وآله و همنام اوست و سلطنتش از مشرق تا مغرب حاكم خواهد شد و خداوند به وسيله او زمين را پر از قسط و عدل مي كند؛ همچنان كه پيش از قيامش پر از ظلم و جور مي شود. [1] .

مي فرموده. و پيش از آن كه آفتاب جهانتاب وجود لازم السعودش روشني بخش عرصه امكان شود، خبر در باب غيبت آن سرور ثابت و به دولت او قبل از غيبت مستفيض و متواتر بود. و اوست صاحب سيف از جمله ائمه هدي عليه السلام و قائم به حق و منتظر از براي دولت ايمان.و او پيش از قيام و ظهور دو غيبت است كه يكي اطوال از ديگري است، همچنانكه در اخبار بسيار وارد شده، امام غيبت صغري كه آنرا غيبت صغري گويند پس از وقت ولادت لازم السعادت است تا انقطاع سفارت و رسالت ميانه او و شيعيان او، و سفراء به وفات معدوم شدند. و اما غيبت طولي كه آنرا غيبت كبري گويند، پس آن بعد از غيبت اولي است و در آخر غيبت كبري قيام خواهر فرمود با سيف، قال الله عزوجل: و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا الايه، و قال سبحانه و تعالي: و لقد كتبنا في الزبور... الايه.و رسول خدا صلي الله عليه وآله فرموده است كه: هرگز منقضي نخواهد شد ايام و ليالي تا اين كه مبعوث سازد الله تعالي مردي از اهل بيت مرا كه اسمش با اسم من موافق باشد، پر ميكند زمين را از عدل و داد همچنان كه پر شده است از ستم و جور و بيداد.و باز از جناب مستطاب نبوي صلي الله عليه وآله مروي است كه مي فرمايد: اگر باقي نماند دنيا مگر يك روز، البته دراز مي كند الله تعالي آن روز را تا اين كه بر انگيزد در آن روز مردي از اولاد مرا كه اسمش همچو اسم

من باشد، پر مي كند دنيا را زا عدل و قسط همچنانكه پر است از ظلم و جور. انتهي.راقم گويد: چند كتابي از مخطوط و مطبوع از شيخ مفيد قدس سره كه در تصرف اين حقير است پنج رساله در اثبات حجت و امامت و غيبت حضرت امام منتظر عليه السلام است، از آن جمله است رساله اي در جواب سوال ماالسبب الموجب لاستتار الامام و غيبته، و ديگر الفصول العشره في الغيبه، و ديگر ماالدليل علي وجود الامام صاحب الغيبه، علاوه اين كه در كتاب ارشاد ياد شده چند فصل در امور مذكوره بحث كرده است و علاوه بر دلائل عقيله، نصوص نقليه نيز روايت كرده است. [2] .

است، آن مظهر اتم و كعبه كل و اسم اعظم الهي در زمان غيبت خاتم اولياء، قائم آل محمد، مهدي موعود، حجه بن الحسن العسكري - صلوات الله عليهم اجمعين - است و ديگر اوتاد و ابدال كمل و آحاد و افراد غير كمل به فراخور حظ و نصيبشان از تحقيق به اسماي حسني و صفات علياي الهيه به آن مركز دائره كمال، قرب معنوي انساني دارند، چنانكه در اين رساله به امداد ممد و مفيض علي الاطلاق و به توجهات اولياي حق و استمداد از آن ارواح قدسيه كالشمس في السماء الصاحيه به ظهور خواهد رسيد.مطلب اهم از آن، اتصاف و تخلق انسان به حقائق اسماء است كه دارائي واقعي انسان اين اتصاف و تخلق است و سعادت حقيقي اين است، حافظ گويد:مرا تا جان بود در تن بكوشم مگر از جام او يك جرعه نوشماين يك جرعه از درياها فزون تر است. آگاهي به لغات اقوام و السنه آنان هر چند فضل است، ولي آنچه منشاء آثار وجودي و موجب قدرت و قوت نفس ناطقه انساني و سبب قرب او به جمال و جلال مطلق مي شود، مظهر اسماء شدن آن است كه حقائق وجودي به آنها صفات و ملكات نفس گردند و گرنه:گر انگشت سليماني نباشد چه خاصيت دهد نقش نگيني؟اگر تعليم اسماء در كريمه و علم آدم الاسماء كلها [5] [6] تعليم الفاظ و لغات باشد، چگونه موجب تفاخر آدم و اعتلاي وي بر ملائكه خواهد بود؟انساني كه به لغت بيگانه آگاهي يافته است، فوقش اين است كه از اين حيث به پايه يك راهي عامي اهل آن لغت رسيده باشد،

و يا شايد اين حد هم صورت نپذيرد، لذا امين الاسلام طبرسي در تفسير شريف مجمع در تفسير كريمه و علم آدم الاسماء كلها فرمود: اي علمه معاني الاسماء اذا الاسم بلا معان لا فئره فيها و لا وجه لاشاره الفضيله بها. تا اينكه گويد: و قد روي عن الصادق عليه السلام انه سئل هم هذه الايه، فقال الارضين و الجبال و الشعاب و الاوديه ثم نظر الي بساط تحته فقال: و هذه البساط مما عليه. [7] .

