من كى سيگار روشن كنم!

من به حياط رفتم و سيگار را در باغچه مدفون كردم و بازگشتم و گفتم: هيچ گاه پسرم!

يك فرد معتاد به ترياك، به نگارنده گفت: من از تحقيرى كه نسبت به معتاد مى شود، عبرت آموختم و نجات يافتم. چون روزى در صف سيگار ايستاده بودم و ناگهان جاى جوانى را كه چند لحظه اى غايب شده بود، گرفتم و او بازگشت و گفت: برو عقب.

گفتم: جاى خودم است.

او عصبانى شد و با لحنى تحقيرآميز مرا هُل داد و گفت: برو عقب ترياكى!

اين سخن آن قدر مرا ناراحت كرد كه تصميم به ترك گرفتم و اكنون بيست سال است كه آزاد شده ام.

معتاد ديگرى قصّه نجات خود را چنين شرح داده است:

او مى گويد: خانواده ام چندين بار مرا ترك دادند؛ اما من دوباره به عادتم بازگشتم. سرانجام آنان مرا طرد كردند و من با اتومبيل كهنه ام در خيابان پرسه مى زدم كه ناگهان بنزين تمام شد. پياده شدم و ظرفى در دستم گرفتم و جلوى اتومبيل ها به نشانه ى نياز به بنزين تكان مى دادم. برخى اتومبيل ها سرعت را كم مى كردند، اما همين كه نزديك من مى رسيدند و قيافه ام را مى ديدند؛ پا را روى گاز گذاشته مى رفتند.

خسته و نااميد روى جدول خيابان نشستم؛ سرم را پايين انداخته بودم، به صورتى عادى سرم را بالا آوردم و ناگهان چشمم به ديوار روبرو در آن طرف خيابان افتاد كه نوشته بود:

«گرفتار عادت ها و هواها،اسيرى است كه هرگز آزاد نمى شود.»(2)

اين جمله چنان شور و انقلابى در من افكند كه تمامى وجودم سرشار تصميم و اراده شد و به خانه بازگشتم و گفتم: من ديگر معتاد نيستم.

اكنون 14سال از آن روز مى گذرد

كه پاك پاك و آزاد زندگى مى كنم.

آرى!

انگيزه اى قدرتمند لازم است و انسان در درون خود چنين انرژى متراكمى را دارد؛ چنان كه درباره پادشاهى كه معتاد بود نوشته اند:

او اعلان داد كه هر كس من را از اعتياد نجات دهد، جايزه اى بزرگ در انتظار اوست و اگر نجات ندهد و ادعاى بيهوده نمايد، مجازات سختى دارد.

برخى به طمع جوايز آمدند و راه هايى را نشان دادند، ولى حاصل نبخشيد و او آنان را تنبيه نمود، تا آن كه پيرمردى دنيا ديده به نزد پادشاه آمد و گفت: من شاه را نجات مى دهم؛ اما بايد داروى آن را خود شاه تهيه كند.

شاه او را نزد خود خواند و گفت: قبول مى كنم، خودم به دنبال دارو خواهم رفت، اما بگو آن دارو چيست؟!

پيرمرد گفت: در گوش خود شاه خواهم گفت.

شاه گفت: نزديك بيا و بگو!

پيرمرد سر در گوش شاه نهاد و گفت: دارو اين است؛ يك جو غيرت!

شاه تكان خورد و اعتياد خويش را ترك نمود.

اين احساس غيرت مى تواند در شكل هاى ديگر ثمر بدهد، چنان كه يكى از دوستان نگارنده كه به سيگار اعتياد داشت، انگيزه ترك خود را چنين توضيح داد:

در يك زمستان سرد كه ساعت از نيمه شب گذشته بود از خواب بيدار شدم و هوس سيگار نمودم؛ مى دانستم كناره جاده اى كه اتوبوس هاى مسافربرى توقفى كوتاه مى كنند؛ سيگار فروش ها شب كارى مى كنند.

