امالی شیخ صدوق همراه با ترجمه
مولف : الشيخ الصدوق أبو جعفر محمد بن علي ابن بابويه القمي
تنظیم : موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان
سال 1402 ه ش
ص: 1
أَخْبَرَنِي سَيِّدُنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ اَلْعَالِمُ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ اَلْقُمِّيُّ أَدَامَ اَللَّهُ تَأْيِيدَهُ سَنَةَ سَبْعٍ وَ خَمْسِمِائَةٍ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَلصَّمَدِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلتَّمِيمِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ سَنَةَ أَرْبَعٍ وَ سَبْعِينَ وَ أَرْبَعِمِائَةٍ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ سَنَةَ ثَلاَثٍ وَ عِشْرِينَ وَ أَرْبَعِمِائَةٍ وَ اَلسَّيِّدُ أَبُو اَلْبَرَكَاتِ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْحُسَيْنِيُّ سَنَةَ سِتٍّ وَ عِشْرِينَ وَ أَرْبَعِمِائَةٍ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُمَا قَالاَ حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ لاِثْنَتَيْ عَشْرَةَ لَيْلَةً بَقِيَتْ مِنْ رَجَبٍ مِنْ سَنَةِ سَبْعٍ وَ سِتِّينَ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ زَيْدِ بْنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ اَلْوَلِيدِ اَلْبَزَّازُ بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي عَلِيُّ بْنُ اَلْعَبَّاسِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ بِشْرِ بْنِ خَالِدٍ اَلْعَبْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ خَالِدٍ أَبُو حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ: اَلْقَوْلُ اَلْحَسَنُ يُثْرِي اَلْمَالَ وَ يُنْمِي اَلرِّزْقَ وَ يُنْسِي فِي اَلْأَجَلِ وَ يُحَبِّبُ إِلَى اَلْأَهْلِ وَ يُدْخِلُ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 1 )
1 - شيخ فقيه ابو جعفر محمد بن على بن حسين بن موسى بن بابويه قمى (رضي الله عنه) روز جمعه 18 ماه رجب سال 367 گفته است باز گفت بر ما يحيى بن زيد بن عباس بن وليد بزاز در كوفه گفت باز گفت برايم عمويم على بن عباس گفت باز گفت براى ما ابراهيم بن بشر بن خالد عبدى گفت باز گفت بما عمرو بن خالد گفت باز گفت بمن ابو حمزه ثمالى از على بن حسين (عليهما السّلام) (امام چهارم) فرمود گفتار خوش فراوان كند دارائى را و روزى را بيفزايد و مرگ را پس اندازد و دوستى نزد خاندان ببار آورد و ببهشت ببرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 1
الأمالی (للصدوق)
1.ابو حمزه ثمالى مى گويد:امام سجاد عليه السّلام فرمود:گفتار نيكو ثروت را زياد كرده و روزى را مى افزايد و مرگ را دور مى سازد و دوستى خانواده را ارمغان مى آورد و انسان را وارد بهشت مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 7
ص : 1
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ اَلسَّكُونِيُّ فِي مَنْزِلِهِ بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلنَّيْسَابُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرِ بْنُ اَلسَّرِيِّ وَ أَبُو نَصْرِ بْنُ مُوسَى بْنِ أَيُّوبَ اَلْخَلاَّلُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا ضَمْرَةُ بْنُ شَوْذَبٍ عَنْ مَطَرٍ عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: مَنْ صَامَ يَوْمَ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ مِنْ ذِي اَلْحِجَّةِ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ صِيَامَ سِتِّينَ شَهْراً وَ هُوَ يَوْمُ غَدِيرِ خُمٍّ لَمَّا أَخَذَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِيَدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قَالَ أَ لَسْتُ « أَوْلىٰ بِالْمُؤْمِنِينَ » قَالُوا نَعَمْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ فَقَالَ لَهُ عُمَرُ بَخْ بَخْ يَا اِبْنَ أَبِي طَالِبٍ أَصْبَحْتَ مَوْلاَيَ وَ مَوْلَى كُلِّ مُسْلِمٍ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « اَلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 2 )
2 - شهر بن حوشب از ابى هريره گفت هر كه روز 18 ماه ذيحجه را روزه دارد بنويسد خدا برايش ثواب روزه شصت ماه و آن روز غدير خم است كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دست على بن ابى طالب را گرفت و فرمود آيا من از مؤمنان بخودشان اولى نيستم ؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه فرمود هر كه را من مولايم على مولا است عمر باو گفت به به اى پسر ابى طالب مولاى من و مولاى هر مسلمان گرديدى خداى عز و جل هم اين آيه را فرستاد كه امروز دين را براى شما كامل كردم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 2
الأمالی (للصدوق)
2.ابو هريره مى گويد:هركه روز هيجدهم ذيحجه را روزه بگيرد،خداوند براى او پاداش روزه شصت ماه را مى نويسد.زيرا آن روز،روز غدير خم است كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در آن روز دست على بن ابى طالب عليه السّلام را بلند كرد و فرمود:آيا من نسبت به مؤمنان اولى و برتر نيستم ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا!
آن گاه فرمود:هركس من ولى و سرور او هستم،على عليه السّلام ولى و سرور و سرپرست اوست.عمر به على عليه السّلام فرمود:اى پسر ابى طالب مبارك.مبارك!پيشواى من و پيشواى هرمسلمان شدى.آن گاه خداوند اين آيه را نازل كرد:امروز دين را براى شما كامل ساختم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 9
ص : 2
حَدَّثَنَا أَبُو اَلْقَاسِمِ اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلسَّكُونِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَضْرَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى اَلْحِمَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ أَبِي بَلْجٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَلِيُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ مِنْ بَعْدِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 2 )
3 - ابن عباس گويد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود على ولى هر مؤمنى است پس از من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 2
الأمالی (للصدوق)
3.عبد اللّه ابن عباس:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:پس از من على عليه السّلام دوست و سرپرست هرمؤمن است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 9
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْعَسْكَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ دُرَيْدٍ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو حَاتِمٍ عَنِ اَلْعُتْبِيِّ يَعْنِي مُحَمَّدَ بْنَ عُبَيْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ شَبِيبٍ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا بْنُ يَحْيَى اَلْمِنْقَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَلاَءُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفَضْلِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ قَيْسُ بْنُ عَاصِمٍ : وَفَدْتُ مَعَ جَمَاعَةٍ مِنْ بَنِي تَمِيمٍ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَدَخَلْتُ وَ عِنْدَهُ اَلصَّلْصَالُ بْنُ اَلدَّلَهْمَسِ فَقُلْتُ يَا نَبِيَّ اَللَّهِ عِظْنَا مَوْعِظَةً نَنْتَفِعْ بِهَا فَإِنَّا قَوْمٌ نَعْبُرُ [نُعَمَّرُ] فِي اَلْبَرِّيَّةِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ يَا قَيْسُ إِنَّ مَعَ اَلْعِزِّ ذُلاًّ وَ إِنَّ مَعَ اَلْحَيَاةِ مَوْتاً وَ إِنَّ مَعَ اَلدُّنْيَا آخِرَةً وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ حَسِيباً وَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ رَقِيباً وَ إِنَّ لِكُلِّ حَسَنَةٍ ثَوَاباً وَ لِكُلِّ سَيِّئَةٍ عِقَاباً وَ لِكُلِّ أَجَلٍ كِتَاباً وَ إِنَّهُ لاَ بُدَّ لَكَ يَا قَيْسُ مِنْ قَرِينٍ يُدْفَنُ مَعَكَ وَ هُوَ حَيٌّ وَ تُدْفَنُ مَعَهُ وَ أَنْتَ مَيِّتٌ فَإِنْ كَانَ كَرِيماً أَكْرَمَكَ وَ إِنْ كَانَ لَئِيماً أَسْلَمَكَ ثُمَّ لاَ يُحْشَرُ إِلاَّ مَعَكَ وَ لاَ تُبْعَثُ إِلاَّ مَعَهُ وَ لاَ تُسْأَلُ إِلاَّ عَنْهُ فَلاَ تَجْعَلْهُ إِلاَّ صَالِحاً فَإِنَّهُ إِنْ أَصْلَحَ آنَسْتَ بِهِ وَ إِنْ فَسَدَ لاَ تَسْتَوْحِشُ إِلاَّ مِنْهُ وَ هُوَ فِعْلُكَ فَقَالَ يَا نَبِيَّ اَللَّهِ أُحِبُّ أَنْ يَكُونَ هَذَا اَلْكَلاَمُ فِي أَبْيَاتٍ مِنَ اَلشِّعْرِ نَفْخَرُ بِهِ عَلَى مَنْ يَلِينَا مِنَ اَلْعَرَبِ وَ نَدَّخِرُهُ فَأَمَرَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ يَأْتِيهِ بِحَسَّانَ قَالَ فَأَقْبَلْتُ أُفَكِّرُ فِيمَا أَشْبَهَ هَذِهِ اَلْعِظَةَ مِنَ اَلشِّعْرِ فَاسْتَتَبَّ لِيَ اَلْقَوْلُ قَبْلَ مَجِيءِ حَسَّانَ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَدْ حَضَرَتْنِي أَبْيَاتٌ أَحْسَبُهَا تُوَافِقُ مَا تُرِيدُ فَقُلْتُ تَخَيَّرْ خَلِيطاً مِنْ فِعَالِكَ إِنَّمَاقَرِينُ اَلْفَتَى فِي اَلْقَبْرِ مَا كَانَ يَفْعَلُ وَ لاَ بُدَّ بَعْدَ اَلْمَوْتِ مِنْ أَنْ تُعِدَّهُلِيَوْمٍ يُنَادَى اَلْمَرْءُ فِيهِ فَيُقْبِلُ فَإِنْ كُنْتَ مَشْغُولاً بِشَيْءٍ فَلاَ تَكُنْبِغَيْرِ اَلَّذِي يَرْضَى بِهِ اَللَّهُ تُشْغَلُ فَلَنْ يَصْحَبَ اَلْإِنْسَانَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهِوَ مِنْ قَبْلِهِ إِلاَّ اَلَّذِي كَانَ يَعْمَلُ أَلاَ إِنَّمَا اَلْإِنْسَانُ ضَيْفٌ لِأَهْلِهِيُقِيمُ قَلِيلاً بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَرْحَلُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 2 )
4 - قيس بن عاصم گويد با جمعى از بنى تميم خدمت پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) رسيديم من وقتى وارد شدم كه صلصال بن دلهمس نزد آن حضرت بود عرضكردم اى پيغمبر خدا بما پندى ده كه از آن بهره ببريم زيرا ما مردم بيابان گرديم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى قيس راستى هر عزتى را ذلتى باشد و زندگى همراه با مرگ است و دنبال اين سراى سپنج سراى ديگريست و براى هر چيز حسابرسى هست و بر هر چيز پاينده ايست هر كار نيك را ثوابيست و هر بد كردارى را كيفريست و هر مدتى را سندى باشد بناچار اى قيس قرينى با تو بگور آيد او زنده باشد و تو مرده اى اگر گرامى باشد گراميت دارد و اگر پست و زبون باشد تو را از دست بدهد و سپس جز با تو محشور نگردد و جز با او مبعوث نگردى و جز از او بازپرسى نشوى اين قرين خود را جز كردار شايسته انتخاب مكن كه اگر صالح باشد آرامش تو باشد و اگر فاسد بود جز از او در هراس نباشى آن كردار تو است عرضكرد اى پيغمبر خدا دوست دارم اين گفتار در چند شعر باشد كه ما بدان بر همسايگان عرب خود بباليم و آن را اندوخته داريم پيغمبر دستور داد حسان را خدمتش آرند من در انديشه شدم كه گفتار آن حضرت را بنظم آورم و پيش از آمدن حسان بدان موفق شدم عرضكردم يا رسول اللّٰه چند شعر بخاطرم رسيد كه گمانم موافق مقصود شما باشد عرضكردم:
ز كردار خود دمخورى برگزين-كه در گور باشد تو را همنشين پس از مرگ آماده داريش پيش-بروزى كه آيد ندا آى پيش اگر دل بچيزى ببندى مبند-بجز آنچه باشد خدا را پسند پس و پيش مرگت تو را نيست كس-بجز كرده ات يار و فريادرس بشر پيش خويشان دمى ميهمان-بود وانگهى كوچد از اين جهان
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 3
الأمالی (للصدوق)
4.قيس بن عاصم مى گويد:با گروهى از قبيله بنى تميم نزد پيامبر رفتيم.هنگامى كه من وارد شدم،صلصال پسر دلهمس نيز نزد آن حضرت بود.گفتيم:اى پيامبر خدا!ما را نصيحتى كن كه از آن بهره ببريم،چرا كه ما مردمان بيابان گرد هستيم.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود:اى قيس همراه هرعزت ذلت است و همراه هرزندگى،مرگ.
درپى دنيا سراى ديگرى خواهد بود و براى هرچيزى حساب گرى وجود دارد.هر چيز نگهبانى دارد.براى هركار نيك پاداشى وجود دارد و هركار ناپسندى كيفر و عقابى.و براى هرمرگى نوشته اى وجود دارد كه گريزى از آن نيست و مونس تو در گور خواهد بود، درحالى كه او زنده است و تو مرده اى.اگر ارجمند باشد،ارجمندت دارد،و اگر حقير باشد حقيرت خواهد نمود.از آن پس،فقط با تو محشور خواهد شد و همراه تو از گور بر انگيخته خواهد شد.از تو فقط درباره او سؤال خواهند كرد.براى اين همدم رفتار نيكو قرار بده.اگر عمل تو شايسته باشد،تو را آرامش مى بخشد و اگر ناشايسته باشد،بايد،از آن ترسيد.گفتم:اى پيامبر خدا!مى خواهم اين سخن در ابياتى شاعرانه باشد كه ما در ميان همسايگان عرب خوى بدان باليده و آن را اندوخته خود شناسيم.آن گاه پيامبر فرمان داد كه حسان به محضر او آيد.من فكر كردم كه خود كلام رسول خدا را به نظم درآورم كه چنين كردم.آن گاه گفتم:اى پيامبر خدا چند بيت شعر به ذهنم آمده كه با آن چه فرموديد همراهى دارد.
اشعارم را چنين خواندم:
از رفتارت دوست غمخوارى انتخاب كن،زيرا همين كردار همدم تو در گور خواهد بود. از هنگام مرگ تا دميدن بر صور اسرافيل در انتظار خواهى بود كه عمل تو پذيرفته شود. پس به چيزى دل مبند،مگر چيزى كه خدا را خشنود سازد چون انسان قبل و بعد از مردن هم نشينى جز كردار خود،ندارد.در حقيقت انسان نزد دوستان و خويشاوندان مهمانى بيش نيست كه مدت كوتاهى مى ماند و سرانجام خواهد كوچيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 9
ص : 3
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى اَلْمُكَتِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ سَعِيدٍ اَلدِّمَشْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلزُّبَيْرُ بْنُ بَكَّارٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ اَلضَّحَّاكِ عَنْ نَوْفَلِ بْنِ عُمَارَةَ قَالَ: أَوْصَى قُصَيُّ بْنُ كِلاَبٍ بَنِيهِ فَقَالَ يَا بَنِيَّ إِيَّاكُمْ وَ شُرْبَ اَلْخَمْرِ فَإِنَّهَا إِنْ أَصْلَحَتِ اَلْأَبْدَانَ أَفْسَدَتِ اَلْأَذْهَانَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 4 )
5 - قصى بن كلاب بفرزندانش سفارش كرد كه: فرزندان عزيزم مبادا مى نوشيد كه براستى اگر تنها را شايد خردها را بربايد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 4
الأمالی (للصدوق)
5.نوفل پسر عماره مى گويد:قصى پسر كلاب به فرزندان خود چنين وصيت كرد:اى پسرانم،مبادا مى گسارى كنيد،چرا كه انديشه ها را به تباهى مى كشد،هرچند ممكن است براى تن ها سودمند افتد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 11
ص : 4
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شُقَيْرِ بْنِ يَعْقُوبَ بْنِ اَلْحَارِثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ اَلْهَمْدَانِيُّ فِي مَنْزِلِهِ بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يُوسُفَ اَلْأَزْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ بُزُرْجَ اَلْخَيَّاطُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ اَلْيَسَعِ عَنْ شُعَيْبٍ اَلْحَدَّادِ قَالَ: سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ إِنَّ حَدِيثَنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لاَ يَحْتَمِلُهُ إِلاَّ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ أَوْ عَبْدٌ اِمْتَحَنَ اَللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ أَوْ مَدِينَةٌ حَصِينَةٌ قَالَ عَمْرٌو فَقُلْتُ لِشُعَيْبٍ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ وَ أَيُّ شَيْءٍ اَلْمَدِينَةُ اَلْحَصِينَةُ قَالَ فَقَالَ سَأَلْتُ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْهَا فَقَالَ لِي اَلْقَلْبُ اَلْمُجْتَمَعُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 4 )
6 - شعيب حداد گويد از امام ششم جعفر بن محمد (عليه السّلام) شنيدم ميفرمود حديث ما سخت است و ناهموار زير بارش نرود جز فرشته مقرب يا پيغمبر مرسل يا بنده اى كه خدا دلش را با ايمان آزموده يا شهرى بارودار عمرو شاگرد شعيب از او پرسيد اى شعيب شهر بارودار كدامست گفت من خود معنى آن را از امام صادق پرسيدم بمن فرمود دل خاطر جمع است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 4
الأمالی (للصدوق)
6.شعيب بن حداد مى گويد:از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه مى فرمود:سخن ما دشوار است و ناهموار.كسى بدان پاى بندى ندارد،مگر فرشته مقرب يا پيامبر مرسل يا ايمان آورده اى كه خداوند قلب او را با ايمان به غيب آزمايش كرده باشد،يا شهرى با برج وبارو. عمرو كه از شاگردان شعيب بود،از او پرسيد:مراد كدام شهر است ؟شعيب گفت:من خودم معناى آن را از امام صادق عليه السّلام پرسيدم.فرمود:دلى كه در ياد خداوند از پراكندگى بيرون آمده باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 11
أَخْبَرَنَا أَبُو اَلْحُسَيْنِ مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلزَّنْجَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ اَلْمُثَنَّى اَلْعَنْبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَسْمَاءَ قَالَ حَدَّثَنَا جُوَيْرِيَةُ عَنْ سُفْيَانَ اَلثَّوْرِيِّ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ وَهْبِ بْنِ مُنَبِّهٍ قَالَ: وَجَدْتُ فِي بَعْضِ كُتُبِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّ يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَرَّ فِي مَوْكِبِهِ عَلَى اِمْرَأَةِ اَلْعَزِيزِ وَ هِيَ جَالِسَةٌ عَلَى مَزْبَلَةٍ فَقَالَتِ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي جَعَلَ اَلْمُلُوكَ بِمَعْصِيَتِهِمْ عَبِيداً وَ جَعَلَ اَلْعَبِيدَ بِطَاعَتِهِمْ مُلُوكاً أَصَابَتْنَا فَاقَةٌ فَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا فَقَالَ يُوسُفُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ غُمُوطُ اَلنِّعَمِ سُقْمُ دَوَامِهَا فَرَاجِعِي مَا يُمَحِّصُ عَنْكِ دَنَسَ اَلْخَطِيئَةِ فَإِنَّ مَحَلَّ اَلاِسْتِجَابَةِ قُدْسُ اَلْقُلُوبِ وَ طَهَارَةُ اَلْأَعْمَالِ فَقَالَتْ مَا اِشْتَمَلْتُ بَعْدُ عَلَى هَيْئَةِ اَلتَّأَثُّمِ وَ إِنِّي لَأَسْتَحْيِي أَنْ يَرَى اَللَّهُ لِي مَوْقِفَ اِسْتِعْطَافٍ وَ لَمَّا تُهَرِيقُ اَلْعَيْنُ عَبْرَتَهَا وَ يُؤَدِّي اَلْجَسَدُ نَدَامَتَهُ فَقَالَ لَهَا يُوسُفُ فَجِدِّي فَالسَّبِيلُ هَدَفُ اَلْإِمْكَانِ قَبْلَ مُزَاحَمَةِ اَلْعُدَّةِ وَ نَفَادِ اَلْمُدَّةِ فَقَالَتْ هُوَ عَقِيدَتِي وَ سَيَبْلُغُكَ إِنْ بَقِيتَ بَعْدِي فَأَمَرَ لَهَا بِقِنْطَارٍ مِنْ ذَهَبٍ فَقَالَتِ اَلْقُوتُ بَتَّةٌ مَا كُنْتُ لِأَرْجِعَ إِلَى اَلْخَفْضِ وَ أَنَا مَأْسُورَةٌ فِي اَلسَّخَطِ فَقَالَ بَعْضُ وُلْدِ يُوسُفَ لِيُوسُفَ يَا أَبَتِ مَنْ هَذِهِ اَلَّتِي قَدْ تَفَتَّتَ لَهَا كَبِدِي وَ رَقَّ لَهَا قَلْبِي قَالَ هَذِهِ دَابَّةُ اَلتَّرَحِ فِي حِبَالِ اَلاِنْتِقَامِ فَتَزَوَّجَهَا يُوسُفُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَوَجَدَهَا بِكْراً فَقَالَ أَنَّى وَ قَدْ كَانَ لَكِ بَعْلٌ فَقَالَتْ كَانَ مَحْصُوراً بِفَقْدِ اَلْحَرَكَةِ وَ صَرْدِ اَلْمَجَارِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 4 )
7 - وهب بن منبه گويد در يكى از كتابهاى خداى عز و جل دريافتم كه يوسف (عليه السّلام) با موكب خود بزن عزيز گذر كرد كه آن زن بر سر زباله گاهى نشسته بود و گفت سپاس از آن خدائيست كه پادشاهان را بگنه خود بنده سازد و بندگان فرمانبردار خود را بشاهى بنوازد ما دچار تنگدستى شديم بما تصدق فرما يوسف گفت ناسپاسى نعمت آفت آن گردد تو خود باز گرد بدان چه بشويد از تو چرك گنه را زيرا استجابت در دلهاى پاك و كردار طاهر است در پاسخ گفت من ديگر جامه گنهكارى بر تن ندارم و از خدايم شرم آيد كه مرا مورد لطف نمايد و هنوز اشك ديده خود را تا تاپان نريخته و تن وظيفه پشيمانى را انجام نداده باشد يوسف فرمود بكوش تا راه مقصودت باز است پيش از آنكه وقت از دست برود و مدت بسر آيد عرضكرد همين عقيده منست و اگر پس از من بمانى بتو خبرش خواهد رسيد فرمود تا پيمانه بزرگى طلايش بدهند گفت مرا همان قوت بس است و تا گرفتار سخط باشم بخوشگذرانى باز نگردم يكى از فرزندان يوسف گفت پدر جانم اين زن كى است كه جگرم برايش پاره شد و دلم بحالش سوخت ؟ فرمود جاندار خوشگذرانيست كه ببند انتقام افتاده يوسف او را بزنى خواست و دوشيزه اش يافت. گفت از كجاست ؟ تو را روزگارى شوهر بر بالين خفته، در پاسخ گفت او را حركتى در آلت و گشايشى در اعصاب نبود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 4
الأمالی (للصدوق)
7.وهب بن منبه مى گويد:در يكى از كتابهاى آسمانى چنين خواندم كه حضرت يوسف عليه السّلام با مركب شاهانه اش از كنار زن عزيز مصر(-زليخا)عبور مى كرد،درحالى كه او كنار زباله ها نشسته بود.با ديدن يوسف عليه السّلام گفت:حمد مخصوص خدايى است كه حاكمان را به نافرمانى از خداوند خوار سازد و بندگان مطيع خود را به عزت رساند.پس صدقه اى به ما بده كه تنگ دست شديم.يوسف عليه السّلام گفت:ناسپاسى نعمت خداوند را از بين مى برد،حال توبه كن تا آلودگى گناه شسته شود.چون پاكيزگى دل ها و رفتارها سبب استجابت دعا مى شوند.زن عزيز گفت:ديگر جامه گناهكاران بر تنم نيست و از خداوند شرم دارم كه مرا با مهربانى نوازش دهد،درحالى كه اشكى نريخته و بدنم مجازات پشيمانى را تحمل نكرده است.يوسف گفت:تا در توبه باز است كوشش كن،پيش از اين كه فرصت از دست برود و عمر آدمى به سر آيد.زن عزيز گفت:عقيده من هم همين است و اگر پس از من زنده بمانى،از آن آگاه خواهى شد.آن گاه يوسف فرمود:مقدار زيادى از طلا به او دهند.زن عزيز گفت:من به همان خوراك بسنده مى كنم و براى اين كه دچار خشم خدا نشوم،هرگز به خوش گذرانى بازنخواهم گشت.يكى از فرزندان يوسف گفت: پدر!اين زن كيست كه دلم برايش سوخت و قلبم جريحه دار شد؟يوسف فرمود:او آدم خوش گذرانى بود كه گرفتار خشم الهى شد.بعد از آن يوسف او را به عقد خود درآورد و شگفت زده او را باكره ديد.يوسف فرمود:چطور ممكن است ؟مگر ساليانى دراز شوهرت بر بالين تو نبود؟زن عزيز گفت:همسرم دچار ناتوانى جنسى و ناآرامى اعصاب بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 13
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ حُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمُغِيرَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي جَابِرُ بْنُ سَلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا حُسَيْنُ بْنُ حَسَنٍ عَنْ عَامِرٍ اَلسَّرَّاجِ عَنْ سَلاَّمٍ اَلْخَثْعَمِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ يَوْماً وَاحِداً مِنْ أَوَّلِهِ أَوْ وَسَطِهِ أَوْ آخِرِهِ أَوْجَبَ اَللَّهُ لَهُ اَلْجَنَّةَ وَ جَعَلَهُ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْ صَامَ يَوْمَيْنِ مِنْ رَجَبٍ قِيلَ لَهُ اِسْتَأْنِفِ اَلْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَكَ مَا مَضَى وَ مَنْ صَامَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ قِيلَ لَهُ قَدْ غُفِرَ لَكَ مَا مَضَى وَ مَا بَقِيَ فَاشْفَعْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْ مُذْنِبِي إِخْوَانِكَ وَ أَهْلِ مَعْرِفَتِكَ وَ مَنْ صَامَ سَبْعَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ أُغْلِقَتْ عَنْهُ أَبْوَابُ اَلنِّيرَانِ اَلسَّبْعَةُ وَ مَنْ صَامَ ثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ اَلْجَنَّةِ اَلثَّمَانِيَةُ فَيَدْخُلُهَا مِنْ أَيِّهَا شَاءَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 5 )
هفت روز از ماه رجب سال 367 مانده بود1 - امام پنجم فرمود هر كه يك روز از ماه رجب را روزه دارد از اول يا وسط يا آخر ماه خدا بهشت را بر او بايست كند و روز قيامت با ما همدرجه اش سازد و هر كه دو روز از رجب را روزه دارد باو گويند كردار از سر گير كه خدا آنچه گذشت از برايت آمرزيد و هر كه سه روز از رجب روزه گيرد باو گويند گذشته و آينده ات آمرزيده شد براى هر كه از برادران گنهكارت خواهى شفاعت كن و براى آشنايانت و هر كه هفت روز از رجب را روزه دارد هفت در دوزخ بر او بسته گردد و هر كه هشت روز از رجب را روزه دارد هشت در بهشت به رويش باز شود تا از هر كدام خواهد در آيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 5
الأمالی (للصدوق)
1.سلام خثعمى مى گويد:امام محمد باقر عليه السّلام فرمود:هركس روز اول يا وسط يا آخر ماه رجب را روزه بگيرد،خداوند بهشت را بر او واجب مى كند و در روز رستاخيز او را با اهل بيت هم مرتبه خواهد ساخت.اما هركس دو روز ماه رجب را روزه بگيرد،خطاب به او گفته شود كه كار خود را از نو شروع كن كه گناهانت را خدا آمرزيد و هركس سه روز از ماه رجب را روزه دار باشد،به او چنين مى گويند:گذشته و آينده اى آمرزيده دارى و تو مى توانى برادران گناهكار خويش را و هم چنين براى دوست و آشناى خود شفاعت كنى.اما هركس هفت روز از ماه رجب را روزه باشد،هفت در دوزخ بر روى او بسته مى شود و هركه هشت روز روزه بگيرد،هشت در بهشت به روى او باز مى شود تا از هردر كه مى خواهد به بهشت وارد شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 15
ص : 5
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنِي جَمَاعَةٌ مِنْ مَشَايِخِنَا مِنْهُمْ أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لاَ يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لاَ يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ - « حَسْبُنَا اَللّٰهُ وَ نِعْمَ اَلْوَكِيلُ » فَإِنِّي سَمِعْتُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا « فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اَللّٰهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ » وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اِغْتَمَّ كَيْفَ لاَ يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ - « لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنْتَ سُبْحٰانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ اَلظّٰالِمِينَ » فَإِنِّي سَمِعْتُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا - « وَ نَجَّيْنٰاهُ مِنَ اَلْغَمِّ وَ كَذٰلِكَ نُنْجِي اَلْمُؤْمِنِينَ » وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لاَ يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ - « وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ إِنَّ اَللّٰهَ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ » فَإِنِّي سَمِعْتُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا - « فَوَقٰاهُ اَللّٰهُ سَيِّئٰاتِ مٰا مَكَرُوا » وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ اَلدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لاَ يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ - « مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » فَإِنِّي سَمِعْتُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا - « إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مٰالاً وَ وَلَداً. `فَعَسىٰ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ » وَ عَسَى مُوجِبَةٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 6 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود در شگفتم از كسى كه از چهار چيز بهراسد چگونه بچهار چيز نگرايد شگفتم از آنكه بترسد چرا نگرايد بگفته حق (آل عمران 173) بس است ما را خدا و چه خوب وكيلى است كه شنيدم خدا دنبالش فرمود با نعمت خدا و فضل او بازگشتند و بد نديدند و دو شگفتم براى آنكه و در شگفتم براى آنكه غمنده است چگونه نگرايد بگفته او نيست معبود حقى جز تو منزهى براستى من از ستمكارانم كه شنيدم خداى عز و جل دنبالش فرمايد نجاتش داديم از غم و همچنين نجات دهيم مؤمنان را در شگفتم از آنكه نيرنگش بازند چرا نگرايد بگفته حق (غافر-44) كار خود بخدا واگذارم زيرا خدا بندگان بينا است زيرا شنيدم خدا دنبالش فرمايد نگهداشتش خدا از كردارهاى بد آنچه نيرنگ زدند، در شگفتم از كسى كه دنيا و زيورش خواهد چرا نگرايد بگفته او (كهف 39) آنچه هست كه خدا خواهد نيست توانى جز بخدا زيرا شنيدم خداى عز و جل دنبالش فرمايد اينكه بينى من از تو كمتر مال و فرزند دارم اميد هست كه پروردگارم بمن بدهد بهتر از باغت و اميد بخدا نتيجه مثبت دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 6
الأمالی (للصدوق)
2.محمد بن عمران مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:من در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى ترسد و به چهار چيز ديگر پناه نمى برد و از آنها غفلت دارد.كه گفته خدا است: «بس است ما را خداوند.و او چه خوب وكيلى است».
و خداوند در ادامه فرمود:
فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اَللّٰهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
آنان با نعمت و فضل الهى بازگشتند و هرگز ناگوارى نديدند.دوم براى كسى كه غمگين است و به كلام الهى توجهى ندارد كه فرمود:
لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنْتَ سُبْحٰانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ اَلظّٰالِمِينَ
«نيست معبود شايسته اى مگر تو.پروردگارا تو منزهى و من از ستم كاران هستم».
و بعد خداوند فرمود:
وَ نَجَّيْنٰاهُ مِنَ اَلْغَمِّ وَ كَذٰلِكَ نُنْجِي اَلْمُؤْمِنِينَ
«يونس را نجات داديم چنان كه مؤمنان را اين گونه از غم ها مى رهانيم».در شگفتم از كسى كه در تدبيرش به خدا و گفته او اعتنا ندارد كه فرمود:
أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ إِنَّ اَللّٰهَ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ
كار خود را به خدا واگذار مى كنم چرا كه او به بندگان خود بيناست». سپس پروردگار فرمود:
فَوَقٰاهُ اَللّٰهُ سَيِّئٰاتِ مٰا مَكَرُوا
«پروردگارش او را از نيرنگ و گزند دشمنان حفظ كرد».
در تعجبم از كسى كه دنيا و زيبايى آن را مى طلبد،اما به سخن خداوند توجهى ندارد كه فرمود:
مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ
«جز قدرت او قدرتى وجود ندارد.آن چه او خواهد، همان شود».زيرا در ادامه فرمود:
إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مٰالاً وَ وَلَداً*`فَعَسىٰ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ
و عسى موجبه «مال و فرزند من از تو كمتر است.با اين حال اميدوارم كه او بهتر از باغ تو ارزانى دارد».
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 15
ص : 6
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: مَا آمَنَ بِي مَنْ فَسَّرَ بِرَأْيِهِ كَلاَمِي وَ مَا عَرَفَنِي مَنْ شَبَّهَنِي بِخَلْقِي وَ مَا عَلَى دِينِي مَنِ اِسْتَعْمَلَ اَلْقِيَاسَ فِي دِينِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 6 )
3 - امام هشتم از گفته پدرش از طريق پدرانش از امير المؤمنين (عليه السّلام) نقل كرده كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى عز و جل فرمايد بمن ايمان ندارد هر كه كلام مرا بخواست خود تفسير كند، مرا نشناخته هر كه مرا همانند خلقم پندارد بدين من نباشد هر كه در احكام دينم قياس بكار برد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 6
الأمالی (للصدوق)
3.ربان بن صلت مى گويد:امام رضا عليه السّلام از پدران خود روايت فرمود كه حضرت امير عليه السّلام از قول پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله روايت فرمود:خداى عز و جل مى فرمايد:هركس سخن مرا به ميل خود معنا كند،به من كفر ورزيده،هركه مرا مانند آفريده هايم به شمار آورد،هركس در احكام دين قياس را روش خود سازد،آيين مرا ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 17
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِحَوْضِي فَلاَ أَوْرَدَهُ اَللَّهُ حَوْضِي وَ مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِشَفَاعَتِي فَلاَ أَنَالَهُ اَللَّهُ شَفَاعَتِي ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّمَا شَفَاعَتِي لِأَهْلِ اَلْكَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِي فَأَمَّا اَلْمُحْسِنُونَ فَمَا عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ قَالَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ خَالِدٍ فَقُلْتُ لِلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ لاٰ يَشْفَعُونَ إِلاّٰ لِمَنِ اِرْتَضىٰ » قَالَ لاَ يَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنِ اِرْتَضَى اَللَّهُ دِينَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 7 )
4 - امام هشتم از پدرش از پدرانش نقل كند كه امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود رسول خدا فرموده هر كه بحوض من معتقد نيست بر سر حوض خود راهش ندهم، هر كه بشفاعتم معتقد نيست خدا شفاعتم نصيبش نكند سپس فرمود همانا شفاعت من خاص اهل گناهان كبيره از امت من است و بر نيكوكاران امت مسئوليتى نيست. حسين بن خالد راوى حديث گويد بحضرت رضا عرضكردم يا ابن رسول اللّٰه در اين صورت چه معنا دارد گفته خداى عز و جل (انبياء 28) شفاعت نكنند جز براى آنكه بپسندد؟ فرمود يعنى شفاعت نكنند جز براى كسى كه خدا ديانت او را بپسندد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 7
الأمالی (للصدوق)
4.حسين بن خالد مى گويد:امام رضا عليه السّلام از پدرش و آن حضرت از پدران خود و از امير مؤمنان عليه السّلام روايت كرده اند كه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس كه به حوض من در آخرت ايمان نداشته باشد،خداوند او را بر سر حوض من راه نخواهد داد.هركس كه شفاعت مرا باور ندارد خداوند او را از شفاعتم بى نصيب مى گذارد.سپس فرمود:بى گمان آنان كه مرتكب گناهان بزرگ شده اند،مى توانند از شفاعت من بهره ببرند و نيك كرداران امتم راه خير را مى پيمايند.راوى مى گويد:از حضرت پرسيدم:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!در اين صورت،كلام الهى كه مى فرمايد:«شفاعت مخصوص كسانى است كه خداوند از آنان رضايت داشته باشد».چه مفهومى دارد؟امام رضا عليه السّلام فرمود:اللهم
وَ لاٰ يَشْفَعُونَ إِلاّٰ لِمَنِ اِرْتَضىٰ
شفاعت نمى كنند مگر اين كه خداوند از دين شان خشنود باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 17
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 7
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلصُّهْبَانِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبَانٌ اَلْأَحْمَرُ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّهُ جَاءَ إِلَيْهِ رَجُلٌ فَقَالَ لَهُ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ عَلِّمْنِي مَوْعِظَةً فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنْ كَانَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ تَكَفَّلَ بِالرِّزْقِ فَاهْتِمَامُكَ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ اَلرِّزْقُ مَقْسُوماً فَالْحِرْصُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ اَلْحِسَابُ حَقّاً فَالْجَمْعُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ اَلثَّوَابُ مِنَ اَللَّهِ فَالْكَسَلُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ اَلْخَلَفُ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَقّاً فَالْبُخْلُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَتِ اَلْعُقُوبَةُ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلنَّارَ فَالْمَعْصِيَةُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ اَلْمَوْتُ حَقّاً فَالْفَرَحُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ اَلْعَرْضُ عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَقّاً فَالْمَكْرُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ اَلشَّيْطَانُ عَدُوّاً فَالْغَفْلَةُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ اَلْمَمَرُّ عَلَى اَلصِّرَاطِ حَقّاً فَالْعُجْبُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَ كُلُّ شَيْءٍ بِقَضَاءٍ وَ قَدَرٍ فَالْحُزْنُ لِمَا ذَا وَ إِنْ كَانَتِ اَلدُّنْيَا فَانِيَةً فَالطُّمَأْنِينَةُ إِلَيْهَا لِمَا ذَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 7 )
5 - ابان احمر از حضرت صادق جعفر بن محمد (عليه السّلام) روايت كرده كه مردى حضورش شرفياب شد و عرضكرد پدرم قربانت و مادرم يا ابن رسول اللّٰه بمن پندى آموز فرمود اگر خداى تبارك و تعالى كفيل روزيست اندوه تو براى چيست ؟ و اگر روزى پخش شده است حرص تو براى چيست و اگر حساب درست است جمع مال براى چه ؟ و اگر ثواب از خداى عز و جل باشد تنبلى براى چه ؟ و اگر عوض از خدا ميرسد بخل براى چه ؟ و اگر كيفر از خداى عز و جل است دوزخ است نافرمانى براى چه ؟ و اگر مرگ حق است خرسندى براى چه ؟ و اگر عرضه بر خدا درست است نيرنگ براى چه ؟ و اگر دشمن شيطانست غفلت براى چه ؟ و اگر گذشت بر صراط حق است خود بينى براى چه ؟ و اگر هر چيز بقضا و قدر خداست غمخوردن براى چه ؟ و اگر دنيا فانى است اعتماد بدان براى چه ؟
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 7
الأمالی (للصدوق)
5.ابان احمر(سرخ روى)مى گويد:مردى نزد امام صادق عليه السّلام آمد و گفت:پدرم و مادرم فداى تو باد!مرا نصيحت كن.امام فرمود:اگر خداى متعال روزى تو را برعهده گرفته است چرا بايد نگران باشى ؟اگر روزى ات تقسيم شده باشد،چرا بايد حرص بورزى ؟اگر به حساب خدا ايمان دارى،چرا بايد ثروت جمع كنى ؟اگر خدا پاداش مى دهد،سستى و تنبلى براى چيست ؟اگر خداوند عوض مى دهد بخل ورزى براى چيست ؟اگر كيفر و دوزخ از سوى خداوند است،نافرمانى چرا؟اگر مرگ است،شادمانى و غفلت چرا؟و اگر عوض بر خداست،دروغ و نيرنگ چرا؟اگر شيطان دشمن انسان است،غفلت چرا؟و اگر از صراط خواهى گذشت،خودپسندى براى چيست ؟اگر همه چيز در قضا و قدر الهى گنجانده شده، اندوه و غصه براى چيست ؟و اگر دنيا نمى ماند،چرا بايد به آن اعتماد داشت ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 17
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مَعْمَرٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلرَّمْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلْمَرْوَزِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مَنْصُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبَانٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي هَارُونَ اَلْعَبْدِيِّ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَقْدَمُ أُمَّتِي سِلْماً وَ أَكْثَرُهُمْ عِلْماً وَ أَصَحُّهُمْ دِيناً وَ أَفْضَلُهُمْ يَقِيناً وَ أَحْلَمُهُمْ حِلْماً وَ أَسْمَحُهُمْ كَفّاً وَ أَشْجَعُهُمْ قَلْباً وَ هُوَ اَلْإِمَامُ وَ اَلْخَلِيفَةُ بَعْدِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 8 )
6 - جابر بن عبد اللّٰه انصارى گويد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود على بن ابى طالب پيشتر امت من است در اسلام و بيشتر از آنها است در دانش و دينش از همه درست تر و يقينش برتر و در حلم تواناتر و از همه دست بازتر و دلدارتر است و او است امام و خليفه پس از من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 8
الأمالی (للصدوق)
6.جابر بن عبد اللّه انصارى مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على در اسلام بر همه مسلمانان پيشى گرفته است.دانش على از دانش آنان بيشتر و دين او از دين ديگران درست تر و يقين على،برترين يقين است.در بردبارى توانمندتر،در سخاوت موفق تر و از حيث قلب،شجاعترين است.و على عليه السّلام پيشوا و جانشين بعد از من خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 19
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 8
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ عُمْرُوسٍ اَلْهَمَدَانِيُّ بِهَمَدَانَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ اَلْحَسَنُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْقَحْطَبِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ اَلْحَكَمِ بْنِ أَبِي مَرْيَمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْأَوْزَاعِيِّ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُرَّةَ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ قَيْسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي اَلسَّمَاءِ اَلسَّابِعَةِ كَالشَّمْسِ بِالنَّهَارِ فِي اَلْأَرْضِ وَ فِي اَلسَّمَاءِ اَلدُّنْيَا كَالْقَمَرِ بِاللَّيْلِ فِي اَلْأَرْضِ أَعْطَى اَللَّهُ عَلِيّاً مِنَ اَلْفَضْلِ جُزْءاً لَوْ قُسِمَ عَلَى أَهْلِ اَلْأَرْضِ لَوَسِعَهُمْ وَ أَعْطَاهُ اَللَّهُ مِنَ اَلْفَهْمِ جُزْءاً لَوْ قُسِمَ عَلَى أَهْلِ اَلْأَرْضِ لَوَسِعَهُمْ شَبَّهْتُ لِينَهُ بِلِينِ لُوطٍ وَ خُلُقَهُ بِخُلُقِ يَحْيَى وَ زُهْدَهُ بِزُهْدِ أَيُّوبَ وَ سَخَاهُ بِسَخَاءِ إِبْرَاهِيمَ وَ بَهْجَتَهُ بِبَهْجَةِ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ وَ قُوَّتَهُ بِقُوَّةِ دَاوُدَ لَهُ اِسْمٌ مَكْتُوبٌ عَلَى كُلِّ حِجَابٍ فِي اَلْجَنَّةِ بَشَّرَنِي بِهِ رَبِّي وَ كَانَتْ لَهُ اَلْبِشَارَةُ عِنْدِي عَلِيٌّ مَحْمُودٌ عِنْدَ اَلْحَقِّ مُزَكًّى عِنْدَ اَلْمَلاَئِكَةِ وَ خَاصَّتِي وَ خَالِصَتِي وَ ظَاهِرَتِي وَ مِصْبَاحِي وَ جَنَّتِي وَ رَفِيقِي آنَسَنِي بِهِ رَبِّي فَسَأَلْتُ رَبِّي أَنْ لاَ يَقْبِضَهُ قَبْلِي وَ سَأَلْتُهُ أَنْ يَقْبِضَهُ شَهِيداً بَعْدِي أُدْخِلْتُ اَلْجَنَّةَ فَرَأَيْتُ حُورَ عَلِيٍّ أَكْثَرَ مِنْ وَرَقِ اَلشَّجَرِ وَ قُصُورَ عَلِيٍّ كَعَدَدِ اَلْبَشَرِ - عَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ عَلِيٍّ مَنْ تَوَلَّى عَلِيّاً فَقَدْ تَوَلاَّنِي حُبُّ عَلِيٍّ نِعْمَةٌ وَ اِتِّبَاعُهُ فَضِيلَةٌ دَانَ بِهِ اَلْمَلاَئِكَةُ وَ حَفَّتْ بِهِ اَلْجِنُّ اَلصَّالِحُونَ لَمْ يَمْشِ عَلَى اَلْأَرْضِ مَاشٍ بَعْدِي إِلاَّ كَانَ هُوَ أَكْرَمَ مِنْهُ عِزّاً وَ فَخْراً وَ مِنْهَاجاً لَمْ يَكُ فَظّاً عَجُولاً وَ لاَ مُسْتَرْسِلاً لِفَسَادٍ وَ لاَ مُتَعَنِّداً حَمَلَتْهُ اَلْأَرْضُ فَأَكْرَمَتْهُ لَمْ يَخْرُجْ مِنْ بَطْنِ أُنْثَى بَعْدِي أَحَدٌ كَانَ أَكْرَمَ خُرُوجاً مِنْهُ وَ لَمْ يَنْزِلْ مَنْزِلاً إِلاَّ كَانَ مَيْمُوناً أَنْزَلَ اَللَّهُ عَلَيْهِ اَلْحِكْمَةَ وَ رَدَّاهُ بِالْفَهْمِ تُجَالِسُهُ اَلْمَلاَئِكَةُ وَ لاَ يَرَاهَا وَ لَوْ أُوحِيَ إِلَى أَحَدٍ بَعْدِي لَأُوحِيَ إِلَيْهِ فَزَيَّنَ اَللَّهُ بِهِ اَلْمَحَافِلَ وَ أَكْرَمَ بِهِ اَلْعَسَاكِرَ وَ أَخْصَبَ بِهِ اَلْبِلاَدَ وَ أَعَزَّ بِهِ اَلْأَجْنَادَ مَثَلُهُ كَمَثَلِ بَيْتِ اَللَّهِ اَلْحَرَامِ يُزَارُ وَ لاَ يَزُورُ وَ مَثَلُهُ كَمَثَلِ اَلْقَمَرِ إِذَا طَلَعَ أَضَاءَ اَلظُّلْمَةَ وَ مَثَلُهُ كَمَثَلِ اَلشَّمْسِ إِذَا طَلَعَتْ أَنَارَتْ وَصَفَهُ اَللَّهُ فِي كِتَابِهِ وَ مَدَحَهُ بِآيَاتِهِ وَ وَصَفَ فِيهِ آثَارَهُ وَ أَجْرَى مَنَازِلَهُ فَهُوَ اَلْكَرِيمُ حَيّاً وَ اَلشَّهِيدُ مَيِّتاً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 8 )
7 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود على در آسمان هفتم چون خورشيد درخشان روز است در زمين و در آسمان دنيا چون ماه تابان شب است در زمين خدا بعلى سهمى از فضيلت داده كه اگر بر اهل زمين پخش شود همه را فرا گيرد و سهمى از فهم داده كه اگر بر اهل زمين پخش شود همه را فرا گيرد نرمش لوط دارد و خلق يحيى و زهد ايوب و در سخاوت بابراهيم ماند، خرمى او چون خرمى سليمان بن داود است و توانائى او چون توان داود نامش بر همه پرده هاى بهشت نگاشته است پروردگارم مرا بوجودش مژده داد اين مژده از آن او بود در نزد من على نزد حق ستوده است و نزد فرشتگان تزكيه شدۀ خاص منست و اعلان من و چراغ منست و بهشت من و يارم پروردگارم مرا بدو مأنوس كرد و از او در حواستم كه پيش از من جانش نستاند و درخواستم كه پس از من بفيض شهادت جانش را ربايد، من در بهشت در آمدم و ديدم حوريان على بيش از برگ درختانست و كاخهاى على بشماره افراد انسان على از منست و من از على هر كه او را دوست دارد مرا دوست داشته دوستى على نعمت است و پيروى او فضيلتى است كه فرشتگان بدان معتقدند و صالحان جن گرد اويند پس از من كسى بر زمين گام ننهاده جز آنكه على بهتر از او است عزت است و افتخار و دليل راه نه سخت است و نه شتابكار و نه سهل انكار بر تباهى و نه عناد ورز، زمين او را برداشته و گرامى داشته. پس از من گرامى تر از وى از شكم مادرى بر نيامده و بهر جا فرود آمده است ميمنت داشته، خدا بروى حكمت فرو فرستاده و فهمش در بر كرده فرشتگان باوى همنشين باشند و آنها را ببيند و اگر پس از من بكسى وحى شدى باو وحى رسيدى خدا به وجود او محفلها را زيور كرده و قشونها را گرامى داشته و بلاد را ارزانى عطا كرده و لشكرها را عزيز ساخته مثلش مثل خانه محترم خداست بديدش روند و بديد كسى نرود و همانند ماه است كه چون برآيد بر هر تاريكى پر تو افكند و چون خورشيد كه چون طلوع كند روشن سازد، خدايش در كتاب خود ستوده و بآيات خويش مدح نموده و وصف آثارش كرده و در منازلش روان ساخته او تا زنده است گرامى است و در مردن بشهادت سعادتمند است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 9
الأمالی (للصدوق)
7.سلمه بن قيس مى گويد:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على عليه السّلام در آسمان هفتم مثل خورشيد تابان ظهرگاهى مى درخشد و در آسمان دنيا مثل ماه درخشنده شب است. خداوند از فضيلت به على بهره اى عطا كرده است كه اگر در ميان ساكنان زمين پراكنده شود،همگى نصيب مى بردند.همچنين از فهم به او بهره اى داده كه مردمان زمين پخش شود،همه بهره مند مى شوند.امام على عليه السّلام در نرم خويى به لوط پيامبر،خلق وخوى به يحيى،در زهد به ايوب،در سخاوت به ابراهيم خليل،در نشاط مثل سليمان بن داود،در توان مندى به حضرت داود شباهت دارد.روى پرده هاى بهشت نام على نوشته شده است. پروردگارم به من مژده داد كه على به وجود مى آيد.نزد من براى او مژده اى است بر ستوده بودنش نزد حق و پاك بودنش در جمع فرشتگان.على عليه السّلام تربيت شده مخصوص من است و نيز اعلان و چراغ هدايت من و بهشت من است و همچنين همدم من.پروردگارم مرا به وجود على انس بخشيد پس از خداوندم خواستم كه او را قبل از من قبض روح نكند و نيز خواستم كه فيض شهادت را پس از من نصيب على سازد،من وارد بهشت شدم در حالى كه ديدم حوريان على بيش از برگ درختان و قصرهاى على به شمار انسان هاست. على از من و من از على هستم.هركه ولايت على را بپذيرد،مرا پذيرفته است.دوست داشتن على نعمت و پيروى كردن از او فضيلت است كه فرشتگان آن را باور دارند. جن هاى صالح به او مى پيوندند.بى گمان پس از من بهتر از على بر زمين قدم نمى گذارد. على عزت است و مايه مباهات و راهنماى راه خداست.على نه شتاب زده است و نه در تباهى سهل انگارى دارد و نه عناد مى ورزد.زمين على را حمل مى كند و او را گرامى مى دارد.
پس از من،گرامى تر از على را مادرى نزاييده است.على به هرجا فرود آمده،آن جا را مبارك ساخته است.خداوند حكمت را بر او نازل كرده و آن را با فهمش پوشانده است. فرشتگان همنشين على عليه السّلام هستند و او نمى بينند.اگر بنا بود پس از من به كسى وحى شود،به على وحى مى شد.خداوند به سبب وجود على عليه السّلام محافل را آراسته و لشگريان را گرامى داشته و شهرها را سبزى بخشيده و به سپاهيان عزت ارزانى داشته است.
مثل على،خانه خداست كه حاجيان به زيارتش مى روند،درحالى كه به زيارت كسى نمى رود.على به ماه مى ماند كه وقتى در تاريكى طلوع مى كند،ظلمت و تاريكى را از بين مى برد.برآمدن در تاريكى ها پرتو مى افكند.على مثل خورشيد است كه به هنگام طلوع همه جا را روشن مى كند.خداوند در كتاب خود او را وصف كرده و در كلام خويش او را ستوده است و نيز آثارش را در او توصيف كرده و در منازل كرامت،روانش ساخته است. پس او در زندگى بزرگ و در مرگ شهيد است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 21
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ مُحَمَّدُ بْنُ حَامِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ دُرُسْتَوَيْهِ اَلْفَارِسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَنْصُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ اَلطَّيَالِسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ حَدَّثَنِي حَمَّادُ بْنُ أَبِي سُلَيْمَانَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ سَمِعْتُ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ: مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ إِيمَاناً وَ اِحْتِسَاباً جَعَلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلنَّارِ سَبْعِينَ خَنْدَقاً عَرْضُ كُلِّ خَنْدَقٍ مَا بَيْنَ اَلسَّمَاءِ إِلَى اَلْأَرْضِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 9 )
روز جمعه پنج روز از رجب سال 367 مانده1 - انس گويد از پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» شنيدم ميفرمود هر كه يك روز ماه رجب را با عقيده و قصد قربت روزه دارد خدا ميان او و دوزخ هفتاد خندق بسازد كه پهناى هر خندقى بفاصله زمين و تا آسمان باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 9
الأمالی (للصدوق)
1.انس مى گويد:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرموده است:هركسى يك روز از ماه رجب را با ايمان و قصد تقرب به خدا،روزه بگيرد،خداوند بين او و آتش جهنم هفتاد خندق به فاصله زمين و آسمان به وجود مى آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 23
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 9
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْكُوفِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ صَامَ أَوَّلَ يَوْمٍ مِنْ رَجَبٍ رَغْبَةً فِي ثَوَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَجَبَتْ لَهُ اَلْجَنَّةُ وَ مَنْ صَامَ يَوْماً فِي وَسَطِهِ شُفِّعَ فِي مِثْلِ رَبِيعَةَ وَ مُضَرَ وَ مَنْ صَامَ يَوْماً فِي آخِرِهِ جَعَلَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ مُلُوكِ اَلْجَنَّةِ وَ شَفَّعَهُ فِي أَبِيهِ وَ أُمِّهِ وَ اِبْنِهِ وَ اِبْنَتِهِ وَ أَخِيهِ وَ أُخْتِهِ وَ عَمِّهِ وَ عَمَّتِهِ وَ خَالِهِ وَ خَالَتِهِ وَ مَعَارِفِهِ وَ جِيرَانِهِ وَ إِنْ كَانَ فِيهِمْ مُسْتَوْجِبٌ لِلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 10 )
2 - امام هشتم فرمود هر كه روز اول رجب روزه دارد باشتياق ثواب خداى عز و جل بهشت برايش واجب گردد و هر كه روز وسط رجب روزه دارد شفاعتش در مانند دو قبيله ربيعه و مضر پذيرفته گردد و هر كه روز آخرش را روزه دارد خداى عز و جل او را از پادشاهان بهشت گرداند و و شفاعتش را در باره پدر و مادر و دختر و برادر و خواهر و عمو و عمه و دائى و خاله و آشنايان و همسايگانش بپذيرد گرچه در ميان آنها مستحقان دوزخ باشند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 10
الأمالی (للصدوق)
2.فضال از قول پدرش روايت كرده كه امام رضا عليه السّلام فرمود:هركس روز اوّل ماه رجب را براى رضاى پروردگارش روزه باشد،خداوند بهشت را براى او قرار مى دهد و هركس روز ميانه رجب را روزه بگيرد،شفاعت او درباره دو قبيله مانند:ربيعه و مضر قبول مى شود.و هركس آخرين روز ماه رجب را روزه دار باشد،خداوند او را از پادشاهان بهشتى قرار مى دهد و نيز شفاعت او را درباره پدر،مادر،دختر،برادر،خواهر،عمو،عمه،دايى،خاله و هرآشنا و همسايه اش قبول مى كند،هرچند در ميان آنان كسانى باشند كه سزاوار آتش جهنم باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 23
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 10
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ أَخْبَرَنَا عُمَرُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ حَمْدَانَ اَلْقِشْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمُغِيرَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْمُهَلَّبِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْغَفَّارِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ كَثِيرٍ اَلْكِلاَبِيُّ اَلْكُوفِيُّ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : حُبِّي وَ حُبُّ أَهْلِ بَيْتِي نَافِعٌ فِي سَبْعَةِ مَوَاطِنَ أَهْوَالُهُنَّ عَظِيمَةٌ عِنْدَ اَلْوَفَاةِ وَ فِي اَلْقَبْرِ وَ عِنْدَ اَلنُّشُورِ وَ عِنْدَ اَلْكِتَابِ وَ عِنْدَ اَلْحِسَابِ وَ عِنْدَ اَلْمِيزَانِ وَ عِنْدَ اَلصِّرَاطِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 10 )
3 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود دوستى من و دوستى خاندانم در هفت موطن سودمند است كه هراسى عظيم دارند هنگام مرگ و در گور، وقت بر آمدن از قبر و دريافت نامه اعمال و نزد حساب و پاى ميزان و بر صراط .
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 10
الأمالی (للصدوق)
3.جابر مى گويد:امام محمد باقر عليه السّلام از قول پدرش و آن حضرت از پدرش امام حسين عليه السّلام روايت كرد كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:دوست داشتن من و اهل بيتم در هفت جا كه ترسناك است،مفيد خواهد بود:زمان مرگ،در قبر،برخاستن از گور،گرفتن نامه اعمال،هنگام حساب،ميزان و پل صراط .
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 23
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ اَلنَّخَعِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ وَ غَيْرِهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: سُئِلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ خِيَارِ اَلْعِبَادِ فَقَالَ اَلَّذِينَ إِذَا أَحْسَنُوا اِسْتَبْشَرُوا وَ إِذَا أَسَاءُوا اِسْتَغْفَرُوا وَ إِذَا أُعْطُوا شَكَرُوا وَ إِذَا اُبْتُلُوا صَبَرُوا وَ إِذَا غَضِبُوا غَفَرُوا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 10 )
4 - امام پنجم محمد بن على باقر فرمود از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» پرسيدند از بهترين بندگان خدا، فرمود آنهايند كه چون خوش رفتارى كنند خرم گردند و چون بد كردارى كنند آمرزش جويند و چون عطا در يابند شكر گزارند و چون گرفتار شوند شكيبا باشند و چون خشم گيرند درگذرند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 10
الأمالی (للصدوق)
4.محمد بن مسلم و ديگران از امام باقر عليه السّلام روايت كرده اند كه از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله درباره بهترين بندگان حق سؤال كردند،پيامبر فرمود:آنان كسانى هستند كه وقتى نيكى مى كنند،شاد مى شوند و آن گاه كه بدرفتارى مى كنند،طلب آمرزش مى كنند.در برابر عطاى الهى سپاسگذارند و به هنگام بلا و سختى شكيبايى دارند و به هنگام خشم مى بخشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 23
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ زُرْعَةَ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: أَيُّمَا مُسَافِرٍ صَلَّى اَلْجُمُعَةَ رَغْبَةً فِيهَا وَ حُبّاً لَهَا أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ مِائَةِ جُمُعَةٍ لِلْمُقِيمِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 11 )
5 - امام ششم از قول پدرش فرمود هر مسافرى كه روى اشتياق نماز جمعه بخواند خدا باو اجر صد نماز جمعه مقيم بدهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 11
الأمالی (للصدوق)
5.سماعه بن مهران مى گويد:امام صادق عليه السّلام از پدرش نقل نمود كه آن حضرت چنين فرموده است:خداوند به مسافرى كه با اشتياق و شوق در نماز جمعه شركت نمايد،پاداش صد نماز جمعه مقيم را به او عطا مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 25
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 11
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْمُخَالِفُ عَلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَعْدِي كَافِرٌ وَ اَلْمُشْرِكُ بِهِ مُشْرِكٌ وَ اَلْمُحِبُّ لَهُ مُؤْمِنٌ وَ اَلْمُبْغِضُ لَهُ مُنَافِقٌ وَ اَلْمُقْتَفِي لِأَثَرِهِ لاَحِقٌ وَ اَلْمُحَارِبُ لَهُ مَارِقٌ وَ اَلرَّادُّ عَلَيْهِ زَاهِقٌ عَلِيٌّ نُورُ اَللَّهِ فِي بِلاَدِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلَى عِبَادِهِ عَلِيٌّ سَيْفُ اَللَّهِ عَلَى أَعْدَائِهِ وَ وَارِثُ عِلْمِ أَنْبِيَائِهِ عَلِيٌّ كَلِمَةُ اَللَّهِ اَلْعُلْيَا وَ كَلِمَةُ أَعْدَائِهِ اَلسُّفْلَى عَلِيٌّ سَيِّدُ اَلْأَوْصِيَاءِ وَ وَصِيُّ سَيِّدِ اَلْأَنْبِيَاءِ عَلِيٌّ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ إِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ لاَ يَقْبَلُ اَللَّهُ اَلْإِيمَانَ إِلاَّ بِوَلاَيَتِهِ وَ طَاعَتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 11 )
6.ابن عباس مى گويد:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس پس از من با على مخالفت كند،كافر است.مشرك به او،مشرك است.دوستدار او،مومن و كينه دار او،منافق است. هركه از على پيروى كند،پيروز است و هركس با او بجنگد،از دين خارج مى شود و هر كس على را رد كند،تباه مى شود.على عليه السّلام نور خدا در سرزمين هاى اوست و حجت الهى بر بندگان او.على شمشير خدا عليه دشمنانش و وارث علم پيامبرانش است.على همان كلمه برتر خداست و كلمه دشمنان او حقير است.على آقاى اوصيا و وصى خاتم پيامبران است.على پيشواى مومنان و بزرگان و نيز رهبر مسلمانان است.خداوند هيچ ايمانى را جز با طاعت و ولايت على عليه السّلام قبول نمى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 25
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
6 - ابن عباس گويد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود مخالف على بن ابى طالب پس از من كافر است و مشرك بوى (چهار پارى) مشرك است دوست او مؤمن است و دشمنش منافق و پيروش بحق رسد و محارب او از دين بيرون است و ردكننده باو نابود است. على نور خداست در بلاد او و حجت او است بر بندگانش على شمشير خداست بر دشمنانش و وارث علم پيغمبران او است على كلمه برتر خداست و كلمۀ دشمنانش فروتر است على سيد وصيان و وصى سيد پيغمبرانست على امير مؤمنان و جلودار دست و روسفيدان و امام مسلمانانست پذيرفته نيست ايمان جز بولايت و طاعت او.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 11
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ وَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَيَّارٍ عَنْ أَبَوَيْهِمَا عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ ذَاتَ يَوْمٍ يَا عَبْدَ اَللَّهِ أَحْبِبْ فِي اَللَّهِ وَ أَبْغِضْ فِي اَللَّهِ وَ وَالِ فِي اَللَّهِ وَ عَادِ فِي اَللَّهِ فَإِنَّهُ لاَ تُنَالُ وَلاَيَةُ اَللَّهِ إِلاَّ بِذَلِكَ وَ لاَ يَجِدُ رَجُلٌ طَعْمَ اَلْإِيمَانِ وَ إِنْ كَثُرَتْ صَلاَتُهُ وَ صِيَامُهُ حَتَّى يَكُونَ كَذَلِكَ وَ قَدْ صَارَتْ مُوَاخَاةُ اَلنَّاسِ يَوْمَكُمْ هَذَا أَكْثَرُهَا فِي اَلدُّنْيَا عَلَيْهَا يَتَوَادُّونَ وَ عَلَيْهَا يَتَبَاغَضُونَ وَ ذَلِكَ لاَ يُغْنِي عَنْهُمْ مِنَ اَللَّهِ شَيْئاً فَقَالَ لَهُ وَ كَيْفَ لِي أَنْ أَعْلَمَ أَنِّي قَدْ وَالَيْتُ وَ عَادَيْتُ فِي اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَنْ وَلِيُّ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى أُوَالِيَهُ وَ مَنْ عَدُوُّهُ حَتَّى أُعَادِيَهُ فَأَشَارَ لَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ أَ تَرَى هَذَا فَقَالَ بَلَى قَالَ وَلِيُّ هَذَا وَلِيُّ اَللَّهِ فَوَالِهِ وَ عَدُوُّ هَذَا عَدُوُّ اَللَّهِ فَعَادِهِ وَالِ وَلِيَّ هَذَا وَ لَوْ أَنَّهُ قَاتِلُ أَبِيكَ وَ وَلَدِكَ وَ عَادِ عَدُوَّ هَذَا وَ لَوْ أَنَّهُ أَبُوكَ وَ وَلَدُكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 11 )
7 - يك روز رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» بيكى از اصحابش فرمود اى بنده خدا دوست در در راه خدا و دشمنى كن در راه خدا مهر ورز در راه خدا و خصومت كن در راه خدا كه بولايت خدا نرسى جز بدان و نيابد مردى مزه ايمان را هر چه هم نماز و روزه اش بسيار باشد تا چنين باشد و بتحقيق گرديده است بيشتر برادرى مردم در اين روزگار شما در راه دنيا است، بر سر آن با هم دوستى كنند و بر سرا آن باهم دشمنى ورزند و اين نزد خدا براى آنها هيچ فايدۀ ندارد بآن حضرت گفت چطور بدانم كه در راه خداى عز و جل دوستى و دشمنى كردم دوست خدا كيست تا پا او دوستى كنم و دشمنش كيست تا دشمن او باشم رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» اشاره بعلى «عليه السّلام» كرد و فرمود اين مرد را مى بينى ؟ عرضكرد آرى فرمود دوست او دوست خداست او را دوست دار دشمن او دشمن خداست او را دشمن دار، دوستش را دوست دار گرچه كشنده پدرت باشد و دشمنش را دشمن دار گرچه پدر يا فرزندت باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 11
الأمالی (للصدوق)
7.محمد بن سيار در روايتى از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله چنين مى گويد:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله روزى به چند تن از ياران خود چنين فرمود:اى بنده خدا!به خاطر خدا دوست داشته باش و به خاطر خدا دشمن داشته باش براى خدا بپذير و براى خدا روى برگردان.پس به ولايت خدا نمى رسد مگر با آن و هيچ كس طعم ايمان را نمى چشد چنانچه روزه اش و نمازش بسيار باشد مگر اين كه چنين باشد.دريغا كه در روزگار شما بيش تر برادرى ها و رفاقت ها به خاطر دنياست.مردم به خاطر دنيا يكديگر را دوست مى دارند يا باهم مى ستيزند.در حالى كه اين شيوه شما را نزد خداوند بى نياز نمى كند.شخصى به رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله گفت: چگونه بدانم كه دوستى و دشمنى ام براى خداست ؟دوست خداوند كيست كه با او دوست باشم ؟و دشمن او كيست كه از او روى گردان باشم ؟پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام اشاره كرد و فرمود:اين مرد را مى نگرى ؟گفت:آرى.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:دوست على دوست خداست،پس او را دوست داشته باش.دشمن او،دشمن خداست،پس او را دشمن بدان. دوست على را دوست بدار،هرچند كه پدرت را كشته باشد و دشمن على را دشمن بدار، هرچند كه پدرت و يا پسرت باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 25
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ أَبَانٍ وَ غَيْرِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنِّي لَأَرْحَمُ ثَلاَثَةً وَ حَقٌّ لَهُمْ أَنْ يُرْحَمُوا عَزِيزٌ أَصَابَتْهُ مَذَلَّةٌ بَعْدَ اَلْعِزِّ وَ غَنِيٌّ أَصَابَتْهُ حَاجَةٌ بَعْدَ اَلْغِنَى وَ عَالِمٌ يَسْتَخِفُّ بِهِ أَهْلُهُ وَ اَلْجَهَلَةُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 12 )
8 - امام ششم فرمود من ترحم كنم سه كس را و سزاوار ترحمند عزيزى كه پس از عزت خوار شده توانگرى كه محتاج شده عالمى كه خاندان او و نادانها وى را خوار شمارند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 12
الأمالی (للصدوق)
8.ابان و ديگران مى گويند:امام صادق عليه السّلام فرمود:سه كس سزاوار ترحم مى باشند كه بايد در حق آنان محبت كنى:شخص عزيزى كه بعد از عزتش،ذلت بر او روى آورده است، ثروت مندى كه تنگ دست شده،و دانايى كه خانواده اش و جاهلان او را تحقير مى كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 27
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 12
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّكُمْ لَنْ تَسَعُوا اَلنَّاسَ بِأَمْوَالِكُمْ فَسَعُوهُمْ بِأَخْلاَقِكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 12 )
9 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود شما فرانگيريد مردم را ببخشش مال خود پس فراگيريد آنها را بخوش اخلاقى خود .
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 12
الأمالی (للصدوق)
9.غياث بن ابراهيم مى گويد:امام صادق عليه السّلام از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله روايت كرد كه ايشان فرمود:مردم را با اخلاق تان جذب كنيد،نه با بخشيدن ثروت خويش.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 27
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ نَافِعٍ قَالَ حَدَّثَنَا أُمَيَّةُ بْنُ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ زَيْدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ قَالَ سَمِعْتُ أَبِي يُحَدِّثُ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ أَنَّهُ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ: يَا عَلِيُّ وَ اَلَّذِي فَلَقَ اَلْحَبَّةَ وَ بَرَأَ اَلنَّسَمَةَ إِنَّكَ لَأَفْضَلُ الخليفة [اَلْخَلِيقَةِ] بَعْدِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ إِمَامُ أُمَّتِي مَنْ أَطَاعَكَ أَطَاعَنِي وَ مَنْ عَصَاكَ عَصَانِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 12 )
10 - امير المؤمنين على بن ابى طالب فرمود كه شنيدم رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» ميفرمود اى على سوگند بدان كه دانه شكافت و جاندار آفريد براستى تو بهترين خليفه اى بعد از من اى على تو وصى من و امام امت منى هر كه تو را فرمانبرد مرا فرمانبرد و هر كه تو را نافرمانى كرد مرا نافرمانى كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 12
الأمالی (للصدوق)
10.حماد بن سلمه از على بن زيد و سپس امام سجاد عليه السّلام نقل مى كند كه حضرت امير عليه السّلام فرمود:پيامبر به من چنين فرمود:اى على!سوگند به شكافنده دانه و آفريننده جان داران كه تو پس از من بهترين جانشين هستى.اى على!تو جانشين من و پيشواى امتم خواهى بود.هركس تو را اطاعت كند،از من فرمان برده است و هركس از تو نافرمانى كند،از من نافرمانى كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 27
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا مُخَوَّلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ اَلْأَسْوَدِ اَلْيَشْكُرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَيْدِ اَللَّهِ عَنْ سَلْمَانَ اَلْفَارِسِيِّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ: سَأَلْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ وَصِيُّكَ مِنْ أُمَّتِكَ فَإِنَّهُ لَمْ يُبْعَثْ نَبِيٌّ إِلاَّ كَانَ لَهُ وَصِيٌّ مِنْ أُمَّتِهِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَمْ يُبَيَّنْ لِي بَعْدُ فَمَكَثْتُ مَا شَاءَ اَللَّهُ أَنْ أَمْكُثَ ثُمَّ دَخَلْتُ اَلْمَسْجِدَ فَنَادَانِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا سَلْمَانُ سَأَلْتَنِي عَنْ وَصِيِّي مِنْ أُمَّتِي فَهَلْ تَدْرِي مَنْ كَانَ وَصِيَّ مُوسَى مِنْ أُمَّتِهِ فَقُلْتُ كَانَ وَصِيُّهُ يُوشَعَ بْنَ نُونٍ فَتَاهُ قَالَ فَهَلْ تَدْرِي لِمَ كَانَ أَوْصَى إِلَيْهِ فَقُلْتُ اَللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ قَالَ أَوْصَى إِلَيْهِ لِأَنَّهُ كَانَ أَعْلَمَ أُمَّتِهِ بَعْدَهُ وَ وَصِيِّي وَ أَعْلَمُ أُمَّتِي مِنْ بَعْدِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 13 )
روز سه شنبه سلخ رجب 3671 - سلمان فارسى (ره) گويد از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» پرسيدم وصى تو از امتت كيست ؟ زيرا پيغمبرى مبعوث نشده جز آنكه از امت خود وصى داشته رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود هنوز براى من بيان نشده من تا مدتى كه خدا خواست درنگ كردم و سپس روزى بمسجد در آمدم رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» مرا آواز داد و فرمود اى سلمان مرا از وصى خودم كه از امتم باشد پرسيدى بگو وصى موسى از امت وى كى بود؟ گفتم وصيش يوشع بن نون بود پيغمبر تاملى كرد و فرمود ميدانى چرا باو وصيت كرد؟ گفتم خدا و رسولش داناترند، فرمود باو وصيت كرد زيرا پس از وى اعلم امتش بود، وصى من و اعلم امتم پس از من على بن ابى طالب است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 13
الأمالی (للصدوق)
1.سلمان فارسى مى گويد:از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله سؤال كردم كه جانشين تو كيست ؟زيرا پيامبران از ميان امت خود جانشين تعيين مى كردند.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هنوز خدا به من فرمان نداده.بعد از آن زمانى درنگ كردم تا اين كه روزى به مسجد رفتم و رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله مرا صدا زد و فرمود:اى سلمان!آن روز از وصى من از ميان افراد امتم سؤال كردى.حال بگو جانشين موسى عليه السّلام از امت او چه كسى بود؟
گفتم:يوشع بن نون كه جوانمرد بود.پيامبر درنگ كرد و فرمود:مى دانى چرا او را جانشين خود قرار داده بود؟گفتم خدا و پيامبرش داناتر هستند.پيامبر فرمود:چون او پس از موسى داناترين امت او بود.ازاين رو،جانشين و داناترين شخص امت من پس از من،على بن ابى طالب عليه السّلام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 29
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 13
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سَلَمَةَ اَلْأَهْوَازِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ وَ مُحْرِزُ بْنُ هِشَامٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُطَّلِبُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ لَيْثِ بْنِ أَبِي سُلَيْمٍ قَالَ: أَتَى اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ كُلُّهُمْ يَقُولُ أَنَا أَحَبُّ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَخَذَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَاطِمَةَ مِمَّا يَلِي بَطْنَهُ وَ عَلِيّاً مِمَّا يَلِي ظَهْرَهُ وَ اَلْحَسَنَ عَنْ يَمِينِهِ وَ اَلْحُسَيْنَ عَنْ يَسَارِهِ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنْتُمْ مِنِّي وَ أَنَا مِنْكُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 13 )
2 - ليث بن ابى سليم گويد خدمت پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» رسيدند على و فاطمه و حسن و حسين (عليهم السّلام) همه آنها ميگفتند من محبوبترم نزد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» آن حضرت فاطمه را در آغوش گرفت و على را بدوش و حسن را در سمت راست و حسين را بر سمت چپ خود سپس فرمود شما از من هستيد و من از شما.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 13
الأمالی (للصدوق)
2.ليث بن ابى سليم مى گويد:على و فاطمه و حسن و حسين عليهم السّلام خدمت آن حضرت رسيدند و همه مى گفتند كه من نزد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله محبوب تر مى باشم. پيامبر فاطمه را در آغوش خود گرفت و على را بر دوش نهاد و حسن را سمت راست و حسين را سمت چپ خود قرار داد.آن گاه فرمود:شما از من و من از شما هستم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 29
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ هِلاَلٍ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ قَرَأَ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » حِينَ يَأْخُذُ مَضْجَعَهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ ذُنُوبَ خَمْسِينَ سَنَةً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 14 )
3 - رسول خدا فرمود هر كه وقتى ببستر خواب رود سوره«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ
» بخواند خدا گناه پنجاه سالش را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 14
الأمالی (للصدوق)
3.عيسى بن عبد اللّه از على عليه السّلام روايت كرده كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس هنگام خواب سوره توحيد را تلاوت كند،خداوند گناهان پنجاه سال او را مى بخشايد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 29
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 14
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ هَارُونَ عَنْ هَارُونَ بْنِ حَمْزَةَ اَلْغَنَوِيِّ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: وَكَّلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِقَبْرِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَرْبَعَةَ آلاَفِ مَلَكٍ شُعْثاً غُبْراً يَبْكُونَهُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ فَمَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ شَيَّعُوهُ حَتَّى يُبْلِغُوهُ مَأْمَنَهُ وَ إِنْ مَرِضَ عَادُوهُ غُدْوَةً وَ عَشِيّاً وَ إِنْ مَاتَ شَهِدُوا جَنَازَتَهُ وَ اِسْتَغْفَرُوا لَهُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 14 )
4 - هرون بن حمزه غنوى گويد شنيدم امام صادق «عليه السّلام» ميفرمود خداى تبارك و تعالى چهار هزار فرشته ژوليده و گردآلود بر قبر حسين «عليه السّلام» گمارده كه تا روز قيامت بر او ميگريند و هر كه آن حضرت را زيارت كند وى را بدرقه كنند تا بمأمن او برسانند و اگر بيمار شود بامداد و شامگاه از او عيادت كنند و اگر بميرد جنازه او را تشييع كنند و تا قيامت براى او آمرزش خواهند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 14
الأمالی (للصدوق)
4.هارون بن حمزه مى گويد:امام صادق عليه السّلام چنين فرمود:بر مزار حسين عليه السّلام چهار هزار فرشته نالان و نوحه گر،تا روز قيامت گريه مى كنند.هركس آن حضرت را آن گونه كه شايسته است،زيارت كند،فرشتگان او را تا منزل او همراهى خواهند كرد.اگر بيمار شود، او را هرصبح و شب عيادت كنند و اگر وفات يافت،در تشييع جنازه او حاضر شده و تا روز رستاخيز براى او استغفار مى كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 31
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْجَعْفَرِيِّ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : اُرْجُ اَللَّهَ رَجَاءً لاَ يُجَرِّئُكَ عَلَى مَعَاصِيهِ وَ خَفِ اَللَّهَ خَوْفاً لاَ يُؤْيِسُكَ مِنْ رَحْمَتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 14 )
5 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود تا آنجا اميدوار بخدا باش كه تو را دلير بر گناه نكند و تا آنجا از خدا بترس كه نوميد از رحمتش نگرداندت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 14
الأمالی (للصدوق)
5.ابى حمزه ثمالى مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:به رحمت خدا چنان اميد داشته باش كه در گناه جرأت پيدا نكنى و از خدا چنان ترس داشته باش كه از رحمت او مأيوس نشوى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 31
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ عَامِرِ بْنِ كَثِيرٍ اَلسَّرَّاجِ اَلنَّهْدِيِّ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِي صَفِيَّةَ عَنْ سَيِّدِ اَلْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ سَيِّدِ اَلشُّهَدَاءِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ سَيِّدِ اَلْوَصِيِّينَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ سَيِّدِ اَلنَّبِيِّينَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ خَاتَمِ اَلنَّبِيِّينَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَرَضَ عَلَيْكُمْ طَاعَتِي وَ نَهَاكُمْ عَنْ مَعْصِيَتِي وَ أَوْجَبَ عَلَيْكُمْ اِتِّبَاعَ أَمْرِي وَ فَرَضَ عَلَيْكُمْ مِنْ طَاعَةِ عَلِيٍّ بَعْدِي مَا فَرَضَهُ مِنْ طَاعَتِي وَ نَهَاكُمْ مِنْ مَعْصِيَتِهِ عَمَّا نَهَاكُمْ عَنْهُ مِنْ مَعْصِيَتِي وَ جَعَلَهُ أَخِي وَ وَزِيرِي وَصِيِّي وَ وَارِثِي وَ هُوَ مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ حُبُّهُ إِيمَانٌ وَ بُغْضُهُ كُفْرٌ وَ مُحِبُّهُ مُحِبِّي وَ مُبْغِضُهُ مُبْغِضِي وَ هُوَ مَوْلَى مَنْ أَنَا مَوْلاَهُ وَ أَنَا مَوْلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ وَ أَنَا وَ إِيَّاهُ أَبَوَا هَذِهِ اَلْأُمَّةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 14 )
6 - از پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» نقل شده كه فرمود براستى خداى تبارك و تعالى طاعت مرا بر شما فرض كرده و نافرمانى مرا بر شما غدقن كرده و پيروى از امر مرا بر شما واجب ساخته و پس از من بر شما فرض كرده است طاعت على «عليه السّلام» را چنانچه فرض كرده طاعت مرا و بر شما غدقن كرده نافرمانى على را چنانچه غدقن كرده نافرمانى مرا و او را برادر و وزير و وصى و وارث من نموده او از منست و من از او دوستيش ايمانست و دشمنيش كفر دوستدارش دوستدار منست و دشمنش دشمن من و او مولا و آقاى هر كس است كه من مولا و آقاى اويم و من مولاى هر زن و مرد مسلمانم و من و او دو پدر اين امت هستيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 14
الأمالی (للصدوق)
6.ثابت بن ابى صفيه از امام سجاد عليه السّلام و پدرانش روايت مى كند:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند فرمان برى از مرا بر شما واجب كرده و نافرمانى از امر مرا گناه شمرده است.اما پس از من،فرمان برى از على واجب است و نافرمانى او معصيت.خدا او را برادر و وزير و جانشين من قرار داده است.او از من است و من از او.دوستى با على ايمان و دشمنى با او كفر است.دوستدار على دوستدار من است و دشمن على دشمن من.او آقا و سرور كسى است كه من آقا و سرور او هستم.من سرور هرمسلمان،چه زن و چه مرد،هستم.من و على هردو پدران اين امت هستيم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 31
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ اَلْمُكَتِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي رَجَبٍ وَ قَدْ بَقِيَتْ مِنْهُ أَيَّامٌ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيَّ قَالَ لِي يَا سَالِمُ هَلْ صُمْتَ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ شَيْئاً قُلْتُ لاَ وَ اَللَّهِ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ لِي لَقَدْ فَاتَكَ مِنَ اَلثَّوَابِ مَا لَمْ يَعْلَمْ مَبْلَغَهُ إِلاَّ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ هَذَا شَهْرٌ قَدْ فَضَّلَهُ اَللَّهُ وَ عَظَّمَ حُرْمَتَهُ وَ أَوْجَبَ لِلصَّائِمِينَ فِيهِ كَرَامَتَهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَإِنْ صُمْتُ مِمَّا بَقِيَ شَيْئاً هَلْ أَنَالُ فَوْزاً بِبَعْضِ ثَوَابِ اَلصَّائِمِينَ فِيهِ فَقَالَ يَا سَالِمُ مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ آخِرِ هَذَا اَلشَّهْرِ كَانَ ذَلِكَ أَمَاناً لَهُ مِنْ شِدَّةِ سَكَرَاتِ اَلْمَوْتِ وَ أَمَاناً لَهُ مِنْ هَوْلِ اَلْمُطَّلَعِ وَ عَذَابِ اَلْقَبْرِ وَ مَنْ صَامَ يَوْمَيْنِ مِنْ آخِرِ هَذَا اَلشَّهْرِ كَانَ لَهُ بِذَلِكَ جَوَازٌ عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ مَنْ صَامَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ آخِرِ هَذَا اَلشَّهْرِ أَمِنَ يَوْمَ اَلْفَزَعِ اَلْأَكْبَرِ مِنْ أَهْوَالِهِ وَ شَدَائِدِهِ وَ أُعْطِيَ بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 15 )
7 - على بن سالم از پدرش باز گفته است كه من شرفياب حضور حضرت صادق «عليه السّلام» شدم در رجب كه چند روزى از آن مانده بود چون مرا ديد فرمود اى سالم چيزى از اين ماه را روزه داشتى ؟ عرض كردم نه بخدا يا ابن رسول اللّٰه فرمود ثوابى كه اندازه اش را جز خدا نداند از دستت رفته اين ماهيست كه خدا او را فضيلت داده و احترامش را عظيم كرده و كرامت خود را براى روزه دارانش بايست نموده است گويد عرضكردم يا ابن رسول اللّٰه اگر از آنچه مانده چيزى را روزه بدارم بعضى از ثواب روزه داران آن را بدست آرم ؟ فرمود اى سالم هر كه يك روز از آخر اين ماه روزه دارد امان او باشد از سختى جاندادن و امان او است از هراس مردن و عذاب قبر و هر كه دو روز از آخر اين ماه روزه دارد وسيله گذشتن او از صراط باشد و هر كه سه روز از آخر اين ماه روزه دارد از هراسها و سختيهاى روز قيامت برات آزادى از دوزخ باو دهند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 15
الأمالی (للصدوق)
7.على بن سالم از پدرش روايت مى كند:من خدمت امام صادق عليه السّلام رسيدم.آخر ماه رجب بود.زمانى كه حضرت به من نگاه كرد،چنين فرمود:از اين ماه روزه هم گرفتى ؟
گفتم نه به خدا،اى پسر پيامبر!حضرت فرمود:پاداشى از دست دادى كه مقدارش را فقط خدا مى داند،اين ماه،ماهى است كه خدا آن را برترى بخشيده و حرمت آن را بزرگ نمايانده و كرامت خود را براى روزه داران آن قرار داده است.گفتم:اى پسر پيامبر خدا!اگر در اين روزهاى آخر رجب روزه بگيرم،به برخى از پاداش روزه داران دست مى يابم ؟ فرمود:اى سالم،هركس يك روز از اواخر اين ماه را روزه بگيرد،از سختى جان دادن و هراس مرگ و عذاب گور در امان است.هركس دو روز آن را روزه باشد،مى تواند از پل صراط بگذرد.و هركس سه روز آخر ماه رجب را روزه بگيرد،از هراس و مشقت روز رستاخيز در امان مى ماند و سند رهايى از دوزخ را خواهد ستاند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 31
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 15
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى بْنِ أَبِي مُوسَى اَلْعِجْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ اَلْعَزْرَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ حَاتِمٍ اَلْمِنْقَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ سَالِمٍ اَلْأَفْطَسِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ شِيعَتُكَ هُمُ اَلْفَائِزُونَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَمَنْ أَهَانَ وَاحِداً مِنْهُمْ فَقَدْ أَهَانَكَ وَ مَنْ أَهَانَكَ فَقَدْ أَهَانَنِي وَ مَنْ أَهَانَنِي أَدْخَلَهُ اَللَّهُ « نٰارَ جَهَنَّمَ خٰالِداً فِيهٰا » - « وَ بِئْسَ اَلْمَصِيرُ » يَا عَلِيُّ أَنْتَ مِنِّي وَ أَنَا مِنْكَ رُوحُكَ مِنْ رَوْحِي وَ طِينَتُكَ مِنْ طِينَتِي وَ شِيعَتُكَ خُلِقُوا مِنْ فَضْلِ طِينَتِنَا فَمَنْ أَحَبَّهُمْ فَقَدْ أَحَبَّنَا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَقَدْ أَبْغَضَنَا وَ مَنْ عَادَاهُمْ فَقَدْ عَادَانَا وَ مَنْ وَدَّهُمْ فَقَدْ وَدَّنَا يَا عَلِيُّ إِنَّ شِيعَتَكَ مَغْفُورٌ لَهُمْ عَلَى مَا كَانَ فِيهِمْ مِنْ ذُنُوبٍ وَ عُيُوبٍ يَا عَلِيُّ أَنَا اَلشَّفِيعُ لِشِيعَتِكَ غَداً إِذْ أَقَمْتَ اَلْمَقَامَ اَلْمَحْمُودَ فَبَشِّرْهُمْ بِذَلِكَ يَا عَلِيُّ شِيعَتُكَ شِيعَةُ اَللَّهِ وَ أَنْصَارُكَ أَنْصَارُ اَللَّهِ وَ أَوْلِيَاؤُكَ أَوْلِيَاءُ اَللَّهِ وَ حِزْبُكَ حِزْبُ اَللَّهِ يَا عَلِيُّ سَعِدَ مَنْ تَوَلاَّكَ وَ شَقِيَ مَنْ عَادَاكَ يَا عَلِيُّ لَكَ كَنْزٌ فِي اَلْجَنَّةِ وَ أَنْتَ ذُو قَرْنَيْهَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 15 )
8 - رسول خدا بعلى فرمود اى على شيعيانت روز قيامت ميايند هر كه بيكى از آنها اهانت كند تو را اهانت كرده و هر كه تو را اهانت كند مرا اهانت كرده و هر كه مرا اهانت كند خدا او را بآتش دوزخ افكند و جاويدان در آن بماند و چه بد سرانجامى است اى على تو از منى و من از تو روح تو از روح منست و گل تو از گل من و شيعيانت آفريده شدند از فزونى گل ما هر كه دوستشان دارد ما را دوست داشته و هر كه دشمنشان دارد ما را دشمن داشته و هر كه مهر بدانها ورزد با ما مهر ورزيده اى على به راستى هر عيب و گناهى كه در شيعيانت باشد براى آنها آمرزيده شده اى على من شفيع شيعيان توام فردا كه بپايگاه محمود بايستم اى على اين مژده را بدانها بده اى على شيعيان تو شيعيان خدايند و يارانت ياران خدا، اوليائت اولياء خدا حزبت حزب خدا اى على سعادتمند است هر كه دوستت دارد و بدبخت است هر كه دشمنت دارد اى على تو را در بهشت گنجى است و تو بر هر دو طرف تسلط دارى، حمد خداى جهانيان راست و رحمت بر بهتر خلقش محمد و خاندان پاك و نيك و نجيب و خوش رفتارش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 15
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!همانا پيروان تو در روز رستاخيز رستگارند.هر كس به يكى از آنان اهانت كند،به تو اهانت كرده و هركه به تو اهانت كند،به من اهانت كرده و هركه به من اهانت كند خدا او را در آتش دوزخ مى اندازد كه براى هميشه در آن جا مى ماند و چه بد سرانجامى است.
اى على!تو از من و من از تو هستم.روح تو از روح من است و سرشت تو از سرشت من و پيروان تو از مانده سرشت ما خلق شده اند.هركس آنان را دوست داشته باشد ما را دوست داشته و هركه آنان را دشمن داشته باشد،ما را دشمن داشته است.هركس به شيعيان تو مهربانى كند به ما مهربانى كرده است.اى على!بى گمان تمام گناهان و عيوب شيعيانت آمرزيده شده اند.اى على!من در قيامت،خود،آنان را شفاعت مى كنم؛آن گاه كه در مقام محمود ايستاده ام.اى على!اين بشارت را به آنان برسان.اى على پيروان تو پيروان خدا هستند و ياران تو ياران خدا.دوستان تو دوستان خدا و حزب تو،حزب خدا. اى على خوش به حال كسى كه تو را دوست دارد و شوربخت است هركه تو را دشمن بدارد.اى على!براى تو در بهشت گنجى است و تو بر همه سو احاطه دارى.حمد و ثنا مخصوص پروردگار جهانيان است و رحمت و درود بر بهترين آفريده اش محمد صلّى اللّه عليه و آله و خاندان مطهر و نيك و شايسته اش.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 33
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: صِيَامُ شَعْبَانَ ذُخْرٌ لِلْعَبْدِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَا مِنْ عَبْدٍ يُكْثِرُ اَلصِّيَامَ فِي شَعْبَانَ إِلاَّ أَصْلَحَ اَللَّهُ لَهُ أَمْرَ مَعِيشَتِهِ وَ كَفَاهُ شَرَّ عَدُوِّهِ وَ إِنَّ أَدْنَى مَا يَكُونُ لِمَنْ يَصُومُ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أَنْ تَجِبَ لَهُ اَلْجَنَّةُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 16 )
دو شب از شعبان 367 گذشته1 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود روزه شعبان ذخيره روز قيامت است بنده اى نيست كه در شعبان روزه فراوان دارد جز اينكه خدا كار زندگيش را اصلاح كند و شر دشمن از او بگرداند كمتر ثواب هر كه يك روز از شعبان روزه دارد اينست كه بهشت بر او واجب شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 16
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:روزه شعبان ذخيره روز رستاخيز خواهد بود.كسى در ماه شعبان روزه زياد نمى گيرد،مگر آن كه خداوند كاروبارش را درست مى كند و گزند دشمن را درباره او،بى اثر گرداند.كمترين پاداش انسان روزه دار در شعبان، بهشت است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 35
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 16
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنِ اِسْتَغْفَرَ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِي شَعْبَانَ سَبْعِينَ مَرَّةً غَفَرَ اَللَّهُ ذُنُوبَهُ وَ لَوْ كَانَتْ مِثْلَ عَدَدِ اَلنُّجُومِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 17 )
2 - على بن فضال از پدرش روايت كرده كه گويد شنيدم على بن موسى الرضا «عليه السّلام» ميفرمود هر كه آمرزش جويد از خداى تبارك و تعالى در شعبان هفتاد بار خدا گناهانش را بيامرزد گرچه به شماره ستارگان باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 17
الأمالی (للصدوق)
2.على بن فضال از پدرش نقل كرده:امام رضا عليه السّلام فرمود:هركس در ماه شعبان از خداوند هفتاد بار طلب آمرزش كند،خداوند گناهان او را خواهد آمرزيد،هرچند به شمار ستارگان باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 35
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 17
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنَ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ يُوسُفَ عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَيْعٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَلْقَى اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ فِي صَحِيفَتِهِ شَهَادَةُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنِّي رَسُولُ اَللَّهِ وَ تُفْتَحُ لَهُ أَبْوَابُ اَلْجَنَّةِ اَلثَّمَانِيَةُ وَ يُقَالُ لَهُ يَا وَلِيَّ اَللَّهِ اُدْخُلْ مِنْ أَيِّهَا شِئْتَ فَلْيَقُلْ إِذَا أَصْبَحَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي ذَهَبَ بِاللَّيْلِ بِقُدْرَتِهِ وَ جَاءَ بِالنَّهَارِ بِرَحْمَتِهِ خَلْقاً جَدِيداً مَرْحَباً بِالْحَافِظَيْنِ وَ حَيَّاهُمَا اَللَّهُ مِنْ كَاتِبَيْنِ وَ يَلْتَفِتُ عَنْ يَمِينِهِ ثُمَّ يَلْتَفِتُ عَنْ شِمَالِهِ وَ يَقُولُ اُكْتُبَا « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » إِنِّي أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَشْهَدُ « أَنَّ اَلسّٰاعَةَ آتِيَةٌ لاٰ رَيْبَ فِيهٰا وَ أَنَّ اَللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي اَلْقُبُورِ » عَلَى ذَلِكَ أَحْيَا وَ عَلَيْهِ أَمُوتُ وَ عَلَى ذَلِكَ أُبْعَثَ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ اَللَّهُمَّ اِقْرَأْ مُحَمَّداً وَ آلَهُ مِنِّي اَلسَّلاَمَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 17 )
3 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود هر كه خواهد روز قيامت خدا را ملاقات كند با نامه عمل يگانه پرستى و عقيده بنبوت من و هشت در بهشت به رويش باز باشد و باو بگويند اى ولى خدا از هر درى كه خواهى در آى بايد چون بامداد شود بگويد حمد از آن خدا كه بنيروى خود شب را برد و به رحمت خود روز را آورد خلقى تازه خوش آمديد اى دو حافظ زنده دارد خدا بتان اى دو كاتب متوجه راست خود گردد و سپس رو بچپ خود كند و گويد«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» براستى من گواهم كه نيست معبود حقى جز خدا يگانه است شريك ندارد محمد بنده و فرستاده او است و گواهم كه ساعت آيد و و شكى ندارد و خدا زنده كند هر كه در گورها است بر اين عقيده زنده ام و بر آن بميرم و بر آن مبعوث شوم ان شاء اللّٰه خدايا سلام مرا بمحمد و آلش برسان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 17
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس انتظار ملاقات خدا در رستاخيز را دارد،درحالى كه نامه عمل ايمان به توحيد و نبوت من در دست او باشد،و هشت در بهشت بروى او گشوده شود و به او گفته شود كه اى دوست خدا از هردر كه مى خواهى وارد شو،بايد هرصبح بگويد:«الحمد للّه الذى ذهب باليل بقدرته و جاء بالنهار برحمته خلقا جديدا مرحبا بالحافظين و حياهما اللّه من كاتبين»ثنا مخصوص خدايى است كه شب و روز را به رحمت خود مى برد و مى آورد.و بعد بگويد خوش آمديد اى نگهدارندها و نويسندهاى اعمال.بعد به راست و چپ خود نظر كند و بگويد:«بسم اللّه الرحمن انى اشهد ان لا اله الاّ اللّه وحده لا شريك له و انّ محمدا عبده و رسوله و اشهد انّ السّاعة اتية لا ريب فيه و انّ اللّه يبعث من فى القبور على ذلك احياء و عليه اموات و على ذلك ابعث ان شاء اللّه اقرأ محمدا و آله منّى سلام»بسم اللّه الرحمن الرحيم.من شهادت مى دهم كه خدا يگانه بوده و شريك نداشته و محمد صلّى اللّه عليه و آله بنده و فرستاده اوست.و شهادت مى دهم كه رستاخيز مى آيد و خدا مردگان را برخواهد انگيخت.بر آن آئين زنده بوده و بر آن خواهم مرد و مبعوث خواهم گشت.اگر خدا بخواهد.خدايا درود به محمد و خاندان او برسان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 35
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ جَرِيرٍ اَلطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَلْوَاحِدِ اَلْخَزَّازُ قَالَ حَدَّثَنِي إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسِّنْدِيُّ عَنْ مَنِيعِ بْنِ اَلْحَجَّاجِ عَنْ عِيسَى بْنِ مُوسَى عَنْ جَعْفَرٍ اَلْأَحْمَرِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيَّ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ تُقْبِلُ اِبْنَتِي فَاطِمَةُ عَلَى نَاقَةٍ مِنْ نُوقِ اَلْجَنَّةِ مُدَبَّجَةَ اَلْجَنْبَيْنِ خَطْمُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ قَوَائِمُهَا مِنَ اَلزُّمُرُّدِ اَلْأَخْضَرِ ذَنَبُهَا مِنَ اَلْمِسْكِ اَلْأَذْفَرِ عَيْنَاهَا يَاقُوتَتَانِ حَمْرَاوَانِ عَلَيْهَا قُبَّةٌ مِنْ نُورٍ يُرَى ظَاهِرُهَا مِنْ بَاطِنِهَا وَ بَاطِنُهَا مِنْ ظَاهِرِهَا دَاخِلُهَا عَفْوُ اَللَّهِ وَ خَارِجُهَا رَحْمَةُ اَللَّهِ عَلَى رَأْسِهَا تَاجٌ مِنْ نُورٍ لِلتَّاجِ سَبْعُونَ رُكْناً كُلُّ رُكْنٍ مُرَصَّعٌ بِالدُّرِّ وَ اَلْيَاقُوتِ يُضِيءُ كَمَا يُضِيءُ اَلْكَوْكَبُ اَلدُّرِّيُّ فِي أُفُقِ اَلسَّمَاءِ وَ عَنْ يَمِينِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ عَنْ شِمَالِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ جَبْرَئِيلُ آخِذٌ بِخِطَامِ اَلنَّاقَةِ يُنَادِي بِأَعْلَى صَوْتِهِ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلاَ يَبْقَى يَوْمَئِذٍ نَبِيٌّ وَ لاَ رَسُولٌ وَ لاَ صِدِّيقٌ وَ لاَ شَهِيدٌ إِلاَّ غَضُّوا أَبْصَارَهُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ فَتَسِيرُ حَتَّى تُحَاذِيَ عَرْشَ رَبِّهَا جَلَّ جَلاَلُهُ فَتَزُجُّ بِنَفْسِهَا عَنْ نَاقَتِهَا وَ تَقُولُ إِلَهِي وَ سَيِّدِي اُحْكُمْ بَيْنِي وَ بَيْنَ مَنْ ظَلَمَنِي اَللَّهُمَّ اُحْكُمْ بَيْنِي وَ بَيْنَ مَنْ قَتَلَ وُلْدِي فَإِذَا اَلنِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ يَا حَبِيبَتِي وَ اِبْنَةَ حَبِيبِي سَلِينِي تُعْطَيْ وَ اِشْفَعِي تُشَفَّعِي فَوَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لاَ جَازَنِي ظُلْمُ ظَالِمٍ فَتَقُولُ إِلَهِي وَ سَيِّدِي ذُرِّيَّتِي وَ شِيعَتِي وَ شِيعَةَ ذُرِّيَّتِي وَ مُحِبِّيَّ وَ مُحِبِّي ذُرِّيَّتِي فَإِذَا اَلنِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ أَيْنَ ذُرِّيَّةُ فَاطِمَةَ وَ شِيعَتُهَا وَ مُحِبُّوهَا وَ مُحِبُّو ذُرِّيَّتِهَا فَيُقْبِلُونَ وَ قَدْ أَحَاطَ بِهِمْ مَلاَئِكَةُ اَلرَّحْمَةِ فَتَقْدُمُهُمْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ حَتَّى تُدْخِلَهُمُ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 17 )
حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَرْكَبَ سَفِينَةَ اَلنَّجَاةِ وَ يَسْتَمْسِكَ « بِالْعُرْوَةِ اَلْوُثْقىٰ » وَ يَعْتَصِمَ بِحَبْلِ اَللَّهِ اَلْمَتِينِ فَلْيُوَالِ عَلِيّاً بَعْدِي وَ لْيُعَادِ عَدُوَّهُ وَ لْيَأْتَمَّ بِالْأَئِمَّةِ اَلْهُدَاةِ مِنْ وُلْدِهِ فَإِنَّهُمْ خُلَفَائِي وَ أَوْصِيَائِي وَ حُجَجُ اَللَّهِ عَلَى اَلْخَلْقِ بَعْدِي وَ سَادَةُ أُمَّتِي وَ قَادَةُ اَلْأَتْقِيَاءِ إِلَى اَلْجَنَّةِ حِزْبُهُمْ حِزْبِي وَ حِزْبِي حِزْبُ اَللَّهِ وَ حِزْبُ أَعْدَائِهِمْ حِزْبُ اَلشَّيْطَانِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 18 )
5 - رسول خدا فرمود هر كه خواهد بر كشتى نجات سوار شود و بحلقه محكم بچسبد و برشته خدا در آويزد بايد پس از من دوستدار على باشد و با دشمن او دشمن باشد و بايد اقتداء كند به امامان رهبر از فرزندانش زيرا آنها خلفا و اوصياء منند و حجتهاى خدا بر خلق او پس از من و سروران امت من و پيشوايان با تقوا بسوى بهشت حزبشان حزب منست و حزب من حزب خداست و حزب دشمنانشان حزب شيطانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 18
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس مى خواهد به كشتى نجات سوار شود و به حلقه استوارش چنگ زد و به رشته الهى درآويزد،بايد بعد از من على را دوست داشته باشد و دشمن على را دشمن داشته باشد.او بايد به پيشوايانى از نسل على اقتدا كند،چون آنان جانشينان و وارثان و حجت هاى حق بر خلق هستند.آنان بعد از من سروران و پيشوايان امتم به سوى بهشت خواهند بود.حزب آنان،حزب من است و حزب من،حزب خدا است و حزب دشمنانشان حزب شيطان است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 39
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 18
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ نَصْرِ بْنِ مُزَاحِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلْمَسْعُودِيِّ عَنِ اَلْعَلاَءِ بْنِ يَزِيدَ اَلْقُرَشِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : شَعْبَانُ شَهْرِي وَ شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ شَهْرِي كُنْتُ شَفِيعَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْ صَامَ يَوْمَيْنِ مِنْ شَهْرِي غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَنْ صَامَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَهْرِي قِيلَ لَهُ اِسْتَأْنِفِ اَلْعَمَلَ وَ مَنْ صَامَ شَهْرَ رَمَضَانَ فَحَفِظَ فَرْجَهُ وَ لِسَانَهُ وَ كَفَّ أَذَاهُ عَنِ اَلنَّاسِ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْهَا وَ مَا تَأَخَّرَ وَ أَعْتَقَهُ مِنَ اَلنَّارِ وَ أَحَلَّهُ دَارَ اَلْقَرَارِ وَ قَبِلَ شَفَاعَتَهُ فِي عَدَدِ رَمْلِ عَالِجٍ مِنْ مُذْنِبِي أَهْلِ اَلتَّوْحِيدِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 19 )
روز جمعه هفتم شعبان 3671 - رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود شعبان ماه منست و ماه رمضان ماه خداى عز و جل هر كه يك روز از ماه مرا روزه دارد من روز قيامت شفيع او باشم و هر كه دو روز از ماه مرا روزه دارد گناهانش آمرزيده گردد و هر كه سه روز از ماه مرا روزه دارد باو گويند كار خود از سر گير و هر كه ماه رمضان را روزه دارد و فرج و زبان خود نگهدارد و آزار بمردم ندهد خدا گذشته و آينده گناهانش را بيامرزد و از دوزخ آزادش كند و بدار القرارش در آورد و شفاعتش در باره شماره ريگ تپه عالج از گنهكاران يگانه پرست بپذيرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 19
الأمالی (للصدوق)
1.رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:شعبان ماه،من است و رمضان،ماه خداوند.هركس يك روز از ماه من را روزه بگيرد در رستاخيز،او را شفاعت مى كنم و هركس دو روز آن را روزه بگيرد،خدا گناهان گذشتۀ او را مى بخشايد و هركس سه روزش را روزه باشد،به او مى گويند:از نو كارت را شروع كن.اما هركه ماه رمضان را روزه باشد و زبان و دامن خود را پاك نگه دارد و آزارش را از مردم بگيرد،خداوند گناهان او را در گذشته و آينده مى آمرزد و او را از جهنم رهايى مى بخشد و به سراى آسايش درمى آورد و شفاعتش را به شمار ريگ هاى تپه عاج،از بندگان گناهكار مى پذيرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 41
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 19
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ عَبْدِ اَلْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: دَخَلَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ عَلَى هَارُونَ اَلرَّشِيدِ وَ قَدِ اِسْتَخَفَّهُ اَلْغَضَبُ عَلَى رَجُلٍ فَقَالَ لَهُ إِنَّمَا تَغْضَبُ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلاَ تَغْضَبْ لَهُ بِأَكْثَرَ مِمَّا غَضِبَ لِنَفْسِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 19 )
2.امام كاظم عليه السّلام فرمود:درحالى به مجلس هارون الرشيد وارد شدم كه خشم، او نسبت به فردى وى را سخت بى قرار كرده بود.به او گفتم:اگر تو به خاطر خدا خشمگين شدى،نبايد خشم تو پيش از خشم خداوند نسبت به او باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 41
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
2 - امام هفتم موسى بن جعفر وارد شد بهارون الرشيد در حالى كه خشم او را از جا كنده بود نسبت بمردى باو فرمود همانا تو بخاطر خداى عز و جل خشم كردى و نبايد بيش از خودش بر او خشم ورزى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 20
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْخَزَّازُ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: مَرَّ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِقَوْمٍ يُرَبِّعُونَ حَجَراً فَقَالَ مَا هَذَا قَالُوا نَعْرِفُ بِذَلِكَ أَشَدَّنَا وَ أَقْوَانَا فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ لاَ أُخْبِرُكُمْ بِأَشَدِّكُمْ وَ أَقْوَاكُمْ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ أَشَدُّكُمْ وَ أَقْوَاكُمُ اَلَّذِي إِذَا رَضِيَ لَمْ يُدْخِلْهُ رِضَاهُ فِي إِثْمٍ وَ لاَ بَاطِلٍ وَ إِذَا سَخِطَ لَمْ يُخْرِجْهُ سَخَطُهُ مِنْ قَوْلِ اَلْحَقِّ وَ إِذَا قَدَرَ لَمْ يَتَعَاطَ مَا لَيْسَ لَهُ بِحَقٍّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 20 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بمردانى گذر كرد كه سنگى را بنوبت بلند ميكردند و بآنها فرمود اين كار چيست ؟ گفتند نيروى خود را آزمايش كنيم فرمود من شما را به نيرومندترين شما آگاه نسازم ؟ عرضكردند چرا يا رسول اللّٰه فرمود سخت تر و نيرومندتر شما آن كس است كه چون خشنود گردد خشنوديش او را بگناه و باطل نكشاند و چون خشم كند خشمش او را از گفتار حق بدر نبرد و چون توانا شد بناحق دست نيازد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 20
الأمالی (للصدوق)
3.رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله از كنار مردان نيرومندى مى گذشت درحالى كه آنها قصد زور آزمايى داشته و سنگى را از جا بلند مى كردند.فرمود:هدف شما چيست ؟گفتند:نيروى خود را مى آزماييم.فرمود:شما را از نيرومندترين كس خبر بدهم ؟گفتند آرى! اى پيامبر خدا!
فرمود:نيرومندترين شما كسى است كه به هنگام خشنودى به گناه و باطل كشانده نشود و به هنگام خشم،گفتار باطل بر زبان نياورد.هيچ گاه به سوى كسى گرايش پيدا نكند كه حق نيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 41
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 20
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيِّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: اَلاِشْتِهَارُ بِالْعِبَادَةِ رِيبَةٌ إِنَّ أَبِي حَدَّثَنِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ أَعْبَدُ اَلنَّاسِ مَنْ أَقَامَ اَلْفَرَائِضَ وَ أَسْخَى اَلنَّاسِ مَنْ أَدَّى زَكَاةَ مَالِهِ وَ أَزْهَدُ اَلنَّاسِ مَنِ اِجْتَنَبَ اَلْحَرَامَ وَ أَتْقَى اَلنَّاسِ مَنْ قَالَ اَلْحَقَّ فِيمَا لَهُ وَ عَلَيْهِ وَ أَعْدَلُ اَلنَّاسِ مَنْ رَضِيَ لِلنَّاسِ مَا يَرْضَى لِنَفْسِهِ وَ كَرِهَ لَهُمْ مَا يَكْرَهُ لِنَفْسِهِ وَ أَكْيَسُ اَلنَّاسِ مَنْ كَانَ أَشَدَّ ذِكْراً لِلْمَوْتِ وَ أَغْبَطُ اَلنَّاسِ مَنْ كَانَ تَحْتَ اَلتُّرَابِ قَدْ أَمِنَ اَلْعِقَابَ وَ يَرْجُو اَلثَّوَابَ وَ أَغْفَلُ اَلنَّاسِ مَنْ لَمْ يَتَّعِظْ بِتَغَيُّرِ اَلدُّنْيَا مِنْ حَالٍ إِلَى حَالٍ وَ أَعْظَمُ اَلنَّاسِ فِي اَلدُّنْيَا خَطَراً مَنْ لَمْ يَجْعَلْ لِلدُّنْيَا عِنْدَهُ خَطَراً وَ أَعْلَمُ اَلنَّاسِ مَنْ جَمَعَ عِلْمَ اَلنَّاسِ إِلَى عِلْمِهِ وَ أَشْجَعُ اَلنَّاسِ مَنْ غَلَبَ هَوَاهُ وَ أَكْثَرُ اَلنَّاسِ قِيمَةً أَكْثَرُهُمْ عِلْماً وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ قِيمَةً أَقَلُّهُمْ عِلْماً وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ لَذَّةً اَلْحَسُودُ وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ رَاحَةً اَلْبَخِيلُ وَ أَبْخَلُ اَلنَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِمَا اِفْتَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ وَ أَوْلَى اَلنَّاسِ بِالْحَقِّ أَعْلَمُهُمْ بِهِ وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ حُرْمَةً اَلْفَاسِقُ وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ وَفَاءً اَلْمُلُوكُ وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ صَدِيقاً اَلْمَلِكُ [صِدْقاً اَلْمَمْلُوكُ] وَ أَفْقَرُ اَلنَّاسِ اَلطَّمِعُ وَ أَغْنَى اَلنَّاسِ مَنْ لَمْ يَكُنْ لِلْحِرْصِ أَسِيراً وَ أَفْضَلُ اَلنَّاسِ إِيمَاناً أَحْسَنُهُمْ خُلُقاً وَ أَكْرَمُ اَلنَّاسِ أَتْقَاهُمْ وَ أَعْظَمُ اَلنَّاسِ قَدْراً مَنْ تَرَكَ مَا لاَ يَعْنِيهِ وَ أَوْرَعُ اَلنَّاسِ مَنْ تَرَكَ اَلْمِرَاءَ وَ إِنْ كَانَ مُحِقّاً وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ مُرُوءَةً مَنْ كَانَ كَاذِباً وَ أَشْقَى اَلنَّاسِ اَلْمُلُوكُ وَ أَمْقَتُ اَلنَّاسِ اَلْمُتَكَبِّرُ وَ أَشَدُّ اَلنَّاسِ اِجْتِهَاداً مَنْ تَرَكَ اَلذُّنُوبَ وَ أَحْكَمُ اَلنَّاسِ مَنْ فَرَّ مِنْ جُهَّالِ اَلنَّاسِ وَ أَسْعَدُ اَلنَّاسِ مَنْ خَالَطَ كِرَامَ اَلنَّاسِ وَ أَعْقَلُ اَلنَّاسِ أَشَدُّهُمْ مُدَارَاةً لِلنَّاسِ وَ أَوْلَى اَلنَّاسِ بِالتُّهَمَةِ مَنْ جَالَسَ أَهْلَ اَلتُّهَمَةِ وَ أَعْتَى اَلنَّاسِ مَنْ قَتَلَ غَيْرَ قَاتِلِهِ أَوْ ضَرَبَ غَيْرَ ضَارِبِهِ وَ أَوْلَى اَلنَّاسِ بِالْعَفْوِ أَقْدَرُهُمْ عَلَى اَلْعُقُوبَةِ وَ أَحَقُّ اَلنَّاسِ بِالذَّنْبِ اَلسَّفِيهُ اَلْمُغْتَابُ وَ أَذَلُّ اَلنَّاسِ مَنْ أَهَانَ اَلنَّاسَ وَ أَحْزَمُ اَلنَّاسِ أَكْظَمُهُمْ لِلْغَيْظِ وَ أَصْلَحُ اَلنَّاسِ أَصْلَحُهُمْ لِلنَّاسِ وَ خَيْرُ اَلنَّاسِ مَنِ اِنْتَفَعَ بِهِ اَلنَّاسُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 20 )
4 - امام صادق فرمود شهرت بعبادت مايه بدگمانيست پدرم از پدرش از جدش بمن باز گفت كه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود عابدترين مردم كسى است كه همان واجبات را بجا آورد و سخى ترين مردم كسى است كه زكاة مالش را بدهد و زاهدترين مردم كسى است كه از حرام بركنار شود و با تقواترين مردم كسى است كه در سود و زيان خود حق گويد و عاقلترين مردم آنكه بپسندد براى مردم آنچه براى خود پسندد و بد دارد براى مردم آنچه براى خود بد دارد و زيركتر مردم آنكه بيشتر ياد مرگ باشد و رشك آورتر مردم آنكه زير خاك است و از كيفر آسوده و اميد ثواب دارد، غافلتر مردم آنكه از ديگرگونى جهان پند بپذيرد و معتبرترين مردم آنكه بدنيا اعتبارى ننهد، داناترين مردم آنكه دانش مردم را با دانش خود جمع كند و شجاع ترين مردم آنكه بر هواى خود غالب آيد پربهاترين مردم دانشمندتر آنها و كم بهاتر مردم كم دانش تر آنها كم لذت تر مردم حسود است و كم راحت تر مردم بخيل و بخيلتر مردم آنكه بخل ورزد بدان چه خدا بر او واجب كرده سزاوارتر مردم بحق داناتر مردم است بدان كم حرمت ترين مردم فاسق است و كم وفا ترين مردم ملوكند و كم دوستترين مردم ملك است و درويش ترين كس طمعكار، توانگرتر مردم كسى كه اسير آز نيست برترين مردم در ايمان خوش خلق ترين آنها است گراميترين كس با تقواتر مردم است و با قدرترين آنان كسى كه پيرامون كار بى معنى نگردد پارساترين مردم كسى كه مباحثه را وانهد گرچه حق با او باشد نامردتر مردم دروغگو است و بدبخت تر مردم ملوكند و دشمن تر مردم متكبر است و مجاهدتر كس آنكه گناهان را ترك كند و فرزانه تر مردم آنكه از جهال بگريزد و سعادتمندتر كس آنكه با مردم گرامى بياميزد خردمندتر مردم كسى كه بيشتر مدارا كند و سزاوارتر مردم بتهمت آنكه همنشين متهم باشد و سركش تر مردم آنكه جز قاتل خود را بكشد و جز ضارب خود را بزند (يعنى انتقام از جز شخص جانى بگيرد) سزاوارتر مردم بگذشت آنكه تواناتر است بر كيفر، سزاوارتر مردم بگناه نابخرد بدگو است خوارتر مردم آنكه بمردم اهانت كند و با حزم تر مردم آنكه خشم خود بيشتر فرو خورد صالحتر مردم خيرانديشتر آنهاست نسبت بمردم بهتر مردم آنكه بمردم سود رساند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 21
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:مشهور شدن در عبادت،سبب بدگمانى مى شود.پيامبر فرمود: عابدترين مردم كسى است كه تكاليف و واجبات خود را انجام دهد،و سخاوت ترين آنان كسى است كه زكات مال خود را بپردازد و زاهدترين آنان كس است كه خود را از گناه دور كند و پارساترين مردم كسى است كه به هنگام ضرر و منفعت خود،حق را بر زبان آورد و خردمندترين آنان،كسى است كه آن چه براى خود مى پسندد،براى ديگران بپسندد و نيز آن چه براى خويش نمى پسندد،براى آنان نيز نپسندد.و زيرك ترين مردم كسى است كه بيش تر مرگ را به ياد آورد و رشك آورترين آنان،كسى است كه در گورش بخوابد و از كيفر ترس نداشته باشد و به پاداش خدا اميدوار باشد.اما بى خبرترين مردم،كسى است كه از دگرگون شدن جهان،عبرت نگيرد و بزرگ ترين شان كسى است كه براى دنياى فانى ارزشى قائل نباشد و داناترين شان كسى است كه دانش مردم را بر دانش خود بيفزايد.
اما شجاع ترين مردم كسى است كه بر نفس خود غلبه كند و ارزشمندترين شان كسى است كه دانش او زياد باشد و كم ارزش ترين شان كسى است كه دانش او كم تر باشد.حسودان كمتر لذت دارند و بخل ورزان كم تر آسايش و بخيل ترين مردم كسى است كه بخل بورزد به چيزى كه خداوند تكليف او قرار داده است. سزاوارترين شان به حق،داناترين شان به حقيقت است.كم حرمت ترين شان مردم بدكار است و فاسق ترين شان،حاكمان شان هستند.و كم دوست ترين مردم،حاكم است و ته دست ترين شان،طمع كار. بى نيازترين انسانها،كسى است كه در اسارت حرص نباشد و برترين شان در ايمان،خوش خو و خوش خلق ترين آنان است.ارجمندترين،مردم پارساترين است و نيز كسى كه كار بيهوده انجام ندهد.پارساترين مردم كسى است كه جرّوبحث كردن را كنار گذارد،هرچند حق با او باشد.بى مروت ترين شان كسى است كه دروغ گو و فريب كار باشد.شوربخت ترين مردم،حاكمان هستند و دشمن ترين مردم،خودبزرگ بين است.و پرتلاش ترين آنان كسى است كه ترك گناه كرده باشد و فرزانه ترين شان كسى است كه از نادان ها فرار كند. خوشبخت ترين مردم،كسى است كه با بزرگواران معاشرت كند.خردمندترين شان كسى است كه مداراى او زيادتر باشد و سزاوارترين شان به بهتان،كسى است كه رفيق اهل تهمت باشد و سركش ترين شان كسى است كه به غير از قاتل خويش را نابود سازد و از غير ضارب خود انتقام بگيرد.سزاوارترين مردم به گذشت،كسى است كه در كيفر رساندن توان مند است و سزاوارترين شان به گناه،كسى است كه كم خرد و بدسخن باشد.خوارترين مردم،كسى است كه مردم را تحقير كند.باتدبيرترين مردم،خشم خود را پيش تر فرومى برد.شايسته ترين مردم خيرانديش تر در جامعه است.بهترين مردم هم كسى خواهد بود كه براى مردم سودمند باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 43
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي اَلزُّبَيْرِ اَلْمَكِّيِّ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيِّ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اِصْطَفَانِي وَ اِخْتَارَنِي وَ جَعَلَنِي رَسُولاً وَ أَنْزَلَ عَلَيَّ سَيِّدَ اَلْكُتُبِ فَقُلْتُ إِلَهِي وَ سَيِّدِي إِنَّكَ أَرْسَلْتَ مُوسَى إِلَى فِرْعَوْنَ فَسَأَلَكَ أَنْ تَجْعَلَ « مَعَهُ أَخٰاهُ هٰارُونَ وَزِيراً » تَشُدُّ بِهِ عَضُدَهُ وَ تُصَدِّقُ بِهِ قَوْلَهُ وَ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا سَيِّدِي وَ إِلَهِي أَنْ تَجْعَلَ لِي مِنْ أَهْلِي وَزِيراً تَشُدُّ بِهِ عَضُدِي فَجَعَلَ اَللَّهُ لِي عَلِيّاً وَزِيراً وَ أَخاً وَ جَعَلَ اَلشَّجَاعَةَ فِي قَلْبِهِ وَ أَلْبَسَهُ اَلْهَيْبَةَ عَلَى عَدُوِّهِ وَ هُوَ أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِي وَ صَدَّقَنِي وَ أَوَّلُ مَنْ وَحَّدَ اَللَّهَ مَعِي وَ إِنِّي سَأَلْتُ ذَلِكَ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ فَأَعْطَانِيهِ فَهُوَ سَيِّدُ اَلْأَوْصِيَاءِ اَللُّحُوقُ بِهِ سَعَادَةٌ وَ اَلْمَوْتُ فِي طَاعَتِهِ شَهَادَةٌ وَ اِسْمُهُ فِي اَلتَّوْرَاةِ مَقْرُونٌ إِلَى اِسْمِي وَ زَوْجَتُهُ اَلصِّدِّيقَةُ اَلْكُبْرَى اِبْنَتِي وَ اِبْنَاهُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ اِبْنَايَ وَ هُوَ وَ هُمَا وَ اَلْأَئِمَّةُ بَعْدَهُمْ حُجَجُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ بَعْدَ اَلنَّبِيِّينَ وَ هُمْ أَبْوَابُ اَلْعِلْمِ فِي أُمَّتِي مَنْ تَبِعَهُمْ نَجَا مِنَ اَلنَّارِ وَ مَنِ اِقْتَدَى بِهِمْ « هُدِيَ إِلىٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِيمٍ » لَمْ يَهَبِ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَحَبَّتَهُمْ لِعَبْدٍ إِلاَّ أَدْخَلَهُ اَللَّهُ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 21 )
5 - پيغمبر فرمود به راستى خداوند تبارك و تعالى مرا برگزيد و اختيار كرد و رسول گردانيد و سيد كتابها بمن نازل كرد و عرض كردم سيدا معبودا تو موسى را بفرعون فرستادى و از تو خواست كه برادرش هرون را با او همراه كنى و زيرش باشد و بازويش قوى دارد و گفتار او را تصديق كند من هم سيدا معبودا از تو خواهش دارم از خاندانم وزيرى برايم مقرر دارى كه بازويم را باو قوى دارى خدا على «عليه السّلام» را وزير و برادرش ساخت و او را دلدار كرد و هيبت او را بدل دشمنش انداخت و او اول كس است كه بمن ايمان آورد و مرا تصديق كرد و اول كس است كه همراهم يگانه پرستى كرد من او را از خدا خواستم و او را بمن عطا كرد او سيد اوصيا است و رسيدن باو سعادت و مرگ در طاعتش شهادتست نامش در تورات مقرون نام من است و زنش صديقه كبرى دختر منست و دو پسرش دو آقاى اهل بهشتند و دو پسر منند و او و آنها و امامان پس از آنها حجتهاى خداوند بر خلقش پس از پيغمبران و آنان درياى علمند در امتم هر كه پيروى آنها كند نجات يافته از دوزخ و هر كه به آنها اقتدا كند رهبرده بصراط مستقيم، نبخشيده است خداى عز و جل دوستى آنها را ببنده اى جز آنكه او را در بهشت درآورده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 22
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر بزرگوار اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان خداوند مرا در ميان مردمان برگزيد و پيامبرش ساخت و آن گاه برترين كتاب آسمانى را بر من نازل فرمود.گفتم:خدايا!تو موسى را به سوى فرعون فرستادى و او از تو درخواست كرد كه هارون برادرش را همراهش روانه كنى كه وزيرش باشد و توان او را فزون تر سازد و كلام او را گواهى كند.من هم از تو مى خواهم كه از خاندانم وزيرى برايم انتخاب كنى كه بازويم را به وسيله او نيرومند سازى.اى آقاى من!اى خداى من!اين گونه بود كه خداوند على را وزير و برادرم قرار داد و شجاعت را در قلبش قرار داد و هيبت او را بر دل دشمن او افكند.على نخستين كسى است كه به من ايمان آورد و مرا در پيامبرى باور كرد و نيز در كنارم يگانه پرست بود. من او را از خدا خواستم و خدا هم او را به من بخشيد.على آقاى اوصياست.همراهى با على سعادت است و مردن در راه او شهادت است.نام على در تورات موسى،كنار نام من است و همسر او صديقه كبرى عليها السّلام دختر من است و دو فرزندش كه آقاى جوانان بهشتى اند،پسران من هستند.على و فرزندان او حجت هاى الهى پس از پيامبران مى باشند.آنان درياى دانش در ميان امتم خواهند بود.هركس پيرو آنان باشد رستگار است و به بهشت مى رود.و هركس آنان را مقتداى خود گيرد،به راه راست هدايت مى شود.خداوند به هر كس محبت اهل بيت مرا داده،بى گمان او را در بهشت خويش درمى آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 45
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 21
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ اَلْمُعَاذِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْمَرْوَزِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَيَّاشٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَاصِمٍ اَلْوَاسِطِيُّ قَالَ أَخْبَرَنِي عَطَاءُ بْنُ سَائِبٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ تَذَاكَرَ أَصْحَابُهُ عِنْدَهُ فَضَائِلَ شَعْبَانَ فَقَالَ شَهْرٌ شَرِيفٌ وَ هُوَ شَهْرِي وَ حَمَلَةُ اَلْعَرْشِ تُعَظِّمُهُ وَ تَعْرِفُ حَقَّهُ وَ هُوَ شَهْرٌ تُزَادُ فِيهِ أَرْزَاقُ اَلْمُؤْمِنِينَ كَشَهْرِ رَمَضَانَ وَ تُزَيَّنُ فِيهِ اَلْجِنَانُ وَ إِنَّمَا سُمِّيَ شَعْبَانَ لِأَنَّهُ يَتَشَعَّبُ فِيهِ أَرْزَاقُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ هُوَ شَهْرٌ اَلْعَمَلُ فِيهِ مُضَاعَفٌ اَلْحَسَنَةُ بِسَبْعِينَ وَ اَلسَّيِّئَةُ مَحْطُوطَةٌ وَ اَلذَّنْبُ مَغْفُورٌ وَ اَلْحَسَنَةُ مَقْبُولَةٌ وَ اَلْجَبَّارُ جَلَّ جَلاَلُهُ يُبَاهِي فِيهِ بِعِبَادِهِ وَ يَنْظُرُ إِلَى صُوَّامِهِ وَ قُوَّامِهِ فَيُبَاهِي بِهِمْ حَمَلَةَ اَلْعَرْشِ فَقَامَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ صِفْ لَنَا شَيْئاً مِنْ فَضَائِلِهِ لِنَزْدَادَ رَغْبَةً فِي صِيَامِهِ وَ قِيَامِهِ وَ لِنَجْتَهِدَ لِلْجَلِيلِ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ صَامَ أَوَّلَ يَوْمٍ مِنْ شَعْبَانَ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ سَبْعِينَ حَسَنَةً اَلْحَسَنَةُ تَعْدِلُ عِبَادَةَ سَنَةٍ وَ مَنْ صَامَ يَوْمَيْنِ مِنْ شَعْبَانَ حُطَّتْ عَنْهُ اَلسَّيِّئَةُ اَلْمُوبِقَةُ وَ مَنْ صَامَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ رُفِعَ لَهُ سَبْعُونَ دَرَجَةً فِي اَلْجِنَانِ مِنْ دُرٍّ وَ يَاقُوتٍ وَ مَنْ صَامَ أَرْبَعَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ وُسِّعَ عَلَيْهِ فِي اَلرِّزْقِ وَ مَنْ صَامَ خَمْسَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ حُبِّبَ إِلَى اَلْعِبَادِ وَ مَنْ صَامَ سِتَّةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ صُرِفَ عَنْهُ سَبْعُونَ لَوْناً مِنَ اَلْبَلاَءِ وَ مَنْ صَامَ سَبْعَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ عُصِمَ مِنْ إِبْلِيسَ وَ جُنُودِهِ دَهْرَهُ وَ عُمُرَهُ وَ مَنْ صَامَ ثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ اَلدُّنْيَا حَتَّى يُسْقَى مِنْ حِيَاضِ اَلْقُدْسِ وَ مَنْ صَامَ تِسْعَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ عَطَفَ عَلَيْهِ مُنْكَرٌ وَ نَكِيرٌ عِنْدَ مَا يُسَائِلاَنِهِ وَ مَنْ صَامَ عَشَرَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ وَسَّعَ اَللَّهُ عَلَيْهِ قَبْرَهُ سَبْعِينَ ذِرَاعاً وَ مَنْ صَامَ أَحَدَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ ضُرِبَ عَلَى قَبْرِهِ إِحْدَى عَشْرَةَ مَنَارَةً مِنْ نُورٍ وَ مَنْ صَامَ اِثْنَيْ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ زَارَهُ فِي قَبْرِهِ كُلَّ يَوْمٍ تِسْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ إِلَى اَلنَّفْخِ فِي اَلصُّورِ وَ مَنْ صَامَ ثَلاَثَةَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ اِسْتَغْفَرَتْ لَهُ مَلاَئِكَةُ سَبْعِ سَمَاوَاتٍ وَ مَنْ صَامَ أَرْبَعَةَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أُلْهِمَتِ اَلدَّوَابُّ وَ اَلسِّبَاعُ حَتَّى اَلْحِيتَانُ فِي اَلْبُحُورِ أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لَهُ وَ مَنْ صَامَ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ نَادَاهُ رَبُّ اَلْعِزَّةِ وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لاَ أُحْرِقُكَ بِالنَّارِ وَ مَنْ صَامَ سِتَّةَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أُطْفِئَ عَنْهُ سَبْعُونَ بَحْراً مِنَ اَلنِّيرَانِ وَ مَنْ صَامَ سَبْعَةَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ غُلِّقَتْ عَنْهُ أَبْوَابُ اَلنِّيرَانِ كُلُّهَا وَ مَنْ صَامَ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ اَلْجِنَانِ كُلُّهَا وَ مَنْ صَامَ تِسْعَةَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أُعْطِيَ سَبْعِينَ أَلْفَ قَصْرٍ مِنَ اَلْجِنَانِ مِنْ دُرٍّ وَ يَاقُوتٍ وَ مَنْ صَامَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ زُوِّجَ سَبْعِينَ أَلْفَ زَوْجَةٍ مِنَ اَلْحُورِ اَلْعِينِ وَ مَنْ صَامَ أَحَداً وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ رَحَّبَتْ بِهِ اَلْمَلاَئِكَةُ وَ مَسَحَتْهُ بِأَجْنِحَتِهَا وَ مَنْ صَامَ اِثْنَيْنِ وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ كُسِيَ سَبْعِينَ أَلْفَ حُلَّةٍ « مِنْ سُنْدُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ » وَ مَنْ صَامَ ثَلاَثَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أُوتِيَ بِدَابَّةٍ مِنْ نُورٍ عِنْدَ خُرُوجِهِ مِنْ قَبْرِهِ فَيَرْكَبُهَا طَيَّاراً إِلَى اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ صَامَ أَرْبَعَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ شُفِّعَ فِي سَبْعِينَ أَلْفاً مِنْ أَهْلِ اَلتَّوْحِيدِ وَ مَنْ صَامَ خَمْسَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أُعْطِيَ بَرَاءَةً مِنَ اَلنِّفَاقِ وَ مَنْ صَامَ سِتَّةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ جَوَازاً عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ مَنْ صَامَ سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ مَنْ صَامَ ثَمَانِيَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ تَهَلَّلَ وَجْهُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ - وَ مَنْ صَامَ تِسْعَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ نَالَ رِضْوَانَ اَللَّهِ اَلْأَكْبَرَ وَ مَنْ صَامَ ثَلاَثِينَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ نَادَاهُ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْ قُدَّامِ اَلْعَرْشِ يَا هَذَا اِسْتَأْنِفِ اَلْعَمَلَ عَمَلاً جَدِيداً غُفِرَ لَكَ مَا مَضَى وَ تَقَدَّمَ مِنْ ذُنُوبِكَ فَالْجَلِيلُ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ لَوْ كَانَ ذُنُوبُكَ عَدَدَ نُجُومِ اَلسَّمَاءِ وَ قَطْرِ اَلْأَمْطَارِ وَ وَرَقِ اَلْأَشْجَارِ وَ عَدَدَ اَلرَّمْلِ وَ اَلثَّرَى وَ أَيَّامِ اَلدُّنْيَا لَغَفَرْتُهَا « وَ مٰا ذٰلِكَ عَلَى اَللّٰهِ بِعَزِيزٍ » بَعْدَ صِيَامِكَ شَهْرِ رمضان [ شَعْبَانَ ] قَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ هَذَا اَلشَّهْرُ شَعْبَانُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 22 )
روز جمعه دهم شعبان سال 3671 - رسول خدا در ضمن اينكه اصحابش نزد او فضائل شعبان را مذاكره ميكردند فرمود شعبان ماه شريفى است و ماه منست و حاملان عرش آن را بزرگ شمارند و حق آن را بشناسند و آن ماهى است كه ارزاق مؤمنان براى ماه رمضان در آن بيفزايد و بهشت در آن زيور شود و آن را شعبان نامند براى آنكه ارزاق مؤمنان در آن منشعب گردد آن ماهيست كه حسنه در آن هفتاد برابر باشد و سيئه ملغى گردد و گناه آمرزيده است و حسنه پذيرفته و حضرت جبار جل جلاله در آن ببندگانش نياز و به روزه داران و شب زنده دارانش نگاه كند و بحاملان عرش بدانها ببالد على بن ابى طالب «عليه السّلام» برخاست و گفت پدرم قربانت و مادرم يا رسول اللّٰه برخى از فضائل آن را براى ما وصف كن تا شوق روزه و عبادت آن در ما فزون گردد و براى رب جليل كوشش كنيم در آن پيغمبر فرمود هر كه اول روز از شعبان را روزه دارد خدا هفتاد حسنه برايش بنويسد كه برابر عبادت يك سالست و هر كه دو روزش را روزه دارد سيئه هلاك كننده از او بريزد و هر كه سه روز از ماه شعبان را روزه دارد هفتاد درجه از در و ياقوت در بهشت برايش بالا رود و هر كه چهار روز روزه دارد وسعت رزق يابد و هر كه پنج روز روز دارد محبوب عباد گردد و هر كه شش روز روزه دارد هفتاد رنگ بلاء از او بگردد و هر كه هفت روزه گيرد از ابليس و قشونش تا عمر دارد مصون گردد و هر كه هشت روزه بگيرد در شعبان از دنيا نرود تا از حوضهاى قدس بنوشد و هر كه نه روزش را روزه دارد مورد لطف منكر و نكير هنگام سؤال قبر كردد و هر كه ده روزه در آن گيرد خدا هفتاد ذراع گورش را وسعت دهد و هر كه يازده روزش را روزه دارد در گورش يازده چراغ نور برافرازند و هر كه دوازده روز روزه دارد در آن هر روز نود هزار فرشته در گورش بديدن او آيند تا صور بدمد و هر كه سيزده روز از شعبان روزه دارد فرشتگان هفت آسمان برايش آمرزش خواهند و هر كه چهارده روزش را روزه دارد بجانوران و درندگان الهام شود برايش آمرزش جويند تا برسد بماهيان دريا و هر كه پانزده روزش را روزه دارد رب العزة او را ندا كند بعزت و جلالم سوگند تو را بآتش نسوزانم و هر كه شانزده روزش را روزه دارد هفتاد درياى آتش بر او خاموش گردد و هر كه هفده روزش را روزه دارد درهاى دوزخ بر او بسته گردد و هر كه هيجده روزش را روزه دارد همه درهاى بهشت برويش باز شود و هر كه نوزده روزش را روزه دارد هفتاد هزار كاخ بهشت از در و ياقوت باو عطا شود و هر كه بيست روزش روزه دارد هفتاد هزار حوريه بهشت باو تزويج شود و هر كه بيست و يك روزش را روزه دارد فرشتگان باو مرحبا گويند و بالهاى خود را باو بمالند و هر كه بيست و دو روزش را روزه دارد هفتاد حله سندس و استبرق باو بپوشانند و هر كه بيست و سه روزش را روزه دارد يك وسيله حركت نورى بوى دهند تا از قبرش ببهشت پرواز كند و هر كه بيست و چهار روزش را روزه دارد در هفتاد هزار تن از يگانه پرستان شفاعتش پذيرفته گردد و هر كه بيست و پنج روزش را روزه دارد برى از نفاق باشد و هر كه بيست و شش روزش را روزه دارد خداى عز و جل گذرنامه از صراط برايش بنويسد و هر كه بيست و هفت روزش را روزه دارد خدا براءت از دوزخ برايش بنويسد و هر كه بيست و هشت روزش را روزه دارد روز قيامت چهره اش بدرخشد و هر كه بيست و نه روزش را روزه دارد برضوان اكبر خدا نايل شود و هر كه سى روز شعبان را روزه دارد جبرئيل از پيشگاه عرش ندا كند اى فلانى عمل خود را از سر گير كه آنچه از گناهانت گذشته است آمرزيده شد خداى عز و جل فرمايد اگر گناهانت بشماره ستاره هاى آسمان و قطره هاى باران و برگ درختان و ريگ بيابان و شماره هاى ذره هاى خاك و ايام دنيا باشد آنها را آمرزيدم و اين براى خدا سخت نيست پس از اينكه ماه رمضان - شعبان را روزه دارى. ابن عباس گفت اينست ماه شعبان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 24
الأمالی (للصدوق)
1.ابن عباس مى گويد:رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله درحالى كه ياران حضرت نزد او از فضيلت هاى شعبان گفت وگو مى كردند،حضرت فرمود:ماه شريف شعبان،ماه من است و حاملان عرش،آن را ارج مى نهند و حق اين ماه را مى شناسند.شعبان ماهى است كه روزى هاى مومنان مانند ماه رمضان در آن زياد مى شود و نيز بهشت آراسته شود.ماه شعبان را شعبان گفتند؛چون روزى هاى اهل ايمان در آن دسته دسته مى شود.شعبان ماهى است كه هركار نيكى در آن هفتاد برابر مى شود و هربدى از بين مى رود و بخشيده مى شود و حسنه پذيرفته مى گردد.خداوند در ماه شعبان به بندگان روزه دار و شب زنده دارش مى نگرد و نزد حاملان عرش به آنان مى بالد.
آن گاه على بن ابى طالب عليه السّلام برخاست و گفت:پدر و مادرم فدايت باد،اى رسول خدا! پاره اى از فضيلت هاى شعبان را براى ما بگو تا اشتياق مان براى روزه و عبادت بيشتر شود و براى پروردگارمان عبادت شايسته كنيم.پيامبر فرمود:هركس اوّلين روز شعبان را روزه بگيرد،خدا براى او هفتاد حسنه ثبت مى كند كه با عبادت يك سال برابرى دارد.هركس دو روز آن را روزه باشد،گناهان باقى مانده اش از او فرومى ريزد.هركس سه روزش را روزه باشد،در بهشت هفتاد مرتبه از جواهر و ياقوت براى او بالا مى رود.هركس چهار روزش را روزه باشد،روزى فراخ پيدا مى كند.هركس پنج روزش را روزه باشد،نزد بندگان محبوب مى شود.هركس شش روزش را روزه بگيرد،هفتاد نوع بلا از او دور مى شود.هركس هفت روزش را روزه بگيرد تا زنده است از شيطان و سپاهيان او در امان خواهد ماند.هركس هشت روزش را روزه بگيرد،در شعبان نميرد مگر آن كه از حوض هاى قدسى بنوشد.هر كس نه روزش را روزه بگيرد،نكير و منكر با مهربانى از او سؤال كنند.هركس ده روز شعبان را روزه باشد،خدا قبر او را هفتاد ذراع فراخ مى كند.هركس يازده روزش را روزه باشد،در گورش يازده چراغ روشنايى افروخته مى شود.هركس دوازده روزش را روزه باشد،هرروز نود هزار فرشته در گورش به زيارت او مى آيند تا اين كه در صور دميده مى شود.هركس سيزده روزش را روزه باشد،فرشتگان هفت آسمان براى وى آمرزش مى طلبند.هركس چهارده روزش را روزه باشد،به جانوران الهام شود كه براى او طلب آمرزش كنند تا اين كه نوبت به ماهيان دريا برسد.هركس پانزده روزش را روزه باشد، خداوند او را ندا نمى دهد:به عزت و جلالم سوگند كه تو را هرگز گرفتار آتش جهنم نخواهم كرد.هركس شانزده روزش را روزه باشد،هفتاد درياى آتش،براى او خاموش شود.هر كس هفده روزش را روزه باشد،تمام درهاى دوزخ به روى او بسته مى شود.هركس هجده روزش را روزه باشد،همه درهاى بهشت به روى او گشوده مى شود.هركس نوزده روزش را روزه باشد،هفتاد هزار قصر بهشتى از جواهر و ياقوت به او بخشيده مى شود.هركس بيست روزش را روزه بگيرد،هفتاد هزار حوريه بهشتى به عقد او در مى آيند.هركس بيست و يك روز شعبان را روزه بگيرد،فرشتگان به او آفرين مى گويند و بال هايشان را به او مى مالند.هركس بيست و دو روزش را روزه باشد،هفتاد حله سندس و استبرق به او مى پوشانند.هركس بيست و سه روزش را روزه باشد،به كمك نور مى تواند از قبرش تا بهشت پرواز كند.هركس بيست و چهار روزش را روزه باشد،شفاعت او درباره هفتاد هزار تن از اصل توحيد قبول مى شود.هركس بيست و پنج روزش را روزه باشد،از دورويى و نفاق بيزار مى شود.هركس بيست و شش روزش را روزه باشد،خدا عبور او از پل صراط را هموار مى سازد.هركس بيست و هفت روزش را روزه باشد،خدا نجات او را از آتش جهنم تضمين مى كند.هركس بيست و هشت روزش را روزه باشد،در رستاخيز چهره درخشان پيدا مى كند.هركس بيست و نه روزش را روزه بگيرد،به خشنودى بزرگ خداوند نايل مى شود.هركس تمام شعبان را روزه باشد،جبريل از پيشگاه خدا فرياد مى زند:اى فلانى! كار خود را از نو شروع كن،چرا كه گناهان تو را خدا آمرزيده است.خداوند مى فرمايد:اگر گناهان تو،به اندازه ستاره هاى آسمان و قطره هاى باران و برگهاى درختان و ريگ هاى بيابان و ذرات خاك و روزهاى دنيا باشد،همه را برايت آمرزيدم.البته اين كار براى خدا دشوار نيست،پس از اين كه ماه هاى رمضان و شعبان را روزه بگيرى.اين حديث را ابن عباس گفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 47
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 22
ص : 23
ص : 24
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْهَيْثَمِ بْنِ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيِّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ ظَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ذَاتَ يَوْمٍ عَلَى مِنْبَرِ اَلْكُوفَةِ : أَنَا سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ وَ وَصِيُّ سَيِّدِ اَلنَّبِيِّينَ أَنَا إِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ قَائِدُ اَلْمُتَّقِينَ وَ وَلِيُّ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ زَوْجُ سَيِّدَةِ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ أَنَا اَلْمُتَخَتِّمُ بِالْيَمِينِ وَ اَلْمُعَفِّرُ لِلْجَبِينِ أَنَا اَلَّذِي هَاجَرْتُ اَلْهِجْرَتَيْنِ وَ بَايَعْتُ اَلْبَيْعَتَيْنِ أَنَا صَاحِبُ بَدْرٍ وَ حُنَيْنٍ أَنَا اَلضَّارِبُ بِالسَّيْفَيْنِ وَ اَلْحَامِلُ عَلَى فَرَسَيْنِ أَنَا وَارِثُ عِلْمِ اَلْأَوَّلِينَ وَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَى اَلْعَالَمِينَ بَعْدَ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ خَاتَمِ اَلنَّبِيِّينَ أَهْلُ مُوَالاَتِي مَرْحُومُونَ وَ أَهْلُ عَدَاوَتِي مَلْعُونُونَ وَ لَقَدْ كَانَ حَبِيبِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَثِيراً مَا يَقُولُ يَا عَلِيُّ حُبُّكَ تَقْوَى وَ إِيمَانٌ وَ بُغْضُكَ كُفْرٌ وَ نِفَاقٌ وَ أَنَا بَيْتُ اَلْحِكْمَةِ وَ أَنْتَ مِفْتَاحُهُ وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ يُبْغِضُكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 25 )
2 - امير المؤمنين يك روز در بالاى منبر كوفه فرمود: منم سيد اوصياء، وصى سيد انبياء منم امام مسلمانان و پيشواى متقيان و ولى مؤمنان و شوهر سيده زنان جهانيان منم كه انگشتر بدست راست كنم و پيشانى بخاك نهم منم كه دو هجرت كردم و دو بيعت نمودم منم صاحب بدر و حنين و زننده با دو تيغ و جنگنده بر دو اسب منم وارث علم اولين و حجت خدا بر جهانيان پس از پيغمبران و محمد بن عبد اللّٰه خاتم انبياء، دوستدارانم مرحومند و دشمنانم ملعون بسيار بود كه دوستم رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» ميفرمود اى على دوستى تو تقواست و ايمان دشمنى با تو كفر است و نفاق منم بيت حكمت و توئى كليدش دروغگو است آنكه گمان برد مرا دوست دارد و دشمن تو است و صلى اللّٰه على محمد و آله الطاهرين همين روز پس از خاتمه مجلس اين حديث را افزوده:
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 25
الأمالی (للصدوق)
2.اصبغ بن نباته مى گويد:امير مؤمنان عليه السّلام روزى بر منبر كوفه بالا رفت و چنين فرمود:من سرور اوصيا هستم و وصى سرور پيامبران.من پيشواى مسلمانان و پارسايان و ولى اهل ايمان هستم و همسر بهترين زنان عالم هستم.
زهرا من هستم كه انگشتر به دست راست كرده و پيشانى به خاك ساييده ام.من دو هجرت دارم.و در دو بيعت بودم.منم صاحب غزوات بدر و حنين.با ذوالفقار نبرد كرده ام و رزمنده بر دو اسب نشسته ام.من وارث دانش اولين و حجت خدا بر مردمان،پس از پيامبران و حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله خاتم پيامبران هستم.دوستدار من مورد رحمت خداوند و دشمنان من مورد خشم خداوند هستند.بارها كه پيامبر دوستم بود،مى فرمود:اى على دوستى با تو تقوا و ايمان است،و دشمنى با تو كفر و نفاق ورزى.من خانه حكمت هستم و تو كليدش هستى.هركس پندارش اين باشد كه مرا دوست مى دارد،حال آن كه دشمن توست،دروغ مى گويد
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 49
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 25
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ اَلْمُسَيَّبِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ: قُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَرْشِدْنِي إِلَى اَلنَّجَاةِ فَقَالَ يَا اِبْنَ سَمُرَةَ إِذَا اِخْتَلَفَتِ اَلْأَهْوَاءُ وَ تَفَرَّقَتِ اَلْآرَاءُ فَعَلَيْكَ بِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَإِنَّهُ إِمَامُ أُمَّتِي وَ خَلِيفَتِي عَلَيْهِمْ مِنْ بَعْدِي وَ هُوَ اَلْفَارُوقُ اَلَّذِي يُمَيِّزُ بَيْنَ اَلْحَقِّ وَ اَلْبَاطِلِ مَنْ سَأَلَهُ أَجَابَهُ وَ مَنِ اِسْتَرْشَدَهُ أَرْشَدَهُ وَ مَنْ طَلَبَ اَلْحَقَّ مِنْ عِنْدِهِ وَجَدَهُ وَ مَنِ اِلْتَمَسَ اَلْهُدَى لَدَيْهِ صَادَفَهُ وَ مَنْ لَجَأَ إِلَيْهِ أَمِنَهُ وَ مَنِ اِسْتَمْسَكَ بِهِ نَجَّاهُ وَ مَنِ اِقْتَدَى بِهِ هَدَاهُ يَا اِبْنَ سَمُرَةَ سَلِمَ مَنْ سَلَّمَ لَهُ وَ وَالاَهُ وَ هَلَكَ مَنْ رَدَّ عَلَيْهِ وَ عَادَاهُ يَا اِبْنَ سَمُرَةَ إِنَّ عَلِيّاً مِنِّي رُوحُهُ مِنْ رُوحِي وَ طِينَتُهُ مِنْ طِينَتِي وَ هُوَ أَخِي وَ أَنَا أَخُوهُ وَ هُوَ زَوْجُ اِبْنَتِي فَاطِمَةَ سَيِّدَةِ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ مِنَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ وَ اِبْنَيْهِ إِمَامَا أُمَّتِي وَ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ تِسْعَةٌ مِنْ وُلْدِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ تَاسِعُهُمْ قَائِمُ أُمَّتِي يَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 26 )
3 - عبد الرحمن بن سمرة گويد عرض كردم يا رسول اللّٰه مرا بنجات رهبرى كن فرمود اى پسر سمره گاهى كك هواها مختلف و رأيها متفرق شد ملازم على بن ابى طالب باش كه او امام است و خليفه بر شما است بس از من او است فاروق كه تشخيص دهد ميان حق و باطل هر كه از او پرسد پاسخ گويد و هر كه ره جويد رهش نمايد هر كه حق نزد او طلبد بيابد و هر كه هدايت پيش او جويد بر خورد هر كه بدو پناهد آسوده اش سازد و هر كه باو متمسك شود نجاتش دهد هر كه باو اقتداء كند رهبريش كند اى پسر سمره سالم ماند هر كه تسليم او گردد و دوستش دارد نابود است هر بر او رد كند و دشمنش دارد اى پسر سمره براستى على از منست و روحش از روح منست و گلش از گل من، او برادر من و من برادر اويم او شوهر دختر من فاطمه بهترين زنان جهانيانست از اولين تا آخرين دو پسرش امام امت منند و دو سيد جوانان اهل بهشت كه حسن و حسين باشند با نه امام از فرزندان حسين كه نهم آنها قائم آنها است در امتم و پر كند زمين را از عدل و داد چنانچه پرشده از ظلم و بيداد و صلى اللّٰه على محمد و آله اجمعين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 26
الأمالی (للصدوق)
3.عبد الرحمان بن سمره مى گويد:گفتم اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!مرا به راه نجات هدايت كن.فرمود:اى پسر سمره!هرگاه خواهش هاى نفسانى گوناگون و آرا پراكنده شد،همراه على بن ابى طالب باش كه او پيشوا و جانشين پيامبر در ميان شما بعد از من است.پس از من على ميان حق و باطل را جدا مى كند.هركس از على سؤال كند،به او پاسخ مى گويد و هركس به او پناه ببرد،آسايش بخشد و هركس به او تمسك پيدا كند،نجاتش مى دهد و هركس به او اقتدا كند،او را به حق هدايتش مى كند.اى پسر سمره!هركس تسليم على شد،دوستش باشد،سالم مى ماند و هركس او را رد كرده و دشمنش باشد،نابود مى شود. اى پسر سمره!بى گمان على از من است و روح او از روح من است و سرشت او از سرشت من است.على برادر من است و من برادر او هستم.او شوهر دخترم فاطمه است كه بهترين زنان جهان است از آغاز تا پايان دنيا.پسران على امامان امت من هستند و نيز سرور جوانان بهشت كه حسن و حسين هستند.از نسل او،نه امام هستند كه نهمين آنان قائم آنان است در ميان امتم.مهدى(عج)زمين را از دادگرى پر مى كند،در حاليكه پيش از او از بيداد پر شده بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 51
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 26
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْفَقِيهُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سَأَلْتُ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ لَيْلَةِ اَلنِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ قَالَ هِيَ لَيْلَةٌ يُعْتِقُ اَللَّهُ فِيهَا اَلرِّقَابَ مِنَ اَلنَّارِ وَ يَغْفِرُ فِيهَا اَلذُّنُوبَ اَلْكَبَائِرَ قُلْتُ فَهَلْ فِيهَا صَلاَةٌ زِيَادَةً عَلَى سَائِرِ اَللَّيَالِي فَقَالَ لَيْسَ فِيهَا شَيْءٌ مُوَظَّفٌ وَ لَكِنْ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ تَطَوَّعَ فِيهَا لِشَيْءٍ فَعَلَيْكَ بِصَلاَةِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَكْثِرْ فِيهَا مِنْ ذِكْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنَ اَلاِسْتِغْفَارِ وَ اَلدُّعَاءِ فَإِنَّ أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَ يَقُولُ اَلدُّعَاءُ فِيهَا مُسْتَجَابٌ قُلْتُ لَهُ إِنَّ اَلنَّاسَ يَقُولُونَ إِنَّهَا لَيْلَةُ اَلصِّكَاكِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ تِلْكَ لَيْلَةُ اَلْقَدْرِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 26 )
روز سه شنبه چهاردهم شعبان سال 3671 - على بن فضال از پدرش روايت كرده كه از على بن موسى الرضا «عليه السّلام» پرسيد از شب نيمه شعبان فرمود آن شبى است كه خدا گردنها را از دوزخ آزاد كند و گناهان كبيره را در آن بيامرزد گفتم بيش از شبهاى ديگرى نمازى دارد، فرمود وظيفه اى در آن نيست ولى اگر خواهى نافله بخوانى بر تو باد بنماز جعفر بن ابى طالب و ذكر خدا را در آن فراوان كن با استغفار و دعاء زيرا پدرم ميفرمود دعاء در آن مستجاب است گفتم مردم ميگويند آن شب برات است فرمود آن شب شب قدر است در ماه رمضان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 26
الأمالی (للصدوق)
مجلس هشتم سه شنبه چهاردهم ماه شعبان 367 1.على بن فضال از پدر خود نقل مى كند كه گفته است:از امام رضا عليه السّلام درباره شب نيمه شعبان پرسيدم.امام فرمود:آن شب شبى است كه خدا گردن ها را از آتش دوزخ آزاد مى سازد و گناهان بزرگ را در آن شب مى آمرزد.
گفتم آيا نيمه شعبان بيش از شب هاى ديگر شعبان نماز مستحبى دارد؟فرمود: تكليفى در آن نيست،اما اگر مايل باشى كه نافله و نماز جعفر طيار را بخوان و در آن شب بسيار به ياد خداوند باش و نيز استغفار و دعا كن.چون پدرم مى فرمود:دعا در شب نيمه شعبان اجابت مى شود.گفتم مردم مى گويند:كه شب نيمه شعبان شب برات است. فرمود:آن شب برات،شب قدر در ماه مبارك رمضان است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 53
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ أَنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: جُمِعَ اَلْخَيْرُ كُلُّهُ فِي ثَلاَثِ خِصَالٍ اَلنَّظَرِ وَ اَلسُّكُوتِ وَ اَلْكَلاَمِ فَكُلُّ نَظَرٍ لَيْسَ فِيهِ اِعْتِبَارٌ فَهُوَ سَهْوٌ وَ كُلُّ سُكُوتٍ لَيْسَ فِيهِ فِكْرَةٌ فَهُوَ غَفْلَةٌ وَ كُلُّ كَلاَمٍ لَيْسَ فِيهِ ذِكْرٌ فَهُوَ لَغْوٌ فَطُوبَى لِمَنْ كَانَ نَظَرُهُ عَبَراً وَ سُكُوتُهُ فِكْراً وَ كَلاَمُهُ ذِكْراً وَ بَكَى عَلَى خَطِيئَتِهِ وَ أَمِنَ اَلنَّاسُ شَرَّهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 27 )
2 - امير المؤمنين «عليه السّلام» فرمود همه خوبيها در سه خصلت جمع است نظر و خاموشى و سخن هر نظرى كه عبرت خيز نباشد سهو است هر خاموشى كه انديشه در آن نيست غفلت است هر سخنى كه در ذكر خدا نيست لغو است خوشا بكسى كه نظرش عبرت و خاموشيش فكرت و سخنش ذكر است بر خطاى خود ميگيريد و مردم از شرش آسوده اند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 27
الأمالی (للصدوق)
2.امير مومنان عليه السّلام فرمود:همۀ خوبى ها در سه چيز است:نگاه و سكوت و سخن.هر نگاهى كه عبرت برانگيز نباشد،سهو است و هرسكوتى كه در آن انديشيدن نباشد، جهالت است و هركلامى كه در آن ياد خدا نيست،لغو و بيهوده است.خوشا به حال كسى كه نگاهش،عبرت آموز و سكوتش،انديشه و سخنش ذكر خدا است.بر خطاى خود اشك مى ريزد و مردم از دست و زبان او در امان هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 53
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 27
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ أَبِي شَحْمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ سَعِيدِ بْنِ هَاشِمٍ اَلْقُنَانِيُّ اَلْبَغْدَادِيُّ سَنَةَ خَمْسٍ وَ ثَمَانِينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَسَّانُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْوَاسِطِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ لَهِيعَةَ عَنْ أَبِي قُبَيْلٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : كَانَ مِنْ زُهْدِ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ أَتَى بَيْتَ اَلْمَقْدِسِ فَنَظَرَ إِلَى اَلْمُجْتَهِدِينَ مِنَ اَلْأَحْبَارِ وَ اَلرُّهْبَانِ عَلَيْهِمْ مَدَارِعُ اَلشَّعْرِ وَ بَرَانِسُ اَلصُّوفِ وَ إِذَا هُمْ قَدْ خَرَقُوا تَرَاقِيَهُمْ وَ سَلَكُوا فِيهَا اَلسَّلاَسِلَ وَ شَدُّوهَا إِلَى سَوَارِي اَلْمَسْجِدِ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَى ذَلِكَ أَتَى أُمَّهُ فَقَالَ يَا أُمَّاهْ اِنْسِجِي لِي مِدْرَعَةً مِنْ شَعْرٍ وَ بُرْنُساً مِنْ صُوفٍ حَتَّى آتِيَ بَيْتَ اَلْمَقْدِسِ فَأَعْبُدَ اَللَّهَ مَعَ اَلْأَحْبَارِ وَ اَلرُّهْبَانِ فَقَالَتْ لَهُ أُمُّهُ حَتَّى يَأْتِيَ نَبِيُّ اَللَّهِ وَ أُؤَامِرَهُ فِي ذَلِكَ فَلَمَّا دَخَلَ زَكَرِيَّا عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَخْبَرَتْهُ بِمَقَالَةِ يَحْيَى فَقَالَ لَهُ زَكَرِيَّا يَا بُنَيَّ مَا يَدْعُوكَ إِلَى هَذَا وَ إِنَّمَا أَنْتَ صَبِيٌّ صَغِيرٌ فَقَالَ لَهُ يَا أَبَتِ أَ مَا رَأَيْتَ مَنْ هُوَ أَصْغَرُ سِنّاً مِنِّي قَدْ ذَاقَ اَلْمَوْتَ قَالَ بَلَى ثُمَّ قَالَ لِأُمِّهِ اِنْسِجِي لَهُ مِدْرَعَةً مِنْ شَعْرٍ وَ بُرْنُساً مِنْ صُوفٍ فَفَعَلَتْ فَتَدَرَّعَ اَلْمِدْرَعَةَ عَلَى بَدَنِهِ وَ وَضَعَ اَلْبُرْنُسَ عَلَى رَأْسِهِ ثُمَّ أَتَى بَيْتَ اَلْمَقْدِسِ فَأَقْبَلَ يَعْبُدُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مَعَ اَلْأَحْبَارِ حَتَّى أَكَلَتِ اَلْمِدْرَعَةُ مِنَ اَلشَّعْرِ لَحْمَهُ فَنَظَرَ ذَاتَ يَوْمٍ إِلَى مَا قَدْ نَحَلَ مِنْ جِسْمِهِ فَبَكَى فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ يَا يَحْيَى أَ تَبْكِي مِمَّا قَدْ نَحَلَ مِنْ جِسْمِكَ وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لَوِ اِطَّلَعْتَ إِلَى اَلنَّارِ اِطِّلاَعَةً لَتَدَرَّعْتَ مِدْرَعَةَ اَلْحَدِيدِ فَضْلاً عَنِ اَلْمَنْسُوجِ فَبَكَى حَتَّى أَكَلَتِ اَلدُّمُوعُ لَحْمَ خَدَّيْهِ وَ بَدَا لِلنَّاظِرِينَ أَضْرَاسُهُ فَبَلَغَ ذَلِكَ أُمَّهُ فَدَخَلَتْ عَلَيْهِ وَ أَقْبَلَ زَكَرِيَّا وَ اِجْتَمَعَ اَلْأَحْبَارُ وَ اَلرُّهْبَانُ فَأَخْبَرُوهُ بِذَهَابِ لَحْمِ خَدَّيْهِ فَقَالَ مَا شَعَرْتُ بِذَلِكَ فَقَالَ زَكَرِيَّا يَا بُنَيَّ مَا يَدْعُوكَ إِلَى هَذَا إِنَّمَا سَأَلْتُ رَبِّي أَنْ يَهَبَكَ لِي لِتَقَرَّ بِكَ عَيْنِي قَالَ أَنْتَ أَمَرْتَنِي بِذَلِكَ يَا أَبَتِ قَالَ وَ مَتَى ذَلِكَ يَا بُنَيَّ قَالَ أَ لَسْتَ اَلْقَائِلَ إِنَّ بَيْنَ اَلْجَنَّةِ وَ اَلنَّارِ لَعَقَبَةً لاَ يَجُوزُهَا إِلاَّ اَلْبَكَّاءُونَ مِنْ خَشْيَةِ اَللَّهِ قَالَ بَلَى فَجِدَّ وَ اِجْتَهِدْ وَ شَأْنُكَ غَيْرُ شَأْنِي فَقَامَ يَحْيَى فَنَفَضَ مِدْرَعَتَهُ فَأَخَذَتْهُ أُمُّهُ فَقَالَتْ أَ تَأْذَنُ لِي يَا بُنَيَّ أَنْ أَتَّخِذَ لَكَ قِطْعَتَيْ لُبُودٍ تُوَارِيَانِ أَضْرَاسَكَ وَ ينشفان [تُنَشِّفَانِ] دُمُوعَكَ فَقَالَ لَهَا شَأْنَكِ فَاتَّخَذَتْ لَهُ قِطْعَتَيْ لُبُودٍ تُوَارِيَانِ أَضْرَاسَهُ وَ تُنَشِّفَانِ دُمُوعَهُ فَبَكَى حَتَّى اِبْتَلَّتَا مِنْ دُمُوعِ عَيْنَيْهِ فَحَسَرَ عَنْ ذِرَاعَيْهِ ثُمَّ أَخَذَهُمَا فَعَصَرَهُمَا فَتَحَدَّرَ اَلدُّمُوعُ مِنْ بَيْنِ أَصَابِعِهِ فَنَظَرَ زَكَرِيَّا إِلَى اِبْنِهِ وَ إِلَى دُمُوعِ عَيْنَيْهِ فَرَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَ اَللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا اِبْنِي وَ هَذِهِ دُمُوعُ عَيْنَيْهِ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ اَلرَّاحِمِينَ وَ كَانَ زَكَرِيَّا عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَعِظَ بَنِي إِسْرَائِيلَ يَلْتَفِتُ يَمِيناً وَ شِمَالاً فَإِنْ رَأَى يَحْيَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمْ يَذْكُرْ جَنَّةً وَ لاَ نَاراً - فَجَلَسَ ذَاتَ يَوْمٍ يَعِظُ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَ أَقْبَلَ يَحْيَى قَدْ لَفَّ رَأْسَهُ بِعَبَاءَةٍ فَجَلَسَ فِي غُمَارِ اَلنَّاسِ وَ اِلْتَفَتَ زَكَرِيَّا يَمِيناً وَ شِمَالاً فَلَمْ يَرَ يَحْيَى فَأَنْشَأَ يَقُولُ حَدَّثَنِي حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَنَّ فِي جَهَنَّمَ جَبَلاً يُقَالُ لَهُ اَلسَّكْرَانُ فِي أَصْلِ ذَلِكَ اَلْجَبَلِ وَادٍ يُقَالُ لَهُ اَلْغَضْبَانُ لِغَضَبِ اَلرَّحْمَنِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِي ذَلِكَ اَلْوَادِي جُبٌّ قَامَتُهُ مِائَةُ عَامٍ فِي ذَلِكَ اَلْجُبِّ تَوَابِيتُ مِنْ نَارٍ فِي تِلْكَ اَلتَّوَابِيتِ صَنَادِيقُ مِنْ نَارٍ وَ ثِيَابٌ مِنْ نَارٍ وَ سَلاَسِلُ مِنْ نَارٍ وَ أَغْلاَلٌ مِنْ نَارٍ فَرَفَعَ يَحْيَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَأْسَهُ فَقَالَ وَا غَفْلَتَاهْ مِنَ اَلسَّكْرَانِ ثُمَّ أَقْبَلَ هَائِماً عَلَى وَجْهِهِ فَقَامَ زَكَرِيَّا عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْ مَجْلِسِهِ فَدَخَلَ عَلَى أُمِّ يَحْيَى فَقَالَ لَهَا يَا أُمَّ يَحْيَى قُومِي فَاطْلُبِي يَحْيَى فَإِنِّي قَدْ تَخَوَّفْتُ أَنْ لاَ نَرَاهُ إِلاَّ وَ قَدْ ذَاقَ اَلْمَوْتَ فَقَامَتْ فَخَرَجَتْ فِي طَلَبِهِ حَتَّى مَرَّتْ بِفِتْيَانٍ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ فَقَالُوا لَهَا يَا أُمَّ يَحْيَى أَيْنَ تُرِيدِينَ - قَالَتْ أُرِيدُ أَنْ أَطْلُبَ وَلَدِي يَحْيَى ذُكِرَ اَلنَّارُ بَيْنَ يَدَيْهِ فَهَامَ عَلَى وَجْهِهِ فَمَضَتْ أُمُّ يَحْيَى وَ اَلْفِتْيَةُ مَعَهَا حَتَّى مَرَّتْ بِرَاعِي غَنَمٍ فَقَالَتْ لَهُ يَا رَاعِي هَلْ رَأَيْتَ شَابّاً مِنْ صِفَتِهِ كَذَا وَ كَذَا فَقَالَ لَهَا لَعَلَّكِ تَطْلُبِينَ يَحْيَى بْنَ زَكَرِيَّا قَالَتْ نَعَمْ ذَاكَ وَلَدِي ذُكِرَتِ اَلنَّارُ بَيْنَ يَدَيْهِ فَهَامَ عَلَى وَجْهِهِ قَالَ إِنِّي تَرَكْتُهُ اَلسَّاعَةَ عَلَى عَقَبَةِ ثَنِيَّةِ كَذَا وَ كَذَا فَأَقْعَى قَدَمَيْهِ فِي اَلْمَاءِ رَافِعاً بَصَرَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ يَقُولُ وَ عِزَّتِكَ مَوْلاَيَ لاَ ذُقْتُ بَارِدَ اَلشَّرَابِ حَتَّى أَنْظُرَ إِلَى مَنْزِلَتِي مِنْكَ وَ أَقْبَلَتْ أُمُّهُ فَلَمَّا رَأَتْهُ أُمُّ يَحْيَى دَنَتْ مِنْهُ فَأَخَذَتْ بِرَأْسِهِ فَوَضَعَتْهُ بَيْنَ يديها [ثَدْيَيْهَا] وَ هِيَ تُنَاشِدُهُ بِاللَّهِ أَنْ يَنْطَلِقَ مَعَهَا إِلَى اَلْمَنْزِلِ فَانْطَلَقَ مَعَهَا حَتَّى أَتَى اَلْمَنْزِلَ فَقَالَتْ لَهُ أُمُّ يَحْيَى هَلْ لَكَ أَنْ تَخْلَعَ مِدْرَعَةَ اَلشَّعْرِ وَ تَلْبَسَ مِدْرَعَةَ اَلصُّوفِ فَإِنَّهُ أَلْيَنُ فَفَعَلَ وَ طُبِخَ لَهُ عَدَسٌ فَأَكَلَ وَ اِسْتَوْفَى فَنَامَ فَذَهَبَ بِهِ اَلنَّوْمُ فَلَمْ يَقُمْ لِصَلاَتِهِ فَنُودِيَ فِي مَنَامِهِ يَا يَحْيَى بْنَ زَكَرِيَّا أَرَدْتَ دَاراً خَيْراً مِنْ دَارِي وَ جِوَاراً خَيْراً مِنْ جِوَارِي فَاسْتَيْقَظَ فَقَامَ فَقَالَ يَا رَبِّ أَقِلْنِي عَثْرَتِي إِلَهِي فَبِعِزَّتِكَ لاَ أَسْتَظِلُّ بِظِلٍّ سِوَى بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ وَ قَالَ لِأُمِّهِ نَاوِلِينِي مِدْرَعَةَ اَلشَّعْرِ فَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّكُمَا سَتُورِدَانِيَ اَلْمَهَالِكَ فَتَقَدَّمَتْ أُمُّهُ فَدَفَعَتْ إِلَيْهِ اَلْمِدْرَعَةَ وَ تَعَلَّقَتْ بِهِ فَقَالَ لَهَا زَكَرِيَّا يَا أُمَّ يَحْيَى دَعِيهِ فَإِنَّ وَلَدِي قَدْ كُشِفَ لَهُ عَنْ قِنَاعِ قَلْبِهِ وَ لَنْ يَنْتَفِعَ بِالْعَيْشِ فَقَامَ يَحْيَى فَلَبِسَ مِدْرَعَتَهُ وَ وَضَعَ اَلْبُرْنُسَ عَلَى رَأْسِهِ ثُمَّ أَتَى بَيْتَ اَلْمَقْدِسِ فَجَعَلَ يَعْبُدُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مَعَ اَلْأَحْبَارِ حَتَّى كَانَ مِنْ أَمْرِهِ مَا كَانَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 27 )
3 - عبد اللّٰه عمر گويد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود زهد يحيى بن زكريا تا آنجا بود كه آمد در بيت المقدس و ديد كه مجتهدان از احبار و رهبان كه پيراهن مو و كلاه پشمى دارند گلوگاه خود را سوراخ كرده و زنجير بدان نموده و بپايه هاى مسجد بسته اند چون چنين ديد نزد مادرش آمد و گفت مادر جان يك پيراهن موئين و كلاه پشمين برايم بباف تا بروم در بيت المقدس و با احبار و رهبان عبادت خدا كنم مادرش گفت باش تا پيغمبر خدا بيايد و با او مشورت كنم در اين باره چون زكريا آمد گفته يحيى را باو گزارش داد زكريا فرمود پسر جان تو هنوز كودكى خرد سالى چه داعى بر اين كار دارى گفت پدر جان ميبينى كه كودكان خردتر از من مردند. گفت آرى بمادرش فرمود براى او پيراهنى از مو و كلاهى از پشم بباف او هم عمل كرد يحيى آن پيراهن به بر و آن كلاه بر سر نهاده و به بيت المقدس آمد و با احبار بعبادت خداى عز و جل پرداخت تا آن پيراهن مو گوشتش را خورد روزى بلاغرى خود نگريست و گريست خداى عز و جل باو وحى كرد اى يحيى ار لاغرى تن خود گريه كنى بعزت و جلالم سوگند اگر سرى بدوزخ كشى بجاى بافته پيراهن آهن بپوشى يحيى گريست تا اشك گوشت رويش را برد و دندانهايش نمايان شد خبر به مادرش رسيد و بديدار او رفت و زكريا با جمع احبار و رهبان آمدند و بيحيى خبر دادند كه گوشت گونه ات رفت گفت من از آن خبرى ندارم زكريا گفت پسر جانم چرا با خود چنين كنى همانا من تو را از خدا خواستم كه بمنت بخشد تا چشمم بتو روشن گردد گفت پدر جان تو مرا بدين وضع دستور دادى گفت پسر جانم كى ؟ گفت تو نگفتى ميان بهشت و دوزخ گردنه ايست كه از آن نگذرند جز بسيار گريه كنندگان از ترس خدا گفت چرا فرمود بكوش و تلاش كن وضع تو غير از وضع منست يحيى برخاست و پيراهن خود را تكانيد مادرش او را در آغوش كشيد و گفت اجازه ميدهى دو قطعه نمد برايت تهيه كنم كه بگونه هاى خود ببندى تا دندانهايت را بپوشند و اشكت را بگيرند گفت اختيار با تو است دو قطعه نمد بگونه هايش بست كه دندانهايش را بپوشند و اشكش را بخشكانند او گريست تا از اشكش خيس شدند آستين بالا زد و آنها را بر گرفت و فشار داد و اشگها از ميان انگشتان سرازير شد و زكريا بپسر خود و اشگهايش نگريست و سر بآسمان بلند كرد و فرمود بار خدايا اين پسر منست و اين اشكهاى چشم او است و تو ارحم الراحمينى زكريا هر وقت ميخواست بنى اسرائيل را موعظه كند به راست و چپ خود رو ميكرد و اگر يحيى حاضر بود نامى از بهشت و دوزخ نميبرد. يك روز براى وعظ جلسه اى داشت يحيى خود را در عبا پيچيد و آمد ميان عموم مردم نشست زكريا به راست و چپ نگريست و او را نديد و شروع كرد و ميگفت دوستم جبرئيل از طرف خداى تبارك و تعالى بمن باز گفته است كه در دوزخ كوهى است بنام سكران و در بين آن كوه دره ايست بنام غضبان از غضب خداى رحمان تبارك و تعالى در اين دره چاهى است كه صد سال عمق دارد و در آن چاه تابوتهاست از آتش در آن تابوتها صندوقهاست از آتش و جامه ها از آتش و زنجيرها از آتش و غلهاى آتشين يحيى سر برداشت و فرياد كرد وا غفلتاه از سكران و ديوانه وار سر ببيابان نهاد زكريا برخاست و نزد مادر يحيى آمد و گفت بدنبال يحيى برو كه ميترسم او را زنده نبينم مادرش برخاست و بدنبالش رفت و بجوانان بنى اسرائيل گذشت گفتند مادر يحيى بكجا ميروى ؟ گفت دنبال يحيى ميروم نام دوزخ نزد او بردند او سر ببيابان نهاده مادرش همراه جوانان رفتند و بچوپانى رسيدند گفتند اى چوپان جوانى باين نشانه ها ديدى ؟ گفت شايد دنبال يحيى بن زكريا مى رويد؟ گفت آرى آن پسر منست نام دوزخ پيش او برده شده و سر به صحرا نهاده گفت من هم اكنون او را در گردنه اى بلند وانهادم در فلانه جا كه دو قدم در آب نهاده و ديده ها بآسمان دوخته و ميگفت بعزتت اى مولايم از آب سرد ننوشم تا مقام خود را نزد تو ببينم مادرش در رسيد و چون او را ديد خود را باو رسانيد و سرش را گرفت ميان پستانهاى خود چسبانيد و او را بخدا قسم ميداد كه با او بمنزل برگردد با او بخانه آمد و مادرش باو گفت ميخواهى پيراهن مو را بكنى و پيراهن پشم بپوشى كه نرم تر است پذيرفت و عدسى براى او پخت و خورد و خوابيد و خوابش برد و براى نماز بيدار نشد در خواب باو ندا رسيد اى يحيى بن زكريا خانه اى به از خانه من و پناهى به از پناهم خواستى از خواب برخاست و گفت خدايا از لغزشم بگذر معبودا بعزتت جز در سايه بيت المقدس نپايم بمادرش گفت همان پيراهن مو را بمن بده دانستم كه شما مرا بمهلكه مياندازيد مادرش پيراهن موى بوى داد و باو آويخت زكريا گفت مادر يحيى او را واگذار از پسرم پرده دل بكنار رفته و از زندگى سودى نبرد يحيى پيراهن خود را پوشيد و كلاهش را بسر نهاد و ببيت المقدس آمد و عبادت كرد تا كارش بدان جا كه بايست رسيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 30
الأمالی (للصدوق)
3.عبد اللّه بن عمر مى گويد:رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:حضرت يحيى عليه السّلام به بيت المقدس آمد و احبار و راهبان را با لباس هاى مويى و كلاه هاى پشمين نگريست،درحالى كه گلوگاه خودشان را سوراخ كرده و با زنجيرى به ستون هاى مسجد بسته اند.وقتى آن را ديد،به خانه نزد مادر آمد و گفت:پيراهن مويين و كلاه پشمين مى خواهم.برايم آن را تهيه كن تا در بيت المقدس با احبار و راهبان مشغول عبادت خداوند شوم.مادرش گفت: صبر كن تا پدرت،پيامبر خدا بيايد و با او در اين باره صحبت كنم.آن گاه كه زكريا آمد، خواسته يحيى را به او گفت:زكريا فرمود:پسر جان!تو هنوز نوجوانى.چه انگيزه اى دارى ؟ يحيى گفت:پدر آيا ديده اى كه كودكان كم سن و سال تر از من مرده اند؟فرمود:آرى.بعد به مادرش گفت براى او جامه و كلاهى كه مى خواهد از پشم ببافد.او نيز چنين كرد.
يحيى جامه را پوشيد و كلاه را بر سر نهاد و وارد بيت المقدس شد و با احبار و راهبان به پرستش خدا پرداخت تا آن كه پيراهن مويين گوشت بدن او را آسيب رساند و روزى به اندام لاغر خود نگاه كرد.سپس گريه سر داد.خداوند به او وحى كرد:اى يحيى!از لاغرى خود اشك ماتم مى ريزى ؟به عزت و جلال خود سوگند كه اگر به دوزخ سر بكشى،به جاى پيراهن بافته شده از مو،لباس آهن مى پوشى.يحيى اشك ريخت تا آن كه گوشت صورت خود را از بين برد و دندان هاى او آشكار شد.اين خبر را به اطلاع مادرش رساندند،او به ديدنش رفت و بعد زكريا همراه با احبار و رهبان آمدند.به يحيى گفتند كه گوشت گونه تو از بين رفته است.يحيى گفت:من كه از آن بى خبرم.زكريا گفت:پسرم چرا با خود چنين كارى مى كنى ؟من تو را از خدا خواستم كه روشناى ديدگانم باشى.گفت:پدر مرا بدين زهد دستور دادى ؟زكريا گفت:كى ؟يحيى گفت:مگر تو نگفتى كه ميان بهشت و دوزخ گردنه اى است كه از آن جز نوحه كنندگان عبور نمى كنند؟آنان كه از ترس خدا زياد مى گريند؟زكريا فرمود:چرا!پسرم بكوش وضع تو با وضع من متفاوت است.يحيى برخاست و جامه خود را تكان داد.مادرش او را در آغوش گرفت و گفت:اگر موافق هستى دو پاره نمد براى تو آماده كنم كه به گونه هايت ببندى تا دندان هايت را بپوشاند و نيز آب اشك تو را بگيرند.يحيى گفت:هرطور كه مايلى.آن گاه نمدها را به گونه هاى خود بست. او باز هم گريه كرد تا اين كه نمدها از اشكش خيس شدند.آستين خود را بالا زده و نمدها را گرفته و فشار داد و اشك ها روى انگشتان او فروريختند.زكريا به يحيى و اشك هاى او نگاه كرد؛سر به سوى آسمان گرفت و فرمود:خدايا!اين پسر من است و اين اشك هاى چشم او.و تو ارحم الراحمين هستى.
پس از آن،هرگاه زكريا مى خواست قوم بنى اسرائيل را نصيحت كند،به راست و چپ خود،نگاه مى كرد و اگر يحيى در مجلس بود،از بهشت و دوزخ چيزى نمى گفت.
يك روز كه زكريا در مجلس موعظه مى كرد،يحيى خود را در عبايى پنهان كرد و در ميان بنى اسرائيل نشست.زكريا كه به سمت راست و چپ خويش نگاهى كرد و يحيى را نديد،پس كلام را شروع كرد:دوستم جبرئيل از جانب پروردگار به من گفت كه در دوزخ كوهى به نام سكران هست و در بين آن كوه درّه اى به اسم غضبان از غضب خدا.در اين درّه،چاهى وجود دارد كه عمق آن صد سال است و در آن چاه تابوت هايى از آتش و در تابوت ها صندوق ها و جامه ها و زنجيرها و غل هايى آتشين وجود دارد.ناگهان يحيى سر از عبا بيرون آورد و فريادكنان گفت:وا غفلتا من السكران.بعد مانند ديوانه ها از مسجد بيرون زد و به سوى بيابان رفت.زكريا برخاست و نزد مادر يحيى رفت و گفت:به سراغ يحيى برو.مى ترسم او را زنده نبينم.مادر برخاست و به دنبال او رفت.جوانان بنى اسرائيل كه او را ديدند،گفتند:كجا مى روى ؟مادر يحيى گفت:در پى يحيى مى روم نام دوزخ را شنيده و سر به صحرا نهاده است،جوانان همراه مادر يحيى به راه افتادند تا به چوپانى رسيدند.
گفتند!اى شبان،جوانى با اين نشانه ها سراغ دارى ؟گفت:شايد درپى يحيى آمده ايد؟مادرش گفت:آرى.پسر من است.نام دوزخ را شنيده و بى قرار به سوى صحرا گريخته است.شبان گفت:من او را در گردنه اى بلند ديدم،در فلان مكان كه دو پايش را در آب گذاشته و چشم هايش را به آسمان دوخته بود و مى گفت:خدايا!به عزت تو سوگند از آب گوارا نخواهم نوشيد تا اين كه جايگاهم را نزد تو ببينم.سپس مادر خود را پيش يحيى رسانيد و چون او را ديد،سرش را به سينه چسبانيد.بعد او را به خدا قسم داد تا همراه او به خانه بازگردد.يحيى نيز بازگشت.مادرش به او گفت:مى خواهى جامه موئين را كنار گذارى و جامه پشمى و نرم بپوشى ؟يحيى پذيرفت و از خوراك عدس كه مادر آماده كرده بود،خورد و خوابيد.چنان خوابش برد كه براى نماز بيدار نشد.در خواب به او ندا رسيد:اى يحيى بن زكريا!خانه ات بهتر از خانه من و پناهى نيكوتر از پناه من خواستى ؟ناگهان از خواب بلند شد و گفت:خدايا!از لغزشم درگذر.خدايا!به عزت تو سوگند،جز در سايه مسجدت نمى مانم.سپس به مادرش گفت:همان جامه مويين مرا بياور.دانستم كه شما مرا به نابودى مى افكنيد.مادرش پيراهن را به او داد و او را در آغوش كشيد.زكريا گفت:يحيى را به حال خود واگذار.از او حجاب دل،كنار رفته و از دنيا و زندگى بهره اى نمى برد.يحيى لباس خود را پوشيد و كلاه بر سر گذاشت و به سوى مسجد بيت المقدس رفت و خدا را پرستيد تا آن كه كارش به جايى رسيد كه مى بايست رسيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 57
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 28
ص : 29
ص : 30
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِي صَفِيَّةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ مَنْ أَحْسَنُ « مِنَ اَللّٰهِ قِيلاً » وَ « أَصْدَقُ مِنَ اَللّٰهِ حَدِيثاً » مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّ رَبَّكُمْ جَلَّ جَلاَلُهُ أَمَرَنِي أَنْ أُقِيمَ لَكُمْ عَلِيّاً عَلَماً وَ إِمَاماً وَ خَلِيفَةً وَ وَصِيّاً وَ أَنْ أَتَّخِذَهُ أَخاً وَ وَزِيراً مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّ عَلِيّاً بَابُ اَلْهُدَى بَعْدِي وَ اَلدَّاعِي إِلَى رَبِّي وَ هُوَ « صٰالِحُ اَلْمُؤْمِنِينَ »... - « وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعٰا إِلَى اَللّٰهِ وَ عَمِلَ صٰالِحاً وَ قٰالَ إِنَّنِي مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ » مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّ عَلِيّاً مِنِّي وُلْدُهُ وُلْدِي وَ هُوَ زَوْجُ حَبِيبَتِي أَمْرُهُ أَمْرِي وَ نَهْيُهُ نَهْيِي مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ عَلَيْكُمْ بِطَاعَتِهِ وَ اِجْتِنَابِ مَعْصِيَتِهِ فَإِنَّ طَاعَتَهُ طَاعَتِي وَ مَعْصِيَتَهُ مَعْصِيَتِي مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّ عَلِيّاً صِدِّيقُ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ وَ فَارُوقُهَا وَ مُحَدَّثُهَا إِنَّهُ هَارُونُهَا وَ آصَفُهَا وَ شَمْعُونُها إِنَّهُ بَابُ حِطَّتِهَا وَ سَفِينَةُ نَجَاتِهَا وَ إِنَّهُ طَالُوتُهَا وَ ذُو قَرْنَيْهَا مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّهُ مِحْنَةُ اَلْوَرَى وَ اَلْحُجَّةُ اَلْعُظْمَى وَ اَلْآيَةُ اَلْكُبْرَى وَ إِمَامُ أَهْلِ اَلدُّنْيَا وَ اَلْعُرْوَةُ اَلْوُثْقَى مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّ عَلِيّاً مَعَ اَلْحَقِّ وَ اَلْحَقُّ مَعَهُ وَ عَلَى لِسَانِهِ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّ عَلِيّاً قَسِيمُ اَلنَّارِ لاَ يَدْخُلُ اَلنَّارَ وَلِيٌّ لَهُ وَ لاَ يَنْجُو مِنْهَا عَدُوٌّ لَهُ إِنَّهُ قَسِيمُ اَلْجَنَّةِ لاَ يَدْخُلُهَا عَدُوٌّ لَهُ وَ لاَ يُزَحْزَحُ عَنْهُ وَلِيٌّ لَهُ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي قَدْ نَصَحْتُ لَكُمْ وَ بَلَّغْتُكُمْ رِسَالَةَ رَبِّي - « وَ لٰكِنْ لاٰ تُحِبُّونَ اَلنّٰاصِحِينَ » أَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَ أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ لِي وَ لَكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 31 )
4 - ابن عباس گويد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود ايا مردم كيست كه از خدا راست گفتارتر و راست حديث تر باشد گروه مردم براستى پروردگار شما جل جلاله بمن دستور داده على «عليه السّلام» را علم و امام شما نمايم و خليفه و وصى سازم و او را برادر و وزير گيرم گروه مردم على باب هدايت است پس از من و داعى بپروردگار منست و اوست صالح مؤمنان كيست گفتارش بهتر باشد از كسى كه بسوى خدا دعوت كند و كار شايسته كند و گويد كه من از مسلمانانم، گروه مردم، به راستى على از منست فرزندش فرزند منست و شوهر حبيبه منست فرمانش فرمان منست و نهيش نهى من، گروه مردم، بر شما باد فرمانش بريد و از نافرمانيش درگذريد زيرا طاعتش طاعت منست و معصيت او معصيت من، گروه مردم، به راستى على «عليه السّلام» صديق اين امت است و فاروق و محدث آن، او هرون و آصف و شمعون آنست و باب حطه و او كشتى نجات آن طالوت و ذو القرنين آن، گروه مردم، او وسيله آزمايش بشر و حجة عظمى و آيت كبرى و امام اهل دنيا و عروة الوثقى است، گروه مردم على با حق است و حق با او و بر زبانش، گروه مردم، على قسيم دوزخ است دوست او وارد آن نشود و دشمنش از آن نجات نيابد او قسيم بهشت است دشمنش وارد آن نگردد و دوستش از آن منصرف نشود، گروه مردم اصحاب من شما را اندرز دادم و رسالت پروردگارم را بشما رساندم ولى شما ناصحان را دوست نداريد اين را بگويم و براى خود و شما آمرزش جويم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 31
الأمالی (للصدوق)
4.ابن عباس مى گويد:رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى مردم!كيست كه در سخن،از خدا راست گوتر باشد؟بى گمان خدا به من فرمان داده است كه على را در ميان شما به عنوان پيشوا و نشانه دين معرفى كنم و نيز وصى و جانشين خودم بشناسانم.او را برادر و وزير خود مى دانم.اى مردم!على دروازۀ هدايت الهى است.پس از من،على دعوتگر به سوى خداست.و اوست شايسته ترين مؤمنان.سخن چه كسى بهتر است از سخن كسى كه سوى خداوند فراخوانده،و كار نيك كرده است و مى گويد:من از مسلمانانم ؟اى مردم!به راستى على از من است.فرزند او،فرزند من است و نيز همسر او،حبيبه من است.فرمان على،فرمان من است و نهى او همان نهى من.اى مردم!بر شما واجب است كه از او فرمان ببريد و از نافرمانى او دورى كنيد.همانا اطاعت از على عليه السّلام،اطاعت از من است و نافرمانى او،نافرمانى من.اى مردم!بى گمان على راستگوترين اين امت است و همچنين جداكننده و راوى آن.هارون و آصف و شمعون على است و همچنين در نجات و سفينه نجات و طالوت و ذوالقرنين.اى مردم!على سبب آزمون بشر و حجت بزرگ و نشانۀ كبرى و پيشواى اهل دنيا و ريسمان محكم است.اى مردم!على با حق است و حق با على است و حق جارى شده بر زبان او.اى مردم!على تقسيم كنندۀ دوزخ است.دوستدار على وارد دوزخ نمى شود.و دشمن او از دوزخ نجات نمى يابد.على تقسيم كنندۀ بهشت است. دشمن على به بهشت وارد نمى شود و دوست على از بهشت محروم نمى شود.اى مردم! اى يارانم!شما را نصيحت كردم و رسالت الهى ام را به شما ابلاغ نمودم.اما افسوس كه شما خيرخواهان را دوست نمى داريد.مى گويم:اين سخن من است و براى خود و شما از خدا آمرزش مى طلبم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 59
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 31
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَهْلٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْبَلَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ عُبَيْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: سَادَةُ اَلنَّاسِ فِي اَلدُّنْيَا اَلْأَسْخِيَاءُ وَ فِي اَلْآخِرَةِ اَلْأَتْقِيَاءُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 32 )
1 - على «عليه السّلام» فرمود سادات مردم در دنيا سخاوتمندانند و در آخرت متقيان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 32
الأمالی (للصدوق)
1.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:سرور مردمان در دنيا،اهل سخاوت و در آخرت اهل تقوا هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 61
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 32
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لِلْمُؤْمِنِ عَلَى اَلْمُؤْمِنِ سَبْعَةُ حُقُوقٍ وَاجِبَةٍ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ اَلْإِجْلاَلُ لَهُ فِي عَيْنِهِ وَ اَلْوُدُّ لَهُ فِي صَدْرِهِ وَ اَلْمُوَاسَاةُ لَهُ فِي مَالِهِ وَ أَنْ يُحَرِّمَ لَهُ غِيبَتَهُ وَ أَنْ يَعُودَهُ فِي مَرَضِهِ وَ أَنْ يُشَيِّعَ جَنَازَتَهُ وَ أَنْ لاَ يَقُولَ فِيهِ بَعْدَ مَوْتِهِ إِلاَّ خَيْراً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 32 )
2 - رسول خدا فرمود مؤمن را بر مؤمن هفت حق واجب است از طرف خداى عز و جل. 1 - در چشم خود والايش شما در 2 - در سينه دوستش دارد.3 - در مال مساعدتش كند. 4 - بدگوئى او را حرام داند.5 - در بيمارى عيادتش كند.6 - تشييع جنازه اش نمايد.7 - پس از مرگ جز خير او نگويد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 32
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:ايمان آورندگان بر يكديگر هفت حق دارند كه خداوند آن را قرار داده است:در چشم خود بزرگ داشتن،دوست داشتن در باطن،يارى كردن در مال و ثروت،دورى از بدگويى،عيادت در بيمارى،شركت در تشييع جنازه و نيك گفتن پس از مرگ يكديگر.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 61
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْجَارُودِ زِيَادُ بْنُ اَلْمُنْذِرِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : وَلاَيَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَلاَيَةُ اَللَّهِ وَ حُبُّهُ عِبَادَةُ اَللَّهِ وَ اِتِّبَاعُهُ فَرِيضَةُ اَللَّهِ وَ أَوْلِيَاؤُهُ أَوْلِيَاءُ اَللَّهِ وَ أَعْدَاؤُهُ أَعْدَاءُ اَللَّهِ وَ حَرْبُهُ حَرْبُ اَللَّهِ وَ سِلْمُهُ سِلْمُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 32 )
3 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود ولايت على بن ابى طالب ولايت خداست و دوستيش دوستى خدا و پيرويش فريضه خدا و اوليائش اولياء خدا، و دشمنانش دشمنان خدا نبرد با او نبرد با خدا و سازش با او سازش با خداى عز و جل است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 32
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:ولايت حضرت امير عليه السّلام همان ولايت خداوند است.و دوست داشتن او همان دوست داشتن خدا.و پيروى كردن از على عليه السّلام وظيفه الهى است.دوستان على دوستان خدا هستند و دشمنان على دشمنان خدا. جنگ با على،همان نبرد با پروردگار است و صلح و سازش با على صلح و سازش با خدا.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 61
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى الزوياني [اَلرُّويَانِيِّ] عَنْ عَبْدِ اَلْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْجَعْفَرِيِّ قَالَ سَمِعْتُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ يَقُولُ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَيِّدِ اَلْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ سَيِّدِ اَلشُّهَدَاءِ حُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَرَّ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِرَجُلٍ يَتَكَلَّمُ بِفُضُولِ اَلْكَلاَمِ فَوَقَفَ عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ يَا هَذَا إِنَّكَ تُمْلِي عَلَى حَافِظَيْكَ كِتَاباً إِلَى رَبِّكَ فَتَكَلَّمْ بِمَا يَعْنِيكَ وَ دَعْ مَا لاَ يَعْنِيكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 32 )
4 - سليمان بن جعفر جعفرى گويد از موسى بن جعفر شنيدم ميفرمود پدرم از پدرش از سيد عابدين على بن الحسين از سيد شهداء حسين بن على بن ابى طالب حديث كرد كه امير المؤمنين على بن ابى طالب بمردى گذشت كه سخن بيهوده ميگفت فرمود اى فلانى به راستى تو نامه اى بوسيله دو فرشته حافظ خود ديكته ميكنى بسوى پروردگارت سخن كن بدان چه فائده ات دارد و دم فرو بند از سخن بى فائده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 32
الأمالی (للصدوق)
4.سليمان بن جعفر از امام كاظم عليه السّلام و آن حضرت از سيد الشهداء عليه السّلام روايت مى كند: روزى على عليه السّلام در راهى به مردى برخورد كرد كه بيهوده سخن مى گفت.پس ايستاد و فرمود:در حقيقت تو دارى نامه اى به كمك فرشتگان كاتب خود ديكته مى كنى كه به جانب خدا مى رود.پس در راه سودمند بكوش و از بيهوده گويى زبان نگه دار.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 61
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَيْبٍ اَلنَّيْسَابُورِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلدِّهْقَانِ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ أَخِي شُعَيْبٍ اَلْعَقَرْقُوفِيِّ عَنْ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُحَدِّثُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَوْماً لِأَصْحَابِهِ أَيُّكُمْ يَصُومُ اَلدَّهْرَ فَقَالَ سَلْمَانُ رَحِمَهُ اَللَّهُ أَنَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ فَأَيُّكُمْ يُحْيِي اَللَّيْلَ قَالَ سَلْمَانُ أَنَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ فَأَيُّكُمْ يَخْتِمُ اَلْقُرْآنَ فِي كُلِّ يَوْمٍ فَقَالَ سَلْمَانُ أَنَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَغَضِبَ بَعْضُ أَصْحَابِهِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ سَلْمَانَ رَجُلٌ مِنَ اَلْفُرْسِ يُرِيدُ أَنْ يَفْتَخِرَ عَلَيْنَا مَعَاشِرَ قُرَيْشٍ قُلْتَ أَيُّكُمْ يَصُومُ اَلدَّهْرَ فَقَالَ أَنَا وَ هُوَ أَكْثَرَ أَيَّامِهِ يَأْكُلُ وَ قُلْتَ أَيُّكُمْ يُحْيِي اَللَّيْلَ فَقَالَ أَنَا وَ هُوَ أَكْثَرَ لَيْلَتِهِ نَائِمٌ وَ قُلْتَ أَيُّكُمْ يَخْتِمُ اَلْقُرْآنَ فِي كُلِّ يَوْمٍ فَقَالَ أَنَا وَ هُوَ أَكْثَرَ نَهَارِهِ صَامِتٌ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَهْ يَا فُلاَنُ أَنَّى لَكَ بِمِثْلِ لُقْمَانَ اَلْحَكِيمِ سَلْهُ فَإِنَّهُ يُنَبِّئُكَ فَقَالَ اَلرَّجُلُ لِسَلْمَانَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ أَ لَيْسَ زَعَمْتَ أَنَّكَ تَصُومُ اَلدَّهْرَ فَقَالَ نَعَمْ فَقَالَ رَأَيْتُكَ فِي أَكْثَرِ نَهَارِكَ تَأْكُلُ فَقَالَ لَيْسَ حَيْثُ تَذْهَبُ إِنِّي أَصُومُ اَلثَّلاَثَةَ فِي اَلشَّهْرِ وَ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « مَنْ جٰاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثٰالِهٰا » وَ أَصِلُ شَعْبَانَ بِشَهْرِ رَمَضَانَ فَذَلِكَ صَوْمُ اَلدَّهْرِ فَقَالَ أَ لَيْسَ زَعَمْتَ أَنَّكَ تُحْيِي اَللَّيْلَ فَقَالَ نَعَمْ - فَقَالَ أَنْتَ أَكْثَرَ لَيْلَتِكَ نَائِمٌ فَقَالَ لَيْسَ حَيْثُ تَذْهَبُ وَ لَكِنِّي سَمِعْتُ حَبِيبِي رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ بَاتَ عَلَى طُهْرٍ فَكَأَنَّمَا أَحْيَا اَللَّيْلَ كُلَّهُ فَأَنَا أَبِيتُ عَلَى طُهْرٍ فَقَالَ أَ لَيْسَ زَعَمْتَ أَنَّكَ تَخْتِمُ اَلْقُرْآنَ فِي كُلِّ يَوْمٍ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَأَنْتَ أَكْثَرَ أَيَّامِكَ صَامِتٌ فَقَالَ لَيْسَ حَيْثُ تَذْهَبُ وَ لَكِنِّي سَمِعْتُ حَبِيبِي رَسُولَ اَللَّهِ يَقُولُ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ مَثَلُكَ فِي أُمَّتِي مَثَلُ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » فَمَنْ قَرَأَهَا مَرَّةً قَرَأَ ثُلُثَ اَلْقُرْآنِ وَ مَنْ قَرَأَهَا مَرَّتَيْنِ فَقَدْ قَرَأَ ثُلُثَيِ اَلْقُرْآنِ وَ مَنْ قَرَأَهَا ثَلاَثاً فَقَدْ خَتَمَ اَلْقُرْآنَ فَمَنْ أَحَبَّكَ بِلِسَانِهِ فَقَدْ كَمَلَ لَهُ ثُلُثُ اَلْإِيمَانِ وَ مَنْ أَحَبَّكَ بِلِسَانِهِ وَ قَلْبِهِ فَقَدْ كَمَلَ ثُلُثَا اَلْإِيمَانِ وَ مَنْ أَحَبَّكَ بِلِسَانِهِ وَ قَلْبِهِ وَ نَصَرَكَ بِيَدِهِ فَقَدِ اِسْتَكْمَلَ اَلْإِيمَانَ وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ يَا عَلِيُّ لَوْ أَحَبَّكَ أَهْلُ اَلْأَرْضِ كَمَحَبَّةِ أَهْلِ اَلسَّمَاءِ لَكَ لَمَا عُذِّبَ أَحَدٌ بِالنَّارِ وَ أَنَا أَقْرَأُ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » فِي كُلِّ يَوْمٍ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ فَقَامَ وَ كَأَنَّهُ قَدْ أُلْقِمَ حَجَراً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 33 )
5 - روزى رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» باصحابش فرمود كدام شما همه عمر روزه ميدارد؟ سلمان عرضكرد من يا رسول اللّٰه، رسول خدا فرمود كدام شما همه را شب زنده دار است سلمان گفت من يا رسول اللّٰه فرمود كدام شما هر شب قرآن را ختم ميكند؟ سلمان گفت من يا رسول اللّٰه يكى از اصحاب آن حضرت خشم كرد و گفت يا رسول اللّٰه سلمان مردى عجمى است و ميخواهد بما قريش ببالد فرمودى كدام شما همه عمرش روزه ميدارد گفت من با اينكه بيشتر روزها را غذا ميخورد و فرمودى كدام شما همه شب بيدار است گفت من با اينكه بيشتر شبها خوابست و فرمودى كدام شما هر روز يك ختم قرآن ميخواند گفت من با اينكه بيشتر روزها خاموش است پيغمبر فرمود خاموش باش اى فلانى تو كجا و لقمان حكيم ؟ از او بپرس تا بتو خبر دهد آن مرد بسلمان گفت اى ابا عبد اللّٰه تو نگفتى همه روز روزه اى گفت چرا گفت من ديدم بيشتر روزها غذا ميخورى ؟ گفت چنان هست كه تو گمان بردى، من در هر ماه سه روز روزه ميدارم و خداى عز و جل فرمايد هر كه يك حسنه آرد ده برابر آن دارد و روزه شعبان را بماه رمضان وصل ميكنم و اين روزه عمرانه مى شود گفت تو گمان نكردى كه همه شب بيدارى ؟ گفت چرا، گفت تو بيشتر شبها در خوابى گفت چنان نيست كه گمان بردى ولى من از دوستم رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» شنيدم ميفرمود هر كه با وضوء بخوابد گويا همه شب را احياء كرده است و من هميشه با وضوء ميخوابم گفت گمان نكردى كه هر روز همه قرآن را ميخوانى ؟ گفت چرا، گفت تو بيشتر روز را خاموشى گفت چنان نيست كه تو فهميدى ولى من از دوستم رسول خدا شنيدم بعلى «عليه السّلام» ميفرمود اى ابا الحسن مثل تو در امتم مثل«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ
» است هر كه يك بارش بخواند ثلث قرآن را خوانده و هر كه دو بارش بخواند دو ثلث قرآن را خوانده و هر كه سه بارش بخواند همه قرآن را خوانده (اى على) هر كه تو را بزبانش دوست دارد ثلث ايمان را دارد و هر كه بزبان و دلش دوستت دارد دو ثلث ايمان دارد و هر كه بزبان و دل دوستت دارد و با دست خود ياريت كند ايمانش كاملست سوگند بدان كه مرا به حق فرستاده اى على اگر همه اهل زمين تو را دوست داشتند چنان كه اهل آسمانت دوست دارند خدا احدى را بدوزخ عذاب نميكرد من هر روز سه بار«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ
» ميخوانم آن مرد معترض برخاست و گويا سنگى در دهانش افكنده بود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 33
الأمالی (للصدوق)
5.ابى بصير از امام صادق عليه السّلام و آن حضرت از پدران خود نقل مى كند:روزى حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله به ياران خود فرمود:كدام يك از شما تمام عمر خود در روزه گرفتن است ؟ سلمان گفت:من،اى پيامبر خدا!فرمود:كدام يك از شما تمام عمر شب زنده دار است ؟ سلمان گفت:من،اى پيامبر خدا!فرمود:كدام يك از شما روزانه يك ختم قرآن دارد؟ سلمان گفت:من،اى رسول خدا.آن گاه يكى از اصحاب برآشفته شد و گفت:اين مرد پارسى مى خواهد به ما قوم قريش فخر بفروشد.فرموديد:كدام يك از شما تمام عمر روزه دار است ؟سلمان گفت:من با اين كه بيشتر روزها غذا مى خورد.فرموديد:كدام يك از شما در عمر شب زنده دار است ؟سلمان گفت من.درحالى كه بيشتر شب ها در خواب است. فرموديد:چه كسى هرروز يك ختم قرآن دارد؟گفت من.درحالى كه بيشتر روزها ساكت است.پيامبر فرمود:اى فلان!خاموش باش.سلمان مثل لقمان حكيم است.از او جويا شو تا تو را آگاه كند.آن مرد عرب گفت:اى سلمان!تو نگفتى همه روز روزه دارى ؟گفت چرا. عرب گفت:من خودم ديدم كه بيشتر روزها غذا مى خورى.سلمان گفت:چنين نيست كه تو مى پندارى.اما من در هرماه سه روز روزه مى گيرم.خدا مى فرمايد كه هركس يك كار نيك آورد،ده برابر پاداش دارد.وقتى روزه شعبان را به رمضان برسانم من يك عمر روزه گرفته ام.عرب گفت:تو نگفتى كه شب ها بيدار مى مانى ؟گفت:چرا.عرب گفت:تو كه بيشتر شب ها در خوابى.سلمان گفت:چنين نيست كه تو مى پندارى.من از دوستم پيامبر شنيدم كه فرمود:هركه به هنگام خواب وضو داشته باشد،گويى شب زنده دار است و من شب ها با وضو مى خوابم.عرب گفت:تو نگفتى كه هرروز يك قرآن ختم مى كنى ؟گفت چرا.عرب گفت:چطور؟تو كه بيشتر روزها ساكت هستى.سلمان گفت: چنين نيست كه تو فكر مى كنى.من از دوستم پيامبر شنيدم كه به على عليه السّلام مى فرمود:اى ابو الحسن!تو به قل هو اللّه احد مى مانى.هركه يك نوبت سوره توحيد را بخواند،ثلث قرآن را تلاوت كرده و هركه دوبار بخواند،دو ثلث قرآن را،و هركه سه بار بخواند تمام قرآن را.اى على!هركس در سخن اظهار دوستى با تو كند،يك سوم ايمان را دارد و هر كس اظهار دوستى در زبان و دل داشته باشد،دو سوم ايمان را،و هركس به زبان و دل و دست تو را دوست داشته و به تو كمك رساند،تمام ايمان را دارد.سوگند،به كسى كه مرا به حق فرستاده،اگر تمام اهل زمين تو را دوست بدارند،چنان كه اهل آسمان تو را دوست دارند،خداوند هيچ كس را گرفتار عذاب دوزخ نمى كرد.آن گاه سلمان گفت:من هرروز سه نوبت سوره توحيد را مى خوانم.مرد عرب بلند شد.او چنان آشفته بود كه گويى پاره سنگى در دهان او بود و ديگر چيزى نگفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 63
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 33
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ : كَانَتِ اَلْفُقَهَاءُ وَ اَلْحُكَمَاءُ إِذَا كَاتَبُوا بَعْضُهُمْ بَعْضاً كَتَبُوا بِثَلاَثٍ لَيْسَ مَعَهُنَّ رَابِعَةٌ مَنْ كَانَتِ اَلْآخِرَةُ هَمَّهُ كَفَاهُ اَللَّهُ هَمَّهُ مِنَ اَلدُّنْيَا وَ مَنْ أَصْلَحَ سَرِيرَتَهُ أَصْلَحَ اَللَّهُ عَلاَنِيَتَهُ وَ مَنْ أَصْلَحَ فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَصْلَحَ اَللَّهُ لَهُ فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلنَّاسِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 34 )
6 - امير المؤمنين «عليه السّلام» فرمود شيوه فقها و حكما اين بود كه در نگارشات خود بهم سه چيز مينوشتند و چهارمى نداشت. 1 - هر كه هم خود را آخرتش كند خدا هم دنيايش را كفايت كند. 2 - هر كه درونش را اصلاح كند خدا برونش را اصلاح كند. 3 - هر كه ميان خود و خدا را اصلاح كند خدا ميان او و خلق را اصلاح نمايد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 34
الأمالی (للصدوق)
6.امير مومنان عليه السّلام فرمود:حكيمان به هنگام نوشتن نامه براى يكديگر سه سفارش مى نوشتند و سفارش چهارمى نداشتند:نخست مى نوشتند هركس كه آخرت هدف او باشد،خدا دنياى او را تأمين مى كند.ديگر اين كه،هركس باطن خود را اصلاح كند، خداوند نيز ظاهر او را اصلاح مى كند.و سوم اين كه هركس رابطه خود و خدا را شايسته كند،خداوند رابطه او و مردم را شايسته مى سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 65
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 34
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَيْسَ يَتْبَعُ اَلرَّجُلَ بَعْدَ مَوْتِهِ مِنَ اَلْأَجْرِ إِلاَّ ثَلاَثُ خِصَالٍ صَدَقَةٌ أَجْرَاهَا فِي حَيَاتِهِ فَهِيَ تَجْرِي بَعْدَ مَوْتِهِ وَ سُنَّةٌ سَنَّهَا هُدًى فَهِيَ تُعْمَلُ بِهَا بَعْدَ مَوْتِهِ وَ وَلَدٌ صَالِحٌ يَسْتَغْفِرُ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 35 )
7 - امام صادق فرمود پس از مرگ اجرى دنبال كسى نرود جر از سه عمل صدقه جاريه، روش هدايتى كه نهاده و پس از مرگش بدان عمل شود، فرزند صالحى كه برايش آمرزشخواهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 35
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:پس از مرگ،پاداش به سراغ انسان نمى رود،مگر به خاطر سه كار او.نخست صدقه اى كه زمان زنده بودنش جريان داشته است.دوم،سنت درستى كه به يادگار گذاشته است و سوم،فرزند شايسته اى كه براى او طلب آمرزش مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 65
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 35
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ ثاثانة [نَاتَانَةَ] رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سَلَمَةَ اَلْأَهْوَازِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو اَلْحُسَيْنِ عَلِيُّ بْنُ مُعَلًّى اَلْأَسَدِيُّ قَالَ أُنْبِئْتُ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ بِقَاعاً تُسَمَّى اَلْمُنْتَقِمَةَ فَإِذَا أَعْطَى اَللَّهُ عَبْداً مَالاً لَمْ يُخْرِجْ حَقَّ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ سَلَّطَ اَللَّهُ عَلَيْهِ بُقْعَةً مِنْ تِلْكَ اَلْبِقَاعِ فَأَتْلَفَ ذَلِكَ اَلْمَالَ فِيهَا ثُمَّ مَاتَ وَ تَرَكَهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 35 )
8 - أبو الحسين اسدى گويد از امام صادق بمن خبر رسيد كه براى خدا بقعه ها است بنام منتقمه چون خدا مالى به بنده اى دهد و حق خداى عز و جل را از آن بيرون نكند خدا يكى از آن بقعه ها را بر او مسلط سازد تا آن مال را در آن تلف كند و سپس بميرد و آن را بجا گذارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 35
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:براى خداوند بقعه هايى به نام«بقاع منتقمه»وجود دارد.هر گاه كسى از ثروتى كه خدا به او داده،حق او را نپردازد،يكى از آن بقاع بر او مسلط مى شود تا آن ثروت را به هدر دهد و بى آن كه خود نصيب ببرد،مى ميرد و آن را ترك مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 65
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ وَ سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عِمْرَانَ بْنِ مُوسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ فُضَيْلٍ عَنْ غروان [غَزْوَانَ] اَلضَّبِّيِّ قَالَ أَخْبَرَنِي عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ إِسْحَاقَ عَنِ اَلنُّعْمَانِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَنَا حُجَّةُ اَللَّهِ وَ أَنَا خَلِيفَةُ اَللَّهِ وَ أَنَا صِرَاطُ اَللَّهِ وَ أَنَا بَابُ اَللَّهِ وَ أَنَا خَازِنُ عِلْمِ اَللَّهِ وَ أَنَا اَلْمُؤْتَمَنُ عَلَى سِرِّ اَللَّهِ وَ أَنَا إِمَامُ اَلْبَرِّيَّةِ بَعْدَ خَيْرِ اَلْخَلِيقَةِ مُحَمَّدٍ نَبِيِّ اَلرَّحْمَةِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 35 )
9 - امير المؤمنين فرمود منم حجت اللّٰه خليفة اللّٰه باب اللّٰه منم خزانه دار علم خدا و امين سر خدا منم امام خلق پس از بهترين مردم محمد نبى رحمت «صلّى اللّه عليه و آله».
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 35
الأمالی (للصدوق)
9.امير مومنان عليه السّلام فرمود:من،پس از بهترين آنان يعنى حضرت رحمت صلّى اللّه عليه و آله،حجت خدا،جانشين خدا،دروازۀ رحمت خدا،خزانه دار دانش حق،امانت دار اسرار خدا و پيشواى مردمان هستم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 65
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي سُلَيْمَانُ بْنُ مُقْبِلٍ اَلْمَدِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ فِي قُبَا وَ عِنْدَهُ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَلَمَّا بَصُرَ بِي تَهَلَّلَ وَجْهُهُ وَ تَبَسَّمَ حَتَّى نَظَرْتُ إِلَى بَيَاضِ أَسْنَانِهِ تَبْرُقُ ثُمَّ قَالَ إِلَيَّ يَا عَلِيُّ إِلَيَّ يَا عَلِيُّ فَمَا زَالَ يُدْنِينِي حَتَّى أَلْصَقَ فَخِذِي بِفَخِذِهِ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي أَقْبَلَتْ إِلَيْكُمُ اَلرَّحْمَةُ بِإِقْبَالِ عَلِيٍّ أَخِي إِلَيْكُمْ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي إِنَّ عَلِيّاً مِنِّي وَ أَنَا مِنْ عَلِيٍّ رُوحُهُ مِنْ رُوحِي وَ طِينَتُهُ مِنْ طِينَتِي وَ هُوَ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي مَنْ أَطَاعَهُ أَطَاعَنِي وَ مَنْ وَافَقَهُ وَافَقَنِي وَ مَنْ خَالَفَهُ خَالَفَنِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 35 )
10 - امير المؤمنين فرمود در قبا حضور پيغمبر رسيدم و چند تن از اصحابش شرف حضور داشتند چون مرا ديد چهره اش شاد شد و لبخند زد، سپيدى دندانهايش را مانند برق ديدم سپس فرمود نزد من بيا اى على نزد من بيا و مرا بخود نزديك كرد تا رانم برانش چسبيد سپس رو باصحابش فرمود اى گروه اصحاب من با آمدن برادرم على بسوى اصحاب من رحمت بشما رو آورد و به راستى على از منست و من از على جانش از جان منست و گلش از گلم او برادرم و وصى و خليفه بر امت منست در زندگى من و پس از مرگم هر كه فرمانش برد فرمانم برده و هر كه موافقت او كند موافق منست و مخالفش مخالف من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 35
الأمالی (للصدوق)
10.على عليه السّلام فرمود:در مسجد قبا نزد پيامبر رسيدم كه برخى ياران ايشان نيز آن جا بودند.پيامبر كه مرا ديد شاد گشته و لبخند زد چنان كه دندان هاى سفيدش ظاهر شد. فرمود:اى على!جلو بيا.بعد مرا چنان به خود نزديك كرد كه پايم به پاى حضرت چسبيده بود.سپس رو به اصحاب فرمود:اى ياران!اينك با آمدن على،رحمت الهى به جانب شما آمده است و بى گمان على از من است و من از على.جان على از جان من است و گل او از گل من.على برادر و وصى و جانشين من در امتم است.چه در حيات من و چه پس از حيات من.هركه از على فرمان ببرد از من فرمان برده و هركس با او همراه باشد،مرا همراهى كرده است.مخالفت على مخالفت با من است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 67
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيُّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبَانُ بْنُ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَحْيَا حَيَاتِي وَ يَمُوتَ مِيتَتِي وَ يَدْخُلَ جَنَّةَ عَدْنٍ مَنْزِلِي فَكَانَ يَتَمَسَّكُ قَضِيباً غَرَسَهُ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ - « ثُمَّ قٰالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ » فَلْيَتَوَلَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ وَ لْيَأْتَمَّ بِالْأَوْصِيَاءِ مِنْ وُلْدِهِ فَإِنَّهُمْ عِتْرَتِي خُلِقُوا مِنْ طِينَتِي إِلَى اَللَّهِ أَشْكُو أَعْدَاءَهُمْ مِنْ أُمَّتِي اَلْمُنْكِرِينَ لِفَضْلِهِمُ اَلْقَاطِعِينَ فِيهِمْ صِلَتِي وَ اَيْمُ اَللَّهِ لَتُقْتَلَنَّ اِبْنِي بَعْدِي اَلْحُسَيْنُ لاَ أَنَالَهُمُ اَللَّهُ شَفَاعَتِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 36 )
11 - رسول خدا فرمود هر كه شاد است بزندگى من زنده باشد و بمرگ من بميرد و در جنت عدن به منزل من درآيد و نهالى كه خدايش كاشته بچسبد و باو بگويد باش تا باشد بايد دوستدار على بن ابى طالب باشد و اوصياء از فرزندانش را پيروى كند زيرا آنان عترت منند و از گل من آفريده شده اند و از دشمنانشان بخدا شكوه كنم كه منكر فضل آنهايند و قطع صله آن ها كنند و بخدا كه پس از من فرزندم حسين كشته شود و خدا شفاعتم را از آنها دريغ دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 36
الأمالی (للصدوق)
11.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس دوست دارد با زندگى ام،زندگى كند و با مرگم جان دهد،و در بهشت برين به جايگاه من وارد شود و نهالى كه خدا باغبان آن است،بگيرد و به او گفته شود:باش تا بماند،او بايد دوست دار على عليه السّلام باشد و جانشينان از نسل او را پيروى كند.زيرا آنان خاندان من هستند و از سرشت من آفريده شده اند.سپس از دشمنان تان نزد پروردگار شكايت مى كنم كه فضيلت آنان را انكار مى كنند و پيوندشان را با آنان قطع مى كنند.به خدا سوگند كه پس از من،حسين،فرزندم را خواهند كشت؛خدا آنان را از شفاعتم محروم كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 67
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 36
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ سَيْفٍ اَلتَّمَّارِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ اَلْعَبْدَ لَفِي فُسْحَةٍ مِنْ أَمْرِهِ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ أَرْبَعِينَ سَنَةً فَإِذَا بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى مَلَكَيْهِ أَنِّي قَدْ عَمَّرْتُ عَبْدِي عُمُراً فَغَلِّظَا وَ شَدِّدَا وَ تَحَفَّظَا وَ اُكْتُبَا عَلَيْهِ قَلِيلَ عَمَلِهِ وَ كَثِيرَهُ وَ صَغِيرَهُ وَ كَبِيرَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 36 )
ده روز از شعبان مانده سال 3671 - امام صادق فرمود هر كس تا چهل سالگى راه دستى دارد و چون باين سن رسيد خدا بفرشتگانش وحى كند كه بنده مرا عمرى دادم بر او سخت گيريد و درشتى كنيد و پاسش داريد و كم و زياد و خرد و درشت عملش را بنويسيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 36
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس كه به سن چهل سالگى نزديك شد،خداوند به فرشتگان خود مى گويد:بنده ام را عمرى بخشيدم.اينك سخت مراقب او باشيد و كم و زياد و اعمال كوچك و بزرگ او را ثبت كنيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 69
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ سُئِلَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « أَ وَ لَمْ نُعَمِّرْكُمْ مٰا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَنْ تَذَكَّرَ » فَقَالَ تَوْبِيخٌ لاِبْنِ ثَمَانِيَ عَشْرَةَ سَنَةً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 37 )
از امام صادق پرسيدند از قول خداى عز و جل (فاطر 37) آيا بشما عمرى نداديم كه متذكر در آن تذكر يابد؟ فرمود سرزنش هيجده ساله است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 37
الأمالی (للصدوق)
از امام پرسيدند كه مراد از قول خدا كه فرمود:
أَ وَ لَمْ نُعَمِّرْكُمْ مٰا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَنْ تَذَكَّرَ
«آيا شما را عمرى نداديم كه هوشياران در آن هوشيار شوند»؟چيست ؟حضرت فرمود:خداوند افراد هيجده ساله را توبيخ كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 69
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 37
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ اَلْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْمُؤَدِّبِ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ خَالِدٍ اَلْقَلاَنِسِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : يُؤْتَى بِشَيْخٍ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَيُدْفَعُ إِلَيْهِ كِتَابُهُ ظَاهِرُهُ مِمَّا يَلِي اَلنَّاسَ لاَ يَرَى إِلاَّ مَسَاوِيَ فَيَطُولُ ذَلِكَ عَلَيْهِ فَيَقُولُ يَا رَبِّ أَ تَأْمُرُنِي إِلَى اَلنَّارِ فَيَقُولُ اَلْجَبَّارُ جَلَّ جَلاَلُهُ يَا شَيْخُ أَنَا أَسْتَحِي أَنْ أُعَذِّبَكَ وَ قَدْ كُنْتَ تُصَلِّي لِي فِي دَارِ اَلدُّنْيَا اِذْهَبُوا بِعَبْدِي إِلَى اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 37 )
2 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود پيره مردى را روز قيامت بياورند و نامه عملش را بدستش دهند و از برونش كه بسوى مردم است جز بدى ديده نشود و بر او بسيار ناگوار گذرد و ميگويد پروردگارم فرمائى بدوزخ روم جبار جل جلاله ميفرمايد اى پيرمرد من شرم دارم كه تو را عذاب كنم با اينكه در دنيا نماز ميخواندى، بنده مرا ببهشت بريد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 37
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيرمردى را در روز قيامت خواهند آورد و نامه عملش را به گونه اى به دستش مى دهند كه مردم از بيرون نامه،كردار بدش را خواهند ديد و او از اين وضع ناگوار رنج مى برد و مى گويد:خدايا!مرا روانه جهنم كن،خدا مى فرمايد:اى شيخ!مرا شرم مى آيد كه تو را دچار عذاب سازم چرا كه در دنيا اهل نماز بودى.سپس فرمان مى دهد كه بنده ام را روانه بهشت سازيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 69
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَرَ اَلْعَدَنِيِّ بِمَكَّةَ عَنْ أَبِي اَلْعَبَّاسِ بْنِ حَمْزَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ سَوَّارٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَاصِمٍ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ وَرْدَانَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْمُؤْمِنُ إِذَا مَاتَ وَ تَرَكَ وَرَقَةً وَاحِدَةً عَلَيْهَا عِلْمٌ تَكُونُ تِلْكَ اَلْوَرَقَةُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ سِتْراً فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلنَّارِ وَ أَعْطَاهُ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِكُلِّ حَرْفٍ مَكْتُوبٍ عَلَيْهَا مَدِينَةً أَوْسَعَ مِنَ اَلدُّنْيَا سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ يَقْعُدُ سَاعَةً عِنْدَ اَلْعَالِمِ إِلاَّ نَادَاهُ رَبُّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَلَسْتَ إِلَى حَبِيبِي وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لَأَسْكَنْتُكَ اَلْجَنَّةَ مَعَهُ وَ لاَ أُبَالِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 37 )
3 - رسول خدا فرمود هر مؤمنى بميرد و يك ورق از او بماند كه دانشى بر آن باشد ورقه روز قيامت ميان او و دوزخ پرده شود و خداى تبارك و تعالى بهر حرفى كه در آن نوشته است شهرى او دهد كه هفت برابر دنيا باشد مؤمنى نباشد كه يك ساعت نزد عالمى نشيند جز آنكه پروردگارش عز و جل ندا كند نزد حبيبم نشستى بعزت و جلالم سوگند تو را با او ساكن بهشت كنم و و باك ندارم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 37
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:زمانى كه مومن از دنيا برود و از او يك ورق دانش باقى بمانده،آن ورق در روز قيامت فاصله ميان او و دوزخ خواهد شد.خداوند به ازاى هرحرف از آن نوشته،شهرى در بهشت نصيب او مى كند كه هفت برابر دنياست.همچنين اگر مؤمنى ساعتى نزد عالمى بماند،پروردگارش مى گويد:تو نزد حبيب من نشستى.به عزت و جلال خودم سوگند كه تو را همراه او در بهشت قرار خواهم داد و ابايى ندارم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 69
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ اَلْمُكَتِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى اَلْحَبَّالُ اَلطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْخَشَّابُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مِحْصَنٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ اَلنَّاسَ يَعْبُدُونَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى ثَلاَثَةِ أَوْجُهٍ فَطَبَقَةٌ يَعْبُدُونَهُ رَغْبَةً فِي ثَوَابِهِ فَتِلْكَ عِبَادَةُ اَلْحُرَصَاءِ وَ هُوَ اَلطَّمَعُ وَ آخَرُونَ يَعْبُدُونَهُ خَوْفاً مِنَ اَلنَّارِ فَتِلْكَ عِبَادَةُ اَلْعَبِيدِ وَ هِيَ رَهْبَةٌ وَ لَكِنِّي أَعْبُدُهُ حُبّاً لَهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَتِلْكَ عِبَادَةُ اَلْكِرَامِ وَ هُوَ اَلْأَمْنُ لِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ » وَ لِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ « قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اَللّٰهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اَللّٰهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ » فَمَنْ أَحَبَّ اَللَّهَ أَحَبَّهُ اَللَّهُ وَ مَنْ أَحَبَّهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ كَانَ مِنَ اَلْآمِنِينَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 38 )
4 - امام صادق فرمود مردم خداى عز و جل را بسه روش بپرستيدند يك طبقه براى رغبت در ثواب اين پرستش حريصانست و بر اساس طمع است و ديگرى از ترس دوزخ اين عبادت بنده ها است و از ترس است ولى من از دوستى او را بپرستم اين عبادت كريمانست و مايه آسودگيست براى گفته او عز و جل (سوره نمل 89) و براى گفته خداى عز و جل (سوره آل عمران 31) بگو اگر شما دوست داريد خدا را پيرو من باشيد تا خدا شما را دوست دارد و گناهانتان را بيامرزد و هر كه خدا را دوست دارد خدايش دوستدارد و هر كه را خدا دوست دارد از آسودگانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 38
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:مردمان،در پرستش خداوند سه دسته اند:نخست كسانى كه به خاطر پاداش عبادت كرده اند كه پرستش حريصان برپايه طمع است.دسته ديگرى از هراس دوزخ عبادت كرده اند كه عبادت بندگان است.ولى عبادت من از محبت است و اين پرستش كريمان است و سبب ايمنى در آخرت است چرا كه قول خداوند است كه فرمود:
وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ
«آنها از هراس روز قيامت در امان نخواهند بود».(نمل/89) و نيز قول ديگرش كه فرمود:
إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اَللّٰهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اَللّٰهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ
(آل عمران/31)اگر شما خدا را دوست مى داريد،از من پيروى كنيد تا خدا شما را دوست داشته باشد و گناهان شما را بيامرزد.
پس هركس خدا را دوست داشته باشد،محبوب خداوند است.و هركه محبوب خدا باشد،آسوده خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 71
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 38
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي زِيَادٍ اَلنَّهْدِيِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ وَهْبٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ: حَسْبُ اَلْمُؤْمِنِ مِنَ اَللَّهِ نُصْرَةً أَنْ يَرَى عَدُوَّهُ يَعْمَلُ بِمَعَاصِي اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 38 )
5 - امام صادق فرمود براى يارى مؤمن از طرف خدا همين بس كه به بيند دشمنش خدا را نافرمانى ميكند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 38
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:در يارى رساندن مؤمن از سوى خداوند،همين بس است كه او ببيند دشمنش به نافرمانى خداوند مشغول است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 71
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْمُؤَدِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ بَشَّارٍ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ اَلدِّهْقَانِ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ اَلْوَاسِطِيِّ عَنْ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ بْنِ أَبِي اَلْعَلاَءِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ ظَرِيفٍ اَلْخَفَّافِ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَا خَلِيفَةُ رَسُولِ اَللَّهِ وَ وَزِيرُهُ وَ وَارِثُهُ أَنَا أَخُو رَسُولِ اَللَّهِ وَ وَصِيُّهُ وَ حَبِيبُهُ أَنَا صَفِيُّ رَسُولِ اَللَّهِ وَ صَاحِبُهُ أَنَا اِبْنُ عَمِّ رَسُولِ اَللَّهِ وَ زَوْجُ اِبْنَتِهِ وَ أَبُو وُلْدِهِ وَ أَنَا سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ وَ وَصِيُّ سَيِّدِ اَلنَّبِيِّينَ أَنَا اَلْحُجَّةُ اَلْعُظْمَى وَ اَلْآيَةُ اَلْكُبْرَى وَ اَلْمَثَلُ اَلْأَعْلَى وَ بَابُ اَلنَّبِيِّ اَلْمُصْطَفَى أَنَا اَلْعُرْوَةُ اَلْوُثْقَى وَ كَلِمَةُ اَلتَّقْوَى وَ أَمِينُ اَللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ عَلَى أَهْلِ اَلدُّنْيَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 38 )
6 - از اصغ بن نباته كه گفت امير المؤمنين فرمود منم خليفه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» و وزيرش و وارثش منم برادر رسول خدا و وصيش و حبيبش منم برگزيده رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» و صاحب او منم عموزاده رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» و شوهر دخترش و پدر فرزندانش منم سيد اوصياء و وصى سيد انبياء من حجت عظمى و آيت كبرى و مثل اعلى و باب پيغمبر مصطفى منم عروه وثقى و كلمه تقوى و امين خداى تعالى و ذكره بر اهل دنيا.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 38
الأمالی (للصدوق)
6.اصبغ بن نباته مى گويد:من،على عليه السّلام فرمود:جانشين پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله و وزير و وارث و برادر و وصى رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله هستم و نيز حبيب و دوست و پسر عم و همسر دختر و پدر فرزندان او هستم.و همچنين سرور اوصياء و وصى سرور انبيا،و حجت بزرگ و آيت كبرا و مثل اعلى و باب علم پيامبر مصطفى،و ريسمان محكم و كلمه تقوى و امين خداوند و ذكر او در ميان مردمان دنيا هستم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 71
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ هَارُونَ بْنِ اَلْجَهْمِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا جَاهَرَ اَلْفَاسِقُ بِفِسْقِهِ فَلاَ حُرْمَةَ لَهُ وَ لاَ غِيبَةَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 39 )
7 - امام صادق فرمود چون فاسق فسق خود را آشكار كرد غيبت ندارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 39
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:هرگاه يك تبهكار،تبهكارى اش را آشكار كرد،او غيبت ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 73
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 39
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْخَزَّازِ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَتَانِي جَبْرَئِيلُ مِنْ قِبَلِ رَبِّي جَلَّ جَلاَلُهُ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ لَكَ بَشِّرْ أَخَاكَ عَلِيّاً بِأَنِّي لاَ أُعَذِّبُ مَنْ تَوَلاَّهُ وَ لاَ أَرْحَمُ مَنْ عَادَاهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 39 )
8.رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:جبرئيل از جانب حق به سراغم آمد و گفت:اى محمد! خداوند درود بر تو فرستاده و مى فرمايد به برادرت على بشارت ده كه هركس او را دوست داشته باشد،او را عذاب نخواهم داد،اما به كسى كه على را دشمن داشته باشد،رحم نمى كنم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 73
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
8 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود جبرئيل از طرف خداى جليل جل جلاله نزد من آمد و گفت اى محمد خداى جل جلاله بتو سلام ميرساند و ميفرمايد برادرت على را مژده بده كه هر كه دوستش دارد من عذابش نكنم و هر كه دشمنش دارد ترحم نكنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 39
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْأَسَدِيُّ اَلْبَرْدَعِيُّ قَالَ حَدَّثَتْنَا رُقَيَّةُ بِنْتُ إِسْحَاقَ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ أَبِيهَا عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ تَزُولُ قَدَمَا عَبْدٍ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ أَرْبَعٍ عَنْ عُمُرِهِ فِيمَا أَفْنَاهُ وَ شَبَابِهِ فِيمَا أَبْلاَه وَ عَنْ مَالِهِ مِنْ أَيْنَ كَسَبَهُ وَ فِيمَا أَنْفَقَهُ وَ عَنْ حُبِّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 39 )
9 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود در روز قيامت بنده اى گام بر ندارد تا از چهار چيز پرسش شود از عمرش كه در چه گذرانده و از جوانى اش كه در چه بسر رسانده و از مالش كه از كجا آورده و از دوستى ما خانواده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 39
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در قيامت بنده اى قدم بر نخواهد داشت،مگر آن كه درباره چهار چيز از او سؤال شود:از عمر او كه در چه راهى سپرى كرده ؟از جوانى او كه چگونه گذشته است ؟از ثروت او كه از چه راهى جمع شده است ؟و از ولايت ما اهل بيت عليهم السّلام.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 73
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ بُهْلُولٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ صَالِحِ بْنِ أَبِي سَلَمَةَ اَلنَّصِيبِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ أَبِي بِشْرٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: كُنْتُ عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَقْبَلَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ هَذَا سَيِّدُ اَلْعَرَبِ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَ لَسْتَ سَيِّدَ اَلْعَرَبِ قَالَ أَنَا سَيِّدُ وُلْدِ آدَمَ وَ عَلِيٌّ سَيِّدُ اَلْعَرَبِ فَقُلْتُ وَ مَا اَلسَّيِّدُ قَالَ مَنِ اُفْتُرِضَتْ طَاعَتُهُ كَمَا اُفْتُرِضَتْ طَاعَتِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 39 )
10 - عايشه گويد حضور رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» بودم كه على بن ابى طالب آمد و آن حضرت فرمود اين سيد عربست گفتم يا رسول اللّٰه تو سيد عرب نيستى ؟ فرمود من سيد اولاد آدمم و على سيد عرب گفتم سيد يعنى چه ؟ گفت كسى كه طاعتش فرض است چون طاعت من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 40
الأمالی (للصدوق)
10.عايشه مى گويد:نزد پيامبر بودم كه على بن ابى طالب وارد شد.پيامبر فرمود:اين سرور عرب است.گفتم:اى پيامبر خدا تو سرور عرب نيستى ؟فرمود من سرور فرزندان آدم هستم و على سرور عرب.پرسيدم:سيّد(سرور)چيست ؟فرمود:كسى كه اطاعتش واجب باشد،همانگونه كه اطاعت من واجب است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 73
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْقَاضِي اَلْعَلَوِيُّ اَلْعَبَّاسِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلنَّاصِرُ قَدَّسَ اَللَّهُ رُوحَهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ رُشْدٍ عَنْ عَمِّهِ أَبِي مَعْمَرٍ سَعِيدِ بْنِ خُثَيْمٍ عَنْ أَخِيهِ مَعْمَرٍ قَالَ: كُنْتُ جَالِساً عِنْدَ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَجَاءَ زَيْدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَأَخَذَ بِعِضَادَتَيِ اَلْبَابِ فَقَالَ لَهُ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَمِّ أُعِيذُكَ بِاللَّهِ أَنْ تَكُونَ اَلْمَصْلُوبَ بِالْكُنَاسَةِ فَقَالَتْ لَهُ أُمُّ زَيْدٍ وَ اَللَّهِ مَا يَحْمِلُكَ عَلَى هَذَا اَلْقَوْلِ غَيْرُ اَلْحَسَدِ لاِبْنِي فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا لَيْتَهُ حَسَداً يَا لَيْتَهُ حَسَداً ثَلاَثاً ثُمَّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَنَّهُ يَخْرُجُ مِنْ وُلْدِهِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ زَيْدٌ يُقْتَلُ بِالْكُوفَةِ وَ يُصْلَبُ بِالْكُنَاسَةِ يُخْرَجُ مِنْ قَبْرِهِ نَبْشاً تُفَتَّحُ لِرُوحِهِ أَبْوَابُ اَلسَّمَاءِ يَبْتَهِجُ بِهِ أَهْلُ اَلسَّمَاوَاتِ يُجْعَلُ رُوحُهُ فِي حَوْصَلَةِ طَيْرٍ أَخْضَرَ يَسْرَحُ فِي اَلْجَنَّةِ حَيْثُ يَشَاءَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 40 )
11 - معمر گويد حضور امام صادق نشسته بودم كه زيد بن على بن الحسين آمد و دو پشته در خانه را گرفت امام صادق فرمود عمو جانم تو را بخدا پناه دهم كه همان بدار زده كناسه باشى مادر زيد گفت بخدا حسد تو را باين گفتار وادارد براى پسرم فرمود كاش از حسد بود كاش از حسد بود تا سه بار سپس فرمود پدرم از جدم برايم روايت كرده كه از اولادش زيد نامى خروج كند و در كوفه كشته شود و در كناسه بدار رود و از گورش بر آورند براى روحش درهاى آسمان گشوده گردد و اهل آسمانها بدو شاد گردند جانش را در گلوگاه پرنده اى نهند تا او را در هر جاى بهشت خواهد گردش دهد،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 40
الأمالی (للصدوق)
11.معمر مى گويد:نزد امام صادق عليه السّلام بوديم كه زيد بن على عليه السّلام وارد شد و دو طرف در خانه را گرفت.امام فرمود:عمو جان به خدا پناه مى برم كه تو همان كسى باشى كه در كناسه كوفه بدار خواهند آويخت.مادر زيد گفت:به خدا بر او حسد ورزيدى كه اين سخن را گفتى.امام سه بار فرمود:كاش رشك مى ورزيدم.به خدا سوگند،پدرم از جدم روايت كرده كه از فرزندان او شخصى به نام زيد عليه خليفه شورش خواهد كرد و در كوفه كشته مى شود.او را از قبرش بيرون مى آورند درحالى كه درهاى آسمان به روى اش باز شود و ساكنان آسمانها از ديدن او شاد خواهند شد.آن گاه جان او را در گلوگاه پرنده اى مى گذارند تا او را در جاى جاى بهشت بگردانند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 73
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 40
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا اَلْأَشْعَثُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلضَّبِّيُّ قَالَ حَدَّثَنِي شُعَيْبُ بْنُ عُمَرَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَابِرٍ اَلْجُعْفِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ عِنْدَهُ زَيْدٌ أَخُوهُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَدَخَلَ عَلَيْهِ مَعْرُوفُ بْنُ خَرَّبُوذَ اَلْمَكِّيُّ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا مَعْرُوفُ أَنْشِدْنِي مِنْ طَرَائِفِ مَا عِنْدَكَ فَأَنْشَدَهُ لَعَمْرُكَ مَا إِنْ أَبُو مَالِكٍبِوَانٍ وَ لاَ بِضَعِيفٍ قُوَاهُ وَ لاَ بِأَلَدَّ لَدَى قَوْلِهِيُعَادِي اَلْحَكِيمَ إِذَا مَا نَهَاهُ وَ لَكِنَّهُ سَيِّدٌ بَارِعٌكَرِيمُ اَلطَّبَائِعِ حُلْوٌ ثَنَاهُ إِذَا سُدْتَهُ سُدْتَ مِطْوَاعَةًوَ مَهْمَا وَكَلْتَ إِلَيْهِ كَفَاهُ قَالَ فَوَضَعَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَدَهُ عَلَى كَتِفَيْ زَيْدٍ فَقَالَ هَذِهِ صِفَتُكَ يَا أَبَا اَلْحُسَيْنِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 40 )
12 - جابر جعفى گويد حضور ابو جعفر محمد بن على «عليه السّلام» رسيدم و برادرش زيد خدمت او بود و معروف بن خربوذ مكى هم وارد شد امام پنجم فرمود اى معروف از اشعار طرفه اى كه دارى برايم بخوان معروف اين قطعه را سرود:
ابو مالك بجانت ناتوان نيست-ضعيف و سست همچون ديگران نيست نميورزد عناد از گفته خويش-نه از نهى حكيمش دشمنى كيش و ليكن بود سيدى رادمرد-طبيعت بلند است و شيرين خورند به آقائى است او بفرمان تو-كفايت كند بهر تو كار تو
گويد امام پنجم دست بر شانه هاى زيد گذاشت و فرمود اى أبو الحسن اين ستايش براى تو است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 40
الأمالی (للصدوق)
12.جابر بن جعفى مى گويد:نزد امام باقر عليه السّلام رفتم.زيد برادرش هم آنجا بود.سپس معروف خربوذ مكى هم وارد شد.امام فرمود:اى معروف!از اشعار خوب خودت براى ما بخوان.معروف اين بيت ها را خواند:فدايت شوم.ابو مالك همچون ديگران،سست و ناتوان نيست.نه گفته اش به عناد آميخته است و نه دشمن كيش است.در حقيقت او آقايى است يگانه كه طبعى بلند دارد.چه خوب آقايى است در طريق طاعت تو.او بس است براى تو كار تو.
جابر مى گويد:امام دست كه بر شانه هاى زيد گذاشت،فرمود:اين ستايش توست،اى ابو الحسن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 75
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ عَنْ أَبِي اَلْوَرْدِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: خَطَبَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلنَّاسَ فِي آخِرِ جُمُعَةٍ مِنْ شَعْبَانَ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَظَلَّكُمْ شَهْرٌ فِيهِ لَيْلَةٌ « خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ » وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ فَرَضَ اَللَّهُ صِيَامَهُ وَ جَعَلَ قِيَامَ لَيْلَةٍ فِيهِ بِتَطَوُّعِ صَلاَةٍ كَمَنْ تَطَوَّعَ بِصَلاَةٍ سَبْعِينَ لَيْلَةً فِيمَا سِوَاهُ مِنَ اَلشُّهُورِ وَ جَعَلَ لِمَنْ تَطَوَّعَ فِيهِ بِخَصْلَةٍ مِنْ خِصَالِ اَلْخَيْرِ وَ اَلْبِرِّ كَأَجْرِ مَنْ أَدَّى فَرِيضَةً مِنْ فَرَائِضِ اَللَّهِ وَ مَنْ أَدَّى فِيهِ فَرِيضَةً مِنْ فَرَائِضِ اَللَّهِ كَانَ كَمَنْ أَدَّى سَبْعِينَ فَرِيضَةً فِيمَا سِوَاهُ مِنَ اَلشُّهُورِ وَ هُوَ شَهْرُ اَلصَّبْرِ وَ إِنَّ اَلصَّبْرَ ثَوَابُهُ اَلْجَنَّةُ وَ هُوَ شَهْرُ اَلْمُوَاسَاةِ وَ هُوَ شَهْرٌ يَزِيدُ اَللَّهُ فِيهِ فِي رِزْقِ اَلْمُؤْمِنِ وَ مَنْ فَطَّرَ فِيهِ مُؤْمِناً صَائِماً كَانَ لَهُ بِذَلِكَ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِتْقُ رَقَبَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِذُنُوبِهِ فِيمَا مَضَى فَقِيلَ لَهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ لَيْسَ كُلُّنَا يَقْدِرُ عَلَى أَنْ يُفَطِّرَ صَائِماً - فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كَرِيمٌ يُعْطِي هَذَا اَلثَّوَابَ مِنْكُمْ مَنْ لَمْ يَقْدِرْ إِلاَّ عَلَى مَذْقَةٍ مِنْ لَبَنٍ يُفَطِّرُ بِهَا صَائِماً أَوْ شَرْبَةٍ مِنْ مَاءٍ عَذْبٍ أَوْ تُمَيْرَاتٍ لاَ يَقْدِرُ عَلَى أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ وَ مَنْ خَفَّفَ فِيهِ عَنْ مَمْلُوكِهِ خَفَّفَ اَللَّهُ عَنْهُ حِسَابَهُ وَ هُوَ شَهْرٌ أَوَّلُهُ رَحْمَةٌ وَ وَسَطُهُ مَغْفِرَةٌ وَ آخِرُهُ إِجَابَةٌ وَ اَلْعِتْقُ مِنَ اَلنَّارِ وَ لاَ غِنَى بِكُمْ فِيهِ عَنْ أَرْبَعِ خِصَالٍ خَصْلَتَيْنِ تُرْضُونَ اَللَّهَ بِهِمَا وَ خَصْلَتَيْنِ لاَ غِنَى بِكُمْ عَنْهُمَا أَمَّا اَللَّتَانِ تُرْضُونَ اَللَّهَ بِهِمَا فَشَهَادَةُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنِّي رَسُولُ اَللَّهِ وَ أَمَّا اَللَّتَانِ لاَ غِنَى بِكُمْ عَنْهُمَا فَتَسْأَلُونَ اَللَّهَ حَوَائِجَكُمْ وَ اَلْجَنَّةَ وَ تَسْأَلُونَ اَللَّهَ فِيهِ اَلْعَافِيَةَ وَ تَتَعَوَّذُونَ بِهِ مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 41 )
روز جمعه شش روز از شعبان مانده 3671 - امام پنجم فرمود رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» در آخرين جمعه ماه شعبان اين خطبه را خواند، حمد خدا كرد و ستايش او نمود و سپس فرمود اى مردم ماهى بر شما سايه افكنده كه در آن شبى است بهتر از هزار ماه آن رمضانست خدا روزه اش را واجب كرده و يك شب نماز نافله آن را برابر هفتاد شب در ماه ديگر مقرر ساخته هر كه عمل مستحبى در آن كند چون عمل واجبى است كه در ماههاى ديگر و هر كه فريضه اى در آن انجام دهد چون كسى باشد كه هفتاد فريضه در ماههاى ديگر انجام دهد آن ماه شكيبائى است و مزد شكيبائى بهشت است آن ماه همدردى است آن ماهى است كه خدا بيفزايد در آن بروزى مؤمن هر كه در آن روزه دار مؤمنى را افطار دهد نزد خداى عز و جل ثواب آزاد كردن بنده اى دارد و گناهان گذشته اش آمرزيده شود بآن حضرت عرض شد يا رسول اللّٰه همه ما توانا نيستيم كه روزه دارى افطار دهيم فرمود خداى تبارك و تعالى كريم است، همين ثواب را ميدهد بشما كه توانا هستيد بشربتى از شير كه بدان روزه دارى را افطار دهيد يا شربتى از آب گوارا يا چند دانه خرما كه بر بيش از آن قدرت نداريد هر كه در آن از خدمت مملوك خود تخفيف دهد خدا در حساب او تخفيف دهد آن ماهى است كه اولش رحمت و ميانش آمرزش و آخرش اجابت و آزادى از دوزخ است در اين ماه از چهار خصلت بى نياز نباشيد دو تا براى رضاى خدا و دو تا براى نياز خود آن دو كه براى رضاى خداست گواهى اينكه معبود حقى نيست جز خدا و براستى من رسول خدايم و آن كه دو بدان نياز داريد از خدا بخواهيد حوائج خود را و بهشت را و از خدا بخواهيد عافيت و پناه طلبيد از آتش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 41
الأمالی (للصدوق)
1.امام باقر عليه السّلام فرمود:حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله در آخرين جمعه شعبان حمد و ثناى خداوند را به جاى آورد و سپس اين سخن را فرمود:اى مردم!ماهى به سراغ تان آمده است كه در آن شبى برتر از هزار ماه وجود دارد و آن ماه رمضان،است.خداوند روزه گرفتن در اين ماه را واجب كرده و يك شب نافله آن را با نافله هفتاد شب از ماه هاى ديگر دانسته است.هركس در ماه رمضان يك كار مستحبى انجام دهد،مثل كار واجب در ماه هاى ديگر است و هركس كار واجب در اين ماه كند،گويا هفتاد كار واجب در ماه هاى ديگر انجام داده است.رمضان ماه صبر و شكيبايى است و پاداش آن بهشت خواهد بود.
رمضان ماه مواسات و برادرى است و خدا بر روزى مؤمن مى افزايد.هركس در رمضان مومن روزه دارى را افطارى دهد،نزد خداوند پاداش آزادسازى بنده اى را خواهد داشت و همچنين گناهان او آمرزيده مى شود.گفته شد اى پيامبر خدا!ما كه همه توانگر نيستيم و نمى توانيم افطارى بدهيم.فرمود:خدا كريم است.همين كه شما روزه دارى را با شربت شيرى يا آب گوارا و يا حتى چند دانه خرما افطارى بدهيد،خداوند همان پاداش را به شما مى دهد.بعد فرمود:هركس در ماه رمضان كار زيردستان را كم كند،خداوند در حساب اعمال او تخفيف مى دهد.
رمضان ماهى است كه رحمت،آغاز آن،مغفرت ميانه آن،و اجابت و رهايى از جهنم هم پايان آن است.در رمضان از چهار چيز بى نياز نخواهيد بود كه دو چيز براى خشنودى خداوند است و دو چيز براى نياز خويش.شهادت دادن به يگانگى خدا،و رسالت من همان دو چيز نخست است.اما خواستن حاجت هاى خود و بهشت از او،و نيز عافيت جويى و در امان ماندن از آتش جهنم،دو چيز ديگر است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 77
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 41
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى أَبِي مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِمَ فَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلصَّوْمَ فَوَرَدَ فِي اَلْجَوَابِ لِيَجِدَ اَلْغَنِيُّ مَسَّ اَلْجُوعِ فَيَمُنَّ عَلَى اَلْفَقِيرِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 42 )
2 - حمزة بن محمد گويد بامام يازدهم حسن عسكرى نوشتم چرا خداى عز و جل روزه را واجب كرده پاسخ آمد براى آنكه توانگر درد گرسنگى را بچشد و بدرويش بخشش كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 42
الأمالی (للصدوق)
2.حمزه بن محمّد مى گويد:به پدرم امام حسن عسگرى عليه السّلام نامه اى نوشتم و در آن از فلسفه روزه واجب پرسيدم.امام در پاسخ فرمود:براى اين كه ثروتمندان نيز در رمضان،طعم تلخ گرسنگى را بچشند و از ثروتش به بينوايان بدهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 77
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 42
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحِ بْنِ سَعْدٍ اَلتَّمِيمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ دَاوُدَ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْوَلِيدُ بْنُ هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ حَسَّانَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْبَصْرِيِّ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ غَنْمٍ اَلدَّوْسِيِّ قَالَ: دَخَلَ مُعَاذُ بْنُ جَبَلٍ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَاكِياً فَسَلَّمَ فَرَدَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ مَا يُبْكِيكَ يَا مُعَاذُ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ بِالْبَابِ شَابّاً طَرِيَّ اَلْجَسَدِ نَقِيَّ اَللَّوْنِ حَسَنَ اَلصُّورَةِ يَبْكِي عَلَى شَبَابِهِ بُكَاءَ اَلثَّكْلَى عَلَى وَلَدِهَا يُرِيدُ اَلدُّخُولَ عَلَيْكَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَدْخِلْ عَلَيَّ اَلشَّابَّ يَا مُعَاذُ فَأَدْخَلَهُ عَلَيْهِ فَسَلَّمَ فَرَدَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ مَا يُبْكِيكَ يَا شَابُّ قَالَ كَيْفَ لاَ أَبْكِي وَ قَدْ رَكِبْتُ ذُنُوباً إِنْ أَخَذَنِيَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِبَعْضِهَا أَدْخَلَنِي نَارَ جَهَنَّمَ وَ لاَ أَرَانِي إِلاَّ سَيَأْخُذُنِي بِهَا وَ لاَ يَغْفِرُ لِي أَبَداً فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَلْ أَشْرَكْتَ بِاللَّهِ شَيْئاً قَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أُشْرِكَ بِرَبِّي شَيْئاً قَالَ أَ قَتَلْتَ « اَلنَّفْسَ اَلَّتِي حَرَّمَ اَللّٰهُ » قَالَ لاَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَغْفِرُ اَللَّهُ لَكَ ذُنُوبَكَ وَ إِنْ كَانَتْ مِثْلَ اَلْجِبَالِ اَلرَّوَاسِي قَالَ اَلشَّابُّ فَإِنَّهَا أَعْظَمُ مِنَ اَلْجِبَالِ اَلرَّوَاسِي فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَغْفِرُ اَللَّهُ لَكَ ذُنُوبَكَ وَ إِنْ كَانَتْ مِثْلَ اَلْأَرَضِينَ اَلسَّبْعِ وَ بِحَارِهَا وَ رِمَالِهَا وَ أَشْجَارِهَا وَ مَا فِيهَا مِنَ اَلْخَلْقِ قَالَ فَإِنَّهَا أَعْظَمُ مِنَ اَلْأَرَضِينَ اَلسَّبْعِ وَ بِحَارِهَا وَ رِمَالِهَا وَ أَشْجَارِهَا وَ مَا فِيهَا مِنَ اَلْخَلْقِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَغْفِرُ اَللَّهُ لَكَ ذُنُوبَكَ وَ إِنْ كَانَتْ مِثْلَ اَلسَّمَاوَاتِ وَ نُجُومِها وَ مِثْلَ اَلْعَرْشِ وَ اَلْكُرْسِيِّ قَالَ فَإِنَّهَا أَعْظَمُ مِنْ ذَلِكَ قَالَ فَنَظَرَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَهَيْئَةِ اَلْغَضْبَانِ ثُمَّ قَالَ وَيْحَكَ يَا شَابُّ ذُنُوبُكَ أَعْظَمُ أَمْ رَبُّكَ فَخَرَّ اَلشَّابُّ لِوَجْهِهِ وَ هُوَ يَقُولُ سُبْحَانَ اَللَّهِ رَبِّي مَا شَيْءٌ أَعْظَمَ مِنْ رَبِّي رَبِّي أَعْظَمُ يَا نَبِيَّ اَللَّهِ مِنْ كُلِّ عَظِيمٍ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَهَلْ يَغْفِرُ اَلذَّنْبَ اَلْعَظِيمَ إِلاَّ اَلرَّبُّ اَلْعَظِيمُ قَالَ اَلشَّابُّ لاَ وَ اَللَّهِ يَا رَسُولَ اَللَّهِ ثُمَّ سَكَتَ اَلشَّابُّ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَيْحَكَ يَا شَابُّ أَ لاَ تُخْبِرُنِي بِذَنْبٍ وَاحِدٍ مِنْ ذُنُوبِكَ قَالَ بَلَى أُخْبِرُكَ أَنِّي كُنْتُ أَنْبُشُ اَلْقُبُورَ سَبْعَ سِنِينَ أُخْرِجُ اَلْأَمْوَاتَ وَ أَنْزِعُ اَلْأَكْفَانَ فَمَاتَتْ جَارِيَةٌ مِنْ بَعْضِ بَنَاتِ اَلْأَنْصَارِ فَلَمَّا حُمِلَتْ إِلَى قَبْرِهَا وَ دُفِنَتْ وَ اِنْصَرَفَ عَنْهَا أَهْلُهَا وَ جَنَّ عَلَيْهِمُ اَللَّيْلُ أَتَيْتُ قَبْرَهَا فَنَبَشْتُهَا ثُمَّ اِسْتَخْرَجْتُهَا وَ نَزَعْتُ مَا كَانَ عَلَيْهَا مِنْ أَكْفَانِهَا وَ تَرَكْتُهَا مُتَجَرِّدَةً عَلَى شَفِيرِ قَبْرِهَا وَ مَضَيْتُ مُنْصَرِفاً فَأَتَانِي اَلشَّيْطَانُ فَأَقْبَلَ يُزَيِّنُهَا لِي وَ يَقُولُ أَ مَا تَرَى بَطْنَهَا وَ بَيَاضَهَا أَ مَا تَرَى وَرِكَيْهَا فَلَمْ يَزَلْ يَقُولُ لِي هَذَا حَتَّى رَجَعْتُ عَلَيْهَا وَ لَمْ أَمْلِكْ نَفْسِي حَتَّى جَامَعْتُهَا وَ تَرَكْتُهَا مَكَانَهَا فَإِذَا أَنَا بِصَوْتٍ مِنْ وَرَائِي يَقُولُ يَا شَابُّ وَيْلٌ لَكَ مِنْ دَيَّانِ يَوْمِ اَلدِّينِ يَوْمَ يَقِفُنِي وَ إِيَّاكَ كَمَا تَرَكْتَنِي عُرْيَانَةً فِي عَسَاكِرِ اَلْمَوْتَى وَ نَزَعْتَنِي مِنْ حُفْرَتِي وَ سَلَبْتَنِي أَكْفَانِي وَ تَرَكْتَنِي أَقُومُ جُنُبَةً إِلَى حِسَابِي فَوَيْلٌ لِشَبَابِكَ مِنَ اَلنَّارِ فَمَا أَظُنُّ أَنِّي أَشَمُّ رِيحَ اَلْجَنَّةِ أَبَداً فَمَا تَرَى لِي يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَنَحَّ عَنِّي يَا فَاسِقُ إِنِّي أَخَافَ أَنْ أَحْتَرِقَ بِنَارِكَ فَمَا أَقْرَبَكَ مِنَ اَلنَّارِ ثُمَّ لَمْ يَزَلْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ وَ يُشِيرُ إِلَيْهِ حَتَّى أَمْعَنَ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ فَذَهَبَ فَأَتَى اَلْمَدِينَةَ فَتَزَوَّدَ مِنْهَا ثُمَّ أَتَى بَعْضَ جِبَالِهَا فَتَعَبَّدَ فِيهَا وَ لَبِسَ مِسْحاً وَ غَلَّ يَدَيْهِ جَمِيعاً إِلَى عُنُقِهِ وَ نَادَى يَا رَبِّ هَذَا عَبْدُكَ بُهْلُولٌ بَيْنَ يَدَيْكَ مَغْلُولٌ يَا رَبِّ أَنْتَ اَلَّذِي تَعْرِفُنِي وَ زَلَّ مِنِّي مَا تَعْلَمُ سَيِّدِي يَا رَبِّ إِنِّي أَصْبَحْتُ مِنَ اَلنَّادِمِينَ وَ أَتَيْتُ بِنَبِيِّكَ تَائِباً فَطَرَدَنِي وَ زَادَنِي خَوْفاً فَأَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ وَ جَلاَلِكَ وَ عَظَمَةِ سُلْطَانِكَ أَنْ لاَ تُخَيِّبَ رَجَائِي سَيِّدِي وَ لاَ تُبْطِلْ دُعَائِي وَ لاَ تُقَنِّطْنِي مِنْ رَحْمَتِكَ فَلَمْ يَزَلْ يَقُولُ ذَلِكَ أَرْبَعِينَ يَوْماً وَ لَيْلَةً تَبْكِي لَهُ اَلسِّبَاعُ وَ اَلْوُحُوشُ فَلَمَّا تَمَّتْ لَهُ أَرْبَعُونَ يَوْماً وَ لَيْلَةً رَفَعَ يَدَيْهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ قَالَ اَللَّهُمَّ مَا فَعَلْتَ فِي حَاجَتِي إِنْ كُنْتَ اِسْتَجَبْتَ دُعَائِي وَ غَفَرْتَ خَطِيئَتِي فَأَوْحِ إِلَى نَبِيِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَسْتَجِبْ لِي دُعَائِي وَ لَمْ تَغْفِرْ لِي خَطِيئَتِي وَ أَرَدْتَ عُقُوبَتِي فَعَجِّلْ بِنَارٍ تُحْرِقُنِي - أَوْ عُقُوبَةٍ فِي اَلدُّنْيَا تُهْلِكُنِي وَ خَلِّصْنِي مِنْ فَضِيحَةِ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى نَبِيِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ - « وَ اَلَّذِينَ إِذٰا فَعَلُوا فٰاحِشَةً » يَعْنِي اَلزِّنَا - « أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ » يَعْنِي بِارْتِكَابِ ذَنْبٍ أَعْظَمَ مِنَ اَلزِّنَا وَ نَبْشِ اَلْقُبُورِ وَ أَخْذِ اَلْأَكْفَانِ - « ذَكَرُوا اَللّٰهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ » يَقُولُ خَافُوا اَللَّهَ فَعَجَّلُوا اَلتَّوْبَةَ - « وَ مَنْ يَغْفِرُ اَلذُّنُوبَ إِلاَّ اَللّٰهُ » يَقُولُ عَزَّ وَ جَلَّ أَتَاكَ عَبْدِي يَا مُحَمَّدُ تَائِباً فَطَرَدْتَهُ فَأَيْنَ يَذْهَبُ وَ إِلَى مَنْ يَقْصِدُ وَ مَنْ يَسْأَلُ أَنْ يَغْفِرَ لَهُ ذَنْباً غَيْرِي ثُمَّ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ لَمْ يُصِرُّوا عَلىٰ مٰا فَعَلُوا وَ هُمْ يَعْلَمُونَ » يَقُولُ لَمْ يُقِيمُوا عَلَى اَلزِّنَا وَ نَبْشِ اَلْقُبُورِ وَ أَخْذِ اَلْأَكْفَانِ - « أُولٰئِكَ جَزٰاؤُهُمْ مَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ جَنّٰاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا اَلْأَنْهٰارُ خٰالِدِينَ فِيهٰا وَ نِعْمَ أَجْرُ اَلْعٰامِلِينَ » فَلَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَرَجَ وَ هُوَ يَتْلُوهَا وَ يَتَبَسَّمُ فَقَالَ لِأَصْحَابِهِ مَنْ يَدُلُّنِي عَلَى ذَلِكَ اَلشَّابِّ اَلتَّائِبِ فَقَالَ مُعَاذٌ يَا رَسُولَ اَللَّهِ بَلَغَنَا أَنَّهُ فِي مَوْضِعِ كَذَا وَ كَذَا فَمَضَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِأَصْحَابِهِ حَتَّى اِنْتَهَوْا إِلَى ذَلِكَ اَلْجَبَلِ فَصَعِدُوا إِلَيْهِ يَطْلُبُونَ اَلشَّابَّ فَإِذَا هُمْ بِالشَّابِّ قَائِمٌ بَيْنَ صَخْرَتَيْنِ مَغْلُولَةً يَدَاهُ إِلَى عُنُقِهِ وَ قَدِ اِسْوَدَّ وَجْهُهُ وَ تَسَاقَطَتْ أَشْفَارُ عَيْنَيْهِ مِنَ اَلْبُكَاءِ وَ هُوَ يَقُولُ سَيِّدِي قَدْ أَحْسَنْتَ خَلْقِي وَ أَحْسَنْتَ صُورَتِي فَلَيْتَ شِعْرِي مَا ذَا تُرِيدُ بِي أَ فِي اَلنَّارِ تُحْرِقُنِي أَوْ فِي جِوَارِكَ تُسْكِنُنِي اَللَّهُمَّ إِنَّكَ قَدْ أَكْثَرْتَ اَلْإِحْسَانَ إِلَيَّ وَ أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَيْتَ شِعْرِي مَا ذَا يَكُونُ آخِرُ أَمْرِي إِلَى اَلْجَنَّةِ تَزُفُّنِي أَمْ إِلَى اَلنَّارِ تَسُوقُنِي اَللَّهُمَّ إِنَّ خَطِيئَتِي أَعْظَمُ مِنَ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ مِنْ كُرْسِيِّكَ اَلْوَاسِعِ وَ عَرْشِكَ اَلْعَظِيمِ فَلَيْتَ شِعْرِي تَغْفِرُ خَطِيئَتِي أَمْ تَفْضَحُنِي بِهَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَلَمْ يَزَلْ يَقُولُ نَحْوَ هَذَا وَ هُوَ يَبْكِي وَ يَحْثُو اَلتُّرَابَ عَلَى رَأْسِهِ وَ قَدْ أَحَاطَتْ بِهِ اَلسِّبَاعُ وَ صَفَّتْ فَوْقَهُ اَلطَّيْرُ وَ هُمْ يَبْكُونَ لِبُكَائِهِ فَدَنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَطْلَقَ يَدَيْهِ مِنْ عُنُقِهِ وَ نَفَضَ اَلتُّرَابَ عَنْ رَأْسِهِ وَ قَالَ يَا بُهْلُولُ أَبْشِرْ فَإِنَّكَ عَتِيقُ اَللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِأَصْحَابِهِ هَكَذَا تَدَارَكُوا اَلذُّنُوبَ كَمَا تَدَارَكَهَا بُهْلُولٌ أَبْشِرْ فَإِنَّكَ عَتِيقُ اَللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ ثُمَّ تَلاَ عَلَيْهِ مَا أَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ وَ بَشَّرَهُ بِالْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 42 )
3 - معاذ بن جبل با ديده گريان خدمت رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» رسيد و سلام كرد جواب گفت و فرمود اى معاذ چرا گريه ميكنى ؟ عرضكرد جوانى تر و تازه و خوشرنگ و زيبا روى بر در است و چون زن رود مرده بر جوانى خود ميگريد و ميخواهد خدمت شما برسد، رسول خدا فرمود اى معاذ آن جوان را نزد من آر او را وارد كرد سلام كرد جوابش داد و سپس فرمود اى جوان براى چه گريه ميكنى ؟ گفت چرا نگريم گناهانى مرتكب شدم كه اگر خداى عز و جل ببرخى از آنها مؤاخذه ام كند مرا بدوزخ برد و محققا مرا مؤاخذه ميكند و هرگز مرا نمى آمرزد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود چيزى را با خدا شريك كردى ؟ گفت بخدا پناه برم از اينكه چيزى را با پروردگارم شريك دانم نفس محترم را كشتى ؟ گفت نه پيغمبر فرمود اگر گناهانت مانند كوههاى بلند باشد خدا مى آمرزد جوان گفت از كوههاى بلند بزرگتر است پيغمبر فرمود اگر گناهانت مانند هفت زمين و درياها و ريگها و درختها و آنچه خلق در آنها است باشد خدا مى آمرزد گفت از همه اينها بزرگتر است پيغمبر فرمود اگر چون هفت آسمان و ستارگان و عرش و كرسى باشد خدا بيامرزد گفت از همه اينها بزرگتر است پيغمبر به او با خشم نگاه كرد و فرمود اى جوان واى بر تو گناهان تو بزرگتر است يا پروردگارت ؟ جوان رو بر خاك نهاد و ميگفت منزه باد پروردگارم چيزى از پروردگارم بزرگتر نيست پروردگارم يا نبى اللّٰه بزرگتر از هر چيز است پيغمبر فرمود گناه بزرگ را جز خداى بزرگ نيامرزد جوان گفت نه بخدا يا رسول اللّٰه پيغمبر فرمود واى بر تو اى جوان بمن گزارش ندهى يكى از گناهانت را؟ عرضكرد چرا عرض ميكنم من هفت سال بود نبش قبر ميكردم و مرده ها را بيرون مى آوردم و كفن آنها را بر ميگرفتم يك دختر از انصار مرد و چون بخاكش سپردند و برگشتند و شب شد گورش را شكافتم و درش آوردم و كفن او را پر گرفتم و برهنه اش بر لب گور انداختم و برميگشتم كه شيطان آمد و او را بنظرم جلوه داد و ميگفت مگر آن شكم صاف و بلوريش را نبينى و آن كفل فربهش را، تا بر او برگشتم و با او در آميختم و او را بجاى خود وانهادم و از پشت سرم آوازى شنيدم كه ميگفت اى جوان واى بر تو از حاكم روز جزا روزى كه مرا با تو احضار كند من كه برهنه ام انداختى در قشون مردگان و از گورم در آوردى و كفنم بردى و جنبم بحساب راندى واى بر جوانى تو از دوزخ من گمان ندارم هرگز بوى بهشت را بشنوم يا رسول اللّٰه نظر شما چيست ؟ پيغمبر فرمود اى فاسق از من دورشو كه ميترسم منهم به آتش تو بسوزم چه نزديكى به آتش و پى در هم پيغمبر ميفرمود و با دست او را دور باش ميداد تا از نظر او ناپديد شد و رفت و در شهر مدينه توشه اى بر گرفت و به يكى از كوههاى مدينه رفت و در آنجا بعبادت پرداخت جبه موئى پوشيد و هر دو دست خود را بگردنش بست و فرياد زد پروردگارا اين بنده تو است پيش تو فكار است و دست بگردن پروردگارا تو مرا ميشناسى و ميدانى چه لغزشى كردم سيدى پروردگارم من پشيمان گشتم و تائب نزد پيغمبرت رفتم مرا راند و بترسم افزود از تو خواهم بنام تو و جلال و عظمت سلطانت كه نوميدم نكنى و دعايم بيهوده مسازى و از رحمتت محرومم مكنى تا چهل شب و روز پى در هم همين را ميگفت تا درنده و دام برايش گريستند پس از چهل شبانه روز دست بدعا برداشت و گفت آنچه در حاجت خود توانستم كردم اگر دعايم مستجاب كردى به پيغمبرت وحى كن و اگر نكردى و نيامرزيدى و كيفرم خواهى بزودى بآتش بسوزانم يا در دنيا هلاكم كن كه از رسوائى روز قيامت خلاصم كنى خدا اين آيه را به پيغمبرش فرستاد (آل عمران 135) آنان كه چون هرزگى كردند يعنى زنا يا بخود ستم كردند يعنى گناه بزرگتر از زنا كه نبش قبر و بردن كفنها است بياد خدا افتادند و براى گناه خود آمرزش خواستند يعنى ترسيدند از خدا و زود توبه كردند كيست كه گناه را بيامرزد جز خدا خداى عز و جل ميگويد اى محمد بنده ام پيش تو آمد و او را راندى كجا برود و كه را بخواهد و از كه خواهش آمرزش گناه خود كند جز من سپس فرمود خداى عز و جل و اصرار نكردند بدان چه كردند و ميدانستند ميفرمايد ادامه ندادند به نبش قبور و بردن كفن آنان را پاداش از طرف پروردگارشان آمرزش است و بهشتها كه كه از زير آن نهرها روانست، در آن جاويد بمانند و چه خوبست مزد عاملان چون اين آيه بپيغمبر نازل شد بيرون شد و با تبسم اين آيه را ميخواند و باصحابش گفت كى مرا باين جوان تائب راهنمائى كند؟ معاذ گفت يا رسول اللّٰه بمن خبر رسيده كه در فلان جاست رسول خدا با اصحابش رفتند تا در كوه آن جوان را يافتند كه ميان دو سنگ دستها بگردن بسته و رويش سياه شده و مژگانهايش ريخته از گريه و ميگويد اى آقايم مرا خوش رو و زيبا آفريدى كاش ميدانستم ميخواهى در آتشم بسوزانى يا در پناهت ماوى دهى خدايا تو تو احسان و نعمت فراوان بمن دادى كاش ميدانستم سرانجامم بهشت است يا دوزخ خدايا خطايم بزرگتر از آسمانها و زمين است و از كرسى و عرش عظيم كاش مى دانستم خطايم را مى آمرزى يا روز قيامت مرا رسوا ميكنى پياپى چنين ميگفت و ميگريست و خاك بسر ميريخت و درندگان دورش را گرفته و پرندگان بالاى سرش صف شده بودند و از گريه او ميگريستند رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» خود را باو رسانيد و دستهايش را از گردنش گشود و گرد از سرش زدود و فرمود اى بهلول مژده گير كه تو آزاد كردۀ خدائى از دوزخ سپس باصحابش گفت گناهان را چنين جبران كنيد كه بهلول جبران كرد سپس آنچه خدا نازل كرده بود بر او تلاوت كرد و مژده بهشتش داد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 44
الأمالی (للصدوق)
3.معاذ بن جبل در حالى نزد كه گريان بود پيامبر آمد.حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله فرمود:معاذ!چرا گريه مى كنى ؟گفت:جوانى خوش سيما را ديدم كه مثل زن كودك مرده گريه مى كند و اجازه حضور مى خواهد.پيامبر فرمود:او را بياور. جوان كه نزد پيامبر آمد،حضرت پرسيد:چرا گريانى ؟گفت:چگونه گريه نكنم در صورتى كه گناهانى دارم كه اگر خداوند به خاطر برخى از آن گناهان مرا مؤاخذه كند،كيفرم آتش دوزخ است.مطمئنم كه خدا مرا مؤاخذه كرده و مرا نخواهد بخشيد.
پيامبر فرمود:مگر چيزى را شريك خدا قرار دادى ؟گفت:به او پناه مى برم از اين كه مشرك باشم.فرمود:خون كسى را به ناحق ريختى ؟گفت:نه.پيامبر فرمود:اگر گناهان تو به اندازه هفت زمين و درياها و ريگ ها و درخت ها و همه آفريده هاى او باشد،خداوند تو را مى بخشد.جوان گفت:گناهم از همه بزرگتر است.
فرمود:اگر به اندازه هفت آسمان و ستارگان و عرش و كرسى باشد:آمرزيده مى شوى.گفت:باز هم سنگين تر است.
پيامبر خشم آلود نگاهش كرد و فرمود:گناهان تو بزرگ تر است يا پروردگار تو؟ جوان پيشانى بر خاك ساييد و گفت:منزه است خدا.چيزى از او بزرگ تر نيست. خدا بزرگ تر از هرچيزى است.فرمود:گناه بزرگ را جز خداى بزرگ نمى آمرزد.
جوان گفت:نه به خدا،اى پيامبر.سپس جوان ساكت شد.
حضرت فرمود:واى بر تو.حتى يك گناهت را هم نگفتى.گفت:من هفت سال كارم اين بود كه نبش قبر مى كردم و كفن شان را درمى آوردم.روزى دختر جوانى از انصار را به خاك سپردند و اقوامش بازگشتند.شب كه رسيد،قبرش را بازكردم و او را بيرون آورده و كفن را از تنش درآوردم.برهنه كنار قبرش انداختم.در حال بازگشت شيطان او را در نظرم جلوه گر نمود و مى گفت:آيا شكمش و سفيدى اش را نمى بينى ؟آيا پاهايش را نمى بينى ؟سپس مرا به وسوسه انداخت.بعد با او نزديكى كردم و همانگونه رهايش كردم و به راه افتادم،كه ناگهان از پشت سرم صدايى آمد:اى جوان!واى بر تو از مالك روز جزا كه مرا با تو در محشر گردآورد. همان طور كه مرا برهنه رها كردى،كفنم را غارت كردى و مرا تا روز قيامت با حال جنابت رها نمودى،واى بر جوانى تو از دوزخ،آن گاه جوان گفت:اى پيامبر خدا! گمان ندارم كه بوى بهشت به مشام من برسد،مگرنه ؟پيامبر فرمود:اى تبهكار! از من دور شو كه مى ترسم به آتش تو من نيز بسوزم.چه قدر تو به آتش جهنم نزديك شدى ؟پيامبر آن قدر با دست اشاره كرد تا اين كه او از نظرش محو شد.
جوان بدكار توشه اى از مدينه تهيه كرد و به كوهى از كوهاى مدينه پناه برد و لباس موئى پوشيد و هردو دستش را به گردن بست و مشغول دعا و عبادت شد. مى گفت:خدايا!تو مرا مى شناسى و آگاهى كه چه گناهى كردم.آقاى من،خداى من،پشيمانم.توبه كردم و نزد رسولت رفتم.مرا از نزد خود راند و بر وحشتم افزود.از تو به نام و جلال و عظمت تو مى خواهم كه مرا نااميد برنگردانى و دعاى مرا بيهوده نكنى و از بهشت بى نصيبم نگردانى.چهل شب و روز همين گونه دعا مى كرد تا آنكه حيوانات به حال او گريستند.پس آنان زبان و دست به دعا گشودند.و مى گفت:آن چه از حاجت خود دانستم گفتم.اگر دعايم را پذيرفتى به پيامبرت وحى كن و اگر مرا نيامرزيده اى و مى خواهى كيفرم دهى،به زودى در آتشم بيفكن يا در دنيا هلاكم كن و از رسوايى روز قيامت نجاتم بده.
خداوند اين آيه را نازل فرمود:
وَ اَلَّذِينَ إِذٰا فَعَلُوا فٰاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اَللّٰهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ
يقول خافوا الله فجعلوا التوبه
وَ مَنْ يَغْفِرُ اَلذُّنُوبَ إِلاَّ اَللّٰهُ
آنان كه چون هرزگى كردند يا به خود ستم روا داشتند،يعنى گناهى بزرگ تر از زنا انجام دادند،هرگاه به ياد خدا افتادند و آمرزش خواستند و زود توبه كردند،كيست كه گناهان آنان را بيامرزد، مگر خداى عز و جل ؟(آل عمران/135)اى محمد!بنده ام درحالى كه توبه كرده بود،نزد تو آمد،ولى تو او را طرد كردى،پس او به كجا برود و به كجا قصد كند و از چه كسى آمرزش بخواهد؟سپس خدا فرمود:آنانى كه در انجام گناه پافشارى نكردند و براى هميشه از گناه خود دست برداشتند،پاداش شان از جانب خدا آمرزش است و همچنين بهشت هايى كه از زير آن نهرها روان است و در آن جاودانه اند.و چه نيكوست پاداش عمل كنندگان!
چون پيامبر اين آيه را شنيد با خوشحالى و تبسم خارج شد و به اصحاب فرمود:چه كسى مرا به جايگاه آن جوان راهنمايى مى كند؟معاذ گفت:اى رسول خدا!به من گفته اند كه در فلان مكان است.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله همراه اصحاب به راه افتادند.او را در ميان دو سنگ بزرگ با دست هايى به گردن بسته و روسياه و مژه ها كه از گريه بسيار ريخته بود يافتند كه مى گفت:اى آقاى من،مرا خوش چهره آفريدى.كاش مى دانستم كه مى خواهى مرا در آتش خود بسوزانى يا در پناه خود جاى دهى.خدايا!از تو نيكى و نعمت بسيار ديدم.اى كاش خبر داشتم كه سرانجام من آتش جهنم است يا بهشت ؟خدايا!خطاى من از آسمانها و زمين و حتى از كرسى و عرش بزرگ تو بزرگتر است.كاش مى دانستم كه مرا مى آمرزى يا در رستاخيز رسوا مى كنى ؟پس اين جمله ها را مى گفت و اشك مى ريخت و خاك بر سر مى ريخت.درندگان،دور او را گرفته بودند و پرندگان بالاى سر او پرواز مى كردند و از شدت گريۀ او به گريه افتاده بودند.پيامبر نزديك رفت و دست از گردن او باز كرد و خاك از سرش گرفت و فرمود:اى بهلول!به تو مژده مى دهم كه خداوند تو را از آتش دوزخ رهانيد.آن گاه به ياران فرمود:گناهان خود را چنين جبران سازيد كه بهلول جبران كرد.پس از آن،حضرت آيه اى كه نازل شده بود،براى جوان خواند و مژدۀ بهشت را به او داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 81
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 43
ص : 44
ص : 45
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ عَنْ حَكِيمِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ قَالَ حَدَّثَنِي مُقَاتِلُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هِبَةِ اَللَّهِ مِنْ آدَمَ وَ بِمَنْزِلَةِ سَامٍ مِنْ نُوحٍ وَ بِمَنْزِلَةِ إِسْحَاقَ مِنْ إِبْرَاهِيمَ وَ بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى وَ بِمَنْزِلَةِ شَمْعُونَ مِنْ عِيسَى إِلاَّ أَنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي فَمَنْ جَحَدَ وَصِيَّتَكَ وَ خِلاَفَتَكَ فَلَيْسَ مِنِّي وَ لَسْتُ مِنْهُ وَ أَنَا خَصْمُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَفْضَلُ أُمَّتِي فَضْلاً وَ أَقْدَمُهُمْ سِلْماً وَ أَكْثَرُهُمْ عِلْماً وَ أَوْفَرُهُمْ حِلْماً وَ أَشْجَعُهُمْ قَلْباً وَ أَسْخَاهُمْ كَفّاً يَا عَلِيُّ أَنْتَ اَلْإِمَامُ بَعْدِي وَ اَلْأَمِيرُ وَ أَنْتَ اَلصَّاحِبُ بَعْدِي وَ اَلْوَزِيرُ وَ مَا لَكَ فِي أُمَّتِي مِنْ نَظِيرٍ يَا عَلِيُّ أَنْتَ قَسِيمُ اَلْجَنَّةِ وَ اَلنَّارِ بِمَحَبَّتِكَ يُعْرَفُ اَلْأَبْرَارُ مِنَ اَلْفُجَّارِ وَ يُمَيَّزُ بَيْنَ اَلْأَشْرَارِ وَ اَلْأَخْيَارِ وَ بَيْنَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْكُفَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 46 )
4 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» بعلى بن ابى طالب فرمود اى على تو نسبت بمن بمنزله هبه اللّٰه هستى از آدم و بمنزله سام از نوح و بمنزله اسحق از ابراهيم و بمنزله هرون از موسى و بمنزله شمعون از عيسى جز آنكه پيغمبرى پس از من نيست اى على تو وصى و خليفه منى هر كه وصايت و خلافت تو را منكر شود از من نيست و من از او نيستم و من روز قيامت خصم اويم اى على تو افضل امتى در فضل و پيشتر همه در اسلام و بيشتر همه در علم و حليمتر و دلدارتر و سخاوتمندتر همه اى اى على پس از من تو امام و اميرى و تو صاحب و سرورى و وزيرى و در امت من مانند ندارى اى على تو قسمت كن بهشت و دوزخى بدوستى تو ابرار از فجار شناخته شوند و بدان از نيكان تميز يابند و مؤمنان از كافران جدا گردند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 46
الأمالی (للصدوق)
4.حضرت رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام فرمود:اى على!تو نسبت به من چون پسر آدم «هبة اللّه»هستى و چون سام،پسر نوح و چون اسحاق،پسر ابراهيم و چون هارون،وزير و برادر موسى و چون شمعون،حوارى عيسى،با اين تفاوت كه پس از من پيامبرى مبعوث نمى شود.اى على!تو وصى و جانشين من هستى.هركس جانشينى و وصايت تو را انكار كند،از من نيست و من هم از او نيستم.و بدون شك در رستاخيز دشمن او خواهم بود.اى على!تو برترين فرد امت من هستى،در اسلام آوردن مقدم ترين و در علم و حلم داناترين و در قلب،شجاع ترين و در سخاوت بخشنده ترين هستى.اى على!پس از من تو پيشوا و رهبرى،و نيز تو دوست و همراز و وزيرم هستى.اى على!در امتم،همانند ندارى و تو تقسيم گر بهشت و دوزخ هستى.با دوستى تو،نيكان از تبهكاران شناخته مى شوند و ايمان آورندگان از كفرپيشگان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 85
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 46
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذَا نَظَرَ إِلَى هِلاَلِ شَهْرِ رَمَضَانَ اِسْتَقْبَلَ اَلْقِبْلَةَ بِوَجْهِهِ ثُمَّ قَالَ اَللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَيْنَا بِالْأَمْنِ وَ اَلْإِيمَانِ وَ اَلسَّلاَمَةِ وَ اَلْإِسْلاَمِ وَ اَلْعَافِيَةِ اَلْمُجَلِّلَةِ وَ اَلرِّزْقِ اَلْوَاسِعِ وَ دَفْعِ اَلْأَسْقَامِ وَ تِلاَوَةِ اَلْقُرْآنِ وَ اَلْعَوْنِ عَلَى اَلصَّلاَةِ وَ اَلصِّيَامِ اَللَّهُمَّ سَلِّمْنَا لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ سَلِّمْهُ لَنَا وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا حَتَّى يَنْقَضِيَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا ثُمَّ يُقْبِلُ بِوَجْهِهِ عَلَى اَلنَّاسِ فَيَقُولُ يَا مَعْشَرَ اَلْمُسْلِمِينَ إِذَا طَلَعَ هِلاَلُ شَهْرِ رَمَضَانَ غُلَّتْ مَرَدَةُ اَلشَّيَاطِينِ وَ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ اَلسَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ اَلْجِنَانِ وَ أَبْوَابُ اَلرَّحْمَةِ وَ غُلِّقَتْ أَبْوَابُ اَلنَّارِ وَ اُسْتُجِيبَ اَلدُّعَاءُ وَ كَانَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَ كُلِّ فِطْرٍ عُتَقَاءُ يُعْتِقُهُمْ مِنَ اَلنَّارِ وَ نَادَى مُنَادٍ كُلَّ لَيْلَةٍ هَلْ مِنْ سَائِلٍ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ اَللَّهُمَّ أَعْطِ كُلَّ مُنْفِقٍ خَلَفاً وَ أَعْطِ كُلَّ مُمْسِكٍ تَلَفاً حَتَّى إِذَا طَلَعَ هِلاَلُ شَوَّالٍ نُودِيَ اَلْمُؤْمِنُونَ أَنِ اُغْدُوا إِلَى جَوَائِزِكُمْ فَهُوَ يَوْمُ اَلْجَائِزَةِ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَمَا وَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ مَا هِيَ بِجَائِزَةِ اَلدَّنَانِيرِ وَ اَلدَّرَاهِمِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 47 )
سه شنبه سه روز مانده از شعبان سال 3671 - امام پنجم فرمود چون چشم رسول خدا بماه رمضان مى افتاد رو بقبله ميكرد ميفرمود خدايا آن را نو كن بر ما بامنيت و ايمان و تندرستى و مسلمانى و عافيت سرا پا و روزى فراوان و دفع بيمارى و تلاوت قرآن و كمك بر نماز و روزه خدايا ما را براى ماه رمضان سالم دار و آن را براى ما سلامت دار و از ما دريافت كن تا ماه رمضان بگذرد و ما را آمرزيده باشى سپس رو بمردم ميكرد و ميفرمود اى گروه مردم مسلمان چون ماه نو رمضان بر آيد شياطين متمرد در بند شوند و درهاى آسمان و درهاى بهشت و درهاى رحمت گشوده گردند و درهاى دوزخ بسته شوند و دعا مستجاب گردد و براى خداى عز و جل نزد هر افطارى آزادشدگانى باشند كه آنها را از دوزخ آزاد كند و هر شب منادى فرياد زند آيا خواهشمندى هست ؟ آيا آمرزشجوئى هست ؟ خدايا بهر خرج كنى عوض بده و بهر ممسكى تلف بده تا چون هلال شوال بر آيد فرياد شود بمؤمنان كه فردا براى جائزه هاى خود حاضر باشيد كه فردا روز جائزه است سپس امام پنجم فرمود هلا بدان كه جانم بدست او است اين جائزه پول طلا و نقره نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 47
الأمالی (للصدوق)
1.امام محمد باقر عليه السّلام فرمود:زمانى كه ديدۀ پيامبر به ماه رمضان مى افتاد،رو به قبله مى ايستاد و مى فرمود:خدايا!ماه تازه را در ميان ما به امنيت و ايمان،و سلامت و اسلام و عافيت و روزى ارزان و فراوان و راندن بيمارى و تلاوت آيات قرآن و استعانت از نماز و روزه آراسته كن.خدايا!به ما در ماه رمضان سلامتى عطا كن و رمضان را بر ما سلامت دار و از ما بستان.ماه رمضان در حالى بر ما بگذرد كه ما را آمرزيده باشى.
آن گاه خطاب به مردم مى فرمود:اى مسلمانان!هرگاه ماه رمضان فرابرسد،شياطين سركش غل و زنجير مى شوند و درهاى آسمان و بهشت و رحمت الهى باز شده و درهاى دوزخ بسته مى شوند.و دعا اجابت مى شود.براى خدا نزد هرسفره افطارى،آزاد شده هايى وجود دارند كه آنان را از دوزخ رهايى مى بخشد و هرشب رمضان ندا مى رسد:آيا كسى هست كه خواسته اى داشته باشد؟
آيا خواهان آمرزش هست ؟بعد فرمود:خدايا به هركس كه در اين ماه هزينه مى كند، پاداش عطا كن و به هربينوايى،شكيبايى بخش.آن گاه كه هلال شوال درآيد،ندا آيد:اى ايمان آورندگان:فرداى عيد بياييد و جايزه هاى خود را بستانيد،زيرا فردا روز گرفتن پاداش است.سپس امام باقر عليه السّلام فرمود:سوگند به آن كه جانم دست اوست،اين جايزه پول،طلا و نقره نيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 87
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 47
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْمُعَاذِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ جيويه [حَيَّوَيْهِ] اَلْجُرْجَانِيُّ اَلْمُذَكِّرُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ بِلاَلٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ كَرَّامٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ أَبِي إِسْحَاقَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ قَالَ: سَأَلْتُ اِبْنَ عَبَّاسٍ مَا لِمَنْ صَامَ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ عَرَفَ حَقَّهُ قَالَ تَهَيَّأْ يَا اِبْنَ جُبَيْرٍ حَتَّى أُحَدِّثَكَ بِمَا لَمْ تَسْمَعْ أُذُنَاكَ وَ لَمْ يَمُرَّ عَلَى قَلْبِكَ وَ فَرِّغْ نَفْسَكَ لِمَا سَأَلْتَنِي عَنْهُ فَمَا أَرَدْتَهُ فَهُوَ عِلْمُ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ قَالَ سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ فَخَرَجْتُ مِنْ عِنْدِهِ فَتَهَيَّأْتُ لَهُ مِنَ اَلْغَدِ فَبَكَّرْتُ إِلَيْهِ مَعَ طُلُوعِ اَلْفَجْرِ فَصَلَّيْتُ اَلْفَجْرَ ثُمَّ ذَكَرْتُ اَلْحَدِيثَ فَحَوَّلَ وَجْهَهُ إِلَيَّ فَقَالَ اِسْمَعْ مِنِّي مَا أَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ لَوْ عَلِمْتُمْ مَا لَكُمْ فِي رَمَضَانَ لَزِدْتُمْ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى شُكْراً إِذَا كَانَ أَوَّلُ لَيْلَةٍ غَفَرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِأُمَّتِيَ اَلذُّنُوبَ كُلَّهَا سِرَّهَا وَ عَلاَنِيَتَهَا وَ رَفَعَ لَكُمْ أَلْفَيْ أَلْفِ دَرَجَةٍ وَ بَنَى لَكُمْ خَمْسِينَ مَدِينَةً وَ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ يَوْمَ اَلثَّانِي بِكُلِّ خُطْوَةٍ تَخْطُونَهَا فِي ذَلِكَ اَلْيَوْمِ عِبَادَةَ سَنَةٍ وَ ثَوَابَ نَبِيٍّ وَ كَتَبَ لَكُمْ صَوْمَ سَنَةٍ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلثَّالِثِ بِكُلِّ شَعْرَةٍ عَلَى أَبْدَانِكُمْ قُبَّةً فِي اَلْفِرْدَوْسِ مِنْ دُرَّةٍ بَيْضَاءَ فِي أَعْلاَهَا اِثْنَا عَشَرَ أَلْفَ بَيْتٍ مِنَ اَلنُّورِ وَ فِي أَسْفَلِهَا اِثْنَا عَشَرَ أَلْفَ بَيْتٍ فِي كُلِّ بَيْتٍ أَلْفُ سَرِيرٍ عَلَى كُلِّ سَرِيرٍ حَوْرَاءُ يَدْخُلُ عَلَيْكُمْ كُلَّ يَوْمٍ أَلْفُ مَلَكٍ مَعَ كُلِّ مَلَكٍ هَدِيَّةٌ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلرَّابِعِ فِي جَنَّةِ اَلْخُلْدِ سَبْعِينَ أَلْفَ قَصْرٍ فِي كُلِّ قَصْرٍ سَبْعُونَ أَلْفَ بَيْتٍ فِي كُلِّ بَيْتٍ خَمْسُونَ أَلْفَ سَرِيرٍ عَلَى كُلِّ سَرِيرٍ حَوْرَاءُ بَيْنَ يَدَيْ كُلِّ حَوْرَاءَ أَلْفُ وَصِيفَةٍ خِمَارُ إِحْدَاهُنَّ خَيْرٌ مِنَ اَلدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْخَامِسِ فِي جَنَّةِ اَلْمَأْوَى أَلْفَ أَلْفِ مَدِينَةٍ فِي كُلِّ مَدِينَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ بَيْتٍ فِي كُلِّ بَيْتٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَائِدَةٍ عَلَى كُلِّ مَائِدَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ قَصْعَةٍ وَ فِي كُلِّ قَصْعَةٍ سِتُّونَ أَلْفَ لَوْنٍ مِنَ اَلطَّعَامِ لاَ يُشْبِهُ بَعْضُهَا بَعْضاً وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلسَّادِسِ فِي دَارِ اَلسَّلاَمِ مِائَةَ أَلْفِ مَدِينَةٍ فِي كُلِّ مَدِينَةٍ مِائَةُ أَلْفِ دَارٍ فِي كُلِّ دَارٍ مِائَةُ أَلْفِ بَيْتٍ فِي كُلِّ بَيْتٍ مِائَةُ أَلْفِ سَرِيرٍ مِنْ ذَهَبٍ طُولُ كُلِّ سَرِيرٍ أَلْفُ ذِرَاعٍ عَلَى كُلِّ سَرِيرٍ زَوْجَةٌ مِنَ اَلْحُورِ اَلْعِينِ عَلَيْهَا ثَلاَثُونَ أَلْفَ ذُؤَابَةٍ مَنْسُوجَةٍ بِالدُّرِّ وَ اَلْيَاقُوتِ تَحْمِلُ كُلَّ ذُؤَابَةٍ مِائَةُ جَارِيَةٍ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلسَّابِعِ فِي جَنَّةِ اَلنَّعِيمِ ثَوَابَ أَرْبَعِينَ أَلْفَ شَهِيدٍ وَ أَرْبَعِينَ أَلْفَ صِدِّيقٍ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلثَّامِنِ عَمَلَ سِتِّينَ أَلْفَ عَابِدٍ وَ سِتِّينَ أَلْفَ زَاهِدٍ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلتَّاسِعِ مَا يُعْطِي أَلْفَ عَالِمٍ وَ أَلْفَ مُعْتَكِفٍ وَ أَلْفَ مُرَابِطٍ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْعَاشِرِ قَضَاءَ سَبْعِينَ أَلْفَ حَاجَةٍ وَ يَسْتَغْفِرُ لَكُمُ اَلشَّمْسُ وَ اَلْقَمَرُ وَ اَلنُّجُومُ وَ اَلدَّوَابُّ وَ اَلطَّيْرُ وَ اَلسِّبَاعُ وَ كُلُّ حَجَرٍ وَ مَدَرٍ وَ كُلُّ رَطْبٍ وَ يَابِسٍ وَ اَلْحِيتَانُ فِي اَلْبِحَارِ وَ اَلْأَوْرَاقُ عَلَى اَلْأَشْجَارِ وَ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ يَوْمَ أَحَدَ عَشَرَ ثَوَابَ أَرْبَعِ حِجَّاتٍ وَ عُمُرَاتٍ كُلُّ حِجَّةٍ مَعَ نَبِيٍّ مِنَ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ كُلُّ عُمْرَةٍ مَعَ صِدِّيقٍ أَوْ شَهِيدٍ وَ جَعَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ يَوْمَ اِثْنَيْ عَشَرَ أَنْ يُبَدِّلَ اَللَّهُ سَيِّئَاتِكُمْ حَسَنَاتٍ وَ يَجْعَلَ حَسَنَاتِكُمْ أَضْعَافاً وَ يَكْتُبَ لَكُمْ بِكُلِّ حَسَنَةٍ أَلْفَ أَلْفِ حَسَنَةٍ وَ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ يَوْمَ ثَلاَثَةَ عَشَرَ مِثْلَ عِبَادَةِ أَهْلِ مَكَّةَ وَ اَلْمَدِينَةِ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ بِكُلِّ حَجَرٍ وَ مَدَرٍ مَا بَيْنَ مَكَّةَ وَ اَلْمَدِينَةِ شَفَاعَةً وَ يَوْمَ أَرْبَعَةَ عَشَرَ فَكَأَنَّمَا لَقِيتُمْ آدَمَ وَ نُوحاً وَ بَعْدَهُمَا إِبْرَاهِيمَ وَ مُوسَى وَ بَعْدَهُمَا دَاوُدَ وَ سُلَيْمَانَ وَ كَأَنَّمَا عَبَدْتُمُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مَعَ كُلِّ نَبِيٍّ مِائَتَيْ سَنَةٍ وَ قَضَى لَكُمْ يَوْمَ خَمْسَةَ عَشَرَ حَوَائِجَ مِنْ حَوَائِجِ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ مَا يُعْطِي أَيُّوبَ وَ اِسْتَغْفَرَ لَكُمْ حَمَلَةُ اَلْعَرْشِ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَرْبَعِينَ نُوراً عَشَرَةً عَنْ يَمِينِكُمْ وَ عَشَرَةً عَنْ يَسَارِكُمْ وَ عَشَرَةً أَمَامَكُمْ وَ عَشَرَةً خَلْفَكُمْ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ سِتَّةَ عَشَرَ إِذَا خَرَجْتُمْ مِنَ اَلْقَبْرِ سِتِّينَ حُلَّةً تَلْبَسُونَهَا وَ نَاقَةً تَرْكَبُونَهَا وَ بَعَثَ اَللَّهُ إِلَيْكُمْ غَمَامَةً تُظِلُّكُمْ مِنْ حَرِّ ذَلِكَ اَلْيَوْمِ وَ يَوْمَ سَبْعَةَ عَشَرَ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنِّي قَدْ غَفَرْتُ لَهُمْ وَ لِآبَائِهِمْ وَ رَفَعْتُ عَنْهُمْ شَدَائِدَ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ إِذَا كَانَ يَوْمُ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ أَمَرَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ إِسْرَافِيلَ وَ حَمَلَةَ اَلْعَرْشِ وَ اَلْكَرُوبِيِّينَ أَنْ تَسْتَغْفِرُوا لِأُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَى اَلسَّنَةِ اَلْقَابِلَةِ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ ثَوَابَ اَلْبَدْرِيِّينَ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ اَلتَّاسِعَ عَشَرَ لَمْ يَبْقَ مَلَكٌ فِي اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ إِلاَّ اِسْتَأْذَنُوا رَبَّهُمْ فِي زِيَارَةِ قُبُورِكُمْ كُلَّ يَوْمٍ وَ مَعَ كُلِّ مَلَكٍ هَدِيَّةٌ وَ شَرَابٌ فَإِذَا تَمَّ لَكُمْ عِشْرُونَ يَوْماً بَعَثَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْكُمْ سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ يَحْفَظُونَكُمْ « مِنْ كُلِّ شَيْطٰانٍ رَجِيمٍ » وَ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بِكُلِّ يَوْمٍ صُمْتُمْ صَوْمَ مِائَةِ سَنَةٍ وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ اَلنَّارِ خَنْدَقاً وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ ثَوَابَ مَنْ قَرَأَ اَلتَّوْرَاةَ وَ اَلْإِنْجِيلَ وَ اَلزَّبُورَ وَ اَلْفُرْقَانَ وَ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بِكُلِّ رِيشَةٍ عَلَى جَبْرَئِيلَ عِبَادَةَ سَنَةٍ وَ أَعْطَاكُمْ ثَوَابَ تَسْبِيحِ اَلْعَرْشِ وَ اَلْكُرْسِيِّ - وَ زَوَّجَكُمْ بِكُلِّ آيَةٍ فِي اَلْقُرْآنِ أَلْفَ حَوْرَاءَ يَوْمَ أَحَدٍ وَ عِشْرِينَ يُوَسِّعُ اَللَّهُ عَلَيْكُمُ اَلْقَبْرَ أَلْفَ فَرْسَخٍ وَ يَرْفَعُ عَنْكُمُ اَلظُّلْمَةَ وَ اَلْوَحْشَةَ وَ يَجْعَلُ قُبُورَكُمْ كَقُبُورِ اَلشُّهَدَاءِ وَ يَجْعَلُ وُجُوهَكُمْ كَوَجْهِ يُوسُفَ بْنِ يَعْقُوبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ يَوْمَ اِثْنَيْنِ وَ عِشْرِينَ يَبْعَثُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْكُمْ مَلَكَ اَلْمَوْتِ كَمَا يَبْعَثُ إِلَى اَلْأَنْبِيَاءِ وَ يَدْفَعُ عَنْكُمْ هَمَّ اَلدُّنْيَا وَ عَذَابَ اَلْآخِرَةِ وَ يَوْمَ ثَلاَثَةٍ وَ عِشْرِينَ تَمُرُّونَ عَلَى اَلصِّرَاطِ مَعَ « اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلصِّدِّيقِينَ وَ اَلشُّهَدٰاءِ » وَ كَأَنَّمَا أَشْبَعْتُمْ كُلَّ يَتِيمٍ مِنْ أُمَّتِي وَ كَسَوْتُمْ كُلَّ عُرْيَانٍ مِنْ أُمَّتِي وَ يَوْمَ أَرْبَعَةٍ وَ عِشْرِينَ لاَ تَخْرُجُونَ مِنَ اَلدُّنْيَا حَتَّى يَرَى كُلُّ وَاحِدٍ مِنْكُمْ مَكَانَهُ مِنَ اَلْجَنَّةِ وَ يُعْطَى كُلُّ وَاحِدٍ ثَوَابَ أَلْفِ مَرِيضٍ وَ أَلْفِ غَرِيبٍ خَرَجُوا فِي طَاعَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَعْطَاكُمْ ثَوَابَ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَةٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِيلَ وَ يَوْمَ خَمْسَةٍ وَ عِشْرِينَ بَنَى اَللَّهُ لَكُمْ تَحْتَ اَلْعَرْشِ أَلْفَ قُبَّةٍ خَضْرَاءَ عَلَى رَأْسِ كُلِّ قُبَّةٍ خَيْمَةٌ مِنْ نُورٍ يَقُولُ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ أَنَا رَبُّكُمْ وَ أَنْتُمْ عَبِيدِي وَ إِمَائِي اِسْتَظِلُّوا بِظِلِّ عَرْشِي فِي هَذِهِ اَلْقِبَابِ وَ « كُلُوا وَ اِشْرَبُوا هَنِيئاً » فَ « لاٰ خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَ لاٰ أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ » يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لَأَبْعَثَنَّكُمْ إِلَى اَلْجَنَّةِ يَتَعَجَّبُ مِنْكُمُ اَلْأَوَّلُونَ وَ اَلْآخِرُونَ - وَ لَأُتَوِّجَنَّ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْكُمْ بِأَلْفِ تَاجٍ مِنْ نُورٍ وَ لَأُرْكِبَنَّ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْكُمْ عَلَى نَاقَةٍ خُلِقَتْ مِنْ نُورٍ وَ زِمَامُهَا مِنْ نُورٍ وَ فِي ذَلِكَ اَلزِّمَامِ أَلْفُ حَلْقَةٍ مِنْ ذَهَبٍ فِي كُلِّ حَلْقَةٍ مَلَكٌ قَائِمٌ عَلَيْهَا مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ بِيَدِ كُلِّ مَلَكٍ عَمُودٌ مِنْ نُورٍ حَتَّى يَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ « بِغَيْرِ حِسٰابٍ » وَ إِذَا كَانَ يَوْمُ سِتَّةٍ وَ عِشْرِينَ يَنْظُرُ اَللَّهُ إِلَيْكُمْ بِالرَّحْمَةِ فَيَغْفِرُ اَللَّهُ لَكُمُ اَلذُّنُوبَ كُلَّهَا إِلاَّ اَلدِّمَاءَ وَ اَلْأَمْوَالَ وَ قَدَّسَ بَيْنَكُمْ كُلَّ يَوْمٍ سَبْعِينَ مَرَّةً مِنَ اَلْغِيبَةِ وَ اَلْكَذِبِ وَ اَلْبُهْتَانِ وَ يَوْمَ سَبْعَةٍ وَ عِشْرِينَ فَكَأَنَّمَا نَصَرْتُمْ كُلَّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ وَ كَسَوْتُمْ سَبْعِينَ أَلْفَ عارى [عَارٍ] وَ خَدَمْتُمْ أَلْفَ مُرَابِطٍ وَ كَأَنَّمَا قَرَأْتُمْ كُلَّ كِتَابٍ أَنْزَلَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى أَنْبِيَائِهِ وَ يَوْمَ ثَمَانِيَةٍ وَ عِشْرِينَ جَعَلَ اَللَّهُ لَكُمْ فِي جَنَّةِ اَلْخُلْدِ مِائَةَ أَلْفِ مَدِينَةٍ مِنْ نُورٍ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي جَنَّةِ اَلْمَأْوَى مِائَةَ أَلْفِ قَصْرٍ مِنْ فِضَّةٍ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي جَنَّةِ اَلْفِرْدَوْسِ مِائَةَ أَلْفِ مَدِينَةٍ فِي كُلِّ مَدِينَةٍ أَلْفُ حُجْرَةٍ وَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي جَنَّةِ اَلْجَلاَلِ مِائَةَ أَلْفِ مِنْبَرٍ مِنْ مِسْكٍ فِي جَوْفِ كُلِّ مِنْبَرٍ أَلْفُ بَيْتٍ مِنْ زَعْفَرَانٍ فِي كُلِّ بَيْتٍ أَلْفُ سَرِيرٍ مِنْ دُرٍّ وَ يَاقُوتٍ عَلَى كُلِّ سَرِيرٍ زَوْجَةٌ مِنَ اَلْحُورِ اَلْعِينِ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ تِسْعَةٍ وَ عِشْرِينَ أَعْطَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَلْفَ أَلْفِ مَحَلَّةٍ فِي جَوْفِ كُلِّ مَحَلَّةٍ قُبَّةٌ بَيْضَاءُ فِي كُلِّ قُبَّةٍ سَرِيرٌ مِنْ كَافُورٍ أَبْيَضَ عَلَى ذَلِكَ اَلسَّرِيرِ أَلْفُ فِرَاشٍ مِنَ اَلسُّنْدُسِ اَلْأَخْضَرِ فَوْقَ كُلِّ فِرَاشٍ حَوْرَاءُ عَلَيْهَا سَبْعُونَ أَلْفَ حُلَّةٍ وَ عَلَى رَأْسِهَا ثَمَانُونَ أَلْفَ ذُؤَابَةٍ كُلُّ ذُؤَابَةٍ مُكَلَّلَةٌ بِالدُّرِّ وَ اَلْيَاقُوتِ فَإِذَا تَمَّ ثَلاَثُونَ يَوْماً كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بِكُلِّ يَوْمٍ مَرَّ عَلَيْكُمْ ثَوَابَ أَلْفِ شَهِيدٍ وَ أَلْفِ صِدِّيقٍ وَ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ عِبَادَةَ خَمْسِينَ سَنَةً وَ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بِكُلِّ يَوْمٍ صَوْمَ أَلْفَيْ يَوْمٍ وَ رَفَعَ لَكُمْ بِعَدَدِ مَا أَنْبَتَ اَلنِّيلُ دَرَجَاتٍ وَ كَتَبَ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ جَوَازاً عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ أَمَاناً مِنَ اَلْعَذَابِ وَ لِلْجَنَّةِ بَابٌ يُقَالُ لَهُ اَلرَّيَّانُ لاَ يُفْتَحُ ذَلِكَ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ ثُمَّ يُفْتَحُ لِلصَّائِمِينَ وَ اَلصَّائِمَاتِ مِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ يُنَادِي رِضْوَانُ خَازِنُ اَلْجَنَّةِ يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ هَلُمُّوا إِلَى اَلرَّيَّانِ فَيَدْخُلُ أُمَّتِي فِي ذَلِكَ اَلْبَابِ إِلَى اَلْجَنَّةِ فَمَنْ لَمْ يُغْفَرْ لَهُ فِي رَمَضَانَ فَفِي أَيِّ شَهْرٍ يُغْفَرُ لَهُ و لا حول و لا قوة إلا بالله و « حَسْبُنَا اَللّٰهُ وَ نِعْمَ اَلْوَكِيلُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 48 )
2 - سعيد بن جبير گويد با بن عباس گفتم ثواب كسى كه ماه رمضان را روزه دارد و حق آن را بشناسد چيست ؟ گفت اى پسر جبير آماده باش تا بتو حديثى گويم كه گوشت نشنيده و بدلت نگذشته است دل خود را براى آنچه پرسيدى فارغ كن كه آنچه خواستى علم اولين و آخرينست سعيد بن جبير گويد از نزد او بيرون شدم و خودم را آماده كردم براى فردا، سپيده دم نزد او رفتم و نماز بامداد را گذاردم و حديث را باو ياد آور شدم رو بمن كرد و گفت بشنو آنچه گويم، رسول خدا ميفرمود اگر بدانيد آنچه شما در ماه رمضان داريد براى خدا بيشتر شكر ميكرديد. شب اول - خدا همه گناهان امتم را از عيان و نهان بيامرزد و براى شما هزار هزار درجه بالا برد و پنجاه شهر براى شما بسازد. روز دوم - خداى عز و جل بهر گامى كه برداريد عبادت يك سال و ثواب يك پيغمبر و روزه يك سال براى شما بنويسد. روز سوم - بهر مو كه در تن داريد گنبدى در فردوس براى شما بسازد از در سفيد كه در زير آن 12 هزار و در نشيب آن 12 هزار خانه نور بشما دهد كه در هر خانه هزار تخت و بر هر تختى حوريه باشد و هر روزى هزار فرشته بر شما در آيد با هر فرشته هديه اى باشد. روز چهارم - خدا در بهشت خلد بشما هفتاد هزار قصر دهد در هر قصرى هفتاد هزار خانه و در هر خانه پنجاه هزار تخت و بر هر تخت حوريه اى و برابر هر حوريه هزار كنيزك و روسرى هر كنيزك بهتر است از دنيا و ما فيها. روز پنجم - خدا در جنة الماوى بشما هزار هزار شهر دهد كه در هر شهرى هفتاد هزار خانه و در هر خانه هفتاد هزار خوان و بر هر خوان هفتاد هزار كاسه كه در آن شصت هزار رنگ خوراك مختلف است. روز ششم - خدا در دار السلام بشما صد هزار شهر بدهد كه در هر شهرى صد هزار خانه و در هر خانه صد هزار تخت طلا بطول هزار ذراع است و بر هر تختى زنى از حور العين است كه سى هزار گيسوان بافته بادر و ياقوت دارد و هر گيسوئى را صد هزار كنيزك بردارد. روز هفتم - خدا در جنة نعيم ثواب چهل هزار شهيد و چهل هزار صديق دهد. روز هشتم - خدا بشما مزد كردار شصت هزار عابد و شصت هزار زاهد دهد. روز نهم - خدا بشما عطاى هزار عالم و هزار معتكف و هزار مرابط دهد. روز دهم - هفتاد هزار حاجت از شما بر آورد و خورشيد و ماه و ستارگان و جانداران و پرنده و درنده و هر سنك و كلوخ و هر تر و خشك و ماهيان دريا و برگهاى درختان و كتابهاى خدا عز و جل براى شما آمرزشجويد. روز يازدهم - ثواب چهار حج و عمره كه هر حجى با پيغمبرى و هر عمره اى با صديقى يا شهيدى انجام شده باشد. روز دوازدهم - خدا سيئات شما را بدل بحسنات كند و براى هر حسنه هزار هزار حسنه بنويسد. روز سيزدهم - خدا مانند ثواب اهل مكه و مدينه بشما دهد و بهر سنگ و كلوخى ميان مكه و مدينه شفاعت بشما بخشد. روز چهاردهم - گويا آدم و نوح را ديدار كرديد و پس از آنها ابراهيم و موسى و سپس داود و سليمان و گويا با هر پيغمبرى دويست سال خدا را عبادت كرديد. روز پانزدهم - حوائجى از دنيا و آخرت شما را بر آورد و بشما بدهد آنچه بايوب داد و حاملان عرش براى شما آمرزشجويند و خداى عز و جل روز قيامت بشما چهل نور عطا كند از هر سمتى ده نور: شانزدهم - از قبر كه در آئيد خدا شصت حله بشما دهد تا در بر كنيد و ناقه اى كه سوار شويد و ابرى كه از گرماى آن روز بر شما سايه كند. هفدهم - خداى عز و جل فرمايد آنها را با پدرانشان آمرزيدم و سختيهاى روز قيامت را از آنها برداشتم. هيجدهم - خداى تبارك و تعالى بجبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و حاملان عرش و كروبيان دستور دهد براى امت محمد «صلّى اللّه عليه و آله» تا سال آينده آمرزش جويند و ثواب بدريون بشما عطا كند. نوزدهم - فرشته اى در آسمانها و زمين نماند جز آنكه از خدا اجازه خواهند كه هر روز با هديه و نوشابه گوارا شما را زيارت كند. بيستم - خداى عز و جل هفتاد هزار فرشته فرستد تا شما را از هر شيطان رجيمى حفظ كند و براى هر روز ثواب صد سال روزه بشما بنويسد و ميان شما و آتش خندقى نهد و بشما ثواب كسى دهد كه تورات و انجيل و زبور و فرقان را خوانده و بشماره پرهاى جبرئيل بشما ثواب يك سال عبادت دهد و ثواب تسبيح عرش و كرسى بشما دهد و بهر آيه كه در قرآنست هزار حوريه بشما تزويج كند. بيست و يكم - هزار فرسخ گور شما را گشاد كند و ظلمت و وحشت از آن ببرد و مانند گور شهدايش سازد و روى شما را چون روى يوسف بن يعقوب كند. بيست و دوم - ملك الموت را بوضع انبياء بالين شما فرستد و از شما هراس منكر و نكير و هم عذاب آخرت را بگرداند. بيست و سوم - با پيغمبران و صديقان و شهيدان بر صراط بگذريد و چنان باشد كه هر يتيم امتم را سير كرده و هر عريان امتم را پوشيده ايد. بيست و چهارم - از دنيا نرويد تا هر كس جاى خود را در بهشت ببيند و ثواب هزار بيمار و هزار غريب در راه خدا بشما عطا شود و ثواب آزاد كردن هزار بنده از اولاد اسماعيل بشما عطا كند. بيست و پنجم - خداى عز و جل براى شما بنا كند زير عرش هزار گنبد سبز كه بر سر هر گنبد خيمه نورى باشد خداى عز و جل فرمايد اى امت محمد منم پروردگار شما شمائيد بندگان و كنيزان من در اين گنبدها زير سايه عرش من باشيد و گوارا بخوريد و بنوشيد ترس و غمى بر شما نيست اى امت محمد بعزت و جلال خودم شما را چنان ببهشت برم كه اولين و آخرين در شگفت مانند و بر سر هر كدام شما هزار تاج از نور گذارم و هر كدام شما را بر ناقه اى سوار كنم كه از نور خلق شده و مهار نور دارد و در آن مهار هزار حلقه طلا است و بهر حلقه فرشته ايست كه عمود نور در دست دارد تا بيحساب وارد بهشت شود. روز بيست و ششم - خدا نظر رحمت بوى كند و همه گناهانش را جز قتل نفس و بدهى مالى مى آمرزد و هر روز هفتاد بار از غيبت و دروغ و بهتان پاكش كند. روز بيست و هفتم - گويا هر مرد و زن مؤمن را يارى گرديد و هفتاد هزار برهنه پوشانيده و هزار مرزبان را خدمت كرده و هر كتابى كه خدا فرستاده خوانده ايد. روز بيست و هشتم - خدا در بهشت خلد صد هزار شهر نور بشما دهد و در جنة الماوى صد هزار كاخ نقره و در جنة الفردوس صد هزار شهر و در هر شهرى صد هزار منبر مشك كه در درون هر منبرى هزار خانه از زعفران است و در هر خانه هزار تخت از در و ياقوت و بر هر تختى همسرى از حور العين. بيست و نهم - خدا هزار هزار محله دهد كه درون هر محله گنبد سفيديست و دور هر گنبد تختى از كافور سفيد و بر آن تخت هزار بستر از سندس سبز و بالاى هر بسترى حوريه در هفتاد هزار حله و بر سرش هشتاد هزار شقه گيسو است و هر شقه مكلل بدر و ياقوت بوده. سى ام - خدا بنويسد براى شما بهر روزى كه بر شما گذرد ثواب هزار شهيد و هزار صديق و بنويسد براى هر روزى ثواب روزه دو هزار روز و بشماره هر چه برويد به آب رود نيل درجه شما را بالا برد و بنويسد براى شما برات آزادى از دوزخ و جواز از صراط و امان از عذاب، بهشت را دريست بنام ريان كه تا روز قيامت گشوده نگردد و براى مردان و زنان روزه دار باز كنند كه از امت محمدند «صلّى اللّه عليه و آله» و رضوان خازن بهشت جار زند اى امت محمد بيائيد بسوى ريان و امت من از اين در وارد بهشت شوند هر كه در ماه رمضان آمرزيده نشود در چه ماهى آمرزيده شود؟ نيست جنبش و توانائى جز بخدا بس است ما را خدا و چه خوب وكيلى است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 52
الأمالی (للصدوق)
2.سعيد بن جبير مى گويد:از ابن عباس پرسيدم:كسى كه ماه رمضان را روزه گرفته و حق آن را آن گونه كه شايسته است،بشناسد چه پاداشى خواهد گرفت ؟گفت:اى پسر جبير!اينك حديثى را بشنو كه تاكنون آن را نشنيده اى و نه به ذهن و دل تو گذشته است.دل خود را براى فهم پاسخ سؤال خود آماده كن،چرا كه جواب تو همانا دانش آغازين و واپسين است.سعيد مى گويد:رفتم و فردا صبح كه جانم را آماده شنيدن سخن ابن عباس كرده بودم به سراغ ابن عباس رفتم.پس از نماز گفتن حديث را به ياد او آوردم. گفت:بشنو.آن چه مى گويم از پيامبر شنيده ام كه مى فرمود:اگر شما از آن چه در رمضان داريد،آگاه شويد،سپاس گزارى به خداوند بيشتر مى شود.
در شب يكم رمضان خداوند تمامى گناهان امتم از آشكار و نهان را مى آمرزد و براى شما هزارهزار مرتبه بالا مى برد و پنجاه شهر براى شما مى سازد.
در روز دوم خداوند در برابر هرقدمى كه برداشته ايد،عبادت يك سال و پاداش يك پيامبر و رسالت و روزه يك سال را خواهد نوشت.
روز سوم به اندازه موهاى تنتان،گنبدهايى از در سفيد در بهشت برين ساخته مى شود كه در بالاى آن 12 هزار و در زير آن 12 هزار خانه نورانى براى شما است كه در هرخانه هزار تخت و بر هر تخت حوريه اى مى باشد.و هرروز هم هزار فرشته همراه هديه اى وارد مى شود.
روز چهارم خداوند در بهشت جاويد هفتاد هزار قصر به شما مى بخشد كه در هر قصرى هفتاد هزار خانه و در هرخانه اى پنجاه هزار تخت و بر هرتخت حوريه اى نشسته و برابر او هزار كنيز.كنيز بهشتى كه بهتر از دنيا و آن چه در آن است.
روز پنجم خداوند در«بهشت»هزارهزار شهر عطا مى كند كه در هرشهرى هفتاد هزار خانه و در هرخانه هفتاد هزار سفره و بر هرسفره اى هفتاد هزار كاسه است كه در آن شصت هزار نوع خوراكى وجود دارد.
روز ششم خداوند در«دار السّلام»صد هزار شهر ارزانى مى دارد كه در هرشهر صد هزار خانه و در هرخانه صد هزار تخت طلا به درازاى هزار ذراع مى باشد و بر هرتخت زنى از جنس حور العين نشسته كه سى هزار گيسوان بافته با درّ و ياقوت دارد و هرگيسوى او را صد هزار كنيز به دست دارد.روز هفتم خداوند در«جنة نعيم»پاداش چهل هزار شهيد و چهل هزار صديق مى بخشد.روز هشتم خداوند پاداش تلاش شصت هزار عابد و شصت هزار زاهد مى بخشد.روز نهم خداوند عطاى هزار عالم و هزار معتكف و هزار مرابط مى بخشد.روز دهم خداوند هفتاد هزار خواسته از شما را اجابت مى كند و خورشيد و ماه و ستارگان و جانداران و پرندگان و درندگان و سنگ ها و كلوخ ها و ماهيان و برگ ها و كتابهاى آسمانى براى شما طلب آمرزش مى كنند.روز يازدهم خداوند پاداش چهار حج و عمره كه هرحج همراه با پيامبرى است و هرعمره،همراه با صديق يا شهيدى است،عنايت مى كند.روز دوازدهم خداوند زشتى هاى نامه اعمال تان را به زيبايى ها تبديل مى كند و براى هركار نيكى هزارهزار حسنه خواهد نوشت.روز سيزدهم خداوند ثوابى همانند پاداش ساكنان مكه و مدينه مى بخشد و به هراندازه سنگ و كلوخى بين راه مكه و مدينه توفيق شفاعت،ارزانى تان دارد.روز چهاردهم به گونه اى باشيد كه گويى به زيارت آدم و نوح عليه السّلام نايل گشته ايد و سپس ابراهيم و موسى،و داود و سليمان.. گويى همراه هرپيامبر زيسته ايد و دويست سال خدا را پرستيده ايد.
روز پانزدهم خداوند خواسته هايى از شما را در دنيا و آخرت برآورده مى كند.خدا به شما آن چه را كه به ايوب داد،ارزانى مى كند و فرشتگان عرش براى شما درخواست آمرزش مى كنند و خداوند چهل نور در روز قيامت براى شما قرار مى دهد كه از سوى آن ده نور،پرتو مى افكند.روز شانزدهم خداوند به هنگام خروج شما از قبرهايتان شصت حله مى بخشد كه بپوشيد و شترى كه سوارش شويد و پاره ابرى كه در آفتاب سوزان روز قيامت بر شما سايه افكند.روز هفدهم خداوند مى گويد:آنان را همراه پدران شان آمرزيدم و دشوارى هاى رستاخيز را از پيش روى آنان برداشتم.روز هجدهم خداوند به جبرئيل و ميكاييل و اسرافيل و فرشتگان حامل عرش،فرمان آمرزش خواستن براى امت خاتم تا سال ديگر مى دهد و نيز پاداش مجتهدان مجاهدان جنگ بدر را به آنان ارزانى مى دارد.روز نوزدهم تمام فرشتگان حضرت حق در آسمان ها و زمين از او اجازه مى خواهند كه روزانه همراه هديه و نوشابه گوارا به زيارت روزه داران رمضان آيند.
روز بيستم خداوند براى مصونيت شما در برابر هرشيطان رانده شده اى،هفتاد هزار فرشته سوى شما روانه مى كند.همچنين براى هرروز،پاداش صد سال روزه در نامه اعمال تان مى نويسد و همچنين ميان شما و آتش جهنم خندقى پديد مى آورد.به شما پاداش كسى را مى بخشد كه تورات و انجيل و زبور داود و فرقان حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله را خوانده و به شمار پرهاى جبرئيل به شما پاداش يك سال عبادت مى بخشد و شما را از پاداش تسبيح عرش و كرسى و به تعداد آياتى كه در قرآن وجود دارد هزار حوريه بهشتى به عقدتان درمى آورد.روز بيست و يكم خداوند قبرتان را هزار فرسنگ گشايش مى دهد و تاريكى و هراس آن را از شما برمى دارد و همانند قبر شهيدان مى نمايد و نيز چهره تان را به زيبايى رخسار حضرت يوسف عليه السّلام درمى آورد.
روز بيست و دوم خداوند عزراييل را همان گونه كه به سوى پيامبران روانه مى كند، سراغ شما مى فرستد و ترس نكير و منكر و نيز عذاب آخرت را از شما دور مى سازد.
روز بيست و سوم همراه پيامبران و صديقان و شهيدان بر پل صراط خواهيد گذشت و با شما چنان رفتار مى شود كه گويى يتيمان امت مرا سير كرده ايد و برهنگان آن را پوشانيده ايد.
روز بيست و چهارم تا جايگاه خود را در بهشت ننگريد،از دنيا نخواهيد رفت و نيز پاداش هزار بيمار و هزار غريب در راه خدا به شما بخشيده مى شود و پاداش آزادكردن هزار بنده از نسل اسماعيل به شما داده مى شود.
روز بيست و پنجم خداوند هزار گنبد سبز،زير عرش خود براى شما مى سازد كه خيمه اى از نور بر سر هرگنبد به چشم مى خورد.آن گاه مى گويد:اى امت محمد صلّى اللّه عليه و آله!من پروردگارتان هستم و شما بندگان و كنيزان من.در اين گنبدهاى سبز زير سايه عرش من بمانيد و گوارا بخوريد و بنوشيد.هيچ ترس و اندوهى شما را در بر نخواهد گرفت.اى امت محمد به عزت و جلال خودم شما را چنان وارد بهشت سازم كه اولين و آخرين خلق شگفت زده شوند.بر سر يكايك تان هزار تاج زيور گذارم و جداگانه سوار شترى سازم كه از جنس نور آفريده شده كه افسارى از نور دارد كه در آن هزار حلقه طلا به چشم مى خورد و با هرحلقه فرشته اى است كه عمودى از نور در دست دارد تا بى حساب وارد بهشت شود.
روز بيست و ششم خداوند از روى محبت به شما نگاه مى كند و همۀ گناهان تان مگر آدم كشى و بدهكارى مالى را مى آمرزد و همچنين روزانه هفتاد بار شما را از زشتى و غيبت و دروغ و تهمت پاك مى كند.
روز بيست و هفتم آن گونه باشيد كه گويى زنان و مردان مؤمن،را يارى كرده و هفتاد هزار برهنه را لباس پوشانيده ايد و هزار مرزبان را كمك كرده ايد و كتاب هاى وحى را خوانده ايد.
روز بيست و هشتم خداوند صد هزار شهر از نور در بهشت خلد بخشد و نيز در«جنة الماوى»صد هزار قصر نقره اى و در بهشت فردوس نيز صد هزار شهر و در هرشهر صد هزار منبر از مشك ارزانى مى دارد كه در هركدام هزار خانه از زعفران بوده و در هرخانه هزار تخت از در و ياقوت و بر هرتخت همسرى از حور العين است.
روز سى ام خداوند براى هرروزى كه سپرى كرده ايد،پاداش هزار شهيد و هزار صديق قرار مى دهد،و نيز پاداش روزه دو هزار روز را در برابر يك روزتان به شما عطا مى كند و همچنين خداوند به شمار آن چه در رود نيل مى رويد منزلت تان را بالا مى برد.و نيز كليد آزادى از آتش جهنم و جواز عبور از صراط و امان از عذاب آخرت را مى بخشد.و درى از درهاى بهشت كه«باب الربان»ناميده شده و تا رستاخيز بسته است،براى زنان و مردان روزه دار بازمى شود كه همگى از امت محمد صلّى اللّه عليه و آله هستند.خازن بهشت فرياد مى زند:اى امت محمد صلّى اللّه عليه و آله!به سوى ربان بياييد.آنگاه امت من از اين باب به بهشت درمى آيند. هركس در رمضان از آمرزش الهى بهره نبرد،در چه ماهى آمرزيده مى شود؟(لا حول و لا قوة بالله و حسبنا الله نعم الوكيل )
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 93
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 48
ص : 49
ص : 50
ص : 51
ص : 52
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سَلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى اَلْعَبْسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُهَلْهَلٌ اَلْعَبْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا كُرَيْزَةُ بْنُ صَالِحٍ اَلْهَجَرِيُّ عَنْ أَبِي ذَرٍّ جُنْدَبِ بْنِ جُنَادَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَلِمَاتٍ ثَلاَثاً لَأَنْ تَكُونَ لِي وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنَ اَلدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا سَمِعْتُهُ يَقُولُ اَللَّهُمَّ أَعِنْهُ وَ اِسْتَعِنْ بِهِ اَللَّهُمَّ اُنْصُرْهُ وَ اِنْتَصِرْ بِهِ فَإِنَّهُ عَبْدُكَ وَ أَخُو رَسُولِكَ ثُمَّ قَالَ أَبُو ذَرٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ أَشْهَدُ لِعَلِيٍّ بِالْوَلاَءِ وَ اَلْإِخَاءِ وَ اَلْوَصِيَّةِ وَ قَالَ كُرَيْزَةُ بْنُ صَالِحٍ وَ كَانَ يَشْهَدُ لَهُ بِمِثْلِ ذَلِكَ سَلْمَانُ اَلْفَارِسِيُّ وَ اَلْمِقْدَادُ وَ عَمَّارٌ وَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيُّ وَ أَبُو اَلْهَيْثَمِ اَلتَّيِّهَانُ وَ خُزَيْمَةُ بْنُ ثَابِتٍ ذُو اَلشَّهَادَتَيْنِ وَ أَبُو أَيُّوبَ صَاحِبُ مَنْزِلِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هَاشِمُ بْنُ عُتْبَةَ اَلْمِرْقَالُ كُلُّهُمْ مِنْ أَفَاضِلِ أَصْحَابِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 53 )
در اين روز پس از جلسه حديث ديگرى است - از ابى ذر جندب بن جناده (رضي الله عنه) گفت شنيدم رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» بعلى «عليه السّلام» سه جمله فرمود كه اگر يكى از آنها از من بود دوستتر بود براى من از دنيا و ما فيها شنيدم ميفرمود بار خدايا كمكش كن و بكمكش خواه خدايا ياريش كن و ياريش خواه زيرا او بنده تو و رسول تو است سپس ابو ذر گفت گواهم براى على «عليه السّلام» بولاء و اخوت و وصيت كريزة بن صالح راوى حديث از ابو ذر گويد گواهى ميدادند براى على «عليه السّلام» بمانند همين سلمان فارسى، مقداد و عمار و جابر بن عبد اللّٰه انصارى، ابو الهيثم تيهان، خزيمة بن ثابت ذو الشهادتين و ابو ايوب ميزبان پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» و هاشم بن عتبه مرقال كه همه از افاضل اصحاب رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» بودند «
وَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ
».
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 53
الأمالی (للصدوق)
3.ابو ذر غفارى مى گويد:از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه سه چيز به على عليه السّلام مى فرمود: اگر يكى از آنها براى من بود،دوست تر داشتم تا اين كه دنيا و آنچه در آن است،براى من باشد.پيامبر مى فرمود:خدايا!على را مدد رسان و از او مدد گير.آنگاه ابو ذر گفت:گواهى مى دهم براى على عليه السّلام در ولايت و اخوت و وصيت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 95
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 53
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ عَمَّنْ سَمِعَ مُحَمَّدَ بْنَ مُسْلِمٍ اَلثَّقَفِيَّ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَلاَئِكَةً مُوَكَّلِينَ بِالصَّائِمِينَ يَسْتَغْفِرُونَ لَهُمْ فِي كُلِّ يَوْمٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ إِلَى آخِرِهِ وَ يُنَادُونَ اَلصَّائِمِينَ كُلَّ لَيْلَةٍ عِنْدَ إِفْطَارِهِمْ أَبْشِرُوا عِبَادَ اَللَّهِ وَ قَدْ جُعْتُمْ قَلِيلاً وَ سَتَشْبَعُونَ كَثِيراً بُورِكْتُمْ وَ بُورِكَ فِيكُمْ حَتَّى إِذَا كَانَ آخِرُ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ نَادَوْهُمْ أَبْشِرُوا عِبَادَ اَللَّهِ فَقَدْ غَفَرَ اَللَّهُ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ قَبِلَ تَوْبَتَكُمْ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَكُونُونَ فِيمَا تَسْتَأْنِفُونَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 54 )
روز جمعه غره ماه رمضان 3671 - امام پنجم ميفرمود براستى براى خداى تبارك و تعالى فرشتگانيست موكل بروزه داران كه هر روز ماه رمضان تا پايانش براى آنها آمرزش جويند و هنگام افطار روزه روزه داران را ندا زنند كه مژده گيريد بندگان خدا اندكى گرسنه شديد و بزودى بسيار سير شويد مبارك باشيد و مبارك كنيد تا شب آخر ماه رمضان بآنها ندا كنند مژده گيريد بندگان خدا بتحقيق خدا گناهان شما را آمرزيد و توبه شما را پذيرفت نظر كنيد كه در آينده چگونه خواهيد بود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 54
الأمالی (للصدوق)
مجلس سيزدهم جمعه اول ماه رمضان سال 367 1.امام باقر عليه السّلام فرمود:خداوند فرشتگانى دارد كه بر روزه داران گمارده شده اند.آنان هرروز رمضان براى مؤمنان آمرزش مى طلبند و آنگاه كه وقت افطار مى رسد،ندا مى دهند:اى بندگان خداوند!شما را مژده باد،اندكى گرسنگى كشيديد و به زودى بسيار سير خواهيد شد.مبارك باشيد آنگاه كه آخرين شب رمضان فرابرسد،مى گويند:شما را بشارت باد كه خدا گناهان تان را آمرزيد و حال كه توبه تان را پذيرفته،مراقب باشيد كه پس از رمضان چگونه خواهيد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 97
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 54
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ شَهْرَ رَمَضَانَ شَهْرٌ عَظِيمٌ يُضَاعِفُ اَللَّهُ فِيهِ اَلْحَسَنَاتِ وَ يَمْحُو فِيهِ اَلسَّيِّئَاتِ وَ يَرْفَعُ فِيهِ اَلدَّرَجَاتِ مَنْ تَصَدَّقَ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ بِصَدَقَةٍ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ وَ مَنْ أَحْسَنَ فِيهِ إِلَى مَا مَلَكَتْ يَمِينُهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ وَ مَنْ حَسَّنَ فِيهِ خُلُقَهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ وَ مَنْ كَظَمَ فِيهِ غَيْظَهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ وَ مَنْ وَصَلَ فِيهِ رَحِمَهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ شَهْرَكُمْ هَذَا لَيْسَ كَالشُّهُورِ إِنَّهُ إِذَا أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ أَقْبَلَ بِالْبَرَكَةِ وَ اَلرَّحْمَةِ وَ إِذَا أَدْبَرَ عَنْكُمْ أَدْبَرَ بِغُفْرَانِ اَلذُّنُوبِ هَذَا شَهْرٌ اَلْحَسَنَاتُ فِيهِ مُضَاعَفَةٌ وَ أَعْمَالُ اَلْخَيْرِ فِيهِ مَقْبُولَةٌ مَنْ صَلَّى مِنْكُمْ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رَكْعَتَيْنِ يَتَطَوَّعُ بِهِمَا غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ اَلشَّقِيَّ حَقَّ اَلشَّقِيِّ مَنْ خَرَجَ مِنْهُ هَذَا اَلشَّهْرُ وَ لَمْ يُغْفَرْ ذُنُوبُهُ فَحِينَئِذٍ يَخْسَرُ حِينَ يَفُوزُ اَلْمُحْسِنُونَ بِجَوَائِزِ اَلرَّبِّ اَلْكَرِيمِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 54 )
2 - رسول خدا فرمود ماه رمضان ماه بزرگى است خدا حسنات را در آن دو چندان كند و سيئات را در آن محو كند و درجات را بالا برد هر كه در اين ماه صدقه اى دهد خدا او را بيامرزد و هر كه در آن احسان كند بمملوكان خود خدايش بيامرزد و هر كه خوش خلقى كند خدايش بيامرزد و هر كه خشم خود را فرو خورد خدايش بيامرزد و هر كه صله رحم كند خدايش بيامرزد سپس فرمود براستى اين ماه شما چون ماههاى ديگر نيست براستى چون بشما رو كند با بركت و رحمت آيد و چون از شما برود با آمرزش گناهان برود اين ماهيست كه حسنات در آن دو چندانست و اعمال خير در آن قبول است هر كه در اين ماه براى خداى عز و جل دو ركعت نماز نافله بخواند خدا او را بيامرزد سپس فرمود بدبخت بحق كسى است كه اين ماه را طى كند و گناهانش آمرزيده نشود اينجا است كه زيانكار باشد و خوشكرداران بجوائز پروردگار كريم كامياب گردند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 54
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:ماه رمضان ماه بزرگى است كه در آن خداوند حسنات را دو برابر مى كند و سيئات را پاك مى كند و درجات مؤمنان را بالا مى برد.هركس در رمضان صدقه دهد و هركس كه به زيردستان خود نيكى كند و به ديدن خويشان خود برود، آمرزيده مى شود.بى گمان رمضان مانند ماه هاى ديگر سال نمى باشد؛زمانى كه مى آيد با بركت و رحمت همراه است و هرگاه از ميان شما مى رود،همراه با آمرزيدن گناهان مى رود.رمضان ماهى است كه كارهاى نيك در آن دو برابر شده و كارهاى خير شما در آن پذيرفته شده است.
هركس دو ركعت نماز نافله در رمضان براى خدا بخواند،او را خواهد آمرزيد. شوربخت كسى است كه اين ماه بر او درحالى كه گناهان او آمرزيده نشده است او زيان كار بوده و نيكوكاران از پاداش پروردگار كريم تان برخوردار مى شوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 97
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ كَبَّرَ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عِنْدَ اَلْمَسَاءِ مِائَةَ تَكْبِيرَةٍ كَانَ كَمَنْ أَعْتَقَ مِائَةَ نَسَمَةٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 55 )
3 - امام ششم از پدرانش نقل كرده كه هر كس شامگاه صد تكبير گويد چون كسى باشد كه صد بنده آزاد كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 55
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس صد بار در هنگام بعدازظهر و شامگاه تكبير گويد، مثل كسى است كه صد بنده آزاد كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 99
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 55
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيُّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: مَنْ سَبَّحَ اَللَّهَ كُلَّ يَوْمٍ ثَلاَثِينَ مَرَّةً دَفَعَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَنْهُ سَبْعِينَ نَوْعاً مِنَ اَلْبَلاَءِ أَدْنَاهَا اَلْفَقْرُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 55 )
4 - امام صادق فرمود هر كه خدا را هر روز سى بار تسبيح گويد خداى تبارك و تعالى از او هفتاد نوع بلاء دفع كند كه كمترش فقر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 55
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس روزى سى بار خداوند را تسبيح گويد،هفتاد نوع بلا را از او دور مى كند كه كمترين آن تنگدستى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 99
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ نَهِيكٍ عَنْ سَلاَّمٍ اَلْمَكِّيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَتَى رَجُلٌ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُقَالُ لَهُ شَيْبَةُ اَلْهُذَلِيُّ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنِّي شَيْخٌ قَدْ كَبِرَتْ سِنِّي وَ ضَعُفَتْ قُوَّتِي عَنْ عَمَلٍ كُنْتُ عَوَّدْتُهُ نَفْسِي مِنْ صَلاَةٍ وَ صِيَامٍ وَ حَجٍّ وَ جِهَادٍ فَعَلِّمْنِي يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَلاَماً يَنْفَعُنِي اَللَّهُ بِهِ وَ خَفِّفْ عَلَيَّ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ أَعِدْهَا فَأَعَادَهَا ثَلاَثَ مَرَّاتٍ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا حَوْلَكَ شَجَرَةٌ وَ لاَ مَدَرَةٌ إِلاَّ وَ قَدْ بَكَتْ مِنْ رَحْمَتِكَ فَإِذَا صَلَّيْتَ اَلصُّبْحَ فَقُلْ عَشْرَ مَرَّاتٍ سُبْحَانَ اَللَّهِ اَلْعَظِيمِ وَ بِحَمْدِهِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُعَافِيكَ بِذَلِكَ - مِنَ اَلْعَمَى وَ اَلْجُنُونِ وَ اَلْجُذَامِ وَ اَلْفَقْرِ وَ اَلْهَرَمِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ هَذَا لِلدُّنْيَا فَمَا لِلْآخِرَةِ فَقَالَ تَقُولُ فِي دُبُرِ كُلِّ صَلاَةٍ اَللَّهُمَّ اِهْدِنِي مِنْ عِنْدِكَ وَ أَفِضْ عَلَيَّ مِنْ فَضْلِكَ وَ اُنْشُرْ عَلَيَّ مِنْ رَحْمَتِكَ وَ أَنْزِلْ عَلَيَّ مِنْ بَرَكَاتِكَ قَالَ فَقَبَضَ عَلَيْهِنَّ بِيَدِهِ ثُمَّ مَضَى فَقَالَ رَجُلٌ لاِبْنِ عَبَّاسٍ مَا أَشَدَّ مَا قَبَضَ عَلَيْهَا خَالُكَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَمَا إِنَّهُ إِنْ وَافَى بِهَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ لَمْ يَدَعْهَا مُتَعَمِّداً فُتِحَتْ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ اَلْجَنَّةِ يَدْخُلُهَا مِنْ أَيِّهَا شَاءَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 55 )
5 - مردى بنام شيبه هذلى خدمت رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» آمد عرضكرد من پيره مردى سالخورده ام و از كارهاى نماز و روزه و حج و جهاد خود ناتوان شدم يا رسول اللّٰه بمن كلام سودمندى بياموز و وظيفه ام سبك كن حضرت فرمود دوباره بگو تا سه بار تقاضاى خود را باز گفت رسول خدا فرمود درخت و كلوخى نيست جز آنكه از ضعف تو گريست چون نماز صبح بخوانى ده بار بگو سبحان اللّٰه العظيم و بحمده و لا حول و لا قوة الا باللّٰه العلى العظيم. براستى خداى عز و جل بوسيله آن تو را از كورى و ديوانگى و خوره و فقر و شكستگى عافيت دهد عرضكرد يا رسول اللّٰه اين براى دنيا است براى آخرت چه ؟ فرمود در دنبال هر نمازى ميگوئى اللهم اهدنى من عندك و افض على من فضلك و انشر على من رحمتك و انزل على من بركاتك - خدايا مرا از طرف خود رهنمائى كن و از فضل خود بر من بيافشان و از رحمت خود بر من بپراكن گويد آن مرد با دست آنها را شماره گذاشت مردى بابن عباس گفت خالت چه محكم آنها را دريافت ميكند؟. پيغمبر فرمود هلا اگر آنها را بروز قيامت برساند و عمدا ترك نكند هشت در بهشت بروى او باز شود كه از هر كدام خواهد وارد بهشت گرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 55
الأمالی (للصدوق)
5.شيبه هذلى مى گويد:نزد پيامبر رفتم و گفتم:پيرمردى ناتوانم و از عهدۀ روزه و حج و جهاد برنمى آيم.اى رسول خدا!به من سخنى مفيد تعليم بده و بار واجباتم را آسان كن.حضرت فرمود:تقاضاى خود را تكرار كن.او دوباره گفت. پيامبر فرمود:درخت و نهالى نيست مگر اين كه از ناتوانى تو اشك ريخته باشد. هرگاه نماز صبح مى خوانى،ده بار بگو«سبحان اللّه العظيم و بحمده و لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظيم».بى گمان خداوند از اين طريق تو را از نابينايى و جنون و خوره و فقر و شكستگى استخوان مى رهاند.گفت:اين ها براى دنياست.اى پيامبر!براى آخرت چه كنم ؟
فرمود:درپى هرنمازى بگو«اللهم اهدنى من عندك و افضى على من فضلك و انشر علىّ من رحمتك و انزل علىّ من بركاتك»آن گاه مرد با دست دعاها را شمرد.شخصى به ابن عباس گفت:دايى تو،چه دقيق نصايح پيامبر را گرفت.پيامبر فرمود:اگر او اينها را تا روز قيامت ادامه دهد و به طور عمدى ترك شان نكند.هشت در بهشت به سوى او گشود. شود تا از هردر كه خواست درآيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 99
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ أَبَانٍ وَ غَيْرِهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : قَالَ مَنْ خَتَمَ صِيَامَهُ بِقَوْلٍ صَالِحٍ أَوْ عَمَلٍ صَالِحٍ تَقَبَّلَ اَللَّهُ مِنْهُ صِيَامَهُ فَقِيلَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ مَا اَلْقَوْلُ اَلصَّالِحُ قَالَ شَهَادَةُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَلْعَمَلُ اَلصَّالِحُ إِخْرَاجُ اَلْفِطْرَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 56 )
6 - امام صادق فرمود هر كه روزه خود را بگفتار شايسته يا كردار شايسته پايان دهد خدا روزه اش را قبول كند باو عرض شد يا بن رسول اللّٰه گفتار شايسته چيست ؟ گفت شهادت بيگانگى خدا و كردار صالح اداى فطره است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 56
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام هركس با كفتار نيك و با كردار نيك روزه اش را به آخر برد روزه اش مقبول است.گفته شد اى پسر رسول خدا گفتار نيك چيست ؟فرمود شهادت دادن به توحيد و كردار نيك يعنى دادن فطريه.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 99
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 56
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ سُلَيْمَانَ بْنِ مُقْبِلٍ اَلْمَدِينِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ جَالَسَ لَنَا عَائِباً أَوْ مَدَحَ لَنَا قَالِياً أَوْ وَاصَلَ لَنَا قَاطِعاً أَوْ قَطَعَ لَنَا وَاصِلاً أَوْ وَالَى لَنَا عَدُوّاً أَوْ عَادَى لَنَا وَلِيّاً فَقَدْ كَفَرَ بِالَّذِي أَنْزَلَ اَلسَّبْعَ « اَلْمَثٰانِي وَ اَلْقُرْآنَ اَلْعَظِيمَ ».
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 56 )
7 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود هر كه با عيب كن ما مجالست كند يا دشمن ما را مدح كند يا با كناره گير ما پيوست كند يا از بستگان ما كناره گيرد يا با دشمن ما دوستى كند يا با دوست ما دشمنى كند كافر است بدان كه سبع مثانى و قرآن عظيم را فرو فرستاده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 56
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس همنشينى با عيب جوى ما داشت باشد يا دشمن ما را ستايش كند يا با كسى كه از ما بريده بپيوندد داشته باشد و يا از خويشان ما فاصله بگيرد و يا با دشمن ها دوست باشد يا با دوست ما دشمنى كند،سوكند به آن كه سوره حمد و قرآن كريم را نازل كرده است كافر است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 101
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : طُوبَى لِمَنْ طَالَ عُمُرُهُ وَ حَسُنَ عَمَلُهُ فَحَسُنَ مُنْقَلَبُهُ إِذْ رَضِيَ عَنْهُ رَبُّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ وَيْلٌ لِمَنْ طَالَ عُمُرُهُ وَ سَاءَ عَمَلُهُ فَسَاءَ مُنْقَلَبُهُ إِذْ سَخِطَ عَلَيْهِ رَبُّهُ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 56 )
8 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود خوشا بكسى كه طولانيست عمرش و خوبست كردارش و خوش است آخرتش براى اينكه خوشنود است از او پروردگارش عز و جل واى بر كسى كه طولانيست عمرش و بد است آخرتش كه خشمگين است بر او پروردگارش عز و جل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 57
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خوشا به حال كسى كه عمر دراز و كردار نيك و آخرت نيكو داشته است زيرا خداوند از او خشنود است.دور از رحمت خداست كسى كه عمر دراز و بدفرجامى دارد،چرا كه خدا بر او خشمگين شده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 101
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ أَحْسَنَ فِيمَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِهِ لَمْ يُؤَاخَذْ بِمَا مَضَى مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَنْ أَسَاءَ فِيمَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِهِ أَخَذَ بِالْأَوَّلِ وَ اَلْآخِرِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 57 )
9 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود هر كه در آنچه از عمرش مانده خوش رفتار باشد مؤاخذه از گذشته ندارد و هر كه در آنچه از عمرش مانده بدكردار شد از اول تا آخر مؤاخذه دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 57
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس در روزهايى كه از عمرش باقى مانده،رفتار شايسته داشته باشد،از گذشته او پرسيده نمى شود؛ولى هركس كه در آخر عمرش رفتار ناشايست داشته باشد،از آغاز تا پايان عمرش مورد مواخذه قرار خواهد گرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 101
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 57
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنِ اَلْمُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْبَصْرِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ عَلِيّاً وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ زَوْجَتُهُ فَاطِمَةُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ اِبْنَتِي وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَلَدَايَ مَنْ وَالاَهُمْ فَقَدْ وَالاَنِي وَ مَنْ عَادَاهُمْ فَقَدْ عَادَانِي وَ مَنْ نَاوَاهُمْ فَقَدْ نَاوَانِي وَ مَنْ جَفَاهُمْ فَقَدْ جَفَانِي وَ مَنْ بَرَّهُمْ فَقَدْ بَرَّنِي وَصَلَ اَللَّهُ مَنْ وَصَلَهُمْ وَ قَطَعَ مَنْ قَطَعَهُمْ وَ نَصَرَ مَنْ أَعَانَهُمْ وَ خَذَلَ مَنْ خَذَلَهُمْ اَللَّهُمَّ مَنْ كَانَ لَهُ مِنْ أَنْبِيَائِكَ وَ رُسُلِكَ ثَقَلٌ وَ أَهْلُ بَيْتٍ فَعَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ أَهْلُ بَيْتِي وَ ثَقَلِي فَأَذْهِبْ عَنْهُمُ اَلرِّجْسَ وَ طَهِّرْهُمْ تَطْهِيراً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 57 )
10 - پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود على «عليه السّلام» وصى و خليفه من و شوهر فاطمه بانوى زنان جهانيانست دختر من و حسن و حسين دو سيد جوانان اهل بهشتند و دو فرزند منند هر كه دوستشان دارد مرا دوست داشته و هر كه دشمنشان دارد مرا دشمن داشته و هر كه از آنها دورى كند از من دورى كرده و هر كه با آنها جفا كند بمن جفا كرده و هر كه با آنها خوشرفتارى كند با من خوشرفتارى كرده، پيوست كند خدا با كسى كه با آنها پيوندد و ببرد از كسى كه با آنها ببرد و يارى كند هر كه به آنها كمك كند و واگذارد هر كه آنها را واگذارد، خدايا هر كه از پيغمبران و رسولانت بنه اى دارد و خاندانى، على و فاطمه و حسن و حسين خاندان و بنه منند ببر از آنها پليدى را و بخوبى پاكشان كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 57
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على وصى و جانشين من است و همسرش،فاطمه،سرور زنان جهان،حسن و حسين دو سرور جوانان بهشتى فرزندان من هستند هركس آنان را دوست بدارد،مرا دوست داشته است.و هركس آنان را دشمن بدارد،مرا دشمن مى دارد، هركس از آنان دورى كند،از من دورى گزيده و هركس به آنان ستم كند،به من جفا كرده و هركس با آنان رفتار نيكو داشته باشد،با من رفتار خوش داشته است.خداوند با كسى است كه با آنان است و خدا پيوند خود را قطع كند از كسى كه از آنان بريده است.خدا يارى مى كند هركس را كه به آنان يارى رساند،و به حال خود وامى گذارد،كسى را كه آنان را رها كرده است.خدايا!هركلام از پيامبران نسلى دارد و خاندان على و فاطمه و حسن و حسين نسل و خاندانم هستند پليدى را از آنان دور ساز و به نيكى تطهيرشان كن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 103
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ عُتَقَاءَ وَ طُلَقَاءَ مِنَ اَلنَّارِ إِلاَّ مَنْ أَفْطَرَ عَلَى مُسْكِرٍ فَإِذَا كَانَ آخِرُ لَيْلَةٍ مِنْهُ أَعْتَقَ فِيهَا مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِي جَمِيعِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 58 )
پنجم ماه رمضان سال 3671 - امام صادق جعفر بن محمد «عليه السّلام» فرمود براستى براى خداى تبارك و تعالى در هر شبى از ماه رمضان آزادشده ها و رهاشده هائى از دوزخ است مگر آنكه با مسكر افطار كند و در شب آخر آن شماره آنچه در همه ماه آزاد كرده آزاد كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 58
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:بى گمان در هرشب از شب هاى ماه رمضان،خداوند بندگان آزاد و رها شده از آتش جهنم دارد،مگر كسى كه روزه اش را با شراب بگشايد.خداوند در آخرين شب رمضان،بندگانى را از آتش جهنم مى رهاند كه تعداد آنان با آزادشدگانى در ماههاى ديگر سال برابر است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 105
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 58
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَمَّنْ سَمِعَ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لَمَّا حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ ذَلِكَ لِثَلاَثٍ بَقِينَ مِنْ شَعْبَانَ قَالَ لِبِلاَلٍ نَادِ فِي اَلنَّاسِ فَجُمِعَ اَلنَّاسُ ثُمَّ صَعِدَ اَلْمِنْبَرَ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ هَذَا اَلشَّهْرَ قَدْ حَضَرَكُمْ وَ هُوَ سَيِّدُ اَلشُّهُورِ فِيهِ لَيْلَةٌ « خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ » تُغْلَقُ فِيهِ أَبْوَابُ اَلنِّيرَانِ وَ تُفَتَّحُ فِيهِ أَبْوَابُ اَلْجِنَانِ فَمَنْ أَدْرَكَهُ فَلَمْ يُغْفَرْ لَهُ فَأَبْعَدَهُ اَللَّهُ وَ مَنْ أَدْرَكَ وَالِدَيْهِ فَلَمْ يُغْفَرْ لَهُ فَأَبْعَدَهُ اَللَّهُ وَ مَنْ ذُكِرْتُ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيَّ فَلَمْ يُغْفَرْ لَهُ فَأَبْعَدَهُ اَللَّهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 58 )
2 - امام پنجم فرمود چون ماه رمضان ميرسيد پيغمبر سه روز از شعبان مانده ببلال دستور مى داد جار زند و مردم را جمع كند و بر منبر ميرفت و حمد و ثناى خداى ميكرد و ميفرمود اى مردم اين ماه بشما در آمد و آن سيد ماها است در آن شبى است كه بهتر از هزار ماه است بسته شود در آن درهاى دوزخ و باز شود درهاى بهشت هر كه آن را دريابد و آمرزيده شود خدايش دور كند و هر كه در خدمت پدر و مادر خود آمرزيده نشود خدايش دور كند و هر كه نام مرا بشنود و بر من صلوات نفرستد خدايش دور كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 58
الأمالی (للصدوق)
2.امام باقر عليه السّلام فرمود:هرگاه كه ماه رمضان نزديك مى شد پيامبر در سه روز آخر ماه شعبان به بلال فرمان مى داد كه مردم را در مسجد گرد هم آورد.آنگاه بالاى منبر مى رفت و پس از حمد و ستايش خدا مى فرمود:
اى مردم!ماهى كه بر شما وارد شده،سرور ماههاى ديگر است.در رمضان شبى است كه بيش از هزار ماه ارزش دارد و در اين ماه درهاى بهشت به روى شما باز شده و درهاى دوزخ بسته شود.هركه به رمضان وارد شود و آمرزيده نشود،از رحمت الهى به دور خواهد ماند،چنانچه هركس با خدمت به پدر و مادرش آمرزيده نشود و هركس نام مرا بشنود و بر من درود نفرستد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 105
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ سَعِيدٍ اَلْعَسْكَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْأَسْوَدِ اَلْعِجْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْحَمِيدِ بْنُ يَحْيَى أَبُو يَحْيَى اَلْحِمَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ اَلْهُذَلِيُّ عَنِ اَلزُّهْرِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ أَطْلَقَ كُلَّ أَسِيرٍ وَ أَعْطَى كُلَّ سَائِلٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 58 )
3 - ابن عباس گفت شيوه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» بود كه چون ماه رمضان ميشد هر اسيرى را آزاد ميكرد و بهر سائل عطا مى داد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 58
الأمالی (للصدوق)
3.عبد اللّه بن عباس مى گويد:هرگاه ماه رمضان مى آمد.پيامبر خدا اسيران را آزاد مى كرد و نيازمندان را به خوبى نوازش مى كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 105
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنِي عُثْمَانُ بْنُ عِيسَى عَنِ اَلْعَلاَءِ بْنِ اَلْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا أَبَتِ مَا جَزَاءُ مَنْ زَارَكَ فَقَالَ مَنْ زَارَنِي أَوْ زَارَ أَبَاكَ أَوْ زَارَكَ أَوْ زَارَ أَخَاكَ كَانَ حَقّاً عَلَيَّ أَنْ أَزُورَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ حَتَّى أُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 59 )
4.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:امام مجتبى عليه السّلام به پيامبر گفت:اى پدرا پاداش كسى كه تو را زيارت كند،چيست ؟پيامبر فرمود هركس مرا،پدرت يا برادرت را زيارت كند،مى بايست در روز قيامت او را زيارت كنم تا از گناهانى كه دارد نجاتش دهم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
4 - حسن بن على «عليه السّلام» برسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» گفت پدر جان جزاى كسى كه تو را زيارت كند چيست ؟ فرمود هر كه مرا يا پدرت را يا برادرت را زيارت كند بر من حق دارد كه روز قيامت او را زيارت كنم تا از گناهانش رها كنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 59
الأمالی (للصدوق)
ص : 59
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلنَّضْرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: لِكُلِّ شَيْءٍ رَبِيعٌ وَ رَبِيعُ اَلْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضَانَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 59 )
5 - امام پنجم فرمود هر چيزى بهارى دارد و بهار قرآن ماه رمضانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 59
الأمالی (للصدوق)
5.امام باقر عليه السّلام فرمود:براى هرچيزى بهارى است؛همانا بهار قرآن همانا رمضان است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ فُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اَلْحَافِظُ لِلْقُرْآنِ اَلْعَامِلُ بِهِ مَعَ اَلسَّفَرَةِ اَلْكِرَامِ اَلْبَرَرَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 59 )
6 - جعفر بن محمد «عليه السّلام» فرمود حافظ قرآن و عامل بقرآن همراه سفره گرامند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 59
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركه حافظ قرآن كريم باشد و به فرمانهاى آن پاى بند باشد،سر سفره كرامت بزرگواران مى نشيند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اَلنَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى اَلْحَلَبِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ قَرَأَ عَشْرَ آيَاتٍ فِي لَيْلَةٍ لَمْ يُكْتَبْ مِنَ اَلْغَافِلِينَ وَ مَنْ قَرَأَ خَمْسِينَ آيَةً كُتِبَ مِنَ اَلذَّاكِرِينَ وَ مَنْ قَرَأَ مِائَةَ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ اَلْقَانِتِينَ وَ مَنْ قَرَأَ مِائَتَيْ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ اَلْخَاشِعِينَ وَ مَنْ قَرَأَ ثَلاَثَمِائَةِ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ اَلْفَائِزِينَ وَ مَنْ قَرَأَ خَمْسَمِائَةِ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ اَلْمُجْتَهِدِينَ وَ مَنْ قَرَأَ أَلْفَ آيَةٍ كُتِبَ لَهُ قِنْطَارٌ وَ اَلْقِنْطَارُ خَمْسُونَ أَلْفَ مِثْقَالِ ذَهَبٍ وَ اَلْمِثْقَالُ أَرْبَعَةٌ وَ عِشْرُونَ قِيرَاطاً أَصْغَرُهَا مِثْلُ جَبَلِ أُحُدٍ وَ أَكْبَرُهَا مَا بَيْنَ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْأَرْضِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 59 )
7 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود هر كه شبى ده آيه قرائت كند از غافلان نوشته نشود و هر كه پنجاه آيه قرائت كند از ذاكران نوشته شود و هر كه صد آيه قرائت كند از عابدان نوشته شود و هر كه دويست آيه بخواند از خاشعان نوشته شود و هر كه سيصد آيه بخواند از كاميابان نوشته شود و هر كه پانصد آيه بخواند از مجتهدان نوشته شود و هر كه هزار آيه بخواند براى او قنطارى نويسند و قنطار پنجاه هزار مثقال طلا است و هر مثقالى بيست و چهار قيراط كه كوچكترش چون كوه احد است و بزرگترش ميان آسمان و زمين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 59
الأمالی (للصدوق)
7.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركه تلاوت ده آيه از قرآن كريم برنامه شبانه اش باشد،در زمرۀ بى خبران نخواهد بود.هركه پنجاه آيه بخواند،از ذاكران حق بوده و هركه صد آيه بخواند،از عابدان به شمار مى آيد و هركه دويست آيه بخواند،از خاشعان است.و هركه سيصد آيه تلاوت كند،در گروه رستگاران بوده و هركه پانصد آيه تلاوت كند،از تلاشگران راه خدا به حساب مى آيد و هركه هزار آيه،تلاوت كند،براى او قنطارى باشد كه پنجاه هزار مثقال طلاست و هرمثقالى بيست و چهار قيراط كه كمترين آن مانند كوه احد است و بيشترين آن ميان آسمان و زمين است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ اَلْبَطَائِنِيِّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْعَلاَءِ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ اَلْحَذَّاءِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ أَوْتَرَ بِالْمُعَوِّذَتَيْنِ وَ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » قِيلَ لَهُ يَا عَبْدَ اَللَّهِ أَبْشِرْ فَقَدْ قَبِلَ اَللَّهُ وَتْرَكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 60 )
8 - امام پنجم فرمود هر كه در نماز وتر معوّذتين و«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ
» بخواند باو گويند اى بنده خدا مژده گير كه خدا وتر تو را پذيرفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 60
الأمالی (للصدوق)
8.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركه سوره هاى توحيد و ناس و فلق را در نماز وتر تلاوت كند،به او چنين خطاب مى شود:اى بنده خدا!تو را مژده باد كه پروردگارت نماز وترت را قبول كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 60
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَيْمُونٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ سَلَكَ طَرِيقاً يَطْلُبُ فِيهِ عِلْماً سَلَكَ اَللَّهُ بِهِ طَرِيقاً إِلَى اَلْجَنَّةِ فَإِنَّ اَلْمَلاَئِكَةَ لَتَضَعُ أَجْنِحَتَهَا لِطَالِبِ اَلْعِلْمِ رِضًى بِهِ وَ إِنَّهُ لَيَسْتَغْفِرُ لِطَالِبِ اَلْعِلْمِ مَنْ فِي اَلسَّمَاءِ وَ مَنْ فِي اَلْأَرْضِ حَتَّى اَلْحُوتُ فِي اَلْبَحْرِ وَ فَضْلُ اَلْعَالِمِ عَلَى اَلْعَابِدِ كَفَضْلِ اَلْقَمَرِ عَلَى سَائِرِ اَلنُّجُومِ لَيْلَةَ اَلْبَدْرِ وَ إِنَّ اَلْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ اَلْأَنْبِيَاءِ إِنَّ اَلْأَنْبِيَاءَ لَمْ يُوَرِّثُوا دِينَاراً وَ لاَ دِرْهَماً وَ لَكِنْ وَرَّثُوا اَلْعِلْمَ فَمَنْ أَخَذَ مِنْهُ أَخَذَ بِحَظٍّ وَافِرٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 60 )
9 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود هر كه راهى رود كه در آن علمى جويد خدا او را راهى برد كه ببهشت در آورد زيرا كه فرشتگان پرهاى خود را براى طالب علم بگسترانند از پسند او و براستى همانا براى طالب علم آمرزشجويد هر كه در آسمان و زمين است تا برسد بماهيان دريا و فضل عالم بر عابد چون فضل ماه است بر ساير اخترها در شب چهارده و براستى علماء وارثان پيغمبرانند زيرا پيغمبران دينار و نه درهمى به ارث ندادند ولى علم را بارث دادند هر كه از آن اخذ كند بهره فراوانى گرفته.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 60
الأمالی (للصدوق)
9.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس جوياى علم باشد،سرانجام خداوند او را به بهشت مى رساند.چون فرشتگان حق پروبال هاى خود را براى جويندگان دانش و حقيقت پهن مى كنند تا آنان خشنود شوند.بى گمان هركه در آسمان و زمين است،حتى ماهيان دريا، براى طالبان علم آمرزش گناه مى طلبند.برترى دانا بر عابد،برترى ماه بر ستارگان در شب چهارده است.عالمان دين بى ترديد وارثان انبيا مى باشند،چراكه آنان دانش را براى ديگران به يادگار مى گذارند،نه دينار و درهم را.هركس از ميراث پيامبران نصيب داشته باشد،بهرۀ فراوانى مى برد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 109
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلْجَامُورَانِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مُجَالَسَةُ أَهْلِ اَلدِّينِ شَرَفُ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 60 )
10 - امام صادق جعفر بن محمد «عليه السّلام» از گفته پدرانش فرمود همنشينى اهل دين شرف و دنيا و آخرتست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 60
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:به نقل از پدران خود چنين فرمود:آبروى انسان در دنيا و آخرت در گرو معاشرت با مؤمنان داناست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 109
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ سَنَةَ سَبْعٍ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ وَزِيرِي وَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ وَ أَنْتَ صَاحِبُ حَوْضِي مَنْ أَحَبَّكَ أَحَبَّنِي وَ مَنْ أَبْغَضَكَ أَبْغَضَنِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 61 )
11 - رسول خدا فرمود اى على تو برادر، وزير و پرچمدار منى در دنيا و آخرت و تو صاحب حوضى هر كه دوستت دارد دوستم دارد و هر كه دشمنت دارد دشمن من باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 61
الأمالی (للصدوق)
11.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!تو برادر و وزير و صاحب پرچم من در دنيا و آخرت هستى و نيز تو صاحب حوض كوثرى.هركه تو را دوست داشته باشد،مرا دوست داشته و هركه تو را دشمن بدارد،مرا دشمن داشته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 109
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 61
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِأَصْحَابِهِ أَ لاَ أُخْبِرُكُمْ بِشَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ فَعَلْتُمُوهُ تَبَاعَدَ اَلشَّيْطَانُ مِنْكُمْ تَبَاعُدَ اَلْمَشْرِقِ مِنَ اَلْمَغْرِبِ قَالُوا بَلَى قَالَ اَلصَّوْمُ يُسَوِّدُ وَجْهَهُ وَ اَلصَّدَقَةُ تَكْسِرُ ظَهْرَهُ وَ اَلْحُبُّ فِي اَللَّهِ وَ اَلْمُوَازَرَةُ عَلَى اَلْعَمَلِ اَلصَّالِحِ يَقْطَعَانِ دَابِرَهُ وَ اَلاِسْتِغْفَارُ يَقْطَعُ وَتِينَهُ وَ لِكُلِّ شَيْءٍ زَكَاةٌ وَ زَكَاةُ اَلْأَبْدَانِ اَلصِّيَامُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 61 )
روز جمعه هشتم ماه رمضان 3671 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود باصحاب خود آيا بشما خبر ندهم از چيزى كه اگر عمل كنيد شيطان باندازه مشرق تا مغرب از شما دور شو؟ عرضكردند چرا يا رسول اللّٰه، فرمود روزه رويش را سياه كند و صدقه پشتش را ميشكند و دوستى براى خدا و همدستى در كار خير دنباله اشرا ميبرند و آمرزشجوئى و تينش را ميبرد و هر چه زكاتى دارد و زكاة تن ها روزه است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 61
الأمالی (للصدوق)
1.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آيا به شما خبر دهم از چيزى كه اگر آن را انجام دهيد، شيطان به اندازه مشرق تا مغرب از شما دور شود؟ياران گفتند:چرا!آنگاه پيامبر فرمود: روزه،رخسارش را سياه مى كند و صدقه پشتش را مى شكند و دوستى براى خدا و همكارى در كار خير دنباله او را جدا مى كند و طلب آمرزش،ركنش را مى برد.هرچيزى زكاتى دارد،و زكات بدن ها،روزه گرفتن است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 111
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلْكُمَيْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ هَارُونَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو يَزِيدَ عَنْ حُصَيْنٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : عَلَيْكُمْ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ بِكَثْرَةِ اَلاِسْتِغْفَارِ وَ اَلدُّعَاءِ فَأَمَّا اَلدُّعَاءُ فَيُدْفَعُ عَنْكُمْ بِهِ اَلْبَلاَءُ وَ أَمَّا اَلاِسْتِغْفَارُ فَتُمْحَى بِهِ ذُنُوبُكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 61 )
2 - امير مؤمنان «عليه السّلام» فرمود بر شما باد در ماه رمضان بكثرت استغفار و دعاء اما دعاء وسيله دفع بلا است و اما استغفار وسيله محو گناهان شماست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 61
الأمالی (للصدوق)
2.امام على عليه السّلام فرمود:وظيفه شما در ماه مبارك رمضان بسيار آمرزش خواستن و نيايش كردن است.امّا،نيايش بلا را از شما دور مى كند و آمرزش خواهى،گناهان شما را محو مى سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 111
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كَرِهَ لِي سِتَّ خِصَالٍ وَ كَرِهْتُهُنَّ لِلْأَوْصِيَاءِ مِنْ وُلْدِي عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ وَ أَتْبَاعِهِمْ مِنْ بَعْدِي اَلْعَبَثَ فِي اَلصَّلاَةِ وَ اَلرَّفَثَ فِي اَلصَّوْمِ وَ اَلْمَنَّ بَعْدَ اَلصَّدَقَةِ وَ إِتْيَانَ اَلْمَسَاجِدِ جُنُباً وَ اَلتَّطَلُّعَ فِي اَلدُّورِ وَ اَلضَّحِكَ بَيْنَ اَلْقُبُورِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 62 )
3 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود براستى خداى تبارك و تعالى شش خصلت را برايم بد داشت و من هم براى اوصياء از فرزندانم و پيروانم بد دارم پس از خودم بازى در نماز، جماع در روزه، منت پس از صدقه، جنب رفتن در مساجد، سركشى در خانه ها، خنده ميان گورها.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 62
الأمالی (للصدوق)
3.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان خداوند شش كار را برايم نپسنديد كه من هم براى جانشينان از فرزندانم و نيز پيروانم نمى پسندم:بازى كردن در حال نماز،نزديكى با زنان در حال روزه،منت گذاشتن پس از صدقه دادن،به مسجد رفتن،در حال جنب تجسّس سركشيدن به خانه ديگران و خنديدن در گورستان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 111
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 62
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ عَمْرٍو اَلشَّامِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: « إِنَّ عِدَّةَ اَلشُّهُورِ عِنْدَ اَللّٰهِ اِثْنٰا عَشَرَ شَهْراً فِي كِتٰابِ اَللّٰهِ يَوْمَ خَلَقَ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضَ » فَغُرَّةُ اَلشُّهُورِ شَهْرُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَلْبُ شَهْرِ رَمَضَانَ لَيْلَةُ اَلْقَدْرِ وَ نَزَلَ اَلْقُرْآنُ فِي أَوَّلِ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ اُسْتُقْبِلَ اَلشَّهْرُ بِالْقُرْآنِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 62 )
4 - جعفر بن محمد «عليه السّلام» فرمود براستى شماره ماههاى سال نزد خداى عز و جل دوازده ماهست در دفتر خدا از روزى كه آسمان و زمين را آفريده جبهه درخشان ماهها ماه خداى عز و جل است و آن ماه رمضانست و دل ماه رمضان شب قدر است و قرآن در اول شب ماه رمضان نازل شده و ماه رمضان را با قرآن استقبال كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 62
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:ماههاى سال نزد خدا در كتاب او دوازده ماه است.از هنگامى كه او آسمانها و زمين را آفريده،درخشان ترين ماهها،ماه رمضان است و شب قدر،قلب رمضان است.قرآن در شب نخست رمضان فرود آمده است؛پس همراه قرآن به پيشواز ماه رمضان برويد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 113
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ اَلْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَخْبِرْنِي عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « شَهْرُ رَمَضٰانَ اَلَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ اَلْقُرْآنُ » كَيْفَ أُنْزِلَ اَلْقُرْآنُ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ إِنَّمَا أُنْزِلَ اَلْقُرْآنُ فِي مُدَّةِ عِشْرِينَ سَنَةً أَوَّلُهُ وَ آخِرُهُ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أُنْزِلَ اَلْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً فِي شَهْرِ رَمَضَانَ إِلَى بَيْتِ اَلْمَعْمُورِ ثُمَّ أُنْزِلَ مِنَ اَلْبَيْتِ اَلْمَعْمُورِ فِي مُدَّةِ عِشْرِينَ سَنَةً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 62 )
5 - جعفر بن غياث گويد بامام صادق «عليه السّلام» گفتم بمن خبر ده از گفته خداى عز و جل ماه رمضانى كه نازل شده در آن قرآن، چگونه قرآن در ماه رمضان نازل شده و همانا قرآن در مدت بيست سال از اول تا آخرش نازل شده ؟ فرمود همه قرآن در ماه رمضان به بيت المعمور نازل شده و در مدت بيست سال از بيت المعمور نازل شده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 62
الأمالی (للصدوق)
5.جعفر پسر غياث درباره آيه نزول قرآن
شَهْرُ رَمَضٰانَ اَلَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ اَلْقُرْآنُ ..
پرسيد:چگونه قرآن در رمضان نازل شده،حال آنكه مدت نزول آن بيست سال بوده است ؟امام صادق عليه السّلام چنين فرمود:همه قرآن در رمضان به بيت المعمور نازل شده و بعد از بيست سال از آن جا فرود آمده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 113
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّي بِأَرْضِ خُرَاسَانَ لاَ يَزُورُهَا مُؤْمِنٌ إِلاَّ أَوْجَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ اَلْجَنَّةَ وَ حَرَّمَ جَسَدَهُ عَلَى اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 62 )
6 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود محققا يكى از پاره هاى تنم در زمين خراسان دفن شود و هيچ مؤمنى او را زيارت نكند جز آنكه خداى عز و جل بهشت را بر او واجب كند و تنش را بر دوزخ حرام كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 63
الأمالی (للصدوق)
6.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان يكى از فرزندانم در سرزمين خراسان به خاك سپرده مى شود.هيچ مؤمنى او را زيارت نكند،مگر اينكه خداوندا او را وارد بهشت كند و بدن او را از آتش جهنم دور سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 113
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ بِخُرَاسَانَ لَبُقْعَةً يَأْتِي عَلَيْهَا زَمَانٌ تَصِيرُ مُخْتَلَفَ اَلْمَلاَئِكَةِ فَلاَ يَزَالُ فَوْجٌ يَنْزِلُ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ فَوْجٌ يَصْعَدُ إِلَى أَنْ يُنْفَخَ فِي اَلصُّورِ فَقِيلَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ وَ أَيَّةُ بُقْعَةٍ هَذِهِ قَالَ هِيَ بِأَرْضِ طُوسَ وَ هِيَ وَ اَللَّهِ رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ اَلْجَنَّةِ مَنْ زَارَنِي فِي تِلْكَ اَلْبُقْعَةِ كَانَ كَمَنْ زَارَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ كَتَبَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَهُ بِذَلِكَ ثَوَابَ أَلْفِ عُمْرَةٍ مَقْبُولَةٍ وَ كُنْتُ أَنَا وَ آبَائِي شُفَعَاءَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 63 )
7 - أبو الحسن على بن موسى الرضا «عليه السّلام» فرمود براستى در خراسان بقعه ايست كه در زمان آينده محل رفت و آمد فرشتگان شود پياپى فوجى از آسمان فرود آيند و فوجى بالا روند تا در صور بدمند باو عرض شد يا ابن رسول اللّٰه آن كدام بقعه است ؟ فرمود زمين طوس است و آن بخدا باغى است از باغ هاى بهشت هر كه مرا در آن بقعه زيارت كند چون كسى باشد كه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» را زيارت كرده و بنويسد خداى تبارك تعالى برايش بدان ثواب هزار حج مبروره و هزار عمره مقبوله و من و پدرانم شفيعان او باشيم در روز قيامت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 63
الأمالی (للصدوق)
7.امام رضا عليه السّلام فرمود:در خراسان بقعه اى است كه مكان رفت وآمد فرشتگان خواهد شد.فرشتگان تا هنگام دميدن در صور دسته دسته فرود مى آيند و بالا مى روند پرسيدند: مراد كدام بقعه است،اى پسر پيامبر خدا؟فرمود:زمين طوس.به خدا سوگند آن باغى است از باغهاى بهشت و هركه مرا در آنجا زيارت كند،به كسى مى ماند كه پيامبر خدا را زيارت كرده است.خداوند براى او پاداش هزار حج مبروره و عمرۀ مفرده قرار مى دهد.به من و پدرانم در روز قيامت او را شفاعت خواهيم كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 113
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 63
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلصَّلْتِ عَبْدِ اَلسَّلاَمِ بْنِ صَالِحٍ اَلْهَرَوِيِّ قَالَ: سَمِعْتُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ وَ اَللَّهِ مَا مِنَّا إِلاَّ مَقْتُولٌ شَهِيدٌ فَقِيلَ لَهُ فَمَنْ يَقْتُلُكَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ شَرُّ خَلْقِ اَللَّهِ فِي زَمَانِي يَقْتُلُنِي بِالسَّمِّ يَدْفِنُنِي فِي دَارِ مَضِيعَةٍ وَ بِلاَدِ غُرْبَةٍ أَلاَ فَمَنْ زَارَنِي فِي غُرْبَتِي كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ أَجْرَ مِائَةِ أَلْفِ شَهِيدٍ وَ مِائَةِ أَلْفِ صِدِّيقٍ وَ مِائَةِ أَلْفِ حَاجٍّ وَ مُعْتَمِرٍ وَ مِائَةِ أَلْفِ مُجَاهِدٍ وَ حُشِرَ فِي زُمْرَتِنَا وَ جُعِلَ فِي اَلدَّرَجَاتِ اَلْعُلَى مِنَ اَلْجَنَّةِ رَفِيقَنَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 63 )
8 - عبد السلام بن صالح هروى گويد از رضا «عليه السّلام» شنيدم ميفرمود بخدا نيست كسى از ما جز آنكه مقتول و شهيد است باو عرض شد يا ابن رسول اللّٰه كه شما را ميكشد؟ فرمود بدترين خلق خدا در زمان من مرا با زهر ميكشد و سپس مرا در خانه گمگاه و بلاد غربت بخاك ميسپارد هلا هر كه مرا در غربتم زيارت كند خداى عز و جل برايش ثواب صد هزار شهيد و صد هزار صديق و صد هزار حاج و عمره كننده و صد هزار مجاهد بنويسد و در زمره ما محشور شود و در درجات عالى از بهشت رفيق ما باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 63
الأمالی (للصدوق)
8.امام رضا عليه السّلام فرمود:به خدا سوگند،ما فرزندان پيامبر كشته و شهيد هستيم.گفته شد:اى پسر پيامبر خدا چه كسى شما را مى كشد؟فرمود:بدترين آفريده خداوند در عصر من.او مرا مسموم مى كند و در خانه اى پنهان و دور از وطن به خاك مى سپارد.هركس مرا در آن سرزمين غريب زيارت كند،خداوند براى او ثواب صد هزار شهيد و صد هزار صديق و صد هزار حاجى در ايام حج و عمره و صد هزار مجاهد ثبت مى كند.او در گروه ما محشور مى شود و همدم ما در بهترين جايگاههاى بهشتى خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 115
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ قَالَ: قَرَأْتُ فِي كِتَابِ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَبْلِغْ شِيعَتِي أَنَّ زِيَارَتِي تَعْدِلُ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَلْفَ حِجَّةٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَلْفَ حِجَّةٍ قَالَ إِي وَ اَللَّهِ وَ أَلْفَ أَلْفِ حِجَّةٍ لِمَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 64 )
9 - ابى نصر بزنطى گويد در كتاب ابى الحسن الرضا «عليه السّلام» خواندم كه بشيعيان من برسانيد زيارت من برابر است نزد خداى عز و جل با هزار حج گويد بامام نهم گفتم هزار حج، فرمود آرى بخدا هزار هزار حجه است براى كسى كه او را با معرفت زيارت كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 64
الأمالی (للصدوق)
9.ابى نصر بزنطى مى گويد:در كتاب امام رضا خواندم كه آن حضرت فرمود:شيعيان من بدانند كه زيارت من نزد خدا با هزار حج برابرى مى كند.به امام جواد گفتم:هزار حج ؟ فرمود:آرى!به خدا سوگند پاداش هزار حج براى كسى مى نويسد كه زائر عارف به مقام او باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 115
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 64
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّهُ قَالَ لَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ خُرَاسَانَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ رَأَيْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي اَلْمَنَامِ كَأَنَّهُ يَقُولُ لِي كَيْفَ أَنْتُمْ إِذَا دُفِنَ فِي أَرْضِكُمْ بَضْعَتِي وَ اُسْتُحْفِظْتُمْ وَدِيعَتِي وَ غُيِّبَ فِي ثَرَاكُمْ نَجْمِي فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَا اَلْمَدْفُونُ فِي أَرْضِكُمْ وَ أَنَا بَضْعَةٌ مِنْ نَبِيِّكُمْ وَ أَنَا اَلْوَدِيعَةُ وَ اَلنَّجْمُ أَلاَ فَمَنْ زَارَنِي وَ هُوَ يَعْرِفُ مَا أَوْجَبَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مِنْ حَقِّي وَ طَاعَتِي فَأَنَا وَ آبَائِي شُفَعَاؤُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْ كُنَّا شُفَعَاءَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ نَجَا وَ لَوْ كَانَ عَلَيْهِ مِثْلُ وِزْرِ اَلثَّقَلَيْنِ اَلْجِنِّ وَ اَلْإِنْسِ وَ لَقَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ مَنْ رَآنِي فِي مَنَامِهِ فَقَدْ رَآنِي لِأَنَّ اَلشَّيْطَانَ لاَ يَتَمَثَّلُ فِي صُورَتِي وَ لاَ فِي صُورَةِ أَحَدٍ مِنْ أَوْصِيَائِي وَ لاَ فِي صُورَةِ أَحَدٍ مِنْ شِيعَتِهِمْ وَ إِنَّ اَلرُّؤْيَا اَلصَّادِقَةَ جُزْءٌ مِنْ سَبْعِينَ جُزْءاً مِنَ اَلنُّبُوَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 64 )
10 - از امام هشتم روايت است كه مردى خراسانى باو عرضكرد يا بن رسول اللّٰه من رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» را در خواب ديدم گويا بمن ميفرمود چطور باشيد وقتى كه در زمين شما دفن شود پاره اى از تن من و امانت تن من بشما سپرده شود و در زمين شما ستاره من غروب كند، حضرت رضا فرمود منم مدفون در زمين شما و منم پاره تن پيغمبر شما و منم امانت و منم آن ستاره هلا هر كه مرا زيارت كند و آنچه خداى تبارك و تعالى از حق و طاعت من واجب كرده بشناسد من و پدرانم روز قيامت شفيعان اوئيم و هر كه ما شفيعان او باشيم در روز قيامت نجات يابد گرچه بر او مانند گناهان انس و جن باشد بتحقيق براى من باز گفت پدرم از جدم از پدرش كه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود هر كه مرا در خواب بيند خود مرا ديده زيرا شيطان در صورت من در نيايد و نه در صورت احدى از اوصيايم و نه در صورت احدى از شيعيانشان و براستى خواب راست يكى از هفتاد جزء نبوتست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 64
الأمالی (للصدوق)
10.امام رضا عليه السّلام فرمود:يكى از مردم خراسان به آن حضرت چنين گفت:اى پسر رسول خدا!من پيامبر را در خواب ديدم كه گويى خطاب به من مى فرمود:آنگاه كه در سرزمين شما از نسل من(امانت)به خاك سپرده شود و ستاره من در خراسان غروب كند،چگونه با او رفتار خواهيد كرد؟امام رضا 7 فرمود:من هستم آنكه از نسل پيامبر خدا در سرزمين شما به عنوان امانت به خاك سپرده مى شوم و همچون ستاره در خراسان غروب مى كنم.هركه زائر عارف به حق و مقام الهى ام باشد،در روز قيامت،من و پدرانم شفيع او خواهيم شد.هركه ما خاندان پيامبر شفيع او باشيم،در رستاخيز از رستگاران است؛هرچند گناهان جن و انس را داشته باشد.پدرم از جدم و او از پدرش نقل كرد كه پيامبر فرمود:هركس مرا در خواب ببيند،بى گمان مرا ديده است.چون شيطان،نه در چهره من در مى آيد و نه در چهره يكى از جانشينانم و نه در چهره يكى از پيروانم.در حقيقت خواب راست،پاره اى از هفتاد پاره نبوت است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 115
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ ثَابِتِ بْنِ كِنَانَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْعَبَّاسِ أَبُو جَعْفَرٍ اَلْخُزَاعِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْعُرَنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ ثَابِتٍ عَنْ عَطَاءِ بْنِ اَلسَّائِبِ عَنْ أَبِي يَحْيَى عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: صَعِدَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْمِنْبَرَ فَخَطَبَ وَ اِجْتَمَعَ اَلنَّاسُ إِلَيْهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا مَعْشَرَ اَلْمُؤْمِنِينَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحَى إِلَيَّ أَنِّي مَقْبُوضٌ وَ أَنَّ اِبْنَ عَمِّي عَلِيّاً مَقْتُولٌ وَ أَنِّي أَيُّهَا اَلنَّاسُ أُخْبِرُكُمْ خَبَراً إِنْ عَمِلْتُمْ بِهِ سَلِمْتُمْ وَ إِنْ تَرَكْتُمُوهُ هَلَكْتُمْ إِنَّ اِبْنَ عَمِّي عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ هُوَ أَخِي وَ هُوَ وَزِيرِي وَ هُوَ خَلِيفَتِي وَ هُوَ اَلْمُبَلِّغُ عَنِّي وَ هُوَ إِمَامُ اَلْمُتَّقِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ إِنِ اِسْتَرْشَدْتُمُوهُ أَرْشَدَكُمْ وَ إِنْ تَبِعْتُمُوهُ نَجَوْتُمْ وَ إِنْ خَالَفْتُمُوهُ ضَلَلْتُمْ وَ إِنْ أَطَعْتُمُوهُ فَاللَّهَ أَطَعْتُمْ وَ إِنْ عَصَيْتُمُوهُ فَاللَّهَ عَصَيْتُمْ وَ إِنْ بَايَعْتُمُوهُ فَاللَّهَ بَايَعْتُمْ وَ إِنْ نَكَثْتُمْ بَيْعَتَهُ فَبَيْعَةَ اَللَّهِ نَكَثْتُمْ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْزَلَ عَلَيَّ اَلْقُرْآنَ وَ هُوَ اَلَّذِي مَنْ خَالَفَهُ ضَلَّ وَ مَنِ اِبْتَغَى عِلْمَهُ عِنْدَ غَيْرِ عَلِيٍّ هَلَكَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ اِسْمَعُوا قَوْلِي وَ اِعْرِفُوا حَقَّ نَصِيحَتِي وَ لاَ تَخْلُفُونِي فِي أَهْلِ بَيْتِي إِلاَّ بِالَّذِي أُمِرْتُمْ بِهِ مِنْ حِفْظِهِمْ فَإِنَّهُمْ حَامَّتِي وَ قَرَابَتِي وَ إِخْوَتِي وَ أَوْلاَدِي وَ إِنَّكُمْ مَجْمُوعُونَ وَ مُسَاءَلُونَ عَنِ اَلثَّقَلَيْنِ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِّي فِيهِمَا إِنَّهُمْ أَهْلُ بَيْتِي فَمَنْ آذَاهُمْ آذَانِي وَ مَنْ ظَلَمَهُمْ ظَلَمَنِي وَ مَنْ أَذَلَّهُمْ أَذَلَّنِي وَ مَنْ أَعَزَّهُمْ أَعَزَّنِي وَ مَنْ أَكْرَمَهُمْ أَكْرَمَنِي وَ مَنْ نَصَرَهُمْ نَصَرَنِي وَ مَنْ خَذَلَهُمْ خَذَلَنِي وَ مَنْ طَلَبَ اَلْهُدَى فِي غَيْرِهِمْ فَقَدْ كَذَّبَنِي أَيُّهَا اَلنَّاسُ اِتَّقُوا اَللَّهَ وَ اُنْظُرُوا مَا أَنْتُمْ قَائِلُونَ إِذَا لَقِيتُمُوهُ فَإِنِّي خَصْمٌ لِمَنْ آذَاهُمْ وَ مَنْ كُنْتُ خَصْمَهُ خَصَمْتُهُ أَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَ أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ لِي وَ لَكُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 64 )
11 - ابن عباس گويد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» بالاى منبر رفت و خطبه خواند و مردم گرد او جمع شدند فرمود اى گروه مردم مؤمن براستى خدا بمن وحى كرده است كه من جان ميدهم و پسر عمم على كشته مى شود من بشما خبرى ميدهم كه اگر بدان عمل كنيد سالم مانيد و اگر آن را وانهيد هلاك شويد براستى پسر عمم على «عليه السّلام» او برادر و وزير و خليفه من است و او از طرف من تبليغ كند و او است امام متقيان و پيشواى دست و روسفيدان اگر از او طلب ارشاد كنيد شما را ارشاد كند و اگر پيرو او شويد شما را نجات دهد و اگر مخالفت او كنيد گمراه شويد و اگر اطاعت او كنيد خدا را اطاعت كرديد و اگر نافرمانى او كنيد خدا را نافرمانى كرديد و اگر با او بيعت كنيد با خدا بيعت كرديد و اگر بيعت او بشكنيد بيعت خدا را شكستيد براستى خداى عز و جل فرو فرستاده قرآن را بر من و آنست كه هر كه مخالفتش كند گمراه است و هر كه علم خود از نزد جز على جويد هلاك است اى مردم گفتار مرا بشنويد و حق اندرز مرا بشناسيد و پس از من با خاندانم جز آنكه دستور حفظ آنها را دادم عمل كنيد زيرا آنها حوزه من و خويشان و برادران و فرزندان منند و شما فراهم گرديد و از ثقلين بازپرسى شويد بنگريد چگونه در بارۀ آنها پس از من بوده باشيد براستى آنها خاندان منند و هر كه آزارشان كند مرا آزرده و هر كه ستمشان كند مرا ستم كرده و هر كه خوارشان كند مرا خوار كرده و هر كه عزيزشان دارد مرا عزيز داشته و هر كه گراميشان دارد مرا گرامى داشته و هر كه ياريشان كند مرا يارى كرده و هر كه دست از آنها بردارد دست از من برداشته و هر كه از غير آنها هدايت جويد مرا تكذيب كرده اى مردم از خدا بپرهيزيد و بنگريد چه خواهيد گفت گاهى كك او را ملاقات كنيد من خصم هر كسم كه آزارشان كند و هر كه من خصمش باشم مغلوبش سازم اين گفتار خود را ميگويم و از خدا براى خود و شما آمرزش جويم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 64
الأمالی (للصدوق)
11.عبد اللّه بن عباس مى گويد:پيامبر خدا بر منبر بالا رفت.آنگاه مردم او جمع شدند.ايشان چنين فرمود:اى ايمان آورندگان!خدا به من وحى فرمود:كه من جان مى سپارم و پسرعموى من على كشته مى شود.من شما را از چيزى آگاه مى سازم كه اگر پاى بند آن باشيد،در ايمان سالم مانده و اگر آن را ترك كنيد،نابود شويد.بدانيد كه على پسرعمويم برادر و وزير و جانشين من است.او از جانب من دين را تبليغ مى كند و امام پارسايان است و رهبر نيك بختان.اگر از او درخواست رشد و هدايت كنيد،شما را رهبرى مى كند.اگر از او پيروى كنيد،شما را نجات مى دهد.اگر با او سر ستيز داشته باشيد،گمراه و سرگردان خواهيد شد.اگر از او فرمان ببريد،خدا را فرمان برده ايد و اگر او را نافرمانى كنيد،خدا از نافرمانى كرده ايد.اگر با او بيعت كنيد،در حقيقت با خدا بيعت كرده ايد و اگر بيعت او را بشكنيد،بيعت خدا را شكسته ايد.بى گمان خدا قرآن را بر من نازل فرمود:و او كسى است كه اگر با آن ستيز داشته باشد،گمراه است و هركس دانش دين غير على را بخواند،نابود مى شود.اى مردم!سخن مرا خوب گوش كنيد و حق خيرخواهى ام را درباره خود بشناسيد و با خاندانم پس از من همان گونه رفتار كنيد كه شما را بدان فرمان داده ام. زيرا آنان نزديكان و خويشان و برادران و از نسل من مى باشند.بى ترديد،شما را در قيامت گرد خواهند آورد و از ثقل اكبر(قرآن)و ثقل اصغر(اهل بيت پيامبر)سؤال خواهند كرد. اكنون بينديشيد كه پس از رحلت من درباره آنان بايد چگونه رفتار كنيد.بى شك آنان خاندان پيامبرند و هر،كه آزارشان دهد پيامبر را آزرده و هركه به آنان ستم كند،به پيامبر ستم روا داشته و هركه خوارشان سازد،پيامبر را خوار داشته و هركه عزيزشان دارد، پيامبر را ارجمند داشته و هركه گرامى شان بدارد،پيامبر را گرامى داشته و هركه آنان را يارى دهد،پيامبر را يارى داده و هركه از آنان جدا شود،از پيامبر جدا گشته و هركه به جز خاندانم بخواهد كه هدايت شود،مرا تكذيب كرده است.اى مردم!از خدا بترسيد و به سرانجام كارتان بينديشيد كه به هنگام ديدار خدا چه خواهيد گفت.من دشمن هركس خواهم بود كه خاندانم را آزار داده باشد و هركه من دشمنش شوم،بر او چيره خواهم گشت.را مى گويم اين سخن من است و از خدا براى خود و شما آمرزش الهى مى طلبم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 117
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 65
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ وَهْبٍ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي ثَوَابَةُ بْنُ مَسْعُودٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: تُوُفِّيَ اِبْنٌ لِعُثْمَانَ بْنِ مَظْعُونٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ فَاشْتَدَّ حُزْنُهُ عَلَيْهِ حَتَّى اِتَّخَذَ مِنْ دَارِهِ مَسْجِداً يَتَعَبَّدُ فِيهِ فَبَلَغَ ذَلِكَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ لَهُ يَا عُثْمَانُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يَكْتُبْ عَلَيْنَا اَلرَّهْبَانِيَّةَ إِنَّمَا رَهْبَانِيَّةُ أُمَّتِي اَلْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ يَا عُثْمَانَ بْنَ مَظْعُونٍ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابٍ وَ لِلنَّارِ سَبْعَةُ أَبْوَابٍ أَ فَمَا يَسُرُّكَ أَنْ لاَ تَأْتِيَ بَاباً مِنْهَا إِلاَّ وَجَدْتَ اِبْنَكَ إِلَى جَنْبِكَ آخِذاً بِحُجْزَتِكَ يَشْفَعُ لَكَ إِلَى رَبِّكَ قَالَ بَلَى فَقَالَ اَلْمُسْلِمُونَ وَ لَنَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ فِي فَرَطِنَا مَا لِعُثْمَانَ قَالَ نَعَمْ لِمَنْ صَبَرَ مِنْكُمْ وَ اِحْتَسَبَ ثُمَّ قَالَ يَا عُثْمَانُ مَنْ صَلَّى صَلاَةَ اَلْفَجْرِ فِي جَمَاعَةٍ ثُمَّ جَلَسَ بِذِكْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى تَطْلُعَ اَلشَّمْسُ كَانَ لَهُ فِي اَلْفِرْدَوْسِ سَبْعُونَ دَرَجَةً بُعْدُ مَا بَيْنَ كُلِّ دَرَجَتَيْنِ كَحُضْرِ اَلْفَرَسِ اَلْجَوَادِ المضر [اَلْمُضَمَّرِ] سَبْعِينَ سَنَةً وَ مَنْ صَلَّى اَلظُّهْرَ فِي جَمَاعَةٍ كَانَ لَهُ فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ خَمْسُونَ دَرَجَةً بُعْدُ مَا بَيْنَ كُلِّ دَرَجَتَيْنِ كَحُضْرِ اَلْفَرَسِ اَلْجَوَادِ خَمْسِينَ سَنَةً وَ مَنْ صَلَّى اَلْعَصْرَ فِي جَمَاعَةٍ كَانَ لَهُ كَأَجْرِ ثَمَانِيَةٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِيلَ كُلٌّ مِنْهُمْ رَبُّ بَيْتٍ يُعْتِقُهُمْ وَ مَنْ صَلَّى اَلْمَغْرِبَ فِي جَمَاعَةٍ كَانَ لَهُ كَحِجَّةٍ مَبْرُورَةٍ وَ عُمْرَةٍ مَقْبُولَةٍ وَ مَنْ صَلَّى اَلْعِشَاءَ فِي جَمَاعَةٍ كَانَ لَهُ كَقِيَامِ لَيْلَةِ اَلْقِدْرِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 66 )
1 - انس بن مالك گفته پسرى از عثمان بن مظعون (رضي الله عنه) مرد و بر او چنان غمنده شد كه در خانه اش مسجدى گرفت و در آن بعبادت پرداخت اين خبر برسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» رسيد باو فرمود اى عثمان براستى خداى تبارك و تعالى بر ما رهبانيت و ترك دنيا ننوشته همانا رهبانيت امتم جهاد در راه خدا است اى عثمان بن مظعون بهشت را هشت در است و دوزخ را هفت در شاد نيستى كه بر هر درى از آن برآيى پسرت را يابى كه در پهلوى تو است و دامنت گرفته و بدرگاه خدا از تو شفاعت ميكند؟ گفت چرا مسلمانان گفتند يا رسول اللّٰه ما هم در مرگ گذشتگان خود اجر عثمان را داريم ؟ فرمود آرى هر كدامتان صبر كنيد و بحساب خدا گذاريد سپس فرمود اى عثمان هر كه نماز صبح را بجماعت بخواند و بنشيند ذكر خدا گويد تا آفتاب برآيد در فردوس هفتاد درجه دارد كه فاصله آنها باندازه هفتاد سال دويدن اسب نجيب كمر باريك است و هر كه ظهر را در بجماعت بخواند در جنات عدن پنجاه درجه دارد كه فاصله هر كدام باندازه پنجاه دويدن چنين اسبى است و هر كه عصر را بجماعت بخواند ثواب آزاد كردن هشت تن اولاد اسماعيل دارد كه هر كدام خانواده داشته باشند و هر كه نماز مغرب را بجماعت بخواند ثواب حج مبرور و عمره مقبوله دارد و هر كه نماز عشاء را بجماعت بخواند ثواب احياى شب قدر را دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 66
الأمالی (للصدوق)
1.انس بن مالك مى گويد:پسر عثمان كه مرد،او چنان اندوهگين شد كه در خانه،محلى براى عبادت ساخت.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كه از اين ماجرا باخبر شد به او فرمودند:اى عثمان!خداوند براى امت من ترك دنيا را نمى پسندد.بى گمان جهاد در راه خدا رهبانيت امتم است.اى عثمان!بهشت هشت در و دوزخ هفت در دارد.آيا خوشحال نيستى كه وقتى از هردر بهشت بخواهى وارد شوى،پسرت را در كنارت بنگرى كه دامان تو را گرفته و نزد خدا تو را شفاعت مى كند؟عثمان گفت:آرى!ياران گفتند:اى پيامبر خدا!ما هم در مرگ خويشان خود پاداش داريم ؟فرمود:آرى!هركدام از شما كه اهل صبر باشد و مصيبت را به حساب خدا گذارد.آنگاه فرمود:اى عثمان!هركس نماز صبح را در جماعت خوانده و تا روز شود،ذكر خدا بگويد در فردوس برين هفتاد درجه دارد كه هفتاد سال دويدن اسب نجيب كمرباريك،فاصله ميان درجات است.هركس نماز ظهر را در جماعت بخواند،در جنات عدن پنجاه درجه دارد كه پنجاه سال دويدن چنين اسبى فاصله درجات است.هركس نماز عصر را در جماعت بخواند،پاداش آزاد كردن هشت تن از نسل اسماعيل را دارد كه هركدام زن و فرزند دارند.هركس نماز مغرب را در جماعت بخواند،پاداش حج ميروز و عمره مقبوله دارد و هركس نماز عشا را در جماعت بخواند،پاداش شب زنده دارى در شب قدر را خواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 119
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 66
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ صَالِحِ بْنِ سَعْدٍ اَلتَّمِيمِيُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ مُجَاهِدٍ عَنِ اَلرَّبِيعِ بْنِ بَدْرٍ عَنْ سَوَّارِ بْنِ مُنِيبٍ عَنْ وَهْبٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَلَكاً يُسَمَّى سَخَائِيلَ يَأْخُذُ اَلْبَرَوَاتِ لِلْمُصَلِّينَ عِنْدَ كُلِّ صَلاَةٍ مِنْ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ جَلَّ جَلاَلُهُ فَإِذَا أَصْبَحَ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ قَامُوا وَ تَوَضَّئُوا وَ صَلَّوْا صَلاَةَ اَلْفَجْرِ أَخَذَ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بَرَاءَةً لَهُمْ مَكْتُوبٌ فِيهَا أَنَا اَللَّهُ اَلْبَاقِي عِبَادِي وَ إِمَائِي فِي حِرْزِي جَعَلْتُكُمْ وَ فِي حِفْظِي وَ تَحْتَ كَنَفِي صَيَّرْتُكُمْ وَ عِزَّتِي لاَ خَذَلْتُكُمْ وَ أَنْتُمْ مَغْفُورٌ لَكُمْ ذُنُوبُكُمْ إِلَى اَلظُّهْرِ فَإِذَا كَانَ وَقْتُ اَلظُّهْرِ فَقَامُوا وَ تَوَضَّئُوا وَ صَلَّوْا أَخَذَ لَهُمْ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْبَرَاءَةَ اَلثَّانِيَةَ مَكْتُوبٌ فِيهَا أَنَا اَللَّهُ اَلْقَادِرُ عِبَادِي وَ إِمَائِي بَدَّلْتُ سَيِّئَاتِكُمْ حَسَنَاتٍ وَ غَفَرْتُ لَكُمُ اَلسَّيِّئَاتِ وَ أَحْلَلْتُكُمْ بِرِضَائِي عَنْكُمْ دَارَ اَلْجَلاَلِ فَإِذَا كَانَ وَقْتُ اَلْعَصْرِ فَقَامُوا وَ تَوَضَّئُوا وَ صَلَّوْا أَخَذَ لَهُمْ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْبَرَاءَةَ اَلثَّالِثَةَ مَكْتُوبٌ فِيهَا أَنَا اَللَّهُ اَلْجَلِيلُ جَلَّ ذِكْرِي وَ عَظُمَ سُلْطَانِي عَبِيدِي وَ إِمَائِي حَرَّمْتُ أَبْدَانَكُمْ عَلَى اَلنَّارِ وَ أَسْكَنْتُكُمْ مَسَاكِنَ اَلْأَبْرَارِ وَ دَفَعْتُ عَنْكُمْ بِرَحْمَتِي شَرَّ اَلْأَشْرَارِ فَإِذَا كَانَ وَقْتُ اَلْمَغْرِبِ فَقَامُوا وَ تَوَضَّئُوا وَ صَلَّوْا أَخَذَ لَهُمْ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْبَرَاءَةَ اَلرَّابِعَةَ مَكْتُوبٌ فِيهَا أَنَا اَللَّهُ اَلْجَبَّارُ اَلْكَبِيرُ اَلْمُتَعَالِ عَبِيدِي وَ إِمَائِي صَعِدَ مَلاَئِكَتِي مِنْ عِنْدِكُمْ بِالرِّضَا وَ حَقٌّ عَلَيَّ أَنْ أُرْضِيَكُمْ وَ أُعْطِيَكُمْ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مُنْيَتَكُمْ فَإِذَا كَانَ وَقْتُ اَلْعِشَاءِ فَقَامُوا وَ تَوَضَّئُوا وَ صَلَّوْا أَخَذَ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمُ اَلْبَرَاءَةَ اَلْخَامِسَةَ مَكْتُوبٌ فِيهَا إِنِّي أَنَا اَللَّهُ لاَ إِلَهَ غَيْرِي وَ لاَ رَبَّ سِوَايَ عِبَادِي وَ إِمَائِي فِي بُيُوتِكُمْ تَطَهَّرْتُمْ وَ إِلَى بُيُوتِي مَشَيْتُمْ وَ فِي ذِكْرِي خُضْتُمْ وَ حَقِّي عَرَفْتُمْ وَ فَرَائِضِي أَدَّيْتُمْ أُشْهِدُكَ يَا سَخَائِيلُ وَ سَائِرَ مَلاَئِكَتِي أَنِّي قَدْ رَضِيتُ عَنْهُمْ قَالَ فَيُنَادِي سَخَائِيلُ بِثَلاَثَةِ أَصْوَاتٍ كُلَّ لَيْلَةٍ بَعْدَ صَلاَةِ اَلْعِشَاءِ يَا مَلاَئِكَةَ اَللَّهِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ غَفَرَ لِلْمُصَلِّينَ اَلْمُوَحِّدِينَ فَلاَ يَبْقَى مَلَكٌ فِي اَلسَّمَاوَاتِ اَلسَّبْعِ إِلاَّ اِسْتَغْفَرَ لِلْمُصَلِّينَ وَ دَعَا لَهُمْ بِالْمُدَاوَمَةِ عَلَى ذَلِكَ فَمَنْ رُزِقَ صَلاَةَ اَللَّيْلِ مِنْ عَبْدٍ أَوْ أَمَةٍ قَامَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مُخْلِصاً فَتَوَضَّأَ وُضُوءاً سَابِغاً وَ صَلَّى لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِنِيَّةٍ صَادِقَةٍ وَ قَلْبٍ سَلِيمٍ وَ بَدَنٍ خَاشِعٍ وَ عَيْنٍ دَامِعَةٍ جَعَلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلْفَهُ تِسْعَةَ صُفُوفٍ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ فِي كُلِّ صَفٍّ مَا لاَ يُحْصِي عَدَدَهُمْ إِلاَّ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَحَدُ طَرَفَيْ كُلِّ صَفٍّ بِالْمَشْرِقِ وَ اَلْآخَرُ بِالْمَغْرِبِ قَالَ فَإِذَا فَرَغَ كُتِبَ لَهُ بِعَدَدِهِمْ دَرَجَاتٌ قَالَ مَنْصُورٌ كَانَ اَلرَّبِيعُ بْنُ بَدْرٍ إِذَا حَدَّثَ بِهَذَا اَلْحَدِيثِ يَقُولُ أَيْنَ أَنْتَ يَا غَافِلُ عَنْ هَذَا اَلْكَرَمِ وَ أَيْنَ أَنْتَ عَنْ قِيَامِ هَذَا اَللَّيْلِ وَ عَنْ جَزِيلِ هَذَا اَلثَّوَابِ وَ عَنْ هَذِهِ اَلْكَرَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 67 )
2 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود خداى تبارك و تعالى را فرشته ايست بنام سخائيل كه وقت هر نمازى برات براى نمازگزاران از خداوند رب العالمين دريافت ميكند صبح كه مؤمنان برخيزند و وضو سازند و نماز فجر گذارند براتى از خداى عز و جل براى آنها بگيرد كه در آن نوشته است منم خداى باقى بنده ها و كنيزهايم شما را در پناه خود دارم و در حفظ خود و زير سايه خود گرفتم بعزت خودم شما را وانگذارم و گناهان شما آمرزيده است تا ظهر و چون ظهر برخيزند و وضوء و نماز بجا آرند برات دومى از خدا براى آنها بگيرد كه نوشته منم خداى توانا بندهايم كنيزهايم، سيئات شما را بدل به حسنات كردم و سيئات شما را آمرزيدم و شما را برضاى خود در دار الجلال وارد كردم وقت عصر كه به وضوء و نماز برخيزند برات سومى از خدا براى آنها بگيرد كه نوشته منم خداى جليل جل ذكرى و عظم سلطانى بنده و كنيزهايم تن هاى شما را بر آتش حرام كردم و شما را بمساكن ابرار در آوردم و برحمت خود شر بدان از شما دفع كرد وقت نماز مغرب كه نماز بخوانند از خداى عز و جل برات چهارمى بگيرد كه در آن نوشته منم خداى جبار كبير متعال بنده و كنيزهايم فرشتگانم رضايتمند از طرف شما بالا آمدند و بر من حق است كه شما را خشنود كنم و روز قيامت آرزوى شما را بر آورم، وقت عشاء كه وضوء و نماز بجا آرند برات پنجمى از خداى عز و جل براى آنها بگيرد كه در آن نوشته
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 67
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند فرشته اى به نام سخاييل دارد كه براى نمازگزاران هنگام هرنماز از خداوند برات مغفرت مى گيرد.در هنگام نماز صبح وقتى بر مى خيزند و نماز مى خوانند،از خداوند برات مى گيرد كه در برات الهى آمده است من خداى بنده ها و كنيزهاى خود هستم و شما را در پناه خود نگاه مى دارم و زير سايه خود به عزت خودم شما را به حال خود رها نمى كنم و گناهانتان را تا ظهر مى آمرزم.به هنگام نماز ظهر در برات الهى آمده است:من خداى تواناى بنده ها و كنيزها،زشتى هاى شما را تبديل به زيبايى كرده و زشتى هايتان را آمرزيده و شما را در خشنودى خود در سراى جلال وارد كردم.هنگام نماز عصر در برات الهى آمده است:من خداى جليل بنده ها و كنيزهايم هستم و تن هاى شما را بر آتش حرام ساختم و شما را به منازل نيكان درآورده و گزند بدان را،به رحمت خويش از شما دور كردم.
هنگام نماز مغرب در برات الهى آمده است:من خداى جبار و بزرگ بنده ها و كنيزهايم هستم.فرشتگانم در حالى از نزد شما بازگشتند كه راضى هستند. اينك بر من است كه شما را شاد كرده و در روز قيامت شما را به خواسته خود بر رسانم.هنگام نماز عشا در برات الهى آمده است:براى بنده ها و كنيزهايم جز من نه معبودى و نه پروردگارى است.در خانه هايتان خود را پاك كرديد و به خانه من آمديد و به ياد من مشغول شديد و حق مرا شناختيد و فريضه ها را انجام داديد. اى سخاييل!تو را همراه با فرشتگان شاهد مى گيرم كه من از آنان خرسندم. آنگاه سخاييل هرشب درپى نماز عشا سه بار فرياد مى زند:
اى فرشتگان!خداوند نمازگزاران موحد را آمرزيده است.آنگاه براى ادامه عبادتشان دعا مى كنند.هربنده و كنيز خدا كه نماز شب خالصانه همراه با وضوى كامل و نيت راست و دل سالم و تن خاشع و ديده گريان به جاى آورده خدا پشت سرش نه صف فرشته مى گذارد كه شمار هرصف را فقط خدا مى داند.يك سر صف مى داند.يك سر صف در مشرق است و يك سر آن در مغرب و هرگاه نمازگزار نماز به پايان رسانيد،به شمار آنان پاداش دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 121
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 67
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِي اَلصَّلْتِ اَلْهَرَوِيِّ قَالَ: إِنَّ اَلْمَأْمُونَ قَالَ لِلرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ قَدْ عَرَفْتُ فَضْلَكَ وَ عِلْمَكَ وَ زُهْدَكَ وَ وَرَعَكَ وَ عِبَادَتَكَ وَ أَرَاكَ أَحَقَّ بِالْخِلاَفَةِ مِنِّي فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِالْعُبُودِيَّةِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَفْتَخِرُ وَ بِالزُّهْدِ فِي اَلدُّنْيَا أَرْجُو اَلنَّجَاةَ مِنْ شَرِّ اَلدُّنْيَا وَ بِالْوَرَعِ عَنِ اَلْمَحَارِمِ أَرْجُو اَلْفَوْزَ بِالْمَغَانِمِ وَ بِالتَّوَاضُعِ فِي اَلدُّنْيَا أَرْجُو اَلرِّفْعَةَ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ لَهُ اَلْمَأْمُونُ إِنِّي قَدْ رَأَيْتُ أَنْ أَعْزِلَ نَفْسِي عَنِ اَلْخِلاَفَةِ وَ أَجْعَلَهَا لَكَ وَ أُبَايِعَكَ فَقَالَ لَهُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنْ كَانَتْ هَذِهِ اَلْخِلاَفَةُ لَكَ وَ جَعَلَهَا اَللَّهُ لَكَ فَلاَ يَجُوزُ أَنْ تَخْلَعَ لِبَاساً أَلْبَسَكَهُ اَللَّهُ وَ تَجْعَلَهُ لِغَيْرِكَ وَ إِنْ كَانَتِ اَلْخِلاَفَةُ لَيْسَتْ لَكَ فَلاَ يَجُوزُ لَكَ أَنْ تَجْعَلَ لِيَ مَا لَيْسَ لَكَ فَقَالَ لَهُ اَلْمَأْمُونُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ لاَ بُدَّ لَكَ مِنْ قَبُولِ هَذَا اَلْأَمْرِ فَقَالَ لَسْتُ أَفْعَلُ ذَلِكَ طَائِعاً أَبَداً فَمَا زَالَ يَجْهَدُ بِهِ أَيَّاماً حَتَّى يَئِسَ مِنْ قَبُولِهِ فَقَالَ لَهُ فَإِنْ لَمْ تَقْبَلِ اَلْخِلاَفَةَ وَ لَمْ تُجِبْ مُبَايَعَتِي لَكَ فَكُنْ وَلِيَّ عَهْدِي لِتَكُونَ لَكَ اَلْخِلاَفَةُ بَعْدِي فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَللَّهِ لَقَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنِّي أَخْرُجُ مِنَ اَلدُّنْيَا قَبْلَكَ مَقْتُولاً بِالسَّمِّ مَظْلُوماً تَبْكِي عَلَيَّ مَلاَئِكَةُ اَلسَّمَاءِ وَ مَلاَئِكَةُ اَلْأَرْضِ وَ أُدْفَنُ فِي أَرْضِ غُرْبَةٍ إِلَى جَنْبِ هَارُونَ اَلرَّشِيدِ فَبَكَى اَلْمَأْمُونُ ثُمَّ قَالَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ وَ مَنِ اَلَّذِي يَقْتُلُكَ أَوْ يَقْدِرُ عَلَى اَلْإِسَاءَةِ إِلَيْكَ وَ أَنَا حَيٌّ فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَمَا إِنِّي لَوْ أَشَاءُ أَنْ أَقُولَ مَنِ اَلَّذِي يَقْتُلُنِي لَقُلْتُ فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ إِنَّمَا تُرِيدُ بِقَوْلِكَ هَذَا اَلتَّخْفِيفَ عَنْ نَفْسِكَ وَ دَفْعَ هَذَا اَلْأَمْرِ عَنْكَ لِيَقُولَ اَلنَّاسُ إِنَّكَ زَاهِدٌ فِي اَلدُّنْيَا فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَللَّهِ مَا كَذَبْتُ مُنْذُ خَلَقَنِي رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَا زَهِدْتُ فِي اَلدُّنْيَا لِلدُّنْيَا وَ إِنِّي لَأَعْلَمُ مَا تُرِيدُ فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ وَ مَا أُرِيدُ قَالَ اَلْأَمَانَ عَلَى اَلصِّدْقِ قَالَ لَكَ اَلْأَمَانُ قَالَ تُرِيدُ بِذَلِكَ أَنْ يَقُولَ اَلنَّاسُ إِنَّ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى لَمْ يَزْهَدْ فِي اَلدُّنْيَا بَلْ زَهِدَتِ اَلدُّنْيَا فِيهِ أَ لاَ تَرَوْنَ كَيْفَ قَبِلَ وِلاَيَةَ اَلْعَهْدِ طَمَعاً فِي اَلْخِلاَفَةِ فَغَضِبَ اَلْمَأْمُونُ ثُمَّ قَالَ إِنَّكَ تَتَلَقَّانِي أَبَداً بِمَا أَكْرَهُهُ وَ قَدْ أَمِنْتَ سَطَوَاتِي - فَبِاللَّهِ أُقْسِمُ لَئِنْ قَبِلْتَ وِلاَيَةَ اَلْعَهْدِ وَ إِلاَّ أَجْبَرْتُكَ عَلَى ذَلِكَ فَإِنْ فَعَلْتَ وَ إِلاَّ ضَرَبْتُ عُنُقَكَ فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَدْ نَهَانِيَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ أُلْقِيَ بِيَدِي إِلَى اَلتَّهْلُكَةِ فَإِنْ كَانَ اَلْأَمْرُ عَلَى هَذَا فَافْعَلْ مَا بَدَا لَكَ وَ أَنَا أَقْبَلُ ذَلِكَ عَلَى أَنِّي لاَ أُوَلِّي أَحَداً وَ لاَ أَعْزِلُ أَحَداً وَ لاَ أَنْقُضُ رَسْماً [وَ لاَ] سُنَّةً وَ أَكُونُ فِي اَلْأَمْرِ مِنْ بَعِيدٍ مُشِيراً فَرَضِيَ مِنْهُ بِذَلِكَ وَ جَعَلَهُ وَلِيَّ عَهْدِهِ عَلَى كَرَاهَةٍ مِنْهُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ لِذَلِكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 68 )
3 - مامون بحضرت رضا عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه من فضل و دانش و زهد و ورع و عبادت تو را مى دانم و تو را بخلافت از خود احق ميدانم حضرت فرمود ببندگى خداى عز و جل افتخار كنم و بزهد در دنيا اميد نجات دارم از شر دنيا و به ورع از حرامها اميد فوز بغنيمتها دارم و بتواضع در دنيا اميد رفعت در درگاه خدا دارم مأمون گفت من در نظر دارم از خلافت منعزل شوم و آن را بتو واگذارم و با تو بيعت كنم حضرت فرمود اگر اين خلافت از تو هست و خدايت عطا كرده روا نباشد جامه اى كه خدايت پوشيده بكنى و آن را براى ديگرى گذارى و اگر خلافت از تو نباشد روا نباشد چيزى كه از تو نيست بمنش دهى مأمون گفت يا ابن رسول اللّٰه بناچار بايد اين امر را بپذيرى فرمود بدلخواه هرگز نپذيرم چند روزى به آن حضرت اصرار كرد تا نوميد شد از قبول او و گفت اگر خلافت را نپذيرى و بيعت مرا نخواهى بايد ولى عهد من باشى و پس از من خلافت از آن تو باشد حضرت رضا فرمود بخدا پدرم از پدرانش از امير مؤمنان از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» براى من باز گفت كه من بزهر پيش از تو مظلومانه از دنيا ميروم و فرشته هاى آسمان و فرشته هاى زمين بر من ميگريند و در زمين غربت كنار هرون الرشيد مدفون ميشوم مأمون گريست و عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه تا من زنده ام كى تو را ميكشد و قدرت بر بدى كردن بتو دارد، فرمود اگر بخواهم بگويم كه مرا ميكشد توانم گفت مامون گفت يا ابن رسول اللّٰه مقصودت از اين گفتار اينست كه خود را سبك بار كنى و اين امر را از خود بگردانى تا مردم بگويند تو در دنيا زاهدى حضرت رضا فرمود بخدا از گاهى كك پروردگارم عز و جل مرا آفريده دروغ نگفتم و بخاطر دنيا زهد نفروختم و من ميدانم مقصود تو چيست ؟ مامون گفت مقصودم چيست ؟ فرمود در امانم راست بگويم ؟ گفت در امانى فرمود مقصودت اينست كه مردم بگويند على بن موسى زاهد در دنيا نبود و بلكه دنيا نسبت باو بيرغبت بود آيا نمى بينيد كه بطمع خلافت قبول ولايت عهد كرد مامون بخشم شد و گفت تو هميشه مرا بدان چه بد دارم برخورد كنى و خود را از سطوت من در امان دانى بخدا قسم اگر قبول ولايت عهد نكنى تو را بدان مجبور سازم و اگر نپذيرى گردنت را بزنم حضرت رضا فرمود خدا مرا نهى كرده كه خود را بدست خود در هلاكت اندازم اگر كار بر اين منوال است هر چه خواهى بكن و من آن را بپذيرم بشرط آنكه احدى را والى نكنم و احدى را معزول نسازم و رسم و قانونى را نقض نكنم و دو را دور در اين كار مشاورى باشم بدين راضى شد و او را بناخواه وى ولى عهد كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 68
الأمالی (للصدوق)
3.مأمون عباسى به امام رضا عليه السّلام چنين گفت:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به فضل و علم و زهد و ورع و عبادت تو را و تو را سزاوارتر از خويش،براى خلافت مى شناسم.حضرت فرمود:من به بندگى خداوند افتخار مى كنم و از زهد در دنيا اميد نجات از شر دنيا را دارم و با ورع از محرمات،اميد دست يابى به غنيمت ها و با تواضع در دنيا اميد رفعت منزلت نزد خداوند را دارم.مأمون گفت:من مى خواهم كناره گيرى كرده و خلافت را به تو واگذار كنم و با تو بيعت كنم.فرمود:اگر اين خلافت به تو تعلق دارد،خداوند به تو ارزانى داشته و نبايد جامه اى كه خدا بر تو پوشانيده است،به ديگرى واگذار كنى.و اگر خلافت مال تو نباشد، چيزى كه به تو تعلق ندارد،به من مى بخشى ؟مأمون گفت:اى پسر رسول خدا!ناگزيرى كه خلافت را قبول كنى.فرمود:بدان تمايلى ندارم.مأمون پس از چند روز اصرار كه نااميد شده بود،گفت:اگر نمى خواهى خليفه باشى،پس بايد ولى عهد من شوى و تا بعد از من تو خليفه باشى.امام رضا عليه السّلام فرمود:به خدا سوگند،پدرم از پدرانم و از پيامبر خدا روايت كردند كه من پيش از مرگ تو باز هم مسموم و مظلوم خواهم مرد و فرشتگان زمين و آسمان بر من گريه خواهند كرد و كنار پدرت،دفن خواهم شد.
