آئینه عفاف

ص: 2

ص: 3

ص: 4

ص: 5

ص: 6

ص: 7

ص: 8

ص: 9

ص: 10

ص: 11

ص: 12

ص: 13

ص: 14

ص: 15

ص: 16

ص: 17

ص: 18

ص: 19

ص: 20

ص: 21

ص: 22

ص: 23

ص: 24

ص: 25

ص: 26

ص: 27

ای مبدل کرده خاکی را به زر

خاک دیگر را نموده بوالبشر

کیمیا داری که تبدیلش کنی

گرچه جوی خون بود نیلش کنی

این چنین میناگریها کار تست

وین چنین اکسیرها ز اسرار تست

اما در این عالم گاه واقعه ای به وقوع می پیوندد که هر چند به ظاهر، طبیعی می نماید ولی اگر در آن به دیده ی بصیرت بنگریم آن واقعه خود معجزه ای بزرگ است و از حیث شمول و تاثیر به مراتب از آن معجزات عظیم تر.

آیا ظهور پیامبر گرامی اسلام در میان عرب جاهلی و آن مردمی که از هرگونه کمال و فضیلتی عاری بودند و خود بزرگترین معجزه به شمار نمی آید؟.

انسانی با آن همه محاسن و مکارم که تجسم جمیع فضائل بود از میان قومی برخیزد که جز فساد و تباهی و قتل و غارت پیشه ای نداشتند و به انواع مناهی و ملاهی آلوده بودند.

اشراف و سران قبائل آنان، مردمی هوسران و شهوت پرست بودند که جز شکمبارگی و شهوترانی و رباخواری و تفاخر قومی امتیازی

ص: 29

نداشتند و افتخارشان پرده داری کعبه بود که آن خانه را جایگاه بتان ساخته بودند، همان مردم تیره بخت خودخواهی که از غایت جهل و عصبیت، دختران معصوم خویش را زنده به خاک تیره ی گور می سپردند و هرگز رگ مهر و عاطفت آنان نمی جنبید، و بدین عمل وحشیانه و هولناک تفاخر نیز می کردند.

از میان چنین قومی خداوند، محمد (ص) را که مظهر جمیع فضائل و مجمع تمام مکارم بود برانگیخت تا آئینی را بنیان نهد که تا انقراض عالم عهده دار انتظام جامعه و تربیت نوع انسان و سبب سعادت و رستگاری آنان گردد.

و طرفه تر اینکه از میان همان قوم که دختران را زده به گور می سپردند و از نسل همان پیامبر، دختری پا به عرصه ی هستی گذارد که جلوه ی جلال و جمال خداوند و آینه ی تمام نمای خصائل پیامبر و اسوه ی جمیع فضائل و کمالات باشد.

آری فاطمه، آن یگانه بانوئی که دیده ی روزگار به بزرگی و علو قدر و کرامت و فضیلت او هرگز به خود ندیده، وجودش یکی از بزرگترین معجزات بشمار است.

بانوئی که آیات کتاب خدا و روایات پیامبر و ائمه ی هدی، بیانگر منزلت و مرتبت اوست و خداوند و برگزیدگان خداوند ستاینده ی اویند،

ص: 30

آیا کدام زبان و قلم را یارای آن است که او را بستاید و کمالات بی حد او را شرح کند.

خداوند به نص وحی، مقام عصمت او را در آیت تطهیر بیان کرده و ساحت قدس وی را از هر آلایشی منزه و مبرا دانسته است.

در آیه ی مباهله با نصارای نجران، فاطمه یکی از ارکان آن جمع و در عداد دیگر معصومان بشمار است.

سوره ی مبارکه ی کوثر، وجود شریف او را خیر کثیر و برکت و نعمت جاویدان خوانده است.

روایات بسیار از رسول گرامی اسلام و ائمه ی معصومین در نعت و منقبت و مقام شامخ او رسیده که در مطاوی کتب فریقین موجود است.

زندگانی فاطمه علیهاسلام از آغاز تا انجام، نمونه و سرمشق است برای انسانهای فضیلت جو و حق طلب، چه زهرا سلام الله علیها انسان کامل است و اسوه ی تمام فضائل.

او از آغاز زندگی همگام و همراه با پدر عظیم الشان خود، راه پرنشیب و فراز مبارزه را پیمود و در کوران جمیع حوادث و مصائب استوار و مقاوم به استقبال خطر رفت، در مکه در آغاز دعوت و در مدینه پس از هجرت گام به گام با پدر و همسر خود، در راه استقرار

ص: 31

حکومت توحید و تثبیت بنیان اسلام راه سپرد و در این راه رنجها برد و خون دلها خورد و لحظه ای از پای ننشست.

فاطمه در انتظام امور خانه و تربیت فرزندان و حُسن سلوک با همسر، نمونه و سرآمد بود و در عین حال در متن حوادث و رویدادهای جامعه حضور فعال داشت و هرگز از مسئولیت و رسالت خویش غافل نماند.

او به اثبات رسانید که زن موجودی است عظیم القدر و ملکوتی که اگر به مقام و جایگاه والای خویش واقف گردد، آنچنان به قله عظمت و ذروه ی کمال عروج می کند که دیده ی عقل دیده وران را خیره می سازد و صاحبنظران را به حیرت و اعجاب وامی دارد.

فاطمه به زنان عالم آموخت که قبول مسئولیت های اجتماعی و مبارزه با بیداد و انحراف و پاس ارزشهای متعالی، تعارضی را با انجام مسئولیت های خانه و خانه داری ندارد و زنان می تواند در این هر دو عرصه سهمی بسزا و تاثیری ژرف داشته باشند.

فاطمه تنها یک شخص نیست بلکه او شخصیتی است جاویدان و حقیقتی است سیال که در بستر زمان جاری است، و زلال فضیلت و کمال است که بر جویبار اندیشه و ذهن طالبان حقیقت و جویندگان فضیلت روان است و سرزمین های مستعد و قابل را سیراب می سازد

ص: 32

و از آن گلهای معرفت و حکمت می رویاند، او نهال برآمده از بوستان نبوت است و گل شکفته در گلزار رسالت، غنچه ای است که با نسیم وحی شکفته و در فروغ مهر ولایت بالیده است، او پا به پای پدر و همسر در جمیع صحنه ها حضور داشت و در برافراشتن کاخ رفیع اسلام سهمی بسزا از آن وی بود، از این رو سخت مترصد بود که این آئین الهی از انحراف مصون ماند و از دستبرد بدعت و خلاف در امان باشد، چنین بود که چون بنیان گذار اسلام به سوی رضوان الهی و رفیق اعلی رخت کشید و امر زمامداری دستخوش خلاف و اختلاف شد او نه تنها از برای حق خویش بلکه از پی حقظ اصول و پاس حقیقت دین و مرز شریعت بپای خاست و از حوزه ی آئین و حدود شرع دفاع کرد و با آن خطابه ی شورانگیز جاویدان که مناظره و محاجه ی او است با خلیفه ی وقت، مسئولیت خویش را به انجام رسانید.

مراد و مقصد فاطمه تنها بازگردانیدن قطعه زمین فدک نبود که در نظر آن بانوی یگانه فضای آفرینش تنگ بود، بلکه مقصود اصلی وی جلوگیری از خلاف و اعمال زور و انحراف از اصول بود، چنانکه شاعر گوید:

ملک تو مرز ملکوت خداست

کی به هوای فدک خیبری

ص: 33

و امام علی علیه السلام در نامه ی معروف خود به عثمان بن حنیف فرماید:

بلی، کانت فی ایدینا فدک، من کل ما اظلته السماء، فشحت علیها نفوس قوم و سخت عنها نفوس قوم آخرین... ما اصنع بفدک و غیر فدک.

آری از آنچه آسمان بر آن سایه افکنده، در دست ما فدک بود، گروهی بر آن بخل ورزیدند و جمعی از آن درگذشتند و آن را بخشیدند، مرا با فدک چه کار است و با آن چه خواهم کرد.

باری زهرا علیهاالسلام پاسدار مرز آئین و حافظ حوزه ی دین بود، اگر از آن بزرگ بانو تنها همان خطابه ی شورانگیز و گرانمایه ی او که در مسجد مدینه ایراد کرده بر جای مانده، بر عظمت روح و بلندی اندیشه و اشراف وی بر امور جاری و سیطره ی او بر معارف و حقایق والا، کافی بود.

فاطمه با منطق خدائی خویش که فصل الخطاب است با خلیفه ی وقت به مناظره و محاکمه پرداخت و مجمع مسلمانان را از اعوجاج و انحرافی که پیش آمده بود هشدار داد، این خطابه از نوادر و فرائدی است که در سلک سخنان بلند روزگار بشمار است و فروغ معارف و حقایق آن آفاق اندیشه های معرفت جو را روشن می سازد.

ص: 34

و از دیرباز مطمح نظر ادیبان و سخنوران بوده و بر آن شروح و تعلیقات نوشته اند، آیا در برابر آن عقیله ی خاندان وحی و پرورده ی مکتب نبوت، و خداوندگار سخن، چه کسی قادر است تا او را بستاید یا فضائل و کمالات بی شمار وی را باز گوید:

گر بریزی بحر را در کوزه ای

چند گنجد، قسمت یک روزه ای

فاطمه علیهاسلام آن معنی متعالی و حقیقت والائی است که در واژه ها و کلمات در نمی گنجد و در قید عبارت درنمی آید.

تردیدی نیست که هنر به طور مطلق، از جمله شعر در ترسیم و تصویر چهره ها و بیان خصائص شخصیت ها سهمی بزرگ و تاثیری شگرفت دارد، هنرمند است که با خلاقیت خویش می تواند نام و اثر انسانی را جاودانگی بخشد و بیانگر فضیلت و کمال او باشد، اما گاهی فرد مورد تعریف چنان بلند مرتبه و عظیم القدر و واجد کمالات بی شماری است که هنر نیز در برابر او از شرح و بیان عاجز و ناتوان است و عظمت بی حد آن را برنمی تابد، و فاطمه آنچنان حقیقتی است که هنر با همه گسترگی از تبیین و ترسیم شخصیت او عاجز است.

