جامعه ها در شبانگاه ظهور انبياء

مشخصات كتاب

عنوان: جامعه ها در شبانگاه ظهور انبياء (ع)

پديدآورندگان: علي خامنه اي(پديدآور)

ص: 1

مسئله نبوت

از جمله موضوعاتي كه در نهج البلاغه در چند جا تكرار شده مسئله نبوت است و رسيدگي به آن علاوه بر اينكه موضوعي از نهج البلاغه را براي ما روشن مي كند، يك مسئله اساسي از مسايل اسلامي را نيز تبيين مي كند. مسئله نبوت را نه تنها بعنوان يك مسئله قابل تعقيب در نهج البلاغه مي توان بررسي كرد بلكه آن را مي توان بعنوان يكي از مسائل بسيار اصولي و مهم ايدئولوژي اسلامي و محور ساير مسائل، مورد پي گيري و فهميدن قرار داد و در طيف وسيعي از مطالب و مباحثي كه بر گرد اين محور قرار مي گيرد، مسائل بسياري از اسلام را جا داد، از جمله مسئله توحيد، و معتقديم اگر بخواهيم به مسئله توحيد از ابعاد اجتماعي و كلا انقلابي آن نگاه كنيم بايد آن را بعنوان مسئله يي از مسائل نبوت تحت بررسي و پي گيري قرار دهيم.

ما در اين بحث عناوين مختلف و فصول گوناگوني از بحث نبوت را مطرح كرده و در ذيل اين عناوين سخن علي بن ابيطالب (ع) در نهج البلاغه را پيش كشيده و آن را شرح مي كنيم، تا در ضمن بحث از مسائل اسلامي بخشهاي مهمي از نهج البلاغه شريف ترجمه و تفسير گردد.

براي شروع مباحث نبوت در نهج البلاغه مقدمه اي را عنوان مي كنيم: ما در اين بحث به مسئله وحي نمي پردازيم بلكه به نبوت به چشم يك واقعيت تاريخي و يك حادثه ترديد ناپذيرد نگاه مي كنيم. بي گمان در تاريهخ بشريت حادثه اي كه ما نام آن را نبوت مي گذاريم اتفاق افتاده است و در وجود اين حادثه ميان ما و ميان بي اعتقادان به نبوت اختلافي نيست، اختلاف در تفسير اين حادثه است، اختلاف در مضمون پيامي است كه در اين حادثه وجود دارد، اما در اصل حادثه در اين واقعيت تاريخي ميان ما و هيچيك از انسانهائي كه با تاريخ سر و كار دارند اختلافي وجود

ص: 2

ندارد، موسي يك پديده ايست كه در تاريخ ثبت شده، عيسي و ديگر پيامبران با تاريخچه هاي كم و بيش روشن يا مبهم همينطور. ما در اين بحث نبوت را با اين ديد مي نگريم يعني اين حادثه تاريخي را در نظر مي گيريم بعد در اطراف آن بحث مي كنيم. اولا بحث مي كنيم كه در هنگام وقوع اين حادثه تاريخي زمينه اجتماعي چگونه بوده است؟ يعني اين حادثه در چه موقعيت زماني و تاريخي و در چه وضعيت اجتماعي واقع شده است؟ بعد بررسي مي كيم كه اين حادثه از كجاي جامعه سر برآورده؟ از كدام طبقه، از كدام قشر؟ از چه تيپ انساني، از پادشاهان، از مستضعفان، از عالمان و متفكران و انديشمندان؟ بعد بحث و مطالعه مي كنيم كه اين حادثه داراي چه جهت گيري بود، آيا به سود طبقه خاصي مي انديشيد آيا به سود ماديون مي انديشيد؟ آيا به جنبه هاي عرفاني و معنوي مي انديشيد؟ چه هدفي در كار بود؟ داراي چه جهت گيري اجتماعي و فكري بود؟ همچنين بحث مي كنيم كه وقتي اين حادثه واقع شد نخستين شعراي كه اين پيام آور آورد چه بود؟ نمي گوييم پيام آور از غيب، تا كساني بگويند ما به غيب اعتقاد نداريم، اين اختلاف را مي گذاريم براي بعد بهر حال حادثه اي بود كه پيام آوري در آن پيامي ارائه مي كرد، آيا اين پيام، مخالفاني يا موافقاني در جامعه داشت يا نه؟ اگر داشت چه كساني بودند، از چه قشرهائي و با چه انگيزه هائي در مخالفان، و نيز از چه قشرهائي و با چه انگيزه هائي در موافقان، و با كدام ابزار از ابزارهاي كمك و معاونت.

