دامنه آن به فيلم هاي سينمايي ، فيلم هاي مستند ،سريالهاي تلوزيوني و فراتر از آن كانالهاي مخصوص تلوزيوني كشيده شده است . تهيه كنندگان و كارگردانان اين برنامه ها ضمن شناسايي مكانهاي گوناگون اعم از طبيعي ، تفريحي ، فرهنگي ، اقتصادي و ... اطلاعات كامل و جامع اي از قيمت ها ، كالاها و محصولات هنري و .. به مخاطبان خود ارائه داده و تشويق به بازديد از اين محل ها و حضور در جشوارهاي خريد مي نمايند ، چرا كه يكي از انگيزه هاي قوي توريست ارضاء انگيزه خريد است . برگزاري نمايشگاه هاي بزرگ در ابعادي فوق تصور ابزار ديگري است كه كارگردانان زبردست در يك نمايش زنده و مبهوت كننده از نور ، صدا ، دكور هاي مجلل و به واقع عيني در راستاي اهداف توريستي خود استفاده ميبرنند . كشورهاي توسعه يافته براي بالا بردن اطلاعات وآمار گردشگران خود با برگزاري سمينارهاو جمع آوري اطلاعات از طريق نظر خواهي و پرسشگري از گردشگران به بهترين چارچوبهاي ارائه خدمات در زمينه گردشگري رسيده و بدنبال حضوري موفق تر در حوزه تخصصي صنعت گردشگري از جمله مسائل اكوتوريسم ، توريسم طبيعت گردي و يا تورهاي ماجراجويانه هستند. كشور هاي پيشرفته در اين صنعت با برداشتن گامهاي فراتر از زمان بدنبال ايجاد مناسبتهاي تاريخي هستند تا با برگزاري فستيوالهاي چند منظوره كه بيشتر شبيه پديده جلوه گر است با ارتقا صنعت توريسم خود يا تاريخي كردن اماكن و مناسبت ها ، موقعيت هاي اقتصادي بهتري براي خود خلق نمايند.كشورهاي فرانسه با بيش از 80 ميليون نفر توريست خارجي ، اسپانيا 60 ميليون

نفر، آمريكا 55 ميليون نفر ، چين 52 ميليون نفر، ايتاليا46 ميليون نفر وباگذشت تجربه چند با نگاه ي تازه ، بدنبال بازارهاي جديد توريست و توريسم نوين هستند، آنها به خوبي مي دانند كه هر توريست به منزله ورود حداقل 1000 دلار به چرخه اقتصاد و اشتغال است براي مثال كشور تركيه با حفظ ميراث فرهنگي و محيط زيست و با اتكا بر روزنه هاي تاريخي و مكان هاي توريستي صنعت و اقتصاد خود را به پيش ميبرد . يكي از اين جلوه ها آيين بزرگداشت 10 روزه مولانا و شب عروس در شهر قونيه است كه شاهد حضور 5 هزار نفر در هر برنامه سماع مي باشد . واقعيت اين است كه بسياري از كشورها مثل ترك ها براي توريست هاي ايراني سرمايه گذاري كرده اند و به جاي سرگرمي با آمار خيالي و اخبار غير واقعي براي اذهان عمومي به واقع كار كرده اند در تركيه با يك مقبره بيش از 200 هزار نفر ميتوانند بشكل مستقيم ارتزاق كنند در حالي كه آمار كل گردشگران خارجي و يا آمار شاغلين مستقيم اين صنعت در كشور به اين رقم نمي رسد و ما هنوز بدنبال توسعه هتل داري و گسترش شبكه ها و موسسات توريستي هستيم. البته تبليغات سوء برعليه ايران و شناسايي ايران به عنوان كشوري نا امن يكي از دلايل كاهش فاحش آمار توريست خارجي به ايران است . در دهه 1990 روند رشد صنعت توريست با شتابي بي سابقه نسبت به قبل سير صعودي داشته و بر اهميت آن در سراسر جهان بطور روز افزون افزوده شد تا جاي كه

با سرمايه گذاري هاي مستقيم بيش از 300 ميليارد دلاري سالانه ، 8 درصد كل سرمايه گذاري هاي جهان و 7 درصد نيروي كار جهان را بطور مستقيم به خود مشغول كرده است . دليل چنين رشد چشم گيري افزايش درآمدها و اوقات فراغت ، توسعه و پيشرفت در صنعت حمل و نقل جهاني و بالا رفتن سطح عمومي آگاهي ها و دانش مردم نسبت به ساير نقاط جهان بود كه اين خود مرهون پيشرفت هاي قابل ملاحضه در زمينه فن آوري ارتباطات و تاثير شگرف تبليغات و رسانه ها است . توريست هاي فضايي عصر نويني در اين صنعت است كه معدود كشورها مي تواننددر اين وادي اجازه فكر كردن به آن را داشته باشند چراكه تكنولوژي برتروتوان اقتصادي فوق العاده اي را مي طلبد. توريست در ايران ايران سرزميني با گستره جغرافيايي وسيع ، تنوع آب و هوايي و شرايط اكوزيستي متفاوت ، تنوع قومي و فرهنگ غني ، كشوري با 30 استان در اشكال شهري و روستايي و جاذبه هاي تاريخي و فرهنگي بسيار همچون قاره پهناوري است كه در قالب يك كشور جاي داده شده است . متاسفانه علي رغم استعدادها و توانايي هاي زياد، هنوزبراي مردم خود ايران ناشناخته مانده است . توريست يا گردشگري در ايران پديده اي فصلي با قطبهاي محدود و تقريبا درون زا است ودر قسمت توريست خارجي بيشتر بعنوان بازاري براي كشورهاي همسايه محسوب ميشود تا جلب توريست براي بازارهاي داخلي . چرخه داخلي اين صنعت تحت تاثير عوامل بسياري هنوز نتوانسته نگاه اقتصادي و درآمد زاي را به بازارهاي بين المللي و تبادلات عظيم

و تاثيرات سازنده آن داشته باشد . حفظ محيط زيست و ميراث هاي فرهنگي و ارزش نهادن و احترام به ارزشهاي انقلاب اسلامي از معيار هاي است كه توريستها براي ورود به كشورمان بايد رعايت نمايند ، واقعيت اين است كه كاهش فاحش توريست خارجي ناشي از اين عوامل نيست بلكه تبليغات سوء عليه ايران طي دو دهه گذشته از طرفي و عملكرد ضعيف ما در جهت تبليغات و جلب سرمايه گذاريها ي داخلي و خارجي در راستاي زيرساختهاي صنعت پر رونق توريسم از دلايل آن ميباشد. ما اگر بخواهيم راه طولاني ساير كشورها را در كوتاه ترين مدت بپيمائيم بهتر است از مشاركت و همكاري آنها استفاده كنيم بدون مشاركت و سرمايه گذاري ساير بخشها توان رقابتي از بين خواهد رفت ، سرمايه گذاري بخش خصوصي در صنعت توريسم و گردشگري و توجه دولت به زير بناهاي اين صنعت باعث رونق و شكوفايي آن در كشور خواهد شد . پيشنهاد اقدامات به دو دسته داخلي و خارجي تقسيم مي شود كه اقدامات داخلي اصل و پايه كارهاي خارجي بوده و بنوعي تضمين كننده موفقيت آن ميباشد( اقدامات انجام شده در قسمت داخلي ، زير ساختهاي تجارت و بازرگاني بين الملل است.) داخلي : 1-جمع آوري اطلاعات كامل و جامعي از تمام اماكن تاريخي ، مذهبي ، فرهنگي ، اقتصادي ، طبيعي و ... در قالب فيلم ،عكس ، تاريخچه و... توسطسازمانهاي مربوطه ( محيط زيست ، ميراث فرهنگي و گردشگري ، فرهنگ و ارشاد اسلامي و ...) در قالب فيلم ،كتابهاي راهنما ، بروشورو مجلات عكس و تبليغاتي . 2-ارائه خدمات لازم به سرمايه

گذاران بخش خصوصي و دولتي در اين صنعت و امور زيربناي مربوط به آن. 3-برگزاري تورهاي گردشگري با موضوعاتي مثل تورهاي طبيعت گردي ، مذهبي ، و .... 4-تبليغات گسترده و همه جانبه . خارجي : بهترين و موثرترين شيوه براي جلب توريست كه به منزله تبليغات حضوري و فروش محصولات و صنايع داخلي است برگزاري نمايشگاههاي بزرگ در كشورهاي توريست پذير آنهم در مقاطع زماني تراكم توريستي با بكارگيري جلوهاي تاثيرگذار هنرهاي نور و تصاوير معماري و طراحي برگرفته از آثار هنري ، تاريخي و جلوه هاي زيباي با مجريان آشنا به زبان بين الملل و بومي در قالب مردمان هر منطقه باپوشش لباسهاي محلي و... اميدواريم با سياست گذاريها و اقدامات موثر نه تنها به پيشرفت در اين صنعت برسيم بلكه از بازار عظيم مبادلات بين الملل سهمي را به اقتصاد كشورمان اختصاص دهيم . * منبع: http://www.fasleno.com/archives/001100.php

عيني وقابل مشاهده ي مشخص نه تنها از بار مشكلات كم نميكنند، بلكه بر پيچيدگي موضوع بيشتر از پيش مي افزايند. در اين مقاله سعي شده است تا با استفاده از نمونه هاي قابل مشاهده، به جستاري هر چند محدود در ساختار مديريتي ايران پرداخته ونقايص موجود در آنرا كه منتج به افول اين صنعت مي شود را نشان دهيم . 1-مديريت غير تخصصي ونتايج فابل مشاهده: استفاده از مديران غير متخصص نه تنها مشكل صنعت گردشگري ايران،بلكه مشكلي عمده اما معمول در تمامي بخشهاي مديريتي در ايران است. فقط كافي است نگاهي به نمونه هايي چند بپردازيم:ماجراي آسفالت كردن سي سه پل وپل خواجو اصفهان،پر كردن حفره هاي نقش رستم با سيمان كه منجر به پوسدگي حجم عظيمي از آن شده است،آب گرفتگي اثار تاريخي محوطه سيوند بر اثر ايجاد سد سيوند واحتمال آسيب ديدگي مقبره كورش به همين دليل ، زير آب رفتن تپه ملا علي براثر احداث سد ملاصدرا،تخريب محوطه هاي باستاني براثر احداث جاده قزوين-رشت و... كه همگي نشان از مديريتي دارد كه از جزئي ترين روشهاي حفظ آثار باستاني اطلاع نداشته وبارها باعث شده است مهمترين توانهاي جذب گردشگر ما در معرض نابودي قرار بگيرد. 2-ساختارهاي فراقانوني قدرت: ساختارها وروابط ميان نهادهاي اداري مختلف در ايران هنوز وبه طور مشخصي نه بر پايه ي تعريف قانونمند ،بلكه با تكيه بر قدرتهاي فراقانوني ونامريي،باندها وگروهاي سياسي ونفوذ وابستگي هاي موجود در سطوح مختلف قدرت شكل گرفته است.در نتيجه در نقاط تقابل طرحها وپروژه ها در ايران پيروزي از آن سازمانهاي بانفوذ تر درساختار سياسي، اداري موجود در كشور است.سازمانهاي متولي موجود

صنت گردشگري ايران هم از ضعيف ترين وشكننده ترين رابطه در ساختار قدرت رنج ميبرند .بنابراين در تمامي منازعات موجود عموما اين صنعت گردشگري است كه بايد عقب نشيني كند. به طور مثال:منازعه ميراث فرهنگي وگردشگري بر سر نوع كاربري ابنيه تاريخي موجود با سازمانهايي مثل وزارت راه وترابري ، اداره امور اتباع خارجه ،وزارت ارشاد،سازمان زندانها،اداره اماكن، وزارت بهداشت، وزارت نيرو،اداره منابع طبيعي و... كه عمما در تمام دعواهاي موجود اين ميراث فرهنگي وگردشگري است كه بايد با دريافت خصارتي جزئي عقب نشيني كند ودر اين ميان آثار تاريخي و گردشگري ما بايد سنگين ترين هزينه ها را براي اين بازي قدرت بپردازند. 3-نگاه ارزشي مديران به صنعت گردشگري: شيوه هاي مديريت گردشگري در ايران نشان داده است كه اولويت هاي اين صنعت در ايران ،نه اقتصادي است ونه اجتماعي بلكه اولويت اصلي حفظ ارزشهاست.قوانين موجود براي گردشگران ،برخلاف اكثركشورهاي جهان براي ايجاد راحتي وجذابيت براي گردشگران نيست وبيش از هر چيز تكيه بر حفظ فرهنگ موجود ازهرگونه تغيير است . زيرا متاسفانه سياست مداران ايراني و حتي عامه مردم به گردشگران نه به مثابه يك انسان كه مي تواند باعث افزايش درامد ملي شده وحتي سفير ومبلغان فرهنگ موجود ايران در سرتاسر جهان شوند بلكه به مثابه بيگانگاني كه درصددند به فرهنگ ايراني آسيب وارد كنند وبراي جامعه مضرند.مطمئانا قوانين در مورد نوع پوشش ،رفتار وكردار گردشگران اگر موجب آزار آنها شود به ضرر اين صنعت تمام خواهد شد. علاوه بر اين نگاه ارزشي به اين صنعت بارها و بارها منجربه تخريب ونابودي برخي از ابنيه تاريخي و تعطيلي بعضي اماكن فرهنگي وتفريحي،به

دليل مغايرت با مسايل ارزشي شده است.بايد دانست در ميان مديران ايراني ارزشهاي اخلاقي - فرهنگي قبل از اقتصاد در اجراي طرحها اهميت دارند.به طور مثال آيت الله مكارم شيرازي اعلام كردند (( با توجه به منابع خدادادي ماكه ميتوان با برنامه ريزي مناسب از آن بهره برد ،به صنعت توريسم در صورت ناديده گرفتن ارزشهاي اسلامي نيازي نيست)). 4-مديريت بدون بودجه ،مديريت ناتوان: توجه شما را به اين خبرها جلب ميكنم:رئيس موزه ملي ايران گفت به منظور نمايش 10%از اشياي نگه داري شده در مخازن موزه ملي بايد فضاي فعلي موزه را 20 برابر افزايش داد . رئيس پژوهشكده باستان شناسي گفت ما فقط 0.45%در پژوهشهاي باستان شناسي ايران سهم داريم. اين اخبار وديگر اخبار مشابه نشان داده اند ما نه امكانات كافي براي اجراي طرحهاي جاذب داريم وبودجه لازم را .مديران ميراث فرهنگي وگردشگري بارها وبارها ازكمبود امكانات وبودجه لازم شكايت كرده اند واعلام كرده اند بودجه وامكانات موجود كفاف ايجاد موزه و واكتشافات باستانشناسي وحتي حفاظت موثر از اثار تاريخي را نمي دهند چه برسد به سرمايه گذاري براي جذب گردشگر! مشكل اصلي آنجاست كه مديران بخش هاي كلان هرگز به صنعت گردشگري به مثابه يك صنعت نگاه نكرده اند واز سرمايه گذاري هاي لازم سر باز زده اند و همچنان دلبسه درامد فرش وپسته ونفتند. جمع بندي پاياني: در پايان بايد گفت مديريت بر صنعت گردشگري نه تنها مديريتي غير تخصصي وارزشمدار است بلكه حتي با وجود مديريتي پرتوان ،علمي و اقتصاد مدار هم نمي توان انتظارات زيادي داشت زيرا مسايلي از جمله وجود شبكه اي از ارتباطات فراقانوني قدرت، بي

توجهي مسئولين رده بالاو برنامه ريز كشور،ودست آخر بودجه وامكانات فوق العاده ضعيف هر گونه تلاشي را ناكام مي گذارند. *منبع: http://www.fasleno.com/archives/001115.php

ترجمه دكتر ضرغام و ممقاني4 آمار كاربرد آن در مديريت 1دكتر ابراهيمي و صدقيانيتاريخ و جغرافيا1 Tourism geography 2 جهانگردي در چشم انداز جامعادواردو فايوسولا، چاك گي، سيدميمد اعرابي (مترجم)، علي پارساييان (مترجم )ناشر : دفتر پژوهشهاي فرهنگي3چكيده تاريخ ايران يسن نراقيناشر : اختران4جغرافيا و صنعت توريسم علي اصغر رضواني دانشگاه پيام نور 5مباني نقشه خواني مجتبي يماني ناشر : دانشگاه تهران 6مباني كشور شناسي جغرافيايي ترجمه دكتر رهنمايي 7اوقات فراغتلس هي وود، جان اسپينك، پي تر براهام، جان كاپنرهارست، فرانسيس كيو، يان هنري، ميمد ايساني ( مترجم )ناشر : بامداد كتابعلوم اجتماعي1 مباني انسان شناسيدكتر فربد 2 مباني انسان شناسي اچ آر هيس   3درآمدي بر ارتباطات سنتي در ايران كاظم معتمدنژاد، ميمدمهدي فرقاني ( مترجم ) نشر: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، مركز مطالعات و تيقيقات رسانه ها4فرهنگ شناسي ؛ گفتارهايي در زمينه فرهنگ و تمدن چنگيز پهلوان ناشر : قطره 5جامعه شناسي ارتباطات باقر ساروخاني ناشر : اطلاعات 6 موزه هاي باد دكتر فرهادي ساير كتب مناسب1 مجموعه سوالات كارشناسي ارشد مديريت جهانگردي نشر كتاب مهربان نشر      *منبع: http://www.modir.ir/arshad/info902.aspx

دور يا نزديك نيز مربوط مى شود. هم اكنون، با وجود اينكه در زبان فارسى گفتارى و نوشتارى استفاده از واژه هاى ”جهانگردى و جهانگرد“ به جاى سفر و مسافرت و مسافر مرسوم است، به كار بردن واژه هاى مزبور در گفتگوى ميان مردم چندان نيست و بيشتر مردم ترجيح مى دهند واژه هاى مسافرت، سفر و مسافر را به كار برند. هرچند واژه هاى سفر، مسافرت و مسافر ريشهٔ عربى دارند، اما نسبت به واژهٔ جهانگردى رايج تر هستند و بار معنائى بيشترى دارند. مفاهيم سفر عبارت هستند از: ”بقيهٔ سپيدى روز بعد از فرو شدن آفتاب و سپيدى صبح، صلح كردن ميان دو قوم و ميانجى گري“ و ”بيرون شدن از شهر خود و به محلى ديگر رفتن؛ قطع مسافرت؛ راهى كه بپيمايند از محلى به محل دور؛ توجه دل به سوى حق تعالي“.شايد دليل اينكه سفر به معناى سپيدى صبح آمده است اين باشد كه سپيدى به مفهوم روشنى و درخشانى است و در طى سفر است كه بسيارى از ناشناخته هاى ذهن آدمى (تاركى ها، مجهولات) دربارهٔ نواحي، سرزمين ها، طبيعت، مردم و ... شناخته مى شود (روشنى ها، معلومات). وانگهي، سفر، نيكى ها و بدى هاى نهاد آدمى را روشن مى سازد.در مقابل واژهٔ عربى تفرّج، در لغت نامهٔ دهخدا معانى زير آمده است: گشايش يافتن و از تنگى و دشوارى بيرون آمدن و خوشحالي. همچنين به نظر استاد دهخدا اين واژه به معناى زير آمده است: ”در استعمال فارسي، مجازاً به معناى سير و تماشا و خوشحالى و گشادگى خاطر تنگدلان، سير و گردش نمودن جهت گشايش خاطر، تماشا كردن“. ولى امروزه اين لفظ به گردش هاى كوتاه به منظور هواخورى اطلاق مى شود.مدتى است كه به كار بردن

واژهٔ ”گردشگري“ در گفته ها و نوشته ها متداول شده است، هر چند چنين واژه اى در فرهنگ هاى دهخدا، معين و ... نيامده است.توريسم كه واژه اى است فرانسوي، از ريشهٔ ”تور“ گرفته شده است. تور در زبان فرانسه به معانى زير آمده است: حركت دورانى (چرخش)، عمل پيمودن، طى كردن پيرامون، سير كردن، گردش نمودن.به نظر پيرلاوس، توريسم عمل مسافرت به منظور تفنن و لذت است و توريست كسى است كه براى خشنودى خود و لذت بردن مسافرت مى كند.*منبع: http://affraz.blogfa.com/cat-1.aspxWhat is Tourism?Although many of us have been "tourists" at some point in our lives, defining what tourism actually is can be difficult. Tourism is the activities of persons traveling to and staying in places outside their usual environment for not more than one consecutive year for leisure, business or other purposes. Tourism is a dynamic and competitive industry that requires the ability to constantly adapt to customers' changing needs and desires, as the customer’s satisfaction, safety and enjoyment are particularly the focus of tourism businesses.TypesTourism encompasses:Outbound TourismOutbound tourism is what you may be most familiar with. It involves the business of people going from British Columbia to other provinces, territories or countries. For example, going to Hawaii in February is considered outbound tourism.Inbound TourismBC competes in a global market to attract tourists from the United States, Japan, Germany and many other countries. We also implement marketing campaigns aimed at attracting travellers from other parts of Canada. The tourists coming to BC from other places are called inbound tourists.SectorsThe tourism industry is divided into five different sectors:Accommodation Food and

Beverage Services Recreation and Entertainment Transportation Travel ServicesThe diversity of these five sectors shows that the career options in the tourism industry are unlimited. Depending on your interests and skills, you can work indoors or out, nine to five or midnight to noon. You can work in an office, an airport or out of your home. You can have one career in the winter and another in the summer. In short, you can make your career fit the lifestyle you want.

نقش هاي اساسي آن را در اين صنعت روز دنيا به تحرير درآورده و توجه پژوهشگران و دست اندركاران جهانگردي را بيش از پيش به اهميت ويژه حمل ونقل در جهانگردي جلب نمايم.  واژگان كليدي: حمل و نقل، جهانگردي، جهانگرد، مسافر و بازديدكننده، زيرساخت، نقش هاي اساسي و...  ● مقدمه  امروزه صنعت جهانگردي به عنوان يكي از مهمترين صنايع جهان كه نقش عمده اي در بهبود وضعيت اقتصادي كشورها وتوسعه اقتصادي آنها دارد، از سوي كارشناسان، دانشمندان، مديران و برنامه ريزان اقتصادي كشورهاي مختلف مورد توجه قرار گرفته است، «تاثير اقتصادي اين صنعت به حدي قابل ملاحظه است كه حدودا مخارج 7% از سرمايه جهان را دربر مي گيرد». (به واسطه اين توجه ويژه و به منظور بهره برداري موثرتر از اين صنعت در راستاي توسعه اقتصادي، اركان اصلي صنعت جهانگردي كانون توجه برنامه ريزان بوده است، مواردي نظير منابع جهانگردي، تاسيسات و تجهيزات جهانگردي واز همه مهمتر حمل ونقل و اجزاي آن.)  «توسعه فعاليت هاي اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي در بسياري از ابعاد با فعاليت هاي مرتبط با امر جهانگردي گره خورده است. كسب درآمدهاي ارزي از منابع غير نفتي در ايران، تاكيد بر توسعه روابط فرهنگي با ساير ملل و تمدنها و ساير مقولاتي از اين دست، متوليان امر را به بازنگري در اهداف و برنامه ها واداشته است. لذا توجه به نقش زيرساخت ها و اركان اصلي جهانگردي كه در واقع بدون آنها و يا در صورت ضعف در هريك از آنها، توسعه در صنعت جهانگردي امكانپذير نمي باشد، به عنوان يكي از چالش هاي اصلي دست اندركاران و برنامه ريزان و از همه مهمتر مسئولان كشور قرار گرفته است.  در واقع عامل اصلي پيشرفت وفراگير

شدن جهانگردي ، صنعت حمل ونقل بوده است لذا توجه به نقش حمل ونقل در صنعت جهانگردي مهمترين گام در جهت برنامه ريزي بمنظور توسعه جهانگردي در كشورها مي باشد . اين مقاله سعي دارد ضمن معرفي وشناخت حمل ونقل واجزاء آن ، به بيان نقش اين صنعت در صنعت جهانگردي بپردازد .  گوهريان،محمد ابراهيم و كتابچي، محمد مهدي، گردشگري بين المللي، 1384، انتشارات امير كبير، ص 25  مدد، محمد، اطلس ملي ايران (گردشگري)، 1381، سازمان نقشه برداري كشور،  ● تعريف جهانگردي  در فرهنگ معين جهانگردي «دراقطار عالم سفر كردن و شناخت» معني شده است.  در ( longman dic) توريسم تحت عنوان «مسافرت براي تفريح و سرگرمي» به كار گرفته شده است.  در ( webestes dic ) توريسم چنين تعريف شده است:  «سفري كه در آن مسافر به مقصدي رفته وسپس به محل سكونت خود باز گردد.»  سازمان جهاني جهانگردي (unwto ) در سال 1993 جهانگردي را به صورت زير تعريف مي كند:  «جهانگردي به تمامي فعاليتهايي كه يك فرد يا افراد در طول مسافرت در مكاني خارج از محيط معمول كار وزندگي خود انجام مي دهند، اطلاق مي شود. اين مسافرت بيش از يكسال طول نمي كشد و هدف فرد يا افراد تفريح و سياحت، تجارت و يا اهداف ديگر است».  اين سازمان، جهانگرد را به دو دسته تفكيك مي كند:  1) ديدار كننده يك روزه  2) جهانگرد(گردشگر)  ▪ ديدار كننده يك روزه: فردي كه تنها يك روز را در كشور و يا محل بازديد صرف كند و شب به كشور و يا محل معمول كار و زندگي خود بازگردد.  ▪ گردشگر: فردي كه حداقل يك شب را در كشور

و يا محل بازذيد صرف كند.  حداكثر مدتي كه يك گردشگر مي تواند در يك كشور يا مكان ديگر صرف كند، يكسال (12 ماه) مي باشد و چنانچه مدت اقامت او بي از يك سال طول بكشد، اين شخص ديگر گردشگر محسوب نمي شود. همچنين هدف يك گردشگر نبايستي كسب درآمد و يا پيدا كردن يك شغل در كشور يا مكان بازديد باشد.  سازمان جهاني جهانگردي سه نوع گشت را از يكديگر متمايز مي كند:  گشتهاي برون مرزي، كه سامل مسافرت افراد مقيم در كشوري به كشورهاي ديگر مي گردد.  گشتهاي درون مرزي ، كه شامل مسافرت افراد غير مقيم كشوري در داخل آن كشور مي باشد.  گشتهاي محلي، كه شامل مسافرت افراد مقيم كشور در داخل آن كشور مي شود.  گردشگري بين المللي متشكل از گشتهاي درون مرزي و برون مرزي است.  در كنفرانس بين المللي كه درباره مسافرت و آمارهاي جهانگردي، در سال1991توسط سازمان جهاني جهانگردي ودولت كانادا در اتاوا برگزار شد، در زمينه تعريف واژگان،اصطلاحات و طبقه بندي آنها تصميماتي گرفته شد كه در ذيل آمده است:  «جهانگردي، كارهايي است كه فرد در مسافرت و در مكاني خارج از محيط عادي خود انجام مي دهد، اين مسافرت بيش از يكسال طول نمي كشد و هدف آن تفريح،تجارت يا فعاليتهاي ديگر است».  «جهانگرد يا گردشگر tourist (ديداركننده يك شبه) كسي است كه دست كم، يك شب در اقامتگاه عمومي يا خصوصي در محل بازديد به سر برد».  «گردشگر يك روزه same day visitor كسي است كه يك روز به مكان ديگري مي رود ولي شب را در آنجا نمي گذراند.»  ● اركان صنعت جهانگردي  صنعت جهانگردي تلفيقي از فعاليت ها، خدمات و صنايع مختلف مي باشد، لذا شامل

اركان اساسي خاصي است كه مي توان آنها را به دو دسته كلي زير تقسيم بندي نمود:  1) منابع جهانگردي  2) زيرساختها  منابع جهانگردي شامل منابع طبيعي، منابع فرهنگي و منابع انسان ساخت مي باشند كه خود به نحوي اشكال مختلف جهانگردي را ايجاد مي نمايند.  «زيرساختها در برگيرنده تمامي ساخت و سازهاي زيربنايي و روبنايي يك كشور محسوب مي شوند و به طور عمده شامل سيستم هاي ارتباطي سيستم هاي بهداشتي، حمل و نقل واجزاي آن، هتل ها، رستورانها، مراكز خريد، مراكز تفريح و.......مي باشند.»  البته اهميت ويژه بخش حمل ونقل به حدي است كه به اعتقاد بعضي كارشناسان خود مي تواند به صورت مجزا به عنوان يكي از اركان اصلي جهانگردي مطرح شود.  ● تعريف حمل ونقل  يكي از مهمترين زير ساختها ويا اركان جهانگردي حمل ونقل مي باشد .  «در معني لغوي «حمل» به معناي برداشتن بار و «نقل» به معناي جابه جا كردن است؛ در نتيجه در حالت كلي و با اين تفسير حمل و نقل شامل جابه جا شدن انسان نمي شود ولي آنچه كه در زبان فارسي مصطلح شده است، حمل و نقل در برگيرنده انسان و هر نوع كالا اعم از جامد، مايع، گاز و حتي امواج مي شود.  در بعضي كتب، كلمه حمل و نقل كه خود ترجمه transportation است را تحت عنوان «جابه جاگري» به كار مي برند.  مفهوم حمل و نقل به لحاظ اقتصادي عبارت است از:  «تغيير مكاني اشخاص (حمل و نقل مسافر) و حمل و نقل كالا، بين دو نقطه جغرافيايي».  به طور كلي وجوه مشترك كليه شيوه هاي حمل و نقل را كه در نمودار ب نشان داده شده است، عناصر اصلي حمل و نقل گويند و شامل

موارد ذيل مي باشد:  1 ) راه  2) وسيله نقليه  3) نيروي محركه  4) تاسيسات و مستحدثات  ● حمل و نقل و جهانگردي در مسير تاريخ  اولين جهانگردان بمانند همه انسانهاي گذشته به صورت پياده مسافرت مي كردند، در طول زمان با توسعه حمل و نقل اين امكان فراهم آمد تا مردم راحت تر و سريعتر مسافت ها را طي نمايند، لذا جهانگردي فراگير شد.  «ارتباط بين حمل و نقل و جهانگردي را مي توان به 5 دوره تقسيم كرد:  1) دوره سفر با دليجان:  اولين نوع وسيله حمل ونقل كه با استفاده از چرخ در خدمت جهانگردي قرار گرفت دليجان (stagecoach) بود كه در قرن 15 ميلادي در مجارستان اختراع شد و در آن زمان در خطوط مشخص شده مسافران را جابه جا مي كرد، در قرن 19 سفر كردن به وسيله دليجان در بريتانيا و ساير كشورها معروفيت زيادي يافت.  2) دوره سفرهاي آبي:  سفرهاي آبي نوع ديگر حمل و نقل بود كه در خدمت جهانگردي قرار گرفت، در اين زمان قايق ها، ضمن حمل بار به جابه جايي مسافران نيز اقدام نمودند، از جمله اين سفرهاي دريايي، سفرهاي دريايي بين شهرهاي منچستر و لندن در انگلستان بود كه در قرن 18 انجام مي شد.  كشتي هاي بخار از سال 1815 در رودخانه هاي بزرگ انگليس، از جمله Thame در لندن، رفت وآمد مي كردند و استفاده از اين نوع كشتي ها جهت گردش و تفريح بسيار معروف شده بود.  3) دوره سفر از طريق راه آهن:  در سال 1825 براي اولين بار راه آهن در انگلستان ساخته شد و از سال 1830 جابه جايي مسافران از طريق راه آهن آغاز گرديد. از جمله خطوط راه آهن آن زمان

خط ليورپول _ منچستر بود، كرايه اين قطارها بسيار پايين بود «درحدود 1 پني» كه بسيار ارزانتر از كرايه دليجان ها بود و به همين دليل معروفيت زيادي پيدا كرد، سرعت اين قطارها به 18 مايل مي رسيد به همين دليل بعضي ها اين پديده را يك پديده شيطاني مي پنداشتند.  4) دوره سفر با اتومبيل واتوبوس:  اتومبيل براي اولين بار در آمريكا به منظور سفر كردن رايج شد، در سال 1908 يك نوع اتومبيل مدل «تي» توسط شركت فورد به بازار عرضه شد. با ورود اتومبيل به عرصه حمل ونقل در واقع يك انقلاب بزرگ در مسافرت به وجود آمد و همين امر باعث تقاضاي بالا براي احداث جاده شد، به طوري كه در سال 1920 جاده هاي زيادي احداث شد و رفته رفته اتومبيل به عنوان يكي از مهمترين وسايل نقليه براي مسافرت مطرح شد. اتوبوس نيز بلافاصله بعد از پيدايش اتومبيل ساخته شد و به منظور مسافرت دسته جمعي مورد استفاده قرار گرفت.  5) دوره مسافرت با هواپيما:  براي اولين بار در سال 1903 در ايالت كاروليناي شمالي آمريكا اولين هواپيما به پرواز درآمد. درحدود 1920 بود كه در آلمان پروازهاي زمان بندي شده جهت حمل مسافر ايجاد شد و در مسير برلين _ لايپزيك _ ويمار سرويس دهي مي كرد. همين شركت بعدها به لوفتهانزا مشهور شد كه امروزه از مهمترين خطوط هوايي بين المللي است.»  ● حمل ونقل در مسير تاريخ (ايران):  ▪ اولين كالسكه:  در سال 1267 هجري قمري به همت «معيرالممالك» در تهران ساخته شد و بعد از مدت كوتاهي استفاده از كالسكه رواج پيدا نمود. از كالسكه هم در داخل شهر و هم براي خارج شهر

استفاده مي شد، كالسكه ها را معمولا چهار اسب مي كشيدند و به واسطه همين تعداد زياد اسب، وسيله تندرو خوبي براي مسافرت به حساب مي آمد. (كالسكه يك كلمه روسي بوده و فارسي آن «گردونه» است.)  ▪ اولين اتومبيل :  نخستين بار «مظفرالدين شاه» اتومبيل را به ايران آورد. او در نخستين سفر خود به اروپا در سال 1317 هجري قمري در شهر بروكسل پايتخت بلژيك يك دستگاه اتومبيل كالسكه اي خريداري نمود و از راه دريا وارد بندر انزلي شده و سپس طبق يك برنامه مفصل روانه تهران شد.  از آغاز قرن چهاردهم آرام آرام راه هاي كاروان رو به جاده هاي شوسه تبديل شد و در پي آن موج ورود اتومبيل به ايران شدت گرفت.  در سال 1305 اولين اتوبوس هاي مدل زايس از روسيه به ايران وارد شد.