مأمون گريست و گفت:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله تا من زنده باشم چه كسى تو را به قتل مى رساند و اصلا مى تواند به تو آسيب برساند؟فرمود:اگر بخواهم بگويم چه كسى مرا مى كشد مى توانم.مأمون گفت:اى پسر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله!يعنى مى خواهى خود را راحت كرده و از خلافت كناره بگيرى تا مردم تو را يك زاهد بشناسند؟فرمود:به خدا سوگند تا كنون دروغ نگفته ام و به خاطر دنيا زهدفروشى نكرده ام.مى دانم تو چه هدفى دارى. گفت:هدفم چيست ؟فرمود:راست بگويم در امان هستم.مأمون گفت:در امانى.فرمود مى خواهى مردم بگويند كه على بن موسى در دنيا زاهد نبود و دنيا به او بى رغبت بود.آيا نمى نگريد كه به طمع حكومت،ولايت عهدى را پذيرفت ؟مأمون خشمگين شد و تو همواره برخورد ناخوشايند با من دارى و خود را از گزند من در امان مى شمارى.به خدا سوگند مى خورم تو را به قبول ولايت عهدى مجبور مى كنم و اگر آن را قبول نكنى،تو را خواهم كشت فرمود:خداوند از اين كه به دست خود سبب مرگم شوم،بازداشته است. اكنون كه اجبار است،هركار؛خواهى انجام بده كه به ناچار مى پذيرم.اما به شرط اين كه كسى را عزل و نصب نكنم و سنت و قانونى را بى اعتبار نكنم و در حد يك مشاور باشم كه نه چندان به تو نزديك است.مأمون راضى شد و با كرامت ايشان وليعهد خود كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 125
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 68
ص : 69
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: جَاءَ اَلْفُقَرَاءُ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ لِلْأَغْنِيَاءِ مَا يُعْتِقُونَ بِهِ وَ لَيْسَ لَنَا وَ لَهُمْ مَا يَحُجُّونَ بِهِ وَ لَيْسَ لَنَا وَ لَهُمْ مَا يَتَصَدَّقُونَ بِهِ وَ لَيْسَ لَنَا وَ لَهُمْ مَا يُجَاهِدُونَ بِهِ وَ لَيْسَ لَنَا فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ كَبَّرَ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مِائَةَ مَرَّةٍ كَانَ أَفْضَلَ مِنْ عِتْقِ مِائَةِ رَقَبَةٍ وَ مَنْ سَبَّحَ اَللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ كَانَ أَفْضَلَ مِنْ سِيَاقِ مِائَةِ بَدَنَةٍ وَ مَنْ حَمِدَ اَللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ كَانَ أَفْضَلَ مِنْ حُمْلاَنِ مِائَةِ فَرَسٍ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ بِسُرُجِهَا وَ لُجُمِهَا وَ رُكُبِهَا وَ مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مِائَةَ مَرَّةٍ كَانَ أَفْضَلَ اَلنَّاسِ عَمَلاً ذَلِكَ اَلْيَوْمَ - إِلاَّ مَنْ زَادَ قَالَ فَبَلَغَ ذَلِكَ اَلْأَغْنِيَاءَ فَصَنَعُوهُ قَالَ فَعَادُوا إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَدْ بَلَغَ اَلْأَغْنِيَاءَ مَا قُلْتَ فَصَنَعُوهُ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ « ذٰلِكَ فَضْلُ اَللّٰهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشٰاءُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 70 )
نيمه ماه رمضان 3671 - على «عليه السّلام» فرمود فقراء نزد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» آمدند و گفتند يا رسول اللّٰه توانگران دارند آنچه بدان بنده آزاد كنند و ما نداريم و آنچه بدان حج كنند و ما نداريم و آنچه صدقه دهند و ما نداريم، آنچه بدان جهاد كنند و ما نداريم، فرمود هر كه صد بار اللّٰه اكبر گويد بهتر از آزاد كردن صد بنده است و هر كه صد بار تسبيح خدا گويد بهتر از قربانى صد شتر است و هر كه صد بار حمد خدا گويد بهتر از تقديم صد اسب است در راه خدا با زين و مهار و سوار آنها و هر كه صد بار«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» گويد در آن روز كردارش از همه مردم بهتر باشد جز كسى كه بيفزايد گفت اين خبر بتوانگران رسيد آنها هم چنان كردند فقراء خدمت پيغمبر برگشتند و گفتند يا رسول اللّٰه آنچه دستور دادى به توانگران رسيده و عمل كردند فرمود اين فضل خداست بهر كه خواهد بدهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 70
الأمالی (للصدوق)
1.حضرت امير عليه السّلام فرمود:تعدادى از فقيران نزد پيامبر آمدند و گفتند اى رسول خدا!توانگران مى توانند بنده آزاد كنند و حج بروند و صدقه دهند و جهاد كنند،درحالى كه ما ثروت و توان اين كارها را نداريم.فرمود:برتر از آزادكردن صد بنده اين است كه صد بار اللّه اكبر گفته شود.برتر از قربانى كردن صد شتر اين است كه صد بار خداوند تسبيح شود.برتر از دادن صد اسب همراه با زين و مهار سوار اين است كه،صد بار حمد خدا گفته شود.كسى كه صد بار لا اله الا اللّه بگويد در آن روز كردارش از كردار همه مردم برتر باشد،مگر كسى كه بر شمار آن كلمه طيبه اضافه كنيد.آنگاه كه اين خبر به گوش ثروتمندان رسيد،آنان نيز چنان عمل كردند.بينوايان نزد پيامبر برگشتند و گفتند:اى پيامبر خدا توانگران به فرمان تو رفتار كردند.فرمود:اين فضل و رحمت الهى است كه به هركس كه بخواهد مى بخشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 127
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 70
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو طَالِبٍ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلصَّلْتِ اَلْقُمِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يُونُسُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اِسْمَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ اَلْمَاحِي وَ فِي تَوْرَاةِ مُوسَى اَلْحَادُّ وَ فِي إِنْجِيلِ عِيسَى أَحْمَدُ وَ فِي اَلْفُرْقَانِ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قِيلَ فَمَا تَأْوِيلُ اَلْمَاحِي فَقَالَ اَلْمَاحِي صُورَةَ اَلْأَصْنَامِ وَ مَاحِي اَلْأَوْثَانِ وَ اَلْأَزْلاَمِ وَ كُلِّ مَعْبُودٍ دُونَ اَلرَّحْمَنِ قِيلَ فَمَا تَأْوِيلُ اَلْحَادِّ قِيلَ يُحَادُّ مَنْ حَادَّ اَللَّهَ وَ دِينَهُ قَرِيباً كَانَ أَوْ بَعِيداً قِيلَ فَمَا تَأْوِيلُ أَحْمَدَ قَالَ حَسُنَ ثَنَاءُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ فِي اَلْكُتُبِ بِمَا حُمِدَ مِنْ أَفْعَالِهِ قِيلَ فَمَا تَأْوِيلُ مُحَمَّدٍ قَالَ إِنَّ اَللَّهَ وَ مَلاَئِكَتَهُ وَ جَمِيعَ أَنْبِيَائِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جَمِيعَ أُمَمِهِمْ يَحْمَدُونَهُ وَ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ وَ إِنَّ اِسْمَهُ لَمَكْتُوبٌ عَلَى اَلْعَرْشِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ وَ كَانَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَلْبَسُ مِنَ اَلْقَلاَنِسِ اَلْيَمَنِيَّةَ وَ اَلْبَيْضَاءَ وَ اَلْمُضَرِيَّةَ ذَاتِ اَلْأُذُنَيْنِ فِي اَلْحَرْبِ وَ كَانَتْ لَهُ عَنَزَةٌ يَتَّكِئُ عَلَيْهَا وَ يُخْرِجُهَا فِي اَلْعِيدَيْنِ فَيَخْطُبُ بِهَا وَ كَانَ لَهُ قَضِيبٌ يُقَالُ لَهُ اَلْمَمْشُوقُ وَ كَانَ لَهُ فُسْطَاطٌ يُسَمَّى اَلْكِنَّ وَ كَانَتْ لَهُ قَصْعَةٌ تُسَمَّى المنبعة [اَلسَّعَةَ] وَ كَانَ لَهُ قَعْبٌ يُسَمَّى اَلرِّيَّ وَ كَانَ لَهُ فَرَسَانِ يُقَالُ لِأَحَدِهِمَا اَلْمُرْتَجِزُ وَ لِلْآخَرِ اَلسَّكْبُ وَ كَانَ لَهُ بَغْلَتَانِ يُقَالُ لِأَحَدِهِمَا دُلْدُلُ وَ لِلْأُخْرَى اَلشَّهْبَاءُ وَ كَانَتْ لَهُ نَاقَتَانِ يُقَالُ لِأَحَدِهِمَا اَلْعَضْبَاءُ وَ لِلْأُخْرَى اَلْجَذْعَاءُ وَ كَانَ لَهُ سَيْفَانِ يُقَالُ لِأَحَدِهِمَا ذُو اَلْفَقَارِ وَ لِلْآخَرِ اَلْعَوْنُ وَ كَانَ لَهُ سَيْفَانِ آخَرَانِ يُقَالُ لِأَحَدِهِمَا اَلْمِخْذَمُ وَ لِلْآخَرِ اَلرَّسُومُ وَ كَانَ لَهُ حِمَارٌ يُسَمَّى يعفور [يَعْفُوراً] وَ كَانَتْ لَهُ عِمَامَةٌ تُسَمَّى اَلسَّحَابَ وَ كَانَ لَهُ دِرْعٌ تُسَمَّى ذَاتَ اَلْفُضُولِ لَهَا ثَلاَثُ حَلَقَاتٍ فِضَّةٍ حَلْقَةٌ بَيْنَ يَدَيْهَا وَ حَلْقَتَانِ خَلْفَهَا وَ كَانَتْ لَهُ رَايَةٌ تُسَمَّى اَلْعُقَابَ وَ كَانَ لَهُ بَعِيرٌ يَحْمِلُ عَلَيْهِ يُقَالُ لَهُ اَلدِّيبَاجُ وَ كَانَ لَهُ لِوَاءٌ يُسَمَّى اَلْمَعْلُومَ وَ كَانَ لَهُ مِغْفَرٌ يُقَالُ لَهُ اَلْأَسْعَدُ فَسَلَّمَ ذَلِكَ كُلَّهُ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عِنْدَ مَوْتِهِ وَ أَخْرَجَ خَاتَمَهُ وَ جَعَلَهُ فِي إِصْبَعِهِ فَذَكَرَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ وَجَدَ فِي قَائِمَةِ سَيْفٍ مِنْ سُيُوفِهِ صَحِيفَةً فِيهَا ثَلاَثَةُ أَحْرُفٍ صِلْ مَنْ قَطَعَكَ وَ قُلِ اَلْحَقَّ وَ لَوْ عَلَى نَفْسِكَ وَ أَحْسِنْ إِلَى مَنْ أَسَاءَ إِلَيْكَ قَالَ وَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَمْسٌ لاَ أَدَعُهُنَّ حَتَّى اَلْمَمَاتِ اَلْأَكْلُ عَلَى اَلْحَضِيضِ مَعَ اَلْعَبِيدِ وَ رُكُوبِيَ اَلْحِمَارَ مُؤْكَفاً وَ حَلْبِيَ اَلْعَنْزَ بِيَدِي وَ لُبْسُ اَلصُّوفِ وَ اَلتَّسْلِيمُ عَلَى اَلصِّبْيَانِ لِتَكُونَ سُنَّةً مِنْ بَعْدِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 71 )
2 - امام پنجم فرمود نام رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» در صحف ابراهيم ماحى است و در تورات موسى الحاد و در انجيل عيسى احمد و در فرقان محمد «صلّى اللّه عليه و آله» است عرض شد ماحى يعنى چه ؟ فرمود نابود كن بتها و وثنها و قمارها و هر معبودى جز خداى رحمان عرض شد معنى الحاد چيست فرمود مبارزه كند با هر كه با خدا و دينش بستيزد خويش باشد يا بيگانه عرض شد احمد يعنى چه ؟ فرمود خداى عز و جل در كتب خود او را نيك ستوده عرض شد محمد يعنى چه ؟ فرمود براستى خدا و فرشتگانش و همه پيغمبرانش و رسولانش و همه امتهايش او را تمجيد كنند و بر او رحمت فرستند، نامش بر عرش نوشته است«
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللّٰهِ
» و آن حضرت را شيوه بود از كلاههاى يمنى مى پوشيد و در جنك از كلاههاى دو گوش مضرى، عصاى پيكان دارى داشت كه بر آن تكيه ميكرد و آن را در عيدها با خود بيرون مى آورد و با آن خطبه ميخواند عصاى دستى داشت بنام ممشوق، چادرى بنام كن كاسه اى بنام منبعه قدحى بنام رى دو اسب داشت يكى را مرتجز گفته، و ديگرى را سكب، دو استر داشت بنام دلدل و شهباء، دو ناقه داشت بنام عضباء و جذعا و دو شمشير داشت بنام ذو الفقار و عون و دو شمشير ديگر بنام مخذم و رسوم الاغى داشت بنام يعفور نام عمامه اش سحاب و زرهش ذات الفضول بود كه سه حلقه نقره داشت يكى پيش و دو تا از پس نام علمش عقاب بود و شتر حملش ديباج و پرچمش معلام و خودش اسعد همه اينها را وقت وفاتش بعلى «عليه السّلام» داد خاتم خود را از انگشتش در آورد و بانگشت او كرد على «عليه السّلام» فرمود در دسته يكى از شمشيرهايش سه جمله نقش است پيوست كن با كسى كه از تو ميبرد، حق بگو گرچه بر ضررت باشد، بهر كه با تو بد كند خوبى كن رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود: پنج چيز است كه تا بميرم ترك نكنم خوردن بر روى زمين با بنده ها سوار شدن بر الاغ برهنه، دوختن بز بدست خودم و پوشيدن جامه پشمين و سلام بر كودكان تا روش پس از من باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 71
الأمالی (للصدوق)
2.امام باقر عليه السّلام فرمود:در صحيفۀ ابراهيم خليل نام پيامبر اسلام«ماحى»است و در تورات موسى«الحادّ»و در انجيل عيسى«احمد»و در فرقان«محمد صلّى اللّه عليه و آله»است.گفته شد «ماحى»چيست ؟فرمود:نابودگر بت ها و ابزار قمار و هرمعبود باطل.گفته شد:«الحاد»به چه معناست ؟فرمود:پيامبر با محارب جنگ مى كند چه خورى و چه بيگانه.گفته شد: «احمد»چيست ؟فرمود:نيك ستوده شده.گفته شد محمد چيست ؟فرمود:تمجيد شده از سوى خدا و فرشتگان و پيامبران و امت ها كه بر او درود فرستند.نام پيامبر در عرش آمده كه محمد رسول اللّه.
آن حضرت عادت داشت كه كلاه يمنى بر سر مى گذاشت و در جنگ كلاه دو گوش مصرى.عصاى نوك تيزى داشت كه بر آن تكيه مى داد و در عيد همراه خود بيرون مى آورد و با آن خطبه مى خواند.يك عصاى ديگر داشت به نام«ممشوق»و چادرى به نام «كن»و كاسه اى به نام«منعبة»و قدحى به نام«رى»و دو اسب داشت.يكى را«مرتجز» مى ناميد و ديگرى را«سكب».دو استر داشت به نامهاى«دلدل»و«شهباء».دو شتر داشت به نامهاى«عضباء»و«جذعاء».و دو شمشير داشت به نامهاى«ذو الفقار»و«عون».و دو شمشير ديگر به نامهاى«مخذم»و«رسوم».خرى داشت به نام«يعفور».عمامه اى داشت به نام«سحاب».و زره او به نام«ذات الفضول»بود حلقه نقره داشت.يكى از جلو و دو تا مى انداخت.پرچم پيامبر به نام«عقاب»بود و شتر حمل پيامبر به نام«ديباج»و پرچم پيامبر به نام«معلوم».پيامبر همه اينها را به هنگام رحلت به على عليه السّلام بخشيد.خاتم انگشترى اش را به دست على عليه السّلام كرد.على عليه السّلام فرمود:در دسته يكى از شمشيرهاى پيامبر سه عبارت حك شده بود:پيوند داشته باش با كسى كه از تو بريده،حق را بگو،هر چند به زيان تو باشد و خوبى كن با هركه با تو بدى كرد.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:پنج چيز است كه تا هنگام مرگ بدان پاى بندم:غذا خوردن روى زمين با بنده ها،سوار خر برهنه شدن،دوشيدن شير بز به دست خود،پوشيدن جامه پشمين و سلام كردن به كودكان. مى خواهم اين سنت پس از من بماند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 127
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 71
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْهَمَدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ اَلصَّلْتِ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ إِنَّ اَلنَّاسَ يَقُولُونَ إِنَّكَ قَبِلْتَ وِلاَيَةَ اَلْعَهْدِ مَعَ إِظْهَارِكَ اَلزُّهْدَ فِي اَلدُّنْيَا فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَدْ عَلِمَ اَللَّهُ كَرَاهَتِي لِذَلِكَ فَلَمَّا خُيِّرْتُ بَيْنَ قَبُولِ ذَلِكَ وَ بَيْنَ اَلْقَتْلِ اِخْتَرْتُ اَلْقَبُولَ عَلَى اَلْقَتْلِ وَيْحَهُمْ أَ مَا عَلِمُوا أَنَّ يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَ نَبِيّاً رَسُولاً فَلَمَّا دَفَعَتْهُ اَلضَّرُورَةُ إِلَى تَوَلِّي خَزَائِنِ اَلْعَزِيزِ قَالَ لَهُ « اِجْعَلْنِي عَلىٰ خَزٰائِنِ اَلْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ » وَ دَفَعَتْ لِيَ اَلضَّرُورَةُ إِلَى قَبُولِ ذَلِكَ عَلَى إِكْرَاهٍ وَ إِجْبَارٍ بَعْدَ اَلْإِشْرَافِ عَلَى اَلْهَلاَكِ عَلَى أَنِّي مَا دَخَلْتُ فِي هَذَا اَلْأَمْرِ إِلاَّ دُخُولَ خَارِجٍ مِنْهُ فَإِلَى اَللَّهِ اَلْمُشْتَكَى وَ هُوَ اَلْمُسْتَعَانُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 72 )
3 - ريان بن صلت گويد خدمت امام هشتم رسيدم باو گفتم يا ابن رسول اللّٰه مردم گويند تو ولايت عهد پذيرفتى با اينكه اظهار زهد در دنيا داشتى آن حضرت فرمود خدا ميدانست كه من از آن بدم مى آيد ولى چون ناچار شدم ميان قبول آن و ميان كشته شدن قبول را بر كشته شدن پذيرفتم واى بر آنها نميدانند كه يوسف «عليه السّلام» پيغمبر و رسول بود و چون بتصدى خزانه هاى عزيز مضطر شد باو گفت مرا بر خزانه هاى زمين مقرر كن زيرا من نگهدار و دانا هستم و منهم بقبول اين موضوع مضطر شدم از روى اكراه و اجبار و نزديك شدن بهلاكت با اينكه من وارد اين كار نشدم جز به وضعى كه در آن مداخله ندارم بسوى خداست شكايت من و او است كمك خواسته از او.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 72
الأمالی (للصدوق)
3.ريان بن صلت مى گويد:نزد امام رضا عليه السّلام بودم و گفتم:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!تو ولايتعهدى مأمون را قبول كردى با اين كه اهل و عبارت در دنيا بودى.فرمود:خدا از اينكه ناخوشايندم بود،آگاه است.اما ميان پذيرفته شدن و كشته شدن،ولايتعهدى
را پذيرفتم.واى بر آنانكه نمى دانند حضرت يوسف عليه السّلام بنى و رسول حق بود.آنگاه كه ناچار از قبول خزانه دارى مصر شد،گفت مرا بر خزانه هاى زمين منصوب كن؛زيرا من ايمن هستم و دانا.من در هيچ كار دخالت نمى كنم.بى گمان شكايتم به سوى خداست و از او كمك مى خواهم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 129
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 72
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ قَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ تَذَكَّرَ مُصَابَنَا وَ بَكَى لِمَا اُرْتُكِبَ مِنَّا كَانَ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْ ذُكِّرَ بِمُصَابِنَا فَبَكَى وَ أَبْكَى لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِي اَلْعُيُونُ وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيَا فِيهِ أَمْرُنَا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ اَلْقُلُوبُ قَالَ وَ قَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهٰا » قَالَ إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا رَبٌّ يَغْفِرُ لَهَا قَالَ وَ قَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « فَاصْفَحِ اَلصَّفْحَ اَلْجَمِيلَ » قَالَ اَلْعَفْوُ مِنْ غَيْرِ عِتَابٍ قَالَ وَ قَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « هُوَ اَلَّذِي يُرِيكُمُ اَلْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً » قَالَ خَوْفاً لِلْمُسَافِرِ وَ طَمَعاً لِلْمُقِيمِ قَالَ وَ قَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى مَا يُكَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْيُكْثِرْ مِنَ اَلصَّلَوَاتِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فَإِنَّهَا تَهْدِمُ اَلذُّنُوبَ هَدْماً وَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلصَّلاَةُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ تَعْدِلُ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلتَّسْبِيحَ وَ اَلتَّهْلِيلَ وَ اَلتَّكْبِيرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 73 )
4 - حضرت رضا فرمود هر كه ياد مصيبت ما كند و بگريد بدان چه با ما كردند روز قيامت با ما در درجه ما است و هر كه ياد مصيبت ما كند و بگريد و بگرياند ديده اش گريان نشود روزى كه همه ديده ها گريانست و هر كه بنشيند در مجلسى كه امر ما در آن زنده مى شود دلش نميرد روزى كه دلها بميرد حضرت رضا در گفته خداى عز و جل اگر خوب كنيد بخود خوب كرديد و اگر بد كنيد از آن خود شما است فرمود اگر خوب كنيد بخود خوبى كرديد و اگر بد كنيد پروردگاريست كه بيامرزد شما را فرمود در تفسير (آيه سوره حجر 85) چشم پوشى كن چشم پوشى خوبى - گذشت بدون گله - در تفسير گفته خداى عز و جل (روم 24) بشما مينمايد برق را براى ترس و طمع - فرمود ترس نسبت بمسافر و طمع نسبت بمقيم است فرمود هر كه توانا بر كفاره گناهانش نيست بسيار صلوات بر محمد و آل محمد فرستد كه گناهان را ويران كند از بن فرمود صلوات بر محمد و آل محمد نزد خداى عز و جل برابر با تسبيح و تهليل و تكبير است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 73
الأمالی (للصدوق)
4.امام رضا عليه السّلام فرمود:هركس مصيبت ما را به ياد آورد و بگريد،در روز قيامت در جايگاه ما قرار دارد.و هركس ديگرى را بر مصيبت ما بگرياند،در روز قيامت هيچ گاه در روزى كه همه گريان هستند.و هركس در مجلس باشد و اسم ما را زنده كند،دل او در رستاخيز كه همه دلها مرده اند،زنده است.فضال مى گويد:حضرت درباره كلام خداوند كه فرمود:«اگر نيكى كنيد به خود نيكى كرديد و اگر بدى كنيد به خود بدى كرديد»فرمود:اگر بد كنيد او پروردگارى آمرزنده است.آنگاه امام در تفسير آيه(85/حجر)«چشم پوشى كن،چشم پوشى نيكو»مراد عفو بدون گلايه و سرزنش است.و در تفسير آيه(24/رعد)«به شما رعدوبرق را براى ترس و طمع مى نماياند»فرمود:ترس براى مسافر است و طمع براى مقيم.بعد فرمود:هركس كه نمى تواند كفاره گناهان خود را بپردازد،بسيار صلوات بر محمد و آل محمد فرستد.زيرا گناهان را نابود مى كند.صلوات نزد خداوند با شبيح و تهليل و تكبير برابرى مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 131
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 73
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ زِيَادٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ عَدِيٍّ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ يُونُسَ بْنِ أَبِي إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلصَّقْرِ عَنْ عَدِيِّ بْنِ أَرْطَاةَ قَالَ: قَالَ مُعَاوِيَةُ يَوْماً لِعَمْرِو بْنِ اَلْعَاصِ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ أَيُّنَا أَدْهَى قَالَ عَمْرٌو أَنَا لِلْبَدِيهَةِ وَ أَنْتَ لِلرَّوِيَّةِ قَالَ مُعَاوِيَةُ قَضَيْتَ لِي عَلَى نَفْسِكَ وَ أَنَا أَدْهَى مِنْكَ فِي اَلْبَدِيهَةِ قَالَ عَمْرٌو فَأَيْنَ كَانَ دِهَاؤُكَ يَوْمَ رُفِعَتِ اَلْمَصَاحِفُ قَالَ بِهَا غَلَبْتَنِي يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ أَ فَلاَ أَسْأَلُكَ عَنْ شَيْءٍ تَصْدُقُنِي فِيهِ قَالَ وَ اَللَّهِ إِنَّ اَلْكَذِبَ لَقَبِيحٌ فَاسْأَلْ عَمَّا بَدَا لَكَ أَصْدُقْكَ - فَقَالَ هَلْ غَشَشْتَنِي مُنْذُ نَصَحْتَنِي قَالَ لاَ قَالَ بَلَى وَ اَللَّهِ لَقَدْ غَشَشْتَنِي أَمَا إِنِّي لاَ أَقُولُ فِي كُلِّ اَلْمَوَاطِنِ وَ لَكِنْ فِي مَوْطِنٍ وَاحِدٍ قَالَ وَ أَيُّ مَوْطِنٍ هَذَا قَالَ يَوْمَ دَعَانِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِلْمُبَارَزَةِ فَاسْتَشَرْتُكَ فَقُلْتُ مَا تَرَى يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ فَقُلْتَ كُفْؤٌ كَرِيمٌ فَأَشَرْتَ عَلَيَّ بِمُبَارَزَتِهِ وَ أَنْتَ تَعْلَمُ مَنْ هُوَ فَعَلِمْتُ أَنَّكَ غَشَشْتَنِي قَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ دَعَاكَ رَجُلٌ إِلَى مُبَارَزَتِهِ عَظِيمُ اَلشَّرَفِ جَلِيلُ اَلْخَطَرِ فَكُنْتَ مِنْ مُبَارَزَتِهِ عَلَى إِحْدَى اَلْحُسْنَيَيْنِ إِمَّا أَنْ تَقْتُلَهُ فَتَكُونَ قَدْ قَتَلْتَ قِتَالَ اَلْأَقْرَانِ وَ تَزْدَادُ بِهِ شَرَفاً إِلَى شَرَفِكَ وَ تَخْلُو بِمُلْكِكَ وَ إِمَّا أَنْ تَعْجَلَ إِلَى مُرَافَقَةِ « اَلشُّهَدٰاءِ وَ اَلصّٰالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولٰئِكَ رَفِيقاً » قَالَ مُعَاوِيَةُ هَذِهِ شَرٌّ مِنَ اَلْأُولَى وَ اَللَّهِ إِنِّي لَأَعْلَمُ أَنِّي لَوْ قَتَلْتُهُ دَخَلْتُ اَلنَّارَ فَلَوْ قَتَلَنِي دَخَلْتُ اَلنَّارَ قَالَ عَمْرٌو فَمَا حَمَلَكَ عَلَى قِتَالِهِ قَالَ اَلْمُلْكُ عَقِيمٌ وَ لَنْ يَسْمَعَهَا مِنِّي أَحَدٌ بَعْدَكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 73 )
5 - يك روز معاويه با عمرو عاص گفت اى ابا عبد اللّٰه كدام ما زيركتر و سياستمدارتريم عمرو گفت من مرد بديهه هستم و تو مرد انديشه معاويه گفت بنفع من قضاوت كردى و من در بديهه هم از تو زيركترم عمرو گفت اين زيركى تو روز رفع مصاحف كجا بود گفت تو در آن بر من غلبه كردى و اكنون ميخواهم از تو چيزى بپرسم و در جواب با من راست بگو گفت بخدا دروغ زشت است هر چه خواهى بپرس كه با تو راست گويم معاويه گفت از روزى كه با من همراه شدى بمن دغلى كردى يا نه ؟ گفت نه گفت بخدا چرا من نميگويم در همه ميدانها ولى در يك ميدان گفت كدام ميدان گفت روزى كه على بن ابى طالب مرا بميدان خود طلبيد با تو مشورت كردم و گفتم چه رأى ميدهى گفتى همسر وى كريم است و بمن نظر دادى كه بميدان او بروم و تو او را بخوبى ميشناختى و من دانستم كه با من دغلى كردى گفت اى امير المؤمنين مردى عظيم الشرف و بلند مقام تو را بمبارزه دعوت كرده بود و يكى از دو سرانجام خوش را داشتى يا او را ميكشتى و پهلوانى ميكردى و شرف بر شرفت ميافزود و در سلطنت خود بى رقيب ميشدى و يا بهمراهى شهيدان و صالحان كه چه خوب رفيقا نبند ميشتافتى معاويه گفت اين دغلى ديگر از اولى بدتر است بخدا من مى دانستم كه اگر او را بكشم بدوزخ مى روم و اگر هم مرا بكشد بدوزخ ميروم عمرو گفت پس چه باعث بود كه با او بجنگى گفت ملك عقيم است و نبايد اين سخن را از من جز تو كسى بشنود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 73
الأمالی (للصدوق)
5.عدى بن ارطاة مى گويد:روزى معاويه به عمرو عاص گفت:اى ابا عبد اللّه! من زيركترم يا تو؟عمرو عاص گفت:من مرد بديهه ام و تو مرد انديشه اى.معاويه گفت به سود من داورى كردى و من در بديهه هم از تو بهترم.عمرو عاص گفت: اين زيرك بودن تو،در روز بالا رفتن پرچم ها كجا بود؟گفت:تو در آن روز بر من چيره شدى و اكنون سؤالى دارم و مى خواهم راست بگويى.عمرو عاص گفت: دروغ زشت است هرچه مى خواهى سؤال كن كه من با تو يك رنگم.معاويه گفت: از وقتى كه همراهم شدى،نيرنگ نكردى ؟
عمرو عاص گفت:نه.معاويه گفت:به خدا چرا.منظورم در همه جا نيست ولى در يك جا حيله زدى.عمرو عاص گفت:كجا؟معاويه گفت:روزى كه على مرا به جنگ طلبيد.با تو مشورت كردم و تو گفتى كه به ميدان بروم كه همتاى او هستم.تو على را خوب شناخته بودى كه چه دلاورى است و من هم متوجه شدم كه حيله گر شدى.عمرو عاص گفت:اى امير مومنان!مردى بلندپايه،تو را به جنگ طلبيده بود و از ميان،دو فرجام نيكويى را داشتى.يا على را مى كشتى و شرف بر شرف تو افزوده مى شد و در حكومت بى رقيب مى شدى و يا همراه با شهيدان و صالحان مى شدى كه از اين بهتر؟دوستانه اند.معاويه گفت:اين حقۀ امروزت از آن حقه ات زشت تر است.به خدا،مى دانستم كه اگر بتوانم على را بكشم،به جهنم مى روم و اگر على را بكشم،باز هم به دوزخ خواهم رفت.عمرو عاص گفت:چرا خواستى با على جنگ كنى ؟معاويه گفت:ملك عقيم است و كسى جز تو نبايد اين سخن مرا بشنود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 131
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ دَانَ بِدِينِي وَ سَلَكَ مِنْهَاجِي وَ اِتَّبَعَ سُنَّتِي فَلْيَدِنْ بِتَفْضِيلِ اَلْأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي عَلَى جَمِيعِ أُمَّتِي فَإِنَّ مَثَلَهُمْ فِي هَذِهِ اَلْأُمَّةِ مَثَلُ بَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 74 )
6 - رسول خدا فرمود هر كه دين مرا دارد و راه مرا مى رود و پيرو قانون من است بايد معتقد به تفضيل ائمه خاندان من باشد بر همه امتم زيرا مثل آنها در اين امت مثل باب حطه است در بنى اسرائيل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 74
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر فرمود:هركس دين و آيين مرا دارد و از سنت من تبعيت مى كند،بايد به برترى امامان خاندانم به همه امت من باور داشته باشد.چون مثل آنان در اين امت مثل باب حطه در ميان قوم موسى عليه السّلام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 133
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 74
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى رَسُولِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنِّي شَكَرْتُ لِجَعْفَرِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَرْبَعَ خِصَالٍ فَدَعَاهُ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَخْبَرَهُ فَقَالَ لَوْ لاَ أَنَّ اَللَّهَ أَخْبَرَكَ مَا أَخْبَرْتُكَ مَا شَرِبْتُ خَمْراً قَطُّ لِأَنِّي عَلِمْتُ أَنْ لَوْ شَرِبْتُهَا زَالَ عَقْلِي وَ مَا كَذَبْتُ قَطُّ لِأَنَّ اَلْكَذِبَ يَنْقُصُ اَلْمُرُوءَةَ وَ مَا زَنَيْتُ قَطُّ لِأَنِّي خِفْتُ أَنِّي إِذَا عَمِلْتُ عُمِلَ بِي وَ مَا عَبَدْتُ صَنَماً لِأَنِّي عَلِمْتُ أَنَّهُ لاَ يَضُرُّ وَ لاَ يَنْفَعُ قَالَ فَضَرَبَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَدَهُ عَلَى عَاتِقِهِ فَقَالَ حَقٌّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يَجْعَلَ لَكَ جَنَاحَيْنِ تَطِيرُ بِهِمَا مَعَ اَلْمَلاَئِكَةِ فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 74 )
7 - امام پنجم فرمود خدا به رسولش وحى كرد كه من از جعفر بن ابى طالب چهار موضوع را تقدير ميكنم پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» او را خواست و باو خبر داد عرضكرد اگر خدا بتو خبر نداده بود منهم اظهار نميكردم من هرگز مى ننوشيدم زيرا مى دانستم كه اگر بنوشم عقلم ميرود هرگز دروغ نگفتم زيرا دروغ نقص مردانگى است، زنا نكردم زيرا ترسيدم كه با من همان عمل بشود و هرگز بتى نپرستيدم زيرا دانستم كه زيان و سودى ندارد گفت پيغمبر دست بر شانه اش زد و فرمود بر خدا حق است كه بتو دو پر دهد تا در بهشت پرواز كنى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 74
الأمالی (للصدوق)
7.امام باقر عليه السّلام فرمود:خداوند به پيامبرش فرمود:كه من چهار خصلت جعفر بن ابى طالب را تحسين ميكنم.پيامبر جعفر را خواست و به او مژده داد،جعفر گفت:اگر خدا به پيامبرش نمى گفت،من به آنها اظهار نمى كردم.من تاكنون هرگز مى گسارى نكرده ام، زيرا آن باعث تباهى عقلم مى دانستم.و هرگز دروغ بر زبان جارى نكردم چون جوانمردى را كم مى كند.و نيز زنا نكردم چون ترسيدم همين كار را با خودم بشود،و هرگز بتى را پرستش نكردم،چرا كه نه زيان دارد و نه سود.پيامبر دست به شانه جعفر گذاشت و فرمود:بر خداست كه به تو دو بال بخشد كه در بهشت پرواز كنى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 133
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْفَضْلِ بْنِ اَلْعَبَّاسِ اَلْبَغْدَادِيُّ شَيْخٌ لِأَصْحَابِ اَلْحَدِيثِ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ غَالِبِ بْنِ حَرْبٍ اَلضَّبِّيُّ اَلتَّمْتَامِيُّ وَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ بْنِ أَبِي شَيْبَةَ قَالاَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَالِمٍ اِبْنُ عَمِّ اَلْحَسَنِ بْنِ صَالِحٍ وَ كَانَ يَفْضُلُ عَلَى اَلْحَسَنِ بْنِ صَالِحٍ قَالَ حَدَّثَنَا مِسْعَرٌ عَنْ عَطِيَّةَ عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَكْتُوبٌ عَلَى بَابِ اَلْجَنَّةِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ عَلِيٌّ أَخُو رَسُولِ اَللَّهِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ اَللَّهُ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضَ بِأَلْفَيْ عَامٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 75 )
روز سه شنبه يازده روز از ماه رمضان سال 367 مانده1 - رسول خدا فرمود نوشته بوده بر در بهشت«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» «
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللّٰهِ
» على برادر رسول اللّٰه است پيش از آنكه آفريده شوند آسمانها و زمينها بدو هزار سال.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 75
الأمالی (للصدوق)
1.رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بر در بهشت اين عبارت به چشم مى خورد:لا اله الا اللّه محمد رسول اللّه على اخو رسول اللّه.پيش از آفريده شدن آسمانها و زمين يعنى دو هزار سال پيش از آفرينش نوشته اند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 135
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 75
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْفَضْلِ بْنِ اَلْعَبَّاسِ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ قَرَأْتُ عَلَى أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ بْنِ اَلْحَارِثِ قُلْتُ حَدَّثَكُمْ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ خَلَفٍ اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا حُسَيْنٌ اَلْأَشْقَرُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ أَبِي اَلْمِقْدَامِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: سَأَلْتُ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنِ اَلْكَلِمَاتِ اَلَّتِي تَلَقَّى 14 آدَمُ مِنْ رَبِّهِ - « فَتٰابَ عَلَيْهِ » قَالَ سَأَلَهُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ إِلاَّ تُبْتَ عَلَيَّ فَتَابَ عَلَيْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 75 )
2 - ابن عباس گويد پرسيدم از پيغمبر كلماتى را كه آدم دريافت از پروردگار خود و توبه او را پذيرفت فرمود بحق محمد و على و فاطمه و حسن و حسين جز آنكه توبه ام بپذيرى و توبه اش را پذيرفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 75
الأمالی (للصدوق)
2.ابن عباس مى گويد:از پيامبر درباره كلماتى جويا شدم كه آدم از خدا گرفت و سبب قبول توبه اش شد.فرمود:به حق محمد و على و فاطمه و حسن و حسين توبه ام را بپذير. خداوند هم پذيرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 135
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يُوسُفَ بْنِ يَعْقُوبَ اَلْفَقِيهُ شَيْخٌ لِأَهْلِ اَلرَّيِّ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّفَّارُ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدِ بْنِ عُتْبَةَ اَلْكِنْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ شَرِيكٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَطَاءٍ قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَتْ ذَاكَ [ذَلِكَ] خَيْرُ اَلْبَشَرِ وَ لاَ يَشُكُّ فِيهِ إِلاَّ كَافِرٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 76 )
3 - عطاء گويد از عايشه پرسيدم راجع بعلى بن ابى طالب، گفت آن حضرت خير البشر است و شك نكند در آن جز كافر.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 76
الأمالی (للصدوق)
3.عطاء مى گويد:از عايشه درباره على بن ابى طالب عليه السّلام سؤال كردم.گفت:على بهترين بشر است و جز كفر كافر كسى در آن شك نمى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 135
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 76
حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يُوسُفَ بْنِ يَعْقُوبَ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ اَلْخَيْطِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى اَلْأَزْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ حُسَيْنٍ اَلْعُرَنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ يُوسُفَ عَنْ شَرِيكٍ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ رِبْعِيٍّ عَنْ حُذَيْفَةَ : أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ ذَاكَ [ذَلِكَ] خَيْرُ اَلْبَشَرِ وَ لاَ يَشُكُّ فِيهِ إِلاَّ مُنَافِقٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 76 )
4 - از حذيفه سؤال شد راجع به على «عليه السّلام» گفت آن حضرت خير البشر است و شك ندارد در آن جز منافق.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 76
الأمالی (للصدوق)
4.از حذيفه درباره على عليه السّلام سؤال شد.گفت:آن حضرت بهترين بشر است و جز منافق كسى در آن ترديد ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 135
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلصَّيْرَفِيُّ وَ كَانَ مِنْ أَصْحَابِ اَلْحَدِيثِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْعَبَّاسِ بْنِ بَسَّامٍ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْخَيْرِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُونُسَ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ يُونُسَ وَ أَبُو اَلْخَيْرِ قَالاَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بُكَيْرٍ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ شَرِيكٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ اَلْيَمَانِيِّ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ: عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ خَيْرُ اَلْبَشَرِ وَ مَنْ أَبَى فَقَدْ كَفَرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 76 )
5 - حذيقة بن يمان از پيغمبر روايت كرده كه فرمود على بن ابى طالب خير البشر و هر كه ابا كند كافر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 76
الأمالی (للصدوق)
5.حذيفه بن يمان از پيامبر روايت مى كند كه فرمود:على بهترين بشر است و هركه نپذيرد،كافر است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 137
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلسِّنْدِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ فُضَيْلِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي اَلزُّبَيْرِ اَلْمَكِّيِّ قَالَ: رَأَيْتُ جَابِراً مُتَوَكِّئاً عَلَى عَصَاهُ وَ هُوَ يَدُورُ فِي سِكَكِ اَلْأَنْصَارِ وَ مَجَالِسِهِمْ وَ هُوَ يَقُولُ عَلِيٌّ خَيْرُ اَلْبَشَرِ فَمَنْ أَبَى فَقَدْ كَفَرَ يَا مَعْشَرَ اَلْأَنْصَارِ أَدِّبُوا أَوْلاَدَكُمْ عَلَى حُبِّ عَلِيٍّ فَمَنْ أَبَى فَانْظُرُوا فِي شَأْنِ أُمِّهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 76 )
6 - ابو زبير مكى گويد من جابر را ديدم كه عصاكشان در كوچه و محافل انصار ميگرديد و مى گفت على خير البشر است هر كه ابا كند كافر است اى گروه انصار فرزندان خود را بدوستى على بن ابى طالب پرورش دهيد و هر كه ابا كرد از مادرش وارسيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 76
الأمالی (للصدوق)
6.ابو زبير مكى مى گويد:جابر را با عصا ديدم كه در محله ها و محفل هاى انصار و مى گفت:على بهترين بشر است و هركه نپذيرد،كافر است.اى جماعت انصار! فرزندان خود را با محبت على تربيت كنيد و هركس نپذيرفت،بنگريد كه مادرش كيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 137
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْعَبَّاسِ اَلرَّازِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ هَارُونَ اَلتَّمِيمِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي سَيِّدِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَخِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَنْتَ خَيْرُ اَلْبَشَرِ وَ لاَ يَشُكُّ فِيكَ إِلاَّ كَافِرٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 77 )
7 - به روايت امام هشتم از جدش على بن ابى طالب فرمود كه پيغمبر بمن فرموده توئى خير البشر و شك نكند در باره تو جز كافر.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 77
الأمالی (للصدوق)
7.امام رضا عليه السّلام از جد بزرگوارش على عليه السّلام نقل كرد كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به من فرمود:تو بهترين بشر هستى و كسى غير از كافر درباره تو ترديد نمى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 137
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 77
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّي يَحْيَى بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَلِيٍّ وَ اَلْحَسَنُ بْنُ يَحْيَى قَالاَ حَدَّثَنَا نَصْرُ بْنُ مُزَاحِمٍ عَنْ أَبِي خَالِدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ لِي عَشْرٌ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَمْ يُعْطَهُنَّ أَحَدٌ قَبْلِي وَ لاَ يُعْطَاهُنَّ أَحَدٌ بَعْدِي قَالَ لِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي فِي اَلدُّنْيَا وَ أَخِي فِي اَلْآخِرَةِ وَ أَنْتَ أَقْرَبُ اَلنَّاسِ مِنِّي مَوْقِفاً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْزِلِي وَ مَنْزِلُكَ فِي اَلْجَنَّةِ مُتَوَاجِهَانِ كَمَنْزِلِ اَلْأَخَوَيْنِ وَ أَنْتَ اَلْوَصِيُّ وَ أَنْتَ اَلْوَلِيُّ وَ أَنْتَ اَلْوَزِيرُ عَدُوُّكَ عَدُوِّي وَ عَدُوِّي عَدُوُّ اَللَّهِ وَ وَلِيُّكَ وَلِيِّي وَ وَلِيِّي وَلِيُّ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 77 )
8 - على «عليه السّلام» فرمود از طرف رسول خدا ده چيزى بمن داده شد كه بكسى پيش از من داده نشده و بكسى پس از من هم داده نشود فرمود اى على تو برادر منى در دين و تو برادر منى در آخرت، ايستگاه تو روز قيامت از همه مردم بمن نزديكتر است منزل من و تو در بهشت برابر همند چون منزل دو برادر، توئى حق توئى ولى توئى وزير، دشمنت دشمن منست و دشمن من دشمن خدا دوستت دوست منست و دوست من دوست خداست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 77
الأمالی (للصدوق)
8.على عليه السّلام فرمود:از جانب رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چيزى به من عطا شد كه به پيشينيان عطا نشده و به آيندگان نيز عطا نخواهد شد.پيامبر فرمود:اى على!تو در دين و در آخرت برادرم هستى.جايگاه تو در روز قيامت از ديگران به من نزديك تر است.خانه من و تو در بهشت روبروى هم هستند مثل خانه هاى دو برادر.
اى على!تو حق هستى و ولى و وزير.دشمن تو،دشمن من است و دشمن من،دشمن پروردگار.دوست تو،دوست من است و دوست من،دوست پروردگار.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 137
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ النصر [اَلنَّضْرِ] بْنِ سِمْعَانَ اَلتَّمِيمِيُّ اَلْخَرَقَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْمَكِّيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ إِسْحَاقَ اَلْمَدَائِنِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُغِيرَةَ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عُرْوَةَ بْنِ اَلزُّبَيْرِ قَالَ: كُنَّا جُلُوساً فِي مَجْلِسٍ فِي مَسْجِدِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَتَذَاكَرْنَا أَعْمَالَ أَهْلِ بَدْرٍ وَ بَيْعَةَ اَلرِّضْوَانِ فَقَالَ أَبُو اَلدَّرْدَاءِ يَا قَوْمُ أَ لاَ أُخْبِرُكُمْ بِأَقَلِّ اَلْقَوْمِ مَالاً - وَ أَكْثَرِهِمْ وَرَعاً وَ أَشَدِّهِمْ اِجْتِهَاداً فِي اَلْعِبَادَةِ قَالُوا مَنْ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فَوَ اَللَّهِ إِنْ كَانَ فِي جَمَاعَةِ أَهْلِ اَلْمَجْلِسِ إِلاَّ مُعْرِضٌ عَنْهُ بِوَجْهِهِ ثُمَّ اِنْتَدَبَ لَهُ رَجُلٌ مِنَ اَلْأَنْصَارِ فَقَالَ لَهُ يَا عُوَيْمِرُ لَقَدْ تَكَلَّمْتَ بِكَلِمَةٍ مَا وَافَقَكَ عَلَيْهَا أَحَدٌ مُنْذُ أَتَيْتَ بِهَا فَقَالَ أَبُو اَلدَّرْدَاءِ يَا قَوْمُ إِنِّي قَائِلٌ مَا رَأَيْتُ وَ لْيَقُلْ كُلُّ قَوْمٍ مِنْكُمْ مَا رَأَوْا شَهِدْتُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِشُوَيْحِطَاتِ اَلنَّجَّارِ وَ قَدِ اِعْتَزَلَ عَنْ مَوَالِيهِ وَ اِخْتَفَى مِمَّنْ يَلِيهِ وَ اِسْتَتَرَ بِمُغِيلاَتِ اَلنَّخْلِ فَافْتَقَدْتُهُ وَ بَعُدَ عَلَيَّ مَكَانُهُ فَقُلْتُ لَحِقَ بِمَنْزِلِهِ فَإِذَا أَنَا بِصَوْتٍ حَزِينٍ وَ نَغْمَةٍ شَجِيٍّ وَ هُوَ يَقُولُ إِلَهِي كَمْ مِنْ مُوبِقَةٍ حَمَلْتَ عَنِّي فَقَابَلْتَهَا بِنِعْمَتِكَ وَ كَمْ مِنْ جَرِيرَةٍ تَكَرَّمْتَ عَنْ كَشْفِهَا بِكَرَمِكَ إِلَهِي إِنْ طَالَ فِي عِصْيَانِكَ عُمُرِي وَ عَظُمَ فِي اَلصُّحُفِ ذَنْبِي فَمَا أَنَا مُؤَمِّلٌ غَيْرَ غُفْرَانِكَ وَ لاَ أَنَا بِرَاجٍ غَيْرَ رِضْوَانِكَ فَشَغَلَنِيَ اَلصَّوْتُ وَ اِقْتَفَيْتُ اَلْأَثَرَ فَإِذَا هُوَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِعَيْنِهِ فَاسْتَتَرْتُ لَهُ فَأَخْمَلْتُ اَلْحَرَكَةَ فَرَكَعَ رَكَعَاتٍ فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ اَلْغَابِرِ ثُمَّ فَزِعَ إِلَى اَلدُّعَاءِ وَ اَلْبُكَاءِ وَ اَلْبَثِّ وَ اَلشَّكْوَى فَكَانَ مِمَّا بِهِ اَللَّهَ نَاجَى أَنْ قَالَ إِلَهِي أُفَكِّرُ فِي عَفْوِكَ فَتَهُونُ عَلَيَّ خَطِيئَتِي ثُمَّ أَذْكُرُ اَلْعَظِيمَ مِنْ أَخْذِكَ فَتَعْظُمُ عَلَيَّ بَلِيَّتِي ثُمَّ قَالَ آهِ إِنْ أَنَا قَرَأْتُ فِي اَلصُّحُفِ سَيِّئَةً أَنَا نَاسِيهَا وَ أَنْتَ مُحْصِيهَا فَتَقُولُ خُذُوهُ فَيَا لَهُ مِنْ مَأْخُوذٍ لاَ تُنْجِيهِ عَشِيرَتُهُ وَ لاَ تَنْفَعُهُ قَبِيلَتُهُ يَرْحَمُهُ اَلْمَلَأُ إِذَا أُذِّنَ فِيهِ بِالنِّدَاءِ ثُمَّ قَالَ آهِ مِنْ نَارٍ تُنْضِجُ اَلْأَكْبَادَ وَ اَلْكُلَى آهِ مِنْ نَارٍ نَزَّاعَةٍ لِلشَّوَى - آهِ مِنْ غَمْرَةٍ مِنْ مُلْهَبَاتِ لَظَى قَالَ ثُمَّ اِنْغَمَرَ فِي اَلْبُكَاءِ فَلَمْ أَسْمَعْ لَهُ حِسّاً وَ لاَ حَرَكَةً فَقُلْتُ غَلَبَ عَلَيْهِ اَلنَّوْمُ لِطُولِ اَلسَّهَرِ أُوقِظُهُ لِصَلاَةِ اَلْفَجْرِ قَالَ أَبُو اَلدَّرْدَاءِ فَأَتَيْتُهُ فَإِذَا هُوَ كَالْخَشَبَةِ اَلْمُلْقَاةِ فَحَرَّكْتُهُ فَلَمْ يَتَحَرَّكْ وَ زَوَيْتُهُ فَلَمْ يَنْزَوِ فَقُلْتُ « إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ » مَاتَ وَ اَللَّهِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فَأَتَيْتُ مَنْزِلَهُ مُبَادِراً أَنْعَاهُ إِلَيْهِمْ فَقَالَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ يَا أَبَا اَلدَّرْدَاءِ مَا كَانَ مِنْ شَأْنِهِ وَ مِنْ قِصَّتِهِ فَأَخْبَرْتُهَا اَلْخَبَرَ فَقَالَتْ هِيَ وَ اَللَّهِ يَا أَبَا اَلدَّرْدَاءِ اَلْغَشْيَةُ اَلَّتِي تَأْخُذُهُ مِنْ خَشْيَةِ اَللَّهِ ثُمَّ أَتَوْهُ بِمَاءٍ فَنَضَحُوهُ عَلَى وَجْهِهِ فَأَفَاقَ وَ نَظَرَ إِلَيَّ وَ أَنَا أَبْكِي فَقَالَ مِمَّا بُكَاؤُكَ يَا أَبَا اَلدَّرْدَاءِ فَقُلْتُ مِمَّا أَرَاهُ تُنْزِلُهُ بِنَفْسِكَ فَقَالَ يَا أَبَا اَلدَّرْدَاءِ وَ لَوْ رَأَيْتَنِي وَ دُعِيَ بِي إِلَى اَلْحِسَابِ وَ أَيْقَنَ أَهْلُ اَلْجَرَائِمِ بِالْعَذَابِ وَ اِحْتَوَشَتْنِي مَلاَئِكَةٌ غِلاَظٌ وَ زَبَانِيَةٌ فِظَاظٌ فَوَقَفْتُ بَيْنَ يَدَيِ اَلْمَلِكِ اَلْجَبَّارِ قَدْ أَسْلَمَنِي اَلْأَحِبَّاءُ وَ رَحِمَنِي أَهْلُ اَلدُّنْيَا لَكُنْتَ أَشَدَّ رَحْمَةً لِي بَيْنَ يَدَيْ مَنْ لاَ تَخْفَى عَلَيْهِ خَافِيَةٌ فَقَالَ أَبُو اَلدَّرْدَاءِ فَوَ اَللَّهِ مَا رَأَيْتُ ذَلِكَ لِأَحَدٍ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 77 )
9 - عروة بن زبير گويد ما در مسجد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» انجمنى داشتيم و در كارهاى اهل بدر و بيعت رضوان گفتگو ميكرديم ابو درداء گفت اى مردم من شما را آگاه نكنم از كسى كه مالش از همه كمتر است و ورعش بيشتر و كوشش او در عبادت فزونتر؟ گفتند او كيست ؟ گفت على بن ابى طالب «عليه السّلام» گويد بخدا هر كه در انجمن بود از او روى گردانيد و مردى از انصار باو گفت اى عويمر سخنى گفتى كه كسى با تو موافقت نكرد ابو درداء گفت اى مردم من آنچه را ديدم ميگويم و شما هم بايد آنچه ديديد بگوئيد من خود على بن ابى طالب را در شويحطات نجار ديدم كه از موالى خود كناره كرد و از آنان كه همراه ويند مخفى شده و پشت نخلها خلوت كرده من او را گم كرده بودم و از من دور شده بود گفتم بمنزل خود رفته است بناگاه آوازى حزين و آهنگى دلگداز شنيدم كه ميگفت. «معبودا چه بسيار جرم بزرگى كه از من برخوردى و در برابرش بمن نعمت دادى و چه بسيار جنايتى كه بكرم خود از كشف آن بزرگوارى نمودى معبودا اگر چه بدرازا كشيد در نافرمانيت عمرم و بزرگ است در دفتر جرمم من جز آمرزشت آرزوئى ندارم و جز رضايت اميدم نيست» اين آواز مرا بخود جلب كرد و دنبالش رفتم و ناگاه ديدم خود على بن ابى طالب است خود را از او پنهان كردم و آرام حركت نمودم چند ركعتى بجا آورد در آن نيمه شب تار سپس بدرگاه خدا مشغول گريه و زارى و دعا و شكوه شد و در ضمن مناجاتش ميگفت «معبودا در گذشت تو انديشم و خطايم بر من آسان آيد و ياد سختگيرى تو افتم و گرفتاريم بر من بزرگ شود سپس فرمود آه اگر من در نامۀ عملم گناهى بخوانم كه از ياد بردم و تو آن را بر شمردى و بگوئى او را بگيريد واى از اين گرفتارى كه عشيره اش نتوانند نجاتش داد و قبيله اش سودى بدو نرسانند همه مردم بحال او رقت كنند گاهى كك او را احضار نمايند سپس فرمود آه از آن آتشى كه جگرها و كليه ها را كباب كند آه از آتش بركننده كباب از سيخ آه از فروشدن در لجه شراره هاى سوزان در، گريه اندر شد تا از نفس افتاد و ديگر حس و حركتى از او نديدم گفتم خوابش ربوده است براى شب نشينى طولانى او، بيدارش كنم براى نماز بامداد نزد او رفتم و ديدم چون چوبه خشكى افتاده او را جنبانيدم حركت نكرد و نشانيدمش نشستن نتوانست گفتم«
إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ
» بخدا على بن ابى طالب از دنيا رفته دوان بمنزلش رفتم كه خبر مرگ او را برسانم فاطمه «عليها السّلام» فرمود داستان او چيست ؟ باو گزارش دادم فرمود اى ابو درداء بخدا اين همان غشى است كه از ترس خدا باو دست ميدهد و آب آوردند و بر چهره او پاشيدند و بهوش آمد و بمن نگاه كرد كه ميگريستم فرمود اى ابو دردا براى چه گريه ميكنى ؟ گفتم از اين آسيبى كه بخود ميزنى، فرمود اى ابو درداء چطور باشى گاهى كك بينى مرا براى حساب دعوت كرده اند، بزه كاران كيفر را معاينه كنند و فرشتگان سخت گير و دوزخيانان تندخو گرد مرا دارند و من در برابر ملك جبار ايستاده ام دوستان از من دست كشيده و اهل دنيا به من دلسوزى كنند اينجا تو بايد بيشتر بحالم رقت كنى در برابر كسى كه چيزى بر او پوشيده نيست ابو درداء گفت اين حالت را بخدا در هيچ كدام اصحاب رسول خدا نديدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 78
الأمالی (للصدوق)
9.عروه بن زبير مى گويد:در مسجد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله درباره كار اهل«بدر»و بيعت«رضوان»با يكديگر گفت وگو مى كرديم.ابو درداء گفت:اى مردم!مايل نيستيد كه شما را از كسى خبر دهم كه ثروت او از همه كمتر است اما ورع و كوشش او در عبادت از همه بيشتر؟گفتند: چرا.او كيست ؟گفت:على بن ابى طالب عليه السّلام.آنگاه همه كسانى كه در مسجد بودند،صورت خود را برگرداندند.شخصى از انصار گفت:چيزى گفتى كه كسى با تو هم نوا نمى شود. ابو درداء گفت:اى مردم:آنچه را كه ديده مى گويم و شما هم آنچه را ديده ايد،بر زبان آوريد.من على را در شويعطات نجار ديدم كه از همراهان و غلامان خود كناره گيرى كرد.و پشت نخل ها پنهان شده بود.چون از من خيلى دور شده بود،او را گم كرده بودم.با خود گفتم كه شايد به خانه رفته است.ناگهان صداى ناله اى جانگداز به گوشم رسيد كه مى گفت:خدايا!چه بسيار گناه بزرگ كه از من ديدى و در برابر آن به من نعمت دادى و چه بسيار جنايت كه به لطف خود از آشكاركردن آن گذشتى.خدايا!هرچند عمرم در نافرمانى تو به دراز كشيد و دفتر گناهكارى ام سنگين است،اما جز آمرزش تو و رضايت تو اميدى ندارم.اين صدا مرا كشاند تا آنكه على را ديدم.خود را پنهان ساختم و آرام جلو رفتم.على چند ركعت نماز در آن نيمه شب خواند و آنگاه به گريه و زارى و دعا و شكايت از نفس پرداخت.على در مناجات خويش مى گفت:خدايا وقتى درباره گذشت تو مى انديشم،و خطاكارى هايم برايم كوچك مى شوند.اما ياد سخت گيرى و عقوبت تو كه مى افتم،گرفتارى ام بزرگ مى نمايد.آه،اگر من در نامه اعمال خود گناهى فراموش شده بخوانم كه تو آن را سنگين شمردى، خواهى گفت او را بگيريد.واى از اين گرفتارى كه خويشان نمى توانند نجات بخش باشند و قبيله سودى به او نمى رساند و همه مردم به حال او دل مى سوزانند.آنگاه كه او را احضار كنى.
على عليه السّلام سپس فرمود:آه!از آن آتش جگرسوز.على آنقدر ناليد و گريست تا بر زمين افتاد.هيچ حركتى در اعضاى او نديدم.با خود گفتم شايد خوابش برده است.به بالين او رفتم تا براى نماز صبح بيدارش كنم.او را مثل چوب خشك و بى جانى ديدم كه هرچه دست به او زدم،حركتى نكرد.او را نشاندم؛اما نشستن برايش دشوار بود.گفتم انا لله و انا اليه راجعون.به خدا على از دنيا رفت.شتابان به سوى خانه على رفتم كه خبر مرگ او را بدهم.فاطمه عليها السّلام فرمود:ماجرا چيست ؟وقتى تعريف كردم فرمود:اى ابو درداء به خدا اين همان حالتى است كه از خوف خدا به على دست مى دهد.
آنگاه آب آورده و بر رخسار على پاشيدند تا على به هوش آمد.به من نگريست و من گريه مى كردم.فرمود:اى ابو درداء!چگونه خواهى بود آنگاه كه مرا براى حساب در پيشگاه الهى فراخوانده اند؟گناهكاران كيفر خود را مشاهده مى كنند و فرشتگان سخت گيرند و نگهبانان دوزخ تندخو گرد من حلقه زده اند و من در برابر خداى جبار ايستاده ام.دوستان از من جدا شده.اهل دنيا ترحم مى كنند.تو بايد بيشتر بر من دل بسوزانى در برابر كسى كه چيزى بر او پنهان نمى ماند.ابو درداء گفت به خدا اين حالت را در هيچ يك از ياران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نديدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 139
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 78
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي يَسْأَلُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَتَى يَدْخُلُ وَقْتُ اَلْمَغْرِبِ فَقَالَ إِذَا غَابَ كُرْسِيُّهَا قَالَ وَ مَا كُرْسِيُّهَا قَالَ قُرْصُهَا قَالَ مَتَى تَغِيبُ قُرْصُهَا قَالَ إِذَا نَظَرْتَ فَلَمْ تَرَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 79 )
10 - داود بن فرقد گويد شنيدم كه پدرم از امام صادق «عليه السّلام» پرسيد كى وقت مغرب مى شود؟ فرمود گاهى كك كرسى آن ناپديد شود گفت كرسى آن چيست ؟ فرمود قرص خورشيد است، گفت كى پنهان مى شود؟ فرمود گاهى كك نگاه كنى و آن را نبينى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 79
الأمالی (للصدوق)
10.داود بن فرقد مى گويد:پدرم از امام صادق عليه السّلام سؤال كرد كه مغرب چه موقع است ؟فرمود:آنگاه كه كرسى آن محو مى شود.گفت:كرسى آن يعنى چه ؟فرمود:قرص خورشيد.گفت:چه وقت پنهان مى شود؟گفت آنگاه كه بنگرى و آن را در جاى خود ببينى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 141
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 79
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى وَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرِ بْنِ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَغْدَادِيُّ عَنْ أَبِي طَالِبٍ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلصَّلْتِ اَلْقُمِّيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِي يَزِيدَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِذَا غَابَ اَلشَّمْسُ فَقَدْ دَخَلَ وَقْتُ اَلْمَغْرِبِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 80 )
11 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود هر گاه خورشيد ناپديد شد وقت مغرب شده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 80
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق فرمود:هرگاه خورشيد ناپديد شود،مغرب فرارسيده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 141
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 80
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِي أُسَامَةَ زَيْدٍ اَلشَّحَّامِ أَوْ غَيْرِهِ قَالَ: صَعِدْتُ مَرَّةً جَبَلَ أَبِي قُبَيْسٍ وَ اَلنَّاسُ يُصَلُّونَ اَلْمَغْرِبَ فَرَأَيْتُ اَلشَّمْسَ لَمْ تَغِبْ وَ إِنَّمَا تَوَارَتْ خَلْفَ اَلْجَبَلِ عَنِ اَلنَّاسِ فَلَقِيتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَأَخْبَرْتُهُ بِذَلِكَ فَقَالَ لِي وَ لِمَ فَعَلْتَ ذَلِكَ بِئْسَ مَا صَنَعْتَ إِنَّمَا تُصَلِّيهَا إِذَا لَمْ تَرَهَا خَلْفَ جَبَلٍ غَابَتْ أَوْ غَارَتْ مَا لَمْ يَتَجَلاَّهَا [يَتَجَلَّلْهَا] سَحَابٌ أَوْ ظُلْمَةٌ تُظِلُّهَا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ مَشْرِقُكَ وَ مَغْرِبُكَ وَ لَيْسَ عَلَى اَلنَّاسِ أَنْ يَبْحَثُوا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 80 )
12 - ابى اسامه زيد شحام يا ديگرى گفت يك بار بالاى كوه ابو قبيس بودم و مردم نماز مغرب ميخواندند و من ميديدم كه آفتاب غروب نكرده و پشت كوه رفته امام صادق را ديدار كردم و باو گزارش دادم بمن فرمود چرا چنين كردى ؟ بدكارى كردى هر گاه خورشيد را بچشم خود نديدى نماز مغرب را بخوان چه پشت كوه رود يا در افق فرو رود بشرطى كه ابر رويش را نگرفته يا تاريكى بر آن سايه نيفكنده همانا تو مكلف بمشرق و مغرب خود هستى و بر مردم بحث لازم نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 80
الأمالی (للصدوق)
12.ابى اسامه يا شخص ديگرى گفت:كه بالاى كوه ابو قبيس بودم كه مردم نماز مغرب مى خواندند،در حاليكه هنوز آفتاب ناپديد نشده بود.امام صادق عليه السّلام را ديدم و به او گفتم.فرمود:چرا چنين كردى ؟كار خوبى نكردى چرا كه هرگاه خورشيد را به چشم خود نديدى،مى توانى نماز مغرب را بخوانى،چه پشت كوه رفته باشد يا در افق فرورفته باشد. البته به شرطى كه ابرى خورشيد را نپوشانده باشد يا تاريكى بر آن چيره نشده باشد.بر تو واجب است دارى كه مشرق و مغرب خود را تشخيص دهى و ضرورت ندارد كه بحث را به ميان مردم بكشانى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 141
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالاَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُوسَى بْنِ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ هِلاَلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي اَلْمَغْرِبِ إِنَّا رُبَّمَا صَلَّيْنَا وَ نَحْنُ نَخَافُ أَنْ تَكُونَ اَلشَّمْسُ خَلْفَ اَلْجَبَلِ أَوْ قَدْ سَتَرَهَا مِنَّا اَلْجَبَلُ فَقَالَ لَيْسَ عَلَيْكَ صُعُودُ اَلْجَبَلِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 80 )
13 - سماعة بن مهران گويد بامام ششم عرض كردم راجع به مغرب كه بسا ميخوانيم و بيم داريم كه خورشيد پشت كوه باشد يا كوه آن را از ما پوشيده باشد؟ فرمود تو وظيفه ندارى بالاى كوه بروى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 80
الأمالی (للصدوق)
13.سماعة بن مهران مى گويد:به امام صادق عليه السّلام گفتم:درباره مغرب بگوييد كه نماز مغرب مى خوانيم و ترديد داريم كه آيا خورشيد پشت كوه،رفته يا كوه خورشيد را از ما پوشانده است ؟فرمود بر تو تكليف نيست كه بالاى كوه بروى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 143
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْخَثْعَمِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُصَلِّي اَلْمَغْرِبَ وَ يُصَلِّي مَعَهُ حَيٌّ مِنَ اَلْأَنْصَارِ يُقَالُ لَهُمْ بَنُو سَلِمَةَ مَنَازِلُهُمْ عَلَى نِصْفِ مِيلٍ فَيُصَلُّونَ مَعَهُ ثُمَّ يَنْصَرِفُونَ إِلَى مَنَازِلِهِمْ وَ هُمْ يَرَوْنَ مَوَاضِعَ نَبْلِهِمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 80 )
14 - امام ششم ميفرمود رسول خدا نماز مغرب را ميخواند و خاندانى از انصار با او نماز مى خواندند بنام بنى سلمه كه نيم ميل منزلشان دور بود و وقتى بمنزل خود برميگشتند جاهاى تير خود را مى ديدند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 80
الأمالی (للصدوق)
14.امام صادق عليه السّلام فرمود:رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله همراه با خانواده اى از انصار به نام بنى سلمه نماز مغرب خواندند.نيم ميل مسافت ميان خانه انصار و خانه پيامبر بود.در هنگام برگشتن،مكانهاى تير انداختن خود را مشاهده مى كردند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 143
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّيَ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ صَحِبَنِي رَجُلٌ كَانَ يُمَسِّي بِالْمَغْرِبِ وَ يُغَلِّسُ بِالْفَجْرِ فَكُنْتُ أَنَا أُصَلِّي اَلْمَغْرِبَ إِذَا غَرَبَتِ اَلشَّمْسُ وَ أُصَلِّي اَلْفَجْرَ إِذَا اِسْتَبَانَ لِيَ اَلْفَجْرُ فَقَالَ لِيَ اَلرَّجُلُ مَا يَمْنَعُكَ أَنْ تَصْنَعَ مِثْلَ مَا أَصْنَعُ فَإِنَّ اَلشَّمْسَ تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ قَبْلَنَا وَ تَغْرُبُ عَنَّا وَ هِيَ طَالِعَةٌ عَلَى آخَرِينَ بَعْدُ قَالَ فَقُلْتُ إِنَّمَا عَلَيْنَا أَنْ نُصَلِّيَ إِذَا وَجَبَتِ اَلشَّمْسُ عَنَّا وَ إِذَا طَلَعَ اَلْفَجْرُ عِنْدَنَا لَيْسَ عَلَيْنَا إِلاَّ ذَلِكَ وَ عَلَى أُولَئِكَ أَنْ يُصَلُّوا إِذَا غَرَبَتْ عَنْهُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 81 )
15 - عبيد بن زراره گويد شنيدم امام ششم ميفرمود مردى با من همراه شد كه نماز مغرب را تا شب تاخير ميكرد و نماز فجر را در تاريكى ميخواند من مغرب را بمحض فرود شدن خورشيد ميخواندم و فجر را پس از روشنى سپيده آن مرد بمن گفت چرا مانند من عمل نكنى ؟ آفتاب پيش از ما بر مردمى طلوع ميكند و از ما كه غروب كرد بر مردمى عيانست، گفتم بمحض كه از ديده ما غروب كرد بر ما است كه نماز بخوانيم و چون سپيده بر ما دميد بايد نماز صبح بخوانيم اين وظيفه ما است و بر آنان لازم است كه نماز مغرب را وقتى بخوانند كه آفتاب از خود آنها غروب كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 81
الأمالی (للصدوق)
15.عبيد بن زراره مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:شخصى با من همراه شد كه هميشه نماز مغرب را تا شب به تأخير مى انداخت و نماز صبح را نيز در تاريكى مى خواند.اما من همين كه خورشيد پايين مى رفت،نماز مغرب مى خواندم و نماز صبح را آنگاه مى خواندم كه روشنى سپيده را مى ديم.او گفت:چرا مثل من وقت را رعايت نمى كنى ؟آفتاب پيش از ما بر مردمى طلوع كرده و پس از اين كه نزد ما غروب كرد،بر مردمى آشكار مى شود.امام فرمود:همين كه از چشم ما غروب كرد،مى توانيم نماز مغرب را بخوانيم و به هنگام دميدن سپيده هم مى توانيم نماز صبح را به جا بياوريم.اين تكليف شرعى ماست و آنان تكليف دارند كه نماز مغرب را هنگامى بخوانند كه آفتاب از نزد آنان غروب كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 143
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 81
حَدَّثَنَا أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ وَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالُوا حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُوسَى بْنِ بَشَّارٍ اَلْعَطَّارِ عَنِ اَلْمَسْعُودِيِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلزُّبَيْرِ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ وَ اَلرَّبِيعِ بْنِ سُلَيْمَانَ وَ أَبَانِ بْنِ أَرْقَمَ وَ غَيْرِهِمْ قَالُوا: أَقْبَلْنَا مِنْ مَكَّةَ حَتَّى إِذَا كُنَّا بِوَادِي اَلْأَجْفَرِ إِذَا نَحْنُ بِرَجُلٍ يُصَلِّي وَ نَحْنُ نَنْظُرُ إِلَى شُعَاعِ اَلشَّمْسِ فَوَجَدْنَا فِي أَنْفُسِنَا فَجَعَلَ يُصَلِّي وَ نَحْنُ نَدْعُو عَلَيْهِ حَتَّى صَلَّى رَكْعَةً وَ نَحْنُ نَدْعُو عَلَيْهِ وَ نَقُولُ هَذَا مِنْ شَبَابِ أَهْلِ اَلْمَدِينَةِ فَلَمَّا أَتَيْنَاهُ إِذَا هُوَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَنَزَلْنَا فَصَلَّيْنَا مَعَهُ وَ قَدْ فَاتَتْنَا رَكْعَةٌ فَلَمَّا قَضَيْنَا اَلصَّلاَةَ قُمْنَا إِلَيْهِ فَقُلْنَا جُعِلْنَا فِدَاكَ هَذِهِ اَلسَّاعَةَ تُصَلِّي فَقَالَ إِذَا غَابَتِ اَلشَّمْسُ فَقَدْ دَخَلَ اَلْوَقْتُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 81 )
16 - ابان بن تغلب و ربيع بن سليمان و ابان بن ارقم و ديگران روايت كرده اند كه از مكه مى آمديم تا در وادى اجفر از دور مردى را ديديم نماز ميخواند و هنوز شعاع خورشيد بچشم ما ميخورد نادل گران شديم و او نماز ميخواند و ما بر او نفرين ميكرديم تا يك ركعت نماز خواند و ما بر او نفرين كرديم و گفتيم اين از جوانان مدينه است و چون نزد او رسيديم ديديم امام ششم جعفر بن محمد است فرود آمديم و با او نماز خوانديم و يك ركعت از ما فوت شده بود چون نماز را تمام كرديم خدمتش رفتيم و گفتيم قربانت در اين هنگام نماز ميخوانى ؟ فرمود بمحض كه آفتاب ناپديد شد وقت ميرسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 81
الأمالی (للصدوق)
16.ابان تغلب و ديگران مى گويند:از مكه بيرون آمديم و در«وادى اجفر»از مسافت دور مردى را در حال نماز ديديم،در حاليكه هنوز پرتو خورشيد پيدا بود.پيش خود براى نگران شديم و كارش را نادرست دانستيم.بعد گفتيم كه او بايد از جوانان مدينه باشد. آنگاه كه نزد او رسيديم،ديديم كه او امام صادق عليه السّلام است.پايين آمديم و همراه او نماز خوانديم.درحالى كه يك ركعت از نماز جماعت گذشته بود.چون نماز را خوانديم گفتيم: قربان شما برويم.در اين وقت نماز مغرب مى خوانى ؟فرمود:وقت نماز مغرب آنگاه است كه آفتاب ناپديد مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 145
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى وَ أَبِي إِسْحَاقَ اَلنَّهَاوَنْدِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: وَ أَقْبَلَ جِيرَانُ أُمِّ أَيْمَنَ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ أُمَّ أَيْمَنَ لَمْ تَنَمِ اَلْبَارِحَةَ مِنَ اَلْبُكَاءِ لَمْ تَزَلْ تَبْكِي حَتَّى أَصْبَحَتْ قَالَ فَبَعَثَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَى أُمِّ أَيْمَنَ فَجَاءَتْهُ فَقَالَ لَهَا يَا أُمَّ أَيْمَنَ لاَ أَبْكَى اَللَّهُ عَيْنَيْكِ إِنَّ جِيرَانَكِ أَتَوْنِي وَ أَخْبَرُونِي أَنَّكِ لَمْ تَزَلِي اَللَّيْلَ تَبْكِينَ أَجْمَعَ فَلاَ أَبْكَى اَللَّهُ عَيْنَكِ مَا اَلَّذِي أَبْكَاكِ قَالَتْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ رَأَيْتُ رُؤْيَا عَظِيمَةً شَدِيدَةً فَلَمْ أَزَلْ أَبْكِي اَللَّيْلَ أَجْمَعَ فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقُصِّيهَا عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ فَإِنَّ اَللَّهَ وَ رَسُولَهُ أَعْلَمُ فَقَالَتْ تَعْظُمُ عَلَيَّ أَنْ أَتَكَلَّمَ بِهَا فَقَالَ لَهَا إِنَّ اَلرُّؤْيَا لَيْسَتْ عَلَى مَا تَرَى فَقُصِّيهَا عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ قَالَتْ رَأَيْتُ فِي لَيْلَتِي هَذِهِ كَأَنَّ بَعْضَ أَعْضَائِكَ مُلْقًى فِي بَيْتِي فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ نَامَتْ عَيْنُكِ يَا أُمَّ أَيْمَنَ تَلِدُ فَاطِمَةُ اَلْحُسَيْنَ فَتُرَبِّينَهُ وَ تَلِينَهُ فَيَكُونُ بَعْضُ أَعْضَائِي فِي بَيْتِكِ فَلَمَّا وَلَدَتْ فَاطِمَةُ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَكَانَ يَوْمُ اَلسَّابِعِ أَمَرَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَحُلِقَ رَأْسُهُ وَ تُصُدِّقَ بِوَزْنِ شَعْرِهِ فِضَّةٌ وَ عُقَّ عَنْهُ ثُمَّ هَيَّأَتْهُ أُمُّ أَيْمَنَ وَ لَفَّتْهُ فِي بُرْدِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ أَقْبَلَتْ بِهِ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَرْحَباً بِالْحَامِلِ وَ اَلْمَحْمُولِ يَا أُمَّ أَيْمَنَ هَذَا تَأْوِيلُ رُؤْيَاكِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 82 )
1 - امام ششم «عليه السّلام» فرمود همسايگان ام ايمن خدمت رسول خدا آمدند و عرضكردند يا رسول اللّٰه براستى ام ايمن ديشب از گريه نخوابيده و پى درهم گريست تا صبح شد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرستاد ام ايمن خدمتش آمد باو فرمود ام ايمن خدا ديده ات را نگرياند همسايگان آمدند و بمن گزارش دادند كه تو همۀ شب را گريستى خدا ديده گانت را نگرياند چرا گريستى ؟ فرمود يا رسول اللّٰه خواب هولناكى ديدم و همه شب را گريستم، رسول خدا فرمود خوابت را بمن بگو كه خدا و رسولش بهتر ميدانند، گفت بر من سخت است كه آن را بگويم، فرمود خواب چنان نباشد كه تو ديدى آن را براى رسول خدا بگو عرضكرد در اين شب بخواب ديدم كه گويا عضوى از بدنت در خانه من افتاده است رسول خدا فرمود آسوده بخواب فاطمه ام حسين را ميزايد و تو او را پرستارى كنى و در آغوش گيرى و باين مناسبت يكى از اعضاى من در خانه تو باشد چون فاطمه «عليها السّلام» حسين را زائيد و روز هفتم شد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» دستور داد سرش را تراشيدند و به وزن مويش نقره صدقه داد و عقيقه اش كرد و ام ايمن او را آماده نمود و در برد رسول خدا پيچيد و نزد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» آورد و رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود مرحبا بآورنده و آورده شده اى ام ايمن اينست تاويل خوابت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 82
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:همسايه هاى امّ ايمن نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمدند و گفتند:اى رسول خدا!امّ ايمن ديشب از گريه زيادى به خواب نرفت.پيامبر خواست تا امّ ايمن نزد او بيايد.آنگاه به او فرمود:اى امّ ايمن خداوند چشمانت را گريان نسازد.همسايه هايت به من گفتند كه شب را مدام گريه كردى.چرا؟گفت: اى رسول خدا!خواب ترسناكى ديدم كه تا صبح گريستم.فرمود خواب خود را برايم بگو كه خدا و رسول خدا بهتر مى دانند.گفت:گفتن آن دشوار است.فرمود: خواب چنان نيست كه تو ديده اى.آن را براى پيامبر خدا تعريف كن.گفت:در عالم رويا ديدم كه گويى عضوى از بدن شما در خانه من افتاده است.پيامبر فرمود:آسوده بخواب.دخترم فاطمه،حسين را به دنيا مى آورد و تو پرستارش خواهى بود و در آغوش خودخواهى گرفت.تعبير اين كه ديدى عضوى از پيكرم در خانه خويش افتاد چنين است.آنگاه حسين عليه السّلام به دنيا چشم گشود و روز هفتم رسيد پيامبر فرمان داد تا سر او را تراشيدند و به وزن موى سر حسين عليه السّلام نقره صدقه دادند و عقيقه اش كردند.امّ ايمن او را در برد يمانى پيامبر پيچيد و نزد حضرت برد.فرمود:مرحبا به آورنده و آورده شده.اى امّ ايمن اين بود تفسير رؤياى صادق تو.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 147
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 82
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ رَجَاءٍ اَلْجَحْدَرِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَابِرٍ قَالَ حَدَّثَنِي عُثْمَانُ بْنُ دَاوُدَ اَلْهَاشِمِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ شَيْخٍ لِأَهْلِ اَلْكُوفَةِ قَالَ: لَمَّا قُتِلَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أُسِرَ مِنْ مُعَسْكَرِهِ غُلاَمَانِ صَغِيرَانِ فَأُتِيَ بِهِمَا عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ زِيَادٍ فَدَعَا سَجَّاناً لَهُ فَقَالَ خُذْ هَذَيْنِ اَلْغُلاَمَيْنِ إِلَيْكَ فَمِنْ طَيِّبِ اَلطَّعَامِ فَلاَ تُطْعِمْهُمَا وَ مِنَ اَلْبَارِدِ فَلاَ تَسْقِهِمَا وَ ضَيِّقْ عَلَيْهِمَا سِجْنَهُمَا وَ كَانَ اَلْغُلاَمَانِ يَصُومَانِ اَلنَّهَارَ فَإِذَا جَنَّهُمَا اَللَّيْلُ أُتِيَا بِقُرْصَيْنِ مِنْ شَعِيرٍ وَ كُوزٍ مِنْ مَاءِ اَلْقَرَاحِ فَلَمَّا طَالَ بِالْغُلاَمَيْنِ اَلْمَكْثُ حَتَّى صَارَا فِي اَلسَّنَةِ قَالَ أَحَدُهُمَا لِصَاحِبِهِ يَا أَخِي قَدْ طَالَ بِنَا مَكْثُنَا وَ يُوشِكُ أَنْ تَفْنَى أَعْمَارُنَا وَ تَبْلَى أَبْدَانُنَا فَإِذَا جَاءَ اَلشَّيْخُ فَأَعْلِمْهُ مَكَانَنَا وَ تَقَرَّبْ إِلَيْهِ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَعَلَّهُ يُوَسِّعُ عَلَيْنَا فِي طَعَامِنَا وَ يَزِيدُنَا فِي شَرَابِنَا فَلَمَّا جَنَّهُمَا اَللَّيْلُ أَقْبَلَ اَلشَّيْخُ إِلَيْهِمَا بِقُرْصَيْنِ مِنْ شَعِيرٍ وَ كُوزٍ مِنْ مَاءِ اَلْقَرَاحِ فَقَالَ لَهُ اَلْغُلاَمُ اَلصَّغِيرُ يَا شَيْخُ أَ تَعْرِفُ مُحَمَّداً قَالَ فَكَيْفَ لاَ أَعْرِفُ مُحَمَّداً وَ هُوَ نَبِيِّي قَالَ أَ فَتَعْرِفُ جَعْفَرَ بْنَ أَبِي طَالِبٍ قَالَ وَ كَيْفَ لاَ أَعْرِفُ جَعْفَراً وَ قَدْ أَنْبَتَ اَللَّهُ لَهُ جَنَاحَيْنِ يَطِيرُ بِهِمَا مَعَ اَلْمَلاَئِكَةِ كَيْفَ يَشَاءُ قَالَ أَ فَتَعْرِفُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ وَ كَيْفَ لاَ أَعْرِفُ عَلِيّاً وَ هُوَ اِبْنُ عَمِّ نَبِيِّي وَ أَخُو نَبِيِّي قَالَ لَهُ يَا شَيْخُ فَنَحْنُ مِنْ عِتْرَةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ نَحْنُ مِنْ وُلْدِ مُسْلِمِ بْنِ عَقِيلِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ بِيَدِكَ أُسَارَى نَسْأَلُكَ مِنْ طَيِّبِ اَلطَّعَامِ فَلاَ تُطْعِمُنَا وَ مِنْ بَارِدِ اَلشَّرَابِ فَلاَ تَسْقِينَا وَ قَدْ ضَيَّقْتَ عَلَيْنَا سِجْنَنَا فَانْكَبَّ اَلشَّيْخُ عَلَى أَقْدَامِهِمَا يُقَبِّلُهُمَا وَ يَقُولُ نَفْسِي لِنَفْسِكُمَا اَلْفِدَاءُ وَ وَجْهِي لِوَجْهِكُمَا اَلْوِقَاءُ يَا عِتْرَةَ نَبِيِّ اَللَّهِ اَلْمُصْطَفَى هَذَا بَابُ اَلسِّجْنِ بَيْنَ يَدَيْكُمَا مَفْتُوحٌ فَخُذَا أَيَّ طَرِيقٍ شِئْتُمَا فَلَمَّا جَنَّهُمَا اَللَّيْلُ أَتَاهُمَا بِقُرْصَيْنِ مِنْ شَعِيرٍ وَ كُوزٍ مِنْ مَاءِ اَلْقَرَاحِ وَ وَقَّفَهُمَا عَلَى اَلطَّرِيقِ وَ قَالَ لَهُمَا سِيرَا يَا حَبِيبَيَّ اَللَّيْلَ وَ اُكْمُنَا اَلنَّهَارَ حَتَّى يَجْعَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمَا مِنْ أَمْرِكُمَا فَرَجاً وَ مَخْرَجاً فَفَعَلَ اَلْغُلاَمَانِ ذَلِكَ فَلَمَّا جَنَّهُمَا اَللَّيْلُ اِنْتَهَيَا إِلَى عَجُوزٍ عَلَى بَابٍ فَقَالاَ لَهَا يَا عَجُوزُ إِنَّا غُلاَمَانِ صَغِيرَانِ غَرِيبَانِ حَدَثَانَ غَيْرَ خَبِيرَيْنِ بِالطَّرِيقِ وَ هَذَا اَللَّيْلُ قَدْ جَنَّنَا أَضِيفِينَا سَوَادَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ فَإِذَا أَصْبَحْنَا لَزِمْنَا اَلطَّرِيقَ فَقَالَتْ لَهُمَا فَمَنْ أَنْتُمَا يَا حَبِيبَيَّ فَقَدْ شَمِمْتُ اَلرَّوَائِحَ كُلَّهَا فَمَا شَمِمْتُ رَائِحَةً أَطْيَبَ مِنْ رَائِحَتِكُمَا فَقَالاَ لَهَا يَا عَجُوزُ نَحْنُ مِنْ عِتْرَةِ نَبِيِّكِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَرَبْنَا مِنْ سِجْنِ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ مِنَ اَلْقَتْلِ قَالَتِ اَلْعَجُوزُ يَا حَبِيبَيَّ إِنَّ لِي خَتَناً فَاسِقاً قَدْ شَهِدَ اَلْوَاقِعَةَ مَعَ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ أَتَخَوَّفُ أَنْ يُصِيبَكُمَا هَاهُنَا فَيَقْتُلَكُمَا قَالاَ سَوَادَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ فَإِذَا أَصْبَحْنَا لَزِمْنَا اَلطَّرِيقَ فَقَالَتْ سَآتِيكُمَا بِطَعَامٍ ثُمَّ أَتَتْهُمَا بِطَعَامٍ فَأَكَلاَ وَ شَرِبَا وَ لَمَّا وَلِجَا اَلْفِرَاشَ قَالَ اَلصَّغِيرُ لِلْكَبِيرِ يَا أَخِي إِنَّا نَرْجُو أَنْ نَكُونَ قَدْ أَمِنَّا لَيْلَتَنَا هَذِهِ فَتَعَالَ حَتَّى أُعَانِقَكَ وَ تُعَانِقَنِي وَ أَشَمَّ رَائِحَتَكَ وَ تَشَمَّ رَائِحَتِي قَبْلَ أَنْ يُفَرِّقَ اَلْمَوْتُ بَيْنَنَا فَفَعَلَ اَلْغُلاَمَانِ ذَلِكَ وَ اِعْتَنَقَا وَ نَامَا فَلَمَّا كَانَ فِي بَعْضِ اَللَّيْلِ أَقْبَلَ خَتَنُ اَلْعَجُوزِ اَلْفَاسِقُ حَتَّى قَرَعَ اَلْبَابَ قَرْعاً خَفِيفاً فَقَالَتِ اَلْعَجُوزُ مَنْ هَذَا قَالَ أَنَا فُلاَنٌ قَالَتْ مَا اَلَّذِي أَطْرَقَكَ هَذِهِ اَلسَّاعَةَ وَ لَيْسَ هَذَا لَكَ بِوَقْتٍ قَالَ وَيْحَكِ اِفْتَحِي اَلْبَابَ قَبْلَ أَنْ يَطِيرَ عَقْلِي وَ تَنْشَقَّ مَرَارَتِي فِي جَوْفِي جَهْدَ اَلْبَلاَءِ قَدْ نَزَلَ بِي قَالَتْ وَيْحَكَ مَا اَلَّذِي نَزَلَ بِكَ قَالَ هَرَبَ غُلاَمَانِ صَغِيرَانِ مِنْ عَسْكَرِ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ فَنَادَى اَلْأَمِيرُ فِي مُعَسْكَرِهِ مَنْ جَاءَ بِرَأْسِ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فَلَهُ أَلْفُ دِرْهَمٍ وَ مَنْ جَاءَ بِرَأْسِهِمَا فَلَهُ أَلْفَا دِرْهَمٍ فَقَدْ أَتْعَبْتُ وَ تَعِبْتُ وَ لَمْ يَصِلْ فِي يَدِي شَيْءٌ فَقَالَتِ اَلْعَجُوزُ يَا خَتَنِي اِحْذَرْ أَنْ يَكُونَ مُحَمَّدٌ خَصْمَكَ فِي اَلْقِيَامَةِ قَالَ وَيْحَكِ إِنَّ اَلدُّنْيَا مُحَرَّصٌ عَلَيْهَا فَقَالَتْ وَ مَا تَصْنَعُ بِالدُّنْيَا وَ لَيْسَ مَعَهَا آخِرَةٌ قَالَ إِنِّي لَأَرَاكِ تُحَامِينَ عَنْهُمَا كَأَنَّ عِنْدَكِ مِنْ طَلَبِ اَلْأَمِيرِ شَيْءٌ فَقُومِي فَإِنَّ اَلْأَمِيرَ يَدْعُوكِ قَالَتْ مَا يَصْنَعُ اَلْأَمِيرُ بِي وَ إِنَّمَا أَنَا عَجُوزٌ فِي هَذِهِ اَلْبَرِّيَّةِ قَالَ إِنَّمَا لِيَ اَلطَّلَبُ اِفْتَحِي لِيَ اَلْبَابَ حَتَّى أُرِيحَ وَ أَسْتَرِيحَ فَإِذَا أَصْبَحْتُ فَكَّرْتُ فِي أَيِّ اَلطَّرِيقِ آخُذُ فِي طَلَبِهِمَا فَفَتَحَتْ لَهُ اَلْبَابَ وَ أَتَتْهُ بِطَعَامٍ وَ شَرَابٍ فَأَكَلَ وَ شَرِبَ فَلَمَّا كَانَ فِي بَعْضِ اَللَّيْلِ سَمِعَ غَطِيطَ اَلْغُلاَمَيْنِ فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ فَأَقْبَلَ يَهِيجُ كَمَا يَهِيجُ اَلْبَعِيرُ اَلْهَائِجُ وَ يَخُورُ كَمَا يَخُورُ اَلثَّوْرُ وَ يَلْمِسُ بِكَفِّهِ جِدَارَ اَلْبَيْتِ حَتَّى وَقَعَتْ يَدُهُ عَلَى جَنْبِ اَلْغُلاَمِ اَلصَّغِيرِ فَقَالَ لَهُ مَنْ هَذَا قَالَ أَمَّا أَنَا فَصَاحِبُ اَلْمَنْزِلِ فَمَنْ أَنْتُمَا فَأَقْبَلَ اَلصَّغِيرُ يُحَرِّكُ اَلْكَبِيرَ وَ يَقُولُ قُمْ يَا حَبِيبِي فَقَدْ وَ اَللَّهِ وَقَعْنَا فِيمَا كُنَّا نُحَاذِرُهُ قَالَ لَهُمَا مَنْ أَنْتُمَا قَالاَ لَهُ يَا شَيْخُ إِنْ نَحْنُ صَدَقْنَاكَ فَلَنَا اَلْأَمَانُ قَالَ نَعَمْ قَالاَ أَمَانُ اَللَّهِ وَ أَمَانُ رَسُولِهِ وَ ذِمَّةُ اَللَّهِ وَ ذِمَّةُ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ نَعَمْ قَالاَ وَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَلَى ذَلِكَ مِنَ اَلشَّاهِدِينَ قَالَ نَعَمْ قَالاَ « وَ اَللّٰهُ عَلىٰ مٰا نَقُولُ وَكِيلٌ » وَ شَهِيدٌ قَالَ نَعَمْ قَالاَ لَهُ يَا شَيْخُ فَنَحْنُ مِنْ عِتْرَةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَرَبْنَا مِنْ سِجْنِ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ مِنَ اَلْقَتْلِ فَقَالَ لَهُمَا مِنَ اَلْمَوْتِ هَرَبْتُمَا وَ إِلَى اَلْمَوْتِ وَقَعْتُمَا اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي أَظْفَرَنِي بِكُمَا فَقَامَ إِلَى اَلْغُلاَمَيْنِ فَشَدَّ أَكْتَافَهُمَا فَبَاتَ اَلْغُلاَمَانِ لَيْلَتَهُمَا مُكَتَّفَيْنِ فَلَمَّا اِنْفَجَرَ عَمُودُ اَلصُّبْحِ دَعَا غُلاَماً لَهُ أَسْوَدَ يُقَالُ لَهُ فُلَيْحٌ فَقَالَ خُذْ هَذَيْنِ اَلْغُلاَمَيْنِ فَانْطَلِقْ بِهِمَا إِلَى شَاطِئِ اَلْفُرَاتِ وَ اِضْرِبْ أَعْنَاقَهُمَا وَ اِئْتِنِي بِرُءُوسِهِمَا لِأَنْطَلِقَ بِهِمَا إِلَى عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ وَ آخُذَ جَائِزَةَ أَلْفَيْ دِرْهَمٍ فَحَمَلَ اَلْغُلاَمُ اَلسَّيْفَ فَمَضَى بِهِمَا وَ مَشَى أَمَامَ اَلْغُلاَمَيْنِ فَمَا مَضَى إِلاَّ غَيْرَ بَعِيدٍ حَتَّى قَالَ أَحَدُ اَلْغُلاَمَيْنِ يَا أَسْوَدُ مَا أَشْبَهَ سَوَادُكَ بِسَوَادِ بِلاَلٍ مُؤَذِّنِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ إِنَّ مَوْلاَيَ قَدْ أَمَرَنِي بِقَتْلِكُمَا فَمَنْ أَنْتُمَا قَالاَ لَهُ يَا أَسْوَدُ نَحْنُ مِنْ عِتْرَةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَرَبْنَا مِنْ سِجْنِ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ مِنَ اَلْقَتْلِ أَضَافَتْنَا عَجُوزُكُمْ هَذِهِ وَ يُرِيدُ مَوْلاَكَ قَتْلَنَا فَانْكَبَّ اَلْأَسْوَدُ عَلَى أَقْدَامِهِمَا يُقَبِّلُهُمَا وَ يَقُولُ نَفْسِي لِنَفْسِكُمَا اَلْفِدَاءُ وَ وَجْهِي لِوَجْهِكُمَا اَلْوِقَاءُ يَا عِتْرَةَ نَبِيِّ اَللَّهِ اَلْمُصْطَفَى وَ اَللَّهِ لاَ يَكُونُ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَصْمِي فِي اَلْقِيَامَةِ ثُمَّ عَدَا فَرَمَى بِالسَّيْفِ مِنْ يَدِهِ نَاحِيَةً وَ طَرَحَ نَفْسَهُ فِي اَلْفُرَاتِ وَ عَبَرَ إِلَى اَلْجَانِبِ اَلْآخَرِ فَصَاحَ بِهِ مَوْلاَهُ يَا غُلاَمُ عَصَيْتَنِي فَقَالَ يَا مَوْلاَيَ إِنَّمَا أَطَعْتُكَ مَا دُمْتَ لاَ تَعْصِي اَللَّهَ فَإِذَا عَصَيْتَ اَللَّهَ فَأَنَا مِنْكَ بَرِيءٌ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ فَدَعَا اِبْنَهُ فَقَالَ يَا بُنَيَّ إِنَّمَا أَجْمَعُ اَلدُّنْيَا حَلاَلَهَا وَ حَرَامَهَا لَكَ وَ اَلدُّنْيَا مُحَرَّصٌ عَلَيْهَا فَخُذْ هَذَيْنِ اَلْغُلاَمَيْنِ إِلَيْكَ فَانْطَلِقْ بِهِمَا إِلَى شَاطِئِ اَلْفُرَاتِ فَاضْرِبْ أَعْنَاقَهُمَا وَ اِئْتِنِي بِرُءُوسِهِمَا لِأَنْطَلِقَ بِهِمَا إِلَى عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ وَ آخُذَ جَائِزَةَ أَلْفَيْ دِرْهَمٍ فَأَخَذَ اَلْغُلاَمُ اَلسَّيْفَ وَ مَشَى أَمَامَ اَلْغُلاَمَيْنِ فَمَا مَضَى [فَمَا مَضَيَا] إِلاَّ غَيْرَ بَعِيدٍ حَتَّى قَالَ أَحَدُ اَلْغُلاَمَيْنِ يَا شَابُّ مَا أَخْوَفَنِي عَلَى شَبَابِكَ هَذَا مِنْ نَارِ جَهَنَّمَ فَقَالَ يَا حَبِيبَيَّ فَمَنْ أَنْتُمَا قَالاَ مِنْ عِتْرَةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُرِيدُ وَالِدُكَ قَتْلَنَا فَانْكَبَّ اَلْغُلاَمُ عَلَى أَقْدَامِهِمَا يُقَبِّلُهُمَا وَ يَقُولُ لَهُمَا مَقَالَةَ اَلْأَسْوَدِ وَ رَمَى بِالسَّيْفِ نَاحِيَةً وَ طَرَحَ نَفْسَهُ فِي اَلْفُرَاتِ وَ عَبَرَ فَصَاحَ بِهِ أَبُوهُ يَا بُنَيَّ عَصَيْتَنِي قَالَ لَأَنْ أُطِيعَ اَللَّهَ وَ أَعْصِيَكَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَعْصِيَ اَللَّهَ وَ أُطِيعَكَ قَالَ اَلشَّيْخُ لاَ يَلِي قَتْلَكُمَا أَحَدٌ غَيْرِي وَ أَخَذَ اَلسَّيْفَ وَ مَشَى أَمَامَهُمَا فَلَمَّا صَارَ إِلَى شَاطِئِ اَلْفُرَاتِ سَلَّ اَلسَّيْفَ مِنْ جَفْنِهِ فَلَمَّا نَظَرَ اَلْغُلاَمَانِ إِلَى اَلسَّيْفِ مَسْلُولاً اِغْرَوْرَقَتْ أَعْيُنُهُمَا وَ قَالاَ لَهُ يَا شَيْخُ اِنْطَلِقْ بِنَا إِلَى اَلسُّوقِ وَ اِسْتَمْتِعْ بِأَثْمَانِنَا وَ لاَ تُرِدْ أَنْ يَكُونَ مُحَمَّدٌ خَصْمَكَ فِي اَلْقِيَامَةِ غَداً فَقَالَ لاَ وَ لَكِنْ أَقْتُلُكُمَا وَ أَذْهَبُ بِرُءُوسِكُمَا إِلَى عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ وَ آخُذُ جَائِزَةَ أَلْفَيْنِ فَقَالاَ لَهُ يَا شَيْخُ أَ مَا تَحْفَظُ قَرَابَتَنَا مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ مَا لَكُمَا مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ قَرَابَةٌ قَالاَ لَهُ يَا شَيْخُ فَائْتِ بِنَا إِلَى عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ حَتَّى يَحْكُمَ فِينَا بِأَمْرِهِ قَالَ مَا بِي إِلَى ذَلِكَ سَبِيلٌ إِلاَّ اَلتَّقَرُّبُ إِلَيْهِ بِدَمِكُمَا قَالاَ لَهُ يَا شَيْخُ أَ مَا تَرْحَمُ صِغَرَ سِنِّنَا قَالَ مَا جَعَلَ اَللَّهُ لَكُمَا فِي قَلْبِي مِنَ اَلرَّحْمَةِ شَيْئاً قَالاَ يَا شَيْخُ إِنْ كَانَ وَ لاَ بُدَّ فَدَعْنَا نُصَلِّي رَكَعَاتٍ قَالَ فَصَلِّيَا مَا شِئْتُمَا إِنْ نَفَعَتْكُمَا اَلصَّلاَةُ فَصَلَّى اَلْغُلاَمَانِ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ ثُمَّ رَفَعَا طَرْفَيْهِمَا إِلَى اَلسَّمَاءِ فَنَادَيَا يَا حَيُّ يَا حَكِيمُ يَا أَحْكَمَ اَلْحَاكِمِينَ اُحْكُمْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَهُ بِالْحَقِّ فَقَامَ إِلَى اَلْأَكْبَرِ فَضَرَبَ عُنُقَهُ وَ أَخَذَ بِرَأْسِهِ وَ وَضَعَهُ فِي اَلْمِخْلاَةِ وَ أَقْبَلَ اَلْغُلاَمُ اَلصَّغِيرُ يَتَمَرَّغُ فِي دَمِ أَخِيهِ وَ هُوَ يَقُولُ حَتَّى أَلْقَى رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَنَا مُخْتَضِبٌ بِدَمِ أَخِي فَقَالَ لاَ عَلَيْكَ سَوْفَ أُلْحِقُكَ بِأَخِيكَ ثُمَّ قَامَ إِلَى اَلْغُلاَمِ اَلصَّغِيرِ فَضَرَبَ عُنُقَهُ وَ أَخَذَ رَأْسَهُ وَ وَضَعَهُ فِي اَلْمِخْلاَةِ وَ رَمَى بِبَدَنِهِمَا فِي اَلْمَاءِ وَ هُمَا يَقْطُرَانِ دَماً وَ مَرَّ حَتَّى أَتَى بِهِمَا عُبَيْدَ اَللَّهِ بْنَ زِيَادٍ وَ هُوَ قَاعِدٌ عَلَى كُرْسِيٍّ لَهُ وَ بِيَدِهِ قَضِيبُ خَيْزُرَانٍ فَوَضَعَ اَلرَّأْسَيْنِ بَيْنَ يَدَيْهِ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيْهِمَا قَامَ ثُمَّ قَعَدَ ثَلاَثاً ثُمَّ قَالَ اَلْوَيْلُ لَكَ أَيْنَ ظَفِرْتَ بِهِمَا قَالَ أَضَافَتْهُمَا عَجُوزٌ لَنَا قَالَ فَمَا عَرَفْتَ حَقَّ اَلضِّيَافَةِ قَالَ لاَ قَالَ فَأَيَّ شَيْءٍ قَالاَ لَكَ قَالَ قَالاَ يَا شَيْخُ اِذْهَبْ بِنَا إِلَى اَلسُّوقِ فَبِعْنَا فَانْتَفِعْ بِأَثْمَانِنَا فَلاَ تُرِدْ أَنْ يَكُونَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَصْمَكَ فِي اَلْقِيَامَةِ - قَالَ فَأَيَّ شَيْءٍ قُلْتَ لَهُمَا قَالَ قُلْتُ لاَ وَ لَكِنْ أَقْتُلُكُمَا وَ أَنْطَلِقُ بِرَأْسِكُمَا إِلَى عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ وَ آخُذُ أَلْفَيْ دِرْهَمٍ قَالَ فَأَيَّ شَيْءٍ قَالاَ لَكَ قَالَ قَالاَ اِئْتِ بِنَا إِلَى عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ حَتَّى يَحْكُمَ فِينَا بِأَمْرِهِ قَالَ فَأَيَّ شَيْءٍ قُلْتَ قَالَ قُلْتُ لَيْسَ إِلَى ذَلِكَ سَبِيلٌ إِلاَّ اَلتَّقَرُّبُ إِلَيْهِ بِدَمِكُمَا قَالَ أَ فَلاَ جِئْتَنِي بِهِمَا حَيَّيْنِ فَكُنْتُ أُضَاعِفُ لَكَ اَلْجَائِزَةَ وَ أَجْعَلُهَا أَرْبَعَةَ آلاَفِ دِرْهَمٍ قَالَ مَا رَأَيْتُ إِلَى ذَلِكَ سَبِيلاً إِلاَّ اَلتَّقَرُّبَ إِلَيْكَ بِدَمِهِمَا قَالَ فَأَيَّ شَيْءٍ قَالاَ لَكَ أَيْضاً قَالَ قَالاَ يَا شَيْخُ اِحْفَظْ قَرَابَتَنَا مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ فَأَيَّ شَيْءٍ قُلْتَ لَهُمَا قَالَ قُلْتُ مَا لَكُمَا مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ مِنْ قَرَابَةٍ قَالَ وَيْلَكَ فَأَيَّ شَيْءٍ قَالاَ لَكَ أَيْضاً قَالاَ يَا شَيْخُ اِرْحَمْ صِغَرَ سِنِّنَا قَالَ فَمَا رَحِمْتَهُمَا قَالَ قُلْتُ مَا جَعَلَ اَللَّهُ لَكُمَا مِنَ اَلرَّحْمَةِ فِي قَلْبِي شَيْئاً قَالَ وَيْلَكَ فَأَيَّ شَيْءٍ قَالاَ لَكَ أَيْضاً قَالَ قَالاَ دَعْنَا نُصَلِّي رَكَعَاتٍ فَقُلْتُ فَصَلِّيَا مَا شِئْتُمَا إِنْ نَفَعَتْكُمَا اَلصَّلاَةُ فَصَلَّى اَلْغُلاَمَانِ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ قَالَ فَأَيَّ شَيْءٍ قَالاَ فِي آخِرِ صَلاَتِهِمَا قَالَ رَفَعَا طَرْفَيْهِمَا إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ قَالاَ يَا حَيُّ يَا حَكِيمُ يَا أَحْكَمَ اَلْحَاكِمِينَ اُحْكُمْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَهُ بِالْحَقِّ قَالَ عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ زِيَادٍ فَإِنَّ أَحْكَمَ اَلْحَاكِمِينَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَكُمْ مَنْ لِلْفَاسِقِ قَالَ فَانْتَدَبَ لَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ اَلشَّامِ فَقَالَ أَنَا لَهُ قَالَ فَانْطَلِقْ بِهِ إِلَى اَلْمَوْضِعِ اَلَّذِي قَتَلَ فِيهِ اَلْغُلاَمَيْنِ فَاضْرِبْ عُنُقَهُ وَ لاَ تَتْرُكْ أَنْ يَخْتَلِطَ دَمُهُ بِدَمِهِمَا وَ عَجِّلْ بِرَأْسِهِ فَفَعَلَ اَلرَّجُلُ ذَلِكَ وَ جَاءَ بِرَأْسِهِ فَنَصَبَهُ عَلَى قَنَاةٍ فَجَعَلَ اَلصِّبْيَانُ يَرْمُونَهُ بِالنَّبْلِ وَ اَلْحِجَارَةِ وَ هُمْ يَقُولُونَ هَذَا قَاتِلُ ذُرِّيَّةِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 83 )
2 - ابى محمد شيخ اهل كوفه روايت كرد كه چون حسين بن على «عليه السّلام» كشته شد دو پسر كوچك از لشكرگاهش اسير شدند و آنها را نزد عبيد اللّٰه آوردند و زندانبان را طلبيد و گفت اين دو كودك را ببر و خوراك خوب و آب سرد به آنها مده و بر آنها تنك بگير، اين دو كودك روزه ميگرفتند و شب دو قرص نان جو و يك كوزه آب براى آنها مى آوردند تا يك سالى گذشت و يكى از آنها بديگرى گفت اى برادر مدتى است ما در زندانيم عمر ما تباه مى شود و تن ما ميكاهد اين شيخ زندانبان كه آمد مقام و نسب خود را باو بگوئيم شايد بما ارفاقى كند شب آن شيخ همان نان و آب را آورد و كوچكتر گفت اى شيخ تو محمد را ميشناسى ؟ گفت چگونه نشناسم او پيغمبر منست، گفت جعفر بن ابى طالب را ميشناسى ؟ گفت چگونه نشناسم با آنكه خدا دو بال باو داد، كه با فرشتگان هر جا خواهد ميرود، گفت على بن ابى طالب را ميشناسى ؟ گفت چگونه نشناسم او پسر عم و برادر پيغمبر منست گفت ما از خاندان پيغمبر تو محمد و فرزندان مسلم بن عقيل على بن ابى طالب و در دست تو اسيريم و خوراك و آب خوب بما نميدهى و بما در زندان سخت گيرى ميكنى، آن شيخ افتاد و پاى آنها را بوسيد و ميگفت جانم قربان شما اى عترت پيغمبر خدا مصطفى اين در زندان بروى شما باز است هر جا خواهيد برويد شب دو قرص نان جو و يك كوزه آب براى آنها آورد و راه را براى آنها نمود و گفت شبها راه برويد و روزها پنهان شويد تا خدا بشما گشايش دهد - شب رفتند تا بدر خانه پيره زنى رسيدند باو گفتند ما دو كودك غريب و نابلديم و شب است امشب ما را مهمان كن و صبح ميرويم گفت عزيزانم شما كيانيد كه از هر عطرى خوشبوتريد؟ گفتند ما اولاد پيغمبريم و از زندان ابن زياد و از كشتن گريختيم پيره زن گفت عزيزانم من داماد نابكارى دارم كه بهمراهى عبيد اللّٰه بن زياد در واقعه كربلا حاضر شده و ميترسم در اينجا بشما برخورد و شما را بكشد، گفتند ما همين يك شب را ميگذرانيم و صبح به راه خود ميرويم. گفت من براى شما شام مى آورم شام آورد و خوردند و نوشيدند و خوابيدند كوچك به بزرگ گفت برادر جان اميدوارم امشب آسوده باشيم بيا در آغوش هم بخوابيم و همديگر را ببوسيم مبادا مرگ ما را از هم جدا كند، در آغوش هم خوابيدند و چون پاسى از شب گذشت داماد فاسق عجوز آمد و آهسته در را زد عجوز گفت كيستى ؟ گفت من فلانم، گفت چرا بى وقت آمدى ؟ گفت واى بر تو پيش از آنكه عقلم بپرد و زهره ام از تلاش و گرفتارى بتركد در را باز كن، گفت واى بر تو چه گرفتارى شدى ؟ گفت دو كودك از لشكرگاه عبيد اللّٰه گريختند و امير جار زده هر كه سر يكى از آنها را بياورد هزار درهم جايزه دارد و هر كه سر هر دو را بياورد دو هزار درهم جايزه دارد و من رنجها بردم و چيزى بدستم نيامد، پيره زن گفت از آن بترس كه در قيامت محمد خصمت باشد، گفت واى بر تو دنيا را بايد بدست آورد، گفت دنيا بى آخرت بچه كارت آيد، گفت تو از آنها طرفدارى ميكنى گويا در اين موضوع اطلاعى دارى بايد نزد اميرت برم، گفت امير از من پيره زنى كه در گوشه بيابانم چه ميخواهد؟ گفت بايد من جستجو كنم در را باز كن استراحتى كنم و فكر كنم كه صبح از چه راهى دنبال آنها بروم در را گشود و باو شام داد خورد و نيمه شب آواز خرخر دو كودك را شنيد و مانند شتر مست از جا جست و چون گاو فرياد كرد و دست باطراف خانه كشيد تا پهلوى كوچكتر آنها رسيد، گفت كيست ؟ گفت من صاحب خانه ام، شما كيانيد؟ برادر كوچك بزرگتر را جنبانده و گفت برخيز كه از آنچه ميترسيديم بدان گرفتار شديم، گفت شما كيستيد؟ گفتند اگر راست گوئيم در امانيم ؟ گفت آرى، گفتند اى شيخ امان خدا و رسول و در عهده آنان ؟ گفت آرى، گفتند محمد بن عبد اللّٰه گواه است! گفت آرى، گفتند خدا بر آنچه گفتيد وكيل و گواه است! گفتند آرى، گفتند اى شيخ ما از خاندان پيغمبرت محمديم و از زندان عبيد اللّٰه بن زياد از ترس جان گريختيم، گفت از مرگ گريختيد و بمرگ گرفتار شديد، حمد خدا را كه شما را بدست من انداخت، برخاست و آنها را بست و شب را در بند بسر بردند و سپيده دم غلام سياهى فليح نام را خواست و گفت اين دو كودك را ببر كنار فرات و گردن بزن و سر آنها را برايم بياور تا نزد ابن زياد برم و دو هزار درهم جايزه ستانم، غلام شمشير برداشت و آنها را جلو انداخت و چون از خانه دور شدند يكى از آنها گفت اى سياه تو ببلال مؤذن پيغمبر مانى ؟ گفت آقايم بمن دستور داده گردن شما را بزنم شما كيستيد؟ گفتند ما از خاندان پيغمبرت محمد و از ترس جان از زندان ابن زياد گريختيم و اين عجوزه شما ما را مهمان كرد و آقايت ميخواهد ما را بكشد آن سياه پاى آنها را بوسيد و گفت جانم قربان شما، رويم سيد شما اى عترت مصطفى بخدا محمد در قيامت نبايد خصم من باشد، شمشير را دور انداخت و خود را بفرات افكند و گريخت، مولايش فرياد زد نافرمانى من كردى ؟ گفت من بفرمان توام تا بفرمان خدا باشى و چون نافرمانى خدا كنى من در دنيا و آخرت از تو بيزارم پسرش را خواست و گفت من حلال و حرام را براى تو جمع ميكنم بايد دنيا را بدست آورد اين دو كودك را ببر كنار فرات گردن بزن و سر آنها را بياور تا نزد عبيد اللّٰه برم و دو هزار درهم جايزه آورم، شمشير گرفت و كودكان را جلو انداخت و كمى پيش رفت يكى از آنها گفت اى جوان من از دوزخ بر تو ميترسم، گفت عزيزانم شما كيستيد؟ گفتند از عترت پيغمبرت، پدرت ميخواهد ما را بكشد، آن پسر هم بپاى آنها افتاد و بوسيد و همان را گفت كه غلام سياه گفته بود، و شمشير را دور انداخت و خود را بفرات افكند. پدرش فرياد زد مرا نافرمانى كردى ؟ گفت فرمان خدا بر فرمان تو مقدم است آن شيخ گفت جز خودم كسى آنها را نكشد شمشير گرفت و جلو رفت و در كنار فرات تيغ كشيد و چون چشم كودكان بتيغ برهنه افتاد گريستند و گفتند اى شيخ ما را ببر بازار بفروش و مخواه كه روز قيامت محمد خصمت باشد، گفت سر شما را براى ابن زياد ميبرم و جايزه ميستانم، گفتند خويشى ما را با رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» منظور ندارى ؟ گفت شما با رسول خدا پيوندى نداريد، گفتند اى شيخ ما را نزد عبيد اللّٰه بر تا خودش در باره ما حكم كند گفت من بايد با خون شما باو تقرب جويم، گفتند اى شيخ بكودكى ما ترحم نميكنى ؟ گفت خدا در دلم رحم نيافريده، گفتند پس بگذار ما چند ركعت نماز بخوانيم، گفت اگر سودى دارد براى شما هر چه خواهيد نماز بخوانيد آنها چهار ركعت نماز خواندند و چشم بآسمان گشودند و فرياد زدند يا حى يا حكيم يا احكم الحاكمين ميان ما و او بحق حكم كن، برخاست گردن بزرگتر را زد و سرش را در توبره گذارد و آن كوچك در خون برادر غلطيد و گفت ميخواهم آغشته بخون برادر رسول خدا را ملاقات كنم، گفت عيب ندارد تو را هم باو مى رسانم، او را هم كشت و سرش را در توبره گذاشت و تن هر دو را در آب انداخت و سرها را نزد ابن زياد برد او بر تخت نشسته و عصاى خيزرانى بدست داشت، سرها را جلوش گذاشت و چون چشمش بآنها افتاد سه بار برخاست و نشست، گفت واى بر تو كجا آنها را جستى ؟ گفت پيره زنى از خاندان ما آنها را مهمان كرده بود، گفت حق مهمانى آنها را منظور نكردى ؟ گفت نه، گفت با تو چه گفتند؟ گفت تقاضا كردند ما را ببر بازار و بفروش و بهاى ما را بستان و محمد را در قيامت خصم خود مكن، تو در جواب چه گفتى ؟ گفتم شما را ميكشم و سرتان را نزد عبيد اللّٰه ميبرم و دو هزار درهم جائزه ميگيرم گفت ديگر با تو چه گفتند؟ گفتند ما را زنده نزد عبيد اللّٰه ببر تا خودش در باره ما حكم كند، تو چه گفتى ؟ گفتم نه من با كشتن شما باو تقرب جويم، گفت چرا آنها را زنده نياوردى ؟ تا چهار هزار درهم بتو جائزه دهم، گفت دلم راه نداد جز آنكه بخون آنها بتو تقرب جويم، گفت ديگر با تو چه گفتند؟ گفتند ايشيخ خويشى ما را با رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» منظور دار. تو چه گفتى ؟ گفتم شما را با رسول خدا خويشى نيست، واى بر تو ديگر چه گفتند؟ گفتند بكودكى ما ترحم كن، گفت تو بآنها ترحم نكردى ؟ نه، گفتم خدا در دل من ترحم نيافريده، واى بر تو ديگر چه گفتند؟ گفتند بگذار چند ركعت نماز بخوانيم، گفتم اگر براى شما سودى دارد هر چه خواهيد نماز بخوانيد، گفت بعد از نماز خود چه گفتند؟ گفت آن دو يتيم عقيل دو گوشه چشم به آسمان كردند و گفتند يا حى يا حكيم يا احكم الحاكمين ميان ما و او بحق حكم كن گفت خدا ميان تو و آنها بحق حكم كرد كيست كه كار اين نابكار را بسازد، مردى شامى از جا برخاست و گفت من، گفت او را بهمان جا ببر كه اين دو كودك را كشته و گردن بزن و خونش را روى خون آنها بريز و زود سرش را بياور، آن مرد چنان كرد و سرش را آورد و بر نيزه افراشتند و كودكان با تير و سنگ او را ميزدند و ميگفتند اين است كشنده ذريه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله».
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 88
الأمالی (للصدوق)
2.ابى محمد شيخ كوفيان مى گويد:آنگاه كه حسين بن على عليه السّلام كشته شد،دو پسر نوجوان را از لشكرش به اسارت نزد عبيد اللّه بن زياد بردند. او زندان بان را خواست و گفت:بر آنان سخت:گير و خوراك و آب گوارا به آنان نده.آنان روزه مى گرفتند و شب يك كوزه آب و دو پاره نان مى گرفتند.
يك سال گذشت.يكى به ديگرى گفت:اى برادر!زمانى طولانى است كه در ما زندان هستيم و عمر ما به هدر رفته و جسم ما تحليل رفته است.امشب كه زندان بان آمد او را از خاندان خود آگاه كنيم تا شايد به ما مهر بورزد.شب كه زندان بان غذا آورد،برادر كوچك تر گفت:اى شيخ!تو محمد را مى شناسى ؟گفت: چگونه او را نشناسم كه پيامبر من است ؟گفت:جعفر طيار را مى شناسى ؟گفت: چگونه او را نشناسم كه خدا دو بال به او بخشيده كه همراه او فرشتگان در هر جاى بهشت پرواز مى كنند؟گفت:على بن ابى طالب عليه السّلام را هم مى شناسى ؟گفت چگونه او را نشناسم كه پسرعمو و برادر پيامبر من است ؟گفت:اى شيخ!ما از خاندان پيامبر تو هستيم.فرزندان مسلم بن عقيل هستيم كه در دست تو اسيريم.نه آب و خوراك گوارا به ما مى دهى و نه بر ما آسان مى گيرى.شيخ به پاى آنها بوسه زد و گفت:جانم فداى شما باد كه عزت پيامبر خدا مصطفى صلّى اللّه عليه و آله هستيد.اكنون در زندان را به روى شما مى گشايم تا به هرجا كه مى خواهيد برويد.
شب كه آمد و دو پاره نان جو و كوزه آب آورد و راه را به آنان نشان داد و گفت شبها برويد و روزها خود را پنهان كنيد تا خدا در كارتان گشايش دهد.شب هنگام رفتند تا به خانه پيرزنى نزديك شدند.به او گفتند:ما كودكان غريب و نا آشنا هستيم.امشب ما را مهمان خود كن صبح خواهيم رفت.گفت:شما چه كى هستيد كه از هرعطرى خوشبوتر هستيد؟گفتند:ما فرزندان پيامبريم و از زندان ابن زياد و از ترس كشته شدن فرار كرديم.پيرزن گفت:اى عزيزان من!داماد فاسقى دارم كه با سپاه عبيد اللّه بن زياد در واقعه عاشورا حاضر بود.بيم آن دارم كه شما را اين جا ببيند و بكشد.فرزندان مسلم گفتند:ما فقط يك شب اينجا خواهيم ماند و صبح كه رسيد،به راه خود خواهيم رفت. پيرزن گفت:الآن براى شما شام خواهم آورد.آنان غذا خوردند و خوابيدند.برادر كوچك به برادر بزرگ گفت:برادر جان اميدوارم كه امشب به خير بگذرد؛پس بيا در كنار هم بخوابيم و يكديگر را ببوسيم.شايد مرگ ميان ما جدايى بيفكند. آنگاه خوابيدند.پاره اى از شب سپرى شده بود كه داماد بدكار پيرزن آمد و با مشت به در كوبيد. پيرزن پرسيد:كيستى ؟گفت:منم.پيرزن گفت:چرا بى هنگام آمدى ؟جواب داد:واى بر تو.در را بگشا پيش از عقلم را از دست بدهم و زهره ام از شدت گرفتارى بتركد.پيرزن گفت:واى بر تو.مگر چه گرفتارى دارى ؟گفت دو كودك از سپاه عبد اللّه فرار كردند و اكنون امير براى سر هركدام هزار درهم جايزه تعيين كرده است.هركس سر هردو را ببرد،دو هزار درهم جايزه مى گيرد.خيلى گشتم ولى هنوز دست خالى هستم.پيرزن گفت:از آن بيم داشته باش كه دشمن تو در رستاخيز محمد 9 باشد.او گفت:واى بر تو.دنيا را بايد داشت.پيرزن گفت:دنياى بى آخرت به چه درد مى خورد؟ دامادش گفت:تو دارى از آنها حمايت مى كنى ؟انگار از اين ماجرا خبر دارى ؟بايد تو را نزد امير ببرم. پيرزن گفت:امير از پيرزنى كه گوشه شهر افتاده،چه مى خواهد؟داماد گفت:من بايد بگردم.در را باز كن تا بخوابم و براى فردا فكرى كنم.پيرزن در را باز كرد و براى او غذا آورد.نيمه شب بود كه صداى خرخر كودكان مسلم را شنيد.چون شير مست از جا خيز برداشت و چون گاو نعره كشيد.كورمال كورمال جلو رفت تا نزديك برادر كوچك تر رسيد.كودك پرسيد:تو كه هستى ؟جواب داد:صاحب خانه هستم.شما چه كسانى هستيد؟گفتند:اگر حقيقت را بر زبان آوريم،سالم مى مانيم ؟گفت: آرى.آنگاه گفتند:يعنى در امان خدا و رسول خدا هستيم اى شيخ ؟گفت بلى.بعد گفتند:محمد بن عبد اللّه صلّى اللّه عليه و آله گواه است.گفت:آرى.گفتند اى شيخ،ما از خاندان پيامبريم و از زندان عبيد اللّه بن زياد فرار كرديم تا در امان بمانيم،داماد پيرزن گفت از دام مرگ گريخته ايد و به دام مرگ درآمده ايد. خدا را سپاس كه شما را به چنگ من انداخت.آنگاه برخاست و دستانشان را بست.تمام شب را در اسارت به سر بردند.صبح به غلام سياهى كه فليح نام داشت فرمان داد كه كودكان را لب رود فرات برده و گردن بزند.به او گفت:سرشان را نزد من بياور تا نزد ابن زياد برده و دو هزار درهم جايزه بگيرم.غلام سياه شمشير به دست آنان را جلو انداخت.آنگاه كه از خانه فاصله گرفتند،يكى از برادران گفت:اى غلام سياه!تو چقدر شبيه بلال حبشى،مؤذن پيامبر هستى.سياه گفت:مولاى من فرمان قتل شما را داده است.شما چه كسى هستيد؟كودكان گفتند:ما از خاندان پيامبر تو حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله هستيم.از بيم كشته شدن بود كه از زندان عبيد اللّه فرار كرديم.آن پيرزن به ما پناه داد و اكنون ارباب تو قصد قتل ما را دارد. غلام سياه پاى آنان را بوسه زد و گفت:جانم فداى شما باد.رويم سياه باد اى خاندان مصطفى.نمى خواهم پيامبر در روز قيامت دشمنم شد.تيغ برهنه را به خاك انداخت و خود را به رود فرات انداخت.صداى اربابش مى آمد كه گفت:از دستورم سر باززدى ؟غلام سياه جواب داد:مطيع تو هستم تا هنگامى كه مطيع خداوند باشى.آنگاه كه تو معصيت خدا مى كنى،در دنيا و آخرت از تو روى گردانم.
داماد پيرزن ناچار رو به پسرش كرد و گفت:مى دانى كه من بخاطر تو،حلال و حرام را گرد مى آورم و بايد دنيا را در دست داشت.اينك اين كودكان را لب فرات ببر و گردن بزن و سرشان را برايم بياور تا از عبيد اللّه بن زياد دو هزار درهم پاداش بستانم.او شمشير گرفت و كودكان را پيش انداخت.
اندكى كه جلو رفتند،يكى از طفلان مسلم بن عقيل گفت:اى جوان!من از عذاب جهنم براى تو نگرانم.پرسيد:شما چه كسانى هستيد؟گفتند:ما از خاندان پيامبريم.پدرت قصد دارد ما را به قتل برساند.پسر مرد فاسق بوسه زنان به پاى فرزندان مسلم افتاد و همان چيزى را گفت كه غلام سياه گفته بود.آنگاه تيغ را كنارى افكند و به دل فرات زد.پدرش خشمگينانه گفت از من فرمان نمى برى ؟ گفت:دستور خداوند بر دستور تو تقدم دارد.
آنگاه او گفت:جز خودم كسى نمى تواند آنان را به قتل برساند.شمشير به دست گرفت و پيش رفت و در لب فرات چشم طفلان مسلم به تيغ تيز افتاد و گريه كردند.گفتند:اى شيخ!چرا مى خواهى پيامبر در رستاخيز دشمن تو باشد؟ ما را در بازار بردگان بفروش.گفت:مى خواهم براى بردن سرتان نزد ابن زياد پاداش بگيرم.گفتند:آيا به خويشاوندى ما با پيامبر نمى انديشى ؟گفت:شما هيچ ارتباطى با پيامبر نداريد.گفتند:پس ما را نزد عبيد اللّه بن زياد ببر تا او درباره ما فرمان دهد.گفت:من مى خواهم با خون شما نزد امير مقرب شوم.
گفتند:اى شيخ!به خردسالى ما رحم نمى كنم ؟گفت:خدا در قلب من مهر و محبت نگذاشته است.گفتند:پس مهلت بده تا چند ركعت نماز بخوانيم.گفت:اگر اين كار براى شما حاصلى دارد،هرچقدر كه مى خواهيد،عبادت كنيد.آنگاه آنان چهار ركعت نماز خوانده و چشم به آسمان دوختند و ندا برآورند:يا حى يا حكيم،يا احكم الحاكمين!ميان ما و او به حق داورى كن.پس از آن گردن برادر بزرگ تر را زد و در توبره گذاشت.برادر كوچك كه در خون غلتيده بود گفت:مى خواهم در اين حال پيامبر را ديدار كنم.او را هم به قتل رساند و سرش را برداشت و در توبره افكند.تن هاى بى سر را در فرات انداخت. سرهاى طفلان مسلم را نزد عبيد اللّه بن زياد برد.او با عصاى خيزران به دست،روى تخت نشسته بود.وقتى چشمان او به سرهاى بريده افتاد،سه بار برخاست و نشست و گفت:واى بر تو آنان را در كجا يافتى ؟گفت:پيرزنى از خويشان من ميزبان آنان شده بود. عبيد اللّه گفت:حق ميزبانى را رعايت نكردى ؟گفت:نه.عبيد اللّه گفت:كودكان به تو چه گفتند؟گفت از من تقاضا كردند آنان را به بازار برده فروشان ببرم و پيامبر را در روز قيامت دشمن خويش نسازم.عبيد اللّه گفت:و تو در پاسخ چه گفتى ؟شيخ گفت: من به آنان گفتم شما را به قتل مى رسانم و با بردن سرهاتان نزد امير دو هزار درهم جايزه گيرم.عبيد اللّه گفت:آنان ديگرچه بر زبان آوردند؟گفتند:ما را پيش عبيد اللّه بن زياد ببر و بگذار او درباره ما فرمان دهد.عبيد اللّه پرسيد:تو چه پاسخى دادى ؟گفت:من گفتم كه مى خواهم با قتل شما دو تن به امير نزديكتر شوم.عبيد اللّه گفت:چرا آنان را نزد من نياوردى كه دوچندان پاداش بدهم ؟شيخ گفت:دلم جز ريختن خون آنان به منظور تقرب راه نداد.عبيد اللّه پرسيد آنان ديگر با تو چه گفت وگويى داشتند؟ گفتند:اى شيخ!خويشاوندى ما با پيامبر را فراموش نكن.عبيد اللّه پرسيد:تو در جواب چه گفتى ؟به آنها گفتم:كه اصلا شما با پيامبر خويشاوند نيستيد.عبيد اللّه گفت:واى بر تو،ديگر به تو چه گفتند؟شيخ گفت:از من خواستند كه به خردسالى شان رحم كنم.عبيد اللّه گفت:تو هم هيچ رحم نكردى،نه ؟شيخ گفت: به آنان گفتم كه خدا در قلب من مهر و مروت نگذاشته است.عبيد اللّه گفت:واى بر تو،ديگرچه شنيدى ؟شيخ گفت:از من خواستند تا مهلت دهم چند ركعت نماز شنيدى ؟ شيخ گفت:از من خواستند تا مهلت دهم چند ركعت نماز بخوانند.گفتم: اگر براى شما سودمند است،هرچه قدر دوست داريد،نماز بخوانيد.عبيد اللّه گفت:آنان بعد از نمازشان چه بر زبان آوردند؟شيخ گفت:يتيمان رو به آسمان چنين گفتند:يا حى يا حكيم يا احكم الحاكمين.ميان ما و او به حق داورى فرما.عبيد اللّه گفت:خداوند بين تو و آنان به حق داورى خواهد كرد.آنگاه فرياد برآورد:كيست سزاى اين فاسق را بدهد؟ مردى از اهالى شام بلند شد و گفت:من حاضرم.عبيد اللّه گفت:او را به همان جايى ببر كه اين كودكان را به قتل رسانده و آنگاه گردن او را بزن و خونش را روى خون آنان بريز و بى درنگ سرش را نزد من بياور.آن مرد شامى چنين كرد و سر شيخ را نزد عبيد اللّه آورد و بر سر نيزه نشاندند.كودكان شهر با تير و سنگ آن را نشانه مى گرفتند و مى گفتند:اين است قاتل ذريه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 157
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 83
ص : 84
ص : 85
ص : 86
ص : 87
ص : 88
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ اَلْحَسَنِ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى اَلْعَبْسِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلسُّلَمِيِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيِّ أَنَّهُ قَالَ: لَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ إِنَّ فِي عَلِيٍّ خِصَالاً لَوْ كَانَتْ وَاحِدَةٌ مِنْهَا فِي جَمِيعِ اَلنَّاسِ لاَكْتَفَوْا بِهَا فَضْلاً قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيٌّ مِنِّي كَهَارُونَ مِنْ مُوسَى وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيٌّ مِنِّي كَنَفْسِي طَاعَتُهُ طَاعَتِي وَ مَعْصِيَتُهُ مَعْصِيَتِي وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَرْبُ عَلِيٍّ حَرْبُ اَللَّهِ وَ سِلْمُ عَلِيٍّ سِلْمُ اَللَّهِ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَلِيُّ عَلِيٍّ وَلِيُّ اَللَّهِ وَ عَدُوُّ عَلِيٍّ عَدُوُّ اَللَّهِ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيٌّ حُجَّةُ اَللَّهِ وَ خَلِيفَتُهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حُبُّ عَلِيٍّ إِيمَانٌ وَ بُغْضُهُ كُفْرٌ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حِزْبُ عَلِيٍّ حِزْبُ اَللَّهِ وَ حِزْبُ أَعْدَائِهِ حِزْبُ اَلشَّيْطَانِ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيٌّ مَعَ اَلْحَقِّ وَ اَلْحَقُّ مَعَهُ لاَ يَفْتَرِقَانِ حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيٌّ قَسِيمُ اَلْجَنَّةِ وَ اَلنَّارِ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ فَارَقَ عَلِيّاً فَقَدْ فَارَقَنِي وَ مَنْ فَارَقَنِي فَقَدْ فَارَقَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ شِيعَةُ عَلِيٍّ هُمُ اَلْفَائِزُونَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 89 )
روز سه شنبه چهار شب از ماه رمضان 367 مانده1 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» ميفرمود به راستى در على «عليه السّلام» چند خصلت است كه اگر يكى از آنها در همه مردم بود در فضل آنها بس بود گفته او هر كه من مولاى اويم على مولاى من است و گفته او على از من چون هارونست از موسى و گفته او على از منست و من از او و گفته او على نسبت بمن چون خود من است طاعتش طاعت منست و نافرمانيش نافرمانى من و گفته او جنك با على جنگ با خداست و سازش با على سازش با خداست و گفته او دوست على دوست خدا است و دشمن او دشمن خدا و گفته او على حجت خدا و خليفه او است بر بندگانش و گفته او دوستى على ايمانست و بغض او كفر است و گفته او حزب على حزب خداست و حزب دشمنانش حزب شيطان و گفته او على با حق است و حق با او است از هم جدا نشوند تا سر حوض بر من در آيند و گفته او على قسيم بهشت و دوزخ است و گفته او هر كه از على جدا شود از من جدا شده و هر كه از من جدا شود از خداى عز و جل جداست و گفته او شيعيان على همان كامجويان روز قيامتند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 89
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود:بى گمان در على عليه السّلام چند ويژگى وجود دارد كه اگر يكى از آن ها در ديگران بود،در برترى آنان كافى بود.(آنگاه جابر بن عبد اللّه انصارى به احاديث نبوى در منقبت حضرت امير عليه السّلام اشاره مى كند)فرموده:هركس من مولاى او هستم،على مولاى اوست،همچنين فرموده:او كه على نسبت به من چون هارون است نسبت به موسى عليه السّلام و فرموده:او كه على از من است و من از على عليه السّلام.و فرموده على همانند من است و طاعت او طاعت من است و نافرمانى او نافرمانى من است.و فرموده:پيكار با على:پيكار با خداست و سازش با على،سازش با خداست.و فرموده:دوست على دوست خداست و دشمن على دشمن خدا.و فرموده:على حجت و خليفه خداوند است به بندگان او.و او كه فرموده:دوست داشتن على، ايمان است و دشمنى با او،كفر است.و فرموده:حزب على حزب خداوند است و حزب دشمنان على حزب شيطان است.و فرموده:على با حق است و حق با على است،و اين دو از هم جدا نخواهند شد تا آنكه لب حوض كوثر نزد من آيند.و فرموده:على تقسيم كنندۀ دوزخ و بهشت است.و فرموده:هركس از على جدا شود،از من جدا گشته،و هركس از من جدا گردد،در حقيقت از خداوند جدا شده است.و فرموده:پيروان على در روز قيامت رستگارانند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 159
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 89
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ أَحْمَدُ بْنُ إِسْحَاقَ بْنِ بُهْلُولٍ اَلْقَاضِي فِي دَارِهِ بِمَدِينَةِ اَلسَّلاَمِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ يَزِيدَ اَلصَّيْدَاوِيُّ عَنْ أَبِي شَيْبَةَ اَلْجَوْهَرِيِّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : تَقَبَّلُوا لِي بِسِتَّةٍ أَتَقَبَّلُ لَكُمْ بِالْجَنَّةِ إِذَا حَدَّثْتُمْ فَلاَ تَكْذِبُوا وَ إِذَا وَعَدْتُمْ فَلاَ تُخْلِفُوا وَ إِذَا اُوتُمِنْتُمْ فَلاَ تَخُونُوا وَ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ وَ اِحْفَظُوا فُرُوجَكُمْ وَ « كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ » وَ أَلْسِنَتَكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 90 )
2 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود شش چيز از من متعهد شويد و من براى شما بهشت را متعهدم هر گاه نقلى كنيد دروغ نگوئيد و وعده كه ميدهيد خلاف نكنيد و در امانت خيانت مكنيد و ديده بپوشيد و فرج خود نگهداريد و دست و زبان خود باز گيريد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 90
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:براى شش چيز تعهد بدهيد تا من بهشت را براى شما متعهد شوم:به هنگام نقل سخن دروغ بر زبان نياوريد،وعده خود را وفا كنيد،در امانت
مردم خيانت نكند،از نامحرم چشم بپوشيد پاكدامن بمانيد و دست و زبان خود را به گناه آلوده كنيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 159
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 90
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْقَاسِمُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلصَّلْتِ اَلْهَرَوِيُّ قَالَ: لَمَّا جَمَعَ اَلْمَأْمُونُ لِعَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَهْلَ اَلْمَقَالاَتِ مِنْ أَهْلِ اَلْإِسْلاَمِ وَ اَلدِّيَانَاتِ مِنَ اَلْيَهُودِ وَ اَلنَّصَارَى وَ اَلْمَجُوسِ وَ اَلصَّابِئِينَ وَ سَائِرِ أَهْلِ اَلْمَقَالاَتِ فَلَمْ يَقُمْ أَحَدٌ إِلاَّ وَ قَدْ أَلْزَمَهُ حُجَّتَهُ كَأَنَّهُ قَدْ أُلْقِمَ حَجَراً فَقَامَ إِلَيْهِ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْجَهْمِ فَقَالَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَ تَقُولُ بِعِصْمَةِ اَلْأَنْبِيَاءِ قَالَ بَلَى قَالَ فَمَا تَعْمَلُ فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ عَصىٰ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوىٰ » وَ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ ذَا اَلنُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغٰاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ » وَ قَوْلِهِ فِي يُوسُفَ « وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِهٰا » وَ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي دَاوُدَ « وَ ظَنَّ دٰاوُدُ أَنَّمٰا فَتَنّٰاهُ » وَ قَوْلِهِ فِي نَبِيِّهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ « وَ تُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اَللّٰهُ مُبْدِيهِ وَ تَخْشَى اَلنّٰاسَ وَ اَللّٰهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشٰاهُ » فَقَالَ مَوْلاَنَا اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَيْحَكَ يَا عَلِيُّ اِتَّقِ اَللَّهَ وَ لاَ تَنْسُبْ إِلَى أَنْبِيَاءِ اَللَّهِ اَلْفَوَاحِشَ وَ لاَ تَتَأَوَّلْ كِتَابَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِرَأْيِكَ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ « وَ مٰا » « يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اَللّٰهُ وَ اَلرّٰاسِخُونَ فِي اَلْعِلْمِ » أَمَّا قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ « وَ عَصىٰ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوىٰ » فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ آدَمَ حُجَّةً فِي أَرْضِهِ وَ خَلِيفَةً فِي بِلاَدِهِ لَمْ يَخْلُقْهُ لِلْجَنَّةِ وَ كَانَتِ اَلْمَعْصِيَةُ مِنْ آدَمَ فِي اَلْجَنَّةِ لاَ فِي اَلْأَرْضِ لِتَتِمَّ مَقَادِيرُ أَمْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَمَّا أُهْبِطَ إِلَى اَلْأَرْضِ وَ جُعِلَ حُجَّةً وَ خَلِيفَةً عُصِمَ بِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفىٰ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْرٰاهِيمَ وَ آلَ عِمْرٰانَ عَلَى اَلْعٰالَمِينَ » وَ أَمَّا قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ ذَا اَلنُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغٰاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ » إِنَّمَا ظَنَّ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لاَ يُضَيِّقُ عَلَيْهِ رِزْقَهُ أَ لاَ تَسْمَعُ قَوْلَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ أَمّٰا إِذٰا مَا اِبْتَلاٰهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ » أَيْ ضَيَّقَ عَلَيْهِ وَ لَوْ ظَنَّ أَنَّ اَللَّهَ لاَ يَقْدِرُ عَلَيْهِ لَكَانَ قَدْ كَفَرَ وَ أَمَّا قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي يُوسُفَ « وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِهٰا » فَإِنَّهَا هَمَّتْ بِالْمَعْصِيَةِ وَ هَمَّ يُوسُفُ بِقَتْلِهَا إِنْ أَجْبَرَتْهُ لِعِظَمِ مَا دَاخَلَهُ فَصَرَفَ اَللَّهُ عَنْهُ قَتْلَهَا وَ اَلْفَاحِشَةَ وَ هُوَ قَوْلُهُ « كَذٰلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ اَلسُّوءَ » يَعْنِي اَلْقَتْلَ « وَ اَلْفَحْشٰاءَ » يَعْنِي اَلزِّنَا وَ أَمَّا دَاوُدُ فَمَا يَقُولُ مَنْ قِبَلَكُمْ فِيهِ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ اَلْجَهْمِ يَقُولُونَ إِنَّ دَاوُدَ كَانَ فِي مِحْرَابِهِ يُصَلِّي إِذْ تَصَوَّرَ لَهُ إِبْلِيسُ عَلَى صُورَةِ طَيْرٍ أَحْسَنَ مَا يَكُونُ مِنَ اَلطُّيُورِ فَقَطَعَ صَلاَتَهُ وَ قَامَ لِيَأْخُذَ اَلطَّيْرَ فَخَرَجَ اَلطَّيْرُ إِلَى اَلدَّارِ فَخَرَجَ فِي أَثَرِهِ فَطَارَ اَلطَّيْرُ إِلَى اَلسَّطْحِ فَصَعِدَ فِي طَلَبِهِ فَسَقَطَ اَلطَّيْرُ فِي دَارِ أُورِيَاءَ بْنِ حتان [حَنَانٍ] فَاطَّلَعَ دَاوُدُ فِي أَثَرِ اَلطَّيْرِ فَإِذَا بِامْرَأَةِ أُورِيَاءَ تَغْتَسِلُ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيْهَا هَوَاهَا وَ كَانَ أُورِيَاءُ قَدْ أَخْرَجَهُ فِي بَعْضِ غَزَوَاتِهِ فَكَتَبَ إِلَى صَاحِبِهِ أَنْ قَدِّمْ أُورِيَاءَ أَمَامَ اَلْحَرْبِ فَقُدِّمَ فَظَفِرَ أُورِيَاءُ بِالْمُشْرِكِينَ فَصَعُبَ ذَلِكَ عَلَى دَاوُدَ فَكَتَبَ اَلثَّانِيَةَ أَنْ قَدِّمْهُ أَمَامَ اَلتَّابُوتِ فَقُتِلَ أُورِيَاءُ رَحِمَهُ اَللَّهُ وَ تَزَوَّجَ دَاوُدُ بِامْرَأَتِهِ قَالَ فَضَرَبَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِيَدِهِ عَلَى جَبْهَتِهِ وَ قَالَ « إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ » لَقَدْ نَسَبْتُمْ نَبِيّاً مِنْ أَنْبِيَاءِ اَللَّهِ إِلَى اَلتَّهَاوُنِ بِصَلاَتِهِ حَتَّى خَرَجَ فِي أَثَرِ اَلطَّيْرِ ثُمَّ بِالْفَاحِشَةِ ثُمَّ بِالْقَتْلِ فَقَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَمَا كَانَتْ خَطِيئَتُهُ فَقَالَ وَيْحَكَ إِنَّ دَاوُدَ إِنَّمَا ظَنَّ أَنْ مَا خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ خَلْقاً هُوَ أَعْلَمُ مِنْهُ فَبَعَثَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ اَلْمَلَكَيْنِ فَتَسَوَّرَا اَلْمِحْرَابَ فَقَالاَ « خَصْمٰانِ بَغىٰ بَعْضُنٰا عَلىٰ بَعْضٍ فَاحْكُمْ بَيْنَنٰا بِالْحَقِّ وَ لاٰ تُشْطِطْ وَ اِهْدِنٰا إِلىٰ سَوٰاءِ اَلصِّرٰاطِ. `إِنَّ هٰذٰا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَ تِسْعُونَ نَعْجَةً وَ لِيَ نَعْجَةٌ وٰاحِدَةٌ فَقٰالَ أَكْفِلْنِيهٰا وَ عَزَّنِي فِي اَلْخِطٰابِ » فَعَجَّلَ دَاوُدُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى اَلْمُدَّعَى عَلَيْهِ فَ « قٰالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤٰالِ نَعْجَتِكَ إِلىٰ نِعٰاجِهِ » وَ لَمْ يَسْأَلِ اَلْمُدَّعِيَ اَلْبَيِّنَةَ عَلَى ذَلِكَ وَ لَمْ يُقْبِلْ عَلَى اَلْمُدَّعَى عَلَيْهِ فَيَقُولَ مَا تَقُولُ فَكَانَ هَذَا خَطِيئَةَ حُكْمِهِ لاَ مَا ذَهَبْتُمْ إِلَيْهِ أَ لاَ تَسْمَعُ قَوْلَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ - « يٰا دٰاوُدُ إِنّٰا جَعَلْنٰاكَ خَلِيفَةً فِي اَلْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ اَلنّٰاسِ بِالْحَقِّ » إِلَى آخِرِ اَلْآيَةِ فَقُلْتُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَمَا قِصَّتُهُ مَعَ أُورِيَاءَ فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ اَلْمَرْأَةَ فِي أَيَّامِ دَاوُدَ إِذَا مَاتَ بَعْلُهَا أَوْ قُتِلَ لاَ تَتَزَوَّجُ بَعْدَهُ أَبَداً وَ أَوَّلُ مَنْ أَبَاحَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ أَنْ يَتَزَوَّجَ بِامْرَأَةٍ قُتِلَ بَعْلُهَا دَاوُدُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَذَلِكَ اَلَّذِي شَقَّ عَلَى أُورِيَاءَ وَ أَمَّا مُحَمَّدٌ نَبِيُّهُ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ - « وَ تُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اَللّٰهُ مُبْدِيهِ وَ تَخْشَى اَلنّٰاسَ وَ اَللّٰهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشٰاهُ » فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَرَّفَ نَبِيَّهُ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَسْمَاءَ أَزْوَاجِهِ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا وَ أَسْمَاءَ أَزْوَاجِهِ فِي اَلْآخِرَةِ - وَ أَنَّهُنَّ أُمَّهَاتُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ أَحَدُ مَنْ سُمِّيَ لَهُ زَيْنَبُ بِنْتُ جَحْشٍ وَ هِيَ يَوْمَئِذٍ تَحْتَ زَيْدِ بْنِ حَارِثَةَ فَأَخْفَى صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اِسْمَهَا فِي نَفْسِهِ وَ لَمْ يُبْدِهِ لَهُ لِكَيْلاَ يَقُولَ أَحَدٌ مِنَ اَلْمُنَافِقِينَ إِنَّهُ قَالَ فِي اِمْرَأَةٍ فِي بَيْتِ رَجُلٍ أَنَّهَا أَحَدُ أَزْوَاجِهِ مِنْ أُمَّهَاتِ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ خَشِيَ قَوْلَ اَلْمُنَافِقِينَ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ اَللّٰهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشٰاهُ » فِي نَفْسِكَ وَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مَا تَوَلَّى تَزْوِيجَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ إِلاَّ تَزْوِيجَ حَوَّاءَ مِنْ آدَمَ وَ زَيْنَبَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فَبَكَى عَلِيُّ بْنُ اَلْجَهْمِ وَ قَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَنَا تَائِبٌ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ أَنْطِقَ فِي أَنْبِيَاءِ اَللَّهِ بَعْدَ يَوْمِي هَذَا إِلاَّ بِمَا ذَكَرْتَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 90 )
3 - ابو الصلت هروى گويد چون مامون صاحب نظران اهل اسلام و ديانات يهود و نصارى و مجوس و صابئيه و ديگران را جمع كرد تا با على بن موسى الرضا مباحثه كنند هر كس قيام كرد او را محكوم ساخت و گويا سنگ در دهانش نهادند. على بن محمد بن جهم پيش آمد و عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه شما معتقد بعصمت انبيائيد! فرمود آرى گفت چه ميكنى با گفته خداى عز و جل (طه 121) آدم نافرمانى كرد و گمراه شد و گفته خدا (انبياء 87) ذو النون گاهى كك خشمناك رفت و گمان كرد كه ما بر او توانا نيستم و گفته او در باره يوسف آن زن به وى همت گماشت و يوسف هم بدو همت گماشت و گفته او در باره داود (ص 25) كمان كرد داود كه ما او را آزموديم و گفتارش در باره پيغمبرش محمد «صلّى اللّه عليه و آله» (احزاب 37) در دل خود نهان كنى آنچه را خدايش عيان كند و از مردم ميترسى و خدا سزاوارتر است كه از او بترسى مولاى ما حضرت رضا فرمود واى بر تو اى على از خدا بپرهيز و پيغمبران خدا را بهرزگى نسبت مده و كتاب خداى عز و جل را به رأى خود دريافت مكن خداى عز و جل فرموده نميدانند تاويلش را جز خدا و راسخان در دانش اما اينكه خدا فرموده آدم عصيان پروردگارش نمود و گمراه شد. براستى خداى عز و جل آدم را حجت در زمين و خليفه بر بندگانش آفريد او را براى بهشت نيافريد نافرمانى آدم در بهشت بود نه در زمين براى آنكه مقدرات امر خداى عز و جل كامل گردد و چون بزمين هبوط كرد و حجت و خليفه گرديد معصوم بود بدليل قول خداى عز و جل (آل عمران آيه) به راستى خدا برگزيد آدم و نوح و آل ابراهيم و آل عمران را بر همه جهانيان. و اما گفتار خداى عز و جل ذو النون گاهى كك خشمناك رفت و گمان كرد كه بر او قادر نيستيم مقصود اينست كه ما روزى را بر او تنك نميكنيم مگر نشنيدى قول خداى عز و جل را (فجر) و اما چون خدايش آزمايد تنك گيرد بر او روزيش را و اگر گمان كرده بود كه خدا بر او توانا نيست كافر شده بود و اما گفتار خداى عز و جل در باره يوسف كه همت به وهم بها مقصود اينست كه زليخا قصد معصيت كرد و يوسف قصد قتل او كرد در صورتى كه مجبورش كند از خشمى كه بر او گرفت خدا كشتن او را از وى گردانيد و هم هرزگى را چنانچه فرموده همچنان گردانديم از او بدى را يعنى كشتن و فحشاء را يعنى زنا، راجع بداود كسان شما چه ميگويند؟ على بن جهم گفت ميگويند داود «عليه السّلام» در محرابش نماز ميخواند كه شيطان بصورت زيباترين پرنده اى در نظرش مجسم شد و نمازش را بريد و خواست آن را بگيرد پرنده بحياط پريد و دنبال او رفت و ببام پريد دنبالش بالاى بام رفت پرنده در خانه اوريا پسر حنان پريد داود دنبالش بدان خانه سر كشيد و زن اوريا مشغول غسل كردن بود و داود او را ديد و عاشقش شد داود اوريا را بجبهه جنگ فرستاده بود داود بفرمانده جبهه نوشت كه اوريا را بميدان بفرست اوريا بميدان رفت و بر مشركان پيروز شد و بر داود ناگوار آمد دوباره نوشت كه او را جلو تابوت بجنگ بفرست در اين باره كشته شد داود زنش را تزويج كرد حضرت رضا دست بپيشانى زد و فرمود«
إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ
» شما يكى از پيغمبران خدا را نسبت داديد كه بنمازش بى اعتنائى كرد و دنبال پرنده اى رفت و دل بهرزگى داد و وسيله كشتن بيگناهى را فراهم كرد، عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه خطاى او چه بود؟ فرمود واى بر تو داود گمان برد كه خدا خلقى داناتر از او نيافريده خدا دو فرشته فرستاد تا از ديوار محرابش بالا آمدند و گفتند ما دو طرفيم كه يكى بر ديگرى ستم كرده بحق ميان ما حكم كن و خلاف مگو و ما را به راه حق راهنمائى كن براستى اين برادر من نود و نه ميش دارد و من يك ميش دارم و ميگويد آن يكى را هم من بده بمن درشت ميگويد داود بر مدعى عليه شتاب كرد و گفت بتو ستم كرده كه يك ميش تو را هم خواسته است و از مدعى شاهد نخواست و بطرف او هم نگفت كه در جوابش چه گوئى ؟ اين بود خطاى او در حكمش نه آنكه شما ميگوئيد مگر نميشنوى كه خداى عز و جل ميفرمايد (ص 27) اى داود براستى ما تو را در زمين خليفه كرديم ميان مردم درست حكم كن تا آخر آيه گفت يا ابن رسول اللّٰه پس داستان او با اوريا چه بود حضرت رضا فرمود در ايام داود چون شوهر زنى ميمرد يا كشته ميشد ديگر ازدواج نميكرد و اول كسى كه خدا برايش مباح كرد پس از قتل شوهر زنى پا او تزويج كند داود «عليه السّلام» بود و اين امر بر اوريا سخت و ناگوار آمد و اما راجع بمحمد «صلّى اللّه عليه و آله» پيغمبر او گفته خداى عز و جل در دل پنهان كنى آنچه را خدا آشكار ميسازد و از مردم ميترسى و بايست از خدا بترسى موضوع اينست كه خداى عز و جل به پيغمبر خود نام زنان او را در دنيا و آخرت اعلام كرد و فرمود آنان همه ام المؤمنين باشند و يكى از آنها را زينب دختر جحش نامبرد كه آن روز زن زيد بن حارثه بود پيغمبر نام او را در دل خود پنهان كرد و باو نگفت مبادا منافقين طعن زنند كه زن ديگرى را در زنهاى خود نام ميبرد و ام المؤمنين ميشمرد و از بدگوئى منافقين بيم كرد خدا فرمود بايست از خدا بيم كنى در دل خود و خداى عز و جل متصدى تزويج احدى از خلق خود نگرديد مگر تزويج حواء به آدم و زينب به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» و فاطمه «عليها السّلام» بعلى «عليه السّلام» على بن جهم گريست و گفت يا ابن رسول اللّٰه من توبه كارم بدرگاه خداى عز و جل از آنكه بگويم در باره پيغمبران خدا جز آنكه شما ياد آور شديد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 92
الأمالی (للصدوق)
3.ابو الصلت هروى مى گويد:مأمون خليفه عباسى،عالمان مسلمان و يهودى و مسيحى و زرتشتى و صبائيه و ديگران را در مجلسى گرد هم آورد تا با امام رضا عليه السّلام بحث كنند.هركه برمى خاست در برابر امام محكوم مى شد،گويى سنگى در دهان او نهاده بودند كه نمى توانست به امام پاسخ دهد.على بن محمد بن جهم نزديك آمد و گفت:اى فرزند پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!شما به عصمت پيامبران اعتقاد داريد؟فرمود:بلى.او گفت:تفسير شما از گفته خداوند درباره آدم چيست ؟
وَ عَصىٰ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوىٰ
«آدم نافرمانى كرد و گمراه شد»(طه/121)و نيز يونس پيامبر:
وَ ذَا اَلنُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغٰاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ
«ذالنون آنگاه كه خشمناك شد و رفت و پنداشت كه ما در برابر او قدرت نداريم»(انبيا/87)و نيز يوسف پيامبر:
وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِهٰا
«آن زن به وى گرايش يافت و يوسف هم به او توجه نمود»(يوسف/24).و نيز داود پيامبر:
وَ ظَنَّ دٰاوُدُ أَنَّمٰا فَتَنّٰاهُ
«داود پنداشت كه ما او را امتحان كرديم»(ص/24).
نيز پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله:
وَ تُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اَللّٰهُ مُبْدِيهِ وَ تَخْشَى اَلنّٰاسَ وَ اَللّٰهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشٰاهُ
«در دل خويش پنهان مى كنى آنچه را كه خدا آشكار مى سازد و از مردم بيمناك هستى در حالى كه خداوند سزاوارتر است كه از او داشته باشى(احزاب/37).حضرت رضا عليه السّلام مولاى ما چنين پاسخ داد:واى بر تو.از خداوند بترس و پيامبران را به نافرمانى خدا متهم نكن و قرآن كريم را به رأى خود تفسير نكن.خدا در قرآن چنين فرمود:«تأويل آيات را جز خدا و راسخان در دانش نمى دانند». اما اينكه خداوند فرمود:آدم پروردگارش را نافرمانى كرد و گمراه شد،بدان كه خداوند آدم را آفريد تا حجت و جانشين او در زمين باشد و او را براى بهشت نيافريد.عصيان آدم در بهشت بود نه در زمين، تا اينكه تقدير الهى كامل شود.آنگاه كه او به زمين هبوط نمود و حجت و خليفه پروردگارش شد، عصمت داشت؛چرا كه خداوند در قرآن كريم چنين فرمود:«به راستى خدا برگزيد آدم و نوح و ابراهيم و آل عمران را بر همه جهانيان»و درباره حضرت يونس عليه السّلام بدان كه مراد اين ست كه خدا روزى را بر او تنگ نمى سازد.مگر اين آيه قرآن كريم را نخوانده اى كه«خدا آنگاه كه كسى را بيامرزد، بر او روزى را تنگ مى گيرد»(فجر/16).بى گمان اگر يونس،فكر ميكرد كه خداوند بر او توانايى ندارد كفر ورزيده بود.و درباره حضرت يوسف عليه السّلام بدان كه مراد اين است كه زليخا به يوسف تمايل داشت، درحالى كه يوسف آهنگ قتل او را داشت تا به هنگام اجبار در معصيت آن را انجام دهد.اما خداوند هم او را از كشتن زليخا بازداشت و هم از اين كه به گناه آلوده شود.خدا فرمود:«از او بدى را دور گردانيديم»يعنى قتل و فحشا را از يوسف دور ساخت.و درباره حضرت داود عليه السّلام افراد تو چه اعتقادى دارند؟على بن جهم گفت:آنان اعتقاد دارند كه داود در محراب مشغول نماز بود كه شيطان به صورت زيباترين پرنده در نظر او آشكار شد.آنگاه نماز خود را شكست و خواست آن را بگيرد كه پرنده بيرون رفت.داود به دنبال او شتافت تا آنكه بر بالاى بام خانه اى رفت كه به«اوريا»پسر«حتان»تعلق داشت.داود به داخل نگاه كرد و زن اوريا را در حال آب تنى ديد و شيفته اش شد.از آن پس اوريا را به جبهه نبرد روانه كرد و از فرمانده خواست كه اوريا را به خط مقدم بفرستد.اوريا در جنگ با مشركان پيروز شد كه بر داود ناگوار بود.داود فرمان داد تا او را بار ديگر به پيكار فرستند.اوريا در آن جنگ كشته مى شود و زن او به عقد داود در مى آيد.امام رضا آنگاه به پيشانى زد و فرمود:«انا لله و انا اليه راجعون».شما يكى از پيامبران را متهم مى سازيد كه به نماز خود توجهى ندارد و به دنبال پرنده اى مى رود و هرزگى پيشه مى كند و بعد باعث قتل بى گناهى مى شود؟او گفت:اى پسر پيامبر خدا !پس خطاى داود چيست ؟امام فرمود:واى بر تو.داود پنداشت كه خداوند انسانى داناتر از او نيافريده است.او دو فرشته فروفرستاد كه از ديوار محراب او بالا آمدند و اظهار داشتند كه «يكى بر ديگرى ستم روا داشته است.اكنون ميان ما به حق به حق و ما را هدايت كن.بى گمان اين برادر من،نود و نه ميش دارد و من فقط يك ميش دارم.او مى گويد آن يكى را هم به من بده!»داود عصبانى شد و گفت:او به تو ظلم كرده كه تنها ميش تو را مى خواهد.داود بى آنكه شاهدى طلب كند يا پاسخ برادرش را بشنود،اين حكم را داد.اين خطاى داود در قضاوت بود نه آنچه شما بر زبان مى آوريد.مگر آيه قرآن را نشنيده اى كه فرمود:«اى داود!بى گمان تو را در زمين خليفه قرار داديم كه ميان مردم حكم شايسته كنى ؟»او گفت:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله پس داستان داود با اوريا چيست ؟امام رضا عليه السّلام فرمود:در روزگار حضرت داود هرگاه مردى مى مرد يا كشته مى شد،زن او ديگر ازدواج نمى كرد.و داود نخستين شخصى بود كه خداوند براى ازدواج با زن شوهرمرده مباح ساخت.اين حكم بر اوريا خوش نيامد.
و درباره پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله بدان كه مراد اين است كه خداوند نام همسران او را در دنيا و آخرت گفت و از آن پس فرمود آنان ام المؤمنين مى باشند.يكى از آنان«زينب دختر جحش»نام داشت.او در آن هنگام همسر زيد بن حارثه بود.پيامبر نام او را در دل پنهان مى داشت و به او نيز نگفت كه منافقان بر او طعنه نزنند كه همسر ديگرى را در شمار همسران خود مى داند.خداوند فرمود بايد از پروردگارت بيمناك باشى.خداوند تزويج زن و مردى را به عهده نگرفت مگر آدم و حوا و نيز پيامبر و زينب،و على و فاطمه را. على بن جهم گريه كرد و بعد گفت:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله من به پيشگاه پروردگارم توبه ميكنم از اين كه آنان را به نافرمانى متهم سازم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 163
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 91
ص : 92
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ اَلْبَاقِرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ زَيْنِ اَلْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ سَيِّدِ اَلشُّهَدَاءِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ سَيِّدِ اَلْوَصِيِّينَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَطَبَنَا ذَاتَ يَوْمٍ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ شَهْرُ اَللَّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ اَلرَّحْمَةِ وَ اَلْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اَللَّهِ أَفْضَلُ اَلشُّهُورِ وَ أَيَّامُهُ أَفْضَلُ اَلْأَيَّامِ وَ لَيَالِيهِ أَفْضَلُ اَللَّيَالِي وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ اَلسَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَى ضِيَافَةِ اَللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ كَرَامَةِ اَللَّهِ أَنْفَاسُكُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُكُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُكُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اَللَّهَ رَبَّكُمْ بِنِيَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ يُوَفِّقَكُمْ لِصِيَامِهِ وَ تِلاَوَةِ كِتَابِهِ فَإِنَّ اَلشَّقِيَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اَللَّهِ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ اَلْعَظِيمِ وَ اُذْكُرُوا بِجُوعِكُمْ وَ عَطَشِكُمْ فِيهِ جُوعَ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِكُمْ وَ مَسَاكِينِكُمْ - وَ وَقِّرُوا كِبَارَكُمْ وَ اِرْحَمُوا صِغَارَكُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَكُمْ وَ اِحْفَظُوا أَلْسِنَتَكُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لاَ يَحِلُّ اَلنَّظَرُ إِلَيْهِ أَبْصَارَكُمْ وَ عَمَّا لاَ يَحِلُّ اَلاِسْتِمَاعُ إِلَيْهِ أَسْمَاعَكُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَى أَيْتَامِ اَلنَّاسِ يُتَحَنَّنْ عَلَى أَيْتَامِكُمْ وَ تُوبُوا إِلَى اَللَّهِ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ اِرْفَعُوا إِلَيْهِ أَيْدِيَكُمْ بِالدُّعَاءِ فِي أَوْقَاتِ صَلاَتِكُمْ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ اَلسَّاعَاتِ يَنْظُرُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهَا بِالرَّحْمَةِ إِلَى عِبَادِهِ يُجِيبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ وَ يُلَبِّيهِمْ إِذَا نَادَوْهُ وَ يُعْطِيهِمْ إِذَا سَأَلُوهُ وَ يَسْتَجِيبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْهُ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَكُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِكُمْ فَكُفُّوهَا بِاسْتِغْفَارِكُمْ وَ ظُهُورُكُمْ ثَقِيلَةٌ مِنْ أَوْزَارِكُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِكُمْ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنْ لاَ يُعَذِّبَ اَلْمُصَلِّينَ وَ اَلسَّاجِدِينَ وَ أَنْ لاَ يُرَوِّعَهُمْ بِالنَّارِ « يَوْمَ يَقُومُ اَلنّٰاسُ لِرَبِّ اَلْعٰالَمِينَ » أَيُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْكُمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِي هَذَا اَلشَّهْرِ كَانَ لَهُ بِذَلِكَ عِنْدَ اَللَّهِ عِتْقُ نَسَمَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ لَيْسَ كُلُّنَا يَقْدِرُ عَلَى ذَلِكَ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اِتَّقُوا اَلنَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ اِتَّقُوا اَلنَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاءٍ أَيُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ حَسَّنَ مِنْكُمْ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ خُلُقَهُ كَانَ لَهُ جَوَازٌ عَلَى اَلصِّرَاطِ يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ اَلْأَقْدَامُ وَ مَنْ خَفَّفَ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ عَمَّا مَلَكَتْ يَمِينُهُ خَفَّفَ اَللَّهُ عَلَيْهِ حِسَابَهُ وَ مَنْ كَفَّ فِيهِ شَرَّهُ كَفَّ اَللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ مَنْ أَكْرَمَ فِيهِ يَتِيماً أَكْرَمَهُ اَللَّهُ يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ مَنْ وَصَلَ فِيهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اَللَّهُ بِرَحْمَتِهِ يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ مَنْ قَطَعَ فِيهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اَللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِيهِ بِصَلاَةٍ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ مَنْ أَدَّى فِيهِ فَرْضاً كَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّى سَبْعِينَ فَرِيضَةً فِيمَا سِوَاهُ مِنَ اَلشُّهُورِ وَ مَنْ أَكْثَرَ فِيهِ مِنَ اَلصَّلَوَاتِ عَلَيَّ ثَقَّلَ اَللَّهُ مِيزَانَهُ يَوْمَ تَخِفُّ اَلْمَوَازِينُ وَ مَنْ تَلاَ فِيهِ آيَةً مِنَ اَلْقُرْآنِ كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ اَلْقُرْآنَ فِي غَيْرِهِ مِنَ اَلشُّهُورِ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ اَلْجِنَانِ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لاَ يُغَلِّقَهَا عَلَيْكُمْ وَ أَبْوَابَ اَلنِّيرَانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لاَ يُفَتِّحَهَا عَلَيْكُمْ وَ اَلشَّيَاطِينَ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لاَ يُسَلِّطَهَا عَلَيْكُمْ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُمْتُ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا أَفْضَلُ اَلْأَعْمَالِ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ فَقَالَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ أَفْضَلُ اَلْأَعْمَالِ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ اَلْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ بَكَى فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا يُبْكِيكَ فَقَالَ يَا عَلِيُّ أَبْكِي لِمَا يُسْتَحَلُّ مِنْكَ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ كَأَنِّي بِكَ وَ أَنْتَ تُصَلِّي لِرَبِّكَ وَ قَدِ اِنْبَعَثَ أَشْقَى اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ شَقِيقُ عَاقِرِ نَاقَةِ ثَمُودَ فَضَرَبَكَ ضَرْبَةً عَلَى قَرْنِكَ فَخَضَبَ مِنْهَا لِحْيَتَكَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ ذَلِكَ فِي سَلاَمَةٍ مِنْ دِينِي فَقَالَ فِي سَلاَمَةٍ مِنْ دِينِكَ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَلِيُّ مَنْ قَتَلَكَ فَقَدْ قَتَلَنِي وَ مَنْ أَبْغَضَكَ فَقَدْ أَبْغَضَنِي وَ مَنْ سَبَّكَ فَقَدْ سَبَّنِي لِأَنَّكَ مِنِّي كَنَفْسِي رُوحُكَ مِنْ رُوحِي وَ طِينَتُكَ مِنْ طِينَتِي إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَنِي وَ إِيَّاكَ وَ اِصْطَفَانِي وَ إِيَّاكَ وَ اِخْتَارَنِي لِلنُّبُوَّةِ وَ اِخْتَارَكَ لِلْإِمَامَةِ فَمَنْ أَنْكَرَ إِمَامَتَكَ فَقَدْ أَنْكَرَ نُبُوَّتِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ أَبُو وُلْدِي وَ زَوْجُ اِبْنَتِي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي أَمْرُكَ أَمْرِي وَ نَهْيُكَ نَهْيِي أُقْسِمُ بِالَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ وَ جَعَلَنِي خَيْرَ اَلْبَرِيَّةِ إِنَّكَ لَحُجَّةُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَمِينُهُ عَلَى سِرِّهِ وَ خَلِيفَتُهُ عَلَى عِبَادِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 93 )
4 - على بن ابى طالب گويد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» يك روز اين خطبه را براى ما خواند - آيا مردم ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش بشما رو كرده است، ماهى است كه پيش خدا بهترين ماه است و روزهايش بهترين روزها و شبهايش بهترين شبها و ساعاتش بهترين ساعات آن ماهى است كه در آن دعوت شديد بمهمانى خدا و اهل كرامت خدائيد در آن نفسهاى شما در آن تسبيح است و خواب شما در آن عبادتست كردارتان در آن پذيرفته و دعايتان مستجاب از خدا بخواهيد با نيات درست و دلهاى پاك كه شما را براى روزه در آن و خواندن قرآن موفق دارد بدبخت آنكه از آمرزش خدا در اين ماه محروم گردد، بگرسنگى و تشنگى خود در آن گرسنگى و تشنگى روز قيامت را ياد كنيد و بر فقراء و مساكين خود صدقه دهيد و بزرگان خود را احترام كنيد و خردان را ترحم كنيد و صله رحم كنيد و زبانها نگهداريد و از آنچه خدا ديدنش را حلال نكرده چشم بپوشيد و آنچه را از شنيدنش حلال نكرده گوش ببنديد و بر يتيمان مردم مهر ورزيد تا بر يتيمان شما مهر ورزند و بخدا از گناهان خود توبه كنيد و در وقت نماز دست بدعا برداريد كه بهترين ساعتها است خدا در آن نظر لطف به بندگان خود دارد بمناجات آنها پاسخ دهد و فرياد آنها را لبيك گويد و درخواست آنها را بدهد و دعاى آنها را مستجاب كند ايا مردم نفس شما گرو كردار شما است آن را باستغفار رها كنيد دوش شما از گناهان شما بار سنگينى دارد بطول سجود آن را سبك كنيد و بدانيد كه خداى تعالى ذكره بعزت خود قسم خورده كه نمازخوانان و ساجدان را عذاب نكند و آنها را روز قيامت بهراس دوزخ نيندازد، ايا مردم هر كدام شما يك روزه دار را افطار دهد در اين ماه نزد خدا ثواب آزاد كردن بنده اى دارد و گناهان گذشته اش آمرزيده گردد عرض شد يا رسول اللّٰه همه ماها بر آن توانائى نداريم، فرمود از خدا بپرهيزيد گرچه با نيمه خرمائى باشد و گرچه بشربتى آب باشد ايا مردم هر كه در اين ماه خوش خلقى كند جواز صراط او باشد در روزى كه همه قدمها بلغزد هر كه در آن تخفيف دهد بر مملوكان خود خدا حسابش را تخفيف دهد و هر كه شر خود را باز دارد خدا خشم خود را از او باز دارد روزى كه ملاقاتش كند و هر كه در آن يتيمى را گرامى دارد خدا روز ملاقاتش او را گرامى دارد و هر كه در آن صله رحم كند روز ملاقات با او صله نمايد برحمت خود و هر كه قطع رحم كند خدا در روز ملاقاتش رحمت خود از او ببرد هر كه نماز مستحبى بخواند خدا برات آزادى از آتش برايش بنويسد و هر كه در آن واجبى ادا كند ثواب كسى دارد كه هفتاد واجب در ماههاى ديگر ادا كند و هر كه در آن بر من بسيار صلوات فرستد خدا روزى كه ميزانها سبك است ميزانش را سنگين كند هر كه يك آيه قرآن در آن بخواند چون كسى باشد كه در ماههاى ديگر يكختم قرآن بخواند ايا مردم درهاى بهشت در اين ماه گشوده از خدا بخواهيد كه آنها را نبندد بروى شما، درهاى دوزخ در اين ماه بسته است از پروردگار خود بخواهيد كه بروى شما آنها را نگشايد شياطين در آن ببندند از خدا پروردگار خود بخواهيد كه ديگر آنها را بر شما مسلط نكند امير المؤمنين فرمود من برخاستم و عرضكردم يا رسول اللّٰه كدام عمل در اين ماه بهتر است فرمود اى أبو الحسن بهترين عمل در اين ماه ورع از محارم خداى عز و جل است سپس گريست عرضكردم يا رسول اللّٰه چرا گريه كنى ؟ فرمود براى آنچه در اين ماه از تو حلال شمارند گويا تو را مينگرم كه نماز براى پروردگارت ميخوانى و شقى تر اولين و آخرين كه جفت پى كننده شتر ثمود است برانگيخته شود و ضربتى بر فرقت زند و ريشت را خضاب كند امير المؤمنين فرمود گفتم يا رسول اللّٰه اين در صورتيست كه دين من سالم است ؟ فرمود با سلامتى دين تو است سپس فرمود اى على هر كه تو را بكشد مرا كشته و هر كه تو را بخشم آرد مرا بخشم آورده و هر كه تو را دشنام دهد مرا دشنام داده زيرا تو جان منى روحت از روح من و گلت از گل منست براستى خداى تبارك و تعالى آفريده مرا با تو برگزيده مرا با تو و مرا براى نبوت اختيار كرده و تو را براى امامت هر كه منكر امامت تو است منكر نبوت منست اى على تو وصى من و پدر فرزندان من و شوهر دختر من و خليفه من بر امت منى در زندگى من و پس از مردن من فرمانت فرمان من و غدقنت غدقن منست سوگند بآن كه مرا به نبوت گسيل كرده و بهتر خلق ساخته كه تو حجت خدائى بر خلقش و امين اوئى بر سرش و خليفه اوئى بر بندگانش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 95
الأمالی (للصدوق)
4.امام على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:روزى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله اين خطبه را براى ما خواند: اى مردم!ماه خدا همراه با بركت و رحمت و مغفرت به شما روى آورده است.رمضان،نزد خدا نيكوترين ماه بوده و روزهاى آن نيكوترين روزهاست و شب هاى آن نيكوترين شبها و ساعت هاى آن نيكوترين ساعت هاست.رمضان همان ماهى است كه شما به مهمانى خداوند و كريمان در آن فراخوانده شده ايد.در ماه رمضان دم هاى شما تسبيح و خوابتان عبادت است.در رمضان عمل شما مقبول بوده و دعاى شما مستجاب مى شود.در اين ماه از خداوند با دل هاى پاكيزه و نيت هاى شايسته درخواست كنيد تا شما را براى روزه گرفتن و تلاوت قرآن توفيق دهد.بدانيد كه شوربخت كسى است كه در اين ماه از مغفرت الهى بى نصيب باشد.با گرسنگى و تشنگى خود در رمضان، گرسنگى و تشنگى رستاخيز را به خاطر آوريد و به بينوايان و نيازمندان كمك كنيد و در تكريم بزرگان خود بكوشيد و بر ديگران رحم و مروت داشته باشيد و با خويشاوندان ديدار كنيد و زبان خود را از گناه نگاه داريد و از آنچه خداوند ديدن آن را حرام كرده چشم بپوشيد و نيز آنچه شنيدن آن را حرام كرده،نشنويد و به يتيمان مهربانى ورزيد تا بر يتيمان شما مهربان باشند.در رمضان از گناهانتان توبه كنيد و به هنگام نماز دست به نيايش ببريد كه بهترين ساعت هاى دعاست.خداوند در رمضان نگاهى مهربانانه به بندگان خويش دارد و به مناجاتشان پاسخ مى دهد.و صداى آنان را لبيك مى گويد و نيز خواسته شان را اجابت مى كند.اى مردم!آگاه باشيد كه جانتان در گرو عمل شما بوده و آن را با استغفار رها كنيد.بار گناهتان بر دوش شما سنگين شده است،با سجده هاى طولانى آن را سبك كنيد و بدانيد كه خداوند به عزت خود سوگند ياد كرده است كه اهل نماز و سجده را هرگز عذاب نكند و در رستاخيز آنان را به دلهره از آتش دوزخ نيفكند.
اى مردم!هريك از شما يك روزه دار را افطارى مهمان كند،در اين ماه ثواب آزادسازى يك بنده را نزد پروردگار دارد و نيز گناهان او آمرزيده مى شود.به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله گفته شد: اى پيامبر خدا!همه بر آنچه شما فرموديد،توان مندى نداريم.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:از خدا پروا داشته باشيد،هرچند با نيمه خرمايى باشد يا شربتى آب.اى مردم!هركس در اين ماه اخلاق نيكو داشته باشد،جواز عبور از صراط را خواهد گرفت،در روزى كه گامها بر آن مى لغزند. هركس با لطف به زيردستان،خود را سبك سازد،خداوند از حساب او بكاهد.هركس به مردم آسيب نرساند،آنگاه كه او را ديدار كند خداوند خشم خويش را از او دور مى كند؛هركس در رمضان يتيمى را گرامى بدارد،خداوند به هنگام ملاقات،او را ارج مى نهد.هركس در رمضان به ديدار خويشاوندان برود،خداوند در ملاقات با او پيوند خواهد داشت و هركس از ديدار خويشاوندان سرباز، زند خداوند به هنگام ملاقات او را طرد خواهد كرد.هركس در رمضان نماز مستحب به جاى آورد،خداوند برات آزادى از دوزخ را براى او مهيا مى سازد.هركس در رمضان به تكليف واجب خويش رفتار كند،پاداش كسى را خواهد داشت كه هفتاد عمل واجب در ديگر ماه هاى سال داشته است.هركس در رمضان بر من درود بسيار فرستد،خداوند در روزى كه ميزان اعمال،سبك است،ميزان عمل او را سنگين سازد.هركس يك آيه قرآن را در رمضان تلاوت كند،همانند كسى است كه يك ختم قرآن در ماههاى ديگر دارد.
اى مردم!در رمضان درهاى بهشت باز مى شود.از خداوند كه آن درها را بر شما نبندد.در رمضان درهاى دوزخ بسته مى شود.از او تمنا كنيد كه آن درها را بر شما نگشايد.شيطان ها در ماه رمضان در غل و زنجير هستند.از او بخواهيد كه از اين پس آنان را بر شما چيره نسازد.
امير المومنين عليه السّلام فرمود:آنگاه من برخاستم و گفتم:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله،چه كارى در ماه رمضان نيكوتر است ؟فرمود:اى ابو الحسن!ورع از چيزى كه خداوند عز و جل آن را حرام كرده است،برترين عمل ماه رمضان است.آنگاه پيامبر گريست.گفتم:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله چرا گريه مى كنيد؟فرمود:براى چيزى كه در اين ماه بر تو روا دارند.گويى تو را مى بينم كه نماز براى پروردگارت بر به جا مى آورى و شقى ترين مردمان كه همان پى كننده شتر ثمود است،برانگيخته شده و بر فرق تو ضربت مى زند و محاسن تو به خون خضاب مى شود.گفتم:اى پيامبر خدا!آيا اين واقعه درحالى است كه دين و ايمان من در سلامت است ؟فرمود:آرى. آنگاه فرمود:اى على هركس تو را به شهادت رساند،مرا شهيد ساخته و هركس تو را به خشم درآورد،مرا به خشم درآورده و هركه به تو ناسزا گويد،به من ناسزا گفته است.زيرا تو جان من هستى و روح تو از روح من است و سرشت تو از سرشت من.بى گمان خداوند،مرا با تو آفريده و برگزيده است و آنگاه مرا براى پيامبرى خواسته و تو را براى رهبرى.هركس رهبرى تو را انكار كند،در حقيقت پيامبرى مرا انكار كرده است.اى على!تو وصى من هستى و پدر فرزندان من و همسر دختر من و نيز جانشين من در ميان امتم چه در زمان حيات و پس از وفات من.فرمان تو،فرمان من است و نهى تو،نهى من است.به آنكه مرا براى پيامبرى فرستاده است،سوگند مى خورم كه تو حجت و امين و خليفه او در ميان مردمان هستى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 167
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 93
ص : 94
ص : 95
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْبَغْدَادِيُّ اَلْحَافِظُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ ثَوَابٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ عَنْ كَادِحٍ يَعْنِي أبي [أَبَا] جَعْفَرٍ اَلْبَجَلِيَّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ لَهِيعَةَ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ يَعْنِي اِبْنَ زِيَادٍ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ يَسَارٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ: لَمَّا قَدِمَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِفَتْحِ خَيْبَرَ قَالَ لَهُ رَسُولُ اَللَّهِ لَوْ لاَ أَنْ تَقُولَ فِيكَ طَوَائِفُ مِنْ أُمَّتِي مَا قَالَتِ اَلنَّصَارَى لِلْمَسِيحِ عِيسَى بْنِ مَرْيَمَ لَقُلْتُ فِيكَ اَلْيَوْمَ قَوْلاً لاَ تَمُرُّ بِمَلَإٍ إِلاَّ أَخَذُوا اَلتُّرَابَ مِنْ تَحْتِ رِجْلَيْكَ وَ مِنْ فَضْلِ طَهُورِكَ يَسْتَشْفُوا بِهِ وَ لَكِنْ حَسْبُكَ أَنْ تَكُونَ مِنِّي وَ أَنَا مِنْكَ تَرِثُنِي وَ أَرِثُكَ وَ أَنَّكَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلاَّ أَنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي وَ أَنَّكَ تُبْرِئُ ذِمَّتِي وَ تُقَاتِلُ عَلَى سُنَّتِي وَ أَنَّكَ غَداً عَلَى اَلْحَوْضِ خَلِيفَتِي وَ أَنَّكَ أَوَّلُ مَنْ يَرِدُ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ وَ أَنَّكَ أَوَّلُ مَنْ يُكْسَى مَعِي وَ أَنَّكَ أَوَّلُ دَاخِلِ اَلْجَنَّةِ مِنْ أُمَّتِي وَ أَنَّ شِيعَتَكَ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ مُبْيَضَّةً وُجُوهُهُمْ حَوْلِي أَشْفَعُ لَهُمْ وَ يَكُونُوا غَداً فِي اَلْجَنَّةِ جِيرَانِي وَ أَنَّ حَرْبَكَ حَرْبِي وَ سِلْمَكَ سِلْمِي وَ أَنَّ سِرَّكَ سِرِّيَ وَ عَلاَنِيَتَكَ عَلاَنِيَتِي وَ أَنَّ سَرِيرَةَ صَدْرِكَ كَسَرِيرَتِي وَ أَنَّ وُلْدَكَ وُلْدِي وَ أَنَّكَ تُنْجِزُ عِدَاتِي وَ أَنَّ اَلْحَقَّ مَعَكَ وَ أَنَّ اَلْحَقَّ عَلَى لِسَانِكَ وَ قَلْبِكَ وَ بَيْنَ عَيْنَيْكَ اَلْإِيمَانُ مُخَالِطٌ لَحْمَكَ وَ دَمَكَ كَمَا خَالَطَ لَحْمِي وَ دَمِي وَ أَنَّهُ لَنْ يَرِدَ عَلَيَّ اَلْحَوْضَ مُبْغِضٌ لَكَ وَ لَنْ يَغِيبَ عَنْهُ مُحِبٌّ لَكَ حَتَّى يَرِدَ اَلْحَوْضَ مَعَكَ قَالَ فَخَرَّ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَاجِداً ثُمَّ قَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي أَنْعَمَ عَلَيَّ بِالْإِسْلاَمِ وَ عَلَّمَنِي اَلْقُرْآنَ وَ حَبَّبَنِي إِلَى خَيْرِ اَلْبَرِيَّةِ خَاتَمِ اَلنَّبِيِّينَ وَ سَيِّدِ اَلْمُرْسَلِينَ إِحْسَاناً مِنْهُ وَ فَضْلاً مِنْهُ عَلَيَّ قَالَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَوْ لاَ أَنْتَ لَمْ يُعْرَفِ اَلْمُؤْمِنُونَ بَعْدِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 96 )
روز جمعه سلخ ماه رمضان 3671 - جابر بن عبد اللّٰه گويد چون على «عليه السّلام» مژده فتح خيبر براى رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» آورد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» باو فرمود اگر جماعاتى از امتم در باره تو نميگفتند آنچه نصارى در باره عيسى بن مريم گفتند امروز در باره تو چيزى مى گفتم كه بهر جمعى گذرى خاك زير پايت و فضل آب وضويت گيرند براى شفا و همين بس كه تو از منى و من از تو ارث مرا برى وارث تو را برم و تو نسبت بمن چون هرون باشى نسبت بموسى جز اينكه پس از من پيغمبرى نباشد تو ذمه مرا برى كنى و بروش من بجنگى و فردا بر سر حوض خليفه من باشى و تو اول كسى باشى كه سر حوض بر من وارد شوى و تو اول كسى كه با من جامه در بركنى و اول كسى از امت منى كه در بهشت در آئى و شيعيانت بر سر منبرهاى نور با روى سفيد گرد منند و از آنها شفاعت كنم و فردا در بهشت همسايه هاى منند و به راستى نبرد با تو نبرد با منست و سازش با تو سازش با من سر تو سر منست و آشكار تو آشكار من و راز سينه تو چون راز من، فرزندانت فرزندان منند تو وعده هاى مرا عمل كنى و حق با تو است و حق بر زبان تو است و بر دلت و ميان دو ديده ات ايمان با گوشت و خونت آميخته چنانچه با گوشت و خونم آميخته و دشمن تو سر حوض بر من وارد نشود و دوست تو پنهان نگردد تا بهمراه تو سر حوض آيد گويد على «عليه السّلام» برو در افتاد و سجده كرد و گفت حمد خدا را كه بمن نعمت مسلمانى داد و بمن قرآن آموخت و مرا محبوب خير البريه نمود كه خاتم پيغمبران و رسولانست از احسان و تفضل خودش بر من گويد پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود اگر تو نبودى مؤمنان پس از من شناخته نميشدند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 96
الأمالی (للصدوق)
1.جابر بن عبد اللّه انصارى مى گويد:آنگاه كه على عليه السّلام بشارت فتح خيبر را نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آورد،آن حضرت فرمود:اگر برخى از امتم همان چيزى را كه برخى پيروان مسيح عليه السّلام درباره او گفتند نمى گفتند،اكنون چيزى درباره تو مى گفتم كه به هنگام گذر از هرگروهى از خاك پايت و آب وضويت براى شفاى خود برگيرند.اما به همين اكتفا مى كنم كه تو از من هستى و من از تو.من و تو از هم ارث مى بريم و تو نسبت به من مانند هارون نسبت به موسى عليه السّلام هستى.جز آنكه پس از من پيامبرى برانگيخته نخواهد شد.تو آنچه در ذمّه من است،خواهى پرداخت و به شيوه من جهاد خواهى كرد.و تو در روز قيامت لب حوض كوثر جانشين من خواهى بود و تو نخستين كسى هستى كه در آنجا بر من وارد مى شود و با من جامه خواهى پوشيد و به بهشت وارد مى شوى و پيروان تو بر منبرهاى نورانى با چهره هاى درخشان گرد من خواهند بود.آنان در بهشت همسايه هاى من مى باشند.بى گمان،جنگ با تو،جنگ با من است و صلح با تو، صلح با من است.راز تو،راز من است و آشكارى راز تو،آشكارى راز من است. اسرار سينه تو،اسرار سينه من است.فرزندان تو،فرزندان من خواهند بود.به وعده هايم عمل مى كنى و حق با تو بوده و بر زبان و دل و ميان ديدگانت خواهد بود.ايمان با گوشت و خون تو درهم آميخته است.همان گونه كه با گوشت و خونم آميخته است.دشمن تو در حوض كوثر بر من وارد نخواهد شد و دوست تو همراه تو بر من وارد خواهد شد.
آنگاه على عليه السّلام به خاك افتاد و سجده نمود و گفت خدا را سپاس مى گزارم كه به من نعمت اسلام را عطا فرمود و قرآن را تعليم داد و مرا محبوب بهترين آفريدگانش ساخت كه خاتم پيامبران است و از احسان و لطف خويش درباره من سخن مى راند.سپس پيامبر فرمود:اى على!اگر تو نبودى،پس از وفات من اهل ايمان بازشناخته نمى شدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 169
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 96
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ اَلْفَضْلِ اَلْمُقْرِي قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْفُرَاتِ اَلْأَصْبَهَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَنْدَلُ بْنُ وَالِقٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ حَمَّادٍ عَنْ سَعِيدٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّهُ مَرَّ بِمَجْلِسٍ مِنْ مَجَالِسِ قُرَيْشٍ وَ هُمْ يَسُبُّونَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لِقَائِدِهِ مَا يَقُولُ هَؤُلاَءِ قَالَ يَسُبُّونَ عَلِيّاً قَالَ قَرِّبْنِي إِلَيْهِمْ فَلَمَّا أَنْ وَقَفَ عَلَيْهِمْ قَالَ أَيُّكُمُ اَلسَّابُّ اَللَّهَ قَالُوا سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ مَنْ يَسُبَّ اَللَّهَ فَقَدْ أَشْرَكَ بِاللَّهِ قَالَ فَأَيُّكُمُ اَلسَّابُّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالُوا وَ مَنْ يَسُبَّ رَسُولَ اَللَّهِ فَقَدْ كَفَرَ قَالَ فَأَيُّكُمُ اَلسَّابُّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُ اَللَّهِ وَ سَلاَمُهُ عَلَيْهِ قَالُوا قَدْ كَانَ ذَلِكَ قَالَ فَأَشْهَدُ بِاللَّهِ وَ أَشْهَدُ لِلَّهِ لَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ سَبَّ عَلِيّاً فَقَدْ سَبَّنِي وَ مَنْ سَبَّنِي فَقَدْ سَبَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ مَضَى فَقَالَ لِقَائِدِهِ فَهَلْ قَالُوا شَيْئاً حِينَ قُلْتُ لَهُمْ مَا قُلْتُ قَالَ مَا قَالُوا شَيْئاً قَالَ كَيْفَ رَأَيْتَ وُجُوهَهُمْ قَالَ نَظَرُوا إِلَيْكَ بِأَعْيُنٍ مُحْمَرَّةٍ نَظَرَ اَلتُّيُوسِ إِلَى شِفَارِ اَلْجَازِرِ قَالَ زِدْنِي فِدَاكَ أَبُوكَ قَالَ خُزْرُ اَلْحَوَاجِبِ نَاكِسُو رِقَابِهِمْ [أَذْقَانِهِمْ] نَظَرَ اَلذَّلِيلِ إِلَى اَلْعَزِيزِ اَلْقَاهِرِ - قَالَ زِدْنِي فِدَاكَ أَبُوكَ قَالَ مَا عِنْدِي غَيْرُ هَذَا قَالَ لَكِنَّ عِنْدِي أَحْيَاؤُهُمْ خِزْيٌ عَلَى أَمْوَاتِهِمْ وَ اَلْمَيِّتُونَ فَضِيحَةٌ لِلْغَابِرِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 97 )
2 - ابن عباس بيكى از مجالس قريش ميگذشت كه بعلى «عليه السّلام» دشنام ميدادند بقائد خود گفت آنان چه ميگويند، گفت بعلى دشنام ميدهند گفت مرا نزد آنها ببر چون بر سر آنها ايستاد گفت كدام شما بخدا دشنام دهد؟ گفتند سبحان اللّٰه هر كه بخدا دشنام دهد شرك بخدا آورده، گفت كدام شما برسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» دشنام دهد؟ گفتند هر كه برسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» دشنام دهد كافر است گفت كدام شما بعلى بن ابى طالب دشنام دهد گفتند بسا باشد گفت خدا را گواه گيرم و براى او اداى شهادت كنم كه محققا از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» شنيدم ميفرمود هر كه على را دشنام دهد مرا دشنام داده و هر كه مرا دشنام دهد خدا را دشنام داده و بقائد خود گفت وقتى بآنها چنين گفتم چيزى گفتند؟ گفت چيزى نگفتند گفت چهره آنها را چگونه ديدى ؟ گفت با چشمانى سرخ بتو نگاه كردند چون نظر نره بزها بكارد قصاب گفت ديگر بگو، گفت ابرو درهم و گردن بزير چون نگاه خوار بعزيز قاهر گفت پدرم قربانت باز هم بگو گفت جز اين چيزى ندارم گفت ولى من خود ميگويم كه زنده هاى آنان ننگ مرده هاشان باشند و مرده هاشان رسوائى بازماندگانشان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 97
الأمالی (للصدوق)
2.ابن عباس از كنار گروهى از قوم قريش عبور مى كرد كه آنان به على عليه السّلام جسارت مى كردند.از غلامش پرسيد:آنان چه مى گويند؟گفت:به على عليه السّلام دشنام مى دهند.ابن عباس گفت:مرا نزد آنان ببر.آنگاه كه برابر آنان ايستاد،گفت:كدام يك از شما مى تواند به خدا دشنام دهد؟گفتند:سبحان اللّه.هركس چنين كند،مشرك شده است.ابن عباس گفت:كدام يك از شما مى تواند به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله دشنام دهد؟گفتند:هركس چنين كند، كافر شده است.سپس گفت:كدام يك از شما مى تواند به على عليه السّلام دشنام دهد؟گفتند بسيارند كسانى كه چنين كنند.ابن عباس گفت:خداوند را شاهد مى گيرم و شهادت مى دهم كه از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله چنين شنيدم:هركس به على عليه السّلام دشنام دهد،مرا دشنام داده است و هركس مرا دشنام دهد،خدا را دشنام داده است.
آنگاه به غلامش گفت آيا پس از اين گفتار چيزى گفتند؟گفت:نه.ابن عباس پرسيد: سيماى آنان را چگونه ديدى ؟گفت:با ديدگان سرخ مثل خون به تو نگاه مى كردند.گويى بزهاى نر به كارد قصاب مى نگرند.ابن عباس گفت:باز هم بگو.گفت:ابرو درهم كشيدند و سر پايين انداختند.گويى خوارشدگان به شخص قدرتمندى مى نگرند.ابن عباس گفت: پدرت فدايت باز هم بگو.پاسخ داد جز اين نديدم.ابن عباس گفت:حال من مى گويم: زنده هاى اين گروه مايه ننگ مردگانشان اند و مردگان آنان سبب رسوايى بازماندگان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 171
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 97
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ مُثَنًّى اَلْحَنَّاطِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: مَنْ صَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ بِمِائَتَيْ مَرَّةٍ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » فِي كُلِّ رَكْعَةٍ خَمْسِينَ مَرَّةً لَمْ يَنْفَتِلْ وَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ذَنْبٌ إِلاَّ غُفِرَ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 98 )
3 - ابو بصير گويد از امام ششم شنيدم ميفرمود هر كه چهار ركعت نماز بخواند با دويست«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ
»، در هر ركعتى پنجاه«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ
» تمام نكند جز آنكه هر گناهى دارد آمرزيده شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 98
الأمالی (للصدوق)
3.ابو بصير مى گويد:از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه فرمود:هركس چهار ركعت نماز همراه با دويست بار سوره توحيد بخواند،در هرركعت پنجاه
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ
را به پايان نمى رساند،باشد مگر اينكه تمام گناهان او آمرزيده گردد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 171
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 98
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ زَيْدٍ اَلشَّحَّامِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَا مِنْ عَبْدٍ يَقُولُ كُلَّ يَوْمٍ سَبْعَ مَرَّاتٍ أَسْأَلُ اَللَّهَ اَلْجَنَّةَ وَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ إِلاَّ قَالَتِ اَلنَّارُ يَا رَبِّ أَعِذْهُ مِنِّي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 98 )
4 - امام صادق فرمود بنده اى نيست كه هر روز هفت بار بگويد أسأل اللّه الجنة و اعوذ باللّٰه من النار. جز آنكه نار گويد خدايا او را از من پناه بده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 98
الأمالی (للصدوق)
4.امام جعفر صادق عليه السّلام چنين فرمودند:هركس روزانه هفت بار بگويد در أسأل اللّه الحيه و أعوذ بالله من النار«از خدا بهشت را مى طلبم و به خداوند از شر آتش دوزخ پناه مى برم»مگر آنكه آتش دوزخ چنين مى گويد:پروردگارا!او را از آسيبم نگاه دار.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 171
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اِصْبِرْ عَلَى أَعْدَاءِ اَلنِّعَمِ فَإِنَّكَ لَنْ تُكَافِيَ مَنْ عَصَى اَللَّهَ فِيكَ بِأَفْضَلَ مِنْ أَنْ تُطِيعَ اَللَّهَ فِيهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 98 )
5 - امام صادق فرمود بر دشمنان نعمت (حسودان) صبر كن زيرا بهترين پاسخ كسى كه براى تو خدا را معصيت كند اينست كه تو براى او اطاعت خدا كنى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 98
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:در برابر دشمنان نعمت شكيبا باش،زيرا كه نيكوترين پاسخ به بدخواهى كه به خاطر تو،خدا را نافرمانى كند،اين است كه تو از خداوند فرمان برى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 171
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَعْفَرٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي اَلْمِقْدَامِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ قَرَأَ آيَةَ اَلْكُرْسِيِّ مَرَّةً صَرَفَ اَللَّهُ عَنْهُ أَلْفَ مَكْرُوهٍ مِنْ مَكْرُوهِ اَلدُّنْيَا وَ أَلْفَ مَكْرُوهٍ مِنْ مَكْرُوهِ اَلْآخِرَةِ أَيْسَرُ مَكْرُوهِ اَلدُّنْيَا اَلْفَقْرُ وَ أَيْسَرُ مَكْرُوهِ اَلْآخِرَةِ عَذَابُ اَلْقَبْرِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 98 )
6 - امام پنجم فرمود هر كه يك بار آية الكرسى بخواند خدا هزار بد دنيا و هزار بد آخرت از او بگرداند كه آسانترين بد دنيا فقر باشد و آسانتر بد آخرت عذاب قبر.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 98
الأمالی (للصدوق)
6.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس يك مرتبه آية الكسى را تلاوت كند خداوند هزار شر از دنيا و هزار شر از آخرت را از زندگى او دور مى كند كه آسانترين آن در دنيا،تنگ دستى است و در آخرت عذاب و فشار قبر.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 173
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ اَلْمُؤَدِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ مُدْرِكِ بْنِ اَلْهَزْهَازِ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : يَا مُدْرِكُ رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً اِجْتَرَّ مَوَدَّةَ اَلنَّاسِ إِلَيْنَا فَحَدَّثَهُمْ بِمَا يَعْرِفُونَ وَ تَرَكَ مَا يُنْكِرُونَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 99 )
7 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود اى مدرك خدا رحمت كند بنده اى را كه دوستى مردم را براى ما جلب كند آنچه ميفهمند براى آنها حديث كند و آنچه منكرند وانهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 99
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:اى«مدرك بن الفرهاز»خداوند كسى را خواهد آمرزيد كه؛را روايت كلام ما مردمان را شيفته ما كند تا به معروف پردازند و منكر را رها سازند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 173
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 99
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ دَاوُدَ خَرَجَ ذَاتَ يَوْمٍ يَقْرَأُ اَلزَّبُورَ وَ كَانَ إِذَا قَرَأَ اَلزَّبُورَ لاَ يَبْقَى جَبَلٌ وَ لاَ حَجَرٌ وَ لاَ طَائِرٌ وَ لاَ سَبُعٌ إِلاَّ جَاوَبَهُ فَمَا زَالَ يَمُرُّ حَتَّى اِنْتَهَى إِلَى جَبَلٍ فَإِذَا عَلَى ذَلِكَ اَلْجَبَلِ نَبِيٌّ عَابِدٌ يُقَالُ لَهُ حِزْقِيلُ فَلَمَّا سَمِعَ دَوِيَّ اَلْجِبَالِ وَ أَصْوَاتَ اَلسِّبَاعِ وَ اَلطَّيْرِ عَلِمَ أَنَّهُ دَاوُدُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ دَاوُدُ يَا حِزْقِيلُ أَ تَأْذَنُ لِي فَأَصْعَدَ إِلَيْكَ قَالَ لاَ فَبَكَى دَاوُدُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَأَوْحَى اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ إِلَيْهِ يَا حِزْقِيلُ لاَ تُعَيِّرْ دَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ سَلْنِي اَلْعَافِيَةَ فَقَامَ حِزْقِيلُ فَأَخَذَ بِيَدِ دَاوُدَ فَرَفَعَهُ إِلَيْهِ فَقَالَ دَاوُدُ يَا حِزْقِيلُ هَلْ هَمَمْتَ بِخَطِيئَةٍ قَطُّ قَالَ لاَ فَقَالَ فَهَلْ دَخَلَكَ اَلْعُجْبُ مِمَّا أَنْتَ فِيهِ مِنْ عِبَادَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ لاَ قَالَ فَهَلْ رَكَنْتَ إِلَى اَلدُّنْيَا فَأَحْبَبْتَ أَنْ تَأْخُذَ مِنْ شَهْوَتِهَا وَ لَذَّتِهَا قَالَ بَلَى رُبَّمَا عَرَضَ بِقَلْبِي قَالَ فَمَا ذَا تَصْنَعُ إِذَا كَانَ ذَلِكَ قَالَ أَدْخُلُ هَذَا اَلشِّعْبَ فَأَعْتَبِرُ بِمَا فِيهِ قَالَ فَدَخَلَ دَاوُدُ اَلنَّبِيُّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلشِّعْبَ فَإِذَا سَرِيرٌ مِنْ حَدِيدٍ عَلَيْهِ جُمْجُمَةٌ بَالِيَةٌ وَ عِظَامٌ فَانِيَةٌ وَ إِذَا لَوْحٌ مِنْ حَدِيدٍ فِيهِ كِتَابَةٌ فَقَرَأَهَا دَاوُدُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِذَا هِيَ أَنَا أَرْوَى بْنُ سَلَمٍ مَلَكْتُ أَلْفَ سَنَةٍ وَ بَنَيْتُ أَلْفَ مَدِينَةٍ وَ اِفْتَضَضْتُ أَلْفَ بِكْرٍ فَإِذَا كَانَ آخِرَ عُمُرِي أَنْ صَارَ اَلتُّرَابُ فِرَاشِي وَ اَلْحِجَارَةُ وِسَادَتِي وَ اَلدِّيدَانُ وَ اَلْحَيَّاتُ جِيرَانِي فَمَنْ رَآنِي فَلاَ يَغْتَرَّ بِالدُّنْيَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 99 )
8 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود داود «عليه السّلام» يك روز بيرون رفت و زبور ميخواند هر وقت داد ذبور ميخواند كوه و سنگ و پرنده و درنده اى نبود كه با او هم آواز نشود، ادامه داد تا بكوهى رسيد و اتفاقا بالاى آن كوه پيغمبرى بنام حزقيل مكان داشت چون سنگ كوهها و آواز درندگان و پرندگان شنيد دانست كه داود است داود گفت اى حزقيل اجازه ميدهى بالاى كوه نزد تو آيم ؟ گفت نه داود گريست خداى عز و جل بحزقيل وحى كرد اى حزقيل داود را سرزنش مكن و از من عافيت بخواه حزقيل برخاست و دست داود را گرفت و او را بالا رد داود گفت اى حزقيل هرگز قصد خطا كردى ؟ گفت نه گفت دچار عجب و خود بينى شدى از عبادت خداى عز و جل ؟ گفت نه گفت دل بدنيا دادى و از شهوت و لذتش خواستى ؟ گفت آرى بسا اين بدلم گذشته گفت وقتى اين خيال تو را گرفته چه كردى ؟ گفت وقتى چنين شده ميان اين دره رفتم و عبرت گرفتم گفت داود پيغمبر بدان دره رفت در آنجا تختى از آهن بود و بر زير آن كاسه سر پوسيده و استخوانهاى از ميان رفته و لوحى از آهن كه توشته اى داشت داود آن را خواند اين بود، من اروى پسر سلم هستم هزار سال سلطنت كردم، هزار شهر ساختم، هزار دختر گرفتم آخر عمرم بسترم از خاك شد و بالينم از سنگ و همنشين هايم كرمها و مارها هر كه مرا ببيند فريب دنيا نخورد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 99
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:داود پيامبر عليه السّلام روزى درحالى كه زبور مى خواند،بيرون رفت.او هرگاه كتاب زبور مى خواند،كوه و سنگ و پرنده و درنده اى نبود كه با او هم نوا نشوند.آنروز داود به كوهى نزديك شد كه پيامبرى به نام«حزقيل»در آن جت خانه داشت.او كه صداى سنگها و حيوانات را شنيد،دانست كه داود آمده است.داود كه او را ديد،گفت:اى اجازه رخصت مى دهى كه نزد تو آيم ؟گفت نه.داود گريه كرد و آنگاه خداوند به حزقيل چنين وحى فرمود:اى حزقيل!داود را سرزنش مكن و براى او از من عافيت طلب كن.حزقيل برخاست و دست داود را گرفت و او را بالاى كوه برد.داود گفت:اى حزقيل!آيا تاكنون انديشه خطا كرده اى ؟حزقيل پاسخ داد:نه.داود پرسيد:آيا دچار خودپسندى و خودبينى در عبادت پروردگارت شدى ؟گفت:نه.داود پرسيد:آيا به دنيا دل سپردى و شهوت و لذت دنيا طلب كرده اى ؟گفت:آرى.بسيار شده كه اين چيزها به دلم افتاده است.داود پرسيد:آنگاه چه كردى ؟گفت:به ميان اين دره آمدم و عبرت گرفتم.سپس داود به آن دره رفت و در آنجا تختى از آهن ديد كه روى آن كاسه سر پوسيده و استخوان هاى از هم گسيخته و لوحى آهنين به چشم مى خورد كه بر آن چنين نوشته شده بود:من«اروى»از پسر سلم هستم و هزار سال پادشاهى داشتم و هزار شهر ساختم و هزار دختر گرفتم،درحالى كه اكنون در واپسين عمرم بسترى از خاك و بالينى از سنگ دارم،و همنشين هاى من كرم ها و مارها شده اند.هركس كه مرا بنگرد،بايستى فريب دنيا را نخورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 173
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيُّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ وَ غَيْرِهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ خَتَمَ صِيَامَهُ بِقَوْلٍ صَالِحٍ أَوْ عَمَلٍ صَالِحٍ تَقَبَّلَ اَللَّهُ مِنْهُ صِيَامَهُ فَقِيلَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ مَا اَلْقَوْلُ اَلصَّالِحُ قَالَ شَهَادَةُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَلْعَمَلُ اَلصَّالِحُ إِخْرَاجُ اَلْفِطْرَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 100 )
9 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود هر كه روزه اش را با قول صالح يا عمل صالح ختم كند خدا روزه او را قبول كند عرض شد يا ابن رسول اللّٰه «صلّى اللّه عليه و آله» قول صالح چيست ؟ فرمود شهادت بيگانگى خدا و عمل صالح اخراج فطره.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 100
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس كه روزه خود را با سخنى صالح و يا عملى صالح، پايان دهد،خداوند روزۀ او را قبول مى كند.گفته شد:اى پسر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله سخن صالح چيست ؟
فرمود:سخن صالح،گواهى دادن به اين است كه خدايى جز اللّه نيست و عمل صالح جداكردن فطريه است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 175
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 100
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: خَطَبَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِلنَّاسِ يَوْمَ اَلْفِطْرِ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ يَوْمَكُمْ هَذَا يَوْمٌ يُثَابُ فِيهِ اَلْمُحْسِنُونَ وَ يَخْسَرُ فِيهِ اَلْمُسِيئُونَ وَ هُوَ أَشْبَهُ يَوْمٍ بِيَوْمِ قِيَامَتِكُمْ فَاذْكُرُوا بِخُرُوجِكُمْ مِنْ مَنَازِلِكُمْ إِلَى مُصَلاَّكُمْ خُرُوجَكُمْ مِنَ اَلْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّكُمْ وَ اُذْكُرُوا بِوُقُوفِكُمْ فِي مُصَلاَّكُمْ وُقُوفَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ رَبِّكُمْ وَ اُذْكُرُوا بِرُجُوعِكُمْ إِلَى مَنَازِلِكُمْ رُجُوعَكُمْ إِلَى مَنَازِلِكُمْ فِي اَلْجَنَّةِ أَوِ اَلنَّارِ وَ اِعْلَمُوا عِبَادَ اَللَّهِ أَنَّ أَدْنَى مَا لِلصَّائِمِينَ وَ اَلصَّائِمَاتِ أَنْ يُنَادِيَهُمْ مَلَكٌ فِي آخِرِ يَوْمٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ أَبْشِرُوا عِبَادَ اَللَّهِ فَقَدْ غُفِرَ لَكُمْ مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِكُمْ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَكُونُونَ فِيمَا تَسْتَأْنِفُونَ وَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ إِذَا كَانَ لَيْلَةُ اَلْفِطْرِ فَصَلِّ اَلْمَغْرِبَ ثَلاَثاً ثُمَّ اُسْجُدْ وَ قُلْ فِي سُجُودِكَ يَا ذَا اَلطَّوْلِ يَا ذَا اَلْحَوْلِ يَا مُصْطَفِيَ مُحَمَّدٍ وَ نَاصِرَهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِغْفِرْ لِي كُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ وَ نَسِيتُهُ وَ هُوَ عِنْدَكَ « فِي كِتٰابٍ مُبِينٍ » ثُمَّ تَقُولُ مِائَةَ مَرَّةٍ أَتُوبُ إِلَى اَللَّهِ وَ كَبِّرْ بَعْدَ اَلْمَغْرِبِ وَ اَلْعِشَاءِ اَلْآخِرَةِ وَ صَلاَةِ اَلْغَدَاءِ وَ صَلاَةِ اَلْعِيدِ كَمَا تُكَبِّرُ أَيَّامَ اَلتَّشْرِيقِ تَقُولُ اَللَّهُ أَكْبَرُ اَللَّهُ أَكْبَرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ اَللَّهُ أَكْبَرُ وَ لِلَّهِ اَلْحَمْدُ اَللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى مَا هَدَانَا وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا أَبْلاَنَا وَ لاَ تَقُلْ فِيهِ وَ رَزَقَنَا « مِنْ بَهِيمَةِ اَلْأَنْعٰامِ » فَإِنَّ ذَلِكَ إِنَّمَا هُوَ فِي أَيَّامِ اَلتَّشْرِيقِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 100 )
10 - امير المؤمنين روز عيد فطر براى مردم خطبه خواند و فرمود اى مردم در اين روز شما بمحسنان ثواب و دهند بدكاران زيانمندند اين شبيه ترين روزيست بروز قيامت ببيرون آمدن شما از منزل بنمازگاه ياد كنيد بيرون آمدن خود را از گورهايتان بمحضر پروردگارتان و ياد كنيد به وقوف خود در نمازگاه وقوف خود را در برابر پروردگار خود و ياد كنيد به برگشت خود بمنزلهايتان برگشت خود را بمنزلهاى بهشت يا دوزخ خود و بدانيد اى بندگان خدا كه كمترين مزد مرد و زن روزه دار آنست كه جار كشد آنها را فرشته اى در روز آخر ماه رمضان مژده گيريد بندگان خدا كه آمرزيده شد براى شما آنچه گذشته از گناهان شما و بپائيد در آينده چطور خواهيد بود، و امام صادق جعفر بن محمد «صلوات اللّه عليه» بيكى از اصحابش فرمود چون شب عيد فطر شود مغرب را بخوان و سجده كن و در آن بگو يا ذا الطول يا مصطفى محمد و ناصره صل على محمد و آل محمد و اغفر لي كل ذنب اذنبته و نسيته و هو عندك في كتاب مبين. سپس صد بار بگو و اتوب الى اللّٰه. و پس از مغرب و عشاء و نماز صبح و نماز عيد همان تكبيرات ايام تشريق را بخوان بگو اللّٰه اكبر لا اله الا اللّٰه و اللّٰه اكبر اللّٰه اكبر و للّٰه الحمد اللّٰه اكبر على ما هدانا و الحمد للّٰه على ما ابلانا و مگو در آن و رزقهم من بهيمة الانعام. كه اين عبارت مخصوص ايام تشريق است.(11-13 ذى حجه)
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 100
الأمالی (للصدوق)
10.امير المؤمنين عليه السّلام روز عيد فطر براى مردم چنين فرمود:اى مردم!امروز نيكوكاران بهره مندند و بدكاران زيان كارند.امروز شبيه ترين روز به روز قيامت است. آنگاه كه از خانه به سمت نماز مى رويد،به ياد آوريد مكانى را كه از گورهاى خود براى ملاقات با پروردگار بيرون مى آييد.و نيز به ياد آوريد مكانى را كه در پيشگاه خدا ايستاده ايد.آنگاه كه در نماز عيد فطر ايستاده ايد.و نيز به ياد آوريد بازگشت به منزل هاى خود در بهشت يا دوزخ را آنگاه كه به سمت خانه هاى خويش بازمى گرديد. اى مردم!آگاه باشيد كه كمترين پاداش مردان و زنان روزه دار اين است كه فرشته اى در آخرين روز رمضان فرياد مى زند كه اى بندگان حق شما را مژده باد كه خداوند گناهان پيشينتان را آمرزيد و اكنون بنگريد كه در آينده چگونه رفتار و اعمال خواهيد داشت.
فضل هاشمى پس از نقل اين حديث علوى از امام جعفر صادق عليه السّلام مى گويد:امام صادق 7 به يكى از ياران خود چنين فرمود:آنگاه كه شب عيد فطر فرامى رسد،نماز مغرب را بخوان و در سجده بگو:«يا ذا الطول يا مصطفى محمد و ناصره صلى على و آل محمد و اغفرلى كل ذنب اذنبته و نسيته و هو عندك فى كتاب مبين»آنگاه صد مرتبه چنين بگو:«و اتوب الى اللّه»و پس از نماز صبح و نماز عيد فطر را خواندى همان تكبيرهاى ايام تشريق را بر زبان بياور و بگو:«اللّه اكبر لا اله الا اللّه و اللّه اكبر.اللّه اكبر و لله الحمد للّه اكبر على ما هدانا و الحمد للّه على ما ابلانا»ولى در آن«و رزقنا من بهيمة الانعام»را نگو كه اين عبارت ويژه ايام تشريق مى باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 175
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَيْبَةَ عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْحَضْرَمِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ : عِبَادِي كُلُّكُمْ ضَالٌّ إِلاَّ مَنْ هَدَيْتُهُ وَ كُلُّكُمْ فَقِيرٌ إِلاَّ مَنْ أَغْنَيْتُهُ وَ كُلُّكُمْ مُذْنِبٌ إِلاَّ مَنْ عَصَمْتُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 101 )
غرۀ ماه شوال سال 3671 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود كه خدا فرمايد اى بندگانم همه گمراهيد جز آنكه منش رهنمايم و همه فقيريد جر آنكه منش توانگر سازم و همه گنهكاريد جز آنكه منش حفظ كنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 101
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خدا مى فرمايد:اى بندگان من!همه گمراه هستيد،مگر آن كسى كه من راهنماى او هستم و همه بينوا هستيد،مگر آن كسى كه من توانگرش كنم و همه گناه پيشه ايد،مگر آن كسى كه من از معصيت نگاهش دارم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 177
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 101
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَيْبَةَ عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: جَاءَ أَعْرَابِيٌّ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَادَّعَى عَلَيْهِ سَبْعِينَ دِرْهَماً ثَمَنَ نَاقَةٍ فَقَالَ لَهُ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا أَعْرَابِيُّ أَ لَمْ تَسْتَوْفِ مِنِّي ذَلِكَ فَقَالَ لاَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنِّي قَدْ أَوْفَيْتُكَ قَالَ اَلْأَعْرَابِيُّ قَدْ رَضِيتُ بِرَجُلٍ يَحْكُمُ بَيْنِي وَ بَيْنَكَ فَقَامَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَعَهُ فَتَحَاكَمَا إِلَى رَجُلٍ مِنْ قُرَيْشٍ فَقَالَ اَلرَّجُلُ لِلْأَعْرَابِيِّ مَا تَدَّعِي عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ سَبْعِينَ دِرْهَماً ثَمَنَ نَاقَةٍ بِعْتُهَا مِنْهُ فَقَالَ مَا تَقُولُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ قَدْ أَوْفَيْتُهُ فَقَالَ اَلْقُرَشِيُّ قَدْ أَقْرَرْتَ لَهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ بِحَقِّهِ فَإِمَّا أَنْ تُقِيمَ شَاهِدَيْنِ يَشْهَدَانِ بِأَنَّكَ قَدْ أَوْفَيْتَهُ وَ إِمَّا أَنْ تُوفِيَهُ اَلسَّبْعِينَ اَلَّتِي يَدَّعِيهَا عَلَيْكَ فَقَامَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُغْضَباً يَجُرُّ رِدَاءَهُ وَ قَالَ وَ اَللَّهِ لَأَقْصِدَنَّ مَنْ يَحْكُمُ بَيْنَنَا بِحُكْمِ اَللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ فَتَحَاكَمَ مَعَهُ إِلَى أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لِلْأَعْرَابِيِّ مَا تَدَّعِي عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ سَبْعِينَ دِرْهَماً ثَمَنَ نَاقَةٍ بِعْتُهَا مِنْهُ قَالَ مَا تَقُولُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ قَدْ أَوْفَيْتُهُ قَالَ يَا أَعْرَابِيُّ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ قَدْ أَوْفَيْتُكَ فَهَلْ صَدَقَ فَقَالَ لاَ مَا أَوْفَانِي فَأَخْرَجَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَيْفَهُ مِنْ غِمْدِهِ وَ ضَرَبَ عُنُقَ اَلْأَعْرَابِيِّ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِمَ قَتَلْتَ اَلْأَعْرَابِيَّ قَالَ لِأَنَّهُ كَذَّبَكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَنْ كَذَّبَكَ فَقَدْ حَلَّ دَمُهُ وَ وَجَبَ قَتْلُهُ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَلِيُّ وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِيّاً مَا أَخْطَأْتَ حُكْمَ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِيهِ فَلاَ تَعُدْ إِلَى مِثْلِهَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 101 )
2 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود يك اعرابى نزد پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» آمد و مدعى شد كه هفتاد درهم بهاى ناقه از او طلبكار است پيغمبر باو فرمود آن را از من دريافت نكردى، گفت نه فرمود من آن را بتو پرداختم اعرابى گفت راضيم كه مردى ميان من و تو قضاوت كند پيغمبر برخاست با او نزد يكى از مردان قريش بمحاكمه رفتند آن مرد باعرابى گفت چه ادعائى به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» دارى ؟ گفت هفتاد درهم بهاى يك ناقه كه باو فروختم، بپيغمبر گفت يا رسول اللّٰه چه ميگوئى ؟ فرمود باو پرداخته ام آن مرد قرشى گفت يا رسول اللّٰه شما بطلب او اقرار كرديد بايد يا دو گواه بياوريد كه باو پرداختيد و يا هفتاد درهم را باو بپردازيد. پيغمبر خشمناك برخاست و رداء خود را ميكشيد و فرمود بخدا من نزد كسى روم كه بحكم خداى تعالى ذكره ميان ما حكم كند با او نزد امير المؤمنين على بن ابى طالب بمحاكمه آمد على باعرابى گفت چه ادعائى به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» دارى ؟ گفت هفتاد درهم بهاى ناقه اى كه باو فروختم گفت يا رسول اللّٰه چه ميفرمائى ؟ فرمود باو پرداختم گفت اى اعرابى رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمايد من بتو پرداختم آيا راست ميگويد؟ گفت نه بمن نپرداخته امير المؤمنين شمشير كشيد و گردن آن اعرابى را زد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود چرا اعرابى را كشتى ؟ فرمود يا رسول اللّٰه براى آنكه تو را تكذيب كرد هر كه تو را تكذيب كند خونش حلال است و قتلش واجب است پيغمبر فرمود اى على بدان كه مرا پيغمبرى درست فرستاده است از حكم خداى تعالى خطا نرفتى ولى ديگر چنين كارى مكن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 101
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:يك مرد اعرابى خدمت رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله شرفياب شد و ادعا كرد كه هفتاد درهم قيمت يك شتر را از او طلب دارد.پيامبر به او گفت:آيا اين وجه را از من ؟اعرابى گفت:نه.پيامبر فرمود:من آن را به تو پرداخته ام.گفت:اگر مردى بين من و تو داورى كند،راضى مى شوم.پيامبر برخاست و همراه او به سراغ يكى از قوم قريش رفت. داور گفت:چه ادعايى بر پيامبر دارى ؟اعرابى گفت:هفتاد درهم قيمت شترى كه به او فروخته ام،طلب مى كنم.داور رو كرد به رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و گفت:اى پيامبر خدا!چه مى گويى ؟فرمود:من به او اين مبلغ را پرداخته ام.داور قريشى گفت:حال كه به طلب او اقرار كرديد:بايد دو گواه بياوريد كه هنگام پرداختن حاضر بود و يا هفتاد درهم را بپردازيد.پيامبر در حالى برخاست خشمگين شد و رداى خود را مى كشيد و سپس فرمود:به خدا سوگند،من نزد كسى مى روم كه به حكم او داورى خواهد كرد.سپس نزد على عليه السّلام آمدند.على از اعرابى پرسيد:چه ادعايى دارى ؟گفت:قيمت شترى كه به او فروخته ام،طلب مى كنم.آن گاه على عليه السّلام رو كرد به پيامبر و گفت:اى پيامبر خدا در پاسخ او چه مى گوييد؟فرمود:من به او پرداخته ام.على عليه السّلام رو كرد به اعرابى و گفت:اى اعرابى! رسول خدا مى فرمايد كه من بدهكار نيستم.آيا راست مى گويد؟اعرابى گفت:نه،او اين مبلغ را به من نداده است.سپس على عليه السّلام شمشير را از غلاف كشيد و گردن اعرابى را زد.
آنگاه پيامبر فرمود:چرا او را به قتل رساندى ؟فرمود:اى پيامبر خدا!او را كشتم،چون تو را تكذيب كرد.هركس تو را تكذيب كند،خون او مباح است و قتل او واجب.پيامبر فرمود:اى على سوگند به كسى كه مرا براى پيامبرى برانگيخته است،به حكم خدا داورى كردى،ولى ديگر چنين نكن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 177
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَيْبَةَ عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ صَالِحٍ عَنْ عَلْقَمَةَ قَالَ: قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قَدْ قُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَخْبِرْنِي عَمَّنْ تُقْبَلُ شَهَادَتُهُ وَ مَنْ لاَ تُقْبَلُ فَقَالَ يَا عَلْقَمَةُ كُلُّ مَنْ كَانَ عَلَى فِطْرَةِ اَلْإِسْلاَمِ جَازَتْ شَهَادَتُهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ تُقْبَلُ شَهَادَةُ مُقْتَرِفٍ لِلذُّنُوبِ فَقَالَ يَا عَلْقَمَةُ لَوْ لَمْ تُقْبَلْ شَهَادَةُ اَلْمُقْتَرِفِينَ لِلذُّنُوبِ لَمَا قُبِلَتْ إِلاَّ شَهَادَاتُ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ اَلْأَوْصِيَاءِ لِأَنَّهُمْ هُمُ اَلْمَعْصُومُونَ دُونَ سَائِرِ اَلْخَلْقِ فَمَنْ لَمْ تَرَهُ بِعَيْنِكَ يَرْتَكِبُ ذَنْباً أَوْ لَمْ يَشْهَدْ عَلَيْهِ بِذَلِكَ شَاهِدَانِ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ اَلْعَدَالَةِ وَ اَلسَّتْرِ - وَ شَهَادَتُهُ مَقْبُولَةٌ وَ إِنْ كَانَ فِي نَفْسِهِ مُذْنِباً وَ مَنِ اِغْتَابَهُ بِمَا فِيهِ فَهُوَ خَارِجٌ عَنْ وَلاَيَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ دَاخِلٌ فِي وَلاَيَةِ اَلشَّيْطَانِ وَ لَقَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ مَنِ اِغْتَابَ مُؤْمِناً بِمَا فِيهِ لَمْ يَجْمَعِ اَللَّهُ بَيْنَهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ أَبَداً وَ مَنِ اِغْتَابَ مُؤْمِناً بِمَا لَيْسَ فِيهِ اِنْقَطَعَتِ اَلْعِصْمَةُ بَيْنَهُمَا وَ كَانَ اَلْمُغْتَابُ فِي اَلنَّارِ « خٰالِداً فِيهٰا » « وَ بِئْسَ اَلْمَصِيرُ » قَالَ عَلْقَمَةُ فَقُلْتُ لِلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ إِنَّ اَلنَّاسَ يَنْسُبُونَنَا إِلَى عَظَائِمِ اَلْأُمُورِ وَ قَدْ ضَاقَتْ بِذَلِكَ صُدُورُنَا فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلْقَمَةُ إِنَّ رِضَا اَلنَّاسِ لاَ يُمْلَكُ وَ أَلْسِنَتَهُمْ لاَ تُضْبَطُ وَ كَيْفَ تَسْلَمُونَ مِمَّا لَمْ يَسْلَمْ مِنْهُ أَنْبِيَاءُ اَللَّهِ وَ رُسُلُهُ وَ حُجَجُ اَللَّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ أَ لَمْ يَنْسُبُوا يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى أَنَّهُ هَمَّ بِالزِّنَا أَ لَمْ يَنْسُبُوا أَيُّوبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى أَنَّهُ اُبْتُلِيَ بِذُنُوبِهِ أَ لَمْ يَنْسُبُوا دَاوُدَ إِلَى أَنَّهُ تَبِعَ اَلطَّيْرَ حَتَّى نَظَرَ إِلَى اِمْرَأَةِ أُورِيَاءَ فَهَوِيَهَا وَ أَنَّهُ قَدَّمَ زَوْجَهَا أَمَامَ اَلتَّابُوتِ حَتَّى قُتِلَ ثُمَّ تَزَوَّجَ بِهَا أَ لَمْ يَنْسُبُوا مُوسَى إِلَى أَنَّهُ عِنِّينٌ وَ آذَوْهُ حَتَّى بَرَّأَهُ « اَللّٰهُ مِمّٰا قٰالُوا وَ كٰانَ عِنْدَ اَللّٰهِ وَجِيهاً » أَ لَمْ يَنْسُبُوا جَمِيعَ أَنْبِيَاءِ اَللَّهِ إِلَى أَنَّهُمْ سَحَرَةٌ طَلَبَةُ اَلدُّنْيَا أَ لَمْ يَنْسُبُوا مَرْيَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ عَلَيْهَا اَلسَّلاَمُ إِلَى أَنَّهَا حَمَلَتْ بِعِيسَى مِنْ رَجُلٍ نَجَّارٍ اِسْمُهُ يُوسُفُ أَ لَمْ يَنْسُبُوا نَبِيَّنَا محمد [مُحَمَّداً] صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَى أَنَّهُ شَاعِرٌ مَجْنُونٌ أَ لَمْ يَنْسُبُوهُ إِلَى أَنَّهُ هَوِيَ اِمْرَأَةَ زَيْدِ بْنِ حَارِثَةَ فَلَمْ يَزَلْ بِهَا حَتَّى اِسْتَخْلَصَهَا لِنَفْسِهِ أَ لَمْ يَنْسُبُوهُ يَوْمَ بَدْرٍ إِلَى أَنَّهُ أَخَذَ لِنَفْسِهِ مِنَ اَلْمَغْنَمِ قَطِيفَةً حَمْرَاءَ حَتَّى أَظْهَرَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى اَلْقَطِيفَةِ وَ بَرَّأَ نَبِيَّهُ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنَ اَلْخِيَانَةِ وَ أَنْزَلَ بِذَلِكَ فِي كِتَابِهِ - « وَ مٰا كٰانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَغُلَّ وَ مَنْ يَغْلُلْ » « يَأْتِ بِمٰا غَلَّ يَوْمَ اَلْقِيٰامَةِ » أَ لَمْ يَنْسُبُوهُ إِلَى أَنَّهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوَى فِي اِبْنِ عَمِّهِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَتَّى كَذَّبَهُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ سُبْحَانَهُ « وَ مٰا يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوىٰ. `إِنْ هُوَ إِلاّٰ وَحْيٌ يُوحىٰ » أَ لَمْ يَنْسُبُوهُ إِلَى اَلْكَذِبِ فِي قَوْلِهِ إِنَّهُ رَسُولٌ مِنَ اَللَّهِ عَلَيْهِمْ حَتَّى أَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ - « وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلىٰ مٰا كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتّٰى أَتٰاهُمْ نَصْرُنٰا » وَ لَقَدْ قَالَ يَوْماً عُرِجَ بِيَ اَلْبَارِحَةَ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقِيلَ وَ اَللَّهِ مَا فَارَقَ فِرَاشَهُ طُولَ لَيْلَتِهِ وَ مَا قَالُوا فِي اَلْأَوْصِيَاءِ أَكْثَرُ مِنْ ذَلِكَ أَ لَمْ يَنْسُبُوا سَيِّدَ اَلْأَوْصِيَاءِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ إِلَى أَنَّهُ كَانَ يَطْلُبُ اَلدُّنْيَا وَ اَلْمُلْكَ وَ أَنَّهُ كَانَ يُؤْثِرُ اَلْفِتْنَةَ عَلَى اَلسُّكُونِ وَ أَنَّهُ يَسْفِكُ دِمَاءَ اَلْمُسْلِمِينَ بِغَيْرِ حِلِّهَا وَ أَنَّهُ لَوْ كَانَ فِيهِ خَيْرٌ مَا أُمِرَ خَالِدُ بْنُ اَلْوَلِيدِ بِضَرْبِ عُنُقِهِ أَ لَمْ يَنْسُبُوهُ إِلَى أَنَّهُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَرَادَ أَنْ يَتَزَوَّجَ اِبْنَةَ أَبِي جَهْلٍ عَلَى فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ شَكَاهُ عَلَى اَلْمِنْبَرِ إِلَى اَلْمُسْلِمِينَ فَقَالَ إِنَّ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُرِيدُ أَنْ يَتَزَوَّجَ اِبْنَةَ عَدُوِّ اَللَّهِ عَلَى اِبْنَةِ نَبِيِّ اَللَّهِ أَلاَ إِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّي فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِي وَ مَنْ سَرَّهَا فَقَدْ سَرَّنِي وَ مَنْ غَاظَهَا فَقَدْ غَاظَنِي ثُمَّ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلْقَمَةُ مَا أَعْجَبَ أَقَاوِيلَ اَلنَّاسِ فِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَمْ بَيْنَ مَنْ يَقُولُ إِنَّهُ رَبٌّ مَعْبُودٌ وَ بَيْنَ مَنْ يَقُولُ إِنَّهُ عَبْدٌ عَاصٍ لِلْمَعْبُودِ وَ لَقَدْ كَانَ قَوْلُ مَنْ يَنْسُبُهُ إِلَى اَلْعِصْيَانِ أَهْوَنَ عَلَيْهِ مِنْ قَوْلِ مَنْ يَنْسُبُهُ إِلَى اَلرُّبُوبِيَّةِ يَا عَلْقَمَةُ أَ لَمْ يَقُولُوا اَللَّهُ [لِلَّهِ] عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّهُ « ثٰالِثُ ثَلاٰثَةٍ » أَ لَمْ يُشَبِّهُوهُ بِخَلْقِهِ أَ لَمْ يَقُولُوا إِنَّهُ اَلدَّهْرُ أَ لَمْ يَقُولُوا إِنَّهُ اَلْفَلَكُ أَ لَمْ يَقُولُوا إِنَّهُ جِسْمٌ أَ لَمْ يَقُولُوا إِنَّهُ صُورَةٌ تَعَالَى اَللَّهُ عَنْ ذَلِكَ عُلُوّاً كَبِيراً يَا عَلْقَمَةُ إِنَّ اَلْأَلْسِنَةَ اَلَّتِي تَتَنَاوَلُ ذَاتَ اَللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ بِمَا لاَ يَلِيقُ بِذَاتِهِ كَيْفَ تُحْبَسُ عَنْ تَنَاوُلِكُمْ بِمَا تَكْرَهُونَهُ فَ « اِسْتَعِينُوا بِاللّٰهِ وَ اِصْبِرُوا إِنَّ اَلْأَرْضَ لِلّٰهِ يُورِثُهٰا مَنْ يَشٰاءُ مِنْ عِبٰادِهِ وَ اَلْعٰاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ » فَإِنَّ بَنِي إِسْرَائِيلَ قَالُوا لِمُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ « أُوذِينٰا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِيَنٰا وَ مِنْ بَعْدِ مٰا جِئْتَنٰا » فَقَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قُلْ لَهُمْ يَا مُوسَى « عَسىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَ يَسْتَخْلِفَكُمْ فِي اَلْأَرْضِ فَيَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 102 )
3 - علقمه گويد از امام ششم راجع بكسى كه گواهيش پذيرفته شود يا پذيرفته نشود پرسيدم فرمود اى علقمه هر كس بر فطرت اسلام ما شد گواهيش پذيرفته است، گفتم گواهى گنه كاران پذيرفته است فرمود اگر گواهى گنه كار پذيرفته نباشد بايد جز گواهى انبياء و اوصياء كه معصومند نپذيرند هر كه بديده خود نديدى گناه كند يا دو تن بگناه او گواهى داده باشند از اهل عدالت و آبرومنديست و گواهيش پذيرفته است و گرچه پيش خود گنهكار باشد و هر كه او را غيبت كند بگناهى كه دارد از خدا بريده و با شيطان پيوسته است پدرم از پدرانش براى من باز گفت كه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود هر كه مؤمنى را بدان چه در او است غيبت كند خدا ميان آن دو در بهشت جمع نكند هرگز و هر كه بدى بمؤمنى بندد كه در او نباشد عصمت ميان آنها بريده شود و آن غيبت كن در دوزخ مخلد گردد كه چه بد انجامى است، علقمه گفت يا ابن رسول اللّٰه مردم ما را بگناهان بزرگى نسبت دهند و ما از اين دلتنگ هستيم فرمود اى علقمه پسند مردم را نتوان بدست آورد و زبانشان را نتوان ضبط كرد شما چطور سالم مانيد از آنچه پيغمبران خدا سالم نماندند و نه رسولان او و نه حجتهاى او، يوسف را بزنا متهم نكردند، ايوب را بگرفتارى گناه خود متهم نكردند، داود را متهم نكردند كه دنبال پرنده اى رفت تا زن اوريا را ديد و عاشق او شد و شوهرش را جلو تابوت فرستاد تا كشته شد و آن زن را گرفت، موسى را متهم نكردند كه عنين است (مردى ندارد) و او را آزردند تا خدا تبرئه اش كرد از آنچه گفتند و نزد خداوند آبرومند بود همه انبياء را متهم نكردند كه جادوگرند و دنيا طلب، مريم دختر عمران را متهم نكردند كه از مرد نجارى بنام يوسف آبستن شده پيغمبر ما را متهم نكردند كه شاعر و ديوانه است متهمش نكردند كه عاشق زن زيد بن حارثه شده و كوشيد تا او را بدست آورد، در روز بدر متهمش نكردند كه يك پتوى سرخ براى خود از غنيمت برگرفت تا خدا آن قطيفه را عيان كرد و او را تبرئه نمود از خيانت و در قرآن نازل كرد (آل عمران 161) پيغمبرى نباشد كه از غنيمت بدزدد، هر كه از غنيمت بدزدد روز قيامت در بند وى باشد متهمش نكردند كه در باره پسر عمش على از روى هوى سخن ميگويد تا خداى عز و جل آنها را تكذيب كرد و فرمود (نجم) از هوى سخن نكند همانا وحى است كه به وى رسد، او را متهم نكردند كه بدروغ خود را رسول خدا ميداند تا خدا باو فرستاد (انعام 24) پيش از تو رسولانى تكذيب شدند و صبر كردند بر تكذيب خود و آزرده شدند تا يارى خدايشان آمد روزى فرمود مرا ديشب بآسمان بردند، گفته شد بخدا همه شب از بسترش جدا نشده و آنچه در باره اوصياء گفتند بيش از اينست، سيد اوصياء را متهم نكردند كه دنيا جو و سلطنت طلب است و آشوب را بر راحت برمى گزيند و خون مردم را مى ريزد و اگر مرد خوبى بود خالد بن وليد مامور نميشد گردنش را بزند، او را متهم نكردند كه ميخواست دختر ابى جهل را بر سر فاطمه «عليها السّلام» بگيرد و رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» سر منبر از او بمسلمانان شكايت كرد و فرمود على ميخواهد دختر دشمن خدا را بر سر دختر پيغمبر خدا بزنى گيرد هلا فاطمه پاره تن منست و هر كه او را آزارد مرا آزرده و هر كه او را شاد كند مرا شاد كرده و هر كه او را خشمناك سازد مرا خشمناك ساخته سپس امام صادق فرمود اى علقمه چه گفتار عجيبى مردم در باره على «عليه السّلام» دارند يكى او را معبود داند و ديگرى عاصى معبود پندارد و آنكه او را متهم بمعصيت كند بر او سهل تر است از آنكه متهم به ربوبيت نمايد اى علقمه مگر نگفتند خداى عز و جل سومى سه تاست مگر او را مانند خلقش ندانستند مگر نگفتند كه او دهر است ؟ نگفتند كه او چرخ است ؟ مگر نگفتند كه جسم است نگفتند كه صورتست، تعالى اللّٰه عن ذلك علوا كبيرا اى علقمه آن زبانها كه خدا را بنالايق ستايند چگونه از نكوهش شما بدان چه بد داريد باز ايستند از خدا يارى خواهيد و شكيبا باشيد، به راستى زمين از آن خداست و او را بارث هر كه از بندگانش خواهد بسپارد و عاقبت از آن متقيانست بنى اسرائيل هم بموسى گفتند پيش از آنكه تو بيائى در آزار بوديم و پس از آنهم كه آمدى در آزاريم خداى عز و جل فرمود بگو اى موسى اميد است كه پروردگارتان دشمنان را نابود كند و شما را در زمين بجاى او نهد و بنگرد چه كار خواهيد كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 104
الأمالی (للصدوق)
3.علقمه مى گويد:از امام صادق عليه السّلام درباره كسى كه شهادت او قبول مى شود،يا نمى شود،پرسيدم.امام فرمود:اى علقمه!هركه بر فطرت اسلام باشد،شهادت دادن او پذيرفته مى شود.گفتم آيا شهادت گناه پيشه گان هم پذيرفته مى شود؟امام فرمود:اگر شهادت گناهكارى قبول نشود،بايد جز شهادت پيامبران و جانشينان آنان كه عصمت دارند،پذيرفته نشود.هركسى را كه با چشم خود نديده اى كه خدا را معصيت كند يا اين كه دو تن به گناه او شهادت داده باشند،عدالت دارد و شهادت او قبول است،هرچند كه خود را گناه كار بداند.بدان كه هركس به سبب گناهى كه او دارد،از او بدگويى و غيبت كند، با خدا پيوند خود را بريده و به شيطان پيوسته است.پدرم از پدران خود برايم روايت كرد كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اگر كسى،مؤمنى را به خاطر گناهى كه دارد،غيبت كند،خداوند او بهشت را گرد هم نياورد و هركس به مؤمنى نسبت ناروا دهد،عصمت ميان آنان قطع مى شود و غيبت كننده در دوزخ خواهد بود كه چه بد سرانجامى است.علقمه مى گويد: گفتم اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!مردم ما را به گناهان بزرگ متهم مى كنند و ما دلتنگ مى شويم. فرمود:اى علقمه!نمى توان به ميل و پسند مردم رفتار كرد و زبانشان را در به سوى تقوا هدايت كرد.اى علقمه!شما چگونه از شر آنان در امان باشيد كه پيامبران از آن در امان نبوده اند؟مگر يوسف عليه السّلام را به زنا متهم نساختند؟مگر ايوب را به گرفتارى گناه نسبت ندادند؟مگر داود را متهم نكردند كه به دنبال پرنده اى رفت تا اين كه زن«اوريا»را ديد و عاشق او شد و همسرش را پيكايش تابوت فرستاد تا كشته شد و زن او را گرفت ؟مگر موسى را به خواجگى متهم نكردند و آزارش ندادند؟تا اينكه خداوند او را از(نسبت ها پاك شناساند و نزد او وجاهت داشت.آيا پيامبران را به سحر و دنياطلبى متهم نكردند؟مگر مريم را نسبت ناروا ندادند كه از يوسف نجار آبستن شده است ؟مگر پيامبر ما را متهم نكردند كه شاعر و ديوانه است ؟و او را به عشق زن زيد بن حارثه متهم نكردند؟در جنگ بدر به آن حضرت نسبت دروغ ندادند كه يك پتوى سرخ از غنايم جنگى برداشته است ؟خدا آن را آشكار كرد تا پيامبرش را از اين كه به مسلمانان خيانت كرده است،مبرّا شود،و در قرآن نازل كرد:
وَ مٰا كٰانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَغُلَّ وَ مَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِمٰا غَلَّ يَوْمَ اَلْقِيٰامَةِ
«پيامبرى وجود ندارد كه از غنيمت بربايد.هركس از غنيمت بربايد،روز رستاخيز دربند باشد»(آل عمران/161)آيا پيامبر را متهم نكردند كه درباره پسرعموى خود على عليه السّلام براساس هواوهوس سخن مى گويد؟خداوند آن همه را تكذيب كرد و فرمود:
وَ مٰا يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوىٰ `إِنْ هُوَ إِلاّٰ وَحْيٌ يُوحىٰ
«از هوا و هوس سخن نگويد.همانا وحى است كه به پيامبر مى رسد»(نجم 3-4).آيا او را به اين كه خود را به ناروا پيامبر خدا مى داند متهم نكردند تا اينكه خداوند وحى فرستاد:
وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلىٰ مٰا كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتّٰى أَتٰاهُمْ نَصْرُنٰا
«پيش از تو پيامبرانى تكذيب شدند و شكيبايى ورزيدند و آزار ديدند تا نصرت الهى آمد» (انعام/24)پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله روزى فرمود:شب پيش مرا به آسمان بردند.بعد در اين باره گفتند كه او هيچ شبى از بسترش جدا نشده است.آنچه در جانشين هاى انبيا بر زبان راندند،بيش از آن چيزى است كه درباره پيامبران گفته اند.مگر على عليه السّلام سرور اوصيا را به دنياجويى و حكومت طلبى و آشوب انگيزى و خون ريزى ميان مسلمانان متهم نكردند؟اگر او را مى پسنديدند،خالد بن وليد مأمور نمى شد كه گردن آن حضرت را بزند.مگر او را متهم نكردند كه تمايل داشته دختر ابو جهل را بر فاطمه زهرا عليها السّلام بگيرد و آنگاه پيامبر را به شكايت از او بر منبر واداشته و فرموده:على مى خواهد دختر دشمن خدا را در زمان حيات فاطمه به همسرى بگيرد؟!فاطمه پاره تن من است و هركه او را بيازارد،مرا آزار داده است و هركس او را شادمان كند مرا شادمان ساخته است و هركس او را به خشم درآورد،مرا به خشم درآورده است.
آنگاه امام صادق عليه السّلام فرمود:اى علقمه چه سخن هاى شگفتى درباره على عليه السّلام گفته اند!يكى،او را معبود مى خواند و ديگرى او را گنهكار مى داند!آن كسى كه او را به نافرمانى حق نسبت مى دهد،بر او آسان تر است تا آن كسى كه به او نسبت ربوبيت مى دهد.اى علقمه!مگر برخى مانند نصارا نگفتند كه خداوند سومى سه گانه مى باشد؟مگر خدا را مانند خلق او ندانستند؟مگر به زبان نياوردند كه خدا همان روزگار و فلك است ؟مگر نگفتند كه خدا جسم است يا صورت ؟تعالى اللّه عن ذالك علوا كبيرا.«چه بزرگ است خداوند از آن»اى علقمه! آن زبان ها كه خداوند را به نادرستى مى ستايند،چه سان مى توانند از نكوهش شما شيعيان بازبمانند؟از او كمك بخواهيد و بر آن چه مى گويند،شكيبام باشيد.بى گمان زمين به خداوند تعلق دارد و آن را به هركه بخواهد ارث مى دهد و سرانجام براى بندگان باتقوا است.قوم بنى اسراييل هم به حضرت موسى عليه السّلام گفتند:پيش از آمدن تو ما گرفتار بوديم و اكنون كه تو آمدى،باز هم گرفتاريم.خداوند چنين فرمود:اى موسى بگو اميد است كه پروردگارتان دشمنانتان را هلاك سازد و شما را در زمين جانشينان آنان قرار دهد و آنگاه مى نگرد كه شما چگونه خواهيد بود؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 181
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 102
ص : 103
ص : 104
حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَعْقِلٍ اَلْقِرْمِيسِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرٌ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْأَشَجُّ عَنْ يَحْيَى بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ: خَرَجَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ وَ صَلَّى اَلْفَجْرَ ثُمَّ قَالَ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ أَيُّكُمْ يَنْهَضُ إِلَى ثَلاَثَةِ نَفَرٍ قَدْ آلَوْا بِاللاَّتِ وَ اَلْعُزَّى لِيَقْتُلُونِي وَ قَدْ كَذَبُوا وَ رَبِّ اَلْكَعْبَةِ قَالَ فَأَحْجَمَ اَلنَّاسُ وَ مَا تَكَلَّمَ أَحَدٌ فَقَالَ مَا أَحْسَبُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ فِيكُمْ فَقَامَ إِلَيْهِ عَامِرُ بْنُ قَتَادَةَ فَقَالَ إِنَّهُ وُعِكَ فِي هَذِهِ اَللَّيْلَةِ وَ لَمْ يَخْرُجْ يُصَلِّي مَعَكَ أَ فَتَأْذَنُ لِي أَنْ أُخْبِرَهُ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ شَأْنَكَ فَمَضَى إِلَيْهِ فَأَخْبَرَهُ فَخَرَجَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَأَنَّهُ نَشِطَ مِنْ عِقَالٍ وَ عَلَيْهِ إِزَارٌ قَدْ عَقَدَ طَرَفَيْهِ عَلَى رَقَبَتِهِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا هَذَا اَلْخَبَرُ قَالَ هَذَا رَسُولُ رَبِّي يُخْبِرُنِي عَنْ ثَلاَثَةِ نَفَرٍ قَدْ نَهَضُوا إِلَيَّ لِقَتْلِي وَ قَدْ كَذَبُوا وَ رَبِّ اَلْكَعْبَةِ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَنَا لَهُمْ سَرِيَّةٌ وَحْدِي هُوَ ذَا أَلْبِسُ عَلَيَّ ثِيَابِي فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَلْ هَذِهِ ثِيَابِي وَ هَذَا دِرْعِي وَ هَذَا سَيْفِي فَدَرَّعَهُ وَ عَمَّمَهُ وَ قَلَّدَهُ وَ أَرْكَبَهُ فَرَسَهُ وَ خَرَجَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَمَكَثَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ لاَ يَأْتِيهِ جَبْرَئِيلُ بِخَبَرِهِ وَ لاَ خَبَرٌ مِنَ اَلْأَرْضِ وَ أَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ بِالْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ عَلَى وَرِكَيْهَا تَقُولُ أَوْشَكَ أَنْ يؤتم [يُوتِمَ] هَذَيْنِ اَلْغُلاَمَيْنِ فَأَسْبَلَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَيْنَهُ يَبْكِي ثُمَّ قَالَ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ مَنْ يَأْتِينِي بِخَبَرِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أُبَشِّرُهُ بِالْجَنَّةِ وَ اِفْتَرَقَ اَلنَّاسُ فِي اَلطَّلَبِ لِعَظِيمِ مَا رَأَوْا بِالنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ خَرَجَ اَلْعَوَاتِقُ فَأَقْبَلَ عَامِرُ بْنُ قَتَادَةَ يُبَشِّرُ بِعَلِيٍّ عَلَيهِ السَّلاَمُ وَ هَبَطَ جَبْرَئِيلُ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَخْبَرَهُ بِمَا كَانَ فِيهِ وَ أَقْبَلَ عَلِيٌّ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مَعَهُ أَسِيرَانِ وَ رَأْسٌ وَ ثَلاَثَةُ أَبْعِرَةٍ وَ ثَلاَثَةُ أَفْرَاسٍ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تُحِبُّ أَنْ أُخْبِرَكَ بِمَا كُنْتَ فِيهِ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ فَقَالَ اَلْمُنَافِقُونَ هُوَ مُنْذُ سَاعَةٍ قَدْ أَخَذَهُ اَلْمَخَاضُ وَ هُوَ اَلسَّاعَةَ يُرِيدُ أَنْ يُحَدِّثَهُ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَلْ تُحَدِّثُ أَنْتَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ لِتَكُونَ شَهِيداً عَلَى اَلْقَوْمِ قَالَ نَعَمْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ لَمَّا صِرْتُ فِي اَلْوَادِي رَأَيْتُ هَؤُلاَءِ رُكْبَاناً عَلَى اَلْأَبَاعِرِ فَنَادَوْنِي مَنْ أَنْتَ فَقُلْتُ أَنَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ اِبْنُ عَمِّ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا مَا نَعْرِفُ لِلَّهِ مِنْ رَسُولٍ سَوَاءٌ عَلَيْنَا وَقَعْنَا عَلَيْكَ أَوْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ شَدَّ عَلَيَّ هَذَا اَلْمَقْتُولُ وَ دَارَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ ضَرَبَاتٌ وَ هَبَّتْ رِيحٌ حَمْرَاءُ سَمِعْتُ صَوْتَكَ فِيهَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ أَنْتَ تَقُولُ قَدْ قَطَعْتُ لَكَ جِرِبَّانَ دِرْعِهِ فَاضْرِبْ حَبْلَ عَاتِقِهِ فَضَرَبْتُهُ فَلَمْ أُخْفِهِ [أُحْفِهِ] ثُمَّ هَبَّتْ رِيحٌ صَفْرَاءُ سَمِعْتُ صَوْتَكَ فِيهَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ أَنْتَ تَقُولُ قَدْ قَلَبْتُ لَكَ اَلدِّرْعَ عَنْ فَخِذِهِ فَاضْرِبْ فَخِذَهُ فَضَرَبْتُهُ وَ وَكَزْتُهُ وَ قَطَعْتُ رَأْسَهُ وَ رَمَيْتُ بِهِ وَ قَالَ لِي هَذَانِ اَلرَّجُلاَنِ بَلَغَنَا أَنَّ مُحَمَّداً رَفِيقٌ شَفِيقٌ رَحِيمٌ فَاحْمِلْنَا إِلَيْهِ وَ لاَ تَعْجَلْ عَلَيْنَا وَ صَاحِبُنَا كَانَ يُعَدُّ بِأَلْفِ فَارِسٍ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَلِيُّ أَمَّا اَلصَّوْتُ اَلْأَوَّلُ اَلَّذِي صَكَّ مَسَامِعَكَ فَصَوْتُ جَبْرَئِيلَ وَ أَمَّا اَلْآخَرُ فَصَوْتُ مِيكَائِيلَ قَدِّمْ إِلَيَّ أَحَدَ اَلرَّجُلَيْنِ فَقَدَّمَهُ فَقَالَ قُلْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اِشْهَدْ أَنِّي رَسُولُ اَللَّهِ فَقَالَ لَنَقْلُ جَبَلِ أَبِي قُبَيْسٍ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَقُولَ هَذِهِ اَلْكَلِمَةَ قَالَ يَا عَلِيُّ أَخِّرْهُ وَ اِضْرِبْ عُنُقَهُ ثُمَّ قَالَ قَدِّمِ اَلْآخَرَ فَقَالَ قُلْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اِشْهَدْ أَنِّي رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ أَلْحِقْنِي بِصَاحِبِي قَالَ يَا عَلِيُّ أَخِّرْهُ وَ اِضْرِبْ عُنُقَهُ فَأَخَّرَهُ وَ قَامَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِيَضْرِبَ عُنُقَهُ فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ رَبَّكَ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ لاَ تَقْتُلْهُ فَإِنَّهُ حَسَنُ اَلْخُلُقِ سَخِيٌّ فِي قَوْمِهِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَلِيُّ أَمْسِكْ فَإِنَّ هَذَا رَسُولُ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ يُخْبِرُنِي أَنَّهُ حَسَنُ اَلْخُلُقِ سَخِيٌّ فِي قَوْمِهِ فَقَالَ اَلْمُشْرِكُ تَحْتَ اَلسَّيْفِ هَذَا رَسُولُ رَبِّكَ يُخْبِرُكَ قَالَ نَعَمْ قَالَ وَ اَللَّهِ مَا مَلَكْتُ دِرْهَماً مَعَ أَخٍ لِي قَطُّ وَ لاَ قَطَبْتُ وَجْهِي فِي اَلْحَرْبِ وَ أَنَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّكَ رَسُولُ اَللَّهِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَذَا مِمَّنْ جَرَّهُ حُسْنُ خُلُقِهِ وَ سَخَاؤُهُ إِلَى جَنَّاتِ اَلنَّعِيمِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 105 )
4 - امام چهارم فرمود يك روز رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» بيرونشد و نماز بامداد را خواند و سپس فرمود اى گروه مردم كدام از شما ميرود و از سه كسى كه بلات و عزى قسم خوردند مرا بكشند دفاع ميكند و بپروردگار كعبه دروغ گفته اند، كسى جواب نداد، فرمود گمانم على بن ابى طالب ميان شما نيست عامر بن قتاده عرضكرد او امشب تب داشت و نيامده با شما نماز بخواند اجازه بدهيد باو خبر دهم پيغمبر فرمود خبر ده رفت و او را خبر داد و امير المؤمنين بشتاب آمد و يك ازارى به تن داشت كه دو گوشه اش را بگردن گره كرده بود و عرضكرد يا رسول اللّٰه اينخبر چيست ؟ فرمود اين رسول پروردگار منست و خبر مى دهد از كسانى كه براى كشتن من قيام كرده اند و بپروردگار كعبه دروغ گفته اند على «عليه السّلام» فرمود من به تنهائى جلو آنها مى روم و هم اكنون لباس خود را ببر ميكنم رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود اين لباس و اين زره و اين شمشير، زره بتن او كرد و عمامه بر سرش بست و شمشير بكمرش آويخت و باسب خودش سوار كرد امير المؤمنين رفت و تا سه روز از او خبرى نشد و جبرئيل «عليه السّلام» از او خبرى نداد فاطمه «عليها السّلام» با حسن و حسين آمد و گفت بسا اين دو بچه بى پدر شد باشند اشك از چشم پيغمبر سرازير شد و فرمود اى مردم هر كه خبرى از على براى من بياورد مژده بهشت باو مى دهم هر كدام به راهى رفتند تا خبرى آورند چون پيغمبر را بسيار اندوهناك ديدند و پيره زن ها هم بيرون رفتند عامر بن قتاده برگشت و مژده على را آورد و جبرئيل هم گزارش او را به پيغمبر رسانيد و امير المؤمنين هم با سه شتر و دو اسير و سه اسب وارد شد و سرى هم همراه داشت پيغمبر فرمود ميخواهى من از وضع تو گزارش دهم اى أبو الحسن ؟ منافقان گفتند تا اين ساعت دردش گرفته بود و اكنون ميخواهد گزارش كار او را بدهد پيغمبر فرمود اى أبا الحسن تو خود گزارش كارت را بده تا گواه بر اين مردم باشى عرضكرد بچشم يا رسول اللّٰه چون بآن وادى رسيدم اين سه تن را ديدم كه بر شتر سوارند بمن فرياد زدند كيستى ؟ گفتم من على بن ابى طالب پسر عم رسول خدايم گفتند ما رسولى براى خدا نميشناسيم كشتن تو با كشتن محمد پيش ما برابر است اين مقتول بر من حمله كرد و چند ضربت ميان من و او رد و بدل شد و باد سرخى وزيد كه از آن آواز تو را شنيدم ميگفتى من گريبان زرهش را برايت دريدم برگ و شانه اش بزن بشانه او زدم و كارى نشد سپس باد زردى وزيد و ميگفتى زره را از رانش پس انداختم به رانش بزن زدم و قطعش كردم و سرش را برگرفتم و دور انداختم اين دو مرد بمن گفتند شنيديم محمد رفيق دلسوز و مهربانيست ما را نزد او بر و در كشتن ما مشتاب اين سرور ما با هزار پهلوان برابر پود پيغمبر فرمود اى على آواز اول كه شنيدى از جبرئيل بود و دوم از ميكائيل يكى از اين دو مرد را نزد من آور او را پيش داشت و باو فرمود بگو«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» و گواهى ده به رسالت من گفت از جا كندن كوه ابو قبيس بر من آسان تر است از اين اعتراف فرمود يا على او را عقب ببر و گردن بزن سپس فرمود ديگرى را بياور باو هم فرمود بگو«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» و گواهى بده به رسالت من، گفت مرا به رفيعم برسان فرمود اى على او را هم ببر و گردن بزن او را عقب داشت و شمشير برافراشت كه گردن زند جبرئيل نزد پيغمبر آمد و گفت اى محمد «صلّى اللّه عليه و آله» پروردگارت سلام مى رساند و ميفرمايد او را مكش زيرا خوش خلق و با سخاوت است در قوم خود پيغمبر فرمود اى على دست نگهدار كه اين فرستاده پروردگار من خبر مى دهد كه او خوش رفتار و با سخاوتست در قبيله خود آن مشرك گفت اين رسول پروردگار تو است كه چنين خبرى داده ؟ فرمود آرى، گفت بخدا من هرگز در برابر برادرم مالك درهمى نبودم و در جنگ عبوس نكردم و گواهم كه نيست معبود حقى جز خدا و تو رسول خدائى پيغمبر فرمود اينست كه حسن خلق و سخاوت او را ببهشت پر نعمت كشاند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 107
الأمالی (للصدوق)
4.امام سجاد عليه السّلام فرمود:روزى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله از خانه بيرون آمد و نماز صبح را با مسلمانان خواند و آنگاه چنين فرمود:اى مردمان!كدام يك از شما قصد دارد از من در برابر سه نفرى كه به لات و عزى سوگند خورده اند كه مرا به قتل برسانند،دفاع كند؟آنان به پروردگار كعبه دروغ گفته اند.كسى پاسخ نداد.سپس پيامبر فرمود:گمان مى كنم كه على بن ابى طالب عليه السّلام در ميان شما نيست.عامر بن قتاده گفت:او شب پيش تب كرده و امروز براى نماز نيامده تا همراه شما باشد.اگر اجازه دهيد به او خبر دهم.پيامبر فرمود: برخيز و به او خبر بده.عامر رفت و آنگاه على عليه السّلام با شتاب خود را به مسجد رسانيد،در حالى كه دو گوشه«ازارى»را به گردن بسته بود.رو به پيامبر كرد و گفت:اى پيامبر خدا خبرى كه شنيدم،چيست ؟پيامبر فرمود:اين فرستاده پروردگار من است و از كسانى كه براى قتل من همدست شده اند و به خداى كعبه دروغ گفته اند به من خبر داده است. على عليه السّلام فرمود:من به تنهايى براى مقابله با آنان مى روم و حال لباس خود را مى پوشم. پيامبر فرمود:اين لباس و زره و شمشير.آنگاه زره به تن او نمود و عمامه بر سرش بست و تيغ به شمشير او انداخت و بر اسب خود سوارش كرد.
على عليه السّلام كه رفت تا سه روز همه بى خبر بودند.حتى جبرئيل درباره او خبرى نياورده بود.فاطمه زهرا عليها السّلام همراه با حسن و حسين عليم السّلام نزد پيامبر آمد و گفت:شايد اين بچه ها بى پدر شدند.پيامبر گريست و فرمود:اى مردم!هركس از على خبرى برايم بياورد، به او بشارت بهشت را خواهم داد.آنگاه مسلمانان هركدام به راهى سراغ على عليه السّلام را گرفتند تا پيامبر را شادمان سازند.حتى پيرزنان نيز از مدينه بيرون رفتند.ناگهان عامر بن قتاده به نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمد و خبر از على عليه السّلام آورد.جبرئيل نيز به پيامبر خبر داد.سپس على عليه السّلام همراه با سه شتر و دو اسير و سه اسب و سر بريده اى كه همراه خود داشت،وارد شد.پيامبر فرمود:اى ابو الحسن آيا مايل هستى من از وضع تو خبر دهم ؟منافقان گفتند: تا حالا اندوهناك بود و اكنون قصد گزارش وضع او را دارد.پيامبر فرمود:اى ابو الحسن! خودت گزارش كار را بده تا بر اين مردم شاهد باشى.على عليه السّلام گفت:بلى اى پيامبر خدا.من آنگاه كه به آن سرزمين رسيدم،آن سه نفر را ديدم كه بر شترهاى خود سوارند.فرياد زدند كه تو كيستى ؟گفتم:على بن ابى طالب،پسرعموى پيامبر خدا هستم.گفتند:ما پيامبرى براى خدا قبول نداريم.قتل تو با قتل محمد در چشم ما يكى است.آنگاه شخصى كشته شده بر من حمله آورد و چند ضربه ميان ما ردوبدل شد.ناگهان باد سرخى وزيدن گرفت كه از ميان آن صداى شما را شنيدم كه فرموديد:من گريبان زرهش را براى تو پاره كردم و حال تيغ به رگ و شانه اش بزن.چنين كردم و كار تمام نشد.بار ديگر باد وزيد.باد زردى كه از ميان آن صداى شما را مى شنيدم كه مى فرمودى:من زره را از ران او انداختم.پس تيغ را به ران او بزن.چنين كردم و بعد سرش را جدا كرده و كنار انداختم.دو نفر ديگر به من گفتند:شنيديم محمد دلسوز و مهربان است.ما را نزد او ببر و در قتل ما عجله نكن.سرور ما كه او را كشتى،با هزار رزمنده برابر بود.
پيامبر فرمود:اى على!بانگ نخست كه شنيدى بانگ جبرئيل بود و بانگ دوم،بانگ ميكاييل بود.سپس فرمود:يكى از آن دو تن را نزد من بياور.على عليه السّلام يكى را نزد پيامبر برد.پيامبر به او رو كرد و فرمود:بگو لا اله الا اللّه و به رسالت من شهادت بده.او گفت:براى من كندن كوه ابو قبيس آسان تر است تا اقرار به اين چيزها.پيامبر فرمود:اى على!او را كنارى ببر و گردنش را بزن.بعد فرمود:نفر ديگر را نزدم بياور.پيامبر به او فرمود:بگو لا اله الا اللّه و به رسالت من گواهى ده.گفت:مرا به دوستم ملحق كن.پيامبر فرمود:اى على!او را هم بيرون ببر و گردن بزن.آنگاه كه على عليه السّلام تيغ را كشيد بود تا گردن او را بزند،جبرئيل خدمت پيامبر آمد و گفت:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله پروردگارت سلام مى رساند و مى فرمايد كه از كشتن او صرف نظر كن.زيرا اخلاق او خوش و سخاوتمند است.پيامبر فرمود:اى على! دست نگهدار كه جبرئيل از سوى خداوند گويد او مردى خوش خلق است.شخص مشرك گفت:آيا اين فرستاده پروردگارت بود كه چنين خبرى داد؟پيامبر فرمود:آرى.او گفت:به خدا سوگند كه من هرگز در برابر برادرم صاحب درهمى نبودم و در جنگ نيز بدخلقى نكرده ام و شهادت مى دهم كه حقيقتى جز خدا وجود ندارد و تو همان فرستاده خداوندى.پيامبر فرمود:چنين است كه خلق نيكو و بخشندگى او را به بهشت پر از نعمت هدايت كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 185
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 105
ص : 106
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنِ اَلْمُغِيرَةِ بْنِ تَوْبَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا أَشْرَفَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى اَلْمَقَابِرِ قَالَ يَا أَهْلَ اَلتُّرْبَةِ وَ يَا أَهْلَ اَلْغُرْبَةِ أَمَّا اَلدُّورُ فَقَدْ سُكِنَتْ وَ أَمَّا اَلْأَزْوَاجُ فَقَدْ نُكِحَتْ وَ أَمَّا اَلْأَمْوَالُ فَقَدْ قُسِمَتْ فَهَذَا خَبَرُ مَا عِنْدَنَا فَمَا خَبَرُ مَا عِنْدَكُمْ ثُمَّ اِلْتَفَتَ إِلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ لَوْ أُذِنَ لَهُمْ فِي اَلْكَلاَمِ لَأَخْبَرُوكُمْ أَنَّ « خَيْرَ اَلزّٰادِ اَلتَّقْوىٰ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 107 )
دو شب از شوال گذشته سال 3671 - امام صادق «عليه السّلام» از جدش روايت كرده كه چون امير المؤمنين بر گورستان مشرف مى شد ميفرمود اى خاك نشينان، اى آوارگان خانه ها را تصرف كردند و زنها را گرفتند و دارائى را پخش كردند اينست خبر پيش ما، پيش شما چه خبر است ؟ سپس رو باصحابش كرد و فرمود اگر اجازه سخن داشتند بشما خبر ميدادند كه بهترين توشه تقوى است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 107
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام از جد بزرگوارش على عليه السّلام چنين روايت كرده است:آنگاه كه آن حضرت به قبرستان مى رفت،مى فرمود:اى نشستگان بر بستر خاك!اى آواره شدگان! منزل ها را،زن هايتان را گرفتند و ثروت هايتان را تقسيم نمودند.اين خبرى بود نزد ما. نزد شما چه خبر است ؟
آنگاه رو به ياران فرمود:اگر آنان اجازه سخن داشتند،به شما مى گفتند كه نيكوترين ره توشه آخرت تقوا و ترس از خداوند است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 187
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 107
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَا مِنْ يَوْمٍ يَمُرُّ عَلَى اِبْنِ آدَمَ إِلاَّ قَالَ لَهُ ذَلِكَ اَلْيَوْمُ يَا اِبْنَ آدَمَ أَنَا يَوْمٌ جَدِيدٌ وَ أَنَا عَلَيْكَ شَهِيدٌ فَقُلْ فِيَّ خَيْراً وَ اِعْمَلْ فِيَّ خَيْراً أَشْهَدُ لَكَ بِهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَإِنَّكَ لَنْ تَرَانِي بَعْدَهُ أَبَداً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 108 )
2 - على «عليه السّلام» فرمود روزى بر فرزند آدم نگذرد كه باو نگويد اى پسر آدم من روز تازه اى هستم و بر تو گواهم، در من خوب بگو و خوب بكن تا روز قيامت براى تو گواهى دهم پس از من ديگر هرگز مرا نخواهى ديد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 108
الأمالی (للصدوق)
2.امام على عليه السّلام فرمود:روزى بر فرزند آدم نمى گذرد،مگر اينكه به او گفته شود:اى آدمى زاد!من روز جديدى هستم و بر كردار تو گواهى مى دهم.در بستر زمانى من نيكو بگو و كار نيكو انجام بده تا رستاخيز به سود تو شهادت دهم.و بدان كه پس از اين مرا هرگز ديدار نخواهى نكرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 187
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 108
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ لِلْمَرْءِ اَلْمُسْلِمِ ثَلاَثَةَ أَخِلاَّءَ فَخَلِيلٌ يَقُولُ لَهُ أَنَا مَعَكَ حَيّاً وَ مَيِّتاً وَ هُوَ عَمَلُهُ وَ خَلِيلٌ يَقُولُ لَهُ أَنَا مَعَكَ حَتَّى تَمُوتَ وَ هُوَ مَالُهُ فَإِذَا مَاتَ صَارَ لِلْوَرَثَةِ وَ خَلِيلٌ يَقُولُ لَهُ أَنَا مَعَكَ إِلَى بَابِ قَبْرِكَ ثُمَّ أُخَلِّيكَ وَ هُوَ وَلَدُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 108 )
3 - على «عليه السّلام» فرمود مسلمان سه دوست دارد يكى باو بگويد من در زندگى و مردن همراه توام و آن عمل او است و ديگرى گويد تا مردن با توام و آن مال او است كه چون مرد از آن وارثست و سومى گويد من تا سر قبر با توام و تو را رها كنم و آن فرزند او است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 108
الأمالی (للصدوق)
3.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:هر مسلمان سه رفيق دارد كه با او همراه مى باشند. رفيق اول،كردار اوست كه مى گويد:من در زندگى و وفات،همراه تو خواهم بود.رفيق دوم،ثروت اوست كه مى گويد:تا هنگام مرگ همراه تو خواهم ماند.از آن پس به وارثش مى رسد.رفيق سوم،فرزند اوست كه مى گويد تا لب گور همراه تو خواهم بود و از آن پس تو را رها خواهم كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 187
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَا أَنْزَلَ اَلْمَوْتَ حَقَّ مَنْزِلَتِهِ مَنْ عَدَّ غَداً مِنْ أَجَلِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 108 )
4 - على «عليه السّلام» فرمود كسى مرگ را بخوبى نشناخته است كه فردا را از عمر خود بداند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 108
الأمالی (للصدوق)
4.حضرت على عليه السّلام فرمود:كسى كه فردا را از عمر خود به حساب مى آورد، حقيقت مرگ را نشناخته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 187
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ : أَنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خَطَبَ بِالْبَصْرَةِ فَقَالَ بَعْدَ مَا حَمِدَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ صَلَّى عَلَى اَلنَّبِيِّ وَ آلِهِ اَلْمُدَّةُ وَ إِنْ طَالَتْ قَصِيرَةٌ وَ اَلْمَاضِي لِلْمُقِيمِ عِبْرَةٌ وَ اَلْمَيِّتُ لِلْحَيِّ عِظَةٌ وَ لَيْسَ لِأَمْسِ إِنْ مَضَى عَوْدَةٌ وَ لاَ اَلْمَرْءُ مِنْ غَدٍ عَلَى ثِقَةٍ اَلْأَوَّلُ لِلْأَوْسَطِ رَائِدٌ وَ اَلْأَوْسَطُ لِلْآخِرِ قَائِدٌ وَ كُلٌّ لِكُلٍّ مُفَارِقٌ وَ كُلٌّ بِكُلٍّ لاَحِقٌ وَ اَلْمَوْتُ لِكُلٍّ غَالِبٌ وَ اَلْيَوْمُ اَلْهَائِلُ لِكُلٍّ آزِفٌ وَ هُوَ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي لاَ يَنْفَعُ فِيهِ « مٰالٌ وَ لاٰ بَنُونَ. `إِلاّٰ مَنْ أَتَى اَللّٰهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ » ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَعَاشِرَ شِيعَتِي اِصْبِرُوا عَلَى عَمَلٍ لاَ غِنَى بِكُمْ عَنْ ثَوَابِهِ وَ اِصْبِرُوا عَنْ عَمَلٍ لاَ صَبْرَ لَكُمْ عَلَى عِقَابِهِ إِنَّا وَجَدْنَا اَلصَّبْرَ عَلَى طَاعَةِ اَللَّهِ أَهْوَنَ مِنَ اَلصَّبْرِ عَلَى عَذَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اِعْلَمُوا أَنَّكُمْ فِي أَجَلٍ مَحْدُودٍ وَ أَمَلٍ مَمْدُودٍ وَ نَفَسٍ مَعْدُودٍ وَ لاَ بُدَّ لِلْأَجَلِ أَنْ يَتَنَاهَى وَ لِلْأَمَلِ أَنْ يُطْوَى وَ لِلنَّفَسِ أَنْ يُحْصَى ثُمَّ دَمَعَتْ عَيْنَاهُ وَ قَرَأَ - « وَ إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحٰافِظِينَ `كِرٰاماً كٰاتِبِينَ `يَعْلَمُونَ مٰا تَفْعَلُونَ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 108 )
5 - امير مؤمنان در بصره خطبه خواند، پس از حمد و ستايش بر خداى عز و جل و صلوات بر پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود مدت هر چه دراز آيد باز كوتاه است گذشته عبرت زندگانست و مرده پند شخص زنده است ديروز گذشته برگشت ندارد و فردا هم مورد اعتماد كسى نيست نخست پيش قراول ميانه است و ميانه پيشرو آخرى و همه از هم جدا گردند و بهم رسند مرگ بر همه چيره باشد و آن روز هراسناك همه را در گيرد، روزى كه مال و فرزند سودى نبخشد جز كسى كه دل سالم نزد خدا آرد سپس فرمود گروه شيعيانم شكيبا باشيد بر كردارى كه از ثوابش بى نياز نباشيد و خود را شكيبا داريد از ارتكاب كارى كه صبر بر عقابش نداريد، صبر بر طاعت خدا را آسان تر دريابيم از صبر بر عذاب خداى عز و جل بدانيد كه شما عمرى محدود و آرزوئى بلند و نفسى چند داريد بناچار عمر بسر رسد و دفتر آرزو بر هم نهاده شود و نفسها بپايان آيد سپس اشك از ديده ريخت و اين آيه خواند (انفطار 10-12) و به راستى حافظانى بر شما گمارده شده، نويسندگانى گرامى، ميدانيد كه چه ميكنيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 108
الأمالی (للصدوق)
5.امير مومنان عليه السّلام در شهر بصره به هنگام خواندن خطبه،پس از سپاس و ستايش پروردگار و صلوات بر پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود:زمان هرچه به نظر طولانى باشد،باز كوتاه و گذراست.عبرت زندگانى در گذشته پنهان است و مردگان پندهايى براى زندگان اند.روز پيش رفت و ديگر برنمى گردد و روز بعد هم قابل اعتماد نيست.هراولى پيشاهنگ دومى است و دومى پيشاهنگ سومى و همه از هم جدا خواهند شد و سپس به هم نزديك مى شوند.مرگ بر همگان مسلط خواهد شد و رستاخيز هولناك همگان را دربر مى گيرد؛همان روزى كه ثروت و فرزند به آدمى سودى نخواهند بخشيد،مگر كسى كه با قلب سالم و مطمئن نزد خداوند آيد.
آنگاه حضرت فرمود:اى پيروانم!بر كارى كه از پاداش آن بى نياز نخواهيد بود،شكيبايى و نيز پايدارى كنيد در برابر انجام كارى كه بر توانايى عقوبتش را نداريد.صبر بر فرمانبرى از خداوند را آسانتر بدانيم تا صبر بر عذاب خداوند عز و جل.و نيز آگاه باشيد كه عمرى محدود و آرزويى دراز و نفس هايى چند داريد.به ناچار عمر كوتاه به پايان مى رسد و دفتر آرزو بسته مى شود و دم هاى آدمى به آخر نزديك مى شود.آنگاه امير المومنين عليه السّلام اشك ريخت و اين آيه را خواند:
وَ إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحٰافِظِينَ *`كِرٰاماً كٰاتِبِينَ
يعلموها تفاعلين «و بى گمان نگهبانانى بر شما مردمان گمارده شده اند؛نويسندگانى ارجمند.آيا مى دانيد كه چه ميكنيد؟»(انفطار/10-12).
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 189
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : جُمِعَ اَلْخَيْرُ كُلُّهُ فِي ثَلاَثِ خِصَالٍ اَلنَّظَرِ وَ اَلسُّكُوتِ وَ اَلْكَلاَمِ فَكُلُّ نَظَرٍ لَيْسَ فِيهِ اِعْتِبَارٌ فَهُوَ سَهْوٌ وَ كُلُّ سُكُوتٍ لَيْسَ فِيهِ فِكْرَةٌ فَهُوَ غَفْلَةٌ وَ كُلُّ كَلاَمٍ لَيْسَ فِيهِ ذِكْرٌ فَهُوَ لَغْوٌ فَطُوبَى لِمَنْ كَانَ نَظَرُهُ عِبْرَةً وَ سُكُوتُهُ فِكْرَةً وَ كَلاَمُهُ ذِكْراً وَ بَكَى عَلَى خَطِيئَتِهِ وَ أَمِنَ اَلنَّاسُ مِنْ شَرِّهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 109 )
6 - امير المؤمنين فرمود همه خيرى در سه خصلت فراهم است نظر و خاموشى و سخن هر نظر بى عبرتى سهو است، هر خاموشى بى فكرتى غفلت است و هر سخنى ذكر نباشد لغو است خوشا بر كسى كه نظرش عبرت و سكوتش فكر و سخنش ذكر است، بر گناه خود بگريد و مردم از شرش آسوده اند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 109
الأمالی (للصدوق)
6.على عليه السّلام فرمود:تمام خوبى ها در سه چيز گرد هم آمده اند:نگريستن هوشيارانه و سكوت حكيمانه و سخن مومنانه.بدانيد كه هرنگاه بدون عبرت،خطاست.و هرسكوت بدون انديشه عين بى خبرى است و هرسخنى كه همراه با ذكر و ياد خداوند نباشد، بيهوده است.خوشا به حال آنكه نگاه او عبرت باشد و سكوت آن انديشه و كلام او ياد حق باشد.همچنين بر گناه خود اشك بر ريزد و مردم از شر او آسايش داشته باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 189
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 109
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اِغْتَنِمُوا اَلدُّعَاءَ عِنْدَ خَمْسَةِ مَوَاطِنَ عِنْدَ قِرَاءَةِ اَلْقُرْآنِ وَ عِنْدَ اَلْأَذَانِ وَ عِنْدَ نُزُولِ اَلْغَيْثِ وَ عِنْدَ اِلْتِقَاءِ اَلصَّفَّيْنِ لِلشَّهَادَةِ وَ عِنْدَ دَعْوَةِ اَلْمَظْلُومِ فَإِنَّهُ [فَإِنَّهَا] لَيْسَ لَهَا حِجَابٌ دُونَ اَلْعَرْشِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 109 )
7 - على «عليه السّلام» فرمود در پنج وقت دعا را غنيمت شماريد وقت قرائت قرآن، نزد اذان، نزد آمدن باران، نزد برخورد دو صف بقصد شهادت و هنگام دعاى مظلوم كه پرده اى تا عرش فاصله ندارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 109
الأمالی (للصدوق)
7.على عليه السّلام فرمود:در پنج زمان نيايش با خدا را بزرگ شماريد:هنگام خواندن قرآن، هنگام اذان،هنگام باران،هنگام صف آرايى دوستان و دشمنان حق براى شهادت و هنگام دعاى مظلومى كه ميان او و عرش الهى فاصله اى نيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 189
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ اَلْأَسْتَرْآبَادِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْحُسَيْنِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : كَمْ مِنْ غَافِلٍ يَنْسَجُ ثَوْباً لِيَلْبَسَهُ وَ إِنَّمَا هُوَ كَفَنُهُ وَ يَبْنِي بَيْتاً لِيَسْكُنَهُ وَ إِنَّمَا هُوَ مَوْضِعُ قَبْرِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 110 )
8 - امير المؤمنين «عليه السّلام» فرمود بسا غافلى كه جامه ميبافد تا بپوشد و آن جامه كفن او است خانه سازد تا مسكن گيرد و آنجا گور او است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 110
الأمالی (للصدوق)
8.امير المؤمنين عليه السّلام فرمود:چه بسيار غفلت زده اى كه لباسى مى بافد تا تن پوش او شود ولى كفن او قرار مى گيرد،يا خانه اى مى سازد كه در آن آرامش داشته باشد و گورش مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 191
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 110
وَ قِيلَ لِأَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا اَلاِسْتِعْدَادُ لِلْمَوْتِ قَالَ أَدَاءُ اَلْفَرَائِضِ وَ اِجْتِنَابُ اَلْمَحَارِمِ وَ اَلاِشْتِمَالُ عَلَى اَلْمَكَارِمِ ثُمَّ لاَ يُبَالِي أَ وَقَعَ عَلَى اَلْمَوْتِ أَمْ وَقَعَ اَلْمَوْتُ عَلَيْهِ وَ اَللَّهِ مَا يُبَالِي اِبْنُ أَبِي طَالِبٍ أَ وَقَعَ عَلَى اَلْمَوْتِ أَمْ وَقَعَ اَلْمَوْتُ عَلَيْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 110 )
بعلى عرض شد آمادگى براى مرگ چيست ؟ فرمود اداى واجبات و كناره كردن از حرامها و بدست آوردن مكارم سپس باكى نباشد كه مرگ بر او آيد، يا او بمرگ گرايد، بخدا باك ندارد پسر ابى طالب كه بر مرگ افتد يا مرگش درگيرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 110
الأمالی (للصدوق)
از آن حضرت پرسيدند:آماده شدن براى مرگ چگونه است ؟فرمود:انجام واجب ها و دورى از حرام هاى الهى و به دست آوردن مكارم اخلاقى.از آن پس نبايد باكى داشت كه مرگ به سراغ آدمى بيايد يا آدم به سوى مرگ برود.به خدا سوگند كه پسر ابى طالب ترسى ندارد كه بميرد يا مرگ او را در آغوش بگيرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 191
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي بَعْضِ خُطَبِهِ: أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ اَلدُّنْيَا دَارُ فَنَاءٍ وَ اَلْآخِرَةُ دَارُ بَقَاءٍ فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرِّكُمْ وَ لاَ تَهْتِكُوا أَسْتَارَكُمْ عِنْدَ مَنْ لاَ يَخْفَى عَلَيْهِ أَسْرَارُكُمْ وَ أَخْرِجُوا مِنَ اَلدُّنْيَا قُلُوبَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَخْرُجَ مِنْهَا أَبْدَانُكُمْ فَفِي اَلدُّنْيَا حَيِيتُمْ [حُبِسْتُمْ] وَ لِلْآخِرَةِ خُلِقْتُمْ إِنَّمَا اَلدُّنْيَا كَالسَّمِّ يَأْكُلُهُ مَنْ لاَ يَعْرِفُهُ إِنَّ اَلْعَبْدَ إِذَا مَاتَ قَالَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ مَا قَدَّمَ وَ قَالَ اَلنَّاسُ مَا أَخَّرَ فَقَدِّمُوا فَضْلاً يَكُنْ لَكُمْ وَ لاَ تُؤَخِّرُوا كُلاًّ يَكُنْ عَلَيْكُمْ فَإِنَّ اَلْمَحْرُومَ مَنْ حُرِمَ خَيْرَ مَالِهِ وَ اَلْمَغْبُوطَ مَنْ ثَقَّلَ بِالصَّدَقَاتِ وَ اَلْخَيْرَاتِ مَوَازِينَهُ وَ أَحْسَنَ فِي اَلْجَنَّةِ بِهَا مِهَادَهُ وَ طَيَّبَ عَلَى اَلصِّرَاطِ بِهَا مَسْلَكَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 110 )
امير المؤمنين در يكى از خطبه هايش فرمود ايا مردم به راستى دنيا خانه نيستى و آخرت خانه زيستى است از گذرگاه خود توشه گيريد براى قرارگاه خويش پرده خود را نزد كسى كه راز شما داند ندريد، دلهاى خود را از دنيا بيرون كنيد پيش از آنكه تنهاى شما را بيرون برند در دنيا زنده شديد و براى آخرت آفريده شديد دنيا چون زهر است كسى آن را بخورد كه نشناسد بنده كه مرد فرشتگان گويند چه پيش داشت و مردم گويند چه بر جا گذاشت برگ عيشى پيش فرستيد كه از آن شما است و پس انداز نكنيد كه بر زيان شما است محروم كسى است كه از بهره مالش محروم باشد و رشك بر آن برند كه ميزانش از صدقات و خيرات سنگين است و در بهشت بستر خود گسترده داشته و راه صراط خود را شسته كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 110
الأمالی (للصدوق)
حضرت امير عليه السّلام در يكى از خطبه هاى خود چنين فرمود:اى مردم!بى گمان دنيا همان سراى نيستى است و آخرت همان سراى هستى است.بنابراين از دنيا كه گذرگاهتان است براى آرامگاه ابدى خود ره توشه برداريد.و مراقب باشيد نزد خدايى كه راز آشناى شماست،پرده عفاف را ندريد و دل هاى خويش را از دوست داشتن دنيا كنيد، پيش از اينكه تن هاى شما را از دنيا خارج سازند.اى مردم!در دنيا زندگى يافتيد و براى آخرت آفريده شده ايد.بدانيد كه دنيا مثل زهر كشنده است.كسى آن را بياشامد كه نشناسد.اى مردم!وقتى انسان آنگاه بميرد،فرشتگان مى پرسند كه او چه پيش فرستاد؟ و مردمان مى پرسند كه او چه برجاى گذشته است ؟اكنون كه مى توانيد چيزى پيش بفرستيد كه به شما تعلق دارد و مبادا زراندوزى كنيد كه به زيانتان خواهد بود.بى گمان بد بخت كسى است كه از ثروت خود بى نصيب گردد.بدانيد كه در رستاخيز بر كسى حسادت مى كنند كه ترازوى اعمال او از صدقات و خيرات از قبل فرستاده شده،سنگينى كند و در بهشت بستر آرامش خود را گسترده و راه صراط خويش را هموار ساخته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 191
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْجَبَّارِ عَنْ أَبِي أَحْمَدَ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ سَيِّدِ اَلْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ سَيِّدِ اَلشُّهَدَاءِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ سَيِّدِ اَلْأَوْصِيَاءِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِي اِثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ يَا عَلِيُّ وَ آخِرُهُمُ اَلْقَائِمُ اَلَّذِي يَفْتَحُ اَللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ عَلَى يَدَيْهِ مَشَارِقَ اَلْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 111 )
9 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود امامها بعد از من دوازدهند اول آنها توئى اى على و آخرشان همان قائمى است كه خدا بدستش مشرق و مغربهاى زمين را فتح كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 111
الأمالی (للصدوق)
9.رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:پيشوايان دين پس از من دوازده تن خواهند بود.اى على!تو نخستين،امام هستى و آخرين امام همان قائمى است كه خداوند،به دست او در به دست او گشوده سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 191
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 111
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُحَمَّدٍ اَلْقِبْطِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَغْفَلَ اَلنَّاسُ قَوْلَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَوْمَ مَشْرَبَةِ أُمِّ إِبْرَاهِيمَ كَمَا أَغْفَلُوا قَوْلَهُ فِيهِ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ فِي مَشْرَبَةِ أُمِّ إِبْرَاهِيمَ وَ عِنْدَهُ أَصْحَابُهُ إِذْ جَاءَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمْ يُفْرِجُوا لَهُ فَلَمَّا رَآهُمْ لاَ يُفْرِجُونَ لَهُ قَالَ يَا مَعْشَرَ اَلنَّاسِ هَذَا أَهْلُ بَيْتِي تَسْتَخِفُّونَ بِهِمْ وَ أَنَا حَيٌّ بَيْنَ ظَهْرَانَيْكُمْ أَمَا وَ اَللَّهِ لَئِنْ غِبْتُ عَنْكُمْ فَإِنَّ اَللَّهَ لاَ يَغِيبُ عَنْكُمْ إِنَّ اَلرَّوْحَ وَ اَلرَّاحَةَ وَ اَلْبِشْرَ وَ اَلْبِشَارَةَ لِمَنِ اِئْتَمَّ بِعَلِيٍّ وَ تَوَلاَّهُ وَ سَلَّمَ لَهُ وَ لِلْأَوْصِيَاءِ مِنْ وُلْدِهِ حَقّاً عَلَيَّ أَنْ أُدْخِلَهُمْ فِي شَفَاعَتِي لِأَنَّهُمْ أَتْبَاعِي « فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي » سُنَّةٌ جَرَتْ فِيَّ مِنْ إِبْرَاهِيمَ لِأَنِّي مِنْ إِبْرَاهِيمَ وَ إِبْرَاهِيمُ مِنِّي وَ فَضْلِي لَهُ فَضْلٌ وَ فَضْلُهُ فَضْلِي وَ أَنَا أَفْضَلُ مِنْهُ تَصْدِيقُ ذَلِكَ قَوْلُ رَبِّي - « ذُرِّيَّةً بَعْضُهٰا مِنْ بَعْضٍ وَ اَللّٰهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ » وَ كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَثِئَتْ رِجْلُهُ فِي مَشْرَبَةِ أُمِّ إِبْرَاهِيمَ حَتَّى عَادَهُ اَلنَّاسُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 111 )
10 - امام صادق «عليه السّلام» فرمود مردم گفتار پيغمبر را «صلّى اللّه عليه و آله» روز مشربه ام ابراهيم در باره على «عليه السّلام» از ياد بردند چنانچه گفتار او را در روز غدير خم از ياد بردند. رسول خدا با اصحاب خود در غرفه ام ابراهيم بود كه على «عليه السّلام» آمد و جا براى او باز نكردند چون ديد جا براى او باز نميكنند فرمود اى گروه مردم اين خاندان منند كه آنها را سبك ميگيريد و هنوز من زنده ام و ميان شما هستم هلا بخدا اگر از شما پنهان شوم خدا از شما پنهان نيست به راستى روح و راحت و خوشى و بشارت از آن كسى است كه بعلى «عليه السّلام» اقتداء كند و او را دوست دارد و تسليم او و اوصياء از فرزندان او شود و بر منست كه آنها را وارد شفاعت خود كنم زيرا پيروان منند و هر كه مرا پيروى كند از منست روشى است كه از ابراهيم براى من مانده زيرا من از ابراهيم هستم و ابراهيم از منست فضل من فضل او است و فضل او فضل من و من از او افضلم بتصديق قول خدا (آل عمران) نژادى كه برخى از برخى باشند و خدا شنوا و داناست و پاى رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» در مشربه ام ابراهيم چركى برداشت كه باستخوان نرسيد ولى مردم بعيادت او رفتند و...
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 111
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:مسلمانان سخن پيامبر صلّى اللّه عليه و آله درباره على عليه السّلام را در روز «مشربه امّ ابراهيم»به فراموشى سپردند،همان گونه كه سخن آن حضرت را در غدير خم به فراموشى سپردند.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در نزد«امّ ابراهيم»بود كه على عليه السّلام آمد و كسى براى او جايى باز نكرد.آنگاه فرمود:اى مردم!اينان خاندان من كه آنان را سبك و خوار مى شماريد،درحالى كه هنوز من زنده و در ميان شما هستم.به خدا سوگند،اگر از ميان شما غايب شوم،خدا از شما پنهان نخواهد ماند.بى گمان روح و آسايش و شادمانى و بشارت براى كسى است كه از على عليه السّلام پيروى كند او را دوست داشته باشد و خود را تسليم او و جانشينان از فرزندان او سازد.آنگاه برعهده من خواهد بود كه آنان را از شفاعتم بهره مند سازم.چرا كه پيروان من بوده اند.هركس مرا پيروى كند،از من خواهد بود.روش من روشى است كه از ابراهيم خليل به من ارث رسيده است.زيرا من از ابراهيم هستم و ابراهيم از من است.فضيلت من فضيلت اوست و فضيلت او فضيلت من.و البته من از او برترم،چرا كه خداوند در قرآن كريم فرمود:
ذُرِّيَّةً بَعْضُهٰا مِنْ بَعْضٍ وَ اَللّٰهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
نژادى كه برخى از برخى باشند و خدا شنوا و داناست(آل عمران)پاى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در «مشربه ام ابراهيم»چرك و زخم برداشت،اما به استخوان نرسيد.مسلمانان به عيادت آن حضرت رفته بودند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 193
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنْ يُوسُفَ بْنِ اَلْحَارِثِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّزَّاقِ عَنْ مَعْمَرٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُعَاوِيَةَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ اِبْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ زُيِّنَ عَرْشُ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ بِكُلِّ زِينَةٍ ثُمَّ يُؤْتَى بِمِنْبَرَيْنِ مِنْ نُورٍ طُولُهُمَا مِائَةُ مِيلٍ فَيُوضَعُ أَحَدُهُمَا عَنْ يَمِينِ اَلْعَرْشِ وَ اَلْآخَرُ عَنْ يَسَارِ اَلْعَرْشِ ثُمَّ يُؤْتَى بِالْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَيَقُومُ اَلْحَسَنُ عَلَى أَحَدِهِمَا وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَى اَلْآخَرِ يُزَيِّنُ اَلرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِهِمَا عَرْشَهُ كَمَا يُزَيِّنُ اَلْمَرْأَةَ قُرْطَاهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 112 )
روز چهارشنبه سه روز از شوال سال 367 گذشته1 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود روز قيامت عرش پروردگار جهانيان را بهر زينتى زيور كنند و دو منبر نور آورند كه طول هر كدام صد ميل است و يكى را بر راست عرش نهند و يكى را بر چپ عرش و حسن و حسين را بياورند و حسن بر يكى برآيد و حسين بر ديگرى پروردگار تبارك و تعالى عرش خود را بآنها بيارايد چنانچه زن به دو گوشواره زيور بندد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 112
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در روز رستاخيز عرش الهى را به هرنوع زينت تزئين مى كنند و آنگاه دو منبر از نور مى آورند كه طول هريك صد ميل خواهد بود.يكى را در سمت راست عرش گذارند و ديگرى را در سمت چپ،و آنگاه حسن و حسين عليه السّلام را نزديك منبرهاى نورانى مى آورند.حسن عليه السّلام بر منبر بالا مى رود و حسين عليه السّلام بر منبر ديگر.در آن هنگام پروردگار،عرش خويش را به وجود آنان آراسته مى سازد،چنان كه زنى به دو گوشواره آراسته مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 195
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 112
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ جَالِساً ذَاتَ يَوْمٍ إِذْ أَقْبَلَ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا رَآهُ بَكَى ثُمَّ قَالَ إِلَيَّ إِلَيَّ يَا بُنَيَّ فَمَا زَالَ يُدْنِيهِ حَتَّى أَجْلَسَهُ عَلَى فَخِذِهِ اَلْيُمْنَى ثُمَّ أَقْبَلَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا رَآهُ بَكَى ثُمَّ قَالَ إِلَيَّ إِلَيَّ يَا بُنَيَّ فَمَا زَالَ يُدْنِيهِ حَتَّى أَجْلَسَهُ عَلَى فَخِذِهِ اَلْيُسْرَى ثُمَّ أَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَلَمَّا رَآهَا بَكَى ثُمَّ قَالَ إِلَيَّ إِلَيَّ يَا بُنَيَّةِ فَأَجْلَسَهَا بَيْنَ يَدَيْهِ ثُمَّ أَقْبَلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا رَآهُ بَكَى ثُمَّ قَالَ إِلَيَّ إِلَيَّ يَا أَخِي فَمَا زَالَ يُدْنِيهِ حَتَّى أَجْلَسَهُ إِلَى جَنْبِهِ اَلْأَيْمَنِ فَقَالَ لَهُ أَصْحَابُهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا تَرَى وَاحِداً مِنْ هَؤُلاَءِ إِلاَّ بَكَيْتَ أَ وَ مَا فِيهِمْ مَنْ تُسَرُّ بِرُؤْيَتِهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ وَ اِصْطَفَانِي عَلَى جَمِيعِ اَلْبَرِيَّةِ إِنِّي وَ إِيَّاهُمْ لَأَكْرَمُ اَلْخَلْقِ عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَا عَلَى وَجْهِ اَلْأَرْضِ نَسَمَةٌ أَحَبَّ إِلَيَّ مِنْهُمْ أَمَّا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّهُ أَخِي وَ شَقِيقِي وَ صَاحِبُ اَلْأَمْرِ بَعْدِي وَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ وَ صَاحِبُ حَوْضِي وَ شَفَاعَتِي وَ هُوَ مَوْلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ إِمَامُ كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ قَائِدُ كُلِّ تَقِيٍّ وَ هُوَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أَهْلِي وَ أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي مُحِبُّهُ مُحِبِّي وَ مُبْغِضُهُ مُبْغِضِي وَ بِوَلاَيَتِهِ صَارَتْ أُمَّتِي مَرْحُومَةً وَ بِعَدَاوَتِهِ صَارَتِ اَلْمُخَالَفَةُ لَهُ مِنْهَا مَلْعُونَةً وَ إِنِّي بَكَيْتُ حِينَ أَقْبَلَ لِأَنِّي ذَكَرْتُ غَدْرَ اَلْأُمَّةِ بِهِ بَعْدِي حَتَّى إِنَّهُ لَيُزَالُ عَنْ مَقْعَدِي وَ قَدْ جَعَلَهُ اَللَّهُ لَهُ بَعْدِي ثُمَّ لاَ يَزَالُ اَلْأَمْرُ بِهِ حَتَّى يُضْرَبَ عَلَى قِرْنِهِ ضَرْبَةً تُخْضَبُ مِنْهَا لِحْيَتُهُ فِي أَفْضَلِ اَلشُّهُورِ - « شَهْرُ رَمَضٰانَ اَلَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ اَلْقُرْآنُ هُدىً لِلنّٰاسِ وَ بَيِّنٰاتٍ مِنَ اَلْهُدىٰ وَ اَلْفُرْقٰانِ » وَ أَمَّا اِبْنَتِي فَاطِمَةُ فَإِنَّهَا سَيِّدَةُ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ مِنَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ وَ هِيَ بَضْعَةٌ مِنِّي وَ هِيَ نُورُ عَيْنِي وَ هِيَ ثَمَرَةُ فُؤَادِي وَ هِيَ رُوحِيَ اَلَّتِي بَيْنَ جَنْبَيَّ وَ هِيَ اَلْحَوْرَاءُ اَلْإِنْسِيَّةُ مَتَى قَامَتْ فِي مِحْرَابِهَا بَيْنَ يَدَيْ رَبِّهَا جَلَّ جَلاَلُهُ ظَهَرَ نُورُهَا لِمَلاَئِكَةِ اَلسَّمَاءِ كَمَا يَظْهَرُ نُورُ اَلْكَوَاكِبِ لِأَهْلِ اَلْأَرْضِ وَ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِمَلاَئِكَتِهِ يَا مَلاَئِكَتِي اُنْظُرُوا إِلَى أَمَتِي فَاطِمَةَ سَيِّدَةِ إِمَائِي قَائِمَةً بَيْنَ يَدَيَّ تَرْتَعِدُ فَرَائِصُهَا مِنْ خِيفَتِي وَ قَدْ أَقْبَلَتْ بِقَلْبِهَا عَلَى عِبَادَتِي أُشْهِدُكُمْ أَنِّي قَدْ آمَنْتُ شِيعَتَهَا مِنَ اَلنَّارِ وَ أَنِّي لَمَّا رَأَيْتُهَا ذَكَرْتُ مَا يُصْنَعُ بِهَا بَعْدِي كَأَنِّي بِهَا وَ قَدْ دَخَلَ اَلذُّلُّ بَيْتَهَا وَ اُنْتُهِكَتْ حُرْمَتُهَا وَ غُصِبَتْ حَقَّهَا وَ مُنِعَتْ إِرْثَهَا وَ كُسِرَ جَنْبُهَا [وَ كُسِرَتْ جَنْبَتُهَا] وَ أَسْقَطَتْ جَنِينَهَا وَ هِيَ تُنَادِي يَا مُحَمَّدَاهْ فَلاَ تُجَابُ وَ تَسْتَغِيثُ فَلاَ تُغَاثُ فَلاَ تَزَالُ بَعْدِي مَحْزُونَةً مَكْرُوبَةً بَاكِيَةً تَتَذَكَّرُ اِنْقِطَاعَ اَلْوَحْيِ عَنْ بَيْتِهَا مَرَّةً وَ تَتَذَكَّرُ فِرَاقِي أُخْرَى وَ تَسْتَوْحِشُ إِذَا جَنَّهَا اَللَّيْلُ لِفَقْدِ صَوْتِيَ اَلَّذِي كَانَتْ تَسْتَمِعُ إِلَيْهِ إِذَا تَهَجَّدْتُ بِالْقُرْآنِ ثُمَّ تَرَى نَفْسَهَا ذَلِيلَةً بَعْدَ أَنْ كَانَتْ فِي أَيَّامِ أَبِيهَا عَزِيزَةً فَعِنْدَ ذَلِكَ يُؤْنِسُهَا اَللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ بِالْمَلاَئِكَةِ فَنَادَتْهَا بِمَا نَادَتْ بِهِ مَرْيَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ فَتَقُولُ يَا فَاطِمَةُ « إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفٰاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اِصْطَفٰاكِ عَلىٰ نِسٰاءِ اَلْعٰالَمِينَ » يَا فَاطِمَةُ « اُقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اُسْجُدِي وَ اِرْكَعِي مَعَ اَلرّٰاكِعِينَ » ثُمَّ يَبْتَدِئُ بِهَا اَلْوَجَعُ فَتَمْرَضُ فَيَبْعَثُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهَا مَرْيَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ تُمَرِّضُهَا وَ تُؤْنِسُهَا فِي عِلَّتِهَا فَتَقُولُ عِنْدَ ذَلِكَ يَا رَبِّ إِنِّي قَدْ سَئِمْتُ اَلْحَيَاةَ وَ تَبَرَّمْتُ بِأَهْلِ اَلدُّنْيَا فَأَلْحِقْنِي بِأَبِي فَيَلْحَقُهَا اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِي فَتَكُونُ أَوَّلَ مَنْ يَلْحَقُنِي مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فَتَقْدَمُ عَلَيَّ مَحْزُونَةً مَكْرُوبَةً مَغْمُومَةً مَغْصُوبَةً مَقْتُولَةً فَأَقُولُ عِنْدَ ذَلِكَ اَللَّهُمَّ اِلْعَنْ مَنْ ظَلَمَهَا وَ عَاقِبْ مَنْ غَصَبَهَا وَ ذَلِّلْ مَنْ أَذَلَّهَا وَ خَلِّدْ فِي نَارِكَ مَنْ ضَرَبَ جَنْبَهَا حَتَّى أَلْقَتْ وَلَدَهَا فَتَقُولُ اَلْمَلاَئِكَةُ عِنْدَ ذَلِكَ آمِينَ وَ أَمَّا اَلْحَسَنُ فَإِنَّهُ اِبْنِي وَ وُلْدِي وَ بَضْعَةٌ مِنِّي وَ قُرَّةُ عَيْنِي وَ ضِيَاءُ قَلْبِي وَ ثَمَرَةُ فُؤَادِي وَ هُوَ سَيِّدُ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَى اَلْأُمَّةِ أَمْرُهُ أَمْرِي وَ قَوْلُهُ قَوْلِي مَنْ تَبِعَهُ فَإِنَّهُ مِنِّي وَ مَنْ عَصَاهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَ إِنِّي لَمَّا نَظَرْتُ إِلَيْهِ تَذَكَّرْتُ مَا يَجْرِي عَلَيْهِ مِنَ اَلذُّلِّ بَعْدِي فَلاَ يَزَالُ اَلْأَمْرُ بِهِ حَتَّى يُقْتَلَ بِالسَّمِّ ظُلْماً وَ عُدْوَاناً فَعِنْدَ ذَلِكَ تَبْكِي اَلْمَلاَئِكَةُ وَ اَلسَّبْعُ اَلشِّدَادُ لِمَوْتِهِ وَ يَبْكِيهِ كُلُّ شَيْءٍ حَتَّى اَلطَّيْرُ فِي جَوِّ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْحِيتَانُ فِي جَوْفِ اَلْمَاءِ فَمَنْ بَكَاهُ لَمْ تَعْمَ عَيْنُهُ يَوْمَ تَعْمَى اَلْعُيُونُ وَ مَنْ حَزِنَ عَلَيْهِ لَمْ يَحْزَنْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَحْزَنُ اَلْقُلُوبُ وَ مَنْ زَارَهُ فِي بَقِيعِهِ ثَبَتَتْ قَدَمُهُ عَلَى اَلصِّرَاطِ يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ اَلْأَقْدَامُ وَ أَمَّا اَلْحُسَيْنُ فَإِنَّهُ مِنِّي وَ هُوَ اِبْنِي وَ وَلَدِي وَ خَيْرُ اَلْخَلْقِ بَعْدَ أَخِيهِ وَ هُوَ إِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ مَوْلَى اَلْمُؤْمِنِينَ وَ خَلِيفَةُ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ وَ غِيَاثُ اَلْمُسْتَغِيثِينَ وَ كَهْفُ اَلْمُسْتَجِيرِينَ وَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ أَجْمَعِينَ وَ هُوَ سَيِّدُ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَ بَابُ نَجَاةِ اَلْأُمَّةِ أَمْرُهُ أَمْرِي وَ طَاعَتُهُ طَاعَتِي مَنْ تَبِعَهُ فَإِنَّهُ مِنِّي وَ مَنْ عَصَاهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَ إِنِّي لَمَّا رَأَيْتُهُ تَذَكَّرْتُ مَا يُصْنَعُ بِهِ بَعْدِي كَأَنِّي بِهِ وَ قَدِ اِسْتَجَارَ بِحَرَمِي وَ قُرْبِي فَلاَ يُجَارُ فَأَضُمُّهُ فِي مَنَامِهِ إِلَى صَدْرِي وَ آمُرُهُ بِالرِّحْلَةِ عَنْ دَارِ هِجْرَتِي وَ أُبَشِّرُهُ بِالشَّهَادَةِ فَيَرْتَحِلُ عَنْهَا إِلَى أَرْضِ مَقْتَلِهِ وَ مَوْضِعِ مَصْرَعِهِ أَرْضِ كَرْبٍ وَ بَلاَءٍ وَ قَتْلٍ وَ فَنَاءٍ تَنْصُرُهُ عِصَابَةٌ مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ أُولَئِكَ مِنْ سَادَةِ شُهَدَاءِ أُمَّتِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِ وَ قَدْ رُمِيَ بِسَهْمٍ فَخَرَّ عَنْ فَرَسِهِ صَرِيعاً ثُمَّ يُذْبَحُ كَمَا يُذْبَحُ اَلْكَبْشُ مَظْلُوماً ثُمَّ بَكَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ بَكَى مَنْ حَوْلَهُ وَ اِرْتَفَعَتْ أَصْوَاتُهُمْ بِالضَّجِيجِ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ يَقُولُ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَشْكُو إِلَيْكَ مَا يَلْقَى أَهْلُ بَيْتِي بَعْدِي ثُمَّ دَخَلَ مَنْزِلَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 112 )
2 - ابن عباس گويد روزى رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» نشسته بود كه حسن آمد و چون او را ديد گريست و سپس فرمود نزد من نزد من اى پسرم و او را بخود نزديك كرد تا بر زانوى راست نشانيد سپس حسين آمد و چون او را ديد گريست و گفت بيا بيا پسر جانم و او را هم نزديك كرد تا بر زانوى چپ خود نشانيد سپس فاطمه آمد و او را هم بخود نزديك كرد و برابر خود نشانيد و سپس امير المؤمنين «عليه السّلام» آمد او را هم كه ديد گريست و نزديك خود طلبيد و در پهلوى راست خود نشانيد، اصحابش گفتند يا رسول اللّٰه هر كدام را ديدى گريستى ؟ توى اينها كسى نبود كه از ديدنش شاد شوى ؟ فرمود بحق آنكه مرا بنبوت بر انگيخته و بر همه مردم برگزيده من و اينها گرامى ترين خلقيم نزد خدا و روى زمين كسى نيست كه از اينها نزد من محبوبتر باشد اما على بن ابى طالب كه برادر من و همكار من و بعد از من صاحب امر است و صاحب لواء منست در دنيا و آخرت و صاحب حوض من و شفاعت منست و سرور هر مسلمانى و امام هر مؤمنى است و پيشواى هر متقى و وصى و خليفه من بر خاندانم و امتم در زندگى و پس از مرگم دوستش دوست من و دشمنش دشمنم به ولايتش امتم مرحومه اند و هر كه مخالف او باشد ملعونست و چون آمد گريستم براى آنكه يادم آمد كه پس از من امتم با او دغلى كنند و او را از مسندم بردارند و خدا آن را براى او مقرر كرده پس از من و سپس گرفتارى كشد تا ضربتى بسرش زنند كه ريشش از آن خضاب شود در بهترين ماهى كه ماه رمضانست و خدا در آن قرآن نازل كرده براى هدايت مردم و گواهى بر رهنمائى و فرق حق و باطل، و اما دخترم فاطمه كه بانوى زنان جهانيان است از اولين و آخرين و پاره تن منست و نور ديده منست و ميوه دل منست و روح منست كه درون منست و حوراء انسيه است هر وقت در محراب خود برابر پروردگارش جل جلاله بايستد نورش بفرشتگان آسمان بتابد چنانچه نور اختران بر زمين بتابد و خداى عز و جل بفرشتگانش فرمايد فرشتگانم ببينيد كنيزم فاطمه با وى كنيزانم را برابرم ايستاده و دلش از ترسم ميلرزد و دل بعبادتم داده، گواه باشيد كه شيعيانش را از آتش امان دادم و چون او را ديدم بيادم افتاد آنچه پس از من با وى مى شود گويا مى بينم خوارى بخانه اش راه يافته و حرمتش زير پا رفته و حقش غصب شده و ارتش ممنوع شده و پهلويش شكسته و جنين او سقط شده و فرياد ميزند يا محمداه و جواب نشنود و استغاثه كند و كسى بدادش نرسد و هميشه پس از من غمنده و گرفتار و گريان است يك بار يادآور شود كه وحى از خانه اش بريده و بار ديگر ياد جدائى من كند و شب كه آواز مرا نشنود بهراس افتد آوازى كه من با تلاوت قرآن تهجد ميكردم و خود را خوار بيند پس از آنكه در دوران پدر عزيز بوده در اينجا خداى تعالى او را با فرشتگان مأنوس سازد و او را بدان چه بمريم بنت عمران گفتند ندا دهند و گويند اى فاطمه خدايت گزيد و پاك كرد و بر زنان جهانيان برگزيد اى فاطمه قنوت كن بر پروردگارت و سجود و ركوع كن با راكعان سپس بيمارى او آغاز شود و خدا مريم بنت عمران را بفرستد او را پرستارى كند و در بيمارى او انيس او باشد اينجا است كه گويد پروردگارا من از زندگى دلتنگ شدم و از اهل دنيا ملولم مرا بپدرم رسان خداى عز و جل او را بمن رساند و اول كس از خاندانم باشد كه بمن رسد، محزون و گرفتار و غمنده و شهيد بر من وارد شود و من در اينجا بگويم خدايا لعنت كن هر كه باو ظلم كرده و كيفر ده هر كه حقش را غصب كرده و خوار كن هر كه خوارش كرده و در دوزخ مخلد كن هر كه به پهلويش زده تا سقط جنين كرده و ملائكه آمين گويند، اما حسن كه پسرم و فرزندم و پاره تنم و نور ديده ام و روشنى دلم و ميوه قلبم هست و او سيد جوانان اهل بهشت است و حجت خداست بر امت امرش امر من است و قولش قول من هم هر كه پيرويش كند از منست و هر كه نافرمانيش كند از من نيست و چون او را ديدم بيادم آمد آنچه از اهانت پس از من بيند و تا آنجا كشد كه با زهر ستم و عدوانش كشند در اينجا فرشتگان هفت آسمان بمرگش بگريند و همه چيز تا پرنده هوا و ماهيان دريا بر او گريند چشم كسى كه بر او بگريد كور نباشد روزى كه چشمها كورند و هر كه بر او محزون شود روزى كه دلها همه محزونند دلش محزون نباشد و هر كه در بقيع او را زيارت كند قدمش بر صراط برجا ماند روزى كه همه قدمها بلغزند - و اما حسين «عليه السّلام» از من است و فرزند من است و بهترين خلق است، پس از برادرش امام مسلمانان و سرور مؤمنان و خليفۀ خداوند عالميان است و غياث مستغيثين و پناه امان جويان و حجت خدا بر همه خلق و او سيد جوانان اهل بهشت است و باب نجات است امرش امر من است و طاعتش طاعت من، هر كه پيرويش كند از من است و هر كه نافرمانيش كند از من نيست و چون ديدمش بيادم آمد كه بعد از من، باو چه مى شود گويا مى نگرم كه بحرم من و قرب من پناهنده شده و او را پناه ندهند در خواب بآغوشش گيرم و بر سينه چسبانمش و باو دستور دهم از خانه هجرتم بكوچد و او را بشهادت بشارت دهم از آنجا بكوچد به زمينى كه قتلگاه او است زمين كرب و بلا و قتل و رنج يك دسته مسلمانان ياريش كنند كه سروران شهداى امتند در روز قيامت گويا مينگرمش كه تيرى خورده و از اسبش بخاك افتاده و چون گوسفند سرش را مظلومانه بريدند سپس رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» گريست و كسانى كه گردش بودند گريستند و صداى شيون آنها بلند شد و آن حضرت برخاست و ميفرمود خدايا بتو شكايت كنم آنچه را خاندانم پس از من برخورند سپس وارد منزلش شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 115
الأمالی (للصدوق)
2.ابن عباس مى گويد:روزى رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله نشسته بود كه حسن عليه السّلام نزد آن حضرت آمد.چشم حضرت كه بروى افتاد،گريه كرد؛آنگاه فرمود:نزديك من بيا،نزديك من آى، اى پسرم!او را به خود نزديك ساخت تا اينكه بر زانوى راست خويش نشاند.سپس حسين عليه السّلام آمد و باز پيامبر زمانى كه او را ديد،گريه كرد.و بعد فرمود:بيابيا پسرم،دلبندم! و آنگاه او را هم نزديك خود آورد و روى پاى چپ نشاند.آنگاه فاطمه عليها السّلام آمد و او را روبروى خود نشاند و بعد على عليه السّلام نزد پيامبر آمد.او را هم كه ديد،گريست و نزديك خود كنار فاطمه زهرا عليها السّلام جاى داد.ياران آن حضرت گفتند:اى پيامبر خدا:هريك را كه نگاه كردى،گريه سر دادى.در ميان اينان كسى نبود كه از ديدارش شادمان شوى ؟فرمود:به خدايى كه مرا براى پيامبرى فرستاده و بر همه مردمان برگزيده است،من و اينها ارجمندترين آفريدگان نزد پروردگاريم،و در زمين نزد من دوست داشتنى تر از اينان كسى وجود ندارد.على بن ابى طالب عليه السّلام كه برادر و وزير من است و پس از من صاحب امر و لواى من،در دنيا و آخرت است و نيز صاحب حوض و شفاعت من.او مولاى هرمسلمان و پيشواى هرمؤمن و پارسايى است،و نيز وصى و جانشين من در خاندان و امتم،چه در حيات و چه پس از آن.دوست على دوست من است و دشمن على دشمن من.به دليل ولايت على،امت مرا امت مرحومه خوانده اند.هركس او را مخالفت كند،از رحمت الهى دور شده است.على كه نزد من آمد گريستم چرا كه يادم آمد كه پس از من امت من به او خيانت مى كنند و او را از جايگاهم برمى دارند،درحالى كه خداوند رهبرى را براى او نهاده است.آنگاه على سفتيها مى بيند و سرانجام بر فرق او ضربت زده و محاسن او از خون خضاب مى شود.اين واقعه در ماهى خواهد بود كه نيكوترين ماه بوده و خداوند در آن قرآن كريم را فروفرستاده بت تا سبب هدايت مردمان باشد و بينات راهنما و فرقان ميان حق و باطل.
اما دخترم فاطمه عليها السّلام كه سرور زنان جهان از اوّلين و آخرين تاريخ است،پاره تن من است و روشنايى چشمانم و ميوه دلم و روح من كه درون من است.فاطمه عليها السّلام حوراء انسيه است.هرگاه او در محراب عبادت در برابر خداوند مى ايستد،نور او بر فرشتگان حق مى تابد،گويى نور ستارگان بر زمين تابيده است.خداوند رو به فرشتگان مى فرمايد:كنيزم فاطمه را بنگريد كه همراه كنيزان ديگرم در برابر من ايستاده و دل او از بيم من لرزان بوده و به عبادتم مشغول است.اى فرشتگان شاهد باشيد كه پيروان او را از آتش دوزخ در امان داشتم.آنگاه پيامبر رو به ياران فرمود:فاطمه عليها السّلام را كه ديدم،به يادم آمد كه با وى چه برخوردى خواهند داشت!گويى اكنون مى نگرم كه خوارى به خانه اش نزديك مى كنند و حرمت فاطمه ناديده گرفته مى شود و حق او را به ستم از او گرفته مى شود و او را از ارث بى نصيب مى كنند. پهلوى او را شكسته و جنين او را سقط مى كنند.او فرياد مى زند«يا محمد»درحالى كه پاسخى نمى شنود.او يارى مى طلبد درحالى كه فريادرسى ندارد.فاطمه همواره پس از من اندوهگين و نالان و گرفتار خواهد بود.فاطمه گاه به ياد زمانى مى افتد كه وحى از خانه او جدا گشته و گاه به ياد من و جدايى از پدر مى افتد.شب هنگام كه صداى مرا نشنود،دچار دلهره مى گردد،همان صداى تلاوت قرآن كه در؟داشتم.فاطمه خود را خوار مى بيند،حال آنكه در روزگار پدر گرامى بود.اين است كه خداوند او را با فرشتگان انس مى دهد و همچون زمانى كه مريم دختر عمران را دلدارى مى دادند،مى گويند:اى فاطمه!تو را خدا برگزيد و پاكيزه ساخت و بر زنان جهان پيشوايى بخشيد.اى فاطمه!در برابر پروردگارت فروتنى كن و با ركوع كنندگان سيجده و ركوع داشته باش.آنگاه بيمارى فاطمه آغاز مى شود.خداوند مريم عمران را مى فرستد تا پرستارش شود و در دوران بيمارى مونس او باشد.در اين هنگام است كه فاطمه مى گويد:پروردگارا!من از زندگى سير و دلتنگ گشته ام و از مردمان بيزار و رنجورم.مرا به نزد پدرم ملحق كن.خداوند او را به نزد من روانه كند.او نخستين كس از خاندانم خواهد بود كه به نزد من مى آيد.فاطمه درحالى كه اندوهگين و نالان و شهيد است،نزد من مى آيد.من در اين هنگام مى گويم:خدايا!از رحمت خود دور ساز هركس كه به فاطمه ستم روا داشته است.خدايا كيفر بده كسى را كه حق او را گرفته و ذليل كن هركه او را خوار ساخته و در آتش دوزخ جاودانه،هركه او را از پهلو آسيب زده و جنين او را سقط كرده است.اكنون فرشتگان آمين مى گويند.
امام حسن عليه السّلام پسر و فرزند و پاره تن و روشنى چشمان و دلم و ميوه قلبم است و نيز سرور جوانان بهشتى و حجت خداوند بر امت من.فرمان او فرمان من است و سخن او سخن من.هركس از او پيروى داشته باشد،از من است و هركس او را نافرمانى كند،از من نيست.آنگاه كه حسن عليه السّلام را ديدم به خاطر آوردم،اهانت هايى كه پس از من خواهد ديد،تا آنجايى كه با زهر او را خواهند كشت. در اين هنگام فرشتگان هفت آسمان بر شهادت او گريه خواهند و همه آفريدگان تا پرندگان هوا و ماهيان دريا بر او مى گريند.ديده كسى كه بر او گريد،نابينا نگردد در روزى كه ديدگان،نابينا خواهند شد.هركس براى حسن اندوهگين شود،در روزى كه دلها مدام اندوهگين اند،دلى اندوه نداشته باشد.هركس در گورستان بقيع به زيارت او برود روزى كه گامها بر صراط خواهند لغزيد،گام او بر پل صراط استوار مى ماند و امام حسين عليه السّلام از من است و فرزند من و بهترين مردمان.پس از برادرش امام مسلمانان و پيشواى مؤمنان و جانشين خداوند است و فريادرس فريادكنندگان و پناه امان طلبان و حجت الهى بر تمام مردمان و سرور جوانان بهشتى و در نجات از آتش دوزخ.فرمان حسين عليه السّلام فرمان من است و فرمانبرى از او فرمانبرى از من.هركس از حسين پيروى كند،از من است و هركس او را نافرمانى كند،از من نيست.آنگاه كه نگاهم به او افتاد به ياد آوردم كه پس از من با او چه خواهند كرد.گويى مى بينم كه حسين به حرم جوارم پناهنده است،درحالى كه او را پناه نمى دهند.در آن هنگام،در آغوشم مى گيرم و سرش را بر سينه چسبانده و به او فرمان كوچيدن از مدينه، سراى هجرتم مى دهم و نيز او را به شهادت مژده مى دهم.حسين عليه السّلام از مدينه به سرزمينى خواهد كوچيد كه قتل گاه اوست.سرزمين كرب وبلا و قتل و رنج.گروهى از مسلمانان حسين را كمك خواهند كرد كه پيشواى شهيدان امتم در رستاخيز خواهند بود.گويى اكنون حسين را مى بينم كه تير خورده و از اسب به خاك افتاده و سر او را همچون گوسفند،مظلومانه جدا مى سازند.آنگاه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله گريه كرد و نيز يارانى كه او را در ميان گرفته بودند،باهم گريستند.بانگ شيون و مويه آنان برخاست.آن حضرت بلند شد،درحالى كه مى فرمود: خدايا به تو شكايت مى برم از آنچه را خاندان من پس از من خواهند ديد.آنگاه دارد خانه اش شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 197
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 113
ص : 114
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ : أَنَّ اَلْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ دَخَلَ يَوْماً إِلَى اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيْهِ بَكَى فَقَالَ لَهُ مَا يُبْكِيكَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ أَبْكِي لِمَا يُصْنَعُ بِكَ فَقَالَ لَهُ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ اَلَّذِي يُؤْتَى إِلَيَّ سَمٌّ يُدَسُّ إِلَيَّ فَأُقْتَلُ بِهِ وَ لَكِنْ لاَ يَوْمَ كَيَوْمِكَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ يَزْدَلِفُ إِلَيْكَ ثَلاَثُونَ أَلْفَ رَجُلٍ يَدَّعُونَ أَنَّهُمْ مِنْ أُمَّةِ جَدِّنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ يَنْتَحِلُونَ دِينَ اَلْإِسْلاَمِ فَيَجْتَمِعُونَ عَلَى قَتْلِكَ وَ سَفْكِ دَمِكَ وَ اِنْتِهَاكِ حُرْمَتِكَ وَ سَبْيِ ذَرَارِيِّكَ وَ نِسَائِكَ وَ اِنْتِهَابِ ثَقَلِكَ فَعِنْدَهَا تَحِلُّ بِبَنِي أُمَيَّةَ اَللَّعْنَةُ وَ تُمْطِرُ اَلسَّمَاءُ رَمَاداً وَ دَماً وَ يَبْكِي عَلَيْكَ كُلُّ شَيْءٍ حَتَّى اَلْوُحُوشُ فِي اَلْفَلَوَاتِ وَ اَلْحِيتَانُ فِي اَلْبِحَارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 115 )
3 - يك روز حسين بن على بن ابى طالب «عليه السّلام» وارد شد بر حضرت حسن «عليه السّلام» و چون چشمش باو افتاد گريست باو گفت چه تو را ميگرياند اى ابا عبد اللّٰه ؟ گفت ميگريم براى آنچه با تو كنند، فرمود آنچه بمن آيد زهريست كه بكامم ريزند و كشته شوم ولى اى ابا عبد اللّٰه روزى چون روز تو نباشد سى هزار مردى كه مدعيند از امت جد ما محمدند و خود را بدين اسلام بندند بر تو گرد آيند و همدست شوند براى كشتن تو و ريختن خونت و هتك حرمتت و اسير كردن ذريه ات و زنانت و غارت بنه ات در اينجا است كه به بنى اميه لعنت فرود آيد و آسمان خاكستر و خون بارد و همه چيز بر تو بگريند تا وحشيان بيابان و ماهيان دريا.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 115
الأمالی (للصدوق)
3.روزى حسين بن على عليه السّلام نزد امام حسن عليه السّلام آمد و نگاه به آن حضرت افكند و اشك ريخت.برادر فرمود:اى ابا عبد اللّه!چه چيز تو را گريانيد؟حسين عليه السّلام فرمود:به خاطر برخوردى كه با شما مى كنند گريه مى كنم.امام حسن عليه السّلام فرمود:آنچه با من كنند،زهرى است كه در كام من خواهند،ريخت و خواهند كشت.اما اى ابا عبد اللّه روزى همانند روز تو نيست.سى هزار تن كه ادعا دارند از امت جدّ ما محمد صلّى اللّه عليه و آله هستند.و خود را متمسك به دين اسلام مى دانند،برضد تو هم پيمان شده و قصه قتل تو را مى كنند.آنان خون تو را بر زمين مى ريزند و حرمت تو را درهم شكنند و خانواده و نسل تو را به اسارت مى گيرند و به يغما مى برند.در اين هنگام است كه عذاب و لعنت الهى بر امويان فرود آيد و آسمان خاكستر و خون ببارد و همه آفريدگان حق بر حال تو اشك مى ريزند،حتى وحشيان صحرا و ماهيان دريا.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 199
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 115
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو حَفْصٍ اَلْعَبْدِيُّ عَنْ أَبِي هَارُونَ اَلْعَبْدِيِّ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذَا سَأَلْتُمُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَاسْأَلُوهُ لِيَ اَلْوَسِيلَةَ فَسَأَلْتُ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنِ اَلْوَسِيلَةِ فَقَالَ هِيَ دَرَجَتِي فِي اَلْجَنَّةِ وَ هِيَ أَلْفُ مِرْقَاةٍ مَا بَيْنَ اَلْمِرْقَاةِ إِلَى اَلْمِرْقَاةِ حُضْرُ اَلْفَرَسِ اَلْجَوَادِ شَهْراً وَ هِيَ مَا بَيْنَ مِرْقَاةِ جَوْهَرٍ إِلَى مِرْقَاةِ زَبَرْجَدٍ وَ مِرْقَاةِ يَاقُوتٍ إِلَى مِرْقَاةِ ذَهَبٍ إِلَى مِرْقَاةِ فِضَّةٍ فَيُؤْتَى بِهَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ حَتَّى تُنْصَبَ مَعَ دَرَجَةِ اَلنَّبِيِّينَ فَهِيَ فِي دَرَجِ اَلنَّبِيِّينَ كَالْقَمَرِ بَيْنَ اَلْكَوَاكِبِ فَلاَ يَبْقَى يَوْمَئِذٍ نَبِيٌّ وَ لاَ صِدِّيقٌ وَ لاَ شَهِيدٌ إِلاَّ قَالَ طُوبَى لِمَنْ كَانَتْ هَذِهِ اَلدَّرَجَةُ دَرَجَتَهُ فَيَأْتِي اَلنِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يُسْمِعُ اَلنَّبِيِّينَ وَ جَمِيعَ اَلْخَلْقِ هَذِهِ دَرَجَةُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَقْبَلُ وَ أَنَا يَوْمَئِذٍ مُتَّزِرٌ بِرَيْطَةٍ مِنْ نُورٍ عَلَى تَاجِ اَلْمَلِكِ وَ إِكْلِيلُ اَلْكَرَامَةِ وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَمَامِي وَ بِيَدِهِ لِوَائِي وَ هُوَ لِوَاءُ اَلْحَمْدِ مَكْتُوبٌ عَلَيْهِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ اَلْمُفْلِحُونَ هُمُ اَلْفَائِزُونَ بِاللَّهِ وَ إِذَا مَرَرْنَا بِالنَّبِيِّينَ قَالُوا هَذَانِ مَلَكَانِ كَرِيمَانِ مُقَرَّبَانِ لَمْ نَعْرِفْهُمَا وَ لَمْ نَرَهُمَا وَ إِذَا مَرَرْنَا بِالْمَلاَئِكَةِ قَالُوا هَذَانِ نَبِيَّانِ مُرْسَلاَنِ حَتَّى أَعْلَوَ اَلدَّرَجَةَ وَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَتْبَعُنِي حَتَّى إِذَا صِرْتُ فِي أَعْلَى اَلدَّرَجَةِ مِنْهَا وَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَسْفَلَ مِنِّي بِدَرَجَةٍ فَلاَ يَبْقَى يَوْمَئِذٍ نَبِيٌّ وَ لاَ صِدِّيقٌ وَ لاَ شَهِيدٌ إِلاَّ قَالَ طُوبَى لِهَذَيْنِ اَلْعَبْدَيْنِ مَا أَكْرَمَهُمَا عَلَى اَللَّهِ فَيَأْتِي اَلنِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ يُسْمِعُ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلصِّدِّيقِينَ وَ اَلشُّهَدَاءَ وَ اَلْمُؤْمِنِينَ هَذَا حَبِيبِي مُحَمَّدٌ وَ هَذَا وَلِيِّي عَلِيٌّ طُوبَى لِمَنْ أَحَبَّهُ وَ وَيْلٌ لِمَنْ أَبْغَضَهُ وَ كَذَّبَ عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلاَ يَبْقَى يَوْمَئِذٍ أَحَدٌ أَحَبَّكَ يَا عَلِيُّ إِلاَّ اِسْتَرْوَحَ إِلَى هَذَا اَلْكَلاَمِ وَ اِبْيَضَّ وَجْهُهُ وَ فَرِحَ قَلْبُهُ وَ لاَ يَبْقَى أَحَدٌ مِمَّنْ عَادَاكَ أَوْ نَصَبَ لَكَ حَرْباً أَوْ جَحَدَ لَكَ حَقّاً إِلاَّ اِسْوَدَّ وَجْهُهُ وَ اِضْطَرَبَتْ قَدَمَاهُ فَبَيْنَا أَنَا كَذَلِكَ إِذَا مَلَكَانِ قَدْ أَقْبَلاَ إِلَيَّ أَمَّا أَحَدُهُمَا فَرِضْوَانُ خَازِنُ اَلْجَنَّةِ وَ أَمَّا اَلْآخَرُ فَمَالِكٌ خَازِنُ اَلنَّارِ فَيَدْنُو رِضْوَانُ فَيَقُولُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَحْمَدُ فَأَقُولُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا اَلْمَلَكُ مَنْ أَنْتَ فَمَا أَحْسَنَ وَجْهَكَ وَ أَطْيَبَ رِيحَكَ فَيَقُولُ أَنَا رِضْوَانُ خَازِنُ اَلْجَنَّةِ وَ هَذِهِ مَفَاتِيحُ اَلْجَنَّةِ بَعَثَ بِهَا إِلَيْكَ رَبُّ اَلْعِزَّةِ فَخُذْهَا يَا أَحْمَدُ فَأَقُولُ قَدْ قَبِلْتُ ذَلِكَ مِنْ رَبِّي فَلَهُ اَلْحَمْدُ عَلَى مَا فَضَّلَنِي بِهِ اِدْفَعْهَا إِلَى أَخِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ يَرْجِعُ رِضْوَانُ فَيَدْنُو مَالِكٌ فَيَقُولُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَحْمَدُ فَأَقُولُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا اَلْمَلَكُ مَنْ أَنْتَ فَمَا أَقْبَحَ وَجْهَكَ وَ أَنْكَرَ رُؤْيَتَكَ فَيَقُولُ أَنَا مَالِكٌ خَازِنُ اَلنَّارِ وَ هَذِهِ مَقَالِيدُ اَلنَّارِ بَعَثَ بِهَا إِلَيْكَ رَبُّ اَلْعِزَّةِ فَخُذْهَا يَا أَحْمَدُ فَأَقُولُ قَدْ قَبِلْتُ ذَلِكَ مِنْ رَبِّي فَلَهُ اَلْحَمْدُ عَلَى مَا فَضَّلَنِي بِهِ اِدْفَعْهَا إِلَى أَخِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ يَرْجِعُ مَالِكٌ فَيُقْبِلُ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مَعَهُ مَفَاتِيحُ اَلْجَنَّةِ وَ مَقَالِيدُ اَلنَّارِ حَتَّى يَقِفَ عَلَى عِجْزَةِ جَهَنَّمَ وَ قَدْ تَطَايَرَ شَرَرُهَا وَ عَلاَ زَفِيرُهَا وَ اِشْتَدَّ حَرُّهَا وَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ آخِذٌ بِزِمَامِهَا فَتَقُولُ لَهُ جَهَنَّمُ جُزْنِي يَا عَلِيُّ قَدْ أَطْفَأَ نُورُكَ لَهَبِي فَيَقُولُ لَهَا عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قِرِّي يَا جَهَنَّمُ خُذِي هَذَا وَ اُتْرُكِي هَذَا خُذِي هَذَا عَدُوِّي وَ اُتْرُكِي هَذَا وَلِيِّي فَلَجَهَنَّمُ يَوْمَئِذٍ أَشَدُّ مُطَاوَعَةً لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْ غُلاَمِ أَحَدِكُمْ لِصَاحِبِهِ فَإِنْ شَاءَ يُذْهِبُهَا يَمْنَةً وَ إِنْ شَاءَ يُذْهِبُهَا يَسْرَةً وَ لَجَهَنَّمُ يَوْمَئِذٍ أَشَدُّ مُطَاوَعَةً لِعَلِيٍّ فِيمَا يَأْمُرُهَا بِهِ مِنْ جَمِيعِ اَلْخَلاَئِقِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 116 )
4 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود هر گاه از خداى عز و جل خواهشى كنيد از او وسيله بخواهيد پرسيدند از پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» از وسيله فرمود آن درجه ايست كه من در بهشت دارم هزار پله است و ميان هر دو پله يكماه دويدن اسب است و پله ها از گوهر است و زبرجد و ياقوت تا طلا و نقره آن را در قيامت بياورند در برابر درجه هاى پيغمبران نهند و چون ماه باشد ميان اختران در آن روز پيغمبر و صديق و شهيدى نماند كه گويد خوشا بكسى كه اين درجه دارد ندائى از طرف خداى عز و جل برسد كه همه پيغمبران و خلايق بشنوند، اين درجه محمد است من آيم و قبائى از نور در بر و تاج ملك و اكليل كرامت بر سر على بن ابى طالب لواء حمد را جلو من دارد و بر آن نوشته است«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» رستگاران همانند كه بخدا رسيدند و چون به پيغمبران گذريم گويند اين دو فرشته مقربند كه نشناسيم و نديديم و چون بفرشتگان گذريم گويند اينان دو پيغمبر مرسلند تا بر آن درجه بالا روم و على دنبال من آيد تا ببالاترين پله برآيم و على يك پله پائين تر از من باشد در اين روز پيغمبر و صديق و شهيدى نماند جز آنكه گويد خوشا بر اين دو بنده كه چه گراميند نزد خدا از طرف خدا ندائى رسد كه همه پيغمبران و صديقان و شهيدان و مؤمنان بشنوند اين است حبيبم محمد و اين است وليم على خوشا بآن كه دوستش دارد و بدا بآن كه دشمنش دارد و دروغش شمارد سپس رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود در اين روز كسى نباشد كه دوستت دارد اى على جز آنكه از اين سخن خرم شود و روسپيد گردد و دلشاد و كسى نماند كه دشمنت دارد و يا ستيزه كرده و منكر حقت شده جز آنكه رويش سياه و قدمش لرزانست در اين ميانه دو فرشته پيش من آيند يكى رضوان كليددار بهشت و يكى مالك كليددار دوزخ، رضوان نزديك گردد و ميگويد درود بر تو اى احمد من گويم درود بر تو اى فرشته تو كيستى چه خوش رو و خوشبوئى ؟ ميگويد من كليد دار بهشتم و اينها كليدهاى بهشت است كه رب العزت برايت فرستاده اى احمد آنها را بگير گويم از پروردگارم قبول كردم حمد او را بر آنچه بمن تفضل كرد آنها را تحويل برادرم على بن ابى طالب بده رضوان برگردد مالك دوزخ پيش آيد و گويد درود بر تو اى احمد، گويم درود بر تو اى فرشته كيستى كه چه زشت رو و نامطلوبى ؟ گويد من كليددار دوزخم و اينها كليدهاى دوزخ است رب العزت براى شما فرستاده است اى احمد بگير آنها را گويم قبول كردم از پروردگارم حمد او را بر آنچه مرا بدان فضيلت داد آنها را تحويل برادرم على بن ابى طالب بده مالك برگردد و كليدهاى بهشت و دوزخ را در دست دارد تا بر دهانه جهنم بايستد كه شراره ميپراند و سوت ميكشد و حرارتش تند است و على مهار آن را دارد دوزخ بعلى گويد اى على مرا واگذار و بگذر نور تو شرار مرا خاموش كرد على فرمايد آرام باش اى دوزخ اين شخص را بگير و اين را وانه اين دشمن مرا بگير و اين دوست مرا واگذار دوزخ در آن روز فرمانبرتر است براى على از غلام شما براى آقاى خود اگر خواهد آن را به راست و چپ بكشاند و بهشت آن روز براى على مطيع تر است در آنچه دستور دهد از همه مردم و صلى اللّٰه على سيدنا خير خلقه محمد و آله اجمعين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 116
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هرگاه از پروردگارتان تمنايى داريد،پس از او مرا براى وسيله درخواست كنيد.ياران از مفهوم وسيله پرسيدند.پيامبر فرمود:وسيله مرتبه اى است كه من در بهشت يافته ام.وسيله هزار پله دارد و ميان دو پله آن مسافتى به اندازه يك ماه دويدن اسب است.پله ها يك سر از جنس گوهر و زبرجد و ياقوت و نيز نقره و طلا هستند.وسيله را در روز قيامت مقابل مرتبه هاى پيامبران مى گذارند.گويى ماه در برابر ستارگان است.در آن روز پيامبر و صديق و شهيدى نيست كه نگويد خوشا به حال كسى كه اين مرتبه را يافته است.ناگهان ندايى از جانب پروردگار مى آيد كه تمامى پيامبران و آفريدگان خواهند شنيد:«اين مرتبه محمد صلّى اللّه عليه و آله است».
من در آن روز با قبايى از نور بر تن مى آيم و تاج ملك و اكليل كرامت بر سر نهاده ام. على بن ابى طالب عليه السّلام پرچم حمد را به دست دارد و پيشاپيش من است.بر آن پرچم چنين نوشته شده است:«لا اله الا اللّه.رستگاران كسانى اند كه به خدا وصل شده اند»آنگاه از كنار پيامبران مى گذريم.آنان مى گويند:اينان دو فرشته مقرب پروردگارند كه ما آنان را تاكنون نديده و نمى شناسيم.آنگاه كه از برابر فرشتگان مى گذريم،چنين مى گويند:اينان دو پيامبر مرسل اند.در اين هنگام از پله ها بالا مى روم و على عليه السّلام درپى من مى آيد تا اينكه به آفرين پله خواهم رسيد،درحالى كه على يك پله از من پايين تر است.در چنين روزى هيچ پيامبر و صديق و شهيدى نيست،مگر آنكه گويند:خوشا به حال اين بندگان كه اين قدر منزلت نزد پروردگار دارند.در اين هنگام از جانب حق تعالى ندايى خواهد رسيد كه تمامى پيامبران و صديقان و شهيدان و مؤمنان خواهند شنيد:«اين است حبيب من محمد صلّى اللّه عليه و آله و اين است ولى من على عليه السّلام.خوشا به حال كسى كه او را دوست بدارد و بدا به حال كسى كه او را دشمن بدارد و او را تكذيب كند.»
آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!در چنين روزى دوستداران تو از سخنى كه خداوند فرموده است شادمان مى شوند،و نيز روسپيد باشند.اما دشمنان ستيزه خوى تو كه حق امامت تو را انكار كرده اند،روسياه مى شوند،درحالى كه گام هاى لرزانى دارند.در اين هنگام دو فرشته نزديك مى آيند.اولى«رضوان»نام دارد كه كليددار بهشت است و دومى«مالك»نام دارد كه كليددار دوزخ است.رضوان جلو مى آيد و چنين مى گويد:درود بر تو اى احمد!و من پاسخ مى دهم:سلام بر تو اى فرشته حق!تو كيستى كه اين قدر خوش سيما و خوش بويى ؟مى گويد:اى احمد!من كليددار بهشت هستم و اين ها كليدهاى بهشت است كه پروردگار عزيز براى تو فرستاده!آنها را بگير.مى گويم:از پروردگارم پذيرفتم و ستايش او مى كنم به خاطر لطفى كه درباره من دارد.سپس مى گويم كليدها را به برادرم على بن ابى طالب عليه السّلام بده.رضوان كه مى رود،مالك جلو مى آيد و مى گويد:درود بر تو اى احمد!مى گويم سلام بر تو اى فرشته حق.تو كيستى كه اين قدر زشت سيما و نامطبوعى ؟مى گويد:اى احمد من كليدار دوزخ هستم و اينها كليدهاى دوزخ است كه پروردگار عزيز براى شما فرستاده است.بگيريد!مى گويم:آنها را از پروردگارم پذيرفتم و سپاس و ستايش مى كنم به خاطر لطفى كه درباره من دارد.آنگاه مى گويم: كليدها را به برادرم على بن ابى طالب عليه السّلام بده.
على عليه السّلام كليدهاى بهشت و دوزخ را در دست دارد تا اينكه بر دهانه دوزخ مى ايستد كه شراره هاى آتش را به پيرامون خود مى پراكند و سوت كشان حرارتى تند به همراه دارد. على مهار آتش را در دست دارد.دوزخ رو به على عليه السّلام مى گويد:اى على!مرا به حال خود واگذار و از من بگذر.نور الهى تو شراره مرا فرومى نشاند.على مى گويد:اى دوزخ!آرام باش و اين دشمن مرا بگير!آن دوست مرا واگذار!دوزخ در آن هنگام،از غلام يكى از شما به صاحبش براى على فرمانبردارتر است كه اگر بخواهد او را به هرسمت وسو خواهد كشاند. و بهشت در آن هنگام در جهت فرمان هايى كه به او مى دهد،از تمامى مردمان فرمانبردارتر خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 203
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 116
ص : 117
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ حَمَّادٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: يَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِ اِبْنِي مُوسَى اِسْمُهُ اِسْمُ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَيُدْفَنُ فِي أَرْضِ طُوسَ وَ هِيَ بِخُرَاسَانَ يُقْتَلُ فِيهَا بِالسَّمِّ فَيُدْفَنُ فِيهَا غَرِيباً مَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ « مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ اَلْفَتْحِ وَ قٰاتَلَ ».
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 118 )
1 - حسين بن يزيد گويد از امام ششم شنيدم ميفرمود مردى از فرزندان پسرم موسى طلوع كند همنام امير المؤمنين و در زمين طوس بخراسان دفن شود در آنجا بزهر كشته شود و غريب بخاك رود هر كه او را زيارت كند و عارف بمقام او باشد خدا باو عطا كند مزد كسى كه پيش از فتح جهاد كرده و انفاق نموده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 118
الأمالی (للصدوق)
1.حسين بن يزيد مى گويد:از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه مى فرمود:مردى از نسل پسرم موسى كه هم نام او نام امير مومنان عليه السّلام است،چشم به دنيا مى گشايد و در سرزمين طوس در خراسان به زهر كشته شده و غريب به خاك سپرده مى شود.هركس او را درحالى كه عارف به منزلت اوست،زيارت كند،خداوند به او پاداش كسى را ارزانى مى دارد كه از هنگام فتح انفاق كرده و كشته شده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 205
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 118
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سُلَيْمَانَ اَلْبَصْرِيُّ [اَلْمِصْرِيُّ] عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي حُجْرٍ اَلْأَسْلَمِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا قَبِيصَةُ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ قَالَ سَمِعْتُ وَصِيَّ اَلْأَوْصِيَاءِ وَ وَارِثَ عِلْمِ اَلْأَنْبِيَاءِ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ حَدَّثَنِي سَيِّدُ اَلْعَابِدِينَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَنْ سَيِّدِ اَلشُّهَدَاءِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ سَيِّدِ اَلْأَوْصِيَاءِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّي بِخُرَاسَانَ مَا زَارَهَا مَكْرُوبٌ إِلاَّ نَفَّسَ اَللَّهُ كُرْبَتَهُ وَ لاَ مُذْنِبٌ إِلاَّ غَفَرَ اَللَّهُ ذُنُوبَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 119 )
2 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود محققا پاره اى از تن من در خراسان دفن مى شود زيارتش نكند گرفتارى جز آنكه خدا گرفتاريش را بر طرف كند و نه گنهكارى جز آنكه خدا گناهانش بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 119
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اكرم فرمود:بى گمان پاره اى از تن من در خراسان مدفون مى گردد. كسى او را زيارت نكند،مگر اين كه خداوند او را از گرفتارى برهاند يا گناهان او را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 205
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 119
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ قَالَ قَرَأْتُ كِتَابَ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَبْلِغْ شِيعَتِي أَنَّ زِيَارَتِي تَعْدِلُ عِنْدَ اَللَّهِ أَلْفَ حِجَّةٍ قَالَ فَقُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ اِبْنِهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَلْفَ حِجَّةٍ قَالَ إِي وَ اَللَّهِ أَلْفَ أَلْفِ حِجَّةٍ لِمَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 119 )
3 - ابى نصر بزنطى گويد من نامه أبو الحسن الرضا را خواندم كه بشيعيانم برسانيد كه زيارت من نزد خدا برابر است با هزار حج گويد بفرزندش ابى جعفر گفتم هزار حج ؟ فرمود آرى بخدا هزار هزار حج براى آنكه عارف بحقش زيارتش كند:
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 119
الأمالی (للصدوق)
3.ابى نصر بزنطى مى گويد:نامه امام رضا عليه السّلام را خواندم كه در آن نوشته بود: به شيعيانم بگوييد كه زيارت من نزد خداوند با هزار حج برابرى دارد.به فرزند آن حضرت ابى جعفر گفتم:هزار حج ؟گفت:آرى به خدا سوگند پاداش هزار حج براى زائر امام رضا عليه السّلام است.كه عارف به حق امامت او باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 205
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ قَالَ سَمِعْتُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَا زَارَنِي أَحَدٌ مِنْ أَوْلِيَائِي عَارِفاً بِحَقِّي إِلاَّ تَشَفَّعْتُ فِيهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 119 )
4 - بزنطى گويد شنيدم امام رضا ميفرمود زيارت نكند مرا احدى از دوستانم با معرفت بحق من جز آنكه شفاعت پذير اويم در قيامت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 119
الأمالی (للصدوق)
4.بزنطى مى گويد:امام رضا عليه السّلام مى فرمود:كسى از دوستانم مرا زيارت عارفانه نكند، مگر آنكه شفيع او در روز رستاخيز باشم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 207
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي خَلَفٍ قَالَ حَدَّثَنَا عِمْرَانُ بْنُ مُوسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ فُضَيْلٍ عَنْ غزان [غَزْوَانَ] اَلضَّبِّيِّ قَالَ أَخْبَرَنِي عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ إِسْحَاقَ عَنِ اَلنُّعْمَانِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : سَيُقْتَلُ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِي بِأَرْضِ خُرَاسَانَ بِالسَّمِّ ظُلْماً اِسْمُهُ اِسْمِي وَ اِسْمُ أَبِيهِ اِسْمُ اِبْنِ عِمْرَانَ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَلاَ فَمَنْ زَارَهُ فِي غُرْبَتِهِ غَفَرَ اَللَّهُ ذُنُوبَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْهَا وَ مَا تَأَخَّرَ وَ لَوْ كَانَ مِثْلَ عَدَدِ اَلنُّجُومِ وَ قَطْرِ اَلْأَمْطَارِ وَ وَرَقِ اَلْأَشْجَارِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 119 )
5 - على بن ابى طالب فرمود محققا يكى از فرزندانم بزهر ستم در زمين خراسان كشته شود نامش نام من است و نام پدرش نام پسر عمران موسى هلا هر كه او را در غربتش زيارت كند خدا گناهان گذشته و آينده او را بيامرزد اگر چه بشماره ستاره ها و قطره هاى باران و برگ درختان باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 119
الأمالی (للصدوق)
5.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:بى گمان يكى از فرزندان من در سرزمين خراسان به زهر ستم شهيد مى شود كه هم نام من است و نام پدرش نام پسر عمران؛موسى است. هركس او را در سرزمين غربت زيارت كند،خداوند گناهان گذشته و آينده اش را بيامرزد، هرچند كه به شمار ستارگان و قطرات باران و برگ هاى درختان باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 207
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ حَفْصٍ اَلْمَرْوَزِيِّ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ يَقُولُ مَنْ زَارَ قَبْرَ وَلَدِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَ لَهُ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَبْعُونَ [سبعين] حِجَّةً مَبْرُورَةً قُلْتُ سبعين [سَبْعُونَ] حِجَّةً مَبْرُورَةً قَالَ نَعَمْ سبعين [سَبْعُونَ] أَلْفَ حِجَّةٍ قُلْتُ سبعين [سَبْعُونَ] أَلْفَ حِجَّةٍ قَالَ فَقَالَ رُبَّ حِجَّةٍ لاَ تُقْبَلُ مَنْ زَارَهُ أَوْ بَاتَ عِنْدَهُ لَيْلَةً كَانَ كَمَنْ زَارَ اَللَّهَ فِي عَرْشِهِ قُلْتُ كَمَنْ زَارَ اَللَّهَ فِي عَرْشِهِ قَالَ نَعَمْ إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ كَانَ عَلَى عَرْشِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعَةٌ مِنَ اَلْأَوَّلِينَ وَ أَرْبَعَةٌ مِنَ اَلْآخِرِينَ فَأَمَّا اَلْأَوَّلُونَ فَنُوحٌ وَ إِبْرَاهِيمُ وَ مُوسَى وَ عِيسَى وَ أَمَّا اَلْأَرْبَعَةُ اَلْآخَرُونَ فَمُحَمَّدٌ وَ عَلِيٌّ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ ثُمَّ يُمَدُّ اَلْمِطْمَرُ فَيَقْعُدُ مَعَنَا زُوَّارُ قُبُورِ اَلْأَئِمَّةِ إِلاَّ أَنَّ أَعْلاَهَا دَرَجَةً وَ أَقْرَبَهُمْ حَيَاةً زُوَّارُ قَبْرِ وَلَدِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 120 )
6 - سليمان بن حفص مروزى گفت از أبو الحسن موسى بن جعفر «عليه السّلام» شنيدم ميفرمود هر كه قبر فرزندم على را زيارت كند برايش نزد خداى عز و جل هفتاد حج مبرور است گفتم هفتاد حج مبروره فرمود آرى هفتاد هزار حج مبرور گفتم هفتاد هزار حج ؟ گويد فرمود بسا حجى كه قبول نباشد هر كه زيارتش كند يا كنار قبرش بماند چون كسى باشد كه خدا را در عرش او زيارت كرده گفتم چون كسى كه خدا را در عرش زيارت كرده ؟ فرمود آرى چون روز قيامت شود بر عرش خداى عز و جل چهار كس از اولين و چهار از آخرين باشند ولين نوح و ابراهيم و موسى و عيسى و آخرين محمد و على و حسن و حسين سپس بساطى دراز كنند و زائرين قبور ائمه با ما بنشينند جز آنكه بلندترين درجه و نزديكترين آنها بما در عطا زائرين قبر فرزند من باشند. شيخ فقيه ابو جعفر گويد مقصود از اينكه چون كسى باشد كه خدا را در عرشش زيارت كند تشبيه نباشد زيرا فرشتگان عرش را زيارت كنند و بدان پناهنده شوند و گردش طواف كنند و گويند خدا را در عرش او زيارت كرديم چنان كه مردم گويند حج خانه خدا كرديم و خدا را زيارت كرديم نه مقصود اين باشد خدا موصوف شود بمكان زيرا خداى تعالى از آن برتر است برتر.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 120
الأمالی (للصدوق)
6.سليمان بن حفص مى گويد:امام كاظم عليه السّلام مى فرمود:هركس قبر پسرم،على عليه السّلام را زيارت كند،براى او نزد خداوند هفتاد حج مبروره خواهد بود.گفتم:هفتاد حج مبروره ؟ گفت:آرى هفتاد هزار حج مبروره.گفتم:هفتاد هزار حج ؟فرمود:چه بسا عمل حجى كه مقبول خداوند نباشد.هركس او را زيارت كند يا در جوار او بماند،مانند كسى است كه خداوند را در عرش ديدار كرده است.پرسيدم:مانند كسى كه خداوند را در عرش ديدار كرده است ؟فرمود:آرى.آنگاه كه روز رستاخيز آغاز شود،بر عرش خداوند چهار تن از اولين و چهار تن از آخرين مردمان باشند.از گروه نخست،نوح و ابراهيم موسى و عيسى عليهم السّلام خواهند بود و از گروه ديگر محمد صلّى اللّه عليه و آله و على عليه السّلام و حسن عليه السّلام و حسين عليه السّلام. آنگاه بسترى فراخ گسترند كه زيارت كنندگان قبور امامان همراه ما نشينند.بلند مرتبه ترين و نزديك ترين زائران به خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله زائران حرم فرزندم خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 207
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 120
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِطُوسَ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ نُصِبَ لَهُ مِنْبَرٌ بِحِذَاءِ مِنْبَرِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى يَفْرُغَ اَللَّهُ مِنْ حِسَابِ عِبَادِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 120 )
7 - ايوب بن نوح گويد از ابو جعفر محمد بن على بن موسى شنيدم ميفرمود هر كه قبر پدرم را در طوس زيارت كند خدا گناهان گذشته و آينده اش بيامرزد و چون روز قيامت شود براى او منبرى برابر رسول خدا بگذارند تا خدا از حساب بندگانش فارغ شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 120
الأمالی (للصدوق)
7.ايوب بن نوح مى گويد:از ابو جعفر محمد بن على بن موسى عليه السّلام شنيدم كه مى فرمود:هركس قبر پدرم را در سرزمين طوس زيارت كند،خداوند گناهان گذشته و آينده او را خواهد آمرزيد و آنگاه كه رستاخيز شود،براى او منبرى روبه روى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله خواهند نهاد تا اينكه خداوند حساب و جزاى بندگان خود را به پايان برساند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 209
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا [ اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُقْتَلُ حَفَدَتِي بِأَرْضِ خُرَاسَانَ فِي مَدِينَةٍ يُقَالُ لَهَا طُوسُ مَنْ زَارَهُ إِلَيْهَا عَارِفاً بِحَقِّهِ أَخَذْتُهُ بِيَدِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ أَدْخَلْتُهُ اَلْجَنَّةَ وَ إِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ اَلْكَبَائِرِ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا عِرْفَانُ حَقِّهِ قَالَ يَعْلَمُ أَنَّهُ إِمَامٌ مُفْتَرَضُ اَلطَّاعَةِ غَرِيبٌ شَهِيدٌ مَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ سَبْعِينَ شَهِيداً مِمَّنِ اُسْتُشْهِدَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى حَقِيقَةٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 121 )
8 - امام صادق فرمود نوه من در زمين خراسان در شهرى بنام طوس كشته شود هر كه با معرفت بحق او وى را زيارت كند روز قيامت دستش را بگيرم و ببهشت برم اگر چه اهل گناه كبيره باشد عرض كردم شناختن حق او چيست، فرمود بداند كه او امام مفترض الطاعه و غريب و شهيد است هر كه عارف بحقش او را زيارت كند خدا باو اجر هفتاد شهيدى كه برابر رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» از روى حقيقت شهيد شده اند بدهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 121
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:نوه من در سرزمين خراسان در شهرى به نام طوس كشته خواهد شد.هركس درحالى كه به حق او معرفت دارد،او را زيارت كند،در روز رستاخيز دست او را خواهم گرفت و به بهشت خواهم برد،هرچند گناه كبيره داشته باشد.حمزه بن حمران مى گويد:منظور از معرفت به حق او چيست ؟فرمود:يعنى زائر او بداند كه على بن موسى عليه السّلام پيشوايى بوده كه فرمان بردن از او واجب بوده و نيز غريب بوده و شهيد شده است.هركس عارف به حق امامت او بوده و زيارتش كند،خداوند پاداش هفتاد شهيدى را به او ارزانى دارد كه پيش روى رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله با حقيقت به شهادت رسيده اند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 209
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 121
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ صَالِحٍ اَلرَّازِيِّ عَنْ حَمْدَانَ اَلدِّيوَانِيِّ قَالَ قَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ زَارَنِي عَلَى بُعْدِ دَارِي أَتَيْتُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فِي ثَلاَثَةِ مَوَاطِنَ حَتَّى أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا إِذَا تَطَايَرَتِ اَلْكُتُبُ يَمِيناً وَ شِمَالاً وَ عِنْدَ اَلْمِيزَانِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 121 )
9 - امام رضا فرمود هر كه مرا در اين خانه دور دستم زيارت كند روز قيامت در سه موقف نزدش آيم تا از هراس آنها خلاصش كنم وقتى نامه هاى اعمال به راست و چپ پرانند، نزد صراط نزد ميزان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 121
الأمالی (للصدوق)
9.امام رضا عليه السّلام فرمود:هركس مرا در خانه دور از زادگاهم زيارت كند،در رستاخيز در سه جايگاه نزد او خواهم آمد كه از دلهره و ترس رهايى اش بخشم:آنگاه كه نامه هاى اعمال به دستان راست و چپ مى دهند؛آنگاه كه همگان بر پل صراط مى گذرند و آنگاه كه نزد ميزان مى ايستند.حسبنا اللّه و نعم الوكيل.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 209
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيِّ قَالَ: خَطَبَنَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ قُدَّامَ مِنْبَرِكُمْ هَذَا أَرْبَعَةُ رَهْطٍ مِنْ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنْهُمْ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ وَ اَلْبَرَاءُ بْنُ عَازِبٍ اَلْأَنْصَارِيُّ وَ اَلْأَشْعَثُ بْنُ قَيْسٍ اَلْكِنْدِيُّ وَ خَالِدُ بْنُ يَزِيدَ اَلْبَجَلِيُّ ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ فَقَالَ يَا أَنَسُ إِنْ كُنْتَ سَمِعْتَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ [فَهَذَا عَلِيٌّ ] مَوْلاَهُ ثُمَّ لَمْ تَشْهَدْ لِيَ اَلْيَوْمَ بِالْوَلاَيَةِ فَلاَ أَمَاتَكَ اَللَّهُ حَتَّى يَبْتَلِيَكَ بِبَرَصٍ لاَ تُغَطِّيهِ اَلْعِمَامَةُ وَ أَمَّا أَنْتَ يَا أَشْعَثُ فَإِنْ كُنْتَ سَمِعْتَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ يَقُولُ مَنَ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلاَهُ اَللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ ثُمَّ لَمْ تَشْهَدْ لِيَ اَلْيَوْمَ بِالْوَلاَيَةِ فَلاَ أَمَاتَكَ اَللَّهُ حَتَّى يَذْهَبَ بِكَرِيمَتَيْكَ وَ أَمَّا أَنْتَ يَا خَالِدَ بْنَ يَزِيدَ إِنْ كُنْتَ سَمِعْتَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلاَهُ اَللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ ثُمَّ لَمْ تَشْهَدْ لِيَ اَلْيَوْمَ بِالْوَلاَيَةِ فَلاَ أَمَاتَكَ اَللَّهُ إِلاَّ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً وَ أَمَّا أَنْتَ يَا بَرَاءَ بْنَ عَازِبٍ إِنْ كُنْتَ سَمِعْتَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلاَهُ اَللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ ثُمَّ لَمْ تَشْهَدْ لِيَ اَلْيَوْمَ بِالْوَلاَيَةِ فَلاَ أَمَاتَكَ اَللَّهُ إِلاَّ حَيْثُ هَاجَرْتَ مِنْهُ قَالَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيُّ وَ اَللَّهِ لَقَدْ رَأَيْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ وَ قَدِ اُبْتُلِيَ بِبَرَصٍ يُغَطِّيهِ بِالْعِمَامَةِ فَمَا تَسْتُرُهُ وَ لَقَدْ رَأَيْتُ اَلْأَشْعَثَ بْنَ قَيْسٍ وَ قَدْ ذَهَبَتْ كَرِيمَتَاهُ وَ هُوَ يَقُولُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي جَعَلَ دُعَاءَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيَّ بِالْعَمَى فِي اَلدُّنْيَا وَ لَمْ يَدْعُ عَلَيَّ بِالْعَذَابِ فِي اَلْآخِرَةِ فَأُعَذَّبَ فَأَمَّا خَالِدُ بْنُ يَزِيدَ فَإِنَّهُ مَاتَ فَأَرَادَ أَهْلُهُ أَنْ يَدْفِنُوهُ وَ حُفِرَ لَهُ فِي مَنْزِلِهِ فَدُفِنَ فَسَمِعَتْ بِذَلِكَ كِنْدَةُ فَجَاءَتْ بِالْخَيْلِ وَ اَلْإِبِلِ فَعَقَرَتْهَا عَلَى بَابِ مَنْزِلِهِ فَمَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً وَ أَمَّا اَلْبَرَاءُ بْنُ عَازِبٍ فَإِنَّهُ وَلاَّهُ مُعَاوِيَةُ اَلْيَمَنَ فَمَاتَ بِهَا وَ مِنْهَا كَانَ هَاجَرَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 122 )
1 - جابر بن عبد اللّٰه انصارى گويد امير المؤمنين على بن ابى طالب براى ما خطبه خواند حمد خدا كرد و او را ستايش نمود و فرمود ايا مردم در برابر اين منبر شما چهار كس از بزرگان اصحاب رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» يند انس بن مالك، براء بن عازب انصارى، اشعث بن قيس كندى، خالد بن يريد بجلى، سپس رو بانس بن مالك كرد و فرمود اى انس اگر از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» شنيدى كه ميفرمود هر كه را من مولا و آقايم على مولا و آقاى است و امروز به ولايت من گواهى ندهى خدا تو را نميراند تا گرفتار يك پيسى شوى كه عمامه آن را نپوشاند و اما تو اى اشعث اگر از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» شنيدى كه ميگفت هر كه را من مولايم على مولا است خدايا دوستش را دوست دار و دشمنش را دشمن باش و امروز به ولايت من گواهى ندهى خدايت نميراند تا دو ديده ات را ببرد و اما تو اى خالد بن يزيد اگر شنيده باشى از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» كه ميفرمود هر كه را من مولايم على مولا است خدايا دوستش را دوست دار و دشمنش را دشمن باش و امروز به ولايت من گواهى ندهى خدا تو را نميراند جز بشيوه مردن جاهليت و اما تو اى براء بن عازب اگر شنيده باشى از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» كه ميفرمود هر كه را من مولايم على مولا است خدايا دوستش را دوست دار و دشمنش را دشمن باش و امروز به ولايت من گواهى ندهى خدا نميراندت جز در آنجا كه از آن مهاجرت كردى جابر بن عبد اللّٰه گويد بخدا ديدم انس دچار برص شده و زير عمامه اش مينهفت و ناپديد نميشد اشعث را ديدم كه دو چشمش را از دست داده بود و ميگفت حمد خدا را كه دعاى امير المؤمنين على بن ابى طالب را در كورى دنياى من قرار داد و بر عذاب آخرتم نفرين نكرد تا معذب گردم خالد بن يزيد مرد و خاندانش خواستند بخاكش سپارند و در منزلش گورش كردند و بخاك رفت، كنده خبر مرگش را شنيدند و اسب و شتر آوردند در منزلش پى كردند و به رسم جاهليت برگزار شد براء بن عازب را معاويه والى يمن كرد و در آنجا مرد و از آنجا مهاجرت كرده بود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 122
الأمالی (للصدوق)
1.جابر بن عبد اللّه انصارى مى گويد:امير المومنين عليه السّلام پس از حمد خداوند براى ما چنين خطبه خواند:اى مردم!در برابر اين منبر چهار تن از اصحاب بزرگ پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مى باشند:انس بن مالك،براء بن عازب انصارى و اشعث بن قيس كندى و خالد بن يزيد بجلى.آنگاه رو به انس بن مالك كرد و چنين فرمود:اى انس!اگر از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله شنيدى كه فرمود:هركس من سرور او هستم،على سرور اوست و اكنون به ولايت من شهادت ندهى،خداوند مرگ را به سراغ تو نفرستد تا گرفتار پيسى شوى كه دستار هم آن را نپوشاند.و اما تو اى اشعث بن قيس اگر از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شنيدى كه فرمود:هركس من سرور او هستم،على سرور اوست و خدايا دوست على را دوست بدار و دشمن او را دشمن بدار و امروز به ولايت من شهادت ندهى،خدا تو را از دنيا نبرد تا دو چشم تو را بگيرد.و اما تو اى خالد بن يزيد!اگر شنيده اى كه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى فرمود:هركس من سرور او هستم،على سرور اوست و خدايا دوست على را دوست بدار و دشمن على را دشمن بدار و اكنون به ولايت من شهادت ندهى، خداوند مرگ جاهلى را نصيب تو مى سازد.و اما تو اى براء بن عازب!اگر شنيده اى كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مى فرمود:هركس من سرور او هستم،على سرور اوست و خدايا دوست على را دوست بدار و دشمن على را دشمن بدار و اكنون به ولايت من شهادت ندهى،خداوند جان تو را نمى گيرد مگر در سرزمينى كه از آن هجرت كردى.جابر بن عبد اللّه انصارى مى گويد:به خدا سوگند من انس بن مالك را ديدم كه دچار برص شده است درحالى كه زير دستارش پنهان مى كرد و در صورتى كه فايده نداشت.و اشعث بن قيس را ديدم كه از دو چشم خويش نابينا شده بود و مى گفت خدا را سپاس كه نفرين على عليه السّلام را در نابينايى دنيايم قرار داد نه در عذاب آخرتم كه معذب گردم. اما خالد بن يزيد كه از دنيا رفت،خانواده اش در خانه براى او قبرى كندند و به خاكش سپردند.ناگاه قبيله كنده از مرگ او آگاه گشتند و اسب و شتر آوردند و در حياط خانه اش او را به رسم جاهليت پى كردند و بعد به خاك سپردند.اما براء بن عازب از جانب معاويه حاكم يمن شد و در همان سرزمين كه هجرت به مدينه كرده بود به خاك سپرده شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 211
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 122
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ خَلَفٍ قَالَ حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ عَامِرٍ قَالَ حَدَّثَنَا زَافِرُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ شَرِيكٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ قَالَ: قُلْتُ لِعَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا مَعْنَى قَوْلِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ قَالَ أَخْبَرَهُمْ أَنَّهُ اَلْإِمَامُ بَعْدَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 123 )
2 - ابى اسحق گويد بعلى بن الحسين «عليه السّلام» گفتم معنى گفته پيغمبر من كنت مولاه فعلى مولاه چيست ؟ فرمود به آنها خبر داد كه پس از وى او امام است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 123
الأمالی (للصدوق)
2.ابن اسحق مى گويد:از امام سجاد عليه السّلام پرسيدم:مفهوم كلام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله«من كنت مولاه فهذا على مولاه»چيست ؟فرمود:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به مسلمانان فرمود:همانا او امام بعد خودش است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 213
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 123
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سَلَمَةَ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْقَتَّادُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ هَاشِمِ بْنِ اَلْبَرِيدِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سُئِلَ زَيْدُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ قَوْلِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ قَالَ نَصَبَهُ عَلَماً لِيُعْلَمَ بِهِ حِزْبُ اَللَّهِ عِنْدَ اَلْفُرْقَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 123 )
3 - از زيد بن على پرسيدند از معنى قول رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» من كنت مولاه فعلى مولاه. فرمود او را نشانه هدايت مقرر داشت تا حزب خدا موقع اختلاف بوسيله او معين گردد
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 123
الأمالی (للصدوق)
3.از زيد بن على عليه السّلام از مفهوم حديث نبوى:«من كنت مولاه فعلى مولاه»پرسيدند. فرمود:پيامبر صلّى اللّه عليه و آله على را پرچم و علم هدايت شناساند تا حزب خدا به هنگام اختلاف به وسيله امير المومنين عليه السّلام بازشناخته شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 213
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ حَاتِمٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعْدٍ [سَعِيدٍ] اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْمُحَمَّدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا كَثِيرُ بْنُ عَيَّاشٍ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِنَّمٰا وَلِيُّكُمُ اَللّٰهُ وَ رَسُولُهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا » اَلْآيَةَ قَالَ إِنَّ رَهْطاً مِنَ اَلْيَهُودِ أَسْلَمُوا مِنْهُمْ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ سَلاَمٍ وَ أَسَدٌ وَ ثَعْلَبَةُ وَ اِبْنُ يَامِينَ وَ اِبْنُ صُورِيَا فَأَتَوُا اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا يَا نَبِيَّ اَللَّهِ إِنَّ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَوْصَى إِلَى يُوشَعَ بْنِ نُونٍ فَمَنْ وَصِيُّكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَنْ وَلِيُّنَا بَعْدَكَ فَنَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ - « إِنَّمٰا وَلِيُّكُمُ اَللّٰهُ وَ رَسُولُهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا اَلَّذِينَ يُقِيمُونَ اَلصَّلاٰةَ وَ يُؤْتُونَ اَلزَّكٰاةَ وَ هُمْ رٰاكِعُونَ » ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قُومُوا فَقَامُوا فَأَتَوُا اَلْمَسْجِدَ فَإِذَا سَائِلٌ خَارِجٌ فَقَالَ يَا سَائِلُ أَ مَا أَعْطَاكَ أَحَدٌ شَيْئاً قَالَ نَعَمْ هَذَا اَلْخَاتَمَ قَالَ مَنْ أَعْطَاكَهُ قَالَ أَعْطَانِيهِ ذَلِكَ اَلرَّجُلُ اَلَّذِي يُصَلِّي قَالَ عَلَى أَيِّ حَالٍ أَعْطَاكَ قَالَ كَانَ رَاكِعاً فَكَبَّرَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ كَبَّرَ أَهْلُ اَلْمَسْجِدِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَلِيُّكُمْ بَعْدِي قَالُوا رَضِينَا بِاللَّهِ رَبّاً وَ بِالْإِسْلاَمِ دِيناً وَ بِمُحَمَّدٍ نَبِيّاً وَ بِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَلِيّاً فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ مَنْ يَتَوَلَّ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اَللّٰهِ هُمُ اَلْغٰالِبُونَ » فَرُوِيَ عَنْ عُمَرَ بْنِ اَلْخَطَّابِ أَنَّهُ قَالَ وَ اَللَّهِ لَقَدْ تَصَدَّقْتُ بِأَرْبَعِينَ خَاتَماً وَ أَنَا رَاكِعٌ لِيَنْزِلَ فِيَّ مَا نَزَلَ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَمَا نَزَلَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 124 )
4 - امام پنجم در تفسير قول خداى عز و جل (مائده 55) همانا ولى شما خدا و رسول او است آنان كه ايمان دارند تا آخر آيه فرمود جمعى از يهوديان مسلمان شدند مانند عبد اللّٰه بن سلام و اسد و ثعلبه و ابن يامين و ابن صوريا و نزد پيغمبر «صلّى اللّه عليه و آله» آمدند و گفتند يا نبى اللّٰه موسى يوشع بن نون را وصى خود كرد وصى شما كيست ؟ كى پس از تو سرپرست ما است اين آيه نازل شد كه ولى شما خدا و رسول او است و آن كسانى كه گرويدند و نماز برپا كردند و زكاة پرداختند و در ركوعند سپس رسول خدا فرمود برخيزيد برخاستند و بمسجد آمدند ناگاه سائلى بيرون ميشد فرمود اى سائل كسى چيزى بتو نداد؟ گفت چرا اين خاتم را دادند و فرمود كى بتو داد گفت اين مردى كه نماز ميخواند فرمود در چه حالى بتو داد گفت در حال ركوع پيغمبر تكبير گفت و اهل مسجد هم تكبير گفتند فرمود على بن ابى طالب پس از من ولى شما است گفتند بپروردگارى خدا خشنوديم و بدين اسلام و به پيغمبرى محمد و به ولايت على بن ابى طالب، خدا اين آيه فرستاد (مائده 56) هر كه خدا را ولى خود داند و رسولش و آنها كه گرويدند به راستى حزب خدا غالبند از عمر بن خطاب روايت شده كه من چهل خاتم تصدق دادم در حال ركوع تا در باره من نازل شود آنچه در باره على نازل شد و چيزى نازل نشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 124
الأمالی (للصدوق)
4.امام باقر عليه السّلام در تفسير آيه شريفه
إِنَّمٰا وَلِيُّكُمُ اَللّٰهُ وَ رَسُولُهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا...
فرمود: گروهى از يهوديان همچون عبد اللّه بن سلام و اسد ثعلبه و ابن يامين و ابن صوريا،به اسلام گراييدند،آنان نزد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله آمدند،چنين گفتند:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله موسى يوشع بن نون را جانشين خود ساخت،جانشين شما كيست ؟چه كسى پس از شما پيشواى ما خواهد بود؟آنگاه اين آيه كريمه نازل شد:
إِنَّمٰا وَلِيُّكُمُ اَللّٰهُ وَ رَسُولُهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا اَلَّذِينَ يُقِيمُونَ اَلصَّلاٰةَ وَ يُؤْتُونَ اَلزَّكٰاةَ وَ هُمْ رٰاكِعُونَ
ولى شما خدا و پيامبر اوست و نيز كسانى كه به حق گرويدند و نماز به پاى داشتند و زكات پرداختند و همواره در ركوع اند.آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:برخيزيد.پس همه برخاستند و به مسجد رفتند. ناگهان بينوايى از مسجد بيرون آمد.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى سائل!كسى چيزى به تو نداد؟گفت:چرا اين خاتم انگشترى را دادند.پيامبر فرمود:چه كسى آن را به تو داد؟ گفت همان مردى كه به نماز ايستاده است.فرمود:او در چه حالى به تو عطا كرد؟گفت در هنگام ركوع.پيامبر تكبير گفت و به همراه او همۀ مسجديان تكبير گفتند.پيامبر فرمود: على بن ابى طالب عليه السّلام پس از من ولى شما خواهد بود.آنان گفتند:به پروردگارى خداوند، خشنود هستيم و همچنين به دين اسلام و پيامبرى محمد صلّى اللّه عليه و آله و به ولايت على بن ابى طالب عليه السّلام.آنگاه خداوند اين آيه را بر رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله نازل فرمود:
وَ مَنْ يَتَوَلَّ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اَللّٰهِ هُمُ اَلْغٰالِبُونَ
هركس خدا را ولى خود شناسد و فرستاده او را نيز و كسانى را كه به او ايمان آوردند،بى گمان حزب خدا پيروز خواهد بود. (مائده/56).از عمر بن خطاب نقل كرده اند كه گفت:من چهل خاتم انگشترى در هنگام ركوع صدقه دادم تا چنين آيه هايى درباره من نازل شود،مثل آيه اى كه درباره على عليه السّلام نازل شده بود،اما چيزى نازل نشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 213
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 124
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيُّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْهَاشِمِيِّ عَنْ أَبِي مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ عَنْ جَابِرٍ اَلْجُعْفِيِّ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيَّ يَقُولُ: سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَارِثِي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ وَفَاتِي مُحِبُّكَ مُحِبِّي وَ مُبْغِضُكَ مُبْغِضِي وَ عَدُوُّكَ عَدُوِّي وَ وَلِيُّكَ وَلِيِّي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 124 )
5 - جابر بن عبد اللّٰه انصارى گويد شنيدم رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» ميفرمود بعلى بن ابى طالب اى على تو برادر من و وصى من و وارث من و خليفه من بر امت منى در زندگى من و پس از فوت من دوستت دوست من دشمنت دشمن من و بدخواهت بدخواه من و پيروت پيرو من است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 124
الأمالی (للصدوق)
5.جابر بن عبد اللّه انصارى مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى فرمود:اى على!تو برادر و جانشين و وارث و خليفه خواهى بود،چه در زمان حيات و چه پس از آن.دوست تو دوست من است و دشمن تو دشمن من است،و بدخواه تو بدخواه من است و پيرو تو نيز پيرو من.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 215
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ أَحْمَدَ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى آخَى بَيْنِي وَ بَيْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ زَوَّجَهُ اِبْنَتِي مِنْ فَوْقِ سَبْعِ سَمَاوَاتِهِ وَ أَشْهَدَ عَلَى ذَلِكَ مُقَرَّبِي مَلاَئِكَتِهِ وَ جَعَلَهُ لِي وَصِيّاً وَ خَلِيفَةً فَعَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ مُحِبُّهُ مُحِبِّي وَ مُبْغِضُهُ مُبْغِضِي وَ إِنَّ اَلْمَلاَئِكَةَ لَتَقَرَّبُ إِلَى اَللَّهِ بِمَحَبَّتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 125 )
6 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود به راستى خداى تبارك و تعالى ميان من و على بن ابى طالب برادرى انداخت و دخترم را به زنى او داد از بالاى هفت آسمان و فرشتگان مقربش را گواه آن ساخت و او را وصى و خليفه ام نمود، على از منست و من از او دوستش دوست من و دشمنش دشمن من، فرشته ها بدوستى او خود را مقرب خدا سازند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 125
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان خداى تبارك و تعالى ميان من و على بن ابى طالب عليه السّلام پيوند برادرى ايجاد كرده و دخترم را به عقد او درآورد و فرشتگان مقرب خويش از بالاى هفت آسمان شاهد آن قرار داد و نيز او را وصى و جانشين من ساخت. على از من است و من از على.دوست على دوست من است و دشمن على،دشمن من است.فرشته ها خود را با دوست داشتن او نزد پروردگارشان مقرب ساخته اند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 215
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 125
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ زِيَادٍ اَلْعَطَّارِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَوْلُ رَسُولِ اَللَّهِ فَاطِمَةُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ أَ سَيِّدَةُ نِسَاءِ عَالَمِهَا قَالَ ذَاكَ مَرْيَمُ وَ فَاطِمَةُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ مِنَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ فَقُلْتُ فَقَوْلُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ قَالَ هُمَا وَ اَللَّهِ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ مِنَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 125 )
7 - حسن بن زياد عطار گويد بامام ششم گفتم گفتار رسول خدا كه فاطمه سيده زنان بهشت است آيا سيده زنان دوران خود است ؟ فرمود آن مريم بود و فاطمه سيده زنان بهشت است از اولين و آخرين گفتم گفتار رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» كه حسن و حسين دو سيد جوانان اهل بهشتند؟ فرمود آنها هم سيد جوانان اهل بهشتند از اولين و آخرين
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 125
الأمالی (للصدوق)
7.حسين بن زياد عطار مى گويد:از امام صادق درباره سخن پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله كه فرمود: «فاطمه عليها السّلام سرور زنان بهشتى است»چنين سؤال كردم:آيا فاطمه عليها السّلام سرور زنان روزگار خود است ؟فرمود:مريم سرور زنان روزگار خويش بود و فاطمه عليها السّلام سرور زنان بهشتى است از نسل اولين و آخرين زنان.گفتم سخن رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله كه فرمود:حسن و حسين عليه السّلام سرور جوانان بهشتى اند،چگونه است ؟فرمود آنان نيز سرور جوانان بهشتى از نسل اولين و آخرين بشرند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 215
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ فُرَاتٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ ظَهِيرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيُّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ أَفْضَلُ أَعْيَادِ أُمَّتِي وَ هُوَ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي أَمَرَنِي اَللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ فِيهِ بِنَصْبِ أَخِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَماً لِأُمَّتِي يَهْتَدُونَ بِهِ مِنْ بَعْدِي وَ هُوَ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي أَكْمَلَ اَللَّهُ فِيهِ اَلدِّينَ وَ أَتَمَّ عَلَى أُمَّتِي فِيهِ اَلنِّعْمَةَ وَ رَضِيَ لَهُمُ اَلْإِسْلاَمَ دِيناً ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّ عَلِيّاً مِنِّي وَ أَنَا مِنْ عَلِيٍّ خُلِقَ مِنْ طِينَتِي وَ هُوَ إِمَامُ اَلْخَلْقِ بَعْدِي يُبَيِّنُ لَهُمْ مَا اِخْتَلَفُوا فِيهِ مِنْ سُنَّتِي وَ هُوَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ يَعْسُوبُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ خَيْرُ اَلْوَصِيِّينَ وَ زَوْجُ سَيِّدَةِ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ وَ أَبُو اَلْأَئِمَّةِ اَلْمَهْدِيِّينَ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً أَحْبَبْتُهُ وَ مَنْ أَبْغَضَ عَلِيّاً أَبْغَضْتُهُ وَ مَنْ وَصَلَ عَلِيّاً وَصَلْتُهُ وَ مَنْ قَطَعَ عَلِيّاً قَطَعْتُهُ وَ مَنْ جَفَا عَلِيّاً جَفَوْتُهُ وَ مَنْ وَالَى عَلِيّاً وَالَيْتُهُ وَ مَنْ عَادَى عَلِيّاً عَادَيْتُهُ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ أَنَا مَدِينَةُ اَلْحِكْمَةِ وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ بَابُهَا وَ لَنْ تُؤْتَى اَلْمَدِينَةُ إِلاَّ مِنْ قِبَلِ اَلْبَابِ وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ يُبْغِضُ عَلِيّاً مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ وَ اِصْطَفَانِي عَلَى جَمِيعِ اَلْبَرِيَّةِ مَا نَصَبْتُ عَلِيّاً عَلَماً لِأُمَّتِي فِي اَلْأَرْضِ حَتَّى نَوَّهَ اَللَّهُ بِاسْمِهِ فِي سَمَاوَاتِهِ وَ أَوْجَبَ وَلاَيَتَهُ عَلَى مَلاَئِكَتِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 125 )
8 - رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود بهترين عيدهاى امتم روز عيد غدير خم است و آن روزى است كه خداى تعالى مرا فرمان داد برادرم على بن ابى طالب را نصب كنم براى امامت امتم تا پس از من باو رهبرى شوند و آن روزى است كه خدا دين را در آن كامل كرد و تمام كرد در آن نعمت را بر امتم و اسلام را دين پسنديده آنها ساخت سپس فرمود اى گروهان مردم براستى على از من است و من از على از گل من خلق شده و بعد از من امام خلق است آنچه از سنت مورد اختلاف شود براى آنها بيان كند و او امير مؤمنان و پيشواى دست و روسفيدانست و يعسوب مؤمنين و بهتر وصيين و شوهر سيده زنان عالميانست و پدر امامان رهبر است، گروهان مردم هر كه على را دوست دارد دوستش دارم و هر كه على را دشمن دارد دشمنش دارم هر كه بعلى پيوندد باو پيوندم و هر كه از على ببرد از او ببرم هر كه بعلى جفا كند باو جفا كنم و هر كه با على دوست دارى كند با او دوستى كنم و هر كه با على عداوت ورزد با او عداوت ورزم اى گروهان مردم من شهر حكمتم و على بن ابى طالب در آنست و بشهر نيايند مگر از درش دروغگويد هر كه گمان دارد مرا دوست داشته و با على دشمن است، اى گروهان مردم بدان كه مرا مبعوث بنبوت كرده و بر همه خلق برگزيده من على را براى امتم در زمين بخلافت نگماردم تا آنكه خدا نامش را در آسمانها بلند كرد و ولايتش را بر ملائكه واجب نمود «
وَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ
» و صلواته على خير خلقه محمد و آله.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 125
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:نيكوترين عيدهاى امت من،عيد غدير خم است و آن روزى است كه خداوند مرا فرمان داد تا برادرم على بن ابى طالب عليه السّلام را به امامت امت منصوب سازم تا پس از من از جانب او رهبرى و هدايت شوند.عيد غدير روزى است كه خداوند دين اسلام را در آن هنگام كامل ساخت و نعمت خويش را بر امتم تمام كرد و اسلام را آيين پسنديده آنان شناساند.آنگاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى مردم!بى گمان على عليه السّلام از من است و من از على.على از سرشت من آفريده شده و پس از من پيشواى مسلمانان است. آنچه از سنت من زمينه اختلاف و نزاع شود،على براى آنان روشن سازد.او امير مؤمنان و رهبر كسانى است كه دست و سيماى سفيد دارند.على پيشواى مؤمنان است و نيكوترين جانشين ها و همسر سرور زنان جهان و پدر پيشواى امت،اى مردم!هركس على را دوست بدارد،او را دوست خواهم داشت و هركس على را دشمن بدارد،او را دشمن خواهم داشت.هركس با على پيوند داشته باشد،با او پيوند خواهم داشت و هركس با على كينه و دشمنى ورزد،با او دشمن خواهم بود.اى مردم!من شهر حكمت هستم و على در آن است و مردمان به شهر حكمت وارد نشوند،مگر از رهگذر ولايت على.هركس كه پندارد مرا دوست دارد و درعين حال على را دشمن داشته باشد دروغ زن است.اى مردم! سوگند به كسى كه مرا براى پيامبرى برانگيخته و بر همه مردمان برگزيده است،من على را پيشواى امتم نگماشتم تا اينكه خداوند نام او را در آسمان ها بلند ساخت و نيز ولايت او را بر فرشتگان خويش فريضه شمرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 217
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ نَصْرِ بْنِ مُزَاحِمٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ عَنْ أَرْطَاةَ بْنِ حَبِيبٍ عَنْ فُضَيْلٍ اَلرَّسَّانِ عَنْ جَبَلَةَ اَلْمَكِّيَّةِ قَالَتْ سَمِعْتُ اَلْمِيثَمَ اَلتَّمَّارَ قُدِّسَ سِرُّهُ يَقُولُ: وَ اَللَّهِ لَتَقْتُلَنَّ هَذِهِ اَلْأُمَّةُ اِبْنَ نَبِيِّهَا فِي اَلْمُحَرَّمِ لِعَشْرٍ مَضَيْنَ مِنْهُ وَ لَيَتَّخِذَنَّ أَعْدَاءُ اَللَّهِ ذَلِكَ اَلْيَوْمَ يَوْمَ بَرَكَةٍ وَ إِنَّ ذَلِكَ لَكَائِنٌ قَدْ سَبَقَ فِي عِلْمِ اَللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْلَمُ ذَلِكَ بِعَهْدٍ عَهِدَهُ إِلَيَّ مَوْلاَيَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ لَقَدْ أَخْبَرَنِي أَنَّهُ يَبْكِي عَلَيْهِ كُلُّ شَيْءٍ حَتَّى اَلْوُحُوشُ فِي اَلْفَلَوَاتِ وَ اَلْحِيتَانُ فِي اَلْبِحَارِ وَ اَلطَّيْرُ فِي جَوِّ اَلسَّمَاءِ وَ تَبْكِي عَلَيْهِ اَلشَّمْسُ وَ اَلْقَمَرُ وَ اَلنُّجُومُ وَ اَلسَّمَاءُ وَ اَلْأَرْضُ وَ مُؤْمِنُو اَلْإِنْسِ وَ اَلْجِنِّ وَ جَمِيعُ مَلاَئِكَةِ اَلسَّمَاوَاتِ وَ رِضْوَانُ وَ مَالِكٌ وَ حَمَلَةُ اَلْعَرْشِ وَ تُمْطِرُ اَلسَّمَاءُ دَماً وَ رَمَاداً ثُمَّ قَالَ وَجَبَتْ لَعْنَةُ اَللَّهِ عَلَى قَتَلَةِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَمَا وَجَبَتْ عَلَى اَلْمُشْرِكِينَ - « اَلَّذِينَ يَجْعَلُونَ مَعَ اَللّٰهِ إِلٰهاً آخَرَ » وَ كَمَا وَجَبَتْ عَلَى اَلْيَهُودِ وَ اَلنَّصَارَى وَ اَلْمَجُوسِ قَالَتْ جَبَلَةُ فَقُلْتُ لَهُ يَا مِيثَمُ وَ كَيْفَ يَتَّخِذُ اَلنَّاسُ ذَلِكَ اَلْيَوْمَ اَلَّذِي يُقْتَلُ فِيهِ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَوْمَ بَرَكَةٍ فَبَكَى مِيثَمٌ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ سَيَزْعُمُونَ بِحَدِيثٍ يَضَعُونَهُ أَنَّهُ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي تَابَ اَللَّهُ فِيهِ عَلَى آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ إِنَّمَا تَابَ اَللَّهُ عَلَى آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي ذِي اَلْحِجَّةِ وَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي قَبِلَ اَللَّهُ فِيهِ تَوْبَةَ دَاوُدَ وَ إِنَّمَا قَبِلَ اَللَّهُ تَوْبَتَهُ فِي ذِي اَلْحِجَّةِ وَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي أَخْرَجَ اَللَّهُ فِيهِ يُونُسَ مِنْ بَطْنِ اَلْحُوتِ وَ إِنَّمَا أَخْرَجَهُ اَللَّهُ مِنْ بَطْنِ اَلْحُوتِ فِي ذِي اَلْقَعْدَةِ وَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي اِسْتَوَتْ فِيهِ سَفِينَةُ نُوحٍ عَلَى اَلْجُودِيِّ وَ إِنَّمَا « اِسْتَوَتْ عَلَى اَلْجُودِيِّ » يَوْمَ اَلثَّامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِي اَلْحِجَّةِ وَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي فَلَقَ اَللَّهُ فِيهِ اَلْبَحْرَ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ وَ إِنَّمَا كَانَ ذَلِكَ فِي شَهْرِ رَبِيعٍ اَلْأَوَّلِ ثُمَّ قَالَ مِيثَمٌ يَا جَبَلَةُ اِعْلَمِي أَنَّ اَلْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ سَيِّدُ اَلشُّهَدَاءِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لِأَصْحَابِهِ عَلَى سَائِرِ اَلشُّهَدَاءِ دَرَجَةٌ يَا جَبَلَةُ إِذَا نَظَرْتِ إِلَى اَلشَّمْسِ حَمْرَاءَ - كَأَنَّهَا دَمٌ عَبِيطٌ فَاعْلَمِي أَنَّ سَيِّدَكِ اَلْحُسَيْنَ قَدْ قُتِلَ قَالَتْ جَبَلَةُ فَخَرَجْتُ ذَاتَ يَوْمٍ فَرَأَيْتُ اَلشَّمْسَ عَلَى اَلْحِيطَانِ كَأَنَّهُ اَلْمَلاَحِفُ اَلْمُعَصْفَرَةُ فَصِحْتُ حِينَئِذٍ وَ بَكَيْتُ وَ قُلْتُ قَدْ وَ اَللَّهِ قُتِلَ سَيِّدُنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 126 )
روز جمعه غره محرم سال 368 پس از رجوع از مشهد1 - از جبله مكيه گويد شنيدم ميثم تمار قدس اللّٰه روحه ميگفت بخدا اين امت پسر پيغمبر خود را در دهم محرم بكشند و دشمنان خدا اين روز را روز بركت گيرند اين كار شد نيست و در علم خداى تعالى ذكره گذشته ميدانم آن را از سفارشى كه مولايم امير المؤمنين «عليه السّلام» بمن نموده و بمن خبر داده كه همه چيز بر آن حضرت بگريند تا وحشيان بيابان و ماهيان دريا و پرندگان هوا و خورشيد و ماه و ستارگان و آسمان و زمين و مؤمنان انس و جن و همه فرشته هاى آسمانها و رضوان و مالك و حاملان عرش بر او بگريند و آسمان خاكستر و خون گريد سپس فرمود لعنت بر قاتلان حسين «عليه السّلام» واجب است چنانچه بر مشركان واجب است كه با خدا معبودان ديگرى قرار دهند و چنانچه بر يهود و نصارى و مجوس واجب است، جبله گويد گفتم اى ميثم چطور مردم روزى كه حسين كشته شود روز بركت گيرند؟ ميثم (رضي الله عنه) گريست و گفت بگمان حديث مجعولى كه آن روز خدا توبه آدم را پذيرفته با آنكه خدا توبه او را در ذيحجه پذيرفته و گمان كنند آن روز خدا يونس را از شكم ماهى برآورده با آنكه خدا يونس را در ذى قعده از شكم ماهى برآورده و گمان كنند آن روزيست كه كشتى نوح در آن روز بر جودى استوار شده با اينكه روز هيجدهم ذيحجه بر جودى استوار شده و گمان كنند روزيست كه خدا دريا را براى بنى اسرائيل شكافته با اينكه در شهر ربيع الاول بوده سپس گفت اى جبله بدان كه حسين بن على روز قيامت سيد شهيدانست و يارانش يك درجه بر شهيدان ديگر دارند چون بينى خورشيد مانند خون تازه سرخ شده بدان كه آقايت حسين كشته شده جبله گويد روزى بيرون شدم و ديدم آفتاب بر ديوارها چون پارچه هاى زعفرانيست شيون كردم و گريستم و گفتم بخدا آقاى ما حسين «عليه السّلام» كشته شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 126
الأمالی (للصدوق)
1.جبله مكيه مى گويد:ميثم تمار قدّس سرّه مى گفت:سوگند به خدا،اين امت،پسر پيامبر را در دهه محرم به قتل مى رسانند و دشمنان خدا اين روز را روز بركت مى خوانند.اين واقعه حتمى است و در علم پروردگار نهفته است.از خبرى كه سرورم امير مومنان عليه السّلام به من داد،اين خبر را فهميدم.در آن روز همه آفريدگان خدا بر حسين عليه السّلام خواهند گريست.از وحشيان صحرا گرفته تا ماهيان دريا و پرندگان هوا و خورشيد و ماه و ستارگان و آسمان و زمين و مؤمنان انس و جن و فرشتگان آسمانها و رضوان و مالك و حاملان عرش الهى. آسمان در آن روز خاكستر و خون مى گريد.آنگاه گفت:لعنت بر كشندگان حسين عليه السّلام واجب است،همانگونه كه لعنت بر شرك ورزان واجب است،چرا كه غير از خدا، خدايان ديگر را به پرستش گرفته اند.چنانچه واجب شده بر يهود و مسيحى و مجوس.
جبله مكيه مى گويد:گفتم:اى ميثم تمار!چگونه روز قتل حسين عليه السّلام را روز مبارك مى خوانند؟ميثم اشك ريخت و گفت:براساس حديث مجعولى كه مى گويد:خداوند توبه حضرت آدم را در دهه محرم قبول كرده است،حال آنكه آن اتفاق در ماه ذى الحجه بود.و نيز چنين مى پندارند كه خداوند در دهم محرم حضرت يونس را از حبس در شكم نهنگ رهانيد،حال آنكه نجات او در ماه ذى القعده بوده است.و همچنين گمان مى كنند كه كشتى حضرت نوح عليه السّلام در دهم محرم به كوه جودى كنار گرفت،حال آنكه آن واقعه در هجدهم ماه ذى الحجه بود.و نيز پندارند كه خداوند در دهم ماه محرم دريا را براى آزادى و نجات قوم بنى اسراييل شكافت،حال آنكه آن حادثه در ماه ربيع الاول بود.به جبله مكيه آنگاه رو كرد و گفت:اى جبله!آگاه باش و بدان كه حسين بن على عليه السّلام در روز رستاخيز سرور شهيدان است و همراهان او در مرتبه اى والاتر از مرتبه ديگر شهيدان اسلام خواهند بود.اى جبله!هرگاه خورشيد را چون خون تازه ديدى بدان كه مولاى تو، حسين عليه السّلام را به قتل رساندند.جبله مكيه مى گويد:روزى از خانه بيرون رفتم و آفتاب را همچون پارچه هاى زعفرانى ديدم.در همان حال فرياد زدم و اشك ريختم و گفتم: سوگند به خداوند كه مولاى ما حسين عليه السّلام به قتل رسيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 219
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 126
ص : 127
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ قَالَ قَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ اَلْمُحَرَّمَ شَهْرٌ كَانَ أَهْلُ اَلْجَاهِلِيَّةِ يُحَرِّمُونَ فِيهِ اَلْقِتَالَ فَاسْتُحِلَّتْ فِيهِ دِمَاؤُنَا وَ هُتِكَ فِيهِ حُرْمَتُنَا وَ سُبِيَ فِيهِ ذَرَارِيُّنَا وَ نِسَاؤُنَا وَ أُضْرِمَتِ اَلنِّيرَانُ فِي مَضَارِبِنَا وَ اُنْتُهِبَ مَا فِيهَا مِنْ ثَقَلِنَا وَ لَمْ تُرْعَ لِرَسُولِ اَللَّهِ حُرْمَةٌ فِي أَمْرِنَا إِنَّ يَوْمَ اَلْحُسَيْنِ أَقْرَحَ جُفُونَنَا وَ أَسْبَلَ دُمُوعَنَا وَ أَذَلَّ عَزِيزَنَا بِأَرْضِ كَرْبٍ وَ بَلاَءٍ وَ أَوْرَثَتْنَا [يَا أَرْضَ كَرْبٍ وَ بَلاَءٍ أَوْرَثْتِنَا] اَلْكَرْبَ [وَ] اَلْبَلاَءَ إِلَى يَوْمِ اَلاِنْقِضَاءِ فَعَلَى مِثْلِ اَلْحُسَيْنِ فَلْيَبْكِ اَلْبَاكُونَ فَإِنَّ اَلْبُكَاءَ يَحُطُّ اَلذُّنُوبَ اَلْعِظَامَ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَ أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا دَخَلَ شَهْرُ اَلْمُحَرَّمِ لاَ يُرَى ضَاحِكاً وَ كَانَتِ اَلْكِئَابَةُ تَغْلِبُ عَلَيْهِ حَتَّى يَمْضِيَ مِنْهُ عَشَرَةُ أَيَّامٍ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْعَاشِرِ كَانَ ذَلِكَ اَلْيَوْمُ يَوْمَ مُصِيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُكَائِهِ وَ يَقُولُ هُوَ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي قُتِلَ فِيهِ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 128 )
2 - امام رضا «عليه السّلام» فرمود محرم ماهى بود كه اهل جاهليت نبرد را در آن حرام مى دانستند و خون ما را در آن حلال شمردند و حرمت ما را هتك كردند و ذرارى و زنان ما را اسير كردند و آتش بخيمه هاى ما زدند و آنچه بنه در آن بود چپاول كردند و در امر ما رعايتى از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» نكردند روز شهادت حسين «عليه السّلام» چشم ما را ريش كرد و اشك ما را روان ساخت و عزيز ما را در زمين كربلا خوار كرد و گرفتارى و بلا بما دچار ساخت تا روز قيامت بر مانند حسين بايد گريست اين گريه گناهان بزرگ را بريزد سپس فرمود پدرم را شيوه بود كه چون محرم ميشد خنده نداشت و اندوه بر او غالب بود تا روز دهم روز دهم روز مصيبت و حزن و گريه اش بود و ميفرمود در اين روز حسين كشته شد
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 128
الأمالی (للصدوق)
2.امام رضا عليه السّلام فرمود:محرم ماهى بود كه مردم عصر جاهليت جنگ در آن را بر خود حرام مى شمردند پس حرمت ما را شكستند و فرزندان و زنان ما را به اسارت درآوردند و آتش به خيمه ها افكندند.و آن چه به دستشان رسيد،غارت بردند و درباره ما جانب حرمت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را نگاه نداشتند.روز شهادت امام حسين عليه السّلام غم به دل نشاند و اشك ما را جارى كرد و عزيز اهل بيت را در سرزمين كربلا بى مقدار ساخت و ما را در كام رنج و اندوه انداخت.بايد تا روز رستاخيز در سوگ حسين عليه السّلام اشك ريخت.گريه بر حسين عليه السّلام گناهان بزرگ را از بين مى برد.آنگاه فرمود:روش پدرم در ماه محرم اين بود كه هرگز نمى خنديد و پيوسته اندوهگين بود تا روز عاشورا.آنگاه كه عاشورا مى شد،روز غم و گريستن پدرم بود.كه مى فرمود:در اين روز حسين عليه السّلام شهيد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 221
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 128
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ قَالَ حَدَّثَنَا زِيَادُ بْنُ اَلْمُنْذِرِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّكَ لَتُحِبُّ عَقِيلاً قَالَ إِي وَ اَللَّهِ إِنِّي لَأُحِبُّهُ حُبَّيْنِ حُبّاً لَهُ وَ حُبّاً لِحُبِّ أَبِي طَالِبٍ لَهُ وَ إِنَّ وَلَدَهُ لَمَقْتُولٌ فِي مَحَبَّةِ وَلَدِكَ فَتَدْمَعُ عَلَيْهِ عُيُونُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ تُصَلِّي عَلَيْهِ اَلْمَلاَئِكَةُ اَلْمُقَرَّبُونَ ثُمَّ بَكَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى جَرَتْ دُمُوعُهُ عَلَى صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ إِلَى اَللَّهِ أَشْكُو مَا تَلْقَى عِتْرَتِي مِنْ بَعْدِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 128 )
3 - على «عليه السّلام» به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» فرمود شما عقيل را خيلى دوست داريد، فرمود آرى بخدا دو محبت باو دارم يكى براى خوبى خودش و يكى براى آنكه ابو طالب دوستش مى داشت و فرزندش بخاطر دوستى فرزندت كشته خواهد شد و ديده مؤمنان بر او اشك ريزد و فرشتگان مقرب بر او صلوات فرستند سپس رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» گريست تا اشكهايش بر سينه اش روان شد سپس فرمود بخدا شكايت برم از آنچه خاندانم پس از من برخورند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 128
الأمالی (للصدوق)
3.على عليه السّلام به پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله چنين گفت:شما عقيل را بسيار دوست داريد.پيامبر فرمود:آرى،سوگند به خداوند از دو جهت عقيل را دوست مى دارم.نخست به خاطر خوب بودن خودش و ديگر براى اينكه محبوب عمويم ابو طالب بود و نيز فرزند عقيل براى دوست داشتن فرزندت،حسين عليه السّلام به قتل خواهد رسيد كه چشم اهل ايمان بر او خواهد گريست و فرشتگان مقرب حق بر او درود خواهند فرستاد.آنگاه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله اشك ريخت تا آنجا كه اشك ها بر سينه مبارك آن حضرت جارى شد.بعد چنين فرمود:به خداوند شكايت مى كنم از آنچه بر سر خاندانم مى آورند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 221
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا قَالَ: مَنْ تَرَكَ اَلسَّعْيَ فِي حَوَائِجِهِ يَوْمَ عَاشُورَاءَ قَضَى اَللَّهُ لَهُ حَوَائِجَ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ وَ مَنْ كَانَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ يَوْمَ مُصِيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُكَائِهِ جَعَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ يَوْمَ فَرَحِهِ وَ سُرُورِهِ وَ قَرَّتْ بِنَا فِي اَلْجِنَانِ عَيْنُهُ وَ مَنْ سَمَّى يَوْمَ عَاشُورَاءَ يَوْمَ بَرَكَةٍ وَ اِدَّخَرَ فِيهِ لِمَنْزِلِهِ شَيْئاً لَمْ يُبَارَكْ لَهُ فِيمَا اِدَّخَرَ وَ حُشِرَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَعَ يَزِيدَ وَ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ وَ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ لَعَنَهُمُ اَللَّهُ إِلَى أَسْفَلِ دَرْكٍ مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 129 )
4 - امام رضا «عليه السّلام» فرمود هر كه روز عاشورا كارهاى خود را تعطيل كند خدا حوائج دنيا و آخرتش را برآورد، هر كه روز عاشوراء را روز مصيبت و حزن و گريه خود كند خداى عز و جل روز قيامت را روز خرسندى و شاديش سازد و در بهشت چشمش بما روشن شود و هر كه روز عاشورا را روز بركت داند و براى خانه اش ذخيره اى نهد بركت ندارد و روز قيامت با يزيد و عبيد اللّٰه بن زياد و عمر بن سعد بدرك اسفل دوزخ محشور گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 129
الأمالی (للصدوق)
4.امام رضا عليه السّلام فرمود:هركس روز عاشورا را روز تعطيلى اش سازد،خداوند خواسته هاى او را در دنيا و آخرت برآورده مى سازد.هركس روز عاشورا را روز اندوه و اشك خود بداند،خداوند روز رستاخيز را روز شادمانى و رضايت او قرار مى دهد و در بهشت چشمان او به مشاهده رخسار ما روشن مى شود.هركس روز عاشورا را روز بركت شناسد و براى خانه خود چيزى اندوخته برد،بركت نخواهد داشت و در روز رستاخيز همراه با يزيد و عبيد اللّه بن زياد و عمر بن سعد در اعماق دوزخ محشور خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 221
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 129
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ شَبِيبٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي أَوَّلِ يَوْمٍ مِنَ اَلْمُحَرَّمِ - فَقَالَ لِي يَا اِبْنَ شَبِيبٍ أَ صَائِمٌ أَنْتَ فَقُلْتُ لاَ فَقَالَ إِنَّ هَذَا اَلْيَوْمَ هُوَ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي دَعَا فِيهِ زَكَرِيَّا عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ « رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ اَلدُّعٰاءِ » فَاسْتَجَابَ اَللَّهُ لَهُ وَ أَمَرَ اَلْمَلاَئِكَةَ فَنَادَتْ زَكَرِيَّا « وَ هُوَ قٰائِمٌ يُصَلِّي فِي اَلْمِحْرٰابِ أَنَّ اَللّٰهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيىٰ » فَمَنْ صَامَ هَذَا اَلْيَوْمَ ثُمَّ دَعَا اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اِسْتَجَابَ اَللَّهُ لَهُ كَمَا اِسْتَجَابَ لِزَكَرِيَّا عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ يَا اِبْنَ شَبِيبٍ إِنَّ اَلْمُحَرَّمَ هُوَ اَلشَّهْرُ اَلَّذِي كَانَ أَهْلُ اَلْجَاهِلِيَّةِ فِيمَا مَضَى يُحَرِّمُونَ فِيهِ اَلظُّلْمَ وَ اَلْقِتَالَ لِحُرْمَتِهِ فَمَا عَرَفَتْ هَذِهِ اَلْأُمَّةُ حُرْمَةَ شَهْرِهَا وَ لاَ حُرْمَةَ نَبِيِّهَا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَقَدْ قَتَلُوا فِي هَذَا اَلشَّهْرِ ذُرِّيَّتَهُ وَ سَبَوْا نِسَاءَهُ وَ اِنْتَهَبُوا ثَقَلَهُ فَلاَ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُمْ ذَلِكَ أَبَداً يَا اِبْنَ شَبِيبٍ إِنْ كُنْتَ بَاكِياً لِشَيْءٍ فَابْكِ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّهُ ذُبِحَ كَمَا يُذْبَحُ اَلْكَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ رَجُلاً مَا لَهُمْ فِي اَلْأَرْضِ شَبِيهُونَ وَ لَقَدْ بَكَتِ اَلسَّمَاوَاتُ اَلسَّبْعُ وَ اَلْأَرَضُونَ لِقَتْلِهِ وَ لَقَدْ نَزَلَ إِلَى اَلْأَرْضِ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ أَرْبَعَةُ آلاَفٍ لِنَصْرِهِ فَوَجَدُوهُ قَدْ قُتِلَ فَهُمْ عِنْدَ قَبْرِهِ شُعْثٌ غُبْرٌ إِلَى أَنْ يَقُومَ اَلْقَائِمُ فَيَكُونُونَ مِنْ أَنْصَارِهِ وَ شِعَارُهُمْ يَا لَثَارَاتِ اَلْحُسَيْنِ يَا اِبْنَ شَبِيبٍ لَقَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ أَنَّهُ لَمَّا قُتِلَ اَلْحُسَيْنُ جَدِّي صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ مَطَرَتِ اَلسَّمَاءُ دَماً وَ تُرَاباً أَحْمَرَ يَا اِبْنَ شَبِيبٍ إِنْ بَكَيْتَ عَلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَتَّى تَصِيرَ دُمُوعُكَ عَلَى خَدَّيْكَ غَفَرَ اَللَّهُ لَكَ كُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِيراً كَانَ أَوْ كَبِيراً قَلِيلاً كَانَ أَوْ كَثِيراً يَا اِبْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ تَلْقَى اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لاَ ذَنْبَ عَلَيْكَ فَزُرِ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ تَسْكُنَ اَلْغُرَفَ اَلْمَبْنِيَّةَ فِي اَلْجَنَّةِ مَعَ اَلنَّبِيِّ وَ آلِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَالْعَنْ قَتَلَةَ اَلْحُسَيْنِ يَا اِبْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ تَكُونَ لَكَ مِنَ اَلثَّوَابِ مِثْلَ مَا لِمَنِ اُسْتُشْهِدَ مَعَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْ مَتَى مَا ذَكَرْتَهُ « يٰا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً » يَا اِبْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ تَكُونَ مَعَنَا فِي اَلدَّرَجَاتِ اَلْعُلَى مِنَ اَلْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ اِفْرَحْ لِفَرَحِنَا وَ عَلَيْكَ بِوَلاَيَتِنَا فَلَوْ أَنَّ رَجُلاً تَوَلَّى حَجَراً لَحَشَرَهُ اَللَّهُ مَعَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 129 )
5 - ريان بن شبيب گويد روز اول ماه محرم خدمت حضرت رضا رسيدم بمن فرمود اى پسر شبيب روزه اى ؟ گفتم نه فرمود اين روزيست كه زكريا بدرگاه پروردگارش دعا كرد و گفت پروردگارا بمن ببخش از پيش خود نژاد پاكى زيرا تو شنواى دعائى خدا برايش اجابت كرد و بفرشتگان دستور داد ندا كردند زكريا را كه در محراب ايستاده بود كه خدا تو را بيحيى بشارت ميدهد هر كه اين روز را روزه بدارد و سپس دعا بدرگاه خدا كند خدا مستجاب كند چنان كه براى زكريا مستجاب كرد سپس گفت اى پسر شبيب به راستى محرم همان ماهى است كه اهل جاهليت در زمان گذشته ظلم و قتال را بخاطر احترامش در آن حرام مى دانستند و اين امت حرمت اين ماه را نگه نداشتند و نه حرمت پيغمبرش را در اين ماه ذريه او را كشتند و زنانش را اسير كردند و بنه اش را غارت كردند خدا هرگز اين گناه آنها را نيامرزد اى پسر شبيب اگر براى چيزى گريه خواهى كرد براى حسين (عليه السّلام) گريه كن كه چون گوسفند سرش را بريدند و هجده كس از خاندانش با او كشته شد كه روى زمين مانندى نداشتند و آسمانهاى هفت گانه و زمين براى كشتن او گريستند و چهار هزار فرشته براى ياريش بزمين آمدند و ديدند كشته شده و بر سر قبرش ژوليده و خاك آلود باشند تا قائم (عليه السّلام) ظهور كند و ياريش كند و شعار آنها يا لثارات الحسين است اى پسر شبيب پدرم از پدرش از جدش برايم باز گفت كه چون جدم حسين (عليه السّلام) كشته شد آسمان خون و خاك سرخ باريد اى پسر شبيب اگر بر حسين گريه كنى تا اشگت بر گونه هايت روان شود خدا هر گناهى كردى از خرد و درشت و كم و بيش بيامرزد. اى پسر شبيب اگر خواهى خدا را بر خورى و گناهى نداشته باشى حسين را زيارت كن اى پسر شبيب اگر خواهى در غرفه هاى ساخته بهشت با پيغمبر ساكن شوى بر قاتلان حسين لعن كن اى پسر شبيب اگر خواهى ثواب شهيدان با حسين را دريابى هر وقت بيادش افتادى بگو كاش با آنها بودم و بفوز عظيمى مى رسيدم اى پسر شبيب اگر خواهى با ما در درجات بلند بهشت باشى براى حزن ما محزون باش و و براى شادى ما شاد باش و ملازم ولايت ما باش و اگر مردى سنگى را دوست دارد با آن خدا روز قيامت محشورش كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 129
الأمالی (للصدوق)
5.ريان بن شيب مى گويد:روز يكم ماه محرم نزد امام رضا عليه السّلام رفتم.آن حضرت به من چنين فرمود:اى پسر شيب!روزه گرفته اى ؟گفتم:نه.فرمود:امروز همان روزى است كه حضرت زكريا عليه السّلام به پيشگاه خدا نيايش كرد و گفت:پروردگارا!از نسل خود نسل پاكيزه اى ارزانى ام دار.بى گمان تو دعاى آدمى را مى شنوى.خداوند خواسته او را اجابت كرد و به فرشتگان فرمان داد.آنان در محراب عبادت زكريا،او را چنين ندا دادند كه پروردگارت تو را به ميلاد يحيى بشارت مى دهد.هركس يكم محرم را روزه بگيرد و آنگاه نيايش كند،خداوند خواسته اش را برآورده مى كند،همانگونه كه خواسته زكريا را عطا فرمود.
آن گاه حضرت رضا عليه السّلام چنين فرمود:اى پسر شيب!بى گمان محرم ماهى است كه مردم عصر جاهليت ستم و كشتار را در آن حرام مى شناختند و بدان حرمت مى نهادند. اما اين امت نه حرمت محرم الحرام را رعايت كردند و نه حرمت پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله را.در ماه محرم نسل او را به قتل رساندند و زنان او را به اسارت بردند و دارايى او را به بردند.خداوند هرگز اين ستم را نخواهد بخشيد.اى پسر شيب!اگر براى كسى مى خواهى اشك بريزى، براى حسين عليه السّلام اشك بريز كه مانند گوسفند سر او را از تن جدا كردند و نيز هجده تن از خانواده اش همراه با او به قتل رسيدند كه همانندى نداشتند.آسمان هاى هفت گانه و زمين در سوگ او اشك ريختند و نيز چهار هزار فرشته براى كمك به حسين عليه السّلام روانه زمين شدند و ناگاه حسين عليه السّلام را شهيد ديدند.آنان بر مزار حسين عليه السّلام پريشان حال بمانند تا آنگاه كه قائم آل محمد(عج)ظهور كند و حسين عليه السّلام را مدد برساند.شعار آنان«يا لثارات الحسين»است.اى پسر شيب!پدرم از پدرش و او از جدش برايم فرمود:آنگاه كه جدم حسين عليه السّلام به قتل رسيد،آسمان خون و خاك سرخ باريدن گرفت.اى پسر شيب!اگر بر حسين عليه السّلام اشك بريزى تا آنكه قطره هاى اشك تو بر گونه هايت جارى شود،خداوند گناهان تو را از كوچك و بزرگ و كم و بسيار خواهد آمرزيد.اى پسر شيب!اگر تمايل دارى خدا را ديدار كنى،درحالى كه گناهى بر او نباشد،حسين عليه السّلام را زيارت كن.اى پسر شيب! اگر دوست دارى در غرفه هاى پيش ساخته بهشت همراه با پيامبر باشى،بر آنان كه حسين عليه السّلام را شهيد كردند،لعن كن.اى پسر شيب!اگر مى خواهى پاداش شهيدان كربلا را به دست آورى،هرگاه ياد حسين عليه السّلام كردى،چنين بگو:«كاش با آنان بودم و به كاميابى بزرگ نايل مى گشتم»اى پسر شيب!اگر علاقه دارى همراه با ما اهل بيت در مرتبه هاى بلند بهشت جاى گيرى،براى اندوه ما اندوهگين شو و براى شادى ما شادمان شو و همواره التزام قلبى و عملى به ولايت ما داشته باش.اى پسر شيب بدان هركس سنگى را دوست داشته باشد.بى گمان خداوند او را در رستاخيز با همان سنگ محشور خواهد ساخت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 223
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 130
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ نَصْرِ بْنِ مُزَاحِمٍ اَلْمِنْقَرِيِّ عَنْ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ عَنْ أَبِي شُعَيْبٍ اَلتَّغْلِبِيِّ عَنْ يَحْيَى بْنِ يَمَانٍ عَنْ إِمَامٍ لِبَنِي سُلَيْمٍ عَنْ أَشْيَاخٍ لَهُمْ قَالُوا: غَزَوْنَا بِلاَدَ اَلرُّومِ فَدَخَلْنَا كَنِيسَةً مِنْ كَنَائِسِهِمْ فَوَجَدْنَا فِيهَا مَكْتُوباً - أَ يَرْجُو مَعْشَرٌ قَتَلُوا حُسَيْناًشَفَاعَةَ جَدِّهِ يَوْمَ اَلْحِسَابِ قَالُوا فَسَأَلْنَا مُنْذُ كَمْ هَذَا فِي كَنِيسَتِكُمْ فَقَالُوا قَبْلَ أَنْ يُبْعَثَ نَبِيُّكُمْ بِثَلاَثِمِائَةِ عَامٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 131 )
6 - امام بنى سليم از عده اى بزرگان آنها نقل كرده كه گفتند در بلاد روم جهاد كرديم و بيكى از كليساهاى آنجا وارد شديم در آنجا اين نوشته را يافتيم: اميد دارند گروهى كه حسين را كشتند بشفاعت جدش در روز حساب. پرسيديم از كى اين نوشته در كليساى شما است گفتند از سيصد سال پيش از اينكه پيغمبر شما مبعوث شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 131
الأمالی (للصدوق)
6.پيشواى بنى سليم از دسته اى از بزرگان آن قوم چنين نقل كرده است كه در سرزمين روم به هنگام جهاد وارد يكى از كليساها شديم.در آنجا اين نوشته به چشم مى خورد:
«دسته اى كه حسين عليه السّلام را شهيد كردند،به شفاعت جدش در رستاخيز نايل نخواهند گشت».پرسيدم:از چه زمانى اين نوشته در كليسا است ؟پاسخ دادند كه از سيصد سال پيش كه هنوز پيامبر شما برانگيخته نشده بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 225
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 131
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خَاتَمَانِ نَقْشُ أَحَدِهِمَا لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ عُدَّةٌ لِلِقَاءِ اَللَّهِ وَ نَقْشُ اَلْآخَرِ « إِنَّ اَللّٰهَ بٰالِغُ أَمْرِهِ » وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ خَزِيَ وَ شَقِيَ قَاتِلُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 131 )
7 - امام صادق از پدرش نقل كرده كه حسين بن على را دو خاتم بود نقش يكى«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» عدة للقاء اللّٰه بود و نقش ديگرى«
اَللّٰهَ بٰالِغُ أَمْرِهِ
» و نقش خاتم على بن الحسين (عليه السّلام) اين بود كه رسوا و بد بخت است كشنده حسين بن على (عليه السّلام).