به زیورها بیارایند وقتی خوبرویان را

تو زیبا رو چنان خوبی که زیورها بیارائی

ص: 35

اما عشق و ایمان و علاقه و اعتقاد، دامان هنرمند، از جمله شاعر را رها نمی سازد و او را ملزم می دارد تا با همه ناتوانی و عدم بضاعت، فرد مورد علاقه و اعتقاد خود را بستاید و پرتوی از فروغ بی پایان او را در منظر و مرآی کمال جویان قرار دهد و خود با این خدمت ناچیز، بدان ممدوح تقرب جوید.

شاعرانی که به ثنا و ستایش فاطمه علیهاسلام پرداخته اند هر یک کم و بیش نشان از منزل و مرتبه ی خویش داده اند، نه در حد منزلت آن بانو سخن گفته اند، آنان با علم و آگاهی بدین حقیقت که مقام والا و مرتبت علیای آن ستوده ی خداوند برتر از مدایح آنان است، مع الوصف به سائقه ی ایمان و عشق، زبان به مدحت و منقبت آن مرات جمال الهی گشوده و هر یک بفراخور بضاعت و میزان استطاعت خویش بدان حبیبه ی داور، اظهار ارادت و محبت نموده اند.

این مجموعه، نمونه ای است از عشق و ارادت شاعرانی که شیفته ی عظمت و دلباخته ی محبت دخت گرامی رسول معظم و امام امامان بزرگوار و معصومند، هر یک به زبانی به مدحت و ثنای آن مجمع کمال و فضیلت پرداخته اند.

یکی بسان بلبل به نواخوانی و دیگری چون قمری به ترانه گوئی و مراد آنان همه عرض ارادت و اخلاصی است به آستان زهرای مرضیه

ص: 36

علیهاسلام.

این مجموعه از منابع و مآخذ متعددی استخراج و انتخاب شده و سعی ما بر آن بوده که حتی المقدور از سروده های خوب و موثر سود جوئیم. اما این ادعا را نداریم که آنچه در این دفتر گرد آمده همه آثاری یکدست و برگزیده و فاخر است، چه چنین چیزی خاصه در چنین مجموعه هائی که مخاطب های متفاوت دارد از نوادر است، اما سعی شده که تا حدی از آثار خوب نقل شود و بطور نسبی چنین است.

لازم به توضیح است که برخی از قصائد طولانی که در حوصله ی چنین مجموعه ای نمی گنجید، انتخاب بعمل آمده و تلخیص شده است یا از بعضی اشعار به علت ترکیبی نامناسب یا واژه و لغتی مهجور و نامانوس، بیت یا ابیاتی حذف شده، اما کوشش به عمل آمده تا به کلیت آن اثر لطمه و خدشه ای وارد نشود.

آنچه مسلم و محقق است اینکه جمیع این آثار اعم از عالی و متوسط، محصول و مولود ایمان و عشق و محبت سرایندگان آنها است نسبت به بانوی بانوای و سیده ی نساء عالمیان فاطمه علیهاسلام و همگان چشم امید و مرحمت به آستان جلال آن مخدره ی حریم قدس الهی دارند، امید است که این خدمت ناچیز، مرضی خداوند سبحان و مورد قبول پیشگاه زهرای مرضیه صلوات الله علیها واقع گردد.

ص: 37

ص: 38

و برای سرایندگان و خوانندگان و گردآوردندگان ذخیره ای باشد در یوم الحساب و وسیله تقرب به حریم فاطمه در روز رستخیز، تا آن شفیعه ی محشر در آن روز بیم و خطر همگان را دستگیر و شفیع گردد.

اللهم تقبل منا بمنک و کرمک

محمود شاهرخی «جذبه»- مشفق کاشانی

ص: 39

این خیر بی نهایت و این کوثر عظیم

بر حضرت خدیجه و طاها خجسته باد

فرخنده روز مولد مسعود فاطمه

آن نور محض و عصمت کبری خجسته باد

تو جان محمدی «ص» و باشد

آن نور یگانه جان هستی

در آینه ی رخ تو پیداست

آن صورت بی نشان هستی

ای دست خدا در آستینت

خاک درت آستان هستی

ای فاطمه، ای عزیز داور

ای معنی جاودان کوثر

ای اسوه ی بانوان عالم

شد زن به وجود تو مکرم

انسان به کمال تو مباهی

نسوان ز جلال تو معظم

گر خاتم انبیاست احمد

هستی تو نگین دست خاتم

جان تو کرامت مصور

جسم تو حقیقت مجسم

بردی پی پاس حق بسی رنج

خوردی پی حفظ دین بسا غم

تا جور برافتد از زمانه

تا عدل علم زند به عالم

ای فاطمه، ای عزیز داور

ای معنی جاودان کوثر

ای گلبن گلشن نبوت

وی میوه ی بوستان هستی

ای ماه منیر برج عصمت

تابنده به آسمان هستی

ای نفس مکرم محمد «ص»

شادست به تو روان هستی

ای جفت علی و مام مهدی

آن رهبر کاروان هستی

مرآت جمال لا یزالی

در تست عیان نهان هستی

تو جان پیمبری و باشد

آن سر وجود، جان هستی

در آینه ی رخ تو پیداست

آن صورت بی نشان هستی

ای دست خدا در آستینت

خاک درت آستان هستی

ای فاطمه ای که شد ز رفعت

از نام تو تر زبان هستی

ای آنکه تو را نبود روزی

جز خون جگر ز خوان هستی

بر «جذبه» ز لطف رحمت آور

ای رحمت بیکران هستی

ص: 43

چو از جان آفرین در صورت آمد نقش دختر

هزاران آفرین بر نقش، از جان آفرین آمد

جمالی در تجلی آمد از پیراهن امکان

که صد خورشید و ماهش جلوه گر از آستین آمد

چو خورشد است پیدا از دو روشن گوشوار او

که این کرسی نشین را منزلت عرش برین آمد

در او نور علی ممزوج با نور محمد شد

مه و خورشید از این مشرق صباح واپسین آمد

علی عین محمد بود در عین فواد اما

تعین (1) بود کاینجا پرده بر عین دو بین آمد

از آن تاری که چرخش رشت با دست عبودیت

میان حق و جبریل امین حبل المتین آمد

علی مرآت یزدان بود و ذاتش بیقرین، آری

خدای بیقرین مرآت ذاتش بیقرین آمد

بتول آیینه شد، آیینه ی اوصاف یزدان را

چنان آیینه را آیینه در عالم، چنین آمد

ص: 45

چو از رنگ تعین صاف شد اوصاف این دختر

ز بیرنگی رخش آیینه ی سلطان دین آمد

نجویند اهل بینش استعانت جز به نور او

که در هر ورطه نورش مستعان و مستعین آمد

ملایک را از آن شد سجده واجب بر گل آدم

که این نور خدا را جلوه اندر ماء و طین آمد

یقین در حق ندارد هر که شک در حق او دارد

بلی حق الیقین از دولت عین الیقین (1) آمد

ولایش آب حیوان است جاری در عروق دل

حیات جان انسانی از این ماء معین (2) آمد

ز حسن طلعتش افتاد عکسی آفرینش را

ز عکس روی او پیدا بهشت و حور عین آمد

ص: 46

نمود از سایه ی قدش تجلی نخله ی طوبی (1)

بیانات لبش نهرین شیر و انگبین آمد

چنان از ماه رویش روشن آمد ظلمت غبرا

که گوئی بر زمین مهر از سپهر چارمین آمد

کنیزش را نباشد اعتنا بر تخت بلقیسی

غلامش را سلیمان بنده ی تاج و نگین آمد

در اوصاف کمال او همین کافیست بر دانا

که این دوشیزه را شوهر امیرالمومنین آمد

«فواد» از جان و دل چون دوست دارد آل احمد را

به سمع جان اهل دل کلامش دل نشین آمد

از آن رو خوانده احمد نور چشم و چشمه ی نورش

که پیش از آفرینش نور بود آن چشم بینا را

نقاب افکند بر چهرش فلک چون دید این کوکب

برد از جلوه رونق آفتاب عالم آرا را

پیمبر داشتی مهرش به اوصافی که در چهرش

تعالی الله عیان دیدی جمال حق تعالی را

سزاوار است گر مرگ کنیزش را کنیز آید

و یا بهر غلامش گر غلام آرد مسیحا را

تنها جهان حسن ترا ملک خویش کرد

عالم گرفت بی مدد لشکر آینه

تا آمده ز گرد ره مصر سرمه ای

یعقوب داده است به صیقل گر آینه

تقلید وضع ساده ی خیر النسا نمود

زان رو نکرد بر سر و بر زیور آینه

بانوی عرش حجله و خاتون خلد زاد

آن کز حیا نه خواسته از شوهر آینه

گر احتساب عصمت او پرتو افکند

بی خطبه عکس را نکشد در بر آینه

با اهتمام شرمش در کسوت اناث

از زنگ چون به سر نکشد معجر آینه؟

خواهد شکوه عصمتش ار پرتو افکند

بر عرصه تنگ گردد یک خاور آینه

ص: 52

ما را گل از محبت زهرا سرشته اند

مهرش دگر جدا ز دل ما نمی شود

در جمع اولیا و رسولان خطیب عشق

جز در ثنای فاطمه گویا نمی شود

گر مادر زمانه بسی دختر آورد

یک از هزار مریم عذرا نمی شود

وز صد هزار مریم عذار به مرتبت

دیگر یکی چو حضرت زهرا نمی شود

همسر محبوب امیر عرب

خلقت پیدا و نهان را سبب

خوانده خدا عصمت کبری ترا

گفته نبی ام ابیها ترا

ابن و ابت تاج سر عالمند

نسل تو سادات بنی آدمند

مادر تو اشرف زنهاستی

دختر تو زینب کبراستی

چیست حیا؟ ریشه ی دامان تو

کیست ادب؟ بنده ی فرمان تو

پاک بود دامنت از هر گناه

آیه ی تطهیر ز قرآن گواه

عالمه و نابغه ی روزگار

هاجر و مریم را، آموزگار

مانده ز علم تو علی درشگفت

آنکه کمالش همه عالم گرفت

شرم و ادب از ابدبت شرمسار

گوش ترا عقل و خرد گوشوار

ص: 55

رشته ی تو رشته ی نظم جهان

سینه ی تو مخزن راز نهان

وقت خوشت وقت مناجات تو

شاد پیمبر ز ملاقات تو

کس نبرد راه به سامان تو

جز پدر و شوهر و یزدان تو

هم ز پی عرض ادب گاه گاه

یافته جبریل در آن خانه راه

خانه ی تو گلشن مهر و وفا

مکتب تو مکتب صدق و صفا

نیست عجب گر به چنین مکتبی

تربیت آموخته چون زینبی

ای یکمین بانوی کاخ عفاف

جان به فدایت که به شام زفاف

پیرهن خویش به مسکین دهی

خاطر آن غمزده تسکین دهی

زین ملکات و ملکوتی صفات

فاطمه جان عقل و خرد مانده مات

ص: 56

با همه ی شوکت و اجلال تو

بعد نبی تیره شد اقبال تو

دوره ی عزت سپری شد ترا

امت بیرحم جری شد ترا

قدر تو یا فاطمه نشناختند

بر حرم حرمت تو تاختند...

