خلیفه عباسی امام هادی (ع) به شهادت رسید. شخصیت امام حسن عسکری علیه السلام به عنوان امام شیعیان در آن شرایط سخت و خفقان آ لود و زیر نظر ماموران و جاسوسان حکومتی چنان بود که حتی مدح و ثنای دشمنان را نسبت به رفتار و گفتار امام بر می انگیخت. چنانکه احمدبن عبدالله خاقان که متصدی مالیات و اموال حکومتی بود با اهل بیت علیهم السلام دشمنی داشت در یکی از روزها که در مجلس وی صحبت علویان پیش آمد گفت: من در میان علویان مانند حسن بن علی بن محمد بن الرضا (امام حسن عسکری) کسی را مشاهده نکردم حسن بن علی در عفت و کرم و عقل و فضیلت در میان خاندانش و همچنین بنی هاشم، مانند ندارد. بنی هاشم او را با اینکه سن وی کم است بر افراد مسن خود فضیلت می دهند و در مجالس و محافل خود او را بر همگان مقدم می دارند و همچنین است حال او نزد امرا و فرماندهان و شخصیت های برجسته و عموم طبقات مردم. بیم و وحشت حکومت از شخصیت معنوی و الهی امام حسن عسکری (ع) و اعمال شیوه نظارت و مراقبت شدید مأموران حکومتی نسبت به امام (ع) چنان بود که بارها حضرت را نزد شرورترین افراد زندانی نمودند. چنانکه محمدبن اسماعیل می گوید: هنگامی که ابومحمد (امام حسن عسکری (ع) در زندان صالح بن وصیف بود گروهی از عباسیان نزد او آمدند و او را وادار کردند تا بر آن حضرت سختگیری کند. صالح گفت: من با او چه کار کنم دو نفر را که از بدترین مردم بودند بر وی گماشتم ولیکن آنان اکنون از عبادت کنندگان

شده اند و همواره به نماز و عبادت اشتغال دارند پس از آن دستور داد که آن دو نفر را حاضر کنند. صالح به آنان گفت: وای بر شما، این مرد با شما چه گفت که این طور تغییر حال پیدا کردید؟ گفتند: درباره ی مردی که شب ها نماز می خواند و روزها روزه می گیرد چه بگوییم! وی با کسی سخن نمی گوید و جز عبادت به چیز دیگری خود را مشغول نمی سازد. ما هرگاه به وی نگاه می کنیم شانه های ما می لرزد و حال ما تغییر می کند هنگامی که عباسیان این مطلب را شنیدند مأیوسانه برگشتند.

سامرا کسی را از خاندان بنی هاشم مانند امام حسن عسکری در نجابت و بزرگی و فضیلت ندیده ام اگر خلافت از خاندان عباسی بیرون رود هیچ کس جز حسن عسکری لایق و سزاوار آن نخواهد بود. آن گاه گفت: من روزی خدمت پدرم بود با اینکه او از دشمنان خاندان پیغمبر بود وقتی حسن عسکری بر او وارد شد از جا برخاست دستش را بوسید و او را بر جای خود نشانید و مانند یک شاگرد در برابر استاد نشست و به سخنانش گوش داد. ابویوسف درباره ی سخاوت و بخشش امام می گوید: "من از نظر زندگی گرفتار شدم و نمی توانستم به فرزندان خود برسم، همه گرسنه بودیم و افسرده، بارها به دربار عباسیان رفتم تا از آنها که با من خویشی داشتند کمکی بگیرم ولی آنان آن قدر مست زندگی بودند که به دردهای دلم گوش نمی دادند. روزی به خدمت امام حسن عسکری رفتم و گرفتاریم را برایش گفتم حضرت چهارصد دینار داشت و همه را به من داد و فرمود: برو و خانواده ات را از پریشانی نجات بخش. " روزی حضرت دویست هزار دینار برای علی بن جعفر فرستاد تا بین یاران مستمند و فقیرش تقسیم کند حضرت از شش سال امامتش سه سال در زندان بود ولی با همه مشکلات و ناراحتی ها با خوشرویی با مردم برخورد می کرد. با اینکه کثیف ترین و ناپاکترین مأموران را در زندان بر او گماشته بودند تا آ زارش دهند ولی آنها آن چنان شیفته ی زهد و عبادتش شدند که وقتی سرپرست زندان از ایشان ایراد گرفت که شنیده ام با امام خوشرفتاری می کنید گفتند: "او یک انسان است، انسانی که همیشه

با خدای خود راز و نیاز دارد، روزها روزه دار و شب ها به عبادت مشغول است هروقت به ما نگاه می کند بدنمان می لرزد چگونه می خواهید به چنین کسی آزار برسانیم؟" عبدالله خاقان وزیر متوکل با اینکه خیلی متکبر و بی اعتنا بود ولی هر وقت امام را می دید از جایش برمی خاست و اگر سواره بود پیاده می شد وی درباه ی امام گفت: "حسن عسکری (ع) مردی بود که شبها به دعا و مناجات مشغول بود و روزها روزه داری می کرد آن چنان مهربان بود که هیچ کس را از دعا فراموش نمی کرد هرگاه بینوا و گرفتاری جلوی او را می گرفت هرچه داشت به او می داد. " روزی خلیفه او را به مردی ناپاک به نام "نحریر" سپرد تا بر او سخت بگیرد و آزارش دهد وقتی به دستور خلیفه او را به پیش درندگان افکندند تا او را پاره کنند و بخورند همه آنها به دور حضرت جمع شدند و خود را به او می مالیدند وقتی خلیفه این صحنه را دید او را آزاد کرد و در احترامش کوشید. در سامرا صومعه ای بود که رئیس آن از بزرگان مسیحی به شمار می رفت و مورد احترام آنان بود. روزی به خدمت امام آمد و مسلمان شد وقتی از او پرسیدند چرا مسلمان شدی؟ گفت: "من در این مرد نشانه هایی دیده ام که تنها در مسیح بوده است".

قلم بر روی کاغذ می گردد و می نویسد تا آنکه به آخر کاغذ رسید من چون این صحنه را دیدم به سجده افتادم زمانی که آن حضرت از نماز فارغ شد قلم را به دست خود گرفت و اذن داد تا مردم برای ملاقات آن حضرت وارد شوند.

بلکه او را هدایت و راهنمایی می کنند. احمد به قم بازگشت و همه بزرگان به دیدنش آمدند در این میان ابوالحسن هم که از فرزندزادگان امام صادق (ع) بود در بین ایشان بود، احمد تا چشمش به او خورد از جایش بلند شد و به او احترام کرد و او را در جای خود نشانید. ابوالحسن از کار او تعجب کرد و از او پرسید این کار با کار گذشته ات خیلی فرق دارد مرا از جریان آگاه کن. احمد تمام ماجرایی را که برایش پیش آمده بود شرح داد او آن چنان شرمنده شد که وقتی از مجلس برخاست و به خانه آمد تصمیم گرفت کار بدش را ترک گوید و با تقوی شود از آن پس از زاهدان و مردان پاک گردید.

کامل می گرداند. امام حسن عسکری علیه السلام در سن بیست و هشت سالگی و در سال دویست و شصت هجری از سوی حکومت ظالم مسموم گردید و به شهادت رسید و در شهر سامرا به خاک سپرده شد. پس از ایشان امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) منجی عالم بشریت برقرار کننده ی نظام عدل جهانی، در هم کوبنده ی طاغوت ها، عهده دار امر مقدس امامت شدند.