از خانه بيرون زدم در حالى كه پايم توى برف فرو مى رفت، روى پلى رسيدم كه به جاده متصل مى شد، ناگهان با خود انديشيدم كه اگر الآن بميرم و جانم گرفته شود، چه پاسخى خواهم داد؟!

آيا اين حركت قربة الى اللَّه يا قربة الى الدود؟!

از راه بازگشتم و

سيگار را ترك نمودم.

مى زنند، آنها احساس مى كنند بسيار شاد هستند و بى اختيار خودشان را به در و ديوار مى كوبند و يا اين كه خود را از بلندى به پايين پرتاب مى كنند.

2. اين قرص به طور مستقيم، روى مخچه تأثير مى گذارد و بعد از مدتى مخچه را از كار مى اندازد؛ گرچه اين قرص ها اعتيادآور نيستند، اما مصرف كننده ها دچار سكته هاى وسيع قلبى، تنگى نفس و افسردگى شديد مى شوند.

3. مصرف كننده اين قرص ها احساس درد نمى كند و به همين دليل وقتى كارهاى غيرعاقلانه انجام مى دهد، متوجه درد نمى شود.

4. اكستازى تا پنج ساعت اثر خود را كاملاً حفظ مى كند و بعد از آن كم كم اثرش كاهش مى يابد؛ اما اثر آن تقريباً تا 18 ساعت در بدن باقى مى ماند، بعد از اين كه اثر آن كاملاً از بين رفت، فرد به شدت احساس افسردگى مى كند.

5. اين قرص هاى از صد تا ده هزار تومانى، ممكن است به صورت پودر طعم دار، شياف، آدامس يا كپسول چند رنگ باشد.

6. خطر اين قرص به حدى است كه توليد و استفاده از آن در اروپا ممنوع شده است و پليس براى توزيع كنندگان آن جرايم سنگين در نظر گرفته است.

7. متأسفانه همزمان باظهور اين قرص ها در اروپا توليدكنندگان كثيف و جنايتكاران، بازارهاى خود را در ساير قاره ها، به خصوص آسيا پيدا كردند. علت اصلى مبارزه اروپا با اين قرص، بالا بودن درصد ناخالصى اين قرص ها (كه تركيبى از اكسيژن و متيل است) مى باشد، تا حدى كه منجر به مرگ افراد مى شود.

8. از جمله عوارض ديگر اين قرص ها آسيب روانى شديد، تشنج، خونريزى داخلى، اغماء، خستگى مفرط، اختلال در حافظه و يادگيرى، بالا رفتن درصد تشنگى، كور شدن

اشتها و انرژى زايى مفرط تا حدى كه فرد را از تعادل خارج مى كند.

عوارض ديگر

1. از كار انداختن ترموستات بدن كه در نتيجه آن فرد دچار سرمازدگى شديد حتى مرگ مغزى مى شود.

2. اِدِم مغزى؛ در اثر گرماى زيادى كه با خوردن قرص در بدن فرد ايجاد مى شود، آب زيادى مى نوشد كه ممكن است به اِدِم مغزى دچار شود.

3. اختلال در رسانه هاى عصبى مغز و ايجاد توهم.

4. آسيب مغزى؛ زيرا جريان خون دچار اختلال شده و ممكن است، سبب سكته در فرد شود.

5. آسيب هاى كبدى و كليوى؛ اين قرص ها گاهى در بدن ايجاد حساسيت نموده و موجب آسيب به كليه و كبد مى شود و گاهى كار به دياليز هم مى كشد.

6. گاهى عده اى اين قرص ها را همراه با الكل و حشيش مصرف مى كنند كه سبب خطرات زيادى بوده و به چشم آسيب جدى وارد مى كند.(4)

به خواندن و نوشتن، با ارائه يك كپى از دروس، آموزش در مدرسه را بى اهميت جلوه مى دهد.

از ديگر آثار مخرّب كامپيوتر؛ براى اين نسلِ «دات كام» اين است كه به دسترسى ACCESS دچار است، عمده ى وقت خود را در اتاق هاى كامپيوتر و گفتگوهاى مخابراتى به هدر مى دهند.