ای شده محروم ز ارث پدر

عالم و آدم ز غمت خون جگر

عصمت یزدانی و معصومه ای

زوج تو مظلوم و تو مظلومه ای

داغ غمت بر دل رنجور ماند

قدر تو و قبر تو مستور ماند

فاطمه، ای گوهر دریای راز

ما همه را سوی تو روی نیاز

ص: 57

باد فدایت پدر و مادرم

خاک ره فضه ی تو افسرم

مهر تو سرمایه ی ایمان من

یاد تو باغ گل و ریحان من

ای پدرت رحمه للعالمین

مرحمتی کن به من دل غمین

من که ز احسان تو شرمنده ام

دست به دامان تو افکنده ام

جز به توام هیچ سر و کار نیست

غیر حسینت دگرم یار نیست

از کرم خویش گناهم ببخش

در کنف خویش پناهم ببخش

فاطمه، ای آنکه خرد مات تست

چشم «موید» به کرامات تست

ص: 58

دل دیوانه سوی چشمه ی زمزم بردم

تا مگر چشمه ی رحمت کند آباد مرا

استلام حجر و سعی و صفا و مروه

زنگ از آئینه ی دل برد و صفا داد مرا

بانی کعبه خلیل است در آن بیت جلیل

زنده شد خاطره ی بانی بنیاد مرا

یثرب و منظره ی قبه ی خضرای رسول

برد اندوه و غم از خاطر ناشاد مرا

عطر گلهای رسالت به مشامم بگذشت

چو گذر بر حرم فاطمه افتاد مرا

به دعا دست گشودم که مکن یا رب دست

کوته از دامن این مادر و اولاد مرا

خیزم از خاک و به دامان بتول آویزم

گر به کویش چو غباری ببرد باد مرا

ص: 60

طاعتی کرد که افتاد ندایش در عرش

دولتی داد خدایش که نگردد مفقود

هر که مسکین به در خانه ی زهرا برود

هم طریق کرم آموزد و هم معنی جود

غافل از حرمت زهرا که شود جز نااهل؟

منکر معجز عیسی که بود غیر یهود؟

ای سرافرازترین دختر عالم که ترا

نیست مانند به جود به عفاف و به سجود

من به مدح تو چگویم که چو خورشید فلک

شوکتت هست پدیدار و مقامت مشهود

هر که را مهر تو در دل، بر ایزد مقبول

وانکه را قهر تو حاصل ز در حق مطرود

جشن میلاد تو در خلد چو گیرد مریم

نغمه ی شوق در آن بزم برآرد داود

نیست نومید اگر نامه ی ما گشت سیاه

آبرو هست ترا پیش خداوند ودود

از فروغ رخ زهرا شده روشن اسلام

نور حق بود که از غیب درآمد بشهود

ص: 62

حلم حسن که پایه ی دین استوار داشت

کرد آشکار تربیت جانفزای تو

در خانه ی تو درس شهامت فراگرفت

آن پاکباز خسرو گلگون قبای تو

پرورده ای چو زینب کبری تو دختری

دختر نه، بلکه ضیغم دختر نمای تو

هر کس ترا شناخت به حق اعتراف کرد

بیگانه با خدا نشود آشنای تو

ای سرور زنان دو عالم که بود و هست

فردوس آیتی ز مبارک سرای تو

دنیا نساخت با تو و کاری شگفت نیست

این خاکدان پست کجا بود جای تو؟

مانند شمع سوختی و اشک ریختی

جانسوز همچو ناله ی نی شد، نوای تو

پیش تو خاک بود فدک زانکه در فلک

بوسد به افتخار، ملک خاک پای تو

زان رو شدی فسرده چو گل کز نفاق و کفر

بی اعتنا شدند به بانگ رسای تو

ص: 64

کفر و نفاق قوم عرب آشکار شد

روزی که رنجه گشت دل مبتلای تو

تو دختر پیمبر و بعد از وفات او

از جور امتش غم بی انتهای تو

آتش زدند دوزخیان چو در بهشت

آتش گرفت جان جهان از برای تو

بر حال تو اگر در و دیوار ناله کرد

نبود عجب که بود عجب ماجرای تو

بهر رهایی علی از دست دشمنان

افکند لرزه در همه عالم ندای تو

و آن زیوری که بست به بازوی تو عدو

افزود شفیعه ی محشر! بهای تو

جز اشک و آه هیچ نیاید ز دست ما

بدهد خدای محسن تو هم جزای تو

هستی امین گنج عنایات کردگار

من نیز چشم دوخته ام بر عطای تو

ص: 65

نمود زهره لب خود به خیر مقدم باز

نواخت مشتری از شوق، چنگ و بربط ورود

به رقص آمده ناهید زین شعف به سپهر

به کف گرفته زحل تیغ بهر دفع حسود

فلک نموده نثار رهش کواکب را

ملک نموده به مجمر عبیر و عنبر و عود

به باغ خلد شده حوریان همه مسرور

چنانکه اهل زمین جمله خرم و خشنود

برای تهنیت از عرش فوج فوج ملک

گهی کنند نزول و گهی کنند صعود

زهی شرف که بود دخت احمد مرسل

زهی جلال که شد مظهر خدای ودود

محیط عصمت و عفت شفیعه ی محشر

سپهر رفعت و شوکت جبیبه ی معبود

اشارتی ز صفایش، صفای خلد برین

کنایتی ز قیامش، قیامت موعود

اگر اراده کند ز امر ایزد یکتا

به یک اشاره نماید دو صد جهان موجود

ص: 67

ز دختری به جهان این همه صفات نکو

کسی ندیده جز از دخت احمد محمود

بود کلام خدا از کلام او ظاهر

بود صفات خدا از صفات او مشهود

غرض ز خلقت اشیاست ذات او منظور

جهان چو قلزم و او هست گوهر مقصود

تمام، چشم شفاعت به سوی او دارند

خلیل و نوح و کلیم و مسیح و آدم و هود

هوای جنت و کوثر کجا به سر دارد

جبین به خاک رهش هر که از دل و جان سود

محب او بود ایمن چو نوح از توفان

خلیل او بود آسوده ز آتش نمرود

به رتبه اش بود این بس که خواجه ی «لولاک»

هماره «ام ابیها» به شان او فرمود

به ذات او نبرد پی کسی که از غفلت

اسیر دام هوا هست و پای بند قیود

کسی که شد متمسک به ذیل مرحمتش

بدون شبهه که از خوف روز حشر آسود

ص: 68

چگونه مدحتش آرم که همچو ذات احد

زده است خیمه برون ذاتش از جهات و حدود

ز بحر طبع گهربار «قدس طوسی»

