به چاپ رسید ، چاپ چهارم آن بسال 1387ش. است.

منابع اثر، نمایه ها، چکیده ها : ذریعه (9: 972) ، تاریخ ادبیات در ایران (2: 794) ، مجلس (8: 181) ، سپهسالار (4: 529).

موضوع : شعر فارسی -- قرن 10ق

شناسه افزوده : کتابخانه ملی پهلوی

دسترسی و محل الکترونیکی : http://dl.nlai.ir/UI/954b43bf-beb6-4045-a613-6ce344c44c33/Catalogue.aspx

و دد همه سیراب و می مکید****خاتم ز قحط آب سلیمان کربلا

زان تشنگان هنوز به عیوق می رسد****فریاد العطش ز بیابان کربلا

آه از دمی که لشگر اعدا نکرد شرم****کردند رو به خیمهٔ سلطان کربلا

آن دم فلک بر آتش غیرت سپند شد****کز خوف خصم در حرم افغان بلند شد

کاش آن زمان سرادق گردون نگون شدی****وین خرگه بلند ستون بی ستون شدی

کاش آن زمان درآمدی از کوه تا به کوه****سیل سیه که روی زمین قیرگون شدی

کاش آن زمان ز آه جهان سوز اهل بیت****یک شعلهٔ برق خرمن گردون دون شدی

کاش آن زمان که این حرکت کرد آسمان****سیماب وار گوی زمین بی سکون شدی

کاش آن زمان که پیکر او شد درون خاک****جان جهانیان همه از تن برون شدی

کاش آن زمان که کشتی آل نبی شکست****عالم تمام غرقه دریای خون شدی

گر انتقام آن نفتادی بروز حشر****با این عمل معاملهٔ دهر چون شدی

آل نبی چو دست تظلم برآورند****ارکان عرش را به تلاطم درآورند

برخوان غم چو عالمیان را صلا زدند****اول صلا به سلسلهٔ انبیا زدند

نوبت به اولیا چو رسید آسمان طپید****زان ضربتی که بر سر شیر خدا زدند

آن در که جبرئیل امین بود خادمش****اهل ستم به پهلوی خیرالنسا زدند

پس آتشی ز اخگر الماس ریزه ها****افروختند و در حسن مجتبی زدند

وانگه سرادقی که ملک محرمش نبود****کندند از مدینه و در کربلا زدند

وز تیشهٔ ستیزه در آن دشت کوفیان****بس نخلها ز گلشن آل عبا زدند

پس ضربتی کزان جگر مصطفی درید****بر حلق تشنهٔ خلف مرتضی زدند

اهل حرم دریده گریبان گشوده مو****فریاد بر در حرم کبریا زدند

روح الامین نهاده به زانو سر حجاب****تاریک شد ز دیدن آن چشم آفتاب

چون خون ز حلق تشنهٔ او بر زمین رسید****جوش از زمین بذروه عرش برین

رسید

نزدیک شد که خانهٔ ایمان شود خراب****از بس شکستها که به ارکان دین رسید

نخل بلند او چو خسان بر زمین زدند****طوفان به آسمان ز غبار زمین رسید

باد آن غبار چون به مزار نبی رساند****گرد از مدینه بر فلک هفتمین رسید

یکباره جامه در خم گردون به نیل زد****چون این خبر به عیسی گردون نشین رسید

پر شد فلک ز غلغله چون نوبت خروش****از انبیا به حضرت روح الامین رسید

کرد این خیال وهم غلط کار، کان غبار****تا دامن جلال جهان آفرین رسید

هست از ملال گرچه بری ذات ذوالجلال****او در دلست و هیچ دلی نیست بی ملال

ترسم جزای قاتل او چون رقم زنند****یک باره بر جریدهٔ رحمت قلم زنند

ترسم کزین گناه شفیعان روز حشر****دارند شرم کز گنه خلق دم زنند

دست عتاب حق به در آید ز آستین****چون اهل بیت دست در اهل ستم زنند

آه از دمی که با کفن خونچکان ز خاک****آل علی چو شعلهٔ آتش علم زنند

فریاد از آن زمان که جوانان اهل بیت****گلگون کفن به عرصهٔ محشر قدم زنند

جمعی که زد بهم صفشان شور کربلا****در حشر صف زنان صف محشر بهم زنند

از صاحب حرم چه توقع کنند باز****آن ناکسان که تیغ به صید حرم زنند

پس بر سنان کنند سری را که جبرئیل****شوید غبار گیسویش از آب سلسبیل

روزی که شد به نیزه سر آن بزرگوار****خورشید سر برهنه برآمد ز کوهسار

موجی به جنبش آمد و برخاست کوه کوه****ابری به بارش آمد و بگریست زار زار

گفتی تمام زلزله شد خاک مطمئن****گفتی فتاد از حرکت چرخ بی قرار

عرش آن زمان به لرزه درآمد که چرخ پیر****افتاد در گمان که قیامت شد آشکار

آن خیمه ای که گیسوی حورش طناب بود****شد سرنگون ز باد مخالف حباب وار

جمعی

که پاس محملشان داشت جبرئیل****گشتند بی عماری و محمل شتر سوار

با آن که سر زد آن عمل از امت نبی****روح الامین ز روح نبی گشت شرمسار

وانگه ز کوفه خیل الم رو به شام کرد****نوعی که عقل گفت قیامت قیام کرد

بر حربگاه چون ره آن کاروان فتاد****شور و نشور و واهمه را در گمان فتاد

هم بانگ نوحه غلغله در شش جهت فکند****هم گریه بر ملایک هفت آسمان فتاد

هرجا که بود آهوئی از دشت پا کشید****هرجا که بود طایری از آشیان فتاد

شد وحشتی که شور قیامت ز یاد رفت****چون چشم اهل بیت بر آن کشتگان فتاد

هرچند بر تن شهدا چشم کار کرد****بر زخمهای کاری تیغ و سنان فتاد

ناگاه چشم دختر زهرا در آن میان****بر پیکر شریف امام زمان فتاد

بی اختیار نعرهٔ هذا حسین او****سر زد چنانکه آتش از او در جهان فتاد

پس با زبان پر گله آن بضعهالرسول****رو در مدینه کرد که یا ایهاالرسول

این کشتهٔ فتاده به هامون حسین توست****وین صید دست و پا زده در خون حسین توست

این نخل تر کز آتش جان سوز تشنگی****دود از زمین رسانده به گردون حسین توست

این ماهی فتاده به دریای خون که هست****زخم از ستاره بر تنش افزون حسین توست

این غرقه محیط شهادت که روی دشت****از موج خون او شده گلگون حسین توست

این خشک لب فتاده دور از لب فرات****کز خون او زمین شده جیحون حسین توست

این شاه کم سپاه که با خیل اشگ و آه****خرگاه زین جهان زده بیرون حسین توست

این قالب طپان که چنین مانده بر زمین****شاه شهید ناشده مدفون حسین توست

چون روی در بقیع به زهرا خطاب کرد****وحش زمین و مرغ هوا را کباب کرد

کای مونس شکسته دلان حال ما

ببین****ما را غریب و بی کس و بی آشنا ببین

اولاد خویش را که شفیعان محشرند****در ورطهٔ عقوبت اهل جفا ببین

در خلد بر حجاب دو کون آستین فشان****واندر جهان مصیبت ما بر ملا ببین

نی نی ورا چو ابر خروشان به کربلا****طغیان سیل فتنه و موج بلا ببین

تنهای کشتگان همه در خاک و خون نگر****سرهای سروران همه بر نیزه ها ببین

آن سر که بود بر سر دوش نبی مدام****یک نیزه اش ز دوش مخالف جدا ببین

آن تن که بود پرورشش در کنار تو****غلطان به خاک معرکهٔ کربلا ببین

یا بضعهالرسول ز ابن زیاد داد****کو خاک اهل بیت رسالت به باد داد

خاموش محتشم که دل سنگ آب شد****بنیاد صبر و خانهٔ طاقت خراب شد

خاموش محتشم که از این حرف سوزناک****مرغ هوا و ماهی دریا کباب شد

خاموش محتشم که از این شعر خونچکان****در دیده اشگ مستمعان خون ناب شد

خاموش محتشم که از این نظم گریه خیز****روی زمین به اشگ جگرگون کباب شد