همچنين در هدف اين پيام بحث مي كنيم، آيا هدف در اين حادثه چه بود: رفاه زندگي مادي، برداشتن فاصله طبقاتي، بالا بردن سطح انديشمندي و هوشمندي، مخالفت با قدرتها، يا توجه به قدرتها؟، اينها سوالهائيست كه براي شناختن آن حادثه، حادثه اي كه بيگمان يك واقعيت اجتماعي به حساب مي آيد، لازم است و پاسخ به اين سوالها روشنگر آن حادثه خواهد بود. اين قبيل بحثها كه شامل حدود پانزده سئوال پيرامون مسئله نبوت را براي ما مطرح مي كند جوابهايي را بدنبال مي آورد كه وقتي آنها را از متون اسلامي گرفتيم يك منطقه عظيمي از انديشه اسلامي براي ما روشن مي شود.

از جمله اين سوالها يكي همين است كه اين پيام آور به چه چيز يا به چه كس دعوت مي كرد، مسئله توحيد مطرح مي شود و اينجاست كه توحيد بعد اجتماعي، بعد انقلابي، سياسي، اقتصادي پيدا مي كند و از اين قبيل، ما همين رشته بحث را در نهج البلاغه دنبال مي كنيم كه در هر يك از اين بحثها به ترجمه

ص: 3

بسنده نكنيم بلكه در اطراف آن مسئله بحث مشروح تري داشته باشيم و با اينكه محور بحث نهج البلاغه است از آيات قرآن و مباحث عقلي نيز به تناسب بهره خواهيم گرفت.

زمينه ظهور نبوتها

اولين بحثي كه به شكل سوال مطرح است زمينه ظهور نبوتهاست. نبوتها در چه موقعيت زماني و ذهني و اجتماعي بروز كرده است؟ اين به ما كمك خواهد كرد كه پيام نبوتها را بهتر بشناسيم.

در نهج البلاغه چند جا به سئوال ما پاسخ داده شده است.

1- در خطبه اول به دو مناسبت در اين زمينه بحث شده است:

الف: «و اصطفي سبحانه من ولده انبيا اخذ علي الوحي ميثاقهم و علي تبليغ الرسال امانتهم لما بدل اكثر خلقه عهد الله اليهم فجهلوا حقه، و اتخذوا الا نداد معه، و احتالتهم الشياطين عن معرفته، و اقتطعتهم عن عبادته فبعث فيهم رسله … » (1).

در اين عبارت چگونگي زمان ظهور پيامبران بيان شده است:

«زمانيكه بيشترين آفريدگان خدا فرمان خدا را دگرگونه كردند و حق خدا را ندانسته و رقيباني را با او پذيرفتند و شياطين، آنان را از شناخت خدا باز داشته و از عبوديت او بر گردانده بودند، در چنين دوراني بود كه خدا پيامبرانش را در ميان مردم برانگيخت.»

زمينه ظهور پيامبران

در نهج البلاغه به قسمتهاي ديگري مي توان دست يافت آنچه در اين فراز آمده به چند

ص: 4


1- 1. خطبه اول نهج البلاغه.

خصوصيت از جامعه ي جاهلي اشاره فرموده است:

1- بيشترين آفريدگان خدا در اين زمان فرماني را كه خدا به انسان سپرده دگرگونه كرده اند. منظور از فرماني كه خدا به انسان سپرده چيست؟ فرماني كه ما كلمه ي عهد را بجاي آن ترجمه كرديم منشوري است كه حاكمي و بزرگي براي زير دست خود مي نويسد، ابلاغي كه رئيس به مرئوس خود مي دهد، عهد مالك اشتر يعني منشور. در آن روزگار بيشترين انسانها منشور الهي را دگرگونه كردند، قرآن در چند جا به اين منشور اشاره كرده است، بعضي جاها با كلمه عهد يعني با همين لغت و واژه يي كه در اين خطبه بكار رفته و در جاي ديگر با واژه ها و عنوانهاي ديگر.

از جمله اين آيه است: «الم اعهد اليكم يا بني آدم الا تعبدوا الشيطان» اي فرزندان آدم آيا من به شما فرمان ندادم كه شيطان را عبوديت نكنيد.