به مدح و منقبت و وصفش این چکامه سرود

ص: 69

کیست زهرا، آنکه با شاه ولایت همسر است

محرم راز علی عالی اعلاستی

این زن مرد آفرین را نیک اگر بینی به دهر

هست بی همتا و همچون همسرش یکتاستی

بی ولایش دم ز دینداری زدن بی حاصل است

دین حق بی مهر او بی معنی و بیجاستی

گر نمی شد خلقت زهرا به ظاهر آشکار

خوب می دیدی علی بی همسر و تنهاستی

من چه گویم در علو رتبت وی کز مقام

خاکروب آستانش مادر عیساستی

مادری مانند زهرا هست فرزندش حسین

آنکه بر فرق عوالم تاج کرمناستی

صبر بی پایان او شد جلوه گر در مجتبی

زان شجر بین این ثمر گردیده ات بنیاستی

خورد از آن پستان چون زینب شیر، گویائی گرفت

پشت چرخ از خطبه اش لرزد ز بس غراستی

بود زهرا افتخار بانوان حق پرست

عقل داند منکر وی تا ابد رسواستی

ص: 71

بارالها احتیاجش را به لطف خود برآر

هر که چون «کی فر» محب عترت زهراستی

ای زبان حق کنون گوشی چرا؟

ای چراغ خانه خاموشی چرا؟

ای وجود تو توانائی من

وی جمالت نور بینائی من

ای گل خوشبوی باغ آرزو

دل فسرد از بلبلان نغرگو

در بهار ای نوگل افسردی چه زود

من خزان دیدم تو پژمردی چه زود

جان فدای قامت دلجوی تو

این سیاهی چیست بر بازوی تو؟

چهره ات هرگز چنین نیلی نبود

بر رخ تو ضربه ی سیلی نبود

آسمان جا دارد ار خون می گریست

صبر در حق راستی کار علیست

ص: 73

بار غم تو بر دل، باری است بسی مشکل

با این غم جانفرسا می سوزم و می سازم

ای از تو شبم روشن رفتی تو و ماندم من

در این شب بی فردا می سوزم و می سازم

طفلان تو با شیون خواهند ترا از من

از داغ دل آنها می سوزم و می سازم

ای از تو «جلال» دین دور از تو من مسکین

با دیده ی خون پالا می سوزم و می سازم

ز بهشت نسل رسول ما، چه گلی بود چو بتول ما

تو فراتری ز عقول ما، تو ز بوی قدس معطری

چو توئی به حشر پناه ما، چه غمی ز روی سیاه ما

که توئی شفیع گناه ما که مهین حبیبه ی داوری

سخن تو نور مبین بود، نظر تو عین یقین بود

همه «افتخار» من این بود که توأم شفیعه ی محشری

صد گرد دلیر و مرد دانا

پرورده به فکرت توانا

هر خانه که زن در او نبینی

ز آنجا گل آرزو نچینی

این وصف بتان خاک زاد است

نی مدح زنان پاک زاد است

این باشد اگر مقام زنها

تا خود چه بود مقام زهرا

او گوهر گنج دین حق بود

سرمست می یقین حق بود

مبهوت جهان ز عفت او

دل باخته بر فصاحت او

او دخت پیمبر خدا بود

گنجینه ی گوهر خدا بود

دامان خدیجه مکتب او

قرآن زده بوسه بر لب او

ص: 77

آن محرم بارگاه ایزد

نور دل دیده ی محمد

در صدف بحار توحید

دیباچه ی علم و حلم و تمجید

با فکر بلند و روح ساده

بر دیده ی دهر پا نهاده

از بطن خدیجه گام برداشت

بر چشم دل زمانه بگذاشت

شد مولد پاک او مسلم

سر منشأ «افتخار» عالم

ص: 78

در خاطر تشنه کامان، همزاد شیرین زمزم

در صحبت خسته گامان، همدوش دیرین طوباست

اسطوره ی عشق سرمد، تمثیل ایثار و ایمان

راوی آیات احمد، گویی که قرآن گویاست

یادش صفای دلم باد، بانوی آب، آنکه گفتم:

زیباتر از فکر باران، روشن تر از جان دریاست

فروغ سرمدی دلهاست

با ابر مهربانی دستانش

بانوی آب

در لحظه های آبی رویاست

آئینه ی کرامت دریاست.

او،

والاترین امیره ی گلها

در وسعت مدائن روحانی است

شعر شرف

بر سینه ی کتیبه ی تاریخ

اسطوره ی شگفت طهارت

منظومه ی فضایل انسانی است

گهواره ی دو شیر شجاعت

در جنگل ستاره و خنجر

باران شامگاهی،

بر گسترای مزرعه ی کهکشان

آموزگار صبح،

ص: 81

در پاکی و صفاست

بانوی باستانی دلها،

آمیزه ی تعقل و پرهیز

معنای زن،

در مکتب مبارک قرآنی است.

با او سخن جز با وضوی اشک، مگویید

وز او نشانه ای

جز در جهان ساکت و خاکستری خواب مجویید

کان نخل رنجیده، و آن سرو سوگوار

از مرگ ارغوانی خورشید-

تعبیر صادقانه ی اندوه

در شعر ناتمام جوانی است،

بانوی بانوان

برج بلند و سبز رهایی

از خاک و خاکیان

معراج نور از پهنه ی زمین تا عرش آسمان

ص: 82

به هر جا شد گهرافشان سحاب از دیده ی گریان

روان گردید جوی و چشمه و رود و شط و دریا

چو شبنم روی گل شوید، صبا راه چمن پوید

رخ گل بوسد و بوید، به یاد وامق و عذرا

به باغ اندر نگر زریون (1) به سر بنهاده طشت زر

که چون خورشید محشر هست یک نی از زمین بالا

چرا از لاله و نرگس نمی پرسند اهل دل

که اندر دستشان آیا که داد این ساغر و مینا؟

عجب نبود اگر لاف کلیمی می زند بلبل

که گلبن آتش طور است و گلشن سینه ی سینا

ترا پیوسته می خواند به سیر گلشن وحدت

دهان غنچه ی خاموش و بانگ بلبل گویا

در این فرخنده فصل بهجت افزا، به که بگذارم

قدم از گلشن صورت به سیر گلشن معنا

در آن گلشن چو دیگر بلبلان رطب اللسان گردم

به پای گلبنی کز آن گل توحید شد بویا

ص: 84

مصفا گلبن باغ رسالت، دوحه ی (1) عفت

ضیا افزای افلاک جلالت، زهره ی زهرا

خدیجه دختر پاک خویلد را جگر گوشه

که شد از یمن مولودش جهان مرده دل، احبا

صفای قلب احمد، روشنی بخش دل حیدر

شفیعه ی روز محشر، فاطمه، صدیقه ی کبرا

ز فیض مقدم این آیت قدسیه، تا محشر

بنازد بر فلک یثرب، ببالد بر سمک بطحا

نبی، صدیقه و خیر النسا، فرمود در شانش

زهی زان منطق شیرین، خهی زان گفته ی شیوا

زکیه، مطمئنه، راضیه، مرضیه، قدسیه

که حیدر گفت در وصفش، بتول و نخبه و عذرا

به هنگام عبادت، آستانش قبله ی آدم

به وقت عرض حاجت، آستینش در کف حوا

گرش خدمت قبول افتد، کنیز مطبخش مریم

ورش عز وصول افتد، غلام درگهش عیسی

ص: 85

صبا از دور باش عصمتش همواره سرگردان

سها (1) از کور باش عفتش در روز ناپیدا

وجودش رابط وحدت میان احمد و حیدر

چو حسن سرمدی ما بین عقل و عشق بی پروا

قداست جفت با نامش، ملایک طایر بامش

یکی می باشد از خدام او اندر جنان لعیا (2) .

به زیر گنبد اخضر، دگر چون احمد و حیدر

که آرد اینچنین دختر؟ که دارد جفت بی همتا

مگر تا دور احمد کور سیر قهقرا گیرد

که زهرایی ببیند بار دیگر دیده ی بینا

وگرنه تا قیامت سال و ماه و هفته و ساعت

اگر جویی نبینی مثل و مانندش دگر اصلا

به دامن پرورد زهرای دیگر مادر گیتی

اگر گنجد درون جوز روزی پیکر جوزا

ببخشا بر من ای خاتون، محشر، گر که نتوانم

ز نوک خامه سازم در ثنایت چامه ای انشا

ص: 86

مگر مدحی که باشد در خور شأنت کسی داند؟

مگر عقل بشر پی بر مقامت می برد؟ حاشا

تویی ناموس داور، به که باشد مادحت حیدر

که وصف قاف (1) را باید شنید از منطق عنقا

تو را شاید که حق مداح باشد، ورنه در مدحت

چه گوید قطره؟ گیرم باشدش سنخیت دریا

من و مدح تو؟ خاکم بر دهان ای بضعه ی احمد

من و وصف تو؟ مهرم بر زبان ای نو گل طاها

در آن خلوت که ایزد شمع توصیف تو افروزد

کرا قدرت که با پروانه بگذارد قدم آنجا؟

فدک را آنکه بگرفت از تو، غافل بود زین معنی

که می باشد طفیل هستیت دنیا و مافیها

تو را در روز محشر می شناسند آن سیه رویان

که غیر از ذیل پاکت نیست کس را عروه الوثقی

سزاوارت اگر مدحی ندانستم، دعا دانم

دعا از من، اجابت از خدای عالی اعلی

ص: 87

بود تا فرض بر حجاج طوف کعبه در گیتی

بود تا آیت معراج سبحان الذی اسری (1) .

بهار عمر انصار تو ز آسیب خزان ایمن

نهار بخت اغیار تو، همرنگ شب یلدا

گرید الله فوق ایدیهم به قرآن خوانده ای

گو، که غیر از مرتضی این رتبه را داراستی؟

وصف او در کثرت و وحدت نشاید کرد، زانک

وصفش اینجا لا تعد آنجا و لا تحصاستی

من نمی گویم که: مدح مرتضی کار من است

قطره را کی قدرت توصیف از دریاستی؟

اینقدر دانم که از بهر توسل در هموم

عبد را هر جا گشاد کار با مولاستی

هرچه هستی باش ای دل، خیره و خودسر مباش

خودسری کی شیوه ی سلاک (1) ره پیماستی؟

فاش گویم: دست بر دامان صاحبخانه زن

چند روزی را که مهمان اندرین دنیاستی

کیست صاحبخانه غیر از مرتضی زوج بتول؟

گر که نشناسی تو صاحبخانه را، اعماستی

دست دل را زن به دامان ولای مرتضی

خاصه در این مه که ماه ماتم زهراستی

ص: 89

نام زهرا در میان آمد، چسان من بگذرم

از بیان حال زار او که غم افزاستی؟

میرسد بر گوش دل اکنون نوای ناله اش

در سخن با جانشین خسرو بطحاستی:

