عنوان و نام پدیدآور: چهل حکمت رضوی، عَلی، باقرزاده (بقا)
[برگرفته از: ]: چهل حدیث حضرت رضا عَلَیْهِ السَّلَام: به انضمام شرح حال و گزارش سیاسی و فرهنگی دوران امام عَلَیْهِ السَّلَام / برگزیده و نوشته کاظم مدیر شانه چی؛ نظم اشعار از باقرزاده "بقا"
مشخصات نشر: مشهد: آستان قدس رضوی، موسسه چاپ و انتشارات، ۱۳۶۵.
مشخصات ظاهری: ص ۱۲۷
فروست: (موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی ۲۲)
وضعیت فهرست نویسی: فهرست نویسی قبلی
یادداشت:
کتابنامه: ص. ۱۲۷؛ همچنین به صورت زیرنویس
موضوع: عَلی بن مُوسَی عَلَیْهِمَاالسَّلَام، امام هشتم، ۲۰۳ - ۱۵۳ ق. - احادیث
موضوع: احادیث شیعه - قرن ۱۴
شناسه افزوده: آستان قدس رضوی. موسسه چاپ و انتشارات
رده بندی کنگره: BP۱۳۶/۹/م ۴چ ۹
رده بندی دیویی: ۲۹۷/۲۱۲

مِنْ أَخْلَاقِ الْأَنْبِیَاءِ التَّنَظُّف
نظافت موجب پاکی جسم است
نظافت مایه‌ی آرام جان است
امام هشتمین فرمود با خلق
نظافت شیوه‌ی پیغمبران است

صَاحِبُ النِّعْمَةِ یَجِبُ أَنْ یُوَسِّعَ عَلَی عِیَالِه
توانگر را بوَد واجب که بخشد
زن و فرزند را از مال دنیا
دهد وسعت به امر زندگانی
به شکر نعمت حیّ توانا

مَنْ لَمْ یَشْکُرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ لَمْ یَشْکُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَل
شنیده‌ام که عَلی بن مُوسَی کاظم
خَدیو طوس، بفرمود نکته‌ای زیبا
کسی که نیکویی خَلق را نداشت سپاس
نکرده است سپاس خدای بی‌همتا

الْإِیمَانُ أَدَاءُ الْفَرَائِضِ وَ اجْتِنَابُ الْمَحَارِمِ
فرمود رضا امام هشتم:
انجام فرائض است ایمان
دوری ز مُحرّمات و زشتی
پرهیز ز ناصواب و عصیان

لَمْ یَخُنْکَ الْأَمِینُ وَ لَکِنِ ائْتَمَنْتَ الْخَائِن
کسی که بیم ندارد ز کردگار علیم
وِرا به خدمت خلق خدا مکن تعیین
امین نکرده خیانت، تو از ره غَفلَت
امین شمرده خیانت شعار بد آیین

الصَّمْتُ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْحِکْمَةِ
زبان تو گر تحت فرمان نباشد
خموشی گزین، تا نیفتی به ذلّت
عَلی بن مُوسَی الرِّضَا راسْت پندی
سکوت است بابی ز ابوابِ حکمت

الْأَخُ الْأَکْبَرُ بِمَنْزِلَةِ الْأَب
برادر چو دانا و شد و آزموده
و را با پدر می‌شمارش برابر
بگفتا امام بحق، نور مطلق
به جای پدر هست، مهتر برادر

صدیقُ کُلِّ امْرِئٍ عَقلُهُ و عَدُوُّه جَهلُهُ
به نزدیک نادان بوَد تار گیتی
ز دانش بکن گیتی تار روشن
بفرمود فرزند مُوسَی بن جَعْفَر
تو را عقل یار است و جهل است دشمن

التَّوَدُّدُ إِلَی النَّاسِ نِصْفُ الْعَقْلِ
همیشه در پی تیمار بینوایان باش
کمک به خلق، ز کردار خالق احد است
امام راسْت در این رهگذر، کلامی نغز:
که در معاشرت خلق، نیمی از خِرَد است

التَّوَکُّلِ أَنْ لَا تَخَافَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ
بزن بر لطف حق دست توکل
که لطف ایزدی باشد تو را بس
توکل آن بوَد کاندر دو عالم
به غیر حق نترسی از دگر کس