*لينك:http://www.passengers.blogfa.com/

 

 

 

 

 

tourism

  Question: 

Can you explain to me what "tourism" is?

Answer:

Tourism is defined as travel that people do out of their regular environment for periods of time less than 12 months – for pleasure, business or other purposes. The tourism industry in British Columbia consists of both traveling within the province or into BC from elsewhere. Although many of us have been "tourists" at some point in our lives, defining what tourism actually is can be difficult.

Tourism is essentially the industry of providing tours and services to tourists.  It is broken down into five industry groups:

Food and beverage ServicesThis industry group encompasses all establishments supplying food and beverages for consumption, from fine dining specialties, ethnic restaurants and institutional food outlets to catering firms, pubs and lounges.

AccommodationThis industry group includes property or establishments

that houses tourists while they travel, such as hotels, motels, campgrounds, RV parks and bed and breakfasts.

Recreation EntertainmentThis industry group includes everything from golf to skiing, horseback riding to whitewater rafting, bird watching to salmon fishing. Adventure tourism draws customers and workers alike who seek an experience off the beaten track.

Another key component of this industry group is attractions, which offer visitors a chance to explore the sights, facilities and wonders of their destination. Attractions generally include historic sites, heritage homes, museums, halls of fame, art galleries, botanical gardens, aquariums, zoos, water parks, amusement parks, casinos and cultural attractions

Travel ServicesFrom extravagant galas and regional expositions to trade shows and corporate meetings, this industry group encompasses all large-scale events that attract groups to one location.

The travel services industry group also covers the area of travel trade, which refers to organizations that are responsible for the packaging, booking and ticketing of travel products – and includes both consumer-direct and business-to-business companies.  

The area of tourism services is also covered within this industry group.  As opposed to serving the needs of travelers, tourism services pertains to organizations, associations, government agencies and companies that specialize in serving the needs of the industry as a whole.  Simply put, tourism services connects business and people, and generates destination awareness and information among potential travelers.

TransportationThis industry group includes all forms of transportation on roads, rail, in the air or on water.

جهانگردي به عنوان بزرگترين و متنوع ترين صنعت در دنيا به حساب مي آيد. بسياري از كشورها اين صنعت پويا را به عنوان منبع اصلي درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصي و توسعه ساختار زيربنايي مي دانند، به ويژه در كشورهاي در حال توسعه ، يعني در آنجا كه شكل هاي ديگر اقتصادي مثل توليد يا استخراج از نظر اقتصادي به صرفه نيست يا نقش چندان مهمي در صحنه تجارت و بازرگاني ندارند، به توسعه صنعت گردشگري توجه زيادي مي شود. اگر بخواهيم صنعت توريسم براي منطقه منبع درآمد خوبي باشد، بايد ارگانهاي مختلف حمايت لازم را جهت توسعه صنعت توريسم به عمل آورند و براي امنيت گردشگران و تبليغات صحيح اهميت زيادي قائل شوند.

روش اجراء در اين تحقيق از طريق آمار توصيفي و آمار تحليلي صورت گرفته است

در اين مقاله، موضوع صنعت توريسم با تأكيد بر رشد و توسعه آن با ارائه يك چارچوب نظري است. پس از تجزيه وتحليل با درجه اطمينان 95% عوامل مؤثر بر رشد صنعت توريسم عبارتند از:

1- اطلاع رساني و تبليغات در سطح ملي و و بين المللي

2- گسترش حمل و نقل

3- ايجاد امنيت براي مردم و گردشگران

4- هماهنگي سازمان هاي مرتبط به امور گردشگري

5- فراهم آوردن امكانات رفاهي براي گردشگران مانند هتل – رستوران – نمايشگاه

مقدمه:

به طور كلي صنعت توريسم از دو جهت داراي اهميت است:

اولاً موجب آشنايي مردم را با ديگر فرهنگ ها، نژادها، اقوام، سرزمين ها و گويش ها و ... فراهم مي نمايد. ثانياً از نظر اقتصادي يكي از منابع درآمد و ارز محسوب مي شود كه امروزه جنبه اقتصادي اين صنعت بيشتر

مورد توجه مي باشد.

كشورهاي مختلف جهان در سايه برخورداري از امكانات گوناگون  جاذبه هاي متنوع در صدد جلب جهانگردان از ساير نقاط جهان هستند. در حالي كه در برخي از كشورهاي دنيا مثل مصر و اسپانيا به علت وجود اماكن و آثار باستاني و تاريخي مورد توجه جهانگردان هستند، عوامل ديگر هم چون درياچه ها و رودخانه ها، كوهها، جنگلها و اّشارها باعث جذب توريسم مي شوند.

در كشور ما صنعت توريسم آن چنان كه بايد و شايسته آن است گسترس و توسعه نيافته است . با وجود اينكه در تمامي برنامه هاي توسعه ساليانه اخير ، به رهايي از اقتصاد تك محصولي متكي بر صادرات نفت تأكيد شده، ولي در مقام عمل موفقيتي در اين زمينه بدست نيافته است.

رشد و توسعه صنعت توريسم در ايران به عنوان يكي از راهكارهاي رهايي از اقتصاد تك محصولي و متنوع سازي منابع درآمد كشور، بايد بيش از پيش مورد توجه برنامه ريزان و سياست گذاران گشور قرار گيرد. عنايت به اين كه كشور ما از طرف مجمع عمومي سازمان جهاني جهانگردي به عنوان ميزبان سال ( جهانگردي و گفتگوي تمدنها) انتخاب شده و در مهر ماه ( Wto) 1380 پذيراي مقامات جهانگردي و فعالان دولتي و خصوصي گردشگري از سراسر دنيا بوده است، توجه و پرداختن به اين پديده ضرورتي دو چندان دارد( غفاري، 1381، 218)

_ فعاليت هاي توريستي تا حدود زيادي به ساير فعاليت هاي جاري و عمراني يك منطقه وابسته بوده و هم چنين وابسته به ايجاد عوامل زير بنايي و ساير عوامل حمايت كننده و قوانين و مقررات ( امنيت) ، اطلاع رساني، هماهنگي

سازمانهاي مرتبط وگسترش حمل و نقل در امور ايرانگردي مي باشد.

همه دولت ها علاقه زيادي به سلامت سيستم خود دارند، قدرت ، توان و موضع قوي يك كشور در جامعه در گروه ثبات يا پايداري سيستم آن است  به گونه اي كه ناگزير به انجام وضع قوانين و مقررات مي شوند. گذشته از اين از آنجا كه ضعف سيستم موجب وارد آوردن فشارهاي زياد بر افراد جامعه مي شود، دولت چنين كشوري تحت فشارهاي طاقت فرساي داخلي قرار مي گيرد.

در سيستم اقتصادي جهاني امروز ، بين دولت و سيستم اقتصادي رابطه اي مستقيم و حياتي وجود دارد و به ندرت امكان دارد كه كشوري بدون ورود به سيستم جهاني بتواند مسير رشد و توسعه گام بردارد. اين مشاركت يا همكاري با سيستم شامل مسايلي چون مالكيت خارجي و روابط سياسي مي شود. بنابراين توسعه تا حدود زيادي در گرو اقدامات سياسي و دولتي است. به طور مثال صنعت توريسم هر كشور احتمالاً براي بقاي خود به وضع قوانين نياز دارد. به ويژه براي منطقه يا حوزه اي كه به ساختارهاي زير بنايي نياز دارد اين كار از اهميت زيادي برخوردار است. براي مثال اصولاً سرمايه گذاري خارجي تمايل به تأمين مالي براي ساخت يك محل تفريح نشان نمي دهند، مگر اين كه دولت از طريق تأمين مالي براي ساختن جاده ها، راههاي اصلي يا راههاي آبي گامهاي نخستين را بردارد، در گرفتن ماليات تخفيف بدهد و تا زماني كه طرح به سودآوري نرسيده است از گرفتن ماليات برخي اقلام چشم پوشي كند و بدين گونه سرمايه گذاران  را جهت سرمايه گذاري در امر صنعت توريسم

تشويق كند. قوانين و مقررات يكي از زمينه هاي مهمي است كه باعث مي شود دولت در سيستم يك كشور دخالت كند.

تبليغات صحيح و اطلاع رساني وسيع

ارائه تبليغات داخلي و خارجي جهت به تصوير كشاندن امكانات و استعدادهاي طبيعي و جاذبه هاي متنوع توريستي و شناخت عمقي آن فرهنگ و خرده فرهنگ ها و تمدن و تاريخ و حيات اجتماعي ، اقتصادي در توسعه صنعت توريسم بسيار مؤثر خواهد بود. استفاده از وسايل ارتباط جمعي مانند تلويزيون ، راديو، تلفن، پست، امكانات و فرصتهاي برگزاري كنفرانس ها و نمايشگاهها و جشنوارهاي فرهنگي و هنري در داخل يا خارج كشور همچنين استفاده از نشرياتي كه داراي تصاوير جالبي باشند در جشنواره ها و كنفرانس هاي بين المللي و داخلي بسيار مهم مي باشند. ( رضوي، 1374: 6-105)

استفاده از شيوه ها و روشهاي مدرن در تبليغات براي معرفي جاذبه هاي توريستي و گردشگري كشور و شركت در نمايشگاههاي سياحتي معروف جهان و فعال نمودن خانه هاي فرهنگ ايران در كشورهاي مختلف و ايجاد زمينه هاي لازم در سفارتخانه هاي خارج از كشور براي ارائه درست اين جاذبه ها براي علاقمندان سفر به ايران و استفاده از برنامه هاي تلويزيوني و اينترنتي در جهت توسعه صنعت جهانگردي بسيار ضروري است.

همچنين بايد اقدام به برپايي كنفرانس ها و نمايشگاهها، جشنوارهاي فرهنگي ، هنري، تبليغاتي و مسابقات بين المللي براي جذب گردشگري و تبليغ ايرانگردي از طريق هماهنگي بين سازمان ها و نهادهاي مختلف كرد كه اين سياست نيز مؤثر است.( سرلك، 1379: 8 – 235)

تبليغات: تبليغات هرگونه عمليات انتقال غير مستقيم ايده ها و پيامها كه با هدف فروش

كالاها يا خدمات صورت ميگيرد و بابت اين عمليات هزينه اي پرداخت مي شود.

صدا و سيما: بهره گيري از صدا و سيما به فرهنگ هر كشور وابسته است . مي توان در برخي از اين برنامه هاازموضوع جهانگردي استفاده كرد راديو بيشترين تأثيررا دربين سايررسانه ها در رابطه با مسائل

جهانگردي دارد. زيرا راديو در هر زمان و در هر حالتي حتي در حين انجام دادن كار و در مكانهاي مختلف قابل استفاده مي باشد و از طريق آن شنوندگان مي توانند نظرات خود را ابراز كنند و همچنين سوالات خود را نيز مطرح كنند.

گسترش حمل و نقل ( بنادر، فرودگاهها و شبكه جاده اي) :

اگر تعريفي از محصول جهانگردي در دست باشد شامل حمل و نقل نيز مي باشد مردم از طريق هوا، جاده و خط راه آهن و دريا ، يا در صورت امكان از طريق رودخانه ها يا راههاي آبي ديگر سفر مي كنند.

مسلماً آسان بودن ورود به يك كشور يا يك منطقه بسيار حائز اهميت است تعداد و موقعيت مكاني انواع راههاي حمل و نقل از اهميت بالايي برخوردار است.

توسعه جاده ها به ويژه ساخت بزرگراه ها جديد با برنامه هاي حفظ محيط زيست در تعارضي روز افزون قرار دارد شواهدي وجود دارد كه جاده هاي جديد فقط احتراق در اتومبيل ها را راحت كرده و فقط مسافت را كوتاه مي كند و عبور خودروها را سرعت بخشيده است.

اگر وسايل ارتباطي يك محل فرهنگي مطلوب نباشد شايد تبليغ و بازاريابي حساب شده بتواند تا حدي آن زيان را جبران كند به دور از سر و صداي جمعيت راهي دور از مسير

اصلي ، يك مسير مناسب براي پياده روي و غيره ضروري خواهد بود.

جهانگردي و مسائل امنيت

يكي از مهمترين عواملي كه باعث افول صنعت توريسم در هر كشور مي شود، فقدان امنيت در آن كشور است . به عبارت ديگر با گسترش نا امني در ابعاد جاني و مالي ، ميزان تمايل و رغبت جهانگردان ، به صورت تصاعدي كاهش خواهد يافت.

گام اول در بهبود صنعت توريسم در ايران برقراري و تضمين امنيت فراگير، هم در بعد خارجي و هو در بٌعد داخلي و ملي آن است. به منظور تحقق اين هدف بايد پس از برقراري امنيت كامل با به كارگيري وسايل ارتباطي و رسانه هاي بين المللي ، وجود امنيت كامل در كشور را به سمع و نظر عموم مردم و جهانگردان همه كشورهاي جهان رساند تا تصوير نادرست فقدان امنيت در كشور ، مانع از رشد و توسعه صنعت توريسم نشود.( معتضدي 1381: 221)

امنيت يكي ازاجزاي كليدي درجهانگردي است و بايدتلاش شود تا امنيت لازم درمحيط فراهم شودو بايد به جهانگرداطلاعات و راهنمايي لازم را ارائه داد چون مناطق جهانگردي معمولاً شلوغ و پر ازدحام است.

امنيت يعني جلوگيري از خطرات احتمالي كه فرد يا اجتماعات بشري را مورد تهديد قرار مي دهد امنيت براي يك كشور يعني كسب اطمينان در رابطه با سلامت موجوديت و مايملك.

امنيت يكي از نيازهاي انسان به شمار مي رود كه هر انساني ابتداء به حفظ موجوديت خود مي انديشد و در دجات بعد به ارضاي نيازهاي ديگر.

همكاري يا مشاركت در زمينه مديريت ، برنامه ريزي ، بازاريابي و تأمين پول براي شركت هايي كه در زمينه جهانگردي فعاليت

مي كنند، راه را براي همكاري يا مشاركت بين دو بخش خصوصي و عمومي باز مي كند.

اگر قرار باشد مكان يا جامعه اي شاهد رشد و توسعه جهانگردي باشد بايد سطوح مختلف سياسي، اجرايي ونيز سازمان هاي ذيربط در تمام سطوح با هم هماهنگ باشند؛ به ويژه در جهانگردي و رشد و توسعه آن، اين مسئله اهميت بيشتري پيدا مي كند.

بدين ترتيب جهانگردي مجموعه ومنظومه اي متشكل ازجهانگرد،عرضه كنندگان خدمات وكالا، دولت و جامعه ميزبان ميباشدكه بايكديگردر تعامل و ارتباط بوده و هدف جهانگردي جلب و جذب جهانگرد است.

جهانگردي تركيبي از فعاليتها، خدمات، سياستها، خط مشي ها، ضوابط، معيارها و كالايي است كه براي تحقق يك سفر جهانگرد ضرورت دارد. ( الواني 1378: 8- 117)

انسان گرايش دروني براي مسافرت و ديدن ساير ملل و اقوام دارد و اين مسئله از نظر توريسم بسار حائز اهميت است. كارشناسان مطالعات خود را در رابطه با اين گرايش و ميل معطوف كرده اند توجه مناسب به اجراي قوانين، اطلاع رساني به مردم، هماهنگي سازمان ها و تبليغات صحيح و امنيت جهانگردان از عواملي است كه در زمينه رونق بخشيدن به اين صنعت اهميت زيادي دارد. يكي از راههاي حركت از اقتصاد متكي به نفت به اقتصاد غير نفتي ، تغيير ساختار اقتصادي كشور است و نگرش يكپارچه در ابعاد اقتصادي ، اجتماعي، حقوقي و مديريتي براي رسيدن به اين تغيير مؤثر است. در اين ميان اطلاع رساني به موقع علمي از راه استفاده از تجربيات ديگر مردم جهان و با شكستن حصار اطلاعات علمي، فرهنگ تنوع بخشيدن به اقتصاد را توسعه داد.

براساس مطالعات توصيفي و نتيج

آزمونهاي مختلف عواملي كه در اين صنعت نقش و تأثير بسزايي دارند عبارتند از :

1- ايجاد امنيت باعث رشد و توسعه توريسم مي شود تلاش در جهت ايجاد امنيت داخلي و خارجي براي جلوگيري از حركات تروريستي و ربودن جهانگردان، موجب افزايش جهانگرد به كشور و رونق و توسعه جهانگردي ، افزايش درآمد و ايجاد ثبات ميگردد.

2- اطلاع رساني به مردم و تبليغات صحيح به منظور آشنا نمودن آنان با صنعت توريسم در توسعه اين صنعت مؤثر است براساس تجزيه و تحليل صورت گرفته ، بالا بردن سطح آگاهي مردم از طريق تبليغات و اطلاع رساني صحيح، مهمترين عامل رشد و توسعه صنعت توريسم مي باشد.

اطلاع رساني و تبليغات صحيح از طريق صدا و سيما و مطبوعات به جهت نقش آنها در شناسايي مناطق و مراكز توريستي استان و معرفي اين مراكز به مردم ، در بالا بردن سطح آگاهي هاي مردم مؤثر است.

3- هماهنگي سازمانهاي مرتبط به امر گردشگري مؤثر است وجود مراكز مختلف تصميم گيري در صنعت توريسم باعث مي شود كه نتوان تصميم گيري منسجمي براي صنعت توريسم اعمال كرد. از آنجايي كه همه ارگانهاي دولتي كشور در جهت رشد اين صنعت دخيل مي باشند بناراين ضروري است هماهنگي لازم بين آنها بيشتر و بهتر باشد.

4- گسترش حمل و نقل تأثير مثبتي روي توسعه و رشد صنعت توريسم مي گذارد گسترش حمل و نقل براي گردش به استانها و شهرهاي مختلف كشور بسيار حائز اهميت است.

امروزه صنعت جهانگردي پس از صنعت انرژي و وسايل نقليه موتوري ، دومين صنعت بزرگ جهان محسوب مي شود. كه به رغم اينكه كشورمان جزء ده  كشور

برتر جهان از نظر وجود اماكن تاريخي و باستاني و توريستي است اما از نظر درآمد ارزي براي كشورمان جايگاه مناسبي نداريم و اين نشان دهنده ضعف سيستم هاي مرتبط با گردشگري مي باشد.

اطلاع رساني خوب نيز جهت شناساندن جاذبه ها و فرهنگ جوامع به افراد نقش اساس دارد اما اين كه اطلاع رساني به چه نحوي صورت مي گيرد مهم است بيشتر مكانها در داخل كشور حتي براي افراد بومي ناشناخته است. كه به نحوي در آن سهيم هستند و هماهنگي فقط از طريق مشاركت تمامي نهادها و ارگانها ميسر است. اميد است با سياست گذاري مناسب و بر طرف كردن چالشهاي اين صنعت زمينه را بريا جذب گردشگر و رشد اين صنعت فراهم آوريم.

تجزيه و تحليل و خلاقيت بالايي داشته باشند.موقعيت شغلي در ايران :فارغ التحصيلان مديريت هتلداري مي توانند در زمينه هاي تخصصي صنعت هتلداري مانند واحدهاي پذيرايي و اقامتي, مؤسسات ملي و جهانگردي و شركت هاي حمل و نقل هوايي فعاليت كنند.درسهاي اين رشته در طول تحصيل :

دروس پايه:اصول سازمان و مديريت، كليات اقتصاد، اصول حسابداري، شناخت و كاربرد كامپيوتر، تاريخ ايران، مباني كشور شناسي، مباني جامعه شناسي، روانشناسي اجتماعي، عوارض و نتايج توريسم، مطالب شرح حال بزرگاني كه مقابر آنان به صورت آثار مليمي باشد، شناخت و فرهنگ اقليتهاي ايران.دروس اصلي :حقوق كار وتأمين اجتماعي، كار برد كامپيوتر در صنعت جهانگردي و هتلداري، مديريت بازاريابي و تبليغات، اقتصاد جهانگردي، قوانين و مقررات حقوق صنعت جهانگردي و هتلداري، روابط عمومي، شناخت روحيات ملل، تجزيه و تحليل مسائل اجتماعي ايران، مباني مردم شناسي، بهداشت و كمكهاي اوليه، نقشهخواني و آشنائي با نقشهها، جغرافياي جهانگردي عمومي، جغرافياي جهانگردي ايران، شناخت صنعت جهانگردي ، گذراندن اوقات فراغت، زبان دوم ( يكي از زبانهاي آلماني، فرانسه يا عربي)، زبان انگليسي.دروس تخصصي :شناخت تأسيسات اقامتي و پذيرايي و تشكيلات آن، حسابداري هتلداري، پذيره، خدمات رستوان، آشپزي، شيرينيپزي، بهداشت مواد غذائي، اصول تغذيه و رژيمهاي غذائي، بهداشت كار و ايمني، محاسبه قيمت تمام شده، شناخت و نگهداري تاسيسات هتل، خانهداري، زبان انگليسي تخصصي، كار آموزي.

منبع:

كتاب آشنايي با رشته هاي دانشگاهي سازمان سنجش آموزش كشورتاليف خانم فيروزه سودايي ونرم افزار سامان رشته ي سازمان سنجش

*لينك: http://www.tebyan.net/Weblog/medical1387/post.aspx?PostID=35900

 

 

 

 

 

 

 

Hotel Management

 

 

Hotel Management Network is a procurement and reference resource providing a one-stop-shop for professionals and decision makers in the hotel management and hospitality industries. We provide a comprehensive breakdown of

hotel industry contractors and suppliers, up-to-date news and press releases, white papers and detailed information on current industry projects and trends. Our recruitment area provides career information and the latest job vacancies in the field.

بايد با اظهار نظر مشاور امور هتلداري، مشاور ساخت انتخاب گردد. پس از تهيه طرح توجيهي توسط مشاور هتلداري است كه مشاوره طرح هاي فاز اول را تهيه و به تأييد مشاور هتلداري رسيده و به طرح اجرايي تبديل خواهد شد.روابط عمومي ركن اساسي براي تحقق اهداف سازماني صنعت هتلداري است.در عصر ديجيتال براي تحقق اهداف سازماني، روابط عمومي وظيفه دارد كه نقاط ضعف و قوت درون سازمان را بشناسد و از فرصت ها و تهديدهاي برون سازماني نيز مطلع باشد تا بتواند با اطلاع رساني شفاف و واقعي و پرهيز از بزرگ نمايي و تعريف و تمجيد غيرواقعي زمينه تصميم سازي مناسب را در سازمان فراهم نمايد.امروزه در روابط عمومي هاي نوين و كارآمد تحقيقات و پژوهش به ويژه سنجش افكار عمومي موجب شده تا تصميم گيري ها و تصميم سازي ها در سازمان مخاطب محور شود و سطح فعاليت ها و موفقيت هاي سازماني ارتقا يابد. در اين عرصه سازماني مي تواند موفق عمل كند كه با اطلاع رساني و اطلاع يابي به موقع چالش ها را پشت سر بگذارد، در غير اين صورت سازمان هاي با روابط عمومي سنتي و ناكارآمد در آستانه شكست و ناكامي قرار مي گيرند.پرفسور حميد مولانا معتقد است روابط عمومي در واقع رابطي است بين سازمان ها و مردم كه سعي دارد اهداف سازمان ها را براي مردم تشريح و از مردم بيشتر خبرگيري كند و در خصوص عكس العمل آنان تصميم گيري كرده و به سازمان تحويل دهند.پيشرفت روزافزون وسايل ارتباط جمعي و بهره گيري از فناوري هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطي موجب شده است تا روابط عمومي هايي بتوانند در عرصه فعاليت سازماني موفق باشند كه پژوهش مدار و تحليل گرا باشند، راه اندازي تلفن گويا، سايت و پايگاه هاي اطلاعاتي، وبلاگ، نشريات و

مجلات الكترونيكي در تغيير كاركردها و شكل و محتواي روابط عمومي ها تأثير بسزايي داشته است. روابط عمومي يا ابزار تجاري برجسته، در دهه هاي اخير به بخش لاينفكي از فعاليت هاي تجاري كه روز به روز از اهميت بيشتري برخوردار است، تبديل مي شود.اگر براي روابط عمومي وظايفي همچون اطلاع رساني، فرهنگ سازي، شكل دهي به افكار عمومي و ارتقاي سطح آگاهي هاي عمومي را قائل باشيم، با انجام درست هر يك از اين موارد، بخشي از فراگرد در توسعه، طرح بازاريابي داخلي (ايجاد ارتباط مناسب بين شركت و كاركنان) و بازاريابي تعامل (ايجاد ارتباط مناسب بين كاركنان شركت و مشتريان) به راحتي شكل مي گيرد.بازاريابي زيرمجموعه فعاليت هاي روابط عمومي است. روابط عمومي خوب يك فرايند است نه يك موفقيت ناگهاني و چشم گير. براي حصول و تحقق مقوله تجاري در عرصه روابط عمومي يك طرح طولاني مدت كه منطبق بر مهارت ها و فعاليت هاي تجاري باشد ضروري مي گردد.مدير روابط عمومي هتلداري براي ارتقاي سطح كيفي فعاليت هاي سازمان سه وظيفه مهم بازاريابي را در رأس كارهايش قرار مي دهد: ايجاد تمايز رقابتي ارتقاي كيفيت خدمات و ارتقاي بهره وري خدمات.ايجاد تمايز رقابتي با جذب، گزينش، آموزش و ايجاد انگيزه در كاركنان امكان پذير است، علاوه بر اين ايجاد محيط فيزيكي مناسب و بهبود فرايند خدمات نيز در اين رابطه نقش مهمي را ايفا مي كند.كيفيت خدمات هتلداري بسيار متغير است، يعني اين كه تحت تأثير روحيات و شرايط شاخص ارائه كننده خدمت، زمان، مكان و نحوه ارائه خدمت قرار دارد. شرايط و روحيات افراد در زمان انجام ارائه خدمت بر عملكرد و كيفيت خدمات تأثير دارد. هتلداران موفق و بزرگ دنيا براي ارائه خدمات برتر مبالغ زيادي را صرف آموزش كاركنان خود مي كنند، از

جمله مواردي كه مديران هتل ها براي آموزش كاركنان خود بايد برنامه ريزي كنند، آموزش آن ها براي آشنايي با فرهنگ كشورهاي مختلف از نظر آداب و رسوم، انواع غذاهاي محلي و مورد علاقه به زبان و ... است.وظيفه روابط عمومي نيز شامل برنامه ريزي، بودجه بندي، اجرا و ارزشيابي فعاليت هاي تبليغاتي و توسعه حسن شهرت هتل در جامعه از طريق وسايل ارتباط جمعي و رسانه هاست. روابط عمومي در پديد آوردن و شكل دهي فرهنگ توسعه بيشترين نقش را دارد و مي تواند زمينه و بستر لازم را براي توسعه توريسم، گردشگري و صنعت هتلداري فراهم آورد. اگر به روابط عمومي از منظر اطلاع رساني نيز توجه كنيم بي شك در شكل دادن شناخت گروه كثيري از افراد جامعه و سازمان ها نقش حياتي خواهد داشت و مي تواند آنها را از مرحله كم اطلاعي و سادگي به مرحله آگاهي بسيار و پيچيدگي سوق دهد. روابط عمومي همچنيندر «دگرگون كردن نگرش مردم» كه بستر همواري براي توسعه اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي فراهم مي آورد، نقش مهمي دارد.جاي خالي روابط عمومي قوي و كارآمد در هتل هاي شهر همدان كه مي تواند به يكي از قطب هاي اصلي گردشگري تبديل گردد به خوبي احساس مي شود. نياز اين احساس به روز شدن اطلاعات، فراهم آوردن امكانات، جامع نگري و توجه به تحول نظام آموزشي و دگرگوني از جامعه سنتي به جامعه مدرن را مي طلبد كه تعريف تازه اي از ارتباط و فرهنگ دارد. نياز به توسعه شهر از طريق گردشگري و صنعت توريسم تكيه بر ويژگي فرهنگ سازي روابط عمومي است كه اقدام علمي و هنري است.

