مؤلف: فرخ صدري
شمارگان: 3000 نسخه
نوبت چاپ: دوم\par تاريخ چاپ: 1386\par چاپ: حافظ

امام جعفر صادق فرزند ارشد امام محمد باقر است. مادرش ام فروه دختر قاسم بن محمد بن ابوبكر است. [1] مادر ام فروه اسماء بنت عبدالرحمن بن ابوبكر است. تولد حضرت علي بن محمد در 27 ربيع الاول سال 80 يا 83 هجري است. [2] حضرت صادق هنگام رحلت امام سجاد 15 ساله و در زمان رحلت پدر 34 ساله بودند. امام جعفر صادق از زمان كودكي هوش و ذكاوتي خارق‌العاده داشت. به طوري كه حضرت محمد باقر عليه‌السلام و ام فروه اين كودك را در دو سالگي از لحاظ تدريس مورد توجه قرار داده و مشتركا به وي درس و تعليم مي‌دادند. [3] . زماني هم جد بزرگوارش امام زين‌العابدين اين مهم را به عهده مي‌گرفت. امام جعفر صادق عليه‌السلام در 15 رجب سال 148 هجري در سن 65 يا 68 سالگي به دستور ابوجعفر منصور دوانيقي دومين خليفه عباسي مسموم گرديد و به شهادت رسيد. [4] . [ صفحه 144] روايت است كه منصور هفت بار كمر به قتل امام جعفر صادق مي‌بندد ولي هر بار چون مشيت الهي بر آن نبود از تصميم خود منصرف مي‌شود. تا اين كه آخرين بار با انگور ايشان را مسموم مي‌نمايد. امام جعفر صادق پيشواي مذهب جعفري و بزرگترين و عالي مقام‌ترين مدرس مكتب اسلام از نظر درس و بحث مي‌باشد. سفرهاي زيادي نموده كه مهمترين آن، سفر تاريخي ايشان در خدمت پدر بزرگوارشان به شام بود كه صيت علم و كمالات اين دو وارث علوم انبياء تمامي آن نواحي را فراگرفت و علماي مسيحي و يهود و ملل ديگر دانستند كه اسلام را غير از سلاطين جبار بني‌اميه حامي و حفاظي هست كه بايد معنويت را نزد آنان جست. امام جعفر صادق داراي سه زن عقدي بود: [5] . فاطمه دختر حسين اثرم 3 اولاد از اين زن به نام اسماعيل، عبدالله (عبدالله افطح)، ام فروه. ام حميده يا ام ولد 3 اولاد از اين زن به نام موسي كاظم، اسحق، محمد. ام ولدي 4 اولاد از اين زن به نام عباس، علي، اسماء، فاطمه. غير از اين سه زن عقدي حضرت يازده كنيز نيز در حباله نكاح داشت. بزرگترين اولاد امام جعفر صادق عليه‌السلام اسمعيل است كه در زمان حيات پدر درگذشت و در مدينه مدفون گرديد. [6] . شيعيان اماميه معتقدند كه خداوند امامت اسمعيل را بنا به مصلحتي نسخ فرمود و درباره او بداء حاصل گرديد. ولي گروهي (فرقه اسماعيليه) به امامت حضرت اسمعيل معترف شده اند و پنجاه ميليون اسماعيلي در هندوستان از پيروان وي هستند. پس از اسمعيل بزرگترين اولاد امام جعفر صادق عليه‌السلام عبدالله افطح است كه برخي به [ صفحه 145] سبب بزرگتر بودن او را امام دانسته و پيروان وي را افطحيه گويند. عبدالله به امامت موسي كاظم عليه‌السلام معترف نبود. [7] . عبدالله نزد پدر مقام و منزلتي نداشت، وي فقط هفتاد روز بعد از پدر زنده بود. [8] . فرزند ديگر امام جعفر صادق عليه‌السلام اسحق است. وي مردي اهل فضل و عالم بود و به طور كلي به امامت موسي كاظم عليه‌السلام معترف گرديد. [9] . زوجه اسحق نفيسه دختر حسن بن زيد بن حسن عليه‌السلام است كه در سال 208 هجري در مصر وفات يافت و همانجا مدفون گرديد. مردم مصر به ايشان اعتقاد كامل دارند و به جلالت شأن معروف است. [10] . شرح حال محمد بن جعفر عليه‌السلام در صفحات بعد خواهد آمد. عباس بن جعفر عليه‌السلام مردي زاهد و جليل و فاضل نبيل بود. عباس ابن جعفر عليه‌السلام نيز سيدي جليل القدر و راوي حديث بسيار بوده و تا زمان حضرت هادي عليه‌السلام را درك نموده است. مرحوم علامه مجلسي در بحار (جلد چهارم) از جلالت شأن اين بزرگوار نقل كرده و كليه علماي دين او را ستايش بليغ نموده‌اند.