خاموش محتشم که فلک بس که خون گریست****دریا هزار مرتبه گلگون حباب شد

خاموش محتشم که بسوز تو آفتاب****از آه سرد ماتمیان ماهتاب شد

خاموش محتشم که ز ذکر غم حسین****جبریل را ز روی پیمبر حجاب شد

تا چرخ سفله بود خطائی چنین نکرد****بر هیچ آفریده جفائی چنین نکرد

ای چرخ غافلی که چه بیداد کرده ای****وز کین چها درین ستم آباد کرده ای

بر طعنت این بس است که با عترت رسول****بیداد کرده خصم و تو امداد کرده ای

ای زادهٔ زیاد نکرده ست هیچ گه****نمرود این عمل که تو شداد کرده ای

کام یزید داده ای از کشتن حسین****بنگر که را به قتل که دلشاد کرده ای

بهر خسی که بار درخت شقاوتست****در باغ دین چه با گل و شمشاد کرده ای

با دشمنان دین نتوان کرد آن چه

تو****با مصطفی و حیدر و اولاد کرده ای

حلقی که سوده لعل لب خود نبی بر آن****آزرده اش به خنجر بیداد کرده ای

ترسم تو را دمی که به محشر برآورند****از آتش تو دود به محشر درآورند

دو تا کان گوهر یکتا نماند

حیف از آن جمشید خورشید افسر گردون سریر****حیف از آن دارای گیتی داور روشن ضمیر

حیف از آن خاقان قیصر چاکر کسری غلام****کانچه ممکن بود بودش در جهان الا نظیر

حیف از آن شاه حسن خلق جهان پرور که بود****خلق او خلق عظیم و ملک او ملک کبیر

حیف از آن داور که در عهدش نشد هرگز بلند****نالهٔ شیخ کبیر و گریهٔ طفل صغیر

حیف از آن تمکین که در اوقاف عالم گیریش****گوش چرخ چنبری نشنید بانگ داروگیر

حیف از آن تدبیر عالم گیر کز تاثیر آن****بود در طوق اطاعت گردن چرخ اسیر

حیف از آن پرگاردار مرکز عالم که بود****در جهان نازان به دور او سپهر مستدیر

شاه جنت بزم رضوان حاجب غفران پناه****سدرهٔ ماوای معلی آشیان طهماسب شاه

خسرو صاحبقران شاهنشه نصرت قرین****داور دارا نشان فرمانده مسند نشین

آفتاب دین و دولت کامیاب بحر و بر****پاسبان ملک و ملت قهرمان ماء و طین

شهسوار عرش میدان چوگان که داشت****اضطراب اندر خم چوگان او گوی زمین

آن که دایم آستان اولینش را ز قدر****آسمان هفتمین خواندی سپهر هشتمین

وانکه بودی با وجود نسبت فرزندیش****روز و شب لاف غلامی با امیرالمؤمنین

آن خداوندی که پیشش سر نهاد و دست بست****هرکه در روی زمین شد صاحب تاج و نگین

اهتمامش گرچه در دهر از ید علیا نهاد****بارگاه سلطنت را پایه بر چرخ برین

کرد ناگه همتش آهنگ ماوای دگر****در جهان چتر همایون کند و زد جای دگر

چون به گردون بانک رستاخیز این ماتم رسید****صور اسرفیل گفتی چرخ روئین خم دمید

آنچنان تاج مرصع بر زمین زد آفتاب****که آسمان را پشت لرزید و زمین را دل طپید

بر سر و تن چرخ پیر از بهر ترتیب عزا****شب سیه عمامه بست و

صبح پیراهن درید

زهرهٔ گردون نشین زین نغمهٔ طاقت گسل****نوحه را قانون نهاد و چنگ را گیسو برید

پشت عرش از حمل این بار گران صد جا شکست****قامت کرسی ز عظم این عزا صد جا خمید

از صدای طشت زرینی کزین ایوان فتاد****پیک آه خلق هفت اقلیم تا کیوان دوید

در زمین عیسی دمی جام اجل بر لب نهاد****که آسمان شرمنده شد وز کردهٔ خود لب گزید

آه از آن ساعت که شه می کرد عالم را وداع****وز لبش گوش جهان می کرد این حرف استماع

کای سرای دهر ترتیب عزای من کنید****ساز قانون مصیبت از برای من کنید

حلقه بر گرد ستون بارگاه من زنید****جای در پای سریر عرش سای من کنید

رخش افغان را عنان در ابتلای من دهید****اشگ خونین را روان در ماجرای من کنید

حرف ماتم را که باد از صفحهٔ ایام حک****نقش دیوار و در دولت سرای من کنید

از زبان و چشم ودل فریاد و زاری و فزع****در خور شان و شکوهٔ کبریای من کنید

گریه ای کاندر جهان نگذارد آثار سرور****بر سریر و مسند و چتر و لوای من کنید

مرکب چوبین تن بی یال ودم را بعد از آن****بر در آرید و به جای باد پای من کنید

من خود از قطع امل کردم وداع جان خود****بر شما بادای هواداران که با یاران خود

چون نشینید از من و ایام من یاد آورید****وز زمان عافیت فرجام من یاد آورید

بشنوید آغاز و انجام حدیث خسروان****پس ز آغاز من و انجام من یاد آورید

هرکجا حکمی شود بر طبق حکم حق روان****از من و حقیت احکام من یاد آورید

هرکجا بینید زهر خشم در جام غضب****از من و از خلق خشم آشام من یاد آورید

هرکجا آرام گیرد سائلی در راه خیر****از

شتاب عزم بی آرام من یاد آورید

روز بازار سخا کایند بر در خاص و عام****از عطای خاص و لطف عام من یاد آورید

خطبهٔ من چون شد آخر هر کجا در خطبه ها****نام شاهی بشنوید از نام من یاد آورید

من ز گیتی می روم گیتی پناه من کجاست****حارس دین وارث تخت و کلاه من کجاست

یارب آن شاه گران مقدار کی خواهد رسید****بر سر ملک آن جهان سالار کی خواهد رسید

گشته کوته دست سرداران دهر از کار ملک****باعث سرکاری این کار کی خواهد رسید

آن که بیرون زد ز مهد غیبت کبری قدم****بر سر دجال مهدی وار کی خواهد رسید

مرکز عالم که بیرونست از پرگار ضبط****از قدوم آن به آن پرگار کی خواهد رسید

از خزان مرگ من گلزار دین پژمرده شد****باد نوروزی به این گلزار کی خواهد رسید

گشته در مصر ارادت عشق را بازار گرم****مژده یوسف به این بازار کی خواهد رسید

از قدوم آن مسیحا دم نوید جان به تن****می رسد اما به این بیمار کی خواهد رسید

از فراقش می زند پر مرغ روحم در قفس****از زبان او سخن گویند با من یک نفس

وه که با خود بردم آخر حسرت دیدار او****خار خار من به جا مانده از گل رخسار او

وه که روز مرگ از دوری مداوائی نکرد****تلخی کام مرا شیرینی گفتار او

من که پرگار جهان از بهر او می داشتم****گرد این مرکز ندیدم گردش پرگار او

خواهد آوردن به جنبش خفتگان خاک را****چهرهٔ رایات منصور ظفر آثار او

شکر کایام از زبان تیغ او آماده ساخت****حجت قاطع برای خصم دعوی دار او

حیف کاندر خاتم دوران نگین آسا ندید****دیدهٔ من گوهر ذات گران مقدار او

کاش چندان مهلتم بودی که یک دم دیدمی****در جهان سالاری رای جهان سالار

او

وان چه چشم و گوش دوران انتظارش می کشید****هم به کیفیت شنید و هم به استقلال دید

یارب آن ظل همایون در جهان پاینده باد****وین زمان امن تا آخر زمان پاینده باد

پایهٔ آن داور مسند نشین بر جا نماند****سایهٔ این خسرو نشان پاینده باد

خیمهٔ منصوب آن خلد آشیان را دور کند****خرگه مرفوع این عرش آستان پاینده باد

جان خود بر کف نهاد از بهر پاس جان او****از برای پاس وی آن پاسبان پاینده باد