أَفْضَلُ مَا تُوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ کَفُّ الْأَذَی عَنْهَا
فرمود رضا ولیّ مطلق
گنجینه علم و فَضْل و احسان
بهتر صِلِه رحم به گیتی است
خودداری از گزند ایشان

أَحْسَنُ النَّاسِ مَعَاشاً مَنْ حَسَّنَ مَعَاشَ غَیْرِهِ فِی مَعَاشِهِ
بهترین رهرو به راه زندگی است
آن که همچون شمع روشنگر بوَد
مردمان در پر توش راحت زِیَند
زندگی در خدمتش بهتر بوَد

الْعَقْلُ حِبَاءٌ مِنَ اللَّهِ وَ الْأَدَبُ کُلْفَةٌ
رضا سِبط پاک رسول امین
که نتوان سر از خدمتش تافتن
بگفتا: خرد بخشش ایزدی است
ادب را به کوشش توان یافتن

لَیْسَ لِبَخِیلٍ رَاحَةٌ وَ لَا لِحَسُودٍ لَذَّةٌ
بُخل رنج است و حسادت محنت است
از ولی آموز درس عبرتی
راحتی در بُخل نتوان یافتن
در حَسَد هرگز نیابی لذّتی

مَا الْتَقَتْ فِئَتَانِ قَطُّ إِلَّا نُصِرَ أَعْظَمُهُمَا عَفْوا
عفو آیین بزرگان باشد
بخشش آیینه‌ی دوراندیش است
دو گروهی که به جنگند و ستیز
نصرت آن راست که عفوش بیش است

عَوْنُکَ لِلضَّعِیفِ أَفْضَلُ مِنَ الصَّدَقَة
سخنی دارم از امام هُمام
که مفید است بهر هر طبقه
دستگیری ز ناتوان و ضعیف
به یقین، بهتر است از صَدَقَة

الْمُؤْمِنُ [الَّذِی] إِذَا أَحْسَنَ اسْتَبْشَرَ وَ إِذَا أَسَاءَ اسْتَغْفَرَ
گر ز بخت بد به کس بد کرده‌ای
هان، مشو نومید از درگاه ربّ
مؤمن ار نیکی کند شادان شود
ور کند بد، می‌کند بخشش طلب

الْمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ الْمُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَ یَدِهِ
شنو پند فرزند مُوسَی بن جَعْفَر
امام بحق، ماه برج امامت
کسی هست مُسلم که باشند مردم
ز دست و زبانش به اَمن و سلامت

لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یَأْمَنْ جَارُهُ بَوَائِقَهُ
به همسایه نیکی کن ای نیک مرد
که همسایه را بر تو حقها بوَد
از آن کس که همسایه ایمن نبود
بفرمود مولا: نه از ما بوَد

التَّوَاضُعُ أَنْ تُعْطِیَ النَّاسَ مِنْ نَفْسِکَ مَا تُحِبُّ أَنْ یُعْطُوکَ مِثْلَهُ
چنان سر کن ای دوست با نیک و بد
که باشد ز تو نیک و بد در امان
تواضع چنان کن به خلق خدای
که خواهی کند خلق با تو چنان

مِنْ عَلَامَاتِ الْفَقِیهِ الحُکم [(الْحِلْمُ)] وَ الْعِلْمُ وَ الصَّمْتُ
بصیر باش به احکام دین حق که خدای
از آن فقیه که دانا به حکم اوست رضاست
نشانه‌های فقاهت به نزد پیر خرد
قضاوت بحق و دانش و سکوت بجاست

الصَّفْحَ الْجَمِیلَ … الْعَفْوَ مِنْ غَیْرِ عِتَاب
عفو چون کرده‌ای خطاب مکن
کار بی‌جا و ناصواب مکن
وه چه نیکوست، عفو بی‌منّت
عفو کردی اگر، عتاب مکن

لَا یَأْبَی الْکَرَامَةَ إِلَّا الْحِمَارُ
بشنو کلام نغز فرزند پیمبر
گفتار او روشنگر شب‌های تار است
جز مردم احمق نتابد رخ ز احسان
هر کس کند احسان مردم ردّ، حمار است

السَّخِیُّ یَأْکُلُ مِنْ طَعَامِ النَّاسِ لِیَأْکُلُوا مِنْ طَعَامِهِ
سخی می‌خورد نان ز خوان کسان
که مردم به رغبت ز خوانش خورند
بخیل از سر بُخل نان کسی
نیارد خورد تا که نانش خورند