از زمان شهادت مولا اميرالمؤمنين تا بعد از شهادت امام سجاد موقعيت سياسي آن عصر اجازه نمي‌داد كسي رشته علوم اسلامي را به دست گرفته و تعليم دين كند و حوزه علميه از فقه اسلام تشكيل دهد. [11] . اين فرصت در اواخر زندگي امام محمد باقر عليه‌السلام پيدا شد تا بتواند تشكيل مجالس درس داده و به آموختن علوم اسلامي بپردازد و زمينه مساعدي به وجود آورد تا فرزند خلف ايشان امام جعفر صادق عليه‌السلام دانشگاه بزرگ مدينه را تأسيس و عظمت [ صفحه 146] علمي اسلام را آشكار نمايد. در اين ايام كه امويان و عباسيان در گيرودار جنگ قدرت بودند، امام ششم از فرصت استفاده نموده و در مدت بسيار كمي فرهنگ اسلامي را ميان مسلمانان دنيا منتشر ساخت. [12] . عباسيان از اين نهضت و توسعه فرهنگ اسلامي و تعاليم جعفري زماني آگاه شدند كه نفوذ علمي امام جعفر صادق در تمام ممالك اسلامي راه يافته بود. عباسيان از اين مي‌ترسيدند كه اين جنبش علمي استقلال آنان را متزلزل نمايد و براي جلوگيري از قدرت علمي حضرت و ايجاد اختلاف در دانشگاه مدينه دو نفر از شاگردان ايشان به نام‌هاي نعمان بن ثابت (مشهور به ابي‌حنيفه) و مالك بن انس را بر ضد استاد برانگيختند تا از روحانيت خاندان نبوت بكاهند. [13] . از اينجا مذاهب اربعه اهل سنت آغاز شد و پيروان عترت و طهارت را شيعه خواندند. [14] . مذهب جعفري و شهرت شيعه از تعليمات امام جعفر صادق پديدار گرديد. [15] . شيعه به خداوند متعال - به ملائكه - به رسول خدا و كتاب آسماني و به روز قيامت ايمان دارد. شيعه به حقيقت كلمه شهادتين تصديق و اعتراف دارد. شيعه علاوه بر توحيد، نبوت و معاد دو اصل ديگر (عدل و امامت) را نيز از اصول دين دانسته و به آن معترف است. شيعه به كسي اطلاق مي‌شود كه بدون افراط و تفريط قدم به قدم تابع و مطيع اوامر اهل بيت اطهار باشد. [16] . شيعيان كساني هستند كه از مولا علي پيروي كرده، چه از روي نص جلي [17] و يا از روي [ صفحه 147] نص خفي [18] قائل به امامت مولاي متقيان پس از رسول خدا هستند و معتقدند كه امامت از خاندان عصمت و طهارت بيرون نخواهد رفت. [19] . همچنين معتقدند كه امامت قضيه‌اي مصلحتي و امري سياسي نيست كه به اختيار و تعيين امت باشد. ابن خلدون مي‌نويسد: شيعه در لغت به معني پيروان و هواخواهان است و در اصطلاح فقيهان و متكلمان اسلام، شيعه به پيروان مولاي متقيان و يازده فرزند ايشان اطلاق مي‌شود. [20] . شيعه در ابتدا به كساني گفته مي‌شد كه بعد از رحلت رسول اكرم ولايت را حق مسلم حضرت علي عليه‌السلام دانسته و با وجود اين كه اكثر مسلمين با ابوبكر بيعت كردند، باز در مودت و ولايت حضرت اميرالمؤمنين ثابت ماندند. كلمه شيعه در ارادت و مودت به مولا علي و فرزندان وي و تمايل به خاندان بني‌هاشم و تنفر از طايفه بني‌اميه خلاصه مي‌شود. شيعيان معتقدند كه امامان داراي علم لدني هستند و آن علمي است كه مفهوم دين و علوم غيبي و همه دانستنيهاي جهان را در بر مي‌گيرد. [21] .