روانشناسان به آن، عنوان شخصيت چند بُعدى مى دهند، نقابى كه دربرگيرنده ى پاره پاره هاى هوشيارى كوتاهى مدتى است.

افزايش است. به گونه اى كه تنها قاچاق قرص هاى اكستازى طى سال هاى 90 تا 98 ميلادى چهار برابر شده است. همچنين بر اساس برآورد به عمل آمده پنجاه درصد معتادان، به كراك اعتياد دارند.

جالب اين جاست كه مسير ترانزيت مواد مخدر صنعتى برعكس مسير ترانزيت مواد مخدر سنتى، از غرب به شرق است.

منقبض شده موجب بالا رفتن فشار خون مى شوند كه مى تواند به حمله ى قلبى، تشنج و سكته منجر شود. كرك به دليل از بين بردن ميل به غذا خوردن و ايجاد بى خوابى، موجب كاهش وزن شديد و سوء تغذيه مى شود. اثرات تخريبى مصرف موادى همچون شيشه، كريستال و كرك بين 110 تا 140 برابر ترياك و هروئين بر روى مغز و اعصاب مى باشد.

مصرف مداوم اين ماده مخدر در كوتاه مدت (يكسال) اثرات مخرب جبران ناپذيرى در بدن فرد مصرف كننده اعم از عفونت اجزاى داخلى بدن، پوسيدگى دندان ها، سرطان حنجره و ريه، نابودى ريه و كبد ايجاد مى كند به طور كلى تمام اجزايى كه در تماس مستقيم با كرك هستند، ذره ذره نابود شده و مى پوسند و در برخى موارد طبق گزارش هاى موجود، در افراد معتاد به كرك، ميزان عفونت بدن به قدرى است كه اجزاى بدن از هم جدا مى شوند و گوشت زير پوست دچار عفونت شده و به اصطلاح كرم مى گذارد.

مصرف چهار روز كرك باعث مى شود كه اثرات آن به مدت هفت سال در فرد باقى بماند و موجب اختلالات حركتى،افزايش هذيان گويى و تضعيف حس بينايى و لامسه مى شود.

كرك با هفتاد درصد تخريب و اعتياد جسمى، سومين ماده مخدر پرمصرف و دومين مخدر مرگ آور در كشور است.

بو همراه بود، اما كرك ردّى از خود به جا نمى گذارد و به همين دليل مناسب مصرف پنهانى است. حتى مى توان اين ماده را در حضور ديگران و بدون اين كه آنها متوجه شوند مصرف كرد.

در اين شرايط كه همه مسئولان از گرايش دانش آموزان و دانشجويان به مواد مخدر جديد اظهار نگرانى مى كنند، گزارش ها حكايت از اين مى كند كه طرح هاى پيشگيرانه نهادهاى مسئول به دليل عدم تخصيص بودجه متوقف مانده است.

طبق شنيده ها، از كل بودجه حدود دو هزار ميليارد ريالى برنامه پيش گيرى از سيگار و مواد دخانى كه مجلس شوراى اسلامى مصوب كرده بود، شصت درصد آن به وزارت بهداشت و چهل درصد به تربيت بدنى اختصاص يافته است و سهمى براى آموزش و پرورش و وزارت علوم در نظر گرفته نشده، اين در حالى است كه جامعه جوان ما در معرض تهديد جدى مواد مخدر جديد قرار دارد و لازم است كه نهادهاى مسئول، نسبت به آگاه سازى و مقاوم سازى جوانان در مقابل اين تهديدها اقدام كنند.

در عوض، مقدار زيادى پول در اختيارم مى گذاشتند تا هر كارى را كه دوست دارم انجام دهم. من كه روزهاى پانزده سالگى را مى گذراندم به شدت شيفته خوانندگان راك و هنرپيشه هاى هاليوود شده بودم از تقليد رفتارشان لذت مى بردم. آنها بت هاى رؤياى من بودند و سبك زندگى بى بند و بارشان الگوى من!