السَّخِیُّ قَرِیبٌ مِنَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْجَنَّةِ قَرِیبٌ مِنَ النَّاسِ
سخاوتمند هرگز نیست تنها
که تنهایی نصیب دیگران است
سخی باشد قریب رحمت حق
به نزدیک بهشت و مردمان است

صدیقُ الجاهِلِ فی التَّعَب
به نادان مکن دوستی، چون تو را
گدازد ز کردار خود روز و شب
بگفتا عَلی بن مُوسَی الرِّضَا
رفاقت به نادان غم است و تَعَب

أَفْضَلُ الْعَقْلِ مَعْرِفَةُ الْإِنْسَانِ بِربّه
ز خاطر مَبَر شکر یزدان پاک
که شکر نعَم نعمت افزون کند
بهین دانش ای دوست، آن دانشی است
که‌ات رهبری سوی بی‌چون کند

مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ
رضا باش بر داده کردگار
که خشنودی از حق بوَد بندگی
اگر شاد گردی به اندک حلال
سبک بگذری از پل زندگی

مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْیَسِیرُ مِنَ الْعَمَلِ
کلامی شنو از شهنشاه طوس
ولیّ خداوند و سِبط رسول
چون بر رزق اندک رضایی، خدای
کند طاعت اندکت را قبول

الصَّمْتَ یَکْسِبُ الْمَحَبَّةَ إِنَّهُ دَلِیلٌ عَلَی کُلِّ خَیْر
ز حُسن خموشی و اوصاف آن
چنین گفت شاه خراسان، رضا
خموشی به بار آورَد دوستی
شود رهگشای همه خوب‌ها

مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ وَ مَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ
تو ای که دیده فرو بسته‌ای ز کرده خویش
همیشه زشتی احوال دیگران بینی
حساب نفس بداندیش کن که سود بری
شوی چو غافل از اعمال خود زیان بینی

مَنِ اعْتَبَرَ أَبْصَرَ وَ مَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ وَ مَنْ فَهِمَ عَلِم
امام راسْت کلامی که مرد با تدبیر
هزار نکته از آن یک کلام می‌خواند
کسی که عبرت گیرد بسی شود بینا
کسی که بینا گردد بفهمد و داند

أَفْضَلُ الْمَالِ مَا وُقِیَ بِهِ الْعِرْضُ
توانگر را بگو امروز کن ایثار سیم و زر
که فردا سیم و زر در اختیار دیگران باشد
بهین مال آن بوَد کان موجب حفظ شرف گردد
اگر در راه دیگر صرف شد، حاصل زیان باشد

الْمُؤْمِنُ إِذَا غَضِبَ لَمْ یُخْرِجْهُ غَضَبُهُ مِنْ حَقٍّ
سخنی بشنو از امام غریب
تا شود علم و دانشت افزون
مرد مؤمن اگر به خشم شود
نرود از طریق حق بیرون

المُؤمِن … إِذَا قَدَرَ لَمْ یَأْخُذْ أَکْثَرَ مِنْ حَقِّه
نکته‌ای بشنو ز فرزند رسول
آن که مردم را امام و پیشواست
گر که قدرت دست مؤمن اوفتاد
بیشتر از حقّ خود هرگز نخواست

النَّظَرُ إِلَی ذُرِّیَّةِ محمّدٍ عبادَةٌ
بکن عادت به کردار بزرگان
که نتوان کرد آسان ترکِ عادت
نظر کردن به فرزند پیمبر
بوَد در پیش مرد حق، عبادت

إِنَّمَا الْحِمْیَةُ مِنَ الشَّیْءِ الْإِقْلَالُ مِنْه
شنو از عَلی بن مُوسَی الرِّضَا
کلامی که افزادیت عقل و هوش
چو پرهیز خواهی کنی از خوراک
به کم خوردن خوردنی‌ها بکوش

لا یعدمُ العُقوبَةَ مَن اَدرَعَ بالبَغیِ
گو به آن کس که ظلم کرد فزون
که عقوبت نبوده نشمارد
گر بخواهد زَیْد به آرامش
کیفر روزگار نگذارد