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 131
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام از پدرش روايت كرده است كه حسين عليه السّلام دو خاتم انگشترى داشت. نقش يكى«لا اله الا اللّه عدة للقاء اللّه»بود و نقش دومى«ان اللّه بالغ امره»بود.نقش خاتم امام سجاد عليه السّلام اين بود:
شوربخت و رسواست هركس كه حسين عليه السّلام را كشته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 225
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ : أَنَّهُ جَاءَ إِلَيْهِ رَجُلٌ فَقَالَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ إِنَّكَ تُدْعَى أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَمَنْ أَمَّرَكَ عَلَيْهِمْ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ أَمَّرَنِي عَلَيْهِمْ فَجَاءَ اَلرَّجُلُ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَ يَصْدُقُ عَلِيٌّ فِيمَا يَقُولُ إِنَّ اَللَّهَ أَمَّرَهُ عَلَى خَلْقِهِ فَغَضِبَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ إِنَّ عَلِيّاً أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ بِوَلاَيَةٍ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَقَدَهَا لَهُ فَوْقَ عَرْشِهِ وَ أَشْهَدَ عَلَى ذَلِكَ مَلاَئِكَتَهُ إِنَّ عَلِيّاً خَلِيفَةُ اَللَّهِ وَ حُجَّةُ اَللَّهِ وَ إِنَّهُ لَإِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ طَاعَتُهُ مَقْرُونَةٌ بِطَاعَةِ اَللَّهِ وَ مَعْصِيَتُهُ مَقْرُونَةٌ بِمَعْصِيَةِ اَللَّهِ فَمَنْ جَهِلَهُ فَقَدْ جَهِلَنِي وَ مَنْ عَرَفَهُ فَقَدْ عَرَفَنِي وَ مَنْ أَنْكَرَ إِمَامَتَهُ فَقَدْ أَنْكَرَ نُبُوَّتِي وَ مَنْ جَحَدَ إِمْرَتَهُ فَقَدْ جَحَدَ رِسَالَتِي وَ مَنْ دَفَعَ فَضْلَهُ فَقَدْ تَنْقُصُنِي وَ مَنْ قَاتَلَهُ فَقَدْ قَاتَلَنِي وَ مَنْ سَبَّهُ فَقَدْ سَبَّنِي لِأَنَّهُ مِنِّي خُلِقَ مِنْ طِينَتِي وَ هُوَ زَوْجُ فَاطِمَةَ اِبْنَتِي وَ أَبُو وَلَدَيَّ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَا وَ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ تِسْعَةٌ مِنْ وُلْدِ اَلْحُسَيْنِ حُجَجُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ أَعْدَاؤُنَا أَعْدَاءُ اَللَّهِ وَ أَوْلِيَاؤُنَا أَوْلِيَاءُ اَللَّهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 131 )
8 - مردى خدمت على (عليه السّلام) آمد و عرض كرد بشما امير المؤمنين گويند كى تو را بر آنها امير كرده ؟ فرمود خداى جل جلاله مرا امير آنها كرده آن مرد نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و گفت يا رسول اللّٰه على (عليه السّلام) راست ميگويد كه خدا امير بر خلقش كرده پيغمبر در خشم شده فرمود به راستى على به ولايت از خداى عز و جل امير بر خلق است از بالاى عرش خود آن را منعقد نموده و ملائكه را گواه گرفته كه على (عليه السّلام) خليفة اللّٰه و حجت اللّٰه و امام مسلمانان است طاعتش قرين طاعت خدا و نافرمانيش قرين نافرمانى خداست هر كه او را نشناسد مرا نشناخته و هر كه او را بشناسد مرا شناخته هر كه منكر امامت او است منكر نبوت من است و هر كه اميرى او را انكار كند رسالت مرا انكار كرده هر كه فضل او را دفع كند مرا كاسته، هر كه با او نبرد كند با من نبرد كرده و هر كه او را دشنام دهد مرا دشنام داده زيرا او از منست از گل من خلق شده و او شوهر فاطمه دختر من است و پدر دو فرزندم حسن و حسين است سپس فرمود من و على و فاطمه و حسن و حسين و نه فرزند حسين حجتهاى خدائيم بر خلقش دشمنانمان دشمنان خدا و دوستانمان دوستان خدايند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 131
الأمالی (للصدوق)
8.شخصى نزد على بن ابى طالب آمد و گفت:شما را امير مؤمنان مى خوانند.چه كسى تو را بر مؤمنان امير خوانده است ؟فرمود:خداى عز و جل،مرا امير آنان خوانده است.آن شخص نزد پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله رفت وآمد:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!على راست مى گويد كه خداوند او را امير مؤمنان ناميده است ؟پيامبر خشمگين فرمود:بى گمان على عليه السّلام از جانب پروردگار امير مؤمنان است.از فراز عرش آن را قرار داده و فرشتگان را شاهد خود گرفته كه على عليه السّلام خليفه و حجت و امام مسلمانان بوده و فرمان بردن او همراه با فرمان بردن از خدا است.و نافرمانى او نافرمانى خداست.هركس على عليه السّلام را نشناسد،مرا نشناخته و هركس او را بشناسد،مرا شناخته است.هركس امامت على عليه السّلام را انكار كند، پيامبرى مرا منكر شده است و هركس امير بودن او بر اهل ايمان را منكر شود،رسالت مرا انكار كرده است.هركس فضيلت او را ناديده بگيرد،مرا از جايگاهم فروكشانده است و هركس با او بجنگد،با من جنگيده است و هركس او را ناسزا گويد،به من ناسزا گفته است. زيرا او از من است و من از او.على از سرشت من آفريده شده و همسر فاطمه عليها السّلام دختر من است و پدر دو فرزندم حسن و حسين عليه السّلام است.آنگاه چنين فرمود:من و على و فاطمه و حسن و حسين و فرزندان نه گانه حسين عليه السّلام حجت هاى خداوند بر مردمان هستيم.دشمنان ما دشمنان خدا مى باشند و دوستان ما دوستان خدا.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 225
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ قَالَ قَالَ يَزِيدُ بْنُ قَعْنَبٍ : كُنْتُ جَالِساً مَعَ اَلْعَبَّاسِ بْنِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ وَ فَرِيقٍ مِنْ عَبْدِ اَلْعُزَّى بِإِزَاءِ بَيْتِ اَللَّهِ اَلْحَرَامِ إِذْ أَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ أَسَدٍ أُمُّ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ كَانَتْ حَامِلَةً بِهِ لِتِسْعَةِ أَشْهُرٍ وَ قَدْ أَخَذَهَا اَلطَّلْقُ فَقَالَتْ رَبِّ إِنِّي مُؤْمِنَةٌ بِكَ وَ بِمَا جَاءَ مِنْ عِنْدِكَ مِنْ رُسُلٍ وَ كُتُبٍ وَ إِنِّي مُصَدِّقَةٌ بِكَلاَمِ جَدِّي إِبْرَاهِيمَ اَلْخَلِيلِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَنَّهُ بَنَى اَلْبَيْتَ اَلْعَتِيقَ فَبِحَقِّ اَلَّذِي بَنَى هَذَا اَلْبَيْتَ - وَ بِحَقِّ اَلْمَوْلُودِ اَلَّذِي فِي بَطْنِي لَمَّا يَسَّرْتَ عَلَيَّ وِلاَدَتِي قَالَ يَزِيدُ بْنُ قَعْنَبٍ فَرَأَيْنَا اَلْبَيْتَ وَ قَدِ اِنْفَتَحَ عَنْ ظَهْرِهِ وَ دَخَلَتْ فَاطِمَةُ فِيهِ وَ غَابَتْ عَنْ أَبْصَارِنَا وَ اِلْتَزَقَ اَلْحَائِطُ فَرُمْنَا أَنْ يَنْفَتِحَ لَنَا قُفْلُ اَلْبَابِ فَلَمْ يَنْفَتِحْ فَعَلِمْنَا أَنَّ ذَلِكَ أَمْرٌ مِنْ أَمْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ خَرَجَتْ بَعْدَ اَلرَّابِعِ وَ بِيَدِهَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَتْ إِنِّي فُضِّلْتُ عَلَى مَنْ تَقَدَّمَنِي مِنَ اَلنِّسَاءِ لِأَنَّ آسِيَةَ بِنْتَ مُزَاحِمٍ عَبَدَتِ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ سِرّاً فِي مَوْضِعٍ لاَ يُحِبُّ أَنْ يُعْبَدَ اَللَّهُ فِيهِ إِلاَّ اِضْطِرَاراً وَ أَنَّ مَرْيَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ هَزَّتِ اَلنَّخْلَةَ اَلْيَابِسَةَ بِيَدِهَا حَتَّى أَكَلَتْ مِنْهَا « رُطَباً جَنِيًّا » وَ أَنِّي دَخَلْتُ بَيْتَ اَللَّهِ اَلْحَرَامَ فَأَكَلْتُ مِنْ ثِمَارِ اَلْجَنَّةِ وَ أَوْرَاقِهَا فَلَمَّا أَرَدْتُ أَنْ أَخْرُجَ هَتَفَ بِي هَاتِفٌ يَا فَاطِمَةُ سَمِّيهِ عَلِيّاً فَهُوَ عَلِيٌّ وَ اَللَّهُ اَلْعَلِيُّ اَلْأَعْلَى يَقُولُ إِنِّي شَقَقْتُ اِسْمَهُ مِنِ اِسْمِي وَ أَدَّبْتُهُ بِأَدَبِي وَ وَقَفْتُهُ عَلَى غَامِضِ عِلْمِي وَ هُوَ اَلَّذِي يَكْسِرُ اَلْأَصْنَامَ فِي بَيْتِي وَ هُوَ اَلَّذِي يُؤَذِّنُ فَوْقَ ظَهْرِ بَيْتِي وَ يُقَدِّسُنِي وَ يُمَجِّدُنِي فَطُوبَى لِمَنْ أَحَبَّهُ وَ أَطَاعَهُ وَ وَيْلٌ لِمَنْ أَبْغَضَهُ وَ عَصَاهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 132 )
9 - يزيد بن قعنب گويد من با عباس بن عبد المطلب و جمعى از عبد العزى برابر خانه كعبه نشسته بوديم كه فاطمه بنت اسد مادر امير المؤمنين (عليه السّلام) كه نه ماه باو آبستن بود آمد و درد زائيدن داشت گفت خدايا من بتو ايمان دارم و بدان چه از نزد تو آمده است از رسولان و كتابها مؤمنم و بسخن جدم ابراهيم خليل تصديق دارم و او است كه اين بيت عتيق را ساخته بحق آنكه اين خانه را ساخته و بحق مولودى كه در شكم منست ولادت را بر من آسان كن، يزيد بن قعنب گويد ما بچشم خود ديديم كه خانه از پشت شكافت و فاطمه بدرون آن رفت و از ديده ما نهان شد و ديوار بهم آمد و خواستيم قفل در خانه را بگشائيم گشوده نشد و دانستيم كه اين امر از طرف خداى عز و جل است و پس از چهار روز بيرون آمد و امير المؤمنين را در دست داشت و سپس گفت من بر همه زنان گذشته فضيلت دارم زيرا آسيه بنت مزاحم خدا را بنهانى پرستيد در آنجا كه خوب نبود پرستش خدا جز از روى ناچارى و مريم دختر عمران نخل خشك را بدست خود جنبانيد تا از آن خرماى تازه چيد و خورد و من در خانه محترم خدا وارد شدم و از ميوه بهشت و بار و برگش خوردم و چون خواستم بيرون آيم يك هاتفى آواز داد اى فاطمه نامش را على بگذار كه او على است و خداى اعلى ميفرمايد من نام او را از نام خود گرفتم و بادب خود تاديبش نمودم و غامض علم خود را باو آموختم و اوست كه بت ها را در خانه من ميشكند و او است كه در بام خانه ام اذان ميگويد و مرا تقديس و تمجيد ميكند خوشا بر كسى كه او را دوست دارد و فرمان بردار و بدا بر كسى كه او را دشمن دارد و نافرمانى كند و صلى اللّٰه على نبينا محمد و آله الطيبين الطاهرين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 132
الأمالی (للصدوق)
9.يزيد بن قعنب مى گويد:من همراه عباس بن عبد المطلب و گروهى از عبد العزى رو به روى كعبه نشسته بوديم كه فاطمه بنت اسد،مادر امير المومنين عليه السّلام كه نه ماه آبستن على بود-درد زايمان گرفت و رو به آسمان كرد و گفت:خدايا من به تو ايمان دارم و نيز به آنچه از جانب تو فرستاده شده است؛به پيامبران و كتب آسمانى ايمان دارم.و به سخن نياى خودم ابراهيم خليل باور دارم؛او بود كه اين خانه عتيق را ساخت.خدايا!به حق آن كسى كه كعبه را ساخته و به حق مولودى كه در درون من است،تولدش را آسان كن.
يزيد بن قعنب مى گويد:ما ناگهان ديدم كه كعبه از پشت شكاف برداشت و فاطمه بنت اسد به داخل رفت و از چشم ما پنهان شد و ديوار كعبه به هم پيوست.آنگاه كه قصد باز كردن قفل كعبه را داشتيم،نتوانستيم.آن روز دانستيم كه اين كار خداوند است.چهار روز سپرى شد تا اينكه فاطمه بنت اسد از كعبه خارج شد،در حاليكه امير مومنان عليه السّلام را در آغوش داشت.آنگاه چنين گفت:من بر تمام زنان گذشته برترى دارم.چون آسيه دختر مزاحم خدا را پنهان پرستش مى كرد در دورانى كه خداپرستى پسنديده نبود و مريم دختر عمران نخل خشكيده را تكان داد تا از آن خرماى تازه فروريزد و خوراك خويش سازد.اما من در خانه خدا كه مورد احترام است،داخل شدم و از ميوه بهشت و باروبرگ آن خوردم وقتى مى خواستم از كعبه بيرون بيايم،هاتفى از عالم غيب ندا در داد كه نام كودكت را على بگذار كه او بلندمرتبه است و پروردگار اعلى مى فرمايد من نام او را از نام خويش برگرفتم و به اخلاق خود او را آراستم و سخت ترين علم را به او ياد دادم و على همان كسى است كه بتان را در خانه ام درهم خواهد شكست و اذان خواهد گفت و مرا تقديس و حمد خواهد كرد.خوشا به حال آن كه على را دوست داشته باشد و فرمان او ببرد،و بدا به حال آنكه على را دشمن داشته باشد و او را نافرمانى كند.
و صلّى اللّه على نبينا محمد و آله الطيبين الطاهرين.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 227
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 132
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْكُمَيْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْكُوفِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ اَلسَّمِينِ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: بَيْنَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَخْطُبُ اَلنَّاسَ وَ هُوَ يَقُولُ سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَوَ اَللَّهِ لاَ تَسْأَلُونِّي عَنْ شَيْءٍ يَكُونُ إِلاَّ نَبَّأْتُكُمْ بِهِ فَقَامَ إِلَيْهِ سَعْدُ بْنُ أَبِي وَقَّاصٍ فَقَالَ - يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَخْبِرْنِي كَمْ فِي رَأْسِي وَ لِحْيَتِي مِنْ شَعْرَةٍ فَقَالَ لَهُ أَمَا وَ اَللَّهِ لَقَدْ سَأَلْتَنِي عَنْ مَسْأَلَةٍ حَدَّثَنِي خَلِيلِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّكَ سَتَسْأَلُنِي عَنْهَا وَ مَا فِي رَأْسِكَ وَ لِحْيَتِكَ مِنْ شَعْرَةٍ إِلاَّ وَ فِي أَصْلِهَا شَيْطَانٌ جَالِسٌ وَ إِنَّ فِي بَيْتِكَ لَسَخْلاً يَقْتُلُ اَلْحُسَيْنَ اِبْنِي وَ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ يَوْمَئِذٍ يَدْرُجُ بَيْنَ يَدَيْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 133 )
روز سه شنبه پنجم محرم 3681 - اصبغ بن نباته گويد در اين ميان كه امير المؤمنين خطبه ميخواند براى مردم و ميفرمود از من بپرسيد پيش از آنكه مرا از دست بدهيد بخدا از چيزى نپرسيد از آنچه گذشته و از آنچه بعد بوده باشد جز اينكه خبر دهم شما را بدان، سعد بن ابى وقاص بپا خاست و گفت اى امير المؤمنين بمن بگو چند رشته مو در سروريش من است فرمود بخدا سؤالى از من كردى كه خليلم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بمن خبر داده كه مرا از آن خواهى پرسش كرد در سر و ريش تو موئى نباشد جز آنكه در بنش شيطانى نشسته و در خانه تو گوساله ايست كه حسين فرزندم را ميكشد، عمر بن سعد در آن روز برابرش بر سر دست راه مى رفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 133
الأمالی (للصدوق)
1.اصبغ بن نباته مى گويد:در هنگامى كه امير مومنان عليه السّلام براى مردم خطبه مى خواند،مى فرمود:
اى مردم!از من سؤال كنيد پيش از آنكه مرا در ميان خود نيابيد.سوگند به خدا از چيزى پرسش نكنيد؛از گذشته و از آينده آن،مگر آنكه شما را به درستى از آن باخبر كنم. در اين ميان سعد بن ابى وقاص بلند شد و گفت:اى على!به من بگو كه چند رشته مو در سر و محاسن من وجود دارد؟على فرمود:به خدا سوگند همان چيزى را از من سؤال كردى كه دوستم پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله از آن مرا آگاه كرده بود.اى سعد!در سروصورت تو مويى نيست؛مگر اينكه در بن آن شيطانى نهفته است و در آشيانه تو گوساله اى است كه فرزندم حسين عليه السّلام را به قتل مى رساند(عمر بن سعد در آن ايام چهار دست و پا راه مى رفت).
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 229
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 133
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ وَ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ جَمِيعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلرَّازِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُتْبَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: بَيْنَا أَنَا وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذِ اِلْتَفَتَ إِلَيْنَا فَبَكَى فَقُلْتُ مَا يُبْكِيكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ أَبْكِي مِمَّا يُصْنَعُ بِكُمْ بَعْدِي فَقُلْتُ وَ مَا ذَاكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ أَبْكِي مِنْ ضَرْبَتِكَ عَلَى اَلْقَرْنِ وَ لَطْمِ فَاطِمَةَ خَدَّهَا وَ طَعْنَةِ اَلْحَسَنِ فِي اَلْفَخِذِ وَ اَلسَّمِّ اَلَّذِي يُسْقَى وَ قَتْلِ اَلْحُسَيْنِ قَالَ فَبَكَى أَهْلُ اَلْبَيْتِ جَمِيعاً فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا خَلَقَنَا رَبُّنَا إِلاَّ لِلْبَلاَءِ قَالَ أَبْشِرْ يَا عَلِيُّ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ عَهِدَ إِلَيَّ أَنَّهُ لاَ يُحِبُّكَ إِلاَّ مُؤْمِنٌ وَ لاَ يُبْغِضُكَ إِلاَّ مُنَافِقٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 134 )
2 - على بن ابى طالب فرمود در اين ميان كه من و فاطمه و حسن و حسين نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بوديم آن حضرت بما رو كرد و گريست من گفتم چرا گريه كنيد يا رسول اللّٰه ؟ فرمود ميگريم براى آنچه با شما عمل مى شود، گفتم آن چه باشد يا رسول اللّٰه ؟ فرمود گريه كنم از ضربتى كه بر فرق تو زنند و از سيلى كه بر گونه فاطمه زنند و از نيزه اى كه بر ران حسن زنند و زهرى كه باو نوشانند و از قتل حسين() فرمود همه اهل بيت گريستند، گفتم يا رسول اللّٰه خدا ما را نيافريده جز براى بلا، فرمود مژده گير اى على كه خداى عز و جل با من عهد كرده كه دوستت ندارد جز مؤمن و دشمنت ندارد جز منافق.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 134
الأمالی (للصدوق)
2.على بن ابى طالب فرمود:در هنگامى كه من و فاطمه و حسن و حسين عليه السّلام نزد رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله نشسته بوديم،آن حضرت به ما نگريست و گريه كرد.پرسيدم:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!چرا اشك مى ريزى ؟
فرمود:به خاطر رفتارى كه با تو خواهند داشت،مى گريم.گفتم:چه رفتارى پيامبر خدا؟فرمود:ضربتى كه بر فرق سر تو خواهند زد و سيلى كه بر صورت فاطمه خواهند زد و نيزه اى كه بر ران حسن مى زنند و زهرى كه به كام او مى ريزند و نيز قتل حسين.همه گريستند.گفتم:اى پيامبر خدا!پروردگار ما را خلق نكرده،مگر براى گرفتارى.فرمود:اى على تو را بشارت مى دهم كه خداى عز و جل با من پيمان بسته است كه تو را فقط مؤمن دوست داشته باشد و جز منافق دشمن تو نباشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 229
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 134
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ بَكَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَرْبُ بْنُ مَيْمُونٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا وَلَدَتْ فَاطِمَةُ اَلْحَسَنَ قَالَتْ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَمِّهِ فَقَالَ مَا كُنْتُ لِأَسْبِقَ بِاسْمِهِ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَجَاءَ رَسُولُ اَللَّهِ فَأُخْرِجَ إِلَيْهِ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ فَقَالَ أَ لَمْ أَنْهَكُمْ أَنْ تَلُفُّوهُ فِي صَفْرَاءَ ثُمَّ رَمَى بِهَا وَ أَخَذَ خِرْقَةً بَيْضَاءَ فَلَفَّهُ فِيهَا ثُمَّ قَالَ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَلْ سَمَّيْتَهُ فَقَالَ مَا كُنْتُ لِأَسْبِقَكَ بِاسْمِهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَا كُنْتُ لِأَسْبِقَ بِاسْمِهِ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ فَأَوْحَى اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِلَى جَبْرَئِيلَ أَنَّهُ قَدْ وُلِدَ لِمُحَمَّدٍ اِبْنٌ فَاهْبِطْ فَأَقْرِئْهُ اَلسَّلاَمَ وَ هَنِّهِ وَ قُلْ لَهُ إِنَّ عَلِيّاً مِنْكَ بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى فَسَمِّهِ بِاسْمِ اِبْنِ هَارُونَ فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَهَنَّأَهُ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَأْمُرُكَ أَنْ تُسَمِّيَهُ بِاسْمِ اِبْنِ هَارُونَ قَالَ وَ مَا كَانَ اِسْمُهُ قَالَ شَبَّرُ قَالَ لِسَانِي عَرَبِيٌّ قَالَ سَمِّهِ اَلْحَسَنَ فَسَمَّاهُ اَلْحَسَنَ فَلَمَّا وُلِدَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى جَبْرَئِيلَ أَنَّهُ قَدْ وُلِدَ لِمُحَمَّدٍ اِبْنٌ فَاهْبِطْ إِلَيْهِ فَهَنِّهِ وَ قُلْ لَهُ إِنَّ عَلِيّاً مِنْكَ بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى فَسَمِّهِ بِاسْمِ اِبْنِ هَارُونَ قَالَ فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ فَهَنَّأَهُ مِنَ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ثُمَّ قَالَ إِنَّ عَلِيّاً مِنْكَ بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى فَسَمِّهِ بِاسْمِ اِبْنِ هَارُونَ قَالَ وَ مَا اِسْمُهُ قَالَ شَبِيرٌ قَالَ لِسَانِي عَرَبِيٌّ قَالَ سَمِّهِ اَلْحُسَيْنَ فَسَمَّاهُ اَلْحُسَيْنَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 134 )
3 - امام چهارم فرمود چون فاطمه حسن را زائيد بعلى گفت نام او را بگذار فرمود من در نام او به رسول خدا پيشى نگيرم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و او را در پارچه زردى خدمت او آوردند، فرمود قدغن نكردم كه او را در پارچه زرد نپيچيد آن را دور انداخت و پارچه سفيدى گرفت و او را در آن پيچيد سپس بعلى (عليه السّلام) فرمود نامش را گذاردى عرضكرد من در نامش بشما پيشى نگرفتم فرمود من هم در نامش بخداى عز و جل پيشى نگيرم خدا بجبرئيل وحى كرد كه براى محمد (صلّى اللّه عليه و آله) پسرى متولد شده برو او را سلام برسان و تهنيت بگو و بگو على (عليه السّلام) نسبت بتو چون هارونست نسبت بموسى او را بنام پسر هرون بنام جبرئيل فرود آمد او را از طرف خداى عز و جل تهنيت گفت و گفت خداى تبارك و تعالى بتو دستور داده كه او را بنام پسر هرون بنامى فرمود چه نامى داشت ؟ گفت شبر فرمود زبان من عربى فصيح است گفت او را حسن بنام و حسنش ناميد و چون حسين متولد شد خداى عز و جل بجبرئيل وحى كرد كه براى محمد پسرى متولد شده برو او را تهنيت گو و بگو على نسبت بتو چون هرون است نسبت بموسى او را بنام پسر هارون بنام گفت نامش چه بود؟ گفت شبير گفت زبان من عربى فصيح است گفت حسين نامش كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 134
الأمالی (للصدوق)
3.امام سجاد عليه السّلام فرمود:آنگاه كه فاطمه عليها السّلام حسن را به دنيا آورد،به على عليه السّلام گفت:نام او را بگو.فرمود:من در نامگذارى اش بر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله سبقت نخواهم گرفت.او را در پارچه زردرنگى پيچانده و نزد آن حضرت آوردند.فرمود:مگر شما را از گذاشتن او در پارچه زردرنگ بازنداشتم ؟آنگاه پارچه را دور انداخت و حسن عليه السّلام را در پارچه سفيدى گذشت و به دور او پيچاند.رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله رو به على عليه السّلام كرد و فرمود:آيا نام او را تعيين كرده اى ؟على عليه السّلام فرمود:من در نام گذارى او بر شما پيشى نگرفته ام.پيامبر فرمود:من هم سبقت نخواهم گرفت بر خداى عز و جل.خداوند به جبرئيل ندا داد كه براى محمد صلّى اللّه عليه و آله پسرى به دنيا آمده است.برو و درود مرا به او برسان و تبريك بگو و آنگاه بگو على نسبت به تو مانند هارون نسبت به موسى است،و نام نوزاد را هم نام پسر هارون قرار ده.جبرئيل نزد رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد و تبريك گفت و آنگاه گفت:خداى تبارك و تعالى به تو فرمان داده كه او را هم اسم پسر هارون كنى.پيامبر فرمود:اسم او چه بود؟جبرئيل گفت:«شبر». فرمود:زبان من عربى فصيح است.جبرئيل گفت:او را حسن بخوان و آنگاه كه حسين عليه السّلام به دنيا آمد،خداوند به جبرئيل ندا در داد كه براى محمد صلّى اللّه عليه و آله پسرى به دنيا آمده است.او را از جانب من تبريك بگو كه على نسبت به تو همانند هارون نسبت به موسى است. نوزادت را هم نام پسر ديگر هارون كن.پيامبر فرمود:نام او چيست ؟جبرئيل گفت: «شبير»پيامبر فرمود:زبان من عربى فصيح است.جبرئيل گفت:او را حسين بخوان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 231
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى قَالَ حَدَّثَنَا اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ : سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَبْلَ مَوْتِهِ بِثَلاَثٍ سَلاَمُ اَللَّهِ عَلَيْكَ يَا أَبَا اَلرَّيْحَانَتَيْنِ أُوصِيكَ ,3بِرَيْحَانَتَيَّ مِنَ اَلدُّنْيَا فَعَنْ قَلِيلٍ يَنْهَدُّ رُكْنَاكَ وَ اَللَّهُ خَلِيفَتِي عَلَيْكَ فَلَمَّا قُبِضَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَذَا أَحَدُ رُكْنَيَّ اَلَّذِي قَالَ لِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلَمَّا مَاتَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَذَا اَلرُّكْنُ اَلثَّانِي اَلَّذِي قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 135 )
ص : 135
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْمَعْرُوفُ بِأَبِي عَلِيِّ بْنِ عَبْدَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ بَكَّارٍ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ أَبِي بَكْرٍ عَنْ صَفِيَّةَ بِنْتِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ قَالَتْ: لَمَّا سَقَطَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ وَ كُنْتُ وَلِيتُهَا قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَمَّةِ هَلُمِّي إِلَيَّ اِبْنِي فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّا لَمْ نُنَظِّفْهُ بَعْدُ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَمَّةِ أَنْتِ تُنَظِّفِينَهُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ نَظَّفَهُ وَ طَهَّرَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 136 )
5 - صفيه دختر عبد المطلب گويد چون حسين (عليه السّلام) متولد شد من سر كارش بودم پيغمبر فرمود عمه جان پسر مرا بياور، عرضكردم يا رسول اللّٰه پاكيزه اش نكرديم، فرمود اى عمه تو او را پاكيزه كنى ؟ خدا او را پاكيزه و نظيف كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 136
الأمالی (للصدوق)
5.صفيه دختر عبد المطلب مى گويد آنگاه كه حسين عليه السّلام چشم به دنيا گشود من آنجا بودم.پيامبر فرمود:عمه جان!پسرم را بياور.گفتم اى پيامبر خدا!هنوز آماده اش نكردم.فرمود!اى عمه تو مى خواهى او را پاكيزه كنى ؟خداوند او را پاكيزه ساخته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 233
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 136
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ صَفِيَّةَ بِنْتِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ قَالَتْ: لَمَّا سَقَطَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ فَدَفَعْتُهُ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَوَضَعَ اَلنَّبِيُّ لِسَانَهُ فِي فِيهِ [فَمِهِ] وَ أَقْبَلَ اَلْحُسَيْنُ عَلَى لِسَانِ رَسُولِ اَللَّهِ يَمُصُّهُ قَالَتْ وَ مَا كُنْتُ أَحْسَبُ رَسُولَ اَللَّهِ يَغْذُوهُ إِلاَّ لَبَناً أَوْ عَسَلاً قَالَتْ فَبَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ فَقَبَّلَ اَلنَّبِيُّ بَيْنَ عَيْنَيْهِ ثُمَّ دَفَعَهُ إِلَيَّ وَ هُوَ يَبْكِي وَ يَقُولُ لَعَنَ اَللَّهُ قَوْماً هُمْ قَاتِلُوكَ يَا بُنَيَّ يَقُولُهَا ثَلاَثاً قَالَتْ فَقُلْتُ فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي وَ مَنْ يَقْتُلُهُ قَالَ بَقِيَّةُ اَلْفِئَةِ اَلْبَاغِيَةِ مِنْ بَنِي أُمَيَّةَ لَعَنَهُمُ اَللَّهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 136 )
بهمين سند از صفيه دختر عبد المطلب رسيده كه چون حسين متولد شد او را بپيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) دادم پيغمبر زبان خود در دهانش نهاد و حسين شروع بمكيدن كرد و من فهميدم كه گويا رسول خدا شير و عسل باو ميخوراند گويد حسين بول كرد و پيغمبر ميان دو چشمش را بوسيد و بمنش داد و ميگريست و ميفرمود تا سه بار خدا لعنت كند مردمى را كه قاتل تواند عرضكردم قربانت پدر و مادرم كى او را ميكشد؟ فرمود بقيه گروه گمراه از بنى اميه.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 136
الأمالی (للصدوق)
با همين سند در حديث ديگرى از صفيه آمده است كه آنگاه كه حسين عليه السّلام به دنيا آمد،او را به پيامبر سپردم.پيامبر زبان خويش را در دهان او نهاد و حسين عليه السّلام مكيدن آغاز كرد.من دانستم كه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله شير و عسل به كام او مى ريزد.حسين كه ناگاه بول كرد،پيامبر ميان ديدگان او را بوسه زد و او را به دستم داد درحالى كه اشك مى ريخت.آنگاه تا سه نوبت فرمود:خدا لعنت كند كسانى را كه تو را به قتل مى رسانند. پرسيدم:پدر و مادرم فدايت شوند،چه كسانى او را خواهند كشت ؟فرمود:بازمانده دسته گمراه امويان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 233
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا قَيْسُ بْنُ حَفْصٍ اَلدَّارِمِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي حُسَيْنٌ اَلْأَشْقَرُ قَالَ حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ اَلْأَسْوَدِ عَنْ أَبِي حَسَّانَ اَلتَّيْمِيِّ عَنْ نَشِيطِ بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ رَجُلٍ مِنْهُمْ عَنْ جَرْدَاءَ بِنْتِ سَمِينٍ عَنْ زَوْجِهَا هَرْثَمَةَ بْنِ أَبِي مُسْلِمٍ قَالَ: غَزَوْنَا مَعَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ صِفِّينَ فَلَمَّا اِنْصَرَفْنَا نَزَلَ كَرْبَلاَءَ فَصَلَّى بِهَا اَلْغَدَاةَ ثُمَّ رَفَعَ إِلَيْهِ مِنْ تُرْبَتِهَا فَشَمَّهَا ثُمَّ قَالَ وَاهاً لَكِ أَيَّتُهَا اَلتُّرْبَةُ لَيُحْشَرَنَّ مِنْكِ قَوْمٌ « يَدْخُلُونَ اَلْجَنَّةَ »... « بِغَيْرِ حِسٰابٍ » فَرَجَعَ هَرْثَمَةُ إِلَى زَوْجَتِهِ وَ كَانَتْ شِيعَةً لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ أَ لاَ أُحَدِّثُكِ عَنْ وَلِيِّكِ أَبِي اَلْحَسَنِ نَزَلَ بِكَرْبَلاَءَ فَصَلَّى ثُمَّ رَفَعَ إِلَيْهِ مِنْ تُرْبَتِهَا فَقَالَ وَاهاً لَكِ أَيَّتُهَا اَلتُّرْبَةُ لَيُحْشَرَنَّ مِنْكِ أَقْوَامٌ « يَدْخُلُونَ اَلْجَنَّةَ »... « بِغَيْرِ حِسٰابٍ » قَالَتْ أَيُّهَا اَلرَّجُلُ فَإِنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ لَمْ يَقُلْ إِلاَّ حَقّاً فَلَمَّا قَدِمَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ هَرْثَمَةُ كُنْتُ فِي اَلْبَعْثِ اَلَّذِينَ بَعَثَهُمْ عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ زِيَادٍ فَلَمَّا رَأَيْتُ اَلْمَنْزِلَ وَ اَلشَّجَرَ ذَكَرْتُ اَلْحَدِيثَ فَجَلَسْتُ عَلَى بَعِيرِي ثُمَّ صِرْتُ إِلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَأَخْبَرْتُهُ بِمَا سَمِعْتُ مِنْ أَبِيهِ فِي ذَلِكَ اَلْمَنْزِلِ اَلَّذِي نَزَلَ بِهِ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ مَعَنَا أَنْتَ أَمْ عَلَيْنَا فَقُلْتُ لاَ مَعَكَ وَ لاَ عَلَيْكَ خَلَّفْتُ صِبْيَةً أَخَافُ عَلَيْهِمْ عُبَيْدَ اَللَّهِ بْنَ زِيَادٍ قَالَ فَامْضِ حَيْثُ لاَ تَرَى لَنَا مَقْتَلاً وَ لاَ تَسْمَعُ لَنَا صَوْتاً فَوَ اَلَّذِي نَفْسُ اَلْحُسَيْنِ بِيَدِهِ لاَ يَسْمَعُ اَلْيَوْمَ وَاعِيَتَنَا أَحَدٌ فَلاَ يُعِينُنَا إِلاَّ كَبَّهُ اَللَّهُ لِوَجْهِهِ فِي جَهَنَّمَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 136 )
6 - هرثمة بن ابى مسلم گويد با على بن ابى طالب بنبرد صفين رفتيم چون برگشتيم در كربلا منزل كرد و نماز بامداد را در آن خواند و از خاكش بر گرفت و بوسيد سپس فرمود خوشا بتو اى خاك پاك بايد از تو قومى محشور شوند كه بيحساب ببهشت روند هرثمه نزد زن خود كه از شيعيان على (عليه السّلام) بود برگشت گفت مولايت ابو الحسن در كربلا نازل شد و نماز خواند و از خاكش بر گرفت و گفت خوشا بتو اى خاك از تو مردمى محشور شوند كه بيحساب ببهشت روند، گفت اى مرد امير المؤمنين جز حق نگويد چون حسين بكربلا آمد هرثمه گفت من در قشونى بودم كه عبيد اللّٰه بن زياد فرستاده بود و چون اين منزل و درختها را ديدم حديث على (عليه السّلام) بيادم آمد و بر شتر خود سوار شدم و خدمت حسين (عليه السّلام) رفتم و سلام دادم و آنچه از پدرش در اين منزل شنيده بودم باو گزارش دادم، فرمود تو با ما هستى يا در برابر ما؟ گفتم نه اين و نه آن من كودكانى بجا گذاردم و از عبيد اللّٰه بر آن ها ترسانم فرمود پس بجائى برو كه كشتن ما نبينى و ناله ما نشنوى سوگند بدان كه جان حسين بدست او است امروز كسى نباشد كه فرياد ما را نشنود و ما را يارى نكند جز آنكه خدايش برو در دوزخ افكند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 136
الأمالی (للصدوق)
6.هرثمة بن ابى مسلم مى گويد:همراه على بن ابى طالب عليه السّلام به جنگ صفين رفته بوديم.هنگام بازگشت در سرزمين كربلا منزل كرد و نماز صبح را در آن جا اقامه نمود و بعد مشتى از خاك آن سرزمين را برداشت و بوسيد.آنگاه چنين فرمود:خوشا به حال تو اى خاك پاك.شايسته است كه از تو گروهى برخيزند كه بى حساب روانه بهشت شوند.
هرثمة به خانه برگشت و به همسرش كه از پيروان على عليه السّلام بود:گفت مولاى تو ابو الحسن عليه السّلام در كربلا فرود آمد و نماز خواند و از خاكش پاره اى گرفت و فرمود:خوشا به حال تو اى خاك كه گروهى از تو برخيزند و بى حساب روانه بهشت شوند.زن او گفت: امير مومنان عليه السّلام غير از سخن حق بر زبان نمى آورد.آنگاه كه امام حسين عليه السّلام به سرزمين كربلا آمد هرثمة گفت:من در سپاهى بودم كه عبيد اللّه بن زياد روانه كرده بود.آنگاه كه آن مكان و درخت ها را ديدم،سخن على عليه السّلام به خاطرم گذشت و بر شتر خويش سوار شدم و نزد امام حسين عليه السّلام رفته و سلام كردم و آنچه را از پدرش شنيده بودم،گفتم. حسين عليه السّلام فرمود:اى هرثمه!تو با ما هستى يا برضد ما؟گفتم:نه اين و نه آن.راستش كودكانى در خانه دارم و از آسيب رسانى عبيد اللّه بن زياد بيمناكم.حسين عليه السّلام فرمود:پس به جايى برو كه كشته شدن ما را نبينى و صداى ما را نشنوى.سوگند به كسى كه جان حسين عليه السّلام در دست اوست امروز روز روزى كه اگر كسى فرياد ما را بشنود و ما را مدد نرساند پروردگارش او را به صورت در آتش دوزخ مى افكند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 233
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحَكَمِ بْنِ اَلْمِسْكِينِ اَلثَّقَفِيِّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَا قَتِيلُ اَلْعَبْرَةِ لاَ يَذْكُرُنِي مُؤْمِنٌ إِلاَّ اِسْتَعْبَرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 137 )
7 - حسين (عليه السّلام) فرمود من كشته ام براى اشك، مؤمن يادم نكند جز آنكه گريه اش گيرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 137
الأمالی (للصدوق)
7.حسين عليه السّلام فرمود:من براى گريستن كشته شدم و مؤمن مرا ياد نكند،مگر آنكه براى من اشك بريزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 235
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 137
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عُمَرَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ صَبَّاحٍ اَلْمُزَنِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ شُعَيْبٍ اَلْمِيثَمِيِّ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: إِنَّ اَلْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمَّا وُلِدَ أَمَرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَبْرَئِيلَ أَنْ يَهْبِطَ فِي أَلْفٍ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ فَيُهَنِّيَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنَ اَللَّهِ وَ مِنْ جَبْرَئِيلَ قَالَ فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ فَمَرَّ عَلَى جَزِيرَةٍ فِي اَلْبَحْرِ فِيهَا مَلَكٌ يُقَالُ لَهُ فُطْرُسُ كَانَ مِنَ اَلْحَمَلَةِ بَعَثَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي شَيْءٍ فَأَبْطَأَ عَلَيْهِ فَكَسَرَ جَنَاحَهُ وَ أَلْقَاهُ فِي تِلْكَ اَلْجَزِيرَةِ فَعَبَدَ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِيهَا سَبْعَمِائَةِ عَامٍ حَتَّى وُلِدَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ اَلْمَلَكُ لِجَبْرَئِيلَ يَا جَبْرَئِيلُ أَيْنَ تُرِيدُ قَالَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْعَمَ عَلَى مُحَمَّدٍ بِنِعْمَةٍ فَبُعِثْتُ أُهَنِّئُهُ مِنَ اَللَّهِ وَ مِنِّي فَقَالَ يَا جَبْرَئِيلُ اِحْمِلْنِي مَعَكَ لَعَلَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَدْعُو لِي قَالَ فَحَمَلَهُ قَالَ فَلَمَّا دَخَلَ جَبْرَئِيلُ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَنَّأَهُ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنْهُ وَ أَخْبَرَهُ بِحَالِ فُطْرُسَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قُلْ لَهُ تَمَسَّحْ بِهَذَا اَلْمَوْلُودِ وَ عُدْ إِلَى مَكَانِكَ قَالَ فَتَمَسَّحَ فُطْرُسُ بِالْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اِرْتَفَعَ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَمَا إِنَّ أُمَّتَكَ سَتَقْتُلُهُ وَ لَهُ عَلَيَّ مُكَافَاةٌ أَلاَّ يَزُورَهُ زَائِرٌ إِلاَّ أَبْلَغْتُهُ عَنْهُ وَ لاَ يُسَلِّمَ عَلَيْهِ مُسَلِّمٌ إِلاَّ أَبْلَغْتُهُ سَلاَمَهُ وَ لاَ يُصَلِّيَ عَلَيْهِ مُصَلٍّ إِلاَّ أَبْلَغْتُهُ صَلاَتَهُ ثُمَّ اِرْتَفَعَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 137 )
8 - شعيب ميثمى گويد از امام صادق (عليه السّلام) شنيدم ميفرمود كه چون حسين بن على (عليه السّلام) متولد شد خدا جبرئيل را با هزار فرشته دستور داد فرود آيند و رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) را از طرف او تهنيت گويند جبرئيل فرود شد و بجزيره اى در دريا گذشت كه فرشته اى بنام فطرس از حاملان عرش كه خدايش پرشكسته بود و در آن جزيره انداخته بود مكان داشت و هفتصد سال در آنجا خدا را عبادت كرده بود تا تولد حسين بن على (عليه السّلام)، آن فرشته بجبرئيل گفت كجا ميروى ؟ گفت خدا بمحمد (صلّى اللّه عليه و آله) نعمتى داده و مى روم از از طرف خدا و خود مبارك باد گويم گفت مرا با خود ببر شايد محمد برايم دعا كند او را با خود برد و چون از تهنيت پرداخت گزارش او را بعرض رساند پيغمبر بآن فرشته فرمود خود را باين مولود بمال و بمقام خود برگرد گويد فطرس خود را به حسين ماليد و بالا رفت و گفت يا رسول اللّٰه ولى امت تو محققا او را خواهند كشت و بر من عوضى دارد كه هر كس زيارتش كند باو برسانم و هر كس درودش دهد باو برسانم و هر كس طلب رحمت برايش كند باو برسانم و اوج گرفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 137
الأمالی (للصدوق)
8.شعيب ميثمى مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه حسين بن على عليه السّلام به دنيا آمد،خداوند جبرئيل را با هزار فرشته فرمان فرود داد تا پيامبر خدا را از جانب او تبريك بگويند.آنگاه كه جبرئيل بر زمين رسيد،از جزيره اى در دريا عبور كرد كه فرشته اى به نام «فطرس»از حاملان عرش در آنجا بود.خداوند پر او را شكسته بود و بدان جزيره انداخته بود.فطرس هفتصد سال مشغول عبادت خدا بود تا اينكه حسين عليه السّلام چشم به جهان گشود.فطرس به جبرئيل گفت:قصد كجا دارى ؟جبرئيل گفت:خداوند به محمد صلّى اللّه عليه و آله نعمتى داده است.اكنون از طرف او مأموريت دارم كه به پيامبر شادباش بگويم.فطرس گفت:مرا هم با خود ببر.شايد محمد صلّى اللّه عليه و آله براى من نيايش كند.جبرئيل او را همراه خويش نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آورد.آنگاه كه تبريك خداوند را رسانيد،از وضع فطرس بازگفت. پيامبر رو به آن فرشته فرمود:خويشتن را به اين مولود بمال و آنگاه به جايگاه خويش بازگرد.
فطرس چنين كرد و بالا رفت،درحالى كه مى گفت:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله،بى گمان امت تو حسين عليه السّلام را به قتل خواهند رساند.اما او بر گردنم حقى دارد.هركس او را زيارت كند و بر او سلام كند و درخواست رحمت براى او كند،به حسين عليه السّلام گزارش خواهم داد.آنگاه از نظر محو شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 235
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى اَلْبَصْرِيُّ عَنْ يَحْيَى اَلْبَصْرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ آبَائِهِ اَلصَّادِقِينَ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَضَائِلَ لاَ يُحْصِي عَدَدَهَا غَيْرُهُ فَمَنْ ذَكَرَ فَضِيلَةً مِنْ فَضَائِلِهِ مُقِرّاً بِهَا غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ لَوْ وَافَى اَلْقِيَامَةَ بِذُنُوبِ اَلثَّقَلَيْنِ وَ مَنْ كَتَبَ فَضِيلَةً مِنْ فَضَائِلِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمْ تَزَلِ اَلْمَلاَئِكَةُ تَسْتَغْفِرُ لَهُ مَا بَقِيَ لِتِلْكَ اَلْكِتَابَةِ رَسْمٌ وَ مَنِ اِسْتَمَعَ إِلَى فَضِيلَةٍ مِنْ فَضَائِلِهِ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِي اِكْتَسَبَهَا بِالاِسْتِمَاعِ وَ مَنْ نَظَرَ إِلَى كِتَابَةٍ فِي فَضَائِلِهِ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِي اِكْتَسَبَهَا بِالنَّظَرِ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلنَّظَرُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عِبَادَةٌ وَ ذِكْرُهُ عِبَادَةٌ وَ لاَ يُقْبَلُ إِيمَانُ عَبْدٍ إِلاَّ بِوَلاَيَتِهِ وَ اَلْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 138 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى براى برادرم على بن ابى طالب فضائل بيشمارى مقرر كرده هر كه يك فضيلت او را ذكر كند با اعتراف بدان خدا گناهان گذشته و آينده اش را بيامرزد گرچه با گناه جن و انس بمحشر آيد و هر كه يك فضيلت از او بنويسد تا آن نوشته بماند فرشتگان برايش آمرزش جويند و هر كه بفضيلتى از او گوش دهد خدا گناهانى كه بگوش كرده بيامرزد و هر كه بيك فضيلتش نگاه كند خدا گناهانى كه با چشم كرده بيامرزد سپس رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود نگاه بر على بن ابى طالب (عليه السّلام) عبادتست و ياد آوريش عبادتست و ايمان بنده پذيرفته نيست جز بولايت او و برائت از دشمنان او و صلى اللّٰه على نبينا محمد و آله اجمعين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 138
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند براى برادرم على بن ابى طالب عليه السّلام فضيلت هاى بسيار نهاده است.هركس فضيلتى را براى على عليه السّلام ياد كند و بدان اعتراف داشته باشد، خداوند گناهان گذشته و آينده او را خواهد آمرزيد،هرچند كه با گناه جن و انس به رستاخيز وارد شود و هركس فضيلتى از فضايل على عليه السّلام را بنويسد تا زمانى كه آن نوشتار باقى باشد،فرشتگان براى او طلب آمرزش خواهند داشت.و هركس به فضيلتى از فضايل علوى گوش بسپارد،خداوند گناهان گوش او را خواهد آمرزيد.و هركس به فضيلتى از فضايل على عليه السّلام بنگرد،خداوند گناهان ديدگان او را خواهد آمرزيد.آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:نگريستن به سيماى على بن ابى طالب عليه السّلام عبادت است و يادكردن على عليه السّلام نيز عبادت است.و ايمان مسلمانى مقبول نخواهد افتاد،مگر به ولايت على عليه السّلام و بيزارى از دشمنان على عليه السّلام.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 237
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 138
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي اَلْبَخْتَرِيِّ وَهْبِ بْنِ وَهْبٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ : عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهَا أَنَّهَا أَصْبَحَتْ يَوْماً تَبْكِي فَقِيلَ لَهَا مَا لَكِ فَقَالَ لَقَدْ قُتِلَ اِبْنِيَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مَا رَأَيْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُنْذُ مَاتَ إِلاَّ اَللَّيْلَةَ فَقُلْتُ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي مَا لِي أَرَاكَ شَاحِباً فَقَالَ لَمْ أَزَلْ مُنْذُ اَللَّيْلَةِ أَحْفِرُ قَبْرَ اَلْحُسَيْنِ وَ قُبُورَ أَصْحَابِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 139 )
جمعه 8 محرم 3681 - ام سلمه يك روز شروع بگريه كرد باو گفتند چه شده است ثورا؟ گفت فرزندم حسين (عليه السّلام) كشته شد من از وقتى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) وفات كرده تا امشب او را بخواب نديده بودم امشب بخوابش ديدم و گفتم پدر و مادرم قربانت چرا شما را رنگ پريده مينگرم ؟ فرمود از اول شب تا كنون قبر حسين و يارانش را ميكندم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 139
الأمالی (للصدوق)
1.ام سلمه يك روز صبح گريه مى كرد.از او پرسيدند:چرا گريه مى كنى ؟گفت:فرزندم حسين عليه السّلام شهيد شد.از هنگامى كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله وفات كرده بود تا امشب آن حضرت را در خواب نديده بودم.امشب به خوابم آمدند.گفتم:پدر و مادرم فدايت شوند.چرا شما را رنگ پريده بينم ؟فرمود:از آغاز شب تا الان قبر حسين و همراهان او را حفر مى كردم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 239
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 139
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ نَصْرِ بْنِ مُزَاحِمٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِي ثَابِتٍ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ زَوْجَةِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَتْ: مَا سَمِعْتُ نَوْحَ اَلْجِنِّ مُنْذُ قُبِضَ اَلنَّبِيُّ إِلاَّ اَللَّيْلَةَ وَ لاَ أَرَانِي إِلاَّ وَ قَدْ أُصِبْتُ بِابْنِي قَالَتْ وَ جَاءَتِ اَلْجِنِّيَّةُ مِنْهُمْ تَقُولُ - أَلاَ يَا عَيْنُ فَانْهَمِلِي بِجَهْدٍفَمَنْ يَبْكِي عَلَى اَلشُّهَدَاءِ بَعْدِي عَلَى رَهْطٍ تَقُودُهُمُ اَلْمَنَايَاإِلَى مُتَجَبِّرٍ فِي مِلْكِ عَبْدٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 139 )
2 - ام سلمه همسر پيغمبر گويد از وقتى پيغمبر وفات كرده تا امشب نوحه جن را نشنيدم و گويا فرزندم از دست رفته باشد يك جنبه آمد و ميگفت:
هلا اى ديده كوشش كن بگريه-كه گريد بر شهيدان بعد از من بر آن جمعى كه مرگ آنها كشانيد-بر جبارى اندر جامه عيد
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 139
الأمالی (للصدوق)
2.ام سلمه همسر پيامبر مى گويد:از هنگامى كه پيامبر وفات كرده است تا امشب نوحه خوانى جنيان به گوشم نخورده بود.الاّ امشب گويى فرزندم را از دست داده ام.امشب يك زن جن به سراغم آمد درحالى كه مى خواند:اى چشم!بكوش كه اشك بريزى، راستى كيست كه پس از من بر شهيدان حق بگريد.بر آن دسته اى كه مرگ آنان را به ستم به كام خويش كشانيد،در لباس بندگان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 239
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا حَبِيبُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلتَّغْلِبِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ اَلنَّبِيُّ فِي بَيْتِ أُمِّ سَلَمَةَ فَقَالَ لَهَا لاَ يَدْخُلْ عَلَيَّ أَحَدٌ فَجَاءَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ طِفْلٌ فَمَا مَلَكَتْ مَعَهُ شَيْئاً حَتَّى دَخَلَ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَدَخَلَتْ أُمُّ سَلَمَةَ عَلَى أَثَرِهِ فَإِذَا اَلْحُسَيْنُ عَلَى صَدْرِهِ وَ إِذَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَبْكِي وَ إِذَا فِي يَدِهِ شَيْءٌ يُقَبِّلُهُ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا أُمَّ سَلَمَةَ إِنَّ هَذَا جَبْرَئِيلُ يُخْبِرُنِي أَنَّ هَذَا مَقْتُولٌ وَ هَذِهِ اَلتُّرْبَةُ اَلَّتِي يُقْتَلُ عَلَيْهَا فَضَعِيهِ عِنْدَكِ فَإِذَا صَارَتْ دَماً فَقَدْ قُتِلَ حَبِيبِي فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ سَلِ اَللَّهَ أَنْ يَدْفَعَ ذَلِكَ عَنْهُ قَالَ قَدْ فَعَلْتُ فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيَّ أَنَّ لَهُ دَرَجَةً لاَ يَنَالُهَا أَحَدٌ مِنَ اَلْمَخْلُوقِينَ وَ أَنَّ لَهُ شِيعَةً يَشْفَعُونَ فَيُشَفَّعُونَ وَ أَنَّ اَلْمَهْدِيَّ مِنْ وُلْدِهِ فَطُوبَى لِمَنْ كَانَ مِنْ أَوْلِيَاءِ اَلْحُسَيْنِ وَ شِيعَتِهِ هُمْ وَ اَللَّهِ اَلْفَائِزُونَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 139 )
3 - امام پنجم فرمود پيغمبر در خانه ام سلمه بود و باو سفارش كرد كسى نزد او نيايد حسين خرد سال آمد و نتوانست جلو او را بگيرد تا وارد پيغمبر شد و ام سلمه دنبالش رفت و حسين روى سينه پيغمبر بود و پيغمبر گريه ميكرد و چيزى را در دست خود زير و رو ميكرد پيغمبر فرمود اى ام سلمه اين جبرئيل است كه بمن خبر ميدهد كه اين حسين كشته مى شود و اين خاكى است كه روى آن كشته شود آن را نزد خود نگهدار و چون خون شد حبيبم كشته شده است، ام سلمه گفت يا رسول اللّٰه از خدا بخواه كه از او دفع كند، فرمود خواستم و خدا فرمود او را درجه اى باشد كه احدى از مخلوق بدان نرسيده و او را شيعيانى است كه شفاعت كنند و پذيرفته شود و به راستى مهدى از فرزندان او است خوشا بر كسى كه از اولياء حسين باشد و شيعيانش همانا روز قيامت كاميابند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 139
الأمالی (للصدوق)
3.امام باقر عليه السّلام فرمود:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله در منزل ام سلمه بود و به او توصيه كرده بود كه كسى نزد آن حضرت نيايد.حسين كه كودك خردسالى بود،خواست پيش پيامبر برود. ام سلمه به رغم اينكه كوشيد نتوانست و آنگاه درپى حسين رفت.حسين را روى سينه پيامبر ديد،درحالى كه آن حضرت مى گريست و چيزى را در دست خويش تكان مى داد.
پيامبر فرمود:اى ام سلمه!اين جبرئيل است كه مرا از قتل حسين باخبر مى كند.و اين خاكى است كه حسين بر آن شهيد مى شود.آنرا نزد خود نگه دار و هرگاه به شكل خون درآمد،بدان كه عزيزم شهيد شده است.ام سلمه گفت:اى پيامبر خدا از پروردگارت درخواست كن خطر و واقعه را از جان حسين دور كند.فرمود:از او تمنا كردم،ولى خداوند فرمود:براى حسين عليه السّلام مرتبه اى خواهد بود كه هيچ آفريده اى بدان دست نيافته است،و حسين را پيروانى است كه شفاعت شان مقبول خواهد افتاد و به راستى مهدى(عج)از نسل فرزندان حسين عليه السّلام است.خوشا به حال كسى كه از دوستان حسين عليه السّلام باشد. پيروان حسين در رستاخيز رستگاران مى باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 239
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ عُمَرَ بْنِ حَفْصٍ عَنْ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنْ سَالِمِ بْنِ أَبِي جَعْدَةَ قَالَ سَمِعْتُ كَعْبَ اَلْأَحْبَارِ يَقُولُ: إِنَّ فِي كِتَابِنَا أَنَّ رَجُلاً مِنْ وُلْدِ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُقْتَلُ وَ لاَ يَجِفُّ عَرَقُ دَوَابِّ أَصْحَابِهِ حَتَّى يَدْخُلُوا اَلْجَنَّةَ فَيُعَانِقُوا اَلْحُورَ اَلْعِينَ فَمَرَّ بِنَا اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْنَا هُوَ هَذَا قَالَ لاَ فَمَرَّ بِنَا اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْنَا هُوَ هَذَا قَالَ نَعَمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 140 )
4 - كعب الاحبار گويد در كتاب ما است كه مردى از فرزندان محمد كشته مى شود و عرق اسبان يارانش خشك نشده كه ببهشت مى روند و هم آغوش حور العين مى گردند، حسن عبور كرد گفتيم اينست ؟ گفت نه حسين عبور كرد گفتيم اينست، گفت همين است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 140
الأمالی (للصدوق)
4.كعب الاحبار مى گويد:در كتاب ما تورات آمده است كه مردى از نسل محمد صلّى اللّه عليه و آله به قتل مى رسد و هنوز عرق اسبان او خشك نشده است،آنان رهسپار بهشت خواهند شد و در آنجا در كنار حور العين در به گردش خواهند بود.در همان لحظه امام حسن عليه السّلام از مقابل كعب الاحبار گذشت.پرسيدند:منظور اوست ؟گفت:نه.آنگاه كه امام حسين عليه السّلام گذشت،پرسيدند:منظور حسين است ؟گفت همين مرد است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 241
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 140
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَهْلٍ اَلنَّجْرَانِيِّ رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اَلْبَكَّاءُونَ خَمْسَةٌ آدَمُ وَ يَعْقُوبُ وَ يُوسُفُ وَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَأَمَّا آدَمُ فَبَكَى عَلَى اَلْجَنَّةِ حَتَّى صَارَ فِي خَدَّيْهِ أَمْثَالُ اَلْأَوْدِيَةِ وَ أَمَّا يَعْقُوبُ فَبَكَى عَلَى يُوسُفَ حَتَّى ذَهَبَ بَصَرُهُ وَ حَتَّى قِيلَ لَهُ « تَاللّٰهِ تَفْتَؤُا تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتّٰى تَكُونَ حَرَضاً أَوْ تَكُونَ مِنَ » « اَلْهٰالِكِينَ » وَ أَمَّا يُوسُفُ فَبَكَى عَلَى يَعْقُوبَ حَتَّى تَأَذَّى بِهِ أَهْلُ اَلسِّجْنِ فَقَالُوا إِمَّا أَنْ تَبْكِيَ بِالنَّهَارِ وَ تَسْكُتَ بِاللَّيْلِ وَ إِمَّا أَنْ تَبْكِيَ بِاللَّيْلِ وَ تَسْكُتَ بِالنَّهَارِ فَصَالَحَهُمْ عَلَى وَاحِدٍ مِنْهُمَا وَ أَمَّا فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَبَكَتْ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى تَأَذَّى بِهَا أَهْلُ اَلْمَدِينَةِ وَ قَالُوا لَهَا قَدْ آذَيْتِنَا بِكَثْرَةِ بُكَائِكِ فَكَانَتْ تَخْرُجُ إِلَى اَلْمَقَابِرِ مَقَابِرِ اَلشُّهَدَاءِ فَتَبْكِي حَتَّى تَقْضِيَ حَاجَتَهَا ثُمَّ تَنْصَرِفَ وَ أَمَّا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ فَبَكَى عَلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عِشْرِينَ سَنَةً أَوْ أَرْبَعِينَ سَنَةً وَ مَا وُضِعَ بَيْنَ يَدَيْهِ طَعَامٌ إِلاَّ بَكَى حَتَّى قَالَ لَهُ مَوْلًى لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ اَلْهَالِكِينَ قَالَ « إِنَّمٰا أَشْكُوا بَثِّي وَ حُزْنِي إِلَى اَللّٰهِ وَ أَعْلَمُ مِنَ اَللّٰهِ مٰا لاٰ تَعْلَمُونَ » إِنِّي لَمْ أَذْكُرْ مَصْرَعَ بَنِي فَاطِمَةَ إِلاَّ خَنَقَتْنِي لِذَلِكَ عَبْرَةٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 140 )
5 - امام صادق فرمود پر گريه ها پنجند آدم، يعقوب، يوسف، فاطمه دختر محمد و على بن الحسين (عليه السّلام) آدم از فراق بهشت گريست تا در گونه اش مانند نهرها پديد شد و يعقوب بر يوسف گريست تا ديده اش رفت و تا باو گفتند بخدا يوسف را از ياد نبرى تا مانده شوى يا نابود گردى يوسف بر يعقوب گريست تا زندانيان در آزار شدند و گفتند يا روز گريه كن و شب آرام باش يا شب گريه كن و روز آرام باش و با آنها بيكى از آن دو سازش كرد. و اما فاطمه دختر محمد (صلّى اللّه عليه و آله) بر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گريست تا مردم مدينه بوى در آزار شدند و گفتند از فزونى گريه ات ما را آزار دادى و سر مقابر شهداء مى رفت و تا ميخواست ميگريست و اما على بن الحسين (عليه السّلام) بيست تا چهل سال بر حسين گريست و هر خوراكى پيشش ميگذاشتند ميگريست تا يكى از چاكرانش گفت يا ابن رسول اللّٰه ميترسم خود را هلاك كنى فرمود من از درد دل و اندوه خود بخدا شكايت كنم و ميدانم از جانب خدا آنچه شما ندانيد من هر وقت بياد قتلگاه فرزندان فاطمه افتم گريه مرا ميگيرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 140
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام مى فرمود:آنان كه زياد گريسته اند،پنج تن مى باشند:آدم،يعقوب، يوسف،فاطمه زهرا عليها السّلام و على بن حسين عليه السّلام.آدم از دورى بهشت اشك مى ريخت تا آنكه در گونه هاى وى چون نهرها پديدار شد.و يعقوب در اندوه يوسف اشك ريخت تا آنكه نور چشمانش را از دست داد.به او گفتند:به خدا سوگند،اگر يوسف را فراموش نكنى،بيمار مى شود يا هلاك خواهى شد.يوسف به جدايى از پدر چندان اشك ريخت كه هم بندهاى او در زندان به ستوه آمده بودند و از او خواستند كه روز بگريد و شب ساكت باشد و يا شب بگريد و روز ساكت باشد كه به ناچار با يكى از آن دو سازش را كرد.و اما فاطمه زهرا عليها السّلام براى پيامبر به حدى اشك ريخت كه مردم مدينه اذيت شدند و گفتند:ما را در آزار افكندى.آنگاه بر سر مزار شهيدان مى رفت و هراندازه كه مى خواست گريه مى كرد.و اما على بن حسين عليه السّلام بيست يا چهل سال بر حسين گريست.هرخوراكى كه در مقابل آن حضرت گذاشتند اشك مى ريخت تا اينكه يكى از خدمتكاران گفت:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!بيم دارم كه جان خودتان را به خطر اندازيد.فرمود:من از درد و اندوه نهان خويش به سوى خداوند شكايت مى برم و از جانب خداوند چيزى را مى دانم كه شما نمى دانيد. من هرگاه قتل گاه فرزندان فاطمه عليها السّلام را به ياد مى آورم اشك از ديدگانم جارى مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 241
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ اَللُّؤْلُؤِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي عُثْمَانَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ أَبِي عَمَّارٍ اَلْمُنْشِدِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ: قَالَ لِي يَا أَبَا عَمَّارٍ أَنْشِدْنِي فِي اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فَأَنْشَدْتُهُ فَبَكَى ثُمَّ أَنْشَدْتُهُ فَبَكَى قَالَ فَوَ اَللَّهِ مَا زِلْتُ أُنْشِدُهُ وَ يَبْكِي حَتَّى سَمِعْتُ اَلْبُكَاءَ مِنَ اَلدَّارِ قَالَ فَقَالَ لِي يَا أَبَا عَمَّارٍ مَنْ أَنْشَدَ فِي اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَأَبْكَى خَمْسِينَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ مَنْ أَنْشَدَ فِي اَلْحُسَيْنِ شِعْراً فَأَبْكَى ثَلاَثِينَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ مَنْ أَنْشَدَ فِي اَلْحُسَيْنِ فَأَبْكَى عِشْرِينَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ مَنْ أَنْشَدَ فِي اَلْحُسَيْنِ فَأَبْكَى عَشَرَةً فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ مَنْ أَنْشَدَ فِي اَلْحُسَيْنِ فَأَبْكَى وَاحِداً فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ مَنْ أَنْشَدَ فِي اَلْحُسَيْنِ فَبَكَى فَلَهُ اَلْجَنَّةُ وَ مَنْ أَنْشَدَ فِي اَلْحُسَيْنِ فَتَبَاكَى فَلَهُ اَلْجَنَّةُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 141 )
6 - ابى عماره شعر خوان گويد امام ششم بمن فرمود اى ابا عماره در باره حسين براى من شعرى بخوان خواندم و خواندم و گريست و گريست تا خانه پر از گريه شد فرمود اى ابا عماره هر كه نوحه اى براى حسين بخواند و پنجاه كس را بگرياند مستحق بهشت است و هر كه نوحه اى بخواند و سى كس را بگرياند مستحق بهشت است و هر كس بخواند و بيست كس را بگرياند مستحق بهشت است و ده كس را هم كه بگرياند مستحق بهشت است و يكى را هم كه بگرياند مستحق بهشت است و نوحه بخواند و خود هم بگريد مستحق بهشت است و تباكى هم كند مستحق بهشت است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 141
الأمالی (للصدوق)
6.ابى عمار شاعر مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:اى ابا عماره!درباره حسين عليه السّلام برايم شعرى بخوان.آنگاه كه شعر خواندم،حضرت سخت گريه كرد،تا آنكه صداى گريه خانه را پر كرد.فرمود:اى ابا عماره!هركس براى حسين عليه السّلام نوحه اى بخواند و پنجاه تن را بگرياند، سزاوار بهشت خواهد بود.و هركس نوحه اى بخواند و سى تن اشك بريزند،سزاوار بهشت خواهد بود و هركس نوحه اى بخواند و بيست تن را گريان سازد سزاوار بهشت خواهد بود و هركس نوحه اى بخواند و ده تن را گريان سازد،سزاوار بهشت خواهد بود و هركس نوحه اى بخواند و خود را هم گريان سازد،سزاوار بهشت خواهد بود.اى ابا عماره!حتى كسى كه تباكى كند سزاوار بهشت خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 243
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 141
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مُوسَى اَلْخَشَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَسَّانَ اَلْوَاسِطِيِّ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ اَلْهَاشِمِيِّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ كَثِيرٍ اَلرَّقِّيِّ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا اِسْتَسْقَى اَلْمَاءَ فَلَمَّا شَرِبَهُ رَأَيْتُهُ وَ قَدِ اِسْتَعْبَرَ وَ اِغْرَوْرَقَتْ عَيْنَاهُ بِدُمُوعِهِ ثُمَّ قَالَ يَا دَاوُدُ لَعَنَ اَللَّهُ قَاتِلَ اَلْحُسَيْنِ فَمَا أَنْغَصَ ذِكْرَ اَلْحُسَيْنِ لِلْعَيْشِ إِنِّي مَا شَرِبْتُ مَاءً بَارِداً إِلاَّ وَ ذَكَرْتُ اَلْحُسَيْنَ وَ مَا مِنْ عَبْدٍ شَرِبَ اَلْمَاءَ فَذَكَرَ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ لَعَنَ قَاتِلَهُ إِلاَّ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ مِائَةَ أَلْفِ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ مِائَةَ أَلْفِ سَيِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ مِائَةَ أَلْفِ دَرَجَةٍ وَ كَانَ كَأَنَّمَا أَعْتَقَ مِائَةَ أَلْفِ نَسَمَةٍ وَ حَشَرَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَبْلَجَ اَلْوَجْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 142 )
7 - داود بن كثير رقى گويد خدمت امام ششم بودم آب خواست و چون نوشيد گريست و چشمش غرق اشك شد سپس فرمود اى داود خدا قاتل حسين (عليه السّلام) را لعنت كند چه اندازه ياد حسين زندگى را ناگوار كند من آب سردى ننوشم جز آنكه ياد حسين كنم بنده اى نيست كه آب نوشد و ياد حسين كند و قاتلش را لعنت كند جز آنكه خدا صد هزار حسنه براى او بنويسد و صد هزار گناه از او محو كند و صد هزار درجه براى او بالا برد و گويا صد هزار بنده آزاد كرده و روز قيامت با رخسار درخشان محشور گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 142
الأمالی (للصدوق)
7.داود بن كثير رقى مى گويد:نزد امام صادق عليه السّلام بودم و آن حضرت آب خواست.آنگاه كه آب را نوشيد،اشك ريخت،به گونه اى كه چشمان او غرق اشك شده بودند.آنگاه فرمود:اى داود!خداوند قاتل حسين عليه السّلام را از رحمت خويش بى بهره سازد.چه قدر ياد حسين عليه السّلام زندگى را بر آدمى ناگوار مى سازد.من هرگز آب سرد و گوارايى ننوشم،مگر آنكه حسين عليه السّلام را به ياد آورم.كسى نيست كه آبى بنوشد و ياد حسين عليه السّلام كند و كشنده او را لعن كند،مگر آنكه خداوند صد هزار حسنه براى او مى نويسد و صد هزار گناه از او پاك مى كند و صد هزار مرتبه براى او بالا ببرد.چنين كسى گويى صد هزار بنده آزاد كرده است. او در روز رستاخيز با سيماى تابان محشور مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 243
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 142
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْأَهْوَازِيِّ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ خَارِجَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ [أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ] يَقُولُ: وَكَّلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِقَبْرِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَرْبَعَةَ آلاَفِ مَلَكٍ شُعْثاً غُبْراً يَبْكُونَهُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ فَمَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ شَيَّعُوهُ حَتَّى يُبْلِغُوهُ مَأْمَنَهُ وَ إِنْ مَرِضَ عَادُوهُ غُدْوَةً وَ عَشِيّاً وَ إِنْ مَاتَ شَهِدُوا جَنَازَتَهُ وَ اِسْتَغْفَرُوا لَهُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 142 )
8.هارون بن خارجه مى گويد:امام باقر عليه السّلام مى فرمود:خداوند براى قبر حسين عليه السّلام چهار هزار فرشته موكل ساخته است كه همه تا قيامت پريشان حال و گريان خواهند بود. هركس حسين عليه السّلام را با شناختن حق و منزلت او زيارت كند،اين فرشتگان او را تا رسيدن به زادگاهش مشايعت خواهند كرد و هرگاه بيمار شود،او را عيادت مى كنند؛هرصبح دم و هرشامگاه.و هرگاه چشم از دنيا ببندد،بر جنازه اش آمده و تا روز رستاخيز براى او طلب آمرزش مى كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 243
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
8 - هرون بن خارجه گويد از امام پنجم شنيدم ميفرمود خدا بقبر حسين (عليه السّلام) چهار هزار فرشته موكل كرده است ژوليده و خاك آلود كه تا روز قيامت باو گريه كنند و هر كه با معرفت بحقش او را زيارت كند مشايعتش كنند تا او را بوطنش برسانند و اگر بيمار شد عيادتش كنند صبح و پسين و اگر مرد سر جنازه اش آيند و برايش تا روز قيامت آمرزش خواهند
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 142
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو اَلزَّيَّاتِ عَنْ فَائِدٍ اَلْحَنَّاطِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ زَارَ قَبْرَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَارِفاً بِحَقِّهِ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 142 )
9 - امام هفتم فرمود هر كه قبر حسين (عليه السّلام) را زيارت كند با معرفت بحق او خدا گناهان گذشته و آينده اش را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 142
الأمالی (للصدوق)
9.امام كاظم عليه السّلام فرمود:هركس مزار حسين عليه السّلام را زيارت كند،زيارتى با معرفت به حق وى،خداوند گناهان گذشته و آينده اش را خواهد آمرزيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ اَلْخَزَّازِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مُرُوا شِيعَتَنَا بِزِيَارَةِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّ زِيَارَتَهُ تَدْفَعُ اَلْهَدْمَ وَ اَلْغَرَقَ وَ اَلْحَرَقَ وَ أَكْلَ اَلسَّبُعِ وَ زِيَارَتُهُ مُفْتَرَضَةٌ عَلَى مَنْ أَقَرَّ لِلْحُسَيْنِ بِالْإِمَامَةِ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 143 )
10 - امام پنجم فرمود دستور دهيد شيعيان ما را بزيارت حسين (عليه السّلام) زيرا زيارتش دفع كند زير آوار ماندن و غرق شدن و سوختن و درنده خوارگى را و زيارت او لازمست بر هر كه براى حسين (عليه السّلام) معترف بامامت باشد از طرف خداى عز و جل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 143
الأمالی (للصدوق)
10.امام باقر عليه السّلام فرمود:پيروان ما را واداريد كه به زيارت حسين عليه السّلام بروند.زيرا زيارت حسين عليه السّلام مانده زير آوار،غرق شدن،در آتش سوختن و خورده شد توسط درندگان را از زائران دور مى سازد:
زيارت امام حسين عليه السّلام بر هركس كه براى حسين عليه السّلام امامت الهى را باور داشته باشد، ضرورت دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 143
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ بَشِيرٍ اَلدَّهَّانِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ رُبَّمَا فَاتَنِي اَلْحَجُّ فَأُعَرِّفُ عِنْدَ قَبْرِ اَلْحُسَيْنِ قَالَ أَحْسَنْتَ يَا بَشِيرُ أَيُّمَا مُؤْمِنٍ أَتَى قَبْرَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَارِفاً بِحَقِّهِ فِي غَيْرِ يَوْمِ عِيدٍ كُتِبَتْ لَهُ عِشْرُونَ حِجَّةً وَ عِشْرُونَ عُمْرَةً مَبْرُورَاتٍ مُتَقَبَّلاَتٍ وَ عِشْرُونَ غَزْوَةً مَعَ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ أَوْ إِمَامٍ عَادِلٍ وَ مَنْ أَتَاهُ فِي يَوْمِ عِيدٍ كُتِبَتْ لَهُ مِائَةُ حِجَّةٍ وَ مِائَةُ عُمْرَةٍ وَ مِائَةُ غَزْوَةٍ مَعَ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ أَوْ إِمَامٍ عَادِلٍ وَ مَنْ أَتَاهُ فِي يَوْمِ عَرَفَةَ عَارِفاً بِحَقِّهِ كُتِبَتْ لَهُ أَلْفُ حِجَّةٍ وَ أَلْفُ عُمْرَةٍ مَبْرُورَاتٍ مُتَقَبَّلاَتٍ وَ أَلْفُ غَزْوَةٍ مَعَ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ أَوْ إِمَامٍ عَادِلٍ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ وَ كَيْفَ بِمِثْلِ اَلْمَوْقِفِ قَالَ فَنَظَرَ إِلَيَّ شِبْهَ اَلْمُغْضَبِ ثُمَّ قَالَ يَا بَشِيرُ إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ إِذَا أَتَى قَبْرَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَوْمَ عَرَفَةَ وَ اِغْتَسَلَ بِالْفُرَاتِ ثُمَّ تَوَجَّهَ إِلَيْهِ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ حِجَّةً بِمَنَاسِكِهَا وَ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ قَالَ وَ غَزْوَةً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 143 )
11 - بشير دهان گويد بامام ششم گفتم بسا باشد حج از من فوت شود و نزد قبر حسين (عليه السّلام) عرفه را بگذرانم فرمود احسنت اى بشير هر مؤمنى نزد قبر حسين (عليه السّلام) آيد با معرفت بحق او در غير روز عيد نوشته شود برايش بيست حج و بيست عمره تمام و مقبول و بيست جهاد با پيغمبر مرسل يا امام عادل دارد و هر كه روز عيد زيارتش كند ثواب صد حج و صد عمره و صد غزوه با پيغمبر يا امام عادل دارد و هر كه در عرفه بزيارتش آيد بامعرفت بحقش نوشته شود برايش هزار حج و هزار عمره تمام و پذيرفته و هزار جهاد بهمراه پيغمبر مرسل يا امام عادل گويد عرضكردم چگونه ثواب موقف عرفات را ببرم، با خشم بمن نگاه كرد و فرمود براستى مؤمنى كه عرفه بزيارت قبر حسين آيد و از فرات غسل كند و به آن رو كند خداى عز و جل بهر گامى ثواب يك حج با تمام مناسكش براى او بنويسد و همين دانم كه يك جهاد هم اضافه كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 143
الأمالی (للصدوق)
11.بشير دهان مى گويد:به امام صادق عليه السّلام گفتم:روزگارى كه به خاطر بودن در روز عرفه در جوار حسين عليه السّلام از حج بى نصيب مى شوم.حضرت فرمود:مرحبا بر تو اى بشير! هرايمان آورنده اى كه در غير روز عيد به زيارت حسين عليه السّلام ود و معرفت و امامت به او داشته باشد،براى او پاداش بيست حج و بيست عمره كامل و پذيرفته شده و نيز بيست جهاد با پيامبر مرسل يا امام عادل را خواهند نوشت.و هركس در روز عرفه به زيارتش برود،براى او هزار حج و هزار عمره كامل پذيرفته شده و هزار جهاد با پيامبر مرسل يا امام عادل را ثبت خواهد شد.گفتم:چگونه پاداش موقف عرفات را به دست آورم ؟فرمود: بى گمان مؤمنى كه در عرفه،حسين عليه السّلام را زيارت مى كند و از فرات غسل مى گيرد و به آن رو كند،خداوند با هرقدمى كه او برمى دارد،پاداش يك حج كامل را قرار مى دهد.بشير مى گويد:امام صادق عليه السّلام پاداش يك جهاد را نيز افزود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اِبْنُ عَائِشَةَ وَ اَلْحَكَمُ وَ اَلْعَبَّاسُ قَالُوا حَدَّثَنَا مَهْدِيُّ بْنُ مَيْمُونٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي يَعْقُوبَ عَنِ اِبْنِ أَبِي نعم [نُعَيْمٍ] قَالَ: شَهِدْتُ اِبْنَ عُمَرَ وَ أَتَاهُ رَجُلٌ فَسَأَلَهُ عَنْ دَمِ اَلْبَعُوضَةِ فَقَالَ مِمَّنْ أَنْتَ قَالَ مِنْ أَهْلِ اَلْعِرَاقِ قَالَ اُنْظُرُوا إِلَى هَذَا يَسْأَلُنِي عَنْ دَمِ اَلْبَعُوضَةِ وَ قَدْ قَتَلُوا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ وَ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ يَقُولُ إِنَّهُمَا رَيْحَانَتِي مِنَ اَلدُّنْيَا يَعْنِي اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 143 )
12 - ابن ابى نعيم گويد نزد ابن عمر بودم كه مردى از خون پشه از وى پرسيد گفت تو از كجائى زاى ؟ گفت از اهل عراق. گفت باين مرد بنگريد كه از خون پشه از من سؤال ميكند و همانها پسر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) را كشتند كه من از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود اين دو ريحانه منند، يعنى حسن و حسين (عليهما السّلام).
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 143
الأمالی (للصدوق)
12.ابن ابى نعيم مى گويد:پيش ابن عمر بودم كه شخصى از او درباره خون پشه سؤال كرد.گفت:تو از كجايى ؟پاسخ داد:از عراق.ابن عمر گفت:به اين شخص نگاه كنيد كه از من راجع به خون پشه مى پرسد درحالى كه اهل عراق كسانى بودند كه پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله را به قتل رساندند.من از آن حضرت شنيدم كه فرمود اين دو-حسن و حسين عليهما السّلام-دو ريحانه من هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اِبْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنِ اَلْمُثَنَّى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ خَاتَمِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى مَنْ صَارَ وَ ذَكَرْتُ لَهُ أَنِّي سَمِعْتُ أَنَّهُ أُخِذَ مِنْ إِصْبَعِهِ فِيمَا أُخِذَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَيْسَ كَمَا قَالُوا إِنَّ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَوْصَى إِلَى اِبْنِهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ وَ جَعَلَ خَاتَمَهُ فِي إِصْبَعِهِ وَ فَوَّضَ إِلَيْهِ أَمْرَهُ كَمَا فَعَلَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِأَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ فَعَلَهُ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ بِالْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ فَعَلَهُ اَلْحَسَنُ بِالْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ ثُمَّ صَارَ ذَلِكَ اَلْخَاتَمُ إِلَى أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَعْدَ أَبِيهِ وَ مِنْهُ صَارَ إِلَيَّ فَهُوَ عِنْدِي وَ إِنِّي أَلْبَسُهُ كُلَّ جُمُعَةٍ وَ أُصَلِّي فِيهِ قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ فَدَخَلْتُ إِلَيْهِ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ وَ هُوَ يُصَلِّي فَلَمَّا فَرَغَ مِنَ اَلصَّلاَةِ مَدَّ إِلَيَّ يَدَهُ فَرَأَيْتُ فِي إِصْبَعِهِ خَاتَماً نَقْشُهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ عُدَّةٌ لِلِقَاءِ اَللَّهِ فَقَالَ هَذَا خَاتَمُ جَدِّي أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 144 )
13 - محمد بن مسلم گويد از امام صادق از خاتم حسين بن على پرسيدم كه بدست كى افتاد و باو ياد آور شدم كه من شنيدم در ضمن اموال ديگر بغارت رفته فرمود چنين نيست كه گمان برده اند حسين (عليه السّلام) بپسرش على بن الحسين وصيت كرد و خاتم خود را در انگشت او نمود و كار امامت را باو را گذاشت چنانچه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) با امير المؤمنين كرد و او با حسن نمود و حسن با حسين سپس اين خاتم پس از پدر بپدرم رسيد و از او بمن رسيده و نزد منست و من هر جمعه بدست كنم و در آن نماز كنم محمد بن مسلم گويد روز جمعه نزد او رفتم و نماز ميخواند و چون از نمازش فارغ شد دست بسوى من دراز كرد و در انگشتش خاتمى ديدم كه نقش آن«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» عده للقاء اللّٰه بود، فرمود اين خاتم جدم ابى عبد اللّٰه الحسين است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 144
الأمالی (للصدوق)
13.محمد بن مسلم مى گويد:از امام صادق عليه السّلام از خاتم انگشترى حسين عليه السّلام سؤال كردم كه به دست كيست ؟و بعد گفتم كه شنيدم آن انگشترى در ميان اموال در كربلا به غارت رفته است.فرمود چنين نيست كه برخى گمان مى كنند.حسين عليه السّلام به پسرش على بن حسين عليه السّلام وصيت كرد و خاتم خود را در انگشت آن حضرت نهاد و آنگاه مقام امامت را به او واگذار كرد؛همان گونه كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله با امير المومنين عليه السّلام رفتار كرد و همچنين آن حضرت با امام حسن عليه السّلام و امام حسن عليه السّلام با امام حسين عليه السّلام.آنگاه اين خاتم به دست پدرم رسيد و از او به دست من.اكنون هرروز جمعه آن انگشترى را به دست دارم و با آن نماز به پا مى دارم.محمد بن مسلم مى گويد:روز جمعه پيش امام صادق عليه السّلام رفتم در حالى كه مشغول نماز بود.آنگاه كه نماز خود را به پايان رساند،دست به سمت من دراز كرد و در انگشت آن حضرت خاتمى ديدم كه نقش لا له الا اللّه عدة للقاء اللّه داشت.فرمود:اين همان انگشترى جدم ابى عبد اللّه الحسين عليه السّلام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 247
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 144
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقِفُ عِنْدَ طُلُوعِ كُلِّ فَجْرٍ عَلَى بَابِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَيَقُولُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلْمُحْسِنِ اَلْمُجْمِلِ اَلْمُنْعِمِ اَلْمُفْضِلِ اَلَّذِي بِنِعْمَتِهِ تَتِمُّ اَلصَّالِحَاتُ سَمِيعٌ [سَمِعَ] سَامِعٌ بِحَمْدِ اَللَّهِ وَ نِعْمَتِهِ وَ حُسْنِ بَلاَئِهِ عِنْدَنَا نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ صَبَاحِ اَلنَّارِ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ مَسَاءِ اَلنَّارِ اَلصَّلاَةَ يَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ « إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ » « لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 144 )
14 - پيغمبر هر سپيده دم بر در خانه على و فاطمه ميايستاد و ميفرمود حمد از آن خداى محسن و نيكوئى كن و فضيلت بخشى كه بنعمت خود اعمال صالحه را تمام كرده سميع است و سامع بحمد خدا و نعمت او و حسن آزمايش او بر ما، پناه برم بخدا از دوزخ پناه برم بخدا از بامداد دوزخ پناه برم بخدا از شام دوزخ رحمت بر شما اهل بيت همانا خدا خواسته پليدى را از شما ببرد اى اهل بيت و بخوبى شما را پاكيزه كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 144
الأمالی (للصدوق)
14.پيامبر هربامداد بر در خانه على و فاطمه مى ايستاد و مى فرمود:سپاس و ستايش براى پروردگار محسن و عطابخش است كه به لطف خويش كارهاى شايسته را به اتمام رسانده است.او پروردگار سميع و سامع است.حمد او را سزاست و نعمت و خوبى آزمون او بر ما سايه افكنده است.به او پناهنده ام از آتش دوزخ و نيز از بامداد دوزخ و همچنين از شامگاه دوزخ.رحمت و درود بر شما اهل بيت.همانا خداوند اراده كرده است كه پليدى را از ساحت شما دور سازد.اى اهل بيت؛و نيز شما را به شايستگى.تطهيرتان سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 247
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ وَ عَبْدُ اَللَّهِ اِبْنَا مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْقَاسِمِ اَلنَّوْفَلِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْمُؤْمِنُ يَرَى اَلرُّؤْيَا فَتَكُونُ كَمَا رَآهَا وَ رُبَّمَا رَأَى اَلرُّؤْيَا فَلاَ تَكُونُ شَيْئاً فَقَالَ إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ إِذَا نَامَ خَرَجَتْ مِنْ رُوحِهِ حَرَكَةٌ مَمْدُودَةٌ صَاعِدَةٌ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَكُلَّمَا رَآهُ رُوحُ اَلْمُؤْمِنِ فِي مَلَكُوتِ اَلسَّمَاءِ فِي مَوْضِعِ اَلتَّقْدِيرِ وَ اَلتَّدْبِيرِ فَهُوَ اَلْحَقُّ وَ كُلَّمَا رَآهُ فِي اَلْأَرْضِ فَهُوَ أَضْغَاثُ أَحْلاَمٍ فَقُلْتُ لَهُ وَ تَصْعَدُ رُوحُ اَلْمُؤْمِنِ إِلَى اَلسَّمَاءِ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ حَتَّى لاَ يَبْقَى مِنْهُ شَيْءٌ فِي بَدَنِهِ فَقَالَ لاَ لَوْ خَرَجَتْ كُلُّهَا حَتَّى لاَ يَبْقَى مِنْهُ شَيْءٌ إِذاً لَمَاتَ قُلْتُ فَكَيْفَ يَخْرُجُ فَقَالَ أَ مَا تَرَى اَلشَّمْسَ فِي اَلسَّمَاءِ فِي مَوْضِعِهَا وَ ضَوْؤُهَا وَ شُعَاعُهَا فِي اَلْأَرْضِ فَكَذَلِكَ اَلرُّوحُ أَصْلُهَا فِي اَلْبَدَنِ وَ حَرَكَتُهَا مَمْدُودَةٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 145 )
15 - محمد بن قاسم نوفلى گويد بامام ششم (عليه السّلام) گفتم بسامؤمن خوابى بيند و همان طور واقع شود و بسا خوابى بيند و اثرى ندارد؟ فرمود چون مؤمن بخوابد از روحش حركتى تا آسمان بكشد و هر چه را روح مؤمن در آسمان كه محل تقدير و تدبير است بيند حق است و هر چه را در زمين بيند اضغاث و احلام است باو گفتم روح مؤمن بآسمان بالا رود؟ گفت آرى گفتم تا آنجا كه چيزى از آن در تنش نماند؟ فرمود نه اگر همه برود كه ميميرد گفتم چگونه ميرود؟ فرمود آفتاب را نديدى كه بر جاى خود در آسمان است و تابش و پرتوش در زمين است همچنين روح اصلش در تن است و حركتش كشيده شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 145
الأمالی (للصدوق)
15.محمد بن قاسم نوفلى مى گويد:به امام صادق عليه السّلام گفتم:چه بسيار مؤمنى كه چيزى در رويا مى بيند و همان سان واقعيت پيدا مى كند و چه بسيار خواب هايى كه تأثيرى ندارد.فرمود آنگاه كه شخص مؤمن مى خوابد،روح او به آسمان سفر دارد و آنچه تقدير و تدبير الهى مى طلبد،مى نگرد و حقيقت دارد.اما آنچه در زمين بنگرد،همان اضغان و احلام است.گفتم:روح مؤمن به آسمان مى رود؟فرمود آرى.گفتم آيا تا آنجا كه اثرى از روح در كالبدش نمى ماند؟فرمود:نه.اگر همه روح بالا برود:مرگش فرامى رسد.گفتم چگونه ؟فرمود:آيا آفتاب را نديده اى كه در جايگاه خود در آسمان قرار دارد و درعين حال پرتوى از آن در زمين است ؟روح در تن آدمى است و به هنگام خواب حركت او به سمت آسمان پديدار مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 249
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 145
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنِي بَعْضُ أَصْحَابِنَا عَنْ زَكَرِيَّا بْنِ يَحْيَى عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَلْعِبَادَ إِذَا نَامُوا خَرَجَتْ أَرْوَاحُهُمْ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَمَا رَأَتِ اَلرُّوحُ فِي اَلسَّمَاءِ فَهُوَ اَلْحَقُّ وَ مَا رَأَتْ فِي اَلْهَوَاءِ فَهُوَ اَلْأَضْغَاثُ أَلاَ وَ إِنَّ اَلْأَرْوَاحَ جُنُودٌ مُجَنَّدَةٌ فَمَا تَعَارَفَ مِنْهَا اِئْتَلَفَ وَ مَا تَنَاكَرَ مِنْهَا اِخْتَلَفَ فَإِذَا كَانَتِ اَلرُّوحُ فِي اَلسَّمَاءِ تَعَارَفَتْ وَ تَبَاغَضَتْ فَإِذَا تَعَارَفَتْ فِي اَلسَّمَاءِ تَعَارَفَتْ فِي اَلْأَرْضِ وَ إِذَا تَبَاغَضَتْ فِي اَلسَّمَاءِ تَبَاغَضَتْ فِي اَلْأَرْضِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 145 )
16 - امام پنجم فرمود بندگان خدا چون بخوابند روحشان بآسمان برود هر چه را روح در آسمان بيند حق است و آنچه را در هوا بيند بيهوده باشد هلا ارواح لشكرى باشند گسيل شده آنها كه با هم الفتى دارند آشنا گردند و آنها كه با هم ناشناس در آيند مخالفت ورزند روحها در آسمان آشنا شوند و بد بينى كنند اگر در آسمان با هم آشنا شدند در زمين هم آشنا باشند و اگر در آسمان با هم بدبين شدند در زمين هم بدبين گردند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 145
الأمالی (للصدوق)
16.امام باقر عليه السّلام فرمود:مؤمنان آنگاه كه به خواب مى روند،روحشان به آسمان بالا رود.در آن هنگام آنچه روح در آسمان مشاهده كند،حقيقت دارد و آنچه كه در هوا ببيند،باطل است.بدان كه ارواح همچون سپاهى اعزام شده اند.آنان كه با يكديگر پيوند دارند آشنايى پيدا مى كنند و آنان كه همديگر را نمى شناسند،باهم در ستيز خواهند بود.روح ها در آسمان باهم آشنا خواهند شد و در زمين باهم آشنايى داشته باشند.و اگر در آسمان نسبت به هم بدبين شدند،در زمين هم بدبين باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 249
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْعَلَوِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: سَأَلْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنِ اَلرَّجُلِ يَنَامُ فَيَرَى اَلرُّؤْيَا فَرُبَّمَا كَانَتْ حَقّاً وَ رُبَّمَا كَانَتْ بَاطِلاً فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَلِيُّ مَا مِنْ عَبْدٍ يَنَامُ إِلاَّ عُرِجَ بِرُوحِهِ إِلَى رَبِّ اَلْعَالَمِينَ فَمَا رَأَى عِنْدَ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ فَهُوَ حَقٌّ ثُمَّ إِذَا أَمَرَ اَللَّهُ اَلْعَزِيزُ اَلْجَبَّارُ بِرَدِّ رُوحِهِ إِلَى جَسَدِهِ فَصَارَتِ اَلرُّوحُ بَيْنَ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْأَرْضِ فَمَا رَأَتْهُ فَهُوَ أَضْغَاثُ أَحْلاَمٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 146 )
17.على عليه السّلام فرمود:از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله سؤال كردم كه مردى خوابى مى بيند كه يا حقيقت دارد يا باطل است.فرمود:اى على!هربنده اى كه مى خوابد،روح او به سمت پروردگارش مى رود.او هرچه را پيش خدا بنگرد،حق است و آنگاه كه خداى عزيز و جبار فرمان بازگشت روح به بدن را دهد،در ميانه آسمان و زمين سياحت مى كند.آنچه را در ميان راه مى بيند،بيهوده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 249
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
17 - على (عليه السّلام) فرمود از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) پرسيدم مردى خواب مى بيند بسا حق است و بسا باطل رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى على هر بنده اى بخوابد روحش بسوى پروردگار برآيد هر چه را نزد پروردگار بيند حق است و چون خداى عزيز جبار دستور دهد روح بتن برگردد در ميان آسمان و زمين سير كند و آنچه را در راه بيند بيهوده و باطل است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 146
الأمالی (للصدوق)
ص : 146
وَ عَنْهُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ وَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُحَسِّنِ بْنِ أَحْمَدَ اَلْمِيثَمِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: إِنَّ لِإِبْلِيسَ شَيْطَاناً يُقَالُ لَهُ هُزَعُ يَمْلَأُ مَا بَيْنَ اَلْمَشْرِقِ وَ اَلْمَغْرِبِ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ يَأْتِي اَلنَّاسَ فِي اَلْمَنَامِ وَ لِهَذَا يُرَى اَلْأَضْغَاثُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 146 )
ابو بصير گويد شنيدم امام پنجم مى فرمود ابليس دسته شيطانى دارد بنام هزع كه هر شب ميان مشرق و مغرب را پر كنند و بخواب مردم آيند و به وسيله آنان مردم خواب پريشان بينند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 146
الأمالی (للصدوق)
ابو بصير مى گويد:امام باقر عليه السّلام فرمود:ابليس گروهى شيطانى دارد به نام«هزع»كه شبانه ميان مشرق و مغرب در حركت مى باشند و به خواب مردمان مى آيند.اينان هستند كه سبب خوابهاى پريشان مى شوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 249
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
« بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قِرَاءَةً عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى اَلْيَقْطِينِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْفَرْوِيِّ [اَلْغَرَوِيِّ] عَنْ أَبِيهِ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى اَلْفَضْلِ بْنِ اَلرَّبِيعِ وَ هُوَ جَالِسٌ عَلَى سَطْحٍ فَقَالَ لِيَ اُدْنُ فَدَنَوْتُ حَتَّى حَاذَيْتُهُ ثُمَّ قَالَ لِي أَشْرِفْ إِلَى اَلْبَيْتِ فِي اَلدَّارِ فَأَشْرَفْتُ فَقَالَ مَا تَرَى فِي اَلْبَيْتِ قُلْتُ ثَوْباً مَطْرُوحاً فَقَالَ اُنْظُرْ حَسَناً فَتَأَمَّلْتُ وَ نَظَرْتُ فَتَيَقَّنْتُ فَقُلْتُ رَجُلٌ سَاجِدٌ فَقَالَ لِي تَعْرِفُهُ قُلْتُ لاَ قَالَ هَذَا مَوْلاَكَ قُلْتُ وَ مَنْ مَوْلاَيَ فَقَالَ تَتَجَاهَلُ عَلَيَّ فَقُلْتُ مَا أَتَجَاهَلُ وَ لَكِنِّي لاَ أَعْرِفُ لِي مَوْلًى فَقَالَ هَذَا أَبُو اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ إِنِّي أَتَفَقَّدُهُ اَللَّيْلَ وَ اَلنَّهَارَ فَلَمْ أَجِدْهُ فِي وَقْتٍ مِنَ اَلْأَوْقَاتِ إِلاَّ عَلَى اَلْحَالِ اَلَّتِي أُخْبِرُكَ بِهَا إِنَّهُ يُصَلِّي اَلْفَجْرَ فَيُعَقِّبُ سَاعَةً فِي دُبُرِ صَلاَتِهِ إِلَى أَنْ تَطْلُعَ اَلشَّمْسُ ثُمَّ يَسْجُدُ سَجْدَةً فَلاَ يَزَالُ سَاجِداً حَتَّى تَزُولَ اَلشَّمْسُ وَ قَدْ وَكَّلَ مَنْ يَتَرَصَّدُ اَلزَّوَالَ فَلَسْتُ أَدْرِي مَتَى يَقُولُ اَلْغُلاَمُ قَدْ زَالَتِ اَلشَّمْسُ إِذْ يَثِبُ فَيَبْتَدِئُ بِالصَّلاَةِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يُجَدِّدَ وَضُوءاً فَأَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَنَمْ فِي سُجُودِهِ وَ لاَ أَغْفَى فَلاَ يَزَالُ كَذَلِكَ إِلَى أَنْ يَفْرُغَ مِنْ صَلاَةِ اَلْعَصْرِ فَإِذَا صَلَّى اَلْعَصْرَ سَجَدَ سَجْدَةً فَلاَ يَزَالُ سَاجِداً إِلَى أَنْ تَغِيبَ اَلشَّمْسُ فَإِذَا غَابَتِ اَلشَّمْسُ وَثَبَ مِنْ سَجْدَتِهِ فَصَلَّى اَلْمَغْرِبَ مِنْ غَيْرِ أَنْ يُحْدِثَ حَدَثاً وَ لاَ يَزَالُ فِي صَلاَتِهِ وَ تَعْقِيبِهِ إِلَى أَنْ يُصَلِّيَ اَلْعَتَمَةَ فَإِذَا صَلَّى اَلْعَتَمَةَ أَفْطَرَ عَلَى شَوِيٍّ يُؤْتَى بِهِ ثُمَّ يُجَدِّدُ اَلْوُضُوءَ ثُمَّ يَسْجُدُ ثُمَّ يَرْفَعُ رَأْسَهُ فَيَنَامُ نَوْمَةً خَفِيفَةً ثُمَّ يَقُومُ فَيُجَدِّدُ اَلْوُضُوءَ ثُمَّ يَقُومُ فَلاَ يَزَالُ يُصَلِّي فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ حَتَّى يَطْلُعَ اَلْفَجْرُ فَلَسْتُ أَدْرِي مَتَى يَقُولُ اَلْغُلاَمُ إِنَّ اَلْفَجْرَ قَدْ طَلَعَ إِذْ قَدْ وَثَبَ هُوَ لِصَلاَةِ اَلْفَجْرِ فَهَذَا دَأْبُهُ مُنْذُ حُوِّلَ إِلَيَّ فَقُلْتُ اِتَّقِ اَللَّهَ وَ لاَ تُحْدِثْ فِي أَمْرِهِ حَدَثاً يَكُونُ مِنْهُ زَوَالُ اَلنِّعْمَةِ فَقَدْ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَفْعَلْ أَحَدٌ بِأَحَدٍ مِنْهُمْ سُوءاً إِلاَّ كَانَتْ نِعْمَتُهُ زَائِلَةً فَقَالَ قَدْ أَرْسَلُوا إِلَيَّ فِي غَيْرِ مَرَّةٍ يَأْمُرُونِّي بِقَتْلِهِ فَلَمْ أُجِبْهُمْ إِلَى ذَلِكَ وَ أَعْلَمْتُهُمْ أَنِّي لاَ أَفْعَلُ ذَلِكَ وَ لَوْ قَتَلُونِي مَا أَجَبْتُهُمْ إِلَى مَا سَأَلُونِي فَلَمَّا كَانَ بَعْدَ ذَلِكَ حُوِّلَ إِلَى اَلْفَضْلِ بْنِ يَحْيَى اَلْبَرْمَكِيِّ فَحُبِسَ عِنْدَهُ أَيَّاماً فَكَانَ اَلْفَضْلُ بْنُ اَلرَّبِيعِ يَبْعَثُ إِلَيْهِ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مَائِدَةً وَ مَنَعَ أَنْ يُدْخَلَ إِلَيْهِ مِنْ عِنْدِ غَيْرِهِ فَكَانَ لاَ يَأْكُلُ وَ لاَ يُفْطِرُ إِلاَّ عَلَى اَلْمَائِدَةِ اَلَّتِي يُؤْتَى بِهِ حَتَّى مَضَى عَلَى تِلْكَ اَلْحَالِ ثَلاَثَةُ أَيَّامٍ وَ لَيَالِيهَا فَلَمَّا كَانَتِ اَللَّيْلَةُ اَلرَّابِعَةُ قُدِّمَتْ إِلَيْهِ مَائِدَةٌ لِلْفَضْلِ بْنِ يَحْيَى قَالَ وَ رَفَعَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَدَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَ يَا رَبِّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنِّي لَوْ أَكَلْتُ قَبْلَ اَلْيَوْمِ كُنْتُ قَدْ أَعَنْتُ عَلَى نَفْسِي قَالَ فَأَكَلَ فَمَرِضَ فَلَمَّا كَانَ مِنْ غَدٍ بُعِثَ إِلَيْهِ بِالطَّبِيبِ لِيَسْأَلَهُ عَنِ اَلْعِلَّةِ فَقَالَ لَهُ اَلطَّبِيبُ مَا حَالُكَ فَتَغَافَلَ عَنْهُ فَلَمَّا أَكْثَرَ عَلَيْهِ أَخْرَجَ إِلَيْهِ رَاحَتَهُ فَأَرَاهَا اَلطَّبِيبَ ثُمَّ قَالَ هَذِهِ عِلَّتِي وَ كَانَتْ خُضْرَةُ وَسَطِ رَاحَتِهِ تَدُلُّ عَلَى أَنَّهُ سُمَّ فَاجْتَمَعَ فِي ذَلِكَ اَلْمَوْضِعِ قَالَ فَانْصَرَفَ اَلطَّبِيبُ إِلَيْهِمْ وَ قَالَ وَ اَللَّهِ فَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا فَعَلْتُمْ بِهِ مِنْكُمْ ثُمَّ تُوُفِّيَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 146 )
18 - احمد بن عبد اللّٰه فروى از پدرش نقل كرده كه گفت بر فضل بن ربيع وارد شدم و بر پشت بامى نشسته بود بمن گفت نزديك بيا نزديك رفتم تا برابرش رسيدم گفت سر در اين خانه بكش سر كشيدم گفت چه بينى ؟ گفتم جامه اى روى زمين افتاده گفت خوب نگاه كن من تامل كردم و نگاه كردم گفتم مردى در سجده است، گفت او را ميشناسى ؟ گفتم نه گفت او مولا و آقاى تو است گفتم مولايم كيست ؟ گفت خود را بنادانى ميزنى، گفتم نه من مولائى ندارم گفت اين أبو الحسن موسى بن جعفر است من شب و روز از او بازرسى ميكنم هر وقتى او را بهمين حال مينگرم او نماز صبح را ميخواند و ساعتى تعقيب ميگويد دنبال نمازش تا آفتاب ميزند سپس بسجده ميرود و در سجده است تا زوال شمس و كسى را پاينده زوال كرده نميدانم چه وقت غلام ميگويد ظهر شد كه از جا ميجهد و مشغول نماز مى شود بدون تجديد وضوء از اينجا ميدانم كه در سجده خود نه خواب رفته و نه بيهوش شده بهمين حال است تا نماز عصر ميخواند و بسجده مى رود و ميماند تا غروب آفتاب و آفتاب كه غروب كرد ميجهد و بدون تجديد وضوء نماز مغرب ميخواند و بتعقيب و نماز ميگذراند تا نماز عشاء را ميخواند و پس از آن با كبابى كه برايش مى آورند افطار ميكند و تجديد وضوء ميكند و بسجده ميرود و سر بر ميدارد و خواب سبكى ميكند و بر ميخيزد و تجديد وضوء ميكند و بر پا مى شود در دل شب نماز ميخواند تا سپيده بدمد و نميدانم چه وقت غلام اعلام طلوع فجر ميكند كه او براى نماز از جا ميجهد از وقتى او را بمن تحويل دادند همين شيوه را دارد گفتم از خدا بترس و باو آزارى مرسان كه باعث زوال نعمت از تو گردد تو ميدانى كسى بيكى از آنها بدى نكرده جز آنكه نعمت از دستش رفته گفت بارها بمن دستور كشتن او را دادند و نپذيرفتم و اعلام كردم كه اگر هم مرا بكشند او را نكشم پس از آن او را تحويل فضل بن يحيى برمكى دادند و مدتى هم نزد او زندانى بود و فضل بن ربيع هر شب خوراكى براى او ميفرستاد و نميگذاشت از جاى ديگر براى او ببرند و او هم افطار و خوراكى جز آن مائده نداشت تا سه شبانه روز بر اين منوال گذشت و چون شب چهارم خوراك فضل بن يحيى را براى او آوردند دست بآسمان برداشت و عرضكرد خدايا تو ميدانى كه اگر پيش از اين چنين غذائى ميخوردم بمرگ خود كمك كرده بودم گويد خورد او بيمار شد و چون فردا پزشك بالينش فرستادند تا از دردش بپرسد در جواب پزشك تغافل كرد و چون باو اصرار كرد كف دست خود را بلند كرد و بپزشك نمود و فرمود درد من اينست و در وسط كف او سبزى بود كه نشانه زهرى بود كه باو داده بودند گفت پزشك برگشت و گفت خدا داناتر است بدان چه با او كرديد سپس وفات كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 148
الأمالی (للصدوق)
18.احمد بن عبد اللّه فروى از پدرش نقل كرده است كه چنين گفت:نزد فضل بن ربيع رفتم كه روى پشت بامى نشسته بود.گفت:نزديك بيا.آنگاه نزديك او رفتم تا اينكه مقابلش رسيدم.گفت:به اين خانه سركى بكش.چنين كردم.گفت:چه مى بينى ؟گفتم: جامه اى روى زمين افتاده است.گفت خوب نگاه كن.به دقت نگريستم.ديدم كه مردى در حال سجده است.گفت:او را شناختى ؟گفتم:نه.گفت:او سرور توست.گفتم:مولاى من كيست ؟گفت:چرا خودت را به بى خبرى مى زنى ؟گفتم:من مولايى ندارم.گفت:اين ابو الحسن موسى بن جعفر عليه السّلام است.من شبانه روز مراقب او هستم.هرگاه او را مى بينم، مشغول عبادت است.او نماز بامداد را مى خواند و زمانى مسعول تعقيب آن مى شود تا اينكه خورشيد طلوع مى كند.آنگاه به سجده مى رود تا غروب خورشيد در سجده مى ماند. اينكه كسى را گماشته كه از وقت غروب خبر دهد،نمى دانم.همين قدر مى دانم كه خدمت كار مى گويد،ظهر شد.ناگاه از جا بلند مى شود و به نماز مى ايستد،بى آنكه وضوى خود را تجديد كند.اين است كه مى دانم او در سجده خود به خواب نرفته و بيهوش هم نبوده است.همين روال ادامه دارد تا اينكه نماز عصرش را بخواند.و بعد به سجده مى رود تا غروب آفتاب.پس از آن بى آنكه وضوى ديگر،بگيرد نماز مغرب خود را به جاى مى آورد و به تعقيب آن مى پردازد تا اين كه نماز عشا را اقامه مى كند.از آن پس با كبابى كه نزد او مى برند،افطار مى كند و وضوى ديگر مى گيرد و به سجده مى رود.پس از خواب سبكى كه دارد،برمى خيزد و وضو مى سازد.و براى نماز شب مهيا مى شود تا دميدن سپيده دم.به راستى خبر ندارم كه خدمت كار چه هنگام طلوع فجر را به او خبر مى دهد كه او ناگاه بلند مى شود و نماز مى خواند.از هنگامى كه او را تحويل من داده اند،همين روش را دنبال مى كند.گفتم:اى فضل بن ربيع،از خدا بترس باش و آزارش مده كه سبب نابودى نعمت تو گردد.تو خوب خبر دارى كه كسى به خاندان پيامبر آسيب نرسانده،مگر اينكه نعمت خود را از دست داده است.گفت:بارها مرا واداشته اند كه او را به قتل برسانم كه قبول نكردم و گفتم كه اگر مرا هم به قتل برسانيد،او را نخواهم كشت.
چنين بود كه آن حضرت را تحويل فضل بن يحيى برمكى دادند.زمانى او زندانبان بود كه فضل بن ربيع خوراكى شبانه اش را مى فرستاد و نمى خواست از جاى ديگرى غذاى حضرت را فراهم سازد.سه شبانه روز بدين گونه سپرى شد.آنگاه در شب چهارم غذاى فضل بن يحيى را براى حضرت آوردند.او دست به سوى آسمان بلند كرد و گفت: خدايا مى دانى كه اگر اين خوراكى را بخورم،به مرگ خود كمك كرده ام.فضل بن ربيع مى گويد:موسى بن جعفر بيمار شد پزشك براى او فرستادند تا از بيمارى او جويا شود.حضرت حقيقت را از او پنهان كرد.
آنگاه كه طبيب اصرار كرد:كف دست خود را به او نشان داد.فرمود:در من اين است.در ميان دست حضرت نقطه سبزى به چشم مى خورد كه نشان زهرآلود بودن خوراكى شب پيش بود.طبيب كه بيرون آمد،چنين گفت:خدا به آن چه با او رفتار كرديد،داناتر است.آنگاه حضرت وفات كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 251
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 147
وَ حَدَّثَنِي اَلشَّيْخُ أَبُو جَعْفَرٍ قِرَاءَةً عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ وَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ جَمِيعاً قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ عَنْ أَخِيهِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ قَالَ: اِسْتَدْعَى اَلرَّشِيدُ رَجُلاً يُبْطِلُ بِهِ أَمْرَ أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ وَ يَقْطَعُهُ وَ يُخْجِلُهُ فِي اَلْمَجْلِسِ فَانْتُدِبَ لَهُ رَجُلٌ مُعَزِّمٌ فَلَمَّا أُحْضِرَتِ اَلْمَائِدَةُ عَمِلَ نَامُوساً عَلَى اَلْخُبْزِ فَكَانَ كُلَّمَا رَامَ خَادِمُ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ تَنَاوُلَ رَغِيفٍ مِنَ اَلْخُبْزِ طَارَ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ اِسْتَفَزَّ هَارُونَ اَلْفَرَحُ وَ اَلضَّحِكُ لِذَلِكَ فَلَمْ يَلْبَثْ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى أَسَدٍ مُصَوَّرٍ عَلَى بَعْضِ اَلسُّتُورِ فَقَالَ لَهُ يَا أَسَدَ اَللَّهِ خُذْ عَدُوَّ اَللَّهِ قَالَ فَوَثَبَتْ تِلْكَ اَلصُّورَةُ كَأَعْظَمِ مَا يَكُونُ مِنَ اَلسِّبَاعِ فَافْتَرَسَتْ ذَلِكَ اَلْمُعَزِّمَ فَخَرَّ هَارُونُ وَ نُدَمَاؤُهُ عَلَى وُجُوهِهِمْ - مَغْشِيّاً عَلَيْهِمْ وَ طَارَتْ عُقُولُهُمْ خَوْفاً مِنْ هَوْلِ مَا رَأَوْهُ فَلَمَّا أَفَاقُوا مِنْ ذَلِكَ بَعْدَ حِينٍ قَالَ هَارُونُ لِأَبِي اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَسْأَلُكَ بِحَقِّي عَلَيْكَ لَمَّا سَأَلْتَ اَلصُّورَةَ أَنْ تَرُدَّ اَلرَّجُلَ فَقَالَ إِنْ كَانَتْ عَصَا مُوسَى رَدَّتْ مَا اِبْتَلَعَتْهُ مِنْ حِبَالِ اَلْقَوْمِ وَ عِصِيِّهِمْ فَإِنَّ هَذِهِ اَلصُّورَةَ تَرُدُّ مَا اِبْتَلَعَتْهُ مِنْ هَذَا اَلرَّجُلِ فَكَانَ ذَلِكَ أَعْمَلَ اَلْأَشْيَاءِ فِي إِفَاقَةِ نَفْسِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 148 )
19 - على بن يقطين گويد رشيد مردى خواست كه امر امامت ابى الحسن موسى بن جعفر را بوسيله او باطل كند و او را خاموش سازد و در مجلس شرمنده كند يك مرد افسونگرى را براى او آوردند و چون سفره گستردند نيرنگى باخت با قرصه هاى نان كه خادم ابى الحسن هر وقت ميخواست گرده نانى بردارد از جلو دستش ميپريد هرون از خنده و شادى از جا پريده بود براى اين موضوع درنگى نشد كه امام هفتم سربلند كرد و بصورت شيرى كه بر يكى از پرده ها بود فرمود اى شير خدا بگير دشمن خدا را گويد آن صورت جست و چون بزرگترين درنده آن جادوگر را بلعيد هرون و همدستانش غش كردند و برو افتادند و از ترس و هراس خرد آنها پريد و چون بهوش آمدند پس از مدتى هرون بامام گفت بحق خودم بر تو خواهش دارم كه از اين صورت بخواهى آن مرد را برگرداند فرمود اگر عصاى موسى آنچه را بلعيد رد كرد از رشته ها و چوب دستى هاى جادوگران اين صورت هم آنچه بلعيده رد ميكند و اين معجزه مؤثرترين وسيله كشتن آن حضرت گرديد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 148
الأمالی (للصدوق)
19.على بن يقطين مى گويد:هارون الرشيد درپى كسى بود كه امر امامت ابو الحسن موسى بن جعفر را به مدد او خط بطلان كشد و نور او را خاموش كند و در انجمن شرمسارش سازد.شخص افسون پيشه اى نزد او آوردند.آنگاه كه سفره غذا گستردند،او با قرص هاى نان نيرنگى سوار كرد به گونه اى كه هرگاه خدمت كار حضرت مى خواست نانى از سفره بردارد،از دستش ربوده مى شد.هارون از هيجان و خنده از جاى خود مى جست. چيزى نگذشت كه امام كاظم عليه السّلام سر خود را بلند كرد و به رخسار شيرى نگريست كه نقش يكى از پرده هاى دربار بود.آنگاه فرمود:اى شير خدا دشمن!خدا بگير.ناگهان شير از درون پرده بيرو آمد و ساحر را بلعيد.هارون و نزديكان او بيهوش افتادند و از دلهره عقل شان پريد.آنگاه كه به خود آمدند،هارون به امام گفت:به حق خودم تقاضا دارم كه از اين صورت درخواست كنى تا ساحر را برگرداند.امام كاظم عليه السّلام فرمود اگر عصاى موسى آنچه را بلعيد كه،پس داد،در اين صورت نيز پس مى دهد.اين معجزه امام بيش از هرچيز سبب قتل آن حضرت شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 253
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 148
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ اَلْيَقْطِينِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ بَشَّارٍ قَالَ حَدَّثَنِي شَيْخٌ مِنْ أَهْلِ قَطِيعَةِ اَلرَّبِيعِ مِنَ اَلْعَامَّةِ مِمَّنْ كَانَ يُقْبَلُ قَوْلُهُ قَالَ: قَالَ لِي قَدْ رَأَيْتُ بَعْضَ مَنْ يُقِرُّونَ بِفَضْلِهِ مِنْ أَهْلِ هَذَا اَلْبَيْتِ فَمَا رَأَيْتُ مِثْلَهُ قَطُّ فِي نُسُكِهِ وَ فَضْلِهِ قَالَ قُلْتُ مَنْ وَ كَيْفَ رَأَيْتَهُ قَالَ جُمِعْنَا أَيَّامَ اَلسِّنْدِيِّ بْنِ شَاهَكَ ثَمَانِينَ رَجُلاً مِنَ اَلْوُجُوهِ مِمَّنْ يُنْسَبُ إِلَى اَلْخَيْرِ فَأُدْخِلْنَا إِلَى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقَالَ لَنَا اَلسِّنْدِيُّ يَا هَؤُلاَءِ اُنْظُرُوا إِلَى هَذَا اَلرَّجُلِ هَلْ حَدَثَ بِهِ حَدَثٌ فَإِنَّ اَلنَّاسَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ قَدْ فُعِلَ مَكْرُوهٌ بِهِ وَ يُكْثِرُونَ فِي ذَلِكَ وَ هَذَا مَنْزِلُهُ وَ فَرْشُهُ مُوَسَّعٌ عَلَيْهِ غَيْرُ مُضَيَّقٍ وَ لَمْ يُرِدْ بِهِ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ سُوءاً وَ إِنَّمَا يَنْتَظِرُهُ أَنْ يَقْدَمَ فَيُنَاظِرَهُ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ هَا هُوَ ذَا صَحِيحٌ مُوَسَّعٌ عَلَيْهِ فِي جَمِيعِ أَمْرِهِ فَاسْأَلُوهُ قَالَ وَ نَحْنُ لَيْسَ لَنَا هَمٌّ إِلاَّ اَلنَّظَرُ إِلَى اَلرَّجُلِ وَ إِلَى فَضْلِهِ وَ سَمْتِهِ فَقَالَ أَمَّا مَا ذَكَرَ مِنَ اَلتَّوْسِعَةِ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِكَ فَهُوَ عَلَى مَا ذَكَرَ غَيْرَ أَنِّي أُخْبِرُكُمْ أَيُّهَا اَلنَّفَرُ أَنِّي قَدْ سُقِيتُ اَلسَّمَّ فِي تِسْعِ تَمَرَاتٍ وَ أَنِّي أَخْضَرُّ غَداً وَ بَعْدَ غَدٍ أَمُوتُ قَالَ فَنَظَرْتُ إِلَى اَلسِّنْدِيِّ بْنِ شَاهَكَ يَرْتَعِدُ وَ يَضْطَرِبُ مِثْلَ اَلسَّعَفَةِ قَالَ اَلْحَسَنُ وَ كَانَ هَذَا اَلشَّيْخُ مِنْ خِيَارِ اَلْعَامَّةِ شَيْخٌ صِدِّيقٌ مَقْبُولُ اَلْقَوْلِ ثِقَةٌ ثِقَةٌ جِدّاً عِنْدَ اَلنَّاسِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 149 )
20 - حسن بن محمد بن بشار گويد مردى از اهالى قطعية الربيع از عامه كه مقبول القول بود گفت من برخى از اهل فضل خاندان پيغمبر را ديدم و چون او (موسى بن جعفر) در عبادت و فضل هرگز نديدم گفتم كه را گوئى و چگونه او را ديدى ؟ گفت در دوران سندى بن شاهك ما هشتاد تن از معتمدان را جمع كردند و نزد موسى بن جعفر بردند سندى بما گفت اى آقايان شما ملاحظه كنيد باين مرد آسيبى رسيده زيرا مردم معتقدند باو بد كردارى شده و در اين باب مبالغه كنند، اين منزل او است و اين بستر راحت و سختى باو نشده و امير المؤمنين قصد سوئى با او ندارد و در همه امورش راحت است از او بپرسيد گويد ما مقصودى نداشتيم جز ملاحظه زيبائى و فضل و سيماى او آن حضرت گفت آنچه از بابت توسعه در منزل و امور ديگر گويد درست است جز اينكه من بشما عده اطلاع مى دهم كه در نه دانه خرما بمن زهر داده اند و من فردا سبز رنگ ميشوم و بعد از فردا وفات ميكنم گويد بسندى بن شاهك نگاه كردم كه بخود لرزيد و مضطرب شد چون شاخه خرما - حسن راوى حديث گويد اين مرد از خيار عامه بود و شيخى راستگو و مقبول القول بود و ثقه و موثق جدا در پيش مردم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 149
الأمالی (للصدوق)
20.حسين بن محمد بن بشار مى گويد:شخصى از اهالى قطيعة الربيع از اهل سنت كه قول او موثق بود،گفت:من برخى از اهل فضيلت و عصمت عليه السّلام را ديده ام،اما مانند موسى بن جعفر در عبادت و فضيلت نديده ام.گفتم:چگونه عبادت او را مشاهده كرده اى ؟ گفت:در روزگار سندى بن شاهك هشتاد نفر از ريش سفيدان را گردآوردند و نزد موسى بن جعفر بردند كه من در ميان آنان بودم.سندى گفت:اى رججال شهر،شما اين شخص را سالم مى بينيد،درحالى كه مردم مى گويند كه با او بدرفتارى شده است.آنان در اين باره زياده روى مى كنند.اين سراى اوست و اين هم بستر آسايش او.امير مؤمنان،هارون الرشيد،هم نسبت به او بدخواهى ندارد و در همه كارهايش آزاد و آسوده است.مى توانيد از او سؤال كنيد.
ما جز تماشاى جمال و فضل موسى بن جعفر هدفى نداشتيم.آن حضرت فرمود: آنچه سندى درباره منزل و فراخى و امور ديگر مى گويد،راست است.اما من به شما خبر مى دهم كه در نه دانه خرما به من زهر خورانده اند و فردا رنگ بدنم به سبزى مى گرايد و روز بعد وفات خواهم كرد.آنگاه من به سند بن شاهك نگريستم كه ناگاه دچار لرزش شد و اضطراب گرفت.گويى شاخه اى خرماست.
حسين بن محمد بن بشار مى گويد:اين شخص روايت گر برگزيده اهل سنت و نيز شيخ راست گو و قابل اعتماد در نزد مردم بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 253
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 149
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيِّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ قَالَ: سَأَلْتُ زَيْنَ اَلْعَابِدِينَ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ هَلْ يُوصَفُ بِمَكَانٍ فَقَالَ تَعَالَى اَللَّهُ عَنْ ذَلِكَ قُلْتُ فَلِمَ أَسْرَى بِنَبِيِّهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ قَالَ لِيُرِيَهُ مَلَكُوتَ اَلسَّمَاءِ وَ مَا فِيهَا مِنْ عَجَائِبِ صُنْعِهِ وَ بَدَائِعِ خَلْقِهِ قُلْتُ فَقَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « ثُمَّ دَنٰا فَتَدَلّٰى `فَكٰانَ قٰابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنىٰ » قَالَ ذَاكَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ دَنَا مِنْ حُجُبِ اَلنُّورِ فَرَأَى مَلَكُوتَ اَلسَّمَاوَاتِ ثُمَّ تَدَلَّى صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَنَظَرَ مِنْ تَحْتِهِ إِلَى مَلَكُوتِ اَلْأَرْضِ حَتَّى ظَنَّ أَنَّهُ فِي اَلْقُرْبِ مِنَ اَلْأَرْضِ كَقَابِ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 150 )
21 - ثابت بن دينار گويد امام از چهارم پرسيدم از خداى جل جلاله كه آيا مكان دارد؟ فرمود خدا از آن برتر است، گفتم پس چرا پيغمبرش را به آسمان برد؟ فرمود تا ملكوت آسمان و آنچه از عجايب و بدايع آفرينش وى در آنست بوى بنمايد گفتم گفتار خداى عز و جل (سوره النجم) كه نزديك شد و آويخت تا باندازه دو سر گمان بود يا نزديكتر چه معنى دارد؟ فرمود مقصود از آن رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) است كه نزديك پرده هاى نور شد و ملكوت آسمان ها را ديد و سپس آويخت در زير پاى خود ملكوت زمين را نگريست تا بنظر آورد كه باندازه فاصله دو سر كمان بزمين نزديك شده و صلى اللّٰه على نبينا محمد و آله اجمعين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 150
الأمالی (للصدوق)
21.ثابت بن دينار مى گويد:از امام سجاد عليه السّلام سؤال كردم آيا خدا مكان دارد؟فرمود: خدا از مكان برتر است.گفتم:پس خدا چگونه پيامبر را به آسمان برد؟فرمود:هدف اين بود كه آن حضرت ملكوت آسمان و شگفتى ها و زيبايى هاى آفرينش وى را در آسمان ها بنگرد.گفتم:سخن خداى عز و جل كه فرمود:
ثُمَّ دَنٰا فَتَدَلّٰى `فَكٰانَ قٰابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنىٰ
«نزديك شد و آويخت تا به اندازه دو سر كمان يا باريك تر»(النجم)چه مفهومى دارد؟فرمود:منظور وجود پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است كه نزديك پرده هاى نور رفت و ملكوت آسمان را مشاهده كرد و از آن پس آويخت و در پايين پاى خويش،زمين را ديد تا به گمان آورد كه به اندازه فاصله دو سر كمان به زمين نزديك است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 255
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 150
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْبَغْدَادِيُّ اَلْحَافِظُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عُثْمَانَ بْنِ زِيَادٍ اَلتُّسْتَرِيُّ مِنْ كِتَابِهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى بْنِ يُونُسَ بْنِ أَبِي إِسْحَاقَ اَلسَّبِيعِيُّ قَاضِي بَلْخٍ قَالَ حَدَّثَتْنِي مُرَيْسَةُ بِنْتُ مُوسَى بْنِ يُونُسَ بْنِ أَبِي إِسْحَاقَ وَ كَانَتْ عَمَّتِي قَالَتْ حَدَّثَتْنِي صَفِيَّةُ بِنْتُ يُونُسَ بْنِ أَبِي إِسْحَاقَ اَلْهَمْدَانِيَّةُ وَ كَانَتْ عَمَّتِي قَالَتْ حَدَّثَتْنِي بَهْجَةُ بِنْتُ اَلْحَارِثِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلتَّغْلِبِيُّ عَنْ خَالِهَا عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَنْصُورٍ وَ كَانَ رَضِيعاً لِبَعْضِ وُلْدِ زَيْدٍ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: سَأَلْتُ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقُلْتُ حَدِّثْنِي عَنْ مَقْتَلِ اِبْنِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ قَالَ لَمَّا حَضَرَتْ مُعَاوِيَةَ اَلْوَفَاةُ دَعَا اِبْنَهُ يَزِيدَ لَعَنَهُ اَللَّهُ فَأَجْلَسَهُ بَيْنَ يَدَيْهِ فَقَالَ لَهُ يَا بُنَيَّ إِنِّي قَدْ ذَلَّلْتُ لَكَ اَلرِّقَابَ اَلصِّعَابَ وَ وَطَّدْتُ لَكَ اَلْبِلاَدَ وَ جَعَلْتُ اَلْمُلْكَ وَ مَا فِيهِ لَكَ طُعْمَةً وَ إِنِّي أَخْشَى عَلَيْكَ مِنْ ثَلاَثَةِ نَفَرٍ يُخَالِفُونَ عَلَيْكَ بِجَهْدِهِمْ وَ هُمْ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ عُمَرَ بْنِ اَلْخَطَّابِ وَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلزُّبَيْرِ وَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ فَأَمَّا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ عُمَرَ فَهُوَ مَعَكَ فَالْزَمْهُ وَ لاَ تَدَعْهُ وَ أَمَّا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلزُّبَيْرِ فَقَطِّعْهُ إِنْ ظَفِرْتَ بِهِ إِرْباً إِرْباً فَإِنَّهُ يَجْثُو لَكَ كَمَا يَجْثُو اَلْأَسَدُ لِفَرِيسَتِهِ وَ يُوَارِبُكَ مُوَارَبَةَ اَلثَّعْلَبِ لِلْكَلْبِ وَ أَمَّا اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَدْ عَرَفْتَ حَظَّهُ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ مِنْ لَحْمِ رَسُولِ اَللَّهِ وَ دَمِهِ وَ قَدْ عَلِمْتُ لاَ مَحَالَةَ أَنَّ أَهْلَ اَلْعِرَاقِ سَيُخْرِجُونَهُ إِلَيْهِمْ ثُمَّ يَخْذُلُونَهُ وَ يُضَيِّعُونَهُ فَإِنْ ظَفِرْتَ بِهِ فَاعْرِفْ حَقَّهُ وَ مَنْزِلَتَهُ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ لاَ تُؤَاخِذْهُ بِفِعْلِهِ وَ مَعَ ذَلِكَ فَإِنَّ لَنَا بِهِ خِلْطَةً وَ رَحِماً وَ إِيَّاكَ أَنْ تَنَالَهُ بِسُوءٍ وَ يَرَى مِنْكَ مَكْرُوهاً قَالَ فَلَمَّا هَلَكَ مُعَاوِيَةُ وَ تَوَلَّى اَلْأَمْرَ بَعْدَهُ يَزِيدُ بَعَثَ عَامِلَهُ عَلَى مَدِينَةِ رَسُولِ اَللَّهِ وَ هُوَ عَمُّهُ عُتْبَةُ بْنُ أَبِي سُفْيَانَ فَقَدِمَ اَلْمَدِينَةَ وَ عَلَيْهَا مَرْوَانُ بْنُ اَلْحَكَمِ وَ كَانَ عَامِلَ مُعَاوِيَةَ فَأَقَامَهُ عُتْبَةُ مِنْ مَكَانِهِ وَ جَلَسَ فِيهِ لِيُنْفِذَ فِيهِ أَمْرَ يَزِيدَ فَهَرَبَ مَرْوَانُ فَلَمْ يَقْدِرْ عَلَيْهِ وَ بَعَثَ عُتْبَةُ إِلَى اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ فَقَالَ إِنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ أَمَرَكَ أَنْ تُبَايِعَ لَهُ فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عُتْبَةُ قَدْ عَلِمْتَ أَنَّا أَهْلُ بَيْتِ اَلْكَرَامَةِ وَ مَعْدِنُ اَلرِّسَالَةِ وَ أَعْلاَمُ اَلْحَقِّ اَلَّذِينَ أَوْدَعَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قُلُوبَنَا وَ أَنْطَقَ بِهِ أَلْسِنَتَنَا فَنَطَقَتْ بِإِذْنِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَقَدْ سَمِعْتُ جَدِّي رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ إِنَّ اَلْخِلاَفَةَ مُحَرَّمَةٌ عَلَى وُلْدِ أَبِي سُفْيَانَ وَ كَيْفَ أُبَايِعُ أَهْلَ بَيْتٍ قَدْ قَالَ فِيهِمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَذَا فَلَمَّا سَمِعَ عُتْبَةُ ذَلِكَ دَعَا اَلْكَاتِبَ وَ كَتَبَ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » إِلَى عَبْدِ اَللَّهِ يَزِيدَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ مِنْ عُتْبَةَ بْنِ أَبِي سُفْيَانَ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ اَلْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ لَيْسَ يَرَى لَكَ خِلاَفَةً وَ لاَ بَيْعَةً فَرَأْيُكَ فِي أَمْرِهِ وَ اَلسَّلاَمُ فَلَمَّا وَرَدَ اَلْكِتَابُ عَلَى يَزِيدَ لَعَنَهُ اَللَّهُ كَتَبَ اَلْجَوَابَ إِلَى عُتْبَةَ أَمَّا بَعْدُ فَإِذَا أَتَاكَ كِتَابِي هَذَا فَعَجِّلْ عَلَيَّ بِجَوَابِهِ وَ بَيِّنْ لِي فِي كِتَابِكَ كُلَّ مَنْ فِي طَاعَتِي أَوْ خَرَجَ عَنْهَا وَ لْيَكُنْ مَعَ اَلْجَوَابِ رَأْسُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَبَلَغَ ذَلِكَ اَلْحُسَيْنَ فَهَمَّ بِالْخُرُوجِ مِنْ أَرْضِ اَلْحِجَازِ إِلَى أَرْضِ اَلْعِرَاقِ فَلَمَّا أَقْبَلَ اَللَّيْلُ رَاحَ إِلَى مَسْجِدِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِيُوَدِّعَ اَلْقَبْرَ فَلَمَّا وَصَلَ إِلَى اَلْقَبْرِ سَطَعَ لَهُ نُورٌ مِنَ اَلْقَبْرِ فَعَادَ إِلَى مَوْضِعِهِ فَلَمَّا كَانَتِ اَللَّيْلَةُ اَلثَّانِيَةُ رَاحَ لِيُوَدِّعَ اَلْقَبْرَ فَقَامَ يُصَلِّي فَأَطَالَ فَنَعَسَ وَ هُوَ سَاجِدٌ فَجَاءَهُ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ فِي مَنَامِهِ فَأَخَذَ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ ضَمَّهُ إِلَى صَدْرِهِ وَ جَعَلَ يُقَبِّلُ عَيْنَيْهِ وَ يَقُولُ بِأَبِي أَنْتَ كَأَنِّي أَرَاكَ مُرَمَّلاً بِدَمِكَ بَيْنَ عِصَابَةٍ مِنْ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ يَرْجُونَ شَفَاعَتِي مَا لَهُمْ عِنْدَ اَللَّهِ مِنْ خَلاَقٍ يَا بُنَيَّ إِنَّكَ قَادِمٌ عَلَى أَبِيكَ وَ أُمِّكَ وَ أَخِيكَ وَ هُمْ مُشْتَاقُونَ إِلَيْكَ وَ إِنَّ لَكَ فِي اَلْجَنَّةِ دَرَجَاتٍ لاَ تَنَالُهَا إِلاَّ بِالشَّهَادَةِ فَانْتَبَهَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْ نَوْمِهِ بَاكِياً فَأَتَى أَهْلَ بَيْتِهِ فَأَخْبَرَهُمْ بِالرُّؤْيَا وَ وَدَّعَهُمْ وَ حَمَلَ أَخَوَاتِهِ عَلَى اَلْمَحَامِلِ وَ اِبْنَتَهُ وَ اِبْنَ أَخِيهِ اَلْقَاسِمَ بْنَ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ سَارَ فِي أَحَدٍ وَ عِشْرِينَ رَجُلاً مِنْ أَصْحَابِهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ مِنْهُمْ أَبُو بَكْرِ بْنُ عَلِيٍّ وَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ وَ عُثْمَانُ بْنُ عَلِيٍّ وَ اَلْعَبَّاسُ بْنُ عَلِيٍّ وَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُسْلِمِ بْنِ عَقِيلٍ وَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْأَكْبَرُ وَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْأَصْغَرُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ وَ سَمِعَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ عُمَرَ بِخُرُوجِهِ فَقَدَّمَ رَاحِلَتَهُ وَ خَرَجَ خَلْفَهُ مُسْرِعاً فَأَدْرَكَهُ فِي بَعْضِ اَلْمَنَازِلِ فَقَالَ أَيْنَ تُرِيدُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ اَلْعِرَاقَ قَالَ مَهْلاً اِرْجِعْ إِلَى حَرَمِ جَدِّكَ فَأَبَى اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَيْهِ فَلَمَّا رَأَى اِبْنُ عُمَرَ إِبَاءَهُ قَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اِكْشِفْ لِي عَنِ اَلْمَوْضِعِ اَلَّذِي كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُقَبِّلُهُ مِنْكَ فَكَشَفَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ سُرَّتِهِ فَقَبَّلَهَا اِبْنُ عُمَرَ ثَلاَثاً وَ بَكَى وَ قَالَ أَسْتَوْدِعُكَ اَللَّهَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ فَإِنَّكَ مَقْتُولٌ فِي وَجْهِكَ هَذَا فَسَارَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَصْحَابُهُ فَلَمَّا نَزَلُوا ثَعْلَبِيَّةَ وَرَدَ عَلَيْهِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ بِشْرُ بْنُ غَالِبٍ فَقَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَخْبِرْنِي عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُنٰاسٍ بِإِمٰامِهِمْ » قَالَ إِمَامٌ دَعَا إِلَى هُدًى فَأَجَابُوهُ إِلَيْهِ وَ إِمَامٌ دَعَا إِلَى ضَلاَلَةٍ فَأَجَابُوهُ إِلَيْهَا هَؤُلاَءِ فِي اَلْجَنَّةِ وَ هَؤُلاَءِ فِي اَلنَّارِ وَ هُوَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « فَرِيقٌ فِي اَلْجَنَّةِ وَ فَرِيقٌ فِي اَلسَّعِيرِ » ثُمَّ سَارَ حَتَّى نَزَلَ اَلْعُذَيْبَ فَقَالَ فِيهَا قَائِلَةَ اَلظَّهِيرَةِ ثُمَّ اِنْتَبَهَ مِنْ نَوْمِهِ بَاكِياً فَقَالَ لَهُ اِبْنُهُ مَا يُبْكِيكَ يَا أَبَتِ فَقَالَ يَا بُنَيَّ إِنَّهَا سَاعَةٌ لاَ تَكْذِبُ اَلرُّؤْيَا فِيهَا وَ إِنَّهُ عَرَضَ لِي فِي مَنَامِي عَارِضٌ فَقَالَ تُسْرِعُونَ اَلسَّيْرَ وَ اَلْمَنَايَا تَسِيرُ بِكُمْ إِلَى اَلْجَنَّةِ ثُمَّ سَارَ حَتَّى نَزَلَ اَلرُّهَيْمَةَ فَوَرَدَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ اَلْكُوفَةِ يُكَنَّى أَبَا هَرِمٍ فَقَالَ يَا اِبْنَ اَلنَّبِيِّ مَا اَلَّذِي أَخْرَجَكَ مِنَ اَلْمَدِينَةِ فَقَالَ وَيْحَكَ يَا أَبَا هَرِمٍ شَتَمُوا عِرْضِي فَصَبَرْتُ وَ طَلَبُوا مَالِي فَصَبَرْتُ وَ طَلَبُوا دَمِي فَهَرَبْتُ وَ اَيْمُ اَللَّهِ لَيَقْتُلُنِي ثُمَّ لَيَلْبَسَنَّهُمُ اَللَّهُ ذُلاًّ شَامِلاً وَ سَيْفاً قَاطِعاً وَ لَيُسَلِّطَنَّ عَلَيْهِمْ مَنْ يُذِلُّهُمْ قَالَ وَ بَلَغَ عُبَيْدَ اَللَّهِ بْنَ زِيَادٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ اَلْخَبَرُ وَ أَنَّ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَدْ نَزَلَ اَلرُّهَيْمِيَّةَ [الرهمية [اَلرُّهَيْمَةَ]] فَأَرْسَلَ إِلَيْهِ اَلْحُرَّ بْنَ يَزِيدَ فِي أَلْفِ فَارِسٍ قَالَ اَلْحُرُّ فَلَمَّا خَرَجْتُ مِنْ مَنْزِلِي مُتَوَجِّهاً نَحْوَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ نُودِيتُ ثَلاَثاً يَا حُرُّ أَبْشِرْ بِالْجَنَّةِ فَالْتَفَتُّ فَلَمْ أَرَ أَحَداً فَقُلْتُ ثَكِلَتِ اَلْحُرَّ أُمُّهُ يَخْرُجُ إِلَى قِتَالِ اِبْنِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ يُبَشَّرُ بِالْجَنَّةِ فَرَهِقَهُ عِنْدَ صَلاَةِ اَلظُّهْرِ فَأَمَرَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اِبْنَهُ فَأَذَّنَ وَ أَقَامَ وَ قَامَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَصَلَّى بِالْفَرِيقَيْنِ جَمِيعاً فَلَمَّا سَلَّمَ وَثَبَ اَلْحُرُّ بْنُ يَزِيدَ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ مَنْ أَنْتَ يَا عَبْدَ اَللَّهِ فَقَالَ أَنَا اَلْحُرُّ بْنُ يَزِيدَ فَقَالَ يَا حُرُّ أَ عَلَيْنَا أَمْ لَنَا فَقَالَ اَلْحُرُّ وَ اَللَّهِ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ لَقَدْ بُعِثْتُ لِقِتَالِكَ وَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أُحْشَرَ مِنْ قَبْرِي وَ نَاصِيَتِي مَشْدُودَةٌ إِلَى رِجْلِي وَ يَدَيَّ مَغْلُولَةٌ إِلَى عُنُقِي وَ أُكَبَّ عَلَى حُرِّ وَجْهِي فِي اَلنَّارِ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَيْنَ تَذْهَبُ اِرْجِعْ إِلَى حَرَمِ جَدِّكَ فَإِنَّكَ مَقْتُولٌ فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَأَمْضِي فَمَا بِالْمَوْتِ عَارٌ عَلَى اَلْفَتَىإِذَا مَا نَوَى حَقّاً وَ جَاهَدَ مُسْلِماً وَ وَاسَى اَلرِّجَالَ اَلصَّالِحِينَ بِنَفْسِهِوَ فَارَقَ مَثْبُوراً وَ خَالَفَ مُجْرِماً فَإِنْ مِتُّ لَمْ أَنْدَمْ وَ إِنْ عِشْتُ لَمْ أُلَمْكَفَى بِكَ ذُلاًّ أَنْ تَمُوتَ وَ تُرْغَمَا ثُمَّ سَارَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَتَّى نَزَلَ اَلْقُطْقُطَانِيَّةَ فَنَظَرَ إِلَى فُسْطَاطٍ مَضْرُوبٍ فَقَالَ لِمَنْ هَذَا اَلْفُسْطَاطُ فَقِيلَ لِعُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحُرِّ اَلْحَنَفِيِّ [اَلْجُعْفِيِّ] فَأَرْسَلَ إِلَيْهِ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ أَيُّهَا اَلرَّجُلُ إِنَّكَ مُذْنِبٌ خَاطِئٌ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ آخِذُكَ بِمَا أَنْتَ صَانِعٌ إِنْ لَمْ تَتُبْ إِلَى اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِي سَاعَتِكَ هَذِهِ فَتَنْصُرَنِي وَ يَكُونَ جَدِّي شَفِيعَكَ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَقَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ وَ اَللَّهِ لَوْ نَصَرْتُكَ لَكُنْتُ أَوَّلَ مَقْتُولٍ بَيْنَ يَدَيْكَ وَ لَكِنَّ هَذَا فَرَسِي خُذْهُ إِلَيْكَ فَوَ اَللَّهِ مَا رَكِبْتُهُ قَطُّ وَ أَنَا أَرُومُ شَيْئاً إِلاَّ بَلَغْتُهُ وَ لاَ أَرَادَنِي أَحَدٌ إِلاَّ نَجَوْتُ عَلَيْهِ فَدُونَكَ فَخُذْهُ فَأَعْرَضَ عَنْهُ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِوَجْهِهِ ثُمَّ قَالَ لاَ حَاجَةَ لَنَا فِيكَ وَ لاَ فِي فَرَسِكَ - « وَ مٰا كُنْتُ مُتَّخِذَ اَلْمُضِلِّينَ عَضُداً » وَ لَكِنْ فِرَّ فَلاَ لَنَا وَ لاَ عَلَيْنَا فَإِنَّهُ مَنْ سَمِعَ وَاعِيَتَنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ ثُمَّ لَمْ يُجِبْنَا كَبَّهُ اَللَّهُ عَلَى وَجْهِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ ثُمَّ سَارَ حَتَّى نَزَلَ كَرْبَلاَءَ فَقَالَ أَيُّ مَوْضِعٍ هَذَا فَقِيلَ هَذَا كَرْبَلاَءُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ هَذَا وَ اَللَّهِ يَوْمُ كَرْبٍ وَ بَلاَءٍ وَ هَذَا اَلْمَوْضِعُ اَلَّذِي يُهَرَاقُ فِيهِ دِمَاؤُنَا وَ يُبَاحُ فِيهِ حَرِيمُنَا فَأَقْبَلَ عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ زِيَادٍ بِعَسْكَرِهِ حَتَّى عَسْكَرَ بِالنُّخَيْلَةِ وَ بَعَثَ إِلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَجُلاً يُقَالُ لَهُ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ فِي أَرْبَعَةِ آلاَفِ فَارِسٍ وَ أَقْبَلَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحُصَيْنِ اَلتَّمِيمِيُّ فِي أَلْفِ فَارِسٍ يَتْبَعُهُ شَبَثُ بْنُ رِبْعِيٍّ فِي أَلْفِ فَارِسٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْأَشْعَثِ بْنِ قَيْسٍ اَلْكِنْدِيُّ أَيْضاً فِي أَلْفِ فَارِسٍ وَ كَتَبَ لِعُمَرَ بْنِ سَعْدٍ عَلَى اَلنَّاسِ وَ أَمَرَهُمْ أَنْ يَسْمَعُوا لَهُ وَ يُطِيعُوهُ فَبَلَغَ عُبَيْدَ اَللَّهِ بْنَ زِيَادٍ أَنَّ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ يُسَامِرُ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ يُحَدِّثُهُ وَ يَكْرَهُ قِتَالَهُ فَوَجَّهَ إِلَيْهِ شِمْرَ بْنَ ذِي اَلْجَوْشَنِ فِي أَرْبَعَةِ آلاَفِ فَارِسٍ وَ كَتَبَ إِلَى عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ إِذَا أَتَاكَ كِتَابِي هَذَا فَلاَ تُمْهِلَنَّ اَلْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ وَ خُذْ بِكَظَمِهِ وَ حُلْ بَيْنَ اَلْمَاءِ وَ بَيْنَهُ كَمَا حِيلَ بَيْنَ عُثْمَانَ وَ بَيْنَ اَلْمَاءِ يَوْمَ اَلدَّارِ فَلَمَّا وَصَلَ اَلْكِتَابُ إِلَى عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ أَمَرَ مُنَادِيَهُ فَنَادَى إِنَّا قَدْ أَجَّلْنَا حُسَيْناً وَ أَصْحَابَهُ يَوْمَهُمْ وَ لَيْلَتَهُمْ فَشَقَّ ذَلِكَ عَلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ عَلَى أَصْحَابِهِ فَقَامَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي أَصْحَابِهِ خَطِيباً فَقَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّي لاَ أَعْرِفُ أَهْلَ بَيْتٍ أَبَرَّ وَ لاَ أَزْكَى وَ لاَ أَطْهَرَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي وَ لاَ أَصْحَاباً هُمْ خَيْرٌ مِنْ أَصْحَابِي وَ قَدْ نَزَلَ بِي مَا قَدْ تَرَوْنَ وَ أَنْتُمْ فِي حِلٍّ مِنْ بَيْعَتِي لَيْسَتْ لِي فِي أَعْنَاقِكُمْ بَيْعَةٌ وَ لاَ لِي عَلَيْكُمْ ذِمَّةٌ وَ هَذَا اَللَّيْلُ قَدْ غَشِيَكُمْ فَاتَّخِذُوهُ جَمَلاً وَ تَفَرَّقُوا فِي سَوَادِهِ فَإِنَّ اَلْقَوْمَ إِنَّمَا يَطْلُبُونِّي وَ لَوْ ظَفِرُوا بِي لَذَهَلُوا عَنْ طَلَبِ غَيْرِي فَقَامَ إِلَيْهِ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُسْلِمِ بْنِ عَقِيلِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَقَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ مَا ذَا يَقُولُ لَنَا اَلنَّاسُ إِنْ نَحْنُ خَذَلْنَا شَيْخَنَا وَ كَبِيرَنَا وَ سَيِّدَنَا وَ اِبْنَ سَيِّدِ اَلْأَعْمَامِ وَ اِبْنَ نَبِيِّنَا سَيِّدِ اَلْأَنْبِيَاءِ لَمْ نَضْرِبْ مَعَهُ بِسَيْفٍ وَ لَمْ نُقَاتِلْ مَعَهُ بِرُمْحٍ لاَ وَ اَللَّهِ أَوْ نَرِدَ مَوْرِدَكَ وَ نَجْعَلَ أَنْفُسَنَا دُونَ نَفْسِكَ وَ دِمَاءَنَا دُونَ دَمِكَ فَإِذَا نَحْنُ فَعَلْنَا ذَلِكَ فَقَدْ قَضَيْنَا مَا عَلَيْنَا وَ خَرَجْنَا مِمَّا لَزِمَنَا وَ قَامَ إِلَيْهِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ زُهَيْرُ بْنُ اَلْقَيْنِ اَلْبَجَلِيُّ فَقَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ وَدِدْتُ أَنِّي قُتِلْتُ ثُمَّ نُشِرْتُ ثُمَّ قُتِلْتُ ثُمَّ نُشِرْتُ ثُمَّ قُتِلْتُ ثُمَّ نُشِرْتُ فِيكَ وَ فِي اَلَّذِينَ مَعَكَ مِائَةَ قَتْلَةٍ وَ إِنَّ اَللَّهَ دَفَعَ بِي عَنْكُمْ أَهْلَ اَلْبَيْتِ فَقَالَ لَهُ وَ لِأَصْحَابِهِ جُزِيتُمْ خَيْراً ثُمَّ إِنَّ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَمَرَ بِحَفِيرَةٍ فَحُفِرَتْ حَوْلَ عَسْكَرِهِ شِبْهَ اَلْخَنْدَقِ وَ أَمَرَ فَحُشِيَتْ حَطَباً وَ أَرْسَلَ عَلِيّاً اِبْنَهُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فِي ثَلاَثِينَ فَارِساً وَ عِشْرِينَ رَاجِلاً لِيَسْتَقُوا اَلْمَاءَ وَ هُمْ عَلَى وَجَلٍ شَدِيدٍ وَ أَنْشَأَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ - يَا دَهْرُ أُفٍّ لَكَ مِنْ خَلِيلٍكَمْ لَكَ فِي اَلْإِشْرَاقِ وَ اَلْأَصِيلِ مِنْ طَالِبٍ وَ صَاحِبٍ قَتِيلٍوَ اَلدَّهْرُ لاَ يَقْنَعُ بِالْبَدِيلِ وَ إِنَّمَا اَلْأَمْرُ إِلَى اَلْجَلِيلِوَ كُلُّ حَيٍّ سَالِكٌ سَبِيلِي ثُمَّ قَالَ لِأَصْحَابِهِ قُومُوا فَاشْرَبُوا مِنَ اَلْمَاءِ يَكُنْ آخِرَ زَادِكُمْ وَ تَوَضَّئُوا وَ اِغْتَسِلُوا وَ اِغْسِلُوا ثِيَابَكُمْ لِتَكُونَ أَكْفَانَكُمْ ثُمَّ صَلَّى بِهِمُ اَلْفَجْرَ وَ عَبَّأَهُمْ تَعْبِئَةَ اَلْحَرْبِ وَ أَمَرَ بِحَفِيرَتِهِ اَلَّتِي حَوْلَ عَسْكَرِهِ فَأُضْرِمَتْ بِالنَّارِ لِيُقَاتِلَ اَلْقَوْمَ مِنْ وَجْهٍ وَاحِدٍ وَ أَقْبَلَ رَجُلٌ مِنْ عَسْكَرِ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ عَلَى فَرَسٍ لَهُ يُقَالُ لَهُ اِبْنُ أَبِي جُوَيْرِيَةَ اَلْمُزَنِيُّ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَى اَلنَّارِ تَتَّقِدُ صَفَقَ بِيَدِهِ وَ نَادَى يَا حُسَيْنُ وَ أَصْحَابَ اَلْحُسَيْنِ أَبْشِرُوا بِالنَّارِ فَقَدْ تَعَجَّلْتُمُوهَا فِي اَلدُّنْيَا فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنِ اَلرَّجُلُ فَقِيلَ اِبْنُ أَبِي جُوَيْرِيَةَ اَلْمُزَنِيُّ فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَللَّهُمَّ أَذِقْهُ عَذَابَ اَلنَّارِ فِي اَلدُّنْيَا فَنَفَرَ بِهِ فَرَسُهُ فَأَلْقَاهُ فِي تِلْكَ اَلنَّارِ فَاحْتَرَقَ ثُمَّ بَرَزَ مِنْ عَسْكَرِ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ رَجُلٌ آخَرُ يُقَالُ لَهُ تَمِيمُ بْنُ اَلْحُصَيْنِ اَلْفَزَارِيُّ فَنَادَى يَا حُسَيْنُ وَ يَا أَصْحَابَ اَلْحُسَيْنِ أَ مَا تَرَوْنَ إِلَى مَاءِ اَلْفُرَاتِ يَلُوحُ كَأَنَّهُ بُطُونُ اَلْحَيَّاتِ [اَلْحِيتَانِ] وَ اَللَّهِ لاَ ذُقْتُمْ مِنْهُ قَطْرَةً حَتَّى تَذُوقُوا اَلْمَوْتَ جَزَعاً فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنِ اَلرَّجُلُ فَقِيلَ تَمِيمُ بْنُ حُصَيْنٍ فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَذَا وَ أَبُوهُ مِنْ أَهْلِ اَلنَّارِ اَللَّهُمَّ اُقْتُلْ هَذَا عَطَشاً فِي هَذَا اَلْيَوْمِ قَالَ فَخَنَقَهُ اَلْعَطَشُ حَتَّى سَقَطَ عَنْ فَرَسِهِ فَوَطِئَتْهُ اَلْخَيْلُ بِسَنَابِكِهَا فَمَاتَ ثُمَّ أَقْبَلَ آخَرُ مِنْ عَسْكَرِ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ يُقَالُ لَهُ مُحَمَّدُ بْنُ أَشْعَثَ بْنِ قَيْسٍ اَلْكِنْدِيُّ فَقَالَ يَا حُسَيْنَ بْنَ فَاطِمَةَ أَيَّةُ حُرْمَةٍ لَكَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ لَيْسَتْ لِغَيْرِكَ قَالَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَذِهِ اَلْآيَةُ - « إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفىٰ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْرٰاهِيمَ وَ آلَ عِمْرٰانَ عَلَى اَلْعٰالَمِينَ `ذُرِّيَّةً » اَلْآيَةَ ثُمَّ قَالَ وَ اَللَّهِ إِنَّ مُحَمَّداً لَمِنْ آلِ إِبْرَاهِيمَ وَ إِنَّ اَلْعِتْرَةَ اَلْهَادِيَةَ لَمِنْ آلِ مُحَمَّدٍ مَنِ اَلرَّجُلُ فَقِيلَ مُحَمَّدُ بْنُ أَشْعَثَ بْنِ قَيْسٍ اَلْكِنْدِيُّ فَرَفَعَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَأْسَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَ اَللَّهُمَّ أَرِ مُحَمَّدَ بْنَ اَلْأَشْعَثِ ذُلاًّ فِي هَذَا اَلْيَوْمِ لاَ تُعِزُّهُ بَعْدَ هَذَا اَلْيَوْمِ أَبَداً فَعَرَضَ لَهُ عَارِضٌ فَخَرَجَ مِنَ اَلْعَسْكَرِ يَتَبَرَّزُ فَسَلَّطَ اَللَّهُ عَلَيْهِ عَقْرَباً فَلَذَعَهُ فَمَاتَ بَادِيَ اَلْعَوْرَةِ فَبَلَغَ اَلْعَطَشُ مِنَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَصْحَابِهِ فَدَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ شِيعَتِهِ يُقَالُ لَهُ يَزِيدُ بْنُ اَلْحُصَيْنِ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ رَاوِي اَلْحَدِيثِ هُوَ خَالُ أَبِي إِسْحَاقَ اَلْهَمْدَانِيِّ فَقَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَ تَأْذَنُ لِي فَأَخْرُجَ إِلَيْهِمْ فَأُكَلِّمَهُمْ فَأَذِنَ لَهُ فَخَرَجَ إِلَيْهِمْ فَقَالَ يَا مَعْشَرَ اَلنَّاسِ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بَعَثَ مُحَمَّداً « بِالْحَقِّ بَشِيراً وَ نَذِيراً » - « وَ دٰاعِياً إِلَى اَللّٰهِ بِإِذْنِهِ وَ سِرٰاجاً مُنِيراً » وَ هَذَا مَاءُ اَلْفُرَاتِ تَقَعُ فِيهِ خَنَازِيرُ اَلسَّوَادِ وَ كِلاَبُهَا وَ قَدْ حِيلَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اِبْنِهِ فَقَالُوا يَا يَزِيدُ فَقَدْ أَكْثَرْتَ اَلْكَلاَمَ فَاكْفُفْ فَوَ اَللَّهِ لَيَعْطِشُ اَلْحُسَيْنُ كَمَا عَطَشَ مَنْ كَانَ قَبْلَهُ فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ اُقْعُدْ يَا يَزِيدُ ثُمَّ وَثَبَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مُتَوَكِّئاً عَلَى سَيْفِهِ فَنَادَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ فَقَالَ أَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْرِفُونِّي قَالُوا نَعَمْ أَنْتَ اِبْنُ رَسُولِ اَللَّهِ وَ سِبْطُهُ قَالَ أَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ جَدِّي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ أَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ أُمِّي فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ أَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ أَبِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ أَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ جَدَّتِي خَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ أَوَّلُ نِسَاءِ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ إِسْلاَماً قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ أَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ سَيِّدَ اَلشُّهَدَاءِ حَمْزَةَ عَمُّ أَبِي قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ فَأَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ جَعْفَرَ اَلطَّيَّارِ فِي اَلْجَنَّةِ عَمِّي قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ فَأَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ هَذَا سَيْفُ رَسُولِ اَللَّهِ وَ أَنَا مُتَقَلِّدُهُ قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ فَأَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ هَذِهِ عِمَامَةُ رَسُولِ اَللَّهِ أَنَا لاَبِسُهَا قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ فَأَنْشُدُكُمُ اَللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ عَلِيّاً كَانَ أَوَّلَهُمْ إِسْلاَماً وَ أَعْلَمَهُمْ عِلْماً وَ أَعْظَمَهُمْ حِلْماً وَ أَنَّهُ وَلِيُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ فَبِمَ تَسْتَحِلُّونَ دَمِي وَ أَبِي اَلذَّائِدُ عَنِ اَلْحَوْضِ غَداً يَذُودُ عَنْهُ رِجَالاً كَمَا يُذَادُ اَلْبَعِيرُ اَلصَّادِرُ عَنِ اَلْمَاءِ وَ لِوَاءُ اَلْحَمْدِ فِي يَدِ جَدِّي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ قَالُوا قَدْ عَلِمْنَا ذَلِكَ كُلَّهُ وَ نَحْنُ غَيْرُ تَارِكِيكَ حَتَّى تَذُوقَ اَلْمَوْتَ عَطَشاً فَأَخَذَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِطَرَفِ لِحْيَتِهِ وَ هُوَ يَوْمَئِذٍ اِبْنُ سَبْعٍ وَ خَمْسِينَ سَنَةً ثُمَّ قَالَ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ عَلَى اَلْيَهُودِ حِينَ قَالُوا « عُزَيْرٌ اِبْنُ اَللّٰهِ » وَ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ عَلَى اَلنَّصَارَى حِينَ قَالُوا « اَلْمَسِيحُ اِبْنُ اَللّٰهِ » وَ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ عَلَى اَلْمَجُوسِ حِينَ عَبَدُوا اَلنَّارَ مِنْ دُونِ اَللَّهِ وَ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ عَلَى قَوْمٍ قَتَلُوا نَبِيَّهُمْ وَ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ عَلَى هَذِهِ اَلْعِصَابَةِ اَلَّذِينَ يُرِيدُونَ قَتْلَ اِبْنِ نَبِيِّهِمْ قَالَ فَضَرَبَ اَلْحُرُّ بْنُ يَزِيدَ فَرَسَهُ وَ جَازَ عَسْكَرَ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ إِلَى عَسْكَرِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَاضِعاً يَدَهُ عَلَى رَأْسِهِ وَ هُوَ يَقُولُ اَللَّهُمَّ إِلَيْكَ أُنِيبُ [أَنَبْتُ] فَتُبْ عَلَيَّ فَقَدْ أَرْعَبْتُ قُلُوبَ أَوْلِيَائِكَ وَ أَوْلاَدَ نَبِيِّكَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ هَلْ لِي مِنْ تَوْبَةٍ قَالَ نَعَمْ تَابَ اَللَّهُ عَلَيْكَ قَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَ تَأْذَنُ لِي فَأُقَاتِلَ عَنْكَ فَأَذِنَ لَهُ فَبَرَزَ وَ هُوَ يَقُولُ - أَضْرِبُ فِي أَعْنَاقِكُمْ بِالسَّيْفِعَنْ خَيْرِ مَنْ حَلَّ بِلاَدَ اَلْخَيْفِ فَقَتَلَ مِنْهُمْ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ رَجُلاً ثُمَّ قُتِلَ فَأَتَاهُ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ دَمُهُ يَشْخَبُ فَقَالَ بَخْ بَخْ يَا حُرُّ أَنْتَ حُرٌّ كَمَا سُمِّيتَ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ ثُمَّ أَنْشَأَ اَلْحُسَيْنُ يَقُولُ - لَنِعْمَ اَلْحُرُّ حُرُّ بَنِي رِيَاحٍوَ نِعْمَ اَلْحُرُّ عِنْدَ مُخْتَلَفِ اَلرِّمَاحِ وَ نِعْمَ اَلْحُرُّ إِذْ نَادَى حُسَيْناًفَجَادَ بِنَفْسِهِ عِنْدَ اَلصَّبَاحِ ثُمَّ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ زُهَيْرُ بْنُ اَلْقَيْنِ اَلْبَجَلِيُّ وَ هُوَ يَقُولُ مُخَاطِباً لِلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ اَلْيَوْمَ نَلْقَى جَدَّكَ اَلنَّبِيَّاوَ حَسَناً وَ اَلْمُرْتَضَى عَلِيّاً فَقَتَلَ مِنْهُمْ تِسْعَةَ عَشَرَ رَجُلاً ثُمَّ صُرِعَ وَ هُوَ يَقُولُ - أَنَا زُهَيْرٌ وَ أَنَا اِبْنُ اَلْقَيْنِأَذُبُّكُمْ بِالسَّيْفِ عَنْ حُسَيْنٍ ثُمَّ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ حَبِيبُ بْنُ مُظَاهِرٍ [مُظَهِّرٍ] اَلْأَسَدِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ هُوَ يَقُولُ - أَنَا حَبِيبٌ وَ أَبِي مُظَاهِرٌلَنَحْنُ أَزْكَى مِنْكُمُ وَ أَطْهَرُ نَنْصُرُ خَيْرَ اَلنَّاسِ حِينَ يُذْكَرُ فَقَتَلَ مِنْهُمْ أَحَداً وَ ثَلاَثِينَ رَجُلاً ثُمَّ قُتِلَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ ثُمَّ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَبِي عُرْوَةَ اَلْغِفَارِيُّ وَ هُوَ يَقُولُ - قَدْ عَلِمَتْ حَقّاً بَنُو غِفَارٍأَنِّي أَذُبُّ فِي طِلاَبِ اَلثَّارِ بِالْمَشْرَفِيِّ وَ اَلْقَنَا اَلْخَطَّارِ فَقَتَلَ مِنْهُمْ عِشْرِينَ رَجُلاً ثُمَّ قُتِلَ رَحِمَهُ اَللَّهُ ثُمَّ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ بُرَيْرُ [بُدَيْرُ] بْنُ خُضَيْرٍ اَلْهَمْدَانِيُّ وَ كَانَ أَقْرَأَ أَهْلِ زَمَانِهِ وَ هُوَ يَقُولُ - أَنَا بُرَيْرٌ وَ أَبِي خُضَيْرٌلاَ خَيْرَ فِيمَنْ لَيْسَ فِيهِ خَيْرٌ فَقَتَلَ مِنْهُمْ ثَلاَثِينَ رَجُلاً ثُمَّ قُتِلَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ ثُمَّ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ اَلْكَاهِلِيُّ وَ هُوَ يَقُولُ - قَدْ عَلِمَتْ كَاهِلُهَا وَ دُودَانُوَ اَلْخِنْدِفِيُّونَ وَ قَيْسُ عَيْلاَنَ بِأَنَّ قَوْمِي قُصَمُ اَلْأَقْرَانِيَا قَوْمِ كُونُوا كَأُسُودِ اَلْجَانِ آلُ عَلِيٍّ شِيعَةُ اَلرَّحْمَنِوَ آلُ حَرْبٍ شِيعَةُ اَلشَّيْطَانِ فَقَتَلَ مِنْهُمْ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ رَجُلاً ثُمَّ قُتِلَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ زِيَادُ بْنُ مُهَاصِرٍ [مُهَاجِرٍ] اَلْكِنْدِيُّ فَحَمَلَ عَلَيْهِمْ وَ أَنْشَأَ يَقُولُ - أَشْجَعُ مِنْ لَيْثِ اَلْعَرِينِ [اَلْعَزِيزِ] اَلْخَادِرِيَا رَبِّ إِنِّي لِلْحُسَيْنِ نَاصِرٌ وَ لاِبْنِ سَعْدٍ تَارِكٌ مُهَاجِرٌ فَقَتَلَ مِنْهُمْ تِسْعَةً ثُمَّ قُتِلَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ وَهْبُ بْنُ وَهْبٍ وَ كَانَ نَصْرَانِيّاً أَسْلَمَ عَلَى يَدِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هُوَ وَ أُمُّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَى كَرْبَلاَءَ فَرَكِبَ فَرَساً وَ تَنَاوَلَ بِيَدِهِ عُودَ اَلْفُسْطَاطِ [عَمُودَ اَلْفُسْطَاطِ] فَقَاتَلَ وَ قَتَلَ مِنَ اَلْقَوْمِ سَبْعَةً أَوْ ثَمَانِيَةً ثُمَّ اُسْتُؤْسِرَ فَأُتِيَ بِهِ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ فَأَمَرَ بِضَرْبِ عُنُقِهِ وَ رُمِيَ بِهِ إِلَى عَسْكَرِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَخَذَتْ أُمُّهُ سَيْفَهُ وَ بَرَزَتْ فَقَالَ لَهَا اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أُمَّ وَهْبٍ اِجْلِسِي - فَقَدْ وَضَعَ اَللَّهُ اَلْجِهَادَ عَنِ اَلنِّسَاءِ إِنَّكِ وَ اِبْنَكِ مَعَ جَدِّي مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي اَلْجَنَّةِ ثُمَّ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ هِلاَلُ بْنُ حَجَّاجٍ وَ هُوَ يَقُولُ - أَرْمِي بِهَا مُعْلَمَةً أَفْوَاقُهَا [أَفْوَاهُهَا] وَ اَلنَّفْسُ لاَ يَنْفَعُهَا إِشْفَاقُهَا فَقَتَلَ مِنْهُمْ ثَلاَثَةَ عَشَرَ رَجُلاً ثُمَّ قُتِلَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُسْلِمِ بْنِ عَقِيلِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ أَنْشَأَ يَقُولُ - أَقْسَمْتُ لاَ أُقْتَلُ إِلاَّ حُرّاًوَ قَدْ وَجَدْتُ اَلْمَوْتَ شَيْئاً مُرّاً أَكْرَهُ أَنْ أُدْعَى جَبَاناً فَرّاًإِنَّ اَلْجَبَانَ مَنْ عَصَى وَ فَرَّا فَقَتَلَ مِنْهُمْ ثَلاَثَةً ثُمَّ قُتِلَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ رَحْمَتُهُ وَ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَلَمَّا بَرَزَ إِلَيْهِمْ دَمَعَتْ عَيْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ اَللَّهُمَّ كُنْ أَنْتَ اَلشَّهِيدَ عَلَيْهِمْ فَقَدْ بَرَزَ إِلَيْهِمُ اِبْنُ رَسُولِكَ وَ أَشْبَهُ اَلنَّاسِ وَجْهاً وَ سَمْتاً بِهِ فَجَعَلَ يَرْتَجِزُ وَ هُوَ يَقُولُ - أَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّنَحْنُ وَ بَيْتِ اَللَّهِ أَوْلَى بِالنَّبِيِّ أَ مَا تَرَوْنَ كَيْفَ أَحْمِي عَنْ أَبِي فَقَتَلَ مِنْهُمْ عَشَرَةً ثُمَّ رَجَعَ إِلَى أَبِيهِ فَقَالَ يَا أَبَتِ اَلْعَطَشَ فَقَالَ لَهُ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ صَبْراً يَا بُنَيَّ يَسْقِيكَ جَدُّكَ بِالْكَأْسِ اَلْأَوْفَى فَرَجَعَ فَقَاتَلَ حَتَّى قَتَلَ مِنْهُمْ أَرْبَعَةً وَ أَرْبَعِينَ رَجُلاً ثُمَّ قُتِلَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ بَرَزَ مِنْ بَعْدِهِ اَلْقَاسِمُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ يَقُولُ - لاَ تَجْزَعِي نَفْسِي فَكُلٌّ فَانٍاَلْيَوْمَ تَلْقَيْنَ ذُرَى اَلْجِنَانِ فَقَتَلَ مِنْهُمْ ثَلاَثَةً ثُمَّ رُمِيَ عَنْ فَرَسِهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ صَلَوَاتُهُ وَ نَظَرَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَمِيناً وَ شِمَالاً وَ لاَ يَرَى أَحَداً فَرَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَ اَللَّهُمَّ إِنَّكَ تَرَى مَا يُصْنَعُ بِوَلَدِ نَبِيِّكَ وَ حَالَ بَنُو كِلاَبٍ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلْمَاءِ وَ رُمِيَ بِسَهْمٍ فَوَقَعَ فِي نَحْرِهِ وَ خَرَّ عَنْ فَرَسِهِ فَأَخَذَ اَلسَّهْمَ فَرَمَى بِهِ وَ جَعَلَ يَتَلَقَّى اَلدَّمَ بِكَفِّهِ فَلَمَّا اِمْتَلَأَتْ لَطَخَ بِهَا رَأْسَهُ وَ لِحْيَتَهُ وَ يَقُولُ أَلْقَى اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَنَا مَظْلُومٌ مُتَلَطِّخٌ بِدَمِي ثُمَّ خَرَّ عَلَى خَدِّهِ اَلْأَيْسَرِ صَرِيعاً وَ أَقْبَلَ عَدُوُّ اَللَّهِ سِنَانٌ اَلْإِيَادِيُّ وَ شِمْرُ بْنُ ذِي اَلْجَوْشَنِ اَلْعَامِرِيُّ لَعَنَهُ اَللَّهُ فِي رِجَالٍ مِنْ أَهْلِ اَلشَّامِ حَتَّى وَقَفُوا عَلَى رَأْسِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ مَا تَنْتَظِرُونَ أَرِيحُوا اَلرَّجُلَ فَنَزَلَ سِنَانُ بْنُ أَنَسٍ اَلْإِيَادِيُّ لَعَنَهُ اَللَّهُ وَ أَخَذَ بِلِحْيَةِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ جَعَلَ يَضْرِبُ بِالسَّيْفِ فِي حَلْقِهِ وَ هُوَ يَقُولُ وَ اَللَّهِ إِنِّي لَأَجْتَزُّ رَأْسَكَ وَ أَنَا أَعْلَمُ أَنَّكَ اِبْنُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ خَيْرُ اَلنَّاسِ أُمّاً وَ أَباً وَ أَقْبَلَ فَرَسُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَتَّى لَطَخَ عُرْفَهُ وَ نَاصِيَتَهُ بِدَمِ اَلْحُسَيْنِ وَ جَعَلَ يَرْكُضُ وَ يَصْهَلُ فَسَمِعَتْ بَنَاتُ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ صَهِيلَهُ فَخَرَجْنَ فَإِذَا اَلْفَرَسُ بِلاَ رَاكِبٍ فَعَرَفْنَ أَنَّ حُسَيْناً صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَدْ قُتِلَ وَ خَرَجَتْ أُمُّ كُلْثُومٍ بِنْتُ اَلْحُسَيْنِ وَاضِعَةً يَدَهَا عَلَى رَأْسِهَا تَنْدُبُ وَ تَقُولُ وَا مُحَمَّدَاهْ هَذَا اَلْحُسَيْنُ بِالْعَرَاءِ قَدْ سُلِبَ اَلْعِمَامَةَ وَ اَلرِّدَاءَ وَ أَقْبَلَ سِنَانٌ لَعَنَهُ اَللَّهُ حَتَّى أَدْخَلَ رَأْسَ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ وَ هُوَ يَقُولُ - اِمْلَأْ رِكَابِي فِضَّةً وَ ذَهَباًإِنِّي قَتَلْتُ اَلْمَلِكَ اَلْمُحَجَّبَا قَتَلْتُ خَيْرَ اَلنَّاسِ أُمّاً وَ أَباًوَ خَيْرَهُمْ إِذْ يُنْسَبُونَ نَسَباً فَقَالَ لَهُ عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ زِيَادٍ وَيْحَكَ فَإِنْ عَلِمْتَ أَنَّهُ خَيْرُ اَلنَّاسِ أَباً وَ أُمّاً لِمَ قَتَلْتَهُ إِذاً فَأَمَرَ بِهِ فَضُرِبَ عُنُقُهُ وَ عَجَّلَ اَللَّهُ بِرُوحِهِ إِلَى اَلنَّارِ وَ أَرْسَلَ اِبْنُ زِيَادٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ قَاصِداً إِلَى أُمِّ كُلْثُومٍ [أُخْتِ] بِنْتِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَقَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي قَتَلَ رِجَالَكُمْ فَكَيْفَ تَرَوْنَ مَا فَعَلَ بِكُمْ فَقَالَتْ يَا اِبْنَ زِيَادٍ لَئِنْ قَرَّتْ عَيْنُكَ بِقَتْلِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَطَالَ مَا قَرَّتْ عَيْنُ جَدِّهِ بِهِ وَ كَانَ يُقَبِّلُهُ وَ يَلْثِمُ شَفَتَيْهِ وَ يَضَعُهُ عَلَى عَاتِقِهِ يَا اِبْنَ زِيَادٍ أَعِدَّ لِجَدِّهِ جَوَاباً فَإِنَّهُ خَصْمُكَ غَداً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 150 )
1 - امام چهارم فرمود چون مرگ معاويه در رسيد پسرش يزيد را طلبيد و برابر خود نشانيد و گفت پسرم من گردن كشان را برايت رام كردم و كشورها را برايت آماده نمودم و سلطنت را بكام تو انداختم و از سه كس كه با همه توان خود با تو مخالفت كنند بر تو نگرانم كه عبد اللّٰه بن عمر بن خطاب و عبد اللّٰه بن زبير و حسين بن على (عليه السّلام) باشند، عبد اللّٰه بن عمر از دل با تو است باو بچسب و دست از او بر مدار عبد اللّٰه بن زبير را اگر بچنك آوردى تيكه تيكه كن كه چون شير بر تو بجهد و چون روباه از تو پنهان گردد و اما حسين بن على را دانى چه نسبتى با رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دارد و از گوشت و خون وى باشد من ميدانم كه مردم عراق او را بر تو بشورانند و دست از او بردارند و ضايعش كنند اگر باو دست يافتى حق او را بشناس و مقام او را نسبت به رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) رعايت كن و مؤاخذه اش مكن با اينكه ما با او همدم و خويش هستيم مبادا باو بدى كنى و از تو بدى بيند. چون معاويه مرد و يزيد متصدى كار شد عمش عتبه را حاكم مدينه ساخت عتبه بمدينه آمد و حاكم سابق آن از طرف معاويه مروان بن حكم بود جاى او را گرفت و برنشست تا دستور يزيد را در باره اش اجرا كند مروان گريخت و بر او دست نيافت عتبه حسين بن على (عليه السّلام) را خواست و گفت امير المؤمنين دستور داده با وى بيعت كنى حسين بن على فرمود اى عتبه تو ميدانى كه ما اهل بيت كرامت و معدن رسالتيم و اعلام حقى كه خدا بدلها سپرده و زبان ما را بدان گويا ساخته من باذن خداى عز و جل گويا شدم و از جدم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم كه ميفرمود خلافت بر فرزندان ابى سفيان حرام است چگونه با خاندانى بيعت كنم كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) در باره آنها چنين گفته چون عتبه اين را شنيد بكاتبش دستور داد نوشت: «
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» بسوى عبد اللّٰه يزيد امير المؤمنين از طرف عتبه بن ابى سفيان اما بعد به راستى حسين بن على براى تو حق خلافت و بيعت معتقد نيست در باره او هر نظرى خواهى بگير و السلام و چون نامه بيزيد رسيد بعتبه جواب نوشت اما بعد اين نامه ام كه بتو رسيد فورى جواب بنويس و شرح بده در نامه ات هر كه مطيع من است و هر كه مخالف من است و بايد سر حسين بن على با جواب نامه باشد. اين خبر بحسين رسيد و آهنگ عراق كرد شب بمسجد پيغمبر آمد تا با قبر آن حضرت وداع كند چون بقبر رسيد نورى از قبر درخشيد و بجاى خود برگشت و شب دوم براى وداع آمد و بنماز ايستاد و طول دارد تا چرتش برد و پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) بخوابش آمد و او را در آغوش گرفت و بسينه چسبانيد و چشمش را بوسيد و فرمود پدرم بقربانت گويا بخونت آغشته بينم در ميان جمعى از اين امت كه اميد شفاعتم دارند و نزد خدا براى آنها بهره اى نيست پسر جانم تو نزد پدر و مادر و برادر خود مى آئى و همه مشتاق تواند و در بهشت درجاتى دارى كه جز با شهادت بدان نرسى حسين (عليه السّلام) گريان از خواب برخاست و نزد خاندان خود آمد و خواب خود را گفت و با آنها وداع كرد و خواهران و دختران و برادرزاده اش قاسم را بر محمل سوار كرد و با بيست و يك تن از اصحاب و اهل بيتش حركت نمود كه از آن جمله اند ابو بكر بن على، محمد بن على: عثمان بن على و عباس بن على، عبد اللّٰه بن مسلم بن عقيل، على بن الحسين الاكبر، على بن الحسين الاصغر عبد اللّٰه بن عمر از حركت او مطلع شد و شتابان دنبال آن حضرت رفت و در يكى از منازل بآن حضرت رسيد و عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه قصد كجا دارى ؟ فرمود عراق گفت آرام باش برگرد بحرم جدت حسين (عليه السّلام) نپذيرفت و در اين صورت ابن عمر عرضكرد اى ابا عبد اللّه آنجا را كه رسول خدا ميبوسيد بمن بنما حسين ناف خود را عيان كرد و ابن عمر سه بار بر آن بوسه زد و گريست و گفت تو را بخدا ميسپارم كه تو در اين سفر كشته خواهى شد، حسين و اصحابش روان شدند تا بمنزل ثعلبيه رسيدند و مردى بنام بشر بن غالب بر آنها در آمد و عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه بمن خبرده از گفتار خداى عز و جل (سوره اسراء-71) روزى كه هر مردمى را با امامشان دعوت كنيم - فرمود امامى كه بحق دعوت كرده و او را اجابت كردند و امامى كه بگمراهى دعوت كرده و او را اجابت كردند آنان در بهشتند و اينان در دوزخ و اين است كه فرمود (شورى 7) گروهى در بهشت و گروهى در دوزخ سپس روان شد تا بعذيب منزل كرد و در آن بخواب نيمه روز شد و گريان از خواب بيدار شد پسرش باو گفت پدر جان براى چه گريه ميكنى ؟ فرمود پسر جانم اين ساعتى است كه خواب آن دروغ نيست در خواب كسى بمن برخورد و گفت شما در رفتن شتاب ميكنيد و مرگ شما را ببهشت ميبرد سپس رفت تا به رهيمه رسيد و مردى از اهل كوفه كه ابا هرمش ميگفتند بر آن حضرت وارد شد و گفت اى زاده پيغمبر چرا از مدينه بيرون شدى فرمود واى بر تو اى ابا هرم دشنامم دادند صبر كردم، مالم را بردند صبر كردم و خواستند خونم را بريزند گريختم و بخدا مرا ميكشند خدا جامه سر تا سر خوارى در آنها كند و شمشير برنده بر آنها مسلط نمايد و بر آنها كسى گمارد كه خوارشان كند گفت خبر بعبيد اللّٰه بن زياد رسيد كه حسين (عليه السّلام) در رهيميه فرود آمده حر بن يزيد را با هزار سوار جلو او فرستاد حر گفت چون از منزل بر آمدم كه برابر حسين (عليه السّلام) روم سه بار ندائى شنيدم كه اى حر مژده بهشت گير برگشتم كسى را نديدم گفتم مادر بعزاى حر نشيند بجنگ زاده پيغمبر مى رود چگونه مژده بهشت دارد حر هنگام نماز ظهر بحسين (عليه السّلام) رسيد حسين پسرش را امر كرد اذان و اقامه گفت و حسين (عليه السّلام) با هر دو گروه نماز ظهر را خواند و چون سلام نماز داد حر پيش جست و عرضكرد السلام عليك يا ابن رسول اللّٰه و رحمة اللّٰه و بركاته حسين فرمود و عليك السلام تو كيستى اى بنده خدا؟ گفت من حر بن يزيدم فرمود حر بجنگ ما آمدى يا بيارى ما گفت مرا بجنگ تو فرستادند و بخدا پناه مى برم كه از قبر برآيم و پايم بموى سرم بسته باشد و دستم بگردنم و مرا به رو در آتش جهنم اندازند اى زاده رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) كجا ميروى برگرد بحرم جدت زيرا تو را ميكشند، حسين فرمود:
من ميروم و ز مرگ ننگى نبود-آن را كه بدل نيت خير است و جهاد همدرد نكويان شود و جان بدهد-از بدمنش و مجرم و بى دين آزاد با عيب بمانم و بميرم بى غم-خوارى كه بمانى و بود دشمن شاد
حسين ره سپرد تا بقطقطانيه منزل كرد و خيمه اى بر پا ديد فرمود اين خيمه از كيست، گفتند از عبيد اللّٰه بن حر حنفى حسين باو پيغام داد كه اى مرد تو گنهكار و خطا كارى و به راستى خداى عز و جل بدان چه كردى مؤاخذه ات كند اگر در اين موقع بخدا توبه نكنى و مرا يارى نكنى تا جدم برابر خداى تبارك و تعالى شفيع تو باشد. گفت يا ابن رسول اللّٰه اگر ياريت كنم اول كس باشم كه جانم قربانت كنم ولى اين اسبم را تقديمت كنم كه بخدا هر وقت سوارش شدم هر چه را خواستم دريافتم و هر كه قصد مرا كرده از او نجات يافتم او را برگير حسين از او رو گردانيد و فرمود ما را نيازى بتو و اسب تو نيست و من ستمكاران را بكمك خود نپذيرم ولى بگريز و نه با ما باش و نه بر ما زيرا هر كه فرياد و شيون ما خاندان را بشنود و اجابت نكند خدايش برو در دوزخ اندازد سپس روانه شد تا بكربلا رسيد و فرمود اينجا كجا است ؟ گفتند كربلا است يا ابن رسول اللّٰه فرمود بخدا امروز روز گرفتارى و بلا است و در اينجا خون ما ريخته شود و حريم ما مباح گردد عبيد اللّٰه بن زياد در نخيله قشون خود را سان ديد و مردى بنام عمر بن سعد را با چهار هزار سوار برابر حسين (عليه السّلام) فرستاد و عبد اللّٰه بن حصين تميمى هم با هزار سوار دنبال او آمد و شبت ربعى با هزار سوار و محمد بن اشعث بن قيس كندى با هزار سوار و فرمان رواى عمر سعد بود و بهمه دستور اطاعت او رسيد بعبيد اللّٰه خبر دادند كه عمر سعد شبها با حسين هم صحبت مى شود و از نبرد او خوددارى ميكند شمر بن ذى الجوشن را با چهار هزار دنبال او فرستاد و بعمر سعد نوشت اين نامه من كه بتو رسيد حسين بن على را مهلت مده و گلوى او را بگير و آب را بر او ببند چنانچه در يوم الدار بر عثمان بستند اين نامه كه بعمر سعد رسيد جارچيش فرياد كشيد ما حسين و يارانش را يك شبانه روز مهلت داديم اين جار بر حسين و يارانش ناگوار شد، حسين بپا خاست، خطبه خواند و فرمود: من خاندانى خوش رفتارتر و پاك تر از خاندان خودم نمى شناسم و يارانى بهتر از يارانم، مينگريد كه بر سر من چه آمده است ؟ شما را از بيعت خود آزاد كردم شما را بيعتى بعهده نيست و بر شما از من ذمه اى نباشد شب شما را فرا گرفته آن را مركب خود سازيد و در اطراف پراكنده شويد زيرا اين قوم همانا مرا تعقيب كنند و اگر مرا يافتند بدنبال ديگرى نروند عبد اللّٰه بن مسلم بن عقيل بپا خاست و گفت يا ابن رسول اللّٰه مردم چه گويند كه ما شيخ و بزرگ و آقا و آقازاده خود را و زاده پيغمبرى كه سيد انبياء است واگذاريم و شمشيرى برايش نزنيم و نيزه اى بكار نبريم نه بخدا تا در سرانجام تو درآئيم و جان و خون خود را قربانت كنيم چون چنين كنيم آنچه بر ما است ادا كرده باشيم و از عهده اى كه داريم برآئيم، مردى هم بنام زهير بن قين بجلى برخاست و گفت يا ابن رسول اللّٰه دوست دارم براى يارى تو و همراهانت صد بار كشته شوم و زنده شوم و خدا بوسيله من از شما خاندان دفاع كند باو و يارانش گفت جزاى خير بينيد سپس حسين دستور داد شبه خندقى گرد يارانش كندند و از هيزم پر كردند و پسرش على (عليه السّلام) را با سى سوار و بيست پياده فرستاد آب آوردند و آنها ترسان بودند و خود اين شعر ميسرود:
اف بتو اى روزگار يار ستمگر-چند بصبح و پسين چه گرگ تناور
بر كنى از يار خويش افسر و هم سر-نيست قناعت و را بديگر و كمتر كار هماناست سوى حضرت داور-هر كه بود زنده راه من رود آخر
سپس بيارانش فرمود برخيزيد و آب نوشيد كه توشه آخرين شما است وضوء سازيد و غسل كنيد و جامه بشوئيد براى كفن سپس نماز بامداد را با آنها خواند و آنها را براى جنگ بصف كرد و دستور داد هيزم خندق را آتش زدند تا با لشكر دشمن از يكسو نبرد كند، ابن ابى جويريه از لشكر عمر سعد آمد و بآتش سوزان نگاه كرد و گفت اى حسين و اى ياران حسين مژده آتش گيريد كه در دنيا بدان شتافتيد حسين (عليه السّلام) فرمود كيست اين مرد؟ گفتند اين جويريه، گفت خدايا بچشان او را عذاب آتش در دنيا، اسبش رم برداشت و او را در همان آتش انداخت و سوخت مرد ديگرى بنام تميم بن حصين فزارى از عسكر عمر بن سعد بيرون آمد و جار كشيد اى حسين و ياران حسين آب فرات را ببينيد كه چون شكم ماهى موج زند بخدا قطره اى از آن نچشيد تا از بيتابى جان دهيد، حسين فرمود اين مرد كيست ؟ گفتند تميم بن حصين است فرمود او و پدرش از اهل دوزخ باشند خدايا امروز او را از تشنگى بكش تشنگى او را گلوگير كرد تا از اسبش بزمين افتاد و زير سم اسبها خرد شد و مرد ديگرى از قشون عمر بن سعد بنام محمد بن اشعث كندى پيش آمد و گفت اى حسين بن فاطمه تو از طرف رسول خدا چه حرمتى دارى كه ديگران ندارند؟ فرمود از اين آيه (آل عمران 23) خدا برگزيده آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر جهانيان نژادهائى كه از يك ديگرند. سپس فرمود بخدا محمد از خاندان ابراهيم است و عترت رهبر از خاندان محمدند - فرمود اين مرد كيست ؟ گفتند محمد بن اشعث بن قيس كندى است حسين سر بآسمان برداشت و گفت خدايا بمحمد بن اشعث يك خوارى بده كه هرگز عزيزش نگردانى بر او عارضه اى رخ داد و از لشكر بكنارى رفت تا خود را وارسد و خدا كژدمى بر او مسلط كرد و او را گزيد و مكشوف العوره جان داد. تشنگى بر حسين و يارانش غلبه كرد يكى از يارانش بنام يزيد (برير خ ب) بن حصين همدانى (راوى حديث ابراهيم بن عبد اللّٰه گويد او خال ابى اسحق همدانى بوده) خدمت آن حضرت آمد و عرض كرد يا ابن رسول اللّٰه بمن اجازه ده بروم و با اين لشكر سخن كنم باو اجازه داد نزد آنها رفت و گفت اى گروه مردم براستى خدا محمد را براستى فرستاد تا بشير و نذير و داعى بخدا باشد باجازه او و چراغ فروزنده باشد اين آب فراتست كه خوكهاى ده نشينان و سگانشان در آن غوطه خورند و از فرزند او دريغ داشتيد در جواب گفتند اى يزيد بسيار سخن دراز كردى بس كن بايد حسين تشنگى كشد چنانچه كسانى پيش از او تشنه ماندند حسين فرمود يزيد بنشين و خود از جا جست و بر شمشير تكيه داد و به آواز بلند فرياد كرد و فرمود شما را بخدا آيا مرا ميشناسيد؟ گفتند آرى، تو زاده رسول خدائى و سبط او، گفت شما را بخدا مى دانيد جدم رسول خداست ؟ بخدا آرى، بخدا مى دانيد مادرم فاطمه دختر محمد است ؟ بخدا آرى، شما را بخدا مى دانيد كه پدرم على بن ابى طالب است ؟ گفتند بخدا آرى، مى دانيد جده ام خديجه دختر خويلد اول زن اين امت است ؟ گفتند بخدا آرى گفت شما را بخدا مى دانيد سيد شهداء حمزه عموى پدر منست ؟ گفتند بخدا آرى، مى دانيد جعفر طيار در بهشت عم منست ؟ گفتند بخدا آرى، شما را بخدا مى دانيد اين شمشير رسول خداست بكمرم ؟ گفتند بخدا آرى، شما را بخدا مى دانيد اين عمامه رسول خداست بر سر من ؟ بخدا آرى، شما را بخدا مى دانيد على در مسلمانى پيش از همه است و در علم و حلم برتر از همه است و ولى هر مؤمن و مؤمنه است ؟ گفتند بخدا آرى، فرمود پس براى چه خون مرا حلال دانيد و با آنكه پدرم فرداى قيامت بر سر حوض است و مردانى را از آن بر كنار سازد مانند شترانى كه از سر آب رانند و پرچم حمد روز قيامت به دست جد منست گفتند همه اينها را مى دانيم و از تو دست بر نداريم تا از تشنگى بميرى: حسين كه آن روز پنجاه و هفت سال داشت دست بمحاسن خود گرفت و فرمود خشم خدا بر يهود آنگاه سخت شد كه گفتند عزيز پسر خداست و بر نصارى آنگاه سخت شد كه گفتند، مسيح پسر خداست و بر مجوس آنگاه كه آتش را بجاى خدا پرستيدند و سخت باشد خشم خدا بر مردمى كه پيغمبر خود را كشتند و سخت است خشم او بر اين جمعى كه قصد دارند پسر پيغمبر خود را بكشند گويد حر بن يزيد بر اسب خود زد و از لشكر عمر بن سعد (لع) بلشگر حسين (عليه السّلام) آمد و دست بر سر نهاد و ميگفت خدايا بتو بازگشتم توبه ام بپذير كه دل دوستانت و اولاد پيغمبرت را بهراس انداختم، يا ابن رسول اللّٰه آيا توبه من قبولست ؟ فرمود آرى خدا توبه ات را پذيرفت گفت يا ابن رسول اللّٰه بمن اجازه ميدهى از طرف تو نبرد كنم باو اجازه داد و بميدان رفت و ميگفت:
بگردن زنمتان بشمشير تيز-ز بهتر كسى كامده در عراق
و هيجده كس از آنها را كشت و كشته شد حسين بالينش آمد و هنوز خون از او فواره مى زد فرمود به به تو در اين دنيا و در آخرت آزادى كه حر نام دارى و اين شعر را بالاى سرش سرود:
چه خوش حريست حر بنى رياحم-شكيبا زيره نيزه و در پناهم چه خوش حرى كه گويد وا حسينا-ببخشد جان بجنگد در سپاهم
سپس زهير بن قين بجلى بميدان رفت و خطاب بحسين ميسرود:
منستم زهير و منم ابن قين-برانم شما را بتيغ از حسين
پس از او حبيب بن مظاهر اسدى بميدان رفت و ميسرود:
امروز در آئيم بجد تو پيمبر-هم بر حسن و باب تو آن فاتح خيبر
و نوزده كس از آنها كشت و بخاك افتاد و ميسرود:
منم حبيب و پدرم مظهر-ما از شما از كى بويم و اطهر ناصر خير الناس حين يذكر
و از آنها سى و يك تن كشت و كشته شد (رضي الله عنه) پس از او عبد اللّٰه بن ابى عروه غفارى بميدان رفت و ميسرود:
دانند بحق بنو غفاران-كاندر سر انتقام ياران شمشير زنم بنابكاران
بيست تن از آنها كشت و كشته شد (ره). پس از او برير بن خضير همدانى قرآن داناترين اهل زمانش بميدان رفت و ميسرود،
منم برير و پدرم خضيره-خيرى ندارد آنكه نابخيره
و سى تن از آنها كشت و كشته شد (رضي الله عنه) پس از او مالك بن انس كاهلى به ميدان رفت و ميسرود:
بدانند كاهل بدانند دودان-بدانند خندف ابا قيس عيلان كه قومم بود قاتل هم نبردان-ايا قوم باشيد چون شير غران چه آل على شيعه از بهر رحمان-نه چون حر بيان شيعه از بهر شيطان
18 كس كشت و شهيد شد (رضي الله عنه) پس از او زياد بن مهاجر كندى حمله كرد و ميگفت:
منم زياد و پدرم مهاجر-از شير بيشه اشجعم اى كافر پروردگارا مر حسين را ناصر-وز ابن سعد تارك و مهاجر
نه كس كشت و كشته شد (رضي الله عنه) پس از او وهب بن وهب بميدان رفت (يك نصرانى بود كه بدست حسين (عليه السّلام) مسلمان شده بود و با مادرش همراه آن حضرت بكربلا آمده بود) سوار اسبى شد و عمود خيمه را بدست گرفت و جنگيد تا هفت يا هشت تن آنها را كشت و اسير شد و او را نزد عمر بن سعد بردند و دستور داد سرش را بريدند و بلشگرگاه حسين انداختند مادرش شمشير او را برداشت و بميدان رفت حسين باو فرمود اى مادر وهب بجاى خود بنشين خدا جهاد را از زنها برداشته تو و پسرت با جدم محمد در بهشتيد. بعد از او هلال بن حجاج بميدان رفت و ميسرود:
تير نشاندار زنم بر عدو-سود نبخشد بكسى ترس او
سيزده تن از آنها كشت و شهيد شد (رضي الله عنه) پس از او عبد اللّٰه بن مسلم بن عقيل بن ابى طالب بميدان رفت و ميسرود:
قسم خوردم نميرم من جز آزاد-اگر چه مرگ بس تلخست در ياد بدم باشد كه ترسو خوانده گردد-كه ترسو هم گريزد و هم كند بد
سه تن از آنها كشت و كشته شد (رضي الله عنه) و پس از او على بن الحسين بميدان رفت و چون برابر دشمن مى رفت اشك از چشم حسين روان شد و گفت خدايا تو گواهى كه زاده رسولت برابر آنها رفت كه مانند ترين مردم است به رسول تو در چهره و در سيما او شروع به رجز كرد و گفت:
منم على بن حسين بن على-ما بخدا هستيم اولى به نبى از پدر امروز كنم دفع بدى
ده تن را كشت و نزد پدر برگشت و گفت پدر جان تشنه ام حسين فرمود شكيبا باش پسر جانم جدت بجامى لبالب تو را سيراب كند، برگشت و نبرد كرد تا چهل و چهار تن از آنها كشت و شهيد شد صلى اللّٰه عليه. پس از او قاسم بن حسن بن على بميدان رفت و ميگفت:
بى تاب مشو جانم هر زنده بود فانى-امروز بهشت خلد از بهر تو ارزانى
و سه كس را كشت و او را از اسب در انداختند (رضي الله عنه). حسين به راست و چپ نگريست و كسى را نديد سر به آسمان برداشت فرمود خدايا مى بينى با پيغمبرزاده ات چه ميكنند؟ بنو كلاب راه فرات را بر او بستند و تيرى بگلوگاهش رسيد و از اسبش بزمين افتاد و تير را بر آورد و بدور انداخت و كف زير خون گرفت و چون پرشد سر و ريش با آن آلوده كرد و گفت من خدا را ستم ديده و خون آلود برخورم و بگونه چپ روى خاك افتاد و دشمن خدا سنان ايادى و شمر بن ذى الجوشن عامرى با جمعى از شاميان آمدند و بالاى سر او ايستادند و بيكديگر گفتند چه انتظارى داريد اين مرد را راحت كنيد سنان بن انس ايادى فرود آمد و ريش حسين را گرفت و با شمشير بگلويش ميزد و ميگفت بخدا من سر تو را جدا ميكنم و مى دانم كه تو زادۀ رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و بهترين مردمى از جهت پدر و مادر و اسب حسين آمد و يال و كاكل خود را بخون او آغشته و مى دويد و شيهه ميكشيد چون دختران حسين شيهۀ او را شنيدند بيرون دويدند و اسب بى صاحب ديدند و دانستند كه حسين (عليه السّلام) كشته شده، ام كلثوم دختر حسين دست بر سر نهاد و شيون سرداد و ميگفت وا محمداه اين حسين است كه در بيابانست و عمامه و ردايش بغارت رفته. سنان سر حسين را نزد عبيد اللّٰه زياد آورد و ميگفت:
بار كن از سيم و زر شترانم-قاتل خير بشر بام و ببابم
قاتل شاهنشه دو جهانم-آنكه بود در نسب به از همه مردم
عبيد اللّٰه باو گفت واى بر تو اگر ميدانستى بهتر مردم است در پدر و مادر چرا او را كشتى ؟ دستور داد گردن او را زدند و روحش بدوزخ شتافت ابن زياد پيكى نزد ام كلثوم دختر (دختر ظ ) حسين فرستاد و پيام داد حمد خدا را كه مردان شما را كشت در آنچه با شما شد چه نظر دارى ؟ فرمود اى پسر زياد اگر چشم تو بكشتن حسين روشن شد چشم جدش دير زمانى بديدار او روشن بود او را ميبوسيد و لبانش ميمكيد و بشانه خودش سوارش ميكرد جواب جد او را آماده كن كه فردا طرف تو است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 163
الأمالی (للصدوق)
1.امام سجاد عليه السّلام فرمود:آنگاه كه هنگام مرگ معاويه فرارسيد،پسر خود يزيد را خواست و مقابل خود نشاند و گفت:اى پسرم!من طغيان گران را براى تو رام ساختم و سرزمينها را براى تو مهيا كردم و حكومت را به كام تو افكندم.اما از جانب سه تن بر تو نگرانم.آنان با تمام توانمندى خود با تو در ستيز خواهند بود.آنان عبد اللّه بن عمر خطاب،و عبد اللّه بن زبير و حسين بن على هستند.اما عبد اللّه بن عمر در باطن با تو همراهى مى كند.خودت را به او بچسبان و از او دست برندار.اما عبد اللّه بن زبير را اگر به چنگ آوردى،پاره پاره اش كن مبادا كه مانند شير بر تو هجوم آورد و همانند روباه خود را از تو پنهان كند.
و اما حسين بن على.مى دانى كه او چه خويشاوندى با پيامبر خدا دارد. حسين از گوشت و از خون اوست.مطمئنم كه عراقيان او را بر ضد تو خواهند شورانيد و آنگاه او را تنها و رها و ضايع مى سازند.اگر به حسين دست يافتى، منزلت او را بشناس و مقام او را در ارتباط با خدا رعايت كن و هرگز او را مؤاخذه مكن.مى دانى كه ما امويان با او همدم و خويشاوند هستيم.مبادا به او آزار رسانى يا او از تو آزار بيند.
آنگاه كه معاويه از دنيا رفت و يزيد حكومت را به دست گرفت،عموى خود عتبه بن ابى سفيان را فرمانرواى مدينه كرد.عتبه به مدينه آمد و مروان بن حكم حاكم پيشين از طرف معاويه بود.خواست تا فرمان يزيد را درباره او انجام دهد كه ناگهان گريخت.عتبه، حسين بن على را احضار كرد و گفت:امير المؤمنين يزيد فرمان داده كه با وى بيعت كنى. حسين عليه السّلام فرمود:اى عتبه!خوب مى دانى ما،خاندان كرامت و معدن رسالت هستيم و اعلام حق كه خداوند به دل ها سپرده و زبان ما را بدان گويا نموده است،من به رخصت پروردگار گويا شدم و از جدم پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه خلافت بر نسل ابو سفيان نارواست،چگونه با خانواده اى بيعت كنم كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله درباره آنان چنين گفته است ؟آنگاه كه عتبه اين سخن را شنيد به كاتب خود فرمان داد كه نامه زير را براى يزيد بنويسد:
بسم اللّه الرحمن الرحيم.به سوى عبد اللّه يزيد امير المؤمنين.از طرف عتبه ابى سفيان.اما بعد بى گمان حسين بن على حق خلافت و بيعت را براى تو قائل نيست.درباره او هرگونه خواهى تصميم بگير.و السّلام.
آنگاه كه نامه عتبه به دست يزيد رسيد،در پاسخ آن چنين نوشت:اما بعد نامه من كه به دست تو رسيد،بى درنگ جواب ده و در نامه ات بگو چه كسى مطيع من است و چه كسى با من سر ستيز دارد و نيز سر حسين بايد همراه با جواب نامه باشد.
اين گزارش به حسين عليه السّلام رسيد و قصد سفر به عراق كرد.شب هنگام به مسجد پيامبر آمد تا با آن حضرت وداع كند.آنگاه كه برابر قبر رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله ايستاد،نورى از حرم پرتوى افكند و سپس به جاى خود بازگشت.شب ديگر آمد كه وداع كند.به نماز ايستاد و نمازش را طولانى ساخت تا آنكه پس از نماز خواب سبكى او را گرفت.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به خواب حسين عليه السّلام آمد و او را در آغوش گرفت و سرش را به سينه چسبانيد و چشمان او را بوسه زد و فرمود:پدرم فدايت شود.گويى تو را به خون آغشته مى بينم؛آن هم در ميان امتى كه انتظار شفاعت مرا دارند و بى گمان پيش خداوند نصيبى از آن نخواهند داشت. پسر جانم!تو پيش پدر و مادر و برادر خود خواهى آمد درحالى كه همه اشتياق براى ديدارت را دارند.تو در بهشت مرتبه هاى بلندى دارى كه جز از رهگذر شهادت بدان نائل نخواهى شد.
حسين عليه السّلام درحالى كه چشمان گريانى داشت،از خواب بلند شد و نزد خانواده اش بازگشت و خواب خويش را بازگفت و سپس وداع كرد.خواهران و دختران و برادرزاده خود،قاسم بن حسن عليه السّلام را بر محمل سوار كرد و همراه با بيست و يك تن از ياران و خاندان خود از مدينه بيرون آمد.ابو بكر بن على،عثمان بن على،عباس بن على،عبد اللّه بن مسلم بن عقيل،على بن الحسين الاكبر،على بن الحسين الاصغر در كاروان حسين عليه السّلام به چشم مى خوردند.
عبد اللّه بن عمر از حركت حسين عليه السّلام آگاه شد و خود را در بين راه به آن حضرت رساند و گفت:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله قصد سفر به كدام سرزمين را دارى ؟فرمود:عراق.گفت آرامش خود را حفظ كن و به مدينه حرم جدت بازگرد.حسين قبول نكرد.آنگاه عبد اللّه گفت:اى ابا عبد اللّه:آن نقطه را كه پيامبر بوسه زد نشانم بده تا آن را بوسه بزنم.حسين،ناف خود را آشكار كرد و عبد اللّه بن عمر سه بار آنجا را بوسيد و اشك ريخت و بعد گفت:تو را به خدا مى سپارم.تو در اين سفر شهيد خواهى شد.حسين عليه السّلام و ياران به راه خويش ادامه دادند تا اينكه به محلى به نام«ثعلبيه»نزديك شدند.شخصى به نام بشر بن غالب نزد او آمد و گفت:اى پسر پيامبر خدا 9 از سخن خداوند برايم بگو كه فرمود:«روزى هرامتى را با پيشواى آنان فراخوانيم»(اسراء/71). امام حسين عليه السّلام فرمود مقصود امامى است كه آنان را به حق فراخوانده و او را همراهى كردند و نيز امامى كه آنان را به باطل رانده و او را مدد رسانند.آن گروه در بهشت خواهند بود و اين گروه در دوزخ. اين است كه خداوند فرمود:«دسته اى در بهشت و دسته اى در دوزخ اند».(شورى/7).
آنگاه امام حسين عليه السّلام به راه افتاد تا به جايى به نام«عذيب»رسيدند.در آنجا ماندند.از خواب نيمه روزش گريان بيدار شد.فرزندش پرسيد:پدر جان چرا اشك مى ريزى ؟فرمود: دلبندم اين ساعتى است كه خواب در آن باطل نيست.در خواب كسى به من نزديك شد و گفت:در رفتن شتاب نورزيد.مرگ شما را به سمت بهشت خواهد برد.امام به راه خود ادامه داد تا به محلى به نام«رهيمه»رسيدند.شخصى از كوفيان كه او را«ابا هرم»مى خواندند،نزد آن حضرت آمد و چنين گفت:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله،چرا از مدينه خارج شدى ؟فرمود: واى بر تو اى ابا هرم!مرا ناسزا گفتند،صبورى كردم،ثروتم را به غارت بردند،شكيبا ماندم.و اكنون مى خواستند خونم را بر زمين بريزند كه هجرت كردم.سوگند به خدا مرا خواهند كشت و خدا لباس ذلت بر تن آنان خواهند پوشانيد و تيغ برهنه و برنده بر آنان مسلط مى كند و كسى را بر آنان پيشوا سازد كه خوارشان كند.ابا هرم گفت:خبر به عبيد اللّه بن زياد رسيده است كه حسين در«رهيمه» منزل كرده است.او حرّ بن يزيد را همراه با هزار سوار پيشاپيش فرستاده است.
حر بن يزيد مى گويد:آنگاه كه از خانه بيرون آمدم تا در برابر حسين صف آرايى كنم،سه بار صدايى به گوشم خورد:اى حر!تو را بهشت بشارت باد.برگشتم اما كسى را نديدم.با خود گفتم كه مادر به عزاى حر بنشيند كه او به جنگ پسر پيامبر مى رود.او را چگونه به بهشت بشارت مى دهند؟ آنگاه كه حر بن يزيد همراه با سپاهش به كاروان حسين عليه السّلام نزديك شد،هنگام نماز ظهر بود. حسين به فرزند فرمان داد تا اذان و اقامه نماز را بگويد.حسين عليه السّلام با هردو دسته نماز ظهر را به پاى داشت. آنگاه كه نمازش را سلام داد،حر نزد حضرت آمد و گفت:سلام بر تو اى پسر پيامبر خدا و رحمت خدا و بركات او بر تو باد.حسين فرمود:و بر تو درود باد اى بنده خدا؟تو كيستى ؟گفت من حرّ بن يزيد هستم.فرمود:براى نبرد با ما آمده اى يا قصد همراهى ما را دارى ؟حر گفت:مرا براى جنگ با تو روانه كرده اند.اما به خدا پناه مى برم از اين كه از قبرم بيرون بيايم و پاى من به موى سرم بسته باشد و دستم به گردنم و آنگاه مرا به صورت در آتش دوزخ بياندازند.اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله قصد كجا دارى ؟به حرم جدت مدينه بازگرد.آنان تو را خواهند كشت.حسين عليه السّلام فرمود:من به هرحال خواهم رفت.كسى نيت خير و جهاد دارد كه از مردن باك ندارد.او هم دم صالحان گشته و جان بسپارد،درحالى كه از شر مجرمان و بدخواهان آزاد شده است.سرفراز و شادمان بميرم،بهتر از اين است كه خوار و دشمن شاد بمانم.
از آن پس امام حسين عليه السّلام حركت كرد تا در«قطقطانيه»خيمه اى ديد.از صاحب آن خيمه سؤال كرد.پاسخ دادند كه به عبيد اللّه بن حر حنفى تعلق دارد.حسين عليه السّلام به او چنين پيغام داد:اى مرد تو اهل گناه و خطاپيشه اى و بى گمان خداوند تو را به سبب اعمالت مؤاخذه خواهد كرد.اگر در اين هنگام به سوى او توبه نكنى و مرا كمك نرسانى تا اينكه جدم پيامبر تو را شفاعت كند.او پاسخ داد:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!اگر تو را يارى رسانم نخستين كسى خواهم بود كه جانم را فداى تو مى كنم.اما اسب خود را پيش كش مى كنم كه به خدا سوگند هرگاه از او سوارى گرفتم به ميل دلم رفتار كرد و هركس قصد نابودى مرا كرد،از شر او نجات پيدا كرده ام.آن را بگو. حسين عليه السّلام روشن را از او برگردانيد و فرمود:نه به تو نياز داريم و نه به اسب تو.من هرگز ستم كاران را به پشتيبانى خود فرانخوانم.اما از اين جا برو.نه همراه ما باش و نه برضد ما.زيرا هركس صداى فريادرسى خاندانم را بشنود و پاسخ نگويد،خداوند او را به رو در آتش دوزخ مى افكند.
آنگاه كاروان حسين عليه السّلام به راه افتادند تا آنكه به سرزمين كربلا رسيدند.فرمود:نام اين سرزمين چيست ؟گفتند:كربلاست اى پسر پيامبر خدا.فرمود:به خدا سوگند امروز روز رنج و بلاست.و در اين سرزمين خون ما را خواهند ريخت و حريم ما را بر خود مباح خواهند كرد.
عبيد اللّه بن زياد در«نخيله»سپاه خود را سان ديد و شخصى به نام عمر بن سعد را همراه با چهار هزار سوار روياروى حسين عليه السّلام روانه ساخت.و عبد اللّه بن حصين تميمى را هم با هزار سوار در به دنبال او روانه كرد و شبث ربعى را همراه با هزار سوار و محمد بن اشعث بن قيس كندى را نيز همراه با هزار سوار به كمك او فرستاد.به فرمانده ها دستور هماهنگى با عمر بن سعد را داد.آنگاه كه به عبيد اللّه بن زياد گزارش رسيد كه عمر بن سعد شبانه با حسين عليه السّلام ديدار و گفتگو دارد و از پيكار با او سرباز مى زند، شمر بن ذى الجوشن را همراه با چهار هزار سوار روانه ساخت و به عمر بن سعد پيغام داد كه هرگاه نامه من به دست تو رسيد،حسين بن على را مهلت نده و گلوى او را بگير و آب فرات را به روى او ببند،همان گونه كه در«يوم الدار»به روى عثمان بستند. آنگاه كه عمر بن سعد نامه عبيد اللّه بن زياد را گرفت،جارچى ندا داد كه ما حسين و همراهان او را يك شب مهلت خواهيم داد.اين ندا بر حضرت و ياران او ناگوار آمد. حسين عليه السّلام بلند شد و براى نزديكان خود چنين فرمود:من خاندانى خوش كردارتر و پارساتر از خاندان خود نمى شناسم و همراهانى بهتر از همراهان خودم.عزيزان،اكنون مى بينيد كه بر سر من چه آوردند.شما را از بيعت خود آزاد كردم و از اين پس بيعتى بر گردن شما نخواهد بود و بر شما هيچ مسئوليتى از جانب من نخواهد ماند.اينك سياهى شب شما را فراگرفته است،بكوشيد تا در اين سو و آن سو پراكنده شويد.چون اين گروه در تعقيب من هستند و هرگاه به من دست يافتند،كسى سراغ ديگرى نخواهند رفت.
آنگاه عبد اللّه بن مسلم بن عقيل بلند شد و گفت:اى پسر پيامبر خدا!مردم چه خواهند گفت كه ما سرور و بزرگ و زاده رسول خدا را رها كنيم و در راه او شمشير نزنيم و نيزه اى به كار نبريم ؟نه،به خدا سوگند جان و خون خود را قربانى تو خواهيم كرد تا وظيفه خود را انجام داده باشيم و حق تو را ادا كرده باشيم.آنگاه شخصى به نام زهير بن قين بجلى بلند شد و گفت:اى پسر پيامبر خدا براى يارى تو و همراهانت مايلم صد بار كشته شوم و زنده شوم و خداوند به وسيله من از شما خاندان پيامبر دفاع كند.حسين عليه السّلام به او و ياران خود چنين فرمود:پاداش نيكو نصيبتان باد.و بعد فرمان داد خندق گونه اى گرد كاروان حفر كنند و از هيزم پر كنند.سپس فرزندش على اكبر را همراه با سى سوار و بيست پياده فرستاد كه آب بياورند.حسين چنين بر زبان خواند:اى روزگار!اف بر تو باد كه مددكار ستم گرى.چه پگاهان و چه شامگاهان كه هراس نيفكندى.چه آسان از همراه خويش سر مى ستانى و به كمتر از آن اكتفا نمى كنى.در حقيقت كار دست خداى جليل است و زنده حقيقى كسى است كه سالك راهم باشد.
آنگاه رو به همراهان فرمود:اينك بلند شويد و آب بنوشيد كه واپسين توشه شماست. وضو بگيريد و غسل كنيد و جامه خود را براى كفن شدن بشوييد.حسين عليه السّلام نماز صبح را با نزديكان خواند و آنان را براى جنگ صف آرايى كرد.و بعد فرمان داد تا هيزم خندق را يك سر آتش بزنند.تا با سپاه دشمن از يك سمت در ستيز باشند.در اين هنگام ابن ابى جويريه از سپاه عمر بن سعد بيرون آمد و نگاهى به شعله هاى آتش افكند و گفت:اى حسين و اى همراهان حسين!شما را آتش مژده باد كه در دنيا به سمت آن شتابان رفتيد.حسين فرمود:اين شخص كيست ؟گفتند:ابن جويريه است.فرمود:خدايا او را عذاب آتش در دنيا نصيب بگردان.ناگاه اسب او رم كرد و او را در كام آتش افكند و سوخت.شخص ديگرى كه تميم بن حصين فزارى نام داشت،از سپاه عمر بن سعد بيرون آمد و فرياد زد:اى حسين و اى همراهان حسين!آب رود فرات را بنگريد كه همانند شكم ماهى موج بالا مى آورد.به خدا سوگند،قطره اى از آن را نخواهيد چشيد تا اينكه از تشنگى جان سپاريد.حسين فرمود:او كيست ؟گفتند تميم بن حصين است.فرمود:او و پدرش دوزخى اند.خدايا!امروز او را از تشنگى هلاك ساز.چيزى نگذشت كه تشنگى گلوگير وى شد و او را از اسب به زير انداخت و زير سم اسب ها خرد شد.شخص ديگرى از سپاه عمر سعد به نام محمد بن اشعث كندى جلو آمد و گفت:اى حسين پسر فاطمه!تو از جانب پيامبر خدا چه حرمتى دارى كه ديگران ندارند؟حسين عليه السّلام فرمود:
إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفىٰ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْرٰاهِيمَ وَ آلَ عِمْرٰانَ عَلَى اَلْعٰالَمِينَ `ذُرِّيَّةً
«خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را به جهانيان برگزيد كسانى كه از يكديگرند».آنگاه فرمود:به خدا سوگند محمد صلّى اللّه عليه و آله از خاندان ابراهيم است و عزت از خاندان محمد صلّى اللّه عليه و آله هستند.بعد فرمود:اين مرد كيست ؟گفتند:او محمد بن اشعث بن قيس كندى است.حسين عليه السّلام سر سوى آسمان بلند كرد و گفت:خدايا!به او چنان خوارى نصيب كن كه هرگز عزيزش نسازى.از آن پس او دچار عارضى شد و از سپاه كناره گرفت تا خود را پرستار باشد.خداوند عقربى را بر او چيره ساخت تا او را گزيد و او درحالى كه شرم گاهش آشكار گشته بود،جان سپرد.سرانجام تشنگى بر حسين عليه السّلام و همراهان آن حضرت چيره شد.چند تن از همراهان حسين عليه السّلام به نام يزيد بن حصين همدانى،نزد حضرت آمد و گفت:اى پسر پيامبر خدا،به من رخصت بده تا با اين گروه گفت وگو كنم.حسين عليه السّلام رخصت داد.او نزد سپاه عمر بن سعد رفت و گفت:اى مردم بى گمان خداوند محمد صلّى اللّه عليه و آله روانه كرد تا بشارت دهنده و انذار دهنده و دعوت كننده به سوى پروردگار باشد و نيز روشنايى پايدار.اى مردم!اين آب رود فرات را مى نگريد كه حتى خوكهاى روستايى ها و سگ هاى آنان در آن غوطه مى خورند درحالى كه شما از فرزند پيامبر مضايقه مى كنيد.در پاسخ او چنين گفتند:اى يزيد سخن دراز ساختى.بس كن. حسين بايد تشنگى بكشد همان گونه كه پيش از او تشنگى كشيدند.حسين عليه السّلام فرمود:اى يزيد! پاسخ مده.آنگاه خود بلند شد و به شمشير تكيه زد و با صداى بلند فرمود:شما را به خدا،آيا مرا شناخته ايد؟گفتند:آرى.تو پسر پيامبر خدا هستى و نيز سبط او هستى.فرمود:شما را به خدا خبر داريد كه نياى من رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله است ؟ گفتند:آرى.فرمود:آيا خبر داريد كه مادرم فاطمه دختر محمد صلّى اللّه عليه و آله است ؟گفتند:آرى.فرمود:آيا خبر داريد كه جده من خديجه دختر خويلد همان نخستين زن مسلمان اين امت است ؟گفتند:آرى.فرمود:آيا شما خبر داريد كه سيد شهيدان حمزه عموى پدرم،على عليه السّلام است ؟گفتند:آرى.فرمود:آيا خبر داريد كه جعفر طيار در بهشت عموى من است ؟گفتند:آرى.فرمود:شما را به خدا خبر داريد كه شمشير من شمشير پيامبر خداست ؟گفتند:آرى.فرمود:آيا خبر داريد كه عمامه پيامبر خدا بر سر من است ؟گفتند:آرى.فرمود:آيا خبر داريد كه على عليه السّلام در مسلمان بودن بر همگان پيشى گرفته است ؟و نيز در علم و حلم سرآمد امت است ؟و او سرپرست هرزن و مرد مؤمن است ؟گفتند:آرى.حسين عليه السّلام فرمود:پس با چه انگيزه اى خون مرا حلال مى شمريد؟پدرم در فرداى روز قيامت سر حوض كوثر خواهد ايستاد و كسانى را از گرد آن دور مى سازد، همچون شترهايى كه از سر آب پس مى زنند.و پرچم حمد در آن روز در دست نياى من محمد صلّى اللّه عليه و آله است.گفتند:هرچه گفتى مى دانيم.با اين همه از تو دست برنخواهيم داشت.تا آنكه تشنه لب جان دهى.
حسين عليه السّلام در عاشورا پنجاه و هفت سال داشت.حضرت دستى به محاسن خود كشيد و بعد فرمود:خشم خداوند بر قوم يهود آنگاه بيشتر شد كه ادعا كردند،عزيز،پسر خداست.و نيز خشم خداوند بر قوم مسيح عليه السّلام آنگاه فزونى يافت كه اظهار داشتند،مسيح پسر خداست.و قوم مجوس به سبب آتش پرستى و كج روى از راه يكتاپرستى دچار خشم و كيفر الهى شدند.بى گمان خشم خداوند بر كسانى كه پيامبر خود را به قتل رساندند،دشوار خواهد بود و همچنين خشم خداوند بر كسانى سخت خواهد بود كه قصد كشتن پسر پيامبر خدا را دارند.
در اين هنگام حر بن يزيد كه سوار بر اسب خويش بود،از سپاه عمر سعد جدا شده و آنرا به سمت سپاه حسين عليه السّلام راند،درحالى كه دست بر سر نهاده بود و مى گفت:خدايا!به سوى تو بازگشت كردم.خدايا توبه مرا بپذير كه دل دوستان تو و نسل پيامبر تو را به دلهره افكندم.بعد رو به امام كرد و گفت:اى پسر پيامبر خدا!آيا توبه من پذيرفته خواهد شد؟ حسين عليه السّلام فرمود:آرى.خداوند توبه تو را قبول كرد.گفت:اى پسر پيامبر خدا!آيا به من اجازه جنگ از جانب خود مى دهى ؟آنگاه امام به او اجازه داد و او پاى به آوردگاه حق و باطل نهاد.حر چنين مى خواند:با تيغ تيز گردنتان را خواهم زد، در راه بهترين پيشوايى كه به سرزمين عراق پاى نهاده است.حر هجده تن از سپاهيان يزيد را به خاك افكند خود و به شهادت رسيد.حسين عليه السّلام بر بالين حر آمد و در حالى او را نگريست كه خون از پيكرش بيرون مى زد.فرمود:در دنيا در آخرت تو را مبارك باد.تو آزاده هستى همان گونه كه نام تو آزاده است.و آنگاه چنين خواند:چه نيكو آزاده اى است حر بنى رياح!شكيبا زير تيغ و در پناهم!چه نيكو آزاده اى كه ندا مى دهد:حسينا!و جان در راهم ارزانى داد و در سپاهم برزمد!
آنگاه زهير بن قين بجلى عازم جنگ شد و رو به حسين عليه السّلام چنين خواند:من زهير پسر قين هستم و شما ستمگران را به تيغ آخته از ساحت حسين عليه السّلام خواهم راند.او نوزده تن از سپاهيان باطل را به قتل رساند خود و به شهادت رسيد.آنگاه حبيب بن مظاهر اسدى روانه ميدان شد و چنين مى خواند:من حبيب پسر مظاهر اسدى ام.ما از بركت شما اهل بيت تزكيه و تطهير شديم.امروز يارى دهنده بهترين مردمان خواهم بود.امروز در كيش نياى تو پيامبريم و نيز بر كيش حسن عليه السّلام و پدر تو على عليه السّلام كه گشاينده قلعه خيبر بود.او سى و يك تن از سپاهيان باطل را به قتل رساند و به كرامت شهادت نائل آمد.
عبد اللّه بن ابى عروة غفارى از سپاه حسين عليه السّلام عزم جهاد كرد چنين و خواند:فرزندان غفاران به راستى مى دانند كه حق با توست اى حسين عليه السّلام و در راه انتقام گرفتن براى اينان،گردن خطاپيشگان را خواهند زد.او بيست تن را كشت و بعد شهيد شد.درپى او برير بن خضير همدانى داناترين شخص به آيات قرآن كريم به جانب ميدان شتافت و خواند:من برير پسر خضيره هستم.برابر كسى كه خوبى در نهاد خود ندارد،خيرى وجود ندارد.او سى تن را به هلاكت رساند و بعد شهيد شد.از آن پس مالك بن انس كاهلى عزم جهاد كرد و خواند:بدانند كه كاهلم و از قومى هستم كه هرگاه با دشمن روبه رو مى شدند، او را به خاك مى افكندند.اى قوم!مانند شير ژيان باشيد،زيرا خاندان على عليه السّلام كه پيرو رحمان هستند،در برابر پيروان شيطان صف آرايى كردند.او هجده تن را به قتل رساند و سپس به شهادت رسيد.و پس از او زياد بن مهاصر(مهاجر)كندى به سوى آنان حمله ور شد و خواند:من از شير ژيان شجاع تر هستم.خدايا!يارى كنندۀ حسين و ترك كنندۀ ابن سعد،من مهاجر هستم.او نه نفر را كشت و خود شهيد شد.آنگاه وهب بن وهب عازم پيكار شد. او پيش از اين يك مسيحى بود كه در نزد حسين عليه السّلام به اسلام روى آورد و همراه مادرش به كاروان حسين عليه السّلام پيوست.وهب بر اسبى نشست و عمود خيمه به دست،بر سپاه يزيد حمله برد.هفت يا هشت تن را به قتل رسانيد و آنگاه به اسارت درآمد. او را پيش عمر بن سعد بردند.وى فرمان داد تا سرش را از تنش جدا سازند و به سوى سپاه حسين افكنند،چشم مادر وهب كه به سر بريده پسرش افتاد،بى درنگ شمشير او را به دست گرفت و به ميدان شتافت.حسين عليه السّلام فرمود:اى مادر وهب!بايست كه خداوند فرمان جهاد را از زنان برداشته است.بدان كه تو و پسرت با نيايم محمد صلّى اللّه عليه و آله در بهشت خواهيد بود.
از آن پس هلال بن حجاج خود را آماده نبرد كرد و چنين خواند:تير نشاندار بر دشمن خواهم زد و كه ترس،براى كسى سودمند نخواهد داشت.او سيزده تن را هلاك كرد و در شمار شهيدان كربلا درآمد.سپس عبد اللّه بن مسلم بن عقيل به صحنه رزم شتافت.او چنين مى خواند:سوگند خورده ام كه جان نسپارم،مگر اينكه آزاده باشم،هرچند كه مرگ در يادها تلخ است براى.من ناخوشايند است كه مرا بزدل بخوانند.زيرا بزدل هم از جنگ مى گريزد و هم رفتار ناشايست مى كند.او سه تن را نابود كرد و بعد هم شهيد شد.
على بن حسين عليه السّلام كه على اكبر مى خواندند،پاى به ميدان گذاشت.آنگاه كه به سوى دشمن مى رفت حسين عليه السّلام مى گريست و مى گفت:خدايا گواهى كه پسر پيامبرت به سراغ آنان رفت.كسى كه بيش از ديگران به پيامبرت شباهت دارد.على اكبر عليه السّلام خواند:من على بن حسين بن على هستم.به خدا سوگند كه سزاوارتر به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله هستيم.اكنون مى خواهم از پدرم آسيب را دور سازم.آن حضرت ده تن را كشت و خدمت حسين عليه السّلام آمد و گفت:بابا جان،عطش دارم.حسين عليه السّلام فرمود:پسرم صبر كن.به زودى جدم پيامبر صلّى اللّه عليه و آله تو را سيراب خواهد ساخت.على اكبر عليه السّلام به سمت دشمن بازگشت و چنان رزم كرد كه چهل و چهار تن از ديگر امويان را به هلاكت رسانيد كرد و بعد به شهادت نائل گشت.
آن گاه قاسم بن حسن بن على عليه السّلام آهنگ يارى حسين عليه السّلام نمود.او چنين مى خواند: اى جان من!بى تابى مكن چرا كه هرزنده اى فناپذير است و امروز فردوس برين را به تو پاداش خواهند داد.قاسم سه تن را بر خاك افكند،ناگاه آن حضرت را از اسب پايين انداختند. حسين عليه السّلام به راست و چپ خويش نگاهى انداختو كسى را نيافت.آنگاه رو به آسمان نمود و گفت:خدايا مى نگرى كه با پسر پيامبرت چه رفتارى دارند؟بنى كلاب راه آب فرات را بر او بستند و ناگهان تيرى به گلوگاه مباركش خورد و از اسب به زير افتاد. حضرت تير را بيرون آورد و دور انداخت و دست خود را زير خون گرفت و آنگاه بر سر و صورت ماليد و گفت:من در حالى خدا را ديدار خواهم كرد كه ستم ديده و خون آلود هستم.پس به گونه چپ بر خاك افتاد.سنان ايادى و شمر بن ذى الجوشن عامرى با دسته اى از شاميان نزديك آمدند و بالاى سر حضرت ايستاده و به يكديگر گفتند: مى خواهيد چه كار كنيد؟او را راحت كنيم.سنان پايين آمد و محاسن حسين عليه السّلام را به دست گرفت درحالى كه با تيغ به گلوى حضرت مى زد و مى گفت:به خدا سوگند سر تو را جدا خواهم كرد،هرچند كه باور دارم كه تو پسر پيامبر خدا هستى و از لحاظ پدر و مادر برترين مردم هستى.اسب حسين عليه السّلام كه يال و كاكل آغشته به خون امام عليه السّلام داشت، شيهه كشان به سمت خيمه هاى ابا عبد اللّه عليه السّلام آمد.دختران حسين عليه السّلام صداى او را كه شنيدند،ناگهان از خيمه ها بيرون آمدند و چشم شان به اسب بى سوار افتاد ديگر. ترديدى نمانده بود كه حسين عليه السّلام را شهيد كرده اند.
ام كلثوم دختر حسين عليه السّلام درحالى كه دست بر سر نهاده بود،شيون كنان مى گفت: وا محمداه!اين حسين است كه در صحراست،درحالى كه دستار و رداى او را به غارت برده اند.
سنان سر حسين عليه السّلام را نزد عبيد اللّه بن زياد آورد و گفت:اكنون شتران مرا از طلا و نقره بار كن كه بهترين انسان را به لحاظ پدر و مادر سر بريده ام؛كسى كه در نسب از همه مردمان سرآمد بود.عبيد اللّه بن زياد گفت:واى بر تو اگر چنين آگاهى داشتى كه او از جهت پدر و مادر برگزيده ترين مردمان است،چرا او را به قتل رساندى ؟آنگاه فرمان داد كه گردن او را بزنند و خداوند روحش را با عجله رهسپار آتش كرد.عبيد اللّه،قاصدى نزد ام كلثوم،دختر حسين عليه السّلام روانه كرد و گفت:خدا را سپاس مى گزارم كه مردان شما را نابود كرد.اكنون درباره برخوردى كه با شما خاندان شد،چه مى گويى ؟فرمود:اى پسر زياد!اگر ديده ات به قتل حسين عليه السّلام روشن شد،بى گمان ديرزمانى است كه نياى من او را ديدار نموده و بوسيده و او را بر شانه خويش سوار كرده است.اينك خود را براى پاسخ به جرم پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آماده كن كه فرداى رستاخيز برضد تو سخن خواهد گفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 275
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 151
ص : 152
ص : 153
ص : 154
ص : 155
ص : 156
ص : 157
ص : 158
ص : 159
ص : 160
ص : 161
ص : 162
ص : 163
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِي يَزِيدَ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ وَ اِبْنِ بُكَيْرٍ وَ بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ اَلْعِجْلِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أُصِيبَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ وُجِدَ بِهِ ثَلاَثُمِائَةٍ وَ بضعا [بِضْعٌ] وَ عشرين [عِشْرُونَ] طَعْنَةً بِرُمْحٍ أَوْ ضَرْبَةً بِسَيْفٍ أَوْ رَمْيَةً بِسَهْمٍ فَرُوِيَ أَنَّهَا كَانَتْ كُلُّهَا فِي مُقَدَّمِهِ لِأَنَّهُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ كَانَ لاَ يُوَلِّي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 164 )
1 - امام پنجم فرمود حسين بن على (عليه السّلام) كشته شد و سيصد و بيست و چند زخم نيزه و شمشير و تير در او يافتند و روايت شده كه همه در جلو تنش بود چون پشت بدشمن نميداد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 164
الأمالی (للصدوق)
1.امام باقر عليه السّلام فرمود:حسين بن على عليه السّلام در حالى به شهادت رسيد كه سيصد و بيست و اندى زخم نيزه و تير و شمشير در بدن مبارك آن حضرت يافتند.و نيز گفته اند كه اين همه در پيش بدن وجود داشت زيرا آن حضرت هيچ گاه به دشمن پشت نمى كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 277
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 164
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ الحسين [اَلْحَسَنِ] عَنْ أُمِّهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: دَخَلَتِ اَلْغَانِمَةُ [اَلْعَامَّةُ] عَلَيْنَا اَلْفُسْطَاطَ وَ أَنَا جَارِيَةٌ صَغِيرَةٌ وَ فِي رِجْلِي خَلْخَالاَنِ مِنْ ذَهَبٍ فَجَعَلَ رَجُلٌ يَفُضُّ اَلْخَلْخَالَيْنِ مِنْ رِجْلِي وَ هُوَ يَبْكِي - فَقُلْتُ مَا يُبْكِيكَ يَا عَدُوَّ اَللَّهِ فَقَالَ كَيْفَ لاَ أَبْكِي وَ أَنَا أَسْلُبُ اِبْنَةَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقُلْتُ لاَ تَسْلُبْنِي قَالَ أَخَافُ أَنْ يَجِيءَ غَيْرِي فَيَأْخُذَهُ قَالَتْ وَ اِنْتَهَبُوا مَا فِي اَلْأَبْنِيَةِ حَتَّى كَانُوا يَنْزِعُونَ اَلْمَلاَحِفَ عَنْ ظُهُورِنَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 164 )
2 - فاطمه دختر حسين فرموده غارتگران بر خيمه ما هجوم كردند و من دختر خردسالى بودم و خلخال طلا بپايم بود مردى آنها را مى ربود و مى گريست گفتم دشمن خدا چرا گريه ميكنى ؟ گفت چرا گريه نكنم كه دختر رسول خدا را لخت ميكنم گفتم مرا واگذار گفت ميترسم ديگرى آن را بربايد فرمود هر چه در خيمه هاى ما بود غارت كردند تا اينكه چادر از دوش ما برداشتند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 164
الأمالی (للصدوق)
2.فاطمه دختر حسين عليه السّلام فرمود:ياغيان به خيمه هاى ما هجوم آوردند.در آن هنگام من كودك بودم و خلخال طلا پايم بود و شخصى كه آن را مى ربود،اشك مى ريخت.گفتم:اى دشمن خدا چرا اشك مى ريزى ؟گفت:چرا نگريم كه مال دختر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله را مى ربايم.گفتم:پس مرا رها كن.گفت بيم دارم كه ديگرى آن را از تو بگيرد.آنگاه دختر حسين عليه السّلام فرمود:آنچه در خيمه هاى ما بود دزديدند،حتى چادر را از سر ما كشيدند و ربودند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 277
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى اَلْبَصْرِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالَ حَدَّثَنِي حَاجِبُ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ زِيَادٍ : أَنَّهُ لَمَّا جِيءَ بِرَأْسِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَمَرَ فَوُضِعَ بَيْنَ يَدَيْهِ فِي طَسْتٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ جَعَلَ يَضْرِبُ بِقَضِيبٍ فِي يَدِهِ عَلَى ثَنَايَاهُ وَ يَقُولُ لَقَدْ أَسْرَعَ اَلشَّيْبُ إِلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ اَلْقَوْمِ مَهْ فَإِنِّي رَأَيْتُ رَسُولَ اَللَّهِ يَلْثِمُ حَيْثُ تَضَعُ قَضِيبَكَ فَقَالَ يَوْمٌ بِيَوْمِ بَدْرٍ ثُمَّ أَمَرَ بِعَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَغُلَّ وَ حُمِلَ مَعَ اَلنِّسْوَةِ وَ اَلسَّبَايَا إِلَى اَلسِّجْنِ وَ كُنْتُ مَعَهُمْ فَمَا مَرَرْنَا بِزُقَاقٍ إِلاَّ وَجَدْنَاهُ مَلاَءً رِجَالاً وَ نِسَاءً يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ يَبْكُونَ فَحُبِسُوا فِي سِجْنٍ وَ طُبِّقَ عَلَيْهِمْ ثُمَّ إِنَّ اِبْنَ زِيَادٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ دَعَا بِعَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَلنِّسْوَةِ وَ أَحْضَرَ رَأْسَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ كَانَتْ زَيْنَبُ اِبْنَةُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِيهِمْ فَقَالَ اِبْنُ زِيَادٍ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي فَضَحَكُمْ وَ قَتَلَكُمْ وَ أَكْذَبَ أَحَادِيثَكُمْ فَقَالَتْ زَيْنَبُ عَلَيْهَا اَلسَّلاَمُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي أَكْرَمَنَا بِمُحَمَّدٍ وَ طَهَّرَنَا تَطْهِيراً إِنَّمَا يَفْضَحُ اَللَّهُ اَلْفَاسِقَ وَ يُكَذِّبُ اَلْفَاجِرَ قَالَ كَيْفَ رَأَيْتِ صُنْعَ اَللَّهِ بِكُمْ أَهْلَ اَلْبَيْتِ قَالَتْ كَتَبَ إِلَيْهِمُ اَلْقَتْلَ فَبَرَزُوا إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَ سَيَجْمَعُ اَللَّهُ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُمْ فَتَتَحَاكَمُونَ عِنْدَهُ فَغَضِبَ اِبْنُ زِيَادٍ لَعَنَهُ اَللَّهُ عَلَيْهَا وَ هَمَّ بِهَا فَسَكَّنَ مِنْهُ عَمْرُو بْنُ حُرَيْثٍ فَقَالَتْ زَيْنَبُ يَا اِبْنَ زِيَادٍ حَسْبُكَ مَا اِرْتَكَبْتَ مِنَّا فَلَقَدْ قَتَلْتَ رِجَالَنَا وَ قَطَعْتَ أَصْلَنَا وَ أَبَحْتَ حَرِيمَنَا وَ سَبَيْتَ نِسَاءَنَا وَ ذَرَارِيَّنَا فَإِنْ كَانَ ذَلِكَ لِلاِشْتِفَاءِ فَقَدِ اِشْتَفَيْتَ فَأَمَرَ اِبْنُ زِيَادٍ بِرَدِّهِمْ إِلَى اَلسِّجْنِ وَ بَعَثَ اَلْبَشَائِرَ إِلَى اَلنَّوَاحِي بِقَتْلِ اَلْحُسَيْنِ ثُمَّ أَمَرَ بِالسَّبَايَا وَ رَأْسِ اَلْحُسَيْنِ فَحُمِلُوا إِلَى اَلشَّامِ فَلَقَدْ حَدَّثَنِي جَمَاعَةٌ كَانُوا خَرَجُوا فِي تِلْكَ اَلصُّحْبَةِ أَنَّهُمْ كَانُوا يَسْمَعُونَ بِاللَّيَالِي نَوْحَ اَلْجِنِّ عَلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى اَلصَّبَاحِ وَ قَالُوا فَلَمَّا دَخَلْنَا دِمَشْقَ أُدْخِلَ بِالنِّسَاءِ وَ اَلسَّبَايَا بِالنَّهَارِ مُكَشَّفَاتِ اَلْوُجُوهِ فَقَالَ أَهْلُ اَلشَّامِ اَلْجُفَاةُ مَا رَأَيْنَا سَبَايَا أَحْسَنَ مِنْ هَؤُلاَءِ فَمَنْ أَنْتُمْ فَقَالَتْ سُكَيْنَةُ اِبْنَةُ اَلْحُسَيْنِ نَحْنُ سَبَايَا آلِ مُحَمَّدٍ فَأُقِيمُوا عَلَى دَرَجِ اَلْمَسْجِدِ حَيْثُ يُقَامُ اَلسَّبَايَا وَ فِيهِمْ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ وَ هُوَ يَوْمَئِذٍ فَتًى شَابٌّ فَأَتَاهُمْ شَيْخٌ مِنْ أَشْيَاخِ أَهْلِ اَلشَّامِ فَقَالَ لَهُمُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي قَتَلَكُمْ وَ أَهْلَكَكُمْ وَ قَطَعَ قَرْنَ اَلْفِتْنَةِ فَلَمْ يَأْلُوا عَنْ شَتْمِهِمْ فَلَمَّا اِنْقَضَى كَلاَمُهُ قَالَ لَهُ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ أَ مَا قَرَأْتَ كِتَابَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ نَعَمْ قَالَ أَ مَا قَرَأْتَ هَذِهِ اَلْآيَةَ - « قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ » قَالَ بَلَى قَالَ فَنَحْنُ أُولَئِكَ ثُمَّ قَالَ أَ مَا قَرَأْتَ - « وَ آتِ ذَا اَلْقُرْبىٰ حَقَّهُ » قَالَ بَلَى قَالَ فَنَحْنُ هُمْ قَالَ فَهَلْ قَرَأْتَ هَذِهِ اَلْآيَةَ - « إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً » قَالَ بَلَى قَالَ فَنَحْنُ هُمْ فَرَفَعَ اَلشَّامِيُّ يَدَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ ثُمَّ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَتُوبُ إِلَيْكَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَبْرَأُ إِلَيْكَ مِنْ عَدُوِّ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مِنْ قَتَلَةِ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ لَقَدْ قَرَأْتُ اَلْقُرْآنَ فَمَا شَعَرْتُ بِهَذَا قَبْلَ اَلْيَوْمِ ثُمَّ أُدْخِلَ نِسَاءُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى يَزِيدَ بْنِ مُعَاوِيَةَ فَصِحْنَ نِسَاءُ آلِ يَزِيدَ وَ بَنَاتُ مُعَاوِيَةَ وَ أَهْلُهُ وَ وَلْوَلْنَ وَ أَقَمْنَ اَلْمَأْتَمَ وَ وُضِعَ رَأْسُ اَلْحُسَيْنِ بَيْنَ يَدَيْهِ - فَقَالَتْ سُكَيْنَةُ وَ اَللَّهِ مَا رَأَيْتُ أَقْسَى قَلْباً مِنْ يَزِيدَ وَ لاَ رَأَيْتُ كَافِراً وَ لاَ مُشْرِكاً شَرّاً مِنْهُ وَ لاَ أَجْفَى مِنْهُ وَ أَقْبَلَ يَقُولُ وَ يَنْظُرُ إِلَى اَلرَّأْسِ - لَيْتَ أَشْيَاخِي بِبَدْرٍ شَهِدُواجَزَعَ اَلْخَزْرَجِ مِنْ وَقْعِ اَلْأَسَلِ ثُمَّ أَمَرَ بِرَأْسِ اَلْحُسَيْنِ فَنُصِبَ عَلَى بَابِ مَسْجِدِ دِمَشْقَ فَرُوِيَ عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهَا قَالَتْ لَمَّا أُجْلِسْنَا بَيْنَ يَدَيْ يَزِيدَ بْنِ مُعَاوِيَةَ رَقَّ لَنَا أَوَّلَ شَيْءٍ وَ أَلْطَفَنَا ثُمَّ إِنَّ رَجُلاً مِنْ أَهْلِ اَلشَّامِ أَحْمَرَ قَامَ إِلَيْهِ فَقَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ هَبْ لِي هَذِهِ اَلْجَارِيَةَ تُعِينُنِي وَ كُنْتُ جَارِيَةً وَضِيئَةً فَأُرْعِبْتُ وَ فَرِقْتُ [فَزِعْتُ] وَ ظَنَنْتُ أَنَّهُ يَفْعَلُ ذَلِكَ فَأَخَذْتُ بِثِيَابِ أُخْتِي وَ هِيَ أَكْبَرُ مِنِّي وَ أَعْقَلُ فَقَالَتْ كَذَبْتَ وَ اَللَّهِ وَ لُعِنْتَ مَا ذَاكَ لَكَ وَ لاَ لَهُ فَغَضِبَ يَزِيدُ فَقَالَ بَلْ كَذَبْتِ وَ اَللَّهِ لَوْ شِئْتُ لَفَعَلْتُهُ قَالَتْ لاَ وَ اَللَّهِ مَا جَعَلَ اَللَّهُ ذَلِكَ لَكَ إِلاَّ أَنْ تَخْرُجَ مِنْ مِلَّتِنَا وَ تَدِينَ بِغَيْرِ دِينِنَا فَغَضِبَ يَزِيدُ ثُمَّ قَالَ إِيَّايَ تَسْتَقْبِلِينَ بِهَذَا إِنَّمَا خَرَجَ مِنَ اَلدِّينِ أَبُوكِ وَ أَخُوكِ فَقَالَتْ بِدِينِ اَللَّهِ وَ دِينِ أَبِي وَ أَخِي وَ جَدِّي اِهْتَدَيْتَ أَنْتَ وَ جَدُّكَ وَ أَبُوكَ قَالَ كَذَبْتِ يَا عَدُوَّةَ اَللَّهِ قَالَتْ أَمِيرٌ يَشْتِمُ ظَالِماً وَ يَقْهَرُ بِسُلْطَانِهِ قَالَتْ فَكَأَنَّهُ لَعَنَهُ اَللَّهُ اِسْتَحْيَا فَسَكَتَ فَأَعَادَ اَلشَّامِيُّ لَعَنَهُ اَللَّهُ فَقَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ هَبْ لِي هَذِهِ اَلْجَارِيَةَ فَقَالَ لَهُ اُعْزُبْ وَهَبَ اَللَّهُ لَكَ حَتْفاً قَاضِياً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 165 )
3 - حاجب عبيد اللّٰه زياد گفته چون سر حسين (عليه السّلام) را براى ابن زياد آوردند دستور داد آن را در طشتى طلا برابرش نهادند و با چوب دستى بدندانهايش ميكوفت و ميگفت زود پير شدى اى ابا عبد اللّٰه مردى از حاضران گفت من رسول خدا را ديدم كه جاى چوب دستى تو را ميبوسيد جواب گفت امروز عوض روز بدر است سپس دستور داد على را بزنجير كشيدند و با زنها و اسيران بزندان بردند و من همراهشان بودم بهر كوچه رسيديم از زن و مرد پر بود و همه سيلى به رخ ميزدند و ميگريستند، آن ها را بزندان افكندند و در به روى آنها بستند. سپس ابن زياد (لع) على بن الحسين و زنان را با سر حسين احضار كرد و زينب دختر على با آنها بود ابن زياد گفت حمد خدا را كه شما را رسوا كرد و احاديث شما را دروغ در آورد زينب فرمود حمد خدا را كه ما را بمحمد گرامى داشت و بخوبى پاكيزه كرد همانا فاسق رسوا شود و فاجر دروغ گويد، گفت خدا با شما خاندان چه كرد؟ گفت سرنوشت آنها شهادت بود و بآرامگاه خود برآمدند و محققا خدا تو را با آنها جمع كند و نزد او محاكمه شويد، ابن زياد خشم كرد و قصد كشتن زينب نمود و عمرو بن حريث او را آرام ساخت، زينب فرمود آنچه از ما كشتى تو را بس است مردان ما را كشتى و ريشه ما را كندى و حريم ما را مباح شمردى و زنان ما را اسير كردى با كودكان ما اگر مقصودت شفا دادن دل بود تو را كافى است ابن زياد دستور داد آنها را بزندان باز بردند و مژده كشتن حسين را باطراف نوشت و دستور داد اسيران را با سر حسين بشام برند جمعى كه با آن سر رفته بودند باز گفتند كه شبها نوحه جن را تا صبح بر حسين ميشنيدند گفته اند چون بشام رسيديم روز روشن زنان و اسيران را روى باز وارد كردند و اهل شام ميگفتند ما اسيرانى بدين زيبائى نديديم شما كيانيد؟ سكينه دختر حسين فرمود ما اسيران خاندان محمديم آنها را بر پلكان مسجد كه توقفگاه اسيران بود بازداشتند و على بن الحسين كه جوانكى بود با آنها بود شيخى از شاميان آمد و گفت حمد خدا را كه مردان شما را كشت و آشوب را خاموش كرد و هر چه توانست به آنها بد گفت چون سخن خود تمام كرد على بن الحسين (عليه السّلام) باو فرمود تو قرآن نخواندى ؟ گفت چرا گفت اين آيه خواندى (شورى 23) بگو از شما مزدى نخواهم جز دوستى خويشان - گفت آرى فرمود ما آنهائيم، فرمود اين آيه خواندى كه بذى القربى حقش را بده ؟ گفت آرى فرمود ما آنهائيم فرمود اين آيه خواندى (احزاب) همانا خدا خواسته پليدى را از شما خاندان ببرد و شما را بى نهايت پاكيزه كند؟ گفت آرى فرمود ما آنهائيم آن شامى دست به آسمان برداشت و گفت خدايا من بدرگاهت توبه كردم تا سه بار خدايا من بتو بيزارم از دشمن آل محمد و از قاتلان اهل بيت، من قرآن را خواندم و تا كنون متوجه اين آيات نشدم سپس زنان حسين را نزد يزيد بن معاويه بردند و زنان آل يزيد و دختران معاويه و خاندانش شيون و وا ويلا كردند و ماتم برپا نمودند و سر حسين را برابر يزيد گذاشتند سكينه گفت سختدل تر و كافرتر و مشرك تر از يزيد نديدم و جفاكارتر، بآن سر نگاه كرد و مى گفت:
كاش اشياخ بدر مى ديدند-ناله خزرج از دم شمشير
سپس دستور داد سر حسين را بر در مسجد دمشق آويختند از فاطمه بنت الحسين نقل شده كه چون ما را در برابر يزيد نشانيدند اول بار بر ما رقت كرد و با ما ملاطفت نمود يك شامى سرخگون برخاست و گفت يا امير المؤمنين اين دخترك را بمن ببخش مقصودش من بودم كه دختركى خوشرخسار بودم من ترسيدم و بهراس افتادم و گمان كردم اين كار ميكند دامن خواهر بزرگتر و فهميده تر خود را گرفتم او بشامى گفت دروغ گفتى و ملعون شدى اين حق را نه تو دارى و نه او، يزيد خشم كرد و گفت تو دروغ گفتى بخدا اگر بخواهم ميكنم فرمود نه بخدا خدايت اين حق را نداده مگر آنكه از ملت و دين ما بيرون روى يزيد خشم كرد و گفت با من چنين گوئى همانا پدر و برادرت از دين بيرون شدند در جوابش گفت به دين خدا و دين پدر و برادر و جد من تو و جد و پدرت هدايت شديد گفت اى دشمن خدا دروغ گفتى فرمود امير را ببين كه ستمكارانه دشنام مى دهد و بسلطنت خود طرف را مقهور ميكند گفت گويا شرم كرد و خاموش شد و شامى در خواست خود را باز گفت كه اين دخترك را بمن ببخش يزيد گفت گم شو خدا يك مرگ قطعى بتو بخشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 167
الأمالی (للصدوق)
3.دربان عبيد اللّه بن زياد مى گويد:آنگاه كه سر حسين عليه السّلام را نزد ابن زياد آوردند،او فرمان داد كه آن را در طشت زرين روبروى او بگذارند و بعد با چوب دستى به دندان هاى مبارك آن حضرت مى زد و مى گفت چه زود پير شدى،اى ابا عبد اللّه.شخصى كه آنجا بود مى گفت:من پيامبر خدا را مشاهده كردم كه جاى ضربه هاى تو را بوسه مى زد.عبيد اللّه بن زياد گفت:امروز عوض روز«بدر»است.آنگاه فرمان داد كه على بن حسين عليه السّلام را به غل و زنجير كشند و همراه زنان و كودكان به زندان ببرند.من همراه آنان بودم.از هركوى و برزن كه عبور مى كرديم.زن و مرد بسيارى بودند،درحالى كه به صورت خود سيلى مى زدند و اشك مى ريختند.سپس آنان را وارد زندان كردند و در را بروى آنان بستند.
عبيد اللّه بن زياد على بن حسين عليه السّلام و زنان را همراه سر حسين عليه السّلام خواست. زينب عليها السّلام دختر على عليه السّلام نيز در ميان آنان بود.عبيد اللّه گفت:خداوند را سپاس كه شما را به رسوايى كشيد و سخنانتان را بيهوده ساخت.زينب عليها السّلام فرمود:خدا را سپاس كه ما را به وجود محمد صلّى اللّه عليه و آله ارج نهاد و به نيكى پاكيزه ساخت.بى گمان اين بدكار است كه رسوا مى شود و اين بى پرواست كه بيهوده دروغ مى گويد.عبيد اللّه گفت:خدا با شما خاندان چه كرد؟زينب فرمود:شهادت سرنوشت آنان بود و آنان به سراى ابدى خود بازگشتند و بى گمان تو را با آنان براى داورى گرد خواهد آورد.ابن زياد خشمگين شد؛به گونه اى كه قصد كشتن زينب كرد.اما عمرو بن حريث او را برجاى خود نشاند.زينب فرمود:آنچه از ما گرفتى،همان براى تو كافى است.مردان ما را كشتى و ريشه ما را از جاى درآوردى و حريم ما را بر خود مباح كردى و زنان و كودكان ما را به اسارت كشاندى.اگر مراد تو اين بود كه شفاى دل باشى،تو را بس است.
آنگاه عبيد اللّه بن زياد فرمان داد تا آنان را به زندان بازگردانند.بعد خبر قتل حسين عليه السّلام را در همه جا پراكنده و پس از مدتى حكم كرد كه اسيران را همراه با سر حسين به شام ببرند.گروهى كه سر حسين عليه السّلام را حمل مى كردند،گفته اند كه شب ها تا بامداد نوحه جنيان به گوش مى رسيد و آنگاه كه به شام وارد شديم،زنان و كودكان و اسيران را آشكارا در كوى وبرزن مى چرخاندند.مردم شام مى گفتند ما هرگز اسيرانى با اين جمال و زيبايى نديده ايم.شما چه كسانى هستيد؟سكينه دختر حسين عليه السّلام فرمود:ما اسراى خاندان پيامبريم.آنان را كنار پلكان مسجد كه محل توقف اسيران بود،نگاه داشتند.على بن حسين عليه السّلام كه در آن ايام جوانى كم سن وسال بود،همراه اسيران بود.مردى از اهالى شام جلو آمد و گفت:خدا را سپاس كه مردانتان را كشتند و فتنه را خواباندند.و آنگاه هر چه خواست اهانت كرد.على بن حسين عليه السّلام فرمود:مگر تو قرآن نخوانده اى ؟گفت:چرا. فرمود:آيا اين آيه شريفه را خوانده اى كه خداوند فرمود:
قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ
«بگو از شما براى پيامبرى اجرتى نمى طلبم مگر دوست داشتن خاندانم»(شورى/23).گفت:آرى.امام سجاد فرمود:ما همان خاندان پيامبريم.و بعد فرمود:آيا اين آيه را خوانده اى كه خدا فرمود:«به خويشاوندان حق شان را ادا كن ؟»گفت: آرى.فرمود:ما همان خويشاوندان پيامبريم.و بعد فرمود:آيا اين آيه را خوانده اى كه خداوند فرمود:
إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً
«همانا خداوند اراده كرده است كه پليدى را از شما اهل بيت بزدايد و شما را پاكيزه گرداند؟»(احزاب)گفت:آرى.فرمود:ما همان كسان هستيم.مرد شامى دست سوى آسمان بالا برد و گفت:خدايا به درگاهت توبه مى كنم.تا سه نوبت دعاى خود را تكرار كرد. و بعد گفت:خدايا من از دشمن خاندان محمد صلّى اللّه عليه و آله و كشندگان آنان بيزارى مى جويم.تا حال قرآن خوانده بودم اما معناى اين آيات را نمى دانستم.
زنان اهل بيت حسين عليه السّلام را كه پيش يزيد بن معاويه بردند.زنان خاندان يزيد و دختران معاويه شيون كنان فرياد زدند.آنگاه سر حسين عليه السّلام را مقابل يزيد گذاشتند. سكينه مى گويد:سنگدل تر و كافركيش تر و مشرك تر و جفاپيشه تر از يزيد بن معاويه نديده ام.او نگاهى بر سر مبارك حضرت افكند و گفت:كاشكى بزرگان نبرد بدر سر تو را مى ديدند.قوم خزرج از دم تيغتان نالان بود.آنگاه فرمان داد كه سر حسين عليه السّلام بر درگاه مسجد بزرگ دمشق آويزند.از فاطمه دختر حسين عليه السّلام روايت شده است:آنگاه كه ما را مقابل يزيد نشاندند،نخست نگاهى رقت بار داشت و به نرمى برخورد كرد.وقتى يك مرد شامى كه صورتش به سرخى مى زد،بلند شد و گفت:اى امير مومنان!اين دخترك را به من عطا كن.هراس به دلم افتاد و پنداشتم كه يزيد مى پذيرد.دامن خواهر بزرگترم را گرفتم.خواهرم رو به مرد شامى گفت:دروغ گفتى و از رحمت الهى طرد شدى.نه تو اين حق دارى و نه يزيد.آنگاه يزيد خشمگين گشت و گفت:تو ياوه گفتى:به خدا سوگند اگر اراده كنم،چنين خواهم كرد.خواهرم گفت:نه به خدا سوگند.خداوند اين حق را به تو نداده است،مگر اينكه از آيين او خارج شوى.يزيد گفت:با من چنين سخن مى گويى ؟بى گمان پدر و مادرت از دين خدا خارج شدند.خواهرم پاسخ داد:شما خاندان به سبب آيين خدا و پدر و برادر و نياى من هدايت شديد.يزيد گفت:اى دشمن خدا!بيهوده مى گويى. خواهرم گفت امير را بنگريد كه ستمگرانه ناسزا بر زبان مى راند و به قدرت خود مخاطب را مى خواهد شكست دهد.يزيد گويا شرم كرد و هيچ نگفت.شخص شامى باز درخواست خود را به زبان آورد:اين دخترك را به من عطا فرما.يزيد خشمگينانه گفت:دور شو.خدا تو را بى درنگ بكشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 279
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 165
ص : 166
حَدَّثَنِي بِذَلِكَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ نَصْرِ بْنِ مُزَاحِمٍ عَنْ لُوطِ بْنِ يَحْيَى عَنِ اَلْحَارِثِ بْنِ كَعْبٍ عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ عَلِيٍّ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ : ثُمَّ إِنَّ يَزِيدَ لَعَنَهُ اَللَّهُ أَمَرَ بِنِسَاءِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَحُبِسْنَ مَعَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فِي مَحْبِسٍ لاَ يُكِنُّهُمْ مِنْ حَرٍّ وَ لاَ قَرٍّ - حَتَّى تَقَشَّرَتْ وُجُوهُهُمْ وَ لَمْ يُرْفَعْ بِبَيْتِ اَلْمَقْدِسِ حَجَرٌ عَنْ وَجْهِ اَلْأَرْضِ إِلاَّ وُجِدَ تَحْتَهُ دَمٌ عَبِيطٌ وَ أَبْصَرَ اَلنَّاسُ اَلشَّمْسَ عَلَى اَلْحِيطَانِ حَمْرَاءَ كَأَنَّهُ اَلْمَلاَحِفُ اَلْمُعَصْفَرَةُ إِلَى أَنْ خَرَجَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ بِالنِّسْوَةِ وَ رَدَّ رَأْسَ اَلْحُسَيْنِ إِلَى كَرْبَلاَءَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 167 )
4 - فاطمه دختر حسين (عليه السّلام) گفت سپس يزيد دستور داد زنان حسين را با امام بيمار در زندانى جا دادند كه از سرما و گرما جلوگيرى نداشت تا چهره هايشان پوست گذاشت و در بيت المقدس سنگى برنداشتند جز آنكه خون تازه زيرش بود و مردم خورشيد را بر ديوارها سرخ ديديد مانند پتوهاى رنگين تا على بن الحسين با زنان بيرون شد و سر حسين را بكربلا برگرداند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 167
الأمالی (للصدوق)
4.فاطمه دختر حسين عليه السّلام فرمود:يزيد فرمان داد كه زنان خاندان حسين عليه السّلام را همراه با امام سجاد عليه السّلام در زندانى جاى دهند كه نه در برابر سرما زندانيان را حفظ مى كرد و نه در برابر گرما.آنقدر در آن محبس ماندند تا بر صورتشان اثر گذاشت از آن پس،در بيت المقدس سنگى از زمين برنداشتند،مگر اينكه خون تازه از زير آن پيدا بود.مردم خورشيد را روى ديوارها سرخ گون مى نگريستند؛چون پتوهاى رنگين.از آن پس امام سجاد عليه السّلام همراه با زنان بيرون آمدند و سر حسين عليه السّلام را به سرزمين كربلا برگرداندند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 281
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 167
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مَتِّيلٍ اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنِ اَلدَّيْلَمِيِّ وَ هُوَ سُلَيْمَانُ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ لَطِيفٍ اَلتَّفْلِيسِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : لَمَّا ضُرِبَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِالسَّيْفِ ثُمَّ اُبْتُدِرَ لِيُقْطَعَ رَأْسُهُ نَادَى مُنَادٍ مِنْ قِبَلِ رَبِّ اَلْعِزَّةِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مِنْ بُطْنَانِ اَلْعَرْشِ فَقَالَ أَلاَ أَيَّتُهَا اَلْأُمَّةُ اَلْمُتَحَيِّرَةُ اَلظَّالِمَةُ بَعْدَ نَبِيِّهَا لاَ وَفَّقَكُمُ اَللَّهُ لِأَضْحًى وَ لاَ فِطْرٍ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ لاَ جَرَمَ وَ اَللَّهِ مَا وُفِّقُوا وَ لاَ يُوَفَّقُونَ أَبَداً حَتَّى يَقُومَ ثَائِرُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 168 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون حسين بن على (عليه السّلام) را با تيغ زدند و شتافتند تا سرش را ببرند منادى از طرف رب العزت ندا داد از ميانه عرش و گفت ايا امت جبار ستمكار پس از پيغمبر خود خدا توفيق عيد قربان و عيد روزه را بشما ندهد گويد سپس امام صادق فرمود از اين رو بخدا موفق نشدند و هرگز موفق نشوند تا خونخواه حسين (عليه السّلام) قيام كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 168
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه حسين بن على عليه السّلام را با تيغ كشتند و خواستند كه سر مبارك او را از تن جدا كنند،ندايى از سوى پروردگار عزيز طنين انداز شد؛ندايى از ميان عرش:اى امت جبار و ستم پيشه!پس از پيامبر خود از توفيق عيد قربان و عيد فطر بى بهره خواهيد شد.امام صادق عليه السّلام فرمود:چنين بود كه آنان موفق نشدند و هيچ گاه كامياب نخواهند شد تا اينكه خون خواه حسين عليه السّلام بر ستم گران بشورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 283
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 168
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمُعَلَّى بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْبَصْرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ عُمَرَ [عَمْرِو] بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُدْرِكِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ جَمَعَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلنَّاسَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ وَ وُضِعَتِ اَلْمَوَازِينُ فَتُوزَنُ دِمَاءُ اَلشُّهَدَاءِ مَعَ مِدَادِ اَلْعُلَمَاءِ فَيَرْجَحُ مِدَادُ اَلْعُلَمَاءِ عَلَى دِمَاءِ اَلشُّهَدَاءِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 168 )
12 محرم 3681 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود روز قيامت خداى عز و جل مردم را در يك سرزمين جمع كند و موازين نهاده شود و خون شهداء را بامداد علماء بسنجند و مداد علماء بر خون شهداء بچربد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 168
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:در روز رستاخيز خداوند همه مردمان را در يك سرزمين گرد مى آورد و ترازوها را مى گذراند و آنگاه خون شهيدان را با مداد عالمان خواهد سنجيد.بى گمان مداد عالمان ربانى بر خون شهيدان وزن بيشترى خواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 285
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ شُعَيْبٍ اَلصَّيْرَفِيِّ عَنِ اَلْهَيْثَمِ أَبِي كَهْمَسٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: خِصَالٌ يَنْتَفِعُ بِهَا اَلْمُؤْمِنُ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهِ وَلَدٌ صَالِحٌ يَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ مُصْحَفٌ يُقْرَأُ مِنْهُ وَ قَلِيبٌ يَحْفِرُهُ وَ غَرْسٌ يَغْرِسُهُ وَ صَدَقَةُ مَاءٍ يُجْرِيهِ وَ سُنَّةٌ حَسَنَةٌ يُؤْخَذُ بِهَا بَعْدَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 169 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود شش چيز است كه مؤمن پس از مرگ خود از آن سود برد، فرزند صالح كه برايش آمرزش خواهد قرآنى كه خوانده شود، چاه آبى كه بكند و درختى كه بكارد و صدقه آبى كه مجرى سازد و روش نيكى كه از آن پيروى شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 169
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:شش چيز است كه مؤمن پس از مرگ،از آن سود خواهد برد: فرزند شايسته اى كه براى او طلب آموزش كند،قرآنى كه تلاوت شود،چاه آبى كه حفر كند،نهالى كه در زمين بكارد،صدقه اى كه بر آن استمرار داشته باشد و سنت شايسته اى كه برجاى نهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 285
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 169
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيُّ قَالَ سَمِعْتُ مَالِكَ بْنَ أَنَسٍ فَقِيهَ اَلْمَدِينَةِ يَقُولُ: كُنْتُ أَدْخُلُ إِلَى اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَيُقَدِّمُ لِي مِخَدَّةً وَ يَعْرِفُ لِي قَدْراً وَ يَقُولُ لِي يَا مَالِكُ إِنِّي أُحِبُّكَ فَكُنْتُ أُسَرُّ بِذَلِكَ وَ أَحْمَدُ اَللَّهَ عَلَيْهِ قَالَ وَ كَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَجُلاً لاَ يَخْلُو مِنْ إِحْدَى ثَلاَثِ خِصَالٍ إِمَّا صَائِماً وَ إِمَّا قَائِماً وَ إِمَّا ذَاكِراً وَ كَانَ مِنْ عُظَمَاءِ اَلْعِبَادِ وَ أَكَابِرِ اَلزُّهَّادِ اَلَّذِينَ يَخْشَوْنَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَانَ كَثِيرَ اَلْحَدِيثِ طَيِّبَ اَلْمُجَالَسَةِ كَثِيرَ اَلْفَوَائِدِ فَإِذَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اِخْضَرَّ مَرَّةً وَ اِصْفَرَّ أُخْرَى حَتَّى يُنْكِرَهُ مَنْ كَانَ يَعْرِفُهُ وَ لَقَدْ حَجَجْتُ مَعَهُ سَنَةً فَلَمَّا اِسْتَوَتْ بِهِ رَاحِلَتُهُ عِنْدَ اَلْإِحْرَامِ كَانَ كُلَّمَا هَمَّ بِالتَّلْبِيَةِ اِنْقَطَعَ اَلصَّوْتُ فِي حَلْقِهِ وَ كَادَ أَنْ يَخِرَّ مِنْ رَاحِلَتِهِ فَقُلْتُ قُلْ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ وَ لاَ بُدّ لَكَ مِنْ أَنْ تَقُولَ فَقَالَ يَا اِبْنَ أَبِي عَامِرٍ كَيْفَ أَجْسُرُ أَنْ أَقُولَ لَبَّيْكَ اَللَّهُمَّ لَبَّيْكَ وَ أَخْشَى أَنْ يَقُولَ عَزَّ وَ جَلَّ لاَ لَبَّيْكَ وَ لاَ سَعْدَيْكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 169 )
3 - مالك بن انس فقيه مدينه گويد من خدمت امام صادق مى رسيدم يك بالش بمن تقديم ميكرد و از من احترام مى نمود و ميفرمود اى مالك من تو را دوست دارم و من از اين اظهار او خرسند ميشدم و خدا را حمد ميكردم گويد مردى بود كه فارغ از يكى از سه خصلت نبود يا روزه مى داشت يا نماز ميخواند يا ذكر مى گفت، از بزرگان عباد و اكابر زهاد بود كه از خداى عز و جل مى ترسند بسيار حديث مى كرد و خوش مجلس بود و پرفائده چون ميفرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گفته يك بار سبز ميشد و يك بار زرد و رنگش ديگر گون ميشد تا شناخته نميشد سالى با او بحج رفتم و چون موقع احرام بر مركب نشست و ميخواست تلبيه گويد گلوگير ميشد و نزديك بود از مركب خود بزير افتد گفتنم يا ابن رسول اللّٰه بگو بايد بگوئى فرمود اى پسر ابى عامر چگونه جرأت كنم بگويم لبيك اللهم لبيك مى ترسم كه خداى عز و جل فرمايد لا لبيك و لا سعديك.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 169
الأمالی (للصدوق)
3.مالك بن انس كه فقيه مدينه بود،مى گفت:نزد امام صادق عليه السّلام رفتم.آن حضرت يك بالش به من داد و مرا گرامى داشت و فرمود:اى مالك!تو را دوست مى دارم.من از ابراز علاقه امام خوشحال شدم و خداوند را سپاس گفتم.امام صادق عليه السّلام كسى بود كه يا روزه مى گرفت و يا نماز اقامه مى كرد و يا ذكر خدا مى گفت.او از برترين بندگان و زاهدان برگزيده بود كه از خداوند بسيار بيم داشت.امام صادق عليه السّلام بسيار حديث مى گفت و خوش بيان بود و تأثيرگذار.آنگاه كه از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سخنى روايت مى كرد،گاه رنگ رخسارش سبز مى شد و گاه زرد،به گونه اى كه در دگرگونى رنگ چهره اش ناشناس مى نمود.سالى همراه با آن حضرت به زيارت خانه خدا رفتم.آنگاه كه وقت احرام بر مركب خود نشست و خواست«تلبيه»بگويد،گويى گلويش مى گرفت.بيم آن مى رفت كه از مركب خويش پايين بيفتد.گفتم:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!بگو.بايد بگويى.فرمود اى پسر ابى عامر!چگونه به خود اجازه دهم و بگويم لبيك اللهم لبيك ؟ترس آن دارم كه خداى عز و جل فرمايد لا لبيك و لا سعديك.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 285
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي أَحْمَدَ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَعْجَبُ لِمَنْ يَبْخَلُ بِالدُّنْيَا وَ هِيَ مُقْبِلَةٌ عَلَيْهِ أَوْ يَبْخَلُ عَلَيْهَا وَ هِيَ مُدْبِرَةٌ عَنْهُ فَلاَ اَلْإِنْفَاقُ مَعَ اَلْإِقْبَالِ يَضُرُّهُ وَ لاَ اَلْإِمْسَاكُ مَعَ اَلْإِدْبَارِ يَنْفَعُهُ قَالَ مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ وَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ قِيلَ لِأَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِمَ لاَ تَشْتَرِي فَرَساً عَتِيقاً قَالَ لاَ حَاجَةَ لِي فِيهِ وَ أَنَا لاَ أَفِرُّ مِمَّنْ كَرَّ عَلَيَّ وَ لاَ أَكِرُّ عَلَى مَنْ فَرَّ مِنِّي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 169 )
4 - امام صادق فرمود عجب دارم از بخيل بمال دنيا و دنيا رو بدو دارد يا پشت بدو كرده باشد نه انفاق با رو كردن دنيا زيان دارد و نه با پشت دادن آن سود دهد مالك بن انس گويد از امام صادق (عليه السّلام) شنيدم مى فرمود به امير المؤمنين (عليه السّلام) گفتند چرا اسب نجيبى نميخرى ؟ فرمود نيازى بدان ندارم زيرا از هر كه بمن رو كند نگريزم و بهر كه از من گريزد حمله نكنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 169
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:در شگفتم از كسى كه حسد مى ورزد و دنيا به او اقبال نشان مى دهد يا از او روى گردانيده است.اما انفاق كردن،نه با روى آوردن دنيا به آدمى ضرر دارد و نه با روى گردانيدن آن.مالك بن انس مى گويد:از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه فرمود: به امير مؤمنان،على عليه السّلام،گفتند:چرا يك اسب نجيب نمى خرى ؟فرمود:نيازى ندارم. چون هرگاه كسى به من هجوم آورد از او نمى گريزم و هركس كه از تيغ من بگريزد، دنبالش نخواهم كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 287
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّائِغُ اَلْعَدْلُ قَالَ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْعَلَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ سَلاَّمٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَبْدِ اَلْوَاحِدِ قَالَ حَدَّثَنَا حَرْبُ بْنُ اَلْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : قَالَ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ « وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنٰاهُ فِي إِمٰامٍ مُبِينٍ » قَامَ رَجُلاَنِ مِنْ مَجْلِسِهِمَا فَقَالاَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ هُوَ اَلتَّوْرَاةُ قَالَ لاَ قَالاَ فَهُوَ اَلْإِنْجِيلُ قَالَ لاَ قَالاَ فَهُوَ اَلْقُرْآنُ قَالَ لاَ قَالَ فَأَقْبَلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هُوَ هَذَا إِنَّهُ اَلْإِمَامُ اَلَّذِي أَحْصَى اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِيهِ عِلْمَ كُلِّ شَيْءٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 170 )
5 - امام پنجم فرمود چون اين آيه نازل شد (يس) هر چيز را در امام مبين آمار كرديم - دو مرد في المجلس برخاستند و گفتند يا رسول اللّٰه آن توراتست ؟ فرمود نه گفتند آن انجيل است ؟ فرمود نه گفتند آن قرآنست ؟ فرمود نه، امير المؤمنين على بن ابى طالب آمد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود آن اين است براستى او است امامى كه خداى تبارك و تعالى علم هر چيز را بر او شمرده
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 170
الأمالی (للصدوق)
5.امام باقر عليه السّلام فرمود:آنگاه كه اين آيه شريفه بر پيامبر فرود آمد:
وَ كُلَّ شَيْ ءٍ أَحْصَيْنٰاهُ فِي إِمٰامٍ مُبِينٍ
«هرچيز را در امام مبين احصا نموديم»دو تن برخاستند و گفتند:اى پيامبر خدا آيا مقصود تورات است ؟فرمود:نه.پرسيدند آيا انجيل است ؟فرمود نه.گفتند قرآن است ؟فرمود نه.در اين هنگام امير المومنين عليه السّلام وارد شد.پيامبر فرمود: مراد،خداوند اين مرد است.بى گمان او همان امامى است كه خداى تبارك و تعالى علم هرپديده را براى او شمرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 287
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 170
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلزَّنْجَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ اَلْمُثَنَّى اَلْعَنْبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَسْمَاءَ قَالَ حَدَّثَنَا جُوَيْرَةُ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ وَهْبٍ قَالَ: وَجَدْتُ فِي بَعْضِ كُتُبِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّ ذَا اَلْقَرْنَيْنِ لَمَّا فَرَغَ مِنْ عَمَلِ اَلسَّدِّ اِنْطَلَقَ عَلَى وَجْهِهِ فَبَيْنَا هُوَ يَسِيرُ وَ جُنُودُهُ إِذْ مَرَّ عَلَى شَيْخٍ يُصَلِّي فَوَقَفَ عَلَيْهِ بِجُنُودِهِ حَتَّى اِنْصَرَفَ مِنْ صَلاَتِهِ فَقَالَ لَهُ ذُو اَلْقَرْنَيْنِ كَيْفَ لَمْ يُرَوِّعْكَ مَا حَضَرَكَ مِنْ جُنُودِي قَالَ كُنْتُ أُنَاجِي مَنْ هُوَ أَكْثَرُ جُنُوداً مِنْكَ وَ أَعَزُّ سُلْطَاناً وَ أَشَدُّ قُوَّةً وَ لَوْ صَرَفْتُ وَجْهِي إِلَيْكَ لَمْ أُدْرِكْ حَاجَتِي قِبَلَهُ فَقَالَ لَهُ ذُو اَلْقَرْنَيْنِ هَلْ لَكَ فِي أَنْ تَنْطَلِقَ مَعِي فَأُوَاسِيَكَ بِنَفْسِي وَ أَسْتَعِينَ بِكَ عَلَى بَعْضِ أَمْرِي قَالَ نَعَمْ إِنْ ضَمِنْتَ لِي أَرْبَعَ خِصَالٍ نَعِيماً لاَ يَزُولُ وَ صِحَّةً لاَ سُقْمَ فِيهَا وَ شَبَاباً لاَ هَرَمَ فِيهِ وَ حَيَاةً لاَ مَوْتَ فِيهَا فَقَالَ لَهُ ذُو اَلْقَرْنَيْنِ وَ أَيُّ مَخْلُوقٍ يَقْدِرُ عَلَى هَذِهِ اَلْخِصَالِ فَقَالَ اَلشَّيْخُ فَإِنَّي مَعَ مَنْ يَقْدِرُ عَلَيْهَا وَ يَمْلِكُهَا وَ إِيَّاكَ ثُمَّ مَرَّ بِرَجُلٍ عَالِمٍ فَقَالَ لِذِي اَلْقَرْنَيْنِ أَخْبِرْنِي عَنْ شَيْئَيْنِ مُنْذُ خَلَقَهُمَا اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قَائِمَيْنِ وَ عَنْ شَيْئَيْنِ جَارِيَيْنِ وَ شَيْئَيْنِ مُخْتَلِفَيْنِ وَ شَيْئَيْنِ مُتَبَاغِضَيْنِ فَقَالَ لَهُ ذُو اَلْقَرْنَيْنِ أَمَّا اَلشَّيْئَانِ اَلْقَائِمَانِ فَالسَّمَاوَاتُ وَ اَلْأَرْضُ وَ أَمَّا اَلشَّيْئَانِ اَلْجَارِيَانِ فَالشَّمْسُ وَ اَلْقَمَرُ وَ أَمَّا اَلشَّيْئَانِ اَلْمُخْتَلِفَانِ فَاللَّيْلُ وَ اَلنَّهَارُ وَ أَمَّا اَلشَّيْئَانِ اَلْمُتَبَاغِضَانِ فَالْمَوْتُ وَ اَلْحَيَاةُ فَقَالَ اِنْطَلِقْ فَإِنَّكَ عَالِمٌ فَانْطَلَقَ ذُو اَلْقَرْنَيْنِ يَسِيرُ فِي اَلْبِلاَدِ حَتَّى مَرَّ بِشَيْخٍ يُقَلِّبُ جَمَاجِمَ اَلْمَوْتَى فَوَقَفَ عَلَيْهِ بِجُنُودِهِ فَقَالَ لَهُ أَخْبِرْنِي أَيُّهَا اَلشَّيْخُ لِأَيِّ شَيْءٍ تُقَلِّبُ هَذِهِ اَلْجَمَاجِمَ قَالَ لِأَعْرِفَ اَلشَّرِيفَ مِنَ اَلْوَضِيعِ وَ اَلْغَنِيَّ مِنَ اَلْفَقِيرِ فَمَا عَرَفْتُ وَ إِنِّي لَأُقَلِّبُهَا مُنْذُ عِشْرِينَ سَنَةً فَانْطَلَقَ ذُو اَلْقَرْنَيْنِ وَ تَرَكَهُ وَ قَالَ مَا عَنَيْتَ بِهَذَا أَحَداً غَيْرِي فَبَيْنَا هُوَ يَسِيرُ إِذْ وَقَعَ عَلَى اَلْأُمَّةِ اَلْعَالِمَةِ مِنْ قَوْمِ مُوسَى اَلَّذِينَ « يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُونَ » فَلَمَّا رَآهُمْ قَالَ لَهُمْ أَيُّهَا اَلْقَوْمُ أَخْبِرُونِي بِخَبَرِكُمْ فَإِنِّي قَدْ دُرْتُ اَلْأَرْضَ شَرْقَهَا وَ غَرْبَهَا وَ بَرَّهَا وَ بَحْرَهَا وَ سَهْلَهَا وَ جَبَلَهَا وَ نُورَهَا وَ ظُلْمَتَهَا فَلَمْ أَلْقَ مِثْلَكُمْ فَأَخْبِرُونِي مَا بَالُ قُبُورِ مَوْتَاكُمْ عَلَى أَبْوَابِ بُيُوتِكُمْ قَالُوا فَعَلْنَا ذَلِكَ لِئَلاَّ نَنْسَى اَلْمَوْتَ وَ لاَ يَخْرُجَ ذِكْرُهُ مِنْ قُلُوبِنَا قَالَ فَمَا بَالُ بُيُوتِكُمْ لَيْسَ عَلَيْهَا أَبْوَابٌ قَالُوا لَيْسَ فِينَا لِصُّ وَ لاَ ظَنِينٌ وَ لَيْسَ فِينَا إِلاَّ أَمِينٌ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ أُمَرَاءُ قَالُوا لاَ نَتَظَالَمُ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لَيْسَ بَيْنَكُمْ حُكَّامٌ قَالُوا لاَ نَخْتَصِمُ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لَيْسَ فِيكُمْ مُلُوكٌ قَالُوا لاَ نَتَكَاثَرُ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لاَ تَتَفَاضَلُونَ وَ لاَ تَتَفَاوَتُونَ قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا مُتَوَاسُونَ مُتَرَاحِمُونَ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لاَ تَتَنَازَعُونَ وَ لاَ تَخْتَلِفُونَ قَالُوا مِنْ قِبَلِ أُلْفَةِ قُلُوبِنَا وَ صَلاَحِ ذَاتِ بَيْنِنَا قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لاَ تَسْتَبُونَ وَ لاَ تَقْتُلُونَ [تُقْتَلُونَ] قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا غَلَبْنَا طَبَائِعَنَا بِالْعَزْمِ وَ سَبَيْنَا [سُسْنَا] أَنْفُسَنَا بِالْحِلْمِ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ كَلِمَتُكُمْ وَاحِدَةٌ وَ طَرِيقَتُكُمْ مُسْتَقِيمَةٌ قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا لاَ نَتَكَاذَبُ وَ لاَ نَتَخَادَعُ وَ لاَ يَغْتَابُ بَعْضُنَا بَعْضاً قَالَ فَأَخْبِرُونِي لِمَ لَيْسَ فِيكُمْ مِسْكِينٌ وَ لاَ فَقِيرٌ قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا نَقْسِمُ بِالسَّوِيَّةِ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لَيْسَ فِيكُمْ فَظٌّ وَ لاَ غَلِيظٌ قَالُوا مِنْ قِبَلِ اَلذُّلِّ وَ اَلتَّوَاضُعِ قَالَ فَلِمَ جَعَلَكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَطْوَلَ اَلنَّاسِ أَعْمَاراً قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا نَتَعَاطَى اَلْحَقَّ وَ نَحْكُمُ بِالْعَدْلِ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لاَ تُقْحَطُونَ قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا لاَ نَغْفَلُ عَنِ اَلاِسْتِغْفَارِ قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لاَ تَحْزَنُونَ قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا وَطَّنَّا أَنْفُسَنَا عَلَى اَلْبَلاَءِ فَعَزَّيْنَا أَنْفُسَنَا قَالَ فَمَا بَالُكُمْ لاَ يُصِيبُكُمُ اَلْآفَاتُ قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا لاَ نَتَوَكَّلُ عَلَى غَيْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لاَ نَسْتَمْطِرُ بِالْأَنْوَاءِ وَ اَلنُّجُومِ قَالَ فَحَدِّثُونِي أَيُّهَا اَلْقَوْمُ هَكَذَا وَجَدْتُمْ آبَاءَكُمْ يَفْعَلُونَ قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءَنَا يَرْحَمُونَ مِسْكِينَهُمْ وَ يُوَاسُونَ فَقِيرَهُمْ وَ يَعْفُونَ عَمَّنْ ظَلَمَهُمْ وَ يُحْسِنُونَ إِلَى مَنْ أَسَاءَ إِلَيْهِمْ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِمُسِيئِهِمْ وَ يَصِلُونَ أَرْحَامَهُمْ وَ يُؤَدُّونَ أَمَانَتَهُمْ وَ يَصْدُقُونَ وَ لاَ يَكْذِبُونَ فَأَصْلَحَ اَللَّهُ لَهُمْ بِذَلِكَ أَمْرَهُمْ فَأَقَامَ عِنْدَهُمْ ذُو اَلْقَرْنَيْنِ حَتَّى قُبِضَ وَ كَانَ لَهُ خَمْسُمِائَةِ عَامٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 170 )
6 - وهب گويد در يكى از كتب خدا يافتم كه چون ذو القربين از عمل سد پرداخت پيش رفت تا به پيره مردى رسيد كه نماز ميخواند با لشكر خود نزد او ايستاد تا فارغ شد ذو القرنين باو گفت از اين همه لشكرم نترسيدى ؟ گفت من با كسى راز مى گفتم كه از تو لشكر بيشترى دارد و سلطان عزيزترى و نيروى سخت ترى و اگر بتو رو ميكردم حاجت خود را از او نميگرفتم ذو القرنين گفت با من همراه شو تا جان خود از تو دريغ نكنم و ببرخى كارهاى خود از تو كمك گيرم گفت بشرطى كه چهار چيز از من تعهد كنى نعمتى بى زوال و تندرستى بى درد، جوانى بى پيرى و زندگى بى مرگ ذو القرنين گفت كدام مخلوق بر اينها تواناست شيخ گفت من همراه آنم كه آنها را و تو را داراست سپس بمرد دانشمندى گذشت او بذى القرنين گفت بمن خبر ده از دو چيزى كه از آنگاه خدا آنها را آفريده برپايند و دو چيزى كه هميشه روانند و دو چيزى كه در رفت و آمدند و دو چيزى كه با هم دشمنند؟ ذو القرنين گفت آن دو كه برپايند آسمانها و زمينند و آن دو كه روانند خورشيد و ماهند و آن دو كه در رفت و آمدند شب و روزند و آن دو كه با هم دشمنند مرگ و زندگيند گفت برو كه تو دانشمندى ذو القرنين بگردش بلاد ادامه داد تا بشيخى رسيد كه كدوى سر مردگان را زير و رو ميكرد با لشكر خود بر او ايستاد و گفت بمن بگو چرا اينها را زير و رو ميكنى ؟ گفت تا شريف را از وضيع و غنى را از فقير تشخيص دهم و بيست سال است كه مشغولم و فرق آنها را ندانستم ذو القرنين از او گذشت و گفت مقصود تو پند من بود، در راه خود ناگاه بطائفه دانشمند از قوم موسى رسيد كه بحق هدايت شده و عدالت ميورزند چون آنها را ديد گفت از وضع خود مرا آگاه كنيد زيرا من زمين را دور زدم از شرق و غرب و دريا و صحرا و هموار و كوه و روشن و تاريك و مانند شما را نديدم بمن بگوئيد چرا گور مرده هاتان بدر خانه ها است گفتند براى آنكه مرگ را فراموش نكنيم و يادش از دل ما نرود: چرا عمارات شما در ندارد؟ ميان ما دزد و متهم نيست و همه امينند. چرا ميان شما حاكم و قاضى نيست ؟ چون مرافعه و خصومت نداريم. چرا سلطان نداريد؟ براى آنكه فزون طلب نيستيم. چرا در زندگى كم و زياد و تفاوت نداريد؟ چون با هم ترحم كنيم و مواساة نمائيم. چرا نزاع و اختلاف نداريد؟ چون دلهاى ما متحد و با هم بر سر سازشيم. چرا بهم دشنام ندهيد و ستيزه نكنيد؟ چون تصميم ما بر طبع ما غلبه كرده و خود را اسير حلم و بردبارى ساختيم. چرا با هم يك قول هستيد و يك روش داريد؟ چون دروغ و فريب ميان ما نيست و از هم بدگوئى نكنيم. بگوئيد بدانم چرا گدا ميان شما نيست ؟ چون ما را بالسويه تقسيم كنيم. چرا بدخلق و سخت گير ميان شما نيست ؟ چون خوى تواضع و فروتنى داريم. چرا خدا عمر درازتر بشما داده ؟ چون بحق عمل كنيم و بحق حكم كنيم. چرا قحطى ميان شما نيست ؟ چون از استغفار غفلت نداريم. چرا غم نداريد؟ چون خود را آماده بلا ساختيم و خويش تسليت داديم. چرا آفت بشما نميرسد؟ چون بر غير خدا توكل نداريم و بموسمها و ستاره ها طلب باران نكنيم گفت بمن باز گوئيد اى مردم كه پدران خود را هم چنين دريافتيد كه عمل ميكردند؟ گفتند شيوه پدران اين بود كه بمسكين خود ترحم ميكردند و با درويشان همدردى مينمودند و از ستمكار خود ميگذشتند و بهر كه بآنها بد ميكرد احسان ميكردند و براى بدكاران خود استغفار مينمودند و صله رحم ميكردند و امانت را ميپرداختند و دروغ نميگفتند خدا باين سبب امر آنها را اصلاح كرد. ذو القرنين تا دم مرگ نزد آنها ماند و پانصد سال عمر داشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 172
الأمالی (للصدوق)
6.وهب مى گويد:در يكى از كتاب هاى آسمانى خواندم«ذو القرنين»آنگاه كه سد را ساخت،به پيرمردى رسيد كه مشغول عبادت بود.با سپاه خود همانجا ماند تا او نمازش را تمام كرد.ذو القرنين از او پرسيد:آيا از اين سپاه من نترسيدى ؟گفت من با كسى رازونياز مى كردم كه از تو سپاهيان بيشترى دارد و نيز قدرت و حكومت بزرگتر.اگر به جانب تو رو برمى گردانيديم،خواسته ام را از او نمى ستاندم.ذو القرنين گفت:همراه من بيا تا جان خويش را از تو مضايقه نكنم و در بعضى از امور خود از او يارى بطلبم.پيرمرد گفت: مشروط به اينكه چهار چيز را براى من ضمانت كنى:نعمت بى زوال سلامت بدون بيمارى،جوانى بدون پيرى و زندگى منهاى مرگ.ذو القرنين پرسيد:كدام آفريده اين توانمندى را دارد؟پيرمرد گفت:من همراه كسى هستم كه آن همه را دارد و نيز قدرت تو را دارد.
آنگاه ذو القرنين به شخص دانايى برخورد.او گفت:از دو چيز مرا آگاه ساز كه از آغاز آفرينش پايدارند و دو چيز كه همواره جارى اند و دو چيزى كه پيوسته در آمدوشد مى باشند و دو چيز كه باهم در جنگ هستند.ذو القرنين فرمود:آن دو كه استوارند آسمانها و زمين اند و آن دو چيز كه روان هستند،همان خورشيد و ماه مى باشند و آن دو چيز كه در آمدوشدند،روز و شب هستند و آن دو چيز كه باهم پيكار دارند،همان مرگ و زندگى اند.او گفت مرد دانايى هستى.ذو القرنين به راه خود ادامه داد تا اينكه به پيرمردى رسيد كه كدوى سر مرده ها را از اين سو به آن سو مى گردانيد.ايستاد و گفت:چرا اين كار را مى كنى ؟پيرمرد گفت:مى خواهم بدانم كدامشان شريف و فرومايه و توانگر و تنگدست هستند؟بيست سال است كه اين كار را انجام مى دهم ولى هنوز تفاوت سرها را ندانستم.ذو القرنين درحالى كه از او مى گذشت كه مى گفت:هدف تو اين بود كه مرا موعظه كنى.در راه ناگهان به گروهى از عالمان برخورد كه راه حق را يافته و عدالت پيشه بودند.ذو القرنين كه آنان را نگريست،گفت:مرا از حال خود خبر دهيد.چون من زمين را از شرق تا غرب از دريا تا صحرا از دشت تا كوها از روشن و تاريك جهان سياحت كردم و نظير شما را نديده ام.به من پاسخ دهيد كه چرا مردگان خود را در خانه ها به خاك مى سپاريد.گفتند: براى اينكه مرگ را از ياد نبريم و نيز ياد آنان از بين نرود.بعد پرسيد:چرا خانه هاى شما در ورودى ندارد؟گفتند:اينجا دزد وجود ندارد و همه امانتدارند.پرسيد:چرا قاضى نداريد؟گفتند:زيرا ميان ما نزاع و دشمنى نيست.پرسيد:چرا حاكم نداريد؟گفتند:زيرا زياده خواهى نداريم.پرسيد:چرا در امور مالى چندان تفاوت نداريد؟گفتند:زيرا به هم مهر مى ورزيم و برابرى را رعايت مى كنيم.پرسيد: چرا نزاع و تفرقه نداريد؟زيرا دلهاى يكپارچه و سازگار داريم.پرسيد:چرا هرگز به يكديگر ناسزا نمى گوييد و ستيزه خويى نداريد؟گفتند:زيرا اراده ما بر طبيعت ما چيره شده است و خود را به صبورى زينت داده ايم.پرسيد:چرا سنت و كلام واحد داريد؟گفتند:زيرا دروغ و فريب در ما وجود ندارد و از يكديگر بدگويى نمى كنيم.پرسيد:چرا در ميان شما آدم خشن و بدخلق به چشم نمى خورد؟گفتند:زيرا فروتنانه برخورد مى كنيم.پرسيد:چرا بينوا در شهر شما نيست ؟ گفتند:چون ثروت را يكسان تقسيم كرده ايم.پرسيد:چرا خداوند عمر دراز به شما ارزانى داشته است ؟گفتند:زيرا به آنچه حقيقت است،رفتار و داورى مى كنيم.پرسيد:چرا قحطى در شهر شما وجود ندارد؟گفتند:زيرا هميشه طلب آمرزش داريم.پرسيد:چرا اندوه در دلتان نيست ؟گفتند:زيرا خود را هميشه مهياى بلا ساخته و به خود دلدارى مى دهيم.پرسيد:چرا آفت به شما نمى رسد؟گفتند:زيرا توكل بر خداى يكتا داريم و از بتان و ستارگان درخواست باران نمى كنيم.پرسيد:آيا پدران خود را با اين رفتارها مشاهده كرده ايد؟گفتند:سنت نياكان اين بود كه به تنگدست رحم داشتند و با بينوايان همدلى داشتند و ستمكار را عفو مى كردند و به بدخواه نيكى مى كردند و براى بزهكار در خواست آمرزش مى كردند و با خويشاوندان صله رحم داشتند و امانت را به صاحب آن پس مى دادند و هرگز دروغ نمى گفتند.چنين بودند كه خداوند زندگى شان را سامان بخشيد.مى گويند ذو القرنين تا آنگاه كه مرگ او فرارسيد،پانصد سال سپرى شد و در اين مدت كنار آنان زندگى كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 289
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 171
ص : 172
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَيُّوبَ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: بَعَثَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَالِدَ بْنَ اَلْوَلِيدِ إِلَى حَيٍّ يُقَالُ لَهُمْ بَنُو اَلْمُصْطَلِقِ مِنْ بَنِي جُذَيْمَةَ وَ كَانَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ بَنِي مَخْزُومٍ إِحْنَةٌ فِي اَلْجَاهِلِيَّةِ فَلَمَّا وَرَدَ عَلَيْهِمْ كَانُوا قَدْ أَطَاعُوا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَخَذُوا مِنْهُ كِتَاباً فَلَمَّا وَرَدَ عَلَيْهِمْ خَالِدٌ أَمَرَ مُنَادِياً فَنَادَى بِالصَّلاَةِ فَصَلَّى وَ صَلَّوْا فَلَمَّا كَانَ صَلاَةُ اَلْفَجْرِ أَمَرَ مُنَادِيَهُ فَنَادَى فَصَلَّى وَ صَلَّوْا ثُمَّ أَمَرَ اَلْخَيْلَ فَشَنُّوا فِيهِمُ اَلْغَارَةَ فَقَتَلَ وَ أَصَابَ فَطَلَبُوا كِتَابَهُمْ فَوَجَدُوهُ فَأَتَوْا بِهِ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ حَدَّثُوهُ بِمَا صَنَعَ خَالِدُ بْنُ اَلْوَلِيدِ فَاسْتَقْبَلَ اَلْقِبْلَةَ ثُمَّ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَبْرَأُ إِلَيْكَ مِمَّا صَنَعَ خَالِدُ بْنُ اَلْوَلِيدِ قَالَ ثُمَّ قُدِّمَ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ تِبْرٌ وَ مَتَاعٌ فَقَالَ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ اِئْتِ بَنِي جُذَيْمَةَ مِنْ بَنِي اَلْمُصْطَلِقِ فَأَرْضِهِمْ مِمَّا صَنَعَ خَالِدٌ ثُمَّ رَفَعَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَدَمَيْهِ فَقَالَ يَا عَلِيُّ اِجْعَلْ قَضَاءَ أَهْلِ اَلْجَاهِلِيَّةِ تَحْتَ قَدَمَيْكَ فَأَتَاهُمْ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا اِنْتَهَى إِلَيْهِمْ حَكَمَ فِيهِمْ بِحُكْمِ اَللَّهِ فَلَمَّا رَجَعَ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ يَا عَلِيُّ أَخْبِرْنِي مَا صَنَعْتَ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ عَمَدْتُ فَأَعْطَيْتُ لِكُلِّ دَمٍ دِيَةً وَ لِكُلِّ جَنِينٍ غُرَّةً وَ لِكُلِّ مَالٍ مَالاً وَ فَضَلَتْ مَعِي فَضْلَةٌ فَأَعْطَيْتُهُمْ لِمِيلَغَةِ كِلاَبِهِمْ وَ حِيلَةِ رُعَاتِهِمْ وَ فَضَلَتْ مَعِي فَضْلَةٌ فَأَعْطَيْتُهُمْ لِرَوْعَةِ نِسَائِهِمْ وَ فَزَعِ صِبْيَانِهِمْ وَ فَضَلَتْ مَعِي فَضْلَةٌ فَأَعْطَيْتُهُمْ لِمَا يَعْلَمُونَ وَ لِمَا لاَ يَعْلَمُونَ وَ فَضَلَتْ مَعِي فَضْلَةٌ فَأَعْطَيْتُهُمْ لِيَرْضَوْا عَنْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَلِيُّ أَعْطَيْتَهُمْ لِيَرْضَوْا عَنِّي رَضِيَ اَللَّهُ عَنْكَ يَا عَلِيُّ إِنَّمَا أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلاَّ أَنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 173 )
7 - امام پنجم فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) خالد بن وليد را بتيره بنى المصطلق فرستاد كه از جذيمه بودند و ميان آنها و بنى مخزوم در دوران جاهليت كينه اى بود چون بر آنها وارد شديد پيرو رسول خدايند و از او عهدنامه اى دارند خالد گفت اذان نماز گفتند و نماز صبح را با آنها خواند و دستور داد آنها را غارت كردند و جمعى از آنها را كشت عهد نامه خود را برداشتند و خدمت پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) آمدند و از جنايات خالد بن وليد گزارش دادند آن حضرت رو بقبله كرد و گفت خدايا از آنچه خالد بن وليد كرده است من بتو بيزارم سپس جامه و كالائى از غارت خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آوردند و آن حضرت بعلى فرمود تو نزد بنى جذيمه تيره بنى مصطلق برو و از آنچه خالد عمل كرده رضايت آنها را بعمل آور و دو گام خود برداشت و فرمود اى على قضاوت جاهليت را زير دو پاى خود گذار على (عليه السّلام) نزد آنها آمد در باره آنها بحكم خدا دستور داد و چون برگشت فرمود اى على (عليه السّلام) گزارش بده كه چه كردى ؟ گفت: يا رسول اللّٰه هر خونى را ديه دادم هر جنين كه سقط شده بود بعوض بنده يا كنيزى دادم و هر مالى تلف شده بود عوض دادم و مبلغى زياد آمد كه بحساب كاسه سگها و ريسمان گله بانان آنها دادم باز هم زياد آمد بجبران ترس زنان و هراس كودكان آنها دادم و باز هم چيزى مانده بود باحتياط از دانسته و ندانسته بآنها دادم و قسمت زيادى آخرين را هم بآنها دادم تا از شما راضى شوند فرمود على بآنها عطا دادى كه از من راضى شوند خدا از تو راضى باشد اى على همانا تو نسبت بمن چون هرون باشى نسبت بموسى جز آنكه پس از من پيغمبرى نباشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 173
الأمالی (للصدوق)
7.امام باقر عليه السّلام فرمود:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله خالد بن وليد را نزد قوم بنى المصطلق راهى نمود كه از قوم جزيمه بوده و ميان آنان و بنى مخزوم از دوران جاهليت كينه وجود داشت.آن گاه كه خالد نزد آنان رفت چنين فهميد كه از پيامبر خدا پيروى مى كنيد و از او نيز پيمان نامه اى در دست دارند.خالد پس از اذان صبح نماز را همراه با آنان اقامه كرد و بعد فرمان داد كه اموالشان را غارت كنند و همچنين دسته اى از آنان را به قتل برسانيد. آنان پيمان نامه را برداشتند و نزد رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمدند و از جنايت خالد بن وليد خبر دادند.حضرت رو به قبله فرمود خدايا از رفتار خالد به سوى تو بيزارى مى طلبم.آنگاه كه جامه و كالاى غارت شده را پيش حضرت آوردند،به على عليه السّلام فرمود:نزد بنى جزيمه و بنى مصطلق برو و رضايت شان را به دست آور.هنوز على عليه السّلام دو قدم برداشته بود كه فرمود: اى على داورى عصر جاهليت را زير پاى خويش بگذار.على عليه السّلام كه نزد آنان رسيد،به فرمان خدا،درباره آنان حكم كرد.آنگاه كه به مدينه بازگشت،پيامبر گفت:اى على!بگو چه كردى ؟ گفت:اى پيامبر خدا!همه خون بها را پرداختم و براى جنين سقطشده اى بنده يا كنيزى دادم و نيز عوض هرثروت تباه شده اى را رد كردم و آن چه افزون آمد،به منظور كاسه سگ ها و ريسمان گله داران پرداختم و بقيه را به خاطر ترس زنان و كودكان به آن بخشيدم.پيامبر فرمود:اى على!چنان كردى كه از من خشنود شوند.خدايت از تو خرسند باد.اى على!تو نسبت به من مانند هارون نسبت به موسى هستى،جز اين كه پس از من پيامبرى نيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 293
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 173
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْأَسْتَرْآبَادِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ وَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَيَّارٍ عَنْ أَبَوَيْهِمَا عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى : قَسَمْتُ فَاتِحَةَ اَلْكِتَابِ بَيْنِي وَ بَيْنَ عَبْدِي فَنِصْفُهَا لِي وَ نِصْفُهَا لِعَبْدِي وَ لِعَبْدِي مَا سَأَلَ إِذَا قَالَ اَلْعَبْدُ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ بَدَأَ عَبْدِي بِاسْمِي وَ حَقٌّ عَلَيَّ أَنْ أُتَمِّمَ لَهُ أُمُورَهُ وَ أُبَارِكَ لَهُ فِي أَحْوَالِهِ فَإِذَا قَالَ « اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ » قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ حَمِدَنِي عَبْدِي وَ عَلِمَ أَنَّ اَلنِّعَمَ اَلَّتِي لَهُ مِنْ عِنْدِي وَ أَنَّ اَلْبَلاَيَا اَلَّتِي إِنْ دُفِعَتْ عَنْهُ فَبِتَطَوُّلِي أُشْهِدُكُمْ أَنِّي أُضِيفُ لَهُ إِلَى نِعَمِ اَلدُّنْيَا نِعَمَ اَلْآخِرَةِ وَ أَرْفَعُ عَنْهُ بَلاَيَا اَلْآخِرَةِ كَمَا دَفَعْتُ عَنْهُ بَلاَيَا اَلدُّنْيَا فَإِذَا قَالَ « اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ شَهِدَ لِي بِأَنِّي اَلرَّحْمَنُ اَلرَّحِيمُ أُشْهِدُكُمْ لَأُوَفِّرَنَّ مِنْ رَحْمَتِي حَظَّهُ وَ لَأُجْزِلَنَّ مِنْ عَطَائِي نَصِيبَهُ فَإِذَا قَالَ « مٰالِكِ يَوْمِ اَلدِّينِ » قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أُشْهِدُكُمْ كَمَا اِعْتَرَفَ أَنِّي أَنَا مَالِكُ يَوْمِ اَلدِّينِ لَأُسَهِّلَنَّ يَوْمَ اَلْحِسَابِ حِسَابَهُ وَ لَأَتَقَبَّلَنَّ حَسَنَاتِهِ وَ لَأَتَجَاوَزَنَّ عَنْ سَيِّئَاتِهِ فَإِذَا قَالَ « إِيّٰاكَ نَعْبُدُ » قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ صَدَقَ عَبْدِي إِيَّايَ يَعْبُدُ أُشْهِدُكُمْ لَأُثِيبَنَّهُ عَلَى عِبَادَتِهِ ثَوَاباً يَغْبِطُهُ كُلُّ مَنْ خَالَفَهُ فِي عِبَادَتِهِ لِي فَإِذَا قَالَ « وَ إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ » قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِيَ اِسْتَعَانَ وَ اِلْتَجَأَ أُشْهِدُكُمْ لَأُعِينَنَّهُ عَلَى أَمْرِهِ وَ لَأُغِيثَنَّهُ فِي شَدَائِدِهِ وَ لَآخُذَنَّ بِيَدِهِ يَوْمَ نَوَائِبِهِ فَإِذَا قَالَ « اِهْدِنَا اَلصِّرٰاطَ اَلْمُسْتَقِيمَ » إِلَى آخِرِ اَلسُّورَةِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ هَذَا لِعَبْدِي وَ لِعَبْدِي مَا سَأَلَ قَدِ اِسْتَجَبْتُ لِعَبْدِي وَ أَعْطَيْتُهُ مَا أَمَّلَ وَ آمَنْتُهُ مِمَّا مِنْهُ وَجِلَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 174 )
روز جمعه نيمه محرم 3681 - رسول خدا فرمود خداى تبارك و تعالى فرمايد فاتحة الكتاب را ميان خودم و بندگانم دو نيمه كردم نيمه اى از من است و نيمه اى از بنده من و از آن بندۀ منست آنچه خواهش كند گاهى كك بنده گويد «
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» خداى جل جلاله فرمايد بنده ام بنامم آغاز كرد و بر من لازمست امورش را تمام كنم و احوالش را مبارك سازم چون گويد«
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ
» فرمايد بنده ام ستايشم كرد و دانست هر نعمتى دارد از منست و هر بلا از او بگردد بفضل من است شما گواه باشيد نعمت آخرت را بنعمت دنيايش افزودم و بلاهاى آخرت را از او گردانيدم چنانچه بلاى دنيا را، چون گويد«
اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» فرمايد گواهى داد من رحمان و رحيمم شما گواه باشيد كه من بهره وافر رحمتم و عطاى شايانم باو دهم چون گويد«
مٰالِكِ يَوْمِ اَلدِّينِ
» فرمايد گواه باشيد كه چون اعتراف كرد من مالك روز جزايم حسابش را آسان كنم و حسناتش را بپذيرم و از بد كرداريش درگذرم، چون گويد«
إِيّٰاكَ نَعْبُدُ
» فرمايد بنده ام راست گفت تنها مرا پرستد گواه باشيد كه باو ثواب عبادتش را بدهم ثوابى كه هر كه مخالف عبادت او رفته بر او رشك برد، چون گويد«
وَ إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ
» فرمايد از من كمك خواست و بمن پناه برد گواه باشيد كه او را در كارش كمك كنم و در سختيها بفريادش رسم و روز گرفتارى دستش را بگيرم، چون گويد«
اِهْدِنَا اَلصِّرٰاطَ اَلْمُسْتَقِيمَ
» تا آخر سوره فرمايد اين از بنده منست و بنده من هر چه خواهد از آن او است و براى بنده ام اجابت كردم و آنچه آرزو داشت باو دادم و از آنچه ترسيد او را آسوده ساختم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 174
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند فرمود سوره حمد را ميان خود و بندگانم تقسيم كردم.نيمى از من است و نيمى از بنده من.بنده مى تواند از من بخواهد.آنگاه كه او مى گويد«بسم الله الرحمن الرحيم »،خدا مى فرمايد:بنده ام با اسم من شروع كرد و بر من واجب است كه كارش را به كمال رسانده و به او بركت بخشم.آنگاه كه مى گويد:
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ .
خدا مى فرمايد:بنده ام را سپاس و ستايش گفت و باور كرد كه هرنعمتى از من است و به لطف من هرگرفتارى از او رانده مى شود.شما اى فرشتگان شاهد باشيد،نعمت آخرت را بر نعمت دنياى او افزون ساخته و گرفتاريهاى آخرت را از او دور كرده ام؛همان گونه كه گرفتاريهاى دنيا را.آنگاه كه او مى گويد:
اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ ،
خدا مى فرمايد:بنده ام شهادت داد كه من رحمان و رحيم هستم و شما شاهد باشيد كه من از رحمت و عنايت خود،او را بهره سيار خواهم بخشيد.آنگاه كه مى گويد:
مٰالِكِ يَوْمِ اَلدِّينِ
خداوند مى فرمايد:شاهد باشيد كه حساب روز قيامت را بر او آسان خواهم كرد.زيرا به مالكيت من بر آن روز اعتراف كرد. حسنات او را خواهم پذيرفت و از زشتى هاى او درخواهم گذشت.آنگاه كه مى گويد:
إِيّٰاكَ نَعْبُدُ
خداوند مى فرمايد:بنده ام راست گفت،او فقط مرا پرستش مى كند. شاهد باشيد كه پاداش عبادت او را خواهم داد؛پاداشى كه هركس مشرك شده،به حال او حسد ورزد.آنگاه كه مى گويد:
وَ إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ ؛
خداوند مى فرمايد:بنده ام از من كمك طلبيد و به من پناهنده شد.شاهد باشيد كه او را در كارش يارى خواهم رساند و در دشواريها فريادرس او خواهم بود و هنگام بلا دستگير او خواهم شد. آنگاه كه مى گويد
اِهْدِنَا اَلصِّرٰاطَ اَلْمُسْتَقِيمَ
و تا پايان سوره حمد را تلاوت مى كند: خداوند مى فرمايد:اين از بنده من است و او هرخواسته اى داشته باشد،بدان دست مى يابد و براى آنچه آرزو داشت،پذيرفتم و از آنچه بيمناك بود،آسوده اش ساختم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 295
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 174
وَ قِيلَ لِأَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ أَخْبِرْنَا عَنْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » أَ هِيَ مِنْ فَاتِحَةِ اَلْكِتَابِ فَقَالَ نَعَمْ كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقْرَأُهَا وَ يَعُدُّهَا آيَةً مِنْهُ وَ يَقُولُ فَاتِحَةُ اَلْكِتَابِ هِيَ اَلسَّبْعُ اَلْمَثَانِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 175 )
بامير المؤمنين عرض شد اى آقا بما خبر ده كه «
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» جزء فاتحة الكتابست ؟ فرمود آرى پيغمبر آن را ميخواند و يك آيه از آن ميشمرد و ميفرمود فاتحة الكتاب سبع مثانى است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 175
الأمالی (للصدوق)
به على عليه السّلام گفته شد:اى مولاى من!آيا
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
از سوره حمد است ؟ فرمود:آرى.پيامبر آن را تلاوت مى كرد و آن را يك آيه از فاتحه الكتاب به حساب مى آورد و بعد فرمود:سوره حمد همان هفت آيه اى است كه دوبار بر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نازل شده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 297
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 175
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ قَاسِمٍ قَالَ حَدَّثَنِي يُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ وَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَيَّارٍ عَنْ أَبَوَيْهِمَا عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ اَلرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَخِيهِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » آيَةٌ مِنْ فَاتِحَةِ اَلْكِتَابِ وَ هِيَ سَبْعُ آيَاتٍ تَمَامُهَا بِ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ لِي يَا مُحَمَّدُ « وَ لَقَدْ آتَيْنٰاكَ سَبْعاً مِنَ اَلْمَثٰانِي وَ اَلْقُرْآنَ اَلْعَظِيمَ » فَأَفْرَدَ اَلاِمْتِنَانَ عَلَيَّ بِفَاتِحَةِ اَلْكِتَابِ وَ جَعَلَهَا بِإِزَاءِ اَلْقُرْآنِ اَلْعَظِيمِ وَ إِنَّ فَاتِحَةَ اَلْكِتَابِ أَشْرَفُ مَا فِي كُنُوزِ اَلْعَرْشِ وَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَصَّ مُحَمَّداً وَ شَرَّفَهُ بِهَا وَ لَمْ يُشْرِكْ مَعَهُ فِيهَا أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِهِ مَا خَلاَ سُلَيْمَانَ فَإِنَّهُ أَعْطَاهُ مِنْهَا « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » أَ لاَ تَرَاهُ يَحْكِي عَنْ بِلْقِيسَ حِينَ قَالَتْ - « إِنِّي أُلْقِيَ إِلَيَّ كِتٰابٌ كَرِيمٌ `إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمٰانَ » « وَ إِنَّهُ بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » أَلاَ فَمَنْ قَرَأَهَا مُعْتَقِداً لِمُوَالاَةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَلطَّيِّبِينَ مُنْقَاداً لِأَمْرِهِمَا مُؤْمِناً بِظَاهِرِهِمَا وَ بَاطِنِهِمَا أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِكُلِّ حَرْفٍ مِنْهَا حَسَنَةً كُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْهَا أَفْضَلُ لَهُ مِنَ اَلدُّنْيَا بِمَا فِيهَا مِنْ أَصْنَافِ أَمْوَالِهَا وَ خَيْرَاتِهَا وَ مَنِ اِسْتَمَعَ إِلَى قَارِئٍ يَقْرَأُهَا كَانَ لَهُ قَدْرُ ثُلُثِ مَا لِلْقَارِئِ فَلْيَسْتَكْثِرْ أَحَدُكُمْ مِنْ هَذَا اَلْخَيْرِ اَلْمُعْرِضِ لَكُمْ فَإِنَّهُ غَنِيمَةٌ لاَ يَذْهَبَنَّ أَوَانُهُ فَتَبْقَى فِي قُلُوبِكُمُ اَلْحَسْرَةُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 175 )
2 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود كه«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» يك آيه از سوره حمد است و متمم آن «
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» است، از رسول خدا شنيدم ميفرمود كه خداى عز و جل بمن فرمود اى محمد بتو داديم سبع مثانى و قرآن بزرگ و فاتحة الكتاب را جدا بر من منت نهاد و در برابر همه قرآنش قرار داد و آن شريفترين چيزيست كه در گنجهاى عرش بوده و خداى عز و جل محمد را بدان مخصوص كرده و شرافت داده و احدى را با او از پيغمبران خود شريك نكرده جز سليمان (عليه السّلام) را كه فقط «
بِسْمِ اَللّٰهِ
» «
اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» را باو داده، نمى بينى كه در داستان بلقيس آورده است كه گويد بمن نامه اى گرامى افكنده اند كه از طرف سليمانست و در آنست«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» هلا هر كه آن را بخواند با عقيده بدوستى و پيروى محمد و آل پاكش، و مطيع امرشان باشد و مؤمن بظاهر و باطنشان خدا بهر حرف آن حسنه اى باو عطا كند كه بهتر از دنيا و ما فيها است از انواع اموال و خيراتش و هر كه گوش كند بكسى كه آن را ميخواند سه يك ثواب خواننده آن را دارد بايد هر كدام از اين خير دسترس هر چه تواند بگيرد كه غنيمت است مبادا وقتش بگذرد و حسرتش در دل شما بماند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 175
الأمالی (للصدوق)
2.امير المومنين على عليه السّلام فرمود:
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
آيه اى از سوره حمد بوده و آن سوره را كامل مى كند.از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه فرمود:«خداوند فرمود كه اى محمد ما به تو سبع مثانى و قرآن كريم را عطا كرديم.پروردگار به خاطر نزول حمد جداگانه منت نهاد و آن را برابر قرآن قرار داد.»سوره حمد شريف ترين گنج عرش است و خداوند پيامبر را بدان ويژگى بخشيد و برترى داد و نيز هيچ كدام از پيامبران خويش را با آن حضرت سهيم نساخته است.مگر حضرت سليمان را كه
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
را نيز به او ارزانى داشت.مگر در ماجراى بلقيس نخوانده اى كه مى گويد به سوى من نامه اى شريف مى فرستاد،نامه اى از جانب سليمان عليه السّلام كه در آن آمده:بسم اللّه الرحمن الرحيم بى گمان هركس اين آيه را با ايمان به محبت و تبعيت از محمد صلّى اللّه عليه و آله و خاندان او تلاوت كند و فرمان بر آنان باشد و در نهان و آشكار به آنان گرايش داشته باشد،خداوند در برابر هرحرف آن حسنه اى به او مى دهد كه برتر از دنيا و آنچه در دنياست؛از دارايى ها و خوبى هايش.و هركس به صداى تلاوت گر اين آيه شريفه گوش سپارد،يك سوم پاداش او را خواهد داشت.ازاين رو شايسته است كه هركس از اين خوبى كه در اختيار است،هر قدر كه مى تواند غنيمت بياندوزد تا مبادا زمان آن بگذرد و حسرت آن در دل داشته باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 297
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنِ اَلْفَضْلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ - « وَ جِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ » سُئِلَ عَنْ ذَلِكَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ أَخْبَرَنِي اَلرُّوحُ اَلْأَمِينُ أَنَّ اَللَّهَ لاَ إِلَهَ غَيْرُهُ إِذَا جَمَعَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ أُتِيَ بِجَهَنَّمَ تُقَادُ بِأَلْفِ زِمَامٍ أَخَذَ بِكُلِّ زِمَامٍ مِائَةُ أَلْفِ مَلَكٍ مِنَ اَلْغِلاَظِ اَلشِّدَادِ لَهَا وَهْدَةٌ تَغِيظُ وَ زَفِيرٌ وَ إِنَّهَا لَتَزْفِرُ اَلزَّفْرَةَ فَلَوْ لاَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَخَّرَهُمْ إِلَى اَلْحِسَابِ لَأَهْلَكَتِ اَلْجَمْعَ ثُمَّ يَخْرُجُ مِنْهَا عُنُقٌ يُحِيطُ بِالْخَلاَئِقِ اَلْبَرِّ مِنْهُمْ وَ اَلْفَاجِرِ فَمَا خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَبْداً مِنْ عِبَادِهِ مَلَكاً وَ لاَ نَبِيّاً إِلاَّ نَادَى رَبِّ نَفْسِي نَفْسِي وَ أَنْتَ يَا نَبِيَّ اَللَّهِ تُنَادِي أُمَّتِي أُمَّتِي ثُمَّ يُوضَعُ عَلَيْهَا صِرَاطٌ أَدَقُّ مِنْ حَدِّ اَلسَّيْفِ عَلَيْهِ ثَلاَثُ قَنَاطِرَ أَمَّا وَاحِدَةٌ فَعَلَيْهَا اَلْأَمَانَةُ وَ اَلرَّحِمُ وَ أَمَّا اَلثَّانِيَةُ فَعَلَيْهَا اَلصَّلاَةُ وَ أَمَّا اَلْأُخْرَى فَعَلَيْهَا عَدْلُ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ لاَ إِلَهَ غَيْرُهُ فَيُكَلَّفُونَ اَلْمَمَرَّ عَلَيْهِ فَتَحْبِسُهُمُ اَلرَّحِمُ وَ اَلْأَمَانَةُ فَإِنْ نَجَوْا مِنْهَا حَبَسَتْهُمُ اَلصَّلاَةُ فَإِنْ نَجَوْا مِنْهَا كَانَ اَلْمُنْتَهَى إِلَى رَبِّ اَلْعَالَمِينَ جَلَّ وَ عَزَّ وَ هُوَ قَوْلُهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى « إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصٰادِ » وَ اَلنَّاسُ عَلَى اَلصِّرَاطِ فَمُتَعَلِّقٌ وَ قَدَمٌ تَزِلُّ وَ قَدَمٌ تَسْتَمْسِكُ وَ اَلْمَلاَئِكَةُ حَوْلَهُمْ يُنَادُونَ يَا حَلِيمُ اِغْفِرْ وَ اِصْفَحْ وَ عُدْ بِفَضْلِكَ وَ سَلِّمْ سَلِّمْ وَ اَلنَّاسُ يَتَهَافَتُونَ فِيهَا كَالْفَرَاشِ فَإِذَا نَجَا نَاجٍ بِرَحْمَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ نَظَرَ إِلَيْهَا فَقَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي نَجَّانِي مِنْكِ بَعْدَ إِيَاسٍ بِمَنِّهِ وَ فَضْلِهِ « إِنَّ رَبَّنٰا لَغَفُورٌ شَكُورٌ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 176 )
3 - امام پنجم فرمود چون اين آيه (سوره فجر) نازل شد كه دوزخ را بياورند در باره آن از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) پرسيدند فرمود روح الامين بمن خبر داده كه خداى يگانه چون اولين و آخرين را جمع آورد دوزخ را بياورند كه با هزار مهارش ميكشند و هر مهارى را صد هزار فرشته غلاظ و شداد بدست دارد براى آن بنك و اشتلم و نفس آتشينى باشد و چنان نفس آتشينى كشد كه اگر خدا مردم را براى حساب از آن عقب نكشد همه را هلاك كند سپس يك زبانه آتش از آن برآيد كه گرد همه مردم را از خوب وبد بگيرد و خلقى نماند تا فرشتگان و پيغمبران كه فرياد زند پروردگارا بداد من برس و تنها تو اى پيغمبر خدا فرياد كنى بداد امتم برسيد سپس بر آن پلى نهند از دم شمشير برنده تر كه بر آن سه گذرگاه باشد يكى براى امانت و رحم و ديگرى براى نماز و سومى ميزان عدل رب العالمين است كه معبود حقى جز او نيست بمردم تكليف شود از آن بگذرند رحم و امانت آنها را نگهدارند و اگر از آن نجات يابند نماز آنها را نگهدارد و اگر از آن نجات يابند بمحاسبه پروردگار جهان گرايند و اينست گفتار او تبارك و تعالى (سوره فجر) براستى پروردگارت در كمينگاهست مردم بر صراط باشند بعضى آويزان و برخى لغزان و جمعى پابرجا و فرشتگان گرد آنها جار كشند اى حليم بيامرز، درگذر و بفضل خود متوجه باش و سالم دار سالم دار مردم چون پروانه خود را بر آن اندازند و چون كسى نجات يابد برحم خداى عز و جل بر آن نگردد و گويد حمد خدا را كه مرا از آن نجات داد پس از نوميدى بمن و فضل خودش براستى پروردگار ما آمرزنده شكرگزار است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 176
الأمالی (للصدوق)
3.امام باقر عليه السّلام فرمود:آن گاه كه اين آيه فرود آمد:
وَ جِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ
«دوزخ را نزديك بياورند»(فجر)از مفهوم آن از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله سؤال كردند.حضرت فرمود: جبرئيل به من گفت كه خداى يكتا آن گاه كه مردمان را از نخستين و واپسين گرد آورد،دوزخ را مى آورند در حاليكه آن را به هزار مهار مى كشند و هرمهارى به دست صد هزار فرشته غلاظ و شداد است و صداى بلند و نفس سوزان آن پيداست؛آنچنان كه اگر پروردگار مردمان را به منظور حساب اعمال از آن كنار نكشاند،همگان نابود خواهند شد. ناگاه زبانه آتشى از دوزخ بيرون مى زند كه مردمان خوب و بد را در ميان مى گيرد و آفريده اى خارج از حلقه آتش نمى ماند تا اين كه فرشتگان و پيامبر كه فرياد برآورد: خدايا!به فريادم برس.و آن گاه اى محمد صلّى اللّه عليه و آله تو پيامبرى خواهى بود كه خواهى گفت: امت مرا دريابيد.آنگاه بر دوزخ پلى مى گذارند كه از دم تيغ برندگى آن بيشترى است.سه گذرگاه بر آن پل به چشم مى خورد.نخستين براى امانت و ديگرى براى خويشاوندان و اقامه نماز.و سومى براى سنجش عدل پروردگار جهانيان كه جز او معبود شايسته اى نيست.سپس به همگان فرمان مى دهند كه از پل صراط عبور كنند.پيوند با خويشان و امانت دارى آنان را نگاه مى دارد.اگر از آن گذشتند،نماز آنان را بازدارد و اگر از آن گذشتند، هنگام حساب اعمال است.و اين است معناى كلام او-تبارك و تعالى:به راستى پروردگارت در كمين گاه مردم بر صراط است.برخى آويزان شده و برخى ديگر در گامها لغزان بوده و دسته اى استوارند.فرشتگان گرداگرد آنان حلقه زده و ندا مى دهند:اى حليم بيامرز و درگذر و به عنايت خود آنان را سالم بدار.مردمان مثل پروانه ها خويشتن را بر آنان افكنند و هرگاه كسى به لطف خدا رهايى پيدا كند نگاهى به صراط افكنده و گويد خداوند را سپاس كه مرا از آن رهانيد؛پس از آن كه دچار نوميدى شده بودم.او به فضل خويش چنين كرد.بى گمان پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 297
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 176
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ اَلْبَرْقِيِّ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْجَوْهَرِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اَلنَّاسُ يَمُرُّونَ عَلَى اَلصِّرَاطِ طَبَقَاتٍ وَ اَلصِّرَاطُ أَدَقُّ مِنَ اَلشَّعْرِ وَ أَحَدُّ مِنَ اَلسَّيْفِ فَمِنْهُمْ مَنْ يَمُرُّ مِثْلَ اَلْبَرْقِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَمُرُّ مِثْلَ عَدْوِ اَلْفَرَسِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَمُرُّ حَبْواً وَ مِنْهُمْ مَنْ يَمُرُّ مُتَعَلِّقاً قَدْ تَأْخُذُ اَلنَّارُ مِنْهُ شَيْئاً وَ تَتْرُكُ شَيْئاً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 177 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود مردم بر صراط گذرند بطبقات مختلف، صراطى كه از مو باريكتر و از شمشير برنده تر است بعضى چون برق از آن گذرند و برخى چون اسب تند رو و بعضى بر سر و دست و بعضى چون پياده رو و برخى بر آن آويزان باشند و آتش مقدارى از آنها را گرفته است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 177
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:مردمان در دسته هاى گوناگون بر صراط عبور مى كنند؛ صراطى كه از مو باريك تر است و از تيغ برنده تر.برخى برق آسا از آن خواهند گذشت و برخى ديگر مانند اسب تيزپا و برخى بر سر و دستان از آن مى گذرند و برخى نيز بر پل صراط آويزان خواهند شد،درحالى كه آتش پاره اى از تنشان را به كام خود مى كشد و پاره اى را رها مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 299
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 177
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا أَرَادَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يَبْعَثَ اَلْخَلْقَ أَمْطَرَ اَلسَّمَاءَ عَلَى اَلْأَرْضِ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً فَاجْتَمَعَتِ اَلْأَوْصَالُ وَ نَبَتَتِ اَللُّحُومُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 177 )
5 - امام صادق فرمود چون خداى عز و جل خواهد خلق را مبعوث كند چهل روز آسمان بر زمين ببارد تا رك و پيها جمع شوند و گوشت برويد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 177
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه خداوند در رستاخيز،مردمان را برانگيزاند،آسمان بر زمين چهل شبانه روز مى بارد تا اين كه رگ وپى آدميان به هم بپيوندد و گوشت جديد برويد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 299
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنِ اَلرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: رَأَى أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَجُلاً مِنْ شِيعَتِهِ بَعْدَ عَهْدٍ طَوِيلٍ وَ قَدْ أَثَّرَ اَلسِّنُّ فِيهِ وَ كَانَ يَتَجَلَّدُ فِي مِشْيَتِهِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَبِرَ سِنُّكَ يَا رَجُلُ قَالَ فِي طَاعَتِكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّكَ لَتَتَجَلَّدُ قَالَ عَلَى أَعْدَائِكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَجِدُ فِيكَ بَقِيَّةً قَالَ هِيَ لَكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ اَلرَّيَّانُ بْنُ اَلصَّلْتِ وَ أَنْشَدَنِي اَلرِّضَا لِعَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ يَعِيبُ اَلنَّاسُ كُلُّهُمْ زَمَاناًوَ مَا لِزَمَانِنَا عَيْبٌ سِوَانَا نَعِيبُ زَمَانَنَا وَ اَلْعَيْبُ فِينَاوَ لَوْ نَطَقَ اَلزَّمَانُ بِنَا هَجَانَا وَ إِنَّ اَلذِّئْبَ يَتْرُكُ لَحْمَ ذِئْبٍوَ يَأْكُلُ بَعْضُنَا بَعْضاً عِيَاناً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 177 )
6 - امير المؤمنين (عليه السّلام) يكى از شيعيانش را پس از دير زمانها ديدار كرد سن او گذشته بود و چابك راه ميرفت باو فرمود پير شدى اى مرد گفت در طاعت تو اى امير المؤمنين فرمود چابك ميروى گفت بقصد دشمنانت اى امير المؤمنين فرمود هنوز در تو توانى مانده عرض كرد تقديم آستانت يا امير المؤمنين، ريان بن صلت راوى اين حديث از امام رضا (عليه السّلام) گويد آن حضرت از عبد المطلب اين اشعار را برايم خواند:
مردم همه از زمان خود عيب كنند-عيبى نبود زمانه را جز خود ما ما عيب زمان كنيم و عيب از خود ماست-گر نطق كند زمانه هجوش بر ما است از گوشت گرگ، گرگ پرهيزد و ما-از گوشت هم خوريم عيان و بس بى پروا
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 177
الأمالی (للصدوق)
6.امير المومنين عليه السّلام پس از ساليانى دراز يكى از پيروان خويش را ملاقات كرد،در حالى كه سن و سالى سپرى كرده بود ولى چابك راه مى رفت.امام به او چنين فرمود:اى مرد،پير گشتى.گفت:در فرمانبرى از تو پير شدم.على عليه السّلام فرمود:چابك راه مى روى. گفت:قصد جهاد با دشمنان تو را دارم،اى امير مومنان.آنگاه على عليه السّلام فرمود:هنوز در تو نيرويى مانده است.گفت:پيش كش درگاه شماست،اى امير مومنان!ريان بن صلت كه راوى اين حديث است،از قول امام رضا عليه السّلام روايت مى كند كه على عليه السّلام از زبان عبد المطلب چنين خواند:مردم را مى بينى كه از روزگار بد مى گويند،حال آنكه روزگار بى عيب است و عيب در ماست.اگر روزگار زبان گشايد،بى گمان ما را هجو خواهد كرد كه درباره او چنين مى گوييم.گرگ گوشت گرگ را نمى پسندد،درحالى كه ما فرزندان آدم آشكارا و بى پروا گوشت يكديگر را مى خوريم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 299
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَرَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْقَاسِمِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كُنْ لِمَا لاَ تَرْجُو أَرْجَى مِنْكَ لِمَا تَرْجُو فَإِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خَرَجَ يَقْتَبِسُ لِأَهْلِهِ نَاراً فَكَلَّمَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَجَعَ نَبِيّاً وَ خَرَجَتْ مَلِكَةُ سَبَإٍ فَأَسْلَمَتْ مَعَ سُلَيْمَانَ وَ خَرَجَ سَحَرَةُ فِرْعَوْنَ يَطْلُبُونَ اَلْعِزَّةَ لِفِرْعَوْنَ فَرَجَعُوا مُؤْمِنِينَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 178 )
7 - على (عليه السّلام) فرمود در نااميدى اميد بيشتريست موسى بن عمران (عليه السّلام) رفت براى خاندانش آتش آرد خداى عز و جل با او سخن گفت و با مقام نبوت برگشت، ملكه سبا از كشور خود بيرون رفت و بشرف اسلام و همسرى سليمان (عليه السّلام) رسيد، جادوگران مصر رفتند عزتى از فرعون بدست آرند و بشرف ايمان رسيدند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 178
الأمالی (للصدوق)
7.على عليه السّلام فرمود:در يأس،اميد بيشترى هست.آنگاه كه موسى بن عمران عليه السّلام براى خانواده خود پاره آتشى برد،خداوند با او سخن گفت و او به عنوان يك پيامبر برانگيخته شده بود،نزد همسرش بازگشت.ملكه سبا از سرزمين خود خارج شد و اسلام آورد و سپس همسر سليمان شد.ساحران مصرى به قصد كسب قدرت نزد فرعون رفتند،اما به افتخار ايمان نائل آمدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 301
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 178
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّ اَلْحَسَنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَ أَعْبَدَ اَلنَّاسِ فِي زَمَانِهِ وَ أَزْهَدَهُمْ وَ أَفْضَلَهُمْ وَ كَانَ إِذَا حَجَّ حَجَّ مَاشِياً وَ رُبَّمَا مَشَى حَافِياً وَ كَانَ إِذَا ذَكَرَ اَلْمَوْتَ بَكَى وَ إِذَا ذَكَرَ اَلْقَبْرَ بَكَى وَ إِذَا ذَكَرَ اَلْبَعْثَ وَ اَلنُّشُورَ بَكَى وَ إِذَا ذَكَرَ اَلْمَمَرَّ عَلَى اَلصِّرَاطِ بَكَى وَ إِذَا ذَكَرَ اَلْعَرْضَ عَلَى اَللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ شَهَقَ شَهْقَةً يُغْشَى عَلَيْهِ مِنْهَا وَ كَانَ إِذَا قَامَ فِي صَلاَتِهِ تَرْتَعِدُ فَرَائِصُهُ بَيْنَ يَدَيْ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَانَ إِذَا ذَكَرَ اَلْجَنَّةَ وَ اَلنَّارَ اِضْطَرَبَ اِضْطِرَابَ اَلسَّلِيمِ وَ يَسْأَلُ اَللَّهَ اَلْجَنَّةَ وَ يَعُوذُ بِهِ مِنَ اَلنَّارِ وَ كَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لاَ يَقْرَأُ مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا » إِلاَّ قَالَ لَبَّيْكَ اَللَّهُمَّ لَبَّيْكَ وَ لَمْ يُرَ فِي شَيْءٍ مِنْ أَحْوَالِهِ إِلاَّ ذَاكِراً لِلَّهِ سُبْحَانَهُ وَ كَانَ أَصْدَقَ اَلنَّاسِ لَهْجَةً وَ أَفْصَحَهُمْ مَنْطِقاً وَ لَقَدْ قِيلَ لِمُعَاوِيَةَ ذَاتَ يَوْمٍ لَوْ أَمَرْتَ اَلْحَسَنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَصَعِدَ اَلْمِنْبَرَ فَخَطَبَ لِيَبِينَ لِلنَّاسِ نَقْصُهُ فَدَعَاهُ فَقَالَ لَهُ اِصْعَدِ اَلْمِنْبَرَ وَ تَكَلَّمْ بِكَلِمَاتٍ تَعِظُنَا بِهَا فَقَامَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَصَعِدَ اَلْمِنْبَرَ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ عَرَفَنِي فَقَدْ عَرَفَنِي وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْنِي فَأَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ اِبْنُ سَيِّدَةِ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اَللَّهِ أَنَا اِبْنُ خَيْرِ خَلْقِ اَللَّهِ أَنَا اِبْنُ رَسُولِ اَللَّهِ أَنَا اِبْنُ صَاحِبِ اَلْفَضَائِلِ أَنَا اِبْنُ صَاحِبِ اَلْمُعْجِزَاتِ وَ اَلدَّلاَئِلِ أَنَا اِبْنُ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ أَنَا اَلْمَدْفُوعُ عَنْ حَقِّي أَنَا وَ أَخِي اَلْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ أَنَا اِبْنُ اَلرُّكْنِ وَ اَلْمَقَامِ أَنَا اِبْنُ مَكَّةَ وَ مِنًى أَنَا اِبْنُ اَلْمَشْعَرِ وَ اَلْعَرَفَاتِ فَقَالَ لَهُ مُعَاوِيَةُ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ خُذْ فِي نَعْتِ اَلرُّطَبِ وَ دَعْ هَذَا فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلرِّيحُ تَنْفُخُهُ وَ اَلْحَرُورُ يُنْضِجُهُ وَ اَلْبَرْدُ يُطَيِّبُهُ ثُمَّ عَادَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فِي كَلاَمِهِ فَقَالَ أَنَا إِمَامُ خَلْقِ اَللَّهِ وَ اِبْنُ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اَللَّهِ فَخَشِيَ مُعَاوِيَةُ أَنْ يَتَكَلَّمَ بَعْدَ ذَلِكَ بِمَا يَفْتَتِنُ بِهِ النَّاسَ فَقَالَ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ اِنْزِلْ فَقَدْ كَفَى مَا جَرَى فَنَزَلَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 178 )
8 - مفضل بن عمر گويد امام بحق ناطق جعفر بن محمد الصادق (عليه السّلام) فرمود پدرم از پدرش باز گفت كه حسن بن على بن ابى طالب (عليه السّلام) اعبد و ازهد و افضل اهل زمانش بود و هميشه پياده بحج ميرفت و بسا با پاهاى برهنه بود و هميشه چون ياد مرگ ميكرد ميگريست و چون ياد قبر ميكرد ميگريست و چون ياد قيامت و نشور ميكرد ميگريست و چون ياد گذشت بر صراط ميكرد ميگريست و چون ياد ملاقات با خدا ميكرد ناله اى ميزد كه از آن بيهوش ميشد و چون بنماز ميايستاد برابر خدا لرزه بر اندامش مى افتاد و چون ياد بهشت و دوزخ مى افتاد چون مار گزيده پريشان ميشد و از خدا بهشت ميخواست و باو از دوزخ پناه ميبرد و هميشه آيه از قرآن نميخواند كه«
يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا
» داشت جز آنكه ميگفت لبيك اللهم لبيك و در هر حال كه ديده ميشد ذكر خداى سبحانه ميكرد و از همه مردم راست گفتارتر و شيواتر بود يك روز بمعاويه گفتند كاش بحسن بن على بن ابى طالب فرمان ميكردى بمنبر برآيد و سخنرانى كند تا نقص او بمردم عيان گردد او را خواست و گفت بمنبر برآ و سخنانى بگو كه ما را پند دهى برخاست بالاى منبر رفت حمد خدا و ستايش او نمود و فرمود ايا مردم هر كه مرا ميشناسد ميشناسد و هر كه مرا نمى شناسد من حسن بن على بن ابى طالبم و زاده بانوى زنان جهانيان فاطمه دختر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) منم پسر خير خلق اللّٰه منم پسر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) منم صاحب فضايل منم صاحب معجزات و دلائل منم پسر امير المؤمنين منم كه از حق خود بر كنارم من و برادرم حسين دو سيد جوانان اهل بهشتيم منم پسر ركن و مقام منم پسر مكه و منى منم پسر مشعر و عرفات. معاويه گفت اى ابا محمد اين سخن را بگذار و وصف خرما را بگو فرمود بادش بدمد و گرمايش برساند و سرمايش گوارا سازد سپس بسخن خود برگشت و فرمود منم امام خلق خدا و زاده محمد (صلّى اللّه عليه و آله)، معاويه ترسيد از گفتارش شورشى پديد آيد ميان مردم گفت اى ابا محمد آنچه گفتيد بس است پائين بيا آن حضرت فرود آمد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 178
الأمالی (للصدوق)
8.مفضل بن عمر مى گويد:امام صادق فرمود:پدرم از پدرش روايت فرمود كه حسن بن على عليه السّلام عابدترين و زاهدترين و برترين مردم عصر خويش بود.آن حضرت همواره پياده عزم حج مى كرد و چه بسيار كه با پاهاى برهنه به زيارت خانه خدا مى رفت.هرگاه مرگ را به ياد مى آورد،اشك مى ريخت و هرگاه قيامت و محشور شدن را به ياد مى آورد، اشك مى ريخت.و نيز آنگاه كه به ياد صراط و ملاقات با خدا مى افتاد چنان نالان مى شد كه بيهوش مى افتاد.آن حضرت هرگاه نماز مى خواند،لرزه بر اندام او مى افتاد و در ياد كردن دوزخ و بهشت مثل مارگزيده اى پريشان مى شود.او از خدا درخواست بهشت مى كرد و از آتش دوزخ به او پناه مى برد.آن حضرت هيچ آيه اى از قرآن كه خطاب يا
«يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ »
*
داشت،نمى خواند؛مگر اينكه مى گفت:«لبيك اللهم لبيك ».او درهرحال كه بود،خداوند را ياد مى كرد و از همگان راست گوتر بود و در سخن نيز شيواتر.
روزى به معاويه گفته شد كاش به حسن بن على عليه السّلام فرمان مى دادى كه به منبر برود و سخنى بگويد تا عيب سخن و زبان او آشكار شود.معاويه چنين كرد و به آن حضرت گفت: بر منبر برو و چيزى براى ما بگو كه در آن موعظه اى براى ما باشد.آنگاه حضرت بر منبر رفت و خدا را حمد كرد و فرمود:اى مردم!هركس مرا مى شناسد و هركس مرا نمى شناسد،بداند كه من حسن بن على بن ابى طالب و فرزند سرور زنان جهان فاطمه، دختر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله،هستم.پسر بهترين آفريده خدا،من هستم.پسر پيامبر خدا من هستم.دارنده فضيلت ها من هستم،دارنده معجزه ها و دليل ها من هستم.پسر امير مومنان عليه السّلام كه از حق و منزلت خويش بركنار شده ام،من هستم.برادرم حسين بوده و هردو سرور جوانان بهشتى هستيم.اى مردم!من پسر ركن و مقام هستم.من پسر مكه و منى هستم.من پسر مشعر و عرفات هستم.آنگاه معاويه گفت:اى ابا محمد!اين سخن را فروگذار و خرما را براى ما توصيف كن.امام حسن عليه السّلام فرمود:باد به خرما خواهد دميد، او را گرم خواهد ساخت و سرمايش را گوارا مى كنى.آنگاه به رشته كلام خويش بازگشت و فرمود:من امام آفريدگان خدا هستم و فرزند محمد صلّى اللّه عليه و آله.معاويه دچار هراس شد كه مبادا كلام حضرت قيامى درپى داشته باشد،فرياد زد:اى ابا محمد!آنچه گفتى،كافى است.از منبر پايين بيا.حضرت به ناچار از منبر پايين آمد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 303
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 179
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ تَسْنِيمٍ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنِ اِبْنِ بُكَيْرٍ عَنْ سَلاَّمِ بْنِ غَانِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: مَنْ قَمَّ مَسْجِداً كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ عِتْقَ رَقَبَةٍ وَ مَنْ أَخْرَجَ مِنْهُ مَا يَقْذِي عَيْناً كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ « كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 180 )
سه شنبه يازده روز از محرم مانده سال 3681 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه مسجد را جاروب كند خدا ثواب آزاد كردن بنده اى در نامه عملش نويسد و هر كه از آن باندازه خاشاك چشمى بيرون برد خداى عز و جل دو بهره از رحمتش باو دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 180
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود هركس مسجد را جارو كشد،خداوند در نامه اعمال وى پاداش آزادى بنده اى را خواهد نوشت.و هركس از مسجد خاشاك به اندازه چشمى بيرون بريزد،خداوند دو نصيب از رحمت خود را به او ارزانى مى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 305
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 180
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْقُرَشِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: بَيْنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُنَاجِي رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِذْ رَأَى رَجُلاً تَحْتَ ظِلِّ عَرْشِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ يَا رَبِّ مَنْ هَذَا اَلَّذِي قَدْ أَظَلَّهُ عَرْشُكَ فَقَالَ هَذَا كَانَ بَارّاً بِوَالِدَيْهِ وَ لَمْ يَمْشِ بِالنَّمِيمَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 180 )
2 - امام صادق (صلوات اللّه عليه) فرمود در حالى كه موسى بن عمران با پروردگار خود عز و جل راز مى گفت مردى را در سايه عرش خدا نگريست عرض كرد پروردگارا اين كيست كه در سايه عرش تو است ؟ فرمود اينست كه بپدر و مادر خوشكردار بوده و سخن چينى نكرده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 180
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه موسى بن عمران عليه السّلام با پروردگارش گفت وگو مى كرد.شخصى را در سايه عرش او ديد.پرسيد:خدايا!اين مرد كيست كه در اين جايگاه است ؟فرمود:او كسى است كه در برخورد با پدر و مادرش نيك رفتار بوده و سخن چين نبوده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 305
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنَ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّيَ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : عَجَبٌ لِمَنْ يَحْتَمِي مِنَ اَلطَّعَامِ مَخَافَةَ اَلدَّاءِ كَيْفَ لاَ يَحْتَمِي مِنَ اَلذُّنُوبِ مَخَافَةَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 180 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود در شگفتم از كسى كه از خوراك پرهيز ميكند براى ترس از درد چرا از گناهان نپرهيزد براى ترس از دوزخ.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 180
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:از كسى كه در خوراك خود به منظور ترس از بيمارى پرهيز مى كند،در شگفتم كه چرا به هنگام گناه از هراس آتش دوزخ پرهيزگارى ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 305
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ اَلرَّازِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْعَلَوِيِّ اَلْعُمَرِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَللَّهُمَّ اِرْحَمْ خُلَفَائِي ثَلاَثاً قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَنْ خُلَفَاؤُكَ قَالَ اَلَّذِينَ يُبَلِّغُونَ حَدِيثِي وَ سُنَّتِي ثُمَّ يُعَلِّمُونَهَا أُمَّتِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 180 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) سه بار فرمود بار خدايا خليفه هاى مرا رحم كن گفتند يا رسول اللّٰه كيانند خليفه هايت ؟ فرمود آن كسانى كه حديث و سنت مرا تبليغ كنند و بامت من بياموزند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 180
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله اين دعا را سه بار تكرار فرمود:خدايا!جانشينان مرا مشمول رحمت خويش قرار ده.پرسيدند:اى پيامبر جانشينان تو چه كسانى هستند؟فرمود: همان كسانى كه حديث و سنت مرا به مردمان مى رسانند و به امت من تعليم مى دهند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 305
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْقُرَشِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ طَلْحَةَ وَ إِسْمَاعِيلَ بْنِ جَابِرٍ وَ عَمَّارِ بْنِ مَرْوَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّ عِيسَى بْنَ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ تَوَجَّهَ فِي بَعْضِ حَوَائِجِهِ وَ مَعَهُ ثَلاَثَةُ نَفَرٍ مِنْ أَصْحَابِهِ فَمَرَّ بِلَبِنَاتٍ ثَلاَثٍ مِنْ ذَهَبٍ عَلَى ظَهْرِ اَلطَّرِيقِ فَقَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِأَصْحَابِهِ إِنَّ هَذَا يَقْتُلُ اَلنَّاسَ ثُمَّ مَضَى فَقَالَ أَحَدُهُمْ إِنَّ لِي حَاجَةً قَالَ فَانْصَرَفَ ثُمَّ قَالَ آخَرُ إِنَّ لِي حَاجَةً فَانْصَرَفَ ثُمَّ قَالَ اَلْآخَرُ لِي حَاجَةٌ فَانْصَرَفَ فَوَافَوْا عِنْدَ اَلذَّهَبِ ثَلاَثَتُهُمْ فَقَالَ اِثْنَانِ لِوَاحِدٍ اِشْتَرِ لَنَا طَعَاماً فَذَهَبَ يَشْتَرِي لَهُمَا طَعَاماً فَجَعَلَ فِيهِ سَمّاً لِيَقْتُلَهُمَا كَيْ لاَ يُشَارِكَاهُ فِي اَلذَّهَبِ وَ قَالَ اَلاِثْنَانِ إِذَا جَاءَ قَتَلْنَاهُ كَيْ لاَ يُشَارِكَنَا فَلَمَّا جَاءَ قَامَا إِلَيْهِ فَقَتَلاَهُ ثُمَّ تَغَذَّيَا فَمَاتَا فَرَجَعَ إِلَيْهِمْ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُمْ مَوْتَى حَوْلَهُ فَأَحْيَاهُمْ بِإِذْنِ اَللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ ثُمَّ قَالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنَّ هَذَا يَقْتُلُ اَلنَّاسَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 181 )
5 - امام صادق (صلوات اللّه عليه) فرمود عيسى بن مريم دنبال حاجتى ميرفت و سه تن اصحابش همراهش بودند بسه خشت طلا گذشت كه بر سر راه بودند عيسى بهمراهانش فرمود اينها مردم را ميكشند و گذشت يكى از آنها ببهانه كارى برگشت و ديگرى و ديگرى هم باين بهانه برگشتند و هر سه بر سر خشتهاى طلا بهم رسيدند دو تن آنها بسومى گفتند برو خوراكى براى ما بخر رفت خوراكى خريد و در آن زهر ريخت تا آن دو را بكشد و شريك او نباشند در طلاها آن دو هم با هم سازش كرده بودند كه چون بر گردد او را بكشند و طلاها را بخود اختصاص دهند چون در رسيد اين دو برخاستند او را كشتند و آن خوراك زهر آلود را خوردند و مردند چون عيسى (عليه السّلام) برگشت هر سه را گرد طلاها مرده يافت و باجازه خدا آنها را زنده كرد و فرمود نگفتم اينها مردم را ميكشند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 181
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:عيسى بن مريم عليه السّلام درپى خواسته اى مى رفت و سه تن از ياران،همراه وى بودند.آنان به سه خشت زرين رسيدند.عيسى فرمود:اين خشت ها مردم را هلاك مى سازند و بعد عبور كرد.يكى از ياران او چيزى را بهانه كرد و بازگشت و بعد دومى و سومى نيز بازگشتند.آنگاه هرسه تن برابر خشت ها بودند.دو تن به ديگرى گفتند:براى ما غذايى مهيا كن.او رفت و همراه با غذايى بازگشت كه آن را زهر آلود ساخته بود تا دوستان را نابود كند و طلا را خود بردارد.آنگاه كه رسيد آنان او را به قتل رساندند و غذاى زهرآلود را خوردند و هلاك شدند.عيسى عليه السّلام به هنگام بازگشتن از همان راه جسدهاى آنان را كنار خشت هاى زرين ديد و به رخصت خداوند روح به كالبدشان برگردانيد و فرمود:مگر به شما نگفتم كه اين چيزها مردم را هلاك مى سازنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 307
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 181
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْهَزْهَازِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلسَّرِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ أَرْزَاقَ اَلْمُؤْمِنِينَ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَ ذَلِكَ أَنَّ اَلْعَبْدَ إِذَا لَمْ يَعْرِفْ وَجْهَ رِزْقِهِ كَثُرَ دُعَاؤُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 181 )
6 - على بن سرى گويد از امام صادق (عليه السّلام) شنيدم ميفرمود خداى عز و جل روزى مؤمنان را از جايى كه گمان ندارند مقرر كرده براى آنكه چون بنده اى وسيله روزى خود را نداند بسيار دعا مى كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 181
الأمالی (للصدوق)
6.على بن سرى مى گويد كه امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند رزق و روزى اهل ايمان را از آنجا كه نمى پندارند،تقدير كرده است.چنين است كه بنده اى راه رزق خود را نمى داند و بسيار خدا را مى خواند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 307
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُخْتَارٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: دِرْهَمٌ رِبًا أَعْظَمُ عِنْدَ اَللَّهِ مِنْ ثَلاَثِينَ زَنْيَةً كُلُّهَا بِذَاتِ مَحْرَمٍ مِثْلِ خَالَةٍ وَ عَمَّةٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 181 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود يكدرهم از ربا پيش خدا بزرگتر است از سى بار زنا با محرمانى چون خاله و عمه.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 181
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:درهمى از ربا نزد خداوند گناهش سنگين تر است از سى بار زنا با محرمانى مانند خاله و عمه.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 307
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلْقَزْوِينِيُّ اَلْمَعْرُوفُ بِابْنِ مَقْبُرَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَضْرَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَنْدَلُ بْنُ وَالِقٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْمَازِنِيُّ عَنْ عَبَّادٍ اَلْكَلْبِيِّ [اَلْكُلَيْبِيِّ] عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ فَاطِمَةَ اَلصُّغْرَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أُمِّهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَتْ: خَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَشِيَّةَ عَرَفَةَ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَاهَى بِكُمْ وَ غَفَرَ لَكُمْ عَامَّةً وَ لِعَلِيٍّ خَاصَّةً وَ إِنِّي رَسُولُ اَللَّهِ إِلَيْكُمْ غَيْرَ مُحَابٍ لِقَرَابَتِي هَذَا جَبْرَئِيلُ يُخْبِرُنِي أَنَّ اَلسَّعِيدَ كُلَّ اَلسَّعِيدِ حَقَّ اَلسَّعِيدِ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً فِي حَيَاتِهِ وَ بَعْدَ مَوْتِهِ وَ إِنَّ اَلشَّقِيَّ كُلَّ اَلشَّقِيِّ حَقَّ اَلشَّقِيِّ مَنْ أَبْغَضَ عَلِيّاً فِي حَيَاتِهِ وَ بَعْدَ وَفَاتِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 182 )
ص : 182
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ بَكَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْمُثَنَّى عَنْ عَمِّهِ نمامة [ثُمَامَةَ] بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنْ أُمِّهِ قَالَتْ: مَا رَأَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ دَماً فِي حَيْضٍ وَ لاَ فِي نِفَاسٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 182 )
9 - انس بن مالك از مادرش نقل كرده كه فاطمه (عليها السّلام) نه خون حيض ديد و نه خون زائيدن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 182
الأمالی (للصدوق)
9.انس بن مالك از مادر خود روايت كرده كه فاطمه عليها السّلام نه خون حيض ديده و نه خون زايمان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 309
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ عِيسَى بْنِ بَشِيرٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا حَضَرَتْ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ اَلْوَفَاةُ ضَمَّنِي إِلَى صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ يَا بُنَيَّ أُوصِيكَ بِمَا أَوْصَانِي بِهِ أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ حِينَ حَضَرَتْهُ اَلْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَكَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ فَقَالَ يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ ظُلْمَ مَنْ لاَ يَجِدُ عَلَيْكَ نَاصِراً إِلاَّ اَللَّهَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 182 )
10 - امام پنجم فرمود چون مرگ پدرم در رسيد مرا بسينه چسبانيد فرمود پسر جان همان سفارشى را بتو كنم كه پدرم هنگام مرگش بمن كرد و گفت پدرش باو سفارش كرده و گفته پسر جان مبادا بكسى ستم كنى كه جز خدا يارى ندارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 182
الأمالی (للصدوق)
10.امام باقر عليه السّلام فرمود:آنگاه كه برگ پدرم نزديك شد،مرا به سينه چسباند و چنين فرمود:پسر جانم من!به تو همان توصيه اى را دارم كه پدرم هنگام مرگ به من گفت و آن گاه فرمود كه پدرش به او چنين توصيه كرده است:دلبندم مبادا به كسى ستم روا دارى كه غير خداوند ياورى ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 309
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْحَلَبِيِّ عَنِ اَلْحَارِثِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلنَّصْرِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ قَالَ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ أَرْبَعِينَ مَرَّةً فِي دُبُرِ كُلِّ صَلاَةٍ فَرِيضَةٍ قَبْلَ أَنْ يَثْنِيَ رِجْلَيْهِ ثُمَّ سَأَلَ اَللَّهَ أُعْطِيَ مَا سَأَلَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 182 )
11 - حرث بن مغيره نصرى گفت شنيدم امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود هر كه پس از نماز واجب پيش از آنكه پاى خود را بلند كند چهل بار بگويد سبحان اللّٰه و الحمد للّٰه و«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» و اللّٰه اكبر هر چه از خدا خواهد باو عطا كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 182
الأمالی (للصدوق)
11.حرث بن مغيره نصرى مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس پس از نماز واجب خود،پس از آنكه بلند شود،چهل بار بگويد«سبحان اللّه و الحمد لله و لا اله الا اللّه و اللّه اكبر»از خداوند هرچه درخواست كند به او ارزانى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 309
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ حَمْدَانَ اَلْمُكَتِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى اَلدَّامَغَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ مُغِيرَةَ قَالَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَطِيَّةَ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لَيْلَةَ أُسْرِيَ بِي إِلَى اَلسَّمَاءِ أَخَذَ جَبْرَئِيلُ بِيَدِي فَأَدْخَلَنِي اَلْجَنَّةَ وَ أَجْلَسَنِي عَلَى دُرْنُوكٍ مِنْ دَرَانِيكِ اَلْجَنَّةِ فَنَاوَلَنِي سَفَرْجَلَةً فَانْفَلَقَتْ بِنِصْفَيْنِ فَخَرَجَتْ مِنْهَا حَوْرَاءُ كَانَ أَشْفَارُ عَيْنَيْهَا مَقَادِيمَ اَلنُّسُورِ فَقَالَتِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَحْمَدُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدُ فَقُلْتُ مَنْ أَنْتِ يَرْحَمُكِ اَللَّهُ قَالَتْ أَنَا اَلرَّاضِيَةُ اَلْمَرْضِيَّةُ خَلَقَنِي اَلْجَبَّارُ مِنْ ثَلاَثَةِ أَنْوَاعٍ أَسْفَلِي مِنَ اَلْمِسْكِ وَ أَعْلاَيَ مِنَ اَلْكَافُورِ وَ وَسَطِي مِنَ اَلْعَنْبَرِ وَ عُجِنْتُ بِمَاءِ اَلْحَيَوَانِ قَالَ اَلْجَلِيلُ كُونِي فَكُنْتُ خُلِقْتُ لاِبْنِ عَمِّكَ وَ وَصِيِّكَ وَ وَزِيرِكَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 183 )
12 - رسول خدا فرمود شبى كه مرا بمعراج بردند جبرئيل دستم را گرفت و بهشتم برد و بر يكى از مسندهاى بهشتم رسانيد و يك دانه بمن داد و چون او را دو نيم كردم يك حوريه از آن بيرون آمد كه مژگان چشمش چون پرهاى جلو كركس بود بمن گفت درود بر تو اى احمد، اى رسول خدا، اى محمد گفتم خدايت مهربان باشد تو كيستى ؟ گفت منم راضيه و مرضيه جبار مرا از سه جنس آفريده پائين تنم از مشك است و بالاى آن از كافور و ميانه ام از عنبر و با آب زندگى خمير شدم و حضرت جليل فرمود باش و من بودم و آفريده شدم براى پسر عم و وصى و وزير تو على بن ابى طالب.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 183
الأمالی (للصدوق)
12.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آن شبى كه مرا به معراج بردند،جبرييل دست مرا گرفت و به بهشت برد و بر يكى از جايگاههاى آن نزديك كرد و دانه اى به من داد.آنگاه كه دانه را نصف كردم،حوريه اى از آن بيرون آمد كه مژگان چشمانش مانند پرهاى جلوى كركس بود.گفت:سلام بر تو اى احمد!اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!اى محمد صلّى اللّه عليه و آله گفتم:پروردگارت مهربان باد.تو كيستى ؟گفت من راضيه مرضيه هستم.خداوند مرا از سه چيز خلق نموده است.پايين تنه ام از مشك است و بالاتنه ام از كافور و ميانه تنه ام از عنبر.سرشتم از آب حيات است.خداى جليل فرمود:باش،پس شدم خلق شدم براى پسرعموى تو و وصى و وزير تو يعنى على بن ابى طالب عليه السّلام.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 309
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 183
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ شُعَيْبٍ اَلْجَوْهَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْفَضْلُ بْنُ اَلصَّقْرِ اَلْعَبْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: خَرَجَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ عَلَيْهِ خَمِيصَةٌ قَدِ اِشْتَمَلَ بِهَا فَقِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَنْ كَسَاكَ هَذِهِ اَلْخَمِيصَةَ فَقَالَ كَسَانِي حَبِيبِي وَ صَفِيِّي وَ خَاصَّتِي وَ خَالِصَتِي وَ اَلْمُؤَدِّي عَنِّي وَ وَصِيِّي وَ وَارِثِي وَ أَخِي وَ أَوَّلُ اَلْمُؤْمِنِينَ إِسْلاَماً وَ أَخْلَصُهُمْ إِيمَاناً وَ أَسْمَحُ اَلنَّاسِ كَفّاً سَيِّدُ اَلنَّاسِ بَعْدِي قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ إِمَامُ أَهْلِ اَلْأَرْضِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ فَلَمْ يَزَلْ يَبْكِي حَتَّى اِبْتَلَّ اَلْحَصَى مِنْ دُمُوعِهِ شَوْقاً إِلَيْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 183 )
13 - امام صادق از قول پدرانش فرمود رسول خدا بيرون شد و عبائى سياه با دو تيره در بر داشت و فرمود اين عبا را در بر من كرده است دوستم، صفيم، خاصه ام زبده ام آنكه از طرف من ادا ميكند و وصى و وارث و برادر من است پيش از همه مؤمنان مسلمان شده و در ايمان از همه مخلص تر است و از همه باسخاوت تر است و پس از من سيد بشر است و بيشر و دست و روسفيدان است و امام اهل زمين است كه على بن ابى طالب باشد و از شوق او پياپى گريست تا ريگ از اشگش تر شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 183
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق از پدران خود روايت فرمود كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله از خانه بيرون آمد در حالى كه عبايى سياه با دو رنگ تير بر تن داشت.آنگاه فرمود:دوستم وصفى مهم و خاصه زبده ام كه وصى و وارث و برادر من است اين عبا را بر من پوشانده است.على،همان كه پيش از همگان به اسلام گراييد و در ايمان و اخلاص از همگان سبقت گرفته و از همگان سخى تر است.او پس از من سرور بشر است و پيشرو پاك نهادان و پيشواى مردمان جهان است.آنگاه از شوق و عشق على عليه السّلام چندان اشك ريخت كه ريگ ها از قطره هاى آن حضرت خيس شدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 311
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو اَلصَّلْتِ عَبْدُ اَلسَّلاَمِ بْنُ صَالِحٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ اَلْفِرْيَابِيُّ عَنْ سُفْيَانَ عَنِ اَلْأَوْزَاعِيِّ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ عَنْ حَبِيبِ بْنِ اَلْجَهْمِ قَالَ: لَمَّا دَخَلَ بِنَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى بِلاَدِ صِفِّينَ نَزَلَ بِقَرْيَةٍ يُقَالُ لَهَا صَنْدَوْدَا ثُمَّ أَمَرَنَا فَعَبَرْنَا عَنْهَا ثُمَّ عَرَسَ بِنَا فِي أَرْضٍ بَلْقَعٍ فَقَامَ إِلَيْهِ مَالِكُ بْنُ اَلْحَارِثِ اَلْأَشْتَرُ فَقَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ أَ تُنْزِلُ اَلنَّاسَ عَلَى غَيْرِ مَاءٍ فَقَالَ يَا مَالِكُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ سَيَسْقِينَا فِي هَذَا اَلْمَكَانِ مَاءً أَعْذَبَ مِنَ اَلشَّهْدِ وَ أَلْيَنَ مِنَ اَلزُّبْدِ اَلزُّلاَلِ وَ أَبْرَدَ مِنَ اَلثَّلْجِ وَ أَصْفَى مِنَ اَلْيَاقُوتِ فَتَعَجَّبْنَا وَ لاَ عَجَبَ مِنْ قَوْلِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ أَقْبَلَ يَجُرُّ رِدَاءَهُ وَ بِيَدِهِ سَيْفُهُ حَتَّى وَقَفَ عَلَى أَرْضٍ بَلْقَعٍ فَقَالَ يَا مَالِكُ اِحْتَفِرْ أَنْتَ وَ أَصْحَابُكَ فَقَالَ مَالِكٌ وَ اِحْتَفَرْنَا فَإِذَا نَحْنُ بِصَخْرَةٍ سَوْدَاءَ عَظِيمَةٍ فِيهَا حَلْقَةٌ تَبْرُقُ كَاللَّجِينِ فَقَالَ لَنَا رُومُوهَا فَرُمْنَاهَا بِأَجْمَعِنَا وَ نَحْنُ مِائَةُ رَجُلٍ فَلَمْ نَسْتَطِعْ أَنْ نُزِيلَهَا عَنْ مَوْضِعِهَا فَدَنَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَافِعاً يَدَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ يَدْعُو وَ هُوَ يَقُولُ طاب طاب مريا عالم طيبو ثابوثه شتميا كوبا حاحانو ثاتوديثا برحوثا آمِينَ آمِينَ رَبَّ اَلْعَالَمِينَ رَبَّ مُوسَى وَ هَارُونَ ثُمَّ اِجْتَذَبَهَا فَرَمَاهَا عَنِ اَلْعَيْنِ أَرْبَعِينَ ذِرَاعاً قَالَ مَالِكُ بْنُ اَلْحَارِثِ اَلْأَشْتَرُ فَظَهَرَ لَنَا مَاءٌ أَعْذَبُ مِنَ اَلشَّهْدِ وَ أَبْرَدُ مِنَ اَلثَّلْجِ وَ أَصْفَى مِنَ اَلْيَاقُوتِ فَشَرِبْنَا وَ سُقِينَا ثُمَّ رَدَّ اَلصَّخْرَةَ وَ أَمَرَنَا أَنْ نَحْثُوَ عَلَيْهَا اَلتُّرَابَ ثُمَّ اِرْتَحَلَ وَ سِرْنَا فَمَا سِرْنَا إِلاَّ غَيْرَ بَعِيدٍ قَالَ مَنْ مِنْكُمْ يَعْرِفُ مَوْضِعَ اَلْعَيْنِ فَقُلْنَا كُلُّنَا يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَرَجَعْنَا فَطَلَبْنَا اَلْعَيْنَ فَخَفِيَ مَكَانُهَا عَلَيْنَا أَشَدَّ خَفَاءً فَظَنَنَّا أَنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَدْ رَهِقَهُ اَلْعَطَشُ فَأَوْمَأْنَا بِأَطْرَافِنَا فَإِذَا نَحْنُ بِصَوْمَعَةِ رَاهِبٍ فَدَنَوْنَا مِنْهَا فَإِذَا نَحْنُ بِرَاهِبٍ قَدْ سَقَطَتْ حَاجِبَاهُ عَلَى عَيْنَيْهِ مِنَ اَلْكِبَرِ فَقُلْنَا يَا رَاهِبُ عِنْدَكَ مَاءٌ نَسْقِي مِنْهُ صَاحِبَنَا قَالَ عِنْدِي مَاءٌ قَدِ اِسْتَعْذَبْتُهُ مُنْذُ يَوْمَيْنِ فَأَنْزَلَ إِلَيْنَا مَاءً مُرّاً خَشِناً فَقُلْنَا هَذَا قَدِ استعذبه [اِسْتَعْذَبْتَهُ] مُنْذُ يَوْمَيْنِ فَكَيْفَ وَ لَوْ شَرِبْتَ مِنَ اَلْمَاءِ اَلَّذِي سَقَانَا مِنْهُ صَاحِبُنَا وَ حَدَّثْنَاهُ بِالْأَمْرِ فَقَالَ صَاحِبُكُمْ هَذَا نَبِيٌّ قُلْنَا لاَ وَ لَكِنَّهُ وَصِيُّ نَبِيٍّ فَنَزَلَ إِلَيْنَا بَعْدَ وَحْشَتِهِ مِنَّا وَ قَالَ اِنْطَلِقُوا بِي إِلَى صَاحِبِكُمْ فَانْطَلَقْنَا بِهِ فَلَمَّا بَصُرَ بِهِ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ شَمْعُونُ قَالَ اَلرَّاهِبُ نَعَمْ شَمْعُونُ هَذَا اِسْمٌ سَمَّتْنِي بِهِ أُمِّي مَا اِطَّلَعَ عَلَيْهِ أَحَدٌ إِلاَّ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ثُمَّ أَنْتَ فَكَيْفَ عَرَفْتَهُ فَأَتِمَّ حَتَّى أُتِمَّهُ لَكَ قَالَ وَ مَا تَشَاءُ يَا شَمْعُونُ قَالَ هَذَا اَلْعَيْنَ وَ اِسْمَهُ قَالَ هَذَا اَلْعَيْنُ رَاحُومَا وَ هُوَ مِنَ اَلْجَنَّةِ شَرِبَ مِنْهُ ثَلاَثُمِائَةٍ وَ ثَلاَثَةَ عَشَرَ وَصِيّاً وَ أَنَا آخِرُ اَلْوَصِيِّينَ شَرِبْتُ مِنْهُ قَالَ اَلرَّاهِبُ هَكَذَا وَجَدْتُ فِي جَمِيعِ كُتُبِ اَلْإِنْجِيلِ وَ أَنَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ وَ أَنَّكَ وَصِيُّ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ رَحَلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَلرَّاهِبُ يَقْدُمُهُ حَتَّى نَزَلَ صِفِّينَ وَ نَزَلَ مَعَهُ بِعَانِدَيْنِ [بِعَابِدَيْنِ] وَ اِلْتَقَى اَلصَّفَّانِ فَكَانَ أَوَّلُ مَنْ أَصَابَتْهُ اَلشَّهَادَةُ اَلرَّاهِبَ فَنَزَلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ عَيْنَاهُ تَهْمِلاَنِ وَ هُوَ يَقُولُ اَلْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ اَلرَّاهِبُ مَعَنَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ رَفِيقِي فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 184 )
14 - حبيب بن جهم گويد چون على بن ابى طالب (عليه السّلام) ما را ببلاد صفين ميبرد در دهى بنام صندود (صندودا خ ب) منزل كرد ولى دستور داد از خود ده گذشتيم و ما را در بيابان بى آبى فرود آورد؟ مالك بن حرث اشتر بآن حضرت عرض كرد يا امير المؤمنين ما را در محل بى آب منزل ميدهى ؟ فرمود اى مالك براستى خداى عز و جل بزودى در اينجا ما را از آبى سيراب كند كه شيرين تر از شكر و نرم تر از كره صاف و سردتر از برف است و زلالتر از ياقوت، ما تعجب كرديم ولى گفتار امير المؤمنين تعجبى نداشت، سپس فرمود رداء از دوش برداشت و شمشير بدست داشت و آمد سر يك تيكه زمين لخت ايستاد و بمالك گفت با همراهانت اينجا را بكنيد مالك گويد آنجا را كنديم و سنگ سياه بزرگ داراى حلقه سيمگونى نمايان شد فرمود آن را دور كنيد با صد مرد بدان چسبيديم و نتوانستيم آن را از جاى خود بجنبانيم امير المؤمنين نزديك آمد و دست بدعا برداشت و ميفرمود طاب طاب مر يا عالم طيبو ثاثوبه شتميا كو باحه حانوثا توديثا برحوثا آمين آمين رب العالمين رب موسى و هرون و آن را كشيد و از جا كند و چهل ذراع دور انداخت، مالك بن حارث اشتر گويد چشمه آبى شيرين تر از عسل و خنك تر از برف و پاكتر از ياقوت براى ما پديد شد از آن نوشيديم و آب برداشتيم و همان سنگ را روى آن نهاد و بما دستور داد خاك بر آن انباشتيم و از آنجا كوچ كرد و اندكى رفتيم گفت كدام شما جاى چشمه را ميداند؟ گفتيم يا امير المؤمنين همه ميدانيم برگشتيم و هر چه جستجو كرديم جان آن را ندانستيم، گمان كرديم امير المؤمنين بسيار تشنه است و باطراف نگران شديم و صومعه راهبى عيان شد، نزديك آن رفتيم راهبى بود كه از پيرى ابروانش بر چشمانش افتاده بود، گفتيم اى راهب آبى دارى كه بمولاى خود بنوشانيم گفت آبى دارم كه دو روز است آن را خوشگوار كردم آبى براى ما آورد تلخ و بدمزه، گفتيم دو روز است كه براى شيرين كردن آن صرف وقتى كردى و هنوز باين بدمزه ايست كاش از آن آبى نوشيده بودى كه سرور ما بما داد و داستان آن را برايش باز گفتيم، گفت اين سرور شما پيغمبر است گفتيم نه، وصى پيغمبر است پس از آنكه از ما وحشت داشت نزد ما فرود آمد و گفت مرا نزد سرور خود بريد او را برديم چون امير المؤمنين او را ديد فرمود شمعون، راهب گفت آرى من شمعونم و مادرم مرا بدان ناميده و جز خدا كسى آن را نميدانست و تو هم دانستى از كجا دانستى ؟ اكنون نشانه امامت را تكميل كن تا من هم ايمان خود را بتو تكميل كنم فرمود اى شمعون چه ميخواهى ؟ گفت داستان اين چشمه و نامش را، فرمود اين چشمه را حوما نام دارد و از بهشت است و سيصد و سيزده وصى از آن نوشيده اند و من آخر اوصيائى هستم كه از آن نوشيدم راهب گفت در همه كتابهاى انجيل چنين ديده ام و گواهى ميدهم كه معبود حقى جز خدا نيست و محمد رسول خداست و تو وصى محمدى و آن راهب با امير المؤمنين كوچيد تا بجبهه صفين و در عاندين نزول كرد وقتى دو لشكر بهم زدند اول كس بود كه شربت شهادت نوشيد امير المؤمنين بالينش آمد و اشك از ديدگانش سرازير بود و ميفرمود هر مردى با كسى است كه او را دوست دارد، اين راهب روز قيامت رفيق بهشت من است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 185
الأمالی (للصدوق)
14.حبيب بن جهم مى گويد:آنگاه كه على بن ابى طالب عليه السّلام ما را به سرزمين صفين مى برد،در روستايى به نام«صندود»توقف كرد.بعد از آن عبور كرديم و در بيابانى نزديك منزل كرديم.مالك بن حارث اشتر به آن حضرت گفت:اى امير مومنان!ما را در مكانى بى آب فرود آوردى.فرمود اى مالك!بى گمان خداوند به همين زودى ما را از آبى سيراب خواهد كرد كه شيرين تر از شكر است و نرم تر از كره و سردتر از برف و زلال تر از ياقوت.ما در شگفت شديم با اين كه كلام على عليه السّلام جاى شگفتى نداشت.بعد رداى خود را از دوش گرفت و شمشير به دست،بالاى قطعه زمينى خالى ايستاد و رو به مالك فرمود:با همراهان خود اينجا را حفر كنيد،مالك مى گويد:آنجا را حفر كرديم تا آنكه سنگ سياه بزرگى كه حلقه سيمگونى داشت،آشكار شد.فرمود:آن سنگ را كنار بزنيد.مالك مى گويد:هرچه همراه با صد مرد كوشيديدم،سنگ از جاى خويش تكان نخورد.على عليه السّلام جلو آمد و دست به نيايش فرمود:
«طاب طاب مريا عالم طيبو ثاثوبه شتيما كوبا حاحا نوثا توديناير حوثا.آمين آمين.رب العالمين.رب موسى و هارون»و بعد سنگ را از جا بلند كرد و چهل متر آن سوتر افكند.مالك بن حارث اشتر مى گويد:چشمه آبى شيرين تر از عسل و خنك تر از برف و ناب تر از ياقوت پديدار شد كه از آن نوشيديم و آب و آنگاه ذخيره برداشتيم على عليه السّلام سنگ را در جاى خود گذاشت و فرمان داد كه ما خاك بر روى آن بريزيم.از آن نقطه گذشتيم و بعد فرمود:كدام يك از شما جاى چشمه را مى شناسد؟گفتيم:اى امير المومنين عليه السّلام همه آنجا را مى شناسيم.آنگاه كه بازگشتيم هرچه سراغ گرفتيم،جاى چشمه را پيدا نكرديم.گمان كرديم كه على عليه السّلام بسيار عطش دارد و نگران به همه سو نگاه كرديم كه ناگهان صومعه راهب مسيحى نمايان شد.نزديك رفتيم و راهبى ديديم كه ابروان او از كهن سالى بر چشمان او ريخته بود.گفتيم:اى راهب!آبى دارى كه مولاى خود را از آن سيراب كنيم ؟راهب گفت:آبى نزد من است كه دو روز اخير آن را گوارا كردم.آنگاه ظرف آب را جلو آورد.مزه آب تلخ بود.گفتيم:تازه دو روز وقت صرف كردى كه آن را شيرين و گوارا سازى ؟كاش از آبى مى نوشيدى كه مولاى ما،از آن به ما نوشانيد.و بعد ماجرا را براى او بازگفتيم. راهب گفت:سرور شما پيامبر است.گفتيم:نه اما وصى پيامبر است.با آن كه از ما هراس داشت: نزديك آمد و گفت:مرا پيش مولاى خود ببريد.آنگاه كه امير مومنان عليه السّلام او را نگاه كرد و فرمود:اى شمعون.راهب گفت:آرى،من شمعونم و مادرم مرا به اين نام خوانده است و جز خداوند كسى از آن آگاهى ندارد.اما تو از كجا دانسته اى ؟اينك نشان امامت را تمام كن تا من ايمان خويش را به وسيله تو كامل كنم.على عليه السّلام فرمود:اى شمعون!چه خواسته اى دارى ؟گفت: داستان اين چشمه و نام آن را بازگوى.على فرمود:نام چشمه«رلحوما»است كه از بهشت است و سيصد و سيزده وصى تاكنون از آب آن نوشيده اند و من واپسين وصى از آن دسته ام كه از آب آن نوشيده ام.راهب گفت:در همه كتاب هاى انجيل چنين خوانده ام و اكنون گواهى مى دهم كه جز خداوند معبود شايسته اى نبوده و محمد فرستاده اوست و تو وصى او هستى.آنگاه راهب همراه على عليه السّلام به سمت صفين حركت كرد و در جايى به نام«عاندين»فرود آمد.زمانى كه جنگ على عليه السّلام و قاسطين آغاز شده شمعون مسيحى نخستين كسى بود كه به فخر شهادت نائل آمد.امير مؤمنان عليه السّلام آنگاه كه بر بالين او آمد،اشك از چشمان حضرت جارى شده بود.بعد فرمود:هر انسانى با كسى است كه با او مهر مى ورزد.اين راهب در رستاخيز همنشين بهشتى ام خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 311
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 184
ص : 185
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ السنائي [اَلسِّنَانِيُّ] رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْفَضْلُ بْنُ اَلصَّقْرِ اَلْعَبْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ مِهْرَانَ اَلْأَعْمَشِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ: نَحْنُ أَئِمَّةُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ حُجَجُ اَللَّهِ عَلَى اَلْعَالَمِينَ وَ سَادَةُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ قَادَةُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ مَوَالِي اَلْمُؤْمِنِينَ وَ نَحْنُ أَمَانُ أَهْلِ اَلْأَرْضِ كَمَا أَنَّ اَلنُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ وَ نَحْنُ اَلَّذِينَ بِنَا يُمْسِكُ اَللَّهُ « اَلسَّمٰاءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى اَلْأَرْضِ إِلاّٰ بِإِذْنِهِ » وَ بِنَا يُمْسِكُ اَلْأَرْضَ أَنْ تَمِيدَ بِأَهْلِهَا وَ بِنَا « يُنَزِّلُ اَلْغَيْثَ » وَ بِنَا يَنْشُرُ اَلرَّحْمَةَ وَ يُخْرِجُ بَرَكَاتِ اَلْأَرْضِ وَ لَوْ لاَ مَا فِي اَلْأَرْضِ مِنَّا لَسَاخَتْ بِأَهْلِهَا قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ لَمْ تخلو [تَخْلُ] اَلْأَرْضُ مُنْذُ خَلَقَ اَللَّهُ آدَمَ مِنْ حُجَّةِ اَللَّهِ فِيهَا ظَاهِرٌ مَشْهُورٌ أَوْ غَائِبٌ مَسْتُورٌ وَ لاَ تَخْلُو إِلَى أَنْ تَقُومَ اَلسَّاعَةُ مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ فِيهَا وَ لَوْ لاَ ذَلِكَ لَمْ يُعْبَدِ اَللَّهُ قَالَ سُلَيْمَانُ فَقُلْتُ لِلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَكَيْفَ يَنْتَفِعُ اَلنَّاسُ بِالْحُجَّةِ اَلْغَائِبِ اَلْمَسْتُورِ قَالَ كَمَا يَنْتَفِعُونَ بِالشَّمْسِ إِذَا سَتَرَهَا اَلسَّحَابُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 186 )
15 - امام چهارم فرمود، ما امامان مسلمانان و حجتهاى خدا بر عالميان و سادات مؤمنان و پيشواى دست و روسفيدان و سروران اهل: ايمانيم: امان اهل زمين هستيم چنانچه ستاره ها امان اهل آسمانند، مائيم كه خدا بوسيله ما آسمان را نگاهداشته تا بر زمين نيفتد جز باجازه او و براى ما آن را نگهداشته تا بر اهلش موج نزند و براى ما باران ببارد و رحمت خويش نشر كند و زمين بركات خود را بيرون دهد و اگر امام در زمين نباشد زمين اهل خود را فرو برد سپس فرمود از روزى كه خدا آدم را آفريده خالى از حجت نيست كه يا ظاهر و مشهور بوده است و يا غايب و مستور و تا قيامت هم خالى نماند او حجت خداست و اگر چنين نباشد خدا را نپرستند، سليمان راوى حديث گويد از امام صادق (عليه السّلام) پرسيدم چگونه مردم بامام غائب بهره مند شوند؟ فرمود چنانچه بآفتاب پس ابر بهره مند شوند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 186
الأمالی (للصدوق)
15.امام سجاد عليه السّلام فرمود:ما امامان امت اسلام و حجت هاى خداوند بر جهانيان و بزرگان اهل ايمان و پيشواى پاك نهادان و مؤلاى مومنان هستيم.ما اهل بيت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سبب امنيت زمين هستيم؛همانگونه كه ستارگان در آسمان چنين هستند.ما كسانى هستيم كه خداوند به وسيله ما آسمان را از سقوط نگاه داشته است.تا بى رخصت وى بر زمين فرونيفتد.او براى ما آسمان را نگاه داشت تا بر ساكنان خود موج نزند و براى ما باريدن داشته باشد و مهر خويش را بگستراند و آنگاه زمين بركات خود را آشكار سازد. هرگاه امامى در زمين نباشد،بى گمان زمين ساكنان خود را به كام خويش فروخواهد برد. بعد فرمود:از روزى كه خداوند آدم عليه السّلام را خلق كرد،هيچ گاه زمين از حجت او خالى نبوده است.حجتى كه ظاهر و مشهور بوده يا پنهان از ديده ها.و بى گمان اين روال تا روز قيامت ادامه دارد.اگر چنين نباشد،پرستش خداوند ممكن نيست.سليمان كه راوى اين حديث است،مى گويد:از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم كه در عصر غيبت مردمان چگونه از امام غايب(عج)نصيب مى برند؟همان سان كه از آفتاب در پشت ابرها.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 315
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 186
و أنشدنا الشيخ الفقيه أبو جعفر لبعضهم: - العالم العاقل ابن نفسهأغناه جنس علمه عن جنسه كم بين من تكرمه لغيرهو بين من تكرمه لنفسه.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 186 )
شيخ ما ابو جعفر صدوق اين شعرها را براى ما خواند كه شاعرى بنظم آورده:
داناى خردمند بخود موجود است-از علم ز جنسيت خود مستغنى است آن را كه بديگرى گرامى دارى-از آنكه بخود، تا بچه اندازدنى است
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 186
الأمالی (للصدوق)
شيخ فقيه ابو جعفر براى آنها چنين انشاد كرده است عالم عاقل بر خودش است،جنس علمش از نوعيش بى نياز مى كند،و بينه كسى كه به خاطر خودش عزتش مى گذارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 315
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: جَاءَ نَفَرٌ مِنَ اَلْيَهُودِ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا يَا مُحَمَّدُ أَنْتَ اَلَّذِي تَزْعُمُ أَنَّكَ رَسُولُ اَللَّهِ وَ أَنَّكَ اَلَّذِي يُوحَى إِلَيْكَ كَمَا أُوحِيَ إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَسَكَتَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ سَاعَةً ثُمَّ قَالَ نَعَمْ أَنَا سَيِّدُ وُلْدِ آدَمَ وَ لاَ فَخْرَ وَ أَنَا خَاتَمُ اَلنَّبِيِّينَ وَ إِمَامُ اَلْمُتَّقِينَ وَ رَسُولُ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ قَالُوا إِلَى مَنْ إِلَى اَلْعَرَبِ أَمْ إِلَى اَلْعَجَمِ أَمْ إِلَيْنَا فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ هَذِهِ اَلْآيَةَ - « قُلْ » يَا مُحَمَّدُ « يٰا أَيُّهَا اَلنّٰاسُ إِنِّي رَسُولُ اَللّٰهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعاً » قَالَ اَلْيَهُودِيُّ اَلَّذِي كَانَ أَعْلَمَهُمْ يَا مُحَمَّدُ إِنِّي أَسْأَلُكَ عَنْ عَشْرِ كَلِمَاتٍ أَعْطَى اَللَّهُ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ فِي اَلْبُقْعَةِ اَلْمُبَارَكَةِ حَيْثُ نَاجَاهُ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ أَوْ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ سَلْنِي قَالَ أَخْبِرْنِي يَا مُحَمَّدُ عَنِ اَلْكَلِمَاتِ اَلَّتِي اِخْتَارَهُنَّ اَللَّهُ لِإِبْرَاهِيمَ حَيْثُ بَنَى اَلْبَيْتَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَعَمْ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ فَبِأَيِّ شَيْءٍ بَنَى هَذِهِ اَلْكَعْبَةَ مُرَبَّعَةً قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِالْكَلِمَاتِ اَلْأَرْبَعِ قَالَ لِأَيِّ شَيْءٍ سُمِّيَتِ اَلْكَعْبَةَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِأَنَّهَا وَسَطُ اَلدُّنْيَا قَالَ اَلْيَهُودِيُّ أَخْبِرْنِي عَنْ تَفْسِيرِ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِمَ اَللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنَّ بَنِي آدَمَ يَكْذِبُونَ عَلَى اَللَّهِ فَقَالَ سُبْحَانَ اَللَّهِ تَبَرِّياً مِمَّا يَقُولُونَ وَ أَمَّا قَوْلُهُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ فَإِنَّهُ عَلِمَ أَنَّ اَلْعِبَادَ لاَ يُؤَدُّونَ شُكْرَ نِعْمَتِهِ فَحَمِدَ نَفْسَهُ قَبْلَ أَنْ يَحْمَدُوهُ وَ هُوَ أَوَّلُ اَلْكَلاَمِ لَوْ لاَ ذَلِكَ لَمَا أَنْعَمَ اَللَّهُ عَلَى أَحَدٍ بِنِعْمَتِهِ فَقَوْلُهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ يَعْنِي وَحْدَانِيَّتَهُ لاَ يَقْبَلُ اَللَّهُ اَلْأَعْمَالَ إِلاَّ بِهَا وَ هِيَ كَلِمَةُ اَلتَّقْوَى يُثَقِّلُ اَللَّهُ بِهِ اَلْمَوَازِينَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ أَمَّا قَوْلُهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ فَهِيَ كَلِمَةٌ أَعْلَى اَلْكَلِمَاتِ وَ أَحَبُّهَا إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَعْنِي أَنَّهُ لَيْسَ شَيْءٌ أَكْبَرَ مِنِّي لاَ تُفْتَتَحُ اَلصَّلاَةُ إِلاَّ بِهَا لِكَرَامَتِهَا عَلَى اَللَّهِ وَ هُوَ اَلاِسْمُ اَلْأَكْرَمُ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَمَا جَزَاءُ قَائِلِهَا قَالَ إِذَا قَالَ اَلْعَبْدُ سُبْحَانَ اَللَّهِ سَبَّحَ مَعَهُ مَا دُونَ اَلْعَرْشِ فَيُعْطَى قَائِلُهَا عَشْرَ أَمْثَالِهَا وَ إِذَا قَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ أَنْعَمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ بِنَعِيمِ اَلدُّنْيَا مَوْصُولاً بِنَعِيمِ اَلْآخِرَةِ وَ هِيَ اَلْكَلِمَةُ اَلَّتِي يَقُولُهَا أَهْلُ اَلْجَنَّةِ إِذَا دَخَلُوهَا وَ يَنْقَطِعُ اَلْكَلاَمُ اَلَّذِي يَقُولُونَهُ فِي اَلدُّنْيَا مَا خَلاَ اَلْحَمْدَ لِلَّهِ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « دَعْوٰاهُمْ فِيهٰا سُبْحٰانَكَ اَللّٰهُمَّ وَ تَحِيَّتُهُمْ فِيهٰا سَلاٰمٌ وَ آخِرُ دَعْوٰاهُمْ أَنِ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ » وَ أَمَّا قَوْلُهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ فَالْجَنَّةُ جَزَاؤُهُ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ « هَلْ جَزٰاءُ اَلْإِحْسٰانِ إِلاَّ اَلْإِحْسٰانُ » يَقُولُ هَلْ جَزَاءُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ إِلاَّ اَلْجَنَّةَ فَقَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ قَدْ أَخْبَرْتَ وَاحِدَةً فَتَأْذَنُ لِي أَنْ أَسْأَلَكَ اَلثَّانِيَةَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ سَلْنِي عَمَّا شِئْتَ وَ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِ اَلنَّبِيِّ وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ يُلَقِّنَانِهِ فَقَالَ اَلْيَهُودِيُّ لِأَيِّ شَيْءٍ سُمِّيتَ مُحَمَّداً وَ أَحْمَدَ وَ أَبَا اَلْقَاسِمِ وَ بَشِيراً وَ نَذِيراً وَ دَاعِياً فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَمَّا مُحَمَّدٌ فَإِنِّي مَحْمُودٌ فِي اَلْأَرْضِ وَ أَمَّا أَحْمَدُ فَإِنِّي مَحْمُودٌ فِي اَلسَّمَاءِ وَ أَمَّا أَبُو اَلْقَاسِمِ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقْسِمُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ قِسْمَةَ اَلنَّارِ فَمَنْ كَفَرَ بِي مِنَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ فَفِي اَلنَّارِ وَ يَقْسِمُ قِسْمَةَ اَلْجَنَّةِ فَمَنْ آمَنَ بِي وَ أَقَرَّ بِنُبُوَّتِي فَفِي اَلْجَنَّةِ وَ أَمَّا اَلدَّاعِي فَإِنِّي أَدْعُو اَلنَّاسَ إِلَى دِينِ رَبِّي وَ أَمَّا اَلنَّذِيرُ فَإِنِّي أُنْذِرُ بِالنَّارِ مَنْ عَصَانِي وَ أَمَّا اَلْبَشِيرُ فَإِنِّي أُبَشِّرُ بِالْجَنَّةِ مَنْ أَطَاعَنِي قَالَ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي عَنِ اَللَّهِ لِأَيِّ شَيْءٍ وَقَّتَ هَذِهِ اَلْخَمْسَ اَلصَّلَوَاتِ فِي خَمْسِ مَوَاقِيتَ عَلَى أُمَّتِكَ فِي سَاعَاتِ اَللَّيْلِ وَ اَلنَّهَارِ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ اَلشَّمْسَ إِذَا طَلَعَتْ عِنْدَ اَلزَّوَالِ لَهَا حَلْقَةٌ تَدْخُلُ فِيهَا فَإِذَا دَخَلَتْ فِيهَا زَالَتِ اَلشَّمْسُ فَيُسَبِّحُ كُلُّ شَيْءٍ دُونَ اَلْعَرْشِ لِوَجْهِ رَبِّي وَ هِيَ اَلسَّاعَةُ اَلَّتِي يُصَلِّي عَلَيَّ فِيهَا رَبِّي فَفَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيَّ وَ عَلَى أُمَّتِي فِيهَا اَلصَّلاَةَ وَ قَالَ « أَقِمِ اَلصَّلاٰةَ لِدُلُوكِ اَلشَّمْسِ إِلىٰ غَسَقِ اَللَّيْلِ » وَ هِيَ اَلسَّاعَةُ اَلَّتِي يُؤْتَى فِيهَا بِجَهَنَّمَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَمَا مِنْ مُؤْمِنٍ يُوَفَّقُ تِلْكَ اَلسَّاعَةَ أَنْ يَكُونَ سَاجِداً أَوْ رَاكِعاً أَوْ قَائِماً إِلاَّ حَرَّمَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَسَدَهُ عَلَى اَلنَّارِ وَ أَمَّا صَلاَةُ اَلْعَصْرِ فَهِيَ اَلسَّاعَةُ اَلَّتِي أَكَلَ فِيهَا آدَمُ مِنَ اَلشَّجَرَةِ فَأَخْرَجَهُ اَللَّهُ عَنِ اَلْجَنَّةِ فَأَمَرَ اَللَّهُ ذُرِّيَّتَهُ بِهَذِهِ اَلصَّلاَةِ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ اِخْتَارَهَا لِأُمَّتِي فَهِيَ مِنْ أَحَبِّ اَلصَّلاَةِ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَوْصَانِي أَنْ أَحْفَظَهَا مِنْ بَيْنِ اَلصَّلَوَاتِ وَ أَمَّا صَلاَةُ اَلْمَغْرِبِ فَهِيَ اَلسَّاعَةُ اَلَّتِي تَابَ اَللَّهُ فِيهَا عَلَى آدَمَ وَ كَانَ بَيْنَ مَا أَكَلَ مِنَ اَلشَّجَرَةِ وَ بَيْنَ مَا تَابَ اَللَّهُ عَلَيْهِ ثَلاَثُمِائَةِ سَنَةٍ مِنْ أَيَّامِ اَلدُّنْيَا وَ فِي أَيَّامِ اَلْآخِرَةِ يَوْمٌ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِنْ وَقْتِ صَلاَةِ اَلْعَصْرِ إِلَى اَلْعِشَاءِ فَصَلَّى آدَمُ ثَلاَثَ رَكَعَاتٍ رَكْعَةً لِخَطِيئَتِهِ وَ رَكْعَةً لِخَطِيئَةِ حَوَّاءَ وَ رَكْعَةً لِتَوْبَتِهِ فَافْتَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ هَذِهِ اَلثَّلاَثَ اَلرَّكَعَاتِ عَلَى أُمَّتِي وَ هِيَ اَلسَّاعَةُ اَلَّتِي يُسْتَجَابُ فِيهَا اَلدُّعَاءُ فَوَعَدَنِي رَبِّي أَنْ يَسْتَجِيبَ لِمَنْ دَعَا فِيهَا وَ هَذِهِ اَلصَّلاَةُ اَلَّتِي أَمَرَنِي بِهَا رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ « فَسُبْحٰانَ اَللّٰهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ » وَ أَمَّا صَلاَةُ اَلْعِشَاءِ اَلْآخِرَةِ فَإِنَّ لِلْقَبْرِ ظُلْمَةً أَمَرَنِيَ اَللَّهُ وَ أُمَّتِي بِهَذِهِ اَلصَّلاَةِ فِي ذَلِكَ اَلْوَقْتِ لِتُنَوِّرَ لَهُمُ اَلْقُبُورَ وَ لِيُعْطَوُا اَلنُّورَ عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ مَا مِنْ قَدَمٍ مَشَتْ إِلَى صَلاَةِ اَلْعَتَمَةِ إِلاَّ حَرَّمَ اَللَّهُ جَسَدَهَا عَلَى اَلنَّارِ وَ هِيَ اَلصَّلاَةُ اَلَّتِي اِخْتَارَهَا اَللَّهُ لِلْمُرْسَلِينَ قَبْلِي وَ أَمَّا صَلاَةُ اَلْفَجْرِ فَإِنَّ اَلشَّمْسَ إِذَا طَلَعَتْ تَطْلُعُ عَلَى قَرْنَيِ اَلشَّيْطَانِ فَأَمَرَنِيَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ أُصَلِّيَ صَلاَةَ اَلْفَجْرِ قَبْلَ طُلُوعِ اَلشَّمْسِ وَ قَبْلَ أَنْ يَسْجُدَ لَهَا اَلْكَافِرُ فَتَسْجُدُ أُمَّتِي لِلَّهِ وَ سُرْعَتُهَا أَحَبُّ إِلَى اَللَّهِ وَ هِيَ اَلصَّلاَةُ اَلَّتِي تَشْهَدُهَا مَلاَئِكَةُ اَللَّيْلِ وَ مَلاَئِكَةُ اَلنَّهَارِ قَالَ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي لِأَيِّ شَيْءٍ يُتَوَضَّأُ هَذِهِ اَلْجَوَارِحُ اَلْأَرْبَعُ وَ هِيَ أَنْظَفُ اَلْمَوَاضِعِ فِي اَلْجَسَدِ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَمَّا أَنْ وَسْوَسَ اَلشَّيْطَانُ إِلَى آدَمَ وَ دَنَا آدَمُ مِنَ اَلشَّجَرَةِ وَ نَظَرَ إِلَيْهَا ذَهَبَ مَاءُ وَجْهِهِ ثُمَّ قَامَ وَ هُوَ أَوَّلُ قَدَمٍ مَشَتْ إِلَى اَلْخَطِيئَةِ ثُمَّ تَنَاوَلَ بِيَدِهِ ثُمَّ مَسَّهَا فَأَكَلَ مِنْهَا فَطَارَ اَلْحُلِيُّ وَ اَلْحُلَلُ عَنْ جَسَدِهِ ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ عَلَى أُمِّ رَأْسِهِ وَ بَكَى فَلَمَّا تَابَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ فَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ وَ عَلَى ذُرِّيَّتِهِ اَلْوُضُوءَ عَلَى هَذِهِ اَلْجَوَارِحِ اَلْأَرْبَعِ وَ أَمَرَهُ أَنْ يَغْسِلَ اَلْوَجْهَ لِمَا نَظَرَ إِلَى اَلشَّجَرَةِ - وَ أَمَرَهُ بِغَسْلِ اَلسَّاعِدَيْنِ إِلَى اَلْمِرْفَقَيْنِ لِمَا تَنَاوَلَ مِنْهَا وَ أَمَرَهُ بِمَسْحِ اَلرَّأْسِ لِمَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رَأْسِهِ وَ أَمَرَهُ بِمَسْحِ اَلْقَدَمَيْنِ لِمَا مَشَى إِلَى اَلْخَطِيئَةِ ثُمَّ سَنَّ عَلَى أُمَّتِيَ اَلْمَضْمَضَةَ لِتُنَقِّيَ اَلْقَلْبَ مِنَ اَلْحَرَامِ وَ اَلاِسْتِنْشَاقَ لِتَحْرُمَ عَلَيْهِمْ رَائِحَةُ اَلنَّارِ وَ نَتْنُهَا قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَمَا جَزَاءُ عَامِلِهَا قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَوَّلُ مَا يَمَسُّ اَلْمَاءَ يَتَبَاعَدُ عَنْهُ اَلشَّيْطَانُ وَ إِذَا تَمَضْمَضَ نَوَّرَ اَللَّهُ قَلْبَهُ وَ لِسَانَهُ بِالْحِكْمَةِ فَإِذَا اِسْتَنْشَقَ آمَنَهُ اَللَّهُ مِنَ اَلنَّارِ وَ رَزَقَهُ رَائِحَةَ اَلْجَنَّةِ فَإِذَا غَسَلَ وَجْهَهُ بَيَّضَ اَللَّهُ وَجْهَهُ « يَوْمَ تَبْيَضُّ » فِيهِ « وُجُوهٌ وَ تَسْوَدُّ » فِيهِ « وُجُوهٌ » وَ إِذَا غَسَلَ سَاعِدَيْهِ حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ أَغْلاَلَ اَلنَّارِ وَ إِذَا مَسَحَ رَأْسَهُ مَسَحَ اَللَّهُ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَ إِذَا مَسَحَ قَدَمَيْهِ أَجَازَهُ اَللَّهُ عَلَى اَلصِّرَاطِ يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ اَلْأَقْدَامُ قَالَ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي عَنِ اَلْخَامِسَةِ لِأَيِّ شَيْءٍ أَمَرَ اَللَّهُ بِالاِغْتِسَالِ مِنَ اَلْجَنَابَةِ وَ لَمْ يَأْمُرْ مِنَ اَلْبَوْلِ وَ اَلْغَائِطِ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ آدَمَ لَمَّا أَكَلَ مِنَ اَلشَّجَرَةِ دَبَّ ذَلِكَ فِي عُرُوقِهِ وَ شَعْرِهِ وَ بَشَرِهِ فَإِذَا جَامَعَ اَلرَّجُلُ أَهْلَهُ خَرَجَ اَلْمَاءُ مِنْ كُلِّ عِرْقٍ وَ شَعْرٍ فَأَوْجَبَ اَللَّهُ عَلَى ذُرِّيَّتِهِ اَلاِغْتِسَالَ مِنَ اَلْجَنَابَةِ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ اَلْبَوْلُ يَخْرُجُ مِنْ فَضْلَةِ اَلشَّرَابِ اَلَّذِي يَشْرَبُهُ اَلْإِنْسَانُ وَ اَلْغَائِطُ يَخْرُجُ مِنْ فَضْلَةِ اَلطَّعَامِ اَلَّذِي يَأْكُلُهُ فَعَلَيْهِمْ مِنْهُمَا اَلْوُضُوءُ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي مَا جَزَاءُ مَنِ اِغْتَسَلَ مِنَ اَلْحَلاَلِ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ إِذَا جَامَعَ أَهْلَهُ بَسَطَ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ جَنَاحَهُ وَ تَنْزِلُ اَلرَّحْمَةُ فَإِذَا اِغْتَسَلَ بَنَى اَللَّهُ بِكُلِّ قَطْرَةٍ بَيْتاً فِي اَلْجَنَّةِ وَ هُوَ سِرٌّ فِيمَا بَيْنَ اَللَّهِ وَ بَيْنَ خَلْقِهِ يَعْنِي اَلاِغْتِسَالَ مِنَ اَلْجَنَابَةِ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي عَنِ اَلسَّادِسِ عَنْ خَمْسَةِ أَشْيَاءَ مَكْتُوبَاتٍ فِي اَلتَّوْرَاةِ أَمَرَ اَللَّهُ بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنْ يَقْتَدُوا بِمُوسَى فِيهَا مِنْ بَعْدِهِ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَنْشَدْتُكَ بِاللَّهِ إِنْ أَنَا أَخْبَرْتُكَ تُقِرُّ لِي قَالَ اَلْيَهُودِيُّ نَعَمْ يَا مُحَمَّدُ قَالَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ أَوَّلُ مَا فِي اَلتَّوْرَاةِ مَكْتُوبٌ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ وَ هِيَ بِالْعِبْرَانِيَّةِ طاب ثُمَّ تَلاَ رَسُولُ اَللَّهِ هَذِهِ اَلْآيَةَ - « يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي اَلتَّوْرٰاةِ وَ اَلْإِنْجِيلِ » - « وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اِسْمُهُ أَحْمَدُ » صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ فِي اَلسَّطْرِ اَلثَّانِي اِسْمُ وَصِيِّي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَلثَّالِثِ وَ اَلرَّابِعِ سِبْطَيَّ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ وَ فِي اَلْخَامِسِ أُمِّهِمَا فَاطِمَةَ سَيِّدَةِ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهَا وَ فِي اَلتَّوْرَاةِ اِسْمُ وَصِيِّي إِلْيَا وَ اِسْمُ سِبْطَيَّ شَبَّرُ وَ شَبِيرٌ وَ هُمَا نُورَا فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي عَنْ فَضْلِكُمْ أَهْلَ اَلْبَيْتِ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِي فَضْلٌ عَلَى اَلنَّبِيِّينَ فَمَا مِنْ نَبِيٍّ إِلاَّ دَعَا عَلَى قَوْمِهِ بِدَعْوَةٍ وَ أَنَا أَخَّرْتُ دَعْوَتِي لِأُمَّتِي لِأَشْفَعَ لَهُمْ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ أَمَّا فَضْلُ أَهْلِ بَيْتِي وَ ذُرِّيَّتِي عَلَى غَيْرِهِمْ كَفَضْلِ اَلْمَاءِ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَ بِهِ حَيَاةُ كُلِّ شَيْءٍ وَ حُبُّ أَهْلِ بَيْتِي وَ ذُرِّيَّتِي اِسْتِكْمَالُ اَلدِّينِ وَ تَلاَ رَسُولُ اَللَّهِ هَذِهِ اَلْآيَةَ - « اَلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ اَلْإِسْلاٰمَ دِيناً » إِلَى آخِرِ اَلْآيَةِ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي بِالسَّابِعِ مَا فَضْلُ اَلرِّجَالِ عَلَى اَلنِّسَاءِ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَفَضْلِ اَلسَّمَاءِ عَلَى اَلْأَرْضِ وَ كَفَضْلِ اَلْمَاءِ عَلَى اَلْأَرْضِ فَبِالْمَاءِ تَحْيَا اَلْأَرْضُ وَ بِالرِّجَالِ تَحْيَا اَلنِّسَاءُ لَوْ لاَ اَلرِّجَالُ مَا خُلِقَ اَلنِّسَاءُ لِقَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « اَلرِّجٰالُ قَوّٰامُونَ عَلَى اَلنِّسٰاءِ بِمٰا فَضَّلَ اَللّٰهُ بَعْضَهُمْ عَلىٰ بَعْضٍ » قَالَ اَلْيَهُودِيُّ لِأَيِّ شَيْءٍ كَانَ هَكَذَا قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَلَقَ اَللَّهُ آدَمَ مِنْ طِينٍ وَ مِنْ فَضْلَتِهِ وَ بَقِيَّتِهِ خُلِقَتْ حَوَّاءُ وَ أَوَّلُ مَنْ أَطَاعَ اَلنِّسَاءَ آدَمُ فَأَنْزَلَهُ اَللَّهُ مِنَ اَلْجَنَّةِ وَ قَدْ بَيَّنَ فَضْلَ اَلرِّجَالِ عَلَى اَلنِّسَاءِ فِي اَلدُّنْيَا أَ لاَ تَرَى إِلَى اَلنِّسَاءِ كَيْفَ يَحِضْنَ وَ لاَ يُمْكِنُهُنَّ اَلْعِبَادَةُ مِنَ اَلْقَذَارَةِ وَ اَلرِّجَالُ لاَ يُصِيبُهُمْ شَيْءٌ مِنَ اَلطَّمَثِ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي لِأَيِّ شَيْءٍ فَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلصَّوْمَ عَلَى أُمَّتِكَ بِالنَّهَارِ ثَلاَثِينَ يَوْماً وَ فَرَضَ عَلَى اَلْأُمَمِ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ آدَمَ لَمَّا أَكَلَ مِنَ اَلشَّجَرَةِ بَقِيَ فِي بَطْنِهِ ثَلاَثِينَ يَوْماً وَ فَرَضَ اَللَّهُ عَلَى ذُرِّيَّتِهِ ثَلاَثِينَ يَوْماً اَلْجُوعَ وَ اَلْعَطَشَ وَ اَلَّذِي يَأْكُلُونَهُ تَفَضُّلٌ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِمْ وَ كَذَلِكَ كَانَ عَلَى آدَمَ فَفَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى أُمَّتِي ذَلِكَ ثُمَّ تَلاَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَذِهِ اَلْآيَةَ - « كُتِبَ عَلَيْكُمُ اَلصِّيٰامُ كَمٰا كُتِبَ عَلَى اَلَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ `أَيّٰاماً مَعْدُودٰاتٍ » قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَمَا جَزَاءُ مَنْ صَامَهَا فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ يَصُومُ شَهْرَ رَمَضَانَ اِحْتِسَاباً إِلاَّ أَوْجَبَ اَللَّهُ لَهُ سَبْعَ خِصَالٍ أَوَّلُهَا يَذُوبُ اَلْحَرَامُ فِي جَسَدِهِ وَ اَلثَّانِيَةُ يَقْرُبُ مِنْ رَحْمَةِ اَللَّهِ وَ اَلثَّالِثَةُ يَكُونُ قَدْ كَفَّرَ خَطِيئَةَ أَبِيهِ آدَمَ وَ اَلرَّابِعَةُ يُهَوِّنُ اَللَّهُ عَلَيْهِ سَكَرَاتِ اَلْمَوْتِ وَ اَلْخَامِسَةُ أَمَانٌ مِنَ اَلْجُوعِ وَ اَلْعَطَشِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ اَلسَّادِسَةُ يُعْطِيهِ اَللَّهُ بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ اَلسَّابِعَةُ يُطْعِمُهُ اَللَّهُ مِنْ ثَمَرَاتِ اَلْجَنَّةِ قَالَ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي عَنِ اَلتَّاسِعَةِ لِأَيِّ شَيْءٍ أَمَرَ اَللَّهُ بِالْوُقُوفِ بِعَرَفَاتٍ بَعْدَ اَلْعَصْرِ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ اَلْعَصْرَ هِيَ اَلسَّاعَةُ اَلَّتِي عَصَى فِيهَا آدَمُ رَبَّهُ وَ فَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى أُمَّتِيَ اَلْوُقُوفَ وَ اَلتَّضَرُّعَ وَ اَلدُّعَاءَ فِي أَحَبِّ اَلْمَوَاضِعِ إِلَيْهِ وَ تَكَفَّلَ لَهُمْ بِالْجَنَّةِ وَ اَلسَّاعَةُ اَلَّتِي يَنْصَرِفُ فِيهَا اَلنَّاسُ هِيَ اَلسَّاعَةُ اَلَّتِي تَلَقَّى فِيهَا « آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمٰاتٍ فَتٰابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ اَلتَّوّٰابُ اَلرَّحِيمُ » ثُمَّ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي « بِالْحَقِّ بَشِيراً وَ نَذِيراً » إِنَّ لِلَّهِ بَاباً فِي اَلسَّمَاءِ اَلدُّنْيَا يُقَالُ لَهُ بَابُ اَلرَّحْمَةِ وَ بَابُ اَلتَّوْبَةِ وَ بَابُ اَلْحَاجَاتِ وَ بَابُ اَلتَّفَضُّلِ وَ بَابُ اَلْإِحْسَانِ وَ بَابُ اَلْجُودِ وَ بَابُ اَلْكَرَمِ وَ بَابُ اَلْعَفْوِ وَ لاَ يَجْتَمِعُ بِعَرَفَاتٍ أَحَدٌ إِلاَّ اِسْتَأْهَلَ مِنَ اَللَّهِ فِي ذَلِكَ اَلْوَقْتِ هَذِهِ اَلْخِصَالَ وَ إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِائَةَ أَلْفِ مَلَكٍ مَعَ كُلِّ مَلَكٍ مِائَةٌ وَ عِشْرُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ لِلَّهِ رَحْمَةٌ عَلَى أَهْلِ عَرَفَاتٍ يُنْزِلُهَا عَلَى أَهْلِ عَرَفَاتٍ فَإِذَا اِنْصَرَفُوا أَشْهَدَ اَللَّهُ مَلاَئِكَتَهُ بِعِتْقِ أَهْلِ عَرَفَاتٍ مِنَ اَلنَّارِ وَ أَوْجَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمُ اَلْجَنَّةَ وَ نَادَى مُنَادٍ اِنْصَرِفُوا مَغْفُورِينَ فَقَدْ أَرْضَيْتُمُونِي وَ رَضِيتُ عَنْكُمْ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِي عَنِ اَلْعَاشِرِ عَنْ سَبْعِ خِصَالٍ أَعْطَاكَ اَللَّهُ مِنْ بَيْنِ اَلنَّبِيِّينَ وَ أَعْطَى أُمَّتَكَ مِنْ بَيْنِ اَلْأُمَمِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَعْطَانِيَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَاتِحَةَ اَلْكِتَابِ وَ اَلْأَذَانَ وَ اَلْجَمَاعَةَ فِي اَلْمَسْجِدِ وَ يَوْمِ اَلْجُمُعَةِ وَ اَلْإِجْهَارَ فِي ثَلاَثِ صَلاَةٍ وَ اَلرُّخَصَ لِأُمَّتِي عِنْدَ اَلْأَمْرَاضِ وَ اَلسَّفَرِ وَ اَلصَّلاَةَ عَلَى اَلْجَنَائِزِ وَ اَلشَّفَاعَةَ لِأَصْحَابِ اَلْكَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِي قَالَ اَلْيَهُودِيُّ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ فَمَا جَزَاءُ مَنْ قَرَأَ فَاتِحَةَ اَلْكِتَابِ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ قَرَأَ فَاتِحَةَ اَلْكِتَابِ أَعْطَاهُ اَللَّهُ بِعَدَدِ كُلِّ آيَةٍ أُنْزِلَتْ مِنَ اَلسَّمَاءِ فَيَجْزِي بِهَا ثَوَابَهَا وَ أَمَّا اَلْأَذَانُ فَإِنَّهُ يُحْشَرُ اَلْمُؤَذِّنُونَ مِنْ أُمَّتِي مَعَ « اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلصِّدِّيقِينَ وَ اَلشُّهَدٰاءِ وَ اَلصّٰالِحِينَ » وَ أَمَّا اَلْجَمَاعَةُ فَإِنَّ صُفُوفَ أُمَّتِي كَصُفُوفِ اَلْمَلاَئِكَةِ فِي اَلسَّمَاءِ وَ اَلرَّكْعَةُ فِي اَلْجَمَاعَةِ أَرْبَعٌ وَ عِشْرُونَ رَكْعَةً كُلُّ رَكْعَةٍ أَحَبُّ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ عِبَادَةِ أَرْبَعِينَ سَنَةً وَ أَمَّا يَوْمُ اَلْجُمُعَةِ فَيَجْمَعُ اَللَّهُ فِيهِ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ لِلْحِسَابِ فَمَا مِنْ مُؤْمِنٍ مَشَى إِلَى اَلْجَمَاعَةِ إِلاَّ خَفَّفَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ أَهْوَالَ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ ثُمَّ يَأْمُرُ بِهِ إِلَى اَلْجَنَّةِ وَ أَمَّا اَلْإِجْهَارُ فَإِنَّهُ يَتَبَاعَدُ لَهَبُ اَلنَّارِ مِنْهُ بِقَدْرِ مَا يَبْلُغُ صَوْتَهُ وَ يَجُوزُ عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ يُعْطَى اَلسُّرُورَ حَتَّى يَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ وَ أَمَّا اَلسَّادِسُ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُخَفِّفُ أَهْوَالَ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ لِأُمَّتِي كَمَا ذَكَرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي اَلْقُرْآنِ وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ يُصَلِّي اَلْجَنَائِزَ إِلاَّ أَوْجَبَ اَللَّهُ لَهُ اَلْجَنَّةَ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ مُنَافِقاً أَوْ عَاقّاً وَ أَمَّا شَفَاعَتِي فَهِيَ لِأَصْحَابِ اَلْكَبَائِرِ مَا خَلاَ أَهْلَ اَلشِّرْكِ وَ اَلظُّلْمِ قَالَ صَدَقْتَ يَا مُحَمَّدُ وَ أَنَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّكَ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ خَاتَمُ اَلنَّبِيِّينَ وَ إِمَامُ اَلْمُتَّقِينَ وَ رَسُولُ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ فَلَمَّا أَسْلَمَ وَ حَسُنَ إِسْلاَمُهُ أَخْرَجَ رَقّاً أَبْيَضَ فِيهِ جَمِيعُ مَا قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ اَلَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ نَبِيّاً مَا اِسْتَنْسَخْتُهَا إِلاَّ مِنَ اَلْأَلْوَاحِ اَلَّتِي كَتَبَهَا اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِمُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ لَقَدْ قَرَأْتُ فِي اَلتَّوْرَاةِ فَضْلَكَ حَتَّى شَكَكْتُ فِيهَا يَا مُحَمَّدُ وَ لَقَدْ كُنْتُ أَمْحُو اِسْمَكَ مُنْذُ أَرْبَعِينَ سَنَةً مِنَ اَلتَّوْرَاةِ كُلَّمَا مَحَوْتُهُ وَجَدْتُهُ مُثْبَتاً فِيهَا وَ لَقَدْ قَرَأْتُ فِي اَلتَّوْرَاةِ أَنَّ هَذِهِ اَلْمَسَائِلَ لاَ يُخْرِجُهَا إِلاَّ أَنْتَ وَ أَنَّ فِي اَلسَّاعَةِ اَلَّتِي تُرَدُّ عَلَيْكَ فِيهَا هَذِهِ اَلْمَسَائِلُ يَكُونُ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِكَ وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِكَ وَ وَصِيُّكَ بَيْنَ يَدَيْكَ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ صَدَقْتَ هَذَا جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِي وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِي وَ وَصِيِّي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَيْنَ يَدَيَّ فَآمَنَ اَلْيَهُودِيُّ وَ حَسُنَ إِسْلاَمُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 187 )
روز جمعه هشت روز از محرم سال 368 مانده1 - از حسن بن على بن ابى طالب (عليه السّلام) روايت شده كه چند تن از يهود خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمدند و گفتند اى محمد توئى كه معتقدى رسول خدائى و آنى كه باو وحى شود چنانچه بموسى بن عمران پيغمبر؟ ساعتى خاموش شد و فرمود آرى من سيد اولاد آدمم و بخود نبالم من خاتم پيغمبرانم و امام متقيان و و رسول پروردگار عالميان، گفتند بسوى چه كسانى عرب يا عجم يا بسوى ما يهود؟ خدا اين آيه را فرستاد (اعراف 158) بگو اى محمد من رسول خدايم بشما همه، اعلم آنها گفت اى محمد من ده كلمه از تو ميپرسم كه خدا هنگام مناجات در بقعه مبارك بموسى بن عمران عطا كرده و آنها را جز پيغمبر مرسل يا فرشته مقرب نميداند، پيغمبر فرمود بپرس از من گفت: 1 - بمن خبر ده از كلماتى كه خدا براى ابراهيم برگزيد چون خانه كعبه را ساخت ؟ آنها سبحان اللّٰه و الحمد للّٰه و لا اله الا اللّٰه و اللّٰه اكبر. بودند. براى چه خانه كعبه را چهار گوش ساخت ؟ براى همين چهار كلمه. چرا نام آن را كعبه نهادند؟ چون وسط دنيا بود. بمن خبرده از تفسير سبحان اللّٰه و الحمد للّٰه و لا اله الا اللّٰه و اللّٰه اكبر؟ خدا دانست كه بنى آدم بخدا دروغ مى بندند فرمود سبحان اللّٰه براى بيزارى از آنچه ميگويند و اما گفتار او الحمد للّٰه براى آنست كه ميداند بندگان شكر نعمتش را ادا نكنند و خود را ستود پيش از آنكه او را بستانيد آن اول كلام است و اگر آن نباشد خدا نعمتى بكسى ندهد و گفته او«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» يگانه پرستى است و خدا عمل را نپذيرد جز بواسطه آن كلمه كه كلمه تقوى است و خدا روز قيامت موازين را بدان سنگين كند و اما گفته او و اللّٰه اكبر، برترين كلماتست و محبوبترين آنها نزد خدا يعنى چيزى بزرگتر از من نيست، نماز جز بدان آغاز نشود بمقامى كه نزد خدا دارد و آن نام اكرم او است يهودى گفت اى محمد راست گفتى پاداش گوينده آن چيست ؟ فرمود چون بنده گويد سبحان اللّٰه هر چه زير عرش است با او تسبيح گويد و بگوينده آن ده برابر عطا شود و چون گويد الحمد للّٰه خدا نعمت دنيا را پيوست با نعمت آخرت باو عطا كند و آن كلمه ايست كه بهشتيان هنگام ورود بهشت گويند و هر كلامى در دنيا داشتند منقطع شود جز الحمد للّٰه اينست گفتار خداى عز و جل (يونس 10)«
دَعْوٰاهُمْ فِيهٰا سُبْحٰانَكَ اَللّٰهُمَّ وَ تَحِيَّتُهُمْ فِيهٰا سَلاٰمٌ وَ آخِرُ دَعْوٰاهُمْ أَنِ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ
» و اما گفته«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» را بهشت پاداش است و اينست معناى قول خداى عز و جل (الرحمن 60) آيا پاداش احسان جز احسانست ميفرمايد آيا پاداش«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» جز بهشت است ؟ يهودى گفت راست فرمودى اى محمد جواب يكى از مسائل مرا دادى، اجازه ميدهى دومى را بپرسم ؟ فرمود از هر چه خواهى بپرس جبرئيل سمت راستش بود و ميكائيل سمت چپش و جواب را باو تلقين ميكردند، يهودى گفت براى چه تو را محمد ناميدند و احمد و ابا القاسم و بشير و نذير و داعى ؟ پيغمبر فرمود محمد براى آنكه در زمين ستوده باشم و احمد براى آنكه در آسمان ستوده باشم و أبو القاسم براى آنكه خداى عز و جل روز قيامت دوزخ را تقسيم كند و هر كه از اولين و آخرين بمن كافر است در دوزخ است و بهشت را تقسيم كند و هر كه مقر بنبوت من است در بهشت است، داعى براى آنكه مردم را بدين پروردگارم دعوت كنم نذير براى آنكه هر كه نافرمانيم كند بدوزخ بترسانم و بشير براى آنكه هر كه پيرويم كند ببهشت مژده دهم گفت راست گفتى اى محمد بمن خبرده چرا خدا بامتت پنج نماز در پنج وقت شبانه روز واجب كرد. فرمود وقتى آفتاب بزوال رسد حلقه اى دارد كه در آن درآيد و زوال خورشيد باشد و هر چيزى زير عرش است تسبيح گويد براى ذات پروردگارم و آن ساعتى است كه رحمت بر من فرستد در آن پروردگارم خداى عز و جل بر من بر امتم در آن نماز را فرض كرده و فرموده (اسراء 78) نماز را بپا دار از زوال آفتاب تا سرخى اول شب و آن ساعتى است كه در آن روز قيامت دوزخ را آورند مؤمنى نباشد كه در اين ساعت توفيق يابد ساجد يا راكع يا در نماز باشد جز آنكه خدا تنش را بر آتش حرام كند نماز عصر در ساعتى است كه آدم از درخت خورد و او را از بهشت بيرون كرد و بذريه اش دستور داد تا روز قيامت اين نماز را بخوانند و آن را براى امتم اختيار كرد و آن محبوبترين نماز است نزد خداى عز و جل و بمن سفارش كرد آن را از ميان نمازها حفظ كنم و نماز مغرب در ساعتى است كه خدا توبه آدم را قبول كرد و فاصله خوردن آدم از شجره تا قبول توبه اش سيصد سال بود از ايام دنيا و نسبت بآخرت روزى چون هزار سال است و همان فاصله از مغرب تا عشاء است آدم سه ركعت نماز خواند يك ركعت براى گناه خود و يك ركعت براى گناه حواء و ركعتى هم براى توبه اش و خدا اينسه ركعت را بر امتم فرض كرد، و اين ساعتى است كه دعا در آن مستجابست و پروردگارم بمن وعده داده كه هر كه در آن دعا كند اجابت نمايد اينست نمازهائى كه پروردگارم بمن فرمانداده و فرموده (روم 17) منزه است خدا هنگامى كه بامداد كنيد و هنگام پسين شما، نماز عشاء براى آنست كه گور تاريكست و قيامت تاريكى دارد و خدا مرا و امتم را باين نماز فرمانداده در اين وقت تا گورشان روشن گردد و بر صراط نورى بآنها عطا شود و هر گامى كه براى نماز عشاء بر دارند خدا تن آنها را بر آتش حرام كند و اين نمازيست كه خدا براى رسولان پيش از من مقرر كرده بود، نماز فجر براى اينست كه آفتاب بر دو شاخ شيطان برآيد و خدا بمن دستور داده آن را بخوانم پيش از آفتاب زدن و پيش از آنكه كافران براى آن سجده كنند امتم براى خدا سجده كنند و شتاب در آن پيش خدا محبوبتر است و آن نمازيست كه فرشتگان شب و روز بر آن گواهند گفت اى محمد راست گفتى بمن بگو چراى برا نماز اين چهار موضع تن كه نظيفترين مواضع بدنست بايد شست ؟ فرمود چون شيطان آدم را وسوسه كرد و او نزديك درخت رفت و بآن نگاه كرد تا آبرويش ريخت سپس برخاست و اول كس بود كه بگناه گام برداشت و دست دراز كرد و آن را بسيد و از آن خورد و زيور و جامه از تنش پريد و دست بر فرق سر نهاد و گريست و چون خداى عز و جل توبه اش را پذيرفت وضوى اين چهار عضو را بر نژادش لازم كرد باو دستور داد روى بشويد چون بدرخت نگاه كرد و دو ساعد بشويد تا مرفق براى آنكه آن را بدرخت دراز كرد و سر را مسح كند كه دست پشيمانى بر آن نهاد و پاها را مسح كند كه بسوى گناه رفتند و بر امت من آب در دهان گردانيد را سنت نمود تا دل از حرام پاك شود و آب در بينى نمودن را تا بو و گند دوزخ بر آنها حرام گردد، يهودى گفت اى محمد راست گفتى پاداش عمل كننده بدان چيست ؟ فرمود اول بار كه بآب دست زند شيطان از او دور شود و چون در دهن گرداند خدا دل و زبانش را بحكمت نورانى كند و چون در بينى كند خدا از آتش امانش دهد و بوى بهشتش روزى كند و چون رويش بشويد خدا سفيد رويش كند روزى كه چهره هائى سفيد و چهره هائى سياهست و چون دو دست شويد خدا بندهاى آتشين را بر او حرام كند و چون سرش را مسح كند خدا گناهانش ببرد و چون بر دو پا مسح كند خدا بر صراطش عبور دهد روزى كه قدمها بر آن بلغزد، گفت اى محمد راست گفتى مرا از پنجمين خبر ده كه براى چه غسل را از جنابت لازم كرده و از بول و غايط واجب نكرده ؟ رسول خدا فرمود چون آدم از درخت خورد در همه رگهايش و مو و تنش روان شد و چون با اهل خود جماع كرد از هر رگ و موئى آب در آمد و خدا بر نژادش واجب كرد تا قيامت از جنابت، غسل كنند ولى بول همان فضله نوشابه انسانست و غائط فضله خوراك او و از آنها همان وضوء واجب است، يهودى گفت اى محمد راست گفتى بمن خبر ده جزاء كسى كه از جنابت حلال غسل كند چيست ؟ فرمود چون مؤمن با زنش جماع كند هفتاد هزار فرشته پر گشايند و رحمت فرو ريزد و چون غسل كند خدا از هر قطره خانه اى در بهشت بسازد و آن سريست ميان خدا و خلق او يعنى غسل جنابت يهودى گفت اى محمد راست گفتى، بمن خبر ده از ششمين، در تورات پنج چيز نوشته است كه خدا ببنى اسرائيل دستور داد در آنها از موسى پيروى كنند پس از او. فرمود تو را بخدا اگر از آنها بتو اطلاع دادم بمن اعتراف كنى ؟ يهودى گفت آرى اى محمد پيغمبر فرمود در تورات نوشته است«
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللّٰهِ
» و بعبرانى طاب ضبط شده و پس از آن اين آيه را (اعراف 157) در يابند آن را مكتوب نزد خود در تورات و انجيل (صف 4) مژده بخش برسولى پس از خود بنام احمد - و در سطر دوم نام وصيش على بن ابى طالب و در سوم و چهارم دو سبطش حسن و حسين و در پنجم مادرشان فاطمه بانوى زنان جهانيان، در تورات، نام وصيم اليا و نام دو سبطم شبر و شبير و اين دو نور فاطمه اند، يهودى گفت راست گفتى اى محمد بمن خبر ده از فضل اهل بيت. فرمود من بر همه انبياء برترى دارم هر پيغمبرى بز قوم خود دعا كرد و من دعاى خود را پس انداختم براى امتم كه در قيامت از آنها شفاعت كنم و فضل اهل بيت و ذريه ام بر ديگران چون فضل آبست كه بدان حيات هر چيزيست، دوستى اهل بيت و نژادم كمال دين است و اين آيه خواند (مائده 3) امروز دين را براى شما كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را دين شما پسنديدم تا آخر آيه يهودى گفت اى محمد راست گفتى از هفتمين بمن خبر ده مردان را بر زنان چه برتريست ؟ فرمود چون برترى آسمان بر زمين و آب بر زمين زنده است و بمردان زنان زنده اند اگر مردها نبودند زنها خلق نميشدند براى گفته خداى عز و جل (نساء 34) مردها سرپرست زنها باشند براى آنكه خدا برخى را بر ديگرى برترى داده يهودى گفت اين براى چه ؟ فرمود خدا آدم را از گل آفريد و از فزونى و مانده آن حواء خلق شد اول كس كه پيروى زن شد آدم بود و خدايش از بهشت بيرون كرد، برترى مردها بر زنها در دنيا روشن است نبينى كه چطور زنها حيض شوند و براى پليدى از عبادت باز مانند و مردها حيض ندارند يهودى گفت راست گفتى اى محمد بمن بگو چرا خدا سى روزه بر امت تو واجب كرده و در امت هاى ديگر بيشتر واجب كرده. فرمود چون آدم از درخت خورد سى روز در شكمش ماند و خدا سى روز گرسنگى و تشنگى بر نژادش فرض كرد و آنچه در شب خورند از تفضل خداست بر آنها همين بر آدم فرض بوده و و بر امتم فرض شده است سپس اين آيه را خواند (بقره 183) بر شما روزه نوشته شده چنانچه بر زنها كه پيش از شما بودند شايد تقوى شعار كنيد چند روز شمرده يهودى گفت اى محمد راست گفتى پاداش آنكه آن را روزه دارد چيست ؟ فرمود مؤمنى نباشد كه ماه رمضان را بحساب خدا روزه دارد جز آنكه خدا بر او هفت خصلت واجب كند: 1 - حرام تنش آب شود 2 - برحمت خدا نزديك شود 3 - گناه پدرش آدم را كفاره داده. 4 - سكرات موت بر او آسان شود 5 - امان از گرسنگى و تشنگى قيامت باشد 6 - خدا برائت آتش باو دهد.7 - از ميوه هاى بهشت باو بخوراند، گفت اى محمد راست گفتى از نهمين بمن خبر ده چرا خدا دستور وقوف بعرفات داده پس از عصرها؟ فرمود عصر همان ساعتى است كه آدم گناه كرد خدا را و خدا بر امتم فرض كرد وقوف و زارى و درخواست در بهترين جاها را و براى آنها ضامن بهشت شد و ساعتى كه مردم از عرفات برگردند همان ساعت است كه خدا كلماتى بآدم تلقين كرد و توبه او را پذيرفت و او است پر توبه پذير و مهربان سپس پيغمبر فرمود بآن كه مرا به راستى بشير و نذير مبعوث كرده كه براى خدا بابى است در آسمان دنيا كه باب الرحمة، باب التوبه، باب الحاجات، باب التفضل ؟ باب الاحسان، باب الجود، باب الكرام، باب العفوش نامند و هر كه در اين وقت در عرفات جمع آيد مستحق اين خصال گردد و خداى عز و جل را صد هزار فرشته است و با هر كدام صد و بيست هزار ديگر و براى خدا بر اهل عرفات رحمت است و چون برگردند خدا ملائكه خود را گواه گيرد كه اهل عرفات از دوزخ بر كنار و بهشت بر آنها واجب است و جارچى حق فرياد كند آمرزيده بر گرديد مرا خشنود گرديد و از شما خشنودم يهودى عرضكرد راست گفتى اى محمد مرا از دهمين خبر ده هفت خصلت كه خدا در ميان انبياء بتو داده و در ميان امتها بامتت ؟ فرمود (صلّى اللّه عليه و آله) خداى عز و جل بمن فاتحة الكتاب و اذان و جماعت در مسجد و روز جمعه و جهر در سه نماز داده بامتم براى دردها و سفر رخصت داده و نماز بر ميت و شفاعت براى اهل كبائر را از امتم يهودى گفت راست گفتى اى محمد ثواب كسى كه فاتحة الكتاب بخواند چيست ؟ فرمود هر كه فاتحة الكتاب بخواند خدا بشماره هر آيه كه از آسمان نازل شده ثوابى باو دهد و اما اذان براستى مؤذنان امتم با انبياء و صديقان و شهداء و صالحان محشور شوند، نماز جماعت، صفوف امتم چون صفوف ملائكه باشد در آسمان و يك ركعت در جماعت برابر بيست و چهار ركعت است كه هر ركعتى محبوبتر است نزد خداى عز و جل از عبادت چهل سال در روز قيامت كه خدا اولين و آخرين را جمع كند براى حساب، مؤمنى نباشد كه بجماعت رفته مگر آنكه خدا هراسهاى روز قيامت او را تخفيف دهد و دستور بهشت براى او فرمايد بلند خواندن نماز باندازه اى كه آوازش رود از دوزخ دور شود از صراط بگذرد و شاد باشد تا وارد بهشت شود. ششم اينست كه خداى عز و جل هراسهاى روز قيامت را از امتم تخفيف دهد چنانچه در قرآنست، مؤمنى نباشد كه نماز بر جنازه اى خوانده است جز آنكه خدا بهشت را برايش واجب كند مگر منافق يا عاق والدين باشد شفاعت من نسبت باهل كبائر از امتم باشد جز آنها كه مشرك شوند يا ظلم كنند گفت راست گفتى اى محمد و من گواهم كه معبود حقى جز خدا نيست و تو بنده و رسول او باشى و خاتم انبياء و امام متقيان و رسول پروردگار عالميانى چون مسلمان پاكى شد دفتر سفيدى در آورد كه آنچه پيغمبر گفته بود در آن بود و گفت يا رسول اللّٰه بآن كه تو را براستى مبعوث كرده آن را از الواحى كه خدا براى موسى بن عمران فرستاده نسخه گرفته ام من در تورات فضل تو را تا آنجا خواندم كه در آن شك كردم و چهل سال نامت را از تورات محو ميكردم و باز بر جايش ميديدم و در تورات خواندم كه اين مسائل را جواب ندهد جز تو و در ساعتى كه بر تو عرضه شود جبرئيل در سمت راست تو و ميكائيل در سمت چپ تو و وصى تو برابر تو است رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود راست گفتى اين جبرئيل در سمت راست من و ميكائيل در سمت چپ من و اين وصيم على بن ابى طالب برابرم آن يهودى ايمان آورد و اسلامش خوب بود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 195
الأمالی (للصدوق)
1.حسن بن على عليه السّلام چنين روايت فرموده است:تنى چند از يهوديان نزد رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمدند و گفتند:اى محمد!تو عقيده دارى كه فرستاده خداوندى و كسى هستى كه به تو وحى مى شود،همان سان كه به موسى بن عمران وحى مى شد؟پيامبر صلّى اللّه عليه و آله پس از كمى درنگ فرمود:آرى.من سرور فرزندان آدم عليه السّلام هستم.آيا به خويشتن مباهات نكنم كه خاتم پيامبران هستم و نيز پيشواى پارسايان و فرستاده خداوند؟گفتند:تو براى چه كسانى مبعوث شده اى ؟عرب يا عجم يا يهود؟آنگاه خداوند اين آيه را فروفرستاد:
إِنِّي رَسُولُ اَللّٰهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعاً
«بگو اى محمد من فرستاده خداوند به سوى همگان هستم» (اعراف/158).داناترين يهود گفت:اى محمد!من ده چيز از تو خواهم پرسيد كه خداوند در مناجات در بقعه مباركه به موسى بن عمران ارزانى داشت و آن همه را غير از پيامبر مرسل يا فرشته نمى داند.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:سؤال كن.