* لينك: http://www.hamedanpayam.ir/archives/13231.php

از اين بود كه موضوع نشريه اين هفته درباره موضوع توريسم و گردشگري است. هريك از دوستان نظراتي ارائه ميكرد و طبق معمول متوجه شدم كه با نظر اكثريت توافق ندارم و مطالبي را عنوان كردم و قرار بر اين شد كه اين مطالب را در مقاله اي به نشريه ارائه كنم اما چون بحث توريسم نه موضوع مورد علاقه من و نه در تخصص من مي باشد اين نوشتار يك مقاله علمي و مبتني بر نظرات علمي و تخصصي نيست بلكه مطالبي است از جنس بحث هايي كه در گوشه وكنار مانند مهماني ها و تاكسي ها صورت مي گيرد و هيچ وقت هم به نتيجه نمي رسد. بارها در حين بحث و گفتگو با ديگران در مورد مسائل سياسي و اجتماعي و اقتصادي و فرهنگي به اين نكته اشاره كرده ام كه بحث از اين موضوعات رو بنايي بدون رجوع به مبناهاي فكري كار هوده بخشي نيست. به طور مثال 3 نفر را فرض كنيد كه مشغول بحث سياسي هستند يكي از دموكراسي غربي حرف ميزند ديگري از نظام سلطنتي و شخص سوم از مدل جمهوري اسلامي مبتني بر ولايت فقيه دفاع ميكند هر سه اين افراد در مبناي فكري خود درست حرف ميزنند و اختلاف آنها ريشه در مبناي فكري آنها دارد. حال براي اينكه اين بحث دقيق تر و مفيد تر باشد هريك از آنها بايد ديدگاههاي كلي تر خود راجع به هستي و معرفت را تبيين كند و روشن كند چه برداشتي از هستي دارد و چه نوع دستگاه معرفتي را پذيرفته كه در نتيجه آن مثلا نظام سلطنت را

كارامد تر ميداند. بايد ابتدا روشن كنيم كه آيا زندگي انساني را موقتي مي دانيم يا ابدي. در درجه بعد بايد مشخص كنيم كه انسان را چه جور موجودي ميشناسيم و چه برنامه و قانوني براي انسان داريم و منشا اين برنامه را كجا ميدانيم. خير و سعادت انسان در چيست؟ دين چيست؟ عقل چه جايگاهي دارد؟ و سوالاتي از اين قبيل. البته در اينجا مجالي براي اين بحثها نيست و اميدوارم اگر با محتواي اين نوشته مخالف هستيد متوجه باشيد كه اختلاف ما بر سر پوشش و آزادي توريست نيست بلكه اختلاف ديدگاه ما به موضوعات اساسي تري بر ميگردد. در مورد توريسم 2 سوال بسيار مهم وجود دارد: 1- اصولا و به طور عام توريست براي چه مي آيد؟ 2- به طور خاص دليل آمدن و يا نيامدن توريست به كشور ما چيست؟ ( كشوري كه از لحاظ طبيعي و باستاني داراي رتبه اي يك رقمي در جهان است) اينكه توريست براي چه مي آيد سوالي است دو وجهي. يعني هم بايد ببينيم كه انگيزه شخصي توريست از سفر چيست و هم بايد بدانيم ما به عنوان كشور ايران از توريست چه ميخواهيم. جواب به اين سوال كه شخص توريست به دنبال چيست كار ساده اي نيست ولي به طور كلي ميتوان توافق كرد كه توريست به دنبال كسب تجربيات جديد است توريست ميخواهد حواس پنجگانه اش احساسات تازه اي را از دنيا تجربه كنند. ميخواهد مناظر جديدي ببيند صداهاي جديدي بشنود بوهاي تازه اي را به مشام برساند و مزه هاي ديگري را بچشد. در مورد سوال بعدي ( اينكه ما از

توريست چه ميخواهيم) به نظر ميرسد نگاه ما به توريست فقط يك نگاه اقتصادي صرف است. توريست ميخواهيم چون با خود پول مي آورد. در واقع ما عاشق توريست نيستيم بلكه عاشق بند كيف او هستيم. از اين ديد گاه اقتصادي صرف نتيجه مي گيريم كه ما بايد مواظب باشيم تا به هيچ وجه ايرانيان توريست نشوند چون پولهايشان را با خود به كشور هاي ديگر ميبرند و از ميزان نقدينگي داخلي مي كاهند. در نتيجه كشور هايي سود برده اند كه توريست پذير باشند نه توريست فرست. درست مانند دو مغازه دار كه همواره با هم در حال رقابت هستند تا مشتري بيچاره را شكار كنند و جيبش را خالي كنند اين دو مغازه دار از اجناس خود تعريف مي كنند و بر ضد مغازه بغلي تبليغات منفي مي كنند و اين دقيقا همان بلايي است كه بر سر ما آمده. كشور هاي ثروتمند و قدرتمند و صاحب رسانه كه زر و زور و تزوير را در اختيار خود دارند بر ضد ما تبليغ مي كنند تا مردم جهان پولهايشان را به ايران نياورند و همچنين مردم جهان نبايد با فرهنگ اسلامي و انقلابي و خدا محورانه حاكم در ايران آشنا شوند. مردم جهان نبايد جنايات امريكا و اسرائيل را در تلويزيون ايران مشاهده كنند. مردم جهان نبايد حرف هايي بر ضد مستكبران و زور گويان بشنوند و مردم جهان نبايد با اسلام آشنا شوند. اصولا توريست ها علاقمند به مشاهده تفاوتهاي فرهنگي هستند و دنبال مسائل جديد هستند. ما نبايد براي خوشامد آنها دست از آرمانهاي خود بر داريم وبرايشان مشروب و استخر

مختلط فراهم كنيم و بگوييم عيبي ندارد توريست بايد راحت باشد!!! اين دقيقا مثل اين است كه بگوييم توريست ايتاليايي به اين دليل نمي ايد كه اينجا اسپاگتي پيدا نميشود!!! اتفاقا توريست مي آيد تا كوفته و كله پاچه بخورد مي آيد تا شاهد يك كشور آرمانگرا و خدا پرست باشد. حجاب زنان ايراني براي توريست بسيار جذاب است. او ميتواند يك هفته برهنه نبودن را در ايران تجربه كند او ميتواند يك هفته مست نشدن را تجربه كند و به طور خلاصه يك هفته ايراني زندگي كند. توريستي كه به دنبال خوشگذراني و شهوتراني و ميخوارگي است لزومي ندارد اينهمه رنج سفر و خطرات را تحمل كند و اينقدر هزينه كند تا به ايران بيايد كه شاهد زنان با حجاب باشد و در هتل آب معدني بخورد!!!!!! توريست محترمي كه به اين دليل مي آيد مي تواند در كشور خود از اين مواهب الهي!!! بيشتر بهره مند شود. اصولا آدم خوشگذران چرا بايد رنج و خطر سفر را تحمل كند؟ بسياري از گردشگران خارجي براي كوير نوردي به ايران مي آيند پس چرا بايد اينطور بينديشيم كه توريستها همه به دنبال عياشي هستند؟ در ضمن توريستهايي كه براي عياشي و خوشگذراني سفر ميكنند به هيچ وجه عامل تبادل فرهنگي نيستند آنها با خود فرهنگ علم و كار و پيشرفت نمي آورند بلكه آنها حامل زباله هاي فرهنگي خود هستند. آنها مانند كسي هستند كه غذايشان را جاي ديگري خورده اند و آروغش را براي ما ميزنند. در واقع نيامدن چنين توريستي هم به نفع خود اوست و هم به نفع ما. به نفع اوست

چون متحمل رنج و خطر و هزينه و اتلاف وقت نميشود و هم به نفع ماست كه همواره سعي ميكنيم عليرغم تبليغات وجذابيت هاي دنياپرستي و لذت گرايي و شهوتراني الگويي از انسانيت را ارائه كنيم و انسان را متوجه عالم والا نماييم. من با اين موضوع به هيچ وجه موافق نيستم كه توريست نمي آيد چون آزادي ندارد. توريست ميتواند به ايران بيايد و با نوع جديدي از آزادي آشنا شود كه همان آزادي معنوي است. آزادي معنوي بالاترين درجه آزادي است. در اين نوع آزادي انسان نه تنها آزاد است بلكه آزاده است يعني حتي از دست شهوات و هواي نفس خود نيز رها شده و همانطور كه حقوق ديگران را رعايت ميكند به حقوق انساني خود نيز احترام ميگذارد و با گناهان و رذايل اخلاقي حقوق خود را پايمال نميكند. توريست محترمي كه ساليان سال در چنگال نظام سرمايه داري و اومانيستي زيست كرده است مي تواند ببيند كه انسانهايي هستند كه اسير شهوت خود نيستند و حقوق انساني هم را رعايت ميكنند. آنها در ايران شاهد آزادي هاي جديدي خواهند بود مثلا آزادي بصري. اين آزادي به اين معناست كه انسانها مجبور نيستند تصاوير شهوت آلود را در جامعه مشاهده كنند و چشم و گوش و زبان و پوستشان از قيد انجام كارهاي حيواني معاف اند. حال از اين بحث هاي ايدئولوژيك و آرمانگرايانه كه بگذريم به دنياي واقعيات قدم خواهيم گذاشت. به راستي چه طور ميتوان هم آرمانگرا بود و هم واقعگرا؟ به نظر ميرسد كه اينجا نيازمند سياستهاي درستي هستيم براي موازنه بين واقعيت و آرمان. واقعيت اين است

كه ما هم به دليل مسائل اقتصادي و هم تبادلات فرهنگي و هم صدور مفاهيم اسلامي و انقلابي خود نياز به توريسم داريم. البته نگاه به توريسم نبايد يك بعدي باشد و فقط انتظار داشته باشيم كه توريست بيايد بلكه توريسم يك جريان دو طرفه است جرياني مبادلاتي بين ما و جهان. و عنصر مهم در باره توريسم همين تبادل فرهنگي است و نه آنطور كه نظام سرمايه داري تعريف كرده است يك كاسبي اقتصادي. اصولا سرمايه داري مايل است به همه مفاهيم يك پسوند صنعت بچسباند و دائم دم از صنعت توريسم بزند. پس مساله توريسم بايد تبديل به يك جريان سيال فرهنگي شود اما چرا وقتي صحبت از سفر توريستي مي شود همه ما به ياد آنتاليا و جزيره پاتايا يا موناكوي فرانسه مي افتيم؟ اين مايه خجالت يك مسلمان انديشمند است. پاتايا و آنتاليا به خاطر برهنگي و فحشا برجسته است. ما بايد موقعيتي را ايجاد كنيم كه در وهله اول با كشورهايي كه با ما در يك حوزه فرهنگي قرار دارند اين جريان سيال را برقرار كنيم. به نظر من كليدي ترين مساله مساله زبان است كه به طور خاص 3 كشور ايران و تاجيكستان و افغانستان 3 كشور همزبان هستند كه توريست فارسي زبان مي تواند به راحتي و با هزينه اندك به آنجا سفر كند. همچنين كشورهايي مثل هند و پاكستان هم مي توانند در اين جريان وارد شوند. اين كشورها در زمينه مبادلات دانشجو و در زمينه مسائل رسانه اي مي توانند بسيار همپوشاني داشته باشند و يك حوزه فرهنگي متحد را تشكيل دهند در درجه دوم كشورهاي

عرب زبان مي توانند وارد اين جرگه شوند و زبان عربي به عنوان زبان اسلام ميتواند باعث ايجاد اين پيوند شود و در وهله آخر وسعت يازده هزار كيلومتري جهان اسلام از اندونزي تا مراكش و از چچن تا تانزانيا ميتوانند اين حوزه را تكميل كنند. جالب اينجاست كه ايران ميتواند مركز و قلب اين حوزه فرهنگي متحد باشد. درهاي ايران به روي همه توريست هايي كه ايرانيان را وحشي و تروريست نمي دانند باز است. درهاي ايران به روي همه توريستهايي كه به فرهنگ خاص ايران مانند پوشش ايراني و غذاهاي ايراني و معماري ايراني علاقمندند باز است. سر كردن يك روسري كار سختي نيست.

* لينك: http://www.fasleno.com/archives/001099.php

بوده است  .صنعت جهانگردي در ايران :صنعت جهانگردي در ايران از نيم قرن پيش با تشكيل اداره اي به نام “امور جهانگردي” در وزارت كشور شكل گرفت، تا فعاليت هايي در زمينه ايجاد تسهيلات مربوط به اين صنعت را انجام دهد.اداره“امور جهانگردي” در سال 1320 جاي خود را به “شوراي عالي جهانگردي” داد .اين سازمان كه به عنوان متولي بخش جهانگردي در كشور محسوب مي شود، در طي ساليان متمادي ،كه بيش از هفتاد سال از عمرآن ميگذرد، دستخوش تغييرات و تحولات گوناگوني گرديد.نهايتاَ در سال 1383 با ارائة لايحه دولت وبا تصويب مجلس شوراي اسلامي با عنوان سازمان ميراث فرهنگي وگردشگري و زير نظر رياست جمهوري شكل تازه اي به خود گرفت.تا بتواند با ايجاد راهكارهاي مناسب،جهت بهرهبرداري از ظرفيتها و قابليتهايبالقوه گردشگري در كشورمان سالانه پذبراي تعداد زيادي جهانگرد باشد .درطي سالهايي كه از زمان تشكيل اين سازمان مي گذرد ،همواره برنامه هاو طرح هاي متعددي جهت توسعة جهانگردي كشور،مطرح و گاهي نيز اجرا شده است. يك از برنامه هايي كه در اواسط دهه 40 و در اوابل دهة 50 با توجه به درآمد هنگفت ناشي از فروش نفت و روياي تبديل شده ايران به جرگة كشورهاي پيشرفتة صنعتي جهان مطرح گرديد.اين برنامه كه در قالب برنامه عمراني پنج ساله چهارم كشور(51-46)جهانگردي به عنوان يك بخش مستقل در نظر گرفته شد. در سال 1350،يك سال قبل از پايان برنامه عمراني چهارم،قرارداد طرح جامع توسعه جهانگردي ايران،بين سازمان برنامه و شركت خارجي توريست كنسولت منعقد شد .طبق اين قرارداد توريست كنسولت ابتدا به مطالعه همزمان بازارهاي موجود تقاضا براي جهانگردان در كشور و بررسي

سياست ها،منابع،اولويتهاو تسهيلات جهانگردي ايران مي پرداخت و سپس نتايج حاصله را با منابع موجود كشور براي جذب جهانگردان و ايرانگردان تطابق مي داد.انجام اين طرح حدود دو سال و نيم (از مهر 1350تا1352)به طول مي انجاميد.اين طرح يك ار مهمترين طرح هاي ارائه شده در صنعت گردشگري ايران در قبا از انقلاب محسوب مي شود، كه متاسفانه طرح فوق كه شامل چندين مجلد و بالغ بر 2000 صفححه و نقشه است،متاسفانه هيچگاه امكان اجرا را نيافت.همچنين در طي همان سالها،چندين طرح مطالعاتي انجام گرفت،ولي هرگزبه مرحلة اجرا و عمل درنيامد ،كه موارد زير ازآن جمله است :• طرح جامع جهانگردي كرانه هاي درياي خزر• طرح ايجاد مراكزجهانگردي در كلاردشت و دشت نظير• طرح ايجاد مراكز جهانگردي در كرند • طرح جامع آبهاي معدني سرعين و لاريجان• طرح جامع جهانگردي جزاير كيش ومينو• طرح جامع جهانگردي سد لتيان

صنعت جهانگردي ايران بعد ازانقلاب :در سال 1358 به منظور جلوگيري از تداخل وظيفه و هماهنگ نمودن فعاليت هاي مسائل مربوط به امرجهانگردي در جهت اعمال سياست صرفه جويي ،طبق مورخ 11/8/58 شوراي انقلاب چهار شركت(شركت سهامي گشتهاي ايران،شركت سهامي مركز خانه هاي ايران،شركت سهامي مراكز جهانگردي براي ورزشهاي زمستاني،شركت سهامي تاسيسات جهانگردي)در يكديگر ادغام گرديدو تحت عنوان سازمان مراكز ايرانگردي و جهانگردي با ساختار وخط مشي هاي جديدو هدف متمايزاز گذشته شكل گرفت.(دبيرخانة شوراي عالي ايرانگردي و جهانگردي،1373: 33)اساساَ پس از پيروزي انقلاب اسلامي،ورود جهانگردان در سطح بين المللي به كشورافت شديدي پيدا كرد و علل عمدة اين كاهش شديد پس از انقلاب را بايد دگروني ارزش هاي حاكم بر جامعه،وقوع جنگ تحميلي و عوارض وابسته بدان و عوامل ديگري دانست كه در

ذيل فهرست واربه برخي از آنها اشاره مي شود:• مشخص و مصوب نبودن اهداف و سايتهاي جهانگردي• تبليغات استكبار جهاني به منظور مخدوش نمودن چهرة انقلاب اسلامي و ايجاد مشكلات سياسي واجتماعي در سطح بين المللي براي به انزوا كشيدن جمهوري اسلامي• عدم تطبيق و هماهنگي جهانگردان برخي از كشورهابا فرهنگ اسلامي• كمبود امكانات مال براي توسعه و تجهيز تاسيسات مورد نياز صنعت جهانگردي• عدم هماهنگي و همكاري ميان سازمان هاو نهاد هاي مرتبط با اين مسئله• بي ثباتي قيمتها،تورم و چند گانگي قيمتهاب)عوامل دروني:• كمبود نيروي انساني متخصص به لحاظ خروج اين دسته كاركنان از اين بخش• كمبود تاسيسات اقامتي براي پذيرايي ازگردشرانداخلي و خارجي• فقدان نيروي كارآمد متخصص و با تجربه در سطح مديدريت و راهبرد صنعت ايرانگردي و جهانگردي.بطور كلي در سالهاي اخير سعي شده است كه مشلات موجود در راه توسعه صنعت گردشگري ،نظير وجود قوانين مختلف دست و پاگيرو موازي، مشكلات صدور ويزا،گمركات،مشكلات اقامتي و غيره مرتفع شود و يا اينكه دسته كم تخفيف يابد ،كه نتايج اين اقدامات تا حدودي مثبت بوده است.بدين ترتيب در سالهاي اخير تعداد گردشگران خارجي و ورودي (گردشگران فرهنگي)و درآمد ارزي حاصل نيز روندي افزايشي داشته است،اگرچه تا دستيابي به سطح آمارهاي جهاني موجود،فاصله زيادي وجود دارد .

جدول آمار تعداد توريست هاي ورودي و درآمد ارزي حاصل از آن طي يك دورة 10 ساله

متغييرها

74 75 76

77

78 79 رشد سالانه

توريست هاي ورودي به ايران

48.9 57.3 76.4 100.8 132.1 134.2 23.5 هزينه يرانه (دلار آمريكا)

455.8 460.3 460.3 461.3 443.4 576.3 1.08

ميليون دلار

205.1 261.2 351.7 464.5 585.7 773.5 27.62

 

 

منبع :سازمان ايرانگردي و جهانگردي(1380)،خلاصه اي بر

يافته هاي سند ملي توسعه گردشگري، ص 11،جدول1.

*لينك: http://www.fasleno.com/archives/000554.php

دانست براي احراز پست هاي كنوني چه تعدا افراد با چه نگرش هايي، مهارت ها و دانشي لازم است. در توسعه منابع انساني علاوه بر رعايت جنبه كمي بايد نسبت به جنبه هاي فرهنگي – اجتماعي و جامعه ميزبان حساسيت نشان داد. در گذشته در فرايند توسعه منابع انساني به موضوع برنامه ريزي در منطقه ( مقصد مسافر) چندان توجهي نمي شد. اساس فرض چنان رفتاري بر اين واقعيت استوار بود كه پس از تكميل طرح توسعه جهانگردي، مي توان به راحتي براي انجام كارهاي لازم افرادي را استخدام كرد و آموزش هاي كوتاه مدت به آنان داد و در پست هاي مورد نظر گمارد. اين يك ديدگاه كوته نگرانه بود. در كشورهايي كه با كمبود نيروي انساني يا متخصص يا هر دو رو به رو بودند، سازمان ها و شركت هاي جهانگردي نمي توانستند به موفقيتي دست يابند، زيرا وارد كردن نيروي كار ماهر نه تنها پرهزينه بود، بلكه با مخالفت هاي دولت روبه رو مي شد. در كشور ما ايران كه با مازاد نيروي انساني فعال روبه رو هستيم ضرورت دارد تا دولت با ايفاي نقش نظارتي و هدايتي خود، استراتژي هاي مربوطه را اتخاذ كند. استراتژي هاي دولتي شامل فعاليت هاي زيادي مي شود، مثل مسئله آموزش و پرورش اين نيرو، مهاجرت، دستمزد و ساير اقدامات انگيزشي (در مورد كار) و اعمال كنترل هاي گوناگون. برنامه ريزي منابع انساني شامل موارد زير است: •برآورد منابع انساني موجود در بخش جهانگردي و شناسايي نيازها و مسائل كنوني.•برآورد منابع انساني مورد نياز آينده، از طريق برآورد تعداد كاركناني كه باتيد در هر بخش از اين صنعت به كار مشغول شوند و تعيين شرايط افراد مورد نظر براي هر يك از اين كارها .•برآورد نيروي انساني موجود در

آينده .•تدوين و اجراي برنامه هاي آموزشي براي تامين نيروي انساني واجد شرايط آينده. •فرصت هاي شغلي و استخدام در صنعت گردشگري بازار كار و اشتغال در گردشگري يافته ها نشان مي دهد كه بخش سفر و جهانگردي به ازاي هر دلار در آمد حاصله اشتغال بيشتري نسبت به ساير بخش ها ايجاد مي كند. به همين دليل بسياري از سياستگذاران توسعه جهانگردي را سياست مطلوبي براي كاهش بيكاري در مناطقي مي دانند كه در ساير بخش ها فرصت هاي اندكي دارند. حتي اگر اين مناطق داراي درآمد بالايي باشند. (اين پديده هنگامي رخ مي دهد كه ساختار صنعتي يك منطقه ارزش افزوده بسيار بالا و در مقابل سرمايه بر و در نتيجه توزيع درآمد نابرابر و مشاغل اندكي داشته باشد.) نقش بخش سفر و حمل و نقل در اشتغال زايي، بستگي به نحوه محاسبه اشتغال و ماهيت بازارهاي محلي دارد. در يك مقطع زماني در سال، شمار شاغلان اين بخش ممكن است به چها ر دليل اصلي زير، بالا باشد. 1.كاربر بودن نسبي برخي مشاغل 2.وجود مشاغلي كه دستمزد كمي دارند . 3.وجود مشاغل پاره وقت و اتفاقي متعدد4.اوج گرفتن فصلي تقاضا كاربر بودن مشاغل در جهانگري كاربر بودن مشاغل جهانگردي به ويژه در كشورهاي با دستمزد پايين در مورد فعاليت هاي رستوران داري عرضه سوغاتي و فعاليت هاي جهانگردي كوچك مصداق پيدا مي كند. اهميت سنتي خدمت شخصي و اين حقيقت كه در بسياري از فعاليت ها تجهيزات كاراندوز و روش هاي خود كار توليد بسيار دير به كار گرفته شد، دليل اصلي اين پديده است. در مقابل، فعاليت هاي حمل و نقل و تورگرداني به طور كلي نسبتا سرمايه بر هستند. بنابراين در فعاليت رستوران ها كاربرد روش هاي سرمايه بر در توليد غذا

مشاهده مي شود، اما كاركنان به منظور ارائه غذا حفظ شده اند. يك ويژگي ديگر كه كاربري بخش سفر و جهانگردي را نشان مي دهد، وجود فعاليت هاي كارآفرينانه كوچك در بسياري از حوزه هاي اين بخش است. چون توليد جهانگردي در بيشتر كشورها به صورت پراكنده انجام مي شود و در بسياري از مشاغل آن، جا براي متخصصاني وجود دارد كه صرفا يا عمدتا نيروي كار خود را عرضه مي كنند. نمونههاي اين پديده شمار بسيار زياد فروشندگان دوره گرد و سوغاتي فروش در بنادر و يا در جاذبه هاي جهانگردي كشورهاي كمتر توسعه يافته است. اين گروه ها غالبا خود اشتغال هستند، معمولا سرمايه گذاري اندكي دارند، درآمد آنها اغلب بستگي به ميزان فعاليت آنها دارد و اغلب به صورت نقدي است و در آمارها درج نمي شود و با وجود اين آنها در صنعت گردشگري كار مي كنند. مشاغل با دستمزد كم در بيشتر كشورها به دلايل زير سطح دستمزدهاي اين بخش نسبت به ساير بخش ها پايين است. بسياري از مشاغل جهانگردي ساده هستند، كارفرمايان، بسياري از مشاغل جهانگردي را ساده تلقي مي كنند حتي اگر در ارائه خدمت به مشتري واقعا مهارت خاصي نياز باشد، بسياري از كاركنان دائمي نيستند و نرخ ترك كار بالاست، تشكيلات صنفي براي درخواست افزايش دستمزد اغلب ضعيف است .در مناطقي كه فعاليتي غير از جهانگردي وجود ندارد يا محدود است اشتغال در جهانگردي هزينه فرصت ناچيزي دارد و لذا به دليل نبود مشاغل رقابتي جهانگردي يك فعاليت انحصاري در خريد خدمات نيروي كار است و در نتيجه سطح دستمزدها را پايين نگه مي دارد. اشتغال پاره وقت شمار شاغلان در صنعت گردشگري و ميزان ساعات كار قابل انتظار آنان متفاوت

از يكديگر است. تقريبا در تمام كشورها شاغلان زيادي به صورت پاره وقت كار مي كنند و برخي ديگر به صورت موقت. آنها تنها براي دوره موقتي كار مي كنند كه كارفرمايان براي تامين تقاضاي نهايي، استخدام نيروي كار جديد را ضروري دانسته اند . اغلب دو عامل زير استفاده از شاغلان پاره وقت و موقت را ضروري مي كند:بنگاه هاي كه ظرفيت توليدي ثابتي دارند، با استفاده از شاغلان پاره وقت و موقت مي توانند هزينه ثابت نيروي كار را به هزينه متغير تبديل كنند. ماهيت بسياري از فعاليت هاي مسافرتي و جهانگردي شاغلاني را مي طلبد كه به طور شبانه روزي يا دست كم بيش از ساعات معمول كار كنند. اين امر به معناي انجام نوبت كاري يا كار پاره وقت اضافي است. چنين كارگراني اكثرا افراد شب كار هستند كه شغل دومي را اختيار كرده اند يا گروه هاي همچون دانشجويان و دانش آموزان كه به طور عادي جزو نيروي كار محسوب نمي شوند. اين عامل نيز ارزيابي سهم جهانگردي را در فعاليت هاي اقتصادي دشوار مي سازد زيرا بسياري از اين مشاغل در آمارها ثبت نمي شوند. فصلي بودن مشاغل فصلي بودن جهانگردي به اين معني است كه در بسياري از مقاصد دست كم دو بازار كار وجود دارد كه يكي براي شاغلان دائمي است و ديگري براي شاغلان جهانگردي در فصول شلوغ. اشتغال فصلي همچون اشتغال موقت، شاغلان حاشيه اي را جذب مي كند و اگر فشار تقاضا نسبتا كافي باشد دستمزدها افزايش مي يابد. اين امر ممكن است شاغلان تمام وقت بخش هاي ديگر را جذب كند و در نتيجه در بعضي فصول سطح دست مزد آنها را بالا مي برد. پديده فصلي بودن اشتغال علاوه بر مشاغل مستقيم جهانگردي

در مشاغل غيرمستقيم يا حاصل فعاليت جهانگردي نيز روي مي دهد. در بازارهاي كار آزاد اين امر اغلب به مهاجرت موقت و گسترده نيروي كار مي انجامد كه انتقال درآمد و مخارج القايي بين مناطق را در پي دارد. جمع بندي در كشور ما نيز بخش هاي مختلف گردشگري مثل هتل ها و دفاتر خدمات مسافرتي و همچنين مراكز خدماتي ديگر مي روند تا با توجه به اهميت نقش نيروي انساني با روند رشد و توسعه اين صنعت همگام شوند و با تدوين برنامه هاي آموزشي متناسب با نيازهاي مشتريان خود، هم در ارتقاء مهارت هاي كاركنان خود تلاش كنند و هم خدماتي با كيفيت بالاتر به مشتريان ارايه كنند.با در نظر گرفتن مطالب فوق، وضعيت فعلي توسعه منابع انساني در صنعت گردشگري ايران نياز مبرم به اصلاحات دارد و رواج فرهنگ توسعه منابع انساني نيز از ضرورتي انكار ناپذير برخوردار است تا در جاهايي كه اين گونه مشاغل مثل كار در هتل ها و مراكز اقامتي با موانع فرهنگي مواجه است اصلاح شود.به نظر مي رسد دست اندركاران اين صنعت نيز به اهميت آموزش و توسعه منابع انساني شاغل در مراكز خود واقف هستند و در اين زمينه نيز با جديت مشغول به انجام اقداماتي هستند. بسياري از اين موسسات با ايجاد واحد توسعه منابع انساني در صدد افزايش مهارت هاي كاركنان خود و همچنين ايجاد رضايت شغلي كه بر نوع خدمات ارايه شده توسط آنان به شدت اثر مي گذارد، هستند. منابع؛ 1.صلاح الدين محلاتي، جامعه شناسي جهانگردي، دانشگاه شهيد بهشتي، 2.اقتصاد سفر و جهانگردي، نوشته آدريان بول، ترجمه صباغ كرماني 3.Sustainable Tourism Management, J.S warBrooke, CABI Publication, 19994.Ryan, C. (1991) Tourism in Less

Development Countries. London and New York: Rutledge.5.M. Alison (2004), Steps to Sustainable Tourism Development, Department of the Environmental and Heritage. Australian Government

بندي ، پردازش ، كد گزاري ، تجزيه وتحليل ، مدل سازي ومكان يابي نموده ونتايج حاصل را در اختيار تصميم گيران قرار دهد .

از طرف ديگر تصاوير ماهواره اي سنجش از دور به عنوان يكي از منابع تهيه داده هاي لازم براي محيط  GIS ضمن كاهش محسوس هزينه ي تهيه ي اطلاعات زميني ، مي تواند زمينه ي باز نگري منظم تغييرات وپايش مداوم آنها را در اختيار متخصصين قرار دهد .

منابع تهيه داده هاي مورد استفاده در محيط GISجهت كاربرد در توريسم

داده هاي ميداني

داده هاي ميداني عبارتند از آمار و اعداد خامي كه توسط محققين و با پيمايش زميني و با استفاده از ابزار دستي مانند فرم هاي آماده و ابزار الكترونيكي مانن  GPS1جمع آوري و در بانك هاي اطلاعاتي مانند accessو exce1ذخيره مي شوند .اين داده ها در محيط  GISبه شرطي كه داراي مختصات جغرافيايي از قبيل طول و عرض باشند قابل تبديل به نقشه هاي گرافيكي و موضوعي در لايه عاي مخصوص به هر پديده مي باشند. اين داده ها مي تواند شامل جاذبه هاي طبيعي مانند پارك هاي تفريحي يا جاذبه ها و امكانات انسان ساخت مانند : مجتمع هاي توريستي، پمپ بنزين ها ، تعمير گاه هاي بين راهي ، تير پارك ها ، رستوران هاي بين راهي ، اقامتگاه هاي دائم و موقت ، دفاتر خدمات جهانگردي ، ترمينال ها ، فرود گاه ها ، بنادر و... باشند .

نقشه هاي موضوعي منتشر شده

2-1- نقشه هاي پراكنش انساني مانند : تقسيمات سياسي ، تراكم جمعيت ، گرايش هاي مذهبي ، زبان ها و گويش ها

، توزيع جغرافيايي نژادي يا بافت قومي و ...

2-2- نقشه هاي تو پو گرا في ، جغرافياي طبيعي ، زمين شناسي و منابع آب ( دريا ها ، دريا چه ها و رود خانه ها و چشمه هاي آب معدني ).

2-3- نقشه هاي مربوط به زير ساخت هاي توسعه اي مانند : شبكه راه هاي ارتباطي جاده اي ، ريلي ، هوايي و دريا يي ، شبكه مخا براتي، شبكه انتقال نيرو ، شبكه تو زيع آب و توزيع فصلي دما و..

داده هاي سنجش از دور

به دليل متغير بودن عوارض زميني چه از بعد كيفي و چه از بعد كمي ، محققين نيازمند دسترسي به آخرين وضعيت طبيعي و انساني مناطق مورد مطالعه و وضعيت همان مناطق در زمان هاي متعدد پيشين جهت كشف تغييرات و روند آن مي باشند ، يگانه ابزار سهل الوصول جهت اين امر تصاوير ماهواره اي در زمان هاي مورد نظر مي باشد تا با تجزيه و تحليل آن ها به وسيله نرم افزار هاي كامپيوتري يا در موارد كم ، توسط برآورد چشمي بتوانند تغييرات  انجام گرفته را دقيقا يا حدودا تخمين بزنند .

نحوه ي مطالعه ونتايج مورد انتظار در عرصه ي توسعه ي توريسم

محققي كه مطالعه ي خود را در محيط GIS متكي به داده هاي صرف ميداني مي نمايد قادر خواهد بود پس از جمع آوري داده هاي خام وتبديل آنها به نقشه هاي موضوعي ، كمبود هاي زير ساختي مناطقي را كه زمينه هاي طبيعي  توسعه ي توريسم را دارا مي باشند از لحاظ تسهيلات توريستي تشخيص داده وپيشنهادات خود را ارائه نمايد

. مثلا پراكنش غير متوازن پمپ بنزين ها ، تير پارك ها ، تعميرگاه هاي بين راهي و رستوران ها را تشخيص داده ومكان هاي مناسبي را جهت احداث موارد لازم پيشنهاد نمايد .

ممكن است در مناطقي از ناحيه مورد مطالعه جاذبه هاي طبيعي توريستي وجود داشته باشد ولي شبكه ي ارتباطي مناسبي موجود نباشد لذا محقق در آن صورت با در نظر گرفتن وضعيت جمعيتي مناطق مجاور پيشنهاد احداث شبكه ي ارتباطي لازم را ارائه خواهد داد .

تحقيق در محيط GIS كه مبتني بر نقشه هاي موضوعي منتشر شده باشد محقق را در امر ارائه راهكار هاي توسعه ي توريسم به در نظر گرفتن مواردي راهنماي خواهد كرد تا بتواند توسعه ي توريسم را در ارتباط با باورهاي فرهنگي واعتقادي انسانهاي ساكن در اطراف جاذبه هاي توريستي تبيين نمايد .

پر واضح است كه باورهاي فرهنگي وپيش داوري هاي يك جامعه در مورد افرادي كه به عنوان توريست وارد آن مي شوند نقش تعيين كننده ي نهاي در توسعه يا ركورد توريسم در آن جامعه دارد ومحقق بايد بتواند با در نظر گرفتن جميع جهات جمعيتي از قبيل خصوصيات مذهبي ، نژادي ، قومي ، تركيب جنسي وسني ، صنايع دستي ، سطح در آمد ، وجه غالب  اقتصادي ، توليدات دامي وكشاورزي ، آب وهوا ، تپوگرافي ، نوع خاك ، زمين شناسي ، پراكنش گياهي وجانوري ، شبكه هاي ارتباطي وخدماتي ، منابع آبهاي سطحي ،ميزان بارش سالانه و فصلي و... يك الگوي قابل قبول جهت جذب توريست يا اكوتوريست ارائه نمايد. تمامي موارد پيش گفته هر كدام بايستي به صورت نقشه هاي

جداگانه در محيط   GISواردشده و موقع تجزيه وتحليل مورد استفاده و استناد محقق قرار گيرد .

تحقيق بر اساس تصاوير ماهواره اي در مورد موضوع توريسم بيشتر مربوط به تغييرات طبيعي منطقه مورد مطالعه خواهد بود. با استفاده از تصاوير ماهواره اي ومقايسه تصاوير چند زمانه ي يك منطقه محقق مي تواند نواحي آسيب ديده ، مناطق در معرض خطر ويا مناطق مستعد توسعه توريستي را شناسايي نموده ودر اختيار تصميم گيران قرار دهد .

مطالعه توسعه توريسم با استفاده از تمامي موارد سه گانه فوق در محيط GIS  باعث مي شود قضاوت و نتيجه گيري محقق دقيق تر، جامع ترونزديكتر به حقيقت بوده و قابليت اطمينان نتايج تحقيق بالاتر باشد به عبارت ديگر محقق هر اندازه كه بتواند جزئيات زيادتري را به صورت لايه هاي مجزا در محيط GIS طراحي و در تجزيه و تحليل هاي خود مد نظر قرار دهد به قضاوت نهايي نسبتا جامعي دست خواهد يافت .

نتيجه گيري

خروجي هاي سيستم طبعا نقشه هاي هستند كه از تركيب حد اقل دو  نقشه  ورودي بدست مي آيند ولزوما نبايد يكي از ورودي ها باشند. با توجه به اينكه رشته ي سنجش  از دور ( RS ) وGIS  رشته ي تقريبا نو پاي در كشور ما محسوب مي شوند وكاربرد آن در توريسم تقريبا نا چيز بوده است ، لذا زمينه ي بسيار مناسبي جهت علاقمندان به رشته ي سنجش از دور و GIS از يك طرف وتوريسم از طرف ديگر وجود دارد تا زمينه هاي كاربرد آن را حداقل در عرصه ي مديريتي وISNA  رونق بخشند .

