عنوان: هم‌كاري با موسسات انگليس در ايران
پديدآورنده: حميدرضا روحاني
نشريه: ايام
شماره نشريه: 29
سال: 1386
ماه: 6
تعداد صفحه: 17
زبان: فارسي
موضوع: عصر قاجار ـ بهائيت ـ ارتباط با غرب

انگليسي‌ها در عصر قاجار و پهلوي در ايران، مؤ‌سسات گوناگوني (اعم از سياسي، اقتصادي، نظامي و...) داشتند كه از همه آنها بدون استثنا به مثابه ابزاري جهت پيشبرد اهداف «سلطه‌جويانه» خويش بهره مي‌جستند، و شواهد تاريخي، نشان از همكاري اعضاي فرقه با اين مؤ‌سسات دارد. از جمله اين مؤ‌سسات كه مدتي دراز شريان اقتصاد كشورمان را در چنگ داشت، بانك شاهنشاهي ايران و انگليس بود. طبق تحقيقات يكي از پژوهشگران: شاهزاده محمد مهدي ميرزا لسان الادب (بهائي) مترجم بانك شاهي در تهران بود [1] و ابوالحسن ابتهاج (پسر ابتهاج الملك، بهائي مقتدر گيلان و مازندران) نيز در ابتدا در بانك شاهي كار مي‌كرد. او بعدها به يكي از مقتدرترين شخصيت‌هاي مالي حكومت پهلوي بدل شد. [2] . بديع الله افنان (م1349ش) عضو محفل بهائيت در يزد و اصفهان و از فعالان شاخص اين فرقه، «زبان انگليسي را آموخته و در بانك شاهنشاهي ايران استخدام» شد. [3] . به همين نمط بايد از ارتباط و همكاري بهائيان با سفارتخانه و كنسولگري‌هاي انگليس (و نيز تلگرافخانه‌هاي وابسته به بريتانيا) در كشورمان ياد كرد. سر دنيس رايت، مورخ و سياستگر انگليسي، در كتاب خود تصريح مي‌كند كه بهائيان، در بسياري از موارد براي حفظ خود (از گزند مخالفان) در كنسولگري‌ها و تلگرافخانه هاي انگليس پناه مي‌جستند. [4] محمدرضا آشتياني زاده، از سياستمداران آگاه و پراطلاع عصر پهلوي، نكته مهم و بسيار درخور دقتي را بازگو مي‌كند: «در سفارت انگليس اگر مي‌خواستند از ايرانيان استخدام كنند حتماً يا يهودي يا ارمني يا بهائي، گهگاه زردشتي، و براي مشاغل نازلتر از قبيل فراشي و نامه بري و نامه رساني و باغباني و غلامي، از پيروان فرقه علي اللهي (غلاه) برمي‌گزيدند، و به عبارت ديگر، مستخدمين بومي سفارت انگليس از هر فرقه‌اي بودند غير از شيعه اثني عشري». به اشتغال برخي از بهائيان در سفارت انگليس اشاره مي‌كنيم: نبيل‌الدوله (از مقربان عباس افندي، و رو‌ساي مشهور بهائيت در آمريكا) «ابتدا در خدمت سفارت انگليس كار مي‌كرد». [5] مورد مهمتر: عبدالحسين نعيمي (فرزند ميرزا نعيم شاعر مشهور بهائي) است كه منشي اول سفارت انگليس بود. [6] ميرزا نعيم سدهي اصفهاني (1334 ـ 1272ق) صاحب ديوان «گلزار نعيم»، كه او را بزرگترين شاعر بهائي شمرده‌اند، به نوشته آواره: «مدتي در تهران با حضرات آمريكايي‌ها و اخيراً با سفارت انگليس دوستي پيدا كرد و معلوم شد... پسرش منشي اول سفارت انگليس است...». [7] نورالدين چهاردهي مي‌نويسد: نعيم «معلم زبان فارسي در سفارت انگليس بود و از طرف عبدالبها مأمور تبليغ گرديده بود». [8] . صبحي مهتدي (كاتب و منشي پيشين عباس افندي) نقل مي كند زماني كه پس از جنگ جهاني اول و در سالهاي سلطه انگليس بر مصر و فلسطين، تصميم گرفت همراه ابن‌اصدق (از عناصر شاخص بهائيت) جهت ديدار با عباس افندي از ايران به حيفا برود، «به محبت و همت آقاي نعيمي، گذشته از جواز» حركت به فلسطين «توصيه نيز از سفارت انگليس دريافت» كرد. [9] . نعيمي (1351 ـ 1275ش) متولد تهران و تحصيلكرده مدرسه بهائي «تربيت» و نيز مدرسه يهودي فرانسوي «آليانس» و مدرسه آمريكايي تهران بود. وي سالها عضو محافل ملي بهائيت در تهران و پاريس بود و الواح