او گفت:به من بگو كلمه هايى كه خداوند براى ابراهيم برگزيد تا خانه كعبه را بالا آورد، كدامند؟حضرت فرمود:«سبحان اللّه و الحمد لله و لا اله الا اللّه و اللّه اكبر».آنگاه او پرسيد: چرا كعبه را چهارگوشه ساخت ؟فرمود:براساس همين چهار كلمه.گفت:چرا نام اين خانه را كعبه خواندند؟فرمود:زيرا در كانون جهان بود.گفت:اكنون بگو كه تفسير آن چهار كلمه چيست ؟فرمود:خداوند آگاه بود كه فرزندان آدم به او افترا خواهند بست.بس فرمود:«سبحان اللّه»؛يعنى بيزارى از آن چه مشركان مى گويند.«الحمد لله»؛يعنى مردمان از سپاس گزارى نعمت هاى او ناتوان بوده و ازاين رو خداوند،خود را ستود قبل از اينكه بندگانش او را ستايش كنند.اين كلمه آغاز سخن است و بدون آن خداوند به كسى چيزى نخواهد بخشيد.«لا اله الا اللّه»؛يعنى يكتاگرايى.و خداوند كارى را بدون آن كلمه كه كلمه تقواست،نخواهد پذيرفت و تقوا در رستاخيز سبب سنگينى ترازو خواهد شد. «اللّه اكبر»بزرگ كلمه است و نيز محبوب ترين كلمه پيش خداوند.اللّه اكبر يعنى جيزى بزرگ تر از خدا نيست.نماز بدون اللّه اكبر شروع نمى شود،مقامى كه پيش خداوند مقام اكرم خوانند.
داناى يهودى گفت:اى محمد درست گفتى.اكنون بگو پاداش گوينده كلمات چهارگانه كدامند؟پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هرگاه بنده اى«سبحان اللّه»بر زبان آورد آن چه زير عرش الهى است با او هم نوا مى شوند و آن گاه به گوينده«سبحان اللّه»ده برابر ارزانى شود. و هرگاه بنده اى«الحمد للّه»بر زبان آورد خداوند نعمت دنيا را همراه با نعمت آخرت به او دهد.«الحمد لله»كلمه اى است كه اهل بهشت در وقت ورود بر زبان مى آورند و هرسخن مگر به جز الحمد للّه كه در دنيا داشتند در بهشت بريده شود.اين كلام خداوند است:
«دَعْوٰاهُمْ فِيهٰا سُبْحٰانَكَ اَللّٰهُمَّ وَ تَحِيَّتُهُمْ فِيهٰا سَلاٰمٌ وَ آخِرُ دَعْوٰاهُمْ أَنِ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ »
(يونس/10).و پاداش كلمه«لا اله الا اللّه»بهشت خواهد بود.و اين كلام الهى است:
هَلْ جَزٰاءُ اَلْإِحْسٰانِ إِلاَّ اَلْإِحْسٰانُ
«آيا پاداش احسان جز احسان است ؟»(الرحمن/60).
داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.آيا اجازه دارم كه سؤال ديگرى كنم ؟ پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هرچه مايلى بپرس.در اين هنگام جبرئيل در سوى راست حضرت بود و ميكاييل در سوى چپ و پاسخ را به او مى گفتند.داناى يهودى پرسيد:چرا تو را محمد و احمد و ابو القاسم و بشير و نذير و داعى الى اللّه خواندند؟پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: محمد هستم؛چون در زمين ستوده مى باشم.احمد هستم؛چون در آسمان ستوده هستم.ابو القاسم هستم؛چون خداوند عز و جل در رستاخيز دوزخ را تقسيم مى كند و هركس از نسل اولين و آخرين به من كفر ورزيده است،دوزخ خواهد افتاد.و همچنين بهشت را تقسيم مى كنم هركس به پيامبرى ام اقرار دارد،در بهشت خواهد بود.داعى هستم چون مردمان را به آيين پروردگارم فرامى خوانم.نذيرم،چون هركس مرا نافرمانى كند،او را از دوزخ مى ترسانم.بشيرم،چون هركس مرا فرمانبرى كند او را به بهشت بشارت خواهم داد.
داناى يهودى گفت:اى محمد چرا خداوند بر امت تو نمازهاى پنج گانه را واجب كرده است ؟رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه خورشيد به غروب نزديك مى شود،در حلقه اى در مى آيد و هرچيز كه زير عرش است،تسبيح حق مى گويد؛همان هنگامى كه پروردگارم بر من رحمت فرستد و نماز را بر من و امت من واجب كرده است.و در اين باره فرمود:«نماز را به پاى دار از هنگام زوال خورشيد تا سرخى نخست شب»(اسراء/78).و آن هنگامى است كه در رستاخيز دوزخ را نزديك كنند و مؤمنى نيست كه در آن هنگام توفيق به دست آورده و در حال سجده يا ركوع باشد،مگر اينكه خداوند بدن او را بر آتش حرام سازد.اما نماز عصر در هنگامى است كه حضرت آدم از درخت ميوه مى خورد و او را از بهشت بيرون راند و به نسل او فرمان داد كه تا رستاخيز نماز عصر خوانند.و خدا آن را براى امت من برگزيد و آن نماز محبوب ترين نماز پيش خداست و به من توصيه كرده آن را ميان نمازها نگاه دارم.
و نماز مغرب در هنگامى است كه خداوند توبه آدم را پذيرفت.فاصله خوردن ميوه ممنوعه تا پذيرش توبه آدم،سيصد سال از روزهاى دنيا بوده و نسبت به آخرت روزى مانند هزار سال است. اين فاصله همان فاصله نماز مغرب تا نماز عشاست.آدم سه ركعت نماز خواند.يك ركعت براى گناهش و ركعتى براى گناه حوا و ركعتى براى توبه.پس خداوند اين سه ركعت را بر امت من واجب كرد.پس هنگام نماز مغرب،زمانى است كه دعا در آن پذيرفته شده و پروردگارم وعده ام داده كه هركس در آن هنگام نيايش كند،خواهد پذيرفت.اين است راز نمازهايى كه پروردگارم فرمان داده است و چنين فرمود:منزه است خداوند هنگامى كه صبح كنيد و نيز هنگام واپسين.نماز عشاء براى اين است كه قبر آدمى همچون قيامت تاريك است.خدا مرا و امت مرا به اين نماز مجبور كرده تا گورشان را روشن سازد و بر پل صراط روشنايى شان ارزانى دارد.هركس براى نماز عشا قدمى بردارد،خداوند بدن او را بر آتش حرام مى سازد.اين نمازى است كه خداوند براى پيامبران پيشين واجب كرده بود.
نماز صبح براى اين است كه خورشيد بر دو شاخ شيطان طلوع مى كند.خداوند به من فرمان داده كه آن را برپاى دارم پيش از آن كه آفتاب سر بزند و نيز پيش از آن كه مشركان براى آن به سجده افتند.امت من براى خدا سجده مى كنند و شتاب داشتن در نماز صبح نزد او محبوب تر است.نماز صبح نمازى است كه فرشتگان در روزوشب بر آن شهادت دهند.
داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.حال بگو،چرا هنگام نماز چهار موضع تن را بايد شست كه تميزترين مواضع است ؟پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:زيرا شيطان آدم را وسوسه كرد كه نزديك درخت برود و بدان نگاه تا اينكه آبروى او فروريخت.آنگاه برخاست و او نخستين كسى بود كه در گناه قدم گذاشت و با دست خود ميوه را لمس كرد و از آن خورد.و بعد زيبايى و جامه از تن او افتاد و دست بر سر گذاشت و اشك ريخت.پس خداوند توبه او را قبول كرد و وضوى اين اعضاى چهارگانه را واجب نمود و به او فرمان داد كه صورت و دو ساعد را بشويد،زيرا به درخت نگاه كرده و دست به سوى آن دراز كرده است.اما سر را مسح بكشد؛زيرا كه دست پشيمانى بر آن گذاشته و پاها را مسح كند،چون به سمت گناه رفته اند.خداوند بر امت من آب در دهان چرخاندن را سنت ساخت تا اينكه دل از حرام پاك شود و آب در بينى كردن را گذاشت براى اينكه بوى نامطبوع دوزخ بر آنان حرام شود.
داناى يهودى گفت:اى محمد درست گفتى.اما پاداش كسى كه بدان رفتار كند،چيست ؟ پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بار اول كه مسلمان به آب دست،شيطان از او دور شود و آن گاه كه آب در دهان بچرخاند،خداوند قلب و زبان او را به حكمت روشن كند و آنگاه كه آب در بينى كرد،خداوند از آتش دوزخ خلاصى اش و بوى بهشت ارزانى اش دارد.و آنگاه كه صورت را شست خداوند،او را سفيد رو مى كند در روزى كه برخى هستند سفيد و برخى روسياه.و آن گاه كه دستان را بشويد،خداوند بندهاى آتشين را بر او حرام سازد.و آنگاه كه سر را مسح كشد،خداوند گناهان او را خواهد آمرزيد و آن گاه كه دو پا را مسح كشد،خداوند او را بر صراط بگذراند،روزى كه گام ها بر آن لرزان است.
داناى يهود گفت:اى محمد!درست گفتى.اكنون بگو كه چرا غسل براى جنابت واجب است نه براى بول و غايط .پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه آدم از ميوه درخت خورد در همه رگ هاى او حتى مو و تن او آثارش جارى شد و بعد كه با حوا نزديكى كرد،از هررگ و موى او آبى بيرون زد.خداوند بر نسل وى تا رستاخيز غسل جنابت را واجب ساخت.اما بول همان زائدۀ نوشيدنى آدمى است و غايط نيز زائدۀ غذاى او.براى آن دو وضو واجب است.داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.حال بگو پاداش كسى كه غسل جنابت مى كند،چيست ؟پيامبر اسلام فرمود:آنگاه كه مؤمن با همسر خود نزديكى مى كند،هفتاد هزار فرشته پر مى گشايند و رحمت بر او خواهند ريخت.وقتى او غسل مى كند،خداوند از هرقطره آب غسل خانه اى در بهشت مى سازد و بى گمان غسل جنابت رازى است ميان خداوند و آفريدگانش.
داناى يهودى گفت:اى محمد درست گفتى.اكنون از پنج چيز بگو كه در تورات نوشته شده است و خداوند به قوم بنى اسراييل فرمان پيروى كردن از موسى درباره آن را داده است.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اگر پاسخ تو را بدهم به پيامبرى ام اعتراف خواهى كرد؟داناى يهودى گفت:آرى،اى محمد.آنگاه رسول اكرم چنين فرمود:در تورات آمده است كه محمد فرستاده خداوند است.محمد به زبان عبرانى«طاب»نوشته شده.پس از آن اين آيه شريفه را تلاوت كرد:«دريابند آن مكتوب را در تورات و انجيل»(صف/4)و بعد اين آيه را خواند:به فرستاده اى كه پس از خود به نام احمد مى آيد بشارت باد(اعراف/157)بعد فرمود:در سطر ديگر نام وصى او على بن ابى طالب آمده و در سطرهاى سوم و چهارم نام دو فرزند او،حسن و حسين و در سطر پنجم نام مادرشان،فاطمه سرور زنان جهان.در تورات نام وصى من«اليا»ست و نام دو فرزندم شبر و شبير است كه اين دو تن نور زهرا هستند. داناى يهودى گفت:اينك از فضيلت هاى خاندان خود بگو.پيامبر اسلام فرمود: من بر تمام پيامبران برترم.هرپيامبرى براى امت خود دعا كرد و من دعاى خود را براى امتم تا رستاخيز به تأخير انداختم كه از آنان شفاعت كنم.اما برترى خاندانم بر ديگران مانند برترى آب است كه سرچشمه زندگانى هرچيز است.دوست داشتن اهل بيت و نسل من همانا كمال دين است.بعد اين آيه را خواند:
اَلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ اَلْإِسْلاٰمَ دِيناً
«امروز دين را براى شما كامل ساختم و نعمت خود را براى شما تمام كردم و اسلام را براى شما پسند كردم»(مائده/3).
داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.حال بگو چرا مردان بر زنان برترى دارند؟ پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:همانگونه كه زمين به آب زنده است،زنان باوجود مردان زنده خواهند بود. برترى مردان بر زنان برترى آسمان بر زمين است و برترى آب بر زمين.اگر مردها نبودند،زنان آفريده نمى شدند.خداوند چنين فرمود:«مردان سرپرست زنان هستند زيرا خداوند برخى را بر برخى برترى ساخته است»(نساء/34).داناى يهودى گفت:فلسفه آن كدام است ؟پيامبر فرمود: خداوند آدم را از گل ساخت و از مائده سرشت وى،حوا را ساخت.نخستين كسى كه از زن پيروى كرد،آدم بود كه خداوند او را از بهشت خارج كرد.برترى مردان بر زنان در دنيا آشكار است.آيا نمى نگرى كه زنان دچار حيض مى شوند و به خاطر پليدى آن از نماز محرومند حال آنكه مردان چنين نيستند.داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.اكنون بگو كه چرا خداوند يك ماه روزه گرفتن را بر امت تو واجب كرده است،حال آنكه در امت هاى پيشين بيشتر بوده است ؟پيامبر اسلام فرمود:آنگاه كه آدم از ميوه درخت خورد و آن يك ماه در شكم او بود و ازاين رو خداوند گرسنگى و تشنگى يك ماهه را بر نسل او واجب كرد.البته آن چه در شب مى خورند،از لطف الهى است درباره آنان.اين حكم براى آدم بوده و بر امت من نيز هست.بعد اين آيه را خواند:
كُتِبَ عَلَيْكُمُ اَلصِّيٰامُ كَمٰا كُتِبَ عَلَى اَلَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
«بر شما امت محمد صلّى اللّه عليه و آله روزه نوشته شده است همان سان كه بر امت هاى گذشته،اميد است كه از خداوند پروا كنيد»(بقره/183).داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.اينك بگو پاداش روزه دار كدام است ؟پيامبر فرمود:هيچ مومنى ماه رمضان را براى خدا روزه نگيرد،مگر اينكه خداوند براى او هفت چيز را قرار دهد.نخست اينكه حرام بدن او آب شود و دوم اينكه به رحمت الهى نزديك شود.سوم كفاره گناه پدرش آدم خواهد بود.و سوم آسان بودن سكرات مرگ براى وى.و پنجم عدم گرسنگى و تشنگى در رستاخيز.و ششم حواله آزادى از دوزخ.و هفتم پذيرايى با ميوه هاى بهشتى.
داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.و اكنون بگو چرا خداوند فرمان وقوف در عرفات پس از هنگام عصر داده است ؟پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:عصر همان هنگامى است كه آدم گناهكار شد.خداوند بر امت من وقوف و دعا در بهترين مكان ها را واجب كرد و نيز براى آنان بهشت را ضمانت نمود.هنگامى كه مردمان از عرفات برمى گردند همان زمانى است كه خداوند كلمات را به آدم تعليم داد و بعد توبه اش را قبول كرد و اوست توبه پذير و مهرورز.آنگاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: خداوند بى گمان مرا بشير و نذير براى مردان برانگيخته است.براى خداوند در آسمان دنيا درى است كه باب رحمت و توبه و حاجات و عنايت و احسان و بخشش و كرم و عفو مى خوانند.هركس در عصر عرفات گرد آيد،سزاوار اين ويژگى هاى اخلاقى مى شود.براى خداوند را هزار فرشته بوده و همراه با هريك صد و بيست هزار و اهل عرفات در رحمت خواهند بود.آنگاه كه آنان بازگردند،خداوند فرشته هاى خويش را شاهد مى گيرد كه اهل عرفات از آتش دوزخ رها بوده و بهشت بر آنان واجب خواهد بود.از جانب حق ندا خواهند داد كه اى مردمان بازگرديد،درحالى كه آمرزيده شده ايد.مرا راضى كرديد و من از شما راضى هستم.
داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.و در پايان بگو خصلت هاى هفت گانه اى كه خداوند در ميان پيامبران،فقط به تو ارزانى داشته و در ميان امت ها فقط به امت تو بخشيده است،كدامند؟
پيامبر اسلام چنين فرمود:خداوند به من سوره حمد و اذان و نماز جماعت در مسجد و روز جمعه و صداى بلند در نمازهاى سه گانه را عنايت نمود و به امت من به هنگام بيمارى و سفر رخصت در عبادت،نماز ميت و شفاعت براى گناهكاران را.او گفت:اى محمد!درست گفتى.اما پاداش تلاوت كننده سوره حمد كدام،است ؟رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس سوره حمد را بخواند، خداوند به شمار آياتى كه فرود،فرستاده است،به او پاداش مى دهد.اما پاداش اذان گويان امت من اين است كه با پيامبران و صديق ها و شهيدها و شايستگان محشور مى شوند.اما صف هاى جماعت امت من در نماز مانند صف هاى فرشتگان در آسمان است.يك ركعت نماز جماعت همانند بيست و چهار ركعت نمازى است كه هرركعت آن پيش پروردگار عز و جل از عبادت چهل ساله دوست داشتنى است.در رستاخيز كه خداوند نسل هاى نخستين و آفرين را براى حساب گرد مى آورد، مؤمنى به نماز جماعت رفته نباشد مگر اينكه خداوند ترس او را در آن روز كم كند و فرمان بهشت براى او بدهد.اما بلند خواندن نماز پاداش دور شدن از آتش دوزخ و گذشتن از صراط و شادمانى تا لحظه ورود به بهشت را خواهد داشت.و درباره نماز ميت خداوند بهشت را بر كسى كه نمازى بر جنازه اى خوانده است،واجب كرده است،مگر اينكه او منافق يا عاق والدين باشد.اما شفاعت من براى كسانى است كه گناهان زياد داشته باشند ولى به شرك و ظلم آلوده نباشند باشند.داناى يهودى گفت:اى محمد!درست گفتى.و من شهادت مى دهم كه خدايى غير از خداى يكتا نبوده و تو همان بنده و فرستاده او هستى.و نيز خاتم پيامبران و پيشواى پارسايان و فرستاده پروردگار جهانيان.
آنگاه داناى يهودى به اسلام ايمان آورده.سپس دفتر سفيدى بيرون آورد كه تمام گفتارهاى رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله در آن نوشته شده بود.و بعد گفت:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله،سوگند به كسى كه تو را براى پيامبرى برانگيخته است،آن را از روى الواحى كه خداوند براى موسى فرستاده است،برگرفته ام.من در تورات فضل و منزلت تو را تا جايى ديدم كه در آن ترديد پيدا كردم و چهل سال در محو نام تو از نسخه هاى تورات مى كوشيدم و همچنان در جاى خود مى ديدم.در تورات خوانده ام كه كسى غير از تو پاسخ گوى اين پرسش ها نخواهد بود و نيز در هنگامى كه اين مسائل بر تو عرضه خواهد شد،جبرئيل و ميكائيل در سمت راست و چپ تو خواهند بود و همچنين وصى تو پيش روى تو. پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:درست گفتى،اين جبرئيل است و اين ميكاييل كه در دو سوى من نشسته اند و اين هم وصى من على بن ابى طالب عليه السّلام است كه روبروى من نشسته است. داناى يهودى به حق گراييد و در مسلمانى نيكو بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 329
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 187
ص : 188
ص : 189
ص : 190
ص : 191
ص : 192
ص : 193
ص : 194
ص : 195
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى اَلْحَبَّالُ اَلطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْخَشَّابُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ محص [مِحْصَنٍ] عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَوْحَى إِلَى دَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا لِي أَرَاكَ وُحْدَاناً قَالَ هَجَرْتُ اَلنَّاسَ وَ هَجَرُونِي فِيكَ قَالَ فَمَا لِي أَرَاكَ سَاكِتاً قَالَ خَشْيَتُكَ أَسْكَتَتْنِي قَالَ فَمَا لِي أَرَاكَ نَصِباً قَالَ حُبُّكَ أَنْصَبَنِي قَالَ فَمَا لِي أَرَاكَ فَقِيراً وَ قَدْ أَفَدْتُكَ قَالَ اَلْقِيَامُ بِحَقِّكَ أَفْقَرَنِي قَالَ فَمَا لِي أَرَاكَ مُتَذَلِّلاً قَالَ عَظِيمُ جَلاَلِكَ اَلَّذِي لاَ يُوصَفُ ذَلَّلَنِي وَ حَقٌّ ذَلِكَ لَكَ يَا سَيِّدِي قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ فَأَبْشِرْ بِالْفَضْلِ مِنِّي فَلَكَ مَا تُحِبُّ يَوْمَ تَلْقَانِي خَالِطِ اَلنَّاسَ وَ خَالِقْهُمْ بِأَخْلاَقِهِمْ وَ زَايِلْهُمْ فِي أَعْمَالِهِمْ تَنَلْ مَا تُرِيدُ مِنِّي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى دَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا دَاوُدُ بِي فرح [فَافْرَحْ] وَ بِذِكْرِي فَتَلَذَّذْ وَ بِمُنَاجَاتِي فَتَنَعَّمْ فَعَنْ قَلِيلٍ أُخْلِي اَلدَّارَ مِنَ اَلْفَاسِقِينَ وَ أَجْعَلُ لَعْنَتِي عَلَى اَلظَّالِمِينَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 196 )
سه شنبه 4 روز از محرم مانده 3681 - امام صادق فرمود خداى تبارك و تعالى بداود وحى كرد چرا من تو را تنها بينم ؟ گفت بخاطر تو مردم را ترك كردم و مرا ترك كردند فرمود چرا خاموشت بينم ؟ گفت ترست مرا خاموش كرد. فرمود چرا تو را در رنج بينم، گفت دوستى تو مرا به رنج انداخته، فرمود چرا تو را فقير بينم با آنكه تو را بهره مند ساخته ام ؟ گفت قيام بحقت مرا فقير كرده، فرمود چرا تو را خوار بينم ؟ گفت بزرگى جلال فوق وصف تو مرا خوار كرده و اى آقايم اين حق تو است، خداى جل جلاله فرمود مژده فضل از من بگير روزى كه مرا ملاقات كنى با مردم بياميز و از اخلاق آنها بر كنار باش و از كردارشان دورى كن تا روز قيامت بدان چه خواهى برسى امام صادق (عليه السّلام) فرمود خدا بداود وحى كرد اى داود بمن خوش باش و بياد من لذت جو و بمناجات من نعمت گير كه بزودى خانه را از فاسقان حالى كنم و لعنت را خاص ظالمان سازم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 196
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداى تبارك و تعالى به داود پيامبر وحى فرمود:چرا تو را تنها مى بينم ؟گفت:زيرا به خاطر تو ديگران را رها كرد و آنان نيز مرا ترك كردند. فرمود:چرا تو را ساكت مى نگرم ؟گفت:خوف تو مرا ساكت كرده است.فرمود:چرا تو را گرفتار مى بينم ؟گفت:محبت تو مرا گرفتار ساخته است.فرمود:چرا تو را تنگدست مى نگرم،درحالى كه تو را از فضل خود برخوردار كرده ام ؟گفت:قيام در راه تو مرا بينوا كرده است.فرمود:چرا تو را بى مقدار مى بينم ؟گفت:عظمت جلال تو كه فراتر از وصف است،مرا كوچك كرده اى مولاى من و اين حق توست.آنگاه خداى عز و جل به داود فرمود:بشارت فضل مرا بگير در روزى كه مرا ديدار خواهى كرد.و اكنون با مردم معاشرت داشته باش و از اخلاق بد آنان دورى كن تا اين كه در روز قيامت به آن چه دوست دارى،دست يابى.امام صادق عليه السّلام فرمود:خدا به داود نيز وحى فرستاد كه اى داود!به ياد من خوش زندگى كن و لذت ببر و با مناجات من به نعمت دست ياب شو كه به زودى اين سرار را از بدكاران خالى مى كنم و لعنت را ويژه ستم پيشگان مى سازم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 331
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 196
قَالَ يُونُسُ بْنُ ظَبْيَانَ وَ حَدَّثَنِي اَلصَّادِقُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا أَرَادَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَبْضَ رُوحِ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَهْبَطَ إِلَيْهِ مَلَكَ اَلْمَوْتِ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا إِبْرَاهِيمُ قَالَ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ أَ دَاعٍ أَمْ نَاعٍ قَالَ بَلْ دَاعٍ يَا إِبْرَاهِيمُ فَأَجِبْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَهَلْ رَأَيْتَ خَلِيلاً يُمِيتُ خَلِيلَهُ قَالَ فَرَجَعَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ حَتَّى وَقَفَ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ فَقَالَ إِلَهِي قَدْ سَمِعْتَ مَا قَالَ خَلِيلُكَ إِبْرَاهِيمُ فَقَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ اِذْهَبْ إِلَيْهِ وَ قُلْ لَهُ هَلْ رَأَيْتَ حَبِيباً يَكْرَهُ لِقَاءَ حَبِيبِهِ إِنَّ اَلْحَبِيبَ يُحِبُّ لِقَاءَ حَبِيبِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 197 )
2 - بسند امام صادق از امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود چون خداى تبارك و تعالى خواست روح ابراهيم را بگيرد ملك الموت را فرو فرستاد گفت اى ابراهيم درود بر تو او جواب داد و فرمود براى دعوت آمدى يا براى مرگ گفت براى مرگ و بايد اجابت كنى، ابراهيم گفت ديدى دوستى كه دوست خود بميراند؟ ملك الموت برگشت و برابر خداى جل جلاله ايستاد و عرضكرد معبودا شنيدى خليل تو ابراهيم چه گفت، خطاب رسيد برو و باو بگو دوستى را ديدى كه ملاقات دوست را بد دارد براستى هر دوستى خواهان ملاقات دوست است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 197
الأمالی (للصدوق)
امام صادق عليه السّلام از امير مؤمنان عليه السّلام نقل فرمود كه آن گاه كه خداوند خواست روح ابراهيم را بگيرد،عزراييل را نزد او فرستاد و گفت:اى ابراهيم!سلام.گفت!آيا براى دعوت آمدى يا براى مردن ؟عزراييل گفت:براى مرگ كه ناگزير بايد اجابت كنى.ابراهيم گفت: آيا تا به حالا دوستى ديده اى كه جان دوست خويش بگيرد؟عزراييل نزد خداوند بازگشت و گفت:خدايا سخن دوست خود ابراهيم را شنيدى كه چه گفت ؟خداوند فرمود:نزد ابراهيم برو و بگو آيا تاكنون دوستى ديده اى كه ديدار با دوست خويش را ناپسند بشمارد. بى گمان هررفيقى ديدار رفيق خويش را مى طلبد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 331
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 197
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّائِغُ اَلْعَدْلُ قَالَ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْعَلَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سُلَيْمَانَ بْنِ بَزِيعٍ اَلْخَزَّازُ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبَانٍ عَنْ سَلاَّمِ بْنِ أَبِي عَمْرَةَ اَلْخُرَاسَانِيِّ عَنْ مَعْرُوفِ بْنِ خَرَّبُوذَ اَلْمَكِّيِّ عَنْ أَبِي اَلطُّفَيْلِ عَامِرِ بْنِ وَاثِلَةَ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ أَسِيدٍ اَلْغِفَارِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : يَا حُذَيْفَةُ إِنَّ حُجَّةَ اَللَّهِ عَلَيْكُمْ [عَلَيْكَ] بَعْدِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ اَلْكُفْرُ بِهِ كُفْرٌ بِاللَّهِ وَ اَلشِّرْكُ بِهِ شِرْكٌ بِاللَّهِ وَ اَلشَّكُّ فِيهِ شَكٌّ فِي اَللَّهِ وَ اَلْإِلْحَادُ فِيهِ إِلْحَادٌ فِي اَللَّهِ وَ اَلْإِنْكَارُ لَهُ إِنْكَارٌ لِلَّهِ وَ اَلْإِيمَانُ بِهِ إِيمَانٌ بِاللَّهِ لِأَنَّهُ أَخُو رَسُولِ اَللَّهِ وَ وَصِيُّهُ وَ إِمَامُ أُمَّتِهِ وَ مَوْلاَهُمْ وَ هُوَ حَبْلُ اَللَّهِ اَلْمَتِينُ وَ عُرْوَتُهُ اَلْوُثْقَى اَلَّتِي « لاَ اِنْفِصٰامَ لَهٰا » وَ سَيَهْلِكُ فِيهِ اِثْنَانِ وَ لاَ ذَنْبَ لَهُ مُحِبٌّ غَالٍ وَ مُقَصِّرٌ يَا حُذَيْفَةُ لاَ تُفَارِقَنَّ عَلِيّاً فَتُفَارِقَنِي وَ لاَ تُخَالِفَنَّ عَلِيّاً فَتُخَالِفَنِي إِنَّ عَلِيّاً مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ مَنْ أَسْخَطَهُ فَقَدْ أَسْخَطَنِي وَ مَنْ أَرْضَاهُ فَقَدْ أَرْضَانِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 197 )
3 - از حذيفة بن اسيد غفارى كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى حذيفه براستى حجت خدا بعد از من بر شما على بن ابى طالب است كفر باو كفر بخداست، شرك باو شرك بخداست، شك در او شك در خداست و الحاد در او الحاد در خداست، انكار او انكار خداست ايمان باو ايمان بخداست زيرا او برادر رسول خدا و وصى او و امام امت او و سرور آنها است و او است حبل اللّٰه المتين و عروة الوثقائى كه بر بدن ندارد و دو كس در باره او هلاك شوند و او تقصير ندارد دوست غلوّكننده و مقصر، اى حذيفه از على جدا مشو كه از من جدا شوى و با او مخالفت مكن كه مخالف من باشى على از منست و من از على هر كه خشمش آرد مرا بخشم آرد و هر كه خشنودش كند مرا خشنود كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 197
الأمالی (للصدوق)
2.حذيفه بن اسيد غفارى مى گويد كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى حذيفه!بى گمان حجت خدا پس از من به شما همانا على بن ابى طالب عليه السّلام است.كفر ورزيدن به على كفر به خداست.شرك ورزيدن به على شرك به خداست.شك ورزيدن درباره على شك درباره خداست.الحاد درباره على الحاد درباره خداست.انكار على انكار خداست.ايمان به على ايمان به خداست،چرا كه او برادر پيامبر بوده و نيز وصى او و پيشواى امت او و سرور مسلمانان است.على حبل اللّه المتين و عروة الوثقى است كه استوار مى باشد.دو كس در ارتباط با او نابود مى شوند،درحالى كه او مقصر نخواهد بود.نخست دوستدار غلوكننده و ديگر كسى كه در ولايت او كوتاهى دارد.اى حذيفه!هرگز از على جدا مشو كه بى گمان از من جدا شده اى.و با على سر ستيز نداشته باش كه در مخالف من خواهى بود.على از من است و من از على.هركس على را خشمگين كند،مرا خشمگين ساخته و هركس او را شاد كند مرا خرسند ساخته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 333
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ -: إِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ يَا رَبِّ رَضِيتُ بِمَا قَضَيْتَ تُمِيتُ اَلْكَبِيرَ وَ تُبْقِي اَلطِّفْلَ اَلصَّغِيرَ فَقَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ يَا مُوسَى أَ مَا تَرْضَانِي لَهُمْ رَازِقاً وَ كَفِيلاً قَالَ بَلَى يَا رَبِّ فَنِعْمَ اَلْوَكِيلُ أَنْتَ وَ نِعْمَ اَلْكَفِيلُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 198 )
4 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود، موسى بن عمران عرضكرد پروردگارا رضا بقضاوتت دهيم سالمندان را ميميرانى و خردسالان را ميگذارى، خداى جل جلاله فرمود اى موسى نپسندى كه من خود روزى ده و كفيل آنها باشم و عرضكرد چرا پروردگارا تو چه خوب وكيل و كفيلى باشى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 198
الأمالی (للصدوق)
3.امام باقر عليه السّلام فرمود:موسى بن عمران گفت:خدايا به داورى تو رضا هستيم. سالمندان را از دنيا مى برى و خردسالان را نگه مى دارى.خداوند فرمود:اى موسى!آيا نمى پسندى كه من روزى ده و ضامن رزق شان باشم ؟گفت:چرا.اى پروردگار تو بهترين وكيل و كفيل براى بندگانت مى باشى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 333
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 198
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى اَلْحَبَّالُ اَلطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْخَشَّابُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مِحْصَنٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحَى إِلَى نَبِيٍّ مِنْ أَنْبِيَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ تَلْقَانِي غَداً فِي حَظِيرَةِ اَلْقُدْسِ فَكُنْ فِي اَلدُّنْيَا وَحِيداً غَرِيباً مَهْمُوماً مَحْزُوناً مُسْتَوْحِشاً مِنَ اَلنَّاسِ بِمَنْزِلَةِ اَلطَّيْرِ اَلْوَاحِدِ اَلَّذِي يَطِيرُ فِي اَلْأَرْضِ اَلْقِفَارِ وَ يَأْكُلُ مِنْ رُءُوسِ اَلْأَشْجَارِ وَ يَشْرَبُ مِنْ مَاءِ اَلْعُيُونِ فَإِذَا كَانَ اَللَّيْلُ أَوَى وَحْدَهُ وَ لَمْ يَأْوِ مَعَ اَلطُّيُورِ اِسْتَأْنَسَ بِرَبِّهِ وَ اِسْتَوْحَشَ مِنَ اَلطُّيُورِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 198 )
5 - امام صادق فرمود خداى عز و جل بيكى از پيغمبران بنى اسرائيل وحى كرد كه اگر دوست دارى فردا در حظيرة القدس مرا ديدار كنى در دنيا وحيد و غريب و مهموم و محزون و هراسناك باش از مردم چون يك دانه پرنده كه در بيابانى خالى از سكنه بسر برد و از برگ درختان بخورد و از چشمه ها بنوشد و شب هنگام تنها ميارامد و با پرندگان نياسايد و با پروردگار خود انس كند و و از پرندگان بهراسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 198
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند به چند تن از پيامبران بنى اسراييل وحى فرستاد كه اگر خواهيد در«حظيرة القدس»مرا ببينيد،در دنيا تنها و بى كس و اندوهگين و محزون و ترسان از مردم باشيد؛همانند پرنده اى تنها كه در صحرايى خالى از جانداران است و از برگ درختان مى خورد و از آب چشمه ها مى نوشد و در شب تنها مى خوابد و با پرندگان همدم نمى شود و با پروردگارش مأنوس بوده و از هم نوع خود مى ترسد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 333
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَيْفٍ عَنْ سَلاَّمِ بْنِ غَانِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ قَالَ حِينَ يَأْوِي إِلَى فِرَاشِهِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مِائَةَ مَرَّةٍ بَنَى اَللَّهُ لَهُ بَيْتاً فِي اَلْجَنَّةِ وَ مَنِ اِسْتَغْفَرَ حِينَ يَأْوِي إِلَى فِرَاشِهِ مِائَةَ مَرَّةٍ تَحَاتَّتْ ذُنُوبُهُ كَمَا يَسْقُطُ وَرَقُ اَلشَّجَرِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 198 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه هنگام آرميدن در بسترش صد بار«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» گويد خدا در بهشت خانه اى برايش بسازد و هر كه در آن وقت صد بار استغفار كند گناهانش بريزد چنان كه برگ از درخت بريزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 198
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس در وقت خواب،در بستر خود صد بار لا اله الا اللّه بگويد،خداوند براى او خانه اى در بهشت خواهد ساخت و هركس شبانه صدبار طلب مغفرت كند،گناهان او را خواهد ريخت؛همان سان كه برگ از درختها مى ريزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 335
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
قَالَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ سَيْفٍ حَدَّثَنِي أَخِي عَلِيُّ بْنُ سَيْفٍ عَنْ أَبِيهِ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلصَّبَّاحِ قَالَ حَدَّثَنِي أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: « كُلُّ جَبّٰارٍ عَنِيدٍ » مَنْ أَبَى أَنْ يَقُولَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 198 )
7 - انس بن مالك از پيغمبر در تفسير«
كُلِّ جَبّٰارٍ عَنِيدٍ
» نقل كرده كه فرمود مقصود كسى است كه ابا دارد بگويد«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
».
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 198
الأمالی (للصدوق)
انس بن مالك از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در تفسير آيه شريفه
«كُلُّ جَبّٰارٍ عَنِيدٍ»
روايت مى كند كه آن حضرت فرمود:مراد كسى است كه از گفتن كلمه لا اله الا اللّه خوددارى مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 335
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ اَلْخَطَّابِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عِمْرَانَ اَلزَّعْفَرَانِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَا مِنْ رَجُلٍ دَعَا فَخَتَمَ دُعَاءَهُ بِقَوْلِ « مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » إِلاَّ أُجِيبَ صَاحِبُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 199 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه دعاى خود را با جمله ما شاء اللّٰه لا قوة الا باللّٰه. پايان دهد دعايش مستجاب گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 199
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس كه نيايش خويش را با عبارت«ما شاء اللّه لا قوة الا بالله»به آخر برد،خواسته او اجابت خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 335
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 199
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ مَلَكاً مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ مَرَّ بِرَجُلٍ قَائِمٍ عَلَى بَابِ دَارٍ فَقَالَ لَهُ اَلْمَلَكُ يَا عَبْدَ اَللَّهِ مَا يُقِيمُكَ عَلَى بَابِ هَذِهِ اَلدَّارِ قَالَ فَقَالَ أَخٌ لِي فِيهَا أَرَدْتُ أَنْ أُسَلِّمَ عَلَيْهِ فَقَالَ اَلْمَلَكُ هَلْ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ رَحِمٌ مَاسَّةٌ أَوْ هَلْ نَزَعَتْكَ إِلَيْهِ حَاجَةٌ قَالَ فَقَالَ لاَ مَا بَيْنِي وَ بَيْنَهُ قَرَابَةٌ وَ لاَ نَزَعَتْنِي إِلَيْهِ حَاجَةٌ إِلاَّ أُخُوَّةُ اَلْإِسْلاَمِ وَ حُرْمَتُهُ وَ أَنَا أَتَعَاهَدُهُ وَ أُسَلِّمُ عَلَيْهِ فِي اَللَّهِ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ فَقَالَ اَلْمَلَكُ إِنِّي رَسُولُ اَللَّهِ إِلَيْكَ وَ هُوَ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ إِنَّمَا إِيَّايَ أَرَدْتَ وَ لِي تَعَاهَدْتَ وَ قَدْ أَوْجَبْتُ لَكَ اَلْجَنَّةَ وَ أَعْفَيْتُكَ مِنْ غَضَبِي وَ آجَرْتُكَ مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 199 )
9 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود فرشته اى بمردى گذشت كه بر در خانه ايستاده بود باو گفت اى بنده خدا براى چه بر در اين خانه ايستادى ؟ گفت برادرى در آن دارم كه ميخواهم باو سلام دهم، گفت با او خويشى نزديك دارى يا با او نيازى دارى ؟ گفت نه خويشى دارم و نه نيازى باو دارم برادر دينى منست و باحترام او ميخواهم از او احوال پرسى كنم و باو سلام دهم براى خدا پروردگار عالميان، آن فرشته گفت من از طرف خدا بتو فرستاده شدم و او بتو سلام فرستاده و ميفرمايد همانا مرا خواستى و از من پژوهش كردى من بهشت را بتو واجب كردم و از خشمم معاف ساختم و از دوزخ امانت دادم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 199
الأمالی (للصدوق)
7.امام باقر عليه السّلام فرمود:فرشته اى به شخصى برخورد كه در آستانه خانه اى ايستاده بود.به او گفت:اى بنده خدا چرا اينجا ايستاده اى ؟گفت:خانه برادرم است و مى خواهم به او درود گويم.فرشته گفت:آيا با خويشاوندى نزديك دارى يا براى نياز آمده اى ؟گفت:نه خويشاوندى است و نه نيازمندى.او برادر دينى من است كه به پاس احترام مى خواهم جوياى حال او باشم و براى خدا به او سلام كنم.فرشته گفت:من از جانب خداوند به سوى تو فرستاده شده ام.او براى تو درود مى فرستد و مى فرمايد:تو مرا خواسته اى و از حال من پرسيده اى.اكنون بهشت را براى تو واجب كرده ام و تو را از خشم خويش رها كرده و از آتش جهنم نيز نجات دادم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 335
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِذَا رَأَى أَهْلَ قَرْيَةٍ قَدْ أَسْرَفُوا فِي اَلْمَعَاصِي وَ فِيهَا ثَلاَثَةُ نَفَرٍ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ نَادَاهُمْ جَلَّ جَلاَلُهُ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُهُ يَا أَهْلَ مَعْصِيَتِي لَوْ لاَ مَنْ فِيكُمْ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ اَلْمُتَحَابِّينَ بِجَلاَلِي اَلْعَامِرِينَ بِصَلاَتِهِمْ أَرْضِي وَ مَسَاجِدِي - « وَ اَلْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحٰارِ » خَوْفاً مِنِّي - لَأَنْزَلْتُ بِكُمْ عَذَابِي ثُمَّ لاَ أُبَالِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 199 )
10 - رسول خدا فرمايد چون خدا نگرد كه مردم يك قريه در نافرمانى از حد گذرانيده و سه مؤمن در ميان آنهاست بآنها ندا كند اى گنهكاران اگر نبود در ميان شما مؤمنان دوستدار بجلالم و آباد كن زمين و مساجدم بنماز خودشان و آمرزشجويان در سحر از ترسم عذابم را بشما فرود مى آوردم و باكى نداشتم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 199
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه خدا ببيند كه نافرمانى ساكنان يك سرزمينى از اندازه گذشته و درعين حال سه مؤمن در ميان آنان مى باشند،به آنان ندا مى دهد كه اى گناه پيشگان!اگر مؤمنان دوستدار جلالم و آبادگر زمين و مساجدم در نمازشان و آمرزش طلبان در سحرگاهان از خوف من در ميان شما نبودند،در فروفرستادن عذاب خود بر شما هيچ ابايى نداشتم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 335
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ سَاءَتْهُ سَيِّئَتُهُ وَ سَرَّتْهُ حَسَنَتُهُ فَهُوَ مُؤْمِنٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 200 )
11 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه از گناه خودش بدش آيد و كار ثوابش او را شاد كند مؤمن است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 200
الأمالی (للصدوق)
پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس از گناهى كه كرده نفرت داشته باشد و كار نيك او را شادمان سازد،پس او مؤمن است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 337
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 200
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ اَلْمُؤَدِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنِي يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ سَيِّدِ اَلْعَابِدِينَ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ سَيِّدِ اَلشُّهَدَاءِ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ سَيِّدِ اَلْأَوْصِيَاءِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ صَلَّى عَلَيَّ وَ لَمْ يُصَلِّ عَلَى آلِي لَمْ يَجِدْ رِيحَ اَلْجَنَّةِ وَ إِنَّ رِيحَهَا لَتُوجَدُ مِنْ مَسِيرَةِ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 200 )
12 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه بر من صلوات فرستد و بر آلم نفرستد بوى بهشت را نبويد كه از مسافت پانصد سال بوئيده شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 200
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس بر من صلوات فرستد و بر خاندانم درود نفرستد هرگز بوى بهشت به مشام او نخورد كه از فاصله پانصد سال به مشام مى خورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 337
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ وَ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلصُّهْبَانِ جَمِيعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ أَعْرَابِيّاً أَتَى رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَخَرَجَ إِلَيْهِ فِي رِدَاءٍ مُمَشَّقٍ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ لَقَدْ خَرَجْتَ إِلَيَّ كَأَنَّكَ فَتًى فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَعَمْ يَا أَعْرَابِيُّ أَنَا اَلْفَتَى اِبْنُ اَلْفَتَى أَخُو اَلْفَتَى فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَمَّا اَلْفَتَى فَنَعَمْ فَكَيْفَ اِبْنُ اَلْفَتَى وَ أَخُو اَلْفَتَى فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ مَا سَمِعْتَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ - « قٰالُوا سَمِعْنٰا فَتًى يَذْكُرُهُمْ يُقٰالُ لَهُ إِبْرٰاهِيمُ » فَأَنَا اِبْنُ إِبْرَاهِيمَ وَ أَمَّا أَخُو اَلْفَتَى فَإِنَّ مُنَادِياً نَادَى مِنَ اَلسَّمَاءِ يَوْمَ أُحُدٍ لاَ سَيْفَ إِلاَّ ذُو اَلْفَقَارِ وَ لاَ فَتَى إِلاَّ عَلِيٌّ فَعَلِيٌّ أَخِي وَ أَنَا أَخُوهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 200 )
13 - امام صادق از پدرش از جدش كه يك عرب بيابانى خدمت رسول خدا آمد و آن حضرت با عباى گلى رنگش او را پذيرفت عرضكرد يا محمد چون جوانى نزد من آمدى ؟ فرمود آرى منم فتى پسر فتى برادر فتى، عرضكرد يا محمد خود جوانى درست چگونه پسر جوانى و برادر جوان ؟ فرمود نشنيدى قول خداى عز و جل را كه ميفرمايد (انبياء 60) شنيدم جوانى آنها را ياد ميكند بنام ابراهيم و من پسر ابراهيم هستم و اما برادرم فتى است زيرا روز احد منادى از آسمان ندا كرد نيست شمشير جز ذو الفقار نيست جوان جز على على برادر منست و من برادر او.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 200
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام از پدرش و نياى بزرگوارش روايت كرده است كه عرب صحرانشينى نزد پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله آمد.آن حضرت او را با عباى قرمزش او را ميزبانى كرد.عرب گفت:اى محمد!مثل يك جوان سراغم آمدى.فرمود:آرى.من جوان مرد و پسر و برادر جوان مرد هستم.گفت:اى محمد جوان مردى او را پذيرفتم،اما چگونه پسر و برادر جوان مردانى ؟پيامبر فرمود:مگر سخن خدا را نشنيده اى كه فرمود: «شنيدم جوانى خداياتان را ياد مى كند به نام ابراهيم»(انبياء/60)من پسر ابراهيم هستم و اما برادرم جوان است.روز احد ندايى از آسمان آمد كه شمشيرى جز شمشير على نيست و جوان مردى جز على.على برادر من است و من برادر على.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 337
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيِّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: كَتَبَ رَجُلٌ إِلَى اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ يَا سَيِّدِي أَخْبِرْنِي بِخَيْرِ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ فَكَتَبَ إِلَيْهِ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّهُ مَنْ طَلَبَ رِضَى اَللَّهِ بِسَخَطِ اَلنَّاسِ كَفَاهُ اَللَّهُ أُمُورَ اَلنَّاسِ وَ مَنْ طَلَبَ رِضَى اَلنَّاسِ بِسَخَطِ اَللَّهِ وَكَلَهُ اَللَّهُ إِلَى اَلنَّاسِ وَ اَلسَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 200 )
14 - مردى بحسين بن على (عليه السّلام) نوشت مرا از خير دنيا و آخرت آگاه كن، باو نوشت«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ
» «
اَلرَّحِيمِ
» اما بعد هر كه رضاى خدا جويد در برابر خشم مردم خدا امورش را كفايت كند و هر كه رضاى مردم جويد در برابر خشم خدا، خدا او را بمردم واگذارد و السلام.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 200
الأمالی (للصدوق)
11.شخصى براى حسين بن على عليه السّلام نامه اى نوشت كه مرا از خوبى دنيا و آخرت بياموز.حضرت براى او چنين نگاشت:بسم اللّه الرحمن الرحيم.اما بعد هركس خشنودى خدا را در برابر ناخشنودى مردم طلب كند،خداوند امور زندگى او را كفايت خواهد كرد و هركس خشنودى مردمان را در برابر خشم خدا طلب كند،خداوند او را به مردمان وا خواهد گذاشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ قَالَ حَدَّثَنِي يَحْيَى بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي شَيْخٌ مِنْ أَهْلِ اَلْيَمَنِ يُقَالُ لَهُ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ اَلرَّزَّاقِ يَقُولُ: جَعَلَتْ جَارِيَةٌ لِعَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ تَسْكُبُ اَلْمَاءَ عَلَيْهِ وَ هُوَ يَتَوَضَّأُ لِلصَّلاَةِ فَسَقَطَ اَلْإِبْرِيقُ مِنْ يَدِ اَلْجَارِيَةِ عَلَى وَجْهِهِ فَشَجَّهُ فَرَفَعَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ رَأْسَهُ إِلَيْهَا فَقَالَتِ اَلْجَارِيَةُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ - « وَ اَلْكٰاظِمِينَ اَلْغَيْظَ » فَقَالَ لَهَا قَدْ كَظَمْتُ غَيْظِي قَالَتْ « وَ اَلْعٰافِينَ عَنِ اَلنّٰاسِ » قَالَ قَدْ عَفَى اَللَّهُ عَنْكِ قَالَتْ « وَ اَللّٰهُ يُحِبُّ اَلْمُحْسِنِينَ » قَالَ اِذْهَبِي فَأَنْتِ حُرَّةٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 201 )
15 - عبد الرزاق گويد كنيزكى از امام چهارم آب بدست او مى ريخت كه براى نماز وضوء سازد ابريق از دست آن كنيزك به روى آن حضرت افتاد و آن را مجروح كرد امام سر بلند كرد بجانب او، كنيزك گفت خدا ميفرمايد (آل عمران 134) آنها كه خشم خود از مردم فرو خورند، فرمود خشم خود را فرو خوردم كنيزك گفت و آنها كه از مردم درگذرند فرمود خدا از تو بگذرد عرضكرد خدا محسنان را دوست دارد فرمود برو كه تو آزادى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 201
الأمالی (للصدوق)
12.عبد الرزاق مى گويد:كنيزكى بر دست امام سجاد عليه السّلام آب مى ريخت كه براى نماز وضو بگيرد.ناگاه ظرف آب از دست كنيزك به رخسار حضرت خورد و افتاد.صورت امام جراحت برداشت و به طرف كنيزك سر بالا برد.او گفت خدا مى فرمايد:«آنان كه خشم خود را در برابر مردم فرومى خورند»
(آل عمران/134).امام سجاد عليه السّلام خشم خويش را فروخوردم.كنيزك گفت:«و آنان كه از مردم مى گذرند»فرمود خداوند از تو بگذرد.كنيزك گفت:«خداوند نيكوكاران را دوست مى دارد»امام فرمود:برو كه آزاد هستى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 201
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: سَمِعْتُ جَدِّي رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ لِي اِعْمَلْ بِفَرَائِضِ اَللَّهِ تَكُنْ أَتْقَى اَلنَّاسِ وَ اِرْضَ بِقِسْمِ اَللَّهِ تَكُنْ أَغْنَى اَلنَّاسِ وَ كُفَّ عَنْ مَحَارِمِ اَللَّهِ تَكُنْ أَوْرَعَ اَلنَّاسِ وَ أَحْسِنْ مُجَاوَرَةَ مَنْ جَاوَرَكَ تَكُنْ مُؤْمِناً وَ أَحْسِنْ مُصَاحَبَةَ مَنْ صَاحَبَكَ تَكُنْ مُسْلِماً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 201 )
16 - حسين بن على (عليه السّلام) فرمود از جدم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم بمن ميفرمود، بواجبات خدا عمل كن تا پرهيزكارترين مردم باشى، بدان چه خدا قسمت كرده خشنود باش تا توانگرترين مردم باشى و از محرمات خدا خود را نگهدار تا باورع ترين مردم باشى و خوش همسايه باش تا مؤمن باشى و با همصحبتان خود نيكو رفتار كن تا مسلمان باشى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 201
الأمالی (للصدوق)
13.حسين بن على عليه السّلام فرمود:از جدّ خودم رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه به من چنين فرمود:به واجب هاى خدا رفتار كن تا پرواپيشه ترين مردمان شوى.به آنچه تقدير كرده است،راضى باش تا توانگرترين مردم شناخته شوى.و از حرام هاى الهى خويشتن را نگاه دار تا با ورع ترين مردم باشى.و همسايه اى خوب باش تا مؤمن باشى.و با معاشران خود برخورد نيك داشته باش تا مسلمان باشى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: إِنَّ أَوَّلَ دِرْهَمٍ وَ دِينَارٍ ضُرِبَا فِي اَلْأَرْضِ نَظَرَ إِلَيْهِمَا إِبْلِيسُ فَلَمَّا عَايَنَهُمَا أَخَذَهُمَا فَوَضَعَهُمَا عَلَى عَيْنَيْهِ ثُمَّ ضَمَّهُمَا إِلَى صَدْرِهِ ثُمَّ صَرَخَ صَرْخَةً ثُمَّ ضَمَّهُمَا إِلَى صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ أَنْتُمَا قُرَّةُ عَيْنِي وَ ثَمَرَةُ فُؤَادِي مَا أُبَالِي مِنْ بَنِي آدَمَ إِذَا أَحَبُّوكُمَا أَنْ لاَ يَعْبُدُوا وَثَناً وَ حَسْبِي مِنْ بَنِي آدَمَ أَنْ يُحِبُّوكُمَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 201 )
17 - ابن عباس فرمود اول پول نقره و طلائى كه در زمين سكه زدند مورد نظر ابليس شد و چون آنها را ديد برداشت و بر دو ديده گذاشت و بسينه چسبانيد و فريادى زد و باز بسينه چسبانيدشان و گفت شما دو تا نور چشم من و ميوه دل منيد من باك ندارم كه چون بنى آدم شما را دوست داشتند ديگر بت را نپرستند بس است مرا از بنى آدم كه شما را دوست دارند،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 202
الأمالی (للصدوق)
14.ابن عباس مى گويد:نخستين پول نقره و طلايى كه به صورت سكه درآوردند مورد،پسند ابليس واقع شد و آنگاه كه آنها را مى كرد،به دست گرفت و بر چشمان خود گذاشت و بعد به سينه اش چسبانيد و فريادى برآورد.سپس سكه ها را به سينه خود فشرد و گفت:شما نور چشمان من و ميوه قلب من هستيد.من ترسى نخواهم داشت كه فرزندان آدم كه با دوست داشتن شما ديگر بت نپرستند،و مرا از فرزندان آدم همين اكتفا كند كه شما را دوست داشته باشد را دوست بدارند و ديگر بت پرستى نكنند.مرا بسنده است كه آنان شما را دوست داشته باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ عُبَيْسِ بْنِ هِشَامٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قُرَّاءُ اَلْقُرْآنِ ثَلاَثَةٌ رَجُلٌ قَرَأَ اَلْقُرْآنَ فَاتَّخَذَهُ بِضَاعَةً وَ اِسْتَجَرَّ بِهِ اَلْمُلُوكَ وَ اِسْتَطَالَ بِهِ عَلَى اَلنَّاسِ وَ رَجُلٌ قَرَأَ اَلْقُرْآنَ فَحَفِظَ حُرُوفَهُ وَ ضَيَّعَ حُدُودَهُ وَ رَجُلٌ قَرَأَ اَلْقُرْآنَ فَوَضَعَ دَوَاءَ اَلْقُرْآنِ عَلَى دَاءِ قَلْبِهِ وَ أَسْهَرَ بِهِ لَيْلَهُ وَ أَظْمَأَ بِهِ نَهَارَهُ وَ قَامَ بِهِ فِي مَسَاجِدِهِ وَ تَجَافَى بِهِ عَنْ فِرَاشِهِ فَبِأُولَئِكَ يَدْفَعُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْبَلاَءَ وَ بِأُولَئِكَ يُدِيلُ اَللَّهُ مِنَ اَلْأَعْدَاءِ وَ بِأُولَئِكَ يُنَزِّلُ اَللَّهُ اَلْغَيْثَ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ اَللَّهِ لَهَؤُلاَءِ فِي قُرَّاءِ اَلْقُرْآنِ أَعَزُّ مِنَ اَلْكِبْرِيتِ اَلْأَحْمَرِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 202 )
18 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود قرآن خوانان سه دسته اند، مردى قرآن خواند و آن را كالاى خود سازد و شاهان را بخود جلب كند و بر مردم گردن فرازى نمايد، مرديكه قرآن خواند و آن را حفظ كند ولى بمقرراتش عمل نكند و مرديكه قرآن خواند و آن را داروى خود سازد شب براى آن بيدارى كشد و روز تشنگى بخود دهد و در مساجد بقرائت آن قيام كند و از بستر آسايش خود دورى گزيند باينها است كه خداى عز و جل دفع بلا كند و بدانها دشمنان را سركوب نمايد و بدانها باران از آسمان فرو بارد بخدا اين قرآن خوانان از كبريت احمر كميابترند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 202
الأمالی (للصدوق)
15.امام باقر عليه السّلام فرمود:قاريان قرآن سه گروه هستند.مردمى كه قرآن مى خواند و آن را وسيله روزى ساخته و حاكمان را به سوى خود مى كشاند و در ميان مردم گردن كشى مى كند.مردمى ديگر قرآن مى خواند و آن را حفظ مى كند،اما به دستورات آن رفتار نمى كنند.و مردمى قرآن مى خواند و آن را درمان خود مى سازند و براى قرآن شبها بيدارى و روزها تشنگى دارد و در مسجدها براى خواندن آن قيام مى كند و از راحت خود گريزان مى باشد.اين گروه باعث مى شوند كه خداوند بلاى خود را از زمين دور كند و به وسيله آنان دشمنان را نابود سازد و به خاطر آنان باران از آسمان نازل مى كند.به خدا سوگند،اين قاريان از كبريت احمر كمياب تر خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 341
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 202
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ ضُرَيْسٍ اَلْكُنَاسِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ : أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَرَّ بِرَجُلٍ يَغْرِسُ غَرْساً فِي حَائِطٍ لَهُ فَوَقَفَ عَلَيْهِ فَقَالَ أَ لاَ أَدُلُّكَ عَلَى غَرْسٍ أَثْبَتَ أَصْلاً وَ أَسْرَعَ إِينَاعاً وَ أَطْيَبَ ثَمَراً وَ أَبْقَى إِنْفَاقاً قَالَ بَلَى فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ إِذَا أَصْبَحْتَ وَ أَمْسَيْتَ فَقُلْ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ فَإِنَّ لَكَ بِذَلِكَ إِنْ قُلْتَهُ بِكُلِّ تَسْبِيحَةٍ عَشْرَ شَجَرَاتٍ فِي اَلْجَنَّةِ مِنْ أَنْوَاعِ اَلْفَاكِهَةِ وَ هُنَّ مِنَ اَلْبَاقِيَاتِ اَلصَّالِحَاتِ قَالَ فَقَالَ اَلرَّجُلُ أُشْهِدُكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَنَّ حَائِطِي هَذَا صَدَقَةٌ مَقْبُوضَةٌ عَلَى فُقَرَاءِ اَلْمُسْلِمِينَ مِنْ أَهْلِ اَلصُّفَّةِ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى - « فَأَمّٰا مَنْ أَعْطىٰ وَ اِتَّقىٰ `وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنىٰ. `فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرىٰ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 202 )
19 - امام باقر از پدرانش نقل كرده كه رسول خدا بمردى گذشت كه در باغش درخت ميكاشت فرمود تو را راهنمائى نكنم بكشت درختى كه بيخ آن برجاتر و ميوه اش زودرس تر و خوشمزه تر و و در انفاق پاياتر باشد؟ عرضكرد چرا يا رسول اللّٰه پدر و مادرم قربانت، فرمود در بامداد و پسين بگو سبحان اللّٰه و الحمد للّٰه و لا اله الا اللّٰه و اللّٰه اكبر. كه اگر آن را بگوئى بهر تسبيحى ده درخت از انواع ميوه ها در بهشت داشته باشى و آنها باقيات و صالحاتند آن مرد عرض كرد يا رسول اللّٰه تو گواه باش اين باغ من وقفى است در تصرف داده شده براى فقراء مسلمانان كه در صفه اند خداى تبارك و تعالى نازل كرد (سوره الليل-5) و اما هر كه عطا كرد و پرهيزكار شد و تصديق بثواب كرد او را آماده آسانى سازيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 202
الأمالی (للصدوق)
16.امام باقر عليه السّلام از پدران خود چنين روايت كرده است كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به شخصى برخورد كه در باغ خويش نهالى مى كاشت.فرمود نمى خواهى تو را هدايت كنم به كاشت نهالى كه ريشۀ آن استوارتر است و ميوه اش زودرس تر و خوشمزه تر و در بخشيدن پايدارتر است ؟گفت:چرا اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله مادر و پدرم فداى تو باد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: در هرصبحگاه و شامگاه چنين بگو:«سبحان اللّه و الحمد لله و لا اله الا اللّه و اللّه اكبر»اگر اين جمله را بر زبان آورى براى هرتسبيح ده درخت گوناگون در بهشت خواهى داشت كه باقيات صالحات تو خواهند بود.باغ دار گفت:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شاهد باش كه اين باغ وقف بينوايان مسلمانى است كه در«صفه»هستند.آنگاه خداوند اين آيه را فرستاد:
فَأَمّٰا مَنْ أَعْطىٰ وَ اِتَّقىٰ `وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنىٰ `فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرىٰ ؛
«و اما هركس بخشيد و پروا پيشه شد و پاداش الهى را باور كرد،آسانى را براى وى مهيا خواهيم ساخت».
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 341
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفُرَاتِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خَلِيفَةُ اَللَّهِ وَ خَلِيفَتِي وَ حُجَّةُ اَللَّهِ وَ حُجَّتِي وَ بَابُ اَللَّهِ وَ بَابِي وَ صَفِيُّ اَللَّهِ وَ صَفِيِّي وَ حَبِيبُ اَللَّهِ وَ حَبِيبِي وَ خَلِيلُ اَللَّهِ وَ خَلِيلِي وَ سَيْفُ اَللَّهِ وَ سَيْفِي وَ هُوَ أَخِي وَ صَاحِبِي وَ وَزِيرِي وَ وَصِيِّي مُحِبُّهُ مُحِبِّي وَ مُبْغِضُهُ مُبْغِضِي وَ وَلِيُّهُ وَلِيِّي وَ عَدُوُّهُ عَدُوِّي وَ حَرْبُهُ حَرْبِي وَ سِلْمُهُ سِلْمِي وَ قَوْلُهُ قَوْلِي وَ أَمْرُهُ أَمْرِي وَ زَوْجَتُهُ اِبْنَتِي وَ وُلْدُهُ وُلْدِي وَ هُوَ سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ وَ خَيْرُ أُمَّتِي أَجْمَعِينَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 203 )
20 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود كه على بن ابى طالب خليفه خدا و خليفه من و حجت خدا و حجت من و باب خدا و باب من و صفى خدا و صفى من و حبيب خدا و حبيب من و خليل خدا و خليل من و شمشير خدا و شمشير منست و رفيق و وزير و وصى منست، دوستش دوست من و دشمنش دشمن من و جنگ با او جنگ با من و سازش با او سازش با من و گفته او گفته من و فرمانش فرمان من و همسرش دختر من و فرزندش فرزند منست و او سيد اوصياء و بهترين امت منست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 203
الأمالی (للصدوق)
17.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على بن ابى طالب عليه السّلام جانشين خدا و جانشين من است و نيز حجت خدا و حجت من و همچنين باب خدا و باب من صفى خدا و صفى من حبيب خدا و حبيب من خليل خدا و خليل من شمشير خدا و شمشير من و نيز دوست و وزير و وصى من است.دوست على دوست من است و دشمن على دشمن من.پيكار با على پيكار با من است و صلح با على صلح با من.سخن على سخن من است و فرمان على فرمان من.همسر على دختر من است و فرزند او فرزند من است.على سرور اوصيا و نيكوترين فرد امت من است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 343
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 203
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ اَلْمُؤَدِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنِي يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: لَمَّا مَضَى لِعِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثَلاَثُونَ سَنَةً بَعَثَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فَلَقِيَهُ إِبْلِيسُ عَلَى عَقَبَةِ بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ وَ هِيَ عَقَبَةُ أَفِيقٍ فَقَالَ لَهُ يَا عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْتَ اَلَّذِي بَلَغَ مِنْ عِظَمِ رُبُوبِيَّتِكَ أَنْ تَكَوَّنْتَ مِنْ غَيْرِ أَبٍ قَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَلِ اَلْعَظَمَةُ لِلَّذِي كَوَّنَنِي وَ كَذَلِكَ كَوَّنَ آدَمَ وَ حَوَّاءَ قَالَ إِبْلِيسُ يَا عِيسَى فَأَنْتَ اَلَّذِي بَلَغَ مِنْ عِظَمِ رُبُوبِيَّتِكَ أَنَّكَ تَكَلَّمْتَ « فِي اَلْمَهْدِ صَبِيًّا » قَالَ عِيسَى يَا إِبْلِيسُ بَلِ اَلْعَظَمَةُ لِلَّذِي أَنْطَقَنِي فِي صِغَرِي وَ لَوْ شَاءَ لَأَبْكَمَنِي قَالَ إِبْلِيسُ فَأَنْتَ اَلَّذِي بَلَغَ مِنْ عِظَمِ رُبُوبِيَّتِكَ أَنَّكَ « تَخْلُقُ مِنَ اَلطِّينِ كَهَيْئَةِ اَلطَّيْرِ » فَتَنْفُخُ فِيهِ فَيَصِيرُ طَيْراً قَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَلِ اَلْعَظَمَةُ لِلَّذِي خَلَقَنِي وَ خَلَقَ مَا سَخَّرَ لِي قَالَ إِبْلِيسُ فَأَنْتَ اَلَّذِي بَلَغَ مِنْ عِظَمِ رُبُوبِيَّتِكَ أَنَّكَ تَشْفِي اَلْمَرْضَى قَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَلِ اَلْعَظَمَةُ لِلَّذِي بِإِذْنِهِ أَشْفِيهِمْ وَ إِذَا شَاءَ أَمْرَضَنِي قَالَ إِبْلِيسُ فَأَنْتَ اَلَّذِي بَلَغَ مِنْ عِظَمِ رُبُوبِيَّتِكَ أَنَّكَ تُحْيِي اَلْمَوْتَى قَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَلِ اَلْعَظَمَةُ لِلَّذِي بِإِذْنِهِ أُحْيِيهِمْ وَ لاَ بُدَّ مِنْ أَنْ يُمِيتَ مَا أَحْيَيْتُ وَ يُمِيتَنِي قَالَ إِبْلِيسُ يَا عِيسَى فَأَنْتَ اَلَّذِي بَلَغَ مِنْ عِظَمِ رُبُوبِيَّتِكَ أَنَّكَ تَعْبُرُ اَلْبَحْرَ فَلاَ تَبْتَلُّ قَدَمَاكَ وَ لاَ تَرْسُخُ فِيهِ قَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَلِ اَلْعَظَمَةُ لِلَّذِي ذَلَّلَهُ لِي وَ لَوْ شَاءَ أَغْرَقَنِي قَالَ إِبْلِيسُ يَا عِيسَى فَأَنْتَ اَلَّذِي بَلَغَ مِنْ عِظَمِ رُبُوبِيَّتِكَ أَنَّهُ سَيَأْتِي عَلَيْكَ يَوْمٌ تَكُونُ اَلسَّمَاوَاتُ وَ اَلْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ دُونَكَ وَ أَنْتَ فَوْقَ ذَلِكَ كُلِّهِ تُدَبِّرُ اَلْأَمْرَ وَ تُقَسِّمُ اَلْأَرْزَاقَ فَأَعْظَمَ عِيسَى ذَلِكَ مِنْ قَوْلِ إِبْلِيسَ اَلْكَافِرِ اَللَّعِينِ فَقَالَ عِيسَى سُبْحَانَ اَللَّهِ مِلْءَ سَمَاوَاتِهِ وَ أَرْضِهِ وَ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ وَ زِنَةَ عَرْشِهِ وَ رِضَى نَفْسِهِ قَالَ فَلَمَّا سَمِعَ إِبْلِيسُ لَعَنَهُ اَللَّهُ ذَلِكَ ذَهَبَ عَلَى وَجْهِهِ لاَ يَمْلِكُ مِنْ نَفْسِهِ شَيْئاً حَتَّى وَقَعَ فِي اَللُّجَّةِ اَلْخَضْرَاءِ قَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ فَخَرَجَتِ اِمْرَأَةٌ مِنَ اَلْجِنِّ تَمْشِي عَلَى شَاطِئِ اَلْبَحْرِ فَإِذَا هِيَ بِإِبْلِيسَ سَاجِداً عَلَى صَخْرَةٍ صَمَّاءَ تَسِيلُ دُمُوعُهُ عَلَى خَدَّيْهِ فَقَامَتْ تَنْظُرُ إِلَيْهِ تَعَجُّباً ثُمَّ قَالَتْ لَهُ وَيْحَكَ يَا إِبْلِيسُ مَا تَرْجُو بِطُولِ اَلسُّجُودِ فَقَالَ لَهَا أَيَّتُهَا اَلْمَرْأَةُ اَلصَّالِحَةُ اِبْنَةُ اَلرَّجُلِ اَلصَّالِحِ أَرْجُو إِذَا أَبَرَّ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ قَسَمَهُ وَ أَدْخَلَنِي نَارَ جَهَنَّمَ أَنْ يُخْرِجَنِي مِنَ اَلنَّارِ بِرَحْمَتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 203 )
روز جمعه سلخ محرم 3681 - ابن عباس گويد چون سى سال از عمر عيسى گذشت خدا او را ببنى اسرائيل مبعوث كرد ابليس در گردنه بيت المقدس بغام افيق او را ديد و باو گفت اى عيسى توئى كه از بزرگى ربوبيت خود بدون پدر به وجود آمدى ؟ گفت بزرگى از آنست كه مرا آفريد و آدم و حواء را چنين آفريد ابليس گفت توئى كه از بزرگى ربوبيت خود در گهواره بحال كودكى سخن گفتى ؟ فرمود عظمت آن از آنست كه مرا در خردى بسخن آورد و اگر ميخواست مرا لال ميكرد ابليس گفت توئى كه از بزرگى ربوبيت خود از گل شكل پرنده سازى و بپرواز آيد، فرمود عظمت از آن خدائيست كه مرا آفريد و آنچه مسخر من كرده آفريده ابليس گفت توئى كه از بزرگى ربوبيت خود بيماران را شفابخشى، فرمود بزرگى از آن آنست كه باجازه او شفا دهم آنها را و اگر خواهد مرا هم بيمار گرداند ابليس گفت توئى كه از بزرگى ربوبيت خود مرده ها را زنده كنى، فرمود بزرگى از آن كسيست كه باجازه او آنها را زنده كنم و بناچار آنچه را زنده كنم بميراند و مرا هم بميراند، ابليس گفت توئى كه از بزرگى ربوبيت خود از دريا بگذرى و دو پايت تر نشود و در آب فرو نرود فرمود بزرگى از آنست كه آن را برايم رام كرده و اگر ميخواست غرقم ميكرد، ابليس گفت توئى كه روزى آيد همه آسمانها و زمين و هر كه در آنها است فروتر از تو است و تو برتر از اين همه تدبير كار كنى و تقسيم روزى نمائى عيسى اين گفتار ابليس لعين را عظيم شمرد و فرمود منزهست خدا بر آسمانها و زمينش و كشش كلماتش و به وزن عرشش و رضاى خودش چون ابليس لعين آن را شنيد بيخودانه پيش رفت تا در لجه خضراء افتاد، ابن عباس گفت زن جنيه اى بيرون شد و در كناره دريا ميرفت و ناگاه چشمش بر ابليس افتاد كه بر سنگ سختى در سجده است و اشكش بر دو گونه روانست و از روى تعجب نگران ابليس شد و گفت واى بر تو اى شيطان از اين سجده طولانى چه اميدى دارى ؟ گفت اى زن خوب و دختر مردى خوب اميدوارم كه چون خدا بسوگند خود عمل كرد و مرا بدوزخ برد به رحمت خود مرا از آن خلاص كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 203
الأمالی (للصدوق)
1.ابن عباس مى گويد:آنگاه كه سى سال از عمر حضرت عيسى عليه السّلام گذشت، خداوند او را در قوم بنى اسرائيل براى پيامبرى برانگيخت.ابليس در گردنه بيت المقدس او را نگاه كرد.و به او چنين گفت:اى عيسى تو كسى هستى كه از عظمت ربوبيت خويش بى پدر متولد شدى.عيسى عليه السّلام فرمود:عظمت براى كسى است كه مرا خلق كرد و نيز آدم و حوا را.ابليس گفت:تو همان كسى هستى كه از عظمت ربوبيت در گهواره ات كه كودكى بودى،زبان گشودى.عيسى عليه السّلام فرمود:عظمت براى كسى است كه مرا در دوران نوزادى به بيان آورد وگرنه لالم مى ساخت.ابليس گفت:تو كسى هستى كه از عظمت ربوبيت خود از گلى پرنده اى مى آفرينى كه پرواز كند. عيسى عليه السّلام فرمود:عظمت براى خدايى است كه مرا خلق كرد و نيز آنچه به دست من تسخير كرده،آفريده است.ابليس گفت:تو كسى هستى كه از عظمت ربوبيت خويش بيماران را شفا مى دهى.عيسى عليه السّلام فرمود:عظمت براى كسى كه به رخصت او بيماران را شفا مى دهم وگرنه مى تواند مرا نيز بيمار كند.ابليس گفت:تو كسى هستى كه از عظمت ربوبيت خويش مردگان را زندگى مى بخشى.فرمود:عظمت براى كسى است كه با اجازۀ او چنين مى كنم او مى تواند هم مرا بميراند و هم آنان را كه زنده.ابليس گفت:تو كسى هستى كه از عظمت ربوبيت خود مى توانى از دريا عبور كنى بى آنكه پاهاى تو خيس شود و يا در آب رود.عيسى فرمود:عظمت براى كسى است كه دريا را براى من مسخر كرده وگرنه مى توانست مرا در آن غرق كند.ابليس گفت:تو كسى هستى كه در آينده آسمان ها و زمين و ساكنان آن در مرتبه اى پايين تر از مرتبه تو خواهند بود و تو تدبير و تقسيم رزق خواهى كرد.عيسى عليه السّلام اين سخن ابليس مطرود را مهم به شمار آورد و فرمود:منزه است حذف صاحب آسمانها و زمين و كلمات و منزه است او به سنگينى عرش و رضوان خويش.آنگاه كه ابليس اين جمله را شنيد درحالى كه پريشان شده بود به راه افتاد تا اين كه در«لجه خضرا»افتاد.
ابن عباس مى گويد:يكى از زنان جن كه بيرون آمده بود و در كنار دريا مى رفت،ناگهان نگاهش به ابليس افتاد كه سجده كنان بر صخره اى است و اشك از گونه هاى او جارى است.شگفت زده در انديشه ابليس فرورفت و گفت:واى بر تو اى شيطان.از اين سجده دراز چه مى خواهى ؟ابليس گفت:اى كسى كه شايسته هستى و دختر مرد شايسته اى، اين اميد را دارم كه هرگاه خدا به سوگند خويش رفتار كرد و مرا به دوزخ افكند،با رحمت خود مرا از آتش آن برهاند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 345
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 204
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ زِيَادٍ اَلْكَرْخِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ نَشَرَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى رَحْمَتَهُ حَتَّى يَطْمَعَ إِبْلِيسُ فِي رَحْمَتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 205 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون روز قيامت شود خداى تبارك و تعالى رحمت خود را چنان پراكنده كند كه ابليس در رحمت او طمع كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 205
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه روز قيامت شود،خداوند چنان رحمت خود را گسترش مى دهد كه ابليس در آن به طمع افتد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 347
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 205
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ غَالِبٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ أَسَاءَ خُلُقَهُ عَذَّبَ نَفْسَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 205 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه بد خلقى كند خود را عذاب كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 205
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود هركس اخلاق ناپسند داشته باشد،در حقيقت خودش را به رنج افكنده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 347
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ قُسِمَ لَهُ اَلْخُرْقُ حُجِبَ عَنْهُ اَلْإِيمَانُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 205 )
4 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود هر كه را كج خلقى نصيب است ايمان از وى دريغست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 205
الأمالی (للصدوق)
4.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس دچار كج خلقى شده است،ايمان از او دريغ خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 347
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِيهِ سُلَيْمَانَ اَلدَّيْلَمِيِّ عَنْ عُمَيْرِ بْنِ اَلْحَارِثِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ مِيثَمٍ عَنْ أَبِي سُخَيْلَةَ قَالَ: أَتَيْتُ أَبَا ذَرٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ فَقُلْتُ يَا أَبَا ذَرٍّ إِنِّي قَدْ رَأَيْتُ اِخْتِلاَفاً [اِخْتِلاَطاً] فَبِمَا ذَا تَأْمُرُنِي قَالَ عَلَيْكَ بِهَاتَيْنِ اَلْخَصْلَتَيْنِ كِتَابِ اَللَّهِ وَ اَلشَّيْخِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ هَذَا أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِي وَ أَوَّلُ مَنْ يُصَافِحُنِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ هُوَ اَلصِّدِّيقُ اَلْأَكْبَرُ وَ هُوَ اَلْفَارُوقُ اَلَّذِي يَفْرُقُ بَيْنَ اَلْحَقِّ وَ اَلْبَاطِلِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 205 )
5 - ابى سخيله گويد نزد ابو ذر رفتم و گفتم اى ابو ذر اختلافى پديدار بينم مرا چه فرمائى ؟ فرمود ملازم اين دو باش، كتاب خدا و حضرت استاد على بن ابى طالب زيرا من از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم كه او اول كسى است كه بمن ايمان آورد و اول كسى است كه روز قيامت با من دست دهد و او است صديق اكبر و فاروق كه ميان حق و باطل را جدا كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 205
الأمالی (للصدوق)
5.ابن سخيله مى گويد:پيش ابوذر غفارى رفتم و گفتم:اى ابوذر!اختلافى برايم آشكار شده است.چه اندرزى مى دهى ؟ابوذر فرمود:پيوسته همراه قرآن كريم و مولاى على بن ابى طالب عليه السّلام باش.چون من از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه فرمود:على نخستين كسى است كه به من ايمان آورد و نيز نخستين كسى است كه در رستاخيز به من دست خواهد داد.و او صديق اكبر و فاروق است كه حق و باطل را از هم جدا مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 347
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: شَكَا رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ نِسَاءَهُ فَقَامَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ خَطِيباً فَقَالَ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ لاَ تُطِيعُوا اَلنِّسَاءَ عَلَى حَالٍ وَ لاَ تَأْمَنُوهُنَّ عَلَى مَالٍ وَ لاَ تَذَرُوهُنَّ يُدَبِّرْنَ أَمْرَ اَلْعِيَالِ فَإِنَّهُنَّ إِنْ تُرِكْنَ وَ مَا أَرَدْنَ أَوْرَدْنَ اَلْمَهَالِكَ وَ عَدَوْنَ أَمْرَ اَلْمَالِكِ فَإِنَّا وَجَدْنَاهُنَّ لاَ وَرَعَ لَهُنَّ عِنْدَ حَاجَتِهِنَّ وَ لاَ صَبْرَ لَهُنَّ عِنْدَ شَهْوَتِهِنَّ اَلْبَذَخُ لَهُنَّ لاَزِمٌ وَ إِنْ كَبِرْنَ وَ اَلْعُجْبُ بِهِنَّ لاَحِقٌ وَ إِنْ عَجَزْنَ لاَ يَشْكُرْنَ اَلْكَثِيرَ إِذَا مُنِعْنَ اَلْقَلِيلَ يَنْسَيْنَ اَلْخَيْرَ وَ يَحْفَظْنَ اَلشَّرَّ يَتَهَافَتْنَ بِالْبُهْتَانِ وَ يَتَمَادَيْنَ بِالطُّغْيَانِ وَ يَتَصَدَّيْنَ لِلشَّيْطَانِ فَدَارُوهُنَّ عَلَى كُلِّ حَالٍ وَ أَحْسِنُوا لَهُنَّ اَلْمَقَالَ لَعَلَّهُنَّ يُحْسِنَّ اَلْفِعَالَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 206 )
6 - امام صادق از گفته پدرانش فرمود كه مردى از زنان خود شكايت كرد و امير مؤمنان اين سخن را ايراد نمود، ايا مردم بهيچ وجه مطيع زنان نباشيد و آنها را امين بر مال ندانيد و نگذاريد سرپرست عيال باشند زيرا آنها بدلخواه خودشان واگذارى بمهلكه گرايند و از دستور مالك تجاوز كنند زيرا ما دريافتيم كه هنگام نياز پرهيز ندارند و گاه شهوت شكيبا نيستند بزك را تا گاه پيرى ترك نكنند و عجوزه هم كه شوند از خود بينى دست باز نكشند شكر نعمت فراوان را براى جلوگيرى اندكى فراموش كنند خوبى را از ياد برند و بدى را بخاطر سپارند چون پروانه به بهتان شتابند و بطغيان گرايند و دنبال شيطان برآيند بهر حال با آنها مدارا كنيد و بزبان خوش با آنها گفتگو كنيد شايد خوش كردار شوند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 206
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام از پدران خود چنين روايت مى كند كه شخصى از زنان خود شاكى بود و آنگاه امير مومنان عليه السّلام اين سخن را فرمود:اى مردم!هرگز فرمانبر زنان خود نباشيد. و آنان را بر دارايى خود امانت دار نگيريد و نيز فرصت ندهيد كه سرپرست خانواده باشند. چون آنان را به ميل خود رها كنيد،نابود مى شوند و از فرمان صاحب خود سرپيچى خواهند كرد.زنان در وقت احتياج پرهيز نمى كنند و در زمان شهوت،صبورى ندارند و آرايش كردن را تا وقت پيرى ادامه دهند و در آن دوران هم خودپسندى و تكبر خويش را خواهند داشت.سپاس گزارى نعمت زياد را به منظور محروميت از مقدار كم،از ياد مى برند؛اما بدى را به ياد مى آورند.زنان مانند پروانه ها به سوى بهتان رفته و به سركشى گرايش پيدا مى كنند و درپى شيطان قدم برمى دارند.اما درهرحال با زنان به نيكى كنيد و با آنان خوش زبانى داشته باشيد،اميد است كه خوش رفتارى با شما داشته باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 349
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 206
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلْأَصَمِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَطَلِ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي اَلْمِقْدَامِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: خَرَجَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ وَ هُوَ آخِذٌ بِيَدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ يَقُولُ يَا مَعْشَرَ اَلْأَنْصَارِ يَا مَعْشَرَ بَنِي هَاشِمٍ يَا مَعْشَرَ بَنِي عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ أَنَا مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ أَلاَ إِنِّي خُلِقْتُ مِنْ طِينَةٍ مَرْحُومَةٍ فِي أَرْبَعَةٍ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي أَنَا وَ عَلِيٌّ وَ حَمْزَةُ وَ جَعْفَرٌ فَقَالَ قَائِلٌ يَا رَسُولَ اَللَّهِ هَؤُلاَءِ مَعَكَ رُكْبَانٌ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَقَالَ ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ إِنَّهُ لَنْ يَرْكَبَ يَوْمَئِذٍ إِلاَّ أَرْبَعَةٌ أَنَا وَ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ صَالِحٌ نَبِيُّ اَللَّهِ فَأَمَّا أَنَا فَعَلَى اَلْبُرَاقِ وَ أَمَّا فَاطِمَةُ اِبْنَتِي فَعَلَى نَاقَتِيَ اَلْعَضْبَاءِ وَ أَمَّا صَالِحٌ فَعَلَى نَاقَةِ اَللَّهِ اَلَّتِي عُقِرَتْ وَ أَمَّا عَلِيٌّ فَعَلَى نَاقَةٍ مِنْ نُوقِ اَلْجَنَّةِ [مِنْ نُورٍ] زِمَامُهَا مِنْ يَاقُوتٍ عَلَيْهِ حُلَّتَانِ خَضْرَاوَانِ فَيَقِفُ بَيْنَ اَلْجَنَّةِ وَ اَلنَّارِ وَ قَدْ أَلْجَمَ اَلنَّاسَ اَلْعَرَقُ يَوْمَئِذٍ فَتَهُبُّ رِيحٌ مِنْ قِبَلِ اَلْعَرْشِ فَتَنْشِفُ [فَتَكْشِفُ] عَنْهُمْ عَرَقَهُمْ فَيَقُولُ اَلْمَلاَئِكَةُ اَلْمُقَرَّبُونَ وَ اَلْأَنْبِيَاءُ وَ اَلصِّدِّيقُونَ مَا هَذَا إِلاَّ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنْ قِبَلِ اَلْعَرْشِ مَعْشَرَ اَلْخَلاَئِقِ إِنَّ هَذَا لَيْسَ بِمَلَكٍ مُقَرَّبٍ وَ لاَ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ وَ لَكِنَّهُ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَخُو رَسُولِ اَللَّهِ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 206 )
7 - ابن عباس گويد روزى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دست على بن ابى طالب را گرفت و بيرون شد و ميفرمود اى معشر انصار اى معشر بنى هاشم اى معشر فرزندان عبد المطلب منم محمد منم رسول خدا هلا من از گل رحمت شده بهمراه چهار كس از خاندانم آفريده شدم خودم و على و حمزه و جعفر يكى گفت يا رسول اللّٰه اينها روز قيامت با تو سوار باشند؟ فرمود مادرت بعزايت نشيند در آن روز كسى سوار نباشد جز چهار تن من و على و فاطمه و صالح پيغمبر خدا من بر براق سوارم و فاطمه دخترم بر ناقه عضباء من و صالح بر آن اشترى كه پى شد و على بر يكى از ناقه هاى بهشت كه مهارش ياقوتست و بر او دو حله سبز باشد و ميان بهشت و دوزخ بايستد و در آن روز مردم از عرق تن مهار شده اند بادى از طرف عرش بوزد و عرق آنها را خشك كند فرشتگان مقرب و صديقان گويند اين ملكى است مقرب يا پيغمبرى است مرسل منادى از طرف عرش ندا كند ولى او على بن ابى طالب برادر رسول خداست در دنيا و آخرت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 206
الأمالی (للصدوق)
7.ابن عباس مى گويد:روزى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله دست على بن ابى طالب عليه السّلام را گرفته و بيرون آمد.آنگاه كه به اصحاب رسيده چنين فرمود:اى جماعت انصار،اى جماعت بنى هاشم!اى جماعت بنى عبد المطلب!من پيامبر خدا هستم.بدانيد كه من و چهار تن از اهل بيتم از سرشت رحمت شده خلق شده ايم:من و على و حمزه و جعفر.شخصى گفت:اى پيامبر خدا!اينان در رستاخيز همراه تو سوار خواهند بود؟فرمود:مادر سوگوارت باد!در قيامت غير از چهار تن من و على و فاطمه و صالح نبى كسى سوار نيست. من بر براق سوار هستم و فاطمه دخترم بر ناقه عضباى من.و صالح بر همان شترى كه پى شد و على بر ناقه اى از ناقه هاى بهشتى كه مهارش از ياقوت است و بر آن دو سبزرنگ. على ميان بهشت و دوزخ مى ايستد و در آن هنگام مردم از عرق تن سخت مهار شده اند. ناگهان بادى از جانب عرش خواهد وزيد و عرقشان را خشك خواهد كرد.آنگاه فرشتگان و صديقان مى گويند:اين فرشته اى مقرب است يا پيامبرى مرسل.ندا از جانب عرش مى آيد كه او على بن ابى طالب عليه السّلام،برادر پيامبر خدا در دنيا و آخرت مى باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 349
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ اَلْآدَمِيِّ عَنْ عَبْدِ اَلْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا كَلَّمَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ مُوسَى إِلَهِي مَا جَزَاءُ مَنْ شَهِدَ أَنِّي رَسُولُكَ وَ نَبِيُّكَ وَ أَنَّكَ كَلَّمْتَنِي قَالَ يَا مُوسَى تَأْتِيهِ مَلاَئِكَتِي فَتُبَشِّرُهُ بِجَنَّتِي قَالَ مُوسَى إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ قَامَ بَيْنَ يَدَيْكَ يُصَلِّي قَالَ يَا مُوسَى أُبَاهِي بِهِ مَلاَئِكَتِي رَاكِعاً وَ سَاجِداً وَ قَائِماً وَ قَاعِداً وَ مَنْ بَاهَيْتُ بِهِ مَلاَئِكَتِي لَمْ أُعَذِّبْهُ قَالَ مُوسَى إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ أَطْعَمَ مِسْكِيناً اِبْتِغَاءَ وَجْهِكَ قَالَ يَا مُوسَى آمُرُ مُنَادِياً يُنَادِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ عَلَى رُءُوسِ اَلْخَلاَئِقِ أَنَّ فُلاَنَ بْنَ فُلاَنٍ مِنْ عُتَقَاءِ اَللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ قَالَ مُوسَى إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ وَصَلَ رَحِمَهُ قَالَ يَا مُوسَى أُنْسِي لَهُ أَجَلَهُ وَ أُهَوِّنُ عَلَيْهِ سَكَرَاتِ اَلْمَوْتِ وَ يُنَادِيهِ خَزَنَةُ اَلْجَنَّةِ هَلُمَّ إِلَيْنَا فَادْخُلْ مِنْ أَيِّ أَبْوَابِهَا شِئْتَ قَالَ مُوسَى إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ كَفَّ أَذَاهُ عَنِ اَلنَّاسِ وَ بَذَلَ مَعْرُوفَهُ لَهُمْ قَالَ يَا مُوسَى يُنَادِيهِ اَلنَّارُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ لاَ سَبِيلَ لِي عَلَيْكَ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ ذَكَرَكَ بِلِسَانِهِ وَ قَلْبِهِ قَالَ يَا مُوسَى أُظِلُّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ بِظِلِّ عَرْشِي وَ أَجْعَلُهُ فِي كَنَفِي قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ تَلاَ حِكْمَتَكَ سِرّاً وَ جَهْراً قَالَ يَا مُوسَى يَمُرُّ عَلَى اَلصِّرَاطِ كَالْبَرْقِ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ صَبَرَ عَلَى أَذَى اَلنَّاسِ وَ شَتْمِهِمْ فِيكَ قَالَ أُعِينُهُ عَلَى أَهْوَالِ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ دَمَعَتْ عَيْنَاهُ مِنْ خَشْيَتِكَ قَالَ يَا مُوسَى أَقِي وَجْهَهُ مِنْ حَرِّ اَلنَّارِ وَ أُومِنُهُ يَوْمَ اَلْفَزَعِ اَلْأَكْبَرِ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ تَرَكَ اَلْخِيَانَةَ حَيَاءً مِنْكَ قَالَ يَا مُوسَى لَهُ اَلْأَمَانُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ أَحَبَّ أَهْلَ طَاعَتِكَ قَالَ يَا مُوسَى أُحَرِّمُهُ عَلَى نَارِي قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً قَالَ لاَ أَنْظُرُ إِلَيْهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لاَ أُقِيلُ عَثْرَتَهُ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ دَعَا نَفْساً كَافِرَةً إِلَى اَلْإِسْلاَمِ قَالَ يَا مُوسَى آذَنُ لَهُ فِي اَلشَّفَاعَةِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ لِمَنْ يُرِيدُ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ صَلَّى اَلصَّلَوَاتِ لِوَقْتِهَا قَالَ أُعْطِيهِ سُؤْلَهُ وَ أُبِيحُهُ جَنَّتِي قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ أَتَمَّ اَلْوُضُوءَ مِنْ خَشْيَتِكَ قَالَ أَبْعَثُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لَهُ نُورٌ بَيْنَ عَيْنَيْهِ يَتَلَأْلَأُ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ صَامَ شَهْرَ رَمَضَانَ لَكَ مُحْتَسِباً قَالَ يَا مُوسَى أُقِيمُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَقَاماً لاَ يَخَافُ فِيهِ قَالَ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ صَامَ شَهْرَ رَمَضَانَ يُرِيدُ بِهِ اَلنَّاسَ قَالَ يَا مُوسَى ثَوَابُهُ كَثَوَابِ مَنْ لَمْ يَصُمْهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 207 )
8 - امام دهم على بن محمد - در مصاحبه موسى با خداى عز و جل: موسى، معبودا پاداش كسى كه گواهى دهد من رسول و نبى و هم سخن توام چيست ؟ خدا: فرمود فرشتگانم بيايند نزد او مژده بهشت باو دهند. س معبودا پاداش كسى كه برابرت بايستد و نماز بخواند چيست! ج - نزد فرشتگانم باو مباهات كنم در سجده و ركوع و قيام و قعودش و هر كه چنين باشد او را عذاب نكنم. س - پاداش كسى كه مسكين را بخاطر تو اطعام كند چيست. ج - روز قيامت دستور دهم منادى جار كشد كه فلانى پسر فلان از آزاد كرده هاى خداست از دوزخ. س - معبودا پاداش كسى كه صله رحم كند چيست ؟ ج - عمرش را دراز كنم و سكرات موت را بر او آسان كنم و خازنان بهشت او را فرياد كنند بشتاب نزد ما و از هر در خواهى وارد شو. س - پاداش كسى كه آزار خود را از مردم باز دارد و به آنها خوبى كند چيست ؟ ج - دوزخ روز قيامت باو فرياد زند كه بتو راهى ندارم. س - پاداش كسى كه تو را با زبان و دل ياد كند چيست ؟ ج - او را روز قيامت در سايه عرشم پناه دهم در حمايت خود گيرم. س - پاداش آنكه حكمت تو را نهان و آشكار بخواند چيست ؟ ج - چون برق بر صراط بگذرد. س - پاداش كسى كه بر آزار و دشنام مردم بخاطر تو شكيبا شود چيست ؟ ج - در ترسهاى روز قيامت باو كمك كنم. س - پاداش كسى كه چشمانش از ترس تو اشگين شوند چيست ؟ چهره اش را از سوز آتش نگهدارم و از فزع اكير آسوده اش سازم. معبودا - كسى كه از شرم تو ترك خيانت كند چه پاداشى دارد؟ ج - روز قيامت در امانست. معبودا - كيفر كسى كه عمدا مؤمنى را بكشد چيست ؟ روز قيامت باو نظر كنم و از لغزشش در نگذرم. معبودا - پاداش كسى كه كافرى را با سلام دعوت كند چيست ؟ روز قيامت براى هر كه خواهد باو اجازه شفاعت دهم. معبودا پاداش كسى كه نمازها را بوقت بخواند چيست ؟ هر چه درخواست كند باو دهم و بهشتم را بر او مباح كنم. معبودا پاداش كسى كه از ترست وضوء را تمام گيرد چيست ؟ روز قيامتش كه مبعوث كنم نورى ميان دو چشمش بدرخشد. معبودا - پاداش كسى كه ماه رمضان را بخاطر تو روزه دارد چيست ؟ روز قيامت بمقامى وادارمش كه ترسى ندارد. معبودا - پاداش كسى كه ماه رمضان را بخاطر مردم روزه دارد چيست ؟ ثواب كسى دارد كه آن را روزه نداشته.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 208
الأمالی (للصدوق)
8.امام هادى عليه السّلام گفت وگوى موسى عليه السّلام با پروردگارش را چنين روايت فرمود: موسى عليه السّلام گفت:خدايا!پاداش كسى كه بر رسالت و نبوت و تكلم من با تو شهادت دهد،چيست ؟فرمود:فرشتگان به او بشارت بهشت را خواهند داد.گفت:خدايا! پاداش كسى كه در پيشگاه تو نماز اقامه مى كند،چيست ؟فرمود:پيش فرشتگان خويش به وجود او مى بالم،آنگاه كه در سجده و ركوع و قيام و قعود است.و هركس چنين رفتار كند،گرفتار عذابم نخواهد شد.گفت:خدايا!پاداش پاداش كسى براى خشنودى تو فقيران و اطام مى دهد،چيست ؟فرمود:در رستاخيز ندا مى آيد كه فلانى فرزند فلان از آزادشده هاى حق از آتش جهنم است.گفت:خدايا پاداش كسى كه به ديدار خويشان خود برود چه خواهد بود؟فرمود:عمر را طولانى كرده و سكرات مرگ را بر او آسان مى كنم.و آن گاه نگهبانان بهشتى او را صدا مى كنند كه شتابان پيش ما بيا و از هردرى كه مى خواهى وارد بهشت شو.گفت:خدايا پاداش كسى كه خود را از آزاررسانى به ديگران منع كند و به آنان نيكى كند،چه خواهد بود؟فرمود: دوزخ در قيامت خطاب به وى خواهد گفت كه مرا به تو راهى نيست.گفت:خدايا! پاداش كسى كه تو را همراه با دل و زبان به ياد آورد،چه خواهد بود؟فرمود:در رستاخيز زير سايه عرش خود جاى خواهم داد و از او پشتيبانى خواهم كرد.موسى گفت:خدايا پاداش كسى كه حكمت تو را پيدا و پنهان بخواند،چه خواهد بود؟فرمود: مثل برق از پل صراط خواهد گذشت.گفت:خدايا!پاداش شكيبا بر آزار دست و زبان جاهلان چه خواهد بود؟فرمود:او در هراس هاى قيامت خواهم بود.گفت:خدايا! پاداش چشم گريان از ترس تو چه خواهد بود؟فرمود:چهرۀ او را از هرم دوزخ نگاه داشته و از رسوايى بزرگ قيامت نجات مى دهم.گفت:خدايا!پاداش كسى كه از حيا ترك خيانت كند،چه خواهد بود؟فرمود:امان بودن در رستاخيز.گفت:خدايا سزاى قتل عمدى مؤمن چه خواهد بود؟فرمود:در رستاخيز به نخواهم و از گناه او نخواهم گذشت.
موسى عليه السّلام گفت:خدايا پاداش دعوت كافر به اسلام چه خواهد بود؟فرمود:به او اجازه خواهم داد كه براى هركس كه مايل باشد،شفاعت كند،گفت:خدايا!پاداش نماز خواندن سر وقت هاى تعيين شده،چه خواهد بود؟فرمود:خواسته هاى او را پاسخ خواهم داد و بهشت خودم را براى او مباح خواهم ساخت.گفت:خدايا!پاداش وضوگيرنده از ترس تو چه خواهد بود؟فرمود: آنگاه كه در رستاخيز او را برانگيزم،روشنايى خاصى ميان چشمان او آشكار مى شود.گفت:خدايا پاداش كسى كه رمضان را براى تو روزه بگيرد،چه خواهد بود؟فرمود:او را در روز قيامت به مرتبه اى مى رسانم كه هيچ باكى از آن نداشته باشد.گفت:خدايا پاداش كسى كه رمضان را براى ريا روزه بگيرد،چه خواهد بود؟فرمود:پاداش كسى را خواهد داشت كه هرگز در آن ماه روزه دار نبوده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 351
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 207
ص : 208
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمُغِيرَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ خُنَيْسٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلشَّامِيِّ عَنْ نَوْفٍ اَلْبِكَالِيِّ قَالَ: أَتَيْتُ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ وَ هُوَ فِي رَحْبَةِ مَسْجِدِ اَلْكُوفَةِ فَقُلْتُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ فَقَالَ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ يَا نَوْفُ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ فَقُلْتُ لَهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عِظْنِي فَقَالَ يَا نَوْفُ أَحْسِنْ يُحْسَنْ إِلَيْكَ فَقُلْتُ زِدْنِي يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ يَا نَوْفُ اِرْحَمْ تُرْحَمْ فَقُلْتُ زِدْنِي يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ يَا نَوْفُ قُلْ خَيْراً تُذْكَرْ بِخَيْرٍ فَقُلْتُ زِدْنِي يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ اِجْتَنِبِ اَلْغِيبَةَ فَإِنَّهَا إِدَامُ كِلاَبِ اَلنَّارِ ثُمَّ قَالَ يَا نَوْفُ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ وُلِدَ مِنْ حَلاَلٍ وَ هُوَ يَأْكُلُ لُحُومَ اَلنَّاسِ بِالْغِيبَةِ وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ وُلِدَ مِنْ حَلاَلٍ وَ هُوَ يُبْغِضُنِي وَ يُبْغِضُ اَلْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِي وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ وُلِدَ مِنْ حَلاَلٍ وَ هُوَ يُحِبُّ اَلزِّنَاءَ وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَعْرِفُ اَللَّهَ وَ هُوَ مُجْتَرِئٌ عَلَى مَعَاصِي اَللَّهِ كُلَّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ يَا نَوْفُ اِقْبَلْ وَصِيَّتِي لاَ تَكُونَنَّ نَقِيباً وَ لاَ عَرِيفاً وَ لاَ عَشَّاراً وَ لاَ بَرِيداً يَا نَوْفُ صِلْ رَحِمَكَ يَزِيدُ اَللَّهُ فِي عُمُرِكَ وَ حَسِّنْ خُلُقَكَ يُخَفِّفِ اَللَّهُ حِسَابَكَ يَا نَوْفُ إِنْ سَرَّكَ أَنْ تَكُونَ مَعِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَلاَ تَكُنْ لِلظَّالِمِينَ مُعِيناً يَا نَوْفُ مَنْ أَحَبَّنَا كَانَ مَعَنَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لَوْ أَنَّ رَجُلاً أَحَبَّ حَجَراً لَحَشَرَهُ اَللَّهُ مَعَهُ يَا نَوْفُ إِيَّاكَ أَنْ تَتَزَيَّنَ لِلنَّاسِ وَ تُبَارِزَ اَللَّهَ بِالْمَعَاصِي فَيَفْضَحَكَ اَللَّهُ يَوْمَ تَلْقَاهُ يَا نَوْفُ اِحْفَظْ عَنِّي مَا أَقُولُ لَكَ تَنَلْ بِهِ خَيْرَ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 209 )
9 - نوف بكالى گويد در آستان مسجد كوفه خدمت امير المؤمنين (عليه السّلام) رسيدم و گفتم السلام عليك يا امير المؤمنين و رحمة اللّٰه و بركاته فرمود و عليك السلام يا نوف و رحمة اللّٰه و بركاته، گفتم يا امير المؤمنين پندم بده فرمود اى نوف خوبى كن تا با تو خوبى شود، گفتم يا امير المؤمنين بيفزا فرمود رحم كن تا رحمت كنند گفتم يا امير المؤمنين بيفزا فرمود خوب بگو تا بخوبى يادت كنند عرضكردم بيفزا فرمود از غيبت اجتناب كن كه خورش سگان دوزخ است سپس فرمود اى نوف دروغ گفته آنكه گمان دارد حلال زاده است و بغيبت كردن گوشت مردم را ميجود، دروغ گفته كسى كه گمان دارد حلال زاده است و دشمن من و امامان از اولاد من است، دروغ گفته كسى كه گمان دارد حلال زاده است و زنا را دوستدارد يا بر نافرمانى خدا شب و روز دلير است اى نوف سفارش مرا بپذير سر دسته و كدخدا و گمركچى و راهدار مباش اى نوف صله رحم كن تا خدا عمرت را بيفزايد و خوش خلق باش تا حسابت را سبك گيرد اى نوف اگر خواهى روز قيامت با من باشى كمك ستمكاران مشو اى نوف هر كه ما را دوستدارد روز قيامت با ما است و اگر مردى سنگى را دوستدارد با او محشور گردد اى نوف مبادا خود را براى دم جلوه دهى و بنافرمانى با خدا برآئى تا خدا روزى كه ملاقاتش كنى رسوايت كند اى نوف آنچه بتو گفتم نگهدار تا بخير دنيا و آخرت رسى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 209
الأمالی (للصدوق)
9.نوف بكالى مى گويد در آستانه مسجد كوفه نزد على بن ابى طالب عليه السّلام رسيدم و گفتم:اى امير مؤمنان عليه السّلام،درود و رحمت و بركات الهى بر تو باد.فرمود:و بر تو نيز رحمت و بركات حق باد.گفتم:اى امير مؤمنان مرا موعظه كن.فرمود:اى نوف!نيكى كن تا اينكه نسبت به تو نيكى شود.گفتم:اى امير مؤمنان!باز هم مرا موعظه كن.فرمود:رحم كن تا اينكه بر تو رحم كنند. گفتم:اى امير مؤمنان!باز هم اندرزم بده.فرمود:ديگران را به خوبى ياد كن تا اينكه تو را به خوبى ياد كنند.گفتم:باز هم اندرزم بده.فرمود:از بدگويى در غياب ديگران دورى كن كه غيبت خورشت سگ هاى دوزخ است.آنگاه فرمود:اى نوف!كسى كه مى پندارد،حلال زاده است و درعين حال از ديگران بدگويى كرده و گوشتشان را مى جود،دروغ مى گويد.و نيز كسى كه مى پندارد،حلال زاده است و مرا و فرزندانم را دشمن مى دارد،دروغ مى گويد و همچنين كسى كه مى پندارد،حلال زاده است و درعين حال دوستدار زناست و در معصيت بى باك است دروغ مى گويد.اى نوف!اندرزم را قبول كن و هرگز سردسته و كدخدا و گمرگ چى و راهدار نباش.اى نوف!با خويشاوندان صله رحم داشته باش تا خداوند عمر تو را زياد كند.خوش اخلاق باش تا خداوند حساب تو را آسان سازد.اى نوف!اگر تمايل دارى كه در روز رستاخيز همراه من باشى،هرگز به ستمگران كمك نرسان.اى نوف!هركس ما اهل بيت را دوست داشته باشد،در آن روز با ما خواهد بود.بى گمان هركس به سنگى علاقه داشته باشد،در روز قيامت با آن محشور خواهد شد.اى نوف!مبادا خويشتن را پيش چشمان مردمان آراسته كنى و قصد معصيت حق داشته باشى.خداوند در هنگامى كه تو را ديدار خواهد كرد رسوايت خواهد ساخت.آنچه به تو پند دادم،به نيكى رعايت كن تا اينكه در دنيا و آخرت به نيكى دست يابى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 353
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 209
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلتَّاجِرُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مِهْرَانَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنْ بَدْرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ يَدْخُلُ عَلَيْكُمْ مِنْ هَذَا اَلْبَابِ خَيْرُ اَلْأَوْصِيَاءِ وَ سَيِّدُ اَلشُّهَدَاءِ وَ أَدْنَى اَلنَّاسِ مَنْزِلَةً مِنَ اَلْأَنْبِيَاءِ فَدَخَلَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ وَ مَا لِي لاَ أَقُولُ هَذَا يَا أَبَا اَلْحَسَنِ وَ أَنْتَ صَاحِبُ حَوْضِي وَ اَلْمُوفِي بِذِمَّتِي وَ اَلْمُؤَدِّي عَنِّي دَيْنِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 210 )
10 - انس بن مالك گفت از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود از اين در خير اوصياء و سيد الشهداء بر شما در آيد و كسى كه مقامش نزديكتر بانبياء است و على بن ابى طالب در آمد و رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى أبو الحسن چرا چنين نگويم با اينكه تو صاحب حوضى و وفاكننده پيمان منى و پرداخت كن وام از من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 210
الأمالی (للصدوق)
10.انس بن مالك گويد:شنيدم از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله كه فرمود:از اين در،بر شما بهترين اوصيا،آقاى شهيدان و نزديك ترين مردم به پيامبران وارد خواهد شد.ناگهان حضرت على بن ابى طالب عليه السّلام وارد شد.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى ابو الحسن،چرا اين را نگويم،درحالى كه تو صاحب حوض من،وفاكننده به ذمّه من و پردازنده وام هاى من هستى ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 355
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 210
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلْعَبَّاسِ وَ اَلْعَبَّاسِ بْنِ عَمْرٍو اَلْفُقَيْمِيِّ قَالاَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ اَلْحَكَمِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ هُرْمُزَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبِي اَلْحَسَنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ: حَمَلْتُ مَتَاعاً مِنَ اَلْبَصْرَةِ إِلَى مِصْرَ فَقَدِمْتُهَا فَبَيْنَمَا أَنَا فِي بَعْضِ اَلطَّرِيقِ إِذَا أَنَا بِشَيْخٍ طُوَالٍ شَدِيدِ اَلْأُدْمَةِ أَصْلَعَ - أَبْيَضِ اَلرَّأْسِ وَ اَللِّحْيَةِ عَلَيْهِ طِمْرَانِ أَحَدُهُمَا أَسْوَدُ وَ اَلْآخَرُ أَبْيَضُ فَقُلْتُ مَنْ هَذَا فَقَالُوا هَذَا بِلاَلٌ مُؤَذِّنُ [مَوْلَى] رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَخَذْتُ أَلْوَاحِي وَ أَتَيْتُهُ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ ثُمَّ قُلْتُ لَهُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا اَلشَّيْخُ فَقَالَ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ قُلْتُ رَحِمَكَ اَللَّهُ حَدِّثْنِي بِمَا سَمِعْتَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ وَ مَا يُدْرِيكَ مَنْ أَنَا فَقُلْتُ أَنْتَ بِلاَلٌ مُؤَذِّنُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ فَبَكَى وَ بَكَيْتُ حَتَّى اِجْتَمَعَ اَلنَّاسُ عَلَيْنَا وَ نَحْنُ نَبْكِي قَالَ ثُمَّ قَالَ لِي يَا غُلاَمُ مِنْ أَيِّ اَلْبِلاَدِ أَنْتَ قُلْتُ مِنْ أَهْلِ اَلْعِرَاقِ فَقَالَ لِي بَخْ بَخْ فَمَكَثَ سَاعَةً ثُمَّ قَالَ اُكْتُبْ يَا أَخَا أَهْلِ اَلْعِرَاقِ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ اَلْمُؤَذِّنُونَ أُمَنَاءُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ وَ صَوْمِهِمْ وَ لُحُومِهِمْ وَ دِمَائِهِمْ لاَ يَسْأَلُونَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ شَيْئاً إِلاَّ أَعْطَاهُمْ وَ لاَ يَشْفَعُونَ فِي شَيْءٍ إِلاَّ شُفِّعُوا قُلْتُ زِدْنِي رَحِمَكَ اَللَّهُ قَالَ اُكْتُبْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ أَذَّنَ أَرْبَعِينَ عَاماً مُحْتَسِباً بَعَثَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لَهُ عَمَلُ أَرْبَعِينَ صِدِّيقاً عَمَلاً مَبْرُوراً مُتَقَبَّلاً قُلْتُ زِدْنِي رَحِمَكَ اَللَّهُ قَالَ اُكْتُبْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ أَذَّنَ عِشْرِينَ عَاماً بَعَثَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لَهُ مِنَ اَلنُّورِ مِثْلُ نُورِ سَمَاءِ اَلدُّنْيَا قُلْتُ زِدْنِي رَحِمَكَ اَللَّهُ قَالَ اُكْتُبْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ أَذَّنَ عَشْرَ سِنِينَ أَسْكَنَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَعَ إِبْرَاهِيمَ فِي قُبَّتِهِ أَوْ فِي دَرَجَتِهِ قُلْتُ زِدْنِي رَحِمَكَ اَللَّهُ قَالَ اُكْتُبْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ أَذَّنَ سَنَةً وَاحِدَةً بَعَثَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ قَدْ غُفِرَتْ ذُنُوبُهُ كُلُّهَا بَالِغَةً مَا بَلَغَتْ وَ لَوْ كَانَ مِثْلَ زِنَةِ جَبَلِ أُحُدٍ قُلْتُ زِدْنِي رَحِمَكَ اَللَّهُ قَالَ نَعَمْ فَاحْفَظْ وَ اِعْمَلْ وَ اِحْتَسِبْ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ أَذَّنَ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ صَلاَةً وَاحِدَةً إِيمَاناً وَ اِحْتِسَاباً وَ تَقَرُّباً إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِهِ وَ مَنَّ عَلَيْهِ بِالْعِصْمَةِ فِيمَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِهِ وَ جَمَعَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلشُّهَدَاءِ فِي اَلْجَنَّةِ قُلْتُ رَحِمَكَ اَللَّهُ حَدِّثْنِي بِأَحْسَنِ مَا سَمِعْتَ قَالَ وَيْحَكَ يَا غُلاَمُ قَطَعْتَ أَنْيَاطَ قَلْبِي وَ بَكَى وَ بَكَيْتُ حَتَّى إِنِّي وَ اَللَّهِ لَرَحِمْتُهُ ثُمَّ قَالَ اُكْتُبْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ وَ جَمَعَ اَللَّهُ اَلنَّاسَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ بَعَثَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى اَلْمُؤَذِّنِينَ بِمَلاَئِكَةٍ مِنْ نُورٍ مَعَهُمْ أَلْوِيَةٌ وَ أَعْلاَمٌ مِنْ نُورٍ يَقُودُونَ جَنَائِبَ أَزِمَّتُهَا زَبَرْجَدٌ أَخْضَرُ وَ حَقَائِبُهَا اَلْمِسْكُ اَلْأَذْفَرُ وَ يَرْكَبُهَا اَلْمُؤَذِّنُونَ فَيَقُومُونَ عَلَيْهَا قِيَاماً تَقُودُهُمُ اَلْمَلاَئِكَةُ يُنَادُونَ بِأَعْلَى أَصْوَاتِهِمْ بِالْأَذَانِ ثُمَّ بَكَى بُكَاءً شَدِيداً حَتَّى اِنْتَحَبْتُ وَ بَكَيْتُ فَلَمَّا سَكَتَ قُلْتُ مِمَّ بُكَاؤُكَ قَالَ وَيْحَكَ ذَكَرْتَنِي أَشْيَاءَ سَمِعْتُ حَبِيبِي وَ صَفِيِّي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِيّاً إِنَّهُمْ لَيَمُرُّونَ عَلَى اَلْخَلْقِ قِيَاماً عَلَى اَلنَّجَائِبِ فَيَقُولُونَ اَللَّهُ أَكْبَرُ اَللَّهُ أَكْبَرُ فَإِذَا قَالُوا ذَلِكَ سَمِعْتُ لِأُمَّتِي ضَجِيجاً فَسَأَلَهُ أُسَامَةُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ ذَلِكَ اَلضَّجِيجِ مَا هُوَ قَالَ اَلضَّجِيجُ اَلتَّسْبِيحُ وَ اَلتَّحْمِيدُ وَ اَلتَّهْلِيلُ فَإِذَا قَالُوا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ قَالَتْ أُمَّتِي إِيَّاهُ كُنَّا نَعْبُدُ فِي اَلدُّنْيَا فَيُقَالُ صَدَقْتُمْ فَإِذَا قَالُوا أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَتْ أُمَّتِي هَذَا اَلَّذِي أَتَانَا بِرِسَالَةِ رَبِّنَا جَلَّ [جَلاَلُهُ] آمَنَّا بِهِ وَ لَمْ نَرَهُ فَيُقَالُ لَهُمْ صَدَقْتُمْ هُوَ اَلَّذِي أَدَّى إِلَيْكُمُ اَلرِّسَالَةَ مِنْ رَبِّكُمْ وَ كُنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنِينَ فَحَقِيقٌ عَلَى اَللَّهِ أَنْ يَجْمَعَ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ نَبِيِّكُمْ فَيَنْتَهِي بِهِمْ إِلَى مَنَازِلِهِمْ وَ فِيهَا مَا لاَ عَيْنٌ رَأَتْ وَ لاَ أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لاَ خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ ثُمَّ نَظَرَ إِلَيَّ فَقَالَ لِي إِنِ اِسْتَطَعْتَ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » أَنْ لاَ تَمُوتَ إِلاَّ مُؤَذِّناً فَافْعَلْ فَقُلْتُ رَحِمَكَ اَللَّهُ تَفَضَّلْ عَلَيَّ وَ أَخْبِرْنِي فَإِنِّي فَقِيرٌ مُحْتَاجٌ وَ أَدِّ إِلَيَّ مَا سَمِعْتَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ فَإِنَّكَ قَدْ رَأَيْتَهُ وَ لَمْ أَرَهُ وَ صِفْ لِي كَيْفَ وَصَفَ لَكَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِنَاءَ اَلْجَنَّةِ قَالَ اُكْتُبْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ إِنَّ سُورَ اَلْجَنَّةِ لَبِنَةٌ مِنْ ذَهَبٍ وَ لَبِنَةٌ مِنْ فِضَّةٍ وَ لَبِنَةٌ مِنْ يَاقُوتٍ وَ مِلاَطُهَا اَلْمِسْكُ اَلْأَذْفَرُ وَ شُرَفُهَا اَلْيَاقُوتُ اَلْأَحْمَرُ وَ اَلْأَخْضَرُ وَ اَلْأَصْفَرُ قُلْتُ فَمَا أَبْوَابُهَا قَالَ أَبْوَابُهَا مُخْتَلِفَةٌ بَابُ اَلرَّحْمَةِ مِنْ يَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ قُلْتُ فَمَا حَلْقَتُهُ قَالَ وَيْحَكَ كُفَّ عَنِّي فَقَدْ كَلَّفْتَنِي شَطَطاً قُلْتُ مَا أَنَا بِكَافٍّ عَنْكَ حَتَّى تُؤَدِّيَ إِلَيَّ مَا سَمِعْتَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي ذَلِكَ قَالَ اُكْتُبْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » أَمَّا بَابُ اَلصَّبْرِ فَبَابٌ صَغِيرٌ مِصْرَاعٌ وَاحِدٌ مِنْ يَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ لاَ حَلَقَ لَهُ وَ أَمَّا بَابُ اَلشُّكْرِ فَإِنَّهُ مِنْ يَاقُوتَةٍ بَيْضَاءَ لَهَا مِصْرَاعَانِ مَسِيرَةُ مَا بَيْنَهُمَا خَمْسُمِائَةِ عَامٍ لَهُ ضَجِيجٌ وَ حَنِينٌ يَقُولُ اَللَّهُمَّ جِئْنِي بِأَهْلِي قُلْتُ هَلْ يَتَكَلَّمُ اَلْبَابُ قَالَ نَعَمْ يُنْطِقُهُ ذُو اَلْجَلاَلِ وَ اَلْإِكْرَامِ وَ أَمَّا بَابُ اَلْبَلاَءِ قُلْتُ أَ لَيْسَ بَابُ اَلْبَلاَءِ هُوَ بَابُ اَلصَّبْرِ قَالَ لاَ قُلْتُ فَمَا اَلْبَلاَءُ قَالَ اَلْمَصَائِبُ وَ اَلْأَسْقَامُ وَ اَلْأَمْرَاضُ وَ اَلْجُذَامُ وَ هُوَ بَابٌ مِنْ يَاقُوتَةٍ صَفْرَاءَ مِصْرَاعٌ وَاحِدٌ مَا أَقَلَّ مَنْ يَدْخُلُ مِنْهُ قُلْتُ رَحِمَكَ اَللَّهُ زِدْنِي وَ تَفَضَّلْ عَلَيَّ فَإِنِّي فَقِيرٌ قَالَ يَا غُلاَمُ كَلَّفْتَنِي شَطَطاً أَمَّا اَلْبَابُ اَلْأَعْظَمُ فَيَدْخُلُ مِنْهُ اَلْعِبَادُ اَلصَّالِحُونَ وَ هُمْ أَهْلُ اَلزُّهْدِ وَ اَلْوَرَعِ وَ اَلرَّاغِبُونَ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْمُسْتَأْنِسُونَ بِهِ قُلْتُ رَحِمَكَ اَللَّهُ فَإِذَا دَخَلُوا اَلْجَنَّةَ مَا ذَا يَصْنَعُونَ قَالَ يَسِيرُونَ عَلَى نَهَرَيْنِ فِي مَصَافَّ فِي سُفُنِ اَلْيَاقُوتِ مَجَاذِيفُهَا اَللُّؤْلُؤُ فِيهَا مَلاَئِكَةٌ مِنْ نُورٍ عَلَيْهِمْ ثِيَابٌ خُضْرٌ شَدِيدَةٌ خُضْرَتُهَا قُلْتُ رَحِمَكَ اَللَّهُ هَلْ يَكُونُ مِنَ اَلنُّورِ أَخْضَرُ قَالَ إِنَّ اَلثِّيَابَ هِيَ خُضْرٌ وَ لَكِنْ فِيهَا نُورٌ مِنْ نُورِ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ جَلَّ جَلاَلُهُ يَسِيرُونَ عَلَى حَافَتَيِ اَلنَّهَرِ قُلْتُ فَمَا اِسْمُ ذَلِكَ اَلنَّهَرِ قَالَ جَنَّةُ اَلْمَأْوَى قُلْتُ هَلْ وَسَطُهَا غَيْرُ هَذَا قَالَ نَعَمْ جَنَّةُ عَدْنٍ وَ هِيَ فِي وَسَطِ اَلْجِنَانِ فَأَمَّا جَنَّةُ عَدْنٍ فَسُورُهَا يَاقُوتٌ أَحْمَرُ وَ حَصْبَاؤُهَا اَللُّؤْلُؤُ قُلْتُ فَهَلْ فِيهَا غَيْرُهَا قَالَ نَعَمْ جَنَّةُ اَلْفِرْدَوْسِ قُلْتُ وَ كَيْفَ سُورُهَا قَالَ وَيْحَكَ كُفَّ عَنِّي حَيَّرْتَ عَلَيَّ قَلْبِي قُلْتُ بَلْ أَنْتَ اَلْفَاعِلُ بِي ذَلِكَ مَا أَنَا بِكَافٍّ عَنْكَ حَتَّى تُتِمَّ لِيَ اَلصِّفَةَ وَ تُخْبِرَنِي عَنْ سُورِهَا قَالَ سُورُهَا نُورٌ فَقُلْتُ وَ اَلْغُرَفُ اَلَّتِي هِيَ فِيهَا قَالَ هِيَ مِنْ نُورِ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ قُلْتُ زِدْنِي رَحِمَكَ اَللَّهُ قَالَ وَيْحَكَ إِلَى هَذَا انتهى إلي نبأ [اِنْتَهَى بِنَا] رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ طُوبَى لَكَ إِنْ أَنْتَ وَصَلْتَ إِلَى بَعْضِ هَذِهِ اَلصِّفَةِ وَ طُوبَى لِمَنْ يُؤْمِنُ بِهَذَا قُلْتُ يَرْحَمُكَ اَللَّهُ أَنَا وَ اَللَّهِ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ بِهَذَا قَالَ وَيْحَكَ إِنَّهُ مَنْ يُؤْمِنُ أَوْ تَصَدَّقَ بِهَذَا اَلْحَقِّ وَ اَلْمِنْهَاجِ لَمْ يَرْغَبْ فِي اَلدُّنْيَا وَ لاَ فِي زَهْرَتِهَا وَ حَاسَبَ نَفْسَهُ قُلْتُ أَنَا مُؤْمِنٌ بِهَذَا قَالَ صَدَقْتَ وَ لَكِنْ قَارِبْ وَ سَدِّدْ وَ لاَ تَيْأَسْ وَ اِعْمَلْ وَ لاَ تُفَرِّطْ وَ اُرْجُ وَ خَفْ وَ اِحْذَرْ ثُمَّ بَكَى وَ شَهَقَ ثَلاَثَ شَهَقَاتٍ فَظَنَنَّا أَنَّهُ قَدْ مَاتَ ثُمَّ قَالَ فِدَاكُمْ أَبِي وَ أُمِّي لَوْ رَآكُمْ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَقَرَّتْ عَيْنُهُ حِينَ تَسْأَلُونَ عَنْ هَذِهِ اَلصِّفَةِ ثُمَّ قَالَ اَلنَّجَا اَلنَّجَا اَلْوَحَا اَلْوَحَا اَلرَّحِيلَ اَلرَّحِيلَ اَلْعَمَلَ اَلْعَمَلَ وَ إِيَّاكُمْ وَ اَلتَّفْرِيطَ وَ إِيَّاكُمْ وَ اَلتَّفْرِيطَ ثُمَّ قَالَ وَيْحَكُمْ اِجْعَلُونِي فِي حِلٍّ مِمَّا فَرَّطْتُ فَقُلْتُ لَهُ أَنْتَ فِي حِلٍّ مِمَّا فَرَّطْتَ جَزَاكَ اَللَّهُ اَلْجَنَّةَ كَمَا أَدَّيْتَ وَ فَعَلْتَ اَلَّذِي يَجِبُ عَلَيْكَ ثُمَّ وَدَّعَنِي وَ قَالَ لِيَ اِتَّقِ اَللَّهَ وَ أَدِّ إِلَى أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا أَدَّيْتُ إِلَيْكَ فَقُلْتُ أَفْعَلُ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ قَالَ أَسْتَوْدِعُ اَللَّهَ دِينَكَ وَ أَمَانَتَكَ وَ زَوَّدَكَ اَلتَّقْوَى وَ أَعَانَكَ عَلَى طَاعَتِهِ بِمَشِيَّتِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 210 )
روز سه شنبه چهارم صفر 3681 - عبد اللّٰه بن على گويد كالائى از بصره بمصر ميبردم در راه به پيره مردى بلند قد و گندم گون اصلع كه سر و ريشش سفيد بود و دو جامه يكى سياه و ديگرى سفيد در برداشت برخوردم و گفتم اين كيست ؟ گفتند بلال مؤذن رسول خداست (صلّى اللّه عليه و آله) دفترهاى خود را برداشتم و نزدش آمدم و گفتم السلام عليك اى شيخ جوابداد گفتم رحمك اللّٰه بدان چه از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدى مرا بازگو گفت چه دانى من كيم ؟ گفتم تو بلال مؤذن رسول خدائى، گريست و گريستم تا مردم دور ما جمع شدند و گريه ميكرديم سپس بمن گفت اى پسرك تو اهل كجائى ؟ گفتم عراق گفت به به لختى بياسود و گفت بنويس اى برادر عراقى«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» من از رسول خدا شنيدم ميفرمود مؤذنها امين مردمند بر نمازشان و روزه شان و گوشتشان و خونشان از خدا چيزى نخواهند جز بآنها عطا شود و شفاعتى نكنند جز آنكه پذيرفته باشد گفتم بيفزا برايم رحمك اللّٰه گفت بنويس«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود هر كه چهل سال اذان گويد براى خدا روز قيامت با كردار چهل صديق خوش كردار پذيرفته كار محشور گردد، گفتم رحمك اللّٰه بيفزا گفت بنويس«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود هر كه بيست سال اذان گويد خداى عز و جل او را روز قيامت محشور كند و نورى دارد چون نور آسمان دنيا، گفتم بيفزا رحمك اللّٰه، گفت بنويس«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» شنيدم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) ميفرمود هر كه ده سال اذان گويد خدا او را در بهشت با ابراهيم در گنبد و درجه او سكنى دهد، گفتم بيفزا رحمك اللّٰه، گفت بنويس«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) ميفرمود هر كه يك سال اذان گويد خدا روز قيامت هر چه هم گناه داشته باشد او را آمرزيده محشور كند اگر چه گناهانش به وزن كوه احد باشد، گفتم بيفزا رحمك اللّٰه فرمود آرى حفظ كن و عمل كن و بحساب آور شنيدم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) ميفرمود هر كه در راه خدا براى يك نماز از روى ايمان و خدا خواهى و تقرب بحق اذان گويد خدا گناهان گذشته اش را بيامرزد و نسبت بآينده عمرش او را نگهدارى كند و ميان او و شهيدان در بهشت جمع كند، گفتم خدايت رحمت كند بهترين آنچه شنيدى برايم بازگو گفت واى بر تو اى پسرك بند دلم را بريدى و گريست و من هم گريستم تا بخدا دلم باو سوخت سپس گفت بنويس«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود چون روز قيامت شود و خدا مردم را در يك سرزمين جمع كند خدا فرشتگانى از نور با پرچم و علمهاى نور نزد مؤذنها بفرستد كه با آنها اسبهائيست كه مهارشان از زبرجد سبز و خورجين ترك آنها از مشك ازفر است مؤذنها بر آنها سوار شوند و بر سر پا ايستند و فرشته ها مهارشان را بكشند و آنان بآواز بسيار بلند اذان گويند سپس سخت گريست تا بناله افتادم و گريستم و چون آرام شد گفتم براى چه گريه كنى ؟ گفت واى بر تو بيادم آوردى آنچه را از صفى و حبيب خود شنيدم كه ميفرمود بآن كه مرا به راستى مبعوث بنبوت كرده براستى آنها سر پا روى اسب بر مردم بگذرند و گويند اللّٰه اكبر اللّٰه اكبر. و چون چنين گويند امتم غوغا كنند. اسامة بن زيد پرسيد آن غوغا چيست ؟ فرمود تسبيح، حمد و لا اله الا اللّٰه است چون گويند اشهد ان لا اله الا اللّٰه. امتم گويند، بس او را در دنيا پرستيديم گفته شود راست گويند چون گويند اشهد ان محمد رسول اللّٰه. امتم گويند اينست كه از طرف پروردگار ما به رسالت آمده ما نديده باو معتقد بوديم گويند راست گفتيد هم او است كه بشما اداى رسالت كرد از پروردگار شما و شما باو مؤمن بوديد و حق است بر خدا كه شما را با پيغمبرتان جمع كند و آنها را بمنزلهايشان رسانند كه در آنست آنچه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و نه بر دل بشرى گذشته سپس بمن نگاه كرد و گفت اگر توانى و توانى جز بخدا نيست كه نميرى جز مؤذن بدان عمل كن گفتم رحمك اللّٰه بر من تفضل كن و خبرده كه من محتاجم بمن برسان آنچه را از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدى زيرا تو او را ديدى و من نديدم براى من بهشت را چنان وصف كن كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) برايت وصف كرده گفت بنويس«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» از رسول خدا شنيدم ميفرمود باروى بهشت خشتى از طلا و خشتى از نقره و خشتى از ياقوتست و ملاطش مشك اذفر و كنگره هايش از ياقوت سرخ و سبز و زرد است، گفتم حلقه آن چيست ؟ فرمود واى بر تو دست از من بدار كه تكليف ناهنجارى بمن كردى گفتم دست بر ندارم از تو تا بمن برسانى آنچه از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدى در اين باره گفت بنويس«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» اما در صبر دريست كوچك يك لنگه اى و از ياقوت سرخست و حلقه ندارد در شكر از ياقوت سفيد است دو لنگه دارد و ميان آنها پانصد سال راهست و غوغا و ناله اى دارد، ميگويد بار خدايا اهل مرا برايم بياور گفتم در هم سخن كند؟ فرمود آرى خداى ذو الجلالش بسخن آرد، در بلا گفتم مگر در صبر هم همان در بلا نيست ؟ گفت نه گفتم بلا چيست ؟ گفت مصائب و دردها و بيماريها و خوره و آن دريست از ياقوت زرد يك لنگه اى و اندكند كسانى كه از آن در آيند گفتم خدا رحمت كند بيفزا و بر من تفضل كن كه من محتاجم گفت تو بمن تكليف ناروا كنى باب اعظم كه از آن بندگان صالح در آيند كه اهل زهد و ورع و مشتاق خدا و مأنوس باويند گفتم خدا رحمتت كند وقتى ببهشت در آيند چه كنند؟ فرمود بر كشتيها روى دو نهر سير كنند كه پاروهائى دارند از لؤلؤ فرشتگانى در آنها باشند از نور و جامه هاى بسيار سبز در بردارند، گفتم رحمت خدا بر تو مگر نور هم سبز دارد؟ گفت جامه ها سبزند و نور از پرتو رب العالمين است جل جلاله بر دو كناره نهر گردش كنند گفتم نام آن نهر چيست، گفت جنة الماوى گفتم در ميان چيز ديگرى است ؟ گفت آرى جنت عدن كه ميانه بهشتها است جنت عدن باروئى دارد از ياقوت سرخ و ريگ آن لؤلؤ است گفتم در آن در ديگرى است ؟ گفت آرى جنت الفردوس، گفتم باروى آن چگونه است گفت واى بر تو دست از من بدار مرا سرگردان كردى گفتم بلكه تو مرا سرگردان كردى من دست از تو بر ندارم تا وصف را بكمال رسانى و مرا از باروى آن خبر دهى گفت بارويش نور است گفتم غرفه ها كه در آنست ؟ گفت از نور رب العالمين است گفتم بيفزا خدايت رحمت كند گفت واى بر تو تا اينجا رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرموده خوشا بر تو اگر ببرخى از اين كه وصف شد برسى و خوشا بر كسى كه بدان معتقد باشد گفتم خدايت رحمت كند بخدا من از معتقدان بآنم گفت واى بر تو كسى كه ايمان آرد و باور كند اين حقيقت را و روش را رغبت بدنيا و زيور آن نكند و حساب خود را نگهدارد گفتم من بدان معتقدم گفت راست گفتى و بايد خود را نزديك كنى و محكم سازى و نااميد نباشى و عمل كنى و تقصير نكنى و اميدوار باشى و بترسى و بر حذر باشى سپس سه ناله كشيد كه گمان كرديم مرد و فرمود پدر و مادرم قربان شما اگر محمد (صلّى اللّه عليه و آله) شما را ميديد چشمش بشما روشن ميشد كه از اين اوصاف پرسش ميكرديد سپس گفت نجات، نجات، شتاب، شتاب كوچ، كوچ، عمل، مبادا تقصير كنيد. مبادا تقصير كنيد سپس فرمود واى بر شما مرا از آنچه تقصير كردم حلال كنيد گفتم تو از آنچه تقصير كردى بحلى خدا پاداش بهشت بتو دهد چنانچه ادا كردى و بجا آوردى آنچه بر تو واجب بود سپس مرا وداع كرد و گفت: بپرهيز از خدا و برسان بامت محمد آنچه را من بتو رساندم گفتم عمل كنم ان شاء اللّٰه گفت دين و امانت تو را بخدا سپارم خدا توشه و تقوى و كمك بر طاعت و خواست خود بتو عطا كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 214
الأمالی (للصدوق)
1.عبد اللّه بن على مى گويد:من از شهر بصره به سرزمين مصر كالا حمل مى كردم.در ميان راه به مرد پير بلندقد و گندمگون و اصلع رسيدم كه موى سروصورت او همه سفيد شده بود.او دو جامه سياه و سفيد بر تن داشت.آنگاه كه از نام او جويا شدم،گفتند:او بلال،اذان گوى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله است.پيش او رفتم و گفتم:اى پيرمرد!درود بر تو باد.
گفت:درود بر تو.رحمت خدا بر تو باد.گفتم:خدا رحمتت كند،هرچه از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله شنيدى،بازگوى.گفت:از كجا مى دانى كه من كه هستم ؟گفتم:تو بلال همان موذن پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله هستى.اشك ريختيم تا آنكه ديگران گرد ما آمدند.آنگاه گفت:اى جوان از كدام سرزمينى ؟گفتم:عراق.
گفت:به به.درنگى كرد و بعد گفت:حالا بنويس اى برادر عراقى.بسم اللّه الرحمن الرحيم.شنيدم كه رسول خدا فرمود:اذان گويان در نماز و روزه و گوشت و خونشان امين مردم هستند و چيزى از خدا نمى خواهند جز چيزى كه عطايشان شود و شفاعت نمى كنند به جز كى كه شفاعتش پذيرفته باشد.گفتم:اضافه كن گفت:بنويس بسم اللّه الرحمن الرحيم از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه فرمود هركس چهل سال براى خداوند اذان بگويد،او را در رستاخيز با عمل چهل صديق نيك رفتار گرد خواهد آورد كه اعمالشان قبول شده است.
گفتم:رحمت خدا بر تو باد.باز هم بگو.گفت:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس ده سال اذان بگويد: خداوند او را با ابراهيم خليل در بهشت در مرتبه او جايگزين سازد.گفتم:باز هم بگو.گفت: پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود كه هركس يك سال اذان بگويد خدا در قيامت هرگناهى كه او داشته باشد، مى آمرزد و بعد محشورش مى سازد،هرچند كه گناهان او به اندازه كوه احد باشد.گفتم:باز هم بگو. گفت،به خاطر بسپار و بدان رفتار كن.آن حضرت فرمود:هركس در راه خداوند براى نمازى خالصانه و تقرب به حق اذان بگويد،خداوند گناهان گذشته او را مى بخشايد و در ساليان بعد او را محافظت كرده و او را با شهيدان در بهشت محشور مى كند.گفتم:رحمت او بر تو باد.بهترين سخنى كه شنيدى بازگوى.گفت:واى بر تو اى جوان.بند قلب مرا گسستى و بعد اشك ريخت و من نيز اشك ريختم تا آنجا كه براى او دل سوزاندم.آنگاه گفت:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود كه روز رستاخيز كه فرا مى رسد،خداوند مردمان را در يك سوى زمين گرد مى آورد و آنگاه فرشتگانى از نور همراه با پرچم ها و علم هاى نورانى براى اذان گويان روانه مى كند،با آنها اسبانى است با مهارهايى از زبرجد سبز و خورجين ترك آنان است.خورجين هايى از مشك.اذان گويان بر آن اسبان سوار شده و مى ايستند و فرشته ها مهار به دست باشند.آنان به صداى بلند اذان خواهند گفت.بلال آنگاه بسيار اشك ريخت تا اينكه نالان شده و اشك ريختم.آنگاه كه آرامش يافت پرسيدم چرا اين قدر اشك مى ريزى ؟گفت:واى بر تو!به ياد آوردم چيزى كه از صفى و حبيب خويش شنيده ام كه فرمود: سوگند به كسى كه مرا براى رسالت برانگيخته است.بى گمان آنان سرپا روى اسب بر مردمان عبور كنند و اللّه اكبر اللّه اكبر به زبان آورند.آنگاه كه چنين رفتار كنند،غوغايى در امت من به وجود مى آيد.در اين هنگام اسامة بن زيد سؤال كرد:آن غوغا كدام است ؟فرمود:تسبيح،حمد و لا اله الا اللّه.آنگاه كه گويند:«اشهد ان لا اله الا اللّه»امت من مى گويند او را در جهان بسيار پرستش كرديم. ندا آيد كه اينان راست مى گويند.آنگاه كه گويند:«اشهد ان محمد رسول اللّه»،امت من مى گويند او بود كه از جانب پروردگارمان براى پيامبرى برانگيخته شده بود و ما كه او را نديده بوديم،باورش كرديم.ندا مى آيد كه راست مى گوييد.او تكليف پيامبرى را از جانب خداوندتان ستاند و انجام داد و شما نيز به او ايمان آوريد و اكنون سزاست كه خداوند شما را با پيامبرتان گردآورد.در اين هنگام سواران را به سراهايشان مى رسانند كه در آنها چيزهايى است كه نه ديده اى مشاهده كرده و نه گوشى وصف آن را شنيده و نه به ذهن آدمى خطور كرده است.
بلال به من نگاه كرد و گفت:اگر مى دانى.نيرويى غير نيروى حق نيست بكوش كه نميرى تا اينكه اذان گوى باشى و به آن رفتار كنى.گفتم:رحمت حق بر تو باد.بر من لطف داشته باش و از گفتار پيامبر صلّى اللّه عليه و آله باخبر كن.چون تو او را ديده اى،اما من او را نديده ام.اى بلال!بهشت را برايم چنان توصيف كن كه آن حضرت برايت توصيف كرده است.گفت:پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:باروى بهشت خشتى از طلاست و خشتى از نقره و خشتى از ياقوت.و ملات بهشت از ياقوت سرخ و سبز و زرد است.گفتم:حلقه بهشت چيست ؟فرمود:واى بر تو از من بگذر كه وظيفه دشوارى متوجه من كردى.گفتم:هرگز دست بردار نيستم تا به من بگويى آنچه از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله شنيده اى.گفت:در «صبر»درى است كه كوچك و يك لنگه است و از جنس ياقوت سرخ.اين در حلقه اى ندارد.اما در «شكر»از جنس ياقوت سفيد است كه دو لنگه دارد و فاصله آن دو پانصد سال است و غوغا و ناله دارد و مى گويد خدايا ساكنان مرا نزديك كن.گفتم:آيا در سخن مى گويد؟گفت:آرى،خداوند آن را در گرفتارى به بيان درمى آورد.گفتم:مگر در صبر همان در گرفتارى نيست ؟گفت:نه گفتم: گرفتارى چيست ؟گفت:مصيبت ها و دردها و بيماريها و خوره.اين در،درى است كه از ياقوت زرد و يك لنگه اى است.شمار كسانى كه از در«بلا»وارد مى شوند،كم است.گفتم:خدا رحمت كند تو را.باز هم عنايت كن و بگوى كه من نياز دارم.گفت:تو دارى به من تكليف دشوار مى كنى.آنگاه گفت:در «اعظم»درى است كه بندگان شايسته از آن وارد مى شوند،همان كسانى كه زاهد و با ورع و مشتاق خدا بوده و با او انس داشته اند.گفتم:آنان هنگامى كه به بهشت وارد مى شوند،چه خواهند كرد؟ گفت:سوار كشتى ها بر روى دو نهر آب سياحت دارند.آنان پاروهايى از لؤلؤ دارند.فرشتگانى از نور در آن كشتى ها هستند كه جامه هايى بسيار سبز بر تن دارند.گفتم:خدا تو را رحمت كند،مگر نور هم، رنگ سبز دارد؟گفت:جامه ها سبزند و نور همان پرتو پروردگار جهانيان است.آنان در كنار نهر سياحت مى كنند.گفتم:نهر چه نامى دارد؟گفت:«جنة المأوى».گفتم:آيا آن در ميان چيز ديگرى است ؟گفت:آرى.در«جنت عدن»است كه ميانه بهشت ها قرار دارد.جنت عدن بارويى دارد از ياقوت سرخ.و ريگ آن لؤلؤ است.گفتم:آيا در ديگرى هست ؟گفت:آرى«جنت الفردوس».گفتم: باروى آن از چيست ؟گفت:واى بر تو.از من بگذر كه مرا سرگردان.گفتم شايد تو مرا سرگردان ساختى.من نمى گذرم تا توصيف بهشت را به نهايت نزديك سازى و مرا از باروى آن آگاه كنى.گفت باروى آن نور است.گفتم:غرفه هايى كه در آن قرار دارد،چگونه است ؟گفت:از نور رب العالمين. گفتم:باز هم بگو.گفت:واى بر تو.تا اين جا كه گفته ام،كلام رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله بوده است.اكنون خوشا به حال تو كه اگر توان داشته باشى كه به پاره اى از آن چه توصيف شد،نزديك شوى.و خوشا به حال آنكه به آن همه،باور داشته باشد.گفتم:خدا تو را مشمول رحمت خود سازد به خدا قسم كه من از گرويدگان به آن هستم.گفت:واى بر تو.هركه بگرود و باور كند،اين حقيقت و سنت را او هرگز به دنيا و زيباييهاى آن گرايش پيدا نكند و حساب خود حفظ كند.گفتم:من به آنچه گفتى پايبندى دارم.گفت:درست گفتى و بايد خود را بدان نزديك تر و ايمان خود را استوارتر كنى و هرگز مأيوس نباشى و عمل كنى و كوتاهى نداشته باشى و بيمناك باشى،آنگاه بلال ناله هايى برآورد كه پنداشتيم،او جان سپرده است.بعد فرمود:پدر و مادرم فداى تو باد.اگر محمد صلّى اللّه عليه و آله شما را مى نگريست ديدگان آن حضرت به رخسارتان روشن مى گشت كه اينگونه از اين اوصاف مى پرسيديد.بعد گفت:نجات،نجات،شتاب،شتاب.كوچ،كوچ، عمل،عمل.مبادا كوتاهى كنيد.مبادا كوتاهى كنيد.
بعد گفت:واى بر شما.مرا در آنچه كوتاهى كردم،حلالم كنيد.گفتم:تو از آن چه كوتاهى داشتى،حلال هستى.خدا تو را بهشت پاداش دهد كه آنچه بر تو واجب بود، انجام دادى.بعد با من خداحافظى كرد و گفت:از خدا پروا داشته باش و به امت پيامبر آنچه را گفتم،بگوى.گفتم:به آن رفتار خواهم كرد.اگر خدا بخواهد.گفت:دين و امانت تو را به خدا مى سپارم.خداوند ره توشه و تقوا و نيرو بر فرمان بردن از خود و خواست خود به تو ارزانى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 361
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 211
ص : 212
ص : 213
ص : 214
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ اَلْحَارِثِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلنَّصْرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ قَالَ: مَنْ سَمِعَ اَلْمُؤَذِّنَ يَقُولُ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ فَقَالَ مُصَدِّقاً مُحْتَسِباً وَ أَنَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ أَكْتَفِي [أَكْفِي] بِهَا عَنْ كُلِّ مَنْ أَبَى وَ جَحَدَ وَ أُعِينُ بِهَا مَنْ أَقَرَّ وَ شَهِدَ كَانَ لَهُ مِنَ اَلْأَجْرِ عَدَدُ مَنْ أَنْكَرَ وَ جَحَدَ وَ عَدَدُ مَنْ أَقَرَّ وَ شَهِدَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 215 )
2 - امام صادق فرمود هر كه شنيد مؤذن ميگويد اشهد ان لا اله الا اللّٰه و اشهد ان محمدا رسول اللّٰه و بگويد من باور دارم و قبول دارم كه نيست معبود حقى جز خدا و محمد رسول خدا است و كفايت كنم هر كه سرباز زند و انكار كند و يارى كنم بدان هر كه اقرار كند و گواه باشد ثواب برد بشماره همه منكران و جاحدان و بشماره هر كه اقرار كند و شهادت دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 215
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس صداى مؤذن را شنيد كه مى گويد«اشهد ان لا اله الا اللّه و اشهد ان محمد رسول اللّه»و پاسخ دهد كه من باور و اعتقاد دارم كه غير از خداوند معبود شايسته اى نيست و محمد صلّى اللّه عليه و آله فرستاده اوست.من او را كفايت خواهد كرد كه از هركس خوددارى كند و توحيد و رسالت را انكار كند و او را يارى رساند با هركسى كه اقرار به توحيد دارد و بر توحيد و نبوت شهادت داده است.او پاداشى برابر شما انكاركنندگان و نيز به شما اقراركنندگان دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 363
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 215
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ [اَلْهَمَذَانِيُّ] رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سَلَمَةَ اَلْأَهْوَازِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ بَكَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْوَاحِدِ بْنُ أَبِي عَمْرٍو عَنِ اَلْكَلْبِيِّ عَنْ أَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: مَكْتُوبٌ عَلَى اَلْعَرْشِ « أَنَا اَللّٰهُ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنَا » وَحْدِي لاَ شَرِيكَ لِي وَ مُحَمَّدٌ عَبْدِي وَ رَسُولِي أَيَّدْتُهُ بِعَلِيٍّ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « هُوَ اَلَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ » فَكَانَ اَلنَّصْرُ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ دَخَلَ مَعَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَدَخَلَ فِي اَلْوَجْهَيْنِ جَمِيعاً صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 215 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بر عرش نوشته منم خدا نيست معبود حقى جز من شريك، ندارم محمد بنده و رسول منست او را بعلى كمك دادم خداوند نازل كرد (انفال) او است كه تأييد كرد تو را به يارى خود و با مؤمنان و مقصود از نصر على است و داخل مؤمنان هم هست و از هر دو وجه مورد اين آيه است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 215
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بر عرش خداوند چنين نوشته شده است:من خدايى هستم كه غير از من معبود شايسته اى و شريكى وجود ندارد.محمد صلّى اللّه عليه و آله بنده و فرستاده من است و او را به على عليه السّلام يارى رسانده ام.خداوند اين آيه را فرستاد:
هُوَ اَلَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ
اى پيامبر!«به يارى خويش و ايمان آورندگان تأييد كرد»(انفال).مراد از «نصر»در اين آيه على عليه السّلام است كه در ميان مؤمنان است و از دو منظر مورد اين كريمه است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 363
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ عَامِرِ بْنِ مَعْقِلٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ لِي يَا أَبَا حَمْزَةَ لاَ تَضَعُوا عَلِيّاً دُونَ مَا وَضَعَهُ اَللَّهُ وَ لاَ تَرْفَعُوا عَلِيّاً فَوْقَ مَا رَفَعَهُ اَللَّهُ كَفَى بِعَلِيٍّ أَنْ يُقَاتِلَ أَهْلَ اَلْكَرَّةِ وَ أَنْ يُزَوِّجَ أَهْلَ اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 216 )
4 - ابى حمزه ثمالى گويد امام پنجم فرمود اى ابا حمزه على را از مقامى كه خدا باو داده پائين نياوريد و از آن بالاتر نبريد براى على همين بس كه با اهل كرة نبرد ميكند و اهل بهشت را تزويج مينمايد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 216
الأمالی (للصدوق)
4.ابى حمزه ثمالى مى گويد:امام باقر عليه السّلام فرمود:اى ابا حمزه!على را از منزلتى كه پروردگار به او ارزانى داشته،پايين نياوريد و از آن جايگاه نيز او را بالاتر نبريد.براى على عليه السّلام همين بسنده است كه با اهل باطل جنگ دارد و اهل بهشت را به تزويج در مى آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 363
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 216
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى اِبْنُ أُخْتِ اَلْوَاقِدِيِّ شَيْخٌ مِنَ اَلْأَنْصَارِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو قَتَادَةَ اَلْحَرَّانِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي اَلْعَلاَءِ [بْنِ اَلْعَلاَءِ] اَلْحَضْرَمِيِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ اَلْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِي اَلْحَمْرَاءِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : رَأَيْتُ لَيْلَةَ اَلْإِسْرَاءِ مَكْتُوباً عَلَى قَائِمَةٍ مِنْ قَوَائِمِ اَلْعَرْشِ - « أَنَا اَللّٰهُ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنَا » وَحْدِي خَلَقْتُ جَنَّةَ عَدْنٍ بِيَدِي مُحَمَّدٌ صَفْوَتِي مِنْ خَلْقِي أَيَّدْتُهُ بِعَلِيٍّ وَ نَصَرْتُهُ بِعَلِيٍّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 216 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شب معراج ديدم بر يكى از ستونهاى عرش نوشته منم خدا معبود حقى نيست جز من تنهايم بهشت عدن را بدست خود آفريدم محمد برگزيده خلق منست او را با على تأييد كردم و با او يارى نمودم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 216
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در شب معراج يكى از ستون هاى عرش را نگاه كردم كه بر روى آن نوشته بود:من خدايى هستم كه معبود شايسته اى غير از او وجود نداشته و يگانه هستم.بهشت عدن را به دست خويش خلق كردم.و محمد برگزيده آفريدگان من است كه او را با على تأييد و يارى كردم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 365
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ اَلْجُعْفِيِّ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أُعْطِيتُ خَمْساً لَمْ يُعْطَهَا أَحَدٌ قَبْلِي جُعِلَتْ لِيَ اَلْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً وَ أُحِلَّ لِيَ اَلْمَغْنَمُ وَ نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ وَ أُعْطِيتُ جَوَامِعَ اَلْكَلاَمِ وَ أُعْطِيتُ اَلشَّفَاعَةَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 216 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود پنج چيز بمن عطا شده كه بكسى پيش از من عطا نشده زمين برايم مسجد و طهور مقرر شده و غنيمت بر من حلال شده و بهراس يارى شدم و كلمات پر معنى بمن عطا شده و شفاعت بمن عطا شده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 216
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:از جانب حق پنج چيز به من داده شده است كه پيش از من به كسى داده نشده است،زمين براى من مسجد پاكيزه شده است و غنيمت بر من روا شده و به وسيله رعب يارى شده اند و نيز كلمات آكنده از معانى به من ارزانى شده است و همچنين شفاعت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 365
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالاَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُوسَى بْنِ اَلْقَاسِمِ اَلْبَجَلِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنِ اَلْحَكَمِ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : خُذُوا بِحُجْزَةِ هَذَا اَلْأَنْزَعِ يَعْنِي عَلِيّاً فَإِنَّهُ اَلصِّدِّيقُ اَلْأَكْبَرُ وَ هُوَ اَلْفَارُوقُ يَفْرُقُ بَيْنَ اَلْحَقِّ وَ اَلْبَاطِلِ مَنْ أَحَبَّهُ هَدَاهُ اَللَّهُ وَ مَنْ أَبْغَضَهُ أَبْغَضَهُ اَللَّهُ وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهُ مَحَقَهُ اَللَّهُ وَ مِنْهُ سِبْطَا أُمَّتِي اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ هُمَا اِبْنَايَ وَ مِنَ اَلْحُسَيْنِ أَئِمَّةٌ هُدَاةٌ أَعْطَاهُمُ اَللَّهُ عِلْمِي وَ فَهْمِي فَتَوَلُّوهُمْ وَ لاَ تَتَّخِذُوا وَلِيجَةً مِنْ دُونِهِمْ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ مَنْ يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبٌ مِنْ رَبَّهِ « فَقَدْ هَوىٰ » - « وَ مَا اَلْحَيٰاةُ اَلدُّنْيٰا إِلاّٰ مَتٰاعُ اَلْغُرُورِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 216 )
7 - امام پنجم از قول پدرانش كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود دامن اين انزع يعنى على را بگيريد كه او صديق اكبر و فاروق ميان حق و ناحق است هر كه دوستش دارد خدا هدايتش كرده و هر كه دشمنش دارد خدا او را دشمن دارد و هر كه از او تخلف كند خدا نابودش كند و از او است دو سبط اين امت حسن و حسين و آن دو دو پسر منند و از حسين است امامان رهبر كه خدا بآنها علم و فهم مرا داده آنها را دوست داريد و پشتيبانى جز آنها نگيريد تا خشم خدا بر شما فرود آيد و هر كه مورد خشم پروردگارش شود مسلما سقوط كرده و زندگى اين دنيا نباشد جز كالاى فريب.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 216
الأمالی (للصدوق)
7.امام باقر عليه السّلام از پدران خويش روايت كرده است كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:دامان على عليه السّلام را بگيريد كه همانا او صديق اكبر و جداكنندۀ ميان حق و باطل است.هركس على را دوست بدارد،خداوند او را هدايت كرده است و هركس على را دشمن بدارد، خداوند او را دشمن خواهد داشت.هركس از فرمان او سرپيچى كند خدا هلاكش سازد. از على عليه السّلام دو سبط اين امت است،حسن و حسين.آن دو پسران من هستند از نسل حسين عليه السّلام،امامان هدايت گر اين امت كه خداوند به آنان دانايى و حكمت مرا عطا كرده، خواهند آمد،آنان را دوست داشته باشيد و حمايت كننده اى غير از آنان نگيريد كه خشم خداوند بر شما نازل گردد.بى گمان هركس گرفتار خشم پروردگارش شود بى شك نابود مى شود.اما زندگى دنياى فناپذير غير از كالاى فريبنده نخواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 365
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ كَثِيرٍ اَلرَّقِّيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ شَيَّعَ جَنَازَةَ مُؤْمِنٍ حَتَّى يُدْفَنَ فِي قَبْرِهِ وَكَّلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ مِنَ اَلْمُشَيِّعِينَ يُشَيِّعُونَهُ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لَهُ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 217 )
روز جمعه هفتم صفر 3681 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه جنازه مؤمنى را تشييع كند تا بخاك سپرده شود خداى عز و جل هفتاد هزار فرشته موكل كند او را تشييع كنند و برايش آمرزش خواهند چون از گورش در آيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 217
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس جنازه مؤمنى را تشييع كند تا هنگامى كه او را به خاك بسپارند،خداوند هفتاد هزار فرشته موكل بر او مى گمارد تا او را تشييع كنند و براى او آمرزش و مغفرت بخواهند.آنگاه كه از قبر خود بيرون بيا.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 367
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 217
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مِهْزَمٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: صَلِّ عَلَى مَنْ مَاتَ مِنْ أَهْلِ اَلْقِبْلَةِ وَ حِسَابُهُ عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 217 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) از پدرش فرمود نماز گذار بر هر كه بميرد از اهل قبله و حسابش با خداى عز و جل است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 217
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام از پدرش روايت كرده كه ايشان فرموده است:بر هرميت از اهل قبله نماز بخوان كه حسابش با خداوند است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 367
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ مُيَسِّرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ شَيَّعَ جَنَازَةَ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ أُعْطِيَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَرْبَعَ شَفَاعَاتٍ وَ لَمْ يَقُلْ شَيْئاً إِلاَّ قَالَ اَلْمَلَكُ وَ لَكَ مِثْلُ ذَلِكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 217 )
3 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود هر كه جنازه مرد مسلمانى را تشييع كند روز قيامت چهار شفاعت باو داده شود و چيزى نگويد جز آنكه فرشته اى گويد از آن تو باد مانند آن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 217
الأمالی (للصدوق)
3.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس در جنازه تشييع مسلمانى شركت كند،در روز رستاخيز چهار گونه شفاعت به او ارزانى و چيزى بر زبان نياورد،مگر اينكه فرشته اى به او بگويد: براى تو نظيرش باد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 367
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ هِلاَلٍ عَنِ اَلْفَضْلِ بْنِ دُكَيْنٍ عَنْ مَعْمَرِ بْنِ رَاشِدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: أَتَى يَهُودِيٌّ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَامَ بَيْنَ يَدَيْهِ يُحِدُّ اَلنَّظَرَ إِلَيْهِ فَقَالَ يَا يَهُودِيُّ مَا حَاجَتُكَ قَالَ أَنْتَ أَفْضَلُ أَمْ مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّبِيُّ اَلَّذِي كَلَّمَهُ اَللَّهُ وَ أَنْزَلَ عَلَيْهِ اَلتَّوْرَاةَ وَ اَلْعَصَا وَ فَلَقَ لَهُ اَلْبَحْرَ وَ أَظَلَّهُ بِالْغَمَامِ فَقَالَ لَهُ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّهُ يُكْرَهُ لِلْعَبْدِ أَنْ يُزَكِّيَ نَفْسَهُ وَ لَكِنِّي أَقُولُ إِنَّ آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمَّا أَصَابَ اَلْخَطِيئَةَ كَانَتْ تَوْبَتُهُ أَنْ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ لَمَّا غَفَرْتَ لِي فَغَفَرَهَا اَللَّهُ لَهُ وَ إِنَّ نُوحاً لَمَّا رَكِبَ فِي اَلسَّفِينَةِ وَ خَافَ اَلْغَرَقَ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ لَمَّا أَنْجَيْتَنِي مِنَ اَلْغَرَقِ فَنَجَّاهُ اَللَّهُ عَنْهُ وَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمَّا أُلْقِيَ فِي اَلنَّارِ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ لَمَّا أَنْجَيْتَنِي مِنْهَا فَجَعَلَهَا اَللَّهُ عَلَيْهِ « بَرْداً وَ سَلاٰماً » وَ إِنَّ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمَّا أَلْقَى عَصَاهُ وَ أَوْجَسَ « فِي نَفْسِهِ خِيفَةً » قَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ لَمَّا آمَنْتَنِي فَقَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ - « لاٰ تَخَفْ إِنَّكَ أَنْتَ اَلْأَعْلىٰ » يَا يَهُودِيُّ إِنَّ مُوسَى لَوْ أَدْرَكَنِي ثُمَّ لَمْ يُؤْمِنْ بِي وَ بِنُبُوَّتِي مَا نَفَعَهُ إِيمَانُهُ شَيْئاً وَ لاَ نَفَعَتْهُ اَلنُّبُوَّةُ يَا يَهُودِيُّ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِيَ اَلْمَهْدِيُّ إِذَا خَرَجَ نَزَلَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ لِنُصْرَتِهِ فَقَدَّمَهُ وَ صَلَّى خَلْفَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 218 )
4 - معمر بن راشد گويد شنيدم امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود يك يهودى خدمت پيغمبر آمد و تند بآن حضرت نگاه ميكرد، فرمود اى يهودى چه حاجت دارى ؟ عرضكرد تو برترى يا موسى بن عمران پيغمبر كه خدا با او سخن گفت و تورات و عصا باو داد و دريا را برابرش شكافت و با ابر بر سرش سايه انداخت، پيغمبر فرمود خوب نيست كسى خود را ستايد ولى گويم كه چون آدم گناه كرد توبه اش اين بود كه گفت خدايا تو را بحق محمد و آل محمد خواهش كنم مرا بيامرزى و خدايش آمرزيد و چون نوح سوار كشتى شد و از غرق ترسيد گفت خدايا از تو خواهم بحق محمد و آل محمد كه مرا از غرق نجات دهى و خدا او را نجات داد و چون ابراهيم را بآتش افكندند گفت خدايا بحق محمد و آل محمد مرا از آن نجات ده و خدا آن را بر او سرد و سلامت كرد و چون موسى عصا افكند و از آن ترسيد گفت خدايا از تو خواهم بحق محمد و آل محمد كه مرا امان دهى و خداى جل جلاله فرمود مترس تو برترى اى يهودى اگر موسى مرا ادراك ميكرد و بمن ايمان نمياورد ايمانش سودى نداشت و نه نبوتش اى يهودى از ذريه من است آن مهدى كه چون ظهور كند عيسى بن مريم براى ياريش فرود آيد و او را پيش دارد و پشت سرش نماز گذارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 218
الأمالی (للصدوق)
4.معمر بن راشد مى گويد كه امام صادق عليه السّلام فرمود:يك شخص يهودى،درحالى كه با خشم به حضرت مى كرد،نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى مرد يهودى چه خواسته اى دارى ؟گفت:تو برتر هستى يا موسى بن عمران كه خداوند با او سخن مى گفت و نيز به او تورات و عصا داده و براى او دريا را شكافته بود و ابر را بر سرش چون سايبان افكنده بود؟پيامبر فرمود:سزاوار نيست كه كسى خود را ستايش كند.اما مى گويم،آنگاه كه آدم گناه كرد،توبه او اين كلمات بود:خدايا!تو را به محمد و آل محمد سوگند مى دهم كه مرا بيامرز و بعد خداوند از گناهش درگذشت.و آنگاه كه نوح عليه السّلام سوار كشتى شد و از غرق شدن ترس داشت كه گفت خدايا!از تو به حق محمد و آل محمد خواستارم كه مرا از غرق شدن نجات دهى و خداوند او را رهانيد و آنگاه كه ابراهيم را در آتش انداختند،چون گفت:خدايا!به حق محمد و آل محمد مرا از آتش برهان و خداوند آتش را بر او سرد و سلامت ساخت.و آنگاه كه موسى عصاى خود را انداخت و از آن هراسيد گفت:خدايا! از تو به حق محمد و آل محمد خواهانم كه مرا امان دهى و خداوند فرمود:هراس نداشته باش كه تو از ساحران برترى.اى مرد يهودى!اگر موسى عليه السّلام مرا مى ديد و به من ايمان نمى آورد،نه ايمان او ثمره اى داشت و نه پيامبرى اش.اى مرد يهودى، مهدى(عج)از نسل من است و همان كسى است كه به هنگام ظهورش عيسى بن مريم عليه السّلام به منظور يارى او از آسمان پايين خواهد آمد و پشت سر او نماز مى خواند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 367
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 218
حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلنَّضْرِ بْنِ اَلسَّمْعَانِ اَلتَّيْمِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْقَاسِمِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْمَكِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحَسَنِ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو اَلْأُطْرُوشُ اَلْحَرَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ زِيَادٍ أَبُو سعيد الشوقي [شُعَيْبٍ اَلسُّوسِيُّ] قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عُثْمَانَ اَلسُّكَّرِيُّ وَ اِسْمُهُ عَبْدٌ [عَبْدُ اَللَّهِ] بْنُ مَيْمُونٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنِ مَعْزٍ اَلْأَوْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عِمْرَانُ بْنُ سُلَيْمٍ عَنْ سُوَيْدِ بْنِ غَفَلَةَ عَنْ طَاوُسٍ اَلْيَمَانِيِّ قَالَ: مَرَرْتُ بِالْحِجْرِ فَإِذَا أَنَا بِشَخْصٍ رَاكِعٍ وَ سَاجِدٍ فَتَأَمَّلْتُهُ فَإِذَا هُوَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقُلْتُ يَا نَفْسِ رَجُلٌ صَالِحٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِ اَلنُّبُوَّةِ وَ اَللَّهِ لَأَغْتَنِمَنَّ دُعَاءَهُ فَجَعَلْتُ أَرْقُبُهُ حَتَّى فَرَغَ مِنْ صَلاَتِهِ وَ رَفَعَ بَاطِنَ كَفَّيْهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ جَعَلَ يَقُولُ سَيِّدِي سَيِّدِي هَذِهِ يَدَايَ قَدْ مَدَدْتُهُمَا إِلَيْكَ بِالذُّنُوبِ مَمْلُوَّةٌ وَ عَيْنَايَ بِالرَّجَاءِ مَمْدُودَةٌ وَ حَقٌّ لِمَنْ دَعَاكَ بِالنَّدَمِ تَذَلُّلاً أَنْ تُجِيبَهُ بِالْكَرَمِ تَفَضُّلاً سَيِّدِي أَ مِنْ أَهْلِ اَلشَّقَاءِ خَلَقْتَنِي فَأُطِيلَ بُكَائِي أَمْ مِنْ أَهْلِ اَلسَّعَادَةِ خَلَقْتَنِي فَأُبَشِّرَ رَجَائِي سَيِّدِي أَ لِضَرْبِ اَلْمَقَامِعِ خَلَقْتَ أَعْضَائِي أَمْ لِشُرْبِ اَلْحَمِيمِ خَلَقْتَ أَمْعَائِي سَيِّدِي لَوْ أَنَّ عَبْداً اِسْتَطَاعَ اَلْهَرَبَ مِنْ مَوْلاَهُ لَكُنْتُ أَوَّلَ اَلْهَارِبِينَ مِنْكَ لَكِنِّي أَعْلَمُ أَنِّي لاَ أَفُوتُكَ سَيِّدِي لَوْ أَنَّ عَذَابِي مِمَّا يَزِيدُ فِي مُلْكِكَ لَسَأَلْتُكَ اَلصَّبْرَ عَلَيْهِ غَيْرَ أَنِّي أَعْلَمُ أَنَّهُ لاَ يَزِيدُ فِي مُلْكِكَ طَاعَةُ اَلْمُطِيعِينَ وَ لاَ يَنْقُصُ مِنْهُ مَعْصِيَةُ اَلْعَاصِينَ سَيِّدِي مَا أَنَا وَ مَا خَطَرِي هَبْ لِي بِفَضْلِكَ وَ جَلِّلْنِي بِسَتْرِكَ وَ اُعْفُ عَنْ تَوْبِيخِي بِكَرَمِ وَجْهِكَ إِلَهِي وَ سَيِّدِي اِرْحَمْنِي مَصْرُوعاً عَلَى اَلْفِرَاشِ تُقَلِّبُنِي أَيْدِي أَحِبَّتِي وَ اِرْحَمْنِي مَطْرُوحاً عَلَى اَلْمُغْتَسَلِ يُغَسِّلُنِي صَالِحُ جِيرَتِي وَ اِرْحَمْنِي مَحْمُولاً قَدْ تَنَاوَلَ اَلْأَقْرِبَاءُ أَطْرَافَ جَنَازَتِي وَ اِرْحَمْ فِي ذَلِكَ اَلْبَيْتِ اَلْمُظْلِمِ وَحْشَتِي وَ غُرْبَتِي وَ وَحْدَتِي قَالَ طَاوُسٌ فَبَكَيْتُ حَتَّى عَلاَ نَحِيبِي فَالْتَفَتَ إِلَيَّ فَقَالَ مَا يُبْكِيكَ يَا يَمَانِيُّ أَ وَ لَيْسَ هَذَا مَقَامَ اَلْمُذْنِبِينَ فَقُلْتُ حَبِيبِي حَقِيقٌ عَلَيَّ أَنَّ اَللَّهَ لاَ يَرُدُّكَ وَ جَدُّكَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ فَبَيْنَا نَحْنُ كَذَلِكَ إِذْ أَقْبَلَ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَالْتَفَتَ إِلَيْهِمْ فَقَالَ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي أُوصِيكُمْ بِالْآخِرَةِ وَ لَسْتُ أُوصِيكُمْ بِالدُّنْيَا فَإِنَّكُمْ بِهَا مُسْتَوْصَوْنَ وَ عَلَيْهَا حَرِيصُونَ وَ بِهَا مُسْتَمْسِكُونَ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي إِنَّ اَلدُّنْيَا دَارُ مَمَرٍّ وَ اَلْآخِرَةَ دَارُ مَقَرٍّ فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرِّكُمْ وَ لاَ تَهْتِكُوا أَسْتَارَكُمْ عِنْدَ مَنْ لاَ يَخْفَى عَلَيْهِ أَسْرَارُكُمْ وَ أَخْرِجُوا مِنَ اَلدُّنْيَا قُلُوبَكُمْ قَبْلَ أَنْ تَخْرُجَ مِنْهَا أَبْدَانُكُمْ أَ مَا رَأَيْتُمْ وَ سَمِعْتُمْ مَا اِسْتَدْرَجَ بِهِ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ مِنَ اَلْأُمَمِ اَلسَّالِفَةِ وَ اَلْقُرُونِ اَلْمَاضِيَةِ أَ لَمْ تَرَوْا كَيْفَ فُضِحَ مَسْتُورُهُمْ وَ أُمْطِرَ مَوَاطِرُ اَلْهَوَانِ عَلَيْهِمْ بِتَبْدِيلِ سُرُورِهِمْ بَعْدَ خَفْضِ عَيْشِهِمْ وَ لِينِ رَفَاهِيَتِهِمْ صَارُوا حَصَائِدَ اَلنِّقَمِ وَ مَدَارِجَ اَلْمَثُلاَتِ أَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَ أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ لِي وَ لَكُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 219 )
5 - طاوس يمانى گويد بحجر ميگذشتم و ديدم شخصى راكع و ساجد است در او تامل كردم على بن الحسين (عليه السّلام) بود با خود گفتم مردى شايسته از اهل بيت نبوتست بخدا دريافت دعايش غنيمتى است انتظار بردم تا از نمازش فارغ شد و دو كف دست بلند كرد و ميگفت سيدى، سيدى اين دو دست منست كه پرگناه بدرگاهت برآوردم و اين دو چشم منست كه پر از اميد بتو خيره است، آنكه به پشيمانى و خوارى بدرگاهت دعا كند حق دارد كه بكرم و تفضل پاسخش دهى اى سيد من مرا بدبخت آفريدى تا گريه طولانى كنم يا خوشبخت تا مژده اميد بخش دريابم سيد من اعضاى مرا براى گرز خوردن آفريدى يا روده هايم را براى نوشيدن حميم، سيد من اگر بنده اى ميتوانست از مولاى خود بگريزد من اول گريزان از تو بودم ولى من ميدانم كه از دست تو بيرون نميروم، سيد من اگر شكنجه كشيدن من در ملك تو ميافزود من از تو خواستار صبر بر آن بودم جز آنكه ميدانم در ملك تو نيفزايد طاعة مطيعان و از آن نكاهد نافرمانى عاصيان: سيد من من كه باشم و چه اعتبارى دارم ؟ مرا بفضل خود ببخش و بستر خود بپوشان و از توبيخم بكرامت آبرويت در گذر، معبودا، سيدا، بمن رحم كن كه بر بستر افتاده ام و بدست دوستانم پهلو بپهلو ميشوم، بمن رحم كن كه روى سنگ غسالخانه افكنده شده و همسايگان نيكم مرا غسل ميدهند و بمن رحم كن كه جنازه ام بر دوش خويشان حمل مى شود و در خانه تاريك گور به وحشت و غربت و تنهائيم رحم كن. طاوس گويد من گريستم تا ناله ام بلند شد و آن حضرت بمن توجه كرد و فرمود اى يمانى چرا گريه ميكنى مگر اين موقعيت گنهكاران نيست گفتم حبيبم بخدا شايسته است كه تو را رد نكند با آنكه جدت محمد است گويد در اين ميان جمعى از اصحاب حضرت آمدند و بآنها رو كرد و فرمود اى جمع يارانم شما را بآخرت سفارش كنم نه بدنيا زيرا نسبت بدنيا سفارش داريد و بدان آزمند و متمسكيد اى ياران من دنيا محل گذر و آخرت خانه پايندگى است از گذرگاه خود براى آسايشگاه خود توشه گيريد و پرده را نزد كسى كه از اسرار شما آگاهست ندريد دل خود را از دنيا بيرون كنيد پيش از آنكه تنهاى شما را از آن بيرون برند آيا نديديد و نشنيديد كه مردم پيش از شما از امم گذشته و روزگاران ديرين چگونه غافلگير شدند نديديد چگونه رسوا شدند و خوارى بر آنها باريد و شادى آنها پس از زندگى خوش و رفاه عوض شد و درو داس بلا شدند و نمونه عبرت گرديدند اين را گفتم و براى خود و شما آمرزشخواهم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 219
الأمالی (للصدوق)
5.طاووس يمانى مى گويد:از حجر اسماعيل عبور مى كردم كه مردى را در حال ركوع و سجده ديدم.به چهرۀ او نگاهى كردم،او على بن حسن عليه السّلام بود پيش خود گفتم:او مردى صالح از خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است و درخواست دعاى او سودمند است. صبر كردم تا نماز حضرت تمام شود.دو دست خود به سوى آسمان بالا كرده بود و مى گفت:آقاى من آقاى من!اين دستان من است كه پر از گناه به پيشگاه تو آورده ام. و اين چشمان من است كه آكنده از اميد به توست.خدايا!كسى كه با ندامت و ذلت به پيشگاهت نيايش كند سزاوار است كه به لطف و بزرگوارى ات به او عطا كنى.اى آقاى من!مرا پريشان خلق كردى كه زياد اشك بريزم،يا نيك بخت خلقم كردى كه بشارت تو را داشته باشم.اى آقاى من!اعضاى بدن مرا براى تازيانه هاى ذخوردن خلق كردى يا روده هاى مرا براى نوشيدن حميم.آقاى من!اگر بنده اى مى توانست از آقاى خود فرار كند،من در آغاز از تو مى گريختم،اما آگاهم كه هيچ گاه از قلمرو قدرت تو خارج نخواهم شد.آقاى من!اگر شكنجه كشيدن من بر قدرت تو مى افزايد من از تو مى خواهم كه شكيبا بر آن باشم هرچند آگاهم كه نه طاعت بندگان بر قدرت تو مى افزايد و نه معصيت آنان از قدرت تو مى كاهد.آقاى من!چه كسى هستم و چه آبرويى دارم ؟مرا به عنايت خود ببخشاى و عيبم را بپوشان و با بزرگوارى ات از سرزنشم بگذر.خدايا! اى آقاى من!به من محبت كن بر بستر افتاده ام و با دست دوستان اين سو آن سو مى شوم.به من محبت كن كه بر سنگ غسال خانه افتاده و همسايگان خوبم مرا غسل مى دهند.به من محبت كن آنگاه كه جنازه بر دوش نزديكان است و در سراى تاريك قبر به هراس و غربت و تنهايى من رحم كن.
طاووس يمانى مى گويد:من اشك ريختم تا اينكه ناله ام به گوش امام رسيد.آن حضرت به من نگاهى كرد و فرمود:اى طاووس!چرا اشك مى ريزى ؟مگر اين جايگاه اهل معصيت نيست ؟گفتم:اى دوست من!سزاوار است كه خداوند درخواست تو را رد نكند كه نياى تو پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است.طاووس يمانى مى افزايد:سپس گروهى از ياران حضرت آمدند. به آنان فرمود:اى ياران من!دنيا سراى گذر است و آخرت سراى باقى.پس از گذرتان براى آسايشگاهتان ره توشه بگيريد و پرده تقوا را در پيشگاه كسى كه از سينه تان آگاهى دارد، پاره نكنيد و دل خويشتن را از دنيا خارج كنيد پيش از آنكه بدن هاى شما را از دنيا خارج كنند.آيا نديده ايد و نشنيده ايد كه امت هاى پيشين در روزگاران گذشته چگونه دچار غفلت شدند؟آيا نديده ايد كه آنان چگونه رسوا شدند و جامه ذلت بر آنان پوشانده شد و شادمانى شان پس از عيش و عشرت دگرگون و با بلا درو شدند و باعث عبرت ديگران گشتند.اكنون براى خود و شما طلب مغفرت مى كنم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 369
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 219
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ بِالْمَدِينَةِ رَجُلٌ بَطَّالٌ يَضْحَكُ اَلنَّاسُ مِنْهُ فَقَالَ قَدْ أَعْيَانِي هَذَا اَلرَّجُلُ أَنْ أُضْحِكَهُ يَعْنِي عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ فَمَرَّ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ خَلْفَهُ مَوْلَيَانِ لَهُ فَجَاءَ اَلرَّجُلُ حَتَّى اِنْتَزَعَ رِدَاءَهُ مِنْ رَقَبَتِهِ ثُمَّ مَضَى فَلَمْ يَلْتَفِتْ إِلَيْهِ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَاتَّبَعُوهُ وَ أَخَذُوا اَلرِّدَاءَ مِنْهُ فَجَاءُوا بِهِ فَطَرَحُوهُ عَلَيْهِ فَقَالَ لَهُمْ مَنْ هَذَا فَقَالُوا لَهُ هَذَا رَجُلٌ بَطَّالٌ يُضْحِكُ أَهْلَ اَلْمَدِينَةِ فَقَالَ قُولُوا لَهُ إِنَّ لِلَّهِ يَوْماً يَخْسَرُ فِيهِ اَلْمُبْطِلُونَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 220 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود در مدينه مردى بود دلقك كه مردم را ميخندانيد، گفت اين مرد را نتوانستم بخندانم مقصودش على بن الحسين (عليه السّلام) بود فرمود على (عليه السّلام) ميگذشت دو غلام همراهش بود چون چشم آن دلقك باو افتاد رداى آن حضرت در بر گرفت و رفت و آن حضرت توجهى نكرد آن مسخره را دنبال كردند و رداء را از او گرفتند و آوردند و بدوش او انداختند بآنها فرمود اين كيست ؟ گفتند مرديست دلقك كه مردم را ميخنداند، فرمود بگوئيد براى خدا روزيست كه در آن مردم بيهوده زيان كارند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 220
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:در مدينه شخصى بود كه مردم را با دلقكى خود مى خندانيد. او مى گفت:هرگز قدرت نيافتم كه امام سجاد عليه السّلام را بخندانم.
امام صادق عليه السّلام باز فرمود:على بن حسين عليه السّلام همراه دو غلام خود از جايى عبور مى كرد كه نگاهش به دلقك افتاد.او رداى حضرت را كشيد و فرار كرد.امام به او اعتنايى نكرد. مردم دلقك را تعقيب كردند و رداى حضرت را پس گرفتند و بعد بر دوش حضرت انداختند.امام سجاد عليه السّلام فرمود:اين شخص كى بود؟گفتند:دلقك است كه مردم را شاد مى كند.آنگاه فرمود:به او بگوييد براى خداوند روزى است كه در آن بيهوده كاران دچار زيان كارى خواهند شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 371
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 220
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْقَاسِمِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ لِأَهْلِ اَلدِّينِ عَلاَمَاتٍ يُعْرَفُونَ بِهَا صِدْقَ اَلْحَدِيثِ وَ أَدَاءَ اَلْأَمَانَةِ وَ اَلْوَفَاءَ بِالْعَهْدِ وَ صِلَةَ اَلرَّحِمِ وَ رَحْمَةَ اَلضُّعَفَاءِ وَ قِلَّةَ اَلْمُؤَاتَاةِ لِلنِّسَاءِ وَ بَذْلَ اَلْمَعْرُوفِ وَ حُسْنَ اَلْخُلُقِ وَ سَعَةَ اَلْخُلُقِ وَ اِتِّبَاعَ اَلْعِلْمِ وَ مَا يُقَرِّبُ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « طُوبىٰ لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ » وَ طُوبَى شَجَرَةٌ فِي اَلْجَنَّةِ أَصْلُهَا فِي دَارِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ لَيْسَ مِنْ مُؤْمِنٍ إِلاَّ وَ فِي دَارِهِ غُصْنٌ مِنْهَا لاَ تَخْطُرُ عَلَى قَلْبِهِ شَهْوَةُ شَيْءٍ إِلاَّ أَتَاهُ بِهِ ذَلِكَ اَلْغُصْنُ وَ لَوْ أَنَّ رَاكِباً مُجِدّاً سَارَ فِي ظِلِّهَا مِائَةَ عَامٍ مَا خَرَجَ مِنْهَا وَ لَوْ طَارَ مِنْ أَسْفَلِهَا غُرَابٌ مَا بَلَغَ أَعْلاَهَا حَتَّى تَسْقُطَ هَرَماً أَلاَ فَفِي هَذَا فَارْغَبُوا إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ نَفْسُهُ مِنْهُ فِي شُغُلٍ وَ اَلنَّاسُ مِنْهُ فِي رَاحَةٍ وَ إِذَا جَنَّ عَلَيْهِ اَللَّيْلُ اِفْتَرَشَ وَجْهَهُ وَ سَجَدَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَكَارِمِ بَدَنِهِ يُنَاجِي اَلَّذِي خَلَقَهُ فِي فَكَاكِ رَقَبَتِهِ أَلاَ هَكَذَا فَكُونُوا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 221 )
7 - امير مؤمنان (عليه السّلام) فرمود اهل دين نشانه هائى دارند كه بدان شناخته ميشوند، راست گفتارى، امانت دارى وفاء بعهد صله، رحم، رحم بر ناتوان كم، آميختن با زنان، بذل معروف، خوش خلقى، خوش برخوردى، پيروى از دانش و آنچه بخدا نزديك كند طوبى از آنها است و سرانجام نيك، طوبى درختى است در بهشت بيخ آن در خانه پيغمبر است و در خانه هر مؤمن شاخه اى از آنست و هر چه بخواهد آن شاخه براى او بياورد اگر سوار تندرو صد سال در سايه اش بدود از آن بيرون نرود و اگر كلاغى از پاى آن بپرد تا از پيرى سقوط كند ببالايش نرسد هلا در اين نعمت رغبت كنيد، مؤمن بخود مشغول است و مردم از او در آسايشند و چون شب شود رو بر خاك نهد و برابر خدا سجده كند با اعضاى محترم خود با آنكه او را آفريد، براى آزادى خود راز گويد، هلا چنين باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 221
الأمالی (للصدوق)
7.امير مومنان عليه السّلام فرمود:مؤمنان نشانه هايى دارند كه به سبب آن شناسايى مى شوند كه عبارتند از:راست گويى و امانت دارى و وفاى به عهد و پيمان،پيوند با خويشاوندان و محبت به ناتوان ها و كم آميختن با زنان و بخشش معروف و خوش خلقى و خوش رفتارى و پيروى از علم و آنچه انسان را به خداوند نزديك مى كند.طوبى و نيك فرجامى به آنان تعلق دارد.طوبى درختى است در بهشت كه بن آن در خانه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است و آنگاه در خانه هاى مؤمنان شاخه هاى آن به چشم مى خورد كه هرچه بخواهند آن شاخه ها خواهند آورد.اگر سوارى تيزپا صد سال در سايه طوبى بدود،هرگز از حوزه آن خارج نمى شود.و اگر كلاغى از پاى طوبى برخيزد،تا از پيرى نيفتد نخواهد توانست بر بالاى طوبى برسد.بدانيد در به خاطر اين نعمت كوشش كنيد.مؤمن سرگرم خود است و مردم از جانب او در آسايش خواهند بود.آنگاه كه شب فرامى رسد،صورت بر خاك مى گذارد و در پيشگاه خدا با عضوهاى ارجمند بدن خود سجده كند و با كسى كه او را خلق كرده است،براى آزادگى اش نيايش دارد آگاه باشيد كه اين گونه باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 371
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 221
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَصَّ رَسُولَ اَللَّهِ [رَسُولَهُ] بِمَكَارِمِ اَلْأَخْلاَقِ فَامْتَحِنُوا أَنْفُسَكُمْ فَإِنْ كَانَتْ فِيكُمْ فَاحْمَدُوا اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ اِرْغَبُوا إِلَيْهِ فِي اَلزِّيَادَةِ مِنْهَا فَذَكَرَهَا عَشَرَةً اَلْيَقِينَ وَ اَلْقَنَاعَةَ وَ اَلصَّبْرَ وَ اَلشُّكْرَ وَ اَلْحِلْمَ وَ حُسْنَ اَلْخُلُقِ وَ اَلسَّخَاءَ وَ اَلْغَيْرَةَ وَ اَلشَّجَاعَةَ وَ اَلْمُرُوءَةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 221 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خداوند رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) را بمكارم اخلاق مخصوص ساخت خود را بدان بيازمائيد و اگر در شما باشد خدا را حمد كنيد و فزونى آن را بخواهيد و آن را ده شمرد: يقين، قناعت، صبر، شكر، حلم، حسن خلق، سخاوت، غيرت، شجاعت. مروت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 221
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را به مكارم اخلاق برگزيد كه خويشتن را با آن در بيازمايد.اگر مكارم اخلاقى در شما وجود دارد،او را سپاس گزار باشيد و بيشتر آن را درخواست كنيد.آنگاه مكارم اخلاق را برشمرد:يقين،قناعت،صبر، شكر،حلم،حسن خلق،سخاوت،غيرت،شجاعت و مروت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 373
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا حَضَرَتِ اَلْحَسَنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْوَفَاةُ بَكَى فَقِيلَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَ تَبْكِي وَ مَكَانُكَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلَّذِي أَنْتَ بِهِ وَ قَدْ قَالَ فِيكَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا قَالَ وَ قَدْ حَجَجْتَ عِشْرِينَ حِجَّةً مَاشِياً وَ قَدْ قَاسَمْتَ رَبَّكَ مَالَكَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ حَتَّى اَلنَّعْلَ وَ اَلنَّعْلَ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّمَا أَبْكِي لِخَصْلَتَيْنِ لِهَوْلِ اَلْمُطَّلَعِ وَ فِرَاقِ اَلْأَحِبَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 222 )
9 - امام هشتم بسند پدرانش فرمود چون مرگ امام مجتبى در رسيد گريست باو گفتند شما با اين نزديكى برسول خدا گريه كنيد با آنچه كه او در باره شما گفته است و بيست بار بحج پياده رفتيد و مال خود را سه بار تا برسد به نعلين با خدا قسمت كرديد؟ فرمود براى دو چيز گريه كنم هراس ملاقات خدا و دورى از دوستان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 222
الأمالی (للصدوق)
9.امام رضا عليه السّلام از پدران خود روايت فرمود:آنگاه كه امام مجتبى عليه السّلام در آستانه رحلت قرار گرفت،اشك ريخت.پرسيدند:آيا شما با اينكه به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله نزديك هستى، اشك مى ريزى.كم نبود آن چه حضرت درباره شما گفته است.از طرفى بيست بار پياده به حج رفته ايد و نيز دارايى تان را در سه نوبت حتى درمورد نعلين با پروردگار تقسيم كرده ايد.فرمود:براى دو چيز اشك مى ريزم.نخست ترس از ديدار خدا و ديگر فراق دوستان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 373
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 222
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ فُرَاتٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ ظَهِيرٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحَسَنِ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اِبْنُ أَخِي يُونُسَ اَلْبَغْدَادِيُّ بِبَغْدَادَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ اَلنَّهْشَلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ جَبْرَئِيلَ عَنْ مِيكَائِيلَ عَنْ إِسْرَافِيلَ عَنِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ أَنَّهُ قَالَ: « أَنَا اَللّٰهُ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنَا » خَلَقْتُ اَلْخَلْقَ بِقُدْرَتِي فَاخْتَرْتُ مِنْهُمْ مَنْ شِئْتُ مِنْ أَنْبِيَائِي وَ اِخْتَرْتُ مِنْ جَمِيعِهِمْ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَبِيباً وَ خَلِيلاً وَ صَفِيّاً فَبَعَثْتُهُ رَسُولاً إِلَى خَلْقِي وَ اِصْطَفَيْتُ لَهُ عَلِيّاً فَجَعَلْتُهُ لَهُ أَخاً وَ وَصِيّاً وَ وَزِيراً وَ مُؤَدِّياً عَنْهُ مِنْ بَعْدِهِ إِلَى خَلْقِي وَ خَلِيفَتِي عَلَى عِبَادِي لِيُبَيِّنَ لَهُمْ كِتَابِي وَ يَسِيرَ فِيهِمْ بِحُكْمِي وَ جَعَلْتُهُ اَلْعَلَمَ اَلْهَادِيَ مِنَ اَلضَّلاَلَةِ وَ بَابِيَ اَلَّذِي أُوتِيَ مِنْهُ وَ بَيْتِيَ اَلَّذِي « مَنْ دَخَلَهُ كٰانَ آمِناً » مِنْ نَارِي وَ حِصْنِيَ اَلَّذِي مَنْ لَجَأَ إِلَيْهِ حَصَّنَهُ مِنْ مَكْرُوهِ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ وَ وَجْهِيَ اَلَّذِي مَنْ تَوَجَّهَ إِلَيْهِ لَمْ أَصْرِفْ وَجْهِي عَنْهُ وَ حُجَّتِي فِي اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرَضِينَ عَلَى جَمِيعِ مَنْ فِيهِنَّ مِنْ خَلْقِي - لاَ أَقْبَلُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْهُمْ إِلاَّ بِالْإِقْرَارِ بِوَلاَيَتِهِ مَعَ نُبُوَّةِ أَحْمَدَ رَسُولِي وَ هُوَ يَدِيَ اَلْمَبْسُوطَةُ عَلَى عِبَادِي وَ هُوَ اَلنِّعْمَةُ اَلَّتِي أَنْعَمْتُ بِهَا عَلَى مَنْ أَحْبَبْتُهُ مِنْ عِبَادِي فَمَنْ أَحْبَبْتُهُ مِنْ عِبَادِي وَ تَوَلَّيْتُهُ عَرَّفْتُهُ وَلاَيَتَهُ وَ مَعْرِفَتَهُ وَ مَنْ أَبْغَضْتُهُ مِنْ عِبَادِي أَبْغَضْتُهُ لاِنْصِرَافِهِ عَنْ مَعْرِفَتِهِ وَ وَلاَيَتِهِ فَبِعِزَّتِي حَلَفْتُ وَ بِجَلاَلِي أَقْسَمْتُ أَنَّهُ لاَ يَتَوَلَّى عَلِيّاً عَبْدٌ مِنْ عِبَادِي إِلاَّ زَحْزَحْتُهُ عَنِ اَلنَّارِ وَ أَدْخَلْتُهُ اَلْجَنَّةَ وَ لاَ يُبْغِضُهُ عَبْدٌ مِنْ عِبَادِي وَ يَعْدِلُ عَنْ وَلاَيَتِهِ إِلاَّ أَبْغَضْتُهُ وَ أَدْخَلْتُهُ اَلنَّارَ « وَ بِئْسَ اَلْمَصِيرُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 222 )
10 - خداى جل جلاله فرمود منم خدا معبود حقى جز من نيست بتوان خود خلق را آفريدم و هر كه از پيغمبران را خواستم از آنها برگزيدم و از ميان آنها محمد حبيب و خليل و صفى خود را بر گزيدم و او را بخلق خود مبعوث كردم و على را براى او برگزيدم و برادر و وصى و وزير و ادا كن بعد از او بخلقم ساختم و خليفه خود بر بندگانم نمودم تا قرآن مرا براى آنها بيان كند و در ميان آنها بحكم من سير كند، او را علم رهبر از گمراهى و باب خود كه از او در آيند و خانه خود كه هر كه وارد شود از دوزخم در امانست نمودم و او است دژ من كه هر كه بدان پناهد از بد دنيا و آخرت محفوظ است و وجه من است كه هر كه بدو رو كند از او رو نگردانم و حجت منست در آسمانها و زمين بر هر كه در آنها است از خلقم نپذيرم كردار هيچ عاملى را جز با اقرار به ولايت او و نبوت احمد رسولم، او است دو دست گشاده ام بر بندگانم او است نعمتى كه بهر كه دوست داشتم دادم و او را ولى و شناساى او نمودم و هر كه از بندگانم را دشمن دارم براى آنست كه از شناسائى و ولايتش روگردانست و بعزت خود سوگند خوردم و بجلالم قسم خوردم كه هيچ كدام بندگانم على را دوست ندارند جز آنكه آنها را از دوزخ بركنار دارم و ببهشت وارد كنم و دشمن ندارد او را كسى و از ولايتش رو نگرداند جز آنكه او را دشمن دارم و در دوزخ درآرم كه چه بد سرانجامى است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 222
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از اسرافيل نقل مى كند كه خداوند چنين فرمود:من خدايى هستم كه غير از من معبود شايستۀ پرستشى وجود ندارد و به قدرت خويش مردمان را خلق كردم و هركس از پيامبران را كه اراده كردم،برگزيدم و از ميان آنان محمد حبيب و خليل وصى خود را گزينش كردم و او را در ميان خلق خود برانگيختم و نيز على را براى او انتخاب كه برادر و وصى و وزير و ردكننده حقوق پس از اوست.او را جانشين خود در ميان بندگانم قرار دادم تا آنكه قرآن مرا به آنان تعليم دهد و در ميان آنان به حكم من رفتار كند.او را نشان رهبرى در گمراهى و باب رحمت خود ساختم كه از طريق او وارد شوند و نيز سراى خويش ساختم كه هركس در آن درآيد،از دوزخ در امان باشد.على در من است و هركس به او پناه برد،از آسيب دنيا و آخرت در امان است.على چهرۀ من است كه هركس به او روآورد،هرگز از او روى نگردانم.على حجت من در آسمانها و زمين است.از مردمان عملى قبول نكنم،مگر اينكه همراه با اعتراف على و نبوت احمد،فرستاده ام، باشد.على دستان گشاده من است بر بندگان من.مهر على نعمتى است كه به هركس دوستش داشته باشم،مى دهم و او را ولى و معرف على مى سازم.و هركس را دشمن داشته باشم رازش اين است كه او از شناختن على اعراض دارد.به عزت خود به جلال خود سوگند ياد كرده ام كه هيچ كس على را دوست ندارد،مگر اينكه او را از دوزخ دور سازم و او را وارد بهشت كنم و هيچ كس على را دشمن نداشته باشد و از ولايت او روى گردان نباشد،مگر اينكه او را دشمن داشته و به دوزخ درخواهم آورد كه بد سرانجامى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 375
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ حَمَّادٍ اَلْبَغْدَادِيُّ عَنْ بِشْرِ بْنِ غِيَاثٍ اَلْمِرِّيسِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو يُوسُفَ يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِي حَنِيفَةَ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلسَّلْمَانِيِّ عَن حَنَشِ بْنِ اَلْمُعْتَمِرِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: دَعَانِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَوَجَّهَنِي إِلَى اَلْيَمَنِ لِأُصْلِحَ بَيْنَهُمْ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّهُمْ قَوْمٌ كَثِيرٌ وَ لَهُمْ سِنٌّ وَ أَنَا شَابٌّ حَدَثٌ فَقَالَ يَا عَلِيُّ إِذَا صِرْتَ بِأَعْلَى عَقَبَةِ أَفِيقٍ فَنَادِ بِأَعْلَى صَوْتِكَ يَا شَجَرُ يَا مَدَرُ يَا ثَرَى مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ يُقْرِئُكُمُ اَلسَّلاَمَ قَالَ فَذَهَبْتُ فَلَمَّا صِرْتُ بِأَعْلَى اَلْعَقَبَةِ أَشْرَفْتُ عَلَى أَهْلِ اَلْيَمَنِ فَإِذَا هُمْ بِأَسْرِهِمْ مُقْبِلُونَ نَحْوِي مُشْرِعُونَ رِمَاحَهُمْ مُسَوُّونَ أَسِنَّتَهُمْ مُتَنَكِّبُونَ قِسِيَّهُمْ شَاهِرُونَ سِلاَحَهُمْ فَنَادَيْتُ بِأَعْلَى صَوْتِي يَا شَجَرُ وَ يَا مَدَرُ يَا ثَرَى مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ يُقْرِئُكُمُ اَلسَّلاَمَ قَالَ فَلَمْ تَبْقَ شَجَرَةٌ وَ لاَ مَدَرَةٌ وَ لاَ ثَرَى إِلاَّ اِرْتَجَّ بِصَوْتٍ وَاحِدٍ عَلَى مُحَمَّدٍ رَسُولِ اَللَّهِ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ فَاضْطَرَبَتْ قَوَائِمُ اَلْقَوْمِ وَ اِرْتَعَدَتْ رُكَبُهُمْ [فَرَائِصُهُمْ وَ رُكَبُهُمْ] وَ وَقَعَ اَلسِّلاَحُ مِنْ أَيْدِيهِمْ وَ أَقْبَلُوا إِلَيَّ مُسْرِعِينَ فَأَصْلَحْتُ بَيْنَهُمْ وَ اِنْصَرَفْتُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 223 )
روز سه شنبه شب يازدهم صفر سال 3681 - على بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود پيغمبر مرا خواست و بيمن فرستاد تا ميان آنها اصلاح كنم گفتم يا رسول اللّٰه آنها مردم بسيارى هستند و پيره مردانى دارند و من جوانى نورسم فرمود اى على چون بر گردنه افيق بر آمدى بآواز بلند فرياد كن اى شجر اى كلوخ اى خاك محمد رسول خدا شما را درود ميدهد فرمود رفتم و چون بر آن گردنه بر آمدم و سرازير يمن شدم ديدم همه رو آورده اند بسوى من با نيزه هاى افراشته و پيكان زده و كمان بر دوش و تيغهاى برهنه بآواز بلند پيغام پيغمبر را به شجر و كلوخ و خاك رساندم شجرى و كلوخى و خاكى نماند مگر آنكه هم آواز فرياد كشيدند بر محمد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و بر تو درود، همه آن مردم پريشان شدند و دلها و زانوهايشان لرزيد اسلحه از دستشان افتاد و شتابان نزد من آمدند و ميان آنها اصلاح كردم و برگشتم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 223
الأمالی (للصدوق)
1.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:پيامبر مرا طلبيد و آنگاه به يمن فرستاد كه ميان مردمان آن سرزمين اصلاح كنم.گفتم:آنان جمعيت بسيار هستند و كهن سالانى دارند و من هنوز جوانى نورس بيش نيستم.فرمود:اى على آنگاه كه به گردنه«افيق»رسيدى، فرياد بزن كه اى درخت،اى كلوخ،اى خاك!محمد فرستاده خداوند به شما سلام مى فرستد.
على عليه السّلام فرمود:آن گاه كه به آن گردنه نزديك شدم و به سمت يمن به راه افتادم، ناگهان ديدم كه همه با نيزه هاى افراشته و پيكان زده و كمان به دوش و شمشيرهاى آخته به من روى آورده:به صداى بلند همان چيزى را گفتم كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرموده بود.سنگ و درخت و كلوخ و خاكى نديدم،مگر اينكه هم نوا شدند و بر پيامبر درود فرستادند.آنگاه جمعيت پراكنده شدند و دلها و پاهاى آنان لرزيدن گرفت. سلاح از دست آنان افتاد و با شتاب پيش من آمدند و بين آنان سازش دادم و برگشتم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 377
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 223
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ أَحْمَدَ بْنِ اَلنَّصْرِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو جَمِيلَةَ اَلْمُفَضَّلُ بْنُ صَالِحٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَلْيَهُودَ أَتَتِ اِمْرَأَةً مِنْهُمْ يُقَالُ لَهَا عَبْدَةُ فَقَالُوا يَا عَبْدَةُ قَدْ عَلِمْتِ أَنَّ مُحَمَّداً قَدْ هَدَّ رُكْنَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَ هَدَمَ اَلْيَهُودِيَّةَ وَ قَدْ غَالَى اَلْمَلَأُ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ بِهَذَا اَلسَّمِّ لَهُمْ وَ هُمْ جَاعِلُونَ لَكِ جُعْلاً عَلَى أَنْ تَسُمِّيهِ فِي هَذِهِ اَلشَّاةِ فَعَمَدَتْ عَبْدَةُ إِلَى اَلشَّاةِ فَشَوَتْهَا ثُمَّ جَمَعَتِ اَلرُّؤَسَاءَ فِي بَيْتِهَا وَ أَتَتْ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ قَدْ عَلِمْتَ مَا تُوجِبُ لِي وَ قَدْ حَضَرَنِي رُؤَسَاءُ اَلْيَهُودِ فَزَيِّنِّي بِأَصْحَابِكَ فَقَامَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَعَهُ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَبُو دُجَانَةَ وَ أَبُو أَيُّوبَ وَ سَهْلُ بْنُ حُنَيْفٍ وَ جَمَاعَةٌ مِنَ اَلْمُهَاجِرِينَ فَلَمَّا دَخَلُوا وَ أَخْرَجَتِ اَلشَّاةَ سَدَّتِ اَلْيَهُودُ آنَافَهَا بِالصُّوفِ وَ قَامُوا عَلَى أَرْجُلِهِمْ وَ تَوَكَّئُوا عَلَى عِصِيِّهِمْ فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اُقْعُدُوا فَقَالُوا إِنَّا إِذَا زَارَنَا نَبِيٌّ لَمْ يَقْعُدْ مِنَّا أَحَدٌ وَ كَرِهْنَا أَنْ يَصِلَ إِلَيْهِ مِنْ أَنْفَاسِنَا مَا يَتَأَذَّى بِهِ وَ كَذَبَتِ اَلْيَهُودُ عَلَيْهَا لَعْنَةُ اَللَّهِ إِنَّمَا فَعَلَتْ ذَلِكَ مَخَافَةَ سَوْرَةِ اَلسَّمِّ وَ دُخَانِهِ فَلَمَّا وَضَعَتِ اَلشَّاةَ بَيْنَ يَدَيْهِ تَكَلَّمَ كَتِفُهَا فَقَالَتْ مَهْ يَا مُحَمَّدُ لاَ تَأْكُلْنِي فَإِنِّي مَسْمُومَةٌ فَدَعَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَبْدَةَ فَقَالَ لَهَا مَا حَمَلَكِ عَلَى مَا صَنَعْتِ فَقَالَتْ قُلْتُ إِنْ كَانَ نَبِيّاً لَمْ يَضُرَّهُ وَ إِنْ كَانَ كَاذِباً أَوْ سَاحِراً أَرَحْتُ قَوْمِي مِنْهُ فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ اَللَّهُ [اَلسَّلاَمُ] يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ قُلْ بِسْمِ اَللَّهِ اَلَّذِي يُسَمِّيهِ بِهِ كُلُّ مُؤْمِنٍ وَ بِهِ عِزُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ بِنُورِهِ اَلَّذِي أَضَاءَتْ بِهِ اَلسَّمَاوَاتُ وَ اَلْأَرْضُ وَ بِقُدْرَتِهِ اَلَّتِي خَضَعَ لَهَا « كُلُّ جَبّٰارٍ عَنِيدٍ » وَ اِنْتَكَسَ كُلُّ شَيْطَانٍ مَرِيدٍ مِنْ شَرِّ اَلسَّمِّ وَ اَلسِّحْرِ وَ اَللَّمَمِ بِسْمِ اَللَّهِ اَلْعَلِيِّ [بِسْمِ اَلْعَلِيِّ] اَلْمَلِكِ اَلْفَرْدِ اَلَّذِي « لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ » - « وَ نُنَزِّلُ مِنَ اَلْقُرْآنِ مٰا هُوَ شِفٰاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ لاٰ يَزِيدُ اَلظّٰالِمِينَ إِلاّٰ خَسٰاراً » فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَلِكَ وَ أَمَرَ أَصْحَابَهُ فَتَكَلَّمُوا بِهِ ثُمَّ قَالَ كُلُوا ثُمَّ أَمَرَهُمْ أَنْ يَحْتَجِمُوا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 224 )
2 - على (عليه السّلام) فرمود يهود نزد زنى يهوديه بنام عبده آمدند و گفتند تو ميدانى كه محمد پشت بنى اسرائيل را شكسته و يهوديت را ويران كرده همه اشراف يهود اين زهر را آماده كردند بنرخ گرانى و مزد شايانى بتو ميدهند كه اين گوسفند را با آن زهرناك كنى و باو بخورانى عبده آن گوسپند را بريان كرد و همه رؤساى بنى اسرائيل را بخانه خود دعوت كرد و نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و گفت يا محمد تو خود ميدانى چه مرا بايست است همه رؤساى يهود بمنزل من آمدند و تو هم با يارانت مرا سرافراز كن، رسول خدا همراه على و ابو دجانه و ابو ايوب و سهل بن حنيف و جمعى از مهاجرين بمنزل او آمدند و چون وارد شدند و گوسفند بريان را آوردند يهودان بينى هاى خود را با پشم بستند و بپاى ايستادند و بعصاهاى خود تكيه زدند رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بنشينيد گفتند چون پيغمبرى بديدن ما آيد ما بخود اجازه نشستن نميدهيم و بد داريم كه نفس ما باو برسد و او را آزار دهد دروغ گفتند و بينى خود را از ترس نفوذ بخار زهر بسته بودند، چون گوسفند را خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گذاشتند شانه مسموم آن بسخن در آمد و گفت دست باز دار اى محمد مرا مخور من مسموم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) عبده را خواست و فرمود براى چه مرتكب اين عمل شدى ؟ گفت با خود گفتم اگر پيغمبر است باو زيانى نرسد و اگر دروغگو و يا جادوگر است قوم خود را از دست او راحت كرده ام جبرئيل فرود شد و گفت خدا سلامت ميرساند و ميفرمايد بگو بنام خدا آن نامى كه هر مؤمنى او را بدان مينامد و هر مؤمنى بدان عزيز است و بنور او كه آسمانها و زمين بدان تابنده شده و بتوانائى او كه هر جبار عنيد براى آن خاضعست و هر شيطان متمرد برايش سربزير است از شر زهر و جادو و هر بدى بنام خداى والا و ملك و يكتائى كه جز او معبود حقى نيست و فرو فرستاد يا از قرآن آنچه براى مؤمنان شفاء و رحمت است و نيفزايد ستمكاران را جز زيان پيغمبر آن را گفت و بياران خود هم تلقين كرد و گفتند و فرمودند همه بخوريد و سپس دستور داد حجامت كردند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 224
الأمالی (للصدوق)
2.على عليه السّلام فرمود:قوم يهود پيش زنى يهودى به نام«عبده»آمده و گفتند:تو آگاهى كه محمد كمر قوم بنى اسراييل را شكسته و آيين يهود را نابود كرده است.اينك تمام اشراف يهودى اين زهر را آماده ساختند و براى آن بهاى سنگينى پرداختند و دست مزد خوبى به تو خواهند داد.كه گوشت اين گوسفند را با آن آغشته كنى و به محمد بخورانى. زن يهودى گوسفند را بريان كرد و بزرگان بنى اسراييل را به سراى خويش فراخواند و آنگاه پيش پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله آمد و گفت:اى محمد آگاهى كه من چه تكليفى دارم.بزرگان يهود اكنون در خانه من آمده اند.تو همراه ياران خود مرا سرفراز كن.حضرت با على عليه السّلام و ابو دجانه و ابو ايوب و سهل بن حنيف و برخى مهاجران به خانه او رفتند.گوشت بريان گوسفند را كه آوردند،يهوديان بينى هاى خويش را با پشم فروبستند و ايستادند و به عصاهاى خود تكيه دادند.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود بنشينيد.گفتند:آنگاه كه پيامبرى به ديدن ما بيايد،ما هرگز به خود اجازۀ نشستن نخواهيم داد و نيز ناخوشايند داريم كه نفس ما به او نزديك شود،مبادا كه او را بيازارد.آنان دروغ گفته بودند و بينى هاى خود را به خاطر ترس از نفوذ بخار زهر گرفته بودند.آنگاه كه گوسفند را پيش پيامبر گذاشتند،شانه مسموم گوسفند گفت:اى محمد دست از غذا بكش كه مسموم كرده اند.پيامبر زن يهودى را طلبيد:و فرمود چرا اين كار را كردى ؟گفت:پيش خود گفتم اگر محمد پيامبر باشد،به او ضررى نخواهد رسيد و اگر او دروغ زن و ساحر باشد:قوم خويش را از شر او آسوده خواهم كرد.
جبرئيل فرود آمد و گفت خدا تو را سلام مى فرستد و مى فرمايد بگو به نام خداوند آن اسمى كه هرمؤمنى را به آن مى خواند و هرمؤمنى به خاطر ارجمند است،و به نور او كه آسمانها و زمين به وسيله آن فروزان شده اند و به قدرت اوست كه هرزورگوى سركشى در برابر آن خاكسار شده و هرشيطان تمردكننده در برابر او سر فروافكنده،از آسيب زهر و جادو و هربدى در امان است.غير او معبود شايسته اى نبوده و او از قرآن هرچه براى اهل ايمان شفا و رحمت است و خداوند ستم پيشگان را جز ضرر نخواهد افزود.آنگاه پيامبر به اصحاب خويش فرمود:بخوريد و بعد فرمان حجامت داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 377
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 224
حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ عِيسَى بْنِ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْعِجْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو نَصْرٍ اَلشَّعْرَانِيُّ فِي مَسْجِدِ حُمَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنَا سَلَمَةُ بْنُ اَلْوَضَّاحِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي إِسْرَائِيلَ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ اَلْهَمْدَانِيِّ عَنْ عَاصِمِ بْنِ ضَمْرَةَ عَنِ اَلْحَارِثِ اَلْأَعْوَرِ قَالَ: بَيْنَا أَنَا أَسِيرُ مَعَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فِي اَلْحِيرَةِ إِذَا نَحْنُ بِدَيْرَانِيٍّ يَضْرِبُ اَلنَّاقُوسَ قَالَ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا حَارِثُ أَ تَدْرِي مَا يَقُولُ هَذَا اَلنَّاقُوسُ قُلْتُ اَللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ اِبْنُ عَمِّ رَسُولِهِ أَعْلَمُ قَالَ إِنَّهُ يَضْرِبُ مَثَلَ اَلدُّنْيَا وَ خَرَابَهَا وَ يَقُولُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ حَقّاً حَقّاً صِدْقاً صِدْقاً إِنَّ اَلدُّنْيَا قَدْ غَرَّتْنَا وَ شَغَلَتْنَا وَ اِسْتَهْوَتْنَا وَ اِسْتَغْوَتْنَا يَا اِبْنَ اَلدُّنْيَا مَهْلاً مَهْلاً يَا اِبْنَ اَلدُّنْيَا دَقّاً دَقّاً يَا اِبْنَ اَلدُّنْيَا جَمْعاً جَمْعاً تَفْنَى اَلدُّنْيَا قَرْناً قَرْناً مَا مِنْ يَوْمٍ يَمْضِي عَنَّا إِلاَّ أَوْهَنَ [أَوْهَى] مِنَّا رُكْناً قَدْ ضَيَّعْنَا دَاراً تَبْقَى وَ اِسْتَوْطَنَّا دَاراً تَفْنَى لَسْنَا نَدْرِي مَا فَرَّطْنَا فِيهَا إِلاَّ لَوْ قَدْ مِتْنَا قَالَ اَلْحَارِثُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ اَلنَّصَارَى يَعْلَمُونَ ذَلِكَ قَالَ لَوْ عَلِمُوا ذَلِكَ لَمَا اِتَّخَذُوا اَلْمَسِيحَ إِلَهاً مِنْ دُونِ اَللَّهِ قَالَ فَذَهَبْتُ إِلَى اَلدَّيْرَانِيِّ فَقُلْتُ لَهُ بِحَقِّ اَلْمَسِيحِ عَلَيْكَ لَمَّا ضَرَبْتَ بِالنَّاقُوسِ عَلَى اَلْجِهَةِ اَلَّتِي تَضْرِبُهَا قَالَ فَأَخَذَ يَضْرِبُ وَ أَنَا أَقُولُ حَرْفاً حَرْفاً حَتَّى بَلَغَ إِلَى مَوْضِعٍ إِلاَّ لَوْ قَدْ مِتْنَا فَقَالَ بِحَقِّ نَبِيِّكُمْ مَنْ أَخْبَرَكُمْ بِهَذَا قُلْتُ هَذَا اَلرَّجُلُ اَلَّذِي كَانَ مَعِي أَمْسِ فَقَالَ وَ هَلْ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلنَّبِيِّ مِنْ قَرَابَةٍ قُلْتُ هُوَ اِبْنُ عَمِّهِ قَالَ بِحَقِّ نَبِيِّكُمْ أَ سَمِعَ هَذَا مِنْ نَبِيِّكُمْ قَالَ قُلْتُ نَعَمْ فَأَسْلَمَ ثُمَّ قَالَ لِي وَ اَللَّهِ إِنِّي وَجَدْتُ فِي اَلتَّوْرَاةِ أَنَّهُ يَكُونُ فِي آخِرِ اَلْأَنْبِيَاءِ نَبِيٌّ وَ هُوَ يُفَسِّرُ مَا يَقُولُ اَلنَّاقُوسُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 225 )
3 - حارث اعور گويد در اين ميان كه با امير المؤمنين على (عليه السّلام) در حيره ميرفتيم يك ديرانى ناقوس ميزد على (عليه السّلام) فرمود اى حارث ميدانى اين ناقوس چه ميگويد؟ گفتم خدا و رسول و پسر عمش داناترند، فرمود آن مثل دنيا و ويرانى آن را مينوازد و ميگويد لا اله الا اللّٰه حقا حقا صدقا صدقا. براستى دنيا ما را فريب داد، سرگرم كرد؟ دل ما را ربود، ما را گمراه كرد، اى پسر دنيا آرام آرام، اى پسر دنيا بكوب بكوب اى پسر دنيا جمع كند جمع كن دنيا فانى شود قرن بقرن، روزى از عمر ما نگذرد جز آنكه ركنى از ماست گردد، ضايع كرديم خانه پاينده را و وطن گرفتيم خانه فانى را نميدانيم چه تقصيرى كرديم در آن جز وقتى بميريم، حارث گفت يا امير المؤمنين خود نصارى اين را ميدانند؟ فرمود اگر ميدانستند مسيح را در برابر خدا پرستش نميكردند گويد من نزد ديرانى رفتم و گفتم تو را بحق مسيح چنانچه مينواختى ناقوس را بنواز گويد او نواخت و من كلمه بكلمه گفتم تا رسيد بجمله آخر گفت بحق پيغمبرتان قسم كى شما را باين خبر داده ؟ گفتم اين مرديكه ديروز با من بود، گفت ميان او و پيغمبر خويشى است، گفتم پسر عم او است گفت بحق پيغمبرتان آن را از پيغمبر شما شنيده ؟ گفتم آرى، مسلمان شد و گفت بخدا من در تورات خواندم كه در پايان انبياء پيغمبرى باشد كه آنچه ناقوس گويد تفسير كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 225
الأمالی (للصدوق)
3.حارث اعور مى گويد:هنگامى كه همراه على عليه السّلام در حيره مى رفتيم،يك ديرانى داشت ناقوس مى زد.على عليه السّلام فرمود:اى حارث خبر دارى كه اين ناقوس چه مى گويد؟ گفتم:خدا و پيامبر و پسرعموى او آگاه ترند.فرمود:آن صدا مثل دنيا و نابودى آن مى نوازد و مى گويد«لا اله الا اللّه حقا حقا صدقا صدقا».بى گمان دنيا ما را گول زد و به خود مشغول داشت.قلب مان را ربود و ما را در گمراهى افكند.
اى فرزند آدم!آرام آرام.اى فرزند دنيا!بكوب بكوب.اى فرزند دنيا!بياندوز بياندوز بياندوز.دنيا نابود مى شود قرن به قرن.روزى از عمر ما نمى گذرد،مگر آنكه ركنى از ما دچار سستى شود.ما خانه پايدار را ويران كرديم و سراى فناپذير را وطن گرفتيم.و اكنون نمى دانيم چه كوتاهى كرده ايم در آن تا اينكه مرگ مان رسد.گفتم اى امير مؤمنان! آيا مسيحيان اين نكته خبر دارند؟فرمود:اگر خبر داشتند عيسى بن مريم را در كنار خدا نمى پرستيدند.حارث مى گويد:من پيش ديرانى رفته و گفتم تو را به حق عيسى همان گونه كه ناقوس مى نواختى،بنواز.ديرانى گفت:ناقوس مى نواخت نه من.بعد من كلمه كلمه گفتم تا به عبارت آخر رسيدم.گفت:به حق پيامبرتان سوگند مى دهم،چه كسى اين خبر را به تو داده است ؟گفتم:همان شخصى كه ديروز همراه من بود.گفت:آيا بين او و پيامبر خويشاوندى است ؟گفتم:آرى،او پسرعموى پيامبر است.گفت:به حق پيامبرتان سوگند مى دهم كه بگو كه آيا او اين سخن را از پيامبرتان شنيده است ؟گفتم:آرى.بعد ديرانى به اسلام ايمان آورد و گفت:به خدا سوگند،من در تورات خوانده ام كه در آخر سلسله نبوت پيامبرى خواهد آمد كه آنچه ناقوس مى گويد،مى تواند آن را شرح دهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 379
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 225
حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ عِيسَى اَلْعِجْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَنْدَةَ اَلْأَصْبَهَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ أَبِي سُفْيَانَ عَن أَنَسٍ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ رَجُلاَنِ مِنْ أَصْحَابِهِ فِي لَيْلَةٍ ظَلْمَاءَ مُكْفَهِرَّةٍ إِذْ قَالَ لَنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اِئْتُوا بَابَ عَلِيٍّ فَأَتَيْنَا بَابَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَنَقَرَ أَحَدُنَا اَلْبَابَ نَقْراً خَفِيّاً إِذْ خَرَجَ عَلَيْنَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مُتَّزِراً بِإِزَارٍ مِنْ صُوفٍ مُرْتَدِياً بِمِثْلِهِ فِي كَفِّهِ سَيْفُ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ لَنَا أَ حَدَثَ حَدَثٌ فَقُلْنَا خَيْرٌ أَمَرَنَا رَسُولُ اَللَّهِ أَنْ نَأْتِيَ بَابَكَ وَ هُوَ بِالْأَثَرِ إِذْ أَقْبَلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا عَلِيُّ قَالَ لَبَّيْكَ قَالَ أَخْبِرْ أَصْحَابِي بِمَا أَصَابَكَ اَلْبَارِحَةَ قَالَ عَلِيٌّ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنِّي لَأَسْتَحْيِي فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ اَللَّهَ « لاٰ يَسْتَحْيِي مِنَ اَلْحَقِّ » قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَصَابَتْنِي جَنَابَةٌ اَلْبَارِحَةَ مِنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اَللَّهِ فَطَلَبْتُ فِي اَلْبَيْتِ مَاءً فَلَمْ أَجِدِ اَلْمَاءَ فَبَعَثْتُ اَلْحَسَنَ كَذَا وَ اَلْحُسَيْنَ كَذَا فَأَبْطَئَا عَلَيَّ فَاسْتَلْقَيْتُ عَلَى قَفَايَ فَإِذَا أَنَا بِهَاتِفٍ مِنْ سَوَادِ اَلْبَيْتِ قُمْ يَا عَلِيُّ وَ خُذِ اَلسَّطْلَ وَ اِغْتَسِلْ فَإِذَا أَنَا بِسَطْلٍ مِنْ مَاءٍ مَمْلُوءٍ عَلَيْهِ مِنْدِيلٌ مِنْ سُنْدُسٍ - فَأَخَذْتُ اَلسَّطْلَ وَ اِغْتَسَلْتُ وَ مَسَحْتُ بَدَنِي بِالْمِنْدِيلِ وَ رَدَدْتُ اَلْمِنْدِيلَ عَلَى رَأْسِ اَلسَّطْلِ فَقَامَ اَلسَّطْلُ فِي اَلْهَوَاءِ فَسَقَطَ مِنَ اَلسَّطْلِ جُرْعَةٌ فَأَصَابَتْ هَامَتِي فَوَجَدْتُ بَرْدَهَا عَلَى فُؤَادِي فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَخْ بَخْ يَا اِبْنَ أَبِي طَالِبٍ أَصْبَحْتَ وَ خَادِمُكَ جَبْرَئِيلُ أَمَّا اَلْمَاءُ فَمِنْ نَهَرِ اَلْكَوْثَرِ وَ أَمَّا اَلسَّطْلُ وَ اَلْمِنْدِيلُ فَمِنَ اَلْجَنَّةِ كَذَا أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ كَذَا أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ كَذَا أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 226 )
4 - انس گويد من با دو مرد ديگر از اصحابش در شب بسيار تاريكى خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بوديم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بدر خانه على برويد در خانه على آمديم و سبك در را زديم على (عليه السّلام) با ازارى از صوف و ردائى مانندش شمشير رسول خدا را در دست داشت و بيرون آمد و فرمود تازه ايست ؟ گفتم خير است رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بما دستور داد آمديم و خود او هم دنبال است رسول خدا هم رسيد و فرمود اى على گفت لبيك فرمود آنچه را ديشب برايت پيش آمد باصحابم خبر بده عرضكرد يا رسول اللّٰه شرم دارم فرمود خدا را از حق شرم نيايد على گفت يا رسول اللّٰه ديشب جنب شدم از فاطمه دختر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و آب خواستم در خانه كه غسل كنم آب نبود حسن را از طرفى فرستادم و حسين را از طرفى و دير كردند من بپشت خوابيده بودم كه هاتفى از تاريكى خانه آواز داد برخيز اى على اين سطل آب را بگير و غسل كن ديدم سطل پر آب است و حوله اى از سندس بر آنست سطل را برداشتم غسل كردم و با آن حوله خود را خشك كردم و آن را روى سطل انداختم سطل بهوا برخاست و از آن جرعه اى چكيد بفرق سرم رسيد و دلم از آن خنك شد پيغمبر فرمود به به اى پسر ابى طالب صبح كردى و جبرئيل خادم تو بود و آن آب از نهر كوثر بود و سطل و منديل از بهشت بود سه بار فرمود جبرئيل بمن چنين خبر داد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 226
الأمالی (للصدوق)
4.انس مى گويد:من همراه با دو تن ديگر از ياران رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نزد آن حضرت بوديم.حضرت فرمود:به خانه على عليه السّلام برويد.به خانه على عليه السّلام كه رسيديم،آهسته در زديم.على عليه السّلام با جامه اى از پشم و ردايى و شمشيرى مانند شمشير پيامبر به دست داشت.حضرت بيرون آمد و فرمود:خبر جديدى است ؟گفتم:نه.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به ما فرمان داد كه نزد تو آمديم و او اكنون خواهد رسيد.در اين هنگام حضرت رسول آمد و فرمود: اى على.گفت:لبيك.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آن چه شب پيش براى تو رخ داد به يارانم بگو. گفت:اى پيامبر خدا!من شرم مى كنم.فرمود:از بيان حق خويش نبايد شرم داشت.گفت: اى پيامبر خدا!شب گذشته كه براى غسل جنابت آب نياز داشتم،از فاطمه آب خواستم كه در خانه غسل كنم.آب در خانه نبود.حسن و حسين را به هرسو روانه كردم كه آبى بياورند.آنان دير كردند و من به پشت دراز كشيده بودم كه هاتفى از سياهى خانه پيام داد: اى على!بلند شو و اين سطل آب را بگير و غسل كن.آنگاه سطلى پرآب ديدم و نيز حوله اى از سندس كه بر روى آن بود.سطل را گرفتم و غسل كردم و با حوله خود را خنك كرده و بر سطل افكندم.ناگهان سطل به هوا رفت و از آن اندكى بر سرم فروريخت و دلم از آن خنك شد.پيامبر فرمود:به به.اى فرزند ابو طالب:تو صبح كردى درحالى كه جبرئيل به تو خدمت مى كرد و اما آن آب از نهر كوثر بهشت بود و سطل و منديل هم از بهشت بود.بعد پيامبر سه بار فرمود:جبرئيل مرا از اين ماجرا باخبر كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 381
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 226
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَسَدٍ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يُوسُفَ بْنِ حَازِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُجَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنْ بُرْدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مَكْحُولٍ عَنْ وَاثِلَةَ بْنِ اَلْأَسْقَعِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ تُظْهِرِ اَلشَّمَاتَةَ بِأَخِيكَ فَيَرْحَمَهُ اَللَّهُ وَ يَبْتَلِيَكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 227 )
5 - رسول خدا فرمود برادرت را آشكارا شماتت مكن تا خدا باو رحم آورد و تو را مبتلا كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 227
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:برادر دينى خود را آشكار سرزنش مكن كه خداوند بر او رحم كند و تو را به عيب او گرفتار سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 383
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 227
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْمَرْزُبَانِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْجَعْدِ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبِي عِمْرَانَ الجدي [اَلْجُونِيِّ] عَن عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلصَّامِتِ قَالَ قَالَ أَبُو ذَرٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ: قُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ اَلرَّجُلُ يَعْمَلُ لِنَفْسِهِ وَ يُحِبُّهُ اَلنَّاسُ قَالَ تِلْكَ عَاجِلٌ بَشِّرِ اَلْمُؤْمِنِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 227 )
6 - ابو ذر گويد گفتم يا رسول اللّٰه مردى براى خود كار كند و مردم او را دوست دارند فرمود اين مژده نزديك و فورى مؤمنانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 227
الأمالی (للصدوق)
6.ابو ذر غفارى مى گويد:به پيامبر گفتم كه شخصى براى خويشتن تلاش دارد و مردم وى را دوست مى دارند.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اين بشارت نزديك براى اهل ايمان است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 383
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلْعَامِرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ اَلسَّدُوسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ عَمْرٍو عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَسَنِ بْنِ حَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أُمِّهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهَا عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ صَلاَحَ أَوَّلِ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ بِالزُّهْدِ وَ اَلْيَقِينِ وَ هَلاَكَ آخِرِهَا بِالشُّحِّ وَ اَلْأَمَلِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 227 )
7 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود صلاح اول اين امت بزهد و يقين است و هلاك آخرشان به بخل و آرزو.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 227
الأمالی (للصدوق)
7.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:صلاح نخست اين امت به زهد و يقين است و نابودى آخر امت به سبب بخل و آرزو است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 383
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ فَضْلٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْمَعْرُوفُ بِابْنِ اَلتَّبَّانِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ خَالِدٍ اَلْمُقْرِي اَلْكِسَائِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ دَاهِرٍ اَلرَّازِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: بَيْنَا نَحْنُ ذَاتَ يَوْمٍ حَوْلَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي اَلْمَسْجِدِ اَلْكُوفَةِ إِذْ قَالَ يَا أَهْلَ اَلْكُوفَةِ لَقَدْ حَبَاكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَا لَمْ يَحْبُ بِهِ أَحَداً فَفَضَّلَ مُصَلاَّكُمْ وَ هُوَ بَيْتُ آدَمَ وَ بَيْتُ نُوحٍ وَ بَيْتُ إِدْرِيسَ وَ مُصَلَّى إِبْرَاهِيمَ اَلْخَلِيلِ وَ مُصَلَّى أَخِي اَلْخَضِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مُصَلاَّيَ وَ إِنَّ مَسْجِدَكُمْ هَذَا أَحَدُ اَلْأَرْبَعَةِ اَلْمَسَاجِدِ اَلَّتِي اِخْتَارَهَا اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِأَهْلِهَا وَ كَأَنِّي بِهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فِي ثَوْبَيْنِ أَبْيَضَيْنِ شَبِيهٌ بِالْمُحْرِمِ يَشْفَعُ لِأَهْلِهِ وَ لِمَنْ صَلَّى فِيهِ فَلاَ تُرَدُّ شَفَاعَتُهُ وَ لاَ تَذْهَبُ اَلْأَيَّامُ حَتَّى يُنْصَبُ فِيهِ اَلْحَجَرُ اَلْأَسْوَدُ وَ لَيَأْتِيَنَّ عَلَيْهِ زَمَانٌ يَكُونُ مُصَلَّى اَلْمَهْدِيِّ مِنْ وُلْدِي وَ مُصَلَّى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ لاَ يَبْقَى عَلَى اَلْأَرْضِ مُؤْمِنٌ إِلاَّ كَانَ بِهِ أَوْ حَنَّ قَلْبُهُ إِلَيْهِ فَلاَ تَهْجُرُوهُ وَ تَقَرَّبُوا إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِالصَّلاَةِ فِيهِ وَ اِرْغَبُوا إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِكُمْ فَلَوْ يَعْلَمُ اَلنَّاسُ مَا فِيهِ مِنَ اَلْبَرَكَةِ لَأَتَوْهُ مِنْ أَقْطَارِ اَلْأَرْضِ وَ لَوْ حَبْواً عَلَى اَلثَّلْجِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 227 )
8 - اصبغ بن نباته گويد در اين ميان كه روزى در مسجد كوفه كه گرد امير المؤمنين (عليه السّلام) بوديم فرمود اى اهل كوفه خدا بشما بخششى داده كه باحدى نداده نماز خانه شما را فضيلت داده آن خانه آدم و خانه نوح و خانه ادريس و نمازخانه ابراهيم خليل و برادرش خضر و نمازخانه منست اين مسجد شما يكى از چهار مسجديست كه خدا برگزيده براى اهل آن گويا مى بينم در روز قيامت دو جامه در بر دارد شبيه محرم و براى اهل خود و هر كه در آن نماز خوانده شفاعت كند و شفاعتش رد نشود روزگارى نگذرد كه حجر الاسود را در آن نصب كنند و زمانى بر آن درآيد كه مهدى از فرزندانم در آن نماز بخواند و نمازخانه هر مؤمنى است، در روى زمين مؤمنى نباشد جز در آن درآيد يا دلش در هواى آن باشد او را ترك نكنيد و با نماز در آن بخدا تقرب جوئيد و رغبت كنيد در قضاى حوائج خودتان اگر مردم ميدانستند چه بركتى در آنست از اقطار زمين بدان مى آمدند گرچه با سر دست روى برف باشد،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 227
الأمالی (للصدوق)
8.اصبغ بن نباته مى گويد:روزى در مسجد كوفه پيرامون على عليه السّلام بوديم كه حضرت فرمود:اى كوفيان!خداوند به شما عطايى داده است كه به هيچ كس نداده است.نماز، خانه تان را برترى بخشيده،خانه آدم و نوح و ادريس و نمازخانه ابراهيم خليل و برادر او خضر و نمازخانه من است.اين مسجد شما يكى از مسجدهاى چهارگانه اى است كه خداوند آنها را براى ساكنان آن برگزيده است.انگار مى بينم كه اهل مسجد كوفه در روز رستاخيز دو جامه بر تن دارد كه به محرم شباهت دارد و براى اهل خويش و هركس كه در مسجد كوفه نماز بخواند،شفاعت مى كند كه پذيرفته خواهد شد.زمانى نخواهد گذشت كه حجر الاسود را در آنجا نصب مى كنند و زمانى ديگر مى آيد كه مهدى(عج)از نسل من در مسجد كوفه نماز مى خواند كه نمازخانه هرايمان آورنده اى است.در زمين مؤمنى نخواهد بود،مگر آنكه به مسجد كوفه مى آيد.پاداش در هواى آن است.اين مسجد را رها نكنيد و با نماز خواندن در آن به حق نزديك شويد و نيز در برآورده شدن حاجات خود بكوشيد.اگر مردمان آگاه بودند كه چه بركتى در مسجد كوفه است، بى گمان از همه سوى زمين به سمت آن مى آمدند،هرچند با سرودست روى برف بيايند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 383
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَلَمَةَ بْنِ اَلْبَرَاءِ اَلْحَافِظُ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلثَّقَفِيُّ أَبُو اَلْعَبَّاسِ قَالَ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْكَاتِبُ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْمَدَائِنِيُّ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : عُقُولُ اَلنِّسَاءِ فِي جَمَالِهِنَّ وَ جَمَالُ اَلرِّجَالِ فِي عُقُولِهِمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 228 )
9 - على بن ابى طالب فرمود خرد زنان از جمال آنها است و جمال مردان در خرد آنها.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 228
الأمالی (للصدوق)
9.على عليه السّلام فرمود:عقل زنان در زيبايى شان است و زيبايى مردان در عقل آنان است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 385
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 228
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْعَسْكَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْقُشَرِيُّ [اَلْقُشَيْرِيُّ] قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحَرِيشِ أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ لاٰ تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ اَلدُّنْيٰا » قَالَ لاَ تَنْسَ صِحَّتَكَ وَ قُوَّتَكَ وَ فَرَاغَكَ وَ شَبَابَكَ وَ نَشَاطَكَ أَنْ تَطْلُبَ بِهَا اَلْآخِرَةَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 228 )
10 - على (عليه السّلام) در تفسير قول خداى عز و جل (سوره قصص 77) فراموش مكن بهره خود را از دنيا فرمود فراموش مكن تندرستى خود و توانائى و فراغت و جوانى و نشاط خود را كه طلب آخرت كنى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 228
الأمالی (للصدوق)
10.على عليه السّلام در تفسير آيه شريفه:«نصيب خويش را از دنيا فراموش نكن». (قصص/77)فرمود:يعنى قدرت و سلامت و فراغت و جوانى و شادابى خود را از ياد نبر كه به سبب آنها آخرت خود را فراهم مى كنى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 385
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَنْصُورِ بْنِ أَبِي اَلْجَهْمِ وَ أَبُو يَزِيدَ اَلْقُرَشِيُّ قَالاَ حَدَّثَنَا نَصْرُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْجَهْضَمِيُّ [اَلْجُهَنِيُّ] قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَخِي مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَخَذَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِيَدِ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقَالَ مَنْ أَحَبَّ هَذَيْنِ وَ أَبَاهُمَا وَ أُمَّهُمَا كَانَ مَعِي فِي دَرَجَتِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 229 )
11 - على بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دست حسن و حسين (عليه السّلام) را گرفت و فرمود هر كه اين دو و پدر و مادرشان را دوست دارد با من روز قيامت همراه و همدرجه است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 229
الأمالی (للصدوق)
11.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله دست حسن و حسين را گرفت و آنگاه فرمود:هركس اين دو تن و پدر و مادر آنان را دوست داشته باشد،در رستاخيز همراه و هم مرتبه ام خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 385
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 229
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ وَ اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْعَسْكَرِيُّ جَمِيعاً قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى اَلْجَلُودِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحَكَمِ [اَلْحَكِيمِ] عَنِ اَلرَّبِيعِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحَسَنِ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ : إِذَا عَصَانِي مِنْ خَلْقِي مَنْ يَعْرِفُنِي سَلَّطْتُ عَلَيْهِ مَنْ لاَ يَعْرِفُنِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 229 )
12 - امام چهارم فرمود خداى عز و جل ميفرمايد هر كه از خلقم مرا بشناسد و نافرمانى من كند بر او مسلط كنم كسى را كه مرا نشناسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 229
الأمالی (للصدوق)
12.امام سجاد عليه السّلام فرمود:خداوند مى فرمايد:هركس از مردمان مرا خوب بشناسد و نافرمانى ام كند،بى گمان كسى را بر او مسلط خواهم كرد كه مرا هرگز نشناسد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 385
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى اَلْمُكَتِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنِي بِشْرُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ قَلْبَوَيْهِ اَلْمُعَدِّلُ بِالرَّافِقَةِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْجَبَّارِ بْنُ كَثِيرٍ اَلتَّمِيمِيُّ اَلْيَمَانِيُّ قَالَ سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ حَرْبٍ اَلْهِلاَلِيَّ أَمِيرَ اَلْمَدِينَةِ يَقُولُ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: اَلْعَافِيَةُ نِعْمَةٌ خَفِيَّةٌ إِذَا وُجِدَتْ نُسِيَتْ وَ إِذَا فُقِدَتْ ذُكِرَتْ قَالَ وَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ اَلْعَافِيَةُ نِعْمَةٌ يَعْجِزُ اَلشُّكْرُ عَنْهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 229 )
13 - محمد بن حرب هلالى امير مدينه گفت از امام صادق (عليه السّلام) شنيدم ميفرمود عافيت نعمتى است پنهان كه چون يافت شود فراموش باشد و چون ناياب شود بياد آيد گويد شنيدم ميفرمود عافيت نعمتى است كه شكر آن نتوان كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 229
الأمالی (للصدوق)
13.محمد بن حرب هلالى،حاكم مدينه مى گويد كه امام صادق عليه السّلام فرمود؛عافيت، نعمت نهانى است كه هرگاه آشكار شود،از ياد برود و آنگاه كه ناياب شود،به ياد مى آيد.و نيز فرمود:سلامتى،نعمتى است كه نمى توان شكر آن را به جاى آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 385
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى اَلْمُكَتِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو طَيِّبٍ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ دُرَيْدٍ اَلْأَزْدِيُّ اَلْمَعَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ اَلْفَرَجِ اَلرِّيَاشِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو زَيْدٍ اَلنَّحْوِيُّ اَلْأَنْصَارِيُّ قَالَ: سَأَلْتُ اَلْخَلِيلَ بْنَ أَحْمَدَ اَلْعَرُوضِيَّ فَقُلْتُ لِمَ هَجَرَ اَلنَّاسُ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قُرْبَاهُ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قُرْبَاهُ وَ مَوْضِعُهُ مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ مَوْضِعُهُ وَ عَنَاؤُهُ فِي اَلْإِسْلاَمِ عَنَاؤُهُ فَقَالَ بَهَرَ وَ اَللَّهِ نُورُهُ أَنْوَارَهُمْ وَ غَلَبَهُمْ عَلَى صَفْوِ كُلِّ مَنْهَلٍ وَ اَلنَّاسُ إِلَى أَشْكَالِهِمْ أَمْيَلُ أَ مَا سَمِعْتَ اَلْأَوَّلَ حَيْثُ يَقُولُ - وَ كُلُّ شَكْلٍ لِشَكْلِهِ آلِفٌأَ مَا تَرَى اَلْفِيلَ يَأْلَفُ اَلْفِيلاَ قَالَ وَ أَنْشَدَنَا اَلرِّيَاشِيُّ فِي مَعْنَاهُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ اَلْأَحْنَفِ وَ قَائِلٌ كَيْفَ تَهَاجَرْتُمَافَقُلْتُ قَوْلاً فِيهِ إِنْصَافٌ لَمْ يَكُ مِنْ شَكْلِي فَهَاجَرْتُهُوَ اَلنَّاسُ أَشْكَالٌ وَ أُلاَّفٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 229 )
14 - ابو زيد نحوى انصارى گويد از خليل بن احمد عروض پرسيدم چرا مردم ترك كردند على را با آن قرابتى كه برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و مقامى كه در ميان مسلمانان داشت و رنجى كه در اسلام كشيد؟ گفت بخدا نورش بر نور همه چيره بود و در هر منقبتى بر آنها سبقت داشت ولى مردم بهم شكل خود تمايل بيشتر دارند نشنيدى شاعر نخست گفته:
هر شكل بشكل خود در آميخت-فيل از بر فيل مر نديدى
گفت رياشى از عباس بن احنف اين شعر را در اين معنا خواند:
يكى گفت چونان جدا گشته از هم-بگفتم جوابى بانصاف ملزم ز شكلم بند گشتم از وى جدا-كه مردم بهم شكل باشند مدغم
«
حَسْبُنَا اَللّٰهُ وَ نِعْمَ اَلْوَكِيلُ
»
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 229
الأمالی (للصدوق)
14.ابو زيد نحوى انصارى مى گويد:از خليل بن احمد عروض سؤال كردم كه چرا مردم على عليه السّلام را رها ساختند با اينكه حضرت آن خويشاوندى را نسبت به پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله داشت و نيز باتوجه به منزلتى كه در ميان مؤمنان كسب كرده بود و همچنين با نظر به دشواريهايى كه در راه اسلام تحمل كرده بود؟گفت:به خداوند سوگند كه نور على عليه السّلام به نور همگان غالب بود و در هرمنفعت بر ديگران پيشى گرفته بود.اما مردم به كسانى گرايش دارند كه همانند خودشان مى باشند.مگر سخن شاعر را نشنيده اى كه گفته است: هرشكلى به شكل خود درهم مى آميزد؟و بعد از عباس بن حنيف اين نكته را خواند كه يكى گفت:چگونه آن را از يكديگر جدا شده اند؟گفتم:اينك پاسخى منصفانه خواهم داد. به خاطر شكى كه دارم جدا ماندم؛زيرا كه مردمان به نظير خود مى گرايند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 387
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ عِيسَى اَلْعِجْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلصَّلْتِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بُكَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ عَبَّادٍ الملهبي [اَلْمُهَلَّبِيُّ] قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ [سَعِيدُ] بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ هِلاَلِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ بعلي [يَعْلَى] بْنِ زَيْدِ بْنِ جُدْعَانَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ اَلْمُسَيَّبِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ: كُنَّا عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ يَوْماً فَقَالَ إِنِّي رَأَيْتُ اَلْبَارِحَةَ عَجَائِبَ قَالَ فَقُلْنَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَا رَأَيْتَ حَدِّثْنَا بِهِ فِدَاكَ أَنْفُسُنَا وَ أَهْلُونَا وَ أَوْلاَدُنَا فَقَالَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي وَ قَدْ أَتَاهُ مَلَكُ اَلْمَوْتِ لِيَقْبِضَ رُوحَهُ فَجَاءَهُ بِرُّهُ بِوَالِدَيْهِ فَمَنَعَهُ مِنْهُ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي قَدْ بُسِطَ عَلَيْهِ عَذَابُ اَلْقَبْرِ فَجَاءَهُ وُضُوؤُهُ فَمَنَعَهُ مِنْهُ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي قَدِ اِحْتَوَشَتْهُ اَلشَّيَاطِينُ فَجَاءَهُ ذِكْرُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَنَجَّاهُ مِنْ بَيْنِهِمْ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي يَلْهَثُ عَطَشاً كُلَّمَا وَرَدَ حَوْضاً مُنِعَ مِنْهُ فَجَاءَهُ صِيَامُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَسَقَاهُ وَ أَرْوَاهُ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي قَدِ اِحْتَوَشَتْهُ مَلاَئِكَةُ اَلْعَذَابِ فَجَاءَتْهُ صَلاَتُهُ فَمَنَعَتْهُ مِنْهُمْ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي وَ اَلنَّبِيُّونَ حَلَقاً حَلَقاً كُلَّمَا أَتَى حَلْقَةً طُرِدَ فَجَاءَهُ اِغْتِسَالُهُ مِنَ اَلْجَنَابَةِ فَأَخَذَ بِيَدِهِ فَأَجْلَسَهُ إِلَى جَنْبِي وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي بَيْنَ يَدَيْهِ ظُلْمَةٌ وَ مِنْ خَلْفِهِ ظُلْمَةٌ وَ عَنْ يَمِينِهِ ظُلْمَةٌ وَ عَنْ شِمَالِهِ ظُلْمَةٌ وَ مِنْ تَحْتِهِ ظُلْمَةٌ مُسْتَنْقِعاً فِي اَلظُّلْمَةِ فَجَاءَهُ حَجُّهُ وَ عُمْرَتُهُ فَأَخْرَجَاهُ مِنَ اَلظُّلْمَةِ وَ أَدْخَلاَهُ اَلنُّورَ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي يُكَلِّمُ اَلْمُؤْمِنِينَ فَلاَ يُكَلِّمُونَهُ فَجَاءَهُ صِلَتُهُ لِلرَّحِمِ فَقَالَ يَا مَعْشَرَ اَلْمُؤْمِنِينَ كَلِّمُوهُ فَإِنَّهُ كَانَ وَاصِلاً لِرَحِمِهِ فَكَلَّمَهُ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ صَافَحُوهُ وَ كَانَ مَعَهُمْ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي يَتَّقِي وَهْجَ اَلنِّيرَانِ وَ شَرَرَهَا بِيَدِهِ وَ وَجْهِهِ فَجَاءَتْهُ صَدَقَتُهُ فَكَانَتْ ظِلاًّ عَلَى رَأْسِهِ وَ سِتْراً عَلَى وَجْهِهِ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي قَدْ أَخَذَتْهُ اَلزَّبَانِيَةُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَجَاءَهُ أَمْرُهُ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهْيُهُ عَنِ اَلْمُنْكَرِ فَخَلَّصَاهُ مِنْ بَيْنِهِمْ وَ جَعَلاَهُ مَعَ مَلاَئِكَةِ اَلرَّحْمَةِ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي جَاثِياً عَلَى رُكْبَتَيْهِ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ رَحْمَةِ اَللَّهِ حِجَابٌ فَجَاءَهُ حُسْنُ خُلُقِهِ فَأَخَذَهُ بِيَدِهِ وَ أَدْخَلَهُ فِي رَحْمَةِ اَللَّهِ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي قَدْ هَوَتْ صَحِيفَتُهُ قِبَلَ شِمَالِهِ فَجَاءَهُ خَوْفُهُ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَخَذَ صَحِيفَتَهُ فَجَعَلَهَا فِي يَمِينِهِ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي قَدْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَجَاءَهُ إِفْرَاطُهُ فِي صَلاَتِهِ فَثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ [فَجَاءَهُ أَفْرَاطُهُ فَثَقَّلُوا مَوَازِينَهُ] وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي قَائِماً عَلَى شَفِيرِ جَهَنَّمَ فَجَاءَهُ رَجَاؤُهُ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَاسْتَنْقَذَهُ مِنْ ذَلِكَ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي قَدْ هَوَى فِي اَلنَّارِ فَجَاءَتْهُ دُمُوعُهُ اَلَّتِي بَكَى مِنْ خَشْيَةِ اَللَّهِ فَاسْتَخْرَجَتْهُ مِنْ ذَلِكَ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي عَلَى اَلصِّرَاطِ يَرْتَعِدُ كَمَا يَرْتَعِدُ اَلسَّعَفَةُ فِي يَوْمِ رِيحٍ عَاصِفٍ فَجَاءَهُ حُسْنُ ظَنِّهِ بِاللَّهِ فَسَكَنَ رَعْدَتُهُ وَ مَضَى عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي عَلَى اَلصِّرَاطِ يَزْحَفُ أَحْيَاناً وَ يَحْبُو أَحْيَاناً وَ يَتَعَلَّقُ أَحْيَاناً فَجَاءَتْهُ صَلاَتُهُ عَلَيَّ فَأَقَامَتْهُ عَلَى قَدَمَيْهِ وَ مَضَى عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً مِنْ أُمَّتِي اِنْتَهَى إِلَى أَبْوَابِ اَلْجَنَّةِ كُلَّمَا اِنْتَهَى إِلَى بَابٍ أُغْلِقَ دُونَهُ فَجَاءَتْهُ شَهَادَةُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ صَادِقاً بِهَا فَفَتَحَتْ لَهُ اَلْأَبْوَابَ وَ دَخَلَ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 230 )
روز جمعه چهاردهم صفر 3681 - عبد الرحمن بن قاسم گويد ما يك روز نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بوديم فرمود من ديشب عجايبى ديدم عرضكردم يا رسول اللّٰه چه ديدى ؟ براى ما نقل كن قربانت جان ما و اهل و اولاد ما، فرمود مردى از امتم را ديدم كه ملك الموت آمده بود جانش را بگيرد و احسان به پدر و مادر آمد و او را بازداشت، مردى از امتم را ديدم كه عذاب قبر بر او چنگال گشوده وضويش آمد و آن را بازداشت، مردى از امتم را ديدم كه شياطين گردش را گرفته بودند ذكر خداى عز و جل آمد از ميان آنها نجاتش داد، مردى از امتم را ديدم كه فرشته هاى عذاب دوره اش كرده بودند و نمازش آمد و جلو آنها را گرفت، مردى از امتم را ديدم كه از تشنگى له له ميزد و بهر حوضى ميرسيد ممنوع ميشد، روزه ماه رمضانش آمد و او را سيراب كرد، مردى از امتم را ديدم كه بهر حلقه اى از انبياء نزديك ميشد او را ميراندند و غسل جنابتش آمد دست او را گرفت و پهلوى منش نشانيد، مردى از امتم را ديدم كه از شش جهت در تاريكى فرو بود حج و عمره اش آمدند و او را از تاريكى در آوردند و بروشنى رسانيدند، مردى از امتم را ديدم كه با مؤمنان سخن ميكرد و با او سخن نميكردند و صله رحمش آمد و گفت اى گروه مؤمنان با او سخن كنيد كه او صله رحم ميكرد مؤمنان با او سخن كردند و دست دادند و با آنها همراه شد، مردى از امتم را ديدم كه دست و روى خود را سپر شراره آتش كرده بود، صدقه اش آمد سرپوش سر و سپر روى او شد، مردى از امتم را ديدم كه ماموران دوزخ او را از هر سو درگرفته بودند و امر بمعروف و نهى از منكرش آمدند و او را از دست آنها رها كردند و بملائكه رحمت سپردند، مردى از امتم را ديدم كه بزانو در آمده و ميان او و رحمت خدا پرده ايست حسن خلقش آمد و او را وارد رحمت خدا كرد، مردى از امتم را ديدم كه نامه عملش از سمت چپ روان بود خوف او از خدا آمد و نامه عملش را گرفت و بدست راستش داد، مردى از امتم را ديدم كه ميزانش سبك بود و بسيارى از نمازها را خوانده بود آمد و ميزانش را سنگين كرد، مردى از امتم را ديدم كه بر پرتگاه دوزخ بود و اميد او بخدا آمد و او را نجات داد، مردى از امتم را ديدم در آتش سرازير بود اشكها كه از خوف خدا ريخته بود آمدند او را در آوردند، مردى از امتم را ديدم چون شاخه خرما در برابر باد سخت بر صراط ميلرزيد خوش گمانى او بخدا آمد و او را آرام كرد و از صراط گذشت، مردى از امتم را ديدم روى صراط گاهى سينه ميكشيد و گاهى سر دست ميرفت و گاهى آويزان ميشد صلواتى كه بر من فرستاده بود آمد و او را بر پا داشت و از صراط گذشت، مردى از امتم را ديدم كه بدرهاى بهشت ميرفت و بهر درى ميرسيد بروى او بسته ميشد شهادت او بيگانگى خدا از روى راستى آمد و درهاى بهشت را بروى او گشود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 230
الأمالی (للصدوق)
1.عبد الرحمن بن قاسم مى گويد:روزى پيش پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بوديم كه فرمود:شب پيش من شگفتى هايى مشاهده كردم.گفتم:اى پيامبر خدا!چه ديدى ؟براى ما بازگوى كه جان ما و خاندان ما فداى تو باد.
فرمود:شخصى از امت خويش را مشاهده كردم كه عزراييل به سراغش آمده بود تا جان او را بگيرد،اما نيكى به پدر و مادر او را از اين كار بازداشت.و شخصى از امت خودم را مشاهده كردم كه شيطان ها دور او حلقه زده اند.اما ياد خداوند سبب رهايى او شد.و بعد شخصى از امتم را مشاهده كردم كه فرشته هاى عذاب او را محاصره كرده بودند.اما نماز او نگذاشت كه آنان آسيب برسانند.و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه از عطش له له زنان بود و به هرحوض آبى نزديك مى شد،از نوشيدن منع مى شد.اما روزه رمضان او را سيراب كرد.و شخصى از امت خودم را مشاهده كردم كه به هرانجمنى از پيامبران مى رسيد او را از خود مى راندند.اما غسل جنابت دست او را گرفت و نزد خود نشاند.و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه از شش سمت در سياهى فرورفته بود.اما حج و عمره او را از سياهى بيرون كشاندند.و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه با مؤمنان حرف مى زد،ولى آنان با او حرف نمى زدند.اما صله رحم آمد و گفت:اى مؤمنان! با او سخن بگوئيد كه با خويشان پيوند داشت.بعد آنان با وى صحبت كردند و دست دادند و او همراه مؤمنان شد.شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه دست و صورتش را مانند سپرى در برابر آتش گرفته بود،اما صدقه نزديك آمد و مثل پوششى قرار گرفت و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه مأموران دوزخ وى را از هر سمت در ميان گرفته بودند،اما امر به معروف و نهى از منكر آمدند و او را نجات دادند و به فرشتگان رحمت سپردند.و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه به زانو درآمده بود درحالى كه ميان او و رحمت الهى پرده اى قرار داشت،امّا خوش خلقى آمد و او را به عرصه رحمت وارد كرد.و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه نامه اعمال وى به دست چپ داده شده بود،اما ترس او از خدا آمد و نامه اعمال او را گرفت و به دست راست وى داد.و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه ترازوى اعمال نيك او سنگين نبود،اما نمازهاى زيادى كه او داشت،ميزان او را سنگين كردند.و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه لب پرتگاه دوزخ بود،اميدوارى او به خداوند نزديك شد و او را رهانيد و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه در آتش سرازير شده بود،اما اشك هايى كه او از ترس خداوند داشت،او را رهايى بخشيد و شخصى از امت خود را مشاهده كردم كه بر صراط مانند شاخه هاى خرما در برابر باد تند دچار لرزش شده بود،اما خوش پندارى اش به خداوند نزديك آمد و او را آرام و از صراط عبور كرد و شخصى از امت خود را ديدم كه بر پل صراط گاهى سينه خود را بر روى آن مى كشاند و گاهى با دست راه مى رفت و گاهى آويزان مى شد،اما صلواتى كه بر من فرستاده بود،او را ايستاده نگاه داشت و از صراط گذراند.و شخصى از امت خود را ديدم كه نزديك درهاى بهشت رفت،ولى به روى او بسته مى شدند،اما گواهى دادن او به يكتايى خداوند كه صادقانه بود،درهاى بهشت را براى او باز كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 389
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 230
ص : 231
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَخْبِرْنِي بِوَفَاةِ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ إِنَّهُ لَمَّا أَتَاهُ أَجَلُهُ وَ اِسْتَوْفَى مُدَّتَهُ وَ اِنْقَطَعَ أَكْلُهُ أَتَاهُ مَلَكُ اَلْمَوْتِ فَقَالَ لَهُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا كَلِيمَ اَللَّهِ فَقَالَ مُوسَى وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ مَنْ أَنْتَ فَقَالَ أَنَا مَلَكُ اَلْمَوْتِ قَالَ مَا اَلَّذِي جَاءَ بِكَ قَالَ جِئْتُ لِأَقْبِضَ رُوحَكَ فَقَالَ لَهُ مُوسَى مِنْ أَيْنَ تَقْبِضُ رُوحِي قَالَ مِنْ فَمِكَ قَالَ لَهُ مُوسَى كَيْفَ وَ قَدْ كَلَّمْتُ بِهِ رَبِّي جَلَّ جَلاَلُهُ قَالَ فَمِنْ يَدَيْكَ قَالَ كَيْفَ وَ قَدْ حَمَلْتُ بِهِمَا اَلتَّوْرَاةَ قَالَ فَمِنْ رِجْلَيْكَ قَالَ كَيْفَ وَ قَدْ وَطِئْتُ بِهِمَا طُورَ سِينَا قَالَ فَمِنْ عَيْنَيْكَ قَالَ كَيْفَ وَ لَمْ تَزَلْ إِلَى رَبِّي بِالرَّجَاءِ مَمْدُودَةً قَالَ فَمِنْ أُذُنَيْكَ قَالَ كَيْفَ وَ قَدْ سَمِعْتُ بِهِمَا كَلاَمَ رَبِّي جَلَّ وَ عَزَّ قَالَ فَأَوْحَى اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِلَى مَلَكِ اَلْمَوْتِ لاَ تَقْبِضْ رُوحَهُ حَتَّى يَكُونَ هُوَ اَلَّذِي يُرِيدُ ذَلِكَ وَ خَرَجَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ فَمَكَثَ مُوسَى مَا شَاءَ اَللَّهُ أَنْ يَمْكُثَ بَعْدَ ذَلِكَ وَ دَعَا يُوشَعَ بْنَ نُونٍ فَأَوْصَى إِلَيْهِ وَ أَمَرَهُ بِكِتْمَانِ أَمْرِهِ وَ بِأَنْ يُوصِيَ بَعْدَهُ إِلَى مَنْ يَقُومُ بِالْأَمْرِ وَ غَابَ مُوسَى عَنْ قَوْمِهِ فَمَرَّ فِي غَيْبَتِهِ بِرَجُلٍ وَ هُوَ يَحْفِرُ قَبْراً - فَقَالَ لَهُ أَ لاَ أُعِينُكَ عَلَى حَفْرِ هَذَا اَلْقَبْرِ فَقَالَ لَهُ اَلرَّجُلُ بَلَى فَأَعَانَهُ حَتَّى حَفَرَ اَلْقَبْرَ وَ سَوَّى اَللَّحْدَ ثُمَّ اِضْطَجَعَ فِيهِ مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِيَنْظُرَ كَيْفَ هُوَ فَكُشِفَ لَهُ عَنِ اَلْغِطَاءِ فَرَأَى مَكَانَهُ مِنَ اَلْجَنَّةِ فَقَالَ يَا رَبِّ اِقْبِضْنِي إِلَيْكَ فَقَبَضَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ رُوحَهُ مَكَانَهُ وَ دَفَنَهُ فِي اَلْقَبْرِ وَ سَوَّى عَلَيْهِ اَلتُّرَابَ وَ كَانَ اَلَّذِي يَحْفِرُ اَلْقَبْرَ مَلَكاً فِي صُورَةِ آدَمِيٍّ وَ كَانَ ذَلِكَ فِي اَلتِّيهِ فَصَاحَ صَائِحٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ مَاتَ مُوسَى كَلِيمُ اَللَّهِ فَأَيُّ نَفْسٍ لاَ تَمُوتُ فَحَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ سُئِلَ عَنْ قَبْرِ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ فَقَالَ هُوَ عِنْدَ اَلطَّرِيقِ اَلْأَعْظَمِ عِنْدَ اَلْكَثِيبِ اَلْأَحْمَرِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 232 )
2 - عماره گويد بامام صادق عرضكردم مرا از وفات موسى بن عمران آگاه كن فرمود چون مرگش رسيد و عمرش تمام شد و خوراكش بريد ملك الموت نزد او آمد و گفت درود بر تو اى كليم خدا، موسى گفت بر تو درود تو كيستى ؟ گفت من ملك الموتم، گفت براى چه آمدى ؟ گفت آمدم جانت را بگيرم موسى گفت از كجا جانم را ميگيرى ؟ گفت از دهانت، گفت چطور؟ من با آن يا خداى عز و جل سخن گفتم، گفت از دو دستت گفت چطور؟ من با آنها حمل تورات كردم، گفت از دو پايت گفت چطور؟ من آنها را بر طور سينا نهادم گفت از دو چشمت، گفت چطور من آنها را باميد بسوى پروردگار گشودم، گفت از دو گوشت فرمود من با آنها كلام خدا را شنيدم، خداى تبارك و تعالى بملك الموت وحى كرد جانش را مستان تا خودش درخواست كند ملك الموت برگشت و حضرت موسى تا خدا خواست در دنيا ماند و يوشع بن نون را خواست و باو وصيت كرد و سفارش كرد كار خود را مكتوم دارد و براى پس از خود وصى بر گمارد و از قوم خود كناره كرد و نهان شد در زمان غيبت خود بمردى گذشت كه گورى ميكند گفت ميخواهى بتو كمك دهم آن مرد گفت آرى او را كمك كرد تا گور ساخته و لحد پرداخته شد و موسى بن عمران در آن خوابيد تا گور را امتحان كند و پرده از چشمش برداشته شد و جاى خود را در بهشت ديد عرضكرد خدايا مرا بسوى خود قبض روح كن ملك الموت جانش را همان جا گرفت و در همان گور بخاكش سپرد و آنكه گور را ميكند فرشته اى بود كه بصورت آدمى در آمده و آن در بيابان تپه بود يك هاتفى از آسمان آواز داد كه موسى كليم اللّٰه مرد و كدام كس است كه نميرد پدرم از جدم از پدرش برايم بازگفت كه محل قبر موسى را از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) پرسيدند كه كجا است ؟ فرمود كنار شاهراه نزد تل ريگ سرخ.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 232
الأمالی (للصدوق)
2.عماره مى گويد به امام صادق عليه السّلام گفتم:مرا از چگونگى وفات موسى بن عمران. فرمود:آنگاه كه وفات موسى عليه السّلام نزديك شد و خوراكى بريده شد،عزراييل پيش او آمد و گفت:سلام بر تو اى كليم اللّه.موسى گفت:درود بر تو باد،تو كيستى ؟گفت:من فرشته مرگ هستم.گفت:براى چه نزد من آمدى ؟گفت براى گرفتن جان تو.موسى گفت:از كجا جانم را خواهى گرفت ؟گفت:از دهان تو.موسى گفت:چرا؟من با اين زبان با خداوند سخن گفته ام.عزراييل گفت:از دستان تو مى گيرم.موسى گفت:چرا؟من با اين دستانم تورات را حمل كرده ام.عزراييل گفت:از پاهاى تو،موسى گفت:چرا؟من آن ها را بر كوه سينا گذاشته ام.گفت:از چشمان تو.موسى گفت:چرا؟من آن دو را با اميدوارى به خداوند گشوده ام.گفت:از دو گوش تو.موسى گفت:چرا؟من با آن دو سخن حق را شنيده ام.آنگاه خداى متعال به عزراييل گفت:جان موسى را نستان تا آنكه موسى مرگش را تقاضا كند. عزراييل بازگشت و موسى بن عمران تا ساليان دراز كه خدا خواست زنده ماند و آنگاه يوشع بن نون را نزد خود خواند و او را وصيت كرد كه رسالت خود را پنهان دارد و جانشين خود را معين كند،سپس موسى از بنى اسراييل كناره گيرى كرد.
در دوران غيبت خويش به شخصى برخورد كه مشغول كندن قبرى بود.موسى گفت: مى خواهى به تو كمك كنم ؟شخص گفت:آرى.بعد موسى او را مدد داد تا اينكه قبر آماده و لحد گذاشته شد و موسى در آن دراز كشيد تا قبر را بيازمايد.ناگاه پرده از برابر چشمان موسى كنار رفت و جاى خويش را در بهشت مشاهده كرد.آنگاه موسى گفت:خدايا مرا به سوى خود بر.آنگاه عزراييل جان او را گرفت.او چنين كرد و موسى در همان قبر دفن شد. و اما كسى كه قبر را مهيا مى كرد،فرشته اى بود كه به صورت ادمى درآمد بود و مكان آن در صحراى«تيه»بود.صداى هاتفى از آسمان آمد كه خبر از وفات موسى داشت.كيست كه جان نسپارد؟
پدرم از جدّ من و او از پدرش براى من روايت فرمود كه نمام مزار موسى عليه السّلام را از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله پرسيدند كه كجاست ؟فرمود:كنار بزرگراهى كه نزديك«تل ريگ سرخ»است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 391
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 232
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْأَسَدِ اَلْأَسَدِيُّ بِالرَّيِّ فِي رَجَبٍ سَنَةَ سَبْعٍ وَ أَرْبَعِينَ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي أَيُّوبَ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سُنَيْدِ بْنِ دَاوُدَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْمُنْكَدِرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : قَالَتْ أُمُّ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ لِسُلَيْمَانَ يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ كَثْرَةَ اَلنَّوْمِ بِاللَّيْلِ فَإِنَّ كَثْرَةَ اَلنَّوْمِ بِاللَّيْلِ تَدَعُ اَلرَّجُلَ فَقِيراً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 233 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود مادر حضرت سليمان بن داود باو گفت پسر جانم مبادا در شب پريخوابى كه كه پرخوابى شب مرد را روز قيامت فقير ميدارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 233
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود مادر حضرت سليمان عليه السّلام به وى گفت:پسر جان من!مبادا در شب زياد بخوابى زيرا كه خواب زياد در شب،شخص را در روز قيامت تنگ دست كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 393
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 233
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ زَيْدَانَ وَ عَلِيُّ بْنُ اَلْعَبَّاسِ اَلْبَجَلِيَّانِ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَنَا شَيْبَانُ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَجُلٌ يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَسْرَعَ إِلَيْكَ اَلشَّيْبُ قَالَ شَيَّبَتْنِي هُودُ وَ اَلْوَاقِعَةُ وَ « اَلْمُرْسَلاٰتِ عُرْفاً » وَ « عَمَّ يَتَسٰاءَلُونَ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 233 )
4 - مردى برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) عرضكرد زود پير شدى، فرمود سور هود، واقعه و مرسلات عرفا و عم يتسائلون مرا پير كردند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 233
الأمالی (للصدوق)
4.شخصى به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله گفت:چه زود هنگام پير شدى ؟فرمود:سوره هاى«هود، واقعه و مرسلات و نباء»مرا پير كردند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 393
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَرِيرٍ وَ اَلْحَسَنُ بْنُ عُرْوَةَ وَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْوَهْبِيُّ قَالُوا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنَا زَافِرُ بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَبِي حَازِمٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ : قَالَ جَاءَ جَبْرَئِيلُ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عِشْ مَا شِئْتَ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ وَ أَحْبِبْ مَنْ شِئْتَ فَإِنَّكَ مُفَارِقُهُ وَ اِعْمَلْ مَا شِئْتَ فَإِنَّكَ مَجْزِيٌّ بِهِ وَ اِعْلَمْ أَنَّ شَرَفَ اَلرَّجُلِ قِيَامُهُ بِاللَّيْلِ وَ عِزُّهُ اِسْتِغْنَاؤُهُ عَنِ اَلنَّاسِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 233 )
5 - جبرئيل نزد پيغمبر آمد و عرضكرد اى محمد هر چه خواهى زنده باش كه آخر ميميرى هر كه را خواهى دوست دار كه از او جدا ميشوى هر چه خواهى بكن كه پاداش آن بينى و بدان كه شرافت مرد عبادت او است در شب و عزت او به بى نيازى او است از مردم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 233
الأمالی (للصدوق)
5.جبرئيل پيش پيامبر صلّى اللّه عليه و آله رفت و گفت:اى محمد!هرچه مايلى زنده باش اما در آخر خواهى مرد.و هركس را كه مايلى دوست بدار،اما سرانجام از وى جدا خواهى شد و هركارى كه مايلى انجام بده كه بى گمان سزاى آن را خواهى ديد. اى محمد!آگاه باش كه ارزش انسان به عبادت شبانه او است و عزت او به بى نيازى وى از دست مردمان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 393
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْبَرْدَعِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ أَبِي عَيْلاَنَ اَلثَّقَفِيُّ وَ عِيسَى بْنُ سُلَيْمَانَ بْنِ عَبْدِ اَلْمَلِكِ اَلْقُرَشِيُّ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو إِبْرَاهِيمَ اَلتَّرْجُمَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ سَعِيدٍ اَلْجُرْجَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي نَهْشَلُ بْنُ سَعِيدٍ عَنِ اَلضَّحَّاكِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَشْرَافُ أُمَّتِي حَمَلَةُ اَلْقُرْآنِ وَ أَصْحَابُ اَللَّيْلِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 234 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اشراف امتم حاملان قرآن و شب خيزان باشند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 234
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بزرگان امت من همانا حاملان قرآن كريم و شب زنده داران هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 234
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ اَلْكُوفِيُّ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْعَلَوِيُّ اَلْحُسَيْنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ خَلَفٍ اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ صَالِحِ بْنِ أَبِي اَلْأَسْوَدِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مَعْشَرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ قَالَ: كَانَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذَا قَدِمَ مِنْ سَفَرٍ بَدَأَ بِفَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَدَخَلَ عَلَيْهَا فَأَطَالَ عِنْدَهَا اَلْمَكْثَ فَخَرَجَ مَرَّةً فِي سَفَرٍ فَصَنَعَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ مَسَكَتَيْنِ مِنْ وَرِقٍ وَ قِلاَدَةً وَ قُرْطَيْنِ وَ سِتْراً لِبَابِ اَلْبَيْتِ لِقُدُومِ أَبِيهَا وَ زَوْجِهَا عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ فَلَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ دَخَلَ عَلَيْهَا فَوَقَفَ أَصْحَابُهُ عَلَى اَلْبَابِ لاَ يَدْرُونَ أَ يَقِفُونَ أَوْ يَنْصَرِفُونَ لِطُولِ مَكْثِهِ عِنْدَهَا فَخَرَجَ عَلَيْهِمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ عُرِفَ اَلْغَضَبُ فِي وَجْهِهِ حَتَّى جَلَسَ عِنْدَ اَلْمِنْبَرِ فَظَنَّتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ أَنَّهُ إِنَّمَا فَعَلَ ذَلِكَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِمَا رَأَى مِنَ اَلْمَسَكَتَيْنِ وَ اَلْقِلاَدَةِ وَ اَلْقُرْطَيْنِ وَ اَلسِّتْرِ فَنَزَعَتْ قِلاَدَتَهَا وَ قُرْطَيْهَا وَ مَسَكَتَيْهَا وَ نَزَعَتِ اَلسِّتْرَ فَبَعَثَتْ بِهِ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَالَتْ لِلرَّسُولِ قُلْ لَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَقْرَأُ عَلَيْكَ اِبْنَتُكَ اَلسَّلاَمَ وَ تَقُولُ اِجْعَلْ هَذَا فِي سَبِيلِ اَللَّهِ فَلَمَّا أَتَاهُ وَ خَبَرُهُ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَعَلَتْ فِدَاهَا أَبُوهَا ثَلاَثَ مَرَّاتٍ لَيْسَتِ اَلدُّنْيَا مِنْ مُحَمَّدٍ وَ لاَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لَوْ كَانَتِ اَلدُّنْيَا تَعْدِلُ عِنْدَ اَللَّهِ مِنَ اَلْخَيْرِ جَنَاحَ بَعُوضَةٍ مَا سَقَى مِنْهَا كَافِراً شَرْبَةَ مَاءٍ ثُمَّ قَامَ فَدَخَلَ عَلَيْهَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 234 )
7 - محمد بن قيس گفت شيوه پيغمبر بود كه چون از سفرى باز ميگشت اول بفاطمه وارد ميشد و مديد مدتى نزد او ميماند، بسفرى رفت و فاطمه در غياب او دو دست بند نقره و گلوبند و دو گوشواره و پرده درى ساخت كه پذيرائى پدر و شوهرش باشد چون رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) برگشت و داخل خانه فاطمه (عليها السّلام) شد يارانش در خانه ماندند و ندانستند بمانند يا بروند چون بسيار مكث ميكرد از خانه فاطمه رسول خدا فورا بيرون آمد و خشم در روى او عيان بود و نزد منبر نشست و فاطمه حس كرد كه اين عمل رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بخاطر دستبند و گلوبند و گوشواره ها و پرده است آنها را از خود برآورد و پرده را از در كند و نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرستاده خود گفت بگو دخترت بتو سلام ميرساند و خواهش دارد اينها را در راه خدا صرف كنيد چون فرستاده نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد فرمود چنين كرد سه بار فرمود پدرش قربانش دنيا از محمد و آل محمد نيست، اگر دنيا پيش خدا باندازه بال پشه اى ارزش داشت شربتى از آب آن بكافرى نميداد سپس برخاست و نزد فاطمه (عليها السّلام) رفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 234
الأمالی (للصدوق)
7.محمد بن قيس مى گويد:سنت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله اين بود كه هرگاه از سفر خود باز مى گشت،نخست به خانه فاطمه عليها السّلام مى رفت و زمانى طولانى نزد او مى ماند.زمانى كه پيامبر به سفر رفت،فاطمه عليها السّلام در غيبت حضرت دو دستبند نقره اى و گلوبند و گوشواره ها و پرده اى براى ورودى خانه فراهم كرد كه سبب پذيرايى از همسر و پدر باشد. آنگاه كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از سفر بازگشت و پاى به خانه فاطمه گذاشت.آنگاه پيامبر بى درنگ از آنجا خارج شد،درحالى كه ناخشنودى در چهرۀ آن حضرت او آشكار بود. حضرت نزديك منبر نشست.فاطمه پى برد كه آن زينت ها مايه ناخرسندى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شده است.آنها را برداشت و پيش حضرت فرستاد و به قاصد گفت:به پدرم بگو كه فاطمه سلام مى فرستد و خواسته اش اين است كه اين چيزها را در راه خدا خرج كنيد.آنگاه كه قاصد فاطمه عليها السّلام پيش پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمد،حضرت سه بار فرمود: پدرش فداى او باد.دنيا از محمد و خاندان محمد نيست.اگر دنيا نزد حق متعال به وزن بال پشه اى ارزش داشت،شربت آبى از دنيا به كفرپيشه اى نمى داد.آنگاه بلند شد و پيش فاطمه عليها السّلام رفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يُوسُفَ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ رَاهَوَيْهِ قَالَ: لَمَّا وَافَى أَبُو اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ نَيْسَابُورَ وَ أَرَادَ أَنْ يَرْحَلَ مِنْهَا إِلَى اَلْمَأْمُونِ اِجْتَمَعَ إِلَيْهِ أَصْحَابُ اَلْحَدِيثِ فَقَالُوا لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ تَرْحَلُ عَنَّا وَ لاَ تُحَدِّثُنَا بِحَدِيثٍ فَنَسْتَفِيدَهُ مِنْكَ وَ قَدْ كَانَ قَعَدَ فِي اَلْعَمَّارِيَّةِ فَأَطْلَعَ رَأْسَهُ وَ قَالَ سَمِعْتُ أَبِي مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي اَلْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ سَمِعْتُ جَبْرَئِيلَ يَقُولُ سَمِعْتُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ حِصْنِي فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِي أَمِنَ مِنْ عَذَابِي فَلَمَّا مَرَّتِ اَلرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 235 )
8 - اسحق بن راهويه گويد چون أبو الحسن الرضا (عليه السّلام) به نيشابور آمد و خواست از آنجا نزد مأمون كوچ كند اصحاب حديث جمع شدند و باو عرضكردند يا ابن رسول اللّٰه از نزد ما ميروى و حديثى نميفرمائى كه ما از شما استفاده كنيم حضرت در هودج نشسته بود سر خود بيرون آورد و فرمود شنيدم از پدرم موسى بن جعفر ميگفت شنيدم از پدرم جعفر بن محمد ميگفت شنيدم از پدرم محمد بن على ميگفت شنيدم از پدرم على بن الحسين ميگفت شنيدم از پدرم حسين بن على ميگفت شنيدم از پدرم امير المؤمنين على بن ابى طالب ميگفت شنيدم از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) ميگفت شنيدم از جبرئيل ميگفت شنيدم از خداى عز و جل ميفرمايد«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» حصن منست و هر كه در حصن من در آيد از عذابم در امانست چون راحله براه افتاد و گذشت فرياد كرد بما كه با شروط آن و من هم از شروط آنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 235
الأمالی (للصدوق)
8.اسحق بن راهويه مى گويد:آنگاه كه امام رضا عليه السّلام به نيشابور وارد شد و مى خواست از آنجا پيش مأمون عباسى برود،اصحاب حديث گرد او آمدند و گفتند:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!آيا به هنگام رفتن از شهر ما حديثى روايت نمى كنى كه ما از آن بهره ببريم.امام رضا عليه السّلام كه در هودج نشسته بود،سر خود را بيرون آورد و فرمود:از پدرم موسى بن جعفر شنيدم كه از پدرش جعفر بن محمد و او از پدرش محمد بن على و او از پدرش حسين بن على و او از على بن ابى طالب امير مؤمنان عليه السّلام و او از پيامبر خدا شنيد كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله فرمود:جبرئيل گفت كه از خداى عز و جل شنيدم كه فرمود«لا اله الا اللّه» حصار من است و هركس در آن وارد شود،از عذاب من در امان خواهد بود.آنگاه كه راحله به راه افتاد،فريادزنان فرمود:البته شرط و شروطى دارد كه من از آن شرطها هستم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 235
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْحُسَيْنِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْفَزَارِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ يَحْيَى اَلْأَهْوَازِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ عَمْرٍو قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ بِلاَلٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ جَبْرَئِيلَ عَنْ مِيكَائِيلَ عَنْ إِسْرَافِيلَ عَنِ اَللَّوْحِ عَنِ اَلْقَلَمِ قَالَ يَقُولُ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى: وَلاَيَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ حِصْنِي فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِي أَمِنَ نَارِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 235 )
9 - پيغمبر از جبرئيل از ميكائيل از اسرافيل از لوح از قلم گفته است كه خداى تبارك و تعالى ميفرمايد ولايت على بن ابى طالب حصن من است و هر كه در حصن من در آيد از دوزخ من در امانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 235
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از جبرئيل و او از ميكاييل و او از اسرافيل و او از لوح و لوح از قلم فرموده است كه خداوند مى فرمايد:ولايت على بن ابى طالب عليه السّلام حصار من است و هركس در آن وارد شود،از آتش دوزخ من در امان است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 397
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْعَبَّاسِ اَلتَّمِيمِيُّ اَلرَّازِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي سَيِّدِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَخِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : خُلِقْتُ أَنَا وَ عَلِيٌّ مِنْ نُورٍ وَاحِدٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 236 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من و على از يك نور آفريده شديم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 236
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:من و على از يك نور خلق شده ايم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 397
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 236
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يُوسُفَ اَلْبَغْدَادِيُّ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَنْبَسَةَ مَوْلَى اَلرَّشِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا دَارِمُ بْنُ قَبِيصَةَ بْنِ نَهْشَلِ بْنِ مُجَمِّعٍ اَلصَّنْعَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِائَةَ أَلْفِ نَبِيٍّ وَ أَرْبَعَةً وَ عِشْرِينَ أَلْفَ نَبِيٍّ أَنَا أَكْرَمُهُمْ عَلَى اَللَّهِ وَ لاَ فَخْرَ وَ خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِائَةَ أَلْفِ وَصِيٍّ وَ أَرْبَعَةً وَ عِشْرِينَ أَلْفَ وَصِيٍّ فَعَلِيٌّ أَكْرَمُهُمْ عَلَى اَللَّهِ وَ أَفْضَلُهُمْ. قَالَ اَلشَّيْخُ وَ حَدَّثَنِي بِهَذَا اَلْحَدِيثِ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْبَغْدَادِيُّ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ مَوْلَى اَلرَّشِيدِ قَالَ حَدَّثَنِي دَارِمُ بْنُ قَبِيصَةَ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَسَنٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 236 )
11 - از پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) كه فرمود خداى عز و جل يك صد و بيست و چهار هزار پيغمبر آفريد و من گرامى ترين آنهايم نزد خدا و نبالم و آفريد يك صد و بيست و چهار هزار وصى و على گرامى تر و برتر آنها است نزد خدا. شيخ بزرگوار صدوق اين حديث را بسند ديگر نقل كرده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 236
الأمالی (للصدوق)
11.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود كه خداوند صد و بيست و چهار هزار پيامبر خلق كرد و من گرامى ترين آنان در پيش او هستم و به خود نبالم.و خداوند صد و بيست و چهار هزار وصى خلق كرد كه على برترين و ارجمندترين آنان پيش خداوند است.شيخ بزرگوار صدوق اين حديث را به سندى ديگر روايت كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 399
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ اَلْوَاسِطِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ رَبِيعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي اَلْأَعَزِّ اَلنَّحَّاسِ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: قَضَاءُ حَاجَةِ اَلْمُؤْمِنِ أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ حِجَّةٍ مُتَقَبَّلَةٍ بِمَنَاسِكِهَا وَ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَةٍ لِوَجْهِ اَللَّهِ وَ حُمْلاَنِ أَلْفِ فَرَسٍ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ بِسُرُجِهَا وَ لُجُمِهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 236 )
دوازده شب از صفر سال 368 مانده1 - امام صادق ميفرمود بر آوردن حاجت مؤمن بهتر است از هزار حج مقبول با همه اعمالش و از آزاد كردن هزار بنده براى خدا و از تقديم هزار اسب زين و مهار كرده در راه خدا.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 236
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:كوشش در برآوردن خواسته يك مؤمن از هزار حج پذيرفته شده با همه اعمال آن برتر است و نيز از آزادكردن هزار بنده براى خداوند و همچنين از هديه دادن هزار اسب زين دار و مهارشده در راه خدا.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 401
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلنَّهَاوَنْدِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ اَلدَّيْلَمِيِّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: اَلشِّتَاءُ رَبِيعُ اَلْمُؤْمِنِ يَطُولُ فِيهِ لَيْلُهُ فَيَسْتَعِينُ بِهِ عَلَى قِيَامِهِ وَ يَقْصُرُ فِيهِ نَهَارُهُ فَيَسْتَعِينُ بِهِ عَلَى صِيَامِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 237 )
2 - امام صادق فرمود زمستان بهار مؤمن است، شبش بلند است و كمك عبادتست، روزش كوتاه است و كمك روزه است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 237
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:زمستان بهار مؤمن است،زيرا كه شب آن دراز است و مدد رسان عبادت.و روز آن كوتاه است و مددرسان روزه.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 401
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 237
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَسَنٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ أَتَى قَبْرَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَارِفاً بِحَقِّهِ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 237 )
3.زيد بن على عليه السّلام فرمود:هركس قبر حسين عليه السّلام را عارفانه زيارت كند،خداوند گناهان گذشته و آينده او را خواهد آمرزيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 401
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
3 - زيد بن على فرمود هر كه بزيارت قبر حسين (عليه السّلام) آيد با معرفت بحقش خدا گناهان گذشته و آينده او را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 237
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْهَيْثَمِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ يَعْقُوبَ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عَنْبَسَةُ بْنُ بِجَادٍ اَلْعَابِدُ قَالَ: لَمَّا مَاتَ إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ فَرَغْنَا مِنْ جَنَازَتِهِ جَلَسَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ جَلَسْنَا حَوْلَهُ وَ هُوَ مُطْرِقٌ ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ هَذِهِ اَلدُّنْيَا دَارُ فِرَاقٍ وَ دَارُ اِلْتِوَاءٍ لاَ دَارُ اِسْتِوَاءٍ عَلَى أَنَّ لِفِرَاقِ اَلْمَأْلُوفِ حُرْقَةً لاَ تُدْفَعُ وَ لَوْعَةً لاَ تُرَدُّ وَ إِنَّمَا يَتَفَاضَلُ اَلنَّاسُ بِحُسْنِ اَلْعَزَاءِ وَ صِحَّةِ اَلْفِكْرَةِ فَمَنْ لَمْ يَثْكَلْ أَخَاهُ ثَكِلَهُ أَخُوهُ وَ مَنْ لَمْ يُقَدِّمْ وَلَداً كَانَ هُوَ اَلْمُقَدَّمَ دُونَ اَلْوَلَدِ ثُمَّ تَمَثَّلَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ بِقَوْلِ أَبِي خِرَاشٍ اَلْهُذَلِيِّ يَرْثِي أَخَاهُ - وَ لاَ تَحْسَبِي أَنِّي تَنَاسَيْتُ عَهْدَهُوَ لَكِنَّ صَبْرِي يَا أُمَيْمُ [يَا أُمَامُ] جَمِيلٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 237 )
4 - عتبة بن بجاد عابد گفت چون اسماعيل بن جعفر بن محمد مرد و ما از جنازه او فارغ شديم امام صادق نشست و ما گردش نشستيم آن حضرت سر بزير داشت و سر برداشت و فرمود اى مردم اين دنيا خانه جدائى و خانه پيچيدگى و كجى است نه خانه استقامت با اينكه جدائى از هم الفتها جگرسوزى است بى چاره و دلگدازيست بى برگشت مردم بر يك ديگر برترى دارند در خوب عزا داشتن و درست انديشه كردن هر كه داغ برادر نبيند برادرش داغ او بيند، هر كه فرزندش پيش مرگش نشود او پيش مرگ وى شود و سپس باين شعر ابى خراش هذلى مثل زد كه در نوحه برادرش گفته:
گمان مدار كه عهدش زياد خود بردم-و ليك صبر چو من اى اميم (نام معشوق اوست) نيك بود
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 237
الأمالی (للصدوق)
4.عتبه بن بجاد عابد مى گويد:آن گاه كه اسماعيل بن جعفر بن محمد از دنيا رفت و از تشييع جنازه بازگشتيم،امام صادق عليه السّلام نشست درحالى كه ما گرد حضرت نشسته بوديم.
سر بلند كرد و فرمود:اى مردم!اين دنيا سراى جدايى و پيچيدگى و كجى است نه سراى ماندن،هرچند جدا شدن از دوستان و نزديكان جانسوز و بدون چاره است و دل آدمى را مى سوزاند.مردمان برهم در سوگوارى نيك و خوب انديشيدن برترى دارند. هركس داغ برادر خود نبيند،برادرش او را خواهد ديد.هركس پيش مرگ او نشود او پيش مرگ وى خواهد شد.و آنگاه به اين سخن ابى فراش مذلى مثل زد كه در سوگ برادر خود چنين گفته است:
«مى پندارى كه پيمان او از خاطر برده ام،ولى صبر من صبر جميل است اى امى ام.(اى امام)»
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 401
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانٍ اَلْأَحْمَرِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ بَلِيَ ثَوْبُهُ فَحَمَلَ إِلَيْهِ اِثْنَيْ عَشَرَ دِرْهَماً فَقَالَ يَا عَلِيُّ خُذْ هَذِهِ اَلدَّرَاهِمَ فَاشْتَرِ لِي ثَوْباً أَلْبَسُهُ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَجِئْتُ إِلَى اَلسُّوقِ فَاشْتَرَيْتُ لَهُ قَمِيصاً بِاثْنَيْ عَشَرَ دِرْهَماً وَ جِئْتُ بِهِ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ فَنَظَرَ إِلَيْهِ فَقَالَ يَا عَلِيُّ غَيْرُ هَذَا أَحَبُّ إِلَيَّ أَ تَرَى صَاحِبَهُ يُقِيلُنَا فَقُلْتُ لاَ أَدْرِي فَقَالَ اُنْظُرْ فَجِئْتُ إِلَى صَاحِبِهِ فَقُلْتُ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَدْ كَرِهَ هَذَا يُرِيدُ ثَوْباً دُونَهُ فَأَقِلْنَا فِيهِ فَرَدَّ عَلَيَّ اَلدَّرَاهِمَ وَ جِئْتُ بِهِ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَمَشَى مَعِي إِلَى اَلسُّوقِ لِيَبْتَاعَ قَمِيصاً فَنَظَرَ إِلَى جَارِيَةٍ قَاعِدَةٍ عَلَى اَلطَّرِيقِ تَبْكِي فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا شَأْنُكِ قَالَتْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ أَهْلَ بَيْتِي أَعْطَوْنِي أَرْبَعَةَ دَرَاهِمَ لِأَشْتَرِيَ لَهُمْ بِهَا حَاجَةً فَضَاعَتْ فَلاَ أَجْسُرُ أَنْ أَرْجِعَ إِلَيْهِمْ فَأَعْطَاهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَرْبَعَةَ دَرَاهِمَ وَ قَالَ اِرْجِعِي إِلَى أَهْلِكِ وَ مَضَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَى اَلسُّوقِ فَاشْتَرَى قَمِيصاً بِأَرْبَعَةِ دَرَاهِمَ وَ لَبِسَهُ وَ حَمِدَ اَللَّهَ وَ خَرَجَ فَرَأَى رَجُلاً عُرْيَاناً يَقُولُ مَنْ كَسَانِي كَسَاهُ اَللَّهُ مِنْ ثِيَابِ اَلْجَنَّةِ فَخَلَعَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَمِيصَهُ اَلَّذِي اِشْتَرَاهُ وَ كَسَاهُ اَلسَّائِلَ ثُمَّ رَجَعَ إِلَى اَلسُّوقِ فَاشْتَرَى بِالْأَرْبَعَةِ اَلَّتِي بَقِيَتْ قَمِيصاً آخَرَ فَلَبِسَهُ وَ حَمِدَ اَللَّهَ وَ رَجَعَ إِلَى مَنْزِلِهِ وَ إِذَا اَلْجَارِيَةُ قَاعِدَةٌ عَلَى اَلطَّرِيقِ فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا لَكِ لاَ تَأْتِينَ أَهْلَكِ قَالَتْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنِّي قَدْ أَبْطَأْتُ عَلَيْهِمْ - وَ أَخَافُ أَنْ يَضْرِبُونِي فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُرِّي بَيْنَ يَدَيَّ وَ دُلِّينِي عَلَى أَهْلِكِ فَجَاءَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى وَقَفَ عَلَى بَابِ دَارِهِمْ ثُمَّ قَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ اَلدَّارِ فَلَمْ يُجِيبُوهُ فَأَعَادَ اَلسَّلاَمَ فَلَمْ يُجِيبُوهُ فَأَعَادَ اَلسَّلاَمَ فَقَالُوا عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ فَقَالَ لَهُمْ مَا لَكُمْ تَرَكْتُمْ إِجَابَتِي فِي أَوَّلِ اَلسَّلاَمِ وَ اَلثَّانِي قَالُوا يَا رَسُولَ اَللَّهِ سَمِعْنَا سَلاَمَكَ فَأَحْبَبْنَا أَنْ نَسْتَكْثِرَ مِنْهُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ هَذِهِ اَلْجَارِيَةَ أَبْطَأَتْ عَلَيْكُمْ فَلاَ تُؤَاخِذُوهَا فَقَالُوا يَا رَسُولَ اَللَّهِ هِيَ حُرَّةٌ لِمَمْشَاكَ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ مَا رَأَيْتُ اِثْنَيْ عَشَرَ دِرْهَماً أَعْظَمَ بَرَكَةً مِنْ هَذِهِ كَسَا اَللَّهُ بِهَا عُرْيَانَيْنِ وَ أَعْتَقَ بِهَا نَسَمَةً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 238 )
5 - مردى خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد چون كه جامه اش كهنه بود دوازده درهم بآن حضرت داد، حضرت فرمود اى على اين پولها را بگير و جامه برايم بخر تا بپوشم على گويد ببازار رفتم و پيراهنى به دوازده درهم خريدم و نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آوردم باو نگاه كرد و فرمود جامه ديگرى نزد من دوست تر از آنست بنظر تو صاحبش آن را پس ميگيرد، گفتم نميدانم فرمود برو ببين من آمدم نزد صاحبش و گفتم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آن را خوش ندارد و جامه ارزانترى ميخواهد آن را پس گرفت و پول را داد و نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آوردم و با من ببازار آمد تا پيراهنى بخرد ديد يك كنيزى ميان راه نشسته گريه ميكند باو فرمود چرا گريه ميكنى گفت يا رسول اللّٰه كسانم چهار درهم بمن دادند كه حوائجى براى آنها بخرم و آن را گم كردم و جرأت ندارم برگردم حضرت چهار درهم از آن را باو داد و فرمود برگرد نزد كسانت رسول خدا ببازار رفت و پيراهنى خريد بچهار درهم و پوشيد و حمد خدا كرد و بر گشت مرد برهنه اى را ديد كه ميگفت هر كه مرا بپوشاند خدا جامه هاى بهشت باو پوشد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) پيراهنى كه خريده بود در آورد و ببر آن سائل كرد و به بازار برگشت و با آن چهار درهم باقى پيراهن ديگر خريد و پوشيد و حمد خدا كرد و بمنزلش برميگشت ديد همان كنيزك بر سر راه نشسته گريه ميكند رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چرا نزد كسانت نميروى ؟ عرضكرد يا رسول اللّٰه دير كردم و ميترسم بزنندم فرمود جلو من برو و مرا بكسان خود راهنمائى كن رسول خدا آمد بر در خانه آنها ايستاد و گفت اى اهل خانه سلام عليكم جواب نداند تا بار سوم گفتند بر تو سلام اى رسول خدا و رحمت و بركات او فرمود چرا بار اول و دوم جواب مرا نداديد؟ گفتند از بار اول شنيديم ولى خواستيم بيفزائيد، رسول خدا فرمود اين كنيزك دير كرده است براى شما از او مؤاخذه مكنيد، گفتند يا رسول اللّٰه بخاطر آمدن شما آزاد است، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من دوازده درهمى با بركت تر از اين نديدم كه دو عريان را پوشانيد و بنده اى را هم آزاد كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 238
الأمالی (للصدوق)
5.شخصى نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد و براى اينكه جامه حضرت كهنه بود،دوازده درهم به وى داد.پيامبر به على عليه السّلام فرمود:با اين پول ها جامه اى براى من تهيه كن كه بر تن كنم.على عليه السّلام مى گويد:به بازار رفتم و پيراهنى به بهاى دوازده درهم گرفتم و پيش پيامبر آوردم.به جامه نگاه كرد و فرمود:جامه محبوب من جامه ديگرى است.آيا فروشنده آن را پس مى گيرد؟گفتم:نمى دانم.فرمود:برو از او سؤال كن.على مى گويد:نزد فروشنده رفتم و به او گفتم كه پيامبر آن را دوست ندارد و جامه ارزان ترى مى خواهد.
فروشنده آن را گرفت و بهاى آن را پرداخت.آن گاه حضرت با من به بازار آمد تا پيراهنى كه مى خواهد خريدارى كند.ناگاه كنيزى در راه ديد كه گريه مى كرد.از او پرسيد: چرا گريان هستى ؟گفت:اى پيامبر خدا!خانواده ام چهار درهم دادند كه چيزهايى براى آنان تهيه كنم و آن پول را گم كردم و حالا جرأت نمى كنم كه به خانه بازگردم.پيامبر چهار درهم از آن پول را به كنيز داد و فرمود:پيش خانواده ات بازگرد.بعد حضرت به بازار رفت و پيراهنى با چهار درهم خريد.در راه شخص برهنه اى را ديد كه مى گفت:هركس تن را بپوشاند خداوند از جامه هاى بهشتى بر تن او بپوشاند.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله جامه اى را كه خريده بود از تن بيرون آورد و به تن بينوا پوشاند و آن گاه به بازار بازگشت و با چهار درهم مانده جامه ديگرى خريدارى كرد و بر تن كرد و خدا را سپاس گفت.در ميان راه كه به سوى خانه مى رفت،نگاهش به همان كنيز جوان افتاد كه سر راهى گريان نشسته بود. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:چرا پيش كسان خويش نرفته اى ؟گفت:اى پيامبر خدا دير شده، مى ترسم كه مرا تنبيه كنند.فرمود،برو و مرا به كسان خود برسان.آنگاه كه حضرت در آستانه خانه ايستاد و فرمود درود بر شما اى اهل منزل.جواب ندادند تا اينكه براى نوبت سوم گفتند:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله درود بر تو باد و نيز رحمت و بركات او.حضرت پرسيد:چرا در بار اول و دوم پاسخ مرا نداديد؟گفتند:شنيديم،اما دوست داشتيم دوباره صداى شما را بشنويم.حضرت فرمود:اين كنيز دير كرده و حالا او را سرزنش نكنيد.گفتند:اى پيامبر خدا چون شما تشريف آورديد،كنيز آزاد است.حضرت فرمود:من دوازده درهمى مبارك تر از اين نديده بودم،دو برهنه را پوشاند و بنده اى را آزاد كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 403
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 238
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا قَامَ اَلْعَبْدُ نِصْفَ اَللَّيْلِ بَيْنَ يَدَيْ رَبِّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ فَصَلَّى لَهُ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ اَلْمُظْلِمِ ثُمَّ سَجَدَ سَجْدَةَ اَلشُّكْرِ بَعْدَ فَرَاغِهِ فَقَالَ مَا شَاءَ اَللَّهُ مَا شَاءَ اَللَّهُ مِائَةَ مَرَّةٍ نَادَاهُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ مِنْ فَوْقِهِ عَبْدِي إِلَى كَمْ تَقُولُ مَا شَاءَ اَللَّهُ مَا شَاءَ اَللَّهُ أَنَا رَبُّكَ وَ إِلَيَّ اَلْمَشِيَّةُ وَ قَدْ شِئْتُ قَضَاءَ حَاجَتِكَ فَسَلْنِي مَا شِئْتَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 239 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون بنده اى نيمه شب برابر پروردگار جل جلاله بپاخيزد و چهار ركعت نماز در دل شب تار بخواند و پس از آن سجده شكر كند و صد بار ما شاء اللّٰه گويد خدا از فراز او را فرياد كشد بنده ام تا چند گوئى ما شاء اللّٰه منم پروردگارت خواست با منست برآمدن حاجت تو را خواسته ام هر چه خواهى از من درخواست كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 239
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام مى فرمايد:آنگاه كه بنده اى در نصف شب بلند شود و در پيشگاه خداوند چهار ركعت نماز در دل شب به جا آورد و از آن پس سجده سپاس بگذارد و صد بار ما شاء اللّه بر زبان آورد خداوند او را فرياد زند كه اى بنده ام تا چند ما شاء اللّه مى گويى من پروردگارت هستم.خواسته تو با من است و فراهم شدن خواسته تو را خواسته ام.اكنون هرچه مايلى از من تمنا كن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 405
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 239
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ اَلْأَدَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عُثْمَانُ بْنُ عِيسَى عَنْ خَالِدِ بْنِ نَجِيحٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: تَذَاكَرُوا اَلشُّؤْمَ عِنْدَهُ فَقَالَ اَلشُّؤْمُ فِي ثَلاَثَةٍ فِي اَلْمَرْأَةِ وَ اَلدَّابَّةِ وَ اَلدَّارِ فَأَمَّا شُؤْمُ اَلْمَرْأَةِ فَكَثْرَةُ مَهْرِهَا وَ عُقُوقُ زَوْجِهَا وَ أَمَّا اَلدَّابَّةُ فَسُوءُ خُلُقِهَا وَ مَنْعُهَا ظَهْرَهَا وَ أَمَّا اَلدَّارُ فَضِيقُ سَاحَتِهَا وَ شَرُّ جِيرَانِهَا وَ كَثْرَةُ عُيُوبِهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 239 )
7 - نزد امام صادق (عليه السّلام) مذاكره شومى را كردند فرمود شومى در سه چيز است در زن و در مركب و خانه و اما شومى زن مهر سنگين و ناسپاسى شوهر است و شومى مركب بد خلقى او و چموشى و بدى خانه تنگى حياط و بدى همسايه هايش و بسيارى چشمها در آن (يعنى چشم انداز آن بسيار باشد).
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 239
الأمالی (للصدوق)
7.پيش امام صادق عليه السّلام سخن درباره شوم بودن را آغاز كردند.حضرت فرمود در سه چيز خواهد بود:
در زن و در مركب و در خانه.اما شوم بودن زن در سنگينى مهريه و نارضايتى شوهر است.و شوم بودن مركب در چموش بودن آن است و شوم بودن خانه در كوچكى و تنگى و بد بودن همسايه ها و بسيار بودن نگاه ها به سمت آن منزل است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 405
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو سَعِيدٍ اَلْأَدَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْجَهْمِ قَالَ: سَأَلْتُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا حَدُّ اَلتَّوَكُّلِ فَقَالَ لِي أَنْ لاَ تَخَافَ مَعَ اَللَّهِ أَحَداً قَالَ قُلْتُ فَمَا حَدُّ اَلتَّوَاضُعِ قَالَ أَنْ تُعْطِيَ اَلنَّاسَ مِنْ نَفْسِكَ مَا تُحِبُّ أَنْ يُعْطُوكَ مِثْلَهُ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَشْتَهِي أَنْ أَعْلَمَ كَيْفَ أَنَا عِنْدَكَ فَقَالَ اُنْظُرْ كَيْفَ أَنَا عِنْدَكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 240 )
8 - حسن بن جهم گويد بحضرت رضا عرضكردم قربانت اندازه توكل چيست ؟ گفت اينست كه با توجه بخدا از احدى نترسى گويد عرضكردم اندازه تواضع چيست ؟ گفت اينست كه بمردم بدهى آنچه را دوست دارى بتو بدهند گويد عرض كردم دوست دارم بدانم من بنظر شما چيستم ؟ فرمود ببين من در نظر تو چيستم ؟
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 240
الأمالی (للصدوق)
8.حسن بن جهم مى گويد:به امام رضا عليه السّلام گفتم:فدايت شوم.اندازۀ توكل كدام است ؟ فرمود:اين است كه با نظر به خداوند از هيچ كس ترس نداشته باشى.گفتم:حد تواضع كدام است ؟فرمود:اين است كه به مردم بدهى،آنچه را كه دوست دارى كه آنان به تو بدهند.گفتم:مى خواهم بدانم كه من در نگاه شما چگونه هستم ؟فرمود:بنگر كه من در نگاه تو كه هستم ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 405
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 240
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ كَانَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: أَصْلُ اَلْإِنْسَانِ لُبُّهُ وَ عَقْلُهُ وَ دِينُهُ وَ مُرُوَّتُهُ حَيْثُ يَجْعَلُ نَفْسَهُ وَ اَلْأَيَّامُ دُوَلٌ وَ اَلنَّاسُ إِلَى آدَمَ شَرَعٌ سَوَاءٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 240 )
9 - امير المؤمنين (عليه السّلام) ميفرمود اصل انسان درون و خرد و دين او است و مردانگيش باندازه همت او است و روزگار دست بدست ميگردد و مردم تا بآدم مانند همند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 240
الأمالی (للصدوق)
9.امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:ريشه آدمى هوش و عقل و آيين او مى باشد و جوانمردى او به اندازه همت او خواهد بود و زمانه دست به دست خواهد گشت،بى گمان مردم تا آدم عليه السّلام به هم شباهت دارند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 405
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ آلُ مُحَمَّدٍ قَالَ ذُرِّيَّتُهُ فَقُلْتُ مَنْ أَهْلُ بَيْتِهِ قَالَ اَلْأَئِمَّةُ اَلْأَوْصِيَاءُ فَقُلْتُ مَنْ عِتْرَتُهُ قَالَ أَصْحَابُ اَلْعَبَاءِ فَقُلْتُ مَنْ أُمَّتُهُ قَالَ اَلْمُؤْمِنُونَ اَلَّذِينَ صَدَّقُوا بِمَا جَاءَ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْمُتَمَسِّكُونَ [اَلْمُسْتَمْسِكُونَ] بِالثَّقَلَيْنِ اَلَّذِينَ أُمِرُوا بِالتَّمَسُّكِ بِهِمَا كِتَابِ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِهِ أَهْلِ بَيْتِهِ اَلَّذِينَ أَذْهَبَ اَللَّهُ عَنْهُمُ اَلرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِيراً وَ هُمَا اَلْخَلِيفَتَانِ عَلَى اَلْأُمَّةِ بَعْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 240 )
10 - ابى بصير گويد بامام صادق (عليه السّلام) عرض كردم آل محمد كيانند؟ فرمود نژاد او گفتم اهل بيتش كيانند؟ فرمود ائمه و اوصياء، گفتم عترتش كيانند؟ گفت اصحاب عباء، گفتم امتش كيانند؟ فرمود مؤمنانى كه تصديق كردند بدان چه از طرف خداى عز و جل آورده و متمسكند به ثقلين كه خدا دستور تمسك بآنها را داده كه كتاب خدا و عترتند همان اهل بيتش كه خدا پليدى را از آنها برده و بخوبى پاكشان كرده و آن دو خليفه بر امتند پس از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله).
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 240
الأمالی (للصدوق)
10.ابو بصير مى گويد:به امام صادق عليه السّلام گفتم:خاندان محمد صلّى اللّه عليه و آله چه كسانى اند؟ فرمود:نسل او.گفتم:اهل بيت چه كسانى هستند؟فرمود:امامان و اوصيا.گفتم:عترت چه كسانى اند؟فرمود:ياران عبا.گفتم:امت پيامبر چه كسانى اند؟فرمود:مؤمنانى كه آنچه از جانب حق آورده است،باور كرده اند و چنگ زدند به ثقل ها كه خداوند فرمان تمسك بدان ها را داده است كه همانا قرآن كريم و عترت و اهل بيت پيامبرند.خداوند از آنان پليدى را دور كرده و به نيكى تطهيرشان كرده است.بى گمان قرآن و عترت جانشينان پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله در امت خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 407
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ وَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالاَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّيْسَابُورِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي عُمَرُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْهَاشِمِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ أُسَيْدِ بْنِ صَفْوَانَ صَاحِبِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: لَمَّا كَانَ اَلْيَوْمُ اَلَّذِي قُبِضَ فِيهِ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ اِرْتَجَّ اَلْمَوْضِعُ بِالْبُكَاءِ وَ دَهِشَ اَلنَّاسُ كَيَوْمٍ قُبِضَ فِيهِ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ جَاءَ رَجُلٌ بَاكٍ وَ هُوَ مُتَسَرِّعٌ مُسْتَرْجِعٌ وَ هُوَ يَقُولُ اَلْيَوْمَ اِنْقَطَعَتْ خِلاَفَةُ اَلنُّبُوَّةِ حَتَّى وَقَفَ عَلَى بَابِ اَلْبَيْتِ اَلَّذِي فِيهِ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ رَحِمَكَ اَللَّهُ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ كُنْتَ أَوَّلَ اَلْقَوْمِ إِسْلاَماً وَ أَخْلَصَهُمْ إِيمَاناً وَ أَشَدَّهُمْ يَقِيناً وَ أَخْوَفَهُمْ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَعْظَمَهُمْ عَنَاءً وَ أَحْوَطَهُمْ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ آمَنَهُمْ عَلَى أَصْحَابِهِ وَ أَفْضَلَهُمْ مَنَاقِبَ وَ أَكْرَمَهُمْ سَوَابِقَ وَ أَرْفَعَهُمْ دَرَجَةً وَ أَقْرَبَهُمْ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَشْبَهَهُمْ بِهِ هَدْياً وَ خَلْقاً وَ سَمْتاً وَ فِعْلاً وَ أَشْرَفَهُمْ مَنْزِلَةً وَ أَكْرَمَهُمْ عَلَيْهِ فَجَزَاكَ اَللَّهُ عَنِ اَلْإِسْلاَمِ وَ عَنْ رَسُولِهِ وَ عَنِ اَلْمُسْلِمِينَ خَيْراً قَوِيتَ حِينَ ضَعُفَ أَصْحَابُهُ وَ بَرَزْتَ حِينَ اِسْتَكَانُوا وَ نَهَضْتَ حِينَ وَهَنُوا وَ لَزِمْتَ مِنْهَاجَ رَسُولِهِ إِذْ هَمَّ أَصْحَابُهُ كُنْتَ خَلِيفَتَهُ حَقّاً لَمْ تُنَازَعْ وَ لَمْ تَضْرَعْ بِرَغْمِ اَلْمُنَافِقِينَ وَ غَيْظِ اَلْكَافِرِينَ وَ كَرْهِ اَلْحَاسِدِينَ وَ ضَغَنِ اَلْفَاسِقِينَ فَقُمْتَ بِالْأَمْرِ حِينَ فَشِلُوا وَ نَطَقْتَ حِينَ تَتَعْتَعُوا وَ مَضَيْتَ بِنُورِ اَللَّهِ إِذْ وَقَفُوا فَاتَّبَعُوكَ فَهُدُوا وَ كُنْتَ أَخْفَضَهُمْ صَوْتاً وَ أَعْلاَهُمْ فَرْقاً وَ أَقَلَّهُمْ كَلاَماً وَ أَصْوَبَهُمْ مَنْطِقاً وَ أَكْثَرَهُمْ رَأْياً وَ أَشْجَعَهُمْ قَلْباً وَ أَشَدَّهُمْ يَقِيناً وَ أَحْسَنَهُمْ عَمَلاً وَ أَعْرَفَهُمْ بِالْأُمُورِ كُنْتَ وَ اَللَّهِ لِلدِّينِ يَعْسُوباً - أَوَّلاً حِينَ تَفَرَّقَ اَلنَّاسُ وَ آخِراً حِينَ فَشِلُوا كُنْتَ لِلْمُؤْمِنِينَ أَباً رَحِيماً إِذْ صَارُوا عَلَيْكَ عِيَالاً فَحَمَلْتَ أَثْقَالَ مَا عَنْهُ ضَعُفُوا وَ حَفِظْتَ مَا أَضَاعُوا وَ وَعَيْتَ [رَعَيْتَ] مَا أَهْمَلُوا وَ شَمَّرْتَ إِذِ اِجْتَمَعُوا وَ عَلَوْتَ إِذْ هَلِعُوا وَ صَبَرْتَ إِذْ أَشْرَعُوا وَ أَدْرَكْتَ إِذْ تَخَلَّفُوا [مَا عَنْهُ تَخَلَّفُوا] وَ نَالُوا بِكَ مَا لَمْ يَحْتَسِبُوا كُنْتَ لِلْكَافِرِينَ عَذَاباً صَبّاً [مُبِيناً] وَ لِلْمُؤْمِنِينَ غَيْثاً وَ خِصْباً فَطَرْتَ وَ اَللَّهِ نَعْمَاهَا وَ فُزْتَ بِحِبَائِهَا وَ أَحْرَزْتَ سَوَابِقَهَا وَ ذَهَبْتَ بِفَضَائِلِهَا لَمْ تُفْلَلْ حُجَّتُكَ وَ لَمْ يَزِغْ قَلْبُكَ وَ لَمْ تَضْعُفْ بَصِيرَتُكَ وَ لَمْ تَجْبُنْ نَفْسُكَ وَ لَمْ تَخُنْ كُنْتِ كَالْجَبَلِ لاَ تُحَرِّكُهُ اَلْعَوَاصِفُ وَ لاَ تُزِيلُهُ اَلْقَوَاصِفُ وَ كُنْتَ كَمَا قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ضَعِيفاً فِي بَدَنِكَ قَوِيّاً فِي أَمْرِ اَللَّهِ مُتَوَاضِعاً فِي نَفْسِكَ عَظِيماً عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ كَبِيراً فِي اَلْأَرْضِ جَلِيلاً عِنْدَ اَلْمُؤْمِنِينَ لَمْ يَكُنْ لِأَحَدٍ فِيكَ مَهْمَزٌ وَ لاَ لِقَائِلٍ فِيكَ مَغْمَزٌ وَ لاَ لِأَحَدٍ فِيكَ مَطْمَعٌ وَ لاَ لِأَحَدٍ عِنْدَكَ هَوَادَةٌ اَلضَّعِيفُ اَلذَّلِيلُ عِنْدَكَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ حَتَّى تَأْخُذَ لَهُ بِحَقِّهِ وَ اَلْقَوِيُّ اَلْعَزِيزُ عِنْدَكَ ضَعِيفٌ ذَلِيلٌ حَتَّى تَأْخُذَ مِنْهُ اَلْحَقَّ وَ اَلْقَرِيبُ وَ اَلْبَعِيدُ عِنْدَكَ فِي ذَلِكَ سَوَاءٌ شَأْنُكَ اَلْحَقُّ وَ اَلصِّدْقُ وَ اَلرِّفْقُ وَ قَوْلُكَ حُكْمٌ وَ حَتْمٌ وَ أَمْرُكَ حِلْمٌ وَ حَزْمٌ وَ رَأْيُكَ عِلْمٌ وَ عَزْمٌ فَأَقْلَعْتَ وَ قَدْ نَهَجَ اَلسَّبِيلُ وَ سَهُلَ اَلْعَسِيرُ وَ أَطْفَأَتِ اَلنِّيرَانُ فَاعْتَدَلَ بِكَ اَلدِّينُ وَ قَوِيَ بِكَ اَلْإِسْلاَمُ وَ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ سَبَقْتَ سَبْقاً بَعِيداً وَ أَتْعَبْتَ مَنْ بَعْدَكَ تَعَباً شَدِيداً فَجَلَّلْتَ عَنِ اَلْبُكَاءِ وَ عَظُمَتْ رَزِيَّتُكَ فِي اَلسَّمَاءِ وَ هَدَّتْ مُصِيبَتُكَ اَلْأَنَامَ فَ « إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ » رَضِينَا عَنِ اَللَّهِ قَضَاءَهُ وَ سَلَّمْنَا لِلَّهِ أَمْرَهُ فَوَ اَللَّهِ لَنْ يُصَابَ اَلْمُسْلِمُونَ بِمِثْلِكَ أَبَداً كُنْتَ لِلْمُؤْمِنِينَ كَهْفاً حَصِيناً [حِصْناً] وَ عَلَى اَلْكَافِرِينَ غِلْظَةً وَ غَيْظاً فَأَلْحَقَكَ اَللَّهُ بِنَبِيِّهِ وَ لاَ حَرَمَنَا أَجْرَكَ وَ لاَ أَضَلَّنَا بَعْدَكَ وَ سَكَتَ اَلْقَوْمُ حَتَّى اِنْقَضَى كَلاَمُهُ وَ بَكَى وَ أَبْكَى أَصْحَابَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ طَلَبُوهُ فَلَمْ يُصَادِفُوهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 241 )
11 - اسيد بن صفوان صاحب رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گويد روزى كه امير المؤمنين از دنيا رفت سراسر كوفه را گريه از جا كند و چون روزى كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) وفات كرد مردم همه بيخود و هراسان بودند و مردى گريان و شتابان آمد«
إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ
» گفت و اين نطق را ايراد كرد كه امروز ز خلافت نبوت منقطع شد و آمد بر در آن خانه اى كه امير المؤمنين بود ايستاد و گفت، درود بر تو اى أبو الحسن در اسلام از همه پيش بودى و در ايمان مخلصتر و در يقين سخت تر و از خداى عز و جل ترسان تر و رنجبرتر و نسبت برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نگاهدارتر و بر اصحابش امين تر و در مناقب از همه برتر و در سوابق درخشان تر و بلند درجه تر و به رسول خدا نزديكتر و در روش و خلق و سيماء و كردار بدو مانندتر و در منزلت شريف تر و نزد او گراميتر خدا تو را از اسلام و از رسول اسلام و از مسلمانان پاداش نيك دهد و تو نيرومند بودى آنجا كه اصحابش ناتوان بودند و بميدان ميرفتى آنجا كه برجا ميماندند و قيام ميكردى آنجا كه سستى ميكردند و به راه رسول خدا چسبيدى آنجا كه ديگران كج دلى كردند تو خليفه بر حق و بى منازع و بى همتاى اوئى برغم منافقان و خشم كافران و بد آمد حسودان و كينه ورزى فاسقان تا قيام بكار كردى گاهى كك سست شدند و سخن كردى گاهى كك در ماندند و بنور حق پيش رفتى گاهى كك توقف كردند و پيروى تو كردند تا ره يافتند، تو از همه نرم آوازتر و سرفرازتر و كم سخنتر و درست گفتارتر و پرنظرتر و دلدارتر و سخت يقين تر و خوش كردارتر و بامور شناساتر بودى تو بخدا اول مدافع دين بودى گاهى كك از هم پاشيدند و آخرين مدافع وقتى كه شل ميشدند، تو پدر مهربان مؤمنان بودى گاهى كك زمامدار آنها شدى و بر دوش گرفتى مسئوليتى كه از آن ناتوان بودند و حفظ كردى آنچه را ضايع كردند و بخاطر سپردى آنچه را اهمال كردند و دامن همت بكمر زدى گاهى كك اجتماع كردند و سربلندى كردى وقتى زبونى كردند و شكيبا بودى وقتى شروع بكار كردند و تو بمقصد رسيدى گاهى كك در راه ماندند و بوسيله تو رسيدند بآنچه گمان نميبردند براى كافران عذابى آشكار بودى و براى مؤمنان باران رحمت و فرا پريدى بخدا تا كنگره ناپيداى آن و كامجو شدى ببخشش آن و سوابق آن را محرز كردى و فضائل آن را در بردى دليلت نارسا نبود و دلت كج نشد و بينائيت ناتوان نگرديد و دلت نترسيد و خيانت نكردى چون كوهى بودى كه گردبادش نجنباند و طوفانش از جا نكند و بودى چنانچه پيغمبر فرمود ناتوان در تن و نيرومند در امر خدا و متواضع در باره خود و بزرگ بدرگاه خداى عز و جل و والا در زمين و سرور در نظر مؤمنين براى احدى جاى اشاره و بدگوئى در تو نبود و نه طمع در تو و نه مسامحه كارى، ناتوان خوار نزد تو توانا و عزيز بود تا حقش را بگيرى و تواناى عزيز نزد تو خوار و ناتوان بود تا حق را از او بگيرى خويش و بيگانه از نظر عدالت در پيش تو برابر بودند شيوه ات درستى و راستى و نرمى و گفته ات حكم و حتم و دستورت طبق حكم و حزم و رأيت دانش و عزم بود تو كفر را از بن كندى و راه تا پاك و سختى هموار شد و آتش خاموش گرديد، دين بتو استوار شد و اسلام بتو نيرومند گرديد و هم مؤمنان، بسيار پيش رفتى و جا گيران خود را در رنج فراوان انداختى تو والاتر از گريه و مصيبت تو در آسمان بزرگ و براى مردم پشت شكن است«
إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ
». راضى هستيم بقضاى خدا و تسليم امر اوئيم بخدا مسلمانان داغدار چون تو هرگز نشوند براى مؤمنان پناهگاه و دژى بودى و نسبت بكفار سختى و خشم، خدا تو را به پيغمبرش برساند و ما را از از مزد عزادارى تو محروم نكند و پس از تو گمراه نسازد، همه مردم خاموش بودند تا سخنش به پايان رسيد و گريست و اصحاب رسول خدا را گريانيد سپس ناپديد شد و او را جستند و نيافتند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 242
الأمالی (للصدوق)
11.اسيد بن صفوان كه مصاحب پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله بود،مى گويد:روزى كه امير مؤمنان عليه السّلام چشم از جهان بست،سرتاسر كوفه گريان بودند همانند روزى كه پيامبر خدا از دنيا رحلت نمود.مردم همه بى خود و ترسان بودند كه شخصى در حاليكه اشك مى ريخت و شتاب داشت،نزديك آمد و گفت:
«إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ »
.و اين سخن را پراكند كه امروز رشته نبوت بريده شد.او بر در خانه امير مؤمنان ايستاد و چنين گفت: سلام بر تو اى ابو الحسن كه در اسلام از همه پيشتازتر بودى و در ايمان بااخلاص تر و در يقين استوارتر و از خداوند ترسان تر و كوشاتر و نسبت به پيامبر نگهبان تر و بر ياران او امانت دارتر و در مناقب برگزيده تر از همگان و در پيشينه ها تابان تر و بلندمرتبه تر و به رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله نزديك تر و در سنت و اخلاق و سيما و رفتار به پيامبر شبيه تر و در منزلت شريف تر و در چشم پيامبر ارجمندتر.خداوند تو را از اسلام و از پيامبر اسلام و از مسلمانان جزاى نيكو بخشد.اى على!تو نيرومند بودى آنجا كه ياران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله ناتوان بودند.آنگاه كه به ميدان جنگ مى شتافتى،مى ايستادى آنجا كه برخى سستى داشتند. تو به طريق پيامبر تمسك جستى،آنجا كه ديگران كج بودند.تو جانشين به حق و بى رقيب و بى همتاى پيامبرى هرچند ناخوشايند منافقان بود و خشم كافران را برانگيخت و بدخواهى حسدورزان و كينه توزى فاسقان.آن گاه به كارى برخاستى كه برخى نمى خواستند. آنگاه كه به سخن مى آمدى،ديگران در مى ماندند.اى على!با نور خدا جلو شتافتى،آنگاه كه ديگران بازمانده بودند و از تو پيروى مى كردند تا اينكه هدايت شدند.اى على تو از همگان نرم آهنگ تر و سرافرازتر و ميانه روتر و راست گفتارتر و پرنظرتر و دلدارتر و سخت يقين تر و نيك رفتارتر و به كارها آشناتر بودى.
اى على،سوگند به خداوند،نخستين دفاع گر از دين تو بودى،آن گاه كه از هم پراكنده شدند و آخرين دفاع گر بودى آنگاه كه ديگران سست مى شدند.اى على!تو پدر مهرورز اهل ايمان بودى،آنگاه كه پيشواى دنياى آنان شدى و مسئوليتى را پذيرفتى كه ديگران از انجام آن ناتوان ماندند و آن چه را در آن كوتاهى ورزيدند،نگاه داشتى و دامن همت به كمر بستى آنگاه كه گرد آمدند و تو را خواستند و سرفراز كردى،آنگاه كه ديگران فرومايگى كردند.و شكيبا بودى،هنگامى كه ديگران آغازيدند و تو به مقصود رسيدى،آنگاه كه ديگران در راه ماندند و به كمك تو به آنچه رسيدند كه نمى پنداشتند.براى كفرورزان عذابى آشكار شدى و براى دين ورزان باران رحمت وافر.با يارى خداوند به سمت خداوند تا بارگاه پنهان او پرواز كردى.و با بخشش آن كامياب شدى و پيشينه هاى آن را معرز كردى و فضيلت هاى آن را گرفتى.اى على!راهنمايى تو نارسا نبود و قلب تو هيچ گاه به انحراف نگراييد و بصيرت تو نيز دچار ناتوانى نشد و باطن تو دچار ترس نشده و هرگز خيانت نكردى. مانند كوهى بودى كه گردباد نتوانست آن را تكان بدهد و طوفان آن را از جا بركند.اى على!تو چنان بودى كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:ناتوان تر در جسم و نيرومندتر در فرمان بردن از خدا و فروتن درباره خويشتن و عظيم در پيشگاه خداوند.تو در زمين والا زيستى و در نگاه اهل ايمان مولاى بودى.براى هيچ كس جاى اشرات و بدگويى درباره تو نبود.و نه جاى طمع ورزى و نه سهل انگارى.آن كه فرودست و ناتوان بود،در پيش ارجمند و توانمند شد تا حق او بازپس بگيرى و آنكه قدرت و عزت يافته بود،در پيش تو بى مقدار و ناتوان شد تا حق را از او بستانى.آشنا و ناآشنا از منظر عدل در نزد تو يكسان بودند.روش تو درستى و راستى و نرمى بود و سخن تو حكمت و فرمان تو حلم و دورانديشى و دانش و اراده بود.اى على!تو كفر را از ريشه درآوردى و راه دشوار را هموار كردى و آتش فتنه را خاموش.اسلام به خاطر تو قدرت گرفت و نيز مؤمنان به سبب تو نيرومند شدند. بسيار شتافتى و ديگران را در گرفتارى فراوان جا گذاشتى.تو منزلتى فراتر از گريستن دارى و مصيبت تو در آسمان بزرگ است و براى مردم كمرشكن.
إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ
.ما به خواست پروردگار راضى بوده و تسليم او هستيم.سوگند به خداوند كه مسلمانان داغ كسى مانند تو را نخواهند ديد كه براى آنان پناهگاه و حصارى بودى و براى كفرورزان دشوارى و خشم.خداوند تو را به نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله برد.خداوند ما را از پاداش سوگوارى ات بى بهره نسازد و پس از تو سرگردان نكند.همگان ساكت بودند تا اينكه سخن او به آخر رسيد و اشك ريخت و نيز ياران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را گريان كرد و آنگاه از نظر محو شد و او را ديگر نديدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 407
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 241
ص : 242
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ اَلدِّينَوَرِيُّ قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو عَرُوبَةَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَبِي مَعْشَرٍ اَلْحَرَّانِيُّ وَ أَبُو طَالِبِ بْنُ أَبِي عَوَانَةَ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ سُلَيْمَانُ بْنُ سَيْفٍ اَلْحَرَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ وَاقِدٍ عَنْ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ اَلْمَاجِشُونِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْمُنْكَدِرِ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ: اِسْتَبْشَرَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ يَوْمَ بَدْرٍ وَ حُنَيْنٍ بِكَشْفِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْأَحْزَابَ عَنْ وَجْهِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَمَنْ لَمْ يَسْتَبْشِرْ بِرُؤْيَةِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اَللَّهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 243 )
12 - جابر بن عبد اللّٰه گفت روز بدر و حنين فرشتگان خورسند شدند كه على (عليه السّلام) قشون كفر را از برابر پيغمبر راند و شكست داد هر كه به ديدار على خرسند نباشد بر او باد لعنت خدا.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 243
الأمالی (للصدوق)
12.جابر بن عبد اللّه انصارى مى گويد،در روز جنگ«بدر»و«حنين»فرشتگان خوشحال شدند كه على عليه السّلام سپاه كفر را از برابر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله دور كرد و فرارى ساخت. هركس براى ديدن على عليه السّلام خوشحال نباشد،بر او نفرين باد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 409
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 243
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ اَلدِّينَوَرِيُّ قَالَ أَخْبَرَنِي عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ اَلنَّيْسَابُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنْصُورٍ اَلْمَرْوَزِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلنَّضْرُ بْنُ شُمَيْلٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَوْفُ بْنُ أَبِي جَمِيلَةَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ هِنْدٍ اَلْجَمَلِيِّ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : كُنْتُ إِذَا سَأَلْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَعْطَانِي وَ إِذَا سَكَتُّ اِبْتَدَأَنِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 243 )
13 - على (عليه السّلام) فرمود هميشه هر گاه از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) پرسش ميكردم جواب ميداد و چون خاموش بودم آغاز سخن ميكرد با من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 243
الأمالی (للصدوق)
13.على عليه السّلام فرمود:هرگاه از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله سؤال مى كردم:او پاسخ مى داد و آن گاه كه ساكت بودم،او سخن آغاز مى كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 411
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي بَشِيرٍ [بِشْرٍ] قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْهَيْثَمِ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ اَلْمِنْقَرِيُّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ : أَنَّهُ كَانَ إِذَا حَدَّثَنَا عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ حَدَّثَنِي خَيْرُ اَلْجَعَافِرِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 243 )
14 - حفص بن غياث در نقل حديث از امام صادق ميگفت بهترين جعفرها، جعفر بن محمد برايم باز گفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 243
الأمالی (للصدوق)
14.حفص بن غياث در نقل حديث از امام صادق عليه السّلام چنين مى گفت:نيكوترين جعفرها،جعفر بن محمد برايم اين گونه فرمود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 411
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ اَلْمُؤَدِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحُسَيْنِ مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي بِشْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْهَيْثَمِ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ اَلْمِنْقَرِيِّ : قَالَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ غُرَابٍ إِذَا حَدَّثَنَا عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلصَّادِقُ عَنِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 243 )
15.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان خداوند،امتى را برانگيخت كه سيمايى نورانى دارند و همواره بر كرسى نور نشسته و جام نورانى بر تن دارند و در سايه عرش الهى هستند،چرا كه آنان مانند پيامبران هستند آنان مانند شهيدان هستند.شخصى گفت: آيا من از شمار آنان هستم ؟فرمود:نه.ديگرى گفت:اى پيامبر خدا!من از آنان هستم ؟ فرمود:نه.گفته شد:كه آنان چه كسانى هستند؟حضرت دست بر سر على عليه السّلام گذاشت و فرمود او و پيروان او.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 411
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَبْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَمَّارٍ اَلْجَارُودِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ أَبِي اَلْهَيْثَمِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَبْعَثُ أُنَاساً وُجُوهُهُمْ مِنْ نُورٍ عَلَى كَرَاسِيَّ مِنْ نُورٍ عَلَيْهِمْ ثِيَابٌ مِنْ نُورٍ فِي ظِلِّ اَلْعَرْشِ بِمَنْزِلَةِ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ لَيْسُوا بِالْأَنْبِيَاءِ وَ بِمَنْزِلَةِ اَلشُّهَدَاءِ وَ لَيْسُوا بِالشُّهَدَاءِ فَقَالَ رَجُلٌ أَنَا مِنْهُمْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ لاَ قَالَ آخَرُ أَنَا مِنْهُمْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ لاَ قِيلَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ فَوَضَعَ يَدَهُ عَلَى رَأْسِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قَالَ هَذَا وَ شِيعَتُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 244 )
15 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود براستى خداى تبارك و تعالى مردمى را مبعوث كند كه چهره اى از نور دارند و بر كرسى نورند و جامه نور در بردارند و در سايه عرشند چون انبياءند و انبياء نيستند، چون شهيدانند و شهدا نيستند، مردى گفت يا رسول اللّٰه من از آنهايم ؟ فرمود نه، ديگرى گفت يا رسول اللّٰه من از آنهايم ؟ فرمود نه عرض شد آنها كيانند يا رسول اللّٰه، آن حضرت دست بر سر على (عليه السّلام) نهاد و فرمود اينست و شيعيانش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 244
الأمالی (للصدوق)
15.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان خداوند،امتى را برانگيخت كه سيمايى نورانى دارند و همواره بر كرسى نور نشسته و جام نورانى بر تن دارند و در سايه عرش الهى هستند،چرا كه آنان مانند پيامبران هستند آنان مانند شهيدان هستند.شخصى گفت: آيا من از شمار آنان هستم ؟فرمود:نه.ديگرى گفت:اى پيامبر خدا!من از آنان هستم ؟ فرمود:نه.گفته شد:كه آنان چه كسانى هستند؟حضرت دست بر سر على عليه السّلام گذاشت و فرمود او و پيروان او.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 411
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 244
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلرَّازِيُّ وَ اِسْمُهُ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ عَنْ سِجَادَةَ وَ اِسْمُهُ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي عُثْمَانَ وَ اِسْمُ أَبِي عُثْمَانَ حَبِيبٌ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: تَبِعَ حَكِيمٌ حَكِيماً سَبْعَمِائَةِ فَرْسَخٍ فِي سَبْعِ كَلِمَاتٍ فَلَمَّا لَحِقَ بِهِ قَالَ لَهُ يَا هَذَا مَا أَرْفَعُ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ أَوْسَعُ مِنَ اَلْأَرْضِ وَ أَغْنَى مِنَ اَلْبَحْرِ وَ أَقْسَى مِنَ اَلْحَجَرِ وَ أَشَدُّ حَرَارَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ أَشَدُّ بَرْداً مِنَ اَلزَّمْهَرِيرِ وَ أَثْقَلُ مِنَ اَلْجِبَالِ اَلرَّاسِيَاتِ فَقَالَ لَهُ يَا هَذَا اَلْحَقُّ أَرْفَعُ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْعَدْلُ أَوْسَعُ مِنَ اَلْأَرْضِ وَ غِنَى اَلنَّفْسِ أَغْنَى مِنَ اَلْبَحْرِ وَ قَلْبُ اَلْكَافِرِ أَقْسَى مِنَ اَلْحَجَرِ وَ اَلْحَرِيصُ اَلْجَشِعُ أَشَدُّ حَرَارَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ اَلْيَأْسُ مِنْ رَوْحِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَشَدُّ بَرْداً مِنَ اَلزَّمْهَرِيرِ وَ اَلْبُهْتَانُ عَلَى اَلْبَرِيِّ أَثْقَلُ مِنَ اَلْجِبَالِ اَلرَّاسِيَاتِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 244 )
روز جمعه نه روز از سفر 368 مانده1 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود حكيمى هفتصد فرسنگ دنبال حكيم ديگر رفت براى هفت كلمه و چون باو رسيد گفت اى فلانى چه چيز از آسمان بلندتر و از زمين پهناورتر و از دريا غنى تر و از سنگ سخت تر و از آتش سوزان تر و از زمهرير سردتر و از كوههاى بلند سنگين تر است ؟ گفت اى مرد حق از آسمان بلندتر است و عدالت از زمين پهناورتر است و نفس متكى بر خود از دريا غنى تر است و دل كافر از سنگ سخت تر و حريص طمع كار از آتش سوزان تر و نوميدى از رحمت خداى عز و جل از زمهرير سردتر و بهتان بر بيگناه از كوههاى بلند سنگين تر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 244
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:مرد حكيمى هفتصد فرسخ درپى حكيمى رفت تا هفت كلمه از او فراگيرد.آنگاه كه نزديك او رسيد،گفت:اى حكيم!بگو از آسمان بلندتر و از زمين فراخ تر و از دريا سرشارتر و از سنگ سخت تر و از آتش سوزان تر و از زمهرير سردتر و از كوههاى بلند سنگين تر چيست ؟گفت:حق از آسمان بلندتر است و عدل از زمين فراخ تر و نفس مطمئنه به خويش از دريا سرشارتر و قلب كفرورز از سنگ سخت تر و طمع پيشه و حريص از آتش سوزان تر و يأس از رحمت الهى از زمهرير سردتر و بهتان بر بى گناهان از كوههاى بلند سنگين تر.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 413
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مُوسَى اَلْخَشَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ زَيْدٍ اَلشَّحَّامِ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ تَوَلَّى أَمْراً مِنْ أُمُورِ اَلنَّاسِ فَعَدَلَ وَ فَتَحَ بَابَهُ وَ رَفَعَ سِتْرَهُ وَ نَظَرَ فِي أُمُورِ اَلنَّاسِ كَانَ حَقّاً عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُؤْمِنَ رَوْعَتَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ يُدْخِلَهُ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 245 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه متصدى يكى از كارهاى مردم شود و عدالت كند و در خانه اش را باز كند و پرده را بالا زند و در كارهاى مردم نظر كند بر خداى عز و جل حق است كه روز قيامت دل ترسانش را آرام كند و او را ببهشت برد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 245
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس مسئوليتى را در جامعه پذيرا شود و دادگرى كند و در خانه خويش را بگشايد و پرده ها را بالا زند و در امور مردم بنگرد،بر خداوند است كه روز رستاخيز قلب خائف او را آرام كرده و او را روانه بهشت سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 413
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 245
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي صَالِحُ بْنُ أَبِي حَمَّادٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِذَا أَرَادَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِرَعِيَّةٍ خَيْراً جَعَلَ لَهَا سُلْطَاناً رَحِيماً وَ قَيَّضَ لَهُ وَزِيراً عَادِلاً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 245 )
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه خداوند خوبى مردم را اراده كند،حاكم مهرورزى به آنان ارزانى مى دارد و نيز وزير دادگسترى براى او قرار مى دهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 413
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون خداى عز و جل خير رعيت خواهد سلطانى مهربان بآنها عطا كند و وزير عادلى براى او مقرر ميدارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 245
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْكُمَيْدَانِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُصْعَبٍ اَلْهَمْدَانِيِّ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: أَدُّوا اَلْأَمَانَةَ وَ لَوْ إِلَى قَاتِلِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 245 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود امانت را پس بدهيد گرچه بكشنده حسين (عليه السّلام) باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 245
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:امانتدارى كنيد،هرچند كه قاتل حسين عليه السّلام باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 415
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: اِتَّقُوا اَللَّهَ وَ عَلَيْكُمْ بِأَدَاءِ اَلْأَمَانَةِ إِلَى مَنِ اِئْتَمَنَكُمْ فَلَوْ أَنَّ قَاتِلَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اِئْتَمَنَنِي عَلَى أَمَانَةٍ لَأَدَّيْتُهَا إِلَيْهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 245 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود از خدا بپرهيزيد و هر كس بشما امانتى داد باو رد كنيد و اگر قاتل امير المؤمنين مرا امانتى سپارد باو رد كنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 245
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:از خدا بترسيد و هركس به شما امانتى سپرد،به او پس دهيد.اگر قاتل امير مؤمنان عليه السّلام به من امانتى دهد،به او پس خواهم داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 415
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ قَالَ سَمِعْتُ سَيِّدَ اَلْعَابِدِينَ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ لِشِيعَتِهِ : عَلَيْكُمْ بِأَدَاءِ اَلْأَمَانَةِ فَوَ اَلَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ نَبِيّاً لَوْ أَنَّ قَاتِلَ أَبِيَ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اِئْتَمَنَنِي عَلَى اَلسَّيْفِ اَلَّذِي قَتَلَهُ بِهِ لَأَدَّيْتُهُ إِلَيْهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 246 )
6 - امام چهارم بشيعيان خود ميفرمود بر شما باد باداى امانت، سوگند بآن كه محمد را بحق بپيغمبرى مبعوث كرده اگر قاتل پدرم حسين همان شمشيرى كه با آن پدر مرا كشته بمن امانت سپارد آن را به وى رد كنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 246
الأمالی (للصدوق)
6.امام سجاد عليه السّلام به پيروان خود چنين فرمود:بر شما باد امانت دارى.سوگند به كسى كه محمد صلّى اللّه عليه و آله را براى پيامبرى برانگيخت،اگر كشنده پدرم حسين عليه السّلام همان شمشيرى را كه با آن پدرم را به قتل رساند،به من امانت بدهد،به وى پس خواهم داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 415
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 246
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْكُوفِيُّ اَلْهَمْدَانِيُّ اَلْبَزَّازُ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ اَلْأَحْمَرِ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: لَمَّا أَصَابَ آلَ يَعْقُوبَ مَا أَصَابَ اَلنَّاسَ مِنْ ضِيقِ اَلطَّعَامِ جَمَعَ يَعْقُوبُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَنِيهِ فَقَالَ يَا بَنِيَّ إِنَّهُ بَلَغَنِي أَنَّهُ يُبَاعُ بِمِصْرَ طَعَامٌ طَيِّبٌ وَ أَنَّ صَاحِبَهُ رَجُلٌ صَالِحٌ لاَ يَحْبِسُ اَلنَّاسَ فَاذْهَبُوا إِلَيْهِ وَ اِشْتَرُوا مِنْهُ طَعَاماً فَإِنَّهُ سَيُحْسِنُ إِلَيْكُمْ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ فَتَجَهَّزُوا وَ سَارُوا حَتَّى وَرَدُوا مِصْرَ فَأُدْخِلُوا عَلَى يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ « فَعَرَفَهُمْ وَ هُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ » فَقَالَ لَهُمْ مَنْ أَنْتُمْ قَالُوا نَحْنُ أَوْلاَدُ يَعْقُوبَ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اَلرَّحْمَنِ وَ نَحْنُ مِنْ جَبَلِ كَنْعَانَ قَالَ يُوسُفُ وَلَدَكُمْ إِذاً ثَلاَثَةُ أَنْبِيَاءَ وَ مَا أَنْتُمْ بِحُلَمَاءَ [بِحُكَمَاءَ] وَ لاَ فِيكُمْ وَقَارٌ وَ لاَ خُشُوعٌ فَلَعَلَّكُمْ جَوَاسِيسُ لِبَعْضِ اَلْمُلُوكِ جِئْتُمْ إِلَى بِلاَدِي فَقَالُوا أَيُّهَا اَلْمَلِكُ لَسْنَا بِجَوَاسِيسَ وَ لاَ أَصْحَابَ حَرْبٍ وَ لَوْ تَعْلَمُ بِأَبِينَا إِذاً لَكَرُمْنَا عَلَيْكَ فَإِنَّهُ نَبِيُّ اَللَّهِ وَ اِبْنُ أَنْبِيَائِهِ وَ إِنَّهُ لَمَحْزُونٌ قَالَ لَهُمْ يُوسُفُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَمِمَّا حُزْنُهُ وَ هُوَ نَبِيُّ اَللَّهِ وَ اِبْنُ أَنْبِيَائِهِ وَ اَلْجَنَّةُ مَأْوَاهُ وَ هُوَ يَنْظُرُ إِلَيْكُمْ فِي مِثْلِ عَدَدِكُمْ وَ قُوَّتِكُمْ فَلَعَلَّ حُزْنَهُ إِنَّمَا هُوَ مِنْ قِبَلِ سَفَهِكُمْ وَ جَهْلِكُمْ وَ كَذِبِكُمْ وَ كَيْدِكُمْ وَ مَكْرِكُمْ قَالُوا أَيُّهَا اَلْمَلِكُ لَسْنَا بِجُهَّالٍ وَ لاَ سُفَهَاءَ وَ لاَ أَتَاهُ اَلْحُزْنُ مِنْ قِبَلِنَا وَ لَكِنْ كَانَ لَهُ اِبْنٌ كَانَ أَصْغَرَنَا سِنّاً يُقَالُ لَهُ يُوسُفُ فَخَرَجَ مَعَنَا إِلَى اَلصَّيْدِ « فَأَكَلَهُ اَلذِّئْبُ » فَلَمْ يَزَلْ بَعْدَهُ كَئِيباً حَزِيناً بَاكِياً فَقَالَ لَهُمْ يُوسُفُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كُلُّكُمْ مِنْ أَبٍ وَاحِدٍ قَالُوا أَبُونَا وَاحِدٌ وَ أُمَّهَاتُنَا شَتَّى قَالَ فَمَا حَمَلَ أَبَاكُمْ عَلَى أَنْ سَرَّحَكُمْ كُلَّكُمْ أَلاَّ حَبَسَ مِنْكُمْ وَاحِداً يَأْنَسُ بِهِ وَ يَسْتَرِيحُ إِلَيْهِ قَالُوا قَدْ فَعَلَ قَدْ حَبَسَ مِنَّا وَاحِداً هُوَ أَصْغَرُنَا سِنّاً قَالَ وَ لِمَ اِخْتَارَهُ لِنَفْسِهِ مِنْ بَيْنِكُمْ قَالُوا لِأَنَّهُ أَحَبُّ أَوْلاَدِهِ إِلَيْهِ بَعْدَ يُوسُفَ فَقَالَ لَهُمْ يُوسُفُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنِّي أَحْبِسُ مِنْكُمْ وَاحِداً يَكُونُ عِنْدِي وَ اِرْجِعُوا إِلَى أَبِيكُمْ وَ أَقْرِءُوهُ مِنِّي اَلسَّلاَمَ وَ قُولُوا لَهُ يُرْسِلْ إِلَيَّ بِابْنِهِ اَلَّذِي زَعَمْتُمْ أَنَّهُ حَبَسَهُ عِنْدَهُ لِيُخْبِرَنِي عَنْ حُزْنِهِ وَ مَا اَلَّذِي أَحْزَنَهُ وَ عَنْ سُرْعَةِ اَلشَّيْبِ إِلَيْهِ قَبْلَ أَوَانِ مَشِيبِهِ وَ عَنْ بُكَائِهِ وَ ذَهَابِ بَصَرِهِ فَلَمَّا قَالَ هَذَا اِقْتَرَعُوا بَيْنَهُمْ فَخَرَجَتِ اَلْقُرْعَةُ عَلَى شَمْعُونَ وَ أَمَرَ بِهِ فَحُبِسَ فَلَمَّا وَدَّعُوا شَمْعُونَ قَالَ لَهُمْ يَا إِخْوَتَاهْ اُنْظُرُوا مَا ذَا وَقَعْتُ فِيهِ وَ أَقْرِءُوا وَالِدِي مِنِّي اَلسَّلاَمَ فَوَدَّعُوهُ وَ سَارُوا حَتَّى وَرَدُوا اَلشَّامَ وَ دَخَلُوا عَلَى يَعْقُوبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ سَلَّمُوا عَلَيْهِ سَلاَماً ضَعِيفاً فَقَالَ لَهُمْ يَا بَنِيَّ مَا لَكُمْ تُسَلِّمُونَ سَلاَماً ضَعِيفاً وَ مَا لِي لاَ أَسْمَعُ فِيكُمْ صَوْتَ خَلِيلِي شَمْعُونَ قَالُوا يَا أَبَانَا إِنَّا جِئْنَاكَ مِنْ عِنْدِ أَعْظَمِ اَلنَّاسِ مُلْكاً لَمْ يَرَ اَلنَّاسُ مِثْلَهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ خُشُوعاً وَ سَكِينَةً وَ وَقَاراً وَ لَئِنْ كَانَ لَكَ شَبِيهٌ إِنَّهُ لَشَبِيهُكَ وَ لَكِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ خُلِقْنَا لِلْبَلاَءِ اِتَّهَمَنَا اَلْمَلِكُ وَ زَعَمَ أَنَّهُ لاَ يُصَدِّقُنَا حَتَّى تُرْسِلَ مَعَنَا اِبْنَ يَامِينَ بِرِسَالَةٍ مِنْكَ يُخْبِرُهُ عَنْ حُزْنِكَ وَ عَنْ سُرْعَةِ اَلشَّيْبِ إِلَيْكَ قَبْلَ أَوَانِ اَلْمَشِيبِ وَ عَنْ بُكَائِكَ وَ ذَهَابِ بَصَرِكَ فَظَنَّ يَعْقُوبُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّ ذَلِكَ مَكْرٌ مِنْهُمْ فَقَالَ لَهُمْ يَا بَنِيَّ بِئْسَ اَلْعَادَةُ عَادَتُكُمْ كُلَّمَا خَرَجْتُمْ فِي وَجْهٍ نَقَصَ مِنْكُمْ وَاحِدٌ لاَ أُرْسِلُهُ مَعَكُمْ فَ « لَمّٰا فَتَحُوا مَتٰاعَهُمْ وَجَدُوا بِضٰاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ » بِغَيْرِ عِلْمٍ مِنْهُمْ أَقْبَلُوا إِلَى أَبِيهِمْ فَرِحِينَ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا رَأَى اَلنَّاسُ مِثْلَ هَذَا اَلْمَلِكِ أَشَدَّ اِتِّقَاءً لِلْإِثْمِ مِنْهُ رَدَّ عَلَيْنَا بِضَاعَتَنَا مَخَافَةَ اَلْإِثْمِ وَ هِيَ « بِضٰاعَتُنٰا رُدَّتْ إِلَيْنٰا وَ نَمِيرُ أَهْلَنٰا وَ نَحْفَظُ أَخٰانٰا وَ نَزْدٰادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذٰلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ. `قٰالَ » يَعْقُوبُ قَدْ عَلِمْتُمْ أَنَّ اِبْنَ يَامِينَ أَحَبُّكُمْ إِلَيَّ بَعْدَ أَخِيكُمْ يُوسُفَ وَ بِهِ أُنْسِي وَ إِلَيْهِ سُكُونِي مِنْ بَيْنِ جَمَاعَتِكُمْ فَ « لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتّٰى تُؤْتُونِ مَوْثِقاً مِنَ اَللّٰهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلاّٰ أَنْ يُحٰاطَ بِكُمْ » فَضَمِنَهُ يَهُودَا فَخَرَجُوا حَتَّى وَرَدُوا مِصْرَ فَدَخَلُوا عَلَى يُوسُفَ فَقَالَ لَهُمْ هَلْ بَلَّغْتُمْ رِسَالَتِي قَالُوا نَعَمْ وَ قَدْ جِئْنَاكَ بِجَوَابِهَا مَعَ هَذَا اَلْغُلاَمِ فَسَلْهُ عَمَّا بَدَا لَكَ قَالَ لَهُ يُوسُفُ بِمَا أَرْسَلَكَ أَبُوكَ إِلَيَّ يَا غُلاَمُ قَالَ أَرْسَلَنِي إِلَيْكَ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ إِنَّكَ أَرْسَلْتَ إِلَيَّ تَسْأَلُنِي عَنْ حُزْنِي وَ عَنْ سُرْعَةِ اَلشَّيْبِ إِلَيَّ قَبْلَ أَوَانِ اَلْمَشِيبِ وَ عَنْ بُكَائِي وَ ذَهَابِ بَصَرِي فَإِنَّ أَشَدَّ اَلنَّاسِ حُزْناً وَ خَوْفاً أَذْكَرُهُمْ لِلْمَعَادِ وَ إِنَّمَا أَسْرَعَ اَلشَّيْبُ إِلَيَّ قَبْلَ أَوَانِ اَلْمَشِيبِ لِذِكْرِ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ أَبْكَانِي وَ بَيَّضَ عَيْنِيَ اَلْحُزْنُ عَلَى حَبِيبِي يُوسُفَ وَ قَدْ بَلَغَنِي حُزْنُكَ بِحُزْنِي وَ اِهْتِمَامُكَ بِأَمْرِي فَكَانَ اَللَّهُ لَكَ جَازِياً وَ مُثِيباً وَ إِنَّكَ لَنْ تَصِلَنِي بِشَيْءٍ أَنَا أَشَدُّ فَرَحاً بِهِ مِنْ أَنْ تُعَجِّلَ عَلَيَّ وَلَدِي اِبْنَ يَامِينَ فَإِنَّهُ أَحَبُّ أَوْلاَدِي إِلَيَّ بَعْدَ يُوسُفَ فَأُونِسَ بِهِ وَحْشَتِي وَ أَصِلَ بِهِ وَحْدَتِي وَ تُعَجِّلَ عَلَيَّ بِمَا أَسْتَعِينُ بِهِ عَلَى عِيَالِي فَلَمَّا قَالَ هَذَا خَنَقَتْ يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْعَبْرَةُ وَ لَمْ يَصْبِرْ حَتَّى قَامَ - فَدَخَلَ اَلْبَيْتَ وَ بَكَى سَاعَةً ثُمَّ خَرَجَ إِلَيْهِمْ وَ أَمَرَ لَهُمْ بِطَعَامٍ وَ قَالَ لِيَجْلِسْ كُلُّ بَنِي أُمٍّ عَلَى مَائِدَةٍ فَجَلَسُوا وَ بَقِيَ اِبْنُ يَامِينَ قَائِماً فَقَالَ لَهُ يُوسُفُ مَا لَكَ لَمْ تَجْلِسْ فَقَالَ لَهُ لَيْسَ لِي فِيهِمْ اِبْنُ أُمٍّ فَقَالَ لَهُ يُوسُفُ أَ فَمَا كَانَ لَكَ اِبْنُ أُمٍّ فَقَالَ لَهُ اِبْنُ يَامِينَ بَلَى فَقَالَ لَهُ يُوسُفُ فَمَا فَعَلَ قَالَ زَعَمَ هَؤُلاَءِ أَنَّ اَلذِّئْبَ أَكَلَهُ قَالَ فَمَا بَلَغَ مِنْ حُزْنِكَ عَلَيْهِ قَالَ وُلِدَ لِي اِثْنَا عَشَرَ اِبْناً كُلُّهُمْ أَشْتَقُّ لَهُ اِسْماً مِنِ اِسْمِهِ فَقَالَ لَهُ يُوسُفُ أَرَاكَ قَدْ عَانَقْتَ اَلنِّسَاءَ وَ شَمِمْتَ اَلْوَلَدَ مِنْ بَعْدِهِ فَقَالَ لَهُ اِبْنُ يَامِينَ إِنَّ لِي أَباً صَالِحاً وَ إِنَّهُ قَالَ لِي تَزَوَّجْ لَعَلَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُخْرِجُ مِنْكَ ذُرِّيَّةً يُثْقِلُ اَلْأَرْضَ بِالتَّسْبِيحِ فَقَالَ لَهُ يُوسُفُ تَعَالَ فَاجْلِسْ عَلَى مَائِدَتِي فَقَالَ إِخْوَةُ يُوسُفَ لَقَدْ فَضَّلَ اَللَّهُ يُوسُفَ وَ أَخَاهُ حَتَّى أَنَّ اَلْمَلِكَ قَدْ أَجْلَسَهُ مَعَهُ عَلَى مَائِدَتِهِ فَأَمَرَ يُوسُفُ أَنْ يُجْعَلَ صُوَاعُ اَلْمَلِكِ فِي رَحْلِ اِبْنِ يَامِينَ فَلَمَّا تَجَهَّزُوا « أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا اَلْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسٰارِقُونَ. `قٰالُوا وَ أَقْبَلُوا عَلَيْهِمْ مٰا ذٰا تَفْقِدُونَ. `قٰالُوا نَفْقِدُ صُوٰاعَ اَلْمَلِكِ وَ لِمَنْ جٰاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَ أَنَا بِهِ زَعِيمٌ. `قٰالُوا تَاللّٰهِ لَقَدْ عَلِمْتُمْ مٰا جِئْنٰا لِنُفْسِدَ فِي اَلْأَرْضِ وَ مٰا كُنّٰا سٰارِقِينَ » وَ كَانَ اَلرَّسْمُ فِيهِمْ وَ اَلْحُكْمُ أَنَّ اَلسَّارِقَ يُسْتَرَقُّ وَ لاَ يُقْطَعُ - « قٰالُوا فَمٰا جَزٰاؤُهُ إِنْ كُنْتُمْ كٰاذِبِينَ. `قٰالُوا جَزٰاؤُهُ مَنْ وُجِدَ فِي رَحْلِهِ فَهُوَ جَزٰاؤُهُ كَذٰلِكَ نَجْزِي اَلظّٰالِمِينَ. `فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعٰاءِ أَخِيهِ ثُمَّ اِسْتَخْرَجَهٰا مِنْ وِعٰاءِ أَخِيهِ » فَحَبَسَهُ فَقَالَ إِخْوَتُهُ لَمَّا أَصَابُوا اَلصُّوَاعَ فِي وِعَاءِ اِبْنِ يَامِينَ « إِنْ يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَهُ مِنْ قَبْلُ فَأَسَرَّهٰا » « يُوسُفُ فِي نَفْسِهِ وَ لَمْ يُبْدِهٰا لَهُمْ قٰالَ أَنْتُمْ شَرٌّ مَكٰاناً وَ اَللّٰهُ أَعْلَمُ بِمٰا تَصِفُونَ. `قٰالُوا يٰا أَيُّهَا اَلْعَزِيزُ إِنَّ لَهُ أَباً شَيْخاً كَبِيراً فَخُذْ أَحَدَنٰا مَكٰانَهُ إِنّٰا نَرٰاكَ مِنَ اَلْمُحْسِنِينَ. `قٰالَ مَعٰاذَ اَللّٰهِ أَنْ نَأْخُذَ إِلاّٰ مَنْ وَجَدْنٰا مَتٰاعَنٰا عِنْدَهُ إِنّٰا إِذاً لَظٰالِمُونَ. `فَلَمَّا اِسْتَيْأَسُوا مِنْهُ خَلَصُوا نَجِيًّا قٰالَ كَبِيرُهُمْ أَ لَمْ تَعْلَمُوا أَنَّ أَبٰاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُمْ مَوْثِقاً مِنَ اَللّٰهِ وَ مِنْ قَبْلُ مٰا فَرَّطْتُمْ فِي يُوسُفَ فَلَنْ أَبْرَحَ اَلْأَرْضَ حَتّٰى يَأْذَنَ لِي أَبِي أَوْ يَحْكُمَ اَللّٰهُ لِي وَ هُوَ خَيْرُ اَلْحٰاكِمِينَ. `اِرْجِعُوا إِلىٰ أَبِيكُمْ فَقُولُوا يٰا أَبٰانٰا إِنَّ اِبْنَكَ سَرَقَ وَ مٰا شَهِدْنٰا إِلاّٰ بِمٰا عَلِمْنٰا وَ مٰا كُنّٰا لِلْغَيْبِ حٰافِظِينَ. `وَ سْئَلِ اَلْقَرْيَةَ اَلَّتِي كُنّٰا فِيهٰا وَ اَلْعِيرَ اَلَّتِي أَقْبَلْنٰا فِيهٰا وَ إِنّٰا لَصٰادِقُونَ » فَلَمَّا رَجَعُوا إِلَى أَبِيهِمْ قَالُوا ذَلِكَ لَهُ - « قٰالَ » إِنَّ اِبْنِي لاَ يَسْرِقُ « بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْراً فَصَبْرٌ جَمِيلٌ عَسَى اَللّٰهُ أَنْ يَأْتِيَنِي بِهِمْ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ اَلْعَلِيمُ اَلْحَكِيمُ » ثُمَّ أَمَرَ بَنِيهِ بِالتَّجْهِيزِ إِلَى مِصْرَ فَسَارُوا حَتَّى أَتَوْا مِصْرَ فَدَخَلُوا عَلَى يُوسُفَ وَ دَفَعُوا إِلَيْهِ كِتَاباً مِنْ يَعْقُوبَ يَسْتَعْطِفُهُ فِيهِ وَ يَسْأَلُهُ رَدَّ وَلَدِهِ عَلَيْهِ فَلَمَّا نَظَرَ فِيهِ خَنَقَتْهُ اَلْعَبْرَةُ وَ لَمْ يَصْبِرْ حَتَّى قَامَ فَدَخَلَ اَلْبَيْتَ فَبَكَى سَاعَةً ثُمَّ خَرَجَ إِلَيْهِمْ فَقَالُوا لَهُ « يٰا أَيُّهَا اَلْعَزِيزُ مَسَّنٰا وَ أَهْلَنَا اَلضُّرُّ وَ جِئْنٰا بِبِضٰاعَةٍ مُزْجٰاةٍ فَأَوْفِ لَنَا اَلْكَيْلَ وَ تَصَدَّقْ عَلَيْنٰا إِنَّ اَللّٰهَ يَجْزِي اَلْمُتَصَدِّقِينَ » فَ « قٰالَ » لَهُمْ يُوسُفُ « هَلْ عَلِمْتُمْ مٰا فَعَلْتُمْ بِيُوسُفَ وَ أَخِيهِ إِذْ أَنْتُمْ جٰاهِلُونَ. `قٰالُوا أَ إِنَّكَ لَأَنْتَ يُوسُفُ قٰالَ أَنَا يُوسُفُ وَ هٰذٰا أَخِي قَدْ مَنَّ اَللّٰهُ عَلَيْنٰا إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَ يَصْبِرْ فَإِنَّ اَللّٰهَ لاٰ يُضِيعُ أَجْرَ اَلْمُحْسِنِينَ. `قٰالُوا تَاللّٰهِ لَقَدْ آثَرَكَ » « اَللّٰهُ عَلَيْنٰا وَ إِنْ كُنّٰا لَخٰاطِئِينَ. `قٰالَ لاٰ تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ اَلْيَوْمَ يَغْفِرُ اَللّٰهُ لَكُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ اَلرّٰاحِمِينَ » ثُمَّ أَمَرَهُمْ بِالاِنْصِرَافِ إِلَى يَعْقُوبَ وَ قَالَ لَهُمْ « اِذْهَبُوا بِقَمِيصِي هٰذٰا فَأَلْقُوهُ عَلىٰ وَجْهِ أَبِي يَأْتِ بَصِيراً وَ أْتُونِي بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعِينَ » فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ عَلَى يَعْقُوبَ فَقَالَ يَا يَعْقُوبُ أَ لاَ أُعَلِّمُكَ دُعَاءً يَرُدُّ اَللَّهُ عَلَيْكَ بِهِ بَصَرَكَ وَ يَرُدُّ عَلَيْكَ اِبْنَيْكَ قَالَ بَلَى قَالَ قُلْ مَا قَالَهُ أَبُوكَ آدَمُ فَتَابَ اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ مَا قَالَهُ نُوحٌ فَاسْتَوَتْ بِهِ سَفِينَتُهُ عَلَى اَلْجُودِيِّ وَ نَجَا مِنَ اَلْغَرَقِ وَ مَا قَالَهُ أَبُوكَ إِبْرَاهِيمُ خَلِيلُ اَلرَّحْمَنِ حِينَ أُلْقِيَ فِي اَلنَّارِ فَجَعَلَهَا اَللَّهُ عَلَيْهِ « بَرْداً وَ سَلاٰماً » فَقَالَ يَعْقُوبُ وَ مَا ذَاكَ يَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ قُلْ يَا رَبِّ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ أَنْ تَأْتِيَنِي بِيُوسُفَ وَ اِبْنِ يَامِينَ جَمِيعاً وَ تَرُدَّ عَلَيَّ عَيْنِي فَمَا اِسْتَتَمَّ يَعْقُوبُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَذَا اَلدُّعَاءَ حَتَّى « جٰاءَ اَلْبَشِيرُ » فَأَلْقَى قَمِيصَ يُوسُفَ عَلَيْهِ « فَارْتَدَّ بَصِيراً » فَ « قٰالَ » لَهُمْ « أَ لَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ مِنَ اَللّٰهِ مٰا لاٰ تَعْلَمُونَ. `قٰالُوا يٰا أَبٰانَا اِسْتَغْفِرْ لَنٰا ذُنُوبَنٰا إِنّٰا كُنّٰا خٰاطِئِينَ. `قٰالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ اَلْغَفُورُ اَلرَّحِيمُ » فَرُوِيَ فِي خَبَرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ أَخَّرَهُمْ إِلَى اَلسَّحَرِ فَأَقْبَلَ يَعْقُوبُ إِلَى مِصْرَ وَ خَرَجَ يُوسُفُ لِيَسْتَقْبِلَهُ فَهَمَّ بِأَنْ يَتَرَجَّلَ لِيَعْقُوبَ ثُمَّ ذَكَرَ مَا فِيهِ مِنَ اَلْمُلْكِ فَلَمْ يَفْعَلْ فَنَزَلَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ لَهُ يَا يُوسُفُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ لَكَ مَا مَنَعَكَ أَنْ تَنْزِلَ إِلَى عَبْدِيَ اَلصَّالِحِ مَا كُنْتَ فِيهِ اُبْسُطْ يَدَكَ فَبَسَطَهَا فَخَرَجَ مِنْ بَيْنِ أَصَابِعِهِ نُورٌ فَقَالَ مَا هَذَا يَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ هَذَا إِنَّهُ لاَ يَخْرُجُ مِنْ صُلْبِكَ نَبِيٌّ أَبَداً عُقُوبَةً بِمَا صَنَعْتَ بِيَعْقُوبَ إِذْ لَمْ تَنْزِلْ إِلَيْهِ فَقَالَ يُوسُفُ « اُدْخُلُوا مِصْرَ إِنْ شٰاءَ اَللّٰهُ آمِنِينَ - `وَ رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى اَلْعَرْشِ وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً » فَقَالَ يُوسُفُ لِيَعْقُوبَ « يٰا أَبَتِ هٰذٰا تَأْوِيلُ رُءْيٰايَ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَعَلَهٰا رَبِّي حَقًّا » إِلَى قَوْلِهِ - « تَوَفَّنِي مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصّٰالِحِينَ » فَرُوِيَ فِي خَبَرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ دَخَلَ يُوسُفُ اَلسِّجْنَ وَ هُوَ اِبْنُ اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ سَنَةً وَ مَكَثَ فِيهِ ثَمَانَ عَشْرَةَ سَنَةً وَ بَقِيَ بَعْدَ خُرُوجِهِ ثَمَانِينَ سَنَةً فَذَلِكَ مِائَةُ سَنَةٍ وَ عَشْرُ سِنِينَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 246 )
7 - ابن عباس گويد چون قحطى بآل يعقوب رسيد پسرهاى خود را جمع كرد گفت بمن خبر رسيده كه در مصر گندم خوبى ميفروشند و صاحبش مرد خوبى است و مردم را معطل نميكند برويد از او گندمى بخريد كه بشما احسان خواهد كرد ان شاء اللّٰه بار بستند و بمصر رفتند و بيوسف (عليه السّلام) وارد شدند آنها را شناخت و وى را نشناختند بآنها گفت شما كيانيد؟ گفتند فرزندان يعقوب بن اسحق بن خليل الرحمن ساكن كوه كنعان، يوسف گفت سه پشت شما پيغمبر است و خود شما سبكسر و بى وقار و نترس شايد جاسوس بعضى ملوك باشيد كه بكشور من آمديد؟ گفتند پادشاها ما نه جاسوسيم و نه نظامى و اگر پدر ما را ميشناختى بخاطر او ما را گرامى ميداشتى زيرا او پيغمبر و پيغمبر زاده است و غمناكست گفت با اينكه پيغمبر و پيغمبر زاده است چرا غمناكست با اينكه بهشت ميرود و شما فرزندانى را مينگرد با اين عدد و توانائى شايد غم او از سبكسرى و نادانى و دروغ و نيرنگ و مكر شما باشد؟ گفتند پادشاها ما نه سبكسريم و نه نادان و غمش از ما نيست پسر كوچكترى از ما بنام يوسف داشت با ما بشكار آمد و گرگ او را خورد و از آن تاريخ افسرده و غمناك است، فرمود شما همه از يك پدريد گفتند پدر ما همه يكى است ولى مادران متعدد داريم، فرمود چرا پدر شما همه را فرستاد و يكى را نگهداشت كه با او انس گيرد و استراحت كند؟ گفتند چنين كرده است كوچكتر از ما را نگه داشته است، فرمود چرا او را از ميان شما اختيار كرده ؟ گفتند چون بعد از يوسف او محبوبترين فرزندانش ميباشد، يوسف فرمود من هم يكى از شما را نگه مى دارم شما نزد پدر برگرديد و سلام مرا باو برسانيد و بگوئيد آن پسر خود را كه ميگوئيد نگهداشته براى من فرستد تا بمن از سبب غم او و شتاب در پيرى او و از سبب گريه و رفتن ديد او خبر دهد چون چنين گفت ميان خود قرعه زدند بنام شمعون در آمد دستور داد او را بازداشت كردند و چون او را وداع كردند گفت اى برادرها ملاحظه كنيد چه گرفتارى شدم و بپدرم از جانب من سلام برسانيد او را وداع كردند و بشام برگشتند و بر يعقوب وارد شدند و سلام سستى دادند، به آنها گفت فرزندانم چرا سست سلام ميدهيد و آواز محبوبم شمعون را نميشنوم گفتند پدر جان ما از نزد بزرگترين پادشاهى آمديم كه مردم مانند او را در علم و حكمت و خشوع و سكينه و وقار نديدند و اگر براى تو مانندى باشد او است ولى ما خاندان براى بلا خلق شديم پادشاه ما را متهم كرد و اظهار داشت ما را تصديق نكند تا ابن يامين را بعنوان ايلچى نزد او بفرستى تا باو از سبب غم و سرعت پيرى و گريه و رفتن ديد تو خبر دهد يعقوب پنداشت اين هم نيرنگى است فرمود بد شيوه اى داريد بهر سو ميرويد يكى از شما گم مى شود من او را با شما نميفرستم چون بارهاى خود را گشودند ديدند كالائى كه بمصر بردند بآنها برگشته خشنود نزد پدر آمدند و گفتند ملكى بمانند او نيست براى پرهيز از گناه كالاى ما را بمارد كرده و اين كالاى ما است كه بما برگشته ما براى خاندان خود خواربار مى آوريم و برادر خود را نگهدارى ميكنيم و يك بار شتر اضافه ميستانيم اين اندكى است كه آورديم. يعقوب فرمود شما ميدانيد پس از يوسف ابن يامين محبوبتر شما است نزد من و انس و آرام من از همه شما باو است او را نفرستم با شما تا پيمان الهى بمن دهيد كه او را با خود بياوريد جز آنكه همه گرفتار شويد يهودا ضمانت او را كرد و بمصر نزد يوسف برگشتند، فرمود پيغام مرا رسانديد؟ گفتند آرى جواب آن را با اين پسرك آورديم هر چه خواهى از او بپرس فرمود چه پيغامى از پدرت برايم دارى ؟ گفت مرا فرستاده بتو سلام برسانم و ميگويد فرستادى از من بپرسى چرا غمنده ام و زود پير شدم و گريه و رفتن ديدم از چيست بدان كه سخت تر غم و ترس از كسيست كه بيشتر بياد قيامت است و من بياد قيامت زود پير شدم و گريه و رفتن ديد من از فراق محبوبم يوسف است و بمن خبر دادند كه تو از غم من غمينى و توجه بكار من دارى خدا بتو پاداش و ثواب دهد تو بهترين خشنودى مرا در ارسال پسرم ابن يامين بدان كه پس از يوسف محبوبتر اولاد منست كه باو انس دارم تنهائى خود را باو جبران كنم و زودتر خواربارى براى عيالم بفرست چون چنين گفت يوسف را گريه گرفت و نتوانست خوددارى كند برخاست و باندرون رفت و ساعتى گريست و نزد آنها آمد و دستور داد غذا براى آنها آوردند و گفت هر برادرى پهلوى برادر مادرى خود نشيند ابن يامين تنها ماند و باو گفت تو چرا ننشينى گفت من برادر مادرى ندارم، گفت تو از مادرت برادر نداشتى ؟ گفت چرا فرمود چه شد؟ گفت اينها گمان دارند كه گرگ او را خورده گفت چه اندازه در غم اوئى ؟ گفت پس از او دوازده پسر بمن روزى شده كه نام همه را از نام او بازگرفتم فرمود پس از او زنان را در آغوش گرفتى و بوى فرزندان شنيدى ؟ گفت من پدر نيكى دارم كه فرمود زن بگير شايد خداى عز و جل از تو نسلى آورد كه زمين را با تسبيح خود سنگين سازد. يوسف فرمود بيا سر سفره من بنشين، برادران گفتند خدا يوسف را تا آنجا برترى داد كه برادر او همسفره و جليس پادشاه شد يوسف دستور داد پيمانه خزانه شاهى را دربار ابن يامين نهادند و چون بار بستند و كوچ كردند جارچى فرياد كرد اى كاروان شما دزديد رو باو كردند و گفتند چه از شما گم شده ؟ گفتند پيمانه پادشاه و هر كه بياورد يك بار شتر باو داده شود و من متعهد آنم، گفتند بخدا شما ميدانيد كه ما نيامديم در زمين فساد كنيم و دزد نيستيم قانون در نزد آنها اين بود كه دزد را بنده كنند نه دستش را ببرند پرسيدند جزاى آن دزد چيست ؟ اگر شما دروغگو باشيد، گفتند جزاى هر كه پيمانه دربارش درآيد اينست كه خود او را بگيرند ما ستمكاران را چنين مجازات كنيم، شروع ببازرسى بارهاى برادران كردند و آن را از بار ابن يامين درآوردند و وى را بازداشت كردند برادران ابن يامين كه ديدند پيمانه از بار او درآمد گفتند اگر دزدى كرد برادر او هم در پيش دزدى كرده يوسف اين اظهار را در نهاد خود نهفت و اظهارى نكرد و بآنها گفت موقعيت شما بدتر از اينهاست و خدا داناتر است بدان چه وصف كند، گفتند اى عزيز او پدر پيرى دارد يكى از ماها را بجاى او بگير ما تو را خوشرفتار مى بينيم، گفت پناه بخدا كه ما كسى را بگيريم جز آنكه مال خود را نزد او يافتيم، در اين هنگام خود ما از ستمكارانيم، چون از او نوميد شدند جلسه خصوصى ترتيب داده و بزرگ آنها گفت نميدانيد پدر از شما پيمان گرفته بگواهى خدا كه ابن يامين را بر گردانيد و بيشتر هم با يوسف چه تقصيرى كرديد من از اين زمين نروم تا پدرم اجازه دهد يا خدا حكمى كند برايم كه بهترين حاكمانست شما نزد پدر برگرديد و بگوئيد پسرت دزدى كرد و ما گواهى ندهيم جز بدان چه دانيم و حافظ غيب نبوديم بپرس از شهرى كه در آن بوديم و از كاروانى كه با آن آمديم و محققا ما راستگوئيم چون نزد پدر برگشتند و چنين گفتند فرمود محققا پسرم دزدى نميكند و نفس شما است كه كارى ناشايست را در نظر شما جلوه داد و من شكيبائى نيك خود را دنبال كنم اميد است خدا همه را با هم نزد من آورد براستى او دانا و حكيمست سپس دستور داد پسرانش آماده براى مصر شوند، بمصر رفتند نزد يوسف و نامه محبت آميزى از يعقوب برايش بردند كه در آن خواسته بود فرزندانش را باو برگرداند. چون چشم يوسف بنامه او افتاد گريه اش گرفت و نتوانست خوددارى كند و برخاست باندرون رفت و ساعتى گريست و بيرون آمد اولاد يعقوب گفتند ايا عزيز بما و خاندان ما سختى رسيده و كالاى اندكى آورديم تو كيل تمامى بما بده و بما تصدق كن براستى خدا نيكوكاران را پاداش دهد، يوسف گفت ميدانيد با يوسف و برادرش چه كرديد وقتى نادان بوديد، گفتند گويا تو خود يوسفى ؟ گفت ها من يوسفم و اين برادر منست محققا خدا بما منت نهاده هر كه تقوى و صبر پيشه كند خدا اجر محسنان را ضايع نسازد، گفتند بخدا كه خدا تو را بر ما برگزيد و ما خطاكار بوديم فرمود باكى بر شما نيست امروز خدا شما را بيامرزد و او ارحم الراحمين است، سپس دستور داد نزد يعقوب برگردند و گفت اين پيراهن مرا هم ببريد بروى او افكنيد تا بينا شود و همه خاندان خود را نزد من آوريد جبرئيل بيعقوب نازل شد و گفت بتو دعائى نياموزم كه خدا ديده ترا برگرداند و فرزند ترا بتو برگرداند؟ گفت چرا گفت همان را بگو كه پدرت آدم گفت و خدا توبه اش پذيرفت، نوح گفت كشتى او بر جودى استوار شد و از غرق نجات يافت و پدرت ابراهيم خليل الرحمن وقتى در آتشش افكندند گفت و خدا آن را بر او سرد و سالم ساخت، يعقوب گفت جبرئيل آن چيست ؟ گفت بگو پروردگارا از تو خواهم بحق محمد و على و فاطمه و حسن و حسين كه يوسف و ابن يامين مرا باهم بياورى و چشمم را بمن برگردانى هنوز دعاى يعقوب تمام نشده بود كه بشير آمد و پيراهن يوسف را بر او افكند و بينائى او برگشت و به آنها گفت بشما نگفتم من از جانب خدا چيزى ميدانم كه شما نميدانيد گفتند پدر جان براى ما آمرزش گناهان ما را بخواه كه ما خطاكاريم فرمود محققا از پروردگار خود براى شما آمرزش جويم كه او آمرزنده و مهربانست. در خبرى از امام صادق است كه براى استغفار آنها منتظر سحر شد - يعقوب بمصر آمد و يوسف از او استقبال كرد و خواست باحترام او پياده شود و ابهت شاهى مانعش شد و پياده نشد جبرئيل باو نازل شد و گفت اى يوسف خداى عز و جل ميفرمايد چرا جلو بنده صالحم پياده نشدى بواسطه مقامى كه دارى دستت را بگشا آن را گشود و نورى از ميان انگشتانش بيرون شد گفت اى جبرئيل اين چه بود؟ گفت براى آن بود كه از پشت تو هرگز پيغمبرى برنيايد براى آنچه با يعقوب كردى و پياده نشدى يوسف - گفت همه آسوده وارد مصر شويد و پدر و مادرش را بر سر تخت برآورد و همه برابرش رو بر خاك نهادند و بپدر گفت پدر جان اين بود تاويل خواب كه پيشينم كه خدا آن را برجا نمود تا اينكه گفت خدايا مرا مسلمان بميران و بنيكان برسان. در خبرى از امام صادق (عليه السّلام) روايت شده كه يوسف دوازده ساله بود كه بزندان رفت و در آنجا هجده سال ماند و پس از آن هم هشتاد سال زيست و اين صد و ده سال شد
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 252
الأمالی (للصدوق)
7.ابن عباس مى گويد:آنگاه كه دوران خشكسالى به خاندان يعقوب پيامبر عليه السّلام فرا رسيد،او پسران خود را گرد آورد و گفت:به من گزارش شده كه در سرزمين مصر،گندم خوبى مى فروشند و گندم فروش شخص نيك رفتارى است و مردم را آزار نمى دهد.اكنون به مصر رفته و از او گندم خريدارى كنيد كه بى گمان به شما نيكى خواهد نمود.اگر خدا بخواهد.پسران يعقوب بار بسته و به مصر نزد يوسف عليه السّلام رفتند.يوسف آنان را شناخت،در حالى كه آنان وى را بازشناختند.به آنان گفت:شما چه كسى هستيد؟گفتند:فرزندان يعقوب،ساكن كوه كنعان.يوسف فرمود:سه پشت شما پيامبران هستند،در حاليكه شما را سبك سر و بى وقار و بى پروا مى نگرم،مبادا جاسوس برخى پادشاهان باشيد كه به سرزمين من آمده ايد. گفتند:اى پادشاه مصر،ما نه جاسوس هستيم و نه جنگ جو. اگر پدر ما را مى شناختى،به خاطر او بر ما ارج مى نهادى.چون او پيامبر و پسر پيامبر است و اكنون اندوهگين شده است.يوسف فرمود:چرا اندوهگين است ؟او كه رسول و رسول زاده است و فرجام او بهشت بوده و پسرانى مثل شما را با اين شمار و توان مندى دارد.شايد اندوه او از سبك سرى و جهل و دروغ زنى و حيله گرى شما فرزندان باشد. گفتند:اى پادشاه مصر نه ما سبك سريم و نه جاهل و نه اين كه اندوه و غم او به خاطر ما مى باشد.حقيقت اين است كه او پسر كوچك ترى به نام يوسف داشت كه با ما به شكار آمد و ناگاه گرگى او را خورد.از آن هنگام پدر افسردگى و اندوه دارد.يوسف فرمود:آيا شما همگى از يك پدر هستيد؟گفتند:آرى.ولى چند مادران داريم.فرمود:پدرتان شما را به مصر فرستاده و پسر كوچكش را نزد خود نگاه داشته كه مونس او باشد؟گفتند:چنين خواسته است.فرمود:چرا از ميان شما او را برگزيد؟گفتند:زيرا پس از يوسف او محبوب ترين فرزند اوست.يوسف فرمود من تنى از شما برادران را نزد خود نگاه مى دارم. ديگران پيش پدر بازگردند و درود مرا به او ابلاغ كنند و بگويند كه آن پسر كوچك خود را نزد من روانه كند تا وى از راز اندوه پدر و پيرى زودرس و نابينايى اش سخن بگويد.آن گاه ميان خود قرعه كشيدند و قرعه به نام شمعون خورد.بى درنگ فرمان بازداشت وى را داد. او هنگام وداع به برادران خود گفت:مى نگريد كه چگونه گرفتار شدم ؟سلام مرا به پدر برسانيد.
پسران يعقوب نزد پدر بازگشتند و به سختى بر او درود گفتند.يعقوب عليه السّلام فرمود:چرا به سستى سلام مى كنيد و صداى پسر محبوبم شمعون به گوشم نمى رسد؟گفتند:پدر جان!ما نزد حاكمى رفتيم كه مردمان،مثل او را در علم و حكمت و خشوع و آرامش و متانت هرگز نديده اند.اگر نظيرى براى او باشد همانا تو هستى.اما انگار خاندان يعقوب براى گرفتارى خلق شده اند.حاكم مصر ما را متهم كرد و گفت سخن ما را باور نمى كند؛ مگر اينكه«ابن يامين»را به عنوان قاصد پيش او روانه كنى تا او حقيقت را به حاكم مصر بگويد.
يعقوب گمان كرد كه اين نيز نيرنگ آنان است.فرمود شما روش زشتى داريد و به هر جامى رويد،از شما يكى ناپديد مى شود.من او را همراه شما نخواهم فرستاد.آنگاه كه آنان بارهاى خود را باز كردند ديدند كه كالايى كه به مصر برده بودند،همراه آنان است.
آنان درحالى كه شاد بودند،پيش پدر آمده و گفتند:به راستى حاكم مثل او وجود ندارد. او براى پاكى از گناه،كالاى ما را پس داده و اين همان است.ما براى خاندان خود آذوقه خواهيم آورد و از برادر كوچكمان مراقبت خواهيم كرد و مى توانيم يك بار شتر اضافى از او بگيريم.اين مقدار كمى است كه همراه آورده ايم.يعقوب فرمود:شما خبر داريد كه بعد از يوسف محبوب ترين تان ابن يامين است.او مونس و آرام بخش من است.او را همراه تان نخواهم فرستاد،مگر اينكه عهد الهى بسپاريد كه او را بازخواهيد آورد.البته اگر همه تان گرفتار شويد«يهودا»او را ضامن خواهد بود.پسران يعقوب پيش يوسف بازگشتند.او فرمود:آيا پيغام مرا به پدر رسانديد؟گفتند:آرى پاسخ وى همراه اين نوجوان آورده ايم.اكنون هرچه مايلى از او سؤال كن.يوسف به ابن يامين فرمود:از جانب پدر چه پيغامى دارى ؟گفت:او به تو درود فرستاده و گفته از من درباره اندوه و پيرى و نابينايى اش سؤال كنى.و نيز گفته است كه باتقوا كسى است كه زياد به ياد رستاخيز باشد و من از ذكر قيامت دچار پيرى زودرس شدم.اما اشك و اندوه و نابينايى ام از دورى پسر محبوبم يوسف است.و همچنين به من گفته كه گزارش دادند كه تو پادشاهى هستى كه به خاطر اندوه من اندوهگينى و به زندگى من عنايت دارى.خداوند تو را پاداش ارزانى دارد.و بدان كه بهترين شادمانى من در فرستادن پسرم ابن يامين به سوى من است كه پس از يوسف محبوب ترين پسران من است و نيز مونس من.تنهايى خود را با او به سر مى برم.تقاضا دارم كه بى درنگ آذوقه اى براى خانواده ام روانه كنى.آنگاه يوسف چنان گريست كه بلند شد و به خلوت خويش رفت.پس از زمانى پيش آنان آمد و فرمان داد كه خوراكى براى آنان بياورند. يوسف فرمود:هر برادرى مى بايد كنار برادر مادرى خويش بنشيند.ابن يامين خود را تنها ديد. يوسف فرمود:چرا ايستاده اى ؟گفت:من برادر مادرى ندارم.فرمود:آيا تو از مادرت برادر نداشتى ؟ گفت:چرا.فرمود:او چه شد؟گفت:اينها پنداشته اند كه وى را گرگ خورده است.فرمود:تو چقدر براى وى اندوهگينى ؟گفت:بعد از او خداوند به من دوازده پسر ارزانى داشت كه اسم همه را از اسم او گرفتم.فرمود:آيا بعد از يوسف زنان را دربرگرفتى و بوى فرزندان به مشام تو خورد؟گفت:من پدر شايسته اى دارم كه به من فرمود كه ازدواج كن شايد خداوند از تو نسلى فراهم آورد كه زمين را با تسبيح خود سنگين كنى.يوسف فرمود:اكنون بيا و كنار من بر سر سفره بنشين.
برادران يوسف گفتند:خداوند ابن يامين را تا جايى فضيلت بخشيد كه او برادر و هم سفره و هم نشين پادشاه مصر شد. آنگاه يوسف فرمان داد پيمانه خزانه دربار مصر را در ميان بار ابن يامين بگذارند.آنان به هنگام بازگشت صداى جارچى دربار را شنيدند:اى كاروانيان!شما دزد مى باشيد.گفتند:مگر چه چيزى از شما ناپديد شده است ؟مأموران گفتند:پيمانه مخصوص شاه. هركس آنرا بياورد يك بار شتر گندم خواهد گرفت.گفتند:سوگند به خداوند كه ما به قصد فساد در زمين نيامده ايم و هرگز چيزى را نربوده ايم.
قانون مصر اين بود كه يا سارق را بنده خود كنند و يا دست او را جدا كنند.گفتند:كيفر سارق چيست ؟گفتند:كيفر هركس پيمانه دربار پيش او يافت شود،اين است كه او را بازداشت كنند.ما چنين به ستم پيشگان كيفر خواهيم داد.آنگاه بازرسى را آغاز كردند و پيمانه شاه را در بار ابن يامين يافتند و او را بازداشت كردند.برادران كه اين صحنه را مشاهده كردند،گفتند:اگر او از دربار شاه دزدى كرده است پيش از اين برادر بزرگ ترش نيز دزدى كرده بود.يوسف اين سخن را شنيد و هيچ نگفت و بعد به آنان فرمود:جايگاه شما زشت تر از اين حرفهاست.و خدا داناتر است به آن چه مى گوييد.آنان گفتند:اى عزيز مصر او پدر سالمندى دارد.تنى از ما را به جاى او بازداشت كن و ما تو را نيك رفتار مى پنداريم.
يوسف فرمود:به خداوند پناه مى برم كه كسى را بازداشت كنم،غير از آنكه پيمانه خود را در بار گندم او يافته ايم.در اين صورت خود از ستم پيشگان خواهيم بود.آنان كه مأيوس شدند،باهم به گفتگو پرداختند و سپس بزرگ آنان چنين گفت:آيا خبر نداريد كه پدر از ما پيمان الهى گرفته كه ابن يامين را بازگردانيم ؟و پيش از اين خبر داريد كه با يوسف چه كار كرده ايد؟من از مصر بيرون نمى روم تا پدر اجازه بدهد يا خداوند حكمى دهد كه بهترين حكم كنندگان است.اينك پيش پدر بازگرديد و به او بگوييد كه پسرش دزدى كرده و جز آنچه مشاهده كرده ايم،شهادت نداده و هرگز علم به غيب نداريم و بى گمان ما راست گويان هستيم.
آنگاه كه پسران يعقوب به كنعان آمدند و ماجرا را بازگفتند،يعقوب فرمود:بى گمان پسرم در شمار دزدان نيست و اين نفس اماره تان است كه كار زشت را در نگاه شما آراسته است.و اكنون من صبر جميل خواهم داشت.اميدوارم كه خداوند همه فرزندانم را نزد من بازگرداند.همانا او دانا و فرزانه است.آنگاه فرمان داد كه پسران او براى رفتن به مصر مهيا شوند.آنان همراه با نامه مهربانانه اى از جانب يعقوب پيش يوسف بازگشتند كه در آن خواسته بود كه پسران او را بازگرداند.آنگاه كه نگاه يوسف به نامه پدر افتاد،چنان اشك ريخت كه ناگزير به خلوت رفت و پس از زمانى بازگشت.پسران يعقوب گفتند:اى عزيز! مصر به ما و خاندان ما سختى بسيار رسيده و اينك كالاى اندكى همراه داريم.از تو مى خواهيم كه بار زياد تمام عطا كنى و به ما صدقه دهى كه خداوند به احسان كنندگان پاداش مى دهد.
يوسف فرمود:آيا خبر داريد كه با يوسف و برادر او چه كرديد،آنگاه كه در نادانى بوده ايد؟گفتند: گويى تو همان يوسف هستى.گفت:آرى من يوسف هستم و اين برادرم است،بى گمان خداوند بر ما منت نهاده است و هركس كه تقوا و شكيبايى كند،خداوند پاداش احسان كنندگان را نابود نمى كند.
برادران يوسف گفتند:سوگند به خداوند كه او تو را بر ما برگزيده است و ما همگى گنهكار بوده ايم. فرمود:اكنون ترسى بر شما نخواهد بود و امروز شما را خواهد آمرزيد و او مهربانترين مهربانان است.آنگاه يوسف فرمان داد كه نزد يعقوب بازگردند و بعد فرمود:اين جامه مرا همراه خود ببريد و بر چهرۀ پدر افكنيد كه بينايى خود را به دست خواهد آورد،و آنگاه او را همراه خاندان خود پيش من آوريد.
جبرئيل امين نزد يعقوب آمد و فرمود:آيا به تو دعايى تعليم ندهم كه خداوند بينايى تو را بازگرداند و نيز پسر تو را؟فرمود:چرا.جبرئيل فرمود:اينك همان جمله اى را بر زبان بياور كه پدر تو آدم عليه السّلام گفت و خداوند توبه اش را قبول نمود و نيز نوح گفت و كشتى او بر كوه جودى قرار گرفت و از غرق شدن رهايى يافت و پدرت ابراهيم گفت و خداوند،آتش را بر او سرد و سلامت كرد.يعقوب عليه السّلام پرسيد:آن عبارت كدام است ؟فرمود:بگو خدايا!از تو به حق محمد و على و فاطمه و حسن و حسين عليه السّلام خواستارم كه يوسف و ابن يامين را به من بازگردانى و روشنايى ديدگانم را به من ارزانى دارى.هنوز نيايش يعقوب عليه السّلام پايان نيافته بود كه بشير آمد و جامه يوسف را بر صورت وى انداخت و بينايى چشمان يعقوب بازگشت.به آنان فرمود:آيا به شما نگفتم كه من از جانب خداوند چيزى را آگاهم كه شما از آن نيستيد؟گفتند:اكنون پدر جان براى ما درخواست آمرزش گناهان كن كه ما خطاپيشه ايم.يعقوب فرمود:بى گمان از پروردگار خويش براى همه تان طلب مغفرت خواهم كرد كه او آمرزنده و مهرورز است.در حديثى از امام صادق عليه السّلام آمده است كه يعقوب عليه السّلام براى آمرزش خواهى پسران خويش در انتظار سحرگاهى بود.
يعقوب عليه السّلام همراه با پسران خود وارد سرزمين مصر شد و يوسف عليه السّلام به پيشواز پدرش بيرون آمد و آنگاه كه خواست به پاس احترام پدر از اسب فرود آيد،شكوه شاهانه او را از اين كار بازداشت.جبرئيل بر او فرود آمد و فرمود:اى يوسف خداوند مى فرمايد:چرا در برابر بنده شايسته ام فرود نيامدى ؟اكنون به خاطر منزلتى كه دارى دست خود را باز كن.يوسف عليه السّلام دستش را بازكرد و ناگاه نورى از ميان انگشتان وى خارج شد.فرمود:اى جبرئيل!اين نور چيست ؟فرمود:از اين پس هرگز پيامبرى از نسل تو نخواهد آمد؛چرا كه اين رفتار را با پدر كردى.
آنگاه يوسف عليه السّلام به پدر و برادران خود فرمود:همه به سرزمين مصر بياييد درحالى كه آسايش خاطر داريد.آنگاه پدر و مادر خود را بر بالاى تخت نشاند و برادران همگى در برابر يوسف به خاك افتادند.يوسف به پدر گفت:اى پدر!اين تأويل همان رويايى بود كه من ديده بودم.و خداوند آن را تحقق بخشيد.بعد فرمود:خدايا مرا مسلمان بميران و همراه نيكان محشور گردان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 423
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 247
ص : 248
ص : 249
ص : 250
ص : 251
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو غَسَّانَ اَلنَّهْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَلَمَةَ بْنِ كُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي إِدْرِيسَ عَنِ اَلْمُسَيَّبِ بْنِ نَجِيَّةَ عَنْ عَلِيٍّ : أَنَّهُ قِيلَ لَهُ حَدِّثْنَا عَنْ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَدِّثْنَا عَنْ أَبِي ذَرٍّ اَلْغِفَارِيِّ قَالَ عَلِمَ اَلْعِلْمَ ثُمَّ أَوْكَاهُ وَ رَبَطَ عَلَيْهِ رِبَاطاً شَدِيداً قَالُوا فَعَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ تَعَلَّمَ أَسْمَاءَ اَلْمُنَافِقِينَ قَالُوا فَعَنْ عَمَّارِ بْنِ يَاسِرٍ قَالَ مُؤْمِنٌ مَلِيءٌ مُشَاشُهُ إِيمَاناً نَسِيٌّ إِذَا ذَكَرَ قِيلَ فَعَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ قَرَأَ اَلْقُرْآنَ فَنَزَلَ عِنْدَهُ قَالُوا فَحَدِّثْنَا عَنْ سَلْمَانَ اَلْفَارِسِيِّ قَالَ أَدْرَكَ عِلْمَ اَلْأَوَّلِ وَ اَلْآخِرِ وَ هُوَ بَحْرٌ لاَ يُنْزَحُ وَ هُوَ مِنَّا أَهْلَ اَلْبَيْتِ قَالُوا فَحَدِّثْنَا عَنْكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ كُنْتُ إِذَا سَأَلْتُ أُعْطِيتُ وَ إِذَا سَكَتُّ أبديت [اُبْتُدِيتُ] .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 252 )
در حديثى از امام صادق عليه السّلام آمده است كه يوسف آنگاه كه به زندان افتاد،نوجوانى دوازده ساله بود و هجده سال در حبس ماند و پس از آزادى هشتاد سال از خدا عمر گرفت.وفات يوسف عليه السّلام در سن صد و ده سالگى بود.
مسيب بن نجبه مى گويد:به على عليه السّلام گفته شد كه احوال ياران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را براى ما وصف كن.بگو كه ابو ذر چگونه بود و چگونه زندگى كرد؟على عليه السّلام فرمود:ابو ذر دانش فرا گرفت و اندوخت و سر آن را همچون انبانى بست.گفتند:«حذيفه»چطور؟فرمود:او رسم نفاق ورزان را ياد گرفت.