کای پسر عم، ساعتی بنشین که مرغ روح من

میل پروازش به سوی گلشن عقباستی

آخر عمر من آمد، اول رنج تو شد

زین الم دانم که روزت چون شب یلداستی

ساعتی بنشین و سر کن گریه و حالم ببین

بر وصایایم بده گوش ارچه جانفرساستی

اولا، بر من حقوق خویشتن را کن حلال

چون مرا صهبای مرگ الحال در میناستی

یا ابن عم، بسیار زحمت ها کشیدی بهر من

دیده ی من از الم های تو خون پالاستی

چون که بگذشتم از این دنیای فانی یا ابن عم

نهش من بردار در شب، گر تو را یاراستی

شب خودت غسلم ده و تدفین کن و بر خوان نماز

چون شوند این قوم اگر آگاه، نازیباستی

ص: 90

چون تو می دانی پسر عم، بعد بابم در جهان

شکوه ها بر لب مرا زین فرقه ی اعداستی

ثانیا، جان تو و جان حسین و هم حسن

دل مرا از داغشان چون لاله ی حمراستی

زینب و کلثوم را بنما نوازش بعد من

کز غم ایشان تو دانی خاطرم شیداستی

خود کجا بودی تو یا زهرا به دشت کربلا

تا ببینی نور عینت بی کس و تنهاستی؟

خود کجا بودی که تا بینی ز فرط تشنگی

ز اهل بیتش العطش بر عالم بالاستی؟

خود کجا بودی که بین نوجوانانش تمام

همچو بسمل غرقه خون زان قوم بی پرواستی

خاصه در آندم که اصغر را به روی دست خویش

برد و گفت: ای قوم دون، این حجت کبراستی

قطره ی آبی دهیدش آخر ای بی دین سپاه

کز شرار تشنگی در حال استسقاستی

ص: 91

ص: 92

بی فتوت مردم! آخر این صغیر بی گناه

آتشش از تشنگی هر لحظه بر اعضاستی

با وجود آنکه باشد آب کابین بتول

کامیاب از آن وحوش و طیر این صحراستی

پس چرا از اهل بیت من ز فرط تشنگی

تا ثریا از ثری بانگ عطش برپاستی؟

بیش از این زین قصه ی جانسوز «صابر» دم مزن

گرچه طبعت در رثا چون بحر گوهر زاستی

ص: 93

او جواد العالم العقلیه بود

جود حق را مظهر او شد در نمود

آری آری او بود شمس الشموس

منبسط زو گشت عقل اندر نفوس

سالک راه علی او شد نخست

زین سبب او جز رضای حق نجست

با علی هم رای و هم اوصاف بود

نقد جانش را خدا صراف بود

در لباس زن هویدا شد، ولی

یازده انوار زو شد منجلی

شمس مطلق خود ولی الله بود

آسمان عشق را او ماه بود

چارده نور از یکی مبدا بتافت

هر یکی از دیگری این نور یافت

روشنی از شمس مطلق می گرفت

گر به خوانندش ولی نبود شگفت

بر وراثت نیست این قانون حق

هر یکی زیشان ولی اند از سبق

ص: 95

قالب تنشان بود از هم جدا

جمله یک روحند و مبداشان خدا

در مثل حوای روحانی است او

منشا و مبداء انسانی است او

خاتمت را حق نمود آباد از او

چون همه خیل امامان زاد از او

عشق را یک سوی باید قابلی

جز خدا نبود مر او را فاعلی

پس همه تاثیر از حق است حق

شد معانی حائل ای رب الفلق

پرده داری کن که ستاری تر است

راز دل گر بشنود تن بر هبا است

ما گروه بی دلان جمله تنیم

کی توان بر اصل این معنا، تنیم (1) .

چون معانی فوق استعداد ماست

حضرتش از دید جانها در خفاست

قدر آن انسیه شد مجهول از آن

که ندارد هیچ کس از او نشان

ص: 97

در تعین گرچه او انیسه است

ذات پاکش جوهر قدسیه است

تا از او انوار بر عالم رسد

نوری از او بر دل آدم رسد

چون همه اشیاء عالم زوج شد

یک به پائین وان دگر بر اوج شد

این ولی گردید اناث و آن ذکور

شد به عالم پخش، از این زوج نور

حضرتش ام الامامین است فرد

زین سبب در جمله کونین است فرد

یازده آئینه از او نقش گیر

هر یکی زیشان جهانی را امیر

تا ابد این نور ساطع باقی است

چون که نور حق همه اشراقی است

فیض حق را نیست وقفه در ظهور

منشا نور است تا دهر الدهور

فیض مطلق را چو می یابد سبب

گشت زهرا معطی (1) این نور رب

ص: 99

نور این شمس و لا اشراقی است

تا ابد آثار زهرا باقی است

خود عیان نور حقیقت بود او

چونکه بر نورانیت افزود او

جزو و کل اینجا ز معنی دور بود

چارده آئینه و یک نور بود

جان زهرا ظرف این انوار گشت

عشق را او منشا آثار گشت

نقش بگرفت از ولی الله او

کز رموز عشق بود آگاه او

عشق خود تنها نمای حق بود

عصمت الله خود از او مشتق بود

گرچه او جزئی است از جسم رسول

ام اب شد جان زهرای بتول

چون ولایت از نبوت اسبق است

ام اب خوانند اگر او را حق است

ص: 101

جسم پاک شخص زهرای بتول

گرچه خود جزئی است از کل رسول

لیک نورش مطلع نور علی است

چونکه زهرا در مقام قابلی است

قابل است او تا از او زاید امام

نکته اینجا ختم گردد والسلام

جزء جزء نور کل متقین

از امامانست از مجرای دین

پس بود اصل هدایت از خدا

مجری لب هدایت مرتضی

زاده گانند این امامان ای همام

زان زکیه کو بود ام الامام

نور بعد از او به عالم پخش شد

هر کسی را قسمی از او بخش شد

ای خوش آنکو نور از این معصومه یافت

چون بسان ماه بر عالم بتافت

ص: 103

حضرت سجاد شد نور العباد

باقر العلم آن ولی، نور رشاد

جعفر بن صادق آن ماه تمام

کرد اندر علم و حکمت اهتمام

موسی کاظم که زیبش عشق بود

مستقیم از حق نصیبش عشق بود

هشتمین نور از نخستین نور عشق

بود روشن تر ز نور طور عشق

بعد از آن تابید تا نور تقی

گشت نور دیده ی هر متقی

وان دهم نور هدی باب الحسن

گشت نور عشق حق را ممتحن (1) .

عسکری مجموعه ی آیات شد

عشق را هم منشا و مرآت شد

چونکه باید از وی آید در ظهور

مهدی قائم الی دهر الدهور

ص: 105

همچنان کز اختلاط ماء و طین

جسم آدم ساختی بس نازنین

هر که جانش شد عجین با مهر دوست

مغز گردد گرچه باشد جمله پوست

ای مبدل کرده نار آذری

بر گل و ریحان، تو از گل بهتری

چیست یا رب حب زهرای بتول

کین چنین افتد به درگاهت قبول

که ببخشایی و رحمت آوری

وز بدی ها جمله را سازی بری

هم سبب ساز و لطیفی بنده را

باب بگشا باب بگشاینده را

حق آن زهرای اطهر ای لطیف

نار شهوت در دل ما کن خفیف

تا ز جان، ما خادم آن در شویم

عصمتش را تا همه مظهر شویم

ص: 107

این یقین خود اصل راه است ای زکی

بی یقین بر حق نگردی متکی

گر مزکی گشتی از غیر خدا

آن زمان یابی به دل خیر خدا

خیر بالذات است رویاند شجر

هم به خیر خود دهد او را ثمر

آن شجر خیر است اصلش مصطفی

ثابت است و میوه اش ام الهدی

اصل آن ثابت بود در آسمان

مصطفی شد مظهر آیات آن

مصطفی بود آن شجر، زهرا ثمر

شد ثمر تفصیل آن والا شجر

هم ثمر بود و ثمرزا فاطمه

زین سبب گردید والا فاطمه

تا قیامت برقرار است این ثمر

چون خدا رویاند اصل آن شجر

ص: 109

نور از این دختر به عالم پخش شد

قسمی از آن هم به مادر بخش شد

این سیادت را که دخت از حق گرفت

مام اگر سهمی برد نبود شگفت

آیت الکبرای اکبر بود او

قدر بر خیل زنان افزود او

سید و انسیه الحور است او

در سیادت از همه والاست او

نیست والاتر از او در عالمین

این شرف بس کو بود مام حسین

یازده آئینه از او نقش گیر

هر یکی زیشان جهانی را امیر

او بزرگ بانوان عالم است

بلکه در معنا روان عالم است

جسم عالم را روان شد فاطمه

بلکه جان جان جان شد فاطمه

ص: 111

او بود مشکات، نور عشق را

بلکه آتش بود طور عشق را

عشق را آئینه ی آیات شد

جلوه گر در یازده مرآت شد

زاد اگر دختر به از هر مرد بود

آری آن بانوی عالم فرد بود

زین اب و فر مادر بود او

نهضت آرای برادر بود او

آن قیام حق از او بنیان گرفت

عشق از او در کربلا سامان گرفت

مظهر حق شخص زهرای بتول

کرد اندر کربلا او را رسول

تا بخواند خطبه ای بر خلق نیز

تا برانگیزند بهر رستخیز

ص: 113

هست معروف خدا و هم رسول

حضرت انسیه الحوراء بتول

قدر او معروف نزد حیدر است

کنز حق را چون که یکتا گوهر است

هم گهر بود و گهر زا، هم صدف

بحر ایمان یافت از قدرش شرف

گوهر یکتای عصمت اوست، اوست

مبدا و منشای دولت اوست، اوست

دولتی کز حق عطا شد بر ولی

گشت از مجرای زهرا منجلی

قدر او را کس نداند جز خدا

معترف بر قدر او شد مصطفی

او صراط المستقیم است و هدف

هرچه خواهی گو ز قدرش لاتخف

ص: 115

شب روان را ماه نورافشان شود

رهنما تا منزل جانان شود

خیل سجیین نمی دانند قدر

ماه را در وقت قرص و گاه بدر

در حیات خویش آن ماه تمام

نورافشان بود در هر صبح و شام

قدرش آن سجینیان نشناختند

زین سبب بر دشمنی پرداختند

مدفنش را کرد مخفی از عنود

وین عمل جز بر رضای حق نبود

گنج خود را کرد مخفی زیر خاک

تا نبیند مدفنش جز چشم پاک

گرچه قبرش از خسان مجهول ماند

یاد او در قلب هر مقبول ماند

ص: 117

هست چشم مصطفی مشکات او

نور حق تابیده در مرآت او

شخص احمد هست مشکات هدی

حضرت زهراست مصباح الدجی

نور از آن مصباح بر عالم رسید

لب ایمان گشت در عالم پدید

شاخص آن لب لب، لب علیست

هیچ می دانی اولو الالباب چیست؟

یازده فرزند او از فاطمه

گشت مر عرش خدا را قائمه

قرت عین نبی خود نور زاست

نور او سرمنشا نور هدی است

نور حق را هیچ گه سرپوش نیست

نور احمد زین سبب خاموش نیست

این امامان نور پیدای حقند

جمله جنب الله و نور مطلقند

ص: 119

رحمتش سازد جدا جهل از عقول

این بود معنا و مصداق بتول

حق و باطل را جدا ساز او بود

فاصل هر سحر و اعجاز او بود

سحر کی پهلو زند با معجزات

حضرت زهرا بود عین الحیات

جوهر قدسیه بود آن پاک جان

پاک از آلایش خیل زنان

ذات زهرا منشا تاثیر شد

(کیمیای عشق را اکسیر شد)

