اين اجتماع از هم بگسلد و روح برادري و وحدت از ميانشان رخت بربندد و دوباره به قهقرا برگردند.

پيامبر اسلام خوب مي داند كه امّت اسلام، به راهبري امام عادل و عالم نياز شديد دارد و در غير اين صورت، زحمات گرانبها و چندين ساله ي او به هدر خواهد رفت.

به همين جهت، آن حضرت در مسافرت ها و جنگها كه از مدينه بيرون مي رفت هر چند هم مدّت مسافرت كوتاه بود، زمام امور را به دست شخصي امين و با كفايت مي سپرد و مردم مدينه را بدون سرپرست نمي گذاشت [3].

بنابراين چگونه مي توان تصور كرد كه پيامبر دلسوز و مهربان ما، زمام امور امت عظيم اسلامي را پس از درگذشت خود، به دست حوادث سپرده باشد.

و باز خوب مي داند كه اين مقام، شايسته ي كيست و لباس خلافت، به قامت رسا و لايق چه انساني بريده و دوخته شده است.

او همان است كه در حضور عده ي زيادي از بزرگان قريش و بستگان پيامبر كه به خاطر دعوت به اسلام، گرد آمده بودند، به جانشيني آن حضرت منصوب گرديد [4].

او مردي پاك و خداپرست بود و لحظه يي به خدا شرك نياورده و به بت سجده نكرده است.

او در راه پيشرفت دين مبين اسلام، سربازي فداكار است، كانون علمش از سرچشمه ي دانش رسول خداست، دادرسيش، عالي ترين قضاوت به شمار مي آيد [5].

او ديده و شناخته شده است، او علي، فرزند ابوطالب است.

فريضه ي حج، به پايان رسيد و مردم به سوي شهرهاي خود حركت مي كردند كه ناگهان صداي «مناديان» پيامبر، در صحراي حجاز، طنين افكند و مسلمانان را دستور توقف داد، زيرا فرشته ي وحي به رسول خدا نازل شده و اين آيه را ابلاغ كرده بود:

«اي پيامبر!

آنچه به سوي تو از پروردگارت فرود آمده است، به مردم ابلاغ كن و اگر كوتاهي كني، رسالت او را نرسانده يي و خداوند ترا از شرّ مردم نگهداري مي كند». [6].

موضوعي كه خداوند، پيامبرش را با لحني تند مخاطب ساخته بود، چيزي جز اعلام رسمي خلافت علي عليه السلام نبود كه پيامبر از آن خودداري مي كرد، زيرا مي ترسيد موجب اختلاف و شكاف در ميان مسلمين گردد و منتظر زمينه ي مساعدي بود تا آن را اظهار كند، و پس از نزول اين آيه دانست كه اكنون موقع آن است، لذا مردم را در نقطه يي از آن بيابان سوزان و خالي از آب و آبادي به نام «غديرخم» نگه داشت، تا روح اسلام يعني مسأله ي خلافت و جانشيني را كاملاً روشن سازد.

مردم نمي دانستند كه چرا اين دستور صادر شده و چه موضوع مهمي پيش آمده است ولي طولي نكشيد كه نماز جماعت اعلام گرديد و پس از اداي فريضه ي ظهر، انبوه جمعيّت قيافه ي جذّاب و آسماني پيامبراسلام صلي الله عليه وآله را برفراز منبر بلندي كه از «جهازشترها» درست شده بود، مشاهده كردند.

سكوتي عميق حكمفرما بود … در اين موقع سكوت صحراي حجاز را كلمات پر مغز و جالب پيامبر شكست و پس از ستايش پروردگار، خبر جانگداز در گذشت زودرس خود را اعلام كرد و آنگاه فرمود:

مردم! من براي شما چگونه پيامبري بودم؟

همه يكصدا گفتند: يا رسول اللّه، از پند و اندرز ما فرو نگذاشتي و از موعظه و تربيت ما، غفلت ننمودي، خدا تو را پاداش نيكو دهد.

… پيامبر فرمود: كتاب خدا و پيشوايان معصوم بعد از من، دوش به دوش هم راهبر شما هستند و شمابايد كاملاً پيرو

آنها باشيد تا گمراه نشويد.

آنگاه دست علي عليه السلام را برافراشت، به طوري كه همه ي حاضران او را ديدند سپس فرمود:

مردم! چه كسي به مؤمنان از خودشان سزاوارترست و بر آنان ولايت و سرپرستي دارد.

مردم گفتند: خدا و رسولش داناترند.

پيامبرصلي الله عليه وآله: خدا مولاي من است و من مولاي مؤمنان و به آنان از خودشان سزاوارترم. آنگاه بدون فاصله و تأمل فرمود: به هر كه مولا منم و سمت ولايت و سرپرستي بر او دارم، علي عليه السلام هم بعد از من همين منصب را دارد … من كنت مولاه فهذا علي مولاه … واين جمله را سه بارتكراركرد؛ و در پايان سخنان خود فرمود اين حقيقت را حاضران به ديگران برسانند.