عدم نظارت خانوادگى باعث شد، به زودى پايم به مهمانى هايى كه در آن مواد مخدر و الكل مصرف مى شد باز شود. من آنقدر نسبت به مواد مخدر و تأثير آن كنجكاو بودم كه بدون ترس و تأمل، به راحتى پيشنهاد دوستانم را براى مصرف پذيرفتم. از آن به بعد، پول تو جيبى ام صرف خريد مواد مى شد و من هر بار به خودم مى گفتم: «اين بار دفعه آخر است». دفعه اخرى كه هرگز پيش نيامد. در عوض، بى آنكه متوجه باشم معتاد شدم و اعتياد بر وضع درسى و رفتارم اثر گذاشت. وقتى به هفده سالگى رسيدم دختر سركش، ياغى و معتادى بودم كه هيچ كس نمى توانست جلو دارم شود.

فقط دوست داشتم ول بگردم و مواد مصرف كنم تا در بى خبرى فرو روم!

با اين حال، هيچ وقت حالى را كه دنبالش بودم، به دست نمى آوردم. كار به جايى كشيد كه ديدم انرژى هيچ كارى را ندارم. گاهى تا هفته ها از رختخواب بيرون نمى آمدم و با آنكه به سختى تلاش مى كردم تا هوشيار باشم، بدنم يارى نمى كرد. مغزم از كار افتاده بود. از خودم بدم مى آمد. از آن همه آرزو و برنامه فقط يك موجود بى مصرف باقى مانده بود يك بار تصميم گرفتم ترك كنم.

شغلى در يك پمپ بنزين پيدا كردم تا از نظر مالى مستقل

شوم. ولى بعد از يك ماه، دوباره به طرف مواد برگشتم و كارم را از دست دادم.

در اين ميان با «جان» آشنا شدم، او كه توزيع كننده مواد بود به من پيشنهاد ازدواج داد و من بدون رضايت و اطلاع خانواده ام عروسى كردم. از آن به بعد، به راحتى مواد در اختيارم بود و آن قدر در مصرف افراط مى كردم كه در يك قدمى مرگ قرار داشتم. نه به خودم فكر مى كردم و نه به جنينى كه در بدنم در حال رشد بود و بيش از هر چيز به زندگى سالم والدينش احتياج داشت.

در دوران باردارى همراه شوهرم در مكان هايى كه او مى توانست به راحتى مواد توزيع كند، زندگى مى كرديم. در جنگل ها، حتى زير حفره هاى خالى تنه درختان.

پسرم را در چنين شرايطى به دنيا آوردم، وقتى حتى سقفى بالاى سرمان نداشتيم.

بعد از تولد «ايسايا» دوباره سعى كردم تا به زندگى عادى برگردم، ولى خيلى زود فهميدم كه به همين راحتى نمى شود از شر اعتياد رها شد. به سختى آپارتمان كوچكى براى خودمان دست و پا كرديم و من نهايت تلاشم را به كار مى بردم تا مادر خوبى باشم؛ ولى مگر يك مادر معتاد مى تواند فرزندش را تربيت كند؟

خانه ام هميشه به هم ريخته و آشفته بود تمام وسايل روى زمين پخش بودند. ظرف هاى كثيف، لباس هاى نشسته، آشغال ها و... همه جا به چشم مى خوردند. خانه ما بيشتر، به يك طويله شباهت داشت تا خانه!

اعتيادم به سطح بدى رسيده بود. هرگز نمى خوابيدم و از غذا خوردن بيزار شده بودم وزنم كه پيش از اعتياد، 60 كيلو بود به 30 كيلو رسيده بود. يك بار به دليل عفونت كليه

در بيمارستان بسترى شدم و خلاصه پسر نازنينم در ميان اين آشفتگى، فلاكت و نكبت زندگى مى كرد و ذرّه اى محبت از من يا پدرش نمى ديد. از صميم قلب دوستش داشتم و بهترين ها را برايش مى خواستم ولى با وجود مواد لعنتى نمى توانستم برايش مادرى كنم. تمام روز عصبانى بودم، دعوا مى كردم، داد مى زدم و نااميدانه به زندگى ادامه مى دادم. تراژدى زندگى من وقتى كامل شد كه فهميدم همسرم با يكى از دوستانم رابطه دارد.