آيه ديگر: «وقضي ربك الا تعبدوا الا اياه» خدا حكم كرده و فرمان داده است كه عبوديت نكنيد مگر او را. پس اينجا هم فرمان خدا و عهد الهي يعني عبوديت خدا فقط.

در آيه ي سوم اينطور آمده است: «و اشهد هم علي انفسهم الست بربكم قالوا بلي شهدنا» خدا انسانها را در دوران پيشين «دوران ذر» (به تعبير روايات) بر خويشتن گواه كرد آنها را گواه بر خودشان گرفت به اينگونه كه گفت «الست بربكم» آيا من پروردگار شما نيستم «قالوا بلي». انسانها با زبان فطرت و طينت خودشان گفتند چرا، يعني انسانيت بطور طبيعي اعتراف كرده به اينكه بنده خداست و بايد خدا را عبوديت كند. اينست عهدي كه اميرالمومنين در اين خطبه به ان اشاره مي كند و فرماني كه خدا به آن سپرده و آنها را موظف به انجام آن فرمان كرده است ولي آنان دگرگونه اش كردند، خدا فرمان داده بود كه از شيطانها، بتها، از رقيبان پنداري خدا يعني خداوندان زر و زور و خدا گونگان، در جامعه به هر نحو و با هر عنوان اطاعت نشود اما انسانها اين فرمانرا دگرگونه كرده بودند بعضي بتها را عبادت مي كردند و بعضي هم خود را بت كرده و بر انسانهاي ديگر تحميل كرده بودند، پس خصوصيت بارز دوران ظهور انبياء اينست كه بيشترين انسانها فرمان الهي را يعني لزوم عبوديت انحصاري الله را دگرگونه كرده بودند و اين نتايج بر اين دگرگونه كردن بار مي شود پس حق خدا را ندانسته و رقيباني را با او پذيرفته اند و شيطانها آنها را از شناخت او باز داشته و از عبوديت او برگردانده بودند. در اين دوران، خدا نبوتها و بعثتها را در جامعه بوجود مي آورد.

باز در خطبه اول در جاي ديگر به مناسبت ظهور پيغمبر اسلام اين كلمات ذكر شده است. و اين را مي دانيم كه زمينه ظهور همه پيامبران يكسان و يكنواخت است در همان شرايط اجتماعي كه پيغمبر اسلام ظهور كرده از لحاظ خطوط كلي دقيقا در همان زمينه هاست كه موسي و عيسي و ابراهيم و هزاران پيغمبر ديگر ظهور كردند. بنابراين آنچه در مورد زمينه ظهور اسلام در اينجا ذكر

ص: 5

شده با زمينه ظهور پيامبران ديگر و بعثتهاي ديگر تطبيق مي كند و آنجمله اينست: «و اهل الارض يومئذ ملل متفرقه و اهواء منتشره و طرائق متشتته بين لله بخلقه او ملحد في اسمه او مشير الي غيره» (1).

مردم روي زمين در آن هنگام فرقه هاي جدا جدا داراي هوسهاي پراكنده و شيوه هاي گوناگون بودند. كساني خدا را با آفريدگانش همانند مي كردند و كساني در نام او فرو مانده و به او نرسيده بودند و كساني ديگر به حقيقتي جز او اشاره مي كردند. اين كلمات، كلمات بسيار پر مغزي است و ما باختصار به شرح آن مي پردازيم: (مردم روي زمين در آن هنگام كه پيامبر ظهور مي كند فرقه هاي جدا جدا بودند) يعني يك انديشه همه گير و همه گستر بر ذهنها حاكم نبود و اين نشانه عدم وجود يك فرهنگ قابل پذيرش، و يا نشانه جدائيها و اختلافهاي فراوان ميان انسانهاست و خود اين از نشانه هاي جهالت است. هوسهاي پراكنده به دو معنا مي تواند باشد.

معناي ساده تر اينكه انسانها در هر بخشي از بخشهاي جامعه يا در هر بخشي از بخشهاي روي زمين داراي خواستها و جهت گيريهاي ويژه خودشان بودند. كساني در اين گوشه يا در اين طبقه يا در اين قضر و در اين صنف به چيزي شوق مي ورزيدند و كساني در قشر و طبقه و صنف و شغل ديگر به چيز ديگر. آرمانهاي مشترك در جامعه وجود نداشت و اين هم نشانه ي انحطاط يك جامعه است.