لا تَطلُبوا الهُدی فی غَیرِ القُرآنِ فَتَضِلّوا
بگفتا رضا، ماه برج ولایت
هدایت مجویید از غیر قرآن
به جز راه قرآن مپویید راهی
که گمراهی آخر بوَد حاصل آن

مِن عَلامةِ ایمانِ المُؤمِنِ، کِتمانُ السِّر و الصَّبْرُ فِی الْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاء و مُداراة النّاس
از علامات مرد حق باشد
رازداری و صبر بر سختی
با مدارا به مردمان پوید
راه آزادگی و خوشبختی

بسم الله الرحمن الرحیم
جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ في سَبيلِ اللَّهِ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (سوره توبه آیه 41)
با اموال و جانهاى خود، در راه خدا جهاد نماييد؛ اين براى شما بهتر است اگر بدانيد حضرت رضا (عليه السّلام): خدا رحم نماید بنده‌اى كه امر ما را زنده (و برپا) دارد ... علوم و دانشهاى ما را ياد گيرد و به مردم ياد دهد، زيرا مردم اگر سخنان نيكوى ما را (بى آنكه چيزى از آن كاسته و يا بر آن بيافزايند) بدانند هر آينه از ما پيروى (و طبق آن عمل) مى كنند
بنادر البحار-ترجمه و شرح خلاصه دو جلد بحار الانوار ص 159
بنیانگذار مجتمع فرهنگی مذهبی قائمیه اصفهان شهید آیت الله شمس آبادی (ره) یکی از علمای برجسته شهر اصفهان بودند که در دلدادگی به اهلبیت (علیهم السلام) بخصوص حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) و امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شهره بوده و لذا با نظر و درایت خود در سال 1340 هجری شمسی بنیانگذار مرکز و راهی شد که هیچ وقت چراغ آن خاموش نشد و هر روز قوی تر و بهتر راهش را ادامه می دهند.
مرکز تحقیقات قائمیه اصفهان از سال 1385 هجری شمسی تحت اشراف حضرت آیت الله حاج سید حسن امامی (قدس سره الشریف ) و با فعالیت خالصانه و شبانه روزی تیمی مرکب از فرهیختگان حوزه و دانشگاه، فعالیت خود را در زمینه های مختلف مذهبی، فرهنگی و علمی آغاز نموده است.
اهداف :دفاع از حریم شیعه و بسط فرهنگ و معارف ناب ثقلین (کتاب الله و اهل البیت علیهم السلام) تقویت انگیزه جوانان و عامه مردم نسبت به بررسی دقیق تر مسائل دینی، جایگزین کردن مطالب سودمند به جای بلوتوث های بی محتوا در تلفن های همراه و رایانه ها ایجاد بستر جامع مطالعاتی بر اساس معارف قرآن کریم و اهل بیت علیهم السّلام با انگیزه نشر معارف، سرویس دهی به محققین و طلاب، گسترش فرهنگ مطالعه و غنی کردن اوقات فراغت علاقمندان به نرم افزار های علوم اسلامی، در دسترس بودن منابع لازم جهت سهولت رفع ابهام و شبهات منتشره در جامعه عدالت اجتماعی: با استفاده از ابزار نو می توان بصورت تصاعدی در نشر و پخش آن همت گمارد و از طرفی عدالت اجتماعی در تزریق امکانات را در سطح کشور و باز از جهتی نشر فرهنگ اسلامی ایرانی را در سطح جهان سرعت بخشید.
از جمله فعالیتهای گسترده مرکز :
الف)چاپ و نشر ده ها عنوان کتاب، جزوه و ماهنامه همراه با برگزاری مسابقه کتابخوانی
ب)تولید صدها نرم افزار تحقیقاتی و کتابخانه ای قابل اجرا در رایانه و گوشی تلفن سهمراه
ج)تولید نمایشگاه های سه بعدی، پانوراما ، انیمیشن ، بازيهاي رايانه اي و ... اماکن مذهبی، گردشگری و...
د)ایجاد سایت اینترنتی قائمیه www.ghaemiyeh.com جهت دانلود رايگان نرم افزار هاي تلفن همراه و چندین سایت مذهبی دیگر
ه)تولید محصولات نمایشی، سخنرانی و ... جهت نمایش در شبکه های ماهواره ای