گر نبود او در خفا می ماند عشق

(با خود اندر پرده حق میراند عشق)

قابل جمع فیوضات حق اوست

(از جهاتی از اب خود اسبق است)

چون ولی الله اعظم فاعل است

(بر فیوضات ولی او قابل است)

ص: 121

باد در جستجوی گمشده ای

چرخ می زد چو عاشقی بی تاب

غرق شهر مدینه سر تا سر

در سکوتی عمیق و رعب آور

می کشید انتظار، خاک آن شب

مقدم تازه میهمانی را

می ربود از کف گران مردی

آسمان همسر جوانی را

آتش مرگ مادری می سوخت

دل اطفال خسته جانی را

مردی آرام لیک آهسته

نوحه گر چند طفل دل خسته

بر سر دوش، جسم بی جانی

حمل می شد به نقطه ای مرموز

همه خواهان به دل، درازی شب

گرچه شب بود تلخ و طاقت سوز

تا مگر راز شب نگردد فاش

نبرد پی به راز شب دل روز

ص: 123

راز شب بود پیکر زهرا

که شب آغوش خاک گشتش جا

راز شب بود بانوئی معصوم

که چو او مردی از زمانه نزاد

هیجده ساله بانوئی پرشور

که سیه کرده چهره ی بیداد

بانوئی کز سخن به محضر عام

ریخت آتش به جان استبداد

بانوئی شیردل، دلیر و شجاع

که نمود از حق خویش دفاع

گرچه زن بود لیک مردانه

از قیام آتشی عظیم افروخت

شعله ای برکشید از دل خویش

که سیه خرمن ستم را سوخت

درس احقاق حق و دفع ستم

به جهان و جهانیان آموخت

مردم خفته را ز خواب انگیخت

آبروی ستمگران را ریخت

ص: 124

بعد از تو درد دل به که گویم که همچو تو

باشد شریک درد دل محرمانه ام؟

پروانه وار بال و پرم سوخت العجب

کس با خبر نشد ز شرار شبانه ام

زهرا، چرا جواب علی را نمی دهی؟

ای با خبر ز سوز عاشقانه ام

اندر حیات عاریه شرمنده ام ز تو

تا دیده ام فتد به «در» و آستانه ام

بر حق خود قسمت بگذر از علی

بس جور روزگار کشیدی به خانه ام

از تازیانه، ساعد سیمین تو شکست

دلخسته من هنوز از آن تازیانه ام

از بهر گریه در غم هجران تو بس است

رنگ پریده ی حسنینت بهانه ام

گه بر سر مزار تو آیم به خانه، گه

بهر تسلی دل زینب روانه ام

جز دانه های اشک تر و لخت های دل

بر مرغکان تو نبود آب و دانه ام

ص: 126

عشق و تقوی را به هم آمیخته

و آن دو را در جان زهرا (س) ریخته

نور زهرا سرکشید از آسمان

کور شد ز آن دیده ی ناباوران

سید زن های عالم رخ نمود

داشت آن مه عشق حق در تار و پود

در گریبانش شمیم «احمدی»

ارمغانش بود صبح سرمدی

بر زنان آزادگی آواز کرد

قفل زنجیر حقارت باز کرد

گوئیا خورشید از آن خانه تافت

زن پس از آن جلوه ای جاوید یافت

رایت آزادگی افراشت او

بذر گلهای شقایق کاشت او

(سوختن با ساختن آمد قرین

گشت محنت با تحمل همنشین) (1) .

ص: 128

ما همه پروانه در پیرامنش

ای «سپیده» دست ما و دامنش

تا بتابد مهر مستور از نهان

تا شکوفد گلشن گلهای جان

آه... زهرا جان ز گل گردد تهی

این گلستان، گر تو ما را وانهی

زآنکه آن گل سرنوشتش مرگ بود

شاخه را حاصل تنی بی برگ بود

مرگ گلها بود در طغیان جهل

ناخدای ظلم، کشتی بان جهل

مهر خونین، خاک تفته، کوه داغ

فصل فصل رویش گلهای داغ

غنچه ای چون لب به خنده می گشود

دست خون ریز خزانش می ربود

ناگهان آمد بهاران در حجاز

شد گلی بر شاخسار وحی باز

چشمه ای از نور جوشیدن گرفت

گشت جاری و خروشیدن گرفت

شب پریده رنگ، زان سامان گریخت

ساغر شام سیه بر خاک ریخت

شد زمان گهواره ی میلاد نور

صبح آمد زرفشان از راه دور

نوگل باغ نبوت باز شد

مهر با مه همدل و همراز شد

ص: 130

اختر تابنده ی دامان وحی

رخ نمود از شرق بی پایان وحی

در رسید از جان جانان این ندا

سوی آن عاشق که بُد رمز آشنا

کای محمد (ص) کوثرت بخشیده ایم

مهر و مه در طالع او دیده ایم

کوثرت در قرن ها جاری شود

مظهر عشق و وفاداری شود

پاکی از او چشمه سار آموخته

شمع سان از عشق «ما» افروخته

ما به او عاشق شویم و، او به ما

خلق گویند اوست محبوب خدا

جان عاشق، جسم پر دردش دهیم

سینه ای بس عشق پروردش دهیم

کز پریشانی به رسم عاشقان

شهره گردد نام او اندر جهان

روشنی بخشد دلت دیدار او

گسترد حق در جهان، اشجار او

ص: 131

(جلوه ی معشوق شورانگیز شد)

ساغر عصمت از او لبریز شد

مهر، مه را همچو جان در بر گرفت

آفرینش شوکتی دیگر گرفت

عرشیان با حمد و تهلیل و سرور

گرد آن گل آمدند از راه دور

چشم صحرا این عجب کی دید بود

در زمین عطر خدا پیچیده بود

نام او را مصطفی (ص)، زهرا (س) نهاد

آن مه از گردون فراتر پا نهاد

ص: 132

بازآ و ببین که تا بدانی

در این چمن نشاط افزا

بر جای شقایق از حقایق

گلهای معطر است و بویا

ازهار (1) معارف و معانی

انوار حروف و علم اسما

روحی و چه دلفروز روحی

چون گوهر عقل عالم آرا

نه رنگ و نه بوی و هر چه خواهی

در لحظه ی ترا شود مهیا

در گلشن این چنین چو باشی

فردوس نمی کنی تمنا

فارغ گردی ز رنج و راحت

یکسان بینی به زشت و زیبا

چند این هوس و هوا که هیچ است

از هیچ نمی شوی شکیبا

ص: 135

پیری و هنوز همچو طفلان

لوزینه (1) طلب کنی و حلوا

جود است و سجود زینت مرد

مردی، چه کنی پرند و دیبا

هر ذره ز مهر دوست سرگرم

تن سرد تو هم چنان که حربا

افتاده به عجز و ناتوانی

شرمی است ز مردم توانا

مستوره نه ای و پا شکسته

از خانه ی جهل نه برون پا

چون باز بود در عنایت

از رفته سخن مگو و بازآ

زنهار مباش از زنان کم

کاری که ببایدت بفرما

مردان نکنند جا به پستی

گیرند زنان چو راه بالا

ص: 136

آن به ز زنان بود که دارد

مردانه به صدر مردمی جا

بهتر ز هزار مرد نادان

آن زن که عقیله است و دانا

از جنس دوگانه گر بپرسی

دانا گوید جواب و کانا (1) .

زن با همه رفعت و مزیت

هر مرد نشد مقدم، الا

آن زن که سرای شاه مردان

زو گشت سماء عالم ما

ام السبطین، دخت احمد

غمخوار علی، بتول عذرا

زهرا که کنیز حضرت اوست

صد زهره ی تابناک زهرا

آن مشرق از هر دو نیر

آن مطلع انور دو بیضا

ص: 137

آن مایه ی احتشام یثرب

آن علت احترام بطحا

با اختر او مبین به گردون

با گوهر او مگو، ز دریا

پنهان خود و آسمان قدرش

هر روز چو آفتاب پیدا

گر او ننهد قدم به محشر

فردا، که؟ شود شفیع فردا

او پرده ی عفو اگر نپوشد

رسوا گردیم جمله، رسوا

با ریشه ی چادر عفافش

اندیشه ام از گناه حاشا

ایزد بخشد همه کبایر

لطفش چو کند به عفو اِنها (1) .

در نقد کمال، فضه ی اوست

از جمله ی نقص ها مبرا

ص: 138

ماهیت وی که نور محض است

لامع سازد وجود اشیا

آزرم گل و حریم گردد

بیند اگر او به خار و خارا

جبریل امین نمی شناسد

اندر ره خدمتش سر از پا

ای سیده ی نساء عالم

در عالم خاص قدس یکتا

ای نسل تو فر جمله اخلاف

ای کفو (1) تو فخر جمله اکفا (2) .

ای مادر آن کسان که هستند

آرایش امهات (3) و آبا (4) .

حوا سبب هبوط آدم

آسوده نشد ز شرم اغوا

ص: 139

تا آمدی و ز کرده ی خود

کردی تو سفید روی حوا

مملوکی و ملکی از جنایت

بوده است و بود بهشت و حورا

با کوی تو کم زنم ز جنت

آنجاست کجا چو هست اینجا

هر شام ستاره بار باشد

بر تربت تو سپهر مینا

بر قبه ی تو همی برد رشک

این گنبد زر نشان خضرا

مشتاق بقیع و مرقد تو

آید چو نهد قدم به بیدا (1) .