شيعيان اماميه معتقدند كه امام بر حق بعد از حضرت محمد صلي الله عليه و آله به نص صريح، مولا اميرالمؤمنين و بعد از مولا يازده فرزند ايشان هستند كه همه معصوم و در زمان و عهد خود افضل خلايق بودند و همه به نص صريح امام قبلي، به اين مقام تعيين شدند. اعتقاد [22] شيعيان بر اين است كه مولا علي قبل از شهادت وديعه امامت را به فرزندش [ صفحه 148] امام حسن تحويل داد و او را وصي خود تعيين فرمود و به وي امر كرد كه قبل از مرگ آنها را به اباعبدالله تحويل دهد و همچنين به امام حسين دستور فرمود كه قبل از مرگ خويش وديعه امامت را به فرزند خودش (امام سجاد) بسپارد و اين همان دستوراتي است كه پيغمبر اكرم صلي الله عليه و اله قبل از رحلت به مولا علي عليه‌السلام داده بودند. [23] .

وديعه امامت عبارت است از: جفر احمر، جفر ابيض، مصحف فاطمه و كتاب الجامعه: 1. جفر احمر كيسه‌اي از پوست است كه در آن شمشير رسول اكرم قرار دارد و اين شمشير از خاندان نبوت خارج نخواهد شد و سرانجام هنگام ظهور به دست قائم آل محمد خواهد افتاد. [24] . 2. جفر ابيض كيسه‌اي از پوست است كه در آن زبور داوود و توراة موسي و انجيل عيسي جاي دارد. [25] . 3. مصحف فاطمه همان قرآن حضرت فاطمه دخت گرامي رسول خدا است كه به خط مولا علي نوشته شده و رسول اكرم آن را به دخترش فاطمه بخشيده است. [26] . 4. الجامعه كتابي است كه پيغمبر اكرم املاء فرموده و حضرت علي به خط خود نوشته و همه احتياجات مردم از زمان رسول اكرم تا روز قيامت از حلال و حرام در آن ضبط گرديده است. [27] . شيعيان علوي كساني هستند كه پس از مولا علي و دو فرزند ايشان امام حسن و امام حسين، حضرت علي بن الحسين و پس از او حضرت امام محمد باقر و بعد از ايشان حضرت امام جعفر صادق را به امامت شناختند. [28] . بعد از شهادت امام جعفر صادق عليه‌السلام شيعيان به شش فرقه تقسيم شدند كه يكي از اين فرقه‌ها به امامت حضرت امام موسي كاظم عليه‌السلام معترف گشتند. [29] . [ صفحه 149] بعد از شهادت امام هفتم، باز شيعيان به چند فرقه تقسيم شدند كه يكي از اين فرقه‌ها امامت را بعد از امام هفتم از آن فرزندش علي بن موسي الرضا مي‌دانند. [30] . بعد از وفات امام رضا باز شيعيان به چند فرقه تقسيم شدند كه يكي از اين فرقه‌ها فرزند امام هشتم، حضرت علي الجواد را امام نهم و فرزند ايشان حضرت محمد الهادي را امام دهم و فرزند ايشان حضرت حسن العسكري را امام يازدهم شناختند. پس از وفات امام يازدهم، شيعيان به 14 فرقه تقسيم شدند. [31] . تنها فرقه‌اي كه بر جاي مانده و پايدار خواهد بود همان فرقه اثني عشري است كه منتظر ظهور قائم آل محمد حضرت مهدي (عج) مي‌باشد.