متعددي از پيشوايان وقت بهائي دريافت كرد. [10] چنين كسي، به نوشته استاد عبدالله شهبازي [11] : ... در حوالي سال 1920 ميلادي در صفوف جنگليها حضور داشت. او به عنوان نماينده «كميته نجات ايران»، كه رياست آن را احسان‌الله خان دوستدار به دست داشت، در اولين كنگره حزب كمونيست ايران (در انزلي) شركت كرد و پيام اين كميته را قرائت نمود. [12] . عبدالحسين نعيمي پسر ميرزا محمد نعيم، شاعر معروف بهائي (اهل روستاي فروشان سده اصفهان)، است. ميرزا محمد نعيم پس از مهاجرت به تهران در سفارت انگليس به كار پرداخت. عبدالحسين نعيمي نيز، چون پدر، كارمند سفارت انگليس در تهران بود. [13] در گزارش مورخ 10 / 7 / 1345 ساواك تهران به رياست ساواك (نصيري) و مديركل اداره سوم (مقدم) چنين آمده است: «عبدالحسين نعيمي در سالهاي 1320 الي 1324 رئيس كميته محرمانه سفارت انگليس در تهران بوده و با همكاري دبير اول سفارت انگليس [آلن چارلز ترات] در امور سياسي خارجي و داخلي ايران نقش مؤ‌ثري داشته و خانم لمبتون... يكي از دوستان و همكاران نزديك و مؤ‌من عبدالحسين نعيمي بوده. آقاي نعيمي در سال 1325 يا 1326 از سفارت انگليس كنار رفته و همكاري خود را در امور سياسي به طور مخفيانه و غيرمحسوس با سرويس اطلاعاتي سفارت انگليس در تهران ادامه مي‌داده است و در ظاهر به كسب و تجارت مي پرداخته است. آقاي نعيمي اكنون از مالكين بزرگ به شمار مي‌رود و همكاري مخفيانه خود را با دوستان انگليسي در تهران حفظ كرده است...». [14] . در دوران محمدرضا پهلوي، يكي از دختران عبدالحسين نعيمي، به نام مليحه، همسر سپهبد پرويز خسرواني (از عوامل كودتاي 28 مرداد 1332 و عضو فرقه بهائي) بود [15] و ديگري، به نام محبوبه، به همسري محسن نعيمي (دبير مؤ‌يد) در آمد. در حوالي سال 1346 او و شوهرش به آفريقا مهاجرت كردند و به اركان بهائيت در اين منطقه بدل شدند. [16] . سر آرتور هاردينگ، استاد فراماسونري، و سفير بريتانيا در ايران زمان مظفرالدين شاه (سالهاي ـ 1900 1905م) است. وي زماني كه به دستور وزارت خارجه بريتانيا، جهت ديدار با لرد كرزن (نايب السلطنه امپرياليست بريتانيا در هند) در مسقط، از تهران حركت كرد و همراه جرج چرچيل (دبير شرقي امور سفارت) روانه جنوب ايران شد، در آباده فارس، در ضيافتي شبانه شركت كرد كه به قول او: «اكثريت مهمانان آن... منتسب به «فرقه بهائي» بودند». به نوشته هاردينگ: آنان همگي «دشمن سرسخت زعماي مذهبي ايران (علماي شيعه) بودند [و] آن شب... موقعي كه تشريفات شام و شب نشيني تمام شد و ميهمان‌ها رفتند و ما نيز براي استراحت وارد بسترهاي خود شديم، تا مدتي از شب رفته صداي صحبت و قيل و قال از اتاق مجاور مي‌آمد كه بعداً معلوم شد نوكرهاي ميزبان قسمت عمده ساعات شب را از خواب و استراحت چشم پوشيده و وقت خود را صرف صحبت و مناظره با نوكرها و اسكورتهاي هندي ما كرده بودند، به اين اميد كه اينان را به مسلك خود بگروانند...». [17] . از موارد مهم همكاري بهائيان با استعمار بريتانيا در ايران، شركت موثر آنان در كودتاي انگليسي سوم اسفند 1299 است كه به پيدايش رژيم فاسد و وابسته پهلوي انجاميد.(ايام: از اين مطلب در مقاله «بهائيت و رژيم پهلوي» به تفضيل سخن رفته است.)

[1] تذكره بهائي، ج 3، ص 254.
[2] «جستارهايي از تاريخ بهائيگري در ايران...»، عبدالله شهبازي، تاريخ معاصر ايران، س 7، ش 27، پاييز 1382، ص 20.
[3] اخبار امري، سال 1350، ش 5، ص 182.