ختم دولتهاست این دولت الهی مدتش****تا زمان دولت صاحب زمان پاینده باد

دور استقرار آن نصرت قرین آمد به سر****عهد استقلال این صاحبقران پاینده باد

وان سهیل برج عصمت نیز کاندر ضبط ملک****کرد یک رنگی به آن گیتی ستان پاینده باد

محتشم ختم سخن کن بر دعای جان شاه****کایزدش از فتنهٔ آخر زمان دارد نگاه

ای نور دیده داده پیام****که ای ممات تو بر من حیات کرده حرام

دلم که می شد از ادراک دوری تو هلاک****تو خود بگو که هلاک تو چون کند ادراک

تو خورده ضربت مرگ و مرا برآمده جان****تو کرده زهر اجل نوش و من ز درد هلاک

به خاک خفته تو از تند باد فتنه چو سرو****به باد رفته من از آه خویش چون خاشاک

گر از تو بگسلم ای نونهال رشتهٔ مهر****به تیغ کین رگ جانم بریده باد چو تاک

ور از پی تو نتازم سمند جان به عدم****سرم به دست اجل بسته باد بر فتراک

شبی نمی گذرد کز غمت نمی گذرد****شرار آهم از انجم فغانم از افلاک

بر آتش دل خود سوختن چو ممکن نیست****بهر زه می کشم از سینه آه آتشناک

اجل چو جامهٔ جانم نمی درد بی تو****درین هوس به عبث می کنم گریبان چاک

ز ابر دیده به خوناب اشگم آلوده****کجاست برق اجل تا مرا بسوزد پاک

روا بود که تو در زیر خاک باشی و من****سیاه پوشم و بر سر کنم ز ماتم خاک

چرا تو جامه نکردی سیاه در غم من****چرا تو خاک نکردی بسر ز ماتم من

چرا ز باغ من ای سرو بوستان رفتی****مرا ز پای فکندی و خود روان رفتی

در یگانه من از چه ساختی دریا****کنار من ز سرشک و خود از میان رفتی

ز دیدهٔ پدر ای یوسف دیار بقا****چرا به مصر فنا بی برادران رفتی

به شمع روی تو چشم قبیله روشن بود****به چشم ز خم غریبی ز دودمان رفتی

گمان نبود که مرگ تو بینم اندر خواب****مرا به خواب گران کرده بیگمان رفتی

تو را چه جای نمودند در نشیمن قدس****که بی توقف ازین تیرهٔ خاکدان رفتی

درین قضیه تو را نیست حسرتی که مراست****اگرچه با دل

پر حسرت از جهان رفتی

مراست غم که شدم ساکن جحیم فراق****تو را چه غم که سوی روضهٔ جنان رفتی

ز رفتن تو من از عمر بی نصیب شدم****سفر تو کردی و من در جهان غریب شدم

کجائی ای گل گلزار زندگانی من****کجائی ای ثمر نخل شادمانی من

ز دیده تا شدی ای شاخ ارغوان پنهان****به خون نشانده مرا اشک ارغوانی من

بیا ببین که که فلک از غم جوانی تو****چو آتشی زده در خرمن جوانی من

بیا ببین که چه سان بی بهار عارض تو****به خون دل شده تر چهرهٔ خزانی من

خیال مرثیه ات چون کنم که رفته به باد****متاع خرده شناسی و نکته دانی من

اجل که خواست تو را جان ستاند از ره کین****چرا نخست نیامد به جان ستانی من

چو در وفات نمردم چه لاف مهر زنم****که خاک بر سر من باد و مهربانی من

ز شربتی که چشیدی مرا بده قدری****که بی وجود تو تلخ است زندگانی من

ز پرسشم همه کس پا کشید جز غم تو****که هست تا به دم مرگ یار جانی من

چو مرگ همچو توئی دیدم و ندادم جان****زمانه شد متحیر ز سخت جانی من

که هر که جان رودش زنده چون تواند بود****چراغ مرده فروزنده چون تواند بود

کجاست کام دل و آرزوی دیدهٔ من****کجاست نور دو چشم رمد رسیدهٔ من

گزیده اند ز من جملهٔ همدمان دوری****کجاست همدم یکتای برگزیدهٔ من

فغان که از قفس سینه زود رفت برون****چو مرغ روح تو مرغ دل رمیدهٔ من

امید بود که روز اجل رود در خاک****به اهتمام تو جسم ستم کشیدهٔ من

فغان که چرخ به صد اهتمام می شوید****غبار قبر تو اکنون به آب دیدهٔ من

زمانه بی تو مرا گو کباب کن که شداست****پر از نمک دل مجروح

خون چکیدهٔ من

سیاه باد زبانش که بی محابا راند****زبان به مرثیه این کلک سر بریدهٔ من

ز شوره گل طلبد هر که بعد ازین جوید****طراوت از غزل و صنعت از قصیدهٔ من

چرا که بلبل طبعم شکسته بال شده****زبان طوطی نطقم ز غصه لال شده

گل عذار تو در خاک گشت خوار دریغ****خط غبار تو در قبر شد غبار دریغ

بهار آمد و گل در چمن شکفت و تو را****شکفته شد گل حسرت درین بهار دریغ

بماند داغ تو در سینه یادگار و نماند****فروغ روی تو در چشم اشگبار دریغ

نکرده شخص تو بر رخش عمر یک جولان****روان به مرکب تابوت شد سوار دریغ

بهار عمر تو را بود وقت نشو و نما****تگرگ مرگ برآورد از آن دمار دریغ

ز قد وروی تو صد آه وصدهزار فغان****ز خلق و خوی تو صد حیف و صد هزار دریغ

ز مهربانیت ای ماه اوج مهر افسوس****ز همزبانیت ای سرو گل عذار دریغ

تو را سپهر ملاعب گران بها چون یافت****ربود از منت ای در شاه وار دریغ

شکفته تر ز تو در باغ ما نبود گلی****به چشم زخم خسان ریختی ز بار دریغ

تو کز قبیله چو یوسف عزیزتر بودی****به حیلهٔ گرگ اجل ساختت شکار دریغ

دریغ و درد که شد نرگس تو زود به خواب****گل عذار تو بی وقت شد به زیر نقاب

فغان که بی گل رویت دلم فکار بماند****به سینه ام ز تو صد گونه خار بماند

غبار خط تو تا شد نهان ز دیدهٔ من****ز آهم آینهٔ دیده در غبار بماند

ز لاله زار جهان تا شدی به باغ جنان****دلم ز داغ فراقت چو لاله زار بماند

ز بودن تو مرا شادی که بود به دل****به دل به غم شد و در جان بی قرار بماند

تو از میان

شدی و همدمی نماند به من****به غیر طفل سرشگم که در کنار بماند

تو زخم تیر اجل خوردی از قضا و مرا****به دل جراحت آن تیر جان شکار بماند

به هیچ زخم نماند جراحتی که مرا****ز نیش هجر تو بر سینه فکار بماند

تو رستی از غم این روزگار تیره ولی****مصیبتی به من تیره روزگار بماند

اجل تو را به دیار فنا فکند و مرا****به راه پیک اجل چشم انتظار بماند

فغان که خشک شد از گریه چشم و تابد****بنای فرقت ما و تو استوار بماند

طناب عمر تو را زد اجل به تیغ دریغ****گسست رابطهٔ ما ز هم دریغ

چه داغها که مرا از غم تو بر تن نیست****چه چاکها که ز هجر تو در دل من نیست

کدام دجله که از اشک من نه چون دریاست****کدام خانه که از آه من چو گلخن نیست

مرا چو لاله ز داغ تو در لباس حیات****کدام چاک که از جیب تا ابد امن نیست

دگر ز پرتو خورشید و نور ماه چه فیض****مرا که بی مه روی تو دیده روشن نیست

شکسته بال نشاطم چنان که تا یابد****جز آشیان غمم هیچ جا نشیمن نیست

چو بحر بر سر از ان کف زنم که از کف من****دری فتاده که در هیچ کان و معدن نیست

از آن به بانک هزارم که رفته از چمنم****گلی به باد که در صحن هیچ گلشن نیست

چو او برادر با جان برابر من بود****مرا ز درویش زنده بودن نیست