گفتند:عمار ياسر چطور؟فرمود:او تا استخوان گردن خويش آكنده از ايمان بود. گفتند:عبد اللّه بن مسعود چطور؟فرمود:او قرآن را نيك خواند و در محضر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بود كه قرآن فرود آمد.گفتند:سلمان فارسى چطور؟فرمود:او علم نخستين و واپسين را فراگرفت و نيز دريايى سرشار بود كه هرگز پايانى نداشت و او از خاندان ما است.گفتند:از خويشتن بگوى.فرمود:من هرگاه از چيزى جويا مى شدم به من عطا مى كردند و هرگاه ساكت مى ماندم،با من سخن مى آغازيدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 425
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 252
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: مَا أَحْسَنَ اَلْحَسَنَاتِ بَعْدَ اَلسَّيِّئَاتِ وَ مَا أَقْبَحَ اَلسَّيِّئَاتِ بَعْدَ اَلْحَسَنَاتِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 253 )
روز سه شنبه 5 روز از صفر سال 368 مانده1 - امام باقر (عليه السّلام) ميفرمود چه اندازه حسنات پس از سيئات خوبست و چه اندازه سيئات پس از حسنات زشت است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 253
الأمالی (للصدوق)
1.امام باقر عليه السّلام فرمود:چه قدر حسنات پس از سيئات ارزش دارد و چه قدر سيئات پس از حسنات ناپسند است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 427
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 253
حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ اَلْجَهْمِ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اَلظُّلْمُ ثَلاَثَةٌ ظُلْمٌ يَغْفِرُهُ اَللَّهُ وَ ظُلْمٌ لاَ يَغْفِرُهُ اَللَّهُ وَ ظُلْمٌ لاَ يَدَعُهُ اَللَّهُ فَأَمَّا اَلظُّلْمُ اَلَّذِي لاَ يَغْفِرُهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَالشِّرْكُ بِاللَّهِ وَ أَمَّا اَلظُّلْمُ اَلَّذِي يَغْفِرُهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَظُلْمُ اَلرَّجُلِ نَفْسَهُ فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَمَّا اَلظُّلْمُ اَلَّذِي لاَ يَدَعُهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَالْمُدَايَنَةُ بَيْنَ اَلْعِبَادِ وَ قَالَ مَا يَأْخُذُ اَلْمَظْلُومُ مِنْ دِينِ اَلظَّالِمِ أَكْثَرُ مِمَّا يَأْخُذُ اَلظَّالِمُ مِنْ دُنْيَا اَلْمَظْلُومِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 253 )
2 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود ستم سه گونه است ستمى كه خدا مى آمرزد و ستمى كه خدا نيامرزد و ستمى كه وانگذارد، آنكه خدا نيامرزد شرك بخداست و آنكه بيامرزد ستم بر نفس است و آنكه وانگذارد حق بندگانست بر يك ديگر، فرمود آنچه مظلوم از دين ظالم بستاند بيشتر از آنست كه ظالم از دنياى مظلوم ميستاند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 253
الأمالی (للصدوق)
2.امام باقر عليه السّلام فرمود:ظلم سه دسته است.نخست ظلمى كه خداوند آن را خواهد آمرزيد و ديگر ظلمى كه خدا آن را نخواهد آمرزيد و سوم ظلمى كه رها نمى كند،پس امّا ظلمى كه خدا نمى بخشد،شرك به خدا است،و امّا ظلمى كه خداوند مى آمرزد.ستم به نفس است كه بين او و بين خداى عز و جل است.و آن ظلمى كه خدا رهايش نمى كند ظلم به بندگان نسبت به يكديگر است.فرمود:آنچه ستمديده از دين ستمگر بگيرد،بيشتر از چيزى است كه ستمگر از دنياى ستمديده مى گيرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 427
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَيُّوبَ عَنْ يَحْيَى اَلْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّهُ قَالَ لِرَجُلٍ يَا فُلاَنُ لاَ تُجَالِسِ اَلْأَغْنِيَاءَ فَإِنَّ اَلْعَبْدَ يُجَالِسُهُمْ وَ هُوَ يَرَى أَنَّ لِلَّهِ عَلَيْهِ نِعْمَةً فَمَا يَقُومُ حَتَّى يَرَى أَنْ لَيْسَ لِلَّهِ عَلَيْهِ نِعْمَةٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 253 )
3 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود بمردى اى فلانى با توانگران منشين زيرا بنده خدا معتقد است كه خدا باو نعمت داده و از بر آنها برنخيزد مگر آنكه اين عقيده از او سلب شده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 253
الأمالی (للصدوق)
3.امام باقر عليه السّلام به شخصى فرمود:با توانگران همنشين نشو،زيرا كه بنده خداوند عقيده دارد كه او به آدمى نعمت عطا كرده است،شخص از كنار توانگران بلند نشود،مگر اينكه اين باور از او گرفته شده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 427
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ قُولُوا لِلنّٰاسِ حُسْناً » قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ يُقَالَ لَكُمْ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُبْغِضُ اَللَّعَّانَ اَلسَّبَّابَ اَلطَّعَّانَ عَلَى اَلْمُؤْمِنِينَ اَلْفَاحِشَ اَلْمُتَفَحِّشَ اَلسَّائِلَ اَلْمُلْحِفَ وَ يُحِبُّ اَلْحَيَّ اَلْحَلِيمَ اَلْعَفِيفَ اَلْمُتَعَفِّفَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 254 )
4 - امام باقر (عليه السّلام) در تفسير قول خدا«
قُولُوا لِلنّٰاسِ حُسْناً
» فرمود بمردم بهتر آنچه را بگوئيد كه دوست داريد بشما گويند زيرا خداى عز و جل لعن كننده دشنام گو و طعنه زن بر مؤمنان را دشمن دارد آنكه فحش دهد و هرزگى گويد و پر توقع و پر اصرار است و دوست دارد شرمگين و بردبار و عفيف و آبرومند را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 254
الأمالی (للصدوق)
4.امام باقر عليه السّلام در بيان آيه
«قُولُوا لِلنّٰاسِ حُسْناً»
چنين فرمود:به مردم بهترين چيزى را بگوييد كه شما مايل هستيد به شما گفته شود.خداوند لعن كننده و ناسزاگو و طعنه زن نسبت به اهل ايمان و شخص پرتوقع و لجوج را دشمن مى دارد و شخص باحيا و صبور و باعفت و آبرومند را دوست مى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 427
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 254
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ أَبِي اَلْبِلاَدِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْوَلِيدِ اَلْوَصَّافِيِّ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : صَنَائِعُ اَلْمَعْرُوفِ تَقِي مَصَارِعَ اَلسَّوْءِ وَ كُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَةٌ وَ أَهْلُ اَلْمَعْرُوفِ فِي اَلدُّنْيَا أَهْلُ اَلْمَعْرُوفِ فِي اَلْآخِرَةِ وَ أَهْلُ اَلْمُنْكَرِ فِي اَلدُّنْيَا أَهْلُ اَلْمُنْكَرِ فِي اَلْآخِرَةِ وَ أَوَّلُ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ دُخُولاً إِلَى اَلْجَنَّةِ أَهْلُ اَلْمَعْرُوفِ وَ إِنَّ أَوَّلَ أَهْلِ اَلنَّارِ دُخُولاً إِلَى اَلنَّارِ أَهْلُ اَلْمُنْكَرِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 254 )
5 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود كارهاى خوب از مرگهاى بد نگهدارى كند و هر خوش رفتارى صدقه است و اهل خوش رفتارى در دنيا خوش رفتاران در آخرتند و زشتكاران دنيا زشتكاران آخرتند اول كسى كه ببهشت رود خوش رفتارهايند و اول كسى كه بدوزخ رود بدكارانند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 254
الأمالی (للصدوق)
5.امام باقر عليه السّلام فرمود:اعمال شايسته،انسان را از مرگ هاى بد بازمى دارند و هر كردارى نيك همچون صدقه است.و نيك كرداران در دنيا،نيك كرداران در آخرت خواهند بود و زشت كرداران در دنيا زشت كرداران در آخرت خواهند بود.و نخستين كسى كه وارد بهشت مى شود شخص نيك كردار است و نخستين كسى كه به دوزخ در مى آيد،زشت كردار است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 429
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ اَلْعَلَوِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ فِي رَجَبٍ سَنَةَ تِسْعٍ وَ ثَلاَثِينَ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ فِيمَا كَتَبَ إِلَيَّ سَنَةَ سَبْعٍ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ حَبِيبٍ اَلسِّجِسْتَانِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: فِي اَلتَّوْرَاةِ مَكْتُوبٌ فِيمَا نَاجَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا مُوسَى خَفْنِي فِي سِرِّ أَمْرِكَ أَحْفَظْكَ مِنْ وَرَاءِ عَوْرَتِكَ وَ اُذْكُرْنِي فِي خَلَوَاتِكَ وَ عِنْدَ سُرُورِ لَذَّتِكَ أَذْكُرْكَ عِنْدَ غَفَلاَتِكَ وَ اِمْلِكْ غَضَبَكَ عَنْ مَنْ مَلَّكْتُكَ عَلَيْهِ أَكُفَّ عَنْكَ غَضَبِي وَ اُكْتُمْ مَكْنُونَ سِرِّي فِي سَرِيرَتِكَ وَ أَظْهِرْ فِي عَلاَنِيَتِكَ اَلْمُدَارَاةَ عَنِّي لِعَدُوِّي وَ عَدُوِّكَ مِنْ خَلْقِي وَ لاَ تَسْتَبَّ لِي عِنْدَهُمْ بِإِظْهَارِكَ مَكْنُونَ سِرِّي فَتَشْرَكَ عَدُوَّكَ وَ عَدُوِّي فِي سَبِّي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 254 )
6 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود در تورات ضمن آنچه خداى عز و جل با موسى بن عمران راز گفته نوشته است اى موسى از من در نهان كار خود بترس تا تورا نسبت بعيوبت حفظ كنم، در خلوت و هنگام مسرت خود بياد من باش تا در هنگام غفلت تو تو را ياد كنم، از هر كه تو را بر او اختيار دادم خشم خود را ملاحظه كن تا خشمم را از تو بازدارم، سر نهان مرا در درون خود حفظ كن و در آشكارت با دشمن من و خودت از خلق مدارا كن و مرا نزد آنها در معرض دشنام مياور باظهار سر نهانم تا با دشمن خودت و دشمنم در دشنام بر من شريك باشى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 254
الأمالی (للصدوق)
6.امام باقر عليه السّلام فرمود:در تورات در كنار آنچه خداوند با موسى عليه السّلام راز فرموده،آمده است:اى موسى!از من در خلوت خود بترس تا تو را نسبت به عيب هايت نگاه دارم.در آشكار و نهان مرا ياد كن كه در هنگام غفلت زدگى تو را به ياد آورم.اى موسى!از هركس كه تو را بر او گزيدم،خشم خويشتن را نگاه دار خشم خود را از تو دور سازم.راز پنهان مرا در سينه ات نگاه دار و با دشمن من و خودت مدارا كن و مرا پيش آنان آماج ناسزا مساز با گفتن راز پنهانى ام كه من با دشمن تو و خودم در ناسزا به من سهيم شوى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 429
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: كَانَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ فِي سُجُودِهِ أُنَاجِيكَ يَا سَيِّدِي كَمَا يُنَاجِي اَلْعَبْدُ اَلذَّلِيلُ مَوْلاَهُ وَ أَطْلُبُ إِلَيْكَ طَلَبَ مَنْ يَعْلَمُ أَنَّكَ تُعْطِي وَ لاَ يَنْقُصُ مِمَّا عِنْدَكَ شَيْءٌ وَ أَسْتَغْفِرُكَ اِسْتِغْفَارَ مَنْ يَعْلَمُ أَنَّهُ لاَ يَغْفِرُ اَلذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ وَ أَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ تَوَكُّلَ مَنْ يَعْلَمُ أَنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 255 )
7 - اصبغ بن نباته گويد امير المؤمنين (عليه السّلام) در سجودش ميگفت اى آقايم با تو راز گويم چنانچه بنده ذليل با مولاى خود راز گويد و از تو خواستارم بمانند كسى كه ميداند تو عطا ميكنى و از آنچه نزد تو است كم نيايد و از تو آمرزشجويم مانند كسى كه جز تو گناه را نيامرزد و بتو توكل دارم چون كسى كه ميداند تو بر هر چيز توانائى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 255
الأمالی (للصدوق)
7.اصبغ بن نباته مى گويد:امير مومنان عليه السّلام در سجده هاى خود مى گفت:اى مولاى من!با تو راز مى گويم همان گونه كه بنده خوارى با مولاى خويش رازگوست و از تو خواهانم چون كسى كه از اين كه تو عطاپيشه اى و از آنچه پيش تو است،كم نخواهد شد، آگاه است و از تو درخواست آمرزش دارم همچون كسى كه مى داند غير تو كسى آمرزنده گناهان نيست.و به تو توكل مى كنم،همچون كسى كه مى داند تو بر هرچيز توانمندى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 429
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 255
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو حَفْصٍ عَمْرُو بْنُ خَالِدٍ عَنْ أَخِيهِ سُفْيَانَ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنِ اِسْتَغْفَرَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بَعْدَ اَلْعَصْرِ سَبْعِينَ مَرَّةً غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ ذَلِكَ اَلْيَوْمَ سَبْعَمِائَةِ ذَنْبٍ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ فَلِأَبِيهِ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لِأَبِيهِ فَلِأُمِّهِ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لِأُمِّهِ فَلِأَخِيهِ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لِأَخِيهِ فَلِأُخْتِهِ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لِأُخْتِهِ فَلِلْأَقْرَبِ فَالْأَقْرَبِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 255 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه بعد از نماز عصر هفتاد بار استغفار كند خدا در آن روز هفتصد گناه او را بيامرزد و اگر نداشته باشد گناه پدرش را بيامرزد و اگر نه گناه مادرش را و اگر او هم نداشته باشد گناه برادرش را و اگر او هم نداشته باشد گناه خواهرش را و اگر او هم ندارد از خويشان نزديكتر را بترتيب.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 255
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس پس از نماز عصر هفتاد بار طلب مغفرت كند،خداوند در آن روز هفتصد گناه او را خواهد آمرزيد و اگر گناهى نداشته باشد،گناه پدر او را مى آمرزد وگرنه گناه مادر او را و اگر او هم گناه نداشت،گناهان برادر و خواهر و يا خويشاوندان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 431
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلصُّهْبَانِ عَنْ أَبِي عِمْرَانَ اَلْأَرْمَنِيِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لَهُ إِنَّ قَوْماً إِذَا ذُكِّرُوا بِشَيْءٍ مِنَ اَلْقُرْآنِ أَوْ حُدِّثُوا بِهِ صَعِقَ أَحَدُهُمْ حَتَّى يُرَى أَنَّهُ لَوْ قُطِعَتْ يَدَاهُ وَ رِجْلاَهُ لَمْ يَشْعُرْ بِذَلِكَ فَقَالَ سُبْحَانَ اَللَّهِ ذَاكَ مِنَ اَلشَّيْطَانِ مَا بِهَذَا أُمِرُوا إِنَّمَا هُوَ اَللِّينُ وَ اَلرِّقَّةُ وَ اَلدَّمْعَةُ وَ اَلْوَجَلُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 255 )
9 - جابر گويد بامام باقر (عليه السّلام) عرض كردم مردمى باشند كه چون آيه قرآنى بياد آنها آرى يا از آن بازگوئى براى آنها از خود بيخود ميشوند تا آنجا كه بنظر مى آيد اگر دو دست و دو پاى آنها را ببرند خبردار نميشوند، فرمود سبحان اللّٰه اين حالت از شيطانست بدان دستور ندارند همانا اثر قرآن نرمى و رقت قلب و اشك و ترس است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 255
الأمالی (للصدوق)
9.جابر بن عبد اللّه انصارى مى گويد به امام باقر عليه السّلام گفتم:برخى هستند كه وقتى آيه اى از قرآن را به ياد آنان مى آورى و يا چيزى بر زبان مى آورى،از خود بى خود مى شوند تا جايى كه مى پندارى اگر دستها و پاهاى آنان را جدا كنند:حس نمى كنند. فرمود:سبحان اللّه اين كه حالت شيطانى است و ما را بدان فرمان ندادند.تأثير آيات قرآنى نرمى و نازك دلى و اشك ريختن و ترس از عذاب الهى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 431
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ عُمَارَةَ بْنِ مُوسَى اَلسَّابَاطِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ صَلَّى اَلصَّلَوَاتِ اَلْمَفْرُوضَاتِ فِي أَوَّلِ وَقْتِهَا فَأَقَامَ حُدُودَهَا رَفَعَهَا اَلْمَلَكُ إِلَى اَلسَّمَاءِ بَيْضَاءَ نَقِيَّةً وَ هِيَ تَهْتِفُ بِهِ حَفِظَكَ اَللَّهُ كَمَا حَفِظْتَنِي وَ اِسْتَوْدَعَكَ اَللَّهُ كَمَا اِسْتَوْدَعْتَنِي مَلَكاً كَرِيماً وَ مَنْ صَلاَّهَا بَعْدَ وَقْتِهَا مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ فَلَمْ يُقِمْ حُدُودَهَا رَفَعَهَا اَلْمَلَكُ سَوْدَاءَ مُظْلِمَةً وَ هِيَ تَهْتِفُ بِهِ ضَيَّعْتَنِي ضَيَّعَكَ اَللَّهُ كَمَا ضَيَّعْتَنِي وَ لاَ رَعَاكَ اَللَّهُ كَمَا لَمْ تَرْعَنِي ثُمَّ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ أَوَّلَ مَا يُسْأَلُ عَنْهُ اَلْعَبْدُ إِذَا وَقَفَ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ اَلصَّلَوَاتُ [عَنِ اَلصَّلَوَاتِ] اَلْمَفْرُوضَاتِ وَ عَنِ اَلزَّكَاةِ اَلْمَفْرُوضَةِ وَ عَنِ اَلصِّيَامِ اَلْمَفْرُوضِ وَ عَنِ اَلْحَجِّ اَلْمَفْرُوضِ وَ عَنْ وَلاَيَتِنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ فَإِنْ أَقَرَّ بِوَلاَيَتِنَا ثُمَّ مَاتَ عَلَيْهَا قُبِلَتْ مِنْهُ صَلاَتُهُ وَ صَوْمُهُ وَ زَكَاتُهُ وَ حَجُّهُ وَ إِنْ لَمْ يُقِرَّ بِوَلاَيَتِنَا بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ لَمْ يَقْبَلِ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ شَيْئاً مِنْ أَعْمَالِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 256 )
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس نماز واجب خود را در آغاز وقت اقامه كند و به درستى حق آن را ادا نمايد،فرشته آن نماز را پاك و تابان به آسمان مى برد و آن نماز فرياد مى زند كه خداوند تو را نگاه دارد كه مرا نگاه داشتى و از اين پس تو را به خداوند خواهم سپرد،همان گونه كه مرا به فرشته اى ارجمند سپردى.اما هركس كه بدون عذر موجه نمازش را در آغاز وقت به پاى ندارد و حق آن را به درستى به جا نياورد فرشته آن را سياه و تاريك به آسمان مى برد،درحالى كه آن نماز فرياد مى زند كه خداوند تو را خوار كند كه مرا خوار كردى و تو را رعايت نكند،همان سان كه مرا رعايت نكردى.آنگاه امام صادق عليه السّلام فرمود:هر بنده اى كه در پيشگاه خداوند بايستد،نخست از نماز واجب او خواهند پرسيد و سپس زكات و روزه و حج واجب او.و بعد از ولايت ما خاندان پيامبر.اگر به ولايت ما اعتراف كند و با گرايش به ما جان سپرد،نماز و روزه و زكات و حج او مقبول خواهد شد وگرنه چيزى از اعمال وى مقبول نخواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 431
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
10 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه نمازهاى واجب را در اول وقت بخواند و درست ادا كند فرشتۀ آن را پاك و درخشان بآسمان رساند و آن نماز فرياد زند خدا نگهت دارد چنانچه نگهم داشتى و تو را بخدا سپارم چنانچه مرا سپردى بفرشته اى كريم و هر كه بى عذرى بى وقت آن را بخواند و درست ادا كند فرشته آن را سياه و تاريك بالا برد و آن نماز فرياد كشد خدا ضايعت كند چنانچه ضايعم كردى و رعايتت نكند چنانچه رعايتم نكردى سپس امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون بنده برابر خدا ايستد اول پرسش او از نمازهاى واجب و از زكاة واجب و از روزه واجب و از حج واجب و از ولايت ما خاندانست و اگر معترف به ولايت ما خاندان باشد و بر آن عقيده بميرد نماز و روزه و زكاة و حج او پذيرفته است و اگر برابر خدا اعتراف به ولايت ما نكند خدا چيزى از اعمال او نپذيرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 256
الأمالی (للصدوق)
ص : 256
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ عَنِ اِبْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِذَا صَلَّيْتَ صَلاَةً فَرِيضَةً فَصَلِّهَا لِوَقْتِهَا صَلاَةَ مُوَدِّعٍ يَخَافُ أَنْ لاَ يَعُودَ إِلَيْهَا أَبَداً ثُمَّ اِصْرِفْ بِبَصَرِكَ إِلَى مَوْضِعِ سُجُودِكَ فَلَوْ تَعْلَمُ مَنْ عَنْ يَمِينِكَ وَ شِمَالِكَ لَأَحْسَنْتَ صَلاَتَكَ وَ اِعْلَمْ أَنَّكَ بَيْنَ يَدَيْ مَنْ يَرَاكَ وَ لاَ تَرَاهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 256 )
بهمين سند امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون نماز واجبى ميخوانى در وقت بخوان و با آن وداع كن كه گويا كه ميترسى بدان برنگردى و ديده بجاى سجده ات بينداز، اگر بدانى كسى طرف راست يا چپ تو است2 خوب نماز ميخوانى بدان كه تو برابر كسى هستى كه تو را مى بيند و او را نميبينى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 256
الأمالی (للصدوق)
به همين سند از حضرت روايت شده كه هرگاه نماز واجب مى خواند،به وقت آن باشد و با آن وداع كند؛به گونه اى كه انگار هراس دارى كه بدان بازنمى گردى.و بعد نگاهت را به محل سجده ات بيفكن.اگر آگاه باشى كه كسى در سمت راست يا چپ تو حضور دارد،نيك نماز مى گزارى. آگاه باش كه تو در پيشگاه كسى هستى كه تو را مى نگرد و تو او را نمى بينى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 433
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى اَلْجَلُودِيُّ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا شُعَيْبُ بْنُ وَاقِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْقَاسِمُ بْنُ بَهْرَامَ عَنْ لَيْثٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ وَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى اَلْجَلُودِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مِهْرَانَ قَالَ حَدَّثَنَا مَسْلَمَةُ بْنُ خَالِدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ « يُوفُونَ بِالنَّذْرِ » قَالَ مَرِضَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ وَ هُمَا صَبِيَّانِ صَغِيرَانِ فَعَادَهُمَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَعَهُ رَجُلاَنِ فَقَالَ أَحَدُهُمَا يَا أَبَا اَلْحَسَنِ لَوْ نَذَرْتَ فِي اِبْنَيْكَ نَذْراً إِنِ اَللَّهُ عَافَاهُمَا فَقَالَ أَصُومُ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ شُكْراً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَذَلِكَ قَالَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ قَالَ اَلصَّبِيَّانِ وَ نَحْنُ أَيْضاً نَصُومُ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ وَ كَذَلِكَ قَالَتْ جَارِيَتُهُمْ فِضَّةُ فَأَلْبَسَهُمَا اَللَّهُ عَافِيَةً فَأَصْبَحُوا صِيَاماً وَ لَيْسَ عِنْدَهُمْ طَعَامٌ فَانْطَلَقَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى جَارٍ لَهُ مِنَ اَلْيَهُودِ يُقَالُ لَهُ شَمْعُونُ يُعَالِجُ اَلصُّوفَ فَقَالَ هَلْ لَكَ أَنْ تُعْطِيَنِي جِزَّةً مِنْ صُوفٍ تَغْزِلُهَا لَكَ اِبْنَةُ مُحَمَّدٍ بِثَلاَثَةِ أَصْوُعٍ مِنْ شَعِيرٍ قَالَ نَعَمْ فَأَعْطَاهُ فَجَاءَ بِالصُّوفِ وَ اَلشَّعِيرِ وَ أَخْبَرَ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَقَبِلَتْ وَ أَطَاعَتْ ثُمَّ عَمَدَتْ فَغَزَلَتْ ثُلُثَ اَلصُّوفِ ثُمَّ أَخَذَتْ صَاعاً مِنَ اَلشَّعِيرِ فَطَحَنَتْهُ وَ عَجَنَتْهُ وَ خَبَزَتْ مِنْهُ خَمْسَةَ أَقْرَاصٍ لِكُلِّ وَاحِدٍ قُرْصاً وَ صَلَّى عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَعَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْمَغْرِبَ ثُمَّ أَتَى مَنْزِلَهُ فَوُضِعَ اَلْخِوَانُ وَ جَلَسُوا خَمْسَتُهُمْ فَأَوَّلُ لُقْمَةٍ كَسَرَهَا عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا مِسْكِينٌ قَدْ وَقَفَ بِالْبَابِ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ بَيْتِ مُحَمَّدٍ أَنَا مِسْكِينٌ مِنْ مَسَاكِينِ اَلْمُسْلِمِينَ أَطْعِمُونِي مِمَّا تَأْكُلُونَ أَطْعَمَكُمُ اَللَّهُ عَلَى مَوَائِدِ اَلْجَنَّةِ فَوَضَعَ اَللُّقْمَةَ مِنْ يَدِهِ ثُمَّ قَالَ - فَاطِمُ ذَاتَ اَلْمَجْدِ وَ اَلْيَقِينِيَا بِنْتَ خَيْرِ اَلنَّاسِ أَجْمَعِينَ أَ مَا تَرَيْنَ اَلْبَائِسَ اَلْمِسْكِينَجَاءَ إِلَى اَلْبَابِ لَهُ حَنِينٌ يَشْكُو إِلَى اَللَّهِ وَ يَسْتَكِينُيَشْكُو إِلَيْنَا جَائِعاً حَزِينٌ كُلُّ اِمْرِئٍ بِكَسْبِهِ رَهِينٌمَنْ يَفْعَلِ اَلْخَيْرَ يَقِفْ سَمِينٌ مَوْعِدُهُ فِي جَنَّةٍ رَهِينٌحَرَّمَهَا اَللَّهُ عَلَى اَلضَّنِينِ وَ صَاحِبُ اَلْبُخْلِ يَقِفُ حَزِينٌتَهْوِي بِهِ اَلنَّارُ إِلَى سِجِّينٍ شَرَابُهُ اَلْحَمِيمُ وَ اَلْغِسْلِينُ فَأَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ تَقُولُ - أَمْرُكَ سَمْعٌ يَا اِبْنَ عَمِّ وَ طَاعَةٌمَا بِيَ مِنْ لُؤْمٍ وَ لاَ وَضَاعَةٌ [وَ لاَ ضَرَاعَةٌ] غُذِّيتُ بِاللُّبِّ وَ بِالْبَرَاعَةِأَرْجُو إِذَا أُشْبِعْتُ مِنْ مَجَاعَةٍ أَنْ أَلْحَقَ اَلْأَخْيَارَ وَ اَلْجَمَاعَةَوَ أَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ فِي شَفَاعَةٍ وَ عَمَدَتْ إِلَى مَا كَانَ عَلَى اَلْخِوَانِ فَدَفَعَتْهُ إِلَى اَلْمِسْكِينِ وَ بَاتُوا جِيَاعاً وَ أَصْبَحُوا صِيَاماً لَمْ يَذُوقُوا إِلاَّ اَلْمَاءَ اَلْقَرَاحَ ثُمَّ عَمَدَتْ إِلَى اَلثُّلُثِ اَلثَّانِي مِنَ اَلصُّوفِ فَغَزَلَتْهُ ثُمَّ أَخَذَتْ صَاعاً مِنَ اَلشَّعِيرِ فَطَحَنَتْهُ وَ عَجَنَتْهُ وَ خَبَزَتْ مِنْهُ خَمْسَةَ أَقْرِصَةٍ لِكُلِّ وَاحِدٍ قُرْصاً وَ صَلَّى عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْمَغْرِبَ مَعَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ أَتَى مَنْزِلَهُ فَلَمَّا وُضِعَ اَلْخِوَانُ بَيْنَ يَدَيْهِ وَ جَلَسُوا خَمْسَتُهُمْ فَأَوَّلُ لُقْمَةٍ كَسَرَهَا عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا يَتِيمٌ مِنْ يَتَامَى اَلْمُسْلِمِينَ قَدْ وَقَفَ بِالْبَابِ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ بَيْتِ مُحَمَّدٍ أَنَا يَتِيمٌ مِنْ يَتَامَى اَلْمُسْلِمِينَ أَطْعِمُونِي مِمَّا تَأْكُلُونَ أَطْعَمَكُمُ اَللَّهُ عَلَى مَوَائِدِ اَلْجَنَّةِ فَوَضَعَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَللُّقْمَةَ مِنْ يَدِهِ ثُمَّ قَالَ - فَاطِمُ بِنْتَ اَلسَّيِّدِ اَلْكَرِيمِبِنْتَ نَبِيٍّ لَيْسَ بِالزَّنِيمِ قَدْ جَاءَنَا اَللَّهُ بِذَا اَلْيَتِيمِمَنْ يَرْحَمِ اَلْيَوْمَ فَهُوَ رَحِيمٌ مَوْعِدُهُ فِي جَنَّةِ اَلنَّعِيمِحَرَّمَهَا اَللَّهُ عَلَى اَللَّئِيمِ وَ صَاحِبُ اَلْبُخْلِ يَقِفُ ذَمِيمٌتَهْوِي بِهِ اَلنَّارُ إِلَى اَلْجَحِيمِشَرَابُهَا اَلصَّدِيدُ وَ اَلْحَمِيمُ فَأَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ هِيَ تَقُولُ - فَسَوْفَ أُعْطِيهِ وَ لاَ أُبَالِيوَ أُوثِرُ اَللَّهَ عَلَى عِيَالِيأَمْسَوْا جِيَاعاً وَ هُمْ أَشْبَالِي أَصْغَرُهُمَا يُقْتَلُ فِي اَلْقِتَالِ بِكَرْبَلاَءَ يُقْتَلُ بِاغْتِيالٍلِقَاتِلِيهِ اَلْوَيْلُ مَعَ وَبَالٍ يَهْوِي فِي اَلنَّارِ إِلَى سَفَالٍكُبُولُهُ زَادَتْ عَلَى اَلْأَكْبَاِل ثُمَّ عَمَدَتْ فَأَعْطَتْهُ جَمِيعَ مَا عَلَى اَلْخِوَانِ وَ بَاتُوا جِيَاعاً لَمْ يَذُوقُوا إِلاَّ اَلْمَاءَ اَلْقَرَاحَ وَ أَصْبَحُوا صِيَاماً وَ عَمَدَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَغَزَلَتِ اَلثُّلُثَ اَلْبَاقِيَ مِنَ اَلصُّوفِ وَ طَحَنَتِ اَلصَّاعَ اَلْبَاقِيَ وَ عَجَنَتْهُ وَ خَبَزَتْ مِنْهُ خَمْسَةَ أَقْرَاصٍ لِكُلِّ وَاحِدٍ قُرْصاً وَ صَلَّى عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْمَغْرِبَ مَعَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ أَتَى مَنْزِلَهُ فَقَرَّبَ إِلَيْهِ اَلْخِوَانَ وَ جَلَسُوا خَمْسَتُهُمْ فَأَوَّلُ لُقْمَةٍ كَسَرَهَا عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا أَسِيرٌ مِنْ أُسَرَاءِ اَلْمُشْرِكِينَ قَدْ وَقَفَ بِالْبَابِ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ بَيْتِ مُحَمَّدٍ تَأْسِرُونَنَا وَ تَشُدُّونَنَا وَ لاَ تُطْعِمُونَنَا فَوَضَعَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَللُّقْمَةَ مِنْ يَدِهِ ثُمَّ قَالَ - فَاطِمُ يَا بِنْتَ اَلنَّبِيِّ أَحْمَدَبِنْتَ اَلنَّبِيِّ سَيِّدٍ مُسَوَّدٍ قَدْ جَاءَكِ اَلْأَسِيرُ لَيْسَ يَهْتَدِيمُكَبَّلاً فِي غُلِّهِ مُقَيَّدٌ يَشْكُو إِلَيْنَا اَلْجُوعَ قَدْ تَقَدَّدَمَنْ يُطْعِمِ اَلْيَوْمَ يَجِدْهُ فِي غَدٍ عِنْدَ اَلْعَلِيِّ اَلْوَاحِدِ اَلْمُوَحَّدِمَا يَزْرَعُ اَلزَّارِعُ سَوْفَ يَحْصُدُ فَأَعْطِي [فأعطنه] وَ لاَ تَجْعَلِيهِ يَنْكَدُ فَأَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ هِيَ تَقُولُ - لَمْ يَبْقَ مِمَّا كَانَ غَيْرُ صَاعٍقَدْ دَبِرَتْ كَفِّي مَعَ اَلذِّرَاعِ شِبْلاَيَ وَ اَللَّهِ هُمَا جِيَاعٌيَا رَبِّ لاَ تَتْرُكْهُمَا ضَيَاعٌ أَبُوهُمَا لِلْخَيْرِ ذُو اِصْطِنَاعٍعَبْلُ اَلذِّرَاعَيْنِ طَوِيلُ اَلْبَاعِ وَ مَا عَلَى رَأْسِيَ مِنْ قِنَاعٍإِلاَّ عَبَا نَسَجْتُهَا بِصَاعٍ وَ عَمَدُوا إِلَى مَا كَانَ عَلَى اَلْخِوَانِ فَأَتَوْهُ وَ بَاتُوا جِيَاعاً وَ أَصْبَحُوا مُفْطِرِينَ وَ لَيْسَ عِنْدَهُمْ شَيْءٌ قَالَ شُعَيْبٌ فِي حَدِيثِهِ وَ أَقْبَلَ عَلِيٌّ بِالْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ نَحْوَ رَسُولِ اَللَّهِ وَ هُمَا يَرْتَعِشَانِ كَالْفِرَاخِ مِنْ شِدَّةِ اَلْجُوعِ فَلَمَّا بَصُرَ بِهِمُ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ شَدَّ مَا يَسُوؤُنِي مَا أَرَى بِكُمْ اِنْطَلِقْ إِلَى اِبْنَتِي فَاطِمَةَ فَانْطَلَقُوا إِلَيْهَا وَ هِيَ فِي مِحْرَابِهَا قَدْ لَصِقَ بَطْنُهَا بِظَهْرِهَا مِنْ شِدَّةِ اَلْجُوعِ وَ غَارَتْ عَيْنَاهَا فَلَمَّا رَآهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ضَمَّهَا إِلَيْهِ وَ قَالَ وَا غَوْثَاهْ بِاللَّهِ أَنْتُمْ مُنْذُ ثَلاَثٍ فِيمَا أَرَى فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ خُذْ مَا هَيَّأَ اَللَّهُ لَكَ فِي أَهْلِ بَيْتِكَ قَالَ وَ مَا آخُذُ يَا جَبْرَئِيلُ قَالَ « هَلْ أَتىٰ عَلَى اَلْإِنْسٰانِ حِينٌ مِنَ اَلدَّهْرِ » حَتَّى إِذَا بَلَغَ - « إِنَّ هٰذٰا كٰانَ لَكُمْ جَزٰاءً وَ كٰانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً » وَ قَالَ اَلْحَسَنُ بْنُ مِهْرَانَ فِي حَدِيثِهِ فَوَثَبَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى دَخَلَ مَنْزِلَ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَرَأَى مَا بِهِمْ فَجَمَعَهُمْ ثُمَّ اِنْكَبَّ عَلَيْهِمْ يَبْكِي وَ يَقُولُ أَنْتُمْ مُنْذُ ثَلاَثِ أَيَّامٍ فِيمَا أَرَى وَ أَنَا غَافِلٌ عَنْكُمْ فَهَبَطَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ بِهَذِهِ اَلْآيَاتِ - « إِنَّ اَلْأَبْرٰارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كٰانَ مِزٰاجُهٰا كٰافُوراً. `عَيْناً يَشْرَبُ بِهٰا عِبٰادُ اَللّٰهِ يُفَجِّرُونَهٰا تَفْجِيراً » قَالَ هِيَ عَيْنٌ فِي دَارِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُفَجَّرُ إِلَى دُورِ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ اَلْمُؤْمِنِينَ - « يُوفُونَ بِالنَّذْرِ » يَعْنِي عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ وَ اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَيْنَ وَ جَارِيَتَهُمْ - « وَ يَخٰافُونَ يَوْماً كٰانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً » يَقُولُونَ عَابِساً كَلُوحاً - « وَ يُطْعِمُونَ اَلطَّعٰامَ عَلىٰ حُبِّهِ » يَقُولُ عَلَى شَهْوَتِهِمْ لِلطَّعَامِ وَ إِيثَارِهِمْ لَهُ « مِسْكِيناً » مِنْ مَسَاكِينِ اَلْمُسْلِمِينَ « وَ يَتِيماً » مِنْ يَتَامَى اَلْمُسْلِمِينَ « وَ أَسِيراً » مِنْ أُسَارَى اَلْمُشْرِكِينَ وَ يَقُولُ إِذَا أَطْعَمُوهُمْ - « إِنَّمٰا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اَللّٰهِ لاٰ نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزٰاءً وَ لاٰ شُكُوراً » قَالَ وَ اَللَّهِ مَا قَالُوا هَذَا لَهُمْ وَ لَكِنَّهُمْ أَضْمَرُوهُ فِي أَنْفُسِهِمْ فَأَخْبَرَ اَللَّهُ بِإِضْمَارِهِمْ يَقُولُونَ لاَ نُرِيدُ جَزَاءً تُكَافُونَنَا بِهِ وَ لاَ شُكُوراً تُثْنُونَ عَلَيْنَا بِهِ وَ لَكِنَّا إِنَّمَا أَطْعَمْنَاكُمْ لِوَجْهِ اَللَّهِ وَ طَلَبِ ثَوَابِهِ قَالَ اَللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ - « فَوَقٰاهُمُ اَللّٰهُ شَرَّ ذٰلِكَ اَلْيَوْمِ وَ لَقّٰاهُمْ نَضْرَةً » فِي اَلْوُجُوهِ « وَ سُرُوراً » فِي اَلْقُلُوبِ - « وَ جَزٰاهُمْ بِمٰا صَبَرُوا جَنَّةً » يَسْكُنُونَهَا - « وَ حَرِيراً » يَفْتَرِشُونَهُ وَ يَلْبَسُونَهُ - « مُتَّكِئِينَ فِيهٰا عَلَى اَلْأَرٰائِكِ » وَ اَلْأَرِيكَةُ اَلسَّرِيرُ عَلَيْهِ اَلْحَجَلَةُ - « لاٰ يَرَوْنَ فِيهٰا شَمْساً وَ لاٰ زَمْهَرِيراً » قَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ فَبَيْنَا أَهْلُ اَلْجَنَّةِ فِي اَلْجَنَّةِ إِذْ رَأَوْا مِثْلَ اَلشَّمْسِ قَدْ أَشْرَقَتْ لَهَا اَلْجِنَانُ فَيَقُولُ أَهْلُ اَلْجَنَّةِ يَا رَبِّ إِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ « لاٰ يَرَوْنَ فِيهٰا شَمْساً » فَيُرْسِلُ اَللَّهُ جَلَّ اِسْمُهُ إِلَيْهِمْ جَبْرَئِيلَ فَيَقُولُ لَيْسَ هَذِهِ بِشَمْسٍ وَ لَكِنَّ عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ ضَحِكَا فَأَشْرَقَتِ اَلْجِنَانُ مِنْ نُورِ ضَحِكِهِمَا وَ نَزَلَتْ « هَلْ أَتىٰ » فِيهِمْ إِلَى قَوْلِهِ تَعَالَى « وَ كٰانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 256 )
11 - امام صادق از پدرش در تفسير (سوره هل اتى آيه 7) وفا ميكنند بنذر، فرمود حسن و حسين كه كودك بودند بيمار شدند رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) با دو مرد بعيادت آنها آمد يكى از آنها گفت اى أبو الحسن اگر براى دو فرزندت نذرى ميكردى خدا آنها را شفا ميداد فرمود سه روز بشكرانه خدا روزه ميدارم و فاطمه (عليها السّلام) هم چنين گفت و حسن و حسين هم گفتند ما هم سه روز روزه ميداريم و كنيزشان فضه هم چنين نذرى كرد خدا جامه عافيت ببر آنها نمود صبح نيت روزه داشتند و طعامى نداشتند على (عليه السّلام) نزد همسايه يهودى خود شمعون كه شغل پشم داشت رفت و فرمود ميتوانى مقدارى پشم بمن بدهى كه دختر محمد برايت بريسد و سه صاع جو در عوض آن بدهى گفت آرى: مقدارى پشم با جو بآن حضرت داد و او بفاطمه خبر داد و قبول كرد و اطاعت نمود و يكسوم پشم را رشت و يك صاع جو را برداشت آسيا كرد و خمير كرد و پنج قرص نان از آن پخت براى هر تن قرصى على نماز مغرب را با پيغمبر خواند و بمنزل آمد و سفره گستردند و هر پنج نشستند افطار كنند اول لقمه را كه على (عليه السّلام) برداشت مسكينى بدر خانه ايستاد و گفت درود بر شما اى اهل بيت محمد من مسكينى از مساكين مسلمانم مرا اطعام كنيد از آنچه ميخوريد خدا از طعام بهشت بشما بخوراند لقمه را از دست نهاد و فرمود:
فاطمه اى صاحب مجد و يقين-اى دخت خير الناس كل اجمعين بر در نبينى بينوا يك مسكين-ايستاده مى نالد زار و غمين دارد شكايت با خدا آن كمين-هر كه كند خير بگردد سمين
موعد او هست بهشت برين-كرده خدايش به بخيلان حرام صاحب بخل است مدامى حزين-آتش دوزخ بردش در سجين نوش حميم است و همى با غسلين
فاطمه رو بعلى (عليه السّلام) كرد و گفت:
اى ابن عم امر تو سمع و طاعت-مرا نه پستى است و نى ملامت تو را خوراك از خرد و براعت-مرا اميد است از اين مجاعت پيوست با نيكان و با جماعت-روم بفردوس ابا شفاعت
و هر چه در سفره بود برداشت و بمسكين داد و گرسنه خوابيدند و جز آب نچشيدند و سپس ثلث دوم پشم را برداشت و رشت و صاعى از جو بر گرفت و آسيا كرد و خمير كرد و پخت و پنج قرص نان فراهم كرد و براى هر سرى قرصى و على (عليه السّلام) نماز مغرب را با پيغمبر خواند و بمنزل آمد و چون سفره گستردند و پنج تن نشستند و على اول لقمه برگرفت يتيم مسلمانى بر در خانه ايستاد و گفت درود بر شما خانواده محمد، من يتيم مسلمانيم از آنچه خود ميخوريد بمن بدهيد خدا بشما از خوراك بهشت عطا كند على لقمه از دست نهاد و فرمود:
فاطمه دخت سيد كريمان-دخت پيمبرى نه از لئيمان باشد بخيل دائم از ذميمان ميكشدش بآتشى چه سوزان مينوشد از صديد و از حميمان
فاطمه رو باو كرد و ميفرمود:
ميدهمش بيباك من عطا را-برمى گزينم بر همه خدا را شب را گرسنه باشند اين دو شبل ما را-كشته شود كوچكترش فكارا در كربلا ربوده گردد زارا-بر قاتلش صد واى و صد خسارا دوزخ كشد او را بته ز نارا-پندش بود سنگين تر از نصارى
سپس هر چه در سفره بود به آن يتيم داد، قسمت سوم پشم را رشت و آخرين صاع جو را آسياب كرد و خمير نمود و پنج قرص ديگر براى هر سرى قرصى از آن پخت على نماز مغرب را با پيغمبر خواند و بمنزل آمد و سفره گستردند و اول لقمه را كه على برگرفت اسيرى از مشركان از در خانه آواز داد اى خاندان محمد ما را اسير كنيد و در بند نمائيد و خوراك ندهيد، على (عليه السّلام) لقمه را از دست بر زمين نهاد و فرمود:
فاطمه اى دخت نبى احمد-دخت نبى سيد مسدد آمد اسيرى بر درت بى مسند در بند ناتوانيش مقيد دارد شكايت از مجاعه بيحد-اطعام امروزت بيابى در غد نزد خداى واحد موحد-زارع درو كند هر آنچه كارد بده تو مگذار كه گردد فاسد
فاطمه ميفرمود:
زان جو نمانده است غير صاعم-كه نان كند دو دست و هم ذراعم شبلان من گرسنه در كنارم-وامگذارشان خداى كردگارم كه بابشان در خير شد پناهم-با دست نيرومند او براهم نه معجزم بسر نه بر كف آهم-بجز عبا كه بافته ام بصاعى
هر چه در سفره بود برگرفتند و به آن اسير دادند و همه گرسنه خوابيدند و صبح را روزه نبودند و چيز خوردنى هم نداشتند. شعيب در حديث خود گويد على حسن و حسين را نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آورد و چون جوجه از گرسنگى ميلرزيدند چون پيغمبر آنها را باين حال ديد فرمود اى أبو الحسن بسختى مرا بد آيد آنچه بر شما بنظر آيد برو نزد دخترم فاطمه، برويم، و همه نزد فاطمه آمدند و او در محرابش بود و از گرسنگى شكمش به پشتش چسبيده بود و چشمهايش بگودى رفته بود چون رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) او را ديد در آغوشش كشيد و گفت بخدا استغاثه كنم كه شما سه روز است باين حاليد، جبرئيل فرود آمد و گفت اى محمد بگير آنچه را خدا براى خاندانت آماده كرده است، فرمود چه بگيرم ؟ گفت«
هَلْ أَتىٰ عَلَى اَلْإِنْسٰانِ حِينٌ مِنَ اَلدَّهْرِ
» - گذشته است بر انسان دورانى كه بياد نبوده تا رسيد باينجا كه«
إِنَّ هٰذٰا كٰانَ لَكُمْ جَزٰاءً وَ كٰانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً
» - اينست پاداش شما و كوشش شما مورد قدردانى است - حسن بن مهران در حديث خود گفته پيغمبر از جا جست و بمنزل فاطمه رفت و فكارى آنها را ديد و آنها را جمع كرد و بر سر آنها خم شد و ميگريست و ميفرمود شما از سه روز در اين وضع بوديد و من متوجه نبودم جبرئيل اين آيات را آورد (هل اتى-5) به راستى خوش كرداران از جامى نوشند كه ممزوج از كافور است، از چشمه اى كه بندگان خدا از آن نوشند و بخوبى آن را بجوش آرند، فرمود اين چشمه ايست در خانه پيغمبر كه روان شود تا خانه انبياء و مؤمنين، وفا كند بنذر مقصود على و فاطمه و حسن و حسين و كنيز آنها است و بترسند از روزى كه شر آن پرانست يعنى عبوس و زشت چهره است و بخورانند خوراك را با فرط نياز بدان يعنى با اشتهاى بآن و آن را ايثار كنند بمسكينى از مساكين مسلمان و يتيمى از مسلمانها و اسيرى از اسراى مشركان و چون به آنها بخورانند بگويند همانا اطعام كنيم شما را براى خدا نخواهيم از شما پاداش و نه قدردانى، گفت بخدا اين جمله را براى آنها بزبان نياوردند ولى در دل گرفتند و خدا از آن خبر داد گويند عوضى از شما نخواهيم و قدردانى بذكر ثنا توقع نداريم تنها براى خدا بشما اطعام كرديم و ثواب او خواهيم خداى تعالى فرمود آنها را خدا از شر اين روز بر كنار داشت و از خرمى چهره و شادى دل برخوردار كرد براى شكيبائى آنان عوض بهشت داد كه در آن ساكن شوند و فرش حرير كه بگسترانند و بپوشند و بر تختها تكيه كنند مقصود از اريكه تختى است كه بر آن حجله باشد نه آفتاب سوزانى در آن بينند و نه سرماى زمهريرى. ابن عباس گويد در اين ميان كه اهل بهشت در آن آرميدند تابشى از خورشيد بينند كه بهشت را درخشان كند گويند پروردگارا تو در قرآن گفتى كه در آن آفتاب نبينند خداى جل اسمه جبرئيل را نزد آنها فرستد و اعلام كند كه اين درخشانى از خورشيد نيست ولى على و فاطمه خنديدند و بهشت از نور خنده شان درخشان شد و سوره هل اتى تا آيه«
كٰانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُوراً
» تلاش شما قدردانى شده در باره آنها نازل شده
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 261
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام از پدر خويش در تفسير آيه كريمه
«يُوفُونَ بِالنَّذْرِ»
به نذر وفا مى كنند(الانسان/7) روايت فرمود:حسن و حسين عليه السّلام كه كودكانى بيش نبودند،بيمار شدند.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به همراه دو تن به عيادت آنان آمد.يكى از آنان گفت:اى على!اگر براى فرزندان خويش چيزى نذر مى كردى،خداوند آنها را شفا مى داد.على عليه السّلام فرمود:سه روز براى خدا روزه خواهم گرفت و فاطمه عليها السّلام نيز چنين گفت،و بعد حسن و حسين عليه السّلام گفتند كه ما هم سه روز روزه مى گيريم.كنيز آنان«فضه»هم همين نذر را كرد.خداوند تندرستى را به آنان بازگردانيد.پس روزه گرفتند،اما غذايى براى افطار خود نداشتند.على عليه السّلام پيش شمعون همسايه يهودى اش كه پشم فروشى داشت،رفت و فرمود:آيا ممكن است مقدارى پشم به من بدهى كه فاطمه آن را بريسد و در برابر آن سه صاع جو بگيرم.گفت:آرى.حضرت پشم به خانه آورد و فاطمه ريسندگى آن را قبول كرد و پس از يك سوم ريسندگى يك صاع جو را آسياب كرد و خمير ساخت و پنج قرص نان تهيه نمود.على 7 نماز مغرب خود را با پيامبر صلّى اللّه عليه و آله اقامه كرد و بعد به خانه آمد و سفره افطار انداخته و خواستند كه افطار كنند.لقمه نخست را كه على عليه السّلام برداشت،بينوايى در خانه را كوبيد و گفت:سلام بر شما اى خاندان محمد صلّى اللّه عليه و آله.من بينوايى مسلمان هستم.مرا غذايى دهيد از آن چه كه خود مى خوريد.خداوند شما را از خوراكى هاى بهشتى نصيب سازد.على لقمه را زمين گذاشت و فرمود:فاطمه اى صاحب مجد و يقين!اى كسى كه دختر بهترين مردمانى!آيا بينوايى را بر آستانه خانه نمى بينى كه نالان و اندوهگين است ؟فاطمه به على فرمود:اى پسرعمو! هرچه فرمايى مى شنوم و فرمان مى برم.من نه فرومايه هستم نه سرزنش گر.آن گاه آن چه در سفره داشتند،به بينوا دادند و گرسنه خوابيدند و غير از آب چيزى نخوردند.فاطمه يك سوم ديگر پشم را برداشت و ريسندگى كرد و در عوض آن صاعى از جو گرفت و آسياب و خمير كرد و از آن پنج قرص نان فراهم آورد.
على عليه السّلام نماز مغرب را با پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به پاى داشت و بعد به خانه آمد.سفره افطارى انداختند و نشستند.على عليه السّلام لقمه نخست را گرفته بود كه صداى يتيم مسلمانى از بيرون خانه آمد:
سلام بر شما خاندان محمد صلّى اللّه عليه و آله.من يتيم مسلمان هستم.از آنچه خود مى خوريد به من نيز بخورانيد. خدا شما را از خوراكى هاى بهشتى بخوراند.على عليه السّلام بى درنگ لقمه را زمين گذاشت و فرمود:
فاطمه اى دختر سرور كريمان!-اى دختر بهترين مردم
آيا نمى بينى نيازمند مسكين را
او كه ناله كنان كنار در آمده است-به بارگاه خداوندى شكايت مى كند و خواهشى دارد اندوهگين و گرسنه به ما شكايت مى برد
هركس در گرو كار خودش است-هركس كار خيرى كند،حالش خوش مى شود جايگاهش در بهشت آماده است
بهشتى كه خدا آن را بر بخيل،حرام كرده-آدم بخيل اندوهگين مى ايستد
و آتش،او را به سوى دوزخ مى كشد-نوشيدنى وى،آب جوشلان و چرك آلود است. فاطمه در پاسخ فرمود:
امر تو مطاع است اى پسرعمو-من نه سرزنش مى كنم و نه خوار مى دارم
من با عقل و بزرگى تغذيه شده ام-اميدوارم سير شوم از گرسنگى
ملحق مى شوم به نيكان و جماعت-و به شفاعت وارد بهشت مى شوم.
آن گاه هرچه در سفره بود برداشت و همه را به مسكين داد و خود گرسنه خوابيدند.و روز بعد با آن كه جز آب ننوشيده بودند،روزه گرفتند.
آنگاه هرچه در سفره بود،به آن يتيم عطا نموده.بعد يك سوم ديگر پشم را ريسندگى كرد و بعد يك صاع مانده از جو را آسياب نمود و خمير ساخت و پنج قرص نان تهيه كرد. براى هركدام يك قرص.
على عليه السّلام نماز مغرب را با پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به پاى داشت و بعد به خانه بازگشت.سفره افطارى انداختند و نشستند.لقمه نخست را كه على عليه السّلام برداشت،يتيمى از يتيم هاى مسلمانان در ميانه در ايستاد و گفت:اى خاندان محمد،سلام بر شما.من يتيمى از يتيمان مسلمان هستم.از آنچه مى خوريد به من هم بخورانيد.خدا شما را از غذاهاى بهشتى بخوراند.
على عليه السّلام لقمه را زمين گذاشت و فرمود:
اى فاطمه دختر سيد كريمان-دختر پيامبرى كه هيچ خسيس نيست.
خداوند اين يتيم را نزد ما رساند-هركس به وى رحم كند مهربان است.
جايگاهش در بهشت پر از نعمت است-بهشتى كه خدا آن را بر فرد لئيم حرام نموده.
آدم بخيل،نكوهيده مى ايستد-و آتش او را به داخل دوزخ مى كشاند.
نوشيدنى او آب چركين و جوشان است.
حضرت فاطمه عليها السّلام قبول نموده و فرمود:
به او طعام مى دهم و باكى ندارم-و خداوند را بر خانواده خود مقدّم مى دارم
آنها گرسنه شب را به صبح گذراندند كه فرزندان من هستند-كه كوچك آنها در جنگ كشته مى شود.
در كربلا به ناجوانمردى كشته خواهد شد-بر قاتلان او فلاكت و دون باد.
در قعر آتش جهنم افكنده مى شوند-و غل و بر غلش افزوده خواهد شد.
حضرت فاطمه برخاست و هرچه در سفره بود به او داد و همگى گرسنه خوابيدند جز آب،چيزى ننوشيدند و روز بعد را هم روزه گرفتند.فاطمه يك سوم ديگر پشم ها را ريسيد و باقيمانده جو را آرد نمود و خمير ساخت و پنج نان درست كرد،براى هركدام يك قرص.
على عليه السّلام نماز مغرب را با پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به جاى آورد و بعد به خانه بازگشت.سفره افطارى را پيش وى انداختند و نشستند.لقمه اول را كه على عليه السّلام برداشت،اسيرى از اسيران مشركان در ميانه در ايستاد و گفت:اى خاندان محمد،سلام بر شما.ما را اسير كرده ايد و بسته ايد ولى به ما غذا نمى دهيد؟على عليه السّلام لقمه را زمين گذاشت و فرمود:
اى فاطمه،اى دختر پيامبر احمد-دختر پيامبر و سيد و سرور
نزد تو آمده اسيرى كه هدايت نشده.
دست در زنجير و بسته است-شكايت آورده از گرسنگى به ما و پريشان است.
هركس امروز او را غذا دهد فردا بازستاند.
نزد خداوند بزرگ يكتاى يگانه-هركس كشتى بكارد آن را درو خواهد كرد.
پس به او نيز عطا كن و نگذار بى نصيب بماند.
حضرت فاطمه عليها السّلام در پاسخ گفت:
همه آنچه كه بود يك صاع نمانده-من آن را با دو دستم آماده كردم.
هردو فرزندانم گرسنه هستند-اى پروردگار آن دو را رها نكن.
پدرشان همواره در انجام كار نيك و خير است-نيرومند و بخشنده است.
بر سر من جز يك پوشش نيست-كه من آن را به يك صاع بافته ام.
آنگاه هرچه در سفره داشتند،به اسير انفاق كردند و همه گرسنه خوابيدند.روز بعد را نه روزه بودند و نه خوراكى در خانه داشتند.
شعيب در حديثى گويد:على عليه السّلام حسن و حسين را پيش پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله برد.همچون بچه گنجشكى كه از گرسنگى بر خود مى لرزيدند.پيامبر كه آنان را ديد،فرمود:اى ابو الحسن وضعى كه شما گريبان گير آن هستيد،خوشايند من نيست.نزد فاطمه دخترم برويم.آنگاه كه خانه آمدند،فاطمه در محراب عبادت بود درحالى كه از گرسنگى شكم او به پشت او چسبيده بود و چشم هاى حضرت فرورفته بود.پيامبر او را در آغوش گرفت و فرمود:از خدا فريادرسى دارم كه شما سه روز گرسنه مانده ايد.
جبرئيل بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرود آمد و گفت:اى محمد!آن چه خداوند براى اهل بيت تو مهيا نموده،بگير.فرمود:چه بگريم ؟گفت
«هَلْ أَتىٰ عَلَى اَلْإِنْسٰانِ حِينٌ مِنَ اَلدَّهْرِ»
بر آدمى دورانى سپرى شده است كه او هرگز قابل ياد نبوده است.بعد فرمود اين است پاداشتان و پاداش تلاش شما كه از آن قدرشناسى شده است.
حسن بن مهران در حديث خود مى گويد كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بلند شد و به خانه فاطمه عليها السّلام رفت و آنان را كه ناراحت ديد،گردآورد و آن گاه به سوى آنان خم شد و اشك ريخت و فرمود شما سه روز است كه دراين حال به سر مى بريد و من از آن خبر نداشتم.آنگاه جبرئيل اين آيات را از نزد خداوند براى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آورد:«بى گمان نيك كرداران از جامى خواهند نوشيد كه آميخته اى از كافور است و از چشمه اى كه بندگان خاص خداوند از آن مى نوشند»و آن گاه فرمود:اين چشمه در خانه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است كه از آن جارى شود تا خانه پيامبران و مؤمنان.آنان وفا كنند به نذرى كه كرده اند.مراد همان على و فاطمه و حسن و حسين و كنيزشان است كه به نذرشان وفا كرده اند.آنان از روزى بهراسند كه بدى آن پران است يعنى عبوس و ترش رو.آنان خوراكى خود را با آن كه بدان سخت نيازمندند،ايثار مى كنند به بينوايى از بينوايان مسلمان و يتيمى از يتيمان مسلمان و اسيرى از اسيران مشركان.و آنگاه آنان را اطعام مى كنند و مى گويند:همانا ما شما را خوراكى داديم براى رضاى خداوند و از شما نه پاداش مى خواهيم و نه سپاس گزارى انتظار داريم.آنان اين جمله را هرچند بر زبان نياوردند،اما در قلب خود مى گفتند و خداوند از آن آگاه ساخت.آنان مى گويند:ما در برابر ايثار خود عوضى از شما نمى خواهيم و قدرشناسى و ستايش گرى توقع نداريم.ما فقط براى خدا شما را خوراكى داديم و فقط پاداش او را مى خواهيم.خداوند فرمود:آنان را از آسيب قيامت دور نگه داشت و از شادابى و شادمانى در سيما برخوردار ساخت.بهشت را به خاطر شكيبايى شان عطا فرمود كه در آن سكونت خواهند داشت.در آنجا حرير گسترده و پوشيده و بر تخت ها تكيه زنند.مراد از اريكه همان تختى است كه بر آن حجله اى باشد كه نه آفتاب سوزان رستاخيز بدان لطمه مى زند و نه سرماى زمهرير.
ابن عباس مى گويد:آنگاه كه اهل بهشت در آن آرام گرفته اند،تابشى از آفتاب خواهند ديد كه بهشت را سخت تابان خواهد كرد.اهل بهشت مى گويند:پروردگارا!در قرآن گفته اى كه بهشتى ها رخ خورشيد نخواهند ديد.خداوند جبرئيل را به سوى بهشتيان راهى كرده و مى گويد كه اين نور خنده هاى على و فاطمه است نه نور خورشيد.چنين بود كه آيات
«هَلْ أَتىٰ »
تا آيه شريفه
«كٰانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً»
درباره اهل بيت پيامبر نازل شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 441
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 257
ص : 258
ص : 259
ص : 260
ص : 261
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ خَالِدِ بْنِ إِلْيَاسَ عَنْ أَبِي بَكْرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي جَهْمٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي قَالَ سَمِعْتُ أَبَا طَالِبٍ حَدَّثَ عَنْ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ قَالَ: بَيْنَا أَنَا نَائِمٌ فِي اَلْحِجْرِ إِذْ رَأَيْتُ رُؤْيَا هَالَتْنِي فَأَتَيْتُ كَاهِنَةَ قُرَيْشٍ وَ عَلَيَّ مِطْرَفُ خَزٍّ وَ جُمَّتِي تَضْرِبُ مَنْكِبِي فَلَمَّا نَظَرَتْ إِلَيَّ عَرَفَتْ فِي وَجْهِيَ اَلتَّغَيُّرَ فَاسْتَوَتْ وَ أَنَا يَوْمَئِذٍ سَيِّدُ قَوْمِي فَقَالَتْ مَا شَأْنُ سَيِّدِ اَلْعَرَبِ مُتَغَيِّرَ اَللَّوْنِ هَلْ رَابَهُ مِنْ حَدَثَانِ اَلدَّهْرِ رَيْبٌ فَقُلْتُ لَهَا بَلَى إِنِّي رَأَيْتُ اَللَّيْلَةَ وَ أَنَا نَائِمٌ فِي اَلْحِجْرِ كَأَنَّ شَجَرَةً قَدْ نَبَتَتْ عَلَى ظَهْرِي قَدْ نَالَ رَأْسُهَا اَلسَّمَاءَ وَ ضَرَبَتْ بِأَغْصَانِهَا اَلشَّرْقَ وَ اَلْغَرْبَ وَ رَأَيْتُ نُوراً يَظْهَرُ مِنْهَا أَعْظَمَ مِنْ نُورِ اَلشَّمْسِ سَبْعِينَ ضِعْفاً وَ رَأَيْتُ اَلْعَرَبَ وَ اَلْعَجَمَ سَاجِدَةً لَهَا وَ هِيَ كُلَّ يَوْمٍ تَزْدَادُ عِظَماً وَ نُوراً وَ رَأَيْتُ رَهْطاً مِنْ قُرَيْشٍ يُرِيدُونَ قَطْعَهَا فَإِذَا دَنَوْا مِنْهَا أَخَذَهُمْ شَابٌّ مِنْ أَحْسَنِ اَلنَّاسِ وَجْهاً وَ أَنْظَفِهِمْ ثِيَاباً فَيَأْخُذُهُمْ وَ يَكْسِرُ ظُهُورَهُمْ وَ يَقْلَعُ أَعْيُنَهُمْ فَرَفَعْتُ يَدِي لِأَتَنَاوَلَ غُصْناً مِنْ أَغْصَانِهَا - فَصَاحَ بِيَ اَلشَّابُّ وَ قَالَ مَهْلاً لَيْسَ لَكَ مِنْهَا نَصِيبٌ فَقُلْتُ لِمَنِ اَلنَّصِيبُ وَ اَلشَّجَرَةُ مِنِّي فَقَالَ اَلنَّصِيبُ لِهَؤُلاَءِ اَلَّذِينَ قَدْ تَعَلَّقُوا بِهَا وَ سَيَعُودُ إِلَيْهَا فَانْتَبَهْتُ مَذْعُوراً فَزِعاً مُتَغَيِّرَ اَللَّوْنِ فَرَأَيْتُ لَوْنَ اَلْكَاهِنَةِ قَدْ تَغَيَّرَ ثُمَّ قَالَتْ لَئِنْ صَدَقْتَ لَيَخْرُجَنَّ مِنْ صُلْبِكَ وَلَدٌ يَمْلِكُ اَلشَّرْقَ وَ اَلْغَرْبَ وَ يُنَبَّأُ فِي اَلنَّاسِ فَتَسَرَّى عَنِّي غَمِّي فَانْظُرْ أَبَا طَالِبٍ لَعَلَّكَ تَكُونُ أَنْتَ وَ كَانَ أَبُو طَالِبٍ يُحَدِّثُ بِهَذَا اَلْحَدِيثِ وَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَدْ خَرَجَ وَ يَقُولُ كَانَتِ اَلشَّجَرَةُ وَ اَللَّهِ أَبَا اَلْقَاسِمِ اَلْأَمِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 262 )
روز جمه دو شب از صفر 368 مانده1 - ابو طالب از عبد المطلب باز گفت كه در اين ميانه كه در حجر اسماعيل بخواب بودم خوابى ديدم كه بهراس انداختم نزد كاهنه قريش رفتم يك روپوش خز در برداشتم و گيسوانم روى شانه هايم ريخته بود چون بمن نظر كرد و آشفتگى مرا ديد خود را آماده كرد و من آن روز سيد قوم خود بودم گفت چه شده كه سيد عرب رنگ پريده است آيا از ناگواريهاى روزگار بدو رخ داده ؟ گفتم آرى من امشب در حجر خوابيدم و خواب ديدم كه درختى از پشتم روئيد كه سرش به آسمان رسيد و شاخه هايش در مشرق و مغرب برآمد و نورى از آن برتافت كه هفتاد برابر نور خورشيد بود و ديدم عرب و عجم در برابر آن بخاك افتادند و هر روز بر بزرگى آن ميافزود و جمعى از قريش آهنگ بريدن آن داشتند و چون بدان نزديك ميشدند جوانى از همه مردم خوش روتر و پاك جامه تر آنها را ميگرفت و پشتشان را ميشكست و چشمان را در مى آورد و دست برداشتم تا شاخه اى از آن برگيرم و جوان بمن بانك زد دست بدار كه تو را از آن بهره اى نيست گفتم بهره از كيست و درخت از من است گفت بهره از اينها است كه بدان در آويختند و باز بدان برگردد من از خواب هراسان بر خاستم و رنگم پريده بود، ديدم رنگ آن كاهنه پريد و گفت اگر راست گوئى از پشت تو فرزندى آيد كه مالك شرق و غرب گردد و در ميان مردم پيغمبرى كند، از اين تعبير غم از دلم رفت اى ابو طالب بنگر شايد آن تو باشى ابو طالب پس از بعثت پيغمبر اين حديث ميگفت و ميفرمود آن درخت بخدا ابو القاسم امين است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 262
الأمالی (للصدوق)
1.ابو طالب از عبد المطلب چنين نقل كرده است:آنگاه كه در حجر اسماعيل خوابيده بودم،خوابى ديدم كه از آن دچار ترس شدم و سراغ كاهن قريش رفتم درحالى كه رو پوشى از خز بر تن داشتم و گيسوانم بر دوشم ريخته بود.آن گاه كه او به من نگريست و چهره آشفته ام را ديد،خود را آماده كرد.آن روز من بزرگ قوم قريش بودم.پرسيد:چه اتفاقى رخ داده كه سرور عرب پريشان است ؟آيا گزند زمانه به او رسيده ؟گفتم:آرى.من شب پيش در حجر اسماعيل خابيده بودم.در عالم خواب ديدم كه درختى از پشت من روييده است كه سر آن به آسمان مى رسد و شاخه هاى آن در مشرق و مغرب است.سپس نورى از درخت هفتاد برابر آفتاب پرتو افكند.آن گاه مشاهده كردم كه عرب و عجم در برابر آن به خاك افتاده اند درحالى كه هرروز به تنومندى درخت افزوده مى شد.ناگهان گروهى از قوم قريش قصد بريدن آن كردند.اما هرگاه به درخت نزديك مى شدند،جوانى كه از همگان خوش سيماتر و پاك جامه تر بود آنان را مى گرفت و پشتشان را به خاك مى افكند و چشم هايشان را بيرون مى آورد.دست دراز كردم كه شاخه اى از آن درخت بگيرم،اما جوان فرياد زد كه دست از آن بردار چرا كه تو را از آن نصيبى نيست.گفتم:مگر آن نصيب چه كسى است ؟اصلا درخت به من تعلق دارد.گفت:نصيب آن براى كسانى است كه به در آويخته اند و بدان بازخواهند گشت.پس هراسان از رويا ترسان جدا شدم و رنگ از چهرام پريده بود.آنگاه مشاهده كردم كه رنگ روى كاهن نيز پريده است.او گفت:اگر راست گفته باشى،از نسل تو كسى مى آيد كه صاحب مشرق و مغرب خواهد بود و در ميان مردم پيامبر خواهد بود.از تعبيرى كه او براى خوابم كرد،اندوه از قلبم گريخت.بعد عبد المطلب فرمود:اى ابو طالب در روياى من بنگر شايد مراد تو باشى.ابو طالب كه پس از بعثت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله اين خواب را روايت مى كرد،فرمود:به خدا سوگند آن درخت ابو القاسم امين است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 443
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 262
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ سَعِيدِ بْنِ مُسْلِمٍ مَوْلًى لِبَنِي مَخْزُومٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبِيَ اَلْعَبَّاسَ يُحَدِّثُ قَالَ: وُلِدَ لِأَبِي عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ عَبْدُ اَللَّهِ فَرَأَيْنَا فِي وَجْهِهِ نُوراً يَزْهَرُ كَنُورِ اَلشَّمْسِ فَقَالَ أَبِي إِنَّ لِهَذَا اَلْغُلاَمِ شَأْناً عَظِيماً قَالَ فَرَأَيْتُ فِي مَنَامِي أَنَّهُ خَرَجَ مِنْ مَنْخِرِهِ طَائِرٌ أَبْيَضُ فَطَارَ فَبَلَغَ اَلْمَشْرِقَ وَ اَلْمَغْرِبَ ثُمَّ رَجَعَ رَاجِعاً حَتَّى سَقَطَ عَلَى بَيْتِ اَلْكَعْبَةِ فَسَجَدَتْ لَهُ قُرَيْشٌ كُلُّهَا فَبَيْنَمَا اَلنَّاسُ يَتَأَمَّلُونَهُ إِذَا صَارَ نُوراً بَيْنَ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْأَرْضِ وَ اِمْتَدَّ حَتَّى بَلَغَ اَلْمَشْرِقَ وَ اَلْمَغْرِبَ فَلَمَّا اِنْتَبَهْتُ سَأَلْتُ كَاهِنَةَ بَنِي مَخْزُومٍ فَقَالَتْ يَا عَبَّاسُ لَئِنْ صَدَقَتْ رُؤْيَاكَ لَيَخْرُجَنَّ مِنْ صُلْبِهِ وَلَدٌ يَصِيرُ أَهْلُ اَلْمَشْرِقِ وَ اَلْمَغْرِبِ تَبَعاً لَهُ قَالَ أَبِي فَهَمَّنِي أَمْرُ عَبْدِ اَللَّهِ إِلَى أَنْ تَزَوَّجَ بِآمِنَةَ وَ كَانَتْ مِنْ أَجْمَلِ نِسَاءِ قُرَيْشٍ وَ أَتَمِّهَا خَلْقاً فَلَمَّا مَاتَ عَبْدُ اَللَّهِ وَ وَلَدَتْ آمِنَةُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَتَيْتُهُ فَرَأَيتُ اَلنُّورَ بَيْنَ عَيْنَيْهِ يَزْهَرُ فَحَمَلْتُهُ وَ تَفَرَّسْتُ فِي وَجْهِهِ فَوَجَدْتُ مِنْهُ رِيحَ اَلْمِسْكِ وَ صِرْتُ كَأَنِّي قِطْعَةُ مِسْكٍ مِنْ شِدَّةِ رِيحِي فَحَدَّثَتْنِي آمِنَةُ وَ قَالَتْ لِي إِنَّهُ لَمَّا أَخَذَنِي اَلطَّلْقُ وَ اِشْتَدَّ بِيَ اَلْأَمْرُ سَمِعْتُ جَلَبَةً وَ كَلاَماً لاَ يُشْبِهُ كَلاَمَ اَلْآدَمِيِّينَ وَ رَأَيْتُ عَلَماً مِنْ سُنْدُسٍ عَلَى قَضِيبٍ مِنْ يَاقُوتٍ قَدْ ضُرِبَ بَيْنَ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْأَرْضِ وَ رَأَيْتُ نُوراً يَسْطَعُ مِنْ رَأْسِهِ حَتَّى بَلَغَ اَلسَّمَاءَ وَ رَأَيْتُ قُصُورَ اَلشَّامَاتِ كَأَنَّهَا شُعْلَةُ نَارٍ نُوراً وَ رَأَيْتُ حَوْلِي مِنَ اَلْقَطَاةِ أَمْراً عَظِيماً وَ قَدْ نَشَرَتْ أَجْنِحَتَهَا حَوْلِي وَ رَأَيْتُ شَعِيرَةَ اَلْأَسَدِيَّةَ قَدْ مَرَّتْ وَ هِيَ تَقُولُ آمِنَةُ مَا لَقِيَتِ اَلْكُهَّانُ وَ اَلْأَصْنَامُ مِنْ وَلَدِكِ وَ رَأَيْتُ رَجُلاً شَابّاً مِنْ أَتَمِّ اَلنَّاسِ طُولاً وَ أَشَدِّهِمْ بَيَاضاً وَ أَحْسَنِهِمْ ثِيَاباً مَا ظَنَنْتُهُ إِلاَّ عَبْدَ اَلْمُطَّلِبِ قَدْ دَنَا مِنِّي فَأَخَذَ اَلْمَوْلُودَ فَتَفَلَ فِي فِيهِ وَ مَعَهُ طَسْتٌ مِنْ ذَهَبٍ مَضْرُوبٍ مِنْ زُمُرُّدٍ وَ مُشْطٌ مِنْ ذَهَبٍ فَشَقَّ بَطْنَهُ شَقّاً ثُمَّ أَخْرَجَ قَلْبَهُ فَشَقَّهُ فَأَخْرَجَ مِنْهُ نُكْتَةً سَوْدَاءَ فَرَمَى بِهَا ثُمَّ أَخْرَجَ صُرَّةً مِنْ حَرِيرَةٍ خَضْرَاءَ فَفَتَحَهَا فَإِذَا فِيهَا كَالذَّرِيرَةِ اَلْبَيْضَاءِ فَحَشَاهُ ثُمَّ رَدَّهُ إِلَى مَا كَانَ وَ مَسَحَ عَلَى بَطْنِهِ وَ اِسْتَنْطَقَهُ فَنَطَقَ فَلَمْ أَفْهَمْ مَا قَالَ إِلاَّ أَنَّهُ قَالَ فِي أَمَانِ اَللَّهِ وَ حِفْظِهِ وَ كَلاَءَتِهِ قَدْ حَشَوْتُ قَلْبَكَ إِيمَاناً وَ عِلْماً وَ حِلْماً وَ يَقِيناً وَ عَقْلاً وَ شَجَاعَةً أَنْتَ خَيْرُ اَلْبَشَرِ طُوبَى لِمَنِ اِتَّبَعَكَ وَ وَيْلٌ لِمَنْ تَخَلَّفَ عَنْكَ ثُمَّ أَخْرَجَ صُرَّةً أُخْرَى مِنْ حَرِيرَةٍ بَيْضَاءَ فَفَتَحَهَا فَإِذَا فِيهَا خَاتَمٌ فَضَرَبَ عَلَى كَتِفَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَمَرَنِي رَبِّي أَنْ أَنْفُخَ فِيكَ مِنْ رُوحِ اَلْقُدُسِ فَنَفَخَ فِيهِ فَأَلْبَسَهُ قَمِيصاً وَ قَالَ هَذَا أَمَانُكَ مِنْ آفَاتِ اَلدُّنْيَا فَهَذَا مَا رَأَيْتُ يَا عَبَّاسُ بِعَيْنِي قَالَ اَلْعَبَّاسُ وَ أَنَا يَوْمَئِذٍ أَقْرَأُ فَكَشَفْتُ عَنْ ثَوْبِهِ فَإِذَا خَاتَمُ اَلنُّبُوَّةِ بَيْنَ كَتِفَيْهِ فَلَمْ أَزَلْ أَكْتُمُ شَأْنَهُ وَ أُنْسِيتُ اَلْحَدِيثَ فَلَمْ أَذْكُرْهُ إِلَى يَوْمِ إِسْلاَمِي حَتَّى ذَكَّرَنِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 263 )
2 - عباس بن عبد المطلب باز گفت كه چون عبد اللّٰه براى عبد المطلب زاده شد در چهره اش نورى بود كه ميدرخشيد چون نور خورشيد پدرم گفت اين فرزند را مقام خواهد بود، گويد در خواب ديدم كه از سوراخ بينى او پرنده سفيدى درآمد و پريد تا بمشرق و مغرب رسيد و سپس بر گشت و بر خانه كعبه افتاد و همه قريش برايش بخاك افتادند و در اين ميان كه مردم باو نظر ميكردند نورى شد ميان مشرق و مغرب كشيد و بدانها رسيد چون بيدار شدم و از كاهنه بنى مخزوم پرسش كردم گفت اى عباس اگر خوابت راست باشد از پشت او فرزندى در آيد كه اهل مشرق و مغرب پيرو او گردند، پدرم گفت وضع عبد اللّٰه مورد اهميت من بود تا با آمنه كه زيباترين زنان قريش بود تزويج كرد و چون عبد اللّٰه مرد و آمنه رسول خدا را در آورد آمدم و آن نور را در ميان دو ديده او ديدم ميدرخشيد و در رويش تفرس كردم از آن بوى مشك يافتم و در من اثر كرد تا يك قطعه مشك شدم از بوى خوش آن و آمنه برايم گفت كه چون درد زائيدن مرا گرفت و كارم سخت شد غوغا و سخنى شنيدم كه مانند سخن آدميان نبود و پرچمى از سندس ديدم بر تيره اى از ياقوت ميان آسمان و زمين زده اند و نورى از سرش تتق كشيد تا بآسمان رسيد و كاخهاى شام را ديدم كه گويا، مشعله اى از آتش است و نور ميدهد و در اطراف خود از پرنده هاى قطاة امر بزرگى ديدم كه پرهاى خود را گرد من پراكنده اند و ديدم شعيره اسديه بر من گذشت و گفت اى آمنه كاهنان و بت ها از دست پسر تو چه ميكشند و مردى جوانى ديدم كه از همه مردم بلندتر و سفيدتر و خوش لباس تر بود و بگمانم عبد المطلب بود نزد من آمد و او را از من گرفت و آب دهان بدهانش انداخت و طشتى از طلا داشت كه زمردنشان بود و شانه اى از طلا و شكم او را شكافت و دلش را بيرون آورد و شكافت و نقطه سياهى از آن برآورد و دور انداخت سپس دستمالى از حرير سبز بدر آورد و گشود و در آن گرد سفيدى بود و دلش را از آن پر كرد و بجاى خودش گذاشت و دست بر شكمش كشيد و او را بزبان آورد و نفهميدم آن كودك چه گفت جز آنكه آن مرد گفت در امان و نگهدارى و پرستارى خدا من دلت را از ايمان و حلم و علم و يقين و خرد و شجاعت انباشتم توئى خير البشر خوشا بر كسى كه پيرويت كند و واى بر كسى كه مخالف تو گردد سپس بسته ديگرى از حرير سفيد برآورد و گشود و در آن خاتمى بود و بكتف او مهر نهاد و گفت خدا بمن دستور داده است كه بتو از روح القدس بدمم در او دميد و پيراهنى بر او پوشيد و گفت اين امان تو است از آفات دنيا، اى عباس اينها است كه من بچشم خود ديدم عباس گفت من آن روز خواندن ميتوانستم جامه اش را بالا زدم ديدم مهر نبوت ميان دو شانه او است و وضع را نهان داشتم و اين حديث از يادم رفت و تا روزى كه مسلمان شدم بيادم نيامد تا رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله» خودش آن را بياد من آورد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 263
الأمالی (للصدوق)
2.عباس بن عبد المطلب مى گويد:آنگاه كه عبد اللّه بن عبد المطلب چشم به دنيا گشود،در سيماى او نورى تابان همانند نور آفتاب بود.پدرم گفت:بى گمان اين فرزند جايگاهى بلند خواهد داشت.عباس مى گويد:در عالم رويا ديدم كه از سوراخ بينى او پرنده اى سفيد بيرون آمد و پرواز كرد تا آنكه به مشرق و مغرب نزديك شد و آنگاه بازگشت و بر بام كعبه افتاد.همۀ قريش در برابر او به خاك افتادند.مردمان به او نگاه مى كردند كه ناگهان به صورت نورى بين مشرق و مغرب درآمد و بدان سمت ها نزديك شد.بيدار كه شدم از كاهن بنى مخزوم تعبير آن را جويا شدم.او گفت:اى عباس!اگر خواب تو راست باشد از،پشت عبد اللّه،برادرت،فرزندى به دنيا خواهد آمد كه ساكنان مشرق و مغرب را پيروان خود خواهد ساخت.
عباس بن عبد المطلب مى گويد:پدرم عبد المطلب مى گفت:زندگى عبد اللّه براى من اهميت داشت تا اينكه با آمنه كه زيباترين بانوى قريش بود،ازدواج كرد.آنگاه كه عبد اللّه از دنيا رفت و آمنه،محمد صلّى اللّه عليه و آله را نزد من آورد.آن نور را ميان چشمان او ديدم كه درخشش داشت.در چهره اش كه جستجو كردم آن بوى مشك را نيز يافتم و در من تأثير نهاد تا اينكه بوى خوش و مطبوع آن يك پاره مشك شدم.آمنه گفت:آنگاه كه درد زايمان شروع شد و كارم دشوار گشت،ندايى به گوشم رسيد كه مثل كلام آدميان نبود.و بعد پرچمى از سندس ديدم بر تيره اى از ياقوت كه ميان آسمان و زمين بود و نورى از سر آن آمد كه تا آسمان كشيده شده آنگاه قصرهاى شاميان را ديدم كه گويى هر كدام مشعله اى از آتش است و روشنايى مى پراكند.در اطراف خويش از پرنده هاى قطعاة نگريستم كه پرهاى خود را اطراف من پراكنده بودند و آنگاه شميره اسديه بر من عبور كرد و گفت:اى آمنه!كاهنان و بتان از دست پسر تو چه خواهند كشيد.بعد مرد جوانى كه نگريستم كه از همگان قد بلندتر و سفيد چهره تر و شيك پوش تر بود.گمان كردم كه او عبد المطلب است.پيش من آمد و او را از من گرفت و زبان در دهانش كرد.طشتى از طلا داشت كه زمردنشان بود و شانه اى طلا.شكم او را شكافت و قلبش را درآورد و آنگاه نقطه سياهى از آن خارج نمود و دور انداخت كند.آنگاه دستمالى از حرير سبز بيرون آورد و گويى كه در آن پودر سفيدى بود،قلبش را از آن آكنده ساخت و بعد برجاى خود گذاشت و دست بر شكم او كشيد و او را به سخن آورد.من اصلا متوجه نشدم كه كودك چه بر زبان آورد؛مگر آنكه آن مرد جوان گفت:در امان خدا هستى و در نگهبانى و پرستارى او.و من قلب تو را از ايمان و بردبارى و دانش و يقين و عقل و شجاعت انبوه ساختم.اى كودك تو بهترين بشرى.خوشا به حال كسى كه پيرو تو گردد و واى بر كسى كه تو را فرمان نبرد و با تو در جنگ باشد. آنگاه بسته ديگرى از حرير سفيد بيرون آورد و آن را گسترانيد.در آن خاتمى بود.به كتف كودك مهر زد و گفت خداوند به من فرمان داده كه روح القدس در تو بدهم.بعد در او دميدن را آغاز كرد.آنگاه جامه اى بر تن كودكم كرد و گفت:اين امان تو از آفت هاى دنيا است.آمنه رو به عباس بن عبد المطلب كرد و گفت:اين چيزى بود كه من در عالم خواب ديدم.عباس مى گويد:من آن روز سواد داشتم.جامه كودك را بالا بردم و مهر نبوت را ميان دو شانه او ديدم.اين خواب آمنه به فراموشى سپرده شد تا اينكه به اسلام گراييدم و آن گاه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله خواب مادرش را به ياد من آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 445
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 263
ص : 264
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنِ اَلسَّكُونِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اِغْتَنِمُوا اَلدُّعَاءَ عِنْدَ خَمْسٍ عِنْدَ قِرَاءَةِ اَلْقُرْآنِ وَ عِنْدَ اَلْأَذَانِ وَ عِنْدَ نُزُولِ اَلْغَيْثِ وَ عِنْدَ اِلْتِقَاءِ اَلصَّفَّيْنِ لِلشَّهَادَةِ وَ عِنْدَ دَعْوَةِ اَلْمَظْلُومِ لَيْسَ لَهَا حِجَابٌ دُونَ اَلْعَرْشِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 265 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) از قول پدرش فرمود دعا را در پنج موضع غنيمت شماريد هنگام خواندن قرآن، وقت اذان، هنگام نزول باران و گاه برخورد دو صف لشكر براى شهادت و گاه نفرين ستمديده كه تا عرش پرده جلو آن نيست
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 265
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام از پدرش روايت فرمود كه دعا را در پنج هنگام غنيمت بدانيد:وقت خواندن قرآن،وقت اذان،وقت باريدن باران،وقت رويارويى صف هاى حق و باطل به منظور شهادت،و وقت نفرين مظلوم كه تا عرش الهى پرده اى ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 447
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 265
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ طَلْحَةَ اَلنَّهْدِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَرْبَعَةٌ لاَ تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ وَ تُفَتَّحُ لَهَا أَبْوَابُ اَلسَّمَاءِ وَ تَصِيرُ إِلَى اَلْعَرْشِ دُعَاءُ اَلْوَالِدِ لِوَلَدِهِ وَ اَلْمَظْلُومِ عَلَى مَنْ ظَلَمَهُ وَ اَلْمُعْتَمِرِ حَتَّى يَرْجِعَ وَ اَلصَّائِمِ حَتَّى يُفْطِرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 265 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود دعاى چهار كس رد ندارد و درهاى آسمان برابر آن گشاده است تا بعرش رسد دعاى پدر براى فرزندش و دعاى ستمكشيده بر ستمكاراش و عمره كننده تا برگردد و روزه دار تا افطار كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 265
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:نيايش چهار تن بى پاسخ نمى ماند و همواره درهاى آسمان بر آن گشوده است تا اينكه خواسته هاى آنان به عرش نزديك شود:دعاى پدر براى فرزند خود،دعاى مظلوم بر ضد ظالم،دعاى عمره كننده تا هنگام بازگشت به خانه خود و دعاى روزه دار تا هنگام افطار.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 447
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مُوسَى اَلْخَشَّابِ عَنْ غِيَاثِ بْنِ كَلُّوبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ إِنَّ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَ يَقُولُ: مَا مِنْ أَحَدٍ اُبْتُلِيَ وَ إِنْ عَظُمَتْ بَلْوَاهُ بِأَحَقَّ بِالدُّعَاءِ مِنَ اَلْمُعَافَى اَلَّذِي لاَ يَأْمَنُ اَلْبَلاَءَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 265 )
5 - على (عليه السّلام) ميفرمود هيچ گرفتارى شايسته تر بدعا نيست هر چه هم بزرگ باشد گرفتاريش از با عافيتى كه ايمن از گرفتارى نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 265
الأمالی (للصدوق)
5.على عليه السّلام فرمود:هيچ آدم گرفتارى نيست،مگر اينكه براى نيايش كردن سزاوارتر است هرچند كه ابتلاى او بسيار بزرگ باشد.آدمى به هرحال دچار گرفتارى مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 447
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبِ بْنِ وَهْبٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذَا رَأَى اَلْفَاكِهَةَ اَلْجَدِيدَةَ قَبَّلَهَا وَ وَضَعَهَا عَلَى عَيْنَيْهِ وَ فَمِهِ ثُمَّ قَالَ اَللَّهُمَّ كَمَا أَرَيْتَنَا أَوَّلَهَا فِي عَافِيَةٍ فَأَرِنَا آخِرَهَا فِي عَافِيَةٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 265 )
6 - چون رسول خدا ميوه تازه ميديد ميبوسيد و بر دو ديده و لب مينهاد و ميفرمود خدايا چنانچه نو بارش را در عافيت بما نمودى آخرش را هم با عافيت بما بنما.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 265
الأمالی (للصدوق)
6.على عليه السّلام فرمود:آنگاه كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله ميوه نوبرانه را مى ديد،آن را بوسه مى زد و بر چشمان و لبان خود مى گذاشت و مى فرمود:خدايا!همان گونه كه نوبرانه اش را در سلامت به ما نشان دادى،پايان آن را نيز با سلامت به ما نشان بده.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 447
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْعَلَوِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ اَلْجُهَنِيِّ قَالَ: نَاوَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ شَيْئاً مِنَ اَلرَّيَاحِينِ فَأَخَذَهُ فَشَمَّهُ وَ وَضَعَهُ عَلَى عَيْنَيْهِ ثُمَّ قَالَ مَنْ تَنَاوَلَ رَيْحَانَةً فَشَمَّهَا وَ وَضَعَهَا عَلَى عَيْنَيْهِ ثُمَّ قَالَ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ لَمْ تَقَعْ عَلَى اَلْأَرْضِ حَتَّى يُغْفَرَ لَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 266 )
7 - مالك جهنى گويد گلى بامام صادق (عليه السّلام) تقديم داشتم گرفت و بوئيد و بر دو ديده نهاد و فرمود هر كه گلى را گيرد و بويد بر ديده گان نهد و گويد اللهم صلى على محمد و آل محمد بر زمين نرسد تا آمرزيده گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 266
الأمالی (للصدوق)
7.مالك جهنى مى گويد:من شاخه گلى به امام صادق عليه السّلام هديه دادم.حضرت آن را گرفت و بوييد و بر چشمان خود گذاشت و فرمود:هركس گلى را به دست گيرد و آن را بو كند و بر چشمان خود بگذارد و بگويد:اللهم صل على محمد و آل محمد بر زمين نرسد تا اينكه خداوند او را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 266
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: عَلَّمَنِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذَا لَبِسْتُ ثَوْباً جَدِيداً أَنْ أَقُولَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي كَسَانِي مِنَ اَلرِّيَاشِ مَا أَتَجَمَّلُ بِهِ فِي اَلنَّاسِ اَللَّهُمَّ اِجْعَلْهَا ثِيَابَ بَرَكَةٍ أَسْعَى فِيهَا بِمَرْضَاتِكَ وَ أَعْمُرُ فِيهَا مَسَاجِدَكَ فَإِنَّهُ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ لَمْ يَتَقَمَّصْهُ حَتَّى يُغْفَرَ لَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 266 )
8 - على (عليه السّلام) فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بمن آموخت كه چون جامه نوى پوشم گويم حمد خدا را كه زيورى بر من پوشانيد و چيزى كه در ميان مردم مايه تجمل باشد خدايا آن را جامه بركت كن كه در آن رضاى تو جويم و بآبادى مساجدت پويم، زيرا هر كه چنين كند آن را نپوشد تا آمرزيده شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 266
الأمالی (للصدوق)
8.على عليه السّلام فرمود:پيامبر خدا به من ياد داد كه هرگاه جامه نو بر تن كنم،بگويم خداوند را سپاس كه زيبايى بر تن من پوشاند و بين مردم مرا بدان آراسته ساخت.خدايا! اين جامه را جامه مبارك قرار بده كه در آن خشنودى ات را جوى باشم و در آن به آبادى مساجد تو بكوشم.هركس چنين دعا كند،آن جامه را بر تن نكند تا اينكه خداوند گناهان او را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَبَّاسٍ مَوْلَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ كَانَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ قَالَ حِينَ يَسْمَعُ أَذَانَ اَلصُّبْحِ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِإِقْبَالِ نَهَارِكَ وَ إِدْبَارِ لَيْلِكَ وَ حُضُورِ صَلَوَاتِكَ وَ أَصْوَاتِ دُعَاتِكَ أَنْ تَتُوبَ عَلَيَّ « إِنَّكَ أَنْتَ اَلتَّوّٰابُ اَلرَّحِيمُ » وَ مَنْ قَالَ مِثْلَ ذَلِكَ إِذَا سَمِعَ أَذَانَ اَلْمَغْرِبِ ثُمَّ مَاتَ مِنْ يَوْمِهِ أَوْ مِنْ لَيْلَتِهِ تِلْكَ كَانَ تَائِباً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 266 )
9 - امام صادق ميفرمود هر كه هنگام شنيدن اذان صبح گويد خدايا از تو خواهم بآمدن روزت و رفتن شبت و حضور نمازت و آوازهاى دعا بدرگاهت كه توبه مرا پذيرى زيرا تو پر توبه پذيرى و مهربانى و هنگام شنيدن اذان مغرب آن را گويد و در آن شبانه روز بميرد تائب است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 266
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس در وقت شنيدن صداى اذان صبح بگويد:«اللهم انى اسئلك باءقبال نهارك و اءدبار بيلك و حضور صلاتك و اصوات دعاتك أن تتوب على انك انت التناب الرحيم» خدايا از تو خواستارم براى آمدن روز تو و رفتن شب تو و حضور نماز تو و طنين دعا به پيشگاه تو كه توبه مرا قبول كنى؛چون تو بسيار توبه پذيرى و بس مهربان .و در وقت شنيدن اذان مغرب نيز آن عبارت را بر زبان آورد،اگر او در آن روز و شب مرگش فرارسد،مؤمن آمرزيده شده خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلسَّرَّاجِ يَرْفَعُهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ قَطَعَ ثَوْباً جَدِيداً وَ قَرَأَ « إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ فِي لَيْلَةِ اَلْقَدْرِ » سِتّاً وَ ثَلاَثِينَ مَرَّةً فَإِذَا بَلَغَ « تَنَزَّلُ اَلْمَلاٰئِكَةُ » أَخْرَجَ شَيْئاً مِنَ اَلْمَاءِ وَ رَشَّ بَعْضَهُ عَلَى اَلثَّوْبِ رَشّاً خَفِيفاً ثُمَّ صَلَّى فِيهِ رَكْعَتَيْنِ وَ دَعَا رَبَّهُ وَ قَالَ فِي دُعَائِهِ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي رَزَقَنِي مِمَّا أَتَجَمَّلُ بِهِ فِي اَلنَّاسِ وَ أُوَارِي بِهِ عَوْرَتِي وَ أُصَلِّي فِيهِ لِرَبِّي وَ حَمِدَ اَللَّهَ لَمْ يَزَلْ يَأْكُلُ فِي سَعَةٍ حَتَّى يَبْلَى ذَلِكَ اَلثَّوْبُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 266 )
10 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه جامه نو برد و سى و شش بار«
إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ
»، بخواند و چون بكلمه «
تَنَزَّلُ اَلْمَلاٰئِكَةُ
» برسد آب كمى بر آن جامه بباشد و دو ركعت نماز در آن بخواند و بدرگاه پروردگارش دعا كند و در دعايش گويد حمد خدا را كه بمن روزى كرد آنچه را با آن ميان مردم آراسته باشم و عورتم بپوشانم و در آن براى پروردگارم نماز بخوانم و حمد خدا كند هميشه در وسعت باشد تا آن جامه كهنه گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 266
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس جامه نو از پارچه ببرد و سى و شش نوبت سوره
«إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ »
تلاوت كند و آن گاه كه به كلمه مباركه
«تَنَزَّلُ اَلْمَلاٰئِكَةُ »
نزديك شود آب اندكى بر آن جامه نو بپاشد و بعد دو ركعت نماز در آن جامه بگزارد و در پيشگاه پروردگارش چنين نيايش كند:«الحمد للّه الذى رزقنى مما أتجمل به فى الناس و أوارى به عورتى و أصلى فيه لربّى»خدا را سپاس كه به من چيزى را روزى كرد كه به كمك آن در بين مردم آراستگى داشته باشم و نيز برهنگى ام پوشانده شود و در آن براى معبودم نمازگزارم و او را سپاس گزارد كه همواره در فراخى باشد تا اينكه آن جامه نو كهنه شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ أَنَّ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: مَنْ رَأَى يَهُودِيّاً أَوْ نَصْرَانِيّاً أَوْ مَجُوسِيّاً أَوْ أَحَداً عَلَى غَيْرِ مِلَّةِ اَلْإِسْلاَمِ فَقَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي فَضَّلَنِي عَلَيْكَ بِالْإِسْلاَمِ دِيناً وَ بِالْقُرْآنِ كِتَاباً وَ بِمُحَمَّدٍ نَبِيّاً وَ بِعَلِيٍّ إِمَاماً وَ بِالْمُؤْمِنِينَ إِخْوَاناً وَ بِالْكَعْبَةِ قِبْلَةً لَمْ يَجْمَعْ بَيْنَهُ وَ بَيْنَهُ فِي اَلنَّارِ أَبَداً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 267 )
11 - امام صادق از پدرانش فرمود كه پيغمبر فرمود هر كه يهودى يا ترسا يا گبر يا نامسلمانان ديگر كه بيند گويد حمد خدا را كه مرا بتو باسلام برترى داد كه دينم باشد و با قرآن كه كتابم باشد و با محمد (صلّى اللّه عليه و آله) كه پيغمبرم باشد و با على كه امامم باشد و با مؤمنان كه برادرانم باشند و با كعبه كه قبله ام باشد خدا هرگز ميان او و آن نامسلمان در دوزخ جمع نكند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 267
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام از پدران خود روايت فرمود كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس فرد يهودى يا مسيحى يا زرتشتى را ببيند و بگويد كه خداوند را سپاس كه مرا به نور اسلام برترى بخشيد كه كيش من باشد و به قرآن كه كتاب آسمانى ام باشد و به على عليه السّلام كه امام من باشد و به ايمان آورندگان كه برادران من باشند و به كعبه كه قبله من باشد،خداوند او و آن غيرمسلمان را در دوزخ گرد هم نياورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 267
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنِ اَلْعِيصِ بْنِ اَلْقَاسِمِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ نَظَرَ إِلَى ذِي عَاهَةٍ أَوْ مَنْ قَدْ مُثِّلَ بِهِ أَوْ صَاحِبِ بَلاَءٍ فَلْيَقُلْ سِرّاً فِي نَفْسِهِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يُسْمِعَهُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي عَافَانِي مِمَّا اِبْتَلاَكَ بِهِ وَ لَوْ شَاءَ لَفَعَلَ بِي ذَلِكَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ فَإِنَّهُ لاَ يُصِيبُهُ ذَلِكَ اَلْبَلاَءُ أَبَداً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 267 )
12 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه بآفت زده يا عضو بريده يا گرفتارى كه نظر كند در دل خود بدون آنكه باو شنواند سه بار گويد حمد خدا را كه مرا عافيت داده از آنچه تو را بدان گرفتار كرده و اگر ميخواست با من هم چنين ميكرد هرگز آن بلا بدو نرسد،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 267
الأمالی (للصدوق)
12.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس به شخص گرفتار يا عضو جداشده يا آفت زده در جسم و روان نگاه كند و در قلب خويش بى آنكه به گوش او برسد،سه بار بگويد:«الحمد للّه الذى عافانى مما اتبلاك به،و لو شاء لعفل بى ذالك»خداوند را سپاس كه مرا عافيت و سلامت ارزانى داشته از آن چه تو را بدان مبتلا كرده است اگر او اراده مى كرد بى گمان با من چنين رفتار داشت،هيچ گاه وى دچار آن بلا نمى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 451
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلدِّهْقَانِ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ اَلْوَاسِطِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: دَخَلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْمَسْجِدَ فَإِذَا جَمَاعَةٌ قَدْ أَطَافُوا بِرَجُلٍ فَقَالَ مَا هَذَا فَقِيلَ عَلاَّمَةٌ قَالَ وَ مَا اَلْعَلاَّمَةُ قَالُوا أَعْلَمُ اَلنَّاسِ بِأَنْسَابِ اَلْعَرَبِ وَ وَقَائِعِهَا وَ أَيَّامِ اَلْجَاهِلِيَّةِ وَ بِالْأَشْعَارِ وَ اَلْعَرَبِيَّةِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ ذَاكَ عِلْمٌ لاَ يَضُرُّ مَنْ جَهِلَهُ وَ لاَ يَنْفَعُ مَنْ عَلِمَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 267 )
13 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بمسجد در آمد و بناگاه مردم بر گرد مردى در آمده بودند فرمود اين چيست ؟ گفتند علامه است، فرمود علامه كدامست ؟ گفتند داناترين مردم بانساب عرب و حوادث و ايام دوران جاهليت و باشعار و عربيت، پيغمبر فرمود اين دانشى است كه زيان ندارد نادانيش و سودى ندهد دانستن آن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 267
الأمالی (للصدوق)
13.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به مسجد وارد شد و ديد كه مردم اطراف شخصى گردآمده اند. فرمود:او كيست ؟گفتند:او علامه است.فرمود:منظور از علامه چيست ؟گفتند:او داناترين مردم به نسب هاى عرب و نيز رويدادها و روزگار جاهلى و نيز شعرها و زبان عربى است.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اين همه دانش است كه نداشتن آن زيانى به انسان نمى رساند و نيز داشتن آن سودمند نخواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 451
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: بُنِيَ اَلْإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسِ دَعَائِمَ عَلَى اَلصَّلاَةِ وَ اَلزَّكَاةِ وَ اَلصَّوْمِ وَ اَلْحَجِّ وَ وَلاَيَةِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 268 )
14 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود اسلام بر پنج ستون سازمان شده بر نماز بر زكاة بر روزه و حج و ولايت امير مؤمنان و امامان از فرزندانش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 268
الأمالی (للصدوق)
14.امام صادق عليه السّلام فرمود:اسلام بر پنج ستون استوار شده است:نماز و زكات و روزه، حج و ولايت امير مومنان عليه السّلام و امامان از نسل وى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 451
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 268
حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْبَزَّازُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ دَاوُدُ بْنُ سُلَيْمَانَ اَلْفَرَّاءُ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ زَيْنُ اَلْعَابِدِينَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْإِيمَانُ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْكَانِ - قَالَ حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ سَمِعْتُ عَبْدَ اَلرَّحْمَنِ بْنَ أَبِي حَاتِمٍ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي يَقُولُ وَ قَدْ رُوِيَ هَذَا اَلْحَدِيثُ عَنْ أَبِي اَلصَّلْتِ اَلْهَرَوِيِّ عَبْدِ اَلسَّلاَمِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِإِسْنَادِهِ مِثْلَهُ قَالَ أَبُو حَاتِمٍ لَوْ قُرِئَ هَذَا اَلْإِسْنَادُ عَلَى مَجْنُونٍ لَبَرَأَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 268 )
15 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود ايمان اعتراف بزبان و معرفت بدل و عمل با اعضاء است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 268
الأمالی (للصدوق)
15.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:ايمان عبارت است از اعتراف با زبان و معرفت با قلب و رفتار با اعضاى بدن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 451
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ زِيَادِ بْنِ مَرْوَانَ اَلْقَنْدِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْقَاسِمِ عَنْ مُبَارَكِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْإِسْلاَمُ عُرْيَانٌ فَلِبَاسُهُ اَلْحَيَاءُ وَ زِينَتُهُ اَلْوَفَاءُ وَ مُرُوَّتُهُ اَلْعَمَلُ اَلصَّالِحُ وَ عِمَادُهُ اَلْوَرَعُ وَ لِكُلِّ شَيْءٍ أَسَاسٌ وَ أَسَاسُ اَلْإِسْلاَمِ حُبُّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 268 )
16 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اسلام برهنه است جامه آن شرم و زيورش وفا و مردانگيش كار شايسته و ستونش ورع است هر چيزى بنيادى دارد و بنياد اسلام دوستى ما خاندانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 268
الأمالی (للصدوق)
16.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اسلام عريان است و جامه آن حياست و آراستگى آن وفاست و مروت آن كار نيك است و ستون آن پاكدامنى است.براى هرچيزى پايه اى است و پايه اسلام همانا دوست داشتن خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 453
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ نَضْرِ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ مَادٍّ اَلْقَلاَنِسِيِّ عَنِ اَلْقَنْدِيِّ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَ كُلُّ مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُؤْمِنٌ قَالَ إِنَّ عَدَاوَتَنَا تَلْحَقُ بِالْيَهُودِ وَ اَلنَّصَارَى إِنَّكُمْ لاَ تَدْخُلُونَ اَلْجَنَّةَ حَتَّى تُحِبُّونِّي وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ يُبْغِضُ هَذَا يَعْنِي عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 268 )
18 - مردى حضور رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و عرضكرد يا رسول اللّٰه هر كه بگويد«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ
» «
اَللّٰهُ
» مؤمن است ؟ فرمود دشمنى ما بيهود و نصارى ميرساند شما ببهشت نرويد تا مرا دوست داريد و دروغ گويد كسى كه معتقد است مرا دوست داشته اين را يعنى على را دشمن دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 268
الأمالی (للصدوق)
17.شخصى نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد و گفت:اى پيامبر خدا هركس لا اله الا اللّه بگويد،ايمان دارد؟فرمود:دشمنى ما نسبت به يهود و نصارا مى فهماند كه شما تا مرا دوست نداشته باشيد،به بهشت نخواهيد رفت و هركس كه ادعا دارد مرا دوست دارد،ولى على عليه السّلام را دشمن بدارد،دروغ مى گويد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 453
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ أَنَا مَدِينَةُ اَلْحِكْمَةِ وَ أَنْتَ بَابُهَا وَ لَنْ تُؤْتَى اَلْمَدِينَةُ إِلاَّ مِنْ قِبَلِ اَلْبَابِ وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ يُبْغِضُكَ لِأَنَّكَ مِنِّي وَ أَنَا مِنْكَ لَحْمُكَ مِنْ لَحْمِي وَ دَمُكَ مِنْ دَمِي وَ رُوحُكَ مِنْ رُوحِي وَ سَرِيرَتُكَ سَرِيرَتِي وَ عَلاَنِيَتُكَ عَلاَنِيَتِي وَ أَنْتَ إِمَامُ أُمَّتِي وَ خَلِيفَتِي عَلَيْهَا بَعْدِي سَعِدَ مَنْ أَطَاعَكَ وَ شَقِيَ مَنْ عَصَاكَ وَ رَبِحَ مَنْ تَوَلاَّكَ وَ خَسِرَ مَنْ عَادَاكَ وَ فَازَ مَنْ لَزِمَكَ وَ هَلَكَ مَنْ فَارَقَكَ مَثَلُكَ وَ مَثَلُ اَلْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِكَ بَعْدِي مَثَلُ سَفِينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ وَ مَثَلُكُمْ مَثَلُ اَلنُّجُومِ كُلَّمَا غَابَ نَجْمٌ طَلَعَ نَجْمٌ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 269 )
18 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود اى على من شهر دانشم و تو در آنى و بشهر نيابند جز از درش دروغگويد كسى كه معتقد است مرا دوست داشته و تو را دشمن دارد زيرا تو از منى و من از تو، گوشتت گوشت منست و خونت خون من روحت روح منست و درونت درون من و آشكارت آشكار من، تو امام امت منى و خليفه من پس از من خوشبخت است آنكه فرمانت برد و بدبخت آنكه نافرمانيت كند سودمند آنكه دوستت دارد و زيانمند آنكه دشمنت دارد كاميابست آنكه ملازم تو است و هلاك است آنكه از تو جداست مثل تو و امامان پس از تو چون كشتى نوح است و هر كه بر آن سوار شد نجات يافت و هر كه واافتاد غرق شد و نمونه شما چون ستارگانست هر گاه ستارۀ نهان شود ستاره اى عيان گردد تا بروز قيامت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 269
الأمالی (للصدوق)
18.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به على بن ابى طالب عليه السّلام چنين فرمود:اى على!من شهر دانش هستم و تو باب آن هستى و مردم به شهر وارد نشوند،مگر از دروازه آن.هركس كه مدعى است مرا دوست دارد،ولى تو را دشمن بدارد،دروغ گوست.گوشت تو گوشت من است و خون تو خون من است و روح تو روح من است و باطن تو باطن من است و ظاهر تو ظاهر من است.تو امام امت من هستى و نيز جانشين من پس از من.رستگار شود هركس كه فرمان تو ببرد و شوربخت شود هركس تو را نافرمانى كند.آن كس بهره مند مى شود كه تو را دوست مى دارد و زيان مى بيند آن كس كه تو را دشمن بدارد.كامرواست هركسى كه همراه تو باشد و نابودشده كسى است كه از تو جدا شده است. مثل تو و امامان پس از تو ، مثل كشتى نوح است كه هركس بر آن سوار شد،رهايى يافت و هركس از آن دور افتاد، غرق و هلاك گشت. مثل شما ،مثل ستارگان است.هرگاه ستاره اى پنهان شود، ستاره اى ديگر آشكار مى گردد تا اينكه رستاخيز شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 453
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 269
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مَتِّيلٍ اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ اَلْحَجَّاجِ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ رَأَى أَخَاهُ عَلَى أَمْرٍ يَكْرَهُهُ فَلَمْ يَرُدَّهُ عَنْهُ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَيْهِ فَقَدْ خَانَهُ وَ مَنْ لَمْ يَجْتَنِبْ مُصَادَقَةَ اَلْأَحْمَقِ أَوْشَكَ أَنْ يَتَخَلَّقَ بِأَخْلاَقِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 269 )
دو شب از ربيع الاول 368 گذشته1 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود هر كه برادرش بكارى اندر است كه بدش باشد و او را با قدرت بر جلوگيرى از آن باز ندارد باو خيانت كرده و هر كه از رفاقت احمق دورى نكند بسا باشد هم خلق او گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 269
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس برادر دينى او به كار ناپسندى سرگرم است و او با اينكه مى تواند وى را از اين زشت كارى بازدارد،تلاش نكند،به وى خيانت كرده است و هركس از دوستى با ابله دورى نداشته باشد،نزديك است كه هم خوى او شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 455
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ أَبِي أَحْمَدَ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ آخَى بَيْنِي وَ بَيْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ زَوَّجَهُ اِبْنَتِي فَوْقَ سَبْعِ سَمَاوَاتِهِ وَ أَشْهَدُ عَلَى ذَلِكَ مُقَرَّبِي مَلاَئِكَتِهِ وَ جَعَلَهُ لِي وَصِيّاً وَ خَلِيفَةً فَعَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ مُحِبُّهُ مُحِبِّي وَ مُبْغِضُهُ مُبْغِضِي وَ إِنَّ اَلْمَلاَئِكَةَ لَتَقَرَّبُ إِلَى اَللَّهِ بِمَحَبَّتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 270 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود براستى خداى عز و جل مرا با على بن ابى طالب برادر ساخت و دختر مرا از بالاى آسمان باو تزويج كرد و فرشتگان مقربش را بر آن گواه گرفت و او را براى من وصى و و جانشين نمود على از من است و من از او دوستش دوست من و دشمن او دشمنم و فرشتگان بدوستى او بخدا تقربجويند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 270
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان خداوند مرا با على بن ابى طالب عليه السّلام برادر كرد و دخترم را از فراز آسمان به عقد او درآورد و فرشتگان مقرب خود را بر چنين پيوندى مبارك شاهد قرار داد و على را وصى و جانشين من كرد.على از من است و من از على. دوست على دوست من است و دشمن على دشمن من.و فرشتگان حق با دوست داشتن على به خداوند تقرب خواهند جست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 455
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 270
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى رَضِيَ لَكُمُ اَلْإِسْلاَمَ دِيناً فَأَحْسِنُوا صُحْبَتَهُ بِالسَّخَاءِ وَ حُسْنِ اَلْخُلُقِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 270 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خداى تبارك و تعالى اسلام را دين شما پسنديد با آن بسخاوت و حسن خلق و خوشرفتارى همراهى كنيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 270
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند اسلام را دين شما ساخت؛بنابراين شما با بخشندگى و خوش خلقى و نيك كردارى،اسلام را همراهى كنيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 455
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ : كَثْرَةُ اَلْمِزَاحِ يَذْهَبُ بِمَاءِ اَلْوَجْهِ وَ كَثْرَةُ اَلضَّحِكِ يَمْحُو اَلْإِيمَانَ وَ كَثْرَةُ اَلْكَذِبِ يُذْهِبُ بِالْبَهَاءِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 270 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شوخى بسيار آبرو را ميبرد و خنده بسيار ايمان را نابود ميكند و دروغ خرمى را بر مياندازد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 270
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:زياده روى در شوخى آبروى انسان را مى برد و زيادى خنديدن، ايمان وى را تباه مى كند و دروغ گفتن بيش از حد شادابى انسان را مى گيرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 455
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ كَانَ مُسْلِماً فَلاَ يَمْكُرُ وَ لاَ يَخْدَعُ فَإِنِّي سَمِعْتُ جَبْرَئِيلَ يَقُولُ إِنَّ اَلْمَكْرَ وَ اَلْخَدِيعَةَ فِي اَلنَّارِ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَيْسَ مِنَّا مَنْ غَشَّ مُسْلِماً وَ لَيْسَ مِنَّا مَنْ خَانَ مُسْلِماً ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ جَبْرَئِيلَ اَلرُّوحَ اَلْأَمِينَ نَزَلَ عَلَيَّ مِنْ عِنْدِ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ عَلَيْكَ بِحُسْنِ اَلْخُلُقِ فَإِنَّ سُوءَ اَلْخُلُقِ يَذْهَبُ بِخَيْرِ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ أَلاَ وَ إِنَّ أَشْبَهَكُمْ بِي أَحْسَنُكُمْ خُلُقاً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 270 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه مسلمانست نبايد نيرنگ و فريب كند زيرا من از جبرئيل شنيدم ميفرمود نيرنگ و خدعه در آتش است سپس فرمود از ما نيست كسى كه مسلمانى را گول زند، از ما نيست كسى كه بمسلمانى خيانت كند سپس فرمود جبرئيل روح الامين از نزد رب العالمين بمن نازل شد و گفت اى محمد بر تو باد بحسن خلق زيرا بد خلقى خير دنيا و آخرت را ميبرد هلا مانندتر شما بمن خوش خلق تر شماها است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 270
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس مسلمان است،نبايستى نيرنگ كند و فريب كار باشد.من از جبرئيل شنيدم كه فرمود:نيرنگ و فريب در آتش است.آنگاه چنين فرمود:از ما نيست كسى كه مسلمانى را فريب دهد.از ما نيست كسى به مسلمانى خيانت كند.و بعد فرمود:جبرئيل روح الامين از جانب حضرت حق بر من فرود آمد و گفت:اى محمد!بر تو باد آراستگى به خوش خلقى،چرا كه تنگ خلقى خوبى دنيا و آخرت را از بين خواهد برد. بعد فرمود بدانيد كه شبيه ترين شما مسلمانان به من كسى است كه خوش خلق ترين شما باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 457
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ قَالَ لِيَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ صَلَّى صَلاَةً مَكْتُوبَةً ثُمَّ سَبَّحَ فِي دُبُرِهَا ثَلاَثِينَ مَرَّةً لَمْ يَبْقَ عَلَى بَدَنِهِ شَيْءٌ مِنَ اَلذُّنُوبِ إِلاَّ تَنَاثَرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 271 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه نماز واجب را بخواند و دنبالش سى بار تسبيح گويد از گناهانش چيزى نماند جز آنكه فرو ريزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 271
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس نماز واجب خود را بگزارد،و درپى آن سى نوبت تسبيح بگويد،بر بدنش چيزى باقى مى ماند مگر اينكه همۀ گناهان او فرومى ريزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 457
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 271
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ اَلْحَذَّاءِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أُتِيَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِأُسَارَى فَأَمَرَ بِقَتْلِهِمْ خَلاَ رَجُلاً مِنْ بَيْنِهِمْ فَقَالَ اَلرَّجُلُ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا مُحَمَّدُ كَيْفَ أَطْلَقْتَ عَنِّي مِنْ بَيْنِهِمْ فَقَالَ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّ فِيكَ خَمْسَ خِصَالٍ يُحِبُّهَا اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَسُولُهُ اَلْغَيْرَةَ اَلشَّدِيدَةَ عَلَى حَرَمِكَ وَ اَلسَّخَاءَ وَ حُسْنَ اَلْخُلُقِ وَ صِدْقَ اَللِّسَانِ وَ اَلشَّجَاعَةَ فَلَمَّا سَمِعَهَا اَلرَّجُلُ أَسْلَمَ وَ حَسُنَ إِسْلاَمُهُ وَ قَاتَلَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قِتَالاً شَدِيداً حَتَّى اُسْتُشْهِدَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 271 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود جمعى اسير خدمت پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) آوردند و دستور داد همه را بكشند جز يك مرد از آنها، آن مرد عرض كرد اى محمد پدرم قربانت و مادرم چطور مرا از ميان آن همه آزاد كردى فرمود جبرئيل بمن خبر داد از طرف خداى عز و جل كه در تو پنج خصلت خدا پسند است و رسولخواه غيرت سخت بر حرمت و سخاوت و حسن خلق و راستگوئى و شجاعت چون آن مرد اين سخن شنيد مسلمان شد از روى عقيده و بهمراه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بسختى نبرد كرد تا شهيد شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 271
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:گروهى اسير نزد پيامبر آوردند.حضرت فرمان داد كه آنان را جز يك تن بكشند.اسيرى كه محكوم به مرگ نشده بود،گفت:اى محمد!پدرم و مادرم فدايت باد.چرا مرا رها كردى ؟فرمود:جبرئيل مرا از جانب حق خبر آورد كه تو پنج ويژگى اخلاقى دارى كه خدا و پيامبرش آن ها را دوست دارند.غيرت ورزى شديد نسبت به محارم و بخشندگى و خوش خلقى و راست گويى و شجاعت.اسير كه كلام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را شنيد،به اسلام ايمان آورد و همراه آن حضرت در يكى از غزوات جنگ سختى كرده و سرانجام سرانجام به شهادت نائل شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 457
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى اَلْجَلُودِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ وَ كَانَ قَارِئاً لِلْكُتُبِ قَالَ: قَرَأْتُ فِي اَلْإِنْجِيلِ يَا عِيسَى جِدَّ فِي أَمْرِي وَ لاَ تَهْزَلْ وَ اِسْمَعْ وَ أَطِعْ يَا اِبْنَ اَلطَّاهِرَةِ اَلطُّهْرِ اَلْبِكْرِ اَلْبَتُولِ أَتَيْتَ مِنْ غَيْرِ فَحْلٍ أَنَا خَلَقْتُكَ « آيَةً لِلْعٰالَمِينَ » فَإِيَّايَ فَاعْبُدْ وَ عَلَيَّ فَتَوَكَّلْ « خُذِ اَلْكِتٰابَ بِقُوَّةٍ » فَسِّرْ لِأَهْلِ سُورِيَا اَلسُّرْيَانِيَّةَ بَلِّغْ مِنْ بَيْنِ يَدَيْكَ أَنِّي أَنَا اَللَّهُ اَلدَّائِمُ اَلَّذِي لاَ أَزُولُ صَدِّقُوا اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْأُمِّيَّ صَاحِبَ اَلْجَمَلِ وَ اَلْمِدْرَعَةِ وَ اَلتَّاجِ وَ هِيَ اَلْعِمَامَةُ وَ اَلنَّعْلَيْنِ وَ اَلْهِرَاوَةِ وَ هِيَ اَلْقَضِيبُ اَلْأَنْجَلَ اَلْعَيْنَيْنِ اَلصَّلْتَ اَلْجَبِينِ اَلْوَاضِحَ اَلْخَدَّيْنِ اَلْأَقْنَى اَلْأَنْفِ اَلمُفَلِّجَ اَلثَّنَايَا كَأَنَّ عُنُقَهُ إِبْرِيقُ فِضَّةٍ كَأَنَّ اَلذَّهَبَ يَجْرِي فِي تَرَاقِيهِ لَهُ شَعَرَاتٌ مِنْ صَدْرِهِ إِلَى سُرَّتِهِ لَيْسَ عَلَى بَطْنِهِ وَ لاَ عَلَى صَدْرِهِ شَعْرٌ أَسْمَرَ اَللَّوْنِ دَقِيقَ اَلْمَسْرُبَةِ شَثْنَ اَلْكَفِّ وَ اَلْقَدَمِ إِذَا اِلْتَفَتَ اِلْتَفَتَ جَمِيعاً وَ إِذَا مَشَى كَأَنَّمَا يَنْقَلِعُ مِنَ اَلصَّخْرَةِ وَ يَنْحَدِرُ مِنْ صَبَبٍ وَ إِذَا جَاءَ مَعَ اَلْقَوْمِ بَذَّهُمْ عَرَقُهُ فِي وَجْهِهِ كَاللُّؤْلُؤِ وَ رِيحُ اَلْمِسْكِ يَنْفَحُ مِنْهُ لَمْ يُرَ قَبْلَهُ مِثْلُهُ وَ لاَ بَعْدَهُ طَيِّبُ اَلرِّيحِ نَكَّاحُ اَلنِّسَاءِ ذُو اَلنَّسْلِ اَلْقَلِيلِ إِنَّمَا نَسْلُهُ مِنْ مُبَارَكَةٍ لَهَا بَيْتٌ فِي اَلْجَنَّةِ لاَ صَخَبَ فِيهِ وَ لاَ نضب [نَصَبَ] يُكَفِّلُهَا فِي آخِرِ اَلزَّمَانِ كَمَا كَفَّلَ زَكَرِيَّا أُمَّكَ لَهَا فَرْخَانِ مُسْتَشْهَدَانِ كَلاَمُهُ اَلْقُرْآنُ وَ دِينُهُ اَلْإِسْلاَمُ وَ أَنَا اَلسَّلاَمُ طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ زَمَانَهُ وَ شَهِدَ أَيَّامَهُ وَ سَمِعَ كَلاَمَهُ قَالَ عِيسَى يَا رَبِّ وَ مَا طُوبَى قَالَ شَجَرَةٌ فِي اَلْجَنَّةِ أَنَا غَرَسْتُهَا تُظِلُّ اَلْجِنَانَ - أَصْلُهَا مِنْ رِضْوَانٍ مَاؤُهَا مِنْ تَسْنِيمٍ بَرْدُهُ بَرْدُ اَلْكَافُورِ وَ طَعْمُهُ طَعْمُ اَلزَّنْجَبِيلِ مَنْ يَشْرَبْ مِنْ تِلْكَ اَلْعَيْنِ شَرْبَةً لاَ يَظْمَأُ بَعْدَهَا أَبَداً فَقَالَ عِيسَى اَللَّهُمَّ اِسْقِنِي مِنْهَا قَالَ حَرَامٌ يَا عِيسَى عَلَى اَلْبَشَرِ أَنْ يَشْرَبُوا مِنْهَا حَتَّى يَشْرَبَ ذَلِكَ اَلنَّبِيُّ وَ حَرَامٌ عَلَى اَلْأُمَمِ أَنْ يَشْرَبُوا مِنْهَا حَتَّى يَشْرَبَ أُمَّةُ ذَلِكَ اَلنَّبِيِّ أَرْفَعُكَ إِلَيَّ ثُمَّ أُهْبِطُكَ فِي آخِرِ اَلزَّمَانِ لِتَرَى مِنْ أُمَّةِ ذَلِكَ اَلنَّبِيِّ اَلْعَجَائِبَ وَ لِتُعِينَهُمْ عَلَى اَللَّعِينِ اَلدَّجَّالِ أُهْبِطُكَ فِي وَقْتِ اَلصَّلاَةِ - لِتُصَلِّيَ مَعَهُمْ إِنَّهُمْ أُمَّةٌ مَرْحُومَةٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 271 )
8 - عبد اللّٰه بن سليمان كه كتابها را خوانده بود گفت در انجيل خواندم، اى عيسى در امر من كوشا باش و ياوه مسرا بشنو و فرمان بر اى زاده طاهره طهر بتول تو بى فحل آمدى من تو را براى نشانى همه جهانيان آفريدم مرا تنها بپرست و بر من توكل كن نيرومندانه كتاب را بدست گير و سير كن در اهل سوريا بزبان سريانى در پيش رويت تا هر جا تبليغ كن كه منم خداى هميشه اى كه زوال ندارم تصديق كنيد به پيغمبر امى صاحب شتر و جوشن و تاج كه همان عمامه است و نعلين و هراوه كه همان چوبدستى است صاحب دو چشم نجلاء و پيشانى بلند و دو گونه روشن و بينى برآمده و دندانهاى شمرده و گردنى سيمين و بلند و گلوگاهى طلائى و يك رشته مو از سينه تا ناف و شكم و سينه صاف و بى مو سيه چرده و باريك انگشت و سطبر كف و قدم چون روى بجائى كند با همه بدن باشد و چون راه رود گويا از وقار قدم از سنگ برآرد و از بلندى بزير آيد و چون با جمعى برآيد بر آنها بيفزايد عرق چهره اش چون مرواريد غلطان است و از او بوى مشك پراكنده گردد مانند او پيش از او ديده نشده و پس از او ديده نشود خوشبو و پر ازدواج و كم نسل است همانا نسلش از دخترى مباركه است كه در بهشت خانه اى دارد يكپارچه بدون ترك و ركچين او را در آخر الزمان كفالت نمايد چنانچه زكريا مادرت را كفالت كرد، دو فرزند دارد كه هر دو شهيد شوند سخنش قرآن است، دينش اسلام و منم سلام خوشا بر كسى كه دورانش را دريابد و روزگارش ببيند و سخنش را بشنود عيسى عرض كرد پروردگارا طوبى چيست ؟ فرمود درختى در بهشت كه من آن را كشتم همه بهشت را سايه دهد بيخش از رضوان است و آبش از تسنيم كه چون كافور خنك است و مزه زنجبيل دارد هر كه از آن چشمه بنوشد هرگز تشنه نشود، عيسى عرض كرد بمن از آن بنوشان فرمود اى عيسى بر نوع بشر حرامست از آن بنوشند تا آن پيغمبر از آن بنوشد و بر امتها حرامست از آن بنوشند تا امت او از آن بنوشند من تو را نزد خود برآورم و در آخر الزمان فرود كنم تا از امت اين پيغمبر عجائبى بينى و بآنها در دفع دجال لعين كمك كنى تو را وقت نماز فرود كنم تا با آنها نماز گذارى كه امت مرحومه اند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 271
الأمالی (للصدوق)
8.عبد اللّه بن سليمان كه كتاب هاى آسمانى را به خوبى ياد گرفته بود،مى گويد:در انجيل خوانده ام كه«اى عيسى در جهت فرمان من كوشش زياد كن و سخن ياوه مگر و گوش به حق سپار و از آن فرمان ببر!اى كسى كه از زنى پاك و بتول به دنيا آمده اى!بى آنكه دست مردى او را لمس كند.من تو را براى هدايت جهانيان خلق كردم.فقط مرا پرستش كن و به من توكل داشته باش و نيز با توانمندى انجيل را به دست بگير و در سرزمين سوريا سياحت كن و به زبان سريانى سخن بگوى.و در همه جا ابلاغ كن كه من خدايى هستم كه هرگز زوال ندارم و نيز گواهى بر پيامبراى دهيد كه دارنده شتر و جوشن و عمامه و نعلين و چوب دستى است و نيز دارنده چشمان تابان و پيشانى بلند و گونه هاى روشن و بينى برآمده و دندانهاى سفيد و شمرده شمرده و گردنى سيمين و كشيده و گلوگاهى زرين و رشته مويى از سينه تا ناف و شكم و سينه اى صاف و بى مو.او سيه چرده و باريك انگشت است و داراى كتف پهن.زمانى كه به جاييروى كند،با تمام وجود متوجه مى كند،آنگاه كه گام برمى دارد با همه بدن باشد.گويى باوقار گام از سنگ برمى دارد و از بلندى به زير مى آيد.آنگاه كه همراه با دسته اى بيايد بر شكوه آنان بيافزايد.عرق چهره او مانند مرواريدى غلطان بوده و از آن بوى مشك به مشام همگان مى رسد.همانند او تاكنون مشاهده نشده و پس از او نيز مشاهده نخواهد شد.او خوش بو و زن دوست و كم فرزند است.نسل او دخترى است كه بركت بخش است و در بهشت سرايى يك دست و بى ترك براى خود دارد.او را در آخر الزمان وكالت كند همان گونه كه زكريا مادر تو را اى مسيح وكالت نمود.دو فرزند دارد كه هردو را ستمگران خواهند كشت.سخن او قرآن است و دين او اسلام.خوشا بر كسى كه روزگار آن پيامبر امى را درك كند و بنگرد و كلام او را بشنود».
عيسى بن مريم گفت:پروردگارا«طوبى»چيست ؟فرمود:همان درختى است كه در بهشت قرار دارد.من خودم آن را كاشتم.طوبى بر همه بهشت سايه مى افكنه.بن درخت طوبى«رضوان»است.و آب آن از چشمه«تسنيم»كه مثل كافور خنك و گواراست و مزه زنجبيل دارد.هركس از آن چشمه بنوشد،هرگز دچار عطش نمى شود.عيسى گفت: خدايا!از آب تسنيم به من بنوشان.فرمود:اى مسيح نوشيدن آن براى هيچ بشرى ممكن نيست تا آنكه پيامبر امى از آب آن بنوشد.و نيز نوشيدن آب تسنيم بر امت ها حرام است تا زمانى كه امت پيامبر امى از آب آن بنوشد.اى مسيح!تو را پيش خودم آوردم و در آخر الزمان تو را به زمين خواهم فرستاد كه از امت پيامبر امى شگفتى مشاهده كنى و نيز در راندن دجال مطرود به آنان كمك رسانى.تو را به هنگام نماز پايين خواهم فرستاد كه همراه با امتى نماز بخوانى كه از رحمت الهى بهره مند هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 457
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 272
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ أَحْمَدُ بْنُ دُبَيْسِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْمُفَسِّرُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْبُهْلُولِ اَلْمَرْوَزِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْفَضْلُ بْنُ هُرْمَزْدَيَارَ اَلطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ اَلْحَسَنُ بْنُ شُجَاعٍ اَلْبَلْخِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ اَلرَّبِيعِ قَالَ سَمِعْتُ كَادِحَ بْنَ أَحْمَدَ يَقُولُ سَمِعْتُ مُقَاتِلَ بْنَ سُلَيْمَانَ يَقُولُ سَمِعْتُ عَنِ اَلضَّحَّاكِ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ مَا اَلَّذِي أَخْفَى اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مِنَ اَلْجَنَّةِ وَ قَدْ أَخْبَرَ عَنْ أَزْوَاجِهَا وَ عَنْ خَدَمِهَا وَ طِيبِهَا وَ شَرَابِهَا وَ ثَمَرِهَا وَ مَا ذَكَرَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مِنْ أَمْرِهَا وَ أَنْزَلَهُ فِي كِتَابِهِ فَقَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ هِيَ جَنَّةُ عَدْنٍ خَلَقَهَا اَللَّهُ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ ثُمَّ أُطْبِقَ عَلَيْهَا فَلَمْ يَرَهَا مَخْلُوقٌ مِنْ أَهْلِ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ حَتَّى يَدْخُلَهَا أَهْلُهَا قَالَ لَهَا عَزَّ وَ جَلَّ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ تَكَلَّمِي فَقَالَتْ طُوبَى لِلْمُؤْمِنِينَ قَالَ جَلَّ جَلاَلُهُ طُوبَى لِلْمُؤْمِنِينَ وَ طُوبَى لَكَ قَالَ مُقَاتِلٌ قَالَ اَلضَّحَّاكُ قَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَلاَ مَنْ كَانَ فِيهِ سِتُّ خِصَالٍ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ مَنْ صَدَقَ حَدِيثُهُ وَ أَنْجَزَ مَوْعُودَهُ وَ أَدَّى أَمَانَتَهُ وَ بَرَّ وَالِدَيْهِ وَ وَصَلَ رَحِمَهُ وَ اِسْتَغْفَرَ مِنْ ذَنْبِهِ فَهُوَ مُؤْمِنٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 273 )
9 - مردى از ابن عباس پرسيد خدا چه چيز بهشت را نهان داشته با اينكه از ازواج و خدم و طيب و و شراب و ميوه آن خبر داده و خدا امر او را بيان كرده و در قرآنش نازل نموده ؟ فرمود آنچه نهان داشته جنت عدن است كه روز جمعه آفريده و بر آن سرپوش نهاده و هيچ آفريده از اهل آسمان و زمين آن را نديده و نبيند تا اهلش وارد آن شوند و خدا باو سه بار فرمايد سخن كن گويد طوبى للمؤمنين خداى جل جلاله فرمايد طوبى براى مؤمنان است و براى تو، مقاتل بنقل از ضحاك گفته كه ابن عباس فرمود پيغمبر فرمود هلا هر كه شش خصلت دارا باشد از آنها است راستگويد و بوعده وفا كند. امانت را رد كند و به والدين خود احسان كند و صله رحم نماى و از گناهانش آمرزشخواهد او مؤمن است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 273
الأمالی (للصدوق)
9.شخصى از ابن عباس سؤال كرد:خداوند چه چيز بهشت را پنهان كرده است با اينكه او از همسران و خدمتكار و شراب و ميوه آن آگاه ساخته است ؟ابن عباس فرمود: آنچه خداوند از بهشت ظاهر نكرده همان بهشت«عدن»است كه در روز آدينه خلق شده و روى آن را پوشانده و هيچ مخلوقى از ساكنان آسمان و زمين هنوز آن را مشاهده نكرده و نيز مشاهده نخواهد كرد تا آنكه اهل آن بهشت به آن وارد شوند.آنگاه خداوند در سه نوبت به بهشت عدن مى فرمايد:سخن بگوى.آنگاه به زبان مى آيد:طوبى براى مؤمنان است.خداوند مى فرمايد:طوبى براى مؤمنان است و براى تو.
مقاتل از ضحاك روايت كرده است كه ابن عباس از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله روايت فرمود كه هركس اين شش ويژگى را دارا باشد از دسته آن مؤمنان است:راست گويى،وفاى به عهد، پس دادن امانت،احسان به پدر و مادر،پيوند با خويشاوندان و آمرزش طلبى براى گناهان خويش.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 459
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 273
حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلطَّالَقَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ اَلْأَنْبَارِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي يَعْقُوبَ اَلدِّينَوَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي اَلْمِقْدَامِ اَلْعِجْلِيُّ قَالَ: يُرْوَى أَنَّ رَجُلاً جَاءَ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ إِنَّ لِي إِلَيْكَ حَاجَةً فَقَالَ اُكْتُبْهَا فِي اَلْأَرْضِ فَإِنِّي أَرَى اَلضُّرَّ فِيكَ بَيِّناً فَكَتَبَ فِي اَلْأَرْضِ أَنَا فَقِيرٌ مُحْتَاجٌ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا قَنْبَرُ اُكْسُهُ حُلَّتَيْنِ فَأَنْشَأَ اَلرَّجُلُ يَقُولُ - كَسَوْتَنِي حُلَّةً تَبْلَى مَحَاسِنُهَافَسَوْفَ أَكْسُوكَ مِنْ حُسْنِ اَلثَّنَا حُلَلاً إِنْ نِلْتَ حُسْنَ ثَنَائِي نِلْتَ مَكْرُمَةًوَ لَسْتَ تبقي [تَبْغِي] بِمَا قَدْ نِلْتَهُ بَدَلاً إِنَّ اَلثَّنَاءَ لَيُحْيِي ذِكْرَ صَاحِبِهِكَالْغَيْثِ يُحْيِي نَدَاهُ اَلسَّهْلَ وَ اَلْجَبَلاَ لاَ تَزْهَدِ اَلدَّهْرَ فِي عُرْفٍ بَدَأْتَ بِهِفَكُلُّ عَبْدٍ سَيَجْزِي بِالَّذِي فَعَلاَ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَعْطُوهُ مِائَةَ دِينَارٍ فَقِيلَ لَهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ لَقَدْ أَغْنَيْتَهُ فَقَالَ إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ اِنْزِلِ اَلنَّاسَ مَنَازِلَهُمْ ثُمَّ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنِّي لَأَعْجَبُ مِنْ أَقْوَامٍ يَشْتَرُونَ اَلْمَمَالِيكَ بِأَمْوَالِهِمْ وَ لاَ يَشْتَرُونَ اَلْأَحْرَارَ بِمَعْرُوفِهِمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 273 )
10 - مردى نزد امير المؤمنين آمد و گفت يا امير المؤمنين من بتو حاجتى دارم فرمود آن را بر زمين بنويس من بدحالى تو را آشكارا مينگرم بر زمين نوشت من فقير و نيازمندم على (عليه السّلام) فرمود اى قنبر دو جامه باو بپوشان و او شروع بسرودن نمود و ميگفت:
گرم تو جامه زنخ داده اى كه كهنه شود-بپوشمت ز ستايش هزارها جامه ستايشم ز براى تو حرمتى باشد-كه جاى آن نپذيرى هزار پيژامه شود ز مدح و ثنا زنده نام صاحب آن-چنو كه زنده شود كوه و دشت از باران بعمر خويش ز احسان بكس كناره مكن-كه بنده راست جزا طبق آنچه كرده عيان
على (عليه السّلام) فرمود صد دينار طلا باو دادند باو عرض شد يا على او را توانگر ساختى، فرمود من از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود از مردم قدردانى كنيد سپس على فرمود كه من از مردمى در شگفتم كه بپول خود بنده ها را ميخرند و آزادان را باحسان خود نميخرند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 273
الأمالی (للصدوق)
10.شخصى پيش امير مؤمنان عليه السّلام رفت و گفت:اى امير مومنان!از تو خواسته اى دارم.فرمود:آن را بر خاك بنويس.من پريشان حالى ات را مى نگرم.او بر خاك چنين نوشت:من تنگ دست و بينوا هستم.على عليه السّلام فرمود:اى قنبر دو جامه بر تن او بپوشان. آنگاه او چنين خواند:اى على!جامه اى نخى عطا كردى كه سرانجام كهنه مى شود،اما تو سزاوار ستايش براى هزاران جامه هستى.ستايش نيكوكاران نام آنان را زنده و پاينده خواهد،همان سان كه كوه و دشت از باران زنده مى شوند.در زندگى خود هرگز از نيكى كردن فاصله مگير؛چرا كه پاداش بنده همان احسانى است كه آشكار شده است.
آنگاه على عليه السّلام فرمود:صد دينار طلا به او بدهند.گفته شد:اى على!او را بس توانگر كردى.فرمود:من از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه فرمود:از مردم قدرشناسى كنيد.آن گاه فرمود كه من از كسانى تعجب مى كنم كه با دارايى خود بنده ها را مى خرند و اما آزادگان را با نيكى كردن خويش نمى خرند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 461
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ سَعِيدِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ حَدَّثَنَا اِبْنُ كَاسِبٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مَيْمُونٍ اَلْمَكِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ : أَنَّهُ دَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلاَنِ مِنْ قُرَيْشٍ فَقَالَ أَ لاَ أُحَدِّثُكُمَا عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالاَ بَلَى حَدِّثْنَا عَنْ أَبِي اَلْقَاسِمِ قَالَ سَمِعْتُ أَبِي يَقُولُ لَمَّا كَانَ قَبْلَ وَفَاةِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثَلاَثَةَ أَيَّامِ هَبَطَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ يَا أَحْمَدُ إِنَّ اَللَّهَ أَرْسَلَنِي إِلَيْكَ إِكْرَاماً وَ تَفْضِيلاً لَكَ وَ خَاصَّةً يَسْأَلُكَ عَمَّا هُوَ أَعْلَمُ بِهِ مِنْكَ يَقُولُ كَيْفَ تَجِدُكَ يَا مُحَمَّدُ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَجِدُنِي يَا جَبْرَئِيلُ مَغْمُوماً وَ أَجِدُنِي يَا جَبْرَئِيلُ مَكْرُوباً فَلَمَّا كَانَ اَلْيَوْمُ اَلثَّالِثُ هَبَطَ جَبْرَئِيلُ وَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ وَ مَعَهُمَا مَلَكٌ يُقَالُ لَهُ إِسْمَاعِيلُ فِي اَلْهَوَاءِ عَلَى سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ فَسَبَقَهُمْ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ يَا أَحْمَدُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْسَلَنِي إِلَيْكَ إِكْرَاماً لَكَ وَ تَفْضِيلاً لَكَ وَ خَاصَّةً يَسْأَلُكَ عَمَّا هُوَ أَعْلَمُ بِهِ مِنْكَ فَقَالَ كَيْفَ تَجِدُكَ يَا مُحَمَّدُ قَالَ أَجِدُنِي يَا جَبْرَئِيلُ مَغْمُوماً وَ أَجِدُنِي يَا جَبْرَئِيلُ مَكْرُوباً فَاسْتَأْذَنَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ فَقَالَ جَبْرَئِيلُ يَا أَحْمَدُ هَذَا مَلَكُ اَلْمَوْتِ يَسْتَأْذِنُ عَلَيْكَ لَمْ يَسْتَأْذِنْ عَلَى أَحَدٍ قَبْلَكَ وَ لاَ يَسْتَأْذِنُ عَلَى أَحَدٍ بَعْدَكَ قَالَ اِئْذَنْ لَهُ فَأَذِنَ لَهُ جَبْرَئِيلُ فَأَقْبَلَ حَتَّى وَقَفَ بَيْنَ يَدَيْهِ فَقَالَ يَا أَحْمَدُ إِنَّ اَللَّهَ أَرْسَلَنِي إِلَيْكَ وَ أَمَرَنِي أَنْ أُطِيعَكَ فِيمَا تَأْمُرُنِي إِنْ أَمَرْتَنِي بِقَبْضِ نَفْسِكَ قَبَضْتُهَا وَ إِنْ كَرِهْتَ تَرَكْتُهَا فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ تَفْعَلُ ذَلِكَ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ قَالَ نَعَمْ بِذَلِكَ أُمِرْتُ أَنْ أُطِيعَكَ فِيمَا تَأْمُرُنِي فَقَالَ لَهُ جَبْرَئِيلُ يَا أَحْمَدُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدِ اِشْتَاقَ إِلَى لِقَائِكَ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ اِمْضِ لِمَا أُمِرْتَ بِهِ فَقَالَ جَبْرَئِيلُ هَذَا آخِرُ وَطْئِيَ اَلْأَرْضَ إِنَّمَا كُنْتَ حَاجَتِي مِنَ اَلدُّنْيَا فَلَمَّا تُوُفِّيَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى رُوحِهِ اَلطَّيِّبِ وَ عَلَى آلِهِ اَلطَّاهِرِينَ جَاءَتِ اَلتَّعْزِيَةُ جَاءَهُمْ آتٍ يَسْمَعُونَ حِسَّهُ وَ لاَ يَرَوْنَ شَخْصَهُ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ - « كُلُّ نَفْسٍ ذٰائِقَةُ اَلْمَوْتِ وَ إِنَّمٰا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ اَلْقِيٰامَةِ » إِنَّ فِي اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَزَاءً مِنْ كُلِّ مُصِيبَةٍ وَ خَلَفاً مِنْ كُلِّ هَالِكٍ وَ دَرَكاً مِنْ كُلِّ مَا فَاتَ فَبِاللَّهِ فَثِقُوا وَ إِيَّاهُ فَارْجُوا فَإِنَّ اَلْمُصَابَ مَنْ حُرِمَ اَلثَّوَابَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَلْ تَدْرُونَ مَنْ هَذَا هَذَا هُوَ اَلْخَضِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 274 )
11 - دو مرد قريشى خدمت امام چهارم آمدند فرمود حديثى از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) براى شما باز گويم ؟ گفتند آرى فرمود از پدرم شنيدم ميفرمود سه روز پيش از مرگ پيغمبر جبرئيل بر او نازل شد و عرض كرد اى احمد خدا مرا باحترام تو براى احوالپرسى تو فرستاده و با اينكه بهتر از تو ميداند ميفرمايد حالت چونست ؟ پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) گفت غمگين و گرفتارم روز سوم جبرئيل و ملك الموت و فرشته اى بنام اسماعيل با هفتاد هزار فرشته آمدند جبرئيل پيش از آنها خدمت پيغمبر رسيد و عرضكرد خدا بطور خصوصى مرا براى احوالپرسى شما فرستاده ميفرمايد حالت چونست اى احمد؟ فرمود غمگين و گرفتارم اى جبرئيل، در اينجا ملك الموت اجازه ورود خواست جبرئيل گفت يا احمد اين ملك الموتست كه اجازه دخول ميطلبد و پيش از تو از كسى اجازه ورود نخواسته و پس از تو هم از كسى نخواهد فرمود باو اذن بده جبرئيل باو اذن داد و آمد برابر پيغمبر ايستاد و گفت اى احمد خدا مرا خدمت شما فرستاده كه هر طور امر فرمائيد عمل كنم اگر فرمائى جانت را بگيرم و اگر نخواهى دست بكشم پيغمبر فرمود اى ملك الموت هر چه گويم عمل كنى ؟ گفت آرى من مامور باطاعتم جبرئيل بآن حضرت عرض كرد اى احمد خدا مشتاق ملاقات تو است رسول خدا فرمود اى ملك الموت بدان چه مامورى عمل كن جبرئيل گفت اين آخرين دفعه است كه پاى بر زمين نهادم و مقصودم تو بودى در اين دنيا، چون رسول خدا وفات كرد و براى تسليت آمدند شخصى آمد كه آوازش را ميشنيدند و خودش را نميديدند و گفت درود بر شما و رحمت خدا و بركاتش هر نفسى مرگ را چشنده است و همانا روز قيامت مزد خود را دريابيد براستى نظر بخداى عز و جل دل آرامى از هر مصيبت و جانشين از هر دست رفته است و جبران هر فوت شده بخدا وثوق داشته باشيد و باو اميدوار باشيد زيرا مصيبت زده كسى است كه از ثواب محروم باشد و السلام عليكم و رحمت اللّٰه و بركاته على بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود ميدانيد اين كيست ؟ اين خضر (عليه السّلام) است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 274
الأمالی (للصدوق)
11.دو شخص از قوم قريش نزد امام سجاد عليه السّلام آمدند.امام فرمود:آيا اكنون براى شما سخنى از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله روايت كنم ؟گفتند:آرى.فرمود:از پدرم حسين عليه السّلام شنيدم كه چنين فرمود:سه روز پيش از اينكه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله وفات كند،جبرئيل بر او فرود آمد و گفت:اى احمد!خداوند مرا به پاس مقام تو جهت جويا شدن از حال تو روانه كرده،هر چند بهتر از تو حال تو را مى داند.خداوند مى فرمايد:حال تو چطور است ؟پيامبر فرمود: اندوهگين و گرفتار هستم.روز سوم جبرئيل و عزراييل و فرشته اى به نام اسماعيل همراه با هفتاد هزار فرشته نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمدند.جبرئيل پيش از آنان نزد حضرت آمد و گفت: خداوند مرا خصوصى به منظور احوال پرسى تو به طور روانه كرده و مى فرمايد:حال تو چطور است اى احمد؟پيامبر فرمود:هنوز اندوهگين و گرفتار هستم.اى جبرئيل!در اين هنگام عزراييل اجازه حضور يافت.جبرئيل گفت:اى احمد!اين عزراييل است كه اجازه حضور مى خواهد و تاكنون او از كسى رخصت حضور نخواسته و پس از تو نيز اجازه از كسى نخواهد خواست.فرمود:به او اجازه دادم.جبرئيل به عزراييل رخصت داد و او برابر پيامبر ايستاد و گفت:اى احمد!خداوند مرا نزد تو روانه كرده كه هرگونه خواهى رفتار كنم.اگر بخواهى جان تو را بگيرم مى ستانم وگر نخواهى،بازمى گردم.
پيامبر به عزراييل فرمود:اى فرشته مرگ آيا هرچه به تو بگويم،بدان رفتار خواهى كرد؟او گفت:آرى چرا كه ناگزير به اطاعت هستم.جبرئيل گفت:اى احمد!خداوند اشتياق ديدارت را دارد.فرمود:اى فرشته مرگ به آن چه ماموريت دارى رفتار كن. جبرئيل گفت:اين آخرين بارى است كه زمين مى آيم.مطلوب من در دنيا تو بودى.آنگاه كه پيامبر وفات كرد و كسانى براى تسليت به خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمدند.مردى آمد كه همه صداى او را مى شنيدند درحالى كه او را نمى ديدند.او گفت:سلام و رحمت خدا و بركات خداوند بر شما باد.بى گمان هركس مرگ را خواهد چشيد و در رستاخيز پاداش خود را مى گيرد.در حقيقت نگريستن به خداوند قلب هرمصيبت زده اى را آرام خواهد كرد و جايگزين عزيز از دست رفته خواهد بود و نيز جبران گر هردر گذشته.به خداوند اعتماد كنيد و به او اميد داشته باشيد؛چرا كه شخص داغدار كسى است كه از پاداش بى نصيب است.سلام و رحمت و بركات الهى بر شما باد.آنگاه على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:آيا خبر داريد كه اين شخص كى بود؟او حضرت خضر بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 461
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 274
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ إِسْحَاقَ المادري اَلْمَادَرَائِيُّ بِالْبَصْرَةِ فِي رَجَبٍ سَنَةَ ثَمَانَ عَشْرَةَ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو قِلاَبَةَ عَبْدُ اَلْمَلِكِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا غَانِمُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلسَّعْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ خَالِدٍ اَلْمَكِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِمَا عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ : قَالَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا أَبَتَاهْ أَيْنَ أَلْقَاكَ يَوْمَ اَلْمَوْقِفِ اَلْأَعْظَمِ وَ يَوْمَ اَلْأَهْوَالِ وَ يَوْمَ اَلْفَزَعِ اَلْأَكْبَرِ قَالَ يَا فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ عِنْدَ بَابِ اَلْجَنَّةِ وَ مَعِي لِوَاءُ اَلْحَمْدِ وَ أَنَا اَلشَّفِيعُ لِأُمَّتِي إِلَى رَبِّي قَالَتْ يَا أَبَتَاهْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَكَ هُنَاكَ قَالَ اِلْقَيْنِي عَلَى اَلْحَوْضِ وَ أَنَا أَسْقِي أُمَّتِي قَالَتْ يَا أَبَتَاهْ إِنْ لَمْ أَلْقَكَ هُنَاكَ قَالَ اِلْقَيْنِي عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ أَنَا قَائِمٌ أَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّتِي قَالَتْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَكَ هُنَاكَ قَالَ اِلْقَيْنِي وَ أَنَا عِنْدَ اَلْمِيزَانِ أَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّتِي قَالَتْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَكَ هُنَاكَ قَالَ اِلْقَيْنِي عَلَى [عِنْدَ] شَفِيرِ جَهَنَّمَ أَمْنَعُ شَرَرَهَا وَ لَهَبَهَا عَنْ أُمَّتِي فَاسْتَبْشَرَتْ فَاطِمَةُ بِذَاكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 275 )
ص : 275
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمُغِيرَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلْأَزْدِيُّ سَنَةَ سِتَّ عَشْرَةَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنَا قَيْسُ بْنُ اَلرَّبِيعِ وَ مَنْصُورُ بْنُ أَبِي اَلْأَسْوَدِ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنِ اَلْمِنْهَالِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ عَبَّادِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَا نَزَلَتْ مِنَ اَلْقُرْآنِ آيَةٌ إِلاَّ وَ قَدْ عَلِمْتُ أَيْنَ نَزَلَتْ وَ فِيمَنْ نَزَلَتْ وَ فِي أَيِّ شَيْءٍ نَزَلَتْ وَ فِي سَهْلٍ نَزَلَتْ أَوْ فِي جَبَلٍ نَزَلَتْ قِيلَ فَمَا نَزَلَ فِيكَ فَقَالَ لَوْ لاَ أَنَّكُمْ سَأَلْتُمُونِي مَا أَخْبَرْتُكُمْ نَزَلَتْ فِيَّ اَلْآيَةُ « إِنَّمٰا أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هٰادٍ » فَرَسُولُ اَللَّهِ اَلْمُنْذِرُ وَ أَنَا اَلْهَادِي إِلَى مَا جَاءَ بِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 276 )
13 - على (عليه السّلام) فرمود آيه اى از قرآن نازل نشده مگر آنكه ميدانم كجا نازل شده در باره كى نازل شده و در چه موضوعى نازل شده، در دشت است يا كوه گفتند در باره خودت چه نازل شده ؟ فرمود اگر از من نميپرسيديد بشما نميگفتم در باره من اين آيه نازل شده (رعد-7) همانا تو منذرى و براى هر قومى رهبرى. رسول خدا منذر است و من رهبر بدان چه آورده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 276
الأمالی (للصدوق)
13.على عليه السّلام فرمود:آيه اى از آيات قرآن كريم بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرود نيامد،مگر اينكه من آگاهم از مكان نزول و شأن نزول آن.مى دانم كه فلان آيه در چه باره فرود آمده،يا در كوه بوده يا در دشت.گفتند:اى على عليه السّلام درباره خودت چه آياتى بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرود آمده است ؟فرمود:اگر از من سؤال نمى كرديد،هرگز به شما خبر نمى دادم.درباره من اين آيه شريفه نازل شده است:«اى پيامبر بى گمان تو انذاردهنده اى و براى هرقومى هدايت گرى»(رعد/7)مراد از منذر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله بود و مراد از رهبرى كننده امت به آن چه منذر آورده است،من هستم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 465
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 276
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِصَامٍ [عَاصِمٍ] اَلْكُلَيْنِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ اَلْكُلَيْنِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْمَعْرُوفِ بِعَلاَّنٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفَرَجِ اَلرُّخَّجِيِّ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَسْأَلُهُ عَمَّا قَالَ هِشَامُ بْنُ اَلْحَكَمِ فِي اَلْجِسْمِ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ فِي اَلصُّورَةِ فَكَتَبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ دَعْ عَنْكَ حَيْرَةَ اَلْحَيْرَانِ وَ اِسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ اَلشَّيْطَانِ اَلرَّجِيمِ لَيْسَ اَلْقَوْلُ مَا قَالَ اَلْهِشَامَانِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 277 )
روز جمعه پنجم ماه ربيع الاول سال 3681 - محمد بن فرج رخجى گويد بامام دهم نوشتم و از او پرسيدم از آنچه هشام بن حكم راجع بجسم گفته و هشام بن سالم راجع بصورت، در پاسخ نوشت سرگردانى حيران را از سر بگذار و پناه بر بخدا از شيطان رجيم قول درست آن نيست كه دو هشام گفته اند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 277
الأمالی (للصدوق)
1.محمد بن فرج رخچى مى گويد:به امام هادى عليه السّلام نامه اى نوشتم و از او درباره آن چه هشام بن حكم درباره«جسم»گفته و هشام بن سالم درباره«صورت»گفته بود،سؤال كردم.حضرت چنين جواب نوشت:سرگردانى و حيرانى را كنار بگذار و به خداوند پناهنده شو از شرّ شيطان طرد شده.سخن درست آن نيست كه آنان گفته اند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 467
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 277
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّقْرِ بْنِ دُلَفَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِم عَنِ اَلتَّوْحِيدِ وَ قُلْتُ لَهُ إِنِّي أَقُولُ بِقَوْلِ هِشَامِ بْنِ اَلْحَكَمِ فَغَضِبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ مَا لَكُمْ وَ لِقَوْلِ هِشَامٍ إِنَّهُ لَيْسَ مِنَّا مَنْ زَعَمَ أَنَّ اَللَّهَ جِسْمٌ نَحْنُ مِنْهُ بِرَاءٌ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ يَا اِبْنَ دُلَفَ إِنَّ اَلْجِسْمَ مُحْدَثٌ وَ اَللَّهُ مُحْدِثُهُ وَ مُجَسِّمُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 277 )
2 - صقر بن دلف گويد از امام دهم (عليه السّلام) راجع بتوحيد پرسيدم و باو گفتم كه من معتقد بقول هشام بن حكمم، در خشم شد و فرمود تو را بگفته هشام چكار او از ما نيست هر كه معتقد است كه خدا جسم است ما از او بيزارم در دنيا و آخرت اى پسر دلف جسم حادث است و خدا او را پديد كرده و جسم ساخته.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 277
الأمالی (للصدوق)
2.صفر بن دلف مى گويد:از امام هادى عليه السّلام درباره توحيد سؤال كردم و گفتم:عقيده من همان چيزى است كه هشام بن حكم گفته است.حضرت خشمگين شد و فرمود:به هشام چه كار دارى ؟او از ما نيست.هركس باور دارد كه خداوند جسم است،ما از او بيزار هستيم،چه در دنيا و چه در آخرت.اى پسر دلف!جسم حادث است و خدا پديدآورنده آن است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 467
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ اَلْمَعْرُوفِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أُصَلِّي خَلْفَ مَنْ يَقُولُ بِالْجِسْمِ وَ مَنْ يَقُولُ بِقَوْلِ يُونُسَ يَعْنِي اِبْنَ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ فَكَتَبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لاَ تُصَلُّوا خَلْفَهُمْ وَ لاَ تُعْطُوهُمْ مِنَ اَلزَّكَاةِ وَ اِبْرَءُوا مِنْهُمْ بَرِئَ اَللَّهُ مِنْهُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 277 )
3 - على بن مهزيار گويد بامام نهم نوشتم قربانت پشت سر كسى كه بجسم معتقد است و همعقيده يونس است يعنى پسر عبد الرحمن نماز بخوانم ؟ در جواب نوشت پشت سر آنها نماز نخوانيد و زكاة بآنها ندهيد و از آنها بيزار باشيد خدا از آنها بيزار است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 277
الأمالی (للصدوق)
3.على بن مهزيار مى گويد:براى امام جواد عليه السّلام در نامه اى نوشتم:فدايت شوم.آيا در نماز به كسى كه به جسم بودن خدا اعتقاد دارد،اقتدا كنم ؟امام چنين پاسخ داد:به آنان در نماز اقتدا نكنيد و به آنان زكات نپردازيد و از آنان بيزارى جوييد كه خداوند از آنان بيزار است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 467
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ وَاصِلٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: حَضَرْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ دَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنَ اَلْخَوَارِجِ فَقَالَ يَا أَبَا جَعْفَرٍ أَيَّ شَيْءٍ تَعْبُدُ قَالَ اَللَّهَ قَالَ رَأَيْتَهُ قَالَ لَمْ تَرَهُ اَلْعُيُونُ بِمُشَاهَدَةِ اَلْعِيَانِ وَ رَأَتْهُ اَلْقُلُوبُ بِحَقَائِقِ اَلْإِيمَانِ لاَ يُعْرَفُ بِالْقِيَاسِ وَ لاَ يُشَبَّهُ بِالنَّاسِ مَوْصُوفٌ بِالْآيَاتِ مَعْرُوفٌ بِالْعَلاَمَاتِ لاَ يَجُورُ فِي حُكْمِهِ ذَلِكَ اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ قَالَ فَخَرَجَ اَلرَّجُلُ وَ هُوَ يَقُولُ اَللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالاَتِهِ 124:6 .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 278 )
4.عبد اللّه بن سنان از پدرش روايت كرده كه نزد امام باقر عليه السّلام بودم و يكى از از خوارج آمد و گفت:اى ابا جعفر،معبود تو كيست ؟فرمود:خدا.گفت:آيا او را ديده اى ؟فرمود: چشمان آشكار او را نخواهند ديد و قلب از رهگذر ايمان حقيقى او را مى نگرند.نمى توان او را از راه قياس شناخت و نيز شبيه مردمان نيست كه بتوان او را به نشانه ها توصيف كرد و در حكم او جور نيست.او معبودى است كه غير او معبود شايسته اى نيست.او در حالى رفت كه مى گفت خداوند داناتر است به اين كه رسالت خود را در چه جايگاهى قرار دهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 469
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
4 - عبد اللّٰه بن سنان از پدرش نقل كرده كه حضور امام باقر (عليه السّلام) بودم يكى از خوارج خدمتش رسيد و گفت اى ابا جعفر چه را پرستى ؟ فرمود خدا را گفت او را ديدى ؟ فرمود ديده ها عيانش نبينند و دلها بحقيقت ايمانش دريابند بسنجش نتوانش شناخت و بمردم مانند نيست بنشانه ها ستوده گردد و بعلامتها شناخته است در حكمش جور نيست آنست خدا نيست معبود حقى جز او، گويد آن مرد بيرون شد و ميگفت خدا داناتر است كه كجا رسالت خود را بنهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 278
الأمالی (للصدوق)
ص : 278
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْفَضْلُ بْنُ سُلَيْمَانَ اَلْكُوفِيُّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ سَمِعْتُ اَلرِّضَا عَلِيَّ بْنَ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: لَمْ يَزَلِ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَالِماً قَادِراً حَيّاً قَدِيماً سَمِيعاً بَصِيراً فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ إِنَّ قَوْماً يَقُولُونَ إِنَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَزَلْ عَالِماً بِعِلْمٍ قَادِراً بِقُدْرَةٍ وَ حَيّاً بِحَيَاةٍ وَ قَدِيماً بِقِدَمٍ وَ سَمِيعاً بِسَمْعٍ وَ بَصِيراً بِبَصَرٍ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ قَالَ بِذَلِكَ وَ دَانَ بِهِ فَقَدِ اِتَّخَذَ « مَعَ اَللّٰهِ آلِهَةً أُخْرىٰ » وَ لَيْسَ مِنْ وَلاَيَتِنَا عَلَى شَيْءٍ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمْ يَزَلِ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَالِماً قَادِراً حَيّاً قَدِيماً سَمِيعاً بَصِيراً لِذَاتِهِ تَعَالَى عَمَّا يَقُولُ اَلْمُشْرِكُونَ وَ اَلْمُشَبِّهُونَ عُلُوّاً كَبِيراً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 278 )
5 - امام هشتم (عليه السّلام) ميفرمود هميشه خداى تبارك و تعالى دانا و توانا زنده و قديم، شنوا و بينا بوده است فضل بن سليمان كوفى گويد عرضكردم يا بن رسول اللّٰه مردمى گويند هميشه خدا دانا است بعلم و تواناست بقدرت و زنده است بحيات و قديم است بقدم و شنواست بسمع و بيناست ببصر، فرمود هر كه چنين گويد و بدان معتقد باشد با خدا خدايان ديگر شريك كرده و با ولايت، ما سر و كارى ندارد سپس فرمود هميشه خدا بذات خود دانا توانا زنده و قديم و شنوا و بيناست و برتر است از آنچه مشركان و مشبهه گويند بى اندازه.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 278
الأمالی (للصدوق)
5.امام رضا عليه السّلام فرمود:خداوند همواره عالم و قادر و زنده و قديم و سميع و بصير بوده است.فضل بن سليمان كوفى مى گويد كه به امام گفتم:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله برخى مى گويند كه خداوند عالم است به علم،قدير است به قدرت،زنده است به حيات،بصير است به بصر و سميع است به سمع.فرمود:هركه چنين باورى و كلامى دارد،خدايان ديگر را شريك خداوند قرار داده و با ولايت ما پيوندى ندارد.
و بعد فرمود:خدا همواره به ذات خود عالم و زنده و قدير و قديم و سميع و بصير بوده و منزه است از آنچه مشركين و دسته«مشبهه»درباره او اندازه نگاه نمى دارند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 469
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سَأَلْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَخْبِرْنِي عَنِ اَللَّهِ هَلْ لَهُ رِضًى وَ سَخَطٌ فَقَالَ نَعَمْ وَ لَيْسَ ذَلِكَ عَلَى مَا يُوجَدُ مِنَ اَلْمَخْلُوقِينَ وَ لَكِنَّ غَضَبَ اَللَّهِ عِقَابُهُ وَ رِضَاهُ ثَوَابُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 278 )
6 - محمد بن عماره از پدرش گفته است كه از امام صادق (عليه السّلام) پرسيدم يا ابن رسول اللّٰه بمن خبرده كه خدا را رضا و سخط باشد؟ فرمود آرى ولى نه مانند مخلوق خشم خدا عقاب او است و رضايش ثواب او.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 278
الأمالی (للصدوق)
6.محمد بن عماره از پدرش روايت كرده كه از امام صادق عليه السّلام سوال كردم كه اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله مرا آگاه ساز كه آيا براى خداوند خشنودى و ناخشنودى وجود دارد؟ فرمود:آرى،اما نه همانند آفريده اش.ناخشنودى حق همان كيفر اوست و خشنودى او همان پاداش او.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 469
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَسَدِيُّ اَلْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيِّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لاَ يُوصَفُ بِزَمَانٍ وَ لاَ مَكَانٍ وَ لاَ حَرَكَةٍ وَ لاَ اِنْتِقَالٍ وَ لاَ سُكُونٍ بَلْ هُوَ خَالِقُ اَلزَّمَانِ وَ اَلْمَكَانِ وَ اَلْحَرَكَةِ وَ اَلسُّكُونِ وَ اَلاِنْتِقَالِ تَعَالَى عَمَّا يَقُولُ اَلظَّالِمُونَ عُلُوّاً كَبِيراً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 279 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود براستى خداى تبارك و تعالى متصف بزمان و مكان و حركت، و انتقال و سكون نيست بلكه او است خالق زمان و مكان و حركت و سكون و انتقال برتر است از آنچه ظالمان گويند بى اندازه.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 279
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:بى گمان خداوند به زمان و مكان و حركت و انتقال و سكون توصيف نمى شود،بلكه او آفريننده زمان و مكان و حركت و انتقال و سكون است و نيز برتر است از چيزى كه ستمگران درباره او نگاه نمى دارند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 469
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 279
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ صَبَّاحِ بْنِ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ وَ هِشَامٍ وَ حَفْصٍ وَ غَيْرِ وَاحِدٍ قَالُوا قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَا لاَ أَقُولُ جَبْراً وَ لاَ تَفْوِيضاً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 279 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود من نه معتقد بجبرم و نه بتفويض.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 279
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:من نه به«جبر»گرايش دارم و نه به«تفويض».
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 471
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْقُرَشِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ أَوْحَى إِلَى اَلدُّنْيَا أَنْ أَتْعِبِي مَنْ خَدَمَكِ وَ اُخْدُمِي مَنْ رَفَضَكِ وَ إِنَّ اَلْعَبْدَ إِذَا تَخَلَّى بِسَيِّدِهِ فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ اَلْمُظْلِمِ وَ نَاجَاهُ أَثْبَتَ اَللَّهُ اَلنُّورَ فِي قَلْبِهِ فَإِذَا قَالَ يَا رَبِّ يَا رَبِّ نَادَاهُ اَلْجَلِيلُ جَلَّ جَلاَلُهُ لَبَّيْكَ عَبْدِي سَلْنِي أُعْطِكَ وَ تَوَكَّلْ عَلَيَّ أَكْفِكَ ثُمَّ يَقُولُ جَلَّ جَلاَلُهُ لِمَلاَئِكَتِهِ يَا مَلاَئِكَتِي اُنْظُرُوا إِلَى عَبْدِي فَقَدْ تَخَلَّى بِي فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ اَلْمُظْلِمِ وَ اَلْبَاطِلُونَ لاَهُونَ وَ اَلْغَافِلُونَ نِيَامٌ اِشْهَدُوا أَنِّي قَدْ غَفَرْتُ لَهُ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ بِالْوَرَعِ وَ اَلاِجْتِهَادِ وَ اَلْعِبَادَةِ وَ اِزْهَدُوا فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا اَلزَّاهِدَةِ فِيكُمْ فَإِنَّهَا غَرَّارَةٌ دَارُ فَنَاءٍ وَ زَوَالٍ كَمْ مِنْ مُغْتَرٍّ فِيهَا قَدْ أَهْلَكَتْهُ وَ كَمْ مِنْ وَاثِقٍ بِهَا قَدْ خَانَتْهُ وَ كَمْ مِنْ مُعْتَمَدٍ عَلَيْهَا قَدْ خَدَعَتْهُ وَ أَسْلَمَتْهُ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ أَمَامَكُمْ طَرِيقاً مَهُولاً وَ سَفَراً بَعِيداً وَ مَمَرَّكُمْ عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ لاَ بُدَّ لِلْمُسَافِرِ مِنْ زَادٍ فَمَنْ لَمْ يَتَزَوَّدْ وَ سَافَرَ عَطَبَ وَ هَلَكَ وَ « خَيْرَ اَلزّٰادِ اَلتَّقْوىٰ » ثُمَّ اُذْكُرُوا وُقُوفَكُمْ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ فَإِنَّهُ اَلْحَكَمُ اَلْعَدْلُ وَ اِسْتَعِدُّوا لِجَوَابِهِ إِذَا سَأَلَكُمْ فَإِنَّهُ لاَ بُدَّ سَائِلُكُمْ عَمَّا عَمِلْتُمْ بِالثَّقَلَيْنِ مِنْ بَعْدِي كِتَابِ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي فَانْظُرُوا أَنْ لاَ تَقُولُوا أَمَّا اَلْكِتَابَ فَغَيَّرْنَا وَ حَرَّفْنَا وَ أَمَّا اَلْعِتْرَةَ فَفَارَقْنَا وَ قَتَلْنَا فَعِنْدَ ذَلِكَ لاَ يَكُونُ جَزَاؤُكُمْ إِلاَّ اَلنَّارَ فَمَنْ أَرَادَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَخَلَّصَ مِنْ هَوْلِ ذَلِكَ اَلْيَوْمِ فَلْيَتَوَلَّ وَلِيِّي وَ لْيَتَّبِعْ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي مِنْ بَعْدِي عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّهُ صَاحِبُ حَوْضِي يَذُودُ عَنْهُ أَعْدَاءَهُ وَ يَسْقِي أَوْلِيَاءَهُ فَمَنْ لَمْ يُسْقَ مِنْهُ لَمْ يَزَلْ عَطْشَانُ وَ لَمْ يُرْوَ أَبَداً وَ مَنْ سُقِيَ مِنْهُ شَرْبَةً لَمْ يَشْقَ وَ لَمْ يَظْمَأْ أَبَداً وَ إِنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَصَاحِبُ لِوَائِي فِي اَلْآخِرَةِ كَمَا كَانَ صَاحِبَ لِوَائِي فِي اَلدُّنْيَا وَ إِنَّهُ أَوَّلُ مَنْ يَدْخُلُ اَلْجَنَّةَ لِأَنَّهُ يَقْدُمُنِي وَ بِيَدِهِ لِوَائِي تَحْتَهُ آدَمُ وَ مَنْ دُونَهُ مِنَ اَلْأَنْبِيَاءِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 279 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود براستى خداى جل جلاله بدنيا خطاب كرد كه خادم خود را برنج افكن و تارك خود را خدمت كن و چون بنده در نيمه شب تار با آقاى خود خلوت كند و راز گويد خدا نور را در دلش برجا دارد چون گويد يا رب يا رب جليل جل جلاله او را ندا كند لبيك عبد من بخواه تا بتو بدهم بر من توكل كن تا تو را كفايت كنم سپس خداى جل جلاله بملائكه خود فرمايد اى ملائكه ببينيد بنده مرا كه در دل شب تار با من خلوت گرده و بيهودگان در بازى و غفلتند و بخواب اندرند گواه باشيد كه من او را آمرزيدم پس از آن فرمود بر شما باد به ورع و كوشش و عبادت و بى رغبت باشيد در اين دنيا كه بشما بى رغبت است زيرا كه پرفريب دهنده است خانه فنا و زوال است بسيار كسى كه فريب آن خورد و نابودش كرد و بدان تكيه زد خيانتش نمود و بسيار كسى كه بدان اعتماد كرد و فريبش داد و او را وانهاد، بدانيد كه در پيش شما راهيست هراسناك و سفريست دراز و گذشت شما بر صراط است و بناچار مسافر را توشه بايد و هر كه بى توشه سفر كند در رنج افتد و هلاك شود و بهترين توشه تقوى است سپس ياد كنيد وقوف خود را در برابر خداى جل جلاله كه او حاكم عادل است و آماده جوابش شويد در موقع بازپرسى او از شما كه بناچار از شما بازپرسى كند نسبت بهر چه كرديد (در آنجا ميان شما بجا نهادم خ ب) از ثقلين پس از من كه كتاب خدا و خاندان منند و ملاحظه كنيد كه نگوئيد كتاب را تغيير داديم و تحريف نموديم و اما از خاندان جدا شديم و آنها را كشتيم كه در اين موقع پاداش شما جز دوزخ نباشد هر كدام شما كه خواهد از هراس اين روز بركنار باشد بايد پيرو ولى من و تابع وصى و خليفه بعد از من على بن ابى طالب (عليه السّلام) باشد كه او صاحب حوض من است و دشمنانش را از آن طرد كند و دوستانش را از آن سيراب نمايد و هر كه از آن ننوشد هميشه تشنه است و هرگز سيراب نشود و هر كه از آن شربتى نوشد هرگز تشنه نشود و براستى على بن ابى طالب صاحب پرچم من است در آخرت چنانچه صاحب پرچم من است در دنيا و اول كس باشد كه در بهشت درآيد زيرا جلو من لواء حمد را ميكشد كه زيرا آن آدم و پيغمبران ديگرند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 279
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان خداوند خطاب به دنيا چنين فرمود كه خدمت كار خويش را گرفتار گردان و ترك كننده خود را خدمت كن.آنگاه كه بنده اى در دل شب تاريك با مولاى خويش تنها و سرگرم رازونياز است،خداوند نور را در قلب او استوار دارد.و آنگاه كه مى گويد:«يا رب يا رب جليل جلاله»خداوند او را صدا كند كه«لبيك»اى بنده من.اكنون از من درخواست كن تا به تو عطا كنم.به من توكل كن تا تو را بسنده باشم.آنگاه خداوند به فرشتگان خود مى فرمايد اى فرشتگان من بنده ام را بنگريد كه در نيمه شب ظلمانى با من انس و تنهايى دارد،درحالى كه بيهودگان در بازى و غفلت زدگى بوده و خوابيده اند.شاهد باشيد كه او را از مغفرت خود بهره مند كردم.سپس پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بكوشيد كه ورع و اجتهاد و عبادت و زهد در دنيايى داشته باشيد كه به شما اعتنايى ندارد.بى گمان دنيا آكنده از غرور و فريب بوده و سراى فناپذير و زوال است.هركه فريب دنيا را خورد،هلاكش ساخت و هركه بدان اعتماد كرد،به او خيانت كرد،و چه بسا كسانى كه به دنيا تكيه زدند و فريب خوردند و دنيا آنان را رها ساخت.آگاه باشيد كه در پيش روى شما راهى آكنده از دلهره است و سفرى دور و دراز.شما مى بايد از صراط عبور كنيد و مسافر ناگزير از داشتن ره توشه است. زيرا هركس بى ره توشه مسافرت كند،گرفتار مى شود و يا نابود.همانا نيكوترين ره توشه آخرت،تقوا است. ايستادن خود را در پيشگاه حق ياد كنيد كه او فرمان رواى دادگر است.خويشتن را براى پاسخ به او آماده كنيد؛آن گاه كه هنگام بازپرسيدن او از اعمال شماست و هركس ناگزير از پاسخ دادن به اوست.
پس از خود ثقلين را در ميان شما گذاشتم كه همانا قرآن كريم و اهل بيت عليه السّلام من هستند.مبادا بگوييد كه كتاب دگرگون ساختيم و تحريف كرديم و يا از اهل بيت دور مانديم و آنان را به قتل رسانديم!در اين هنگام سزاى عمل شما غير از آتش دوزخ نخواهد بود.پس هركس كه خواستار دور ماندن از دلهره قيامت است،مى بايد،از ولى من،على،پيروى كند و فرمان وصى مرا بشنود.جانشين من على بن ابى طالب عليه السّلام است كه صاحب حوض من بوده و دشمنان خود را از آن مى راند و دوستان خويش را از آن برخوردار مى سازد.هركس از حوض كوثر ننوشد،هرگز از تشنگى رهايى نمى يابد و هركس از آن بنوشد،هرگز دچار تشنگى نمى شود.بى گمان،على عليه السّلام،دارنده پرچم من در آخرت است.همان گونه كه دارنده پرچم من در دنياست.على نخستين فردى است كه وارد بهشت مى شود؛چرا كه او پيش روى من پرچم حمد را به دست دارد كه بر آدم عليه السّلام و پيامبران ديگر سايه افكنده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 471
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي خَلَفٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَخْبِرْنِي بِمَكَارِمِ اَلْأَخْلاَقِ فَقَالَ اَلْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَ صِلَةُ مَنْ قَطَعَكَ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَكَ وَ قَوْلُ اَلْحَقِّ وَ لَوْ عَلَى نَفْسِكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 280 )
10 - مردى خدمت امام صادق (عليه السّلام) آمد و عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه مرا بمكارم اخلاق مطلع كن، فرمود گذشت از كسى كه بتو ظلم كرده و صله با آنكه از تو ببرد و عطاى بكسى كه تو را محروم كند و گفتار حق و گرچه بر زيان خودت باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 280
الأمالی (للصدوق)
10.شخصى نزد امام صادق عليه السّلام آمد و گفت اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به از مكارم اخلاق خبر بده.فرمود:مكارم اخلاق عبارتند از:گذشت نسبت به كسى كه تو را آزار داده است،و پيوند با كسى كه از تو بريده است و بخشندگى نسبت به كسى كه تو را از دارايى خويش بى نصيب كرده است،و اظهار حقيقت هرچند كه به تو زيان برساند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 471
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 280
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ وَ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلسِّجِسْتَانِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: مَنْ مَاتَ مَا بَيْنَ زَوَالِ اَلشَّمْسِ يَوْمَ اَلْخَمِيسِ إِلَى زَوَالِ اَلشَّمْسِ مِنْ يَوْمِ اَلْجُمُعَةِ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ أَعَاذَهُ اَللَّهُ مِنْ ضَغْطَةِ اَلْقَبْرِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 281 )
11 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه از زوال پنجشنبه تا ظهر جمعه بميرد از مؤمنان خدا او را از فشار قبر پناه دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 281
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس از مؤمنان از غروب پنج شنبه تا هنگام ظهر آدينه از دنيا برود خداوند او را از فشارقبر در پناه خود جاى دهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 473
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 281
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَنْبَسَةَ بْنِ نجاد [بِجَادٍ] اَلْعَابِدِ : أَنَّ رَجُلاً قَالَ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ أَوْصِنِي فَقَالَ أَعِدَّ جَهَازَكَ وَ قَدِّمْ زَادَكَ لِطُولِ سَفَرِكَ وَ كُنْ وَصِيَّ نَفْسِكَ وَ لاَ تَأْمَنْ غَيْرَكَ أَنْ يَبْعَثَ إِلَيْكَ بِمَا يُصْلِحُكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 281 )
12 - مردى بامام صادق (عليه السّلام) گفت بمن سفارش كن فرمود بنه خود را آماده ساز و توشه سفر طولانى خود را پيش فرست و خود وصى خود باشد و ديگرى را امين مدان كه آنچه تو را اصلاح كند برايت بفرست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 281
الأمالی (للصدوق)
12.شخصى به امام صادق عليه السّلام گفت:به من توصيه اى كن.فرمود:وسايل سفر آخرت خود را آماده كن و ره توشه راه درازت را پيشاپيش روانه كن و خود وصى خويشتن شو و ديگرى را امانت دار خود به شما نياور كه چيزى را كه به كارت آيد،روانه كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 473
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي خَلَفٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ بَشِيرٍ اَلْبَجَلِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي حَمَّادُ بْنُ وَاقِدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: مَنْ قَالَ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ بِحَمْدِهِ سُبْحَانَ اَللَّهِ اَلْعَظِيمِ ثَلاَثِينَ مَرَّةً اِسْتَقْبَلَ اَلْغِنَى وَ اِسْتَدْبَرَ اَلْفَقْرَ وَ قَرَعَ بَابَ اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 281 )
13 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه سى بار گويد سبحان اللّٰه و بحمده سبحان اللّٰه العظيم و بحمده رو بتوانگرى كرده و پشت بفقر داده و در بهشت را كوبيده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 281
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس سى نوبت بگويد«سبحان اللّه و بحمده.سبحان اللّه العظيم»به سمت توانگرى روى آورد و به تنگ دستى پشت گرداند و درب بهشت را خواهد زد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 473
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: وَ اَللَّهِ إِنْ كَانَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَيَأْكُلُ أَكْلَ اَلْعَبْدِ وَ يَجْلِسُ جِلْسَةَ اَلْعَبْدِ وَ إِنْ كَانَ لَيَشْتَرِي اَلْقَمِيصَيْنِ اَلسُّنْبُلاَنِيَّيْنِ فَيُخَيِّرُ غُلاَمَهُ خَيْرَهُمَا ثُمَّ يَلْبَسُ اَلْآخَرَ فَإِذَا جَازَ أَصَابِعَهُ قَطَعَهُ وَ إِذَا جَازَ كَعْبَهُ حَذَفَهُ وَ لَقَدْ وَلِيَ خَمْسَ سِنِينَ مَا وَضَعَ آجُرَّةً عَلَى آجُرَّةٍ وَ لاَ لَبِنَةً عَلَى لَبِنَةٍ وَ لاَ أَقْطَعَ قَطِيعاً وَ لاَ أَوْرَثَ بَيْضَاءَ وَ لاَ حَمْرَاءَ وَ إِنْ كَانَ لَيُطْعِمُ اَلنَّاسَ خُبْزَ اَلْبُرِّ وَ اَللَّحْمِ وَ يَنْصَرِفُ إِلَى مَنْزِلِهِ وَ يَأْكُلُ خُبْزَ اَلشَّعِيرِ وَ اَلزَّيْتِ وَ اَلْخَلِّ وَ مَا وَرَدَ عَلَيْهِ أَمْرَانِ كِلاَهُمَا لِلَّهِ رِضًى إِلاَّ أَخَذَ بِأَشَدِّهِمَا عَلَى بَدَنِهِ وَ لَقَدْ أَعْتَقَ أَلْفَ مَمْلُوكٍ مِنْ كَدِّ يَدِهِ تَرِبَتْ فِيهِ يَدَاهُ وَ عَرِقَ فِيهِ وَجْهُهُ وَ مَا أَطَاقَ عَمَلَهُ أَحَدٌ مِنَ اَلنَّاسِ وَ إِنْ كَانَ لَيُصَلِّي فِي اَلْيَوْمِ وَ اَللَّيْلَةِ أَلْفَ رَكْعَةٍ وَ إِنْ كَانَ أَقْرَبُ اَلنَّاسِ شَبَهاً بِهِ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ وَ مَا أَطَاقَ عَمَلَهُ أَحَدٌ مِنَ اَلنَّاسِ بَعْدَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 281 )
14 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود بخدا شيوه على (عليه السّلام) بود كه چون بندگان خوراك ميكرد و بر زمين مى نشست و دو پيراهن سنبلانى ميخريد و خدمتكار او باختيار خود بهتر آنها را برميداشت و خود آن ديگر را مى پوشيد و اگر آستينش از انگشتانش بلندتر بود آن را قطع ميكرد و اگر دامنش از كعب ميگذشت آن را مى چيد پنج سال خليفه بود نه آجرى بر آجرى گذاشت و نه خشتى بر خشتى و نه دهى مالك شد و نه پول نقره يا طلا بجاى خود گذاشت بمردم نان گندم و گوشت ميخورانيد و خود بمنزل برميگشت و نان جو با زيت و سركه ميخورد و هر گاه با دو كار خدا پسند روبرو ميشد سخت تر آنها را انتخاب ميكرد و هزار بنده از دسترنج خود آزاد كرد كه در آن دستش خاك آلود شده و چهره اش عرق ريخته بود و كسى را تاب كار و كرد او نبود او در شبانه روز هزار ركعت نماز ميخواند و مانندترين مردم باو على بن الحسين بود و كسى بعد از او توان كار او را نداشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 281
الأمالی (للصدوق)
14.امام باقر عليه السّلام فرمود:به خدا سوگند كه سنت على عليه السّلام اين بود كه مانند بندگان غذا مى خورد و بر زمين مى نشست و دو جامه سنبلانى خريدارى مى كرد و خدمت كارش را وا مى داشت كه نيكوترين آن را بردارد و خود جامه ديگر را بر تن مى كرد.هرگاه آستين پيراهن از انگشتان او درازتر بود آن را مى بريد و اگر دامن پيراهن از قوزك پا بلندتر مى شد،آن را قيچى مى كرد.على عليه السّلام پنج سال حكومت داشت،اما نه آجرى نهاد و نه خشتى بر خشتى ديگر و نه صاحب زمينى شد و نه سكه طلا يا نقره اى از خود باقى گذاشت.على عليه السّلام به مردمان نان گندم و گوشت مى داد و خود به خانه مى رفت و نان جوين و زيتون و سركه مى خورد.على هرگاه با دو كار نيك و خداپسندانه مواجه مى شد كارى را انجام مى داد كه دشوارتر بود.او از دستمزد خود هزار بنده آزاد كرد كه در راه آزادكردن آنها دست او خاك آلود بود و رخسار او عرق ريزان.كسى توانايى كاروبار او نبود.او در هر شب وروز هزار ركعت نماز مى گزارد و شبيه ترين كسان به او،امام على بن حسين عليه السّلام بود و پس از او كسى طاقت عبادت او را نداشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 473
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ سَمِعَ رَجُلٌ مِنَ اَلتَّابِعِينَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ « أَمَّنْ هُوَ قٰانِتٌ آنٰاءَ اَللَّيْلِ سٰاجِداً وَ قٰائِماً يَحْذَرُ اَلْآخِرَةَ وَ يَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ » قَالَ اَلرَّجُلُ فَأَتَيْتُ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِأَنْظُرَ إِلَى عِبَادَتِهِ فَأَشْهَدُ بِاللَّهِ لَقَدْ أَتَيْتُهُ وَقْتَ اَلْمَغْرِبِ فَوَجَدْتُهُ يُصَلِّي بِأَصْحَابِهِ اَلْمَغْرِبَ فَلَمَّا فَرَغَ مِنْهَا جَلَسَ فِي اَلتَّعْقِيبِ إِلَى أَنْ قَامَ إِلَى عِشَاءِ اَلْآخِرَةِ ثُمَّ دَخَلَ مَنْزِلَهُ فَدَخَلْتُ مَعَهُ فَوَجَدْتُهُ طُولَ اَللَّيْلِ يُصَلِّي وَ يَقْرَأُ اَلْقُرْآنَ إِلَى أَنْ طَلَعَ اَلْفَجْرُ ثُمَّ جَدَّدَ وُضُوءَهُ وَ خَرَجَ إِلَى اَلْمَسْجِدِ وَ صَلَّى بِالنَّاسِ صَلاَةَ اَلْفَجْرِ ثُمَّ جَلَسَ فِي اَلتَّعْقِيبِ إِلَى أَنْ طَلَعَتِ اَلشَّمْسُ ثُمَّ قَصَدَهُ اَلنَّاسُ فَجَعَلَ يَخْتَصِمُ إِلَيْهِ رَجُلاَنِ فَإِذَا فَرَغَا قَامَا وَ اِخْتَصَمَ آخَرَانِ إِلَى أَنْ قَامَ إِلَى صَلاَةِ اَلظُّهْرِ قَالَ فَجَدَّدَ لِصَلاَةِ اَلظُّهْرِ وَضُوءَهُ ثُمَّ صَلَّى بِأَصْحَابِهِ اَلظُّهْرَ ثُمَّ قَعَدَ فِي اَلتَّعْقِيبِ إِلَى أَنْ صَلَّى بِهِمُ اَلْعَصْرَ ثُمَّ أَتَاهُ اَلنَّاسُ فَجَعَلَ يَقُومُ رَجُلاَنِ وَ يَقْعُدُ آخَرَانِ يَقْضِي بَيْنَهُمْ وَ يُفْتِيهِمْ إِلَى أَنْ غَابَتِ اَلشَّمْسُ فَخَرَجْتُ وَ أَنَا أَقُولُ أَشْهَدُ بِاللَّهِ أَنَّ هَذِهِ اَلْآيَةَ نَزَلَتْ فِيهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 282 )
مردى از تابعين از انس بن مالك شنيد كه اين آيه در باره على بن ابى طالب نازل شده (زمر-9) آيا كسى كه عبادت كند در آناى شب با سجده و قيام براى حذر از آخرت و اميد برحمت پروردگارش. آن مرد گويد نزد على (عليه السّلام) رفتم تا عبادت او را بنگرم خدا گواه است هنگام مغرب نزد او بودم و ديدم با يارانش نماز مغرب ميخواند و چون فارغ شد به تعقيب مشغول بود تا برخاست نماز عشاء را خواند و بمنزلش آمد من با او وارد منزل شدم و در تمام شب نماز ميخواند و قرآن ميخواند تا سپيده دميد و تجديد وضوء كرد و بمسجد آمد و با مردم نماز خواند و مشغول تعقيب شد تا آفتاب برآمد و مردم بدو مراجعه كردند و دو مرد نزد او بمحاكمه مينشستند و چون فارغ ميشدند دو مرد ديگر جاى آنها را ميگرفتند تا براى نماز ظهر بپا خواست و وضوء تازه كرد و با اصحابش نماز ظهر را خواند و مشغول تعقيب بود تا نماز عصر را با آنها خواند و موقع مراجعه مردم رسيد و دو مرد نزد او مى نشستند و چون بر ميخاستند دو مرد ديگر جاى آنها را مى گرفت و او ميان آنها قضاوت مى كرد و فتوى ميداد تا آفتاب غروب كرد و من گفتم خدا را گواه دانم كه اين آيه در باره او نازل شده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 282
الأمالی (للصدوق)
شخصى از دسته«تابعين»از انس بن مالك شنيد كه آيه
«أَمَّنْ هُوَ قٰانِتٌ آنٰاءَ اَللَّيْلِ سٰاجِداً وَ قٰائِماً يَحْذَرُ اَلْآخِرَةَ وَ يَرْجُوا رَحْمَةَ »
كيست كه با سجده در آنات شب و قيام براى خدر آخرت و تمنا براى رحمت پروردگارش عبارت كند؟(زمر/9)درباره على عليه السّلام فرود آمده است.او مى گويد:پيش على عليه السّلام رفتم تا عبادت او را مشاهده كنم.خدا را شاهد مى گيرم كه در وقت نماز مغرب بود.على همراه ياران خود نماز مى گزارد و آنگاه كه تمام شد،به تعقيب نماز پرداخت تا آنكه نماز عشا خواند و به خانه اش رفت.همراه على به خانه اش رفتم.شب يك سر نماز خواند و تلاوت قرآن كرد تا اينكه صبح شد و دوباره وضو گرفت و وارد مسجد شد.پس از نماز با مردم به تعقيب نماز پرداخت تا برآمدن خورشيد كه مردمان به سوى او آمدند.دو تن براى محاكمه پيش او مى نشستند و مى رفتند و از آن پس دو تن ديگر مى آمدند.وقت نماز ظهر بلند شد و با وضوى تازه به نماز با ياران ايستاد و بعد تعقيب نمازش را گزارد و نيز نماز عصر خويش با آنان به پاى داشت.برنامه صبح تكرار مى شد و على عليه السّلام ميان مردم داورى مى كرد و نيز حكم مى داد تا اينكه آفتاب غروب مى كرد.گفتم:خدا شاهد است،من باور دارم كه اين آيه درباره على عليه السّلام فرود آمده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 475
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 282
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ وَهْبِ بْنِ وَهْبٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ أَطْعَمَ مُؤْمِناً مِنْ جُوعٍ أَطْعَمَهُ اَللَّهُ مِنْ ثِمَارِ اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ كَسَاهُ مِنْ عُرًى كَسَاهُ اَللَّهُ مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَ حَرِيرٍ وَ مَنْ سَقَاهُ شَرْبَةً عَلَى عَطَشٍ سَقَاهُ اَللَّهُ مِنَ اَلرَّحِيقِ اَلْمَخْتُومِ وَ مَنْ أَعَانَهُ أَوْ كَشَفَ كُرْبَتَهُ أَظَلَّهُ اَللَّهُ فِي ظِلِّ عَرْشِهِ يَوْمَ لاَ ظِلَّ إِلاَّ ظِلُّهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 283 )
15 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه مؤمنى را در گرسنگى اطعام كند خدايش از ميوه هاى بهشتى اطعام كند و هر كه او را از برهنگى بپوشاند خدايش از استبرق و حرير بپوشاند و هر كه او را شربت آبى بنوشاند در تشنگى خدايش از رحيق مهر زده بنوشاند و هر كه او را يارى كند يا گرفتارى او را برطرف كند خدا او را در سايه عرش خود جاى دهد روزى كه سايه اى جز سايه او نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 283
الأمالی (للصدوق)
15.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس ايمان آورنده اى را در هنگام گرسنه بودن طعام دهد،خداوند او را از ميوه هاى بهشتى مى خوراند و هركس او را از برهنگى رهايى بخشد، خداوند تن او را از«استبرق»و«حرير»مى پوشاند.و هركس او را از تشنگى سيراب سازد، خداوند او را از«رحيق»مهرزده اش مى نوشاند و هركس او را مدد دهد يا پريشان حالى اش را دور كند،خداوند او را در سايه عرش خود درمى آورد؛روزى كه غير از سايه عرش الهى، سايه اى وجود ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 475
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 283
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ أَنَّهُ قَالَ: كَانَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا أُتِيَ بِالْمَالِ أَدْخَلَهُ بَيْتَ مَالِ اَلْمُسْلِمِينَ ثُمَّ جَمَعَ اَلْمُسْتَحِقِّينَ ثُمَّ ضَرَبَ يَدَهُ فِي اَلْمَالِ فَنَثَرَهُ يَمْنَةً وَ يَسْرَةً وَ هُوَ يَقُولُ يَا صَفْرَاءُ يَا بَيْضَاءُ لاَ تَغُرِّينِي غُرِّي غَيْرِي - هَذَا جَنَايَ وَ خِيَارُهُ فِيهِإِذْ كُلُّ جَانٍ يَدُهُ إِلَى فِيهِ ثُمَّ لاَ يَخْرُجُ حَتَّى يُفَرِّقَ مَا فِي بَيْتِ مَالِ اَلْمُسْلِمِينَ وَ يُؤْتِيَ كُلَّ ذِي حَقٍّ حَقَّهُ ثُمَّ يَأْمُر أَنْ يُكْنَسَ وَ يُرَشَّ ثُمَّ يُصَلِّي فِيهِ رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ يُطَلِّقُ اَلدُّنْيَا ثَلاَثاً يَقُولُ بَعْدَ اَلتَّسْلِيمِ يَا دُنْيَا لاَ تَتَعَرَّضِينَ لِي وَ لاَ تَتَشَوَّقِينَ وَ لاَ تَغُرِّينِي فَقَدْ طَلَّقْتُكِ ثَلاَثاً لاَ رَجْعَةَ لِي عَلَيْكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 283 )
16 - اصبغ بن نباته گفت مال خراجى كه براى امير المؤمنين مى آوردند، وارد بيت المال مسلمانان ميكرد و مستحقان را جمع ميكرد و با دست خود به راست و چپ پهن ميكرد و ميفرمود اى پول هاى زرد و سفيد مرا نفريبيد ديگرى را بفريبيد.
هذا جناى و خياره فيه-اذ كل جان يده الى فيه
اين است ميوه كه من چيدم و خوبش در آنست و هر كه ميوه چيند با دست خود بدهان گذارد - سپس بيرون نميرفت تا هر چه در بيت المال مسلمانان بود قسمت ميكرد و دستور ميداد آن را جاروب ميكردند و آب ميپاشيدند و دو ركعت نماز در آن ميخواند و دنيا را سه طلاق ميداد و بعد از سلام نماز ميفرمود اى دنيا بمن مياويز و مرا بخود تشويق مكن و فريب مده كه من تو را سه طلاق دادم و بتو رجوع نتوانم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 283
الأمالی (للصدوق)
16.اصبغ بن نباته مى گويد:هرگاه مال خراجى براى امير مؤمنان عليه السّلام مى آوردند،او پاى به خزانه مى گذاشت و بينوايان را جمع مى كرد و آنگاه با دستان خود پول ها را راست چپ مى پراكند و مى فرمود:اى سكه هاى زرد و سفيد،مرا فريب ندهيد.برويد و ديگرى را فريب دهيد.آنگاه خارج نمى شد تا اينكه هرچه در آن جا بود،بين مسلمانان تقسيم كرده باشد.بعد فرمان مى داد كه زمين خزانه را جاروب كرده و آب بپاشند.آنجا على عليه السّلام در آن جا دو ركعت نماز مى خواند و دنيا را سه طلاقه مى كرد.پس از نماز مى فرمود:اى دنيا! خودت را آويزان من نكن و مرا شيفته خود مساز كه تو را سه بار طلاق دادم و نمى توانم به تو رجوع كنم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 475
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّهُ سُئِلَ مَا اَلْعَقْلُ فَقَالَ اَلتَّجَرُّعُ لِلْغُصَّةِ وَ مُدَاهَنَةُ اَلْأَعْدَاءِ وَ مُدَارَاةُ اَلْأَصْدِقَاءِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 283 )
17 - از امام هشتم پرسيدند عقل چيست ؟ فرمود غصه خوردن و با دشمنان مسامحه كردن و با دوستان مدارا نمودن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 284
الأمالی (للصدوق)
17.از امام رضا عليه السّلام سؤال كردند كه خرد چيست ؟فرمود:اندوه نخوردن و با دشمنان آسان گرفتن و با دوستان مداراكردن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 477
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ صَبَّاحٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ جَمَعَ اَللَّهُ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ فَتَغْشَاهُمْ ظُلْمَةٌ شَدِيدَةٌ فَيَضِجُّونَ إِلَى رَبِّهِمْ وَ يَقُولُونَ يَا رَبِّ اِكْشِفْ عَنَّا هَذِهِ اَلظُّلْمَةَ قَالَ فَيُقْبِلُ قَوْمٌ يَمْشِي اَلنُّورُ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ قَدْ أَضَاءَ أَرْضَ اَلْقِيَامَةِ فَيَقُولُ أَهْلُ اَلْجَمْعِ هَؤُلاَءِ أَنْبِيَاءُ اَللَّهِ فَيَجِيئُهُمُ اَلنِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ مَا هَؤُلاَءِ بِأَنْبِيَاءَ فَيَقُولُ أَهْلُ اَلْجَمْعِ فَهَؤُلاَءِ مَلاَئِكَةٌ فَيَجِيئُهُمُ اَلنِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ مَا هَؤُلاَءِ بِمَلاَئِكَةٍ فَيَقُولُ أَهْلُ اَلْجَمْعِ هَؤُلاَءِ شُهَدَاءُ فَيَجِيئُهُمُ اَلنِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ مَا هَؤُلاَءِ بِشُهَدَاءَ فَيَقُولُونَ مَنْ هُمْ فَيَجِيئُهُمُ اَلنِّدَاءُ يَا أَهْلَ اَلْجَمْعِ سَلُوهُمْ مَنْ أَنْتُمْ فَيَقُولُ أَهْلُ اَلْجَمْعِ مَنْ أَنْتُمْ فَيَقُولُونَ نَحْنُ اَلْعَلَوِيُّونَ نَحْنُ ذُرِّيَّةُ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَحْنُ أَوْلاَدُ عَلِيٍّ وَلِيِّ اَللَّهِ نَحْنُ اَلْمَخْصُوصُونَ بِكَرَامَةِ اَللَّهِ نَحْنُ اَلْآمِنُونَ اَلْمُطْمَئِنُّونَ فَيَجِيئُهُمُ اَلنِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اِشْفَعُوا فِي مُحِبِّيكُمْ وَ أَهْلِ مَوَدَّتِكُمْ وَ شِيعَتِكُمْ فَيَشْفَعُونَ فَيُشَفَّعُونَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 284 )
18 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون روز قيامت شود خدا خلق اولين و آخرين را در يك زمين گرد آورد و تاريكى سختى همه را فراگيرد و بپروردگار خود بنالند و گويند پروردگارا اين تاريكى را از ما برطرف كن فرمود جمعى آيند و نورى برابر آنهاست كه عرصه قيامت را روشن كرده حاضران قيامت گويند اينان پيغمبران خدايند، از خدا ندا رسد كه اينان پيغمبر نيستند همه گويند اينها فرشته اند ندا رسد از جانب خدا اينان فرشته نيستند همه گويند اينان شهيدانند ندا رسد كه از خود آنها بپرسيد كيانند؟ همه گويند شما كه باشيد؟ گويند ماها علويه و ذريه محمد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و اولاد على ولى خدائيم مائيم مخصوص بكرامت خدا در آسايش و در اطمينان هستيم بآنها از طرف خدا ندا رسد كه دوستان و شيعيان خود را شفاعت كنيد و هر كه را بايد شفاعت كنند،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 284
الأمالی (للصدوق)
18.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه روز رستاخيز آغاز شود،خداوند نسل اولين و آخرين را در يك جا جمع مى كند،درحالى كه ظلمت دشوارى بر همه جا،سايه افكنده است و همگان به سوى پروردگار خود نالان بوده و مى گويند:خدايا!اين تاريكى را از ما دور كن.امام صادق عليه السّلام سپس فرمود:آنگاه گروهى مى آيند درحالى كه نورى پيشاپيش شان آنها است،به گونه اى كه رستاخيز را روشن مى كند.همگان مى گويند:اينان پيامبران هستند.از سوى حق صدا مى آيد كه نه.همگان مى گويند:اينان فرشتگان هستند.باز صدا مى آيد كه نه.همگان مى گويند:اينان شهيدان هستند.صدا مى آيد كه از آنان سؤال كنيد كه چه كسانى هستند؟آنگاه آنها خواهند پرسيد:شما چه كسانى هستيد؟ مى گويند:ما علويه و نسل محمد صلّى اللّه عليه و آله،پيامبر خداوند صلّى اللّه عليه و آله و على عليه السّلام،ولى خدا،هستيم.ما به كرامت الهى جايگاه ويژه يافته ايم و در راه امنيت و اطمينان قلبى به سر مى بريم.از جانب خداوند گفته مى شود كه دوستان و پيروان خود را شفاعت كنيد.آنگاه اين گروه هركس را كه سزاوار شفاعت است،شفيع خواهند شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 477
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 284
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَلَمَةُ بْنُ اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو طَاهِرٍ مُحَمَّدُ بْنُ تَسْنِيمٍ اَلْوَرَّاقُ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ لِأَصْحَابِهِ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ يَأْمُرُكُمْ بِوَلاَيَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَلاِقْتِدَاءِ بِهِ فَهُوَ وَلِيُّكُمْ وَ إِمَامُكُمْ مِنْ بَعْدِي لاَ تُخَالِفُوهُ فَتَكْفُرُوا وَ لاَ تُفَارِقُوهُ فَتَضِلُّوا إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ جَعَلَ عَلِيّاً عَلَماً بَيْنَ اَلْإِيمَانِ وَ اَلنِّفَاقِ فَمَنْ أَحَبَّهُ كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ أَبْغَضَهُ كَانَ مُنَافِقاً إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ جَعَلَ عَلِيّاً وَصِيِّي وَ مَنَارَ اَلْهُدَى بَعْدِي فَهُوَ مَوْضِعُ سِرِّي وَ عَيْبَةُ عِلْمِي وَ خَلِيفَتِي فِي أَهْلِي إِلَى اَللَّهِ أَشْكُو ظَالِمِيهِ مِنْ أُمَّتِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 284 )
19 - يك روز رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) باصحابش فرمود معاشر اصحاب من براستى خداى جل جلاله دستور ميدهد بشما به ولايت على بن ابى طالب و پيروى او كه ولى و امام شما است پس از من مخالفت او نكنيد تا كافر شويد و از او جدا نشويد تا گمراه گرديد به راستى خدا جل جلاله على را نشانه ميان نفاق و ايمان ساخته هر كه او را دوست دارد مؤمن است و هر كه دشمنش دارد منافقست براستى خداى جل جلاله على را وصى و نوربخش پس از من نموده او سر نگهدار و گنجينه علم من و خليفه بعد از منست در خاندانم بخدا از ظالمان به وى شكايت كنم ؟
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 284
الأمالی (للصدوق)
19.روزى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به ياران خود چنين فرمود:اى دوستان من!خداوند بى گمان به شما فرمان تمسك به ولايت على بن ابى طالب عليه السّلام و پيروى از او را مى دهد كه ولى و رهبر شماست.بعد از من با على عليه السّلام سر ستيز نداشته باشيد كه كافر مى شويد و از على جدا نشويد كه سرگردان خواهيد شد.بى گمان خداوند على عليه السّلام را علامت تميز نفاق از ايمان شناسانده است.هركس على را دوست داشته باشد،به خداوند ايمان دارد و هركس على را دشمن داشته باشد،به نفاق گراييده است.بى گمان خداوند او را وصى و پرتوافكن پس از من ساخته است.على رازنگاهدار و گنجينه دانش من است و نيز جانشين من در خاندان من.سوگند به خدا كه از ستمگران به على عليه السّلام شاكى خواهم شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 479
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ إِبْلِيسُ لَعَنَهُ اَللَّهُ يَخْتَرِقُ اَلسَّمَاوَاتِ اَلسَّبْعَ فَلَمَّا وُلِدَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ حُجِبَ عَنْ ثَلاَثِ سَمَاوَاتٍ وَ كَانَ يَخْتَرِقُ أَرْبَعَ سَمَاوَاتٍ فَلَمَّا وُلِدَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حُجِبَ عَنِ اَلسَّبْعِ كُلِّهَا وَ رُمِيَتِ اَلشَّيَاطِينُ بِالنُّجُومِ وَ قَالَتْ قُرَيْشٌ هَذَا قِيَامُ اَلسَّاعَةِ كُنَّا نَسْمَعُ أَهْلَ اَلْكُتُبِ يَذْكُرُونَهُ وَ قَالَ عَمْرُو بْنُ أُمَيَّةَ وَ كَانَ مِنْ أَزْجَرِ أَهْلِ اَلْجَاهِلِيَّةِ اُنْظُرُوا هَذِهِ اَلنُّجُومَ اَلَّتِي يُهْتَدَى بِهَا وَ يُعْرَفُ بِهَا أَزْمَانُ اَلشِّتَاءِ وَ اَلصَّيْفِ فَإِنْ كَانَ رُمِيَ بِهَا فَهُوَ هَلاَكُ كُلِّ شَيْءٍ وَ إِنْ كَانَتْ ثَبَتَتْ وَ رُمِيَ بِغَيْرِهَا فَهُوَ أَمْرٌ حَدَثٌ وَ أَصْبَحَتِ اَلْأَصْنَامُ كُلُّهَا صَبِيحَةَ وُلِدَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَيْسَ مِنْهَا صَنَمٌ إِلاَّ وَ هُوَ مُنْكَبٌّ عَلَى وَجْهِهِ وَ اِرْتَجَسَ فِي تِلْكَ اَللَّيْلَةِ إِيوَانُ كِسْرَى وَ سَقَطَتْ مِنْهُ أَرْبَعَ عَشْرَةَ شُرْفَةً وَ غَاضَتْ بُحَيْرَةُ سَاوَةَ وَ فَاضَ وَادِي اَلسَّمَاوَةِ وَ خَمَدَتْ نِيرَانُ فَارِسَ وَ لَمْ تَخْمُدْ قَبْلَ ذَلِكَ بِأَلْفِ عَامٍ وَ رَأَى اَلْمُؤبَدَانُ فِي تِلْكَ اَللَّيْلَةِ فِي اَلْمَنَامِ إِبِلاً صِعَاباً تَقُودُ خَيْلاً عِرَاباً قَدْ قَطَعَتْ دِجْلَةَ وَ اِنْسَرَبَتْ فِي بِلاَدِهِمْ وَ اِنْقَصَمَ طَاقُ اَلْمَلِكِ كِسْرَى مِنْ وَسَطِهِ وَ اِنْخَرَقَتْ عَلَيْهِ دِجْلَةُ اَلْعَوْرَاءُ وَ اِنْتَشَرَ فِي تِلْكَ اَللَّيْلَةِ نُورٌ مِنْ قِبَلِ اَلْحِجَازِ ثُمَّ اِسْتَطَارَ حَتَّى بَلَغَ اَلْمَشْرِقَ وَ لَمْ يَبْقَ سَرِيرٌ لِمَلِكٍ مِنْ مملوك [مُلُوكِ] اَلدُّنْيَا إِلاَّ أَصْبَحَ مَنْكُوساً وَ اَلْمَلِكُ مُخْرِساً لاَ يَتَكَلَّمُ يَوْمَهُ ذَلِكَ وَ اُنْتُزِعَ عِلْمُ اَلْكَهَنَةِ وَ بَطَلَ سِحْرُ اَلسَّحَرَةِ وَ لَمْ يَبْقَ كَاهِنَةٌ فِي اَلْعَرَبِ إِلاَّ حُجِبَتْ عَنْ صَاحِبِهَا وَ عَظُمَتْ قُرَيْشٌ فِي اَلْعَرَبِ وَ سُمُّوا آلَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّمَا سُمُّوا آلَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِأَنَّهُمْ فِي بَيْتِ اَللَّهِ اَلْحَرَامِ وَ قَالَتْ آمِنَةُ إِنَّ اِبْنِي وَ اَللَّهِ سَقَطَ فَاتَّقَى اَلْأَرْضَ بِيَدِهِ ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَنَظَرَ إِلَيْهَا ثُمَّ خَرَجَ مِنِّي نُورٌ أَضَاءَ لَهُ كُلُّ شَيْءٍ وَ سَمِعْتُ فِي اَلضَّوْءِ قَائِلاً يَقُولُ إِنَّكِ قَدْ وَلَدْتِ سَيِّدَ اَلنَّاسِ فَسَمِّيهِ مُحَمَّداً وَ أُتِيَ بِهِ عَبْدُ اَلْمُطَّلِبِ لِيَنْظُرَ إِلَيْهِ وَ قَدْ بَلَغَهُ مَا قَالَتْ أُمُّهُ فَوَضَعَهُ فِي حَجْرِهِ ثُمَّ قَالَ - اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي أَعْطَانِيهَذَا اَلْغُلاَمَ اَلطَّيِّبَ اَلْأَرْدَانِقَدْ سَادَ فِي اَلْمَهْدِ عَلَى اَلْغِلْمَانِ ثُمَّ عَوَّذَهُ بِأَرْكَانِ اَلْكَعْبَةِ وَ قَالَ فِيهِ أَشْعَاراً قَالَ وَ صَاحَ إِبْلِيسُ لَعَنَهُ اَللَّهُ في أَبَالِسَتِهِ فَاجْتَمَعُوا إِلَيْهِ فَقَالُوا مَا اَلَّذِي أَفْزَعَكَ يَا سَيِّدَنَا فَقَالَ لَهُمْ وَيْلَكُمْ لَقَدْ أَنْكَرْتُ اَلسَّمَاءَ وَ اَلْأَرْضَ مُنْذُ اَللَّيْلَةِ لَقَدْ حَدَثَ فِي اَلْأَرْضِ حَدَثٌ عَظِيمٌ مَا حَدَثَ مِثْلُهُ مُنْذُ وُلِدَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ فَاخْرُجُوا فَانْظُرُوا مَا هَذَا اَلْحَدَثُ اَلَّذِي قَدْ حَدَثَ فَافْتَرَقُوا ثُمَّ اِجْتَمَعُوا إِلَيْهِ فَقَالُوا مَا وَجَدْنَا شَيْئاً فَقَالَ إِبْلِيسُ لَعَنَهُ اَللَّهُ أَنَا لِهَذَا اَلْأَمْرِ ثُمَّ اِنْغَمَسَ فِي اَلدُّنْيَا فَجَالَهَا حَتَّى اِنْتَهَى إِلَى اَلْحَرَمِ فَوَجَدَ اَلْحَرَمَ مَحْفُوظاً بِالْمَلاَئِكَةِ فَذَهَبَ لِيَدْخُلَ فَصَاحُوا بِهِ فَرَجَعَ ثُمَّ صَارَ مِثْلَ اَلصِّرِّ [اَلصُّرَدِ] وَ هُوَ اَلْعُصْفُورُ فَدَخَلَ مِنْ قِبَلِ حِرَاءَ فَقَالَ لَهُ جَبْرَئِيلُ وَرَاكَ لَعَنَكَ اَللَّهُ فَقَالَ لَهُ حَرْفٌ أَسْأَلُكَ عَنْهُ يَا جَبْرَئِيلُ مَا هَذَا اَلْحَدَثُ اَلَّذِي حَدَثَ مُنْذُ اَللَّيْلَةِ فِي اَلْأَرْضِ فَقَالَ لَهُ وُلِدَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ لَهُ هَلْ لِي فِيهِ نَصِيبٌ قَالَ لاَ قَالَ فَفِي أُمَّتِهِ قَالَ نَعَمْ قَالَ رَضِيتُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 285 )
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:ابليس تا آسمان هفتم راه داشت و آنگاه كه عيسى عليه السّلام چشم به دنيا گشود،از سه آسمان بازماند.آنگاه كه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به دنيا آمد،از هفت آسمان بازماند و فرشتگان شياطين را با تير مى راندند.قوم قريش گفتند:اين قيام همان كس است كه اهل كتاب از او اسم مى برند.عمرو بن اميه كه ستاره شناس ترين مردم عصر جاهلى بود،مى گفت:به ستارگان نگاه كنيد كه راهنماى ساكنان زمين هستند و زمستان و تابستان به كمك آنان شناخته مى شوند.اگر آنان فروبريزند همه موجودات نابود خواهند شد و اگر آنان هنوز استوارند و برخى ستارگان در حال سقوط مى باشند،بايد رخداد تازه اى در كار باشد.
ناگهان در صبح روز ميلاد پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله همه بتان با صورت بر خاك افتادند.در شب ميلاد حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله طاق كسرى ترك برداشت و چهارده كنگره آن فروريخت و درياچه ساوه خشكيد و دشت آن از آب پر شد و آتشكده فارس كه صدها سال روشن بوده ناگاه به خاموشى گراييد.موبدان زرتشتى در رويا مشاهده كردند كه شتران نيرومندى اسبان عربى را به دنبال كشيده و از رود دجله عبور كرده و در سرزمين فارس پراكنده شدند و بعد طاق كسرى از ميان شكست و دجله بر آن چيره شد.
در آن شب ناگهان نورى از سرزمين حجاز بيرون زد و تا خاوران كشيده شد و بعد تخت شاهان سرنگون شد و شاهان از سخن گفتن بازماندند و دانش كاهنان ناپديد شد و سحر ساحران بى اثر گشت و زنان كاهن عرب از نزديكى به همزادهاى شيطانى شان بازداشته شدند و قريش در بين اعراب آل اللّه خوانده شد.
امام صادق عليه السّلام فرمود:به قريش ازاين رو آل اللّه گفته شد كه آنان در خانه خدا بودند.
آمنه،مادر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه فرزندم به زمين افتاد،دست خود بر زمين نهاده بود و سر سوى آسمان بالا آورده و به آن خيره شد.ناگهان نورى از من پرتو افكند كه همه جا را روشن نمود.و در آن روشنايى بود كه صدايى به گوشم خورد:اى آمنه!تو سرور عرب را به دنيا آورده اى.او را محمد بخوان.آنگاه عبد المطلب آمد كه او را ببيند.او سخن آمنه را شنيده بود و محمد صلّى اللّه عليه و آله را در دامن گذاشت و گفت:خداوند را سپاس كه اين پسر را به من ارزانى داشت؛پسرى كه اندام او خوش پوست و در گهواره اش سرآمد پسران است.او را به ركن هاى كعبه نزديك ساخت و بعد اشعارى درباره او خواند.
آن گاه ابليس در سپاه خود شياطين را نعره زنان گردآورد و گفتند:اى سرور ما تو را چه چيز نگران كرده است ؟ابليس گفت واى بر شما كه از شب گذشته آسمان و زمين را به گونه اى ديگر مى نگرم.در زمين رخداد شگفت انگيزى است كه از دوران ميلاد مسيح تا امروز نظيرش مشاهده نشده است.بى درنگ برويد و مرا از اين رخداد باخبر كنيد. شيطان ها به هرسو رفته و در بازگشت گفتند:كه خبر تازه اى نبود.ابليس گفت:بايد خود بگردم و خبر بياورم.آنگاه او در زمين تفرج كنان رفت تا اينكه به حريم مكه نزديك شد. فرشتگان را ديد كه اطراف شهر مكه را گرفته اند.قصد ورود داشت كه بر او فرياد زدند و او بازگشت.سپس مانند گنجشكى درآمد و از سوى غار حرا ظاهر شد كه جبرئيل او را با صداى خود بازداشت و گفت:عقب برو اى طردشده.ابليس گفت اى جبرئيل!مى خواهم از تو چيزى جويا شوم.بگو از شب پيش تا اين ساعت چه رخدادى در ميان بوده است ؟ جبرئيل فرمود:محمد صلّى اللّه عليه و آله چشم به دنيا گشود.شيطان گفت:آيا مرا در او نصيبى خواهد بود؟فرمود:نه.گفت:در امت او چطور؟فرمود:آرى.ابليس گفت:خوشحال شدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 481
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
نهم ربيع الاول 3681 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود ابليس تا آسمان هفتم را در مينوشت و چون عيسى (عليه السّلام) زاده شد از سه آسمان ممنوع شد و تا چهار ديگر ميرفت و چون رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) متولد شد از هفت آسمان ممنوع شد و شياطين را با تير ميزدند، قريش گفتند اين قيام همان كسى است كه ميشنيديم اهل كتاب او را نام ميبردند، عمرو بن اميه كه ستاره شناس تر مردم جاهليت بود گفت بستاره ها توجه كنيد كه راهنما بودند و وقت زمستان و تابستان با آنها شناخته مى شود اگر آنها سقوط كنند همه چيز هلاك شود و اگر آنها برجايند و ستاره هاى ديگرى سقوط ميكنند امر تازه ايست، در صبح روز ولادت پيغمبر همه بتها سرنگون شدند و برو بر خاك افتادند، در آن شب طاق كسرى شكست برداشت و چهارده كنگره از آن فروريخت و درياچه ساوه خشك شد و وادى ساوه پر از آب شد و آتشكده فارس كه از هزار سال فروزان بود خاموش گرديد و مؤبدان در خواب ديدند كه شتران سختى اسبان عربى را يدك دارند و از دجله گذشتند و در بلاد عجم منتشر شدند و طاق كسرى از وسط شكست و رود دجله عريان بر آن مسلط شد و در آن شب نورى از سمت حجاز برآمد و تا مشرق تتق كشيد و تخت همه سلاطين وارونه شد و خودشان لال شدند و در آن روز نتوانستند سخن گويند دانش كاهنان ربوده شد و سحر جادوگران باطل گرديد و كاهنه هاى عرب از همزاد شيطانى خود ممنوع شدند و قريش در ميان عرب آل اللّٰه ناميده شدند. امام صادق فرمود آنها را آل اللّٰه گفتند براى آنكه در بيت اللّٰه بودند آمنه گفت بخدا چون فرزندم سقوط كرد دست بر زمين نهاد و سر بآسمان برآورد و بدان نگريست و نورى از من تابيد كه همه چيز را روشن كرد و در آن نور شنيدم كه گويندۀ ميگفت تو سيد عرب را زادى و او را محمد بنام و عبد المطلب آمد كه او را ديدار كند و آنچه مادرش گفته بود شنيده بود او را در دامن گرفت و گفت حمد خدا را كه اين پسر را بمن داد كه اندامى خوشبو دارد و در گهواره بر همه پسران آقا است و باركان كعبه او را پناهيد و اشعارى در باره او سرود و ابليس در ميان اعوان خود فرياد كشيد و همه ابليسان گردش را گرفتند و گفتند آقاى ما تو را چه بهراس افكنده ؟ گفت واى بر شما از ديشب وضع آسمان و زمين را ديگرگون بينيم در زمين تازه عجيبى رخ داده كه از زمان ولادت عيسى تا كنون سابقه نداشته برويد و خبرى از اين پيشآمد تازه بگيريد همه پراكنده شدند و برگشتند و گفتند ما تازه اى نديديم ابليس گفت من خود بايد خبر گيرم در دنيا بگردش پرداخت تا بناحيه حرم مكه رسيد ديد فرشتگان گرد آن را گرفتند و خواست وارد آن شود باو بانك زدند و بر گشت و چون گنجشكى گرديد و از طرف غار حرى برآمد كه جبرئيل باو نهيب زد برو اى ملعون گفت اى جبرئيل از تو سخنى پرسم بگو كه از ديشب تا كنون چه تازه اى رخ داده ؟ گفت محمد (صلّى اللّه عليه و آله) متولد شده، گفت مرا در او بهره اى است ؟ گفت نه گفت در امتش چطور؟ گفت آرى ؟ گفت خشنودم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 286
الأمالی (للصدوق)
ص : 285
ص : 286
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاذٍ اَلْجَوْهَرِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ جَبْرَئِيلَ قَالَ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ : مَنْ أَذْنَبَ ذَنْباً صَغِيراً كَانَ أَوْ كَبِيراً وَ هُوَ لاَ يَعْلَمُ أَنَّ لِي أَنْ أُعَذِّبَهُ أَوْ أَعْفُوَ عَنْهُ لاَ غَفَرْتُ لَهُ ذَلِكَ اَلذَّنْبَ أَبَداً وَ مَنْ أَذْنَبَ ذَنْباً صَغِيراً كَانَ أَوْ كَبِيراً وَ هُوَ يَعْلَمُ أَنَّ لِي أَنْ أُعَذِّبَهُ أَوْ أَعْفُوَ عَنْهُ عَفَوْتُ عَنْهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 287 )
2 - خداى جل جلاله فرمايد هر كه گناه بزرگ يا كوچكى كند و در نظر ندارد كه من ميتوانم او را عذاب كنم يا از او درگذرم هرگز از او درنگذرم نسبت بآن گناه و اگر معتقد است من ميتوانم او را عذاب كنم يا از او گذشت كنم از او درميگذرم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 287
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند مى فرمايد:هركس گناه كوچك يا بزرگ داشته و بدان توجه ندارد كه من مى توانم او را به خاطر آن كيفر دهم يا از او بگذرم،از او نسبت به آن گناه در مى گذرم.اما اگر باور دارد كه مى توان كيفرش دهم يا عفو كنم از او در مى گذرم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 483
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 287
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحَكَمِ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَبِي اَلْعَلاَءِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : دَخَلَتْ أُمُّ أَيْمَنَ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ فِي مِلْحَفَتِهَا شَيْءٌ فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا مَعَكِ يَا أُمَّ أَيْمَنَ فَقَالَ إِنَّ فُلاَنَةَ أَمْلَكُوهَا فَنَثَرُوا عَلَيْهَا فَأَخَذْتُ مِنْ نُثَارِهَا ثُمَّ بَكَتْ أُمُّ أَيْمَنَ وَ قَالَتْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَاطِمَةُ زَوَّجْتَهَا وَ لَمْ تَنْثُرْ عَلَيْهَا شَيْئاً فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا أُمَّ أَيْمَنَ لِمَ تَكْذِبِينَ فَإِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ عَلِيّاً أَمَرَ أَشْجَارَ اَلْجَنَّةِ أَنْ تَنْثُرَ عَلَيْهِمْ مِنْ حُلِيِّهَا وَ حُلَلِهَا وَ يَاقُوتِهَا وَ دُرِّهَا وَ زُمُرُّدِهَا وَ إِسْتَبْرَقِهَا فَأَخَذُوا مِنْهَا مَا لاَ يَعْلَمُونَ وَ لَقَدْ نَحَلَ اَللَّهُ طُوبَى فِي مَهْرِ فَاطِمَةَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهَا فَجَعَلَهَا فِي مَنْزِلِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 287 )
3 - ام ايمن خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) رسيد و چيزى در چادر داشت، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چه دارى ؟ گفت فلانه را عروس كردند و بر او نثار ريختند و من از نثار او برگرفتم سپس ام ايمن گريست و گفت يا رسول اللّٰه فاطمه را تزويج كردى و چيزى بر او نثار نكردى ؟ فرمود ام ايمن چرا دروغ گوئى براستى خداى تبارك و تعالى چون فاطمه را بعلى تزويج كرد دستور داد كه درختان بهشت بر اهل آن از زيور و جامه و ياقوت و در و زمرد و استبرق نثار كردند و آنچه را ندانند از او برگرفتند و خدا درخت طوبى را بخشش فاطمه نمود و آن را در منزل على (عليه السّلام) نهاد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 287
الأمالی (للصدوق)
3.ام ايمن،درحالى كه چيزى در ميان چادرش بود،نزد پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله آمد.
حضرت فرمود:چه دارى ؟گفت:فلان دختر را عروس كردند و بر سر او چيزى ريختند و من اندكى از آن برداشتم.آنگاه او اشك ريخت و گفت:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله آنگاه كه فاطمه را شوهر دادى،چيزى نثار او كردى!فرمود:ام ايمن!چرا ناروا مى گويى.خداوند آن گاه كه فاطمه را به نكاح على درآورد،فرمان داد كه درخت هاى بهشتى بر ساكنان بهشت از زيبايى و جامه و ياقوت و در و زمرد و استبرق نثار كنند و آن چه را كه نمى دانند،از آنان برگيرند و خداوند شجره طوبى را به فاطمه ارزانى داشت و آن را در خانه على گذاشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 483
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنِ اَلْيَعْقُوبِيِّ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْعَلَوِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَجُوزَ عَلَى اَلصِّرَاطِ كَالرِّيحِ اَلْعَاصِفِ وَ يَلِجَ اَلْجَنَّةَ بِغَيْرِ حِسَابٍ فَلْيَتَوَلَّ وَلِيِّي وَ وَصِيِّي وَ صَاحِبِي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أَهْلِي وَ أُمَّتِي عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ وَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَلِجَ اَلنَّارَ فَلْيَتْرُكْ وَلاَيَتَهُ فَوَ عِزَّةِ رَبِّي وَ جَلاَلِهِ إِنَّهُ لَبَابُ اَللَّهِ اَلَّذِي لاَ يُؤْتَى إِلاَّ مِنْهُ وَ إِنَّهُ اَلصِّرَاطُ اَلْمُسْتَقِيمُ وَ إِنَّهُ اَلَّذِي يَسْأَلُ اَللَّهُ عَنْ وَلاَيَتِهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 288 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه را خوش آيد كه چون برق جهنده بر صراط گذرد و بى حساب ببهشت رود بايد ولايت ورزد با ولى و وصى و رفيق و خليفه من بر خاندان و امتم على بن ابى طالب (عليه السّلام) و هر كه را خوش آيد بدوزخ رود ترك ولايتش كند بعزت و جلال پروردگارم كه او است باب اللّٰه كه جز از آن نيايند و او است صراط مستقيم و او است كه روز قيامت از ولايتش پرستش شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 288
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس آرزويش عبور برق آسا از پل صراط و نيز ورود بى حساب به بهشت باشد،بايد به ولايت ولى و وصى و دوست و جانشين من در خاندان و امت من،على بن ابى طالب عليه السّلام تمسك داشته باشد.و هركس مى خواهد به دوزخ برود، ولايت على عليه السّلام را رها كند.به عزت و جلال پروردگارم سوگند كه على«باب اللّه»است كه غير از آن درى براى ورود به بهشت نيست.على«صراط مستقيم »است كه در رستاخيز از ولايت او سؤال خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 485
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 288
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ اَلْمُؤَدِّبُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : رَحِمَ اَللَّهُ اِمْرَأً أَعَانَ وَالِدَهُ عَلَى بِرِّهِ رَحِمَ اَللَّهُ وَالِداً أَعَانَ وَلَدَهُ عَلَى بِرِّهِ رَحِمَ اَللَّهُ جَاراً أَعَانَ جَارَهُ عَلَى بِرِّهِ رَحِمَ اَللَّهُ رَفِيقاً أَعَانَ رَفِيقَهُ عَلَى بِرِّهِ رَحِمَ اَللَّهُ خَلِيطاً أَعَانَ خَلِيطَهُ عَلَى بِرِّهِ رَحِمَ اَللَّهُ رَجُلاً أَعَانَ سُلْطَانَهُ عَلَى بِرِّهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 288 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خدا رحمت كند كسى را كه كمك پدرش كند در احسان باو و رحمت كند پدرى را كه كمك فرزندش كند در احسان باو خدا رحمت كند همسايه اى را كه بهمسايه اش كمك كند در احسان باو خدا رحمت كند رفيقى را كه برفيقش كمك كند در احسان باو خدا رحمت كند همصحبتى را كه بهم صحبت خود كمك كند در احسان باو خدا رحمت كند كسى را كه بسلطان خود كمك كند در احسان باو.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 288
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند رحمت آورد براى كسى كه در راه نيك پدرش را كمك كند و نيز رحمت آورد بر پدرى كه در راه نيك به فرزند خود مدد رساند و خداوند رحمت آورد بر همسايه اى كه در راه نيك همسايه اش را يارى دهد و رحمت آورد بر دوستى كه در راه نيك دوستش را يارى دهد و نيز بر كسى كه همنشين خود را در راه نيك كمك كند و همچنين كسى كه رهبر خود را در راه نيك كمك كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 485
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ رِبَاطٍ عَنْ أَبِي بَكْرٍ اَلْحَضْرَمِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : بَرُّوا آبَاءَكُمْ يَبَرَّكُمْ أَبْنَاؤُكُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ اَلنَّاسِ تُعَفَّ عَنْ نِسَائِكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 288 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود نيكى كنيد با پدرانتان تا بشما نيكى كنند پسرانتان و پارسا باشيد از زنان مردم تا پارسا باشند از زنانتان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 288
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:با پدران خود نيك رفتار باشيد تا پسران شما با شما نيك رفتارى داشته باشند و نيز نسبت به زنان مردم پاكى پيشه كنيد تا آنان نسبت به زنان شما چنين باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 485
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ مُرُوَّتُنَا اَلْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَنَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 289 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود ما خاندانى هستيم كه مردانگى ما در بخشش به كسى است كه بما ستم كرده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 289
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:مروت خاندان ما اين است كه از كسى كه به ما آزار رسانده، درخواهيم گذشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 487
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 289
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَ اَلْحَلَبِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَيُّ اَلْخِصَالِ بِالْمَرْءِ أَجْمَلُ قَالَ وَقَارٌ بِلاَ مَهَابَةٍ وَ سَمَاحٌ بِلاَ طَلَبِ مُكَافَاةٍ وَ تَشَاغُلٌ بِغَيْرِ مَتَاعِ اَلدُّنْيَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 289 )
8 - احمد بن عمر حلبى گويد بامام صادق گفتم چه خصلتى براى مرد زيباتر است ؟ فرمود وقار بى مهابت و بخشش بى درخواست و اشتغال بامر آخرت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 289
الأمالی (للصدوق)
8.احمد بن عمر حلبى مى گويد:از امام صادق عليه السّلام پرسيدم كه چه چيزى براى مرد زيبايى بيشترى دارد؟فرمود:وقارى بى مهابت و بخشندگى بى خواسته و نيز كوشيدن در امور معنوى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 487
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا جَدِّيَ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ بَاتَ كَالاًّ مِنْ طَلَبِ اَلْحَلاَلِ بَاتَ مَغْفُوراً لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 289 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه شب را خسته از طلب حلال بگذراند شب را گذرانده و آمرزيده شده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 289
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس شب هنگام خسته از كار و طلب حلال روزانه باشد، بى گمان خداوند او را آمرزيده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 487
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ ذِي اَلْفَقَارِ سَيْفِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنْ أَيْنَ هُوَ فَقَالَ هَبَطَ بِهِ جَبْرَئِيلُ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ كَانَ حُلْيَتُهُ مِنْ فِضَّةٍ وَ هُوَ عِنْدِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 289 )
10 - احمد بن عبد اللّٰه گويد از امام هشتم پرسيدم ذو الفقار شمشير رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) از كجا بود؟ فرمود جبرئيل آن را از آسمان آورد و نقره نشانست و پيش منست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 289
الأمالی (للصدوق)
10.احمد بن عبد اللّه مى گويد:از امام رضا عليه السّلام سؤال كردم كه شمشير پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از كجا آورده بودند؟فرمود:جبرئيل آن را از آسمان فرود آورد و شمشيرى نقره نشان است و آن نزد من است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 487
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنِ اَلْحُسَيْنِ [اَلْحَسَنِ] بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: سُئِلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا ثَبَاتُ اَلْإِيمَانِ فَقَالَ اَلْوَرَعُ فَقِيلَ لَهُ مَا زَوَالُهُ قَالَ اَلطَّمَعُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 289 )
11 - از امير المؤمنين على بن ابى طالب پرسش شد ثبات ايمان چيست ؟ فرمود به ورع است گفتند زوالش بچيست فرمود بطمع،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 289
الأمالی (للصدوق)
11.از امير مؤمنان عليه السّلام سوال كردند كه استوارى ايمان در چيست ؟فرمود:در ورع. گفتند:نابودى ايمان در چيست ؟فرمود در حرص ورزيدن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 487
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ حَاتِمٍ اَلْقَزْوِينِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلنَّحْوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ سُلَيْمَانَ بْنِ مُقْبِلٍ اَلْمَدِينِيِّ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: إِذَا مَاتَ اَلْمُؤْمِنُ شَيَّعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ إِلَى قَبْرِهِ فَإِذَا أُدْخِلَ قَبْرَهُ أَتَاهُ مُنْكَرٌ وَ نَكِيرٌ فَيُقْعِدَانِهِ وَ يَقُولاَنِ لَهُ مَنْ رَبُّكَ وَ مَا دِينُكَ وَ مَنْ نَبِيُّكَ فَيَقُولُ رَبِّيَ اَللَّهُ وَ مُحَمَّدٌ نَبِيِّي وَ اَلْإِسْلاَمُ دِينِي فَيَفْسَحَانِ لَهُ فِي قَبْرِهِ مَدَّ بَصَرِهِ وَ يَأْتِيَانِهِ بِالطَّعَامِ مِنَ اَلْجَنَّةِ وَ يُدْخِلاَنِ عَلَيْهِ اَلرَّوْحَ وَ اَلرَّيْحَانَ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « فَأَمّٰا إِنْ كٰانَ مِنَ اَلْمُقَرَّبِينَ `فَرَوْحٌ وَ رَيْحٰانٌ » يَعْنِي فِي قَبْرِهِ « وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ » يَعْنِي فِي اَلْآخِرَةِ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا مَاتَ اَلْكَافِرُ شَيَّعَهُ سَبْعُونَ أَلْفاً مِنَ اَلزَّبَانِيَةِ إِلَى قَبْرِهِ وَ إِنَّهُ لَيُنَاشِدُ حَامِلِيهِ بِصَوْتٍ يَسْمَعُهُ كُلُّ شَيْءٍ إِلاَّ اَلثَّقَلاَنِ وَ يَقُولُ « لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً » فَأَكُونَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ يَقُولُ « اِرْجِعُونِ `لَعَلِّي أَعْمَلُ صٰالِحاً فِيمٰا تَرَكْتُ » فَتُجِيبُهُ اَلزَّبَانِيَةُ « كَلاّٰ إِنَّهٰا كَلِمَةٌ » أَنْتَ قَائِلُهَا وَ يُنَادِيهِمْ مَلَكٌ لَوْ رُدَّ لَعَادَ لِمَا نُهِيَ عَنْهُ فَإِذَا أُدْخِلَ قَبْرَهُ وَ فَارَقَهُ اَلنَّاسُ أَتَاهُ مُنْكَرٌ وَ نَكِيرٌ فِي أَهْوَلِ صُورَةٍ فَيُقِيمَانِهِ ثُمَّ يَقُولاَنِ لَهُ مَنْ رَبُّكَ وَ مَا دِينُكَ وَ مَنْ نَبِيُّكَ فَيَتَلَجْلَجُ لِسَانُهُ وَ لاَ يَقْدِرُ عَلَى اَلْجَوَابِ فَيَضْرِبَانِهِ ضَرْبَةً مِنْ عَذَابِ اَللَّهِ يُذْعَرُ لَهَا كُلُّ شَيْءٍ ثُمَّ يَقُولاَنِ لَهُ مَنْ رَبُّكَ وَ مَا دِينُكَ وَ مَنْ نَبِيُّكَ فَيَقُولُ لاَ أَدْرِي فَيَقُولاَنِ لَهُ لاَ دَرَيْتَ وَ لاَ هُدِيتَ وَ لاَ أَفْلَحْتَ ثُمَّ يَفْتَحَانِ لَهُ بَاباً إِلَى اَلنَّارِ وَ يُنْزِلاَنِ إِلَيْهِ اَلْحَمِيمَ مِنْ جَهَنَّمَ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ أَمّٰا إِنْ كٰانَ مِنَ اَلْمُكَذِّبِينَ » « اَلضّٰالِّينَ `فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ » يَعْنِي فِي اَلْقَبْرِ « وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ » يَعْنِي فِي اَلْآخِرَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 290 )
12 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون مؤمنى بميرد هفتاد هزار فرشته تا گورش او را تشييع كنند و چون بگورش درآيد منكر و نكير آيند و او را بنشانند و باو گويند پروردگارت كيست: دينت كدامست پيغمبرت كيست ؟ گويد پروردگارم خداست و محمد پيغمبر منست و اسلام دينم گورش را تا چشم رس گشاد كنند و طعام بهشت برايش آورند و روح و ريحان بر او در آورند و اينست تفسير گفته خداى عز و جل (سوره واقعه) و اما هر كه از مقربانست روح و ريحان دارد يعنى در قبرش و جنت نعيم دارد يعنى در آخرت سپس فرمود چون كافر ميرد هفتاد هزار دوزخبان او را تا گورش همراه باشند و او فرياد كشد كه همه چيز جز جن و انس بشنود و گويد كاش برميگشتم و مؤمن ميشدم و بحاملان خود قسم دهد و گويد مرا بر گردانيد تا شايد آنچه ترك كردم عمل كنم دوزخبانان باو پاسخ دهند كه نه هرگز، اين كلمه ايست بزبان گوئى و فرشته اى ندا كند بآنها كه اگر برگردد بدان چه نهى شده باز گردد و چون در گورش در آيد و مردم از او جدا شوند، و منكر نكير در هراسناكتر شكلى باو وارد شوند و او را بپا دارند و گويند كيست پروردگارت چيست دينت ؟ كيست پيغمبرت ؟ زبانش بطپيدن افتد و قادر بجواب نيست او را ضربتى زنند از عذاب خدا كه هر چيز از آن ترسد و لرزد باز باو گويند خدايت كيست دينت چيست پيغمبرت كيست ؟ گويد نميدانم باو گويند ندانستى و ره نيافتى و رستگار نباشى سپس درى از دوزخ بروى او باز كنند و حميم دوزخ برايش آورند و اينست تفسير گفته خداى عز و جل و اما اگر از مكذبان گمراه باشد پذيرائى از حميم شود يعنى در قبر و آتش دوزخ در او گيرد يعنى در آخرت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 290
الأمالی (للصدوق)
12.امام صادق عليه السّلام فرمود:آن گاه كه مؤمنى چشم از دنيا فروبندد،هفتاد هزار فرشته او را تا قبرش همراهى خواهند كرد و آن گاه كه در قبر وارد شود،نكير و منكر آمده و او را نشانده و به او خواهند گفت:پروردگار تو كيست ؟آئين تو چيست ؟پيامبر تو كيست ؟ مؤمن مى گويد:پروردگار خداى يكتاست و پيامبرم محمد صلّى اللّه عليه و آله و دين و آئينم اسلام.آنگاه نكير و منكر قبر او را تا آنجا كه چشم مى بيند،فراخ خواهند كرد و نيز براى او غذاى بهشتى مى آورند و همچنين روح و ريحان بر او وارد مى شوند.اين است تفسير كلام خداوند كه فرمود:
«فَأَمّٰا إِنْ كٰانَ مِنَ اَلْمُقَرَّبِينَ `فَرَوْحٌ وَ رَيْحٰانٌ ».
مؤمن در گور خود«جنت نعيم»خواهد داشت.
سپس امام عليه السّلام فرمود:آنگاه كه كافرى از دنيا مى رود،دوزخيان وى را تا گور او همراهى مى كنند.كافر چنان فرياد مى زند كه غير از جن و انس همه صداى او را بشنوند.او مى گويد كاش به دنيا بازمى گشتم و ايمان به خدا مى آوردم.آنگاه كافر حمل كنندگان خود را سوگند مى دهد و مى گويد:مرا به دنيا بازگردانيد كه شايد آنچه نكردم،انجام دهم. نگهبانان دوزخ مى گويند:هرگز.آنچه تو مى گويى،حرفى بيش نيست.آنگاه صداى فرشته اى مى آيد كه مى گويد:اگر او بازگردد،همان كارى را خواهد كرد كه از آن بازداشته بود.به هنگام ورود در گورش كه مردم از او جدا خواهند شد،نكير و منكر در سيمايى بس دلهره آور بر كافر ظاهر
مى شوند.او را بلند مى كنند و مى گويند:پروردگار تو كيست ؟دين تو چيست ؟پيامبر تو كيست ؟زبان او دچار لرزش مى شود و نمى تواند پاسخ دهد.ضربه اى از عذاب الهى بر او خواهند زد كه هرچيز از آن هراس و لرز دارد.آنگاه پرسش هاى خود را تكرار مى كنند. كافر مى گويد:نمى دانم.نكير و منكر مى گويند:تو هيچ ندانستى و هدايت نشدى و رستگار نخواهى شد.در اين هنگام درى از دوزخ براى او گشوده خواهد شد و از«حميم» دوزخ خوراكى براى او خواهند آورد.اين است تفسير كلام خداوند كه فرمود:
«وَ أَمّٰا إِنْ كٰانَ مِنَ اَلْمُكَذِّبِينَ اَلضّٰالِّينَ *`فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ »
در گور آتش دوزخ او را در برگيرد.(سوره واقعه)
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 487
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 290
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ اَلْيَقْطِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي يُونُسُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حُرُمَاتٍ ثَلاَثٍ لَيْسَ مِثْلَهُنَّ شَيْءٌ كِتَابُهُ وَ هُوَ حِكْمَتُهُ وَ نُورُهُ وَ بَيْتُهُ اَلَّذِي جَعَلَهُ قِبْلَةً لِلنَّاسِ لاَ يَقْبَلُ مِنْ أَحَدٍ تَوَجُّهاً إِلَى غَيْرِهِ وَ عِتْرَةُ نَبِيِّكُمْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 291 )
13 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود براى خداى عز و جل سه حرمت است كه مانندى ندارد قرآن كه حكمت او است و نور او و خانه او كه قبله مردمش ساخته و از كسى توجه بجز سوى آن را نپذيرد و خاندان پيغمبر شما.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 291
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام فرمود:سه حرمت براى خداوند وجود دارد كه همانندى نخواهد داشت.نخست كتابش،قرآن كريم كه حكمت و نور خداوند است و دوم خانه اش،كعبه كه قبله مردمان قرار داده است و از كسى توجه به غير كعبه را نمى پذيرد و سوم عترت پيامبرش،نبى اكرم صلّى اللّه عليه و آله.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 489
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 291
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ اَلْكَلْبِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ فِي اَلْجَنَّةِ لَشَجَرَةً يَخْرُجُ مِنْ أَعْلاَهَا اَلْحُلَلُ وَ مِنْ أَسْفَلِهَا خَيْلٌ عَتَاقٌ مُسْرَجَةٌ مُلْجَمَةٌ ذَوَاتُ أَجْنِحَةٍ لاَ تَرُوثُ وَ لاَ تَبُولُ فَيَرْكَبُهَا أَوْلِيَاءُ اَللَّهِ فَتَطِيرُ بِهِمْ فِي اَلْجَنَّةِ حَيْثُ شَاءُوا فَيَقُولُ اَلَّذِينَ أَسْفَلَ مِنْهُمْ يَا رَبَّنَا مَا بَلَغَ بِعِبَادِكَ هَذِهِ اَلْكَرَامَةَ فَيَقُولُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يَقُومُونَ اَللَّيْلَ وَ لاَ يَنَامُونَ وَ يَصُومُونَ اَلنَّهَارَ وَ لاَ يَأْكُلُونَ وَ يُجَاهِدُونَ اَلْعَدُوَّ وَ لاَ يَجْبُنُونَ وَ يَتَصَدَّقُونَ وَ لاَ يَبْخَلُونَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 291 )
14 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود در بهشت درختى است كه از بالايش جامه برآيد و از پائينش اسبان بازين و مهار و پردار كه نه سرگين كنند و نه بشاشند اولياء خدا بر آن سوار شوند و در بهشت هر جا خواهند پرواز كنند و آنان كه پست درجه تر از آنهايند گويند پروردگارا اين بندگانت از كجا باين كرامت رسيدند؟ خداى جل جلاله فرمايد اينها بودند كه شب عبادت ميكردند و روزها روزه بودند و نميخوردند و با دشمن جهاد ميكردند و نميترسيدند و صدقه ميدادند و بخيل نبودند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 291
الأمالی (للصدوق)
14.على عليه السّلام فرمود:در بهشت درختى وجود دارد كه از بالاى آن جامه برمى آيد و از زير آن اسب هاى زين كرده و مهار و بال دار،كه نه سرگين مى اندازند و نه بول مى كنند. دوستان حق بر آن اسب ها سوارند و در بهشت هركجا كه مايل باشند،پرواز خواهند كرد. كسانى كه در مرتبه پايين هستند،خواهند گفت:خدايا اين بندگان تو چگونه به اين منزلت دست يافته اند؟خداوند مى فرمايد:اينان
شب ها به پا خاستند و نخوابيدند و عبادت كردند و روزها روزه گفتند و با دشمن جنگ كرده و هيچ گاه از دشمن نترسيدند و صدقه داده و نيز بخل نمى ورزيدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 489
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ لَمْ يَكُنْ فِيهِ كَثِيرُ مُسْتَمْتَعٍ قِيلَ وَ مَا هُنَّ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ اَلدِّينُ وَ اَلْعَقْلُ وَ اَلْحَيَاءُ وَ حُسْنُ اَلْخُلُقِ وَ حُسْنُ اَلْأَدَبِ وَ خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ لَهُ فِيهِ لَمْ يَتَهَنَّ بِالْعَيْشِ اَلصِّحَّةُ وَ اَلْأَمْنُ وَ اَلْغِنَى وَ اَلْقَنَاعَةُ وَ اَلْأَنِيسُ اَلْمُوَافِقُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 291 )
15 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه پنج چيز ندارد بهره بسيار ندهد عرض شد يا ابن رسول اللّٰه آنها چيست ؟ فرمود، دين، عقل، حياء و حسن خلق و حسن ادب و پنج چيز است كه هر كه ندارد زندگى او گوارائيست: تندرسى، آسودگى، بينيازى، قناعت و انيس موافق.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 291
الأمالی (للصدوق)
15.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس كه پنج چيز نداشته باشد،بهره چندانى در او نيست.گفتند:اى پسر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آن ها كدامند؟فرمود:دين و خرد و حيا و خوش خلقى و ادب ورزى.سپس فرمود:پنج چيز است كه هركس آن ها را نداشته باشد،زندگى آسوده اى نخواهد داشت:سلامت،امنيت،قناعت،بى نيازى و مونس موافق.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 491
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ اَلْخَطَّابِ البرواستاني [اَلْبَرَاوَسْتَانِيِّ] عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَللَّيْثِ عَنْ جَابِرِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ قِيَامِ اَللَّيْلِ بِالْقُرْآنِ فَقَالَ لَهُ أَبْشِرْ مَنْ صَلَّى مِنَ اَللَّيْلِ عُشْرَ لَيْلِهِ لِلَّهِ مُخْلِصاً اِبْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اَللَّهِ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِمَلاَئِكَتِهِ اُكْتُبُوا لِعَبْدِي هَذَا مِنَ اَلْحَسَنَاتِ عَدَدَ مَا أَنْبَتَ فِي اَللَّيْلِ مِنْ حَبَّةٍ وَ وَرَقَةٍ وَ شَجَرَةٍ وَ عَدَدَ كُلِّ قَصَبَةٍ وَ خُوطٍ وَ مَرْعًى وَ مَنْ صَلَّى تُسُعَ لَيْلِهِ أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَشْرَ دَعَوَاتٍ مُسْتَجَابَاتٍ وَ أَعْطَاهُ « كِتٰابَهُ بِيَمِينِهِ » يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْ صَلَّى ثُمُنَ لَيْلِهِ أَعْطَاهُ اَللَّهُ أَجْرَ شَهِيدٍ صَابِرٍ صَادِقِ اَلنِّيَّةِ وَ شُفِّعَ فِي أَهْلِ بَيْتِهِ وَ مَنْ صَلَّى سُبُعَ لَيْلِهِ خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ يَوْمَ يُبْعَثُ وَ وَجْهُهُ كَالْقَمَرِ لَيْلَةَ اَلْبَدْرِ حَتَّى يَمُرَّ عَلَى اَلصِّرَاطِ مِنَ اَلْآمِنِينَ وَ مَنْ صَلَّى سُدُسَ لَيْلِهِ كُتِبَ مِنَ اَلْأَوَّابِينَ وَ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَنْ صَلَّى خُمُسَ لَيْلِهِ زَاحَمَ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلَ اَلرَّحْمَنِ فِي قُبَّتِهِ وَ مَنْ صَلَّى رُبُعَ لَيْلِهِ كَانَ فِي أَوَّلِ اَلْفَائِزِينَ حَتَّى يَمُرَّ عَلَى اَلصِّرَاطِ كَالرِّيحِ اَلْعَاصِفِ وَ يَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ بِغَيْرِ حِسَابٍ وَ مَنْ صَلَّى ثُلُثَ لَيْلِهِ لَمْ يَبْقَ مَلَكٌ إِلاَّ غَبَطَهُ بِمَنْزِلَتِهِ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قِيلَ لَهُ اُدْخُلْ مِنْ أَيِّ أَبْوَابِ اَلْجَنَّةِ اَلثَّمَانِيَةِ شِئْتَ وَ مَنْ صَلَّى نِصْفَ لَيْلِهِ فَلَوْ أُعْطِيَ مِلْءَ اَلْأَرْضِ ذَهَباً سَبْعِينَ أَلْفَ مَرَّةٍ لَمْ يَعْدِلْ جَزَاءَهُ وَ كَانَ لَهُ ذَلِكَ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ رَقَبَةً يُعْتِقُهَا مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِيلَ وَ مَنْ صَلَّى ثُلُثَيْ لَيْلِهِ كَانَ لَهُ مِنَ اَلْحَسَنَاتِ قَدْرُ رَمْلِ عَالِجٍ أَدْنَاهَا حَسَنَةٌ أَثْقَلُ مِنْ جَبَلِ أُحُدٍ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ مَنْ صَلَّى لَيْلَهُ تَامَّةً تَالِياً لِكِتَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رَاكِعاً وَ سَاجِداً وَ ذَاكِراً أُعْطِيَ مِنَ اَلثَّوَابِ مَا أَدْنَاهُ يَخْرُجُ مِنَ اَلذُّنُوبِ كَمَا وَلَدَتْهُ أُمُّهُ وَ يُكْتَبُ لَهُ عَدَدَ مَا خَلَقَ اَللَّهُ مِنَ اَلْحَسَنَاتِ وَ مِثْلَهَا دَرَجَاتٌ وَ يَثْبُتُ اَلنُّورُ فِي قَبْرِهِ وَ يُنْزَعُ اَلْإِثْمُ وَ اَلْحَسَدُ مِنْ قَلْبِهِ وَ يُجَارُ مِنْ عَذَابِ اَلْقَبْرِ وَ يُعْطَى بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ يُبْعَثُ مِنَ اَلْآمِنِينَ وَ يَقُولُ اَلرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لِمَلاَئِكَتِهِ مَلاَئِكَتِي اُنْظُرُوا إِلَى عَبْدِي أَحْيَا لَيْلَهُ اِبْتِغَاءَ مَرْضَاتِي أَسْكِنُوهُ اَلْفِرْدَوْسَ وَ لَهُ فِيهَا مِائَةُ أَلْفِ مَدِينَةٍ فِي كُلِّ مَدِينَةٍ جَمِيعُ مَا تَشْتَهِي اَلْأَنْفُسُ « وَ تَلَذُّ اَلْأَعْيُنُ » وَ مَا لاَ يَخْطُرُ عَلَى بَالٍ سِوَى مَا أَعْدَدْتُ لَهُ مِنَ اَلْكَرَامَةِ وَ اَلْمَزِيدِ وَ اَلْقُرْبَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 292 )
16 - مردى از على بن ابى طالب (عليه السّلام) پرسيد از شب زنده دارى با قرائت قرآن فرمود مژده باد هر كه ده يك شب خود را براى رضاى خدا نماز بخواند خداى عز و جل بفرشتگانش فرمايد براى اين بنده من بشماره آنچه در نيل از برگ و درخت رويد و بشماره هر نى و خوط و چراگاه ثواب نويسند و هر كه يك شب را نماز بخواند خدا باو ده دعوت مستجاب دهد و روز قيامت نامه عملش را بدست راستش دهد و هر كه هشت يك شب نماز بخواند خدا اجر شهيد خوش نيت باو دهد و شفاعتش را در باره خاندانش بپذيرد و هر كه هفت يك شب نماز بخواند از قبرش برآيد روز بعث با چهره تابانى چون ماه شب چهارده تا بر صراط گذرد با آسودگان و هر كه يك ششم شب را نماز بخواند از براى او امان نوشته شود و هر چه گناه كرده آمرزيده گردد و هر كه پنج يك شب را نماز بخواند با ابراهيم خليل الرحمن در گنبد او هم دوش باشد و هر كه ربع شب را نماز بخواند در اول فائزان باشد تا چون باد تند بر صراط گذرد بى حساب ببهشت رود و هر كه سه يك شب را نماز بخواند فرشته اى نباشد جز آنكه بر مقام او نزد خداى عز و جل غبطه برد و باو گويند از هر كدام هشت در بهشت خواهى وارد شو و هر كه نيمى از شب را نماز بخواند اگر پر زمين طلا داده شود هفتاد هزار بار برابر، پاداش او نباشد و هر كه دو ثلث شب را نماز بخواند و تلاوت قرآن كند بشماره ريگ تپه عالج حسنه داشته باشد كه كمترين آنها ده بار سنگين تر از كوه احد است و هر كه شب را نماز بخواند و تلاوت قرآن كند و در ركوع و سجود ذكر بگذراند باو ثوابى دهند كه كمترش اينست كه از گناهان بيرون آيد چون روزى كه مادر او را زائيده و بشماره هر چه خدا آفريده حسنه برايش نويسند و مانند آن درجه و نور در قبرش ثابت باشد و گناه و حسد از دلش برود و از عذاب قبر در پناه باشد و از دوزخ برائت باو دهند از آمنين مبعوث شود و خداى تبارك و تعالى بفرشتگانش گويد اى فرشتگانم ببنده من نگاه كنيد كه شب را همه احياء كرده براى رضاى من او را ببهشت فردوس بريد كه در آن صد هزار شهر دارد و در هر شهريست هر آنچه دل خواهد و ديده لذت برد و بر خاطر كس نگذشته باشد علاوه بر آنچه از كرامت و مزيد براى او آماده شده و تقرب بحق«
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ
» و صلواته على خير خليقه محمد و آله اجمعين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 292
الأمالی (للصدوق)
16.شخصى از على بن ابى طالب عليه السّلام درباره نماز و تلاوت قرآن در شب سؤال كرد.امام فرمود:بشارت باد كسى را كه يك دهم شب را براى خشنودى خداوند نماز گزارد.او به فرشتگان خود فرمان دهد كه براى اين بنده ام پاداشى به شمار روييدنى ها در رود نيل و نيز شمار نى ها و چراگاه ها ثبت كنند و هركس تمام شب را نماز گزارد،خداوند به وى ده دعوت قبول شده،عطا مى كند و در رستاخيز شفاعت وى را درباره خاندانش قبول مى كند.و هركس يك هشتم شب را نماز گزارد،پاداش شهيدى خوش نيت را خواهد داشت و شفاعت او درباره خاندانش قبول مى شود.و هركس يك هفتم شب را نماز گزارد، در قيامت از قبر خود بيرون مى آيد،درحالى كه سيمايى نورانى مانند ماه شب چهارده داشته و همراه آسوده خاطران از صراط عبور مى كند.و هركس يك ششم شب را نماز گزارد،امان از دوزخ داشته باشد و گناهان وى آمرزيده خواهد شد.و هركس يك پنجم شب را نماز گزارد،در گنبد شانه به شانه ابراهيم خليل باشد.و هركس يك چهارم شب را نماز گزارد،در صدر كاميابان بوده و مانند تندبادى از صراط گذشته و بدون حساب وارد بهشت مى شود. و هركس يك سوم شب را نماز گزارد،فرشته اى نيست؛مگر اينكه به منزلت او پيش خداوند غبطه خواهد خورد و به او گفته مى شود كه از هشت در بهشت از هردرى مايلى،وارد بهشت شو.و هركس نصفى از شب را نماز گزارد،اگر بر زمين هفتاد هزار طلا داده شود،باز پاداش او نيست.و هركس دو سوم شب را نماز گزارد و قرآن بخواند،به شمار ريگ هاى تپه عالج حسنه دارد كه كمترين آن ده برابر كوه احد است.و هر كس تمام شب را نماز گزارد و قرآن بخواند و پيوسته در ركوع و سجده ياد خداوند كند، پاداشى مى گيرد كه كمترين آن بيرون آمدن از گناهان است؛همانند روزى كه مادرش او را زاييده است و به شمار آفريدگان خدا براى او حسنه خواهند نوشت و همانند آن، منزلت نور استوار در قبر خود خواهد داشت.و نيز گناهان و حسدورزى از قلب او زدوده مى شود و از عذاب قبر در امان خواهد بود و برائت از آتش دوزخ خواهد داشت و در قيامت در گروه آسودگان برانگيخته خواهد شد.و آن گاه خداوند به فرشتگان خويش مى فرمايد:
«اى فرشتگان من!به اين بنده ام بنگريد كه تمامى شب را براى خشنودى من داشته است.او را به بهشت فردوس ببريد كه صد هزار شهر دارد و در هركدام،دلخواه او مهياست و چشم نواز است و هيچ گاه بشرى آن را تصور نكرده است».افزون براين،آن چه خداوند از لطف و كرامت خود براى او مهيا ساخته است،در اختيارش قرار خواهد گرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 493
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 292
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُرَازِمِ بْنِ حَكِيمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَلرُّوحَ اَلْأَمِينَ جَبْرَئِيلَ أَخْبَرَنِي عَنْ رَبِّي تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَنَّهُ لَنْ تَمُوتَ نَفْسٌ حَتَّى تَسْتَكْمِلَ رِزْقَهَا فَاتَّقُوا اَللَّهَ وَ اِجْمِلُوا فِي اَلطَّلَبِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَلرِّزْقَ رِزْقَانِ فَرِزْقٌ تَطْلُبُونَهُ وَ رِزْقٌ يَطْلُبُكُمْ فَاطْلُبُوا أَرْزَاقَكُمْ مِنْ حَلاَلٍ فَإِنَّكُمْ آكِلُوهَا حَلاَلاً إِنْ طَلَبْتُمُوهَا مِنْ وُجُوهِهَا وَ إِنْ لَمْ تَطْلُبُوهَا مِنْ وُجُوهِهَا أَكَلْتُمُوهَا حَرَاماً وَ هِيَ أَرْزَاقُكُمْ لاَ بُدَّ لَكُمْ مِنْ أَكْلِهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 293 )
1 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود روح الامين جبرئيل از پروردگارم بمن خبر داد كه هيچ كس نميرد تا همه روزى مقدر خود را بخورد از خدا پرهيز كنيد و در طلب رزق آرام باشيد و بدانيد كه دو روزى هست يك روزى كه شما جوئيد و يك روزى كه شما را جويد، روزى خود را از حلال جوئيد كه اگر از راه حلال جوئيد آن را حلال بخوريد و اگر از راه حرام جوئيد آن را بحرامى خوريد و همان روزى شما گردد و ناچاريد آن را بخوريد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 293
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:روح الامين از جانب پروردگارم به من خبر داد:كسى از دنيا بيرون نمى رود،مگر اينكه رزق تعيين شده خود را خورده باشد.پس،از خدا بترسيد و در جست وجوى روزى خود آرام بمانيد و آگاه باشيد كه هرآدمى دو نوع روزى دارد:رزقى كه شما را مى طلبد و روزى كه شما آن را مى طلبيد.روزى خويش را از حلال كسب كنيد كه اگر رزق تان از راه حلال باشد،در راه حلال بهره مى بريد و اگر رزق تان از راه حرام باشد،در راه حرام بهره خواهيد برد و روزى تان همان بوده و ناگزير از خوردن آن خواهيد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 495
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 293
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : قَالَ اَلنَّظَرُ إِلَى ذُرِّيَّتِنَا عِبَادَةٌ فَقِيلَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ اَلنَّظَرُ إِلَى اَلْأَئِمَّةِ مِنْكُمْ عِبَادَةٌ أَمِ اَلنَّظَرُ إِلَى جَمِيعِ ذُرِّيَّةِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ بَلِ اَلنَّظَرُ إِلَى جَمِيعِ ذُرِّيَّةِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عِبَادَةٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 294 )
2 - امام هشتم (عليه السّلام) فرمود نگاه بذريه ما عبادتست عرض شد يا ابن رسول اللّٰه نگاه ما بامامان از شما عبادتست يا نگاه بهمه اولاد پيغمبر؟ فرمود نگاه بهمه اولاد پيغمبر عبادتست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 294
الأمالی (للصدوق)
2.امام رضا عليه السّلام فرمود:نگريستن به نسل ما عبادت است.گفته شد:اى پسر پيامبر خدا!آيا نگريستن به امامان از نسل شما عبادت است يا نگريستن به تمامى فرزندان پيامبر؟فرمود:نگريستن به نسل پيامبر صلّى اللّه عليه و آله عبادت است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 495
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 294
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلنَّضْرُ بْنُ شُعَيْبٍ عَنْ خَالِدٍ اَلْقَلاَنِسِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا قُمْتُ اَلْمَقَامَ اَلْمَحْمُودَ تَشَفَّعْتُ فِي أَصْحَابِ اَلْكَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِي فَيُشَفِّعُنِي اَللَّهُ فِيهِمْ وَ اَللَّهِ لاَ تَشَفَّعْتُ فِيمَنْ آذَى ذُرِّيَّتِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 294 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون در مقام محمود برآيم براى معصيت كاران گناه كبيره از امتم شفاعت كنم و خدا بپذيرد و بخدا كه در باره كسانى كه ذريه مرا آزار كرده اند شفاعت نكنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 294
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آن گاه كه در جايگاه«محمود»بايستم،براى كسانى از امت خود كه گناهان بزرگ دارند،شفاعت خواهم كرد و خداوند خواهد پذيرفت. سوگند به خداوند كه درباره كسانى كه نسل مرا آزار رسانده اند،هرگز شفاعت نخواهم كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 495
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْهَيْثَمِ بْنِ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ اَلْعَبْدَ إِذَا كَثُرَتْ ذُنُوبُهُ وَ لَمْ يَجِدْ مَا يُكَفِّرُهَا بِهِ اِبْتَلاَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْحُزْنِ فِي اَلدُّنْيَا لِيُكَفِّرَهَا بِهِ فَإِنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِهِ وَ إِلاَّ أَسْقَمَ بَدَنَهُ لِيُكَفِّرَهَا بِهِ فَإِنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِهِ وَ إِلاَّ شَدَّدَ عَلَيْهِ عِنْدَ مَوْتِهِ لِيُكَفِّرَهَا بِهِ فَإِنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِهِ وَ إِلاَّ عَذَّبَهُ فِي قَبْرِهِ لِيَلْقَى اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ لَيْسَ شَيْءٌ يَشْهَدُ عَلَيْهِ بِشَيْءٍ مِنْ ذُنُوبِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 294 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون گناهان بنده بسيار شود و جبران آن نكند خدا او را باندوه در دنيا گرفتار سازد تا كفاره آن گردد و گر نه بيمارش كند تا كفاره گردد و گر نه در هنگام مرگ بر او سخت گيرد تا كفاره گناه او گردد و گر نه در قبر عذابش كند تا گاه ملاقات پروردگار گناهى نداشته باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 294
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:آن گاه كه گناهان كسى زياد شود و در جبران آن نكوشد، خداوند او را در دنيا اندوهگين مى سازد تا اين كه كفاره گناهان او باشد يا اينكه او را در بستر بيمارى مى افكند تا كفاره گناهان او شود و يا اينكه در وقت مردن بر او تنگ مى گيرد كه كفاره گناهان او گردد و يا اينكه گرفتار عذاب قبر مى سازد كه به هنگام ديدار پروردگارش بر او نمانده باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 497
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَمَّارٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ أَنْكَرَ ثَلاَثَةَ أَشْيَاءَ فَلَيْسَ مِنْ شِيعَتِنَا اَلْمِعْرَاجَ وَ اَلْمُسَاءَلَةَ فِي اَلْقَبْرِ وَ اَلشَّفَاعَةَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 294 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه منكر سه چيز باشد شيعه ما نباشد: معراج و سؤال قبر و شفاعت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 294
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس سه چيز را انكار كند،از شيعيان ما نيست.نخست معراج پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و ديگر پرسش در قبر و سوم شفاعت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 497
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَادَ اَلْفَقْرُ أَنْ يَكُونَ كُفْراً وَ كَادَ اَلْحَسَدُ أَنْ يَغْلِبَ اَلْقَدَرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 295 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود نزديك است كه فقر كفر باشد و حسد بر تقدير چهره گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 295
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:فاصله چندانى ميان فقر و كفر ورزيدن نيست و بى گمان حسد بر آن چه مقدّر شده است،چيره مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 497
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 295
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ اَلْمُؤَدِّبُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي هَارُونُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَا جُمِعَ شَيْءٌ إِلَى شَيْءٍ أَفْضَلَ مِنْ حِلْمٍ إِلَى عِلْمٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 295 )
7 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود چيزى با چيزى جمع نشود كه بهتر باشد از جمع حلم با علم،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 295
الأمالی (للصدوق)
7.على عليه السّلام فرمود:چيزى همراه چيزى نمى شود كه نيكوترين از آميختن دانش و بردبارى باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 497
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ آدَمَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْخَزَّازِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْعَلاَءِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: أَحَبُّ اَلْعِبَادِ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رَجُلٌ صَدُوقٌ فِي حَدِيثِهِ مُحَافِظٌ عَلَى صَلاَتِهِ وَ مَا اِفْتَرَضَ اَللَّهُ عَلَيْهِ مَعَ أَدَاءِ اَلْأَمَانَةِ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنِ اُؤْتُمِنَ عَلَى أَمَانَةٍ فَأَدَّاهَا فَقَدْ حَلَّ أَلْفَ عُقْدَةٍ مِنْ عُنُقِهِ مِنْ عُقَدِ اَلنَّارِ فَبَادِرُوا بِأَدَاءِ اَلْأَمَانَةِ فَإِنَّ مَنِ اُؤْتُمِنَ عَلَى أَمَانَةٍ وَكَّلَ بِهِ إِبْلِيسُ مِائَةَ شَيْطَانٍ مِنْ مَرَدَةِ أَعْوَانِهِ لِيُضِلُّوهُ وَ يُوَسْوِسُوا إِلَيْهِ حَتَّى يُهْلِكُوهُ إِلاَّ مَنْ عَصَمَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 295 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود محبوبترين بنده نزد خداى عز و جل مرديست راستگو و حافظ بر نماز و آنچه خدا بر او واجب كرده و مواظب اداء امانت سپس فرمود هر كه بر امانتى امين شود و آن را ادا كند هزار گره آتش از گردن خود گشوده، باداى امانت پيشى گيريد زيرا هر كه امين بر چيزى شود ابليس صد شيطان مرده از يارانش بر او گمارد تا او را گمراه كنند و وسوسه نمايند تا هلاكش كنند مگر كسى كه خداى عز و جل او را حفظ كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 295
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:محبوب ترين مؤمن پيش خداوند كسى است كه راست گو باشد و بر نمازها و واجب ها مراقبت داشته باشد و نيز در پس دادن امانت كوشا باشد. آن گاه فرمود:هركس درباره امانتى امين شناخته شود و آن را ايا كند،هزار گره آتش از گردن خويش رها كرده است.پس در اداى امانت بر يكديگر پيشى بگيريد چرا كه هركس بر چيزى امين شود،ابليس صد شيطان مرده از ياران خود را بر وى خواهد گمارد تا گمراهش كنند و نيز وسوسه مى كنند تا اين كه نابودش كنند؛مگر آنكه خداوند او را نگاه داشته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 497
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مِنَ اَلْجَوْرِ قَوْلُ اَلرَّاكِبِ لِلْمَاشِي اَلطَّرِيقَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 295 )
9 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود از جور است كه سواره بپياده گويد راه بده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 295
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:ستم است كه سواره اى به پياده اى بگويد كنار برو.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 499
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلنَّهَاوَنْدِيُّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ اَلْأَنْصَارِيِّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَحْيَى بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ عَمْرِو بْنِ طَلْحَةَ عَنْ أَسْبَاطِ بْنِ نَصْرٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ بَشِيراً لاَ يُعَذِّبُ اَللَّهُ بِالنَّارِ مُوَحِّداً أَبَداً وَ إِنَّ أَهْلَ اَلتَّوْحِيدِ لَيَشْفَعُونَ فَيُشَفَّعُونَ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّهُ إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ أَمَرَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِقَوْمٍ سَاءَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا إِلَى اَلنَّارِ فَيَقُولُونَ يَا رَبَّنَا كَيْفَ تُدْخِلُنَا اَلنَّارَ وَ قَدْ كُنَّا نُوَحِّدُكَ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا وَ كَيْفَ تُحْرِقُ بِالنَّارِ أَلْسِنَتَنَا وَ قَدْ نَطَقَتْ بِتَوْحِيدِكَ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا وَ كَيْفَ تُحْرِقُ قُلُوبَنَا وَ قَدْ عَقَدَتْ عَلَى أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ أَمْ كَيْفَ تُحْرِقُ وُجُوهَنَا وَ قَدْ عَفَّرْنَاهَا لَكَ فِي اَلتُّرَابِ أَمْ كَيْفَ تُحْرِقُ أَيْدِيَنَا وَ قَدْ رَفَعْنَاهَا بِالدُّعَاءِ إِلَيْكَ فَيَقُولُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ عِبَادِي سَاءَتْ أَعْمَالُكُمْ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا فَجَزَاؤُكُمْ نَارُ جَهَنَّمَ فَيَقُولُونَ يَا رَبَّنَا عَفْوُكَ أَعْظَمُ أَمْ خَطِيئَتُنَا فَيَقُولُ عَزَّ وَ جَلَّ بَلْ عَفْوِي فَيَقُولُونَ رَحْمَتُكَ أَوْسَعُ أَمْ ذُنُوبُنَا فَيَقُولُ عَزَّ وَ جَلَّ بَلْ رَحْمَتِي فَيَقُولُونَ إِقْرَارُنَا بِتَوْحِيدِكَ أَعْظَمُ أَمْ ذُنُوبُنَا فَيَقُولُ عَزَّ وَ جَلَّ بَلْ إِقْرَارُكُمْ بِتَوْحِيدِي أَعْظَمُ فَيَقُولُونَ يَا رَبَّنَا فَلْيَسَعْنَا عَفْوُكَ وَ رَحْمَتُكَ اَلَّتِي « وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ » فَيَقُولُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ مَلاَئِكَتِي وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي مَا خَلَقْتُ خَلْقاً أَحَبَّ لِي مِنَ اَلْمُقِرِّينَ بِتَوْحِيدِي وَ أَنْ لاَ إِلَهَ غَيْرِي وَ حَقٌّ عَلَيَّ أَنْ لاَ أَصْلِيَ بِالنَّارِ أَهْلَ تَوْحِيدِي أَدْخِلُوا عِبَادِيَ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 295 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود قسم بدان كه مرا براستى مبعوث كرده تا مژده ده باشم خدا هرگز يگانه پرستى را بدوزخ عذاب نكند و اهل توحيد شفاعت كنند و شفاعتشان پذيرفته گردد سپس فرمود چون روز قيامت شود خداى تبارك و تعالى دستور دوزخ صادر كند براى كسانى كه در دنيا بد كردار بودند عرض كنند خدايا چگونه ما را بدوزخ برى و ما در دار دنيا تو را يگانه شناختيم و چطور زبان ما را بسوزانى و گوياى بتوحيد تو بوده در دار دنيا و چطور دل ما را بسوزانى با اينكه علاقمند باين بوده كه نيست معبود بر حقى جز تو و چطور چهره ما را بسوزانى با اينكه براى تو بخاك نهاديم و چطور دستهاى ما را بسوزانى و بدرگاه تو بلندشان نموديم براى دعا خداى جل جلاله ميفرمايد بندگانم در دار دنيا بد كردار بودند و كيفر شما دوزخ است عرضكنند پروردگارا عفوت بزرگتر است يا خطاى ما؟ خداى عز و جل فرمايد عفو من، گويند رحمتت پهناورتر است يا گناهان ما؟ خداى عز و جل فرمايد رحمت من گويند اقرار ما بتوحيد تو بزرگتر است يا گناهان ما خداى عز و جل فرمايد اقرار شما بتوحيد من بزرگتر است عرض كنند پروردگارا بايد عفو و رحمت واسعه تو ما را فراگيرد، خداى جل جلاله فرمايد ملائكه من بعزت و جلالم سوگند خلقى را نيافريدم كه محبوبتر باشد نزد من از مقرين بتوحيد من و اينكه معبود حقى جز من نيست و بر من حقست كه بآتش نسوزانم اهل توحيدم را بندگانم را ببهشت بريد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 296
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:سوگند به آنكه مرا براى پيامبرى برانگيخت تا بشارت بخش مردمان باشم،خداوند هرگز موحدى را گرفتار عذاب دوزخ نسازد و مؤمنان به توحيد از ديگران شفاعت كرده و پذيرفته شود.آن گاه فرمود:خداوند در روز رستاخيز فرمان رفتن به دوزخ را براى كسانى مى دهد كه در دنيا زشت كردار بودند.آنان مى گويند: خدايا ما را وارد دوزخ مى سازى درحالى كه به يكتايى تو باور داشتيم ؟زبان ما را گرفتار آتش مى كنى كه گوياى يكتايى تو در دنيا بوده است ؟قلب ما را گرفتار آتش مى سازى،كه دوستدار تو و يكتايى بوده است ؟چگونه و رخسار ما را در آتش مى سوزانى درحالى كه براى تو به خاك ساييديم ؟دست هاى ما را گرفتار آتش مى سازى كه به پيشگاه تو دراز شده و نيايش داشته است ؟
خداوند مى گويد:اى بندگانم!در دنيا زشت كردار بوديد و كيفرتان آتش دوزخ است. آنان مى گويند:خدايا!گذشت تو بزرگتر است يا خطاى ما؟خدا مى فرمايد:گذشت من. مى گويند:رحمت تو فراخ تر است يا گناهان ما؟خدا مى فرمايد:رحمت من.مى گويند: اقرار به توحيد تو بزرگ تر است يا گناهان ما؟خدا مى فرمايد:اقرار شما به توحيد من. مى گويند:خدايا!عفو و رحمت فراخ تو بايد ما را در برگيرد.خدا مى فرمايد:اى فرشتگان! به عزت و جلال خودم سوگند كه آفريده اى دوست داشتنى تر از مقربان به يكتايى ام نيافريده ام.آنان كه باور دارند غير از من معبود شايسته اى نيست.اينك بر من است كه يكتاگرايان را گرفتار آتش دوزخ نسازم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 499
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عِمْرَانَ عَنْ أَبِيهِ عِمْرَانَ بْنِ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَلِيٍّ اَلْأَنْصَارِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلتَّمِيمِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : بَيْنَا إِبْرَاهِيمُ خَلِيلُ اَلرَّحْمَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي جَبَلِ بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ يَطْلُبُ مَرْعًى لِغَنَمِهِ إِذْ سَمِعَ صَوْتاً فَإِذَا هُوَ بِرَجُلٍ قَائِمٍ يُصَلِّي طُولُهُ اِثْنَا عَشَرَ شِبْراً فَقَالَ لَهُ يَا عَبْدَ اَللَّهِ لِمَنْ تُصَلِّي قَالَ لِإِلَهِ اَلسَّمَاءِ فَقَالَ لَهُ إِبْرَاهِيمُ هَلْ بَقِيَ أَحَدٌ مِنْ قَوْمِكَ غَيْرُكَ قَالَ لاَ قَالَ فَمِنْ أَيْنَ تَأْكُلُ قَالَ أَجْتَنِي مِنْ هَذَا اَلشَّجَرِ فِي اَلصَّيْفِ وَ آكُلُهُ فِي اَلشِّتَاءِ قَالَ لَهُ فَأَيْنَ مَنْزِلُكَ قَالَ فَأَومَى بِيَدِهِ إِلَى جَبَلٍ فَقَالَ لَهُ إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَلْ لَكَ أَنْ تَذْهَبَ بِي مَعَكَ فَأَبِيتَ عِنْدَكَ اَللَّيْلَةَ فَقَالَ إِنَّ قُدَّامِي مَاءً لاَ يُخَاضُ قَالَ كَيْفَ تَصْنَعُ قَالَ أَمْشِي عَلَيْهِ قَالَ فَاذْهَبْ بِي مَعَكَ فَلَعَلَّ اَللَّهَ أَنْ يَرْزُقَنِي مَا رَزَقَكَ قَالَ فَأَخَذَ اَلْعَابِدُ بِيَدِهِ فَمَضَيَا جَمِيعاً حَتَّى اِنْتَهَيَا إِلَى اَلْمَاءِ فَمَشَى وَ مَشَى إِبْرَاهِيمُ مَعَهُ حَتَّى اِنْتَهَيَا إِلَى مَنْزِلِهِ فَقَالَ لَهُ إِبْرَاهِيمُ أَيُّ اَلْأَيَّامِ أَعْظَمُ فَقَالَ لَهُ اَلْعَابِدُ يَوْمُ اَلدِّينِ يَوْمٌ يُدَانُ اَلنَّاسُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ قَالَ فَهَلْ لَكَ أَنْ تَرْفَعَ يَدَكَ وَ أَرْفَعَ يَدِي فَتَدْعُوَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُؤْمِنَنَا مِنْ شَرِّ ذَلِكَ اَلْيَوْمِ فَقَالَ وَ مَا تَصْنَعُ بِدَعْوَتِي فَوَ اَللَّهِ إِنَّ لِي لَدَعْوَةً مُنْذُ ثَلاَثِينَ سَنَةً مَا أُجِبْتُ فِيهَا بِشَيْءٍ فَقَالَ لَهُ إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَ وَ لاَ أُخْبِرُكَ لِأَيِّ شَيْءٍ اُحْتُبِسَتْ دَعْوَتُكَ قَالَ بَلَى قَالَ لَهُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَحَبَّ عَبْداً اِحْتَبَسَ دَعْوَتَهُ لِيُنَاجِيَهُ وَ يَسْأَلَهُ وَ يَطْلُبَ إِلَيْهِ وَ إِذَا أَبْغَضَ عَبْداً عَجَّلَ لَهُ دَعْوَتَهُ أَوْ أَلْقَى فِي قَلْبِهِ اَلْيَأْسَ مِنْهَا ثُمَّ قَالَ لَهُ وَ مَا كَانَتْ دَعْوَتُكَ قَالَ مَرَّ بِي غَنَمٌ وَ مَعَهُ غُلاَمٌ لَهُ ذُؤَابَةٌ فَقُلْتُ يَا غُلاَمُ لِمَنْ هَذَا اَلْغَنَمُ فَقَالَ لِإِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اَلرَّحْمَنِ فَقُلْتُ اَللَّهُمَّ إِنْ كَانَ لَكَ فِي اَلْأَرْضِ خَلِيلٌ فَأَرِنِيهِ فَقَالَ لَهُ إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَدِ اِسْتَجَابَ اَللَّهُ لَكَ أَنَا إِبْرَاهِيمُ خَلِيلُ اَلرَّحْمَنِ فَعَانَقَهُ فَلَمَّا بَعَثَ اَللَّهُ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ جَاءَتِ اَلْمُصَافَحَةُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 296 )
11 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود در اين ميان كه خليل الرحمن در كوه بيت المقدس دنبال چرا گاهى براى گوسفندان خود بود آوازى شنيد و ناگاه مردى را ديد بطول دوازده وجب كه ايستاده نماز ميخواند باو گفت اى بنده خدا براى كه نماز ميخوانى ؟ گفت براى خداى آسمان، ابراهيم گفت از قوم تو ديگرى مانده ؟ گفت نه، گفت از كجا غذا ميخورى ؟ گفت در تابستان ميوه اين درخت مى چينم و در زمستان ميخورم، گفت منزلت كجا است بكوهى اشاره كرد، ابراهيم گفت مرا با خودت ميبرى تا امشب را با تو بگذرانم گفت جلو من آبى است كه نميشود در آن فروشد، گفت خودت چه ميكنى ؟ گفت من روى آن راه ميروم، فرمود مرا با خود ببر شايد خدا آنچه را بتو روزى كرده بمن روزى كند. گويد عابد دستش را گرفت و باهم رفتند تا بآبى رسيدند و بر آن راه رفت، ابراهيم با او رفت تا بمنزل رسيدند ابراهيم باو گفت كدام روزها بزرگتر است ؟ عابد گفت روز جزا كه مردم از هم بازخواست كنند فرمود مى آئى دست برداريم بدرگاه خدا دعا كنيم كه ما را از شر آن روز آسوده دارد، گفت بدعوت مرا چه كنى بخدا من سى سال است بدرگاه خدا دعائى كنم و اجابت نشده، گفت بتو آگاهى بدهم كه چرا دعايت حبس شده ؟ گفت چرا، فرمود براستى خدا چون بنده اى را دوست دارد دعايش را نگهدارد تا با او راز گويد و از او خواهش كند و از او بجويد و چون بنده اى را دشمن دارد زود دعايش را مستجاب كند يا بدلش نوميدى نهد سپس باو گفت چه دعائى ميكردى ؟ گفت گله گوسفندى بمن گذشت و پسرى با آن بود و گيسوانى داشت گفتم اى پسر اين گوسفندها از كيست ؟ گفت از ابراهيم خليل الرحمن، گفتم خدايا اگر در زمين خليلى دارى او را بمن بنما، ابراهيم فرمود خدا دعايت را مستجاب كرد من ابراهيم خليل الرحمن هستم و همديگر را در آغوش كشيدند و چون خدا محمد را مبعوث كرد مصافحه مقرر شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 296
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه ابراهيم عليه السّلام در كوه«بيت المقدس»در پى چرا گاهى براى گوسفندان خويش بود،ناگهان صدايى شنيد و سپس شخصى را ديد كه قد او دوازده وجب بوده و ايستاده نماز مى گزارد.ابراهيم پرسيد:آيا از قوم تو كسى هم مانده است ؟گفت:نه.ابراهيم پرسيد:از كجا غذاى خود را به دست مى آورى ؟گفت:در تابستان ميوه اين درخت را مى چينم و در زمستان آن را مى خورم.ابراهيم پرسيد:خانه تو كجاست ؟او به كوهى در آن نزديكى اشاره كرد.ابراهيم پرسيد:آيا مرا همراه خود مى برى كه امشب را با تو سپرى كنم ؟گفت در راه من رود آبى است كه نمى توان از آن عبور كرد. ابراهيم پرسيد پس تو چگونه از آب مى گذرى ؟گفت:من روى آب راه مى روم.ابراهيم گفت:مرا همراه خود ببر اميد است كه خداوند چيزى را كه نصيب تو ساخته،نصيب من سازد.
مرد عابد دست ابراهيم خليل عليه السّلام را گرفت و راه افتادند.آن گاه كه به رودخانه رسيدند، باهم بر روى آب عبور كردند تا اينكه به خانه عابد نزديك شدند.ابراهيم گفت:كدام روز بزرگ تر است ؟عابد پاسخ داد:روز رستاخيز كه مردمان از هم خواهند پرسيد.ابراهيم گفت:آيا مايلى كه با هم دست دعا به پيشگاه خدا دراز كنيم و از او بخواهيم كه ما را از شر آن روز در امان نگاه دارد؟عابد گفت:دعاى من چه سودى به تو مى بخشد.سوگند به خدا كه سى سال است و خواسته اى از خداوند دارم و هنوز برآورده نشده است ؟ابراهيم گفت:نمى خواهى تو را از راز آن آگاه سازم ؟عابد گفت:چرا. ابراهيم گفت:هرگاه خداوند بنده اى را دوست داشته باشد،خواسته او را نگاه مى دارد كه با او راز و نياز كند و از او تمنا كند و او را صدا بزند.اما هرگاه بنده اى را دشمن داشته باشد،بى درنگ خواسته اش را مى دهد يا يأس در قلب او مى افكند.آن گاه ابراهيم گفت:اى عابد از خداوند چه خواسته اى ؟عابد گفت:روزى گله گوسفندى از كنارم گذشت كه پسر گيسوبلندى همراه آن گله بود. گفتم:صاحب اين گوسفندان كيست ؟گفت:ابراهيم خليل عليه السّلام.گفتم:خدايا اگر در زمين دوستى برگزيده اى،او را به من نشان ده.ابراهيم گفت:خداوند خواسته تو را پذيرفت.من همان ابراهيم خليل هستم.آنگاه يكديگر را بغل كردند.از آن پس كه خداوند محمد صلّى اللّه عليه و آله را به پيامبرى برانگيخت مصافحه به صورت سنت بين برادران دينى درآمد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 499
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 296
ص : 297
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ أَبُو اَلْحُسَيْنِ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلتَّمِيمِيُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْمَلِكِ بْنُ عُمَيْرٍ اَلشَّيْبَانِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَنَا سَيِّدُ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ اَلْمُرْسَلِينَ وَ أَفْضَلُ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ اَلْمُقَرَّبِينَ وَ أَوْصِيَائِي سَادَةُ أَوْصِيَاءِ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمُرْسَلِينَ وَ ذُرِّيَّتِي أَفْضَلُ ذُرِّيَّاتِ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمُرْسَلِينَ وَ أَصْحَابِيَ اَلَّذِينَ سَلَكُوا مِنْهَاجِي أَفْضَلُ أَصْحَابِ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمُرْسَلِينَ وَ اِبْنَتِي فَاطِمَةُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ وَ اَلطَّاهِرَاتُ مِنْ أَزْوَاجِي أُمَّهَاتُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ أُمَّتِي خَيْرُ « أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنّٰاسِ » وَ أَنَا أَكْثَرُ اَلنَّبِيِّينَ تَبَعاً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لِي حَوْضٌ عَرْضُهُ مَا بَيْنَ بُصْرَى وَ صَنْعَاءَ فِيهِ مِنَ اَلْأَبَارِيقِ عَدَدُ نُجُومِ اَلسَّمَاءِ وَ خَلِيفَتِي عَلَى اَلْحَوْضِ يَوْمَئِذٍ خَلِيفَتِي فِي اَلدُّنْيَا فَقِيلَ وَ مَنْ ذَاكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ إِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ مَوْلاَهُمْ بَعْدِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ يَسْقِي مِنْهُ أَوْلِيَاءَهُ وَ يَذُودُ عَنْهُ أَعْدَاءَهُ كَمَا يَذُودُ أَحَدُكُمُ اَلْغَرِيبَةَ مِنَ اَلْإِبِلِ عَنِ اَلْمَاءِ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً وَ أَطَاعَهُ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا وَرَدَ عَلَى حَوْضِي غَداً وَ كَانَ مَعِي فِي دَرَجَتِي فِي اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ أَبْغَضَ عَلِيّاً فِي دَارِ اَلدُّنْيَا وَ عَصَاهُ لَمْ أَرَهُ وَ لَمْ يَرَنِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ اِخْتَلَجَ دُونِي وَ أُخِذَ بِهِ ذَاتَ اَلشِّمَالِ إِلَى اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 298 )
12 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود منم سيد انبياء و مرسلين و بهتر از ملائكه مقربين و اوصيايم سادات اوصياء پيغمبران و مرسلانند و ذراريم بهتر ذريه انبياء و مرسلانند و دخترم فاطمه سيده زنان عالميان است و طاهرات از زنانم امهات مؤمنانند و امتم بهترين امتى است كه براى مردم قيام كردند و من روز قيامت بيشتر از همه انبياء پيرو دارم و حوضى دارم كه پهنايش باندازه ميانه بصرى در دنيا تا صنعاء است و بعدد ستاره هاى آسمان ابريق در آنست و خليفه من بر اين حوض در آن روز خليفه منست در دنيا عرض شد آن كيست ؟ فرمود امام مسلمانان و امير مؤمنان و سرور آنها پس از من على بن ابى طالب كه دوستانش را از آن سيراب كند و دشمنانش را براند چنانچه يكى از شماها شتران بيگانه را از سر آب خود ميراند سپس فرمود هر كه على را دوست دارد و در دنيا او را اطاعت كند فردا بر حوض من وارد شود و در بهشت با من هم درجه باشد و هر كه در دنيا على را دشمن دارد و او را نافرمانى كند او را نبينم و مرا نبيند در روز قيامت و جدا از من بلرزه افتد و از سمت چپ به دوزخش برند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 298
الأمالی (للصدوق)
12.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:من سرور پيامبران هستم و بهتر از فرشتگان مقرب پروردگارم.و جانشينان من سروران اوصياى پيامبران هستند و نسل من برتر از نسل پيامبران و دخترم فاطمه سرور زنان جهان است و زنان طاهره ام مادران اهل ايمان هستند.و امت من نيكوترين امتى است كه براى خداوند به پاى خواسته اند.در روز رستاخيز پيروان من فزون تر از پيروان پيامبران ديگر خواهد بود.من حوضى خواهم داشت كه فراخى آن به فاصله ميان بصرى و صنعاست.و به شمار ستارگان در حوض من ابريق وجود دارد.جانشين من سر حوض،جانشين من در دنياست.پرسيدند:او كيست ؟ فرمود:پيشواى مسلمانان و امير مؤمنان و مولاى آنان على بن ابى طالب عليه السّلام است كه دوستان خويش را از حوض سيراب كرده و دشمنان خود را از آن دور خواهد كرد،همان سان كه تنى از شما شتران غريبه را از سر آب مى رانيد.آنگاه فرمود:هركس على را دوست داشته باشد و در دنيا فرمانبرش باشد،در قيامت سر حوض بر من وارد شده و در بهشت همراه من در همان مرتبه بلند خواهد بود.و هركس على را دشمن داشته باشد و از او فرمان نبرد،در رستاخيز او را نخواهم ديد و او مرا نخواهد ديد.او كه از من جدا افتاده، دچار هراس و لرز مى شود و از سمت چپ به دوزخ كشانده خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 501
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 298
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْخَزَّازِ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ ذَكَرَ اِسْمَ اَللَّهِ عَلَى اَلطَّعَامِ لَمْ يُسْأَلْ عَنْ نَعِيمِ ذَلِكَ اَلطَّعَامِ أَبَداً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 298 )
13 - على بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود هر كه نام خدا را بر خوراك ببرد خدا از حق نعمت آن او هرگز پرسش نكند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 298
الأمالی (للصدوق)
13.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:هركس نام خداوند را بر خوراكى خود آورد،خداوند از حق آن نعمت سؤال نكند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 503
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّيَ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ وَجَدَ كِسْرَةً أَوْ تَمْرَةً فَأَكَلَهَا لَمْ يُفَارِقْ جَوْفَهُ حَتَّى يَغْفِرَ اَللَّهُ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 299 )
14 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه تكه نانى يا خرمائى بيابد و آن را بردارد بخورد از درونش نرود تا خدا او را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 299
الأمالی (للصدوق)
14.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس پاره نانى يا دانه خرمايى پيدا كند و آن را از زمين بردارد و بخورد جذب بدن او نشود،مگر اينكه خداوند او را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 503
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 299
حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ نَضْرِ بْنِ سِمْعَانَ اَلتَّيْمِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْقَاسِمِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْمَكِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحَسَنِ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو اَلْحَرَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ زِيَادٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عُثْمَانَ عَبْدُ [عَبْدُ اَللَّهِ] بْنُ مَيْمُونٍ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مَعْزٍ اَلْأَوْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عِمْرَانُ بْنُ سُلَيْمٍ عَنْ طَاوُسٍ اَلْيَمَانِيِّ قَالَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ سَيِّدُ اَلْعَابِدِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَدْعُو بِهَذَا اَلدُّعَاءِ: إِلَهِي وَ عِزَّتِكَ وَ جَلاَلِكَ وَ عَظَمَتِكَ لَوْ أَنِّي مُنْذُ بَدَعْتَ فِطْرَتِي مِنْ أَوَّلِ اَلدَّهْرِ عَبَدْتُكَ دَوَامَ خُلُودِ رُبُوبِيَّتِكَ بِكُلِّ شَعْرَةٍ فِي كُلِّ طَرْفَةِ عَيْنٍ سَرْمَدَ اَلْأَبَدِ بِحَمْدِ اَلْخَلاَئِقِ وَ شُكْرِهِمْ أَجْمَعِينَ لَكُنْتُ مُقَصِّراً فِي بُلُوغِ أَدَاءِ شُكْرِ أَخْفَى نِعْمَةٍ مِنْ نِعَمِكَ عَلَيَّ وَ لَوْ أَنِّي كربيت [كَرَبْتُ] مَعَادِنَ حَدِيدِ اَلدُّنْيَا بِأَنْيَابِي وَ حَرَثْتُ أَرْضَهَا بِأَشْفَارِ عَيْنِي وَ بَكَيْتُ مِنْ خَشْيَتِكَ مِثْلَ بُحُورِ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرَضِينَ دَماً وَ صَدِيداً لَكَانَ ذَلِكَ قَلِيلاً فِي كَثِيرِ مَا يَجِبُ مِنْ حَقِّكَ عَلَيَّ وَ لَوْ أَنَّكَ إِلَهِي عَذَّبْتَنِي بَعْدَ ذَلِكَ بِعَذَابِ اَلْخَلاَئِقِ أَجْمَعِينَ وَ عَظَّمْتَ لِلنَّارِ خَلْقِي وَ جِسْمِي وَ مَلَأْتَ جَهَنَّمَ وَ أَطْبَاقَهَا مِنِّي حَتَّى لاَ يَكُونَ فِي اَلنَّارِ مُعَذَّبٌ غَيْرِي وَ لاَ يَكُونَ لِجَهَنَّمَ حَطَبٌ سِوَايَ لَكَانَ ذَلِكَ بِعَدْلِكَ عَلَيَّ قَلِيلاً فِي كَثِيرٍ اِسْتَوْجَبْتُهُ مِنْ عُقُوبَتِكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 299 )
15 - طاوس يمانى گويد على بن الحسين سيد عابدان بود و اين دعا را ميخواند: معبودا بعزت و جلال بزرگيت اگر من از آغاز فطرتم كه عيان كردى از اول روزگار تا دوام خلود پروردگاريت تو را عبادت كنم در هر موئى بهر چشم همزدن تا سرمد ابد بحمد و شكر همه خلائق هر آينه در رسيدن بحق اداى شكر نهانترين نعمت تو مقصرم، اگر من معادن آهن دنيا را با دندان خود بركنم و زمين هاى آن را با مژگان چشم شخم كنم و بكارم و از ترست مانند درياهاى آسمان و زمين خون و چرك بگريم همانا كه آن كم است نسبت بكثرت حق واجب تو بر من و اگر چنانچه معبودا تو پس از اينها مرا عذاب كنى بعذاب همه خلق و بزرگ كنى براى خلقت دوزخ و تن مرا و پر كنى همه دوزخ و طبقه هايش را از من تا در آن معذبى جز من نباشد و دوزخ را هيزمى جز من نبود اين نظر بعدل تو كمى است از بيش آنچه من مستوجب كيفر توام.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 299
الأمالی (للصدوق)
15.طاووس يمانى مى گويد:على بن حسين عليه السّلام سرور پرستندگان بود،همواره اين نيايش را داشت:خدايا!به عزت و جلال و عظمت خودت،اگر من از آن زمان كه فطرت مرا آشكار كردى از آغاز حيات تا ابديت خداوندى ات تو را مى پرستم،در هرمويى در هرچشم برهم زدنى تا سرمد ابدى به ستايش و سپاس همه آفريدگان.بى گمان همه آفريدگان در دست يابى به مرتبه سپاس گزارى ات در برابر پنهان ترين نعمت هاى تو كوتاهى ورزيده ام. اگر من معدن هاى آهن دنيا را با دندان خود از جاى كنده و زمين هاى آن را با مژگان چشمانم شخم زنم و بذرى بكارم و از هراس تو همانند درياهاى آسمان و زمين خون بگريم بى گمان در برابر فزونى حق واجب تو بر من اين همه ناچيز است.و اگر خدايا تو از اين پس مرا چنان دچار عذاب سازى كه گويى عذاب همه مردمان را بر من فروريختى و دوزخ را براى همه آفريدگان خود فراخ كنى و دوزخ را از من آكنده سازى و تن من و غير از من دوزخى نباشد و غير از من هيزم دوزخى نباشد،اين همه برابر عدل است نسبت به كسى مثل من كه سزاوار كيفرت شده ام.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 503
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَسَدِيُّ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ أَنْتَ إِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ حُجَّةُ اَللَّهِ بَعْدِي عَلَى اَلْخَلْقِ أَجْمَعِينَ وَ سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ وَ وَصِيُّ سَيِّدِ اَلنَّبِيِّينَ يَا عَلِيُّ إِنَّهُ لَمَّا عُرِجَ بِي إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلسَّابِعَةِ وَ مِنْهَا إِلَى سِدْرَةِ اَلْمُنْتَهَى وَ مِنْهَا إِلَى حُجُبِ اَلنُّورِ وَ أَكْرَمَنِي رَبِّي جَلَّ جَلاَلُهُ بِمُنَاجَاتِهِ قَالَ لِي يَا مُحَمَّدُ قُلْتُ لَبَّيْكَ رَبِّي وَ سَعْدَيْكَ تَبَارَكْتَ وَ تَعَالَيْتَ قَالَ إِنَّ عَلِيّاً إِمَامُ أَوْلِيَائِي وَ نُورٌ لِمَنْ أَطَاعَنِي وَ هُوَ اَلْكَلِمَةُ اَلَّتِي أَلْزَمْتُهَا اَلْمُتَّقِينَ مَنْ أَطَاعَهُ أَطَاعَنِي وَ مَنْ عَصَاهُ عَصَانِي فَبَشِّرْهُ بِذَلِكَ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ بَلَغَ مِنْ قَدْرِي حَتَّى إِنِّي أُذْكَرُ هُنَاكَ فَقَالَ نَعَمْ يَا عَلِيُّ فَاشْكُرْ رَبَّكَ فَخَرَّ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَاجِداً شُكْراً لِلَّهِ عَلَى مَا أَنْعَمَ بِهِ عَلَيْهِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اِرْفَعْ رَأْسَكَ يَا عَلِيُّ فَإِنَّ اَللَّهَ قَدْ بَاهَى بِكَ مَلاَئِكَتَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 300 )
16 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى (عليه السّلام) فرمود اى على تو امام مسلمانان و امير مؤمنان و قائد الغر المحجلين و پس از من حجت خدائى بر همه خلق تو سيد اوصياء و وصى سيد انبيائى اى على چون مرا بآسمان هفتم بالا بردند و از آنجا بسدرة المنتهى رسيدم و از آنجا بحجب نور و پروردگارم جل جلاله مرا گرامى داشت بمناجات خود فرمود اى محمد گفتم لبيك ربى و سعديك تباركت و تعاليت گفت بدرستى كه على امام اولياء من و نور است براى هر كه مرا اطاعت كرده است و كلمه اى كه بايست متقيانست هر كه او را اطاعت كند مرا اطاعت كرده و هر كه او را نافرمانى كند مرا نافرمانى كرده، او را بدين مژده ده [على] (عليه السّلام) عرضكرد يا رسول اللّٰه مقام من بآنجا رسيده كه در آن مقام ذكر شوم فرمود آرى على پروردگارت را شكر كن على رو بر خاك نهاد و سجده كرد بشكرانه اين نعمتى كه خدا باو داده، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى على سر بردار كه خدا بتو بر ملائكه خود مباهات دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 300
الأمالی (للصدوق)
16.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!تو پيشواى مسلمانان هستى و امير مؤمنان و حجت خداوند بر تمامى مردمان.اى على!تو سرور اوصياى من خواهى بود و نيز وصى سرور پيامبران.اى على!آنگاه كه مرا به آسمان هفتم بالا بردند و از آن جا به«سدرة المنته»نزديك شدم و از آن جا به پرده هايى از نور رسيدم و سپس پروردگارم مرا به مناجات خود ارج نهاد و چنين فرمود:اى محمد!گفتم لبيك ربى سعديك تباركت و تعاليت.فرمود:به راستى كه على امام دوستان من است و براى هركس كه فرمان ببرد،نور است.على همان كلمه بايسته پارسايان است.هركس او را فرمان برد،مرا فرمان برده است و هركس او را فرمان نبرد،مرا فرمان نبرده است.على را به اين منزلت بشارت ده. گفتم:اى پيامبر خدا!آيا منزلت ما به جايى رسيده است كه در معراج تو ياد شوم ؟فرمود: آرى.اى على!پروردگارت را سپاس بگزار آنگاه على عليه السّلام صورت بر خاك گذاشت و براى سپاس نعمت بزرگى كه خداوند به او ارزانى داشته بود،سجده كرد.آنگاه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على سر از سجده بردار كه خداوند به سبب تو بر فرشتگان خويش مى بالد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 505
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 300
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمِ بْنِ سَعْدَانَ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا عَطَسَ اَلْمَرْءُ اَلْمُسْلِمُ ثُمَّ سَكَتَ لِعِلَّةٍ تَكُونُ بِهِ قَالَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ عَنْهُ « اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ » فَإِنْ قَالَ « اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ » قَالَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ يَغْفِرُ اَللَّهُ لَكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 300 )
1 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون مرد مسلمانى عطسه كند سپس ساكت شود براى علتى كه در او است ملائكه از جانب او گويند«
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ
» و اگر خودش گويد«
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ
» ملائكه گويند خدا تو را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 300
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آن گاه كه مسلمانى عطسه كند و بعد آرام شود، براى علتى كه در اوست،فرشتگان از جانب خداوند،گويند الحمد لله رب العالمين.و اگر او گفت:الحمد لله رب العالمين فرشتگان پاسخ دهند كه خداوند تو را بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 507
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ : يَا عِبَادِيَ اَلصِّدِّيقِينَ تَنَعَّمُوا بِعِبَادَتِي فِي اَلدُّنْيَا فَإِنَّكُمْ بِهَا تَنَعَّمُونَ فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 301 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى جل جلاله فرمايد اى بندگان صديقم در دنيا بعبادتم متنعم باشيد كه بسبب آن در بهشت متنعم شويد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 301
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند مى فرمايد اى بندگان راست كردار من در دنيا همواره از عبادت من برخوردار شويد كه از رهگذر آن در بهشت برخوردار خواهيد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 507
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 301
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلْقُرَشِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْبَصْرِيِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كَرِهَ لَكُمْ أَيَّتُهَا اَلْأُمَّةُ أَرْبَعاً وَ عِشْرِينَ خَصْلَةً وَ نَهَاكُمْ عَنْهَا كَرِهَ لَكُمُ اَلْعَبَثَ فِي اَلصَّلاَةِ وَ كَرِهَ اَلْمَنَّ فِي اَلصَّدَقَةِ وَ كَرِهَ اَلضَّحِكَ بَيْنَ اَلْقُبُورِ وَ كَرِهَ اَلتَّطَلُّعَ فِي اَلدُّورِ وَ كَرِهَ اَلنَّظَرَ إِلَى فُرُوجِ اَلنِّسَاءِ وَ قَالَ يُورِثُ اَلْعَمَى وَ كَرِهَ اَلْكَلاَمَ عِنْدَ اَلْجِمَاعِ وَ قَالَ يُورِثُ اَلْخَرَسَ وَ كَرِهَ اَلنَّوْمَ قَبْلَ اَلْعِشَاءِ اَلْآخِرَةِ وَ كَرِهَ اَلْحَدِيثَ بَعْدَ اَلْعِشَاءِ اَلْآخِرَةِ وَ كَرِهَ اَلْغُسْلَ تَحْتَ اَلسَّمَاءِ بِغَيْرِ مِئْزَرٍ وَ كَرِهَ اَلْمُجَامَعَةَ تَحْتَ اَلسَّمَاءِ وَ كَرِهَ دُخُولَ اَلْأَنْهَارِ إِلاَّ بِمِئْزَرٍ وَ قَالَ فِي اَلْأَنْهَارِ عُمَّارٌ وَ سُكَّانٌ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ وَ كَرِهَ دُخُولَ اَلْحَمَّامَاتِ إِلاَّ بِمِئْزَرٍ وَ كَرِهَ اَلْكَلاَمَ بَيْنَ اَلْأَذَانِ وَ اَلْإِقَامَةِ فِي صَلاَةِ اَلْغَدَاةِ - حَتَّى تُقْضَى اَلصَّلاَةُ وَ كَرِهَ رُكُوبَ اَلْبَحْرِ فِي هَيَجَانِهِ وَ كَرِهَ اَلنَّوْمَ فَوْقَ سَطْحٍ لَيْسَ بِمُحَجَّرٍ وَ قَالَ مَنْ نَامَ عَلَى سَطْحٍ غَيْرِ مُحَجَّرٍ فَبَرِئَتْ مِنْهُ اَلذِّمَّةُ وَ كَرِهَ أَنْ يَنَامَ اَلرَّجُلُ فِي بَيْتٍ وَحْدَهُ وَ كَرِهَ لِلرَّجُلِ أَنْ يَغْشَى اِمْرَأَةً وَ هِيَ حَائِضٌ فَإِنْ غَشِيَهَا وَ خَرَجَ اَلْوَلَدُ مَجْذُوماً أَوْ أَبْرَصَ فَلاَ يَلُومَنَّ إِلاَّ نَفْسَهُ وَ كَرِهَ أَنْ يَغْشَى اَلرَّجُلُ اَلْمَرْأَةَ وَ قَدِ اِحْتَلَمَ حَتَّى يَغْتَسِلَ مِنِ اِحْتِلاَمِهِ اَلَّذِي رَأَى فَإِنْ فَعَلَ وَ خَرَجَ اَلْوَلَدُ مَجْنُوناً فَلاَ يَلُومَنَّ إِلاَّ نَفْسَهُ وَ كَرِهَ أَنْ يَتَكَلَّمَ اَلرَّجُلُ مَجْذُوماً إِلاَّ أَنْ يَكُونَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَهُ قَدْرُ ذِرَاعٍ وَ قَالَ فِرَّ مِنَ اَلْمَجْذُومِ فِرَارَكَ مِنَ اَلْأَسَدِ وَ كَرِهَ اَلْبَوْلَ عَلَى شَطِّ نَهَرٍ جَارٍ وَ كَرِهَ أَنْ يُحْدِثَ اَلرَّجُلُ تَحْتَ شَجَرَةٍ قَدْ أَيْنَعَتْ أَوْ نَخْلَةٍ قَدْ أَيْنَعَتْ يَعْنِي أَثْمَرَتْ وَ كَرِهَ أَنْ يَتَنَعَّلَ اَلرَّجُلُ وَ هُوَ قَائِمٌ وَ كَرِهَ أَنْ يَدْخُلَ اَلرَّجُلُ اَلْبَيْتَ اَلْمُظْلِمَ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ بَيْنَ يَدَيْهِ سِرَاجٌ أَوْ نَارٌ وَ كَرِهَ اَلنَّفْخَ فِي اَلصَّلاَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 301 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود ايا امت خداى تبارك و تعالى مكروه داشته براى شما بيست و چهار خصلت را و شما را از آن نهى كرده است: 1 - بازى در نماز 2 - منت نهادن در صدقه. 3 - خنده در گورستان 4 - سركشى در خانه ها. 5 - نظر بفرج زنها كه باعث كوريست 6 - سخن وقت جماع كه باعث لالى فرزند است. 7 - خواب پيش از نماز عشاء آخرين 8 - حديث كردن بعد از آن. 9 - غسل زير آسمان بدون لنگ 10 - مجامعت زير آسمان. 11 - رفتن در نهر آب بى لنگ زيرا در آنها عمار و ساكنانى است از ملائكه. 12 - داخل شدن حمام بى لنگ 13 - كلام ميان اذان و اقامه در نماز صبح تا تمام شدن نماز. 14 - سفر در دريا در هنگام كولاك 15 - خوابيدن روى پشت بام بى محجر فرمود هر كه در آن بخوابد خونش بگردن خودش است. 16 - در خانه اى تنها خوابيدن 17 - آميزش با زن حائض كه بسا فرزند آورد و مبتلاى خوره يا پيسى باشد. 18 - آميزش با زن پس از احتلام و پيش از غسل كه اگر فرزند ديوانه برآيد بايد خود را سرزنش كند. 19 - سخنكردن با خوره دار مگر با يكذراع فاصله، فرمود از او بگريز چون گريختن از شير. 20 - بول بر كنار نهر روان 21 - تغوط زير درخت يا نخلى كه بار آن رسيده و ميوه دارد. 22 - پوشيدن نعلين ايستاده 23 - بى چراغ وارد خانه تاريك شدن 24 - پف كردن در حال نماز.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 301
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى مردمان خداوند براى شما بيست و چهار چيز را ناخوشايند داشته و از آن بازداشته است:بازى كردن در نماز،منت در صدقه دادن، نگريستن به حياط خانه ها،نگريستن به شرمگاه زنان،سخن گفتن در هنگام نزديكى با زنان كه ممكن است فرزندشان را لال كند،خوابيدن قبل از نماز عشا،غسل كردن در فضاى باز و بدون پوشش،نزديكى با زنان در فضاى باز،آب تنى كردن در نهر آب در فضاى باز،چون برخى فرشتگان حضور دارند،بدون پوشش به حمام درآمدن،سخن گفتن بين اذان و اقامه در نماز بامداد،و تا هنگام پايان نماز،سفر دريايى در كولاك،خوابيدن بر پشت بام بدون نرده كه خون او بر گردن خودش خواهد بود.تنها در خانه خفتن،نزديكى با زن حائض كه ممكن است فرزندى از او به دنيا بيايد و به خوره يا پيسى گرفتار شود. نزديكى با زن بعد از احتلام و قبل از غسل.زيرا ممكن است فرزندشان جنون پيدا كند و سزاوار ملامت شوند.سخن گفتن با جذاميان بدون فاصله يك قدمى.از جذامى بايد گريخت مثل گريختن از شير.بول كردن آب روان،و مدفوع انداختن زير درخت يا نخل ميوه دار،در حال ايستادن كفش پوشيدن و بدون چراغ پاى به خانه تاريك گذاشتن فوت كردن در حال نماز.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 507
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمَّارِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْعَمَ عَلَى قَوْمٍ بِالْمَوَاهِبِ فَلَمْ يَشْكُرُوا فَصَارَتْ عَلَيْهِمْ وَبَالاً وَ اِبْتَلَى قَوْماً بِالْمَصَائِبِ فَصَبَرُوا فَصَارَتْ عَلَيْهِمْ نِعْمَةً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 302 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خداى عز و جل بر قومى نعمت بخشيد و موهبت كرد و شكر نكردند و بر آنها وبال شد و بر قوم ديگر بلا داد و صبر كردند و بر آنها نعمت شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 302
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند امتى را از نعمت و موهبت برخوردار كرد و آنان سپاس گزارى نكردند و نعمت به صورت وبال درآمد.اما خداوند امتى ديگر را گرفتار ساخت و آنان شكيبايى كردند و بلا براى آنان به شكل نعمت درآمد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 509
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 302
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْمُزَخْرَفِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنِ اِبْنِ بُكَيْرٍ قَالَ: أَخَذَ اَلْحَجَّاجُ مَوْلَيَيْنِ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لِأَحَدِهِمَا اِبْرَأْ مِنْ عَلِيٍّ فَقَالَ مَا جَزَايَ إِنْ لَمْ أَبْرَأْ مِنْهُ فَقَالَ قَتَلَنِيَ اَللَّهُ إِنْ لَمْ أَقْتُلْكَ فَاخْتَرْ لِنَفْسِكَ قَطْعَ يَدَيْكَ أَوْ رِجْلَيْكَ قَالَ فَقَالَ لَهُ اَلرَّجُلُ هُوَ اَلْقِصَاصُ فَاخْتَرْ لِنَفْسِكَ قَالَ تَاللَّهِ إِنِّي لَأَرَى لَكَ لِسَاناً وَ مَا أَظُنُّكَ تَدْرِي مَنْ خَلَقَكَ أَيْنَ رَبُّكَ قَالَ هُوَ بِالْمِرْصَادِ لِكُلِّ ظَالِمٍ فَأَمَرَ بِقَطْعِ يَدَيْهِ وَ رِجْلَيْهِ وَ صَلَبَهُ قَالَ ثُمَّ قَدَّمَ صَاحِبَهُ اَلْآخَرَ فَقَالَ مَا تَقُولُ فَقَالَ أَنَا عَلَى رَأْيِ صَاحِبِي قَالَ فَأَمَرَ أَنْ يُضْرَبَ عُنُقُهُ وَ يُصْلَبَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 302 )
5 - ابن بكير گويد حجاج دو تن از دوستان على را دستگير كرد بيكى از آنها گفت از على بيزارى جوى گفت اگر نكنم چه كنى ؟ گفت خدايم بكشد اگر تو را نكشم بريدن هر دو دست يا هر دو پاى خود را اختيار كن در پاسخش گفت روز قصاص ميرسد تو براى خود هر كدام خواهى اختيار كن حجاج گفت بخدا زبان تيزى دارى و گمانم ندانى كه تو را آفريده، پروردگارت كجا است ؟ گفت در كمين هر ستمكار است دستور داد هر دو دست و هر دو پايش را بريدند و بدارش زد و ديگرى را پيش داشت و گفت تو چه گوئى ؟ گفت من هم عقيده رفيق خود هستم، دستور داد گردنش را زدند و بدارش آويختند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 302
الأمالی (للصدوق)
5.ابن بكير مى گويد:حجاج ستمگر،دو نفر از دوستان على عليه السّلام را بازداشت كرد و به يكى از آنان گفت:از على اظهار بيزارى كن.او گفت:اگر چنين نكنم،چه خواهى كرد؟ حجاج گفت:خدا مرا بكشد،اگر تو را به قتل نرسانم.اكنون بين بريدن دستان و پاهاى خود يكى را انتخاب كن.دوستدار على عليه السّلام پاسخ داد كه روز قصاص نزديك است.تو نيز يكى را براى خود انتخاب كن.حجاج خشمگينانه گفت:چه زبان تيز و گزنده اى دارى. چنين مى پندارم كه تو نمى دانى كه چه كسى تو را خلق كرده است.اكنون خداى تو كجاست ؟دوستدار على عليه السّلام گفت:در كمين هرستمگر است.آنگاه حجاج فرمان داد كه دستان و پاهاى او را بريدند و سپس او را به دار آويختند.به دومى نگاه كرد و گفت:تو چه بر زبان مى آورى ؟گفت:من هم كيش دوست خود هستم.حجاج فرمان داد تا گردن او را زده و به دار آويزند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 509
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلتَّفْلِيسِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْهَادِي عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَلْإِمَامِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْبَاقِرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ سَيِّدِ اَلْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ سَيِّدِ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ سَيِّدِ اَلْأَوْصِيَاءِ عَلِيٍّ عَنْ سَيِّدِ اَلْأَنْبِيَاءِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: لاَ تَنْظُرُوا إِلَى كَثْرَةِ صَلاَتِهِمْ وَ صَوْمِهِمْ وَ كَثْرَةِ اَلْحَجِّ وَ اَلْمَعْرُوفِ وَ طَنْطَنَتِهِمْ بِاللَّيْلِ اُنْظُرُوا إِلَى صِدْقِ اَلْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ اَلْأَمَانَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 303 )
6 - پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود ملاحظه نماز و روزه بسيار و حج بسيار و احسان بسيار و جنجال شب آنها را نكنيد ملاحظۀ راستگوئى و امانت دارى آنها كنيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 303
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:به نماز و روزه فراوان يا حج و احسان زياد و شب زنده دارى شان نگاه نكنيد!بنگريد كه راست كردارى و امانت دارى شان چگونه است ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 511
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 303
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عِيسَى اَلنَّهْرِيرِيِّ [اَلنَّهْزِيزِيِّ] عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ عَرَفَ اَللَّهَ وَ عَظَّمَهُ مَنَعَ فَاهُ مِنَ اَلْكَلاَمِ وَ بَطْنَهُ مِنَ اَلطَّعَامِ وَ عَنَّى نَفْسَهُ بِالصِّيَامِ وَ اَلْقِيَامِ قَالُوا بِآبَائِنَا وَ أُمَّهَاتِنَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَؤُلاَءِ أَوْلِيَاءُ اَللَّهِ قَالَ إِنَّ أَوْلِيَاءَ اَللَّهِ سَكَتُوا فَكَانَ سُكُوتُهُمْ فِكْراً وَ تَكَلَّمُوا فَكَانَ كَلاَمُهُمْ ذِكْراً وَ نَظَرُوا فَكَانَ نَظَرُهُمْ عِبْرَةً وَ نَطَقُوا فَكَانَ نُطْقُهُمْ حِكْمَةً وَ مَشَوْا فَكَانَ مَشْيُهُمْ بَيْنَ اَلنَّاسِ بَرَكَةً لَوْ لاَ اَلْآجَالُ اَلَّتِي قَدْ كُتِبَتْ عَلَيْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ خَوْفاً مِنَ اَلْعَذَابِ وَ شَوْقاً إِلَى اَلثَّوَابِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 303 )
7 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه خدا را شناخت و او را بزرگ دانست جلو گرفت دهان خود را از كلام و شكم خود را از طعام و خود را برنج افكند براى روزه و نماز گفتند پدر و مادر ما قربانت يا رسول اللّٰه اينان اولياء خدايند، فرمود اولياء خدا چون خاموش باشند انديشه كنند و چون سخن گويند ذكر خدا باشد و نظر آنها عبرت است و گفتارشان حكمت و مشى آنها ميان مردم بركت اگر اجل بر ايشان معين نشده بود از ترس عذاب و شوق ثواب در پوست خود نميگنجيدند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 303
الأمالی (للصدوق)
7.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس خداوند را شناخته و او را بزرگ داشت،بى گمان براى نماز و روزه دهان خود را از سخن و معده اش را از خوراكى به سختى بياندازد.گفتند:پدر و مادرمان فداى تو باد اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!آيا اين كسان اوليا اللّه هستند؟فرمود:اولياى الهى آنگاه كه خاموش هستند مى انديشند و آن گاه كه سخن مى رانند،ياد خداوند دارند. نگريستن آنان عبرت است و سخنشان حكمت و روش آنان در بين مردم بركت آميز است. اگر اجل براى آنان مقدر نشده بوده آنان از هراس عذاب الهى يا شوق پاداش حق در پوست خود جاى نمى گرفتند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 511
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ وَقَفَ نَفْسَهُ مَوْقِفَ اَلتُّهَمَةِ فَلاَ يَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ اَلظَّنَّ وَ مَنْ كَتَمَ سِرَّهُ كَانَتِ اَلْخِيَرَةُ بِيَدِهِ وَ كُلُّ حَدِيثٍ جَاوَزَ اِثْنَيْنِ فَشَا وَ ضَعْ أَمْرَ أَخِيكَ عَلَى أَحْسَنِهِ حَتَّى يَأْتِيَكَ مِنْهُ مَا يَغْلِبُكَ وَ لاَ تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخِيكَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِي اَلْخَيْرِ مَحْمِلاً وَ عَلَيْكَ بِإِخْوَانِ اَلصِّدْقِ فَأَكْثِرْ مِنِ اِكْتِسَابِهِمْ فَإِنَّهُمْ عُدَّةٌ عِنْدَ اَلرَّخَاءِ وَ جُنَّةٌ عِنْدَ اَلْبَلاَءِ وَ شَاوِرْ فِي حَدِيثِكَ اَلَّذِينَ يَخَافُونَ اَللَّهَ وَ أَحِبَّ اَلْإِخْوَانَ عَلَى قَدْرِ اَلتَّقْوَى وَ اِتَّقُوا شِرَارَ اَلنِّسَاءِ وَ كُونُوا مِنْ خِيَارِهِنَّ عَلَى حَذَرٍ إِنْ أَمَرْنَكُمْ بِالْمَعْرُوفِ فَخَالِفُوهُنَّ كَيْلاَ يَطْمَعْنَ مِنْكُمْ فِي اَلْمُنْكَرِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 304 )
8 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود هر كه خود را در معرض تهمت در آورد سرزنش نكند كسيرا كه باو بدگمانست و هر كه راز خود را بپوشد اختيار آن را دارد و هر حديثى از دو تجاوز كرد شيوع يابد، ببرادر خود خوشبين باش تا بر تو روشن شود حال او، سخن برادر خود را بد تفسير مكن تا حمل بخوبى ممكن است بر تو باد ببرادران درست و راست از آنها بسيار بدست آورد كه آنها پشت تواند در زمان آسايش و سپر تواند در گرفتارى و مشورت كن در حديث خود با كسانى كه از خدا ميترسند و دوست دار برادران را باندازه اى كه تقوى دارند از زنان بد بگريز و از زنان خوب هم در حذر باش اگر دستور خوبى هم بشما دادند با آن ها مخالفت كنيد تا طمع نكنند شما را به بزشتكارى كشند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 304
الأمالی (للصدوق)
8.امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:هركس خويشتن را در معرض اتهام آورد،نبايد كسى را ملامت كند كه به او بدگمان شده است.و هركس راز خويشتن را پنهان دارد،صاحب آن است.و هرسخن كه به ديگر مى گفته شود،پراكنده مى شود.به برادر دينى خود خوش گمان باش تا هنگامى كه باطن او بر تو آشكار شود.سخن او را به ناروا معنا نكن تا هنگامى كه مى توان برداشتى نيك از شخصيت وى داشت.برادران دينى يك رنگ بسيار داشته باش كه آنان حاميان تو در دوران نعمت و به هنگام دشوارى خواهند بود.با كسانى مشورت كن كه تقواى الهى دارند و دوستان خود را به اندازه اى كه پرواپيشگى دارند، دوست داشته باش.از زنان بد فرار كن و از زنان خوب نيز برحذر بمان.اگر آنان فرمان نيكى هم دادند،نپذيريد كه مبادا طمع كرده و شما را به بدكارى وادارند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 511
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 304
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْمَالِكِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْمُؤَمِّلِ قَالَ: لَقِيتُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ وَ كَانَ يَخْضِبُ بِالْحُمْرَةِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ لَيْسَ هَذَا مِنْ خِضَابِ أَهْلِكَ فَقَالَ أَجَلْ كُنْتُ أَخْضِبُ بِالْوَسِمَةِ فَتَحَرَّكَتْ عَلَيَّ أَسْنَانِي إِنَّ اَلرَّجُلَ كَانَ إِذَا أَسْلَمَ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اَللَّهِ فَعَلَ ذَلِكَ وَ لَقَدْ خَضَبَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِالصُّفْرَةِ فَبَلَغَ اَلنَّبِيَّ ذَلِكَ فَقَالَ إِسْلاَمٌ فَخَضَبَهُ بِالْحُمْرَةِ فَبَلَغَ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَلِكَ فَقَالَ إِسْلاَمٌ وَ إِيمَانٌ فَخَضَبَهُ بِالسَّوَادِ فَبَلَغَ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَلِكَ فَقَالَ إِسْلاَمٌ وَ إِيمَانٌ وَ نُورٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 304 )
9 - على بن مؤمل گويد موسى بن جعفر را ديدم كه خضاب سرخى داشت گفتم قربانت اين خضاب خاندان تو نيست فرمود چرا من باوسمه خضاب ميكردم و دندانهايم لق شد هر مردى در زمان رسول خدا مسلمان ميشد خضاب ميكرد امير المؤمنين خضاب زرد رنگى كرد و به پيغمبر خبر رسيد فرمود اين اسلام است خضاب سرخ رنگى كرد و چون به پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) خبر رسيد فرمود اسلام و ايمان است و با سواد خضاب كرد و چون خبر به پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) رسيد فرمود اسلام و ايمان و نور است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 304
الأمالی (للصدوق)
9.على بن مؤل مى گويد:امام كاظم عليه السّلام ديدم كه خضاب سرخ رنگى داشت.گفتم: فداى تو شوم،اين خضاب،خضاب خاندان شما نيست.فرمود:چرا؟من با وسمه خضاب مى كردم كه سبب لق شدن دندانهايم شد.هركس كه در روزگار پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به اسلام گراييد،ريش خود را رنگ مى كرد.امير مؤمنان رنگ زرد مى زد كه به پيامبر گزارش آن رسيد.آن حضرت فرمود:اين اسلام است.آنگاه كه على عليه السّلام رنگ سرخ استفاده كرد، پيامبر فرمود:اين اسلام است و ايمان.و آنگاه كه على عليه السّلام رنگ سياه به كار برد و گزارش آن به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله رسيد،فرمود:اين اسلام است و ايمان و نور.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 511
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ اَلْبَخْتَرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ قَالَ: تَقْلِيمُ اَلْأَظَافِيرِ وَ أَخْذُ اَلشَّارِبِ مِنَ اَلْجُمُعَةِ إِلَى اَلْجُمُعَةِ أَمَانٌ مِنَ اَلْجُذَامِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 305 )
10 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود ناخن گرفتن و شارب زدن از جمعه تا جمعه امان از خوره است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 305
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:گرفتن ناخن و زدن شارب در جمعه سبب پيش گيرى از بيمارى خوره مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 513
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 305
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ أَخِيهِ عَلِيٍّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اَلْحَارِثِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ اَلنُّعْمَانِ اَلْأَحْوَلِ صَاحِبِ اَلطَّاقِ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ أَكْرَمَ اَلنَّاسِ فَلْيَتَّقِ اَللَّهَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ أَتْقَى اَلنَّاسِ فَلْيَتَوَكَّلْ عَلَى اَللَّهِ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ أَغْنَى اَلنَّاسِ فَلْيَكُنْ بِمَا عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْثَقَ مِنْهُ بِمَا فِي يَدِهِ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ لاَ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرِّ اَلنَّاسِ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ مَنْ أَبْغَضَ اَلنَّاسَ وَ أَبْغَضَهُ اَلنَّاسُ ثُمَّ قَالَ أَ لاَ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ هَذَا قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ اَلَّذِي لاَ يُقِيلُ عَثْرَةً وَ لاَ يَقْبَلُ مَعْذِرَةً وَ لاَ يَغْفِرُ ذَنْباً ثُمَّ قَالَ أَ لاَ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ هَذَا قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ مَنْ لاَ يُؤْمَنُ شَرُّهُ وَ لاَ يُرْجَى خَيْرُهُ إِنَّ عِيسَى بْنَ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَامَ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ فَقَالَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تُحَدِّثُوا بِالْحِكْمَةِ اَلْجُهَّالَ فَتَظْلِمُوهَا وَ لاَ تَمْنَعُوهَا أَهْلَهَا فَتَظْلِمُوهُمْ وَ لاَ تُعِينُوا اَلظَّالِمَ عَلَى ظُلْمِهِ فَيَبْطُلَ فَضْلُكُمْ اَلْأُمُورُ ثَلاَثَةٌ أَمْرٌ تَبَيَّنَ لَكَ رُشْدُهُ فَاتَّبِعْهُ وَ أَمْرٌ تَبَيَّنَ لَكَ غَيُّهُ فَاجْتَنِبْهُ وَ أَمْرٌ اُخْتُلِفَ فِيهِ فَرُدَّهُ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 305 )
11 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه دوست دارد گراميترين مردم باشد بايد از خدا بپرهيزد و هر كه دوست دارد پرهيزكارترين مردم باشد بايد بر خدا توكل كند و هر كه دوست دارد غنى ترين مردم باشد بايد بدان چه نزد خداست بيشتر اطمينان كند از آنچه در دست او است سپس فرمود شما را آگاه نكنم بدترين مردم ؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه، فرمود كسى كه مردم را دشمن دارد و مردم او را دشمن دارند. سپس فرمود شما را آگاه نكنم ببدتر از اين، گفتند چرا يا رسول اللّٰه، فرمود كسى كه از لغزش نگذرد و عذر نپذيرد و گناهى نيامرزد سپس فرمود شما را آگاه نكنم ببدتر از آن ؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه، فرمود كسى كه از شرش آسوده نباشند و اميد بخيرش نباشند براستى عيسى بن مريم در بنى اسرائيل بپاخاست و فرمود اى بنى اسرائيل حكمت را بنادانان نياموزيد تا بدان ستم كنيد و از اهلش دريغ مداريد تا بدانها ستم كنيد و بستمكار كمك نكنيد در ستم تا فضل خود را باطل كنيد امور سه گونه است امرى كه رهيابى آن بر تو آشكار است پيرو آن باش و امرى كه گمراهيش بر تو آشكار است از آن كناره كن و امرى كه مورد اختلافست آن را بخداى عز و جل برگردان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 305
الأمالی (للصدوق)
11.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله هركس كه مايل است ارجمندترين كسان باشد،بايستى از خداوند بترسد.و هركس كه مايل است پارساترين كسان باشد،مى بايد به خداوند توكل كند.و هركس كه مايل است بى نيازترين كسان باشد،مى بايد به آنچه پيش پروردگار است،بيش از ديگران مطمئن شود تا آن چه پيش اوست.آنگاه فرمود:آيا شما را از بدترين كسان خبر ندهم ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا.فرمود:هركس كه دشمن مردم است،مردم او را دشمن خويش بشناسند.و فرمود:آيا شما را از شخصى بدتر از او خبر ندهم ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا.فرمود:هركس كه لغزش ديگران را ناديده نگيرد و عذرشان را قبول نكند و گناهشان را نبخشايد.آنگاه فرمود:آيا شما را از شخصى بدتر از وى خبر ندهم ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا.فرمود:هركس كه مردمان از شر او آسايش نداشته باشند و نيز به نيكى رفتارش اميدوار نباشند.بعد چنين فرمود:حضرت عيسى عليه السّلام در ميان قوم بنى اسراييل بلند شد و فرمود:اى بنى اسراييل!هرگز حكمت را به نادان ها تعليم ندهيد كه بر حكمت ستم روا داشته ايد،و حكمت را از شايستگان مضايقه نكنيد كه به آنان ستم روا داشته ايد و به ستمكار در ستمگرى اش كمك نكنيد تا فضيلت خود را تباه سازيد.بدانيد كه كارها سه گونه اند:كارى كه راه آن آشكار است،از چنين كارى پيروى كنيد و كارى كه سرگردانى آن آشكار است از چنين كارى دورى كنيد و كارى كه ابهام و اختلاف دارد.چنين كارى را به خداوند واگذاريد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 513
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى دَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا دَاوُدُ كَمَا لاَ تَضِيقُ اَلشَّمْسُ عَلَى مَنْ جَلَسَ فِيهَا كَذَلِكَ لاَ تَضِيقُ رَحْمَتِي عَلَى مَنْ دَخَلَ فِيهَا وَ كَمَا لاَ تَضُرُّ اَلطِّيَرَةُ مَنْ لاَ يَتَطَيَّرُ مِنْهَا كَذَلِكَ لاَ يَنْجُو مِنَ اَلْفِتْنَةِ اَلْمُتَطَيِّرُونَ وَ كَمَا أَنَّ أَقْرَبَ اَلنَّاسِ مِنِّي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ اَلْمُتَوَاضِعُونَ كَذَلِكَ أَبْعَدُ اَلنَّاسِ مِنِّي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ اَلْمُتَكَبِّرُونَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 305 )
12 - پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى عز و جل بداود وحى كرد اى داود چنانچه بر آفتاب تنگ نيست كه كسى در آن نشيند برحمت من تنگ نيست هر كه در آن درآيد و چنانچه بدفالى را زيان نرساند هر كه بد فال باشد بدفالان از فتنه بركنار نباشند و چنانچه روز قيامت نزديكترين مردم بمن اهل تواضعند و دورتر از من متكبرانند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 305
الأمالی (للصدوق)
12)پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند به داود پيامبر عليه السّلام چنين وحى فرستاد:اى داود!همان گونه كه بر خورشيد تنگ و دشوار نيست كه كسى در سايه آن آرام گيرد،بر رحمت من نيز تنگ و دشوار نيست كه كسى در آن وارد شود.و همان گونه كه هركس شوم فال باشد و فال شوم براى ديگران زند،شومى آن زيان ندارد،شوم فالان هرگز از فتنه دور نمانند.و همان گونه كه در رستاخيز نزديك ترين كسان به من فروتنان هستند،دورترين كسان خود بزرگ بنيان هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 513
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ اَلْعَمِّيِّ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ حَفِظَ مِنْ شِيعَتِنَا أَرْبَعِينَ حَدِيثاً بَعَثَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ عَالِماً فَقِيهاً وَ لَمْ يُعَذِّبْهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 306 )
13 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه از شيعيان ما چهل حديث حفظ كند خدايش روز قيامت دانشمند و فقيه محشور نمايد و عذابش نكند،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 306
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس از پيروان ما چهل حديث از ما را حفظ كند،خداوند در روز رستاخيز او را دين شناس محشور كرده و هرگز او را گرفتار عذاب خود نسازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 515
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 306
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي حَاتِمٍ قَالَ حَدَّثَنِي هَارُونُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عَبَدَةُ بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا كَامِلُ بْنُ اَلْعَلاَءِ قَالَ حَدَّثَنَا حَبِيبُ بْنُ أَبِي ثَابِتٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ أَنْتَ صَاحِبُ حَوْضِي وَ صَاحِبُ لِوَائِي وَ مُنْجِزُ عِدَاتِي وَ حَبِيبُ قَلْبِي وَ وَارِثُ عِلْمِي وَ أَنْتَ مُسْتَوْدَعُ مَوَارِيثِ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ أَنْتَ أَمِينُ اَللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ أَنْتَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَى بَرِيَّتِهِ وَ أَنْتَ رُكْنُ اَلْإِيمَانِ وَ أَنْتَ مِصْبَاحُ اَلدُّجَى وَ أَنْتَ مَنَارُ اَلْهُدَى وَ أَنْتَ اَلْعَلَمُ اَلْمَرْفُوعُ لِأَهْلِ اَلدُّنْيَا مَنْ تَبِعَكَ نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْكَ هَلَكَ وَ أَنْتَ اَلطَّرِيقُ اَلْوَاضِحُ وَ أَنْتَ اَلصِّرَاطُ اَلْمُسْتَقِيمُ وَ أَنْتَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ أَنْتَ يَعْسُوبُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ أَنْتَ مَوْلَى مَنْ أَنَا مَوْلاَهُ وَ أَنَا مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ لاَ يُحِبُّكَ إِلاَّ طَاهِرُ اَلْوِلاَدَةِ وَ لاَ يُبْغِضُكَ إِلاَّ خَبِيثُ اَلْوِلاَدَةِ وَ مَا عَرَجَ بِي رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى اَلسَّمَاءِ قَطُّ وَ كَلَّمَنِي رَبِّي إِلاَّ قَالَ لِي يَا مُحَمَّدُ أَقْرِئْ عَلِيّاً مِنِّي اَلسَّلاَمَ وَ عَرِّفْهُ أَنَّهُ إِمَامُ أَوْلِيَائِي وَ نُورُ أَهْلِ طَاعَتِي فَهَنِيئاً لَكَ يَا عَلِيُّ هَذِهِ اَلْكَرَامَةُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 306 )
14 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود اى على تو صاحب حوض منى پرچمدار منى و بر آورنده وعده هاى منى دوست دل منى وارث علم منى و امانت دار مواريث پيغمبرانى توئى امين اللّٰه در زمينش و حجت بر خلقش توئى ركن ايمان و چراغ هدايت و منار شب تار توئى علمى كه براى اهل دنيا برافراشتند هر كه تو را پيروى كند نجات يافته و هر كه از تو تخلف كند هلاك است توئى راه روشن توئى راه راست، توئى قائد الغر المحجلين، توئى سرور هر كه منش سرورم و من سرور هر مؤمن و مؤمنه ام دوستت ندارد جز پاكزاد و دشمنت ندارد جز بدزاد و پروردگارم هيچ گاه مرا بآسمان بالا نبرد و با من سخن نگفت جز اينكه فرمود اى محمد سلام مرا بعلى برسان و باو اعلام كن كه امام اولياء و نور اهل طاعت منست گوارا باد تو را اى على اين كرامت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 306
الأمالی (للصدوق)
14.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام چنين فرمود:اى على!تو دارنده حوض من هستى و نيز دارنده پرچم من و برآورنده وعده هاى من.اى على!تو دوست قلب من هستى و همچنين وارث دانايى من و امانت دار ميراث هاى انبيا.اى على!تو در زمين امين خداوند هستى و نيز حجت او بر مردمان.اى على!تو ركن ايمان هستى و چراغ راهنما و منار شب تار.اى على!تو ركن ايمان هستى كه آن را براى جهانيان برافراشته اند.هركس از تو پيروى داشته باشد،رهايى و هركس تو را نافرمانى كند،نابود شود.اى على!تو راه تابان هستى و راه راست.تو سرور هركس هستى كه من مولاى او هستم و من مولاى هرزن و مرد مؤمن هستم.اى على!غير از پاك نهادان تو را دوست ندارند و غير از بدنهادان تو را دشمن ندارند.اى على!پروردگارم مرا به معراج نبرد و با من سخن نگفت،مگر اينكه فرمود:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله درود مرا به على عليه السّلام برسان و او بگوى كه پيشواى دوستان من است و روشنايى براى كسانى كه فرمان من مى برند.اى على!اين منزلت كريمانه بر تو مبارك باد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 515
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَسْبَاطٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: يَا أَبَا بَصِيرٍ نَحْنُ شَجَرَةُ اَلْعِلْمِ وَ نَحْنُ أَهْلُ بَيْتِ اَلنَّبِيِّ وَ فِي دَارِنَا مَهْبِطُ جَبْرَئِيلَ وَ نَحْنُ خُزَّانُ عِلْمِ اَللَّهِ وَ نَحْنُ مَعَادِنُ وَحْيِ اَللَّهِ مَنْ تَبِعَنَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنَّا هَلَكَ حَقّاً عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 307 )
15 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود اى ابو بصير مائيم درخت دانش مائيم خاندان پيغمبر، در خانه ما جبرئيل فرود مى آمد، ما خزانه دار علم خدا، معادن وحى خدائيم هر كه پيرو ما باشد نجات يافته و هر كه از ما تخلف كند هلاك است اين حق بر خداست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 307
الأمالی (للصدوق)
15.امام صادق عليه السّلام فرمود:اى ابو بصير!ما درخت دانايى هستيم،ما خاندان پيامبريم.
جبرئيل در خانه ما فرود مى آمد.ما خزانه دار علم الهى هستيم.ما معدن هاى وحى پروردگاريم.هركس از ما پيروى كند،رهايى يافته و هركس ما را نافرمانى كند،نابود شده است.اين حق بر خداوند است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 515
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 307
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ رِئَابٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ بَكْرٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ تَسْتَخِفُّوا بِفُقَرَاءِ شِيعَةِ عَلِيٍّ وَ عِتْرَتِهِ مِنْ بَعْدِهِ فَإِنَّ اَلرَّجُلَ مِنْهُمْ لَيَشْفَعُ فِي مِثْلِ رَبِيعَةَ وَ مُضَرَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 307 )
16 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود فقراء شيعه على و عترتش را بعد از او سبك نگيريد كه يكى از آنها مانند دو قبيله ربيعه و مضر را شفاعت كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 307
الأمالی (للصدوق)
16.رسول اكرم فرمود:فقيران شيعۀ على و عترتش را بعد از او سبك و خوار نگيريد پس همانا يكى از آنها دو قبلۀ مهم مثل ربيعه و مضر را شفاعت مى كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 517
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ : أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ قِيلَ مَنْ رٰاقٍ » قَالَ ذَاكَ قَوْلُ اِبْنِ آدَمَ إِذَا حَضَرَهُ اَلْمَوْتُ قَالَ هَلْ مِنْ طَبِيبٍ هَلْ مِنْ رَاقٍ قَالَ « وَ ظَنَّ أَنَّهُ اَلْفِرٰاقُ » يَعْنِي فِرَاقَ اَلْأَهْلِ وَ اَلْأَحِبَّةِ عِنْدَ ذَلِكَ قَالَ « وَ اِلْتَفَّتِ اَلسّٰاقُ بِالسّٰاقِ » قَالَ اِلْتَفَّتِ اَلدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ قَالَ « إِلىٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ اَلْمَسٰاقُ » إِلَى رَبِّ اَلْعَالَمِينَ يَوْمَئِذٍ اَلْمَصِيرُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 307 )
1 - از امام باقر (عليه السّلام) پرسيدند از تفسير قول خداى عز و جل (سوره قيامت-27) گفته شود كيست دعا نويس - فرمود اين گفتار آدميزاده است وقتى مرگش فرا رسد گويد آيا طبيبى هست آيا دعا نويسى هست ؟ فرمود و گمان كند كه روز فراق خاندان و دوستانست و فرمود ساق بساق پيچد يعنى دنيا بآخرت درهم شود فرمود آن روز سرانجام بسوى پروردگار جهانيانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 307
الأمالی (للصدوق)
1.از امام باقر عليه السّلام درباره آيه شريفه
«وَ قِيلَ مَنْ رٰاقٍ »
(قيامت/27)سؤال كردند. حضرت فرمود:اين سخن آدمى است،آنگاه كه هنگام مرگ وى نزديك مى شود، او مى گويد:آيا درمان كننده اى است كه نسخه اى برايم بنويسد.
خداوند فرمود:«و او پندارد كه روز فراق خانواده و دوستان است»و بعد فرمود: «در آن هنگام ساق به ساق خواهد پيچيد».يعنى دنيا و آخرت درهم مى گردد.و بعد فرمود«آن روز فرجام بازگشت به سوى پروردگار جهانيان است.»
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 519
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ سَنَةٍ أَقَلَّ مَطَراً مِنْ سَنَةٍ وَ لَكِنَّ اَللَّهَ يَضَعُهُ حَيْثُ يَشَاءُ إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ إِذَا عَمِلَ قَوْمٌ بِالْمَعَاصِي صَرَفَ عَنْهُمْ مَا كَانَ قَدَّرَ لَهُمْ مِنَ اَلْمَطَرِ فِي تِلْكَ اَلسَّنَةِ إِلَى غَيْرِهِمْ وَ إِلَى اَلْفَيَافِي وَ اَلْبِحَارِ وَ اَلْجِبَالِ وَ إِنَّ اَللَّهَ لَيُعَذِّبُ اَلْجُعَلَ فِي جُحْرِهَا بِحَبْسِ اَلْمَطَرِ عَنِ اَلْأَرْضِ اَلَّتِي هِيَ بِمَحَلَّتِهَا لِخَطَايَا مَنْ بِحَضْرَتِهَا وَ قَدْ جَعَلَ اَللَّهُ لَهَا اَلسَّبِيلَ إِلَى مَسْلَكٍ سِوَى مَحَلَّةِ أَهْلِ اَلْمَعَاصِي قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ « فَاعْتَبِرُوا يٰا أُولِي اَلْأَبْصٰارِ » ثُمَّ قَالَ وَجَدْنَا فِي كِتَابِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ إِذَا ظَهَرَ اَلزِّنَاءُ كَثُرَ مَوْتُ اَلْفَجْأَةِ وَ إِذَا طُفِّفَ اَلْمِكْيَالُ أَخَذَهُمُ اَللَّهُ بِالسِّنِينَ وَ اَلنَّقْصِ وَ إِذَا مَنَعُوا اَلزَّكَاةَ مَنَعَتِ اَلْأَرْضُ بَرَكَاتِهَا مِنَ اَلزَّرْعِ وَ اَلثِّمَارِ وَ اَلْمَعَادِنِ كُلِّهَا وَ إِذَا جَارُوا فِي اَلْأَحْكَامِ تَعَاوَنُوا عَلَى اَلظُّلْمِ وَ اَلْعُدْوَانِ وَ إِذَا نَقَضُوا اَلْعُهُودَ سَلَّطَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ إِذَا قَطَعُوا اَلْأَرْحَامَ جُعِلَتِ اَلْأَمْوَالُ فِي أَيْدِي اَلْأَشْرَارِ وَ إِذَا لَمْ يَأْمُرُوا بِمَعْرُوفٍ وَ لَمْ يَنْهَوْا عَنْ مُنْكَرٍ وَ لَمْ يَتَّبِعُوا اَلْأَخْيَارَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي سَلَّطَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ شِرَارَهُمْ فَيَدْعُو عِنْدَ ذَلِكَ خِيَارُهُمْ فَلاَ يُسْتَجَابُ لَهُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 308 )
2 - امام باقر (عليه السّلام) ميفرمود سالى از سالى كم باران تر نيست ولى خدا آن را هر جا خواهد ببارد براستى چون مردمى نافرمانى كنند خداى جل جلاله آنچه باران براى آنها مقدر است در آن سال از آنها بديگران گرداند و به بيابان ها و دريا و كوه ببارد، براستى خدا جعل را در سوراخش بخطاى كسانى كه در محل اويند عذاب كند چون ميتواند از آنجا نقل مكان كند بمحل ديگرى كه اهل معصيت نباشند سپس امام پنجم فرمود عبرت گيريد اى صاحبان بصيرت و فرمود در كتاب على يافتيم كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون زنا پديدار شود مرگ ناگهانى فراوان گردد و چون كم فروشى شود خدا قحطى و كم زراعتى آرد چون زكاة ندهند زمين بركت در زراعت و ميوه و معادن ندهد و چون بناحق قضاوت كنند معاونت بر ظلم و عدوان كرده اند و چون نقض عهد كنند خدا دشمن بر آنها مسلط كند و چون قطع رحم كنند خدا مال را بدست اشرار دهد و چون امر بمعروف و نهى از منكر نكنند و پيرو نيكان خاندان من نشوند خدا بدان آنها را بر آنها مسلط كند و نيكانشان دعا كنند و مستجاب نكند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 308
الأمالی (للصدوق)
2.امام باقر عليه السّلام فرمود:سالى از سالى كم باران تر نخواهد بود.اما خداوند هر جايى كه اراده كند،باران آن جا خواهد باريد.بى گمان هرگاه امتى او را نافرمانى كنند،خداوند بارانى كه آنان در آن سال در نظر گرفته شده،به سرزمين ديگران ببرد و يا بر بيابان و كوه و دريا فروبريزد.بى گمان خداوند جغد را در لانه اش به خطاى كسانى گرفتار سازد كه در آن مكان سكونت دارند،زيرا توانايى رفتن به جاى ديگرى كه نافرمانى نمى كنند،دارد.
آنگاه امام عليه السّلام فرمود:اى دارندگان بصيرت!عبرت گيريد.در كتاب على عليه السّلام خوانديم كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه زنا آشكار شود مرگ هاى ناگهانى بسيار مى شوند و آنگاه كه كم فروشى رواج يابد،خداوند خشك سالى پيش آورد.و آنگاه كه زكات ندهند،زمين در كشاورزى و باغ و معدن بركت خيز نخواهد بود.و آن گاه كه داورى باطل شود،بر ستم و تجاوز افزوده اند و آنگاه كه پيمان شكنى كنند،خداوند دشمن خود را بر آنان مسلط مى كند.و آنگاه كه پيوند با خويشان قطع كنند،خدا ثروت را به دست بدان مى سپارد.و آنگاه كه امر به معروف و نهى را از منكر را از ياد ببرند و از نيكان خاندان من پيروى نداشته باشند، خداوند بدترين شان را بر آنان چيره خواهد ساخت و آنگاه نيكان دعا مى كنند و اجابت نمى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 519
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 308
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ حَبِيبٍ اَلسِّجِسْتَانِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ فِي اَلتَّوْرَاةِ مَكْتُوباً يَا مُوسَى إِنِّي خَلَقْتُكَ وَ اِصْطَنَعْتُكَ وَ قَوَّيْتُكَ - وَ أَمَرْتُكَ بِطَاعَتِي وَ نَهَيْتُكَ عَنْ مَعْصِيَتِي فَإِنْ أَطَعْتَنِي أَعَنْتُكَ عَلَى طَاعَتِي وَ إِنْ عَصَيْتَنِي لَمْ أُعِنْكَ عَلَى مَعْصِيَتِي يَا مُوسَى وَ لِيَ اَلْمِنَّةُ عَلَيْكَ فِي طَاعَتِكَ لِي وَ لِيَ اَلْحُجَّةُ عَلَيْكَ فِي مَعْصِيَتِكَ لِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 308 )
3 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود در تورات نوشته است اى موسى من تو را آفريدم و ساختم و نيرو دادم و فرمان طاعت بتو دادم و نهى از نافرمانيت كردم اگر مرا اطاعت كنى بر آن كمكت دهم و اگر نافرمانيم كنى بر آن كمكت ندهم اى موسى مرا بر تو منت است در اينكه فرمانم برى و حجت است در نافرمانيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 308
الأمالی (للصدوق)
3.امام باقر عليه السّلام فرمود:در تورات آمده است:اى موسى من تو را خلق كردم و نيرومند ساختم و دستور فرمان برى دادم و تو را از نافرمانى ام بازداشتم.اگر فرمان من ببرى،تو را در اين راه يارى مى دهم و اگر فرمان من نبرى،تو را در آن راه مدد نمى رسانم.اى موسى! مرا بر تو جاى منت نهادن است كه فرمان من ببرى و مرا بر تو در نافرمانى حجت خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 521
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو يَزِيدَ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ خَلَفِ بْنِ يَزِيدَ اَلْمَرْوَزِيُّ بِالرَّيِّ فِي شَهْرِ رَبِيعٍ اَلْأَوَّلِ سَنَةَ اِثْنَتَيْنِ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْحَنْظَلِيُّ فِي سَنَةِ ثَمَانٍ وَ ثَلاَثِينَ وَ مِائَتَيْنِ وَ هُوَ اَلْمَعْرُوفُ بِإِسْحَاقَ بْنِ رَاهَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ مُجَالِدٍ عَنِ اَلشَّعْبِيِّ عَنْ مَسْرُوقٍ قَالَ: بَيْنَا نَحْنُ عِنْدَ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ نَعْرِضَ مَصَاحِفَنَا عَلَيْهِ إِذْ يَقُولُ لَهُ فَتًى شَابٌّ هَلْ عَهِدَ إِلَيْكُمْ نَبِيُّكُمْ كَمْ يَكُونُ مِنْ بَعْدِهِ خَلِيفَةً قَالَ إِنَّكَ لَحَدَثُ اَلسِّنِّ وَ إِنَّ هَذَا شَيْءٌ مَا سَأَلَنِي عَنْهُ أَحَدٌ قَبْلَكَ نَعَمْ عَهِدَ إِلَيْنَا نَبِيُّنَا أَنَّهُ يَكُونُ بَعْدَهُ اِثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً بِعِدَّةِ نُقَبَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 309 )
4 - مسروق گويد ما نزد عبد اللّٰه بن مسعود بوديم و قرآن مقابله ميكرديم با او كه جوانى گفت پيغمبر شما بشما سپرده كه بعد از او چند تن خليفه باشد؟ عبد اللّٰه گفت تو تازه جوانى و اين پرسش را كسى پيش از تو از من نكرده. آرى پيغمبر بما اعلام كرده كه بعد از او دوازده خليفه باشد بشماره نقيبان بنى اسرائيل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 309
الأمالی (للصدوق)
4.مسروق مى گويد،ما پيش عبد اللّه بن مسعود بوديم و همراه او نسخه هاى قرآن كريم را مقابله مى كرديم.جوانى گفت:پيامبرتان گفته كه پس از او چند نفر جانشين خواهند بود؟عبد اللّه بن مسعود گفت:تاكنون كسى اين چيز را از من نپرسيده است.اما حقيقت اين است كه جانشينان پيامبر دوازده تن هستند،همان گونه كه نقباى قوم بنى، اسراييل دوازده تن بودند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 521
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 309
حَدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي اَلرِّجَالِ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُبْدُوسٍ اَلْحَرَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْغَفَّارِ بْنُ اَلْحَكَمِ قَالَ حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ أَبِي اَلْأَسْوَدِ عَنْ مُطَرِّفٍ عَنِ اَلشَّعْبِيِّ عَنْ عَمِّهِ قَيْسِ بْنِ عَبْدٍ قَالَ: كُنَّا جُلُوساً فِي حَلْقَةٍ فِيهَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مَسْعُودٍ فَجَاءَ أَعْرَابِيٌّ فَقَالَ أَيُّكُمْ عَبْدُ اَللَّهِ قَالَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مَسْعُودٍ أَنَا عَبْدُ اَللَّهِ قَالَ هَلْ حَدَّثَكُمْ نَبِيُّكُمْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَمْ يَكُونُ بَعْدَهُ مِنَ اَلْخُلَفَاءِ قَالَ نَعَمْ اِثْنَا عَشَرَ عِدَّةُ نُقَبَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 309 )
5 - شعبى از عمويش قيس بن عبد روايت كرده كه ما در حلقه اى كه عبد اللّٰه بن مسعود حضور داشت نشسته بوديم يك عرب بيابانى آمد و گفت كدام شما عبد اللّٰه بن مسعود باشيد عبد اللّٰه گفت من باو گفت پيغمبر شما بشما باز گفته كه بعد از او چند خليفه است ؟ گفت آرى دوازده تن به شماره نقيبان بنى اسرائيل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 309
الأمالی (للصدوق)
5.قيس بن عبد مى گويد:ما نزد عبد اللّه بن مسعود بوديم كه عربى صحراگرد آمد و گفت:كدام يك از شما عبد اللّه بن مسعود هستيد؟عبد اللّه گفت:من.عرب گفت:آيا پيامبرتان به شما گفته كه جانشينان او چند نفرند؟عبد اللّه بن مسعود پاسخ داد:آرى.او فرموده كه آنان دوازده تن مى باشند،به شمار نقباى بنى اسراييل.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 521
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَتَّابُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَتَّابٍ اَلْوَرَامِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ صَاعِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ اَلْمُفَضَّلِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ سَوَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْغَفَّارِ بْنُ اَلْحَكَمِ قَالَ حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ أَبِي اَلْأَسْوَدِ عَنْ مُطَرِّفٍ عَنِ اَلشَّعْبِيِّ وَ حَدَّثَنَا عَتَّابُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْأَنْمَاطِيُّ عَنْ يُوسُفَ بْنِ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنِي جَرِيرٌ عَنْ أَشْعَثَ بْنِ سَوَّارٍ عَنِ اَلشَّعْبِيِّ وَ حَدَّثَنَا عَتَّابُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْحَرَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْوَزَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَسْلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا أَشْعَثُ بْنُ سَوَّارٍ عَنِ اَلشَّعْبِيِّ كُلُّهُمْ قَالُوا عَنْ عَمِّهِ قَيْسِ بْنِ عَبْدٍ قَالَ عَتَّابٌ وَ هَذَا حَدِيثُ مُطَرِّفٍ قَالَ: كُنَّا جُلُوساً فِي اَلْمَسْجِدِ وَ مَعَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مَسْعُودٍ فَجَاءَ أَعْرَابِيٌّ فَقَالَ أَ فِيكُمْ عَبْدُ اَللَّهِ قَالَ نَعَمْ أَنَا عَبْدُ اَللَّهِ فَمَا حَاجَتُكَ قَالَ يَا عَبْدَ اَللَّهِ أَخْبَرَكُمْ نَبِيُّكُمْ كَمْ يَكُونُ فِيكُمْ مِنْ خَلِيفَةٍ قَالَ لَقَدْ سَأَلْتَنِي عَنْ شَيْءٍ مَا سَأَلَنِي عَنْهُ أَحَدٌ مُنْذُ قَدِمْتُ اَلْعِرَاقَ نَعَمْ اِثْنَا عَشَرَ عِدَّةُ نُقَبَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ قَالَ أَبُو عَرُوبَةَ فِي حَدِيثِهِ قَالَ نَعَمْ عِدَّةُ نُقَبَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 309 )
6 - قيس بن عبد گويد ما در مسجد نشسته بوديم و عبد اللّٰه بن مسعود با ما بود يك عرب بيابانى آمد و گفت عبد اللّٰه بن مسعود در ميان شما است عبد اللّٰه گفت آرى منم چه كار دارى ؟ گفت اى عبد اللّٰه پيغمبر شما بشما خبر داده كه چند تن خليفه ميان شما خواهد بود؟ گفت چيزى از من پرسيدى كه از وقتى بعراق آمدم كسى از من نپرسيده آرى دوازده تن بشماره نقباء بنى اسرائيل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 309
الأمالی (للصدوق)
6.قيس بن عبد مى گويد:ما در مسجد پيرامون عبد اللّه بن مسعود بوديم كه عربى صحرانشين آمد و گفت آيا عبد اللّه بن مسعود در ميان شماست ؟عبد اللّه گفت:آرى. عبد اللّه من هستم.چه كارى دارى ؟صحرانشين گفت:اى عبد اللّه!آيا پيامبرتان به شما گفته كه چند جانشين دارد؟عبد اللّه گفت:از من سؤالى كردى كه از هنگام آمدن به عراق كسى درباره آن نپرسيده است.آرى،جانشينان پيامبر به شمار نقباى بنى اسراييل دوازده تن مى باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 523
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ قَالَ جَرِيرٌ عَنْ أَشْعَثَ عَنِ اِبْنِ مَسْعُودٍ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: اَلْخُلَفَاءُ بَعْدِي اِثْنَا عَشَرَ كَعِدَّةِ نُقَبَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 310 )
7 - اشعث از ابن مسعود روايت كرده كه پيغمبر فرمود خلفاء بعد از من دوازده اند بشماره نقباء بنى اسرائيل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 310
الأمالی (للصدوق)
7.اشعث از عبد اللّه بن مسعود نقل كرده است كه پيامبر فرمود جانشينان من دوازده تن به شمار نقيبان قوم بنى اسراييل مى باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 523
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 310
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدَةَ اَلنَّيْسَابُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْقَاسِمِ هَارُونُ بْنُ إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ زِيَادِ بْنِ عِلاَقَةَ وَ عَبْدِ اَلْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ: كُنْتُ مَعَ أَبِي عِنْدَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ يَكُونُ بَعْدِي اِثْنَا عَشَرَ أَمِيراً ثُمَّ أَخْفَى صَوْتَهُ فَقُلْتُ لِأَبِي مَا اَلَّذِي أَخْفَى رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ قَالَ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 310 )
8 - جابر بن سمره گويد با پدرم نزد پيغمبر بودم، شنيدمش ميفرمود پس از من دوازده امير باشد سپس آوازش نهان شد بپدرم گفتم آهسته چه فرمود؟ گفت فرمود همه آنها از قريشند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 310
الأمالی (للصدوق)
8.جابر بن سمره مى گويد:همراه پدرم پيش پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بوديم.حضرت فرمود: پس از من دوازده امير خواهند آمد.آنگاه صداى حضرت كوتاه شد.از پدرم پرسيدم كه پيامبر آهسته چه مى فرمود؟پدرم گفت:حضرت فرمود كه همه آنان از قوم قريش خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 523
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّائِغُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْغَضْرَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَللَّيْثِ بْنِ بُهْلُولٍ اَلْمَوْصِلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا غَسَّانُ بْنُ اَلرَّبِيعِ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ مَوْلَى عَامِرٍ اَلشَّعْبِيِّ عَنْ عَامِرٍ أَنَّهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ يَزَالُ أَمْرُ أُمَّتِي ظَاهِراً حَتَّى يَمْضِيَ اِثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 310 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هميشه امر امتم پيش ميرود و غلبه دارد تا بگذرد دوازده خليفه كه همه از قريشند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 310
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:همواره امر امت من به سامان است و بر جريان هاى باطل مسلط مى شود تا اينكه دوازده جانشين من از پى هم بيايند.آنان همگى از قريش خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 523
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ عِيسَى بْنِ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْعِجْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْفَرَجِ الوريانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْعِجْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَلْعَظِيمِ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبَانٍ مَوْلَى زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَاصِمِ بْنِ بَهْدَلَةَ قَالَ قَالَ لِي شُرَيْحٌ اَلْقَاضِي : اِشْتَرَيْتُ دَاراً بِثَمَانِينَ دِينَاراً وَ كَتَبْتُ كِتَاباً وَ أَشْهَدْتُ عُدُولاً فَبَلَغَ ذَلِكَ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَبَعَثَ إِلَيَّ مَوْلاَهُ قَنْبَراً فَأَتَيْتُهُ فَلَمَّا أَنْ دَخَلْتُ عَلَيْهِ قَالَ يَا شُرَيْحُ اِشْتَرَيْتَ دَاراً وَ كَتَبْتَ كِتَاباً وَ أَشْهَدْتَ عُدُولاً وَ وَزَنْتَ مَالاً قَالَ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ يَا شُرَيْحُ اِتَّقِ اَللَّهَ فَإِنَّهُ سَيَأْتِيكَ مَنْ لاَ يَنْظُرُ فِي كِتَابِكَ وَ لاَ يَسْأَلُ عَنْ بَيِّنَتِكَ حَتَّى يُخْرِجَكَ مِنْ دَارِكَ شَاخِصاً وَ يُسْلِمَكَ إِلَى قَبْرِكَ خَالِصاً فَانْظُرْ أَلاَّ تَكُونَ اِشْتَرَيْتَ هَذِهِ اَلدَّارَ مِنْ غَيْرِ مَالِكِهَا وَ وَزَنْتَ مَالاً مِنْ غَيْرِ حِلِّهِ فَإِذَا أَنْتَ قَدْ خَسِرْتَ اَلدَّارَيْنِ جَمِيعاً اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا شُرَيْحُ فَلَوْ كُنْتَ عِنْدَ مَا اِشْتَرَيْتَ هَذِهِ اَلدَّارَ أَتَيْتَنِي فَكَتَبْتُ لَكَ كِتَاباً عَلَى هَذِهِ اَلنُّسْخَةِ إِذَا لَمْ تَشْتَرِهَا بِدِرْهَمَيْنِ قَالَ قُلْتُ وَ مَا كُنْتَ تَكْتُبُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ كُنْتُ أَكْتُبُ لَكَ هَذَا اَلْكِتَابَ - « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » هَذَا مَا اِشْتَرَى عَبْدٌ ذَلِيلٌ مِنْ مَيِّتٍ أُزْعِجَ بِالرَّحِيلِ اِشْتَرَى مِنْهُ دَاراً فِي دَارِ اَلْغُرُورِ مِنْ جَانِبِ اَلْفَانِينَ إِلَى عَسْكَرِ اَلْهَالِكِينَ وَ تَجْمَعُ هَذِهِ اَلدَّارَ حُدُودٌ أَرْبَعَةٌ فَالْحَدُّ اَلْأَوَّلُ مِنْهَا يَنْتَهِي إِلَى دَوَاعِي اَلْآفَاتِ وَ اَلْحَدُّ اَلثَّانِي مِنْهَا يَنْتَهِي إِلَى دَوَاعِي اَلْعَاهَاتِ وَ اَلْحَدُّ اَلثَّالِثُ مِنْهَا يَنْتَهِي إِلَى دَوَاعِي اَلْمُصِيبَاتِ وَ اَلْحَدُّ اَلرَّابِعُ مِنْهَا يَنْتَهِي إِلَى اَلْهَوَى اَلْمُرْدِي وَ اَلشَّيْطَانِ اَلْمُغْوِي وَ فِيهِ يُشْرَعُ بَابُ هَذِهِ اَلدَّارِ اِشْتَرَى هَذَا اَلْمَفْتُونُ بِالْأَمَلِ مِنْ هَذَا اَلْمُزْعَجِ بِالْأَجَلِ جَمِيعَ هَذِهِ اَلدَّارِ - بِالْخُرُوجِ مِنْ عِزِّ اَلْقُنُوعِ وَ اَلدُّخُولِ فِي ذُلِّ اَلطَّلَبِ فَمَا أَدْرَكَ هَذَا اَلْمُشْتَرِي مِنْ دَرَكٍ فَعَلَى مُبْلِي أَجْسَامِ اَلْمُلُوكِ وَ سَالِبِ نُفُوسِ اَلْجَبَابِرَةِ مِثْلِ كِسْرَى وَ قَيْصَرَ وَ تُبَّعٍ وَ حِمْيَرَ وَ مَنْ جَمَعَ اَلْمَالَ إِلَى اَلْمَالِ فَأَكْثَرَ وَ بَنَى فَشَيَّدَ وَ نَجَدَ فَزَخْرَفَ وَ اِدَّخَرَ بِزَعْمِهِ لِلْوَلَدِ إِشْخَاصُهُمْ جَمِيعاً إِلَى مَوْقِفِ اَلْعَرْضِ لِفَصْلِ اَلْقَضَاءِ « وَ خَسِرَ هُنٰالِكَ اَلْمُبْطِلُونَ » شَهِدَ عَلَى ذَلِكَ اَلْعَقْلُ إِذَا خَرَجَ مِنْ أَسْرِ اَلْهَوَى وَ نَظَرَ بِعَيْنِ اَلزَّوَالِ لِأَهْلِ اَلدُّنْيَا وَ سَمِعَ مُنَادِيَ اَلزُّهْدِ يُنَادِي فِي عَرَصَاتِهَا مَا أَبْيَنَ اَلْحَقَّ لِذِي عَيْنَيْنِ إِنَّ اَلرَّحِيلَ أَحَدُ اَلْيَوْمَيْنِ تَزَوَّدُوا مِنْ صَالِحِ اَلْأَعْمَالِ وَ قَرِّبُوا اَلْآمَالَ بِالْآجَالِ فَقَدْ دَنَا اَلرِّحْلَةُ وَ اَلزَّوَالُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 311 )
10 - شريح قاضى گويد خانه اى را بهشتاد اشرفى طلا خريدم و قباله آن را نوشتم و عدولى را گواه آن گرفتم و خبرش به امير المؤمنين على بن ابى طالب (عليه السّلام) رسيد مولايش قنبر را فرستاد و مرا خواست و خدمتش رسيدم فرمود اى شريح خانه خريدى و قباله نوشتى و گواهان عادل گرفتى و پول آن را پرداختى ؟ گفتم آرى فرمود اى شريح از خدا بترس محققا كسى آيد كه بقباله تو نگاه نكند و بى گواه ترا از آن بيرون كند و ببرد بگورت بسپارد بى همه چيز، خوب تامل كن اين خانه را از غير مالكش نخريده باشى و مال حرامى ببهاى آن نداده باشى تا در دنيا و آخرت زيان كنى سپس فرمود اى شريح اگر من در مجلس خريد خانه ات بودم و از من خواسته بودى قباله آن را بنويسم آن را طورى مينوشتم كه بدو درهم خريدار آن نباشى، گويد عرضكردم يا امير المؤمنين چه مينوشتى فرمود مينوشتم: «
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» اينست كه بنده خوارى خريده از مرده لب گورى از او خانه اى خريده در دار فريب از فناشوندگان و رو آور بقشون نابودان اين خانه چهار حد دارد اول بدواعى آفات دوم به وسائل عيوب سوم به وسائل مصيبتها و چهارم بهوس كشنده و شيطان گمراه كننده و در آن خانه از اينجا باز مى شود اين مرد فريب خورده بآرزو خريده از اين رانده شده باجل همه اين خانه را براى بيرون رفتن از عزت قناعت و وارد شدن در ذلت تلاش و هر چه خسارت بر اين خريدار برسد بعهده آن كس است كه تنهاى شاهان را ميپوشاند و جان جباران را ميگيرد از قبيل خسرو و قيصر روم و تبع و حمير و هر كه مال روى هم انباشته و فراوان اندوخته و ساختمان كرده و محكم ساخته و خوب ساخته و نقاشى كرده و پس انداز نموده بعقيده خود براى فرزند كه همه بموقف قيامت روند و قضاوت قطعى و بيهودگان در آنجا زيانكارند گواه بر اينست عقلى كه از اسارت هوس بيرون آمده و اهل دنيا را بديده زوال نگريسته و شنيده كه منادى زهد در ميدان هاى آن جار ميزند چه اندازه حق براى كسى كه دو چشم باز دارد روشن است امروز يا فردا بايد كوچ كرد از اعمال نيك توشه برگيريد و آرزوها را با مرگ بسنجيد كه كوچ و زوال نزديك است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 311
الأمالی (للصدوق)
10.شريح قاضى مى گويد:من منزلى به بهاى هشتاد اشرفى طلا خريدارى كردم و قباله آن را نوشتم و عده اى را بر آن شاهد آن گرفتم.آنگاه گزارش اين ماجرا به امير مؤمنان عليه السّلام رسيد.او قنبر را به سراغم فرستاد و مرا احضار كرد.آنگاه كه نزد او رفتم فرمود:اى شريح!شنيدم كه خانه اى خريدى و سندى نوشتى و شاهدى عادل گرفتى و بهاى آن را پرداختى ؟گفتم:آرى.فرمود:اى شريح!از خداوند بترس.
بى گمان كسى كه به سراغت خواهد آمد،هرگز به سند خانه ات نمى نگرد و بدون شاهد تو را از آن خارج مى كند و به گور مى سپارد بى آنكه چيزى در دست داشته باشى.اينك نيك بنگر كه اين منزل را از غير مالك آن خريدارى نكرده باشى و نيز پول حرامى براى آن نپرداخته باشى كه در دنيا و آخرت زيان كار شوى.آنگاه فرمود:اى شريح اگر من در آن مجلس بودم و از من درخواست نوشتن قباله آن را داشتى،به گونه اى مى نوشتم كه حتى به دو درهم آن را خريدارى نكنى.
شريح مى گويد كه به على عليه السّلام گفتم:اى امير مؤمنان چه مى نوشتى ؟فرمود:اين گونه مى نگاشتم:بسم اللّه الرحمن الرحيم.اين همان خانه اى است كه بنده بى مقدار از مرده اى لب گور در سراى فريب خريدارى كرده است.او به سمت سپاه هلاك شدگان روى آورده است.اين خانه چهار سمت دارد.سمت نخست خانه به آسيب هايى است كه آدمى را به خود فرامى خوانند و سمت دوم به بستر كاستى هاست و سمت سوم به مصيبت هاست و سمت چهارم به هواوهوس نابودگر و شيطان گمراه كننده.در اين خانه از اين سمت چهارمين گشوده مى شود.اين مرد گول خورده در راه آرزو خانه را از كسى خريده است كه او را به سوى مرگ رانده اند.همه جاى اين خانه آهنگ خروج از سرافرازى قناعت به خوارى طلب كردن دارد.هرگونه زيان به خريداران منزل وارد شود، برعهده كسى است كه بدن هاى حاكمان را مى پوساند و جان هاى ستم پيشگان را مى گيرد.همانند«خسروپرويز»،«قيصر روم»،«تبع»و«حمير»و نيز جان هركس كه سكه روى سكه انباشته و بسيار ذخيره كرده و كاخ استوار و زيبا و تزءيين شده فراهم كرده است.او گمان دارد كه اين همه براى فرزند است.بى گمان همگان به روز رستاخيز درآيند و درباره آنان داورى آخر انجام گيرد و باطل گرايان در آن هنگام زيان خواهند كرد.اين همه گواهى بر شوربختى شان گواهى مى دهند.آنگاه كه خرد از بند نفس اماره درآيد و ساكنان دنيا را از منظر زوال بنگرد و صداى منادى زهد را بشنود كه در ميدان هاى دنيا فرياد مى كشد: چه قدر حقيقت براى كسى چشمان حق بين دارد،روشن خواهد بود.به هرحال امروز يا فردا بايد بار سفر ابديت را بست.اينك از رفتارهاى شايسته خود ره توشه برگيريد و آرزوهاى دور و درازتان را با مرگ در ترازو بگذاريد كه هنگام رحلت و فنا نزديك است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 525
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 311
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَسَدٍ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي بَكْرٍ اَلْوَاسِطِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ يُوسُفَ اَلْجَارُودِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ اَلْفَزَارِيُّ عَنْ سُفْيَانَ اَلثَّوْرِيِّ وَ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلسَّائِبِ عَنْ زَادَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ لِلَّهِ مَلاَئِكَةً سَيَّاحِينَ فِي اَلْأَرْضِ يُبَلِّغُونِّي عَنْ أُمَّتِيَ اَلسَّلاَمَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 312 )
11 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود براى خداوند در زمين فرشتگان جهانگرديست كه سلام امت را بمن ميرسانند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 312
الأمالی (للصدوق)
11.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:براى خداوند در زمين فرشتگانى است كه جهانگردى مى كنند.آنان درود امت مرا به من خواهند رساند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 527
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 312
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْكُوفِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَمَّارٍ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ اَلزَّعْفَرَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْعَبْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ اَلْآدَمِيُّ عَنِ اِبْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ مَسْجِدَ اَلْكُوفَةِ فَإِذَا أَنَا بِرَجُلٍ عِنْدَ اَلْأُسْطُوَانَةِ اَلسَّابِعَةِ قَائِماً يُصَلِّي يُحْسِنُ رُكُوعَهُ وَ سُجُودَهُ فَجِئْتُ لِأَنْظُرَ إِلَيْهِ فَسَبَقَنِي إِلَى اَلسُّجُودِ فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ فِي سُجُودِهِ اَللَّهُمَّ إِنْ كُنْتُ قَدْ عَصَيْتُكَ فَقَدْ أَطَعْتُكَ فِي أَحَبِّ اَلْأَشْيَاءِ إِلَيْكَ وَ هُوَ اَلْإِيمَانُ بِكَ مَنّاً مِنْكَ بِهِ عَلَيَّ لاَ مَنّاً بِهِ مِنِّي عَلَيْكَ وَ لَمْ أَعْصِكَ فِي أَبْغَضِ اَلْأَشْيَاءِ إِلَيْكَ لَمْ أَدْعُ لَكَ وَلَداً وَ لَمْ أَتَّخِذْ لَكَ شَرِيكاً مَنّاً مِنْكَ عَلَيَّ لاَ مَنّاً مِنِّي عَلَيْكَ وَ عَصَيْتُكَ فِي أَشْيَاءَ عَلَى غَيْرِ مُكَاثَرَةٍ مِنِّي وَ لاَ مُكَابَرَةٍ وَ لاَ اِسْتِكْبَارٍ عَنْ عِبَادَتِكَ وَ لاَ جُحُودٍ لِرُبُوبِيَّتِكَ وَ لَكِنِ اِتَّبَعْتُ اَلْهَوَى وَ أَزَلَّنِي اَلشَّيْطَانُ بَعْدَ اَلْحُجَّةِ وَ اَلْبَيَانِ فَإِنْ تُعَذِّبْنِي [فَبِذُنُوبِي] غَيْرَ ظَالِمٍ لِي وَ إِنْ تَرْحَمْنِي فَبِجُودِكَ وَ رَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِينَ ثُمَّ اِنْفَتَلَ وَ خَرَجَ مِنْ بَابِ كِنْدَةَ فَتَبِعْتُهُ حَتَّى أَتَى مُنَاخَ اَلْكَلْبِيِّينَ فَمَرَّ بِأَسْوَدَ فَأَمَرَهُ بِشَيْءٍ لَمْ أَفْهَمْهُ فَقُلْتُ مَنْ هَذَا فَقَالَ هَذَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقُلْتُ جَعَلَنِيَ اَللَّهُ فِدَاكَ مَا أَقْدَمَكَ هَذَا اَلْمَوْضِعَ فَقَالَ اَلَّذِي رَأَيْتَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 312 )
12 - ابو حمزه ثمالى گويد وارد مسجد كوفه شدم و برخوردم بمردى كه نزد ستون هفتم نماز ميخواند و ركوع و سجود خوبى ميكرد آمدم باو نگاه كنم زودتر بسجده رفت و شنيدم در سجده خود ميگفت خدايا اگر نافرمانيت كردم در محبوبترين چيزها تو را اطاعت كردم كه ايمان بتو است و تو در آن بر من منت دارى نه من بر تو، در بعض اشياء نزد تو نافرمانيت نكردم فرزند براى تو نتراشيدم و شريك برايت نگرفتم باز هم بمنتى كه تو بر من دارى نه من بر تو و در چيزهائى نافرمانيت كردم نه از راه فزون طلبى و مكابره و گردن فرازى از عبادتت و انكار ربوبيتت ولى پيروى هوس كردم و شيطان پس از حجت و بيان مرا خوار كرد اگر عذابم كنى براى گناهم ستم نكردى و اگر رحمم كنى از جودت باشد و رحمتت اى ارحم الراحمين سپس فارغ شد و از باب كنده بيرون رفت و دنبالش رفتم تا بميدان كلبيان بغلام سياهى بر گذشت و چيزى باو گفت كه من نفهميدم باو گفتم اين كى بود؟ گفت على بن الحسين است گفتم قربانت براى چه اينجا آمدى ؟ فرمود براى آنچه ديدى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 312
الأمالی (للصدوق)
12.ابو حمزه ثمالى مى گويد:به مسجد كوفه وارد شدم،شخصى را ديدم كه كنار ستون هفتم نماز مى گزارد و به نيكى ركوع و سجود مى رود.نزديك رفتم كه چهرۀ او را ببينم اما زودتر به سجده رفت.در سجده اش چنين مى گفت:خدايا!اگر تو را نافرمانى كردم،ولى تو را در كارهايى كه دوست داشتى،فرمان برده ام.كه همان ايمان به تو مى باشد و بى گمان تو در مؤمن شدن بر من منت نهادى،نه من بر تو.خدايا!در برخى چيزها در پيشگاهت تو را نافرمانى نكردم و فرزندى برايت قرار ندادم و شريك برايت نگرفتم.اين همه به خاطر منت تو بود كه بر من داشتى،نه منت ايمان آوردن من بر تو.و در چيزهايى كه تو را نافرمانى كردم به خاطر زيادى خواهى و حيله گرى و سركشى از پرستش تو و انكار ربوبيت تو نبود،اما اعتراف دارم كه از هواى نفس پيروى كردم و شيطان مرا پس از حجت و بيان فرومايه ساخت.اكنون اگر مرا عذاب كنى،براى گناهى كه كرده ام،هرگز بر من ستم روا نداشتى و اگر بر من رحم كنى،از لطف و رحمت تو خواهد بود اى مهربانترين مهربانان.
آنگاه او از باب«كنده»خارج شد و من درپى او شتافتم تا اينكه در ميدان«كلبيان»به برده سياه پوستى برخورد و چيزى به او گفت كه من نشنيدم.نزد سياه رفتم و پرسيدم كه او كيست ؟گفت:امام سجاد عليه السّلام است.خودم را به حضرت رساندم و گفتم:فدايت شوم. چرا اين جا آمدى ؟امام سجاد عليه السّلام فرمود:به خاطر آنچه ديدى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 527
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ اَلْمُعَاذِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَرَجِ اَلشُّرُوطِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ يَزِيدَ بْنِ اَلْمُهَلَّبِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ قَالَ حَدَّثَنِي عَوْفٌ عَنْ مَيْمُونٍ قَالَ أَخْبَرَنِي اَلْبَرَاءُ بْنُ عَازِبٍ قَالَ: لَمَّا أَمَرَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِحَفْرِ اَلْخَنْدَقِ عَرَضَتْ لَهُ صَخْرَةٌ عَظِيمَةٌ شَدِيدَةٌ فِي عَرْضِ اَلْخَنْدَقِ لاَ تَأْخُذُ مِنْهَا اَلْمَعَاوِلُ فَجَاءَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلَمَّا رَآهَا وَضَعَ ثَوْبَهُ وَ أَخَذَ اَلْمِعْوَلَ وَ قَالَ بِسْمِ اَللَّهِ وَ ضَرَبَ ضَرْبَةً فَكَسَرَ ثُلُثَهَا وَ قَالَ اَللَّهُ أَكْبَرُ أُعْطِيتُ مَفَاتِيحَ اَلشَّامِ وَ اَللَّهِ إِنِّي لَأُبْصِرُ قُصُورَهَا اَلْحَمْرَاءَ اَلسَّاعَةَ ثُمَّ ضَرَبَ اَلثَّانِيَةَ فَقَالَ بِسْمِ اَللَّهِ فَفَلَقَ ثُلُثاً آخَرَ فَقَالَ اَللَّهُ أَكْبَرُ أُعْطِيتُ مَفَاتِيحَ فَارِسَ وَ اَللَّهِ إِنِّي لَأُبْصِرُ قَصْرَ اَلْمَدَائِنِ اَلْأَبْيَضَ ثُمَّ ضَرَبَ اَلثَّالِثَةَ فَفَلَقَ بَقِيَّةَ اَلْحَجَرِ وَ قَالَ اَللَّهُ أَكْبَرُ أُعْطِيتُ مَفَاتِيحَ اَلْيَمَنِ وَ اَللَّهِ إِنِّي لَأُبْصِرُ أَبْوَابَ اَلصَّنْعَاءِ مَكَانِي هَذَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 313 )
13 - براء بن عازب گويد چون رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دستور كندن خندق را داد سنگ بزرگى و سختى در پهناى آن پديد شد كه كلنگ در آن كار نميكرد خود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و جامه خود بر زمين نهاد و كلنگ برگرفت و گفت بنام خدا و با يك ضربت ثلث آن را شكست و فرمود اللّٰه اكبر كليدهاى شام را بمن دادند و بخدا هم اكنون كاخهاى سرخ آن را مينگرم و پس از آن گفت بنام خدا و بار دوم زد و ثلث ديگرش را شكافت و فرمود اللّٰه اكبر كليدهاى فارس را بمن دادند و بخدا كاخهاى سفيد مدائن را ديدم بار سوم زد و باقى سنگ را شكافت و فرمود كليدهاى يمن را بمن دادند و من از همين جا درهاى شهر صنعاء را مينگرم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 313
الأمالی (للصدوق)
13.براء بن عازب مى گويد:آنگاه كه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمان حفر خندق را داد،سنگ صخره مانندى در پهناى آن هويدا گشت كه كلنگ در آن اثر نداشت.ناگزير رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله نزديك آمد و جامه خويش بر زمين گذاشت و كلنگ به دست گرفت و گفت«بسم اللّه».ناگهان سنگ سخت و بزرگ با يك ضربت يك سوم آن ترك خورد.پيامبر فرمود:اللّه اكبر.اكنون كليدهاى شام را به دست من دادند و سوگند به خداوند كه هم اكنون قصرهاى سرخ آن سرزمين را مشاهده مى كنم.آنگاه براى بار دوم گفت«بسم اللّه»و يك سوم ديگر سنگ جدا شد.فرمود:اللّه اكبر اكنون كليدهاى فارس را به دست من دادند.سوگند به خداوند كه قصرهاى سفيد مدائن را مشاهده مى كنم.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كلنگ را به سنگ زد و يك سوم ديگر سنگ شكست و فرمود:اكنون كليدهاى يمن را به دست من دادند.از اينجا دروازه هاى شهر«صنعاء»را مشاهده مى كنم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 527
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 313
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْعَبْدِيِّ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: أَقْبَلَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ذَاتَ يَوْمٍ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَاكِياً وَ هُوَ يَقُولُ « إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ » فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَهْ يَا عَلِيُّ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَاتَتْ أُمِّي فَاطِمَةُ بِنْتُ أَسَدٍ قَالَ فَبَكَى اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ رَحِمَ اَللَّهُ أُمَّكَ يَا عَلِيُّ أَمَا إِنَّهَا إِنْ كَانَتْ لَكَ أُمّاً فَقَدْ كَانَتْ لِي أُمّاً خُذْ عِمَامَتِي هَذِهِ وَ خُذْ ثَوْبَيَّ هَذَيْنِ فَكَفِّنْهَا فِيهِمَا وَ مُرِ اَلنِّسَاءَ فَلْيُحْسِنَّ غُسْلَهَا وَ لاَ تُخْرِجْهَا حَتَّى أَجِيءَ فَأَلِيَ أَمْرَهَا قَالَ وَ أَقْبَلَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَعْدَ سَاعَةٍ وَ أُخْرِجَتْ فَاطِمَةُ أُمُّ عَلِيٍِّّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَصَلَّى عَلَيْهَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ صَلاَةً لَمْ يُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ قَبْلَهَا مِثْلَ تِلْكَ اَلصَّلاَةِ ثُمَّ كَبَّرَ عَلَيْهَا أَرْبَعِينَ تَكْبِيرَةً ثُمَّ دَخَلَ إِلَى اَلْقَبْرِ فَتَمَدَّدَ فِيهِ فَلَمْ يُسْمَعْ لَهُ أَنِينٌ وَ لاَ حَرَكَةٌ ثُمَّ قَالَ يَا عَلِيُّ اُدْخُلْ يَا حَسَنُ اُدْخُلْ فَدَخَلَ اَلْقَبْرَ فَلَمَّا فَرَغَ مِمَّا اِحْتَاجَ إِلَيْهِ قَالَ لَهُ يَا عَلِيُّ اُخْرُجْ يَا حَسَنُ اُخْرُجْ فَخَرَجَا ثُمَّ زَحَفَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى صَارَ عِنْدَ رَأْسِهَا ثُمَّ قَالَ يَا فَاطِمَةُ أَنَا مُحَمَّدٌ سَيِّدُ وُلْدِ آدَمَ وَ لاَ فَخْرَ فَإِنْ أَتَاكِ مُنْكَرٌ وَ نَكِيرٌ فَسَأَلاَكِ مَنْ رَبُّكِ فَقُولِي اَللَّهُ رَبِّي وَ مُحَمَّدٌ نَبِيِّي وَ اَلْإِسْلاَمُ دِينِي وَ اَلْقُرْآنُ كِتَابِي وَ اِبْنِي إِمَامِي وَ وَلِيِّي ثُمَّ قَالَ اَللَّهُمَّ ثَبِّتْ فَاطِمَةَ « بِالْقَوْلِ اَلثّٰابِتِ » ثُمَّ خَرَجَ مِنْ قَبْرِهَا وَ حَثَا عَلَيْهَا حَثَيَاتٍ ثُمَّ ضَرَبَ بِيَدِهِ اَلْيُمْنَى عَلَى اَلْيُسْرَى فَنَفَضَهُمَا ثُمَّ قَالَ وَ اَلَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَقَدْ سَمِعَتْ فَاطِمَةُ تَصْفِيقَ يَمِينِي عَلَى شِمَالِي فَقَامَ إِلَيْهِ عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ فَقَالَ فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ لَقَدْ صَلَّيْتَ عَلَيْهَا صَلاَةً لَمْ تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ قَبْلَهَا مِثْلَ تِلْكَ اَلصَّلاَةِ فَقَالَ يَا أَبَا اَلْيَقْظَانِ وَ أَهْلُ ذَلِكَ هِيَ مِنِّي وَ لَقَدْ كَانَ لَهَا مِنْ أَبِي طَالِبٍ وَلَدٌ كَثِيرٌ وَ لَقَدْ كَانَ خَيْرُهُمْ كَثِيراً وَ كَانَ خَيْرُنَا قَلِيلاً فَكَانَتْ تُشْبِعُنِي وَ تُجِيعُهُمْ وَ تَكْسُونِي وَ تُعْرِيهِمْ وَ تُدَهِّنُنِي وَ تُشَعِّثُهُمْ قَالَ فَلِمَ كَبَّرْتَ عَلَيْهَا أَرْبَعِينَ تَكْبِيرَةً يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ نَعَمْ يَا عَمَّارُ اِلْتَفَتُّ عَنْ يَمِينِي فَنَظَرْتُ إِلَى أَرْبَعِينَ صَفّاً مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ فَكَبَّرْتُ لِكُلِّ صَفٍّ تَكْبِيرَةً قَالَ فَتَمَدَّدْتَ فِي اَلْقَبْرِ وَ لَمْ يُسْمَعْ لَكَ أَنِينٌ وَ لاَ حَرَكَةٌ قَالَ إِنَّ اَلنَّاسَ يُحْشَرُونَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ عُرَاةً فَلَمْ أَزَلْ أَطْلُبُ إِلَى رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يَبْعَثَهَا سَتِيرَةً وَ اَلَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ مَا خَرَجْتُ مِنْ قَبْرِهَا حَتَّى رَأَيْتُ مِصْبَاحَيْنِ مِنْ نُورٍ عِنْدَ رَأْسِهَا وَ مِصْبَاحَيْنِ مِنْ نُورٍ عِنْدَ يَدَيْهَا وَ مِصْبَاحَيْنِ مِنْ نُورٍ عِنْدَ رِجْلَيْهَا وَ مَلَكَاهَا اَلْمُوَكَّلاَنِ بِقَبْرِهَا يَسْتَغْفِرَانِ لَهَا إِلَى أَنْ تَقُومَ اَلسَّاعَةُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 314 )
14 - يك روز على بن ابى طالب گريان نزد پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و ميگفت«
إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ
»، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) باو فرمود اى على چرا گريه ميكنى ؟ عرضكرد يا رسول اللّٰه مادرم فاطمه بنت اسد مرده پيغمبر گريست و فرمود اگر مادر تو بود، مادر من هم بود اين عمامه مرا با اين پيراهنم برگير و او را در آن كفن كن و بزنها بگو خوب غسلش بدهند و بيرونش نبر تا من بيايم كه كار او با من است پيغمبر پس از ساعتى آمد و جنازه او را برآورد و بر او نمازى خواند كه بر ديگرى نخوانده بود مانند آن را و چهل تكبير بر او گفت و در قبر او دراز خوابيد بى ناله و حركت و على و حسن (عليه السّلام) را با خود وارد قبر كرد و چون از كار خود فارغ شد بعلى و حسن فرمود از قبر بيرون شدند و خود را بالين فاطمه كشانيد تا بالاى سرش رسيد و فرمود اى فاطمه من محمد سيد اولاد آدمم و بر خود نبالم اگر منكر و نكير آمدند و از تو پرسيدند پروردگارت كيست ؟ بگو خدا پروردگار من است و محمد پيغمبر من است و اسلام دين من است و قرآن كتاب من و پسرم امام و ولى من. سپس فرمود خدايا فاطمه را بقول حق برجا دار و از قبر او بيرون آمد و چند مشت خاك روى آن پاشيد و دو دست بر هم زد و آن را تكانيد و فرمود بآن كه جان محمد بدست او است فاطمه دست بر هم زدنم را شنيد عمار بن ياسر از جا برخاست و عرضكرد پدرم و مادرم قربانت يا رسول اللّٰه نمازى بر او خواندى كه بر احدى پيش از او نخواندى ؟ فرمود اى ابو يقظان او لائق آن بود ابو طالب فرزندان بسيار داشت و خير آنها فراوان و خير ما كم اين فاطمه مرا سير ميكرد و آنها را گرسنه ميداشت مرا جامه در بر ميكرد و آنها برهنه بودند و مرا با صابون ميشست و آنها ژوليده بودند، عرضكرد چرا چهل تكبير بر او گفتى ؟ فرمود براست خود نگريستم چهل صف فرشته حاضر بودند براى هر صفى تكبيرى گفتم، عرضكرد بى ناله و حركت در قبر دراز كشيدى ؟ فرمود مردم روز قيامت برهنه محشور شوند و من از خدا باصرار خواستم كه او را با ستر عورت محشور كند بآن كه جان محمد در دست او است از قبرش بيرون نشدم تا ديدم دو چراغ نور بالاى سر او است و دو چراغ نور برابر او و دو چراغ نور نزد پاهاى او و دو فرشته بر قبر او موكلند كه تا روز قيامت برايش آمرزش جويند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 314
الأمالی (للصدوق)
14.روزى على عليه السّلام كه گريه مى كرد،پيش پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمد و گفت
«إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ »
حضرت فرمود:اى على!چرا گريان هستى ؟گفت:اى پيامبر خدا مادرم!فاطمه بنت اسد از دنيا چشم فروبست.پيامبر اشك ريخت و فرمود:اگر فاطمه،مادر تو بود،مادر من هم بود.اين دستار و پيراهنم را بگير و او را كفن كن و به زنان بگو كه او را غسل نيكو دهند.او را از خانه بيرون نبر تا نزد او بيايم كه كار او با من خواهد بود.آن گاه پيامبر بر پيكر فاطمه مادر على عليه السّلام حاضر شد و بر او نمازى گزارد كه بر كسى همانند او آن را نگزارده بود و سپس بر او چهل بار اللّه اكبر گفت.آنگاه پيامبر در قبر فاطمه دراز كشيد،بى آنكه صدايى از او برآيد يا تكانى بخورد.بعد على و حسن عليه السّلام به داخل گور فاطمه برد.
پيامبر بر بالين فاطمه آمد و بالاى سر او چنين فرمود:اى فاطمه!من محمد هستم، سرور فرزندان آدم عليه السّلام و هرگز بدان مباهات نخواهم كرد.اگر نكير و منكر نزد تو آمدند و سؤال كردند.كه پروردگارت كيست ؟بگو كه خداى يكتا پروردگار من است و محمد پيامبر من است و اسلام دين من.
قرآن كتاب من است و پسرم امام و مولاى من.آنگاه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خدايا! فاطمه را بر سخن حق استوار نگه دار.حضرت از گور فاطمه خارج شد مشتى از خاك روى آن پاشيد و دستان برهم زد و فرمود:به آنكه جان محمد به دست اوست،فاطمه بنت اسد صداى دستان مرا شنيد.عمار ياسر بلند شد و گفت پدر و مادرم فدايت شوند،اى پيامبر خدا.تو نمازى بر مادر على عليه السّلام گزاردى كه همانند آن را براى كس ديگرى بگزارده بودى.فرمود:اى عمار او سزاوار چنين نمازى بود.ابو طالب فرزندان زيادى داشت.نيكى آنان زياد بود و نيكى ما اندك.فاطمه مادر على عليه السّلام مرا از خوراك سير نگاه مى داشت،در حالى كه فرزندان خود در گرسنگى نگه گذاشت.مرا جامه مى پوشاند،درحالى كه آنان برهنه مى ماندند.مرا با صابون شستشو مى داد،درحالى كه آنان ژوليده حال مى ماندند. عمار گفت:چرا چهل بار تكبير گفتى ؟فرمود:به سمت راست تو نگاه كردم كه چهل صف فرشته آمده بودند و براى هركدام اللّه اكبر گفتم.عمار گفت:چرا در گور فاطمه بى هيچ صدا و حركت بودى ؟فرمود:مردمان در رستاخيز به صورت برهنگان برانگيخته مى شوند. از خداوند تمنا كردم كه فاطمه را با پوشش عورت برانگيزاند.بعد فرمود:به آنكه جان محمد در دست اوست،از گور فاطمه خارج نشدم تا اينكه دو چراغ نور بالاى سر او مشاهده كردم و دو چراغ نور پيش روى او دو چراغ نور در پاى او.دو فرشته بر مزار فاطمه موكل خواهند بود كه تا رستاخيز براى وى آمرزش بطلبند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 529
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 314
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ عَنْ قُتَيْبَةَ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ غَزْوَانَ عَنْ أَبِي مُسْلِمٍ قَالَ: خَرَجْتُ مَعَ اَلْحَسَنِ اَلْبَصْرِيِّ وَ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ حَتَّى أَتَيْنَا بَابَ أُمِّ سَلَمَةَ فَقَعَدَ أَنَسٌ عَلَى اَلْبَابِ وَ دَخَلْتُ مَعَ اَلْحَسَنِ اَلْبَصْرِيِّ فَسَمِعْتُ اَلْحَسَنَ وَ هُوَ يَقُولُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا أُمَّاهْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ فَقَالَتْ لَهُ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ مَنْ أَنْتَ يَا بُنَيَّ فَقَالَ أَنَا اَلْحَسَنُ اَلْبَصْرِيُّ فَقَالَتْ فِيمَا جِئْتَ يَا حَسَنُ فَقَالَ لَهَا جِئْتُ لِتُحَدِّثِينِي بِحَدِيثٍ سَمِعَتْهُ أُذُنَاكِ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَ اَللَّهِ لَأُحَدِّثَنَّكَ بِحَدِيثٍ سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ إِلاَّ فَصَمَّتَا وَ رَأَتْهُ عَيْنَايَ وَ إِلاَّ فَعَمِيَتَا وَ وَعَاهُ قَلْبِي وَ إِلاَّ فَطَبَعَ اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ أَخْرَسَ لِسَانِي إِنْ لَمْ أَكُنْ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ مَا مِنْ عَبْدٍ لَقِيَ اَللَّهَ يَوْمَ يَلْقَاهُ جَاحِداً لِوَلاَيَتِكَ إِلاَّ لَقِيَ بِعِبَادَةِ صَنَمٍ أَوْ وَثَنٍ قَالَ فَسَمِعْتُ اَلْحَسَنَ اَلْبَصْرِيَّ وَ هُوَ يَقُولُ اَللَّهُ أَكْبَرُ أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً مَوْلاَيَ وَ مَوْلَى اَلْمُؤْمِنِينَ فَلَمَّا خَرَجَ قَالَ لَهُ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ مَا لِي أَرَاكَ تُكَبِّرُ قَالَ سَأَلْتُ أُمَّنَا أُمَّ سَلَمَةَ أَنْ تُحَدِّثَنِي بِحَدِيثٍ سَمِعَتْهُ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَتْ لِي كَذَا وَ كَذَا فَقُلْتُ اَللَّهُ أَكْبَرُ أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً مَوْلاَيَ وَ مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ قَالَ فَسَمِعْتُ عِنْدَ ذَلِكَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ وَ هُوَ يَقُولُ أَشْهَدُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ هَذِهِ اَلْمَقَالَةَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَوْ أَرْبَعَ مَرَّاتٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 315 )
15 - ابى مسلم گويد با حسن بصرى و انس بن مالك آمديم تا در خانه ام سلمه انس بر در خانه نشست و ما وارد شديم شنيدم حسن گفت درود بر تو اى مادرم و رحمت خدا و بركاتش، باو پاسخ داد بر تو درود تو كيستى فرزند جانم ؟ گفت حسن بصريم گفت براى چه آمدى ؟ گفت آمدم حديثى كه از پيغمبر در باره على شنيدى برايم بازگوئى ام سلمه گفت بخدا برايت حديثى گويم كه باين دو گوشم از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم و گر نه هر دو كر شوند و باين دو چشمم ديدم و گر نه كور شوند و دلم آن را حفظ كرده و گر نه مهر بر آن نهاده شود و لال شوم اگر نشنيدم كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود اى على هر بنده اى كه خدا را ملاقات كند و منكر ولايتت باشد چون پرستنده بت و صنم خدا را ملاقات كرده شنيدم حسن بصرى ميگفت اللّٰه اكبر گواهم كه على مولاى من و مولاى هر مؤمن است چون بيرون آمديم انس گفت چرا تكبير گفتى ؟ گفت از مادر خود ام سلمه خواستم حديثى باز گويد كه خود در باره على از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيده چنين و چنان برايم گفت و من تكبير گفتم و گواهم كه على مولاى من و مولاى هر مؤمنى است گويد شنيدم انس بن مالك هم ميفرمود من بر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گواهم كه اين را در باره على (عليه السّلام) فرمود تا سه بار يا چهار بار و صلى اللّٰه على سيدنا محمد و آله اجمعين الطيبين الطاهرين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 315
الأمالی (للصدوق)
15.ابى مسلم مى گويد:همراه با حسن بصرى و انس بن مالك نزديك خانه«ام سلمه» همسر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله بوديم.انس بن مالك در آستانه در نشست و ما به داخل خانه رفتيم.حسن بصرى به ام سلمه گفت:سلام و رحمت و بركات خداوند بر تو باد اى مادرم. ام سلمه گفت:سلام بر تو.كيستى پسرم ؟گفت:حسن بصرى هستم.گفت:براى چه كارى آمده اى ؟گفت:حديثى را كه از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله درباره على عليه السّلام شنيدم،برايم بازگوى.ام سلمه گفت:اينك حديثى برايت روايت مى كنم كه از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله با همين گوش هايم شنيدم و با اين چشمهايم او را ديدم و قلبم آن را نگاه دارى كرده است.گوش هايم كر شود و چشمهايم كور و بر دلم مهر بخورد،اگر دروغ گفته باشم.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام چنين فرمود:اى على!هركس خدا را ديدار كند و ولايت را انكار كرده باشد،مانند پرستشگر بت و صنم او را ديدار كرده است.حسن بصرى گفت:اللّه اكبر.من شاهدم كه على سرور من و هر مؤمن است.آنگاه كه از خانه ام سلمه خارج شديم،انس بن مالك:گفت:اى حسن چرا اللّه اكبر گفتى ؟گفت:از مادرم تقاضاى حديثى درباره على عليه السّلام كردم كه از پيامبر شنيده باشد. آنگاه كه او برايم باز:گفت اللّه اكبر گفتم.من شهادت مى دهم كه على عليه السّلام سرور من و هر مؤمن است.راوى مى گويد:انس بن مالك هم گفت:من نيز گواهى مى دهم كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله اين جمله را درباره على عليه السّلام تا سه نوبت يا چهار نوبت تكرار فرمود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 531
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 315
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ [حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ] بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ قَالَ حَدَّثَنَا كَثِيرُ بْنُ عَيَّاشٍ اَلْقَطَّانُ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا وُلِدَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ كَانَ اِبْنَ يَوْمٍ كَأَنَّهُ اِبْنُ شَهْرَيْنِ فَلَمَّا كَانَ اِبْنَ سَبْعَةِ أَشْهُرٍ أَخَذَتْ وَالِدَتُهُ بِيَدِهِ وَ جَاءَتْ بِهِ اَلْكُتَّابَ وَ أَقْعَدَتْهُ بَيْنَ يَدَيِ اَلْمُؤَدِّبِ فَقَالَ لَهُ اَلْمُؤَدِّبُ قُلْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » فَقَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » فَقَالَ لَهُ اَلْمُؤَدِّبُ قُلْ أَبْجَدْ فَرَفَعَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَأْسَهُ فَقَالَ وَ هَلْ تَدْرِي مَا أَبْجَدْ فَعَلاَهُ بِالدِّرَّةِ لِيَضْرِبَهُ فَقَالَ يَا مُؤَدِّبُ لاَ تَضْرِبْنِي إِنْ كُنْتَ تَدْرِي وَ إِلاَّ فَاسْأَلْنِي حَتَّى أُفَسِّرَ لَكَ فَقَالَ فَسِّرْ لِي فَقَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْأَلِفُ آلاَءُ اَللَّهِ وَ اَلْبَاءُ بَهْجَةُ اَللَّهِ وَ اَلْجِيمُ جَمَالُ اَللَّهِ وَ اَلدَّالُ دِينُ اَللَّهِ هَوَّزْ اَلْهَاءُ [هِيَ] هَوْلُ جَهَنَّمَ وَ اَلْوَاوُ وَيْلٌ لِأَهْلِ اَلنَّارِ وَ اَلزَّاءُ زَفِيرُ جَهَنَّمَ حُطِّي حُطَّتِ اَلْخَطَايَا عَنِ اَلْمُسْتَغْفِرِينَ كَلَمَنْ كَلاَمُ اَللَّهِ « لاٰ مُبَدِّلَ لِكَلِمٰاتِهِ » سَعْفَصْ صَاعٌ بِصَاعٍ وَ اَلْجَزَاءُ بِالْجَزَاءِ قَرَشَتْ قَرَشَهُمْ فَحَشَرَهُمْ فَقَالَ اَلْمُؤَدِّبُ أَيَّتُهَا اَلْمَرْأَةُ خُذِي بِيَدِ اِبْنِكِ فَقَدْ عُلِّمَ وَ لاَ حَاجَةَ لَهُ فِي اَلْمُؤَدِّبِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 316 )
1 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود چون عيسى بن مريم زائيده شد در يك روز باندازه دو ماه مينمود و در هفت ماهگى مادرش دست او را گرفت و نزد معلم برد و او را برابر مؤدب نشانيد، مؤدب باو گفت بگو «
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» عيسى گفت«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» مؤدب باو گفت بگو ابجد، عيسى سر بر داشت و باو گفت تو ميدانى كه ابجد يعنى چه ؟ او تازيانه بلند كرد او را بزند گفت اى مؤدب مرا مزن اگر ميدانى كه هيچ و اگر نميدانى از من بپرس تا بتو بياموزم گفت تفسيرش را بمن بياموز عيسى فرمود الف آلاء خداست با بهجت خداست ج جمال خداست د دين خداست هوز ه هول دوزخ واو واى بر اهل دوزخ زاء زفير دوزخ حطى فرو ريختن خطاها است از مستغفران كلمن كلام خدا تبديل نشود سعفص پيمانه اى بپيمانه اى و جزاء بجزا قرشت آنان را فرو چيد و محشور كرد مؤدب گفت اى زن فرزند ترا ببر او دانشمند است و نيازى بمؤدب ندارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 316
الأمالی (للصدوق)
1.امام باقر عليه السّلام فرمود:آنگاه كه عيسى بن مريم عليه السّلام به دنيا آمد،گويى طفلى دو ماهه بود.در هفت ماهگى بود كه مريم دست او را گرفته و پيش آموزگار برد و او را پيش روى مؤدب نشاند.مؤدب گفت:اى عيسى بگو بسم اللّه الرحمن الرحيم.عيسى فرمود:بسم اللّه الرحمن الرحيم.مؤدب گفت:بگو ابجد.عيسى سر فروافكند و بعد گفت:اى مؤدب!آيا معناى ابجد را مى دانى ؟مؤدب تازيانه را بالا آورد كه او را تنبيه كند.عيسى فرمود:اى مؤدب!مرا تازيانه نزن.اگر از معناى آن آگاهى كه هيچ و اگر نيستى از من سؤال كن تا تو را از آن باخبر كنم.مؤدب گفت:معناى آن را تعليم كن. عيسى عليه السّلام فرمود:«الف»يعنى نعمت هاى خداوند(آلاء).و«با»يعنى به جهت خداوند و «جيم»جمال اوست و«دال»يعنى دين او.هوز«ها»يعنى هراس دوزخ(هول)و«الواو» يعنى واى بر اهل آتش(ويل)و«الزاء»يعنى زفير دوزخ و«حطى»يعنى فروريختن گناهان كسانى كه درخواست آمرزش دارند.و«كلمن»يعنى كلام خداوند هرگز تبديل نخواهد شد و«سعفص»پيمانه اى در برابر پيمانه اى است و«الجزاء»مراد جزاى قرشت است كه آنان را برچيد و گرد آورد.مؤدب گفت:اى مريم!فرزندت را از اينجا ببر،او دانش دارد و به مؤدب احتياج ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 533
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 316
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ وَ أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ زَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ سَالِمٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : سَأَلَ عُثْمَانُ بْنُ عَفَّانَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا تَفْسِيرُ أَبْجَدْ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَعَلَّمُوا تَفْسِيرَ أَبْجَدْ فَإِنَّ فِيهِ اَلْأَعَاجِيبَ كُلَّهَا وَيْلٌ لِعَالِمٍ جَهِلَ تَفْسِيرَهُ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا تَفْسِيرُ أَبْجَدْ قَالَ أَمَّا اَلْأَلِفُ فَآلاَءُ اَللَّهِ حَرْفٌ مِنْ أَسْمَائِهِ وَ أَمَّا اَلْبَاءُ فَبَهْجَةُ اَللَّهِ وَ أَمَّا اَلْجِيمُ فَجَنَّةُ اَللَّهِ وَ جَلاَلُ اَللَّهِ وَ جَمَالُهُ وَ أَمَّا اَلدَّالُ فَدِينُ اَللَّهِ وَ أَمَّا هَوَّزْ فَالْهَاءُ هَاءُ اَلْهَاوِيَةِ فَوَيْلٌ لِمَنْ هَوَى فِي اَلنَّارِ وَ أَمَّا اَلْوَاوُ فَوَيْلٌ لِأَهْلِ اَلنَّارِ وَ أَمَّا اَلزَّاءُ فَزَاوِيَةٌ فِي اَلنَّارِ فَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِمَّا فِي اَلزَّاوِيَةِ يَعْنِي زَوَايَا جَهَنَّمَ وَ أَمَّا حُطِّي فَالْحَاءُ حُطُوطُ اَلْخَطَايَا عَنِ اَلْمُسْتَغْفِرِينَ فِي لَيْلَةِ اَلْقَدْرِ وَ مَا نَزَلَ بِهِ جَبْرَئِيلُ مَعَ اَلْمَلاَئِكَةِ إِلَى مَطْلَعِ اَلْفَجْرِ وَ أَمَّا اَلطَّاءُ فَ « طُوبىٰ لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ » وَ هِيَ شَجَرَةٌ غَرَسَهَا اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَفَخَ فِيهَا مِنْ رُوحِهِ وَ إِنَّ أَغْصَانَهَا لَتُرَى مِنْ وَرَاءِ سُورِ اَلْجَنَّةِ تَنْبُتُ بِالْحُلِيِّ وَ اَلْحُلَلِ مُتَدَلِّيَةً عَلَى أَفْوَاهِهِمْ وَ أَمَّا اَلْيَاءُ فَيَدُ اَللَّهِ فَوْقَ خَلْقِهِ - « سُبْحٰانَهُ وَ تَعٰالىٰ عَمّٰا يُشْرِكُونَ » وَ أَمَّا كَلَمَنْ فَالْكَافُ كَلاَمُ اَللَّهِ « لاٰ تَبْدِيلَ لِكَلِمٰاتِ اَللّٰهِ » - « وَ لَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً » وَ أَمَّا اَللاَّمُ فَإِلْمَامُ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ بَيْنَهُمْ فِي اَلزِّيَارَةِ وَ اَلتَّحِيَّةِ وَ اَلسَّلاَمِ وَ تَلاَوُمُ أَهْلِ اَلنَّارِ فِيمَا بَيْنَهُمْ وَ أَمَّا اَلْمِيمُ فَمُلْكُ اَللَّهِ اَلَّذِي لاَ يَزُولُ وَ دَوَامُ اَللَّهِ اَلَّذِي لاَ يَفْنَى وَ أَمَّا اَلنُّونُ فَ « ن وَ اَلْقَلَمِ وَ مٰا يَسْطُرُونَ » فَالْقَلَمُ قَلَمٌ مِنْ نُورٍ وَ كِتَابٌ مِنْ نُورٍ « فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ » - « يَشْهَدُهُ اَلْمُقَرَّبُونَ » « وَ كَفىٰ بِاللّٰهِ شَهِيداً » وَ أَمَّا سَعْفَصْ فَالصَّادُ صَاعٌ بِصَاعٍ وَ فَصُّ بِفَص يَعْنِي اَلْجَزَاءَ بِالْجَزَاءِ وَ كَمَا تَدِينُ تُدَانُ إِنَّ اَللَّهَ لاَ يُرِيدُ « ظُلْماً لِلْعِبٰادِ » وَ أَمَّا قَرَشَتْ يَعْنِي قَرَشَهُمْ فَحَشَرَهُمْ وَ نَشَرَهُمْ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ فَ « قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لاٰ يُظْلَمُونَ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 317 )
2 - عثمان بن عفان از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) پرسيد تفسير ابجد چيست ؟ رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود تفسير ابجد را بياموزيد كه همه عجائب در آنست واى بر عالمى كه تفسير ابجد را نداند عرض شد يا رسول اللّٰه تفسير ابجد چيست ؟ فرمود الف آلاء خداست و حرفى است از اسماء او باء بهجة خداست ج جنت و جلال و جمال خداست د دين خداست هوز ه هاويه است واى بر آنكه فرو شود در دوزخ و واى بر اهل دوزخ زاويه ايست در دوزخ و پناه بخدا از آنچه در زاويه است يعنى گوشه هاى دوزخ حطى ح فرو ريختن گناه از آمرزشجويان در شب قدر و آنچه جبرئيل فرود آورد با فرشتگان تا سپيده دم ط طوبى بآنان و سرانجام خوش و آن درختى است كه خدايش كاشته و در آن از روح خود دميده و شاخه هايش از پشت ديوار بهشت نمايانست زيور و جامه روياند و بر دهان بهشتيان سرازير است ى يد الله بالاى همه خلق او است«
سُبْحٰانَهُ وَ تَعٰالىٰ عَمّٰا يُشْرِكُونَ
» كلمن كاف كلام خداست كه تبديلى در كلمات خدا نيست و نيابى هرگز جز او پناهگاهى ل المام و ورود بهشتيانست بر پيغمبر خود در زيارت و تحية و درود و ملامت دوزخيان نسبت بيكديگر م ملك خداست كه زوال ندارد دوام خدا كه فنا ندارد ن نون و القلم و ما يسطرونست كه قلم از نور است و كتاب از نور در لوح محفوظى كه مقربان بر آن گواهند و بس است خدا را براى گواه سعفص (ص) پيمانه به پيمانه و كيفر بكيفر يعنى جزاء بجزاء و چنانچه جزاء دهى جزاء داده شوى براستى خدا ستم بر بنده را نخواهد قرشت يعنى آنها را دريابد و محشورشان و منتشرشان سازد بسوى روز قيامت و بحق ميان آنها حكم كند و ستم نشوند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 317
الأمالی (للصدوق)
2.عثمان بن عفان از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله درباره معناى ابجد سؤال كرد.حضرت فرمود: تفسير ابجد را ياد بگيريد كه تمام شگفتى ها در آن است.واى بر دانايى كه معناى ابجد را نداند.گفته شد:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله معناى ابجد چيست ؟فرمود:الف يعنى«آلاء» (نعمت هاى)خداوند.آن حرفى از اسماى الهى است.«با»يعنى بهجت خداوند.جيم يعنى جنت(بهشت)و جلال و جمال خداوند.«دال»يعنى دين خداوند.«هوزهاء» هاويه است در جهنم.واى بر كسى كه در آن افتد.«زا»يعنى زاويه اى در دوزخ.پناه بر حق از آن چيزى كه در زاويه يا گوشه هاى جهنم است.«حطى حا»يعنى ريزش گناهان از اهل استغفار در شب قدر و نيز آنچه تا سپيده دم جبرئيل همراه فرشتگان به زمين پايين آورند.«طه»يعنى طوبى يعنى خوشا به حال آنان يا فرجام نيك آنان. طوبى درختى است در بهشت كه خداوند آنرا كاشته است و در آن از روح خويش دميده است.شاخه هاى طوبى به گونه اى است كه از پشت ديوار بهشت ديده مى شود. طوبى آراستگى و جامه خواهد رويانيد و همواره بر لب و دهان اهل بهشت ريزان است.«يا»يعنى يد اللّه(دست خدا)بالاى همه آفريدگان اوست.منزه است او از آنچه نسبت به او شرك مى ورزند.«كاف»يعنى كلمات خداوند كه قابل تبديل نيست.و غير او پناهگاهى نخواهى يافت.«ل»يعنى ورود بهشتى ها بر پيامبر خويش در هنگام ديدار و درود و تحنيت.و نيز به معناى سرزنش متقابل اهل دوزخ است.«م»ملك خداوند است كه زوال ناپذير است.«ن»يعنى
ن*وَ اَلْقَلَمِ وَ مٰا يَسْطُرُونَ .
قلم از نور است و كتاب نيز از نور است و در لوح محفوظى است كه مقربان شاهد آن مى باشند.بى گمان خدا براى شاهد بودن كفايت مى كند.سعغص يعنى پيمانه به پيمانه يا كيفر به كيفر.يعنى هرجزايى جزايى دربردارد و بى گمان خداوند ستم بر بندگان روا نخواهد داشت.قرشت يعنى دريافتن آنان و گرد آوردن و پراكندن آنان براى رستاخيز و داورى حق بين آنان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 533
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 317
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ حَدَّثَنَا اَلْقَاسِمُ بْنُ عِيسَى عَنْ جَدِّهِ اَلْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا ظُلِمَ اَلرَّجُلُ فَظَلَّ يَدْعُو عَلَى صَاحِبِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ إِنَّ هَاهُنَا آخَرَ يَدْعُو عَلَيْكَ يَزْعُمُ أَنَّكَ ظَلَمْتَهُ فَإِنْ شِئْتَ أَجَبْتُكَ وَ أَجَبْتُ عَلَيْكَ وَ إِنْ شِئْتَ أَخَّرْتُكُمَا فَتَوْسَعُكُمَا عَفْوِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 318 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون مردى ظلم بيند و شروع كند بنفرين بر ظالم خود خداى جل جلاله فرمايد در اينجا ديگريست كه از ظلم تو نفرين ميكند اگر خواهى تو را و او را اجابت كنم و اگر خواهى شما را پس اندازم تا مشمول عفوم شويد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 318
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود آنگاه كه شخصى ستم ديده بر شخص ستم گر نفرين كند خداوند مى فرمايد ديگرى است كه از ستم تو شكايت دارد.اگر مايلى كه خواسته تو و او را قبول كنم و اگر مايلى از همه تان درگذرم ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 535
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 318
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلنَّضْرِ اَلْخَزَّازِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ حَبِيبِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي مَرَضِهِ اَلَّذِي قُبِضَ فِيهِ فَحَلَّ عَنْ جِرَاحَتِهِ فَقُلْتُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ مَا جَرَحَكَ هَذَا بِشَيْءٍ وَ مَا بِكَ مِنْ بَأْسٍ فَقَالَ لِي يَا حَبِيبُ أَنَا وَ اَللَّهِ مُفَارِقُكُمُ اَلسَّاعَةَ قَالَ فَبَكَيْتُ عِنْدَ ذَلِكَ وَ بَكَتْ أُمُّ كُلْثُومٍ وَ كَانَتْ قَاعِدَةً عِنْدَهُ فَقَالَ لَهَا مَا يُبْكِيكِ يَا بُنَيَّةِ فَقَالَتْ ذَكَرْتُ يَا أَبَتِ أَنَّكَ تُفَارِقُنَا اَلسَّاعَةَ فَبَكَيْتُ فَقَالَ لَهَا يَا بُنَيَّةِ لاَ تَبْكِيِنَّ فَوَ اَللَّهِ لَوْ تَرَيْنَ مَا يَرَى أَبُوكِ مَا بَكَيْتِ قَالَ حَبِيبٌ فَقُلْتُ لَهُ وَ مَا اَلَّذِي تَرَى يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ يَا حَبِيبُ أَرَى مَلاَئِكَةَ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلنَّبِيِّينَ [وَ اَلْأَرَضِينَ] بَعْضَهُمْ فِي أَثَرِ بَعْضٍ وُقُوفاً إِلَى أَنْ تَتَلَقَّوْنِي وَ هَذَا أَخِي مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ جَالِسٌ عِنْدِي يَقُولُ أَقْدِمْ فَإِنَّ أَمَامَكَ خَيْرٌ لَكَ مِمَّا أَنْتَ فِيهِ قَالَ فَمَا خَرَجْتُ مِنْ عِنْدِهِ حَتَّى تُوُفِّيَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَلَمَّا كَانَ مِنَ اَلْغَدِ وَ أَصْبَحَ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَامَ خَطِيباً عَلَى اَلْمِنْبَرِ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ فِي هَذِهِ اَللَّيْلَةِ نَزَلَ اَلْقُرْآنُ وَ فِي هَذِهِ اَللَّيْلَةِ رُفِعَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ فِي هَذِهِ اَللَّيْلَةِ قُتِلَ يُوشَعُ بْنُ نُونٍ وَ فِي هَذِهِ اَللَّيْلَةِ مَاتَ أَبِي أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَللَّهِ لاَ يَسْبِقُ أَبِي أَحَدٌ كَانَ قَبْلَهُ مِنَ اَلْأَوْصِيَاءِ إِلَى اَلْجَنَّةِ وَ لاَ مَنْ يَكُونُ بَعْدَهُ وَ إِنْ كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَيَبْعَثُهُ فِي اَلسَّرِيَّةِ فَيُقَاتِلُ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ وَ مَا تَرَكَ صَفْرَاءَ وَ لاَ بَيْضَاءَ إِلاَّ سَبْعَمِائَةِ دِرْهَمٍ فَضَلَتْ مِنْ عَطَائِهِ كَانَ يَجْمَعُهَا لِيَشْتَرِيَ بِهَا خَادِماً لِأَهْلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 318 )
4 - حبيب بن عمرو گويد من خدمت امير المؤمنين رسيدم در مرض موت او زخمش را باز كردند گفتم يا امير المؤمنين اين زخم شما چيزى نيست و باكى بر شما نيست فرمود اى حبيب من هم اكنون از شما مفارقت ميكنم من گريستم و ام كلثوم هم كه نزد او نشسته بود گريست باو فرمود دختر جانم چرا گريه كنى ؟ گفت جدائى شما را در نظر آوردم و گريستم فرمود دخترم گريه مكن بخدا اگر تو هم ميديدى آنچه را پدرت مى بيند نميگريستى. حبيب گويد باو عرضكردم چه ميبينى يا امير المؤمنين ؟ فرمود اى حبيب مينگرم كه همه فرشتگان آسمان و پيغمبران دنبال هم ايستاده اند براى ملاقاتم و اين هم برادرم محمد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) است كه نزد من نشسته است و ميفرمايد بيا كه آنچه در پيش دارى بهتر است برايت از آنچه در آن گرفتارى گويد هنوز از نزد او بيرون نشده بودم كه وفات كرد چون فردا شد بامداد امام حسن بر منبر ايستاد و اين خطبه را خواند پس از حمد و ستايش خدا فرمود ايا مردم در اين شب بود كه قرآن نازل شد و در اين شب عيسى بن مريم بالا رفت و در اين شب يوشع بن نون كشته شد و در اين شب امير المؤمنين از دنيا برفت بخدا هيچ كدام از اوصياء پيغمبران گذشته پيش از پدرم ببهشت نروند و نه ديگران و چنان بود كه رسول خدا كه او را بجبهه جهادى مى فرستاد جبرئيل از سمت راستش بهمراه او نبرد ميكرد و ميكائيل از سمت چپش و پول زرد و سفيدى از او بجا نمانده جز هفتصد درهم كه از حقوق خود پس انداز كرده بود تا خادمى براى خانواده خود بخرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 318
الأمالی (للصدوق)
4.حبيب بن عمرو مى گويد:آنگاه كه در هنگام وفات على عليه السّلام،زخم ايشان را باز كردند،نزد حضرت بودم.گفتم:اى على!اين زخم چيزى نيست و ترسى نبايد داشت. فرمود:اى حبيب!به همين زودى از ميان شما خواهم رفت.اشك ريختم و بعد ام كلثوم كه كنارش نشسته بود،اشك ريخت.به او فرمود:دخترم چرا اشك مى ريزى ؟گفت: جدايى تان را تصور كردم.فرمود:دخترم اشك مريز.به خدا سوگند اگر چيزى كه پدرت مى نگرد تو ميديدى هرگز گريان نبودى.حبيب مى گويد كه گفتم:اى امير مؤمنان!چه چيزى مشاهده مى كنى ؟فرمود:اى حبيب اكنون مى بينم كه فرشتگان آسمانها و نيز پيامبران درپى هم براى ديدارم منتظرند و اين هم برادرم پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله است كه پيش من است و مى فرمايد كه نزدم بيا كه آن چيزى كه در پيش رو دارى،از آن چيزى كه گرفتارش هستى،نيكوتر است.
راوى حديث مى گويد:هنوز از آنجا خارج نشده بودم كه حضرت وفات يافت.روز بعد كه امام حسن عليه السّلام بر منبر رفت،اين سخن را پس از سپاس و ستايش خداوند بر زبان راند: اى مردم!چنين شبى بود كه قرآن فرود آمد و عيسى بن مريم به آسمان رفت و يوشع بن نون به قتل رسيد و سرانجام در اين شب امير مؤمنان چشم از دنيا فروبست.به خدا سوگند كه هيچ يك از پيامبران و جانشينان آنان و نيز مؤمنان ديگر به بهشت وارد نخواهند شد،مگر آنكه على عليه السّلام پيشاپيش آنان به بهشت وارد شود.هرگاه پيامبر خدا او را براى جنگ روانه مى كرد،جبرئيل از جانب راست او را همراهى داشت و ميكاييل از جانب چپ.اى مردم!سكه زرد و سفيدى از على عليه السّلام نمانده است،مگر هفتصد درهم كه آن را از حق خويش ذخيره نموده بود،تا خدمت كارى براى خاندان خود بياورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 537
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَيُّوبَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ لاَ أُخْبِرُكُمْ بِمَنْ يَحْرُمُ عَلَيْهِ اَلنَّارُ غَداً قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَلْهَيِّنُ اَلْقَرِيبُ اَللَّيِّنُ اَلسَّهْلُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 319 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شما را آگاه نكنم از كسى كه آتش بر او حرامست ؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه فرمود سست گير مأنوس نرم سهل گير.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 319
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آيا به شما از كسى خبر ندهم كه آتش دوزخ بر او حرام است ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا.فرمود:او كسى است كه آسان مى گيرد و انس و نزديكى و نرمى در اخلاق دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 537
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 319
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنِ اَلْعِيصِ بْنِ اَلْقَاسِمِ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ حَدِيثٌ يُرْوَى عَنْ أَبِيكَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ مَا شَبِعَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنْ خُبْزِ بُرٍّ قَطُّ أَ هُوَ صَحِيحٌ فَقَالَ لاَ مَا أَكَلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خُبْزَ بُرٍّ قَطُّ وَ لاَ شَبِعَ مِنْ خُبْزِ شَعِيرٍ قَطُّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 320 )
6 - عيص بن قسم گويد بامام صادق (عليه السّلام) گفتم از پدرت حديثى نقل شده كه فرموده رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) هرگز نان گندم سير نخورده ؟ فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) هرگز نان گندم نخورد و از نان جو هم سير نخورد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 320
الأمالی (للصدوق)
6.عيص بن قسم مى گويد كه از امام صادق عليه السّلام پرسيدم:از پدرتان حديثى درباره پيامبر صلّى اللّه عليه و آله روايت شده است كه فرمود:هرگز رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله از نان گندم خودش را سير نكرده بود.امام فرمود:بلكه هرگز نان گندم نخورد.زيرا پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نان جوين مى خورد كه از آن هم سير نمى خورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 320
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبِ بْنِ وَهْبٍ اَلْقَاضِي عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ: يَا اِبْنَ آدَمَ أَطِعْنِي فِيمَا أَمَرْتُكَ وَ لاَ تُعَلِّمْنِي مَا يُصْلِحُكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 320 )
7 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى جل جلاله فرمايد اى پسر آدم در آنچه بتو فرمودم فرمانم بر و صلاح خود را بمن مى آموز.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 320
الأمالی (للصدوق)
7.پيامبر اسلام فرمود كه خداوند مى فرمايد:اى پسر آدم!در چيزى كه به تو فرمان دادم،از من فرمان ببر و هرگز صلاح خود را به من ياد مده.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ : يَا ابْنَ آدَمَ اُذْكُرْنِي بَعْدَ اَلْغَدَاةِ سَاعَةً وَ بَعْدَ اَلْعَصْرِ سَاعَةً أَكْفِكَ مَا أَهَمَّكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 320 )
8 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى جل جلاله فرمايد اى پسر آدم يك ساعت در صبح مرا ياد كن و يك ساعت پس از عصر تا آنچه مهم دارى كفايت كنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 320
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود كه خداوند مى فرمايد:اى فرزند آدم!ساعتى در صبحدم مرا به ياد آور و ساعتى پس از عصر تا امور مهم زندگى ات را كفايت كنم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِصَامٍ [عَاصِمٍ] اَلْكُلَيْنِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مَعْنٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ عَاتِكَةَ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ اَلنَّضْرِ اَلْفِهْرِيِّ عَنْ عَمْرٍو اَلْأَوْزَاعِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي خُطْبَةٍ خَطَبَهَا بَعْدَ مَوْتِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِتِسْعَةِ أَيَّامٍ وَ ذَلِكَ حِينَ فَرَغَ مِنْ جَمْعِ اَلْقُرْآنِ فَقَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي أَعْجَزَ اَلْأَوْهَامَ أَنْ يَنَالَ إِلاَّ وُجُودَهُ وَ حَجَبَ اَلْعُقُولَ أَنْ تَتَخَيَّلَ ذَاتَهُ فِي اِمْتِنَاعِهَا مِنَ اَلشَّبَهِ وَ اَلشَّكْلِ بَلْ هُوَ اَلَّذِي لَمْ يَتَفَاوَتْ فِي ذَاتِهِ وَ لَمْ يَتَبَعَّضْ بِتَجْزِيَةِ اَلْعَدَدِ فِي كَمَالِهِ فَارَقَ اَلْأَشْيَاءَ لاَ عَلَى اِخْتِلاَفِ اَلْأَمَاكِنِ وَ تَمَكَّنَ مِنْهَا لاَ عَلَى اَلْمُمَازَجَةِ وَ عَلِمَهَا لاَ بِأَدَاةٍ لاَ يَكُونُ اَلْعِلْمُ إِلاَّ بِهَا وَ لَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ مَعْلُومِهِ عِلْمٌ غَيْرُهُ إِنْ قِيلَ كَانَ فَعَلَى تَأْوِيلِ أَزَلِيَّةِ اَلْوُجُودِ وَ إِنْ قِيلَ لَمْ يَزَلْ فَعَلَى تَأْوِيلِ نَفْيِ اَلْعَدَمِ فَسُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى عَنْ قَوْلِ مَنْ عَبَدَ سِوَاهُ وَ اِتَّخَذَ إِلَهاً غَيْرَهُ عُلُوّاً كَبِيراً نَحْمَدُهُ بِالْحَمْدِ اَلَّذِي اِرْتَضَاهُ لِخَلْقِهِ وَ أَوْجَبَ قَبُولَهُ عَلَى نَفْسِهِ وَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ شَهَادَتَانِ تَرْفَعَانِ وَ تُضَاعِفَانِ اَلْعَمَلَ خَفَّ مِيزَانٌ تُرْفَعَانِ مِنْهُ وَ ثَقُلَ مِيزَانٌ تُوضَعَانِ فِيهِ وَ بِهِمَا اَلْفَوْزُ بِالْجَنَّةِ وَ اَلنَّجَاةُ مِنَ اَلنَّارِ وَ اَلْجَوَازُ عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ بِالشَّهَادَتَيْنِ تَدْخُلُونَ اَلْجَنَّةَ وَ بِالصَّلاَةِ تَنَالُونَ اَلرَّحْمَةَ فَأَكْثِرُوا مِنَ اَلصَّلاَةِ عَلَى نَبِيِّكُمْ وَ آلِهِ « إِنَّ اَللّٰهَ وَ مَلاٰئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى اَلنَّبِيِّ يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً » أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّهُ لاَ شَرَفَ أَعْلَى مِنَ اَلْإِسْلاَمِ وَ لاَ كَرَمَ أَعَزُّ مِنَ اَلتَّقْوَى وَ لاَ مَعْقِلَ أَحْرَزُ مِنَ اَلْوَرَعِ وَ لاَ شَفِيعَ أَنْجَحُ مِنَ اَلتَّوْبَةِ وَ لاَ كَنْزَ أَنْفَعُ مِنَ اَلْعِلْمِ وَ لاَ عِزَّ أَرْفَعُ مِنَ اَلْحِلْمِ وَ لاَ حَسَبَ أَبْلَغُ مِنَ اَلْأَدَبِ وَ لاَ نَصَبَ أَوْضَعُ مِنَ اَلْغَضَبِ وَ لاَ جَمَالَ أَزْيَنُ مِنَ اَلْعَقْلِ وَ لاَ سَوْءَةَ أَسْوَأُ مِنَ اَلْكَذِبِ وَ لاَ حَافِظَ أَحْفَظُ مِنَ اَلصَّمْتِ وَ لاَ لِبَاسَ أَجْمَلُ مِنَ اَلْعَافِيَةِ وَ لاَ غَائِبَ أَقْرَبُ مِنَ اَلْمَوْتِ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّهُ مَنْ مَشَى عَلَى وَجْهِ اَلْأَرْضِ فَإِنَّهُ يَصِيرُ إِلَى بَطْنِهَا وَ اَللَّيْلُ وَ اَلنَّهَارُ مُسْرِعَانِ فِي هَدْمِ اَلْأَعْمَارِ وَ لِكُلِّ ذِي رَمَقٍ قُوتٌ وَ لِكُلِّ حَبَّةٍ آكِلٌ وَ أَنْتَ قُوتُ اَلْمَوْتِ وَ إِنَّ مَنْ عَرَفَ اَلْأَيَّامَ لَمْ يَغْفُلْ عَنِ اَلاِسْتِعْدَادِ لَنْ يَنْجُوَ مِنَ اَلْمَوْتِ غَنِيٌّ بِمَالِهِ وَ لاَ فَقِيرٌ لِإِقْلاَلِهِ أَيُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ خَافَ رَبَّهُ كَفَّ ظُلْمَهُ وَ مَنْ لَمْ يَرْعَ فِي كَلاَمِهِ أَظْهَرَ هَجْرَهُ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفِ اَلْخَيْرَ مِنَ اَلشَّرِّ فَهُوَ بِمَنْزِلَةِ اَلْبَهِيمَةِ مَا أَصْغَرَ اَلْمُصِيبَةَ مَعَ عِظَمِ اَلْفَاقَةِ غَداً هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ وَ مَا تَنَاكَرْتُمْ إِلاَّ لِمَا فِيكُمْ مِنَ اَلْمَعَاصِي وَ اَلذُّنُوبِ فَمَا أَقْرَبَ اَلرَّاحَةَ مِنَ اَلتَّعَبِ وَ اَلْبُؤْسَ مِنَ اَلنَّعِيمِ وَ مَا شَرٌّ بِشَرٍّ بَعْدَهُ اَلْجَنَّةُ وَ مَا خَيْرٌ بِخَيْرٍ بَعْدَهُ اَلنَّارُ وَ كُلُّ نَعِيمٍ دُونَ اَلْجَنَّةِ مَحْقُورٌ وَ كُلُّ بَلاَءٍ دُونَ اَلنَّارِ عَافِيَةٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 320 )
9 - اين خطبه را امير المؤمنين نه روز پس از وفات پيغمبر هنگام فراغت از جمع قرآن ايراد نمود: سپاس خدائى را سزاست كه هر وهمى در باره او درمانده است جز اينكه هستى او را درك كند و هر خردى نارسا است از تصور كنه او چون مانند و هم شكلى ندارد بلكه او را در حاق ذات خود تفاوتى نيست (جنس و فصل ندارد) و در كمال خويش شماره پذير نيست از همه چيز جداست نه از راه اختلاف در مكان و با همه چيز برجاست نه بآميزش با آن همه چيز را داند نه بابزار (چون چشم و گوش..) هر چيز خود بخود پيش او دانسته است ميان او و آنچه داند دانشى فاصله نيست (علم حضورى چون علم انسان بخودش) اگر گفته شود بود مقصود ازليت وجود او است (نه اخبار از زمان گذشته) اگر گفته شود خواهد بود مقصود نفى نيستى مطلق از او است (نه اخبار از آينده او) منزه و برتر است از گفتار هر كه جز او را پرستد و جز او معبودى گيرد برترى بى اندازه او را سپاس گوئيم چنانچه از آفريده هاى خود پسندد و پذيرش آن را بر خود بايست داند و گواهم كه نيست معبود حقى جز خدا يگانه است، شريك ندارد و گواهم كه محمد بنده و رسول او است دو گواهى كه بالا برند و دو چندان كنند عمل را سبكست ميزانى كه از آن بردارندشان و سنگينست ميزانى كه در آن گذارندشان باين دو ببهشت كامجو شوند و از آتش رها گردند و از صراط بگذرند و بشهادتين ببهشت روند و با نماز برحمت رسند بسيار بر پيغمبر و آلش صلوات فرستيد زيرا خدا و فرشتگان بر پيغمبر صلوات دارند ايا كسانى كه ايمان آورديد رحمت طلبيد برايش و درود فراوان فرستيد ايا مردم شرفى برتر از اسلام نيست و كرمى عزيزتر از تقوى و پناهگاهى مصون تر از ورع و شفيعى ناجح تر از توبه و گنجى سودمندتر از دانش و آبروئى بلندتر از بردبارى و حسبى شيواتر از ادب و رنجى پست كننده كننده تر از غضب و زيبائى آراسته تر از خرد و زشتيى بدتر از دروغ و نگهدارى بهتر از خموشى و جامه اى زيباتر از عافيت و غايبى نزديكتر از مرگ ايا مردم هر كه روى زمين راه مى رود بشكم آن فرو مى شود، شب و روز شتاب دارند در ويران كردن عمر، هر كس را رمقى در تن است خوراكى دارد و هر دانه را خورنده ايست و تو خود خوراك مرگى و هر كه طبع زمانه را داند از آمادگى غفلت نورزد هيچ توانگرى از مرگ بمال خود نتواند رها شد و هيچ فقيرى بندارى، ايا مردم هر كه از پروردگارش ترسد از ستم دست باز گيرد و هر كه سخنش را نسنجد ناهنجاريش پديدار گردد هر كه نيك از بد نشناسد چون جانور است هر مصيبتى بسيار كوچك است نسبت ببزرگى فاقه در فرداى قيامت هيهات هيهات اين خود نشناسى شماها براى معاصى و گناهان شما است چه اندازه نزديك است راحت بتعب و سختى بنعمت اگر بهشت دنبال باشد بدى نيست و اگر آتش دنبال باشد خوبى تصور نشود هر نعمتى برابر بهشت اندك و ناچيز است و هر بلائى برابر دوزخ عافيت است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 320
الأمالی (للصدوق)
9.نه روز از وفات پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله سپرى شده بود و نيز كار گردآورى آيات قرآن به پايان رسيده بود كه امير مؤمنان عليه السّلام اين سخنان را فرمود:ستايش و سپاس ويژه خداوندى است كه هروهم درباره آن ناتوان بوده مگر آنكه هستى اش را به درستى بشناسد و هرعقلى در تصور صفات او نارسايى دارد.زيرا عقول همانند اوهام صورتى ندارند و او را در آفرينش ذات خويش تفاوتى نيست و در كمال خود شمارپذير نيست. خدا از همه اشيا جداست.نه از طريق اينكه در مكان مختلف است.و او همراه همه اشياست.نه به گونه اى كه با آن ها درهم آميزد.با آن،همه چيز را آگاه مى شود،اما نه به كمك ابزارى كه آدميان به كار مى برند.هرچيزى خود به خود نزد او معلوم است.ميان او و علم او هيچ چيز فاصله نيافتاده است.اگر گويند خدا بود مراد ازلى بودن وجود اوست و اگر گويند خداوند خواهد بود،مراد نفى نيستى مطلق از ذات اوست.خداوند از سخن هركس كه غير او را پرستش مى كند منزه و برتر است.او را بى نهايت سپاس و ستايش گزاريم كه از آفريدگان خويش طلبد و اجابت آن را حقى بر خود شمارد.
شهادت مى دهم كه غير خداى يكتا معبود شايسته اى نيست و نيز او شريكى ندارد.و شهادت مى دهم كه محمد صلّى اللّه عليه و آله بنده و فرستاده اوست.اين شهادت ها اعمال را بالا برده و آن را در ارزش دوچندان مى كند.چه بى مقدار است ترازويى كه اين دو را از آن بردارند و چه سنگين است ترازويى كه اين دو را در آن گذارند.از رهگذر اين دو گواهى است كه به بهشت دست مى يابند و كامياب مى شوند و از آتش دوزخ نجات مى يابند و از پل صراط مى گذرند و وارد بهشت مى شوند و با صلوات به رحمت نزديك مى شوند.پس بر پيامبر و خاندان او زياد صلوات فرستيد؛چرا كه خداوند و فرشتگان بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله صلوات مى فرستند.اى مؤمنان!براى پيامبر درخواست رحمت كنيد و بر او سلام بسيار فرستيد.
اى مردم!شرافتى برتر از اسلام نيست و كرامتى ارجمندتر از تقوا نيست و پناهى آسيب ناپذيرتر از پاكدامنى و شفاعت گرى تأثيرگذارتر از توبه و گنجى مفيدتر از علم و اعتبارى بالاتر از حلم و حسبى شيواتر از ادب ورزى و گرفتارى خوارسازتر از خشم و جمالى آراسته تر از عقل و قباحتى زشت از دروغ و نگهبانى نيكوتر از سكوت و لباسى بهتر از عافيت و پنهانى نزديك تر از مرگ.
اى مردم!هركس بر روى زمين قدم برمى دارد،سرانجام به درون آن خواهد رفت.روز و شب در ويران كردن عمر آدمى شتاب مى كنند.هركس را كه توانى است،غذايى دارد و هردانه خوراكى را خورنده اى است.و اى انسان تو نيز خوراك مرگ و نيستى خواهى بود. هركس كه از طبيعت روزگار آگاه باشد،هرگز از مهيا شدن براى مرگ غفلت زده نمى شود. هيچ دارايى به سبب ثروت خويش از چنگ مرگ رها نخواهد شد و هيچ تنگدستى به خاطر بينوايى خود.