[4] ايرانيان در ميان انگليسي‌ها، ترجمه كريم امامي، ص 285.
[5] فراموشخانه و فراماسونري در ايران، 3/464.
[6] كشف الحيل، ج 3، چ 4، صص 127 و 213.
[7] الكواكب الدريه، 2/192.
[8] بهائيت چگونه پديد آمد؟، ص 93.
[9] خاطرات صبحي...، چاپ سيد هادي خسروشاهي، صص 127 -126. [
[10] آهنگ بديع، سال 29 (1353)، ش 1 و 2، صص 27 - 26.
[11] جستارهايي از تاريخ بهائيگري در ايران...، صص 50 -51.
[12] پيدايش حزب كمونيست ايران، تقي شاهين (ابراهيموف)، ترجمه ر. رادنيا. تهران، گونش، 1360، ص 211 (به نقل از: آرشيو انستيتوي تاريخ آكادمي علوم آذربايجان شوروي).
[13] تاريخ ظهورالحق. ج 8، ق 1، صص 374 - 362؛ تذكره شعراي بهائي، ج 3، ص 486 -484.
[14] ظهور و سقوط سلطنت پهلوي. 2/455.
[15] همان، ص 454.
[16] تذكره شعراي بهائي. 3/486.
[17] خاطرات سياسي سر آرتورهاردينگ، ترجمه دكتر جواد شيخ الاسلامي، صص ـ 224 -225.

بسم الله الرحمن الرحیم
جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ في سَبيلِ اللَّهِ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (سوره توبه آیه 41)
با اموال و جانهاى خود، در راه خدا جهاد نماييد؛ اين براى شما بهتر است اگر بدانيد حضرت رضا (عليه السّلام): خدا رحم نماید بنده‌اى كه امر ما را زنده (و برپا) دارد ... علوم و دانشهاى ما را ياد گيرد و به مردم ياد دهد، زيرا مردم اگر سخنان نيكوى ما را (بى آنكه چيزى از آن كاسته و يا بر آن بيافزايند) بدانند هر آينه از ما پيروى (و طبق آن عمل) مى كنند
بنادر البحار-ترجمه و شرح خلاصه دو جلد بحار الانوار ص 159
بنیانگذار مجتمع فرهنگی مذهبی قائمیه اصفهان شهید آیت الله شمس آبادی (ره) یکی از علمای برجسته شهر اصفهان بودند که در دلدادگی به اهلبیت (علیهم السلام) بخصوص حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) و امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شهره بوده و لذا با نظر و درایت خود در سال 1340 هجری شمسی بنیانگذار مرکز و راهی شد که هیچ وقت چراغ آن خاموش نشد و هر روز قوی تر و بهتر راهش را ادامه می دهند.
مرکز تحقیقات قائمیه اصفهان از سال 1385 هجری شمسی تحت اشراف حضرت آیت الله حاج سید حسن امامی (قدس سره الشریف ) و با فعالیت خالصانه و شبانه روزی تیمی مرکب از فرهیختگان حوزه و دانشگاه، فعالیت خود را در زمینه های مختلف مذهبی، فرهنگی و علمی آغاز نموده است.
اهداف :دفاع از حریم شیعه و بسط فرهنگ و معارف ناب ثقلین (کتاب الله و اهل البیت علیهم السلام) تقویت انگیزه جوانان و عامه مردم نسبت به بررسی دقیق تر مسائل دینی، جایگزین کردن مطالب سودمند به جای بلوتوث های بی محتوا در تلفن های همراه و رایانه ها ایجاد بستر جامع مطالعاتی بر اساس معارف قرآن کریم و اهل بیت علیهم السّلام با انگیزه نشر معارف، سرویس دهی به محققین و طلاب، گسترش فرهنگ مطالعه و غنی کردن اوقات فراغت علاقمندان به نرم افزار های علوم اسلامی، در دسترس بودن منابع لازم جهت سهولت رفع ابهام و شبهات منتشره در جامعه عدالت اجتماعی: با استفاده از ابزار نو می توان بصورت تصاعدی در نشر و پخش آن همت گمارد و از طرفی عدالت اجتماعی در تزریق امکانات را در سطح کشور و باز از جهتی نشر فرهنگ اسلامی ایرانی را در سطح جهان سرعت بخشید.
از جمله فعالیتهای گسترده مرکز :
الف)چاپ و نشر ده ها عنوان کتاب، جزوه و ماهنامه همراه با برگزاری مسابقه کتابخوانی
ب)تولید صدها نرم افزار تحقیقاتی و کتابخانه ای قابل اجرا در رایانه و گوشی تلفن سهمراه
ج)تولید نمایشگاه های سه بعدی، پانوراما ، انیمیشن ، بازيهاي رايانه اي و ... اماکن مذهبی، گردشگری و...