ببین برابری او با جان که تاریخش****به جز برادر با جان برابر من نیست

خبر ز حالت ما آن برادران دارند****که جان به یکدیگر از مهر در میان دارند

برادرا ز فراق تو در جهان چه کنم****به دل چه سازم

و با جان ناتوان چه کنم

قدم ز بار فراق تو شد کمان او****جدل به چرخ مقوس نمی توان چه کنم

توان تحمل بار فراق کرد به صبر****ولی فراق تو باریست بس گران چه کنم

تب فراق توام سوخت استخوان و هنوز****برون نمی رود از مغز استخوان چه کنم

به جانم و اجل از من نمی ستاند جان****درین معامله درمانده ام به جان چه کنم

ز جستجوی تو جانم به لب رسید و مرا****نمی دهند به راه عدم نشان چه کنم

به همزبانیم آیند دوستان لیکن****مرا که با تو زبان نیست همزبان چه کنم

فلک ز ناله زارم گرفت گوش و هنوز****اجل نمی نهدم مهر بر دهان چه کنم

هلاک محتشم از زیستن به هست اما****اجل مضایقه ای می کند در آن چکنم

محیط اشک مرا در غم تو نیست کران****من فتاده در آن بحر بی کران چه کنم

چنین که غرقه طوفان اشک شد تن من****اگر چو شمع نمیرم رواست کشتن من

مهی که بی تو برآمد در ابر پنهان باد****گلی که بی تو بروید به خاک یکسان باد

شکوفه ای که سر از خاک برکند بی تو****چو برگ عیش من از باد فتنه ریزان باد

گلی که بی تو بپوشد لباس رعنائی****ز دست حادثه اش چاک در گریبان باد

درین بهار اگر سبزه از زمین بدمد****چو خط سبز تو در زیر خاک پنهان باد

اگر بسر نهد امسال تاج زر نرگس****سرش ز بازی گردون به نیزه گردان باد

اگر نه لاله بداغ تو سر زند از کوه****لباس زندگیش چاک تا به دامان باد

اگر نه سنبل ازین تعزیت سیه پوشد****چو روزگار من آشفته و پریشان باد

اگر بنفشه نسازد رخ از طپانچه کبود****مدام خون زد و چشمش بروی مژگان باد

من شکسته دل سخت جان سوخته بخت****که پیکرم چو تن نازک تو بی

جان باد

اگر جدا ز تو دیگر بنای عیش نهم****بنای هستیم از سیل فتنه ویران باد

تو را مباد به جز عیش در ریاض جنان****من این چنین گذرانم همیشه و تو چنان

تو را به سایهٔ طوبی و سدرهٔ جا بادا****نوید آیهٔ طوبی لهم تو را بادا

زلال رحمت حق تا بود بخلد روان****روان پاک تو در جنت العلا بادا

اگرچه آتش بیگانگی زدی بر من****به بحر رحمت حق جانت آشنا بادا

در آفتاب غمم گرچه سوختی جانت****به سایهٔ علم سبز مصطفی بادا

چو تلخکام ز دنیا شدی شراب طهور****نصیب از کف پر فیض مرتضی بادا

نبی چو گفت شهید است هرکه مرد غریب****تو را ثواب شهیدان کربلا بادا

دمی که حشر غریبان کنند روزی تو****شفاعت علی موسی رضا بادا

چو رو به جانب جنت کنی ز هر جانب****به گوشت از ملک جنت این ندا بادا

که ای شراب اجل کرده در جوانی نوش****بیا و از کف حورا می طهور بنوش

حسب بلقیس برجیس احترام

زبدهٔ ناموسیان دهر خان پرور که زد****در ازل پروردگارش سکهٔ عصمت به نام

سرو گل نکهت که بوی او صبا در مهد عهد****دایه را از غیرت عفت نمی زد بر مشام

آن که تا روز قیامت از فراق روی خویش****صبح عیش و خرمی را بر قبایل ساخت شام

سرو طوبی قامت کوتاه عمر کم بقا****بی مراد ناامید مشگ بوی تلخ کام

فارس گردون فتاد از پشت زین کان نازنین****کرد بر چوبینه مرکب سوی گورستان خرام

بانگ ماتم غلغل اندر عالم بالا فکند****کاسمان نخل بلندی این چنین از پا فکند

هر پدر چون مهر تاج سروری زد بر زمین****هم برادر همچو آتش گشت خاکستر نشین

شیرهٔ جان در تن همشیره ها شد زهر ناب****کز شراب مرگ شد تلخ آن لب چون انگبین

آتش افتد در جهان کز خامه آرد بر زبان****سوز آن مادر که بیند مرگ فرزندی چنین

خانه تا می کرد روشن روی آن شمع طراز****خاک صد غمخانه از اشگ قبایل شد عجین

وقت رفتن چشم پر حسرت چو بر هم می نهاد****آتش اندر خشک و تر زد از نگاه آخرین

آستین از کهکشان بر چشم تر ماند آسمان****بر جهان افشاند چون آن پاکدامان آستین

گرم بازاری ز شور الفراق و الوداع****کرد چون آن سرو نورس رفتن خود را یقین

بود انجام وداعش این سخن کای دوستان****چون ز فیض ابر نیسان سبز گردد بوستان

از من و سر سبزی بستان من یاد آورید****وز جهان آرائی دوران من یاد آورید

در گلستان چون نسیم از سنبل افشاند غبار****از نسیم جعد مشگ افشان من یاد آورید

چشم نرگس چون شود در فتنه سازی بی حجاب****از حجاب نرگس فتان من یاد آورید

سرو چون نازد به خوبی در بهارستان ناز****از سهی سرو نگارستان من یاد آورید

دامن گل در چمن بلبل

چو آلاید به اشگ****از من و از پاکی دامان من یاد آورید

جذبهٔ خواهش چو بخشش را کند بازار گرم****از سخا و بخشش و احسان من یاد آورید

من به خاک این عهد و پیمان می برم باشد شما****روزی از عهد من و پیمان من یاد آورید

آن شکر لب کاسمان از رفتنش لب می گزید****این سخن می گفت و این حرف از قبایل می شنید

کای گلستان حیا حیف از گل رخسار تو****بی محل رفتی دریغ از سرو خوش رفتار تو

چرخ گر بهر تو شمشیر اجل می کرد تیز****کاش اول کار ما می ساخت آنگه کار تو

مرگ ایام جوانی با تو مه پیکر نکرد****آن چه با ما می کند محرومی دیدار تو

نیست گوئی در فلک انجم که چشم ماه را****گریه بر عمر کم است و حسرت بسیار تو

باغ پر گل بود یارب از چه اول می نهاد****رو به خارستان بی برگی گل بی خار تو

بود صد بازار از کالای هستی پر متاع****صدمه تاراج بر هم زد چرا بازار تو

از سپهر آتش افروز این گمان هرگز نبود****کاین چنین بیگه برآرد دود از گلزار تو

پیچد آنگه در کفن سرو قصب پوش تو را****یکسر از خاک لحد پر سازد آغوش تو را

این چه وقت برگ ریز نخل نو خیز تو بود****این چه هنگام خزان حسرت انگیز تو بود

کشتزار بی نم ما از تو صد امید داشت****این چه وقت خشکی ابر مطر ریز تو بود

رفتی و آویخت آن دلها به موئی روزگار****کز قبایل در خم موی دلاویز تو بود

رستخیزی کز قیامتش صد قیامت بیش خاست****در دم آخر وداع وحشت انگیز تو بود

آن چه خیر اندر جهان عیش ما بر باد داد****وقت رفتن خیر باد نوحه آمیز تو بود

وآن چه بیخ عیش کند ای خسرو شیرین

لبان****یال و دم به بریدن گلگون و شبدیز تو بود

اقویا دادند چون فرهاد ترک خورد و خواب****جان شیرین داد اما آن که پرویز تو بود

از تو گیتی یک جهان خوبی به زیر خاک برد****و آن چه حسن اندوخت عمری سیلی آمد پاک برد

حیف از آن رای منیر و حیف از آن طبع روان****حیف از آن حسن مقال و حیف از آن حسن بیان