اى مردم!هركس از پروردگار خود پروا داشته باشيد از ستمگرى دست بكشيد و هركس سخن خويش را در ترازو نگذارد،زشتى اش آشكار خواهد شد.هركس خوب و بد را از هم جدا نكند،همانند جانورى است.هرگرفتارى در مقايسه با گرفتارى آدمى در رستاخيز بس ناچيز خواهد بود.چه دور است!چه دور است!نادانى شما نسبت به خويشتن به دليل بزهكارى تان است.چقدر آسايش به دشوارى نزديك است و نيز مشقت به نعمت.اگر درپى آن بهشت باشد،شر نخواهد بود و اگر درپى آن آتش دوزخ باشد،خيرى به نظر نمى آيد.بى گمان هرنعمت در مقايسه با بهشت كم و ناچيز خواهد بود و هربلا در مقايسه با دوزخ عين عافيت خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 321
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْغِفَارِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ اَلْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ لاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى شَيْءٍ يُكَفِّرُ اَللَّهُ بِهِ اَلْخَطَايَا وَ يَزِيدُ فِي اَلْحَسَنَاتِ قِيلَ بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ إِسْبَاغُ اَلْوُضُوءِ عَلَى اَلْمَكَارِهِ وَ كَثْرَةُ اَلْخُطَى إِلَى هَذِهِ اَلْمَسَاجِدِ وَ اِنْتِظَارُ اَلصَّلاَةِ بَعْدَ اَلصَّلاَةِ وَ مَا مِنْكُمْ أَحَدٌ يَخْرُجُ مِنْ بَيْتِهِ مُتَطَهِّراً فَيُصَلِّي اَلصَّلاَةَ فِي اَلْجَمَاعَةِ مَعَ اَلْمُسْلِمِينَ ثُمَّ يَقْعُدُ يَنْتَظِرُ اَلصَّلاَةَ اَلْأُخْرَى إِلاَّ وَ اَلْمَلاَئِكَةُ تَقُولُ اَللَّهُمَّ اِغْفِرْ لَهُ اَللَّهُمَّ اِرْحَمْهُ فَإِذَا قُمْتُمْ إِلَى اَلصَّلاَةِ فَاعْدِلُوا صُفُوفَكُمْ وَ أَقِيمُوهَا وَ سُدُّوا اَلْفُرَجَ وَ إِذَا قَالَ إِمَامُكُمُ اَللَّهُ أَكْبَرُ فَقُولُوا اَللَّهُ أَكْبَرُ وَ إِذَا رَكَعَ فَارْكَعُوا وَ إِذَا قَالَ سَمِعَ اَللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ فَقُولُوا اَللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ اَلْحَمْدُ إِنَّ خَيْرَ اَلصُّفُوفِ صَفُّ اَلرِّجَالِ اَلْمُقَدَّمُ وَ شَرَّهَا اَلْمُؤَخَّرُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 322 )
11 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شما را راهنمائى نكنم بچيزى كه بدان خطاها را كفاره نمايد و بر حسنات بيفزايد؟ عرض شد چرا يا رسول اللّٰه فرمود وضوى كامل گرفتن در وضع بد و بسيار بمسجدها رفتن و انتظار وقت نمازها بردن، كسى از شما نباشد كه در خانه خود تطهير كند و با مسلمانان نماز جماعت بخواند و منتظر نماز ديگر بماند جز آنكه فرشتگان گويند خدايا او را بيامرز خدايا باو رحم كن چون نماز ميخوانيد صفوف خود را راست كنيد و معتدل نمائيد و خللها را دربنديد و چون امام جماعت شما اللّٰه اكبر گفت شما هم بگوئيد اللّٰه اكبر و چون بركوع رفت ركوع كنيد و چون گفت سمع اللّٰه لمن حمده شما بگوئيد اللهم ربنا لك الحمد، بهترين صف مردها صف جلو است و بدتر آن صف آخر.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 322
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آيا شما را به چيزى رهنمون نشوم كه كفاره گناهان شما بوده و حسنات شما را بيشتر مى كند؟گفته شد:چرا اى پيامبر خدا.آنگاه فرمود:وضوى درست و كامل گرفتن در دشوارى و زياد به مسجدها رفتن و چشم به راه نمازها بودن.از شما كسى نباشد كه در خانه اش وضو بگيرد و همراه مسلمانان نماز گزارد،و انتظار نمازى ديگر بماند،مگر اينكه فرشتگان خواهند گفت:خدايا!گناهان او را بيامرز.خدايا بر او مهربانى كن.آنگاه كه نماز جماعت مى گزاريد،صف را نظم بخشيد و تعديل كنيد و خلل ها را ببنديد.و آنگاه كه امام جماعت تكبير گفت:شما نيز هماهنگ با او تكبير بگوييد و آنگاه كه او به ركوع رفت،با او به ركوع برويد.و آنگاه كه«سمع اللّه لمن حمده»گفت شما بگوييد «اللهم ربنا لك الحمد».بدانيد كه برترين صف مردان صف اوّل است و بدترين صف آنان صف آخرى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 541
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 322
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عَبْدِ اَلْمَلِكِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حِينَ أَرَادَ أَنْ يُفَارِقَ اَلْخَضِرَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ لَهُ أَوْصِنِي فَكَانَ مِمَّا أَوْصَاهُ أَنْ قَالَ لَهُ إِيَّاكَ وَ اَللَّجَاجَةَ أَوْ أَنْ تَمْشِيَ فِي غَيْرِ حَاجَةٍ أَوْ أَنْ تَضْحَكَ مِنْ غَيْرِ عَجَبٍ وَ اُذْكُرْ خَطِيئَتَكَ وَ إِيَّاكَ وَ خَطَايَا اَلنَّاسِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 323 )
10 - چون موسى بن عمران خواست از خضر مفارقت كند باو گفت مرا سفارشى كن ضمن سفارشات خود گفت مبادا لجاجت كنى و بى حاجت راه بروى و بى سبب بخندى ياد خطاى خود باش و از خطاى مردم چشم پوش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 323
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه موسى بن عمران عليه السّلام قصد جدايى از حضرت خضر عليه السّلام داشت،به او گفت:مرا توصيه اى كن.خضر گفت:مبادا لج بازى كنى و بى آنكه هدفى داشته باشى،راه بروى،و بى دليل بخندى.همواره خطاى خود را به يادآور و از خطاى ديگران چشم پوشى كن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 543
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 323
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ قَالَ: دَعَا حُذَيْفَةُ بْنُ اَلْيَمَانِيِّ اِبْنَهُ عِنْدَ مَوْتِهِ فَأَوْصَى إِلَيْهِ وَ قَالَ يَا بُنَيَّ أَظْهِرِ اَلْيَأْسَ مِمَّا فِي أَيْدِي اَلنَّاسِ فَإِنَّ فِيهِ اَلْغِنَى وَ إِيَّاكَ وَ طَلَبَ اَلْحَاجَاتِ إِلَى اَلنَّاسِ فَإِنَّهُ فَقْرٌ حَاضِرٌ وَ كُنِ اَلْيَوْمَ خَيْراً مِنْكَ أَمْسِ وَ إِذَا أَنْتَ صَلَّيْتَ فَصَلِّ صَلاَةَ مُوَدِّعٍ لِلدُّنْيَا كَأَنَّكَ لاَ تَرْجِعُ إِلَيْهَا وَ إِيَّاكَ وَ مَا يُعْتَذَرُ مِنْهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 323 )
11 - حذيفة بن يمانى هنگام مرگ به پسرش وصيت كرد كه اى پسر جانم از آنچه در دست مردم است نوميد باش كه از آن بى نيازى، مبادا از مردم حاجتى خواهى كه فقر حاضر است، امروز از ديروز خود بهتر باش و چون نماز گذارى نماز وداع كننده با دنيا باشد كه گويا بدان باز نگردى مبادا كارى كنى كه عذر از آن لازمست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 323
الأمالی (للصدوق)
12.حذيفه بن يمانى در وقت مرگ به پسرش اين گونه توصيه كرد:اى پسرم از آنچه در دست مردم است،نااميد شو،چرا كه به آن احتياج ندارى.مبادا از ديگران چيزى خواسته باشى كه تنگ دستى آشكار است.و بكوش كه امروز از ديروز در اخلاق و رفتارت بهتر باشى.و هرگاه نماز مى خوانى،با آن وداع كن گويا ديگر به سوى آن باز نخواهى گشت و مبادا كارى كنى كه مجبور شوى پوزش بخواهى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 543
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنِ اَلْعِيصِ بْنِ اَلْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: أَحْبِبْ أَخَاكَ اَلْمُسْلِمَ وَ أَحْبِبْ لَهُ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ اِكْرَهْ لَهُ مَا تَكْرَهُ لِنَفْسِكَ إِذَا اِحْتَجْتَ فَسَلْهُ وَ إِذَا سَأَلَكَ فَأَعْطِهِ وَ لاَ تَدَّخِرْ عَنْهُ خَيْراً فَإِنَّهُ لاَ يَدَّخِرُهُ عَنْكَ كُنْ لَهُ ظَهْراً فَإِنَّهُ لَكَ ظَهْرٌ إِنْ غَابَ فَاحْفَظْهُ فِي غَيْبَتِهِ وَ إِنْ شَهِدَ فَزُرْهُ وَ أَجِلَّهُ وَ أَكْرِمْهُ فَإِنَّهُ مِنْكَ وَ أَنْتَ مِنْهُ وَ إِنْ كَانَ عَلَيْكَ عَاتِباً فَلاَ تُفَارِقْهُ حَتَّى تَسُلَّ سَخِيمَتَهُ وَ مَا فِي نَفْسِهِ وَ إِذَا أَصَابَهُ خَيْرٌ فَاحْمَدِ اَللَّهَ عَلَيْهِ وَ إِنِ اُبْتُلِيَ فَاعْضُدْهُ وَ تَمَحَّلْ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 323 )
12 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود دوست دارد برادر مسلمانت را و دوست دار برايش آنچه براى خود دوست دارى و بد دار برايش آنچه براى خود بد دارى چون نيازمند او شدى از او خواهش كن و چون از تو خواهشى كرد باو بده و خيرى از او وامگير كه او هم خيرى از تو وانگيرد پشت او باش كه پشت تو باشد اگر غائب شود حفظ الغيب او كن و اگر حاضر تو باشد او را تعظيم و احترام كن زيرا او از تو است و تو از اوئى و اگر بر تو گله مند است از او جدا مشو تا از علت نارضايتى و آنچه در دل دارد بپرسى، اگر خيرى باو رسد خدا را حمد كن و اگر گرفتار شود او را كمك ده و چاره جوئى كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 323
الأمالی (للصدوق)
13.امام باقر عليه السّلام فرمود:برادر دينى خود را دوست داشته باش و نيز براى او چيزى را بخواه كه براى خود مى خواهى و چيزى را براى او نخواه كه براى خويشتن نمى خواهى.و هرگاه به او نياز پيدا كردى،از او تمنا كن و هرگاه او از تو درخواستى داشت،به او عطا كن و هيچ گاه خوبى را از او دريغ نكن تا او نيز خوبى را از تو مضايقه نكند.از او حمايت كن تا او نيز از تو حمايت كند.اگر او از چشم تو پنهان شد،او را به نيكى ياد كن.و اگر در حضور تو بود،او را بزرگ شمار و احترام كن؛زيرا او از توست و تو از او هستى.اگر او از تو گلايه اى دارد،از وى فاصله نگيرى تا آنكه از دليل ناراحتى اش باخبر شوى و آنچه در دل دارد، سؤال كنى.اگر نعمتى به او روى آورد،خداوند را سپاس و ستايش كن و اگر دچار ناگوارى شد،او را مدد برسان و كارگشايى كن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 543
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَدَوِيُّ سَنَةَ سَبْعَ عَشْرَةَ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ وَ هُوَ اِبْنُ مِائَةٍ وَ سَبْعِ سِنِينَ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ اَلطُّفَاوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا قَيْسُ بْنُ اَلرَّبِيعِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدٌ اَلْخَفَّافُ عَنْ عَطِيَّةَ اَلْعَوْفِيِّ عَنْ مَخْدُوجِ بْنِ زَيْدٍ اَلذُّهْلِيِّ : أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ آخَى بَيْنَ اَلْمُسْلِمِينَ ثُمَّ قَالَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى غَيْرَ أَنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي أَ مَا عَلِمْتَ يَا عَلِيُّ أَنَّهُ أَوَّلُ مَنْ يُدْعَى بِهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ يُدْعَى بِي فَأَقُومُ عَنْ يَمِينِ اَلْعَرْشِ فَأُكْسَى حُلَّةً خَضْرَاءَ مِنْ حُلَلِ اَلْجَنَّةِ ثُمَّ يُدْعَى بِأَبِينَا إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَيَقُومُ عَنْ يَمِينِ اَلْعَرْشِ فِي ظِلِّهِ فَيُكْسَي حُلَّةً خَضْرَاءَ مِنْ حُلَلِ اَلْجَنَّةِ ثُمَّ يُدْعَى بِالنَّبِيِّينَ بَعْضُهُمْ عَلَى أَثَرِ بَعْضٍ فَيَقُومُونَ سِمَاطَيْنِ عَنْ يَمِينِ اَلْعَرْشِ فِي ظِلِّهِ وَ يُكْسَوْنَ حُلَلاً خَضْرَاءَ مِنْ حُلَلِ اَلْجَنَّةِ أَلاَ وَ إِنِّي أُخْبِرُكَ يَا عَلِيُّ أَنَّ أُمَّتِي أَوَّلُ اَلْأُمَمِ يُحَاسَبُونَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ ثُمَّ أُبَشِّرُكَ يَا عَلِيُّ أَنَّ أَوَّلَ مَنْ يُدْعَى يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ يُدْعَى بِكَ هَذَا لِقَرَابَتِكَ مِنِّي وَ مَنْزِلَتِكَ عِنْدِي فَيُدْفَعُ إِلَيْكَ لِوَائِي وَ هُوَ لِوَاءُ اَلْحَمْدِ فَتَسِيرُ بِهِ بَيْنَ اَلسِّمَاطَيْنِ وَ إِنَّ آدَمَ وَ جَمِيعَ مَنْ خَلَقَ اَللَّهُ يَسْتَظِلُّونَ بِظِلِّ لِوَائِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ طُولُهُ مَسِيرَةُ أَلْفِ سَنَةٍ سِنَانُهُ يَاقُوتَةٌ حَمْرَاءُ قَصَبُهُ فِضَّةٌ بَيْضَاءُ زُجُّهُ دُرَّةٌ خَضْرَاءُ لَهُ ثَلاَثُ ذَوَائِبَ مِنْ نُورٍ ذُؤَابَةٌ فِي اَلْمَشْرِقِ وَ ذُؤَابَةٌ فِي اَلْمَغْرِبِ وَ ذُؤَابَةٌ فِي وَسَطِ اَلدُّنْيَا مَكْتُوبٌ عَلَيْهَا ثَلاَثَةُ أَسْطُرٍ اَلْأَوَّلُ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » وَ اَلْآخَرُ « اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ » وَ اَلثَّالِثُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ طُولُ كُلِّ سَطْرٍ مَسِيرَةُ أَلْفِ سَنَةٍ وَ عَرْضُهُ مَسِيرَةُ أَلْفِ سَنَةٍ فَتَسِيرُ بِاللِّوَاءِ وَ اَلْحَسَنُ عَنْ يَمِينِكَ وَ اَلْحُسَيْنُ عَنْ يَسَارِكَ حَتَّى تَقِفَ بَيْنِي وَ بَيْنَ إِبْرَاهِيمَ فِي ظِلِّ اَلْعَرْشِ فَتُكْسَى حُلَّةً خَضْرَاءَ مِنْ حُلَلِ اَلْجَنَّةِ ثُمَّ يُنَادِي مُنَادٍ مِنْ عِنْدِ اَلْعَرْشِ نِعْمَ اَلْأَبُ أَبُوكَ إِبْرَاهِيمُ وَ نِعْمَ اَلْأَخُ أَخُوكَ عَلِيٌّ أَلاَ وَ إِنِّي أُبَشِّرُكَ يَا عَلِيُّ أَنَّكَ تُدْعَى إِذَا دُعِيتُ وَ تُكْسَى إِذَا كُسِيتُ وَ تُحَيَّا [تُحْيَا] إِذَا حُيِّيتُ [أُحْيِيتُ] .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 324 )
15 - مخدوج بن زيد ذهلى گويد چون رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) مسلمانان را با هم برادر ساخت و بعلى فرمود اى على تو برادر منى و تو نسبت بمن چون هرون باشى نسبت بموسى جز اينكه پس از من پيغمبرى نباشد اى على نميدانى اول كسى كه روز قيامت خوانده شود منم كه در سمت راست عرش بايستم و حله سبزى از از حله هاى بهشتى بپوشم و پس از آن پيغمبران را دنبال هم بخوانند و در دو صف سمت راست عرش در سايه آن بايستند و جامه هاى سبز بهشتى پوشند، آگاه باش اى على بتو خبر دهم كه امت من اول امتها در قيامت محاسبه شوند و تو را بشارت دهم كه تو اول كسى باشى كه دعوت شوى براى خويشى و مقامى كه نسبت بمن دارى و پرچم مرا كه پرچم حمد است بتو دهند و ميان دو صف آن را بكشى و آدم و همه خلق خدا روز قيامت در سايه پرچم من باشند كه درازاى آن هزار سال راه است و نوكش از ياقوت سرخ و نيش از سيم سپيد و دسته اش در سبزيست و سه شعبه از نور دارد يكى در مشرق و ديگرى در مغرب و سومى در وسط دنيا سه سطر بر آن نوشته: اول«
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» دوم«
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ
» سوم«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
»«
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللّٰهِ
» طول هر سطرى هزار سال مسافت و پهناى آن هزار سال مسافت تو پرچم را بكشى و حسن سمت راست تو و حسين سمت چپ تواست تا ميان من و ابراهيم در سايه عرش بايستى و جامه سبزى از جامه هاى بهشتى بپوشى و منادى از عرش جار زند چه خوب پدريست پدرت ابراهيم و چه خوب برادرى است برادرت على هلا بتو مژده دهم اى على كه تو با من دعوت شوى و با من جامه در بر كنى و با من زنده شوى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 324
الأمالی (للصدوق)
14.مخدوح بن زيد ذهلى مى گويد:آن گاه كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را برادر يكديگر كرد،به على عليه السّلام فرمود:اى على!تو برادر من هستى.تو نسبت به من همچون هارون نسبت به موسى هستى؛مگر آنكه پس از من پيامبرى نيست.اى على!خبر ندارى كه نخستين خوانده شده در رستاخيز من هستم كه در سمت راست عرش خواهم ايستاد. حله سبزى از حله هاى بهشت بر تن من است.از آن پس پيامبران را يكى يكى به نام صدا مى كنند و آنان در دو صف در جانب راست عرش زير سايه آن خواهند ايستاد و جامه هاى سبز بهشتى خواهند پوشيد.اى على!بدان كه امت من نخستين امتى خواهند بود كه در بازرسى رستاخيز حاضر خواهند شد.تو را مژده باد كه نخستين دعوت شده براى خويشاوندى و نزديك منزلت با من خواهى بود.پرچم حمد را كه پرچم من است،به دست تو خواهند داد و آنگاه تو آن پرچم را بين دو صف حمل خواهى كرد.آدم عليه السّلام و همه فرزندان آدم در رستاخيز در سايه پرچم من خواهند بود كه درازى آن با هزار سال راه برابر است.نوك پرچم من از ياقوت سرخ است و سيم سفيد.دسته آن درّ سبز است و به صورت سه شاخه اى از نور است؛شاخه اى در شرق و شاخه اى در غرب و شاخه اى در ميانه دنيا. سه سطر بر آن نوشته شده است.سطر اول اين است:«بسم اللّه الرحمن الرحيم».سطر دوم اين است:الحمد لله رب العالمين و سطر سوم اين است:لا اله الا اللّه محمد رسول اللّه. درازى هرسطر هزار سال راه است و پهناى آن هزار سال راه.اى على!تو حامل پرچم من خواهى بود،درحالى كه حسن عليه السّلام در جانب راست تو و حسين عليه السّلام در جانب چپ تو هستند،تا آنكه در سايه عرش خداوند در ميان من و ابراهيم عليه السّلام بايستيد و جامه اى سبز از جامه هاى بهشت بر تن خود بپوشانى.آنگاه ندايى از جانب عرش مى آيد كه چه نيكو پدرى است،پدرت ابراهيم عليه السّلام و چه نيكو برادرى است،برادرت على عليه السّلام.سپس پيامبر فرمود،اى على تو را بشارت مى دهم كه همراه من دعوت خواهى شد و همراه من جامه سبز خواهى پوشيد و همراه من برانگيخته خواهى شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 545
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 324
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَكْرَانَ اَلنَّقَّاشُ بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ أَوَّلَ مَا خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِيُعَرِّفَ بِهِ خَلْقَهُ اَلْكِتَابَةَ حُرُوفُ اَلْمُعْجَمِ وَ إِنَّ اَلرَّجُلَ إِذَا ضُرِبَ عَلَى رَأْسِهِ بِعَصًا فَزَعَمَ أَنَّهُ لاَ يُفْصِحُ بِبَعْضِ اَلْكَلاَمِ فَالْحُكْمُ فِيهِ أَنْ تُعْرَضَ عَلَيْهِ حُرُوفُ اَلْمُعْجَمِ ثُمَّ يُعْطَى اَلدِّيَةَ بِقَدْرِ مَا لَمْ يُفْصِحْ مِنْهَا وَ لَقَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي ألف ب ت ث أَنَّهُ قَالَ اَلْأَلِفُ آلاَءُ اَللَّهِ وَ اَلْبَاءُ بَهْجَةُ اَللَّهِ وَ اَلتَّاءُ تَمَامُ اَلْأَمْرِ بِقَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ اَلثَّاءُ ثَوَابُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَى أَعْمَالِهِمُ اَلصَّالِحَةِ ج ح خ فَالْجِيمُ جَمَالُ اَللَّهِ وَ جَلاَلُ اَللَّهِ وَ اَلْحَاءُ حِلْمُ اَللَّهِ عَنِ اَلْمُذْنِبِينَ وَ اَلْخَاءُ خُمُولُ ذِكْرِ أَهْلِ اَلْمَعَاصِي عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ د ذ فَالدَّالُ دِينُ اَللَّهِ وَ اَلذَّالُ مِنْ ذِي اَلْجَلاَلِ ر ز فَالرَّاءُ مِنَ اَلرَّءُوفِ اَلرَّحِيمِ وَ اَلزَّاءُ زَلاَزِلُ اَلْقِيَامَةِ س ش فَالسِّينُ سَنَاءُ اَللَّهِ وَ اَلشِّينُ شَاءَ اَللَّهُ مَا شَاءَ وَ أَرَادَ مَا أَرَادَ - « وَ مٰا تَشٰاؤُنَ إِلاّٰ أَنْ يَشٰاءَ اَللّٰهُ » ص ض فَالصَّادُ مِنْ صَادِقِ اَلْوَعْدِ فِي حَمْلِ اَلنَّاسِ عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ حَبْسِ اَلظَّالِمِينَ عِنْدَ اَلْمِرْصَادِ وَ اَلضَّادُ ضَلَّ مَنْ خَالَفَ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ ط ظ فَالطَّاءُ طُوبَى لِلْمُؤْمِنِينَ « وَ حُسْنُ مَآبٍ » وَ اَلظَّاءُ ظَنُّ اَلْمُؤْمِنِينَ بِاللَّهِ خَيْراً وَ ظَنُّ اَلْكَافِرِينَ بِاللَّهِ سُوءاً ع غ فَالْعَيْنُ مِنَ اَلْعَالِمِ وَ اَلْغَيْنُ مِنَ اَلْغَنِيِّ ف ق فَالْفَاءُ فَوْجٌ مِنْ أَفْوَاجِ اَلنَّارِ وَ اَلْقَافُ قُرْآنٌ عَلَى اَللَّهِ جَمْعُهُ وَ قُرْآنُهُ ك ل فَالْكَافُ مِنَ اَلْكَافِي وَ اَللاَّمُ [لَغْوُ ] اَلْكَافِرِينَ فِي اِفْتِرَائِهِمْ عَلَى اَللَّهِ اَلْكَذِبَ م ن فَالْمِيمُ مُلْكُ اَللَّهِ يَوْمَ لاَ مَالِكَ غَيْرُهُ وَ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « لِمَنِ اَلْمُلْكُ اَلْيَوْمَ » ثُمَّ يُنْطِقُ أَرْوَاحَ أَنْبِيَائِهِ وَ رُسُلِهِ وَ حُجَجِهِ فَيَقُولُونَ « لِلّٰهِ اَلْوٰاحِدِ اَلْقَهّٰارِ » فَيَقُولُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ « اَلْيَوْمَ تُجْزىٰ كُلُّ نَفْسٍ بِمٰا كَسَبَتْ لاٰ ظُلْمَ اَلْيَوْمَ إِنَّ اَللّٰهَ سَرِيعُ اَلْحِسٰابِ » وَ اَلنُّونُ نَوَالُ اَللَّهِ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ نَكَالُهُ بِالْكَافِرِينَ و ه فَالْوَاوُ وَيْلٌ لِمَنْ عَصَى اَللَّهَ وَ اَلْهَاءُ هَانَ عَلَى اَللَّهِ مَنْ عَصَاهُ لا ي لاَمْ أَلِفْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ هِيَ كَلِمَةُ اَلْإِخْلاَصِ مَا مِنْ عَبْدٍ قَالَهَا مُخْلِصاً إِلاَّ وَجَبَتْ لَهُ اَلْجَنَّةُ ي يَدُ اَللَّهِ فَوْقَ خَلْقِهِ بَاسِطَةً بِالرِّزْقِ - « سُبْحٰانَهُ وَ تَعٰالىٰ عَمّٰا يُشْرِكُونَ » ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَنْزَلَ هَذَا اَلْقُرْآنَ بِهَذِهِ اَلْحُرُوفِ اَلَّتِي يَتَدَاوَلُهَا جَمِيعُ اَلْعَرَبِ ثُمَّ قَالَ « قُلْ لَئِنِ اِجْتَمَعَتِ اَلْإِنْسُ وَ اَلْجِنُّ عَلىٰ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هٰذَا اَلْقُرْآنِ لاٰ يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كٰانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً ».
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 325 )
1 - امام هشتم (عليه السّلام) فرمود اول چيزى كه خدا آفريد كه بخلق خود بشناساند نوشتن حروف الف باء بود و چون با عصا ضربتى بر سر كسى زنند و گمان رود كه توان سخن از او رفته حكمش اينست كه حروف الف را باو عرضه كنند و بقدر آنچه نتواند ادا كند باو ديه دهند و پدرم از پدرش از جدش امير المؤمنين برايم باز گفت كه الف ب ت ث الف آلاء و نعمتهاى خداست ب بهجة خداست ت تماميت كار بقائم آل محمد است ث ثواب مؤمنانست بر كارهاى خوب آنان ج ح خ جيم جلال و جمال خدا حاء حلم خدا بر گنه كاران خاء خمول ذكر گنهكاران نزد خدا د ذ، دال دين خدا ذال از ذى الجلال ر ز راء رؤف و رحيم زا زلازل قيامت س ش سين سناء و بلندى خدا شين خواهد خدا آنچه خواهد و اراده كند آنچه اراده كند و شما نتوانيد خواست جز آنچه خدا خواهدص ض صادر است گفتار در بردن مردم بر صراط و حبس ستمكاران در كمينگاه حساب ضاد يعنى گمراه است هر كه مخالف آل محمد است (صلّى اللّه عليه و آله) ط ظ طوبى براى مؤمنانست و سرانجام خوش ظ مؤمنان بخدا خوش گمانند و كافران بدگمان ع غ عين از عالم است و غين از غنى ف ق فاء فوجى از افواج آتش و ق قرآن است و بر خداست جمع آن و قرائتش ك ل كاف از كافى و لام لغو كافران در افتراء دروغ بر خدا م ن ميم ملك خداست در روزى كه كه جز ملك او ملكى نيست و خدا فرمايد امروز ملك از كيست ؟ و فرود آيد و بزبان آرد ارواح پيغمبران و رسولان و حجج خود را و گويند ملك از آن خداى قهار است و خداى عز و جل گويد امروز هر كس جزاى كسب خود را دريابد امروز ستمى نباشد براستى خدا زود بحساب رسد نون نوال و بخشش خداست بمؤمنان و نكال و كيفر او بكافران و ه واو واى بر آنكه نافرمانى خدا كند هاء سهل است بر خدا آنكه عصيان كند لاى لام الف«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» است و آن كلمه اخلاص است هيچ بنده اى از روى اخلاص آن را نگويد جز اينكه بهشت بر او واجب شود ى دست خدا بالاى خلق است و روزى بخش است سبحانه و تعالى و عما يشركون. سپس فرمود خدا اين قرآن را با اين حروف نازل كرد كه در همه عرب متداول بود و سپس فرمود بگو اى محمد اگر انس و جن جمع شوند كه مانند اين قرآن را بياورند نتوانند آورند گرچه همه بهم كمك كنند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 325
الأمالی (للصدوق)
1.امام رضا عليه السّلام فرمود:نخستين چيزى را كه خداوند خلق كرد تا به سبب آن آفريدگان خود را بشناساند،نگارش حرف هاى الفبا بود.آنگاه كه با عصا ضربه اى بر سر كسى فرود آورند،مى پندارند كه او نيروى سخن گفتن را از دست مى دهد،درحالى كه رازش اين است كه حروف الفبا را به او بياموزند و آنگاه به اندازه اى كه او از گفتن آن ناتوان ماند،به وى ديه خواهند داد.پدرم از پدرش و از نياى خود امير مؤمنان برايم روايت كرد كه«الف»آلا(نعمت هاى)خداوند است.«با»بهجت اوست و«تا»تمام شدن امر ما به وسيله قائم آل محمد(عج)است.«ثا»ثواب اهل ايمان به خاطر اعمال نيك است.«جيم»جلال و جمال خداوند است.«حا»حلم خداوند بر گناه پيشگان است. «دال»دين خداست.«ذال»از ذى الجلال است.«را»رئوف و رحيم است.«زا»زلزال رستاخيز است.«سين»سنا اللّه است.«شين»شاء اللّه ما شاء.آنچه خداوند خواهد و اراده كند،درحالى كه شما غير از آن چه او خواهد،نخواهيد توانست.«صاد» صادق الوعد(راست وعده)است در حمل كردن مردمان بر پل صراط و از نگاه داشتن ستمگران در مرصاد.«ضاد»ضل من خالف محمد او آل محمد صلّى اللّه عليه و آله است.يعنى هركس با پيامبر و خاندان او سر ستيز داشته باشد،گمراه شده است.«ط »طوبى براى اهل ايمان است و فرجام نيك.«ظ »ظن(گمان)نيك مؤمنان به خداوند است و ظن(گمان)بد كافران به او.«ع»از عالم است و«غ»از غنى است. حرف«ف»فوجى از افواج آتش و«ق»قرآن است و گردآورندگان و حفظ و خواندن آن بر خداوند است.«ك»از كافى است و«ل»لغو(بيهوده جويى)كافران در افترا بستن بر خدا. «م»ملك خداوند است در روزى كه غير از ملك او ملكى نبوده و خدا مى فرمايد:امروز ملك از كيست ؟و آنگاه فرود آيد و ارواح پيامبران و حجت هاى خود را به سخن درآورد و آنان گويند امروز ملك و پادشاهى براى خدا قهار است.سپس خداوند مى فرمايد امروز هركس پاداش كار خود را ببيند و ستمى بر كسى نرود.بى گمان خداوند به سرعت حساب رسى خواهد كرد.
«نون»نوال(بخشش)خداوند بر اهل ايمان است و زكال(كيفر)خداوند بر كفرورزان.«واو»يعنى ويل(واى)بر كسى كه او را نافرمانى كند.«هاء»يعنى«هان على اللّه من عصاه»(چه آسان است بر خداوند اين كه كسى او را فرمان نبرد.«لا» لا اله الا اللّه است كه كلمه اخلاص مى باشد.هيچ بنده اى اين ذكر را خالصانه بر زبان نياورد،مگر اينكه بهشت بر او واجب خواهد شد.«يا»يد اللّه است(دست خداوند)كه بالاى آفريدگان است و او رزق شان را فراخى بخشد و منزه و برتر است از آنچه شرك ورزان درباره او مى گويند.سپس امام رضا عليه السّلام فرمود:خداوند اين قرآن را با همين حروف الفبا بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرود آورد كه در نزد عرب وجود داشت.بعد اين آيه شريفه را تلاوت فرمود:«اى محمد صلّى اللّه عليه و آله بگو اگر انس و جن گرد آيند كه همانند اين قرآن را فراهم آورند،هرگز نخواهند توانست هرچند به يكديگر را كمك كنند.»
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 547
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 325
ص : 326
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْعَسْكَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ حَمْدَانَ اَلْقُشَيْرِيُّ [اَلْقُشَرِيُّ] قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى اَلْكِلاَبِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَنَةَ خَمْسِينَ [خَمْسٍ] وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ قَرَأَ فِي دُبُرِ صَلاَةِ اَلْجُمُعَةِ بِفَاتِحَةِ اَلْكِتَابِ مَرَّةً وَ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ فَاتِحَةَ اَلْكِتَابِ مَرَّةً وَ « قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلْفَلَقِ » سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ فَاتِحَةَ اَلْكِتَابِ مَرَّةً وَ « قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلنّٰاسِ » سَبْعَ مَرَّاتٍ لَمْ تَنْزِلْ بِهِ بَلِيَّةٌ وَ لَمْ تُصِبْهُ فِتْنَةٌ إِلَى يَوْمِ اَلْجُمُعَةِ اَلْأُخْرَى فَإِنْ قَالَ اَللَّهُمَّ اِجْعَلْنِي مِنْ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ اَلَّتِي حَشْوُهَا بَرَكَةٌ وَ عُمَّارُهَا مَلاَئِكَةٌ مَعَ نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَبِينَا إِبْرَاهِيمَ جَمَعَ اَللَّهُ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ مُحَمَّدٍ وَ إِبْرَاهِيمَ فِي دَارِ اَلسَّلاَمِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 327 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه دنبال نماز جمعه يك مرتبه حمد و هفت بار«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ
» و يك بار ديگر حمد و هفت«
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلْفَلَقِ
» و يك بار ديگر حمد و هفت بار«
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلنّٰاسِ
» بخواند بلائى نكشد و فتنه اى نبيند تا جمعه آينده و اگر گويد بار خدايا مرا از اهل بهشتى گردان كه پر از بركت است و و عامرانش فرشته هايند بهمراه پيغمبر ما و ابراهيم خدا ميان او محمد و ابراهيم در دار السلام جمع كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 327
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس در تعقيب نماز جمعه يكبار سوره حمد و هفت بار سوره توحيد بخواند و در نوبت بعدى يكبار حمد و هفت بار سوره فلق را بخواند و در نوبت سوم يكبار حمد و هفت بار سوره ناس را بخواند تا جمعۀ ديگر هرگز گرفتارى پيدا نخواهد كرد و در فتنه اى نخواهد افتاد.اگر او دعا كرد كه خدايا!مرا از ساكنان بهشت قرار ده كه آكنده از بركت است و در فرشتگان در آن جاى عامران خواهند بود؛در كنار پيامبر ما و ابراهيم خليل عليه السّلام،خداوند او و محمد صلّى اللّه عليه و آله و ابراهيم عليه السّلام را در«دار السّلام»گرد هم آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 549
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 327
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ جَمِيعاً عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ زَيْنِ اَلْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ رَجُلٌ يَنْبُشُ اَلْقُبُورَ فَاعْتَلَّ جَارٌ لَهُ فَخَافَ اَلْمَوْتَ فَبَعَثَ إِلَى اَلنَّبَّاشِ فَقَالَ لَهُ كَيْفَ كَانَ جِوَارِي لَكَ قَالَ أَحْسَنَ جِوَارٍ قَالَ فَإِنَّ لِي إِلَيْكَ حَاجَةً قَالَ قُضِيَتْ حَاجَتُكَ قَالَ فَأَخْرَجَ إِلَيْهِ كَفَنَيْنِ فَقَالَ أُحِبُّ أَنْ تَأْخُذَ أَحَبَّهُمَا إِلَيْكَ وَ إِذَا دُفِنْتُ فَلاَ تَنْبُشْنِي فَامْتَنَعَ اَلنَّبَّاشُ مِنْ ذَلِكَ وَ أَبَى أَنْ يَأْخُذَهُ فَقَالَ لَهُ اَلرَّجُلُ أُحِبُّ أَنْ تَأْخُذَهُ فَلَمْ يَزَلْ بِهِ حَتَّى أَخَذَ أَحَبَّهُمَا إِلَيْهِ وَ مَاتَ اَلرَّجُلُ فَلَمَّا دُفِنَ قَالَ اَلنَّبَّاشُ هَذَا قَدْ دُفِنَ فَمَا عِلْمُهُ بِأَنِّي تَرَكْتُ كَفَنَهُ أَوْ أَخَذْتُهُ لَآخُذَنَّهُ فَأَتَى قَبْرَهُ فَنَبَشَهُ فَسَمِعَ صَائِحاً يَقُولُ وَ يَصِيحُ بِهِ لاَ تَفْعَلْ فَفَزِعَ اَلنَّبَّاشُ مِنْ ذَلِكَ فَتَرَكَهُ وَ تَرَكَ مَا كَانَ عَلَيْهِ وَ قَالَ لِوُلْدِهِ أَيُّ أَبٍ كُنْتُ لَكُمْ قَالُوا نِعْمَ اَلْأَبُ كُنْتَ لَنَا قَالَ فَإِنَّ لِي إِلَيْكُمْ حَاجَةً قَالُوا قُلْ مَا شِئْتَ فَإِنَّا سَنَصِيرُ إِلَيْهِ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ قَالَ وَ أُحِبُّ إِذَا أَنَا مِتُّ أَنْ تَأْخُذُونِي فَتُحْرِقُونِّي بِالنَّارِ فَإِذَا صِرْتُ رَمَاداً فَادْفِنُونِي ثُمَّ تَعَمَّدُوا بِي رِيحاً عَاصِفاً فَذُرُّوا نِصْفِي فِي اَلْبَرِّ وَ نِصْفِي فِي اَلْبَحْرِ قَالُوا نَفْعَلُ فَلَمَّا مَاتَ فَعَلَ بِهِ وُلْدُهُ مَا أَوْصَاهُمْ بِهِ فَلَمَّا ذَرُّوهُ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ لِلْبَرِّ اِجْمَعْ مَا فِيكَ وَ قَالَ لِلْبَحْرِ اِجْمَعْ مَا فِيكَ فَإِذَا اَلرَّجُلُ قَائِمٌ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ فَقَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَا حَمَلَكَ عَلَى مَا أَوْصَيْتَ بِهِ وُلْدَكَ أَنْ يَفْعَلُوهُ بِكَ قَالَ حَمَلَنِي عَلَى ذَلِكَ وَ عِزَّتِكَ خَوْفُكَ فَقَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ فَإِنِّي سَأُرْضِي خُصُومَكَ وَ قَدْ آمَنْتُ خَوْفَكَ وَ غَفَرْتُ لَكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 327 )
3 - امام چهارم فرمود مردى در بنى اسرائيل گور ميشكافت و كفن ميدزديد همسايه اش پير شد و از مرگ نگران گرديد او را خواست و گفت من با تو چطور بودم ؟ گفت بهتر همسايه بودى باو گفت من بتو نيازى دارم گفت آن را روا كنم، دو كفن باو تمام نمود و گفت هر كدام را بهتر دانى بردار و چون مردم گور مرا مشكاف نباش سرباز زد و نگرفت و آن مرد باو اصرار كرد تا آنكه پسند او بود برداشت آن مرد مرد و نباش با خود گفت اين شخص مرد و نميفهمد كه من كفنش را ميدزدم يا نه و بايد آن را برگيرم آمد قبرش را شكافت و چون خواست كفنش را برگيرد هاتفى فرياد زد مكن نباش بهراس افتاد و او را رها كرد و از كار خود دست كشيد و بفرزندانش گفت من چه پدرى بودم براى شما؟ گفتند خوش پدرى بودى گفت حاجتى بشما دارم گفتند هر چه فرمائى عمل كنيم ان شاء اللّٰه گفت ميخواهم چون مردم مرا بسوزانيد و چون خاكستر شدم خوب بكوبيد و در موقع باد تندى نيمى از خاكسترم را ببيابان دم باد بدهيد و نيمى را در دريا گفتند بچشم چون مرد به وصيت او عمل كردند و چون خاكسترش را پراكنده نمودند خداى عز و جل به بيابان دستور داد خاكستر او را جمع كرد و بدريا دستور داد جمع كرد و او را در برابر خود برپاداشت و باو فرمود براى چه اين وصيت را بفرزندان خود كردى ؟ گفت بعزت تو كه از ترس تو بود خداى جل جلاله فرمود من همه طرفهاى تو را راضى كنم و ترس تو را برطرف نمودم و تو را آمرزيدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 327
الأمالی (للصدوق)
3.امام سجاد عليه السّلام فرمود:شخصى از قوم بنى اسراييل نبش قبر مى كرد و كفن مى دزديد.همسايه او كه پير شد،نگران مردن شد.كفن دزد را طلبيد و گفت:رفتارم با تو چگونه بوده است ؟او گفت:بهترين همسايه من بودى.پيرمرد گفت:من خواسته اى از تو دارم.كفن دزد گفت:خواسته ات را انجام مى دهم.آنگاه او دو كفن به او داد و به كفن دزد گفت:هركدام بهتر است،براى خود بردار و زمانى كه از دنيا رفتم،قبرم را باز نكن.كفن دزد درخواست او را رد كرد و كفن را نگرفت.پيرمرد اصرار كرد تا آنكه او كفنى را كه دوست داشت،برداشت.همسايه از دنيا رفت و كفن دزد با خود گفت او كه مرده نمى داند كه كفن او را مى دزدم يا نه.پس كفن را از تن بيرون مى كشم.او نزديك گور همسايه آمد و آن را باز كرد.آنگاه كه خواست كفن او را بردارد،صدايى طنين انداخت:اى«نبّاش»اين كار را نكن. كفن دزد دچار دلهره شد و همسايه مرده را گذاشت و به خانه رفت.
كفن دزد رو به فرزندان كرد و پرسيد:تاكنون چگونه پدرى براى شما بودم ؟گفتند: پدر خوبى بودى.گفت:خواسته اى از شما دارم.گفتند:هرچه فرمان بدهى،رفتار خواهيم كرد،اگر خدا بخواهد.گفت:دوست دارم پس از اينكه مردم،مرا بسوزانيد و آنگاه كه خاكستر شدم،آن را كوبيده و به هنگام وزيدن باد تند،نيمى از خاكسترم را به باد صحرا بسپاريد و نيمى را در دريا افكنيد.آنان گفتند:قبول.كفن دزد كه از دنيا رفت به سفارش او رفتار كرده و خاكستر او را در تندباد پخش كردند.خداوند به صحرا فرمان داد كه خاكسترش را گرد آورد و به دريا نيز همين فرمان را داد و آنگاه وى را در پيشگاه خود نگاه داشت و فرمود:چرا اين وصيت را كردى ؟گفت:به عزت تو سوگند كه به خاطر ترس از مقام تو بود.خداوند فرمود:من كسانى را كه به آنان ستم كردى،خشنود كردم و ترس و خوف تو را برداشتم و گناهت را آمرزيدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 551
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا أَعَدَّ اَلرَّجُلُ كَفَنَهُ كَانَ مَأْجُوراً كُلَّمَا نَظَرَ إِلَيْهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 328 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون كسى كفن خود را آماده سازد هر آنگاه باو نگاه كند اجر برد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 328
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:وقتى كسى كفن خودش را آماده كند،هرگاه به آن بنگرد، مأجور خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 551
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 328
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ فِي اَلْجَنَّةِ غُرَفاً يُرَى ظَاهِرُهَا مِنْ بَاطِنِهَا وَ بَاطِنُهَا مِنْ ظَاهِرِهَا يَسْكُنُهَا مِنْ أُمَّتِي مَنْ أَطَابَ اَلْكَلاَمَ وَ أَطْعَمَ اَلطَّعَامَ وَ أَفْشَى اَلسَّلاَمَ وَ صَلَّى بِاللَّيْلِ وَ اَلنَّاسُ نِيَامٌ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَنْ يُطِيقُ هَذَا مِنْ أُمَّتِكَ فَقَالَ يَا عَلِيُّ أَ وَ مَا تَدْرِي مَا إِطَابَةُ اَلْكَلاَمِ مَنْ قَالَ إِذَا أَصْبَحَ وَ أَمْسَى سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ إِطْعَامُ اَلطَّعَامِ نَفَقَةُ اَلرَّجُلِ عَلَى عِيَالِهِ وَ أَمَّا اَلصَّلاَةُ بِاللَّيْلِ وَ اَلنَّاسُ نِيَامٌ فَمَنْ صَلَّى اَلْمَغْرِبَ وَ اَلْعِشَاءَ اَلْآخِرَةَ وَ صَلاَةَ اَلْغَدَاةِ فِي اَلْمَسْجِدِ فِي جَمَاعَةٍ فَكَأَنَّمَا أَحْيَا اَللَّيْلَ كُلَّهُ وَ إِفْشَاءُ اَلسَّلاَمِ أَنْ لاَ يَبْخَلَ بِالسَّلاَمِ عَلَى أَحَدٍ مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 328 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود در بهشت غرفه هائى است كه درونش از برون و برونش از درون پيداست كسانى از امتم در آن جا كنند كه خوش كلام و خوراننده طعام و آشكاركننده اسلام باشند و شب كه مردم بخوابند نماز بخوانند على (عليه السّلام) فرمود يا رسول اللّٰه كدام امت توان اين را دارند؟ فرمود اى على ميدانى كلام خوش چيست ؟ اينست كه بامداد و پسين ده بار گويد سبحان اللّٰه و الحمد للّٰه و لا اله الا اللّٰه و اللّٰه اكبر. ، اطعام طعام همان خرجى است كه مرد بعيال خود مى دهد، مقصود از نماز شب اينست كه هر كه نماز مغرب و عشاء و صبح را در مسجد بجماعت گذارد چنانست كه همه شب را احياء كرده و افشاء سلام اينست كه بر هيچ مسلمانى بخل بسلام نكند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 328
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در بهشت اتاق هايى وجود دارد كه از بيرون مى توان داخل آن را ديد و از داخل مى توان بيرون را مشاهده كرد.گروهى از امت من در آن سكونت خواهند داشت كه نيكوگفتار باشند و ديگران را بر سفره خود بنشانند و آشكارا درود به ديگران بگويند و به هنگام خوابيدن مردم در شب نماز بگزارند.على عليه السّلام فرمود:اى پيامبر خدا چه دسته اى از امت تو اين توانمندى را به دست آورده اند؟فرمود:اى على!آيا آگاهى كه نيكوگفتارى چيست ؟اين است كه شخص هرصبحگاه و شامگاه ده مرتبه سبحان اللّه و الحمد لله و لا اله الا اللّه و اللّه اكبر بگويد.مراد از خوراندن غذا به ديگران اين است كه سرپرست خانواده هزينه آنان را بپردازد و منظور از نماز شب آن است كه شخص نماز مغرب و عشاء و صبح را در مسجد به جماعت بگزارد.گويى او شب را يك سر زنده داشته است.و آشكار سلام كردن اين است كه نسبت به هيچ مسلمانى از درود گفتن بخل نورزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 553
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ جَهْمٍ عَنِ اَلْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَا ضَعُفَ بَدَنٌ عَمَّا قَوِيَتْ عَلَيْهِ اَلنِّيَّةُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 329 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هيچ تنى از انجام آنچه نيت آن كند سست نباشد،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 329
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:هيچ بدنى از انجام دادن چيزى كه روح قصد آن را داشته باشد،ناتوان نخواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 553
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 329
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ غَالِبِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ شُعَيْبٍ اَلْعَقَرْقُوفِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ مَلَكَ نَفْسَهُ إِذَا رَغِبَ وَ إِذَا رَهِبَ وَ إِذَا اِشْتَهَى وَ إِذَا غَضِبَ وَ إِذَا رَضِيَ حَرَّمَ اَللَّهُ جَسَدَهُ عَلَى اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 329 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه خود را گاهى كك مشتاق باشد و يا بترسد و يا بخواهد و يا خشم كند و يا خشنود شود نگهدارد خدا تنش را بر آتش حرام كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 329
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس خويشتن را در هنگام تمايل و هراس و علاقه و خشم و خرسندى نگه دارد،خداوند تن او را بر آتش دوزخ حرام مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 553
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ اَلْآدَمِيِّ عَنْ مُبَارَكٍ مَوْلَى اَلرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لاَ يَكُونُ اَلْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً حَتَّى يَكُونَ فِيهِ ثَلاَثُ خِصَالٍ سُنَّةٌ مِنْ رَبِّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ نَبِيِّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ وَلِيِّهِ فَأَمَّا اَلسُّنَّةُ مِنْ رَبِّهِ فَكِتْمَانُ سِرِّهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ - « عٰالِمُ اَلْغَيْبِ فَلاٰ يُظْهِرُ عَلىٰ غَيْبِهِ أَحَداً. `إِلاّٰ مَنِ اِرْتَضىٰ مِنْ رَسُولٍ » وَ أَمَّا اَلسُّنَّةُ مِنْ نَبِيِّهِ فَمُدَارَاةُ اَلنَّاسِ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَ نَبِيَّهُ بِمُدَارَاةِ اَلنَّاسِ فَقَالَ « خُذِ اَلْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ » « اَلْجٰاهِلِينَ » وَ أَمَّا اَلسُّنَّةُ مِنْ وَلِيِّهِ فَالصَّبْرُ فِي اَلْبَأْسَاءِ وَ اَلضَّرَّاءِ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ اَلصّٰابِرِينَ فِي اَلْبَأْسٰاءِ وَ اَلضَّرّٰاءِ وَ حِينَ اَلْبَأْسِ أُولٰئِكَ اَلَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولٰئِكَ هُمُ اَلْمُتَّقُونَ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 329 )
8 - از مبارك مولاى امام رضا، فرمود مؤمن مؤمن نباشد تا در او سه خصلت باشد روشنى از پروردگارش و روشى از پيغمبرش و روشى از امامش، روش پروردگارش راز پوشى است خداى جل جلاله فرمايد داناى نهانست واحدى بر راز او مطلع نشود جز رسولى كه خود پسندد روش پيغمبرش مدارا با مردم زيرا خداى عز و جل به پيغمبرش دستور مداراى با مردم داد و فرمود عفو پيشه كن و بنيكى دستور ده و از نادانان رو برگردان روش امامش شكيبائى در سختى و فكارى و گاه نبرد است خداى عز و جل ميفرمايد آنان كه شكيبايند در سختى و فكارى و گاه نبرد هم آنان باشند كه راستى كردند و هم آنهايند پرهيزكاران.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 329
الأمالی (للصدوق)
8.امام رضا عليه السّلام فرمود:مؤمن،به خدا و پيامبر ايمان ندارد تا اينكه در او سه ويژگى باشد:شيوه خداوند و شيوه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و شيوه امام عليه السّلام.اما شيوه پروردگار پوشاندن راز است.خداوند مى فرمايد:او داناى پنهان است و كسى از راز او آگاه نمى شود،مگر پيامبرى كه خود بخواهد.اما شيوه پيامبر او اين است كه با مردم مدارا پيشه كند.خداوند به رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمان مداراكردن با مردم داد و فرمود:گذشت داشته باش و به خوبى امر كن و از جاهلان روى گردان باش.اما شيوه امام عليه السّلام پايدارى در دشوارى و گرفتارى و جهاد است. خداوند فرمود:آنان كه در سختى و گرفتارى و جهاد مقاومت كنند،بى گمان راست كردار و پارسا خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 553
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : يَا حُسَيْنُ يَخْرُجُ مِنْ صُلْبِكَ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ زَيْدٌ يَتَخَطَّى هُوَ وَ أَصْحَابُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ رِقَابَ اَلنَّاسِ غُرّاً مُحَجَّلِينَ يَدْخُلُونَ اَلْجَنَّةَ بِلاَ حِسَابٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 330 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بحسين فرمود اى حسين از پشت تو مردى برآيد كه او را زيد گويند و با ياران خود روز قيامت گام بر گردن مردم نهند و رو سفيد به بهشت در آيند بدون حساب.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 330
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به حسين عليه السّلام فرمود:اى حسين!از نسل تو مردى خواهد آمد كه نام او زيد است.او همراه ياران خويش در رستاخيز بر گردن ها قدم مى گذارد و روسفيد در بهشت وارد مى شود؛بى آنكه به حساب اعمالشان برسند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 555
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 330
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ رُزْمَةَ اَلْقَزْوِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى اَلْعَلَوِيُّ اَلْحُسَيْنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ يَعْقُوبَ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا حَبِيبُ بْنُ اَلْأَرْطَاةِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ ذَكْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنِي زَيْدُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ آخِذٌ بِشَعْرِهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ وَ هُوَ آخِذٌ بِشَعْرِهِ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ وَ هُوَ آخِذٌ بِشَعْرِهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ آخِذٌ بِشَعْرِهِ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ آخِذٌ بِشَعْرِهِ قَالَ: مَنْ آذَى شَعْرَةً مِنِّي فَقَدْ آذَانِي وَ مَنْ آذَانِي فَقَدْ آذَى اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ آذَى اَللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ لَعَنَهُ اَللَّهُ مِلْءَ اَلسَّمَاءِ وَ مِلْءَ اَلْأَرْضِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 330 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دست بموى خود داشت و فرمود هر كه يك موى مرا آزار كند مرا آزار كرده و هر كه مرا آزار كند خدا را آزرده و هر كه خدا را آزارد خدا و آسمان و زمين لعنتش كنند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 330
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله درحالى كه يك تار موى خود را به دست داشت،فرمود:هركس يك تار موى مرا بيازارد،مرا آزرده است و هركس مرا بيازارد،خدا را آزرده است و هركس او را بيازارد،خداوند و آسمان و زمين لعنش كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 555
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْعَبْدِيِّ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ قَالَ: إِنَّ شَابّاً مِنَ اَلْأَنْصَارِ كَانَ يَأْتِي عَبْدَ اَللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ وَ كَانَ عَبْدُ اَللَّهِ يُكْرِمُهُ وَ يُدْنِيهِ فَقِيلَ لَهُ إِنَّكَ تُكْرِمُ هَذَا اَلشَّابَّ وَ تُدْنِيهِ وَ هُوَ شَابُّ سَوْءٍ يَأْتِي اَلْقُبُورَ فَيَنْبُشُهَا بِاللَّيَالِي - فَقَالَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ عَبَّاسٍ إِذَا كَانَ ذَلِكَ فَأَعْلِمُونِي قَالَ فَخَرَجَ اَلشَّابُّ فِي بَعْضِ اَللَّيَالِي يَتَخَلَّلُ اَلْقُبُورَ فَأُعْلِمَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ عَبَّاسٍ بِذَلِكَ فَخَرَجَ لِيَنْظُرَ مَا يَكُونُ مِنْ أَمْرِهِ وَ وَقَفَ نَاحِيَةً يَنْظُرُ إِلَيْهِ مِنْ حَيْثُ لاَ يَرَاهُ اَلشَّابُّ قَالَ فَدَخَلَ قَبْراً قَدْ حَفَرَ ثُمَّ اِضْطَجَعَ فِي اَللَّحْدِ وَ نَادَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ يَا وَيْحِي إِذَا دَخَلْتُ لَحْدِي وَحْدِي وَ نَطَقَتِ اَلْأَرْضُ مِنْ تَحْتِي فَقَالَتْ لاَ مَرْحَباً بِكَ وَ لاَ أَهْلاً قَدْ كُنْتُ أُبْغِضُكَ وَ أَنْتَ عَلَى ظَهْرِي فَكَيْفَ وَ قَدْ صِرْتَ فِي بَطْنِي بَلْ وَيْحِي إِذَا نَظَرْتُ إِلَى اَلْأَنْبِيَاءِ وُقُوفاً وَ اَلْمَلاَئِكَةِ صُفُوفاً فَمِنْ عَدْلِكَ غَداً مَنْ يُخَلِّصُنِي وَ مِنَ اَلْمَظْلُومِينَ مَنْ يَسْتَنْقِذُنِي وَ مِنْ عَذَابِ اَلنَّارِ مَنْ يُجِيرُنِي عَصَيْتُ مَنْ لَيْسَ بِأَهْلٍ أَنْ يُعْصَى عَاهَدْتُ رَبِّي مَرَّةً بَعْدَ أُخْرَى فَلَمْ يَجِدْ عِنْدِي صِدْقاً وَ لاَ وَفَاءً وَ جَعَلَ يُرَدِّدُ هَذَا اَلْكَلاَمَ وَ يَبْكِي فَلَمَّا خَرَجَ مِنَ اَلْقَبْرِ اِلْتَزَمَهُ اِبْنُ عَبَّاسٍ وَ عَانَقَهُ ثُمَّ قَالَ لَهُ نِعْمَ اَلنَّبَّاشُ نِعْمَ اَلنَّبَّاشُ مَا أَنْبَشَكَ لِلذُّنُوبِ وَ اَلْخَطَايَا ثُمَّ تَفَرَّقَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 330 )
11 - عباية بن ربعى گويد جوانى انصارى نزد ابن عباس مى آمد و عبد اللّٰه بن عباس او را گرامى داشتى و بخود نزديك كردى باو گفتند اين جوان را گرامى دارى و بخود نزديك كنى با اينكه نو سال بد كرداريست، شبها ميرود و گورها را ميشكافت گفت در چنين وقتى بمن آگاهى دهيد آن جوان شبى ميان گورستان رفت و بعبد اللّٰه خبر دادند و او بيرون شد تا كار او را رسد در گوشه اى كه جوان او را نديدى ايستاد و باو نگاه ميكرد آن جوان در گورى كند خوابيد و فرياد كشيد واى بر من گاهى كك تنها در لحد خفتم و زمين زير بالينم بسخن آيد و گويد خوش نيامدى و اهل نباشى من تو را در پشت خود دشمن ميداشتم واى كه در دل من در آمدى واى بر من گاهى كك بانبياء بنگرم ايستاده اند و فرشتگان در صفند كى فرداى قيامت مرا از عدل تو ميرهاند و از ستمكشان نجات ميدهد و از شكنجه دوزخ پناه ميدهد، نافرمانى كردم كسى را كه نبايد نافرمانيش كرد هر بار ديگر با پروردگارم عهد بستم و از ناراستى و بى وفائى شكستم اين سخن را تكرار ميكرد و ميگريست چون از گور برآمد ابن عباس خود را باو رسانيد و او را در آغوش كشيد و گفت چه خوب گوركنى باشى چه خوب گناهان و خطاها را از گور در آرى سپس از هم جدا شدند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 330
الأمالی (للصدوق)
11.عباية بن ربعى مى گويد:يك جوان از انصار هميشه پيش عبد اللّه بن عباس مى آمد و او به جوان احترام مى گذاشت و از نزديكان وى به شمار مى آمد.گفتند:اى عبد اللّه،تو جوان كم سن وسالى را گرامى مى دارى و از نزديكان خويش نمودى،درحالى كه او زشت رفتار است.او شبانه به گورستان مى رود و قبرها را مى گشايد.عبد اللّه بن عباس گفت:هرگاه به اين قصد روانه شد،مرا خبر كنيد.در شبى كه او را به سمت گورستان مشاهده كردند،به عبد اللّه گزارش دادند.او از خانه بيرون رفت و درحالى كه جوان انصارى را مى ديد،خود را پنهان كرد.جوان در گورى كه حفر شده بود،دراز كشيد و فرياد زنان گفت:واى بر من آنگاه كه تنها در قبر خواهم آرميد و خاك،بالينم خواهد بود. آنگاه زمين خواهد گفت:تو را ناخوش دارم چرا كه تا زنده بودى،دشمن تو بودم.واى بر تو كه در درون من جاى گرفتى.سپس جوان گفت:واى بر من آنگاه كه به صف پيامبران و فرشتگان خواهم نگريست.راستى چه كسى در رستاخيز مرا از عدل تو نجات خواهد داد و از حلقه ستمگران خارج مى كند و از شكنجه دوزخ امانم مى دهد؟ من كسى را عصيان كردم كه نبايد عصيان او مى كردم.هرگاه با پروردگارم پيمان بستم،به ناروا گسستم.او اين حرف ها را بارها بر زبان آورد و اشك مى ريخت.آنگاه كه از قبر خارج شد،عبد اللّه بن عباس نزديك رفت و او را در آغوش گرفت و گفت:چه نيكو گوركنى هستى و چه نيكو گناهان و خطاهاى خود را از گور بيرون مى آورى. آنگاه از هم جدا شدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 555
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ أَيْنَ زَيْنُ اَلْعَابِدِينَ فكان [فَكَأَنِّي] أَنْظُرُ إِلَى وَلَدِي عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَخْطِرُ بَيْنَ اَلصُّفُوفِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 331 )
12 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود روز قيامت جار كشند زين العابدين كجا است ؟ گويا مينگرم فرزندم على بن حسين بن على بن ابى طالب را كه ميان صفها راه ميرود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 331
الأمالی (للصدوق)
12.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در رستاخيز فرياد زنند كه زيباترين روح پرستش گر كيست ؟انگار اكنون على بن ابى طالب عليه السّلام را مشاهده مى كنم كه در ميان صف ها گام بر مى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 557
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 331
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْكُوفِيُّ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْقَاسِمُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِي صَفِيَّةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عِلاَقَةَ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ عَقِيصَا عَنْ سَيِّدِ اَلشُّهَدَاءِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ سَيِّدِ اَلْأَوْصِيَاءِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ أَنَا أَخُوكَ أَنَا اَلْمُصْطَفَى لِلنُّبُوَّةِ وَ أَنْتَ اَلْمُجْتَبَى لِلْإِمَامَةِ وَ أَنَا صَاحِبُ اَلتَّنْزِيلِ وَ أَنْتَ صَاحِبُ اَلتَّأْوِيلِ وَ أَنَا وَ أَنْتَ أَبَوَا هَذِهِ اَلْأُمَّةِ يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ وَزِيرِي وَ وَارِثِي وَ أَبُو وُلْدِي شِيعَتُكَ شِيعَتِي وَ أَنْصَارُكَ أَنْصَارِي وَ أَوْلِيَاؤُكَ أَوْلِيَائِي وَ أَعْدَاؤُكَ أَعْدَائِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ صَاحِبِي عَلَى اَلْحَوْضِ غَداً وَ أَنْتَ صَاحِبِي فِي اَلْمَقَامِ اَلْمَحْمُودِ وَ أَنْتَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي اَلْآخِرَةِ كَمَا أَنْتَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي اَلدُّنْيَا لَقَدْ سَعِدَ مَنْ تَوَلاَّكَ وَ شَقِيَ مَنْ عَادَاكَ وَ إِنَّ اَلْمَلاَئِكَةَ لَتَقَرَّبُ إِلَى اَللَّهِ تَقَدَّسَ ذِكْرُهُ بِمَحَبَّتِكَ وَ وَلاَيَتِكَ وَ اَللَّهِ إِنَّ أَهْلَ مَوَدَّتِكَ فِي اَلسَّمَاءِ لَأَكْثَرُ مِنْهُمْ فِي اَلْأَرْضِ يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَمِينُ أُمَّتِي وَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَيْهَا بَعْدِي قَوْلُكَ قَوْلِي وَ أَمْرُكَ أَمْرِي وَ طَاعَتُكَ طَاعَتِي وَ زَجْرُكَ زَجْرِي وَ نَهْيُكَ نَهْيِي وَ مَعْصِيَتُكَ مَعْصِيَتِي وَ حِزْبُكَ حِزْبِي وَ حِزْبِي حِزْبُ اَللَّهِ - « وَ مَنْ يَتَوَلَّ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اَللّٰهِ هُمُ اَلْغٰالِبُونَ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 331 )
13 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود يا على تو برادر منى و من برادر تو من براى نبوت بر گزيده ام و تو براى امامت من صاحب تنزيلم و تو صاحب تاويل من و تو دو پدر اين امت باشيم اى على تو وصى و خليفه و وزير و وارث منى و پدر دو فرزندم شيعيانت شيعيان منند و يارانت يارانم دوستانت دوستانم و دشمنانت دشمنانم اى على تو رفيق منى سر حوض در فرداى قيامت تو همراه منى در مقام محمود تو پرچمدار منى در آخرت چنانچه پرچمدار منى در دنيا، خوشبخت است هر كه تو را دوست گيرد و بدبخت است هر كه دشمنت دارد فرشتگان در آسمان بدوستى تو تقرب جويند و به ولايت تو، بخدا دوستدرانت در آسمان بيشترند از زمين اى على تو امين امت منى و حجت خدا بر آنها بعد از من گفتار تو گفتار منست و امرت امر من و طاعتت طاعت، من غدقنت غدقن من و نهيت نهى من و نافرمانيت نافرمانى من و حزبت حزب من و حزب من حزب خدا، هر كه دوست گيرد خدا و رسولش و كسانى كه گرويدند براستى حزب خدا همانا آنها پيروزند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 331
الأمالی (للصدوق)
13.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على تو برادر من هستى و من برادر تو.من براى پيامبرى انتخاب شدم و تو براى رهبرى.من دارنده تنزيل هستم و تو دارنده تأويل.من و تو پدران اين امت هستيم.اى على!تو وصى و جانشين و وزير و وارث من هستى و نيز پدر دو فرزندم.اى على!پيروان تو پيروان من خواهند بود و دوستان تو دوستان من و دشمنان تو دشمنان من.اى على!در كنار حوض كوثر در روز رستاخيز تو دوست من هستى.و تو همراه من در مقام محمد خواهى بود و نيز پرچم دار من در آخرت،همان گونه كه در دنيا پرچم دار من هستى.اى على!كسى كه تو را ولى خود بشناسد،رستگار است و كسى كه تو را دشمن بدارد،راستى زيان كار است.اى على!فرشتگان در آسمان براى ولايت و دوست داشتن تو به حق تقرب مى جويند.سوگند به خداوند كه دوستداران تو در آسمان از دوستداران تو در زمين فزون ترند.اى على تو امين امت من هستى و همچنين حجت خداوند بر آنان،پس از من خواهى بود.طاعت تو طاعت من است و عصيان تو عصيان من. حزب تو حزب من است و حزب من همان حزب خدا.
بى گمان هركس خدا و پيامبرش و كسانى را كه ايمان آوردند دوست و سرپرست خويش بشناسد،از حزب خداوند است كه بر باطل چيره خواهند شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 1 , ص 559
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ [بْنِ] جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ [اَلْهَمَذَانِيُّ] رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ نَصْرِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْجَهْضَمِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ أَسْبَغَ وُضُوءَهُ وَ أَحْسَنَ صَلاَتَهُ وَ أَدَّى زَكَاةَ مَالِهِ وَ خَزَنَ لِسَانَهُ وَ كَفَّ غَضَبَهُ وَ اِسْتَغْفَرَ لِذَنْبِهِ وَ أَدَّى اَلنَّصِيحَةَ لِأَهْلِ بَيْتِ رَسُولِهِ فَقَدِ اِسْتَكْمَلَ حَقَائِقَ اَلْإِيمَانِ وَ أَبْوَابُ اَلْجَنَّةِ مُفَتَّحَةٌ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 332 )
روز سه شنبه سلخ ماه ربيع الاول 3681 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه خوب وضوء سازد و نمازش درست بخواند و زكاة مالش را بپردازد و زبانش را نگهدارد و جلو خشمش را بگيرد و براى گناهش آمرزش جويد و براى خاندان پيغمبرش خير خواهى كند حقائق ايمان را كامل كرده و درهاى بهشت برايش باز است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 332
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس وضوى نيك بگيرد و نماز درست بخواند و زكات ثروت خويش را بدهد و زبان خويش نگه دارد و از خشمگين شدن پيشگيرى كند و براى گناهش درخواست آمرزش كند و براى خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله خيرخواهى داشته باشد، حقايق ايمان و درهاى بهشت را به روى او گشوده خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 5
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 332
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلصَّمَدِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَنَانُ بْنُ سَدِيرٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُدَيْفٌ اَلْمَكِّيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مَا رَأَيْتُ مُحَمَّدِيّاً قَطُّ يَعْدِلُهُ قَالَ حَدَّثَنَا جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيُّ قَالَ : خَطَبَنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ أَبْغَضَنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ بَعَثَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ يَهُودِيّاً قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ إِنْ صَامَ وَ صَلَّى وَ زَعَمَ أَنَّهُ مُسْلِمٌ فَقَالَ وَ إِنْ صَامَ وَ صَلَّى وَ زَعَمَ أَنَّهُ مُسْلِمٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 333 )
ص : 333
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ فَارَقَ جَمَاعَةَ اَلْمُسْلِمِينَ فَقَدْ خَلَعَ رِبْقَةَ اَلْإِسْلاَمِ مِنْ عُنُقِهِ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَا جَمَاعَةُ اَلْمُسْلِمِينَ قَالَ جَمَاعَةُ أَهْلِ اَلْحَقِّ وَ إِنْ قَلُّوا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 333 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه از جمع مسلمانان جدا شود رشته اسلام را از گردن باز كرده عرض شد يا رسول اللّٰه جماعت مسلمانان كيانند؟ فرمود جماعت اهل حق گرچه كم باشند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 333
الأمالی (للصدوق)
3.رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس از جمع مسلمانان جدا شود،رشته اسلام را از گردن خود باز كرده است.گفتند:يا رسول اللّه!جماعت مسلمانان مگر چه كسانى هستند؟ حضرت فرمود:اهل حق،اگر چه كم باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 5
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ اَلْبَغْدَادِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا خَلَفُ بْنُ سَالِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ قَالَ حَدَّثَنَا عَوْفٌ عَنْ مَيْمُونِ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَرْقَمَ قَالَ: كَانَ لِنَفَرٍ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَبْوَابٌ شَارِعَةٌ فِي اَلْمَسْجِدِ فَقَالَ يَوْماً سُدُّوا هَذِهِ اَلْأَبْوَابَ إِلاَّ بَابَ عَلِيٍّ فَتَكَلَّمَ فِي ذَلِكَ اَلنَّاسُ قَالَ فَقَامَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّي أَمَرْتُ بِسَدِّ هَذِهِ اَلْأَبْوَابِ غَيْرَ بَابِ عَلِيٍّ فَقَالَ فِيهِ قَائِلُكُمْ وَ إِنِّي وَ اَللَّهِ مَا سَدَدْتُ شَيْئاً وَ لاَ فَتَحْتُهُ وَ لَكِنِّي أُمِرْتُ بِشَيْءٍ فَاتَّبَعْتُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 333 )
4 - زيد بن ارقم گويد براى چند تن از اصحاب رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) درهائى بود كه بمسجد باز ميشد يك روز آن حضرت فرمود درها را بجز در خانه على بگيريد در اين باره مردم سخن كردند رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) برخاست و حمد خدا نمود و ستايش او كرد و سپس فرمود اما بعد من مامور شدم بسد اين درها جز در خانه على و گفته هائى گفتند و من بخدا درى را نبستم و نگشودم ولى دستورى يافتم و پيروى كردم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 333
الأمالی (للصدوق)
4.زيد بن ارقم مى گويد:براى چند از تن ياران پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله درهايى بود كه به سوى مسجد پيامبر گشوده مى شد.روزى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:غير از در خانه على عليه السّلام همه درها را ببنديد.برخى درپى فرمان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سخن هايى گفتند.آنگاه او بلند شد و سپاس و ستايش خداوند كرد و فرمود:اما بعد:من از جانب خداوند مأموريت يافتم كه تمام درها غير از در خانه على را ببندم.و اكنون چيزهايى مى شنوم.به خدا سوگند كه من نه درى را باز كردم و نه درى را بسته ام؛اما اكنون فرمان حق آمد و از آن تبعيت كردم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 5
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلتَّمِيمِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي سَيِّدِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ يَحِلُّ لِأَحَدٍ أَنْ يُجْنِبَ فِي هَذَا اَلْمَسْجِدِ إِلاَّ أَنَا وَ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ مَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِي فَإِنَّهُمْ مِنِّي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 334 )
5.على عليه السّلام از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله روايت فرمود:براى هيچ كس سزاوار نيست كه در اين مسجد(مسجد پيامبر)جنب شود،غير از من و فاطمه و على و حسن و حسين و نيز هركس كه از اهل بيت من است.زيرا آنان از من هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 7
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
5 - على بن ابى طالب (عليه السّلام) گفت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود براى احدى روا نيست در اين مسجد جنب شود جز من و على و فاطمه و حسن و حسين و هر كه از خاندان منست كه آنها از منند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 334
الأمالی (للصدوق)
ص : 334
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ عَلِيٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : سُدُّوا اَلْأَبْوَابَ اَلشَّارِعَةَ فِي اَلْمَسْجِدِ إِلاَّ بَابَ عَلِيٍّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 334 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود درهائى كه بمسجد باز مى شود همه را ببنديد جز در خانه على را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 334
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:درهايى كه به مسجد گشوده مى شود،غير از در خانه على عليه السّلام همه آنها را ببنديد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 7
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ اَلدِّينَوَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ أَحْمَدُ بْنُ شُعَيْبِ بْنِ عَلِيٍّ اَلنَّسَائِيُّ بِمِصْرَ قَالَ أَخْبَرَنِي مُحَمَّدُ بْنُ وَهْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا مِسْكِينُ بْنُ بُكَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبِي بَلْحٍ [أَبِي بَلْجٍ] عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: أَمَرَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِأَبْوَابِ اَلْمَسْجِدِ فَسُدَّتْ إِلاَّ بَابَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 334 )
7 - ابن عباس گفت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دستور داد كه درهاى خانه ها را از مسجد بستند جز در خانه على را:
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 334
الأمالی (للصدوق)
7.عبد اللّه بن عباس مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمان داد كه همه درها را ببنديد،مگر درى كه از خانه على عليه السّلام به مسجد گشوده مى شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 7
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ اَلدِّينَوَرِيُّ قَالَ أَخْبَرَنِي مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ اَلْبَاغَنْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ زَيْدِ بْنِ أَبِي أَنِيسَةَ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ عَنِ اَلْعَلاَءِ عَنْ أَبِي عِمْرَانَ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: سُدُّوا اَلْأَبْوَابَ إِلَى اَلْمَسْجِدِ إِلاَّ بَابَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 334 )
8 - بروايت ابن عمر از پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) كه فرمود همه درها را بمسجد بگيريد جز در خانه على (عليه السّلام) را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 334
الأمالی (للصدوق)
8.عبد اللّه بن عمر از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله روايت كرد كه آن حضرت فرمود:همه درهايى كه به مسجد باز مى شود ببنديد مگر در خانه على عليه السّلام را.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 7
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَدَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ تَمِيمٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنِ اَلْحَكَمِ بْنِ عُتْبَةَ [عُتَيْبَةَ] عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى عَنْ أَبِيهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ يُؤْمِنُ عَبْدٌ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ أَهْلِهِ وَ عِتْرَتِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ عِتْرَتِهِ وَ ذَاتِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ ذَاتِهِ - قَالَ فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ اَلْقَوْمِ يَا أَبَا عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ مَا تَزَالُ تَجِيءُ بِالْحَدِيثِ يُحْيِي اَللَّهُ بِهِ اَلْقُلُوبَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 334 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بنده اى مؤمن نيست جز آنكه مرا بيش از خود دوست دارد و خاندان مرا بيش از خاندان خودش دوست دارد و ذات مرا بيش از ذاتش دوست دارد و مردى برخاست و بعبد الرحمن راوى اين حديث گفت اى ابو عبد الرحمن پياپى حديثى مى آورى كه خدا دلها را از آن زنده ميكند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 334
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بنده ايمان آورده اى نيست؛مگر آنكه مرا بيش از خويش دوست مى دارد و اهل بيت مرا بيش از خانواده خود دوست مى دارد،و نماد مرا بيش از نماد خويشتن دوست مى دارد.شخصى بلند شد و به عبد الرحمن كه راوى اين حديث نبوى بود،گفت:اى ابو عبد الرحمن!پى درپى اين حديث از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مى گويى كه خداوند از رهگذر آن احاديث،قلب ها را احيا مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 7
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ رُزْمَةَ اَلْقَزْوِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى اَلْعَلَوِيُّ اَلْحُسَيْنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ عَبَّادُ بْنُ يَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ هَاشِمِ بْنِ اَلْبَرِيدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي رَافِعٍ عَنْ عَوْنِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ: كُنْتُ مَعَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اِبْنِ اَلْحَنَفِيَّةِ فِي فِنَاءِ دَارِهِ فَمَرَّ بِهِ زَيْدُ بْنُ اَلْحَسَنِ فَرَفَعَ طَرْفَهُ إِلَيْهِ ثُمَّ قَالَ لَيُقْتَلَنَّ مِنْ وُلْدِ اَلْحُسَيْنِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ زَيْدُ بْنُ عَلِيٍّ وَ لَيُصْلَبَنَّ بِالْعِرَاقِ مَنْ نَظَرَ إِلَى صُورَتِهِ فَلَمْ يَنْصُرْهُ أَكَبَّهُ اَللَّهُ عَلَى وَجْهِهِ فِي اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 335 )
10 - عون بن عبد اللّٰه گويد من با محمد بن على بن الحنفيه در آستان خانه اش بودم كه زيد بن حسن باو گذشت و چشمش باو افتاد و سپس گفت از اولاد حسين زيد بن على نامى كشته شود و در عراق به دار رود و هر كه بروى او نگرد و او را يارى نكند خدايش برو در دوزخ اندازد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 335
الأمالی (للصدوق)
10.عون بن عبد اللّه مى گويد:همراه محمد بن على بن حنيفه در جلو خانه اش بودم كه زيد بن حسن عبور كرد و نگاهش به او افتاد و گفت:از نسل حسين عليه السّلام كسى به نام زيد بن على به قتل رسيده و در سرزمين عراق بر سر دار خواهد رفت.هركس او را ببيند و كمكش نكند،خداوند وى را به صورت در آتش دوزخ افكند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 9
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 335
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ قَالَ: إِنِّي لَجَالِسٌ عِنْدَ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذْ أَقْبَلَ زَيْدُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيْهِ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ مُقْبِلٌ قَالَ هَذَا سَيِّدٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ اَلطَّالِبُ بِأَوْتَارِهِمْ لَقَدْ أَنْجَبَتْ أُمٌّ وَلَدَتْكَ يَا زَيْدُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 335 )
11 - زياد بن منذر گويد من نزد امام باقر (عليه السّلام) نشسته بودم كه زيد بن على آمد چون چشم امام بر او افتاد كه مى آيد فرمود اين سروريست در خاندان خود و خونخواه آنانست، بسيار نجيب است مادرى كه تو را زاده است اى زيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 335
الأمالی (للصدوق)
11.زياد بن منذر مى گويد:پيش امام باقر عليه السّلام بودم كه زيد بن على به طرف ما آمد.آنگاه كه نگاه حضرت به او افتاد كه به سمت ما گام برمى داشت،چنين فرمود:اين آقايى از خاندان خويش است و نيز خون خواه آنان.اى زيد!مادرى كه تو را به دنيا آورده است،بسيار نجابت دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 9
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَكْرَانَ اَلنَّقَّاشُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ رُشْدٍ عَنْ عَمِّهِ سَعِيدِ بْنِ خَيْثَمٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ قَالَ: حَجَجْتُ فَأَتَيْتُ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقَالَ لِي يَا أَبَا حَمْزَةَ أَ لاَ أُحَدِّثُكَ عَنْ رُؤْيَا رَأَيْتُهَا رَأَيْتُ كَأَنِّي أُدْخِلْتُ اَلْجَنَّةَ فَأُتِيتُ بِحَوْرَاءَ لَمْ أَرَ أَحْسَنَ مِنْهَا فَبَيْنَا أَنَا مُتَّكِئٌ عَلَى أَرِيكَتِي إِذْ سَمِعْتُ قَائِلاً يَقُولُ يَا عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ لِيَهْنِكَ [لِيَهْنِئْكَ ] زَيْدٌ يَا عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ لِيَهْنِكَ [لِيَهْنِئْكَ ] زَيْدٌ فَيَهْنِكَ [فَيَهْنِئْكَ ] زَيْدٌ قَالَ أَبُو حَمْزَةَ ثُمَّ حَجَجْتُ بَعْدَهُ فَأَتَيْتُ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ فَقَرَعْتُ اَلْبَابَ فَفُتِحَ لِي فَدَخَلْتُ فَإِذَا هُوَ حَامِلٌ زَيْداً عَلَى يَدِهِ أَوْ قَالَ حَامِلٌ غُلاَماً عَلَى يَدِهِ فَقَالَ لِي يَا أَبَا حَمْزَةَ هَذِهِ « تَأْوِيلُ رُءْيٰايَ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَعَلَهٰا رَبِّي حَقًّا » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 335 )
12 - ابى حمزه ثمالى گويد من بحج رفتم خدمت امام چهارم رسيدم بمن فرمود اى ابى حمزه برايت نگويم خوابى را كه ديدم ؟ خواب ديدم گويا ببهشت رفتم و حوريه اى كه بهتر از آن نديده بودم نزد من آوردند در اين ميان كه بر پشتى خود تكيه داشتم شنيدم يكى ميگويد اى على بن الحسين تهنيت گويم تو را بزيد مبارك باد بر تو زيد ابو حمزه گويد سال ديگر بحج رفتم نزد آن حضرت رفتم و در را زدم و باز كردند خدمتش رسيدم ديدم زيد را در آغوش دارد با پسرى در آغوش دارد فرمود اى ابو حمزه اين تعبير خواب منست كه پيش از اين ديدم و خدا آن را محقق ساخت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 335
الأمالی (للصدوق)
12.ابو حمزه ثمالى مى گويد:در حج خدمت امام سجاد عليه السّلام رسيدم.حضرت به من چنين فرمود:اى ابو حمزه!آيا براى تو خوابى را كه ديده ام بازگو كنم ؟در خواب ديدم كه گويى وارد بهشت شده ام و حوريه اى كه زيباتر از او نديده بودم،بودم پيش من آوردند.در اين ميانه كه به پشتى ام تكيه زده بودم،سخنى به گوشم خورد كه اى على بن حسين تو را به تولد زيد تبريك مى گويم.زيد بر تو مبارك باد.ابو حمزه مى گويد:سالى ديگر در ايام حج پيش حضرت سجاد عليه السّلام رفته و در زدم و بعد به محضر ايشان وارد شدم.حضرت را ديدم كه پسركى در آغوش دارد.فرمود:اى ابو حمزه!اين تعبير همان خواب است كه پيش از اين مشاهده كرده بودم و خداوند آن را واقعيت بخشيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 9
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ سَيَابَةَ قَالَ: دَفَعَ إِلَيَّ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ أَلْفَ دِينَارٍ وَ أَمَرَنِي أَنْ أَقْسِمَهَا فِي عِيَالِ مَنْ أُصِيبَ مَعَ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ فَقَسَمْتُهَا فَأَصَابَ عَبْدَ اَللَّهِ بْنَ اَلزُّبَيْرِ أَخَا فُضَيْلٍ اَلرَّسَّانِ أَرْبَعَةُ دَنَانِيرَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 336 )
13 - عبد الرحمن بن سيابه گويد امام ششم (عليه السّلام) هزار اشرفى بمن داد و دستور داد آن را ميان خانواده هاى كسانى كه با زيد بن على شهيد شده اند بخش كنم، آن را بخش كردم و بعبد اللّٰه بن زبير برادر فضيل رسان چهار اشرفى رسيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 336
الأمالی (للصدوق)
13.عبد الرحمن بن سيابه مى گويد:امام صادق عليه السّلام هزار اشرفى به دست من داد و بعد خواست كه آن را بين خانواده مجاهدانى كه همراه زيد بن على عليه السّلام به شهادت رسيده بودند،تقسيم كنم.چنين كردم و به عبد اللّه بن زبير برادر فضيل رسان چهار اشرفى رسيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 9
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 336
حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْعَلَوِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو اَلْقَاسِمِ عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْقَاسِمِ اَلْحَسَنِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو حُصَيْنٍ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْوَادِعِيُّ اَلْقَاضِي قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَبِيحٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ لِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ زَيْنُ اَلْعَابِدِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « فَاصْفَحِ اَلصَّفْحَ اَلْجَمِيلَ » قَالَ اَلْعَفْوَ مِنْ غَيْرِ عِتَابٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 336 )
14 - امام چهارم در تفسير قول خدا (حجر-85) بخوبى صرف نظر كن - فرمود مقصود گذشت بى گله و عتاب است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 336
الأمالی (للصدوق)
14.امام سجاد عليه السّلام در معناى كلام خداوند كه
«فَاصْفَحِ اَلصَّفْحَ اَلْجَمِيلَ »
به نيكى صرف نظر كن.(حجر/85).فرمود:مراد گذشت بدون سرزنش و گلايه است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 11
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ قَالَ سَلْمَانُ اَلْفَارِسِيُّ : كُنْتُ ذَاتَ يَوْمٍ جَالِساً عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذْ أَقْبَلَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ أَ لاَ أُبَشِّرُكَ يَا عَلِيُّ قَالَ بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ هَذَا حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ يُخْبِرُنِي عَنِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ أَنَّهُ قَدْ أَعْطَى مُحِبِّيكَ وَ شِيعَتَكَ سَبْعَ خِصَالٍ اَلرِّفْقَ عِنْدَ اَلْمَوْتِ وَ اَلْأُنْسَ عِنْدَ اَلْوَحْشَةِ وَ اَلنُّورَ عِنْدَ اَلظُّلْمَةِ وَ اَلْأَمْنَ عِنْدَ اَلْفَزَعِ وَ اَلْقِسْطَ عِنْدَ اَلْمِيزَانِ وَ اَلْجَوَازَ عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ دُخُولَ اَلْجَنَّةِ قَبْلَ سَائِرِ اَلنَّاسِ مِنَ اَلْأُمَمِ بِثَمَانِينَ عَاماً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 336 )
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ بْنُ نُوحٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ قَالَ فِي أَخِيهِ اَلْمُؤْمِنِ مَا رَأَتْهُ عَيْنَاهُ وَ سَمِعَتْهُ أُذُنَاهُ فَهُوَ مِمَّنْ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِنَّ اَلَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ اَلْفٰاحِشَةُ فِي اَلَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذٰابٌ أَلِيمٌ فِي اَلدُّنْيٰا وَ اَلْآخِرَةِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 337 )
16 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه در باره برادر مؤمن خود آن عيبى را گويد كه بچشمش ديده و بگوشش شنيده از آنها است كه خداى عز و جل فرمايد (نور-20) براستى كسانى كه دوست دارند هرزگى را در مؤمنان رواج دهند براى آنهاست عذاب دردناكى در دنيا و آخرت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 337
الأمالی (للصدوق)
16.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس درباره برادر دينى اش از عيبى ياد كند كه مشاهده كرده و با گوش خود آن را شنيده است،در شمار كسانى است كه خداوند فرمود:
«إِنَّ اَلَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ اَلْفٰاحِشَةُ فِي اَلَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذٰابٌ أَلِيمٌ فِي اَلدُّنْيٰا وَ اَلْآخِرَةِ »
«عذاب دردناكى در دنيا و آخرت براى كسانى است كه مايلند زشتى در ميان ايمان آورندگان گسترش يابد».
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 11
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 337
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ سَيَابَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ مِنَ اَلْغِيبَةِ أَنْ تَقُولَ فِي أَخِيكَ مَا سَتَرَهُ اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ إِنَّ مِنَ اَلْبُهْتَانِ أَنْ تَقُولَ فِي أَخِيكَ مَا لَيْسَ فِيهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 337 )
17 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود از غيبت است كه در باره برادرت بگوئى عيبى را كه خدا بر او پوشيده و بهتان اينست كه باو نسبت دهى آنچه در او نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 337
الأمالی (للصدوق)
17.امام صادق عليه السّلام فرمود:اينكه درباره برادر دينى ات عيبى بر زبان آورى كه خداوند براى او پنهان كرده است،غيبت او كرده اى.و اگر عيبى كه در او وجود ندارد،به او نسبت بدهى،بهتان خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 11
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ عَنْ أَبِي شَيْبَةَ اَلزُّهْرِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: بِئْسَ اَلْعَبْدُ عَبْدٌ يَكُونُ ذَا وَجْهَيْنِ وَ ذَا لِسَانَيْنِ يُطْرِي أَخَاهُ شَاهِداً وَ يَأْكُلُهُ غَائِباً إِنْ أُعْطِيَ حَسَدَهُ وَ إِنِ اُبْتُلِيَ خَذَلَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 337 )
18 - امام باقر «عليه السّلام» فرمود چه بد بنده اى است آنكه دو رو و دو زبان دارد در حضور برادر خود را مدح كند و پشت سر گوشتش را بخورد اگر باو عطا شود حسود او باشد و اگر گرفتار گردد او را واگذارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 337
الأمالی (للصدوق)
18.امام باقر عليه السّلام فرمود:چه زشت بنده اى است كه دورو و دو زبان است.در نزد برادر دينى اش او را مى ستايد و در پشت سرش از او بدگويى كرده و گوشت او را مى جود.اگر نعمتى به او داده شود،نسبت به او حسد مى ورزد و اگر گرفتارى پيدا كند،او را به حال خود رها مى سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 13
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عُمَرَ اَلْبَغْدَادِيُّ عَنِ اِبْنِ سِنَانٍ عَنْ عَوْنِ بْنِ مَعِينٍ بَيَّاعِ اَلْقَلاَنِسِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ لَقِيَ اَلنَّاسَ بِوَجْهٍ وَ عَابَهُمْ بِوَجْهٍ جَاءَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لَهُ لِسَانَانِ مِنْ نَارٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 337 )
19 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه مردم را باروئى برخورد و بروى ديگر آنها را عيب گويد در روز قيامت بمحشر آيد و دو زبان آتشين دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 337
الأمالی (للصدوق)
19.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس با مردم برخوردى منافقانه داشته باشد و پشت سرشان بدگويى كند،در حالى به رستاخيز وارد مى شود كه دو زبان از آتش دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 13
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ بَشَّارٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَضْرَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ بَكْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُصْعَبٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : طَاعَةُ اَلسُّلْطَانِ وَاجِبَةٌ وَ مَنْ تَرَكَ طَاعَةَ اَلسُّلْطَانِ فَقَدْ تَرَكَ طَاعَةَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ دَخَلَ فِي نَهْيِهِ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ « وَ لاٰ تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى اَلتَّهْلُكَةِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 337 )
20 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه نافرمانى سلطان كند نافرمانى خدا كرده و در نهى او وارد شده كه فرمايد (بقره 195) خود را بدست خويش در مهلكه نيندازيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 338
الأمالی (للصدوق)
20.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس حاكمى را نافرمانى كند،خداوند را نافرمانى كرده است و مصداق همان كلام خداوند است كه مى فرمايد«خويشتن را با دست خود به هلاكت نيفكنيد»(بقره/195).
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 13
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ لِشِيعَتِهِ : يَا مَعْشَرَ اَلشِّيعَةِ لاَ تُذِلُّوا رِقَابَكُمْ بِتَرْكِ طَاعَةِ سُلْطَانِكُمْ فَإِنْ كَانَ عَادِلاً فَاسْأَلُوا اَللَّهَ إِبْقَاءَهُ وَ إِنْ كَانَ جَائِراً فَاسْأَلُوا اَللَّهَ إِصْلاَحَهُ فَإِنَّ صَلاَحَكُمْ فِي صَلاَحِ سُلْطَانِكُمْ وَ إِنَّ اَلسُّلْطَانَ اَلْعَادِلَ بِمَنْزِلَةِ اَلْوَالِدِ اَلرَّحِيمِ فَأَحِبُّوا لَهُ مَا تُحِبُّونَ لِأَنْفُسِكُمْ وَ اِكْرَهُوا لَهُ مَا تَكْرَهُونَ لِأَنْفُسِكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 338 )
21 - امام هفتم بشيعيانش فرمود اى گروه شيعه خود را خوار نكنيد بترك طاعت سلطان خود، اگر عادل است از خدا بقاى او را خواهيد و اگر ستمكار است از خدا اصلاح او را خواهيد، صلاح شما در صلاح سلطان شما است سلطان عادل چون پدر مهربان است براى او دوست داريد آنچه براى خود دوست داريد و براى او نخواهيد آنچه بسراى خود نميخواهيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 338
الأمالی (للصدوق)
21.امام كاظم عليه السّلام به پيروان خود چنين فرمود:اى گروه شيعه با ترك اطاعت از حاكم،هرگز خود را خوار نكنيد.اگر او دادگر است،بقاى حكومت او را از خداوند خواهان باشيد و اگر ستم كار است،از خدا درخواست اصلاح او را داشته باشيد.زيرا مصلحت شما در مصلحت حاكم است.حاكم دادگر مانند پدرى مهرورز است.آنچه براى خود مايل هستيد،براى او بخواهيد و آنچه ناخوشايند خود مى شماريد،براى او نخواهيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 13
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 338
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ زِيَادٍ اَلْكَرْخِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: عَلاَمَاتُ وَلَدِ اَلزِّنَاءِ ثَلاَثٌ سُوءُ اَلْمَحْضَرِ وَ اَلْحَنِينُ إِلَى اَلزِّنَاءِ وَ بُغْضُنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 338 )
22 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود ولد الزنا سه نشانه دارد بد اخلاقى با حاضران و اشتياق بزنا و دشمنى ما خانواده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 338
الأمالی (للصدوق)
22.امام صادق عليه السّلام فرمود:زنازاده سه نشانه دارد:بدخلقى با كسانى كه نزد او هستند، تمايل شديد به زناكارى و نيز دشمنى ورزيدن با خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 15
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ صَلَّى خَمْسَ صَلَوَاتٍ فِي اَلْيَوْمِ وَ اَللَّيْلَةِ فِي جَمَاعَةٍ فَظُنُّوا بِهِ خَيْراً وَ أَجِيزُوا شَهَادَتَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 338 )
23 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه پنج نماز شبانه روز را بجماعت ميخواند باو خوش گمان باشيد و گواهيش بپذيريد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 338
الأمالی (للصدوق)
23.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس نمازهاى پنج گانه اش را با جماعت مى خواند، نسبت به او نيك پندار بوده و شهادت دادن او را پذيرا باشيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 15
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ وَ عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْوَرَّاقُ جَمِيعاً قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو تُرَابٍ عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى اَلرُّويَانِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى سَيِّدِي عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا بَصُرَ بِي قَالَ لِي مَرْحَباً بِكَ يَا أَبَا اَلْقَاسِمِ أَنْتَ وَلِيُّنَا حَقّاً قَالَ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَعْرِضَ عَلَيْكَ دِينِي فَإِنْ كَانَ مَرْضِيّاً ثَبَتُّ عَلَيْهِ حَتَّى أَلْقَى اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ هَاتِ يَا أَبَا اَلْقَاسِمِ فَقُلْتُ إِنِّي أَقُولُ إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى وَاحِدٌ « لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ » خَارِجٌ مِنَ اَلْحَدَّيْنِ حَدِّ اَلْإِبْطَالِ وَ حَدِّ اَلتَّشْبِيهِ وَ إِنَّهُ لَيْسَ بِجِسْمٍ وَ لاَ صُورَةٍ وَ لاَ عَرَضٍ وَ لاَ جَوْهَرٍ بَلْ هُوَ مُجَسِّمُ اَلْأَجْسَامِ وَ مُصَوِّرُ اَلصُّوَرِ وَ خَالِقُ اَلْأَعْرَاضِ وَ اَلْجَوَاهِرِ وَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍ وَ مَالِكُهُ وَ جَاعِلُهُ وَ مُحْدِثُهُ وَ إِنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ خَاتَمُ اَلنَّبِيِّينَ فَلاَ نَبِيَّ بَعْدَهُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ إِنَّ شَرِيعَتَهُ خَاتِمَةُ اَلشَّرَائِعِ فَلاَ شَرِيعَةَ بَعْدَهَا إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ أَقُولُ إِنَّ اَلْإِمَامَ وَ اَلْخَلِيفَةَ وَ وَلِيَّ اَلْأَمْرِ بَعْدَهُ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ اَلْحَسَنُ ثُمَّ اَلْحُسَيْنُ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ثُمَّ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ أَنْتَ يَا مَوْلاَيَ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مِنْ بَعْدِي اَلْحَسَنُ اِبْنِي فَكَيْفَ لِلنَّاسِ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ قَالَ فَقُلْتُ وَ كَيْفَ ذَاكَ يَا مَوْلاَيَ قَالَ لِأَنَّهُ لاَ يُرَى شَخْصُهُ وَ لاَ يَحِلُّ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً قَالَ فَقُلْتُ أَقْرَرْتُ وَ أَقُولُ إِنَّ وَلِيَّهُمْ وَلِيُّ اَللَّهِ وَ عَدُوَّهُمْ عَدُوُّ اَللَّهِ وَ طَاعَتَهُمْ طَاعَةُ اَللَّهِ وَ مَعْصِيَتَهُمْ مَعْصِيَةُ اَللَّهِ وَ أَقُولُ إِنَّ اَلْمِعْرَاجَ حَقٌّ وَ اَلْمُسَاءَلَةَ فِي اَلْقَبْرِ حَقٌّ وَ إِنَّ اَلْجَنَّةَ حَقٌّ وَ اَلنَّارَ حَقٌّ وَ اَلصِّرَاطَ حَقٌّ وَ اَلْمِيزَانَ حَقٌّ وَ إِنَّ « اَلسّٰاعَةَ آتِيَةٌ لاٰ رَيْبَ فِيهٰا » وَ إِنَّ « اَللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي اَلْقُبُورِ » وَ أَقُولُ إِنَّ اَلْفَرَائِضَ اَلْوَاجِبَةَ بَعْدَ اَلْوَلاَيَةِ اَلصَّلاَةُ وَ اَلزَّكَاةُ وَ اَلصَّوْمُ وَ اَلْحَجُّ وَ اَلْجِهَادُ وَ اَلْأَمْرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَلنَّهْيُ عَنِ اَلْمُنْكَرِ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَبَا اَلْقَاسِمِ هَذَا وَ اَللَّهِ دِينُ اَللَّهِ اَلَّذِي اِرْتَضَاهُ لِعِبَادِهِ فَاثْبُتْ عَلَيْهِ أَثْبَتَكَ اَللَّهُ « بِالْقَوْلِ اَلثّٰابِتِ فِي اَلْحَيٰاةِ اَلدُّنْيٰا وَ فِي اَلْآخِرَةِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 338 )
24.عبد العظيم حسنى عليه السّلام مى گويد،نزد مولاى خود امام هادى عليه السّلام رفتم.حضرت كه نگاهش به من افتاد،چنين فرمود:اى ابو القاسم خوش آمدى بى گمان تو دوست ما هستى.گفتم:اى پسر پيامبر خدا مايلم كه دين خود را بر تو آشكار سازم كه اگر نزدت پذيرفته باشد تا هنگام مرگ بر عقايد خود استوار باشم.حضرت فرمود:بگو.گفتم:من باور دارم كه خداى تبارك و تعالى يكى است و چيزى همانند او نيست او از دو حد خارج است: حد ابطال و حد تشبيه.و باور دارم كه خدا جسم و صورت و عرض و جوهر نيست؛بلكه او پديدآورنده جسم هاست و تصويرگر صورت ها و آفريننده عرض ها و جوهرها و نيز پرورش دهنده هرچيز و صاحب و جاعل.و باور دارم كه محمد صلّى اللّه عليه و آله بنده و فرستاده اوست و نيز خاتم پيغمبران.و پس از ايشان تا رستاخيز پيامبرى نخواهد بود و شريعت او خاتم شرايع الهى است.و نيز باور دارم كه على بن ابى طالب پس از او امير مومنان و امام و جانشين و ولى امر مسلمين است.و پس از او حسن و حسين و على بن حسين و محمد بن على و جعفر بن محمد و موسى بن جعفر و على بن موسى و محمد بن على عليهم السّلام و نيز بعد از آن حضرت شما،اين منزلت را داريد،اى مولاى من.
امام هادى عليه السّلام فرمود:و پس از من پسرم حسن عليه السّلام و راستى مردم نسبت به او چگونه خواهند انديشيد؟گفتم:مگر او چگونه است مولاى من ؟فرمود:زيرا كسى او را نمى نگرد و اسم او را نمى برد تا اينكه در جهان ظهور كند و زمين را از قسط و عدل پر كند و به همان گونه كه پيش از او از ستم و جور پر شده بود.
عبد العظيم حسنى مى گويد كه به امام هادى عليه السّلام گفتم:من او را نيز باور دارم و اقرار مى كنم كه دوستدار او دوستدار خداوند است و دشمنان او دشمنان خدا و طاعتش طاعت خداوند است و عصيان او عصيان خدا.من باور دارم كه معراج پيامبر صلّى اللّه عليه و آله حق است و نيز سؤال و پاسخ در قبر،و بهشت و دوزخ،و صراط و ميزان.و رستاخيز خواهد آمد و در آن هيچ ترديدى نيست و آنگاه خداوند مردگان را از گورها برانگيزاند.و من باور دارم كه فريضه هاى الهى پس از ولايت عبارتند از:
نماز و روزه و حج و جهاد و امر به معروف و نهى از منكر.امام هادى عليه السّلام فرمود:اى ابو القاسم!سوگند به خداوند كه اين دين تو همان دين خداوند است كه براى بندگان خود برگزيد و پسنديد.و تو بر اين دين بمان و خداوند تو را بر سخن استوار در دنيا و آخرت يارى دهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 15
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
24 - حضرت عبد العظيم حسنى گويد وارد شدم بآقاى خود امام دهم على نقى چون چشمش بمن افتاد فرمود خوش آمدى اى أبو القاسم تو براستى ولى ما هستى گويد عرضكردم يا ابن رسول اللّٰه من ميخواهم دين خود را بر تو عرضه نمايم و اگر پسند است تا بميرم بر آن بر جا بمانم، فرمود بياور، گفتم من معتقدم كه خداى تبارك و تعالى يگانه است و بمانندش چيزى نيست بيرون از دو سوى نفى خدا و تشبيه او بموجودات است و معتقدم كه جسم و صورت و عرض و جوهر نيست بلكه او پديد آرنده جسمها و نقشه كش صورتها و خالق اعراض و جواهر و پرورنده هر چيز، مالك و جاعل و پديد آرنده است و معتقدم محمد بنده و رسول او و خاتم پيغمبرانست و بعد از او پيغمبرى نيست تا روز قيامت و شريعت او خاتم شريعت ها است و پس از او شريعتى نيست تا روز قيامت و معتقدم كه امام و خليفه و ولى امر پس از او امير المؤمنين على بن ابى طالب است و سپس حسن و بعد حسين بعد على بن الحسين بعد محمد بن على بعد جعفر بن محمد بعد موسى بن جعفر بعد على بن موسى بعد محمد بن على سپس شما اى مولاى من فرمود پس از من پسرم حسن و چطور باشند مردم نسبت بجانشين او؟ گويد گفتم مگر چطور است او مولاى من ؟ گفت براى آنكه شخص او را نبينند و نامش نتوان برد تا ظهور كند و زمين را پر از عدل و داد نمايد چنانچه پر از ظلم و جور شده باشد گويد گفتم من هم بدو اقرار دارم و ميگويم ولى آنها ولى خداست و دشمنانشان دشمن خدا و طاعتشان طاعت خدا و معصيت آنها معصيت خدا و معتقدم كه معراج حق است و سؤال و جواب در قبر حق است و بهشت حق و دوزخ حق و صراط حق و ميزان حق و قيامت آيد و شكى ندارد و خدا هر كه در قبرها است برانگيزد و معتقدم كه فرائض واجبه پس از ولايت نماز است و روزه و حج جهاد و امر بمعروف و نهى از منكر، امام فرمود اى أبو القاسم بخدا اين دين دين خداست كه براى بندگانش پسنديده بر آن باش خدايت بدارد بر گفتار ثابت در دنيا و آخرت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 338
الأمالی (للصدوق)
ص : 339
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّهُ ذُكِرَ عِنْدَهُ اَلْغَضَبُ فَقَالَ إِنَّ اَلرَّجُلَ لَيَغْضَبُ حَتَّى مَا يَرْضَى أَبَداً وَ يَدْخُلُ بِذَلِكَ اَلنَّارَ فَأَيُّمَا رَجُلٍ غَضِبَ وَ هُوَ قَائِمٌ فَلْيَجْلِسْ فَإِنَّهُ سَيَذْهَبُ عَنْهُ رِجْزُ اَلشَّيْطَانِ وَ إِنْ كَانَ جَالِساً فَلْيَقُمْ وَ أَيُّمَا رَجُلٍ غَضِبَ عَلَى ذِي رَحِمِهِ فَلْيَقُمْ إِلَيْهِ وَ لْيَدْنُ مِنْهُ وَ لْيَمَسَّهُ فَإِنَّ اَلرَّحِمَ إِذَا مَسَّتِ اَلرَّحِمَ سَكَنَتْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 340 )
25 - نزد امام باقر ذكر غضب شد فرمود مرد بسا غضب كند و ديگر راضى نشود تا بدوزخ در آيد هر مردى بخشم شده و ايستاده بايد بنشيند كه از او تسلط شيطان برود و اگر نشسته است بر خيزد و هر مردى بر خويش خود خشم گيرد بايد برخيزد و نزد او رود و او را بسايد زيرا رحم چون سوده شود آرام گرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 340
الأمالی (للصدوق)
25.ابو بصير مى گويد:در محضر امام باقر عليه السّلام از خشم سخن به ميان آمد.حضرت فرمود:بسيار مى شود كه مردى خشمگين مى شود و رضايت نمى دهد تا اينكه وارد جهنم شود.بنابراين هركس دچار خشم شد،اگر ايستاده است بنشيند تا شيطان سلطه اش را از او بردارد و اگر نشسته است،بلند شود و هركس كه بر خويشاوندى خشمگين شد،بايد سراغ او رفته و بدن همديگر را لمس كنند؛چرا كه خويشاوندى در سايه لمس بدن آرامش مى يابد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 17
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 340
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ مُثَنًّى عَنْ لَيْثِ بْنِ أَبِي سُلَيْمٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَجُلاً مِنَ اَلْأَنْصَارِ يَقُولُ بَيْنَمَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُسْتَظِلٌّ بِظِلِّ شَجَرَةٍ فِي يَوْمٍ شَدِيدِ اَلْحَرِّ إِذْ جَاءَ رَجُلٌ فَنَزَعَ ثِيَابَهُ ثُمَّ جَعَلَ يَتَمَرَّغُ فِي اَلرَّمْضَاءِ يَكْوِي ظَهْرَهُ مَرَّةً وَ بَطْنَهُ مَرَّةً وَ جَبْهَتَهُ مَرَّةً وَ يَقُولُ يَا نَفْسُ ذُوقِي فَمَا عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَعْظَمُ مِمَّا صَنَعْتُ بِكِ وَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَنْظُرُ إِلَى مَا يَصْنَعُ ثُمَّ إِنَّ اَلرَّجُلَ لَبِسَ ثِيَابَهُ ثُمَّ أَقْبَلَ فَأَومَى إِلَيْهِ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِيَدِهِ وَ دَعَاهُ فَقَالَ لَهُ يَا عَبْدَ اَللَّهِ لَقَدْ رَأَيْتُكَ صَنَعْتَ شَيْئاً مَا رَأَيْتُ أَحَداً مِنَ اَلنَّاسِ صَنَعَهُ فَمَا حَمَلَكَ عَلَى مَا صَنَعْتَ فَقَالَ اَلرَّجُلُ حَمَلَنِي عَلَى ذَلِكَ مَخَافَةُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قُلْتُ لِنَفْسِي يَا نَفْسُ ذُوقِي فَمَا عِنْدَ اَللَّهِ أَعْظَمُ مِمَّا صَنَعْتُ بِكِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَقَدْ خِفْتَ رَبَّكَ حَقَّ مَخَافَتِهِ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَيُبَاهِي بِكَ أَهْلَ اَلسَّمَاءِ ثُمَّ قَالَ لِأَصْحَابِهِ يَا مَعَاشِرَ مَنْ حَضَرَ اُدْنُوا مِنْ صَاحِبِكُمْ حَتَّى يَدْعُوَ لَكُمْ فَدَنَوْا مِنْهُ فَدَعَا لَهُمْ وَ قَالَ لَهُمُ اَللَّهُمَّ اِجْمَعْ أَمْرَنَا عَلَى اَلْهُدَى وَ اِجْعَلِ اَلتَّقْوَى زَادَنَا وَ اَلْجَنَّةَ مَئَابَنَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 340 )
26 - مردى از انصار گويد در اين ميان كه روزى بسيار گرم پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) در سايه درختى آرميده بود مردى آمد و جامه خود برآورد و برهنه بر ريگ سوزان ميغلطيد يك بار پشت خود را داغ ميكرد و يك بار پيشانى خود را و ميگفت اى نفس بچش كه آنچه نزد خداست سختتر است از آنچه با تو كردم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) عمل او را مينگريست تا آن مرد جامه خود را پوشيد و آمد و پيغمبر اشاره كرد و او را خواست و باو فرمود اى بنده خدا ديدم كارى كردى كه مردم ديگر را نديدم بكنند براى چه اين كار كردى آن مرد گفت ترس از خداى عز و جل مرا بر آن واداشت و بخود گفتم اين بچش كه آنچه نزد خداى عز و جل است بزرگتر است از آنچه با تو كردم پيغمبر باو فرمود بحق از خداى خود ترسيدى و خدا بتو بر اهل آسمان مباهات كند سپس باصحابش فرمود اى گروه حاضران نزديك رفيق خود برويد تا براى شما دعا كند، نزديك او رفتند و براى آنها دعا كرد گفت بار خدايا كار ما را بر هدايت گرد آور و تقوا را توشه ما ساز و بهشت را مسكن ما كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 340
الأمالی (للصدوق)
26.شخصى از انصار مى گويد:در روزى از تابستان كه هوا بسيار گرم شده بود،پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله در سايه درختى آرام گرفته بود كه ناگهان كسى آمد و خود را برهنه كرد و بر ريگ هاى داغ و سوزان غلطانيد.گاه پشت خود را داغ مى كرد و گاه پيشانى خود را و يك سر مى گفت:اى نفس بچش آتش را كه آنچه نزد خداوند است،سخت تر از چيزى است كه با تو رفتار كردم.
پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله رفتار او را مشاهده كرد تا آنكه او جامه بر تن كرد.پيامبر با اشارۀ دست،او را نزد خود طلبيد و فرمود:اى بنده خداوندا تو را مشغول كارى ديدم كه ديگران را نديده ام.چرا اين كار را كردى ؟شخص گفت:هراس از خداوند مرا وادار كرد تا با خود چنين كنم.پيامبر فرمود:به راستى كه از پروردگار خود هراس پيدا كردى و او به خاطر تو بر ساكنان آسمان مى بالد.آنگاه به ياران فرمود:اى كسانى كه اينجا حضور داريد،نزد دوست خود برويد كه براى شما نيايش كند.آنان نزد او رفتند و از خداوند چنين درخواست كرد:خدايا!كارمان را بر پايه هدايت آورده و تقوا را ره توشه ما ساخته و نيز بهشت را سراى ما قرار ده.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 17
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ وَ عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ قَالُوا حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْعَبَّاسِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلسَّرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ يُونُسَ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ اَلْكِنَانِيِّ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: لَمَّا جَلَسَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي اَلْخِلاَفَةِ وَ بَايَعَهُ اَلنَّاسُ خَرَجَ إِلَى اَلْمَسْجِدِ مُتَعَمِّماً بِعِمَامَةِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لاَبِساً بُرْدَةَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُتَنَعِّلاً نَعْلَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُتَقَلِّداً سَيْفَ رَسُولِ اَللَّهِ فَصَعِدَ اَلْمِنْبَرَ فَجَلَسَ عَلَيْهِ مُتَحَنِّكاً ثُمَّ شَبَّكَ بَيْنَ أَصَابِعِهِ فَوَضَعَهَا أَسْفَلَ بَطْنِهِ ثُمَّ قَالَ يَا مَعْشَرَ اَلنَّاسِ سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي هَذَا سَفَطُ اَلْعِلْمِ هَذَا لُعَابُ رَسُولِ اَللَّهِ هَذَا مَا زَقَّنِي رَسُولُ اَللَّهِ زَقّاً زَقّاً سَلُونِي فَإِنَّ عِنْدِي عِلْمَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ أَمَا وَ اَللَّهِ لَوْ ثُنِيَتْ لِي وِسَادَةٌ فَجَلَسْتُ عَلَيْهَا لَأَفْتَيْتُ أَهْلَ اَلتَّوْرَاةِ بِتَوْرَاتِهِمْ حَتَّى تَنْطِقَ اَلتَّوْرَاةُ فَتَقُولَ صَدَقَ عَلِيٌّ مَا كَذَبَ لَقَدْ أَفْتَاكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اَللَّهُ فِيَّ وَ أَفْتَيْتُ أَهْلَ اَلْإِنْجِيلِ بِإِنْجِيلِهِمْ حَتَّى يَنْطِقَ اَلْإِنْجِيلُ فَيَقُولَ صَدَقَ عَلِيٌّ مَا كَذَبَ لَقَدْ أَفْتَاكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اَللَّهُ فِيَّ وَ أَفْتَيْتُ أَهْلَ اَلْقُرْآنِ بِقُرْآنِهِمْ حَتَّى يَنْطِقَ اَلْقُرْآنُ فَيَقُولَ صَدَقَ عَلِيٌّ مَا كَذَبَ لَقَدْ أَفْتَاكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اَللَّهُ فِيَّ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ اَلْقُرْآنَ لَيْلاً وَ نَهَاراً فَهَلْ فِيكُمْ أَحَدٌ يَعْلَمُ مَا نَزَلَ فِيهِ وَ لَوْ لاَ آيَةٌ فِي كِتَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَأَخْبَرْتُكُمْ بِمَا كَانَ وَ بِمَا يَكُونُ وَ بِمَا هُوَ كَانَ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ هِيَ هَذِهِ اَلْآيَةُ « يَمْحُوا اَللّٰهُ مٰا يَشٰاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ اَلْكِتٰابِ » ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَوَ اَلَّذِي فَلَقَ اَلْحَبَّةَ وَ بَرَأَ اَلنَّسَمَةَ لَوْ سَأَلْتُمُونِي عَنْ آيَةٍ آيَةٍ فِي لَيْلٍ أُنْزِلَتْ أَوْ فِي نَهَارٍ أُنْزِلَتْ مَكِّيِّهَا وَ مَدَنِيِّهَا سَفَرِيِّهَا وَ حَضَرِيِّهَا نَاسِخِهَا وَ مَنْسُوخِهَا وَ مُحْكَمِهَا وَ مُتَشَابِهِهَا وَ تَأْوِيلِهَا وَ تَنْزِيلِهَا إِلاَّ أَخْبَرْتُكُمْ فَقَامَ إِلَيْهِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ ذِعْلِبٌ وَ كَانَ ذَرِبَ اَللِّسَانِ بَلِيغاً فِي اَلْخُطَبِ شُجَاعَ اَلْقَلْبِ فَقَالَ لَقَدِ اِرْتَقَى اِبْنُ أَبِي طَالِبٍ مِرْقَاةً صَعْبَةً لَأُخَجِّلَنَّهُ اَلْيَوْمَ لَكُمْ فِي مَسْأَلَتِي إِيَّاهُ فَقَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ هَلْ رَأَيْتَ رَبَّكَ فَقَالَ وَيْلَكَ يَا ذِعْلِبُ لَمْ أَكُنْ بِالَّذِي أَعْبُدُ رَبّاً لَمْ أَرَهُ قَالَ فَكَيْفَ رَأَيْتَهُ صِفْهُ لَنَا قَالَ وَيْلَكَ لَمْ تَرَهُ اَلْعُيُونُ بِمُشَاهَدَةِ اَلْأَبْصَارِ وَ لَكِنْ رَأَتْهُ اَلْقُلُوبُ بِحَقَائِقِ اَلْإِيمَانِ وَيْلَكَ يَا ذِعْلِبُ إِنَّ رَبِّي لاَ يُوصَفُ بِالْبُعْدِ وَ لاَ بِالْحَرَكَةِ وَ لاَ بِالسُّكُونِ وَ لاَ بِقِيَامٍ قِيَامِ اِنْتِصَابٍ وَ لاَ بِجَيْئَةٍ وَ لاَ بِذَهَابٍ لَطِيفُ اَللَّطَافَةِ لاَ يُوصَفُ بِاللُّطْفِ عَظِيمُ اَلْعَظَمَةِ لاَ يُوصَفُ بِالْعِظَمِ كَبِيرُ اَلْكِبْرِيَاءِ لاَ يُوصَفُ بِالْكِبَرِ جَلِيلُ اَلْجَلاَلَةِ لاَ يُوصَفُ بِالْغِلَظِ رَءُوفُ اَلرَّحْمَةِ لاَ يُوصَفُ بِالرِّقَّةِ مُؤْمِنٌ لاَ بِعِبَادَةٍ مُدْرِكٌ لاَ بِمَجَسَّةٍ قَائِلٌ لاَ بِلَفْظٍ هُوَ فِي اَلْأَشْيَاءِ عَلَى غَيْرِ مُمَازَجَةٍ خَارِجٌ مِنْهَا عَلَى غَيْرِ مُبَايَنَةٍ فَوْقَ كُلِّ شَيْءٍ وَ لاَ يُقَالُ شَيْءٌ فَوْقَهُ - أَمَامُ كُلِّ شَيْءٍ وَ لاَ يُقَالُ لَهُ أَمَامٌ دَاخِلٌ فِي اَلْأَشْيَاءِ لاَ كَشَيْءٍ فِي شَيْءٍ دَاخِلٍ وَ خَارِجٌ مِنْهَا لاَ كَشَيْءٍ مِنْ شَيْءٍ خَارِجٍ فَخَرَّ ذِعْلِبٌ مَغْشِيّاً عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ تَاللَّهِ مَا سَمِعْتُ بِمِثْلِ هَذَا اَلْجَوَابِ وَ اَللَّهِ لاَ عُدْتُ إِلَى مِثْلِهَا ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَقَامَ إِلَيْهِ اَلْأَشْعَثُ بْنُ قَيْسٍ فَقَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ كَيْفَ تُؤْخَذُ مِنَ اَلْمَجُوسِ اَلْجِزْيَةُ وَ لَمْ يُنْزَلْ عَلَيْهِمْ كِتَابٌ وَ لَمْ يُبْعَثْ إِلَيْهِمْ نَبِيٌّ فَقَالَ بَلَى يَا أَشْعَثُ قَدْ أَنْزَلَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ كِتَاباً وَ بَعَثَ إِلَيْهِمْ نَبِيّاً وَ كَانَ لَهُمْ مَلِكٌ سَكِرَ ذَاتَ لَيْلَةٍ فَدَعَا بِابْنَتِهِ إِلَى فِرَاشِهِ فَارْتَكَبَهَا فَلَمَّا أَصْبَحَ تَسَامَعَ بِهِ قَوْمُهُ فَاجْتَمَعُوا إِلَى بَابِهِ فَقَالُوا أَيُّهَا اَلْمَلِكُ دَنَّسْتَ عَلَيْنَا دِينَنَا فَأَهْلَكْتَهُ فَاخْرُجْ نُطَهِّرْكَ وَ نُقِمْ عَلَيْكَ اَلْحَدَّ فَقَالَ لَهُمُ اِجْتَمِعُوا وَ اِسْمَعُوا كَلاَمِي فَإِنْ يَكُنْ لِي مَخْرَجٌ مِمَّا اِرْتَكَبْتُ وَ إِلاَّ فَشَأْنَكُمْ فَاجْتَمَعُوا فَقَالَ لَهُمْ هَلْ عَلِمْتُمْ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَخْلُقْ خَلْقاً أَكْرَمَ عَلَيْهِ مِنْ أَبِينَا آدَمَ وَ أُمِّنَا حَوَّاءَ قَالُوا صَدَقْتَ أَيُّهَا اَلْمَلِكُ قَالَ أَ فَلَيْسَ قَدْ زَوَّجَ بَنِيهِ بَنَاتِهِ وَ بَنَاتِهِ مِنْ بَنِيهِ قَالُوا صَدَقْتَ هَذَا هُوَ اَلدِّينُ فَتَعَاقَدُوا عَلَى ذَلِكَ فَمَحَا اَللَّهُ مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنَ اَلْعِلْمِ وَ رَفَعَ عَنْهُمُ اَلْكِتَابَ فَهُمُ اَلْكَفَرَةُ يَدْخُلُونَ اَلنَّارَ بِلاَ حِسَابٍ وَ اَلْمُنَافِقُونَ أَشَدُّ حَالاً مِنْهُمْ فَقَالَ اَلْأَشْعَثُ وَ اَللَّهِ مَا سَمِعْتُ بِمِثْلِ هَذَا اَلْجَوَابِ وَ اَللَّهِ لاَ عُدْتُ إِلَى مِثْلِهَا أَبَداً ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَقَامَ إِلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى اَلْمَسْجِدِ مُتَوَكِّياً عَلَى عُكَّازَةٍ فَلَمْ يَزَلْ يَتَخَطَّى اَلنَّاسَ حَتَّى دَنَا مِنْهُ فَقَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ دُلَّنِي عَلَى عَمَلٍ إِذَا أَنَا عَمِلْتُهُ نَجَّانِيَ اَللَّهُ مِنَ اَلنَّارِ فَقَالَ لَهُ اِسْمَعْ يَا هَذَا - ثُمَّ اِفْهَمْ ثُمَّ اِسْتَيْقِنْ قَامَتِ اَلدُّنْيَا بِثَلاَثَةٍ بِعَالِمٍ نَاطِقٍ مُسْتَعْمِلٍ لِعِلْمِهِ وَ بِغَنِيٍّ لاَ يَبْخَلُ بِمَالِهِ عَلَى أَهْلِ دِينِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بِفَقِيرٍ صَابِرٍ فَإِذَا كَتَمَ اَلْعَالِمُ عِلْمَهُ وَ بَخِلَ اَلْغَنِيُّ وَ لَمْ يَصْبِرِ اَلْفَقِيرُ فَعِنْدَهَا اَلْوَيْلُ وَ اَلثُّبُورُ وَ عِنْدَهَا يُعْرَفُ اَلْعَارِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّ اَلدَّارَ قَدْ رَجَعَتْ إِلَى بَدْئِهَا أَيْ إِلَى اَلْكُفْرِ بَعْدَ اَلْإِيمَانِ أَيُّهَا اَلسَّائِلُ فَلاَ تَغْتَرَّنَّ بِكَثْرَةِ اَلْمَسَاجِدِ وَ جَمَاعَةِ أَقْوَامٍ أَجْسَادُهُمْ مُجْتَمِعَةٌ وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّمَا اَلنَّاسُ ثَلاَثَةٌ زَاهِدٌ وَ رَاغِبٌ وَ صَابِرٌ فَأَمَّا اَلزَّاهِدُ فَلاَ يَفْرَحُ بِشَيْءٍ مِنَ اَلدُّنْيَا أَتَاهُ وَ لاَ يَحْزَنُ عَلَى شَيْءٍ مِنْهَا فَاتَهُ وَ أَمَّا اَلصَّابِرُ فَيَتَمَنَّاهَا بِقَلْبِهِ فَإِنْ أَدْرَكَ مِنْهَا شَيْئاً صَرَفَ عَنْهَا نَفْسَهُ لِمَا يَعْلَمُ مِنْ سُوءِ عَاقِبَتِهَا وَ أَمَّا اَلرَّاغِبُ فَلاَ يُبَالِي مِنْ حِلٍّ أَصَابَهَا أَمْ مِنْ حَرَامٍ قَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَمَا عَلاَمَةُ اَلْمُؤْمِنِ فِي ذَلِكَ اَلزَّمَانِ قَالَ يَنْظُرُ إِلَى مَا أَوْجَبَ اَللَّهُ عَلَيْهِ مِنْ حَقٍّ فَيَتَوَلاَّهُ وَ يَنْظُرُ إِلَى مَا خَالَفَهُ فَيَتَبَرَّأُ مِنْهُ وَ إِنْ كَانَ حَبِيباً قَرِيباً قَالَ صَدَقْتَ وَ اَللَّهِ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ ثُمَّ غَابَ اَلرَّجُلُ فَلَمْ نَرَهُ وَ طَلَبَهُ اَلنَّاسُ فَلَمْ يَجِدُوهُ فَتَبَسَّمَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى اَلْمِنْبَرِ ثُمَّ قَالَ مَا لَكُمْ هَذَا أَخِي اَلْخَضِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَلَمْ يَقُمْ إِلَيْهِ أَحَدٌ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ صَلَّى عَلَى نَبِيِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ لِلْحَسَنِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَا حَسَنُ قُمْ فَاصْعَدِ اَلْمِنْبَرَ فَتَكَلَّمْ بِكَلاَمٍ لاَ يُجَهِّلُكَ قُرَيْشٌ مِنْ بَعْدِي فَيَقُولُونَ إِنَّ اَلْحَسَنَ لاَ يُحْسِنُ شَيْئاً قَالَ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَبَتِ كَيْفَ أَصْعَدُ وَ أَتَكَلَّمُ وَ أَنْتَ فِي اَلنَّاسِ تَسْمَعُ وَ تَرَى قَالَ لَهُ بِأَبِي وَ أُمِّي أُوَارِي نَفْسِي عَنْكَ وَ أَسْمَعُ وَ أَرَى وَ لاَ تَرَانِي فَصَعِدَ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْمِنْبَرَ - فَحَمِدَ اَللَّهَ بِمَحَامِدَ بَلِيغَةٍ شَرِيفَةٍ وَ صَلَّى عَلَى اَلنَّبِيِّ وَ آلِهِ صَلاَةً مُوجَزَةً ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ سَمِعْتُ جَدِّي رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ أَنَا مَدِينَةُ اَلْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا وَ هَلْ تُدْخَلُ اَلْمَدِينَةُ إِلاَّ مِنْ بَابِهَا ثُمَّ نَزَلَ فَوَثَبَ إِلَيْهِ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَتَحَمَّلَهُ وَ ضَمَّهُ إِلَى صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ لِلْحُسَيْنِ يَا بُنَيَّ قُمْ فَاصْعَدْ فَتَكَلَّمْ بِكَلاَمٍ لاَ يُجَهِّلُكَ قُرَيْشٌ مِنْ بَعْدِي فَيَقُولُونَ إِنَّ اَلْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ لاَ يُبْصِرُ شَيْئاً وَ لْيَكُنْ كَلاَمُكَ تَبَعاً لِكَلاَمِ أَخِيكَ فَصَعِدَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ صَلَّى عَلَى نَبِيِّهِ وَ آلِهِ صَلاَةً مُوجَزَةً ثُمَّ قَالَ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ يَقُولُ إِنَّ عَلِيّاً مَدِينَةُ هُدًى فَمَنْ دَخَلَهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا هَلَكَ فَوَثَبَ إِلَيْهِ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَضَمَّهُ إِلَى صَدْرِهِ وَ قَبَّلَهُ ثُمَّ قَالَ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ اِشْهَدُوا أَنَّهُمَا فَرْخَا رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ سَائِلُكُمْ عَنْهُمَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 341 )
روز جمعه چهارم ربيع الآخر 3681 - اصبغ بن نباته گويد چون على (عليه السّلام) بخلافت مستقر شد و مردم باو بيعت كردند بمسجد آمد عمامه رسول خدا را بر سر داشت و برد او را بر تن و نعلين او را در پا و شمشير او را بر كمر بالاى منبر رفت و با تحت الحنك نشست و انگشتان در هم نمود و زير شكم نهاد و فرمود اى گروه مردم از من پرسش كنيد پيش از آنكه مرا نيابيد اين سبد علم است و اين شيره دهان رسول خداست، اينست كه رسول خدا بخوبى در ناى من فروريخته از من بپرسيد كه علم اولين و آخرين نزد من است و اگر مسند برايم بيندازند و بر آن نشينم باهل تورات از تورات خودشان فتوى دهم تا جايى كه تورات بسخن آيد و گويد درست گفت على و دروغ نگفت براستى شما را بهمان فتوى داد كه در من نازل شده و باهل انجيل از انجيل خودشان فتوا دهم تا جايى كه انجيل بسخن آيد و گويد درست گفت على و دروغ نگفت براستى شما را بهمان فتوا داد كه در من نازل شده و اهل قرآن را بقرآن فتوى دهم تا قرآن بسخن آيد و گويد على راست گفته و دروغ نگفته هر آينه بشما همان را فتوى داده كه در من نازل شده شما كه شب و روز قرآن ميخوانيد در ميان شما كسى است كه بدان چه در آن نازل شده ؟ و اگر يك آيه در قرآن نبود شما را خبر ميدادم بآنچه بود و باشد و خواهد بود تا روز قيامت و آن اينست (رعد-39) محو كند خدا هر چه راه خواهد و برجا دارد هر چه را خواهد و دفتر كل نزد او است: سپس فرمود از من پرسيد پيش از آنم كه نياييد بآن كه دانه را شكافد و نفس كش برآرد اگر از من بپرسيد از هر آيه كه در شب نازل شده يا روز در مكه، يا در مدينه، در سفر يا حضر ناسخ است يا منسوخ، محكم باشد يا متشابه تأويلش باشد يا تنزيل آن بشما خبر دهم. مردى بنام ذعلب تيز زبان و سخنور و پر دل گفت پسر ابى طالب بجاى بسيار بلندى گام نهاده من امروز او را شرمسار كنم نزد شما براى پرسشى كه از او كنم، گفت يا امير المؤمنين آيا پروردگار خود را ديدى ؟ فرمود واى بر تو اى ذعلب من كسى نباشم كه بپرستم خدائى را كه نديدم، گفت چطور او را ديدى براى ما وصف كن فرمود واى بر تو ديده سر برؤيت بصر او را نتواند ديد و ليكن دلها بحقيقت ايمان او را بينند واى بر تو اى ذعلب براستى پروردگارم بدورى و نزديكى و حركت و سكون و ايستاده بر قامت و رفتن و آمدن وصف نشود تا آنجا لطيف است كه بلطفش نتوان ستود تا آنجا بزرگ است كه به وصف نيايد تا آنجا سترك است كه وصفش نشايد تا آنجا جليل است كه خشونت ندارد مهربان و رحيم است و رقت قلب ندارد، مؤمن است ولى عادت ندارد، درك كند ولى نه بحس جسمانى، گوينده است ولى تلفظ ندارد، در همه چيز است نه بطور آميزش، از همه چيز بيرونست ولى نه بطور جدائى بالاى همه چيز است ولى نه بفوقيت مكانى، جلو هر چيز است ولى نگويند جلو است، داخل هر چيز است ولى نه چون چيزى درون چيزى، بيرون هر چيز است ولى نه چيزى برون چيزى ذعلب مدهوش شد و گفت بخدا هرگز چنين جوابى نشنيدم بخدا ديگر چنين پرسشى نكنم. سپس على فرمود بپرسيدم پيش از آنكه نيابيدم اشعث بن قيس برخاست و گفت اى امير المؤمنين چگونه از گبران جزيه ستانند با آنكه نه كتاب آسمانى دارند و نه پيغمبرى ؟ فرمود آرى اى اشعث خدا بر آنها كتابى نازل كرد و پيغمبرى فرستاد و پادشاهى داشتند كه شبى مست شد و دختر خود را به بستر خود كشيد و با او در آميخت صبح اينخبر بگوش ملتش رسيد و بدر كاخش جمع شدند و گفتند اى پادشاه دين ما را چركين كردى و نابود ساختى بيرون بيا تا تو را تطهير كنيم و بر تو حد بزنيم، بآنها گفت همه گرد آئيد و سخن مرا بشنويد اگر در آنچه كردم عذرى ندارم شما هر كارى خواهيد بكنيد وقتى جمع شدند بآنها گفت ميدانيد كه خداى عز و جل خلقى گراميتر نزد او از پدر ما آدم نيافريده و از مادر ما حواء، گفتند راست گفتى ملكا، گفت مگر او نبود كه پسران و دختران خود را باهم تزويج كرد؟ گفتند چرا گفت پس دين همين است و بر آن قرارداد كردند و خدا آنچه دانش در سينه آنان بود محو كرد و كتاب را از آن ها برداشت و آنها كافرانند كه بى حساب بدوزخ درآيند و منافقان از آنها بدتر باشند، اشعث گفت من تا كنون چنين پاسخى نشنيدم و بخدا بسؤالى چنان باز نگردم. سپس فرمود از من پرسيد پيش از آنكه مرا از دست بدهيد مردى از دورترين نقاط مسجد تكيه بر عصا گام بر مردم نهاد و آمد تا نزديك آن حضرت رسيد و عرضكرد يا امير المؤمنين مرا بكارى رهنما كه چون انجام دهم از دوزخ نجاتم دهد فرمود اى شخص حاضر بشنو و بفهم و يقين كن دنيا بر سه كس استوار است بدانشمند سخنورى كه بعلم خود عمل كند و بتوانگرى كه بمال خود بر دينداران بخل نورزد و بدرويش شكيبا، چون دانشمند علم خود را نهفته دارد و توانگر از مالش دريغ كند و فقير صبر نكند واى، صد واى، در اينجا است كه عارفان درك كنند دنيا بكفر برگشته اى پرسنده بسيارى مساجد تو را نفريبد و جماعتى كه تنشان با هم فراهم است و دلشان پراكنده، ايا مردم همانا بشر سه قسمند زاهد و راغب و صابر زاهد نه براى دنيا شاد شود و نه بدان چه از دستش رود غمده گردد، صابر بدل آرزوى دنيا كند و اگر بچيزى از آن دست يافت رو گرداند براى اينكه بدانجامى آن را ميداند ولى راغب بدنيا باك ندارد كه از حلالش بدست آرد يا حرام، عرضكرد يا امير المؤمنين نشانه مؤمن در اين زمان چيست ؟ فرمود ملاحظه كند كه خدا بر او چه حقى واجب كرده و آن را دوست دارد و ملاحظه كند چه كسى با او مخالفست از آن بيزارى جويد اگر چه دوست و خويش او باشد، گفت بخدا راست گفتى يا امير المؤمنين سپس آن مرد غائب شد و ما او را نديديم و مردم دنبالش گرديدند او را نيافتند على (عليه السّلام) بر منبر لبخندى زد و فرمود چه ميخواهيد او برادرم خضر بود سپس فرمود بپرسيدم پيش از آنكه مرا نيابيد كسى برنخاست خدا را حمد كرد و ستايش نمود و صلوات بر پيغمبر فرستاد و سپس فرمود اى حسن بر منبر آى و سخنى گو مبادا قريش پس از من ترا نشناسند. و گويند حسن خطبه نتواند عرضكرد پدر جان چگونه با حضور شما بالا روم و سخن گويم و تو در ميان مردم مرا بينى و سخنم بشنوى فرمود پدر و مادرم قربانت من خود را از تو پنهان كنم و سخن تو را بشنوم و تو را بينم و تو مرا نبينى حسن بر منبر بالا شد و خدا را بمحامد بليغى و شريفى ستود و صلوات موجزى بر محمد و آلش فرستاد و گفت ايا مردم من از جدم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود من شهر دانشم و على در آنست و آيا توان وارد شهر شد جز از درش ؟ و فرود آمد على برجست او را بسينه چسبانيد و بحسين فرمود پسر جانم برخيز و بمنبر بر او سخنى كن كه قريش بحال تو نادان نمانند و پس از من گويند حسين بن على چيزى نتواند و بايد دنبال سخن برادر سخن كنى حسين بمنبر رفت و حمد خدا كرد و ستايش او نمود و صلوات مختصرى بر پيغمبر فرستاد و فرمود اى مردم از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود على پس از من شهر علم است و هر كه در آن درآيد نجات يابد و هر كه از او تخلف كند هلاك شود على از جا جست و او را در آغوش كشيد و بوسيد و فرمود اى گروه مردم گواه باشيد كه اين دو، دو جوجه رسول خدايند و دو امانتى كه بمن سپرده و من آنها را بشما ميسپارم و رسول خدا از شما نسبت بآنها بازپرسى كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 344
الأمالی (للصدوق)
1.اصبغ بن نباته مى گويد:آنگاه كه على عليه السّلام در امر خلافت مستقر شد و مسلمانان با او بيعت كردند،به مسجد آمد،درحالى كه عمامه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بر سر گذاشته بود و برد يمانى او را بر تن و نعلين او در پا كرده و شمشير او در كمر بسته بود.على عليه السّلام بر منبر بالا رفت و تحت الحنك نشست و انگشت هاى خويش درهم برده و زير شكم گذاشت و آنگاه چنين فرمود:اى مردم!از من بپرسيد پيش از اينكه مرا نيابيد.اين سبد دانايى است و شيره جان پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله كه در باطن من فرو ريخته است.از من بپرسيد كه دانش اوّلين و آخرين پيش من است.اگر اهل تورات كرسى گذارده و بر آن جلوس كنم،از توراتشان چنان حكم كنم كه تورات به سخن درآيد و بگويد كه على راست گفت و هرگز دروغ نگفت.بى گمان على به همان چيزى هدايتتان كرد كه در من نازل شده است.و نيز به پيروان انجيل از انجيل خودشان فتوا خواهم داد تا آنجا كه انجيل به كلام درآيد و بگويد:على راست گفت و هرگز دروغ نگفت.بى گمان شما را از همان چيزى آگاه كرد كه در من فرود آمده است.و نيز پيروان قرآن را از قرآن چنان حكم دهم كه به سخن درآيد و بگويد:على راست گفت و هرگز دروغ نگفت.او همان چيزى را به شما گفت كه در من فرود آمده است.در ميان شما كه شبانه روز قرآن تلاوت مى كنيد،كسى هست كه از آن چه در آن نازل شده است،دانايى داشته باشد؟اگر يك آيه در قرآن نبود،شما را از آنچه بوده و تا رستاخيز رخ خواهد داد،آگاه مى كردم.و آن آيه اين است:خداوند آنچه را خواهد،محو كرده و آنچه را خواهد، ثابت نگاه مى دارد و ام الكتاب نزد او است(رعد/39).آنگاه على عليه السّلام فرمود:از من بپرسيد كه پيش از آنكه مرا سراغ گيريد و نيابيد.به كسى كه دانه اى را مى شكافد و روزنه اى از آن بيرون مى آورد و سوگند كه اگر از من سؤال كنيد كه چه آيه در شب نازل شده و چه آيه در روز؟در مكه يا در مدينه ؟در سفر يا حضر؟ناسخ است يا منسوخ ؟محكم است يا متشابه ؟تأويل است يا تنزيل ؟همه را به شما خواهم گفت.
در اين هنگام شخصى به نام ذعلب كه سخن ور و جسور و تيززبان بود،گفت:پسر ابو طالب!در جاى بس والايى قدم زده است.اكنون با سؤالى او را پيش شما شرمنده خواهم كرد.آنگاه گفت:اى امير مؤمنان!آيا خداى خود را ديده اى ؟فرمود:اى ذعلب واى بر تو.من كسى نيستم كه خدايى را پرستش كنم كه او را نديده ام.گفت:چگونه خدا را ديده اى ؟او را براى ما توصيف كن.على عليه السّلام فرمود: واى برتو.چشم سر،او را نمى تواند،ببيند.اما قلب ها او را از حقيقت ايمان درك خواهند كرد.واى بر تو اى ذعلب.بى گمان پروردگارم با دورى و نزديكى و حركت و سكون و قيام و آمدوشد توصيف نمى شود. خداى من لطيف است و او را به لطف نمى توان وصف كرد.و عظيم است و او را به عظمت نمى توان وصف كرد.و كبرياست و به كبر نمى توان او را وصف كرد.و جليل و جلاله است و نمى توان او را به غلظت و درشتى وصف كرد.و رئوف است و نمى توان او را به رقت و نرمى وصف كرد.و مؤمن است،اما عبادت ندارد.مدرك است اما نه از طريق حس.قائل(گوينده)است اما با لفظ و تلفظ .خداوند همه چيز دارد،اما نه به گونه اى كه با آنها درهم آميزد.و او از همه چيز خارج است.اما به گونه اى كه از آنها جدا شده باشد. خدا فوق همه چيز است،اما نه به صورت مكانى.امام(پيشواى)هرچيز است،اما نه جلودار در.داخل اشياست،اما مثل چيزى در دل چيزى.خارج از اشياست،اما نه مثل چيزى كه بيرون از چيز ديگر است. ناگاه ذعلب بيهوش افتاد درحالى كه مى گفت:سوگند به خداوند كه هيچ گاه چنين پاسخى نشنيده بودم. سوگند به خدا كه ديگر چنين چيزى از على نخواهم پرسيد.
آنگاه على عليه السّلام فرمود:از من سؤال كنيد پيش از اينكه مرا پيدا نكنيد،اشعث بن قيس در اين هنگام بلند شد و گفت:اى امير مؤمنان از گبرها چگونه جزيه مى گيرند،درحالى كه آنان نه كتاب آسمانى دارند و نه پيامبرى.على عليه السّلام فرمود:اى اشعث خدا بر آنان(زردشتيان)كتابى نازل كرد و پيامبرى فرستاد.آنان شاهى داشتند كه شبى در حال مستى دخترش را به بستر كشيد و با او درآميخت.روز بعد كه اين ماجرا در ميان مردم پراكنده شد،آنان اطراف قصرش گرد آمدند و گفتند:اى شاه آيين ما را آلوده كردى و نابود ساختى.اينك از قصر خارج شو تا تو را پاكيزه كنيم و بر تو حد جارى كنيم.شاه گفت:در آنچه كردم عذرخواه نيستم و شما هركارى كه مايل هستيد:انجام دهيد.سپس گفت:آيا خبر داريد كه خداوند از پدر و مادر ما به آدم و حوا،آفريدگانى محبوب تر ندارد؟گفتند:اى شاه راست گفتى.بعد گفت:مگر آدم پسران و دختران خويش را به عقد هم درنياورد؟گفتند:چرا.شاه گفت:پس آيين همين است.آنان بر اين آيين ماندند و خداوند آنچه از علم در باطن آنان بود،محو نمود و كتاب خود را از ميان آنان برداشت.آنان كفرورزانى هستند كه بدون حساب وارد دوزخ خواهند شد.اما بدانيد كه نفاق ورزان از آنان زشت كردارترند.
اشعث بن قيس گفت تا حالا چنين جوابى نشنيده بودم و سوگند به خدا كه پرسشى اين گونه نخواهم كرد.آنگاه على عليه السّلام فرمود:از من سؤال كنيد،پيش از آنكه مرا سراغ نگيريد و نيابيد. شخصى از دورترين نقطه مسجد به على عليه السّلام گام برداشت،درحالى كه تكيه بر عصاى خويش داده بود. نزديك على عليه السّلام آمد و گفت:اى امير مومنان!مرا به كارى راهنمايى كن كه اگر آن را انجام دهم از دوزخ رهايى ام خواهد بخشيد.على عليه السّلام فرمود:اى مرد بشنو و تأمل كن و يقين داشته باش كه دنيا بر سه تن استوار شده است: دانشورى كه به دانش خود رفتار كند و توانگرى كه با ثروت خويش بر دين ورزان بخل ورزى نداشته باشد و بينوايى كه شكيباست.هرگاه دانشور دانايى خود را پنهان كرد و توانگر بخل ورزد و بينوايى بى تابى كند،واى بر آن آنان.بدين سان است كه عارفان به حق،دنيا را سرايى مى شناسد كه به كفر ملحق شده است.در اين هنگام فزونى مسجدها تو را فريب ندهد،درحالى كه مردم تن شان باهم است و قلب هاى آنان از هم گسسته.اى مردم بى گمان مردم سه گروه هستند:زهدپيشه و دنياطلب و شكيبا.كسى كه زهد دارد به خاطر دنيا نه شادمان مى شود و نه اندوهگين.اما شكيبا در باطن آرزوى دنيا را دارد و اگر از دنيا به چيزى دست آورد،از آن روى گردان خواهد بود.زيرا از سرانجام بد آن آگاه است.اما دنياطلب پروايى ندارد كه از حلال يا حرام ثروتى فراهم كند.
پرسشگر از على عليه السّلام پرسيد:اى امير مومنان!نشانه هاى مؤمن در اين زمانه چه چيزهايى است ؟على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:مومن بايد بنگرد كه خداوند چه حقى را بر او واجب ساخته است و سپس بدان تمايل پيدا كند.و بنگرد كه چه كسى با او سر ستيز دارد،از او بيزارى طلبد هرچند كه دوست و خويشاوند او باشد.مرد پرسشگر گفت:سوگند به خدا كه راست گفتى،اى امير مومنان.اصبغ بن نباته مى گويد:آنگاه كه مرد پرسشگر ناپديد شد و ما هرگز او را نديديم.برخى به دنبال او رفتند اما او را نيافتند.در اين هنگام على عليه السّلام لبخندزنان فرمود:دنبال كى هستيد؟او برادرم خضر عليه السّلام بود.آنگاه فرمود:از من سؤال كنيد،پيش از آنكه از ميان شما رفته باشم.ديگر كسى بلند نشد.على عليه السّلام خداوند را سپاس و ستايش گفت و صلوات بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرستاد و آنگاه فرمود:اى حسن بر منبر بيا و با مردم سخن بگوى.مبادا قريش پس از من تو را باز نشناسد و يا اظهار كنند كه حسن نمى تواند با مردم سخن براند.در اين هنگام حسن عليه السّلام گفت اى پدر در حضور شما چگونه بر منبر بالا رفته و خطبه بخوانم ؟تو در ميان مردم هستى و مرا مى بينى و سخن مرا مى شنوى.على عليه السّلام به امام حسن عليه السّلام فرمود:پدر و مادرم فدايت شوند.من خود را از تو پنهان مى كنى تا تو مرا مشاهده نكنى.اما سخن تو را خواهم شنيد و تو را خواهم ديد.آنگاه حسن عليه السّلام از منبر بالا رفت و خداوند را ستايش بليغ و شريف كرد و نيز صلوات كوتاهى بر پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرستاد و بعد چنين فرمود:اى مردم!من از نياى خود پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه فرمود:من شهر دانايى هستم و على 7 دروازه آن است.نمى توان به شهرى وارد شد،مگر از دروازه اش.و آنگاه از منبر پايين آمد.على او را در آغوش گرفت و به حسين عليه السّلام فرمود:اكنون پسرم بلند شو و بر منبر بالا برو و چيزى بگو كه قريش نسبت به تو نادان نباشند كه پس از من بگويند كه حسين بن على عليه السّلام توانمندى ندارد.پى درپى سخنان برادرت چيزى بيفزاى.
آنگاه حسين عليه السّلام بر منبر رفت و سپاس و ستايش خدا را به جاى آورد و صلوات كوتاهى بر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرستاد و فرمود:اى مردم!از پيامبر شنيدم كه فرمود:على عليه السّلام پس از من شهر دانايى است و هركس در آن شهر وارد شود،رهايى مى يابد و هركس از فرمان او سر باززند، نابود مى شود.على عليه السّلام بلند شد و او را بغل زد و بوسيد و فرمود:اى مردم شاهد باشيد كه اين دو تن نسل پيامبرند و نيز دو امانتى كه به من سپرده است.و من آنان را به شما خواهم سپارد و بى گمان پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله از شما درباره آنان پرسش خواهد كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 23
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 341
ص : 342
ص : 343
ص : 344
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُثَنَّى بْنِ أَبِي اَلْوَلِيدِ اَلْحَنَّاطِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَ مَا تَحْزَنُ أَ مَا تَهْتَمُّ أَ مَا تَأْلَمُ قُلْتُ بَلَى وَ اَللَّهِ قَالَ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ مِنْكَ فَاذْكُرِ اَلْمَوْتَ وَ وَحْدَتَكَ فِي قَبْرِكَ وَ سَيَلاَنَ عَيْنَيْكَ عَلَى خَدَّيْكَ وَ تَقَطُّعَ أَوْصَالِكَ وَ أَكْلَ اَلدُّودِ مِنْ لَحْمِكَ وَ بَلاَكَ وَ اِنْقِطَاعَكَ عَنِ اَلدُّنْيَا فَإِنَّ ذَلِكَ يَحُثُّكَ عَلَى اَلْعَمَلِ وَ يَرْدَعُكَ عَنْ كَثِيرٍ مِنَ اَلْحِرْصِ عَلَى اَلدُّنْيَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 345 )
2 - ابو بصير گويد امام صادق (عليه السّلام) بمن فرمود غمنده نشوى مهموم نگردى دردناك نشوى ؟ گفتم بخدا چرا فرمود هر وقت چنين شدى بياد آور كه ميميرى و در گور تنها ميمانى و ديده گانت بر دو گونه ات روان ميشوند و بندهايت از هم بريده شوند و كرمهايت بخورند و پوسيده شوى و از دنيا دستت ببرد اين است كه تو را وادار بكار كند و از كثرت حرص بر دنيا باز دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 345
الأمالی (للصدوق)
2.ابو بصير مى گويد:امام صادق عليه السّلام به من فرمود:آيا اندوهگين و دل مرده و دچار تألم نمى شوى ؟گفتم:چرا.فرمود:هرگاه اين حالت ها به تو دست داد،به ياد خود بياور كه خواهى مرد و در قبر تنها خواهى بود و چشمانت بر گونه هايت خواهد افتاد و بندهايت از هم گسسته خواهد شد و كرم ها بدن تو را خواهند خورد و از هم پاشيده خواهى شد و دست تو از دنيا كوتاه خواهد گشت.اين گونه است كه تو انگيزه تلاش خواهى يافت و نيز از حرص زيادى به خاطر دنيا نجات پيدا خواهى كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 25
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 345
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْخَثْعَمِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ قَالَ: إِنَّ أَبَا ذَرٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ مَرَّ بِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ عِنْدَهُ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي صُورَةِ دِحْيَةَ اَلْكَلْبِيِّ وَ قَدِ اِسْتَخْلاَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلَمَّا رَآهُمَا اِنْصَرَفَ عَنْهُمَا وَ لَمْ يَقْطَعْ كَلاَمَهُمَا فَقَالَ جَبْرَئِيلُ يَا مُحَمَّدُ هَذَا أَبُو ذَرٍّ قَدْ مَرَّ بِنَا وَ لَمْ يُسَلِّمْ عَلَيْنَا أَمَا لَوْ سَلَّمَ عَلَيْنَا لَرَدَدْنَا عَلَيْهِ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ لَهُ دُعَاءً يَدْعُو بِهِ مَعْرُوفاً عِنْدَ أَهْلِ اَلسَّمَاءِ فَسَلْهُ عَنْهُ إِذَا عَرَجْتُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَلَمَّا اِرْتَفَعَ جَبْرَئِيلُ جَاءَ أَبُو ذَرٍّ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا مَنَعَكَ يَا أَبَا ذَرٍّ أَنْ تَكُونَ قَدْ سَلَّمْتَ عَلَيْنَا حِينَ مَرَرْتَ بِنَا فَقَالَ ظَنَنْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَنَّ اَلَّذِي كَانَ مَعَكَ دِحْيَةَ اَلْكَلْبِيَّ قَدِ اِسْتَخْلَيْتَهُ لِبَعْضِ شَأْنِكَ فَقَالَ ذَاكَ كَانَ جَبْرَئِيلَ يَا أَبَا ذَرٍّ وَ قَدْ قَالَ أَمَا لَوْ سَلَّمَ عَلَيْنَا لَرَدَدْنَا عَلَيْهِ فَلَمَّا عَلِمَ أَبُو ذَرٍّ أَنَّهُ كَانَ جَبْرَئِيلَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ دَخَلَهُ مِنَ اَلنَّدَامَةِ مَا شَاءَ اَللَّهُ حَيْثُ لَمْ يُسَلِّمْ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ مَا هَذَا اَلدُّعَاءُ اَلَّذِي تَدْعُو بِهِ فَقَدْ أَخْبَرَنِي أَنَّ لَكَ دُعَاءً مَعْرُوفاً فِي اَلسَّمَاءِ قَالَ نَعَمْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَقُولُ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ اَلْإِيمَانَ بِكَ وَ اَلتَّصْدِيقَ بِنَبِيِّكَ وَ اَلْعَافِيَةَ عَنْ جَمِيعِ اَلْبَلاَءِ وَ اَلشُّكْرَ عَلَى اَلْعَافِيَةِ وَ اَلْغِنَى عَنْ شِرَارِ اَلنَّاسِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 345 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود ابو ذر برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گذشت و جبرئيل بصورت دحيه كلبى خدمت آن حضرت بود و با او خلوت كرده بود و چون ابو ذر آن وضع را ديد برگشت و سخن آنها را قطع نكرد جبرئيل گفت اى محمد اين ابو ذر است كه بر ما گذشت و سلام نداد ولى اگر سلام داده بود جوابش را ميداديم اى محمد دعائى دارد كه بدان دعا ميكند و نزد اهل آسمان معروف است وقتى من بآسمان بالا رفتم از او بپرس چون جبرئيل بالا رفت ابو ذر خدمت پيغمبر آمد و باو فرمود اى ابو ذر وقتى بر ما گذشتى چه مانعت شد كه بر ما سلام ندادى ؟ گفت گمان كردم دحيه كلبى با شما در موضوعى خلوت كرده فرمود او جبرئيل بود اى ابو ذر و گفت اگر بر ما سلام كرده بود پاسخش ميدادم و چون ابو ذر دانست كه او جبرئيل است بسيار پشيمان شد كه بر او سلام نكرد، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) باو فرمود اين چه دعائيست كه ميخوانى بمن خبرداد كه تو را دعائيست نزد اهل آسمان معروف است، گفت آرى يا رسول اللّٰه ميگويم بارخدايا از تو خواهم ايمان بتو و تصديق به پيغمبرت و عافيت از هر بلا و شكر بر عافيت و بى نيازى از مردمان بد را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 345
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:ابوذر غفارى به سراغ پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله رفت.جبرييل به شكل دحيه كلبى نزد حضرت بود و با او خلوت داشت.ابوذر كه آن صحنه را ديد سخن شان را قطع نكرد و بازگشت.جبرييل گفت:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله اين ابوذر بود كه بر ما گذشت و سلام نكرد؟اگر درود مى فرستاد،ما درود او را بى پاسخ نمى گذاشتيم.آنگاه گفت:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله ابوذر نيايش دارد كه پيش ساكنان آسمان شهرت دارد.وقتى كه به آسمان بازگشتم، درباره آن نيايش از او جويا شو.
جبرييل كه به آسمان رفت،ابوذر نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد.حضرت فرمود:چرا وقتى بر ما عبور كردى،درود نفرستادى ؟ابوذر گفت:فكر كردم كه دحيه كلبى درباره چيزى با شما سخنى محرمانه دارد.پيامبر فرمود:او جبرييل بود اى ابوذر و چنين گفت:اگر ابوذر بر ما درود مى فرستاد،جواب او را مى داديم.ابوذر كه از آمدن جبرييل نزد رسول خدا آگاه شد بس پشيمان گشت كه بر او درود نفرستاده بود.پيامبر فرمود:اى ابوذر تو چه دعايى دارى كه آسمانيان آن را مى شناسند؟ابوذر گفت:اى پيامبر خدا!دعاى من اين است: خدايا!از تو ايمان به تو،تصديق فرستاده ات،عافيت از هرگرفتارى و سپاس گزارى بر هر عافيت و بى نيازى از ديگران را خواهانم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 25
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ أَحْمَدَ اَللَّخْمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَضْرَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ يَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنَا ثَابِتُ بْنُ حَمَّادٍ عَنْ مُوسَى بْنِ صُهَيْبٍ عَنْ عُبَادَةَ بْنِ نَسِيءٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي أَوْفَى قَالَ: آخَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَيْنَ أَصْحَابِهِ وَ تَرَكَ عَلِيّاً فَقَالَ لَهُ آخَيْتَ بَيْنَ أَصْحَابِكَ وَ تَرَكْتَنِي فَقَالَ وَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ مَا أَخَّرْتُكَ إِلاَّ لِنَفْسِي أَنْتَ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَارِثِي قَالَ مَا أَرِثُ مِنْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ مَا أَوْرَثَ اَلنَّبِيُّونَ قَبْلِي أَوْرَثُوا كِتَابَ رَبِّهِمْ وَ سُنَّةَ نَبِيِّهِمْ وَ أَنْتَ وَ اِبْنَاكَ مَعِي فِي قَصْرِي فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 346 )
4 - عبد اللّٰه بن ابى اوفى گويد پيغمبر اصحابش را دو بدو برادر ساخت و على آمد و عرضكرد يا رسول اللّٰه اصحابت را با هم برادر ساختى و مرا واگذاشتى فرمود قسم بدان كه جانم بدست او است تو را براى خود گذاشتم تو برادر و وصى و وارث منى، گفت يا رسول اللّٰه چه ارث برم از تو؟ فرمود آنچه پيغمبران پيش از من ارث دادند كتاب پروردگار خود روش پيغمبر خود را تو و دو پسرت در بهشت در قصر خصوصى من با من خواهيد بود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 346
الأمالی (للصدوق)
4.عبد اللّه بن ابى اوفى مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را دوتا دوتا برادر يكديگر كرد.آنگاه كه على عليه السّلام آمد و گفت:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله اصحاب خود را باهم برادر نمودى و مرا واگذاشته اى.پيامبر فرمود:سوگند به آنكه جان من در كف اوست،تو را براى خود گذشته ام.تو برادر و وصى و وارث من هستى.على عليه السّلام گفت:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله از تو چه چيزى به ارث خواهم برد؟فرمود:همان چيزى كه پيامبران پيشين از خود ميراث گذاشتند؛كتاب خدا و سنت پيامبر.اى على!تو همراه پسرانت در بهشت و در جايگاه خاصى همراهم خواهيد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 25
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 346
حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّائِغُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو حَاتِمٍ مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْوَسْقَنْدِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ ريزيل [دَيْزِيلَ] قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَكَمُ بْنُ سُلَيْمَانَ اَلْجَبَلِيُّ أَبُو مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ مُطَيْرِ بْنِ مَيْمُونٍ أَنَّهُ سَمِعَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ حَدَّثَنِي سَلْمَانُ اَلْفَارِسِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ أَنَّ نَبِيَّ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ: إِنَّ أَخِي وَ وَزِيرِي وَ خَيْرَ مَنْ أُخَلِّفُهُ بَعْدِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 347 )
5 - سلمان فارسى از پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) شنيد كه ميفرمود برادر و وزير و بهتر خلق پس از من على بن ابى طالب است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 347
الأمالی (للصدوق)
5.انس بن مالك مى گويد:از سلمان فارسى شنيدم كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود: برادر و وزير و بهترين مردم پس از من،على بن ابى طالب عليه السّلام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 27
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 347
حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْعَلَوِيُّ مِنْ وُلْدِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَلِيٍّ اَلْحَسَنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْعَبَّاسِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو سَعِيدٍ عُمَيْرُ بْنُ مِرْدَاسٍ الدولقي [اَلدُّونَقِيُّ] قَالَ حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ بَشِيرٍ اَلْمَكِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ اَلْمَسْعُودِيِّ رَفَعَهُ عَنْ سَلْمَانَ اَلْفَارِسِيِّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ: مَرَّ إِبْلِيسُ بِنَفَرٍ يَتَنَاوَلُونَ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَوَقَفَ أَمَامَهُمْ فَقَالَ اَلْقَوْمُ مَنِ اَلَّذِي وَقَفَ أَمَامَنَا فَقَالَ أَنَا أَبُو مُرَّةَ فَقَالُوا يَا أَبَا مُرَّةَ أَ مَا تَسْمَعُ كَلاَمَنَا فَقَالَ سَوْءَةٌ لَكُمْ تَسُبُّونَ مَوْلاَكُمْ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالُوا لَهُ مِنْ أَيْنَ عَلِمْتَ أَنَّهُ مَوْلاَنَا فَقَالَ مِنْ قَوْلِ نَبِيِّكُمْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ اَللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ اُنْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اُخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ فَقَالُوا لَهُ فَأَنْتَ مِنْ مَوَالِيهِ وَ شِيعَتِهِ فَقَالَ مَا أَنَا مِنْ مَوَالِيهِ وَ لاَ مِنْ شِيعَتِهِ وَ لَكِنِّي أُحِبُّهُ وَ مَا يُبْغِضُهُ أَحَدٌ إِلاَّ شَارَكْتُهُ فِي اَلْمَالِ وَ اَلْوَلَدِ فَقَالُوا لَهُ يَا أَبَا مُرَّةَ فَتَقُولُ فِي عَلِيٍّ شَيْئاً فَقَالَ لَهُمُ اِسْمَعُوا مِنِّي مَعَاشِرَ اَلنَّاكِثِينَ وَ اَلْقَاسِطِينَ وَ اَلْمَارِقِينَ عَبَدْتُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِي اَلْجَانِّ اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَلْفَ سَنَةٍ فَلَمَّا أَهْلَكَ اَللَّهُ اَلْجَانَّ شَكَوْتُ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْوَحْدَةَ فَعَرَجَ بِي إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلدُّنْيَا فَعَبَدْتُ اَللَّهَ فِي اَلسَّمَاءِ اَلدُّنْيَا اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَلْفَ سَنَةٍ أُخْرَى فِي جُمْلَةِ اَلْمَلاَئِكَةِ فَبَيْنَا نَحْنُ كَذَلِكَ نُسَبِّحُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نُقَدِّسُهُ - إِذْ مَرَّ بِنَا نُورٌ شَعْشَعَانِيُّ فَخَرَّتِ اَلْمَلاَئِكَةُ لِذَلِكَ اَلنُّورِ سُجَّداً فَقَالُوا سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ نُورُ مَلَكٍ مُقَرَّبٍ أَوْ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ فَإِذَا اَلنِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ لاَ نُورُ مَلَكٍ مُقَرَّبٍ وَ لاَ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ هَذَا نُورُ طِينَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 347 )
6 - سلمان فارسى گفت ابليس بچند تن گذشت كه بعلى (عليه السّلام) بد ميگفتند برابر آنها ايستاد آن مردم گفتند كيست كه جلو ما ايستاده است ؟ گفت من ابو مرّه ام گفتند سخن ما را نشنيدى ؟ گفت بد ببينيد بسرور خود على بن ابى طالب بد ميگوئيد گفتند از كجا دانستى او سرور ما است ؟ گفت از گفتار پيغمبر شما كه فرمود من كنت مولاه فعلى مولاه. خدايا دوستدار هر كه دوستش دارد و دشمن دار هر كه دشمنش دارد يارى كن هر كه ياريش كند و واگذار هر كس واگذاردش گفتند تو از دوستان و شيعيان او هستى ؟ گفت نه ولى او را دوست دارم و هر كه با او دشمن باشد من در مال و فرزند او شريكم گفتند اى ابو مره در باره على چيزى بگو بآنها گفت اى گروه ناكثان و قاسطان و مارقان من خدا را در بنى جان دوازده هزار سال پرستش كردم و چون هلاك شدند از تنهائى بخدا شكايت كردم و مرا بآسمان دنيا بردند و در آنجا دوازده هزار سال خدا را پرستش كردم با فرشتگان در اين ميان كه مشغول عبادت پوديم و خداى عز و جل خود را تسبيح و تقديس ميكرديم يك نور پر پرتو بما گذشت كه همه فرشتگان در برابرش رو بر زمين نهادند و گفتند سبوح قدوس اين نور فرشته مقرب يا پيغمبر مرسلى است و نداء از طرف خداى جل جلاله رسيد اين نور نه از فرشته مقرب و نه از پيغمبر مرسل است اين نور طينت على بن ابى طالب است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 347
الأمالی (للصدوق)
6.سلمان فارسى مى گويد:ابليس بر چند نفر مى گذشت كه از على عليه السّلام بدگويى مى كردند.روبروى آنان ايستاد.آنان گفتند:اين كيست كه چهره به چهره ما ايستاده ؟ ابليس گفت:ابومره هستم.گفتند:آيا سخن ما را نشنيدى ؟ابليس گفت بدا به حالتان كه على بن ابى طالب مولاى خود را ناسزا مى گوييد.گفتند:تو از كجا دانستى كه على مولاى ماست ؟ابليس گفت:از كلام پيامبرتان كه فرمود:«من كنت مولاه فعلى مولاه».و آنگاه چنين فرمود:خدايا!دوستدار كسى باش كه على را دوست دارد و دشمن كسى باش كه على را دشمن مى دارد.خدايا كسى را مدد رسان كه على را يارى مى رساند و كسى را به حال خود رها كن كه على را رها مى كند.آنان گفتند:آيا تو از دوستان و ياران على مى باشى ؟ابليس گفت:نه.اما او را دوست مى دارم و در ثروت و فرزندان كسى كه با على دشمن است:سهيم هستم.گفتند:اى ابو مره درباره على سخن بگوى.ابليس گفت:اى پيمان شكنان و ستم پيشگان و از دين بيرون رفتگان!من خداوند را در ميان جنيان دوازده هزار سال پرستيدم و آنگاه كه نابود شدند،از تنهايى به خداوند شاكى شدم كه سپس مرا به آسمان دنيا بالا بردند و در ميان فرشتگان دوازده هزار سال خدا را پرستيدم. در آن هنگام كه در پرستش خداوند بوده و به تسبيح و تقديس او مى پرداختم،ناگاه نورى پرتوگستر از ما عبور كرد كه فرشتگان همگى در پيشگاه او صورت بر خاك گذاشتند و گفتند:«سبوح قدوس»اين نور،نور فرشته مقرب است يا نور پيامبر مرسل ؟از جانب خداى جل جلاله صدا آمد كه اين نور سرشت على عليه السّلام است،نه نور فرشته مقرب و نه نور پيامبر مرسل.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 27
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ عَمْرِو بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: بَعَثَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيّاً إِلَى اَلْيَمَنِ فَانْفَلَتَ فَرَسٌ لِرَجُلٍ مِنْ أَهْلِ اَلْيَمَنِ فَنَفَحَ رَجُلاً بِرِجْلِهِ فَقَتَلَهُ وَ أَخَذَهُ أَوْلِيَاؤُهُ لِيَقْتُلُوهُ فَرَفَعُوهُ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَأَقَامَ صَاحِبُ اَلْبَيِّنَةِ أَنَّ اَلْفَرَسَ اِنْفَلَتَ مِنْ دَارِهِ فَنَفَحَ اَلرَّجُلَ بِرِجْلِهِ فَأَبْطَلَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ دَمَ اَلرَّجُلِ فَجَاءَ أَوْلِيَاءُ اَلْمَقْتُولِ مِنَ اَلْيَمَنِ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَشْكُونَ عَلِيّاً فِيمَا حَكَمَ عَلَيْهِمْ فَقَالُوا إِنَّ عَلِيّاً ظَلَمَنَا وَ أَبْطَلَ دَمَ صَاحِبِنَا فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ عَلِيّاً لَيْسَ بِظَلاَّمٍ وَ لَمْ يُخْلَقْ عَلِيٌّ لِلظُّلْمِ وَ إِنَّ اَلْوَلاَيَةَ مِنْ بَعْدِي لِعَلِيٍّ وَ اَلْحُكْمَ حُكْمُهُ وَ اَلْقَوْلَ قَوْلُهُ لاَ يَرُدُّ حُكْمَهُ وَ قَوْلَهُ وَ وَلاَيَتَهُ إِلاَّ كَافِرٌ وَ لاَ يَرْضَى بِحُكْمِهِ وَ قَوْلِهِ وَ وَلاَيَتِهِ إِلاَّ مُؤْمِنٌ فَلَمَّا سَمِعَ اَلْيَمَانِيُّونَ قَوْلَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالُوا يَا رَسُولَ اَللَّهِ رَضِينَا بِقَوْلِ عَلِيٍِّّ وَ حُكْمِهِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هُوَ تَوْبَتُكُمْ مِمَّا قُلْتُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 348 )
7 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) على را بيمن فرستاد و در آنجا اسب كسى از اهل يمن گريخت و با پاى خود بمردى لگد زد و او را كشت اولياء مقتول آن مرد را گرفتند و خدمت امير المؤمنين آوردند و بر او اقامه دعوى كردند صاحب اسب گواه آورد كه اسبش گريخته و آن مرد را زده و كشته على خون او را هدر ساخت اولياء مقتول از يمن نزد پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) آمدند و از حكم على شكايت كردند و گفتند على بما ستم كرده و خون صاحب ما را هدر كرده پيغمبر فرمود على ستمكار نيست و براى ستم آفريده نشده ولايت و سرورى پس از من با عليست و حكم حكم او است و قول قول او، رد حكم و قول و ولايت او را نكند مگر كافر و حكم و قول و ولايتش را نپسندد مگر مؤمن، چون اهل يمن در باره على از پيغمبر چنين شنيدند گفتند يا رسول اللّٰه ما بقول و حكم على راضى شديم، فرمود همين توبه شما است از آنچه گفتيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 348
الأمالی (للصدوق)
7.امام باقر عليه السّلام فرمود:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله على عليه السّلام،را به سرزمين يمن فرستاد.در آنجا اسبى از اهالى يمن گريخت و به شخصى لگد زد و او را به قتل رساند.بازماندگان،صاحب اسب را گرفته و نزد امير مومنان عليه السّلام آوردند و بر ضد او دادخواهى كردند.مالك اسب بر اين كه اسب او در حال گريختن آن مرد را به قتل رسانده است،شاهد آورد.على عليه السّلام از وى جانب دارى كرد.آنگاه بازماندگان مقتول پيش پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده و از داورى على عليه السّلام شاكى شدند و گفتند:او بر ما ستم روا داشته و خون دوست ما را تباه كرده است. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على عليه السّلام ستم پيشه نيست و براى ستم پيشگى نيز خلق نشده است.و ولايت پس از من با على عليه السّلام خواهد بود.حكم على حكم من است و كلام او كلام من.و كسى حكم و كلام و ولايت على عليه السّلام را رد نمى كند؛مگر آنكه به خداوند كفر ورزيده باشد.و غير از مؤمن كسى حكم و كلام و ولايت على را نخواهد پسنديد.آنگاه كه مردم يمن سخن پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله درباره على عليه السّلام را شنيدند،چنين گفتند؛ما به كلام و حكم على عليه السّلام رضايت داديم.پيامبر فرمود:همين سخن شما به منزله بازگشت تان از آنچه بود كه درباره على بر زبان آورديد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 29
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 348
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ شَمُّونَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ قَالَ: اِنْتَهَيْتُ إِلَى زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ صَبِيحَةَ خَرَجَ بِالْكُوفَةِ فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ مَنْ يُعِينُنِي مِنْكُمْ عَلَى قِتَالِ أَنْبَاطِ أَهْلِ اَلشَّامِ فَوَ اَلَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ بَشِيراً لاَ يُعِينُنِي مِنْكُمْ عَلَى قِتَالِهِمْ أَحَدٌ إِلاَّ أَخَذْتُ بِيَدِهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَأَدْخَلْتُهُ اَلْجَنَّةَ بِإِذْنِ اَللَّهِ قَالَ فَلَمَّا قُتِلَ اِكْتَرَيْتُ رَاحِلَةً وَ تَوَجَّهْتُ نَحْوَ اَلْمَدِينَةِ فَدَخَلْتُ عَلَى اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ فِي نَفْسِي لاَ أَخْبَرْتُهُ بِقَتْلِ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ فَيَجْزَعَ عَلَيْهِ فَلَمَّا دَخَلْتُ عَلَيْهِ قَالَ لِي يَا فُضَيْلُ مَا فَعَلَ عَمِّي زَيْدٌ قَالَ فَخَنَقَتْنِي اَلْعَبْرَةُ فَقَالَ لِي قَتَلُوهُ قُلْتُ إِي وَ اَللَّهِ قَتَلُوهُ قَالَ فَصَلَبُوهُ قُلْتُ إِي وَ اَللَّهِ صَلَبُوهُ قَالَ فَأَقْبَلَ يَبْكِي وَ دُمُوعُهُ تَنْحَدِرُ عَلَى دِيبَاجَتَيْ خَدِّهِ كَأَنَّهَا اَلْجُمَانُ ثُمَّ قَالَ يَا فُضَيْلُ شَهِدْتَ مَعَ عَمِّي قِتَالَ أَهْلِ اَلشَّامِ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ فَكَمْ قَتَلْتَ مِنْهُمْ قُلْتُ سِتَّةً قَالَ فَلَعَلَّكَ شَاكٌّ فِي دِمَائِهِمْ قَالَ فَقُلْتُ لَوْ كُنْتُ شَاكّاً مَا قَتَلْتُهُمْ قَالَ فَسَمِعْتُهُ وَ هُوَ يَقُولُ أَشْرَكَنِي اَللَّهُ فِي تِلْكَ اَلدِّمَاءِ مَضَى وَ اَللَّهِ عَمِّي وَ أَصْحَابُهُ شُهَدَاءُ مِثْلَ مَا مَضَى عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَصْحَابُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 349 )
1 - فضيل بن يسار گويد صبح روزى كه زيد بن على در كوفه خروج كرد من خود را باو رساندم و شنيدم كه ميگفت كسى كه از شما مرا در نبرد با نبطيهاى شام كمك دهد؟ بحق آنكه پيغمبر را بشير و نذير مبعوث كرده هيچ كس نباشد كه مرا در نبرد آنها كمك كند جز آنكه روز قيامت دستش را بگيرم و باذن خدا او را ببهشت برم گويد چون كشته شد من يك شترى كرايه كردم و بمدينه رفتم و خدمت امام صادق (عليه السّلام) رسيدم با خود گفتم خبر شهادت زيد را باو ندهم كه بر او بيتابى كند چون خدمت او رسيدم بمن فرمود اى فضيل عمم زيد چه كرد؟ گويد گريه گلويم را گرفت گفت او را كشتند؟ گفتم آرى بخدا او را كشتند گفت بدارش زدند؟ گفتم آرى بخدا بدارش زدند شروع بگريه كرد و اشكش بر دو گونه اش مانند مرواريد ميغلطيد سپس فرمود اى فضيل با عمويم در نبرد با اهل شام شركت كردى ؟ گفتم آرى گفت چند تن از آنها كشتى ؟ گفتم شش تن، گفت شايد در قتل آنها شك داشتى گويد گفتم اگر شك داشتم كه آنها را نميكشتم شنيدم فرمود خدا مرا در اين خونها شريك كند بخدا عمويم و يارانش زيد شهيد در درگذشتند بمانند على بن ابى طالب و يارانش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 349
الأمالی (للصدوق)
1.فضيل بن يسار مى گويد:در بامداد روزى كه زيد بن على عليه السّلام در شهر كوفه قيام كرد، خود را به او رساندم.زيد مى گفت:در ميان شما كيست كه مرا در جنگ با انباط شاميان يارى دهد؟به آن كس كه پيامبر را برانگيخت تا بشارت و انذار دهد،كسى ياور من نخواهد بود،مگر اينكه در رستاخيز دستش را گرفته و با اجازه پروردگار او را همراه خود به بهشت وارد كنم.پس از كشته شدن زيد بود كه شترى كرايه كرده و به مدينه نزد امام صادق عليه السّلام رفتم.پيش خود گفتم كه خبر شهيد شدن زيد بن على عليه السّلام را به حضرت ندهم تا مبادا به خاطر مرگ وى بى تاب شود.امام فرمود:اى فضيل عموى من زيد چه كرد؟ناگهان بغض كردم و بعد گفتم:او را به قتل رساندند.فرمود:آرى.سوگند به خدا او را به شهادت رساندند.آيا او را به دار زدند؟گفتم:آرى.حضرت چنان گريست كه قطره هاى اشك روى گونه ها همچون مرواريد غلطان گشت.بعد فرمود:اى فضيل آيا همراه عموى من در پيكار با شاميان بودى ؟گفتم:آرى.فرمود:چند تن از آنان را به قتل رساندى ؟گفتم شش تن را كشتم.فرمود:آيا در كشتن آنان ترديد مى ورزيدى ؟گفتم:اگر ترديد داشتم كه آنان را به قتل نمى رساندم.آنگاه امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند مرا در اين خون ها سهيم سازد.به خدا سوگند عموى من و همراهان او شهيد راه خدا بودند،همان گونه كه على عليه السّلام و همراهان او شهيد راه خدا بودند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 31
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 349
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: سُئِلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَيُّ اَلْمَالِ خَيْرٌ قَالَ زَرْعٌ زَرَعَهُ صَاحِبُهُ وَ أَصْلَحَهُ وَ أَدَّى « حَقَّهُ يَوْمَ حَصٰادِهِ » قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَأَيُّ اَلْمَالِ بَعْدَ اَلزَّرْعِ خَيْرٌ قَالَ رَجُلٌ فِي غَنَمِهِ قَدْ تَبِعَ بِهَا مَوَاضِعَ اَلْقَطْرِ يُقِيمُ اَلصَّلاَةَ وَ يُؤْتِي اَلزَّكَاةَ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَأَيُّ اَلْمَالِ بَعْدَ اَلْغَنَمِ خَيْرٌ قَالَ اَلْبَقَرُ تَغْدُو بِخَيْرٍ وَ تَرُوحُ بِخَيْرٍ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَأَيُّ اَلْمَالِ بَعْدَ اَلْبَقَرِ خَيْرٌ قَالَ اَلرَّاسِيَاتُ فِي اَلْوَحَلِ وَ اَلْمُطْعِمَاتُ فِي اَلْمَحْلِ نِعْمَ اَلشَّيْءُ اَلنَّخْلُ مَنْ بَاعَهُ فَإِنَّمَا ثَمَنُهُ بِمَنْزِلَةِ رَمَادٍ عَلَى رَأْسِ شَاهِقَةٍ - « اِشْتَدَّتْ بِهِ اَلرِّيحُ فِي يَوْمٍ عٰاصِفٍ » إِلاَّ أَنْ يُخْلِفَ مَكَانَهَا قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَأَيُّ اَلْمَالِ بَعْدَ اَلنَّخْلِ خَيْرٌ فَسَكَتَ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ فَأَيْنَ اَلْإِبِلُ قَالَ فِيهَا اَلشَّقَاءُ وَ اَلْجَفَاءُ وَ اَلْعَنَاءُ وَ بُعْدُ اَلدَّارِ تَغْدُو مُدْبِرَةً وَ تَرُوحُ مُدْبِرَةً لاَ يَأْتِي خَيْرُهَا إِلاَّ مِنْ جَانِبِهَا اَلْأَشْأَمِ أَمَا إِنَّهَا لاَ تَعْدَمُ اَلْأَشْقِيَاءَ اَلْفَجَرَةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 350 )
2 - از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) پرسيدند كدام مال بهتر است ؟ فرمود زراعتى كه بكارند و اصلاح كنند و روز درو حقش را بپردازند عرض شد يا رسول اللّٰه پس از زراعت كدام مال بهتر است ؟ فرمود گوسفنددارى كه بدنبال محل باران ميرود و نماز ميخواند و زكاة ميدهد، عرض شد يا رسول اللّٰه پس از گوسفند كدام مال بهتر است ؟ فرمود گاو كه بامداد شير ميدهد و پسين هم شير ميدهد، عرض شد بعد از گاو كدام مال بهتر است ؟ فرمود درختانى كه در لجن برپاينده و در گرانى خوراك ميدهند چه خوب چيزيست نخل خرما هر كه آن را بفروشد پولش چون خاكستر بر سر كوه است كه باد سختى بر آن بوزد مگر بجاى آن نخل ديگرى بخرد، عرض شد يا رسول اللّٰه پس از نخل كدام مال بهتر است ؟ آن حضرت خاموش شد، مردى گفت پس شتر چطور است ؟ فرمود بدبختى و جفاكارى و رنج و در بدرى دارد بامداد و پسين و پشت بصاحبش دارد خيرش از سوى شومترش مى آيد هلا كه اشقياء نابكار آن را از دست ندهند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 350
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:از پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله سؤال كردند كه كدام ثروت برتر است ؟ فرمود:كشت وكار در زمين و اصلاح آن و پرداخت حق آن در هنگام برداشت.گفتند:پس از كشاورزى ثروت چه كسى نيكوتر است ؟فرمود:دامدارى كه درپى مكان باران رفته و نماز مى گزارد و زكات مى دهد.گفتند:اى پيامبر خدا پس از گوسفند چه ثروتى نيكوتر است ؟فرمود:گاوى كه هرپگاه و شامگاه شير مى دهد.گفتند پس از گاو چه ثروتى نيكوتر است ؟فرمود:درختانى كه در لجن زار بوده و در گرانى غذا مى رسانند.چه نيكو چيزى است درخت خرما.هركس آن را بفروشد،پول آن مانند خاكستر سر كوه مى ماند كه باد تندى بر آن خواهد وزيد و پراكنده اش خواهد ساخت،مگر درخت خرماى ديگر خريدارى كند.گفتند:اى پيامبر خدا پس از نخل خرما چه ثروتى نيكوتر است ؟پيامبر سكوت كرد. شخصى پرسيد:شتر چگونه است ؟حضرت فرمود:شوربختى و جفا و گرفتگى و آوارگى به همراه دارد.هرپگاه و شامگاه پشت به صاحب خويش دارد.خوبى او از جانب جاى شوم تر او به دست مى آيد.بدانيد كه شوربختان سنگ دل شتر را از دست نخواهند داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 31
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 350
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي يَعْفُورٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: خَطَبَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلنَّاسَ فِي اَلْحِجَّةِ اَلْوَدَاعِ بِمِنًى فِي اَلْمَسْجِدِ اَلْخَيْفِ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ نَضَّرَ اَللَّهُ عَبْداً سَمِعَ مَقَالَتِي فَوَعَاهَا ثُمَّ بَلَّغَهَا مَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا فَرُبَّ حَامِلِ فِقْهٍ غَيْرِ فَقِيهٍ وَ رُبَّ حَامِلِ فِقْهٍ إِلَى مَنْ هُوَ أَفْقَهُ مِنْهُ ثَلاَثٌ لاَ يُغِلُّ عَلَيْهِنَّ قَلْبُ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ إِخْلاَصُ اَلْعَمَلِ لِلَّهِ وَ اَلنَّصِيحَةُ لِأَئِمَّةِ اَلْمُسْلِمِينَ وَ اَللُّزُومُ لِجَمَاعَتِهِمْ فَإِنَّ دَعْوَتَهُمْ مُحِيطَةٌ مِنْ وَرَائِهِمْ اَلْمُسْلِمُونَ إِخْوَةٌ تَتَكَافَى دِمَاؤُهُمْ يَسْعَى بِذِمَّتِهِمْ أَدْنَاهُمْ هُمْ يَدٌ عَلَى مَنْ سِوَاهُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 350 )
3 - رسول خدا در حجة الوداع در مسجد خيف اين خطبه را خواند پس از حمد و ثناى الهى فرمود: خرم كند خدا بنده اى را كه گفتار مرا بشنود و حفظ و كند بكسى كه آن را نشنيده برساند بسا كسى كه فقيه نيست و فقهى را حمل كند و بسا فقيهى كه فقهى را بفقيه تر از خود رساند، سه چيز است كه دل مرد مسلمان در آن دغلى روا ندارد اخلاص عمل براى خدا و خير خواهى براى پيشوايان مسلمانان و ملازمت جمعيت مسلمانان كه دعوت آنها بهر كه پشت سر آنها است احاطه دارد همه مسلمانان برادرند و خونشان با هم برابر تعهد پست ترين آنها بعهده همه است و همه بايد همدست باشند بر عليه ديگران.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 350
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در آخرين حج خويش در مسجد«خيف» پس از سپاس و ستايش خدا اين سخن را فرمود:خدا بنده اى را شادمان كند كه كلام مرا بشنود و نگاه دارد و آن را به كسى كه حضور نداشته،برساند.چه بسيار كسان كه فقه حمل مى كنند و فقيه نيستند و چه بسيار فقيهان كه فقهى را به فقيه تر از خود مى رسانند.اى مردم سه چيز است كه قلب مسلمان درباره آن دغل كارى ندارد.نخست كوشش خالصانه، و ديگر خيرخواهى براى حاكمان دادگر و سوم همراهى با جمعيت مسلمانان.پس دعوت آنان به كسانى كه پشت سرشان هستند،احاطه دارد.بى گمان تمام مسلمانان باهم برادر بوده و خون آنان باهم برابر است.هرتعهدى كه كمترين مسلمانى بدهد،بر گردن همه مسلمانان است و همگان بايد بر ضد دشمنان هم دست باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 33
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْخَزَّازِ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ [بْنِ] مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : لَأَنْسُبَنَّ اَلْإِسْلاَمَ نِسْبَةً لَمْ يَنْسُبْهُ أَحَدٌ قَبْلِي وَ لاَ يَنْسُبُهُ أَحَدٌ بَعْدِي اَلْإِسْلاَمُ هُوَ اَلتَّسْلِيمُ وَ اَلتَّسْلِيمُ هُوَ اَلتَّصْدِيقُ وَ اَلتَّصْدِيقُ هُوَ اَلْيَقِينُ وَ اَلْيَقِينُ هُوَ اَلْأَدَاءُ وَ اَلْأَدَاءُ هُوَ اَلْعَمَلُ إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ أَخَذَ دِينَهُ عَنْ رَبِّهِ وَ لَمْ يَأْخُذْهُ عَنْ رَأْيِهِ أَيُّهَا اَلنَّاسُ دِينَكُمْ دِينَكُمْ تَمَسَّكُوا بِهِ لاَ يُزِيلُكُمْ أَحَدٌ عَنْهُ لِأَنَّ اَلسَّيِّئَةَ فِيهِ خَيْرٌ مِنَ اَلْحَسَنَةِ فِي غَيْرِهِ لِأَنَّ اَلسَّيِّئَةَ فِيهِ تُغْفَرُ وَ اَلْحَسَنَةَ فِي غَيْرِهِ لاَ تُقْبَلُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 351 )
4 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود من نسبى براى اسلام مرتب كنم كه ديگرى پيش از من و بعد از من نكند اسلام تسليم است، تسليم تصديقست و آن يقين است و يقين ادا كردنست و آن عمل است مؤمن دين را از خدا گيرد نه از رأى خود ايا مردم دين شما، دين شما بدان بچسبيد كسى شما را از آن بدر نبرد زيرا گناه در ديندارى به از حسنه در بيدينى است زيرا گناه ديندار آمرزيده شود و حسنه از بيدين پذيرفته نگردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 351
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:من نسبى براى اسلام آورم كه پيش از من و پس از من،كسى آن را به دست ندهد.اسلام تسليم است و تسليم تصديق. تصديق يقين است و يقين به جاى آوردن.به جاى آوردن كوشش است.بى گمان شخص مؤمن دين خود را از خداوند مى ستاند نه از رأى و نظر خويش.اى مردم بر شما باد به رعايت دين تان،به رعايت دين تان.به دين تان تمسك ورزيد و كسى شما را از گستره آن خارج نسازد،چراكه بدى در عرصه دين ورزى نيكوتر است از خوبى در بى دينى بدى در حوزه ايمان قابل آمرزش است؛درحالى كه خوبى در غير حوزه ايمان قابل قبول نيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 33
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 351
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ اَلْحَكَمِ قَالَ: دَخَلَ أَبُو شَاكِرٍ اَلدَّيَصَانِيُّ عَلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ إِنَّكَ أَحَدُ اَلنُّجُومِ اَلزَّوَاهِرِ وَ كَانَ آبَاؤُكَ بُدُوراً بَوَاهِرَ وَ أُمَّهَاتُكَ عَقِيلاَتٍ عَبَاهِرَ وَ عُنْصُرُكَ مِنْ أَكْرَمِ اَلْعَنَاصِرِ وَ إِذَا ذُكِرَ اَلْعُلَمَاءُ فَبِكَ تُثْنَى اَلْخَنَاصِرُ فَخَبِّرْنِي أَيُّهَا اَلْبَحْرُ اَلْخِضَمُّ اَلزَّاخِرُ مَا اَلدَّلِيلُ عَلَى حَدَثِ اَلْعَالَمِ فَقَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُسْتَدَلُّ عَلَيْهِ بِأَقْرَبِ اَلْأَشْيَاءِ قَالَ وَ مَا هُوَ فَدَعَا اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِبَيْضَةٍ فَوَضَعَهَا عَلَى رَاحَتِهِ ثُمَّ قَالَ هَذَا حِصْنٌ مَلْمُومٌ دَاخِلُهُ غِرْقِئٌ رَقِيقٌ تُطِيفُ بِهِ فِضَّةٌ سَائِلَةٌ وَ ذَهَبَةٌ مَائِعَةٌ ثُمَّ تَنْفَلِقُ عَنْ مِثْلِ اَلطَّاوُسِ أَ دَخَلَهَا شَيْءٌ قَالَ لاَ قَالَ فَهَذَا اَلدَّلِيلُ عَلَى حَدَثِ اَلْعَالَمِ قَالَ أَخْبَرْتَ فَأَوْجَزْتَ وَ قُلْتَ فَأَحْسَنْتَ وَ قَدْ عَلِمْتَ أَنَّا لاَ نَقْبَلُ إِلاَّ مَا أَدْرَكْنَاهُ بِأَبْصَارِنَا أَوْ سَمِعْنَاهُ بِآذَانِنَا أَوْ لَمَسْنَاهُ بِأَكُفِّنَا أَوْ شَمِمْنَاهُ بِمَنَاخِرِنَا أَوْ ذُقْنَاهُ بِأَفْوَاهِنَا أَوْ تُصُوِّرَ فِي اَلْقُلُوبِ بَيَاناً وَ اِسْتَنْبَطَتْهُ اَلرِّوَايَاتُ إِيقَاناً فَقَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ذَكَرْتَ اَلْحَوَاسَّ اَلْخَمْسَ وَ هِيَ لاَ تَنْفَعُ شَيْئاً بِغَيْرِ دَلِيلٍ كَمَا لاَ تُقْطَعُ اَلظُّلْمَةُ بِغَيْرِ مِصْبَاحٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 351 )
5 - ابو شاكر ديصانى خدمت امام صادق رسيد و گفت تو اختر درخشانى و پدرانت ماههائى تابان و مادرانت بانوانى پارسا و شايان بودند و جوهرت گرامى ترين جوهر است و چون نام دانشمندان برند انگشتها بسوى تو خم شو نداى درياى ژرف دليل بر حدوث جهان چيست ؟ امام صادق (عليه السّلام) فرمود بنزديكترين چيزى بدان دليل جويم، گفت چيست ؟ امام دستور داد تخم مرغى آوردند و آن را بر كف دست نهاد و فرمود اين قلعه ايست اندود شده و درونش مايعى است رقيق و نظيف از سيم روان و طلاى آب شده و بشكافد و مانند طاوسى از آن بيرون آيد چيزى درونش رفته ؟ گفت نه فرمود همين دليلست بر حدوث عالم ابو شاكر گفت، خوب موضوعى را اختيار كردى و مختصر سخن نمودى و فرمودى و خوش فرمودى ولى تو ميدانى كه ما نپذيريم جز آنچه را بديده بينيم يا بگوش خود بشنويم يا بدست خود بسائيم يا با بينى خود ببوئيم يا بدهن خود بچشم يا در دل ما عيان باشد و يا بطور يقين از روايات استنباط كنيم، امام صادق (عليه السّلام) فرمود حواس خمس را تذكر دادى ؟ آنها بدون دليل ديگر سودى ندهند چنانچه تاريكى را بى چراغ روشن نتوان قطع كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 351
الأمالی (للصدوق)
5.ابو شاكر ديصانى نزد امام صادق عليه السّلام آمد و گفت:تو ستاره تابان هستى و پدران تو نيز ستارگان تابان بودند و مادران تو زنانى شايسته و پارسا بودند،و جوهر تو ارجمندترين جوهر است.آنگاه كه از دانشوران ياد كنند،انگشتان همه،به سمت تو اشاره خواهند كرد. اى اقيانوس عميق چه دليلى بر حادث بودن جهان وجود دارد؟امام صادق عليه السّلام فرمود:آيا نزديك ترين دليل را بگويم ؟ابو شاكر پرسيد:آن دليل چيست ؟آنگاه امام صادق عليه السّلام خواست تا تخم مرغ بياورند.آن را در دست خود گذاشت و فرمود:اين قلعه اى اندود شده است كه در درون آن مايعى رقيق و روشن از سيم روان و طلاى آب شده وجود دارد و كه ناگهان پوست آن مى شكافد و طاووس مانندى از درونش بيرون مى آيد.آيا چيزى به درون آن رفته است ؟ابو شاكر گفت نه.امام فرمود:همين دليل پيدايش جهان است. ابو شاكر گفت:مورد خوبى انتخاب كردى و سخن مختصر و مفيد و زيبا بيان نمودى.اما تو آگاهى كه ما چيزى را كه با چشم ها مشاهده نكنيم،يا صداى آن را با گوش خود نشنويم، يا با دستان خويش لمس نكنيم و يا با مشام خود نبوييده و يا زبان خود نچشيده باشيم و يا در قلب ما آشكار نشده باشد و يا بر پايه يقين از روايت ها به دست نيامده باشد،نخواهيم پذيرفت.آنگاه امام صادق عليه السّلام فرمود:اينكه از حواس پنج گانه ياد كردى بى گمان آنها بدون دليل ديگر تأثيرگذار نيست؛همان گونه كه تاريكى بدون چراغ و روشنايى اينگونه است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 35
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّهُ دَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ فَقَالَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ مَا اَلدَّلِيلُ عَلَى حَدَثِ اَلْعَالَمِ قَالَ أَنْتَ لَمْ تَكُنْ ثُمَّ كُنْتَ وَ قَدْ عَلِمْتَ أَنَّكَ لَمْ تُكَوِّنْ نَفْسَكَ وَ لاَ كَوَّنَكَ مَنْ هُوَ مِثْلُكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 352 )
6 - مردى خدمت امام رضا (عليه السّلام) رسيد و عرضكرد چه دليلى است بر حدوث عالم ؟ فرمود تو نبودى و بود شدى تو ميدانى كه خود را به وجود نياوردى و كسى هم كه مانند تو است تو را به وجود نياورده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 352
الأمالی (للصدوق)
6.شخصى نزد امام رضا عليه السّلام آمد و گفت:چه دليلى بر حادث بودن جهان دارى ؟امام فرمود:تو زمانى نبودى و از آن پس آشكار شدى.تو آگاهى كه خود را به وجود نياورده اى و كسى همانند تو،تو را به وجود نياورده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 35
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 352
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيُّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ اَلْأَحْمَرِ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ذَاتَ يَوْمٍ وَ هُوَ فِي مَسْجِدِ قُبَاءَ وَ اَلْأَنْصَارُ مُجْتَمِعُونَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ أَنَا أَخُوكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ إِمَامُ أُمَّتِي بَعْدِي وَالَى اَللَّهُ مَنْ وَالاَكَ وَ عَادَى اَللَّهُ مَنْ عَادَاكَ وَ أَبْغَضَ اَللَّهُ مَنْ أَبْغَضَكَ وَ نَصَرَ اَللَّهُ مَنْ نَصَرَكَ وَ خَذَلَ اَللَّهُ مَنْ خَذَلَكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ زَوْجُ اِبْنَتِي وَ أَبُو وُلْدِي يَا عَلِيُّ إِنَّهُ لَمَّا عُرِجَ بِي اَلسَّمَاءَ عَهِدَ إِلَيَّ رَبِّي فِيكَ ثَلاَثَ كَلِمَاتٍ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ قُلْتُ لَبَّيْكَ رَبِّي وَ سَعْدَيْكَ تَبَارَكْتَ وَ تَعَالَيْتَ فَقَالَ إِنَّ عَلِيّاً إِمَامُ اَلْمُتَّقِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ يَعْسُوبُ اَلْمُؤْمِنِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 352 )
7 - يك روز رسول خدا در مسجد قباء كه انصار جمع بودند بعلى بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود اى على تو برادر منى و من برادر تو اى على تو وصى و خليفه من و امام امت منى بعد از من با خدا پيوسته هر كه با تو پيوسته و با خدا دشمنست هر كه با تو دشمنست و با خدا بغض دارد هر كه با تو بغض دارد، خدا را يارى كرده هر كه تو را يارى كند و خدا را واگذاشته هر كه تو را واگذارد، اى على تو همسر دختر منى و پدر دو فرزند منى، اى على چون مرا بآسمان بالا بردند پروردگارم در باره تو سفارش كرد فرمود اى محمد گفتم لبيك و سعديك تباركت و تعاليت و فرمود على امام متقيان و پيشواى روسفيدان و يعسوب مؤمنانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 352
الأمالی (للصدوق)
7.روزى پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در مسجد«قبا»بود و انصار همه حاضر بودند.حضرت به على عليه السّلام فرمود:اى على تو برادر من هستى و من نيز برادر تو هستم.اى على تو وصى و جانشين و پيشواى امت و جانشين من خواهى بود.هركس به تو پيوست به خدا پيوسته است و هركس دشمن توست دشمن خداست.و هركس نسبت به تو كينه بورزد،به خداوند كينه مى ورزد.هركس به تو كمك كند،به خدا مدد رسانده است.و هركس تو را رها كند،خدا را رها ساخته است.اى على!تو همسر فاطمه،دختر من هستى و پدر فرزندان من.اى على!آنگاه كه مرا به آسمان(معراج)بردند،پروردگارم درباره تو توصيه داشت.خداوند فرمود:اى محمد!گفتم«لبيك و سعديك تباركت و تعاليت».بعد فرمود:على پيشواى پارسايان و نيك بختان و ايمان آورندگان است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 35
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مَتِّيلٍ اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيَّ يَقُولُ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ ذَاتَ يَوْمٍ فِي مَنْزِلِ أُمِّ إِبْرَاهِيمَ وَ عِنْدَهُ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ إِذْ أَقْبَلَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا بَصُرَ بِهِ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ يَا مَعْشَرَ اَلنَّاسِ أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ خَيْرُ اَلنَّاسِ بَعْدِي وَ هُوَ مَوْلاَكُمْ طَاعَتُهُ مَفْرُوضَةٌ كَطَاعَتِي وَ مَعْصِيَتُهُ مُحَرَّمَةٌ كَمَعْصِيَتِي مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ أَنَا دَارُ اَلْحِكْمَةِ وَ عَلِيٌّ مِفْتَاحُهَا وَ لَنْ يُوصَلَ إِلَى اَلدَّارِ إِلاَّ بِالْمِفْتَاحِ وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ يُبْغِضُ عَلِيّاً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 353 )
ص : 353
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَمِيرَةَ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ ذَاتَ يَوْمٍ لِجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيِّ يَا جَابِرُ إِنَّكَ سَتَبْقَى حَتَّى تَلْقَى وَلَدِي مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ اَلْمَعْرُوفَ فِي اَلتَّوْرَاةِ بِالْبَاقِرِ فَإِذَا لَقِيتَهُ فَأَقْرِئْهُ مِنِّي اَلسَّلاَمَ فَدَخَلَ جَابِرٌ إِلَى عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَوَجَدَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عِنْدَهُ غُلاَماً فَقَالَ لَهُ يَا غُلاَمُ أَقْبِلْ فَأَقْبَلَ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَدْبِرْ فَأَدْبَرَ فَقَالَ جَابِرٌ شَمَائِلُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ رَبِّ اَلْكَعْبَةِ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَى عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ مَنْ هَذَا قَالَ هَذَا اِبْنِي وَ صَاحِبُ اَلْأَمْرِ بَعْدِي مُحَمَّدٌ اَلْبَاقِرُ فَقَامَ جَابِرٌ فَوَقَعَ عَلَى قَدَمَيْهِ يُقَبِّلُهُمَا وَ يَقُولُ نَفْسِي لِنَفْسِكَ اَلْفِدَاءُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ اِقْبَلْ سَلاَمَ أَبِيكَ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقْرَأُ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمَ قَالَ فَدَمَعَتْ عَيْنَا أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ يَا جَابِرُ عَلَى أَبِي رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلسَّلاَمُ مَا دَامَتِ اَلسَّمَاوَاتُ وَ اَلْأَرْضُ وَ عَلَيْكَ يَا جَابِرُ بِمَا بَلَّغْتَ اَلسَّلاَمَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 353 )
9 - امام صادق فرمود روزى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بجابر بن عبد اللّٰه انصارى فرمود اى جابر تو محققا ميمانى تا فرزندم محمد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب را درك كنى كه در تورات معروف است بباقر چون باو برخوردى سلام مرا باو برسان جابر وارد بر على بن الحسين (عليه السّلام) شد محمد بن على را كه پسر بچه اى بود نزد او يافت باو گفت اى غلام بيا پيش، پيش آمد و گفت عقب برو عقب رفت جابر گفت بپروردگار كعبه اين شمايل رسول خدا است سپس رو بعلى بن الحسين (عليه السّلام) كرد و گفت اين كيست ؟ فرمود پسر منست و امام بعد از من محمد باقر است جابر برخاست و بر پاهاى او افتاد و آنها را ميبوسيد و ميگفت جانم قربانت يا ابن رسول اللّٰه سلام پدرت را بپذير رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بتو سلام رسانيده گويد دو چشم امام باقر اشگين شد و گفت اى جابر بر پدرم رسول خدا سلام باد تا آسمانها و زمين بر پا است و بر تو اى جابر بخاطر آنكه سلام او را بمن رساندى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 353
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به جابر بن عبد اللّه انصارى فرمود:اى جابر! تو بى گمان زنده اى تا اينكه فرزندم محمد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب را درك كنى.او در تورات به«باقر»شهرت دارد.هرگاه او را ديدى،درود مرا به او برسان.جابر روزى به خانه امام سجاد عليه السّلام رفت و پسركى را پيش حضرت ديد.به او گفت اى غلام بيا جلو.او جلو آمد.بعد گفت:عقب برو.عقب رفت.آنگاه جابر گفت:به خداوند كعبه سوگند كه شمايل او شمايل پيامبر خداست.سپس،از امام سجاد عليه السّلام سؤال كرد كه او كيست ؟ حضرت فرمود:پسر من است و نيز امام پس از من.او محمد باقر عليه السّلام است.جابر بلند شد و خود را بر پاهاى وى افكند و آنها را بوسه زد.او مى گفت جانم فداى تو باد اى پسر پيامبر خدا.درود پدرت را پذيرا باش.پيامبر خدا براى تو درود رساند.در اين هنگام اشك در چشمان امام محمد باقر عليه السّلام حلقه زد و فرمود:اى جابر.بر پدرم پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله تا زمانى كه آسمان ها و زمين استوارند درود باد،و نيز بر تو اى جابر براى اينكه درود او را به من رسانده اى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 37
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْعَبْدِيِّ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ لَمَّا أُسْرِيَ بِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ اِنْتَهَى بِهِ جَبْرَئِيلُ إِلَى نَهَرٍ يُقَالُ لَهُ اَلنُّورُ وَ هُوَ قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « جَعَلَ اَلظُّلُمٰاتِ وَ اَلنُّورَ » فَلَمَّا اِنْتَهَى بِهِ إِلَى ذَلِكَ اَلنَّهَرِ قَالَ لَهُ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا مُحَمَّدُ اُعْبُرْ عَلَى بَرَكَةِ اَللَّهِ فَقَدْ نَوَّرَ اَللَّهُ لَكَ بَصَرَكَ وَ مَدَّ لَكَ أَمَامَكَ فَإِنَّ هَذَا اَلنَّهَرَ لَمْ يَعْبُرْهُ أَحَدٌ لاَ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَ لاَ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ غَيْرَ أَنَّ لِي فِي كُلِّ يَوْمٍ اِغْتِمَاسَةً فِيهِ ثُمَّ أَخْرُجُ مِنْهُ فَأَنْقُضُ أَجْنِحَتِي فَلَيْسَ مِنْ قَطْرَةٍ تَقْطُرُ مِنْ أَجْنِحَتِي إِلاَّ خَلَقَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مِنْهَا مَلَكاً مُقَرَّباً لَهُ عِشْرُونَ أَلْفَ وَجْهٍ وَ أَرْبَعُونَ أَلْفَ لِسَانٍ كُلُّ لِسَانٍ يَلْفِظُ بِلُغَةٍ لاَ يَفْقَهُهَا اَللِّسَانُ اَلْآخَرُ فَعَبَرَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى اِنْتَهَى إِلَى اَلْحُجُبِ وَ اَلْحُجُبُ خَمْسُمِائَةِ حِجَابٍ مِنَ اَلْحِجَابِ إِلَى اَلْحِجَابِ مَسِيرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ ثُمَّ قَالَ تَقَدَّمْ يَا مُحَمَّدُ فَقَالَ لَهُ يَا جَبْرَئِيلُ وَ لِمَ لاَ تَكُونُ مَعِي قَالَ لَيْسَ لِي أَنْ أَجُوزَ هَذَا اَلْمَكَانَ فَتَقَدَّمَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا شَاءَ اَللَّهُ أَنْ يَتَقَدَّمَ حَتَّى سَمِعَ مَا قَالَ اَلرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَنَا اَلْمَحْمُودُ وَ أَنْتَ مُحَمَّدٌ شَقَقْتُ اِسْمَكَ مِنِ اِسْمِي فَمَنْ وَصَلَكَ وَصَلْتُهُ وَ مَنْ قَطَعَكَ بَتَكْتُهُ اِنْزِلْ إِلَى عِبَادِي فَأَخْبِرْهُمْ بِكَرَامَتِي إِيَّاكَ وَ أَنِّي لَمْ أَبْعَثْ نَبِيّاً إِلاَّ جَعَلْتُ لَهُ وَزِيراً وَ أَنَّكَ رَسُولِي وَ أَنَّ عَلِيّاً وَزِيرُكَ فَهَبَطَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَكَرِهَ أَنْ يُحَدِّثَ اَلنَّاسَ بِشَيْءٍ - كَرَاهِيَةَ أَنْ يَتَّهِمُوهُ لِأَنَّهُمْ كَانُوا حَدِيثِي عَهْدٍ بِالْجَاهِلِيَّةِ حَتَّى مَضَى لِذَلِكَ سِتَّةُ أَيَّامٍ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى - « فَلَعَلَّكَ تٰارِكٌ بَعْضَ مٰا يُوحىٰ إِلَيْكَ وَ ضٰائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ » فَاحْتَمَلَ رَسُولُ اَللَّهِ ذَلِكَ حَتَّى كَانَ يَوْمُ اَلثَّامِنِ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَيْهِ - « يٰا أَيُّهَا اَلرَّسُولُ بَلِّغْ مٰا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمٰا بَلَّغْتَ رِسٰالَتَهُ وَ اَللّٰهُ يَعْصِمُكَ مِنَ اَلنّٰاسِ » فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَهْدِيدٌ بَعْدَ وَعِيدٍ لَأَمْضِيَنَّ أَمْرَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَنْ يَتَّهِمُونِي وَ يُكَذِّبُونِي فَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيَّ مِنْ أَنْ يُعَاقِبَنِي اَلْعُقُوبَةَ اَلْمُوجِعَةَ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ قَالَ وَ سَلَّمَ جَبْرَئِيلُ عَلَى عَلِيٍّ بِإِمْرَةِ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَسْمَعُ اَلْكَلاَمَ وَ لاَ أَحُسُّ اَلرُّؤْيَةَ فَقَالَ يَا عَلِيُّ هَذَا جَبْرَئِيلُ أَتَانِي مِنْ قِبَلِ رَبِّي بِتَصْدِيقِ مَا وَعَدَنِي ثُمَّ أَمَرَ رَسُولُ اَللَّهِ عَلَيهِ وَ آلِهِ السَّلامُ رَجُلاً فَرَجُلاً مِنْ أَصْحَابِهِ حَتَّى سَلَّمُوا عَلَيْهِ بِإِمْرَةِ اَلْمُؤْمِنِينَ ثُمَّ قَالَ يَا بِلاَلُ نَادِ فِي اَلنَّاسِ أَنْ لاَ يَبْقَى غَداً أَحَدٌ إِلاَّ عَلِيلٌ إِلاَّ خَرَجَ إِلَى غَدِيرِ خُمٍّ فَلَمَّا كَانَ مِنَ اَلْغَدِ خَرَجَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِجَمَاعَةِ أَصْحَابِهِ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَرْسَلَنِي عَلَيْكُمْ بِرِسَالَةٍ وَ إِنِّي ضِقْتُ بِهَا ذَرْعاً مَخَافَةَ أَنْ تَتَّهِمُونِي وَ تُكَذِّبُونِي حَتَّى أَنْزَلَ اَللَّهُ عَلَيَّ وَعِيداً بَعْدَ وَعِيدٍ فَكَانَ تَكْذِيبُكُمْ إِيَّايَ أَيْسَرَ عَلَيَّ مِنْ عُقُوبَةِ اَللَّهِ إِيَّايَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَسْرَى بِي وَ أَسْمَعَنِي وَ قَالَ يَا مُحَمَّدُ أَنَا اَلْمَحْمُودُ وَ أَنْتَ مُحَمَّدٌ شَقَقْتُ اِسْمَكَ مِنِ اِسْمِي فَمَنْ وَصَلَكَ وَصَلْتُهُ وَ مَنْ قَطَعَكَ بَتَكْتُهُ اِنْزِلْ إِلَى عِبَادِي فَأَخْبِرْهُمْ بِكَرَامَتِي إِيَّاكَ وَ أَنِّي لَمْ أَبْعَثْ نَبِيّاً إِلاَّ جَعَلْتُ لَهُ وَزِيراً وَ أَنَّكَ رَسُولِي وَ أَنَّ عَلِيّاً وَزِيرُكَ ثُمَّ أَخَذَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِيَدَيْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَرَفَعَهُمَا حَتَّى نَظَرَ اَلنَّاسُ إِلَى بَيَاضِ إِبْطَيْهِمَا وَ لَمْ يُرَ قَبْلَ ذَلِكَ ثُمَّ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَوْلاَيَ وَ أَنَا مَوْلَى اَلْمُؤْمِنِينَ فَمَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ اَللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ اُنْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اُخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ فَقَالَ اَلشُّكَّاكُ وَ « اَلْمُنٰافِقُونَ وَ اَلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ » وَ زَيْغٌ نَبْرَأُ إِلَى اَللَّهِ مِنْ مَقَالَتِهِ لَيْسَ بِحَتْمٍ وَ لاَ نَرْضَى أَنْ يَكُونَ عَلِيٌّ وَزِيرَهُ هَذِهِ مِنْهُ عَصَبِيَّةٌ فَقَالَ سَلْمَانُ وَ اَلْمِقْدَادُ وَ أَبُو ذَرٍّ وَ عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ وَ اَللَّهِ مَا بَرِحْنَا اَلْعَرْصَةَ حَتَّى نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ - « اَلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ اَلْإِسْلاٰمَ دِيناً » فَكَرَّرَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَلِكَ ثَلاَثاً ثُمَّ قَالَ إِنَّ كَمَالَ اَلدِّينِ وَ تَمَامَ اَلنِّعْمَةِ وَ رِضَى اَلرَّبِّ بِإِرْسَالِي إِلَيْكُمْ بِالْوَلاَيَةِ بَعْدِي لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ اَلصَّلاَةُ وَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 354 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون مرا بآسمان بردند جبرئيل مرا بنهر نور رسانيد كه خدا فرموده (انعام-1) خدا ظلمات و نور را ساخته است - و گفت اى محمد ببركت خدا از آن بگذر كه خدا ديده آن را منور كرد و جلوتر باز كرد اين نهريست كه كسى از آن نگذشته نه فرشته مقربى و نه پيغمبر مرسلى تنها من روزى يك بار در آن غوطه ور شوم و برآيم و پرهايم را بتكانم و از آن قطره اى نريزد جز آنكه خدا از آن فرشته مقربى بيافريند كه بيست هزار و دويست هزار زبان دارد و با هر زبانى بلغتى سخن گويد كه زبان ديگر آن را نفهمد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) از آن درگذشت تا بحجابها رسيد كه پانصد بودند و ميان هر دو حجابى مسافت پانصد سال بود. سپس جبرئيل گفت يا محمد پيش رو فرمود اى جبرئيل چرا تو با من همراه نيستى گفت حق ندارم از اينجا پيش روم رسول خدا آنچه را خدا ميخواست پيش رفت تا آنجا كه شنيد خداى تبارك و تعالى ميفرمود منم محمود و توئى محمد نامت را از نام خود بازگرفتم هر كه با تو پيوندد با او پيوندم و هر كه از تو ببرد سركوب كنم فرود شو نزد بندگانم و بآنها از پذيرائى خود كه از تو كردم خبر ده من پيغمبرى مبعوث نكردم جز آنكه برايش وزيرى مقرر كردم تو رسول منى و على وزير تو است رسول خدا فرمود آمد و نخواست آنچه شنيده بمردم باز گويد از ترس آنكه او را متهم كنند چون تازه از جاهليت در آمده بودند تا شش سال گذشت خداى تبارك و تعالى اين آيه را فرستاد (سوره هود - 12) شايد تو ترك كنى پاره اى از آنچه بتو وحى شده و سينه ات از آن تنگست رسول خدا آن را بر خود هموار كرد تا روز هشتم اين آيه رسيد (مائده-67) ايا رسول برسان آنچه را از پروردگارت بتو نازل شده و اگر نرسانى تبليغ رسالت نكردى خدايت از مردم نگه مى دارد رسول خدا فرمود تهديديست پس از وعده عذاب بايد دستور خدا را اجرا كنم و اگر مردم مرا متهم كردند و تكذيب نمودند بر من آسان تر است از اينكه خدا مرا عقوبت سختى كند در دنيا و آخرت، گويد جبرئيل با لفظ امير المؤمنين بعلى سلام داد و على عرضكرد يا رسول اللّٰه كلامى ميشنوم و كسى را نبينم ؟ فرمود اين جبرئيل است از جانب خدا آمده براى تصديق آنچه خدا بمن وعده داده. سپس رسول خدا دستور داد مردها پى در هم بر على سلام امير المؤمنينى دادند و ببلال گفت جار زند كسى جز دردمندها نماند جز اينكه بغدير خم رود و چون فردا شد رسول خدا با اصحابش بيرون رفت و حمد و ثناى الهى بجا آورد و فرمود ايا مردم به راستى خداى تبارك و تعالى مرا به رسالتى نزد شما فرستاده كه بسيار نگرانم از آنكه مرا متهم كنيد و تكذيب نمائيد تا اينكه خدا پياپى مرا توعيد و تهديد نموده و تكذيب شما بر من آسانتر از عقوبت خدا است خدا مرا بمعراج برد و فرمود اى محمد من محمودم و تو محمد نامت را از نامم باز گرفتم هر كه با تو پيوندد با او پيوندم و هر كه از تو ببرد سركوبش كنم فرود شو و به بندگانم خبر ده چه احترامى از تو كردم، من هيچ پيغمبرى مبعوث نكردم جز آنكه وزيرى برايش مقرر كردم تو رسول منى و على وزير تو است سپس دو دست على را گرفت و بالا برد تا مردم بسفيدى زير بغل هر دو نظر كردند و پيش از آن ديده نشده بود سپس فرمود اى مردم به راستى خداى تبارك و تعالى مولاى منست و من مولاى مؤمنانم هر كه را من مولا و آقايم على مولا و آقا است بار خدايا دوست دار هر كه را دوستش دارد و دشمن دار هر كه را دشمنش دارد يارى كن هر كه را ياريش كند و وانه هر كه را وانهدش شكاكان و منافقان و بيمارهاى دل و كج دلان گفتند بخدا بيزاريم از اين گفتارش اين از راه عصبيت است. سلمان و مقداد و ابو ذر و عمار بن ياسر گويند بخدا از آن عرصه بيرون نشديم تا اين آيه نازل شد (مائده-3) امروز دين شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام كردم و اسلام را دين شما پسنديدم سه بار آن را تكرار كرد رسول خدا سپس فرمود به راستى كمال دين و تمام نعمت و وصى از طرف پروردگار به رسالت مخصوص من نزد شما به ولايت على بن ابى طالب است بعد از من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 355
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه مرا به آسمان بردند،جبرئيل مرا به نهر نور نزديك كرد كه خداوند فرموده است:
«جَعَلَ اَلظُّلُمٰاتِ وَ اَلنُّورَ»
.و آنگاه گفت:اى محمد!همراه با بركت خداوند از اين نهر عبور كن كه او ديده ات را برايت گشود و مقابل روى تو را روشن ساخت.اى محمد!اين نهرى است كه كسى هنوز از آن عبور نكرده است.نه فرشته مقرب و نه پيامبر مرسل،به جز من كه روزانه يك نوبت در اين نهر آب تنى كرده و بيرون آمده و پرهايم را مى تكانم و از آن قطره اى نخواهد چكيد مگر آنكه از آن خداوند فرشته مقربى خلق كند كه بيست هزار رخسار دارد و چهل هزار زبان و با هرزبانى به لغت خاصى سخن مى گويد كه زبان ديگرش آن را نمى فهمند.آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از نهر عبور كرد و به حجاب هايى نزديك شد كه به تعداد پانصد بود و فاصله بين هردو حجاب راهى به اندازه پانصد سال بود.آنگاه جبرييل گفت:اى محمد!گام بردار.پيامبر فرمود:اى جبرييل!چرا تو همراه من نمى آيى ؟گفت:من اجازه ندارم كه از اينجا جلوتر روم.
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از آن پس تا آنجا جلو رفت كه صداى خداوند را شنيد كه مى فرمود:من محمود هستم و تو محمد هستى.اسم تو را از اسم خويش گرفتم.هركس به تو بپيوندد،به او خواهم پيوست و هركس از تو جدا شود،نابودش مى سازم.اكنون از آسمان به سوى بندگانم برو و آنان را از ميزبانى ام كه نسبت به تو داشتم،آگاه كن.من پيامبرى برنگزيدم؛ مگر اينكه براى او وزيرى تعيين كردم و حال تو فرستاده من هستى و على وزير تو.
آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از آسمان بازگشت.حضرت مايل نبود كه آنچه شنيده است به همگان بازگويد كه مبادا او را متهم كنند.زيرا آنان زمان چندان طولانى نبود كه از عصر جاهلى بيرون آمده بودند.ازاين رو پس از شش سال خداوند اين آيه را نازل فرمود:«شايد تو پاره اى از آنچه به تو وحى شده است،رهاسازى و سينه ات از تو تنگ شده است». (هود/12).پيامبر صلّى اللّه عليه و آله دشوارى آن را بر خويشتن هموار ساخت تا اينكه روز هشتم اين آيه فرو فرستاده شد:اى پيامبر آنچه از پروردگارت به تو فرود آمده،به آنان ابلاغ كن وگرنه ابلاغ رسالت نكرده اى.بى گمان خداوند تو را از شر برخى مردم نگاه مى دارد.(مائده/67).
در اين هنگام پيامبر اسلام فرمود:اين آيه تهديد پس از وعده عذاب الهى است و ناگزير از انجام آن مى باشم.اگر مردم مرا متهم ساخته و تكذيب كردند،برايم آسان تر است تا اينكه خداوند مرا دچار عذاب دردناك دنيا و آخرت سازد.در اين وقت بود كه جبرييل با كلمه امير المؤمنين به على عليه السّلام درود فرستاد و آنگاه على عليه السّلام گفت:اى پيامبر خدا اكنون چيزى مى شنوم،اما كسى را نمى بينم.پيامبر فرمود:اين صداى جبرييل است كه از جانب پروردگار آمده است تا چيزى را كه خداوند به من وعده اش را داده بود تصديق كند.از آن پس بود كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمان داد كه مردان مسلمان يكى پس از ديگرى آمده و بر على عليه السّلام به عنوان امير مؤمنان درود بفرستند.آنگاه پيامبر به بلال گفت:فرياد بزن كه غير از بيماران همگان به غدير خم بروند.
روز بعد كه فرا رسيد،رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله همراه با ياران خود بيرون رفت و سپاس و ستايش پروردگار كرد و بعد چنين فرمود:اى مردم!بى گمان خداوند مرا براى انجام رسالتى در ميان شما برانگيخته است كه نگران آن هستم كه مبادا مرا متهم كرده و تكذيب كنيد.خداوند بارها مرا وعده داده و از عذاب خود ترسانيده و اكنون تكذيب شما برايم بس آسان تر است تا عذاب پروردگارم.خداوند مرا به معراج برد و فرمود:اى محمد! من محمود هستم و تو محمد هستى.اسم تو را از اسم خويش گرفتم.هركس به تو بپيوندد به او خواهم پيوست و هركس از تو جدا شود،نابودش مى كنم.اكنون از آسمان پيش بندگانم برو و آنان را از ميزبانى ام كه نسبت به تو داشتم،آگاه كن.من پيامبرى برنگزيدم؛مگر اينكه براى او وزيرى تعيين كردم و حال تو فرستاده من هستى و على وزير تو.
در اين هنگام بود كه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله دست على عليه السّلام را بلند كرد تا آنجا كه مسلمانان سفيدى زير بغل هردو را ديدند،كه هرگز پيش از آن زمان ديده نشده بود.آنگاه فرمود: اى مردم!بى گمان خداوند مولاى من است و من مولاى مؤمنان.هركس كه من مولاى او هستم،على مولاى اوست.خدايا دوست بدار هركه على را دوست دارد و دشمن بدار هر كس را كه على را دشمن بدارد.مدد رسان كسى را كه على را مدد مى رساند و رها كن كسى را كه على را رها مى سازد.در اين وقت آنان كه در ترديد و نفاق و بيماردلى و كج دلى بودند،چنين گفتند:سوگند به خداوند كه از اين سخن او بيزارى مى طلبيم،زيرا كلام او تعصب آلود است.اما سلمان فارسى و ابوذر غفارى و عمار ياسر مى گويند:سوگند به خداوند كه از آنجا خارج نشديم تا اين آيه نازل شد:
«اَلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ اَلْإِسْلاٰمَ دِيناً»
«امروز دين شما را به كمال رساندم و نعمت خويش را براى شما به اتمام رساندم و اسلام را آيين شما پسنديدم»(مائده/3).پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله سه نوبت اين آيه را تلاوت كرد و بعد فرمود:بى گمان كمال دين و تمام نعمت و خشنودى پروردگار در فرستادن من به سوى شما با ولايت على بن ابى طالب عليه السّلام پس از من همراه است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 41
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 354
ص : 355
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ سَمِعْتُ مَوْلاَيَ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: كَانَ فِيمَا نَاجَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْ قَالَ لَهُ يَا اِبْنَ عِمْرَانَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي فَإِذَا جَنَّهُ اَللَّيْلُ نَامَ عَنِّي أَ لَيْسَ كُلُّ مُحِبٍّ يُحِبُّ خَلْوَةَ حَبِيبِهِ هَا أَنَا ذَا يَا اِبْنَ عِمْرَانَ مُطَّلِعٌ عَلَى أَحِبَّائِي إِذَا جَنَّهُمُ اَللَّيْلُ حَوَّلْتُ أَبْصَارَهُمْ مِنْ قُلُوبِهِمْ وَ مَثَّلْتُ عُقُوبَتِي بَيْنَ أَعْيُنِهِمْ يُخَاطِبُونِّي عَنِ اَلْمُشَاهَدَةِ وَ يُكَلِّمُونِّي عَنِ اَلْحُضُورِ يَا اِبْنَ عِمْرَانَ هَبْ لِي مِنْ قَلْبِكَ اَلْخُشُوعَ وَ مِنْ بَدَنِكَ اَلْخُضُوعَ وَ مِنْ عَيْنَيْكَ اَلدُّمُوعَ فِي ظُلَمِ اَللَّيْلِ وَ اُدْعُنِي فَإِنَّكَ تَجِدُنِي قَرِيباً مُجِيباً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 356 )
1 - مفضل بن عمر گويد از مولايم امام صادق (عليه السّلام) شنيدم ميفرمود در ضمن مناجات خدا با موسى بن عمران اين بود كه باو فرمود اى پسر عمران دروغگويد كسى كه گمان برد مرا دوست دارد و چون شبش فرو گيرد بخوابد و ياد من نكند مگر نيست كه هر دوستى خلوت با دوست را ميخواهد من اى پسر عمران چون شب شود بر دوستانم متوجه شوم ديده آنها را بر دلشان نهم و كيفرم را برابر چشمان مجسم كنم و مرا مشاهده كنند و با من حضورى گفتگو نمايند اى پسر عمران از دلت بمن خشوع بده و از تنت خضوع و از دو چشمت اشك در تاريكى شب و مرا بخوان كه مرا بيابى نزديك و اجابت كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 356
الأمالی (للصدوق)
1.مفضل بن عمر مى گويد:كه امام صادق عليه السّلام فرمود:از جمله گفت وگوهاى خداوند و موسى بن عمران عليه السّلام اين بود:اى پسر عمران!كسى كه مى پندارد مرا مى خواهد و آنگاه كه شب فرا رسد،بخوابد و هيچ ياد من نمى كند،دروغ مى گويد.مگر نه اين است كه هررفيق خلوت با رفيق خود را مى طلبد؟اى پسر عمران!آنگاه كه شب فرا رسد،به دوستان خود نگاه خواهم كرد و چشم آنان را بر قلبشان خواهم نهاد و كيفر خود را جلو چشمانشان به تصوير خواهم كشيد.آنگاه مرا مى نگرند و با من چهره به چهره گفتگو خواهند كرد.اى پسر عمران!از قلب خويش به من خشوع بسپار و از جسم خويش به من خضوع بسپار و از چشمانت قطرات اشك در ظلمت شبانه بسپار و مرا صدا كن كه بى گمان مرا نزديك اجابت كننده خواهى يافت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 43
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 356
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ: كَانَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَدْعُو بِهَذَا اَلدُّعَاءِ إِلَهِي كَيْفَ أَدْعُوكَ وَ قَدْ عَصَيْتُكَ وَ كَيْفَ لاَ أَدْعُوكَ وَ قَدْ عَرَفْتُ حُبَّكَ فِي قَلْبِي وَ إِنْ كُنْتُ عَاصِياً مَدَدْتُ إِلَيْكَ يَداً بِالذُّنُوبِ مَمْلُوَّةً وَ عَيْناً بِالرَّجَاءِ مَمْدُودَةً مَوْلاَيَ أَنْتَ عَظِيمُ اَلْعُظَمَاءِ وَ أَنَا أَسِيرُ اَلْأُسَرَاءِ أَنَا أَسِيرٌ بِذَنْبِي مُرْتَهَنٌ بِجُرْمِي إِلَهِي لَئِنْ طَالَبْتَنِي بِذَنْبِي لَأُطَالِبَنَّكَ بِكَرَمِكَ وَ لَئِنْ طَالَبْتَنِي بِجَرِيرَتِي لَأُطَالِبَنَّكَ بِعَفْوِكَ وَ لَئِنْ أَمَرْتَ بِي إِلَى اَلنَّارِ لَأُخْبِرَنَّ أَهْلَهَا أَنِّي كُنْتُ أَقُولُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ اَللَّهُمَّ إِنَّ اَلطَّاعَةَ تَسُرُّكَ وَ اَلْمَعْصِيَةَ لاَ تَضُرُّكَ فَهَبْ لِي مَا يَسُرُّكَ وَ اِغْفِرْ لِي مَا لاَ يَضُرُّكَ يَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 357 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) اين دعا را ميخواند معبودا چگونه تو را بخوانم با آنكه نافرمانيت كردم و چگونه نخوانم و مهرت در دل دارم اگر گنهكارم دستى پر از گناه بدرگاهت بردارم و چشمى پر از اميد بسويت بر آرم مولاى من تو بزرگ بزرگانى و من اسير اسيران من اسير، گناهم و گرو جرم، معبودا اگر بگناهم بازخواست كنى بكرمت درخواست كنم و اگر بجرمم بگيرى بگذشت برگيرم اگر دستور دوزخم دهى باهلش خبر دهم كه من ميگويم«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
»«
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللّٰهِ
» خدايا طاعت شادت كند و گنه زيانت ندارد آنچه شادت كند بمن بده و آنچه زيانت ندارد برايم بيامرز يا ارحم الراحمين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 357
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام اين گونه نيايش داشت:خدايا!چگونه تو را صدا كنم كه نافرمانى ات را كرده ام ؟و چگونه صدايت نكنم كه محبت تو را در قلب خويش دارم ؟خدايا!اگر گناه پيشه هستم،دستى آلوده به گناه به پيشگاهت دراز مى كنم و ديده اى سرشار از اميدوارى به سويت بالا مى آورم.اى مولاى من!تو بزرگ بزرگ هايى و من اسيرترين اسيرها هستم، اسير گناهم و گروگان خطايم.خدايا!اگر به سبب گناهم مرا بازخواست كنى،من از بزرگوارى ات درخواست خواهم كرد و اگر مرا به سبب خطايم بازداشت كنى،من عفو و گذشت تو ستانم.و اگر فرمان دهى كه به دوزخ روم به ساكنان دوزخ خواهم گفت كه من گوينده لا اله الا اللّه،محمد رسول اللّه هستم.خدايا بى گمان فرمان بردن تو را شاد مى كند،درحالى كه نافرمانى به تو زيان نمى رساند.خدايا!مرا چيزى ارزانى دار كه تو را شاد مى سازد و چيزى را كه به تو زيان نمى رساند،ببخشاى،اى مهربان ترين مهربانان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 43
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 357
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ خَالِدِ بْنِ نَجِيحٍ اَلْجَوَّازِ عَنْ وَهْبِ بْنِ عَبْدِ رَبِّهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ قَالَ يَعْلَمُ اَللَّهُ لِمَا لاَ يَعْلَمُ اَللَّهُ اِهْتَزَّ اَلْعَرْشُ إِعْظَاماً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 357 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود هر كه گويد خدا ميداند و دروغ گويد عرش خدا از احترام خدا بلرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 357
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس بگويد«خدا مى داند»در حالى كه دروغ مى گويد، عرش الهى از حرمت حق به لرزه درخواهد آمد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 43
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ اَلْأَسْتَرْآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْحُسَيْنِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلنَّاصِرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ اَلرِّضَا عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ: سُئِلَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَلزَّاهِدِ فِي اَلدُّنْيَا قَالَ اَلَّذِي يَتْرُكُ حَلاَلَهَا مَخَافَةَ حِسَابِهِ وَ يَتْرُكُ حَرَامَهَا مَخَافَةَ عَذَابِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 358 )
4 - از امام صادق (عليه السّلام) پرسيدند از زاهد در دنيا فرمود كسى است كه حلال آن را از ترس حساب وانهد و حرامش را از ترس عقاب.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 358
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام در پاسخ سؤال كسى كه از تعريف زاهد در دنيا سؤال كرده بود،چنين فرمود:او كسى است كه حلال دنيا را از هراس حساب رها مى سازد و حرام دنيا را از هراس عذاب.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 45
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 358
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ: رَأَى اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَجُلاً قَدِ اِشْتَدَّ جَزَعُهُ عَلَى وَلَدِهِ فَقَالَ يَا هَذَا جَزِعْتَ لِلْمُصِيبَةِ اَلصُّغْرَى وَ غَفَلْتَ عَنِ اَلْمُصِيبَةِ اَلْكُبْرَى لَوْ كُنْتَ لِمَا صَارَ إِلَيْهِ وَلَدُكَ مُسْتَعِدّاً لَمَا اِشْتَدَّ عَلَيْهِ جَزَعُكَ فَمُصَابُكَ بِتَرْكِكَ اَلاِسْتِعْدَادَ لَهُ أَعْظَمُ مِنْ مُصَابِكَ بِوَلَدِكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 358 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) مردى را ديد كه بر فرزندش بيتابى ميكرد فرمود اى مرد از مصيبت كوچك بيتابى كنى و از مصيبت بزرگ غافلى اگر تو آماده بودى براى راهيكه فرزندت رفته اين قدر بيتابى نميكردى مصيبت آماده نبودنت بزرگتر از داغ فرزند است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 358
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام شخصى را ديد كه در مرگ فرزند خود شكيبايى اش را از كف داده بود.حضرت فرمود:اى مرد از مصيبت كوچك بى تاب شده اى و از مصيبت بزرگ غفلت زده اى.اگر تو براى مردن مهيا شده بودى،براى رفتن فرزندت از دنيا اين اندازه بى تاب نبودى.مصيبت آمادگى نبودن تو براى مرگ بزرگ تر از داغ فرزند است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 45
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: ثَلاَثَةٌ هُمْ أَقْرَبُ اَلْخَلْقِ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ حَتَّى يَفْرُغَ مِنَ اَلْحِسَابِ رَجُلٌ لَمْ يَدْعُهُ قُدْرَتُهُ فِي حَالِ غَضَبِهِ إِلَى أَنْ يَحِيفَ عَلَى مَنْ تَحْتَ يَدَيْهِ وَ رَجُلٌ مَشَى بَيْنَ اِثْنَيْنِ فَلَمْ يَمِلْ مَعَ أَحَدِهِمَا عَلَى اَلْآخَرِ بِشَعِيرَةٍ وَ رَجُلٌ قَالَ اَلْحَقَّ فِيمَا عَلَيْهِ وَ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 358 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود سه كس روز قيامت بخدا نزديكتر باشند تا مردم از حساب فارغ شوند كسى كه قدرت در حال خشم او را وادار نكند بزير دست خود ستم كند، كسى كه ميان دو كس راه رود و جوى با يكى از آن دو تمايل نكند و كسى كه حق را گويد بزيان او باشد يا سود او.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 358
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:در روز قيامت تا هنگام فراغت از حساب اعمال،سه تن از مردمان به خداوند نزديك ترند:شخص قدرتمند كه هنگام خشم او را به ستمگرى بر زيردستان نكشاند،و كسى كه بين دو تن گام بردارد،بى آنكه به اندازه جو به يكى از آنان علاقه بيشترى داشته باشد،و كسى كه حق را بر زبان آورد،هرچند كه به زيان يا سود او باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 45
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِمَ يُعْرَفُ اَلنَّاجِي فَقَالَ مَنْ كَانَ فِعْلُهُ لِقَوْلِهِ مُوَافِقاً فَهُوَ نَاجٍ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ فِعْلُهُ لِقَوْلِهِ مُوَافِقاً فَإِنَّمَا ذَلِكَ مُسْتَوْدَعٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 358 )
7 - مفضل بن عمر گويد بامام صادق (عليه السّلام) گفتم ناجى را بچه ميتوان شناخت ؟ فرمود هر كه كردارش موافق گفتارش باشد ناجى است و هر كه كردارش با گفتارش موافق نيست ايمان عاريت دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 358
الأمالی (للصدوق)
7.مفضل بن عمر مى گويد كه به امام صادق عليه السّلام گفتم:«ناجى»را چگونه مى توان شناخت ؟فرمود:هركس كه رفتارش با گفتارش هماهنگ باشد،ناجى است.و هركس رفتار و گفتارش هم خوانى ندارد،ايمان او ايمان عاريه اى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 45
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ [بْنِ] جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُرَازِمِ بْنِ حَكِيمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: عَلَيْكُمْ بِإِتْيَانِ اَلْمَسَاجِدِ فَإِنَّهَا بُيُوتُ اَللَّهِ فِي اَلْأَرْضِ وَ مَنْ أَتَاهَا مُتَطَهِّراً طَهَّرَهُ اَللَّهُ مِنْ ذُنُوبِهِ وَ كُتِبَ مِنْ زُوَّارِهِ فَأَكْثِرُوا فِيهَا مِنَ اَلصَّلاَةِ وَ اَلدُّعَاءِ وَ صَلُّوا مِنَ اَلْمَسَاجِدِ فِي بِقَاعٍ مُخْتَلِفَةٍ فَإِنَّ كُلَّ بُقْعَةٍ تَشْهَدُ لِلْمُصَلِّي عَلَيْهَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 358 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود بر شما باد بآمدن مساجد زيرا آنها خانه هاى خدايند در زمين و هر كه با طهارت در آنها آيد خدا از گناهان پاكش كند و او را از زوار خود نويسد در آنها بسيار نماز بخوانيد و دعا كنيد و در جاهاى مختلف مساجد نماز كنيد كه هر جا براى نماز گذار خود روز قيامت گواهى دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 358
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:بر شما باد كه به مسجدها برويد.زيرا مسجدها خانه هاى خداوند در روى زمين هستند.هركس طراوت و پاك به مسجدها وارد شود،خداوند او را از گناهان پاك خواهد كرد.و نيز شما را از زيارت كنندگان خود به حساب خواهد آورد.در مسجدها زياد نماز بخوانيد و نيايش كنيد،و در جاى جاى هرمسجد نماز به جا آوريد، زيرا در روز رستاخيز هرجا به سود اهل نماز شهادت خواهد داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 45
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ وَهْبٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: اُطْلُبُوا اَلْعِلْمَ وَ تَزَيَّنُوا مَعَهُ بِالْحِلْمِ وَ اَلْوَقَارِ وَ تَوَاضَعُوا لِمَنْ تُعَلِّمُونَهُ اَلْعِلْمَ وَ تَوَاضَعُوا لِمَنْ طَلَبْتُمْ مِنْهُ اَلْعِلْمَ وَ لاَ تَكُونُوا عُلَمَاءَ جَبَّارِينَ فَذَهَبَ بَاطِلُكُمْ بِحَقِّكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 359 )
9 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود دانش جوئيد و با آن بردبارى و وقار را زيور خود كنيد و تواضع كنيد براى شاگردان و استادان خود و دانشمندان جبار نباشيد كه باطل شما حق شما را از ميان ببرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 359
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:در طلب دانايى كوشش كنيد و علم را با صبر و وقار آراسته كنيد و در برابر شاگردان خود فروتنانه برخورد كنيد و در برابر استادان خويش و نيز عالمان جبارگونه نباشيد كه باطل تان،حق تان را تباه مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 47
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 359
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: عَلَيْكُمْ بِمَكَارِمِ اَلْأَخْلاَقِ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُحِبُّهَا وَ إِيَّاكُمْ وَ مَذَامَّ اَلْأَفْعَالِ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُبْغِضُهَا وَ عَلَيْكُمْ بِتِلاَوَةِ اَلْقُرْآنِ فَإِنَّ دَرَجَاتِ اَلْجَنَّةِ عَلَى عَدَدِ آيَاتِ اَلْقُرْآنِ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ يُقَالُ لِقَارِئِ اَلْقُرْآنِ اِقْرَأْ وَ اِرْقَ فَكُلَّمَا قَرَأَ آيَةً رَقِيَ دَرَجَةً وَ عَلَيْكُمْ بِحُسْنِ اَلْخُلُقِ فَإِنَّهُ يَبْلُغُ بِصَاحِبِهِ دَرَجَةَ اَلصَّائِمِ اَلْقَائِمِ وَ عَلَيْكُمْ بِحُسْنِ اَلْجِوَارِ فَإِنَّ اَللَّهَ أَمَرَ بِذَلِكَ وَ عَلَيْكُمْ بِالسِّوَاكِ فَإِنَّهَا مَطْهَرَةٌ وَ سُنَّةٌ حَسَنَةٌ وَ عَلَيْكُمْ بِفَرَائِضِ اَللَّهِ فَأَدُّوهَا وَ عَلَيْكُمْ بِمَحَارِمِ اَللَّهِ فَاجْتَنِبُوهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 359 )
10 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود بر شما باد بمكارم اخلاق زيرا خداى عز و جل آنها را دوست دارد و دور باشيد از اخلاق بد كه خدايشان دشمن دارد و بر شما باد بخواندن قرآن كه درجات بهشت بشماره آيات آنست و روز قيامت بقارى قرآن گويند بخوان و بالا رو و هر آيه بخواند يكدرجه بالا رود، و بر شما باد بحسن خلق كه صاحب خود را بمقام روزه دار شب زنده دار رساند و بر شما باد بخوش همسايگى كه خدا بدان دستور داده و بر شما باد بمسواك كردن كه پاك كننده و روش نيكى است و بر شما باد به واجبات و آنها را ادا كنيد و ملاحظه كنيد حرامها را و آن ها را ترك كنيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 359
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:بر شما باد آراستگى به مكارم اخلاق،چراكه خداوند صاحب مكارم اخلاق را دوست دارد و از اخلاق ناپسند فاصله بگيريد كه خداوند صاحب اخلاق ناپسند را دوست ندارد.و بر شما باد به تلاوت قرآن كريم كه درجه هاى بهشت به شمار آيات قرآن است و در روز رستاخيز به كسى كه قرآن خوانده است،گفته مى شود:بخوان و از مرتبه هاى بهشتى بالا برو.او هرآيه كه مى خواند،مرتبه اى بالا مى رود.و بر شما باد به خوش خلقى كه صاحب آن به منزلت عابد و روزه دار و شب زنده دار خواهد رسيد.بر شما باد نيكو همسايگى كه همانا خداوند به آن امر كرده است،بر شما باد مسواك زدن،پس همانا پاك مى كند و سنت نيكويى است و بر شما باد به انجام واجب ها و ترك و دورى از حرام هاى الهى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 47
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ وَقَفَ عَبْدَانِ مُؤْمِنَانِ لِلْحِسَابِ كِلاَهُمَا مِنْ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ فَقِيرٌ فِي اَلدُّنْيَا وَ غَنِيٌّ فِي اَلدُّنْيَا فَيَقُولُ اَلْفَقِيرُ يَا رَبِّ عَلَى مَا أُوقَفُ فَوَ عِزَّتِكَ إِنَّكَ لَتَعْلَمُ أَنَّكَ لَمْ تُوَلِّنِي وِلاَيَةً فَأَعْدِلَ فِيهَا أَوْ أَجُورَ وَ لَمْ تَرْزُقْنِي مَالاً فَأُؤَدِّيَ مِنْهُ حَقّاً أَوْ أَمْنَعَ وَ لاَ كَانَ رِزْقِي يَأْتِينِي مِنْهَا إِلاَّ كَفَافاً عَلَى مَا عَلِمْتَ وَ قَدَّرْتَ لِي فَيَقُولُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ صَدَقَ عَبْدِي خَلُّوا عَنْهُ يَدْخُلِ اَلْجَنَّةَ وَ يَبْقَى اَلْآخَرُ حَتَّى يَسِيلَ مِنْهُ مِنَ اَلْعَرَقِ مَا لَوْ شَرِبَهُ أَرْبَعُونَ بَعِيراً لَكَفَاهَا ثُمَّ يَدْخُلُ اَلْجَنَّةَ فَيَقُولُ لَهُ اَلْفَقِيرُ مَا حَبَسَكَ فَيَقُولُ طُولُ اَلْحِسَابِ مَا زَالَ اَلشَّيْءُ يَجِيئُنِي بَعْدَ اَلشَّيْءِ يَغْفِرُ لِي ثُمَّ أُسْأَلُ عَنْ شَيْءٍ آخَرَ حَتَّى تَغَمَّدَنِيَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ بِرَحْمَتِهِ وَ أَلْحَقَنِي بِالتَّائِبِينَ فَمَنْ أَنْتَ فَيَقُولُ أَنَا اَلْفَقِيرُ اَلَّذِي كُنْتُ مَعَكَ آنِفاً فَيَقُولُ لَقَدْ غَيَّرَكَ اَلنَّعِيمُ بَعْدِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 360 )
11 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود روز قيامت دو بنده بپاى حساب ايستند كه اهل بهشتند ولى يكى در دنيا فقير بوده و ديگرى توانگر آن فقير گويد خدايا براى چه من بايستم بعزتت سوگند تو ميدانى نه متصدى مقامى بودم كه مسئول عدل و ظلم آن باشم نه مالى بمن دادى كه از اداى حق آن بپرسى و روزيم باندازه كفايت بوده چنانچه خود دانى و مقدر كرده بودى، خداى جل جلاله فرمايد بنده ام راست ميگويد او را رها كنيد ببهشت رود، ديگرى ميماند تا آنقدر عرق ميريزد كه اگر چهل شتر بنوشد بس آنها است سپس ببهشت ميرود آن فقير از او پرسد چه تو را بازداشت ؟ گويد طول حساب هر چيزى كه پيش مى آوردند مرا نوميد ميكرد و مرا مى آمرزيدند و از چيز ديگر پرسش ميشدم تا خدا مرا برحمت خود فرا گرفت و بپايان رسانيد، تو كيستى ؟ گويد من همان فقير بودم كه تا پاى حساب با تو بودم گويد از نعمت در اين مدت مفارقت تو را چنان تغيير داده است كه نشناختمت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 360
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام فرمود:در روز رستاخيز هركس را براى حساب خواهند آورد كه هردو بهشتى اند.اما يك تن در دنيا بينوا بوده و ديگرى توانگر و ثروتمند بوده است.بينوا مى گويد: خدايا!من براى چه در جايگاه حساب بايستم ؟به عزت تو سوگند خودآگاهى كه من نه مسئوليتى داشتم كه براى دادوبيداد در آن بازخواست شوم،و نه ثروتى به من ارزانى داشتى كه از پرداخت حق آن سؤال كنى و رزق من در حد نيازم بود كه خودآگاهى و آن را برايم تعيين كرده بودى. خداوند مى فرمايد:بندۀ من حقيقت را مى گويد.او را رها كنيد كه وارد بهشت شود.
آنگاه بينوا از مؤمن ثروتمند سؤال مى كند كه چه چيز سبب بازداشت تو شد؟او مى گويد:درازى حساب هرچيز كه نزديك مى آورند،مرا مأيوس مى ساخت،اما بعد گناهم را آمرزيدند و باز از حساب چيز ديگرى سؤال مى كردند تا اينكه خداوند مرا به لطف خود نوازش داد و حساب را پايان بخشيد.بعد رو به بينوا كرده و مى گويد:تو كيستى ؟بينوا مى گويد:من همان بينوايى بودم كه تا هنگام حساب همراه تو بودم.توانگر مى گويد:كه نعمت الهى تو را چنان دگرگون ساخته كه در اين فاصله جدايى،تو را نشناختم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 47
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 360
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ أَنَا أَخُوكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ مِنِّي وَ أَنَا مِنْكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَى أُمَّتِي بَعْدِي لَقَدْ سَعِدَ مَنْ تَوَلاَّكَ وَ شَقِيَ مَنْ عَادَاكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 360 )
12 - رسول خدا فرمود اى على تو برادر من و من برادر توام اى على تو از من و من از توام اى على تو وصى و خليفه من و حجت خدائى بر امتم بعد از من، خوشبخت است هر كه دوستت دارد و بدبخت است هر كه دشمنت دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 360
الأمالی (للصدوق)
12.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!تو برادر من هستى و من برادر تو هستم.اى على تو از من هستى و من از تو هستم.اى على تو وصى و جانشين و حجت خدا پس از من بر امتم خواهى بود.نيك بخت كسى است كه تو را دوست داشته باشد و شوربخت كسى است كه تو را دشمن داشته باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 49
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : شِيعَةُ عَلِيٍّ هُمُ اَلْفَائِزُونَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 361 )
13 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شيعيان على هم آن كامجويانند در روز قيامت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 361
الأمالی (للصدوق)
13.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:پيروان على عليه السّلام همان كاميابان روز رستاخيز خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 49
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 361
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو رَجَاءٍ قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلسَّرَّاجِ عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ يُؤْتَى بِكَ يَا عَلِيُّ عَلَى نَجِيبٍ مِنْ نُورٍ وَ عَلَى رَأْسِكَ تَاجٌ قَدْ أَضَاءَ نُورُهُ وَ كَادَ يَخْطِفُ أَبْصَارَ أَهْلِ اَلْمَوْقِفِ فَيَأْتِي اَلنِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ أَيْنَ خَلِيفَةُ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اَللَّهِ فَتَقُولُ هَا أَنَا ذَا قَالَ فَيُنَادِي اَلْمُنَادِي يَا عَلِيُّ أَدْخِلْ مَنْ أَحَبَّكَ اَلْجَنَّةَ وَ مَنْ عَادَاكَ اَلنَّارَ فَأَنْتَ قَسِيمُ اَلْجَنَّةِ وَ أَنْتَ قَسِيمُ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 361 )
14 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود روز قيامت كه شود تو را بر اسبى نجيب از نور بياورند و بر سرت تاجى باشد كه نورش درخشان بتابد كه نزديكست ديده اهل محشر را خيره كند و ندا از طرف خداى جل جلاله رسد كه كجاست خليفه«
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللّٰهِ
» تو عرض كنى من اكنون حاضرم سپس جارچى جار كشد اى على هر كه دوستت دارد ببهشت ببر و هر كه دشمنت دارد بدوزخ بر، توئى قسيم بهشت، توئى قسيم دوزخ.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 361
الأمالی (للصدوق)
14.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به على بن ابى طالب عليه السّلام چنين فرمود:در روز رستاخيز تو را بر اسبى نجيب از نور نشانده و مى آورند درحالى كه پرتو آن نزديك است كه مردمان را خيره خويش سازد.آنگاه از جانب خداوند ندا مى آيد:جانشين پيامبر خدا،محمد رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله،كجاست ؟تو در پاسخ خواهى گفت:من حاضرم.آنگاه فرياد زنند اى على هركس تو را دوست مى دارد،همراه خود وارد بهشت كن و هركس تو را دشمن دارد،او را به دوزخ بيفكن.آنگاه تو هستى كه بهشت و دوزخ را تقسيم خواهى كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 49
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ اَلْأَسْتَرْآبَادِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْمَلِكِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ هَارُونَ قَالَ حَدَّثَنَا عَمَّارُ بْنُ رَجَاءٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَمْرٍو عَنْ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ : أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ جَاءَهُ رَجُلٌ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَ مَا رَأَيْتَ فُلاَناً رَكِبَ اَلْبَحْرَ بِبِضَاعَةٍ يَسِيرَةٍ وَ خَرَجَ إِلَيَّ فَأَسْرَعَ اَلْكَرَّةَ وَ أَعْظَمَ اَلْغَنِيمَةَ حَتَّى قَدْ حَسَدَهُ أَهْلُ وُدِّهِ وَ أَوْسَعُ قَرَابَاتِهِ وَ جِيرَانِهِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ إِنَّ مَالَ اَلدُّنْيَا كُلَّمَا اِزْدَادَ كَثْرَةً وَ عِظَماً اِزْدَادَ صَاحِبَهُ بَلاَءً فَلاَ تَغْبِطُوا أَصْحَابَ اَلْأَمْوَالِ إِلاَّ بِمَنْ جَادَ بِمَالِهِ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ وَ لَكِنْ أَ لاَ أُخْبِرُكُمْ بِمَنْ هُوَ أَقَلُّ مِنْ صَاحِبِكُمْ بِضَاعَةً وَ أَسْرَعُ مِنْهُ كَرَّةً وَ أَعْظَمُ مِنْهُ غَنِيمَةً وَ مَا أُعِدَّ لَهُ مِنَ اَلْخَيْرَاتِ مَحْفُوظٌ لَهُ فِي خَزَائِنِ عَرْشِ اَلرَّحْمَنِ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اُنْظُرُوا إِلَى هَذَا اَلْمُقْبِلِ إِلَيْكُمْ فَنَظَرْنَا فَإِذَا رَجُلٌ مِنَ اَلْأَنْصَارِ رَثُّ اَلْهَيْئَةِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ هَذَا لَقَدْ صَعِدَ لَهُ فِي هَذَا اَلْيَوْمِ إِلَى اَلْعُلْوِ مِنَ اَلْخَيْرَاتِ وَ اَلطَّاعَاتِ مَا لَوْ قُسِمَ عَلَى جَمِيعِ أَهْلِ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ لَكَانَ نَصِيبُ أَقَلِّهِمْ مِنْهُ غُفْرَانَ ذُنُوبِهِ وَ وُجُوبَ اَلْجَنَّةِ لَهُ قَالُوا بِمَا ذَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ سَلُوهُ يُخْبِرْكُمْ عَمَّا صَنَعَ فِي هَذَا اَلْيَوْمِ فَأَقْبَلَ عَلَيْهِ أَصْحَابُ رَسُولِ اَللَّهِ وَ قَالُوا لَهُ هَنِيئاً لَكَ مَا بَشَّرَكَ بِهِ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَمَا ذَا صَنَعْتَ فِي يَوْمِكَ هَذَا حَتَّى كُتِبَ لَكَ مَا كُتِبَ فَقَالَ اَلرَّجُلُ مَا أَعْلَمُ أَنِّي صَنَعْتُ شَيْئاً غَيْرَ أَنِّي خَرَجْتُ مِنْ بَيْتِي وَ أَرَدْتُ حَاجَةً كُنْتُ أَبْطَأْتُ عَنْهَا فَخَشِيتُ أَنْ تَكُونَ فَاتَتْنِي فَقُلْتُ فِي نَفْسِي لَأَعْتَاضَنَّ مِنْهَا اَلنَّظَرَ إِلَى وَجْهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ اَلنَّظَرُ إِلَى وَجْهِ عَلِيٍّ عِبَادَةٌ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِي وَ اَللَّهِ عِبَادَةٌ وَ أَيُّ عِبَادَةٍ إِنَّكَ يَا عَبْدَ اَللَّهِ ذَهَبْتَ تَبْتَغِي أَنْ تَكْتَسِبَ دِينَاراً لِقُوتِ عِيَالِكَ فَفَاتَكَ ذَلِكَ فَاعْتَضْتَ مِنْهُ اَلنَّظَرَ إِلَى وَجْهِ عَلِيٍّ وَ أَنْتَ لَهُ مُحِبٌّ وَ لِفَضْلِهِ مُعْتَقِدٌ وَ ذَلِكَ خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ لَوْ كَانَتِ اَلدُّنْيَا كُلُّهَا لَكَ ذَهَبَةً حَمْرَاءَ فَأَنْفَقْتَهَا فِي سَبِيلِ اَللَّهِ وَ لَتَشْفَعَنَّ بِعَدَدِ كُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسْتَهُ فِي مَصِيرِكَ إِلَيْهِ فِي أَلْفِ رَقَبَةٍ يُعْتِقُهُمُ اَللَّهُ مِنَ اَلنَّارِ بِشَفَاعَتِكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 361 )
سه شنبه نيمه ربيع الآخر 3681 - مردى خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و گفت يا رسول اللّٰه خبر دارى كه فلانى سفرى را كرده، كالاى اندكى برده و بچين رفته و زود برگشته و بهره فراوانى آورده كه دوستانش بر او حسد برند و بهمسايگان و خويشانش وسعت بخشيده رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود مال دنيا هر چه بيشتر شود صاحبش ببلا و گرفتارى نزديكتر گردد هرگز بمالداران رشك نبريد مگر بآن كه مالش را در راه خدا بخشيده باشد ولى ميخواهيد شما را آگاه كنم از كسى كه از اين رفيق شما سرمايه كمترى دارد و زودتر از او برگشته و بهره بيشترى آورده و هر چه خير براى او اندوخته است در خزينه خدا محفوظست ؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه فرمود باين مرديكه بسوى شما مى آيد بنگريد. نگاه كرديم مردى از انصار كهنه پوش بود، رسول خدا فرمود از همين مرد امروز آنقدر خير و طاعت بالا رفته كه اگر بر همه اهل آسمانها و زمين پخش شود كمترين بهره مند آنست كه گناهان او آمرزيده و بهشت بر او واجب شود عرضكردند بچه يا رسول اللّٰه ؟ فرمود برويد از خودش بپرسيد تا بشما خبر دهد كه امروز چه كرده است، اصحاب رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) باو رو آوردند و باو گفتند بر تو گوارا باد آنچه رسول خدا بتو مژده داده امروز چه كردى كه خدا اين همه ثواب براى تو نوشته آن مرد گفت نميدانم كارى كرده باشم جز آنكه از خانه بيرون آمدم دنبال كارى و تاخير افتاد و ترسيدم از دستم برود و با خود گفتم آن حاجت را با نگاه بروى على بن ابى طالب (عليه السّلام) عوض ميكنم چون از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم كه نگاه بروى على عبادتست، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود آرى بخدا عبادتست و چه عبادتى از آن بهتر است اى بنده خدا تو رفته بودى دينارى براى قوت عيالت بدست آرى و از دستت رفت و بعوض آن نگاه بروى على كردى با محبت و اعتقاد بفضل و اين بهتر از آنست كه همه دنيا پر از طلاى سرخ بود و از تو بود و همه را در راه خدا انفاق ميكردى و در هر نفسى كه در اين راه كشيدى حق شفاعت هزار گنهكار دارى كه خدا آن ها را در دوزخ بشفاعتت آزاد كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 361
الأمالی (للصدوق)
1.شخصى نزد پيامبر اسلام آمد و گفت:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله،آيا مى دانى كه فلانى سفر دريا رفته و كالاى كمى همراه برده و نيز به سرزمين چين رفته و زود بازگشته است ؟او سود بسيارى به همراه آورده كه دوستان بر او حسد مى كنند،درحالى كه او به روزى همسايگان و نزديكان خود فراخى داده است.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:ثروت دنيا هرچه بيشتر شود،دارنده آن گرفتارتر مى شود.هرگز به سرمايه داران غبطه نخوريد،مگر به توانگرى كه سرمايه اش را در راه خداوند داده است.آيا مايليد كه شما را از كسى خبر دهم كه از دوست شما ثروت كمترى داشته و زودتر از وى از سفر بازگشته و سود بيشترى به همراه آورده و آن چه از خوبى براى او اندوخته شده است،همه در خزانه الهى نگاهداشته مى شود؟گفتند:آرى اى پيامبر خدا.فرمود:به آن مرد نگاه كنيد كه به سمت شما مى آيد.ابو هريره مى گويد كه ما شخصى ژنده پوش از انصار ديديم.پيامبر فرمود:از عمل اين مرد امروز به اندازه اى خوبى و فرمان برى به آسمان بالا رفته است كه اگر آن در ميان ساكنان آسمان ها و زمين پخش شود،كم ترين نصيب برنده،نصيب كسى است كه گناهان او بخشوده شده و بهشت بر او واجب مى شود.
مسلمانان گفتند:اى پيامبر خدا با چه عملى ؟فرمود:از او سؤال كنيد كه شما را از كارى كه امروز انجام داده است،آگاه كند.ياران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نزد او رفته و گفتند:آنچه پيامبر خدا بشارت آن را به تو داده،گواراى وجودت باد.بگو كه امروز چه كرده اى كه خداوند اين پاداش بزرگ را به تو ارزانى داشته است ؟او گفت:راستش چيزى نمى دانم. من امروز درپى كارى از خانه خارج شدم كه به تأخير افتاد و ترسيدم كه آن را از دست بدهم.پيش خود گفتم كه بروم خواسته ام را با ديدن به رخسار على عليه السّلام عوض كنم.زيرا از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شنيده بودم كه نگريستن به سيماى على بن ابى طالب عليه السّلام عبادت است. آنگاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آرى به خدا سوگند تماشاى على عليه السّلام عبادت است و چه عبادتى برتر از آن است ؟بعد فرمود:اى بنده خدا تو براى كسب دينارى كه هزينه خانواده ات كنى، بيرون رفته بودى كه از دست دادى.اما به جاى آن،به چهرۀ على نگريستى،نگريستن همراه با عشق و ايمان به فضيلت وى.اين سود و منفعت برتر از آن است كه همه دنيا آكنده از طلاى سرخ بوده و به تو تعلق داشته باشد و آنگاه همه را در راه خدا انفاق كنى.تو در هرنفس كشيدن خود،حق شفاعت هزار گناهكار را دارى كه خداوند آنان را در دوزخ با شفاعت تو رها نمود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 51
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 362
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَكْرَانَ اَلنَّقَّاشُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْكُوفِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَادِرُوا إِلَى رِيَاضِ اَلْجَنَّةِ قَالُوا وَ مَا رِيَاضُ اَلْجَنَّةِ قَالَ حَلَقُ اَلذِّكْرِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 363 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود ببستانهاى بهشت پيشى گيريد، عرض شد بستان هاى بهشت چيست ؟ فرمود حلقه هاى ذكر.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 363
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:به سمت بوستان هاى بهشتى سبقت بگيريد.گفتند اى پيامبر خدا!بوستان هاى بهشتى كدامند؟فرمود:حلقه هاى ياد خداوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 53
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 363
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَدَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا صُهَيْبُ بْنُ عَبَّادِ بْنِ صُهَيْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَضَى بِالْيَمِينِ مَعَ اَلشَّاهِدِ اَلْوَاحِدِ وَ أَنَّ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَضَى بِهِ بِالْعِرَاقِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 363 )
3 - رسول خدا با يك شاهد و ضميمه قسم حكم داد و على (عليه السّلام) هم در عراق بدان حكم داد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 363
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله با يك شاهد و سوگند حكم خداوند را جارى كرد،و على عليه السّلام در عراق نيز بدان شيوه نبوى حكم داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 53
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ : جَاءَ جَبْرَئِيلُ إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَمَرَهُ أَنْ يَأْخُذَ بِالْيَمِينِ مَعَ اَلشَّاهِدِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 363 )
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍِّّ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْوَزَّانُ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ اَلْأَهْوَازِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِذَا دَخَلْتَ اَلْحَمَّامَ فَقُلْ فِي اَلْوَقْتِ اَلَّذِي تَنْزِعُ ثِيَابَكَ اَللَّهُمَّ اِنْزِعْ عَنِّي رِبْقَةَ اَلنِّفَاقِ وَ ثَبِّتْنِي عَلَى اَلْإِيمَانِ فَإِذَا دَخَلْتَ اَلْبَيْتَ اَلْأَوَّلَ فَقُلِ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ نَفْسِي وَ أَسْتَعِيذُ بِكَ مِنْ أَذَاهُ وَ إِذَا دَخَلْتَ اَلْبَيْتَ اَلثَّانِيَ فَقُلِ اَللَّهُمَّ اِذْهَبْ عَنِّي اَلرِّجْسَ اَلنِّجْسَ وَ طَهِّرْ جَسَدِي وَ قَلْبِي وَ خُذْ مِنَ اَلْمَاءِ اَلْحَارِّ وَ ضَعْهُ عَلَى هَامَتِكَ وَ صُبَّ مِنْهُ عَلَى رِجْلَيْكَ وَ إِنْ أَمْكَنَ أَنْ تَبْلَعَ مِنْهُ جُرْعَةً فَافْعَلْ فَإِنَّهُ يُنَقِّي اَلْمَثَانَةَ وَ اِلْبَثْ فِي اَلْبَيْتِ اَلثَّانِي سَاعَةً فَإِذَا دَخَلْتَ اَلْبَيْتَ اَلثَّالِثَ فَقُلْ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ وَ نَسْأَلُهُ اَلْجَنَّةَ تُرَدِّدُهَا إِلَى وَقْتِ خُرُوجِكَ مِنَ اَلْبَيْتِ اَلْحَارِّ وَ إِيَّاكَ وَ شُرْبَ اَلْمَاءِ اَلْبَارِدِ وَ اَلْفُقَّاعِ فِي اَلْحَمَّامِ فَإِنَّهُ يُفْسِدُ اَلْمَعِدَةَ وَ لاَ تَصُبَّنَّ عَلَيْكَ اَلْمَاءَ اَلْبَارِدَ فَإِنَّهُ يُضْعِفُ اَلْبَدَنَ وَ صُبَّ اَلْمَاءَ اَلْبَارِدَ عَلَى قَدَمَيْكَ إِذَا خَرَجْتَ فَإِنَّهُ يَسُلُّ اَلدَّاءَ مِنْ جَسَدِكَ فَإِذَا لَبِسْتَ ثِيَابَكَ فَقُلِ اَللَّهُمَّ أَلْبِسْنِي اَلتَّقْوَى وَ جَنِّبْنِي اَلرَّدَى فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ أَمِنْتَ مِنْ كُلِّ دَاءٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 363 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون بحمام روى وقت جامه كندن بگو خدايا گردن بند نفاق از من بر كن و بر ايمانم بر جاى دار، چون وارد بينه حمام شدى بگو خدايا بتو پناه برم از بدى خودم و تو را پناه گيرم از آن و چون بخزينه آب در آمدى بگو خدايا از من ببر پليدى و نجاست را و تن و دلم را پاك كن و آب داغ بردار و بر بالاى سرت بريز و بپايت بريز و اگر ممكن شود جرعه اى از آن بگلو فرو بر كه مثانه را پاك كند و در گرمابه دوم ساعتى بمان و چون بخزانه كه اطاق سومست رسيدى بگو پناه بريم بخدا از آتش و از او خواهيم بهشت و تا از خانه گرم آن بيرون آئى آن را تكرار كن و مبادا مبادا در حمام آب سرد يا نوشابه سرد ديگر بنوشى كه معده را فاسد كند و آب سرد بر سر مريز كه تن را سست كند و آب سرد بر دو پا بريز وقتى بيرون آمدن كه درد را از تنت بكشد و چون جامه خود پوشى بگو خدايا جامه تقوى در برم كن و از هلاكت بركنارم دار و چون چنين كنى از هر درد آسوده باشى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 363
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه داخل حمام رفتى،به هنگام بيرون آوردن جامه خود،بگوى:خدايا!رشته نفاق را از گردن من بگشاى و بر ايمانم استوار بدار.و آنگاه كه به بخش نخست حمام درآمدى،بگو:خدايا!از شر نفس اماره به تو پناه مى برم و تو را پناهگاه خود در برابر آسيب رسانى او مى گيرم و آنگاه كه وارد آب گرم شدى.بگو:خدايا پليدى را از من جدا كن و بدن و قلب مرا پاكيزه نما.و بعد مشتى آب داغ بر سر و پايت بريز و كمى هم به دهان خود بريز كه پاك كننده مثانه است.در حمام زمانى بمان و آنگاه كه پاى به خزينه گذاشتى بگو:از آتش دوزخ به خداوند پناه مى برم و از او بهشت را خواهانم. تا وقتى كه از آنجا خارج شوى،اين عبارت را تكرار كن.مبادا در حمام نوشيدنى خنك بنوشى،زيرا معده را تباه مى كند.مبادا آب سرد بر سر بريزى كه بدن را سست مى كند.اما آنگاه كه خواستى از حمام خارج شوى،آب سرد بر پاى خود ريز كه بيمارى را از بدن تو بيرون مى برد.آنگاه كه جامه بر تن خود كردى،بگو:خدايا جامه تقوا بر من بپوشان و مرا از نابودى برهان.از اين پس از هردردى در امان مانى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 53
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْفَزَارِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ يَعْقُوبَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَنْصُورُ بْنُ أَبِي نُوَيْرَةَ عَنْ أَبِي بَكْرِ بْنِ عَيَّاشٍ عَنْ قَرَنٍ أَبِي سُلَيْمَانَ اَلضَّبِّيِّ قَالَ: أَرْسَلَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ إِلَى لَبِيدٍ اَلْعُطَارِدِيِّ بَعْضَ شُرَطِهِ فَمَرُّوا بِهِ عَلَى مَسْجِدِ سِمَاكٍ فَقَامَ إِلَيْهِ نُعَيْمُ بْنُ دَجَاجَةَ اَلْأَسَدِيُّ فَحَالَ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَهُ فَأَرْسَلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى نُعَيْمٍ فَجِيءَ بِهِ قَالَ فَرَفَعَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ شَيْئاً لِيَضْرِبَهُ فَقَالَ نُعَيْمٌ وَ اَللَّهِ إِنَّ صُحْبَتَكَ لَذُلٌّ وَ إِنَّ خِلاَفَكَ لَكُفْرٌ فَقَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ تَعْلَمُ ذَلِكَ قَالَ نَعَمْ قَالَ خَلُّوهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 364 )
5 - ابى سليمان ضبى گويد على بن ابى طالب برخى پاسبانان خود را بدنبال لبد عطاردى فرستاد و او را در مسجد سماك دريافتند و نعيم بن دجاجه اسدى بحمايت او برخاست و مانع پاسبان ها شد امير المؤمنين او را احضار كردند و آوردندش على خواست او را بزند نعيم گفت بخدا بهمراهى شما خوارى دارد و مخالفتت كفر است امير المؤمنين فرمود اين حقيقت را ميدانى ؟ گفت آرى فرمود او را رها كنيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 364
الأمالی (للصدوق)
5.ابو سليمان ضبى مى گويد:على بن ابى طالب عليه السّلام دسته اى از مأموران خود را درپى شخصى به نام لبيد عطاردى روانه كرد كه او را در مسجد سماك پيدا كردند.نعيم بن دجاجه اسدى به منظور پشتيبانى از او بلند شد كه مانع شود لبيد را همراه خود ببرند. امير مؤمنان عليه السّلام او را خواست و آنگاه كه او را آوردند،على عليه السّلام خواست او را كيفر دهد كه گفت:سوگند به خداوند مخالفت با تو كفر ورزيدن است.على عليه السّلام فرمود:آيا اين را مى دانستى ؟گفت:آرى.فرمود:او را رها كنيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 55
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 364
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلصَّقْرِ اَلصَّائِغُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَيُّوبَ قَالَ أَخْبَرَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى قَالَ أَخْبَرَنَا هِشَامُ بْنُ يُوسُفَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَحِبُّوا اَللَّهَ لِمَا يَغْذُوكُمْ بِهِ مِنْ نِعَمِهِ وَ أَحِبُّونِي لِحُبِّ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَحِبُّوا أَهْلَ بَيْتِي لِحُبِّي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 364 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خدا را براى نعمتهائى كه بشما ميخوراند دوست داريد و مرا بدوستى خدا دوست داريد و خاندانم را بدوستى من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 364
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند را براى نعمت هايى كه سبب تغذيه تان شده است، دوست بداريد و مرا به خاطر محبتى كه به خداوند داريد،دوست بداريد و خاندان مرا به خاطر محبتى كه نسبت به من داريد،دوست بداريد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 55
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْمُكَتِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَدَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمَأْمُونُ عَنْ أَبِيهِ اَلرَّشِيدِ عَنِ اَلْمَهْدِيِّ عَنْ أَبِيهِ اَلْمَنْصُورِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيٍّ أَنْتَ وَارِثِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 364 )
7 - بسند مامون از پدرانش تا ابن عباس كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى (عليه السّلام) فرمود تو وارث منى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 364
الأمالی (للصدوق)
7.عبد اللّه بن عباس مى گويد كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام فرمود:اى على تو وارث من هستى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 55
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ اَلْفُرَاتِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ اَللُّؤْلُؤِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ نُوحٍ اَلْحِنَّائِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ أَبِي دَاوُدَ عَنْ مُعَاذِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ بِشْرِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ اَلْأَنْصَارِيِّ عَنْ خَلِيفَةَ بْنِ سُلَيْمَانَ اَلْجُهَنِيِّ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: غَزَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ غَزَاةً فَلَمَّا رَجَعَ إِلَى اَلْمَدِينَةِ وَ كَانَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ تَخَلَّفَ عَلَى أَهْلِهِ فَقَسَمَ اَلْمَغْنَمَ فَدَفَعَ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ سَهْمَيْنِ فَقَالَ اَلنَّاسُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ دَفَعْتَ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ سَهْمَيْنِ وَ هُوَ بِالْمَدِينَةِ مُتَخَلِّفٌ فَقَالَ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ نَاشَدْتُكُمْ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ أَ لَمْ تَرَوْا إِلَى اَلْفَارِسِ اَلَّذِي حَمَلَ عَلَى اَلْمُشْرِكِينَ مِنْ يَمِينِ اَلْعَسْكَرِ فَهَزَمَهُمْ ثُمَّ رَجَعَ إِلَيَّ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ لِي مَعَكَ سَهْماً وَ قَدْ جَعَلْتُهُ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ جَبْرَئِيلُ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ نَاشَدْتُكُمْ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ هَلْ رَأَيْتُمُ اَلْفَارِسَ اَلَّذِي حَمَلَ عَلَى اَلْمُشْرِكِينَ مِنْ يَسَارِ اَلْعَسْكَرِ ثُمَّ رَجَعَ فَكَلَّمَنِي وَ قَالَ لِي يَا مُحَمَّدُ إِنَّ لِي مَعَكَ سَهْماً وَ قَدْ جَعَلْتُهُ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ مِيكَائِيلُ فَوَ اَللَّهِ مَا دَفَعْتُ إِلَى عَلِيٍّ إِلاَّ سَهْمَ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ فَكَبَّرَ اَلنَّاسُ بِأَجْمَعِهِمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 365 )
8 - ابو هريره گويد پيغمبر بغزوه رفت و بمدينه برگشت و على را بجاى خود بر خاندانش خليفه كرده بود، غنيمت را كه تقسيم كرد بعلى دو بهره داد، مردم گفتند يا رسول اللّٰه بعلى بن ابى طالب كه در مدينه مانده بود دو سهم دادى ؟ فرمود اى گروه مردم شما نديديد كه اسب سوارى از سمت راست بر مشركان يورش برد و آنها را شكست داد سپس برگشت نزد من و گفت اى محمد من سهمى از غنيمت دارم و آن را بعلى بن ابى طالب بخشيدم او جبرئيل بود، اى گروه مردم شما را بخدا و رسولش نديديد آن اسب سوارى كه بر مشركان از سمت چپ يورش برد و بنزد من برگشت و گفت اى محمد با تو سهمى دارم و آن را بر على بن ابى طالب (عليه السّلام) نهادم او ميكائيل بود بخدا بعلى ندادم جز سهم جبرئيل و ميكائيل را، پس همه مردم تكبير گفتند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 365
الأمالی (للصدوق)
8.ابو هريره مى گويد:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله براى جنگ از مدينه خارج شد و على عليه السّلام را جانشين خود گذاشت.آنگاه كه حضرت بازگشت،غنايم جنگى را تقسيم كرد و به على عليه السّلام دو سهم عطا كرد.گفتند:اى پيامبر خدا به على عليه السّلام كه در مدينه مانده بود،دو سهم مى دهى ؟فرمود:اى مردم آيا شما در جنگ مشاهده نكرديد كه يك سوارى از سمت راست به مشركان هجوم آورد و آنان را پراكنده ساخت و آنگاه پيش من بازگشت و گفت: اى محمد صلّى اللّه عليه و آله سهم خود از غنايم جنگى را به على عليه السّلام واگذار كردم.او همان جبرئيل بود. آنگاه فرمود:اى مردمان شما را سوگند به خدا و فرستاده اش،آيا سوارى را مشاهده نكرديد كه از سمت چپ به مشركان هجوم برد و بعد از پراكندن دشمنان پيش من آمد و گفت:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله سهم خود از غنايم جنگى را به على عليه السّلام واگذار كردم ؟او همان ميكائيل بود.به خدا سوگند كه غير از سهم جبرئيل و ميكائيل به على ندادم.در اين هنگام مسلمانان اللّه اكبر گفتند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 55
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 365
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْكُوفِيُّ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ أَبِي أَحْمَدَ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جُنْدَبٍ عَنْ أَبِي عُمَرَ اَلْعَجَمِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ: « أَنَا اَللّٰهُ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنَا » خَلَقْتُ اَلْمُلُوكَ وَ قُلُوبُهُمْ بِيَدِي فَأَيُّمَا قَوْمٍ أَطَاعُونِي جَعَلْتُ قُلُوبَ اَلْمُلُوكِ عَلَيْهِمْ رَحْمَةً وَ أَيُّمَا قَوْمٍ عَصَوْنِي جَعَلْتُ قُلُوبَ اَلْمُلُوكِ عَلَيْهِمْ سَخْطَةً أَلاَ لاَ تَشْغَلُوا أَنْفُسَكُمْ بِسَبِّ اَلْمُلُوكِ تُوبُوا إِلَيَّ أَعْطِفْ قُلُوبَهُمْ عَلَيْكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 365 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى جل جلاله فرمايد منم خدا معبود حقى نيست جز من ملوك را آفريدم و دل آنها را در دست دارم هر مردمى مرا اطاعت كند دل ملوك را بر آنها مهربان كنم و هر مردمى مرا معصيت كنند دل ملوك را بر آنها خشمگين بسازم، خود را مشغول دشنام ملوك مكنيد بمن باز گرديد تا دلشان را بشما مهربان كنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 365
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اسلام فرمود:خداوند مى فرمايد:من خداى يگانه اى هستم كه غير از من معبود شايسته اى نيست.شاهان را من خلق كردم و قلبشان را در دست خويش دارم.هر امتى از من فرمان ببرد،قلب حاكمان را بر آنان پرمحبت مى كنم و هرامتى مرا فرمان نبرد،قلب حاكمان را بر آنان خشمگين مى سازم.خويشتن را به ناسزا گفتن بر ضد حاكمان سرگرم نكنيد.به سوى من بازگرديد كه قلب شان را نسبت به شما مهرورز سازم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 57
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ اَلشَّعِيرِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : صِنْفَانِ مِنْ أُمَّتِي إِذَا صَلَحَا صَلَحَتْ أُمَّتِي وَ إِذَا فَسَدَا فَسَدَتْ أُمَّتِي اَلْأُمَرَاءُ وَ اَلْقُرَّاءُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 366 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود دو دسته از امتم نيك باشند امتم نيكند و چون فاسد باشند امتم فاسدند، امراء و فقهاء.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 366
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هرگاه دو گروه از امت من شايسته باشند،همه امت من شايسته خواهند بود و هرگاه آن دو گروه تبهكار باشند،همه امت من تباهكار خواهند شد.آنان حاكمان و عالمان مى باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 57
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 366
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ بَشَّارِ بْنِ يَسَارٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا أَرَدْتَ شَيْئاً مِنَ اَلْخَيْرِ فَلاَ تُؤَخِّرْهُ فَإِنَّ اَلْعَبْدَ لَيَصُومُ اَلْيَوْمَ اَلْحَارَّ يُرِيدُ بِهِ مَا عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَيُعْتِقُهُ اَللَّهُ مِنَ اَلنَّارِ وَ يَتَصَدَّقُ بِصَدَقَةٍ يُرِيدُ بِهَا وَجْهَ اَللَّهِ فَيُعْتِقُهُ اَللَّهُ مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 366 )
11 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون قصد كار خير كردى پس مينداز بنده روز گرمى را روزه دارد بقصد آنچه نزد خداست خدا او را از دوزخ آزاد كند و براى خدا صدقه دهد و خدا او را از دوزخ آزاد كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 366
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه قصد كار نيك كردى،آن را بى درنگ انجام بده. بى گمان كسى كه روز گرم و سوزانى را روزه مى گيرد تا به آنچه پيش خداوند است،دست يابد، خداوند او را از آتش دوزخ نجات مى دهد و كسى كه صدقه خالصانه مى دهد خداوند او را از آتش دوزخ رها مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 57
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ عَمِّهِ يَعْقُوبَ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ مَا لاَ تُحِبُّ أَنْ يُفْعَلَ بِكَ فَلاَ تَفْعَلْهُ بِأَحَدٍ وَ إِنْ لَطَمَ أَحَدٌ خَدَّكَ اَلْأَيْمَنَ فَأَعْطِ اَلْأَيْسَرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 366 )
12.امام صادق عليه السّلام فرمود:حضرت عيسى بن مريم عليه السّلام به چند تن از ياران خود فرمود: آن گونه كه مايل نيستى ديگران با تو رفتار كنند،با آنان رفتار نكن و اگر كسى به گونه راست تو سيلى زد،گونه چپ خود را جلو بيار.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 59
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
12 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود عيسى ابن مريم بيكى از يارانش فرمود آنچه نخواهى با تو كنند با ديگران مكن، و اگر كسى سيلى بگونه راستت زد گونه چپت را پيش او آور.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 366
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي زِيَادٍ اَلنَّهْدِيِّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : حَسْبُ اَلْمُؤْمِنِ مِنَ اَللَّهِ نُصْرَةً أَنْ يَرَى عَدُوَّهُ يَعْمَلُ بِمَعَاصِي اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 366 )
13 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود بس است براى مؤمن همين نصرت خدا كه ببيند دشمنش در نافرمانى خداى عز و جل است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 366
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام فرمود:براى مؤمن همين كمك خداوند بسنده است كه دشمنش را در معصيت حق مشغول مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 59
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَا مِنْ قَدَمٍ سَعَتْ إِلَى اَلْجُمُعَةِ إِلاَّ حَرَّمَ اَللَّهُ جَسَدَهُ عَلَى اَلنَّارِ وَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ صَلَّى مَعَهُمْ فِي اَلصَّفِّ اَلْأَوَّلِ فَكَأَنَّمَا صَلَّى مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي اَلصَّفِّ اَلْأَوَّلِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 366 )
14 - فرمود هر كه گامى بنماز جمعه پيش رود خدا تنش را بدوزخ حرام كند، فرمود هر كه در صف اول آنان با آن ها نماز گذارد گويا در صف اول با رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نماز خوانده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 366
الأمالی (للصدوق)
14.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس به سمت نماز جمعه قدمى بگذارد،خداوند بدن او را بر آتش دوزخ حرام مى سازد.و فرمود:هركس صف نخست نمازگزاران جمعه جاى بگيرد،انگار با پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در صف نخست نماز گزارده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 59
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ صَدَقَةَ اَلنَّهَارِ تَمِيثُ اَلْخَطِيئَةَ كَمَا يَمِيثُ اَلْمَاءُ اَلْمِلْحَ وَ إِنَّ صَدَقَةَ اَللَّيْلِ تُطْفِئُ غَضَبَ اَلرَّبِّ جَلَّ جَلاَلُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 367 )
15 - فرمود صدقه در روز خطا را آب كند چنانچه آب نمك را و در شب خشم خدا را جل جلاله خاموش نمايد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 367
الأمالی (للصدوق)
15.امام جعفر صادق عليه السّلام فرمود:صدقه روزانه،خطا را ذوب مى كند؛همان گونه كه آب، نمك را.و صدقه شبانه خشم خداوند را فرو مى نشاند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 59
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 367
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ عَلَى كُلِّ حَقٍّ حَقِيقَةً وَ عَلَى كُلِّ صَوَابٍ نُوراً فَمَا وَافَقَ كِتَابَ اَللَّهِ فَخُذُوهُ وَ مَا خَالَفَ كِتَابَ اَللَّهِ فَدَعُوهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 367 )
16 - على (عليه السّلام) فرمود هر حقى واقعيتى دارد و هر درستى نورى دارد هر چه با قرآن موافقست بگيريد و هر چه با آن مخالف است وانهيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 367
الأمالی (للصدوق)
16.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:هر حقى حقيقتى به همراه دارد و هردرستى، روشنايى.آنچه با قرآن همخوانى دارد،بگيريد و آنچه با قرآن ناهمخوانى دارد،رها كنيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 59
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانٍ اَلْأَحْمَرِ عَنْ سَعْدٍ اَلْكِنَانِيِّ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ أَنْتَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي وَ أَنْتَ مِنِّي كَشِيثٍ مِنْ آدَمَ وَ كَسَامٍ مِنْ نُوحٍ وَ كَإِسْمَاعِيلَ مِنْ إِبْرَاهِيمَ وَ كَيُوشَعَ مِنْ مُوسَى وَ كَشَمْعُونَ مِنْ عِيسَى يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ وَارِثِي وَ غَاسِلُ جُثَّتِي وَ أَنْتَ اَلَّذِي تُوَارِينِي فِي حُفْرَتِي وَ تُؤَدِّي دَيْنِي وَ تُنْجِزُ عِدَاتِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ إِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ يَعْسُوبُ اَلْمُتَّقِينَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ زَوْجُ سَيِّدَةِ اَلنِّسَاءِ فَاطِمَةَ اِبْنَتِي وَ أَبُو سِبْطَيَّ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ يَا عَلِيُّ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى جَعَلَ ذُرِّيَّةَ كُلِّ نَبِيٍّ مِنْ صُلْبِهِ وَ جَعَلَ ذُرِّيَّتِي مِنْ صُلْبِكَ يَا عَلِيُّ مَنْ أَحَبَّكَ وَ وَالاَكَ أَحْبَبْتُهُ وَ وَالَيْتُهُ وَ مَنْ أَبْغَضَكَ وَ عَادَاكَ أَبْغَضْتُهُ وَ عَادَيْتُهُ لِأَنَّكَ مِنِّي وَ أَنَا مِنْكَ يَا عَلِيُّ إِنَّ اَللَّهَ طَهَّرَنَا وَ اِصْطَفَانَا لَمْ يَلْتَقِ لَنَا أَبَوَانِ عَلَى سِفَاحٍ قَطُّ مِنْ لَدُنْ آدَمَ فَلاَ يُحِبُّنَا إِلاَّ مَنْ طَابَتْ وِلاَدَتُهُ يَا عَلِيُّ أَبْشِرْ بِالشَّهَادَةِ فَإِنَّكَ مَظْلُومٌ بَعْدِي وَ مَقْتُولٌ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ ذَلِكَ فِي سَلاَمَةٍ مِنْ دِينِي قَالَ فِي سَلاَمَةٍ مِنْ دِينِكَ يَا عَلِيُّ إِنَّكَ لَنْ تَضِلَّ وَ لَمْ تَزِلَّ وَ لَوْلاَكَ لَمْ يُعْرَفْ حِزْبُ اَللَّهِ بَعْدِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 367 )
17 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى فرمود اى على تو اى خليفه من بر امتم در زندگى من، و پس از مرگم تو نسبت بمن شيثى نسبت بآدم و چون سام بنوح و چون اسماعيل بابراهيم و چون يوشع بموسى و چون شمعون بعيسى اى على تو وصى و وارث و غسل ده منى تواى كه مرا بخاك سپارى و دينم را ادا كنى و وعده ام را وفا كنى اى على تو امير مؤمنان و امام مسلمانان و پيشواى روسفيدان و يعسوب متقيانى، اى على تو شوهر بانوى زنان فاطمه دختر من و پدر دو سبطم حسن و حسين باشى اى على براستى خداى تبارك و تعالى ذريه هر پيغمبرى را از نسل او مقرر كرد و ذريه مرا از پشت تو اى على هر كه دوستت دارد و خواهانت باشد دوستش دارم و خواهانش باشم و هر كه با تو كينه و دشمنى دارد با او دشمنى و كينه دارم زيرا تو از منى و من از تو. اى على براستى خدا ما را پاك كرده و برگزيده و هيچ پدر و مادرى در نژاد ما بزنا بر خورد نكردند تا زمان آدم، دوست ندارد ما را مگر كسى كه حلال زاده است اى على مژده گير كه شهيد ميشوى زيرا تو پس از من مظلومى و مقتول، فرمود يا رسول اللّٰه اين با سلامتى دين منست، فرمود در سلامت دين تو باشد اى على تو هرگز گمراه نشوى و نلغزى و اگر تو نباشى حزب خدا پس از من شناخته نشود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 367
الأمالی (للصدوق)
17.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام چنين فرمود:اى على!تو جانشين من در امتم هستى؛چه در زمان حيات من و چه پس از آن.اى على تو نسبت به من مانند«شيث» نسبت به«آدم»عليه السّلام هستى و همانند اسماعيل نسبت به ابراهيم عليه السّلام و مانند«يوشع»نسبت به موسى عليه السّلام و همانند شمعون نسبت به عيسى عليه السّلام.اى على!تو امير مؤمنانى و امام مسلمانان و رهبر نيك نهادان و پارسايان.اى على!تو همسر سرور زنان،فاطمه عليها السّلام دخترم هستى و نيز پدر دو فرزندم؛حسن و حسين عليه السّلام.اى على!بى گمان خداوند ذريه هرپيامبرى را از نسل او تعيين كرد و ذريه مرا از نسل تو.اى على هركس تو را دوست بدارد و ولاى تو را داشته باشد،او را دوست داشته و ولاى او را خواهم داشت.و هركس با تو دشمنى كند و سر ستيز داشته باشد،با او دشمنى و سر ستيز خواهم داشت،چراكه تو از من هستى و من از تو.اى على!بى گمان خداوند ما را تطهير كرده و انتخاب نموده است، و هيچ پدر و مادرى در ميان ما،از آدم تاكنون به زنا نزديك نشده است.كسى غير از حلال زاده ما را دوست ندارد.اى على!تو را بشارت مى دهم كه به شهادت خواهى رسيد.بى گمان تو پس از من مظلوم مقتول خواهى بود.آنگاه على عليه السّلام فرمود:اى پيامبر خدا!آيا قتل من با سلامت در دين من همراه است ؟فرمود:آرى.اى على!تو هرگز گمراه نخواهى شد و هرگز دچار لغزش نخواهى گشت.و اگر تو در ميان امتم نباشى،حزب خدا پس از من شناخته نمى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 61
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْكُوفِيُّ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ اَلْفَضْلِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ سَيِّدِ اَلْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: حَقُّ نَفْسِكَ عَلَيْكَ أَنْ تَسْتَعْمِلَهَا بِطَاعَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ حَقُّ اَللِّسَانِ إِكْرَامُهُ عَنِ اَلْخَنَى وَ تَعْوِيدُهُ اَلْخَيْرَ وَ تَرْكُ اَلْفُضُولِ اَلَّتِي لاَ فَائِدَةَ لَهَا وَ اَلْبِرُّ بِالنَّاسِ وَ حُسْنُ اَلْقَوْلِ فِيهِمْ وَ حَقُّ اَلسَّمْعِ تَنْزِيهُهُ عَنْ سَمَاعِ اَلْغِيبَةِ وَ سَمَاعِ مَا لاَ يَحِلُّ سَمَاعُهُ وَ حَقُّ اَلْبَصَرِ أَنْ تَغُضَّهُ عَمَّا لاَ يَحِلُّ لَكَ وَ تَعْتَبِرَ بِالنَّظَرِ بِهِ وَ حَقُّ يَدِكَ أَنْ لاَ تَبْسُطَهَا إِلَى مَا لاَ يَحِلُّ لَكَ وَ حَقُّ رِجْلَيْكَ أَنْ لاَ تَمْشِيَ بِهِمَا إِلَى مَا لاَ يَحِلُّ لَكَ فِيهِمَا تَقِفُ عَلَى اَلصِّرَاطِ فَانْظُرْ أَنْ لاَ تَزِلَّ بِكَ فَتَتَرَدَّى فِي اَلنَّارِ وَ حَقُّ بَطْنِكَ أَنْ لاَ تَجْعَلَهُ وِعَاءً لِلْحَرَامِ وَ لاَ تَزِيدَ عَلَى اَلشِّبَعِ وَ حَقُّ فَرْجِكَ أَنْ تُحْصِنَهُ عَنِ اَلزِّنَاءِ وَ تَحْفَظَهُ مِنْ أَنْ يُنْظَرَ إِلَيْهِ وَ حَقُّ اَلصَّلاَةِ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّهَا وِفَادَةٌ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَنَّكَ فِيهَا قَائِمٌ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ فَإِذَا عَلِمْتَ ذَلِكَ قُمْتَ مَقَامَ اَلذَّلِيلِ اَلْحَقِيرِ اَلرَّاغِبِ اَلرَّاهِبِ اَلرَّاجِي اَلْخَائِفِ اَلْمُسْتَكِينِ اَلْمُتَضَرِّعِ اَلْمُعَظِّمِ لِمَنْ كَانَ بَيْنَ يَدَيْهِ بِالسُّكُونِ وَ اَلْوَقَارِ وَ تُقْبِلَ عَلَيْهَا بِقَلْبِكَ وَ تُقِيمَهَا بِحُدُودِهَا وَ حُقُوقِهَا وَ حَقُّ اَلصَّوْمِ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ حِجَابٌ ضَرَبَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى لِسَانِكَ وَ سَمْعِكَ وَ بَصَرِكَ وَ بَطْنِكَ وَ فَرْجِكَ لِيَسْتُرَكَ بِهِ مِنَ اَلنَّارِ فَإِنْ تَرَكْتَ اَلصَّوْمَ خَرَقْتَ سِتْرَ اَللَّهِ عَلَيْكَ وَ حَقُّ اَلصَّدَقَةِ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّهَا ذُخْرُكَ عِنْدَ رَبِّكَ وَ وَدِيعَتُكَ اَلَّتِي لاَ تَحْتَاجُ إِلَى اَلْإِشْهَادِ عَلَيْهَا وَ كُنْتَ بِمَا تَسْتَوْدِعُهُ سِرّاً أَوْثَقَ مِنْكَ بِمَا تَسْتَوْدِعُهُ عَلاَنِيَةً وَ تَعْلَمَ أَنَّهَا تَدْفَعُ اَلْبَلاَيَا وَ اَلْأَسْقَامَ عَنْكَ فِي اَلدُّنْيَا وَ تَدْفَعُ عَنْكَ اَلنَّارَ فِي اَلْآخِرَةِ وَ حَقُّ اَلْحَجِّ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ وِفَادَةٌ إِلَى رَبِّكَ وَ فِرَارٌ إِلَيْهِ مِنْ ذُنُوبِكَ وَ فِيهِ قَبُولُ تَوْبَتِكَ وَ قَضَاءُ اَلْفَرْضِ اَلَّذِي أَوْجَبَهُ اَللَّهُ عَلَيْكَ وَ حَقُّ اَلْهَدْيِ أَنْ تُرِيدَ بِهِ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لاَ تُرِيدَ بِهِ خَلْقَهُ وَ تُرِيدَ بِهِ اَلتَّعَرُّضَ لِرَحْمَةِ اَللَّهِ وَ نَجَاةَ رُوحِكَ يَوْمَ تَلْقَاهُ وَ حَقُّ اَلسُّلْطَانِ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّكَ جُعِلْتَ لَهُ فِتْنَةً وَ أَنَّهُ مُبْتَلًى فِيكَ بِمَا جَعَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ عَلَيْكَ مِنَ اَلسُّلْطَانِ وَ أَنَّ عَلَيْكَ أَنْ لاَ تَتَعَرَّضَ لِسَخَطِهِ فَتَلْقَى بِيَدِكَ إِلَى اَلتَّهْلُكَةِ وَ تَكُونَ شَرِيكاً لَهُ فِيمَا يَأْتِي إِلَيْكَ مِنْ سُوءٍ وَ حَقُّ سَائِسِكَ بِالْعِلْمِ اَلتَّعْظِيمُ لَهُ وَ اَلتَّوْقِيرُ لِمَجْلِسِهِ وَ حُسْنُ اَلاِسْتِمَاعِ إِلَيْهِ وَ اَلْإِقْبَالُ عَلَيْهِ وَ أَنْ لاَ تَرْفَعَ عَلَيْهِ صَوْتَكَ وَ لاَ تُجِيبَ أَحَداً يَسْأَلُهُ عَنْ شَيْءٍ حَتَّى يَكُونَ هُوَ اَلَّذِي يُجِيبُ وَ لاَ تُحَدِّثَ فِي مَجْلِسِهِ أَحَداً وَ لاَ تَغْتَابَ عِنْدَهُ أَحَداً وَ أَنْ تَدْفَعَ عَنْهُ إِذَا ذُكِرَ عِنْدَكَ بِسُوءٍ وَ أَنْ تَسْتُرَ عُيُوبَهُ وَ تُظْهِرَ مَنَاقِبَهُ وَ لاَ تُجَالِسَ لَهُ عَدُوّاً وَ لاَ تُعَادِيَ لَهُ وَلِيّاً فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ شَهِدَتْ لَكَ مَلاَئِكَةُ اَللَّهِ بِأَنَّكَ قَصَدْتَهُ وَ تَعَلَّمْتَ عِلْمَهُ لِلَّهِ جَلَّ اِسْمُهُ لاَ لِلنَّاسِ وَ أَمَّا حَقُّ سَائِسِكَ بِالْمِلْكِ فَأَنْ تُطِيعَهُ وَ لاَ تَعْصِيَهُ إِلاَّ فِيمَا يُسْخِطُ اَللَّهَ فَإِنَّهُ لاَ طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ اَلْخَالِقِ وَ أَمَّا حَقُّ رَعِيَّتِكَ بِالسُّلْطَانِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُمْ صَارُوا رَعِيَّتَكَ لِضَعْفِهِمْ وَ قُوَّتِكَ فَيَجِبُ أَنْ تَعْدِلَ فِيهِمْ وَ تَكُونَ لَهُمْ كَالْوَالِدِ اَلرَّحِيمِ وَ تَغْفِرَ لَهُمْ جَهْلَهُمْ وَ لاَ تُعَاجِلَهُمْ بِالْعُقُوبَةِ وَ تَشْكُرَ اَللَّهَ عَلَى مَا آتَاكَ مِنَ اَلْقُوَّةِ عَلَيْهِمْ وَ أَمَّا حَقُّ رَعِيَّتِكَ بِالْعِلْمِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّمَا جَعَلَكَ قَيِّماً لَهُمْ فِيمَا آتَاكَ مِنَ اَلْعِلْمِ وَ فَتَحَ لَكَ مِنْ خِزَانَةِ اَلْحِكْمَةِ فَإِنْ أَحْسَنْتَ فِي تَعْلِيمِ اَلنَّاسِ وَ لَمْ تَخْرَقْ بِهِمْ وَ لَمْ تَضْجَرْ عَلَيْهِمْ زَادَكَ اَللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ إِنْ أَنْتَ مَنَعْتَ اَلنَّاسَ عِلْمَكَ أَوْ خَرِقْتَ بِهِمْ عِنْدَ طَلَبِهِمُ اَلْعِلْمَ مِنْكَ كَانَ حَقّاً عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يَسْلُبَكَ اَلْعِلْمَ وَ بَهَاءَهُ وَ يُسْقِطَ مِنَ اَلْقُلُوبِ مَحَلَّكَ وَ أَمَّا حَقُّ اَلزَّوْجَةِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَهَا لَكَ سَكَناً وَ أُنْساً فَتَعْلَمَ أَنَّ ذَلِكَ نِعْمَةٌ مِنَ اَللَّهِ عَلَيْكَ فَتُكْرِمَهَا وَ تَرْفُقَ بِهَا وَ إِنْ كَانَ حَقُّكَ عَلَيْهَا أَوْجَبَ فَإِنَّ لَهَا عَلَيْكَ أَنْ تَرْحَمَهَا لِأَنَّهَا أَسِيرُكَ وَ تُطْعِمَهَا وَ تَكْسُوَهَا وَ إِذَا جَهِلَتْ عَفَوْتَ عَنْهَا وَ أَمَّا حَقُّ مَمْلُوكِكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ خَلْقُ رَبِّكَ وَ اِبْنُ أَبِيكَ وَ أُمِّكَ وَ لَحْمُكَ وَ دَمُكَ لَمْ تَمْلِكْهُ لِأَنَّكَ مَا صَنَعْتَهُ دُونَ اَللَّهِ وَ لاَ خَلَقْتَ شَيْئاً مِنْ جَوَارِحِهِ وَ لاَ أَخْرَجْتَ لَهُ رِزْقاً وَ لَكِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ كَفَاكَ ذَلِكَ ثُمَّ سَخَّرَهُ لَكَ وَ اِئْتَمَنَكَ عَلَيْهِ وَ اِسْتَوْدَعَكَ إِيَّاهُ لِيَحْفَظَ لَكَ مَا تَأْتِيهِ مِنْ خَيْرٍ إِلَيْهِ فَأَحْسِنْ إِلَيْهِ « كَمٰا أَحْسَنَ اَللّٰهُ إِلَيْكَ » وَ إِنْ كَرِهْتَهُ اِسْتَبْدَلْتَ بِهِ وَ لَمْ تُعَذِّبْ خَلْقَ اَللَّهِ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ أَمَّا حَقُّ أُمِّكَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّهَا حَمَلَتْكَ حَيْثُ لاَ يَحْتَمِلُ أَحَدٌ أَحَداً وَ أَعْطَتْكَ مِنْ ثَمَرَةِ قَلْبِهَا مَا لاَ يُعْطِي أَحَدٌ أَحَداً وَ وَقَتْكَ بِجَمِيعِ جَوَارِحِهَا وَ لَنْ تُبَالِ أَنْ تَجُوعَ وَ تُطْعِمَكَ وَ تَعْطَشَ وَ تَسْقِيَكَ وَ تَعْرَى وَ تَكْسُوَكَ وَ تُظِلَّكَ وَ تَضْحَى وَ تَهْجُرَ اَلنَّوْمَ لِأَجْلِكَ وَ وَقَتْكَ اَلْحَرَّ وَ اَلْبَرْدَ لِتَكُونَ لَهَا وَ أَنَّكَ لاَ تُطِيقُ شُكْرَهَا إِلاَّ بِعَوْنِ اَللَّهِ وَ تَوْفِيقِهِ وَ أَمَّا حَقُّ أَبِيكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ أَصْلُكَ وَ أَنَّكَ لَوْلاَهُ لَمْ تَكُنْ فَمَهْمَا رَأَيْتَ فِي نَفْسِكَ مِمَّا يُعْجِبُكَ فَاعْلَمْ أَنَّ أَبَاكَ أَصْلُ اَلنِّعْمَةِ عَلَيْكَ فِيهِ فَاحْمَدِ اَللَّهَ وَ اُشْكُرْهُ عَلَى قَدْرِ ذَلِكَ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ أَمَّا حَقُّ وَلَدِكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ مِنْكَ وَ مُضَافٌ إِلَيْكَ فِي عَاجِلِ اَلدُّنْيَا بِخَيْرِهِ وَ شَرِّهِ وَ أَنَّكَ مَسْئُولٌ عَمَّا وَلِيتَهُ بِهِ مِنْ حُسْنِ اَلْأَدَبِ وَ اَلدَّلاَلَةِ عَلَى رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ اَلْمَعُونَةِ لَهُ عَلَى طَاعَتِهِ فَاعْمَلْ فِي أَمْرِهِ عَمَلَ مَنْ يَعْلَمُ أَنَّهُ مُثَابٌ عَلَى اَلْإِحْسَانِ إِلَيْهِ مُعَاقَبٌ عَلَى اَلْإِسَاءَةِ إِلَيْهِ وَ أَمَّا حَقُّ أَخِيكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ يَدُكَ وَ عِزُّكَ وَ قُوَّتُكَ فَلاَ تَتَّخِذْهُ سِلاَحاً عَلَى مَعْصِيَةِ اَللَّهِ وَ لاَ عُدَّةً لِلظُّلْمِ لِخَلْقِ اَللَّهِ وَ لاَ تَدَعْ نُصْرَتَهُ عَلَى عَدُوِّهِ وَ اَلنَّصِيحَةَ لَهُ فَإِنْ أَطَاعَ اَللَّهَ وَ إِلاَّ فَلْيَكُنِ اَللَّهُ أَكْرَمَ عَلَيْكَ مِنْهُ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ أَمَّا حَقُّ مَوْلاَكَ اَلْمُنْعِمِ عَلَيْكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ أَنْفَقَ فِيكَ مَالَهُ وَ أَخْرَجَكَ مِنْ ذُلِّ اَلرِّقِّ وَ وَحْشَتِهِ إِلَى عِزِّ اَلْحُرِّيَّةِ وَ أُنْسِهَا فَأَطْلَقَكَ مِنْ أَسْرِ اَلْمِلْكِيَّةِ وَ فَكَّ عَنْكَ قَيْدَ اَلْعُبُودِيَّةِ وَ أَخْرَجَكَ مِنَ اَلسِّجْنِ وَ مَلَّكَكَ نَفْسَكَ وَ فَرَّغَكَ لِعِبَادَةِ رَبِّكَ وَ تَعْلَمَ أَنَّهُ أَوْلَى اَلْخَلْقِ بِكَ فِي حَيَاتِكَ وَ مَوْتِكَ وَ أَنَّ نُصْرَتَهُ عَلَيْكَ وَاجِبَةٌ بِنَفْسِكَ وَ مَا اِحْتَاجَ إِلَيْهِ مِنْكَ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ أَمَّا حَقُّ مَوْلاَكَ اَلَّذِي أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ عِتْقَكَ لَهُ وَسِيلَةً إِلَيْهِ وَ حِجَاباً لَكَ مِنَ اَلنَّارِ وَ أَنَّ ثَوَابَكَ فِي اَلْعَاجِلِ مِيرَاثُهُ إِذَا لَمْ يَكُنْ لَهُ رَحِمٌ مُكَافَاةً بِمَا أَنْفَقْتَ مِنْ مَالِكَ وَ فِي اَلْآجِلِ اَلْجَنَّةُ وَ أَمَّا حَقُّ ذِي اَلْمَعْرُوفِ عَلَيْكَ فَأَنْ تَشْكُرَهُ وَ تَذْكُرَ مَعْرُوفَهُ وَ تَكْسِبَهُ اَلْمَقَالَةَ اَلْحَسَنَةَ وَ تُخْلِصَ لَهُ اَلدُّعَاءَ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ كُنْتَ قَدْ شَكَرْتَهُ سِرّاً وَ عَلاَنِيَةً ثُمَّ إِنْ قَدَرْتَ عَلَى مُكَافَاتِهِ يَوْماً كَافَيْتَهُ وَ أَمَّا حَقُّ اَلْمُؤَذِّنِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ مُذَكِّرٌ لَكَ بِرَبِّكَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ دَاعٍ لَكَ إِلَى حَظِّكَ وَ عَوْنُكَ عَلَى قَضَاءِ فَرْضِ اَللَّهِ عَلَيْكَ فَتَشْكُرَهُ عَلَى ذَلِكَ شُكْرَكَ لِلْمُحْسِنِ إِلَيْكَ وَ حَقُّ إِمَامِكَ فِي صَلاَتِكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ تَقَلَّدَ اَلسِّفَارَةَ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ رَبِّكَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ تَكَلَّمَ عَنْكَ وَ لَمْ تَتَكَلَّمْ عَنْهُ وَ دَعَا لَكَ وَ لَمْ تَدْعُ لَهُ وَ كَفَاكَ هَوْلَ اَلْمُقَامِ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنْ كَانَ نَقْصٌ كَانَ بِهِ دُونَكَ وَ إِنْ كَانَ تَمَاماً كُنْتَ بِهِ شَرِيكَهُ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ عَلَيْكَ فَضْلٌ فَوَقَى نَفْسَكَ بِنَفْسِهِ وَ صَلاَتَكَ بِصَلاَتِهِ فَتَشْكُرُ لَهُ عَلَى قَدْرِ ذَلِكَ وَ أَمَّا حَقُّ جَلِيسِكَ فَأَنْ تُلِينَ لَهُ جَانِبَكَ وَ تُنْصِفَهُ فِي مُجَارَاةِ اَللَّفْظِ وَ لاَ تَقُومَ مِنْ مَجْلِسِكَ إِلاَّ بِإِذْنِهِ وَ مَنْ يَجْلِسُ إِلَيْكَ يَجُوزُ لَهُ اَلْقِيَامُ عَنْكَ بِغَيْرِ إِذْنِكَ وَ تَنْسَى زَلاَّتِهِ وَ تَحْفَظَ خَيْرَاتِهِ وَ لاَ تُسْمِعَهُ إِلاَّ خَيْراً وَ أَمَّا حَقُّ جَارِكَ فَحِفْظُهُ غَائِباً وَ إِكْرَامُهُ شَاهِداً وَ نُصْرَتُهُ إِذَا كَانَ مَظْلُوماً وَ لاَ تَتَبَّعْ لَهُ عَوْرَةً فَإِنْ عَلِمْتَ عَلَيْهِ سُوءاً سَتَرْتَهُ عَلَيْهِ فَإِنْ عَلِمْتَ أَنَّهُ يَقْبَلُ نَصِيحَتَكَ نَصَحْتَهُ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ وَ لاَ تُسْلِمْهُ عِنْدَ شَدِيدَةٍ وَ تُقِيلُ عَثْرَتَهُ وَ تَغْفِرُ ذَنْبَهُ وَ تُعَاشِرُهُ مُعَاشَرَةً كَرِيمَةً وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ أَمَّا حَقُّ اَلصَّاحِبِ فَأَنْ تَصْحَبَهُ بِالتَّفَضُّلِ وَ اَلْإِنْصَافِ وَ تُكْرِمَهُ كَمَا يُكْرِمُكَ وَ لاَ تَدَعَهُ يَسْبِقُ إِلَى مَكْرُمَةٍ وَ إِنْ سَبَقَ كَافَيْتَهُ وَ تَوَدَّهُ كَمَا يَوَدُّكَ وَ تَزْجُرَهُ عَمَّا يَهُمُّ بِهِ مِنْ مَعْصِيَةٍ وَ كُنْ عَلَيْهِ رَحْمَةً وَ لاَ تَكُنْ عَلَيْهِ عَذَاباً وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ أَمَّا حَقُّ اَلشَّرِيكِ فَإِنْ غَابَ كَفَيْتَهُ وَ إِنْ حَضَرَ رَعَيْتَهُ وَ لاَ تَحْكُمْ دُونَ حُكْمِهِ وَ لاَ تَعْمَلْ بِرَأْيِكَ دُونَ مُنَاظَرَتِهِ تَحْفَظُ عَلَيْهِ مَالَهُ وَ لاَ تَخُونُهُ فِيمَا عَزَّ أَوْ هَانَ مِنْ أَمْرِهِ فَإِنَّ يَدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى اَلشَّرِيكَيْنِ مَا لَمْ يَتَخَاوَنَا وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ أَمَّا حَقُّ مَالِكَ فَأَنْ لاَ تَأْخُذَهُ إِلاَّ مِنْ حِلِّهِ وَ لاَ تُنْفِقَهُ إِلاَّ فِي وَجْهِهِ وَ لاَ تُؤْثِرَ عَلَى نَفْسِكَ مَنْ لاَ يَحْمَدُكَ فَاعْمَلْ فِيهِ بِطَاعَةِ رَبِّكَ وَ لاَ تَبْخَلْ بِهِ فَتَبُوءَ بِالْحَسْرَةِ وَ اَلنَّدَامَةِ مَعَ اَلتَّبِعَةِ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ أَمَّا حَقُّ غَرِيمِكَ اَلَّذِي يُطَالِبُكَ فَإِنْ كُنْتَ مُوسِراً أَعْطَيْتَهُ وَ إِنْ كُنْتَ مُعْسِراً أَرْضَيْتَهُ بِحُسْنِ اَلْقَوْلِ وَ رَدَدْتَهُ عَنْ نَفْسِكَ رَدّاً لَطِيفاً وَ حَقُّ اَلْخَلِيطِ أَنْ لاَ تَغُرَّهُ وَ لاَ تَغُشَّهُ وَ لاَ تَخْدَعَهُ وَ تَتَّقِيَ اَللَّهَ فِي أَمْرِهِ وَ حَقُّ اَلْخَصْمِ اَلْمُدَّعِي عَلَيْكَ فَإِنْ كَانَ مَا يَدَّعِي عَلَيْكَ حَقّاً كُنْتَ شَاهِدَهُ عَلَى نَفْسِكَ وَ لَمْ تَظْلِمْهُ وَ أَوْفَيْتَهُ حَقَّهُ وَ إِنْ كَانَ مَا يَدَّعِي بَاطِلاً رَفَقْتَ بِهِ وَ لَمْ تَأْتِ فِي أَمْرِهِ غَيْرَ اَلرِّفْقِ وَ لَمْ تُسْخِطْ رَبَّكَ فِي أَمْرِهِ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ حَقُّ خَصْمِكَ اَلَّذِي تَدَّعِي عَلَيْهِ إِنْ كُنْتَ مُحِقّاً فِي دَعْوَاكَ أَجْمَلْتَ مُقَاوَلَتَهُ وَ لَمْ تَجْحَدْ حَقَّهُ وَ إِنْ كُنْتَ مُبْطِلاً فِي دَعْوَاكَ اِتَّقَيْتَ اَللَّهَ وَ تُبْتَ إِلَيْهِ وَ تَرَكْتَ اَلدَّعْوَى وَ حَقُّ اَلْمُسْتَشِيرِ إِنْ عَلِمْتَ لَهُ رَأْياً حَسَناً أَشَرْتَ عَلَيْهِ وَ إِنْ لَمْ تَعْلَمْ أَرْشَدْتَهُ إِلَى مَنْ يَعْلَمُ وَ حَقُّ اَلْمُشِيرِ عَلَيْكَ أَنْ لاَ تَتَّهِمَهُ فِيمَا لاَ يُوَافِقُكَ مِنْ رَأْيِهِ وَ إِنْ وَافَقَكَ حَمِدْتَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ حَقُّ اَلْمُسْتَنْصِحِ أَنْ تُؤَدِّيَ إِلَيْهِ اَلنَّصِيحَةَ وَ لْيَكُنْ مَذْهَبُكَ اَلرَّحْمَةَ لَهُ وَ اَلرِّفْقَ بِهِ وَ حَقُّ اَلنَّاصِحِ أَنْ تُلِينَ لَهُ جَنَاحَكَ وَ تُصْغِيَ إِلَيْهِ بِسَمْعِكَ فَإِنْ أَتَى بِالصَّوَابِ حَمِدْتَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنْ لَمْ يُوَفَّقْ رَحِمْتَهُ وَ لَمْ تَتَّهِمْهُ وَ عَلِمْتَ أَنَّهُ أَخْطَأَ وَ لَمْ تُؤَاخِذْهُ بِذَلِكَ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ مُسْتَحِقّاً لِلتُّهَمَةِ فَلاَ تَعْبَأْ بِشَيْءٍ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى حَالٍ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ حَقُّ اَلْكَبِيرِ تَوْقِيرُهُ لِسِنِّهِ وَ إِجْلاَلُهُ لِتَقَدُّمِهِ فِي اَلْإِسْلاَمِ قَبْلَكَ وَ تَرْكُ مُقَابَلَتِهِ عِنْدَ اَلْخِصَامِ وَ لاَ تَسْبِقْهُ إِلَى طَرِيقٍ وَ لاَ تَتَقَدَّمْهُ وَ لاَ تَسْتَجْهِلْهُ وَ إِنْ جَهِلَ عَلَيْكَ اِحْتَمَلْتَهُ وَ أَكْرَمْتَهُ بِحَقِّ اَلْإِسْلاَمِ وَ حُرْمَتِهِ وَ حَقُّ اَلصَّغِيرِ رَحْمَتُهُ وَ تَعْلِيمُهُ وَ اَلْعَفْوُ عَنْهُ وَ اَلسَّتْرُ عَلَيْهِ وَ اَلرِّفْقُ بِهِ وَ اَلْمَعُونَةُ لَهُ وَ حَقُّ اَلسَّائِلِ إِعْطَاؤُهُ عَلَى قَدْرِ حَاجَتِهِ وَ حَقُّ اَلْمَسْئُولِ إِنْ أَعْطَى فَاقْبَلْ مِنْهُ بِالشُّكْرِ وَ اَلْمَعْرِفَةِ بِفَضْلِهِ وَ إِنْ مَنَعَ فَاقْبَلْ عُذْرَهُ وَ حَقُّ مَنْ سَرَّكَ اَللَّهُ بِهِ أَنْ تَحْمَدَ اَللَّهَ أَوَّلاً ثُمَّ تَشْكُرَهُ وَ حَقُّ مَنْ سَاءَكَ أَنْ تَعْفُوَ عَنْهُ وَ إِنْ عَلِمْتَ أَنَّ اَلْعَفْوَ يَضُرُّهُ اِنْتَصَرْتَ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ لَمَنِ اِنْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولٰئِكَ مٰا عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ » وَ حَقُّ أَهْلِ مِلَّتِكَ إِضْمَارُ اَلسَّلاَمَةِ لَهُمْ وَ اَلرَّحْمَةُ بِهِمْ وَ اَلرِّفْقُ بِمُسِيئِهِمْ وَ تَأَلُّفُهُمْ وَ اِسْتِصْلاَحُهُمْ - وَ شُكْرُ مُحْسِنِهِمْ وَ كَفُّ اَلْأَذَى عَنْهُمْ وَ تُحِبُّ لَهُمْ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ تَكْرَهُ لَهُمْ مَا تَكْرَهُ لِنَفْسِكَ وَ أَنْ تَكُونَ شُيُوخُهُمْ بِمَنْزِلَةِ أَبِيكَ وَ شَبَابُهُمْ بِمَنْزِلَةِ إِخْوَتِكَ وَ عَجَائِزُهُمْ بِمَنْزِلَةِ أُمِّكَ وَ اَلصِّغَارُ بِمَنْزِلَةِ أَوْلاَدِكَ وَ حَقُّ اَلذِّمَّةِ أَنْ تَقْبَلَ مِنْهُمْ مَا قَبِلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُمْ وَ لاَ تَظْلِمَهُمْ مَا وَفَوُا اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَهْدِهِو « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 368 )
1 - امام چهارم فرمود حق خودت بر تو اينست كه او را در اطاعت خدا بكار برى و حق زبانت اينست كه از دشنامش نگهدارى و بسخن خوش بگمارى و سخن ناهنجار نگوئى و خوبى بمردم كنى و در باره آنها خوش گوئى و حق گوشت بركنارى او است از بدگوئى و شنيدن آنچه روا نيست شنيدنش حق چشم اينست كه آن را از آنچه حلال نيست بپوشى و با آن عبرت گيرى حق دستت اينست كه آن را بدان چه حلال نيست دراز نكنى و حق پايت اينست كه بجائى كه روا نيست با آنها نروى بآنها بر صراط بايستى ملاحظه كن كه تو را نلغزانند و بدوزخ پرتاب نكند حق شكمت اينست كه آن را ظرف حرام نسازى و بيش از سيرى نخورى، حق فرجت اينست كه از زنا حفظش كنى و آن را در نظر ديگران نياورى، حق نماز اينست كه بدانى ورود بر خداست و تو در آن برابر خدا ايستادى و و با اين عقيده خوار و حقير و راغب و ترسان و اميدوار و هراسان و مستمند و زارى كننده باشى و كسى كه برابرش ايستادى بزرگ شمارى بوسيله آرامش و وقار و دل بدان دهى و حدود و حقوقش را بر پا دارى، حق روزه اينست كه بدانى پرده ايست كه خدا جلو زبانت و گوشت و چشمت و شكمت و فرجت زده تا تو را از آتش حفظ كند و اگر پرده روزه بدرى سپر خدا را از خود شكستى، حق صدقه اينست كه بدانى ذخيره تو است پيش پروردگارت و امانت تو است كه حاجت بگواه ندارد و بدان چه محرمانه بسپارى مطمئن تر باشى از آنچه آشكارا بسپارى و بدانى كه آن دفع بلاها و بيماريها است در دنيا و دفع آتش است در آخرت، حق حج اينست كه بدانى ورود بپروردگار است و گريز بسوى اوست از گناهانت و در آنست پذيرش توبه ات و انجام وظيفه واجبى كه خدا پر تو فرض كرده است ؟ حق قربانى آنست كه قصد كنى بدان خداى عز و جل را و براى خلق نباشد و غرض تعرض براى رحمت خدا و نجات روحت باشد در روز ملاقات او حق سلطان بر تو اينست كه بدانى تو وسيله آزمايش اوئى و او بتو گرفتار است بواسطه سلطنتى كه خدا بر تو قرار داده برايش و بر تو است كه متعرض خشم او نشوى و بدست خود خويش را در هلاكت نيندازى و شريك او نباشى در بدى آنچه با تو مى كند، حق معلم بر تو تعظيم و احترام مجلس او است و خوب گوش دادن باو و رو كردن بر او و بلند نكردن صدايت را بر او و جواب ندادن سؤالى كه از او سؤال مى شود تا خودش جواب گويد، در حضور او با كسى گفتگو مكن و از كسى غيبت مكن اگر بد او را گفتند تو از او دفاع كن عيبش را بپوش مناقبش را اظهار كن با دشمنش منشين و با دوستش دشمنى مكن چون چنين كردى فرشتگان خدا گواهت باشند كه باو رو كردى و علم آموختى براى خداى جل اسمه نه براى خاطر مردم. حق مالك تو اينست كه فرمانش برى و نافرمانيش نكنى جز در مورد سخط خدا زيرا مخلوق حق طاعت در برابر خالق ندارد حق رعيت تو كه سلطانى اينست كه بدانى آنها رعيت تو شدند براى ناتوانى آنان و توانائى تو و لازمست با آنها عادلانه رفتار كنى و چون پدر مهربانى باشى براى آنها و از نادانى آنها بگذرى و در شكنجه آنها شتاب نكنى و شكر خدا كنى بر اين قدرتى كه بتو داده، حق شاگردانت اينست كه بدانى خدايت سرپرست آموزش آنها كرده در علمى كه بتو داده و از خزانه حكمتش برويت گشوده و اگر خوب بياموزى مردم را و كج خلقى نكنى با آنها و دلتنگى نكنى با آنها خدا از فضلش برايت بيفزايد و اگر دريغ دارى از علم خود يا كج خلقى كنى در موقع درخواست آنها بر خدا حقست كه علم و بهايش را از تو بگيرد و موقعيت تو را سلب كند. حق زوجه ات اينست كه بدانى خدا او را وسيله آرامش تو كرده و اين نعمت خداست او را گرامى دارى و بنوازى گرچه حق تو بر او لازمتر است، او بر تو حق دارد كه رحمش كنى چون اسير تو است و خوراكش دهى و پوشاكش دهى و چون نادانى كرد از او درگذرى، حق مملوكت اينست كه بدانى مخلوق پروردگار تو است و پسر پدر و مادرت هم گوشت و هم خون تو است براى آن مالك او نيستى كه او را ساختى در برابر خدا يا عضوى برايش آفريدى يا روزيش را برآوردى همه اينها را خدا كرده و او را مسخر تو ساخته و تو را امين بر او كرده و او را بتو سپرده تا خوبى تو را نسبت باو حفظ كند باو احسان كن چنانچه خدا بتو احسان كند و اگر بدش دارى عوضش كن و لا قوة الا باللّٰه، حق مادر اينست كه بدانى تو را بدرون خود برداشته كه كسى كسى را بر ندارد و از ميوه دلش بتو داده كه كسى بكسى ندهد و با همه اعضايش تو را حفظ كرده و باك نداشته كه گرسنه بماند و تو را سير كند، تشنه باشد و تو را بنوشاند، برهنه باشد و تو را بپوشاند، و در آفتاب باشد و تو را سايه كند بيخوابى كشد برايت و از گرم و سرد حفظت كند تا فرزند او باشى و نتوانى شكر او گذارد جز بتوفيق خدا و يارى او. حق پدرت اينست كه بدانى او بن تو است و اگر او نبود تو نبودى و هر چه در خود بينى كه خوشت آيد بدان كه اصل آن نعمت پدر تو است خدا را حمد كن و پدر را سپاس بگذار و لا قوة الا باللّٰه. حق فرزندت اينست كه بدانى از تو و وابسته تو است در اين دنيا خوب باشد يابد و تو مسئول او هستى در ادب و دلالت بخدا و كمك بر اطاعت، او در باره او چنان عمل كن كه بدانى بر احسان بوى ثواب برى و در بدى كردن باو كيفر بينى حق برادرت اينست كه بدانى دست و عزت و قوت تو است او را وسيله نافرمانى خدا مكن و پشتيبان ستم بر مردم مساز و بر دشمنش يارى كن و خير خواهش باش اگر بفرمان خدا است و گر نه خدا را منظور دار و لا قوة الا باللّٰه. حق آقائى كه تو را آزاد كرده اينست كه بدانى مالش را برايت خرج كرده و تو را از خوارى بندگى و هراس آن بيرون آورده و بعزت آزادى و آرامش آن رسانده و از اسيرى بندگى نجات داده و بند عبوديت را از تو باز كرده و از زندانت رها كرده و مالك خود ساخته و براى عبادت پروردگارت فارغ نموده و بدانى كه سزاوارترين خلقست نسبت بتو در زندگى و مرگ تو و يارى تو برايش واجبست و آنچه بدان نياز داشته باشد از تو و لا قوة الا باللّٰه. حق بنده اى كه آزادش كردى اينست كه بدانى خداى آزادى او را وسيله نزد خودش ساخته و حجاب دوزخ تو نموده و در اين دنيا ميراثش از تو است در صورتى كه رحمى ندارد عوض مالى است كه برايش خرج كردى و در آخرت بهشت، حق كسى كه بتو احسان كند اينست كه قدردانى كنى و احسانش را ذكر كنى و خوب او را بگوئى و دعاى مخلصانه ميان خود و خدا براى او كنى چون چنين كردى شكر او را نهان و آشكار ادا كردى و اگر روزى توانستى باو عوض دهى، حق مؤذن اينست كه بدانى او تو را بياد پروردگارت مياندازد و دعوت ببهره ات ميكند و كمك باداء واجبت مينمايد شكر او را مانند شكر يك محسن بر خود بنمائى حق امام جماعت بر تو اينست كه بدانى او سفير تو است نزد پروردگارت اگر نماز كمى دارد بگردن او است نه تو و اگر تمام باشد با او شريكى و او سهم بيشترى ندارد او جان خود را سپر جان تو كرده و نمازش را سپر نماز تو و شكر او را بكنى در اين باره، حق همنشين تو اينست كه با او نرمى و خوشرفتارى كنى و از مجلس خود برنخيزى جز با اجازه او ولى كسى كه نزد تو آمده و نشسته بى اجازه ات ميتواند برخيزد و لغزشهايش را فراموش كنى و خوبيهايش را بياد آرى و جز خوبى باو نگوئى، حق همسايه ات اينست كه او را پشت سر حفظ كنى و در حضورش احترام كنى و چون ستم ديد يارى كنى و دنبال بديهايش نباشى و اگر بدى در او ديدى بپوشى و اگر اندرزت پذيرد اندرزش دهى بطور خصوصى و در سختى او را وامگذارى و از لغزشش گذرى و گناهش بيامرزى و با او معاشرت محترمانه كنى و لا قوة الا باللّٰه. حق صاحب و رفيق اينست كه بفضل و انصاف با او رفتار كنى و او را احترام متقابل نمائى و مگذارى در احسان بتو پيش افتد و اگر پيش افتاد عوض دهى و با او برآئى چنانچه با تو برآيد و اگر قصد گناه كرد بازش دارى و برايش رحمت باشى نه عذاب و لا قوة الا باللّٰه. حق شريك اينست كه در غياب كار او را بكنى و در حضورش او را رعايت كنى و در برابرش حكم مخالف ندهى و كار نكنى بى مشورت او و مالش را حفظ كنى و در كم و بيش خيانتش نكنى زيرا خدا بشريكها كمك كند تا بهم خيانت نكرده اند و لا قوة الا باللّٰه. حق مالت بر تو اينست كه او را از حلال بدست آرى و بجا خرج كنى و بكسى كه قدردانى نكند ندهى و او را بر خود ترجيح ندهى و در آن بفرمان خدا عمل كن و بخل مورز تا حسرت و ندامت برى و لا قوة الا باللّٰه. حق بستانكارت اينست كه اگر دارى باو بپردازى و اگر ندارى او را راضى سازى و بزبان خوش از خود برگردانى بآرامى، حق هم معاشرت اينست كه گولش ندهى با او دغلى و فريبكارى نكنى و در باره او از خدا بپرهيزى، حق طرف دعوايت اينست كه اگر ادعاى او حقست خود گواه خويش شوى و باو ستم نكنى و حقشرا بدهى و اگر ادعاى باطل ميكند با او مدارا كنى و جز نرمى با او نكنى و پروردگارت را راجع باو بخشم نياورى و لا قوة الا باللّٰه. و حق طرفى كه باو اقامه دعوى كنى اينست كه اگر بر حقى با او خوش بگوئى و حق او را انكار نكنى و اگر بناحق بر او دعوى كردى از خدا بترسى و توبه كنى و ترك دعوى كنى حق كسى كه با تو مشورت كند اينست كه اگر نظر خوبى دارى باو بدهى و اگر ندارى او را بكسى كه ميداند دلالت كنى، حق كسى كه با او مشورت كنى اينست كه او را در مورد اختلاف نظر خود متهم ندانى و اگر راى موافق بتو داد خدا را حمد كنى، حق نصيحت جوى از تو اينست كه حق نصيحت را براى او ادا كنى و با او بمهر و نرمى برآئى، حق ناصح اينست كه با او تواضع كنى و سخن او گوش فرادهى و اگر درست گفت خدا را سپاس گوئى و اگر خلاف گفت باو مهرورزى و متهمش نكنى و بخطايش نگيرى مگر مستحق تهمت باشد كه باو اعتنا نكنى بهيچ وجه و لا قوة الا باللّٰه. حق بزرگ احترام او است بخاطر سن او و تجليل او بخاطر پيشى اسلام او بر تو و بايد در موقع خصومت با او مقابل نشوى و در راه از او جلو نيفتى و بر او نادانى نكنى و اگر بر تو نادانى كرد تحمل كنى و براى اسلام او را گرامى دارى، حق خردسال مهربانى با او و آموختن او و گذشت از او و عيب پوشى و رفق با او است و كمك باو، حق سائل اينست كه باندازه حاجت او باو بدهى و حق مسئول اينست كه اگر عطا كرد با تشكر از او بپذيرى و قدردانى كنى و اگر دريغ كرد عذرش را بپذيرى، حق كسى كه بخاطر خدا تو را شاد كند اينست كه اولا حمد خدا كنى و پس از آن از او قدردانى كنى، حق كسى كه بتو بدى كند اينست كه از او بگذرى و اگر بدانى گذشت زيان دارد از او انتقام كشى خداى عز و جل فرمايد (شورى 41) كسانى كه ستمكشند و انتقام جويند بر آنها راه اعتراضى نيست، حق همكيشت اينست كه سلامتى آنها را بخواهى و مهربانى كنى و با بدكردارشان نرمى كنى و آنها را با هم الفت دهى و صلاح آنها جوئى و از خوشكردارشان تشكر كنى و از آنها دفع آزار كنى براى آنها بخواهى هر چه براى خود خواهى و براى آنها بددارى هر چه براى خود بدداشتى و سالمندان آنها را چون پدر خود دانى و جوانانشان را برادر و پيره زنان آنها را مادر و خردسالانشان را چون فرزندان خود، حق كافران اهل ذمه اين است كه از آنها بپذيرى آنچه را خداى عز و جل از آن ها پذيرفته و تا بعهد خدا وفا دارند بآن ها ستم نكنى و لا قوة الا باللّٰه الحمد للّٰه رب العالمين و صلواته على خير خلقه محمد و آله اجمعين و سلم تسليما. .
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 373
الأمالی (للصدوق)
1.امام سجاد عليه السّلام فرمود:حق تو بر خودت اين است كه نفس خودت را در فرمان بردن از خداوند به كارگيرى.و حق زبان تو بر تو اين است كه آن را از ناسزاگويى باز دارى.به سخن نيك وادار كنى و هرگز سخن زشت و ناپسند بر زبان نياورى و به ديگران نيكى كنى و درباره آنها نيك گفتار باشى.و حق گوش تو بر تو اين است كه آن را از شنيدن غيبت و چيزى كه نارواست،بازدارى.و حق چشم تو بر تو اين است كه آن را به سمت آنچه حلال نيست،نكشانى.و حق پاى تو بر تو اين است كه به جايى گام نگذارى كه قدم برداشتن به آنجا شايسته نيست.با همين پاهاست كه بر صراط خواهى ايستاد.اكنون بنگر كه تو را دچار لغزش نكنند و به دوزخ نيفكنند.و حق معده تو بر تو اين است كه آن را جايگاه حرام نكنى و بيش از اندازه غذا نخورى.و حق شرمگاهت بر تو اين است كه آن را از زنا بازدارى و آن را در ديدگان ديگران آشكار نسازى.
حق نماز اين است كه آگاه باشى نماز وارد شدن بر خداوند است و تو در پيشگاه او ايستاده اى و با اين اعتقاد خويشتن را كمترين و علاقه مند و هراسان و اميدوار و خائف و بينوا و زارى گر بوده و او را بزرگ به حساب آورى با آرامش و متانت و قلب خويش را به او بسپارى و حدود و حقوق نماز را رعايت كنى.
حق روزه اين است كه آگاه باشى روزه مانند پرده اى در برابر زبان و گوش و چشم و معده و شرمگاهت آويخته شده است كه تو را از دوزخ نگاه دارد.اگر پرده روزه را پاره كنى، درواقع سپر خداوند را شكسته اى كه از تو دفاع مى كرد.
حق صدقه اين است كه آگاه باشى آن پس اندازت نزد پروردگار است و نيز امانتى كه نياز به شاهد ندارد.بنابراين،اگر محرمانه صدقه بدهى،اطمينان فراوان تر داشته باش تا اينكه آشكارا صدقه بدهى.و آگاه باش كه صدقه بلاها و بيمارى ها را در دنيا مى راند و در آخرت آتش را.حق حج اين است كه آگاه باشى حج وارد شدن به پروردگار است و گريز از گناهان خويش.در حج توبه تو قبول مى شود و تكليف واجب خداوند بر تو گذارده مى شود.
حق قربانى اين است كه نيت خالصانه داشته باشى،نه رياكارى.قربانى تو براى جلب رحمت حق باشد و نيز رهايى جان تو در هنگام ديدار پروردگارت.
حق حاكم اين است كه آگاه باشى تو ابزار امتحان او خواهى بود و او گرفتار تو چراكه خداوند او را بر تو چيره كرده است.مبادا خشم او را برانگيزى و خود را با دستان خويش نابود كنى.و بكوش كه در زشتى كارش نسبت به خود سهيم شوى.
حق آموزگار اين است كه او را تكريم كنى و در محضر او ادب پيشه كنى و به سخن او خوب گوش كنى و به او توجه داشته باشى و صداى خويش را نزد او بالا نبرى و به پرسشى كه از او مى كنند،پاسخ ندهى تا خود پاسخ دهد.در محضر او با ديگرى گفتگو نكن.هرگاه از او بدگويى كردند،از او جانب دارى كن. كاستى هاى او را بپوشان و فضيلت هاى او را آشكار كن.با دشمن او همنشين نشو و با دوست او دشمنى نكن.هرگاه چنين رفتار كردى،فرشتگاه حق شهادت مى دهند كه تو به او تمايل داشتى و براى شادى خداوند دانش اندوخته اى،نه براى خرسندى ديگران.
حق صاحب تو اين است كه او را فرمان ببرى و نافرمانى اش را نكنى،مگر اينكه او تو را در معرض خشم و معصيت خداوند قرار دهد.زيرا نمى توان از آفريده فرمان برد،درحالى كه نافرمانى خداست.
حق مردم اين است كه تو آگاه باشى آنان رعيت تو شدند،زيرا ناتوان بوده و تو توانايى دارى.ازاين رو بايد در حكومت عدالت داشته باشى و مانند پدرى مهرورز با آنان برخورد كنى و از نادانى شان درگذرى و در كيفرشان شتاب نكنى و خدا را سپاس گزارى كه تو را توانمند ساخته است.
حق شاگردان تو اين است كه آگاه باشى خداوند تو را مسئول تعليم آنان كرده تا دانش را كه به تو عطا كرده، به آنان بياموزى.او از خزانه حكمت خود براى تو مهيا ساخته است.اگر به مردم نيك بياموزى و كج خلق نباشى و خود را از بى حوصلگى دور نگاه دارى،خداوند فضل و رحمت خود را بر تو خواهد افزود.اما اگر از دادن دانايى خود مضايقه كنى يا به هنگام طلب علم از سوى آنان كج خلق باشى،بر خداوند است كه دانايى و بهاى آن را از تو بازستاند و تو را از محبوبيت نزد ديگران بى نصيب كند.
حق همسرت اين است كه آگاه باشى خداوند او را ابزار آرامش تو قرار داده.او نعمت الهى است كه بايستى، گرامى بدارى و به او محبت كنى هرچند كه حق تو بر او واجب تر است.همسرت بر تو حق دارد به او مهربانى كنى، زيرا در اسارت تو است.و نيز حق دارد كه او را خوراك و پوشاك برسانى.و هرگاه نادانى داشت،او را عفو كنى.
حق مملوك اين است كه آگاه باشى او آفريده پروردگار تو است و نيز پسر پدر و مادرت.او از همان گوشت و خون تو است.چون او را پديد آورده اى.در برابر خداوند صاحب او نيستى؛به خاطر اينكه عضوى براى او بيافريدى يا رزق او را مى دهى. بى گمان خداوند اين كارها كرده و او را در استخدام او درآورده و تو را امانتدار او ساخته و او را به تو سپرده است كه نيكى تو را نسبت به او پاس دارد.به فرزندت نيكى كن،همان سان كه خداوند به تو نيكى كرده است.اگر او را نمى پسندى،تغييرش بده:«و لا حول و لا قوة الا بالله».
حق مادرت بر تو اين است كه آگاه باشى تو را حمل كرده است درحالى كه كسى ديگرى را حمل نمى كند،و مادر از شيره جان خويش به تو بخشيده است،درحالى كه كسى چنين نكرده.مادر تو را با همه وجودش نگاه داشته و پروا نداشته كه گرسنگى بكشد،اما تو را سير نگاه دارد،تشنگى بكشد،اما تو را شير بنوشاند،برهنگى بكشد،اما تو را بپوشاند.در آفتاب باشد برتو سايه افكند برايت بى خوابى داشته باشد و در گرما و سرما محافظ تو شود كه فرزند او باشى.بدان كه به جز مدد و توفيق الهى،توان سپاس گزارى در برابر مادر را به دست نخواهى آورد.
حق پدرت اين است كه آگاه باشى او ريشه تو است و اگر پدرت نبود،تو نبودى.و هرچيز در خويشتن خوشايند تو است،ريشه آن همان نعمت وجود پدرت است.سپاس گزار خداوند و پدرت بمان.و نيرويى غير نيروى پروردگار نيست.اما حق فرزندت اين است كه آگاه باشى او از تو بوده و به تو وابستگى دارد.در دنيا نيك يا بد باشد،در نيكو ادب ورزيدن و هدايت كردن به سمت خداى عز و جل و يارى دادن بر اطاعت حق مسئول او تو خواهى بود.در ارتباط با فرزندت به گونه اى رفتار كن كه از سرانجام آن آگاهى داشته باشى.زيرا به خاطر نيكى كردن به فرزندت پاداش دارى و به خاطر بدى كردن به او كيفر خواهى داشت.
حق برادرت اين است كه آگاه باشى او دست و عزت و قدرت تو است.او را ابزار نافرمانى پروردگارت مساز و نيز او را حامى ستمگرى خود به ديگران قرار مده.او را در برابر دشمنش يارى بده.اگر مطيع خداست،پيوسته خيرخواه او باش و اگر چنين نيست،خداوند را فراموش نكن و نيرويى جز نيروى خداوند نيست.
حق كسى كه تو را آزادى بخشيده است اين است كه آگاه باشى تو آزادشده او هستى و او از دارايى خود براى تو هزينه كرده است.او تو را از ذلت بندگى و از هراس آن به عزت آزادى و آرامش آن نزديك كرد و از اسارت بندگى رهانيد و رشته بندگى را از گردن تو گشود.و از محبس رها كرده و صاحب اختيار خود ساخته و براى پرستش خدايت مهيا نموده است.او سزاوارترين كس در زندگى و مرگ تو است.مدد رساندن به تو بر او واجب است و نيز آنچه از تو درخواست داشته باشد،بر تو واجب است.
حق بنده اى كه او را آزاد ساخته اى اين است كه آگاه باشى خداوند آزادى او را وسيله نزديكى تو به خود ساخته و نيز حجاب ميان تو و دوزخ كرده است.در دنيا اگر بازمانده اى نداشته باشد،تو از او ارث خواهى برد. اين ميراث عوض هزينه اى است كه براى او پرداخته اى.و در آخرت به بهشت خواهى رسيد.
حق كسى كه به تو خوبى كرده است،اين است كه قدرشناس او باشى و همواره نيكى او را به ياد آورى و دربارۀ او نيك سخن بگويى و نيايش خالصانه براى او داشته باشى.هرگاه چنين با او برخورد كردى،سپاس گزار او در آشكار و پنهان خواهى بود.و اگر روزى توانمند شدى،به او خوبى كن.حق مؤذن بر تو اين است كه آگاه باشى او تو را به ياد پروردگارت افكنده و دعوت گر تو به سمت بهره هاى معنوى تو است و نيز تو را در انجام فرايض دين مدد مى رساند.سپاس گزارى او همانند سپاس گزارى از يك نيكوكار وظيفه خود قرار ده.حق پيش نماز بر تو اين است كه آگاه باشى او نايب پروردگارت است.اگر نماز او كاستى دارد،به عهده اوست،نه برعهده تو.اگر نماز او كامل باشد،با تو سهيم خواهد بود و او سهم بيشترى نخواهد داشت.او جان خويش را سپر روح ساخته و نماز را سپر نماز تو كرده است.پس سپاس گزار او باش.
حق همنشين تو اين است كه با او رفتار نرم و نيك داشته باشى و از جاى خود بدون اجازۀ او بر نخيزى.اما دوستى كه پيش تو آمد و نشسته است،هرگاه بخواهد مى تواند بلند شود.بايد از لغزش هاى او درگذرى و خوبى هاى او را در ياد خويش بسپارى و در حضور او را بزرگ شمارى.و هرگاه ستم ديده شد، او را مدد رسانى و درپى بدى هاى او نروى و اگر خطايى در رفتارش مشاهده كردى،ناديده بگيرى و اگر پندپذير است،در خلوت و تنهايى او را پند بده و در دشوارى او را رها نكن و از كوتاهى و گناهش بگذر و با او رفتار تكريم آميز داشته باش.
حق رفيق اين است كه فضل و انصاف را در رفتار با او داشته باشى و احترام دوجانبه داشته باشيد و مراقب باش كه در نيكى كردن به تو سبقت نگيرد و اگر سبقت گرفت،جبران كن.با او چنان برخورد كن كه با تو برخورد دارد.اگر انگيزه گناه يافت.او را از گناه بازدار و براى او پيوسته رحمت باش نه عذاب.
حق شريك اين است كه هنگامى كه او نيست،كار او را انجام دهى و در حضور او را به نيكى رعايت كنى و در برابر او سر ستيز نداشته باشى و بدون مشورت با او اقدامى نداشته باشى و سرمايه اش را نگاه دارى و در كم و يا زياد به او خيانت نكنى.زيرا خداوند مددكار شركاست تا زمانى كه به يكديگر خيانت روا نداشته باشند.
حق سرمايه تو بر تو اين است كه آن را از راه حلال به دست آورى و در جاى خود هزينه كنى و به كسى كه قدرشناس نيست،ندهى و او را بر خود نگزينى و در ثروت خود به دستور پروردگارت رفتار كنى و هرگز بخل نورزى كه گرفتار حسرت و پشيمانى خواهى شد.
حق طلبكارت بر تو اين است كه اگر توانايى،مال او را بدهى و اگر تنگدست هستى،او را از خود راضى كنى و با خوش زبانى و نرمى از خود بازگردانى.
حق كسى كه با او معاشرت دارى اين است كه او را فريب ندهى و به او نيرنگ نزنى و در ارتباط با او از خداوند پروا كنى.
حق كسى كه بر ضد تو ادعايى دارد،اين است كه اگر ادعاى تو حق است،خود شاهد خويشتن باشى و به او ستم روا ندارى و حق او را پس دهى.و اما اگر ادعاى باطل دارد،با او نرم رفتار باش و مدارا پيشه كن و هرگز پروردگارت را نسبت به او دچار خشم مكن.
حق كسى كه بر ضد او ادعا كرده اى،اين است كه اگر حق با توست،با او نيك سخن بگويى و حق او را منكر نشوى و اگر در ادعاى خود حق ندارى،از خدا بترس و به سوى او بازگرد و ترك دعوا و خصومت كن.
حق كسى كه با تو مشورت دارد.اين است كه نظر خيرى دارى،به او ارائه دهى و اگر چاره كارش را نمى دانى،او را به كسى راهنمايى كه دانايى دارد.
اما حق كسى كه با او مشورت مى كند،اين است كه او را در هنگام اختلاف آراى خود و او، متهم اش نكنى و اگر راى دلخواه تو را داد،خداوند را شكر كن.حق كسى كه از تو خيرخواهى مى خواهد،اين است كه حق خيرخواهى را نيكو گزارى و با او رفتارى توأم به محبت و نرمى داشته باشى.
و اما حق كسى كه خيرخواهى براى تو دارد.اين است كه در برابر وى فروتنى كنى و به كلام وى گوش جان بسپارى و اگر درست سخن گفت،خداوند را سپاس بگزارى و اگر خطا كرد،نسبت به او مهربان باش و او را متهم نكن و هرگز او را به خطايش مگير،مگر آنكه سزاوار بهتان باشد،كه نبايد به او اعتنايى كرد.
حق بزرگ،تكريم اوست؛چراكه هم سن و سال او بيشتر است،هم در اسلام بر تو سبقت دارد. هرگز در هنگام دشمنى با او روياروى نشو و در هنگام راه رفتن بر او پيشى نگير و برخورد جاهلانه با وى نداشته باش هرگاه برخورد جاهلانه كرد،شكيبا باش و بر خاطر اسلام او را گرامى بدار.
اما حق كوچك اين است كه برخورد مهربانانه با او داشته باشى و به او بياموزى و از لغزش او درگذرى و عيب او بپوشانى و به نرمى رفتار كنى و نيز مددرسان او باشى.
حق نيازمند اين است كه به اندازه نيازش به او كمك كنى.حق عطاكننده اين است كه اگر كمك مالى كرد،همراه با سپاس گزارى از او قبول كنى و اگر دريغ داشت عذر او را قبول كنى.
اما حق كسى كه تو را براى خداوند شادمان ساخته اين است كه سپاس خداوند را به جاى آورى و سپس از او قدرشناسى داشته باشى.حق كسى كه به تو جفا كرده است اين است كه از گناهش بگذرى و اگر آگاهى كه عفو او ضرر دارد،از او حق خود را بگيرى.خداوند عز و جل مى فرمايد:«كسانى كه ستم ديده اند و انتقام مى گيرند،بر آنان سرزنشى نيست»(شورى/41).
حق مسلمانان اين است كه خواهان سلامت آنان باشى و نسبت به آنان مهرورزى كنى و با جفاپيشگان به نرمى رفتار داشته باشى و آنان را باهم آشتى و اخوت دهى و خيرخواهشان باشى و از نيك رفتارشان قدردانى كنى و از آنان ناخوشايندى دور سازى.براى آنان همان چيزى را بخواه كه براى خود دوست دارى و براى آنان نپسند،آنچه را براى خويش ناخوشايند مى دارى.سالمندان مسلمان را همانند پدر خويش بشمارى و جوانان مسلمان را برادر،و پيرزنان مسلمان را مادر خويش و خردسالان مسلمان را فرزندان خويش به حساب بياور.
حق كافران ذمه اى اين است كه از آنان همان چيزى را پذيرا شوى كه خداوند از آنان پذيرا شده است،و تا آنان به پيمان الهى وفا دارند،بر آنان ستم روا ندارى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 71
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 368
ص : 369
ص : 370
ص : 371
ص : 372
ص : 373
ص : 374
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ شَبِيبٍ قَالَ سَمِعْتُ اَلْمَأْمُونَ يَقُولُ: مَا زِلْتُ أُحِبُّ أَهْلَ اَلْبَيْتِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ وَ أُظْهِرُ لِلرَّشِيدِ بُغْضَهُمْ تَقَرُّباً إِلَيْهِ فَلَمَّا حَجَّ اَلرَّشِيدُ كُنْتُ أَنَا وَ مُحَمَّدٌ وَ اَلْقَاسِمُ مَعَهُ فَلَمَّا كَانَ بِالْمَدِينَةِ اِسْتَأْذَنَ عَلَيْهِ اَلنَّاسُ فَكَانَ آخِرُ مَنْ أُذِنَ لَهُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَدَخَلَ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيْهِ اَلرَّشِيدُ تَحَرَّكَ وَ مَدَّ بَصَرَهُ وَ عُنُقَهُ إِلَيْهِ حَتَّى دَخَلَ اَلْبَيْتَ اَلَّذِي كَانَ فِيهِ فَلَمَّا قَرُبَ مِنْهُ جَثَا اَلرَّشِيدُ عَلَى رُكْبَتَيْهِ وَ عَانَقَهُ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَيْهِ فَقَالَ لَهُ كَيْفَ أَنْتَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ كَيْفَ عِيَالُكَ كَيْفَ عِيَالُ أَبِيكَ كَيْفَ أَنْتُمْ مَا حَالُكُمْ فَمَا زَالَ يَسْأَلُهُ عَنْ هَذَا وَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ خَيْرٌ خَيْرٌ فَلَمَّا قَامَ أَرَادَ اَلرَّشِيدُ أَنْ يَنْهَضَ فَأَقْسَمَ عَلَيْهِ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَعَدَ وَ عَانَقَهُ فَسَلَّمَ عَلَيْهِ وَ وَدَّعَهُ قَالَ اَلْمَأْمُونُ وَ كُنْتُ أَجْرَأَ وُلْدِ أَبِي عَلَيْهِ فَلَمَّا خَرَجَ أَبُو اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ قُلْتُ لِأَبِي يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ لَقَدْ رَأَيْتُكَ عَمِلْتَ بِهَذَا اَلرَّجُلِ شَيْئاً مَا رَأَيْتُكَ فَعَلْتَ بِأَحَدٍ مِنْ أَبْنَاءِ اَلْمُهَاجِرِينَ وَ اَلْأَنْصَارِ وَ لاَ بِبَنِي هَاشِمٍ فَمَنْ هَذَا اَلرَّجُلُ فَقَالَ يَا بُنَيَّ هَذَا وَارِثُ عِلْمِ اَلنَّبِيِّينَ هَذَا مُوسَى بْنُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ إِنْ أَرَدْتَ اَلْعِلْمَ اَلصَّحِيحَ فَعِنْدَ هَذَا قَالَ اَلْمَأْمُونُ فَحِينَئِذٍ اِنْغَرَسَ فِي قَلْبِي حُبُّهُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 375 )
1 - مامون ميگفت من هميشه اهل بيت را دوست ميداشتم و نزد هرون الرشيد اظهار عداوت آنها ميكردم براى تقرب به وى چون رشيد بحج رفت من و محمد و قاسم همراهش بوديم، در مدينه كه مردم اجازه ورود باو دريافتند آخر كس كه اجازه ورود يافت موسى بن جعفر (عليه السلام) بود، چون وارد شد و چشم رشيد باو افتاد از جا جنبيد و باو چشم دوخت و گردن كشيد تا وارد اطاقى شد كه در آن بود و چون نزديك رشيد رسيد رشيد بر سر دو زانو نشست و او را در آغوش كشيد و باو رو كرد و گفت حالت چونست اى ابو الحسن ؟ عيالات خودت و عيالات پدرت چطورند؟ حال شما چطور است چگونه ايد؟ پى در هم از اين پرسشها ميكرد و امام جواب ميداد خوبست خوبست چون برخاست رشيد ميخواست قيام كند أبو الحسن او را قسم داد و با او هم آغوش شد و سلام وداع داد. مامون گويد من دليرترين فرزندان پدرم بودم چون أبو الحسن موسى بن جعفر بيرون رفت گفتم يا امير المؤمنين ديدم با اين مرد بر خوردى كردى كه با هيچ كدام از اولاد مهاجر و انصار و بنى هاشم نكردى اين مرد كيست ؟ گفت اى پسرم اين وارث علم انبياء است اين موسى بن جعفر بن محمد است و اگر علم درست خواهى نزد او است، مأمون گويد از اينجا دوستى آن ها در دلم برجا شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 375
الأمالی (للصدوق)
1.ريان بن شبيب مى گويد كه مأمون عباسى مى گفت:من همواره دوستدار خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بوده و پيش پدرم هارون اظهار دشمنى با آنان داشتم،زيرا مى خواستم خود را به او نزديك كنم.آنگاه كه پدرم به زيارت حج رفت،من و محمد و قاسم همراه او بوديم.در مدينه موسى بن جعفر عليه السّلام آخرين نفرى بود كه با هارون الرشيد ديدار كرد.آنگاه كه او نزد پدرم آمد،از جا بلند شد و به او خيره شد و گردن كشيد تا پيش او آمد.هارون كه دوزانو نشسته بود،او را در بغل گرفت و گفت:اى ابو الحسن چطورى ؟خانواده خودت و خانواده پدرت چگونه اند؟حال خودتان چطور است ؟هارون پياپى سؤال مى كرد و موسى بن جعفر عليه السّلام پاسخ مى داد كه خوب است.آنگاه كه او بلند شد،هارون خواست كه بلند شود، موسى بن جعفر او را سوگند داد كه راحت باشد و بعد يكديگر را بغل كرده و باهم خداحافظى كردند.مأمون مى گفت:من شجاع ترين فرزند هارون بودم،آنگاه كه موسى بن جعفر عليه السّلام خارج شد گفتم:اى امير مؤمنان با اين شخص رفتارى داشتى كه مانند آن را با هيچ يك از فرزندان مهاجر و انصار و هاشميان نديده بودم.او كيست ؟هارون گفت:اى پسرم او وارث دانش پيامبران است.او موسى بن جعفر بن محمد بود كه اگر علم صحيح مى خواهى،پس نزد اوست.مأمون گفت:همانا محبت اهل بيت در دلم جاى گرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 73
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 375
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ عَنْ أَخِيهِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ قَالَ: وَقَعَ اَلْخَبَرُ إِلَى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ وَ عِنْدَهُ جَمَاعَةٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ بِمَا عَزَمَ عَلَيْهِ مُوسَى بْنُ اَلْمَهْدِيِّ فِي أَمْرِهِ فَقَالَ لِأَهْلِ بَيْتِهِ بِمَا تُشِيرُونَ قَالُوا نَرَى أَنْ تَتَبَاعَدَ عَنْ هَذَا اَلرَّجُلِ وَ أَنْ تُغَيِّبَ شَخْصَكَ مِنْهُ فَإِنَّهُ لاَ يُؤْمَنُ شَرُّهُ فَتَبَسَّمَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ زَعَمَتْ سَخِينَةُ أَنْ سَتَغْلِبُ رَبَّهَاوَ لَيُغْلَبَنَّ مُغَلِّبُ اَلْغَلاَّبِ ثُمَّ رَفَعَ يَدَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَ إِلَهِي كَمْ مِنْ عَدُوٍّ شَحَذَ لِي ظُبَةَ مُدْيَتِهِ وَ أَرْهَفَ لِي شَبَا حَدِّهِ وَ دَافَ لِي قَوَاتِلَ سُمُومِهِ وَ لَمْ تَنَمْ عَنِّي عَيْنُ حِرَاسَتِهِ فَلَمَّا رَأَيْتَ ضَعْفِي عَنِ اِحْتِمَالِ اَلْفَوَادِحِ وَ عَجْزِي عَنْ مُلِمَّاتِ اَلْجَوَائِحِ صَرَفْتَ ذَلِكَ عَنِّي بِحَوْلِكَ وَ قُوَّتِكَ لاَ بِحَوْلِي وَ لاَ بِقُوَّتِي فَأَلْقَيْتَهُ فِي اَلْحَفِيرِ اَلَّذِي اِحْتَفَرَ لِي خَائِباً مِمَّا أَمَّلَهُ فِي دُنْيَاهُ مُتَبَاعِداً مِمَّا رَجَاهُ فِي آخِرَتِهِ فَلَكَ اَلْحَمْدُ عَلَى ذَلِكَ قَدْرَ اِسْتِحْقَاقِكَ سَيِّدِي اَللَّهُمَّ فَخُذْهُ بِعِزَّتِكَ وَ اُفْلُلْ حَدَّهُ عَنِّي بِقُدْرَتِكَ وَ اِجْعَلْ لَهُ شُغُلاً فِيمَا يَلِيهِ وَ عَجْزاً عَمَّنْ يُنَاوِيهِ اَللَّهُمَّ وَ أَعْدِنِي عَلَيْهِ عَدْوَى حَاضِرَةً تَكُونُ مِنْ غَيْظِي شِفَاءً وَ مِنْ حَقِّي عَلَيْهِ وَفَاءً وَ صِلِ اَللَّهُمَّ دُعَائِي بِالْإِجَابَةِ وَ اِنْظِمْ شَكَاتِي [شِكَايَتِي] بِالتَّغْيِيرِ وَ عَرِّفْهُ عَمَّا قَلِيلٍ مَا وَعَدْتَ اَلظَّالِمِينَ وَ عَرِّفْنِي مَا وَعَدْتَ فِي إِجَابَةِ اَلْمُضْطَرِّينَ إِنَّكَ ذُو اَلْفَضْلِ اَلْعَظِيمِ وَ اَلْمَنِّ اَلْكَرِيمِ قَالَ ثُمَّ تَفَرَّقَ اَلْقَوْمُ فَمَا اِجْتَمَعُوا إِلاَّ لِقِرَاءَةِ اَلْكِتَابِ اَلْوَارِدِ بِمَوْتِ مُوسَى بْنِ اَلْمَهْدِيِّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 376 )
2 - بموسى بن جعفر در حالى كه جمعى از خانواده اش گرد او بودند خبر رسيد كه موسى پسر مهدى خليفه چه قصدى در باره او دارد بكسان خود فرمود شما چه نظر داريد گفتند خوبست دورى گزينى و خود را از او نهان كنى كه از شرش ايمن باشيد آن حضرت لبخندى زد و فرمود:
گمان برد كه بربش سخينه چيره شود-ولى مغلب هر چيره باز چيره شود
و سپس دست بآسمان برداشت و گفت «معبودا چه بسيار دشمنى كه كارد شرا برايم تيز كرد و پيكان كوشش را سوهان كرد و زهرهاى كشنده اش را برايم بر آميخت و چشم و ديده بانش از من نخفت و چون ديدى از تحمل ناگواريها ناتوانم و از نزول كوبندگيها درمانده ام بحول و قوه خود آنها از من منصرف كردى نه بحول قوه خودم و دشمن را در چاهى افكندى كه برايم كنده بود نوميد از آنچه در دنبالش آرزو داشت و دور از آنچه در آخرتش اميد ميبرد از آن تو است حمد بر آن باندازه استحقاقت اى آقايم خدايا او را بعزت خود بگير وحدتش را از من كند كن و بهمگنانش سرگرم ساز و از آنچه آهنگ نموده رهش انداز خدايا مرا بر او تسلط نقدى بده كه دلم را خنك كند و وفاى بحقم باشد و پيوست ده دعايم را باجابت و شكايتم را در جريان انداز و باو نشان ده آنچه ستمكاران را وعده دادى و بمن نشان ده آنچه در اجابت بيچارگان وعده كردى زيرا تو صاحب فضل عظيم و من كريمى» گويد آن جمع همه پراكنده شدند و ديگر گردهم نيامدند مگر براى خواندن نامه اى كه خبر مرگ موسى بن مهدى خليفه را ميداد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 376
الأمالی (للصدوق)
2.على بن يقطين مى گويد:زمانى كه امام كاظم عليه السّلام در نزد خانواده اش بود،گزارش دادند كه موسى فرزند مهدى عباسى خليفه وقت قصد شومى درباره حضرت دارد.امام به نزديكان خود فرمود:شما چه مى گوييد؟گفتند:بهتر است كه خودتان را از او پنهان سازيد كه از شر او در امان باشيد.امام كاظم عليه السّلام لبخندزنان بيتى را خواند و آنگاه دست به دعا بلند كرد و گفت:خدايا!چه بسيار دشمن كه كارد خود را براى من تيز ساخت و پيكان عمل را سوهان زد و زهرهاى هلاك كننده به هم آميخت و هرگز چشم ديده بانان او بر من نخفت،اما نگريستى كه در ناگوارى ها و شكيبايى برآن ناتوانى دارم و در فرود آمدن بلاها فروماندگى دارم،به نيرو و اراده خود دشمنان را از من منصرف ساختى،نه به نيروى خودم.و دشمن را در چاهى انداختى كه او براى نابودى من حفر كرده بود.دشمن از آنچه درپى آن آرزومند بود،مأيوس شد و به آنچه در آخرت اميدوار بود،نائل نگشت.خدايا سپاس و ستايش براى تو است؛به اندازه اى كه سزاوار آن هستى،اى مولاى من.خدايا او (خليفه عباسى)را به عزت خود بگير و تيزى او را نسبت به من كند گردان و به امثال خودش مشغول كن و از قصدش بازگردان.خدايا مرا بر او چيره ساز كه دلم گوارا شود و حق من گزارده شود و خواسته ام را قبول كن و شكواييه ام را جارى ساز و به او بنماى آن وعده اى كه به ستم پيشگان داده اى و به آنچه در قبول دعاى چاره جويان وعده كرده اى.بى گمان صاحب فضل بزرگ هستى و بزرگوارى.على بن يقطين مى گويد:آنان به گونه اى پراكنده شدند كه ديگر نشست توطئه آميزى درباره امام كاظم عليه السّلام نداشتند،مگر در هنگام گشودن نامه اى كه از مرگ موسى بن مهدى خليفه عباسى حكايت داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 73
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 376
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ سَمِعْتُ رَجُلاً مِنْ أَصْحَابِنَا يَقُولُ: لَمَّا حَبَسَ هَارُونُ اَلرَّشِيدُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ جَنَّ عَلَيْهِ اَللَّيْلُ فَخَافَ نَاحِيَةَ هَارُونَ أَنْ يَقْتُلَهُ فَجَدَّدَ مُوسَى طَهُورَهُ وَ اِسْتَقْبَلَ بِوَجْهِهِ اَلْقِبْلَةَ وَ صَلَّى لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ ثُمَّ دَعَا بِهَذِهِ اَلدَّعَوَاتِ فَقَالَ يَا سَيِّدِي نَجِّنِي مِنْ حَبْسِ هَارُونَ وَ خَلِّصْنِي مِنْ يَدِهِ يَا مُخَلِّصَ اَلشَّجَرِ مِنْ بَيْنِ رَمْلٍ وَ طِينٍ وَ مَاءٍ وَ يَا مُخَلِّصَ اَللَّبَنِ مِنْ بَيْنِ فَرْثٍ وَ دَمٍ وَ يَا مُخَلِّصَ اَلْوَلَدِ مِنْ بَيْنِ مَشِيمَةٍ وَ رَحِمٍ وَ يَا مُخَلِّصَ اَلنَّارِ مِنْ بَيْنِ اَلْحَدِيدِ وَ اَلْحَجَرِ وَ يَا مُخَلِّصَ اَلرُّوحِ مِنْ بَيْنِ اَلْأَحْشَاءِ وَ اَلْأَمْعَاءِ خَلِّصْنِي مِنْ يَدَيْ هَارُونَ قَالَ فَلَمَّا دَعَا مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِهَذِهِ اَلدَّعَوَاتِ رَأَى هَارُونُ رَجُلاً أَسْوَدَ فِي مَنَامِهِ وَ بِيَدِهِ سَيْفٌ قَدْ سَلَّهُ وَاقِفاً عَلَى رَأْسِ هَارُونَ وَ هُوَ يَقُولُ يَا هَارُونُ أَطْلِقْ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَ إِلاَّ ضَرَبْتُ عِلاَوَتَكَ بِسَيْفِي هَذَا - فَخَافَ هَارُونُ مِنْ هَيْبَتِهِ ثُمَّ دَعَا لِحَاجِبِهِ فَجَاءَ اَلْحَاجِبُ فَقَالَ لَهُ اِذْهَبْ إِلَى اَلسِّجْنِ وَ أَطْلِقْ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ فَخَرَجَ اَلْحَاجِبُ فَقَرَعَ بَابَ اَلسِّجْنِ فَأَجَابَهُ صَاحِبُ اَلسِّجْنِ فَقَالَ مَنْ ذَا قَالَ إِنَّ اَلْخَلِيفَةَ يَدْعُو مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَأَخْرِجْهُ مِنْ سِجْنِكَ وَ أَطْلِقْ عَنْهُ فَصَاحَ اَلسَّجَّانُ يَا مُوسَى إِنَّ اَلْخَلِيفَةَ يَدْعُوكَ فَقَامَ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَذْعُوراً فَزِعاً وَ هُوَ يَقُولُ لاَ يَدْعُونِي فِي جَوْفِ هَذِهِ اَللَّيْلَةِ إِلاَّ لِشَرٍّ يُرِيدُ بِي فَقَامَ بَاكِياً حَزِيناً مَغْمُوماً آيِساً مِنْ حَيَاتِهِ فَجَاءَ إِلَى عِنْدِ هَارُونَ وَ هُوَ يَرْتَعِدُ فَرَائِصُهُ فَقَالَ سَلاَمٌ عَلَى هَارُونَ فَرَدَّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمَ ثُمَّ قَالَ لَهُ هَارُونُ نَاشَدْتُكَ بِاللَّهِ هَلْ دَعَوْتَ فِي جَوْفِ هَذِهِ اَللَّيْلَةِ بِدَعَوَاتٍ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ وَ مَا هُنَّ قَالَ جَدَّدْتُ طَهُوراً وَ صَلَّيْتُ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ وَ رَفَعْتُ طَرْفِي إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ قُلْتُ يَا سَيِّدِي خَلِّصْنِي مِنْ يَدَيْ هَارُونَ وَ شَرِّهِ وَ ذَكَرَ لَهُ مَا كَانَ مِنْ دُعَائِهِ فَقَالَ هَارُونُ قَدِ اِسْتَجَابَ اَللَّهُ دَعْوَتَكَ يَا حَاجِبُ أَطْلِقْ عَنْ هَذَا ثُمَّ دَعَا بِخِلَعٍ فَخَلَعَ عَلَيْهِ ثَلاَثاً وَ حَمَلَهُ عَلَى فَرَسِهِ وَ أَكْرَمَهُ وَ صَيَّرَهُ نَدِيماً لِنَفْسِهِ ثُمَّ قَالَ هَاتِ اَلْكَلِمَاتِ حَتَّى أُثْبِتَهَا ثُمَّ دَعَا بَدَوَاتٍ وَ قِرْطَاسٍ وَ كَتَبَ هَذِهِ اَلْكَلِمَاتِ قَالَ فَأَطْلَقَ عَنْهُ وَ سَلَّمَهُ إِلَى حَاجِبِهِ لِيُسَلِّمَهُ إِلَى اَلدَّارِ فَصَارَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ كَرِيماً شَرِيفاً عِنْدَ هَارُونَ وَ كَانَ يَدْخُلُ عَلَيْهِ فِي كُلِّ خَمِيسٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 377 )
3 - على بن ابراهيم بن هاشم گويد يكى از اصحاب ما ميگفت چون هرون الرشيد موسى بن جعفر را بزندان انداخت و شب شد از طرف هرون بجان خود ترسيد تجديد وضوء كرد و رو بقبله ايستاد و چهار ركعت نماز خواند و اين دعا را خواند، «اى سيد من مرا از حبس هرون رها كن و از دست او خلاص كن اى كه درخت را از ميان ريگ و گل و آب در آورى و شير را از ميان سرگين و خون برآورى و نوزاد را از ميان بچه دان و رحم رها كنى و آتش را از ميان آهن و سنگ نجات دهى و روح را از ميان امعاء و احشاء برگيرى مرا از دست هرون خلاص كن» پس از اين دعا هرون بخواب ديد مرد سياهى شمشير كشيده بالاى سرش ايستاد ميگويد: اى هرون موسى بن جعفر را آزاد كن و گر نه با اين شمشير بفرقت ميزنم هرون از هيبت او بهراس افتاد و دربانش را خواست و گفت برو موسى بن جعفر را از زندان آزاد كن حاجب آمد در زندان را زد زندانبان گفت كيست ؟ گفت خليفه هرون موسى بن جعفر را خواسته و از زندان بيرون آورد و آزادش كن زندانبان فرياد زد يا موسى خليفه تو را خواسته موسى بن جعفر ترسان برخاست و ميگفت در اين نيمه شب مرا براى قصد سوئى خواسته و گريان و غمنده و نوميد از زندگى بود نزد هرون آمد و دلش ميلرزيد سلام كرد و جواب شنيد و هرون باو گفت تو را بخدا در اين نيمه شب دعائى كردى، فرمود آرى گفت چه دعائى خواندى ؟ فرمود تجديد وضوء كردم و چهار ركعت نماز خواندم و رو بآسمان نمودم و گفتم اى آقايم مرا از دست هرون خلاص كن و از شر او، و دعائى كه خوانده بود برايش ذكر كرد هرون گفت خدا دعايت را مستجاب كرده اى حاجب او را آزاد كن سپس سه خلعت باو داد و او را بر اسب مخصوص خود سوار كرد و احترام نمود و نديم خود ساخت و گفت آن كلمات را بگو تا بنويسم و كاغذ و دوات خواست آن دعا را نوشت گويد او را آزاد كرد و بحاجب خود سپرد تا در خانه سلطنتى او را منزل داد و هر پنجشنبه بحضور آن حضرت شرفياب ميشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 377
الأمالی (للصدوق)
3.على بن ابراهيم مى گويد كه يكى از دوستان ما مى گفت:آنگاه كه هارون الرشيد امام كاظم عليه السّلام را به زندان افكند،شب هنگام بود.حضرت وضو گرفت و رو به قبله ايستاد و بعد از خواندن چهار ركعت نماز اين گونه نيايش كرد:اى آقاى من!مرا از زندان هارون آزاد ساز و از چنگ او رهايم كن.اى كسى كه درخت را از بستر ريگ و گل و آب بيرون مى آورى و شير را از سرگين و خون خارج مى سازى و نوزاد را از بچه دان و رحم درمى آورى و آتش را از آهن و سنگ،و روح را از پى ها و روده ها،مرا رها كن.آنگاه هارون عباسى در خواب ديد كه شخصى سياهى درحالى كه شمشير به دست است،بالاى سر او ايستاده است و مى گويد:اى هارون!موسى بن جعفر عليه السّلام را رها كن وگرنه ضربه اى با اين شمشير به فرق تو خواهم زد.هارون از مشاهده هراس انگيز هيبت او از خواب بيدار شده و به دربان خود مى گويد:موسى بن جعفر را آزاد كن.
آنگاه كه او نزديك زندان آمد و در زد.زندان بان گفت:كيستى ؟گفت:خليفه موسى بن جعفر را احضار كرده است.او را رها ساز.زندان بان گفت:اى موسى بن جعفر،هارون تو را خواسته است.آنگاه كه حضرت پيش هارون آمد،او گفت:آيا در اين نصف شبى دعايى داشتى ؟فرمود:آرى.گفت:چه دعايى ؟فرمود:گفتم اى مولاى من مرا از دست هارون آزاد كن و از شر او در امانم بدار.هارون گفت:خداوند خواسته ات را پذيرفت.بعد فرمان آزادى داد و سه خلعت همراه او ساخت.و بر آب مخصوص نشانيد و تكريم كرد.آنگاه كاغذ و دوات طلبيد و از حضرت خواست كه دعاى زندان را بگويد تا آن را بنويسد.از آن پس فرمان داد كه موسى بن جعفر را در سراى خليفه جاى داد و بعد هرپنج شنبه نزد حضرت مى رفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 75
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 377
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ يُونُسَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ وَ عَلِيِّ بْنِ إِسْمَاعِيلَ اَلْمِيثَمِيِّ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ رَضَاعَ بَعْدَ فِطَامٍ وَ لاَ وِصَالَ فِي صِيَامٍ وَ لاَ يُتْمَ بَعْدَ اِحْتِلاَمٍ وَ لاَ صَمْتَ يَوْماً إِلَى اَللَّيْلِ وَ لاَ تَعَرُّبَ بَعْدَ اَلْهِجْرَةِ وَ لاَ هِجْرَةَ بَعْدَ اَلْفَتْحِ وَ لاَ طَلاَقَ قَبْلَ نِكَاحٍ وَ لاَ عِتْقَ قَبْلَ مِلْكٍ وَ لاَ يَمِينَ لِوَلَدٍ مَعَ وَالِدِهِ وَ لاَ لِمَمْلُوكٍ مَعَ مَوْلاَهُ وَ لاَ لِلْمَرْأَةِ مَعَ زَوْجِهَا وَ لاَ نَذْرَ فِي مَعْصِيَةٍ وَ لاَ يَمِينَ فِي قَطِيعَةٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 378 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود پس از شير بريدن رضاعى نباشد، در روزه پيوست بهم نيست، پس از احتلام يتيمى نيست، يك روز سكوت تا شب روانيست، پس از هجرت تعرب نيست، پس از فتح مكه هجرت واجب نيست، پيش از ازدواج طلاق نيست پس از مالك شدن آزادى نيست، بى اذن پدر قسم فرزند درست نيست و نه بى اذن مولا قسم مملوك و نه بى اذن شوهر قسم زوجه و در معصيت نذرى نيست و در قطع رحم يمين نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 378
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:پس از اينكه كودك از شير بريده شد،رضاعى نيست.و در روزه دارى پيوستن نيست.پس از هنگام احتلام تعميم نيست.و سكوت دراز روز تا شب درست نيست.و پس از هجرت تعرب نيست.و بعد از فتح مكه هجرت ضرورت نيست.و پيش از ازدواج متاركه نيست.و پس از مالكيت آزادى نيست.و سوگند فرزند بى رخصت پدر درست نيست.و همچنين سوگند مملوك بى رخصت صاحب،و سوگند زن بى رخصت همسر.و در نافرمانى خداوند نذر ممكن نيست.و در بريدن پيوند از خويشان سوگند نيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 77
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 378
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ [بْنِ] أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ أَرَادَ اَلتَّوَسُّلَ إِلَيَّ وَ أَنْ يَكُونَ لَهُ عِنْدِي يَدٌ أَشْفَعُ لَهُ بِهَا يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَلْيَصِلْ أَهْلَ بَيْتِي وَ يُدْخِلِ اَلسُّرُورَ عَلَيْهِمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 379 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه توسل بمرا خواهد و خواهد دستى بر من داشته باشد كه روز قيامت شفيع او باشم صله بخاندانم دهد و آنها را شاد كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 379
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس كه مايل است،به من متوسل شود و در رستاخيز او را شفاعت كنم،به خاندان من هديه داده و آنان را شادمان كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 77
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 379
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ قَالَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْكَ فَلْيُكْثِرْ مِنْ ذَلِكَ وَ مَنْ قَالَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ لَمْ يُصَلِّ عَلَى آلِهِ لَمْ يَجِدْ رِيحَ اَلْجَنَّةِ وَ رِيحُهَا تُوجَدُ مِنْ مَسِيرَةِ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 379 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه صلوات بر محمد و آلش فرستد خداى جل جلاله فرمايد بر تو باد صلوات خدا پس بسيار بفرست و هر كه صلوات بر محمد تنها فرستد و بر آلش نگويد بوى بهشت كه از پانصد سال راه دريافت شود نبويد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 379
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس بر من و خاندانم درود بفرستد،خداوند مى فرمايد:بر تو درود باد.پس بسيار درود بفرست.و بعد فرمود:هركس فقط بر من درود بفرستد،هرگز بوى بهشت او نرسد!بويى كه از مسافت پانصد سال به مشام مى رسد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 77
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ فَضْلِ بْنِ يُونُسَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ قَالَ كُلَّ يَوْمٍ خَمْساً وَ عِشْرِينَ مَرَّةً اَللَّهُمَّ اِغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْمُؤْمِنَاتِ وَ اَلْمُسْلِمِينَ وَ اَلْمُسْلِمَاتِ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ بِعَدَدِ كُلِّ مُؤْمِنٍ مَضَى وَ بِعَدَدِ كُلِّ مُؤْمِنٍ بَقِيَ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُ سَيِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 379 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كس هر روز بيست و پنج بار گويد اللهم اغفر للمؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات. خدا بشماره هر مؤمنى كه در گذشته زنده باشد تا روز قيامت حسنه اى برايش نويسد و گناهى از او محو كند و درجه اى بالا برد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 379
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس روزانه بيست و پنج نوبت بگويد:خداوندا!زنان و مردان مسلمان و مؤمن را بيامرز،خداوند به شمار مؤمنان گذشته و حال تا رستاخيز براى او حسنه نوشته و گناه محو كرده و مرتبه او را بالا خواهد برد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 79
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ قَدَّمَ أَرْبَعِينَ رَجُلاً مِنْ إِخْوَانِهِ قَبْلَ أَنْ يَدْعُوَ لِنَفْسِهِ اُسْتُجِيبَ لَهُ فِيهِمْ وَ فِي نَفْسِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 379 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه چهل تن از برادران دينى خود را در دعا بر خود مقدم دارد براى آنان و خودش مستجاب شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 379
الأمالی (للصدوق)
8.امام جعفر صادق عليه السّلام فرمود:هركس چهل نفر از مؤمنان را در دعا بر خويشتن تقدم بخشد،دعاى او براى خود و آنان اجابت خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 79
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ رُشَيْدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ: ذَكَرْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَعْضَ اَلْأَنْبِيَاءِ فَصَلَّيْتُ عَلَيْهِ فَقَالَ إِذَا ذُكِرَ أَحَدٌ مِنَ اَلْأَنْبِيَاءِ فَابْدَأْ بِالصَّلاَةِ عَلَى مُحَمَّدٍ ثُمَّ عَلَيْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 380 )
9 - معاوية بن عمار گفت نام يكى از پيغمبران را نزد امام صادق «عليه السّلام» بردم و بر او صلوات فرستادم، فرمود چون نام پيغمبرى برده شد اول صلوات بر محمد فرست و سپس بر او و سائر انبياء.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 380
الأمالی (للصدوق)
9.معاويه بن عمار مى گويد:در پيش امام صادق عليه السّلام از يكى از پيامبران اسم بردم و بر او درود گفتم.فرمود:هرگاه نام پيامبرى به ميان مى آيد،نخست درود بر محمد صلّى اللّه عليه و آله فرست و آنگاه بر او و پيامبران ديگر.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 79
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 380
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلصَّيْرَفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: بَلَغَ أُمَّ سَلَمَةَ زَوْجَةَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّ مَوْلًى لَهَا يَتَنَقَّصُ [يَنْتَقِصُ] عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ يَتَنَاوَلُهُ فَأَرْسَلَتْ إِلَيْهِ فَلَمَّا أَنْ صَارَ إِلَيْهَا قَالَتْ لَهُ يَا بُنَيَّ بَلَغَنِي أَنَّكَ تَتَنَقَّصُ [تَنْتَقِصُ] عَلِيّاً وَ تَتَنَاوَلُهُ قَالَ لَهَا نَعَمْ يَا أُمَّاهْ قَالَتِ اُقْعُدْ ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ حَتَّى أُحَدِّثَكَ بِحَدِيثٍ سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ اِخْتَرْ لِنَفْسِكَ إِنَّا كُنَّا عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تِسْعَ نِسْوَةٍ وَ كَانَتْ لَيْلَتِي وَ يَوْمِي مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَدَخَلَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ مُتَهَلِّلٌ أَصَابِعَهُ فِي أَصَابِعِ عَلِيٍّ وَاضِعاً يَدَهُ عَلَيْهِ فَقَالَ يَا أُمَّ سَلَمَةَ اُخْرُجِي مِنَ اَلْبَيْتِ وَ أَخْلِيهِ لَنَا فَخَرَجْتُ وَ أَقْبَلاَ يَتَنَاجَيَانِ أَسْمَعُ اَلْكَلاَمَ وَ مَا أَدْرِي مَا يَقُولاَنِ حَتَّى إِذَا قُلْتُ قَدِ اِنْتَصَفَ اَلنَّهَارُ فَأَتَيْتُ اَلْبَابَ فَقُلْتُ أَدْخُلُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ لاَ فَكَبَوْتُ كَبْوَةً شَدِيدَةً مَخَافَةَ أَنْ يَكُونَ رَدَّنِي مِنْ سَخْطَةٍ [سَخَطِهِ] أَوْ نَزَلَ فِيَّ شَيْءٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ ثُمَّ لَمْ أَلْبَثْ أَنْ أَتَيْتُ اَلْبَابَ اَلثَّانِيَةَ فَقُلْتُ أَدْخُلُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ لاَ فَكَبَوْتُ كَبْوَةً أَشَدَّ مِنَ اَلْأُولَى ثُمَّ لَمْ أَلْبَثْ حَتَّى أَتَيْتُ اَلْبَابَ اَلثَّالِثَةَ فَقُلْتُ أَدْخُلُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ اُدْخُلْ يَا أُمَّ سَلَمَةَ فَدَخَلْتُ وَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ جَاثٍ بَيْنَ يَدَيْهِ وَ هُوَ يَقُولُ فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِذَا كَانَ كَذَا وَ كَذَا فَمَا تَأْمُرُنِي قَالَ آمُرُكَ بِالصَّبْرِ ثُمَّ أَعَادَ عَلَيْهِ اَلْقَوْلَ اَلثَّانِيَةَ فَأَمَرَهُ بِالصَّبْرِ فَأَعَادَ عَلَيْهِ اَلْقَوْلَ اَلثَّالِثَةَ فَقَالَ لَهُ يَا عَلِيُّ يَا أَخِي إِذَا كَانَ ذَاكَ مِنْهُمْ فَسُلَّ سَيْفَكَ وَ ضَعْهُ عَلَى عَاتِقِكَ وَ اِضْرِبْ بِهِ قُدُماً قُدُماً حَتَّى تَلْقَانِي وَ سَيْفُكَ شَاهِرٌ يَقْطُرُ مِنْ دِمَائِهِمْ ثُمَّ اِلْتَفَتَ عَلَيهِ السَّلاَمُ إِلَيَّ فَقَالَ لِي وَ اَللَّهِ مَا هَذِهِ اَلْكَئَابَةُ يَا أُمَّ سَلَمَةَ قُلْتُ لِلَّذِي كَانَ مِنْ رَدِّكَ لِي يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ لِي وَ اَللَّهِ مَا رَدَدْتُكِ مِنْ مَوْجِدَةٍ وَ إِنَّكِ لَعَلَى خَيْرٍ مِنَ اَللَّهِ وَ رَسُولِهِ لَكِنْ أَتَيْتِنِي وَ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِي وَ عَلِيٌّ عَنْ يَسَارِي وَ جَبْرَئِيلُ يُخْبِرُنِي بِالْأَحْدَاثِ اَلَّتِي تَكُونُ مِنْ بَعْدِي وَ أَمَرَنِي أَنْ أُوصِيَ بِذَلِكِ عَلِيّاً يَا أُمَّ سَلَمَةَ اِسْمَعِي وَ اِشْهَدِي هَذَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَخِي فِي اَلدُّنْيَا وَ أَخِي فِي اَلْآخِرَةِ يَا أُمَّ سَلَمَةَ اِسْمَعِي وَ اِشْهَدِي هَذَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَزِيرِي فِي اَلدُّنْيَا وَ وَزِيرِي فِي اَلْآخِرَةِ يَا أُمَّ سَلَمَةَ اِسْمَعِي وَ اِشْهَدِي هَذَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ حَامِلُ لِوَائِي فِي اَلدُّنْيَا وَ حَامِلُ لِوَائِي غَداً فِي اَلْقِيَامَةِ يَا أُمَّ سَلَمَةَ اِسْمَعِي وَ اِشْهَدِي هَذَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي مِنْ بَعْدِي وَ قَاضِي عِدَاتِي وَ اَلذَّائِدُ عَنْ حَوْضِي يَا أُمَّ سَلَمَةَ اِسْمَعِي وَ اِشْهَدِي هَذَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ سَيِّدُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ إِمَامُ اَلْمُتَّقِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ قَاتِلُ اَلنَّاكِثِينَ وَ اَلْقَاسِطِينَ وَ اَلْمَارِقِينَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَنِ اَلنَّاكِثُونَ قَالَ اَلَّذِينَ يُبَايِعُونَهُ بِالْمَدِينَةِ وَ يَنْكُثُونَ بِالْبَصْرَةِ قُلْتُ مَنِ اَلْقَاسِطُونَ قَالَ مُعَاوِيَةُ وَ أَصْحَابُهُ مِنْ أَهْلِ اَلشَّامِ قُلْتُ مَنِ اَلْمَارِقُونَ قَالَ أَصْحَابُ اَلنَّهْرَوَانِ فَقَالَ مَوْلَى أُمِّ سَلَمَةَ فَرَّجْتِ عَنِّي فَرَّجَ اَللَّهُ عَنْكِ وَ اَللَّهِ لاَ سَبَبْتُ عَلِيّاً أَبَداً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 380 )
10 - به ام سلمه زوجه پيغمبر رسيد كه يكى از مواليانش بعلى بد ميگويد و او را كم ميشمارد او را خواست و باو گفت فرزندم بمن خبر رسيده كه تو على (عليه السّلام) را كم ميشمارى و باو بد ميگوئى ؟ گفت مادر جان آرى، فرمود مادرت بعزايت بگريد بنشين تا حديثى كه از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم برايت بگويم در كار خود نظرى كن، ما نه زن بوديم در خانه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) يك شب و روز نوبه من بود كه پيغمبر پنجه در پنجه على و دست بر شانه او داشت وارد حجره من شد و فرمود از اطاق بيرون شو و ما را تنها گذار من بيرون رفتم و مشغول راز گفتن شدند همهمه آن ها را مى شنيدم و نميفهميدم چه ميگويند تا بنظرم روز نيمه شد و آمدم پشت در و گفتم يا رسول اللّٰه اجازه ورود دارم ؟ فرمود نه و من يكه سختى خوردم از ترس اينكه از خشمش مرا رد كرده باشد يا آيه اى در باره من نازل شده باشد درنگى كردم بار دوم پشت در آمدم و اجازه ورود خواستم و فرمود نه يكه سخت ترى خوردم و درنگى نكردم و براى بار سوم اجازه خواستم، رسول خدا فرمود اى ام سلمه وارد شو من وارد شدم على برابر او زانو زده بود و عرض ميكرد يا رسول اللّٰه پدر و مادرم قربانت چون چنين و چنان شود بمن چه دستورى ميدهى ؟ فرمود دستور صبر است دوباره پرسيد فرمود صبر در باره سوم فرمود يا على اى برادر چون چنين كنند شمشير خود بكش و بر شانه گذار و بزن و پيشرو تا مرا بر خورى و شمشيرت از خونشان بچكد سپس رو بمن كرد و فرمود اى ام سلمه چرا افسرده اى ؟ عرضكردم براى اينكه مرا رد كرديد، فرمود بخاطر دلتنگى از تو ردت نكردم تو در نظر خدا و رسولش نيكوئى ولى چون آمدى جبرئيل سمت راست من بود و على سمت چپم و جبرئيل گزارش پيشامدهاى پس از من را بمن ميداد و بمن سفارش ميكرد كه آنها را بعلى وصيت كنم، اى ام سلمه بشنو و گواه باش كه اين على بن ابى طالب (عليه السّلام) وزير منست در دنيا و وزير منست در آخرت اى ام سلمه بشنو و گواه باش اين على بن ابى طالب پرچمدار منست در دنيا و پرچمدار منست در قيامت، اى ام سلمه بشنو و گواه باش اين على بن ابى طالب وصى و خليفه من است پس از من و عمل كننده به وعده هاى من است و راننده نااهلان از حوض من است، اى ام سلمه بشنو و گواه باش اين على بن ابى طالب سيد مسلمانان و امام متقيان و پيشواى دست و روسفيدان و كشنده ناكثان و قاسطان و مارقانست، گفتم يا رسول اللّٰه ناكثان كيانند؟ فرمود آنها كه در مدينه بيعت كنند و در بصره بشكنند، گفتم قاسطان كيانند؟ فرمود معاويه و اصحاب شامى او، گفتم مارقان كيانند؟ فرمود اصحاب نهروان، مولاى ام سلمه گفت عقده دلم را گشودى خدا بتو فرج دهد بخدا هرگز بعلى (عليه السّلام) بد نگويم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 380
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:به ام سلمه همسر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله گزارش دادند كه يكى از كسان او به على عليه السّلام ناسزا مى گويد و او را خوار به حساب مى آورد.ام سلمه او را خواست و گفت:اى فرزندم به من گفته اند كه تو على عليه السّلام را خوار مى كنى.و به او دشنام مى دهى. گفت:آرى مادر جان.گفت:مادر سوگوارت شود.بگذار سخنى را كه درباره على عليه السّلام از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله شنيدم،بگويم كه در شيوه خود تأمل كنى.ما نه زن در خانه پيامبر بوديم. يك شبانه روز سهم من بود كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله درحالى كه دستى در دست على عليه السّلام و دستى بر شانه او داشت،نزد من مى آمد.يكبار فرمود:ما را تنها بگذار.من خارج شدم و آنان به گفتگو پرداختند.طنين صداى آنان مى آمد،اما مفهوم نبود.نزديك ظهر بود كه پشت در رفتم و گفتم:اى پيامبر خدا!اجازه مى دهى ؟فرمود:نه.من از اينكه مبادا او را از خود راحت كرده باشم و آيه اى درباره من فرود آمده باشد،دچار ترس شدم.پس از اندكى بار دوم اجازه ورود خواستم.فرمود:نه.دلهره ام بيشتر شد و براى بار سوم رخصت خواستم. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى سلمه بيا.
آنگاه كه به درون رفتم،على عليه السّلام را روبروى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله ديدم كه دوزانو نشسته بود و مى گفت:اى پيامبر خدا پدر و مادرم فدايت باد.اگر چنين يا چنان شود،چه فرمانى دارى ؟فرمود: فرمان شكيبايى است.على تكرار كرد.پيامبر فرمود:شكيبايى.در دفعه سوم كه على عليه السّلام تكرار كرد،پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على،اى برادرم،هرگاه چنين كنند شمشير از غلاف درآور و بر شانه گذار و بى پروا پيش رو و ضربه بزن تا اينكه مرا نگرى و از شمشيرت خون چكد.
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آنگاه به من گفت:اى ام سلمه چرا گرفته اى ؟گفتم:چون مرا از خود رانده ايد. فرمود:به خاطر اينكه از تو ناراحت باشم،تو را نراندم.اى ام سلمه!تو در چشم خدا و پيامبرش شايسته اى.تو هنگامى رخصت خواستى كه جبرييل سمت راست من بود و على سمت چپ من،و جبرييل از رخدادهاى پس از وفات من مى گفت و از من مى خواست،آن را براى على بگويم.اى ام سلمه،اكنون بشنو و شاهد باش كه على بن ابى طالب عليه السّلام وصى و جانشين من،پس از من است و نيز او به وعده هاى من رفتار خواهد كرد و ناشايستگان را از حوض من خواهد راند.اى سلمه!بشنو و شاهد باش كه على بن ابى طالب عليه السّلام مولاى مسلمانان و پيشواى پارسايان و نيك نهادان و نابود كننده پيمان شكنان و بيدادگران و از دين بيرون رفتگان است.
گفتم:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله،پيمان شكنان چه كسانى هستند؟فرمود:آنان كه در مدينه با على بيعت كرده و در بصره خواهند شكست.گفتم:بيدادگران چه كسانى هستند؟ فرمود:معاويه و همراهان او در شام.گفتم:از دين بيرون رفتگان چه كسانى هستند؟ فرمود:ياران نهروان.آنگاه آن جوان گفت:اى مادر!خداوند تو را گشايش دهد كه در كارم گشايش افكندى.ازاين پس سوگند به خداوند كه به على عليه السّلام ناسزا نخواهم گفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 79
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 381
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ اَلْوَلِيدِ عَنْ شَيْخٍ مِنْ ثُمَالَةَ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى اِمْرَأَةٍ مِنْ تَمِيمٍ عَجُوزٍ كَبِيرَةٍ وَ هِيَ تُحَدِّثُ اَلنَّاسَ فَقُلْتُ لَهَا يَرْحَمُكِ اَللَّهُ حَدِّثِينِي فِي بَعْضِ فَضَائِلِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ أُحَدِّثُكَ وَ هَذَا شَيْخٌ كَمَا تَرَى بَيْنَ يَدَيَّ نَائِمٌ فَقُلْتُ لَهَا وَ مَنْ هَذَا فَقَالَتْ أَبُو اَلْحَمْرَاءِ خَادِمُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَجَلَسْتُ إِلَيْهِ فَلَمَّا سَمِعَ حِسِّي اِسْتَوَى جَالِساً فَقَالَ مَهْ فَقُلْتُ رَحِمَكَ اَللَّهُ حَدِّثْنِي بِمَا رَأَيْتَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَصْنَعُ بِعَلِيٍّ عَلَيهِ السَّلاَمُ فَإِنَّ اَللَّهَ يَسْأَلُكَ عَنْهُ فَقَالَ عَلَى اَلْخَبِيرِ وَقَعْتَ أَمَّا مَا رَأَيْتُ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَصْنَعُهُ بِعَلِيٍّ عَلَيهِ السَّلاَمُ فَإِنَّهُ قَالَ لِي ذَاتَ يَوْمٍ يَا أَبَا اَلْحَمْرَاءِ اِنْطَلِقْ فَادْعُ لِي مِائَةً مِنَ اَلْعَرَبِ وَ خَمْسِينَ رَجُلاً مِنَ اَلْعَجَمِ وَ ثَلاَثِينَ رَجُلاً مِنَ اَلْقِبْطِ وَ عِشْرِينَ رَجُلاً مِنَ اَلْحَبَشَةِ فَأَتَيْتُ بِهِمْ فَقَامَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَصَفَّ اَلْعَرَبَ ثُمَّ صَفَّ اَلْعَجَمَ خَلْفَ اَلْعَرَبِ وَ صَفَّ اَلْقِبْطَ خَلْفَ اَلْعَجَمِ وَ صَفَّ اَلْحَبَشَةَ خَلْفَ اَلْقِبْطِ ثُمَّ قَامَ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ مَجَّدَ اَللَّهَ بِتَمْجِيدٍ لَمْ يَسْمَعِ اَلْخَلاَئِقُ بِمِثْلِهِ ثُمَّ قَالَ يَا مَعْشَرَ اَلْعَرَبِ وَ اَلْعَجَمِ وَ اَلْقِبْطِ وَ اَلْحَبَشَةِ أَقْرَرْتُمْ بِشَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ فَقَالُوا نَعَمْ فَقَالَ اَللَّهُمَّ اِشْهَدْ حَتَّى قَالَهَا ثَلاَثاً فَقَالَ فِي اَلثَّلاَثَةِ أَقْرَرْتُمْ بِشَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنِّي مُحَمَّدٌ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ وَلِيُّ أَمْرِهِمْ مِنْ بَعْدِي فَقَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ فَقَالَ اَللَّهُمَّ اِشْهَدْ حَتَّى قَالَهَا ثَلاَثاً - ثُمَّ قَالَ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ اِنْطَلِقْ فَائْتِنِي بِصَحِيفَةٍ وَ دَوَاةٍ فَدَفَعَهَا إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ قَالَ اُكْتُبْ فَقَالَ وَ مَا أَكْتُبُ قَالَ اُكْتُبْ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » هَذَا مَا أَقَرَّتْ بِهِ اَلْعَرَبُ وَ اَلْعَجَمُ وَ اَلْقِبْطُ وَ اَلْحَبَشَةُ أَقَرُّوا بِشَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ وَلِيُّ أَمْرِهِمْ مِنْ بَعْدِي ثُمَّ خَتَمَ اَلصَّحِيفَةَ وَ دَفَعَهَا إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَمَا رَأَيْتُهَا إِلَى اَلسَّاعَةِ فَقُلْتُ رَحِمَكَ اَللَّهُ زِدْنِي فَقَالَ نَعَمْ خَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَوْمَ عَرَفَةَ وَ هُوَ آخِذٌ بِيَدِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ يَا مَعْشَرَ اَلْخَلاَئِقِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَاهَى بِكُمْ فِي هَذَا اَلْيَوْمِ لِيَغْفِرَ لَكُمْ عَامَّةً ثُمَّ اِلْتَفَتَ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ وَ غَفَرَ لَكَ يَا عَلِيُّ خَاصَّةً وَ قَالَ يَا عَلِيُّ اُدْنُ مِنِّي فَدَنَا مِنْهُ فَقَالَ إِنَّ اَلسَّعِيدَ حَقَّ اَلسَّعِيدِ مَنْ أَحَبَّكَ وَ أَطَاعَكَ وَ إِنَّ اَلشَّقِيَّ كُلَّ اَلشَّقِيِّ مَنْ عَادَاكَ وَ نَصَبَ لَكَ وَ أَبْغَضَكَ يَا عَلِيُّ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ يُبْغِضُكَ يَا عَلِيُّ مَنْ حَارَبَكَ فَقَدْ حَارَبَنِي وَ مَنْ حَارَبَنِي فَقَدْ حَارَبَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَا عَلِيُّ مَنْ أَبْغَضَكَ فَقَدْ أَبْغَضَنِي وَ مَنْ أَبْغَضَنِي فَقَدْ أَبْغَضَ اَللَّهَ وَ أَتْعَسَ اَللَّهُ جَدَّهُ وَ أَدْخَلَهُ نَارَ جَهَنَّمَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 382 )
11 - شيخى از ثماله گويد وارد بر زنى از تميم شدم كه پير فرتوتى بود و بمردم حديث ميگفت باو گفتم خدايت رحم كند بمن حديثى از فضائل امير المؤمنين باز گو، گفت من برايت حديث بگويم با اينكه اين استاد نزد من حاضر است و ميبينى خوابيده است، گفتم اين كيست ؟ گفت ابو حمراء خادم رسول خدا است، من نزد او نشستم و او سخن مرا كه شنيد برخاست نشست و گفت چيست ؟ گفتم رحمك اللّٰه از آنچه ديدى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) با على ميكرد بمن باز گو زيرا خدا از تو آن را بازپرسى كند گفت بر مرد مطلعى وارد شدى آنچه ديدم كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) با على ميكرد يك روز بمن گفت اى ابو حمراء برو و صد تن از عرب و پنجاه تن از عجم و سى تن از قبط و بيست تن از حبش را نزد من حاضر كن من آنها را آوردم، فرمود عرب را در صف كن و عجم را دنبال آنها صف كن و قبط را دنبال عجم و حبش را دنبال قبط سپس محمد (صلّى اللّه عليه و آله) برخاست حمد و ستايش حق كرد و خدا را ببيانى تمجيد كرد كه مردم مانند آن را نشنيده بودند. سپس فرمود اى گروه عرب و عجم و قبط و حبش شما اعتراف كرديد كه نيست معبود حقى جز خدا يگانه است و شريك ندارد و محمد بنده و فرستاده او است ؟ گفتند آرى، سه بار فرمود خدايا گواه باشد در بار سوم فرمود شما اعتراف داريد كه نيست معبود حقى جز خدا و محمد بنده و رسول خدا است و على بن ابى طالب امير مؤمنان و ولى امر است بعد از من گفتند بار خدايا آرى سه بار فرمود خدايا گواه باش سپس فرمود اى على برو و كاغذ و دواتى برايم بياور آن را گرفت و بدست على (عليه السّلام) داد و فرمود بنويس، عرضكرد چه بنويسم ؟ فرمود بنويس اينست كه عرب و عجم و قبط و حبشه اعتراف دارند كه نيست معبود حقى جز خدا و محمد بنده و رسول او است و على بن ابى طالب امير مؤمنانست و امام بعد از من، سپس آن عهدنامه را مهر كرد و بعلى سپرد و تا كنون آن را نديدم ؟ گفتم خدايت رحمت كند بيفزا برايم، گفت روز عرفه رسول خدا بيرون آمد و دست على را بدست داشت و فرمود اى گروه خلائق براستى خداى تبارك و تعالى امروز بشما مباهات ميكند كه همه شما را بيامرزد سپس رو بعلى كرد و فرمود تو را بالخصوص بيامرزد و فرمود اى على (عليه السّلام) نزديك من آى نزديك او رفت و پيغمبر فرمود حق سعادت را كسى دارد كه تو را دوست دارد و اطاعت كند و همه شقاوت از آن كسى است كه تو را دشمن دارد و برابر تو بايستد و بغض تو را داشته باشد اى على دروغ گفت كسى كه گمان برد مرا دوست و دشمن تو است اى على هر كه با تو جنگند با من جنگيده و هر كه با من جنگد با خدا جنگيده اى على هر كه تو را دشمن دارد مرا دشمن داشته هر كه مرا دشمن دارد خدا را دشمن داشته و خدا او را بخت برگشته كند و بدوزخ برد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 382
الأمالی (للصدوق)
11.قاسم بن وليد مى گويد:يكى از بزرگان ثماله گفت كه به زنى از قبيله«تميم» برخورد كردم كه سالمند بوده و براى مردم نقل حديث مى كرد.گفتم:رحمت خدا بر تو باد. برايم حديثى از فضايل امير مؤمنان بگو.گفت:من چگونه نقل حديث كنم كه اين استاد اينجا خفته است.گفتم:او چه كسى است ؟گفت:ابو حمراء خدمتكار پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله است.او كه صداى مرا شنيد بلند شد و نشست.گفتم رحمت خدا بر تو باد.از رفتار پيامبر صلّى اللّه عليه و آله با على عليه السّلام برايم بگو.چون خداوند درباره آن از تو خواهد پرسيد.گفت:به سراغ كسى آمدى كه در اين باره نيك مى داند.روزى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله گفت:اى ابو حمراء!صد تن از عرب و پنجاه تن از عجم و سى تن از قبط و بيست تن از حبش را پيش من بياور.من آنان را كه آوردم،فرمود:هر گروه را در صف خود قرار بده.آنگاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بلند شد و سپاس و ستايش حق گزارد،به گونه اى كه نظير آن را هيچ كس نشنيده بود.و بعد فرمود:اى مردمان شما اقرار داريد كه غير از خداى يگانه معبود شايسته اى نيست و او شريك ندارد و محمد صلّى اللّه عليه و آله بنده و پيامبر اوست.گفتند:آرى.سپس پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله سه دفعه فرمود: خدايا شاهد باش و آنگاه فرمود:شما اقرار داريد كه غير از خداى يگانه معبود شايسته اى نيست و محمد صلّى اللّه عليه و آله بنده و پيامبر اوست و على بن ابى طالب امير مؤمنان و ولى امر پس از من خواهد بود.گفتند:آرى.سپس پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سه دفعه فرمود:خدايا شاهد باش.
در اين هنگام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على كاغذ و دوات براى من آماده كن.بعد آن را گرفت و به دست على عليه السّلام داد و فرمود:بنويس.گفت:چه چيزى بنويسم ؟فرمود:بنويس اين حقيقتى است كه عرب و عجم و قبط و حبش بدان اقرار دارند.آنان اقرار كرده اند كه غير از خداى يگانه معبود شايسته اى نيست و محمد بنده و پيامبر اوست و على بن ابى طالب امير مؤمنان و امام پس از من خواهد بود.آنگاه برنامه مهر زد و به دست على سپرد. از آن به بعد آن را نديدم.
گفتم:رحمت خدا بر تو باد.باز هم برايم بگو.گفت:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در روز عرفه خارج شد،درحالى كه دست على عليه السّلام را در دست داشت و بعد فرمود:اى مردمان!بى گمان خداوند امروز به شما مسلمانان مى بالد كه همه تان را خواهد آمرزيد.آنگاه به على عليه السّلام فرمود:به ويژه تو را خواهد آمرزيد.و بعد فرمود:اى على!پيش من بيا.على عليه السّلام نزديك تر رفت.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود:به راستى كسى نيك بخت است كه تو را دوست داشته باشد و فرمان برد.و به راستى كسى شوربخت است كه تو را دشمن داشته باشد و روياروى تو بايستد و كين و ستيز با تو داشته باشد.اى على آن كه مى پندارد،مرا دوست دارد در حالى كه دشمن تو است،دروغ مى گويد.اى على هركس با تو بجنگد،با من جنگيده است و با خداوند.اى على!هركس دشمن تو باشد،دشمن من است و هركس دشمن من باشد،دشمن خداوند است.بى گمان خداوند او را به شوربختى و در آتش دوزخ خواهد افكند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 85
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 382
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو ذَرٍّ يَحْيَى بْنُ زَيْدِ بْنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ اَلْوَلِيدِ اَلْبَزَّازُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي عَلِيُّ بْنُ اَلْعَبَّاسِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْمُنْذِرِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ سَالِمٍ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُمَرَ بْنِ عَلِيٍّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ: يَا فَاطِمَةُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَيَغْضَبُ لِغَضَبِكِ وَ يَرْضَى لِرِضَاكِ قَالَ فَجَاءَ صَنْدَلٌ فَقَالَ لِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ إِنَّ هَؤُلاَءِ اَلشَّبَابَ يَجِيئُونَّا عَنْكَ بِأَحَادِيثَ مُنْكَرَةٍ فَقَالَ لَهُ جَعْفَرٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مَا ذَاكَ يَا صَنْدَلُ قَالَ جَاءَنَا عَنْكَ أَنَّكَ حَدَّثْتَهُمْ أَنَّ اَللَّهَ يَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ يَرْضَى لِرِضَاهَا قَالَ فَقَالَ جَعْفَرٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا صَنْدَلُ أَ لَسْتُمْ رَوَيْتُمْ فِيمَا تَرْوُونَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَيَغْضَبُ لِغَضَبِ عَبْدِهِ اَلْمُؤْمِنِ وَ يَرْضَى لِرِضَاهُ قَالَ بَلَى قَالَ فَمَا تُنْكِرُونَ أَنْ تَكُونَ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ مُؤْمِنَةً يَغْضَبُ اَللَّهُ لِغَضَبِهَا وَ يَرْضَى لِرِضَاهَا قَالَ فَقَالَ « اَللّٰهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسٰالَتَهُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 383 )
جمعه پنج روز از ماه ربيع الآخر 368 مانده1 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى فاطمه براستى خداى تبارك و تعالى از خشم تو خشم كند و بخشنوديت خشنود شود راوى حديث گويد صندل آمد و بامام ششم عرضكرد يا ابا عبد اللّٰه اين جوانان از قول شما احاديث ناستوده اى براى ما نقل كنند، فرمود چه حديثى ؟ گفت از قول شما گويند خدا بخشم فاطمه خشم كند و برضاى او راضى شود امام ششم فرمود اى صندل مگر در ضمن روايات شما نيست كه خداى تبارك و تعالى بخشم بنده مؤمن خود خشم كند و بخشنوديش خشنود شود؟ فرمود چرا گفت تو منكرى كه فاطمه (عليها السّلام) مؤمنه است و خدا بخشم او خشم كند و بخشنوديش خشنود شود؟ گفت خدا داناتر است كه رسالت خود را بكه عطا كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 383
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى فاطمه!بى گمان خشم تو سبب خشم خداوند است و خشنودى او باعث خشنودى خداوند.
راوى مى گويد كه شخصى به نام صندل به امام صادق عليه السّلام گفت:اى ابا عبد اللّه!اين جوان ها از جانب شما سخن هايى روايت مى كنند كه شناخته نيست.فرمود:چه سخنى ؟ گفت:مثلا خداوند به خاطر خشمگين شدن فاطمه عليها السّلام خشمگين خواهد شد و به خاطر خرسندى وى خرسند خواهد گشت.
امام عليه السّلام فرمود:اى صندل مگر در روايت هاى شما نيامده كه خداوند به خاطر خشمگينى بنده اى مؤمن خشمگين مى شود و به خاطر خرسندى او خرسند مى گردد؟گفت:چرا.
فرمود:آيا ايمان فاطمه عليها السّلام را انكار مى كنى و اينكه خداوند به سبب خشمگين شدن او خشمگين شود و به خاطر خرسندى او خرسند شود؟گفت: خداوند داناتر است كه رسالت خويش را به چه كسى ارزانى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 87
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 383
حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ شُقَيْرِ بْنِ يَعْقُوبَ بْنِ اَلْحَارِثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ اَلْهَمْدَانِيُّ فِي مَنْزِلِهِ بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يُوسُفَ اَلْأَزْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ بُزُرْجَ اَلْخَيَّاطُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ اَلْيَسَعِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: أُتِيَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقِيلَ لَهُ إِنَّ سَعْدَ بْنَ مُعَاذٍ قَدْ مَاتَ فَقَامَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَامَ أَصْحَابُهُ مَعَهُ فَأَمَرَ بِغُسْلِ سَعْدٍ وَ هُوَ قَائِمٌ عَلَى عِضَادَةِ اَلْبَابِ فَلَمَّا أَنْ حُنِّطَ وَ كُفِّنَ وَ حُمِلَ عَلَى سَرِيرِهِ تَبِعَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِلاَ حِذَاءٍ وَ لاَ رِدَاءٍ ثُمَّ كَانَ يَأْخُذُ يَمْنَةَ اَلسَّرِيرِ مَرَّةً وَ يَسْرَةَ اَلسَّرِيرِ مَرَّةً حَتَّى اِنْتَهَى بِهِ إِلَى اَلْقَبْرِ فَنَزَلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى لَحَدَهُ وَ سَوَّى اَللَّبِنَ عَلَيْهِ وَ جَعَلَ يَقُولُ نَاوِلُونِي حَجَراً نَاوِلُونِي تُرَاباً رَطْباً يَسُدُّ بِهِ مَا بَيْنَ اَللَّبِنِ فَلَمَّا أَنْ فَرَغَ وَ حَثَا اَلتُّرَابَ عَلَيْهِ وَ سَوَّى قَبْرَهُ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنِّي لَأَعْلَمُ أَنَّهُ سَيَبْلَى وَ يَصِلُ اَلْبِلَى إِلَيْهِ وَ لَكِنَّ اَللَّهَ يُحِبُّ عَبْداً إِذَا عَمِلَ عَمَلاً أَحْكَمَهُ فَلَمَّا أَنْ سَوَّى اَلتُّرْبَةَ عَلَيْهِ قَالَتْ أُمُّ سَعْدٍ يَا سَعْدُ هَنِيئاً لَكَ اَلْجَنَّةُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا أُمَّ سَعْدٍ مَهْ لاَ تَجْزِمِي عَلَى رَبِّكِ فَإِنَّ سَعْداً قَدْ أَصَابَتْهُ ضَمَّةٌ قَالَ فَرَجَعَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ رَجَعَ اَلنَّاسُ فَقَالُوا لَهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ لَقَدْ رَأَيْنَاكَ صَنَعْتَ عَلَى سَعْدٍ مَا لَمْ تَصْنَعْهُ عَلَى أَحَدٍ إِنَّكَ تَبِعْتَ جَنَازَتَهُ بِلاَ رِدَاءٍ وَ لاَ حِذَاءٍ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ اَلْمَلاَئِكَةَ كَانَتْ بِلاَ رِدَاءٍ وَ لاَ حِذَاءٍ فَتَأَسَّيْتُ بِهَا قَالُوا وَ كُنْتَ تَأْخُذُ يَمْنَةَ اَلسَّرِيرِ مَرَّةً وَ يَسْرَةَ اَلسَّرِيرِ مَرَّةً قَالَ كَانَتْ يَدِي فِي يَدِ جَبْرَئِيلَ آخُذُ حَيْثُ يَأْخُذُ قَالُوا أَمَرْتَ بِغُسْلِهِ وَ صَلَّيْتَ عَلَى جِنَازَتِهِ وَ لَحَدْتَهُ فِي قَبْرِهِ ثُمَّ قُلْتَ إِنَّ سَعْداً قَدْ أَصَابَتْهُ ضَمَّةٌ قَالَ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّهُ كَانَ فِي خُلُقِهِ مَعَ أَهْلِهِ سُوءاً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 384 )
2 - برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) خبر رسيد كه سعد بن معاذ مرده آن حضرت با اصحاب خود آمدند و دستور داد سعد را غسل دهند و خود بر در ايستاد و چون حنوط و كفنش كردند و تابوتش برداشتند رسول خدا بى كفش و رداء او را تشييع كرد و گاهى سمت تابوتش را ميگرفت و گاهى سمت چپ آن را بگورش رسانيد و خود ميان گور او رفت لحدش را درست كرد و خشت بر او چيده ميفرمود سنگ بمن دهيد و گل بدهيد و ميان خشتها را گل ميزد و چون تمام شد و خاك بر او ريخت و قبرش را ساخت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من ميدانم كهنه مى شود و كهنگى باو سرايت ميكند ولى خدا دوست دارد هر كه عمل نمايد و محكمش نمايد چون از قبرش پرداختند مادر سعد برخاست و گفت اى سعد بر تو گوارا باد بهشت رسول خدا فرمود اى مادر سعد آرام باش و با پروردگارت قطع مكن زيرا سعد گرفتار فشار قبر شد گويد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) برگشت و مردم برگشتند و بآن حضرت گفتند يا رسول اللّٰه ما ديديم با سعد آن كردى كه با احدى نكردى تو بى رداء و كفش دنباله جنازه اش را رفتى فرمود فرشته ها بى ردا و پاى برهنه دنبال او بودند و من بآنها تاسى كردم، گفتند راست و چپ تابوتش را گرفتى ؟ فرمود دستم بدست جبرئيل بود و هر جا را ميگرفت ميگرفتم، گفتند تو دستور غسلش را دادى و بر او نماز خواندى و او را بدست خود در گور نهادى و باز هم فرمودى كه سعد فشار قبر دارد؟ فرمود آرى با خاندان خود بداخلاقى ميكرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 384
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:به پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله گزارش دادند كه سعد بن معاذ از دنيا رفته است.حضرت همراه با ياران خود آمده و فرمان غسل دادند،در حالى كه خود بر درگاه ايستاد.آنگاه كه كار انجام شد و تابوت او را بلند كردند،حضرت بى آنكه كفش و رداى خود را پوشيده باشد،پيكرش را همراهى كرد.گاه سمت راست تابوت را مى گرفت و گاه سمت چپ آن را،تا آنكه وى را در قبر نهادند.آنگاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به درون رفت و سنگ لحد را مهيا كرد و خشت بر خشت گذاشت و فرمود:سنگ و گل به من بدهيد.فاصله خشت ها را گل مى نهاد تا آنكه خاك بر او ريخت و قبرش را به نيكى ساخت.بعد فرمود:هرچند كه آگاهم اين گور كهنه خواهد شد،اما خداوند دوست دارد كه هركس كارى را درست انجام دهد.
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كه بر سر خاك سعد بن معاذ ايستاد،مادرش بلند شد و گفت:اى سعد! بهشت گواراى تو باد.پيامبر فرمود:اى مادر سعد!آرام بمان و بر پروردگارت حكم نكن. چون اكنون سعد دچار فشار قبر شده است.آنگاه همراه ياران بازگشت.آنان گفتند:اى پيامبر خدا آنچه با سعد رفتار كردى؛به گونه اى بود كه از تو درباره كسى سراغ نداشتيم. فرمود:نه فقط من كه فرشتگان نيز بى ردا و پابرهنه درپى جنازه سعد آمده بودند.من به آنان اقتدا كردم.گفتند:سمت راست و چپ تابوت سعد را گرفته بودى.فرمود:دست در دست جبرييل داشتم و او هرسو كه دست مى نهاد،دست مى گذاشتم.گفتند:با اينكه خود فرمان غسل او را دادى و بر وى نماز گزاردى و او را با دستان خويش در قبر گذاشتى، فرموديد كه سعد دچار فشار قبر شده است.فرمود:آرى.زيرا با خانواده خويش كج خلقى داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 87
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 384
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَسَدٍ اَلْأَسَدِيُّ بِالرَّيِّ فِي رَجَبٍ سَنَةَ سَبْعٍ وَ أَرْبَعِينَ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ سُلَيْمَانَ وَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْوَهْبِيُّ وَ أَحْمَدُ بْنُ عُمَيْرٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي أَيُّوبَ قَالُوا حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ هَانِي بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ عَمِّهِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أُمِّ اَلدَّرْدَاءِ عَنْ أَبِي اَلدَّرْدَاءِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ أَصْبَحَ مُعَافًى فِي جَسَدِهِ آمِناً فِي سَرْبِهِ عِنْدَهُ قُوتُ يَوْمِهِ فَكَأَنَّمَا خِيرَتْ لَهُ اَلدُّنْيَا يَا اِبْنَ جُعْشُمٍ يَكْفِيكَ مِنْهَا مَا سَدَّ جَوْعَتَكَ وَ وَارَى عَوْرَتَكَ فَإِنْ يَكُنْ بَيْتٌ يَكُنُّكَ فَذَاكَ وَ إِنْ تَكُنْ دَابَّةٌ تَرْكَبُهَا فَبَخْ بَخْ وَ إِلاَّ فَالْخُبْزُ وَ مَاءُ اَلْجَرِّ وَ مَا بَعْدَ ذَلِكَ حِسَابٌ عَلَيْكَ أَوْ عَذَابٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 385 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بابى درداء فرمود هر كه صبح كند تندرست و آسوده و خوراك آن روز را دارد گويا همه دنيا را باو دادند، اى پسر جعشم بس است از دنيا تو را آنچه رفع گرسنگى تو كند و عورتت را بپوشد و اگر خانه هم داشته باشى كه در آن جا كنى چه خوب است و اگر مركب سوارى هم داشته باشى به به و گر نه همان نان و كوزه اى آب و بيش از آن حسابش بر تو است يا عذابش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 385
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به ابو درداء فرمود:هركس شب را به صبح آورد،درحالى كه سلامت و امنيت و خوراكى آن روز خود را دارد،انگار تمام دنيا براى اوست.اى پسر جعشم از دنيا تو را همان مقدار كه گرسنگى ات را برطرف كند و شرمگاهت بپوشاند، كفايت مى كند.اگر آشيانه اى براى تو سكونت و مركبى براى سوار داشته باشى،چه نيكوست.وگرنه همان نيكوست كه با نان و كوزه آب خويش سازگار باشى.زيرا بيشتر از اين يا حساب دارد يا عقاب.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 89
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 385
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْكُوفِيُّ فِي مَسْجِدِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْمَعْرُوفُ بِابْنِ اَلتَّبَّانِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ اَلنَّهْمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْوَهَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا تَوْبَةُ بْنُ اَلْخَلِيلِ قَالَ سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ اَلْحَسَنِ يَقُولُ حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ خَارِجَةَ قَالَ قَالَ لِيَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : كَمْ بَيْنَ مَنْزِلِكَ وَ بَيْنَ مَسْجِدِ اَلْكُوفَةِ فَأَخْبَرْتُهُ فَقَالَ مَا بَقِيَ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَ لاَ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ وَ لاَ عَبْدٌ صَالِحٌ دَخَلَ اَلْكُوفَةَ إِلاَّ وَ قَدْ صَلَّى فِيهِ وَ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَرَّ بِهِ لَيْلَةَ أُسْرِيَ بِهِ فَاسْتَأْذَنَ لَهُ اَلْمَلَكُ فَصَلَّى فِيهِ رَكْعَتَيْنِ وَ اَلصَّلاَةُ اَلْفَرِيضَةُ فِيهِ أَلْفُ صَلاَةٍ وَ اَلنَّافِلَةُ فِيهِ خَمْسُمِائَةِ صَلاَةٍ وَ اَلْجُلُوسُ فِيهِ مِنْ غَيْرِ تِلاَوَةِ قُرْآنٍ عِبَادَةٌ فَائْتِهِ وَ لَوْ زَحْفاً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 385 )
4 - هرون بن خارجه گويد امام صادق (عليه السّلام) بمن فرمود از منزلت تا مسجد كوفه چه اندازه است ؟ باو گزارش دادم، فرمود فرشته مقرب و پيغمبر مرسل و بنده نيكى كه داخل كوفه شده باشد نماند مگر آنكه در آن نماز خوانده، رسول خدا را در شب معراج بر آن گذر دادند و فرشته اى براى آن حضرت اجازه خواست و دو ركعت نماز در آن خواند، نماز واجب در آن برابر هزار نماز است و نافله برابر پانصد، نشستن در آن بى تلاوت قرآن هم عبادتست و اگر چه خود را بر زمين بكشى بآن برو.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 385
الأمالی (للصدوق)
4.هارون بن خارجه مى گويد كه امام صادق عليه السّلام به من فرمود:از خانه تا مسجد كوفه چه قدر راه است ؟پاسخ دادم.بعد فرمود:فرشته مقرب،پيامبر مرسل و بنده شايسته اى به شهر كوفه نيامده است،مگر اينكه در مسجد كوفه نماز گزارده است.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله را در شب معراج بر مسجد كوفه عبور دادند و نيز فرشته اى رخصت طلبيد كه حضرت دو ركعت نماز را در آن نماز بگزارد.بدان كه نماز واجب در اين مسجد با هزار ركعت نماز برابر است،و هرنافله با پانصد نافله برابر است.نشستن در اين مسجد حتى بدون خواندن قرآن عبادت است.اگر شده كه از خانه تا مسجد كوفه،خود را بر مسجد بكشانى به آنجا برو.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 89
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ اَللَّيْثِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ اَلْبَغَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْجَعْدِ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَكَمُ قَالَ سَمِعْتُ اِبْنَ أَبِي لَيْلَى يَقُولُ: لَقِيتُ كَعْبَ بْنَ عُجْرَةَ فَقَالَ أَ لاَ أُهْدِيَ لَكَ هَدِيَّةٌ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَرَجَ عَلَيْنَا فَقُلْنَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَدْ عَلَّمْتَنَا كَيْفَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ فَكَيْفَ اَلصَّلاَةُ عَلَيْكَ قَالَ قَالُوا اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ وَ بَارِكْ عَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 386 )
5 - ابن ابى ليلى گويد كعب بن عجره بمن گفت نميخواهى هديه اى بتو دهم، براستى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نزد ما بيرون آمد و گفتيم يا رسول اللّٰه ما دانستيم كه چگونه بر تو درود فرستيم بفرما كه صلوات بر تو چگونه است ؟ فرمود بگوئيد اللهم صل على محمد كما صليت على ابراهيم انك حميد مجيد و بارك على آل محمد كما باركت على آل ابراهيم انك حميد مجيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 386
الأمالی (للصدوق)
5.ابن ابى ليلى مى گويد كه كعب بن عجره گفت:آيا مايل نيستى كه هديه اى به تو بدهم ؟بى گمان پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله پيش ما آمد و گفتيم:اى پيامبر ما آگاهيم از اين كه چگونه بر تو سلام بفرستيم،اكنون بگو كه صلوات بر تو چگونه خواهد بود؟فرمود:اين است:«اللهم صل على محمد كما صليت على ابراهيم.انك حميد مجيد.و بارك على آل محمد كما باركت على آل ابراهيم انك حميد مجيد».