د)ایجاد سایت اینترنتی قائمیه www.ghaemiyeh.com جهت دانلود رايگان نرم افزار هاي تلفن همراه و چندین سایت مذهبی دیگر
ه)تولید محصولات نمایشی، سخنرانی و ... جهت نمایش در شبکه های ماهواره ای
و)راه اندازی و پشتیبانی علمی سامانه پاسخ گویی به سوالات شرعی، اخلاقی و اعتقادی (خط 2350524)
ز)طراحی سيستم هاي حسابداري ، رسانه ساز ، موبايل ساز ، سامانه خودکار و دستی بلوتوث، وب کیوسک ، SMS و...
ح)همکاری افتخاری با دهها مرکز حقیقی و حقوقی از جمله بیوت آیات عظام، حوزه های علمیه، دانشگاهها، اماکن مذهبی مانند مسجد جمکران و ...
ط)برگزاری همایش ها، و اجرای طرح مهد، ویژه کودکان و نوجوانان شرکت کننده در جلسه
ی)برگزاری دوره های آموزشی ویژه عموم و دوره های تربیت مربی (حضوری و مجازی) در طول سال
دفتر مرکزی: اصفهان/خ مسجد سید/ حد فاصل خیابان پنج رمضان و چهارراه وفائی / مجتمع فرهنگي مذهبي قائميه اصفهان
تاریخ تأسیس: 1385 شماره ثبت : 2373 شناسه ملی : 10860152026
وب سایت: www.ghaemiyeh.com ایمیل: Info@ghaemiyeh.com فروشگاه اینترنتی: www.eslamshop.com
تلفن 25-2357023- (0311) فکس 2357022 (0311) دفتر تهران 88318722 (021) بازرگانی و فروش 09132000109 امور کاربران 2333045(0311)
نکته قابل توجه اینکه بودجه این مرکز؛ مردمی ، غیر دولتی و غیر انتفاعی با همت عده ای خیر اندیش اداره و تامین گردیده و لی جوابگوی حجم رو به رشد و وسیع فعالیت مذهبی و علمی حاضر و طرح های توسعه ای فرهنگی نیست، از اینرو این مرکز به فضل و کرم صاحب اصلی این خانه (قائمیه) امید داشته و امیدواریم حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف توفیق روزافزونی را شامل همگان بنماید تا در صورت امکان در این امر مهم ما را یاری نمایندانشاالله.
شماره حساب 621060953 ، شماره کارت :6273-5331-3045-1973و شماره حساب شبا : IR90-0180-0000-0000-0621-0609-53به نام مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان نزد بانک تجارت شعبه اصفهان – خيابان مسجد سید
ارزش کار فکری و عقیدتی
الاحتجاج - به سندش، از امام حسین علیه السلام -: هر کس عهده دار یتیمی از ما شود که محنتِ غیبت ما، او را از ما جدا کرده است و از علوم ما که به دستش رسیده، به او سهمی دهد تا ارشاد و هدایتش کند، خداوند به او می‌فرماید: «ای بنده بزرگوار شریک کننده برادرش! من در کَرَم کردن، از تو سزاوارترم. فرشتگان من! برای او در بهشت، به عدد هر حرفی که یاد داده است، هزار هزار، کاخ قرار دهید و از دیگر نعمت‌ها، آنچه را که لایق اوست، به آنها ضمیمه کنید».
التفسیر المنسوب إلی الإمام العسکری علیه السلام: امام حسین علیه السلام به مردی فرمود: «کدام یک را دوست‌تر می‌داری: مردی اراده کشتن بینوایی ضعیف را دارد و تو او را از دستش می‌رَهانی، یا مردی ناصبی اراده گمراه کردن مؤمنی بینوا و ضعیف از پیروان ما را دارد، امّا تو دریچه‌ای [از علم] را بر او می‌گشایی که آن بینوا، خود را بِدان، نگاه می‌دارد و با حجّت‌های خدای متعال، خصم خویش را ساکت می‌سازد و او را می‌شکند؟».
[سپس] فرمود: «حتماً رهاندن این مؤمن بینوا از دست آن ناصبی. بی‌گمان، خدای متعال می‌فرماید: «و هر که او را زنده کند، گویی همه مردم را زنده کرده است»؛ یعنی هر که او را زنده کند و از کفر به ایمان، ارشاد کند، گویی همه مردم را زنده کرده است، پیش از آن که آنان را با شمشیرهای تیز بکشد».
مسند زید: امام حسین علیه السلام فرمود: «هر کس انسانی را از گمراهی به معرفت حق، فرا بخواند و او اجابت کند، اجری مانند آزاد کردن بنده دارد».