حیف از آن عصمت که در زیر هزاران پرده است****حسن بی آلایش او را جهان اندر جهان

حیف از آن عفت که غیر از باغبان نشنید کس****بوی آن گلها که بودش بوستان در بوستان

حیف از آن پاکی که می رفتند ز اخلاص درست****پاکدامانان به طرف آستینش آستان

حیف از آن آئین محبوبی که از آینیه نیز****غیرتش می خواست دارد طلعت ویرا نهان

حیف از آن صورت که وقت حیرت نظاره اش****خامه افتادی کرام الکاتبین را از بنان

حیف از آن پای نگارین کز تقاضای اجل****شد به تعجیل از نگارستان به گورستان روان

با لحد اندام گلفام تو را ای جان چکار****نکهتستان تو را با خاک گورستان چکار

زیر خاک ای معتدل سرو آن تن زیبا دریغ****واندر آغوش لحد آن قد و آن بالا دریغ

خوابگاه از گور کرد آن پیکر پر نور حیف****سرمه ناک از خاک گشت آن نرگس شهلا دریغ

شد دفین در خاک آن گنج گران قیمت فسوس****شد چراغ قبر آن روی جهان آرا دریغ

از کسوف مرگ کز عالم برافتد نام وی****آفتاب برج عصمت گشت ناپیدا دریغ

نخل نوخیزی که بودش رسته از باغ بهشت****چون ز جا برخاست افکندش سپهر از پا دریغ

آن که بر حسن مقالش بلبلان را رشگ بود****تا ابد خاموش گشتش غنچه گویا دریغ

وانکه گردش صد پرستار از قبایل بیش بود****ماند در

زندان محرومی تن تنها دریغ

لجه نسل شریفش داشت یک در یتیم****رفت و در دریای محنت تا ابد کردش سقیم

تا که از گرد یتیمی پاک سازد روی او****تا که افشاند به دلجوئی غبار از موی او

تا که در نازک مزاجیهای جان سوزش کند****سازگاری با مزاج و همرهی با خوی او

تا که وقت تندخوئی چاره سازیها کند****در تسلی کاری خوی بهانه جوی او

تا که هنگام نوازش کردن اطفال خویش****گه که اندازد نگه های طفیلی سوی او

از مصیبت گریه بر پیر و جوان می افکند****دیدن طفلان دیگر شاد در پهلوی او

وای کز سنگینی بار سر اندوه گشت****سوده در عهد طفولیت سر زانوی او

گه گهش به ره تسلی سوی قبر وی برند****تا دلش آرام گیرد یک نفس از بوی او

بر سر آن قبر پنداری به الفاظ سروش****از زبان حال آن معصومه می آمد به گوش

کی کسان من کنون با بی کسان یاری کنید****طفل مادر مرده را نیکو نگهداری کنید

آن که خونش می خورد حالا غم بی مادری****گه گهش چون مادران از لطف غمخواری کنید

مرگ مادر بر دل طفلان بود بار گران****حسبهلله فکر این گرانباری کنید

چون عزیزان شما با طفل من خواری کنند****قدر من یاد آورید و رفع آن خواری کنید

کودکان را از یتیمی نیست آزاری بتر****ای نکوکاران حذر از کودک آزاری کنید

چون یتیم بی کسان بر بی کسی زاری کند****اتفاقی با دل زارش در آن زاری کنید

در محل آه و زاری بر یتیمی های او****از دم آتش ریزی و از دیده خونباری کنید

بود مادر تا به غایت مایهٔ سامان وی****رفت مادر این زمان جان شما و جان وی

یارب آن معصومه با خیرالنسا محشور باد****مسندش بی نور اگر شد مرقدش پرنور باد

نیست فرمان آتش آوردن به نزدیک بهشت****او ز پا تا سر

بهشت است آتش از وی دور باد

در مزارستان عام از پرتو همسایگی****جسم پرنورش چراغ صد هزاران گور باد

کلک رحمت هر تحرک کز پی غفران کند****آیتی از مغفرت در شان او مسطور باد

در جهانش آستین بوس آفتاب و ماه بود****در جنانش آستان روب آستین حور باد

از فراق قوم و خویش امروز اگر مغموم گشت****از وصال حور عین فردا دلش مسرور باد

از جهان چون رفت با احسان خیر آن خیره****ذکر خیرش در محافل تا ابد مذکور باد

محتشم شد قصه طولانی سخن کوتاه کن****بهر او حالا تشفع از رسول الله کن

سم ستور****سینهٔ پر علمش از هر سو لگدکوب بلاست

این انیس جان پیغمبر حسین بن علی است****کز سنان بن انس آزرده تیغ جفاست

این عزیز صاحب دل ابا عبدالهست****کز ستور افتاده بی یاور به دشت کربلاست

این حبیب ساقی کوثر وصی بی سراست****کز عروس روزگارش زهر در جام بقاست

این سرافراز بلنداختر که در خون خفته است****نایب شاه ولایت تاج فرق اولیاست

این سهی سرو گزین کز پشت زین افتاده است****جانشین شاه مردان شهسوار لافتاست

این مه فرخنده طلعت کاین زمینش مهبط است****قرهالعین علی چشم و چراغ اوصیاست

این در رخشنده گوهر کاین مقامش مخزنست****درهالتاج شه دین تاجدار هل اتاست

این دل آرام ولی حق امیرالمؤمنین****کامکارانت منی نامدار انماست

این گزین عترت حیدر امام المتقین****پادشاه کشور دین پیشوای اتقیاست

پا درین مشهد به حرمت نه که فرش انورش****لاله رنگ از خون فرق نور چشم مرتضی است

دوست را گر چشم ازین حسرت نگرید وای وای****کز تاسف دشمنان را بر زبان واحسرتاست

مردم و جن و ملک ز آه نبی در آتشند****آری آری تعزیت را گرمی از صاحب عزاست

می شود شام از شفق ظاهر که بر بام فلک****سرنگون از دوش دوران رایت آل عباست

طفل مریم بر سپهر از اشگ گلگون کرده سرخ****مهد خود در شام غم همرنگ طفل اشک ماست

خاکسارانی که بر رود علی بستند آب****گو نگه دارید آبی کاتش او را در قفاست

تیره گشت از روبهان ماوای شیری کز شرف****کمترین جای سگانش چشم آهوی خطاست

ای دل اینجا کعبهٔ وصل است بگشا چشم جان****کز صفا هر خشت این آیینه گیتی نماست

زین حرم دامن کشان مگذر اگر عاقل نه ای****کاستین حوریان جاروب این جنت سر است

رتبهٔ این بارگه بنگر که زیر قبه اش****کافر صد ساله را چشم اجابت از دعاست

یا ملاذالمسلمین در کفر عصیان مانده ام****از خداوندم

امید رحمت و چشم عطاست

یا امیرالمؤمنین از راندگان درگهم****وز در آمرزگارم گوش بر بانک صلاست

یا امام المتقین از عاصیان امتم****وز رسولم چشم خشنودی و امید رضاست

یا معزالمذنبین غرق کبایر گشته ام****وز تو در خواهی مرادم در حریم کبریاست

یا شفیع المجرمین جرمم برونست از عدد****وز تو مقصودم شفاعت پیش جدت مصطفاست

یا امان الخائفین اینجا پناه آورده ام****وز تو مطلوبم حمایت خاصه در روز جزاست

یا اباعبدالله اینک تشنهٔ ابر کرم****از پی یک قطره پویان برلب بحر سخاست

یا ولی الله گدای آستانت محتشم****بر در عجز و نیاز استاده بی برگ و نواست

مدتی شد کز وطن بهر تو دل بر کنده است****وز ره دور و درازش رو در این دولتسرا است

دارد از درماندگی دست دعا بر آسمان****وز قبول توست حاصل آن چه او را مدعاست

از هوای نفس عصیان دوست هر چند ای امیر****جالس بزم گناه و راکب رخش خطاست

چون غبار آلود دشت کربلا گردیده است****گرد عصیان گر ز دامانش بیفشانی رواست

کویت نهد پا بر زمین در راه او****گستراند پرده های چشم خود آهوی چین

مایهٔ تخمیر آدم گشت نور پاک تو****ورنه کی می بست صورت امتزاج ماء و طین

آن که خاتم را یدالله کرد در انگشت تو****ساخت نص فوق ایدیهم تو را نقش نگین

چون یدالهی که ابن عم رسول الله بود****ایزدت جا داده بالا دست هر بالانشین

آن یدالله را که ابن عم رسول الله بود****گر کسی همتاش باشد هم رسول الله بود

ای به جز خیرالبشر نگرفته پیشی بر تو کس****پیشکاران بساط قرب را افکنده پس

فتنه را لشگر شکن سرفتنه را تارک شکافت****ظلم را بنیاد کن مظلوم را فریاد رس

چرخ را بر آستانت پاسبانی التماس****عرش را در بارگاهت پاسبانی ملتمس

گر کند کهتر نوازی شاهباز لطف تو****بال عنقا را ز عزت سایبان سازد مگس

ور کند از مهتران عزت ستانی قهر تو****سدره در چشم الوالابصار خوار آید چو خس

همتت لعل و زمرد در کنار سائلان****آن چنان ریزد که پیش سائلان مشت عدس

خادمان صد گنج می بخشند اگر از مخزنت****خازنان ز اندیشه جودت نمی گویند بس

آسمان از کهکشان وهاله بهر کلب تو****پیشکش آورده زرین طوق با سیمین مرس

روز کین از پردلی گردان نصرت جوی شد****مرغ روح از شوق جانبازی نگنجد در قفس

بار هستی بر شتر بندد عماری دار تو****دل تپد در کالبد روئین تنان را چون جرس

از هجوم فتنه برخیزد غبار انقلاب****راه بر گشتن ز پیشت گم کند پیک نفس

از سپاه خود مظفروار فردآئی برون****وز ملایک لشگر فتح و ظفر از پیش و پس

حمله آور چون شوی بر لشگر اعدا شود****حاملان عرش را نظارهٔ حربت هوس

بر سر گردنکشان چون دست و تیغ آری فرو****وز زبردستی رسد ضربت ز فارس برفرس