اصولا فقه جعفري منسوب به ششمين امام شيعيان حضرت امام جعفر صادق عليه‌السلام است. چون ايشان در مدت 35 سال امامت خود كه همزمان با اواخر خلافت بني‌اميه و اوايل خلافت بني‌عباس بود موفق گرديدند نظم و ترتيبي به وضع شيعه اماميه داده و فقه شيعه را تدوين نمايند. از اين رو فقه شيعه را فقه جعفري و مذهب شيعه را مذهب جعفري مي‌نامند. [32] . مذهب شيعه جعفري در زمان شاه اسماعيل صفوي (سال 907 هجري) در ايران تعميم يافت و از آن زمان مذهب رسمي كشور ايران گرديد. [33] . فرقه‌هاي ديگري نيز در اسلام به وجود آمدند كه در ذيل به ذكر مختصري از آنها مي‌پردازيم. 1. كيسانيه: كيسانيه مسلماناني هستند كه شش سال بعد از شهادت اباعبدالله قيام كردند و قائل به امامت محمد حنفيه شدند. سرپرستي اين گروه از مسلمين با مختار بود كه قبل از خروج، شيعيان را دعوت به بيعت با امام سجاد و بعد با محمد حنفيه نمود و چون [ صفحه 150] شاهد پيروزي را در آغوش كشيد خود دعوي امامت نمود و مدعي شد كه به وي وحي نازل مي‌شود. اين گروه را مختاريه نيز مي‌نامند. [34] . كيسانيه معتقدند كه پس از محمد حنفيه پسرش عبدالله بن محمد به امامت رسيده است و چون در سال 100 هجري محمد بن علي ابن عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب در ناحيه شراة (اردن فعلي) از بلوك بلقاي شام با ابوهاشم عبدالله بن محمد ملاقات مي‌كند، ابوهاشم عبدالله كه امام كيسانيان بود وصيت مي‌نمايد كه بعد از وفات خودش امامت به محمد بن علي برسد. [35] . از آن تاريخ دعوي امامت بني‌عباس صورت شرعي به خود گرفت. عباسيان از محبوبيت خاندان نبوت و آل علي عليه‌السلام به نفع خود استفاده كرده و شروع به تبليغات نمودند. پس از درگذشت محمد بن علي پسرش ابراهيم، معروف به ابراهيم امام جانشين پدر گشت. ابراهيم امور دعوي خود را در خراسان به ابومسلم خراساني سپرد و ابومسلم را به رياست شيعه آل عباس در خراسان برگزيد. (سال 127 هجري). [36] . در سال 129 هجري ابومسلم به دستور ابراهيم امام دعوت خود را در خراسان آشكار نمود و در سال 131 هجري فرمانرواي خراسان را كه نصر بن سيار بود شكست داد. نصر بن سيار در همان سال در ساوه درگذشت. [37] . در سال 132 هجري مروان بن محمد بر نهانگاه ابراهيم امام در شام آگاه شد، او را گرفته و در زندان به قتل رسانيد. پس از كشته شدن ابراهيم امام، ابومسلم خواست با امام جعفر صادق عليه‌السلام بيعت كند ولي حضرت جوابي به ابومسلم نداد، ابومسلم نااميد شده و با ابوالعباس برادر [ صفحه 151] ابراهيم امام بيعت نمود. [38] . ابوالعباس در همان سال (132 هجري) عموي خود عبدالله بن علي را به جنگ خليفه مروان ثاني (حمار) فرستاد، مروان در كنار رود زاب شكست خورده و به مصر فرار نمود و در همانجا كشته شد و ابوالعباس عبدالله بن محمد معروف به ابوالعباس سفاح بر مسند خلافت نشست. [39] . 2. زيديه: زيديه كساني هستند كه قائل به امامت زيد بن علي ابن الحسين عليه‌السلام بوده و شرح آن در صفحات قبل آمده است. 3. باقريه: باقريه گروهي از شيعيانند كه قائل به رجعت امام محمد باقر عليه‌السلام هستند. [40] . 4. جعفريه: جعفريه گروهي ديگر از شيعيان هستند كه به امامت و غيبت و رجعت امام جعفر صادق عليه‌السلام معتقدند. [41] . 5. حسنيه: حسنيه به كساني اطلاق مي‌شود كه امامت را موروثي (از پدر و پسر) مي‌دانند يعني به امامت حضرت علي معترف بوده و پس از مولا علي معترف به امامت حضرت امام حسن مجتبي هستند ولي بعد از امام حسن مجتبي عليه‌السلام، امامت را از آن فرزند ايشان حسن مثني و بعد از حسن مثني امامت را از آن فرزند او عبدالله محض و بالاخره امامت را از آن فرزند عبدالله به نام محمد (نفس زكيه) مي‌دانند. [42] . 6. احمديه: احمديه كساني هستند كه پيرو احمد بن موسي بن جعفر برادر امام رضا مي‌باشند. [43] . 