جمعيت، هنوز پراكنده نشده بود كه اين آيه نازل شد: امروز دين شما را كامل گردانيدم، و نعمت خويش را بر شما تمام كردم، و به اين كه اسلام دينتان باشد، راضي گشتم [7].

پس از پايان مراسم رسمي تعيين جانشين، مردم از دور و نزديك بر يكديگر سبقت مي گرفتند تا به حضرت علي عليه السلام به عنوان جانشين پيغمبراسلام تبريك بگويند.

اولين كسي كه آمد و خلافت را به علي عليه السلام تبريك گفت «ابوبكر» و سپس «عمر» بود آنها در حالي كه اين كلمات را مي گفتند از اميرالمؤمنين علي عليه السلام جدا شدند:

«خوشا به حال تو اي پسرابي طالب كه مولاي من و هر مرد و زن باايمان شده اي» [8].

كردند [9]. و به همين جهت بود كه خاطره ي غدير در مجامع عمومي مسلمانان هر چند يكبار تازه مي شد.

تقريباً 25 سال پس از روز غدير يعني زماني كه بسياري از صحابه ي رسول خدا از دنيا رفته و عده ي معدودي از آنها باقي مانده بودند؛ علي عليه السلام از مردم خواست هر كس روز غدير حاضر بوده است و حديث غدير را از دهان مبارك پيامبر شنيده است، شهادت دهد. في المجلس 30 نفر، برخاستند و حديث غدير را نقل كردند [10].

امام حسين عليه السلام، يك سال پيش از مرگ معاويه، يعني سال 58 يا 59 هجري، بني هاشم و انصار و ساير حاجيان را در سرزمين «مني» جمع كرد و پس از جملاتي گفت: شما را به خدا سوگند آيا مي دانيد كه رسول خداصلي الله عليه وآله در روز غدير علي عليه السلام را براي ولايت - و رهبري امت اسلام - بگماشت و دستور داد اين موضوع را حاضر به غايب برساند؟

… همه گفتند: آري [11].

دانشمندان اهل تسنن نام 110 نفر از اصحاب پيامبر كه اين ها حديث را از پيامبر اكرم شنيده و براي ديگران بازگو كرده اند؛ در كتابهاي معتبر خود يادآوري كرده اند [12] و عده يي از دانشمندان نيز در پيرامون حديث و حادثه غدير كتاب ويژه يي نوشته اند [13].

اعلام نداشت.

آيا مي توان گفت منظور از حديث غدير، تذكر دوستي علي عليه السلام بوده است؟ اگر هدف اين بود، اعلام آن ترسي نداشت و اجتماع مسلمانان از هم پاشيده نمي شد.پس بايد منظور همان مسأله ي خلافت و جانشيني باشد كه بيم آن مي رفت يادآوري آن موجب سركشي و طغيان سودجويان گردد.

2 - پيامبر اكرم، پيش از آنكه جمله ي «من كنت مولاه فعلي مولاه» را بگويد، از مردم اعتراف گرفت كه خود، نسبت به آنان سزاوارتر است و مقام سرپرستي و زمامداري دارد، آنگاه همان مقام را براي علي عليه السلام قرار داد و بلافاصله فرمود:

هركس كه من مولي و سرپرست او هستم، علي عليه السلام مولا و سرپرست اوست.

3 - حسان بن ثابت، واقعه ي غدير را با اجازه ي پيامبر به شعر درآورد و انتشار داد و مورد تأييد آن حضرت قرار گرفت. در اشعار حسان به مقام خلافت و امامت علي عليه السلام تصريح شده است و هيچ كس از آن جمعيت انبوه به حسان اعتراض نكرد كه چرا كلمه ي «مولي» را غلط معني كردي بلكه مورد تشويق و تأييد قرار گرفت و اينك قسمتي از آن:

فقال له قم يا علي فانني

رضيتك من بعدي اماما وهاديا

فمن كنت مولاه فهذا وليّه

فكونوله اتباع صدق [14] مواليا

يعني: (آنگاه كه پيامبر اسلام به ولايت و رياست ديني و الهي از مردم اعتراف گرفت) به علي عليه السلام فرمود:

برخيز، اي علي، كه من به امامت و رهبري تو پس از خودم رضايت دارم؛ پس هر كس كه من مولي و رئيس ديني و الهي او هستم اين علي هم مولي و سرپرست او است، پس همگي از پيروان راستين و صميمي علي عليه السلام باشيد.

4- پيامبرصلي

الله عليه وآله پس از برگزاري مراسم غدير با حضرت علي عليه السلام در خيمه اي نشست و دستور داد كه مسلمانان و حتي زنان خودش به علي عليه السلام تبريك بگويند و با او بيعت كنند و به او به عنوان اميرالمؤمنين سلام دهند [15]. بديهي است اين مراسم فقط بامسأله ي خلافت و رسيدن او به مقام امامت و امارت مناسبت دارد.

5 - پيامبرصلي الله عليه وآله دوبار فرمود: هنيئوني، يعني به من تبريك بگوييد، چون خداوند مرا به نبوّت و پيامبري و خاندانم را به امامت اختصاص داد [16].

با ذكر اين شواهد هيچ گونه ابهامي در مورد حديث غديرباقي نخواهد ماند.