*http://city-dream.blogfa.com/post-40.aspx

همه خدمات و ويژگيهايي است كه در كنار هم قرار مي گيرند تا آنچه مسافر مي خواهد، فراهم آورند و انواع مختلفي دارد. اما صاحبنظران گردشگري در دنيا، 4 فضاي كلي را براي آن مشخص كرده اند: 1- فضاي روستايي يا جهانگردي سبز2- فضاي كوهستاني براي ورزشهاي كوهستاني3- فضاي ساحلي با ويژگيهاي خاص خود4- فضاي شهريسرآمد انواع اين گردشگريها و پر مشتري ترين آنها گردشگري شهري است؛ بطوريكه با توجه به جايگاه ويژه شهر، در بسياري از كشورهاي موفق در اين صنعت، شهر پايه و اساس توسعه گردشگري است. ايجاد و توسعه فضاهاي شهري مناسب، بازسازي فضاهاي ظاهراً متروك و مرده به قصد زنده كردن جنبه هاي كهن جامعه از جمله آثار توسعه گردشگري شهري است. بدين منظور بسياري از شهرها درصددند تا از ويژگيها و امكانات خاص شهر خود سود برده و از مزاياي جلب توريست شهري بهره گيرند.فضاهاي شهري در شهرهاي معاصر را مي توان به دو دسته تقسيم نمود:الف- فضاهاي مدرن يا جديد نظير پارك ها، مراكز فروش مدرن، فرهنگسرا ها، ميادين و پلازاها.ب- فضاهاي سنتي نظير بازارها، امام زاده ها، گورستان ها، باغ ها، مساجد و ساير اماكن تاريخي.از اين منظر، تاثير گردشگري بر كالبد فضاهاي شهري نيز قابل تقسيم به صورت ذيل است:الف- گردشگري و ايجاد و توسعه فضاهاي شهري مدرن و جذابب- گردشگري و احيا و باز زنده سازي بافتهاي تاريخي و فضاهاي كهن شهري فضاي شهريگردشگري و ايجاد و توسعه فضاهاي شهري مدرن و جذابايجاد فضاهاي شهري قوي بر اساس فعاليت هاي جديد و تأكيد بر توسعه فعاليت هاي گردشگري و ايجاد جاذبه هاي بيشتر براي ماندگاري همراه با توسعه

هسته هاي كار و فعاليت با هدف توسعه موزون شهر و پيوند كار و سكونت در تمام منطقه شهري و ايجاد يك نظام چند هسته اي، انعكاس تجربه ها و درس هاي نظري و عملي است كه از كلان شهرها و شهرهاي جهان مي توان آموخت و به كار گرفت. ايجاد و توسعه انواع مراكز اقامتي مدرن، فضاهاي تفريحي و سرگرمي، فضاهاي خريد بزرگ شهري، موزه ها و مراكز فرهنگي و هنري بويژه فرهنگ و هنر بومي با هدف توسعه گردشگري موجب بهره مند شدن ساكنين شهر از اين خدمات خواهد بود و رضايت عموم را به همراه خواهد داشت.گردشگري و احيا و بافتهاي تاريخي و باز زنده سازي فضاهاي كهن شهريبافت هاي تاريخي كانون و هسته شهرها هستند. حيات اين بافت ها طي سده هاي گذشته پايه بسياري از آداب و رسوم و حتي فرهنگ موجود و نيز رونق اقتصادي شهر و منطقه بوده است. فضاهاي شهري تاريخي قبل از همه وظيفه دارند تاريخ، هويت عيني و ذهني شهر را حفظ كنند و در زندگي جاري سازند. پاسدار همه خاطره ها و يادمان ها بوده و از اين رو بايد فعاليت هايي را در كالبد خود جاي دهند كه با هدف ياد شده انطباق يابدفضاي شهريچنين فضاهايي با توسعه فعاليت ها و فضاهاي گردشگري در حفظ بناها و عناصر تاريخي خود موفق مي شوند و حضور روز و شب شهروندان و گردشگران را امكان پذير مي سازند. حضور مردم، جوانان و نوجوانان، جشن ها، انواع تظاهرات اجتماعي، برپايي نمايش ها و معرفي فرهنگ هاي گوناگون با برپايي مراسم و جشن ها، اشكال گوناگون تعاملات اجتماعي و فرهنگي و هر آن چه مظهر تنوع فرهنگي و قومي يك ملت بزرگ با تاريخ هزاران ساله

است، تمام اين جلوه ها كه در رشد و ارتقاي فرهنگ و دانش يك شهر و ملت موثر است، در چنين فضاهايي زمينه ساز رشد صنعت گردشگري و جلب گردشگران داخلي و خارجي است. از اين رو اقتصاد مركز تاريخي شهر با صنعت و فعاليت هاي گردشگري شكل مي گيرد و حياتي تازه مي يابد.توان اقتصادي مراكز تاريخي موضوع ديگري است كه از نظر كارشناسان محرك و تقويت كننده محسوب مي شود. اقتصاد پايدار با تاكيد بر گردشگري در مراكز تاريخي مي تواند منشا بهره برداري اقتصادي فراواني از اين مراكز شود كه اين موضوع خود بهانه اي براي تجديد حيات مراكز تاريخي و موجب بازگردانده شدن كاركردهاي فاخر و برتر با توجه به ظرفيت هاي اين فضاها به آنها مي باشد.در زمان معاصر با شناخت عوامل اصلي تخريب بافت هاي با ارزش تاريخي و سازگاري واژگان نوين طراحي معماري با زبان كهن معماري بومي مي توان در جهت بهبود محيط شهري و جهت هاي توسعه آتي آن نقش آفرين بود. فلسفه احيا و دوباره سازي اندام هاي صدمه ديده و فرسوده شهرها، ريشه در همين جايگاه دارد و به نظر مي رسد يكي از موثرترين راهكارها در احيا دوباره بافت هاي تاريخي، ايجاد فعاليتهاي مجدد در اين مناطق با توجه به توانايي هاي فيزيكي و كالبدي آنهاست.ايجاد محوررهاي گردشگري مي تواند بعنوان يكي از روشهاي احياي فضاهاي تاريخي شهري و جذب توريست مورد استفاده قرار گيرد. محورهاي گردشگري در صورت دارا بودن ارزش ها و ويژگي هاي ياد شده مي تواند بافت پيراموني خود را متحول كند. به طور مثال ايجاد فعاليت هاي تجاري در محور توريستي به نحوي كه مورد توجه گردشگران باشد، اقتصاد محله را متحول مي كند و با تغيير كاربري بناهاي با ارزش به عنوان

محل هاي استراحت مانند هتل و رستوران نيز در اين موضوع موثر است.از ديدگاه دكتر سيد محسن حبيبي ، طراحي مسيرهاي پياده گردشگري با هدف حفاظت از بافت و رونق بخشيدن به صنعت گردشگري يكي از مهم ترين اقدامات براي باز زنده سازي اين بافت ها به شمار مي رود. زيرا از آن جا كه نتايج مثبت اين اقدام از سوي ساكنان و بهره برداران اين مناطق، درك مي شود مي تواند مداخله و مشاركت آگاهانه آنها را براي بهسازي و اصلاح بافت برانگيزد. از ديدگاه وي، اهميت و ارزش اين بافت هاي كهن چنان است كه هم اكنون و با محدودترين امكانات ضروري، توانسته اند بسياري از گردشگران را به خود جذب كند. بنابراين ساماندهي و احياي اين مراكز شهري با استفاده از پياده راه ها علاوه بر تحقق هدف حفاظتي اين بافت ها به دليل ارتقاي كيفي فضاهاي مربوطه و تجهيز مناسب آنها نه تنها نيازهاي ساكنان به فضاهاي مطلوب شهري براي زندگي جاري را تامين مي كند، بلكه چرخ هاي توسعه گردشگري در اين بافت را فعال مي كند و اين امر نه تنها موجب افزايش هويت اجتماعي و فرهنگي مجموعه بافت مي شود، بلكه راهكارهاي موثر و تجربه شده براي ايجاد و بازتوليد عرصه هاي عمومي و هويت از دست رفته و خاطرات زدوده شده از بافت هاي تاريخي شهرهاي ايران است. منبع:مقاله "بررسي و تبيين نقش صنعت گردشگري در توسعه فضاهاي شهري"، مينا انوري آريا و مينا نساج ، همايش منطقه اي جغرافيا، گردشگري و توسعه پايدار، اسلامشهر، 1386 *http://3shahrsaz.parsiblog.com/838367.htm

طي سه يا چهار دهه اخير تغييراتي  بسيار زيادي پيدا كرده است .پس زمان نيز به زادگاه توريسم احاطه دارد.

مشخصه ديگر زادگاه توريسم دنيايي است كه آخرين دست آوردهاي دانش و فن در آنجا به شكل بهينه به كار گرفته مي شود ،پس با دنيايي سر و كار داريم كه ظرفيت به كارگيري آخرين پديده علمي و فني را دارد .توريسم  در واقع ميوه شهر نشيني پست مدرنيسم است .زندگي در تمدن  ،رفاه، در بالاترين حد فراغت ذهني بر آمده از تكنولوژي  و اطمينان از آينده و هزارن مسئله ديگر، اينها بخشي از معرفه  هاي زادگاه مفهوم توريسم اند .(مجله زمان ،ماهنامه خبري ،تحليلي ،شماره 44).جهانگردي از جمله رشته هاي بسيار متنوع و گسترده اي است كه عرصه هاي مختلفي را در بر مي گيرد ،بدين لحاظ شناخت پايه اين صنعت ،مفاهيم اوليه آن و در عين حال توجه به ساختارهاي اساسي آن از جمله گام هاي ابتدايي در راه توسعه و بهبود كمي و كيفي صنعت جهانگردي محسوب مي شود.همانطور كه در سلسله مقالات قبلي اشاره گرديد ،اصولاَ صنعت جهانگردي بر پايه دو بخش اصلي زير بنا و روبنا ايجاد گرديده است ،كه زيربنا ،شامل وسايل ارتبطي ،راهها ،مراكز اقامتي و پذيرايي ،جاذبه هاي جهانگردي ،سيستم حمل و نقل و در مجموع عوامل سخت افزاري موضوع مي گرديد و در رابطه روبنا هم به نقش عوامل انساني و نيروهاي متخصص و ماهر و در عين حال تبليغات گسترده  رسانه اي اشاره گرديد .در خصوص مباحث سخت افزاري و پتانسيل هاي بالقوه به تفضيل توضيح داده شد. و در اينجا  تلاش مي شود كه

به جنبه هاي تربيت و آموزش نيروي انساني متخصص در حوزه هاي جهانگردي پرداخته شود .يقيناَ در هر حوزه كاربردي  و خدماتي تنها توجه به بخش هاي اجرايي جهت ارائه بهترين  كارآيي ،كافي   نبوده بلكه مطمئناَ داشتن   بعد نظري و تئوريكي قوي ،با رويكرد  جامع و كلان نگر ،مي تواند زيربناي مناسي جهت  ،جاذبه هاي عملياتي باشد   .در خصوص آموزش هاي جهانگردي در دوره اي قبل و بعد از انقلاب ،فعاليتهايي  صورت گرفته است .و ليكن هيچكدام از آنها بصورت مستمر و پيگير نبوده  است .شايد علت  اين امر بنا به گفته معاونت سابق  آموزش و تحقيقات  سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ؛ آقاي دكتر مستوفي ،براي تلف نشدن وقت  ، و به كارگيري كمك هاي سازمان هاي بين المللي ،مطالعات عميق و وسيعي صورت گرفت ، و از كارشناسان  سازمان جهاني جهانگرديW.T.O) ) براي نوشتن شرح خدمات اين برنامه ريزي  كمك گرفته شد .نكته بسيار مهم در طرح ريزي اين برنامه  توجه  به بخش پرورش نيروي انساني متخصص  و اهميت  ويژه اي  آن بود .به نحويكه در اولين فاز اجراي اين طرح به نحوي برنامه ريزي گرديده است  كه براي 15 ساله آينده از لحاظ تامين نيروي انساني  متخصص و ماهر در امر جهانگردي اقدامات لازم صورت گرفته است .متاسفانه تا به حال آموزش ها بر اساس ذهنيات انجام مي گرفته است ،نه بر اساس استانداردهاي آموزشي ،بدين سبب در برنامه ريزي جديد كوشش گرديده است كه هم از لحاظ كيفيت و هم از نظر كميت ،استانداردهاي بين المللي لحاظ گردد .يكي از راه اي اجراي اين  امر توقف انحصار آموزش دولتي و اختصاص

آن به بخش هاي خصوصي است  .بطوريكه دولت تتها جنبه نظارتي و حمايتي داشته باشد.بر همين اساس سر فصل  هاي جديد و مطابق با استانداردهاي بين المللي آموزش جهانگردي و   رائه همه دروس تخصصي به زبان انگليسي و آموزش زبان دوم به دانشجويان اين رشته تحصيلي ،از جمله  تلاش هاي صورت گرفته در اين زمينه بوده است .ماهيت جهانگردي در ارتباط با مردم  چهان است و زبان تنها ابزار ارتباط آن محسوب مي گردد ،پذيرش نقطه كانون يعني تطابق كيفيت استاد و دانشجو با 25 كشور جهان و حوزه هاي آموزشي آنها و اموزش  بايدبه حدي برسد تا همه كشور هاي عضو اسكاپ ،(كميسيون اقتصادي ،اجتماعي ،سازمان ملل متحد  در منطقه آسيا آاقيانوسيه) ،به تجربه يكساني برسند  براي حل ايم مشكل دوره هاي آموزشي مطابق با استاندارد تتكوآل جهاني براي اموزش مربيان و مدرسين بخش هاي خصوصي شروه شده  و همچنين قرار است  تعدادي از مربيان را بدون هيچ هزينه جانبي به خارج از كشور  اعزام نماييم  و قطعاَ اين مربيان بايد تجربه عملي را كسب نمايند .حركت بعدي تشويق اتحاديه هتلداران براي راه اندازي مركز آموزش در داخل هتل هاست ،بطوريكه  دانشجويان ضمن تحصيل در محيط ،كار عملي هم بياموزند و جذب بازار كار شوند .در خصوص برنامه ريزي هاي جديد مي توان  از برخي از نكات   را كه در طرح هاي ملي جهانگردي ساير كشور هاي در حال توسعه لحاظ گرديده است ،استفاده نمود ،به عنوان مثال كشور تايلند به عنوان  يك از كشور هايي است كه  در سالهاي اخير گام هاي بلندي براي رسيدن به توسعه جهانگردي كشور  خود برداشته است .و

به گفته سفير وقت تايلند آقاي سوپوت كايموك،صنعت توريسم در تايلند تحت نظر دولت برسازمانهاي جهانگردي تايلند  نظارت دارد و در راس سازمان يك وزير قرار دارد  كه بر فعاليتهاي تشكيلات جهانگردي نظارت مي كند .در تايلند همزمان با راه اندازي صنعت توريسم ،آموزش  دست اندركاران اين صنعت هم آغاز شده است  از آنجا كه تايلند همواره ارتقاي صنعت توريسم را  البته با تاكيد  بر اكوتوريسم ،در سياستهاي كلي خود  در نظر داشته و   دارد ،به همين دليل آموزش در اين  زمينه را از مدارس شروع كرده  است ،تا شهروندان تايلندي هنگام ورود به جامعه  ،با  كليات مفاهيم توريسم و موجهه با  توريست توجيه باشند .به هر تقدير .هر گونه تلاشي كه در چارچوب برنامه ملي گردشگري ايران و در راستاي اهداف توسعه  جهانگردي باشد  ،مي  تواند  در  بهبود اوضاع  اين صنعت  پر در آمد  مفيد واقع شود .در نهايت  آنكه آموزش و موثر تر از آن پرورش نيروي انساني متخصص و ماهر بايد از سطوح دبيرستاني و با جهتگيري خاص آغاز گردد ،تا در بعد نرم افزاري و روبنايي اين  صنعت  به حداكثر توان  مطلوب دست يابيم  .• فهرست منابع :1. مجله زمان ،ماهنامه خبري ،تحليلي ،شماره 44 -بخش گفتگو با مدير برنامه ملي توسعه گردشگري .2. مجله زمان ،ماهنامه خبري ،تحليلي ،شماره 44 -بخش گفتگو با سفير تايلند    در ايران  ،آموزش گردشگري مدارس تايلند   .3. راجر،داس ويل ،ترجمه  محمد اعرابي  ،داوود ايزدي ،مديريت جهانگردي،مباني راهبردها و آثار ،دفتر پژوهش هاي فرهنگي  1378 .4. سازمان  جهاني جهانگردي، ترجمه   محمود  عبدالله  زاده   ،برنامه ريزي ملي و منطقه  اي جهانگردي   ،دفتر پژوهش هاي فرهنگي . *http://www.fasleno.com/archives/000393.php

متعال آنچنان كه گفته مي شود اين سازمان توانسته است مقدمات كار را براي اجرااز ارديبهشت ماه سال جاري فراهم سازد.بدون شك مسئله مهم گردشگري دردو بعد وسيع وگسترده داخلي و خارجي طلب مي كند كه كليه امور مربوط به گردشگري داخلي به طور غيرمتمركز وباهدايت و حمايت مراكزميراث فرهنگي وگردشگري هر استان توسط بخش غيردولتي ويابه عبارت بهتر، توسط صاحبان اصلي اين صنعت صورت پذيرد و يقيناً مراكزاستاني مي بايستي دراين خصوص با مساعدت سازمان ميراث فرهنگي وگردشگري كشورخودرا مجهز و آماده براي پاسخگويي صاحبان صنعت بنمايند، تا آنها نيز بتوانند با برنامه ريزي رسالت مهم وخطيرخود را به نحوشايسته درحوزه عملكرد خود به مرحله اجرادر بياورند.دررأس مسائل داخلي و به ويژه استاني، اجراي طرح هاي جامع توسعه ميراث فرهنگي وگردشگري استاني وملي، ازجايگاه ويژه اي برخوردار است،كه قطعاً پرداختن به آن نيازمند منابع مالي قابل توجه و سهل الوصولي براي دست اندركاران صنعت مي بايستي باشد.

به طوري كه اظهارمي شود اعتبارات لازم براي اين امردر برنامه و بودجه سال 84 سازمان ديده شده ومطابق قانون نيز مقرر شده تا10 درصد ازمجوزهاي فاينانس به برنامه ها و طرح هاي جامع توسعه استاني و ايجاد تأسيسات ايرانگردي و جهانگردي توسط بخش غيردولتي اختصاص داده شود،كه خود نويد بخش تحولي تازه دراين صنعت و تقويت بنيه رقابت در بين مراكز مختلف دركشور و صنعت مداران گردشگري خواهدشد.گفتني است كه به موجب قانون، دولت مكلف بوده است، امكانات لازم را براي استفاده ازمنابع مالي وسرمايه هاي بين المللي واعتبارات سازمان هايي مثل يونسكورا، براي توسعه امكانات وحفاظت ميراث فرهنگي بعمل آورد، كه متأسفانه درطول برنامه سوم توسعه،

دراين مورد اقدام شايسته ومؤثري صورت نگرفته و تنها حاصل تمامي تلاش هاي متوليان امر، منجربه لزوم تشكيل صندوقي براي احيا و بهره وري ازآثارتاريخي كشورشده است، كه دست اندركاران اميدوار ند با تشكيل اين صندوق،كه مجوزآن اخذ شده و آئين نامه هاي اجرائي آن نيزتوسط سازمان دردست تهيه است، بانك جهاني و مؤسسات خارجي كمكهاي خود را به اين صندوق واريزنمايند.آنچه كه ازلابلاي اين سطورذهن هرخواننده علاقمند به رشد صنعت گردشگري دركشور رابه خود مشغول مي كند،اين است كه تفكرسخت افزاري مثل هرفعاليت ديگر كه اجتناب ناپذيرهم مي باشد، دردرجه اول اهميت قرارگرفته است، يعني اينكه براي پرداختن به اين مهم پول وامكانات حرف اول رامي زند.اما نبايد ناديده گرفت كه مقدم برآن، بايد به عامل انساني دركليه سطوح دراين بخش توجه شود، چه در بخش دولتي كه سياستگزار و هدايت گرو ياوراصلي است و چه دربخش خصوصي كه سرمايه گذار و صنعت گر و كارآفرين.بدون شك درسالهاي اخيرلزوم بهره گيري ازمتخصصين ودانش آموختگان درزمينه هاي مختلف اين صنعت درابعاد مختلف فرهنگي، اقتصادي، سياسي، اجتماعي وحتي فني مهندسي مدنظردست اندركاران و مديران ارشدسازمان قرارگرفته است، لكن بپذيريم كه نمودعيني و خارجي آن، ازمنظرحقير بعنوان كمترين دانشجوي اين رشته نو پا در كشور و نيزاز منظرافكارعمومي كه كم و بيش همگان باآن روبروهستيم و به راحتي در برخورد با ايرانگردان وجهانگردان متوجه رفتار و برداشت آنها نيزمي شويم، درمي يابيم از بعد شناسايي ومعرفي شأن وجايگاه گردشگر دركشوربسيارضعيف عمل كرده ايم وشايد بهتراست بگوئيم حتي اعتماد اوليه اي رادربين اين منبع اصلي انساني نه تنها درخارج وكشورهاي همجواركه دربين هموطنان ايرانگرد نيزنتوانسته ايم فراهم سازيم.گرچه درمطلع اين گزارش اساس كاربرد تبليغات مؤثروكارآمددرابعاد داخلي

وبين المللي گذاشته شده، لكن ذكراين مطلب راضروري مي دانم كه به لحاظ ارتباط تنگاتنگ نهادها وارگانهاي متعدد دركشور باصنعت گردشگري، نبايستي به نقش آموزش وهماهنگي بين سازماني، توجه كافي ومؤثري نكرد.به يقين اگرايجاد وفاق و ارائه آموزشهاي لازم درسطح مديران عالي و ارشد و نيز مديران مياني ونهايتاً مديران اجرائي ياسرپرستان سازمان هاي ذيمدخل باروش هاي مختلف كلاسيك، همايش، جلسات شورائي و هماهنگي ونيز تشكيل جلسات مؤثر وماهانه هدفمند براي طرح ورفع مسائل ومشكلات وموانع اجرائي دردستور كارمسئولان سازمان بوده باشد كه جاي تقدير و تشكردارد و مي توان به نتايج حاصل از تبليغات عمومي هم چه داخلي وچه خارجي اميدوار بود، لكن اگر به اين مهم قبلاً به قدركفايت پرداخته نشده باشد، حتي باشرط تعيين تكليف قانوني براي هرسازمان ذيمدخل، هرگز نبايستي به نتايج حاصل ازتبليغات درعمل خوشبين بود.گردشگري بي شك يك صنعت سهل وممتنع است، سهل است اگر برنامه ريزي ها با تعامل وتبادل نظرواشتراك مساعي وتقسيم كار و حمايت همه جانبه وباهمدلي سازمان هاي مختلف صورت پذيرد، و ممتنع است اگرحتي يك نهاد ياارگان، هدف راياري وهمراهي نكند وبه جهانگرد وايرانگرد بعنوان يك سرمايه ملي نظر نداشته باشد.درخاتمه براي تشويق دانش آموختگان ونيزدانشجويان اين صنعت تشكيل انجمن هاي رسمي ونيزتقويت سازمان هاي غير دولتي يا.N.G.O  ها را با حمايت سازمان ايرانگردي وجهانگردي – هدايت دانشكده و استقبال دانشجويان ودست اندركاران اين صنعت دربخش خصوصي قوياً توصيه مي نمايم. *http://aryantravel.ir/articles/details.php?id=98

باشد كه در كل بستگي به ثبات در بخش گردشگري دارند.

امروزه وجود پتانسيل هاي عظيم تاريخي و حتي طبيعي در ايران اين كشور را به يكي از جذاب ترين مناطق گردشگري جهان بدل نموده است. وليكن با توجه به مشكلات موجود نظير پندارهاي غلط برخي از گردشگران خارجي درباره ي ايران، برخي مشكلات دست و پاگير اداري در مسير ورود گردشگر و غيره سبب گرديده است تا از يك سو اين مشكلات بر كميت و كيفيت گردشگري تأثير سو ء داشته باشد و از سوي ديگر امر گردشگري در كشور آنطور كه شايسته است جدي تلقي نگردد.لذا به نظر مي رسد جهت پيشرفت در اين زمينه خصوصاً در بخش منابع طبيعي، صنعت گردشگري ايران بايد به شيوه اي منسجم كنترل شده و پايدار بر مبناي برنامه ريزي مؤ ثر توسعه يافته، اداره گردد. به اين ترتيب توريسم منافع قابل ملاحظه اي را بدون ايجاد مشكلات جدي اجتماعي و زيست محيطي براي ايران در پي خواهد داشت و علاوه بر اين منافع توريسم براي استفاده آتي حفظ مي گردد.يكي از اشكال مخلف گردشگري توريسم طبيعي يا گردش در طبيعت است كه در حقيقت توريسمي بر پايه پايداري محيط زيست باتمركز اوليه بر تجربه محيط هاي طبيعي كه عامل ترويج فرهنگ و محيط زيست است مي باشد و امروزه در صنعت گردشگري از جايگاه ويژه اي برخوردار است. و در ميان گونه هاي گردشگري از روند رو به رشدي برخوردار است. امروزه اكثر نهاد هاي متولي صنعت گردشگري در كشور هاي مختلف و سراسر دنيا به امر گردشگري در طبيعت و در وراي آن به لزوم

حفظ محيط زيست بيش از هر زمان ديگري اذعان دارند.بنابراين در حال حاضرجهت بهره برداري مناسب از طبيعت و حفظ آن راهبرد مناسبي كه پيشنهاد شده و در برخي كشور هاي جهان هم آن را در بوته ازمايش قرار داده اند  اكوتوريسم مي باشد. كه در حقيقت به معناي توريسم بر مبناي مسئوليت پذيري مي باشد. وقتي با نام اكوتوريسم برخورد مي نماييم ناخود آگاه سفر درون طبيعت در ذهن ما متبادر مي گردد. توريسم بر مبناي طبيعت يكي از گونه هاي مختلف گردشگري مي باشد كه بر اين اساس هر فعاليت يا تجربه سفري كه روي طبيعت متمركز شود به معناي توريسم طبيعي مي باشد كه در اين سفر ها همواره تأكيدي بر مسئوليت پذيري گردشگري نسبت به محيط اطراف خود انجام نمي پذيرد.و اما اكوتوريسم واژه نسبتاً جديدي مي باشد كه محققين علوم گردشگري در تعريف آن دچار مشكلات فراواني مي باشند وليكن از مجموع نظريات آنها مي توان چنين برداشت نمود كه اكوتوريسم عبارت است از سفري مسئوليت پذير به مناطق طبيعي كه از آن ها حفاظت مي شود و باعث ارتقاي امكانات مردم بومي مي شود . بنابراين بر مبناي اين تعريف مي توان گفت كه در اكوتوريسم تأكيد بر اين مي باشد كه بايد سعي نمود اين انگيزه در گردشگر ايجاد شود كه با مراقبت از طبيعت و همچنين احترام به فرهنگ هاي سنتي به حفظ محيط زيست كمك نمايد.حال در يك تقسيم بندي كلي درباره اكوتوريسم چنين ميتوانيم برداشت نماييم كه اكوتوريسم:تاثيرات منفي برمحيط هاي فرهنگي وحتي اجتماعي را كم مي كند.با هدف حفاظت از منابع ،جوامع مختلف منفعت

اقتصادي مناسبي براي جامعه ميزبان و كليه نهاد هاي متولي گردشگري ايجاد مي كند.عملاً مي توان با تشكيل گروه هاي محلي ومتخصص گردشگري بر پايه اكوتوريسم را ساماندهي نمود كه خود باعث ايجاد مشل مختلفي بر پايه افراد بومي مي گردد.در عين حال درك بالايي را براي ميزبان و بازديد كننده ايجاد مي كند. در اين بين آنچه بيش از هر چيز ديگر در تعاريف اكوتوريسم از اهميت برخوردار است، عنوان مسئوليت پذيري است كه به واسطه آن گردشگرنسبت به محيطي كه  بازديد مي نمايد بايد نوعي حس مسئوليت جهت حفظ ونگهداري آن محيط، در خود ايجاد نمايد. بنابراين يك گردشگر بر مبناي اكوتوريسم بر محيط و حتي فرهنگ مناطقي كه بازديد مي كند تأثير مثبت مي گذارد. حال با درك اين مطلب در تعريف جامع تر از اكوتوريسم مي توان گفت اكوتوريسم توريسمي است كه بر مبناي طبيعت مي باشد كه آن شامل آموزش و درك محيط طبيعي و باعث تامين پايداري اكولوژيكي مي شود.رابطه اكو توريسم و توسعه پايدارعملاً امروزه جهت رسيدن به توسعه پايدار در صنعت گردشگري نياز وافري به برنامه ريزي هاي بنيادين براي توسعه و مديريت صنعت گردشگري احساس مي شود. يكي ازاين برنامه ريزيهاي مهم در سياست گذاري براي توسعه پايدار نگرش به محيط زيست و تلاش براي آن مي باشد. حال با توجه به تعاريف ذكر شده ميتوان با قاطعيت عنوان نمود، اكوتوريسم رابطه مستقيمي با اصول حاكم بر گردشگري بر مبناي توسعه پايدار خصوصاً در مبحث حفاظت محيط زيست دارد،  به گونه اي كه اكوتوريسم را مي توان بخشي ازتوريسم، دانست كه مي توان اصول پايداري را

در تمامي بخش هاي آن بر مبناي مسئوليت پذيري ايجاد نمودكه در نهايت توريسم مسئوليت پذير با هدف احياء و نگهداري منابع طبيعي به گونه اي كه موجب تخريب آن براي نسل هاي آينده نباشد منجر  به توريسم پايدار خواهد گرديد .مزاياي برنامه ريزي بر پايه اكوتوريسم:با توجه به تعاريف فوق درباره مزاياي اكوتوريسم مي توان گفت كه برنامه ريزي گردشگري بر مبناي اكوتوريسم شامل پيشرفت هاي اجتماعي و اقتصادي، ايجاد فرصت هاي طلايي براي سرمايه گذاران و ايجاد اشتغال مناسب بر مبناي مسئوليت پذيري در جوامع مختلف خصوصاً كشور هاي در حال توسعه مي باشد.حال در يك تقسيم بندي كلي مزاياي اكوتوريسم عبارتند از :- به حداقل رساندن اثر گذاري- ايجاد آگاهي محيطي- برخورد مناسب با مردم محلي و ايجاد جو دوستانه- اعتلاي فرهنگ هاي محلي نگاهي به وضعيت گردشگري بر مبناي طبيعت در ايران:كشور ايران همانطور كه در مقدمه ذكر گرديد يكي از پر جاذبه ترين كشور هاي جهان مي باشد و طبق آمار موجود هم اينك جز ده كشور اول جهان در اين زمينه مي باشد. اين كشور با داشتن حدود دو هزار كيلومتر ساحل با درياي عمان و خليج فارس در جنوب و سيصد كيلومتر ساحل در در كنار درياي مازندران در شمال كشوروجود رشته كوه هاي عظيم البرز و زاگرس و كوه هاي پراكنده در مركز و با داشتن اقليمي متنوع و داشتن چهار فصل منظم توان بالقوه بسيار مناسبي براي جذب جهانگرد بر مبناي طبيعت دارد.بر طبق آمار منتشر شده ازسوي مسئولين سازمان ايرانگردي و جهانگردي ايران در حال حاضر از نظر جاذبه هاي طبيعي جز پنج كشور اول

دنيا مي باشد كه در اين ميان مي توان به 25 پناهگاه حيات وحش، 12هزار گونه گيا ه ، 350گونه پرنده ،360نوع پستاندار،81 نوع خزنده،320 چشمه آب گرم معدني،16 قله بالاتر از 4هزار متر،14 قله بالاتر از3 هزار متر،16تالاب ،46منطقه حفاظت شده و50 درياچه داخلي اشاره نمود.حال با توجه به اين امكانات وسيع جايگاه ايران در بخش گردشگري بر مبناي طبيعت از دومنظرقابل بررسي است. هم اكنون تنها استفاده گسترده ازگردشگري طبيعت استفاده از جاذبه هاي طبيعي ايران در استان هاي گيلان و مازندران در كرانه هاي مازندران و تا حدي دركوهپايه هاي البرز خصوصاً در شمال شهر تهران مي باشد كه اين نكته با توجه جاذبه هاي ذكر شده رقم بسيار اندكي را شامل مي گردد.در حال حاضر همين مقدار استفاده از گردشگري طبيعت تاكنون ضربات جبران نا پذيري را بر محيط زيست وارد نموده است كه از آن جمله مي توان به بهره برداري بي رويه از مناطق ساحلي و جنگلي استان هاي شمالي توسط گردشگران اشاره نمود كه تاكنون ضربات مهلكي را برمحيط زيست استان هاي گيلان و مازندران وارد آورده است. بنابراين به نظر مي رسد گردشگري برمبناي طبيعت با توجه به جاذبه هاي ذكر شده همچون ساير گونه هاي گردشگري در ايران با كم توجهي روبه رومي باشد. با توجه به اين نكته كه در بخش سياست گذاري وبرنامه ريزي هر كشور يا منطقه بايد متناسب با ويژگي ها و سياست هاي توسعه خود درامرتوسعه گردشگري گام بردارد. ايران نيز بايد به تناسب با ويژگي هاي قومي و فرهنگي خود در اين راه گام بنهد. با توجه به اينكه در

حال حاضر گردشگري خصوصاً گردشري طبيعت عمدتاً توسط گردشگران داخلي انجام مي شود در برنامه ريزي براي گسترش گردشگري طبيعت چند نكته را بايد در نظر گرفت: شناسايي هرچه بيشتر مناطق مختلف كه استعداد باروري گردشگري طبيعت را دارند كه در اين صورت نياز وافري به برنامه ريزي دقيق جهت امكان سنجي و ايجاد گردشگاه هاي مختلف در آنها مي باشد كه دراين ميان حفظ محيط زيست و حفظ هويت و فرهنگ بومي اين مناطق در نظر گرفته شود. كه در اين ميان برنامه ريزي بر پايه اكو توريسم جوابگوي اين مسائل مي باشد. آگاهي دادن و آشنا كردن گردشگران خصوصاً داخلي از نظر فرهنگي از يك سو جهت برقراري ارتباط سالم و ايجاد تعامل با افراد بومي و از سوي ديگر تلاش جهت حفظ محيط زيست مناطق مورد بازديدكه اين نكته خصوصا در مناطق شمالي كشور از اولويت بيشتري برخوردار است كه در اين زمينه نيز با توجه به موارد ذكر شده اولويت با برنامه ريزي بر پايه اكوتوريسم مي باشد. برنامه ريزي در جهت جذب گردشگر خارجي براي گردش در طبيعت كه اين خود از طريق تبليغات مناسب و آگاه سازي سرپرستان تورهاي گردشگري جهت ايجاد تورهاي خارجي مسئوليت پذير جهت بازديد از نواحي مختلف ايران امكان پذير خواهد بود كه اين نكته در تعامل فرهنگي و انتقال فرهنگ اصيل ايراني به ساير نقاط جهان موثر خواهد بود. *http://aryantravel.ir/articles/details.php?id=97

تغيير مسير يا پراكندن صف پر ازدحام بازديدكنندگان، با استفاده از علائم گذاري، بسيار آسنتر از انجام چنين كاري در املاك خصوصي بسيار آسانتر از انجام چنين كاري در املاك خصوصي نواحي روستايي باشد، كه ممكن است در آنها فقط برخي راههاي ثابت براي عبور وجود داشته باشد . در اين مورد موضوع “انبوه بحراني  ” نيز مي تواند مفيد واقع شود .يورك يكي از شهر هاي انگلستان است كه عده زيادي از بازديدكنندگان را به سوي خود جذب مي كند ،اما اكنون آنقدر جاذبه فرهنگي دارد، كه برخي از محل ها حد اقل نبايد، متحمل شلوغي بيش از حد شوند.