لافتی الا علی گویند اهل روزگار****ساکنان آسمان لاسیف الاذوالفقار

ای که پیغمبر

مقام از عرش برتر یافته****ز آستانت آسمان معراج دیگر یافته

هم به لطفت از مقام قاب و قوسین از خدا****مصطفی اسرار سبحان الذی دریافته

هم به بویت از گلستان ماوحی هر نفس****شاه با اوحی مشام جان معطر یافته

چرخ کز عین سرافرازی رکاب کرده چشم****چشم خود را چشمهٔ خورشید انور یافته

مه که بر رخ دیده از نعل سم رخشت نشان****تا ابد اقبال خود را سکه بر زر یافته

نعل شبرنگت که خورشید سپهر دولت است****چرخ از آن روی زمین را غرق زیور یافته

نزد شهر علم از نزدیک علام الغیوب****چون رسیده جبرئیل از ره تو را در یافته

نخل پیوندت که مثمر گشته از باغ نبی****بهر نسبت گوهر شبیر و شبر یافته

حامل افلاک رحم آورده بر گاور زمین****بر سر دشمن تو را چون حمله آور یافته

طایر قدرت گه پرواز گوی چرخ را****گوی چوگان خورده ای از باد شهپر یافته

آن که زیر پای موری رفته در راهت نمرد****دایه از جاه سلیمانی فزونتر یافته

آن که بی مزد از برایت بوده یک ساعت به کار****کشور اجرا عظیما را مسخر یافته

کاسهٔ چوبین گدائی هر که پیشت داشته****از کف دریای خاصت کشتی زر یافته

وه چه قدر است نور درگهت را پایه وار****دست قدرت با گل آدم مخمر یافته

نور معبودی و آب و گل ظهورت را سبب****ز آسمان می آمدی می بود اگر آدم عرب

ای وجود اقدست روح روان مصطفی****مصطفی معبود را جانان تو جان مصطفی

گر نبوت هم نصیبت داد ایزد چون گذشت****بعد بلغ انت منی از زبان مصطفی

بر سپهر دولت آن نجمی که روشن گشته است****صد چراغ از پرتوت در دودمان مصطفی

در ریاض عصمت آن نخلی که از پیوند توست****میوه های جنت اندر بوستان مصطفی

شمسهٔ دین را درون حجره چون دارد مقام****از نجوم سعد پر گشت

آسمان مصطفی

ای تو شهر علم را در آن که در عالم نکرد****سجده در پایت نبوسید آستان مصطفی

سایهٔ تیغت که پهلو می زند در ساق عرش****ز افتاب فتنه آمد سایبان مصطفی

داد از فرعون دعوای الوهیت نشان****جز تو هر کس شد مکین اندر مکان مصطفی

گر نباشد حرمت شان نبوت در میان****فرق نتوان کرد شانت را ز شان مصطفی

من که باشم تا که گویم این زمان در مدح تو****آن چنانم من که حسان در زمان مصطفی

این گمان دارم ولی کز دولت مداحیت****هست نام علی در خاندان مصطفی

با چنین حالی که من دارم عجب نبود اگر****شامل حالم شود لطف تو و ان مصطفی

گوشهٔ چشمی فکن سویم به بینائی که داد****نرگست را تازگی ز آب دهان مصطفی

جانم از اقلیم آسایش غریب آواره ایست****رحم بر جان غریبم کن به جان مصطفی

تا دم آخر به سوی توست شاها روی من****وای جان من اگر آن دم نه بینی روی من

ای سلام حق ثنایت یا امیرالمؤمنین****وی ثنا خوان مصطفایت یا امیرالمؤمنین

در رکوع انگشتری دادی به سایل گشته است****مهر منشور سخایت یا امیرالمؤمنین

صد سخی زد سکه زر بخشی اما کس نزد****کوس سر بخشی ورایت یا امیرالمؤمنین

گشته تسبیح ملک آهسته هر گه در نماز****بوده رازی با خدایت یا امیرالمؤمنین

دامن گردون شود پرزر اگر تابد از او****گوشهٔ ظل عطایت یا امیرالمؤمنین

راست چون صبح دم روشن شود راه صواب****رایت افرازد چو رایت یا امیرالمؤمنین

روز رزم افکند در سرپنجهٔ خورشید رای****پنجهٔ ماه لوایت یا امیرالمؤمنین

صدره را از پایهٔ خود انتهای اوج داد****رفعت بی منتهایت یا امیرالمؤمنین

گه به چشم وهم می پوشد لباش اشتباه****عرش تا فرش سرایت یا امیرالمؤمنین

گه به حکم ظن ستون عرش را دارد بپا****بارگاه کبریایت یا امیرالمؤمنین

چون به امرت برنگردد مهر

از مغرب که هست****گردش گردون برایت یا امیرالمؤمنین

یافت از دست و لایت فتح بر فتح دیگر****دست در حبل ولایت یا امیرالمؤمنین

جان در آن حالت که از تن می برد پیوند هست****آرزومند لقایت یا امیرالمؤمنین

گر مکان برتخت او ادنی کنی جایت دهند****انس و جان کانجاست جایت یا امیرالمؤمنین

حق شناسان گر به دست آرند معیار تو را****حد فوق ما سوی دانند مقدار تو را

ای که دیوان قضا قائم به دیوان شماست****تابع حکم خدا محکوم فرمان شماست

گر ید بیضا چه مه شد طالع از جیب کلیم****پنجهٔ خورشید را مطلع گریبان شماست

آن ستون کز پشتی او قایمند ارکان عرش****در حریم کبریا رکنی ز ارکان شماست

این ندامت گوی زنگاری که دارد متصل****گردش از چوگان قدرت گوی میدان شماست

خوان وزیرا که قسمت بر دو عالم کرده اند****مایهٔ آن مانده یک ریزه از خوان شماست

اژدهایی کز عدو گنج بقا دارد نهان****چون عصا در دست موسی چوب ردبان شماست

بندهٔ پیرست کیوان کز کمال محرمی****از پی پاس حرم بر بام ایوان شماست

عقل اول کز طفیلش می رسد لوح و قلم****پیش دانا واپسین طفل دبستان شماست

هرکه را کاریست بر دیوان خیرالحاکمین****نیک چون روی رجوع او به دیوان شماست

من مریض درد عصیانم که درمانم توئی****دردمند این چنین محتاج درمان شماست

صد شکایت دارم از گردون اما یکی****بر زبانم نیست چون چشمم به احسان شماست

گر درین دور فلک شهری گدای محتشم****محتشم را حشمت این بس کز گدایان شماست

دین من شاها به ذات توست ایمان داشتن****وین به دوران چنین کفر است پنهان داشتن

ای تو را جای دگر در عالم معنی مقام****درگهت را قبله ایم و روضه ات را کعبهٔ نام

پیکرت گنج نجف نورت در گردون شرف****مرغ روحت از شرف عنقای قاف احترام

ما برین در زایران

کعبهٔ اصلیم و هست****حج اکبر زان ما آنست و بس اصل کلام

گر یکی مانع نباشد گویم این بیت الحرم****نیست در حرمت سر موئی کم از بیت الحرام

گر به قدر اجر بخشی دوستان را منزلت****باشد از تمکین سراسر عرصهٔ دارالسلام

ور ز اعدا منتقم باشی به مقداری که بود****ننهد از کف تا ابد جبار تیغ انتقام

اهل عصیان گر تو را روز جزا حامی کنند****قهر سبحانی کند تیغ جزا را در نیام

گر گشائی از شفاعت بر گنه کاران دری****بندد از رحمت خدا درهای دوزخ را تمام

خلق را گر یکسر ایمن خواهی از پیغام موت****وای بر پیک اجل گر کام بگشاید زکام

در جزای خصم اگر سرعت کنی نبود بعید****گر شود پیش از محل واقع قیامت را قیام

دین پناها پادشاها ملک دین را بیش ازین****می توانی داد در تایید حق نظم نظام

بس که صیاد زمان دام بلا گسترده است****یک زمان با اهل دل مرغ فراغت نیست رام

راست گویم هست از دست مخالف در عراق****بر بزرگان حسینی مذهب آسایش حرام

اهل کفر از آتش بغض عداوت پخته اند****از برای خفت اسلام صد سودای خام

داوری پیش تو می آرند زیشان اهل دین****یاوری کن مؤمنان رایا امیرالمؤمنین

تو امداد از من استمداد و از بخت اجتهاد

در چه وادی در سبیل رشحه بخش سلسبیل****دافع سوز جحیم و شافع روز معاد

شاه تخت ارتضا یعنی سمی مرتضی****سبط جعفر اشرف ذریه موسی الرضا

آفتاب بی زوال آسمان داد و دین****نور بخش هفتمین اختر امام هشتمین

آن که سایند از برای رخصت طوف درش****سروران بر خاک پای حاجیان اوجبین

آن که بوسند از شرف تا دامن آخر زمان****پادشاهان آستان روبان او را آستین

وقت تحریر گناه دوستان او عجب****گر بجنبد خامه در دست کرام الکاتبین

بهر دفع ساحران چون قم به اذن الله گفت****شیر نقش پرده از جاجست چون شیر عرین

تا به کار آید به کار زائران در راه او****هست دائم پشت خنک آسمان در زیر زین

رشک آن گنج دفین کش خاک شهد مدفن است****از زمین تا آسمان است آسمان را بر زمین

ای معظم کعبه ات را عرش اعظم آستان****بر جناب اعظمت ناموس اکبر پاسبان

آن که کار عاصیان از سعی خدام تو ساخت****مغفرت را کامران از رحمت عام تو ساخت

طول ایام شفاعت کم نبود اما خدا****بیشتر کار گنه کاران در ایام تو ساخت

چون برم در سلک مخلوقات نامت را که حق****برترین نام های خویش را نام تو ساخت

کرد چون بخت بلند اقدام در تعظیم عرش****افسرش را حیله بند از خاک اقدام تو ساخت

آفتاب از غرفهٔ خاور چو بیرون کرد سر****روی خود روشن ز نور شرفه بام تو ساخت

آن که خوان عام روزی می کشد از لطف خاص****انس و جان را ریزه خوار خوان انعام تو ساخت