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 91
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 386
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ حَكِيمٍ اَلْعَسْكَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْكَرِيمِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ أَبِي سَلَمَةَ قَالَ قَرَأْتُ عَلَى أَبِي عُمَرَ اَلصَّنْعَانِيِّ عَنِ اَلْعَلاَءِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: رُبَّ أَشْعَثَ أَغْبَرَ ذِي طِمْرَيْنِ مُدْقِعٍ بِالْأَبْوَابِ لَوْ أَقْسَمَ عَلَى اَللَّهِ لَأَبَرَّهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 386 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بسا ژوليده ژنده پوش دوره گردى كه اگر خدا را قسم دهد اجابت كند او را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 386
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:چه بسيار ژوليده موى ژنده پوشى كه سرپناهى ندارد و گرد شهر مى چرخد،اگر او خداوند را سوگند دهد،خواسته اش را مى پذيرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 91
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ حَمْدَانَ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْقُشَيْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحَرِيشِ أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى اَلْكِلاَبِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَنَةَ خَمْسِينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « هَلْ جَزٰاءُ اَلْإِحْسٰانِ إِلاَّ اَلْإِحْسٰانُ » قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ مَا جَزَاءُ مَنْ أَنْعَمْتُ عَلَيْهِ بِالتَّوْحِيدِ إِلاَّ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 386 )
7 - على (عليه السّلام) فرمود شنيدم رسول خدا در تفسير آيه«
هَلْ جَزٰاءُ اَلْإِحْسٰانِ إِلاَّ اَلْإِحْسٰانُ
» (در سوره الرحمن) ميفرمود براستى خداى عز و جل فرموده چيست پاداش كسى كه نعمت يگانه پرستى باو دادمى ؟ جز بهشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 386
الأمالی (للصدوق)
7.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:پيامبر در تفسير آيه شريفه
«هَلْ جَزٰاءُ اَلْإِحْسٰانِ إِلاَّ اَلْإِحْسٰانُ »
(سوره الرحمن)فرمود:كه خداوند مى فرمايد:جزاى آنكه نعمت توحيد را به او عطا كردم،غير از بهشت است ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 91
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ بُطَّةَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ أَحَقَّ اَلنَّاسِ بِأَنْ يَتَمَنَّى لِلنَّاسِ اَلْغِنَى اَلْبُخَلاَءُ لِأَنَّ اَلنَّاسَ إِذَا اِسْتَغْنَوْا كَفُّوا عَنْ أَمْوَالِهِمْ وَ إِنَّ أَحَقَّ اَلنَّاسِ بِأَنْ يَتَمَنَّى لِلنَّاسِ اَلصَّلاَحَ أَهْلُ اَلْعُيُوبِ لِأَنَّ اَلنَّاسَ إِذَا صَلَحُوا كَفُّوا عَنْ تَتَبُّعِ عُيُوبِهِمْ وَ إِنَّ أَحَقَّ اَلنَّاسِ بِأَنْ يَتَمَنَّى لِلنَّاسِ اَلْحِلْمَ أَهْلُ اَلسَّفَهِ اَلَّذِينَ يَحْتَاجُونَ أَنْ يُعْفَى عَنْ سَفَهِهِمْ فَأَصْبَحَ أَهْلُ اَلْبُخْلِ يَتَمَنَّوْنَ فَقْرَ اَلنَّاسِ وَ أَصْبَحَ أَهْلُ اَلْعُيُوبِ يَتَمَنَّوْنَ مَعَايِبَ اَلنَّاسِ وَ أَصْبَحَ أَهْلُ اَلسَّفَهِ يَتَمَنَّوْنَ سَفَهَ اَلنَّاسِ وَ فِي اَلْفَقْرِ اَلْحَاجَةُ إِلَى اَلْبَخِيلِ وَ فِي اَلْفَسَادِ طَلَبُ عَوْرَةِ أَهْلِ اَلْعُيُوبِ وَ فِي اَلسَّفَهِ اَلْمُكَافَاةُ بِالذُّنُوبِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 387 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود سزاوارتر كسى كه آرزوى توانگرى مردم كند بخيلانند زيرا چون مردم توانگر شوند دست از مالشان باز دارند سزاوارتر كسى كه براى مردم آرزوى خوبى كنند معيوبانند زيرا چون مردم خوب باشند چشم از عيوبشان باز دارند و سزاوارتر كسى كه آرزوى بردبارى مردم كنند سفيهانند كه محتاجند مردم از آنها درگذرند ولى وضع چنين شده كه بخيلان آرزوى فقر مردم دارند و معيوبان آرزوى عيب در مردم دارند و سفيهان آرزوى سفاهت مردم دارند با اينكه فقر نياز به بخيل آرد و فساد مايه عيب جوئى از معيوبانست و سفاهت سبب كيفر گنهكاران:
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 387
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:بخل ورزان بايد بيش از ديگران آرزومند توانگر شدن مردم باشند.چون هرگاه مردم از تنگ دستى رها شوند،از ثروت بخيلان چشم و دست نگاه دارند.و عيب جويان بايد بيش از ديگران آرزومند خوب شدن مردم باشند،چون هرگاه مردم شايستگى به دست آورند،از كاستى هاى آنان چشم پوشى مى كنند.و ابلهان بايد بيش از ديگران آرزومند بردبار شدن مردم باشند،چون هرگاه مردم بردبار شوند،نسبت به آنان گذشت كنند.اما دريغا كه زمانه چنين شده است كه بخل ورزان آرزومند بينوايى مردم هستند و عيب جويان آرزومند كاستى هاى اخلاقى مردم و ابلهان آرزومند ابله بودن مردم.چه بسيار كه بينوايى آدمى را نيازمند بخل ورز مى كند و تباهى اخلاق سبب رونق بازار عيب جويى مى شود و ابلهى زمينه جزاى خطاپيشگان مى گردد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 91
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 387
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ بُطَّةَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِسْحَاقَ بْنِ سَعْدٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : اَلنَّاسُ فِي اَلْجُمُعَةِ عَلَى ثَلاَثَةِ مَنَازِلَ رَجُلٌ شَهِدَهَا بِإِنْصَاتٍ وَ سُكُونٍ قَبْلَ اَلْإِمَامِ وَ ذَاكَ كَفَّارَةٌ لِذُنُوبِهِ مِنَ اَلْجُمُعَةِ إِلَى اَلْجُمُعَةِ اَلثَّانِيَةِ وَ زِيَادَةِ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ لِقَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « مَنْ جٰاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثٰالِهٰا » - وَ رَجُلٌ شَهِدَهَا بِلَغَطٍ وَ مَلَقٍ وَ قَلَقٍ فَذَلِكَ حَظُّهُ وَ رَجُلٌ شَهِدَهَا وَ اَلْإِمَامُ يَخْطُبُ فَقَامَ يُصَلِّي فَقَدْ أَخْطَأَ اَلسُّنَّةَ وَ ذَاكَ مِمَّنْ إِذَا سَأَلَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِنْ شَاءَ أَعْطَاهُ وَ إِنْ شَاءَ حَرَمَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 387 )
9 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود حاضران در نماز جمعه سه طبقه اند اول آنها كه با تواضع آرامش پيش از امام حاضر شوند و نماز جمعه كفاره گناهانشان باشد تا جمعه ديگر و باضافه سه روز چون خدا فرمايد (انعام-160) هر كه حسنه آرد ده برابر آن دارد، دوم مرديكه با جنجال و تملق و دلتنگى حاضر آن شود اين هم گناهش ريخته شود، سوم مردى كه در حال خطبه امام آيد كه خلاف سنة رفته و از آن ها است كه چون از خدا درخواست كند و اگر خواهد باو عطا كند و اگر خواهد محرومش سازد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 387
الأمالی (للصدوق)
9.على بن ابى طالب فرمود:آنان كه در نماز جمعه حضور دارند،سه دسته اند.نخست آنان كه با فروتنى و آرامش،قبل از ورود امام جمعه حضور پيدا كنند و نماز جمعه براى ده روز كفاره گناهانشان مى شود.زيرا خداوند مى فرمايد«هركس خوبى گرد آورد،ده برابر پاداش دارد»(انعام/160).اما دسته دوم آنانى هستند كه با ناخوشايندى و چاپلوسى و هياهوگرى در نماز جمعه حضور خواهند يافت.گناهان آنان نيز فرو مى ريزد و دسته سوم كسانى هستند كه در هنگام خواندن خطبه مى آيند كه خلاف سنت است.آنان هرگاه از دعا خواسته اى داشته باشند،خداوند اگر بخواهد مى دهد و اگر نخواهد نمى دهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 93
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَكْرَانَ اَلنَّقَّاشُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنِي عُبَيْدُ بْنُ حُمْدُونَ اَلرَّوَّاسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا حُسَيْنُ بْنُ نَصْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: شَكَوْتُ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ دَيْناً كَانَ عَلَيَّ فَقَالَ يَا عَلِيُّ قُلِ اَللَّهُمَّ أَغْنِنِي بِحَلاَلِكَ عَنْ حَرَامِكَ وَ بِفَضْلِكَ عَمَّنْ سِوَاكَ فَلَوْ كَانَ عَلَيْكَ مِثْلُ صَبِيرٍ دَيْناً قَضَى اَللَّهُ عَنْكَ وَ صَبِيرٌ جَبَلٌ بِالْيَمَنِ لَيْسَ بِالْيَمَنِ جَبَلٌ أَجَلَّ وَ لاَ أَعْظَمَ مِنْهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 388 )
10 - على بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود برسول خدا از وامى شكايت كردم فرمود «بگو اللهم اغننى بحلالك عن حرامك و بفضلك عمن سواك». اگر باندازه كوه صبير قرض داشته باشى خدا ادا كند و صبير بزرگترين كوه يمن است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 388
الأمالی (للصدوق)
10.على عليه السّلام فرمود:نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از بدهى كه داشتم،شاكى شدم.فرمود:اين دعا را بخوان«اللهم اغننى بحلالك عن حرامك و بفضلك عمن سواك»اى على اگر به اندازه كوه صبير بدهكار باشى،خدا آن را خواهد پرداخت.امام باقر عليه السّلام سپس فرمود:اين كوه بزرگ ترين كوه يمن است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 93
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 388
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ اَللَّيْثِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يُوسُفَ بْنِ زِيَادٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَمَّادٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَنَا مَدِينَةُ اَلْحِكْمَةِ وَ هِيَ اَلْجَنَّةُ وَ أَنْتَ يَا عَلِيُّ بَابُهَا فَكَيْفَ يَهْتَدِي اَلْمُهْتَدِي إِلَى اَلْجَنَّةِ وَ لاَ يَهْتَدِي إِلَيْهَا إِلاَّ مِنْ بَابِهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 388 )
11.على عليه السّلام فرمود:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:من شهر حكمت هستم كه همان بهشت است.و تو اى على دروازه آن هستى.چگونه كسى مى تواند از غير از دروازه وارد آن شهر شود؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 93
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
11 - على بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من شهر حكمتم كه بهشت است و تو اى على در آنى و چگونه كسى ره ببهشت برد جز از درش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 388
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ يَحْيَى بْنِ ضُرَيْسٍ اَلْبَجَلِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ اَلْقَعْنَبِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ لَهِيعَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ عُرْوَةَ بْنِ اَلزُّبَيْرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: وَقَعَ رَجُلٌ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ بِمَحْضَرٍ مِنْ عُمَرَ بْنِ اَلْخَطَّابِ فَقَالَ لَهُ عُمَرُ تَعْرِفُ صَاحِبَ هَذَا اَلْقَبْرِ مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ وَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبِ بْنِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ لاَ تَذْكُرَنَّ عَلِيّاً إِلاَّ بِخَيْرٍ فَإِنَّكَ إِنْ تَنَقَّصْتَهُ آذَيْتَ هَذَا فِي قَبْرِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 388 )
12 - عروة بن زبير از جدش نقل كند كه مردى در حضور عمر بعلى بد گفته عمر باو گفت صاحب اين قبر را ميشناسى محمد بن عبد اللّٰه بن عبد المطلب است و على پسر ابى طالب بن عبد المطلب است جز بنيكى نام على را مبر كه اگر او را عيب كنى اين را در قبرش آزار كردى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 388
الأمالی (للصدوق)
12.عروه بن زبير از نياى خود روايت كرد كه شخصى نزد عمر بن خطاب به على عليه السّلام ناسزا گفت.عمر گفت آيا صاحب اين قبر را مى شناسى كه محمد بن عبد اللّه بن عبد المطلب است و على بن ابو طالب بن عبد المطلب ؟بكوش كه به جز خوبى،اسم على را به زبان نياورى.زيرا اگر چنين كنى،صاحب اين قبر را آزار داده اى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 95
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ أَبِي دَاوُدَ اَلْمُسْتَرِقِّ وَ اِسْمُهُ سُلَيْمَانُ بْنُ سُفْيَانَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : يَقُومُ اَلنَّاسُ عَنْ فُرُشِهِمْ عَلَى ثَلاَثَةِ أَصْنَافٍ فَصِنْفٌ لَهُ وَ لاَ عَلَيْهِ وَ صِنْفٌ عَلَيْهِ وَ لاَ لَهُ وَ صِنْفٌ لاَ عَلَيْهِ وَ لاَ لَهُ فَأَمَّا اَلصِّنْفُ اَلَّذِي لَهُ وَ لاَ عَلَيْهِ فَهُوَ اَلَّذِي يَقُومُ مِنْ مَنَامِهِ [مَقَامِهِ] وَ يَتَوَضَّأُ وَ يُصَلِّي وَ يَذْكُرُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ اَلصِّنْفُ اَلَّذِي عَلَيْهِ لاَ لَهُ فَهُوَ اَلَّذِي لَمْ يَزَلْ فِي مَعْصِيَةِ اَللَّهِ حَتَّى نَامَ فَذَاكَ اَلَّذِي عَلَيْهِ لاَ لَهُ وَ اَلصِّنْفُ اَلَّذِي لاَ لَهُ وَ لاَ عَلَيْهِ فَهُوَ اَلَّذِي لاَ يَزَالُ نَائِماً حَتَّى يُصْبِحَ فَذَاكَ لاَ لَهُ وَ لاَ عَلَيْهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 389 )
13 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود مردمى كه از بستر خود برخيزند سه دسته اند دسته اى سودمند و بى زيان دسته اى زيان مند و بى سود و دسته اى بى سود و بى زيان دسته سودمند بى زيان آنكه از خواب برخيزد و وضوء سازد و نماز بخواند و ذكر، خدا گويد آن دسته كه بمعصيت گذرانند تا بخوابند زيانمند و بى سود و آن دسته كه تا صبح بخوابند نه سود برند و نه زيان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 389
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام فرمود:كسانى كه از بستر خويش بلند مى شوند،سه گروه خواهند بود.گروهى كه سود دارند بدون زيانى.و گروهى كه زيانكارند،بى هيچ سودى.و گروهى كه نه بهره دارند و نه زيان.گروه يكم از خواب بيدار مى شوند وضو مى گيرند و نماز مى خوانند و ياد خدا كنند.اما گروه دوم در نافرمانى حق كوشيده و سپس مى خوابند و گروه سوم تا صبح يك سره در خواب هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 95
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 389
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ أَخْبَرَنِي دَاوُدُ بْنُ كَثِيرٍ اَلرَّقِّيُّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ أَحَبَّ أَنْ يُخَفِّفَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْهُ سَكَرَاتِ اَلْمَوْتِ فَلْيَكُنْ لِقَرَابَتِهِ وَصُولاً وَ بِوَالِدَيْهِ بَارّاً فَإِذَا كَانَ كَذَلِكَ هَوَّنَ اَللَّهُ عَلَيْهِ سَكَرَاتِ اَلْمَوْتِ وَ لَمْ يُصِبْهُ فِي حَيَاتِهِ فَقْرٌ أَبَداً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 389 )
14 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه دوست دارد خدا سختيهاى جان كندن را بر او آسان كند بايد صله رحم كند و بپدر و مادرش نيكى كند چون چنين باشد خدا جان كندن را بر او آسان كند و در زندگى دچار پريشانى و فقر نشود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 389
الأمالی (للصدوق)
14.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس مايل است كه خداوند سختى هاى جان كندن را بر او آسان كند،بايد با خويشان،پيوند و به پدر و مادر،احسان داشته باشد.هرگاه چنين رفتار كند،خداوند جان كندن را بر او هموار مى كند و در زندگى دنيا هيچ گاه پريشان حال و بينوا نمى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 95
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَيْمُونٍ اَلصَّائِغِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ يَقُولُ: مَنْ أَرَادَ أَنْ يُدْخِلَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي رَحْمَتِهِ وَ يُسْكِنَهُ جَنَّتَهُ فَلْيُحْسِنْ خُلُقَهُ وَ لْيُعْطِ اَلنَّصَفَةَ مِنْ نَفْسِهِ وَ لْيَرْحَمِ اَلْيَتِيمَ وَ لْيُعِنِ اَلضَّعِيفَ وَ لْيَتَوَاضَعْ لِلَّهِ اَلَّذِي خَلَقَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 389 )
15 - فرمود هر كه خواهد خدايش در رحمت خود درآورد و ببهشتش برد خوش خلق و با انصاف باشد نسبت بخود و يتيم نواز و ضعيف پرور و متواضع براى خدا باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 389
الأمالی (للصدوق)
15.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس دوست دارد كه خداوند او را در رحمت خويش وارد سازد و او را به بهشت خود برد،بايد خوش خلقى و انصاف و مهرورزى به يتيم و ناتوان داشته باشد و پيوسته در برابر پروردگارى كه او را آفريده است،فروتن باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 95
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ عَنْ سَعْدٍ اَلْإِسْكَافِ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ: مَنِ اِخْتَلَفَ إِلَى اَلْمَسْجِدِ أَصَابَ إِحْدَى اَلثَّمَانِ أَخاً مُسْتَفَاداً فِي اَللَّهِ أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً أَوْ آيَةً مُحْكَمَةً أَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً أَوْ كَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ رَدًى أَوْ يَسْمَعَ كَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى هُدًى أَوْ يَتْرُكَ ذَنْباً خَشْيَةً أَوْ حَيَاءً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 389 )
16 - على (عليه السّلام) فرمود هر كه بمسجد رود يكى از هشت فائده ببرد: برادرى دينى يا دانشى تازه يا آيه محكم يا رحمتى كه انتظار ميرود يا سخنى كه او را از هلاكت برگرداند و يا كلمۀ دليل بر هدايت يا آنكه گناهى را ترك كند براى ترس يا شرم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 389
الأمالی (للصدوق)
16.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:هركس به مسجد برود،به يكى از اين هشت بهره دست مى يابد:
برادرى ايمانى،دانايى جديد،آيه محكم و استوار،رحمت مورد انتظار،كلمه اى رهاننده از نابودى،هدايت گرى،رها شدن از معصيت براى ترس از عذاب يا شرم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 97
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّمَا فَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى اَلنَّاسِ مِنَ اَلْجُمُعَةِ إِلَى اَلْجُمُعَةِ خَمْساً وَ ثَلاَثِينَ صَلاَةً فِيهَا صَلاَةٌ وَاحِدَةٌ فَرَضَهَا اَللَّهُ فِي جَمَاعَةٍ وَ هِيَ اَلْجُمُعَةُ وَ وَضَعَهَا عَنْ تِسْعَةٍ عَنِ اَلصَّغِيرِ وَ اَلْكَبِيرِ وَ اَلْمَجْنُونِ وَ اَلْمُسَافِرِ وَ اَلْعَبْدِ وَ اَلْمَرْأَةِ وَ اَلْمَرِيضِ وَ اَلْأَعْمَى وَ مَنْ كَانَ عَلَى رَأْسِ فَرْسَخَيْنِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 390 )
17 - امام پنجم (عليه السّلام) فرمود همانا خداى عز و جل از جمعه تا جمعه ديگر سى و پنج نماز بر مردم فرض كرده است كه يك نمازش واجب كرده بجماعت باشد و آن نماز جمعه است كه نه صنف را از آن معاف كرده: كودك و پيرمرد و ديوانه و بنده و زن و بيمار و كور و هر كه دو فرسخ و زياده دور است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 390
الأمالی (للصدوق)
17.امام باقر عليه السّلام فرمود:خداوند از جمعه اى تا جمعه اى ديگر سى و پنج نماز بر مردم واجب كرده است.يك گونه آن واجب است كه در جماعت گزارده شود.كه همان نماز جمعه است.خداوند نه دسته از مسلمانان را از شركت در نماز جمعه معاف كرده است: كودكان و پيران و ديوانگان و بندگان و زنان و بيمارانى و كوران و نيز كسانى كه دو فرسنگ يا بيشتر از نماز جمعه فاصله دارند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 97
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 390
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : اَلْقُنُوتُ فِي اَلْوَتْرِ كَقُنُوتِكَ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ تَقُولُ فِي دُعَاءِ اَلْقُنُوتِ اَللَّهُمَّ تَمَّ نُورُكَ فَهَدَيْتَ فَلَكَ اَلْحَمْدُ رَبَّنَا وَ بَسَطْتَ يَدَكَ فَأَعْطَيْتَ فَلَكَ اَلْحَمْدُ رَبَّنَا وَ عَظُمَ حِلْمُكَ فَعَفَوْتَ فَلَكَ اَلْحَمْدُ رَبَّنَا وَجْهُكَ أَكْرَمُ اَلْوُجُوهِ وَ جِهَتُكَ خَيْرُ اَلْجِهَاتِ وَ عَطِيَّتُكَ أَفْضَلُ اَلْعَطِيَّاتِ وَ أَهْنَؤُهَا تُطَاعُ رَبَّنَا فَتَشْكُرُ وَ تُعْصَى رَبَّنَا فَتَغْفِرُ لِمَنْ شِئْتَ تُجِيبُ اَلْمُضْطَرَّ وَ تَكْشِفُ اَلضُّرَّ وَ تَشْفِي اَلسَّقِيمَ وَ تُنْجِي مِنَ اَلْكَرْبِ اَلْعَظِيمِ لاَ يَجْزِي بِآلاَئِكَ أَحَدٌ وَ لاَ يُحْصِي نَعْمَاءَكَ قَوْلُ قَائِلٍ اَللَّهُمَّ إِلَيْكَ رُفِعَتِ اَلْأَبْصَارُ وَ نُقِلَتِ اَلْأَقْدَامُ وَ مُدَّتِ اَلْأَعْنَاقُ وَ رُفِعَتِ اَلْأَيْدِي وَ دُعِيتَ بِالْأَلْسُنِ وَ تُحُوكِمَ إِلَيْكَ فِي اَلْأَعْمَالِ رَبَّنَا اِغْفِرْ لَنَا وَ اِرْحَمْنَا وَ اِفْتَحْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ خَلْقِكَ « بِالْحَقِّ وَ أَنْتَ خَيْرُ اَلْفٰاتِحِينَ » اَللَّهُمَّ إِلَيْكَ نَشْكُو غَيْبَةَ نَبِيِّنَا وَ شِدَّةَ اَلزَّمَانِ عَلَيْنَا وَ وُقُوعَ اَلْفِتَنِ [اَلْفِتْنَةِ] وَ تَظَاهُرَ اَلْأَعْدَاءِ وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا فَافْرِجْ ذَلِكَ يَا رَبِّ بِفَتْحٍ مِنْكَ تُعَجِّلُهُ وَ نَصْرٍ مِنْكَ تُعِزُّهُ وَ إِمَامِ عَدْلٍ تُظْهِرُهُ - إِلَهَ اَلْحَقِّ رَبَّ اَلْعَالَمِينَ ثُمَّ تَقُولُ فِي قُنُوتِ اَلْوَتْرِ بَعْدَ هَذَا أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ تَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ كَثِيراً وَ تَقُولُ فِي دُبُرِ اَلْوَتْرِ بَعْدَ اَلتَّسْلِيمِ سُبْحَانَ رَبِّيَ اَلْمَلِكِ اَلْقُدُّوسِ اَلْعَزِيزِ اَلْحَكِيمِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ اَلْحَمْدُ لِرَبِّ اَلصَّبَاحِ اَلْحَمْدُ لِفَالِقِ اَلْإِصْبَاحِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 390 )
18 - فرمود قنوت وتر مانند قنوت نماز جمعه است در دعاى قنوت ميخوانى: «اللهم تم نورك فهديت فلك الحمد ربنا وجهك اكرم الوجوه و جهتك خير الجهات و عطيتك افضل العطيات و اهناها تطاع ربنا فتشكر و تعصى ربنا فتغفر لمن شئت تجيب المضطر و تكشف الضر و تشفى السقم و تنجى من الكرب العظيم لا يجزى بآلائك احد و لا يحصى نعمائك قول قائل اللهم اليك رفعت الابصار و نقلت الاقدام و مدت الاعناق و رفعت الايدى و دعيت بالالسن و تحوكم اليك في الاعمال ربنا اغفر لنا و ارحمنا و افتح بيننا و بين قومنا بالحق و انت خير الفاتحين اللهم اليك يشكو غيبة نبينا و شدة الزمان علينا و وقوع الفتن و تظاهر الاعداء و كثرة عدونا و قلة عددنا فافرج ذلك يا رب بفتح منك. تعجله و نصر منك تعزه و امام عدل تظهره اله الحق رب العالمين». در قنوت وتر پس از اين دعا هفتاد بار ميگوئى استغفر اللّٰه و اتوب اليه. و بسيار بخدا از دوزخ پناه ميبرى و بعد از سلام نماز سه بار ميگوئى سبحان ربى الملك القدوس العزيز الحكيم. و سه بار الحمد الرب الصباح الحمد لفالق الاصباح.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 390
الأمالی (للصدوق)
18.امام باقر عليه السّلام فرمود:قنوت«وتر»مثل قنوت نماز جمعه مى باشد و در دعاى آن چنين مى دانى:
«اللهم تم نورك فهديت فلك الحمد ربنا و بسطت يدك فاعطيت فلك الحمد ربنا. و عظم حلمك فعفوت فلك الحمد ربنا...».و در قنوت وتر پس از اين دعا هفتاد دفعه مى گويى«استغفر اللّه و اتوب اليه»و آنگاه از آتش دوزخ بسيار به او پناهنده شو. و پس از سلام نماز سه دفعه بر زبان مى آورى:«سبحان ربى الملك القدوس العزيز الحكيم».و سه دفعه مى گويى:«الحمد الرب الصباح.الحمد لفالق الاصباح».
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 97
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ اَلْبَغْدَادِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ بُنْدَارَ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ فَضَالَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ أَوْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: إِذَا بَلَغَ اَلْغُلاَمُ ثَلاَثَ سِنِينَ يُقَالُ لَهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ قُلْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ ثُمَّ يُتْرَكُ حَتَّى يَتِمَّ لَهُ ثَلاَثُ سِنِينَ وَ سَبْعَةُ أَشْهُرٍ وَ عِشْرُونَ يَوْماً فَيُقَالُ لَهُ قُلْ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ يُتْرَكُ حَتَّى يَتِمَّ لَهُ أَرْبَعُ سِنِينَ ثُمَّ يُقَالُ لَهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ قُلْ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ثُمَّ يُتْرَكُ حَتَّى يَتِمَّ لَهُ خَمْسُ سِنِينَ ثُمَّ يُقَالُ لَهُ أَيُّهُمَا يَمِينُكَ وَ أَيُّهُمَا شِمَالُكَ فَإِذَا عَرَفَ ذَلِكَ حُوِّلَ وَجْهُهُ إِلَى اَلْقِبْلَةِ وَ يُقَالُ لَهَا اُسْجُدْ ثُمَّ يُتْرَكُ حَتَّى يَتِمَّ لَهُ سِتُّ سِنِينَ فَإِذَا تَمَّ لَهُ سِتُّ سِنِينَ صَلَّى وَ عُلِّمَ اَلرُّكُوعَ وَ اَلسُّجُودَ حَتَّى يَتِمَّ لَهُ سَبْعُ سِنِينَ فَإِذَا تَمَّ سَبْعُ سِنِينَ قِيلَ لَهُ اِغْسِلْ وَجْهَكَ وَ كَفَّيْكَ فَإِذَا غَسَلَهُمَا قِيلَ لَهُ صَلِّ ثُمَّ يُتْرَكُ حَتَّى يَتِمَّ لَهُ تِسْعُ سِنِينَ فَإِذَا تَمَّتْ لَهُ عُلِّمَ اَلْوُضُوءَ وَ ضُرِبَ عَلَيْهِ وَ أُمِرَ بِالصَّلاَةِ وَ ضُرِبَ عَلَيْهَا فَإِذَا تَعَلَّمَ اَلْوُضُوءَ وَ اَلصَّلاَةَ غَفَرَ اَللَّهُ لِوَالِدَيْهِ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ تَعَالَى.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 391 )
19 - عبد اللّٰه بن فضاله گويد از امام پنجم يا ششم شنيدم ميفرمود چون پسر بچه سه سالش شد باو هفت بار تلقين كنند«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» و او را واگذارند تا سه سال و هفت ماه و ده روز و باو تلقين كنند«
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللّٰهِ
» هفت بار و او را گذارند تا چهار ساله شود و هفت بار صلى اللّٰه على محمد باو تلقين كنند و او را واگذارند تا پنجساله شود و از او پرسند كدام دست راست تو است و كدام چپ چون آن را بداند بسوى قبله اش وادارند و باو گويند سجده كند و او را واگذارند تا شش ساله شود و چون شش سالش تمام شود بنمازش وادارند و ركوع و سجود باو آموزند و نگذارند تا هفت سالش تمام شود و سپس باو گويند روى و دستت را بشوى و چون شست بگذارند نه سالش تمام شود و پس از تمام نه سال وضوء باو آموزند و اگر مسامحه كند او را براى ياد گرفتن آن بزنند و دستور نمازش دهند و براى آن او را بزنند و چون وضوء و نماز آموخت خدا او را و پدر و مادرش را بيامرزد ان شاء اللّٰه تعالى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 391
الأمالی (للصدوق)
19.عبد اللّه بن فضاله مى گويد:از امام باقر عليه السّلام يا امام صادق عليه السّلام شنيدم كه فرمود: هرگاه پسر به سه سال رسيد،به او هفت دفعه«لا اله الا اللّه»را تلقين كنند و آنگاه او را تا هفت ماه و ده روز رها كنند و بعد هفت دفعه«محمد رسول اللّه»را به او تلقين كنند و بعد كه چهارساله شد،هفت دفعه«صلّى اللّه على محمد»را به او بگويند تا اينكه به پنج سالگى رسيد.آنگاه از وى سؤال كنند كه دست چپ و دست راست او كدامند؟و بعد كه پاسخ درست داد،او را رو به قبله به نماز بخواهند كه سجده كند.به شش سالگى كه نزديك شد او را به نماز فرا خوانند و ركوع و سجود يادش دهند.هنوز هفت ساله نشده،او را شست وشوى دست و صورت بياموزند.نه ساله كه شد وضوى كامل را به او بياموزند.اگر در اين كار سهل انگارى كرد،به منظور فراگيرى او را آرام بزنند و فرمان نماز خواندن دهند؛هرگاه كه او وضو و نماز را ياد گرفت،خداوند او و پدر و مادرش را خواهد آمرزيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 99
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 391
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ اَلْآدَمِيُّ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِسْمَاعِيلَ قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو أُسَامَةَ اَلشَّحَّامُ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ أَخَّرَ اَلْمَغْرِبَ حَتَّى تَشْتَبِكَ اَلنُّجُومُ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ فَأَنَا إِلَى اَللَّهِ مِنْهُ بَرِيءٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 392 )
سه شنبه سلخ ربيع الآخر 3681 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه نماز مغرب را بى جهت پس اندازد تا ستاره همه در هم نمود شوند من از او بخدا بيزارم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 392
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس نماز مغرب را بدون دليل تاخير افكند تا اينكه ستارگان درهم پيدا شوند من از او بيزارى مى طلبم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 101
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 392
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلدِّهْقَانِ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ : لاَ تَتَخَلَّلُوا بِعُودِ اَلرَّيْحَانِ وَ لاَ بِقَضِيبِ اَلرُّمَّانِ فَإِنَّهُمَا يُهَيِّجَانِ عِرْقَ اَلْجُذَامِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 392 )
2 - فرمود بسا چوب ريحان و شاخه انار خلال نكنيد كه رگ خوره را تحريك ميكنند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 392
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:با چوب ريحان و شاخه انار دندان خود را خلال نكنيد كه تحريك كننده رگ خوره است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 101
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ قَالَ: دَخَلْتُ إِلَى اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لِي يَا حَمْزَةُ مِنْ أَيْنَ أَقْبَلْتَ قُلْتُ مِنَ اَلْكُوفَةِ قَالَ فَبَكَى عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ حَتَّى بَلَّتْ دُمُوعُهُ لِحْيَتَهُ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ مَا لَكَ أَكْثَرْتَ اَلْبُكَاءَ فَقَالَ ذَكَرْتُ عَمِّي زَيْداً وَ مَا صُنِعَ بِهِ فَبَكَيْتُ فَقُلْتُ لَهُ وَ مَا اَلَّذِي ذَكَرْتَ مِنْهُ فَقَالَ ذَكَرْتُ مَقْتَلَهُ وَ قَدْ أَصَابَ جَبِينَهُ سَهْمٌ فَجَاءَهُ اِبْنُهُ يَحْيَى فَانْكَبَّ عَلَيْهِ وَ قَالَ لَهُ أَبْشِرْ يَا أَبَتَاهْ فَإِنَّكَ تَرِدُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ وَ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِم قَالَ أَجَلْ يَا بُنَيَّ ثُمَّ دَعَا بِحَدَّادٍ فَنَزَعَ اَلسَّهْمَ مِنْ جَبِينِهِ فَكَانَتْ نَفْسُهُ مَعَهُ فَجِيءَ بِهِ إِلَى سَاقِيَةٍ تَجْرِي عِنْدَ بُسْتَانٍ زَائِدَةٍ فَحُفِرَ لَهُ فِيهَا وَ دُفِنَ وَ أُجْرِيَ عَلَيْهِ اَلْمَاءُ وَ كَانَ مَعَهُمْ غُلاَمٌ سِنْدِيٌّ لِبَعْضِهِمْ فَذَهَبَ إِلَى يُوسُفَ بْنِ عُمَرَ مِنَ اَلْغَدِ فَأَخْبَرَهُ بِدَفْنِهِمْ إِيَّاهُ فَأَخْرَجَهُ يُوسُفُ بْنُ عُمَرَ فَصَلَبَهُ فِي اَلْكُنَاسَةِ أَرْبَعَ سِنِينَ ثُمَّ أَمَرَ بِهِ فَأُحْرِقَ بِالنَّارِ وَ ذُرِيَ فِي اَلرِّيَاحِ فَلَعَنَ اَللَّهُ قَاتِلَهُ وَ خَاذِلَهُ وَ إِلَى اَللَّهِ جَلَّ اِسْمُهُ أَشْكُو مَا نَزَلَ بِنَا أَهْلَ بَيْتِ نَبِيِّهِ بَعْدَ مَوْتِهِ وَ بِهِ نَسْتَعِينُ عَلَى عَدُوِّنَا وَ هُوَ خَيْرُ مُسْتَعَانٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 392 )
3 - حمزة بن حمران گويد خدمت امام صادق (عليه السّلام) رسيدم فرمود حمزه از كجا آمدى ؟ گفتم از كوفه گريست تا ريشش از اشگش تر شد عرضكردم يا ابن رسول اللّٰه چرا اين قدر گريستى فرمود بياد عمويم زيد افتادم و آنچه باو كردند آمدم و گريستم، عرضكردم چه وضع او را ياد كردند؟ فرمود وضع كشتن او را كه تيرى بپيشانيش رسيد و پسرش يحيى آمد و خود را بروى او انداخت و گفت اى پدر مژده گير كه برسول خدا و على و فاطمه و حسن و حسين وارد ميشوى (صلوات اللّه عليهم). فرمود آرى پسر جانم آهنگرى آوردند و آن تير را از پيشانيش بيرون كشيد و جانش با آن برآمد او را آوردند در ته جوى آب بستانى دفن كردند و آب بر آن جوى بستند ولى غلام سندى جاسوس با آنها بود، فردا نزد يوسف بن عمر رفت و او را از مدفن او خبر كرد و يوسف بن عمر او را برآورد و در كناسه بدار زد و چهار سال بالاى دار ماند و سپس دستور دادند او را سوختند و خاكسترش را بباد دادند خدا لعنت كند قاتل و خاذل او را و بخدا شكوه كنم از آنچه بما خانوادۀ پيغمبرش پس از او رسيد و از او يارى خواهم كه بهتر يار است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 392
الأمالی (للصدوق)
3.حمزه بن حمران مى گويد كه امام صادق عليه السّلام فرمود:اى حمزه از كجا آمده اى ؟ گفتم:از شهر كوفه.حضرت اشك ريخت تا اينكه محاسن حضرت خيس شد. گفتم:اى پسر پيامبر خدا!چرا اين اندازه اشك ريختى ؟فرمود:به ياد عمويم زيد بن على عليه السّلام افتادم و رفتارى كه با او كردند.گفتم:در چه وضعى از او سخن گفتند؟ فرمود:آنگاه كه تيرى بر پيشانى زيد نشست و پسر او يحيى نزديك آمد و خود را بر روى او افكند و گفت:اى پدر تو را بشارت باد كه به ديدار پيامبر خدا و على و فاطمه و حسن و حسين عليه السّلام مى شتابى.زيد فرمود:آرى پسرم.بعد آهنگرى براى بيرون كشيدن تير از پيشانى او آوردند كه بر اثر آن جان سپرد.زيد را در عمق جوى آب باغى به خاك سپردند و آنگاه آب بر آن بستند.غلام سندى جاسوس نزد آنان بود و روز بعد پيش يوسف بن عمران رفت و گزارش داد.او بدن زيد را خارج ساخت و در«كناسه»به دار زد.پيكر زيد چهار سال بالاى دار بود. بعد فرمان سوزاندن آن را دادند و خاكسترش را به باد سپردند.خداوند آنان را از رحمت خويش بى نصيب سازد.اى حمزه!از رفتارى كه با ما خاندان پيامبر كردند به خداوند شكايت مى برم و از او يارى مى خواهم كه بهترين يارى كننده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 101
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ اَلْقَاسِمِ قِرَاءَةً قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ اَلْمُعَلَّى قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ بَكْرٍ اَلْمُرَادِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ : قَالَ بَيْنَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ذَاتَ يَوْمٍ جَالِسٌ مَعَ أَصْحَابِهِ يُعَبِّيهِمْ لِلْحَرْبِ إِذْ أَتَاهُ شَيْخٌ عَلَيْهِ شَحْبَةُ اَلسَّفَرِ فَقَالَ أَيْنَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقِيلَ هُوَ ذَا فَسَلَّمَ عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ إِنِّي أَتَيْتُكَ مِنْ نَاحِيَةِ اَلشَّامِ وَ أَنَا شَيْخٌ كَبِيرٌ قَدْ سَمِعْتُ فِيكَ مِنَ اَلْفَضْلِ مَا لاَ أُحْصِي وَ إِنِّي أَظُنُّكَ سَتُغْتَالُ فَعَلِّمْنِي مِمَّا عَلَّمَكَ اَللَّهُ قَالَ نَعَمْ يَا شَيْخُ مَنِ اِعْتَدَلَ يَوْمَاهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ وَ مَنْ كَانَتِ اَلدُّنْيَا هِمَّتَهُ اِشْتَدَّتْ حَسْرَتُهُ عِنْدَ فِرَاقِهَا وَ مَنْ كَانَ غَدُهُ شَرَّ يَوْمَيْهِ فَمَحْرُومٌ وَ مَنْ لَمْ يُبَالِ بِمَا رُزِئَ مِنْ آخِرَتِهِ إِذَا سَلِمَتْ لَهُ دُنْيَاهُ فَهُوَ هَالِكٌ وَ مَنْ لَمْ يَتَعَاهَدِ اَلنَّقْصَ مِنْ نَفْسِهِ غَلَبَ عَلَيْهِ اَلْهَوَى وَ مَنْ كَانَ فِي نَقْصٍ فَالْمَوْتُ خَيْرٌ لَهُ يَا شَيْخُ إِنَّ اَلدُّنْيَا خَضِرَةٌ حُلْوَةٌ وَ لَهَا أَهْلٌ وَ إِنَّ اَلْآخِرَةَ لَهَا أَهْلٌ ظَلَفَتْ أَنْفُسَهُمْ عَنْ مُفَاخَرَةِ أَهْلِ اَلدُّنْيَا لاَ يَتَنَافَسُونَ فِي اَلدُّنْيَا وَ لاَ يَفْرَحُونَ بِغَضَارَتِهَا - وَ لاَ يَحْزَنُونَ لِبُؤْسِهَا يَا شَيْخُ مَنْ خَافَ اَلْبَيَاتَ قَلَّ نَوْمُهُ مَا أَسْرَعَ اَللَّيَالِيَ وَ اَلْأَيَّامَ فِي عُمُرِ اَلْعَبْدِ فَاخْزُنْ لِسَانَكَ وَ عُدَّ كَلاَمَكَ يَقِلَّ كَلاَمُكَ إِلاَّ بِخَيْرٍ يَا شَيْخُ اِرْضَ لِلنَّاسِ مَا تَرْضَى لِنَفْسِكَ وَ آتِ إِلَى اَلنَّاسِ مَا تُحِبُّ أَنْ يُؤْتَى إِلَيْكَ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ أَ مَا تَرَوْنَ إِلَى أَهْلِ اَلدُّنْيَا يُمْسُونَ وَ يُصْبِحُونَ عَلَى أَحْوَالٍ شَتَّى فَبَيْنَ صَرِيعٍ يَتَلَوَّى وَ بَيْنَ عَائِدٍ وَ مَعُودٍ وَ آخَرَ بِنَفْسِهِ يَجُودُ وَ آخَرَ لاَ يُرْجَى وَ آخَرَ مُسَجًّى وَ طَالِبِ اَلدُّنْيَا وَ اَلْمَوْتُ يَطْلُبُهُ وَ غَافِلٍ وَ لَيْسَ بِمَغْفُولٍ عَنْهُ وَ عَلَى أَثَرِ اَلْمَاضِي يَصِيرُ اَلْبَاقِي فَقَالَ لَهُ زَيْدُ بْنُ صُوحَانَ اَلْعَبْدِيُّ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ أَيُّ سُلْطَانٍ أَغْلَبُ وَ أَقْوَى قَالَ اَلْهَوَى قَالَ فَأَيُّ ذُلٍّ أَذَلُّ قَالَ اَلْحِرْصُ عَلَى اَلدُّنْيَا قَالَ فَأَيُّ فَقْرٍ أَشَدُّ قَالَ اَلْكُفْرُ بَعْدَ اَلْإِيمَانِ قَالَ فَأَيُّ دَعْوَةٍ أَضَلُّ قَالَ اَلدَّاعِي بِمَا لاَ يَكُونُ قَالَ فَأَيُّ عَمَلٍ أَفْضَلُ قَالَ اَلتَّقْوَى قَالَ فَأَيُّ عَمَلٍ أَنْجَحُ قَالَ طَلَبُ مَا عِنْدَ اَللَّهِ قَالَ فَأَيُّ صَاحِبٍ شَرٌّ قَالَ اَلْمُزَيِّنُ لَكَ مَعْصِيَةَ اَللَّهِ قَالَ فَأَيُّ اَلْخَلْقِ أَشْقَى قَالَ مَنْ بَاعَ دِينَهُ بِدُنْيَا غَيْرِهِ قَالَ فَأَيُّ اَلْخَلْقِ أَقْوَى قَالَ اَلْحَلِيمُ قَالَ فَأَيُّ اَلْخَلْقِ أَشَحُّ قَالَ مَنْ أَخَذَ اَلْمَالَ مِنْ غَيْرِ حِلِّهِ فَجَعَلَهُ فِي غَيْرِ حَقِّهِ قَالَ فَأَيُّ اَلنَّاسِ أَكْيَسُ قَالَ مَنْ أَبْصَرَ رُشْدَهُ مِنْ غَيِّهِ فَمَالَ إِلَى رُشْدِهِ قَالَ فَمَنْ أَحْلَمُ اَلنَّاسِ قَالَ اَلَّذِي لاَ يَغْضَبُ قَالَ فَأَيُّ اَلنَّاسِ أَثْبَتُ رَأْياً قَالَ مَنْ لَمْ يَغُرَّهُ اَلنَّاسُ مِنْ نَفْسِهِ وَ لَمْ تَغُرَّهُ اَلدُّنْيَا بِتَشَوُّفِهَا قَالَ فَأَيُّ اَلنَّاسِ أَحْمَقُ قَالَ اَلْمُغْتَرُّ بِالدُّنْيَا وَ هُوَ يَرَى مَا فِيهَا مِنْ تَقَلُّبِ أَحْوَالِهَا قَالَ فَأَيُّ اَلنَّاسِ أَشَدُّ حَسْرَةً قَالَ اَلَّذِي حُرِمَ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةَ « ذٰلِكَ هُوَ اَلْخُسْرٰانُ اَلْمُبِينُ » قَالَ فَأَيُّ اَلْخَلْقِ أَعْمَى قَالَ اَلَّذِي عَمِلَ لِغَيْرِ اَللَّهِ يَطْلُبُ بِعَمَلِهِ اَلثَّوَابَ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ فَأَيُّ اَلْقُنُوعِ أَفْضَلُ قَالَ اَلْقَانِعُ بِمَا أَعْطَاهُ اَللَّهُ قَالَ فَأَيُّ اَلْمَصَائِبِ أَشَدُّ قَالَ اَلْمُصِيبَةُ بِالدِّينِ قَالَ فَأَيُّ اَلْأَعْمَالِ أَحَبُّ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ اِنْتِظَارُ اَلْفَرَجِ قَالَ فَأَيُّ اَلنَّاسِ خَيْرٌ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ أَخْوَفُهُمْ لِلَّهِ وَ أَعْمَلُهُمْ بِالتَّقْوَى وَ أَزْهَدُهُمْ فِي اَلدُّنْيَا قَالَ فَأَيُّ اَلْكَلاَمِ أَفْضَلُ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ كَثْرَةُ ذِكْرِهِ وَ اَلتَّضَرُّعُ إِلَيْهِ وَ دُعَاؤُهُ قَالَ فَأَيُّ اَلْقَوْلِ أَصْدَقُ قَالَ شَهَادَةُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ قَالَ فَأَيُّ اَلْأَعْمَالِ أَعْظَمُ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ اَلتَّسْلِيمُ وَ اَلْوَرَعُ قَالَ فَأَيُّ اَلنَّاسِ أَكْرَمُ قَالَ مَنْ صَدَقَ فِي اَلْمَوَاطِنِ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَيهِ السَّلاَمُ عَلَى اَلشَّيْخِ فَقَالَ يَا شَيْخُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ خَلْقاً ضَيَّقَ اَلدُّنْيَا عَلَيْهِمْ نَظَراً لَهُمْ فَزَهَّدَهُمْ فِيهَا وَ فِي حُطَامِهَا فَرَغِبُوا فِي دَارِ اَلسَّلاَمِ اَلَّذِي دَعَاهُمْ إِلَيْهِ وَ صَبَرُوا عَلَى ضِيقِ اَلْمَعِيشَةِ وَ صَبَرُوا عَلَى اَلْمَكْرُوهِ وَ اِشْتَاقُوا إِلَى مَا عِنْدَ اَللَّهِ مِنَ اَلْكَرَامَةِ وَ بَذَلُوا أَنْفُسَهُمْ اِبْتِغَاءَ رِضْوَانِ اَللَّهِ وَ كَانَتْ خَاتِمَةُ أَعْمَالِهِمُ اَلشَّهَادَةَ فَلَقُوا اَللَّهَ وَ هُوَ عَنْهُمْ رَاضٍ وَ عَلِمُوا أَنَّ اَلْمَوْتَ سَبِيلُ مَنْ مَضَى وَ مَنْ بَقِيَ فَتَزَوَّدُوا لِآخِرَتِهِمْ غَيْرَ اَلذَّهَبِ وَ اَلْفِضَّةِ وَ لَبِسُوا اَلْخَشِنَ وَ صَبَرُوا عَلَى اَلْقُوتِ وَ قَدَّمُوا اَلْفَضْلَ وَ أَحَبُّوا فِي اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَبْغَضُوا فِي اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أُولَئِكَ اَلْمَصَابِيحُ وَ أَهْلُ اَلنَّعِيمِ فِي اَلْآخِرَةِ وَ اَلسَّلاَمُ فَقَالَ اَلشَّيْخُ فَأَيْنَ أَذْهَبُ وَ أَدَعُ اَلْجَنَّةَ وَ أَنَا أَرَاهَا وَ أَرَى أَهْلَهَا مَعَكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ جَهِّزْنِي بِقُوَّةٍ أَتَقَوَّى بِهَا عَلَى عَدُوِّكَ فَأَعْطَاهُ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سِلاَحاً وَ حَمَلَهُ فَكَانَ فِي اَلْحَرْبِ بَيْنَ يَدَيْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَضْرِبُ قُدُماً وَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَعْجَبُ مِمَّا يَصْنَعُ فَلَمَّا اِشْتَدَّتِ اَلْحَرْبُ أَقْدَمَ فَرَسَهُ حَتَّى قُتِلَ رَحِمَهُ اَللَّهُ وَ اِتَّبَعَهُ رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَوَجَدَهُ صَرِيعاً وَ وَجَدَ دَابَّتَهُ وَ وَجَدَ سَيْفَهُ فِي ذِرَاعِهِ فَلَمَّا اِنْقَضَتِ اَلْحَرْبُ أَتَى أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِدَابَّتِهِ وَ سِلاَحِهِ وَ صَلَّى أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَيْهِ وَ قَالَ هَذَا وَ اَللَّهِ اَلسَّعِيدُ حَقّاً فَتَرَحَّمُوا عَلَى أَخِيكُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 393 )
4 - على بن الحسين (عليه السّلام) فرمود در اين ميان كه روزى امير مؤمنان با اصحابش نشسته بود و آنها را براى نبرد صف بندى ميكرد پيره مرديكه رنج سفر در او نمودار بود خدمت او آمد و گفت يا امير المؤمنين من از سوى شام نزد تو آمدم پيرى سالخورده ام و بيشمار فضل تو را شنيدم و بگمانم ترورت كنند از آنچه خدا بتو آموخته مرا بياموز، فرمود آرى اى شيخ هر كه دو روزش برابر باشد مغبونست و هر كه دنيا همت او باشد هنگام مرگ سخت افسوس خورد و هر كه فردايش بدتر از ديروز است محرومست هر كه با تامين دنيايش غم آخرت ندارد هلاكست و هر كه كمى خود را وانرسد هوس بر او چيره شود و هر كه در كاستى است مرگ او بهتر است. اى شيخ دنيا خرم و شيرين است و اهلى دارد و آخرت هم اهلى دارد كه از مفاخره با دنيا داران خوددارى كنند و بدنيا رشك نبرند و بخوشى آن شاد نشوند و از تنگى آن غم نخورند اى شيخ هر كه از شبيخون نگرانست خوابش كم است چه شتاب دارند شبها و روزها براى عمر بنده پس زبانت در بند و سخنت بشمار كم گو جز در نيكى اى شيخ براى مردم بپسند آنچه براى خود پسندى و با مردم آن كن كه دوست دارى با تو كنند. سپس رو بيارانش كرد و فرمود اى مردم نميبينيد كه اهل دنيا در هر بام و شام احوال دگرگونى دارند يكى بر خاك هلاك افتاده و ديگرى عيادت كند و يا عيادت شود و آن يك در جان كندنست و اميدى باو نيست و آن ديگرى ميان كفن است، طالب دنيا را مرگ در دنبال است غافلى كه از او غفلت نشود ماندها دنبال گذشته ها ميروند، زيد بن صوحان عبدى عرضكرد يا امير المؤمنين كدام زور چيره تر و نيرومندتر است ؟ فرمود هواى نفس، كدام خوارى خوارتر است ؟ فرمود حرص بر دنيا كدام فقر سختتر است ؟ فرمود كفر پس از ايمان، كدام دعوت گمراه كننده تر است ؟ فرمود آنكه دعوت بنيست كند، كدام عمل برتر است ؟ فرمود تقوى، كدام عمل كاميابتر است ؟ فرمود جستن آنچه نزد خداست ؟ كدام رفيق بدتر است ؟ فرمود آنكه معصيت خدا را برايت بيارايد، كدام خلق بدبختترند؟ فرمود آنكه دينش را بدنياى ديگر بفروشد كدام مردم نيرومندترند؟ فرمود بردبار، كدام كس بخيلتر است ؟ فرمود آنكه مال حرام بدست آرد و در غير حق صرف كند، كدام كس زيرك تر است ؟ فرمود كسى كه راه حق از باطل بشناسد و بحق گرايد، كدام كس بردبارتر است ؟ فرمود آنكه خشم نگيرد، كدام كس راى ثابتتر دارد؟ فرمود آنكه مردم از خود نفريبندش و دنيا بخود آرائى او را نفريبد، كدام كس احمقست ؟ فرمود آنكه زير و رو شدن دنيا را بيند و فريفته آن گردد كدام مردم افسوس خورترند؟ فرمود آنكه از دنيا و آخرت محروم است كه آن زيان آشكاريست، كدام مردم كورترند؟ فرمود آنكه عمل ريا كند و ثواب از خدا خواهد، كدام قناعت بهتر است ؟ فرمود قانع بآنچه خدا باو داده، كدام مصيبت سختتر است ؟ فرمود مصيبت در دين، كدام عمل پيش خدا محبوبتر است، فرمود انتظار فرج، كدام مردم نزد خدا بهترند؟ فرمود ترساتر و با تقواترشان و زاهدترشان در دنيا، كدام سخن نزد خدا بهتر است ؟ فرمود كثرت ذكر و زارى و دعا بدرگاهش، كدام گفتار راستتر است ؟ فرمود شهادت باينكه معبود حقى جز خدا نيست، گفت كدام عمل پيش خدا بزرگتر است ؟ فرمود تسليم و ورع، چه كس گراميتر است ؟ فرمود آنكه براستى در جبهه ها عمل كند. سپس رو بآن پير مرد كرد فرمود به راستى خداى عز و جل خلقى آفريده كه دنيا در نظر آن تنگ است و از آن و كالاى آن روگردانند و مشتاق دار السلامى هستند كه خدا آنها را بدان دعوت كرده و بر تنگى معاش و ناراحتى صبر كردند و مشتاق آنچه نزد خداست شدند از كرامت و جان خود را براى رضاى خدا دادند و سرانجامشان شهادت بود و خدا را ملاقات كردند كه از آنها خشنود بود و دانستند كه مرگ راه گذشته ها و باقيمانده ها است و براى آخرت خود جز طلا و نقره پس انداز كردند و بر صرف قوت صبر كردند و زيادى را پيش داشتند و راه خدا دوست داشتند آنان چراغ هدايت و اهل بهشتند و السلام. آن شيخ گفت من كه بهشت را با تو و يارانت مينگرم آن را بگذارم و كجا بروم اى امير المؤمنين ساز و برگى بمن ده كه بر دشمنت بتازم، امير المؤمنين باو ساز و برگ داد و در نبرد جلو او شمشير ميزد و پيش ميرفت و امير المؤمنين از شهامت او در شگفت ميشد و چون نبرد سخت شد اسب خود پيش راند تا كشته شد و يكى از ياران على دنبال او رفت و ديد بخاك افتاده و اسب او حاضر است و تيغش در بازو است آن ها را برگرفت و پس از خاتمه نبرد خدمت امير المؤمنين آورد امير المؤمنين برايش طلب رحمت كرد و فرمود بخدا اين مرد بحق خوشبخت بود بر برادر خود رحمت جوئيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 395
الأمالی (للصدوق)
4.امام سجاد عليه السّلام فرمود:آنگاه كه امير مؤمنان،على عليه السّلام ياران خود را به منظور جنگ صف آرايى مى كرد،مرد پيرى كه سختى سفر از رخسارش آشكار بود،نزد حضرت آمد و گفت:اى امير مؤمنان!من از شام آمده ام و پيرمردى سالمندم.من از فضيلت تو،بسيار شنيده ام.از آنچه خدا به تو آموخته است،مرا هم ياد ده.فرمود:اى شيخ هركس دو روز او برابر باشد،مجنون است.و هركس دنيا همت او شود،به وقت مرگ بسيار افسوس مى خورد و هركس فرداى او بدتر از ديروز اوست،بى نصيب خواهد شد.و هركس در كاستن است،مردن براى او نيكوتر است.اى شيخ!دنيا خرمى و شيرينى دارد و نيز براى خود كسانى دارد.آخرت هم كسانى براى خويش دارد كه از فخر فروشى به اهل دنيا فاصله مى گيرند و هرگز به دنيا حسد نمى ورزند و از خوشى آن شادمان نمى شوند و از تنگى آن اندوهگين نمى گردند.اى شيخ!هركس از شبيخون نگران شد،خواب اندكى دارد.و روزها و شب هاى عمر چه شتابان درگذرند.پس زبان خود را نگاه دار و سخن خويش شمارش كن و كم گوى و گزيده گوى باش.اى شيخ!براى ديگران چيزى را پسند كن كه براى خود مى پسندى و با آن چنان رفتار كن كه مايلى با تو رفتار كنند.
در اين هنگام امير مؤمنان عليه السّلام خطاب به ياران خويش چنين فرمود:اى مردم!آيا نمى نگريد كه اهل دنيا در هرصبح و شام حالت هاى متفاوتى دارند.يكى بر خاك افتاده و ديگرى به عيادت رفته يا عيادت مى شود و ديگرى در حال احتضار است و ديگر اميدى به زنده ماندن او نيست و اما ديگرى در كفن پيچيده شده است.بى گمان مرگ جوينده دنيا را پى مى كند.و او غافلى است كه هرگز از او غفلت نشود.به راستى آنان كه مانده اند درپى آنان مى روند كه در گذشته رفته اند.
زيد بن صوحان مى گويد:اى امير مؤمنان!كدام قدرت چيرگى و نيرومندى بيشترى دارد؟فرمود:خواهش نفسانى.گفت:كدام ذلت فزون تر است ؟فرمود:حرص ورزيدن به دنيا.گفت:كدام بينوايى دشوارتر است ؟فرمود:كفرورزى بعد از ايمان.گفت:كدام دعوت سرگردان سازتر است ؟فرمود:كسى كه به چيزى فرا مى خواند كه واقعيت ندارد. گفت:كدام كار برتر است ؟فرمود:پارسايى.گفت:كدام رفتار كاميابى اش بسيار است ؟ فرمود:جست وجوى چيزى كه پيش خداوند است.گفت:كدام دوست بدتر است ؟فرمود: كسى كه نافرمانى خدا را در چشم تو جلوه دهد.گفت:كدام كس شوربخت تر است ؟فرمود:كسى كه دين خويش را به دنياى ديگرى بفروشد.گفت:كدام كس توانمندتر است ؟فرمود:آدم بردبار.گفت: كدام بخل فزون تر دارد؟فرمود:كسى كه ثروت حرام را به چنگ آورده و در راه باطل هزينه مى كند. گفت:كدام كس زيركى بيشترى دارد؟فرمود:كسى كه حق از باطل را تشخيص دهد و سپس به حق گرايش يابد.گفت:چه كسى حلم فزون ترى دارد؟فرمود:كسى كه هرگز خشمگين نشود.گفت:كدام كس در رأى ثبات قدمى بيشترى دارد؟فرمود:كسى كه فريب دنيا و دغل كاران را نخورد.گفت: كدام كس ابله تر است ؟فرمود:كسى كه دگرگونى دنيا را ببيند و باز فريب دنيا را بخورد.گفت:چه كسى بيش از ديگران حسرت مى خورد؟فرمود:كسى كه نه از دنيا بهره دارد و نه از آخرت و اين همان زيان كارى آشكار است.گفت:كدام كس نابينايى اش فزون تر است ؟فرمود:كسى كه رياكارى دارد و پاداش الهى مى طلبد.گفت:كدام قناعت نيكوتر است ؟فرمود:بسنده كردن به چيزى كه خداوند عطا كرده است گفت:كدام گرفتارى دشوارتر است ؟فرمود:گرفتارى در دين.گفت:كدام كوشش نزد پروردگار دوست داشتنى تر است ؟فرمود:چشم به راه گشايش بودن.گفت چه كسى پيش خدا برتر است ؟فرمود: كسى كه خوف و زهد و تقواى بيشترى در دنيا داشته باشد.گفت:كدام كلام پيش خدا نيكوتر است ؟ فرمود:بسيار ذكر حق گفتن و تضرع و نيايش در پيشگاه او.گفت:كدام سخن درست تر است ؟فرمود: گواهى دادن به يگانگى خدا.گفت:كدام كوشش نزد پروردگار بزرگ تر است ؟فرمود:تسليم و پاكدامنى. گفت:چه كسى نزد خدا ارجمندتر است ؟فرمود:كسى كه در ميدان هاى جنگ حق و باطل مى رزمد.
آنگاه امير مؤمنان عليه السّلام به مرد پير فرمود:بى گمان خداوند كسانى را خلق كرده است كه دنيا در چشم آنان جاى كوچك و تنگى است.آنان از دنيا و متاع دنيا گريزانند و اشتياق ورود به بهشت دار السّلام را دارند كه خداوند آنان را به سمت آن فراخوانده است.آنان بر دشوارى معيشت و ناخوشايندى ها شكيبايى مى ورزند.آنان كريمانه مشتاق چيزى هستند كه پيش خداوند است و جان خويش در خشنودى او داده و به فرجام شهادت نائل گشته است و براى آخرت،چيزى غير از طلا و نقره گرد آوردند. آنان بر اندك بودن خوراك شكيبايى داشته و فزونى آن را ره توشه ساختند و عشق به طريق حق ورزيدند.بى گمان،آنان چراغ هاى هدايت و برخورداران از نعمت هاى الهى در آخرت خواهند بود.در اين هنگام پيرمرد گفت:من بهشت را در حضور تو و ياران تو مى بينم.آن را واگذارم و به كجا سفر كنم ؟اى امير مؤمنان!مرا سازوبرگ نظامى بده تا بر دشمن تو حمله كنم.على عليه السّلام او را مجهّز كرد.آنگاه كه جنگ آغاز گشت،پيرمرد پيشاپيش على عليه السّلام شمشير به دست صف دشمن را مى شكافت.امير مؤمنان از شجاعت او شگفت زده مى گشت.ناگاه جنگ رو به دشوارى نهاد و پيرمرد اسب تندى راند تا اينكه شهيد شد.تنى از همراهان على درپى او رفت و او را افتاده بر خاك ديد.اسب همچنان منتظر بود و شمشير در دست او.پيكار كه پايان گرفت،آنها را پيش على عليه السّلام آوردند.امير مؤمنان براى وى درخواست رحمت كرده و فرمود:سوگند به خداوند كه اين مجاهد به راستى نيك بخت شد.اكنون شما براى برادرتان طلب رحمت كنيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 105
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 393
ص : 394
ص : 395
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ زِيَادٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ صَلَّى عَلَى سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ فَقَالَ لَقَدْ وَافَى مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ لِلصَّلاَةِ عَلَيْهِ تِسْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ فِيهِمْ جَبْرَئِيلُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ فَقُلْتُ يَا جَبْرَئِيلُ بِمَا اِسْتَحَقَّ صَلاَتَكُمْ عَلَيْهِ قَالَ بِقِرَاءَةِ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » قَائِماً وَ قَاعِداً أَوْ رَاكِباً وَ مَاشِياً وَ ذَاهِباً وَ جَائِياً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 396 )
5 - پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) بر سعد بن معاذ رحمت فرستاد و فرمود نود هزار فرشته با جبرئيل برايش رحمت خواستند، فرمود اى جبرئيل از چه راه مستحق رحمت بر شما شده ؟ گفت بخاطر خواندن«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ
» ايستاده و نشسته و سواره و پياده و در رفتن و در آمدن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 396
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر اسلام براى سعد بن معاذ رحمت فرستاده و سپس فرمود:نودهزار فرشته همراه با جبرييل براى او طلب رحمت كردند.گفتم:اى جبرييل! چگونه سعد بن معاذ سزاوار رحمت خواهى شما شده است ؟جبرئيل فرمود:براى خواندن
«قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ»
در همه حال.ايستاده و نشسته و سواره و پياده و در آمدوشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 396
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ : لاَ يَنْبَغِي لِلْمَرْأَةِ أَنْ تُعَطِّلَ نَفْسَهَا وَ لَوْ أَنْ تُعَلِّقَ فِي عُنُقِهَا قِلاَدَةً وَ لاَ يَنْبَغِي أَنْ تَدَعَ يَدَهَا مِنَ اَلْخِضَابِ وَ لَوْ أَنْ تَمَسَّهَا بِالْحِنَّاءِ مَسّاً وَ إِنْ كَانَتْ مُسِنَّةً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 396 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود روانيست زن خود را بى زيور گذارد گرچه گردن بند بگردن آويزد و خوش نيست كه دستش بيخضاب باشد گرچه حنا را بر آن بمالد و پاك كند و گرچه سالخورده هم باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 396
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:شايسته نيست كه زنى خويشتن را از وسايل زينتى بى بهره سازد،هرچند كه گردن بندى براى گردن باشد و نيز شايسته نيست كه دست زنى بى خضاب بماند؛هرچند كه حنا بر آن زند و پاك كند و هرچند كه سالمند باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا كَانَ حِينَ [حَيْثُ] يَبْعَثُ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى شَأْنُهُ اَلْعِبَادَ أُتِيَ بِالْأَيَّامِ - تَعْرِفُهَا اَلْخَلاَئِقُ بِاسْمِهَا وَ حِلْيَتِهَا وَ يَقْدُمُهَا يَوْمُ اَلْجُمُعَةِ لَهُ نُورٌ سَاطِعٌ تَتْبَعُهُ سَائِرُ اَلْأَيَّامِ كَأَنَّهَا عَرُوسٌ كَرِيمَةٌ ذَاتُ وَقَارٍ تُهْدَى إِلَى ذِي حِلْمٍ وَ يَسَارٍ ثُمَّ يَكُونُ يَوْمُ اَلْجُمُعَةِ شَاهِداً وَ حَافِظاً لِمَنْ سَارَعَ إِلَى اَلْجُمُعَةِ ثُمَّ يَدْخُلُ اَلْمُؤْمِنُونَ إِلَى اَلْجَنَّةِ عَلَى قَدْرِ سَبْقِهِمْ إِلَى اَلْجُمُعَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 396 )
7 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود در روز محشر كه خدا بندگان را بر انگيزد روزها را بياورد و مردم آنها را بنام و نشان بشناسند پيش از همه روز جمعه است كه نور درخشانى دارد و روزهاى ديگر دنبال اويند و او مانند عروس محترمى است كه بخانه صاحب مقام و مكنتى ميبرند، روز جمعه گواه و نگهدار كسى است كه بدان بشتابد و مؤمنان بحساب سبقت بجمعه سبقت ببهشت كنند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 396
الأمالی (للصدوق)
7.امام باقر عليه السّلام فرمود:در روز رستاخيز كه خداوند همگان را گرد مى آورد،ايام را خواهد آورد كه مردمان آنها را به اسم و علامت شان خواهند شناخت.روز جمعه تابان تر از ايام هفته و پيشتاز آنان است انگار عروس عزيزى است كه او را به سراى توانگر بزرگى مى برند.بى گمان روز آدينه شاهد و نگهبان كسى خواهد بود كه به سمت او شتابان مى رود.در حقيقت مؤمنان به دليل پيشى گرفتن براى جمعه در رفتن به بهشت پيشى گرفته اند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ بَشِيرٍ اَلْبَجَلِيُّ عَنْ أَبَانٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: لَقَدْ غَفَرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِرَجُلٍ مِنْ أَهْلِ اَلْبَادِيَةِ بِكَلِمَتَيْنِ دَعَا بِهِمَا قَالَ اَللَّهُمَّ إِنْ تُعَذِّبْنِي فَأَهْلُ ذَلِكَ أَنَا وَ إِنْ تَغْفِرْ لِي فَأَهْلُ ذَلِكَ أَنْتَ فَغَفَرَ اَللَّهُ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 397 )
8 - فرمود خدا يك مرد بيابانى را بدو كلمه دعا آمرزيد گفت خدايا اگر مرا عذاب كنى اهل آنم و اگر بيامرزى مرا اهل آنى، خدا او را آمرزيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 397
الأمالی (للصدوق)
8.امام باقر عليه السّلام فرمود:خداوند يك صحراگرد را به خاطر دو كلمه دعا آمرزيد.او گفته بود:خدايا!اگر مرا گرفتار عذاب خود سازى،سزاوار آن هستم و اگر مرا بيامرزى،سزاوار آن هستى.چنين بود كه پروردگارش از گناهش درگذشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 107
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 397
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ كَانَ أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَا شَيْءٌ أَفْسَدَ لِلْقَلْبِ مِنَ اَلْخَطِيئَةِ إِنَّ اَلْقَلْبَ لَيُوَاقِعُ اَلْخَطِيئَةَ فَمَا تَزَالُ بِهِ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَيْهِ فَيَصِيرَ أَسْفَلُهُ أَعْلاَهُ وَ أَعْلاَهُ أَسْفَلَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 397 )
9 - فرمود چيزى دل را بيشتر از گناه فاسد نكند دل كه آلوده بگناه شد مغلوب آن گردد تا وارونه شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 397
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:چيزى به اندازه معصيت دل آدمى را تباه نمى سازد؛زيرا قلب كه به نافرمانى خداوند آلوده شد،نيرومندى خود را از دست خواهد داد تا اينكه واژگون شود.پايينش بالا و بالايش پايين شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 109
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلنَّضْرِ اَلْخَزَّازِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ غُلاَمٌ مِنَ اَلْيَهُودِ يَأْتِي اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَثِيراً حَتَّى اِسْتَخَفَّهُ [اِسْتَحَقَّهُ] وَ رُبَّمَا أَرْسَلَهُ فِي حَاجَةٍ وَ رُبَّمَا كَتَبَ لَهُ اَلْكِتَابَ إِلَى قَوْمٍ فَافْتَقَدَهُ أَيَّاماً فَسَأَلَ عَنْهُ فَقَالَ لَهُ قَائِلٌ تَرَكْتُهُ فِي آخِرِ يَوْمٍ مِنْ أَيَّامِ اَلدُّنْيَا فَأَتَاهُ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي نَاسٍ مِنْ أَصْحَابِهِ وَ كَانَ بَرَكَةً لاَ يَكَادُ يُكَلِّمُ أَحَداً إِلاَّ أَجَابَهُ فَقَالَ يَا فُلاَنُ فَفَتَحَ عَيْنَيْهِ وَ قَالَ لَبَّيْكَ يَا أَبَا اَلْقَاسِمِ قَالَ اِشْهَدْ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنِّي رَسُولُ اَللَّهِ فَنَظَرَ اَلْغُلاَمُ إِلَى أَبِيهِ فَلَمْ يَقُلْ لَهُ شَيْئاً ثُمَّ نَادَاهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلثَّانِيَةَ وَ قَالَ لَهُ مِثْلَ قَوْلِهِ اَلْأَوَّلِ فَالْتَفَتَ اَلْغُلاَمُ إِلَى أَبِيهِ فَلَمْ يَقُلْ لَهُ شَيْئاً ثُمَّ نَادَاهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلثَّالِثَةَ فَالْتَفَتَ اَلْغُلاَمُ إِلَى أَبِيهِ فَقَالَ أَبُوهُ إِنْ شِئْتَ فَقُلْ وَ إِنْ شِئْتَ فَلاَ فَقَالَ اَلْغُلاَمُ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّكَ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ وَ مَاتَ مَكَانَهُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِأَبِيهِ اُخْرُجْ عَنَّا ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِأَصْحَابِهِ اِغْسِلُوهُ وَ كَفِّنُوهُ وَ اِئْتُونِي بِهِ أُصَلِّي عَلَيْهِ ثُمَّ خَرَجَ وَ هُوَ يَقُولُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي أَنْجَى بِيَ اَلْيَوْمَ نَسَمَةً مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 397 )
10.جابر بن عبد اللّه انصارى از امام باقر عليه السّلام نقل كرد كه حضرت فرمود:جوانى يهودى زياد پيش پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى رفت،تا آنجا كه وى را سزاوار خدمت كارى خود شناخت و درپى كارى روانه مى ساخت و يا براى حضرت نامه مى نوشت.چند روزى ناپديد شد. پيامبر از ياران،حال جوان يهودى را جويا شد.يكى گفت كه او را در حال مردن ديدم و وانهادم.در اين هنگام حضرت با برخى از ياران به سراغ او رفتند و بر بالين وى رسيدند. آنگاه امام باقر عليه السّلام فرمود:پيامبر عليه السّلام صاحب بركت بود.آن حضرت با هركس گفت وگو مى كرد،پاسخ او را مى داد.فرمود:اى فلانى!جوان ديدگان خود را باز كرد و گفت لبيك يا ابو القاسم.فرمود:بگو اشهد ان لا اله الا اللّه و پيامبرى مرا اقرار كن.جوان يهودى به پدر خود نگريست و چيزى در جواب نگفت.پيامبر بار ديگر فرمان داد.جوان دوباره به پدرش نگاه كرد و هيچ پاسخ نداد.پيامبر بار سوم فرمان داد.نگاه جوان كه به پدرش افتاد،او گفت:اگر مايلى پاسخ بده.جوان يهودى گفت:شهادت مى دهم كه معبود و شايسته اى غير از خداى يگانه نيست و شهادت مى دهم كه تو محمد فرستاده خدا هستى.و سپس جان سپرد.آنگاه پيامبر فرمان غسل و كفن داد و بر او نماز گزارد و بعد فرمود:خدا را سپاس و ستايش مى گذارم كه امروز به وسيله من كسى را از آتش دوزخ رهانيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 109
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
10 - فرمود يك جوان يهودى بسيار نزد پيغمبر مى آمد تا بجائى كه او را لايق خدمت شمرد و بسا او را دنبال حاجتى ميفرستاد و بسا بود كه براى حضرت نامه مينوشت، چند روزى حضرت او را نديد و احوال او را پرسيد يكى گفت من او را در حال مرگ واگذاشتم و آمدم پيغمبر با جمعى اصحابش بالين او آمدند آن حضرت بركتى داشت كه با هر كه سخن ميكرد جوابش ميداد فرمود اى فلانى آن جوان چشم گشود و گفت لبيك يا ابا القاسم فرمود بگو اشهد ان لا اله الا اللّٰه. و اقرار كن برسالت من آن جوان بپدرش نگاه كرد و چيزى نگفت بار دوم پيغمبر باو دستور داد و باز بپدرش نگاه كرد و چيزى نگفت پيغمبر بار سوم باو دستور داد و باز آن جوان بپدرش نگاه كرد در اين بار پدرش گفت اگر خواهى بگو گفت گواهم كه معبود حقى جز خدا نيست و تو كه محمدى رسول خدائى و در حال مرد، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بپدرش فرمود از نزد ما بيرون رو و باصحابش دستور داد او را غسل دهيد و كفن كنيد و نزد من آريد تا بر او نمازگذارم و بيرون رفت و ميفرمود حمد خدا را كه امروز به وسيله من نفسى را از دوزخ نجات داد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 397
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ اَلْمِنْقَرِيِّ عَنْ جَدِّهِ زِيَادِ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ أَكَلَ اَلطِّينَ فَإِنَّهُ تَقَعُ اَلْحِكَّةُ فِي جَسَدِهِ وَ يُورِثُهُ اَلْبَوَاسِيرَ وَ يُهَيِّجُ عَلَيْهِ دَاءَ اَلسَّوْءِ وَ يَذْهَبُ بِالْقُوَّةِ مِنْ سَاقَيْهِ وَ قَدَمَيْهِ وَ مَا نَقَصَ مِنْ عَمَلِهِ فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ صِحَّتِهِ قَبْلَ أَنْ يَأْكُلَهُ حُوسِبَ عَلَيْهِ وَ عُذِّبَ بِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 398 )
11 - فرمود هر كه گل خورد خارش بدن گيرد و ببواسير مبتلا شود و درد بد در او تحريك گردد و قوت پاهايش برود و هر چه از كارش كم شود نسبت بايام تندرستى مورد محاسبه قرار گيرد و بر آن عذاب شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 398
الأمالی (للصدوق)
11.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس گل خوارى كند دچار خارش بدن مى شود و نيز بواسير و درد دشوار در بدن او تحريك مى شود و نيروى پاهاى او از بين مى رود.و بى گمان آن مقدارى كه نسبت به روزگار سلامت وى از كار او كاسته شود نزد خداوند حساب گشته و كيفر خواهد ديد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 109
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 398
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَرْبَعٌ لاَ تَدْخُلُ بَيْتاً وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ إِلاَّ خَرِبَ وَ لَمْ يُعْمَرْ بِالْبَرَكَةِ اَلْخِيَانَةُ وَ اَلسَّرِقَةُ وَ شُرْبُ اَلْخَمْرِ وَ اَلزِّنَاءُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 398 )
12 - رسول خدا فرمود چهار چيز است كه هر كدام در خانه اى رخنه كرد ويرانش كند و ببركت آباد نگردد، خيانت، دزدى، ميخوارى و زنا.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 398
الأمالی (للصدوق)
12.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اگر چهارچيز در خانه اى نفوذ كند،ويران گر آن خواهد شد؛ به گونه اى كه بركت هم آبادگر آن خانه نخواهد بود؛خيانت و دزدى و مى گسارى و زناكارى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 109
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُذَافِرٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَزَوَّرِ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ أَبِي سَعِيدٍ قَالَ: أَتَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ اَلنَّبِيَّ فَذَكَرَتْ عِنْدَهُ ضَعْفَ اَلْحَالِ فَقَالَ لَهَا أَ مَا تَدْرِينَ مَا مَنْزِلَةُ عَلِيٍّ عِنْدِي كَفَانِي أَمْرِي وَ هُوَ اِبْنُ اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ سَنَةً وَ ضَرَبَ بَيْنَ يَدَيَّ بِالسَّيْفِ وَ هُوَ اِبْنُ سِتَّ عَشْرَةَ سَنَةً وَ قَتَلَ اَلْأَبْطَالَ وَ هُوَ اِبْنُ تِسْعَ عَشْرَةَ سَنَةً وَ فَرَّجَ هُمُومِي وَ هُوَ اِبْنُ عِشْرِينَ سَنَةً وَ رَفَعَ بَابَ خَيْبَرَ وَ هُوَ اِبْنُ اِثْنَتَيْنِ وَ عِشْرِينَ سَنَةً كَامِلَةً وَ كَانَ لاَ يَرْفَعُهُ خَمْسُونَ رَجُلاً قَالَ فَأَشْرَقَ لَوْنُ فَاطِمَةَ وَ لَمْ تَقَرَّ قَدَمَاهَا حَتَّى أَتَتْ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَأَخْبَرَتْهُ فَقَالَ كَيْفَ لَوْ حَدَّثْتُكِ بِفَضْلِ اَللَّهِ عَلَيَّ كُلِّهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 399 )
13 - فاطمه (عليها السّلام) خدمت پيغمبر آمد و از ضعف حال نام برد، پيغمبر باو فرمود تو نميدانى على چه مقامى نزد من دارد؟ دوازده سال داشت كه كارهاى مرا اداره ميكرد، در شانزده سالگى برابرم شمشير زد و نوزده سالگى پهلوان ها را كشت و در بيست سالگى هموم مرا بر طرف كرد، بيست و دو ساله بود كه در خيبر را از جا برداشت كه پنجاه مرد نميتوانستند آن را بردارند، چهره فاطمه از شادى برافروخت و سر پايش قرار نداشت تا نزد على برگشت و باو گزارش داد در جوابش فرمود چه حالى داشتى اگر همه تفضلات خدا را بر من برايت بازمى گفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 399
الأمالی (للصدوق)
13.فاطمه عليها السّلام نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمد و از ناتوانى خويش ياد كرد.حضرت فرمود: آيا آگاهى كه على پيش من چه منزلتى دارد؟او ده ساله بود كه كارهايم را انجام مى داد.شانزده ساله بود كه پيش رويم جهاد كرد.نوزده ساله بود كه قهرمانان عرب را به خاك انداخت.بيست ساله بود كه اندوه هايم را از بين برد.بيست و دوساله بود كه در قلعه خيبر را از جا كند.درى كه زور پنجاه تن به آن نمى رسيد.ناگهان رخسار فاطمه عليها السّلام شكفت و بى قرار گشت كه پيش على عليه السّلام بازگردد.آنگاه كه خبر را به على عليه السّلام دادند فرمود:اگر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله همه لطف هاى خداوند را درباره من مى گفت، چگونه مى شدى ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 111
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 399
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ وَصَلَ أَحَداً مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فِي دَارِ هَذِهِ اَلدُّنْيَا بِقِيرَاطٍ كَافَيْتُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ بِقِنْطَارٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 399 )
14 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه يك دينار صله در اين دنيا بيكى از خاندانم بدهد روز قيامت يكقنطار باو عوض دهم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 399
الأمالی (للصدوق)
14.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس دينارى در اين دنيا به خاندانم دهد،در رستاخيز يك قنطار به او خواهم داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 111
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ اَلْخَالِدِ بْنِ جَرِيرٍ عَنْ أَبِي اَلرَّبِيعِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ يَنَالُ شَفَاعَتِي غَداً مَنْ أَخَّرَ اَلصَّلاَةَ اَلْمَفْرُوضَةَ بَعْدَ وَقْتِهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 399 )
15 - امام صادق (عليه السّلام) فرمايد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه نماز واجب را از وقتش پس اندازد فرداى قيامت شفاعت من باو نرسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 399
الأمالی (للصدوق)
15.امام صادق عليه السّلام از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله روايت فرمود:كه هركس نماز واجب خويش را به تأخير افكند،شفاعت من در رستاخيز نصيب وى نخواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 111
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ اَلْيَقْطِينِيِّ عَنْ زَكَرِيَّا اَلْمُؤْمِنِ عَنِ اِبْنِ نَاجِيَةَ عَنْ دَاوُدَ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ سَيَابَةَ عَنْ نَاجِيَةَ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِذَا صَلَّيْتَ اَلْعَصْرَ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ فَقُلِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَلْأَوْصِيَاءِ اَلْمَرْضِيِّينَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِكَ وَ بَارِكْ عَلَيْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَكَاتِكَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْهِمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ فَإِنَّ مَنْ قَالَهَا بَعْدَ اَلْعَصْرِ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ مِائَةَ أَلْفِ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ مِائَةَ أَلْفِ سَيِّئَةٍ وَ قَضَى لَهُ بِهَا مِائَةَ أَلْفِ حَاجَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ بِهَا مِائَةَ أَلْفِ دَرَجَةٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 399 )
16 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود چون نماز عصر جمعه را خواندى بگو خدايا رحمت فرست بر محمد و بر اوصياء پسنديده او بهترين رحمت خود را و بهترين بركت خود را به آنها عطا كن و درود بر آنان و بر ارواحشان و اجسادشان و رحمت خدا و بركاتش، هر كه بعد از عصر آن را بخواند خداى عز و جل براى او صد هزار حسنه نويسد و صد هزار گناه از او محو كند و صد هزار حاجت او برآورد و صد هزار درجه او را بدان بالا برد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 399
الأمالی (للصدوق)
16.امام باقر عليه السّلام فرمود:هرگاه نماز عصر جمعه را خواندى،چنين بگو:«اللهم صل على محمد و آل محمد الاوصياء المرضيين بأفضل صلاتك و بارك عليهم بأفضل بركاتك و السّلام عليهم و على أرواحهم و أجسادهم و رحمة اللّه و بركاته»خدايا بر محمد و جانشينان پسنديده او نيكوترين رحمت خود را فرست و نيز نيكوترين بركت خويش را به آنان ارزانى دار.و سلام بر آنان و روح هايشان و بدن هايشان و رحمت و بركات الهى بر آنان باد.و فرمود:هركس بعد از عصر اين صلوات را بخواند،خداوند براى او صد هزار حسنه خواهد نوشت و صدهزار گناه از او خواهد آمرزيد و صدهزار خواسته او را خواهد داد و صد هزار مرتبه او را بالا خواهد برد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 111
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُؤَدِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ بُهْلُولٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عُثْمَانَ اَلْأَحْوَلُ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ مِهْرَانَ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ عِنْدَهُ نَفَرٌ مِنَ اَلشِّيعَةِ فَسَمِعْتُهُ وَ هُوَ يَقُولُ مَعَاشِرَ اَلشِّيعَةِ كُونُوا لَنَا زَيْناً وَ لاَ تَكُونُوا عَلَيْنَا شَيْناً « قُولُوا لِلنّٰاسِ حُسْناً » اِحْفَظُوا أَلْسِنَتَكُمْ وَ كُفُّوهَا عَنِ اَلْفُضُولِ وَ قَبِيحِ اَلْقَوْلِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 400 )
17 - سليمان بن مهران گويد روزى شرفياب حضور امام صادق (عليه السّلام) شدم و چند تن از شيعه ها آنجا بودند و شنيدم ميفرمود اى گروه شيعه زينت ما باشيد و زشتى ما نباشيد با مردم خوش زبانى كنيد و زبان خود نگهداريد و از زياده گوئى و بدگوئى بازش داريد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 400
الأمالی (للصدوق)
17.سليمان بن مهران مى گويد:روزى نزد امام صادق عليه السّلام رفتم كه تنى چند از پيروان در آن جا بودند.حضرت فرمود:اى شيعيان!سبب آراستگى ما اهل بيت باشيد،نه سبب زشتى ما.با ديگران نيك سخن بگوئيد و زبان خويش را از بدى نگه داريد و گزيده گوى باشيد و سخن ناپسند بر زبان نياوريد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 113
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 400
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ وَ أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ وَ أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ وَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالُوا حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِي هُدْبَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : طُوبَى لِمَنْ رَآنِي وَ طُوبَى لِمَنْ رَأَى مَنْ رَآنِي وَ طُوبَى لِمَنْ رَأَى مَنْ رَأَى مَنْ رَآنِي - وَ قَدْ أَخْرَجَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ هَذَا اَلْحَدِيثَ وَ حَدِيثَ اَلطَّيْرِ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ فِي كِتَابِ قُرْبِ اَلْإِسْنَادِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 400 )
18 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خوشا بر كسى كه مرا بيند و خوشا بر كسى كه ببيند آنكه مرا ديده يا كسى كه او را ديده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 400
الأمالی (للصدوق)
18.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خوش باد حال كسى كه مرا ديدار كند و خوش باد حال كسى كه ديداركننده با مرا بنگرد و يا كسى كه او را نگريسته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 113
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُمَرَ اَلْيَمَانِيِّ عَنْ أَبِي اَلطُّفَيْلِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِأَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اُكْتُبْ مَا أُمْلِي عَلَيْكَ فَقَالَ يَا نَبِيَّ اَللَّهِ أَ تَخَافُ عَلَيَّ اَلنِّسْيَانَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَسْتُ أَخَافُ عَلَيْكَ اَلنِّسْيَانَ وَ قَدْ دَعَوْتُ اَللَّهَ لَكَ أَنْ يُحَفِّظَكَ وَ لاَ يُنَسِّيَكَ وَ لَكِنِ اُكْتُبْ لِشُرَكَائِكَ قَالَ قُلْتُ وَ مَنْ شُرَكَائِي يَا نَبِيَّ اَللَّهِ قَالَ اَلْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِكَ بِهِمْ تُسْقَى أُمَّتِي اَلْغَيْثَ وَ بِهِمْ يُسْتَجَابُ دُعَاؤُهُمْ وَ بِهِمْ يَصْرِفُ اَللَّهُ عَنْهُمُ اَلْبَلاَءَ وَ بِهِمْ يَنْزِلُ اَلرَّحْمَةَ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ هَذَا أَوَّلُهُمْ وَ أَوْمَى بِيَدِهِ إِلَى اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ أَوْمَى بِيَدِهِ إِلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ اَلْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 401 )
روز جمعه سوم جمادى الاولى 3681 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بامير المؤمنين فرمود آنچه برايت گويم بنويس عرضكرد يا رسول اللّٰه ميترسى فراموش كنم ؟ فرمود از فراموشى بر تو ترسى ندارم چون از خدا خواستم كه تو را حافظه دهد و فراموشت نكند ولى براى همكاران خود بنويس: على گويد عرضكردم همكارانم كيانند؟ فرمود امامان از فرزندانت كه بدانها امتم از باران بنوشند و دعايشان مستجاب شود و بدانها خدا بلا را از ايشان بگرداند و به وسيله آن ها رحمت از آسمان نازل شود و اين اول آنها است (با دست خود بحسن اشاره كرد بعد بحسين) سپس فرمود امامان از فرزندان اويند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 401
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به امير المؤمنين عليه السّلام چنين فرمود:اينك آنچه مى گويم يادداشت كن.على گفت آيا بيم آن دارى كه آن را از ياد ببرم ؟پيامبر فرمود:از اينكه تو آن را فراموش كنى بيمناك نيستم زيرا از پروردگار خواسته ام كه تو را حافظه نيرومند بخشد. اما براى شريكان خود يادداشت كن.گفتم:شريكان من چه كسانى هستند؟فرمود: امامانى از نسل تو كه امت من به بركت آنان باران خواهند نوشيد و دعاى آنان پذيرفته خواهد شد و بلا از زندگى شان دور خواهد شد و رحمت از آسمان فرود خواهد آمد.آنگاه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله با دست خويش به حسن بن على عليه السّلام و سپس به حسين بن على عليه السّلام اشاره كرد و فرمود:امامان از نسل او خواهند آمد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 115
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 401
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ [اَلْحَسَنِ] اَلْكِنَانِيِّ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْزَلَ عَلَى نَبِيِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كِتَاباً قَبْلَ أَنْ يَأْتِيَهُ اَلْمَوْتُ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ هَذَا اَلْكِتَابُ وَصِيَّتُكَ إِلَى اَلنَّجِيبِ مِنْ أَهْلِكَ فَقَالَ وَ مَنِ اَلنَّجِيبُ مِنْ أَهْلِي يَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ كَانَ عَلَى اَلْكِتَابِ خَوَاتِيمُ مِنْ ذَهَبٍ فَدَفَعَهُ اَلنَّبِيُّ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَمَرَهُ أَنْ يَفُكَّ خَاتَماً مِنْهَا وَ يَعْمَلَ بِمَا فِيهِ فَفَكَّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ خَاتَماً وَ عَمِلَ بِمَا فِيهِ ثُمَّ دَفَعَهُ إِلَى اِبْنِهِ اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَفَكَّ خَاتَماً وَ عَمِلَ بِمَا فِيهِ ثُمَّ دَفَعَهُ إِلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَفَكَّ خَاتَماً فَوَجَدَ فِيهِ أَنِ اُخْرُجْ بِقَوْمٍ إِلَى اَلشَّهَادَةِ فَلاَ شَهَادَةَ لَهُمْ إِلاَّ مَعَكَ وَ اِشْتَرِ نَفْسَكَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَفَعَلَ ثُمَّ دَفَعَهُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَفَكَّ خَاتَماً فَوَجَدَ فِيهِ اُصْمُتْ وَ اِلْزَمْ مَنْزِلَكَ « وَ اُعْبُدْ رَبَّكَ حَتّٰى يَأْتِيَكَ اَلْيَقِينُ » فَفَعَلَ ثُمَّ دَفَعَهُ إِلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَفَكَّ خَاتَماً فَوَجَدَ فِيهِ حَدِّثِ اَلنَّاسَ وَ أَفْتِهِمْ وَ لاَ تَخَافَنَّ إِلاَّ اَللَّهَ فَإِنَّهُ لاَ سَبِيلَ لِأَحَدٍ عَلَيْكَ ثُمَّ دَفَعَهُ إِلَيَّ فَفَكَكْتُ خَاتَماً فَوَجَدْتُ فِيهِ حَدِّثِ اَلنَّاسَ وَ أَفْتِهِمْ وَ اُنْشُرْ عُلُومَ أَهْلِ بَيْتِكَ وَ صَدِّقْ آبَاءَكَ مِنَ اَلصَّالِحِينَ وَ لاَ تَخَافَنَّ أَحَداً إِلاَّ اَللَّهَ وَ أَنْتَ فِي حِرْزٍ وَ أَمَانٍ فَفَعَلْتُ ثُمَّ أَدْفَعُهُ إِلَى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَ كَذَلِكَ يَدْفَعُهُ مُوسَى إِلَى اَلَّذِي مِنْ بَعْدِهِ ثُمَّ كَذَلِكَ أَبَداً إِلَى قِيَامِ اَلْمَهْدِيِّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 401 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خداى عز و جل نامه اى پيش از مرگ پيغمبر بر او نازل كرد و فرمود اى محمد اين نامه وصيت تو است بنجيب از خاندانست، گفت اى جبرئيل نجيب خاندانم كيست ؟ در جواب گفت على بن ابى طالب و بر آن نامه مهرهائى طلائى بود پيغمبر آن را بعلى (عليه السّلام) داد و فرمود يكى از آن مهرها را بردارد و بهر چه در آنست عمل كند، يك مهر را برداشت و بدان چه در آن بود عمل كرد سپس او را بپسرش حسن (عليه السّلام) داد او هم مهرى برداشت و بآنچه در آن بود عمل كرد، سپس آن را بحسين (عليه السّلام) داد و مهرى برداشت و در آن يافت كه جمعى را بيرون بر براى شهادت كه جز با تو شهادت بهره آنها نيست و خود را بخدا بفروش و همين كار را كرد سپس آن را بعلى بن الحسين (عليه السّلام) داد و مهرى گشود و در آن يافت كه خاموش باش و گوشه منزل بنشين و عبادت خدا كن تا مرگت در رسد همين كار كرد و آن را بمحمد بن على (عليه السّلام) داد و مهرى برداشت و در آن يافت كه براى مردم حديث بگو و فتوى بده و جز از خدا مترس كه احدى را بر تو تسلط نيست سپس آن را بمن داد و مهرى گشودم و در آن يافتم كه براى مردم حديث بگو و فتوى بده و علوم اهل بيت را منتشر كن و گفتار پدرانت را تصديق كن و از احدى جز خدا نترس تو در حرز و امانى من اين كار كردم و آن را بموسى بن جعفر ميدهم و او همچنان او را به امامى كه پس از او است ميدهد و هميشه چنين است تا قيام مهدى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 401
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند نوشته اى نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرستاد و در آن فرمود:اين نامه وصيت تو به شخص نجيبى از اهل بيت تو خواهد بود.فرمود:اى جبرييل! نجيب اهل بيت من چه كسى است ؟گفت:على بن ابى طالب عليه السّلام.بر آن نامه مهرهاى زرين خورده بود.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آن را به دست على عليه السّلام داد و فرمود:يكى از آن مهرها را بردارد و به آنچه در آن آمده است،رفتار كند.على چنين كرد.از آن پس نامه را به پسرش حسن عليه السّلام داد و او نيز مهرى برداشت و به آنچه در آن آمده بود،رفتار كرد.آنگاه نامه را به پسرش ديگرش حسين عليه السّلام داد.او هم مهرى برداشت و در آن اين دستور را ديد:اى حسين!گروهى را همراه خود براى شهادت بيرون ببر.بى گمان بدون تو شهادت نصيب آنان نخواهد شد.اى حسين خود را به خدا بفروش.حسين عليه السّلام چنين كرد.آنگاه نامه را به پسرش على بن حسين عليه السّلام داد.او مهرى برداشت و در آن اين فرمان را ديد:اى على! سكوت اختيار كن و در كنج خانه خود آرام گير و خدا را پرستش كن تا اين كه وفات تو را فرا رسد.او چنين كرد.آنگاه نامه را به پسرش محمد بن على عليه السّلام داد.او مهرى برداشت و در آن اين دستور را ديد:براى مردم حديث بگوى و فتوا بده و فقط از پروردگارت بترس كه هيچ كس را بر تو چيرگى نخواهد بود.
در آن هنگام امام صادق عليه السّلام فرمود:آن گاه پدرم نامه را به دست من داد.مهرى از آن برداشتم و در آن اين دستور ديدم:براى مردم حديث بگوى و فتوا بده و دانش هاى خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را پراكنده ساز و كلام پدران خود را گواهى ده و از هيچ كس ترس نداشته باش كه تو در پناه و امان خدا هستى.من چنين كردم و مكتوب را به موسى بن جعفر عليه السّلام خواهم داد.و او نيز نامه را به امام بعد از خود خواهد داد.اين روال ادامه دارد تا آن كه مهدى(عج)به پاى خيزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 115
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُقَاتِلِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَنَا سَيِّدُ اَلنَّبِيِّينَ وَ وَصِيِّي سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ وَ أَوْصِيَائِي سَادَةُ اَلْأَوْصِيَاءِ إِنَّ آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَأَلَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يَجْعَلَ لَهُ وَصِيّاً صَالِحاً فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ أَنِّي أَكْرَمْتُ اَلْأَنْبِيَاءَ بِالنُّبُوَّةِ ثُمَّ اِخْتَرْتُ خَلْقِي وَ جَعَلْتُ خِيَارَهُمُ اَلْأَوْصِيَاءَ ثُمَّ أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ يَا آدَمُ أَوْصِ إِلَى شِيثٍ فَأَوْصَى آدَمُ إِلَى شِيثٍ وَ هُوَ هِبَةُ اَللَّهِ بْنُ آدَمَ وَ أَوْصَى شِيثٌ إِلَى اِبْنِهِ شَبَانَ وَ هُوَ اِبْنُ نَزْلَةَ اَلْحَوْرَاءِ اَلَّتِي أَنْزَلَهَا اَللَّهُ عَلَى آدَمَ مِنَ اَلْجَنَّةِ فَزَوَّجَهَا اِبْنَهُ شِيثاً وَ أَوْصَى شَبَانُ إِلَى مجلث وَ أَوْصَى مجلث إِلَى محوق وَ أَوْصَى محوق إِلَى غثميشا [عثميشا] وَ أَوْصَى غثميشا إِلَى أَخْنُوخَ وَ هُوَ إِدْرِيسُ اَلنَّبِيُّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ وَ أَوْصَى إِدْرِيسُ إِلَى نَاحُورَ وَ دَفَعَهَا نَاحُورُ إِلَى نُوحٍ اَلنَّبِيِّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ وَ أَوْصَى نُوحٌ إِلَى سَامٍ وَ أَوْصَى سَامٌ إِلَى عَثَامِرَ وَ أَوْصَى عَثَامِرُ إِلَى بَرْعَيْثَاشَا [بَرْعَيْثَاثَا] وَ أَوْصَى بَرْعَيْثَاشَا إِلَى يَافِثَ وَ أَوْصَى يَافِثُ إِلَى بَرَّةَ وَ أَوْصَى بَرَّةُ إِلَى جفسية [جفيسة] وَ أَوْصَى جفسية إِلَى عِمْرَانَ وَ دَفَعَهَا عِمْرَانُ إِلَى إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اَلرَّحْمَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَوْصَى إِبْرَاهِيمُ إِلَى اِبْنِهِ إِسْمَاعِيلَ وَ أَوْصَى إِسْمَاعِيلُ إِلَى إِسْحَاقَ وَ أَوْصَى إِسْحَاقُ إِلَى يَعْقُوبَ وَ أَوْصَى يَعْقُوبُ إِلَى يُوسُفَ وَ أَوْصَى يُوسُفُ إِلَى بَثْرِيَاءَ وَ أَوْصَى بَثْرِيَاءُ إِلَى شُعَيْبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ دَفَعَهَا شُعَيْبٌ إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ وَ أَوْصَى مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ إِلَى يُوشَعَ بْنِ نُونٍ وَ أَوْصَى يُوشَعُ بْنُ نُونٍ إِلَى دَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَوْصَى دَاوُدُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى سُلَيْمَانَ وَ أَوْصَى سُلَيْمَانُ إِلَى آصَفَ بْنِ بَرْخِيَا وَ أَوْصَى آصَفُ بْنُ بَرْخِيَا إِلَى زَكَرِيَّا وَ دَفَعَهَا زَكَرِيَّا إِلَى عِيسَى اِبْنِ مَرْيَمَ وَ أَوْصَى عِيسَى إِلَى شَمْعُونَ بْنِ حَمُّونَ اَلصَّفَا وَ أَوْصَى شَمْعُونُ إِلَى يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا وَ أَوْصَى يَحْيَى بْنُ زَكَرِيَّا إِلَى مُنْذِرٍ وَ أَوْصَى مُنْذِرٌ إِلَى سُلَيْمَةَ وَ أَوْصَى سُلَيْمَةُ إِلَى بُرْدَةَ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ دَفَعَهَا إِلَيَّ بُرْدَةُ وَ أَنَا أَدْفَعُهَا إِلَيْكَ يَا عَلِيُّ وَ أَنْتَ تَدْفَعُهَا إِلَى وَصِيِّكَ وَ يَدْفَعُهَا وَصِيُّكَ إِلَى أَوْصِيَائِكَ مِنْ وُلْدِكَ وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ حَتَّى يُدْفَعَ إِلَى خَيْرِ أَهْلِ اَلْأَرْضِ بَعْدَكَ وَ لَتَكْفُرَنَّ بِكَ اَلْأُمَّةُ وَ لَتَخْتَلِفَنَّ عَلَيْكَ اِخْتِلاَفاً شَدِيداً اَلثَّابِتُ عَلَيْكَ كَالْمُقِيمِ مَعِي وَ اَلشَّاذُّ عَنْكَ فِي اَلنَّارِ وَ اَلنَّارُ مَثْوًى لِلْكَافِرِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 402 )
3 - فرمود كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من سيد پيغمبرانم و وصيم سيد اوصياء و اوصيايم، سادات وصيانند آدم از خدا خواست كه وصى نيكى باو دهد خدا باو وحى كرد كه من پيغمبرانى را بنبوت گرامى داشتم و خلق خود را برگزيدم و بهترين آنها را وصى نمودم. سپس خداى عز و جل بآدم وحى كرد كه بشيث وصيت كند كه هبة اللّٰه بن آدم است و شيث پسرش شبان زاد نزله حوريه كه از بهشت براى آدم آوردند و او را بپسرش شيث تزويج كرد وصيت كرد و شبان بمحلث وصيت كرد و او بمحوق و محوق بعميشا و او اخنوخ را كه ادريس نبى است وصى خود نمود و ادريس بناحور وصيت كرد و او بنوح نبى، نوح بسام وصيت كرد و او بعثامر وصى عثامر عيساشناسد و وصى او يافت و وصى او بره و او به جفيسه وصيت كرد و او بعمران و عمران بابراهيم خليل و او بپسرش اسماعيل و اسماعيل باسحاق و او بيعقوب و يعقوب بيوسف و او به ثرياء و او بشعيب و او بموسى بن عمران سپرد و او بيوشع بن نون و او بداود (عليه السّلام) و او بسليمان و او بآصف بن برخيا و او بزكريا و زكريا بعيسى بن مريم و او بشمعون بن الصفا و او بيحيى بن زكريا و او بمنذر و از منذر بسليمه رسيد و او ببرده وصيت كرد، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود برده آن را بمن داد و من بتو ميدهم اى على و تو به، وصى خود و او باوصياء تو از فرزندانت يكى پس از ديگرى تا برسد ببهترين اهل زمين پس از تو، امت بتو كافر شوند و در باره تو سخت اختلاف كنند آنكه بر تو برجا ماند چون پاينده با من است و كناره كن از تو در آتش است و آتش اقامتگاه كافرانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 402
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله روايت فرمود:من سرور پيامبران هستم و وصى من سرور اوصياى الهى اند و اوصياى من سروران اوصيا خواهند بود.آدم عليه السّلام از پروردگارش تمنا كرد كه وصى شايسته اى بر او عطا كند.خداوند وحى فرمود:كه من پيامبرانى را به منزلت پيامبرى ارج نهادم و خلق خود برگزيدم و شايسته ترين آنان را وصى ساختم.آنگاه وحى فرمود:كه آدم عليه السّلام به شيث عليه السّلام كه همان هبه اللّه بن آدم است، وصيت كند و از آن پس شيث عليه السّلام به پسر خود شبان كه فرزند زنى به نام«نزله»كه حوريه اى بهشتى بود و براى آدم عليه السّلام آورده بودند و او را همسر پسرش شيث ساخت، شبان«مجلث»را وصى خويش ساخت و او«محوق»و او«غثميشا»و او«اخنوخ»را كه همان ادريس پيامبر است.
اما ادريس«ناحور»را وصى خويش كرد،و او«نوح»را و او«سام»و او«عثامر»را و او بر «عيثاشا»را و او«يافث»را و او«بره»را و او«جفيسه»را و او«عمران»را و او«ابراهيم خليل الرحمن»را و او«يعقوب»را و او«يوسف»را و او«ثريا»را و او«شعيب»را و او«موسى بن عمران»را و او«يوشع بن نون»را و او«داود عليه السّلام»را و او«سليمان عليه السّلام»را و او«آصف بن برخيا»را و او«زكريا»را و او«عيسى بن مريم عليه السّلام»را و او«شمعون بن حمون الصفا»را و او «يحيى بن زكريا»را و او«منذر»را و او«سليمه»را و او«برده»را.
در اين هنگام پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اما«برده»آن وصايت را به من داد و من به تو خواهم داد،اى على عليه السّلام و تو به وصى خويش و او به وصاياى تو از نسل تو كه از پى هم خواهند آمد تا وصى آخر كه شايسته ترين اهل زمين بعد از تو است.اى على!امت من به تو كفر خواهند ورزيد و درباره تو نزاع سخت خواهند داشت.هركس بر ولايت تو استوار باشد،مانند كسى است كه بر من نبوت من استوار مانده است.اى على!هركس از تو جدا شود در دوزخ خواهد افتاد و آتش،سراى كفرورزان خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 117
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 402
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا كَانَ دُعَاءُ يُوسُفَ فِي اَلْجُبِّ فَإِنَّا قَدِ اِخْتَلَفْنَا فِيهِ فَقَالَ إِنَّ يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمَّا صَارَ فِي اَلْجُبِّ وَ آيَسَ مِنَ اَلْحَيَاةِ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنْ كَانَتِ اَلْخَطَايَا وَ اَلذُّنُوبُ قَدْ أَخْلَقَتْ وَجْهِي عِنْدَكَ فَلَنْ تَرْفَعَ لِي إِلَيْكَ صَوْتاً وَ لَنْ تَسْتَجِيبَ لِي دَعْوَةً فَإِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ اَلشَّيْخِ يَعْقُوبَ فَارْحَمْ ضَعْفَهُ وَ اِجْمَعْ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ فَقَدْ عَلِمْتَ رِقَّتَهُ عَلَيَّ وَ شَوْقِي إِلَيْهِ قَالَ ثُمَّ بَكَى أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ وَ أَنَا أَقُولُ اَللَّهُمَّ إِنْ كَانَتِ اَلْخَطَايَا وَ اَلذُّنُوبُ قَدْ أَخْلَقَتْ وَجْهِي عِنْدَكَ فَلَنْ تَرْفَعَ لِي إِلَيْكَ صَوْتاً فَإِنِّي أَسْأَلُكَ بِكَ فَلَيْسَ كَمِثْلِكَ شَيْءٌ وَ أَتَوَجَّهُ إِلَيْكَ بِمُحَمَّدٍ نَبِيِّكَ نَبِيِّ اَلرَّحْمَةِ يَا اَللَّهُ يَا اَللَّهُ يَا اَللَّهُ يَا اَللَّهُ يَا اَللَّهُ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ قُولُوا هَذَا وَ أَكْثِرُوا مِنْهُ فَإِنِّي كَثِيراً مَا أَقُولُهُ عِنْدَ اَلْكُرَبِ اَلْعِظَامِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 403 )
4 - ابو بصير گويد بامام ششم گفتم دعاى يوسف در چاه تاريك چه بود ما در آن اختلاف داريم فرمود چون يوسف بچاه تاريك افتاد از زندگى نوميد شد و گفت بار خدايا اگر خطاها و گناهها روى مرا نزد تو كهنه كردند و آوازم را نزد خود بالا نبرى و دعايم را مستجاب نكنى من از تو خواهش كنم بحق يعقوب پيره مرد بناتوانيش رحم كن و مرا با او همراه كن تو مهربانى او را نسبت بمن و اشتياق مرا نسبت باو ميدانى. گويد سپس امام ششم گريست و گفت من هم ميگويم بار خدايا اگر خطاها و گناهان مرا نزد تو بى آبرو كرده و آوازم بدرگاهت بر نميايد من از تو كه چيزى مانند تو نيست خواهش كنم بمحمد پيغمبر رحمتت يا اللّٰه..... سپس امام فرمود اين را بگوئيد كه من آن را در گرفتاريهاى بزرگ ميگويم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 403
الأمالی (للصدوق)
4.ابو بصير مى گويد:از امام صادق عليه السّلام پرسيدم كه نيايش حضرت يوسف عليه السّلام در چاه چه بود؟ما درباره آن اختلاف پيدا كرده ايم.حضرت فرمود:آنگاه كه يوسف در چاه تاريك فرود آمد،از زندگى دل بريد و گفت:خدايا!اگر خطاها و گناهان،مرا نزد تو بى اعتبار كرده است،و صدايم را پيش خويش بالا نمى برى و خواسته مرا نمى پذيرى،از تو تمنا دارم كه به حق يعقوب عليه السّلام كهن سال به ناتوانى او رحمت آور و مرا با او همراه ساز.خدايا!مهرورزى او را نسبت به من و مشتاق بودن من نسبت به او را نيك آگاهى.
ابو بصير مى گويد:آنگاه امام اشك ريخت و فرمود:من نيز مى گويم:«الهم ان كانت الخطايا و الذنوب قد أخلقت وجهى قلن ترفع لى اليك صوتا فإنى اسألك بك فليس كمثلك شى و اتوجه اليك بمحمد نبيك نبى الرحمه»خدايا!اگر خطاها و گناهان،مرا نزد تو بى اعتبار ساخته و صدايم را پيش خويش بالا نمى برى،من از تو كه كسى مانند تو سراغ ندارم به حق محمد صلّى اللّه عليه و آله پيامبر رحمت خودت تمنا مى كنم.يا اللّه.يا اللّه.يا اللّه.يا اللّه.يا اللّه.آن گاه امام صادق عليه السّلام فرمود:اين دعا را بخوانيد كه من در سختى هاى بزرگ آن را بر زبان مى آورم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 119
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 403
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ هَاشِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَرْبَعَةٌ لاَ يَدْخُلُونَ اَلْجَنَّةَ اَلْكَاهِنُ وَ اَلْمُنَافِقُ وَ مُدْمِنُ اَلْخَمْرِ وَ اَلْقَتَّاتُ وَ هُوَ اَلنَّمَّامُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 404 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چهار كس به بهشت نروند كاهن، منافق، دائم الخمر و سخن بسيار چين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 404
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:چهار تن وارد بهشت نخواهند شد:كاهن و نفاق پيشه و هميشه مى گسار و كسى كه بسيار سخن چين است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 119
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 404
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ اَلْآدَمِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِي ثَابِتٍ رَفَعَهُ قَالَ: دَخَلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى عَمِّهِ أَبِي طَالِبٍ وَ هُوَ مُسَجًّى فَقَالَ يَا عَمِّ كَفَّلْتَ يَتِيماً وَ رَبَّيْتَ صَغِيراً وَ نَصَرْتَ كَبِيراً فَجَزَاكَ اَللَّهُ عَنِّي خَيْراً ثُمَّ أَمَرَ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِغُسْلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 404 )
6 - رسول خدا بر سر جنازه عمويش ابو طالب آمد و فرمود اى عمو جان در يتيمى پرستارم بودى و در خردسالى مرا پروريدى و در سالخوردگى يارى كردى خدا تو را از من پاداش نيك دهد سپس دستور داد على او را غسل دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 404
الأمالی (للصدوق)
6.حبيب بن ابى ثابت مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بر جنازه عموى خود ابو طالب حاضر شد و فرمود:اى عمو جان!در هنگامى كه بى سرپرست بودم،مرا پرستارى كردى و در هنگامى كه خردسال بودم،مرا پرورش دادى و هنگامى كه بزرگ شدم،مرا مدد رساندى، خداوند تو را به خاطر من جزاى نيكو دهد.آنگاه به على عليه السّلام فرمان داد كه پدر را غسل دهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 119
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفُضَيْلِ [اَلْفَضْلِ] عَنْ مَسْعُودٍ السلائي [اَلْمُلاَئِيِّ] عَنْ حَبَّةَ اَلْعُرَنِيِّ قَالَ: أَبْصَرَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ عُمَرَ رَجُلَيْنِ يَخْتَصِمَانِ فِي رَأْسِ عَمَّارٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ يَقُولُ هَذَا أَنَا قَتَلْتُهُ وَ يَقُولُ هَذَا أَنَا قَتَلْتُهُ فَقَالَ اِبْنُ عُمَرَ يَخْتَصِمَانِ أَيُّهُمَا يَدْخُلُ اَلنَّارَ أَوَّلاً ثُمَّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ قَاتِلُهُ وَ سَالِبُهُ فِي اَلنَّارِ فَبَلَغَ ذَلِكَ مُعَاوِيَةَ لَعَنَهُ اَللَّهُ فَقَالَ مَا نَحْنُ قَتَلْنَاهُ وَ إِنَّمَا قَتَلَهُ مَنْ جَاءَ بِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 404 )
7 - عبد اللّٰه بن عمر دو مرد را ديد كه در سر عمار با هم طرفند و هر كدام خود را قاتل او ميداند گفت بر سر اين مرافعه دارند كه كدام زودتر بدوزخ ميروند و سپس گفت از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود كشنده و لخت كننده اش در دوزخ است اين خبر بمعاويه رسيد، گفت ما او را نكشتيم آنكه او را بجبهه آورد كشت. شيخ ابو جعفر صدوق (ره) گويد بنا بر اين لازم آيد كه پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) قاتل حمزه و شهداى همراهش باشد چون پيغمبر آنها را بجبهه احد برد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 404
الأمالی (للصدوق)
7.حبه عرنى مى گويد:عبد اللّه بن عمر دو شخص را ديد كه درباره عمار ياسر باهم نزاع مى كنند.هركدام ادعا داشت كه او عمار را به قتل رسانده است.عبد اللّه گفت:اينان بر سر اين نزاع مى كنند كه كدام يك زودتر به دوزخ خواهد رفت.و بعد چنين گفت:از پيامبر خدا شنيدم كه فرمود:هركس عمار را به قتل رسانده و جامه او را درآورد،جايگاهش دوزخ خواهد بود.آنگاه كه اين حديث به گوش معاويه رسيد گفت:ما او را به قتل نرسانده ايم،كسى كه او را به جنگ«صفين»آورده،او را كشته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 121
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى عَنْ سَعْدِ بْنِ أَوْسٍ عَنْ بِلاَلِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَبْسِيِّ قَالَ: لَمَّا قُتِلَ عَمَّارٌ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ أَتَوْا حُذَيْفَةَ فَقَالُوا يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ قُتِلَ هَذَا اَلرَّجُلُ وَ قَدِ اِخْتَلَفَ اَلنَّاسُ فَمَا تَقُولُ قَالَ أَمَّا إِذَا أَتَيْتُمْ فَأَجْلِسُونِي قَالَ فَأَسْنَدُوهُ إِلَى صَدْرِ رَجُلٍ مِنْهُمْ فَقَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ أَبُو اَلْيَقْظَانِ عَلَى اَلْفِطْرَةِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ لَنْ يَدَعَهَا حَتَّى يَمُوتَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 405 )
8 - بلال بن يحيى عبسى گويد چون عمار كشته شد نزد حذيفه رفتند و گفتند يا ابا عبد اللّٰه اين مرد كشته شد و مردم در باره او اختلاف دارند شما چه گوئيد، گفت اكنون كه نزد من آمديد مرا بنشانيد گويد يكى او را بسينه گرفت و او گفت من از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم فرمود تا سه بار كه ابو يقظان بر فطرت سلام است و هرگزش واننهد تا بميرد:
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 405
الأمالی (للصدوق)
8.بلال بن يحيى مى گويد:آنگاه كه عمار ياسر شهيد شد،به سراغ«حذيفه»رفته و گفتند:اى ابا عبد اللّه عمار به قتل رسيده و مردم درباره او نزاع دارند،تو چه مى گويى ؟ گفت:اينك كه سراغم آمده ايد،مرا بلند كرده و بنشانيد.آنگاه تنى از حاضران كمر او را راست كرد.حذيفه گفت:از پيامبر خدا شنيدم كه سه دفعه فرمود:ابو يقظان(عمار ياسر) بر فطرت اسلام و توحيد بوده و هرگز از آن جدا نشود تا مرگش فرا رسد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 121
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 405
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى عَنْ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ بْنِ سَيَابَةَ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِي ثَابِتٍ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَا خُيِّرَ عَمَّارٌ بَيْنَ أَمْرَيْنِ إِلاَّ اِخْتَارَ أَشَدَّهُمَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 405 )
9 - عايشه گفت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود عمار ميان دو كار مختار نشود جز آنكه سخت تر را پذيرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 405
الأمالی (للصدوق)
9.عايشه مى گويد كه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:عمار بين دو كار آزاد نباشد،مگر اينكه دشوارترين آن را قبول كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 121
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ بْنِ اَلْجَعْدِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ صَالِحٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعَيْبُ بْنُ رَاشِدٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَامَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَخْطُبُ اَلنَّاسَ بِصِفِّينَ يَوْمَ جُمُعَةٍ وَ ذَلِكَ قَبْلَ اَلْهَرِيرِ بِخَمْسَةِ أَيَّامٍ فَقَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى نِعَمِهِ اَلْفَاضِلَةِ عَلَى جَمِيعِ خَلْقِهِ اَلْبَرِّ وَ اَلْفَاجِرِ وَ عَلَى حُجَجِهِ اَلْبَالِغَةِ عَلَى خَلْقِهِ مَنْ عَصَاهُ أَوْ أَطَاعَهُ إِنْ يَعْفُ فَبِفَضْلٍ مِنْهُ وَ إِنْ يُعَذِّبْ فَبِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَ مَا اَللَّهُ « بِظَلاّٰمٍ لِلْعَبِيدِ » أَحْمَدُهُ عَلَى حُسْنِ اَلْبَلاَءِ وَ تَظَاهُرِ اَلنَّعْمَاءِ وَ أَسْتَعِينُهُ عَلَى مَا نَابَنَا مِنْ أَمْرِ دِينِنَا وَ أُومِنُ بِهِ وَ أَتَوَكَّلُ عَلَيْهِ « وَ كَفىٰ بِاللّٰهِ وَكِيلاً » ثُمَّ إِنِّي أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ أَرْسَلَهُ بِالْهُدَى وَ دِينِهِ اَلَّذِي اِرْتَضَاهُ وَ كَانَ أَهْلَهُ وَ اِصْطَفَاهُ عَلَى جَمِيعِ اَلْعِبَادِ بِتَبْلِيغِ رِسَالَتِهِ وَ حُجَجِهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ كَانَ كَعِلْمِهِ فِيهِ رَءُوفاً رَحِيماً أَكْرَمَ خَلْقِ اَللَّهِ حَسَباً وَ أَجْمَلَهُمْ مَنْظَراً وَ أَشْجَعَهُمْ نَفْساً وَ أَبَرَّهُمْ بِوَالِدٍ وَ آمَنَهُمْ عَلَى عَقْدٍ لَمْ يَتَعَلَّقْ عَلَيْهِ مُسْلِمٌ وَ لاَ كَافِرٌ بِمَظْلِمَةٍ قَطُّ بَلْ كَانَ يُظْلَمُ فَيَغْفِرُ وَ يَقْدِرُ فَيَصْفَحُ وَ يَعْفُو حَتَّى مَضَى مُطِيعاً لِلَّهِ صَابِراً عَلَى مَا أَصَابَهُ مُجَاهِداً « فِي اَللّٰهِ حَقَّ جِهٰادِهِ » عَابِداً لِلَّهِ حَتَّى أَتَاهُ اَلْيَقِينُ فَكَانَ ذَهَابُهُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَعْظَمَ اَلْمُصِيبَةِ عَلَى جَمِيعِ أَهْلِ اَلْأَرْضِ اَلْبَرِّ وَ اَلْفَاجِرِ ثُمَّ تَرَكَ فِيكُمْ كِتَابَ اَللَّهِ يَأْمُرُكُمْ بِطَاعَةِ اَللَّهِ وَ يَنْهَاكُمْ عَنْ مَعْصِيَتِهِ وَ قَدْ عَهِدَ إِلَيَّ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَهْداً لَنْ أَخْرُجَ عَنْهُ وَ قَدْ حَضَرَكُمْ عَدُوُّكُمْ وَ قَدْ عَرَفْتُمْ مَنْ رَئِيسُهُمْ يَدْعُوهُمْ إِلَى بَاطِلٍ وَ اِبْنُ عَمِّ نَبِيِّكُمْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ يَدْعُوكُمْ إِلَى طَاعَةِ رَبِّكُمْ وَ اَلْعَمَلِ بِسُنَّةِ نَبِيِّكُمْ وَ لاَ سَوَاءَ مَنْ صَلَّى قَبْلَ كُلِّ ذَكَرٍ لَمْ يَسْبِقْنِي بِالصَّلاَةِ غَيْرُ نَبِيِّ اَللَّهِ وَ أَنَا وَ اَللَّهِ مِنْ أَهْلِ بَدْرٍ وَ اَللَّهِ إِنَّكُمْ لَعَلَى اَلْحَقِّ وَ إِنَّ اَلْقَوْمَ لَعَلَى اَلْبَاطِلِ فَلاَ يَصْبِرِ اَلْقَوْمُ عَلَى بَاطِلِهِمْ وَ يَجْتَمِعُوا عَلَيْهِ وَ تَتَفَرَّقُوا عَنْ حَقِّكُمْ - « قٰاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اَللّٰهُ بِأَيْدِيكُمْ » فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا لَيُعَذِّبَنَّهُمُ اَللَّهُ بِأَيْدِي غَيْرِكُمْ فَأَجَابَهُ أَصْحَابُهُ فَقَالُوا يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ اِنْهَضْ إِلَى اَلْقَوْمِ إِذَا شِئْتَ فَوَ اَللَّهِ مَا نَبْغِي بِكَ بَدَلاً نَمُوتُ مَعَكَ وَ نَحْيَا مَعَكَ فَقَالَ لَهُمْ مُجِيباً لَهُمْ وَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ يَنْظُرُ إِلَيَّ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَنَا أَضْرِبُ قُدَّامَهُ بِسَيْفِي فَقَالَ لاَ سَيْفَ إِلاَّ ذُو اَلْفَقَارِ وَ لاَ فَتَى إِلاَّ عَلِيٌّ ثُمَّ قَالَ لِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى غَيْرَ أَنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي وَ حَيَاتُكَ يَا عَلِيُّ وَ مَوْتُكَ مَعِي فَوَ اَللَّهِ مَا كَذَبْتُ وَ لاَ كُذِبْتُ وَ لاَ ضَلَلْتُ وَ لاَ ضُلَّ بِي وَ لاَ نَسِيتُ مَا عَهِدَ إِلَيَّ إِنِّي إِذاً لَنَسِيٌّ وَ إِنِّي لَعَلَى « بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي » بَيَّنَهَا لِنَبِيِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَبَيَّنَهَا إِلَيَّ وَ إِنِّي لَعَلَى اَلطَّرِيقِ اَلْوَاضِحِ أَلْقُطُهُ لَقْطاً ثُمَّ نَهَضَ إِلَى اَلْقَوْمِ يَوْمَ اَلْخَمِيسِ فَاقْتَتَلُوا مِنْ حِينَ طَلَعَتِ اَلشَّمْسُ حَتَّى غَابَ اَلشَّفَقُ مَا كَانَتْ صَلاَةُ اَلْقَوْمِ يَوْمَئِذٍ إِلاَّ تَكْبِيراً عِنْدَ مَوَاقِيتِ اَلصَّلاَةِ فَقَتَلَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَوْمَئِذٍ بِيَدِهِ خَمْسَمِائَةٍ وَ سِتَّةَ نَفَرٍ مِنْ جَمَاعَةِ اَلْقَوْمِ فَأَصْبَحَ أَهْلُ اَلشَّامِ يُنَادُونَ يَا عَلِيُّ اِتَّقِ اَللَّهَ فِي اَلْبَقِيَّةِ وَ رَفَعُوا اَلْمَصَاحِفَ عَلَى أَطْرَافِ اَلْقَنَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 405 )
10 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود على (عليه السّلام) روز جمعه پيش از ليلة الهرير در صفين اين خطبه را خواند، حمد خدا را بر نعمتهاى خويش بر همه خلقش از نيك و بد و بر حجتهاى رسايش بر همه خلقش از نافرمان و فرمانبر، گر بگذرد از فضل او است و گر عذاب كند بسبب كار خود آنها است و نيست خداوند ستمكار ببندگانش، سپاسش كنم بر آزمايش خوش و نعمتهاى پياپى و از او يارى جويم بر اين پيشامد ما در امر دين ما و باو ايمان دارم و بر او توكل سازم و بس است كه او وكيل باشد سپس من گواهم كه نيست معبود حقى جز خدا، يگانه است شريك ندارد و محمد بنده و رسول او است او را براى هدايت فرستاده و دينش كه پسنديده و اهل آنست او را بر همه بندگانش برگزيده براى رساندن پيغام و دليلهايش بمردم و چنانچه خدا ميدانست مهربان و دلسوز بود، گراميترين خلق خدا بود در حسب و خوش منظرتر و دلدارتر و پدردارتر و باوفاتر بود هيچ مسلمانى يا كافرى براى مظلمه باو در نياويخت بلكه ستم ميديد و ميگذشت و با او پيمان شكنى ميشد و چشم پوشى ميكرد و عفو مينمود تا در گذشت مطيع خدا و شكيبا بر مصائب و مجاهد در راه خدا بحق جهاد و پرستنده خدا تا دم مرگ و مرگ او بزرگترين مصيبت همه روى زمين شد از نيك و بد و كتاب خدا را ميان شما نهاد كه شما را بفرمان بردن خدا ميخواند و از نافرمانيش ميراند رسول خدا بامن سفارش كرده كه هرگز از آن بيرون نروم دشمن در برابر شما آمده و ميدانيد رئيس آنها كيست كه آنها را بباطل ميخواند و پسر عم پيغمبر شما در ميان شما است و شما را بطاعت خدا و عمل بروش پيغمبر دعوت ميكند و برابر نيست كسى كه پيش از هر مردى نماز خوانده و جز پيغمبر خدا پيش از من كسى نماز نخوانده و بخدا من از اهل بدرم بخدا شما بر حقيد و اين قوم مخالف بر باطل اين قوم باطل خود را پيش نبرند و بر آن متحد باشند و شما از حق خود تفرقه شويد با آنها نبرد كنيد تا خدا آنها را بدست خود شما عذاب كند و اگر نكنيد خدا آنها را بدست ديگران عذاب كند. يارانش پاسخ اطاعت باو دادند و گفتند يا امير المؤمنين هر آنى بخواهى حركت كن بسوى آنها بخدا ما بجاى تو كسى نخواهيم، با تو زنده باشيم و با تو بميريم، در جوابشان گفت بحق آنكه جانم در دست او است رسول خدا مرا مينگريست كه برابرش شمشير ميزدم و ميفرمود نيست شمشير جز ذو الفقار و نيست جوانى جز على (عليه السّلام). سپس فرمود اى على تو از من بمنزله هارونى از موسى جز آنكه پس از من پيغمبرى نيست اى على زندگى و مرگ تو همراه منست بخدا دروغ نگويم و بمن دروغ نگفتند گمراه نيستم و بگمراهيم نبردند و فراموش نكردم آنچه بمن سفارش شده كه فراموش كار باشم و من بر دليلى روشن هستم از جانب پروردگارم كه براى پيغمبرش بيان كرده و او براى من بيان نموده، من بر راه روشنى ميروم كه آن را قدم بقدم ميشناسم. سپس روز پنجشنبه بسوى دشمن حركت كرد و از برآمدن آفتاب نبرد كردند تا سرخى شب ناپديد شد و نماز آن روز مردم همان تكبير بود در وقت هر نماز على در آن روز بدست خود پانصد و شش كس از آن مردم كشت و صبح اهل شام فرياد ميزدند اى على در باره بقيه از خدا بترس و قرآن ها را بالاى نيزه كردند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 406
الأمالی (للصدوق)
10.امام باقر عليه السّلام فرمود:على عليه السّلام در روز جمعه قبل از«ليله الهرير»در«صفين»اين سخن را بر زبان آورد:خدا را سپاس و ستايش باد؛بر نعمت هاى خود كه بر همه آفريدگان خويش از نيك و بد عطا كرده است.و نيز بر حجت هاى رساى او كه بر همه آفريدگان از مطيع و خطاپيشه وجود دارد. اگر خداوند عفو كند،از تفضل اوست و اگر گرفتار عذاب خود سازد،به دليل كارهايى است كه دستها از پيش فرستاده اند.و خداوند هرگز نسبت به بندگان خود ستم روا نمى دارد.خداوند را سپاس و ستايش مى كنم به خاطر نيكويى بلا و ابتلاى او و نيز رحمت هاى آشكارش.و از او مدد مى طلبم در اين رخدادى كه در دين مشاهده مى شود.و بر او توكل مى كنم و به راستى وكيل بودن او كفايت خواهد كرد.من شهادت مى دهم كه غير از خدا معبود شايسته اى نيست و محمد بنده و فرستاده اوست كه وى به منظور راهنمايى مردمان روانه كرده و دين مرا پسنديده و گرويدن بدان را بر همه بندگان خود برگزيده است كه در ابلاغ رسالت كوشند.آنان حجت هاى او بر همه مردمان هستند،همان گونه كه خدا آزادتر از آن بود و در دين بسيار مهربان و دلسوز بود. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله ارجمندترين كسان پيش خداوند بود در حسب و نيز نيكومنظرتر و باوفاتر و شجاع تر.هيچ مسلمانى يا كافرى براى دادخواهى به او درنياويخت كه او ستم مى ديد و عفو مى كرد.با پيامبر پيمان مى شكستند،مى انگاشت او ناديده مى انگاشت و مى بخشيد تا اين كه از دنيا چشم پوشيد.پيامبر همواره فرمان بر خداوند بود و پايدار در مصيبت ها و كوشا در راه خدا؛چنانكه سزاوار بود.او تا هنگام مرگ خداوند را مى پرستيد و مرگ بزرگ ترين مصيبت ساكنان زمين مى شد؛از بدكار و نيكوكار.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در ميان شما كتاب خدا را گذاشت كه شما را به اطاعت از خداوند دعوت مى كند و از نافرمانى او باز مى دارد.
پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به من توصيه كرد كه هرگز از فرمان قرآن خارج نشوم.اكنون دشمن روياروى شماست و همه آگاهيد كه بزرگ آنان چه كسى است كه آنان را به باطل فرامى خواند.و در اين سو پسرعموى پيامبرتان در ميان شماست كه شما را به فرمان بردن از خداوند و رفتار براساس سنت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرامى خواند.و بى گمان او برابر نيست با آن كه پيش از هرمسلمانى نماز گزارده است.غير از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كسى را نماز را پيش من به پاى نداشته است.و سوگند به خدا كه من از اهل«بدر»هستم و به خدا سوگند كه شما همراهان من بر حق هستيد و اين گروه دشمن بر باطل هستند.اين گروه باطل گرايى خود را پيش نخواهند برد.هرچند كه اتحاد دارند.و شما در راه حق خود دچار پراكندگى نشويد و با آنان پيكار كنيد تا خداوند آنان را به دست ديگران كيفر دهد. همراهان حضرت آهنگ فرمان بردن از حضرت على عليه السّلام را يافته و گفتند:اى امير مؤمنان!هرگاه اراده كنى به سوى آنان حركت كن.به خدا سوگند كه ما غير از تو پيشوايى نمى خواهيم.همراه با تو زنده بوده و يا همراه با تو خواهيم مرد.على 7 در پاسخ آنان فرمود:به حق كسى كه جان من در دست اوست،پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله مرا مى ديد كه پيش روى شمشير مى زدم و آن گاه چنين فرمود:اى على!غير از ذو الفقار شمشيرى نيست و جوان مردى غير از على.و بعد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!تو نسبت به من منزلت هارون نسبت به موسى عليه السّلام را دارى،مگر اينكه بعد از من پيامبرى نيست.اى على!زندگى و مرگ با من است.سوگند به خداوند كه نه دروغ مى گويم و نه به من دروغ گفته اند.نه گمراهم و نه دليلى بر گمراهى ام وجود دارد.و نيز آنچه به من توصيه شده است،از ياد نبرده ام و من از نزد پروردگارم راهنماى روشنگر دارم كه براى پيامبر خود آشكار ساخته است.و من در راهى روشن گام برمى دارم كه آن را به خوبى مى شناسم.در روز پنج شنبه بود كه سپاه على به طرف دشمن راه افتاد و از طلوع آفتاب تا آنگاه كه سرخى شب از نظر محو شد،جنگيدند.نماز آن روز مردم همان اللّه بود كه در هنگام نماز مى گفتند على عليه السّلام در جنگ صفين پانصد و شش تن را هلاك كرد.در صبح روز بعد بود كه شاميان ندا در دادند:اى على!درباره ماندگان از خداوند پروا كن و آنگاه قرآن را سر نيزه ها نشاندند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 123
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 406
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ فُرَاتٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ ظَهِيرٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَبْدِيُّ اَلْمَعْرُوفُ بِابْنِ اَلْقَارِئِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْوَاحِدِ اَلْوَاسِطِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رَبِيعَةَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ عَنْ طَاوُسٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ عَلَى اَلْمِنْبَرِ يَقُولُ وَ قَدْ بَلَغَهُ عَنْ أُنَاسٍ مِنْ قُرَيْشٍ إِنْكَارُ تَسْمِيَتِهِ لِعَلِيٍّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بَعَثَنِي إِلَيْكُمْ رَسُولاً وَ أَمَرَنِي أَنْ أَسْتَخْلِفَ عَلَيْكُمْ عَلِيّاً أَمِيراً أَلاَ فَمَنْ كُنْتُ نَبِيَّهُ فَإِنَّ عَلِيّاً أَمِيرُهُ تَأْمِيرٌ أَمَّرَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْكُمْ وَ أَمَرَنِي أَنْ أُعْلِمَكُمْ ذَلِكَ لِتَسْمَعُوا لَهُ وَ تُطِيعُوا إِذَا أَمَرَكُمْ تَأْتَمِرُونَ وَ إِذَا نَهَاكُمْ عَنْ أَمْرٍ تَنْتَهُونَ أَلاَ فَلاَ يَأْتَمِرَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ عَلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي حَيَاتِي وَ لاَ بَعْدَ وَفَاتِي فَإِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَمَّرَهُ عَلَيْكُمْ وَ سَمَّاهُ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ لَمْ يُسَمِّ أَحَداً مِنْ قَبْلِهِ بِهَذَا اَلاِسْمِ وَ قَدْ « أَبْلَغْتُكُمْ مٰا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ » فِي عَلِيٍّ فَمَنْ أَطَاعَنِي فِيهِ « فَقَدْ أَطٰاعَ اَللّٰهَ » وَ مَنْ عَصَانِي فِيهِ فَقَدْ عَصَى اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لاَ حُجَّةَ لَهُ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَانَ مَصِيرُهُ إِلَيَّ مَا قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كِتَابِهِ - « وَ مَنْ يَعْصِ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نٰاراً خٰالِداً فِيهٰا » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 407 )
11 - ابن عباس گويد از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم بالاى منبر ميفرمود در باره اينكه باو خبر رسيده بود برخى از قريش انكار كردند كه على را امير مؤمنان ناميده است كه اى گروه مردم به راستى خداى عز و جل مرا بر شما رسول فرستاده و بمن دستور داده كه على را بر شما امير گذارم هلا هر كه من پيغمبر اويم على امير او است امارتى كه خدا فرمان داده و بمن امر كرده كه بشما بياموزم تا از او بشنويد و بدستور او عمل كنيد و از غدقن او بكنار رويد هلا احدى از شما بر على امير نباشد نه در زندگى من و نه پس از وفات من زيرا خدا او را بر شما امير كرده و او را امير المؤمنين ناميده و كسى پيش از او بدان نام ناميده نشده من آنچه دستور داشتم در باره على بشما رسانيدم هر كه در آن مرا اطاعت كند خدا را اطاعت كرده و هر كه مرا نافرمانى كند خداى عز و جل را نافرمانى كرده و نزد خدا عذرى ندارد و سرانجامش همانست كه خدا در كتاب خود خبر داده (نساء-14) هر كه نافرمانى كند خدا و رسولش را و از حدودش تجاوز كند به آتشى او را در آورد كه جاويدان است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 407
الأمالی (للصدوق)
11.عبد اللّه بن عباس مى گويد:به پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله گزارش دادند كه بعضى از قوم قريش سخن حضرت درباره على عليه السّلام را-كه او را امير مؤمنان-خوانده است،منكر شدند. حضرت فرمود:اى مردم!بى گمان خداوند مرا به شما پيامبر تعيين كرد و آن گاه به من فرمان داد كه على را امير شما سازم.آگاه باشيد كه هركس من پيامبر او هستم،على امير اوست و امارتى را دارد كه خدا دستورش را داده و مرا فرمان داده كه به شما بگويم كه از او حرف شنوى داشته و به فرمان او رفتار كنيد.و از آنچه او باز مى دارد،بازمانيد.بدانيد كه هيچ كس از ميان شما بر على،امير نخواهد بود؛نه در زندگى من و نه پس از من.چون خداوند او را امير شما خوانده و امير مؤمنان ناميده است.پيش از آن هيچ كس با اين نام خوانده نشده است.اى مردم!آنچه درباره على فرمان داشتم،به شما گفته ام.هركس در اين مورد مرا فرمان برد،خداوند را فرمان برده است و هركس نافرمانى ام كند،خداوند را نافرمانى كرده است و پيش او عذرى نخواهد داشت و سرانجام او همان سرانجامى است كه خداوند در قرآن ما را از آن آگاه كرده است:
وَ مَنْ يَعْصِ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نٰاراً خٰالِداً فِيهٰا
«هركس خدا و پيامبر را نافرمانى كند و از حدود الهى تجاوز كند،او را به آتش ماندگار درآورد»(نساء/14).
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 125
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 407
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَرِيرٍ اَلطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلْمَخْزُومِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي يَعْفُورٍ عَنْ مُوسَى بْنِ أَبِي أَيُّوبَ اَلتَّمِيمِيِّ عَنْ مُوسَى بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنِ اَلضَّحَّاكِ بْنِ مُزَاحِمٍ قَالَ: ذُكِرَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عِنْدَ اِبْنِ عَبَّاسٍ بَعْدَ وَفَاتِهِ فَقَالَ وَا أَسَفَاهْ عَلَى أَبِي اَلْحَسَنِ مَضَى وَ اَللَّهِ مَا غَيَّرَ وَ لاَ بَدَّلَ وَ لاَ قَصَّرَ وَ لاَ جَمَعَ وَ لاَ مَنَعَ وَ لاَ آثَرَ إِلاَّ اَللَّهَ وَ اَللَّهِ لَقَدْ كَانَتِ اَلدُّنْيَا أَهْوَنَ عَلَيْهِ مِنْ شِسْعِ نَعْلِهِ لَيْثٌ فِي اَلْوَغَا بَحْرٌ فِي اَلْمَجَالِسِ حَكِيمٌ فِي اَلْحُكَمَاءِ هَيْهَاتَ قَدْ مَضَى إِلَى اَلدَّرَجَاتِ اَلْعُلَى .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 408 )
12 - نام على را پس از وفاتش پيش ابن عباس بردند گفت افسوس بر ابى الحسن بخدا از دنيا گذشت و نه تغيير داد و نه عوض كرد و نه تغيير حال داد و نه جمع مال كرد و نه حقى را منع كرد و نه جز خدا منظور داشت بخدا دنيا در برابرش از بند كفشى كمتر مينمود، در نبرد شيرى بود و در مجلس دريائى حكيمى بود در حكيمان هيهات او بدرجات بلندى درگذشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 408
الأمالی (للصدوق)
12.ضحاك بن مزاحم مى گويد:پس از شهادت على عليه السّلام،نام او را پيش عبد اللّه بن عباس به زبان آوردند.ابن عباس گفت:دريغا كه ابو الحسن چشم از دنيا پوشيده است. سوگند به خداوند كه على عليه السّلام به تغييرى در زندگى داد و نه چيزى عوض كرد و نه ثروتى اندوخت و نه كسى را از حق خود بازداشت،و نه غير از خدا را در نظر آورد.سوگند به خدا دنيا در چشم على از بند كفش كمتر بها داشت و به هنگام جنگ همچون شير بود و به هنگام سخن گفتن در بين فرزانگان اقيانوسى از حكمت بود.هيهات كه على با منزلت والايى از دنيا رفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 125
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 408
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَرِيرٍ اَلطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ يَحْيَى اَلدَّهَّانُ قَالَ: كُنْتُ بِبَغْدَادَ عِنْدَ قَاضِي بَغْدَادَ وَ اِسْمُهُ سَمَاعَةُ إِذْ دَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ كِبَارِ أَهْلِ بَغْدَادَ فَقَالَ لَهُ أَصْلَحَ اَللَّهُ اَلْقَاضِي إِنِّي حَجَجْتُ فِي اَلسِّنِينَ اَلْمَاضِيَةِ فَمَرَرْتُ بِالْكُوفَةِ فَدَخَلْتُ فِي مَرْجِعِي إِلَى مَسْجِدِهَا فَبَيْنَا أَنَا وَاقِفٌ فِي اَلْمَسْجِدِ أُرِيدُ اَلصَّلاَةَ إِذَا أَمَامِي اِمْرَأَةٌ أَعْرَابِيَّةٌ بَدَوِيَّةٌ مُرْخِيَةُ اَلذَّوَائِبِ عَلَيْهَا شَمْلَةٌ وَ هِيَ تُنَادِي وَ تَقُولُ يَا مَشْهُوراً فِي اَلسَّمَاوَاتِ يَا مَشْهُوراً فِي اَلْأَرَضِينَ يَا مَشْهُوراً فِي اَلْآخِرَةِ يَا مَشْهُوراً فِي اَلدُّنْيَا جَهَدَتِ اَلْجَبَابِرَةُ وَ اَلْمُلُوكُ عَلَى إِطْفَاءِ نُورِكَ وَ إِخْمَادِ ذِكْرِكَ فَأَبَى اَللَّهُ لِذِكْرِكَ إِلاَّ عُلُوّاً وَ لِنُورِكَ إِلاَّ ضِيَاءً وَ تَمَاماً - « وَ لَوْ كَرِهَ اَلْمُشْرِكُونَ » قَالَ فَقُلْتُ يَا أَمَةَ اَللَّهِ وَ مَنْ هَذَا اَلَّذِي تَصِفِينَهُ بِهَذِهِ اَلصِّفَةِ قَالَتْ ذَلِكَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ فَقُلْتُ لَهَا أَيُّ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ هُوَ قَالَتْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ اَلَّذِي لاَ يَجُوزُ اَلتَّوْحِيدُ إِلاَّ بِهِ وَ بِوَلاَيَتِهِ قَالَ فَالْتَفَتُّ إِلَيْهَا فَلَمْ أَرَ أَحَداً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 408 )
13 - حسن بن يحيى دهان گويد من در بغداد حضور قاضى آن بودم كه سماعه نام داشت يكى از بزرگان اهل بغداد بر او وارد شد و گفت خدا قاضى را خير دهد من در سالهاى گذشته بحج رفتم و در برگشت خود بمسجد كوفه وارد شدم در اين ميان كه در مسجد ميخواستم نماز بخوانم ديدم جلوم زنى از عربهاى بيابانى گيسوان دختر خود فرو انداخته و جامه اى بر تن دارد و ميگويد اى كه در آسمان ها مشهور و در زمين مشهور و در آخرت مشهور و در دنيا مشهور جباران كوشيدند نور ترا خاموش كنند و نامت را نهان سازند ولى خدا جز بلندى نام و تابندگى نور ترا نخواست گرچه مشركان را بد بود، گويد گفتم يا امة اللّٰه كيست آنكه چنين او را ميستائى ؟ گفت او امير مؤمنان است گويد گفتم كدام امير المؤمنين ؟ گفت همان على بن ابى طالب كه يگانه پرستى روانيست جز باو و ولايت او، گفت رو برگرداندم و احدى را نديدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 408
الأمالی (للصدوق)
13.حسن بن يحيى مى گويد:در شهر بغداد نزد قاضى القضات-كه«سماعه»نام داشت-يكى از بزرگان بغداد آمد و گفت:خداوند قاضى را نيكى بخشايد.من در سالهاى پيش حج رفته بودم و به هنگام بازگشت وارد مسجد كوفه شدم.آنگاه كه خواستم نماز بگزاريم،پيش رويم زنى از اعراب صحراگرد را ديدم كه گيسوان دختر كوچك خويش را پايين ريخته و لباسى بر تن داشت.او مى گفت:اى كسى كه در زمين و آخرت و دنيا شناخته شده اى،ستمگران خواستند كه نور تو را خاموش كنند و نام نيك تو را پنهان نگاه دارند.اما خداوند غير از بلنداى نام فروزان بودن تو را نخواست،هرچند كه ناخوشايند مشركان است.به او گفتم:مادر تو چه كسى را ستايش مى كنى ؟گفت:همان كه على بن ابى طالب عليه السّلام است كه يكتاى،بدون او و ولايت او،درست نيست.آن گاه كه صورت چرخاندم كسى را پيش روى خود نديدم.
مجلس شصت و چهارم سه شنبه ششم جمادى اول سال 368
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 127
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى اَلرُّؤْيَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَلْعَظِيمِ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ زَيْدِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ قَالَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نٰاضِرَةٌ `إِلىٰ رَبِّهٰا نٰاظِرَةٌ » قَالَ يَعْنِي مُشْرِقَةٌ تَنْتَظِرُ ثَوَابَ رَبِّهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 409 )
روز سه شنبه 6 جمادى الاولى 3681 - امام رضا (عليه السّلام) در تفسير قول خداى عز و جل (قيامت-22 و 23) چهره هائى در اين روز خرم است و بسوى پروردگار خود نگران است - فرمود يعنى تابان است و منتظر ثواب پروردگار خود است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 409
الأمالی (للصدوق)
1.امام رضا عليه السّلام در تفسير كلام خداوند:
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نٰاضِرَةٌ `إِلىٰ رَبِّهٰا نٰاظِرَةٌ
«رخسارهايى در روز قيامت خوشحال بوده و در عين حال در پيشگاه الهى نگران هستند»(قيامت/23-22)فرمود:يعنى آنان چهره تابانى دارند و چشم به راه پاداش الهى هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 129
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 409
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُؤَدِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْحُسَيْنِ مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ قَالَ قَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « لاٰ تُدْرِكُهُ اَلْأَبْصٰارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ اَلْأَبْصٰارَ » قَالَ لاَ تُدْرِكُهُ أَوْهَامُ اَلْقُلُوبِ فَكَيْفَ تُدْرِكُهُ أَبْصَارُ اَلْعُيُونِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 409 )
2 - در تفسير قول خداى عز و جل (انعام-103) ديده ها در كش نكنند و او ديده ها را درك كند- فرمود توهم دلها او را درك نكنند تا چه رسد بچشمها.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 409
الأمالی (للصدوق)
2.امام رضا عليه السّلام در تفسير آيه شريفه:
لاٰ تُدْرِكُهُ اَلْأَبْصٰارُ،وَ هُوَ يُدْرِكُ اَلْأَبْصٰارَ
«ديدگان او را درك نخواهند كرد،درحاليكه او ديدگان را درك مى كند»(انعام/103)فرمود:حتى اوهام قلب ها،خدا را درك نخواهند كرد؛چه رسد به اينكه ديدگان او را درك كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 129
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْمِيثَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ اَلْفَضْلِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى هَلْ يُرَى فِي اَلْمَعَادِ فَقَالَ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ تَعَالَى عُلُوّاً كَبِيراً يَا اِبْنَ اَلْفَضْلِ إِنَّ اَلْأَبْصَارَ لاَ تُدْرِكُ إِلاَّ مَا لَهُ لَوْنٌ وَ كَيْفِيَّةٌ وَ اَللَّهُ خَالِقُ اَلْأَلْوَانِ وَ اَلْكَيْفِيَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 410 )
3 - اسماعيل بن فضل گويد از امام صادق (عليه السّلام) پرسيدم كه خدا در معاد ديده شود؟ فرمود منزهست و برتر است بى اندازه اى پسر فضل بديده ها در نيابد جز آنچه رنگ و كيفيت دارد و خدا آفريننده رنگها و چگونگيها است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 410
الأمالی (للصدوق)
3.اسماعيل بن فضل مى گويد:از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم:آيا خداوند در آخرت مشاهده مى شود؟فرمود:اى فرزند فضل!او بس منزه و برتر است،آنچه ديدگان درك مى كنند،همان رنگ ها هستند كه چگونگى دارند درحالى كه خداوند آفريدگار رنگ ها و چگونگى هاست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 129
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 410
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ اَلْمُكَتِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ اَلْآدَمِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيِّ عَنِ اَلْإِمَامِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ اَلرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: خَرَجَ أَبُو حَنِيفَةَ ذَاتَ يَوْمٍ مِنْ عِنْدِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَاسْتَقْبَلَهُ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ يَا غُلاَمُ مِمَّنِ اَلْمَعْصِيَةُ فَقَالَ لاَ تَخْلُو مِنْ ثَلاَثَةٍ إِمَّا أَنْ تَكُونَ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَيْسَتْ مِنْهُ فَلاَ يَنْبَغِي لِلْكَرِيمِ أَنْ يُعَذِّبَ عَبْدَهُ بِمَا لَمْ يََْكْتَسِبْهُ وَ إِمَّا أَنْ تَكُونَ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنَ اَلْعَبْدِ فَلاَ يَنْبَغِي لِلشَّرِيكِ اَلْقَوِيِّ أَنْ يَظْلِمَ اَلشَّرِيكَ اَلضَّعِيفَ وَ إِمَّا أَنْ تَكُونَ مِنَ اَلْعَبْدِ وَ هِيَ مِنْهُ فَإِنْ عَاقَبَهُ اَللَّهُ فَبِذَنْبِهِ وَ إِنْ عَفَى عَنْهُ فَبِكَرَمِهِ وَ جُودِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 410 )
4 - امام رضا (عليه السّلام) فرمود روزى ابو حنيفه از نزد امام صادق (عليه السّلام) بيرون آمد و موسى بن جعفر با او رو برو شد بآن حضرت عرضكرد اى پسر گناه از كيست ؟ فرمود از سه وجه خالى نيست يا از خداى عز و جل است و اين نشود زيرا بر كريم شايسته نيست بنده را بدان چه كار او نيست شكنجه كند و يا باشتراك خداى عز و جل است با بنده و اين هم روا نيست زيرا شريك توانا شايسته نيست بشريك ناتوان ستم كند و يا آنكه از خود بنده است و بايد چنين باشد و اگر خدا كيفرش كند بگناه خود او است و اگر از او بگذرد بكرم وجود خداست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 410
الأمالی (للصدوق)
4.امام رضا عليه السّلام فرمود:روزى ابو حنيفه از محضر امام صادق عليه السّلام خارج شد و با موسى بن جعفر عليه السّلام برخورد كرد و گفت:اى جوان!گناه از چه كسى است ؟امام كاظم عليه السّلام فرمود:از سه گونه خارج نيست.يا از خداوند است كه ممكن نيست،زيرا شايسته كريم نيست كه بنده اش را به چيزى كيفر دهد كه انجام نداده است و يا بين بنده و خداوند مشترك است كه اين هم ممكن نيست كه شريك توانمند به شريك ناتوان ستم روا دارد و يا به خود بنده تعلق دارد كه ممكن است.در اين صورت اگر خداوند او را سزا دهد،به خاطر معصيت اوست و اگر او را ببخشايد،به خاطر بزرگوارى اوست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 129
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى أَبُو تُرَابٍ اَلرُّؤْيَانِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا تَقُولُ فِي اَلْحَدِيثِ اَلَّذِي يَرْوِيهِ اَلنَّاسُ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَنْزِلُ كُلَّ لَيْلَةٍ إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلدُّنْيَا فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَعَنَ اَللَّهُ اَلْمُحَرِّفِينَ « اَلْكَلِمَ عَنْ مَوٰاضِعِهِ » وَ اَللَّهِ مَا قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ كَذَلِكَ إِنَّمَا قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يُنْزِلُ مَلَكاً إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلدُّنْيَا كُلَّ لَيْلَةٍ فِي اَلثُّلُثِ اَلْأَخِيرِ وَ لَيْلَةَ اَلْجُمُعَةِ فِي أَوَّلِ اَللَّيْلِ فَيَأْمُرُهُ فَيُنَادِي هَلْ مِنْ سَائِلٍ فَأُعْطِيَهُ هَلْ مِنْ تَائِبٍ فَأَتُوبَ عَلَيْهِ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ فَأَغْفِرَ لَهُ يَا طَالِبَ اَلْخَيْرِ أَقْبِلْ يَا طَالِبَ اَلشَّرِّ أَقْصِرْ فَلاَ يَزَالُ يُنَادِي بِهَذَا حَتَّى يَطْلُعَ اَلْفَجْرُ فَإِذَا طَلَعَ اَلْفَجْرُ عَادَ إِلَى مَحَلِّهِ مِنْ مَلَكُوتِ اَلسَّمَاءِ حَدَّثَنِي بِذَلِكَ أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 410 )
5 - ابراهيم بن ابى محمود گويد بامام رضا (عليه السّلام) گفتم يا ابن رسول اللّٰه چه فرمائى در حديثى كه مردم از رسول خدا باز گويند كه فرمود خداى تبارك و تعالى هر شب بسماء دنيا نازل شود فرمود خدا آنان كه سخن را از جاى خود بگردانند لعنت كند رسول خدا چنين نفرموده همانا فرموده خداى تعالى هر شب در ثلث آخر فرشتۀ بسماء دنيا فرود كند و شب جمعه از اول شب و باو دستور دهد كه جار كشد آيا سائلى هست كه باو عطا كنم ؟ تائبى هست كه از او بپذيرم آمرزشجوئى هست كه برايش بيامرزم اى خيرخواه بيا اى بد خواه كوتاه كن و اين دعوت را تا سپيده دم ادامه دهد و چون سپيده دمد بجاى خود در ملكوت سماء برگردد پدرم از جدم از پدرانم از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) اين طور برايم باز گفتند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 410
الأمالی (للصدوق)
5.ابراهيم بن ابى محمود مى گويد:به امام رضا عليه السّلام گفتم:اى پسر پيامبر!خدا درباره حديثى كه مردم از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نقل مى كنند،چه مى گويى ؟آنان مى گويند كه پيامبر فرمود:خداوند شبانه به آسمان دنيا فرود مى آيد.امام فرمود:خداوند كسانى را كه كلام را از جايگاه خود خارج مى كنند،از رحمت خود بى نصيب سازد.پيامبر خدا چنين نقل نفرموده است.حضرت فرموده اند كه خداوند در يك سوم آخر شب،هرشب فرشته اى به آسمان دنيا فرود مى آورد و در شبهاى جمعه اين نزول در آغاز شب خواهد بود.و آنگاه به فرشته اش فرمان مى دهد كه بگويد:آيا خواهانى دارى كه به وى ارزانى دارم ؟آيا بازگشت كننده اى هست كه توبه او را قبول كنم ؟آيا آمرزش طلبى هست كه او را بيامرزم ؟اى خواستار خوبى بيا!اى خواستار بدى باز آى.اين فراخواندن تا صبحگاه خواهد بود و چون صبح طلوع كند،فرشته منادى به جايگاه خود در ملكوت آسمان باز مى گردد.بعد امام رضا عليه السّلام فرمود:پدرم از پدران من و از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله اين گونه برايم نقل حديث كرده اند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 131
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ اَلْآدَمِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا قَالَ اَلْعَبْدُ وَ هُوَ سَاجِدٌ يَا اَللَّهُ يَا رَبَّاهْ يَا سَيِّدَاهْ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَجَابَهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَبَّيْكَ عَبْدِي سَلْ حَاجَتَكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 411 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون بنده در سجده گويد يا اللّٰه يا رباه يا سيداه. سه بار خداى تعالى در جوابش فرمايد لبيك بنده ام حاجتت بخواه.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 411
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:هرگاه بنده اى در سجده اى سه بار بگويد:يا اللّه!يا رباه!يا سيدا!خداوند در پاسخ به او مى فرمايد:لبيك اى بنده من!خواسته ات را بگوى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 131
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 411
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحَكَمِ بْنِ مِسْكِينٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو خَالِدٍ اَلْكَعْبِيُّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: أَيُّمَا اِمْرَأَةٍ رَفَعَتْ مِنْ بَيْتِ زَوْجِهَا شَيْئاً مِنْ مَوْضِعٍ إِلَى مَوْضِعٍ تُرِيدُ بِهِ صَلاَحاً نَظَرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهَا وَ مَنْ نَظَرَ اَللَّهُ إِلَيْهِ لَمْ يُعَذِّبْهُ فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ ذَهَبَ اَلرِّجَالُ بِكُلِّ خَيْرٍ فَأَيُّ شَيْءٍ لِلنِّسَاءِ اَلْمَسَاكِينِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَلَى إِذَا حَمَلَتِ اَلْمَرْأَةُ كَانَتْ بِمَنْزِلَةِ اَلصَّائِمِ اَلْقَائِمِ اَلْمُجَاهِدِ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ فَإِذَا وَضَعَتْ كَانَ لَهَا مِنَ اَلْأَجْرِ مَا لاَ تَدْرِي مَا هُوَ لِعِظَمِهِ فَإِذَا أَرْضَعَتْ كَانَ لَهَا بِكُلِّ مَصَّةٍ كَعِدْلِ عِتْقِ مُحَرَّرٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِيلَ فَإِذَا فَرَغَتْ مِنْ رَضَاعِهِ ضَرَبَ مَلَكٌ عَلَى جَنْبِهَا [جَنْبَيْهَا] وَ قَالَ استأنف [اِسْتَأْنِفِي] اَلْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَكِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 411 )
7 - فرمود كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر زنى در خانه شوهر براى اصلاح چيزى را جابجا كند خداى عز و جل باو نظر كند و هر كه خدا باو نظر كند عذابش نكند ام سلمه عرضكرد مردها همه خوبيها را بردند زن هاى بيچاره چه خوبى دارند؟ فرمود آرى چون زنى آبستن شود مقام روزه دار و شب زنده دار و مجاهد با خود و مالش را در راه خدا دارد و چون بزايد اجرى دارد كه كس عظمت آن را نداند و چون طفل را شير دهد بهر مكى ثواب آزاد كردن يك بنده از اولاد اسماعيل دارد و چون از شير دادن فارغ شود فرشته اى پر بر پهلويش زند و گويد كار خود را از سر گير كه آمرزيده شدى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 411
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله روايت فرمود:كه هرزن در خانه همسر خويش به منظور اصلاح منزل چيزى را جابجا سازد،خداوند او را نگرد.و هركس خدا او را نگرد، هرگز او را عذاب نكند.ام سلمه:گفت مردان همه نيكى را برده اند و بيچاره زنان چه نيكى دارند؟پيامبر فرمود:هرگاه زنى آبستن شود.منزلت شخصى روزه دار و شب زنده دار و مجاهد با جان و ثروت در راه خداوند را خواهد داشت.و هرگاه او زايمان كند،پاداشى خواهد داشت كه كسى از بزرگى آن،چيزى نداند.و هرگاه كودكش را شير دهد،به خاطر مك زدن پستان او،خداوند پاداش آزادى بنده اى از نسل اسماعيل را به او خواهد داد.و هرگاه از شيردهى فارغ شود،فرشته اى پر خويش را بر پهلوى مادر زده و مى گويد:كوشش خويش را دوباره آغاز كن كه خداوند تو را خواهد آمرزيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 131
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ عَمِّهِ يَعْقُوبَ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: ثَلاَثٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ فَلاَ يُرْجَى خَيْرُهُ أَبَداً مَنْ لَمْ يَخْشَ اَللَّهَ فِي اَلْغَيْبِ وَ لَمْ يَرْعَوِ عِنْدَ اَلشَّيْبِ وَ لَمْ يَسْتَحْيِ مِنَ اَلْعَيْبِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 412 )
8 - فرمود سه چيز است كه اگر در كسى نباشد هرگز اميد خيرى در او نيست. كسى كه در نهان از خدا نترسد و در پيرى از گناه نهراسد و از عيب شرم نكند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 412
الأمالی (للصدوق)
8.يعقوب بن سالم مى گويد كه امام صادق عليه السّلام فرمود:سه چيز اگر در كسى وجود داشته باشد،نمى توان به خوبى او اميد داشت.نخست اين كه در پنهان از خداوند بيم نداشته باشد و ديگر اين كه از گناه خويش ترس نداشته باشد و سوم آنكه در برابر عيب خود شرم نداشته باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 133
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 412
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ : إِنَّ اَلْعَبْدَ لَيُحْبَسُ عَلَى ذَنْبٍ مِنْ ذُنُوبِهِ مِائَةَ عَامٍ وَ إِنَّهُ لَيَنْظُرُ إِلَى أَزْوَاجِهِ وَ إِخْوَانِهِ فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 412 )
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بنده اى به خاطر گناهى كه كرده است صد سال در آخرت در زندان مى ماند و آنگاه برادران و زنان خود را در بهشت مى نگرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 133
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
9 - فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود كه بنده ايست صد سال بخاطر گناهش در زندان است و زنان و برادران خود را در بهشت مى بيند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 412
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبِ بْنِ وَهْبٍ اَلْقُرَشِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لاَ تَنْشَقُّ اَلْأَرْضُ عَنْ أَحَدٍ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ إِلاَّ وَ مَلَكَانِ آخِذَانِ بِضَبْعِهِ يَقُولاَنِ أَجِبْ رَبَّ اَلْعِزَّةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 412 )
10 - على (عليه السّلام) فرمود روز قيامت كسى سر از خاك برندارد جز آنكه دو فرشته بازويش را بگيرند و گويند رب العزه را اجابت كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 412
الأمالی (للصدوق)
10.على عليه السّلام فرمود:در روز رستاخيز كسى از گور خود سر برنياورد،مگر اين كه دو فرشته بازوان او را گرفته و بگويند پروردگار عزيز خود را پذيرا باش.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 133
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ اَلْعَلَوِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ اَلْجَعْفَرِيِّ قَالَ: أَصَابَتْنِي ضِيقَةٌ شَدِيدَةٌ فَصِرْتُ إِلَى أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَأَذِنَ لِي فَلَمَّا جَلَسْتُ قَالَ يَا أَبَا هَاشِمٍ أَيُّ نِعَمِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْكَ تُرِيدُ أَنْ تُؤَدِّيَ شُكْرَهَا قَالَ أَبُو هَاشِمٍ فَوَجَمْتُ فَلَمْ أَدْرِ مَا أَقُولُ لَهُ فَابْتَدَأَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَقَالَ رَزَقَكَ اَلْإِيمَانَ فَحَرَّمَ بِهِ بَدَنَكَ عَلَى اَلنَّارِ وَ رَزَقَكَ اَلْعَافِيَةَ فَأَعَانَتْكَ عَلَى اَلطَّاعَةِ وَ رَزَقَكَ اَلْقُنُوعَ فَصَانَكَ عَنِ اَلتَّبَذُّلِ يَا أَبَا هَاشِمٍ إِنَّمَا اِبْتَدَأْتُكَ بِهَذَا لِأَنِّي ظَنَنْتُ أَنَّكَ تُرِيدُ أَنْ تَشْكُوَ إِلَيَّ مَنْ فَعَلَ بِكَ هَذَا وَ قَدْ أَمَرْتُ لَكَ بِمِائَةِ دِينَارٍ فَخُذْهَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 412 )
11 - ابو هاشم جعفرى گفت بمن تنگى سخنى رسيد و نزد ابى الحسن على بن محمد (عليه السّلام) رفتم و بمن اجازه ورود داد و چون نشستم فرمود اى ابو هاشم ميخواهى شكر كدام نعمت خدا را بكنى ؟ گويد روى در هم كشيدم و ندانستم چه گويم آن حضرت آغاز سخن كرد و فرمود ايمان بتو روزى كرد و به وسيله آن تنت بر آتش حرام كرد و تندرستيت داد و بر طاعت بتو كمك كرد، قناعت بتو داد و از آبرو فروشى حفظت كرد اى ابو هاشم من تو را بدين آغاز نمودم براى آنكه ميخواستى بمن از كسى كه بتو چنين كرده شكايت كنى و دستور دادم صد اشرفى بتو بدهند آن ها را دريافت كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 412
الأمالی (للصدوق)
11.ابو هاشم جعفرى مى گويد:گرفتارى شديدى به من روى آورد.نزد امام رضا عليه السّلام رفتم و آنگاه كه نشستم،فرمود:اى ابو هاشم!مايلى سپاس كدام نعمت خداوند را بگزارى ؟ چهره درهم كشيدم و حيران ماندم.حضرت فرمود:خداوند به تو ايمان را عطا كرده است كه به كمك آن بدن تو بر آتش حرام خواهد بود،و نيز سلامت بخشيد و بر فرمان بردنش به تو كمك كرد.خداوند با عطاكردن قناعت،آبروى تو را نگاه داشت.اى ابو هاشم!من اين گونه گفتم،چون قصد شكايت از كسى داشتى كه به تو چنين نيكى كرده است.و اما فرمان دادم صد اشرفى به تو دهند.آن ها را بگير.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 133
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ يَحْيَى بْنِ اَلْمُبَارَكِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: لاَ صَلاَةَ لِحَاقِنٍ وَ لاَ لِحَاقِبٍ وَ لاَ لِحَازِقٍ فَالْحَاقِنُ اَلَّذِي بِهِ اَلْبَوْلُ وَ اَلْحَاقِبُ اَلَّذِي بِهِ اَلْغَائِطُ وَ اَلْحَازِقُ اَلَّذِي قَدْ ضَغَطَهُ اَلْخُفُّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 413 )
12 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود حاقن و حاقب و حازق نماز ندارند حاقن كسيست كه بولش گرفته حاقب كسى كه غائطش گرفته و حازق آنكه در فشار است از پاپوش خود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 413
الأمالی (للصدوق)
12.امام صادق عليه السّلام فرمود:حاقن و حاقب و حازق نماز ندارند.اما حاقن كسى است كه راه ادرارش بسته شده و حاقب كسى است كه راه مدفوعش بسته شده و حازق كسى است كه از كفش خود در آزار است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 135
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 413
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ يَوْماً تُحْسِنُ أَنْ تُصَلِّيَ يَا حَمَّادُ قَالَ فَقُلْتُ يَا سَيِّدِي أَنَا أَحْفَظُ كِتَابَ حَرِيزٍ فِي اَلصَّلاَةِ قَالَ فَقَالَ لاَ عَلَيْكَ قُمْ صَلِّ قَالَ فَقُمْتُ بَيْنَ يَدَيْهِ مُتَوَجِّهاً إِلَى اَلْقِبْلَةِ فَاسْتَفْتَحْتُ اَلصَّلاَةَ وَ رَكَعْتُ وَ سَجَدْتُ فَقَالَ يَا حَمَّادُ لاَ تُحْسِنُ أَنْ تُصَلِّيَ مَا أَقْبَحَ بِالرَّجُلِ أَنْ يَأْتِيَ عَلَيْهِ سِتُّونَ سَنَةً أَوْ سَبْعُونَ سَنَةً فَمَا يُقِيمُ صَلاَةً وَاحِدَةً بِحُدُودِهَا تَامَّةً قَالَ حَمَّادٌ فَأَصَابَنِي فِي نَفْسِيَ اَلذُّلُّ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَعَلِّمْنِي اَلصَّلاَةَ فَقَامَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مُسْتَقْبِلَ اَلْقِبْلَةِ مُنْتَصِباً فَأَرْسَلَ يَدَيْهِ جَمِيعاً عَلَى فَخِذِهِ قَدْ ضَمَّ أَصَابِعَهُ وَ قَرَّبَ بَيْنَ قَدَمَيْهِ حَتَّى كَانَ بَيْنَهُمَا قَدْرُ ثَلاَثِ أَصَابِعَ مُفَرَّجَاتٍ وَ اِسْتَقْبَلَ بِأَصَابِعِ رِجْلَيْهِ جَمِيعاً لَمْ يُحَرِّفْهُمَا عَنِ اَلْقِبْلَةِ بِخُشُوعٍ وَ اِسْتِكَانَةٍ وَ قَالَ اَللَّهُ أَكْبَرُ ثُمَّ قَرَأَ اَلْحَمْدَ بِتَرْتِيلٍ وَ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » ثُمَّ صَبَرَ هُنَيْهَةً بِقَدْرِ مَا تَنَفَّسَ وَ هُوَ قَائِمٌ ثُمَّ قَالَ اَللَّهُ أَكْبَرُ وَ هُوَ قَائِمٌ ثُمَّ رَكَعَ وَ مَلَأَ كَفَّيْهِ مِنْ رُكْبَتَيْهِ مُنْفَرِجَاتٍ وَ رَدَّ رُكْبَتَيْهِ إِلَى خَلْفٍ حَتَّى اِسْتَوَى ظَهْرُهُ حَتَّى لَوْ صُبَّ عَلَيْهِ قَطْرَةٌ مِنْ مَاءٍ أَوْ دُهْنٍ لَمْ تَزُلْ لاِسْتِوَاءِ ظَهْرِهِ وَ مَدَّ عُنُقَهُ وَ غَمَّضَ عَيْنَيْهِ ثُمَّ سَبَّحَ ثَلاَثاً بِتَرْتِيلٍ فَقَالَ سُبْحَانَ رَبِّيَ اَلْعَظِيمِ وَ بِحَمْدِهِ ثُمَّ اِسْتَوَى قَائِماً فَلَمَّا اِسْتَمْكَنَ مِنَ اَلْقِيَامِ قَالَ سَمِعَ اَللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ ثُمَّ كَبَّرَ وَ هُوَ قَائِمٌ وَ رَفَعَ يَدَيْهِ حِيَالَ وَجْهِهِ ثُمَّ سَجَدَ وَ وَضَعَ كَفَّيْهِ مَضْمُومَةَ اَلْأَصَابِعِ بَيْنَ رُكْبَتَيْهِ حِيَالَ وَجْهِهِ فَقَالَ سُبْحَانَ رَبِّيَ اَلْأَعْلَى وَ بِحَمْدِهِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ وَ لَمْ يَضَعْ شَيْئاً مِنْ بَدَنِهِ عَلَى شَيْءٍ وَ سَجَدَ عَلَى ثَمَانِيَةِ أَعْظُمٍ اَلْجَبْهَةِ وَ اَلْكَفَّيْنِ وَ عَيْنَيِ اَلرُّكْبَتَيْنِ وَ أَنَامِلِ إِبْهَامِ اَلرِّجْلَيْنِ فَهَذِهِ اَلسَّبْعَةُ فَرْضٌ وَ وَضْعُ اَلْأَنْفِ عَلَى اَلْأَرْضِ سُنَّةٌ وَ هُوَ اَلْإِرْغَامُ ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ اَلسُّجُودِ فَلَمَّا اِسْتَوَى جَالِساً قَالَ اَللَّهُ أَكْبَرُ ثُمَّ قَعَدَ عَلَى جَانِبِهِ اَلْأَيْسَرِ قَدْ وَضَعَ ظَاهِرَ قَدَمِهِ اَلْيُمْنَى عَلَى بَاطِنِ قَدَمِهِ اَلْأَيْسَرِ وَ قَالَ أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ رَبِّي وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ ثُمَّ كَبَّرَ وَ هُوَ جَالِسٌ وَ سَجَدَ اَلسَّجْدَةَ اَلثَّانِيَةَ وَ قَالَ كَمَا قَالَ فِي اَلْأُولَى وَ لَمْ يَسْتَعِنْ بِشَيْءٍ مِنْ جَسَدِهِ عَلَى شَيْءٍ فِي رُكُوعٍ وَ لاَ سُجُودٍ كَانَ مُجَنِّحاً وَ لَمْ يَضَعْ ذِرَاعَيْهِ عَلَى اَلْأَرْضِ فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ عَلَى هَذَا ثُمَّ قَالَ يَا حَمَّادُ هَكَذَا صَلِّ وَ لاَ تَلْتَفِتْ وَ لاَ تَعْبَثْ بِيَدَيْكَ وَ أَصَابِعِكَ وَ لاَ تَبْزُقْ عَنْ يَمِينِكَ وَ لاَ عَنْ يَسَارِكَ وَ لاَ بَيْنَ يَدَيْكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 413 )
13 - حماد بن عيسى گويد روزى امام ششم بمن فرمود ميتوانى خوب نماز بخوانى عرضكردم يا سيدى من كتاب نماز حريز را حفظ كردم فرمود بر تو باكى نيست برخيز نماز بخوان گويد برابر آن حضرت رو بقبله ايستادم و تكبير نماز گفتم و ركوع و سجود نمودم فرمود اى حماد خوب نماز نميخوانى و چه اندازه بر مرد زشت است كه شصت سالش شود و يك نماز كامل و تمام بر پا ندارد حماد گويد پيش خود خوار شدم و عرضكردم قربانت نماز را بمن بياموز امام صادق رو بقبله ايستاد تمام قد و دو دست را تا ران پائين انداخت كه انگشتانش بهم چسبيده بود و دو گام را بهم نزديك كرد تا فاصله آن ها سه انگشت گشاده شد و انگشتان پايش همه را برابر قبله نمود و منحرف نساخت در حال خشوع و استكانت گفت اللّٰه اكبر حمد و«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ
» را آرام خواند و باندازه نفسى درنگ كرد و ايستاده گفت اللّٰه اكبر. سپس بركوع رفت و دو كف خود را كه انگشتانش باز بود از دو سر زانو پر كرد و زانو را عقب داد تا پشت او هموار شد كه اگر قطره آبى يا روغنى بر آن ميچكيد نميلغزيد از بس پشتش هموار بود و گردن كشيد و چشمها خوابانيد سه بار بآرامى فرمود سبحان اللّٰه ربى العظيم و بحمده. و بايستادن برخاست و چون بر جا شد گفت سمع اللّٰه لمن حمده. و همان ايستاده تكبير گفت و دو دست را تا برابر رو بلند كرد و بسجده رفت و دو كف را كه انگشتانش بهم چسبيده بود ميانه دو سر زانو برابر روى نهاد و سه بار گفت سبحان ربى الاعلى و بحمده. و چيزى از اعضاى بدن را بر هم نگذاشت و بر هشت عضو سجده كرد: پيشانى، دو كف، دو سر زانو و دو سر انگشت بزرگ پاها كه اين هفت واجب است و سر بينى را بر زمين نهاد و اين سنت است و همان ارغامست سپس سر از سجده برداشت و چون بر جا نشست گفت اللّٰه اكبر. و بر طرف چپ نشست و روى پاى راستش را بر پشت پاى چپش نهاد و گفت أستغفر اللّه ربى و اتوب اليه. و همان نشسته باز تكبير گفت و بسجده دوم رفت و همان گفت كه در سجده اول گفته بود و در ركوع و سجود هيچ عضو تنش از هم كمك نگرفتند و دستها را از زير تن بيرون داده بود مانند پر و دو ذراع بر زمين نگذاشته بود بهمين روش دو ركعت نماز خواند و فرمود اى حماد چنين نماز بخوان و رو بر مگردان و با دست و انگشت بازى مكن و بسوى راست و چپ آب دهن مينداز و نه پيش روى خود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 414
الأمالی (للصدوق)
13.حماد بن عيسى مى گويد كه روزى امام صادق عليه السّلام به من چنين فرمود:آيا مى توانى نماز نيكو گزارى ؟گفتم:اى مولاى من!نماز حريز را حفظ كرده ام.فرمود:اكنون بلند شو و نماز بخوان.آنگاه در پيش روى امام رو به قبله ايستادم و تكبير را گفته و ركوع و سجود را انجام دادم.فرمود:اى حماد نيكو نماز نمى گزارى و چه قدر ناپسند است كه كسى شصت سال داشته باشد و نتواند يك نماز تمام و درست گزارد.گفتم فدايت شوم. نماز را به من تعليم ده.آن گاه امام تمام قامت رو به قبله ايستاد و دستان خود را تا ران پايين آورد به گونه اى كه انگشت هاى حضرت به هم چسبيده بود و دو قدم را چنان نزديك هم كرد كه فاصله آن به اندازه دو انگشت گشوده بود.انگشت هاى پايش رو به قبله بود.سپس در حال خاشعانه همراه با خوارى تكبير گفت و بعد سوره حمد را آرام تلاوت كرد.به مقدار نفس كشيدنى مكث كرد و بعد در حال ايستاده تكبير گفت.آنگاه به ركوع رفته و دو كف خويش را كه انگشتهايش گشوده بود،از دو سر زانو پر كرد و زانو را عقب داد تا اينكه پشت حضرت هموار شد.يعنى اگر قطره آبى يا روغنى بر آن چكه مى كرد، مى ماند و نمى لغزيد.گردن كشيده و ديدگان خوابانيده بود.و بعد سه دفعه آرام گفت: سبحان ربى العظيم و بحمده.و بعد ايستاد و گفت:سمع اللّه بحمده.و در همان حال تكبير گفت و دستان خويش را تا مقابل صورت بالا آورد و بعد سجده رفت و دو كف را كه انگشت هاى آن به هم چسبيده بود،ميان دو سر زانو مقابل صورت نهاد و سه بار گفت: سبحان ربى الاعلى و بحمده.هشت عضو او در سجده بود و عضوى به عضو ديگر قرار نداشت.پيشانى،دو كف،دو سر زانو و دو سر انگشت بزرگ پاها و سر بينى بر زمين نهاده بود.اين سنت است و همان«ارغام»مى باشد.آنگاه از سجده سر بلند كرد و هنگام نشستن تكبير گفت و به سمت چپ نشست و روى پاى راست خود را بر پشت پاى چپ نهاد و گفت:استغفر اللّه ربى و اتوب اليه.و در همان حال باز تكبير گفت و سجده دوم را انجام داد و در ركوع و سجود اعضاى او از هم كمك نمى گرفتند و دستها را از زير تن بيرون داده بود.گويى دو پر هستند.همين گونه دو ركعت نماز گزارد و فرمود:اى حماد چنين نماز گزار و در حال نماز از قبله رخ برنگردان و با دست و انگشت هاى خود بازى نكن و به سمت راست و چپ و نيز پيش روى خود آب دهان ميفكن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 135
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 414
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ حَفْصٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَلَمَةَ عَنْ أَبِي صَادِقٍ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : دِينِي دِينُ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ حَسَبِي حَسَبُ اَلنَّبِيِّ فَمَنْ تَنَاوَلَ دِينِي وَ حَسَبِي فَإِنَّمَا يَتَنَاوَلُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 415 )
14 - على (عليه السّلام) فرمود دينم دين پيغمبر و حسبم حسب پيغمبر است هر كه طعن در دين و حسبم زند طعن برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) زده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 415
الأمالی (للصدوق)
14.على عليه السّلام فرمود:آيين من آيين پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است و حسب من،حسب پيامبر است. هركس در آيين و حسب من طعنه زند،در حقيقت به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله طعنه زده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 137
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 415
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ شُعَيْبٍ اَلْجَوْهَرِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْعَلَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَمْرٍو أَحْمَدُ بْنُ أَبِي حَازِمٍ اَلْغِفَارِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى عَنْ شَرِيكٍ عَنِ اَلرُّكَيْنِ بْنِ اَلرَّبِيعِ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ حَسَّانَ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي أَلاَ وَ هُمَا اَلْخَلِيفَتَانِ مِنْ بَعْدِي وَ لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 415 )
15 - زيد بن ثابت گفت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من بجا ميگذارم در ميان شما ثقلين را كه كتاب خداى عز و جل و خاندانم باشند هلا آن هر دو خليفه بعد از منند و از هم جدا نشوند تا در سر حوض بر من درآيند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 415
الأمالی (للصدوق)
15.زيد بن ثابت مى گويد كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:من در ميان شما دو چيز گران بها به يادگار مى گذارم؛كتاب خداوند و خاندان خود را.بدانيد كه آن دو جانشين من پس از من خواهند بود و از من جدايى ناپذيرند تا اينكه سر حوض نزد من آيند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 137
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْقُرَشِيِّ عَنْ نَصْرِ بْنِ مُزَاحِمٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ عَنْ يُوسُفَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَوْفِ بْنِ اَلْأَحْمَرِ قَالَ: لَمَّا أَرَادَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْمَسِيرَ إِلَى اَلنَّهْرَوَانِ أَتَاهُ مُنَجِّمٌ فَقَالَ لَهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ لاَ تَسِرْ فِي هَذِهِ اَلسَّاعَةِ وَ سِرْ فِي ثَلاَثِ سَاعَاتٍ يَمْضِينَ مِنَ اَلنَّهَارِ فَقَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ لِمَ ذَاكَ قَالَ لِأَنَّكَ إِنْ سِرْتَ فِي هَذِهِ اَلسَّاعَةِ أَصَابَكَ وَ أَصَابَ أَصْحَابَكَ أَذًى وَ ضُرٌّ شَدِيدٌ وَ إِنْ سِرْتَ فِي اَلسَّاعَةِ اَلَّتِي أَمَرْتُكَ ظَفِرْتَ وَ ظَهَرْتَ وَ أَصَبْتَ كُلَّ مَا طَلَبْتَ فَقَالَ لَهُ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ تَدْرِي مَا فِي بَطْنِ هَذِهِ اَلدَّابَّةِ أَ ذَكَرٌ أَمْ أُنْثَى قَالَ إِنْ حَسَبْتُ عَلِمْتُ قَالَ لَهُ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ صَدَّقَكَ عَلَى هَذَا اَلْقَوْلِ كَذَّبَ بِالْقُرْآنِ « إِنَّ اَللّٰهَ عِنْدَهُ عِلْمُ اَلسّٰاعَةِ وَ يُنَزِّلُ اَلْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ مٰا فِي اَلْأَرْحٰامِ وَ مٰا تَدْرِي نَفْسٌ مٰا ذٰا تَكْسِبُ غَداً وَ مٰا - » « تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اَللّٰهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ » مَا كَانَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَدَّعِي مَا اِدَّعَيْتَ أَ تَزْعُمُ أَنَّكَ تَهْدِي إِلَى اَلسَّاعَةِ اَلَّتِي مَنْ سَارَ فِيهَا صُرِفَ عَنْهُ اَلسُّوءُ وَ اَلسَّاعَةِ اَلَّتِي مَنْ سَارَ فِيهَا حَاقَ بِهِ اَلضُّرُّ مَنْ صَدَّقَكَ بِهَذَا اِسْتَغْنَى بِقَوْلِكَ عَنِ اَلاِسْتِعَانَةِ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي ذَلِكَ اَلْوَجْهِ وَ أَحْوَجَ إِلَى اَلرَّغْبَةِ إِلَيْكَ فِي دَفْعِ اَلْمَكْرُوهِ عَنْهُ وَ يَنْبَغِي لَهُ أَنْ يُولِيَكَ اَلْحَمْدَ دُونَ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَنْ آمَنَ لَكَ بِهَذَا فَقَدِ اِتَّخَذَكَ مِنْ دُونِ اَللَّهِ نِدّاً وَ ضِدّاً ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَللَّهُمَّ لاَ طَيْرَ إِلاَّ طَيْرُكَ وَ لاَ ضَيْرَ إِلاَّ ضَيْرُكَ وَ لاَ خَيْرَ إِلاَّ خَيْرُكَ وَ لاَ إِلَهَ غَيْرُكَ ثُمَّ اِلْتَفَتَ إِلَى اَلْمُنَجِّمِ فَقَالَ بَلْ نُكَذِّبُكَ وَ نُخَاِلُفَك وَ نَسِيرُ فِي اَلسَّاعَةِ اَلَّتِي نَهَيْتَ عَنْهَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 415 )
16 - چون امير المؤمنين خواست بنهروان رود منجمى خدمتش آمد و عرضكرد يا امير المؤمنين در اين ساعت حركت مكن و سه ساعت از روز گذشته حركت كن، فرمود چرا؟ گفت اگر در اين ساعت بروى بتو و يارانت آزار و سختى شديدى ميرسد و اگر در ساعتى كه بتو دستور دهم بروى پيروز و غالب شوى و هر چه خواهى بيابى امير المؤمنين فرمود ميدانى در شكم اين جاندار چيست نر است يا ماده ؟ گفت اگر حساب كنم ميدانم، فرمود هر كه تو را باور كند بر اين گفتار قرآن را دروغ شمرده كه فرمايد (لقمان - آيه آخر) براستى نزد خداست علم بساعت و او باران فرو بارد و بداند كه در رحم چيست، نداند كسى كه فردا چه كاره است و نداند كسى كه بچه سرزمينى بميرد براستى خدا دانا و آگاهست محمد (صلّى اللّه عليه و آله) آنچه تو ادعا ميكنى ادعا نميكرد تو گمان دارى رهبرى بدان ساعتى كه هر كه در آن حركت كند بدى از او بگردد و بساعتى كه هر كه در آن حركت كند بدو زيان رسد هر كه تو را در آن تصديق كند بگفته تو از يارى جستن بخداى عز و جل بى نياز است در آن جهت و بتو در دفع بدى نيازمندتر است و شايدش كه تو را بجاى پروردگارش سپاس گويد و هر كه در اين باره بتو ايمان آورد تو را در برابر خدا همتا و ضد گرفته است سپس فرمود بار خدايا بد فالى نيست جز بد فالى تو و زيانى نيست جز زيان تو و خيرى نيست جز خير تو و معبود حقى نيست جز تو رو بمنجم فرمود بلكه ما تو را تكذيب كنيم و در همين ساعتى كه روا نداشتى برويم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 415
الأمالی (للصدوق)
16.عبد اللّه بن عوف مى گويد:آنگاه كه امير مؤمنان قصد رفتن به نهروان داشت،يك منجم نزد حضرت آمد و گفت:اى امير مؤمنان!در اين هنگام حركت نكن.آن گاه كه سه ساعت گذشت،عازم شو.فرمود:چرا؟گفت:اگر اكنون حركت كنى،به تو و همراهان تو آزار و بلاى سخت خواهد رسيد و اگر در زمانى كه من به تو فرمان حركت بدهم،بروى، بى گمان در جنگ پيروز و چيره خواهى شد.امير مؤمنان با اشاره به حيوانى فرمود:آيا مى دانى در درون اين حيوان نر است يا ماده ؟گفت:اگر محاسبه كنم خواهم دانست. فرمود:هركس سخن تو را باور كند،اين كلام خداوند را دروغ دانسته است:
(إِنَّ اَللّٰهَ عِنْدَهُ عِلْمُ اَلسّٰاعَةِ وَ يُنَزِّلُ اَلْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ مٰا فِي اَلْأَرْحٰامِ وَ مٰا تَدْرِي نَفْسٌ مٰا ذٰا تَكْسِبُ غَداً وَ مٰا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اَللّٰهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ)
«به راستى علم ساعت پيش خداست و او باران مى باراند و نيز آگاه است كه در رحم چيست و كسى آگاه نيست كه فردا چه خواهد كرد و در چه سرزمينى خواهد مرد.بى گمان خداوند دانا و آگاه است»
آنگاه على عليه السّلام به منجم فرمود:چيزى كه تو ادعا دارى محمد صلّى اللّه عليه و آله هرگز ادعا نداشت.تو مى پندارى كه به آن ساعت دانايى كه هركس در آن برود،شر از او بگريزد و در ساعتى ديگر به او شر رسد.هركه تو را در اين سخن باور كند،از اينكه از خداوند يارى بخواهد،بى نياز است و به تو در رساندن آسيب نيازمندتر خواهد بود.و شايد به جاى اينكه شكر خدا گزارد،تو را سپاس كند.و هركس در اين موضوع به تو گرايش پيدا كند،بى گمان تو را همتا و ضد خداوند قرار داده است و بعد فرمود:خدايا فال بدى وجود ندارد و غير از فال بد تو،و ضررى غير ضرررسانى تو نيست.آنگاه به منجم فرمود:ما تو را تكذيب كرده و در همين هنگام كه تو فال بد زدى،حركت خواهيم كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 139
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْهَيْثَمِ بْنِ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ اَلْخَزَّازِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ: سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقُ عَنِ اَلْخَمْرِ فَقَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّ أَوَّلَ مَا نَهَانِي عَنْهُ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ عَنْ عِبَادَةِ اَلْأَوْثَانِ وَ شُرْبِ اَلْخَمْرِ وَ مُلاَحَاةِ اَلرِّجَالِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَعَثَنِي « رَحْمَةً لِلْعٰالَمِينَ » - وَ لِأَمْحَقَ اَلْمَعَازِفَ وَ اَلْمَزَامِيرَ وَ أُمُورَ اَلْجَاهِلِيَّةِ وَ أَوْثَانَهَا وَ أَزْلاَمَهَا وَ أَحْدَاثَهَا أَقْسَمَ رَبِّي جَلَّ جَلاَلُهُ فَقَالَ لاَ يَشْرَبُ عَبْدٌ لِي خَمْراً فِي اَلدُّنْيَا إِلاَّ سَقَيْتُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مِثْلَ مَا شَرِبَ مِنْهَا مِنَ اَلْحَمِيمِ مُعَذَّباً بَعْدُ أَوْ مَغْفُوراً لَهُ وَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لاَ تُجَالِسُوا شَارِبَ اَلْخَمْرِ وَ لاَ تُزَوِّجُوهُ وَ لاَ تَتَزَوَّجُوا إِلَيْهِ وَ إِنْ مَرِضَ فَلاَ تَعُودُوهُ وَ إِنْ مَاتَ فَلاَ تُشَيِّعُوا جَنَازَتَهُ إِنَّ شَارِبَ اَلْخَمْرِ يَجِيءُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مُسْوَدّاً وَجْهُهُ مُزْرَقَّةً عَيْنَاهُ مَائِلاً شِدْقُهُ سَائِلاً لُعَابُهُ دَالِعاً لِسَانُهُ مِنْ قَفَاهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 416 )
19 - امام صادق ميفرمود خداى عز و جل عملى را نپذيرد جز بمعرفة و معرفت هم نباشد جز با عمل هر كه معرفت پيدا كند او را رهنماى بعمل است و هر كه عملى ندارد معرفتى ندارد، ايمان هر قسمتى از قسمت ديگر پديد گردد. از امام ششم سؤال شد از مى فرمود كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود نخست چيزى كه پروردگار عز و جلم مرا از آن نهى كرد، پرستيدن بتها و نوشيدن مى و در افتادن با مردان بود براستى خداى تبارك و تعالى مرا رحمة للعالمين مبعوث كرده و من محو كنم تار و تنبور و نى و امور جاهليت و بتهاى آن و قهارهاى آن و بدعتهايش را پروردگارم جل جلاله سوگند ياد كرده كه هيچ بنده من در دنيا مى ننوشد جز آنكه در قيامت باو بنوشانم مانند آنچه را مى نوشيده از حميم چه پس از آن معذب باشد چه آمرزيده شود، فرمود با ميخوار منشينيد، باو زن ندهيد از او زن نگيريد، اگر بيمار شد احوالش نپرسيد، اگر مرد تشييع جنازه اش نكنيد ميخوار روز قيامت با روى سياه و چشم كبود و لوچه آويزان بمحشر آيد آب دهانش روانست و زبانش از پشت سرش در آمده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 416
الأمالی (للصدوق)
1.محمد بن مسلم ثقفى مى گويد:از امام صادق عليه السّلام درباره شراب سؤال شد.حضرت از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله روايت فرمود:كه خداوند نخستين چيزهايى كه مرا از آن بازداشت، پرستش بتان و مى گسارى و ستيزه جويى بود.بى گمان خداوند مرا رحمت براى همه جهانيان برانگيخت.و من تار و تنبور و نى و كارهاى جاهلى و بت ها و تيرهاى قمار و بدعت ها را برخواهم چيد.پروردگار من سوگند خورده است كه هيچ بنده من در دنيا شراب ننوشد،مگر اينكه همانند آن را از«حميم»به او بنوشانم.از آن پس دچار عذاب مى شود تا آمرزيده گردد.امام صادق عليه السّلام از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نقل فرمود:كه هرگز كسى كه مى خواره است ننشينيد و به او زن ندهيد و از او زن نگيريد.اگر او بيمار شد،به عيادت او نرويد و اگر جان سپرد در تشييع جنازه او شركت نكنيد.در روز رستاخيز شرابخوار با چهره اى سياه و چشمان كبود و لب ولوچه آويزان محشور مى شود.آب دهان او سرازير است و زبان او از پشت سر او بيرون آمده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 141
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 416
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ اَلْحَذَّاءِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : يَا زِيَادُ إِيَّاكَ وَ اَلْخُصُومَاتِ فَإِنَّهَا تُورِثُ اَلشَّكَّ وَ تَحْبِطُ اَلْعَمَلَ وَ تُرْدِي صَاحِبَهَا وَ عَسَى أَنْ يَتَكَلَّمَ اَلرَّجُلُ بِالشَّيْءِ لاَ يُغْفَرُ لَهُ يَا زِيَادُ إِنَّهُ كَانَ فِيمَا مَضَى قَوْمٌ تَرَكُوا عِلْمَ مَا وُكِّلُوا بِهِ وَ طَلَبُوا عِلْمَ مَا كُفُوهُ حَتَّى اِنْتَهَى بِهِمُ اَلْكَلاَمُ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَتَحَيَّرُوا فَإِنْ كَانَ اَلرَّجُلُ لَيُدْعَى مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ فَيُجِيبُ مِنْ خَلْفِهِ أَوْ يُدْعَى مِنْ خَلْفِهِ فَيُجِيبُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 417 )
2 - امام پنجم فرمود اى زياد مبادا وارد خصومت شوى كه شك آورد و عمل را بى اجر كند و صاحبش را هلاك سازد و بسا باشد مرد سخنى گويد كه آمرزيده نشود اى زياد در دوران گذشته مردمى بودند كه علم وظائف خود را ترك كردند و دنبال دانستن چيزى رفتند كه از آن معاف بودند تا سخن را ببحث در خدا كشاندند و سرگردان ماندند تا بجائى كه مردى را از برابرش ميخواندند از پشت سر پاسخ ميداد يا از پشت سرش ميخواندند از برابرش پاسخ ميداد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 417
الأمالی (للصدوق)
2.امام باقر عليه السّلام فرمود:اى زياد!مبادا خويشتن را به ورطه دشمنى افكنى كه سبب شك شده و تلاش را بى پاداش مى كند و تلاشگر را نابود مى كند.چه بسيار سخنى كه آدمى را از مغفرت الهى بى بهره مى سازد.اى زياد!در روزگاران پيشين كسانى بودند كه براى كسب دانايى خود،تكاليف را رها ساختند و درپى دانايى از چيزى رفتند كه ضرورتى نداشت.سرانجام عرصه كلام را گفت وگو درباره خداوند كشانده و دچار گمراهى شدند.آنان شخصى را در پيش روى او صدا مى زدند و او از پشت جواب مى گفت يا از پشت سر او را صدا مى كردند و او از پيش رو جواب مى داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 141
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 417
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِي اَلْيَسَعِ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ : إِيَّاكُمْ وَ اَلتَّفَكُّرَ فِي اَللَّهِ فَإِنَّ اَلتَّفَكُّرَ فِي اَللَّهِ لاَ يَزِيدُ إِلاَّ تَيْهاً إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ « لاٰ تُدْرِكُهُ اَلْأَبْصٰارُ » وَ لاَ يُوصَفُ بِمِقْدَارٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 417 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود مبادا در باره خدا انديشه كنيد كه انديشه در خدا جز گمراهى نيفزايد براستى خداى عز و جل را ديده ها در نيابند و اندازه نتوان گرفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 417
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:مبادا درباره ذات خداوند فكر كنيد؛چراكه انديشيدن در ذات خداوند غير از سرگردانى بيشتر چيزى نيست.بى گمان چشم ها خداوند را درك نخواهند كرد و نيز حد و مقدارش را وصف نخواهند كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 141
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَنْبَسَةَ اَلْعَابِدِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : قَالَ إِيَّاكُمْ وَ اَلْخُصُومَةَ فِي اَلدِّينِ فَإِنَّهَا تَشْغَلُ اَلْقَلْبَ عَنْ ذِكْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ تُورِثُ اَلنِّفَاقَ وَ تَكْسِبُ اَلضَّغَائِنَ وَ تَسْتَجِيزُ [تَسْتَجِيرُ] اَلْكَذِبَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 418 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود مبادا در دين ستيزه كنيد كه دل را از ياد خدا منصرف كند و باعث نفاق و كينه شود و بدروغ كشاند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 418
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:مبادا در عرصه دين با يكديگر در ستيز شويد؛زيرا دل را از ياد خداوند بازمى دارد و سبب جدايى و كينه توزى شده و به ورطه دروغ خواهد كشاند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 143
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 418
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ اَلْعَلاَءِ بْنِ رَزِينٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْعَقْلَ اِسْتَنْطَقَهُ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَقْبِلْ فَأَقْبَلَ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَدْبِرْ فَأَدْبَرَ ثُمَّ قَالَ لَهُ وَ عِزَّتِي مَا خَلَقْتُ خَلْقاً هُوَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْكَ وَ لاَ أُكْمِلُكَ إِلاَّ فِيمَنْ أُحِبُّ أَمَا إِنِّي إِيَّاكَ آمُرُ وَ إِيَّاكَ أَنْهَى وَ إِيَّاكَ أُعَاقِبُ وَ إِيَّاكَ أُثِيبُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 418 )
5 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود چون خدا خرد را آفريد او را بازپرسى كرد فرمود پيش آ پيش آمد و پس از آن فرمود پس رو پس رفت سپس خدا فرمود بعزت و جلال خودم خلقى از تو محبوبتر نزد خود نيافريدم و تو را براه كمالى برم كه دوست دارم هلا من بتو دستور دهم و ترا غدقن كنم و ترا كيفر دهم و بتو ثواب دهم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 418
الأمالی (للصدوق)
5.امام باقر عليه السّلام فرمود:آنگاه كه خداوند عقل را خلق كرد،از او بازپرسى نمود.فرمود: نزد من آى.عقل نزديك آمد و آنگاه فرمود:عقب برو.عقب رفت.در اين هنگام پروردگار فرمود:به عزت و جلالم سوگند كه آفريده اى دوست داشتنى تر از تو نيافريده ام و تو را به سمت كمالى خواهم برد كه مى پسندم.آگاه باش كه تو را فرمان دهم و تو را از كارى باز دارم و تو را كيفر و پاداش خواهم داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 143
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلْأَحْمَرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ اَلدَّيْلَمِيِّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فُلاَنٌ مِنْ عِبَادَتِهِ وَ دِينِهِ وَ فَضْلِهِ كَذَا وَ كَذَا قَالَ فَقَالَ كَيْفَ عَقْلُهُ فَقُلْتُ لاَ أَدْرِي فَقَالَ إِنَّ اَلثَّوَابَ عَلَى قَدْرِ اَلْعَقْلِ إِنَّ رَجُلاً مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَانَ يَعْبُدُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِي جَزِيرَةٍ مِنْ جَزَائِرِ اَلْبَحْرِ خَضْرَاءَ نَضِرَةٍ كَثِيرَةِ اَلشَّجَرِ طَاهِرَةِ اَلْمَاءِ وَ إِنَّ مَلَكاً مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ مَرَّ بِهِ فَقَالَ يَا رَبِّ أَرِنِي ثَوَابَ عَبْدِكَ هَذَا فَأَرَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ فَاسْتَقَلَّهُ اَلْمَلَكُ فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ أَنِ اِصْحَبْهُ فَأَتَاهُ اَلْمَلَكُ فِي صُورَةِ إِنْسِيٍّ فَقَالَ لَهُ مَنْ أَنْتَ قَالَ أَنَا رَجُلٌ عَابِدٌ بَلَغَنَا مَكَانُكَ وَ عِبَادَتُكَ بِهَذَا اَلْمَكَانِ فَجِئْتُ لِأَعْبُدَ اَللَّهَ مَعَكَ فَكَانَ مَعَهُ يَوْمَهُ ذَلِكَ فَلَمَّا أَصْبَحَ قَالَ لَهُ اَلْمَلَكُ إِنَّ مَكَانَكَ لَنَزِهَةٌ قَالَ لَيْتَ لِرَبِّنَا بَهِيمَةً - فَلَوْ كَانَ لِرَبِّنَا حِمَارٌ لَرَعَيْنَاهُ فِي هَذَا اَلْمَوْضِعِ فَإِنَّ هَذَا اَلْحَشِيشَ يَضِيعُ فَقَالَ لَهُ اَلْمَلَكُ وَ مَا لِرَبِّكَ حِمَارٌ فَقَالَ لَوْ كَانَ لَهُ حِمَارٌ مَا كَانَ يَضِيعُ مِثْلُ هَذَا اَلْحَشِيشِ فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى اَلْمَلَكِ إِنَّمَا أُثِيبُهُ عَلَى قَدْرِ عَقْلِهِ وَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا كَلَّمَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْعِبَادَ بِكُنْهِ عَقْلِهِ قَطُّ قَالَ وَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّا مَعَاشِرَ اَلْأَنْبِيَاءِ أُمِرْنَا أَنْ نُكَلِّمَ اَلنَّاسَ عَلَى قَدْرِ عُقُولِهِمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 418 )
6 - گويد به امام صادق (عليه السّلام) گفتم فلانى در عبادت و دين و فضل خود چنين و چنانست، فرمود عقلش چونست ؟ گفتم نميدانم فرمود ثواب باندازه عقل است، مردى از بنى اسرائيل در جزيره اى از جزائر دريا خدا را عبادت ميكرد كه سبز و خرم و پر درخت و خوش آب و هوا بود يكى از فرشتگان باو گذشت و عرضكرد خدايا ثواب اين بنده ات را بمن بنما خدا ناو نمود و آن را كم شمرد خدا بآن فرشته وحى كرد كه همراه او باش او بصورت آدميزاده نزد او رفت عابد گفت تو كيستى ؟ گفت من مردى عابدم آوازه تو و عبادتت را شنيدم در اينجا آمدم همراه تو عبادت خدا كنم آن روز را با او گذراند و بامداد بآن عابد گفت جاى خرمى دارى در جوابش گفت كاش پروردگار ما را حيواناتى بود اگر او خرى داشت در اينجا برايش ميچرانديم اين همه علف تباه مى شود فرشته گفت پروردگار تو خر ندارد عابد گفت اگر داشت اين علفها ضايع نميماند خدا بآن فرشته خطاب كرد همانا من او را باندازه عقلش ثواب ميدهم، امام صادق فرمود رسول خدا با بندگان هرگز بكنه خرد خود سخن نكرد فرمود كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود ما گروه پيغمبران دستور داريم كه با مردم باندازه عقلشان سخن كنيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 418
الأمالی (للصدوق)
6.سليمان ديلمى مى گويد:به امام صادق عليه السّلام گفتم:فلان شخص در عبادت و دين دارى خود چنين و چنان است.حضرت فرمود:خردورزى او چگونه است ؟گفتم:چه مى دانم ؟فرمود:پاداش به مقدار خرد و عقل است.بعد فرمود:شخصى از قوم بنى اسراييل در جزيره اى دورافتاده خدا را مى پرستيد كه همه جاى آن سرسبز و پردرخت و گياه و خوش آب وهوا بود.فرشته اى به او برخورد و گفت:خدايا پاداش اين بنده را به من نشان ده.آنگاه كه خداوند نشان داد كه ناچيز مى نمود.خداوند به فرشته خويش فرمود: به شكل آدمى درآى و همدم او شو.فرشته چنين كرد و پيش عابد بنى اسراييل رفت. عابد پرسيد:تو كيستى ؟فرشته گفت:عابدى هستم كه شهرت تو و عبادت تو را شنيدم و حال آمدم كه در كنار تو خداوند را پرستش كنم.آن روز را با عابد سپرى كرد و صبح كه شد فرشته به عابد گفت:چه جاى سرسبز و خرمى دارى ؟عابد گفت:اى كاش خداوند حيوان هايى داشت.مثلا اگر خدا خرى داشت،او را براى خدا به چرا مى برديم و اين همه علف از بين نمى رفت.فرشته گفت:مگر خداى تو خر ندارد؟گفت:اگر خدا خر داشت،اين علف ها نابود نمى شد.خداوند به فرشته خود وحى فرستاد كه من او را به مقدار خردش پاداش خواهم داد.آنگاه امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله با مردم هرگز از ژرفاى عقل سخن نمى راند.بعد حضرت اين سخن پيامبر را روايت فرمود:ما پيامبران مأموريت داريم كه با مردم به مقدار عقل آنان با آنان سخن بگوييم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 143
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أُصُولُ اَلْكُفْرِ ثَلاَثَةٌ اَلْحِرْصُ وَ اَلاِسْتِكْبَارُ وَ اَلْحَسَدُ فَأَمَّا اَلْحِرْصُ فَإِنَّ آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حِينَ نُهِيَ عَنِ اَلشَّجَرَةِ حَمَلَهُ اَلْحِرْصُ إِلَى أَنْ أَكَلَ مِنْهَا وَ أَمَّا اَلاِسْتِكْبَارُ فَإِبْلِيسُ حِينَ أُمِرَ بِالسُّجُودِ لِآدَمَ اِسْتَكْبَرَ وَ أَمَّا اَلْحَسَدُ فَاِبْنَا آدَمَ حِينَ قَتَلَ أَحَدُهُمَا صَاحِبَهُ حَسَداً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 419 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود اصول كفر سه است حرص. تكبر، و حسد، حرص اين بود كه آدم از درخت نهى شده و حرص او را واداشت تا از آن خورد تكبر بود كه چون ابليس مامور شد بآدم سجده كند سر باز زد و حسد در دو پسر آدم نمايان شد كه يكى از حسد ديگرى را كشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 419
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:ريشه هاى كفر سه چيز است:حرص و خودبزرگ بينى(تكبر) و حسد.و امّا حرص؛آدم عليه السّلام از درخت در بهشت بازداشته شد و حرص او را برانگيخت كه از ميوه آن بخورد.و امّا تكبّر؛ابليس فرمان سجده بر آدم عليه السّلام يافت و خودبزرگ بينى باعث شد كه او فرمان نبرد.و امّا حسد كه در ميان دو پسر آدم عليه السّلام پديدار شد كه يكى ديگرى را به قتل رساند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 145
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 419
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: أَرْكَانُ اَلْكُفْرِ أَرْبَعَةٌ اَلرَّغْبَةُ وَ اَلرَّهْبَةُ وَ اَلسَّخَطُ وَ اَلْغَضَبُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 419 )
8 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اركان كفر چهار است غيبت، رهبت دشمنى و خشم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 419
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اركان هاى كفر چهار چيز است:رغبت و رهبت و سخط و غضب.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 145
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ زِيَادِ بْنِ مَرْوَانَ اَلْقَنْدِيِّ عَنْ أَبِي وَكِيعٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ اَلسَّبِيعِيِّ عَنِ اَلْحَارِثِ اَلْأَعْوَرِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لاَ يَصْلُحُ مِنَ اَلْكَذِبِ جِدٌّ وَ لاَ هَزْلٌ وَ لاَ أَنْ يَعِدَ أَحَدُكُمْ صَبِيَّهُ ثُمَّ لاَ يَفِيَ لَهُ إِنَّ اَلْكَذِبَ يَهْدِي إِلَى اَلْفُجُورِ وَ اَلْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى اَلنَّارِ وَ مَا يَزَالُ أَحَدُكُمْ يَكْذِبُ حَتَّى يُقَالَ كَذَبَ وَ فَجَرَ وَ مَا يَزَالُ أَحَدُكُمْ يَكْذِبُ حَتَّى لاَ يَبْقَى فِي قَلْبِهِ مَوْضِعَ إِبْرَةٍ صِدْقٌ فَيُسَمَّى عِنْدَ اَللَّهِ كَذَّاباً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 419 )
9 - على (عليه السّلام) فرمود دروغ از جد و شوخى نشايد و نه باندازه اى كه كسى به بچه اش وعده دهد و وفا نكند، دروغ رهبر هرزگى است و هرزگى رهبر بدوزخ است بعضى از شما دنبال هم دروغ گويد تا او را دروغگو و هرزه شماريد، بعضى از شما دنبال هم دروغ گويد تا در دلش جاى سوزنى راستى نماند و نزد خدا كذاب ناميده شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 419
الأمالی (للصدوق)
9.على عليه السّلام فرمود:دروغ كار ناشايستى است؛چه شوخى باشد و چه جدى.و كسى كه به فرزندش وعده اى دهد و انجام ندهد دروغ نيست.دروغ آدمى را به پرده درى مى كشاند و پرده درى به آتش دوزخ هدايت مى كند.برخى از شما پياپى دروغ مى گوييد تا اينكه او را به دروغ زن و هرزه خواهيد شناخت.برخى از شما پياپى دروغ مى گوييد تا اينكه در قلب او نشانى از صدق و صفا نماند و پيش خداوند بسيار دروغ گو شناخته شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 145
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لاَ تَغْتَبْ فَتُغْتَبْ وَ لاَ تَحْفِرْ لِأَخِيكَ حُفْرَةً فَتَقَعَ فِيهَا فَإِنَّكَ كَمَا تَدِينُ تُدَانُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 420 )
10 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود بد مگو تا بدت نگويند، براى هم نوع خود چاه مكن تا در آن افتى زيرا بهمان دست كه بدهى بستانى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 420
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:از ديگران بدگويى نكن تا از تو بدگويى نكنند.براى برادرت چاهى نكن كه در آن افتى زيرا همان گونه كه مديون مى شوى،صاحب اين هم مى شوى. به هر دست كه دهى،به همان دست خواهى گرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 145
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 420
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ عَلَيهِ وَ آلِهِ السَّلامُ اَلْجُلُوسُ فِي اَلْمَسْجِدِ لاِنْتِظَارِ اَلصَّلاَةِ عِبَادَةٌ مَا لَمْ يُحْدِثْ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَا اَلْحَدَثُ قَالَ اَلاِغْتِيَابُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 420 )
11 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود نشستن در مجلس بانتظار نماز عبادتست تا حدثى از تو سر نزند، عرض شد يا رسول اللّٰه حدث چيست ؟ فرمود غيبت كردن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 420
الأمالی (للصدوق)
11.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:نشستن در مسجد در انتظار نماز،عبادت است تا اينكه حدث سر نزد.گفتند:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!حدث چيست ؟فرمود:بدگويى كردن از ديگران.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 145
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا قَالَ اَلْعَبْدُ عَلِمَ اَللَّهُ فَكَانَ كَاذِباً قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَ مَا وَجَدْتَ أَحَداً تَكْذِبُ عَلَيْهِ غَيْرِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 420 )
12 - امام صادق فرمود هر كه گويد خدا ميداند و سخن بدروغ گويد خداى عز و جل فرمايد ديگرى جز من نيافتى كه باو دروغ بندى ؟!!
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 420
الأمالی (للصدوق)
12.ابان ابن تغلب از ابى عبد اللّه نقل كرد كه ايشان فرمود:چنانچه بنده بگويد خدا مى داند ولى دروغ بگويد،خداوند مى فرمايد:آيا كسى به جز من نيافتى كه دروغت را به او ببندى ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 147
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ وَهْبٍ عَنْ شِهَابِ بْنِ عَبْدِ رَبِّهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ قَالَ: مَنْ قَالَ اَللَّهُ يَعْلَمُ فِيمَا لَمْ يَعْلَمْ اِهْتَزَّ اَلْعَرْشُ إِعْظَاماً لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 420 )
13 - فرمود هر كه چيزى را ندانسته گويد و گويد خدا ميداند عرش از عظمت خدا بلرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 420
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس از سر نادانى چيزى بگويد و آن گاه بگويد كه خدا از اين سخن آگاه است،عرش الهى از عظمت دروغ خواهد لرزيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 147
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْبَصْرِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا حَقُّ اَللَّهِ عَلَى اَلْعِبَادِ قَالَ أَنْ يَقُولُوا مَا يَعْلَمُونَ وَ يَقِفُوا عِنْدَ مَا لاَ يَعْلَمُونَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 420 )
14 - زرارة بن اعين گويد از امام پنجم پرسيدم خدا را بر بندگان چه حقى است ؟ فرمود آنچه دانند بگويند و در آنچه ندانند توقف كنند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 420
الأمالی (للصدوق)
14.زراره بن اعين مى گويد كه از امام باقر عليه السّلام سوال كردم كه خداوند را بر بندگان چه حقى مى باشد؟فرمود:اين است كه هنگامى كه مى دانند،سخن بگويند و به هنگام نادانى سكوت كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 147
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ عَنْ أَبِي يَعْقُوبَ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَيَّرَ عِبَادَهُ بِآيَتَيْنِ مِنْ كِتَابِهِ أَنْ لاَ يَقُولُوا حَتَّى يَعْلَمُوا وَ لاَ يَرُدُّوا مَا لَمْ يَعْلَمُوا قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « أَ لَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِمْ مِيثٰاقُ اَلْكِتٰابِ أَنْ لاٰ يَقُولُوا عَلَى اَللّٰهِ إِلاَّ اَلْحَقَّ » وَ قَالَ « بَلْ كَذَّبُوا بِمٰا لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَ لَمّٰا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 420 )
15 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود براستى خداى تبارك و تعالى بدو آيه قرآن بندگانش را سرزنش كرده كه چيزى نگويند تا بدانند او آنچه ندانند منكر آن نباشند (اعراف-169) خدا فرموده آيا پيمانى مندرج در كتاب از آنها گرفته نشد كه نگويند بر خدا جز آنچه حق است و فرمود (يونس-29) بلكه تكذيب كردند بدان چه در خور دانش آنها نبود و هنوز تاويلش بآنها نرسيده بود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 420
الأمالی (للصدوق)
15.امام صادق عليه السّلام فرمود:بى گمان خداوند با دو آيه قرآن بندگان خويش را ملامت كرده است:اين كه سخنى بر زبان نياورند،مگر اينكه از آن آگاه باشند،و نيز چيزى را كه نمى دانند،انكار نكنند.خداوند فرمود:
«آيا پيمانى در كتاب وحى از آنان گرفته نشد كه درباره خدا غير از حق نگويند؟» (اعراف/169)و نيز فرمود:«آنان چيزى را تكذيب كردند كه فراخور دانايى شان نبود و هنوز به تأويل آن دست نيافته بودند.»(يونس/39).
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 147
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ عَنِ اِبْنِ شُبْرُمَةَ قَالَ: مَا ذَكَرْتُ حَدِيثاً سَمِعْتُهُ مِنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلاَّ كَادَ أَنْ يَتَصَدَّعَ لَهُ قَلْبِي سَمِعْتُهُ يَقُولُ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اِبْنُ شُبْرُمَةَ وَ أُقْسِمُ بِاللَّهِ مَا كَذَبَ عَلَى أَبِيهِ وَ لاَ كَذَبَ أَبُوهُ عَلَى جَدِّهِ وَ لاَ كَذَبَ جَدُّهُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ عَمِلَ بِالْمَقَايِيسِ فَقَدْ هَلَكَ وَ أَهْلَكَ وَ مَنْ أَفْتَى اَلنَّاسَ وَ هُوَ لاَ يَعْلَمُ اَلنَّاسِخَ مِنَ اَلْمَنْسُوخِ وَ اَلْمُحْكَمَ مِنَ اَلْمُتَشَابِهِ فَقَدْ هَلَكَ وَ أَهْلَكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 421 )
16 - ابن شبرمه گويد من حديثى را بياد نيارم كه از حضرت صادق شنيدم جز آنكه ميخواهد دلم از آن بشكافد شنيدمش ميفرمود پدرم از جدم از رسول خدا بمن باز گفت (ابن شبرمه گفت بخدا سوگند كه بر پدرش دروغ نبسته و نه پدرش بر جدش و نه جدش برسول خدا) كه هر كه عمل بقياس كند هلاك است و هلاك كرده است و هر كه بمردم فتوى دهد و ناسخ از منسوخ و محكم از متشابه نشناسد هلاك است و هلاك كرده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 421
الأمالی (للصدوق)
16.ابن بشرمه مى گويد:حديثى را از امام صادق عليه السّلام به ياد نمى آورم،مگر اينكه نزديك است قلبم از آن شكاف بردارد.امام فرمود:پدرم از جدم و از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله روايت فرمود:كه هركس به قياس رفتار كند،نابود شده و ديگران را به نابودى كشانده است و هركس به مردم فتوا دهد،درحالى كه ناسخ از منسوخ و محكم از متشابه را باز نمى شناسد نابود شده و ديگران را نابود ساخته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 147
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 421
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَامَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ خَطِيباً فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ فَقَالَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تُحَدِّثُوا اَلْجُهَّالَ بِالْحِكْمَةِ فَتَظْلِمُوهَا وَ لاَ تَمْنَعُوهَا أَهْلَهَا فَتَظْلِمُوهُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 421 )
17 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود عيسى بن مريم ميان بنى اسرائيل بخطبه ايستاد و فرمود اى بنى اسرائيل حكمت بنادانان باز مگوئيد تا بدان ستم كرده باشيد و آن را از اهلش دريغ نكنيد تا بآنان ستم كرده باشيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 421
الأمالی (للصدوق)
17.امام صادق عليه السّلام فرمود:عيسى بن مريم در بيان بنى اسرائيل براى موعظه ايستاد، پس گفت:اى بنى اسرائيل!حكمت را به جاهلان نگوئيد كه به آن ستم كرده باشيد و از اهلش منع نكنيد تا به او ستم كرده باشيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 149
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: اَلْعَامِلُ عَلَى غَيْرِ بَصِيرَةٍ كَالسَّائِرِ عَلَى غَيْرِ اَلطَّرِيقِ وَ لاَ يَزِيدُهُ سُرْعَةُ اَلسَّيْرِ مِنَ اَلطَّرِيقِ إِلاَّ بُعْداً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 421 )
18 - طلحة بن زيد گويد از امام صادق شنيدم ميفرمود كسى كه بدون بينائى عمل كند چون كسيست بيراهه رود و سرعت رفتن جز پرتى از راه برايش نيفزايد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 421
الأمالی (للصدوق)
18.طلحه بن زيد مى گويد كه امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس كه بدون بصيرت بكوشد، مانند كسى خواهد بود كه از راه بيرون رفته است.شتاب او غير از گمراهى بيشتر نخواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 149
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اِبْنِ مُسْكَانَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ زِيَادٍ اَلصَّيْقَلِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: لاَ يَقْبَلُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَمَلاً إِلاَّ بِمَعْرِفَةٍ وَ لاَ مَعْرِفَةَ إِلاَّ بِعَمَلٍ فَمَنْ عَرَفَ دَلَّتْهُ اَلْمَعْرِفَةُ عَلَى اَلْعَمَلِ وَ مَنْ لَمْ يَعْمَلْ فَلاَ مَعْرِفَةَ لَهُ إِنَّ اَلْإِيمَانَ بَعْضُهُ مِنْ بَعْضٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 422 )
19 - امام صادق ميفرمود خداى عز و جل عملى را نپذيرد جز بمعرفة و معرفت هم نباشد جز با عمل هر كه معرفت پيدا كند او را رهنماى بعمل است و هر كه عملى ندارد معرفتى ندارد، ايمان هر قسمتى از قسمت ديگر پديد گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 422
الأمالی (للصدوق)
19.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند عملى را نخواهد پذيرفت،مگر بر پايه معرفت و معرفت نيز بدون عمل نخواهد بود.هركس به معرفت دست يابد،راهنماى كوشش را به همراه دارد و هركس كه عمل ندارد،شناختى ندارد.هربخش ايمان از بخش ديگر آن به وجود مى آيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 149
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 422
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى اَلْأَبْهَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ اَلْغَلاَبِيُّ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا شُعَيْبُ بْنُ وَاقِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ زَيْدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: نَهَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنِ اَلْأَكْلِ عَلَى اَلْجَنَابَةِ وَ قَالَ إِنَّهُ يُورِثُ اَلْفَقْرَ وَ نَهَى عَنْ تَقْلِيمِ اَلْأَظَافِيرِ بِالْأَسْنَانِ وَ عَنِ اَلسِّوَاكِ فِي اَلْحَمَّامِ وَ اَلتَّنَخُّعِ فِي اَلْمَسَاجِدِ وَ نَهَى عَنْ أَكْلِ سُؤْرِ اَلْفَأْرِ وَ قَالَ لاَ تَجْعَلُوا اَلْمَسَاجِدَ طُرُقاً حَتَّى تُصَلُّوا فِيهَا رَكْعَتَيْنِ وَ نَهَى أَنْ يَبُولَ أَحَدٌ تَحْتَ شَجَرَةٍ مُثْمِرَةٍ أَوْ عَلَى قَارِعَةِ اَلطَّرِيقِ وَ نَهَى أَنْ يَأْكُلَ اَلْإِنْسَانُ بِشِمَالِهِ وَ أَنْ يَأْكُلَ وَ هُوَ مُتَّكِئٌ وَ نَهَى أَنْ تُجَصَّصَ اَلْمَقَابِرُ وَ تُصَلَّى فِيهَا وَ قَالَ إِذَا اِغْتَسَلَ أَحَدُكُمْ فِي فَضَاءٍ مِنَ اَلْأَرْضِ فَلْيُحَاذِرْ عَلَى عَوْرَتِهِ وَ لاَ يَشْرَبَنَّ أَحَدُكُمُ اَلْمَاءَ مِنْ عِنْدِ عُرْوَةِ اَلْإِنَاءِ فَإِنَّهُ مُجْتَمَعُ اَلْوَسَخِ وَ نَهَى أَنْ يَبُولَ أَحَدٌ فِي اَلْمَاءِ اَلرَّاكِدِ فَإِنَّهُ مِنْهُ يَكُونُ ذَهَابُ اَلْعَقْلِ وَ نَهَى أَنْ يَمْشِيَ اَلرَّجُلُ فِي فَرْدِ نَعْلٍ أَوْ يَتَنَعَّلَ وَ هُوَ قَائِمٌ وَ نَهَى أَنْ يَبُولَ اَلرَّجُلُ وَ فَرْجُهُ بَادٍ لِلشَّمْسِ أَوْ لِلْقَمَرِ وَ قَالَ إِذَا دَخَلْتُمُ اَلْغَائِطَ فَتَجَنَّبُوا اَلْقِبْلَةَ وَ نَهَى عَنِ اَلرَّنَّةِ عِنْدَ اَلْمُصِيبَةِ وَ نَهَى عَنِ اَلنِّيَاحَةِ وَ اَلاِسْتِمَاعِ إِلَيْهَا وَ نَهَى عَنِ اِتِّبَاعِ اَلنِّسَاءِ اَلْجَنَائِزَ وَ نَهَى أَنْ يُمْحَى شَيْءٌ مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْبُزَاقِ أَوْ يُكْتَبَ مِنْهُ وَ نَهَى أَنْ يَكْذِبَ اَلرَّجُلُ فِي رُؤْيَاهُ مُتَعَمِّداً وَ قَالَ يُكَلِّفُهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَنْ يَعْقِدَ شَعِيرَةً وَ مَا هُوَ بِعَاقِدِهَا وَ نَهَى عَنِ اَلتَّصَاوِيرِ وَ قَالَ مَنْ صَوَّرَ صُورَةً كُلِّفَ بِهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَنْ يَنْفُخَ فِيهَا وَ لَيْسَ بِنَافِخٍ وَ نَهَى أَنْ يُحْرَقَ شَيْءٌ مِنَ اَلْحَيَوَانِ بِالنَّارِ وَ نَهَى عَنْ سَبِّ اَلدِّيكِ وَ قَالَ إِنَّهُ يُوقِظُ لِلصَّلاَةِ وَ نَهَى أَنْ يَدْخُلَ اَلرَّجُلُ فِي سَوْمِ أَخِيهِ اَلْمُسْلِمِ وَ نَهَى أَنْ يُكْثَرَ اَلْكَلاَمُ عِنْدَ اَلْمُجَامَعَةِ وَ قَالَ مِنْهُ يَكُونُ خَرَسُ اَلْوَلَدِ وَ قَالَ لاَ تُبَيِّتُوا اَلْقُمَامَةَ فِي بُيُوتِكُمْ وَ أَخْرِجُوهَا نَهَاراً فَإِنَّهَا مَقْعَدُ اَلشَّيْطَانِ وَ قَالَ لاَ يَبِيتَنَّ أَحَدُكُمْ وَ يَدُهُ غَمِرَةٌ فَإِنْ فَعَلَ فَأَصَابَهُ لَمَمُ اَلشَّيْطَانِ فَلاَ يَلُومَنَّ إِلاَّ نَفْسَهُ وَ نَهَى أَنْ يَسْتَنْجِيَ اَلرَّجُلُ بِالرَّوْثِ وَ نَهَى أَنْ تَخْرُجَ اَلْمَرْأَةُ مِنْ بَيْتِهَا بِغَيْرِ إِذْنِ زَوْجِهَا فَإِنْ خَرَجَتْ لَعَنَهَا كُلُّ مَلَكٍ فِي اَلسَّمَاءِ وَ كُلُّ شَيْءٍ تَمُرُّ عَلَيْهِ مِنَ اَلْجِنِّ وَ اَلْإِنْسِ حَتَّى تَرْجِعَ إِلَى بَيْتِهَا وَ نَهَى أَنْ تَتَزَيَّنَ اَلْمَرْأَةُ لِغَيْرِ زَوْجِهَا فَإِنْ فَعَلَتْ كَانَ حَقّاً عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُحْرِقَهَا بِالنَّارِ وَ نَهَى أَنْ تَتَكَلَّمَ اَلْمَرْأَةُ عِنْدَ غَيْرِ زَوْجِهَا وَ غَيْرِ ذِي مَحْرَمٍ مِنْهَا أَكْثَرَ مِنْ خَمْسِ كَلِمَاتٍ مِمَّا لاَ بُدَّ لَهَا مِنْهُ وَ نَهَى أَنْ تُبَاشِرَ اَلْمَرْأَةُ اَلْمَرْأَةَ لَيْسَ بَيْنَهُمَا ثَوْبٌ وَ نَهَى أَنْ تُحَدِّثَ اَلْمَرْأَةُ اَلْمَرْأَةَ مِمَّا تَخْلُو بِهِ مَعَ زَوْجِهَا - وَ نَهَى أَنْ يُجَامِعَ اَلرَّجُلُ مُسْتَقْبِلَ اَلْقِبْلَةِ وَ عَلَى طَرِيقٍ عَامِرٍ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَعَلَيْهِ « لَعْنَةُ اَللّٰهِ وَ اَلْمَلاٰئِكَةِ وَ اَلنّٰاسِ أَجْمَعِينَ » وَ نَهَى أَنْ يَقُولَ اَلرَّجُلُ لِلرَّجُلِ زَوِّجْنِي أُخْتَكَ حَتَّى أُزَوِّجَكَ أُخْتِي وَ نَهَى مِنْ إِتْيَانِ اَلْعَرَّافِ وَ قَالَ مَنْ أَتَاهُ وَ صَدَّقَهُ فَقَدْ بَرَأَ مِمَّا أَنْزَلَ اَللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ نَهَى عَنِ اَللَّعِبِ بِالنَّرْدِ وَ اَلشِّطْرَنْجِ وَ اَلْكُوبَةِ وَ اَلْعَرْطَبَةِ يَعْنِي اَلطَّبْلَ وَ اَلطُّنْبُورَ وَ اَلْعُودَ وَ نَهَى عَنِ اَلْغِيبَةِ وَ اَلاِسْتِمَاعِ إِلَيْهَا وَ نَهَى عَنِ اَلنَّمِيمَةِ وَ اَلاِسْتِمَاعِ إِلَيْهَا وَ قَالَ لاَ يَدْخُلُ اَلْجَنَّةَ قَتَّاتٌ يَعْنِي نَمَّاماً وَ نَهَى عَنْ إِجَابَةِ اَلْفَاسِقِينَ إِلَى طَعَامِهِمْ وَ نَهَى عَنِ اَلْيَمِينِ اَلْكَاذِبَةِ وَ قَالَ إِنَّهَا تَتْرُكُ اَلدِّيَارَ بَلاَقِعَ وَ قَالَ مَنْ حَلَفَ بِيَمِينٍ كَاذِبَةٍ صَبْراً لِيَقْطَعَ بِهَا مَالَ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ لَقِيَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ وَ يَرْجِعَ وَ نَهَى عَنِ اَلْجُلُوسِ عَلَى مَائِدَةٍ يُشْرَبُ عَلَيْهَا اَلْخَمْرُ وَ نَهَى أَنْ يُدْخِلَ اَلرَّجُلُ حَلِيلَتَهُ إِلَى اَلْحَمَّامِ وَ قَالَ لاَ يَدْخُلَنَّ أَحَدُكُمُ اَلْحَمَّامَ إِلاَّ بِمِئْزَرٍ وَ نَهَى عَنِ اَلْمُحَادَثَةِ اَلَّتِي تَدْعُو إِلَى غَيْرِ اَللَّهِ وَ نَهَى عَنْ تَصْفِيقِ اَلْوَجْهِ وَ نَهَى عَنِ اَلشُّرْبِ فِي آنِيَةِ اَلذَّهَبِ وَ اَلْفِضَّةِ وَ نَهَى عَنْ لُبْسِ اَلْحَرِيرِ وَ اَلدِّيبَاجِ وَ اَلْقَزِّ لِلرِّجَالِ فَأَمَّا لِلنِّسَاءِ [اَلنِّسَاءُ] فَلاَ بَأْسَ وَ نَهَى أَنْ تُبَاعَ اَلثِّمَارُ حَتَّى تَزْهُوَ يَعْنِي تَصْفَرَّ أَوْ تَحْمَرَّ وَ نَهَى عَنِ اَلْمُحَاقَلَةِ يَعْنِي بَيْعَ اَلتَّمْرِ بِالرُّطَبِ وَ اَلزَّبِيبِ بِالْعِنَبِ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِكَ [يَعْنِي بَيْعَ اَلتَّمْرِ بِالزَّبِيبِ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِكَ] وَ نَهَى عَنْ بَيْعِ اَلنَّرْدِ وَ اَلشِّطْرَنْجِ وَ قَالَ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَهُوَ كَأَكْلِ لَحْمِ اَلْخِنْزِيرِ وَ نَهَى عَنْ بَيْعِ اَلْخَمْرِ وَ أَنْ تُشْتَرَى اَلْخَمْرُ وَ أَنْ تُسْقَى اَلْخَمْرُ وَ قَالَ لَعَنَ اَللَّهُ اَلْخَمْرَ وَ عَاصِرَهَا وَ غَارِسَهَا وَ شَارِبَهَا وَ سَاقِيَهَا وَ بَائِعَهَا وَ مُشْتَرِيَهَا وَ آكِلَ ثَمَنِهَا وَ حَامِلَهَا وَ اَلْمَحْمُولَةَ إِلَيْهِ وَ قَالَ مَنْ شَرِبَهَا لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلاَةٌ أَرْبَعِينَ يَوْماً وَ إِنْ مَاتَ وَ فِي بَطْنِهِ شَيْءٌ مِنْ ذَلِكَ كَانَ حَقّاً عَلَى اَللَّهِ أَنْ يَسْقِيَهُ مِنْ طِينَةِ خَبَالٍ وَ هُوَ صَدِيدُ أَهْلِ اَلنَّارِ وَ مَا يَخْرُجُ مِنْ فُرُوجِ اَلزُّنَاةِ فَيَجْتَمِعُ ذَلِكَ فِي قُدُورِ جَهَنَّمَ فَيَشْرَبُهَا أَهْلُ اَلنَّارِ فَ « يُصْهَرُ بِهِ » [بِهَا] « مٰا فِي بُطُونِهِمْ وَ اَلْجُلُودُ » وَ نَهَى عَنْ أَكْلِ اَلرِّبَا وَ شَهَادَةِ اَلزُّورِ وَ كِتَابَةِ اَلرِّبَا وَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَعَنَ آكِلَ اَلرِّبَا وَ مُوكِلَهُ وَ كَاتِبَهُ وَ شَاهِدَيْهِ وَ نَهَى عَنْ بَيْعٍ وَ سَلَفٍ وَ نَهَى عَنْ بَيْعَيْنِ فِي بَيْعٍ وَ نَهَى عَنْ بَيْعِ مَا لَيْسَ عِنْدَكَ وَ نَهَى عَنْ بَيْعِ مَا لَمْ يُضْمَنْ وَ نَهَى مُصَافَحَةَ اَلذِّمِّيِّ وَ نَهَى أَنْ يُنْشَدَ اَلشِّعْرُ أَوْ تُنْشَدَ اَلضَّالَّةُ فِي اَلْمَسْجِدِ وَ نَهَى أَنْ يُسَلَّ اَلسَّيْفُ فِي اَلْمَسْجِدِ وَ نَهَى عَنْ ضَرْبِ وُجُوهِ اَلْبَهَائِمِ وَ نَهَى أَنْ يَنْظُرَ اَلرَّجُلُ إِلَى عَوْرَةِ أَخِيهِ اَلْمُسْلِمِ وَ قَالَ مَنْ تَأَمَّلَ عَوْرَةَ أَخِيهِ لَعَنَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ نَهَى اَلْمَرْأَةَ أَنْ تَنْظُرَ إِلَى عَوْرَةِ اَلْمَرْأَةِ وَ نَهَى أَنْ يُنْفَخَ فِي طَعَامٍ أَوْ فِي شَرَابٍ أَوْ يُنْفَخَ فِي مَوْضِعِ اَلسُّجُودِ وَ نَهَى أَنْ يُصَلِّيَ اَلرَّجُلُ فِي اَلْمَقَابِرِ وَ اَلطُّرُقِ وَ اَلْأَرْحِيَةِ وَ اَلْأَوْدِيَةِ وَ مَرَابِطِ اَلْإِبِلِ [اَلْخَيْلِ] وَ عَلَى ظَهْرِ اَلْكَعْبَةِ وَ نَهَى عَنْ قَتْلِ اَلنَّحْلِ وَ نَهَى عَنِ اَلْوَسْمِ فِي وُجُوهِ اَلْبَهَائِمِ وَ نَهَى أَنْ يَحْلِفَ اَلرَّجُلُ بِغَيْرِ اَللَّهِ وَ قَالَ مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اَللَّهِ فَلَيْسَ مِنَ اَللَّهِ فِي شَيْءٍ وَ نَهَى أَنْ يَحْلِفَ اَلرَّجُلُ بِسُورَةٍ مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ وَ قَالَ مَنْ حَلَفَ بِسُورَةٍ مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ فَعَلَيْهِ بِكُلِّ آيَةٍ مِنْهَا يَمِينٌ فَمَنْ شَاءَ بَرَّ وَ مَنْ شَاءَ فَجَرَ وَ نَهَى أَنْ يَقُولَ اَلرَّجُلُ لِلرَّجُلِ لاَ وَ حَيَاتِكَ وَ حَيَاةِ فُلاَنٍ وَ نَهَى أَنْ يَقْعُدَ اَلرَّجُلُ فِي اَلْمَسْجِدِ وَ هُوَ جُنُبٌ وَ نَهَى عَنِ اَلتَّعَرِّي بِاللَّيْلِ وَ اَلنَّهَارِ وَ نَهَى عَنِ اَلْحِجَامَةِ يَوْمَ اَلْأَرْبِعَاءِ وَ اَلْجُمُعَةِ وَ نَهَى عَنِ اَلْكَلاَمِ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ وَ اَلْإِمَامُ يَخْطُبُ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَقَدْ لَغِيَ وَ مَنْ لَغِيَ فَلاَ جُمُعَةَ لَهُ وَ نَهَى عَنِ اَلتَّخَتُّمِ بِخَاتَمِ صُفْرٍ أَوْ حَدِيدٍ وَ نَهَى أَنْ يُنْقَشَ شَيْءٌ مِنَ اَلْحَيَوَانِ عَلَى اَلْخَاتَمِ وَ نَهَى عَنِ اَلصَّلاَةِ فِي ثَلاَثِ سَاعَاتٍ عِنْدَ طُلُوعِ اَلشَّمْسِ وَ عِنْدَ غُرُوبِهَا وَ عِنْدَ اِسْتِوَائِهَا وَ نَهَى عَنْ صِيَامِ سِتَّةِ أَيَّامٍ يَوْمِ اَلْفِطْرِ وَ يَوْمِ اَلشَّكِّ وَ يَوْمِ اَلنَّحْرِ وَ أَيَّامِ اَلتَّشْرِيقِ وَ نَهَى أَنْ يُشْرَبَ اَلْمَاءُ كَرْعاً كَمَا تَشْرَبُ اَلْبَهَائِمُ وَ قَالَ اِشْرَبُوا بِأَيْدِيكُمْ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ أَوَانِيكُمْ وَ نَهَى عَنِ اَلْبُزَاقِ فِي اَلْبِئْرِ اَلَّتِي يُشْرَبُ مِنْهَا وَ نَهَى أَنْ يُسْتَعْمَلَ أَجِيرٌ حَتَّى يَعْلَمَ مَا أُجْرَتُهُ وَ نَهَى عَنِ اَلْهِجْرَانِ فَإِنْ كَانَ لاَ بُدَّ فَاعِلاً فَلاَ يَهْجُرُ أَخَاهُ أَكْثَرَ مِنْ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ فَمَنْ كَانَ مُهَاجِراً لِأَخِيهِ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ اَلنَّارُ أَوْلَى بِهِ وَ نَهَى عَنْ بَيْعِ اَلذَّهَبِ وَ اَلْفِضَّةِ بِالنِّسْيَةِ وَ نَهَى عَنْ بَيْعِ اَلذَّهَبِ بِالذَّهَبِ زِيَادَةً إِلاَّ وَزْناً بِوَزْنٍ وَ نَهَى عَنِ اَلْمَدْحِ وَ قَالَ اُحْثُوا فِي وُجُوهِ اَلْمَدَّاحِينَ اَلتُّرَابَ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ تَوَلَّى خُصُومَةَ ظَالِمٍ أَوْ أَعَانَ عَلَيْهَا ثُمَّ نَزَلَ بِهِ مَلَكُ اَلْمَوْتِ قَالَ لَهُ أَبْشِرْ بِلَعْنَةِ اَللَّهِ وَ نَارِ جَهَنَّمَ « وَ بِئْسَ اَلْمَصِيرُ » وَ قَالَ مَنْ مَدَحَ سُلْطَاناً جَائِراً وَ تَخَفَّفَ وَ تَضَعْضَعَ لَهُ طَمَعاً فِيهِ كَانَ قَرِينَهُ إِلَى اَلنَّارِ وَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ لاٰ تَرْكَنُوا إِلَى اَلَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ اَلنّٰارُ » وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ دَلَّ جَائِراً عَلَى جَوْرٍ كَانَ قَرِينَ هَامَانَ فِي جَهَنَّمَ وَ مَنْ بَنَى بُنْيَاناً رِيَاءً وَ سُمْعَةً - حُمِّلَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مِنَ اَلْأَرْضِ اَلسَّابِعَةِ وَ هُوَ نَارٌ تَشْتَعِلُ ثُمَّ يُطَوَّقُ فِي عُنُقِهِ وَ يُلْقَى فِي اَلنَّارِ فَلاَ يَحْبِسُهُ شَيْءٌ مِنْهَا دُونَ قَعْرِهَا إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ كَيْفَ يَبْنِي رِيَاءً وَ سُمْعَةً قَالَ يَبْنِي فَضْلاً عَلَى مَا يَكْفِيهِ اِسْتِطَالَةً مِنْهُ عَلَى جِيرَانِهِ وَ مُبَاهَاةً لِإِخْوَانِهِ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ ظَلَمَ أَجِيراً أَجْرَهُ أَحْبَطَ اَللَّهُ عَمَلَهُ وَ حَرَّمَ عَلَيْهِ رِيحَ اَلْجَنَّةِ وَ إِنَّ رِيحَهَا لَتُوجَدُ مِنْ مَسِيرَةِ خَمْسِمِائَةِ عَامٍوَ مَنْ خَانَ جَارَهُ شِبْراً مِنَ اَلْأَرْضِ جَعَلَهَا اَللَّهُ طَوْقاً فِي عُنُقِهِ مِنْ تُخُومِ اَلْأَرَضِينَ اَلسَّابِعَةِ حَتَّى يَلْقَى اَللَّهَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مُطَوَّقاً إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ وَ يَرْجِعَ أَلاَ وَ مَنْ تَعَلَّمَ اَلْقُرْآنَ ثُمَّ نَسِيَهُ مُتَعَمِّداً لَقِيَ اَللَّهَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَغْلُولاً يُسَلِّطُ اَللَّهُ عَلَيْهِ بِكُلِّ آيَةٍ مِنْهَا حَيَّةً تَكُونُ قَرِينَهُ إِلَى اَلنَّارِ إِلاَّ أَنْ يَغْفِرَ اَللَّهُ لَهُ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ قَرَأَ اَلْقُرْآنَ ثُمَّ شَرِبَ عَلَيْهِ حَرَاماً أَوْ آثَرَ عَلَيْهِ حُبّاً لِلدُّنْيَا وَ زِينَتِهَا اِسْتَوْجَبَ عَلَيْهِ سَخَطَ اَللَّهِ إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ أَلاَ وَ إِنَّهُ إِنْ مَاتَ عَلَى غَيْرِ تَوْبَةٍ حَاجَّهُ اَلْقُرْآنُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَلاَ يَزَالُهُ إِلاَّ مَدْحُوضاً أَلاَ وَ مَنْ زَنَى بِامْرَأَةٍ مُسْلِمَةٍ أَوْ يَهُودِيَّةٍ أَوْ نَصْرَانِيَّةٍ أَوْ مَجُوسِيَّةٍ حُرَّةٍ أَوْ أَمَةٍ ثُمَّ لَمْ يَتُبْ وَ مَاتَ مُصِرّاً عَلَيْهِ فَتَحَ اَللَّهُ لَهُ فِي قَبْرِهِ ثَلاَثَمِائَةِ بَابٍ تَخْرُجُ مِنْهُ حَيَّاتٌ وَ عَقَارِبُ وَ ثُعْبَانُ اَلنَّارِ فَهُوَ يَحْتَرِقُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ فَإِذَا بُعِثَ مِنْ قَبْرِهِ تَأَذَّى اَلنَّاسُ مِنْ نَتْنِ رِيحِهِ فَيُعْرَفُ بِذَلِكَ وَ بِمَا كَانَ يَعْمَلُ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا حَتَّى يُؤْمَرَ بِهِ إِلَى اَلنَّارِ أَلاَ إِنَّ اَللَّهَ حَرَّمَ اَلْحَرَامَ وَ حَدَّ اَلْحُدُودَ وَ مَا أَحَدٌ أَغْيَرَ مِنَ اَللَّهِ وَ مِنْ غَيْرَتِهِ حَرَّمَ اَلْفَوَاحِشَ وَ نَهَى أَنْ يَطَّلِعَ اَلرَّجُلُ فِي بَيْتِ جَارِهِ وَ قَالَ مَنْ نَظَرَ إِلَى عَوْرَةِ أَخِيهِ اَلْمُسْلِمِ أَوْ عَوْرَةِ غَيْرِ أَهْلِهِ مُتَعَمِّداً أَدْخَلَهُ اَللَّهُ مَعَ اَلْمُنَافِقِينَ اَلَّذِينَ كَانُوا يَبْحَثُونَ عَنْ عَوْرَاتِ اَلْمُسْلِمِينَ وَ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ اَلدُّنْيَا حَتَّى يَفْضَحَهُ اَللَّهُ إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ لَمْ يَرْضَ بِمَا قَسَمَ اَللَّهُ لَهُ مِنَ اَلرِّزْقِ وَ بَثَّ شَكْوَاهُ وَ لَمْ يَصْبِرْ وَ لَمْ يَحْتَسِبْ لَمْ تُرْفَعْ لَهُ حَسَنَةٌ وَ يَلْقَى اَللَّهَ وَ هُوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ وَ نَهَى أَنْ يَخْتَالَ اَلرَّجُلُ فِي مِشْيَتِهِ وَ قَالَ مَنْ لَبِسَ ثَوْباً فَاخْتَالَ فِيهِ خَسَفَ اَللَّهُ بِهِ مِنْ شَفِيرِ جَهَنَّمَ وَ كَانَ قَرِينَ قَارُونَ لِأَنَّهُ أَوَّلُ مَنِ اِخْتَالَ فَخَسَفَ اَللَّهُ « بِهِ وَ بِدٰارِهِ اَلْأَرْضَ » وَ مَنِ اِخْتَالَ فَقَدْ نَازَعَ اَللَّهَ فِي جَبَرُوتِهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ ظَلَمَ اِمْرَأَةً مَهْرَهَا فَهُوَ عِنْدَ اَللَّهِ زَانٍ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ عَبْدِي زَوَّجْتُكَ أَمَتِي عَلَى عَهْدِي فَلَمْ تُوفِ بِعَهْدِي وَ ظَلَمْتَ أَمَتِي فَيُؤْخَذُ مِنْ حَسَنَاتِهِ فَيُدْفَعُ إِلَيْهَا بِقَدْرِ حَقِّهَا فَإِذَا لَمْ تَبْقَ لَهُ حَسَنَةٌ أُمِرَ بِهِ إِلَى اَلنَّارِ بِنَكْثِهِ لِلْعَهْدِ - « إِنَّ اَلْعَهْدَ كٰانَ مَسْؤُلاً » وَ نَهَى صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ كِتْمَانِ اَلشَّهَادَةِ وَ قَالَ مَنْ كَتَمَهَا أَطْعَمَهُ اَللَّهُ لَحْمَهُ عَلَى رُءُوسِ اَلْخَلاَئِقِ وَ هُوَ قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ لاٰ تَكْتُمُوا اَلشَّهٰادَةَ وَ مَنْ يَكْتُمْهٰا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ » وَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ آذَى جَارَهُ حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ رِيحَ اَلْجَنَّةِ - « وَ مَأْوٰاهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ اَلْمَصِيرُ » وَ مَنْ ضَيَّعَ حَقَّ جَارِهِ فَلَيْسَ مِنَّا وَ مَا زَالَ جَبْرَئِيلُ يُوصِينِي بِالْجَارِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُ وَ مَا زَالَ يُوصِينِي بِالْمَمَالِيكِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيَجْعَلُ لَهُمْ وَقْتاً إِذَا بَلَغُوا ذَلِكَ اَلْوَقْتَ أُعْتِقُوا وَ مَا زَالَ يُوصِينِي بِالسِّوَاكِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيَجْعَلُهُ فَرِيضَةً وَ مَا زَالَ يُوصِينِي بِقِيَامِ اَللَّيْلِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّ خِيَارَ أُمَّتِي لَنْ يَنَامُوا أَلاَ وَ مَنِ اِسْتَخَفَّ بِفَقِيرٍ مُسْلِمٍ فَقَدِ اِسْتَخَفَّ بِحَقِّ اَللَّهِ وَ اَللَّهُ يَسْتَخِفُّ بِهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ أَكْرَمَ فَقِيراً مُسْلِماً لَقِيَ اَللَّهَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ هُوَ عَنْهُ رَاضٍ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ عَرَضَتْ لَهُ فَاحِشَةٌ أَوْ شَهْوَةٌ فَاجْتَنَبَهَا مِنْ مَخَافَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ اَلنَّارَ وَ آمَنَهُ مِنَ اَلْفَزَعِ اَلْأَكْبَرِ وَ أَنْجَزَ لَهُ مَا وَعَدَهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ - « وَ لِمَنْ خٰافَ مَقٰامَ رَبِّهِ جَنَّتٰانِ » أَلاَ وَ مَنْ عَرَضَتْ لَهُ دُنْيَا وَ آخِرَةٌ فَاخْتَارَ اَلدُّنْيَا عَلَى اَلْآخِرَةِ لَقِيَ اَللَّهَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لَيْسَتْ لَهُ حَسَنَةٌ يَتَّقِي بِهَا اَلنَّارَ وَ مَنِ اِخْتَارَ اَلْآخِرَةَ عَلَى اَلدُّنْيَا [وَ تَرَكَ اَلدُّنْيَا] رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ وَ غَفَرَ لَهُ مَسَاوِيَ عَمَلِهِ وَ مَنْ مَلَأَ عَيْنَهُ مِنْ حَرَامٍ مَلَأَ اَللَّهُ عَيْنَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مِنَ اَلنَّارِ إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ وَ يَرْجِعَ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ صَافَحَ اِمْرَأَةً تَحْرُمُ عَلَيْهِ فَقَدْ « بٰاءَ بِسَخَطٍ مِنَ اَللّٰهِ » وَ مَنِ اِلْتَزَمَ اِمْرَأَةً حَرَاماً قُرِنَ فِي سِلْسِلَةٍ مِنَ اَلنَّارِ مَعَ اَلشَّيْطَانِ فَيُقْذَفَانِ فِي اَلنَّارِ وَ مَنْ غَشَّ مُسْلِماً فِي شِرَاءٍ أَوْ بَيْعٍ فَلَيْسَ مِنَّا وَ يُحْشَرُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَعَ اَلْيَهُودِ لِأَنَّهُمْ أَغَشُّ اَلْخَلْقِ لِلْمُسْلِمِينَ وَ نَهَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنْ يَمْنَعَ أَحَدٌ اَلْمَاعُونَ وَ قَالَ مَنْ مَنَعَ اَلْمَاعُونَ جَارَهُ مَنَعَهُ اَللَّهُ خَيْرَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ وَكَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَ مَنْ وَكَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ فَمَا أَسْوَأَ حَالَهُ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَيُّمَا اِمْرَأَةٍ آذَتْ زَوْجَهَا بِلِسَانِهَا لَمْ يَقْبَلِ اَللَّهُ مِنْهَا صَرْفاً وَ لاَ عَدْلاً وَ لاَ حَسَنَةً مِنْ عَمَلِهَا حَتَّى تُرْضِيَهُ وَ إِنْ صَامَتْ نَهَارَهَا وَ قَامَتْ لَيْلَهَا وَ أَعْتَقَتِ اَلرِّقَابَ وَ حَمَلَتْ عَلَى جِيَادِ اَلْخَيْلِ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ وَ كَانَتْ أَوَّلَ مَنْ يَرِدُ اَلنَّارَ وَ كَذَلِكَ اَلرَّجُلُ إِذَا كَانَ لَهَا ظَالِماً أَلاَ وَ مَنْ لَطَمَ خَدَّ مُسْلِمٍ أَوْ وَجْهَهُ بَدَّدَ اَللَّهُ عِظَامَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ حُشِرَ مَغْلُولاً حَتَّى يَدْخُلَ جَهَنَّمَ إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ وَ مَنْ بَاتَ وَ فِي قَلْبِهِ غِشٌّ لِأَخِيهِ اَلْمُسْلِمِ بَاتَ فِي سَخَطِ اَللَّهِ وَ أَصْبَحَ كَذَلِكَ حَتَّى يَتُوبَ وَ نَهَى عَنِ اَلْغِيبَةِ وَ قَالَ مَنِ اِغْتَابَ اِمْرَأً مُسْلِماً بَطَلَ صَوْمُهُ وَ نُقِضَ وُضُوؤُهُ وَ جَاءَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ يَفُوحُ مِنْ فِيهِ رَائِحَةٌ أَنْتَنُ مِنَ اَلْجِيفَةِ يَتَأَذَّى بِهِ أَهْلُ اَلْمَوْقِفِ فَإِنْ مَاتَ قَبْلَ أَنْ يَتُوبَ مَاتَ مُسْتَحِلاًّ لِمَا حَرَّمَ اَللَّهُ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ كَظَمَ غَيْظاً وَ هُوَ قَادِرٌ عَلَى إِنْفَاذِهِ وَ حَلُمَ عَنْهُ أَعْطَاهُ اَللَّهُ أَجْرَ شَهِيدٍ أَلاَ وَ مَنْ تَطَوَّلَ عَلَى أَخِيهِ فِي غِيبَةٍ سَمِعَهَا فِيهِ فِي مَجْلِسٍ فَرَدَّهَا عَنْهُ رَدَّ اَللَّهُ عَنْهُ أَلْفَ بَابٍ مِنَ اَلسُّوءِ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ فَإِنْ هُوَ لَمْ يَرُدَّهَا وَ هُوَ قَادِرٌ عَلَى رَدِّهَا كَانَ عَلَيْهِ كَوِزْرِ مَنِ اِغْتَابَهُ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ نَهَى رَسُولُ اَللَّهِ عَنِ اَلْخِيَانَةِ وَ قَالَ مَنْ خَانَ أَمَانَةً فِي اَلدُّنْيَا وَ لَمْ يَرُدَّهَا إِلَى أَهْلِهَا ثُمَّ أَدْرَكَهُ اَلْمَوْتُ مَاتَ عَلَى غَيْرِ مِلَّتِي وَ يَلْقَى اَللَّهَ وَ هُوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ شَهِدَ شَهَادَةَ زُورٍ عَلَى أَحَدٍ مِنَ اَلنَّاسِ عُلِّقَ بِلِسَانِهِ مَعَ « اَلْمُنٰافِقِينَ فِي اَلدَّرْكِ اَلْأَسْفَلِ مِنَ اَلنّٰارِ » وَ مَنِ اِشْتَرَى خِيَانَةً وَ هُوَ يَعْلَمُ فَهُوَ كَالَّذِي خَانَهَا وَ مَنْ حَبَسَ عَنْ أَخِيهِ اَلْمُسْلِمِ شَيْئاً مِنْ حَقٍّ حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ بَرَكَةَ اَلرِّزْقِ إِلاَّ أَنْ يَتُوبَ أَلاَ وَ مَنْ سَمِعَ فَاحِشَةً فَأَفْشَاهَا فَهُوَ كَالَّذِي أَتَاهَا وَ مَنِ اِحْتَاجَ إِلَيْهِ أَخُوهُ اَلْمُسْلِمُ فِي قَرْضٍ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَيْهِ فَلَمْ يَفْعَلْ حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ رِيحَ اَلْجَنَّةِ أَلاَ وَ مَنْ صَبَرَ عَلَى خُلُقِ اِمْرَأَةٍ سَيِّئَةِ اَلْخُلُقِ وَ اِحْتَسَبَ فِي ذَلِكَ اَلْأَجْرَ أَعْطَاهُ اَللَّهُ ثَوَابَ اَلشَّاكِرِينَ فِي اَلْآخِرَةِ أَلاَ وَ أَيُّمَا اِمْرَأَةٍ لَمْ تَرْفُقْ بِزَوْجِهَا وَ حَمَلَتْهُ عَلَى مَا لاَ يَقْدِرُ عَلَيْهِ وَ مَا لاَ يُطِيقُ لَمْ تُقْبَلْ مِنْهَا حَسَنَةٌ وَ تَلْقَى اَللَّهَ وَ هُوَ عَلَيْهَا غَضْبَانُ أَلاَ وَ مَنْ أَكْرَمَ أَخَاهُ اَلْمُسْلِمَ فَإِنَّمَا يُكْرِمُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَهَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنْ يَؤُمَّ اَلرَّجُلُ قَوْماً إِلاَّ بِإِذْنِهِمْ وَ قَالَ مَنْ أَمَّ قَوْماً بِإِذْنِهِمْ وَ هُمْ بِهِ رَاضُونَ فَاقْتَصَدَ بِهِمْ فِي حُضُورِهِ وَ أَحْسَنَ صَلاَتَهُ بِقِيَامِهِ وَ قِرَاءَتِهِ وَ رُكُوعِهِ وَ سُجُودِهِ وَ قُعُودِهِ فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِ اَلْقَوْمِ وَ لاَ يَنْقُصُ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْءٌ أَلاَ وَ مَنْ أَمَّ قَوْماً بِأَمْرِهِمْ ثُمَّ لَمْ يُتِمَّ بِهِمُ اَلصَّلاَةَ وَ لَمْ يُحْسِنْ فِي رُكُوعِهِ وَ سُجُودِهِ وَ خُشُوعِهِ وَ قِرَاءَتِهِ رُدَّتْ عَلَيْهِ صَلاَتُهُ وَ لَمْ تُجَاوِزْ تَرْقُوَتَهُ وَ كَانَتْ مَنْزِلَتُهُ كَمَنْزِلَةِ إِمَامٍ جَائِرٍ مُعْتَدٍ لَمْ يُصْلِحْ إِلَى رَعِيَّتِهِ وَ لَمْ يَقُمْ فِيهِمْ بِحَقٍّ وَ لاَ قَامَ فِيهِمْ بِأَمْرٍ وَ قَالَ مَنْ مَشَى إِلَى ذِي قَرَابَةٍ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ لِيَصِلَ رَحِمَهُ أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ مِائَةِ شَهِيدٍ وَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ أَرْبَعُونَ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ يُمْحَى عَنْهُ أَرْبَعُونَ أَلْفَ سَيِّئَةٍ وَ يُرْفَعُ لَهُ مِنَ اَلدَّرَجَاتِ مِثْلُ ذَلِكَ وَ كَأَنَّمَا عَبَدَ اَللَّهَ مِائَةَ سَنَةٍ صَابِراً مُحْتَسِباً وَ مَنْ كَفَى ضَرِيراً حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ اَلدُّنْيَا وَ مَشَى لَهُ فِيهَا حَتَّى يَقْضِيَ اَللَّهُ لَهُ حَاجَتَهُ أَعْطَاهُ اَللَّهُ بَرَاءَةً مِنَ اَلنِّفَاقِ وَ بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ قَضَى لَهُ سَبْعِينَ حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ اَلدُّنْيَا وَ لاَ يَزَالُ يَخُوضُ فِي رَحْمَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى يَرْجِعَ وَ مَنْ مَرِضَ يَوْماً وَ لَيْلَةً فَلَمْ يَشْكُ إِلَى عُوَّادِهِ بَعَثَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَعَ خَلِيلِهِ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اَلرَّحْمَنِ حَتَّى يَجُوزَ اَلصِّرَاطَ كَالْبَرْقِ اَللاَّمِعِ وَ مَنْ سَعَى لِمَرِيضٍ فِي حَاجَةٍ قَضَاهَا أَوْ لَمْ يَقْضِهَا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ اَلْأَنْصَارِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَإِنْ كَانَ اَلْمَرِيضُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ أَ وَ لَيْسَ ذَاكَ أَعْظَمَ أَجْراً إِذَا سَعَى فِي حَاجَةٍ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ قَالَ نَعَمْ أَلاَ وَ مَنْ فَرَّجَ عَنْ مُؤْمِنٍ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ اَلدُّنْيَا فَرَّجَ اَللَّهُ عَنْهُ اِثْنَتَيْنِ وَ سَبْعِينَ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ اَلْآخِرَةِ وَ اِثْنَتَيْنِ وَ سَبْعِينَ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ اَلدُّنْيَا هونها [أَهْوَنُهَا] اَلْمَغْصُ [اَلْمَعْضُ] قَالَ وَ مَنْ يُبْطِلْ عَلَى ذِي حَقٍّ حَقَّهُ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَى أَدَاءِ حَقِّهِ فَعَلَيْهِ كُلَّ يَوْمٍ خَطِيئَةُ عَشَّارٍ أَلاَ وَ مَنْ عَلَّقَ سَوْطاً بَيْنَ يَدَيْ سُلْطَانٍ جَائِرٍ جَعَلَ اَللَّهُ ذَلِكَ اَلسَّوْطَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ ثُعْبَاناً مِنَ اَلنَّارِ طُولُهُ سَبْعُونَ ذِرَاعاً يُسَلِّطُ اَللَّهُ عَلَيْهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ - « وَ بِئْسَ اَلْمَصِيرُ » وَ مَنِ اِصْطَنَعَ إِلَى أَخِيهِ مَعْرُوفاً فَامْتَنَّ بِهِ أَحْبَطَ اَللَّهُ عَمَلَهُ وَ ثَبَّتَ وِزْرَهُ وَ لَمْ يَشْكُرْ لَهُ سَعْيَهُ ثُمَّ قَالَ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حَرَّمْتُ اَلْجَنَّةَ عَلَى اَلْمَنَّانِ وَ اَلْبَخِيلِ وَ اَلْقَتَّاتِ وَ هُوَ اَلنَّمَّامُ أَلاَ وَ مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فَلَهُ بِوَزْنِ كُلِّ دِرْهَمٍ مِثْلُ جَبَلِ أُحُدٍ مِنْ نَعِيمِ اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ مَشَى بِصَدَقَةٍ إِلَى مُحْتَاجٍ كَانَ لَهُ كَأَجْرِ صَاحِبِهَا مِنْ غَيْرِ أَنْ يَنْقُصَ مِنْ أَجْرِهِ شَيْءٌ وَ مَنْ صَلَّى عَلَى مَيِّتٍ صَلَّى عَلَيْهِ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ فَإِنْ أَقَامَ حَتَّى يُدْفَنَ وَ يُحْثَى عَلَيْهِ اَلتُّرَابُ كَانَ لَهُ بِكُلِّ قَدَمٍ نَقَلَهَا قِيرَاطٌ مِنَ اَلْأَجْرِ وَ اَلْقِيرَاطُ مِثْلُ جَبَلِ أُحُدٍ أَلاَ مَنْ ذَرَفَتْ عَيْنَاهُ مِنْ خَشْيَةِ اَللَّهِ كَانَ لَهُ بِكُلِّ قَطْرَةٍ قَطَرَتْ مِنْ دُمُوعِهِ قَصْرٌ فِي اَلْجَنَّةِ مُكَلَّلٌ بِالدُّرِّ وَ اَلْجَوْهَرِ فِيهِ مَا لاَ عَيْنٌ رَأَتْ وَ لاَ أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لاَ خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ أَلاَ وَ مَنْ مَشَى إِلَى مَسْجِدٍ يَطْلُبُ فِيهِ اَلْجَمَاعَةَ كَانَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ يُرْفَعُ لَهُ مِنَ اَلدَّرَجَاتِ مِثْلُ ذَلِكَ وَ إِنْ مَاتَ وَ هُوَ عَلَى ذَلِكَ وَكَّلَ اَللَّهُ بِهِ سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ يَعُودُونَهُ [يُعَوِّذُونَهُ] فِي قَبْرِهِ وَ يُؤْنِسُونَهُ فِي وَحْدَتِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لَهُ حَتَّى يُبْعَثَ أَلاَ وَ مَنْ أَذَّنَ مُحْتَسِباً يُرِيدُ بِذَلِكَ وَجْهَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَعْطَاهُ اَللَّهُ ثَوَابَ أَرْبَعِينَ أَلْفَ شَهِيدٍ وَ أَرْبَعِينَ أَلْفَ صِدِّيقٍ وَ يَدْخُلُ فِي شَفَاعَتِهِ أَرْبَعُونَ أَلْفَ مُسِيءٍ مِنْ أُمَّتِي إِلَى اَلْجَنَّةِ أَلاَ وَ إِنَّ اَلْمُؤَذِّنَ إِذَا قَالَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ صَلَّى عَلَيْهِ تِسْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ اِسْتَغْفَرُوا لَهُ وَ كَانَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فِي ظِلِّ اَلْعَرْشِ حَتَّى يَفْرُغَ مِنْ حِسَابِ اَلْخَلاَئِقِ وَ يَكْتُبُ ثَوَابَ قَوْلِهِ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ أَرْبَعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ مَنْ حَافَظَ عَلَى اَلصَّفِّ اَلْأَوَّلِ وَ اَلتَّكْبِيرَةِ اَلْأُولَى لاَ يُؤْذِي مُسْلِماً أَعْطَاهُ اَللَّهُ مِنَ اَلْأَجْرِ مَا يُعْطَى اَلْمُؤَذِّنُونَ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ أَلاَ وَ مَنْ تَوَلَّى عِرَافَةَ قَوْمٍ حَبَسَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى شَفِيرِ جَهَنَّمَ بِكُلِّ يَوْمٍ أَلْفَ سَنَةٍ وَ حُشِرَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ يَدَاهُ مَغْلُولَتَانِ إِلَى عُنُقِهِ فَإِنْ قَامَ فِيهِمْ بِأَمْرِ اَللَّهِ أَطْلَقَهُ اَللَّهُ وَ إِنْ كَانَ ظَالِماً هُوِيَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ « وَ بِئْسَ اَلْمَصِيرُ » وَ قَالَ لاَ تُحَقِّرُوا شَيْئاً مِنَ اَلشَّرِّ وَ إِنْ صَغُرَ فِي أَعْيُنِكُمْ وَ لاَ تَسْتَكْثِرُوا اَلْخَيْرَ وَ إِنْ كَثُرَ فِي أَعْيُنِكُمْ فَإِنَّهُ لاَ كَبِيرَ مَعَ اَلاِسْتِغْفَارِ وَ لاَ صَغِيرَ مَعَ اَلْإِصْرَارِ - قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْغَلاَبِيُّ سَأَلْتُ عَنْ طُولِ هَذَا اَلْأَثَرِ شُعَيْباً اَلْمُزَنِيَّ فَقَالَ يَا عَبْدَ اَللَّهِ سَأَلْتُ اَلْحُسَيْنَ بْنَ زَيْدٍ عَنْ طُولِ هَذَا اَلْحَدِيثِ فَقَالَ حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ جَمَعَ هَذَا اَلْحَدِيثَ مِنَ اَلْكِتَابِ اَلَّذِي هُوَ إِمْلاَءُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ خَطُّ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 422 )
1 - امير المؤمنين فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) غدقن كرد از خوردن در جنابت و فرمود باعث فقر است و از ناخن چيدن با دندان و از مسواك در حمام و از سينه تكانى در مساجد و از خوردن دم زده موش، فرمود از مسجد گذر نكنيد مگر آنكه دو ركعت نماز در آن بخوانيد، غدقن كرد از شاشيدن زير درخت ميوه دار و بر كنار راه و از خوردن با دست چپ و در حمام تكيه زدن و از گچ كارى گورها و نماز در آنها فرمود هر كدام در فضاى زمين غسل كرديد عورت را بپوشانيد، از دم دسته ظرف آب ننوشيد كه چركين است، غدقن كرد از شاش در آب ايستاده كه از آن سلب خرد زايد و از راه رفتن در يكتا كفش و از كفش پوشيدن ايستاده و از شاشيدن با آلت عريان برابر ماه و خورشيد فرمود در حال تغوط از برابرى قبله دورى كنيد، غدقن كرد از شيون در مصيبت و از نوحه گرى و گوش گرفتن آن و از اينكه زنها دنبال جنازه روند و از پاك كردن كلمه قرآن با آب دهان يا نوشتنش با آن، غدقن كرد از آنكه كسى خواب دروغ جعل كند فرمود خدا روز قيامت او را وادارد جو را گره زند و نتواند و از صورتكشى، فرمود هر كه صورتى كشد روز قيامت وادار شود كه در آن روح دمد و نتواند و از سوختن هيچ جاندارى با آتش و از بد گفتن به خروس فرمود او براى نماز بيدار ميكند و از وارد شدن معامله در برادر دينى و از بسيار گوئى هنگام جماع فرمود از آن لالى فرزند تراود فرمود نگذاريد شب خاكروبه در خانه شما بماند آن را بيرون بريد كه جايگاه شيطانست مبادا كسى از شما با دست آلوده بغذا بخوابد و اگر چنين كرد و آسيب شيطان در خواب باو رسيد جز خود را سرزنش نكند، غدقن كرد از استنجاى با سرگين و از بيرون رفتن زن بى اجازه شوهر از خانه و اگر رود همه فرشتگان و هر جن و انسى كه بر آنها گذرد لعنتش كنند تا بخانه اش برگردد و از آرايش كردن زن براى جز شوهر خود اگر كرد بر خدا حق است كه او را بآتش بسوزاند و از سخن گفتن زن نزد جز شوهر و محارمش بيش از پنج كلمه در حال ضرورت و از چسبيدن زنى بزنى بيفاصله جامه و از گفتگوى دو زن در اسرار شوهران، غدقن كرد از مجامعت با زن برابر قبله و در ميان راه، فرمود هر كه چنان كند بر او است لعنت خدا و ملائكه و همه مردم، و از اينكه مردى بديگرى گويد خواهر ترا بمن تزويج كن تا خواهرم را بتو تزويج كنم، غدقن كرد از مراجعه بفال بين فرمود هر كه باو مراجعه كند و او را باور كند از آنچه بر محمد نازل شده بيزار است، غدقن كرد از بازى با نرد و شطرنج و طبل و طنبور و تار و از غيبت و شنيدن آن و سخن چينى و گوش دادن بآن فرمود سخن چين ببهشت نرود، غدقن كرد از پذيرش دعوت فاسقان بر خوراكشان و از قسم دروغ فرمود قسم دروغ شهرها را ويران كند فرمود هر كه قسم دروغ خورد تا مال مسلمانى را ببرد خداى عز و جل را ملاقات كند كه بر او خشمناك است مگر آنكه توبه كند و برگردد و غدقن كرد از نشستن بر سفره اى كه بر آن مى نوشند و از اينكه مرد همسر خود را وارد حمام كند و فرمود مبادا بى لنگ وارد حمام شويد و نهى كرد از گفتگوئى كه دعوت بغير خدا باشد و از سيلى بر چهره زدن و از نوشيدن در ظرف طلا و نقره و از پوشيدن حرير و ديبا براى مردان و بر زنان رواست، غدقن كرد از فروش ميوه ها تا جلوه كنند يعنى زرد يا سرخ شوند و از محاقله يعنى فروش خرماى تازه بخشك و آنچه مانند آنست (يعنى خرماى سر درخت را بفروشد بوزن معينى از چيده و خشك آن) غدقن كرد از فروش نرد و شطرنج فرمود چون خوردن گوشت خوك است و از خريد شراب و فروش آن و از نوشاندنش، فرمود لعنت كند خدا مى را و فشار دهنده و كشت كن و نوشنده و ساقى و فروشنده و خريدار و خورنده بها و حمل كننده آن را و كسى كه برايش حمل شود، فرمود هر كه آن را بنوشد چهل روز نمازش قبول نيست و اگر بميرد و در شكمش از آن باشد بر خدا حق است كه از گل خبال باو خوراند و آن چرك و خون اهل دوزخ است و آنچه از فرج زنان هرزه در آيد و در ديگهاى دوزخ گرد آيد و دوزخيان از آن بنوشند و آنچه در شكم آنها است با پوستشان تافته شود، غدقن كرد از خوردن ربا و گواهى دروغ و نوشتن ربا، فرمود خداى عز و جل خورنده ربا و موكل آن و نويسنده و دو گواهش را لعن كرده، غدقن كرد از بيع و سلف با هم و از دو بيع در يك بيع و از بيع چيزى كه ندارى و از بيع بى ضمانت عوض و از دست دادن با يهود و ترسا و گبر و از خواندن شعر و جستن گمشده در مسجد و از كشيدن شمشير در مسجد و از زدن بر روى حيوانات و از نگاه مسلمان بعورت برادر مسلمانش فرمود هر كه در عورت برادر خود تامل كند هفتاد هزار فرشته او را لعن كنند، غدقن كرد كه زن بعورت زن نگاه كند و از فوت كردن در خوردنى و آشاميدنى و از فوت كردن در جاى سجده و غدقن كرد از نماز خواندن مرد در گورستان و در راه و در آسيا و رودخانه و شترخان و بر پشت بام كعبه، غدقن كرد از كشتن زنبور عسل و از خال كوبيدن بروى حيوانات و از اينكه كسى بجز نام خدا سوگند بخورد، فرمود هر كه بغير خدا سوگند خورد در نظر خدا چيزى نيست و غدقن كرد از قسم خوردن بسوره اى از قرآن، فرمود هر كه بيك سوره از قرآن سوگند بخورد بشماره هر آيه قسمى بر او است هر كه خواهد ادا كند و هر كه خواهد فاجر باشد، غدقن كرد كه مردى بديگرى گويد نه بجان تو يا بجان فلان و از اينكه جنب در مسجد بنشيند يا در شب يا روز برهنه بگردد و از حجامت در چهار شنبه و جمعه، غدقن كرد از سخن گفتن روز جمعه وقت خطبه خواندن امام، هر كه كند لغو گفته و هر كه لغو گويد جمعه ندارد، غدقن كرد از انگشتر مس زرد و آهن و از نقش چيزى از جانداران بر انگشتر و از نماز در سه وقت برآمدن آفتاب و غروبش و هنگام ظهر، غدقن كرد از روزه شش روز عيد فطر، روز شك در ماه رمضان، روز عيد قربان و ايام تشريق(11-13 - ذيحجه) و نوشيدن آب بر حوض و نهر چون حيوانات، فرمود با دست آب خوريد كه ظرف شماها است، غدقن كرد از تف كردن در چاهى كه از آن مينوشند و از بكار گرفتن اجير تا اجرتش معلوم باشد و از قهر كردن و اگر ناچار باشد از برادر دينى خود بيش از سه روز قهر نكند و اگر بيش از آن قهر كند دوزخ باو شايسته تر است، غدقن كرد از فروش طلا و نقره به نسيه و از فروش طلا بطلا با زيادى در احد طرفين و بايد هم وزن باشند و غدقن كرد از مدح، فرمود بر چهره مداحان خاك بپاشيد، فرمود هر كه وكيل ظالمى شود براى محاكمه يا او را كمك دهد سپس فرشته اى بر او فرود آيد باو گويد مژده بادت بلعنت خدا و آتش دوزخ و چه بد سرانجامى است فرمود هر كه سلطان ناحقى را مدح كند و بطمع در استفاده از او برايش زبونى و تواضع كند همقطار او باشد بسوى دوزخ، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى عز و جل فرمايد (هود-113) اعتماد نكنيد بكسانى كه ستمگرند تا آتش بگيريد، فرمود هر كه ستمكارى را بستم رهنمائى كند قرين هامانست در دوزخ، هر كه براى خود نمائى و شهرت ساختمانى بسازد روز قيامت آن را از هفتم زمين بر دوش دارد و بجان او آتش سوزانى باشد و آن را طوق گردنش كنند و در دوزخش افكنند و تا ته آن چيزى جلوش را نگيرد مگر توبه كند، عرض شد يا رسول اللّٰه ساختمان رياء و شهرت چگونه است ؟ فرمود ساختمانى كه زيادى از حاجت باشد براى گردن فرازى بر همسايگان و بخود نازيدن بر همنوعان است، فرمود هر كه مزد مزدورى را كم گذارد خدا عملش را حبط كند و بوى بهشت كه از پانصد سال راه دريافت شود بر او حرام كند. هر كه يك وجب زمين همسايه را خيانت كند از يك هفتم زمين طوق گردنش گردد تا خدا را با همان طوق روز قيامت ملاقات كند مگر آنكه توبه كند و برگردد، هر كه قرآن آموزد و عمدا فراموش سازد خدا را روز قيامت در بند ملاقات نمايد و خدا بشماره هر آيه اش بر او مارى مسلط كند كه همراهش باشد تا دوزخ مگر خدا از او بگذرد، فرمود هر كه قرآن خواند و بر آن حرامى نوشد يا حب دنيا و زيورش را بر آن مقدم دارد مستوجب خشم خدا باشد مگر آنكه توبه كند و اگر بى توبه بميرد روز قيامت قرآن خصم او است و از او دست بر ندارد تا او را محكوم كند، هر كه با زنى مسلمان يا يهودى يا ترسا يا گبر آزاد يا بنده زنا كند و توبه نكند و مصر بر آن بميرد خدا سيصد در بر گورش باز كند كه مار و عقرب و اژدهاى دوزخى از آن در آيد و بسوزد تا روز قيامت و چون از گورش درآيد مردم از گندش در آزار باشند و از آتش بشناسند و بدانند در دنيا چه كاره بوده تا دستور دوزخ باو دهند هلا خدا حرام را غدقن نموده و حدود مقرر ساخته و كسى از خدا غيرتمندتر نيست و از غيرتش هرزگى را منع كرده و غدقن كرده كه مردى سر بخانه همسايه كند، فرمود هر كه بر عورت برادر مسلمانش يا عورت غير خانواده اش نگاه كند عمدا خدايش با منافقان كه كاوش از عورت ميكردند در آورد و از دنيا نرود تا خدايش رسوا كند مگر توبه كند، فرمود هر كه بدان روزى كه خدا قسمتش كرده راضى نباشد و بهر كس شكايت كند و صبر نكند و بحساب خدا نگذارد حسنه اى از او بالا نرود و خدا را ملاقات كند خشمناك بر خود مگر توبه كند، غدقن كرد كه مردى متكبرانه راه رود، فرمود هر كه جامه اى بپوشد و در آن تكبر نمايد خدا در پرتگاه دوزخش فرو برد و همراه قارون باشد زيرا اول كسيست كه تكبر كرد و بخود باليد و خدا او را و خانه اشرا فرو برد، هر كه بخود باليد با خدا در جبروتش ستيزه كرده فرمود هر كه در مهر زنى ستم كند نزد خدا زناكار است و روز قيامت خداى عز و جل باو فرمايد بنده ام كنيزم را طبق قرارم بتو تزويج كردم بعهدم وفا نكردى و باو ستم كردى و از حسناتش بگيرد و باو دهد باندازه حقش و اگر از حسناتش نماند او را براى عهدشكنى بدوزخ افكند كه از عهد بازپرسى شود، غدقن كرد از كتمان شهادت، فرمود هر كه آن را كتمان كند خدا گوشتش را در برابر مردم خوراكش سازد و اينست گفتار خداى عز و جل (بقره 283) كتمان نكنيد گواهى را هر كه آن را كتمان كند دلش گنهكار است - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه همسايه آزارى كند خدا بوى بهشت را بر او حرام كند و جايش دوزخ است و چه بد سرانجامى است، هر كه همسايه را ضايع كند از ما نيست پياپى جبرئيل سفارش همسايه را بمن كرد تا گمان كردم او را وارث ميسازد و پياپى سفارش بنده ها را كرد تا گمان كردم براى آنها موعدى مقرر كند و در آن موعد آزاد شوند و پياپى سفارش مسواك بمن نمود تا گمان كردم آن را واجب ميسازد و پياپى سفارش عبادت در شب كرد تا گمان كردم نيكان امتم شب را نميخوابند، هر كه فقر مسلمانى را سبك شمارد حق خدا را سبك شمرده و خدا روز قيامت او را سبك شمارد جز آنكه توبه كند، فرمود هر كه فقير مسلمانى را گرامى دارد خدا روز قيامت از او راضى است، هر كه هرزگى يا شهوت رانى برايش آماده شود و از ترس خدا از آن دورى كند خدايش بر دوزخ حرام كند و او را از هراس بزرگ آسوده كند و آنچه در قرآنش وعده داده براى او عملى كند (در سوره رحمان) و براى كسى كه از مقام پروردگارش بترسد دو بهشت است هلا كسى كه دنيا و آخرت در پيشش آيد و دنيا را بر آخرت ترجيح دهد روز قيامت خدا را ملاقات كند و عمل خوبى ندارد كه او را از دوزخ نگهدارد و هر كه آخرت را بر دنيا ترجيح دهد خدا از او خشنود است و بدكاريهاى او را بيامرزد، هر كه چشم از حرام پر كند خدا روز قيامت چشمش را از دوزخ پر كند مگر توبه كند و برگردد، فرمود هر كه با زن بيگانه دست دهد بخشم خدا گرفتار شده و هر كه بزن بيگانه بچسبد با شيطان بيك زنجير بسته شود و بآتش افكنده شوند و هر كه با مسلمانى در خريد يا فروش دغلى كند از ما نيست و در قيامت با يهود محشور شود زيرا آنها از همه مردم نسبت بمسلمانان دغلكار ترند، رسول خدا غدقن كرد كه كسى از كاسه دريغ دارد، فرمود هر كه كاسه خود را از همسايه دريغ دارد خدا روز قيامت خيرش را از او دريغ دارد و او را بخود واگذارد و چه بد حالى دارد، فرمود هر زنى شوهر خود آزارد بزبان، خدا از او هيچ صدقه و عدالتى نپذيرد و هيچ حسنه اى تا او را راضى كند گرچه همه روزها روزه دارد و شب عبادت كند و بنده ها آزاد كند، و اسبهاى خوب را زير پاى مجاهدان راه خدا بنهد و او اول كس باشد كه بدوزخ رود و همچنانست مرد اگر نسبت باو ستمكار باشد، هلا هر كه سيلى بگونه يا بروى مسلمانى زند خدا در قيامت استخوانهايش را پراكنده كند و با غل بمحشر آيد تا بدوزخ رود مگر آنكه توبه كند هر كه شب گذراند و در دل مگر مسلمانى را پرورد شب را در سخط خدا گذرانيده و همچنان صبح كند تا توبه كند، غدقن كرد از غيبت فرمود هر كه مرد مسلمانى را غيبت كند روزه اش باطل و وضويش شكسته شود و در قيامت بويش از مردار گندتر است كه اهل محشر از آن آزار كشند اگر پيش از توبه بميرد حلال شمرد حرام خدا مرده، فرمود هر كه خشمى در خورد و توانا بر اجرايش باشد و بردبارى كند خدا باو اجر شهيد بدهد هلا هر كه در مجلسى غيبت برادر خود شنود و از او دفاع كند خدا هزار باب بدى در دنيا و آخرت از او مى گرداند و اگر با قدرت دفاع نكند شريك غيبت كننده باشد هفتاد بار، غدقن كرد رسول خدا از خيانت، فرمود هر كه در دنيا خيانت در امانت كند و آن را بصاحبش ندهد و مرگش فرا رسد بغير ملت من بميرد و خدا را خشمناك ملاقات كند، فرمود هر كه بدروغ بر كسى گواهى دهد با منافقان در درك اسفل دوزخ آويزان گردد، هر كه امانت خيانت شده را دانسته بخرد چون خائن است، هر كه خيرى از حق مسلمانى را حبس كند خدا بركت روزى بر او حرام سازد مگر توبه كند هر كه هرزگى بشنود و فاش سازد چون مرتكب آنست، هر كه برادر مسلمانش در قرض باو محتاج شود و قادر باشد و باو ندهد خدا بوى بهشت را بر او حرام كند هلا هر كه ببد اخلاقى زنى صبر كند و ثواب خواهد خدا در آخرت ثواب شاكران باو دهد هلا هر زنى با شوهرش نرمش نكند و او را بدان چه تاب ندارد وادارد هيچ حسنه اى از او پذيرفته نيست و خدا را خشمناك ملاقات كند هلا هر كه برادر مسلمان خود را گرامى دارد خدا را گرامى داشته، غدقن كرد رسول خدا كه كسى پيشنماز جمعى شود مگر باجازه آنها، فرمود هر كه پيشنماز جمعى شود باجازه آنها و از او راضى باشند و در حضور با آنها ميانه روى كند و خوب نماز بخواند از نظر قيام و قرائت و ركوع و سجود و قعود برابر همه آنها ثواب برد و از ثواب آنها هم كم نشود هلا هر كه امام نماز جمعى شود باجازه آنها و نماز درست برايشان نخواند و ركوع و سجود و خشوع و قرائتش خوب نباشد نمازش بر او رد شود و از گلوگاهش نگذرد و مقام او چون امام ستمكار متعدى باشد كه اصلاح حال رعيت خود نكند و قرض آنها را ندهد و كارى براى آنها نكند، فرمود هر كه نزد خويشاوندى رود و بخود و مالش با او صله رحم كند خداى عز و جل باو اجر صد شهيد دهد و بهر گامى چهل هزار حسنه دارد و چهل هزار گناهش محو شود و چهل هزار درجه از او بالا رود و گويا صد سال خدا را عبادت كرده باشد با صبر و قصد نيك، هر كه به نابينائى در حوائج دنيا كمك دهد و در آن حاجت او رفت و آمد كند تا انجام كند كارش را خدا باو برائت از نفاق و از دوزخ بدهد و هفتاد حاجت دنياى او رفت و آمد كند تا انجام كند كارش را خدا باو برائت از نفاق و از دوزخ بدهد و هفتاد حاجت دنياى او را برآورد و پياپى در رحمت خداى عز و جل فرو رود تا برگردد، هر كه روزى و شبى بيمار شود و بعيادت كنندگانش شكايت نكند خدا او را روز قيامت با خليلش ابراهيم خليل الرحمن محشور سازد تا از صراط چون برق تابان بگذرد هر كه براى بيمارى در كارى كوشش كند تا حاجتش برآيد از گناهانش در آيد چون روزى كه مادرش زائيد، مردى از انصار گفت يا رسول اللّٰه پدر و مادرم قربانت اگر بيمار از خاندانش باشد اجر بيشترى ندارد كه در كار او تلاش كند؟ فرمود چرا هلا هر كه گره از كار دنياى مؤمنى گشايد خدا هفتاد و دو گره از كار آخرتش گشايد و هفتاد و دو گره از كار دنيايش كه آسانتر آنها گلوگيريست فرمود هر كه حق ذى حقى را از ميان ببرد و توانا بر ادا باشد هر روزى گناه كمر كچى دارد هلا هر كه تازيانه برابر سلطان ناحق آويزد خدا روز قيامت آن را اژدهائى آتشين سازد كه هفتاد ذراع درازى دارد و در دوزخ آن را بر وى مسلط سازد و چه بد سرانجامى است، هر كه ببرادرش احسانى كند و بر وى منت نهد خدا عملش حبط كند و وزرش را ثبت كند و كوشش او را منظور ندارد و سپس فرمود خدا ميفرمايد حرامست بهشت بر پر منت و بخيل و سخن چين هلا هر كه صدقه اى دهد بوزن هر درهمش چون كوه احد از نعمت بهشت دارد، هر كه صدقه اى بمحتاج رساند اجر صاحبش را دارد و از اجر او كاسته نشود، هر كه به مرده اى نماز بخواند هفتاد هزار فرشته برايش طلب آمرزش كند و خدا گناهان گذشته اشرا بيامرزد و اگر بماند تا دفن شود و خاكش كنند بهر قدمى برداشته قيراطى اجر دارد و قيراط چون كوه احد است هلا هر كه دو چشمش از ترس خدا گريان شوند بهر قطره اشكش كاخى از در و گوهر در بهشت دارد كه در آنست آنچه ديده اى نديده و گوشى نشنيده و بدل بشرى نگذشته هلا هر كه بمسجدى رود براى نماز جماعت بهر گامى هفتاد هزار حسنه دارد و برابر آن درجه اش بالا رود و اگر بر اين شيوه بميرد خدا هفتاد هزار فرشته باو موكل كند تا در گورش از او عيادت كنند و در تنهائيش با او انس گيرند و برايش طلب آمرزش كنند تا بمحشر رود هلا هر كه براى خدا اذان گويد ثواب چهل هزار شهيد و چهل هزار صديق دارد و چهل هزار كس ببهشت روند در شفاعت او هلا چون مؤذن گويد اشهد ان لا اله الا اللّٰه نود هزار فرشته باو رحمت فرستند و برايش آمرزش جويند و روز قيامت در سايه عرش باشد، تا حساب خلايق تمام شود و در گفتار اشهد ان محمدا رسول اللّٰه ثوابش را چهل هزار فرشته بنويسند، هر كه محافظ صف اول جماعت باشد و هميشه تكبير اول را درك كند و مسلمانى را نيازارد خدا باو اجر همه مؤذنها را در دنيا و آخرت بدهد هلا هر كه رئيس قومى شود خداى عز و جل او را بهر روزى هزار سال در كنار دوزخ نگهدارد و دست بگردن بسته محشور شود در قيامت اگر بدستور خدا ميان آنان كار كرده خدا او را آزاد كند و اگر ستمكرده او را بآتش دوزخ فرو برد و چه بد سرانجامى است، فرمود هيچ بدى را كوچك مگيريد و اگر چه در چشم خرد است و كار خير را بيش مشماريد و اگر چه در چشم شما بسيار است زيرا با استغفار گناه كبيره نماند و با اصرار گناهى صغيره نباشد - امام ششم فرمود اين حديث طولانى از كتابى فراهم شده كه املاء رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) است و خط على بن ابى طالب (عليه السّلام).
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 432
الأمالی (للصدوق)
1.امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را از خوردن در حال جنابت بازداشت و فرمود:اين كار سبب بينوايى است.و نيز از ناخن چينى با دندان و از مسواك زدن در حمام و از سينه تكانى در مسجد و از خوردن خوراكى دندان زده موش بازداشت.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:از مسجد عبور نكنيد مگر آنكه دو ركعت نماز در آن گزاريد.و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را از ادراركردن در پاى درخت ميوه دار يا كناره راهها و از خوردن با دست چپ و تكيه دادن در حمام و گچ كردن قبرها و نماز در آن بازداشت. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركدام از شما كه در فضاى آزاد غسل كرديد،شرمگاه خود را بپوشانيد و از دسته ظرف آبى ننوشيد كه چرك دارد.و نيز افراد از ادرار در آب ايستاده منع كرد كه سبب بى خردى مى شود.و نيز از راه رفتن با يك لنگه كفش و از كفش پوشيدن درحال ايستادن و از ادراركردن در حال برهنگى در مقابل خورشيد و ماه.و فرمود:در حال ادرار غائط روبه روى قبله نباشيد.و نيز پيامبر،مسلمانان را از شيون و زارى در هنگام مصيبت و نوحه خوانى و شنيدن و از رفتن زنان درپى جنازه بازداشت نيز از پاك كردن كلمه قرآن يا نوشتن آن با آب دهان و نيز از اين كه كسى خواب دروغ بسازد.پيامبر فرمود:در روز رستاخيز خداوند او را به گره زدن جو وادارد و او ناتوان باشد.و نيز از تصويرگرى بازداشت.فرمود:هركس تصويرى بكشد در رستاخيز او را وا مى دارد كه روح در آن بدمد و او ناتوان باشد.و نيز پيامبر مسلمانان را از سوزانيدن جانداران بازداشت و از ناسزا گفتن به خروس بازداشت.فرمود:خروس شما را براى نماز بيدار مى سازد.و پيامبر از دخالت در دادوستد دو برادر دينى و زياد حرف زدن در هنگام نزديكى با زنان بازداشت.فرمود:اين كار سبب لال شدن فرزند مى شود و نيز فرمود:زباله خانه را در شب نگاه نداريد و آن را خارج سازيد كه جايگاه شيطان است. فرمود:مبادا كسى با دست آلوده غذا بخورد؛زيرا در خواب شيطان به وى زيان مى رساند و او غير خود را نبايد ملامت كند و نيز آنان را از استنجاكردن با سرگين منع كرد و نيز از خارج شدن زن از خانه بدون اجازه همسرش.زيرا تا هنگامى كه بازمى گردد،فرشته ها و جن و انس كه بر او عبور مى كنند او را لعن مى كنند.و نيز از آراستن زن براى مرد ديگر بازداشت؛زيرا بر خداوند است كه او را دچار آتش سازد.از سخن گفتن زن با مردان ديگر بازداشت؛مگر اينكه فزون تر از پنج كلمه نباشد كه در هنگام ضرورت پيش مى آيد.از نزديك شدن بدن زنان به يكديگر بدون جامه بازداشت.از سخن زنان درباره اسرار همسران و نيز از مجامعت با زنان روبه روى قبله يا در ميان راه بازداشت.فرمود:هركس چنين رفتار كند،گرفتار لعنت خداوند و فرشتگان و مردمان مى شود.و نيز از اينكه شخصى به ديگرى بگويد كه خواهر خود را به عقد من دربياور كه خواهرم را به عقد تو در آورم.و نيز پيامبر از مراجعه به فال بين بازداشت.فرمود:هركس به فال بين رجوع كند و به او عقيده داشته باشد،از آنچه بر محمد صلّى اللّه عليه و آله فرود آمده است،بيزارى جوييده است.و نيز از بازى كردن با نرد و شطرنج و طبل و طنبور و تار و نيز از غيبت كردن و شنيدن آن بازداشت.فرمود:سخن چين هرگز وارد بهشت نمى شود.همچنين از قبول دعوت زشت كاران براى غذا خوردن و از سوگند دروغ بازداشت.فرمود:سوگند دروغ سبب ويرانى شهرهاست.هركس سوگند دروغ بخورد كه دارايى مسلمانى را به چنگ آورد، خدا را در حالى ديدار مى كند كه بر او خشم گرفته است.مگر اينكه توبه كند و نيز پيامبر از نشستن بر سر سفره اى كه برخى مى گسارى دارند،و از اينكه مردى همسر خويش را به حمام برد منع كرد و فرمود:مبادا بدون پوشش به حمام درآييد.و نيز از سخن گفتنى كه دعوت به غير خداوند داشته باشد و از سيلى زدن بر صورت و از نوشيدن در ظروف طلا و نقره و مردان را از پوشاك حرير و ديبا مردان بازداشت.و نيز از فروختن ميوه ها در حال جلوگيرى در رنگهاى زرد و سرخ و از فروختن خرماى تازه در حوض خرماى خشك و مانند آن بازداشت و نيز از فروختن نرد و شطرنج بازداشت. فرمود:آن مانند خوردن گوشت خوك است.و نيز بازداشت از خريد و فروش شراب و نوشاندن آن فرمود:خداوند لعنت كند شراب را و فشاردهنده و كشت كننده و نوشنده و ساقى و فروشنده و خريدار و خورنده و حمل كننده آن را و كسى كه براى او حمل مى شود.فرمود:هركس شراب نوشد تا چهل شبانه روز نماز او پذيرفته نيست و اگر جان بسپارد و از شراب در معده او باشد،بر خداوند است كه او را از گل چنان خوراند كه همان چرك و خون دوزخيان است و نيز آن چه كه از فرج زنان بدكاره بيرون مى آيد و ريگ هاى جهنم جمع مى شوند و دوزخيان از آن خواهند نوشيد و آن چه در معده شان است،با پوست شان تافته خواهد گشت.و نيز پيامبر مسلمانان را از خوردن ربا و شهادت دروغ و نوشتن قرارداد بازداشت.فرمود:خداوند خورنده ربا و وكيل و كاتب و شاهدان آن را لعنت كرده است.و نيز از معاملات بيع و سلف همراه هم و از دو بيع در يك بيع و از بيع كالايى كه در دست ندارى و از بيع بدون ضمانت عوض بازداشت.و نيز از دست دادن به يهود و ترسا و گبر و از خواندن شعر درپى گمشده رفتن در مسجد،و از شمشير كشيدن در مسجد و نيز از زدن بر صورت حيوان ها و از نگريستن به شرمگاه برادر مسلمان بازداشت.پيامبر فرمود:هركس به شرمگاه برادرش نگاه كند،هفتاد هزار فرشته او را لعنت كنند.و نيز از نگاه زنان به شرمگاه زنان بازداشت.و نيز پيامبر از نماز گزاردن در قبرستان و در بين راه و در آسياب و رودخانه و شترخان و بر بالاى بام خانه خدا بازداشت و نيز از كشتن زنبور عسل و از كوبيدن خال بر روى حيوان ها و از اينكه كسى به غير نام خداوند سوگند ياد كند،فرمود:هركس به غير او سوگند ياد كند،در منظر خداوند ارزشى ندارد.و نيز از سوگند خوردن به سوره اى از سوره هاى قرآنى بازداشت،فرمود: هركس به سوره اى از قرآن سوگند ياد كند به شمار هرآيه آن سوگند بر دوش اوست.هركس كه مى خواهد آن را گزارد و هركس مى خواهد فاجر شود و نيز از اينكه كسى به ديگرى بگويد: نه به جان تو يا نه به جان فلانى!بازداشت و از اين كه در حالت جنب در مسجد بنشيند يا در شب يا روز برهنه گردد.و نيز پيامبر از حجامت در روزهاى چهارشنبه و جمعه و سخن گفتن در جمعه در هنگام خطبه خواندن امام جمعه بازداشته است.هركس چنين رفتار كند،به بيهودگى گراييده و هركس بيهوده بگويد،نماز جمعه ندارد.و نيز از انگشتر مس و زرد و آهن و نقش جانوران بر انگشترى و نماز در هنگام طلوع آفتاب و غروب آن و روزه در عيد فطر و روزه شك و رمضان و عيد قربان و ايام تشويق و نوشيدن آب حوض و نهر مانند حيوانها بازداشت. فرمود:با دست آب بنوشيد كه ظرف شماست.و نيز از تف انداختن در چاهى كه از آن آب آشاميدنى برمى دارند و از استخدام روزمزد پيش از تعيين اجرت وى و از قهركردن بازداشت. اگر قهر با برادر دينى به ناچار صورت گرفت،نبايد از سه روز بگذرد وگرنه دوزخ شايسته اوست.و نيز از فروش نقره و طلا به صورت نسيه و فروش طلا به طلا با محاسبه فزونى در يك طرف بازداشت.و نيز پيامبر مسلمانان را از ستايش يكديگر بازداشت.فرمود:به صورت ستايش گران خاك فرو پاشيد.فرمود:هركس وكيل ستمكارى در محاكمه اى شده و يا به كمك كند،فرشته اى بر او نازل مى شود و مى گويد تو را لعنت خداوند و آتش دوزخ باد كه فرجام بدى است.فرمود:هركس حاكم ستمگرى را به خاطر طمع در بهره گيرى از قدرت و ثروت او ستايش كند و نيز خود را در برابر او فروتن و خوار سازد،در كنار او راهى دوزخ شود.و فرمود:كه خداوند مى فرمايد:«به كسانى كه ستم پيشه اند، اعتماد نورزيد كه گرفتار آتش شويد»(هود/113).فرمود:هركس ستم كارى را به ستم راهنمايى كند، همراه هامان در دوزخ خواهد بود.فرمود:هركس به منظور خودنمايى و مشهور شدن خانه اى بسازد،در روز رستاخيز آن را از طبقه هفتم زمين بر دوش دارد و به جان او آتش سوزان درافتاده باشد.آن خانه را طوق گردن او سازد و او را در دوزخ اندازند،به طورى كه تا عمق جهنم چيزى او را نگاه ندارد،مگر اينكه به سوى خداوند بازگردد.گفته شد:اى پيامبر خدا!منظور از خانه ريا و شهرت چيست ؟فرمود:خانه اى كه فزون تر از نياز آدمى بوده و براى گردن فرازى در برابر همسايه ها و سبب فخرفروشى بر ديگران است. پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس دستمزد كارگرى را كاهش دهد،خداوند كار او را بى اثر مى كند و بوى بهشت كه از فاصلۀ پانصد سال به مشام مى رسد،بر او حرام خواهد شد.هركس يك وجب زمين همسايه را به تصرف خود درآورد،يك هفتم زمين طوق گردن او مى شود تا اينكه خداوند را در همان حال ديدار كند؛مگر اينكه به سوى او بازگردد.هركس قرآن فراگيرد و آن را به طور عمدى از ياد ببرد، خداوند را در روز رستاخيز درحالى كه در بند گرفتار است،ديدار مى كند و خداوند به شمار هرآيه قرآن بر او مارى چيره خواهد كرد كه تا دوزخ همراه او باشد؛مگر اينكه خداوند از گناه او درگذرد.هركس قرآن تلاوت كند و از آن پس چيز حرامى نوشد يا دوستى دنيا و زيبايى آن را بر قرآن برگزيند،سزاوار خشم الهى خواهد بود؛مگر اينكه به سوى او بازگردد و اگر او بدون توبه جان سپارد،در روز رستاخيز قرآن دشمن او شود و از او دست نمى كشد تا اينكه او را محكوم سازد.هركس با زن مسلمان يا يهودى يا ترسا يا گبر،آزاد يا بنده،زنا كند و توبه نكند و با اصرار بر زنا از دنيا برود،خداوند سيصد در از قبر او مى گشايد كه مار و عقرب و اژدهاى دوزخى از آنها بيرون مى آيند و او تا رستاخيز در آتش مى باشد.و آنگاه كه از قبرش بيرون آمد،مردم از بوى تعفن آلودش در آزار باشند و آگاه شوند كه او در دنيا چه كارى مى كرده است تا فرمان دوزخ رفتن به او بدهند.بدانيد كه خداوند شما را از حرام بازداشته و حدود الهى تعيين كرده است. غيرت كسى فزون تر از غيرت الهى نيست.و از غيرت است كه خداوند زشت كارى و سر كشيدن به خانه همسايه را ممنوع كرده است.و پيامبر فرمود:هركس عمدا بر شرمگاه برادر مسلمان خود يا غير خانواده خويش بنگرد،خداوند او را با نفاق ورزان محشور مى سازد كه درپى آشكار ساختن عورت ها بودند.چنين كسى از دنيا نخواهد رفت تا اينكه خداوند او را رسوا سازد مگر اينكه به سوى خدا بازگردد.
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس به رزق مشخص خود از جانب پروردگار خشنود نباشد و نزد هركس شكوه و شكايت داشته باشد و شكيبايى نورزد و آن را به حساب خداوند نگذارد،هرگز حسنه اى از طرف او به آسمان نمى رود و خداوند را در حالى ديدار خواهد كرد كه بر او خشم دارد؛مگر اينكه به سوى خدا باز گردد.خداوند ممنوع ساخته كه كسى با تكبر گام بردارد.فرمود:هركس لباسى بر تن كند كه با آن تكبرش را نشان دهد،خداوند او را همراه قارون در اعماق دوزخ خواهد برد.زيرا نخستين كسى كه تكبر داشت و به خود مباهات كرد و خداوند او و خانه اش را در زمين فرو برد،قارون بود.هركس به خود ببالد،در حقيقت با خداوند در جلال و جبروت او ستيزه گرى كرده است.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس در مهريه زنى به او ستم روا دارد،پيش خود زناپيشه است و خداوند در رستاخيز به او مى فرمايد:اى بنده من!كنيزم را براساس قرار خود به عقد تو درآورده ام.اما تو به پيمان خود وفا نكردى و بر او ستم روا داشتى.آنگاه از حسنه هاى مرد به اندازه اى كه حق مهريه زن است،برمى دارد.اگر حسنه هاى او كافى نباشد،او را به خاطر پيمان شكنى به دوزخ مى اندازد تا از او درباره پيمان سؤال شود.
و نيز پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را از كتمان گواهى بازداشت.فرمود:هركس شهادت خود را كتمان كند خداوند گوشت او را در پيش روى مردمان خوراكى او گرداند و اين كلام اوست:
(وَ لاٰ تَكْتُمُوا اَلشَّهٰادَةَ وَ مَنْ يَكْتُمْهٰا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ )
«كتمان نكنيد شهادت را هركس آن را بپوشاند.دل او گنه پيشه است.(بقره/283).فرمود:هركس همسايه خود را آزار دهد،خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى كند و جايگاه او دوزخ خواهد بود و چه بدفرجامى است.هركس حق همسايه را ضايع كند،از ما نخواهد بود. جبرييل امين بارها به من درباره همسايه ها توصيه داشته تا اينكه پنداشتم مى خواهد او را وارث من كند. و نيز بارها درباره بنده ها توصيه داشت تا اينكه پنداشتم مى خواهد براى آنان زمانى براى آزادى تعيين كند و نيز بارها درباره مسواك زدن به من توصيه داشت تا اينكه پنداشتم مى خواهد آن را در شمار واجب ها درآورد.و بارها درباره عبادت شبانه توصيه داشت تا اينكه پنداشتم صالحان امت من شبها نمى خوابند.هركس مسلمان بينوايى را خوار به حساب آورد،حق خداوند را خوار شمرده است.و خداوند او را در رستاخيز خوار مى شمارد.مگر اينكه به سوى خدا بازگردد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس مسلمان تنگ دستى را ارج گذارد،خداوند در رستاخيز از او خشنود خواهد بود.و هركس زشت كارى و شهوت گرايى براى او آماده باشد و او از بيم عذاب خداوند از آن فاصله گيرد،خداوند آتش دوزخ را بر او حرام ساخته و هراسناكى بزرگ قيامت براى او تبديل به آسايش مى كند و آنچه در قرآن كريم بشارت داده است،براى او ممكن مى كند«براى كسى كه از مقام پروردگار خود بيمناك باشد،دو بهشت خواهد بود».كسى كه از دنيا و آخرت در برابر چشمان او جلوه گر شوند و او دنيا را بر آخرت برگزيند، در رستاخيز خداوند را در حالى ديدار مى كند كه كار شايسته اى به همراه ندارد كه او را در برابر دوزخ نگاه دارد.اما هركس كه آخرت را بر دنيا برگزيند،خداوند از او خشنود شده و گناهان او را خواهد آمرزيد.
هركس چشمان خويش را از حرام پر كند خداوند در رستاخيز چشمان او را از آتش آكنده مى سازد،مگر اينكه به سوى خدا بازگردد.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس با زن بيگانه اى دست بدهد،به خشم خداوند دچار شده است.و هركس خود را به زن بيگانه اى بچسباند، همراه با شيطان به يك زنجير بسته مى شود و به آتش دوزخ انداخته مى شود.و هركس در داد و ستد به مسلمانى حيله كند،از ما نيست و در روز رستاخيز با قوم يهود گرد آورده مى شود. زيرا آنان بيشتر از ديگران نسبت به مسلمانان نيرنگ باز مى باشند.
همچنين پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را از اينكه ظرف غذايى را دريغ كنند،بازداشت.فرمود: هركس كاسه خويش را از همسايه اش مضايقه كند،خداوند در رستاخيز نيز خود را از او دريغ خواهد داشت و او را به حال خويش رها خواهد ساخت و او چه حال ناگوارى خواهد داشت.فرمود:هر زنى كه همسر خود را آزار زبانى دهد،خداوند از او نه صدقه اى را خواهد پذيرفت و نه حسنه اى تا اينكه همسرش را از خود خشنود و راضى كند.هرچند او روزها را روزه باشد و شبها عبادت كند و بنده ها را در راه خدا آزاد كند و اسبان نيك پاى زيرپاى مجاهدان راه خدا گذارد،با اين وصف او نخستين كسى است كه وارد دوزخ خواهد شد.و همين گونه است هرمردى كه نسبت به همسر خويش ستم روا داشته باشد.
هركس به گونه يا صورت مسلمانى سيلى بزند،خداوند در رستاخيز استخوانهاى او را پراكنده خواهد كرد و او همراه با غل و زنجير وارد صحراى محشر مى شود تا اينكه به دوزخ وارد شود،مگر اينكه به سوى خدا بازگردد.هركس شب را سپرى كند و در دل خويش حيله اى بر ضد مسلمانى پرورش دهد،تا صبح در خشم خداوند خواهد بود مگر اينكه به سوى خدا بازگردد.و نيز پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را از غيبت بازداشت.فرمود:هركس غيبت مسلمانى را انجام دهد،روزه او باطل شده و وضوى او مى شكند و در رستاخيز بوى گند او گندتر از بوى مردار خواهد بود،به گونه اى كه مردم از آن آزار خواهند ديد.اگر پيش ازاينكه توبه كند،از دنيا برود،بى گمان حرام الهى به حساب آورده است.و فرمود:هركس خشم خود را فرو خورده و بردبار باشد،درحالى كه توانايى دارد كه انتقام بگيرد،خداوند او را پاداش شهيد خواهد بخشيد و هركس در مجلس غيبت برادر دينى خود را شنيده و از حق او دفاع كند،خداوند هزار در بدى هم در دنيا و هم در آخرت به روى او مى بندد.و اگر در دفاع از برادر دينى اش نكوشد،هفتاد بار در گناه غيبت گر سهيم خواهد بود.و نيز پيامبر صلّى اللّه عليه و آله همگان را از خيانت بازداشت.فرمود:هركس در دنيا در امانت خيانت كند و آن را به صاحب امانت بازنگرداند و از دنيا برود،به غير آيين من مرده و خداوند را در حال خشم ديدار خواهد كرد.و فرمود:هركس شهادت به دروغ دهد،با نفاق پيشگان در پست ترين جاى دوزخ آويزان مى شود.هركس دانسته امانتى را كه در آن خيانتى شده است،خريدارى كند،مانند خيانت كار است.و هركس چيزى را از حق مسلمانى را دور از دسترس او كند،خداوند بركت رزق را بر او حرام مى كند؛مگر اينكه به سوى خدا بازگردد.و هركس خبر زشت كارى را بشنود و آن را در ميان مسلمانان پراكنده سازد،مانند كسى است كه خود را به فحشا آلوده است.و هركس به برادر دينى خود كه نيازمند وام بوده و او مى تواند نيازش را برآورده سازد،كمك نكند،خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى سازد.هركس بر اخلاق ناپسند زن خود شكيبايى كند و پاداش بطلبد،خداوند پاداش سپاس گزاران را در آخرت به او خواهد بخشيد.و هرزنى كه با همسرش نرم خوى نبوده و او را به انجام كارى كه توان آن را ندارد،مجبور كند،هيچ حسنه پذيرفته شده اى نخواهد داشت و خداوند را در حال خشم ديدار مى كند.هركس برادر دينى خود را ارج گذارد،درواقع خدا را ارج گذارده است.و نيز پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را از اينكه بدون اجازه ديگران امام جماعت آنان شوند،بازداشت.فرمود:هركس با رخصت مردم امام جماعت آنان شود و از او خشنود باشند و او رفتار معتدلى داشته و از لحاظ قيام و قرائت و ركوع و سجود و قعود به خوبى نماز گزارد،پاداشى برابر پاداش همه حاضران خواهد داشت،درحالى كه از پاداش آنان چيزى كم نشده است.هركس با رخصت مردم امام جماعت شان شود،اما نماز به نيكى نگزارد،نماز او رد شده و از گلوگاهش عبور نخواهد كرد.و او همانند پيشواى ستم پيشه اى است كه در اصلاح حال مردم نكوشد و وام آنان را بپردازد،تلاشى براى آنان انجام ندهد.و فرمود:هركس پيش خويشاوندان رفته و با خود و ثروت خويش صله رحم كند،خداوند به او پاداش صد شهيد خواهد داد و براى هرقدم او چهل هزار حسنه نوشته و چهل هزار گناه از او پاك مى كند و چهل هزار درجه براى او بالا مى برد.انگار او صد سال خدا را همراه با صبر و نيت شايسته پرستيده است.هركس به شخص نابينايى در امور دنيايى كمك كند و به خاطر تأمين خواسته او در رفت وآمد باشد كه كارش انجام گيرد،خداوند به او برائت از نفاق پيشگى و دوزخ ارزانى مى كند و هفتاد خواسته دنيوى اش را پاسخ مى دهد و همواره در رحمت پروردگار خواهد بود تا اينكه به خانه اش بازگردد و هركس شب يا روزى بيمار شود و نزد عيادت كنندگان زبان به شكايت نگشايد،خداوند او را در رستاخيز با دوست خود ابراهيم خليل الرحمن عليه السّلام محشور خواهد كرد تا اينكه از پل صراط مانند برق فروزان عبور كند و هركس براى شخص بيمارى درموردى بكوشد كه خواسته او تأمين شود،از گناهان خود بيرون مى آيد،همانند روزى كه از مادر به دنيا آمده است.در اين هنگام شخصى از انصار گفت:اى پيامبر خدا!پدر و مادرم فدايت شوند،اگر بيمار از خاندان او باشد،پاداش فزون ترى ندارد كه درباره او بكوشد؟فرمود:چرا.و بعد چنين فرمود: هركس گرهى از كار دنياى برادر دينى اش باز كند،خداوند هفتاد و دو گره از كار آخرت او باز كرده و هفتاد و دو گره از كار دنياى او باز كند كه آسان ترين گره ها همان گلوگيرى است و فرمود:هركس حق صاحب حقى را تباه كند،درحاليكه بر اداى آن توانمند است،در هرروز گناه گمرك چى را خواهد داشت.و هركس تازيانه اى در پيش روى حاكم جائر آويزان سازد،خداوند در رستاخيز آن را به صورت اژدهايى از آتش درمى آورد كه در ازاى آن هفتاد زراع بوده و آن را در دوزخ بر وى مسلط مى كند و چه سرانجام ناگوارى است.و هركس به برادر دينى خود نيكى كند و بر وى منت گذارد،خداوند كار او را بى اثر كرده و بار گناهش را نوشته و تلاش او را بى پاسخ مى گذارد و بعد فرمود:خداوند مى فرمايد:بهشت بر شخص منت گزار و بخل ورز و سخن چين حرام خواهد بود. هركس صدقه اى بدهد،به وزن هردرهم آن مانند وزن كوه احد از بهشت،نعمت خواهد داشت و هركس صدقه اى به نيازمند دهد پاداش صاحب آن را خواهد داشت درحالى كه از پاداش او هيچ كاهش نيابد.هركس بر مرده اى نماز گزارد،هفتادهزار فرشته براى او درخواست مغفرت خواهند كرد و خداوند گناهان گذشته او را خواهد آمرزيد.و اگر تا هنگام دفن و خاك سپارى مرده بماند،به خاطر هرگامى كه برداشته است،قيراطى پاداش خواهد داشت و قيراط همانند كوه احد است.و هركس چشمان او از خوف خداوند گريان شوند،به خاطر هرقطره اشك او قصرى از در و گوهر در بهشت خواهد داشت كه در آن چيزهايى وجود دارد كه نه چشمى مشاهده كرده و نه گوشى شنيده و نه خيال بشرى افكنده شده است.و هركس براى نماز جماعت به سوى مسجد برود،خداوند هفتادهزار فرشته،بر او موكل مى كند كه از او در قبرش عيادت كرده و در تنهايى گور با او انس داشته و براى او آمرزش مى طلبند تا اينكه وارد رستاخيز شود.و هركس براى خدا اذان بگويد،پاداش چهل هزار شهيد صديق خواهد داشت و چهل هزار نفر به خاطر شفاعت او روانه بهشت خواهند شد.آنگاه كه مؤذن ندا دردهد،«أشهد ان لا اله الا اللّه»نودهزار فرشته براى او رحمت مى فرستند و مغفرت مى طلبند و او در روز قيامت تا پايان حساب و جزاى مردمان زير سايه عرش مى ماند.و آنگاه كه بگويد:«اشهد ان محمّد رسول اللّه»چهل هزار فرشته پاداش آن را خواهند نوشت.هركس صف نخست جماعت را نگاه دارد و همواره تكبير نخست را بشنود و هيچ مسلمانى را آزار ندهد،خداوند به او پاداش همه مؤذنان را در دنيا و آخرت خواهد داد.و هركس رهبر ملتى شود،خداوند او را براى هرروزى هزار سال در كنار آتش دوزخ نگاه دارد و آنگاه او را دست به گردن بسته محشور مى كند.اگر او به فرمان خداوند در ميان مردم رفتار كرده باشد،او را آزاد مى كند و اگر ستم كرده باشد،وى را به آتش دوزخ كشاند و چه سرانجام ناگوارى است و فرمود:هيچ كار بدى را خوار نشماريد،هر چند كه در نظر ناچيز جلوه كند.و كار خوبى را بسيار به حساب نياوريد،هرچند كه در ديدتان بزرگ به نظر آيد؛ زيرا با طلب مغفرت هيچ گناه بزرگى برجاى نمى ماند و با اصرار بر گناه هيچ گناه كوچكى،كوچك نمى ماند.
امام صادق عليه السّلام فرمود:اين حديث طولانى از كتابى به دست آمده است كه آن را پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله ديكته كرده و امير مؤمنان عليه السّلام نگاشته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 165
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 423
ص : 424
ص : 425
ص : 426
ص : 427
ص : 428
ص : 429
ص : 430
ص : 431
ص : 432
ص : 433
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَرِيرٍ اَلطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ رُشَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ سَعِيدُ بْنُ خَيْثَمٍ [خُثَيْمٍ] قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدٌ عَنِ اَلْحَسَنِ اَلْبَصْرِيِّ : أَنَّهُ بَلَغَهُ أَنَّ زَاعِماً يَزْعُمُ أَنَّهُ يَنْتَقِصُ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَامَ فِي أَصْحَابِهِ يَوْماً فَقَالَ لَقَدْ هَمَمْتُ أَنْ أُغْلِقَ بَابِي ثُمَّ لاَ أَخْرُجَ مِنْ بَيْتِي حَتَّى يَأْتِيَنِي أَجَلِي بَلَغَنِي أَنَّ زَاعِماً مِنْكُمْ يَزْعُمُ أَنِّي أَنْتَقِصُ خَيْرَ اَلنَّاسِ بَعْدَ نَبِيِّنَا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَنِيسَهُ وَ جَلِيسَهُ وَ اَلْمُفَرِّجَ لِلْكَرْبِ عَنْهُ عِنْدَ اَلزَّلاَزِلِ وَ اَلْقَاتِلَ لِلْأَقْرَانِ يَوْمَ اَلتَّنَازُلِ لَقَدْ فَارَقَكُمْ رَجُلٌ قَرَأَ اَلْقُرْآنَ فَوَقَّرَهُ وَ أَخَذَ اَلْعِلْمَ فَوَفَّرَهُ وَ حَازَ اَلْبَأْسَ فَاسْتَعْمَلَهُ فِي طَاعَةِ رَبِّهِ صَابِراً عَلَى مَضَضِ اَلْحَرْبِ شَاكِراً عِنْدَ اَللَّأْوَاءِ وَ اَلْكَرْبِ فَعَمِلَ بِكِتَابِ رَبِّهِ وَ نَصَحَ لِنَبِيِّهِ وَ اِبْنِ عَمِّهِ وَ أَخِيهِ آخَاهُ دُونَ أَصْحَابِهِ وَ جَعَلَ عِنْدَهُ سِرَّهُ وَ جَاهَدَ عَنْهُ صَغِيراً وَ قَاتَلَ مَعَهُ كَبِيراً يَقْتُلُ اَلْأَقْرَانَ وَ يُنَازِلُ اَلْفُرْسَانَ دُونَ دِينِ اَللَّهِ حَتَّى وَضَعَتِ اَلْحَرْبُ أَوْزَارَهَا مُتَمَسِّكاً بِعَهْدِ نَبِيِّهِ لاَ يَصُدُّهُ صَادٌّ وَ لاَ يُمَالِي عَلَيْهِ مُضَادٌّ ثُمَّ مَضَى اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ عَنْهُ رَاضٍ أَعْلَمُ اَلْمُسْلِمِينَ عِلْماً وَ أَفْهَمُهُمْ فَهْماً وَ أَقْدَمُهُمْ فِي اَلْإِسْلاَمِ لاَ نَظِيرَ لَهُ فِي مَنَاقِبِهِ وَ لاَ شَبِيهَ لَهُ فِي ضَرَائِبِهِ فَظَلِفَتْ نَفْسُهُ عَنِ اَلشَّهَوَاتِ وَ عَمِلَ لِلَّهِ فِي اَلْغَفَلاَتِ وَ أَسْبَغَ اَلطَّهُورَ فِي اَلسَّبَرَاتِ وَ خَشَعَ لِلَّهِ فِي اَلصَّلَوَاتِ وَ قَطَعَ نَفْسَهُ عَنِ اَللَّذَّاتِ مُشَمِّراً عَنْ سَاقٍ طَيِّبَ اَلْأَخْلاَقِ كَرِيمَ اَلْأَعْرَاقِ اِتَّبَعَ سُنَنَ نَبِيِّهِ وَ اِقْتَفَى آثَارَ وَلِيِّهِ فَكَيْفَ أَقُولُ فِيهِ مَا يُوبِقُنِي وَ مَا أَحَدٌ أَعْلَمُهُ يَجِدُ فِيهِ مَقَالاً فَكُفُّوا عَنَّا اَلْأَذَى وَ تَجَنَّبُوا طَرِيقَ اَلرَّدَى .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 434 )
1 - بحسن بصرى خبر رسيد كه كسى گمان برده است كه او على (عليه السّلام) را كم ميشمارد روزى ميان اصحابش برخاست و گفت قصد داشتم در خانه را بروى خود ببندم و تا آخر عمر از خانه ام بيرون نيايم بمن خبر رسيده كه يكى از شماها مرا متهم كرديد على (عليه السّلام) را كم ميشمارم او بهترين مردم است پس از پيغمبر ما و انيس و جليس او است موقع گرفتارى از او رفع گرفتارى ميكرد او است كشنده هم نبردان روز جنگ مردى از شما جدا شده كه قرآن را بكمال ميدانست و علم وافر داشت و شجاعت بيمانند كه در طاعت پروردگارش بكار بست، بر سختيهاى نبرد شكيبا بود در هنگام خوشى و بدى شكرگزار بكتاب پروردگارش عمل كرد و براى پيغمبرش خير خواه بود عموزاده و برادرش بود با او برادرى كرد نه با ديگر اصحابش و رازش را باو سپرد و در خرد سالى برايش جهاد كرد و در بزرگى بهمراهش نبرد نمود پهلوانان را ميكشت و با يكه سواران مبارزه ميكرد براى رواج دين خدا تا جنگ پايان يافت متمسك بسفارش پيغمبرش بود و كسى او را از آن باز نميداشت و مخالفى بر او چيره نميشد پيغمبر با كمال رضايت از او درگذشت، دانشمندتر مسلمانان و با فهم تر آنان بود و در اسلام بر همه سبقت داشت، در مناقبش همانند نداشت و در فضائل هم آهنگى خود را از شهوات باز گرفت و براى خدا در اوقات غفلت كار كرد و هنگام سرما طهارت كامل انجام داد و در نماز براى خدا خاشع بود و خود را از لذات باز گرفت و دامن همت خوش اخلاقى بكمر زد و نياكان بزرگوار داشت پيرو روشهاى پيغمبرش بود و آثار ولى خود را دنبال كرد چگونه من در باره اش چيزى گويم كه هلاكم كند و كسى را نميشناسم كه سخنى در باره او ببدى تواند گفت ما را آزار مدهيد و از راه هلاكت بر كنار باشيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 434
الأمالی (للصدوق)
1.سعد مى گويد:به حسن بصرى گزارش دادند كه كسى گمان كرده كه او على عليه السّلام را خوار به حساب مى آورد.پس او روزى در ميان ياران خود بلند شد و گفت:مى خواستم در خانه را به روى خودم ببندم و هرگز خارج نشوم.گفته اند كه تنى از شما مرا به خوار شمردن على عليه السّلام متهم كرده ايد.على عليه السّلام بهترين مردمان بعد از پيامبر خداست،و نيز انيس و همنشين او بوده است.او در دشوارى از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سختى ها را دور مى كرد.او كسى است كه در هنگام جنگ دشمنان را به خاك مى افكند.كسى از شما جدا شده است كه به قرآن كريم آگاهى كامل داشت و به آيات آن،دانايى بسيار.در شجاعت نيز بى نظير بوده و آن را در راه فرمانبرى از پروردگارش به كار مى برد.او در دشواريهاى جهاد استوار بوده و در وقت صلح و آسايش سپاسگزار.او به قرآن رفتار كرد و همواره براى پيامبر خيرخواهى داشت.پسرعمو و برادر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بود.حضرت با على عليه السّلام عقد اخوت بست نه با ياران ديگر خود.و اسرار خويش را به او سپرده بود.على عليه السّلام در نوجوانى براى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله جهاد مى كرد و در بزرگ سالى قهرمانان عرب را به خاك مى افكند تا دين خدا گسترش يابد.تا آنگاه كه حكم جهاد در ميان بود،على به توصيه پيامبر تمسك داشت و كسى نتوانست او را از راهش مانع شود و هرگز دشمنى بر على مسلط نشد.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از او بس خشنود بود. على عليه السّلام دانشورترين فرد مسلمان بود و نيز فرزانه ترين كس در ميان مسلمانان.در اسلام بر همگان پيشى گرفته بود.نه در مناقب نظيرى داشت و نه در فضيلت ها.نفس خويش را از خواهشهاى نفسانى دور نگاه داشته بود و در بى خبرى ها كوشش خالصانه داشت،و در سرما وضوى كامل مى گرفت و در نماز براى خداوند فروتنى داشت و خويشتن را از لذت ها دور كرده بود. على عليه السّلام در جهت كسب اخلاق پاك همت مى ورزيد و نياكان بزرگوار داشت.او از سنت هاى پيامبر تبعيت مى كرد و در راه او گام برمى داشت.من چطور مى توانم درباره على عليه السّلام سخنى بر زبان آورم كه سبب نابودى من شود؟كسى را سراغ ندارم كه بتواند سخنى درباره على عليه السّلام بگويد.اى ياران!ما را نيازاريد و خود را از نابود شدن دور كنيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 167
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 434
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ وَ عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ وَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّائِغُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالُوا حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْفَضْلُ بْنُ اَلْعَبَّاسِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْقُدُّوسِ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ عَنِ اَلْأَعْمَشِ وَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ اَلْمُكَتِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَللَّهِ [عُبَيْدُ اَللَّهِ] بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ بَاطَوَيْهِ [نَاطَوَيْهِ] قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ عَنِ اَلْأَعْمَشِ وَ أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ أَيُّوبَ اَللَّخْمِيُّ فِيمَا كَتَبَ إِلَيْنَا مِنَ أَصْبَهَانَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ بْنِ مُسَاوِرٍ اَلْجَوْهَرِيُّ سَنَةَ سِتٍّ وَ ثَمَانِينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْوَلِيدُ بْنُ اَلْفَضْلِ اَلْعَنَزِيُّ [اَلْعَتَرِيُّ] قَالَ حَدَّثَنَا مَنْدَلُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَنَزِيُّ [اَلْعَتَرِيُّ] عَنِ اَلْأَعْمَشِ وَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَدَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَرِيرُ بْنُ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ عَنِ اَلْأَعْمَشِ وَ زَادَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي اَللَّفْظِ وَ قَالَ بَعْضُهُمْ مَا لَمْ يَقُلْ بَعْضٌ وَ سِيَاقُ اَلْحَدِيثِ لِمَنْدَلِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْعَنَزِيِّ عَنِ اَلْأَعْمَشِ قَالَ: بَعَثَ إِلَيَّ أَبُو جَعْفَرٍ اَلدَّوَانِيقِيُّ فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ أَنْ أَجِبْ قَالَ فَقُمْتُ مُتَفَكِّراً فِيمَا بَيْنِي وَ بَيْنَ نَفْسِي وَ قُلْتُ مَا بَعَثَ إِلَيَّ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ فِي هَذِهِ اَلسَّاعَةِ إِلاَّ يَسْأَلُنِي عَنْ فَضَائِلِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَعَلِّي إِنْ أَخْبَرْتُهُ قَتَلَنِي قَالَ فَكَتَبْتُ وَصِيَّتِي وَ لَبِسْتُ كَفَنِي وَ دَخَلْتُ عَلَيْهِ فَقَالَ اُدْنُ فَدَنَوْتُ وَ عِنْدَهُ عَمْرُو بْنُ عُبَيْدٍ فَلَمَّا رَأَيْتُهُ طَابَتْ نَفْسِي شَيْئاً ثُمَّ قَالَ اُدْنُ فَدَنَوْتُ حَتَّى كَادَتْ تَمَسُّ رُكْبَتِي رُكْبَتَهُ قَالَ فَوَجَدَ مِنِّي رَائِحَةَ اَلْحَنُوطِ فَقَالَ وَ اَللَّهِ لَتَصْدُقُنِي أَوْ لَأُصَلِّبَنَّكَ قُلْتُ مَا حَاجَتُكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ مَا شَأْنُكَ مُتَحَنِّطاً قُلْتُ أَتَانِي رَسُولُكَ فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ أَنْ أَجِبْ فَقُلْتُ عَسَى أَنْ يَكُونَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ بَعَثَ إِلَيَّ فِي هَذِهِ اَلسَّاعَةِ لِيَسْأَلَنِي عَنْ فَضَائِلِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَعَلِّي إِنْ أَخْبَرْتُهُ قَتَلَنِي فَكَتَبْتُ وَصِيَّتِي وَ لَبِسْتُ كَفَنِي قَالَ وَ كَانَ مُتَّكِئاً فَاسْتَوَى قَاعِداً فَقَالَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ سَأَلْتُكَ بِاللَّهِ يَا سُلَيْمَانُ كَمْ حَدِيثاً تَرْوِيهِ فِي فَضَائِلِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فَقُلْتُ يَسِيراً يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ كَمْ قُلْتُ عَشَرَةَ آلاَفِ حَدِيثٍ وَ مَا زَادَ فَقَالَ يَا سُلَيْمَانُ وَ اَللَّهِ لَأُحَدِّثَنَّكَ بِحَدِيثٍ فِي فَضَائِلِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ تَنْسَى كُلَّ حَدِيثٍ سَمِعْتَهُ قَالَ قُلْتُ حَدِّثْنِي يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ نَعَمْ كُنْتُ هَارِباً مِنْ بَنِي أُمَيَّةَ وَ كُنْتُ أَتَرَدَّدُ فِي اَلْبُلْدَانِ فَأَتَقَرَّبُ إِلَى اَلنَّاسِ بِفَضَائِلِ عَلِيٍّ وَ كَانُوا يُطْعِمُونِّي وَ يُزَوِّدُونِّي حَتَّى وَرَدْتُ بِلاَدَ اَلشَّامِ وَ إِنِّي لَفِي كِسَاءٍ خَلَقٍ مَا عَلَيَّ غَيْرُهُ فَسَمِعْتُ اَلْإِقَامَةَ وَ أَنَا جَائِعٌ فَدَخَلْتُ اَلْمَسْجِدَ لِأُصَلِّيَ وَ فِي نَفْسِي أَنْ أُكَلِّمَ اَلنَّاسَ فِي عَشَاءٍ يُعَشُّونِّي فَلَمَّا سَلَّمَ اَلْإِمَامُ دَخَلَ اَلْمَسْجِدَ صَبِيَّانِ فَالْتَفَتَ اَلْإِمَامُ إِلَيْهِمَا وَ قَالَ مَرْحَباً بِكُمَا وَ مَرْحَباً بِمَنِ اِسْمُكُمَا عَلَى اِسْمِهِمَا فَكَانَ إِلَى جَنْبِي شَابٌّ فَقُلْتُ يَا شَابُّ مَا اَلصَّبِيَّانِ مِنَ اَلشَّيْخِ قَالَ هُوَ جَدُّهُمَا وَ لَيْسَ بِالْمَدِينَةِ أَحَدٌ يُحِبُّ عَلِيّاً غَيْرَ هَذَا اَلشَّيْخِ فَلِذَلِكَ سَمَّى أَحَدَهُمَا اَلْحَسَنَ وَ اَلْآخَرَ اَلْحُسَيْنَ فَقُمْتُ فَرِحاً فَقُلْتُ لِلشَّيْخِ هَلْ لَكَ فِي حَدِيثٍ أُقِرُّ بِهِ عَيْنَكَ فَقَالَ إِنْ أَقْرَرْتَ عَيْنِي أَقْرَرْتُ عَيْنَكَ قَالَ فَقُلْتُ حَدَّثَنِي وَالِدِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ كُنَّا قُعُوداً عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ إِذْ جَاءَتْ فَاطِمَةُ تَبْكِي فَقَالَ لَهَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا يُبْكِيكِ يَا فَاطِمَةُ - قَالَتْ يَا أَبَتِ خَرَجَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ فَمَا أَدْرِي أَيْنَ بَاتَا فَقَالَ لَهَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا فَاطِمَةُ لاَ تَبْكِيِنَّ فَاللَّهُ اَلَّذِي خَلَقَهُمَا هُوَ أَلْطَفُ بِهِمَا مِنْكِ وَ رَفَعَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَدَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَ اَللَّهُمَّ إِنْ كَانَا أَخَذَا بَرّاً أَوْ بَحْراً فَاحْفَظْهُمَا وَ سَلِّمْهُمَا فَنَزَلَ جَبْرَئِيلُ مِنَ اَلسَّمَاءِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ اَللَّهَ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ هُوَ يَقُولُ لاَ تَحْزَنْ وَ لاَ تَغْتَمَّ لَهُمَا فَإِنَّهُمَا فَاضِلاَنِ فِي اَلدُّنْيَا فَاضِلاَنِ فِي اَلْآخِرَةِ وَ أَبُوهُمَا أَفْضَلُ مِنْهُمَا هُمَا نَائِمَانِ فِي حَظِيرَةِ بَنِي اَلنَّجَّارِ وَ قَدْ وَكَّلَ اَللَّهُ بِهِمَا مَلَكاً قَالَ فَقَامَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَرِحاً وَ مَعَهُ أَصْحَابُهُ حَتَّى أَتَوْا حَظِيرَةَ بَنِي اَلنَّجَّارِ فَإِذَا هُمْ بِالْحَسَنِ مُعَانِقاً لِلْحُسَيْنِ وَ إِذَا اَلْمَلَكُ اَلْمُوَكَّلُ بِهِمَا قَدِ اِفْتَرَشَ أَحَدَ جَنَاحَيْهِ تَحْتَهُمَا وَ غَطَّاهُمَا بِالْآخَرِ قَالَ فَمَكَثَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُقَبِّلُهُمَا حَتَّى اِنْتَبَهَا فَلَمَّا اِسْتَيْقَظَا حَمَلَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْحَسَنَ وَ حَمَلَ جَبْرَئِيلُ اَلْحُسَيْنَ فَخَرَجَ مِنَ اَلْحَظِيرَةِ وَ هُوَ يَقُولُ وَ اَللَّهِ لَأُشَرِّفَنَّكُمَا كَمَا شَرَّفَكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ لَهُ أَبُو بَكْرٍ نَاوِلْنِي أَحَدَ اَلصَّبِيَّيْنِ أُخَفِّفْ عَنْكَ فَقَالَ يَا أَبَا بَكْرٍ نِعْمَ اَلْحَامِلاَنِ وَ نِعْمَ اَلرَّاكِبَانِ وَ أَبُوهُمَا أَفْضَلُ مِنْهُمَا فَخَرَجَ مِنْهَا حَتَّى أَتَى بَابَ اَلْمَسْجِدِ فَقَالَ يَا بِلاَلُ هَلُمَّ عَلَيَّ بِالنَّاسِ فَنَادَى مُنَادِي رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي اَلْمَدِينَةِ فَاجْتَمَعَ اَلنَّاسُ عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي اَلْمَسْجِدِ فَقَامَ عَلَى قَدَمَيْهِ فَقَالَ يَا مَعْشَرَ اَلنَّاسِ أَ لاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى خَيْرِ اَلنَّاسِ جَدّاً وَ جَدَّةً قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ فَإِنَّ جَدَّهُمَا مُحَمَّدٌ وَ جَدَّتَهُمَا خَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ يَا مَعْشَرَ اَلنَّاسِ أَ لاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى خَيْرِ اَلنَّاسِ أَباً وَ أُمّاً فَقَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ فَإِنَّ أَبَاهُمَا عَلِيٌّ يُحِبُّ اَللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يُحِبُّهُ اَللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ أُمَّهُمَا فَاطِمَةُ بِنْتُ رَسُولِ اَللَّهِ يَا مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ أَ لاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى خَيْرِ اَلنَّاسِ عَمّاً وَ عَمَّةً قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ فَإِنَّ عَمَّهُمَا جَعْفَرُ بْنُ أَبِي طَالِبٍ اَلطَّيَّارُ فِي اَلْجَنَّةِ مَعَ اَلْمَلاَئِكَةِ وَ عَمَّتَهُمَا أُمُّ هَانِي بِنْتُ أَبِي طَالِبٍ يَا مَعْشَرَ اَلنَّاسِ أَ لاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى خَيْرِ اَلنَّاسِ خَالاً وَ خَالَةً قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ فَإِنَّ خَالَهُمَا اَلْقَاسِمُ بْنُ رَسُولِ اَللَّهِ وَ خَالَتَهُمَا زَيْنَبُ بِنْتُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ بِيَدِهِ هَكَذَا يَحْشُرُنَا اَللَّهُ ثُمَّ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّ اَلْحَسَنَ فِي اَلْجَنَّةِ وَ اَلْحُسَيْنَ فِي اَلْجَنَّةِ وَ جَدَّهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ وَ جَدَّتَهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ وَ أَبَاهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ وَ أُمَّهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ وَ عَمَّهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ وَ عَمَّتَهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ وَ خَالَهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ وَ خَالَتَهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ اَللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّ مَنْ يُحِبُّهُمَا فِي اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ يُبْغِضُهُمَا فِي اَلنَّارِ قَالَ فَلَمَّا قُلْتُ ذَلِكَ لِلشَّيْخِ قَالَ مَنْ أَنْتَ يَا فَتًى قُلْتُ مِنْ أَهْلِ اَلْكُوفَةِ قَالَ أَ عَرَبِيٌّ أَنْتَ أَمْ مَوْلًى قَالَ قُلْتُ بَلْ عَرَبِيٌّ قَالَ فَأَنْتَ تُحَدِّثُ بِهَذَا اَلْحَدِيثِ وَ أَنْتَ فِي هَذَا اَلْكِسَاءِ فَكَسَانِي خِلْعَتَهُ وَ حَمَلَنِي عَلَى بَغْلَتِهِ فَبِعْتُهَا بِمِائَةِ دِينَارٍ فَقَالَ يَا شَابُّ أَقْرَرْتَ عَيْنِي فَوَ اَللَّهِ لَأُقِرَّنَّ عَيْنَكَ وَ لَأُرْشِدَنَّكَ إِلَى شَابٍّ يُقِرُّ عَيْنَكَ اَلْيَوْمَ قَالَ فَقُلْتُ أَرْشِدْنِي قَالَ لِي أَخَوَانِ أَحَدُهُمَا إِمَامٌ وَ اَلْآخَرُ مُؤَذِّنٌ أَمَّا اَلْإِمَامُ فَإِنَّهُ يُحِبُّ عَلِيّاً مُنْذُ خَرَجَ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ وَ أَمَّا اَلْمُؤَذِّنُ فَإِنَّهُ يُبْغِضُ عَلِيّاً مُنْذُ خَرَجَ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ قَالَ قُلْتُ أَرْشِدْنِي فَأَخَذَ بِيَدِي حَتَّى أَتَى بَابَ اَلْإِمَامِ فَإِذَا أَنَا بِرَجُلٍ قَدْ خَرَجَ إِلَيَّ فَقَالَ أَمَّا اَلْبَغْلَةُ وَ اَلْكِسْوَةُ فَأَعْرِفُهُمَا وَ اَللَّهِ مَا كَانَ فُلاَنٌ يَحْمِلُكَ وَ يَكْسُوكَ إِلاَّ أَنَّكَ تُحِبُّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَسُولَهُ فَحَدِّثْنِي بِحَدِيثٍ فِي فَضَائِلِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فَقُلْتُ أَخْبَرَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ كُنَّا قُعُوداً عِنْدَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذْ جَاءَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ تَبْكِي بُكَاءً شَدِيداً فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا يُبْكِيكِ يَا فَاطِمَةُ قَالَتْ يَا أَبَتِ عَيَّرَتْنِي نِسَاءُ قُرَيْشٍ وَ قُلْنَ إِنَّ أَبَاكِ زَوَّجَكِ مِنْ مُعْدِمٍ لاَ مَالَ لَهُ فَقَالَ لَهَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لاَ تَبْكِيِنَّ فَوَ اَللَّهِ مَا زَوَّجْتُكِ حَتَّى زَوَّجَكِ اَللَّهُ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ وَ أَشْهَدَ بِذَلِكِ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اِطَّلَعَ عَلَى أَهْلِ اَلدُّنْيَا فَاخْتَارَ مِنَ اَلْخَلاَئِقِ أَبَاكِ فَبَعَثَهُ نَبِيّاً ثُمَّ اِطَّلَعَ اَلثَّانِيَةَ فَاخْتَارَ مِنَ اَلْخَلاَئِقِ عَلِيّاً فَزَوَّجَكِ إِيَّاهُ وَ اِتَّخَذَهُ وَصِيّاً فَعَلِيٌّ أَشْجَعُ اَلنَّاسِ قَلْباً وَ أَحْلَمُ اَلنَّاسِ حِلْماً وَ أَسْمَحُ اَلنَّاسِ كَفّاً وَ أَقْدَمُ اَلنَّاسِ سِلْماً وَ أَعْلَمُ اَلنَّاسِ عِلْماً وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ اِبْنَاهُ وَ هُمَا سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَ اِسْمُهُمَا فِي اَلتَّوْرَاةِ شَبَّرُ وَ شَبِيرٌ لِكَرَامَتِهِمَا عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَا فَاطِمَةُ لاَ تَبْكِينَ فَوَ اَللَّهِ إِنَّهُ إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ يُكْسَى أَبُوكِ حُلَّتَيْنِ وَ عَلِيٌّ حُلَّتَيْنِ وَ لِوَاءُ اَلْحَمْدِ بِيَدِي فَأُنَاوِلُهُ عَلِيّاً لِكَرَامَتِهِ عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَا فَاطِمَةُ لاَ تَبْكِينَ فَإِنِّي إِذَا دُعِيتُ إِلَى رَبِّ اَلْعَالَمِينَ يَجِيءُ عَلِيٌّ مَعِي وَ إِذَا شَفَّعَنِي اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ شَفَّعَ عَلِيّاً مَعِي يَا فَاطِمَةُ لاَ تَبْكِينَ إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ يُنَادِي مُنَادٍ فِي أَهْوَالِ ذَلِكِ اَلْيَوْمِ يَا مُحَمَّدُ نِعْمَ اَلْجَدُّ جَدُّكَ إِبْرَاهِيمُ خَلِيلُ اَلرَّحْمَنِ وَ نِعْمَ اَلْأَخُ أَخُوكَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ يَا فَاطِمَةُ عَلِيٌّ يُعِينُنِي عَلَى مَفَاتِيحِ اَلْجَنَّةِ وَ شِيعَتُهُ هُمُ اَلْفَائِزُونَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ غَداً فِي اَلْجَنَّةِ فَلَمَّا قُلْتُ ذَلِكَ قَالَ يَا بُنَيَّ مِمَّنْ أَنْتَ قُلْتُ مِنْ أَهْلِ اَلْكُوفَةِ قَالَ أَ عَرَبِيٌّ أَمْ مَوْلًى قُلْتُ بَلْ عَرَبِيٌّ قَالَ فَكَسَانِي ثَلاَثِينَ ثَوْباً وَ أَعْطَانِي عَشَرَةَ آلاَفِ دِرْهَمٍ ثُمَّ قَالَ يَا شَابُّ قَدْ أَقْرَرْتَ عَيْنِي وَ لِي إِلَيْكَ حَاجَةٌ قُلْتُ قُضِيَتْ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ قَالَ فَإِذَا كَانَ غَداً فَائْتِ مَسْجِدَ آلِ فُلاَنٍ كَيْمَا تَرَى أَخِيَ اَلْمُبْغِضَ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فَطَالَتْ عَلَيَّ تِلْكَ اَللَّيْلَةُ فَلَمَّا أَصْبَحْتُ أَتَيْتُ اَلْمَسْجِدَ اَلَّذِي وَصَفَ لِي فَقُمْتُ فِي اَلصَّفِّ فَإِذَا إِلَى جَانِبِي شَابٌّ مُتَعَمِّمٌ فَذَهَبَ لِيَرْكَعَ فَسَقَطَتْ عِمَامَتُهُ فَنَظَرْتُ فِي وَجْهِهِ فَإِذَا رَأْسُهُ رَأْسُ خِنْزِيرٍ وَ وَجْهُهُ وَجْهُ خِنْزِيرٍ فَوَ اَللَّهِ مَا عَلِمْتُ مَا تَكَلَّمْتُ بِهِ فِي صلاته [صَلاَتِي] حَتَّى سَلَّمَ اَلْإِمَامُ فَقُلْتُ يَا وَيْحَكَ مَا اَلَّذِي أَرَى بِكَ فَبَكَى وَ قَالَ لِيَ اُنْظُرْ إِلَى هَذِهِ اَلدَّارِ فَنَظَرْتُ فَقَالَ لِيَ اُدْخُلْ فَدَخَلْتُ فَقَالَ لِي كُنْتُ مُؤَذِّناً لِآلِ فُلاَنٍ كُلَّمَا أَصْبَحْتُ لَعَنْتُ عَلِيّاً أَلْفَ مَرَّةٍ بَيْنَ اَلْأَذَانِ وَ اَلْإِقَامَةِ وَ كُلَّمَا كَانَ يَوْمُ اَلْجُمُعَةِ لَعَنْتُهُ أَرْبَعَةَ آلاَفِ مَرَّةٍ فَخَرَجْتُ مِنْ مَنْزِلِي فَأَتَيْتُ دَارِي فَاتَّكَأْتُ عَلَى هَذَا اَلدُّكَّانِ اَلَّذِي تَرَى فَرَأَيْتُ فِي مَنَامِي كَأَنِّي بِالْجَنَّةِ وَ فِيهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَرِحَيْنِ وَ رَأَيْتُ كَأَنَّ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ يَمِينِهِ اَلْحَسَنُ وَ عَنْ يَسَارِهِ اَلْحُسَيْنُ وَ مَعَهُ كَأْسٌ فَقَالَ يَا حَسَنُ اِسْقِنِي فَسَقَاهُ ثُمَّ قَالَ اِسْقِ اَلْجَمَاعَةَ فَشَرِبُوا ثُمَّ رَأَيْتُهُ كَأَنَّهُ قَالَ اِسْقِ اَلْمُتَّكِئَ عَلَى هَذَا اَلدُّكَّانِ فَقَالَ لَهُ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا جَدِّ أَ تَأْمُرُنِي أَنْ أَسْقِيَ هَذَا وَ هُوَ يَلْعَنُ وَالِدِي فِي كُلِّ يَوْمٍ أَلْفَ مَرَّةٍ بَيْنَ اَلْأَذَانِ وَ اَلْإِقَامَةِ وَ قَدْ لَعَنَهُ فِي هَذَا اَلْيَوْمِ أَرْبَعَةَ آلاَفِ مَرَّةٍ فَأَتَانِي اَلنَّبِيُّ فَقَالَ لِي مَا لَكَ عَلَيْكَ لَعْنَةُ اَللَّهِ تَلْعَنُ عَلِيّاً وَ عَلِيٌّ مِنِّي وَ تَشْتِمُ عَلِيّاً وَ عَلِيٌّ مِنِّي فَرَأَيْتُهُ كَأَنَّهُ تَفَلَ فِي وَجْهِي وَ ضَرَبَنِي بِرِجْلِهِ وَ قَالَ قُمْ غَيَّرَ اَللَّهُ مَا بِكَ مِنْ نِعْمَةٍ فَانْتَبَهْتُ مِنْ نَوْمِي فَإِذَا رَأْسِي رَأْسُ خِنْزِيرٍ وَ وَجْهِي وَجْهُ خِنْزِيرٍ ثُمَّ قَالَ لِي أَبُو جَعْفَرٍ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ أَ هَذَانِ اَلْحَدِيثَانِ فِي يَدِكَ فَقُلْتُ لاَ فَقَالَ يَا سُلَيْمَانُ حُبُّ عَلِيٍّ إِيمَانٌ وَ بُغْضُهُ نِفَاقٌ وَ اَللَّهِ لاَ يُحِبُّهُ إِلاَّ مُؤْمِنٌ وَ لاَ يُبْغِضُهُ إِلاَّ مُنَافِقٌ قَالَ قُلْتُ اَلْأَمَانَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ لَكَ اَلْأَمَانُ قُلْتُ فَمَا تَقُولُ فِي قَاتِلِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ إِلَى اَلنَّارِ وَ فِي اَلنَّارِ قُلْتُ وَ كَذَلِكَ مَنْ قَتَلَ [يَقْتُلُ] وُلْدَ رَسُولِ اَللَّهِ إِلَى اَلنَّارِ وَ فِي اَلنَّارِ قَالَ اَلْمُلْكُ عَقِيمٌ يَا سُلَيْمَانُ اُخْرُجْ فَحَدِّثْ بِمَا سَمِعْتَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 435 )
2 - اعمش گويد منصور دوانيقى نيمه شب مرا خواست انديشناك برخاستم و با خود گفتم مرا در اين ساعت نخواهد جز براى پرسش از فضائل على (عليه السّلام) و اگر باو اطلاع دهم مرا خواهد كشت گويد وصيت كردم و كفن پوشيدم و نزد او رفتم و عمرو بن عبيد را نزد او ديدم و از ديدار او اندكى خوشدل شدم سپس گفت نزديك آى نزديك او رفتم تا زانو بزانويش رسيدم و بوى كافور از من استشمام كرد و گفت بايد راست بگوئى و گر نه بدارت ميزنم گفتم چه كارى داريد يا امير المؤمنين ؟ گفت چرا حنوط بر خود زدى ؟ گفتم فرستاده ات نيمه شب آمد و گفت امير المؤمنين تو را خواسته، گفتم بسا باشد او در اين ساعت فضائل على را از من بپرسد و شايد من باو خبر دهم و مرا بكشد وصيت كردم و كفن پوشيدم گويد تكيه داده بود برخاست نشست و گفت لا حول و لا قوة الا باللّٰه تو را بخدا اى سليمان چند حديث در فضائل على (عليه السّلام) دارى ؟ گفتم يا امير المؤمنين اندكى، گفت چند؟ گفتم ده هزار حديث و بيشتر گفت اى سليمان من يك حديث در فضائل على (عليه السّلام) برايت بگويم كه هر چه در فضل او شنيدى فراموش كنى گويد گفتم اى امير المؤمنين بفرمائيد گفت آرى من از بنى اميه گريزان بودم و در شهرها مى گرديدم و بذكر فضائل على بمردم نزديك ميشدم و بمن خوراك و توشه ميدادند تا ببلاد شام رسيدم با يك عباى پاره كه جز آن جامه اى نداشتم اقامه نماز را شنيدم و من گرسنه بودم بمسجد رفتم نماز بخوانم و در دل داشتم كه از مردم شامى بخواهم چون امام سلام نماز گفت دو كودك بمسجد آمدند و امام متوجه آنها شد و گفت مرحبا بشما و هم نام شما جوانى پهلويم نشسته بود باو گفتم اى جوان اين دو كودك چه نسبتى با شيخ دارند گفت او جد آنها است و در اين شهر جز اين شيخ دوستدار على نيست از اين رو نام يكى از اين دو را حسن نهاده و ديگرى را حسين، من از شادى برخاستم و بآن شيخ گفتم، ميخواهى حديثى بگويم كه چشمت روشن شود؟ گفت اگر چشمم را روشن كنى چشمت را روشن كنم گفتم پدرم از پدرش از جدش بمن باز گفت كه ما نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نشسته بودم و فاطمه (عليها السّلام) گريان آمد پيغمبر فرمود فاطمه، چرا گريه ميكنى ؟ عرضكرد پدر جان حسن و حسين بيرون رفتند و نميدانم كجا شب مى گذرانند، فرمود فاطمه گريه مكن خدائى كه آنها را آفريده از تو بآنها مهربانتر است و دو دست خود را برداشت و عرضكرد خدايا اگر در صحرا با دريايند آنها را حفظ كن و سالم بدار جبرئيل از آسمان فرود آمد و عرضكرد اى محمد خدايت سلام ميرساند و ميفرمايد براى آنها اندوهناك و غمنده مباش زيرا آنها در دنيا فاضلند و در آخرت فاضل و پدرشان از آنها افضل است آنها در حظيره بنى نجار بخوابند و خدا فرشته اى بر آنها گمارده پيغمبر و اصحابش خوشدل برخاستند و بحظيره بنى نجار رفتند و ديدند حسن حسين را در آغوش دارد و فرشته اى يك بال خود را زير آنها فرش كرده و بال ديگر را بروى آنها انداخته، پيغمبر پياپى آنها را بوسيد تا بيدار شدند چون بيدار شدند پيغمبر حسن را بدوش گرفت و جبرئيل حسين (عليه السّلام) را برداشت و از حظيره بيرون آمد و ميگفت بخدا شما را شرافتمند كنم چنانچه خداى عز و جل شما را شرافتمند كرد ابو بكر باو عرضكرد يكى از دو كودك را بمن بده تا بارت سبك كنم فرمود اى ابا بكر چه خوب باركشان و چه خوب دو تن سوارى باشند و پدرشان بهتر از آنها است از آنجا آمدند تا در مسجد و فرمود اى بلال مردم را گرد آور نزد من جارچى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) در مدينه جار كشيد و مردم نزد رسول خدا جمع شدند در مسجد آن حضرت بر دو قدم ايستاد و فرمود اى مردم شما را آگاه نكنم بر بهترين مردم از نظر جد و جده ؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه فرمود حسن و حسين هستند كه جدشان محمد است و جده شان خديجه دختر خويلد، اى مردم شما را دلالت نكنم بر بهتر مردم از نظر پدر و مادر گفتند چرا يا رسول اللّٰه، فرمود حسن و حسين اند كه پدرشان على است دوست دارد خدا و رسول را و دوستش دارند خدا و رسولش و مادرشان فاطمه دختر رسول خدا است، اى گروه مردم شما را دلالت نكنم بر بهتر مردم از نظر عمو و عمه ها چرا يا رسول اللّٰه، فرمود حسن و حسين اند كه عموشان جعفر بن ابى طالب پرنده در بهشت است با فرشتگان و عمه شان ام هانى دختر ابى طالب است، اى گروه مردم شما را دلالت نكنم بر بهترين مردم از نظر دائى و خاله چرا يا رسول اللّٰه، فرمود حسن و حسين اند كه دائيشان قاسم پسر رسول خدا و خاله شان زينب دختر رسول خدا است سپس با دست اشاره كرد كه همچنين خدا ما را محشور كند و فرمود خدايا تو ميدانى كه حسن و حسين در بهشتند و جد و جده شان در بهشتند پدر و مادرشان در بهشتند، عمه و عمه شان در بهشتند، خاله و خاله شان در بهشتند خدايا تو ميدانى هر كه دوستشان دارد در بهشت است و هر كه دشمنشان دارد در دوزخ است، گويد چون اين حديث را براى شيخ گفتم گفت تو كيستى اى جوان ؟ گفتم از اهل كوفه ام، گفت عربى يا مولا؟ گفتم عربم گفت تو كه چنين حديثى مى گوئى بايد اين عبا را بپوشى عباى خود را در برم كرد و بر استر خود سوارم نمود كه آن را بصد اشرفى فروختم و گفت اى جوان چشمم را روشن كردى بخدا چشمت را روشن كنم و تو را بجوانى دلالت كنم كه امروز چشمت را روشن كند گفتم دلالت كن، گفت من دو برادر دارم يكى پيشنماز است و ديگرى مؤذن آنكه پيشنماز است از نوزادى دوست على است و آن مؤذن از نوزادى دشمن على است، گفتم مرا راهنمائى كن دستم را گرفت و مرا بدر خانه آن پيشنماز آورد مردى بيرون شد و گفت من اين عبا و استر را ميشناسم بخدا فلانى آنها را بتو نداده جز براى آنكه دوست خدا و رسولى يك حديث از فضائل على بن ابى طالب برايم باز گو گفتم پدرم از پدرش از جدش برايم روايت كرده كه گفت ما نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نشسته بوديم و فاطمه (عليها السّلام) گريان آمد، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود فاطمه چرا گريه ميكنى ؟ گفت پدر جان زنان قريش مرا سرزنش كنند و گويند پدرت ترا به پيچيزى داده كه مالى ندارد، فرمود گريه مكن بخدا من تو را باو تزويج نكردم تا خدا تو را در بالاى عرش باو تزويج كرد و جبرئيل و ميكائيل را گواه گرفت خدا اهل دنيا را بازرسى كرد و از همه مردم پدرت را برگزيد و پيغمبرش نمود و بار دوم بازرسى كرد و از همه مردم على را برگزيد و تو را باو تزويج كرد و او را وصى نمود، على از همه مردم دلدارتر و با حلم تر و باسخاوت تر و از همه در اسلام پيشقدم تر و دانشمندتر است حسن و حسين دو پسر اويند و آن دو سيد جوانان اهل بهشتند و نامشان در تورات شبر و شبير است و نزد خدا گراميند اى فاطمه گريه مكن بخدا چون روز قيامت شود پدرت دو حله ببر كند و على دو حلۀ، لواء حمد بدست منست و آن را بعلى دهم براى آنكه نزد خدا گرامى است، اى فاطمه گريه مكن كه چون من نزد رب العالمين دعوت شوم على با من آيد چون من شفاعت كنم على همراهم شفاعت كند، اى فاطمه گريه مكن در قيامت منادى خدا ندا كند در سختيهاى آن روز كه اى محمد امروز جد تو چه خوب جديست جدت ابراهيم خليل الرحمن است برادرت چه خوب برادريست على بن ابى طالب است، اى فاطمه على در حمل كليدهاى بهشت با من كمك كند و شيعيانش هم آن فائزان روز قيامت باشند و فردا در بهشتند، چون چنين گفتم گفت اى پسر جان تو از كجائى ؟ گفتم اهل كوفه ام، گفت عربى يا وابسته ؟ گفتم عربم، گفت سى جامه ببرم كرد و ده هزار درهم بمن داد و گفت اى جوان چشمم را روشن كردى، و من بتو حاجتى دارم گفتم برآورده است ان شاء اللّٰه گفت فردا بمسجد آل فلان بيا تا برادرم كه دشمن على است ببينى گويد آن شب بر من دراز گذشت و صبح آمدم بآن مسجد يكه گفته بود و در صف نماز ايستادم و در كنارم جوانى عمامه بر سر بود و بركوع رفت و عمامه اش از سرش افتاد و ديدم سرش و رويش چون خوك است و نفهميدم در نمازش چه مى گفت تا امام سلام داد و باو گفتم واى بر تو چه حالى است كه بتو مى بينم ؟ گريست و گفت باين خانه كه مينگرى بيا رفتم و گفت من مؤذن آل فلان بودم هر صبح ميان اذان و اقامه هزار بار على (عليه السّلام) را لعن ميكردم و هر روز جمعه چهار هزار بار، از منزلم بيرون آمدم و بخانه ام رفتم و بر اين دكه كه مينگرى پشت دادم و در خواب بهشت را ديدم كه در آنم و رسول خدا و على در آن شادند حسن سمت راست پيغمبر بود و حسين سمت چپش و جامى در برابرش، فرمود اى حسن مرا بنوشان جامى بآن حضرت داد و پس از آن فرمود اين جمع را هم بنوشان و آنها هم نوشيدند و گويا فرمود باين همه كه تكيه بدكه داده بنوشان حسن (عليه السّلام) بآن حضرت فرمود اى جد من بمن دستور ميدهى كه او را هم آب دهم با اينكه پدرم را هر روز ميان اذان و اقامه هزار بار لعن ميكند و امروز چهار هزار بار لعن كرده پيغمبر نزد من آمد و فرمود تو را چيست ؟ كه على را لعن ميكنى على از منست على را دشنام ميدهى و على از منست و ديدم گويا برويم تف كرد و پائى بمن زد و فرمود برخيز خدا نعمتى كه بتو داده ديگر گون كند از خواب بيدار شدم و سر و رويم چون خنزير شده بود، سپس ابو جعفر منصور بمن گفت اين دو حديث را داشتى ؟ گفتم نه گفت اى سليمان حب على ايمانست و بغض او نفاق است بخدا او را دوست ندارد جز مؤمن و او را دشمن ندارد جز منافق گويد گفتم يا امير المؤمنين بمن امان بده گفت در امانى گفتم در قاتل حسين (عليه السّلام) چه گوئى ؟ گفت بدوزخ رود و در دوزخ است گفتم همچنين هر كه فرزندان رسول خدا را بكشد بسوى دوزخ و در دوزخ است، گفت اى سليمان ملك عقيم است بيرون شو و آنچه شنيدى باز گو.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 440
الأمالی (للصدوق)
2.اعمش مى گويد:در نيمه شبى منصور دوانيقى(خليفه عباسى)مرا احضار كرد. پيش خودم گفتم كه او مرا در اين وقت نمى طلبد،مگر براى اينكه از من درباره فضيلت هاى على عليه السّلام سؤال كند و اگر حقيقت را بازگويم،مرا به قتل مى رساند. ناچار وصيت كرده و كفن پوشيده و پيش او رفتم.عمرو بن عبيد را آنجا ديدم و كمى آرام شدم.منصور گفت:پيش من بيا.نزديك تر رفتم تا اينكه زانويم به زانوى او رسيد و بوى كافور از جامه من به شمام او رسيد و گفت:بايد حقيقت را بگويى وگرنه تو را به دار خواهم زد.گفتم:اى امير مؤمنان!با من چه كارى داشتيد؟گفت:چرا حنوط به خود زده اى ؟گفتم:اين وقت شب كه قاصد تو را ديدم،پيش خود گفتم كه مى خواهى از على عليه السّلام و خوبى هاى او سؤال كنى و من گزارش كه دادم،فرمان قتل را بدهى.به همين خاطر وصيت كرده و كفن پوشيدم.
آنگاه منصور كه تكيه زده بود،بلند شد و نشست و گفت:«لا حول و لا قوه الا بالله».تو را به خدا اى سليمان!چند حديث درباره فضايل على به خاطر دارى ؟ گفتم:مقدار كمى.گفت:چندتا؟گفتم ده هزار حديث و يا شايد بيشتر.گفت: اى سليمان!مى خواهى من يك حديث درباره على عليه السّلام بخوانم كه آنچه در فضيلت هاى على شنيده اى،همه را از ياد ببرى ؟گفتم:بفرماييد.گفت:من از امويان گريزان بوده و در شهرها آواره بودم.هرجا از فضيلت على عليه السّلام چيزى مى گفتند.به من خوراك و رهتوشه مى دادند تا اينكه به سرزمين شام نزديك شدم.جامه من در آن روز غير از يك عباى پاره پاره نبود.صداى اقامه نماز به گوشم خورد.گرسنه به مسجد وارد شدم كه نماز بگزارم.قصد داشتم كه از شاميان درخواست كمك كنم.امام جماعت كه سلام نماز را داد،دو كودك به مسجد وارد شدند و پيش نماز به آنان توجه داشت.گفت:مرحبا به شما و اسم شما.جوانى نزديك نشسته بود.از او پرسيدم:شيخ چه خويشاوندى با كودكان دارد؟گفت:نياى آنان است و در اين شهر كسى غير از او شيفته على عليه السّلام نيست. به همين خاطر نوه هاى خود را حسن و حسين نهاده است.شادمان شده و به امام جماعت گفتم:آيا مايلى حديثى روايت كنم كه روشنايى ديدگانت گردد؟گفت اگر چنين كنى،ديدگانت را روشن خواهم كرد.گفتم:پدرش از پدرش و از جدش به من خبر داد كه ما پيش پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله بوديم كه فاطمه عليها السّلام درحالى كه اشك مى ريخت،نزديك آمد. حضرت فرمود:فاطمه!چرا گريان شدى ؟گفت:پدرجان حسن و حسين از خانه بيرون رفته اند.نگران شان هستم كه شب كجا خواهند بود؟پيامبر فرمود:گريان نباش.خدايى كه آنان را خلق كرده،از تو نسبت به آنان مهربان تر است.آنگاه دستان خود را بلند كرده و فرمود:خدايا اگر حسن و حسين در بيابان يا صحرا هستند،آنان را سالم نگاه دار.جبرئيل از آسمان نازل شد و فرمود:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله!پروردگارت درود رساند و فرمود:براى آنان اندوه نداشته باش.چون حسن و حسين در دنيا و آخرت فاضل اند و پدرشان از آنان فاضل تر.آنان در«خطيره بنى نجار»خوابيده اند و خداوند فرشته اى به نگهبانى از آنان واداشته است.آنگاه ياران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به همراه حضرت به آنجا رفتند و مشاهده كردند كه حسن عليه السّلام،حسين را در بغل دارد و فرشته اى يك بال خويش را زير آنان گسترده و بال ديگر را بر روى آنان افكنده است.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله درپى هم آنان را بوسه مى زد تا اينكه از خواب بيدار شدند.حسن عليه السّلام را به دوش گرفت و جبرئيل حسين عليه السّلام را بلند كرد.پيامبر از خطيره خارج شد و فرمود:سوگند به خداوند كه شما را شريف سازم،همان گونه كه پروردگار شما را شريف ساخت.ابو بكر گفت:يكى از كودكان را به من بده تا بارت را سبك سازم.فرمود:اى ابو بكر!من چه نيكو باركشى هستم و آنان چه نيكو سوارانى،و اما پدرشان نيكوتر از آنان است.
پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله كه به مسجد نزديك شد فرمود:اى بلال!مسلمانان را پيش من فرا بخوان.بلال در مدينه فريادزنان مردم را به مسجد كشاند.آن حضرت ايستاد و چنين فرمود:اى مسلمانان!آيا شما را از نيكوترين كسان از لحاظ نياكان آگاه نسازم ؟گفتند:چرا. اى پيامبر خدا.بعد فرمود:آنان حسن و حسين عليهم السّلام مى باشند كه نياى پدرى آنان محمد صلّى اللّه عليه و آله است و نياى مادرى شان خديجه دختر خويلد.اى مردم!آيا شما را به نيكوترين كسان از لحاظ پدر و مادر رهنمون نشوم ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا. فرمود: آنان حسن و حسين عليهم السّلام مى باشند و پدرشان على عليه السّلام است كه خدا و پيامبرش را دوست مى دارد و نيز خدا و پيامبرش او را دوست مى دارند و مادرشان فاطمه دختر پيامبر خداست.اى مردم!آيا شما را به نيكوترين مردم از لحاظ عمو و عمه ها رهنمون نشوم ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا. فرمود:آنان حسن و حسين عليهم السّلام مى باشند.عموى آنان جعفر بن ابى طالب است كه چون پرنده اى در بهشت همراه فرشتگان خواهد بود و عمه آنان ام هانى دختر ابو طالب است.اى مردم شما را به نيكوترين مردم از لحاظ دايى و خاله رهنمون نشوم ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا.فرمود:آنان حسن و حسين مى باشند.دايى آنان قاسم پسر پيامبر خداست و خاله آنان زينب دختر پيامبر خداست.
آنگاه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله با دست اشاره كرد و فرمود:خداوند ما را چنين در رستاخيز گردآورد.و بعد فرمود:خدايا!تو آگاهى كه حسن و حسين در بهشت خواهند بود و نيز نياى پدرى و مادرى شان و همچنين پدر و مادرشان و عمه و عموشان و خاله و دايى شان در بهشت خواهند بود.خدايا!تو آگاهى كه هركس دوستدار حسن و حسين عليهم السّلام باشد،در بهشت خواهد بود و هركس آنان را دشمن بدارد،در دوزخ خواهد بود.
منصور دوانيقى گفت:آنگاه كه اين حديث را براى شيخ شام روايت كردم،پرسيد:تو كيستى،اى جوان ؟گفتم:از اهالى كوفه هستم.گفت:عرب هستى يا برده ؟گفتم:عرب هستم.گفت:تو كه راوى اين حديث هستى،نبايد اين عباى كهنه را بر دوش بياندازى.آن گاه عباى خويش را بر من پوشاند. و بر مركب خود نشاند كه آن را به بهاى صد اشرفى فروختم.شيخ گفت:اى جوان!ديدگانم را روشن كردى.سوگند به خداوند كه ديدگانت را روشن سازم.اكنون تو را به جوانى رهنمون شوم كه روشنى چشمانت گردد.گفتم:راهنمايى كن.گفت:من دو برادر دارم كه يكى امام جماعت است و ديگرى اذان گو.برادر پيش نمازم از كودكى دوستدار على عليه السّلام بود و اما آن برادر اذان گو از كودكى دشمن على عليه السّلام بود.گفتم:مرا نزد اولى ببر.آن گاه دست مرا گرفت و بيرون برد.به خانه او نزديك شديم.شخصى خارج شد و گفت:من اين عبا و مركب را به خوبى مى شناسم.تو را به خدا!آيا فلانى آنها را به تو نبخشيده است كه تو دوستدار خدا و پيامبرى.اكنون حديثى از فضيلت هاى على عليه السّلام روايت كن.گفتم:پدرم از پدرش و از نياى خود روايت كرده كه ما پيش پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله بوديم و ناگاه فاطمه عليها السّلام كه اشك مى ريخت وارد شد.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله سؤال كرد كه اى فاطمه چرا اشك مى ريزى ؟گفت:پدرجان زنان قوم قريش مرا ملامت كرده و مى گويند كه پدرت تو را همسر كسى ساخته كه ثروتى ندارد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:گريان نباش.سوگند به خداوند كه من تو را به عقد على عليه السّلام درنياورم،مگر اينكه خداوند در فراز عرش تو را به عقد على عليه السّلام درآورد و جبرئيل و ميكائيل را بر آن شاهد ساخت.خداوند يكايك ساكنان زمين را نگريست و از ميان همگان،پدرت را انتخاب كرده و او را پيامبرش شناساند.و بار ديگر نگريست و از ميان همگان،على را انتخاب كرد و تو را همسر او ساخت و در اسلام از همگان پيش تازتر و دانشورتر است. حسن و حسين عليه السّلام فرزندان على مى باشند و آنان سرور جوانان بهشتى اند و اسم آنان در تورات «شبر»و«شبير»بوده و پيش خداوند ارجمندند.اى فاطمه گريان مباش سوگند به خداوند آنگاه كه رستاخيز شود پدرت دو«حله»بر تن پوشاند و على نيز و حله را.در آن روز پرچم حمد در دست من است كه آن را به دست على خواهم داد و چراكه پيش خداوند ارجمندتر است.
اى فاطمه!گريان مباش كه هرگاه پيش پروردگار جهانيان فراخوانده شوم،على همراه با من مى آيد.آنگاه كه من شفاعت كنم،على نيز شفاعت گر باشد.اى فاطمه!گريان مباش كه در دشوارى هاى رستاخيز،ندايى از جانب حق آيد كه اى محمد!نياى تو چه نيكو نيايى است.نياى تو ابراهيم خليل الرحمن عليه السّلام است و برادرت چه نيكو برادرى است.برادرت على بن ابى طالب عليه السّلام است.اى فاطمه!على در حمل كليدهاى بهشت با من همراهى داشته و پيروان آن روز كامياب شده و به بهشت وارد مى شوند.منصور دوانيقى گفت:سخن كه به اينجا رسيد،شيخ گفت:پسر جانم،اهل كجايى ؟گفتم:از اهالى كوفه هستم.گفت:عرب هستى يا برده ؟گفتم:عرب هستم.آنگاه سى جامه بخشيد و ده هزار درهم عطا كرد و گفت:اى جوان!ديدگانم را روشن ساختى.اكنون از تو خواسته اى دارم.گفتم:آن را انجام مى دهم.گفت:فردا به مسجد آل فلان بيا تا برادرم كه با على عليه السّلام كين و ستيز دارد،بنگرى.منصور گفت:آن شب درازتر از شب هاى ديگر مى نمود.بامداد به همان مسجد رفته و در صف نماز ايستادم.نزديك من جوانى بود كه عمامه بر سر داشت.به ركوع رفته،ناگهان عمامه افتاد.سروصورت او را مانند خوك ديدم.اصلا متوجه نشدم كه در نماز خود چه مى گفت.امام جماعت سلام نماز را داد و گفتم:واى برتو اين چه وضعى است كه مى بينم ؟درحالى كه اشك مى ريخت،گفت:به اين خانه كه آن را مى بينى،داخل شو.وارد شدم و بعد گفت:من اذان گوى فلانى بودم و هرصبح بين اذان و اقامه هزاربار على را لعن مى فرستادم و هرآدينه چهار هزاربار او را لعن مى كردم.براين دكه تكيه زدم و در عالم رويا بهشت را مشاهده كردم.من در بهشت بودم و پيامبر و على را شادمان مى ديدم.حسن در سمت راست پيامبر بود و حسين در سمت چپ،و جامى پيش روى حضرت بود.فرمود:اى حسن مرا از جام بنوشان.حسن جام را به دست پيامبر داد.بعد فرمود:اين گروه را نيز از اين جام بنوشان.آنان همه نوشيدند.آنگاه فرمود:به شخصى هم كه تكيه زده است بنوشان.حسن به پيامبر فرمود:اى نياى من!آيا مرا فرمان مى دهى كه كسى را از اين جام بنوشانم كه روزانه بين اذان و اقامه هزاربار پدرم را لعن مى كند و امروز كه آدينه بود،چهار هزاربار او را لعن كرده است ؟پيامبر پيش من آمد و فرمود:تو را چه مى شود كه على را لعن مى كنى ؟ على از من است و آنگاه او را ناسزا مى گويى ؟ انگار به روى من آب دهان افكند و لگدى به من زد و سپس فرمود:بلند شو.خداوند نعمتى كه به تو عطا داشته است،دگرگون سازد. بعد از خواب بيدار شدم درحالى كه سروصورت من مانند خنزير گشته بود.
منصور دوانيقى گفت:آيا اين حديث را مى دانستى ؟گفتم:نه.گفت:اى سليمان!بدان كه دوست داشتن على عليه السّلام ايمان است و دشمن داشتن على نفاق پيشگى.سوگند به خداوند،غير از مؤمن او را دوست ندارد و غير از منافق او را دشمن نمى دارد.گفتم:اى امير مؤمنان!مرا امان بخش.گفت:در امان هستى.گفتم:درباره قاتل حسين عليه السّلام چه عقيده اى دارى ؟گفت:او به دوزخ خواهد رفت و اكنون در دوزخ است.گفتم:آيا هركس فرزندان پيامبر را به قتل برساند،به سمت دوزخ رفته و در دوزخ است ؟منصور عباسى گفت:اى سليمان!حكومت نازاست.از اين جا برو و هرچه شنيدى بازگوى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 177
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 435
ص : 436
ص : 437
ص : 438
ص : 439
ص : 440
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اَلنَّوْمُ رَاحَةٌ لِلْجَسَدِ وَ اَلنُّطْقُ رَاحَةٌ لِلرُّوحِ وَ اَلسُّكُوتُ رَاحَةٌ لِلْعَقْلِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 441 )
روز جمعه ده روز از جمادى الاولى سال 368 مانده1 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خواب آسايش تن است و سخن كردن آسايش روح و خاموشى آسايش خرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 441
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:خواب سبب آسايش بدن است و سخن گفتن سبب آرامش روان و سكوت سبب آسايش عقل.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 179
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 441
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ [عَنْ ] مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَاعِظٌ مِنْ قَلْبِهِ وَ زَاجِرٌ مِنْ نَفْسِهِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ قَرِينٌ مُرْشِدٌ اِسْتَمْكَنَ عَدُوَّهُ مِنْ عُنُقِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 441 )
2 - فرمود هر كه از دل پند دهى ندارد و خود دار نيست و همنشين رهبرى ندارد دشمن را بر گردن خود سوار كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 441
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس در باطن پنددهنده اى ندارد و خويشتن دارى ندارد و همراهى ندارد كه او را هدايت كند،بى گمان دشمن خود را سوار گردن خويش ساخته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 179
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ اَلْفَزَارِيِّ اَلْكُوفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سَهْلٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مَسْعَدَةَ قَالَ قَالَ لِي أَبُو اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ : إِنَّ عِيَالَ اَلرَّجُلِ أُسَرَاؤُهُ فَمَنْ أَنْعَمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ نِعْمَةً فَلْيُوَسِّعْ عَلَى أُسَرَائِهِ فَإِنْ لَمْ يَفْعَلْ أَوْشَكَ أَنْ تَزُولَ عَنْهُ تِلْكَ اَلنِّعْمَةُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 442 )
3 - امام هفتم فرمود عيال مرد اسيران اويند هر كه خدا باو نعمت داده بر اسيران خود توسعه دهد و اگر نكند بسا باشد آن نعمت از دستش برود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 442
الأمالی (للصدوق)
3.امام كاظم عليه السّلام فرمود:خانواده،اسيران مرد مى باشند.هركس كه خداوند به او نعمتى عطا كرده است،بايستى امور مالى خانواده را توسعه بخشد،اگر چنين نكند، ممكن است آن نعمت از دست او برود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 179
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 442
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ اَلْخَزَّازِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ وَ مِنْهَالٍ اَلْقَصَّابِ جَمِيعاً عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ أَصَابَ مَالاً مِنْ أَرْبَعٍ لَمْ يُقْبَلْ مِنْهُ فِي أَرْبَعٍ مَنْ أَصَابَ مَالاً مِنْ غُلُولٍ أَوْ رِبًا أَوْ خِيَانَةٍ أَوْ سَرِقَةٍ لَمْ يُقْبَلْ مِنْهُ فِي زَكَاةٍ وَ لاَ فِي صَدَقَةٍ وَ لاَ فِي حَجٍّ وَ لاَ فِي عُمْرَةٍ وَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لاَ يَقْبَلُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حَجّاً وَ لاَ عُمْرَةً مِنْ مَالٍ حَرَامٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 442 )
4 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود هر كه مال از چهار راه بدست آرد در چهار چيز از او قبول نيست! هر كه مال از اختلاس يا ربا يا خيانت در امانت يا دزدى بدست آرد در اداى زكاة و نه در صدقه و نه حج و نه عمره پذيرفته نباشد، فرمود خداى عز و جل مال حرام را در حج و عمره نپذيرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 442
الأمالی (للصدوق)
4.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس ثروت خود را از چهار راه به دست آورد مصرف كردن آن در چهار مورد پذيرفته نيست.كسى كه از اختلاس،دزدى و رباخوارى و خيانت در امانت ثروتى فراهم سازد،اگر زكات دهد يا صدقه دهد و يا حج و يا عمره برود،هيچ كدام مقبول نخواهد افتاد.خداوند هرگز ثروت حرام را در راه حج و عمره نخواهد پذيرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 179
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ اَلْكُوفِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْمَدَائِنِيُّ عَنْ فَضْلِ بْنِ كَثِيرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ لَقِيَ فَقِيراً مُسْلِماً فَسَلَّمَ عَلَيْهِ خِلاَفَ سَلاَمِهِ عَلَى اَلْغَنِيِّ لَقِيَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ هُوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 442 )
5 - امام رضا (عليه السّلام) فرمود هر كه بفقير مسلمانى سلام دهد بر خلاف سلام خود بر توانگران در قيامت خدا را ملاقات كند كه بر او خشمناك است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 442
الأمالی (للصدوق)
5.امام رضا عليه السّلام فرمود:هركس به مسلمان بينوايى سلام كند،به گونه اى كه با سلام كردن او با توانگران تفاوتى داشته باشد،خداوند را در رستاخيز در حال خشم ديدار مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 179
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى اَلرُّؤْيَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَظِيمِ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيُّ عَنِ اَلْإِمَامِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ اَلرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: دَعَا سَلْمَانُ أَبَا ذَرٍّ إِلَى مَنْزِلِهِ فَقَدَّمَ عَلَيْهِ رَغِيفَيْنِ فَأَخَذَ أَبُو ذَرٍّ اَلرَّغِيفَيْنِ يُقَلِّبُهُمَا فَقَالَ لَهُ سَلْمَانُ يَا أَبَا ذَرٍّ لِأَيِّ شَيْءٍ تُقَلِّبُ هَذَيْنِ اَلرَّغِيفَيْنِ قَالَ خِفْتُ أَنْ لاَ يَكُونَا نَضِيجَيْنِ فَغَضِبَ سَلْمَانُ مِنْ ذَلِكَ غَضَباً شَدِيداً ثُمَّ قَالَ مَا أَجْرَأَكَ حَيْثُ تُقَلِّبُ هَذَيْنِ اَلرَّغِيفَيْنِ فَوَ اَللَّهِ لَقَدْ عَمِلَ فِي هَذَا اَلْخُبْزِ اَلْمَاءُ اَلَّذِي تَحْتَ اَلْعَرْشِ وَ عَمِلَتْ فِيهِ اَلْمَلاَئِكَةُ حَتَّى أَلْقَوْهُ إِلَى اَلرِّيحِ وَ عَمِلَتْ فِيهِ اَلرِّيحُ حَتَّى أَلْقَتْهُ إِلَى اَلسَّحَابِ وَ عَمِلَ فِيهِ اَلسَّحَابُ حَتَّى أَمْطَرَهُ إِلَى اَلْأَرْضِ وَ عَمِلَ فِيهِ اَلرَّعْدُ وَ اَلْمَلاَئِكَةُ حَتَّى وَضَعُوهُ مَوَاضِعَهُ وَ عَمِلَتْ فِيهِ اَلْأَرْضُ وَ اَلْخَشَبُ وَ اَلْحَدِيدُ وَ اَلْبَهَائِمُ وَ اَلنَّارُ وَ اَلْحَطَبُ وَ اَلْمِلْحُ وَ مَا لاَ أُحْصِيهِ أَكْثَرُ فَكَيْفَ لَكَ أَنْ تَقُومَ بِهَذَا اَلشُّكْرِ فَقَالَ أَبُو ذَرٍّ إِلَى اَللَّهِ أَتُوبُ وَ أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ مِمَّا أَحْدَثْتُ وَ إِلَيْكَ أَعْتَذِرُ مِمَّا كَرِهْتَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 442 )
6 - امام رضا بسند خود از جدش كه فرمود سلمان ابو ذر را بمنزلش دعوت كرد و دو قرص نان نزد او آورد و ابو ذر آنها را زير و رو ميكرد سلمان گفت براى چه آنها را زير و رو ميكنى گفت ميترسم پخته نباشند سلمان سخت در خشم شد و گفت چه دليرى كه اين نانها را باز ميرسى بخدا آبى در آن كار كرده كه فرشتگان از زير عرش آوردند و آن را بباد سپردند و بادش با بر ريخته و ابرش بزمين باريده و بدستيارى رعد و فرشتگان بجاى خود رسيده و زمين و چوب و آهن و بهائم و آتش و هيزم و نمك و آنچه نتوان برشمرد در آن كار كرده تو از كجا حق شكر آن توانى ؟!! ابو ذر گفت بخدا باز گردم و آمرزش جويم از آنچه كردم و در نزد تو معذرت جويم از آنچه بد داشتى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 442
الأمالی (للصدوق)
6.امام رضا عليه السّلام از جد بزرگوارش روايت فرمود:سلمان،ابوذر را به خانه خويش دعوت كرد و دو پاره نان پيش او گذاشت.ابوذر نان ها را زيرورو كرد.سلمان گفت:چرا اينكار را مى كنى ؟ابوذر گفت:بيم آن دارم كه نيك پخته نشده باشد.سلمان خشمگين شد و گفت: چه قدر جرئت دارى كه نان ها را بازرسى مى كنى ؟سوگند به خدا كه آبى كه در آن به كار رفته فرشتگان آن را از پاى عرش آورده و به باد سپرده و باد بر ابر ريخته و ابر بر زمين باريده و از آن پس به مدد رعد و فرشتگان به جايگاه خود نزديك شده است.و بعد زمين و چوب و آهن و چهارپايان و آتش و هيزم و نمك و چيزهايى كه نمى توان از آن نام برد،در تهيه نان شريك بوده اند.تو چگونه مى توانى حق سپاس گزارى آن را به جاى آورى ؟ابوذر گفت:به سوى خداوند بازگشته و طلب مغفرت دارم،به خاطر كارى كه كردم.و نيز از تو پوزش مى طلبم از اين كه كارم ناخوشايند تو شده.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 181
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ بِشْرِ بْنِ مَسْلَمَةَ عَنْ مِسْمَعٍ أَبِي سَيَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ تَصَدَّقَ حِينَ يُصْبِحُ بِصَدَقَةٍ أَذْهَبَ اَللَّهُ عَنْهُ نَحْسَ ذَلِكَ اَلْيَوْمِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 443 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه در صبح صدقه اى دهد خدا نحسى آن روز را از او بگرداند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 443
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس در بامداد صدقه اى بدهد،خداوند شوم بودن آن روز را از او دور مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 181
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 443
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَيُّوبَ عَنِ اَلشَّحَّامِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَرِضَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْمَرْضَةَ اَلَّتِي عُوفِيَ مِنْهَا فَعَادَتْهُ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ سَيِّدَةُ اَلنِّسَاءِ وَ مَعَهَا اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ قَدْ أَخَذَتِ اَلْحَسَنَ بِيَدِهَا اَلْيُمْنَى وَ أَخَذَتِ اَلْحُسَيْنَ بِيَدِهَا اَلْيُسْرَى وَ هُمَا يَمْشِيَانِ وَ فَاطِمَةُ بَيْنَهُمَا حَتَّى دَخَلُوا مَنْزِلَ عَائِشَةَ فَقَعَدَ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى جَانِبِ رَسُولِ اَللَّهِ اَلْأَيْمَنِ وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَى جَانِبِ رَسُولِ اَللَّهِ اَلْأَيْسَرِ فَأَقْبَلاَ يَغْمِزَانِ مَا يَلِيهِمَا مِنْ بَدَنِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَمَا أَفَاقَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنْ نَوْمِهِ فَقَالَتْ فَاطِمَةُ لِلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ حَبِيبَيَّ إِنَّ جَدَّكُمَا قَدْ غَفَا فَانْصَرِفَا سَاعَتَكُمَا هَذِهِ وَ دَعَاهُ حَتَّى يُفِيقَ وَ تَرْجِعَانِ إِلَيْهِ فَقَالاَ لَسْنَا بِبَارِحَيْنِ فِي وَقْتِنَا هَذَا فَاضْطَجَعَ اَلْحَسَنُ عَلَى عَضُدِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْأَيْمَنِ وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَى عَضُدِهِ اَلْأَيْسَرِ - فَغَفَيَا وَ اِنْتَبَهَا قَبْلَ أَنْ يَنْتَبِهَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ كَانَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ لَمَّا نَامَا اِنْصَرَفَتْ إِلَى مَنْزِلِهَا فَقَالاَ لِعَائِشَةَ مَا فَعَلَتْ أُمُّنَا قَالَتْ لَمَّا نِمْتُمَا رَجَعَتْ إِلَى مَنْزِلِهَا فَخَرَجَا فِي لَيْلَةٍ ظَلْمَاءَ مُدْلَهِمَّةٍ ذَاتِ رَعْدٍ وَ بَرْقٍ وَ قَدْ أَرْخَتِ اَلسَّمَاءُ عَزَالِيَهَا فَسَطَعَ لَهُمَا نُورٌ فَلَمْ يَزَالاَ يَمْشِيَانِ فِي ذَلِكَ اَلنُّورِ وَ اَلْحَسَنُ قَابِضٌ بِيَدِهِ اَلْيُمْنَى عَلَى يَدِ اَلْحُسَيْنِ اَلْيُسْرَى وَ هُمَا يَتَمَاشِيَانِ وَ يَتَحَدَّثَانِ حَتَّى أَتَيَا حَدِيقَةَ بَنِي اَلنَّجَّارِ فَلَمَّا بَلَغَا اَلْحَدِيقَةَ حَارَا فَبَقِيَا لاَ يَعْلَمَانِ أَيْنَ يَأْخُذَانِ فَقَالَ اَلْحَسَنُ لِلْحُسَيْنِ إِنَّا قَدْ حِرْنَا وَ بَقِينَا عَلَى حَالَتِنَا هَذِهِ وَ مَا نَدْرِي أَيْنَ نَسْلُكُ فَلاَ عَلَيْكَ أَنْ نَنَامَ فِي وَقْتِنَا هَذَا حَتَّى نُصْبِحَ فَقَالَ لَهُ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ دُونَكَ يَا أَخِي فَافْعَلْ مَا تَرَى فَاضْطَجَعَا جَمِيعاً وَ اِعْتَنَقَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا صَاحِبَهُ وَ نَامَا وَ اِنْتَبَهَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنْ نَوْمَتِهِ اَلَّتِي نَامَهَا فَطَلَبَهُمَا فِي مَنْزِلِ فَاطِمَةَ فَلَمْ يَكُونَا فِيهِ وَ اِفْتَقَدَهُمَا فَقَامَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَائِماً عَلَى رِجْلَيْهِ وَ هُوَ يَقُولُ إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ مَوْلاَيَ هَذَانِ شِبْلاَيَ خَرَجَا مِنَ اَلْمَخْمَصَةِ وَ اَلْمَجَاعَةِ اَللَّهُمَّ أَنْتَ وَكِيلِي عَلَيْهِمَا فَسَطَعَ لِلنَّبِيِّ نُورٌ فَلَمْ يَزَلْ يَمْضِي فِي ذَلِكَ اَلنُّورِ حَتَّى أَتَى حَدِيقَةَ بَنِي اَلنَّجَّارِ فَإِذَا هُمَا نَائِمَانِ قَدِ اِعْتَنَقَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا صَاحِبَهُ وَ قَدْ تَقَشَّعَتِ اَلسَّمَاءُ فَوْقَهُمَا كَطَبَقٍ فَهِيَ تُمْطِرُ كَأَشَدِّ مَطَرٍ مَا رَآهُ اَلنَّاسُ قَطُّ وَ قَدْ مَنَعَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْمَطَرَ مِنْهُمَا فِي اَلْبُقْعَةِ اَلَّتِي هُمَا فِيهَا نَائِمَانِ لاَ يُمْطِرُ عَلَيْهِمَا قَطْرَةً وَ قَدِ اِكْتَنَفَتْهُمَا حَيَّةٌ لَهَا شَعَرَاتٌ كَآجَامِ اَلْقَصْبِ وَ جَنَاحَانِ جَنَاحٌ قَدْ غَطَّتْ بِهِ اَلْحَسَنَ وَ جَنَاحٌ قَدْ غَطَّتْ بِهِ اَلْحُسَيْنَ فَلَمَّا أَنْ بَصُرَ بِهِمَا اَلنَّبِيُّ تَنَحْنَحَ فَانْسَابَتِ اَلْحَيَّةُ وَ هِيَ تَقُولُ اَللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ أُشْهِدُ مَلاَئِكَتَكَ أَنَّ هَذَيْنِ شِبْلاَ نَبِيِّكَ قَدْ حَفَظْتُهُمَا عَلَيْهِ وَ دَفَعْتُهُمَا إِلَيْهِ سَالِمَيْنِ صَحِيحَيْنِ فَقَالَ لَهَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَيَّتُهَا اَلْحَيَّةُ مِمَّنْ أَنْتِ قَالَتْ أَنَا رَسُولُ اَلْجِنِّ إِلَيْكَ قَالَ وَ أَيُّ اَلْجِنِّ قَالَتْ جِنُّ نَصِيبِينَ نَفَرٌ مِنْ بَنِي مَلِيحٍ نَسِينَا آيَةً مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَبَعَثُونِي إِلَيْكَ لِتُعَلِّمَنَا مَا نَسِينَا مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ فَلَمَّا بَلَغْتُ هَذَا اَلْمَوْضِعَ سَمِعْتُ مُنَادِياً يُنَادِي أَيَّتُهَا اَلْحَيَّةُ هَذَانِ شِبْلاَ رَسُولِ اَللَّهِ فَاحْفَظِيهِمَا مِنَ اَلْآفَاتِ وَ اَلْعَاهَاتِ وَ مِنْ طَوَارِقِ اَللَّيْلِ وَ اَلنَّهَارِ فَقَدْ حَفِظْتُهُمَا وَ سَلَّمْتُهُمَا إِلَيْكَ سَالِمَيْنِ صَحِيحَيْنِ وَ أَخَذَتِ اَلْحَيَّةُ اَلْآيَةَ وَ اِنْصَرَفَتْ وَ أَخَذَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْحَسَنَ فَوَضَعَهُ عَلَى عَاتِقِهِ اَلْأَيْمَنِ وَ وَضَعَ اَلْحُسَيْنَ عَلَى عَاتِقِهِ اَلْأَيْسَرِ وَ خَرَجَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَحِقَ بِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ لَهُ بَعْضُ أَصْحَابِهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي اِدْفَعْ إِلَيَّ أَحَدَ شِبْلَيْكَ أُخَفِّفْ عَنْكَ فَقَالَ اِمْضِ فَقَدْ سَمِعَ اَللَّهُ كَلاَمَكَ وَ عَرَفَ مَقَامَكَ وَ تَلَقَّاهُ آخَرُ فَقَالَ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي اِدْفَعْ إِلَيَّ أَحَدَ شِبْلَيْكَ أُخَفِّفْ عَنْكَ فَقَالَ اِمْضِ فَقَدْ سَمِعَ اَللَّهُ كَلاَمَكَ وَ عَرَفَ مَقَامَكَ فَتَلَقَّاهُ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ اِدْفَعْ لِي أَحَدَ شِبْلَيَّ وَ شِبْلَيْكَ حَتَّى أُخَفِّفْ عَنْكَ فَالْتَفَتَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَى اَلْحَسَنِ فَقَالَ يَا حَسَنُ هَلْ تَمْضِي إِلَى كَتِفِ أَبِيكَ فَقَالَ لَهُ وَ اَللَّهِ يَا جَدَّاهْ إِنَّ كَتِفَكَ لَأَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ كَتِفِ أَبِي ثُمَّ اِلْتَفَتَ إِلَى اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ يَا حُسَيْنُ هَلْ تَمْضِي إِلَى كَتِفِ أَبِيكَ فَقَالَ لَهُ وَ اَللَّهِ يَا جَدَّاهْ إِنِّي لَأَقُولُ لَكَ كَمَا قَالَ أَخِيَ اَلْحَسَنُ إِنَّ كَتِفَكَ لَأَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ كَتِفِ أَبِي فَأَقْبَلَ بِهِمَا إِلَى مَنْزِلِ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ قَدِ اِدَّخَرَتْ لَهُمَا تُمَيْرَاتٍ فَوَضَعَتْهَا بَيْنَ أَيْدِيهِمَا فَأَكَلاَ وَ شَبِعَا وَ فَرِحَا فَقَالَ لَهُمَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قُومَا اَلْآنَ فَاصْطَرِعَا فَقَامَا لِيَصْطَرِعَا وَ قَدْ خَرَجَتْ فَاطِمَةُ فِي بَعْضِ حَاجَتِهَا فَدَخَلَتْ فَسَمِعَتِ اَلنَّبِيَّ وَ هُوَ يَقُولُ إِيهِ يَا حَسَنُ شُدَّ عَلَى اَلْحُسَيْنِ فَاصْرَعْهُ فَقَالَتْ لَهُ يَا أَبَتِ وَا عَجَبَاهْ أَ تُشَجِّعُ هَذَا عَلَى هَذَا أَ تُشَجِّعُ اَلْكَبِيرَ عَلَى اَلصَّغِيرِ فَقَالَ لَهَا يَا بُنَيَّةِ أَ مَا تَرْضَيْنَ أَنْ أَقُولَ أَنَا يَا حَسَنُ شُدَّ عَلَى اَلْحُسَيْنِ فَاصْرَعْهُ وَ هَذَا حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ يَقُولُ يَا حُسَيْنُ شُدَّ عَلَى اَلْحَسَنِ فَاصْرَعْهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 443 )
8 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود پيغمبر بيمارى شد كه به گرديد فاطمه سيده زنان با حسن و حسين (عليه السّلام) از او عيادت كردند حسن را بدست راست و حسين را بدست چپ و خود در وسط مى آمد تا بمنزل عايشه وارد شدند و حسن سمت راست پيغمبر نشست و حسين سمت چپش و هر كدام آن قسمت از تن رسول خدا را كه دسترش داشتند و شكن گرفتند و پيغمبر بيدار نشد، فاطمه گفت عزيزانم جد شما بيهوش است اكنون برگرديد و او را وانهيد، بهوش آيد و نزد او مراجعت كنيد، گفتند اكنون ما برنميگرديم حسن روى بازوى راست پيغمبر خوابيد و حسين روى بازوى چپش و خواب رفتند و پيش از پيغمبر بيدار شدند و مادرشان فاطمه پس از خوابيدن آنها بمنزل برگشته بود، بعايشه گفتند مادر ما چه شد؟ گفت چون شما خوابيديد بمنزل خود برگشت آنها هم در شب تار و تيره پر رعد و برقى كه آسمان بشدت مى باريد بيرون آمدند و نورى از آنها درخشيد و حسن در آن نور با دست راست خود دست چپ حسين را گرفت و رفتند و با هم صحبت كردند تا به باغ بنى نجار رسيدند و نميدانستند كجا ميروند حسن بحسين گفت ما سرگردانيم و نميدانيم كجا ميرويم و بايد در اين وقت بخوابيم تا صبح شود حسين گفت برادر اختيار با تو است و هر كارى خواهى بكن همديگر در آغوش كشيدند و خوابيدند پيغمبر از خواب خود برخاست و آنها را در منزل فاطمه خواست در آنجا نبودند و آنها را گم كرد و برپا خاست و گفت معبودا سيدا مولاى من اين دو فرزندم از گرسنگى بيرون رفتند تو وكيل منى براى آنها نورى در برابر پيغمبر تتق كشيد و در آن نور رفت تا بباغ بنى نجار رسيد و ديد در آغوش هم خوابيدند و آسمان بالاى سر آنها ابر دارد چون طبقى و بشدتى مى بارد كه هرگز مردم نديدند ولى خدا در آن محلى كه خوابيدند آنها را از باران حفظ كرده و قطره اى بر آنها نميچكد و مارى گرد آنها است كه مويش چون نى است و دو پر دارد يكى را بر حسن روپوش كرده و يكى را بر حسين، چون چشم پيغمبر بآنها افتاد آن مار خود را كنارى كشيد و مى گفت خدايا من تو را گواه ميگيرم و فرشتگانت را كه اين دو فرزندان پيغمبر تواند و من آنها را براى تو حفظ كردم و سالم بتو تحويل دادم پيغمبر بآن مار فرمود تو از چه كسانى ؟ گفت من فرستاده جنم بسوى تو، فرمود كدام جن ؟ گفت جنيان نصيبين عده اى از بنى مليح ما يك آيه از قرآن را فراموش كرديم و مرا خدمت شما فرستادند كه بياموزم و چون اينجا رسيدم شنيدم كسى ندا ميكند اى مار اين دو تن فرزندان رسول خدايند آنها را از آفات و از عاهات و از بديهاى شبانه روز حفظ كن من آنها را حفظ كردم و صحيح و سالم بشما تحويل دادم آن مار آيه را برگرفت و برگشت پيغمبر حسن را بر دوش راست نهاد و حسين را بر دوش چپ و مى آمد كه جمعى از اصحاب باو رسيدند و يكى از آنها گفت يا رسول اللّٰه پدر و مادرم قربانت يكى از دو فرزندت را بمن ده تا بارت سبك شود، فرمود برو خدا سخنت را شنيد و مقامت را شناخت على با آن حضرت بر خورد و گفت يا رسول اللّٰه پدر و مادرم قربانت يكى از دو فرزند خودم و خودت را بده تا بار شما را سبك كنم پيغمبر رو بحسن كرد و فرمود بشانه پدرت ميروى ؟ عرضكرد يا جدا شانه شما بهتر است رو بحسين كرد و باو هم چنين فرمود و او هم همين جواب را داد آنها را بمنزل فاطمه آورد و او چند دانه خرما برايشان ذخيره كرده بود نزد آنها آورد خوردند و شاد شدند، پيغمبر فرمود اكنون برخيزيد و كشتى بگيريد بر خاستند كشتى گرفتند و فاطمه براى كارى بيرون رفت وقتى وارد شد شنيد پيغمبر ميفرمايد اى حسن بر حسين سخت بگير و او را بزمين بزن عرضكرد پدر جان وا عجبا او را بر اين تشجيع ميكنى ؟ بزرگ را به كوچك تشجيع ميكنى ؟ فرمود دختر جان نمى پسندى بگويم حسن بر حسين سخت بگير و او را بزمين بزن با اينكه اين حبيبم جبرئيل است كه ميگويد اى حسين بر حسن سخت بگير و او را بزمين بزن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 445
الأمالی (للصدوق)
8.امام باقر عليه السّلام فرمود:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بيمار شد و شفا يافت.فاطمه،سرور زنان جهان،همراه با حسن و حسين عليهم السّلام به قصد عيادت از حضرت بيرون آمدند.حسن را به دست راست گرفته و حسين را به دست چپ.آنگاه وارد خانه عايشه شدند.حسن جانب راست پيامبر نشست و حسين جانب چپ.و هركدام از سويى بدن حضرت را ويشگون گرفتند و او بيدار نشد.فاطمه گفت:اى عزيزان من پدر بزرگوارتان بى هوش است.حالا باز گرديم و او را آسوده گذاريم تا به هوش آيد و پيش او آييد.گفتند ما باز نمى گرديم. آنگاه حسن،سر روى بازوى راست پيامبر و حسين سر روى بازوى چپ حضرت گذاشتند و خوابيدند.آنان پيش از اينكه پيامبر از خواب بلند شود،بيدار شدند.مادرشان كه آنان را در خواب ديده بود،رهسپار خانه گشته بود.حسن و حسين به عايشه گفتند:مادرمان كجاست ؟گفت:شما كه خوابيديد،او به خانه بازگشت.آنان درحالى كه شب تار بود و رعد و برق در آسمان مى زد،از خانه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله خارج شدند.ناگهان نورى از وجود آنان فروزان شد و حسن و در پرتو آن دست حسين را گرفت و باهم در حال صحبت به باغ بنى نجار نزديك شدند.اما آگاه نبودند كه به كجا مى روند.حسن گفت:ما سرگردان شديم و اكنون نمى دانيم كه راه كجاست ؟ناچار بايد تا بامداد بخوابيم.حسين گفت:هرچه تو مى گويى و مى خواهى انجام بده،يكديگر را بغل كردند و به خواب رفتند.
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كه بيدار شد،به خانه فاطمه عليها السّلام رفت.اما آنان را در آن جا نيافت و گفت: خدايا،اى آقاى من،اى مولاى من فرزندان من درحالى كه گرسنه بودند،از خانه خارج شدند.تو وكيل من براى آنان هستى.ناگهان نور پيش روى حضرت پديدار شد و او در پرتو آن رفت تا اينكه به باغ بنى نجار نزديك شد.آنان را خفته در كنار هم پيدا كرد درحالى كه آسمان پاره ابرى بر سر آنان افكنده بود.باران در آن هنگام چنان باريدن داشت كه مردم تاكنون به ياد نداشتند.اما خداوند آنان را از باران محفوظ نگاه داشته بود و حتى يك قطره باران بر سروصورت شان نچكيده بود.از قضا مارى پيرامون حسن و حسين بود كه موى او مانند نى بود.و دو بال داشت يك بال خويش را بر حسن افكنده بود و ديگرى را بر حسين.آنگاه كه نگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به آنان افتاد، مار خود را به كنارى كشاند و گفت:خدايا تو را شاهد مى گيرم و نيز فرشتگان تو را كه اين دو تن فرزندان پيامبر بوده و من آنان را نگهبان بوده ام و اكنون در سلامت به تو بازگردانيده ام.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله خطاب به مار چنين گفت تو از كدام دسته اى ؟گفت:من فرستاده جنيان هستم كه پيش تو آمده ام.فرمود:كدام دسته از جن ؟گفت:جنيان «نصيبين».گروهى از«بنى مليح»ما آيه اى از قرآن را از ياد برده ايم.مرا نزد شما فرستاده اند كه آن آيه را فراگيرم.آنگاه كه به اين مكان وارد شدم،ندايى به گوشم خورد كه اى مار اين دو تن فرزندان پيامبرند.آنان را از هرگونه آسيب و نيز بدى هاى شب نگهبانى كن.من چنين كردم و اينك در سلامت به شما بازمى گردانم.مار آيه فراموش شده را كه از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله تعليم گرفت،به نزد جنيان بازگشت.
آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله حسن را به دوش راست و حسين را به دوش چپ گرفت و به راه افتاد.برخى از ياران با حضرت برخورد كردند و يكى از آنان گفت:اى پيامبر خدا!پدر و مادرم فدايت شوند،يكى از فرزندان را به من بده كه سنگينى بار شما كم شود.فرمود:برو كه خداوند سخن تو را شنيده و منزلت تو را شناخت.على عليه السّلام به حضرت رسيد و گفت:اى پيامبر خدا!پدر و مادرم فدايت باد.يكى از آنان را به من بده كه بارتان را سبك كنم.پيامبر به حسن گفت:آيا بر دوش پدر سوارى مى كنى ؟گفت:اى نياى من!دوش شما نيكوتر است.آنگاه به حسين گفت:آيا بر دوش پدر سوارى مى كنى ؟گفت:اى نياى من!دوش شما نيكوتر است.پيامبر آنان را به خانه فاطمه آورد.فاطمه چند دانه خرما كه كنار گذاشته بود،براى آنان آورد و خوردند و شادمان شدند.پيامبر فرمود:حالا بلند شويد و پيش روى من كشتى بگيريد.حسن و حسين عليهم السّلام مشغول كشتى گرفتن بودند كه فاطمه براى انجام كارى خارج شد.آنگاه كه بازگشت پيامبر فرمود:اى حسن بر حسين سخت نگير و پشت او را بر خاك بمال.فاطمه گفت:اى پدر شگفتا او را در اين باره تحريك مى كنى ؟آنهم برادر بزرگ نسبت به برادر كوچك را؟فرمود:دخترم سخن مرا دوست نداشتى ؟حال اين دوست من جبرئيل است كه مى گويد اى حسين!بر حسن سخت بگير و او را بر زمين بزن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 183
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 444
ص : 445
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو تُرَابٍ عُبَيْدُ اَللَّهِ بْنُ [مُوسَى] اَلرُّويَانِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ حَدِّثْنِي بِحَدِيثٍ عَنْ آبَائِكَ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ لاَ يَزَالُ اَلنَّاسُ بِخَيْرٍ مَا تَفَاوَتُوا فَإِذَا اِسْتَوَوْا هَلَكُوا قَالَ قُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَوْ تَكَاشَفْتُمْ مَا تَدَافَنْتُمْ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّكُمْ لَنْ تَسَعُوا اَلنَّاسَ بِأَمْوَالِكُمْ فَسَعُوهُمْ بِطَلاَقَةِ اَلْوَجْهِ وَ حُسْنِ اَللِّقَاءِ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ إِنَّكُمْ لَنْ تَسَعُوا اَلنَّاسَ بِأَمْوَالِكُمْ فَسَعُوهُمْ بِأَخْلاَقِكُمْ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ عَتَبَ عَلَى اَلزَّمَانِ طَالَتْ مَعْتَبَتُهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مُجَالَسَةُ اَلْأَشْرَارِ تُورِثُ سُوءَ اَلظَّنِّ بِالْأَخْيَارِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِئْسَ اَلزَّادُ إِلَى اَلْمَعَادِ اَلْعُدْوَانُ عَلَى اَلْعِبَادِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قِيمَةُ كُلِّ اِمْرِئٍ مَا يُحْسِنُهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا هَلَكَ اِمْرُؤٌ عَرَفَ قَدْرَهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلتَّدْبِيرُ قَبْلَ اَلْعَمَلِ يُؤْمِنُكَ مِنَ اَلنَّدَمِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ وَثِقَ بِالزَّمَانِ صُرِعَ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خَاطَرَ بِنَفْسِهِ مَنِ اِسْتَغْنَى بِرَأْيِهِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قِلَّةُ اَلْعِيَالِ أَحَدُ اَلْيَسَارَيْنِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ دَخَلَهُ اَلْعُجْبُ هَلَكَ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ أَيْقَنَ بِالْخَلَفِ جَادَ بِالْعَطِيَّةِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ زِدْنِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ رَضِيَ بِالْعَافِيَةِ مِمَّنْ دُونَهُ رُزِقَ اَلسَّلاَمَةَ مِمَّنْ فَوْقَهُ قَالَ فَقُلْتُ حَسْبِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 446 )
9 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود هميشه حال مردم خوبست تا با هم تفاوت دارند و چون برابر شوند هلاكند (عبد العظيم حسنى راوى حديث از امام رضا (عليه السّلام) ميگويد) باو عرضكردم بيفزا فرمود پدرم از جدم از پدرانش روايت كردند كه امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود اگر براز هم آگاه ميشديد همديگر را بخاك نمى سپرديد گويد گفتم برايم بيفزا يا ابن رسول اللّٰه فرمود پدرم از جدم از پدرانش باز گفت كه امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود شما نمى توانيد همه مردم را بمال خود خوشنود كنيد پس آنها را بخوشروئى و خوش برخوردى خشنود داريد كه من از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود مال شما بهمه مردم رسانيست پس اخلاق خود را بآنها برسانيد گويد گفتم يا ابن رسول اللّٰه بيفزا برايم فرمود پدرم از جدم از پدرانش برايم باز گفت كه امير المؤمنين فرمود هر كه از زمانه گله كند گله او بدرازا كشد، گفتم برايم بيفزا يا ابن رسول اللّٰه فرمود پدرم از جدم از پدرانش برايم باز گفت كه امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود همنشينى بدان باعث بدگمانى بنيكانست، گويد گفتم يا ابن رسول اللّٰه برايم بيفزا فرمود پدرم از جدم از پدرانش باز گفت بمن كه امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود چه بد توشه ايست براى معاد ستم بر عباد گويد گفتم يا ابن رسول اللّٰه برايم بيفزا فرمود پدرم از جدم از پدرانش برايم باز گفت كه امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود ارزش هر مردى كاريست كه در آن استاد باشد گفتم يا ابن رسول اللّٰه برايم بيفزا فرمود پدرم از جدم از پدرانش باز گفت كه امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود مرد زير زبانش پنهانست - و امام رضا در جواب او بهمين سند احاديث زير را هم از امير المؤمنين (عليه السّلام) بيان كرده است. 1 - مردى كه اندازه خود را بداند هلاك نشود. 2 - تدبير پيش از كار تو را از پشيمانى آسوده دارد، 3 - هر كه بزمانه پشت دهد بزمين ميخورد. 4 - خود رأى خويش را در خطر اندازد. 5 - كمى عيال هم يكى از دو وسعت است. 6 - هر كه را خود بينى بر سر آيد نابود گردد. 7 - هر كه بداند جاى گزين دارد عطا بخش است. 8 - هر كه بعافيت زير دستش خشنود است از بالا دست خود سالم ماند - در اينجا حضرت عبد العظيم عرضكرد مرا بس است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 447
الأمالی (للصدوق)
9.عبد العظيم حسنى مى گويد:امام رضا از على عليه السّلام روايت فرمود:مردم تا آن گاه كه با هم تفاوت هايى دارند،روابطشان نيكوست.اما آنگاه كه باهم برابر شوند،نابود خواهند شد.به حضرت رضا گفتم:باز هم بگوى.امام رضا عليه السّلام فرمود:پدرم از پدران خويش چنين روايت كردند كه امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:اگر شما از اسرار هم آگاهى داشتيد،يكديگر را هيچ گاه به خاك نمى سپرديد.گفتم:باز هم بگوى اى پسر پيامبر خدا.فرمود:پدرم از پدران خويش روايت كرد كه على عليه السّلام فرمود:شما هرگز توانايى نداريد كه ديگران را با ثروت خود جذب كنيد؛پس بابشاش بودن و نيكورفتارى آنان را جذب كنيد.من از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه فرمود:دارايى شما به همه مردم نمى رسد،پس زيبايى اخلاقتان را به آنان بسپاريد.گفتم:اى پسر پيامبر خدا!باز هم بگوى.فرمود:پدرم از پدران خويش روايت كرد كه على عليه السّلام فرمود:هركس از روزگار گلايه داشته باشد،گلايه او دراز خواهد شد. گفتم:اى پسر پيامبر خدا!باز هم بگوى.فرمود:پدرم از پدران خويش روايت فرمود:كه امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:همنشين شدن با افراد ناشايست باعث سوءتفاهم به شايستگان است.گفتم:اى پسر پيامبر خدا!باز هم بگوى.فرمود:پدرم از پدران خويش روايت كرد كه على عليه السّلام فرمود:چه زشت توشه اى است ظلم كردن به بندگان خدا.گفتم:اى پسر پيامبر خدا!باز هم بگوى.فرمود:پدرم از پدران خويش روايت كرد كه على عليه السّلام فرمود:منزلت هر شخصى به مهارت او بستگى دارد.گفتم:اى پسر پيامبر خدا!باز هم بگوى.فرمود:پدرم از پدران خويش روايت كرد كه على عليه السّلام انسان در زير زبان خود نهان شده است.
براساس همين سند حديث،حضرت رضا عليه السّلام در پاسخ جناب عبد العظيم حسنى عليه السّلام سخنان ديگرى را از امير مؤمنان عليه السّلام روايت كرده است كه اكنون مى گذرد:
1.كسى كه جايگاه خود را تشخيص دهد،نابود نمى شود.
2.تدبير پيش از كوشش باعث آسودگى خيال از پشيمانى است.
3.هركس به روزگار تكيه زند،شكست مى خورد.
4.شخص خودپسند خويشتن را آسيب پذير مى سازد.
5.اندك بودن افراد خانوار،يكى از دو فراخى در زندگى است.
6.خودبينى به سراغ هركس آيد،او را هلاك مى كند.
7.هركس اطمينان داشته باشد كه بخشش او جايگزينى دارد،بخشنده خواهد شد.
8.هركس تمايل دارد كه فرودست او در سلامت و آسايش بماند،فرادست به او آسيب نخواهد رساند.
در اين هنگام بود كه عبد العظيم حسنى گفت:آنچه فرمودى مرا بسنده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 187
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 446
ص : 447
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا أُسْرِيَ بِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَى بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ حَمَلَهُ جَبْرَئِيلُ عَلَى اَلْبُرَاقِ فَأَتَيَا بَيْتَ اَلْمَقْدِسِ وَ عَرَضَ إِلَيْهِ مَحَارِيبَ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ صَلَّى بِهَا وَ رَدَّهُ فَمَرَّ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُجُوعِهِ بِعِيرٍ لِقُرَيْشٍ وَ إِذَا لَهُمْ مَاءٌ فِي آنِيَةٍ وَ قَدْ أَضَلُّوا بَعِيراً لَهُمْ وَ كَانُوا يَطْلُبُونَهُ فَشَرِبَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنْ ذَلِكَ اَلْمَاءِ وَ أَهْرَقَ بَاقِيَهُ فَلَمَّا أَصْبَحَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ لِقُرَيْشٍ إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ قَدْ أَسْرَى بِي إِلَى بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ وَ أَرَانِي آثَارَ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ مَنَازِلَهُمْ وَ إِنِّي مَرَرْتُ بِعِيرٍ لِقُرَيْشٍ فِي مَوْضِعِ كَذَا وَ كَذَا وَ قَدْ أَضَلُّوا بَعِيراً لَهُمْ فَشَرِبْتُ مِنْ مَائِهِمْ وَ أَهْرَقْتُ بَاقِيَ ذَلِكَ فَقَالَ أَبُو جَهْلٍ قَدْ أَمْكَنَتْكُمُ اَلْفُرْصَةُ مِنْهُ فسألوه [فَاسْأَلُوهُ] كَمِ اَلْأَسَاطِينُ فِيهَا وَ اَلْقَنَادِيلُ فَقَالُوا يَا مُحَمَّدُ إِنَّ هَاهُنَا مَنْ قَدْ دَخَلَ بَيْتَ اَلْمَقْدِسِ فَصِفْ لَنَا كَمْ أَسَاطِينُهُ وَ قَنَادِيلُهُ وَ مَحَارِيبُهُ فَجَاءَ جَبْرَئِيلُ فَعَلَّقَ صُورَةَ بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ تُجَاهَ وَجْهِهِ فَجَعَلَ يُخْبِرُهُمْ بِمَا يَسْأَلُونَهُ عَنْهُ فَلَمَّا أَخْبَرَهُمْ قَالُوا حَتَّى يَجِيءَ اَلْعِيرُ وَ نَسْأَلَهُمْ عَمَّا قُلْتَ فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَصْدِيقُ ذَلِكَ أَنَّ اَلْعِيرَ تَطْلُعُ عَلَيْكُمْ مَعَ طُلُوعِ اَلشَّمْسِ - يَقْدُمُهَا جَمَلٌ أَوْرَقُ فَلَمَّا كَانَ مِنَ اَلْغَدِ أَقْبَلُوا يَنْظُرُونَ إِلَى اَلْعَقَبَةِ وَ يَقُولُونَ هَذِهِ اَلشَّمْسُ تَطْلُعُ اَلسَّاعَةَ فَبَيْنَمَا هُمْ كَذَلِكَ إِذَا طَلَعَتْ عَلَيْهِمُ اَلْعِيرُ حِينَ طَلَعَ اَلْقُرْصُ يَقْدُمُهَا جَمَلٌ أَوْرَقُ فَسَأَلُوهُمْ عَمَّا قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا لَقَدْ كَانَ هَذَا ضَلَّ جَمَلٌ لَنَا فِي مَوْضِعِ كَذَا وَ كَذَا وَ وَضَعْنَا مَاءً فَأَصْبَحْنَا وَ قَدْ أُهْرِيقَ اَلْمَاءُ فَلَمْ يَزِدْهُمْ ذَلِكَ إِلاَّ عُتُوّاً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 448 )
جمعه هفت روز از جمادى الاولى سال 368 مانده1 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون شبانه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) را به بيت المقدس بردند جبرئيلش با براق بدان جا رساند و محراب پيغمبران را باو نمود و در آنها نماز خواند و او را برگردانيد، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) در برگشت بكاروان قريش برخورد كه آبى در ظرف داشته و شترى گم كرده بودند و بدنبالش ميگشتند، رسول خدا از آن آب نوشيد و باقى را ريخت صبح كه شد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بقريش اعلام كرد كه دى خدا مرا ببيت المقدس برد و آثار پيغمبران را بمن نمود و در فلان جا بكاروان قريش برخوردم شترى گم كرده بودند از آبشان نوشيدم و باقى را بزمين ريختم ابو جهل گفت خوب فرصتى بدست شما آمده او را از شماره ستونها و قنديلهاى مسجد بپرسيد، گفتند اى محمد در اينجا كسى هست كه بمسجد بيت المقدس رفته بما بگو چند ستون و چند قنديل دارد و چند محراب، جبرئيل آمد و صورت بيت المقدس را برابر او گرفت او همه را برايشان وصف كرد چون بآنها گزارش دادند گفتند بماند تا كاروان بيايد و از آنچه گفتى بپرسيم رسول خدا فرمود نشانه راستى من اينست كه كاروان در هنگام برآمدن آفتاب بر شما نمايان شود و جلو آنها شتر سپيدى باشد فردا همه پيشواز رفتند و گردنه را زير نظر داشتند و ميگفتند هم اكنون خورشيد بر مى آيد در همين ميان كاروان نمايان شد با بر آمدن قرص خورشيد و جلو آنها شتر سپيدى بود و از آنها راجع بآنچه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) خبر داده بود پرسيدند گفتند اين شده است در فلانجا شترى از ما گم شد و آبى نهاده بوديم و صبح آب ما ريخته بود، اين معجزه جز مزيد سركشى آنها فايده نداشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 448
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه پيامبر را در شب به سرزمين بيت المقدس بردند، جبرئيل خودش را با براق به آنجا رسانيد و محراب پيامبران را به او نشان داد.حضرت در آنجا نماز گزارد و بعد جبرئيل پيامبر را بازگردانيد.حضرت در هنگام بازگشت،با كاروانى از قريش روبرو شد كه مقدارى آب در ظرفى داشته و نيز شترى از آنان ناپديد شده بود و در پى آن در جستجو بودند.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از آن آب نوشيد و مانده را فرو ريخت.در بامداد پيامبر بر قريش گفت كه ديشب خداوند مرا به بيت المقدس برد و آثار انبيا را نشانم داد و در فلان نقطه به كاروان قريش برخورد كردم كه شترى گم كرده بودند و از آب كاروان نوشيدم و مانده اش را بر خاك ريختم.
ابو جهل گفت:اكنون فرصت مناسبى به دست شما قوم قريش افتاده است.از او سوال كنيد كه ستون ها و قنديل هاى مسجد بيت المقدس چندتاست ؟آنان پرسيدند:اى محمد در ميان ما كسى هست كه به آنجا رفته است.اكنون بگو كه آن مسجد چند ستون و قنديل و محراب دارد؟جبرئيل فرود آمد و تصويرى از بيت المقدس پيش روى پيامبر گرفت.او همه چيز مسجد را براى آنان توصيف كرد.آنگاه گفتند:بگذاريد تا كاروان قريش بازگردد و از ادعايى كه كردى سؤالى كنيم.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:نشان راست گويى من اين است كه كاروان در وقت آفتاب بر شما آشكار مى شود و پيشاپيش آن يك شتر سفيد خواهد بود.