7. اسماعيليه اسمعيليه به كساني اطلاق مي‌شود كه اسماعيل فرزند ارشد امام جعفر صادق و پس از وي محمد بن اسماعيل را امام مي‌دانند و معترف به اين هستند كه اسماعيل بعد از وفات پدرش امام جعفر صادق در حيات بوده و به امامت رسيده است. [ صفحه 152] شيعيان اماميه معتقدند كه امام جعفر صادق در اول فرزند ارشد خود اسماعيل را به جانشيني (امامت) برگزيد ولي چون اسماعيل قبل از امام جعفر صادق وفات يافت امام جعفر صادق فرزند چهارم خود امام موسي كاظم را جانشين خود ساخت. [44] . بعضي‌ها نيز بر اين عقيده‌اند كه چون اسماعيل مردي شرابخوار و فاسق بود امام جعفر صادق او را از اين مقام خلع نمود. [45] . شيعيان اماميه عقيده بر اين دارند كه وفات اسماعيل در سال 143 هجري يعني پنج سال قبل از شهادت پدرش امام جعفر صادق مي‌باشد. اسماعيل در گورستان بقيع مدفون است. [46] . در امر امامت اسماعيل شخصي به نام ابوالخطاب دست داشته كه پس از كشته شدنش به دست عيسي بن موسي (والي كوفه)، مردم به محمد بن اسماعيل نوه امام جعفر صادق گرويدند. از كساني كه به دين اسماعيلي درآمده و مردم را دعوت به اين دين نمود حسن صباح است كه در سال 487 هجري بر قلعه الموت نزديك قزوين دست يافت و شروع به انتشار و تبليغ دين نمود و پيروانش چنان رعب و وحشتي در دلها ايجاد كردند كه حتي پادشاهان سلجوقي از آنها بيمناك بودند. [47] . خواجه نظام الملك وزير با قدرت ملكشاه سلجوقي به دست فدائيان حسن صباح خنجر خورد. [48] . حسن صباح در سال 518 هجري درگذشت. [49] اسماعيليه امروز به چند گروه تقسيم مي‌شوند. بزرگترين آنها گروه آغاخانيه است كه بيشتر از يك ميليون پيرو دارد و در اطراف ايران و آفريقا و آسياي مركزي پراكنده‌اند. 8. قثم بن عباس: قثم بن عباس پسر عموي پيغمبر اكرم است كه در يكي از [ صفحه 153] لشكركشيهاي اسلام در سمرقند كشته شد. [50] . قثم بن عباس مردي زاهد و با تقوي بود و به علت نيكوكاري زياد، عده‌اي از مسلمانان به ايشان معترف شده و عقيده به رجعت وي دارند. مزار ايشان در سمرقند و به شاه زند معروف است. [51] .

در مذهب تسنن نيز فرقه‌هاي مختلفي به وجود آمدند كه مهم‌ترين آنها مذاهب اربعه اهل سنت مي‌باشند. [52] . مجتهدين و امامان فقه در مذهب سنت زياد بودند، دولت عباسي جهت سهولت كار در امر قضا فقط چهار مجتهد را به رسميت شناخت و فتواي آنان را معتبر و محترم شمرد، بدين ترتيب مذهب آنان مذهب رسمي اهل سنت گرديد. [53] . سني‌ها بر خلاف شيعيان بدون آنكه حق خلافت را از خلفاي سه گانه قبل از مولا علي سلب كنند، مولا را مردي صاحب فضيلت و از نظر علم و تقوي بر ديگر اصحاب برتر مي‌دانند. منتهي با همه فضائل و مناقب مولا علي، ايشان را وصي و جانشين رسول خدا نمي‌دانند بلكه حضرت را فقط از خلفاي راشدين مي‌شمارند. مذاهب اربعه اهل سنت عبارتند از: 1. امام ابوحنيفه (80 تا 150 هجري): امام ابوحنيفه كه نعمان بن ثابت بن زوطي بن ماه نام داشت در زمان منصور دومين خليفه عباسي به زندان افتاد. قبر او در بغداد و زيارتگاه اهل سنت است. [54] . مذهب حنفي توسط دو تن از ياران ابوحنيفه به نام محمد بن حسن شيباني [ صفحه 154] و ابويوسف قاضي رواج يافت. يك سوم مسلمانان جهان حنفي مذهب هستند. امام ابوحنيفه فقيهي ايراني الاصل بود. 2. امام مالك (95 تا 179 هجري): امام مالك كه مالك ابن انس اصبحي نام داشت فقيهي عربي الاصل بود. وي در مدينه متولد گرديد. [55] مذهب مالكي در مدينه پيدا شد و بعد در مراكش و مصر و سودان و كويت رواج يافت. 3. امام شافعي (150 تا 204 هجري): امام شافعي كه محمد بن ادريس شافعي نام داشت فقيهي عربي و قريشي الاصل بود كه در غزه متولد گرديد و در مصر درگذشت. [56] . امام شافعي به مولا علي بيشتر از ساير ائمه سنت ارادت