معناي دوم: منظور او هوسهاي پراكنده يعني وقتي شما در سراسر عالم نگاه مي كرديد چند قطب و چند قدرت بيشتر وجود نداشت در ايران، ساسانيان بودند و طاغوتهاي ساساني، در روم امپراطوران روم بودند، در حبشه سلطاني و طاغوت ديگري در چند نقطه عالم چندين مستبد خود كامه، ديكتاتور در راس زندگي مردم قرار داشتند هر جا هر طاغوتي در راس يك جامعه يي قرار داشت آنچه در سطح جامعه مشاهده مي شد و احساس مي شد كامجوئيهاي آن طاغوت بود، اگر در جامعه ايراني آن زمان ظلم بود اگر آقايي بي حد و حصر بر همنان و نظاميان و خانواده هاي بزرگ و اشرافي بر مردم تحميل مي شد اين در حقيقت به معناي كامجويي آن طاغوتي بود كه در راس قرار داشت او اينطور مي خواست و اگر مردم در زير فشار ظلم طبقاتي و اقتصادي فرهنگي و اخلاقي دست و پا مي زدند اين در حقيقت گوشه يي و جلوه يي از كامجويي آن طاغوت بزرگ را نشان مي داد. بنابر اين هوس يك انسان در بخش عظيمي از جامعه بشريت و خانواده بشريت مشاهده مي شد و محسوس وملموس بود. دنيا در يك چنين وضعي بود.

ص: 6


1- 2. خطبه اول.

انحراف در شكل بت پرستي

مردم شيوه هاي گوناگوني داشتند، كساني خدا را با آفريدگانش همانند مي كردند آن كساني كه بر طبق فطرت و جاذبه قلبي و روحي خودشان احساس مي كردند كه خدايي و آفريننده يي وجود دارد اين خدا را در شكل مخلوقات، در شكل موجوات كوچك و محدود و ناقصي مي ديدند عده يي گاو را مي پرستيدند بعنوان خدا، عده يي بت چوبي و سنگي يا هر نوع بت ديگر را مورد پرستش قرار مي دادند، بنابر اين خدا را بر طبق دعوت فطرت مي پرستيدند اما اين خدا را بدرستي نمي شناختند، گمراهي از اين بزرگتر و واضحتر چه مي شود و كساني در نام او فرو مانده و به او نرسيده بودند، و همين موضوع يك نوع انحراف در ذهن مردم خدا جو و خدا شناس پديد آورده بود، در اسم خدا فرو بمانند و نتوانند از اسم به آنطرفتر بروند، يك نمونه اش را ما در دورانهاي باستاني و قديم مي بينيم مثلا آن كساني كه با وجود خدا بطور مبهم آشنا بودند چون نمي توانستند خدا را درست بشناسند همين اسم «الله» يا اسم «منان» را مي گرفتند و اسم را مي پرستيدند. اگر از آنها مي خواستي كه مصداق اين اسم را برايت معين كنند از حقيقت خدا چيزي نمي دانستند لذا اين اسم را در اين بت يا آن بت منعكس مي يافتند و نمونه ي ديگرش را ما مي توانيم امروز در بعضي از ايدئولوژيهاي التقاطي ببينيم كه اينها خدا را قبول مي كنند اما اگر از آنها بپرسي كه خدا چيست؟ مي بيني در مفهوم خدا در معنا و مضمون اين كلمه در مي مانند، خدا را به معناي كل وجود معنا مي كنند، خدا را به معناي قوانين حاكم بر طبيعت معنا مي كنند، خدا را به معناي «علي و معلولي» كه در طبيعت و تاريخ و انسان وجود دارد معنا مي كنند، خدا را با معناي واقعي خودش يعني آن ذات مستقل واجب الوجود و ترديد ناپذير كه آفريننده اين عالم است و نه خود اين عالم، با اين مفهوم برجسته فلسفي قابل استدلال، نمي توانند بشناسند، در اسم خدا در مي مانند، در اسم خدا توقف مي كنند، وقتي كه «الله»، «ذات الله» را نتوانند بشناسند، طبيعي است كه معرفت عشق، عرفان، جاذبه هاي معنوي، كششهاي اخلاقي كه همه بر مبناي توحيد و عرفان و شناخت خداست در يك چنين عناصر بوجود نمي آيد، خيلي روشن است وقتي كه انسان خدا را مجموعه ي قوانين آفرينش دانست براي او مناجات، بي معني است. براي او سوز گذاز عاشقانه و عارفانه ي امام سجاد (ع) يك عمل پوچ است، براي او دعا و توجه و ذكر بي معني است، در حقيقت آنچه او قبول دارد الله نيست، مفهوم الله نيست، معناي الله نيست، اسم الله نيست لذا بخاطر اين است كه اميرالمومنين در اينجا مي گويد «او ملحد في اسمه» و كساني در نام او فرو مانده و به او نرسيده اند، اينهم جزو نشانه هاي مردمي است كه در دوران ظهور نبوتها وجود داشتند و اين نشانه انحطاط اديان و انحراف مذاهب در آن زمان است.