و)راه اندازی و پشتیبانی علمی سامانه پاسخ گویی به سوالات شرعی، اخلاقی و اعتقادی (خط 2350524)
ز)طراحی سيستم هاي حسابداري ، رسانه ساز ، موبايل ساز ، سامانه خودکار و دستی بلوتوث، وب کیوسک ، SMS و...
ح)همکاری افتخاری با دهها مرکز حقیقی و حقوقی از جمله بیوت آیات عظام، حوزه های علمیه، دانشگاهها، اماکن مذهبی مانند مسجد جمکران و ...
ط)برگزاری همایش ها، و اجرای طرح مهد، ویژه کودکان و نوجوانان شرکت کننده در جلسه
ی)برگزاری دوره های آموزشی ویژه عموم و دوره های تربیت مربی (حضوری و مجازی) در طول سال
دفتر مرکزی: اصفهان/خ مسجد سید/ حد فاصل خیابان پنج رمضان و چهارراه وفائی / مجتمع فرهنگي مذهبي قائميه اصفهان
تاریخ تأسیس: 1385 شماره ثبت : 2373 شناسه ملی : 10860152026
وب سایت: www.ghaemiyeh.com ایمیل: Info@ghaemiyeh.com فروشگاه اینترنتی: www.eslamshop.com
تلفن 25-2357023- (0311) فکس 2357022 (0311) دفتر تهران 88318722 (021) بازرگانی و فروش 09132000109 امور کاربران 2333045(0311)
نکته قابل توجه اینکه بودجه این مرکز؛ مردمی ، غیر دولتی و غیر انتفاعی با همت عده ای خیر اندیش اداره و تامین گردیده و لی جوابگوی حجم رو به رشد و وسیع فعالیت مذهبی و علمی حاضر و طرح های توسعه ای فرهنگی نیست، از اینرو این مرکز به فضل و کرم صاحب اصلی این خانه (قائمیه) امید داشته و امیدواریم حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف توفیق روزافزونی را شامل همگان بنماید تا در صورت امکان در این امر مهم ما را یاری نمایندانشاالله.
شماره حساب 621060953 ، شماره کارت :6273-5331-3045-1973و شماره حساب شبا : IR90-0180-0000-0000-0621-0609-53به نام مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان نزد بانک تجارت شعبه اصفهان – خيابان مسجد سید
ارزش کار فکری و عقیدتی
الاحتجاج - به سندش، از امام حسین علیه السلام -: هر کس عهده دار یتیمی از ما شود که محنتِ غیبت ما، او را از ما جدا کرده است و از علوم ما که به دستش رسیده، به او سهمی دهد تا ارشاد و هدایتش کند، خداوند به او می‌فرماید: «ای بنده بزرگوار شریک کننده برادرش! من در کَرَم کردن، از تو سزاوارترم. فرشتگان من! برای او در بهشت، به عدد هر حرفی که یاد داده است، هزار هزار، کاخ قرار دهید و از دیگر نعمت‌ها، آنچه را که لایق اوست، به آنها ضمیمه کنید».
التفسیر المنسوب إلی الإمام العسکری علیه السلام: امام حسین علیه السلام به مردی فرمود: «کدام یک را دوست‌تر می‌داری: مردی اراده کشتن بینوایی ضعیف را دارد و تو او را از دستش می‌رَهانی، یا مردی ناصبی اراده گمراه کردن مؤمنی بینوا و ضعیف از پیروان ما را دارد، امّا تو دریچه‌ای [از علم] را بر او می‌گشایی که آن بینوا، خود را بِدان، نگاه می‌دارد و با حجّت‌های خدای متعال، خصم خویش را ساکت می‌سازد و او را می‌شکند؟».
[سپس] فرمود: «حتماً رهاندن این مؤمن بینوا از دست آن ناصبی. بی‌گمان، خدای متعال می‌فرماید: «و هر که او را زنده کند، گویی همه مردم را زنده کرده است»؛ یعنی هر که او را زنده کند و از کفر به ایمان، ارشاد کند، گویی همه مردم را زنده کرده است، پیش از آن که آنان را با شمشیرهای تیز بکشد».
مسند زید: امام حسین علیه السلام فرمود: «هر کس انسانی را از گمراهی به معرفت حق، فرا بخواند و او اجابت کند، اجری مانند آزاد کردن بنده دارد».