مغفرت طرح بنای عفو افکند از ازل****لطف غفارش تمام اما به تمام تو ساخت

در تسلی کاری ذات شفاعت خواه تو****مغفرت را بسته حق در کار بر درگاه تو

ای نسیم رحمتت برقع کش از روی بهشت****عاصیان از جذبهٔ

لطفت روان سوی بهشت

بوی مهرت هر که را ناید ز ذرات وجود****از نسیم مغفرت هم نشنود بوی بهشت

جای آن کافر که در میزان نهندش حب تو****دوزخی باشد که باشد هم ترازوی بهشت

گر نباشد در کفت جام سقیهم ربهم****هیچ کس لب تر نسازد بر لب جوی بهشت

رحمتت گر دل به جانبداری دوزخ نهد****در دل افروزی زند پهلو به پهلوی بهشت

پیش از این مدح ای شه همت بلندان جهان****بود پایم کوته از طوف سر کوی بهشت

حالیم پیوسته سوی خود اشارت می کنند****حوریان دلکش پیوسته ابروی بهشت

بخت کو تا آیم و در آستانت جا کنم****رو به جنت پشت بر دنیا و ما فیها کنم

ای گدایان تو شاهان سریر سروری****بی نیاز بر درت ناز این به شغل چاکری

وی به جاروب زرافشان روضه ات را خاکروب****خسرو زرین درفش نور بخش خاوری

سکهٔ حکمت نمایان تر زدند از سکه ها****داورت چون داد در ملک ولایت داوری

در ره دین علم منصور گشت آخر که یافت****منصب حکم نبوت بر امامت برتری

وین امامت ورنه زین بستست بر رخش که عقل****همعنان می بیندش با رتبهٔ پیغمبری

گر کمال احمدی لالم نکردی گفتمی****اکمل از پیغمبرانت در ره دین پروری

ای به بویت کرده در غربت طواف تربتت****جملهٔ اصناف ملک با مردم حور و پری

چون به من نوبت رساند بخت فرصت جوی من****حسبته لله دست رد منه بر روی من

ای درست از صدق بیعت با تو پیمان همه****سکه دار از نقش نامت نقد ایمان همه

حال بیماران عصیان است زار اما ز تو****یک شفاعت می تواند کرد درمان همه

رشحه ای گر ریزی ای ابر عطا بر بندگان****نخل آزادی برآرد سر ز بستان همه

می گریزد آفت از انس و ملک زآن رو که هست****در زمین و اسمان حفظت نگهبان همه

سنگ رحمت در

ترازوی شفاعت چون نهی****آید از کاهی سبک تر کوه عصیان همه

کارم آن گه راست کن شاها که از بار گناه****پشت طاقت خم کند شاهین میزان همه

بر قد آن مرقد پرنور جان خواهم فشاند****ای فدای مرقدت جان من و جان همه

هرکه جان خویش در راه تو می سازد نثار****تا ابد باقی مهر توست با جانش چه کار

در گناه هر که عفوت خویش را بانی کند****ایمنش در ظل خویش از قهر ربانی کند

خواهد ار اجر عبوری بردرت مور ذلیل****ایزدش شاهنشه ملک سلیمانی کند

صد جهانبانش به دربانی رود هر پادشه****کز پی دربانیت ترک جهانبانی کند

گر کند عالم ضمیرت را به جای آفتاب****شام ظلمانیش کار صبح نورانی کند

نیست چون کنه تو را جز علم سبحانی محیط****دخل در ادراک آن کی فهم انسانی کند

دانشت را گر گماری در مسائل بر عقول****عقل اول اعتراف اول به نادانی کند

عقل خائف زین نکرد آن رخش کز بیم منی****کاندر اوصاف تو زین برتر سخن رانی کند

وهم بر دل رفت و بر یک ناقه بستد از خود سری****محمل شان تو را با هودج پیغمبری

ای تفوق جسته بر هفت آسمان جای شما****عرش این نه زینه منظر فرش ماوای شما

چرخ اطلس نیز شد مانند کرسی پرنجوم****از نشان نعل رخش عرش فرسای شما

چیست ماروبین خم گردون دوال کهکشان****گرنه دوران می زند کوس تولای شما

نور گردون شد یکی صد بس که بر افلاک برد****پردهٔ چشم فلک خاک کف پای شما

با وجود بی قصوری چون زر بی سکه است****خط فرمان قضا موقوف طغرای شما

می تواند ساخت هم سنگ ثواب خافقین****جرم امروز مرا در خواه فردای شما

صبح محشر هم نباشد در خمار آلوده ای****گر بود شام اجل مست تمنای شما

هرکه در خاک لحد خوابد ازین می نشه ناک****ایزدش مست می

غفران برانگیزد ز خاک

ای محیط نه فلک یک قطره پرگار تو را****با قیاس ما چکار اندیشه کار تو را

کرده بازوی قدر در کفهٔ میزان خویش****مایهٔ زور آزمائی بار مقدار تو را

هر نفس با صد جهان جان بر تو نتواند شمرد****قدرت از امکان فزون باید خریدار تو را

چون تصور کرده بازار خدا را کج روی****کز ضلالت داشت با خود راست آزار تو را

سوز جاوید هزاران دوزخ اندر یک نفس****بس نباشد در جزاخصم جفا کار تو را

تاک را افتاده تاب اندر رگ جان تا عنب****کرده تلخ از زهر عناب شکر بار تو را

بیخ تاک از خاک کندی قهر ربانی اگر****اندکی مانع ندیدی حلم بسیار تو را

تابه تلبیس عنب بادامت اندر خواب شد****خواب در چشم محبان تا ابد نایاب شد

ای وجودت در جهان افرینش بی مثال****آفرین گوینده برذات جلیل ذوالجلال

خالق است ایزد تو مخلوقی ولی از فوق و تحت****چون شریک اوست شبهت ممتنع مثلث محال

بهر استدعای خدمت قدسیان استاده اند****صف صف اندر بارگاهت لیک رد صف نعال

با وجود انبیا الا صف آرای رسل****با وجود اولیا الا سرو سرخیل آل

در سراغ مثل و شبهت بار تفتیش عبث****عقل جازم شد که بردارد ز دوش احتمال

جان فدای مشهد پاکت که پنداری به آن****کرده است آب و هوا از روضهٔ خلد انتقال

هم فضایش یا ربا نزهت ز فرط خرمی****هم هوایش دال بر صحت ز عین اعتدال

عرصه چون شد تنگ در ما نحن وفیه آن به که من****از مکان بندم زبان و از مکین گویم سخن

گرچه گردون را به بالا خرگه والا زدند****خرگه قدر تو را بالاتر از بالا زدند

جلوگاهت عرش اعلا بود از آن بارگاه****در جوار بارگاه تخت او ادنی زدند

در امامت هشتمین نوبت

که مخصوص تو بود****عرشیان بر بام این نه گنبد مینا زدند

خاتمی کایزد بر آن نام ولی خود نگاشت****نام نامی تو صورت بست از آن هر جا زدند

گرچه در ملک امامت سکه یکسان شد رقم****بر سر نام تو الا بهر استثنا زدند

ای که بر نقد طوافت سکهٔ هفتاد حج****از حدیث نقد رخشان سکهٔ بطحا زدند

دین پناها گرچه یک نوبت به نام بنده نیز****از طوافت نوبت این دولت عظمی زدند

چشم آن دارم که دولت باز رو در من کند****بار دیگر چشم امید مرا روشن کند

ای به شغل جرم بخشی گرم دیوان شما****مغفرت را گوش بخشایش به فرمان شما

عاصیان را در تنت از مژدهٔ جانی نو که هست****دوزخ اندر حال نزع از ابر احسان شما

طبع کاه و کهربا دارند در قانون عقل****دست امید گنه کاران و دامان شما

پادشاها آن که فرمایندهٔ این نظم شد****یعنی آصف مسند جم جاه سلمان شما

از سپهر طبع خویش و صد سخندان دگر****از ثنا ایات نازل گشت در شان شما

آن چه خود کرده است در انشای این نظم بلند****کس نخواهد کرد از مدحت سرایان شما

من که تلقین های غیبم همچو طوطی کرده است****در پس آیینهٔ معنی ثنا خوان شما

گوش برغیبم که در تحسین نوائی بشنوم****از غریو کوس رحمت هم صدائی بشنوم

بس که در مدحت بلندست اهل معنی را اساس****سوده بر جیب ثنایت دامن حمد و سپاس

جز ید قدرت ترازو دار نبود گر به فرض****بار عظمت سر فرود آرد به میزان قیاس

از صفات کبریائی آن چه دور از ذات توست****نیست جز معبودی اندر دیده وقت شناس

یا شفیع المذنبین تا بوده ام کم بوده است****در من از شعل گنه بیکار یک حس از حواس

حالیا بردوش دارم بار یک عالم گنه****در

دو عالم بیش دارم از گناه خود هراس

محتشم را شرم می آید که آرد بر زبان****آن چه من از لطف مخصوص تو دارم التماس

التماس اینست کز من عفو اگر دامن کشد****وز پلاس عبرتم در حشر پوشاند لباس

عذرگویان از دلش بیرون بر اکراه من****خار دامن گیر عصیان بر کنی از راه من

صد دعا و صد درود خوش ورود خوش ادا****کردش رحمت فرو از بارگاه کبریا

هر یکی از عرش آمین گو رئوس قدسیان****هر یکی در عرش تحسین خوان نفوس انبیا

خاصه سلطان الرسل با اولیای خاص خویش****سیما شاه اسد سیما علی المرتضی

بعد از آن از اهل بیت آن شه ایوان دین****زهرهٔ زهرا لقب بنت النبی خیرالنسا

پس حسن پرورده کلفت قتیل زهر قهر****پس حسین آزرده گر بت شهید کربلا

باز با سجاد و باقر صادق و کاظم که هست****مقتدایان را ز چار ارکان بر این چار اقتدا