لوور تعداد زيادي بازديد كننده را به سوي كليه قسمت ها جذب مي كند، اما هم  با افتتاح ساختمان ضميمه اي بنام رشيليو و بخصوص، تكميل مركز خرده فروشي كارسول و استحكامات حفاري شده اي كه به طرز عالي به نمايش درآمده اند،عملاَ بعد تازه اي به، پيچيدگي آن افزوده شده است.تمامي اينها منطقه بسيار وسيع تري را براي پراكنده كردن بازديدكنندگان در اختيار مي نهد.عجيب خواهد بود اگر برخي از بازديدكنندگان با ديدن صف هايي كه براي ورود به موزه لوور تشكيل شده، يا حتي قبل از دين صف ها. به جاي رفتن به داخل موزه به سمت فروشگاه و رستوران هاي مركز كارسول تغيير مسير ندهند ،زيرا آنها در واقع بيشتر ترجيح مي دهند بخورند و خريد كنند ،تا به تماشاي آثار هنري بپردازند. تغيير مسير لوور هوشمندانه طراحي شده است،  و از جاييكه در زير زمين قرار گرفته بود در ابتدا چندان مورد توجه واقع نشده و مقدار زيادي از تاثير

آن در معرض ديد قرار نداشته است .ضمناَ حين پيشرفت كار ،حفاري هاي باستان شناسي ،نيز براي رهگذراني كه از كنار محل ساختمان عظيم آن عيور مي كردند ،به دقت توضيح داده مي شد .»(بوني فيس:1380)مطالب مطرح شده همگي نمونه طرح هايي بودند كه در كشور هاي مختلف و پيشرو در صنعت گردشگري طراحي و اجرا گرديده اند . اساساَ امروزه يكي از  مهمترين كاربري شهرها ،ارائه خدمات گردشگري نوين است. چراكه شكل گيري عصر پسا مدرنيته با گزاره اي اصلي آن يعني جهاني شدن،  فراوري اطلاعات وگردشگري همراه شده و دوره جديدي در تعاملات اجتماعي و فرهنگي انسانها خصوصاَ در قالب ساختهاي شهري رقم زده است .با اين اوصاف مراكز شهري به علت تجمع نهادهاي مدني و زير ساختهاي اجتماعي مي توانند محل مناسبي براي جذب و جلب گردشگران داخلي وخارجي محسوب شوند .  اهميت اين  نوع از صنعت گردشگري خود زمانيكه با تاريخ تمدن و يا شرايط ويژه طبيعي آن ناحيه همراه گردد  دو چندان شده و با برنامه ريزي هاي مناسب و بجا به آساني توانايي تبديل شدن به قطب بزرگ گرشگري كشور را خواهد داشت . و به اين ترتيب است كه شهر هايي مانند ونيز،رم، ميلان ،پاريس، لندن نيويوك، شانگهاي، توكيو ،بمبئي و  يا نمونه خاورميانه اي آن دبي قادر به جذب سالانه چندين ميليون گردشگر در سال خواهند بود .سرمايه گذاري مناسب در بخش گردشگري جهت ساخت زير بنا و روبناهاي اين صنعت( هم از طريق كمك هاي دولتي و هم از طريق مشاركت بخش هاي خصوصي داخلي و خارجي)،تبليغات گسترده رسانه اي، قوانين منعطف، ايجاد فرهنگ توريست

پذيري ،منابع انساني متخصص  و هزاران  عامل ديگر از جمله مولفه هاي موثر در افزايش آمار جهانگردان به كشور خواهد بود .امري كه متاسفانه ،خواسته يا ناخواسته از آن غفلت شده است. و  به تعبيري فرصت هاي اين بخش يكي پس از ديگري از بين رفته و نصيب كشور هاي بي مايه همسايه (به لحاظ داشتن جاذبه هاي گردشگري به نسبت ايران) ولي مترصد فرصتها مي گردد .و داستان غم انگيز عروس سياه بخت صنايع ايران( يعني صنعت عظيم گردشگري) ادامه خواهد داشت.در هر حال اميد است كه با رويكرد عمل گرايانه دولت جديد و اهميت روز افزون اين بخش، گام ها و تلاش هاي موثرتري در بهبود وضعيت اين صنعت در كشور برداشته شود. باشد تا ميهن عزيزمان نيز به جايگاه درخور خود در اين بخش دست يابد و همگان از اين موهبت خدادادي و خوان نعمت گسترده بهره مند گردند.منابع :1-بوني فيس،پريسلا(1380)مديريت گردشگري فرهنگي،ترجمه دكتر محمود عبدالله زاده،تهران.دفتر پژوهش هاي فرهنگي.2-Boniface,P.and flowe. P.J. , Hertage and Tourism in"the global Village". London.Roultedge,1993 *http://www.fasleno.com/archives/000645.php

براي اين صنعت در عمليات يك بدنه در بازاريابي گردشگري ملي مورد بررسي قرار گرفته است. اين مقاله، با ارزيابي پذيرش بيانيه ها توسط كاركنان و اعضاء CTC و عموماً صنعت گردشگري نتيجه گيري كرده و خاتمه مي يابد.

1-       مقدمه:در دهه اخير، چشم انداز  بعنوان يك استراتژي براي برنامه ريزي سازماني و مديريتي، بخوبي مستقر شده است. بعنوان مثال Westley (1192)، توضيح مي دهد كه چگونه تعريف و معني كردن يك چشم انداز مي تواند دريافت يك دليل مشترك بين اعضاء يك سازمان را تسهيل نمايد تا باعث افزايش امكان موفقيت آن سازمان گردد. حتي قبل از دوره اي كه ارائه چشم انداز، در بسياري موارد گسترش يابد، برخي تحليلگران و كارشناسان مديريت مانندMintzberg (1987)، فعاليتهاي معيني از تفكر استراتژيك را توضيح دادند كه ممكنست در محيط تجاري بعنوان ارائه چشم انداز تصور شود.مراحل رشد و پيشرفت يك بيانيه ي چشم انداز، ممكن است محدود به برنامه ريزي استراتژيك توسط تشكيلات اقتصادي بخش خصوصي نباشد.اين مقاله با ارائه مثالهاي گوناگون از مقالات مختلف ايجاد يك چشم انداز را نه براي يك مقصد توريستي خاص و يا تجارت شخصي، بلكه براي يك صنعت گردشگري ملي، شرح مي دهد و با مروري مختصر به تاريخي كه منجر به ايجاد CTC و سرانجام به ايجاد چشم انداز گرديد و با توصيف مراحل مختلفي كه براي ايجاد اين چشم انداز بكار گرفته شده، آغاز گرديده و با يك خلاصه از تاريخ اخير چشم انداز به پايان مي رسد.1-1- متن تاريخي:قبل از ايجاد CTC، بخش بازاريابي گردشگري ملي، ضمانت موفقيت آژانسهاي فدرال بود. با آغاز به كار در زمان ركود

بزرگ، در 1932 با دفتر جهانگردي كانادا، حكم CBT، ترقي و رواج كانادا بعنوان يك مقصد مطلوب براي شكار و ماهيگيري آمريكائيها، به منظور ايجاد مشاغل و درآمدهاي جديد بود.توسعه ي جهانگردي بعنوان يك فعاليت جزئي ائتلافي تا سال 1967 سالگرد يادبود صد ساله ي كانادا، يكي از رويدادهاي كليدي آن سال،     Expo 67بود كه در مونترال اتفاق افتاد. موفقيت حياتي فوق العاده عوام پسندانه ي Expo 67 ، كانادا را بعنوان يك مقصد مطلوب جهانگردي در نقشه ي جهان قرار داد.دولت فدرال، با تشخيص عامل بالقوه ي رقابت در بازار گردشگري جهاني _ كه بيشتر تجاوزكارانه مي نمود _ CGOT را ايجاد نمود و نقش آنرا به تحقيق پيرامون گردشگري، برنامه ريزي، تعيين خط مشي و سياست، توسعه ي توليدات و محصولات و بازاريابي بسط داد.  CGOT(دفتر دولتي گردشگري كانادا)در 1985، به گردشگري كانادا تغيير شكل يافت.در حاليكه در طول سالها، مسئوليتهاي دولت فدرال در زمينه ي گردشگري كم و زياد مي شد، بازاريابي يك عامل ثابت و دائمي بوده است. عامل ثابت ديگر شكايت و نارضايتي هايي بوده كه به هر حال، هر آژانسي كه مسئول بازاريابي گردشگري مي شد:1-      كمبود سرمايه گذاري و اعتبار مالي داشته است.2-      قادر به پاسخگويي به نيازهاي بازار نبوده است.طي توافقي كه در پاسخ به اين ناخشنودي ها در كنفرانس فدرالي، ايالتي، منطقه اي(FPT) وزراي جهانگردي تهيه شد و بر مسئوليتهاي مربوطه ي دولتهاي بالا رتبه ي گوناگون در بازاريابي، تحقيق، تعيين خط مشي، برنامه ريزي و توسعه ي جهانگردي تمركز داشت اين نتيجه حاصل شد كه ديگر TC، بازاريابي در سطح داخل كشور را انجام نداده

و اين فعاليت به تك تك استانها و مناطق واگذار شود.(تصميمي كه ده سال پس از آن با ايجاد CTC، به شكست منجر شد.)به دنبال توافق نامه مذاكره نامه اي بوجود آمد كه نگاهي داشت به تعدادي از نشرياتي كه جهانگردي را پوشش مي دادند. اين نشريات عبارت بودند از:

1- Tourism Tomorrow: Towards a Canadian Tourism Strategy (1985)-By Tom Mc Millan2- Tourism Canada at Your Service - 19893- Discussion Paper on a National Tourism Strategy - 19894- Tourism at the Threshold – 1990-Tom Hochin

Mc Millan همچنين به قواي وظايف ملي مأموريتي در زمينه اطلاعات توريستي واگذار نمود كه بايد بهبود عمده اي را در كيفيت زير بناي آماري گردشگري كانادا نتيجه مي داد.در 1991، Porter، يك اقتصاد دان دانشگاه هاروارد، مقاله ي با نفوذ و تحريك آميز « كانادا بر سر تقاطع: حقيقت يك محيط رقابتي جديد» را منتشر ساخت.(1991). پيام اصلي او مبتني بر كم كاري اقتصاد كانادا و لزوم معرفي مقياسهاي جديدي براي كمك به رقابت تجاري كانادا در اقتصاد جهاني بود.دولت فدرال، توسط نخست وزير محافظه كار و  ترقي خواه Brian Mulroney، اقدام به يك « پيشقدمي براي شكوفايي» نمود و علاوه بر آن، مجموعه اي از كميته هاي تحت رهبري صنعت را براي بسط دادن به نظريه هاي مشخص براي نواحي مختلف اقتصادي ايجاد نمود.يكي از اينها نيروي وظايف گردشگري كانادا بود كه يافته هاي آن، توسط انجمن صنعت توريسم كانادا(TIAC)،(Tourism Industry Association of Canada)، تحت عنوان « شكوفايي بواسطه ي شكوفايي گردشگري» چاپ شد. اين مقاله شامل انواع وسيعي از پيشنهادات و نظريات از قبيل ايجاد يك « آژانس بازاريابي

گردشگري ملي» در بين خطوط « الگوهاي انگليسي يا استراليايي » بود. بعبارت ديگر، يك شراكت بخش عمومي و خصوصي.پس از سقوط دولت  Mulroney و روي كار آمدن كابينه Chretien، كه ليبرال بوده و موفقيت آنها تا حدودي به تحقق تعهد ايجاد مشاغل بستگي داشت، كابينه جديد، فوراً شروع به جستجو براي ابتكاري براي واقعيت دادن به اين تعهد نمود.طي ملاقات Chretien با اسحاق رابين، نخست وزير اسرائيل و توضيح رابين مبني بر استفاده دولتش از توريسم براي تأمين مخارج خارجي و مشاغل جديد و با تشخيص وجود همين عامل بالقوه در كانادا، بخصوص براي ايجاد مشاغل بين اقشار داراي نرخ بيكاري سنتي(زنان، جوانان و مقيمهاي جديد)، نخست وزير يك مشاور مخصوص براي گردشگري، Judd Buchanan را در ماه May 1994، بكار گرفت.Buchanan با DeMone –رهبر نيروي وظايف گردشگري كانادا- ملاقات نمود. هنگام مطرح شدن اين سؤال كه براي تقويت صنعت توريسم و براي اينكه به آن كمك شود تا سهم بالقوه ي خود را در اقتصاد تشخيص دهيد، چه چيزي لازمست، DeMone در پاسخ، يافته هاي كليدي گزارش نيروي وظايف را تصديق و تأييد دوباره نمود:1-      يك نهاد جديد لازم بود تا در كانادا بر چسب تجاري زده و بازاريابي كند.2-      لازم بود بخش خصوصي، يك نقش فوق العاده و برجسته در مديريت آن نهاد جديد ايفا كند.Buchanan در ماه اكتبر، توصيه كرد كه دولت يك نهاد بازاريابي جديد كه CTC ناميده مي شود را ايجاد كند. پيشنهاد قبول شد و CTC توسط يك تصويب نامه ي دولتي ايجاد شد. حكم «برنامه ريزي، هدايت، نظارت و اجراي برنامه هاي، براي عموميت دادن و ترقي

و رواج توريسم در كانادا» و مأموريت « تقويت و حمايت صنعت به تپش درآمده و سود آور گردشگري در كانادا» به CTC داده شد.كميسيون، بويژه هدايت شد كه كانادا را بعنوان يك مقصد و محل مطلوب براي گردشگري بازاريابي كند و صنعت را با اطلاعات و آمار دقيق و بموقع تأمين نمايد تا به اتخاذ تصميم در آن كمك شود. براي حمايت از اين فعاليتها، دولت اختصاص بودجه به توريسم كانادا را از 15ميليون دلار به 50 ميليون براي    CTCافزايش داد. اين افزايش سرمايه، مشروط بر اين بود كه صنعت، تا پايان سال سوم فعاليت CTC، حداقل 50 ميليون دلار را تطابق دهد.دولت فدرال، براي تأمين بودجه داخلي، با ايجاد يك هيئت مديره حكمفرماي بخش خصوصي توافق نمود. اعضاي هيئت مديره – همه داوطلب – شامل 26 نفر كه 16نفر خصوصي و 15 نفر از بخش عمومي بودند، مي شدند. همه ي نواحي و مناطق كانادا و بخشهاي گردشگري، تحت عنوان تشكيلات كوچك، متوسط و بزرگ ارائه شدند. شماري از كميته هاي تحت رهبري صنعت نيز با طرحها و اولويتهاي استراتژيك مطرح شدند. اين كميته ها و يك كميته ي تحقيق بود. بزودي شعار CTC اينگونه بود: تحت رهبري صنعت، در جريان بوسيله بازار و براساس تحقيقات.سه سال اول فعاليتهاي CTC، به دليل موفقيتهاي مختلف در پيشروي هاي گوناگون چشمگير مي باشد. اين موفقيتها شامل رسيدن و حتي سبقت گرفتن از اغلب اهداف سرمايه گذاري در بازاريابي و مشاركت و برطرف كردن كسر بودجه سياحت دركانادا بوده است.در تصديق اين موفقيت، هيئت خزانه داري، سرمايه ي CTC را به 65 ميليون دلار در 1999

و سپس به 75 ميليون دلار در سال 2000 افزايش داد.با وجود  موفقيت كميسيون، شماري از مبارزات در مقابله با صنعت گردشگري كانادا ادامه يافت كه مهمترين و بحث برانگيزترين دليل اين مخالفتها، طبيعت فوق العاده فصلي گردشگري كانادا مي باشد. بطوري كه از سال 1945، درصد ورودهاي بين المللي كه در فصل سوم بوده اند بين 45 تا 50 درصد بوده است.علاوه بر آن، بسياري از نواحي مهم كانادا، مانند آبشار نياگارا و ونكور يا اقامتگاه كوههاي راكي در كانادا، در طول تابستان تقريباً از گنجايش آنها بهره برداري مي گردد، در حاليكه اقامت در سطح بالاي ظرفيت، مطلوب مي باشد. بهره برداري تقريبي يا نزديك به ظرفيت، به معناي آنستكه اين املاك بايد تجارت را كنار بگذارند. ظرفيت هم نمي تواند براحتي افزايش يابد. زيرا حجم ها در طول جناحها و فصلهاي تعطيل، براي جذب سرمايه گذاران، بسيار كم است. بعلاوه در بسياري از مقاصد مطلوب گردشگري، جاذبه ها و خدماتي از قبيل پاركها، موزه هاي ملي و محلي، مغازه ها، رستورانها و اقامتگاهها، پس از روز كارگر، تعطيل مي باشند كه اكثراً بدليل تمايل مالكين براي رفتن به جنوب براي فصل زمستان و در بسياري از موارد نتيجه ي درآمد و بازدهي ناكافي براي اداره ي امور كار مورد نظر مي باشد.رهبران گردشگري از قبيل هيئت مديره، CTC و مديران ارشد، تشخيص دادند كه رشد مداوم در بهره دهي، صنعت گردشگري، آنقدرها به دليل توسعه ي بازاريابي نمي باشد كه به دليل پيدا كردن راه حلهايي براي محدوديتهايي مانند فصلي بودن، مي باشد. پيدا كردن راه حلهايي براي مشكلاتي كه صنعت گردشگري

با آن مواجه مي باشد، نوعي سرسپردگي قوي در برابر برخي اهداف پيشرو مي خواهد و يك چشم انداز براي هدايت و تشويق اين تلاش لازم است.

*http://aryantravel.ir/articles/details.php?id=100

را براي تاسيس شركت، مديريت برنامه ريزي و سرپرست برنامه هاي سرگرمي تجاري، سفرهاي گردشگري و دوره هاي شغلي مديريت استراحتگاهها آماده مي كند.هدف از اين برنامه ها كمك به دانشجويان براي به دست آوردن دانش، مهارت، تجربيات عملي و به دست آوردن كار مناسب در رابطه با كارهاي مربوط به اوقات فراغت و سفر است.دانشجويان در اين دوره ها در مورد سفر و سيستم گردشگري، صنعت و مسايل اجتماعي گردشگري، توسعه استراحتگاهها و بازاريابي مكانهاي گردشگري، انگيزه ي جهانگردي، مديريت وقايع مخصوصه، پاركهاي مصنوعي وسايل نقليه كه به وسيله گردشگران استفاده مي شود، طبيعت گردي، سفرهاي تشويقي، كلوپهاي سلامت، برنامه ريزي كنفرانسها و جلسات و جهانگردي فرهنگي اطلاعات كاملي كسب مي كنند.دوره هاي متمركز در مديريت هتل دانشجويان را براي مديريت و اداره كردن هتلها، متلها و مسافرخانه ها آماده مي كنند. وظيفه اصلي مديريت شامل جنبه هاي مختلف مانند: حسابداري، كنترل هزينه ها، بازاريابي و استفاده از سيستم اطلاعات مديريت مهمانداري است.كالج Conrad N.Hilton (مديريت هتل و رستوران) Hoston-Texasكالج Conrad N.Hilton در مديريت هتل و رستوران جهان كوچكي از صنعت مهمانداري است. وجود دانشجويان از 38 كشور مختلف دنيا نشان دهنده طبيعت جهاني مهمانداري است. دانشكده university of Hilton (UH) مدرك معتبري ارائه مي دهد و به دانشجويان فرصت تحصيلات حرفه اي به همراه فراهم كردن زمينه مناسب براي كسب تجربيات عالي در زمينه تماسها و برخورداري اجتماعي مي دهد.علاوه بر اين كالج Hilton انبار اطلاعات جمع آوري شده در زمينه صنعت مهمانداري از تمام نقاط دنياست. كالج هيلتون شامل مدرك ليسانس در مديريت هتل و رستوران و فوق ليسانس در مديريت مهمانداري

است. وجود آموزشهاي تئوري و تجربه هاي عملي با هم در بهترين محيط دانشجو را از هر نظر مجهز مي سازد اين برنامه ها و دلايل بسيار زياد ديگر سبب مي شود كه به خود بباليد كه در اين كالج تحصيل مي كنيد. اين كالج خيلي بيشتر از آن چيزي است كه در اين مقاله به آن اشاره كرديم. قسمت هاي مختلف ان منحصر به فرد، هيجان انگيز و فوق العاده گرانبها هستند.

*http://www.iranhotelonline.com/Persian/Article/View.aspx?ArtID=4

هجده ميلادي، اين مسافر خانه ها گسترش يافتند به طوري كه برخي از آنها بين 30 تا 50 اتاق داشتند و امكانات خود را افزايش دادند. با روي كار آمدن خطوط راه آهن، حدود سال 1825م. در انگلستان، سرنوشت مسافر خانه ها مهمور شد. از مدت زمان سفر كاسته شد و مهمانپذير هاي بسياري رو به فراموشي رفتند چرا كه مسيرها تغيير كرده بود؛ اين فراموشي تا اوايل قرن بيست ادامه داشت تا اينكه موتورسواران و دوچرخه سواران به كمك مسافرخانه ها آمدند. هتل ها نيز از قلب مسافرخانه ها بيرون آمدند شايد تنها با يك تغيير ساده اسمي! واژه هتل حلقه فريبنده اي در خود داشت. در كشور فرانسه، هتل محل اقامت افراد سرمايه دار و ثروتمند بود. البته برخي از ساختمانهاي عمومي هم هتل ناميده مي شدند، مانند ضرابخانه ها... در حدود سال هاي 1800م. واژگان "هتل"، "قهوه خانه ها" و ... همه تقريباً براي انتقال يك مفهوم به كار مي رفتند. از سال 1820م. واژه "هتل" به عنوان اصطلاحي براي توضيح افرادي به كار مي رفت كه توقف شب خواب در مكاني دارند و در مقابل مبلغي كه هزينه مي كردند از امكانات غذايي و رفاهي آن مكان استفاده مي كردند. تا اواخر دهه 40، هتل هاي كوچك بين المللي عمدتاً در سوييس و انگلستان بودند. در سال 1948م.دولت امريكا تقضاي خود را مبني بر ساخت هتل در امريكاي لاتين به شركت هاي هتل سازي اعلام كرد تا از اين طريق اقتصاد كشور را بهبود بخشد. كونراد هيلتون (Conrad Hilton) در سال 1948م. اولين هتل بين المللي خود را در "سن جوان"

San Juan راه اندازي كرد. هتل هاي بين المللي هيلتون كه امروزه دفتر مركزي آن در انگلستان است، در سال 1991، بالغ بر 50799 اتاق در 151 هتل خارج از امريكا به خود اختصاص داده است. از ديگر پيشگامان صنعت هتل داري و ساخت هتل هاي زنجيره اي مي توان به "ارنست هاندرسون"، بنيانگذار هتل هاي زنجيره اي "شرايتون" Sheraton اشاره كرد. اين دو هتل زنجيره اي تا دهه 60 و روي كار آمدن هتا هاي زنجيره اي "هيات" Hyatt تنها رقيبان بازار بودند. هر جا كه اين دو هتل ساخته مي شدند، خطوط هوايي ايلات متحده هم ديده مي شد. يكي ديگر از عوامل گسترش هتل ها، توسعه و گشايش متل ها ي استاندارد در جاده ها و بزرگراه ها توسط "كمونس ويلسون"، بنيانگذار هتل هاي زنجيره اي "هاليدي" Holiday بود كه امروزه از بزرگترين هتل هاي زنجيره اي در دنيا است. وي بر اين باور بود كه هتل مي بايست راحت، تميز، همراه با امكانات مقرون به صرفه و بدون افراط گرايي باشد و فضاي پاركينگ به اندازه كافي بزرگ باشد.اين مدير دو عامل اساسي موفقيت امريكايي ها را ساخت هتل هاي بين المللي توضيح مي دهد: 1- بيشترين سفرهاي خارجي در امريكا صورت مي گيرد.2- از امكانات ممتاز و درجه يك استفاده مي كنند.هتل ها و متل ها اغلب تسهيلات يكساني ارائه مي دهند با اين تفاوت كه يك متل اكثراً در بزرگراه است و پاركينگ وسيعي دارد. اگرچه در برخي موارد حتي اين تفاوت ها هم وجود ندارد و ميهمانان با توجه به ميل و علاقه شخصي خود تصميم مي گيرند

در هتل يا متل اقامت داشته باشند. ارزان فيمت ترين تسهيلات در شهرهاي بزرگ، ابتدا در ژاپن ديده شدند كه "هتل كپسول" Capsule Hotel نام گرفتند؛ ميهمانان در اتاق هايي كه از نوعي پلاستيك ساخته شده بودند، با ارتفاع و عرض حدود 25 فوت و 6/7 فوت عمق مستقر مي شدند و هر شب اجاره اي حدود 25 دلار در توكيو مي پرداختند و جالب اينكه اغلب پر بودند و جاي خالي به ندرت پيدا مي شد. هر يك از اين كپسول ها مجهز به راديو، تلويزيون، كولر و ساعت بودند و هر هتل بالغ بر 400 كپسول داشت. اينگونه هتل ها در شهرهاي متعدد ژاپن به سهولت به چشم مي خورد. متل خلاصه شده عبارت "هتل اتوماتيك" Automatic Hotel است. اگر بخواهيم هتل يا متل را محصولي براي فروش فرض كنيم، مي بايست شامل اين عناصر باشد: 1- مكان: اشاره بر سهولت دسترسي و راحتي مهمان دارد. 2- تسهيلات: بر كيفيت اتاق ها، رستوران ها، مغازه ها، وسايل حمل و نقل، تاكسي و ... دارد. 3- خدمات: مشتمل بر سرعت، كفايت و ميزان توجه كاركنان است. 4- تصوير : منظور همان تصويري است كه با عوامل فوق الذكر از هتل در ذهن ميهمان ايجاد مي شود. نام هتل، ظاهر هتل و افرادي كه در هتل مديريت مي كنند. با در نظر گرفتن عوامل بالا، هتل قابل فروش مي شود. هنگامي كه هتلي تعرفه هاي خود را مشخص مي كند، آنگاه مديريت يا صاحب هتل مي تواند تصميم گيري كند كه اتاق ها با چه قيمتي به فروش برسند. كاندامينيوم Candominium يا هتل با مالكيت

مشترك از ابتكارات جديد صنعت هتلداري است. اين دسته از هتل ها به جاي اتاق مجموعه اي از آپارتمان ها هستند. هتل توسط فردي كه صاحب اصلي آن است به دست افراد ديگر سپرده مي شود تا به گردشگران اجازه داده شود فرد در زمان مشخصي از سال و يا با پرداخت هزينه هاي كمتري در يك بازه مشخص از سال حق دارد از آن استفاده كند. سود حاصله در پايان هر سال ميان شركا به نسبت تقسيم مي شود. افرادي كه در هتل ها مستقر مي شوند اغلب خانوادگي هستند و به لحاظ اقتصادي برايشان بسيار مقرون به صرفه است، آپارتمانها مجهز به امكانات پخت غذا و ... نيز هستند.تايم شرينگ Time Sharing نوعي خاص از هتل هاي كاندامينيوم است. در ابتدا در كشورهاي اروپايي و هم زمان با راه اندازي اولين هتل كاندامينيوم آغاز به كار كرد، عليرغم شباهت هاي موجود ميان اين دو نوع هتل پيوندي ميان آنها وجود ندارد. اين سيستم زماني شروع به كار كرد كه مردم در رزرواسيون هتل مورد نظر و زمان دلخواه خود دچار مشكل شدند. جهت اطمينان از رزرواسيون هتل طي يك يا دو هفته، افراد اقدام به پيش پرداخت هزينه ها و خريد اتاق با امكانات در زمان مشخصي از سال و به صورت چندين ساله نمودند. به عنوان نمونه، اگر شخصي تمايل داشته باشد براي مدت دو هفته در سال به ميامي سفر كند، مي بايست كاندامينيومي با قيمت 200000 دلار امريكا اجاره كند، در حاليكه مي تواند به مدت 25 سال رزرو اتاق را در اين دو هفته در سال تضمين كند و

تنها 10000 دلار بپردازد. مزيت اين هتل ها در اين است كه فرد اگر نخواهد يك سال از اتاقي استفاده كند مي تواند اين امتياز را به دوست و يا فرد ديگري بفروشد و يا با وي تعويض كند. سنت مالكيت و در عين حال مديريت هتل و علاوه بر آن باقي ماندن در اين صنعت در كنار مزيت هايش با مشكلاتي مواجه بود امروزه مالكان هتل ها به ندرت مديريت هتل را هم به عهده مي گيرند و در كنار آن بايد متذكر شويم كه هتل ها روز به روز گام به سوي زنجيره اي شدن مي نهند و در اين ميان به لحاظ اقتصادي بازار كار براي هتل هايي كه بصورت انفرادي فعاليت ميكنند، باقي نمي ماند. حق استفاده از پسوند ها و پيشوندهاي "زنجيره اي"، "بين المللي" و ملي به صاحبان هتلها و متل ها داده مي شود كه كار زياد مشكلي هم نيست. در عوض صاحب هتل متعهد مي شود هتل خود را با استانداردهاي همان گروه (هتل هاي زنجيره اي) تطبيق دهد. قيمت اتاق ها هم مي بايست هماهنگ باشد. در پايان اين هتل ها هم درصدي از درآمد كل خود را با شركت دارنده نام قسمت مي كنند.هتلهاي تاريخيجستجو در افسانه ها- به دنبال جاي خواب و غذا؟ در سرتاسر خاورميانه هنوز چند تايي هتل استثنايي و فوق العاده وجود دارند كه جادوي يك دوره تاريخي كهن را در خود حفظ كرده و نگاشته اند و هم اكنونن نيز به خاطر خدمت رساني و راحتي فوق العاده مسافران با تجربه زيادي را به خود جذب ميكنند. برخي از آنها

از اينكه داراي تاريخي صد ساله يا بيشتر هستند، بر خود مي بالند . اين مسافر خانه ها (hostelries) از اين جهت كه نوازشگر كساني چون آگاتا كريستي، تي.اي.لارنس، وينستون چرچيل بوده اند به خود افتخار و مباهات مي كنند. هنوز هم روساي جمهور و سلاطين دنيا در آنجا اقامت ميكنند اما رفتار آنها بيشتر شبيه مسافرين بسيار عادي و معمولي است كه به آرامش و جلوه اينگونه اماكن توجه دارند. از مراكش (Morocco) در غرب تا تركيه (Turkey) بسياري از شعاب هتل هاي لوانت (Levant) و مصر (Egypt) متعهد به انجام تغييرات، بازسازيها و الحاقاتي شده اند تا اطمينان و اعتماد صاحبان خود را نسبت به آينده صنعت جهانگردي و سفرهاي اقتصادي در سراسر منطقه جلب كرده و به نبوت رسانند. بقل از مجله هتلها به راستي ويژگي هاي منطقه و دنياي امروز عبارتند از نبرد به خاطر كسب سهم بازار با ارايه قوتيرين طراحي و خدمات سفارشي و هتلهاي تاريخي موقعيت خويش را در برابر اين رقابت سخت كه براساس شرايط جديدتر و اغلب دشوارتر مي باشد، حفظ كرده اند. نخستين هتل از هتل هاي لوكس خاورميانه در نيمه دوم سال 1800 ميلادي و در امتداد راه هايي كه توسط خطوط ريلي و كشتي هاي بخار باز مي شدند، سر برافراشت و از نخستين پيشقدمان صنعت جهانگردي كساني همچون توماس كوك ابتدا بر روي مناطق فلسطين و مصر تمركز كردند و از اين طريق به تحريك حس شيفتگي و رضايتمندي اروپاييان در منطقه پرداختند. اغلب امور سياسي و اقتصادي جهان در راستاي استحكام اهميت هتل ها با يكديگر تركيب مي شوند تا بطور