ص: 7

در خطبه ي دوم، اميرالمومنين در همين زمينه بيان مشروحتري دارد:

«والناس في انجذم فيها حبل الدين، و تزعزعت سواري اليقين و اختلف النجر، و تشتت الامر، و ضاق المخرج و عمي المصدر، فالهدي خامل، و العمي مشامل، عصي الرحمن، و نصر الشيطان، و خذل الايمان فانهارت دعائمه و تنكرت معالمه و درست سبله و عفت شركه، اطاعوا الشيطان فسلكوا مسالكه وورد و امناهله بهم سارت اعلامه و قام لوائه، في فتن داستهم باخفافها، و وطئتم باظلافها، و قامت علي سنابكها فهم تائهون حائرون جاهلون مفتونون في خير دار و شر جيران، نومهم سهود و كحلهم دموع، بارض عالمها ملجم و جاهلها مكرم». (1).

«در هنگام بعثت پيامبران، مردم دستخوش فتنه هائي بودند كه در آن ريسمان دين گسسته بود و دستگيره هاي يقين و باور، سست شده بود و راهها دگرگوني و اختلاف پيدا كرده بود و كار به پراكندگي گرائيده و راه گريز از اين فتنه بر مردم تنگ شده بود و جايگاه بهره گيري بر مردم مبهم و تاريك مانده بود، هدايت در آن روزگار فرو افكنده و كمرنگ بود، كوري و نابينائي همه گير بود، خداي رحمن، عصيان و سرپيچي مي شد اما شيطان مورد نصرت و ياري قرار مي گرفت و ايمان بي ياور و بي پشتوانه مي ماند، پايه هاي ايمان متزلزل و ويران بود نشانه هاي ايمان گم بود، راههاي ايمان فراموش شده بود، مردم از شيطانها فرمان مي بردند و راه آنها را مي پيودند به سر منزلي كه آنها هدايت مي كردند فرود مي آمدند و لواي شيطان برپا مي گشت، مردم دستخوش فتنه هايي بودند كه اين فتنه ها مردم را در زير سم خود مانند حيوان وحشي و نا آرامي لگد مال و آنها را پايكوب مي كرد، فتنه مانند حيوان پيروزمندي كه طعمه ي خود را زير دست و پاي خود له كرده و گردن برافراشته است از سركوبي مردم، گردن بر مي افراشت مردم در فتنه ها گم گشته بودند، در بهترين خانه ها با بدترين همسايگان زندگي مي كردند، خواب آنان بد خوابي بود و سرمه ي چشمشان اشكها بود، در سرزميني زندگي مي كردند كه عالمان لجام زده بودند، و جاهلها عزيز و گرامي مي زيستند».

ص: 8


1- 3. خطبه دوم نهج البلاغه.