داشت و به آن حضرت عشق مي‌ورزيد. [57] امام شافعي مولا علي را بر حق و معاويه را باطل خوانده است. مذهب شافعي در عبادات به مذهب شيعه بسيار نزديك است. [58] . مذهب شافعي در ايران و اردن و سوريه و عراق و يمن و هند رواج دارد. 4. امام احمد حنبل (164 تا 241 هجري): امام احمد حنبل كه ابوعبدالله حنبل نام داشت در بغداد متولد گرديد و در همانجا درگذشت. احمد بن حنبل از شاگردان امام شافعي بود. [59] رواج مذهب حنبلي از سه مذهب ديگر سنت كمتر است. اين مذهب توسط دو تن از مجتهدين اسلام به نام ابن تيميه و ابن قيم رواج يافت و بعد در قرن 12 هجري محمد بن عبدالوهاب تجديد نظري در آن نموده و عقيده ديني خود را بر مذهب حنبلي استوار ساخت و مذهب جديد وهابي را به وجود آورد كه اكنون در عربستان رواج دارد. [60] .

[1] شهربانو و كيهان بانو از دختران يزدگرد سوم پادشاه ايران بودند كه زمان عمر به اسارت قواي اسلام در مي‌آيند. مولا علي شهربانو را براي امام حسين و كيهان بانو را براي محمد بن ابوبكر تزويج مي‌كند. قاسم فرزند كيهان بانو و محمد بن ابوبكر است. منتهي الامال قمي، ج2 / 710 .
[2] در كتاب مغز متفكر جهان شيعه آمده است كه در تاريخ تولد حضرت جعفر صادق سه سال اختلاف وجود دارد (80 يا 83 هجري) در تاريخ رحلتش هم طبق روايات متعدد سه سال اختلاف است. مغز متفكر جهان شيعه / 17.
[3] مغز متفكر جهان شيعه / 21.
[4] منتهي الامال قمي، ج2 / 747 .
[5] منتهي الامال، قمي / 751.
[6] منتهي الامال، قمي، ج2 / 751.
[7] غير از عبدالله افطح بقيه فرزندان امام جعفر صادق به امامت موسي كاظم معترف شدند. ايضا / 752.
[8] منتهي الامال، قمي / 753.
[9] ايضا / 753. [
[10] ايضا / 754.
[11] چهارده معصوم، عمادزاده / 935.
[12] چهارده معصوم، عمادزاده / 935.
[13] چهارده معصوم، عمادزاده / 935.
[14] چهارده معصوم، عمادزاده / 935.
[15] ايضا / 936.
[16] ايضا / 937.
[17] كساني كه قاتل به نص و تعيين آشكار مي‌باشند و گويند كه رسول اكرم در روز غدير خم مولا علي را به امامت برگزيده و صريحا وي را به جانشيني خود انتخاب فرموده است. تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 45.
[18] كساني كه قائل به نص و تعيين پنهان مي‌باشند و معتقدند كه رسول اكرم راز امامت مولا علي را به طور پنهان به بعضي از اصحاب فرموده است. تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 45.
[19] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 39.
[20] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 39.
[21] ايضا / 48.
[22] ايضا / 48.
[23] ايضا / 45.
[24] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 45.
[25] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 45.
[26] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 45.
[27] ايضا / 46.
[28] ايضا / 86.
[29] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 87.
[30] ايضا / 130.
[31] ايضا / 130.
[32] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 105.
[33] ايضا / 106.
[34] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 55.
[35] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 76.
[36] ايضا / 78.
[37] ايضا / 79.
[38] ابومسلم خراساني در سال 137 هجري با خدعه و نيرنگ و در كمال نامردي به دستور منصور دومين خليفه عباسي (برادر ابوالعباس سفاح) به قتل مي‌رسد. منتخب التواريخ خراساني / 478.
[39] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 80.
[40] ايضا / 148.
[41] ايضا / 148.
[42] ايضا / 148.
[43] ايضا / 147.
[44] ايضا / 190.
[45] ايضا / 190.
[46] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور /190.
[47] ايضا / 224.