یک گام ز هند تا سمرقند

یا گام به روم از بخارا

تا خواجه بود مطاع (2) خادم

تابنده بود مطیع مولا

ص: 140

مولا باشند زادگانت

عالم همه بندگان آنها

افزون گردد به نور توفیق

ما را به ولای تو تولا

و آن کس که معاند تو باشد

زو جمله جهان کند تبرا

از بهر ثنای تو «فروغی»

خواهد ز خدا زبان گویا

ص: 141

از پهلوی شکسته ی زهرا سر ملال

همچون بنفشه بر سر زانو نهاده ایم

پرسی چه؟ حافظ از دل دیوانه ی «خرد»

در حلقه های آن خم گیسو نهاده ایم

مصیبتی است جگر سوز قصه ی زهرا

که جان زنده دلان سوخت در بیابانش

به بلبل چمن از مرگ گل خبر ندهید

که بر شکسته صبا ز لف عنبر افشانش

می گفت علی ز هجر آن گل

خار است نخست بار خرما

تو نور دو دیده ی رسولی

من بی تو خسم کنار دریا

ترسم که به سیلیت نوازند

زنهار مرو ازین پس آنجا

سعدی چو «خرد» بسوز و بخروش

تا می نشوی ز غیر رسوا

می گفت شکسته پهلو از درد

روزی دو برای مصلحت را

راه غم عشق پیش گیرم

دنباله ی کار خویش گیرم

ص: 146

خانه ی زهراست این و کعبه ی جان است

جان جهان اندرین سراچه نهان است

پایگه عصمت است و جایگه صدق

قبله ی دلهای عارفان جهان است

رشحه ی ایمان تراود از در و بامش

خانه ی علم است و باب علم در آن است

رزم ازین خانه زاد و صلح از آن زاد

دشت قیام است این و شهر امان است

صبغه ی ذلت از این سرای به دور است

شاهد قولم محرم و رمضان است

مهد حسین، گاهواره ی حسن است این

مولد زینب، خدایگونه زن است این

بیشه ی شیران و صفدارن و دلیران

کوی شهیدان لاله گون کفن است این

مدرسه ی طاعت است و مکتب توحید

مصدر نام آوران بت شکن است این

ص: 148

دایره ی حکمت است و محکمه ی عقل

مظهر محراب و دفتر و سخن است این

خاک درش توتیای اهل یقین است

کوی شرف، خانه ی امید من است این

زاویه ی صبر و پهنه ی ظفر اینجاست

ساحل آرام و موج جان شکر اینجاست

کشتی و توفان و ناخدا و خداوند

ورطه و پایاب و راه و راهبر اینجاست

صاعقه ی ابر و نوشخنده ی خورشید

تیرگی شام و پرتو سحر اینجاست

پرسش و میزان و حشر و نشر و مکافات

محتسب و داوری و دادگر اینجاست

طرفه سرایی است در گذرگه انسان

راه جنان و جحیم و نفع و ضر اینجاست

آری، جز حق در این سرا نتوان جست

از در این خانه جز صفا نتوان جست

ص: 149

خانه ی شیر خداست این و در این جا

جز به خداوند آشنا نتوان جست

ای که به کارت گره فتاده جز این در

دست خدا را گره گشا نتوان جست

ای دل اگر در پی رضای خدایی

نقش رضا جز ز مرتضی نتوان جست

خانه خدا اندرین سراست خداوند

آری اینجا به جز خدا نتوان جست

هر که به این خانه راه یافت امان یافت

ملک شرف، شهر علم، گوهر جان یافت

عزت و آزادی و سلامت و امید

سروری و سرمدی و توش و توان یافت

کسوت آزادگی و خلعت اسلام

دولت جاوید و راحت دو جهان یافت

پشت به میراث بانیان ستم کرد

رمز سعادت ازین دریچه عیان یافت

ص: 150

وای به چشمی که کاخ قیصر و جم جست

شاد ضمیری کزین سراچه نشان یافت

هر که در این آستان پناه ندارد

وای به حالش که دادخواه ندارد

قیمت پاکی و مردمی نشناسد

جانب مهر و وفا نگاه ندارد

خانه ی زهرا چو کاخ قیصر و دارا

حاجب و دربان به بارگاه ندارد

روی بدین خانه کن «حمید» که اینجا

رنگ ستم، لکه ی گناه ندارد

«گو برو و آستین به خون جگر شوی (1)

هر که در این آستانه راه ندارد»

ص: 151

گلی که دور از طراوت آن، به باغ رضوان گلی نروید

گلی که همزاد رنگ و بویش، نهال هستی ثمر ندارد

گلی علی را جمیله همسر، گلی حسن را ستوده مادر

گل بدامن حسین پرور، نه، گل چنین زیب و فر ندارد

گو است کوثر ز پایه ی او، نشسته طوبی به سایه ی او

ندیده چشمی طلایه ی او، که چشم احسان بدر ندارد

کرانه چشم امید بر در، پی شفاعت به روز محشر

وبال تن آن سراست، آن سر، که شور زهرا به سر ندارد

ذریعه ی محشر است زهرا، به خیر و شر داور است زهرا

گران بود این سخن بر انکو، نگاه داور نگر ندارد

حدیث فضل ترا نشاید، که جز نبی از تو لب گشاید

«حمید» از عهده چون برآید، که بهره ای از هنر ندارد

ص: 153

ص: 154

روح القدس و جبریل با سر تو نامحرم

حق روی سریر قدس شد پرده سرای تو

ای جلوه تو در عرش افکنده ملائک را

در سجده و می خوانند تسبیح و ثنای تو

وی رمز تو در حامیم در لیله ی قدر آمد

تا امر فراگیرند از تو امنای تو

ای کوکب دری را روی تو فروزنده

صد آیه نو آمد یک پای بهای تو

صد آسیه، صد حوا، صد مریم و صد هاجر

صد موسی و صد عیسی غلمان و امای (1) تو

انسیه حورائی، یا مام دو نوری تو

حور و ملک و انسان عکسی ز لقای تو

جنس تو بود نوعی شد منحصر اندر فرد

فردی چو خدای تو یکتا به خدای تو

یکتا گهر پاک دریای ولای حق

وان میر غضنفر فر کفوی ست برای تو

ص: 157

ای تاج کرامت تو بر تارک پیغمبر

وی حله ابراهیم در طی عبای تو

سر تو نگینی بود در دست سلیمان را

کز تخت کشید آصف بلقیس سبای تو

عیسی ز دمت بگرفت روح کلمات الله

موسی زده اندر طور تکیه به عصای تو

زد بوسه محمد چند بر سینه ی پاک تو

تا سر زده از پشتش مهری ز ولای تو

کاری به خدا کردی در راه رضای حق

کافلاک کند گردش در راه رضای تو

تسلیم نمودی تو هر گونه قضای حق

تا گشت قضای حق بر وفق قضای تو

در تاب و شگفتم من کان آتش در چون سوخت؟

ابواب نبوت را در درب سرای تو

خورشید اگر می دید روزی رخ زینب را

شبنم به گل افشاندی از آب حیای تو

ای شافعه ی محشر دل بر مکن از امت

کز ظلم نماند از ما جز لطف و رضای تو

ص: 158

«صالح» زده بر گردن گر طوق عبودیت

فاسد نشود هرگز در ملک هوای تو

ای از شب زلف تو در روز پریشانی

هر عقده شود منحل زان عقده گشای تو

زان سایه که افکنده موی تو به دور عرش

خصمم نتواند سوخت در ظل لوای تو

با مهر تو و باب و شوی و حسنینت ما

باشیم به فضل الله باقی به بقای تو

این خاتمه ی مدحم بس حسن و صفا دارد

صد لولو لالا را بسته به صفای تو

من با رخ دلجویت باز از سر نو گویم

ای جان جهان آرا جانها به فدای تو

هم به یثرب از نجف در سیزده ز اول جمادی

تیغ بر کف روی دُلدل حیدر کرار بینم

حمزه را با نیزه ی کوه افکنش سوی مدینه

با هزار افرشته و با جعفر طیار بینم

هم پیمبر سوی قبر و منبر خود بر براقش (1)

روی سر قرآن و گردش انبیا بسیار بینم

شیث و مهلائیل و قینان (2) با صحایف گرد آدم

نزد قبر حضرت پیغمبر مختار بینم

هم خلیل الله ابراهیم را تسبیح گویان

بر سر قبر نبی با دیده ی خونبار بینم

هم کلیم الله موسی با عصای اژدر آسا

روی کف تورات بگرفته در استفسار (3) بینم

ص: 160

در حرم احرام بسته گرد صندوق سکینه (1) .

قبر زهرا در بغل بگرفته در اذکار بینم

عیسی از چرخ چهارم با ملایک نور باران

روی قبر فاطمه ز انجیل گوهربار بینم

حوریان جویای قبرش گشته از لعیا که گوید

در چهل تصویر قبر از کینه ی اغیار بینم

لیک من دانم کدام استی ز بوی گیسوانش

زان هم از رویش به عالم پرتو انوار بینم

گفت لعیا مو پریشان از غمش کرده ملایک

جمله را بر مرقدش با دیده ی خونبار بینم

هاشم و عبدمنافش را و عبدالمطلب هم

سوی زهرا با طبق های گل از گلزار بینم

هم کنانه (2) تیرها اندر کمان بر دشمن دین

هم نزار (3) اندر زره آماده ی پیکار بینم

ص: 161

هم لوی (1) از غصه گردنهای سیمین خم نموده

دور مولانا علی در تعزیت دوار بینم

هم قصی (2) را روی اسب جنگی وی با خزاعه (3) .

از شکست بازوی زهرا بسی افگار بینم

هم حسن گریان و نالان هم حسینش را در افغان

مضطرب از سوء قصد دشمن مکار بینم

هم علی را بر چهل تصویر قبر اندر تکاپو

ذوالفقارا کشیده در تحذیر و در انذار بینم

هم علی را بیقرار اندر میان غسل زهرا

از شکست جنب زهرا از در و دیوار بینم

زینب و کلثوم را سینه زنان و مو پریشان

روی نعش مامشان بی تاب و استقرار بینم

ص: 162

فاطمه ی زهرا، دخت رسول هم بتول

سیده بر کل رجال و نساست در بشر

فاطمه از نور ازل مشتق است و اسبق است

ختم رسل، احمد، شمس الضحی است و آن قمر

طوبی بافد به ولایش حلل (1) بی خلل

سندس و دیبا به تن اولیاست بی اِبَر (2) .