اين زمينه بعثت پيامبران است در كلام اميرالمومنين و شما اگر اين كلام را مورد دقت قرار دهيد مي بينيد يك تصوير است يك نقاشي است يك اثر به معناي واقعي كلمه ي هنري است براي نشان دادن اوضاع و احوال جاهلي. در اين ترسيم هنري در اين تابلو كه علي بن ابي طالب عليه السلام روي منبر ايستاده و براي مردم حرف زده است در اين حرف زدن كه علي تابلويي ترسيم كرده است بيشترين قلم، از بدبختي ها و نابسامانيها و نارسائيهاي جامعه مشاهده مي شود از جنبه هاي فكري مردمي هستند كه راه بجائي نبرده اند و هدفشان را نمي دانند چيست براي چه صبح از خواب برمي خيزند، شايد فكر مي كنند كه مي دانند اما اشتباه مي كنند و اين جمله را اضافه كنم كه ما چون دوران اختناق را ديديم خيلي روشن مي توانيم مضمون اين كلمات علي بن ابيطالب (ع) را بفهميم، دقيقا از اوضاع زمان ماست زمان مظلوميت ملت ايران و زمان قرباني شدن ملت ايران در زير دست و پاي جلادان خاندان پهلوي و رژيم آمريكائي، و من در آن روزگار كه اين خطبه را تشريح مي كردم هر كلمه اي را كه مي نوشتم از روي وجدان و احساس يعني دقيقا چيزهايي بود كه در آن روز ما لمس مي كرديم همه آنچه كه در اين خطبه و امثال اين خطبه از ميان زمينه ظهور پيامبران آمده گام به گام و كلمه به كلمه تطبيق مي كرد بر وصفي كه ما آن روز مي گذرانديم از لحاظ فكري، مردم در سطح بسيار نازل، و از نظر رواين حيرت زده، فريب خورده بودند شما به اين دو سه سال آخر نگاه نكنيد يادتان بيايد از آن روزي كه در بعضي از شهرستانهاي ايران كساني از فريب خوردگان به معناي واقعي كلمه روي كاميون ها سوار شده و به نفع رژيم طاغوتي هياهو مي كردند و وجدان بيدار گروهي از مردم سخت جريحه دار بود، اين وجدان عمومي جامعه ما نبود آنكسي هم كه حاض نمي شد كف بزند عملا كف مي زد. آن كسي كه سرش بكار زندگي بود در هر كسوتي نه فقط در كسوت كارمندان و حقوق بگيران دولت بلكه حتي در كسوت روحانيون كساني بودند و بسيار بودند كه در عمل بي تفاوت و خونسرد خودشان، تحسين كننده و پذيرنده روشهاي طاغوت بودند، فريب خورده و سرگشته و حيرت زده بودند هيچكس نمي دانست كه امروز كه از خواب بلند شد دنبال چه مي خواهد برود؟ چرا، مي دانستند دنبال كار روزانه شان بايد بروند اما آن كار نبود زيرا هدف است كه به كار معني مي دهد، هدف چيست؟ براي چه دنيايي براي كدام آينده انسان زنده است، براي رسيدن به آن تصوير آرماني خود، اگر زندگاني آرماني را از انسان بگيرند- انسان هيچ كاري ندارد جز كار دراز گوش آسياب يعني در جا زدن در شكل تحرك، در جا زدن هم نوعي تحرك است، اما در حقيقت سكون است. زندگي چنين حالتي دارد. خانه بهترين خانه ها بود زمين خدا با اينهمه نعمت و سرزمين وجدان و استعداد انسانها و زمينه هاي نيكي- كه در انسانهاي آن روز هم بود و امروز بروز كرده است، اين نقطه هاي درخشنده يي كه شما امروز در ملت ايران مي بينيد اينها كه خلق الساعه نبود اگر شما امروز مي بينيد

ص: 9

كه جوانان ما پدر و مادر ما در عالمي از روياهاي انقلابي بسر مي برند روياهايي كه در زندگي روز مره خودشان تعبير مي كنند و لحظه به لحظه لمس مي كنند، اينها كه در ظرف يك لحظه انقلابي نشدند انسان كه ناگهان 180 درجه تغيير ماهيت نمي دهد. اينها دردهاي پنهان بوده، اين سرزمين خيرات و بركات الهي در انسانها و در طبيعت بود.

اما با بدترين همسايگان، اين سرزمين همسايگان بدي داشت صاحبان و مالكان بدي داشت، بعد در مورد ايمان و يقين و بقيه خصوصياتي كه مي بينيد دقيقا همان زمينه هايي است كه خوشبختانه ما مردم در بخشي از عمرمان بعضي ها دو سال بعضي پنج سال بعضي ها بيست سال آزموديم، اين زمينه بعثت پيامبران است و اميرالمومنين (ع) مي گويد در چنين شرايط و اوضاع و احوالي كه بيان كرديم پيامبران مبعوث شدند و اين براي ما يك بحث بسيار مهم فكري است.

متاسفانه مشاهده مي شود كه در بعضي از انديشه ها و فكرهاي ناسالم، زمينه بعثت پيامبران بد فهميده و بد تعبير و بر اساس آن استنتاجها و تحليلهاي غلط و مادي انجام مي گيرد.

ص: 10

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109