[48] ايضا /225.
[49] ايضا /225.
[50] منتخب التواريخ، خراساني / 592.
[51] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور /112.
[52] سني‌ها مي‌گويند: عدل هم مانند ساير صفات ثبوتيه خداوند است و علت ندارد كه آن را بالاخص ركني از اركان اصول دين قرار دهند. همچنين معترف به امامت مولا علي نبوده و امامت را در خاندان وي موروثي نمي‌دانند.
[53] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 100.
[54] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، مشكور / 76.
[55] ايضا / 102.
[56] ايضا / 103.
[57] تاريخ شيعه و فرقه‌هاي اسلام، دكتر مشكور / 103.
[58] ايضا / 104.
[59] ايضا / 104.
[60] ايضا، 104.

بسم الله الرحمن الرحیم
جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ في سَبيلِ اللَّهِ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (سوره توبه آیه 41)
با اموال و جانهاى خود، در راه خدا جهاد نماييد؛ اين براى شما بهتر است اگر بدانيد حضرت رضا (عليه السّلام): خدا رحم نماید بنده‌اى كه امر ما را زنده (و برپا) دارد ... علوم و دانشهاى ما را ياد گيرد و به مردم ياد دهد، زيرا مردم اگر سخنان نيكوى ما را (بى آنكه چيزى از آن كاسته و يا بر آن بيافزايند) بدانند هر آينه از ما پيروى (و طبق آن عمل) مى كنند
بنادر البحار-ترجمه و شرح خلاصه دو جلد بحار الانوار ص 159
بنیانگذار مجتمع فرهنگی مذهبی قائمیه اصفهان شهید آیت الله شمس آبادی (ره) یکی از علمای برجسته شهر اصفهان بودند که در دلدادگی به اهلبیت (علیهم السلام) بخصوص حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) و امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شهره بوده و لذا با نظر و درایت خود در سال 1340 هجری شمسی بنیانگذار مرکز و راهی شد که هیچ وقت چراغ آن خاموش نشد و هر روز قوی تر و بهتر راهش را ادامه می دهند.
مرکز تحقیقات قائمیه اصفهان از سال 1385 هجری شمسی تحت اشراف حضرت آیت الله حاج سید حسن امامی (قدس سره الشریف ) و با فعالیت خالصانه و شبانه روزی تیمی مرکب از فرهیختگان حوزه و دانشگاه، فعالیت خود را در زمینه های مختلف مذهبی، فرهنگی و علمی آغاز نموده است.
اهداف :دفاع از حریم شیعه و بسط فرهنگ و معارف ناب ثقلین (کتاب الله و اهل البیت علیهم السلام) تقویت انگیزه جوانان و عامه مردم نسبت به بررسی دقیق تر مسائل دینی، جایگزین کردن مطالب سودمند به جای بلوتوث های بی محتوا در تلفن های همراه و رایانه ها ایجاد بستر جامع مطالعاتی بر اساس معارف قرآن کریم و اهل بیت علیهم السّلام با انگیزه نشر معارف، سرویس دهی به محققین و طلاب، گسترش فرهنگ مطالعه و غنی کردن اوقات فراغت علاقمندان به نرم افزار های علوم اسلامی، در دسترس بودن منابع لازم جهت سهولت رفع ابهام و شبهات منتشره در جامعه عدالت اجتماعی: با استفاده از ابزار نو می توان بصورت تصاعدی در نشر و پخش آن همت گمارد و از طرفی عدالت اجتماعی در تزریق امکانات را در سطح کشور و باز از جهتی نشر فرهنگ اسلامی ایرانی را در سطح جهان سرعت بخشید.
از جمله فعالیتهای گسترده مرکز :
الف)چاپ و نشر ده ها عنوان کتاب، جزوه و ماهنامه همراه با برگزاری مسابقه کتابخوانی
ب)تولید صدها نرم افزار تحقیقاتی و کتابخانه ای قابل اجرا در رایانه و گوشی تلفن سهمراه
ج)تولید نمایشگاه های سه بعدی، پانوراما ، انیمیشن ، بازيهاي رايانه اي و ... اماکن مذهبی، گردشگری و...