منت خداي را كه فقير را همچنان آفتاب روشن كه كيمياگر از اجزاي متفرقه اكسيري ساخته بر نقره طرح مي كند و آن نقره را طلاي احمر مي سازد و حال آنكه در اندك زمان پوشيده و نابود مي شود و طلا بر عكس آن چند هزار سال بر يم منوال است و نابود نمي شود، پس اگر ولي خدا مانند آن كيميا از اكسير التفات خويش، بدن خود را همرنگ روح گرداند و باقي و دائم سازد، بعيد نخواهد بود. آنان كه منكر وجود آن حضرتند و لفظ مهدي و صاحب الزمان را تاءويل مي كنند، از كوردلي ايشان است، و الا به اندك شعوري چه جاي انكار است والله يهدي من يشاء الي صراط مستقيم.اين بود كلام محققانه مرحوم شيرواني در بستان البسياحه كه به عنوان مزيد بصيرت نقل آنرا مغتنم دانسته ايم.علاوه اينكه اعاجيب تاءثيرات تكويني نفس از حبس دم و ديگر رياضات و مجاهدات حتي از طوايفي با وجود كفر آنان از حد عد و احصاء خارج است، و بسياري از آنها در زير مربوطه مسطور است، تا چه رسد در خواص نفسي كه قدسي و عقل فعال مصادف وجود طبيعي است. در باب سي و نهم كتاب غايه المراد في وفق الاعداد كه از اصول و امهات كتب علم شريف اوفاق است تا حدي در دم و هم و غير آنها كه مرتاضان را است عنوان شده است كه موجب اعجاب آدمي است، و ما از جهت خوف اطناب از تعرض بدان اعراض كرده ايم. [8] .

فوايد محضر شريف علامه شعراني اين است كه ايشان باز حاشيه اي در اينجا دارند كه ما آن حاشيه را در هزار و يك نكته آورديم.ايشان مي فرمود كه: جزيره خضراء الان هم هست. از بلاد اندلس است. جزيره اي است خيلي سبز و خرم. نوعا جزيره ها خضراء هستند.ولي آن جزيره ويژگي خاصي دارد. مهدي فاطمي آن جا را پايتخت خودش قرار داد و محل حكومتش بود. بعد اين مهدي فاطمي و جزيره خضراء، سر زبانها افتاد و دهان به دهان نقل شد، و بعضي از اين جهال نقله، مهدي فاطمي را تبديل كردند به حضرت مهدي بقيه الله (عج) و ايشان را در جزيره خضراء اسكان دادند. و جزيره خضراء را با مثلث برمودا ارتباط دادند. چه كارها كردند، چه چيزها دنباله اين حرف آوردند و ديگران هم گرفتند اين را در اين كتاب و آن كتاب نوشتند.راجع به اين مثلث بومودا كه خيلي حرفش هست، هم همين طور. متاءسفانه آقايان فرمايشي را كه مي شنوند اينها را مي آورند اسناد مي دهند به دين و آيين. به دين شريفي كه يكپارچه برهان و عقل است: قل هاتوا برهانكم ان كنتم صادقين [9] [10] .خداوند درجات حضرت استاد آيت الله جناب آقاي رفيعي را متعال بفرمايد، ايشان درباره لو لا الحجه لساخت الارض و امثال اين گونه بيانات درباره حجت كه انسان حجت مي خواهد، مي فرمود: وجود بقيه الله كه سر الله است، لازم است و نظام هستي بدون واسطه فيض و انسان كامل نمي شود.اين به جاي خود، كه براي اثبات آن دليل و برهان داريم، حرف داريم و برهان حكمي،

مطالب عرفاني، آيات، روايات در شرف متواتر و متضافر. اما حجتي كه روايات ما را به آن تشويق مي فرمايند كه عالم حجت مي خواهد لو لا الحجه لساخت الارض اين حجت يعني عقل، يعني برهان، يعني دليل.انسان كه به گزاف هر چيزي را نمي گويد، در حرفهايش تثبت مي خواهد، در پذيرفتنش تثبت و تدبر مي خواهد. دين، دين عقل و برهان است. حالا مثلث برمودا در دريا، آن محوطه زير دريا كوه مغناطيس دارد، سنگ مغناطيس، قوه مغناطيسي. مي دانيد قطب جغرافيايي زمين يك قطب است كه نسبت به كره سنجيده مي شود، و نيز زمين، قطب مغناطيسي دارد. قطب مغناطيسي قرار ندارد، چرخش دارد و مقداري چرخش هم با قواعد رياضي معلوم مي شود. اين قطب مغناطيسي مثلث برمودا هم زير دريا است، لذا كشتي هايي به به خود كشيده، بلكه طياره را از هوا به خود كشيده، و بسيار قوي است، اين را به حساب امام زمان (عج) گذاشتند. [11] .