آن چنان افسرده شدم كه تصميم به خودكشى گرفتم، ولى هنوز ذرّه اى از عاطفه مادرى در وجودم باقى مانده بود و مى توانستم درك كنم كه اين تصميم آينده ايسايا را از بين خواهد برد. من به خاطر فرزندم مى بايست مقاومت مى كردم. اگر وضع به همين نحو ادامه مى يافت، پسرم را از من مى گرفتند. من زنان زيادى را مى شناختم كه با مصرف مواد مخدر شيميايى، سر از تيمارستان در آورده بودند و دير يا زود ممكن بود كه من هم به آنها بپيوندم. ولى اصلاً نمى توانستم جدايى از فرزندم را تحمل كنم، همين باور باعث شد كه تغيير اساسى در زندگى ام به وجود آورم. بعد از چند بار تلاش، برايم مثل روز روشن شد كه همسرم قصد تغيير ندارد و ماندن در كنار او به معنى ادامه اعتياد و تباهى و مرگ براى من است. به همين دليل از او جدا شدم. به خانه مادرم برگشتم و خواستم كمكم كند. به مركز بازپرورى مراجعه كردم و با جدّيّت در تمام جلسات درمانى حضور يافتم. گاهى در پنج جلسه درمانى در يك روز شركت مى كردم.

هم چنين با مهارت هاى اوليه زندگى آشنا شدم، نُه ماه تمام

در مركز توان بخشى ماندم و تربيت فرزند، پس انداز پول و اقتصاد خانواده را ياد گرفتم. مى خواستم خودكفا شوم و دوباره روى پاهاى خودم بايستم، از هدفى كه:

داشتم لذت مى بردم و با اين كه در آغاز، از انجام هر كارى مى ترسيدم ولى خود را موظف به انجام آن كردم و شناس زندگى جديد و سالم را به دست آوردم.

حالا به لطف خدا مجدداً مشغول به تحصيل شده ام و كارى نيمه وقت دارم. مددكار اجتماعى ام را هفته اى يك بار مى بينم و با او اهداف جديدم را بررسى مى كنم، خوشبختانه توانسته ام به خيلى از هدف هايم برسم و به تنهايى از پسرم نگهدارى كنم.

بالأخره صاحب سرپناهى امن شده ايم و فرزندم براى اولين بار در طول زندگى اش، اتاقى دارد. زمانى كه به كارهاى خانه و هزينه ها رسيدگى مى كنم احساس خوبى دارم چون مى بينم زنى مسئول و مادرى متعهد هستم.

مى خواهم مدرسه را به پايان برسانم و بدون كمك مالى يا معنوى ديگران، پسرم را بزرگ كنم و از او مردى مستقل، سالم و توانا بسازم. مى دانم كه زن خوشبختى هستم كه شانس دومى را به دست آورده ام، امثال من به ندرت به چنين شانسى دست مى يابند.

هر زمان به پسرم نگاه مى كنم، دلم مملو از غرور مى شود. مى دانم كه به خاطر او دست به هر كارى خواهم زد و هميشه حمايتش خواهم كرد. اين چيزى است كه در زمان اعتياد، هرگز نمى توانستم به او هديه كنم.

دوست دارم براى تمام افرادى كه مثل من در گرداب اعتياد غوطه ور هستند بگويم هر چند در ابتداى مصرف مواد احساس از خود بى خودى و لذت تمام نشدنى به آدم دست مى دهد ولى در پايان

راه، فقط پوچى و بدبختى است و اين شما هستيد كه پايان راه زندگى خود را انتخاب مى كنيد.

همچنين مى خواهم به خانواده هايى كه فرزند يا همسر معتادى دارند اميد بدهم:

مهم اين است كه به آنها اميد رهايى از منجلاب اعتياد را بدهيد و هرگز مأيوس نشويد؛

معجزه ها هر روز و هر لحظه در زندگى ما اتفاق مى افتند.