د)ایجاد سایت اینترنتی قائمیه www.ghaemiyeh.com جهت دانلود رايگان نرم افزار هاي تلفن همراه و چندین سایت مذهبی دیگر
ه)تولید محصولات نمایشی، سخنرانی و ... جهت نمایش در شبکه های ماهواره ای
و)راه اندازی و پشتیبانی علمی سامانه پاسخ گویی به سوالات شرعی، اخلاقی و اعتقادی (خط 2350524)
ز)طراحی سيستم هاي حسابداري ، رسانه ساز ، موبايل ساز ، سامانه خودکار و دستی بلوتوث، وب کیوسک ، SMS و...
ح)همکاری افتخاری با دهها مرکز حقیقی و حقوقی از جمله بیوت آیات عظام، حوزه های علمیه، دانشگاهها، اماکن مذهبی مانند مسجد جمکران و ...
ط)برگزاری همایش ها، و اجرای طرح مهد، ویژه کودکان و نوجوانان شرکت کننده در جلسه
ی)برگزاری دوره های آموزشی ویژه عموم و دوره های تربیت مربی (حضوری و مجازی) در طول سال
دفتر مرکزی: اصفهان/خ مسجد سید/ حد فاصل خیابان پنج رمضان و چهارراه وفائی / مجتمع فرهنگي مذهبي قائميه اصفهان
تاریخ تأسیس: 1385 شماره ثبت : 2373 شناسه ملی : 10860152026
وب سایت: www.ghaemiyeh.com ایمیل: Info@ghaemiyeh.com فروشگاه اینترنتی: www.eslamshop.com
تلفن 25-2357023- (0311) فکس 2357022 (0311) دفتر تهران 88318722 (021) بازرگانی و فروش 09132000109 امور کاربران 2333045(0311)
نکته قابل توجه اینکه بودجه این مرکز؛ مردمی ، غیر دولتی و غیر انتفاعی با همت عده ای خیر اندیش اداره و تامین گردیده و لی جوابگوی حجم رو به رشد و وسیع فعالیت مذهبی و علمی حاضر و طرح های توسعه ای فرهنگی نیست، از اینرو این مرکز به فضل و کرم صاحب اصلی این خانه (قائمیه) امید داشته و امیدواریم حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف توفیق روزافزونی را شامل همگان بنماید تا در صورت امکان در این امر مهم ما را یاری نمایندانشاالله.
شماره حساب 621060953 ، شماره کارت :6273-5331-3045-1973و شماره حساب شبا : IR90-0180-0000-0000-0621-0609-53به نام مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان نزد بانک تجارت شعبه اصفهان – خيابان مسجد سید
ارزش کار فکری و عقیدتی
الاحتجاج - به سندش، از امام حسین علیه السلام -: هر کس عهده دار یتیمی از ما شود که محنتِ غیبت ما، او را از ما جدا کرده است و از علوم ما که به دستش رسیده، به او سهمی دهد تا ارشاد و هدایتش کند، خداوند به او می‌فرماید: «ای بنده بزرگوار شریک کننده برادرش! من در کَرَم کردن، از تو سزاوارترم. فرشتگان من! برای او در بهشت، به عدد هر حرفی که یاد داده است، هزار هزار، کاخ قرار دهید و از دیگر نعمت‌ها، آنچه را که لایق اوست، به آنها ضمیمه کنید».
التفسیر المنسوب إلی الإمام العسکری علیه السلام: امام حسین علیه السلام به مردی فرمود: «کدام یک را دوست‌تر می‌داری: مردی اراده کشتن بینوایی ضعیف را دارد و تو او را از دستش می‌رَهانی، یا مردی ناصبی اراده گمراه کردن مؤمنی بینوا و ضعیف از پیروان ما را دارد، امّا تو دریچه‌ای [از علم] را بر او می‌گشایی که آن بینوا، خود را بِدان، نگاه می‌دارد و با حجّت‌های خدای متعال، خصم خویش را ساکت می‌سازد و او را می‌شکند؟».
[سپس] فرمود: «حتماً رهاندن این مؤمن بینوا از دست آن ناصبی. بی‌گمان، خدای متعال می‌فرماید: «و هر که او را زنده کند، گویی همه مردم را زنده کرده است»؛ یعنی هر که او را زنده کند و از کفر به ایمان، ارشاد کند، گویی همه مردم را زنده کرده است، پیش از آن که آنان را با شمشیرهای تیز بکشد».
مسند زید: امام حسین علیه السلام فرمود: «هر کس انسانی را از گمراهی به معرفت حق، فرا بخواند و او اجابت کند، اجری مانند آزاد کردن بنده دارد».