فرزند امام زين العابدين علي، فرزند امام حسين، فرزند امام علي بن ابي طالب - رضي الله عنه - اسم وي مطابق اسم رسول خدا صلي الله عليه وآله در خلقت است، و در اخلاق او او فروترست. [13] .

شهر فاس براي من آشكار كرد تا خاتم الولايه را از وي ديدم.و در اول باب بيست و دوم فتوحات گفت: بدان كه خدا تاءييدت كند براي ما از حديث جعفر بن محمد صادق عليه السلام از پدرش محمد بن علي عليه السلام از پدرش علي بن الحسين عليه السلام از پدرش علي بن ابي طالب عليه السلام از رسول خدا صلي الله عليه وآله روايت شد كه آنحضرت فرمود: مولاي قوم از ايشان است. و در باب سي صد و هفتاد و ششم فتوحات گفت: به نزد علماي بالله بدون شك بسمله از قرآن است و تكرار آن در سور، همانند تكرار كلمات و (آيات) است كه در قرآن مكرر مي گردد. [14] .

از حجرات مدرسه فيضيه مشغول به تدريس ديدم، پرسيدم: كيست؟گفتند: عالم رباني آقاي حاج ميرزا جواد آقاي تبريزي است؛ خدمتش مشرف شدم تفقد زيادي كردند و فرمودند: كي آمدي؟ گويا مرا ديده و شناخته از قضيه آگاهند. پس ملازمتش را اختيار نمودم و چنان يافتم كه او را ديده بودم و مي خواستم.تا شبي كه نزديك سحر در بين خواب و بيداري ديدم درهاي آسمان به روي من گشوده و حجابها مرتفع گشته تا زير عرض عظيم الهي را مي بينم، پس مرحوم استاد حاج ميرزا جواد آقا را ديدم كه ايستاده و دست به قنوت گرفته و مشغول تضرع و مناجات است به او مي نگريستم، و تعجب از مقام او مي نمودم كه صداي كوبيدن در خانه را شنيده و متنبه گشته، برخاستم در خانه رفتم، يكي از ملازمين ايشان را ديدم كه گفت: بيا منزل آقا!گفتم، چه خبر است؟گفت: سرت سلامت خدا صبرت دهد، آقا از دنيا رفت! [15] .

امام قائم تشرف يافتم، آن جناب در عالم خواب به من فرمود: چرا كتابي در غيبت تصنيف نمي كني؟ بايد اكنون كتابي در غيبت تصنيف كني.اين بگفت و برفت و من از خواب بيدار شدم و تا طلوع فجر به دعا و گريه و بي تابي به سر بردم و در صباح همان روز به تاءليف اين كتاب آغاز كردم. [25] .

معتمده نزد همه علماي شيعه و از اجل كتب است و در جلالت او كلام شيخ مفيد كافي است كه در آخر باب سوم ذكر امام قائم عليه السلام از كتاب ارشاد فرمود: هر كس اخبار غيبت امام عصر - عجل الله تعالي فرجه - خواهد به كتاب غيبت نعماني رجوع كند كه در اين باب كتاب جامعي است. و هذا طرف يسير مما جاء في النصوص علي الثاني عشر من الائمه عليه السلام و الروايات في ذلك كثير قد دونها اصحاب الحديث من هذه العصابه و اثبتوها في كتبهم المصنفه، فممن اثبتها قد دونها اصحاب الحديث من هذه العصابه و اثبتوها في كتبهم المصنفه، عممن اثبتها علي الشرح التفصيل محمد بن ابراهيم، المكني ابو عبدالله النعماني في كتاب الذي صنفه في الغيبه فلا حاجه بنا مع ما ذكرناه الي اثباتها علي التفصيل في هذا المكان.غيبت نعماني بيست و شش باب است و هر باب در ذكر يك سلسله روايات مرويه از اهل بيت عصمت و وحي درباره حضرت حجت عليه السلام است. و آن را مقدمه اي بسيار مفيد و ارزنده به قلم تواناي مصنف آن عالم رباني جناب نعماني در امامت و غيبت امام زمان عليه السلام است.نگارنده بر اين عقدت است كه فقط همين كتاب غيبت نعماني در اثبات امامت و غيبت قائم آل محمد كافي است. علاوه بر اين كه جوامع فريقين و رسائل آنان در اين باب از كثرت به قدري است كه اگر كسي بخواهد آنها را احصاء و فهرست كند، مستلزم تاءليف كتابي بزرگ بلكه كتابهائي خواهد بود.كتاب غيبت نعماني بيست و شش باب است و هر باب

آن معنون به عنواني قابل اعتناء و توجه به سزا در اهميت موضوع كتاب است و در هر يك از ابواب رواياتي با اسناد، سواي آيات قرآني از پيغمبر اكرم صلي الله عليه وآله و آل او اهل بيت عصمت و وحي نقل كرده است كه بسياري از آنها به طرق عامه در جوامع روائي آنان نيز نقل شده است. [27] .

28.

[24] ولايت تكويني.

[25] ولايت تكويني، ص 87.

[26] ص 271.

[27] ولايت تكويني، ص 18.

[28] ولايت تكويني، ص 71.