يكسان و مشابه به خدمت جهانگردان و سياستمداران بپردازند. بعضي از مهمانان همچون چرچيل پس از ترك هتل اشيايي را از خود به ياد بود گذاشته اند كه امروزه به عنوان يادگاري هاي ميراثي به نسل هاي جديد به ارث رسيده اند. ديگر مهمانان  اغلب در دفتر قديمي ويژه مهمانان هتل امضايي از خود به يادگار  گذاشته و يا گاهي اوقات اشاره اي مرموز به دسيسه و توطئه اي داشته اند. مثلاً لارنس كه در اوريل 1914 م. بصورت موقتي در هتل Thenstately Baron در شهر حلب در سوريه شمالي اقامت گزيده بود. او خود گفته كه در آن جا به مطالعه در خصوص  ويرانه هاي كارچمش (Carchemish) حدود 100 كيلومتر دورتر از آنجا پرداخته اما برخي بر اين عقيده اند كه او به صورت مستمر براي بريتانيا (Britain) جاسوسي مي كرده، پيش از آن كه براي كمك به جنبش و شورش اعراب بر عليه تركان در خلال جنگ جهاني اول به شبه جزيره عربستان سفر كند.آگاتا كريستي در اواخر دهه ي 1920 م. سفر خود به خاورميانه را آغاز كرد. او در هتل پراپليسِ استانبول بخشي از كتاب: " قتل در اكسپرس شرق " را نوشت. او در سوريه در هتل بارون و در  پالمير در هتل راين زنوبيا اقامت كرد. در مصر او از هتل Winter Palace و كاتاراكت هتل در آسوان ديدار كرد و آنچه را كه در كاتاراكت هتل ديده بود در داستان " مرگ در رودخانه نيل " نوشت. چرچيل به منظور شركت در مراسم افتتاح نخستين سد آسوان در سال 1902م. در هتل كاتاراكت جا رزرو كرد. اما مامونيه

هتل در مراكش جايي بود كه او از فراز بالكن اتاقش به نقاشي صحنه هايي از كوهستان اطلس پرداخت، اين كار مورد علاقه او بود كه تا دهه 1950م. چندين بار تكرار شد. چرچيل حتي در اوايل سال 1943م. فرانكلين روزولت را بمنظور شركت در كنفرانس كازابلانكا با خود به آن هتل برد و زمانيكه اتومبيل آنها در بين راه درهم شكسته شد، هر دو غرق در گل و لاي شدند. امروزه كلاه مردانه (hamburg) و چتر چرچيل در يكي از لوكس ترين اتاق هاي هتل كه نام چرچيل را يدك مي كشد آويخته شده و در لابي هتل سرويس نقره اي چاي او  كه از آن استفاده مي كرد به نمايش گذاشته شده است. اين كه هتل در سال 1922م. بازگشايي شد در سال 1986م. بوسيله يك شركت راه آهن مراكش به نام مامونيه دوباره بهسازي و داراي تزئينات شد اين كار تركيبي جسورانه از هنر قرن بيستمي دكو Deco و ويژگي هاي برجسته هنر سنتي مراكش در قاب گچكاريهاي پيچيده و برجسته و كاشيكاري هاي زيليج Zillij مي باشد. از هتل تا بازارهاي شلوغو قديمي و نيز ميدان اصلي شهر تنها 10 دقيقه پياده روي است.بر خلاف ظاهر هتل داخل آن با ديوارهاي سرخ رنگ و شعارهاي هتل يعني "صلح و دوستي" روبرو مي شويد كه توسط مدير داخلي هتل بيان مي شود. اين هتل 13 هكتاري با باغ هايش ذات اصلي خود را بيان كرده و هتل را به گذشته شهر پيوند مي دهد. در قرن هجدهم ميلادي سلطان سيدي محمد پادشاه مراكش اين باغ ها را به عنوان هديه عروسي به

پسرش مامون اهدا كرد. سه پسر ديگر سلطان نيز باغ هاي ديگري را به دست آوردند اما امروزه فقط سهم باغ هاي مامون باقي مانده است كه در سطحي گسترده پوشيده از نخل هاي خرما درختان زيتون، نارنج و بوته هاي گل شده است. اين هتل با رايحه اي بسيار زيادِ گل هاي رز كه بصورت پراكنده در پيرامون چشمه هاي آبش هر صبحگاهان در فضا منتشر مي شود علاوه بر سياستمداران براي هنرمندان نيز مكان دنج و دل انگيزي بوده است موريس راول كه صداي پيانويش هنوز زينت بخش لابي هتل است زماني كه در سال 1935م. در اين هتل اقامت داشت با همكاري يك گروه موسيقي جنوايي در ميدان اصلي براي ساخت يك نواي موسيقي الهام گرفت. حدود 6 دهه بعد، اعضاي گروه موسيقي راك لدزپلين زماني كه براي تركيب ريتم هايشان با موسيقي جنوايي به منظور شركت در كنسرت MTV در اين شهر حضور داشتند، دفتر ثبت هتل را امضاء كردند. در سال 1991م. رونالد ريكان در اين هتل اقامت داشت، مديريت هتل به افتخار حضور وي يك مسابقه كوتاه اسبهاي عربي ترتيب داد. ياسر عرفات وقتي در سال 1992م. دفتر ميهمانان را امضاء كرد با خوشامدگويي گرمي مورد تمجيد قرار گرفت.اينچنين خوشامد گويي گرم و صميمانه و حتي طنين انداز در حدود 280 كيلومتر به طرف شمال در منطقه فِز در هتل پالاس جاماي شبيه هتل مامونيه در حاشيه يك دره كاسه اي شكل قرار گرفته كه شامل مدينه يا شهر كهن مي باشد. اين هتل تاريخي علاوه بر كلاس جهاني و چشم انداز زيبا و با شكوهش، داراي يكي از

ارزانترين سيستم هاي بيدار كردن افراتد در صبح است: صداي فرا خواني همگاني در هنگام طلوع صبح براي نماز كه توسط مساجد شهر يكي پس از ديگري، در فضاي هتل جريان مي يابد با اين خطاب كه: نماز بهترين ترتيب مسافران را به روي تراس هاي اتاق هايشان مي كشاند تا آنان را با جنبش هزار ساله مدينه بر هم زند.پالاس جاملي در سال 1933م. زماني كه تبديل به اقامتگاه قصر مانند دو برادر ثروتمند خانواده اولد Ouled شده بود، بازگشايي شد. در طي حكومت سلطان مولاي حسن اين دو برادر املاك بسيار زياد خود را از دست دادند و يكي از آنان در اوايل اين قرن پس از مرگ سلطان از شهرت و آواره افتاد و زندگي خود را از دست داد. در يكي از كتب تاريخ هتل ها آمده است كه اين هتل كه در سال 1879م. شاخته شده گوهر منطقه بوده است ميراث معماري اين قصر شامل دو عمارت با سقف هاي بسيار بلند و چوبكاري هاي دستي پيچيده است كه به طرز ماهرانه اي با گچ و كاشي هاي منقوش كار شده است. در كنار اين عمارت ها يك رستوران مشابه تزين شده كه همه با هم تشكيل دهنده ورودي اين هتل با 119 اتاق هتلي مي باشند و همه اين اتاق ها در 6 طبقه ترتيب و تزئين داده شده است كه در سال 1970م. بازگشايي شد. عبد القادر مي گويد: "اين هتل با بكار گيري هنرمندان محلي از خود و ميراث ميهني خويش محافظت ميكند. اين هنرمندان در قالب يك برنامه بهسازي منظم در پاييز امسال پروژه باز پيرايي

و بهسازي هتل را تكميل خواهند كرد" او مي افزايد: "ما در فِز با اندكي تفاوت هنوز ميتوانيم  مردماني را بيابيم كه شرايط لازم را براي ساخت بافت هاي فرسوده دارا هستند، اين هتل نشانه زنده از تاريخ و فرهنگ مستمر ماست." گست كانفريد زانتكه معمار برجسته شهر برمه آلمان مي گويد " مهرت و هنرمندي جاي هيچ چيزي را نمي گيرد. در اين جا شما آثار هنري دستي را مي بينيد كه همه آنها با وجود بي نظمي هايشان بسيار بهتر از تجديد حيات بي فكرانه مدل هاي قبلي است." در شهر استانبول نيز يك شركت حمل و نقل ريلي اقدام به احياي يكي از اصيل ترين هتل هاي كهن شهر نمده است. هتل هتل پراپلس كه در سال 1892م. بازگشايي شد صرفاً به مسافرين قطار دولوكس پاريس- استانبول شركت اورينت اكسپرس خدمات رساني ميكند. اين شركت در كنار كار حركت قطار ها مالك هتل نيز هست و با داشتن كمپاني لايون و لورل يكي از اعضاي اتحاديه بزرگ واگن در سيستم حمل و نقل ريلي اروپاست.در دوران گذشته مهمانان ناز پرورده و متنعم به وسيله حمالان در صندلي هاي داراي نازبالش و متكا از ايستگاه قطار در سِركسي Sirkeci- در قسمت قديمي استانبول- به كرجي هاي پارويي مستمر در سواحل شاخ زرين (Golden Horn) منتقل مي گشتند. در آنسوي اين خليج كوچك يعني در بخش اروپايي استانبول يا "پرا"، مهمانان بر يك قطار الكترونيكي سوار شده و ظرف 70 ثانيه به هتل مي رسيدند.امروزه حيات هتل پراپلاس مديون تلاشهاي حسن سوزرمي باشد، كه در سال 1977م. براي نجات اين هتل كه در شرايط

خيلي بدي قرار داشت و نامش در اسناد وزارت جهانگردي حتي به عنوان يك مسافرخانه نيز درج نشده بود. سوزر مي گويد  كه كمپاني او يعني: هتل استانبوا و موسسه جهانگردي، حدود 2/5 ميليارد دلارصرف بهسازي آن كرده اند. او از طريق تبليغات در خصوص مهمانان مشهور و معروف اين هتل، به ارتقاي درجه آن پرداخت. بر پلاك هاي مسي و قديمي 27 اتاق از 145 اتاق، اين هتل نام افراد معروفي از اين قبيل به چشم مي خورد: مصطفي كمال آتاتورك- پدر ملت ترك- آگاتاكريستي جاسوس فريبنده ماتاهري و ژاكلين كندي اوناسيس سوزر مي گويد پس از پنج سال هزينه اكنون هتل به درآمد زايي و بازگشت سرمايثه رسيده است و در بهار و تابستان پر از مسافر است. كمپاني سوزر اين ملك را از سه بنياد نيكو كاري اجاره كرده است كه آنها نيز بر حسب وصيت مالك لبناني قبلي اش صاحب درآمد هتل شده بودند. اقدام سوزر منجر به نجات هتل به عنوان يك بناي يادگاري زنده گرديد. او ميگويد: "پراپالاس پيوند دهنده آسيا و اروپا بود، مسافريني كه در اينجا اقامت مي كنند از يك قاره به قاره ديگر سفر كرده اند و استانبول براي همه آنان به منزله لبه ي اروپاست. به منظور حفظ سبك اصلي هتل كمپاني سوزر وسايل قديمي آنرا از خانواده مهيا خريداري كرد. در حاليكه اتاقها به صورت مدرن طراحي شده اند، طبقات بصورت چوبي سخت و بادوام، تخت خواب هاي برنجي، قالي هاي دست بافت و حمام هاي بزرگ، منعكس كننده گذشته عظيم و با شكوهي مي باشد و به نظر سوزر همين انعكاس نشاندهنده

نوع برتري است كه ديگر هتل ها و رقباي 5 ستاره مدرن آن قدرت رويايي با آن را ندارد سوزر مي گويد: "والدين يا پدربزرگها و مادربزرگهاي مشتريان ما در اينجا اقامت كرده اند و اين خود دليل استمرار آمدن آنها به اينجاست". اتاق آگاتاكريستي به شماره 404 يك موزه كوچك است اما اتاق آتاتورك به شماره 101 بزرگترين الگوي طراحي براي بازديد كنندگان محلي است: لوازم  اتاق دخواب دقيقاً همان لوازم و اثاثيه اصيل و قديمي است و اين چنين يادگاري هايي يادآور رئيس جمهور محترم تركيه است چيزهايي همچون عينك هاي رانندگي و كلاه پانامايي.در ميان بازديد كنندگان دانش آموزان مدارس با چشماني كاملاً باز به چشم ميخورند. آگاتاكريستي با قطار هاي لوكس شركت توروس اكسپرس در بازگشت از حلب توقفي ديگر در ايستگاه قطار داشت. آنجا بود كه سري به هتل بارون زد. شايد او آنجا را پر جاذبه يافت زيرا مهمان قبل از او يعني تي- اي لورنس باستان شناس و پژوهشگر بود يا در حقيقت به عنوان جاسوس به كار گماشته شده بود؟ آرمين مظلوميان، مدير هتل بارون كسي كه پدربزرگ و عموي بزرگش هتل را در سال 1909م. پايه گذاري كردندمعتقد است: جاسوسي شيوه مرسوم آن زمان بود هر كس به نوعي با تركيب باستانشناس،جاسوس- مردم شناس و ديپلمات و ... از عناوين بكار رفته آن روزگار بود. صرف نظر از آنچه كه لورنس صرفاً براي آن بكار گماشته شده بود او در عالي ترين اتاق هتل سرويس دهي شد همان جايي كه امروز يك نسخه از صورت حساب هايي كه به امضاي او رسيد. در يك گلدان شيشه

اي بر روي يك مبل راحتي رنگ و رو رفته نگهداري مي شود. هيچ يك از مهمانان امروز هتل بارون چيزي از لورنس به ياد ندارند. اما اين مسئله در خصوص آگاتاكريستي صدق نمي كند يعني كسي كه در سال 1934م. دفتر هتل را امضاء كرده است. اين دفتر ثبت امروزه توسط مادر مظلوميان خانم سالي نگهداري مي شود يك انگليسي كه پس از جنگ جهاني دوم با گريگور مظلوميان- مالك هتل بارون ازدواج كرد خانم سالي مي گوي: "آگاتاكريستي به صورت مدام به اين هتل مي آمد و شوهرم او را خيلي خوب مي شناخت. او اغلب صندلي خود را بر روي تراس ميگذاشت، در زمستان گرمپوش كرده و در آنجا مي نشست و به سرعت شروع به نگارش ميكرد.  خانم سالي مظلوميان هنوز با خانواده نويسنده دوستي دارد. اين هتل سه طبقه با 40 اتاق در ميانه يك سري باغ واقع شده و داراي چشم انداز زيبا رو به بازارهاي كهن و قديمي شهر و قلعه قديمي آن مي باشد. در كنار لورنس و كريستي مهمانان ديگري از نويسندگان و مسافران ديگر نيز بودند از قبيل فريا ليندبرگ جاسوس انگليسي كيم فيلبي و سرمايه دار معروف ديويد راكفاسر. امروزه جاي باغ ها با ساختمان هاي عادي تجاري عوض شده و با نا پديد شدن قطارهاي لوكس و ظهر قطار هاي بزرگتر، هتل هاي جديد تر آمار ميهمانان را درهم شكسته اند. اما عليرغم اين ايام سخت چند دوره بزرگ بهسازي را پشت سر گذاشته، اتاق ها به سبك قديم آراسته شده اند و مظلوميان پيشنهادات فروش آن را رد كرده است.آرمن مظلوميان مي

گويد: "كلوپ شبانه و سالن هاي رقص آن هتل را ويران خواهر كرد". سالي ميگويد: " امروزه دلتنگي براي ميهن و مصور سازي دو عامل عمده جذب مسافرين به هتل بارون مي باشد." اليزابت تد مهماني از كمبريج انگلستان نيز با نظر خانم سالي موافق است و مي گويد: "من اينجا را دوست دارم اينجا كمي شبيه اقامت در موزه بريتانيا مي باشد." يكي از خواستاران هتل بارون شركت سفر و جهانگردي مشرق مي باشد كه در سال 1991م. هتل كهنه راين زنوبيا در پالمير را كه در مركز سوريه واقع شده است خريداري و پس از بازسازي و نام مختصر و ساده نام زنوبيا را براي آن برگزيد. هاني مدير هتل زنوبيا مي گويد: "زنوبيا كه در كناره ويرانه هاي آثار دوره تاريخي تمدن روم در پالمير واقع شده در سال 1924م. به عنوان مهمانسراي كارگران شركت نفت كه با اتوبوس به بغداد سفر ميكردند " استفاده مي شد. پنج سال بعد يك بانوي بارون فرانسوي به نام آندرون اين ملك را تصاحب كرد و نام آن را به راين زنوبيا تغيير داد و پس از دوره اي كه ملكه پالمير بر سر حكومت برامپراتوري روم به جنگ و جدال پرداخت سرانجام در 274م. شكست خورده و متلاشي شد. هاني مي گويد: "هتل داراي موقعيت بسيار خوبي است جلوه زيباي هتل از طريق در هاي لابي شيشه اي است كه چشم اندازيرو به سوي اسكلت سنگي قديم شهر دارد و تنها چند متر با هتل فاصله دارد. دولت اجازه ساخت و ساز زياد را در نزديكي اين ويرانه هاي كهن شهر را نمي دهد.

در سال 1936م. هتل به دست يك خانواده محلي به نام ايساد افتاد اما بانوي بارون فرانسوي يعني آندورين طبيعت و طرز فكر ويژه خودئ را در آنجا به ارث گذاشت. هاني مدير هتل مي گويد: "او دوست داشت همچون ملكه زنوبيا لباس پوشيده و مهمانان هتل را از طريق پنجره كوچك اتاقش را در لابي به نظاره بنشيند امروزه اتاق قديمي او يك سوئيت درجه ي دو است و هتل كه پس از رفتن او به سرعت از تعداد مهمانهايش كاسته شد، و مجدداً با حجم انبوهي از مهمانان دمشقي روبرو شده است.منبع: Magazin Aramco World منبع: Tourism and Hotel Industry

، اتومبيل ها بيشترين آسيب را به محيط زيست و محل زندگي ما وارد مي كنند تا در معرض ابتلا به بيماري هاي مختلف قرار گيريم . همه اين خطرات به علت رشد صنعت جهانگردي و افزايش استقبال مردم براي سفر به سرزمين هاي مختلف است . اما آيا براي اين مساله راه حلي وجود دارد ؟ اگر چه حدود 40 سال از راه اندازي شبكه جهاني اينترنت مي گذرد ، اين دنياي مجازي تنها در سال هاي اخير توانسته است بخش هاي مختلف زندگي مردم را تحت تاثير قرار دهد و بيشتر صنايع را به خود وابسته كند . از جمله صنايعي كه دنياي مجازي اين روز ها تاثيرات زيادي روي آن گذاشته و باعث رونق آن شده ، صنعت جهانگردي است . طبق تعريف سازمان بين المللي جهانگردي ، جهانگرد به فردي گفته مي شود كه براي مدتي از محل سكونت خود خارج شود و با هدف تفريح ، تجارت يا ... در مكاني ديگر اقامت كند . در گذشته گفته مي شد اگر يك فرد پس از پشت سر گذاشتن مسافتي مشخص به مقصد مورد نظر برسد يك جهانگرد محسوب مي شود ، اما امروزه با روي كار آمدن ابزار هاي اينترنتي كه بعد زمان و مكان را از زندگي هاي مردم حذف كرده ، ديگر پيمودن اين مسافت ها ارزشي نخواهد داشت . اقدامات مختلف صاحبان صنعت جهانگردي براي عرضه خدمات بيشتر و بهتر به مردم باعث شده توجه آنها براي سفر هاي داخلي و خارجي بيشتر شود ، چنان كه يك آمار رسمي نشان مي دهد در سال 2004 ميلادي

بيش از 763 ميليون نفر به مناطق مختلف دنيا سفر كرده اند . سازمان بين المللي جهانگردي پيش بيني مي كند صنعت جهانگردي با سرعت سالانه چهار درصد به رشد خود ادامه دهد و در اين ميان احتمال مي رود تا سال 2020 ، اروپا همچنان به عنوان جذاب ترين منطقه براي جهانگردان جهاني موقعيت خود را حفظ كند . اينترنت و جهانگردي طبق آداب و رسومي كه بين بيشتر مردم دنيا وجود دارد ، افراد پس از سفر به يك منطقه توليد ات آنجا را به عنوان سوغات براي اقوام خود خريداري مي كنند . اين كار ممكن است با صرف زمان و هزينه فراوان صورت گيرد در عين حال كه بسياري از مسافران توليد ات خاص يك منطقه را به درستي نمي شناسند . اينترنت باعث شده تهيه اين قبيل كالا ها بسيار آسان شود . افراد امروزه مي توانند با مراجعه به سايت هاي موجود تمامي توليد ات مناطق مختلف جهان را مشاهده كنند و در صورت تمايل آنها را بخرند . علاوه بر اين موارد هتل ها ، شركت هاي هواپيمايي و ... كه به عنوان بزرگ ترين حاميان صنعت جهانگردي محسوب مي شوند تمام خدمات خود را به صورت مجازي در اختيار مردم قرار داده اند . اين سرويس هاي جديد به افراد كمك مي كند بليت هواپيما ، بليت هتل و ديگر خدمات مورد نياز خود را در اينترنت و بدون صرف زمان براي مراجعه به شعب شركت هاي مذكور تهيه كنند . از جمله مباحثي كه اين روز ها بسيار مورد توجه قرار گرفته ، « جهانگردي مجازي

» است . اين نوع به خصوص جهانگردي به افراد امكان مي دهد پيش از آنكه به صورت فيزيكي سفر خود را آغاز كنند ، به صورت مجازي و از طريق ابزار هاي اينترنتي وارد محل مورد نظر شان شوند و با در اختيار گرفتن برنامه هاي تلويزيوني ، مقاله ها ، گزارش هاي منتشر شده در نشريات ، كتاب ها و ... درباره آن مكان ، مزايا و معايب اين سفر را دريابند و به راحتي در مورد انجام سفر تصميم گيري كنند . « جهانگردي مجازي » در اصل يك اقدام اقتصادي است كه خدمات آن از سوي بسياري از شركت هاي فعال در اين حوزه عرضه مي شود و افرادي نظير روزنامه نگاران ، عكاسان ، جغرافيدانان ، نويسندگان و ... را به كار مي گيرد تا بتواند خدمات بهتري را به مردم ارائه دهد . يكي ديگر از مسائلي كه وارد صنعت جهانگردي شده ، راه اندازي « تورهاي مجازي » است . اين قبيل تور ها به كمك تصاوير ويدئويي و عكس هاي سه بعدي ، چشم انداز هاي زيبايي را از محل سفر عرضه مي كند تا تمايل فرد براي انجام اين مسافرت افزايش يابد . مسوولان تور هاي مجازي معمولاً عكس هايي را روي اينترنت به نمايش مي گذارند كه بسيار با كيفيت است و در يك صحنه مي تواند تمام جزئيات يك مكان خاص را نمايان كند . براي تهيه اين قبيل تصاوير ، عكاس مجبور است چند عكس را از قسمت هاي مختلف فضاي مورد نظر تهيه كرده و آنها را به صورت ماهرانه يي در

كنار يكديگر قرار دهد . امروزه لنز ها و نرم افزارهاي مخصوصي ساخته شده اند كه توليد اين قبيل عكس ها را بسيار آسان مي كنند و به فرد امكان مي دهند تنها با گرفتن چند عكس به صورت پشت سرهم ، چشم انداز وسيعي از يك مكان را در اختيار داشته باشند . « تور مجازي » اين امكان را براي افراد فراهم مي كند تا در آن واحد ، از طريق اينترنت يك مكان را با تمام جزئياتش مشاهده كنند . امروزه بسياري از شركت هاي صنعتي از اين فناوري براي بازاريابي هاي جهاني استفاده مي كنند تا توليدات و خدمات شان را آسان تر به فروش برسانند . طي چند سال گذشته كيفيت ، كارآمدي و در دسترس بودن تور هاي مجازي به ميزان زيادي ارتقا يافته ، به طوري كه برخي وب سايت ها به كاربران اجازه مي دهند از داخل كامپيوتر شخصي خود و نقشه يي كه در اختيار آنها قرار گرفته تور را كنترل كنند . به هر حال ، با توجه به اينكه صنعت جهانگردي همانند ديگر صنايع دنيا با سرعت زياد در حال رشد است ، كارشناسان بر اين باورند كه تور هاي مجازي در آينده نزديك پر رونق ترين بخش اين صنعت محسوب خواهند شد و به اين وسيله زندگي مردم را در سراسر جهان تحت تاثير خود قرار خواهند داد . ir/shop/article_info

منسجم به عنوان خدمتگزار براي عمران و آباداني و حفظ و احياء موقوفات و افزايش شكوه و جلال اين بارگاه ملكوتي شكل گرفت، نقطه اي از زمين محل نزول ملائك و حضور جاودانه ي عاشقان امام مهرباني ها گرديد. نقطه اي  از زمين كه امروز قطعه اي است پاك و مقدس به نام شهر بهشت؛ مشهد مقدس. با عنايت به حضور وصف ناپذير عاشقان امامت از سراسر كشور در اين شهر به راستي مشهد، شهر همه ي مردم ايران است. پس نگاه به گردشگري مذهبي در اين شهر نيازمند نگاهي ملي است. مقدمهدر آن هنگام كه طاغوت زمان وجود شريف امام رئوف علي بن موسي الرضا (ع) را از ديار اجداد مطهرش به قصد تحديد به سرزمين توس آورد و سلطان سرير ارتضاء به غريب الغربا ملقب گرديدند در افكار پليد خود روزي را تصور نمي كردند كه شيعيان و دوستداران حضرتش گرداگرد قبر قريبش بي محابا فرياد «رضا رضا» سردهند و بارگاه ملكوتي اش باغي از باغ هاي بهشت، قبله ي اهل دل و ملجأ معنوي و عالي ترين پايگاه فرهنگي جهان تشيع باشد. سالانه ميليون ها نفر عاشق و شيفته ي آزادگي و دانشِ بي نهايت عالم آل محمد(ص) به شهر بهشت " مشهد مقدس" سفر مي كنند. تا ضمن بهره مندي از فيوضات معنوي فرصتي مناسب بيابند تا به همراه خانواده از يك سفر مذهبي و تفريحي لذت كافي ببرند. به راستي براي آسايش در چنين سفري متوليان گردشگري بايد چه تمهيداتي در نظر بگيرند؟ابعاد جمعيتي و جغرافيائي شهرِ بهشت؛ "مشهد مقدس"مشهد، شهري در شمال شرقي ايران و مركز استان خراسان رضوي است. اين شهر با بيش از دو

ونيم  ميليون نفر دومين شهر ايران از لحاظ وسعت و جمعيت است. وجود آرامگاه هشتمين امام شيعيان، سالانه بيش از 15 ميليون زائر را به اين شهر مي كشاند. از لحاظ جغرافيايي مشهد، با مساحت تقريبي 204 كيلومتر مربع، در شمال شرق ايران و در طول جغرافيايي 59 درجه و عرض جغرافيايي 35 درجه و در حوضه آبريز كشف رود، بين رشته كوه هاي بينالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دريا 985 متر و فاصله آن از تهران 966 كيلومتر است.ابعاد تاريخي مشهدمشهد زيارتي ترين شهر ايران و تكامل يافته روستائي كوچك به نام سناباد است كه در آغاز سده سوم هجري پس از شهادت حضرت امام رضا (ع) و خاك سپاري آن امام همام در كاخ حميد بن قحطبه در سال 203 هجري به تدريج به صورت شهري مذهبي و زيارتي درآمد. جمعيت شهر در طول جنگ ايران و عراق بسيار افزايش يافت چرا كه بسياري براي در امان بودن از ضايعات جنگ به اين شهر كوچ كردند و بسياري مقيم شدند. اين شهر داراي آب و هوايي معتدل و متغير است. اين منطقه ابتدا مسكن اقوام غيرآريائي بود. در داستان هاي ملي ايران بناي اصلي شهر توس را به جمشيد و تجديد بناي آن را به توس، پهلوان و سپهسالار ايراني نسبت مي دهند. توس در زمان خلافت عثمان به طور كامل توسط اعراب فتح شد. در دوره ي اسلامي اين منطقه بخشي از ولايت توس به مركزيت شهر تابران بود كه آبادي هاي سناباد و نوقان كه بخشي از مشهد كنوني هستند را نيز در بر مي گرفت.در دوران حكومت هارون عباسي، حميد بن قحطبه طلائي والي خراسان

بود كه كاخي در باغي واقع در بيش از صد كيلومتري سناباد داشت. در بهار سال 193 هجري قمري، هارون كه براي سركوب شورشي عازم سمرقند بود، در نوقان بيمار شد و بنا به وصيتش او را در آن باغ دفن كردند. چند سال بعد در دوران خلافت مامون، در 202 هجري قمري، امام هشتم(ع) به شهادت رسيدند و مأمون پيكر مبارك ايشان را نزديك قبر هارون به خاك سپرد. از آن پس آن نقطه «مشهد الرضا» به معني «محل شهادت رضا» و به اختصار مشهد نام گرفت. پس از حمله ي مغولان مردم شهر ويران شده ي توس به مشهد مهاجرت كردند و شهر توسعه پيدا كرد. مشهد در زمان حكومت نادرشاه افشار به عنوان پايتخت ايران انتخاب شد و به شدت مورد توجه قرار گرفته و توسعه يافت.جاذبه هاي گردشگري مشهدمجموعه باشكوه حرم مطهر رضوي بي شك اصلي ترين جاذبه مشهد مقدس است، اما جداي از مجموعه حرم، مشهد ديدني هاي فراواني در خود دارد. آرامگاه نادرشاه افشار، مسجد جامع گوهرشاد و مقبره امير غياث الدين ملكشاه و همچنين آرامگاه حكيم ابوالقاسم فردوسي و بناي هارونيه در توس برخي از آنها هستند. مناطق ييلاقي و تفرجگاه هاي بسياري در اطراف اين شهر قراردارند؛ كه شانديز، عنبران، زشك و جاغرق از آن جمله اند. مشهد جايي مناسب براي خريد فرش، زعفران، زرشك، و فيروزه است.بيشتر آثار تاريخي در اين شهر از قرن 8 هجري فراتر نمي رود. از آن جمله مي توان به مسجد گوهرشاد، ميل اخنگان، مسجد ملاحيدر - مشهدمسجد هفتاد و دو تن، گنبد خشتي و مصلي طرق اشاره كرد. از شهر تاريخي توس تنها يك بنا با نام گنبد هارونيه برجا

مانده است. بازه هور نيز از قديمي ترين بناهاي موجود در محدوده ي شهر است كه زمان ساخته شدنش را قرن سوم ميلادي تخمين مي زنند. آرامگاه افرادي چون نادرشاه و فردوسي و نيز مدارسي چون عباسقلي خان از ديگر آثار تاريخي موجود در شهر است. همچنين بناها و موزه هاي مختلف و بي نظير آستان قدس رضوي جاذبه هاي بين المللي براي گردشگران داخلي وخارجي دارد. محدوديت هاي گردشگري مشهدمهمترين محدوديت هاي صنعت گردشگري شهر مشهد را مي توان در مسائلي از قبيل؛ كمبود آب، كمبود مكان هاي اقامتي، ترافيك سنگين، آلودگي محيط، حضور آني جمعيت فراوان از نقاط مختلف، و وجود امكانات منطقه اي براي جمعيت ملي و ... برشمرد. جمعيت بي نظيري كه ساليانه به مشهد سفر مي كنند به دليل كمبود امكانات نهادهاي بومي با مشكلات زيادي مواجه مي شوند. با عنايت به اينكه مشهد شهري مورد توجه اكثريت قريب به اتفاق ايرانيان است توسعه ي نگاه منطقه اي به نگاه ملي به اين شهر در مسير ارتقاي صنعت گردشگري مشهد اهميت فراوان دارد. بعنوان مثال هزينه مراكز اقامتي در مشهد بالاست.اگر هزينه اقامت در مشهد براي زائران و گردشگران كاهش يابد و همچنين محل هاي اسكان آنان توسعه يابد به طور يقين زائران مدت بيشتري در اين شهر مي مانند. اين محدوديت ها و كمبودها در حالي اتفاق مي افتد كه بسياري از مسئولان به مشهد سفر مي كنند و از نزديك شاهد مشكلات زائران هستند، اما متاسفانه براي تصميم گيري درباره اين كلان شهر مذهبي به درستي عمل نمي كنند. در حال حاضر، اعتباري براي مشهد اختصاص يافته، اما اين اعتبار جوابگوي مشكلات بزرگ مشهد نيست، بنابراين براي حل مشكلات شهر

مشهد دولت بايد تصميم گيري جدي كند. نتيجه گيرييكي از انواع گردشگرى، گردشگري مذهبي است. صاحب نظران صنعت گردشگري بر اين باورند كه به لحاظ موقعيت فرهنگي _ مذهبي خاص ايران در ميان كشورهاي ديگر، گردشگري مذهبي جاي رشد و توسعه بسياري در كشور ما دارد.در دنياي ماشيني امروز، انسان بيش از گذشته به استراحت و گردش نيازمند است تا آثار ناشي از فشارهاي روحي و رواني را حتي المقدور خنثي كند؛ زيرا از اين منظر، گردشگري و سياحت يك تجربه درون گرايانه است. بشر مي خواهد لحظاتي را بدست آورد كه جان و روح خسته، مكدر، تاريك و متلاشي شده اش به آزادى، فراخى، لذت و زيبايي ماورايي برسد؛ مي خواهد از اين راه معنويت زندگي اش را تأمين و زيارت بخش مهمي از فعاليت هاي مربوط به گردشگري مذهبي را دربرمي گيرد. كه اين امر در شهري مثل مشهد به خوبي فراهم است. سفر به مشهد بسيار لذت بخش است. روح و جسم با هم مي توانند در اين شهر به آرامش دست يابند. جمعيت ميليوني كه از سراسر كشور به مشهد سفر مي كنند به همراه زائران و گردشگران بين المللي به خصوص از كشورهاي عربي منطقه مثل؛ عراق، كويت، بحرين و عربستان فرصت مناسبي را براي بهره مندي حداكثري از اين صنعت در شهر مشهد فراهم آورده است. اما آنچه مسلم است صنعت گردشگري توسعه نمي يابد مگر اين كه گردشگران احساس امنيت وراحتي داشته باشند. از اين رو ضرورت دارد دولت با نگاهي فراتر از مباحث منطقه اي در اين مسير سرمايه گذاري مناسبي انجام دهد.