پس نقی و عسکری بین آن مهی کز شش جهت****می کنند از نورشان خلق جهان کسب ضیا

قصه کوته آن درود و آن دعا بادا تمام****بر تو با تسلیم مستثنای مهدی والسلام

مسجد از اسف تو بر اصحاب در ببند****وی منبر از فراق تو آتش ز خود برآر

ای حاضران کسی که درین سال غایبست****هست از شما بیاری و ذکری امیدوار

ای دوستان کنید به یک قطره مردمی****با چشم تر کنید چو بر خاک او گذار

محراب را که روی در او بود سال و مه****پشتش خمیده ماند ز حرمان هلال وار

منبر که پایه پایه اش از پایبوس وی****سرگرم بود پای به گل ماند سوگوار

او رفت و داغ ماتمیان نیم سوز ماند****وین داغ ماند بر جگر اهل روزگار

امسال کز بلاغت او یاد میکنند****بر یاد پار خاک نشینان دل فکار

وز خاک او علم نور میرود****سوی فلک چو شعلهٔ خورشید در غبار

گوئی گذشته است به خاکش شه شهید****با والد ممجد و جد بزرگوار

امسال کز جهان شده دلتنگ و برده است****هنگامه را به ملک وسیع آن گران وقار

دارد خرد گمان که درایوان نشسته است****منب نشین ز غایت تعظیم کردگار

در خدمت رسول بر اطراف منبرش****ارواح انبیاء همه با چشم اشگبار

بر فقره سخنش کرده آفرین****در نقل های نوحه او شاه ذوالفقار

خیرالنسا ز غرفهٔ جنت نهاده گوش****بر طرز روضه خوانی اوزار و سوگوار

بر حسن ندبه اش حسن از چشم قطره ریز****کرده هزار در ثمین بر سمن نثار

شاه شهید خود به عزای خود آمده****وز نقل وی گریسته بر خویش زار زار

غلمان دریده جامه و حورا گشاده مو****اهل بهشت نوحه گری کرده اختیار

با آن که در بهشت نمی باشد آتشی****رضوان ز غم نشسته بر آتش هزار بار

فریاد محتشم که جهان کم نوا بماند****از نوحه حسین علی خاصه این دیار

روزی که ما رسیم باو وز عطای حق****از زندگان خلد نیابیم در شمار

آن روز در قضای عزای شه شهید****چندان کنیم نوحه که افتد زبان ز کار

یارب به

حق شاه حسین آن شه قتیل****کور است جبرئیل امین زار بر مزار

کاین شور بخش مجلس عاشور را به حشر****ساز از شفاعت نبی و آل کامکار

وز ما به روح او برسان آن قدر درود****کز وی رسانده ای به شهیدان نامدار

افق رسید به منزلگه زوال

ماهی که مهر دیده به پا سودیش نه رخ****شخص اجل به صد ستمش کرد پایمال

سروی که در حدیقهٔ جان بود متصل****با خاک در مغاک لحد یافت اتصال

گل جامه می درد که چه نخلی ز ظلم کند****بی اعتدالی اجل باغ اعتدال

مه سینه می کند که چه پاینده اختری****از دستبرد حادثه افتاد در وبال

از بس که در بسیط زمین بود بی عدیل****وز بس که در بساط زمان بود بی همال

بر پیش طاق چرخ نوشتند نام او****سلطان ملک حسن و شخ خطه جمال

افغان که شد به مرثیه ذکر زبان و لب****القاب میرزای محمد قلی لقب

آن عیسوی نسب که شه چرخ چارمین****می شود بر نشان کف پای او جبین

ماهی که کلک صنع به تصویر روی او****در هم شکست رونق صورتگران چین

غالب شریک حسن که می کرد دم به دم****جان آفرین ز خلقت او بر خود آفرین

وقت خرام او که ملک گفتیش دعا****دیدی فلک خرامش خورشید بر زمین

واحسرتا که گنج گران مایه ای چنان****با آن شکوه و کوکبه در خاک شد دفین

چون بگسلد کفن ز هم آیا چها کند****خاک لحد به آن تن و اندام نازنین

افسوس کز ستیزه گریهای جور دور****افغان کز انتقام کشیهای شخص کین

زندان تنگ خاک به یوسف حواله شد****کام نهنگ را تن یونس نواله شد

روز حیات او چو رسید از اجل به شام****بر خلق شد ز فرقت وی زندگی حرام

در قصد او که جان جهانش طفیل بود****تیغ اجل چگونه برون آید از نیام

با شخص فتنه بس که قضا بود متفق****در کار کینه بس که قدر داشت اهتمام

خورشید عمر بر لب بام اجل رسید****آن آفتاب را و فکندش فلک ز بام

چون شیشه وجود وی آفاق زد به سنگ****صد پاره شد ز غصه

دل خاره و رخام

با آن تن لطیف زمین آن زمان چه کرد****وان فعل را سپهر ستمگر چه کرد نام

ترسم زبان بسوزد اگر گویم آن چه گفت****در وقت دست و پا زدن آن سرو خوش خرام

ای نطق لال شو که زبانت بریده باد****مرغ خیالت از قفس دل پریده باد

کس نام مرگ او به کدامین زبان برد****عقل این متاع را به کدامین دکان برد

باشد ز سنگ خاره دل پر تهورش****هرکس کزین خبر شود آگاه و جان برد

احرام بسته هر که اسباب این عزا****بردارد از زمین و به هفت آسمان برد

در قتل خود کند فلک غافل اهتمام****روزی اگر به این عمل خود گمان برد

خون بارد از سحاب اگر در عزای او****آب از محیط چشم مصیبت کشان برد

صیاد مرگ را که بدین سان گشاد چشم****کوره به شاهباز بلند آشیان برد

انصاف نیست ورنه چرا باغبان دهر****گلبن به نرخ خار و خس از بوستان برد

صد حیف کافتاب جهان از جهان برفت****رعنا سوار عرصهٔ حسن از میان برفت

یارب تو دل نوازی آن دل نواز کن****درهای مغفرت به رخش جمله باز کن

بر شاخسار سدره و طوبی هر آشیان****کاحسن بود نشیمن آن شاهباز کن

کوتاه شد چو رشتهٔ عمرش ز تاب مرگ****از طول لطف مدت عیشش دراز کن

تا بانگ طبل مرگ ز گوشش برون رود****قانون عفو بهر وی از رحم ساز کن

از فیض های اخرویش کامیاب ساز****وز آرزوی دنیویش بی نیاز کن

اینجا اگر به سروری افراختی سرش****آنجا به تاج خسرویش سرفراز کن

زین بیش محتشم لب دعوت بجنبش آر****واسباب قدر او طلب از کار ساز کن

یارب به عزت تو که این نخل نوجوان****از سدره بیشتر فکند سایه بر جنان

رخت راست ای گل رعنا****سنبل و شمشاد هندو چاکر نرگس و لاله بنده و لالا

ساخته ظاهر معجز لعلت ز آتش سوزان چشمهٔ حیوان****کرده هویدا صنع جمالت در گل سوری عنبر سارا

آتش آهم ز آتش رویت سیل سرشگم بیمهٔ رویت****این ز درون زد شعله بگردون وان ز برون شد تا به ثریا

محو ستادند عابد و زاهد مست فتادند راکع و ساجد****دوش که افکند در صف رندان جام هلالی شور علالا

وقت مناجات کز ته دل شد جانب گردون نعرهٔ مستان****پرده دریدی گر نشنیدی شمع حریفان بانگ سمعنا

مایهٔ دولت پایهٔ رفعت نقد هدایت گنج سعادت****هست در این ره ای دل گمره دانش دانا دانش دانا

حسن ازل را بهر طلبکار هست ظهوری کز رخ مقصود****پرده بر افتد گر کند از میل وحش خیالی چشم به بالا

محتشم اکنون کز کشش دل نیست گذارم جز بدر او****پیش رقیبان همچو غریبان نیست بدادم جز به مدارا

و گیرد رکاب را

بندهٔ توست محتشم****روی ز بنده تافتی بنده ام این عتاب را

عاقل نخواهم شد ازین افسون دمیدن ها

احسان سیاست مهر کین گرمی عتاب

سوزن الماس در پیراهن است امشب

دمی بر محتشم پیما می دیدار ای ساقی****که ذوقش جرعه خواه از باده مردافکن است امشب

در دل بدخوی تو ساخت

است

دراز****گرهی بر سر آن زلف معنبر زد و رفت

داغدار تو چنان ساخت که سوزش نرود****زان تعافل که برین سوخته اختر زد و رفت

این ابتر بود که نامد دگر آن آفت جان****که ره محتشم بی دل ابتر زد و رفت

او محتشم بستی در نطقم اگر گه****نگشتی اقتضای طبع بر گفتار من باعث

اختلاط رقیبان****من و فراق تو کان دوزخ این عذاب ندارد

سئوالهاست ز رازم رقیب پرده در تو را****که گر سکوت نورزد یکی جواب ندارد

به پرسش سگ خویش آمدی و یافت حیاتی****اگر به کعبه روی آن قدر ثواب ندارد

قدم دریغ مدار از سرم که جز تو طبیبی****دوای محتشم خسته خراب ندارد

که از وسوسه زد خانهٔ سیاهی****آن خیمه ستون از قد دل جوی تو دارد

هر باد که جائی گل عشقی شکفانید****چون نیک رسیدیم به او بوی تو دارد

گر بوالهوسی یک غزل محتشم آموخت****صد زمزمه با لعل سخنگوی تو دارد

ز بد خواه حذر خواهی کرد

محتشم گفتم از آن آینه رو دست مدار****رو به بی تابی و بی صبری اگر خواهی کرد

لحظه گردون خوی آن بیدادگر گیرد

اگر همرنگ مائی محتشم در بزم عشق او****ز جان برگیرد دل تا صحبت ما و تو درگیرد

قضا مددی شود که به محتشم قدری رسد

آرد پاسبان برهم زند

آه خود****گر باد بر وی بگذرد صد خضر را بی جان کند

نامحرمان****پش غیر از وی جمال راز پوشیدن چه بود

آینه رویم ز مقابل برود

راه تو از آن بگشاید

به تنگ آید

امداد می آید

چو بیداد آید از وی محتشم دل را بشارت ده****که خوبان را به دل رحمی پس از بیداد می آید

اضطراب کشید

به وصف ساده رخان محتشم کتابی ساخت****ولی چو دید خطت خط بر آن کتاب کشید

باغبان چو باغ ز مرغان تهی کنی****کاری به بلبلان کهن آشیان مدار

قدر ملک چو کم شوداز خواری سگان****گو غیر حرمت سگ این آستان مدار

گر مایلی به جور بکن هرچه میتوان****باک از هلاک محتشم ناتوان مدار

خرد****خوش شکستی خواهد آوردن سپاه مور باز

گر چنین خواهد نمودن کوکب عشقم طلوع****ملک دل را سربه سر خواهد گرفتن نور باز

با وجد فقر از اقبال عشقش محتشم****چند روزی فخر خواهد کرد بر جمهور باز

طبع مگس

حیف کز دنیا برون شد محتشم وز هیچ جا****حیف و افسوسی نیامد بر زبان هیچ کس

بود آن جا****بر آن قدح کش بی قید کیش عشرت کوش

نگفت محتشم از اقتضای وقت جز این****که می ز بزم رود خود به کوی باده فروش

نگسلم چون شانه از مویش

عجب گر بشنوی بوی صلاح از محتشم دیگر****که بست و محکمست این بار دل در جعد گیسویش