با زهرا امر شفاعت بدان بی گمان

بر دستش امر شفاعت به پاست بی حذر

هر کس از فضل بتول آنچه گفت دُر بسفت

مدحش بر السنه ی اصفیاست چون گهر

هر که بدان ریشه ی چادر زده است نیک دست

اوست همانسان که مجاب الدعاست (3) مغتفر (4) .

چامه ی من گر به حضور بتول شد قبول

فخر مرا در عرش و نُه سماست بحر و بر

ص: 164

چامه ام ای حجت کبری بتول کن قبول

از تو عمل صحت و عمر و غناست منتظر (1) .

از ما بر آل محمد (ص) سلام تا قیام

لوح و قلم مادحشان را سزاست سیم و زر

ص: 165

صوفی صفتان خرقه ی پندار فکندند

تا شعشعه ی طلعت او تافت ز هر سو

از مشرق جان سر زد، تا عارض جانان

شد مغرب هستی چو رخ ساقی مستان

زد ساقی مستان پا بر تخت سلیمان

با خاتم دل، هست سلیمان شدن آسان

فرمان برد آن را که بود بنده ی فرمان

ذرات سماوات و زمین یک دل و یک رو

آنان که ره بندگی دوست سپردند

بوی همه آلایش، از روی ستردند

چون مردمک دیده، بزرگ، ار همه خردند

در باختگانند و لیکن همه بردند

صافند ز اوصاف، نه چون صافی دُردند

داروی همه درد، نه درد همه دارو

چرخند و سپهرند و زمینند و زمانند

جان دو جهانند و جهان (1) از دو جهانند

ص: 167

بی نام و نشانند و به هر نام و نشانند

هر جا بنشینند دو صد فتنه نشانند

نادیده و ننوشته ببینند و بخوانند

پنهان ز کجا ماند، ز ایشان سر یک مو

ز آن سرمه که از عصمت، بر دیده کشیدند

هر پرده که در سینه ی جان بود، دریدند

بی پرده به سر منزل تسلیم رسیدند

از دیده ی جان آن رخ جانانه بریدند

بر سینه ی بی کینه ی خود باز خریدند

هر ناوک غم آمد از آن دو خم ابرو

بر درگه عصمت بنهادند ز جان سر

کردند ز تقوی دل هر شی ء مسخر

بستند و گشودند ره ناظر و منظر

دادند و گرفتند تن و جان منور

چون ماهی در آب و در آتش چو سمندر (1)

سوزان و غریقند، چه سحر است و چه جادو؟

ص: 168

زندان مجرد که ز تجرید گذشتند

از خویش و ز بیگانه به تاکید گذشتند

با روی تو از جنت جاوید گذشتند

در کثرت و از منزل توحید گذشتند

شادان ز غم و بیم و ز امید گذشتند

آری چه بود پیش رخت روضه ی مینو؟

در آینه ی عصمت، با دیده ی انوار

دیدند جمال ازل و چهره ی دلدار

چون شمس حقیقت شد، بی پرده پدیدار

پنهان شد و شد از افق غیب نمودار

با دیده ی جان دید توان معنی اسرار

از ما طلبد او دل و ما جان و دل از او

در گلشن ختم رسل از نخل عنایت

رویید یکی شاخه پر از غنچه ی آیت

از قدر و شرف شد صدف دُر ولایت

انجام بدایت شد، آغاز نهایت

ص: 169

شد همسر سر الله (1) و میزان هدایت

شاهین الوهیت، زد باز به تیهو

هستی حیات ابد و مادر سرمد

حی احدی راتبه، سر دل احمد

بحر ازلی جزر و بحار ابدی مد

سرمایه ی جاه و شرف و قدر محمد

شیرازه ی راز کتب فرد حد و مد

اصل صدف گوهر هر یازده لولو

آن جوهر قدسیه که اندر قدس ذات (2) .

چون ارض و سما، تن زد از حمل امانات (3) .

شد ذات مقدس را حامل ز کرامات

آن صورت هر معنی، آن معنی آیات

ص: 170

کشاف مهمات شد و قبله ی حاجات

بر درگه او جن و ملک گرم تکاپو

در سینه ی اسرار، عیان عصمت ذاتش

در مردمک دیده، نهان نور صفاتش

عارف نسراید بجز از اصل حیاتش

چون دید ز هر طوری (1) طور لمعاتش

تقدیس همه شیی ء بود از نفخاتش

او داده به تن جان و به می رنگ و به گل بو

یا فاطمه، ای خاتمه ی مقصد خلقت

ای قائمه ی هستی، ای آیت رحمت

ای خالق قدر و شرف و مالک عصمت

هر چند عطای تو فزونست به «رفعت»

محتاجم و حاجت طلب ای قاضی حاجت

نومید نشد از در امید تو هندو

ای مریم دو عیسی، وی طور دو موسی

ای عصمت یک معتصم (2) و فلک دو دریا

ص: 171

ای شمس یکی برج و یا برج دو جوزا

لالای دو لولوئی و لولوی دو لالا

روح دو روانی و روان دو هیولا

تو آب حیاتی و همه خلق جهان، جو

در هر صفتی اعظم اسماء الهی

اندر فلک قدرت نبود چو تو ماهی

عالم همگی بنده ی شرمنده، تو شاهی

نی غیر تو حصنی (1) نه ملاذی (2) ، نه پناهی

محتاج توایم، از ره الطاف نگاهی

یا فاطمه الزهرا انی بک اشکو (3) .

ای دختر پیغمبر، ای همسر حیدر

ای صادره ی اول، در اول مصدر

ص: 172

ای حاصل اسرار ولا آیت اکبر

ای دُر دو دریا و ای بحر دو گوهر

آن جا که کشد کوکبه ی فضل تو لشکر

کمتر خیَمی (1) آید این گنبد نه تو (2) .

ص: 173

مطلع شمس جمال و افق ماه جلال

مشرق سر وجود و فلک خلق و شیم

چادر عفتت از بافته ی نور خدا

پرده ی عصمتت از اقمشه ی شهر قدم

بطن در بطن همه لامعه ی نور ازل

صلب در صلب همه بارقه ی علم و کرم

مام در مام همه صاحب جاه و حشمت

باب در باب همه قبله ی حاجات امم

دوده در دوده همه مظهر انوار خدای

پشت در پشت همه مطلع الطاف و نعم

پدران تو همه یکه سواران وجود

مادران تو همه صاحب اعزاز و حشم

پسران تو نیاکان همه کون و مکان

ابن در ابن همه شمس ضحی بَدر ظلم

شمس از پرتو تو جلوه گر کون و مکان

ماه از جلوه ی تو در سر چرخش پرچم

روحت از روح رسول و تنت از جوهر قدس

در سراپای تو پا و سر احمد مدغم

ص: 175

خصم بیدادگر ز جور و ستم

هیچ در حق او فرونگذاشت

تا نینداختش به بستر مرگ

دست از جان او مگر برداشت؟!

قصه را تازیانه می داند

در و دیوار خانه می داند

دشمن از حد فزون جفا پیشه است

چکند بعد ازین؟ در اندیشه است

نسل در نسل او حرامی بود

خصم بدخواه تو پدر پیشه است!

ریشه اش را ز بیخ می کندم

چکنم؟ دشمن تو بی ریشه است!

به گمانش که جنگل مولاست

غافل از اینکه شیر در بیشه است

یک طرف نور و یک طرف ظلمت

یک طرف سنگ و یک طرف شیشه است

دل گل خون ز دست گلچین است

وانچه بر ریشه می خورد، تیشه است!

ص: 177

قصه را تازیانه می داند

در و دیوار خانه می داند

سخن از درد و صحبت از آه است

قصه ی درد او چه جانکاه است!

راه حق، جز طریق فاطمه نیست

هر که زین ره نرفت، گمراه است

در محیطی که موج گوهر نیست

گر خزف جلوه کرد، دلخواه است!

عمر دل کاش ادامه ای می داشت

ورنه این قبض و بسط گه گاه است

در مسیری که عشق می تازد

تا به مقصود، یک قدم راه است

در بهاران، خزان این گل بود

عمر گلها همیشه کوتاه است

با غم تو، دلی که بیعت کرد

تا ابد در مسیر الله است

هر کس آمد، به نیمه ی ره ماند

غم فقط با دل تو همراه است

ص: 178

آنکه در گوش جان او مانده است

ناله های دل علی، چاه است

اینکه بر لب رسیده، جان علی است

دل گمان می کند هنوز، آه است!

خون شد، از سینه ی تو بیرون ریخت

حق ز حال دل تو آگاه است

آنکه بعد از کبودی رخ تو

با خسوف آشتی کند، ماه است

قصه را تازیانه می داند

در و دیوار خانه می داند

ساز غم گر ترانه ای می داشت

آتش دل، زبانه یی می داشت

چون زبان دل آتش افشان بود

کوه غم گر دهانه یی می داشت

کاش مرغ غریب این گلشن

الفتی با ترانه یی می داشت

یا علی! با تو بود همسایه

اگر انصاف، خانه یی می داشت

ص: 179

با تو عمری هم آشیان می شد

حق اگر آشیانه یی می داشت

آستان تو بود یا زهرا

گر ادب، آستانه یی می داشت

در زمان تو زندگی می کرد

گر صداقت، زمانه یی می داشت

گر مزار تو بی نشان نبود

بی نشانی نشانه یی می داشت

گر که میزان حق زبان تو بود

این ترازو زبانه یی می داشت

سینه ی خونفشان فاطمه بود

گر گل خون، خزانه یی می داشت

گر نمی سوخت گلشن توحید

گلبن او، جوانه ایی می داشت

قصه ی زندگانی او بود

گر حقیقت، فسانه یی می داشت

شب اگر داشت دیده، در غم او

گریه های شبانه یی می داشت

ص: 180