به لحاظ موقعيت فرهنگي _ مذهبي خاص ايران در ميان كشورهاي ديگر، گردشگري مذهبي جاي رشد و توسعه بسياري در كشور ما دارد؛ با اين وجود گردشگري مذهبي در ايران با وجود 8 هزار و 919 مكان مذهبي مقدس، هنوز فاقد ساماندهي تخصصي و متمركز بوده و اين وضعيت نابسامان حتي در شهرهاي مهمي چون مشهد و قم نيز مشاهده مي شود.اين در حالي است كه از اين تعداد، دست كم 4 هزار و 319 اثر در زمره آثار ثبت شده در فهرست ميراث ملي نيز قرار دارند و علاوه بر داشتن جاذبه زيارتى، داراي جاذبه هاي فرهنگي _ تاريخي هم هستند.به جز كلانشهر مشهد كه به تازگي سرمايه گذار خارجي براي گردشگري مذهبي در آن فعال شده، براي هيچ يك از اين 8 هزار و 919 نقطه، بست سرمايه گذاري مشخصي از نظر زيرساخت هاي گردشگري اعم از هتل، وسايل حمل ونقل و تور تعريف نشده است. در اين گزارش سعي شده است كه به اختصار نگاهي به اهميت و ضرورت توجه به گردشگري مذهبى از ابعاد مختلف به ويژه ابعاد اجتماعى، مذهبي و اقتصادي آن داشته باشيم.جايگاه گردشگري در فرهنگ اسلامىدر فرهنگ اسلامى، سياحت به عنوان سير آفاق در برابر سير انفس مورد توجه قرار گرفته است. اسلام به انسان و نيازهاي او نگاه ويژه اي دارد و آنچه را كه به واقع زندگي را لذت بخش و آسان مي كند و در جسم و روح و روان انسان موثر است، به رسميت مي شناسد.در دنياي ماشيني امروز، انسان بيش از گذشته به استراحت و گردش نيازمند است تا آثار ناشي از فشارهاي روحي و رواني را حتي المقدور خنثي كند؛ زيرا از اين منظر، گردشگري و سياحت يك

تجربه درون گرايانه است. بشر مي خواهد لحظاتي را بدست آورد كه جان و روح خسته، مكدر، تاريك و متلاشي شده اش به آزادى، فراخى، لذت و زيبايي ماورايي برسد؛ مي خواهد از اين راه معنويت زندگي اش را تأمين و فروريختگي اش را جبران كند.مسافرت از سنت هاي پسنديده در جوامع مختلف بوده است. انسان ها هنگام سفر از نقطه اي به نقطه ديگر و از زماني به زمان ديگر در راستاي رشد و كمال حركت مي كنند. قرآن كريم در آيات بسياري بر سير و سفر تاكيد داشته و به انسان توصيه مي كند كه به مسافرت بپردازد. به ترتيبي كه مي فرمايد: «قل سيروا في الارض... فسيروا في الارض...»با اندك تأملي بر آيات راهگشاي قرآن، به روشني در مي يابيم كه با سفر كردن مي توان به مطالعه آفاق و انفس و كسب علم و تجربه، خداشناسي از طريق مردم شناسي و شناخت عظمت خلقت، اعتقاد به معاد، مطالعه سنت هاي غلط و ضد ارزش هاي اسلامي و اخلاقي و همچنين عبرت آموزي از سرگذشت پيشينيان پرداخت.از نظر قرآن علاقه مندي به كمال و تفريح و تفرج، كسب روزي حلال و رفع نيازها، تقويت حس پرستش خالق و از بين رفتن جهالت ها از ديگر فوايد سفر است. از مهم ترين آياتي كه به طور مستقيم به مقول جهانگردي پرداخته است، مي توان به سوره مباركه آل عمران (آيات137-138)، سوره مباركه توبه (آيه42)، سوره مباركه يونس (آيه 22)، سوره مباركه نحل (آيه 80)، سوره مباركه انعام (آيه 11)، سوره مباركه يوسف (آيات 109و111)، سوره مباركه عنكبوت (آيه20) و سوره مباركه روم (آيات 9و10) اشاره كرد.زيارت بخش مهمي از فعاليت هاي مربوط به گردشگري مذهبي را دربرمي گيرد. اگر نگاهي به آيه 156سوره بقره بيندازيم، درمي يابيم كه در فرهنگ اسلامى

هدف اصلي از خلقت، رشد و ارتقاي معنوي است؛ از اين رو يكي از راه هاي تقويت معنويت و ايجاد ارتباط با معبود، زيارت است. انسان وقتي به معناي عميق زيارت نامه ها توجه كند و با عشق و علاقه به زيارت بپردازد، احساس مي كند از طريق مكاني كه مشغول زيارت است، به معبود خود نزديك تر شده است. بسياري از اوقات، مسير زيارت همراه با عشق و از خودگذشتگي است. زيارت پيوند قلبي است نه محاسبه عقلى، لذا عمق و تأثيرگذاري آن نسبت به امور مادي به مراتب بيشتر است.آنچه زائر را به پيمودن راه ها و طي مسافت ها و تحمل رنج و سفر و استقبال از خوف و خطر وامي دارد، كشش دروني و علاقه قلبي اوست و هر جا كه عشق بيايد، خستگي رخت بر مي بندد.مذهب و گردشگرىگردشگري وسيله اي است كه افراد را با مذاهب و فرهنگ هاي متفاوت به يكديگر پيوند مي دهد و به آنها كمك مي كند تا همديگر را با وجود تنش هاي سياسي و اجتماعى، بهتر درك كنند. از نظر سازمان جهاني جهانگردى، مذهب به عنوان يكي از اصلي ترين انگيزه هاي سفر شناخته شده است.از نمونه سفرهاي مذهبي مي توان به روز جهاني جوان اشاره كرد كه به ابتكار واتيكان براي قوي تر كردن باورهاي ديني در بين جوانان كاتوليك به صورت جهاني برگزار مي شود. اين سفر، يكي از بزرگ ترين آيين هاي مذهبي براي جوانان دنيا است و به عنوان نمونه در سال 2005 كه در آلمان برگزار شد، بيش از 435 هزار زائر از 197 كشور در اين مراسم مذهبي شركت كردند.در اسلام نيز، آيين حج به عنوان يكي از بزرگ ترين مراسم مذهبي جهان سالانه بيش از 2 ميليون زائر

را در شهر مكه گردهم مي آورد. پيش بيني مي شود كه گردشگري مذهبي عربستان سعودي در دهه آينده، هر ساله از رشدي 20 درصدي بهره ببرد و تا سال 2020، تعداد2/43 ميليون نفر از شهرهاي مكه و مدينه ديدن كنند كه اين امر، مستلزم 50 هزار اتاق اضافي در هتل ها و 74 هزار واحد مُبله در اين مناطق خواهد بود.گردشگري حلالبنا بر بررسي هاي سازمان جهاني گردشگرى، گردشگري حلال به صورت نوع خاصي از گردشگري مذهبى، منافع كشف نشده بسيار و شانس هاي تجاري زيادي را به كشورهاي مسلمان و به ويژه آسياي ميانه ارائه مي كند. گردشگري حلال، نوعي از گردشگري مذهبي است كه تمام فعاليت هاي آن از نظر قوانين اسلامي مجاز شمرده مي شود.در اين باره، واتيكان در سال 2007 خطوط هواپيمايي مخصوص به زائران خود را راه اندازي كرد كه مي تواند الگويي براي خطوط حلال باشد. اين خطوط مي توانند فاكتورهايي مانند ارائه غذاي حلال، در نظر گرفتن وقت نماز و ... را در برگيرند تا سفر را براي مسلمانان به ويژه هنگامي كه براي زيارت و يا ساير مسائل مذهبي مسافرت مي كنند، راحت تر و لذت بخش تر كند.بر اساس آمارهاي به دست آمده، مردم ايران گردشگري اسلامي (مذهبي) را در اولويت قرار مي دهند. سازمان حج و زيارت به عنوان يكي از سازمان هاي مهم متولي گردشگري مذهبي در كشور است. اين سازمان عهده دار يكي از انواع گردشگري است كه نقش عمده اي را در زندگي اجتماعي ايرانيان و كشورهاي اسلامي ايفا مي كند. گردشگري مذهبى، علاوه بر جنبه هاي اقتصادي و مالي خود، باعث ارتباط اسلامي با ساير كشورها شده و تعامل بين ملل و فرهنگ هايي را كه نقاط مشتركي دارند، سبب مي شود.مي توان چنين ادعا كرد كه مهم ترين

قسمت هماهنگي صنعت گردشگري ايران با كشورهاي اسلامي يعني تنظيم مناسباتِ سياسي و ديپلماتيك بر عهده سازمان حج و زيارت است. از اين رو با برنامه ريزي دقيق و صحيح مي توان آن را به عنوان اساس و بنيان گردشگري فرهنگي مطرح كرد و در جهت توسعه گردشگري ملي و بين المللي به كار گرفت.خلاصه اينكه با بهبود قوانين و مقررات سازمان حج و زيارت و اجرا و نظارت بر اجراي آنها، اين سازمان مي تواند به عنوان سازماني كه فعاليت هاي گردشگري مذهبى را جهت دهي، هدايت و كنترل مي كند، مطرح شود و با ايفاي نقش هدايتى، بخش خصوصي و مردم محلي را در انجام اين امر كه مي تواند اوضاع اقتصادي و انگيزه هاي معنوي آنها را تأمين كند، ياري رساند. از اين رو تعامل با دنياي اسلام و برقراري ارتباط ميان فرهنگ ها از اين طريق ميسر و بسيار قابل توجه است.ناديده گرفتن قابليت هاي كشورصاحب نظران صنعت گردشگري بر اين باورند كه به لحاظ موقعيت فرهنگي _ مذهبيِ خاص كشورمان در ميان كشورهاي ديگر، توريسم مذهبي جاي رشد و توسعه بسياري در كشور ما دارد، چنانكه رئيس سابق پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستي و گردشگرى، تنوع مراكز، آثار و ابنيه تاريخي و عبادتگاه هاي اديان مختلف موجود در كشور را در تمام دنيا بي نظير دانسته و مي گويد:«كشور ايران در تمام حوزه هاي مذهبي دنيا، توانايي جذب توريسم را دارد و فضاي خاص فرهنگي موجود، توسعه توريسم مذهبي _ فرهنگي را در آن امكان پذير مي كند.»سيدطه هاشمي معتقد است:«ايران علاوه بر حضور پرفيض حرم هاي اسلامى، داراي معابد و كليساهاي بي بديلي است كه در كشورهاي ديگر وجود ندارد. به طور مثال قديمي ترين كليساي جهان در ايران قرار

دارد.» او ادامه مي دهد: «همچنين مي توان با توجه به حضور اديان توحيدي متفاوت و وجود پيروان و معتقدان بسيار آنها در ايران، انواع توريسم مذهبي را در كشور ايجاد كرد. همان گونه كه مسلمانان سالانه به سفرهاي متعدد مذهبي مثل، سفر حج، عتبات عاليات و اماكن مقدسه كشور سوريه مي روند و اثرات مختلف در اين مناطق بر جاي مي گذارند، ايران نيز مي تواند جزء اهداف گردشگري بسياري از مسلمانان جهان به شمار آيد.»استفاده نكردن از قابليت هاي ماه رمضان در جذب گردشگريكي از فرصت هاي مغتنم در عرصه جذب گردشگر مذهبي به ايران ماه مبارك رمضان، آداب و رسوم مرتبط با اين ماه و نمايشگاه بين المللي قرآن كريم است كه همزمان با اين ماه پرفيض برگزار مي شود. نمايشگاهي كه مي تواند هزاران مسلمان را از سراسر دنيا به ايران جذب كند. اما آيا برگزاري نمايشگاه بين المللي قرآن كريم كه با فرهنگ ملي و اسلامي ما هماهنگ است، به عنوان يك نمايشگاه دائمي و فرصتي مغتنم در جهان اسلام مطرح مي شود؟ در صورت تحقق چنين مهمي كه با برنامه ريزي هاي دقيق و اصولي دور از ذهن نيست، اين قابليت مي تواند به راهكاري براي جذب توريست مذهبي تبديل شود.بحث اطلاع رساني به طور كل در جهان اسلام و ميان كشورهاي اسلامي بسيار ضعيف است. اين امر باعث مي شود كه حتي در برگزاري نمايشگاه بين المللي قرآن نيز آن چنان كه بايد نتوانيم كاري از پيش ببريم. در اين حوزه ما رسانه هايي چون العالم، الكوثر و ... را داريم كه متأسفانه اين رسانه ها نيز در بحث اطلاع رساني تا به حال نتوانسته اند به طور شايسته عمل كنند. علاوه بر آن در نمايشگاه قرآن بايد جاذبه هايي را براي

گردشگر خارجي در نظر بگيريم و رسيدن به اين مرحله نيز، مستلزم سرمايه گذاري هاي دقيق و اصولي است.برنامه اي براي توقف بي برنامه گي نيستبا وجود تشكيل كميته گردشگري مذهبى در معاونت گردشگري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگرى و تعيين دبير براي آن و در حالي كه اعضاي اين كميته چندي پيش در شهر مقدس مشهد گردهم آمده اند، اما هنوز دورنما و اهداف آن به طور روشن مشخص نيست و هيچ برنامه راهبردي در اين زمينه ارائه نشده است.اين در حالي است كه تنها اگر از جمعيت 300ميليون نفري شيعيان يك درصد را بتوانيم به ايران جذب كنيم، رقم 3 ميليون گردشگر خارجيِ مذهبي براي اقتصاد ما تعيين كننده است.اين جدا از همجواري ايران با 3 كشور ارمنستان، آذربايجان و گرجستان در محدوده آذربايجان شرقي و جلفاست كه با وجود كليساهاي متعدد مي تواند ميزبان مسيحيان و ارامنه بسياري باشد.دبير ستاد بقاع متبركه و بناهاي مذهبي سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستي و گردشگرى درباره تعداد اماكن مقدس كشورمان مي گويد:«در كل كشور، 5 هزار و 800 بقعه متبركه به عنوان آرامگاه هاي امام زادگان ثبت شده است كه از اين تعداد، يك هزار و 200 بقعه به دليل حائز شرايط معمارى، فرهنگي و تاريخي بودن در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده اند.» حجت الاسلام صابري افزود:«آرامگاه يك امام معصوم(ع) در مشهد و 2 فرزند بدون واسطه معصوم(ع) يعني حضرت معصومه(س) و موسي مبرقع، فرزند امام جواد(ع) در ايران موقعيت ممتازي براي كشورمان به وجود آورده است.»وي به ساير اماكن مذهبي اشاره كرد و اظهار داشت:«3 هزار و 119 مكان مذهبي مقدس ثبت شده شامل حسينيه ها، مساجد، مدارس مذهبي و حوزه علميه، كليسا، كنيسه، آتشگاه و نيايشگاه از اديان مختلف

در ايران وجود دارد كه مي تواند فرصت خوبي براي گردشگري زيارتي باشد.»اين اماكن در حالي در كشورمان واقع شده اند كه كارشناسان معتقدند پايدارترين گردشگران آنهايي هستند كه برپايه مذهب به زيارت اماكن مذهبي مشغول مي شوند. بررسي توزيع اماكن مي تواند نحوه سرمايه گذاري و ساماندهي گردشگري مذهبى را تحت تأثير قرار دهد.در حال حاضر مشخص ترين و واضح ترين تمركز گردشگري مذهبى مسلمانان ايران در شهر مشهد و سپس قُم رقم خورده است و امكانات اقامتي نيز به همين تناسب توزيع شده است. در خصوص اماكن مقدس مسيحيان نيز تمركز متوجه 2 استان آذربايجان غربي و شرقي است و اماكن مقدس زرتشتيان نيز در مركز ايران در محدوده يزد، اصفهان و فارس واقع شده اند. اما درمورد بقاع متبركه امام زادگان بايد گفت، پس از 2 شهر مشهد و قم بايد متوجه استان فارس بود.وعده حمايت از بخش خصوصىرئيس سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستي و گردشگري نيز توسعه توريسم زيارتي را اولويت اول سياست ها و برنامه هاي اين سازمان دانسته و مي گويد: «امروز بيشتر گردشگران مسلمان گرايش زيادي براي زيارت حضرت رضا (ع) و حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمكران دارند، به همين دليل اماكن زيارتي ظرفيت خوبي محسوب مي شوند كه بايد براي جذب گردشگر به آنها اطلاع رساني مناسبي انجام داد.»اسفنديار رحيم مشايي مي افزايد:«به دليل توسعه زيرساخت هاي اقامتي و پذيرايي در استان هاي خراسان رضوي و قم، افزايش سرمايه گذاري و ارائه تسهيلات به بخش خصوصي در اولويت برنامه هاي سازمان ميراث فرهنگي وگردشگري قرار دارد.»استقبال از سرمايه گذارانمعاون سرمايه گذاري و طرح هاي سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستي و گردشگرى نيز در خصوص ميزان توجه سرمايه گذاران به توريسم مذهبي و زيارتي گفت: «بازار هدف ما چيزي حدود 300 ميليون

نفر از شيعيان جهان، ساير مسلمانان، مسيحيان و يهوديان دنيا را شامل مي شود، اما از حيث سرمايه گذارى، طبيعي است كه شهرهاي زيارتي قم و مشهد در كانون توجه هستند و حتي در مشهد ما سرمايه گذار خارجي هم جذب كرده ايم.»مهدي جهانگيري تأكيد كرد:«ما كاملا از ورود به اين بحث و طرح هايي كه در اين زمينه ارائه شود، استقبال مي كنيم و بايد بر اين موضوع تصريح كنم كه توريسم زيارتي از جمله راهبردهاي مهم سازمان ما محسوب مي شود و در شوراي معاونان هم به تازگي از رشد اين نوع توريسم خبر داده اند.»جهانگيري به خصوصيات ايران و فرهنگ آن براي يك مقصد پاك گردشگري اشاره كرد و افزود:«اگر به درستي به تبليغ و معرفي بپردازيم، آن دسته از كساني را كه دنبال محيط مناسب و سالم هستند، مي توانيم جذب كنيم كه در اين زمينه كشورهاي مسلمان حاشيه خليج فارس فرصت مغتنمي به شمار مي آيند.»كميته هاي بي بازدهگرچه موقعيت كشورمان سبب شده ما را به نوعي كانون اديان الهي بدانند، اما از اين فرصتِ ممتاز بهره برداري درستي صورت نمي گيرد؛ تا آنجا كه با وجود تشكيل كميته اي در معاونت گردشگري سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستي و گردشگرى تحت عنوان «كميته گردشگري مذهبى»، هنوز هيچ برنامه اي در اين زمينه براي رونق سفرهاي زيارتي و مذهبي داخلي وجود ندارد.هوشنگ غفارپور، يكي از فعالان عرصه توريسم و رئيس هيأت مديره مؤسسه گابين، كه نخستين بار طرح ايجاد «جاده ولايت» در كشور را براي رونق گردشگري مذهبى مطرح كرد، با زير سوال بردن تشكيل كميته هايي اين چنيني تصريح مي كند: «نكته اينجاست كه ما در تشكيل كميته تبحر خاصي داريم ولي در خروجي گرفتن از اين كميته ها نه. بايد از اين كميته گردشگري مذهبى پرسيده

شود طرح پايه و اصلي شما براي گردشگري مذهبى چيست و قرار است چه زماني به اجرا درآيد و تا چه زماني به بازدهي برسد؟ برنامه كوتاه مدت و بلندمدت آن چيست؟ اگر پاسخي بود، تازه بايد ببينيم چشم انداز آنها از اماكن مذهبي چيست؟ مشكل ديگر اين است كه ما همواره روي موج حركت كرده ايم. الان تَب يك نوع گردشگري بالاست و ما به سراغش مي رويم، اما برايش برنامه نداريم؛ فقط برايش مجموعه درست مي كنيم، اما هيچ شناسنامه اي ندارد و نقطه ثقلش هم مشخص نيست.»وي مي افزايد:« اگر نقطه ثقل را به درستي مشخص كنيم، مي توانيم از ايران به عنوان پايگاه شيعيان دنيا ياد كنيم و اين در حالي است كه دست كم 300 ميليون شيعه در جهان وجود دارد. اگر ما بتوانيم فقط يك درصد از اين تعداد را به ايران جذب كنيم، مي شود 3 ميليون نفر كه براي اقتصاد گردشگري ما يك پيروزي محسوب مي شود. اين جدا از توريسم داخلي است كه همواره تأكيد من بر اين بوده كه ما تا توريسم داخلي خود را رونق ندهيم، نمي توانيم ميزبان خوبي براي خارجي ها باشيم.»اين فعال عرصه گردشگرى، مشكل اصلي را در مشخص نبودن متولي براي گردشگري مذهبى دانسته و تصريح مي كند: «به درستي مشخص نيست چه كسي مسئول و متولي اين گونه مسافرت ها و برنامه هايش است. البته اين مشكل تنها به كشور ما برنمي گردد و وقتي خاورميانه را مي نگريد، مي بينيد مهم ترين سايت هاي گردشگري دنيا هيچ كدام 5 ميليون توريست هم ندارند، چه رسد به اينكه يك نوع خاص توريست داشته باشند؛ در حالي كه مثلا اسپانيا 60 تا 63 ميليون گردشگر در سال را پذيراست.»غفارپور تصريح مي كند:«ما از نظر بافت شناسي و آشنايي

با ادبيات توريستي در كشور مشكل داريم. الان فقط در مشهد است كه با وجود زيرساخت هاي خوب اقامت، مردم با ادبيات مسافران و زائران آشنا هستند و به سادگي مي توان در آن خانه اجاره كرد، اما سايت هاي غيرمذهبي مان مثل شيراز و اصفهان هنوز مشكل زيرساختي دارند.»به اعتقاد وى، موضوع ديگر شناخت مسافر مذهبي است و اين مسافر با مسافر معمولي تفاوت دارد. يك توريست كلاسيك با توري«2 شب و 3 روز» براي يك مقصد راضي است، اما زائر، مدل اقامتش فرق مي كند. او مي خواهد يك سري اعمال را در مقصد انجام دهد؛ ديگر با 2 شب و 3 شب راضي نمي شود. او حتي مكان اقامتش هم متفاوت است و براي همين است كه در مشهد ما «هتل آپارتمان» مي بينيم و اين مُدل مكان اقامتي مورد توجه قرار گرفته است. وي مي افزايد:«به همين دلايل است كه معتقدم ما هنوز نتوانسته ايم اين فرصت را بشناسيم و هنوز زيارت و گردشگري مذهبى ما به صورت كاروان داري اداره و ساماندهي مي شود.»غفارپور با بيان اين كه اكنون در دنيا، بر اساس برنامه سازمان جهاني گردشگري150 تور با علايق ويژه طراحي شده است، اظهار مي كند: «توريسم كلاسيك ديگر رو به تغيير نهاده است. ببينيد اگر كسي يك بار رفت برج ايفل در پاريس را ديد، براي بار دوم رغبتي ندارد، ولي هر كس به خانه خدا رفته است باز هم دوست دارد اين امكان برايش فراهم شود. اصلا به آداب و رفتارهاي زائران توجه كنيد! مي بينيد هيچ زائري هنگام خروج از مقصد زيارتي پشت نمي كند تا دوباره هم طلبيده شود. اينها فرصت هاي معنوي مهمي هستند كه ما قدرش را نمي دانيم.»پايگاهي براي شيعيان دنيابر اساس

تحقيقات انجام شده هم اكنون زيارت، هدف اول سفر بسياري از مردم كشورهاي مسلمان و عربي است، بنابراين مي توان از اين امكان استفاده كرد و با تبليغات در اين گونه كشورها زمينه ورود گردشگران مذهبي و توسعه توريسم زيارتي را فراهم كرد؛ البته اين در شرايطي است كه ابتدا زيرساخت هاي موردنياز ورود گردشگران فراهم باشد.در مجموع، در شرايطي كه رونق صنعت گردشگري مي تواند موجب تحول اقتصادى، كسب درآمد و همچنين اشتغال زايي در كشور شود و حضور گردشگران به ويژه گردشگران مسلمان در ايران مي تواند در زدودن تصوير نامناسب و غيرواقعي كه كشورهاي غربي با تبليغات گسترده خود عليه كشورمان ترسيم كرده اند، مؤثر باشد، آيا بهتر نيست مسئولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و برنامه ريزان كشور توجه ويژه اي به ظرفيت هاي موجود به ويژه در بخش زيارتي و مذهبي داشته باشند تا شايد از اين طريق بتوانيم در آينده اي نه چندان دور، شاهد رونق صنعت توريسم و جذب توريست زيارتي بيشتري به كشور باشيم.گردشگري مذهبي در ايران با وجود 8 هزار و 919 مكان مذهبي مقدس، هنوز فاقد ساماندهي تخصصي و متمركز بوده و اين وضعيت نابسامان حتي در شهرهاي مهمي چون مشهد و قم نيز مشاهده مي شودتنها اگر از جمعيت 300 ميليون نفري شيعيان يك درصد را بتوانيم به ايران جذب كنيم، رقم 3 ميليون گردشگر خارجي مذهبي علاوه بر ارائه چهره واقعي از كشورمان در دنيا، براي اقتصاد ما نيز تعيين كننده خواهد بودر كل كشور 5 هزار و 800 بقعه متبركه به عنوان آرامگاه هاي امام زادگان ثبت شده است كه از اين تعداد، يك هزار و 200 بقعه به دليل حائز شرايط معمارى، فرهنگي و تاريخي بودن، در فهرست آثار ملي

به ثبت رسيده استhttp://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.aspx?MagazineNumberID=6722id=80053

هاي مختلف به كمك فناوري هاي امروزي كاري آسان و بي دردسر به نظر برسد، اما تعداد كثيري از انديشمندان اين گونه فكر نمي كنند. براي آنكه بتوانيم به مكاني دوردست سفر كنيم ، مجبوريم به مقدار زياد سوخت هاي فسيلي به كار ببريم كه از منابع محدود تامين مي شوند . طبق تازه ترين تحقيقات مشخص شده ، سفر هاي هوايي همه ساله بيشترين سوخت را در جهان مصرف مي كنند و در مقابل بيشترين آسيب را به محيط زيست وارد مي كنند . اين سفر ها موجب مي شوند ميزان كربن موجود در محيط زيست سالانه دو تا سه درصد افزايش پيدا كند و اين طور كه پيش بيني شده ، رقم ياد شده براي سال 2015 به 5 درصد و براي سال 2050 به 10 درصد خواهد رسيد . پس از هواپيما ها، اتومبيل ها بيشترين آسيب را به محيط زيست وارد مي كنند تا در معرض ابتلا به بيماري هاي مختلف قرار گيريم . همه اين خطرات به علت رشد صنعت جهانگردي و افزايش استقبال مردم براي سفر به سرزمين هاي مختلف است . اما آيا براي اين مساله راه حلي وجود دارد ؟جهانگردي چيست؟طبق تعريف سازمان بين المللي جهانگردي، جهانگرد به فردي گفته مي شود كه براي مدتي از محل سكونت خود خارج شود و با هدف تفريح ، تجارت يا ... در مكاني ديگر اقامت كند. جهانگردى واژه اى است فارسى به مفهوم "جهان گردنده و آنكه در اقطار عالم بسيار سفر كند". جهانگردى ظاهراً معادل سياحت (عربي) و توريسم (فرانسه) است. "سياحت" در عربى به معناى زياد سفر كردن است

و سياح يا معادل فارسى آن، جهانگرد، كسى است كه زياد سفر مى كند. اما در زبان رايج فارسي، از نظر كمّي، تفاوتى ميان جهانگردى و مسافرت يا سفر وجود دارد. يعنى اغلب فارسى زبانان جهانگردى را مترادف با زياد سفر كردن مى دانند، در حالى كه واژه هاى ”سفر و مسافرت“ به سفرهاى كوتاه مدت دور يا نزديك نيز مربوط مى شود. با وجود اينكه در زبان فارسى گفتارى و نوشتارى استفاده از واژه هاى "جهانگردى و جهانگرد" به جاى سفر و مسافرت و مسافر مرسوم است، به كار بردن واژه هاى مزبور در گفتگوى ميان مردم چندان نيست و بيشتر مردم ترجيح مى دهند واژه هاى مسافرت، سفر و مسافر را به كار برند. جهانگردي مجازي« جهانگردي مجازي » در اصل يك اقدام اقتصادي است كه خدمات آن از سوي بسياري از شركت هاي فعال در اين حوزه عرضه مي شود و افرادي نظير روزنامه نگاران ، عكاسان ، جغرافي دانان ، نويسندگان و ... را به كار مي گيرد تا بتواند خدمات بهتري را به مردم ارائه دهد .با وجود آنكه بيش ازچهل سال از راه اندازي شبكه جهاني اينترنت مي گذرد، اين دنيا و عرصه ي مجازي تنها در سال هاي اخير توانسته است بخش هاي مختلف زندگي مردم را تحت تاثير واقعي قرار دهد و بيشتر صنايع را به خود وابسته كند. از جمله صنايعي كه دنياي مجازي اين روز ها تاثيرات زيادي روي آن گذاشته و باعث رونق آن شده ، صنعت جهانگردي است .در گذشته اين گونه بيان مي شد اگر يك فرد پس از پشت سر گذاشتن مسافتي مشخص به مقصد مورد نظر برسد يك جهانگرد محسوب

مي شود ، اما امروزه با روي كار آمدن ابزار هاي اينترنتي كه بعد زمان و مكان را از زندگي هاي مردم حذف كرده ، ديگر پيمودن اين مسافت ها ارزشي نخواهد داشت. اقدامات مختلف صاحبان صنعت جهانگردي براي عرضه خدمات بيشتر و بهتر به مردم باعث شده توجه آنها براي سفر هاي داخلي و خارجي بيشتر شود ، چنان كه يك آمار رسمي نشان مي دهد در سال 2004 ميلادي بيش از 763 ميليون نفر به مناطق مختلف دنيا سفر كرده اند . سازمان بين المللي جهانگردي پيش بيني مي كند صنعت جهانگردي با سرعت سالانه چهار درصد به رشد خود ادامه دهد و در اين ميان احتمال مي رود تا سال 2020 ، اروپا همچنان به عنوان جذاب ترين منطقه براي جهانگردان جهاني موقعيت خود را حفظ كند .تور مجازييكي از مسائلي كه وارد صنعت جهانگردي شده ، راه اندازي « تورهاي مجازي » است . اين قبيل تور ها به كمك تصاوير ويدئويي و عكس هاي سه بعدي ، چشم انداز هاي زيبايي را از محل سفر عرضه مي كند تا تمايل فرد براي انجام اين مسافرت افزايش يابد . مسوولان تور هاي مجازي معمولاً عكس هايي را روي اينترنت به نمايش مي گذارند كه بسيار با كيفيت است و در يك صحنه مي تواند تمام جزئيات يك مكان خاص را نمايان كند . براي تهيه اين قبيل تصاوير ، عكاس مجبور است چند عكس را از قسمت هاي مختلف فضاي مورد نظر تهيه كرده و آنها را به صورت ماهرانه يي در كنار يكديگر قرار دهد . امروزه لنز ها و

نرم افزارهاي مخصوصي ساخته شده اند كه توليد اين قبيل عكس ها را بسيار آسان مي كنند و به فرد امكان مي دهند تنها با گرفتن چند عكس به صورت پشت سرهم ، چشم انداز وسيعي از يك مكان را در اختيار داشته باشند .« تور مجازي » اين امكان را براي افراد فراهم مي كند تا در آن واحد ، از طريق اينترنت يك مكان را با تمام جزئياتش مشاهده كنند . امروزه بسياري از شركت هاي صنعتي از اين فناوري براي بازاريابي هاي جهاني استفاده مي كنند تا توليدات و خدمات شان را آسان تر به فروش برسانند . طي چند سال گذشته كيفيت ، كارآمدي و در دسترس بودن تور هاي مجازي به ميزان زيادي ارتقا يافته ، به طوري كه برخي وب سايت ها به كاربران اجازه مي دهند از داخل كامپيوتر شخصي خود و نقشه يي كه در اختيار آنها قرار گرفته تور را كنترل كنند . به هر حال ، با توجه به اينكه صنعت جهانگردي همانند ديگر صنايع دنيا با سرعت زياد در حال رشد است ، كارشناسان بر اين باورند كه تور هاي مجازي در آينده نزديك پر رونق ترين بخش اين صنعت محسوب خواهند شد و به اين وسيله زندگي مردم را در سراسر جهان تحت تاثير خود قرار خواهند داد .اين سرويس هاي جديد به افراد كمك مي كند بليت هواپيما ، بليت هتل و ديگر خدمات مورد نياز خود را در اينترنت و بدون صرف زمان براي مراجعه به شعب شركت هاي مذكور تهيه كنند. از جمله مباحثي كه اين روز ها بسيار مورد

توجه قرار گرفته ، « جهانگردي مجازي » است . اين نوع به خصوص جهانگردي به افراد امكان مي دهد پيش از آنكه به صورت فيزيكي سفر خود را آغاز كنند ، به صورت مجازي و از طريق ابزار هاي اينترنتي وارد محل مورد نظر شان شوند و با در اختيار گرفتن برنامه هاي تلويزيوني ، مقاله ها ، گزارش هاي منتشر شده در نشريات ، كتاب ها و ... درباره آن مكان ، مزايا و معايب اين سفر را دريابند و به راحتي در مورد انجام سفر تصميم گيري كنند . جهانگردي مجازي و كشور هاي آسيايي و اروپاييجهانگردي مجازي در اروپا: مديران مراكز جهانگردي در شمال غرب اروپا دريافته اند كه اگر مي خواهند بازار خود را رونق بخشند، بايد هرچه سريع تر سايت اينترنتي مشتركي را راه اندازي كنند و در آن به معرفي خدمات خود بپردازند.جهانگردي مجازي دولت بريتانيا- انگليس: دولت بريتانيا با داشتن تجربه اي موفق در زمينه جهانگردي مجازي قصد دارد كه از اين پس سرمايه گذاري هاي بيشتري را در اين زمينه انجام دهد. سال گذشته مقامات جزاير ولز واقع در بريتانيا به ميزان قابل ملاحظه اي با كاهش جهانگردان داخلي و خارجي براي بازديد از اين منطقه مواجه شدند. اين امر كه اقتصاد ولز را با آسيب هاي زيادي مواجه كرد، مسوولان دولتي را واداشت تا براي جبران خسارات وارد شده از اينترنت و ابزارهاي اينترنتي استفاده كنند. از زمان ورود اينترنت به صنعت گردشگري ولز، تعداد مسافران داخلي و خارجي اين منطقه تا چند برابر افزايش يافته و در مقابل، رضايتمندي افراد براي استفاده از خدمات عرضه شده به آن ها بالاتر رفته است. سال گذشته دولت

بريتانيا براي آنكه وب سايتي را با خدمات جهانگردي راه اندازي كند، بيش از 13 ميليون پوند سرمايه گذاري كرد و در آن اطلاعات كامل و جالبي را در مورد تمام اماكن ديدني بريتانيا قرار داد. با اين وجود بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه اين سايت تنها به جذب مسافران داخلي بريتانيا كمك خواهد كرد. بايد توجه داشت كه سياست هاي جذب مسافران داخلي و خارجي در دنياي مجازي با يكديگر متفاوت است و اگر اين تفاوت توسط مسوولان سايت ها به درستي تشخيص داده نشود، مراكز جهانگردي مشتريان خود را از دست خواهند داد. جهانگردي مجازي و كشورهاي آسيايي: اگرچه كشورهاي اروپايي با در اختيار داشتن سرمايه و فناوري بيش از ديگر مناطق دنيا موفق به جذب جهانگردان شده اند، تحليل جداول منتشر شده از سوي سازمان بين المللي جهانگردي نشان مي دهد كه كشورهاي آسيايي نيز در سال هاي اخير موفقيت هاي فراواني را در اين زمينه كسب كرده اند. اين طور كه گفته شده، كشور چين در سال گذشته توانسته با پيشي گرفتن از ايتاليا رتبه خود را در ليست كشورهاي موفق در جذب توريست بالا بياورد. در اين ميان هنگ كنگ نيز توانسته نام خود را در بين 10 كشور برتر دنيا جاي دهد كه اين امر نشان مي دهد صنعت جهانگردي براي كشورهاي آسيايي هم مهم تلقي مي شود.ايران و گردشگري الكترونيك مقوله گردشگري از جمله مواردي است كه به مدد فضاي جديد و سايبر به وجود آمده در كنار شكل سنتي خود، چهره نويني نيز كسب كرده و آن گردشگري مجازي يا محبث گردشگري در فضاي مجازي اينترنت است. در شرايطي كه خوشبختانه در ايران نيز نگاه رسمي به مقوله توريسم از حد

تعاريف فراتر رفته و به صنعتي بودن اين مقوله اذعان نسبي حاصل شده است، شايد لا زم باشد با بازنگري در عملكرد سنتي فعالا ن اين صنعت پرسود اما متاسفانه ضعيف در كشوري كه ظرفيت خوبي براي سرمايه گذاري بيشتر در اين زمينه دارد، لزوم بهره مندي از فضاي سايبر در راستاي توسعه صنعت گردشگري مطرح شود امري كه با توجه به فضاي خاص فرهنگي و اجتماعي ايران مي تواند بسيار مفيد واقع شود. هر چند در حال حاضر وب سايت ها، وبلا گ ها و تيز ر هاي الكترونيك زيادي در زمينه توريسم ايراني فعال هستند و بنا به امكانات و سليقه و متد طراحان دريچه هاي بسيار ارزشمندي به روي مشتريان خارجي اين صنعت باز كرده اند. اما بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه قرار نيست ما در اين زمينه همچون موارد ديگر فاصله اي بعيد با دنيا داشته باشيم.  توجه بيشتر به برنامه ريزي در زمينه گردشگري در ايران از آن رو لا زم است كه يك معرفي خوب در مدتي بسيار كوتاه و يك تصوير تاثيرگذار در كوتاه ترين زمان در فضاي سايبر مي تواند در جذب مشتري موثر باشد. براي درك بهتر فاصله كنوني گردشگري سايبر در ايران با ديگر مناطق جهان كافي است تنها چند صفحه وب مرتبط با اين مقوله در كشور هاي ديگر را مشاهده كنيم. از وب سايت هتل ها گرفته تا شهر داري ها و شركت هاي فعال در زمينه توريسم. آنگاه مي بينيم كه ديگران با امكانات نرم افزاري برابر با ما چه كارهايي انجام مي دهند. يقيناً منظور ما شبيه سازي و كپي برداري از كار هاي ديگران نيست به ويژه اينكه برنامه نويسان و طراحان ايراني صفحات وب، خود هر كدام ايده پردازان ماهري هستند و در صورت وجود

بازار رقابتي در اين زمينه مي توانند خلا قيت خود را به ظهور برسانند. بدون شك اولين شرايط ارتقاي وضعيت گردشگري در ايرن داشتن سواد سايبر است. سواد سايبر به معناي روان بودن در دريافت هاي سايبر است. امروزه سواد به چهار سطح سواد پايه اي، سواد كاركردي، سواد فناورانه و سواد اطلا عاتي طبقه بندي مي شود و داشتن سواد در هر چهار سطح مذكور به سهولت كار در عصر سايبر مي انجامد. با چنين سطح توانايي است كه مي توانيم در عرصه معرفي ظرفيت هاي توريستي خود اقدام كنيم. ارائه مفاهيم به صورت دو يا چند زبانه شرط بعدي موفقيت بيشتر است. بدين منظور به منابع الكترونيك اطلا ع رساني قوي نياز داريم كه بتوانيم به كمك آنها گسترده متنوعي از كاربران را مورد خطاب قرار دهيم. سخن پايانيبراي توسعه جهانگردي مجازي بايد نسبت به موارد زير اهتمام ورزيم: ايجاد نهادي تحت عنوان مركز گردشگري مجازي در سازمان ايرانگردي، بازبيني، اصلاح و مديريت سايت هاي اطلاع رساني مراكز گردشگري در اينترنت، دخالت دادن وزن گردشگري مجازي در چشم انداز گسترش صنعت گردشگري، ايجاد و تدوين دوره هاي آموزش الكترونيكي توسعه گردشگري در مراكز دانشگاهي، توجه به اطلاع رساني الكترونيكي رسمي پتانسيل هاي گردشگري در رسانه هاي جهان، تبليغ سايت هاي گردشگري رسمي در كليه سايت هاي دولتي كشور در وب، راه اندازي پايگاه هاي اطلاع رساني ديجيتالي درون شهري، ايجاد كارت هاي الكترونيكي اعتباري براي استفاده از مراكز گردشگري و فروش آن از طريق وب براي مخاطبان داخلي و بين المللي و... . امكانات فضاي مجازي كه روز به روز در حال افزايش است به ما اين امكان را مي دهد تا تصوير ديجيتال، فيلم هاي ويدئويي و

گرافيك هاي زيبايي از جاذبه هاي اكوتوريسم فولكوريك و فرهنگي خود را در اختيار كاربران قرار دهيم اما ما متاسفانه در اين زمينه نيز آنچنان كه بايسته و شايسته است كار نكرده ايم. بديهي است ارتقاي سطح صنعت گردشگري منوط به فراهم بودن مولفه هاي متعدد دولتي و غيردولتي است كه اگر واقعاً گردشگري را صنعت مي دانند بايد صنعتي در مورد آن فكر و عمل كنند.

     انگليسي:              1 ) Management            2 ) Tourism        عنوان مقاله :نقش مديريت در توسعه صنعت گردشگريچكيده :كشورمان ايران به عنوان يكي از كشورهاي مستعد در زمينه صنعت گردشگري مورد توجه گردشگران ساير كشورها ميباشد و در زمينه سرمايه گذاري نيز صاحبان سرمايه و سرمايه گذاران بين المللي در اين صنعت نيز توجه ويژه اي به ايران دارند ولي چرا رشد اين صنعت در كشورمان بسيار كند و نامحسوس است. يكي از علل آن ضعف مديريت كلان، قوانين و دولتي بودن ديدگاه مديران در تمام سطوح در اين صنعت ميباشد كه ميتوان با اصلاح سيستم مديريت و با استراتژيك خاصي زمينه هاي رشد و شكوفائي اين صنعت مولد را ايجاد كرد.مقدمه : در ابتدا براي آشنائي بيشتر با صنعت گردشگري به تاريخچه اين صنعت مي پردازيم :براي اولين بار بصورت رسمي در سال 1937 كلمات توريست و توريسم توسط سازمان ملل مورد استفاده قرار گرفت ولي پيشينه اين صنعت به سالها قبل از اين تاريخ برميگردد. كشور انگلستان در ميان كشورهاي اروپائي از اولين كشورهائي بود كه به اين صنعت روي آورد و با صنعتي شدن كشورها در غرب فرهنگ توريسم در بين مردم رواج يافت. و با اختراع راه آهن اين صنعت به يك صنعت بين المللي مبدل گرديد. و بدين ترتيب اين صنعت ابتدا در اروپا و سپس در ساير قاره ها گسترش يافت. ولي امروزه توجه دولتمردان و صاحبنظران بيش از پيش به اين صنعت معطوف گرديده تا آن حد كه براي توسعه اين صنعت بودجه هاي بيش از بودجه هاي دفاعي در  نظر گرفته ميشود.* * *صنعت گردشگري :در ساليان اخير 

بدليل اهميت گردشگري از آن بعنوان يك صنعت نامبرده ميشود و اين صنعت به اندازه اي درآمدزا و پرسود ميباشد كه بسياري از كشورها به اندازه درآمد نفتي كشورمان ايران از اين صنعت كم هزينه و پرسود درآمدزائي كرده اند.صنعت گردشگري و يا اصطلاحاً صنعت توريسم، سومين صنعت مولد شغل و سرمايه بعد از صنعت نفت و خودرسازي ميباشد. به همين دليل در دهه هاي اخير بسياري از دولتها، مسئولين اقتصادي و صاحبنظران با حساسيت بيشتري به گسترش اين صنعت روي آورده اند و در تلاش هستند سهم بيشتري از بازار جهاني اين صنعت را براي جوامع خود به ارمغان ببرند. گردشگري در چند دهه اخير به يكي از مهمترين بخش هاي فعاليت اقتصادي كشور ها تبديل شده است. بر اساس پيش بيني سازمان جهاني جهانگردي UNWTO تا سال 2020 درآمد حاصل از توريسم بين الملل به 6/1 ميليارد دلار برسد. اين صنعت بعنوان يك سيستم جهاني بخش قابل توجهي از توليد ناخالص جهان را به خود اختصاص داده است. صنعت گردشگري از ديدگاه اقتصاد :  اقتصاد دانان از صنعت گردشگري بعنوان يك صنعت مولد سرمايه و اشتغال زا نام ميبرند و توجه خاصي به اين صنعت دارند لذا معتقدند توسعه صحيح گردشگري به لحاظ اقتصادي موجب افزايش ارز آوري مي شود. صاحبنظران علم اقتصاد معتقدند اگر كشوري بتواند از پتانسيلها استفاده كرده و چرخهاي اين صنعت را در كشورش به حركت درآورد شاهد شكوفائي شگرفي در سطح اقتصاد كشور خواهند بود. تاثير اين صنعت از جهات مختلف قابل بررسي و مهم است كه به تعداد از اين مولفه ها در زير اشاره شده است

:- ورود ارز به كشور    - اشتغال در بسياري از زمينه ها    - پويائي بازار خرده فروشي  - فعال شدن فرودگاهها و سيستم هاي حمل و نقل        - افزايش سرمايه گذاري- افزايش توليدات محلي و بومي و صنعتي(صنايع دستي و محصولات فرهنگي)- افزايش ميزان سرمايه گذاري بخش خصوصي (هتل سازي و ساير خدمات مرتبط)و بسياري از موارد ديگر كه هر يك به تنهائي قابل بررسي و مطالعه ميباشد.صنعت گردشگري از ديدگاه اسلام :دين مبين اسلام نسبت به مفهوم گردشگري و سياحت ديدگاه خاص و متفاوت دارد. اسلام گردشگري را حمل بر امور والا و ارزشهاي اخلاقي مي كند. يكي از اين ديدگاهها، سير و سفر در كشورها براي گردش، آشنائي، جستجو و كشف و نه براي كسب درآمد و اقامت گزيدن مي باشد. در تفكر ديني اسلام براي جهانگردي كاركردي خاص مورد توجه قرار گرفته است، به گونه اي كه حركت در زمين براي رسيدن به دركي بالا جهت ستايش قدرت مطلق و تامل در نظام آفرينش خداوند باريتعالي از سفارشهاي موكد قرآني است.در خصوص فوايد سفر و مسافرت از ائمه اطهار و نبي اكرم (ص) احاديث و روايتي ذكر شده است. البته در اسلام علاوه بر اينكه به فوايد آن اشاره شده است محدوديتهاي را هم براي بعضي از سفرها در نظر گرفته است.در رواياتي، مسافرت مورد تشويق قرار گرفته و فوايد معنوي و مادي آن يادآوري شده است. از جمله در حديث نبوي آمده است: سافروا تصحوا، سافروا تغنموا؛ مسافرت كنيد تا سلامتي و عافيت يابيد. مسافرت كنيد تا بهره مند شويد. در حديثي ديگر از پيامبر صلي الله عليه و آله

آمده است: سافروا تصحوا و ترزقوا؛       (( مسافرت كنيد تا سلامتي و روزي پيدا كنيد.))حال با توجه به شريعت اسلام و بهره گيري از فرامين دين مبين اسلام ما ميتوانيم بعنوان يك كشور اسلامي بنيان گذار صنعت گردشگري اسلامي باشيم  و مديران با برنامه ريزي دقيق و با بهره گيري از صاحبنظران اسلام نسبت به تعريف صنعت گردشگري اسلامي اقدام كنند.موقعيت ايران در صنعت گردشگري :بر اساس گزارش سازمان جهاني گردشگري، ايران رتبه 10 جاذبه هاي باستاني و تاريخي و رتبه پنجم جاذبه هاي طبيعي را داراست با اين وجود از لحاظ بهره برداري از اين منابع در جايگاه مطلوبي قرار نگرفته است. در حالي كه سهم ايران با وجود رتبه ممتازش در جاذبه هاي جهانگردي از درآمد گردشگري جهان حتي به يك درصد هم نمي رسد.كشور پهناور ايران با ويژگيهاي طبيعي و اقليمي خاص و همچنين آثار تاريخي و هنري براي علاقه مندان به گردشگري مقصد بسيار مستعدي ميباشد و همچنين در سطح بين المللي هم به دلايل ويژگيهاي جغرافيائي و قرار گرفتن در راه شرق آسيا و اروپا (جاده ابريشم) مورد توجه ميباشد. كشور ايران در گروه كشورهاي برتر جهان از نظر قابليت هاي طبيعي و تاريخي است. تنوع زيستي و وجود چهار فصل كامل و جاذبه هاي طبيعي بي همتا در كنار فرهنگ اصيل ايراني بيانگر قابليت بالاي توسعه گردشگري در ايران است. اين ويژگيها فرصت بي نظيري را در اختيار ايران قرار داده است تا با توسعه صنعت گردشگري كشورمان، از ديدگاه فرهنگي ايران را به عنوان يكي از گهواره هاي تمدن در سطح بين الملل معرفي نماييم.وضعيت ايران در صنعت

گردشگري : در ده سال گذشته تا به امروز بسياري از كشورهاي اطراف ايران با هدف جذب گردشگر بيشتر با تمام توان پا به ميدان اين صنعت گذاشته اند و بر درآمدهاي ملي خود افزوده اند و از مزاياي توريسم و سرمايه گذاري در اين زمينه سود هنگفتي را براي كشورشان بوجود آورده اند ولي متاسفانه كشورما ايران با وجود بسياري از ويژگيهاي لازم براي صنعت گردشگري نتوانسته است در اين ميدان سهم واقعي خود را بدست آورد و از رقيبان تازه به دوران رسيده خود بسيار فاصله دارد. با توجه به اينكه مديران و مسئولين دولتي با وجود وضع قوانين حمايتي براي اين صنعت، نتوانسته اند به اهداف اصلي خود برسند، نياز به بازنگري و تغييراتي در ساختار ساختمان اين صنعت در كشورمان ضروري احساس ميشود.موانع رشد صنعت گردشگري در ايران : علي رقم  آنكه ايران يكي از كشورهاي مستعد در زمينه گردشگري محسوب ميشود اما به دلايل بسياري رشد اين بخش در كشورمان در مقايسه با ساير كشورهاي منطقه مطلوب و قابل توجه نبوده است. كارشناسان و صاحبنظران دلايل فراواني را بعنوان موانع بر سر راه رشد اين صنعت بيان نموده اند كه مختصراً به هر يك از آنها ميپردازيم.1- ضعف مديريت كلان در صنعت گردشگري :مديريت كلان در بحث صنعت گردشگري از مهمترين مولفه هاي موفقيت در اين صنعت نوظهور ميباشد. با توجه به اينكه مديريت كوتاه مدت و سطحي نگر در صنعت گردشگري جوابگو نخواهد بود و اين صنعت را به مرحله سود دهي نخواهند رساند لذا مديريت دولتي و ديگاههاي سيستم هاي دولتي پاسخگوي نيازهاي اين صنعت نخواهند بود. در

صنعت گردشگري ايجاد زيرساختهاي لازم به همراه برنامه ريزهاي كوتاه مدت و بلند مدت ميتواند اين صنعت را به شكوفائي برساند، لذا مديريت دولت به دليل كوتاه بودن عمر مسئوليت شان و تغييرات مديريتي در تمام سطوح سازماني، اجراي برنامه ريزهاي بلند مدت امكان پذير نمي باشد و همچنين تغييرات پي در پي مديران، اجراي برنامه هاي كوتاه مدت را هم مختل مي كند، و از همه مهمتر نبود احساس رقابت در ميان مديران دولتي باعث مي شود تا صنعت گردشگري توسعه نيابد و علاوه بر آثار اقتصادي منفي باعث تخريب آثار تاريخي، هنري و محيط زيست و طبيعت هم گردد. در كشور، صنعت گردشگري بصورت دولتي و نهادي اداره ميشود. تصميم گيري ها و اجراي تصميمات همه توسط دولت صورت ميگيرد، بيشتر هتلها توسط بخش دولتي اداره ميشوند، شركتهاي هواپيمائي همه به نوعي وابسته به دولت هستند. لذا براي پويائي و افزايش مزيت نسبي و ايجاد رقابت، بايد بخش هاي خدماتي از قبيل هتلها، شركتهاي حمل ونقل و فرودگاهها به بخش خصوصي واگذار شود تا در محيط رقابت به ارائه خدمات بهتر روي آورند تا شاهد رشد و پويائي در اين صنعت باشيم و از آثار مثبت آن بهره مند گرديم.  2- عدم توجه به توسعه منابع انساني در صنعت گردشگري :  يكي ديگر از مشكلات ما در اين صنعت عدم توسعه منابع انساني ميباشد. بيشتر نيروهاي بكار گرفته شده در صنعت جهانگردي عموماً از لحاظ علمي غير مرتبط با صنعت گردشگري ميباشند و در اين صنعت بدون توجه به ويژگيهاي اين صنعت و فقط با ديد تجاري و درآمد زائي وارد ميدان عمل

شده اند. كه اين خود باعث افزايش هزينه ها و آثار منفي و عدم توسعه گردشگري در كشورمان شده است. با تاسيس مدارس فني و حرفه اي و دانشگاهها و مراكز آموزش عالي مرتبط با صنعت گردشگري بايد به تربيت نيروهاي متخصص و كارآمد بپردازيم و نيروهاي موجود را با برگزاري دورهاي كوتاه مدت علمي و آموزشي با تكنولوژي و علم روز در صنعت گردشگري آشنا سازيم و با برگزاري سمينارهاي تخصصي براي مديران از تجربيات ساير كشورها بهره ببريم.3- ضعف در اطلاع رساني و تبليغات در زمينه جذب گردشگر: يكي ديگر از مهمترين عوامل جذب گردشگر از ساير كشورها اطلاع رساني و تبليغات در خصوص كشور ايران و امكانات و جاذبه هاي گردشگري آن ميباشد كه متاسفانه سازمانها و نهادهاي درگير با صنعت گردشگري كه متواليان اصلي اين صنعت ميباشند در اين خصوص فعاليتي ندارند و يا بسيار ضعيف عمل كرده اند. لذا گردشگران خارجي بدليل عدم آشنائي با كشورمان، نام ايران را بعنوان يكي از مقاصد گردشگري در ليست خود قرار نمي دهند در صورتي كه كشورهاي نوظهوري همچون كشور امارات متحده عربي با تبليغات گسترده اقدام به جذب گردشگران خارجي مي نمايد و سالانه درآمد كلاني از اين صنعت دارد. لذا بايد با تهيه برنامه هاي تلويزيوني و فيلمهاي مستند در خصوص جاذبه هاي گردشگري ايران و پخش آنها از شبكه هاي تلويزيوني بين المللي زمينه هاي آشنائي با ايران را براي گردشگران خارجي فراهم كرد.4- ساير  موانع رشد صنعت گردشگري در ايران : با پيروزي انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني (ره) در كشورمان ايران و كوتاه شدن دست استعمارگران غربي

از منافع ملي، بسياري از كشورهاي غربي با ايجاد جنگ رواني و تبليغات منفي توسط رسانه هاي بين المللي و نشان دادن چهره منفي از كشورمان باعث تغيير مسير بسياري از گردشگران شدند و بعد از آن با آغاز جنگ تحميلي و نا امن نشان دادن ايران به مردم جهان باعث كاهش جذب گردشگران خارجي به مقصد ايران شديم. اين دو عامل هم خود نقش مهمي را در عدم رشد صنعت گردشگري در ايران داشتند ولي با مديريت خاص، ميتوانستيم آثار اين عوامل را كم رنگ و حتي خنثي كنيم.عوامل و عناصر موثر در صنعت گردشگري : در صنعت گردشگري بخش دولتي و خصوصي مكمل همديگر هستند و نبود يكي از آنها باعث نا كارآمدي وجود ديگري ميشود، لذا بايد بخش دولتي و بخش خصوصي هر يك در جايگاه خود قرار بگيرند تا شاهد رشد و شكوفائي اين صنعت باشيم.- بخش دولتي با ايجاد زيرساختهاي ميتواند نقش اساسي را در توسعه اين صنعت داشته باشد. يكي از مهمترين وظايف بخش دولتي، مديريت كلان و تعيين سياست هاي كلي در اين صنعت باشد. با مطالعه بر پتانسيلهاي موجود در ايران، نقشه و طرح جامع گردشگري را براي كشور تدوين كنند و با تخصيص بودجه زير ساختهاي لازم براي سرمايه گذاري بخش خصوصي را مهيا  كنند. با گسترش جاده ها، تجهيز فرودگاهها و ترميم و اصلاح سيستم هاي حمل و نقل زمينه هاي امنيت و آرامش خاطر گردشگران را ايجاد كنند. با وضع قوانين و مقررات بستر سازي جهت ايجاد امنيت رواني و اجتماعي براي گردشگران و جهانگردان كه فاكتور مكمل و بسيار مهمي در راستاي توسعه

صنعت گردشگري است صورت گيرد. به توسعه منابع انساني و ايجاد مراكز آموزشي تخصصي بپردازند. با تدوين قوانين حمايتي از سرمايه گذاري در اين صنعت راه را براي سرمايه گذاران داخلي و خارجي هموار سازند. با تبليغات و اطلاع رساني، زمينه هاي لازم را براي سفر گردشگران به ايران ايجاد كنند.ميتوان به اين نتيجه رسيد مديريت كلان و متخصص در صنعت گردشگري حرف اول را ميزند. برنامه ريزي بلند مدت و كوتاه مدت به همراه استراتژيك ميتواند زمينه هاي لازم جهت توسعه و گسترش اين صنعت را در پيش داشته باشد. - بخش خصوصي با احساس امنيت اقدام به سرمايه گذاري ميكند، بخش خصوصي با در نظر گرفتن طرح جامع گردشگري كه توسط مديريت كلان تدوين شده است بايد طراحهاي خود را به اجرا بگذارد، ساخت هتلها و تاسيسات گردشگري و ايجاد دفاتر خدمات مسافرتي و ارائه تورهاي ايرانگردي و ارائه اطلاعات به گردشگران جهت سفر به شهرهاي مختلف ايران دامنه توسعه صنعت توريسم و گردشگري را گسترش ميدهند و منجر به پوياي گردشگري در كشور خواهند شد.   - تامل بخش خصوصي و دولتي هم جايگاه خاص خود را دارد. پس از ارائه طرح جامع گردشگري و سياستهاي كلي براي اين صنعت از سوي مديريت كلان دولتي و آغاز به فعاليت بخش خصوصي، نياز به تامل اين دو بخش بيشتر احساس ميشود زيرا زمينه هاي لازم براي جذب گردشگر مهيا شده حال بايد بخش دولتي با برنامه ريزي هاي كوتاه مدت مانند برگزاري نمايشگاههاي ايران شناسي و ايرانگردي در ساير كشورها اقدام نمايد و امكان بازار يابي را براي شركتهاي خصوصي ميسر سازد تا با

معرفي خدمتشان به گردشگران بتوانند زمينه هاي جذب حداكثري را امكان پذير نمايند. از ديگر اقدمات اين دو بخش ميتوان به توليد برنامه هاي راديوئي و تلويزيوني، تهيه فيلم هاي سينمائي و مستند از جاذبه هاي گردشگري و ايرانگردي به زبانهاي پر مخاطب و پخش آنها در شبكه هاي بين المللي اشاره كرد. همچنين ميتوان به تهيه و چاپ راهنماهاي گردشگري به زبانهاي مختلف و توزيع آنها از طريق سفارتخانه هاي ايران در كشورهاي ديگر نيز اشاره نمود.در صنعت گردشگري بخش دولتي و خصوصي به همراه هم ميتوانند به نتايج مطلوب برسند و هر يك به تنهائي فقط قسمتي از چرخهاي اين صنعت را بگردش در مي آورند و در صورت ناديده گرفتن هر يك از اين دو بخش قطعاً به بازده مثبت و شكوفائي در اين صنعت نخواهيم رسيد و حتي بهره برداري ناپايدار از عرصه هاي طبيعي ميتواند موجبات نابودي منابع طبيعي را بهمراه داشته باشد و هزينه هاي جبران ناپذيري را به كشور تحميل نمايد.شناسائي فرصت هاي پنهان گردشگري در ايران و اثرات آن بر جامعه  : در كشور ما ايران فرصت هاي گردشگري فراواني وجود دارد كه تاكنون به آنها پرداخته نشده است. مديريت كلان در صنعت گردشگري بايد فرصت ها را در كشور شناسائي كرده و آنها را در طرح جامع گردشگري كشور بگنجاند و زمينه سرمايه گذاري را در آنها مهيا كند. گردشگري اسلامي و جاذبه هاي فرهنگي ميتواند بعنوان يكي از فرصت هاي مناسب براي كشور باشد. از ديگر فرصتها در اين صنعت ميتوان به گردشگر سلامت اشاره كرد كه باعث ميشود تا سالانه بدون توجه به زمان

خاص موجب سفر افراد براي دريافت خدمات پزشكي را مهيا كند. از ديگر فرصتهاي كه به آنها تاكنون توجه نشده وجود صحراها و كويرهاي فلات ايران ميباشد، سرمايه گذاري در اين مناطق، اشتغال زائي را به همراه خواهد داشت و اين امر از مهاجرت ساكنين اين مناطق به شهرها جلوگيري مي كند.توجه به اينگونه فرصتها علاوه بر اشتغال زائي و ايجاد درآمد، شاهد كاهش بسياري از ناهنجاريها همچون مشكلات امنيتي، فرهنگي و اجتماعي كه عامل اصلي همه آنها فقر ميباشد خواهيم بود.    نتيجه گيري :دستيابي كشور به موقعيت مطلوب در زمينه گردشگري در عرصه بين المللي بر اساس چشم انداز 20 ساله و قانون برنامه توسعه اجتماعي، اقتصادي و سياسي دولت جمهوري اسلامي ايران تدوين گرديده. با توجه به چشم انداز 20 ساله محقق شدن اين اهداف در صنعت گردشگري قطعاً بر رسيدن به اهداف ساير قوانين برنامه توسعه تاثير گذار خواهد بود. ورود گردشگر به كشور بيش از در آمدهاي نفتي براي ما درآمد و منفعت خواهد داشت، توسعه صنعت گردشگري موجب شكوفائي اقتصادي و كاهش بيكاري و اشتغال زائي خواهد شد و در مجموع توسعه پايدار در صنعت گردشگري اثراتش را در تمام بخشهاي اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي بسرعت نشان خواهد داد.بر اساس تصميمات گرفته شده در اجلاس مجمع جهاني unwto (سازمان جهاني جهانگردي) كشورمان به عنوان يكي از هشت عضو كميته برنامه ريزي unwto انتخاب و صاحب كرسيه ويژه شد و همچنين ايران به همراه هندوستان به عنوان اعضاي آسيايي شوراي اجرايي unwto انتخاب شدند. حال ميتوان ابراز اميدواري كرد كشورمان از اين پس نقش تعيين كننده تري در مجموعه سياستهاي

كلان جهانگردي در سطح بين المللي ايفا كند.  مديريت كلان متخصص و مسلط به علم روز در زمينه صنعت گردشگري ميتواند باعث رشد و شكوفائي اين صنعت شود و مديريت ضعيف ميتواند زيان اقتصادي در بر داشته باشد.لذا اگر بخواهيم در يك جمله اين بحث را كامل كنيم بايد بگوئيم مديريت كلان متخصص در اين صنعت حرف اول را ميزند ولي در امور اجرائي، خدماتي و سرمايه گذاري فقط بايد بعنوان قانونگذار، ناظر و حامي بخش خصوصي باشد و انجام امور خدمات رساني را به بخش خصوصي واگذار نمايد، در اين صورت شاهد صنعت گردشگري پويا، پايدار و درآمدزا خواهيم بود. *    *    *منابع و مآخذ :      1- طراحي مفهومي سيستم اطلاعات گردشگري و توريستي-مهرزاد سروشيان-پائيز و زمستان 1387 .2- اكوتوريسم تحول استراتژي اقتصادي در ايران- گرد آورنده : شهربانو شبستاني.3- جزوه آشنائي با كميته ملي طبيعت گردي.(تهيه شده توسط كميته)4- جهانگردي و امنيت اجتماعي – نويسنده : ايمان علمدار – فصل نو – مجله اينترنتي علوم اجتماعي – مهر 13845- گردشگري به عنوان يك سيستم – دكتر مهدي سقائي – وبلاگ شخصي6- گردشگري با رويكرد خدماتي – مجله صنعت حمل و نقل بهمن ماه 13867- زيان اقتصادي مديريت ضعيف گردشگري – روزنامه سرمايه شماره830 شهريور 13878- خبرگزاري موج – پرتال فارسي ( www.mojnews.com )