روز بعد به استقبال كاروان قريش رفتند و نگاه به گردنه دوختند و گفتند نزديك است كه آفتاب بتابد.در اين هنگام كاروان نمايان شد و پيشاپيش آن شتر سفيدى جلو مى آمد.قريش از كاروانيان درباره ادعاى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سؤال كردند.آنان گفتند:اين اتفاق ديشب افتاد و در فلان نقطه شترى از ما گم شد و نيز آبى در جايى داشتيم كه صبح ديديم آن مقدار روى خاك ريخته است.بااين همه معجزه پيامبر اسلام جز فزونى طغيان قريش اثرى نداشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 189
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 448
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ فُرَاتٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلشَّامِيُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَرِيرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَطَاءٌ اَلْخُرَاسَانِيُّ رَفَعَهُ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ غَنْمٍ قَالَ: جَاءَ جَبْرَئِيلُ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِدَابَّةٍ دُونَ اَلْبَغْلِ وَ فَوْقَ اَلْحِمَارِ رِجْلاَهَا أَطْوَلُ مِنْ يَدَيْهَا خَطْوُهَا مَدَّ اَلْبَصَرِ فَلَمَّا أَرَادَ اَلنَّبِيُّ أَنْ يَرْكَبَ اِمْتَنَعَتْ فَقَالَ جَبْرَئِيلُ إِنَّهُ مُحَمَّدٌ فَتَوَاضَعَتْ حَتَّى لَصِقَتْ بِالْأَرْضِ قَالَ فَرَكِبَ فَكُلَّمَا هَبَطَتِ اِرْتَفَعَتْ يَدَاهَا وَ قَصُرَتْ رِجْلاَهَا وَ إِذَا صَعِدَتِ اِرْتَفَعَتْ رِجْلاَهَا وَ قَصُرَتْ يَدَاهَا فَمَرَّتْ بِهِ فِي ظُلْمَةِ اَللَّيْلِ عَلَى عِيرٍ مُحَمَّلَةٍ فَنَفَرَتِ اَلْعِيرُ مِنْ دَفِيفِ اَلْبُرَاقِ فَنَادَى رَجُلٌ فِي آخِرِ اَلْعِيرِ غُلاَماً لَهُ فِي أَوَّلِ اَلْعِيرِ يَا فُلاَنُ إِنَّ اَلْإِبِلَ قَدْ نَفَرَتْ وَ إِنَّ فُلاَنَةَ أَلْقَتْ حَمْلَهَا وَ اِنْكَسَرَ يَدُهَا وَ كَانَتِ اَلْعِيرُ لِأَبِي سُفْيَانَ قَالَ ثُمَّ مَضَى حَتَّى إِذَا كَانَ بِبَطْنِ اَلْبَلْقَاءِ قَالَ يَا جَبْرَئِيلُ قَدْ عَطِشْتُ فَتَنَاوَلَ جَبْرَئِيلُ قَصْعَةً فِيهَا مَاءٌ فَنَاوَلَهُ فَشَرِبَ ثُمَّ مَضَى فَمَرَّ عَلَى قَوْمٍ مُعَلَّقِينَ بِعَرَاقِيبِهِمْ بِكَلاَلِيبَ مِنْ نَارٍ فَقَالَ مَا هَؤُلاَءِ يَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ هَؤُلاَءِ اَلَّذِينَ أَغْنَاهُمُ اَللَّهُ بِالْحَلاَلِ فَيَبْتَغُونَ اَلْحَرَامَ قَالَ ثُمَّ مَرَّ عَلَى قَوْمٍ تخلط [تُخَاطُ] جُلُودُهُمْ بِمَخَايِطَ مِنْ نَارٍ فَقَالَ مَا هَؤُلاَءِ يَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ هَؤُلاَءِ اَلَّذِينَ يَأْخُذُونَ عُذْرَةَ اَلنِّسَاءِ بِغَيْرِ حِلٍّ ثُمَّ مَضَى فَمَرَّ عَلَى رَجُلٍ يَرْفَعُ حُزْمَةً مِنْ حَطَبٍ كُلَّمَا لَمْ يَسْتَطِعْ أَنْ يَرْفَعَهَا زَادَ فِيهَا فَقَالَ مَنْ هَذَا يَا جَبْرَئِيلُ قَالَ هَذَا صَاحِبُ اَلدَّيْنِ يُرِيدُ أَنْ يَقْضِيَ فَإِذَا لَمْ يَسْتَطِعْ زَادَ عَلَيْهِ ثُمَّ مَضَى حَتَّى إِذَا كَانَ بِالْجَبَلِ اَلشَّرْقِيِّ مِنْ بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ وَجَدَ رِيحاً حَارَّةً وَ سَمِعَ صَوْتاً قَالَ مَا هَذِهِ اَلرِّيحُ يَا جَبْرَئِيلُ اَلَّتِي أَجِدُهَا وَ هَذَا اَلصَّوْتُ اَلَّذِي أَسْمَعُ قَالَ هَذِهِ جَهَنَّمُ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ جَهَنَّمَ ثُمَّ وَجَدَ رِيحاً عَنْ يَمِينِهِ طَيِّبَةً وَ سَمِعَ صَوْتاً فَقَالَ مَا هَذِهِ اَلرِّيحُ اَلَّتِي أَجِدُهَا وَ هَذَا اَلصَّوْتُ اَلَّذِي أَسْمَعُ قَالَ هَذِهِ اَلْجَنَّةُ فَقَالَ أَسْأَلُ اَللَّهَ اَلْجَنَّةَ قَالَ ثُمَّ مَضَى حَتَّى اِنْتَهَى إِلَى بَابِ مَدِينَةِ بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ وَ فِيهَا هِرَقْلُ وَ كَانَتْ أَبْوَابُ اَلْمَدِينَةِ تُغْلَقُ كُلَّ لَيْلَةٍ وَ يُؤْتَى بِالْمَفَاتِيحِ وَ تُوضَعُ عِنْدَ رَأْسِهِ فَلَمَّا كَانَتْ تِلْكَ اَللَّيْلَةُ اِمْتَنَعَ اَلْبَابُ أَنْ يَنْغَلِقَ فَأَخْبَرُوهُ فَقَالَ ضَاعِفُوا عَلَيْهَا مِنَ اَلْحَرَسِ قَالَ فَجَاءَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَدَخَلَ بَيْتَ اَلْمَقْدِسِ فَجَاءَ جَبْرَئِيلُ إِلَى اَلصَّخْرَةِ فَرَفَعَهَا فَأَخْرَجَ مِنْ تَحْتِهَا ثَلاَثَةَ أَقْدَاحٍ قَدَحاً مِنْ لَبَنٍ وَ قَدَحاً مِنْ عَسَلٍ وَ قَدَحاً مِنْ خَمْرٍ فَنَاوَلَهُ قَدَحَ اَللَّبَنِ فَشَرِبَ ثُمَّ نَاوَلَهُ قَدَحَ اَلْعَسَلِ فَشَرِبَ ثُمَّ نَاوَلَهُ قَدَحَ اَلْخَمْرِ فَقَالَ قَدْ رَوِيتُ يَا جَبْرَئِيلُ قَالَ أَمَا إِنَّكَ لَوْ شَرِبْتَهُ ضَلَّتْ أُمَّتُكَ وَ تَفَرَّقَتْ عَنْكَ قَالَ ثُمَّ أَمَّ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي مَسْجِدِ بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ بِسَبْعِينَ نَبِيّاً قَالَ وَ هَبَطَ مَعَ جَبْرَئِيلَ مَلَكٌ لَمْ يَطَإِ اَلْأَرْضَ قَطُّ مَعَهُ مَفَاتِيحُ خَزَائِنِ اَلْأَرْضِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ رَبَّكَ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ هَذِهِ مَفَاتِيحُ خَزَائِنِ اَلْأَرْضِ - فَإِنْ شِئْتَ فَكُنْ نَبِيّاً عَبْداً وَ إِنْ شِئْتَ فَكُنْ نَبِيّاً مَلِكاً فَأَشَارَ إِلَيْهِ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْ تَوَاضَعْ يَا مُحَمَّدُ فَقَالَ بَلْ أَكُونُ نَبِيّاً عَبْداً ثُمَّ صَعِدَ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَلَمَّا اِنْتَهَى إِلَى بَابِ اَلسَّمَاءِ اِسْتَفْتَحَ جَبْرَئِيلُ فَقَالُوا مَنْ هَذَا قَالَ مُحَمَّدٌ قَالُوا نِعْمَ اَلْمَجِيءُ جَاءَ فَدَخَلَ فَمَا مَرَّ عَلَى مَلَإٍ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ إِلاَّ سَلَّمُوا عَلَيْهِ وَ دَعَوْا لَهُ وَ شَيَّعَهُ مُقَرَّبُوهَا فَمَرَّ عَلَى شَيْخٍ قَاعِدٍ تَحْتَ شَجَرَةٍ وَ حَوْلَهُ أَطْفَالٌ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ هَذَا اَلشَّيْخُ يَا جَبْرَئِيلُ قَالَ هَذَا أَبُوكَ إِبْرَاهِيمُ قَالَ فَمَا هَؤُلاَءِ اَلْأَطْفَالُ حَوْلَهُ قَالَ هَؤُلاَءِ أَطْفَالُ اَلْمُؤْمِنِينَ حَوْلَهُ يَغْذُوهُمْ ثُمَّ مَضَى فَمَرَّ عَلَى شَيْخٍ قَاعِدٍ عَلَى كُرْسِيٍّ إِذَا نَظَرَ عَنْ يَمِينِهِ ضَحِكَ وَ فَرِحَ وَ إِذَا نَظَرَ عَنْ يَسَارِهِ حَزِنَ وَ بَكَى فَقَالَ مَنْ هَذَا يَا جَبْرَئِيلُ قَالَ هَذَا أَبُوكَ آدَمُ إِذَا رَأَى مَنْ يَدْخُلُ اَلْجَنَّةَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ ضَحِكَ وَ فَرِحَ وَ إِذَا رَأَى مَنْ يَدْخُلُ اَلنَّارَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ حَزِنَ وَ بَكَى ثُمَّ مَضَى فَمَرَّ عَلَى مَلَكٍ قَاعِدٍ عَلَى كُرْسِيٍّ فَسَلَّمَ عَلَيْهِ فَلَمْ يَرَ مِنْهُ مِنَ اَلْبِشْرِ مَا رَأَى مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ يَا جَبْرَئِيلُ مَا مَرَرْتُ بِأَحَدٍ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ إِلاَّ رَأَيْتُ مِنْهُ مَا أُحِبُّ إِلاَّ هَذَا فَمَنْ هَذَا اَلْمَلَكُ قَالَ هَذَا مَالِكٌ خَازِنُ اَلنَّارِ أَمَا إِنَّهُ قَدْ كَانَ مِنْ أَحْسَنِ اَلْمَلاَئِكَةِ بِشْراً وَ أَطْلَقِهِمْ وَجْهاً فَلَمَّا جُعِلَ خَازِنَ اَلنَّارِ اِطَّلَعَ فِيهَا اِطِّلاَعَةً [اِضْطَلَعَ فِيهَا اِضْطِلاَعَةً] فَرَأَى مَا أَعَدَّ اَللَّهُ فِيهَا لِأَهْلِهَا فَلَمْ يَضْحَكْ بَعْدَ ذَلِكَ ثُمَّ مَضَى حَتَّى إِذَا اِنْتَهَى حَيْثُ اِنْتَهَى فُرِضَتْ عَلَيْهِ اَلصَّلاَةُ خَمْسُونَ صَلاَةً قَالَ فَأَقْبَلَ عَلَى مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ كَمْ فُرِضَ عَلَى أُمَّتِكَ قَالَ خَمْسُونَ صَلاَةً قَالَ اِرْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَاسْأَلْهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْ أُمَّتِكَ قَالَ فَرَجَعَ ثُمَّ مَرَّ عَلَى مُوسَى فَقَالَ كَمْ فُرِضَ عَلَى أُمَّتِكَ قَالَ كَذَا وَ كَذَا قَالَ فَإِنَّ أُمَّتَكَ أَضْعَفُ اَلْأُمَمِ اِرْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَسَلْهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْ أُمَّتِكَ فَإِنِّي كُنْتُ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ فَلَمْ يَكُونُوا يُطِيقُونَ إِلاَّ دُونَ هَذَا فَلَمْ يَزَلْ يَرْجِعُ إِلَى رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى جَعَلَهَا خَمْسَ صَلَوَاتٍ قَالَ ثُمَّ مَرَّ عَلَى مُوسَى فَقَالَ كَمْ فُرِضَ عَلَى أُمَّتِكَ قَالَ خَمْسُ صَلَوَاتٍ قَالَ اِرْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَسَلْهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْ أُمَّتِكَ قَالَ قَدِ اِسْتَحْيَيْتُ مِنْ رَبِّي مِمَّا أَرْجِعُ إِلَيْهِ ثُمَّ مَضَى فَمَرَّ عَلَى إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اَلرَّحْمَنِ فَنَادَاهُ مِنْ خَلْفِهِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ أَقْرِئْ أُمَّتَكَ عَنِّي اَلسَّلاَمَ وَ أَخْبِرْهُمْ أَنَّ اَلْجَنَّةَ مَاؤُهَا عَذْبٌ وَ تُرْبَتَهَا طَيِّبَةٌ فِيهَا قِيعَانٌ بِيضٌ غَرْسُهَا سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ فَمُرْ أُمَّتَكَ فَلْيُكْثِرُوا مِنْ غَرْسِهَا ثُمَّ مَضَى حَتَّى مَرَّ بِعِيرٍ يَقْدُمُهَا جَمَلٌ أَوْرَقُ ثُمَّ أَتَى أَهْلَ مَكَّةَ فَأَخْبَرَهُمْ بِمَسِيرِهِ وَ قَدْ كَانَ بِمَكَّةَ قَوْمٌ مِنْ قُرَيْشٍ قَدْ أَتَوْا بَيْتَ اَلْمَقْدِسِ فَأَخْبَرَهُمْ ثُمَّ قَالَ آيَةُ ذَلِكَ أَنَّهَا تَطْلُعُ عَلَيْكُمُ اَلسَّاعَةَ عِيرٌ مَعَ طُلُوعِ اَلشَّمْسِ يَقْدُمُهَا جَمَلٌ أَوْرَقُ قَالَ فَنَظَرُوا فَإِذَا هِيَ قَدْ طَلَعَتْ وَ أَخْبَرَهُمْ أَنَّهُ قَدْ مَرَّ بِأَبِي سُفْيَانَ وَ أَنَّ إِبِلَهُ نَفَرَتْ فِي بَعْضِ اَللَّيْلِ وَ أَنَّهُ نَادَى غُلاَماً لَهُ فِي أَوَّلِ اَلْعِيرِ يَا فُلاَنُ إِنَّ اَلْإِبِلَ قَدْ نَفَرَتْ وَ إِنَّ فُلاَنَةَ قَدْ أَلْقَتْ حَمْلَهَا وَ اِنْكَسَرَ يَدُهَا فَسَأَلُوا عَنِ اَلْخَبَرِ فَوَجَدُوهُ كَمَا قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 449 )
2 - جبرئيل براى رسول خدا مركبى آورد كوچكتر از استر و بزرگتر از خر، دو پايش بلندتر از دو دستش بود و هر گامش باندازه مد بصر بود چون پيغمبر خواست بر او سوار شود سرباز زد جبرئيل باو گفت اين محمد است و او فرو شد تا بزمين چسبيد و حضرت بر او سوار شد در سرازيرى دستها بلند مى كرد و پاها را كوتاه مى نمود و در سر بالائى بعكس مى نمود و در تاريكى شب بر كاروان بار دارى رسيد و شتران از آواز پر براق رم كردند مردى كه دنبال كاروان بود بر چاكرش فرياد زد كه جلو كاروان بود كه اى فلانى شترها رم كردند و فلان شتر بار خود را انداخت و دستش شكست آن كاروان از ابو سفيان بود و رفتند تا بهموار بلقاء رسيدند پيغمبر گفت جبرئيل من تشنه ام جبرئيل جام آبى باو داد و نوشيد و رفت و بجمعى گذشت كه از گردنهاى خود بقلابهاى آتشين آويزان بودند، فرمود جبرئيل اينها كيانند؟ گفت آنها كه خدا از حلال بى نيازشان نموده و باز هم دنبال حرام ميروند سپس بر جمعى گذشت كه سيخ آهنين بپوستشان فرو ميكردند، فرمود جبرئيل اينها كيانند؟ فرمود اينها كسانيند كه بحرامى پرده بكارت زنانى را بردارند سپس بمردى گذشت كه پشته هيزمى را بر مى داشت و نمى توانست و باز بر آن مى افزود، فرمود اين كيست اى جبرئيل ؟ عرضكرد اين قرضدارى است كه مى خواهد پرداخت كند و نمى تواند و باز بر آن اضافه مى كند از آنجا گذشت و چون بكوه شرقى بيت المقدس گذشت باد گرمى يافت و جنجالى شنيد، فرمود اى جبرئيل اين باد و جنجال كه مى شنوم چيست ؟ گفت اين دوزخ است پيغمبر فرمود بخدا پناه از دوزخ و از راستش باد خوشى و آوازى شنيد و فرمود اين نسيم خنك و آواز چيست ؟ جواب داد اين بهشت است فرمود از خداخواهان بهشتم و پيشرفت تا بدروازه بيت المقدس رسيد كه هرقل در آن بود و هر شب درهايش را مى بستند و كليدهايش را نزد او مى آوردند تا زير سرش نهد و آن شب در بسته نشد و دستور داد پاسبانان آن را دو برابر كنند رسول خدا ببيت المقدس وارد شد و جبرئيل آمد و صخره را برداشت و از زيرش سه قدح بيرون آمد يكى شير و ديگرى عسل و سومى نوشابه مى جبرئيل شير را بآن حضرت داد نوشيد و عسل را داد نوشيد و مى را داد و ننوشيد و فرمود سيراب شدم جبرئيل گفت اگر از آن مى نوشيدى امتت گمراه مى شدند و از تو جدا مى گرديدند رسول خدا در بيت المقدس بهفتاد پيغمبر امامت كرد و فرشته اى با جبرئيل بزمين فرو شده بود كه هرگز گام بر خاك ننهاده و همه كليدهاى گنجينه هاى زمين را با خود داشت گفت اى محمد پروردگارت تو را سلام ميرساند و ميفرمايد اينها كليدهاى خزائن زمين است و اگر خواهى پيغمبرى پادشاه باش جبرئيل باو اشاره كرد كه تواضع پيشه كن و آن حضرت فرمود من پيغمبرى بنده ام سپس بسوى آسمان بالا رفت و چون بدر آسمان رسيد جبرئيل گشودن در را خواست، گفتند اين كيست ؟ گفت محمد است و گفتند چه خوش آمد وارد شد و بهر فرشته اى رسيد بر او سلام دادند و براى او و شيعيان مقربان او دعا كردند به پيره مردى رسيد كه زير درختى نشسته و گرد او كودكانى بودند پرسيد جبرئيل اين كيست ؟ گفت پدرت ابراهيم است فرمود اين كودكان كيانند گرد او؟ گفت كودكان مؤمنين باشند كه بآنها خوراك مى دهد گذشت و بشيخى رسيد كه بر كرسى نشسته و چون براست خود نظر مى كند ميخندد و شاد است و چون بچپ خود مى نگرد غمنده شود و گريد گفت جبرئيل اين كيست ؟ گفت پدرت آدم است كه چون مى بيند اولادش وارد بهشت مى شوند مى خندد و شاد است و چون بيند كسى بدوزخ ميرود از اولادش غمنده و گريانست از آن گذشت و بفرشته اى رسيد كه بر كرسى نشسته و بر او سلام كرد ولى آن خوشروئى فرشتگان ديگر را از خود نشان نداد فرمود جبرئيل من بهر كدام فرشته ها رسيدم آنچه ميخواستم ديدم جز اين يكى اين فرشته كيست! گفت اين مالك دوزخبان است هلا او خوشخوتر خوشروتر فرشتگان بود و چون دوزخبان شد در آن سرى كشيد و ديد خدا براى دوزخيان چه آماده كرده، ديگر خنده بلبش نيامده است و سپس گذشت و رفت تا آنجا رسيد كه پنجاه ركعت نماز بر او فرض شد و آمد تا بموسى (عليه السّلام) برخورد موسى باو گفت اى محمد چند ركعت نماز بر امتت واجب شد؟ گفت پنجاه ركعت گفت برگرد و از پروردگارت درخواست كن بآنها تخفيف دهد، برگشت و باز بموسى عبور كرد و باز پرسيد نماز واجب امتت چند نماز شد؟ گفت چنان و چنين گفت برگرد و تخفيف بگير من در بنى اسرائيل پيغمبر بودم و كمتر از آن را توانائى داشتند و چند بار بخدا مراجعت كرد و تخفيف گرفت تا به پنج نماز رسيد و باز بموسى گذشت و از او پرسيد چند نماز بر امتت واجب شد؟ فرمود پنج نماز، گفت برگرد و تخفيف بخواه براى امتت. فرمود از بس در اين باره به پروردگار خود مراجعه كردم شرمم مى آيد از آنجا گذشت بابراهيم خليل الرحمن برخورد و از دنبالش فرياد كرد اى محمد بامتت از من سلام برسان و بآن ها خبر بده كه بهشت آب خوشگوار و خاك خوشبوئى دارد و در آن سرزمينهائى است سپيد كه در آنها سبحان اللّٰه و الحمد للّٰه و لا اله الا اللّٰه و لا حول و لا قوة الا باللّٰه. كشت مى شود و بامتت بگو بسيار از اين نهال در آنها بكارند سپس گذشت تا بكاروانى رسيد كه شتر سپيدى جلو آنها بود و بمكه آمد و باهلش خبر داد كه بمعراج رفته در مكه جمعى از قريش بودند كه ببيت المقدس رفته بودند و آنها را باوضاع آن خبر داد و فرمود نشانه من اينست كه الساعه با برآمدن آفتاب كاروان ميرسد و شتر سپيدى جلو آنها است آنها نگاه كردند و كاروان نمايان شد بآنها گفت به ابو سفيان عبور كرده و شترانش در نيمه شب رم كردند و بغلامش كه جلو كاروان بود فرياد زد فلانى براستى شتران رم كردند و فلانه شتر بارش را انداخت و دستش شكست و از او راجع باين خبر پرسيدند و او تصديق كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 452
الأمالی (للصدوق)
2.عبد اللّه بن الرحمن غنم مى گويد:جبرئيل براى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله مركبى آورد كه از استر كوچك تر بود و از خر بزرگ تر.پاى آن بلندتر از دستان او بود.و هرقدم او به اندازه مدّ چشم بود. آنگاه كه پيامبر اراده كرد كه بر آن سوار شود،مركب تسليم نشد.جبرئيل به او گفت:اين شخص محمد صلّى اللّه عليه و آله است.ناگاه او خود را فرود آورد تا آن كه نزديك زمين رسيد و حضرت بر او سوار شد.در سراشيبى،دست هاى خود را بالا مى آورد و پاها را كوتاه مى ساخت و در سربالايى معكوس عمل مى كرد.در سياهى شب به كاروان بزرگى رسيد و شتران از صداى پر مركب پيامبر(براق)ناگهان رميدند.شخصى كه درپى كاروان بود،بر غلامش كه جلودار كاروان بود بانگ زد،كه اى فلانى شترها رميدند و فلان شتر بار افكند و دستهاى او شكست.كاروان متعلق به ابو سفيان بود.آنان رفتند تا اينكه به«بطن البقاء»نزديك شدند.
پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى جبرئيل تشنه شدم.جبرئيل جام آبى به دست حضرت داد و او آن را نوشيد.و بعد رفت تا اينكه به گروهى برخورد كه از گردن هاى خويش به قلاب هايى از آتش آويزان بودند.فرمود:اينان چه كسانى هستند؟جبرئيل گفت:كسانى هستند كه خداوند آنان را از ثروت حلال بى نيازشان ساخته بود،اما درپى ثروت حرام بودند.و بعد به گروهى ديگر برخورد كه در پوست آنان سيخ آهنين فرو مى كردند.فرمود:اينان چه كسانى هستند؟گفت اينان كسانى هستند كه به ناروا پرده بكارت زنان را برداشته اند.آنگاه به شخصى برخورد كه پشته هيزم را بلند مى كرد و نمى توانست آن را بر پشت گيرد،با اين همه هيزم بر هيزم ها مى افزود.فرمود:او كيست ؟جبرئيل گفت اين قرض دارى است كه قصد پرداخت دارد درحالى كه توانايى آن را ندارد.ولى باز از ديگران قرض مى گيرد.رفتند تا اينكه به كوه شرقى بيت المقدس نزديك شدند.باد گرم وزيدن گرفت و هياهويى شنيده شد.فرمود:اين باد و هياهو براى چيست ؟گفت:از دوزخ مى آيد.پيامبر فرمود:از دوزخ به خداوند پناهنده ام.ناگاه از سمت راست باد مطبوع و صدايى به گوش رسيد.فرمود:اين نسيم گوارا و صداى نيكو چيست ؟جبرئيل گفت:از بهشت مى آيد.پيامبر فرمود:از خداوند بهشت را تمنا دارم.رفتند تا اينكه به دروازه بيت المقدس نزديك شدند كه«هرقل»در آنجا بود و هرشب دروازه هاى آن را مى بستند و كليدها را پيش او مى آوردند كه زير سر خود بگذارد.دروازه هاى بيت المقدس آن شب بسته نشد،اما هرقل فرمان داد كه نگهبان آن را دو برابر كنند.
پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به شهر بيت المقدس وارد شد.جبرئيل در اين هنگام صخره اى را بلند كرد و از زير آن سه قدح خارج كرد كه يكى شير داشت و ديگرى عسل و سومى شراب.جبرئيل قدح شير را به دست پيامبر داد و حضرت نوشيد و بعد قدح عسل را داد و حضرت نوشيد و بعد قدح شراب را داد كه حضرت آن را ننوشيد و فرمود:ديگر سيراب هستم. جبرئيل گفت:اگر از شراب مى نوشيدى،امت تو گمراه مى شد و از تو مى بريدند.سپس حضرت در بيت المقدس بر هفتاد پيامبر امام شد و فرشته اى همراه با جبرئيل به زمين نازل شد كه تاكنون نيامده بود.او كليد گنجينه هاى زمين را همراه خود آورده بود و گفت:اى محمد پروردگارت درود مى فرستد و مى فرمايد:اين كليدهاى خزانه هاى زمين است.اگر مايلى پيامبرى باش كه سلطنت نيز دارد.جبرئيل فرمان فروتنى به حضرت داد و پيامبر فرمود:من پيامبرى بنده ام.
آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به آسمان بالا رفت.به دروازه آسمان كه نزديك شد،جبرئيل ندا داد كه دروازه را بگشايند.گفتند:همراهت كيست ؟جبرئيل گفت:او محمد است.گفتند:خوش آمد.سپس پيامبر وارد آسمان شد.پيامبر به هرفرشته اى كه برمى خورد.بر او درود مى فرستادند و نيز براى پيروان و نزديكان او نيايش مى كردند.پيامبر به مرد پيرى نزديك شد كه زير درختى نشسته بود.پيروان او چند كودك بودند.حضرت فرمود:كيست ؟جبرئيل گفت:او پدرت ابراهيم عليه السّلام است.فرمود:اين كودكان چه كسانى هستند؟گفت: فرزندان اهل ايمان هستند كه ابراهيم عليه السّلام به آنان خوراكى مى دهد.آنگاه پيامبر به مرد پير ديگرى نزديك شد كه بالاى كرسى نشسته بود و هرگاه به سمت راست خويش مى نگرد،مى خندد و شادمان است.و هرگاه به سمت چپ خود مى نگرد،اندوهگين مى شد و مى گرييد.فرمود:او كيست ؟گفت:پدرت آدم عليه السّلام است كه هرگاه مى بيند،فرزندان او به بهشت وارد مى شوند،خندان و شادمان است و هرگاه مى نگرد كه فرزندان او به دوزخ درمى آيند،اندوهگين و گريان است.آنگاه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به فرشته اى نزديك شد كه بالاى كرسى نشسته بود و به او درود مى فرستاد،اما برخورد خوش فرشتگان ديگر را نداشت.پيامبر فرمود:من به هريك از فرشتگان برخوردم،آن طور كه مى خواستم مشاهده كردم.اما اين يكى متفاوت است.او چه كسى است ؟ جبرئيل گفت:او«مالك»،نگهبان دوزخيان است.مالك نيك خوترين و نيك رفتارترين فرشته خداوند بود.اما از هنگامى كه سرى به دوزخ كشيد و آنچه خداوند براى دوزخيان مهيا كرده بود،نگريست،ديگر لبخند نزد. آنگاه پيامبر رفت تا به جايى رسيد كه پنجاه ركعت نماز بر او واجب شد و بعد حضرت موسى عليه السّلام را ديد. موسى عليه السّلام پرسيد:اى محمد چند ركعت نماز بر امت تو واجب شد؟فرمود:پنجاه ركعت.موسى عليه السّلام گفت: بازگرد و از پروردگارت بخواه كه آن را كم كند.پيامبر رفت و بازگشت.باز موسى عليه السّلام گفت:نماز واجب بر امت تو چند ركعت شد؟فرمود:چنان و چنين شد.باز موسى عليه السّلام گفت:بازگرد و بخواه كه خداوند كاهش دهد.من در قوم بنى اسرائيل پيامبر شدم و آنان كمتر از اين را مى توانستند،انجام دهند.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله آنقدر رفت و بازگشت تا اينكه نماز واجب مسلمانان به پنج نماز كاهش يافت.بعد به موسى برخورد و او سؤال كرد:سرانجام چند نماز بر امت تو واجب شد؟پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:نمازهاى پنج گانه.موسى گفت:بازگرد و از خداوند براى امت خويش كمتر از آن درخواست كن.پيامبر فرمود:آنقدر نزد او رفته و تمنا كردم كه شرمگين شدم.
آنگاه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله حضرت ابراهيم خليل الرحمن عليه السّلام را نگريست كه از پى او ندا در داد:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله!درود مرا به امت خود برسان و آنان را آگاه ساز كه بهشت آب خوش گوارا دارد و خاك عطرآگين.و در بهشت زمين هايى وجود دارد كه بذرهاى«سبحان اللّه و الحمد لله و لا اله الا اللّه و اللّه اكبر»و«لا حول و لا قوة الاّ باللّه العلى العظيم»در آن كشت مى شود و نيز بگو كه از اين درخت ها بسيار در آن زمين ها بكارند.آنگاه پيامبر عبور كرد تا به كاروانى نزديك شد كه پيشاپيش آن شتر سفيدى به چشم مى خورد و بعد وارد شهر مكه شد و به خاندان خود گزارش داد كه سفرى به معراج داشته است.گروهى از قوم قريش به شهر بيت المقدس سفر كرده بودند،به آنان گفت:نشان صداقت من اين است كه در هنگام طلوع خورشيد كاروانى به شهر مكه مى آيد كه شتر سفيدى پيشاپيش آن است.آنان به دروازه شهر نگريستند كه ناگاه كاروان پديدار شد.پيامبر فرمود:ديشب به ابو سفيان برخورد كردم،درحالى كه شتران وى رميده بودند و او به غلام خود كه جلودار كاروان بود،فرياد زد كه اى فلانى!شتران رسيدند و فلان شتر بار خود را افكنده و دست او شكست.از ابو سفيان دراين باره جويا شدند و او بر اين حادثه گواهى داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 193
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 449
ص : 450
ص : 451
ص : 452
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ اَلْأَسْتَرْآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو يَحْيَى مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ يَزِيدَ اَلْقُمِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ اَلزُّهْرِيِّ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَجَاءَهُ رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَقَالَ لَهُ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ مَا خَبَرُكَ أَيُّهَا اَلرَّجُلُ فَقَالَ اَلرَّجُلُ خَبَرِي يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَنِّي أَصْبَحْتُ وَ عَلَيَّ أَرْبَعُمِائَةِ دِينَارٍ دَيْنٌ لاَ قَضَاءَ عِنْدِي لَهَا وَ لِي عِيَالٌ ثِقَالٌ لَيْسَ لِي مَا أَعُودُ عَلَيْهِمْ بِهِ قَالَ فَبَكَى عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ بُكَاءً شَدِيداً فَقُلْتُ لَهُ مَا يُبْكِيكَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ وَ هَلْ يُعَدُّ اَلْبُكَاءُ إِلاَّ لِلْمَصَائِبِ وَ اَلْمِحَنِ اَلْكِبَارِ قَالُوا كَذَلِكَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ فَأَيَّةُ مِحْنَةٍ وَ مُصِيبَةٍ أَعْظَمُ عَلَى حُرٍّ مُؤْمِنٍ مِنْ أَنْ يَرَى بِأَخِيهِ اَلْمُؤْمِنِ خَلَّةً فَلاَ يُمْكِنُهُ سَدُّهَا وَ يُشَاهِدُهُ عَلَى فَاقَةٍ فَلاَ يُطِيقُ رَفْعَهَا قَالَ فَتَفَرَّقُوا عَنْ مَجْلِسِهِمْ ذَلِكَ فَقَالَ بَعْضُ اَلْمُخَالِفِينَ وَ هُوَ يَطْعَنُ عَلَى عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَجَباً لِهَؤُلاَءِ يَدَّعُونَ مَرَّةً أَنَّ اَلسَّمَاءَ وَ اَلْأَرْضَ وَ كُلَّ شَيْءٍ يُطِيعُهُمْ وَ أَنَّ اَللَّهَ لاَ يَرُدُّهُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْ طَلِبَاتِهِمْ ثُمَّ يَعْتَرِفُونَ أُخْرَى بِالْعَجْزِ عَنْ إِصْلاَحِ خَوَاصِّ إِخْوَانِهِمْ فَاتَّصَلَ ذَلِكَ بِالرَّجُلِ صَاحِبِ اَلْقِصَّةِ فَجَاءَ إِلَى عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ بَلَغَنِي عَنْ فُلاَنٍ كَذَا وَ كَذَا وَ كَانَ ذَلِكَ أَغْلَظَ عَلَيَّ مِنْ مِحْنَتِي فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَقَدْ أَذِنَ اَللَّهُ فِي فَرَجِكَ يَا فُلاَنَةُ اِحْمِلِي سَحُورِي وَ فَطُورِي فَحَمَلَتْ قُرْصَتَيْنِ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ لِلرَّجُلِ خُذْهُمَا فَلَيْسَ عِنْدَنَا غَيْرُهُمَا فَإِنَّ اَللَّهَ يَكْشِفُ عَنْكَ بِهِمَا وَ يُنِيلُكَ خَيْراً وَاسِعاً مِنْهُمَا فَأَخَذَهُمَا اَلرَّجُلُ وَ دَخَلَ اَلسُّوقَ لاَ يَدْرِي مَا يَصْنَعُ بِهِمَا يَتَفَكَّرُ فِي ثِقْلِ دَيْنِهِ وَ سُوءِ حَالِ عِيَالِهِ وَ يُوَسْوِسُ إِلَيْهِ اَلشَّيْطَانُ أَيْنَ مَوَاقِعُ هَاتَيْنِ مِنْ حَاجَتِكَ فَمَرَّ بِسَمَّاكٍ قَدْ بَارَتْ عَلَيْهِ سَمَكَتُهُ قَدْ أَرَاحَتْ فَقَالَ لَهُ سَمَكَتُكَ هَذِهِ بَائِرَةٌ عَلَيْكَ وَ إِحْدَى قُرْصَتَيَّ هَاتَيْنِ بَائِرَةٌ عَلَيَّ فَهَلْ لَكَ أَنْ تُعْطِيَنِي سَمَكَتَكَ اَلْبَائِرَةَ وَ تَأْخُذَ قُرْصَتِي هَذِهِ اَلْبَائِرَةَ فَقَالَ نَعَمْ فَأَعْطَاهُ اَلسَّمَكَةَ وَ أَخَذَ اَلْقُرْصَةَ ثُمَّ مَرَّ بِرَجُلٍ مَعَهُ مِلْحٌ قَلِيلٌ مَزْهُودٌ فِيهِ فَقَالَ لَهُ هَلْ لَكَ أَنْ تُعْطِيَنِي مِلْحَكَ هَذَا اَلْمَزْهُودَ فِيهِ بِقُرْصَتِي هَذِهِ اَلْمَزْهُودِ فِيهَا قَالَ نَعَمْ فَفَعَلَ فَجَاءَ اَلرَّجُلُ بِالسَّمَكَةِ وَ اَلْمِلْحِ فَقَالَ أُصْلِحُ هَذَا بِهَذَا فَلَمَّا شَقَّ بَطْنَ اَلسَّمَكَةِ وَجَدَ فِيهِ لُؤْلُؤَتَيْنِ فَاخِرَتَيْنِ فَحَمِدَ اَللَّهَ عَلَيْهِمَا فَبَيْنَمَا هُوَ فِي سُرُورِهِ ذَلِكَ إِذْ قُرِعَ بَابُهُ فَخَرَجَ يَنْظُرُ مَنْ بِالْبَابِ فَإِذَا صَاحِبُ اَلسَّمَكَةِ وَ صَاحِبُ اَلْمِلْحِ قَدْ جَاءَا يَقُولُ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا لَهُ يَا عَبْدَ اَللَّهِ جَهَدْنَا أَنْ نَأْكُلَ نَحْنُ أَوْ أَحَدٌ مِنْ عِيَالِنَا هَذَا اَلْقُرْصَ فَلَمْ تَعْمَلْ فِيهِ أَسْنَانُنَا وَ مَا نَظُنُّكَ إِلاَّ وَ قَدْ تَنَاهَيْتَ فِي سُوءِ اَلْحَالِ وَ مَرَنْتَ عَلَى اَلشَّقَاءِ قَدْ رَدَدْنَا إِلَيْكَ هَذَا اَلْخُبْزَ وَ طَيَّبْنَا لَكَ مَا أَخَذْتَهُ مِنَّا فَأَخَذَ اَلْقُرْصَتَيْنِ مِنْهُمَا فَلَمَّا اِسْتَقَرَّ بَعْدَ اِنْصِرَافِهِمَا عَنْهُ قُرِعَ بَابُهُ فَإِذَا رَسُولُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَدَخَلَ فَقَالَ إِنَّهُ يَقُولُ لَكَ إِنَّ اَللَّهَ قَدْ أَتَاكَ بِالْفَرَجِ فَارْدُدْ إِلَيْنَا طَعَامَنَا فَإِنَّهُ لاَ يَأْكُلُهُ غَيْرُنَا وَ بَاعَ اَلرَّجُلُ اَللُّؤْلُؤَتَيْنِ بِمَالٍ عَظِيمٍ قَضَى مِنْهُ دَيْنَهُ وَ حَسُنَتْ بَعْدَ ذَلِكَ حَالُهُ فَقَالَ بَعْضُ اَلْمُخَالِفِينَ مَا أَشَدَّ هَذَا اَلتَّفَاوُتَ بَيْنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ لاَ يَقْدِرُ أَنْ يَسُدَّ مِنْهُ فَاقَةً إِذْ أَغْنَاهُ هَذَا اَلْغَنَاءَ اَلْعَظِيمَ كَيْفَ يَكُونُ هَذَا وَ كَيْفَ يَعْجِزُ عَنْ سَدِّ اَلْفَاقَةِ مَنْ يَقْدِرُ عَلَى هَذَا اَلْغَنَاءِ اَلْعَظِيمِ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ هَكَذَا قَالَتْ قُرَيْشٌ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَيْفَ يَمْضِي إِلَى بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ وَ يُشَاهِدُ مَا فِيهِ مِنْ آثَارِ اَلْأَنْبِيَاءِ مِنْ مَكَّةَ وَ يَرْجِعُ إِلَيْهَا فِي لَيْلَةٍ وَاحِدَةٍ مَنْ لاَ يَقْدِرُ أَنْ يَبْلُغَ مِنْ مَكَّةَ إِلَى اَلْمَدِينَةِ إِلاَّ فِي اِثْنَيْ عَشَرَ يَوْماً وَ ذَلِكَ حِينَ هَاجَرَ مِنْهَا ثُمَّ قَالَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ جَهِلُوا وَ اَللَّهِ أَمْرَ اَللَّهِ وَ أَمْرَ أَوْلِيَائِهِ مَعَهُ إِنَّ اَلْمَرَاتِبَ اَلرَّفِيعَةَ لاَ تُنَالُ إِلاَّ بِالتَّسْلِيمِ لِلَّهِ جَلَّ ثَنَاؤُهُ وَ تَرْكِ اَلاِقْتِرَاحِ عَلَيْهِ وَ اَلرِّضَا بِمَا يُدَبِّرُهُمْ بِهِ إِنَّ أَوْلِيَاءَ اَللَّهِ صَبَرُوا عَلَى اَلْمِحَنِ وَ اَلْمَكَارِهِ صَبْراً لَمْ يُسَاوِهِمْ فِيهِ غَيْرُهُمْ فَجَازَاهُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْ ذَلِكَ بِأَنْ أَوْجَبَ لَهُمْ نُجْحَ جَمِيعِ طَلِبَاتِهِمْ لَكِنَّهُمْ مَعَ ذَلِكَ لاَ يُرِيدُونَ مِنْهُ إِلاَّ مَا يُرِيدُهُ لَهُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 453 )
3 - زهرى گويد خدمت امام زين العابدين بودم و يكى از اصحابش نزد آن حضرت آمد و امام باو فرمود اى مرد چه وضعى دارى ؟ عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه من امروز چهار صد اشرفى قرض بى محل دارم و نان خوار سنگينى كه چيزى ندارم براى آنها ببرم امام بسختى گريست، عرضكردم چرا گريه ميكنى ؟ فرمود گريه براى مصائب و محنتهاى بزرگست، گفتند راست است، فرمود چه محنت و مصيبت بر مؤمن آزاد از اين سخت تر كه برادر خود را محتاج بيند و نتواند باو كمك كند او را ندار بيند و نتواند علاج آن كند گفت مجلس بهم خورد و يكى از مخالفان كه بر امام طعن ميزد گفت از اينها عجبست كه يك بار ادعا كند آسمان و زمين و هر چيزى فرمانبر آنها است و خدا هر خواست آن ها را اجابت كند و بار ديگر اعتراف به درماندگى نمايند نسبت باصلاح حال مخصوصان خود، اينخبر بآن مرد گرفتار رسيد و آمد نزد امام عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه از فلانى بمن خبر رسيده كه چنين و چنان گفته و اين گفته او از گرفتارى خودم بر من سخت تر است. فرمود خدا اجازه رفع گرفتاريت را داده اى فلانه افطارى و سحرى مرا بياور دو قرص نان آورد امام بآن مرد فرمود اينها را بگير جز آنها چيزى نداريم كه خدا بوسيله آنها از تو رفع گرفتارى كند و مال بسيارى بتو رساند آن مرد آن دو قرص نان را گرفت و ببازار رفت و نميدانست چه كند و در انديشه قرض سنگين و بدى وضع عيالش بود و شيطان باو وسوسه ميكرد كه اين دو قرص نان كى بحوائج تو رسايند به ماهى فروشى رسيد كه ماهى او كساد شده بود، باو گفت اين ماهى تو كساد است اين قرص نان من هم كساد است ميل دارى اين ماهى كسادت را باين قرص نان كساد من بدهى ؟ گفت آرى ماهى را باو داد و قرص نان او را گرفت و باز بمرد نمكفروشى كه نمك او را نميخريدند برخورد و باو گفت اين نمك ناخريد خود را بمن ميدهى و اين قرص نان را بگيرى گفت آرى نمك را از او گرفت و با ماهى آورد و گفت اين ماهى را با آن نمك اصلاح ميكنم و چون شكم ماهى را شكافت دو لؤلؤ فاخر در آن يافت و خدا را حمد گفت در اين ميان كه شاد بود در خانه او را زدند آمد ببيند پشت در خانه كيست ديد صاحب ماهى و نمك هر دو آمدند و هر كدام ميگويند اى بنده خدا ما و عيال ما هر چه كوشش كرديم دندان ما باين قرص نان تو كار نكرد و گمان كرديم كه تو از بدحالى اين نان را ميخورى و آن را بتو برگردانديم و آنچه هم بتو داديم بر تو حلال كرديم آن دو قرص نان را گرفت چون آن دو كس برگشتند باز در خانه او را زدند و فرستاده امام بود كه وارد شد گفت امام ميفرمايد خدا بتو گشايش داد، طعام ما را باز ده كه جز ما كسى آن را نخورد. آن مرد آن دو لؤلؤ را ببهاى بسيارى فروخت و قرضش را ادا كرد و وضع زندگيش خوب شد و يكى از مخالفين گفت ببين تفاوت تا كجا است در عين حالى كه على بن الحسين توانا برفع فقر خود نيست او را باين ثروت بسيار رسانيد و اين چگونه مى شود و چگونه كسى كه از رفع فقر خود ناتوانست باين ثروت بيكران تواناست امام فرمود قريش هم به پيغمبر همين اعتراض را داشتند ميگفتند چگونه در يك شب از مكه ببيت المقدس ميرود و برميگردد كسى كه نمى تواند از مكه تا مدينه را جز دوازده روز برود كه موقع مهاجرت او چنين بود سپس على بن الحسين (عليه السّلام) فرمود اينها بامر خدا نادانند و بامر اولياء خدا نسبت باو براستى مقامات درك نشود جز بتسليم بامر خداى عز و جل و ترك پيشنهاد بر حضرت او و رضا بتدبير او اولياء خدا بر محنتها و ناگواريهائى صبر كنند كه ديگران نتوانند و خدا در عوض همه مطالب آنها را برآورد و در عين حال جز آنچه خدا خواهد نخواهند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 454
الأمالی (للصدوق)
3.زهرى مى گويد:نزد امام سجاد عليه السّلام بودم كه يكى از ياران حضرت پيش او آمد. حضرت فرمود:اى مرد!در چه حال هستى ؟گفت:اى پسر پيامبر خدا!امروز چهارصد اشرفى وام بى محل دارم و نيز خانوار بسيارى و تنگ دستى چنان است كه نمى توانم خوراكى براى آنان به خانه ببرم.حضرت گريه كرد.گفتم:چرا اشك مى ريزى ؟فرمود:مگر گريه براى مصيبت ها و محنت هاى بزرگ نيست ؟گفتند:چنين است.فرمود:چه محنت و مصيبت از اين دشوارتر كه مومن آزاد برادرش را نيازمند نگرد و توانايى كمك به وى را نداشته باشد؟او را بينوا ببيند و از كمك به وى ناتوان باشد؟مجلس پايان يافت و يكى از كسانى كه مخالف امام بود،بر او طعنه زد و گفت:از اينان در شگفت مى شويم كه يك دفعه مدعى ميشوند آسمان و زمين و همه چيز از آنان فرمان مى برند و خداوند خواسته آنان را برمى آورد،و يك دفعه اقرار به ناتوانى و بيچارگى خود نسبت به دوستان خود دارند!اين سخن به گوش آن شيعه تنگ دست و وام دار رسيد.پيش حضرت سجاد عليه السّلام رفت و گفت:اى پسر پيامبر خدا!فلانى درباره شما چنين و چنان بر زبان رانده است.فرمود: خداوند اجازه داده كه گرفتارى تو برطرف شود.بعد به اهل خانه فرمود:كه افطارى و سحرى مرا بياور.او دو پاره نان آورد.امام سجاد عليه السّلام فرمود:اين نان ها را بگير.غير از آن چيزى نداريم كه خداوند به كمك آن دشوارى زندگى ات را از بين ببرد.شخص وام دار نان ها را گرفت و به بازار رفت.اما سرگردان بود و انديشناك كه با اين وام زياد و فقر خانواده اش چه چاره انديشد. شيطان او را وسوسه مى كرد كه دو پاره نان چگونه خواسته تو را تأمين مى كند؟آن مرد گذرش به ماهى فروشى رسيد كه بازارش كساد شده بود.گفت:نه ماهى تو را مى خرند و نه نان هاى مرا.آيا مى خواهى كه اين دو را عوض كنيم ؟ماهى فروش گفت:آرى.ماهى را داد و نان ها را گرفت.مرد رفت تا به نمك فروشى برخورد كه بازار او كساد شده بود.گفت:مايلى يك نمك بدهى و يك پاره نان بگيرى ؟گفت:آرى.نمك را گرفت و همراه با ماهى به خانه بازگشت.پيش خود گفت:اين ماهى را نمك مى زنم.آنگاه درون ماهى را شكافت،چشمش به دو لؤلؤ گران قيمت افتاد.خدا را سپاس گفت:آن گاه در خانه را كوبيدند.پشت درآمد كه صداى ماهى فروش و نمك فروش به گوش او خورد:اى بنده خداوند!ما و زن و بچه ها هرچه دندان زديم،نتوانستيم نان تو را بخوريم و پنداشتيم كه تو از بدبختى است كه اين نان ها را مى خورى.اكنون اين نان ها ارزانى خودت باد و هم ماهى و نمك.مرد وامى نان ها را گرفت. آنان كه رفتند،دوباره در خانه او را كوبيدند.حالا قاصد حضرت بود كه وارد خانه شد و گفت:امام مى فرمايد:خداوند تو را در زندگى گشايش داد:نان ما را بده كه غير از ما كسى نمى تواند آن را بخورد.
شخص بينوا جواهرات را به قيمت بالايى فروخت و وام خويش را پرداخت و زندگى اش به سامان برگشت.تنى از مخالفان اهل بيت عليه السّلام گفت بنگر تفاوت از كجا تا كجاست ؟ على بن حسين عليه السّلام نمى تواند فقر دوستش را بزدايد اما او را به چنين توانگرى رسانيده است.اين چگونه است ؟كسى كه از كمك كردن به يك شخص وام دار ناتوان است،اما بر رساندن اين سرمايه زياد توانايى دارد.
امام سجاد عليه السّلام فرمود:قريش هم نسبت به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله همين سخن را مى گفتند.آنان مى گفتند:چگونه ممكن است پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در سفر شبانه اش به بيت المقدس رفته و باز مى گردد،درحالى كه فاصله مكه تا مدينه در دوازده شبانه روز پيمود؟هجرت حضرت از مكه به مدينه در اين مدت زمانى بود.آنگاه حضرت سجاد عليه السّلام فرمود:اينان نسبت به خداوند و اولياى او نادانى دارند.بى گمان مقام و منزلت ها درك نمى شود،مگر با تسليم شدن در برابر خداوند و امر او و نيز رها ساختن تعيين تكليف براى او و خشنودى به آنچه پروردگار عطا كرده است.بى گمان اولياى الهى،محنت هاى آنان را اجابت خواهد كرد. دوستان خدا غير از آنچه بخواهد،درخواست نمى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 197
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 453
ص : 454
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: دُعَاءُ اَلرَّجُلِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ اَلْغَيْبِ يُدِرُّ اَلرِّزْقَ وَ يَدْفَعُ اَلْمَكْرُوهَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 455 )
سه شنبه سه روز از جمادى الاولى 368 مانده1 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود دعا كردن مرد براى برادر دينى در پشت سر او روزى را فراوان نمايد و بدى را بگرداند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 455
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:دعا براى برادر مسلمان در غياب او،رزق نيايش گر را فراوان نموده و بدى را از او دور مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 199
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 455
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ: رَأَيْتُ عَبْدَ اَللَّهِ بْنَ جُنْدَبٍ بِالْمَوْقِفِ فَلَمْ أَرَ مَوْقِفاً أَحْسَنَ مِنْ مَوْقِفِهِ مَا زَالَ مَادّاً يَدَيْهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ دُمُوعُهُ تَسِيلُ عَلَى خَدَّيْهِ حَتَّى تَبْلُغَ اَلْأَرْضَ فَلَمَّا صَدَرَ اَلنَّاسُ قُلْتُ لَهُ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ مَا رَأَيْتُ مَوْقِفاً أَحْسَنَ مِنْ مَوْقِفِكَ قَالَ وَ اَللَّهِ مَا دَعَوْتُ إِلاَّ لِإِخْوَانِي وَ ذَلِكَ أَنَّ أَبَا اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ أَخْبَرَنِي أَنَّهُ مَنْ دَعَا لِأَخِيهِ بِظَهْرِ اَلْغَيْبِ نُودِيَ مِنَ اَلْعَرْشِ وَ لَكَ مِائَةُ أَلْفِ ضِعْفٍ فَكَرِهْتُ أَنْ أَدَعَ مِائَةَ أَلْفِ ضِعْفٍ مَضْمُونَةً لِوَاحِدَةٍ لاَ أَدْرِي تُسْتَجَابُ أَمْ لاَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 455 )
2 - ابراهيم بن هاشم گويد عبد اللّٰه بن جندب را در موقف عرفات ديدم و از وضع او بهترى نديدم هميشه دست بآسمان داشت و اشكش بر دو گونه اش روان بود تا بزمين ميرسيد چون مردم برگشتند گفتم اى ابا محمد بهتر از وضع تو در موقف نديدم گفت بخدا جز براى برادرانم دعا نكردم براى آنكه أبو الحسن موسى بن جعفر بمن خبر داد كه هر كه پشت سر براى برادرش دعا كند از عرش ندا رسد براى تو بهر دعائى صد هزار چندانست و اگر براى خود دعا كنم ندانم مستجاب شود يا نه.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 455
الأمالی (للصدوق)
2.ابراهيم بن هاشم مى گويد:عبد اللّه بن جندب را در موقف عرفات نگاه كردم و حالى نيكوتر از حال او نديدم.پيوسته دست به سوى آسمان بلند مى كرد و اشك از گونه هايش جارى بود تا اينكه بر خاك مى ريخت.آن گاه كه مردم بازگشتند،گفتم:اى ابو محمد حالى نيكوتر از حال تو در آنجا مشاهده نكردم.گفت:سوگند به خدا كه فقط براى برادران مسلمان خواستم.زيرا امام كاظم عليه السّلام فرمود:هركس در غياب برادر دينى خود دعا كند،از عرش پاسخ مى رسد كه پاداش هردعاى تو صد هزار است.اگر براى خودم نيايش كنم به راستى نمى دانم كه پذيرفته مى شود يا نمى شود؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 199
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِصَامٍ اَلْكُلَيْنِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ اَلْكُلَيْنِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلتَّمِيمِيِّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَا مِنْ مُؤْمِنٍ أَوْ مُؤْمِنَةٍ مَضَى مِنْ أَوَّلِ اَلدَّهْرِ أَوْ هُوَ آتٍ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ إِلاَّ وَ هُمْ شُفَعَاءُ لِمَنْ يَقُولُ فِي دُعَائِهِ اَللَّهُمَّ اِغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْمُؤْمِنَاتِ وَ إِنَّ اَلْعَبْدَ لَيُؤْمَرُ بِهِ إِلَى اَلنَّارِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَيُسْحَبُ فَيَقُولُ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ اَلْمُؤْمِنَاتُ يَا رَبَّنَا هَذَا اَلَّذِي كَانَ يَدْعُو لَنَا فَشَفِّعْنَا فِيهِ فَيُشَفِّعُهُمُ اَللَّهُ فِيهِ فَيَنْجُو.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 456 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هيچ مرد و زن مؤمن از اول روزگار تا روز قيامت نباشد جر آنكه شفيع آن كسى باشند كه در دعايش بگويد اللهم اغفر للمؤمنين و المؤمنات. ، بنده اى باشد كه روز قيامت دستور دهند بدوزخش برند او را بسوى دوزخ بكشند و همه مرد و زن مؤمن گويند خدايا اينست كه براى ما دعا مى كرد ما را در باره او شفيع كن خدا شفاعت آنها بپذيرد و او نجات يابد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 456
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هيچ مرد و زن ايمان آورنده اى از آغاز آفرينش تا رستاخيز نيست،مگر اينكه شفاعت گر كسى باشد كه در دعاى خود چنين گويد:اللهم اغفر للمؤمنين و المؤمنات.در رستاخيز بنده اى هست كه فرمان بردن او را به دوزخ دهند و او را به سمت دوزخ كشانند و در همان هنگام همه زنان و مردان ايمان آورده بگويند: خدايا او كسى است كه براى ما نيايش مى كرد.ما را شفاعت گر او ساز و آنگاه خداوند شفاعت آنان را مى پذيرد و او از دوزخ نجات مى يابد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 199
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 456
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ قَدَّمَ فِي دُعَائِهِ أَرْبَعِينَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ ثُمَّ دَعَا لِنَفْسِهِ اُسْتُجِيبَ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 456 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه دعاى بر چهل مؤمن را بر خود مقدم دارد دعاى خودش مستجاب شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 456
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس نيايش براى چهل مؤمن را بر نيايش خود جلو بياندازد،دعاى او براى خودش پذيرفته مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 201
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبِي اَلْعُقْبَةِ اَلصَّيْرَفِيِّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ اَلصَّيْرَفِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلرَّجُلُ يَسْتَنْجِي وَ خَاتَمُهُ فِي إِصْبَعِهِ وَ نَقْشُهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ فَقَالَ أَكْرَهُ ذَلِكَ لَهُ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ وَ لَيْسَ كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْ آبَائِكَ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ يَفْعَلُ ذَلِكَ وَ خَاتَمُهُ فِي إِصْبَعِهِ قَالَ بَلَى وَ لَكِنَّ أُولَئِكَ كَانُوا يَخْتِمُونَ فِي اَلْيَدِ اَلْيُمْنَى فَاتَّقُوا اَللَّهَ وَ اُنْظُرُوا لِأَنْفُسِكُمْ قُلْتُ مَا كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ وَ لِمَ لاَ تَسْأَلُنِي عَمَّنْ كَانَ قَبْلَهُ قُلْتُ فَإِنِّي أَسْأَلُكَ قَالَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ هُبِطَ بِهِ مَعَهُ وَ إِنَّ نُوحاً عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ لَمَّا رَكِبَ اَلسَّفِينَةَ أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ يَا نُوحُ إِنْ خِفْتَ اَلْغَرَقَ فَهَلِّلْنِي أَلْفاً ثُمَّ سَلْنِي اَلنَّجَاةَ أُنَجِّكَ مِنَ اَلْغَرَقِ وَ مَنْ آمَنَ مَعَكَ قَالَ فَلَمَّا اِسْتَوَى نُوحٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مَنْ مَعَهُ فِي اَلسَّفِينَةِ وَ رَفَعَ اَلْقَلْسَ عَصَفَتِ اَلرِّيحُ عَلَيْهِمْ فَلَمْ يَأْمَنْ نُوحٌ اَلْغَرَقَ فَأَعْجَلَتْهُ اَلرِّيحُ فَلَمْ يُدْرِكْ أَنْ يُهَلِّلَ أَلْفَ مَرَّةٍ فَقَالَ بِالسُّرْيَانِيَّةِ هلوليا أَلْفاً أَلْفاً يَا ماريا أتقن قَالَ فَاسْتَوَى اَلْقَلْسُ وَ اِسْتَمَرَّتِ اَلسَّفِينَةُ فَقَالَ نُوحٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ كَلاَماً نَجَّانِيَ اَللَّهُ بِهِ مِنَ اَلْغَرَقِ لَحَقِيقٌ أَنْ لاَ يُفَارِقَنِي قَالَ فَنَقَشَ فِي خَاتَمِهِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ أَلْفَ مَرَّةٍ يَا رَبِّ أَصْلِحْنِي قَالَ وَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمَّا وُضِعَ فِي كِفَّةِ اَلْمَنْجَنِيقِ غَضِبَ جَبْرَئِيلُ فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ مَا يُغْضِبُكَ يَا جَبْرَئِيلُ قَالَ يَا رَبِّ خَلِيلُكَ لَيْسَ مَنْ يَعْبُدُكَ عَلَى وَجْهِ اَلْأَرْضِ غَيْرُهُ سَلَّطْتَ عَلَيْهِ عَدُوَّكَ وَ عَدُوَّهُ فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ اُسْكُتْ إِنَّمَا يَعْجَلُ اَلْعَبْدُ اَلَّذِي يَخَافُ اَلْفَوْتَ مِثْلُكَ فَأَمَّا أَنَا فَإِنَّهُ عَبْدِي آخُذُهُ إِذَا شِئْتُ قَالَ فَطَابَتْ نَفْسُ جَبْرَئِيلَ فَالْتَفَتَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ هَلْ لَكَ مِنْ حَاجَةٍ فَقَالَ أَمَّا إِلَيْكَ فَلاَ فَأَهْبَطَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَهَا خَاتَماً فِيهِ سِتَّةُ أَحْرُفٍ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ فَوَّضْتُ أَمْرِي إِلَى اَللَّهِ - أَسْنَدْتُ ظَهْرِي إِلَى اَللَّهِ حَسْبِيَ اَللَّهُ فَأَوْحَى اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ إِلَيْهِ أَنْ تَخَتَّمْ بِهَذَا اَلْخَاتَمِ فَإِنِّي أَجْعَلُ اَلنَّارَ عَلَيْكَ « بَرْداً وَ سَلاٰماً » قَالَ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَرْفَيْنِ اِشْتَقَّهُمَا مِنَ اَلتَّوْرَاةِ اِصْبِرْ تُؤْجَرْ اُصْدُقْ تَنْجُ قَالَ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ سُلَيْمَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سُبْحَانَ مَنْ أَلْجَمَ اَلْجِنَّ بِكَلِمَاتِهِ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَرْفَيْنِ اِشْتَقَّهُمَا مِنَ اَلْإِنْجِيلِ طُوبَى لِعَبْدٍ ذُكِرَ اَللَّهُ مِنْ أَجْلِهِ وَ وَيْلٌ لِعَبْدٍ نُسِيَ اَللَّهُ مِنْ أَجْلِهِ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْمُلْكُ لِلَّهِ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْعِزَّةُ لِلَّهِ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ « إِنَّ اَللّٰهَ بٰالِغُ أَمْرِهِ » وَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ يَتَخَتَّمُ بِخَاتَمِ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ كَانَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَتَخَتَّمُ بِخَاتَمِ اَلْحُسَيْنِ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَللَّهُ وَلِيِّي وَ عِصْمَتِي مِنْ خَلْقِهِ وَ كَانَ نَقْشُ خَاتَمِ أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ « حَسْبِيَ اَللّٰهُ » قَالَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ خَالِدٍ وَ بَسَطَ أَبُو اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَفَّهُ وَ خَاتَمُ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي إِصْبَعِهِ حَتَّى أَرَانِيَ اَلنَّقْشَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 456 )
5 - حسين بن خالد صيرفى گويد بامام رضا گفتم مردى استنجا كند و نقش انگشترش لا اله الا اللّٰه است فرمود بد دارم برايش، گفتم قربانت مگر رسول خدا و هر يك از پدرانت انگشتر بدست چنين كارى نميكردند؟ فرمود چرا ولى آنها انگشترشان را بدست راست داشتند از خدا بپرهيزيد و خود را بپائيد، گفتم نقش خاتم امير المؤمنين چه بود؟ فرمود چرا از آنها كه پيش از او بودند نپرسيدى ؟ گفتم اكنون ميپرسم، فرمود نقش خاتم آدم لا اله الا اللّٰه محمد رسول اللّٰه. بود كه با خود از بهشت آورده بود و نوح چون بر كشتى سوار شد خدا باو وحى كرد اى نوح اگر از غرق ميترسى هزار بار مرا تهليل گو و نجات بجو من تو را و هر كه با تو ايمان آورده نجات دهم فرمود چون نوح و همراهانش بر كشتى نشستند و بادبان بالا كردند باد تندى وزيد و نوح از غرق ترسيد و از سرعت باد نتوانست هزار بار لا اله الا اللّٰه. گويد و بزبان سريانى گفت هلوليا هزار بار هزار بار اى كشتى برجا باش گويد بادبان استوار شد و كشتى براه خود ادامه داد نوح گفت سخنى كه بوسيله اش خدا مرا از غرق ايمن داشت سزاست كه از من جدا نباشد و در خاتم خود نقش كرد لا اله الا اللّٰه الف مرة يا رب اصلحنى. ، فرمود چون ابراهيم را در كفه منجنيق نهادند جبرئيل خشم كرد خدا باو وحى كرد اى جبرئيل چرا خشم كردى ؟ عرضكرد براى خليل تو كه در روى زمين جز او كسى تو را نپرستد و دشمن خودت و او را بر او مسلط كردى خدا باو وحى كرد خاموش باش بنده اى چون تو شتاب دارد كه از فوت بترسد ولى من هر آن بخواهم بنده خود را نجات دهم جبرئيل خوشدل شد رو بابراهيم كرد و گفت حاجتى ندارى ؟ فرمود بتو نه در اينجا خدا خاتمى فرستاد كه شش حرف در آن نقش بود، لا اله الا اللّٰه محمد رسول اللّٰه، لا حول و لا قوة الا باللّٰه فوضت امرى الى اللّٰه اسندت ظهرى الى اللّٰه، حسبى اللّٰه. ، خدا باو وحى كرد كه آن را در انگشت كن كه من آتش را بر تو سرد و سلامت سازم، نقش خاتم موسى دو حرف بود كه از تورات باز گرفته بود صبر كن اجر بر، راستگو نجات جو، فرمود نقش خاتم سليمان (عليه السّلام) سبحان من الجم الجن بكلماته، نقش خاتم عيسى دو حرف بود كه از انجيل در آورده بود خوشا بر بنده اى كه از او ياد خدا شود و بدا بر بنده اى كه از او خدا از ياد برود، نقش خاتم محمد (صلّى اللّه عليه و آله) لا اله الا اللّٰه محمد رسول اللّٰه. ، نقش خاتم امير المؤمنين (عليه السّلام) الملك للّٰه، نقش خاتم حسن (عليه السّلام) العزة للّٰه. ، نقش خاتم حسين (عليه السّلام) ان اللّٰه بالغ امره. ، على بن الحسين (عليه السّلام) انگشتر پدر بدست ميكرد و محمد بن على (عليه السّلام) خاتم حسين (عليه السّلام) بدست مينمود و نقش خاتم جعفر بن محمد (عليه السّلام) اللّٰه ولى و عصمتى من خلقه. بود، نقش خاتم موسى بن جعفر (عليه السّلام) حسبى اللّٰه. بود، حسين بن خالد گفت أبو الحسن الرضا دست خود را دراز كرد و خاتم پدر در انگشتش بود و نقش آن را بمن نمود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 456
الأمالی (للصدوق)
5.حسين بن خالد صيرفى مى گويد:به امام رضا عليه السّلام گفتم:مردى در حال استنجا است،درحالى كه نقش انگشتر وى لا اله الا اللّه است.فرمود:كار او را نمى پسندم.گفتم: فدايت شوم،مگر پيامبر خدا و نيز پدران شما انگشتر بر دست داشتند،چنين نمى كردند؟فرمود:چرا.اما آنان انگشتر خود را به دست راست مى كردند.از خدا بترسيد و مراقب خويشتن باشيد.گفتم:نقش انگشتر على عليه السّلام چه بود؟فرمود:چرا از نقش انگشتر كسانى كه پيش از وى بودند،سوال نكردى ؟گفتم:بعد سؤال مى كنم.فرمود:نقش انگشتر آدم عليه السّلام لا اله الا اللّه محمد رسول اللّه بود كه همراه خويش از بهشت آورده بود و آن گاه كه نوح عليه السّلام سوار كشتى شد،خداوند به او وحى فرستاد:اى نوح!اگر از غرق شدن بيمناك هستى،هزاربار مرا تهليل گوى و از من نجات بخواه.من تو و هرمؤمنى را كه همراه توست، مى رهانم.بعد امام فرمود:نوح و مؤمنان در كشتى بادبانها را بالا كشيدند و باد تندى وزيدن گرفت و نوح از اين كه غرق شود،بيمناك شد.سرعت تندباد چنان بود كه نتوانست هزاربار لا اله الا اللّه بگويد.به زبان سريانى گفت:هلوليا هزاربار هزاربار.اى كشتى برجا باش.از آن پس نوح عليه السّلام گفت:چيزى كه خداوند مرا به كمك آن از غرق شدن رهانيد،نبايد از من جدا شود.ازاين رو نقش انگشترش را«لا اله الا اللّه الف مره يا رب اصلحنى»ساخت.
امام رضا عليه السّلام فرمود:و آنگاه كه ابراهيم عليه السّلام را در كفه«منجنيق»گذاشتند،جبرئيل خشمگين شد.خداوند به او فرمود:اى جبرئيل!چرا خشمگين شدى ؟گفت:براى دوست تو كه غير از تو كسى را پرستش نمى كند و تو دشمن خود و او را بر او مسلط نمودى. خداوند فرمود:ساكت شو.بنده اى مانند تو شتاب زده است كه دچار هراس شده است.من هرگاه اراده كنم،بنده خود را نجات مى دهم.پس جبرئيل شادمان شد.آنگاه جبرئيل به ابراهيم گفت:آيا خواسته اى ندارى ؟فرمود:از تو نه.در اين هنگام بود كه خداوند انگشترى براى او فرستاد كه شش حرف بر آن نقش بسته بود:«لا اله الا اللّه.محمد رسول اللّه. لا حول و لا قوة الا بالله.فوضت امرى الى الهه.اسندت ظهرى الى اللّه».حسبى الهه.خدا وحى فرستاد كه آن انگشتر را در انگشت خود كن و آتش را بر تو سرد و سلامت خواهم نمود.
و اما نقش انگشتر موسى عليه السّلام دو حرف بود كه از تورات گرفته شده بود.«شكيبايى كن و پاداش ببر.راست گو،نجات بخواه»و نقش انگشترى سليمان عليه السّلام اين بود«سبحان من الجم الجن بكلماته»و نقش انگشترى عيسى عليه السّلام دو حرف بود كه از انجيل گرفته شده بود: «خوش به حال بنده اى كه خدا را به ياد آورد و بدا به حال بنده اى كه خدا را از ياد ببرد»و نقش انگشترى محمد صلّى اللّه عليه و آله«لا اله الا اللّه محمد رسول اللّه»بود.و نقش انگشترى امير مؤمنان عليه السّلام«الملك لله»بود.و نقش انگشترى حسن عليه السّلام«العزة لله»بود و نقش انگشترى حسين عليه السّلام«ان اللّه بالغ امره»بود و على بن حسين عليه السّلام انگشتر پدرش را دست داشت.و امام باقر عليه السّلام همان را به دست مى كرد.و نقش انگشترى امام صادق عليه السّلام«اللّه وليى و عصمتى من خلقه»بود و نقش انگشترى امام كاظم عليه السّلام«حسبى اللّه»بود.
حسين بن خالد مى گويد:آن گاه امام رضا عليه السّلام دست خود را دراز كرد و من انگشترى پدرش را ديدم.حضرت آنرا چرخاند و نقش آنرا نماياند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 201
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 457
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِصَامٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ اَلْكُلَيْنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلتَّمِيمِيِّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبِي سَيِّدَ اَلْعَابِدِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ لَهُ يَا أَبَتِ أَخْبِرْنِي عَنْ جَدِّنَا رَسُولِ اَللَّهِ لَمَّا عُرِجَ بِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ أَمَرَهُ رَبُّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِخَمْسِينَ صَلاَةً كَيْفَ لَمْ يَسْأَلْهُ اَلتَّخْفِيفَ عَنْ أُمَّتِهِ حَتَّى قَالَ لَهُ مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اِرْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَسَلْهُ اَلتَّخْفِيفَ فَإِنَّ أُمَّتَكَ لاَ تُطِيقُ ذَلِكَ - فَقَالَ يَا بُنَيَّ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لاَ يَقْتَرِحُ عَلَى رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لاَ يُرَاجِعُهُ فِي شَيْءٍ يَأْمُرُهُ بِهِ فَلَمَّا سَأَلَهُ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ ذَلِكَ وَ صَارَ شَفِيعاً لِأُمَّتِهِ إِلَيْهِ لَمْ يَجُزْ لَهُ رَدُّ شَفَاعَةِ أَخِيهِ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَرَجَعَ إِلَى رَبِّهِ يَسْأَلُهُ اَلتَّخْفِيفَ إِلَى أَنْ رَدَّهَا إِلَى خَمْسِ صَلَوَاتٍ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ يَا أَبَتِ فَلِمَ لَمْ يَرْجِعْ إِلَى رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَمْ يَسْأَلْهُ اَلتَّخْفِيفَ مِنْ خَمْسِ صَلَوَاتٍ وَ قَدْ سَأَلَهُ مُوسَى أَنْ يَرْجِعَ إِلَى رَبِّهِ وَ يَسْأَلَهُ اَلتَّخْفِيفَ فَقَالَ يَا بُنَيَّ أَرَادَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَنْ يُحَصِّلَ لِأُمَّتِهِ اَلتَّخْفِيفَ مَعَ أَجْرِ خَمْسِينَ صَلاَةً لِقَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « مَنْ جٰاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثٰالِهٰا » أَ لاَ تَرَى أَنَّهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَمَّا هَبَطَ إِلَى اَلْأَرْضِ نَزَلَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ رَبَّكَ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ إِنَّهَا خَمْسٌ بِخَمْسِينَ - « مٰا يُبَدَّلُ اَلْقَوْلُ لَدَيَّ وَ مٰا أَنَا بِظَلاّٰمٍ لِلْعَبِيدِ » قَالَ فَقُلْتُ لَهُ يَا أَبَتِ أَ لَيْسَ اَللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ لاَ يُوصَفُ بِمَكَانٍ فَقَالَ بَلَى تَعَالَى اَللَّهُ عَنْ ذَلِكَ فَقُلْتُ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ مُوسَى لِرَسُولِ اَللَّهِ اِرْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَقَالَ مَعْنَاهُ مَعْنَى قَوْلِ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ « إِنِّي ذٰاهِبٌ إِلىٰ رَبِّي سَيَهْدِينِ » وَ مَعْنَى قَوْلِ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ « وَ عَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضىٰ » وَ مَعْنَى قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ « فَفِرُّوا إِلَى اَللّٰهِ » يَعْنِي حُجُّوا إِلَى بَيْتِ اَللَّهِ يَا بُنَيَّ إِنَّ اَلْكَعْبَةَ بَيْتُ اَللَّهِ فَمَنْ حَجَّ بَيْتَ اَللَّهِ فَقَدْ قَصَدَ إِلَى اَللَّهِ وَ اَلْمَسَاجِدُ بُيُوتُ اَللَّهِ فَمَنْ سَعَى إِلَيْهَا فَقَدْ سَعَى إِلَى اَللَّهِ وَ قَصَدَ إِلَيْهِ وَ اَلْمُصَلِّي مَا دَامَ فِي صَلاَتِهِ فَهُوَ وَاقِفٌ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ وَ أَهْلُ مَوْقِفِ عَرَفَاتٍ هُمْ وُقُوفٌ بَيْنَ يَدَيِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِقَاعاً فِي سَمَاوَاتِهِ فَمَنْ عُرِجَ بِهِ إِلَى بُقْعَةٍ مِنْهَا فَقَدْ عُرِجَ بِهِ إِلَيْهِ أَ لاَ تَسْمَعُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ - « تَعْرُجُ اَلْمَلاٰئِكَةُ وَ اَلرُّوحُ إِلَيْهِ » وَ يَقُولُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي قِصَّةِ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ « بَلْ رَفَعَهُ اَللّٰهُ إِلَيْهِ » وَ يَقُولُ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِلَيْهِ يَصْعَدُ اَلْكَلِمُ اَلطَّيِّبُ وَ اَلْعَمَلُ اَلصّٰالِحُ يَرْفَعُهُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 458 )
6 - زيد بن على گويد از پدرم پرسيدم كه جد ما رسول اللّٰه را بمعراج بردند و خدا باو پنجاه نماز تكليف كرده چرا براى امتش تخفيف نخواست تا موسى بن عمران باو گفت برگرد و از پروردگارت تخفيف بخواه كه امتت توان آن ندارند، فرمود اى پسر جان رسول خدا بالاى سخن خدا سخن نميگفت و هر چه باو دستور ميداد باو مراجعه نميكرد ولى چون موسى اين درخواست را از او كرد و شفيع امتش شد روا نبود شفاعت برادرش را رد كند و نزد خدا برگشت و تخفيف خواست تا به پنج نماز رسيد. گويد گفتم پدر جان چرا با درخواست موسى از پنج نماز تخفيف نخواست ؟ فرمود پسر جان خواست كه امتش با اين پنج نماز ثواب پنجاه نماز را ببرند براى آنكه خدا (سوره انعام-162) فرمود هر كه حسنه اى آورد ده برابر اجر برد، ندانى كه چون بزمين آمد جبرئيل باو نازل شد و گفت اى محمد پروردگارت بتو سلام رساند و ميفرمايد همان پنج به پنجاه است گفته من عوض نشود و من به بندگان ستم نكنم گويد گفتم پدر جان مگر اين نيست خدا را مكانى نيست ؟ گفت آرى برتر است از آن گفتم پس چه معنى دارد گفته موسى كه بپروردگارت برگرد؟ فرمود همان معنى كه گفتار ابراهيم دارد كه گفت من بسوى پروردگارم ميروم او مرا رهبرى ميكند و گفته موسى را دارد كه شتاب كردم بسوى تو پروردگارا تا خشنود شوى و همان معنى كه گفته خدا دارد (الذاريات-50) بسوى خدا گريزيد (يعنى حج كنيد) اى پسر جان براستى كعبه خانه خداست هر كه حج خانه كند قصد خدا كرده مساجد خانه هاى خدايند هر كه بدانها شتابد بسوى خدا شتافته و قصد او كرده نماز گذار تا در نماز است برابر خدا ايستاده اهل موقف عرفات برابر خدا ايستاده اند خداى تبارك و تعالى در آسمانهاى خود بقعه ها دارد هر كه بيكى از آنها بالا رود بسوى خدا بالا رفته، نميشنوى گفته خداى عز و جل را كه ميفرمايد ملائكه دوزخ بسوى او بالا روند و خدا در داستان عيسى ميفرمايد بلكه خدا او را بسوى خود بالا برد و ميفرمايد سخنهاى خوب بسوى او بالا روند و كار شايسته را بالا برد
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 458
الأمالی (للصدوق)
6.زيد بن على مى گويد:از پدرم سؤال كردم كه نياى ما پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را به معراج بردند و خداوند به او پنجاه نماز تكليف كرد،چرا او براى امت خويش درخواست كم شدن آن را نداشت تا آن كه موسى بن عمران عليه السّلام به حضرت گفت كه بازگرد و به پروردگارت كم شدن نمازها را درخواست كن،زيرا امت تو نمى توانند آن همه را بگزارند؟فرمود:پسرم پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله شيوه اش اين نبود كه روى حرف خدا حرفى بزند يا به خاطر كاستن چيزى از فرمان الهى نزد او برود.
اما موسى كه از او خواست و شفاعت گر امت او شد،سزاوار نبود كه شفاعت برادر خود را رد كند.ازاين رو پيش پروردگارش بازگشت و كاستن از نمازها را خواست تا اينكه نمازها پنج گانه شد.گفتم:اى پدر!چرا پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله خواسته آخر موسى عليه السّلام را نپذيرفت كه كاهش بيشتر از نمازها را خواسته بود؟فرمود:پسرم پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از خداوند درخواست كرد كه امت او با نمازهاى پنج گانه پاداش پنجاه نماز را به دست آورند.زيرا خداوند فرموده است:«هركس حسنه اى نزد حق آورده،ده برابر پاداش خواهد برد».جبرئيل بر او فرود آمد و گفت:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله!پروردگارت درود مى فرستد و مى فرمايد:پنج همان پنجاه مى باشد.سخن من هيچ تغيير نيابد و به بندگانم ستم روا ندارم.
گفتم:اى پدر!مگر نه اين است كه خداوند جايى ندارد؟فرمود:آرى او برتر است از اينكه مكانى داشته باشد.گفتم:پس منظور چيست كه موسى عليه السّلام به پيامبر اسلام مى گويد كه نزد پروردگار خود بازگرد؟فرمود:همان مفهومى دارد كه در سخن ابراهيم عليه السّلام نهفته است كه فرمود:«من سوى پروردگارم مى روم و او مرا هدايت مى كند»و نيز در كلام موسى عليه السّلام است كه:«اى پروردگارا به سوى تو شتاب ورزيدم كه از من خشنود شوى».و همان مفهوم در كلام خداوند دارد كه فرمود:«به سوى خداوند كوچ كنيد».اى پسرم! بى گمان كعبه،خانه خداوند است و هركس حج آن را به جاى آورد،آهنگ خدا كرده است. و مسجدها خانه هاى خداوند مى باشند و هركس به سمت آن برود،به سمت خداوند رفته و آهنگ او را كرده است.و نمازگزار تا هنگامى كه در نماز است،در مقابل خدا ايستاده است.و اهل موقوف عرفات مقابل خداوند ايستادند.پسرم خداوند در آسمانهاى خود بقعه هايى دارد كه هركس وارد يكى از آن بقعه ها شود،يعنى به سوى خداوند رفته است. آيا سخن خدا را نمى شنوى كه مى فرمايد:«فرشتگان دوزخ به سوى او بالا مى روند»؟و نيز خداوند در ماجراى عيسى عليه السّلام مى فرمايد:«خداوندا او را به سوى خود بالا برد.»و نيز مى فرمايد:«سخنهاى شايسته به سوى او بالا مى روند و كار شايسته را بالا مى برند»؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 203
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 458
ص : 459
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَلسَّلاَمِ بْنِ صَالِحٍ اَلْهَرَوِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِعَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا تَقُولُ فِي اَلْحَدِيثِ اَلَّذِي يَرْوِيهِ أَهْلُ اَلْحَدِيثِ أَنَّ اَلْمُؤْمِنِينَ يَزُورُونَ رَبَّهُمْ مِنْ مَنَازِلِهِمْ فِي اَلْجَنَّةِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَبَا اَلصَّلْتِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَضَّلَ نَبِيَّهُ محمد [مُحَمَّداً] صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى جَمِيعِ خَلْقِهِ مِنَ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمَلاَئِكَةِ وَ جَعَلَ طَاعَتَهُ طَاعَتَهُ وَ مُتَابَعَتَهُ مُتَابَعَتَهُ وَ زِيَارَتَهُ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ زِيَارَتَهُ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « مَنْ يُطِعِ اَلرَّسُولَ فَقَدْ أَطٰاعَ اَللّٰهَ » وَ قَالَ « إِنَّ اَلَّذِينَ يُبٰايِعُونَكَ إِنَّمٰا يُبٰايِعُونَ اَللّٰهَ يَدُ اَللّٰهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ » وَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ زَارَنِي فِي حَيَاتِي أَوْ بَعْدَ مَوْتِي فَقَدْ زَارَ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ وَ دَرَجَةُ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي اَلْجَنَّةِ أَرْفَعُ اَلدَّرَجَاتِ فَمَنْ زَارَهُ إِلَى دَرَجَتِهِ فِي اَلْجَنَّةِ مِنْ مَنْزِلِهِ فَقَدْ زَارَ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَالَ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَمَا مَعْنَى اَلْخَبَرِ اَلَّذِي رَوَوْهُ أَنَّ ثَوَابَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ اَلنَّظَرُ إِلَى وَجْهِ اَللَّهِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَبَا اَلصَّلْتِ مَنْ وَصَفَ اَللَّهَ بِوَجْهٍ كَالْوُجُوهِ فَقَدْ كَفَرَ وَ لَكِنَّ وَجْهَ اَللَّهِ أَنْبِيَاؤُهُ وَ رُسُلُهُ وَ حُجَجُهُ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِم هُمُ اَلَّذِينَ بِهِمْ يُتَوَجَّهُ إِلَى اَللَّهِ وَ إِلَى دِينِهِ وَ مَعْرِفَتِهِ وَ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « كُلُّ مَنْ عَلَيْهٰا فٰانٍ `وَ يَبْقىٰ وَجْهُ رَبِّكَ » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « كُلُّ شَيْءٍ هٰالِكٌ إِلاّٰ وَجْهَهُ » فَالنَّظَرُ إِلَى أَنْبِيَاءِ اَللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ حُجَجِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ فِي دَرَجَاتِهِمْ ثَوَابٌ عَظِيمٌ لِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ قَدْ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ أَبْغَضَ أَهْلَ بَيْتِي وَ عِتْرَتِي لَمْ يَرَنِي وَ لَمْ أَرَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ قَالَ إِنَّ فِيكُمْ مَنْ لاَ يَرَانِي بَعْدَ أَنْ يُفَارِقَنِي يَا أَبَا اَلصَّلْتِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لاَ يُوصَفُ بِمَكَانٍ وَ لاَ يُدْرَكُ بِالْأَبْصَارِ وَ اَلْأَوْهَامِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَأَخْبِرْنِي عَنِ اَلْجَنَّةِ وَ اَلنَّارِ أَ هُمَا اَلْيَوْمَ مَخْلُوقَتَانِ فَقَالَ نَعَمْ وَ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ قَدْ دَخَلَ اَلْجَنَّةَ وَ رَأَى اَلنَّارَ لَمَّا عُرِجَ بِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ فَإِنَّ قَوْماً يَقُولُونَ إِنَّهُمَا اَلْيَوْمَ مُقَدَّرَتَانِ غَيْرُ مَخْلُوقَتَيْنِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ لاَ نَحْنُ مِنْهُمْ مَنْ أَنْكَرَ خَلْقَ اَلْجَنَّةِ وَ اَلنَّارِ فَقَدْ كَذَّبَ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ كَذَّبَنَا وَ لَيْسَ مِنْ وَلاَيَتِنَا عَلَى شَيْءٍ وَ خُلِّدَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ « هٰذِهِ جَهَنَّمُ اَلَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا اَلْمُجْرِمُونَ. `يَطُوفُونَ بَيْنَهٰا وَ بَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ » وَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَمَّا عُرِجَ بِي إِلَى اَلسَّمَاءِ أَخَذَ بِيَدِي جَبْرَئِيلُ فَأَدْخَلَنِي اَلْجَنَّةَ فَنَاوَلَنِي مِنْ رُطَبِهَا فَأَكَلْتُهُ فَتَحَوَّلَ ذَلِكَ نُطْفَةً فِي صُلْبِي فَلَمَّا هَبَطْتُ إِلَى اَلْأَرْضِ وَاقَعْتُ خَدِيجَةَ فَحَمَلَتْ بِفَاطِمَةَ فَفَاطِمَةُ حَوْرَاءُ إِنْسِيَّةٌ فَكُلَّمَا اِشْتَقْتُ إِلَى رَائِحَةِ اَلْجَنَّةِ شَمِمْتُ رَائِحَةَ اِبْنَتِي فَاطِمَةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 460 )
7 - عبد السلام بن صالح هروى گويد بامام رضا (عليه السّلام) گفتم يا ابن رسول اللّٰه چه فرمائى در حديثى كه اهل حديث روايت كنند كه مؤمنان پروردگار خود را در منازل بهشتى خودشان زيارت كنند؟ فرمود اى ابا صلت براستى خداى تبارك و تعالى پيغمبر خود را بر همه خلقش برترى داد از انبياء و ملائكه و طاعتش را طاعت خود مقرر كرد و متابعتش را متابعت خود و زيارتش را زيارت خود در دنيا و آخرت فرمود (نساء-80) هر كه رسول را اطاعت كند خدا را اطاعت كرده و فرمود (فتح-10) براستى كسانى كه با تو بيعت كنند همانا با خدا بيعت كرده اند دست خدا بالاى دست آنها است، پيغمبر هم فرمود هر كه مرا در زندگى يا پس از مرگ زيارت كند خداى جل جلاله را زيارت كرده درجه پيغمبر در بهشت بالاترين درجه است هر كه او را در درجۀ بهشتى او را زيارت كند خدا را زيارت كرده گويد باو گفتم يا ابن رسول اللّٰه چه معنى دارد آن خبرى كه روايت كرده اند ثواب«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» نظر بروى خداست ؟ فرمود اى ابا صلت هر كه خدا را بروئى چون چهره ها وصف كند كافر است مقصود از وجه خدا پيغمبران و حجج اويند كه بوسيله آنها بسوى خدا روند و دين و معرفت او، خدا فرموده (الرحمن 26-27) هر كه بر روى زمين است فنا شود و وجه پروردگارت بماند و خدا فرمود (انبياء آيه آخر) هر چيزى فانى است جز روى او، نظر بانبياء خدا و رسولان و حجج او در درجاتشان ثواب بزرگى براى مؤمنان دارد در روز قيامت و پيغمبر فرمود هر كه دشمن دارد اهل بيت مرا و خاندانم را روز قيامت مرا نبيند و من او را نبينم و فرمود در ميان شما كسانيست كه پس از جداى من مرا نبينند اى ابا صلت براستى خداى تبارك و تعالى بمكان وصف نشود و بديده و وهم درك نشود گفت باو عرضكردم يا ابن رسول اللّٰه بمن خبر ده از بهشت و دوزخ كه امروزه خلق شده اند؟ فرمود آرى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) در بهشت وارد شد و دوزخ را هم ديد هنگام معراج خود، باو عرض كردم جمعى معتقدند كه امروز مقدرند و مخلوق نيستند فرمود آنها از ما نيستند و ما هم از آنها نيستيم هر كه منكر وجود فعلى بهشت و دوزخ است پيغمبر و ما را تكذيب كرده و از اهل ولايت ما نيست و در آتش دوزخ مخلد است خدا فرموده (الرحمن 43-44) اينست دوزخى كه مجرمان آن را دروغ ميشمردند ميان آن و حميم داغ ميگردند. پيغمبر فرمود چون مرا بآسمان بردند جبرئيل دست مرا گرفت و ببهشت برد و از خرمايش بمن داد و خوردم و در صلب من نطفه شد و چون بزمين آمدم با خديجه مواقعه كردم و بفاطمه آبستن شد و فاطمه حوراء انسيه است و هر گاه مشتاق بوى بهشت شوم فاطمه دخترم را ميبويم
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 460
الأمالی (للصدوق)
7.عبد السّلام بن صالح هروى مى گويد:به امام رضا عليه السّلام گفتم:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله! درباره حديثى كه راويان حديث نقل مى كنند،چه مى گويى ؟آنان مى گويند كه اهل ايمان پروردگارشان را در سراهاى بهشتى خودشان ديدار خواهند كرد.امام رضا عليه السّلام فرمود:اى ابا صلت!بى گمان خداوند پيامبرش را بر همه آفريدگان برترى بخشيده است،از پيامبران تا فرشتگان او،فرمان بردن از او را واجب ساخته است و نيز پيروى كردن از او را پيروى كردن از فرمانهاى خود به شمار آورده و ديدارش را ديدار خويش در دنيا و آخرت نمايانده است:
مَنْ يُطِعِ اَلرَّسُولَ فَقَدْ أَطٰاعَ اَللّٰهَ
إِنَّ اَلَّذِينَ يُبٰايِعُونَكَ إِنَّمٰا يُبٰايِعُونَ اَللّٰهَ يَدُ اَللّٰهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ
«هركس پيامبر را فرمان برد،خداوند را فرمان برده است»(نساء/80).«بى گمان آنان كه با تو اى پيامبر بيعت كنند،بى گمان با خدا بيعت كرده اند.دست خداوند بالاى دستهاست.»(سوره فتح/10).پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس مرا در زندگى و پس از وفاتم زيارت كند،خدا را زيارت كرده است.منزلت پيامبر در بهشت بالاترين منزلت هاست. هركس او را در منزلت بهشتى او زيارت كند،خداوند را زيارت كرده است.گفتم:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!حديثى كه نقل كرده است كه پاداش«لا اله الا اللّه»همانا نگريستن به صورت خداوند است چه مفهومى دارد؟امام رضا عليه السّلام فرمود:اى ابا صلت هركس خداوند را به صورتى همانند صورتها توصيف كند به او كفر ورزيده است.مراد از«وجه اللّه»همان پيامبران و حجت هاى الهى هستند كه به وسيله آنان سوى پروردگار رفته و از آنان دين و معارف الهى فرا مى گيرند.«هركس روى زمين است سرانجام به فنا گرايد و فقط روى پروردگارت ماندگار است.»(الرحمن/27-26)و نيز فرموده:«هرچيز فناپذير است،مگر روى او».اى ابا صلت نگريستن به رخسار پيامبران خدا و حجت هاى او در قيامت در منزلت هاى والايشان پاداش بزرگى براى اهل ايمان خواهد داشت.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس خاندان مرا دشمن بدارد،در رستاخيز نه مرا ديدار كند و نه خاندانم را و من او را نخواهم نگريست.و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در ميان شما كسانى هستند كه پس از جدايى من از آنان ديگر مرا نخواهند ديد.اى ابا صلت!بى گمان خداوند نه به مكان توصيف مى شود و نه به ديدگان و اوهام درك مى شود.
گفتم:اى پسر پيامبر خدا!مرا از اين كه آيا بهشت و دوزخ آفريده شده اند،آگاهم كن.امام رضا عليه السّلام فرمود:آرى،پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله در معراج وارد بهشت شده و دوزخ را نگريسته است. گفتم:برخى باور دارند كه امروز تقدير برگشته غيرمخلوق اند.فرمود:آنان از ما نيستند و ما هم از آنان نيستيم.هركس وجود بهشت و دوزخ را انكار كند،ما را تكذيب كرده و به ولايت ما اعتقاد ندارد و در آتش دوزخ خواهد ماند.خداوند فرموده است:اين همان دوزخى است كه گناهكاران آن را ياوه مى پنداشتند.آنان ميان آتش و حميم داغ خواهند شد.رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه مرا به آسمان بالا بردند،جبرئيل دستم را گرفته و به بهشت وارد ساخت و از خرماى بهشتى به من داد و خوردم.خرما در صلب من به صورت نطفه درآمد آنگاه كه به زمين بازگشتم با خديجه هم بستر شدم و فاطمه عليها السّلام را آبستن گشت.فاطمه همان حوراى انسيه است.هرگاه اشتياق شنيدن بوى بهشت را پيدا كنم فاطمه دخترم را مى بويم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 205
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 460
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلنَّضْرِ اَلْخَزَّازِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنِّي رَاغِبٌ فِي اَلْجِهَادِ نَشِيطٌ قَالَ فَجَاهِدْ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ فَإِنَّكَ إِنْ تُقْتَلْ كُنْتَ حَيّاً عِنْدَ اَللَّهِ تُرْزَقْ وَ إِنْ مِتَّ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُكَ عَلَى اَللَّهِ وَ إِنْ رَجَعْتَ خَرَجْتَ مِنَ اَلذُّنُوبِ كَمَا وُلِدْتَ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ لِي وَالِدَيْنِ كَبِيرَيْنِ يَزْعُمَانِ أَنَّهُمَا يَأْنَسَانِ بِي وَ يَكْرَهَانِ خُرُوجِي فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَقِمْ مَعَ وَالِدَيْكَ فَوَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَأُنْسُهُمَا بِكَ يَوْماً وَ لَيْلَةً خَيْرٌ مِنْ جِهَادِ سَنَةٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 461 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود مردى خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و عرض كرد يا رسول اللّٰه من مشتاق جهادم و در آن نشاط دارم فرمود در راه خدا جهاد كن كه اگر كشته شوى زنده اى و نزد خدا روزى خورى و اگر بميرى اجرت با خداست و اگر برگردى از گناهان بيرون شدى چون روزى كه مادرت تو را زاده است گفت يا رسول اللّٰه من پدر و مادر پيرى دارم كه معتقدند با من انس دارند و رفتن مرا خوش ندارند، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود با پدر و مادرت باش بدان كه جانم بدست او است انس آنها بتو يك شبانه روز بهتر است از جهاد يك سال
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 461
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:شخصى نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد و گفت:اى پيامبر خدا! شيفته جهاد در راه خدا هستم و شادابى من در آن است.فرمود:در راه خدا نبرد كن.اگر شهيد شدى كه زنده اى و پيش او روزى خوارى و اگر مردى،پاداش تو با خداوند است.و اگر از جهاد بازگشتى،گويى از گناهان جدا شده اى مانند روزى كه از مادر به دنيا آمده اى. گفت:اى پيامبر خدا پدر و مادر سالمندى دارم كه مرا مونس خود مى شمارند و جهاد رفتن من،براى آن ها خوشايند نيست.فرمود:همراه پدر و مادرت باش.سوگند به كسى كه جان من در دست اوست،انس گرفتن آنان به تو در يك شبانه روز برتر از جهاد يك ساله است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 207
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 461
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْقَاسِمِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِيرٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَلْ يَجْزِي اَلْوَلَدُ وَالِدَهُ فَقَالَ لَيْسَ لَهُ جَزَاءٌ إِلاَّ فِي خَصْلَتَيْنِ أَنْ يَكُونَ اَلْوَالِدُ مَمْلُوكاً فَيَشْتَرِيَهُ فَيُعْتِقَهُ أَوْ يَكُونَ عَلَيْهِ دَيْنٌ فَيَقْضِيَهُ عَنْهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 462 )
9 - حنان بن سدير از پدرش كه بامام باقر عرضكرد فرزند بجاى پدر مجازات شود؟ فرمود مجازاتى براى او ندارد مگر در دو چيز يكى آنكه پدرش بنده باشد او را بخرد و آزاد كند يا قرض داشته باشد و از او پرداخت كند
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 462
الأمالی (للصدوق)
9.حنان بن سدير از پدرش روايت مى كند كه به امام باقر عليه السّلام گفتم:آيا فرزند در عوض پدر به كيفر مى رسد؟فرمود:كيفرى براى او نيست؛مگر در دو مورد.نخست اينكه پدر او بنده باشد كه بايد او را آزاد كند،و ديگر اينكه پدرش وام دار باشد كه فرزند بايد وام او را بپردازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 209
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 462
حَدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ اَلْيَقْطِينِيِّ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنِ اِبْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِي صَفِيَّةَ قَالَ: نَظَرَ سَيِّدُ اَلْعَابِدِينَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ إِلَى عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَاسْتَعْبَرَ ثُمَّ قَالَ مَا مِنْ يَوْمٍ أَشَدَّ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنْ يَوْمِ أُحُدٍ قُتِلَ فِيهِ عَمُّهُ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ أَسَدُ اَللَّهِ وَ أَسَدُ رَسُولِهِ وَ بَعْدَهُ يَوْمَ مُؤْتَةَ قُتِلَ فِيهِ اِبْنُ عَمِّهِ جَعْفَرُ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ لاَ يَوْمَ كَيَوْمِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اِزْدَلَفَ عَلَيْهِ ثَلاَثُونَ أَلْفَ رَجُلٍ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ مِنْ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ كُلٌّ يَتَقَرَّبُ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِدَمِهِ وَ هُوَ بِاللَّهِ يُذَكِّرُهُمْ فَلاَ يَتَّعِظُونَ حَتَّى قَتَلُوهُ بَغْياً وَ ظُلْماً وَ عُدْوَاناً ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ رَحِمَ اَللَّهُ اَلْعَبَّاسَ فَلَقَدْ آثَرَ وَ أَبْلَى وَ فَدَى أَخَاهُ بِنَفْسِهِ حَتَّى قُطِعَتْ يَدَاهُ فَأَبْدَلَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِمَا جَنَاحَيْنِ يَطِيرُ بِهِمَا مَعَ اَلْمَلاَئِكَةِ فِي اَلْجَنَّةِ كَمَا جَعَلَ لِجَعْفَرِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ إِنَّ لِلْعَبَّاسِ عِنْدَ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَنْزِلَةً يَغْبِطُهُ بِهَا جَمِيعُ اَلشُّهَدَاءِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 462 )
10 - امام چهارم به عبيد اللّٰه بن عباس بن على نگاهى كرد و اشك چشمش را گرفت و فرمود روزى برسول خدا سخت تر از روز احد نگذشت كه عمويش حمزه در آن كشته شد و بعد از آن موته است كه عموزاده اش جعفر بن ابى طالب كشته شد سپس فرمود روزى چون روز تو نباشد اى حسين سى هزار مرد كه گمان ميكردند از اين امتند دور او را گرفتند و هر كدام بكشتن او بخدا تقرب ميجست و او خدا را بآنها يادآور ميشد و پند نميگرفتند تا او را بستم و ظلم و عدوان كشتند. سپس فرمود خدا عمويم عباس را رحمت كند كه جانبازى كرد و خود را فداى برادر كرد تا دو دستش قطع شد و خدا در عوض باو دو بال داد كه بدانها با فرشتگان در بهشت ميپرد چنانچه بجعفر بن ابى طالب عطا كرد و براى عباس نزد خداى تبارك و تعالى مقامى است كه در قيامت همه شهداء و اولين و آخرين بدان رشك برند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 462
الأمالی (للصدوق)
10.امام سجاد عليه السّلام به عبيد اللّه بن عباس بن على عليه السّلام نگريست و سپس گريست.و بعد فرمود:روزى دشوارتر از«احد»بر پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله نبود كه عمويش حمزه عليه السّلام در آن روز به شهادت رسيد.و از آن پس جنگ«موته»بود كه پسرعموى ايشان،جعفر بن ابى طالب عليه السّلام شهيد شد.و آنگاه فرمود:اى حسين عليه السّلام!روزى همانند روز تو نيست.روزى كه سى هزار تن كه خود را از اين امت مى پنداشتند،او را محاصره كردند و هريك در قتل حسين عليه السّلام نيت تقرب به خداوند داشت.حسين عليه السّلام پروردگار را به ياد آنان مى آورد و آنان هوشيار نمى گشتند تا اينكه او را به ستم و دشمنى شهيد كردند».
در اين هنگام امام سجاد عليه السّلام به فرزند ابو الفضل عليه السّلام فرمود:خداوند عموى من عباس را بيامرزد كه جان باخت و خويشتن را فداى برادرش كرد تا اينكه دستان او افتاد.اما خداوند در برابر اين فداكارى دو بال به عباس عليه السّلام عطا كرد كه همراه فرشتگان در بهشت پروازكنان مى گردد،همان سان كه به جعفر بن ابى طالب عليه السّلام عطا نمود.براى عباس عليه السّلام پيش خداوند منزلتى والاست كه در رستاخيز شهيدان تاريخ به آن غبطه مى خورند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 209
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيِّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو نَعِيمٍ اَلْبَلْخِيُّ عَنْ مُقَاتِلِ بْنِ حَيَّانَ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِي ذَرٍّ اَلْغِفَارِيِّ قَالَ: كُنْتُ آخِذاً بِيَدِ اَلنَّبِيِّ وَ نَحْنُ نَتَمَاشَى جَمِيعاً فَمَا زِلْنَا نَنْظُرُ إِلَى اَلشَّمْسِ حَتَّى غَابَتْ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَيْنَ تَغِيبُ قَالَ فِي اَلسَّمَاءِ ثُمَّ تَرْفَعُ مِنْ سَمَاءٍ إِلَى سَمَاءٍ حَتَّى تَرْفَعَ إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلسَّابِعَةِ اَلْعُلْيَا حَتَّى تَكُونَ تَحْتَ اَلْعَرْشِ فَتَخِرَّ سَاجِدَةً فَتَسْجُدَ مَعَهَا اَلْمَلاَئِكَةُ اَلْمُوَكَّلُونَ بِهَا ثُمَّ تَقُولُ يَا رَبِّ مِنْ أَيْنَ تَأْمُرُنِي أَنْ أَطْلُعَ أَ مِنْ مَغْرِبِي أَمْ مِنْ مَطْلِعِي فَذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ اَلشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَهٰا ذٰلِكَ تَقْدِيرُ اَلْعَزِيزِ اَلْعَلِيمِ » يَعْنِي بِذَلِكَ صُنْعَ اَلرَّبِّ اَلْعَزِيزِ فِي مُلْكِهِ بِخَلْقِهِ قَالَ فَيَأْتِيهَا جَبْرَئِيلُ بِحُلَّةِ ضَوْءٍ مِنْ نُورِ اَلْعَرْشِ عَلَى مَقَادِيرِ سَاعَاتِ اَلنَّهَارِ فِي طُولِهِ فِي اَلصَّيْفِ أَوْ قِصَرِهِ فِي اَلشِّتَاءِ أَوْ مَا بَيْنَ ذَلِكَ فِي اَلْخَرِيفِ وَ اَلرَّبِيعِ قَالَ فَتَلْبَسُ تِلْكَ اَلْحُلَّةَ كَمَا يَلْبَسُ أَحَدُكُمْ ثِيَابَهُ ثُمَّ تَنْطَلِقُ بِهَا فِي جَوِّ اَلسَّمَاءِ حَتَّى تَطْلُعَ مِنْ مَطْلِعِهَا قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَكَأَنِّي بِهَا قَدْ حُبِسَتْ مِقْدَارَ ثَلاَثِ لَيَالٍ ثُمَّ لاَ تُكْسَى ضَوْءاً وَ تُؤْمَرُ أَنْ تَطْلُعَ مِنْ مَغْرِبِهَا فَذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِذَا اَلشَّمْسُ كُوِّرَتْ `وَ إِذَا اَلنُّجُومُ اِنْكَدَرَتْ » وَ اَلْقَمَرُ كَذَلِكَ مِنْ مَطْلِعِهِ وَ مَجْرَاهُ فِي أُفُقِ اَلسَّمَاءِ وَ مَغْرِبِهِ وَ اِرْتِفَاعِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلسَّابِعَةِ وَ يَسْجُدُ تَحْتَ اَلْعَرْشِ وَ جَبْرَئِيلُ يَأْتِيهِ بِالْحُلَّةِ مِنْ نُورِ اَلْكُرْسِيِّ فَذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « هُوَ اَلَّذِي جَعَلَ اَلشَّمْسَ ضِيٰاءً وَ اَلْقَمَرَ نُوراً » قَالَ أَبُو ذَرٍّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ ثُمَّ اِعْتَزَلْتُ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ فَصَلَّيْنَا اَلْمَغْرِبَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 463 )
جمعه غره جمادى الآخر 3681 - ابو ذر غفارى گويد دستم بدست پيغمبر بود و با هم راه ميرفتيم و هر دو نگران خورشيد بوديم تا غروب كرد من گفتم يا رسول اللّٰه آفتاب كجا غروب ميكند؟ فرمود در آسمان و از آسمانى بآسمانى بالا ميرود تا آسمان هفتم و بزير عرش ميرسد و سجده ميكند و ملائكه موكل بآن با او سجده ميكنند سپس ميگويد خدا يا دستور ميدهى از مغرب طلوع كنم يا از مشرق خود و اينست گفته خداى عز و جل (يس-36) آفتاب ميرود براى قرارگاه خود اينست تقدير عزيز عليم مقصود از آن صنع پروردگار عزيز است در ملك خود با خلقش فرمود جبرئيل برايش جامه تابشى از نور عرش بياورد باندازه ى ساعات روز در درازى تابستان يا كوتاهى روزهاى زمستانى و آنچه ما بين آنها است از روزهاى متوسط در پائيز و بهار فرمود آن جامه بپوشد چنانچه يكى از شما جامه خود را بپوشد سپس او را در ميان آسمان آرند تا از مطلع خود برآيد، پيغمبر فرمود گويا آن را مينگرم كه سه شب حبس شده و جامه نورى ببرش نكردند و باو دستور دهند كه از مغرب خود برآيد و اينست معنى گفتار او كه (تكوير-1) آنگاه كه خورشيد بگيرد و اختران تيره شوند، و ماه هم همچنين است در طلوع و غروب و جريان خود در آسمان و ارتفاعش تا آسمان هفتم است و زير عرش سجده كند و جبرئيل حله اى از نور كرسى برايش بياورد و اينست گفته خداى عز و جل (يونس - آيه 5) او است كه خورشيد را تابان و ماه را درخشان ساخته ابو ذر گفت سپس با رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گوشه گرفتيم و نماز مغرب را خوانديم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 463
الأمالی (للصدوق)
1.ابو ذر غفارى مى گويد:دست در دست پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله قدم مى زديم و هردو به آفتاب خيره شده بوديم تا آنكه غروب كرد.گفتم:اى پيامبر خدا!خورشيد كجا مى رود؟فرمود:آسمان.و از آسمانى به آسمانى بالا خواهد رفت تا اينكه به آسمان هفتم نزديك مى شود كه زير عرش است.آنجا به سجده مى افتد و فرشتگان نگهبان خورشيد همراه او سجده خواهند كرد.آنگاه خورشيد مى گويد: خدايا!فرمانم مى دهى كه از مغرب طلوع كنم يا از مشرق ؟و اين همان كلام خداوند است:«خورشيد به قرارگاهش مى رود.اين است تقدير خداى توانا و دانا». (يس/36)يعنى اين حركت صنع پروردگار توانمند در عرصه حكومت خويش است.آنگاه جبرئيل براى خورشيد جامه تابانى از نور عرش خواهد آورد كه اندازه اش برابر است با زمان روزهاى تابستان و زمستان و فصل هاى ميانى. خورشيد آن جامه را خواهد پوشيد همان سان كه يكى از شما جامه خود را بر تن مى كنيد.در اين هنگام خورشيد را به وسط آسمان آوردند تا اينكه از مطلع خويش طلوع كند.گويى خورشيد را مى بينيم كه سه شب محبوس گشته و جامه نورانى را از او دور نگاه داشته اند و به او فرمان مى دهند كه اينك از مغرب طلوع كند.و اين همان مفهوم كلام خداوند است:«آنگاه كه خورشيدگرفتگى پديد آيد، تيرگى ستارگان آغاز گردد»(تكوير/1).
پيامبر فرمود:ماه نيز مانند خورشيد طلوع و غروب دارد و در ارتفاع به هفت آسمان رفته و در پايين عرش به سجده افتاده و جبرئيل بر او جامه اى از نور كرسى عرش خواهد آورد. و اين است كلام خداوند:«اوست كه آفتاب را تابان و ماه را فروزان ساخته است»(يونس/5) ابو ذر مى گويد:آنگاه همراه با رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله در كنجى نماز مغرب را به پا داشتيم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 211
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 463
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنْ عِيسَى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ ذَا اَلْقَرْنَيْنِ لَمَّا اِنْتَهَى إِلَى اَلسَّدِّ جَاوَزَهُ فَدَخَلَ فِي اَلظُّلُمَاتِ فَإِذَا هُوَ بِمَلَكٍ قَائِمٍ عَلَى جَبَلٍ طُولُهُ خَمْسُمِائَةِ ذِرَاعٍ فَقَالَ لَهُ اَلْمَلَكُ يَا ذَا اَلْقَرْنَيْنِ أَ مَا كَانَ خَلْفَكَ مَسْلَكٌ فَقَالَ لَهُ ذُو اَلْقَرْنَيْنِ مَنْ أَنْتَ قَالَ أَنَا مَلَكٌ مِنْ مَلاَئِكَةِ اَلرَّحْمَنِ مُوَكَّلٌ بِهَذَا اَلْجَبَلِ فَلَيْسَ مِنْ جَبَلٍ خَلَقَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلاَّ وَ لَهُ عِرْقٌ إِلَى هَذَا اَلْجَبَلِ فَإِذَا أَرَادَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُزَلْزِلَ مَدِينَةً أَوْحَى إِلَيَّ فَزَلْزَلْتُهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 464 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون ذو القرنين از سد گذشت داخل ظلمات شد و بفرشته اى رسيد كه بر كوهى بطول پانصد ذراع ايستاده بود و بذو القرنين گفت مگر پشت سرت راه نبود ذو القرنين باو گفت تو كيستى ؟ گفت يكى از فرشتگان رحمانم و موكل بر اين كوهم كه از هر كوهى رگى بدان پيوست است و چون خدا خواهد شهرى را بلرزاند بمن وحى كند و آن را بلرزانم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 464
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:آن گاه كه«ذو القرنين»از سد عبور كرد و در تاريكى ها پا نهاد، به فرشته اى برخورد كه به كوهى به درازاى پانصد ذراع ايستاده بود.او چنين گفت:اى ذوالقرنين!مگر در پشت سرت راهى نبود؟گفت:تو چه كسى هستى ؟گفت:از فرشتگان پروردگار جهان هستم.مرا نگهبان اين كوه ساخته است كه شاهرگ كوهها در آن است و هرگاه خداوند اراده كند كه زلزله اى در سرزمينى پديد آورد،مرا فرمان داده و آن را خواهم لرزانيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 213
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 464
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ اَلصَّاعِقَةَ لاَ تُصِيبُ ذَاكِراً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 464 )
3 - فرمود صاعقه بذاكر خداى عز و جل نرسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 464
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:صاعقه به كسى كه خداوند را ياد مى كند،آسيب نمى رساند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 213
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَلزَّلاَزِلَ وَ اَلْكُسُوفَيْنِ وَ اَلرِّيَاحَ اَلْهَائِلَةَ مِنْ عَلاَمَاتِ اَلسَّاعَةِ فَإِذَا رَأَيْتُمْ شَيْئاً مِنْ ذَلِكَ فَتَذَكَّرُوا قِيَامَ اَلْقِيَامَةِ وَ أَفْزِعُوا إِلَى مَسَاجِدِكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 465 )
4 - فرمود نقل از پدرش (عليه السّلام) كه زمين لرزه ها و گرفتن ماه و خورشيد و بادهاى سخت از نشانه هاى ساعت است و چون چيزى از آنها ببينيد ياد قيامت افتيد و بمسجدهاى خود پناه بريد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 465
الأمالی (للصدوق)
4.محمد بن عماره از پدرش نقل مى كند كه امام صادق عليه السّلام از پدرش روايت فرمود: زلزله ها و ماه گرفتگى و خورشيدگرفتگى و بادهاى وحشتناك از نشانه هاى رستاخيزند. هرگاه پاره اى از آنها را مشاهده كرديد،رستاخيز را به ياد آورده و به سجده گاههاى خويش پناهنده شويد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 213
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 465
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ وَهْبٍ اَلْبَغْدَادِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُلَيْمَانَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ فِطْرِ بْنِ خَلِيفَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ - « وَ اَلَّذِينَ إِذٰا فَعَلُوا فٰاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اَللّٰهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ » صَعِدَ إِبْلِيسُ جَبَلاً بِمَكَّةَ يُقَالُ لَهُ ثَوْرٌ فَصَرَخَ بِأَعْلَى صَوْتِهِ بِعَفَارِيتِهِ فَاجْتَمَعُوا إِلَيْهِ فَقَالُوا يَا سَيِّدَنَا لِمَ دَعَوْتَنَا قَالَ نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ فَمَنْ لَهَا فَقَامَ عِفْرِيتٌ مِنَ اَلشَّيَاطِينِ فَقَالَ أَنَا لَهَا بِكَذَا وَ كَذَا قَالَ لَسْتَ لَهَا فَقَامَ آخَرُ فَقَالَ مِثْلَ ذَلِكَ فَقَالَ لَسْتَ لَهَا فَقَالَ اَلْوَسْوَاسُ اَلْخَنَّاسُ أَنَا لَهَا قَالَ بِمَا ذَا قَالَ أَعِدُهُمْ وَ أُمَنِّيهِمْ حَتَّى يُوَاقِعُوا اَلْخَطِيئَةَ فَإِذَا وَاقَعُوا اَلْخَطِيئَةَ أَنْسَيْتُهُمُ اَلاِسْتِغْفَارَ فَقَالَ أَنْتَ لَهَا فَوَكَّلَهُ بِهَا إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 465 )
5 - فرمود چون اين آيه نازل شد (آل عمران-125) و آن كسانى كه چون هرزگى كردند ياد خدا افتادند و آمرزش گناهان خود خواستند ابليس در مكه بالاى كوهى رفت بنام ثور و بفرياد بلند عفاريت خود را خواست و گردش آمدند و گفتند اى سيد ما براى چه ما را دعوت كردى ؟ گفت اين آيه نازل شده كى در برابر آن قيام كند؟ يكى گفت من بچنين وسيله گفت تو اهلش نيستى ديگرى چنان و چنين گفت، گفت تو هم اهلش نيستى وسواس خناس گفت من اهل آنم، گفت بچه وسيله ؟ گفت بآنها وعده دهم و آرزومندشان كنم تا گناه كنند و چون در گناه افتادند آمرزش را از يادشان ببرم، گفت تو اهل آنى و او را تا قيامت بر اين وظيفه گمارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 465
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه آيه
«وَ اَلَّذِينَ إِذٰا فَعَلُوا فٰاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اَللّٰهَ فَاسْتَغْفَرُوا»
و كسانى كه فاحشه اى را انجام دادند،ياد خدا مى افتند و آمرزش گناهان خود را طلب مى كنند.(آل عمران/125)نازل شد،ابليس بر فراز كوهى در مكه به نام«ثور» رفت و فريادكنان عفاريت خويش را فراخواند.آنان در اطراف او گرد آمده و گفتند:اى سرور ما!چه شده كه ما را فراخوانده اى ؟ابليس گفت:چنين آيه اى فرود آمده است.چه كسى ياراى مقابله با آن را دارد؟يكى گفت:من با فلان وسيله چنين مى كنم.ابليس گفت: از تو برنمى آيد.ديگرى گفت:چنين و چنان مى كنم.ابليس گفت:تو هم اين كاره نيستى. بعد«وسوسه گر پنهان شونده»آمد و گفت:اين كار من است.ابليس گفت:چگونه ؟او گفت: آنان را وعده داده و آرزومندشان مى كنم تا اينكه خدا را نافرمانى كنند.آنگاه كه در ورطه افتادند،آمرزش خواهى را از يادشان خواهم برد.ابليس گفت:تو شايسته اين كارى.از اين پس او را بر اين كار تا رستاخيز گماشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 213
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ أَخْبَرَنِي مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْخَزَّازُ قَالَ حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ يَهُودِيّاً كَانَ لَهُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ دَنَانِيرُ فَتَقَاضَاهُ فَقَالَ لَهُ يَا يَهُودِيُّ مَا عِنْدِي مَا أُعْطِيكَ قَالَ فَإِنِّي لاَ أُفَارِقُكَ يَا مُحَمَّدُ حَتَّى تَقْضِيَنِي فَقَالَ إِذاً أَجْلِسَ مَعَكَ فَجَلَسَ مَعَهُ حَتَّى صَلَّى فِي ذَلِكَ اَلْمَوْضِعِ اَلظُّهْرَ وَ اَلْعَصْرَ وَ اَلْمَغْرِبَ وَ اَلْعِشَاءَ اَلْآخِرَةَ وَ اَلْغَدَاةَ وَ كَانَ أَصْحَابُ رَسُولِ اَللَّهِ يَتَهَدَّدُونَهُ وَ يَتَوَاعَدُونَهُ فَنَظَرَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَيْهِمْ فَقَالَ مَا اَلَّذِي تَصْنَعُونَ بِهِ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اَللَّهِ يَهُودِيٌّ يَحْبِسُكَ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَمْ يَبْعَثْنِي رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ بِأَنْ أَظْلِمَ مُعَاهَداً وَ لاَ غَيْرَهُ فَلَمَّا عَلاَ اَلنَّهَارُ قَالَ اَلْيَهُودِيُّ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ شَطْرُ مَالِي فِي سَبِيلِ اَللَّهِ أَمَا وَ اَللَّهِ مَا فَعَلْتُ بِكَ اَلَّذِي فَعَلْتُ إِلاَّ لِأَنْظُرَ إِلَى نَعْتِكَ فِي اَلتَّوْرَاةِ فَإِنِّي قَرَأْتُ فِي اَلتَّوْرَاةِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ مَوْلِدُهُ بِمَكَّةَ وَ مُهَاجَرُهُ بِطَيْبَةَ وَ لَيْسَ بِفَظٍّ وَ لاَ غَلِيظٍ وَ لاَ سَخَّابٍ وَ لاَ مُتَزَيِّنٍ [مُتَرَيِّنٍ] بِالْفُحْشِ وَ لاَ قَوْلِ اَلْخَنَى وَ أَنَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّكَ رَسُولُ اَللَّهِ وَ هَذَا مَالِي فَاحْكُمْ فِيهِ بِمَا أَنْزَلَ اَللَّهُ وَ كَانَ اَلْيَهُودِيُّ كَثِيرَ اَلْمَالِ ثُمَّ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَ فِرَاشُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَبَاءَةً وَ كَانَتْ مِرْفَقَتُهُ [مِنْ] أَدَمٍ حَشْوُهَا لِيفٌ فَثُنِيَتْ لَهُ ذَاتَ لَيْلَةٍ فَلَمَّا أَصْبَحَ قَالَ لَقَدْ مَنَعَنِي اَلْفِرَاشُ اَللَّيْلَةَ اَلصَّلاَةَ فَأَمَرَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنْ يُجْعَلَ بِطَاقٍ وَاحِدٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 465 )
6 - امام هفتم نقل از پدرانش فرمود يك يهودى چند اشرفى از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) مى خواست و از او مطالبه كرد فرمود چيزى ندارم بتو بدهم گفت اى محمد از تو جدا نشوم تا بپردازى فرمود در اين صورت با تو مى نشينم با او نشست تا در آنجا نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء و بامداد را با يارانش خواند، اصحاب او يهودى را تهديد مى كردند و نهيب مى دادند، رسول خدا بآنها نگاهى كرد و فرمود با او چه كار مى كنيد؟ گفتند يا رسول اللّٰه يك يهودى تو را باز داشت كرده فرمود خدا مرا نفرستاده كه به كافر هم پيمانى يا ديگرى ستم كنم و چون روز برآمد يهودى گفت اشهد ان لا اله الا اللّٰه و گواهم كه تو رسول خدائى و نيمى از مالم را در راه خدا دادم بخدا اين كار با تو نكردم جز آنكه صفت تو را در تورات بررسى كنم چون صفت تو را در تورات خواندم كه محمد بن عبد اللّٰه مولدش مكه است و بمدينه مهاجرت كند كج خلق و سخت گير نيست بد سخن و هرزه گو نيست و من گواهم كه معبود حقى جز خدا نيست و تو رسول خدائى و اين مال من در اختيار تو است و بدستور خدا در آن حكم كن و مال بسيارى داشت. پس على فرمود بستر رسول خدا عبائى بود و بالشش پوستى كه درونش ليف خرما بود و شبى براى او گستردم و چون صبح شد فرمود اين فراش امشب مرا از نماز شب بازداشت و دستور داد او را يك رويه كردند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 465
الأمالی (للصدوق)
6.امام كاظم عليه السّلام از پدران خود روايت فرمود:كه يك شخص يهودى چند اشرفى از پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله طلب داشت و از حضرت آن را خواست.رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اكنون چيزى ندارم كه به تو بپردازم.يهودى گفت:اى محمد!از تو جدا نخواهم شد تا طلب مرا بدهى. حضرت فرمود:پس در كنار تو خواهم نشست.تا وقت نماز ظهر و عصر و از آن پس تا اقامه نماز صبح روز بعد نشستند.ياران پيامبر شخص يهودى را مى ترساندند.حضرت به آنان نگريست و فرمود:با او چه كار داريد؟گفتند:اى پيامبر خدا!سزاوار نيست كه يك يهودى شما را بازداشت كند.فرمود: خداوند مرا ارسال نكرده است كه به كافرى كه با او پيمان دارم يا هرفرد ديگرى ستم روا دارم. خورشيد كه طلوع كرد،فرد يهودى گفت:«اشهد ان لا اله الا اللّه و اشهد ان محمد رسول اللّه»من اكنون نصف دارايى را در راه خدا مى بخشم.به خدا سوگند،اصرار بر گرفتن طلب خود نكردم،مگر به خاطر اينكه درباره اخلاق تو در تورات خوانده بودم و مى خواستم حقيقت آن را بنگرم.در تورات چنين ديدم كه محمد بن عبد اللّه صلّى اللّه عليه و آله در مكه به دنيا مى آيد و از آن پس به مدينه هجرت دارد.او كج خلقى و سخت گيرى ندارد و نيز ياوه گو نيست.اكنون ثروت من در اختيار تو بوده و به فرمان خداوند درباره آن رفتار كن.على عليه السّلام كه اين حديث را روايت كرد،فرمود: آن شخص يهودى دارايى بسيار اندوخته بود.
على عليه السّلام نيز فرمود:بستر پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله يك عبا بود و يك بالش از پوست كه ليف خرما در آن نهاده بودند.يك شب بسترش را گستردم.بامداد بيدار شد و فرمود:اين بستر، امشب مرا از اقامه نماز شب بى نصيب ساخت.آنگاه فرمان داد كه يك رويه از آن بردارند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 215
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ دَخَلَ عَلَى اِبْنَتِهِ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ إِذَا فِي عُنُقِهَا قِلاَدَةٌ فَأَعْرَضَ عَنْهَا فَقَطَعَتْهَا وَ رَمَتْ بِهَا فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنْتِ مِنِّي يَا فَاطِمَةُ ثُمَّ جَاءَ سَائِلٌ فَنَاوَلَتْهُ اَلْقِلاَدَةَ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ وَ غَضَبِي عَلَى مَنْ أَهْرَقَ دَمِي وَ آذَانِي فِي عِتْرَتِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 466 )
7 - على (عليه السّلام) فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بخانه دخترش فاطمه آمد و ديد گردن بندى دارد از او رو گرداند و فاطمه آن را بريد و دور انداخت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى فاطمه تو از منى، سائلى آمد و گردن بند را باو داد و رسول خدا فرمود خشم خدا و من سخت است بر كسى كه خون مرا بريزد و مرا از نظر خاندانم بيازارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 466
الأمالی (للصدوق)
7.على عليه السّلام فرمود:رسول خدا داخل خانۀ دخترش فاطمه شد و گردنبندى را بر گردن دخترش ديد،پس از او روى گردانيد.فاطمه آن را بريد و دور انداخت.رسول خدا فرمود:اى فاطمه تو از من هستى.سپس فقيرى آمد پس آن گردنبند را به او داد.سپس رسول خدا فرمود:خشم خدا و غضب من شديد باد بر كسى كه خون مرا بريزد و از اهل بيتم كسى را اذيت كند كه مرا اذيت كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 215
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 466
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَعَثَ سَرِيَّةً فَلَمَّا رَجَعُوا قَالَ مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا اَلْجِهَادَ اَلْأَصْغَرَ وَ بَقِيَ عَلَيْهِمُ اَلْجِهَادُ اَلْأَكْبَرُ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَا اَلْجِهَادُ اَلْأَكْبَرُ قَالَ جِهَادُ اَلنَّفْسِ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَفْضَلُ اَلْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ اَلَّتِي بَيْنَ جَنْبَيْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 466 )
8 - فرمود رسول خدا جوخه اى را بجهاد فرستاد و چون برگشتند فرمود مرحبا بمردمى كه جهاد اصغر را انجام دادند و جهاد اكبر بر عهده آنها است عرض شد يا رسول اللّٰه جهاد اكبر كدامست ؟ فرمود جهاد با نفس سپس فرمود بهترين جهاد از كسى است كه با نفس خود كه ميان دو پهلو دار بجنگد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 466
الأمالی (للصدوق)
8.على عليه السّلام فرمود:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله سپاهى را براى جهاد روانه ساخت.آنگاه كه بازگشتند،فرمود:آفرين بر كسانى كه پيكار كوچكتر را كرده و اكنون پيكار بزرگتر بر دوش آنان است.گفتند:اى پيامبر خدا!پيكار بزرگتر چيست ؟فرمود:پيكار با نفس اماره و بعد فرمود:برترين جهاد،جهاد كسى است كه با نفس خويش كه بين پهلوهاى اوست،همواره بستيزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 215
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: عَادَ رَسُولُ اَللَّهِ سَلْمَانَ اَلْفَارِسِيَّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ فِي عِلَّتِهِ فَقَالَ يَا سَلْمَانُ إِنَّ لَكَ فِي عِلَّتِكَ ثَلاَثَ خِصَالٍ أَنْتَ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِذِكْرٍ وَ دُعَاؤُكَ فِيهِ مُسْتَجَابٌ وَ لاَ تَدَعُ اَلْعِلَّةُ عَلَيْكَ ذَنْباً إِلاَّ حَطَّتْهُ مَتَّعَكَ اَللَّهُ بِالْعَافِيَةِ إِلَى اِنْقِضَاءِ أَجَلِكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 467 )
9 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود رسول خدا سلمان فارسى را در بيماريش عيادت كرد و فرمود اى سلمان تو را در بيمارى سه فضيلت است در ياد خدائى و دعايت مستجاب است و گناهت را بريزد و تو را تا مردن عافيت بخشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 467
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به عيادت سلمان فارسى رفت و فرمود:اى سلمان!در بيمارى براى تو سه بهره است.در ياد پروردگارت هستى و خواسته تو اجابت مى شود و گناه تو فرو خواهد ريخت و تو را تا هنگام وفات عافيت خواهد بخشيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 217
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 467
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ سَهْلِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ اَلدِّينَوَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلصَّائِغُ قَالَ حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ هِشَامٍ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ عَبْدِ اَلْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ رِبْعِيٍّ قَالَ: إِنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ دَخَلَ مَكَّةَ فِي بَعْضِ حَوَائِجِهِ فَوَجَدَ أَعْرَابِيّاً مُتَعَلِّقاً بِأَسْتَارِ اَلْكَعْبَةِ وَ هُوَ يَقُولُ يَا صَاحِبَ اَلْبَيْتِ اَلْبَيْتُ بَيْتُكَ وَ اَلضَّيْفُ ضَيْفُكَ وَ لِكُلِّ ضَيْفٍ مِنْ ضيفه [مُضِيفِهِ] قِرًى فَاجْعَلْ قِرَايَ مِنْكَ اَللَّيْلَةَ اَلْمَغْفِرَةَ فَقَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِأَصْحَابِهِ أَ مَا تَسْمَعُونَ كَلاَمَ اَلْأَعْرَابِيِّ قَالُوا نَعَمْ فَقَالَ اَللَّهُ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يَرُدَّ ضَيْفَهُ قَالَ فَلَمَّا كَانَ اَللَّيْلَةُ اَلثَّانِيَةُ وَجَدَهُ مُتَعَلِّقاً بِذَلِكَ اَلرُّكْنِ وَ هُوَ يَقُولُ يَا عَزِيزاً فِي عِزِّكَ فَلاَ أَعَزَّ مِنْكَ فِي عِزِّكَ أَعِزَّنِي بِعِزِّ عِزِّكَ فِي عِزٍّ لاَ يَعْلَمُ أَحَدٌ كَيْفَ هُوَ أَتَوَجَّهُ إِلَيْكَ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْكَ أَعْطِنِي مَا لاَ يُعْطِينِي أَحَدٌ غَيْرُكَ وَ اِصْرِفْ عَنِّي مَا لاَ يَصْرِفُهُ أَحَدٌ غَيْرُكَ قَالَ فَقَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِأَصْحَابِهِ هَذَا وَ اَللَّهِ اَلاِسْمُ اَلْأَكْبَرُ بِالسُّرْيَانِيَّةِ أَخْبَرَنِي بِهِ حَبِيبِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ سَأَلَهُ اَلْجَنَّةَ فَأَعْطَاهُ وَ سَأَلَهُ صَرْفَ اَلنَّارِ وَ قَدْ صَرَفَهَا عَنْهُ قَالَ فَلَمَّا كَانَ اَللَّيْلَةُ اَلثَّالِثَةُ وَجَدَهُ وَ هُوَ مُتَعَلِّقٌ بِذَلِكَ اَلرُّكْنِ وَ هُوَ يَقُولُ يَا مَنْ لاَ يَحْوِيهِ مَكَانٌ وَ لاَ يَخْلُو مِنْهُ مَكَانٌ بِلاَ كَيْفِيَّةٍ كَانَ اُرْزُقِ اَلْأَعْرَابِيَّ أَرْبَعَةَ آلاَفِ دِرْهَمٍ قَالَ فَتَقَدَّمَ إِلَيْهِ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ يَا أَعْرَابِيُّ سَأَلْتَ رَبَّكَ اَلْقِرَى فَقَرَاكَ وَ سَأَلْتَهُ اَلْجَنَّةَ فَأَعْطَاكَ وَ سَأَلْتَهُ أَنْ يَصْرِفَ عَنْكَ اَلنَّارَ وَ قَدْ صَرَفَهَا عَنْكَ وَ فِي هَذِهِ اَللَّيْلَةِ تَسْأَلُهُ أَرْبَعَةَ آلاَفِ دِرْهَمٍ قَالَ اَلْأَعْرَابِيُّ مَنْ أَنْتَ قَالَ أَنَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ قَالَ اَلْأَعْرَابِيُّ أَنْتَ وَ اَللَّهِ بُغْيَتِي وَ بِكَ أَنْزَلْتُ حَاجَتِي قَالَ سَلْ يَا أَعْرَابِيُّ قَالَ أُرِيدُ أَلْفَ دِرْهَمٍ لِلصَّدَاقِ وَ أَلْفَ دِرْهَمٍ أَقْضِي بِهِ دَيْنِي وَ أَلْفَ دِرْهَمٍ أَشْتَرِي بِهِ دَاراً وَ أَلْفَ دِرْهَمٍ أَتَعَيَّشُ مِنْهُ قَالَ أَنْصَفْتَ يَا أَعْرَابِيُّ فَإِذَا خَرَجْتَ مِنْ مَكَّةَ فَسَلْ عَنْ دَارِي بِمَدِينَةِ اَلرَّسُولِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَقَامَ اَلْأَعْرَابِيُّ بِمَكَّةَ أُسْبُوعاً وَ خَرَجَ فِي طَلَبِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ إِلَى مَدِينَةِ اَلرَّسُولِ وَ نَادَى مَنْ يَدُلُّنِي عَلَى دَارِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيٌٍّّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ مِنْ بَيْنِ اَلصِّبْيَانِ أَنَا أَدُلُّكَ عَلَى دَارِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ أَنَا اِبْنُهُ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ فَقَالَ اَلْأَعْرَابِيُّ مَنْ أَبُوكَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ مَنْ أُمُّكَ قَالَ فَاطِمَةُ اَلزَّهْرَاءُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ قَالَ مَنْ جَدُّكَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ قَالَ مَنْ جَدَّتُكَ قَالَ خَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ قَالَ مَنْ أَخُوكَ قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ قَدْ أَخَذْتَ اَلدُّنْيَا بِطَرَفَيْهَا اِمْشِ إِلَى أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ قُلْ لَهُ إِنَّ اَلْأَعْرَابِيَّ صَاحِبَ اَلضَّمَانِ بِمَكَّةَ عَلَى اَلْبَابِ قَالَ فَدَخَلَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قَالَ يَا أَبَتِ أَعْرَابِيٌّ بِالْبَابِ يَزْعُمُ أَنَّهُ صَاحِبُ اَلضَّمَانِ بِمَكَّةَ قَالَ فَقَالَ يَا فَاطِمَةُ عِنْدَكِ شَيْءٌ يَأْكُلُهُ اَلْأَعْرَابِيُّ قَالَتِ اَللَّهُمَّ لاَ قَالَ فَتَلَبَّسَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ خَرَجَ وَ قَالَ اُدْعُوا إِلَيَّ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ سَلْمَانَ اَلْفَارِسِيَّ قَالَ فَدَخَلَ إِلَيْهِ سَلْمَانُ اَلْفَارِسِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ فَقَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اِعْرِضِ اَلْحَدِيقَةَ اَلَّتِي غَرَسَهَا رَسُولُ اَللَّهِ لِي عَلَى اَلتُّجَّارِ قَالَ فَدَخَلَ سَلْمَانُ إِلَى اَلسُّوقِ وَ عَرَضَ اَلْحَدِيقَةَ فَبَاعَهَا بِاثْنَيْ عَشَرَ أَلْفَ دِرْهَمٍ وَ أَحْضَرَ اَلْمَالَ وَ أَحْضَرَ اَلْأَعْرَابِيَّ فَأَعْطَاهُ أَرْبَعَةَ آلاَفِ دِرْهَمٍ وَ أَرْبَعِينَ دِرْهَماً نَفَقَةً وَ وَقَعَ اَلْخَبَرُ إِلَى سُؤَّالِ اَلْمَدِينَةِ فَاجْتَمَعُوا وَ مَضَى رَجُلٌ مِنَ اَلْأَنْصَارِ إِلَى فَاطِمَةَ فَأَخْبَرَهَا بِذَلِكَ فَقَالَتْ آجَرَكَ اَللَّهُ فِي مَمْشَاكَ فَجَلَسَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَلدَّرَاهِمُ مَصْبُوبَةٌ بَيْنَ يَدَيْهِ حَتَّى اِجْتَمَعَ إِلَيْهِ أَصْحَابُهُ فَقَبَضَ قَبْضَةً قَبْضَةً وَ جَعَلَ يُعْطِي رَجُلاً رَجُلاً حَتَّى لَمْ يَبْقَ مَعَهُ دِرْهَمٌ وَاحِدٌ فَلَمَّا أَتَى اَلْمَنْزِلَ قَالَتْ لَهُ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ يَا اِبْنَ عَمِّ بِعْتَ اَلْحَائِطَ اَلَّذِي غَرَسَهُ لَكَ وَالِدِي قَالَ نَعَمْ بِخَيْرٍ مِنْهُ عَاجِلاً وَ آجِلاً قَالَتْ فَأَيْنَ اَلثَّمَنُ قَالَ دَفَعْتُهُ إِلَى أَعْيُنٍ اِسْتَحْيَيْتُ أَنْ أُذِلَّهَا بِذُلِّ اَلْمَسْأَلَةِ قَبْلَ أَنْ تَسْأَلَنِي قَالَتْ فَاطِمَةُ أَنَا جَائِعَةٌ وَ اِبْنَايَ جَائِعَانِ وَ لاَ أَشُكُّ إِلاَّ وَ أَنَّكَ مِثْلُنَا فِي اَلْجُوعِ لَمْ يَكُنْ لَنَا مِنْهُ دِرْهَمٌ وَ أَخَذَتْ بِطَرَفِ ثَوْبِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ عَلِيٌّ يَا فَاطِمَةُ خَلِّينِي فَقَالَتْ لاَ وَ اَللَّهِ أَوْ يَحْكُمَ بَيْنِي وَ بَيْنَكَ أَبِي فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ اَلسَّلاَمُ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ اِقْرَأْ عَلِيّاً مِنِّي اَلسَّلاَمَ وَ قُلْ لِفَاطِمَةَ لَيْسَ لَكِ أَنْ تَضْرِبِي عَلَى يَدَيْهِ وَ لاَ تَلْزِمِي بِثَوْبِهِ فَلَمَّا أَتَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْزِلَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَجَدَ فَاطِمَةَ مُلاَزِمَةً لِعَلِيٍّ فَقَالَ لَهَا يَا بُنَيَّةِ مَا لَكِ مُلاَزِمَةً لِعَلِيٍّ قَالَتْ يَا أَبَتِ بَاعَ اَلْحَائِطَ اَلَّذِي غَرَسْتَهُ لَهُ بِاثْنَيْ عَشَرَ أَلْفَ دِرْهَمٍ وَ لَمْ يَحْبِسْ لَنَا مِنْهُ دِرْهَماً نَشْتَرِي بِهِ طَعَاماً فَقَالَ يَا بُنَيَّةِ إِنَّ جَبْرَئِيلَ يُقْرِئُنِي مِنْ رَبِّيَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ اِقْرَأْ عَلِيّاً مِنْ رَبِّهِ اَلسَّلاَمَ وَ أَمَرَنِي أَنْ أَقُولَ لَكِ لَيْسَ لَكِ أَنْ تَضْرِبِي عَلَى يَدَيْهِ وَ لاَ تَلْزِمِي بِثَوْبِهِ قَالَتْ فَاطِمَةُ فَإِنِّي أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ لاَ أَعُودُ أَبَداً قَالَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَخَرَجَ أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي نَاحِيَةٍ وَ زَوْجِي عَلِيٌّ فِي نَاحِيَةٍ فَمَا لَبِثَ أَنْ أَتَى أَبِي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَعَهُ سَبْعَةُ دَرَاهِمَ سُودٍ هَجَرِيَّةٍ فَقَالَ يَا فَاطِمَةُ أَيْنَ اِبْنُ عَمِّي فَقُلْتُ لَهُ خَرَجَ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ هَاكِ هَذِهِ اَلدَّرَاهِمَ فَإِذَا جَاءَ اِبْنُ عَمِّي فَقُولِي لَهُ يَبْتَاعُ لَكُمْ بِهَا طَعَاماً فَمَا لَبِثْتُ إِلاَّ يَسِيراً حَتَّى جَاءَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ رَجَعَ اِبْنُ عَمِّي فَإِنِّي أَجِدُ رَائِحَةً طَيِّبَةً قَالَتْ نَعَمْ وَ قَدْ دَفَعَ إِلَيَّ شَيْئاً تَبْتَاعُ لَنَا بِهِ طَعَاماً قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَاتِيهِ فَدَفَعَتْ إِلَيْهِ سَبْعَةَ دَرَاهِمَ سُودٍ هَجَرِيَّةٍ فَقَالَ بِسْمِ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ كَثِيراً طَيِّباً وَ هَذَا مِنْ رِزْقِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ قَالَ يَا حَسَنُ قُمْ مَعِي فَأَتَيَا اَلسُّوقَ فَإِذَا هُمَا بِرَجُلٍ وَاقِفٍ وَ هُوَ يَقُولُ مَنْ يُقْرِضُ اَلْمَلِيَّ اَلْوَفِيَّ قَالَ يَا بُنَيَّ تُعْطِيهِ قَالَ إِي وَ اَللَّهِ يَا أَبَتِ فَأَعْطَاهُ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلدَّرَاهِمَ فَقَالَ اَلْحَسَنُ يَا أَبَتَاهْ أَعْطَيْتَهُ اَلدَّرَاهِمَ كُلَّهَا قَالَ نَعَمْ يَا بُنَيَّ إِنَّ اَلَّذِي يُعْطِي اَلْقَلِيلَ قَادِرٌ عَلَى أَنْ يُعْطِيَ اَلْكَثِيرَ قَالَ فَمَضَى عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِبَابِ رَجُلٍ يَسْتَقْرِضُ مِنْهُ شَيْئاً فَلَقِيَهُ أَعْرَابِيٌّ وَ مَعَهُ نَاقَةٌ فَقَالَ يَا عَلِيُّ اِشْتَرِ مِنِّي هَذِهِ اَلنَّاقَةَ قَالَ لَيْسَ مَعِي ثَمَنُهَا قَالَ فَإِنِّي أُنْظِرُكَ بِهِ إِلَى اَلْقَبْضِ قَالَ بِكَمْ يَا أَعْرَابِيُّ قَالَ بِمِائَةِ دِرْهَمٍ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خُذْهَا يَا حَسَنُ فَأَخَذَهَا فَمَضَى عَلِيٌّ فَلَقِيَهُ أَعْرَابِيٌّ آخَرُ اَلْمِثَالُ وَاحِدٌ وَ اَلثِّيَابُ مُخْتَلِفَةٌ فَقَالَ يَا عَلِيُّ تَبِيعُ اَلنَّاقَةَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهَا قَالَ أَغْزُو عَلَيْهَا أَوَّلَ غَزْوَةٍ يَغْزُوهَا اِبْنُ عَمِّكَ قَالَ إِنْ قَبِلْتَهَا فَهِيَ لَكَ بِلاَ ثَمَنٍ قَالَ مَعِي ثَمَنُهَا وَ بِالثَّمَنِ أَشْتَرِيهَا فَبِكَمْ اِشْتَرَيْتَهَا قَالَ بِمِائَةِ دِرْهَمٍ قَالَ اَلْأَعْرَابِيُّ فَلَكَ سَبْعُونَ وَ مِائَةُ دِرْهَمٍ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خُذِ اَلسَّبْعِينَ وَ اَلْمِائَةَ وَ سَلِّمِ اَلنَّاقَةَ اَلْمِائَةُ لِلْأَعْرَابِيِّ اَلَّذِي بَاعَنَا اَلنَّاقَةَ وَ اَلسَّبْعُونَ لَنَا نَبْتَاعُ بِهَا شَيْئاً فَأَخَذَ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلدَّرَاهِمَ وَ سَلَّمَ اَلنَّاقَةَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَمَضَيْتُ أَطْلُبُ اَلْأَعْرَابِيَّ اَلَّذِي اِبْتَعْتُ مِنْهُ اَلنَّاقَةَ لِأُعْطِيَهُ ثَمَنَهَا فَرَأَيْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ جَالِساً فِي مَكَانٍ لَمْ أَرَهُ فِيهِ قَبْلَ ذَلِكَ وَ لاَ بَعْدَهُ عَلَى قَارِعَةِ اَلطَّرِيقِ فَلَمَّا نَظَرَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِلَيَّ تَبَسَّمَ ضَاحِكاً حَتَّى بَدَتْ نَوَاجِذُهُ قَالَ عَلِيٌّ أَضْحَكَ اَللَّهُ سِنَّكَ وَ بَشَّرَكَ بِيَوْمِكَ فَقَالَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ إِنَّكَ تَطْلُبُ اَلْأَعْرَابِيَّ اَلَّذِي بَاعَكَ اَلنَّاقَةَ لِتُوَفِّيَهُ اَلثَّمَنَ فَقُلْتُ إِي وَ اَللَّهِ فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي فَقَالَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ اَلَّذِي بَاعَكَ اَلنَّاقَةَ جَبْرَئِيلُ وَ اَلَّذِي اِشْتَرَاهَا مِنْكَ مِيكَائِيلُ وَ اَلنَّاقَةُ مِنْ نُوقِ اَلْجَنَّةِ وَ اَلدَّرَاهِمُ مِنْ عِنْدِ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَنْفِقْهَا فِي خَيْرٍ وَ لاَ تَخَفْ إِقْتَاراً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 467 )
10 - خالد بن ربيع گويد امير المؤمنين (عليه السّلام) براى كارى بمكه رفت يك عرب بيابانى را ديد كه بپرده خانه كعبه چسبيده و ميگويد اى صاحب خانه خانه خانه تواست و مهمان مهمان تو و هر مهمانى حق پذيرائى از ميزبانش دارد امشب بآمرزش مرا پذيرائى كن امير المؤمنين باصحابش فرمود سخن اين اعرابى را نشنويد؟ گفتند چرا فرمود خدا كريمتر از آنست كه مهمان خود را براند گويد شب دوم او را ديد كه بركن چسبيده و ميگويد اى عزيزى كه از تو عزيزتر نيست مرا بعزت خود عزتى ده كه كسى نداند چونست بتو رو كردم و توسل جستم بحق محمد و آل محمد بر تو بده بمن آنچه ديگرى ندهد و بر گردان از من آنچه ديگرى برنگرداند امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود بخدا اين دعا همان اسم اعظم است بلغت سريانى حبيبم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بمن خبر داده بهشت خواست و خدا باو داد و درخواست صرف دوزخ نمود و خدا آن را از وى گردانيد، شب سوم ديد بهمان ركن چسبيده و ميگويد اى كه مكانى گنجايش تو ندارد و چگونگى ندارى باين اعرابى چهار هزار درهم بده امير المؤمنين (عليه السّلام) نزد او رفت و فرمود اى اعرابى از خدا پذيرائى خواستى و پذيرايت شد و بهشت خواستى و بتو داد و درخواست كردى دوزخ را از تو بگرداند و گردانيد و امشب از او چهار هزار درهم ميخواهى اعرابى گفت تو مطلوب منى و از پروردگارت حاجت خواستم فرمود اى اعرابى بخواه گفت هزار درهم براى صداق ميخواهم و هزار درهم براى اداى قرض و هزار درهم براى خريد خانه و هزار درهم براى مخارج زندگى، فرمود اى اعرابى انصاف دادى چون من از مكه رفتم در مدينه رسول مرا بجو، اعرابى يك هفته در مكه ماند و آمد بمدينه دنبال امير المؤمنين (عليه السّلام) و فرياد ميزد كى مرا بخانه امير المؤمنين راهنمائى ميكند حسين بن على در اين ميان فرمود من ترا بخانه او رهنمايم كه پسر اويم اعرابى گفت پدرت كيست ؟ فرمود امير المؤمنين على بن ابى طالب، عرضكرد مادرت كيست ؟ فرمود فاطمه زهراء سيده نساء عالميان عرضكرد جدت كيست ؟ فرمود رسول خدا محمد بن عبد اللّٰه بن عبد المطلب، عرضكرد جده ات كيست ؟ فرمود خديجه دختر خويلد، عرضكرد برادرت كيست ؟ فرمود ابو محمد حسن بن على گفت همه اطراف دنيا را جمع كردى برو نزد امير المؤمنين و بگو اعرابى صاحب ضمانت در مكه بر در خانه است گويد حسين بن على (عليه السّلام) وارد خانه شد و گفت پدر جان يك اعرابى بر در خانه است و شما را ضامن در مكه مى داند على فرمود اى فاطمه چيزى دارى كه اين اعرابى بخورد؟ گفت بخدا نه، گويد امير المؤمنين جامه ببر كرد و بيرون شد و گفت ابو عبد اللّٰه سلمان فارسى را نزد من آريد، سلمان آمد باو فرمود باغى كه رسول خدا برايم كاشته بتجار بفروش سلمان آن را بدوازده هزار درهم فروخت و اعرابى را حاضر كرد و چهار هزار درهمش را باو داد و چهل درهم ديگر هم براى خرج سفر باو داد خبر، بگدايان مدينه رسيد و گرد او را گرفتند مردى از انصار اين خبر را بفاطمه رسانيد و او فرمود خدا بتو خير دهد على پولها را برابر خود ريخت و يارانش جمع شدند و با مشت بآنها تقسيم كرد تا يكدرهم نماند و چون بمنزل آمد فاطمه باو گفت پسر عم باغى را كه پدرم برايت كشته بود فروختى، فرمود آرى ببهتر از آن در دنيا و آخرت گفت پولش كجا است ؟ فرمود بديده هائى دادم كه نخواستم دچار خوارى سؤال شوند، فاطمه گفت من و دو پسرت گرسنه ايم و بى شك تو هم مانند ما گرسنه اى يك درهمش بما نميرسيد؟ و دامن على (عليه السّلام) را گرفت على فرمود فاطمه مرا رها كن گفت نه بخدا تا پدرم ميان ما و تو حكم باشد. جبرئيل برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نازل شد و گفت اى محمد خدايت سلام ميرساند و ميفرمايد از من بعلى سلام برسان و بفاطمه بگو حق ندارى جلو دست على را بدامنش بچسبى بگيرى چون رسول خدا بمنزل على آمد ديد فاطمه باو چسبيده است فرمود دختر جان چرا بعلى چسبيدى ؟ گفت پدر جان باغى را كه تو برايش كشتى بدوازده هزار درهم فروخته و يكدرهم آن را براى ما نگذاشته كه خوراكى بخريم، فرمود دختر جان جبرئيل از پروردگارم بمن سلام ميرساند و ميفرمايد بعلى از پروردگارش سلام برسان و بمن دستور داده بتو بگويم حق ندارى جلو دست او را بگيرى فاطمه گفت از خدا آمرزشجويم و ديگر چنين نكنم فاطمه فرمايد پدرم بسوئى رفت و على بسوى ديگر و درنگى نشد كه پدرم هفت درهم آورد و فرمود اى فاطمه پسر عمم كجا است ؟ گفتم بيرون رفت رسول خدا فرمود اين هفت درهم را بگير و چون پسر عمم آمد بگو با آن براى شما خوراكى بخرد درنگى نشد كه على آمد و فرمود پسر عمم برگشت، من بوى خوشى ميشنوم فاطمه گفت آرى چيزى هم بمن داد كه با آن خوراكى بخريم على فرمود آن را بياور، من آن هفت درهم هجرى را باو دادم فرمود بسم اللّٰه و الحمد للّٰه كثيرا طيبا اين روزى خداى عز و جل است سپس فرمود اى حسن با من ببازار بيا در اين ميان بمردى رسيدند كه ميگفت كيست كه بداراى وفادار قرضى بدهد، فرمود پسر جان باو بدهيم ؟ فرمود آرى بخدا پدر جان، على هفت درهم را هم باو داد حسن عرضكرد پدر جان همه درهمها را باو دادى ؟ فرمود آرى پسرم آنكه كم داده ميتواند بسيار بدهد گويد على (عليه السّلام) بخانه كسى رفت كه از او چيزى قرض كند يك اعرابى باو رسيد و گفت اى على اين شتر مرا بخر، فرمود بهايش با من نيست گفت مهلت ميدهم فرمود بچند درهم ميدهى ؟ گفت صد درهم، فرمود اى حسن آن را بگير آن را گرفت و رفت يك اعرابى ديگر مثل او در جامه ديگرى رسيد و گفت يا على اين شتر را ميفروشى ؟ فرمود براى چه ميخواهى ؟ گفت اول غزوه اى كه پسر عمت رود از آن استفاده كنم فرمود اگر ميخواهى بى بها بتو ميدهم، گفت بهايش همراه من است و ببها ميخرم چند آن را خريدى ؟ فرمود صد درهم اعرابى گفت من آن را صد و هفتاد درهم ميخرم على فرمود صد و هفتاد درهم را بگير و شتر را بده تا صد درهم را باعرابى بدهيم و با هفتاد درهم چيزى بخريم حسن دراهم را تحويل گرفت و شتر را تسليم داد، على فرمايد رفتم دنبال اعرابى كه از او شتر را خريده بودم تا بهايش را باو بدهم ديدم رسول خدا ميان راه در جايى نشسته كه هرگز در آنجا نديده بودمش و چون نگاهش بمن افتاد لبخندى زد تا دندان هاى آسيايش نمايان شد على فرمود هميشه خندان و خوشرو باشيد مانند امروز فرمود اى أبو الحسن آن اعرابى را ميجوئى كه بتو شتر داد تا بها باو بدهى ؟ گفتم پدر و مادرم قربانت آرى بخدا فرمود اى أبو الحسن آنكه بتو فروخت جبرئيل بود و آنكه خريد ميكائيل و آن درهمها از نزد رب العالمين بود بخوبى خرج كن و از ندارى نترس.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 471
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به عيادت سلمان فارسى رفت و فرمود:اى سلمان!در بيمارى براى تو سه بهره است.در ياد پروردگارت هستى و خواسته تو اجابت مى شود و گناه تو فرو خواهد ريخت و تو را تا هنگام وفات عافيت خواهد بخشيد.
اى مرد آن چه مى خواهى بگو.گفت:هزار درهم براى مهريه خواستم و هزار درهم براى پرداخت وام و هزار درهم براى خريد خانه و هزار درهم براى هزينه هاى زندگى.على عليه السّلام فرمود:انصاف دادى.آنگاه كه به مدينه،شهر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بازگشتم به سراغم بيا.صحراگرد پس از يك هفته اى به مدينه رفت و درپى امير مومنان عليه السّلام گشت.بانگ مى زد:چه كسى مرا به سراى امير مومنان عليه السّلام رهنمون مى شود؟حسين عليه السّلام او را ديد و فرمود:من تو را به خانه او مى برم كه فرزند او هستم.گفت:پدر تو كيست ؟فرمود:على بن ابى طالب امير مومنان عليه السّلام.گفت:مادر تو كيست ؟فرمود:فاطمه زهرا عليها السّلام،سرور زنان جهان.گفت: نياى تو كيست ؟فرمود:پيامبر خدا،محمد بن عبد اللّه بن عبد المطلب صلّى اللّه عليه و آله.گفت:نياى مادرى تو كيست ؟فرمود:خديجه دختر خويلد.گفت:برادر تو كيست ؟فرمود:ابو محمد حسن بن على عليه السّلام.گفت:چهار گوشه جهان را گرد آوردى.پيش امير مومنان عليه السّلام برو بگو كه مرد اعرابى صاحب ضمانت تو در مكه اينك در آستانه خانه توست.حسين عليه السّلام به خانه درآمد و گفت:اى پدر يك اعرابى آمده و شما را ضمانت گر خويش در شهر مكه مى خواند.على عليه السّلام فرمود:اى فاطمه عليها السّلام چيزى در خانه دارى كه بخورد؟فرمود:سوگند به خدا كه ندارم.آن گاه على عليه السّلام جامه پوشيد و خارج شد و فرمود:سلمان را پيش من آوريد.سلمان كه آمد،على عليه السّلام فرمود:بوستانى كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله براى من ساخته بود،به فروش برسان.سلمان آن را فروخت و دوازده هزار درهم نزد على عليه السّلام آورد.حضرت هشت هزار درهم براى مهريه و خانه به آن اعرابى بخشيد.بينوايان مدينه از اين ماجرا آگاه شده و گرد على عليه السّلام حلقه زدند.يكى از انصار خبر را به فاطمه عليها السّلام داد.او فرمود:خداوند تو را خير دهد.على عليه السّلام درهم ها را پيش روى نهاد و ياران گرد آمدند.او مشت مشت به آنان داد تا اينكه حتى يك درهم براى او نماند.
آنگاه كه على عليه السّلام به خانه بازگشت،فاطمه گفت:پسرعمو بوستانى را كه پدرم برايت مهيا كرده بود،فروختى ؟فرمود:آرى.آن را در برابر بوستانى نيكوتر در دنيا و آخرت فروختم. گفت:پس پول آن كو؟فرمود:به چشمانى بخشيدم كه خوارى آن را نمى توانستم تحمل كنم.گفت:مى دانى كه من و فرزندان تو گرسنگى مى كشيم و بى گمان تو هم مثل ما گرسنه هستى.آيا يك درهم آن سهم ما نبود؟و بعد دامن على عليه السّلام را گرفت.على عليه السّلام فرمود: فاطمه دامن مرا آزاد كن.او گفت:هرگز تا اينكه پدرم ميان من و تو داورى كند.در اين هنگام جبرئيل بر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرود آمد.و گفت:اى محمد پروردگارت درود مى فرستد و مى فرمايد:به على درود مرا برسان و به فاطمه بگوى كه نبايد دامن او را بگيرى.
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به خانه على عليه السّلام رفت و فاطمه را نگريست كه به دامن على چنگ زده بود. فرمود:دخترم چرا اينكار را كردى ؟گفت:اى پدر!بوستانى را كه تو براى على مهيا ساخته بودى،به دوازده هزار درهم فروخته است،درحالى كه يك درهم از آن را،براى خوراكى ما بر نداشته است.فرمود:دخترم!جبرئيل از پروردگار سلام رسانده و مى فرمايد كه به على درود مرا برسان.و بعد فرمان داده كه به تو بگويم كه حق ندارى دامن على را چنگ بگيرى. فاطمه عليها السّلام گفت:اكنون از خداوند درخواست آمرزش دارم و ديگر تكرار نمى كنم.فاطمه مى گويد:پيامبر و على هركدام به سمتى رفتند.چيزى نگذشت كه پدرم هفت درهم برايم آورد و فرمود:اى فاطمه!پسرعموى من كجاست ؟گفتم:نمى دانم.فرمود:اين درهم ها را بگير و هرگاه كه على عليه السّلام آمد،بگوى كه با آن خوراك تهيه كند.زمانى نگذشت كه على عليه السّلام آمد و فرمود:آيا پسرعمويم بازگشت ؟بوى خوش پيامبر به مشامم مى رسد.فاطمه گفت: آرى.پدرم به من هفت درهم داد كه خوراكى مهيا كنيم.على عليه السّلام فرمود:آن را نزد من بياور. درهم ها را به او دادم.على عليه السّلام فرمود:«بسم اللّه و الحمد للّه كثيرا طيبا».اين رزق از جانب خداوند است.بعد فرمود:اى حسن!همراه من بيا كه به بازار رويم.
در راه على عليه السّلام به شخصى برخورد كه مى گفت:آيا كسى هست كه به توانگر وفاپيشه وام دهد؟على فرمود:حسن جان درهم ها را به او بدهيم ؟حسن گفت:آرى.على عليه السّلام هفت درهم را به مرد بينوا بخشيد.حسن گفت:آيا همه درهم ها را به او بخشيدى ؟فرمود:آرى پسرم. كسى كه كم عطا كرده است مى تواند بسيار عطا كند.آنگاه على عليه السّلام به سراغ كسى رفت كه از او وام بگيرد.ناگهان يك صحراگرد به او برخورد و گفت:اى على شتر مرا خريدارى كن.فرمود: پولش را ندارم.گفت:به تو مهلت خواهم داد.فرمود:چند درهم مى فروشى ؟گفت:صد درهم. فرمود:اى حسن شتر را بگير.در راه صحراگرد ديگرى نزديك شد و گفت:اى على!شترت را مى فروشى ؟فرمود:آن را براى چه كارى مى خواهى ؟گفت:براى نخستين جنگى كه پسر عمويت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله داشته باشد،از آن بهره مى برم.فرمود:اگر مايلى آن را هديه خواهم كرد. گفت:پول آن را دارم و مى خواهم آن را از تو بخرم.آن را چند درهم خريدى ؟على عليه السّلام فرمود: صد درهم.صحراگرد گفت:آن را صد و هفتاد درهم خواهم خريد.فرمود:صد و هفتاد درهم را بده كه صد درهم آن را به صاحب شتر دهم و بقيه آن را هزينه زندگى كنم.حسن درهم ها را گرفت و شتر را داد.
آنگاه على عليه السّلام درپى شتر رفت كه قيمت آن را بپردازد.على عليه السّلام مى فرمايد:ناگهان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را در بين راه ديدم كه نشسته بود،جايى كه تاكنون حضرت را نديده بودم. چشم حضرت كه به من افتاد،چنان لبخند زد كه دندان هاى سپيد آسياب او هويدا شد. گفتم:همواره خندان و شاداب بمانيد.فرمود:اى ابو الحسن!آيا درپى آن اعرابى هستى كه شتر را به تو فروخت و پول آن را نگرفت ؟گفتم:پدر و مادرم فدايت آرى.فرمود:اى ابو الحسن او جبرئيل بود و آن اعرابى كه شترت را خريد،ميكائيل بود و درهم ها از پروردگار جهانيان.آنها را به نيكويى هزينه كن و هيچ گاه از تنگ دستى بيمناك نباش.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 223
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 468
ص : 469
ص : 470
ص : 471
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى بْنِ أَحْمَدَ بْنِ عِيسَى اَلْجَلُودِيُّ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَهْلٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْخَضِرُ بْنُ أَبِي فَاطِمَةَ اَلْبَلْخِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا وُهَيْبُ بْنُ نَافِعٍ قَالَ حَدَّثَنِي كَادِحٌ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَلاَمٌ عَلَى آلِ يَاسِينَ 130:37 قَالَ يَاسِينُ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ نَحْنُ آلُ يَاسِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 472 )
سه شنبه پنجم جمادى الآخر سال 3681 - على در تفسير سلام على آل ياسين فرمود ياسين محمد است و ما آل ياسين هستيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 472
الأمالی (للصدوق)
1.على عليه السّلام در تفسير آيه
«سَلاٰمٌ عَلىٰ إِلْ يٰاسِينَ »
(يس)فرمود:ياسين همان محمد صلّى اللّه عليه و آله و خاندان ياسين ما هستيم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 225
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 472
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُعَاذٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَكَمُ بْنُ ظُهَيْرٍ عَنِ اَلسِّنْدِيِّ عَنْ أَبِي مَالِكٍ : فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَلاَمٌ عَلَى آلِ يَاسِينَ 130:37 قَالَ يَاسِينُ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 472 )
2 - ابى مالك در تفسير سلام على آل ياسين گفت ياسين محمد است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 472
الأمالی (للصدوق)
2.ابى مالك در تفسير
«سَلاٰمٌ عَلىٰ إِلْ يٰاسِينَ »
مى گويد:مراد از آل ياسين همان خاندان پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 225
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ قَالَ أَخْبَرَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَرَ اَلنَّهْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلسَّائِبِ عَنْ أَبِي صَالِحٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ : فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَلاَمٌ عَلَى آلِ يَاسِينَ 130:37 قَالَ عَلَى آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 472 )
3 - ابن عباس در تفسير سلام على آل ياسين گفت مقصود آل محمد است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 472
الأمالی (للصدوق)
3.ابن عباس در تفسير
«سَلاٰمٌ عَلىٰ إِلْ يٰاسِينَ »
مى گويد ياسين همان محمد صلّى اللّه عليه و آله است و خاندان ياسين ما هستيم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 225
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ أَخْبَرَنَا مُخَوَّلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْجَبَّارِ بْنُ اَلْعَبَّاسِ اَلْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَمَّارٍ أَبِي مُعَاوِيَةَ اَلدُّهْنِيِّ عَنْ عَمْرَةَ اِبْنَةِ أَفْعَى قَالَتْ سَمِعْتُ أُمَّ سَلَمَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهَا تَقُولُ: نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ فِي بَيْتِي - « إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً » قَالَتْ وَ فِي اَلْبَيْتِ سَبْعَةٌ رَسُولُ اَللَّهِ وَ جَبْرَئِيلُ وَ مِيكَائِيلُ وَ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِم قَالَتْ وَ أَنَا عَلَى اَلْبَابِ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَ لَسْتُ مِنْ أَهْلِ اَلْبَيْتِ قَالَ إِنَّكِ مِنْ أَزْوَاجِ اَلنَّبِيِّ وَ مَا قَالَ إِنَّكِ مِنْ أَهْلِ اَلْبَيْتِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 472 )
4 - ام سلمه گفت آيه (احزاب-23) همانا خدا ميخواهد پليدى را از شما خاندان ببرد و بخوبى شما را پاكيزه كند در خانه من نازل شد در خانه هفت كس بودند رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و جبرئيل و ميكائيل و على و فاطمه و حسن و حسين (عليه السّلام)، گفت منهم بر در خانه بودم گفتم يا رسول اللّٰه من از اهل بيت نيستم ؟ فرمود تو از ازواج پيغمبرى و نفرمود تو از اهل بيتى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 472
الأمالی (للصدوق)
4.ام سلمه مى گويد:آيه شريفه
«إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً»
به درستى كه خداوند مى خواهد پليدى را از شما خاندان دور كند و شما را پاكيزه كند.در خانه من فرود آمده است.آن هنگام هفت تن در اينجا بودند.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله و جبرئيل و ميكائيل و على عليه السّلام و فاطمه عليها السّلام و حسن عليه السّلام و حسين عليه السّلام.من در آستانه خانه بودم و گفتم:اى پيامبر خدا!آيا من از اهل بيت نيستم ؟فرمود:تو از زنان پيامبرى.اما نفرمود كه تو از اهل بيت من هستى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 225
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبَانٍ اَلْأَزْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ خِرَاشٍ اَلشَّيْبَانِيُّ عَنِ اَلْعَوَّامِ بْنِ حَوْشَبٍ عَنِ اَلتَّمِيمِيِّ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ فَحَدَّثَتْنَا: أَنَّهَا رَأَتْ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ دَعَا عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ وَ اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ فَقَالَ اَللَّهُمَّ هَؤُلاَءِ أَهْلُ بَيْتِي فَأَذْهِبْ عَنْهُمُ اَلرِّجْسَ وَ طَهِّرْهُمْ تَطْهِيراً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 473 )
5 - تميمى گويد بر عايشه وارد شدم او حديث كرد كه رسول خدا را ديده بود كه على و فاطمه و حسن و حسين را دعوت كرده و فرموده خدايا اينها اهل بيت منند پليدى را از آنها ببر و آنها را بخوبى پاك كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 473
الأمالی (للصدوق)
5.تميمى مى گويد نزد عايشه رفتم و او گفت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را ديد كه على و فاطمه و حسن و حسين عليه السّلام را فراخواند و بعد فرمود:خدايا اينان اهل بيت من هستند.پليدى را از آنان دور ساز و آنان را به نيكويى تطهير گردان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 227
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 473
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنِ اَلْمُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْبَصْرِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ عَلِيّاً وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ زَوْجَتُهُ فَاطِمَةُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ اِبْنَتِي وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَلَدَايَ مَنْ وَالاَهُمْ فَقَدْ وَالاَنِي وَ مَنْ عَادَاهُمْ فَقَدْ عَادَانِي وَ مَنْ نَاوَاهُمْ فَقَدْ نَاوَانِي وَ مَنْ جَفَاهُمْ فَقَدْ جَفَانِي وَ مَنْ بَرَّهُمْ فَقَدْ بَرَّنِي وَصَلَ اَللَّهُ مَنْ وَصَلَهُمْ وَ قَطَعَ مَنْ قَطَعَهُمْ وَ نَصَرَ مَنْ نَصَرَهُمْ وَ أَعَانَ مَنْ أَعَانَهُمْ وَ خَذَلَ مَنْ خَذَلَهُمْ اَللَّهُمَّ مَنْ كَانَ لَهُ مِنْ أَنْبِيَائِكَ وَ رُسُلِكَ ثَقَلٌ وَ أَهْلُ بَيْتٍ فَعَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ أَهْلُ بَيْتِي وَ ثَقَلِي أَذْهَبَ عَنْهُمُ اَلرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِيراً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 473 )
6 - ابن عباس گفت پيغمبر فرمود براستى على وصى و خليفه و همسرش فاطمه سيده زنان جهان دختر منست حسن و حسين دو سيد جوانان اهل بهشتند و پسران منند هر كه آنها را دوست دارد مرا دوست داشته و هر كه آنها را دشمن دارد مرا دشمن داشته و هر كه آنها را دور كند مرا دور كرده و هر كه آنها را جفا كند مرا جفا كرده و هر كه به آنها نيكى كند بمن نيكى كرده خدا پيوست كند با هر كه به آنها پيوندد و ببرد از هر كه از آنها بريده، يارى كند هر كه آنها را يارى كرده و كمك دهد بهر كه آنها را كمك داده، وانهد هر كه آنها را وانهاده، خدايا هر كدام از پيغمبران و رسولانت ثقلى داشتند و خاندانى و على و فاطمه و حسن و حسين اهل بيت و ثقل منند ببر از آنها پليدى را و بخوبى پاكشان كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 473
الأمالی (للصدوق)
6.عبد اللّه بن عباس مى گويد كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان على وصى و جانشين من است و همسرش فاطمه عليها السّلام سرور زنان جهان،دختر من است،و حسن و حسين عليه السّلام سرور جوانان بهشتى فرزندان من هستند.هركس آنان را دوست داشته باشد، مرا دوست مى دارد و هركس آنان را دشمن داشته باشد،مرا دشمن داشته مى دارد. هركس آنان را طرد كند و هركس بر آنان ستم روا دارد،بر من ستم روا داشته است.هركس به آنان خوبى كند،به من خوبى كرده است.خداوند با كسى پيوند دارد كه با آنان پيوند داشته باشد و پيوند خويش را با كسى قطع كند كه از آنان جدا شده است.هركس آنان را مدد رساند،خداوند او را كمك مى رساند و هركس آنان را رها سازد،خداوند او را رها مى سازد.خداوندا!هريك از پيامبران تو چيز گران بهايى داشتند و نيز اهل بيتى.على و فاطمه و حسن و حسين اهل بيت من و همان چيز گران بهاى من مى باشند.پليدى را از آنان دور ساز و به نيكويى آنان را تطهير كن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 227
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِي صَفِيَّةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَجْمَعَ اَللَّهُ لَهُ اَلْخَيْرَ كُلَّهُ فَلْيُوَالِ عَلِيّاً بَعْدِي وَ لْيُوَالِ أَوْلِيَاءَهُ وَ لْيُعَادِ أَعْدَاءَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 473 )
7 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه خرسند است كه خدا همه خير را برايش فراهم كند بايد پس از من على را دوستدارد و دوستانش را و با دشمنانش دشمن باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 473
الأمالی (للصدوق)
7.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس كه مايل است خداوند همه خوبى ها را براى او آماده سازد،مى بايستى على عليه السّلام را پس از من دوست داشته باشد و دشمنان على را دشمن بدارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 227
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ اَلْفَضْلِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو زُرْعَةَ قَالَ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي شَيْبَةَ اَلْعَبْسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلنُّمَيْرِ عَنِ اَلْحَارِثِ بْنِ حَصِيرَةَ عَنْ أَبِي سُلَيْمَانَ زَيْدِ بْنِ وَهْبٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : وَلاَيَتِي وَ وَلاَيَةُ أَهْلِ بَيْتِي أَمَانٌ مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 474 )
8 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود ولايت اهل بيت من امان از دوزخند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 474
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:ولايت من و خاندانم شما را از آتش دوزخ در امان نگاه مى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 227
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 474
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْفَزَارِيِّ عَنْ عَبَّادِ بْنِ يَعْقُوبَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ أَبِي نُوَيْرَةَ [مَنْصُورِ بْنِ نُوَيْرَةَ ] عَنْ أَبِي بَكْرِ بْنِ عَيَّاشٍ عَنْ أَبِي قُدَامَةَ اَلْفَدَّانِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ مَنَّ اَللَّهُ عَلَيْهِ بِمَعْرِفَةِ أَهْلِ بَيْتِي وَ وَلاَيَتِهِمْ فَقَدْ جَمَعَ اَللَّهُ لَهُ اَلْخَيْرَ كُلَّهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 474 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه را خدا بمعرفت و ولايت اهل بيتم ممنون ساخت همه خوبيها را برايش فراهم كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 474
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند هركه را به خاطر معرفت و ولايت خاندان من منت نهاد خيرات را براى او گرد خواهد آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 227
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ أَقَامَ فَرَائِضَ اَللَّهِ وَ اِجْتَنَبَ مَحَارِمَ اَللَّهِ وَ أَحْسَنَ اَلْوَلاَيَةَ لِأَهْلِ بَيْتِ نَبِيِّ اَللَّهِ وَ تَبَرَّأَ مِنْ أَعْدَاءِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلْيَدْخُلْ مِنْ أَيِّ أَبْوَابِ اَلْجَنَّةِ اَلثَّمَانِيَةِ شَاءَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 474 )
10 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه فرائض حق را بر پا دارد و از محرمات خدا بر كنار باشد و ولايت خاندانم را خوش كند و از دشمنان خداى عز و جل بيزارى كند از هر كدام هشت در بهشت كه خواهد وارد شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 474
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس كه واجب هاى الهى را نگاه دارد و خويشتن را از حرام ها دور نگاه دارد و به ولايت اهل بيتم تمسك ورزد،و از دشمنان خدا بيزارى جويد، از هردر بهشت كه مايل باشد،وارد خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 229
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ شُعَيْبٍ اَلْجَوْهَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْعَلَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْحِمْيَرِيُّ [اَلْحِيرِيُّ] بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْعُرَنِيُّ عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَيْعٍ عَنْ أَبِي اَلْمِقْدَامِ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ : نَزَلَتْ هَاتَانِ اَلْآيَتَانِ فِي أَهْلِ وَلاَيَتِنَا وَ أَهْلِ عَدَاوَتِنَا - « فَأَمّٰا إِنْ كٰانَ مِنَ اَلْمُقَرَّبِينَ `فَرَوْحٌ وَ رَيْحٰانٌ » يَعْنِي فِي قَبْرِهِ « وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ » يَعْنِي فِي اَلْآخِرَةِ - « وَ أَمّٰا إِنْ كٰانَ مِنَ اَلْمُكَذِّبِينَ اَلضّٰالِّينَ `فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ » يَعْنِي فِي قَبْرِهِ « وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ » يَعْنِي فِي اَلْآخِرَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 474 )
11 - فرمود دو آيه در باره اولياء و اعداء ما نازل شده (واقعه - اواخر) هر كه از مقربانست روح و ريحان دارد يعنى در قبرش و جنت نعيم دارد يعنى در آخرتش و اگر از مكذبين گمراه باشد پذيرائى از حميم دارد يعنى در قبرش و در گرفتن در آتش دوزخ يعنى در آخرت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 474
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام فرمود:دو آيه از قرآن درباره دوستان و دشمنان ما فرود آمده است.
نخست اين آيه:
«فَأَمّٰا إِنْ كٰانَ مِنَ اَلْمُقَرَّبِينَ `فَرَوْحٌ وَ رَيْحٰانٌ »
(سوره واقعه).هركس از مقربان باشد،به راستى او روح و ريحان است:يعنى در گورش و در آخرت بهشت «نعيم»دارد.و آيه:
«وَ أَمّٰا إِنْ كٰانَ مِنَ اَلْمُكَذِّبِينَ اَلضّٰالِّينَ *`فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ »
و اگر از دروغگويان گمراه باشد،با حميم خواهد بود؛يعنى در گورش و در آخرت«حميم» دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 229
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالاَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْقَاسِمِ عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ اَلْكُوفِيُّ وَ أَبُو يُوسُفَ يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ اَلْأَنْبَارِيُّ اَلْكَاتِبُ عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْغِفَارِيِّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ أَحَبَّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ فَلْيَحْمَدِ اَللَّهَ عَلَى أَوَّلِ اَلنِّعَمِ قِيلَ وَ مَا أَوَّلُ اَلنِّعَمِ قَالَ طِيبُ اَلْوِلاَدَةِ وَ لاَ يُحِبُّنَا إِلاَّ مَنْ طَابَتْ وِلاَدَتُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 475 )
12 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه ما خاندان را دوست دارد خدا را باولين نعمت حمد كند، عرض شد اولين نعمت كدام است، فرمود حلال زاده گى، دوست ندارد ما را مگر حلال زاده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 475
الأمالی (للصدوق)
12.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس ما خاندان را دوست داشته باشد،خداوند را بايد به خاطر نخستين نعمت او سپاس گزارد.گفتند:منظور كدام نعمت است ؟فرمود:حلال زاده بودن.زيرا غير از حلال زاده ما را دوست نمى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 229
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 475
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ اَلْأَنْصَارِيِّ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ أَصْبَحَ يَجِدُ بَرْدَ حُبِّنَا عَلَى قَلْبِهِ فَلْيَحْمَدِ اَللَّهَ عَلَى بَادِئِ اَلنِّعَمِ قِيلَ وَ مَا بَادِئُ اَلنِّعَمِ فَقَالَ طِيبُ اَلْمَوْلِدِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 475 )
13 - از امام باقر هم بهمين مضمون روايت شده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 475
الأمالی (للصدوق)
13.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس در حالى صبح كند كه بيابد كه ما را دوست دارد، خداوند را بر نعمت اوّلينش شكر بگذارد.گفتند:نعمت اولين چيست ؟فرمود: پاك زادگى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 229
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي زِيَادٍ اَلنَّهْدِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : يَا عَلِيُّ مَنْ أَحَبَّنِي وَ أَحَبَّكَ وَ أَحَبَّ اَلْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِكَ فَلْيَحْمَدِ اَللَّهَ عَلَى طِيبِ مَوْلِدِهِ فَإِنَّهُ لاَ يُحِبُّنَا إِلاَّ مَنْ طَابَتْ وِلاَدَتُهُ وَ لاَ يُبْغِضُنَا إِلاَّ مَنْ خَبُثَتْ وِلاَدَتُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 475 )
14 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى على هر كه مرا و تو را و امامان از اولاد ترا دوست دارد خدا را حمد كند بر حلال زادگى زيرا دوست ندارد ما را مگر حلال زاده و دشمن ندارد ما را مگر حرامزاده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 475
الأمالی (للصدوق)
14.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!هركس مرا و تو را و پيشوايان معصوم از نسل تو را دوست داشته باشد،خداوند را سپاس گزارد كه حلال زاده،است.زيرا غير از حلال زاده خاندان مرا دوست نخواهد داشت و نيز غير از حرام زاده خاندان مرا دشمن نخواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 231
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ قَالَ أَخْبَرَنِي إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْحُلْوَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنْصُورٍ زَاجٍ قَالَ حَدَّثَنَا هُدْبَةُ بْنُ عَبْدِ اَلْوَهَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ زِيَادٍ اَلْيَمَانِيُّ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي طَلْحَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : نَحْنُ بَنُو عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ سَادَةُ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ رَسُولُ اَللَّهِ وَ حَمْزَةُ سَيِّدُ اَلشُّهَدَاءِ وَ جَعْفَرٌ ذُو اَلْجَنَاحَيْنِ وَ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ اَلْمَهْدِيُّ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 475 )
15 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود ما بنو عبد المطلب آقايان بهشتيانيم يعنى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و حمزه سيد الشهداء و جعفر ذو الجناحين و على و فاطمه و حسن و حسين و مهدى (عليهم السّلام).
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 475
الأمالی (للصدوق)
15.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:ما فرزندان عبد المطلب سروران اهل بهشت هستيم. يعنى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و حمزه سيد الشهدا و جعفر طيار و على و فاطمه و حسن و حسين و مهدى(عج).
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 231
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي خَلَفٍ اَلْأَشْعَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيُّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ: أَنَا سَيِّدُ وُلْدِ آدَمَ وَ أَنْتَ يَا عَلِيُّ وَ اَلْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِكَ سَادَةُ أُمَّتِي مَنْ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اَللَّهَ وَ مَنْ أَبْغَضَنَا فَقَدْ أَبْغَضَ اَللَّهَ وَ مَنْ وَالاَنَا فَقَدْ وَالَى اَللَّهَ وَ مَنْ عَادَانَا فَقَدْ عَادَى اَللَّهَ وَ مَنْ أَطَاعَنَا « فَقَدْ أَطٰاعَ اَللّٰهَ » وَ مَنْ عَصَانَا فَقَدْ عَصَى اَللَّهَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 476 )
16 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود من سيد اولاد آدمم و اى على تو و امامان بعد از تو سادات امت منيد هر كه ما را دوستدارد خدا را دوست داشته و هر كه ما را دشمن دارد خدا را دشمن داشته و هر كه به ولايت ما باشد به ولايت خداست و هر كه دشمن ماست دشمن خدا است و هر كه فرمان ما برد خدا را فرمان برده و هر كه نافرمانى ما كند خدا را نافرمانى كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 476
الأمالی (للصدوق)
16.امير مومنان عليه السّلام فرمود:از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه فرمود:من سرور فرزندان آدم عليه السّلام هستم و اى على عليه السّلام تو و پيشوايان پس از تو،سروران امت من خواهيد بود. هركس ما را دوست داشته باشد،خداوند را دوست دارد و هركس ما را دشمن داشته باشد،خداوند را دشمن داشته دارد.و هركس از ما فرمان ببرد،از خدا فرمان برده است و هركس نافرمانى كند،خدا را نافرمانى كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 231
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 476
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ مَنْصُورٍ اَلصَّيْقَلِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لَمَّا أُسْرِيَ بِي إِلَى اَلسَّمَاءِ عَهِدَ إِلَيَّ رَبِّي فِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثَلاَثَ كَلِمَاتٍ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ فَقُلْتُ لَبَّيْكَ رَبِّي فَقَالَ إِنَّ عَلِيّاً إِمَامُ اَلْمُتَّقِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ يَعْسُوبُ اَلْمُؤْمِنِينَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 476 )
17 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون مرا بآسمان بردند پروردگارم در باره على (عليه السّلام) بمن سه كلمه سفارش كرد فرمود اى محمد گفتم لبيك ربى، فرمود على امام متقيان و پيشواى دست و روسفيدان و سرور مؤمنانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 476
الأمالی (للصدوق)
17.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه مرا به آسمان بالا بردند،پروردگارم در ارتباط با على عليه السّلام سه كلمه را توصيه كرد و فرمود:اى محمد!گفتم:لبيك ربى.فرمود:على امام پارسايان و رهبر نيك نهادان و سرور مؤمنان است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 231
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سَلَمَةَ اَلْأَهْوَازِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِمْرَانَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي لَيْلَى اَلْأَنْصَارِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ خَالِدِ بْنِ عِيسَى اَلْأَنْصَارِيِّ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى رَفَعَهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ : اَلصِّدِّيقُونَ ثَلاَثَةٌ حَبِيبٌ اَلنَّجَّارُ مُؤْمِنُ آلِ يَاسِينَ اَلَّذِي يَقُولُ « اِتَّبِعُوا اَلْمُرْسَلِينَ. `اِتَّبِعُوا مَنْ لاٰ يَسْئَلُكُمْ أَجْراً وَ هُمْ مُهْتَدُونَ » وَ حِزْقِيلُ مُؤْمِنُ آلِ فِرْعَوْنَ وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ أَفْضَلُهُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 476 )
18 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود صديقان سه اند: حبيب نجار، مؤمن آل ياسين كه ميگويد پيروى كنيد از رسولان و پيروى كنيد از كسانى كه مزدى از شما نميخواهد و رهبرند و حزقيل مؤمن آل فرعون و على بن ابى طالب كه بهتر همه است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 476
الأمالی (للصدوق)
18.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:راستگويان سه كس هستند:«حبيب نجار»مومن آل ياسين كه مى گفت:از پيامبران تبعيت كنيد؛از كسانى كه از شما دستمزد نمى خواهند و به راه حق هدايت شده اند و«حزقيل»مومن آل فرعون،و على بن ابى طالب عليه السّلام كه شايسته ترين آنها است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 233
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ أَخْبَرَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَلِيٍّ [مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ] قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ اَلْأَسْوَدِ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ مَسْعُودٍ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَحَبُّ أَهْلِ بَيْتِي إِلَيَّ وَ أَفْضَلُ مَنْ أَتْرُكُ بَعْدِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 477 )
19 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود محبوبترين خاندانم و برترين كسى كه بس از خود بجا نهم على بن ابى طالب است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 477
الأمالی (للصدوق)
19.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:دوست داشتنى ترين فرد از اهل بيتم و نيز نيكوترين فرد براى جانشينى ام و همانا على بن ابى طالب عليه السّلام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 233
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 477
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَكَمُ بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ حُرَيْثٍ اَلْأَشْجَعِيِّ عَنْ بَرْدَعَةَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي اَلْخَلِيلِ عَنْ سَلْمَانَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عِنْدَ اَلْمَوْتِ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَفْضَلُ مَنْ تَرَكْتُ بَعْدِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 477 )
20 - سلمان فارسى (عليه السّلام) گفت هنگام مرگ رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) خدمتش رسيدم فرمود على بن ابى طالب بهترين كسيست كه پس از خود بجا گذاردم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 477
الأمالی (للصدوق)
20.سلمان فارسى مى گويد:به هنگام رحلت حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله نزد حضرت رفتم و فرمود:نيكوترين كس براى جانشينى ام همانا على بن ابى طالب عليه السّلام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 233
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ سَلْمَانَ اَلْفَارِسِيِّ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ يَقُولُ يَا مَعَاشِرَ اَلْمُهَاجِرِينَ وَ اَلْأَنْصَارِ أَ لاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِ لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِي أَبَداً قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ هَذَا عَلِيٌّ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَزِيرِي وَ وَارِثِي وَ خَلِيفَتِي إِمَامُكُمْ فَأَحِبُّوهُ لِحُبِّي وَ أَكْرِمُوهُ لِكَرَامَتِي فَإِنَّ جَبْرَئِيلَ أَمَرَنِي أَنْ أَقُولَهُ لَكُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 477 )
21 - سلمان فارسى گفت شنيدم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) ميفرمود اى گروه مهاجر و انصار شما را راهنمائى نكنم بچيزى كه اگر بدان متمسك شديد هرگز پس از من گمراه نشويد؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه، فرمود اين على برادرم و وصيم و وزيرم و وارثم و خليفه ام امام شما است او را بخاطر من دوست داريد و بخاطر من گرامى داريد كه جبرئيل بمن دستور داده اين را بشما بگويم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 477
الأمالی (للصدوق)
21.سلمان فارسى مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى مهاجران!اى نصار! آيا شما را رهنمون نباشم به چيزى كه اگر به آن چنگ زنيد،هرگز بعد از من دچار گمراهى نخواهيد شد؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا!فرمود:همانا اين على عليه السّلام برادر و وصى و وزير و جانشين و پيشواى شما خواهد بود.او را به خاطر من دوست داشته و ارج گذاريد.زيرا جبرئيل فرمانم داده كه اين سخن را به شما برسانم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 233
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْعَلَوِيَّةِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمَسْعُودِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْقَاسِمِ اَلْكِنْدِيُّ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَالِبٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ اَلْقَاسِمِ اَلْأَنْصَارِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَرْقَمَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ لاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَا إِنِ اِسْتَدْلَلَتُمْ بِهِ لَمْ تَهْلِكُوا وَ لَمْ تَضِلُّوا [لَنْ تَهْلِكُوا وَ لَنْ تَضِلُّوا] قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ إِنَّ إِمَامَكُمْ وَ وَلِيَّكُمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ فَوَازِرُوهُ وَ نَاصِحُوهُ وَ صَدِّقُوهُ فَإِنَّ جَبْرَئِيلَ أَمَرَنِي بِذَلِكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 477 )
22 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شما را بچيزى ره ننمايم كه تا آن را دليل خود گيريد هلاك نشويد و گمراه نشويد؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه فرمود امام شما و ولى شما على بن ابى طالب است پشتيبان او باشد و خير خواه او، او را تصديق كنيد كه جبرئيل مرا بدان دستور داده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 477
الأمالی (للصدوق)
22.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آيا شما را به چيزى رهنمون نشوم كه آن را راهنماى راه خويش شناخته و هرگز نابود و سرگردان نشويد؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا.فرمود:پيشوا و سرپرست شما على بن ابى طالب است.از او حمايت كنيد و خيرخواه على باشيد و نيز او را تصديق كنيد.زيرا جبرئيل چنين فرمانم داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 235
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ بِمَدِينَةِ اَلسَّلاَمِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ بْنِ زَكَرِيَّا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ وَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسَّكُونِيُّ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلسَّكُونِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ أَبِي اَلْأَسْوَدِ عَنْ أَبِي اَلْمُطَهَّرِ اَلْمَذَارِيِّ عَنْ سَلاَّمٍ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِي بَرْزَةَ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ : إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَهِدَ إِلَيَّ فِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَهْداً قُلْتُ يَا رَبِّ بَيِّنْهُ لِي قَالَ اِسْمَعْ قُلْتُ قَدْ سَمِعْتُ قَالَ إِنَّ عَلِيّاً رَايَةُ اَلْهُدَى وَ إِمَامُ أَوْلِيَائِي وَ نُورُ مَنْ أَطَاعَنِي وَ هُوَ اَلْكَلِمَةُ اَلَّتِي أَلْزَمْتُهَا اَلْمُتَّقِينَ مَنْ أَحَبَّهُ أَحَبَّنِي وَ مَنْ أَطَاعَهُ أَطَاعَنِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 478 )
ص : 478
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي مَالِكٍ اَلْحَضْرَمِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ يَقُولُ فِيهِ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا أَسْرَى نَبِيَّهُ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ لَهُ يَا مُحَمَّدُ إِنَّهُ قَدِ اِنْقَضَتْ نُبُوَّتُكَ وَ اِنْقَطَعَ أَكْلُكَ فَمَنْ لِأُمَّتِكَ مِنْ بَعْدِكَ فَقُلْتُ يَا رَبِّ إِنِّي قَدْ بَلَوْتُ خَلْقَكَ فَلَمْ أَجِدْ أَحَداً أَطْوَعَ لِي مِنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لِي يَا مُحَمَّدُ فَأَبْلِغْهُ أَنَّهُ رَايَةُ اَلْهُدَى وَ إِمَامُ أَوْلِيَائِي وَ نُورٌ لِمَنْ أَطَاعَنِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 478 )
24 - امام باقر (عليه السّلام) در ضمن حديثى طولانى فرمود چون خداى تبارك و تعالى پيغمبرش را بمعراج برد فرمود اى محمد چون نوبتت بسر رسيد و عمرت تمام شد پس از خودت كه را رهبر امتت نمودى ؟ گفتم پروردگارا من آزمايش كردم و از على بن ابى طالب مطيعتر نيافتم براى خودم خدا فرمود و براى من هم اى محمد پس كى است براى امت تو؟ گفتم پروردگارا من آزمايش كردم خلق تو را و كسى بيشتر از على مرا دوست ندارد خداى عز و جل فرمود نسبت بمن هم چنين است اى محمد باو اعلام كن كه او پرچم هدايت و پيشواى دوستان من و نور كسانيست كه مرا فرمان برند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 478
الأمالی (للصدوق)
24.امام باقر عليه السّلام در حديثى طولانى چنين فرمود:آنگاه كه خداوند پيامبر خود را به معراج برد،چنين فرمود:اى محمد!دوران پيامبرى ات كه به آخر رسيد و عمرت به پايان نزديك شد،پس از خويش چه كسى را پيشواى امت خود قرار مى دهى ؟گفتم:پروردگارا من همگان را آزمودم و غير از على بن ابى طالب عليه السّلام كسى را فرمان برتر نديده ام.خداوند فرمود:على نسبت به من هم چنين است.اى محمد!به على ابلاغ كن كه پرچم هدايت و رهبر دوستان من و روشنايى كسانى است كه از من فرمان مى برند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 235
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ بِمَدِينَةِ اَلسَّلاَمِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَمْرِو بْنِ رَفِيعٍ اَلْبَاهِلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو غَسَّانَ اَلْمِسْمَعِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْمَلِكِ بْنُ اَلصَّبَّاحِ قَالَ حَدَّثَنَا عِمْرَانُ بْنُ جَرِيرٍ عَنِ اَلْحَسَنِ قَالَ قَالَ عُمَرُ : إِنِّي لاَ أَرَى فِي اَلْقَوْمِ أَحَداً أَحْرَى أَنْ يَحْمِلَهُمْ عَلَى كِتَابِ اَللَّهِ وَ سُنَّةِ نَبِيِّهِ مِنْهُ يَعْنِي عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 478 )
25 - عمر گفت در همه جمع كسيرا نبينم كه شايسته تر باشد براى واداشتن مردم بكتاب خدا و سنت پيغمبرش از او يعنى على بن ابى طالب.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 478
الأمالی (للصدوق)
25.عمر بن خطاب مى گويد:در ميان مسلمانان كسى را نيكوتر از على بن ابى طالب عليه السّلام براى دعوت آنان به كتاب خدا و سنت پيامبر او نمى بينم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 235
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ غَنْمِ بْنِ حَكِيمٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُرَيْحُ بْنُ مَسْلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ يُوسُفَ عَنْ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنِ اَلْأَعْشَى اَلثَّقَفِيِّ عَنْ أَبِي صَادِقٍ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : هِيَ لَنَا أَوْ فِينَا هَذِهِ اَلْآيَةُ - « وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى اَلَّذِينَ اُسْتُضْعِفُوا فِي اَلْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ اَلْوٰارِثِينَ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 479 )
26 - ابى صادق گويد على (عليه السّلام) فرمود اين آيه براى ما و در باره ما است (قصص-5) ميخواهيم منت نهيم بر آن ها كه ناتوان شمرده شدند در زمين و آن ها را امام و وارث سازيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 479
الأمالی (للصدوق)
26.على عليه السّلام فرمود:اين آيه براى ما و درباره ما خاندان است:
«وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى
.
اَلَّذِينَ اُسْتُضْعِفُوا فِي اَلْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ اَلْوٰارِثِينَ »
و مى خواهيم بر كسانى كه بر روى زمين ناتوان و ضعيف نگه داشته شده اند منت گذاشته و وارث زمين قرار دهيم.(قصص/5).
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 235
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 479
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لَيْلَةَ أُسْرِيَ بِي إِلَى اَلسَّمَاءِ كَلَّمَنِي رَبِّي جَلَّ جَلاَلُهُ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ فَقُلْتُ لَبَّيْكَ رَبِّي فَقَالَ عَلِيٌّ حُجَّتِي بَعْدَكَ عَلَى خَلْقِي وَ إِمَامُ أَهْلِ طَاعَتِي مَنْ أَطَاعَهُ أَطَاعَنِي وَ مَنْ عَصَاهُ عَصَانِي فَانْصِبْهُ لِأُمَّتِكَ يَهْتَدُونَ بِهِ بَعْدَكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 479 )
27 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شبى كه مرا به معراج بردند پروردگارم بمن فرمود اى محمد عرضكردم لبيك پروردگارا فرمود على پس از تو حجت من است بر خلقم و امام هر كه فرمانم برد، هر كه فرمانش برد فرمانم برده و هر كه نافرمانيش كند نافرمانيم كرده، او را امام امت خود كن كه پس از تو باو رهبرى شوند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 479
الأمالی (للصدوق)
27.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:شبى كه مرا به معراج بردند،پروردگارم چنين فرمود:اى محمد صلّى اللّه عليه و آله!گفتم:لبيك پروردگارا.فرمود:پس از تو،على حجت من بر مردمان است و نيز پيشواى هركس كه از من فرمان برد و هركس از على فرمان ببرد،از من فرمان برده است و هركس او را نافرمانى كند،مرا نافرمانى كرده است.اى محمد!على را پيشواى امت خويش ساز كه پس از تو به وسيله او هدايت شوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 237
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ وَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالُوا حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُرَازِمِ بْنِ حَكِيمٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِرَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِهِ أَ لاَ أُخْبِرُكَ كَيْفَ كَانَ سَبَبُ إِسْلاَمِ سَلْمَانَ وَ أَبِي ذَرٍّ رَحِمَهُمَا اَللَّهُ فَقَالَ اَلرَّجُلُ وَا حَظَّاهْ أَمَّا إِسْلاَمُ سَلْمَانَ فَقَدْ عَلِمْتُ فَأَخْبِرْنِي كَيْفَ كَانَ سَبَبُ إِسْلاَمِ أَبِي ذَرٍّ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ أَبَا ذَرٍّ رَحْمَةُ اَللَّهِ عَلَيْهِ كَانَ فِي بَطْنِ مَرٍّ يَرْعَى غَنَماً لَهُ إِذْ جَاءَ ذِئْبٌ عَنْ يَمِينِ غَنَمِهِ فَهَشَّ أَبُو ذَرٍّ بِعَصَاهُ عَلَيْهِ فَجَاءَ اَلذِّئْبُ عَنْ يَسَارِ غَنَمِهِ فَهَشَّ أَبُو ذَرٍّ بِعَصَاهُ عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ لَهُ وَ اَللَّهِ مَا رَأَيْتُ ذِئْباً أَخْبَثَ مِنْكَ وَ لاَ شَرّاً فَقَالَ اَلذِّئْبُ شَرٌّ وَ اَللَّهِ مِنِّي أَهْلُ مَكَّةَ بَعَثَ اَللَّهُ إِلَيْهِمْ نَبِيّاً فَكَذَّبُوهُ وَ شَتَمُوهُ فَوَقَعَ كَلاَمُ اَلذِّئْبِ فِي أُذُنِ أَبِي ذَرٍّ فَقَالَ لِأُخْتِهِ هَلُمِّي مِزْوَدِي وَ أَدَوَاتِي وَ عَصَايَ ثُمَّ خَرَجَ يَرْكُضُ حَتَّى دَخَلَ مَكَّةَ فَإِذَا هُوَ بِحَلْقَةٍ مُجْتَمِعِينَ فَجَلَسَ عَلَيْهِمْ فَإِذَا هُمْ يَشْتِمُونَ اَلنَّبِيَّ وَ يَسُبُّونَهُ كَمَا قَالَ اَلذِّئْبُ فَقَالَ أَبُو ذَرٍّ هَذَا وَ اَللَّهِ أَخْبَرَنِي بِهِ اَلذِّئْبُ فَمَا زَالَتْ هَذِهِ حَالَتَهُمْ حَتَّى إِذَا كَانَ آخِرُ اَلنَّهَارِ وَ أَقْبَلَ أَبُو طَالِبٍ قَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ كُفُّوا فَقَدْ جَاءَ عَمُّهُ فَلَمَّا دَنَا مِنْهُمْ أَكْرَمُوهُ وَ عَظَّمُوهُ فَلَمْ يَزَلْ أَبُو طَالِبٍ مُتَكَلِّمَهُمْ وَ خَطِيبَهُمْ إِلَى أَنْ تَفَرَّقُوا فَلَمَّا قَامَ أَبُو طَالِبٍ تَبِعْتُهُ فَالْتَفَتَ إِلَيَّ فَقَالَ مَا حَاجَتُكَ فَقُلْتُ هَذَا اَلنَّبِيُّ اَلْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ فَقَالَ لَهُ أَبُو ذَرٍّ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ لاَ يَأْمُرُنِي بِشَيْءٍ إِلاَّ أَطَعْتُهُ فَقَالَ أَبُو طَالِبٍ تَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ فَقُلْتُ نَعَمْ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ فَقَالَ إِذَا كَانَ غَداً فِي هَذِهِ اَلسَّاعَةِ فَائْتِنِي قَالَ فَلَمَّا كَانَ مِنَ اَلْغَدِ جَاءَ أَبُو ذَرٍّ فَإِذَا اَلْحَلْقَةُ مُجْتَمِعُونَ وَ إِذَا هُمْ يَسُبُّونَ اَلنَّبِيَّ وَ يَشْتِمُونَهُ كَمَا قَالَ فَجَلَسَ مَعَهُمْ حَتَّى أَقْبَلَ أَبُو طَالِبٍ فَقَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ كُفُّوا وَ قَدْ جَاءَ عَمُّهُ فَكَفُّوا فَجَاءَ أَبُو طَالِبٍ فَجَلَسَ فَمَا زَالَ مُتَكَلِّمَهُمْ وَ خَطِيبَهُمْ إِلَى أَنْ قَامَ فَلَمَّا قَامَ تَبِعَهُ أَبُو ذَرٍّ فَالْتَفَتَ إِلَيْهِ أَبُو طَالِبٍ فَقَالَ مَا حَاجَتُكَ - فَقَالَ هَذَا اَلنَّبِيُّ اَلْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ قَالَ فَقَالَ لَهُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ لاَ يَأْمُرُنِي بِشَيْءٍ إِلاَّ أَطَعْتُهُ فَقَالَ أَبُو طَالِبٍ تَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ فَقَالَ نَعَمْ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ فَرَفَعَنِي إِلَى بَيْتٍ فِيهِ جَعْفَرُ بْنُ أَبِي طَالِبٍ قَالَ فَلَمَّا دَخَلْتُ سَلَّمْتُ فَرَدَّ عَلَيَّ اَلسَّلاَمَ ثُمَّ قَالَ مَا حَاجَتُكَ قَالَ فَقُلْتُ هَذَا اَلنَّبِيُّ اَلْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ قُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ لاَ يَأْمُرُنِي بِشَيْءٍ إِلاَّ أَطَعْتُهُ قَالَ تَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ قُلْتُ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ فَرَفَعَنِي إِلَى بَيْتٍ فِيهِ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ فَلَمَّا دَخَلْتُ سَلَّمْتُ فَرَدَّ عَلَيَّ اَلسَّلاَمَ ثُمَّ قَالَ مَا حَاجَتُكَ فَقُلْتُ هَذَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ قُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ لاَ يَأْمُرُنِي بِشَيْءٍ إِلاَّ أَطَعْتُهُ قَالَ تَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ قُلْتُ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ فَرَفَعَنِي إِلَى بَيْتٍ فِيهِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا دَخَلْتُ سَلَّمْتُ فَرَدَّ عَلَيَّ اَلسَّلاَمَ ثُمَّ قَالَ مَا حَاجَتُكَ قُلْتُ هَذَا اَلنَّبِيُّ اَلْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ قُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ لاَ يَأْمُرُنِي بِشَيْءٍ إِلاَّ أَطَعْتُهُ قَالَ تَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ قُلْتُ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قَالَ فَرَفَعَنِي إِلَى بَيْتٍ فِيهِ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ إِذَا نُورٌ عَلَى نُورٍ فَلَمَّا دَخَلْتُ سَلَّمْتُ فَرَدَّ عَلَيَّ اَلسَّلاَمَ ثُمَّ قَالَ مَا حَاجَتُكَ قُلْتُ هَذَا اَلنَّبِيُّ اَلْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ فَقُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ لاَ يَأْمُرُنِي بِشَيْءٍ إِلاَّ أَطَعْتُهُ قَالَ تَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ قُلْتُ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَا رَسُولُ اَللَّهِ يَا أَبَا ذَرٍّ اِنْطَلِقْ إِلَى بِلاَدِكَ فَإِنَّكَ تَجِدُ اِبْنَ عَمٍّ لَكَ قَدْ مَاتَ فَخُذْ مَالَهُ وَ كُنْ بِهَا حَتَّى يَظْهَرَ أَمْرِي قَالَ أَبُو ذَرٍّ فَانْطَلَقْتُ إِلَى بِلاَدِي فَإِذَا اِبْنُ عَمٍّ لِي قَدْ مَاتَ وَ خَلَّفَ مَالاً كَثِيراً فِي ذَلِكَ اَلْوَقْتِ - اَلَّذِي أَخْبَرَنِي فِيهِ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَاحْتَوَيْتُ عَلَى مَالِهِ وَ بَقِيتُ بِبِلاَدِي حَتَّى ظَهَرَ أَمْرُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَتَيْتُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 479 )
جمعه هشتم جمادى الآخر 3681 - امام صادق (عليه السّلام) بيكى از اصحابش فرمود بتو خبر دهم كه سبب اسلام سلمان و ابو ذر چه بوده ؟ آن مرد گفت چه حظى دارم ؟ سبب اسلام سلمان را ميدانم از سبب اسلام ابو ذر بفرمائيد، امام صادق (عليه السّلام) فرمود ابو ذر در رودخانه مر گوسفندان خود را ميچرانيد و گرگى از سمت راست گله اش آمد و ابو ذر با عصاى خود آن را راند و از سمت چپ آمد ابو ذر او را با عصاى خود راند و گفت بخدا گرگى خبيث تر و بدتر از تو نديدم گرگ گفت بدتر از من بخدا اهل مكه اند كه خدا پيغمبرى براى آنها مبعوث كرده و او را تكذيب كنند و دشنام دهند، اينسخن گرگ در دل ابو ذر اثر كرد و بخواهرش گفت توشه دان و ابزار و عصايمرا بياور و بيرون شد و دويد تا بمكه رسيد و ديد جمعى انجمن شدند، و با آنها نشست و ديد پيغمبر را دشنام ميدهند و بد ميگويند چنانچه گرگ گفته بود ابو ذر گفت بخدا همين است كه گرگ بمن خبر داده بر اين روش بودند تا روز بآخر رسيد و ابو طالب آمد بهم گفتند عمويش آمد ديگر بس كنيد چون نزديك آنها رسيد احترام و تعظيمش كردند و ابو طالب سخنگو و خطيب آنها بود تا متفرق شدند، چون ابو طالب براه افتاد من دنبالش رفتم بمن رو كرد و گفت چه كارى دارى ؟ گفتم اين پيغمبر مبعوث در ميان شما را ميخواهم، گفت چه كار با او دارى ؟ ابو ذر گفت ميخواهم باو ايمان آورم و او را تصديق كنم و بهر چه دستور دهد عمل كنم ابو طالب فرمود تو گواهى ميدهى كه جز خدا معبود حقى نيست و محمد رسول خداست گويد گفتم آرى اشهد ان لا اله الا اللّٰه و ان محمدا رسول اللّٰه، فرمود فردا همين ساعت نزد من بيا، فردا ابو ذر آمد و همان انجمن بر پا بود و بدشنام و بدگوئى پيغمبر اندر بودند چنانچه گرگ گفته بود با آنها نشست تا ابو طالب آمد و بهم گفتند بس كنيد عمويش آمد دم بستند و ابو طالب آمد و نشست و ناطق و خطيب آنها بود تا برخاست و ابو ذر دنبالش افتاد ابو طالب باو رو كرد و فرمود چه حاجتى دارى ؟ گفت اين پيغمبرى كه مبعوث شما است ميخواهم، گفت با او چه كارى دارى ؟ گفتم باو ايمان آورم و او را تصديق كنم و فرمانش برم، ابو طالب گفت گواهى ميدهى كه جز خدا معبود حقى نيست و محمد رسول خداست گويد گفتم آرى اشهد ان لا اله الا اللّٰه و اشهد ان محمدا رسول اللّٰه، گفت درست است منهم همين را ميگويم، گويد مرا بخانه اى برد كه جعفر بن ابى طالب در آن بود من وارد شدم و سلام كردم و جواب داد و فرمود چه حاجتى دارى ؟ گفتم پيغمبر مبعوث ميان شما را ميخواهم، گفت باو چه كار دارى ؟ گفتم ايمان آورم و تصديق كنم و اطاعتش كنم، شهادتين را بمن تلقين كرد و ادا كردم و مرا بخانه اى برد كه حمزة بن عبد المطلب در آن بود و او هم همين گفته را با من در ميان نهاد و پس از اعتراف مرا بخانه اى برد كه على بن ابى طالب در آن بود و بعد از سلام و جواب همان گفته ها را در ميان نهاد و بعد از اعتراف من مرا نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) برد و نور اندر نور بود و بعد از سلام و جواب همان گفته ها را بميان آورد و بعد از اخذ اعتراف بشهادتين فرمود منم رسول خدا. اى ابو ذر ببلاد خود برگرد كه عموزاده ات مرده است مالش را دريافت كن و آنجا باش تا دعوت من آشكار شود ابو ذر گويد ببلاد خود برگشتم و عموزاده ام مرده بود در همان وقتى كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بمن خبر داده بود و مال فراوانى بجا گذاشته بود مالش را برگرفتم و در وطنم ماندم تا كار رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بالا گرفت و نزد او آمدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 481
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام به يكى از ياران خود چنين فرمود:آيا تو را آگاه كنم كه چرا سلمان و ابوذر به اسلام گراييدند؟او گفت:آنگاه چه بهره اى خواهم برد؟از اسلام آوردن سلمان آگاهم،از مسلمان شدن ابوذر آگاهم ساز.امام فرمود:ابوذر در رودخانه«مر»سرگرم چرانيدن گوسفندان خويش بود،ناگهان گرگى از جانب راست گله پيدا شد.ابوذر با عصايش او را عقب راند.ناگهان از جانب چپ گله بازگشت.ابوذر او را با عصا عقب راند و گفت:سوگند به خدا كه بدتر و پليدتر از تو گرگى تاكنون نديده ام.گرگ به سخن درآمد كه بدتر و پليدتر از من مردمان مكه هستند كه خداوند پيامبرى در ميان آنان برانگيخته و او را تكذيب كرده و ناسزا مى گويند.اين سخن گرگ در قلب ابوذر تأثير گذاشت و به خواهر خود گفت: وسايل سفرم را بياور و تا شهر مكه دوان دوان رفت تا وارد شد و گروهى را مشغول صحبت ديد.آنان از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بدگويى كرده و به او دشنام مى دادند.تا پايان روز شيوه شان همين بود كه ابو طالب نزديك آنان آمد.يكى گفت:عموى محمد آمد، سخن را كوتاه كنيد.آنگاه ابو طالب را تكريم كردند.او سخن گفت تا همگان پراكنده شدند.
زمانى كه ابو طالب به راه افتاد،من نيز درپى او رفتم.سر برگرداند و گفت:با من كارى دارى ؟گفتم:مايلم كه پيامبرتان را از نزديك ببينم.ابو طالب گفت:با او چه كار دارى ؟گفتم:قصد ايمان آوردن دارم.او را باور كرده و به هرچيز كه فرمان دهد،رفتار خواهم كرد.فرمود:آيا تو شهادت مى دهى كه غير از خداوند معبود شايسته اى نيست و محمد فرستاده اوست ؟گفتم:آرى.اشهد ان لا اله الا اللّه و اشهد ان محمد رسول اللّه.فرمود:فردا همين ساعت پيش من بيا.روز بعد ابوذر آمد و باز همان گروه سرگرم ناسزا گفتن از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بودند،همانگونه كه گرگ گفته بود.كنارشان نشست و سخن گفت و بعد از گروه بيرون آمد.ابوذر درپى ابو طالب راه افتاد.او گفت:چه خواسته اى دارى ؟ابوذر گفت:«به او ايمان مى آورم و تصديقش مى كنم و به هرچيزى كه فرمان دهد اطاعت مى كنم.ابو طالب گفت:گواهى مى دهى كه خدايى جز اللّه نيست و محمد رسول خداست.
گفت:من را به خانه جعفر بن ابى طالب برد.وقتى وارد شدم سلام كردم.پاسخ سلام مرا داد. سپس گفت:چه خواهى ؟گفتم همين پيامبرى كه در بين شما مبعوث شده است گفت:با او چه كار دارى ؟.ابوذر به وى گفت:به او ايمان مى آورم و تصديقش مى كنم و به هرچيزى كه فرمان دهد، اطاعت مى كنم.گفت:«گواهى مى دهى كه خدايى جز اللّه نيست و محمد رسول خداست ؟».گفت: آرى،گواهى مى دهم كه خدايى جز اللّه نيست و محمد رسول خداست.
مرا به خانه حمزه فرزند عبد المطلب برد.وقتى وارد شدم،سلام كردم.پاسخ سلام مرا داد. سپس گفت:«چه مى خواهى ؟».گفتم:«همين پيامبرى كه در بين شما مبعوث شده است».گفت:با او چه كار دارى ؟ابوذر گفت:«به او ايمان مى آورم و تصديقش مى كنم و به هرچيزى كه فرمان دهد، اطاعت مى كنم.گفت:«گواهى مى دهى كه خدايى جز اللّه نيست و محمد رسول خداست»گفت: «آرى،گواهى مى دهم كه خدايى جز اللّه نيست و محمد رسول خداست».
مرا به خانه على بن ابى طالب برد.وقتى وارد شدم سلام كردم پاسخ سلام مرا داد.سپس گفت: «چه مى خواهى»گفتم:«همين پيامبرى كه در بين شما مبعوث شده است»گفت:«با او چه كار دارى» ابوذر به وى گفت:«گواهى مى دهم كه خدايى جز اللّه نيست و محمد رسول خداست ؟»گفت:آرى گواهى مى دهم كه خدايى جز اللّه نيست و محمد رسول خداست».
مرا به خانه رسول خدا برد.وقتى وارد شدم،سلام كردم.پاسخ سلام مرا داد.سپس گفت:«چه مى خواهى»گفتم:«همين پيامبرى كه در بين شما مبعوث شده است»گفت:«با او چه كار دارى ؟» ابو ذر به وى گفت:«به او ايمان مى آورم و تصديقش مى كنم و به هرچيزى كه فرمان دهد،اطاعت مى كنم»گفت:گواهى مى دهى كه خدايى جز اللّه نيست.يگانه است و شريكى ندارد و محمد رسول خداست ؟»گفت:«آرى گواهى مى دهم كه خدايى جز اللّه نيست.يگانه است و شريكى ندارد و محمد رسول خداست»فرمود:من رسول خدا هستم اى ابوذر!به شهر خودت برگرد.در آنجا خواهى ديد كه پسرعمويت مرده است.اموال وى را بردار و در همان جا باش تا كار من سامان بگيرد.»
ابوذر گفت:به سوى شهر خودم حركت كردم.پسرعمويم مرده بود و اموال بسيارى در آن وقت برايم گذاشته بود.همانگونه كه پيامبر به من خبر داده بود.من آن اموال را برداشتم و در شهر خودم ماندم تا آن كه كار رسول خدا بالا گرفت و من نزد وى آمدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 241
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 480
ص : 481
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: شَاهِدُ اَلزُّورِ لاَ تَزُولُ قَدَمَاهُ حَتَّى تَجِبَ لَهُ اَلنَّارُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 482 )
2 - امام صادق فرمود گواه دروغگو گام بر ندارد تا بدوزخ افتد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 482
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:كسى كه شاهد شخص دروغگو شده است،قدم از قدم بر ندارد تا اينكه بر دوزخ افكنده شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 243
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 482
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ اَلْأَحْمَرِ عَنْ صَالِحِ بْنِ مِيثَمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَا مِنْ رَجُلٍ يَشْهَدُ شَهَادَةَ زُورٍ عَلَى رَجُلٍ مُسْلِمٍ لِيَقْطَعَهُ إِلاَّ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَكَانَهُ صَكّاً إِلَى اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 482 )
3 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود هر كه گواهى ناحق بر مال كسى دهد كه تسليم است تا او را بيچاره كند خدا بجاى آن برات دوزخى بوى دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 482
الأمالی (للصدوق)
3.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس نسبت به ثروت مسلمانى شهادت باطل دهد و او را محروم سازد،خداوند عوض آن شهادت برات جهنم را به او خواهد داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 243
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ كَتَمَ شَهَادَةً أَوْ شَهِدَ بِهَا لِيَهْدِرَ بِهَا دَمَ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ أَوْ لِيَزْوِيَ مَالَ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ أَتَى يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لِوَجْهِهِ ظُلْمَةٌ مَدَّ اَلْبَصَرِ وَ فِي وَجْهِهِ كُدُوحٌ يَعْرِفُهُ اَلْخَلاَئِقُ بِاسْمِهِ وَ نَسَبِهِ وَ مَنْ شَهِدَ شَهَادَةَ حَقٍّ لِيُحْيِيَ بِهَا حَقَّ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ أَتَى يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ لِوَجْهِهِ نُورٌ مَدَّ بَصَرٍ يَعْرِفُهُ اَلْخَلاَئِقُ بِاسْمِهِ وَ نَسَبِهِ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَ لاَ تَرَى أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ - « وَ أَقِيمُوا اَلشَّهٰادَةَ لِلّٰهِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 482 )
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه گواهى حقى را كتمان كند يا بناحق گواهى دهد تا خون مسلمانى را هدر كند يا مال او را از ميان ببرد روز قيامت بيايد و تا چشم رس و رويش سياه است و چهره زشتى دارد كه خلايق او را بنام و نژادش بشناسند و هر كه گواهى حقى دهد تا حق مرد مسلمانى را زنده كند روز قيامت بيايد و تا چشم رس چهره اش تابانست و خلايق او را بنام و نژاد بشناسند. پس امام باقر ناقل حديث فرمود ندانيد كه خداى عز و جل فرمايد براى خدا اقامه شهادت كنيد
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 482
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس شهادت،جواز را پوشيده بدارد يا اينكه شهادت باطل بدهد و سبب هدر شدن خون مسلمانى شود،يا ثروت او نابود شود،در روز رستاخيز در حالى محشور خواهد شد كه روسياه بوده و سيمايى نفرت انگيز دارد.و همگان كه او را مى نگرند و به اسم و خاندانش مى شناسند.و هركس شهادت حق بدهد تا حق مسلمانى را احيا كند،در رستاخيز در حالى محشور مى شود كه روسفيد بوده و همگان كه او را مى نگرند به نام و خاندانش خواهند شناخت.امام باقر عليه السّلام كه اين حديث نبوى را روايت كرده است،فرمود:آيا آگاه نيستيد كه خداوند فرمود:براى خداوند،شهادت را به پاى داريد؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 243
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ رَجُلٍ مِنْ عَبْدِ اَلْقَيْسِ عَنْ سَلْمَانَ رَحِمَهُ اَللَّهُ: أَنَّهُ مَرَّ عَلَى اَلْمَقَابِرِ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ اَلْقُبُورِ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْمُسْلِمِينَ يَا أَهْلَ اَلدِّيَارِ هَلْ عَلِمْتُمْ أَنَّ اَلْيَوْمَ جُمُعَةٌ فَلَمَّا اِنْصَرَفَ إِلَى مَنْزِلِهِ وَ نَامَ وَ مَلَّكَتْهُ عَيْنَاهُ أَتَاهُ آتٍ فَقَالَ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ تَكَلَّمْتَ فَسَمِعْنَا وَ سَلَّمْتَ فَرَدَدْنَا وَ قُلْتَ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ اَلْيَوْمَ جُمُعَةٌ وَ قَدْ عَلِمْنَا مَا تَقُولُ اَلطَّيْرُ فِي يَوْمِ اَلْجُمُعَةِ قَالَ وَ مَا تَقُولُ اَلطَّيْرُ فِي يَوْمِ اَلْجُمُعَةِ قَالَ تَقُولُ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ رَبُّنَا اَلرَّحْمَنُ اَلْمَلِكُ مَا يَعْرِفُ عَظَمَةَ رَبِّنَا مَنْ يَحْلِفُ بِاسْمِهِ كَاذِباً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 482 )
4 - سلمان بر گورستانى گذشت و گفت السلام عليكم اى اهل قبور از مؤمن و مسلمان اى اهل اين ديار مى دانيد كه امروز جمعه است، چون بمنزلش برگشت در خواب ديد كه كسى آمد و گفت و عليك السلام اى ابا عبد اللّٰه سخن گفتى و شنيديم و سلام دادى جواب گفتيم گفتى مى دانيد امروز جمعه است ما مى دانيم كه پرنده روز جمعه چه گويد، گفت چه ميگويد گفت ميگويد قدوس قدوس پروردگار ما بخشاينده است ملك است عظمت پروردگار ما را نشناخته كسى كه بنام او قسم دروغ بخورد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 482
الأمالی (للصدوق)
5.سلمان فارسى گذرش به قبرستانى افتاد و فرمود:سلام بر شمايان اى ساكنان گورستان.اى مومنان و مسلمانان!اى اهالى اين سرزمين!آگاهيد كه امروز جمعه است ؟ آنگاه به سراى خويش بازگشت،در عالم رويا ديد كه كسى به سراغش آمد و گفت:سلام بر تو اى بنده خداوند.با ما سخن گفتى و ما همگان شنيديم.درود فرستادى و همه پاسخ داديم.از ما پرسيدى كه آيا آگاهيد كه روز آدينه است ؟ما آگاهيم كه پرنده جمعه چه بر زبان مى آورد.سلمان فرمود:او چه به زبان مى آورد؟گفت:مى گويد:قدوس قدوس. پروردگار ما بخشايش گر است و پادشاه.بى گمان كسى كه سوگند به دروغ مى خورد،هرگز بزرگ بودن پروردگارمان را درك نكرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 243
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ اَلْمُخْتَارِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَيُبْغِضُ اَلْمُنَفِّقَ سِلْعَتَهُ بِالْأَيْمَانِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 483 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خدا دشمن دارد كسى كه متاع خود را با سوگند رواج دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 483
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند كسى را كه با سوگند خوردن،بازارش را داغ مى كند، دشمن مى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 483
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِي أَيُّوبَ اَلْخَزَّازِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ حَلَفَ بِاللَّهِ فَلْيَصْدُقْ وَ مَنْ لَمْ يَصْدُقْ فَلَيْسَ مِنَ اَللَّهِ وَ مَنْ حُلِفَ لَهُ بِاللَّهِ فَلْيَرْضَ وَ مَنْ لَمْ يَرْضَ فَلَيْسَ مِنَ اَللَّهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 483 )
6 - فرمود هر كه بخدا سوگند خورد بايد راست بگويد و هر كه راست نگويد از خدا نيست و هر كه برايش بخدا سوگند خوردند بايد راضى شود و اگر نشد از خدا نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 483
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس به خداوند سوگند ياد كند،بايد سخن او راست باشد و هركس سوگند به دروغ ياد كند،از خداوند نيست.و هركس به خاطر او سوگند به خداوند ياد كنند،مى بايستى راضى شود وگرنه او از خداوند نيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: دَخَلَ رَجُلٌ مَسْجِداً فِيهِ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَخَفَّفَ سُجُودَهُ دُونَ مَا يَنْبَغِي وَ دُونَ مَا يَكُونُ مِنَ اَلسُّجُودِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَقَرَ كَنَقْرِ اَلْغُرَابِ لَوْ مَاتَ عَلَى هَذَا مَاتَ عَلَى غَيْرِ دِينِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 483 )
7 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود مردى وارد مسجدى شد كه رسول خدا در آن بود و سجده سبكى كرد كمتر از آنچه بايد و شايد، رسول خدا فرمود چون كلاغ نوك بر زمين زد اگر بهمين وضع بميرد بر دين محمد (صلّى اللّه عليه و آله) نميرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 483
الأمالی (للصدوق)
8.امام باقر عليه السّلام فرمود:شخصى به مسجدى وارد شد كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در آنجا بود.او چنان چه شايسته بود،در نماز خويش سجده نكرد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:او مانند كلاغ نوك بر زمين زد.اگر او با اين شيوه از دنيا برود،بر كيش محمد نمرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ اَلْقُرَشِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ غَزْوَانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لاَ يَزَالُ اَلشَّيْطَانُ هَائِباً لاِبْنِ آدَمَ ذَعِراً مِنْهُ مَا صَلَّى اَلصَّلَوَاتِ اَلْخَمْسَ لِوَقْتِهِنَّ فَإِذَا ضَيَّعَهُنَّ اِجْتَرَأَ عَلَيْهِ فَأَدْخَلَهُ فِي اَلْعَظَائِمِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 484 )
8 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شيطان از پسر آدم ترسان و هراسانست تا نماز پنجگانه را در وقت مى خواند و چون، از وقت بگذراند بر او دلير شود و او را بگناهان بزرگ كشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 484
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:شيطان از فرزند آدم عليه السّلام ترس دارد تا آنگاه كه وى نمازهاى خويش را در وقت خود مى گزارد و آنگاه كه وقت نماز را ناديده بگيرد،نسبت به او جرأت پيدا كرده و او را به ورطه گناهان خواهد كشاند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 484
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلْمِيثَمِيِّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أُمِّ حَمِيدَةَ أُعَزِّيهَا بِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَبَكَتْ وَ بَكَيْتُ لِبُكَائِهَا ثُمَّ قَالَتْ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ لَوْ رَأَيْتَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عِنْدَ اَلْمَوْتِ لَرَأَيْتَ عَجَباً فَتَحَ عَيْنَيْهِ ثُمَّ قَالَ اِجْمَعُوا إِلَيَّ كُلَّ مَنْ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ قَرَابَةٌ قَالَتْ فَلَمْ نَتْرُكْ أَحَداً إِلاَّ جَمَعْنَاهُ قَالَتْ فَنَظَرَ إِلَيْهِمْ ثُمَّ قَالَ إِنَّ شَفَاعَتَنَا لاَ تَنَالُ مُسْتَخِفّاً بِالصَّلاَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 484 )
9 - ابو بصير گويد خدمت ام حميده رفتم كه او را در مرگ امام صادق تسليت دهم گريست و از گريه اش گريستم و پس از آن فرمود اى ابا محمد اگر امام صادق را وقت مرگ مى ديدى شگفتى ديده بودى، دو ديده اش را گشود و فرمود همه خويشانم را گردم جمع كنيد و كسى نماند كه او را جمع نكرديم گفت بآنها نگاهى كرد و فرمود براستى شفاعت ما نرسد بكسى كه نماز را سبك شمارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 484
الأمالی (للصدوق)
10.ابو بصير مى گويد:نزد ام حميده رفتم كه او را در وفات امام صادق عليه السّلام دلدارى دهم.او اشك مى ريخت.پس رازش را جويا شدم.فرمود:اى ابا محمد! اگر حضرت را در هنگام مرگ مشاهده مى كردى،شگفت زده شدى.حضرت چشمان خود را باز كرد و فرمود:همه خويشاوندان مرا حاضر كنيد به طورى كه كسى نمانده باشد.همه را گرد آورديم،آنگاه امام صادق عليه السّلام به آنان نگريست و فرمود:بى گمان شفاعت ما به كسى كه نماز را خوار مى شمارد، نخواهد رسيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 245
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ حُجْرِ بْنِ زَائِدَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ تَرَكَ شَعْرَةً مِنَ اَلْجَنَابَةِ مُتَعَمِّداً فَهُوَ فِي اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 484 )
10 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه يك موى از جنابت را عمدا بى غسل گذارد در دوزخ است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 484
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس به طور عمدى يك مو از جنابت خود را بى غسل رها كند،در دوزخ خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 247
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ اَلسُّلَمِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: نَزَلَ جَبْرَئِيلُ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ اَلسَّلاَمُ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ خَلَقْتُ اَلسَّمَاوَاتِ اَلسَّبْعَ وَ مَا فِيهِنَّ وَ اَلْأَرَضِينَ اَلسَّبْعَ وَ مَنْ عَلَيْهِنَّ وَ مَا خَلَقْتُ مَوْضِعاً أَعْظَمَ مِنَ اَلرُّكْنِ وَ اَلْمَقَامِ وَ لَوْ أَنَّ عَبْداً دَعَانِي هُنَاكَ مُنْذُ خَلَقْتُ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرَضِينَ ثُمَّ لَقِيَنِي جَاحِداً لِوَلاَيَةِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَأَكْبَبْتُهُ فِي سَقَرَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 484 )
11 - جبرئيل بر پيغمبر نازل شد و گفت اى محمد خدايت سلام ميرساند و ميفرمايد من هفت آسمان و آنچه در آنهاست آفريدم و هفت زمين و آنچه بر آنها است و جايى عظيمتر از ركن و مقام نيافريدم و اگر بنده اى در آنجا مرا بخواند از روزى كه آسمانها و زمينها را آفريدم و منكر ولايت على مرا ملاقات كند او را برو در سقر اندازم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 484
الأمالی (للصدوق)
12.جبرئيل بر پيامبر درآمد و گفت:اى محمد!پروردگارت درود مى فرستد و مى فرمايد:هفت آسمان و هرچه در آنهاست و نيز هفت زمين و هرچه در آنهاست،همه را خلق كردم؛اما مكانى بزرگتر از«ركن»و«مقام»خلق نكردم.اگر در آن مكان بنده اى،از هنگامى كه آسمانها و زمين را خلق كردم،مرا صدا كند و انكاركننده ولايت على باشد، آنگاه كه مرا ديدار كند،او را به دوزخ مى افكنم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 247
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: صَلاَةُ اَلْجُمُعَةِ فَرِيضَةٌ وَ اَلاِجْتِمَاعُ إِلَيْهَا فَرِيضَةٌ مَعَ اَلْإِمَامِ فَإِنْ تَرَكَ رَجُلٌ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ ثَلاَثَ جُمَعٍ فَقَدْ تَرَكَ ثَلاَثَ فَرَائِضَ وَ لاَ يَدَعُ ثَلاَثَ فَرَائِضَ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ إِلاَّ مُنَافِقٌ وَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَنْ تَرَكَ اَلْجَمَاعَةَ رَغْبَةً عَنْهَا وَ عَنْ جَمَاعَةِ اَلْمُسْلِمِينَ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ فَلاَ صَلاَةَ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 485 )
12 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود نماز جمعه با وجود امام واجب است و اگر مردى بى عذر آن را ترك كند در سه جمعه سه فريضه ترك كرده و سه فريضه را ترك نكند مگر منافق، فرمود هر كه جماعت را براى بى رغبتى بدان و بجماعت مسلمانان ترك كند بى عذر نماز ندارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 485
الأمالی (للصدوق)
13.امام باقر عليه السّلام فرمود:نماز جمعه با حضور امام عليه السّلام واجب است.اگر شخصى بدون عذر موجه سه جمعه پياپى در نماز جمعه حاضر نشود،سه واجب را رها ساخته است.بعد فرمود:هركس نماز جماعت را به دليل علاقه نداشتن به آن و نيز جماعت مسلمانان رها سازد و عذرى نداشته باشد،نماز ندارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 247
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 485
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَيْمُونٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: اِشْتَرَطَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى جِيرَانِ اَلْمَسْجِدِ شُهُودَ اَلصَّلاَةِ وَ قَالَ لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ لاَ يَشْهَدُونَ اَلصَّلَوَاتِ أَوْ لَآمُرَنَّ مُؤَذِّناً يُؤَذِّنُ ثُمَّ يُقِيمُ وَ آمُرُ رَجُلاً مِنْ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ عَلِيٌّ فَلَيُحْرِقَنَّ عَلَى أَقْوَامٍ بُيُوتَهُمْ بِحَزَمِ اَلْحَطَبِ لِأَنَّهُمْ لاَ يَأْتُونَ اَلصَّلاَةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 485 )
13 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بر همسايگان مسجد شرط كرد كه در نماز جماعت حاضر شوند و فرمود بايد مردمى كه در نماز حاضر نشوند از آن خلاف دست باز گيرند يا دستور دهم مؤذن اذان و اقامه گويد و مردى از خاندانم را كه على است فرمان دهم تا خانه هاى كسانى را با پشته هاى هيزم بسوزاند براى آنكه بنماز حاضر نمى شوند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 485
الأمالی (للصدوق)
14.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله،همسايگان مسجد را ملزم ساخت كه در نماز جماعت حضور پيدا كنند و فرمود:كسانى كه در نماز جماعت حاضر نمى شوند،بايد آنان را از اين شيوه باز دارند.يا اينكه على را وادارم كه خانه هاى كسانى را با پشته هاى هيزم به آتش كشد كه صداى اذان و اقامه را مى شوند و در مسجد حاضر نمى شوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 247
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: صَلَّى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْفَجْرَ فَلَمَّا اِنْصَرَفَ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى أَصْحَابِهِ فَسَأَلَ عَنْ أُنَاسٍ هَلْ حَضَرُوا فَقَالُوا لاَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ أَ غُيَّبٌ هُمْ قَالُوا لاَ فَقَالَ أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ صَلاَةٍ أَشَدَّ عَلَى اَلْمُنَافِقِينَ مِنْ هَذِهِ اَلصَّلاَةِ وَ اَلْعِشَاءِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 485 )
14 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نماز صبح را خواند و رو باصحابش كرد و از مردمى پرسش كرد كه در نماز حاضرند گفتند نه يا رسول اللّٰه فرمود در سفرند؟ گفتند نه فرمود نمازى بر منافقان سخت تر از اين نماز و نماز عشاء نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 485
الأمالی (للصدوق)
15.امام صادق عليه السّلام فرمود:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله نماز بامداد را گزارد و آن گاه از كسانى جويا شد كه در مسجد حاضر نبودند.فرمود:آيا آنان در سفر هستند؟گفتند:نه.فرمود:بر نفاق ورزان نمازى دشوارتر از نماز مغرب و عشا نيست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 247
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُمَرَ اَلْيَمَانِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَا مِنْ مُؤْمِنٍ يَخْذُلُ أَخَاهُ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَى نُصْرَتِهِ إِلاَّ خَذَلَهُ اَللَّهُ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 485 )
15 - فرمود مؤمنى نيست كه ترك يارى برادر خود كند با قدرت بر آن جز آنكه خدا ترك يارى او كند در دنيا و آخرت،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 486
الأمالی (للصدوق)
16.امام صادق عليه السّلام فرمود:ايمان آورده اى نيست كه به رغم توانمندى،كمك رساندن به برادر مسلمان خود را رها سازد،مگر اين كه خداوند در دنيا و آخرت او،از كمك رساندن خويش بى نصيب سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 249
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ رَوَى عَلَى مُؤْمِنٍ رِوَايَةً يُرِيدُ بِهَا شَيْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوَّتِهِ لِيَسْقُطَ مِنْ أَعْيُنِ اَلنَّاسِ أَخْرَجَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ وَلاَيَتِهِ إِلَى وَلاَيَةِ اَلشَّيْطَانِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 486 )
16 - فرمود هر كه داستانى از برادر دينى خود بگويد بقصد نكوهش و بد نامى او تا از چشم مردم بيفتد خدا او را از ولايت خود بولايت شيطان بيرون كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 486
الأمالی (للصدوق)
17.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس به نيت نكوهش و بدنام ساختن برادر مسلمان خويش،ماجرايى نقل كند كه او را در چشم مردم بى آبرو كند،خداوند او را از ولايت خود به ولايت شيطان خارج مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 249
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 486
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سَلَمَةَ اَلْأَهْوَازِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُوسَى اِبْنِ أُخْتِ اَلْوَاقِدِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو قَتَادَةَ اَلْحَرَّانِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ اَلْعَلاَءِ اَلْحَضْرَمِيِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ اَلْمُسَيَّبِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ جَالِساً ذَاتَ يَوْمٍ وَ عِنْدَهُ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ فَقَالَ اَللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّ هَؤُلاَءِ أَهْلُ بَيْتِي وَ أَكْرَمُ اَلنَّاسِ عَلَيَّ فَأَحِبَّ مَنْ أَحَبَّهُمْ وَ أَبْغِضْ مَنْ أَبْغَضَهُمْ وَ وَالِ مَنْ وَالاَهُمْ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُمْ وَ أَعِنْ مَنْ أَعَانَهُمْ وَ اِجْعَلْهُمْ مُطَهَّرِينَ مِنْ كُلِّ رِجْسٍ مَعْصُومِينَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ وَ أَيِّدْهُمْ بِرُوحِ اَلْقُدُسِ مِنْكَ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا عَلِيُّ أَنْتَ إِمَامُ أُمَّتِي وَ خَلِيفَتِي عَلَيْهَا بَعْدِي وَ أَنْتَ قَائِدُ اَلْمُؤْمِنِينَ إِلَى اَلْجَنَّةِ وَ كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى اِبْنَتِي فَاطِمَةَ قَدْ أَقْبَلَتْ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ عَلَى نَجِيبٍ مِنْ نُورٍ عَنْ يَمِينِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ عَنْ يَسَارِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ بَيْنَ يَدَيْهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ خَلْفَهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ تَقُودُ مُؤْمِنَاتِ أُمَّتِي إِلَى اَلْجَنَّةِ فَأَيُّمَا اِمْرَأَةٍ صَلَّتْ فِي اَلْيَوْمِ وَ اَللَّيْلَةِ خَمْسَ صَلَوَاتٍ وَ صَامَتْ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ حَجَّتْ بَيْتَ اَللَّهِ اَلْحَرَامَ وَ زَكَّتْ مَالَهَا وَ أَطَاعَتْ زَوْجَهَا وَ وَالَتْ عَلِيّاً بَعْدِي دَخَلَتِ اَلْجَنَّةَ بِشَفَاعَةِ اِبْنَتِي فَاطِمَةَ وَ إِنَّهَا لَسَيِّدَةُ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ هِيَ سَيِّدَةٌ لِنِسَاءِ عَالَمِهَا فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاكَ لِمَرْيَمَ بِنْتِ عِمْرَانَ فَأَمَّا اِبْنَتِي فَاطِمَةُ فَهِيَ سَيِّدَةُ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ مِنَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ وَ إِنَّهَا لَتَقُومُ فِي مِحْرَابِهَا فَيُسَلِّمُ عَلَيْهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ اَلْمُقَرَّبِينَ وَ يُنَادُونَهَا بِمَا نَادَتْ بِهِ اَلْمَلاَئِكَةُ مَرْيَمَ فَيَقُولُونَ يَا فَاطِمَةُ « إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفٰاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اِصْطَفٰاكِ عَلىٰ نِسٰاءِ اَلْعٰالَمِينَ » ثُمَّ اِلْتَفَتَ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ يَا عَلِيُّ إِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّي وَ هِيَ نُورُ عَيْنِي وَ ثَمَرَةُ فُؤَادِي يَسُوؤُنِي مَا سَاءَهَا وَ يَسُرُّنِي مَا سَرَّهَا وَ إِنَّهَا أَوَّلُ مَنْ يَلْحَقُنِي مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فَأَحْسِنْ إِلَيْهَا بَعْدِي وَ أَمَّا اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ فَهُمَا اِبْنَايَ وَ رَيْحَانَتَايَ وَ هُمَا سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ فَلْيُكْرَمَا عَلَيْكَ كَسَمْعِكَ وَ بَصَرِكَ ثُمَّ رَفَعَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَدَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ أَنِّي مُحِبٌّ لِمَنْ أَحَبَّهُمْ وَ مُبْغِضٌ لِمَنْ أَبْغَضَهُمُ وَ سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَهُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَهُمْ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاهُمْ وَ وَلِيٌّ لِمَنْ وَالاَهُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 486 )
17 - ابن عباس گفت يك روز رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نشسته بود و على و فاطمه و حسنين نزد او بودند گفت خدايا تو ميدانى اينان اهل بيت منند و گرامى ترين مردم نزد من دوستشان را دوست دار، دشمنشان را دشمن دار مهربانى كن با مهربانان بآنها و بد دار بدخواه آنها را، كمك كن كمك، كار آنها را و آنها را از پليدى پاك كن و معصوم دار از هر گناهى و بروح القدس مؤيد دار اى على تو امام امت منى و بر آنها پس از من خليفه اى تو پيشرو اهل بهشتى و گويا من مينگرم دخترم فاطمه را كه روز قيامت بر اسبى از نور سوار است و از طرف راستش هفتاد هزار فرشته و از چپش هفتاد هزار و جلو رو و دنبالش هر كدام هفتاد هزار فرشته باشد و زنان امتم را ببهشت رهبرى كند هر زنى در شبانه روز پنج نماز بخواند و ماه رمضان را روزه دارد و حج خانه خدا كند و زكاة مالش را بپردازد و شوهرش را اطاعت كند و پس از من پيرو على باشد بشفاعت دخترم فاطمه ببهشت رود و او سيده زنان عالميانست عرض شد يا رسول اللّٰه او سيده زنان عالم خود است ؟ فرمود او مريم دختر عمران بود اما دخترم فاطمه بانوى زنان عالم است از اولين و آخرين و او است كه چون در محرابش بايستد هفتاد هزار فرشته مقرب بر او سلام دهند و ندائى كه بمريم كردند باو كنند و گويند اى فاطمه براستى خدا تو را برگزيد و پاك كرد و برگزيد بر زنان جهانيان سپس رو بعلى كرد و فرمود اى على فاطمه پاره تن من است و نور ديده من و ميوه دلم بد آيدم آنچه او را بد آيد و شادم از شاديش و او اول كس است از خاندانم كه بمن رسد، پس از من با او خوبى كن حسن و حسين دو پسر من و دو ريحان منند و هر دو سيد جوانان اهل بهشتند بايد پيش تو چون گوش و چشمت عزيز باشند سپس دست بآسمان برداشت و گفت بار خدايا گواه باش كه من دوستدار دوست آنها و دشمن دشمن آنها و سازش كار سازش كننده آنها و نبرد كن با نبردكننده آنهايم و دشمنم با هر كه بدخواه آنها است و دوستم با هر كه آنها را دوست دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 486
الأمالی (للصدوق)
18.عبد اللّه بن عباس مى گويد:روزى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله نشسته بود و على و فاطمه و حسن و حسين عليه السّلام نيز پيش حضرت بودند.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خدايا!تو آگاهى كه اين كسان خاندان من هستند و نيز ارجمندترين مردمان در چشم من.خدايا!دوستان آنان را دوست بدار و دشمنان آنان را دشمن بدار.با كسانى كه به آنان مهر ورزند،مهربان باش و با كسانى كه بدخواه آنان هستند،نا مهربان باش.خدايا!مدد رسان به كمك رسان آنان و آنان را از پليدى پاك ساز و به عصمت از گناه آراسته گردان و آنان را به روح القدس تأييد فرما.آنگاه فرمود:اى على!تو پيشواى امت من هستى و پس از من جانشين من در ميان آنان هستى.اى على!تو پيشتاز بهشتيانى و انگار من مشاهده مى كنم فاطمه دخترم را كه در رستاخيز بر اسبى از نور سوار است.از سمت راست فاطمه عليها السّلام،هفتاد هزار فرشته و از سمت چپ او هفتادهزار فرشته و نيز در پيش رو هفتادهزار فرشته و در پشت سر هفتادهزار فرشته خواهند بود.فاطمه زنان امت مرا به بهشت رهنمون خواهد ساخت.
آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود:هر زن مسلمان در شبانه روز نمازهاى پنج گانه اش را بگزارد و روزه رمضان را بگيرد و حج خدا را و زكات دارايى خودپردازد و از همسرش فرمان برد و پس از من از على پيروى كند،با شفاعت دخترم فاطمه عليها السّلام به بهشت درآيد.فاطمه سرور زنان جهان است.گفتند:اى پيامبر خدا!آيا فاطمه سرور زنان جهان در روزگار خويش است ؟فرمود:مريم دختر عمران عليه السّلام چنين بود.اما فاطمه دخترم سرور زنان جهان است و از نخستين تا واپسين آن.آنگاه كه فاطمه در محراب خود بايستد،هفتادهزار فرشته مقرب بر او درود مى فرستند و همان ندايى بر فاطمه آيد كه بر مردم فرود آمد.به فاطمه خواهند گفت:اى فاطمه بى گمان خداوند تو را برگزيد و تطهير كرد و بر زنان جهان پيشوا قرار داد.آن گاه پيامبر خطاب به على عليه السّلام چنين فرمود: اى على!فاطمه پاره تن من است و نيز روشنايى چشم من و ميوه قلب من.ناخوشايند فاطمه،ناخوشايند من است و شادمانى او،شادمانى من است.فاطمه نخستين كس از خاندان من است كه به من مى پيوندد.پس از وفات من به او نيكى كن.حسن و حسين پسران من هستند و نيز ريحان من و همچنين سرور جوانان بهشتى.آنان نزد تو بايد مانند گوش و ديدگانت عزيز باشند.آنگاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله دست سوى آسمان بلند كرد و گفت: خدايا!شاهد باش كه من دوستدار دوست تو و دشمن بدخواه آنان هستم.با هركس كه با آنان سازگار باشد،سازگارم و با هركس كه با آنان بجنگد،خواهم جنگيد.نسبت به دشمنان آنان كين خواهم داشت و به دوست آنان مهر خواهم ورزيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 251
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِي اَلصَّبَّاحِ اَلْكِنَانِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَخْبِرْنِي عَنْ هَذَا اَلْقَوْلِ قَوْلُ مَنْ هُوَ أَسْأَلُ اَللَّهَ اَلْإِيمَانَ وَ اَلتَّقْوَى وَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شَرِّ عَاقِبَةِ اَلْأُمُورِ إِنَّ أَشْرَفَ اَلْحَدِيثِ ذِكْرُ اَللَّهِ وَ رَأْسَ اَلْحِكْمَةِ طَاعَتُهُ وَ أَصْدَقَ اَلْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ اَلْمَوْعِظَةِ وَ أَحْسَنَ اَلْقَصَصِ كِتَابُ اَللَّهِ وَ أَوْثَقَ اَلْعُرَى اَلْإِيمَانُ بِاللَّهِ وَ خَيْرَ اَلْمِلَلِ مِلَّةُ إِبْرَاهِيمَ وَ أَحْسَنَ اَلسُّنَنِ سُنَّةُ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ أَحْسَنَ اَلْهَدْيِ هَدْيُ مُحَمَّدٍ وَ خَيْرَ « اَلزّٰادِ اَلتَّقْوىٰ » وَ خَيْرَ اَلْعِلْمِ مَا نَفَعَ وَ خَيْرَ اَلْهُدَى مَا اُتُّبِعَ وَ خَيْرَ اَلْغِنَى غِنَى اَلنَّفْسِ وَ خَيْرَ مَا أُلْقِيَ فِي اَلْقَلْبِ اَلْيَقِينُ وَ زِينَةَ اَلْحَدِيثِ اَلصِّدْقُ وَ زِينَةَ اَلْعِلْمِ اَلْإِحْسَانُ وَ أَشْرَفَ اَلْمَوْتِ قَتْلُ اَلشَّهَادَةِ وَ خَيْرَ اَلْأُمُورِ خَيْرُهَا عَاقِبَةً وَ مَا قَلَّ وَ كَفَى خَيْرٌ مِمَّا كَثُرَ وَ أَلْهَى وَ اَلشَّقِيَّ مَنْ شَقِيَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ وَ اَلسَّعِيدَ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ وَ أَكْيَسَ اَلْكَيْسِ اَلتُّقَى وَ أَحْمَقَ اَلْحُمْقِ اَلْفُجُورُ وَ شَرَّ اَلرِّوَايَةِ اَلْكَذِبُ وَ شَرَّ اَلْأُمُورِ مُحْدَثَاتُهَا وَ شَرَّ اَلْعَمَى عَمَى اَلْقَلْبِ وَ شَرَّ اَلنَّدَامَةِ نَدَامَةُ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ أَعْظَمَ اَلْمُخْطِئِينَ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِسَانٌ كَذَّابٌ وَ شَرَّ اَلْكَسْبِ كَسْبُ اَلرِّبَا وَ شَرَّ اَلْمَأْكَلِ أَكْلُ مَالِ اَلْيَتِيمِ ظُلْماً وَ أَحْسَنَ زِينَةِ اَلرَّجُلِ اَلسَّكِينَةُ مَعَ اَلْإِيمَانِ وَ مَنْ يَتَّبِعِ [يَبْتَغِ] اَلسُّمْعَةَ يُسَمِّعِ اَللَّهُ بِهِ [وَ مَنْ يَتَّبِعِ اَلْمَشْمَعَةَ يُشَمِّعِ اَللَّهُ بِهِ] وَ مَنْ يَعْرِفِ اَلْبَلاَءَ يَصْبِرْ عَلَيْهِ وَ مَنْ لاَ يَعْرِفْهُ يُنْكِرْهُ وَ اَلرَّيْبُ كُفْرٌ وَ مَنْ يَسْتَكْبِرْ يَضَعُهُ اَللَّهُ وَ مَنْ يُطِعِ اَلشَّيْطَانَ يَعْصِ اَللَّهَ وَ مَنْ يَعْصِ اَللَّهَ يُعَذِّبْهُ اَللَّهُ وَ مَنْ يَشْكُرِ اَللَّهَ يَزِدْهُ اَللَّهُ وَ مَنْ يَصْبِرْ عَلَى اَلرَّزِيَّةِ يُغِثْهُ اَللَّهُ « وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اَللّٰهِ » فَحَسْبُهُ اَللَّهُ لاَ تُسْخِطُوا اَللَّهَ بِرِضَا أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ وَ لاَ تَتَقَرَّبُوا إِلَى أَحَدٍ مِنَ اَلْخَلْقِ بِتَبَاعُدٍ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنَّ اَللَّهَ لَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ أَحَدٍ مِنَ اَلْخَلْقِ شَيْءٌ يُعْطِيهِ بِهِ خَيْراً أَوْ يَصْرِفُ بِهِ عَنْهُ سُوءاً إِلاَّ بِطَاعَتِهِ وَ اِبْتِغَاءِ مَرْضَاتِهِ إِنَّ طَاعَةَ اَللَّهِ نَجَاحُ كُلِّ خَيْرٍ يُبْتَغَى وَ نَجَاةٌ مِنْ كُلِّ شَرٍّ يُتَّقَى وَ إِنَّ اَللَّهَ يَعْصِمُ مَنْ أَطَاعَهُ وَ لاَ يَعْتَصِمُ مِنْهُ مَنْ عَصَاهُ وَ لاَ يَجِدُ اَلْهَارِبُ مِنَ اَللَّهِ مَهْرَباً فَإِنَّ أَمْرَ اَللَّهِ نَازِلٌ بِإِذْلاَلِهِ وَ لَوْ كَرِهَ اَلْخَلاَئِقُ وَ كُلُّ مَا هُوَ آتٍ قَرِيبٌ مَا شَاءَ اَللَّهُ كَانَ وَ مَا لَمْ يَشَأْ لَمْ يَكُنْ - « تَعٰاوَنُوا عَلَى اَلْبِرِّ وَ اَلتَّقْوىٰ وَ لاٰ تَعٰاوَنُوا عَلَى اَلْإِثْمِ وَ اَلْعُدْوٰانِ وَ اِتَّقُوا اَللّٰهَ إِنَّ اَللّٰهَ شَدِيدُ اَلْعِقٰابِ » قَالَ فَقَالَ لِيَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ هَذَا قَوْلُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 487 )
1 - ابو صباح كنانى گفت از امام صادق (عليه السّلام) پرسيدم كه اين گفتار از كيست: «از خدا خواستار ايمانم و باو از بد سرانجامى پناهنده ام» اشرف حديث ذكر خداست و رأس حكمت طاعت او و راست ترين گفته و رساترين پند و خوشترين داستان قرآن است استوارترين رشته ايمان بخدا و بهترين كيش ملت ابراهيم و بهترين روش روش پيغمبران و بهترين راه حق راه محمد (صلّى اللّه عليه و آله) و بهترين توشه، تقوى و بهترين دانش آنچه سود بخشد و بهترين راه حق آنچه پيروى شود و بهترين توانگرى اعتماد بخويش است و بهترين ذخيره دل يقين است، زيور حديث راستى است و زيور دانش احسان و شريف ترين مرگ شهادت و بهترين امور سرانجام نيك، آنچه كم و كافى است به از آنچه بيش و بيهوده است شقى در شكم مادر شقى است و سعيد آن كه بديگرى پند گيرد و زيركترين مردم با تقوى است و احمق احمقان هرزه كار، بدترين نقل نقل دروغ است و بدترين امور بدعت ها، بدترين كورى كورى دل، بدترين پشيمانى پشيمانى در قيامت و بزرگترين خطاكار نزد خدا زبان دروغگو و بدترين كسب ريا كارى و بدترين خوراك خوردن مال يتيم بستم، بهترين زيور مرد آرامى با ايمان و هر كه پيرو شمعى باشد خدايش با آن شمع كند و هر كه بلا را شناسد بر آن شكيبا باشد و هر كه نشناسد منكرش گردد ريب كفر است هر كه كبر ورزد خدايش پست كند، هر كه فرمان شيطان برد نافرمانى خدا كرده و هر كه نافرمانى خدا كند او را كيفر دهد و هر كه شكر خدا كند خدايش بيفزايد و هر كه بر ناگوار صبر كند خدا بدادش رسد و هر كه بر خدا توكل كند او را كفايت كند، خدا را بخشم نياوريد براى خشنودى احدى از خلقش و باحدى تقرب نجوئيد بدورى از خدا زيرا خدا با كسى عطا بخشى نكند و بدى از كسى نبرد جز بطاعت او و طلب رضاى او براستى طاعت خدا دريافت هر خيريست كه خواهند و نجات از هر شرى است كه پرهيزند، خدا نگهدارد هر كه فرمانش برد و هر كه نافرمانيش كند از او در پناه نيست گريزان از خدا راه چاره ندارد زيرا امر خدا بخوارى او نازل است و گر چه خوش آمد خلائق نيست هر چه آيد نزديك است، خدا آنچه خواهد باشد و آنچه نخواهد نباشد بر نيكى و تقوى همكارى كنيد و بگناه و عدوان همكارى نكنيد و از خدا بپرهيزيد كه خدا سخت كيفر است» گفت كه امام صادق (عليه السّلام) فرمود بمن كه اين گفتار رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) است
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 488
الأمالی (للصدوق)
1.ابو صباح كنانى مى گويد:از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم كه گوينده اين سخن كيست ؟
«از خداوند ايمان مى طلبم و از بدفرجامى به او پناه مى برم.برترين سخن ياد خداست و آغاز حكمت فرمان بردن است.و راست ترين سخن و گوياترين موعظه و زيباترين داستان قرآن است. محكم ترين رشته ايمان به خداوند است و نيكوترين آيين،آيين ابراهيم است.نيكوترين شيوه شيوه،پيامبران است و نيكوترين راه حق،راه محمد است.نيكوترين رهتوشه تقواست و نيكوترين دانايى آن است كه سودمند باشد و نيكوترين راه راست،آن است كه پيروى شود. نيكوترين سرمايه اعتمادبه نفس است و نيكوترين پس انداز دل،يقين است.آراستگى كلام به راست بودن است و آراستگى دانايى به نيكى كردن.والاترين مرگ شهادت است و نيكوترين كارها نيك فرجامى.آنچه اندك و بسنده است،بهتر از آن چه خواهد بود كه افزون و بيهوده است.شور بخت در درون مادرش شوربخت است و نيك بخت كسى است كه از ديگرى عبرت بگيرد. هوشيارترين مردم پارساست.و ابله ترين مردم گناه پيشه.زشت ترين روايت روايت دروغ است و زشت ترين حركت ها،بدعت ها.ناگوارترين نابينايى،نابينايى قلب است و سخت ترين ندامت ندامت در رستاخيز.بزرگترين خطاپيشه پيش خداوند،زبان دروغ گو است و زشت ترين كوشش رياكارى و زشت ترين خوراكى،خوردن مال بى سرپرست به ناروا.نيكوترين آراستگى مرد،آرامش مومنانه است.(هركس پيرو شمعى باشد،خداوند او را با آن شمع همراه مى كند)هركس مصيبت شناس باشد،شكيبايى ورزد.هركس خدا را نشناسد،او را انكار كند.شك،كفرورزى است.هركس خود بزرگ بين شود خداوند او را بى مقدار سازد.هركس از شيطان اطاعت كند،معصيت پروردگار است و سزاوار مجازات خواهد بود.هركس سپاس حق گزارد،خداوند بر نعمت او مى افزايد و هركس در مصيبت شكيبا باشد،خداوند او را كمك مى كند.هركس بر خداوند توكل داشته باشد،او را بسنده است.هرگز خداوند را به خاطر خرسندى كسى خشمگين نسازيد و با نافرمانى خداوند به هيچ كس نزديك نشويد.زيرا او به كسى نمى بخشايد،آسيب از او دور نمى سازد،مگر در طريق طاعت و رضايت.فرمان برى از خداوند،گرفتن هرخوبى است كه انسان مى طلبد و نيز رها شدن از هربدى است كه مردم از آن مى گريزند.خداوند،نگهبان كسى است كه در طاعت او كوشيده است و رهاكننده كسى است كه در معصيت اوست.هرچه پيش مى آيد و آن چه خداوند اراده كند،همان واقع مى شود و آن چه او نخواهد،واقع نمى شود.بر پايه نيكى و پارسايى تعاون داشته باشيد،نه بر پايه گناه و دشمنى.و از خداوند پروا داشته باشيد كه او سخت عقوبت خواهد داد.»
امام صادق عليه السّلام فرمود:اين حديث كلام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 253
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 487
ص : 488
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ مَرْوَانَ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ : أَيُّمَا عَبْدٍ أَطَاعَنِي لَمْ أَكِلْهُ إِلَى غَيْرِي وَ أَيُّمَا عَبْدٍ عَصَانِي وَكَلْتُهُ إِلَى نَفْسِهِ ثُمَّ لَمْ أُبَالِ فِي أَيِّ وَادٍ هَلَكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 489 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداى جل جلاله فرمايد هر بنده مرا فرمان برد بديگرى واگذارش نكنم و هر بنده مرا نافرمانى كند او را بخودش واگذارم و باك ندارم كه در كدام سو نابود شود
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 489
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى فرمود:خداوند مى فرمايد:هركس از من فرمان ببرد،او را به ديگرى وانخواهم گذاشت و هركس در نافرمانى من بكوشد،او را به حال خودش وا خواهم گذاشت و نگران نيستم كه در چه راهى هلاك مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 255
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 489
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنِي مَنْ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَا أَحَبَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مَنْ عَصَاهُ ثُمَّ تَمَثَّلَ فَقَالَ - تَعْصِي اَلْإِلَهَ وَ أَنْتَ تُظْهِرُ حُبَّهُهَذَا مُحَالٌ فِي اَلْفِعَالِ بَدِيعٌ لَوْ كَانَ حُبُّكَ صَادِقاً لَأَطَعْتَهُإِنَّ اَلْمُحِبَّ لِمَنْ يُحِبُّ مُطِيعٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 489 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه خدا را نافرمانى كند او را دوست ندارد سپس مثل آورد باين شعر
عاصى الهى و بحبش متظاهر-اين امر محالى است و كارى چه بديع است گر دوست بود صادق فرمان برد او را-عاشق بدل از گفته محبوب مطيع است
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 489
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس معصيت پروردگار را انجام دهد،او را دوست نخواهم داشت.آن گاه سخنى به نظم گفت كه مضمون آن اين است:اگر دوست در محبت خود صادقانه بكوشد،فرمان دوست مى برد.زيرا كسى كه عشق در دل دارد،فرمانبر محبوب خويش است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 255
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ كَانَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: - لِكُلِّ أُنَاسٍ دَوْلَةٌ يَرْقُبُونَهَاوَ دَوْلَتُنَا فِي آخِرِ اَلدَّهْرِ تَظْهَرُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 489 )
4 - هميشه ميفرمود:
هر سلسله را دولت و جاهى است بعالم-در آخر دهر است ز ما حكم مسلم
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 489
الأمالی (للصدوق)
امام صادق عليه السّلام بيتى به اين مضمون را مى فرمود:
براى هرگروهى از مردم اقبالى است و اقبال ما اهل بيت در آخر الزمان آشكار مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 255
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ كَانَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَثِيراً مَا يَقُولُ: - عِلْمُ اَلْمَحَجَّةِ وَاضِحٌ لِمُرِيدِهِوَ أَرَى اَلْقُلُوبَ عَنِ اَلْمَحَجَّةِ فِي عَمًى وَ لَقَدْ عَجِبْتُ لِهَالِكٍ وَ نَجَاتُهُمَوْجُودَةٌ وَ لَقَدْ عَجِبْتُ لِمَنْ نَجَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 490 )
5 - بسيار ميفرمود:
علم طريقت بمريد است عيان-كور ز راهند همه بى دلان وا عجب از هالك و او را نجات-در بروز ناجى در اين زمان
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 490
الأمالی (للصدوق)
امام صادق عليه السّلام اين دو بيت را در موارد بسيارى مى فرمود:
علم براى كوشنده ى حقيقت واضح است و اين كوردلان هستند كه راه را نمى يابند و در شگفتند از هلاك شده اى كه رهايى يابد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 255
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 490
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ كَانَ اَلصَّادِقُ يَقُولُ: - اِعْمَلْ عَلَى مَهَلٍ فَإِنَّكَ مَيِّتٌوَ اِخْتَرْ لِنَفْسِكَ أَيُّهَا اَلْإِنْسَانُ فَكَأَنَّ مَا قَدْ كَانَ لَمْ يَكُ إِذْ مَضَىوَ كَأنَّ مَا هُوَ كَائِنٌ قَدْ كَانَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 490 )
6 - ميفرمود:
بمهلت كار كن چون ميرى آخر-براى خويش اى انسان گزين كن هر آن بودى كه بگذشته نباشد-بباشد آنچه خواهد بود خوش كن
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 490
الأمالی (للصدوق)
امام صادق عليه السّلام نيز اين بيت را مى فرمود:
از مهلت داده شده بهره ببر زيرا سرانجام خواهى رفت و براى خويشتن كارى بكن. گذشته تو را مغرور سازد آينده ات را بنگر.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 255
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ ضَحَّاكٍ قَالَ حَدَّثَنِي هِشَامُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ هِشَامٌ وَ أَخْبَرَنِي بِبَعْضِهِ أَبُو مِخْنَفٍ لُوطُ بْنُ يَحْيَى وَ غَيْرُ وَاحِدٍ مِنَ اَلْعُلَمَاءِ : فِي كَلاَمٍ كَانَ بَيْنَ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ بَيْنَ اَلْوَلِيدِ بْنِ عُقْبَةَ فَقَالَ لَهُ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لاَ أَلُومُكَ أَنْ تَسُبَّ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قَدْ جَلَدَكَ فِي اَلْخَمْرِ ثَمَانِينَ سَوْطاً وَ قَتَلَ أَبَاكَ صَبْراً بِأَمْرِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي يَوْمِ بَدْرٍ وَ قَدْ سَمَّاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي غَيْرِ آيَةٍ « مُؤْمِناً » وَ سَمَّاكَ « فٰاسِقاً » وَ قَدْ قَالَ اَلشَّاعِرُ فِيكَ وَ فِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْزَلَ اَللَّهُ فِي اَلْكِتَابِ عَلَيْنَافِي عَلِيٍّ وَ فِي اَلْوَلِيدِ قُرْآناً فَتَبَوَّأَ اَلْوَلِيدُ مَنْزِلَ كُفْرٍوَ عَلِيٌّ تَبَوَّأَ بِالْإِيمَانَا لَيْسَ مَنْ كَانَ مُؤْمِناً يَعْبُدُ اَللَّهَ « كَمَنْ كٰانَ فٰاسِقاً » خَوَّاناً سَوْفَ يُدْعَى اَلْوَلِيدُ بَعْدَ قَلِيلٍوَ عَلِيٌّ إِلَى اَلْجَزَاءِ عِيَاناً فَعَلِيٌّ يُجْزَى هُنَاكَ جِنَاناًوَ هُنَاكَ اَلْوَلِيدُ يُجْزَى هَوَاناً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 490 )
7 - جمعى از دانشمندان گفتگوئى ميان حسن بن على (عليه السّلام) و وليد بن عتبه نقل كرده اند كه امام حسن باو گفت تو را ملامت نكنم كه على را سب ميكنى زيرا هشتاد تازيانه براى ميخوارى بتو زده و پدرت را بدستور رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دست بسته در روز بدر كشته خدا در چند آيه او را مؤمن خوانده و تو را فاسق ناميده شاعر در مقايسه تو و على سروده خدا در كتابش فرستاده بر ما براى على و وليد آيه هائى.
وليد لعين را بكفر است منزل-على را بايمان بود جايگاهى نباشد خدا خواه و مؤمن چنو كس-كه فاسق بود خائن و در تباهى
وليد و على را بخوانند بى شك-براى جزا آشكارا ز راهى على را جزا هست باغ بهشتى-جزاى وليد است روز سياهى
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 490
الأمالی (للصدوق)
4.گروهى از دانشوران گفت وشنودى روايت كردند كه حسن بن على عليه السّلام و«وليد بن عقبه»داشته اند.اما حسن عليه السّلام فرمود:اى وليد!هرگز سرزنش گر تو نيستم كه على را ناسزا مى گويى.زيرا على عليه السّلام به دليل شراب خوردن بر تو هشتاد تازيانه زده است و نيز او پدرت را به فرمان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله دست بسته در جنگ«بدر»به قتل رسانده است.بدان كه خداوند على عليه السّلام را در آياتى چند مومن شناسانده است درحالى كه تو را بدكار خوانده است.و شاعر در حق تو و على چنين گفته است:
خداوند در كتابى كه براى ما فرو فرستاده در حق وليد و على قرآنى براى ما نازل كرده است؛پس منزلگاه وليد،خانۀ كفر است و على داراى منزل ايمان كسى كه مؤمن بوده و خداوند را عبادت مى كند مانند كسى نيست كه فاسق است و خيانت مى كند.وليد،به زودى بعد از كمى دعوت خواهد شد و على نيز به سوى پاداشى آشكار.على در آنجا بهشت را خواهد برد و وليد در آنجا دوزخ را.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 257
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ اَلْعَاصِمِ قَالَ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ حَدَّثَنِي سَلْمَانُ اَلْخَيْرُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ فَقَالَ : يَا أَبَا اَلْحَسَنِ قَلَّمَا أَقْبَلْتَ أَنْتَ وَ أَنَا عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ إِلاَّ قَالَ يَا سَلْمَانُ هَذَا وَ حِزْبُهُ« هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ » يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 491 )
ص : 491
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ بَكْرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَطِيَّةُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ اَلْأَنْصَارِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عُمَارَةَ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْخَشَّابُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ يَزِيدَ اَلنَّجْرَانِيُّ وَ إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ اَلْوَرَّاقُ قَالاَ حَدَّثَنَا ضِرَارُ بْنِ صُرَدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمُعْتَمِرُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحَسَنِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : عَلِيٌّ يُبَيِّنُ لِأُمَّتِي مَا اِخْتَلَفُوا فِيهِ مِنْ بَعْدِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 491 )
9 - انس گويد كه پيغمبر فرمود على است كه هر چه امتم در آن اختلاف كنند براى آنها بيان كند بعد از من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 491
الأمالی (للصدوق)
6.انس بن مالك مى گويد:پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على كسى است كه پس از من در آن چه امت من اختلاف داشته باشند،حقيقت را بيان خواهد كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 257
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ بَكْرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدِ اَللَّهِ وَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلصَّلْتِ اَلْجَحْدَرِيُّ قَالاَ حَدَّثَنَا اِبْنُ عَائِشَةَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ اَلْهَمْدَانِيِّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: لَمَّا دَفَنَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ قَامَ عَلَى شَفِيرِ اَلْقَبْرِ وَ ذَلِكَ فِي جَوْفِ اَللَّيْلِ لِأَنَّهُ كَانَ دَفَنَهَا لَيْلاً ثُمَّ أَنْشَأَ يَقُولُ - لِكُلِّ اِجْتِمَاعٍ مِنْ خَلِيلَيْنِ فُرْقَةٌوَ كُلُّ اَلَّذِي دُونَ اَلْمَمَاتِ قَلِيلٌ وَ إِنَّ اِفْتِقَادِي واحد [وَاحِداً] بَعْدَ وَاحِدٍدَلِيلٌ عَلَى أَنْ لاَ يَدُومَ خَلِيلٌ سَيُعْرَضُ عَنْ ذِكْرِي وَ تُنْسَى مَوَدَّتِيوَ يَحْدُثُ بَعْدِي لِلْخَلِيلِ خَلِيلٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 491 )
7.عبد الرحمن همدانى از پدرش نقل مى كند:آنگاه كه على بن ابى طالب عليه السّلام فاطمه زهرا عليها السّلام را دفن كرد،نيمه شب كنار گور حضرت فاطمه ايستاد و به نظم سخنى فرمود:كه مضمون آن اين است:
هرجمع دوستانه اى پراكندگى دارد و جدايى از دوست در پيشگاه مرد ناچيز است. دوستان را يكى پس از ديگرى از دست مى دهم و اين همه گواه است كه دوستى ناپايدار است.چه زود مرا از ياد مى برد و عشق را برجاى مى گذارد و از آن پس دوستدار ديگرى بر مى گزيند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 257
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
10 - همدانى گفت چون على بن ابى طالب فاطمه را بخاك سپرد بر لب قبرش ايستاد در آن نيمه شب كه او را بخاك سپرد و ميگفت:
جمعيت هر دوست جدائى دارد-اندر بر مرگ هر جدائى است قليل از دست دهم يكى يكى را پى هم-دانسته شود كه بى دوام است خليل از ياد برد مرا و مهرم بنهد-گيرد ديگرى خليل و بر جام بدليل
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 491
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عِيسَى اَلْفَرَّاءِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ يَقُولُ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرُ : مَنْ كَانَ ظَاهِرُهُ أَرْجَحَ مِنْ بَاطِنِهِ خَفَّ مِيزَانُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 492 )
11 - امام باقر (عليه السّلام) ميفرمود هر كه را برون بر درون بچربد ميزان او سبك است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 492
الأمالی (للصدوق)
8.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس كه ظاهر او بر باطن او ترجيح داشته باشد،ميزان اعمال او سبك خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 259
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 492
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ مِسْمَعِ بْنِ مَالِكٍ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: قَالَ يَا سَمَاعَةُ لاَ يَنْفَكُّ اَلْمُؤْمِنُ مِنْ خِصَالٍ أَرْبَعٍ مِنْ جَارٍ يُؤْذِيهِ وَ شَيْطَانٍ يُغْوِيهِ وَ مُنَافِقٍ يَقْفُو أَثَرَهُ وَ مُؤْمِنٍ يَحْسُدُهُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مُؤْمِنٌ يَحْسُدُهُ قَالَ يَا سَمَاعَةُ أَمَا إِنَّهُ أَشَدُّهُمْ عَلَيْهِ قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَاكَ قَالَ لِأَنَّهُ يَقُولُ فِيهِ اَلْقَوْلَ فَيُصَدَّقُ عَلَيْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 492 )
12 - امام صادق (عليه السّلام) بسماعه فرمود: مؤمن از چهار چيز بر كنار نيست همسايه اى كه آزار كندش، شيطانى كه گمراهش كند، منافقى كه دنبالش گيرد و مؤمنى كه بر او حسد برد، گفتم قربانت مؤمنى كه بر او حسد برد؟!! فرمود اى سماعه آن از همه بر او سخت تر است، گفتم چطور؟ فرمود از او بد گويد و باور كنند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 492
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام به سماعه فرمود:مومن از چهار كس در امان نيست: همسايه اى كه او آزار مى دهد و شيطانى كه مى خواهد او را گمراه سازد و نفاق پيشه اى كه همواره در كمين اوست و مومنى كه نسبت به منزلت او رشك مى ورزد.گفتم: فدايت شوم،آيا مؤمنى هم حسود خواهد بود؟فرمود:اى سماعه!خطر مؤمن حسود براى او سخت تر است.گفتم:چگونه ؟فرمود:او بدگويى مى كند و ديگران هم مى پذيرند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 259
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سَلَمَةَ اَلْأَهْوَازِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ جَمِيلٍ اَلرَّقِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا لَيْثٌ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: كُنَّا جُلُوساً فِي مَحْفِلٍ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ رَسُولُ اَللَّهِ فِينَا فَرَأَيْنَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ قَدْ أَشَارَ بِطَرْفِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَنَظَرْنَا فَرَأَيْنَا سَحَابَةً قَدْ أَقْبَلَتْ فَقَالَ لَهَا أَقْبِلِي فَأَقْبَلَتْ ثُمَّ قَالَ لَهَا أَقْبِلِي فَأَقْبَلَتْ ثُمَّ قَالَ لَهَا أَقْبِلِي فَأَقْبَلَتْ فَرَأَيْنَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ قَدْ قَامَ قَائِماً عَلَى قَدَمَيْهِ فَأَدْخَلَ يَدَيْهِ إِلَى اَلسَّحَابِ حَتَّى اِسْتَبَانَ لَنَا بَيَاضُ إِبْطَيْ رَسُولِ اَللَّهِ فَاسْتَخْرَجَ مِنْ ذَلِكَ اَلسَّحَابِ جَامَةً بَيْضَاءَ مَمْلُوءَةً رُطَباً فَأَكَلَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنَ اَلْجَامِ وَ سَبَّحَ اَلْجَامُ فِي كَفِّ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَنَاوَلَهُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ فَأَكَلَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنَ اَلْجَامِ فَسَبَّحَ اَلْجَامُ فِي كَفِّ عَلِيٍّ فَقَالَ رَجُلٌ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَكَلْتَ مِنَ اَلْجَامِ وَ نَاوَلْتَهُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَأَنْطَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْجَامَ وَ هُوَ يَقُولُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ خَالِقُ اَلظُّلُمَاتِ وَ اَلنُّورِ اِعْلَمُوا مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ أَنِّي هَدِيَّةُ اَلصَّادِقِ إِلَى نَبِيِّهِ اَلنَّاطِقِ وَ لاَ يَأْكُلُ مِنِّي إِلاَّ نَبِيٌّ أَوْ وَصِيُّ نَبِيٍّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 492 )
13 - ابن عباس گفت ما در انجمنى از اصحاب خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نشسته بوديم كه رسول خدا با گوشه چشم بآسمان اشاره كرد و ما نگاه كرديم ابرى آمد و رسول خدا آن را دو بار بسوى خود خواند و آمد و رسول خدا بر دو پا ايستاد و دست ميان آن كرد تا سفيدى دو زير بغلش نمايان شد و از ميان آن جام سپيدى پر از خرماى تازه در آورد پيغمبر از آن خورد و آن جام در كف او تسبيح گفت و آن را بعلى بن ابى طالب داد و على از او خورد و جام در كف على هم تسبيح گفت مردى گفت يا رسول اللّٰه از جام تناول كردى و آن را بعلى دادى آن جام باذن خدا بسخن آمد و گفت لا اله الا اللّٰه خالق الظلمات و النور اى مردم بدانيد كه من هديه راستى هستم بسوى پيغمبر گويا و از من نخورد جز پيغمبر يا وصى پيغمبر.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 492
الأمالی (للصدوق)
10.عبد اللّه بن عباس مى گويد:ما با گروهى نزد پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله بوديم كه حضرت گوشه نگاهى به آسمان افكند و ما نيز به آن جا خيره شديم.ناگاه ابرى پديدار شد.حضرت آن تكه ابر را دوبار به جانب خود فراخواند.ابر آمد و آن گاه پيامبر بلند شد و دست در ميان برد تا آن جا كه سفيدى زير بغل آشكار شد.دست خويش را كه بيرون آورد،جام سفيد و پر از رطب را ديديم.حضرت از آن رطب خورد و آن گاه جام در دست او تسبيح حق گفت.پيامبر جام را به دست على عليه السّلام داد.
على عليه السّلام رطب خورد و باز جام سرگرم تسبيح شد.شخصى گفت:اى پيامبر!خود از رطب جام خوردى و به على عليه السّلام نيز عطا كردى.در اين هنگام جام به رخصت پروردگار گفت:لا اله الا اللّه خالق الظلمات و النور.اى مردم آگاه باشيد كه من هديۀ صادق پروردگار براى امتى هستم كه گوياى خير است.و از من غير از پيامبر يا وصى او بهره نخواهد برد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 259
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ اَلْمُؤَدِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ اَلْحَسَنِ بْنِ مُوسَى اَلْخَشَّابِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ حَكِيمٍ عَنْ زَكَرِيَّا بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْمُؤْمِنِ عَنِ اَلْمُشْمَعِلِّ اَلْأَسَدِيِّ قَالَ: خَرَجْتُ ذَاتَ سَنَةٍ حَاجّاً فَانْصَرَفْتُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ فَقَالَ مِنْ أَيْنَ بِكَ يَا مُشْمَعِلُّ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ كُنْتُ حَاجّاً فَقَالَ أَ وَ تَدْرِي مَا لِلْحَاجِّ مِنَ اَلثَّوَابِ فَقُلْتُ مَا أَدْرِي حَتَّى تُعَلِّمَنِي فَقَالَ إِنَّ اَلْعَبْدَ إِذَا طَافَ بِهَذَا اَلْبَيْتِ أُسْبُوعاً وَ صَلَّى رَكْعَتَيْهِ وَ سَعَى بَيْنَ اَلصَّفَا وَ اَلْمَرْوَةِ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ سِتَّةَ آلاَفِ حَسَنَةٍ وَ حَطَّ عَنْهُ سِتَّةَ آلاَفِ سَيِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ سِتَّةَ آلاَفِ دَرَجَةٍ وَ قَضَى لَهُ سِتَّةَ آلاَفِ حَاجَةٍ لِلدُّنْيَا كَذَا وَ اِدَّخَرَ لَهُ لِلْآخِرَةِ كَذَا فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّ هَذَا لَكَثِيرٌ قَالَ أَ لاَ أُخْبِرُكَ بِمَا هُوَ أَكْثَرُ مِنْ ذَلِكَ قَالَ قُلْتُ بَلَى فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَقَضَاءُ حَاجَةِ اِمْرِئٍ مُؤْمِنٍ أَفْضَلُ مِنْ حِجَّةٍ وَ حِجَّةٍ وَ حِجَّةٍ حَتَّى عَدَّ عَشْرَ حِجَجٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 493 )
14 - مشمعل اسدى گويد يك سال بحج رفتم و در برگشتن خدمت امام صادق (عليه السّلام) رسيدم، فرمود از كجا مى آئى ؟ عرضكردم قربانت از حج فرمود ميدانى حاج چه ثوابى دارد؟ عرضكردم تا نياموزيدم ندانم، فرمود چون بنده باين خانه هفت دور طواف كند و دو ركعت نماز آن را بخواند و سعى ميان صفا و مروه كند خدا شش هزار حسنه برايش نويسد و شش هزار گناهش بريزد و شش هزار درجه از او بالا برد و شش هزار حاجتش برآورد در دنيا و همچنان برايش ذخيره آخرت كند، عرضكردم قربانت اين اجر بسياريست، فرمود به بيشتر از آن آگاهت نكنم ؟ گفتم چرا فرمود هر كه حاجت مؤمن را برآورد به است از حج و حج و حج و تا ده شمرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 493
الأمالی (للصدوق)
11.صميرى از پدرش نقل مى كند كه گفت:سالى خارج شدم تا به حج بروم.در راه بازگشت به خدمت امام صادق عليه السّلام رسيدم.پرسيد:از كجا مى آيى ؟گفتم:فدايت شوم،از مكه و حج.فرمود:آيا مى دانى حج چه ثواب بزرگى دارد؟گفتم:تا شما نياموزيد،نمى دانم.فرمود:هرگاه بنده اى هفت بار دور اين خانه طواف كند و دو ركعت نماز بخواند و سعى صفا و مروه نمايد،خداوند شش هزار حسنه براى او مى نويسد و شش هزار گناه از گناهان او مى ريزد و بر درجات او شش هزار درجه مى افزايد و از حاجاتش در دنيا شش هزار حاجات برآورده مى كند و به همان مقدار نيز در آخرت برايش ذخيره مى كند.عرض كردم:فدايت شوم،براستى كه اجر بسيارى است.امام فرمود: آيا به بيش از آن آگاهت كنم ؟گفتم:آرى،فرمود:هركس كه حاجت مؤمنى را برآورده كند،برايش از يك حج،دو حج و تا ده حج بالاتر است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 261
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 493
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ سَيِّدِ اَلْعَابِدِينَ 4 عَلِيِّ بْنِ [اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ] أَبِي طَالِبٍ قَالَ: اَلْمُؤْمِنُ خَلَطَ عِلْمَهُ بِالْحِلْمِ يَجْلِسُ لِيَعْلَمَ وَ يُنْصِتُ لِيَسْلَمَ وَ يَنْطِقُ لِيَفْهَمَ لاَ يُحَدِّثُ أَمَانَتَهُ اَلْأَصْدِقَاءَ وَ لاَ يَكْتُمُ شَهَادَتَهُ اَلْأَعْدَاءَ وَ لاَ يَفْعَلُ شَيْئاً مِنَ اَلْحَقِّ رِيَاءً وَ لاَ يَتْرُكُهُ حَيَاءً إِنْ زُكِّيَ خَافَ مِمَّا يَقُولُونَ وَ يَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ مِمَّا لاَ يَعْلَمُونَ لاَ يَغُرُّهُ قَوْلُ مَنْ جَهِلَهُ وَ يَخْشَى إِحْصَاءَ مَنْ قَدْ عَلِمَهُ وَ اَلْمُنَافِقُ يَنْهَى وَ لاَ يَنْتَهِي وَ يَأْمُرُ بِمَا لاَ يَأْتِي إِذَا قَامَ فِي اَلصَّلاَةِ اِعْتَرَضَ وَ إِذَا رَكَعَ رَبَضَ وَ إِذَا سَجَدَ نَقَرَ وَ إِذَا جَلَسَ شَغَرَ يُمْسِي وَ هَمُّهُ اَلطَّعَامُ وَ هُوَ مُفْطِرٌ وَ يُصْبِحُ وَ هَمُّهُ اَلنَّوْمُ وَ لَمْ يَسْهَرْ إِنْ حَدَّثَكَ كَذَبَكَ وَ إِنْ وَعَدَكَ أَخْلَفَكَ وَ إِنِ اِئْتَمَنْتَهُ خَانَكَ وَ إِنْ خَالَفْتَهُ اِغْتَابَكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 493 )
15 - امام زين العابدين (عليه السّلام) فرمود مؤمن علم خود را بحلم آميخته بنشيند تا بياموزد و گوش كند تا تسليم باشد و بگويد تا بفهمد راز خود را بدوستان نگويد و از دشمنان كتمان شهادت نكند كار حق را براى خود نمائى انجام ندهد و از شرم آن را واننهد اگر خود ستايد بترسد از آنچه ميگويند و آمرزش خدا خواهد از آنچه ندانند گفتار نادان او را نفريبد و از آمار آنكه داند بترسد، منافق نهى كند و خودش باز نايستد و امر كند بدان چه خود نكند چون بنماز ايستد سينه گشايد و چون ركوع كند بخسبد و چون سجده كند نوك بر زمين زند و چون بنشيند جنجال كند چون شب كند دل بخوراك دارد و روزه نداشته و صبح در انديشه خوابست و بيخوابى نكشيده، اگر حديثت كند با تو دروغ گويد و اگر وعده ات دهد تخلف كند و اگر امانتش سپارى خيانت ورزد و اگر از او جدا شوى بدت گويد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 493
الأمالی (للصدوق)
12.امام سجاد عليه السّلام فرمود:مؤمن،دانش خويش را با بردبارى به هم مى آميزد و آن گاه بنشيند كه بياموزد و گوش سپارد كه تسليم باشد.دانايى اش را اظهار كند تا آن را درك كند،او اسرار خويش را به دوستان مى گويد و درباره دشمنان كتمان شهادت نمى كند.او كار شايسته را براى ريا انجام نمى دهد و نيز به خاطر شرم رها نمى كند.اگر او خودستايى كند،از آن چه ديگران بگويند،بيمناك مى شود و نيز از آن چه مردم درباره او آگاه نيستند،از پروردگارش آمرزش مى طلبد.سخن جاهل، مؤمن را فريب نمى دهد و از فزونى دانايى خويش هراس دارد.اما منافق كسى است كه ديگران را از زشتى بازمى دارد درحالى كه خود باز نمى ايستد و او ديگران را به خوبى ها فرانمى خواند،درحالى كه خود به آن رفتار نمى كند.آن گاه كه منافق نماز گزارد،سينه مى گشايد و آن گاه كه ركوع رود، مى خوابد و آنگاه كه در سجده مى شود،نوك به زمين مى زند و آن گاه كه نشيند،هياهوگر است و آنگاه كه شب به سراغ منافق آيد،همت او در خوراك است.درحالى كه روزش را روزه نبوده است. منافق بامداد در فكر خواب است،درحالى كه شب زنده دار نبوده است.اگر او با تو سخن شروع كند، دروغ خواهد گفت.او به تو وعده اى دهد،عمل نخواهد نكرد و اگر به او امانتى بسپارى،خيانت در امانت خواهد كرد و اگر از او جدا شوى،از تو بدگويى خواهد كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 261
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ اَلْمَرْزُبَانِ اَلْفَارِسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَنْصُورٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفَيْضِ بْنِ اَلْمُخْتَارِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: خَرَجَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ وَ هُوَ رَاكِبٌ وَ خَرَجَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ يَمْشِي فَقَالَ لَهُ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ إِمَّا أَنْ تَرْكَبَ وَ إِمَّا أَنْ تَنْصَرِفَ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَنِي أَنْ تَرْكَبَ إِذَا رَكِبْتُ وَ تَمْشِيَ إِذَا مَشَيْتُ وَ تَجْلِسَ إِذَا جَلَسْتُ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ حَدٌّ مِنْ حُدُودِ اَللَّهِ لاَ بُدَّ لَكَ مِنَ اَلْقِيَامِ وَ اَلْقُعُودِ فِيهِ وَ مَا أَكْرَمَنِيَ اَللَّهُ بِكَرَامَةٍ إِلاَّ وَ قَدْ أَكْرَمَكَ بِمِثْلِهَا وَ خَصَّنِي بِالنُّبُوَّةِ وَ اَلرِّسَالَةِ وَ جَعَلَكَ وَلِيِّي فِي ذَلِكَ تَقُومُ فِي حُدُودِهِ وَ فِي صَعْبِ أُمُورِهِ وَ اَلَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ نَبِيّاً مَا آمَنَ بِي مَنْ أَنْكَرَكَ وَ لاَ أَقَرَّ بِي مَنْ جَحَدَكَ وَ لاَ آمَنَ بِاللَّهِ مَنْ كَفَرَ بِكَ وَ إِنَّ فَضْلَكَ لَمِنْ فَضْلِي وَ إِنَّ فَضْلِي لَكَ لَفَضْلُ اَللَّهِ وَ هُوَ قَوْلُ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ « قُلْ بِفَضْلِ اَللّٰهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذٰلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمّٰا يَجْمَعُونَ » فَفَضْلُ اَللَّهِ نُبُوَّةُ نَبِيِّكُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَلاَيَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَبِذَلِكَ قَالَ بِالنُّبُوَّةِ وَ اَلْوَلاَيَةِ فَلْيَفْرَحُوا يَعْنِي اَلشِّيعَةَ « هُوَ خَيْرٌ » « مِمّٰا يَجْمَعُونَ » يَعْنِي مُخَالِفِيهِمْ مِنَ اَلْأَهْلِ وَ اَلْمَالِ وَ اَلْوَلَدِ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا وَ اَللَّهِ يَا عَلِيُّ مَا خُلِقْتَ إِلاَّ لِيُعْبَدَ [لتعبد] [بِكَ] رَبُّكَ وَ لِيُعْرَفَ بِكَ مَعَالِمُ اَلدِّينِ وَ يُصْلَحَ بِكَ دَارِسُ اَلسَّبِيلِ وَ لَقَدْ ضَلَّ مَنْ ضَلَّ عَنْكَ وَ لَنْ يُهْدَى إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَنْ لَمْ يَهْتَدِ إِلَيْكَ وَ إِلَى وَلاَيَتِكَ وَ هُوَ قَوْلُ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ إِنِّي لَغَفّٰارٌ لِمَنْ تٰابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً ثُمَّ اِهْتَدىٰ » يَعْنِي إِلَى وَلاَيَتِكَ وَ لَقَدْ أَمَرَنِي رَبِّي تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَنْ أَفْتَرِضَ مِنْ حَقِّكَ مَا أَفْتَرِضُهُ مِنْ حَقِّي وَ إِنَّ حَقَّكَ لَمَفْرُوضٌ عَلَى مَنْ آمَنَ وَ لَوْلاَكَ لَمْ يُعْرَفْ حِزْبُ اَللَّهِ وَ بِكَ يُعْرَفُ عَدُوُّ اَللَّهِ وَ مَنْ لَمْ يَلْقَهُ بِوَلاَيَتِكَ لَمْ يَلْقَهُ بِشَيْءٍ وَ لَقَدْ أَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيَّ - « يٰا أَيُّهَا اَلرَّسُولُ بَلِّغْ مٰا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ » يَعْنِي فِي وَلاَيَتِكَ يَا عَلِيُّ « وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمٰا بَلَّغْتَ رِسٰالَتَهُ » وَ لَوْ لَمْ أُبَلِّغْ مَا أُمِرْتُ بِهِ مِنْ وَلاَيَتِكَ لَحَبِطَ عَمَلِي وَ مَنْ لَقِيَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِغَيْرِ وَلاَيَتِكَ « فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ » وَعْدٌ يُنْجَزُ لِي وَ مَا أَقُولُ إِلاَّ قَوْلَ رَبِّي تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ إِنَّ اَلَّذِي أَقُولُ لَمِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْزَلَهُ فِيكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 494 )
16 - روزى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) سواره بيرون شد و على همراهش پياده ميرفت فرمود اى ابا الحسن يا سوار شو يا برگرد زيرا خدا بمن دستور داده كه سوار شوى چون سوارم و پياده باشى چون پياده ام و بنشينى چون نشسته ام جز در اقامه حد الهى كه بايد در آن نشست و برخاست كنى خدا بمن كرامتى نداده جز آنكه مانندش را بتو داده مرا بنبوت و رسالت مخصوص كرده و ترا در آن ولى من ساخته كه حدودش را بپا دارى و در مشكلاتش قيام كنى، بدان كه مرا براستى مبعوث بنبوت كرده بمن ايمان ندارد كسى كه منكر تو است و بخدا ايمان ندارد كسى كه كافر بتو است فضل تو از فضل منست و فضل من از خداست و آنست معنى قول خداى عز و جل (يونس-58) بدان بايد شاد باشند آن بهتر است از آنچه فراهم كنند فضل خدا نبوت پيغمبر شما است و رحمتش ولايت على بن ابى طالب است فرمود بنبوت و ولايت بايد شاد باشند يعنى شيعه، آن بهتر است از آنچه جمع كنند يعنى مخالفين جمع كنند از اهل و مال و فرزند در دار دنيا، بخدا يا على تو آفريده نشدى مگر براى آنكه خدا پرستيده شود و بوسيله تو معالم دين شناخته شود و راه كهنه اصلاح گردد، هر كه از تو گمراه است گمراه است و راهى بخدا ندارد كسى كه راهى بتو و ولايتت ندارد و اينست گفتار پروردگارم عز و جل (طه-82) براستى من پر آمرزنده ام كسى را كه باز گردد و ايمان آرد و كار شايسته كند و براه آيد يعنى بولايت تو، پروردگارم تبارك و تعالى بمن دستور داده كه همان حقى كه براى من مقرر شده براى تو مقرر كنم حق تو واجب است بر هر كه بمن ايمان آورده اگر نبودى حزب خدا شناخته نميشد و بوسيله تو دشمن خدا شناخته شود و هر كه با ولايت تو خدا را ملاقات نكند چيزى ندارد و خداى عز و جل بمن نازل كرد (مائده-67) ايا پيغمبر برسان آنچه را بتو نازل شده از پروردگارت (مقصود ولايت تو است) اى على، و اگر نرسانى تبليغ رسالت نكردى اگر نرسانده بودم آنچه دستور داشتم از ولايت تو عملم حبط ميشد و هر كه خدا را بى ولايت تو ملاقات كند عملش حبط است اين وعده ايست كه براى من منجز است من نگويم جز آنكه پروردگارم گويد و آنچه گويم از طرف خداى عز و جل گويم كه در باره تو نازل كرده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 494
الأمالی (للصدوق)
13.امام باقر عليه السّلام از پدران خويش روايت فرمود:كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله روزى سواره خارج شد، درحالى كه على عليه السّلام همراه حضرت پياده مى رفت.پيامبر فرمود:اى ابو الحسن يا بر مركب من سوار شو و يا به خانه بازگرد.زيرا خداوند مرا فرمان داده است كه هرگاه من سوارم،تو سواره باشى و هرگاه پياده ام،پياده باشى و هرگاه نشسته ام،تو بنشينى؛مگر در هنگام اجراى حدود الهى كه ناگزير از قيام و قعود خواهى شد.اى على!خداوند مرا منزلتى عطا نكرده است،مگر اينكه نظيرش را به تو ارزانى داشته است.مرا به پيامبر و رسالت ويژگى بخشيده و تو را در آن ولى من شناسانده كه حدود آن را اقامه كنى و در دشوارى هاى آن برپا خيزى.اى على!سوگند به كسى كه مرا به راستى براى پيامبرى برانگيخته است.هركس تو را انكار كند،به من ايمان نياورده است و كسى كه به تو كفر ورزيده است،به خداوند ايمان ندارد.فضيلت تو از فضيلت من است و فضيلت من از فضل الهى است و اين است معناى كلام خداوند:
«قُلْ بِفَضْلِ اَللّٰهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذٰلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمّٰا يَجْمَعُونَ »
.فضل خداوند همان نبوت پيامبرتان است و رحمت او همان ولايت على عليه السّلام است.خداوند فرمود:كه بايد به نبوت و ولايت شادمان باشيد.يعنى شيعه بودن نيكوتر است از آن چه مخالفان پيامبر از زن و فرزند و ثروت و قدرت دنيا گرد مى آوردند.سوگند به خدا اى على!تو خلق نشدى،مگر براى اينكه خداوند پرستش شود و از طريق تو نشانه هاى اسلام شناسانده شود و راه كهن اصلاح شود.
اى على!هركس از راه تو بيرون آيد،گمراه شده است و كسى كه به تو و ولايت تو راهى نجسته است،راهى به سوى خداوند نخواهد داشت.و اين همان كلام پروردگار ماست كه فرمود:
«وَ إِنِّي لَغَفّٰارٌ لِمَنْ تٰابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً ثُمَّ اِهْتَدىٰ »
به درستى من بسيار آمرزندۀ كسى هستم كه بازگردد و ايمان بياورد و اگر شايسته انجام دهد و هدايت شود.(طه/82)يعنى اى على او به ولايت تو هدايت يافته است.پروردگارم فرمانم داده است كه همان حقى كه براى من فرض شده است،براى تو فرض قرار دهم.زيرا حق تو بر هرمومن مفروض شناخته شده است.اى على!اگر تو نبودى،حزب خداوند بازشناخته نمى شد.به وسيله تو مى توان دشمن او را شناخت. هركس با اعتقاد به ولايت تو خداوند را ديدار نكند،ته دست خواهد بود و خداوند فرمود:
«يٰا أَيُّهَا اَلرَّسُولُ بَلِّغْ مٰا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ »
اى پيامبر!آنچه برايت نازل شده،از پروردگارت تبليغ كن. مراد از
«مٰا أُنْزِلَ إِلَيْكَ »
ولايت تو است،اگر آنچه دراين باره فرمان داشتم،ابلاغ نمى كردم،عمل من بى اثر مى شد و هركس خداوند را بدون ولايت تو ديدار كند،اعمال او حبط و بى اثر خواهد شد.اين وعده اى است كه براى من قطعى است.من جز آن چه پروردگارم فرمان دهد،چيزى به زبان نمى آورم و آن چه اظهار مى كنم،از خداوند است كه در ارتباط با تو فروفرستاده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 263
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 494
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَرَّ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى قَوْمٍ يَبْكُونَ فَقَالَ عَلَى مَا يَبْكِي هَؤُلاَءِ فَقِيلَ يَبْكُونَ عَلَى ذُنُوبِهِمْ قَالَ فَلْيَدَعُوهَا يُغْفَرْ لَهُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 495 )
روز جمعه نيمه جمادى الآخر 3681 - امام صادق فرمود عيسى بن مريم بجمعى گذشت كه ميگريستند، فرمود اينان بر چه ميگريند؟ گفتند بر گناهانشان، فرمود ترك كنند تا آمرزيده شوند،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 495
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:روزى عيسى بن مريم عليه السّلام به گروهى برخورد كه گريه مى كردند.فرمود:اينان چرا گريه مى كنند؟گفتند:آنان بر گناهان خويش مى گريند. فرمود:ترك گناهان كنند تا مغفرت الهى نصيب شان شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 265
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 495
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْخَزَّازِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: قَالَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ « تَأْسَوْا عَلىٰ مٰا فٰاتَكُمْ » مِنْ دُنْيَاكُمْ إِذَا سَلِمَ دِينُكُمْ كَمَا لاَ يَأْسَى أَهْلُ اَلدُّنْيَا عَلَى مَا فَاتَهُمْ مِنْ دِينِهِمْ إِذَا سَلِمَتْ دُنْيَاهُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 496 )
در حديث امام رضا عيسى بن مريم بحواريين فرمود اى بنى اسرائيل بر آنچه از دنيا از دستتان برفت غم مخوريد در صورتى كه دين شما سالم است چنانچه دنيا داران بر دين از دست رفته خود غم نخورند وقتى دنياشان بر جا است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 496
الأمالی (للصدوق)
2.در حديث ديگر از امام رضا عليه السّلام آمده است كه عيسى بن مريم عليه السّلام به حواريون خود فرمود:اى فرزندان اسرائيل!بر آنچه از دنياى شما نابود شده است،اندوهگين نباشيد،در صورتى كه ايمانتان در سلامت است،همان سان كه دنياپرستان بر آن چه از اين سان نابود گشته است،اندوهگين نمى شوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 265
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 496
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلدِّهْقَانِ عَنْ وَاصِلِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُ أَبِي يُحَدِّثُ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَا مِنْ صَلاَةٍ يَحْضُرُ وَقْتُهَا إِلاَّ نَادَى مَلَكٌ بَيْنَ يَدَيِ اَلنَّاسِ قُومُوا إِلَى نِيرَانِكُمُ اَلَّتِي أَوْقَدْتُمُوهَا عَلَى ظُهُورِكُمْ فَأَطْفِئُوهَا بِصَلاَتِكُمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 496 )
2 - پيغمبر فرمود وقت هر نمازى رسد فرشته اى برابر مردم جار كشد برخيزيد و آتشى كه بر جان خود افروختيد با نمازتان خاموش كنيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 496
الأمالی (للصدوق)
3.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در هنگام هرنماز فرشته اى در زمين فرياد مى زند كه اى مردم برخيزيد و آتشى را كه در روان خويش افروخته ايد،با نماز خويش خاموش سازيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 265
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ خَالِدِ بْنِ حَمَّادٍ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْعَبْدِيِّ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ سَالِمِ بْنِ أَبِي اَلْجَعْدِ قَالَ: سُئِلَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ ذَاكَ خَيْرُ خَلْقِ اَللَّهِ مِنَ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ مَا خَلاَ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمُرْسَلِينَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَخْلُقْ خَلْقاً بَعْدَ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمُرْسَلِينَ أَكْرَمَ عَلَيْهِ مِنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَلْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ بَعْدَهُ قُلْتُ فَمَا تَقُولُ فِيمَنْ يُبْغِضُهُ وَ يَنْتَقِصُهُ فَقَالَ لاَ يُبْغِضُهُ إِلاَّ كَافِرٌ وَ لاَ يَنْتَقِصُهُ إِلاَّ مُنَافِقٌ قُلْتُ فَمَا تَقُولُ فِيمَنْ يَتَوَلاَّهُ وَ يَتَوَلَّى اَلْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِهِ بَعْدَهُ فَقَالَ إِنَّ شِيعَةَ عَلِيٍّ وَ اَلْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ هُمُ اَلْفَائِزُونَ اَلْآمِنُونَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ ثُمَّ قَالَ مَا تَرَوْنَ لَوْ أَنَّ رَجُلاً خَرَجَ يَدْعُو اَلنَّاسَ إِلَى ضَلاَلَةٍ مَنْ كَانَ أَقْرَبَ اَلنَّاسِ مِنْهُ قَالُوا شِيعَتُهُ وَ أَنْصَارُهُ قَالَ فَلَوْ أَنَّ رَجُلاً خَرَجَ يَدْعُو اَلنَّاسَ إِلَى هُدًى مَنْ كَانَ أَقْرَبَ اَلنَّاسِ مِنْهُ قَالُوا شِيعَتُهُ وَ أَنْصَارُهُ قَالَ فَكَذَلِكَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِيَدِهِ لِوَاءُ اَلْحَمْدِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَقْرَبُ اَلنَّاسِ مِنْهُ شِيعَتُهُ وَ أَنْصَارُهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 496 )
3 - از جابر بن عبد اللّٰه انصارى پرسيدند از على بن ابى طالب (عليه السّلام) گفت به از خلق اولين و آخرين است جز پيغمبران و رسولان، چه گراميند على و امامان اولاد او پس از وى، سالم بن ابى جعد راوى حديث گويد من باو گفتم چه گوئى در باره كسى كه دشمنش دارد و كمش شمرد گفت دشمنش ندارد جز كافر و كمش نشمارد جز منافق گفتم چه گوئى در باره كسى كه دوستدار او و ائمه اولاد او است پس از وى ؟ گفت شيعيان على و اولادش كه امامان پس از اويند، بآنها كامياب و آسوده اند در قيامت سپس گفت چه رأى دهيد در كسى كه خروج كند و مردم را بضلالت بخواند كى از مردم باو نزديكتر است گفتند پيروان و يارانش گفت اگر كسى قيام بدعوت بسوى حق كند كى در مردم باو نزديكتر است ؟ گفتند شيعيان و يارانش، گفت چنين است على بن ابى طالب روز قيامت لواء حمد بدست دارد و نزديكترين مردم باو شيعيان و انصار اويند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 496
الأمالی (للصدوق)
4.سالم بن ابى جهل مى گويد:از جابر بن عبد اللّه انصارى درباره على عليه السّلام سؤال كردم، او چنين پاسخ داد:على عليه السّلام برترين مردمان از نسل نخستين و واپسين آدم عليه السّلام است،به جز پيامبران و فرستادگان خداوند و چه گرامى هستند على و پيشوايان از اولاد او پس از وى ؟مگر كسى كه دشمن على عليه السّلام است و او را خوار مى شمارد،چه مى گويى ؟جابر گفت غير از كفرپيشه على عليه السّلام را دشمن نميدارد و غير از نفاق پيشه على عليه السّلام را خوار نمى شمارد.گفتم:درباره كسى كه على عليه السّلام و فرزندان او را دوست مى دارد،چه پاسخى دارى ؟جابر گفت:پيروان على عليه السّلام و فرزندان او كه پيشوايان بعد از او شناخته شده اند.به وسيله آنان در رستاخيز كاميابان و آسودگان خواهند بود.جابر افزود:درباره كسى كه برخيزد و مردم را به گمراهى فراخواند،چه كسى به او نزديك تر است ؟گفتند:پيروان و همراهان وى.جابر گفت:اگر كسى مردم را به حق فراخواند،چه كسى به او نزديك تر است ؟گفتند:پيروان و همراهان او.جابر گفت:چنين است كه مى گوييد.در رستاخيز پرچم حمد به دست على عليه السّلام خواهد بود و نزديكترين كسان به على عليه السّلام پيروان و همراهان او خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 265
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ دَخَلَ مَوْضِعاً مِنْ مَوَاضِعِ اَلتُّهَمَةِ فَاتُّهِمَ لاَ يَلُومَنَّ إِلاَّ نَفْسَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 497 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود كسى كه بيكى از موارد تهمت برود و متهم شود ملامت نكند جز خودش را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 497
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:كسى كه در يكى از مواضع تهمت قرار گيرد،غير از خويشتن نبايد كسى را سرزنش كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 267
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 497
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كُلَّ بُكْرَةٍ يَطُوفُ فِي أَسْوَاقِ اَلْكُوفَةِ سُوقاً سُوقاً وَ مَعَهُ اَلدِّرَّةُ عَلَى عَاتِقِهِ وَ كَانَ لَهَا طَرَفَانِ وَ كَانَتْ تُسَمَّى اَلسَّبِيبَةَ فَيَقِفُ عَلَى سُوقٍ سُوقٍ فَيُنَادِي يَا مَعْشَرَ اَلتُّجَّارِ قَدِّمُوا اَلاِسْتِخَارَةَ وَ تَبَرَّكُوا بِالسُّهُولَةِ وَ اِقْتَرِبُوا مِنَ اَلْمُبْتَاعِينَ وَ تَزَيَّنُوا بِالْحِلْمِ وَ تَنَاهَوْا عَنِ اَلْكَذِبِ وَ اَلْيَمِينِ وَ تَجَافَوْا عَنِ اَلظُّلْمِ وَ أَنْصِفُوا اَلْمَظْلُومِينَ وَ لاَ تَقْرَبُوا اَلرِّبَا وَ « أَوْفُوا اَلْكَيْلَ وَ اَلْمِيزٰانَ » « وَ لاٰ تَبْخَسُوا اَلنّٰاسَ أَشْيٰاءَهُمْ وَ لاٰ تَعْثَوْا فِي اَلْأَرْضِ مُفْسِدِينَ » يَطُوفُ فِي جَمِيعِ أَسْوَاقِ اَلْكُوفَةِ فَيَقُولُ هَذَا ثُمَّ يَقُولُ - تقنى [تَفْنَى] اَللَّذَاذَةُ مِمَّنْ نَالَ صَفْوَتَهَامِنَ اَلْحَرَامِ وَ يَبْقَى اَلْإِثْمُ وَ اَلْعَارُ تَبْقَى عَوَاقِبُ سُوءٍ فِي مَغَبَّتِهَالاَ خَيْرَ فِي لَذَّةٍ مِنْ بَعْدِهَا اَلنَّارُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 497 )
6 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود على هر بامداد تازيانه بدوش همه بازارهاى كوفه را يك يك بازرسى ميكرد، تازيانه اش دو سر داشت و سبيبه نام داشت، بر سر هر بازارى ميايستاد و فرياد مى زد اى گروه تجار خيرجوئى از خدا را پيش داريد و بآسانى عمل تيرك جوئيد و بخريداران نزديك شويد و خود را ببرد بارى بيارائيد و از دروغ و سوگند كنار باشيد و از ستم بر كنار شويد و ستمديده ها را انصاف كنيد و گرد ربا مگرديد پيمانه و ترازو را تمام بدهيد و مال مردم را نكاهيد و در زمين تباهى نكنيد، در همه بازارهاى كوفه گردش ميكرد و اين را ميفرمود و سپس ميسرود:
لذت برود ز هر كه جويد آن را-از راه حرام و دائم ننگش ماند
انجام بدش بجا است در دنبالش-خيرى نه بلذتى كه دوزخ زايد
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 497
الأمالی (للصدوق)
6.امام باقر عليه السّلام فرمود:على عليه السّلام هرصبح تازيانه به دوش بازارهاى شهر كوفه را بازرسى مى كرد.تازيانه على كه«سبيبه»نام بود و دو سر داشت.آن گاه على عليه السّلام بر سر هربازارى ايستاده و فرياد مى زد:اى بازرگانان!خيرجويى از خداوند را سرلوحه كارتان كنيد و به آسانى تبرك كنيد و در انصاف به خريداران كالاى خود نزديك شويد و خود را از دروغ و سوگند به دور نگاه داريد همچنين از ستم پيشگى پيراسته باشيد.و درباره ستم ديدگان به انصاف رفتار كنيد و پيرامون ربا نچرخيد و پيمانه و ترازو را تمام كامل سازيد و از حق مردم كم نكنيد و در زمين فساد نكنيد و آن گاه دو بيت مى خواند كه مضمون آن اين بود: لذت حرام از نزد جوينده اش خواهد رفت،درحالى كه مايه ننگ آن باقى مى ماند و خوبى در لذتى نيست كه سرانجام آن دوزخ است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 267
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : كَانَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِالْكُوفَةِ إِذَا صَلَّى اَلْعِشَاءَ اَلْآخِرَةَ يُنَادِي اَلنَّاسَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ حَتَّى يُسْمِعَ أَهْلَ اَلْمَسْجِدِ أَيُّهَا اَلنَّاسُ تَجَهَّزُوا رَحِمَكُمُ اَللَّهُ فَقَدْ نُودِيَ فِيكُمْ بِالرَّحِيلِ فَمَا اَلتَّعَرُّجُ عَلَى اَلدُّنْيَا بَعْدَ نِدَاءٍ فِيهَا بِالرَّحِيلِ تَجَهَّزُوا رَحِمَكُمُ اَللَّهُ وَ اِنْتَقِلُوا بِأَفْضَلِ مَا بِحَضْرَتِكُمْ مِنَ اَلزَّادِ وَ هُوَ اَلتَّقْوَى وَ اِعْلَمُوا أَنَّ طَرِيقَكُمْ إِلَى اَلْمَعَادِ وَ مَمَرَّكُمْ عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ اَلْهَوْلَ اَلْأَعْظَمَ أَمَامَكُمْ وَ عَلَى طَرِيقِكُمْ عَقَبَةٌ كَئُودٌ وَ مَنَازِلُ مَهُولَةٌ مَخُوفَةٌ لاَ بُدَّ لَكُمْ مِنَ اَلْمَمَرِّ عَلَيْهَا وَ اَلْوُقُوفِ بِهَا فَإِمَّا بِرَحْمَةٍ مِنَ اَللَّهِ فَنَجَاةٌ مِنْ هَوْلِهَا وَ عِظَمِ خَطَرِهَا وَ فَظَاعَةِ مَنْظَرِهَا وَ شِدَّةِ مُخْتَبَرِهَا وَ إِمَّا بِهَلَكَةٍ لَيْسَ بَعْدَهَا اِنْجِبَارٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 498 )
7 - فرمود شيوه امير المؤمنين در كوفه اين بود كه چون نماز عشاء را ميخواند سه بار بمردم فرياد ميكرد كه همه ميشنيدند ميفرمود اى مردم بار ببنديد خدا شما را رحمت كند بر شما جار كوچ كشيدند اين چه روئى است كه بدنيا داريد پس از جار كوچ از آن بار ببنديد خدايتان رحمت كناد و بهترين توشه كه داريد با خود برداريد كه آن تقوى است بدانيد راه شما بمعاد است و گذر شما بر صراط و بزرگتر هراس جلو راه شما است و گردنه سختى در پيش داريد و منازل هراسناكى كه ناچاريد از آن بگذريد و بر آن بپائيد يا برحمت خدا نجات از هراس آن يابيد و از خطر بزرگش و منظره دلخراش و آزمايش سخنش و يا بهلاكتى رسيد كه پس از آن جبرانى نيست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 498
الأمالی (للصدوق)
7.امام باقر عليه السّلام فرمود:روش امير مؤمنان عليه السّلام در شهر كوفه اين بود كه پس از نماز عشا سه نوبت فرياد مى زد و مى فرمود:اى مردم!بار سفر ببنديد.خداوند رحمت خود را نصيبتان كند و اينك براى كوچيدن ابدى جار كشيدند.اين چه گرايشى است كه پس از جار زدن كوچ از آن به دنيا داريد؟مهياى ابديت شويد.خدا شما را از رحمت خويش برخوردار كند.نيكوترين ره توشه اى كه داريد،برداريد كه همانا تقواست.آگاه باشيد كه سرانجام شما معاد و عبور شما بر پل صراط است و هراس بزرگ تر پيش روى شماست. بايد از گردنه دشوارى عبور كنيد.منزل هاى وحشتناك در راه خود داريد كه ناگزير بايد از آن ها عبور كنيد.مراقب آن باشيد.يا با رحمت الهى از دلهره هاى آن رها شويد و از خطر چشم انداز دلخراش و ابتلاى بزرگ بگذريد و يا دچار نابودى شويد كه از آن پس بازگشتى براى جبران نخواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 269
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 498
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ عَنْ مُوسَى بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي اَلْمَرْأَةُ يَكُونُ لَهَا زَوْجَانِ فَيَمُوتُونَ وَ يَدْخُلُونَ اَلْجَنَّةَ لِأَيِّهِمَا تَكُونُ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا أُمَّ سَلَمَةَ تَخَيَّرْ أَحْسَنَهُمَا خُلُقاً وَ خَيْرَهُمَا لِأَهْلِهِ يَا أُمَّ سَلَمَةَ إِنَّ حُسْنَ اَلْخُلُقِ ذَهَبَ بِخَيْرِ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 498 )
8 - ام سلمه به پيغمبر عرضكرد پدر و مادرم قربانت زنى دو شوهر كرده و همه بميرند و ببهشت روند آن زن از كدامين شوهر است ؟ فرمود اى ام سلمه برگزيند خوش خلق تر و زن پرورتر آنها را اى ام سلمه حسن خلق خير دنيا و آخرت را با خود برده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 498
الأمالی (للصدوق)
8.ام سلمه به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله گفت:پدر و مادرم فدايت شوند،زنى دوبار ازدواج كرده و همراه همسران از دنيا خواهد رفت.آن گاه كه آنان وارد بهشت شوند،آن زن همسر كداميك از دو مرد خواهد بود؟فرمود:اى ام سلمه او همسر كسى خواهد شد كه اخلاق نيكوترى داشته و نسبت به زن خويش نيك رفتارتر بوده است.اى ام سلمه!اخلاق نيكو، خوبى هاى دنيا و آخرت را همراه خود دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 269
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ بَعْضُ أَصْحَابِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِلنَّبِيِّ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا بَالُنَا نَجِدُ بِأَوْلاَدِنَا مَا لاَ يَجِدُونَ بِنَا فَقَالَ لِأَنَّهُمْ مِنْكُمْ وَ لَسْتُمْ مِنْهُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 498 )
9 - يكى از اصحاب پيغمبر باو گفت يا رسول اللّٰه چرا ما غم اولاد داريم و آنها غم ما ندارند؟ فرمود چون آنها از شمايند و شما از آنها نيستند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 498
الأمالی (للصدوق)
9.امام صادق عليه السّلام فرمود:يكى از ياران پيامبر گفت:اى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله اندوه فرزند داريم،درحالى كه آنان اندوه ما را ندارند؟فرمود:زيرا آنان از شما هستند و شما از آنان نيستيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 269
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ بْنِ اَلْمُهْتَدِي عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : يَا عَبْدَ اَللَّهِ إِذَا صَلَّيْتَ صَلاَةً فَرِيضَةً فَصَلِّهَا لِوَقْتِهَا صَلاَةَ مُوَدِّعٍ يَخَافُ أَنْ لاَ يَعُودَ إِلَيْهَا ثُمَّ اِصْرِفْ بِبَصَرِكَ إِلَى مَوْضِعِ سُجُودِكَ فَلَوْ تَعْلَمُ مَنْ عَنْ يَمِينِكَ وَ عَنْ شِمَالِكَ لَأَحْسَنْتَ صَلاَتَكَ وَ اِعْلَمْ أَنَّكَ بَيْنَ يَدَيْ مَنْ يَرَاكَ وَ لاَ تَرَاهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 499 )
10 - امام صادق (عليه السّلام) بعبد اللّٰه بن ابى يعفور گفت اى عبد اللّٰه چون نماز واجبى بخوانى در وقتش بخوان و با آن وداع كن كه ترسى ديگر بدان نرسى و ديده بر جاى سجده ات انداز اگر بدانى سمت دست راستت و در دست چپت كيست نماز خوب ميخوانى بدان كه در برابر كسى هستى كه تو را ببيند و او را نبينى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 499
الأمالی (للصدوق)
10.امام صادق عليه السّلام به عبد اللّه بن ابى يعفور فرمود:اى عبد اللّه!آن گاه كه نماز واجب مى گزارى،سعى كنيد در وقت آن بوده و نيز در حال وداع با نماز باش.بيمناك باش كه شايد توفيق نماز نداشته باشى.چشم بر سجده گاهت بدوز.اگر آگاه باشى كه در جانب راست و چپ تو كيست،بى گمان نماز را نيكو مى گزارى.آگاه باش كه در پيشگاه كسى هستى كه او تو را مى نگرد،هرچند كه او را نمى نگرى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 269
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 499
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْهَاشِمِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْعَطَّارِ شَيْخٍ مِنْ أَهْلِ اَلْمَدِينَةِ قَالَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَثُرَتْ ذُنُوبِي وَ ضَعُفَ عَمَلِي فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَكْثِرِ اَلسُّجُودَ فَإِنَّهُ يَحُطُّ اَلذُّنُوبَ كَمَا تَحُطُّ اَلرِّيحُ وَرَقَ اَلشَّجَرِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 499 )
11 - مردى نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و عرضكرد يا رسول اللّٰه گناهم بسيار و كارم سست است رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بسيار سجده كن كه گناهت را بريزد چنانچه باد برگ درخت را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 499
الأمالی (للصدوق)
11.امام صادق عليه السّلام فرمود:شخصى پيش رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد و گفت:اى پيامبر خدا! گناه من زياد شده و كارم به سستى منحرف شده است.پيامبر فرمود:زياد سجده كن كه گناه تو را فرو خواهد ريخت،همان سان كه باد برگ درخت را فرو مى ريزد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 271
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ لَيُهَوَّلُ عَلَيْهِ فِي مَنَامِهِ فَتُغْفَرُ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ إِنَّهُ لَيُمْتَهَنُ فِي بَدَنِهِ فَتُغْفَرُ لَهُ ذُنُوبُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 499 )
12.امام صادق عليه السّلام فرمود:مؤمن روياى ترسناك مى بيند و گناه او مى ريزد و بدن او سختى مى كشد و خطاهاى او آمرزيده مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 271
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
12 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود مؤمن خواب هولناك ببيند و گناهش بريزد و تنش خوارى كشد و گناهانش آمرزيده شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 499
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ اَلْمُجَاوِرِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ نَصْرٍ اَلطَّحَّانِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّ عِيسَى رُوحَ اَللَّهِ مَرَّ بِقَوْمٍ مُجَلِّبِينَ فَقَالَ مَا لِهَؤُلاَءِ قِيلَ يَا رُوحَ اَللَّهِ إِنَّ فُلاَنَةَ بِنْتَ فُلاَنٍ تُهْدَى إِلَى فُلاَنِ بْنِ فُلاَنٍ فِي لَيْلَتِهَا هَذِهِ قَالَ يُجَلِّبُونَ اَلْيَوْمَ وَ يَبْكُونَ غَداً فَقَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ وَ لِمَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ لِأَنَّ صَاحِبَتَهُمْ مَيِّتَةٌ فِي لَيْلَتِهَا هَذِهِ فَقَالَ اَلْقَائِلُونَ بِمَقَالَتِهِ صَدَقَ اَللَّهُ وَ صَدَقَ رَسُولُهُ وَ قَالَ أَهْلُ اَلنِّفَاقِ مَا أَقْرَبَ غَداً فَلَمَّا أَصْبَحُوا جَاءُوا فَوَجَدُوهَا عَلَى حَالِهَا لَمْ يَحْدُثْ بِهَا شَيْءٌ فَقَالُوا يَا رُوحَ اَللَّهِ إِنَّ اَلَّتِي أَخْبَرْتَنَا أَمْسِ أَنَّهَا مَيِّتَةٌ لَمْ تَمُتْ فَقَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ « يَفْعَلُ اَللّٰهُ مٰا يَشٰاءُ » فَاذْهَبُوا بِنَا إِلَيْهَا فَذَهَبُوا يَتَسَابَقُونَ حَتَّى قَرَعُوا اَلْبَابَ فَخَرَجَ زَوْجُهَا فَقَالَ لَهُ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ اِسْتَأْذِنْ لِي إِلَى صَاحِبَتِكَ قَالَ فَدَخَلَ عَلَيْهَا فَأَخْبَرَهَا أَنَّ رُوحَ اَللَّهِ وَ كَلِمَتَهُ بِالْبَابِ مَعَ عِدَّةٍ قَالَ فَتَخَدَّرَتْ فَدَخَلَ عَلَيْهَا فَقَالَ لَهَا مَا صَنَعْتِ لَيْلَتَكِ هَذِهِ قَالَتْ لَمْ أَصْنَعْ شَيْئاً إِلاَّ وَ قَدْ كُنْتُ أَصْنَعُهُ فِيمَا مَضَى إِنَّهُ كَانَ يَعْتَرِينَا سَائِلٌ فِي كُلِّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ فَنُنِيلُهُ مَا يَقُوتُهُ إِلَى مِثْلِهَا وَ إِنَّهُ جَاءَنِي فِي لَيْلَتِي هَذِهِ وَ أَنَا مَشْغُولَةٌ بِأَمْرِي وَ أَهْلِي فِي مَشَاغِيلَ فَهَتَفَ فَلَمْ يُجِبْهُ أَحَدٌ ثُمَّ هَتَفَ فَلَمْ يُجَبْ حَتَّى هَتَفَ مِرَاراً فَلَمَّا سَمِعْتُ مَقَالَتَهُ قُمْتُ مُتَنَكِّرَةً حَتَّى أَنَلْتُهُ كَمَا كُنَّا نُنِيلُهُ فَقَالَ لَهَا تَنَحَّيْ عَنْ مَجْلِسِكِ فَإِذَا تَحْتَ ثِيَابِهَا أَفْعًى مِثْلَ جِذْعَةٍ عَاضٍّ عَلَى ذَنَبِهِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِمَا صَنَعْتِ صَرَفَ اَللَّهُ عَنْكِ هَذَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 500 )
13 - فرمود عيسى بجمعى گذشت كه شادى ميكردند، فرمود اينها را چه شده عرض شد يا روح اللّٰه امشب دخترى را براى مردى برند و اينها شادند، فرمود امروز شادند و فردا گريان يكى از آنها گفت چرا يا رسول اللّٰه ؟ فرمود چون عروس آنها امشب بميرد پيروانش گفتند خدا و رسولش راستگويند و منافقان گفتند فردا نزديك است صبح كه شد آمدند و او را زنده ديدند و چيزى رخ نداده بود گفتند يا روح دخترى كه ديروز گفتى ميميرد نمرده عيسى فرمود خدا هر چه خواهد كند ما را نزد او بريد در رفتن بيكديگر پيشى گرفتند تا در را زدند شوهرش بيرون آمد عيسى باو گفت از بانويت اجازه گير براى من نزد او رفت و گفت روح اللّٰه و كلمة اللّٰه با جمعى بر در خانه انتظار تو را دارند چادر بر سر كرد و آمد عيسى باو فرمود امشب چه كار خيرى كردى ؟ گفت آنچه كردم پيش از آنهم ميكردم، هر شب جمعه سائلى بر ما گذر ميكرد و خوراك تا شب جمعه ديگر را باو ميداديم ديشب آمد و من بكار خود مشغول بودم و فاميلم شغلها داشتند فرياد كرد كسى جوابش نداد و باز فرياد كرد و جواب نشنيد تا چند بار فرياد زد من كه آوازش را شنيدم بوضع ناشناسى برخاستم و باندازه معهود باو رساندم عيسى فرمود از مجلس خود بكنار رو و بناگاه زير جامه او يك افعى بود چون تنه خرما كه دم خود را گاز گرفته بود عيسى فرمود بدان چه كردى خدا اين بلا را از تو گردانيد.13 - فرمود عيسى بجمعى گذشت كه شادى ميكردند، فرمود اينها را چه شده عرض شد يا روح اللّٰه امشب دخترى را براى مردى برند و اينها شادند، فرمود امروز شادند و فردا گريان يكى از آنها گفت چرا يا رسول اللّٰه ؟ فرمود چون عروس آنها امشب بميرد پيروانش گفتند خدا و رسولش راستگويند و منافقان گفتند فردا نزديك است صبح كه شد آمدند و او را زنده ديدند و چيزى رخ نداده بود گفتند يا روح دخترى كه ديروز گفتى ميميرد نمرده عيسى فرمود خدا هر چه خواهد كند ما را نزد او بريد در رفتن بيكديگر پيشى گرفتند تا در را زدند شوهرش بيرون آمد عيسى باو گفت از بانويت اجازه گير براى من نزد او رفت و گفت روح اللّٰه و كلمة اللّٰه با جمعى بر در خانه انتظار تو را دارند چادر بر سر كرد و آمد عيسى باو فرمود امشب چه كار خيرى كردى ؟ گفت آنچه كردم پيش از آنهم ميكردم، هر شب جمعه سائلى بر ما گذر ميكرد و خوراك تا شب جمعه ديگر را باو ميداديم ديشب آمد و من بكار خود مشغول بودم و فاميلم شغلها داشتند فرياد كرد كسى جوابش نداد و باز فرياد كرد و جواب نشنيد تا چند بار فرياد زد من كه آوازش را شنيدم بوضع ناشناسى برخاستم و باندازه معهود باو رساندم عيسى فرمود از مجلس خود بكنار رو و بناگاه زير جامه او يك افعى بود چون تنه خرما كه دم خود را گاز گرفته بود عيسى فرمود بدان چه كردى خدا اين بلا را از تو گردانيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 500
الأمالی (للصدوق)
13.ابو بصير مى گويد:از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه عيسى بن مريم عليه السّلام به گروهى برخورد كه شادمانى داشتند.فرمود:اينان را چه شده است ؟گفتند:اى روح خدا!امشب دخترى را به حجله مى برند و آنان شادى مى كنند.فرمود:آنان امروز شادمان هستند،در حالى كه فردا گريان خواهند گشت.يكى از آنان گفت:چرا اى پيامبر خدا؟فرمود:زيرا عروس امشب خواهد مرد.حواريون گفتند:خدا و پيامبرش راست مى گويند.نفاق ورزان گفتند:به فردا چيزى نمانده است.بامداد كه همگان آمدند،عروس را زنده ديدند.گفتند: اى روح خدا!گفتى عروس خواهد مرد،حال آن كه او زنده است.فرمود:خداوند هرچه اراده كند،انجام مى دهد.ما را نزد او ببريد.آنها در رفتن بر يكديگر سبقت مى گرفتند تا اينكه در آنها را زدند.شوهرش بيرون آمد.عيسى بن مريم به او گفت:از همسرت اجازه بگير تا من نزد او بروم.شوهر رفت و به همسرش گفت:روح و كلمه خدا همراه با گروهى مى خواهند با تو ديدار كنند.عروس خود را پوشيد و بيرون آمد.عيسى عليه السّلام فرمود:ديشب چه كار نيكى انجام دادى ؟گفت:كارى كردم كه شيوه من بود.هرشب جمعه بينوايى بر ما مى گذشت و خوراك هفتگى مان را به او مى بخشيديم.ديشب او آمد درحالى كه من سرگرم كار خويش بودم و خويشاوندان به كار خود مشغول بودند.كسى به فرياد او پاسخ نداد.چندبار كمك خواست و جوابى نگرفت.ناگاه صدايى به گوشم خورد.با سيمايى ناشناس رفتم و مانند هميشه خوراكى براى او بردم.
عيسى عليه السّلام فرمود:از جاى خود كنار برو.آنگاه كه عروس تكان خورد از زير جامه اى كه پوشيده بود يك افعى پايين افتاد.گويى تنه درخت خرماست.دم خود را گاز گرفته بود. عيسى عليه السّلام فرمود:به خاطر رفتار نيكى كه انجام دادى خداوند اين خطر را از جان تو دور نمود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 271
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 500
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْمُنْكَدِرِ قَالَ: مَرِضَ عَوْنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ فَأَتَيْتُهُ أَعُودُهُ فَقَالَ أَ فَلاَ أُحَدِّثُكَ بِحَدِيثٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ بَلَى قَالَ قَالَ عَبْدُ اَللَّهِ بَيْنَا نَحْنُ عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذْ تَبَسَّمَ فَقُلْتُ مَا لَكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ تَبَسَّمْتَ قَالَ عَجِبْتُ مِنَ اَلْمُؤْمِنِ وَ جَزَعِهِ مِنَ اَلسُّقْمِ وَ لَوْ يَعْلَمُ مَا لَهُ فِي اَلسُّقْمِ مِنَ اَلثَّوَابِ لَأَحَبَّ أَنْ لاَ يَزَالَ سَقِيماً حَتَّى يَلْقَى رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 501 )
14.محمد بن منكدر مى گويد:عون بن عبد اللّه بيمار شد و به عيادت او رفتم.او گفت: از عبد اللّه بن مسعود،حديثى براى تو روايت نكنم ؟گفتم:چرا.عون از عبد اللّه بن مسعود نقل كرد كه ما پيش پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بوديم.حضرت لبخند زد.گفتم:اى پيامبر خدا!چرا لبخند زدى ؟فرمود:از مؤمن در شگفتم كه به هنگام بيمار شدن بيتابى دارد.اگر او آگاه بود كه در دوران بيمارى پيش خداوند چه پاداشى خواهد داشت،مايل بود كه همواره بيمار باشد تا او را ديدار كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 273
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
14 - محمد بن منكدر گفت عون بن عبد اللّٰه بن مسعود بيمار شد رفتم بعيادتش گفت حديثى از عبد اللّٰه بن مسعود برايت باز نگويم ؟ گفتم چرا گفت عبد اللّٰه بن مسعود گفت در اين ميان كه ما نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بوديم لبخندى زد گفتم يا رسول اللّٰه براى چه تبسم كردى ؟ فرمود در عجب شدم از مؤمن و بى تابيش از بيمارى اگر ميدانست در بيمارى نزد خدا چه اجرى دارد دوست داشت هميشه بيمار باشد تا خدا را ملاقات كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 501
الأمالی (للصدوق)
ص : 501
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ بَشَّارٍ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلدِّهْقَانِ عَنْ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ بْنِ أَبِي اَلدَّيْلَمِ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ كَنَسَ مَسْجِداً يَوْمَ اَلْخَمِيسِ لَيْلَةَ اَلْجُمُعَةِ فَأَخْرَجَ مِنْهُ مِنَ اَلتُّرَابِ مَا يُدَرُّ فِي اَلْعَيْنِ غُفِرَ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 501 )
15 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه روز پنجشنبه و شب جمعه مسجد را بروبد و باندازه گردى كه بچشم كشند خاكروبه از آن بيرون برد آمرزيده شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 501
الأمالی (للصدوق)
15.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس روزهاى پنجشنبه و جمعه مسجدى را جارو زند و به مقدار گرد و غبارى كه به ديده مى كشند،از مسجد خارج سازد،خداوند او را خواهد آمرزيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 273
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ كَانَ اَلْقُرْآنُ حَدِيثَهُ وَ اَلْمَسْجِدُ بَيْتَهُ بَنَى اَللَّهُ لَهُ بَيْتاً فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 501 )
16 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه حديثش قرآنست و خانه اش مسجد است خدا برايش خانه اى در بهشت بسازد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 501
الأمالی (للصدوق)
16.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس كه سخن او آيه قرآن است و سراى او مسجد است،خداوند براى وى سرايى در بهشت فراهم آرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 273
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ سَمِعَ اَلنِّدَاءَ فِي اَلْمَسْجِدِ فَخَرَجَ مِنْهُ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ فَهُوَ مُنَافِقٌ إِلاَّ أَنْ يُرِيدَ اَلرُّجُوعَ إِلَيْهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 501 )
17 - فرمود هر كه در مسجد اذان را بشنود و بى عذر بيرون رود منافق است مگر بقصد برگشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 501
الأمالی (للصدوق)
17.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس در مسجد صداى اذان را بشنود و بدون عذر موجه خارج شود نفاق ورزيده است،مگر اينكه قصد بازگشت داشته باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 273
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
أَخْبَرَنِي سُلَيْمَانُ بْنُ أَحْمَدَ اَللَّخْمِيُّ فِيمَا كَتَبَ إِلَيَّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ رُمَاحِسِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدِ بْنِ حَبِيبِ بْنِ قَيْسِ بْنِ عَمْرِو بْنِ عَبْدِ بْنِ غَزِيَّةَ بْنِ جُشَمَ بْنِ بَكْرِ بْنِ هَوَازِنَ بِرَمَادَةِ اَلْقَيْسِيِّينَ رَمَادَةِ اَلْعُلْيَا وَ كَانَ فِيمَا ذُكِرَ اِبْنَ مِائَةٍ وَ عِشْرِينَ سَنَةً قَالَ حَدَّثَنَا زِيَادُ بْنُ طَارِقٍ اَلْجُشَمِيُّ وَ كَانَ اِبْنَ تِسْعِينَ سَنَةً قَالَ حَدَّثَنَا جَدِّي أَبُو جَرْوَلٍ [جردل] زُهَيْرٌ وَ كَانَ رَئِيسَ قَوْمِهِ قَالَ: أَسَرَنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَوْمَ فَتْحِ خَيْبَرَ فَبَيْنَا هُوَ يَمِيزُ اَلرِّجَالَ مِنَ اَلنِّسَاءِ إِذْ وَثَبْتُ حَتَّى جَلَسْتُ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَسْمَعْتُهُ شِعْراً أُذَكِّرُهُ حِينَ شَبَّ فِينَا وَ نَشَأَ فِي هَوَازِنَ وَ حِينَ أَرْضَعُوهُ فَأَنْشَأْتُ أَقُولُ اُمْنُنْ عَلَيْنَا رَسُولَ اَللَّهِ فِي كَرَمٍفَإِنَّكَ اَلْمَرْءُ نَرْجُوهُ وَ نَنْتَظِرُ اُمْنُنْ عَلَى بَيْضَةٍ قَدْ عَاقَهَا قَدَرٌمُفَرَّقٍ شَمْلُهَا فِي دَهْرِهَا غِيَرٌ [عِبَرٌ] أَبْقَتْ لَنَا اَلْحَرْبُ هُتَّافاً عَلَى حَزَنٍعَلَى قُلُوبِهِمُ اَلْغَمَّاءُ وَ اَلْغَمَرُ إِنْ لَمْ تَدَارَكْهُمْ نَعْمَاءُ تَنْشُرُهَايَا أَرْجَحَ اَلنَّاسِ حِلْماً حِينَ يُخْتَبَرُ اُمْنُنْ عَلَى نِسْوَةٍ قَدْ كُنْتَ تَرْضَعُهَاإِذْ فُوكَ يَمْلَأُهَا مِنْ مَخْضِهَا اَلدُّرَرُ إِذْ أَنْتَ طِفْلٌ صَغِيرٌ كُنْتَ تَرْضَعُهَاوَ إِذْ يَرِينُكَ مَا تَأْتِي وَ مَا تَذَرُ يَا خَيْرَ مَنْ مَرِحَتْ كُمْتُ اَلْجِيَادِ بِهِعِنْدَ اَلْهِيَاجِ إِذَا مَا اِسْتَوْقَدَ اَلشَّرَرُ لاَ تَتْرُكَنَّا كَمَنْ شَالَتْ نَعَامَتُهُوَ اِسْتَبْقِ مِنَّا فَإِنَّا مَعْشَرٌ زُهَرٌ إِنَّا لَنَشْكُرُ لِلنَّعْمَى وَ قَدْ كُفِرَتْوَ عِنْدَنَا بَعْدَ هَذَا اَلْيَوْمِ مُدَّخَرٌ فَأَلْبِسِ اَلْعَفْوَ مَنْ قَدْ كُنْتَ تَرْضَعُهُمِنْ أُمَّهَاتِكَ إِنَّ اَلْعَفْوَ مُشْتَهَرٌ إِنَّا نُؤَمِّلُ عَفْواً مِنْكَ تُلْبِسُهُهَادِيَ اَلْبَرِيَّةِ أَنْ تَعْفُوَ وَ تَنْتَصِرَ فَاعْفُ عَفَا اَللَّهُ عَمَّا أَنْتَ رَاهِبُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ إِذْ يُهْدَى لَكَ اَلظَّفَرُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَمَّا مَا كَانَ لِي وَ لِبَنِي عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ فَهُوَ لِلَّهِ وَ لَكُمْ وَ قَالَتِ اَلْأَنْصَارُ مَا كَانَ لَنَا فَهُوَ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ فَرَدَّتِ اَلْأَنْصَارُ مَا كَانَ فِي أَيْدِيهَا مِنَ اَلذَّرَارِيِّ وَ اَلْأَمْوَالِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 501 )
18 - ابو جرول زهير سردار قبيله خود گويد روز فتح خيبر رسول خدا ما را اسير كرد در اين ميان كه زنان و مردان را جدا ميكردند من جستم و برابر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نشستم و شعرى برايش گفتم كه دوران جوانى و نشو و نماى او را در هوازن و هنگامى كه شيرش ميدادند ياد او آوردم و اين قطعه را سرودم.
كرم كن اى رسول اللّٰه بر ما-تو مردى و بتو اميدواريم بنه منت بجمعى از قدر لخت-كه پاشيده ز هم عبرت شعاريم بجا از جنگ جار حزن برما است-همه افسردگان و دلفكاريم اگر نشر كرم جبران نسازد-ز لطفت جملگى زار و نزاريم ايا خير البشر در برد بارى-بگاه امتحان دل با تو داريم بنه منت بزنهائى كه بودند-تو را دايه چه بودى شيرخواره بگاه كودكى دادند شيرت-كه بودى طفلكى شيرين قواره توئى بهتر يلى كش اسب برداشت-چه بارد جنگ برگردان شراره منه ما را زبون بى پرستار-كه ما هستيم ايلى ماه پاره همه شاكر بنعمتها كه كفران-شود ما راست روزى در شماره تو بگذر زانكه شيرت داده ديروز-گذشت تو شهير هر دياره
اميد ما بعفو تو است امروز-كه رهبر از گذشت افتاده پيروز خدا بخشد بما آنچه تو بخشى-برستاخيز كانجائى تو فيروز
رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من بهره خود و اولاد عبد المطلب را بشما واگذاشتم، انصار هم گفتند هر چه از آن ما است از خدا و رسول او است و آنچه از اولاد و اموال در دست داشتند بمارد كردند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 502
الأمالی (للصدوق)
18.ابو جرول زهير كه رئيس قوم خويش است،مى گويد:پيامبر خدا در روز فتح قلعه خيبر،ما را به اسارت گرفت.آنگاه كه زنان و مردان ما را از هم جدا كردند من جست زدم و روبروى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نشستم و شعرى براى حضرت خواندم كه روزگار كودكى او را در «هوازن»به ياد حضرت مى آورد؛آن گاه كه شيرخواره اى بيش نبود.مضمون ابيات ابو جرول اين است:
اى پيامبر!نسبت به ما بزرگوارى كن كه تو در چشم ما بزرگ مردى هستى و به تو اميد داريم.بر ما منت گذار كه از هم پاشيده شده و همه افسرده و دل مرده گشته ايم.اگر بزرگوارى ات بر ما سايه نيفكند،همگى بيچاره ايم.اى بهترين انسان!در صبورى دل به تو بسته ايم.بر زنانى منت گذار كه به هنگام شيرخوارگى ات دايه تو بودند.اينك اى بزرگوار! ما را خوار رها نكن كه همه از هم گشته ايم.امروز چشم به گذشت تو دوخته ايم كه رهبران را كامياب مى كند.خداوند هرچه كه تو بخشايى،در رستاخيز به تو خواهد بخشيد.
آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:من سهم خود و فرزندان عبد المطلب را بخشيدم.انصار نيز گفتند:ما از سهم خود گذشتيم.سهم ما سهم خدا و پيامبر اوست.آن گاه هرچه از فرزندان و ثروت ما گرفته بودند،به ما بازگردانيدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 275
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 502
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ غَالِبٍ اَلْأَسَدِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ اَلْمُسَيَّبِ قَالَ: كَانَ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ يَعِظُ اَلنَّاسَ وَ يُزَهِّدُهُمْ فِي اَلدُّنْيَا وَ يُرَغِّبُهُمْ فِي أَعْمَالِ اَلْآخِرَةِ بِهَذَا اَلْكَلاَمِ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ فِي مَسْجِدِ اَلرَّسُولِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ حُفِظَ عَنْهُ وَ كُتِبَ كَانَ يَقُولُ أَيُّهَا اَلنَّاسُ اِتَّقُوا اَللَّهَ وَ اِعْلَمُوا أَنَّكُمْ « إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ » فَ « تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مٰا عَمِلَتْ » فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا « مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً وَ مٰا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهٰا وَ بَيْنَهُ أَمَداً بَعِيداً وَ يُحَذِّرُكُمُ اَللّٰهُ نَفْسَهُ » وَيْحَكَ اِبْنَ آدَمَ اَلْغَافِلَ وَ لَيْسَ بِمَغْفُولٍ عَنْهُ اِبْنَ آدَمَ إِنَّ أَجَلَكَ أَسْرَعُ شَيْءٍ إِلَيْكَ قَدْ أَقْبَلَ نَحْوَكَ حَثِيثاً يَطْلُبُكَ وَ يُوشِكُ أَنْ يُدْرِكَكَ وَ كَأَنْ قَدْ أَوْفَيْتَ أَجَلَكَ وَ قَبَضَ اَلْمَلَكُ رُوحَكَ وَ صِرْتَ إِلَى مَنْزِلٍ وَحِيداً فَرَدَّ إِلَيْكَ فِيهِ رُوحَكَ وَ اِقْتَحَمَ عَلَيْكَ فِيهِ مَلَكَاكَ مُنْكَرٌ وَ نَكِيرٌ لِمُسَاءَلَتِكَ وَ شَدِيدِ اِمْتِحَانِكَ أَلاَ وَ إِنَّ أَوَّلَ مَا يَسْأَلاَنِكَ عَنْ رَبِّكَ اَلَّذِي كُنْتَ تَعْبُدُهُ وَ عَنْ نَبِيِّكَ اَلَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكَ وَ عَنْ دِينِكَ اَلَّذِي كُنْتَ تَدِينُ بِهِ وَ عَنْ كِتَابِكَ اَلَّذِي كُنْتَ تَتْلُوهُ وَ عَنْ إِمَامِكَ اَلَّذِي كُنْتَ تَتَوَلاَّهُ ثُمَّ عَنْ عُمُرِكَ فِيمَا أَفْنَيْتَهُ وَ مَالِكَ مِنْ أَيْنَ اِكْتَسَبْتَهُ وَ فِيمَا أَتْلَفْتَهُ فَخُذْ حِذْرَكَ وَ اُنْظُرْ لِنَفْسِكَ وَ أَعِدَّ لِلْجَوَابِ قَبْلَ اَلاِمْتِحَانِ وَ اَلْمُسَاءَلَةِ وَ اَلاِخْتِبَارِ فَإِنْ تَكُ مُؤْمِناً تَقِيّاً عَارِفاً بِدِينِكَ مُتَّبِعاً لِلصَّادِقِينَ مُوَالِياً لِأَوْلِيَاءِ اَللَّهِ لَقَّاكَ اَللَّهُ حُجَّتَكَ وَ أَنْطَقَ لِسَانَكَ بِالصَّوَابِ فَأَحْسَنْتَ اَلْجَوَابَ فَبُشِّرْتَ بِالْجَنَّةِ وَ اَلرِّضْوَانِ مِنَ اَللَّهِ وَ اَلْخَيْرَاتِ اَلْحِسَانِ وَ اِسْتَقْبَلَتْكَ اَلْمَلاَئِكَةُ بِالرَّوْحِ وَ اَلرَّيْحَانِ وَ إِنْ لَمْ تَكُنْ كَذَلِكَ تَلَجْلَجَ لِسَانُكَ وَ دُحِضَتْ حُجَّتُكَ وَ عَمِيتَ عَنِ اَلْجَوَابِ وَ بُشِّرْتَ بِالنَّارِ وَ اِسْتَقْبَلَتْكَ مَلاَئِكَةُ اَلْعَذَابِ بِنُزُلٍ « مِنْ حَمِيمٍ » وَ تَصْلِيَةِ جَحِيمٍ فَاعْلَمْ اِبْنَ آدَمَ أَنَّ مِنْ وَرَاءِ هَذَا مَا هُوَ أَعْظَمُ وَ أَقْطَعُ وَ أَوْجَعُ لِلْقُلُوبِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ - « ذٰلِكَ يَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ اَلنّٰاسُ وَ ذٰلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ » وَ يَجْمَعُ اَللَّهُ فِيهِ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ ذَلِكَ يَوْمٌ يُنْفَخُ فِيهِ فِي اَلصُّورِ وَ تُبَعْثَرُ فِيهِ اَلْقُبُورُ ذَلِكَ يَوْمُ « اَلْآزِفَةِ إِذِ اَلْقُلُوبُ لَدَى اَلْحَنٰاجِرِ » كَاظِمَةً ذَلِكَ يَوْمٌ لاَ يُقَالُ فِيهِ عَثْرَةٌ وَ لاَ تُؤْخَذُ مِنْ أَحَدٍ فِيهِ فِدْيَةٌ وَ لاَ تُقْبَلُ مِنْ أَحَدٍ فِيهِ مَعْذِرَةٌ وَ لاَ لِأَحَدٍ فِيهِ مُسْتَقْبَلُ تَوْبَةٍ لَيْسَ إِلاَّ اَلْجَزَاءَ بِالْحَسَنَاتِ وَ اَلْجَزَاءَ بِالسَّيِّئَاتِ فَمَنْ كَانَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ عَمِلَ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا مِثْقَالَ ذَرَّةٍ مِنْ خَيْرٍ وَجَدَهُ وَ مَنْ كَانَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَمِلَ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا مِثْقَالَ ذَرَّةٍ مِنْ شَرٍّ وَجَدَهُ فَاحْذَرُوا أَيُّهَا اَلنَّاسُ مِنَ اَلْمَعَاصِي وَ اَلذُّنُوبِ فَقَدْ نَهَاكُمُ اَللَّهُ عَنْهَا وَ حَذَّرَكُمُوهَا فِي اَلْكِتَابِ اَلصَّادِقِ وَ اَلْبَيَانِ اَلنَّاطِقِ وَ لاَ تَأْمَنُوا مَكْرَ اَللَّهِ وَ شِدَّةَ أَخْذِهِ عِنْدَ مَا يَدْعُوكُمْ إِلَيْهِ اَلشَّيْطَانُ اَللَّعِينُ مِنْ عَاجِلِ اَلشَّهَوَاتِ وَ اَللَّذَّاتِ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا فَإِنَّ اَللَّهَ يَقُولُ « إِنَّ اَلَّذِينَ اِتَّقَوْا إِذٰا مَسَّهُمْ طٰائِفٌ مِنَ اَلشَّيْطٰانِ تَذَكَّرُوا فَإِذٰا هُمْ مُبْصِرُونَ » فَأَشْعِرُوا قُلُوبَكُمْ خَوْفَ اَللَّهِ وَ تَذَكَّرُوا مَا قَدْ وَعَدَكُمُ اَللَّهُ فِي مَرْجِعِكُمْ إِلَيْهِ مِنْ حُسْنِ ثَوَابِهِ كَمَا قَدْ خَوَّفَكُمْ مِنْ شَدِيدِ اَلْعِقَابِ فَإِنَّهُ مَنْ خَافَ شَيْئاً حَذِرَهُ وَ مَنْ حَذِرَ شَيْئاً نَكَلَهُ فَلاَ تَكُونُوا مِنَ اَلْغَافِلِينَ اَلْمَائِلِينَ إِلَى زَهْرَةِ اَلْحَيَاةِ اَلدُّنْيَا فَتَكُونُوا مِنَ اَلَّذِينَ مَكَرُوا اَلسَّيِّئَاتِ وَ قَدْ قَالَ اَللَّهُ تَعَالَى - « أَ فَأَمِنَ اَلَّذِينَ مَكَرُوا اَلسَّيِّئٰاتِ أَنْ يَخْسِفَ اَللّٰهُ بِهِمُ اَلْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ اَلْعَذٰابُ مِنْ حَيْثُ لاٰ يَشْعُرُونَ. `أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَمٰا هُمْ بِمُعْجِزِينَ. `أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلىٰ تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّكُمْ لَرَؤُفٌ رَحِيمٌ » فَاحْذَرُوا مَا قَدْ حَذَّرَكُمُ اَللَّهُ وَ اِتَّعِظُوا بِمَا فَعَلَ بِالظَّلَمَةِ فِي كِتَابِهِ وَ لاَ تَأْمَنُوا أَنْ يُنْزِلَ بِكُمْ بَعْضَ مَا تَوَاعَدَ بِهِ اَلْقَوْمَ اَلظَّالِمِينَ فِي اَلْكِتَابِ تَاللَّهِ لَقَدْ وُعِظْتُمْ بِغَيْرِكُمْ وَ إِنَّ اَلسَّعِيدَ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ وَ لَقَدْ أَسْمَعَكُمُ اَللَّهُ فِي اَلْكِتَابِ مَا فَعَلَ بِالْقَوْمِ اَلظَّالِمِينَ مِنْ أَهْلِ اَلْقُرَى قَبْلَكُمْ حَيْثُ قَالَ - « وَ كَمْ قَصَمْنٰا مِنْ قَرْيَةٍ كٰانَتْ ظٰالِمَةً وَ أَنْشَأْنٰا بَعْدَهٰا قَوْماً آخَرِينَ. `فَلَمّٰا أَحَسُّوا بَأْسَنٰا إِذٰا هُمْ مِنْهٰا يَرْكُضُونَ » يَعْنِي يَهْرُبُونَ - « لاٰ تَرْكُضُوا وَ اِرْجِعُوا إِلىٰ مٰا أُتْرِفْتُمْ فِيهِ وَ مَسٰاكِنِكُمْ - » « لَعَلَّكُمْ تُسْئَلُونَ » فَلَمَّا أَتَاهُمُ اَلْعَذَابُ - « قٰالُوا يٰا وَيْلَنٰا إِنّٰا كُنّٰا ظٰالِمِينَ. `فَمٰا زٰاَلَتْ تِلْكَ دَعْوٰاهُمْ حَتّٰى جَعَلْنٰاهُمْ حَصِيداً خٰامِدِينَ » وَ اَيْمُ اَللَّهِ إِنَّ هَذِهِ لَعِظَةٌ لَكُمْ وَ تَخْوِيفٌ إِنِ اِتَّعَظْتُمْ وَ خِفْتُمْ ثُمَّ رَجَعَ إِلَى اَلْقَوْلِ مِنَ اَللَّهِ فِي اَلْكِتَابِ عَلَى أَهْلِ اَلْمَعَاصِي وَ اَلذُّنُوبِ فَقَالَ « وَ لَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذٰابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يٰا وَيْلَنٰا إِنّٰا كُنّٰا ظٰالِمِينَ » فَإِنْ قُلْتُمْ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ اَللَّهَ إِنَّمَا عَنَى بِهَذَا أَهْلَ اَلشِّرْكِ فَكَيْفَ ذَاكَ وَ هُوَ يَقُولُ - « وَ نَضَعُ اَلْمَوٰازِينَ اَلْقِسْطَ لِيَوْمِ اَلْقِيٰامَةِ فَلاٰ تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً وَ إِنْ كٰانَ مِثْقٰالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنٰا بِهٰا وَ كَفىٰ بِنٰا حٰاسِبِينَ » اِعْلَمُوا عِبَادَ اَللَّهِ أَنَّ أَهْلَ اَلشِّرْكِ لاَ تُنْصَبُ لَهُمُ اَلْمَوَازِينُ وَ لاَ تُنْشَرُ لَهُمُ اَلدَّوَاوِينُ وَ إِنَّمَا تُنْشَرُ اَلدَّوَاوِينُ لِأَهْلِ اَلْإِسْلاَمِ فَاتَّقُوا اَللَّهَ عِبَادَ اَللَّهِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَللَّهَ لَمْ يَخْتَرْ هَذِهِ اَلدُّنْيَا وَ عَاجِلَهَا لِأَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِهِ وَ لَمْ يُرَغِّبْهُمْ فِيهَا وَ فِي عَاجِلِ زَهْرَتِهَا وَ ظَاهِرِ بَهْجَتِهَا وَ إِنَّمَا خَلَقَ اَلدُّنْيَا وَ خَلَقَ أَهْلَهَا لِيَبْلُوَهُمْ « أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً » لِآخِرَتِهِ وَ اَيْمُ اَللَّهِ لَقَدْ ضَرَبَ لَكُمْ فِيهَا اَلْأَمْثَالَ وَ صَرَّفَ اَلْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ فَكُونُوا أَيُّهَا اَلْمُؤْمِنُونَ مِنَ اَلْقَوْمِ اَلَّذِينَ يَعْقِلُونَ وَ « لاٰ قُوَّةَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ » وَ اِزْهَدُوا فِيمَا زَهَّدَكُمُ اَللَّهُ فِيهِ مِنْ عَاجِلِ اَلْحَيَاةِ اَلدُّنْيَا فَإِنَّ اَللَّهَ يَقُولُ وَ قَوْلُهُ اَلْحَقُّ - « إِنَّمٰا مَثَلُ اَلْحَيٰاةِ اَلدُّنْيٰا كَمٰاءٍ أَنْزَلْنٰاهُ مِنَ اَلسَّمٰاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبٰاتُ اَلْأَرْضِ » اَلْآيَةَ فَكُونُوا عِبَادَ اَللَّهِ مِنَ اَلْقَوْمِ اَلَّذِينَ يَتَفَكَّرُونَ وَ لاَ تَرْكَنُوا إِلَى اَلدُّنْيَا فَإِنَّ اَللَّهَ قَدْ قَالَ لِمُحَمَّدٍ نَبِيِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ لِأَصْحَابِهِ - « وَ لاٰ تَرْكَنُوا إِلَى اَلَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ اَلنّٰارُ » وَ لاَ تَرْكَنُوا إِلَى زَهْرَةِ اَلْحَيَاةِ اَلدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا رُكُونَ مَنِ اِتَّخَذَهَا دَارَ قَرَارٍ وَ مَنْزِلَ اِسْتِيطَانٍ فَإِنَّهَا دَارُ قُلْعَةٍ وَ بُلْغَةٍ وَ دَارُ عَمَلٍ فَتَزَوَّدُوا اَلْأَعْمَالَ اَلصَّالِحَةَ مِنْهَا قَبْلَ أَنْ تَخْرُجُوا مِنْهَا وَ قَبْلَ اَلْإِذْنِ مِنَ اَللَّهِ فِي خَرَابِهَا فَكَانَ قَدْ أَخْرَبَهَا اَلَّذِي عَمَرَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ اِبْتَدَأَهَا وَ هُوَ وَلِيُّ مِيرَاثِهَا وَ أَسْأَلُ اَللَّهَ لَنَا وَ لَكُمُ اَلْعَوْنَ عَلَى تَزَوُّدِ اَلتَّقْوَى وَ اَلزُّهْدِ فِيهَا جَعَلَنَا اَللَّهُ وَ إِيَّاكُمْ مِنَ اَلزَّاهِدِينَ فِي عَاجِلِ زَهْرَةِ اَلْحَيَاةِ اَلدُّنْيَا وَ اَلرَّاغِبِينَ اَلْعَامِلِينَ لِأَجْلِ ثَوَابِ اَلْآخِرَةِ فَإِنَّمَا نَحْنُ بِهِ وَ لَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 503 )
1 - سعيد بن مسيب گفت هر روز جمعه امام چهارم در مسجد پيغمبر در پند مردم و ترك دنيا و تشويق بآخرت اين سخنرانى را مينمود و حفظ كردند و نوشتند ميفرمود ايا مردم از خدا بپرهيزيد و بدانيد كه باو برميگرديد و هر كس آنچه در اين دنيا كرده حاضر بيند خوب باشد يا كردار بدى كه تمنا كند كاش ميان آن و او فرسنگها دور بود خدا شما را از خود بر حذر داشته، واى بر تو اى پسر آدم كه در غفلتى و حساب ترا دارند اى پسر آدم مرگت شتابنده تر بهمه چيز است بسوى تو آزمند بتو رو آورده و ترا ميجويد و نزديك است بتو برسد و تو عمر خود را بسر كرده و ملك الموت جانت را گرفته باشد و بمنزل تنهائى بروى و روحت بتو برگردد و دو فرشته منكر و نكير بر تو در آيند براى باز پرسى تو و امتحان سخت از تو هلا از اول چيزى كه بپرسند از پروردگار تو است كه او را بپرستى و از پيغمبرت كه بتو فرستاده شده و از دينى كه طبق آن عبادت كنى و از پيغمبرى كه فرمانش ببرى و از كتابى كه آن را تلاوت كنى و از امامى كه دوستانه پيروى كنى سپس از عمرت كه در چه صرف كردى و از مالت كه از كجا آوردى و در چه خرج كردى وسيله دفاع فراهم كن و خود را بپا و آماده جواب باش پيش از آنكه بازپرسى و امتحان برسد اگر تو مؤمن و منقى و عارف بدينت هستى و پيرو راستگويانى و دوستدار اولياء خدائى خدا دليل بدهن تو گذارد و زبانت را بحق گويا كند و خوب جواب دهى و مژده بهشت و رضوان از خدا و مژده خيرات حسان دريابى و فرشتگان با گل و شادى از تو پيشواز كنند و اگر چنين نباشى زبانت بگيرد و دليل تو بيهوده گردد و در پاسخ بمانى و نويد دوزخ گيرى و فرشتگان عذاب تو را استقبال كنند با حميم و سوزش جحيم، بدان اى پسر آدم كه دنبال اين پيشامد بزرگتر و برنده تر و دلگداز تريست كه رستاخيز است روزى كه همه مردم در آن جمع آيند و آن روزيست مشهود، خدا اولين و آخرين را در آن جمع كند آن روزى كه در صور دمند و هر كه در گور است برآرند روز پرشور كه دلها بگلوگاه رسد و در هم باشند، روزى كه از لغزش نگذرند و از احدى بهاى يكنفر جرم نگيرند و عذرى نپذيرند و توبه كسى قبول نشود و آن روز جز پاداش حسنات و كيفر بدكرداريها نباشد هر كه مؤمن است و در اين دنيا بوزن ذره كار خوب كرده آن را دريابد و اگر بوزن ذره كار بد كرده دريابد، ايا مردم از گناهان و نافرمانيها بر حذر باشيد كه خدا شما را از آن نهى كرده و بر حذر داشته در كتاب صادق و بيان ناطق از مكر خدا در امان نباشند و از سخت گيرى او وقتى كه شيطان لعين شما را بشهوترانى و كامجوئى در اين دنيا ميخواند زيرا خدا ميفرمايد براستى كسانى كه تقوى پيشه كردند چون شيطان ولگردى بدانها رسيد يادآور شوند و بينا باشند و دلهاى خود را آكنده از ترس خدا كنيد و بياد آريد آنچه را در برگشت باو از ثواب شما وعده داده است و از كيفر دردناكش شما را ترسانده هر كه از چيزى ترسد از آن بر كنار گردد و هر كه از چيزى بر كنار گردد گرد آن نگردد، از غافلان مايلان بآرايش زندگى دنيا نباشيد تا از آنها باشيد كه توطئه بدكارى كنند و خدا فرموده (نخل-46) آيا در امانند كسانى كه توطئه بدكارى كنند از اينكه خدا آنها را بزمين فرو برد يا عذابى بدانها آيد از آنجا كه نفهمند يا خدا آنها را در ضمن گردششان مأخوذ دارد و نتوانند خوددارى كنند يا آنها را بهراس مأخوذ دارد و براستى پروردگار شما مهر ورز و رحيم است. حذر كنيد از آنچه خدا شما را بر حذر داشته و پند گيريد از آنچه با ستمكاران كرده و در قرآن ثبت است و در امان نباشيد كه پاره اى از آنچه بستمكاران وعده كرده بر شما فرود آيد بخدا شما پند داده شويد و خوشبخت كسى است كه از ديگرى پند گيرد خدا گوشزد شما كرده كه با مردم ستمكار پيش از شما از شهرنشينان چه كرده آنجا كه فرمايد (انبياء-11) چند شهرها كه در هم شكستيم كه ستمكار بودند و پس از آنها مردم ديگر آفريدم، چون احساس عذاب ما كردند بناگاه در گريز شدند، نگريزيد برگرديد بهمان وضع خوشگذرانى خود و وطن خود شايد بازپرسى شويد چون عذاب بر آنها فرود آمد گفتند اى واى بر ما براستى ما ستمكارانيم اين سخن را ادامه دادند تا آنها را خرد و خاموش كرديم و درو نموديم، بخدا اين يك پنديست براى شما و تخويفى اگر بپذيريد و بترسيد - پس برگشت بگفتار خدا در باره گنهكاران كه فرمود (انبياء-46) اگر يك دمى از عذاب خدا بآنها رسد گويند اى واى بر ما براستى ما ستمكاريم اگر اى مردم بگوئيد كه مقصود خدا در اين آيات مشركانست چه گونه درست باشد كه پس از آن فرمايد ما در قيامت ترازوى عدل بنهيم و هيچ كس ستم نشود در چيزى و اگر بوزن دانه خردلى باشد آن را در حساب آوريم و همين بس كه ما حسابگريم - بدانيد اى بندگان خدا كه براى مشركان ميزانى نصب نشود و ديوانى منتشر نگردد نامه اعمال براى مسلمانان منتشر مى شود از خدا بپرهيزيد اى بندگان خدا و بدانيد كه خدا اين دنيا و نقد آن را براى هيچ كدام از دوستانش اختيار نكرده و آنها را بدان تشويق ننموده و نه در آرايش نقد آن و خرمى برون آن و همانا دنيا و اهلش را آفريده تا بيازمايد كه كدامشان براى آخرت بهتر كار كنند بحق خدا كه براى شما در آن مثلها زده و آياتى جور بجور آورده براى خردمندان اى مؤمنان شما از آنها باشيد كه تعقل كنند و توانى جز بوسيله خدا نيست و در آن بيرغبت باشيد و خدا شما را در نقد دنيا بيرغبت نموده و براستى فرموده است (يونس 24) همانا مثل زندگى دنيا چون بارانى است كه فروباريم از آسمان و بياميزد با آن گياه زمين تا آخر آيه ايا بندگان خدا از آن مردمى باشيد كه بينديشند و تكيه بدنيا نكنيد زيرا خدا بمحمد پيغمبرش فرموده تكيه نكنيد بآنها كه ستم كنند تا آتش بگيريد و تكيه بآرايش دنيا و آنچه در آنست ندهيد مانند آنها كه آن را خانه دائمى و وطن خود دانند زيرا دنيا خانه كوچيدن و قدر كفايت است و خانه كردار است از كارهاى خوب توشه گيريد از آن، پيش از آنكه بيرون شويد و پيش از آنكه خدا اجازه ويرانى آن دهد و آن را ويران كند كسى كه در آغاز آبادان نموده و آن را آغاز كرده و ولى ميراث آنست و از خدا خواهم براى خود و شما كمك بر توشه گرفتن تقوى و زهد در دنيا خدا ما را و شما را از زاهدان در آرايش زندگى دنياى نقد مقرر سازد و از اميدواران و عمل كنندگان براى خاطر ثواب آخرت زيرا همانا ما با اوئيم و از آن اوئيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 506
الأمالی (للصدوق)
1.سعيد بن مسيب مى گويد:هر جمعه امام سجاد عليه السّلام در مسجد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در هنگام اندرز دادن به مردم در ارتباط با ترك دنيا و آخرت گرايى اين سخن را مى فرمود:كه همه آنرا به خاطر مى سپردند و مى نوشتند:
اى مردم!از خدا پروا داشته باشيد و آگاه باشيد كه به سوى او بازگشت مى كنيد و هركس هرچه در اين دنيا انجام داده است،حاضر مى نگرد.چه كار نيك و چه كار بد. انسان در آن روز آرزو مى كند كه كاشكى ميان او و كار بد فرسنگ ها فاصله بود. خداوند،شما را از عذاب خويش برحذر داشته است.واى بر تو اى فرزند آدم!كه هنوز غفلت زده اى و حساب اعمال تو را نگاه مى دارند.اى فرزند آدم!مرگ كه شتابان به سوى تو مى آيد و تو را مى طلبد كه سخت آزمندى.چه نزديك است كه به تو برسد.تو عمر خويش را به سر آورده و فرشته مرگ،جان تو را گرفته باشد و آنگاه به سراى تنهايى رفته و روح به سوى او بازگردد و نكير و منكر به منظور پرس وجو و آزمودن تو به سراغت آيند.نخستين چيزى كه از تو جويا شوند،پروردگارت خواهد بود،كه او را پرستيده باشى،بعد پيامبرش كه به سوى تو فرستاده است و نيز آيين خدا كه بر اساس آن پرستش كرده باشى و پيامبر كه فرمان او پذيرفته باشى و امام كه با محبت از او پيروى كرده باشى و عمر كه در چه راه به پايان بردى و ثروت كه از كجا آورده اى و در چه راه هزينه كردى.
پس اكنون خويشتن را براى دفاع مهيا كن و مراقب خود باش و پاسخ خويش آماده ساز؛قبل از اينكه هنگام سؤال و آزمون تو فرا برسد.اگر تو ايمان و تقوا و معرفت به آيين خود دارى و از راستان پيروى مى كنى و دوستان خداوند را دوست مى دارى، زبان تو راهنما خواهد شد و گويا به حق.آنگاه نيكو پاسخ خواهى داد و بشارت بهشت و رضوان الهى و خوبى ها براى تو خواهد بود،فرشتگان با شادمانى به استقبال تو خواهند آمد.اما اگر چنين نباشى،زبان تو لكنت مى گيرد و راهنماى تو باطل مى شود و آنگاه هنگام پاسخ مى مانى و تو را به دوزخ بشارت دهند و فرشتگان عذاب،همراه با«حميم»و «جحيم»به پيشوازت مى آيند.
اى فرزند آدم!آگاه باش كه درپى اين واقعه،واقعه بزرگ تر و برنده تر و دل گدازتر خواهد بود كه همان واقعه قيامت است؛روزى كه اسرافيل در صور مى دمد و هركس كه در گور خويش است به در مى آيد.روزى كه قلب ها به گلوگاه ها خواهد رسيد و از لغزش ها نخواهد گذشت و از كسى نه هديه ستانند و نه عذرى پذيرند و نه توبه اى مقبول گردد. روزى كه غير از پاداش خوبى ها و كيفر بدى ها نيست.هركس كه ايمان دارد و در اين جهان به اندازه ذره اى كوشش نيك كرده است،آن را مى نگرد و اگر به اندازه ذره اى كوشش بد كرده است،آن را نيز مى نگرد.
اى مردم!خود را از گناهان و خطاها دور كنيد كه خداوند شما را از آن همه،در كتاب صادق و بيان ناطق ترسانده است.از مكر الهى در امان نباشيد و نيز از سخت گيرى او؛آنگاه كه شيطان رانده شده شما را به شهوت و كام طلبى فرا مى خواند.زيرا خداوند مى فرمايد:بى گمان پارسايان به هنگام برخورد با شيطان وسوسه گر به ياد خدا افتاده و هوشيار شوند. دلهاى خويشتن را از خوف الهى پر سازيد و پاداش هايى كه به شما وعده داده است و نيز كيفرهايى كه شما را از آن بيم داده است،به ياد آوريد.هركس از هرچيزى هراسان باشد، پيرامون آن نگردد.از غفلت زدگان كه به زيبايى زندگى دنيا تمايل يافته اند و از آنان نباشيد كه در انديشه تبهكارى در دنيا بوده و خداوند آنان را به زمين فرو مى برد يا عذابى بر آنان فرود آيد كه ندانند از كجا به سراغشان آمده است.يا خداوند آنان را ناگهان بگيرد و توان مقابله نداشته باشند يا آنان را گرفتار ترس و عذاب خود سازد.با اين همه خداوند نسبت به شما مهربان است.پس خود را دور سازيد از آن چه كه خداوند به شما فرمان داده كه درباره آنها خويشتن را پاس داريد.از آن چه خداوند با ستمگران رفتار كرده است،اندرز گيريد و اين همه در قرآن كريم آمده است.و خود را در امان نپنداريد كه بخشى از وعده هاى عذاب ظالمان بر شما نازل شود.سوگند به خداوند،اينك به شما اندرز داده مى شود و نيك بخت،كسى است كه از سرنوشت ديگرى اندرز گيرد.خداوند به شما يادآورى كرده است كه با ستم پيشگان پيشين و شهرهاى آنان چه برخوردى داشته است. آنجا كه فرمود:چه شهرها كه درهم شكستيم،چراكه مردمان آن ستم پيشه بودند و از آن پس نسل ديگرى خلق كرديم.آنگاه كه عذاب ما را حس كردند،ناگهان گريختند.فرار نكنيد و به عيش و زادگاهتان بازگرديد.اميد است كه از شما پرس وجو شود و آنگاه كه عذاب بر آنان نازل شد گفتند:واى بر ما كه واقعا قومى ستم پيشه بوديم.اين ماجرا ادامه يافت تا اينكه آنان را نابود ساختيم.به خدا سوگند كه اين موعظه اى براى شماست و نيز شما را مى ترساند،اگر پذيرا باشيد و از عذاب او هراسان باشيد.
آن گاه امام سجاد عليه السّلام اين آيه را تلاوت فرمود:
«وَ لَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذٰابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يٰا وَيْلَنٰا إِنّٰا كُنّٰا ظٰالِمِينَ »
اگر دمى از عذاب خداوند به آنها برسد،مى گويند واى بر ما!به درستى كه ما ستمكار هستيم(انبياء/46).و بعد فرمود:اى مردم!اگر بگوييد كه مراد خداوند در اين گونه آيات مشركان است چگونه برداشت تان راست باشد كه پس از آن فرمود:ما در رستاخيز ترازوى دادگرى نهاديم و به هيچ كس ستم روا نداريم.اگر كار كسى به اندازه دانه خردلى باشد، آن را محاسبه خواهيم كرد و همين بس است كه ما حسابگر هستيم.اى مردم!آگاه باشيد كه براى مشركان ترازويى نخواهد بود.نامه اعمالى براى مسلمانان خواهد بود.از خداوند پروا داشته باشيد.اى بندگان خداوند!آگاه باشيد كه خداوند اين جهان فانى را براى هيچ يك از دوستان خود برنگزيده است و آنان را بدان گرايش نداده است.بى گمان خداوند دنيا و مردمان را خلق كرده است كه آنان را امتحان كند و آشكار شود كه چه كسى براى آخرت نيكوتر كوشيده است.خداوند براى شما درباره دنيا مثل ها آورده و نيز نشانه هاى گوناگون براى خردورزان آشكار كرده است.
اى اهل ايمان!از كسانى باشيد كه خردورزى دارند.بى گمان قدرتى غير از قدرت حق نيست و نسبت به دنيا بى رغبت بمانيد كه خداوند دلهاى شما را نسبت به دنيا بى رغبت ساخته است و چنين فرمود:همانا مثل دنيا به بارانى مى ماند كه از آسمان نازل شده و آنگاه با گياه زمين به هم مى آميزد. (يونس/24)اى مردم از گروه مردمى باشيد كه مى انديشند و به دنيا اعتماد نمى كنند.خداوند به پيامبرش فرمود:كه به دنيا اعتماد نكن كه گرفتار آتش شوى.نبايد دل به زيبايى دنيا بست.و نبايد مانند كسانى بود كه دنيا را سراى هميشگى خود مى پندارند.زيرا دنيا سراى كوچ است و كفايت و رفتار.پس از اعمال شايسته رهتوشه برداريد،پيش از اينكه از دنيا بيرون برويد و خداوند فرمان نابودى دنيا را دهد و آن را براى هميشه نابود سازد كسى كه دنيا را ساخته و آباد كرده است و وارث آن خواهد بود.از خداوند براى خويشتن و شما استعانت در راه كسب توشه تقوا و زهد در دنيا را مى طلبم.خداوند ما را در شمار كسانى درآورد كه نسبت به دنيا دلبستگى ندارند و نيز از كسانى كه عمل شايسته كرد و به پاداش آخرت اميد دارند.بى گمان ما با او بوده و براى او هستيم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 281
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 503
ص : 504
ص : 505
ص : 506
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : لِلدَّابَّةِ عَلَى صَاحِبِهَا سَبْعَةُ حُقُوقٍ لاَ يُحَمِّلُهَا فَوْقَ طَاقَتِهَا وَ لاَ يَتَّخِذُ ظَهْرَهَا مَجْلِساً يَتَحَدَّثُ عَلَيْهِ وَ يَبْدَأُ بِعَلْفِهَا إِذَا نَزَلَ وَ لاَ يَسِمُهَا فِي وَجْهِهَا وَ لاَ يَضْرِبُهَا فِي وَجْهِهَا فَإِنَّهَا تُسَبِّحُ وَ يَعْرِضُ عَلَيْهَا اَلْمَاءَ إِذَا مَرَّ بِهِ وَ لاَ يَضْرِبُهَا عَلَى اَلنِّفَارِ وَ يَضْرِبُهَا عَلَى اَلْعِثَارِ لِأَنَّهَا تَرَى مَا لاَ تَرَوْنَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 507 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود دابه بر صاحبش هفت حق دارد، او را بيش از طاقت بار ننهد، پشت او را مجلس گفتگو نكند، چون منزل كرد اول بار او را علوفه دهد، داغ بر چهره او ننهد كه تسبيح گويد، چون بآب رسد او را آب دهد، اگر رم كرد او را نزند و اگر لغزيد او را ميتواند بزند زيرا او ببند آنچه شما نبينيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 507
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:حيوان،هفت حق بر گردن صاحب خويش دارد:بيش از توان بر او بار نگذارند و پشت او را جلسه خود نسازند.و هرگاه رسيدند نخست خوراك او را دهند و نيز داغ بر صورت او نگذارند چراكه او تسبيح گوى حق است و آنگاه كه به آب نزديك شوند،او را سيراب كنند و اگر رم كرد،او را آزار ندهند ولى اگر پاى او لغزيد،او را مى توانند تنبيه كنند،همانا آنچه او مى نگرد،شما نمى بينيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 283
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 507
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: أَمْسَكْتُ لِأَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِالرِّكَابِ وَ هُوَ يُرِيدُ أَنْ يَرْكَبَ فَرَفَعَ رَأْسَهُ ثُمَّ تَبَسَّمَ فَقُلْتُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ رَأَيْتُكَ رَفَعْتَ رَأْسَكَ وَ تَبَسَّمْتَ قَالَ نَعَمْ يَا أَصْبَغُ أَمْسَكْتُ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلشَّهْبَاءَ فَرَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ تَبَسَّمَ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ رَفَعْتَ رَأْسَكَ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ تَبَسَّمْتَ فَقَالَ يَا عَلِيُّ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَحَدٍ يَرْكَبُ ثُمَّ يَقْرَأُ آيَةَ اَلْكُرْسِيِّ ثُمَّ يَقُولُ أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ اَلَّذِي « لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ اَلْحَيُّ اَلْقَيُّومُ » وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ اَللَّهُمَّ اِغْفِرْ لِي ذُنُوبِي إِنَّهُ لاَ يَغْفِرُ اَلذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ إِلاَّ قَالَ اَلسَّيِّدُ اَلْكَرِيمُ يَا مَلاَئِكَتِي عَبْدِي يَعْلَمُ أَنَّهُ لاَ يَغْفِرُ اَلذُّنُوبَ غَيْرِي فَاشْهَدُوا أَنِّي قَدْ غَفَرْتُ لَهُ ذُنُوبَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 507 )
3 - اصبغ بن نباته گويد ركاب على را كه ميخواست سوار شود گرفتم سر برداشت و لبخندى زد عرضكردم آقا سر برداشتى و لبخند زدى ؟ فرمود آرى! اى اصبغ من ركاب شهباء را براى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گرفتم سر بآسمان برداشت و لبخندى زد عرضكردم يا رسول اللّٰه سر برداشتى و لبخند زدى فرمود اى على كسى نيست كه وقت سوار شدن آية الكرسى بخواند و سپس بگويد. استغفر اللّٰه الذى لا اله الا هو الحى القيوم و اتوب اليه. خدايا گناهانم را بيامرز گناهان را جز تو بيامرزد، جز آنكه سيد كريم فرمايد اى فرشتگانم بنده ام ميداند كه جز من گناهان را نيامرزد، گواه باشيد كه من گناهانش را آمرزيدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 507
الأمالی (للصدوق)
3.اصبغ بن نباته مى گويد:آن گاه كه على عليه السّلام مى خواست سوار شود ركاب حضرت را گرفتم.او سر بلند كرد و لبخند زد.گفتم:آقا!سر بلند كرديد و لبخند زديد.فرمود:آرى اى اصبغ.من ركاب مركب«شهبا»را براى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله گرفتم.حضرت سر به آسمان بلند كرد و لبخند زد.گفتم:اى پيامبر خدا!سر بلند كردى و لبخند زدى.فرمود:اى على كسى نيست كه هنگام سوار شدن آيه الكرسى تلاوت كرده و بگويد:
«استغفر اللّه الذى لا اله الا هو الحى القيوم.و اتوب اليه»خدايا!گناهان مرا بيامرز كه گناه را جز تو كسى نمى آمرزد.مگر آنكه خداى كريم فرمايد اى فرشتگان:من بنده ام آگاه است كه غير از من كسى گناهان او را نخواهد آمرزيد و شاهد باشيد كه من گناهان او را آمرزيدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 283
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ [اَلْحَسَنِ] بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ اَلْجُرْجَانِيِّ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَوَّلُ جَمَاعَةٍ كَانَتْ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ كَانَ يُصَلِّي وَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ مَعَهُ إِذْ مَرَّ أَبُو طَالِبٍ بِهِ وَ جَعْفَرٌ مَعَهُ فَقَالَ يَا بُنَيَّ صِلْ جَنَاحَ اِبْنِ عَمِّكَ فَلَمَّا أَحَسَّهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَقَدَّمَهَا وَ اِنْصَرَفَ أَبُو طَالِبٍ مَسْرُوراً وَ هُوَ يَقُولُ - إِنَّ عَلِيّاً وَ جَعْفَراً ثِقَتِيعِنْدَ مُلِمِّ اَلزَّمَانِ وَ اَلْكَرْبِ وَ اَللَّهِ لاَ أَخْذُلُ اَلنَّبِيَّ وَ لاَيَخْذُلُهُ مِنْ بَنِيَّ ذُو حَسَبٍ لاَ تَخْذُلاَ وَ اُنْصُرَا اِبْنَ عَمِّكُمَاأَخِي لِأُمِّي مِنْ بَيْنِهِمْ وَ أَبِي قَالَ فَكَانَتْ أَوَّلَ جَمَاعَةٍ جُمِّعَتْ ذَلِكَ اَلْيَوْمَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 508 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود اول نماز جماعتى كه رسول خدا خواند تنها امير المؤمنين با او بود ابو طالب بآنها گذشت و جعفر همراهش بود باو گفت پسر جانم بپهلوى عموزاده ات وصل شو، چون رسول خدا احساس كرد كه او بنماز ايستاد پيش ايستاد از آن رو ابو طالب شاد برگشت و ميگفت.
على و جعفرم پشت و پناهند-بگاه سختى و هنگام شدت نسازم من پيمبر خوار و بيكس-نه فرزندم كه باشد مرد همت شما دست از محمد بر نداريد-ز باب و مام باشد بن عموتان
آن اول جماعت بود كه در آن روز اقامه شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 508
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:در نخستين نماز جماعتى كه پيامبر داشت،فقط على عليه السّلام به او اقتدا كرد.ابو طالب همراه پسرش جعفر از محل نماز عبور كرد و گفت:پسرم خودت را به پسرعمويت نزديك تر ساز.آنگاه كه پيامبر حس كرد،جعفر به نماز ايستاده است،جلو ايستاد.
ابو طالب شادمان بازگشت و چنين خواند:على و جعفر من پشتيبان پيامبر به هنگام دشواريها خواهد بود و من هرگز او را رها و خوار نخواهم ساخت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 283
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 508
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ إِسْحَاقَ اَلتَّاجِرِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ أَقْرَبَكُمْ مِنِّي غَداً وَ أَوْجَبَكُمْ عَلَيَّ شَفَاعَةً أَصْدَقُكُمْ لِسَاناً وَ أَدَّاكُمْ لِلْأَمَانَةِ وَ أَحْسَنُكُمْ خُلُقاً وَ أَقْرَبُكُمْ مِنَ اَلنَّاسِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 508 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود نزديكتر شما بمن فرداى قيامت و مستحق تر شما بشفاعت من راستگوتر و اداكننده تر امانت و خوش خلق تر و نزديكتر شما است بمردم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 508
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:نزديكترين شما در روز رستاخيز به من و نيز سزاوارترين شما به شفاعت من كسى است كه راستگوتر است و خوش خلق تر بوده و بيش از ديگران در اداى امانت و نزديكى به مردم كوشا باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 285
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ يُونُسَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: بَيْنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَسِيرُ مَعَ بَعْضِ أَصْحَابِهِ فِي بَعْضِ طُرُقِ اَلْمَدِينَةِ إِذْ ثَنَى رِجْلَهُ عَنْ دَابَّتِهِ ثُمَّ خَرَّ سَاجِداً فَأَطَالَ فِي سُجُودِهِ ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَعَادَ ثُمَّ رَكِبَ فَقَالَ لَهُ أَصْحَابُهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ رَأَيْنَاكَ ثَنَيْتَ رِجْلَكَ عَنْ دَابَّتِكَ ثُمَّ سَجَدْتَ فَأَطَلْتَ اَلسُّجُودَ فَقَالَ إِنَّ جَبْرَئِيلَ أَتَانِي فَأَقْرَأَنِي اَلسَّلاَمَ مِنْ رَبِّي وَ بَشَّرَنِي أَنَّهُ لَنْ يُخْزِيَنِي فِي أُمَّتِي فَلَمْ يَكُنْ لِي مَالٌ فَأَتَصَدَّقَ بِهِ وَ لاَ مَمْلُوكٌ فَأُعْتِقَهُ فَأَحْبَبْتُ أَنْ أَشْكُرَ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 509 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود در اين ميان كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) با برخى اصحابش در يكى از راههاى مدينه ميرفت ناگهان پا از ركاب خالى كرد و روى زمين بسجده افتاد و سجده اى طولانى كرد و سر برداشت و باز سوار شد اصحابش سبب پرسيدند فرمود جبرئيل نزد من آمد و از پروردگارم بمن سلام رسانيد و بمن مژده داد كه خدا مرا در امتم رسوا نكند مالى نداشتم بشكرانه آن صدقه دهم و بنده اى نداشتم آزاد كنم و خواستم شكر پروردگار عز و جلم را كرده باشم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 509
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:آن گاه كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله با جمعى از ياران خويش در راهى از راههاى مدينه مى رفت،فرود آمد و سجده كنان به خاك افتاد.پس از سجده طولانى سربلند كرد و بعد سوار شد.ياران سبب را جويا شدند.فرمود:جبرئيل پيش من آمد و درود پروردگارم را فرستاد و بشارتم داد كه خداوند مرا در ميان امتم هرگز رسوا نخواهد ساخت.من سرمايه اى نداشتم كه آن را در راه خدا صدقه داده و بنده اى نيز نداشتم كه آزادش كنم.اين گونه خواستم سپاسگزار پروردگارم باشم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 285
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 509
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِي أَيُّوبَ اَلْخَزَّازِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَبِي ذَرٍّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَطْوَلُكُمْ قُنُوتاً فِي دَارِ اَلدُّنْيَا أَطْوَلُكُمْ رَاحَةً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فِي اَلْمَوْقِفِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 509 )
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ اَلْكُوفِيُّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بِشْرِ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ: كَتَبَ هَارُونُ اَلرَّشِيدُ إِلَى أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عِظْنِي وَ أَوْجِزْ قَالَ فَكَتَبَ إِلَيْهِ مَا مِنْ شَيْءٍ تَرَاهُ عَيْنُكَ إِلاَّ وَ فِيهِ مَوْعِظَةٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 509 )
8 - هرون الرشيد بامام موسى كاظم نوشت مرا پندى ده و مختصر كن، در جوابش نوشت چيزى نيست كه چشمت بيند جز در آن پنديست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 509
الأمالی (للصدوق)
8.اسماعيل بن بشر مى گويد:هارون الرشيد نامه اى براى امام كاظم عليه السّلام نوشت كه مرا اندرزى كوتاه ده.حضرت در پاسخ نوشت:چيزى نيست كه چشم تو نگرد مگر اينكه در آن اندرزى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 285
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَسْبَاطٍ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا يُحَدِّثُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: لَمْ يَبْقَ مِنْ أَمْثَالِ اَلْأَنْبِيَاءِ إِلاَّ قَوْلُ اَلنَّاسِ إِذَا لَمْ تَسْتَحْيِ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 510 )
جمعه هشت روز از جمادى الآخرة 368 مانده1 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود از مثلهاى پيغمبران نمانده جز همين كه مردم گويند در صورتى كه شرم ندارى هر چه خواهى بكن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 510
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:از امثال پيامبران چيزى ناگفته نمانده است و مردم آن همه را بر زبان مى آورند:اگر شرم ندارى هركارى مايلى انجام ده.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 287
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 510
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ قَوْماً أَتَوْا نَبِيّاً لَهُمْ فَقَالُوا اُدْعُ لَنَا رَبَّنَا يَرْفَعُ عَنَّا اَلْمَوْتَ فَدَعَا لَهُمْ فَرَفَعَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَنْهُمُ اَلْمَوْتَ وَ كَثُرُوا حَتَّى ضَاقَتْ بِهِمُ اَلْمَنَازِلُ وَ كَثَّرُوا اَلنَّسْلَ وَ كَانَ اَلرَّجُلُ يُصْبِحُ فَيَحْتَاجُ أَنْ يُطْعِمَ أَبَاهُ وَ أُمَّهُ وَ جَدَّهُ وَ جَدَّ جَدِّهِ وَ يُوَضِّيَهُمْ وَ يَتَعَاهَدَهُمْ فَشُغِلُوا عَنْ طَلَبِ اَلْمَعَاشِ فَأَتَوْهُ فَقَالُوا سَلْ رَبَّكَ أَنْ يَرُدَّنَا إِلَى آجَالِنَا اَلَّتِي كُنَّا عَلَيْهَا فَسَأَلَ رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَدَّهُمْ إِلَى آجَالِهِمْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 510 )
2 - امام ششم فرمود قومى نزد پيغمبر خدا آمدند و گفتند دعا كن پروردگار ما مرگ را از ما بردارد براى آنان دعا كرد و خداى تبارك و تعالى مرگ را از ميانشان برداشت و بسيار شدند تا جا بر آنها تنگ شد و نسل فراوان شد و صبح كه ميشد هر مردى بايد پدر و مادر و تا جد سيم را خوراك دهد و وضوء فراهم كند و وارسى كند و از طلب معاش باز ماندند و نزد آن پيغمبر آمدند و گفتند از پروردگارت بخواه كه ما را بهمان عمرهاى خود برگرداند او از خدا خواست و آنها را بعمرهاشان برگرداند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 510
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:گروهى پيش پيامبرشان رفتند و گفتند:نيايش كن كه خداوند مرگ را از ميان ما بردارد.پيامبر آنان در دعا خواست و خداوند اجابت كرد. سرانجام جمعيت به اندازه اى زياد شد كه جا براى آنان تنگ و دشوار گشت و هربامداد هر مردى ناگزير از غذا خوردن به پدر و مادر و حتى نياى سوم خويش بود.و نيز در وضو گرفتن و نظافت شان بكوشند.بدين گونه آنان از كار و كوشش و زندگى خويش باز مى ماندند.ناچار پيش پيامبر خود بازگشتند و گفتند:از خدايت درخواست كن كه ما را به همان عمرهاى خودمان بازگرداند.او دعا كرد و خداوند شيوه پيشين را بازگرداند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 287
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلنَّضْرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلسَّائِبِ عَنْ أَبِي صَالِحٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ : فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ « فَلَمّٰا أَفٰاقَ قٰالَ سُبْحٰانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَ أَنَا أَوَّلُ » « اَلْمُؤْمِنِينَ » قَالَ يَقُولُ « سُبْحٰانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ » مِنْ أَنْ أَسْأَلَكَ رُؤْيَةً « وَ أَنَا أَوَّلُ اَلْمُؤْمِنِينَ » بِأَنَّكَ لاَ تُرَى.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 510 )
3 - ابن عباس در تفسير قول خدا (اعراف-143) چون بهوش آمد گفت منزهى تو من بتو بازگشتم و اول مؤمنم فرمود خداى سبحان ميفرمايد يعنى توبه كردم كه از تو خواهش رؤيت كنم و اول مؤمنم كه تو ديده نشوى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 510
الأمالی (للصدوق)
3.عبد اللّه بن عباس در تفسير آيه شريفه
«فَلَمّٰا أَفٰاقَ قٰالَ سُبْحٰانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَ أَنَا أَوَّلُ اَلْمُؤْمِنِينَ »
(اعراف/143)گفت:يعنى از اينكه درخواست رؤيت تو را داشته باشم به تو باز مى گردم و نخستين مومنى خواهم بود كه به عدم مشاهده تو باور آورده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 287
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُقَاتِلِ بْنِ سُلَيْمَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ : لَمَّا صَعِدَ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى اَلطُّورِ فَنَاجَى رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ يَا رَبِّ أَرِنِي خَزَائِنَكَ قَالَ يَا مُوسَى إِنَّمَا خَزَائِنِي إِذَا أَرَدْتُ شَيْئاً أَنْ أَقُولَ « لَهُ كُنْ فَيَكُونُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 511 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون موسى بطور براى مناجات رفت عرضكرد پروردگارا خزائن خود را بمن بنما فرمود اى موسى خزائن من همين است كه هر چه خواهم گويم باش و ميباشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 511
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:آن گاه كه حضرت موسى عليه السّلام به طور سينا براى مناجات رفت و گفت خدايا خزائن خويش را به من نشان ده.خدا فرمود:اى موسى خزائن من اين است كه هرچه اراده كنم،و بگويم:باش،پس،پديدار مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 287
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 511
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ اَلْخَزَّازِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ يَا رَبِّ أَوْصِنِي قَالَ أُوصِيكَ بِي فَقَالَ يَا رَبِّ أَوْصِنِي قَالَ أُوصِيكَ بِي ثَلاَثاً قَالَ يَا رَبِّ أَوْصِنِي قَالَ أُوصِيكَ بِأُمِّكَ قَالَ يَا رَبِّ أَوْصِنِي قَالَ أُوصِيكَ بِأُمِّكَ قَالَ أَوْصِنِي قَالَ أُوصِيكَ بِأَبِيكَ قَالَ فَكَانَ يُقَالُ لِأَجْلِ ذَلِكَ إِنَّ لِلْأُمِّ ثُلُثَيِ اَلْبِرِّ وَ لِلْأَبِ اَلثُّلُثَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 511 )
5 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود موسى بن عمران گفت پروردگارا بمن سفارش كن تا سه بار در جوابش فرمود تو را بخودم سفارش كنم و بار چهارم و پنجم او را بمادرش سفارش كرد و بار ششم سفارش پدر را باو كرد و از اينجا است كه مادر دو ثلث حق نيكى فرزند را برد و پدر يك ثلث.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 511
الأمالی (للصدوق)
5.امام باقر عليه السّلام فرمود:موسى بن عمران عليه السّلام گفت خدايا!مرا توصيه كن.خداوند تا سه دفعه فرمود:كه تو را به دوست داشتن خودم توصيه مى كنم.در دفعه چهارم و پنجم او را نسبت به مادر توصيه كرد و دفعه ششم نسبت به پدر توصيه كرد.اينجا به دست مى آيد كه مادر دوسوم از حق احسان فرزند را داراست و پدر يك سوم را.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 289
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْخَيَّاطِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ فِيمَا أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا مُوسَى كُنْ خَلَقَ اَلثَّوْبِ نَقِيَّ اَلْقَلْبِ حِلْسَ اَلْبَيْتِ مِصْبَاحَ اَللَّيْلِ تُعْرَفُ فِي أَهْلِ اَلسَّمَاءِ وَ تُخْفَى عَلَى أَهْلِ اَلْأَرْضِ يَا مُوسَى إِيَّاكَ وَ اَللَّجَاجَةَ وَ لاَ تَكُنْ مِنَ اَلْمَشَّاءِينَ فِي غَيْرِ حَاجَةٍ وَ لاَ تَضْحَكْ مِنْ غَيْرِ عَجَبٍ وَ اِبْكِ عَلَى خَطِيئَتِكَ يَا اِبْنَ عِمْرَانَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 511 )
6 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خدا در آنچه بموسى وحى كرد فرمود اى موسى جامه كهنه و پاكدل و خانه نشين و شب افروز باش در آسمانها تو را بشناسند و از مردم زمين نهان باش، اى موسى مبادا لج بازى كنى و بى حاجت براهى بروى و بى سبب بخندى، اى پسر عمران بر خطاى خود گريه كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 511
الأمالی (للصدوق)
6.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند به موسى عليه السّلام وحى فرمود:اى موسى!كهن جامه و پاك دل و خانه نشين و شب افروز بمان كه در آسمانها تو را به نيكى مى شناسند.و از مردمان چهره پنهان كن.اى موسى!هرگز لجاجت نداشته باش و بى هدف به راهى نروى و بى انگيزه خنده نكنى.اى پسر عمران!بر گناه خويش گريان باش.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 289
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْأَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: عَاشَ نُوحٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَلْفَيْ سَنَةٍ وَ خَمْسَمِائَةِ سَنَةٍ مِنْهَا ثَمانُمِائَةٍ وَ خَمْسُونَ سَنَةً قَبْلَ أَنْ يُبْعَثَ وَ أَلْفُ « سَنَةٍ إِلاّٰ خَمْسِينَ عٰاماً » وَ هُوَ فِي قَوْمِهِ يَدْعُوهُمْ وَ مِائَتَا سَنَةٍ فِي عَمَلِ اَلسَّفِينَةِ وَ خَمْسُمِائَةِ عَامٍ بَعْدَ مَا نَزَلَ مِنَ اَلسَّفِينَةِ وَ نَضَبَ اَلْمَاءُ فَمَصَّرَ اَلْأَمْصَارَ وَ أَسْكَنَ وُلْدَهُ اَلْبُلْدَانَ ثُمَّ إِنَّ مَلَكَ اَلْمَوْتِ جَاءَهُ وَ هُوَ فِي اَلشَّمْسِ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ فَرَدَّ عَلَيْهِ نُوحٌ وَ قَالَ لَهُ مَا جَاءَ بِكَ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ فَقَالَ جِئْتُ لِأَقْبِضَ رُوحَكَ فَقَالَ لَهُ تَدَعُنِي أَدْخُلُ مِنَ اَلشَّمْسِ إِلَى اَلظِّلِّ فَقَالَ لَهُ نَعَمْ فَتَحَوَّلَ نُوحٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ فَكَأَنَّ مَا مَرَّ بِي فِي اَلدُّنْيَا مِثْلُ تَحَوُّلِي مِنَ اَلشَّمْسِ إِلَى اَلظِّلِّ فَامْضِ لِمَا أُمِرْتَ بِهِ قَالَ فَقَبَضَ رُوحَهُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 511 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود نوح (عليه السّلام) دو هزار و پانصد سال عمر كرد هشتصد و پنجاه سال پيش از نبوت و نهصد و پنجاه سال بدعوت قوم خود مشغول بود و دويست سال در كشتى كار ميكرد تا آن را ساخت و پانصد سال پس از نزول از كشتى و خشكيدن آب تا شهرها ساخت و فرزندانش را در آنها جا داد سپس زير آفتاب بود كه عزرائيل نزد او آمد و گفت سلام بر تو نوح جواب داد و گفت اى ملك الموت چه كارى دارى ؟ گفت آمدم جانت را بگيرم فرمود بمن مهلت ميدهى زير سايه روم ؟ گفت آرى نوح نقل مكان كرد و فرمود اى ملك الموت اين عمرى كه كردم باندازه همين از زير آفتاب بسايه آمدن بود آنچه دستور دارى اجراء كن فرمود جانش را گرفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 511
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:حضرت نوح عليه السّلام دو هزار و پانصد سال زنده بود.هشتصد و پنجاه سال در پيامبرى سپرى كرد و پنجاه سال در فراخواندن مردم به توحيد و دويست سال در ساختن كشتى كوشيد تا اينكه آن را آماده ساخت.پانصد سال پس از فرود آمدن كشتى و خشك شدن آبها و ساختن شهرها و جايگزين ساختن فرزندان خود در سرزمينها روزى آفتاب گرفته بود كه فرشته مرگ پيش او آمد و گفت:درود بر نوح.حضرت پاسخ داد و گفت:چه كار دارى ؟گفت:براى ستاندن جان تو آمده ام.نوح گفت:آيا مرا مهلت مى دهى كه به سايه بروم ؟گفت:آرى.نوح كه به سايه رفت فرمود:اى فرشته مرگ! عمر من در اين جهان به مقدارى بود كه از آفتاب به سايه رفتم.اكنون فرمان پروردگارت را اجرا كن.خداوند فرمود:و او جان نوح عليه السّلام را گرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 289
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ شَرِيفِ بْنِ سَابِقٍ اَلتَّفْلِيسِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَرَّ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِقَبْرٍ يُعَذَّبُ صَاحِبُهُ ثُمَّ مَرَّ بِهِ مِنْ قَابِلٍ فَإِذَا هُوَ لَيْسَ يُعَذَّبُ فَقَالَ يَا رَبِّ مَرَرْتُ بِهَذَا اَلْقَبْرِ عَامَ أَوَّلَ فَكَانَ صَاحِبُهُ يُعَذَّبُ ثُمَّ مَرَرْتُ بِهِ اَلْعَامَ فَإِذَا هُوَ لَيْسَ يُعَذَّبُ فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ يَا رُوحَ اَللَّهِ إِنَّهُ أَدْرَكَ لَهُ وَلَدٌ صَالِحٌ فَأَصْلَحَ طَرِيقاً وَ آوَى يَتِيماً فَغَفَرْتُ لَهُ بِمَا عَمِلَ اِبْنُهُ قَالَ وَ قَالَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِيَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا قِيلَ فِيكَ مَا فِيكَ فَاعْلَمْ أَنَّهُ ذَنْبٌ ذُكِّرْتَهُ فَاسْتَغْفِرِ اَللَّهَ مِنْهُ وَ إِنْ قِيلَ فِيكَ مَا لَيْسَ فِيكَ فَاعْلَمْ أَنَّهَا حَسَنَةٌ كُتِبَتْ لَكَ لَمْ تَتْعَبْ فِيهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 512 )
8 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود عيسى بگورى گذشت كه صاحبش را عذاب ميكردند و سال ديگر بر آن گذشت و عذاب نداشت عرضكرد پروردگار پارسال باين گور گذشتم و صاحبش معذب بود و امسال عذابى ندارد خدا باو وحى كرد اى روح اللّٰه فرزند صالحى داشت كه بالغ شده راهى را اصلاح كرد و يتيمى را پناه داد او را بخاطر كار پسرش آمرزيدم، عيسى بن مريم بيحيى فرمود اگر عيبى كه دارى بگويند گناهت را بيادت آوردند از آن خدا را آمرزشخواه و اگر بتو تهمت عيبى زنند حسنه اى برايت نوشته شود كه رنج آن نبردى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 512
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:حضرت عيسى عليه السّلام از كنار قبرى عبور كرد كه صاحب آن را عذاب مى دادند.سال ديگر از آنجا گذشت عذاب از او برداشته شده بود.گفت:خدايا!سال پيش او گرفتار عذاب بود و امسال نجات يافته است.خداوند وحى فرمود:اى روح خدا!او پسر شايسته اى داشته كه به بلوغ رسيده و راهى را ساخت و بى سرپرستى را پناهى داد.او را به خاطر فرزندش آمرزيدم.و نيز پيامبر فرمود:كه عيسى عليه السّلام به يحيى عليه السّلام فرمود:اگر با گفتن عيب تو گناهت را به ياد مى آورند،از خداوند درخواست آمرزش كن و اگر عيبى را به تو نسبت مى دهند،حسنه اى خواهى برد كه براى آن نكوشيدى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 291
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 512
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْعَبْدِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ حَبَشِيٍّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَا قَدِمَتْ رَايَةٌ قُوتِلَ تَحْتَهَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلاَّ نَكَسَهَا اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ غُلِبَ أَصْحَابُهَا « وَ اِنْقَلَبُوا صٰاغِرِينَ » وَ مَا ضَرَبَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِسَيْفِهِ ذِي اَلْفَقَارِ أَحَداً فَنَجَا وَ كَانَ إِذَا قَاتَلَ [قَاتَلَ قَاتَلَ] جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ وَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ بَيْنَ يَدَيْهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 512 )
9 - حسن بن على (عليه السّلام) فرمود هيچ پرچمى جلو امير المؤمنين نيامد كه با آن نبرد كرد جز آنكه خدا سرنگونش ساخت و يارانش مغلوب شدند و بخوارى برگشتند و امير المؤمنين با ذو الفقار بر احدى نزد كه نجات يافته باشد و چون نبرد ميكرد جبرئيل سمت راستش بود و ميكائيل سمت چپش و ملك الموت برابرش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 512
الأمالی (للصدوق)
9.امام حسن مجتبى عليه السّلام فرمود:هيچ پرچمى پيش روى على عليه السّلام افراشته نشد،مگر اينكه با آن جنگ كرد و خداوند آن پرچم را واژگون ساخت و سپاهيان آن را شكست داد و با ذلت بازگشتند.امير مؤمنان عليه السّلام شمشير ذوالفقار بر كسى فرود نياورد،مگر اينكه او هلاك شد.و هرگاه پيكار مى كرد،جبرئيل در راست او بود و ميكائيل در جانب چپ و عزرائيل در پيش روى او.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 291
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ صَقْرٍ اَلصَّائِغُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْعَبَّاسِ بْنِ بَسَّامٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ خَالِدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا سُوَيْدُ بْنُ عَزِيزٍ اَلدِّمَشْقِيُّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ لَهِيعَةَ عَنِ اِبْنِ قُنْبُلٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ اَلْعَاصِ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ دَفَعَ اَلرَّايَةَ يَوْمَ خَيْبَرَ إِلَى رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِهِ فَرَجَعَ مُنْهَزِماً فَدَفَعَهَا إِلَى آخَرَ فَرَجَعَ يُجَبِّنُ أَصْحَابَهُ وَ يُجَبِّنُونَهُ قَدْ رَدَّ اَلرَّايَةَ مُنْهَزِماً فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَأُعْطِيَنَّ اَلرَّايَةَ غَداً رَجُلاً يُحِبُّ اَللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يُحِبُّهُ اَللَّهُ وَ رَسُولُهُ لاَ يَرْجِعُ حَتَّى يَفْتَحَ اَللَّهُ عَلَى يَدَيْهِ فَلَمَّا أَصْبَحَ قَالَ اُدْعُوا إِلَيَّ عَلِيّاً فَقِيلَ لَهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ هُوَ رَمِدٌ فَقَالَ اُدْعُوهُ فَلَمَّا جَاءَ تَفَلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي عَيْنَيْهِ وَ قَالَ اَللَّهُمَّ اِدْفَعْ عَنْهُ اَلْحَرَّ وَ اَلْبَرْدَ ثُمَّ دَفَعَ اَلرَّايَةَ إِلَيْهِ وَ مَضَى فَمَا رَجَعَ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ إِلاَّ بِفَتْحِ خَيْبَرَ ثُمَّ قَالَ إِنَّهُ لَمَّا دَنَا مِنَ اَلْغَمُوصِ أَقْبَلَ أَعْدَاءُ اَللَّهِ مِنَ اَلْيَهُودِ يَرْمُونَهُ بِالنَّبْلِ وَ اَلْحِجَارَةِ فَحَمَلَ عَلَيْهِمْ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَتَّى دَنَا مِنَ اَلْبَابِ فَثَنَى رِجْلَهُ ثُمَّ نَزَلَ مُغْضَباً إِلَى أَصْلِ عَتَبَةِ اَلْبَابِ فَاقْتَلَعَهُ ثُمَّ رَمَى بِهِ خَلْفَ ظَهْرِهِ أَرْبَعِينَ ذِرَاعاً قَالَ اِبْنُ عَمْرٍو مَا عَجِبْنَا مِنْ فَتْحِ اَللَّهِ خَيْبَرَ عَلَى يَدَيْ عَلِيٍّ وَ لَكِنَّا عَجِبْنَا مِنْ قَلْعِهِ اَلْبَابَ وَ رَمْيِهِ خَلْفَهُ أَرْبَعِينَ ذِرَاعاً وَ لَقَدْ تَكَلَّفَ حَمْلَهُ أَرْبَعُونَ رَجُلاً فَمَا أَطَاقُوهُ - فَأُخْبِرَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِذَلِكَ فَقَالَ وَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَقَدْ أَعَانَهُ عَلَيْهِ أَرْبَعُونَ مَلَكاً فَرُوِيَ أَنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فِي رِسَالَتِهِ إِلَى سَهْلِ بْنِ حُنَيْفٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ وَ اَللَّهِ مَا قَلَعْتُ بَابَ خَيْبَرَ وَ رَمَيْتُ بِهِ خَلْفَ ظَهْرِي أَرْبَعِينَ ذِرَاعاً بِقُوَّةٍ جَسَدِيَّةٍ وَ لاَ حَرَكَةٍ غِذَائِيَّةٍ لَكِنِّي أُيِّدْتُ بِقُوَّةٍ مَلَكُوتِيَّةٍ وَ نَفْسٍ بِنُورِ رَبِّهَا مُضِيئَةٍ وَ أَنَا مِنْ أَحْمَدَ كَالضَّوْءِ مِنَ اَلضَّوْءِ وَ اَللَّهِ لَوْ تَظَاهَرَتِ اَلْعَرَبُ عَلَى قِتَالِي لَمَا وَلَّيْتُ وَ لَوْ مَكَّنَتْنِي اَلْفُرْصَةُ مِنْ رِقَابِهَا لَمَا بَقَّيْتُ وَ مَنْ لَمْ يُبَالِ مَتَى حَتْفُهُ عَلَيْهِ سَاقِطٌ فَجَنَانُهُ فِي اَلْمُلِمَّاتِ رَابِطٌ - حَدَّثَنِي بِذَلِكَ وَ بِجَمِيعِ اَلرِّسَالَةِ اَلَّتِي فِيهَا هَذَا اَلْفَصْلُ عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ اَلصُّوفِيُّ عَنْ أَبِي بَكْرٍ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى اَلْحَبَّالِ اَلطَّبَرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْخَشَّابُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مِحْصَنٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ : .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 513 )
10 - عبد اللّٰه بن عمرو بن عاص گفت روز خيبر پيغمبر پرچم را بيكى از اصحابش داد و گريزان برگشت و ياران او را ميترسانيد و آنها وى را ترسو ميخواندند كه با پرچم شكست خورده برگشته، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود فردا پرچم را بمردى دهم كه خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسولش او را دوست دارند و برنگردد تا بدست او فتح شود صبح كه شد فرمود على را نزد من بخوانيد، گفتند يا رسول اللّٰه چشمش درد ميكند گفت او را بخوانيد چون آمد پيغمبر آب دهان بديده اش انداخت و فرمود: خدايا گرما و سرما را از او بگردان و پرچم را بدست او داد و رفت و نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) برنگشت مگر با فتح خيبر گفت چون على بقلعه غموص نزديك شد دشمنان خدا از يهود او را به تير و سنگ ميزدند و او پيش ميرفت تا خود را بدر قلعه رسانيد و خشمناك پا از ركاب تهى كرد و پياده شد و عتبه در را گرفت و آن را از جا كند و چهل ذراع پشت سر خود پرتاب كرد ابن عمر گفت ما از اينكه خدا قلعه را بدست على گشود تعجب نكرديم و از اين در عجب شديم كه چگونه در را كند و چهل ذراع پشت سر انداخت با اينكه چهل مرد خواستند او را بردارند و نتوانستند، پيغمبر از سر آن خبر داد و فرمود چهل فرشته با او در كندن در كمك كردند و روايت شده كه امير المؤمنين در ضمن نامه خود سهل بن حنيف نوشت من در خيبر را نكندم و چهل ذراع بعقب اندازم بتواناى تنى و نيروى غذائى بلكه از قدرت ملكوتى و جان خدا پرورده اى كمك گرفتم من نسبت باحمد پرتوى هستم، بخدا اگر همه عرب براى نبرد با من همدست شوند از آنها نگريزم و اگر فرصت بدست آيد همه را گردن زنم هر كه از من نهراسد مرگش گريبانگير است و دلش در پيشامدها برجا است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 513
الأمالی (للصدوق)
10.عبد اللّه بن عمرو بن عاص مى گويد:در روز خيبر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله پرچم را به دست يكى از ياران خويش داد.ولى در حال گريز بازگشت و مسلمانان را از خطر دشمن ترسان ساخت.آنان وى را بزدل داشتند كه با پرچم شكست خورده بازگشته است.پيامبر فرمود: فردا پرچم را به دست كسى خواهم سپرد كه خداوند و پيامبرش را دوست دارد و خداوند و پيامبرش او را دوست مى دارند و او تا فتح نكند بازنگردد.روز بعد فرمود:على را پيش من آوريد گفتند اى پيامبر خدا على دچار چشم درد شده.فرمود:او را حاضر سازيد.على كه آمد،پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آب دهان به چشمان على عليه السّلام ماليد و فرمود:خدايا گزند گرما و سرما را از او دور ساز.آن گاه پرچم را به دستش داد.على به سپاه پيامبر بازنگشت،مگر پس از فتح قلعه خيبر.
على عليه السّلام آن گاه كه به قلعه«غموص»رسيد،دشمنان او را با تير و سنگ مى زدند.اما او پيش مى تاخت تا اينكه خود را به دروازه قلعه نزديك ساخت و آن را از جا بلند كرد و چهل ذراع پشت سر خويش افكند.ما از اينكه خداوند قلعه را به دست على عليه السّلام گشود،شگفت زده نشديم.اما حيران اين بوديم كه على عليه السّلام چگونه در قلعه را جدا نمود و چهل ذراع آن سو افكند درحالى كه چهل مرد نتوانستند آن را بلند كنند.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مسلمانان را از راز آن آگاه ساخت و فرمود:چهل فرشته همراه او در كندن در قلعه بودند.
نقل كرده اند كه امير مؤمنان عليه السّلام در نامه اى كه به سهل بن حنيف نگاشت فرمود:من در قلعه خيبر را به نيروى ملكوتى الهى جدا ساختم،نه به نيروى بدنى و خوراكى.من نسبت به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله پرتوى بيش نيستم.سوگند به خداوند اگر همه عرب براى پيكار با من همداستان شوند،هرگز پشت به آنان نخواهم كرد و اگر فرصت به دست آيد،همگان را گردن خواهم زد.و هركس از من ترس و دلهره نداشته باشد،مرگ او را در چنگ خويش خواهد گرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 293
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 513
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ فِيمَا وَعَظَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِهِ عِيسَى بْنَ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْ قَالَ لَهُ يَا عِيسَى أَنَا رَبُّكَ وَ رَبُّ آبَائِكَ اِسْمِي وَاحِدٌ وَ أَنَا اَلْأَحَدُ اَلْمُتَفَرِّدُ بِخَلْقِ كُلِّ شَيْءٍ وَ كُلُّ شَيْءٍ مِنْ صُنْعِي وَ كُلُّ خَلْقِي إِلَيَّ رَاجِعُونَ يَا عِيسَى أَنْتَ اَلْمَسِيحُ بِأَمْرِي وَ أَنْتَ « تَخْلُقُ مِنَ اَلطِّينِ كَهَيْئَةِ اَلطَّيْرِ بِإِذْنِي » وَ أَنْتَ تُحْيِي اَلْمَوْتَى بِكَلاَمِي فَكُنْ إِلَيَّ رَاغِباً وَ مِنِّي رَاهِباً فَإِنَّكَ لَنْ تَجِدَ مِنِّي مَلْجَأً إِلاَّ إِلَيَّ يَا عِيسَى أُوصِيكَ وَصِيَّةَ اَلْمُتَحَنِّنِ عَلَيْكَ بِالرَّحْمَةِ حِينَ حَقَّتْ لَكَ مِنِّي اَلْوَلاَيَةُ بِتَحَرِّيكَ مِنِّي اَلْمَسَرَّةَ فَبُورِكْتَ كَبِيراً وَ بُورِكْتَ صَغِيراً حَيْثُ مَا كُنْتَ أَشْهَدُ أَنَّكَ عَبْدِي اِبْنُ أَمَتِي يَا عِيسَى أَنْزِلْنِي مِنْ نَفْسِكَ كَهَمِّكَ وَ اِجْعَلْ ذِكْرِي لِمَعَادِكَ وَ تَقَرَّبْ إِلَيَّ بِالنَّوَافِلِ وَ تَوَكَّلْ عَلَيَّ أَكْفِكَ وَ لاَ تَوَلَّ غَيْرِي فَأَخْذُلَكَ يَا عِيسَى اِصْبِرْ عَلَى اَلْبَلاَءِ وَ اِرْضَ بِالْقَضَاءِ وَ كُنْ كَمَسَرَّتِي فِيكَ فَإِنَّ مَسَرَّتِي أَنْ أُطَاعَ فَلاَ أُعْصَى يَا عِيسَى أَحْيِ ذِكْرِي بِلِسَانِكَ وَ لْيَكُنْ وُدِّي فِي قَلْبِكَ يَا عِيسَى تَيَقَّظْ فِي سَاعَاتِ اَلْغَفْلَةِ وَ اُحْكُمْ لِي بِلَطِيفِ اَلْحِكْمَةِ يَا عِيسَى كُنْ رَاغِباً رَاهِباً وَ أَمِتْ قَلْبَكَ بِالْخَشْيَةِ يَا عِيسَى رَاعِ اَللَّيْلَ لِتَحَرِّي مَسَرَّتِي وَ اِظْمَأْ نَهَارَكَ لِيَوْمِ حَاجَتِكَ عِنْدِي يَا عِيسَى نَافِسْ فِي اَلْخَيْرِ جُهْدَكَ لِتُعْرَفَ بِالْخَيْرِ حَيْثُ مَا تَوَجَّهْتَ يَا عِيسَى اُحْكُمْ فِي عِبَادِي بِنُصْحِي وَ قُمْ فِيهِمْ بِعَدْلِي فَقَدْ أَنْزَلْتُ عَلَيْكَ شِفَاءً « لِمٰا فِي اَلصُّدُورِ » مِنْ مَرَضِ الشَّيْطَانِ يَا عِيسَى حَقّاً أَقُولُ مَا آمَنَتْ بِي خَلِيقَةٌ إِلاَّ خَشَعَتْ لِي وَ مَا خَشَعَتْ لِي إِلاَّ رَجَتْ ثَوَابِي فَأُشْهِدُكَ أَنَّهَا آمِنَةٌ مِنْ عِقَابِي مَا لَمْ تُغَيِّرْ أَوْ تُبَدِّلْ سُنَّتِي يَا عِيسَى اِبْنَ اَلْبِكْرِ اَلْبَتُولِ اِبْكِ عَلَى نَفْسِكَ بُكَاءَ مَنْ قَدْ وَدَّعَ اَلْأَهْلَ وَ قَلَى اَلدُّنْيَا وَ تَرَكَهَا لِأَهْلِهَا - وَ صَارَتْ رَغْبَتُهُ فِيمَا عِنْدَ اَللَّهِ يَا عِيسَى كُنْ مَعَ ذَلِكَ تُلِينُ اَلْكَلاَمَ وَ تُفْشِي اَلسَّلاَمَ يَقْظَانَ إِذَا نَامَتْ عُيُونُ اَلْأَبْرَارِ حِذَاراً لِلْمَعَادِ وَ اَلزَّلاَزِلِ اَلشِّدَادِ وَ أَهْوَالِ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ حَيْثُ لاَ يَنْفَعُ أَهْلٌ وَ لاَ وَلَدٌ وَ لاَ مَالٌ يَا عِيسَى اُكْحُلْ عَيْنَيْكَ بِمِيلِ اَلْحُزْنِ إِذَا ضَحِكَ اَلْبَطَّالُونَ يَا عِيسَى كُنْ خَاشِعاً صَابِراً فَطُوبَى لَكَ إِنْ نَالَكَ مَا وُعِدَ اَلصَّابِرُونَ يَا عِيسَى رُحْ مِنَ اَلدُّنْيَا يَوْماً فَيَوْماً وَ ذُقْ مَا قَدْ ذَهَبَ طَعْمُهُ فَحَقّاً أَقُولُ مَا أَنْتَ إِلاَّ بِسَاعَتِكَ وَ يَوْمِكَ فَرُحْ مِنَ اَلدُّنْيَا بِالْبُلْغَةِ وَ لْيَكْفِكَ اَلْخَشِنُ اَلْجَشِبُ فَقَدْ رَأَيْتَ إِلَى مَا تَصِيرُ وَ مَكْتُوبٌ مَا أَخَذْتَ وَ كَيْفَ أَتْلَفْتَ يَا عِيسَى إِنَّكَ مَسْئُولٌ فَارْحَمِ اَلضَّعِيفَ كَرَحْمَتِي إِيَّاكَ وَ لاَ تَقْهَرِ اَلْيَتِيمَ يَا عِيسَى اِبْكِ عَلَى نَفْسِكَ فِي اَلصَّلاَةِ وَ اُنْقُلْ قَدَمَيْكَ إِلَى مَوَاضِعِ اَلصَّلَوَاتِ وَ أَسْمِعْنِي لَذَاذَةَ نُطْقِكَ بِذِكْرِي فَإِنَّ صَنِيعِي إِلَيْكَ حَسَنٌ يَا عِيسَى كَمْ مِنْ أُمَّةٍ قَدْ أَهْلَكْتُهَا بِسَالِفِ ذَنْبٍ قَدْ عَصَمْتُكَ مِنْهُ يَا عِيسَى اُرْفُقْ بِالضَّعِيفِ وَ اِرْفَعْ طَرْفَكَ اَلْكَلِيلَ [اَلذَّلِيلَ] إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ اُدْعُنِي فَإِنِّي مِنْكَ قَرِيبٌ وَ لاَ تَدْعُنِي إِلاَّ مُتَضَرِّعاً إِلَيَّ وَ هَمُّكَ هَمٌّ وَاحِدٌ فَإِنَّكَ مَتَى تَدْعُنِي كَذَلِكَ أُجِبْكَ يَا عِيسَى إِنِّي لَمْ أَرْضَ بِالدُّنْيَا ثَوَاباً لِمَنْ كَانَ قَبْلَكَ وَ لاَ عِقَاباً لِمَنْ كَانَ قَبْلَكَ وَ لاَ عِقَاباً لِمَنِ اِنْتَقَمْتُ مِنْهُ يَا عِيسَى إِنَّكَ تَفْنَى وَ أَنَا أَبْقَى وَ مِنِّي رِزْقُكَ وَ عِنْدِي مِيقَاتُ أَجَلِكَ وَ إِلَيَّ إِيَابُكَ وَ عَلَيَّ حِسَابُكَ فَسَلْنِي وَ لاَ تَسْأَلْ غَيْرِي فَيَحْسُنَ مِنْكَ اَلدُّعَاءُ وَ مِنِّي اَلْإِجَابَةُ يَا عِيسَى مَا أَكْثَرَ اَلْبَشَرَ وَ أَقَلَّ عَدَدَ مَنْ صَبَرَ اَلْأَشْجَارُ كَثِيرَةٌ وَ طَيِّبُهَا قَلِيلٌ فَلاَ يَغُرَّنَّكَ حُسْنُ شَجَرَةٍ حَتَّى تَذُوقَ ثَمَرَتَهَا يَا عِيسَى لاَ يَغُرَّنَّكَ اَلْمُتَمَرِّدُ عَلَيَّ بِالْعِصْيَانِ - يَأْكُلُ رِزْقِي وَ يَعْبُدُ غَيْرِي ثُمَّ يَدْعُونِي عِنْدَ اَلْكَرْبِ فَأُجِيبُهُ ثُمَّ يَرْجِعُ إِلَى مَا كَانَ أَ فَعَلَيَّ يَتَمَرَّدُ أَمْ لِسَخَطِي يَتَعَرَّضُ فَبِي حَلَفْتُ لَآخُذَنَّهُ أَخْذَةً لَيْسَ مِنْهَا مَنْجًى وَ لاَ دُونِي مُلْتَجًى أَيْنَ يَهْرُبُ مِنْ سَمَائِي وَ أَرْضِي يَا عِيسَى قُلْ لِظَلَمَةِ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تَدْعُونِي وَ اَلسُّحْتُ تَحْتَ أَحْضَانِكُمْ وَ اَلْأَصْنَامُ فِي بُيُوتِكُمْ فَإِنِّي رَأَيْتُ أَنْ أُجِيبَ مَنْ دَعَانِي وَ أَنْ أَجْعَلَ إِجَابَتِي إِيَّاهُمْ لَعْناً عَلَيْهِمْ حَتَّى يَتَفَرَّقُوا يَا عِيسَى كَمْ أُجْمِلُ اَلنَّظَرَ وَ أُحْسِنُ اَلطَّلَبَ وَ اَلْقَوْمُ فِي غَفْلَةٍ لاَ يَرْجِعُونَ تَخْرُجُ اَلْكَلِمَةُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ لاَ تَعِي [لاَ تَعِيهَا] قُلُوبُهُمْ يَتَعَرَّضُونَ لِمَقْتِي وَ يَتَحَبَّبُونَ بِي إِلَى اَلْمُؤْمِنِينَ يَا عِيسَى لِيَكُنْ لِسَانُكَ فِي اَلسِّرِّ وَ اَلْعَلاَنِيَةِ وَاحِداً وَ كَذَلِكَ فَلْيَكُنْ قَلْبُكَ وَ بَصَرُكَ وَ اِطْوِ قَلْبَكَ وَ لِسَانَكَ عَنِ اَلْمَحَارِمِ وَ غُضَّ طَرْفَكَ عَمَّا لاَ خَيْرَ فِيهِ فَكَمْ نَاظِرِ نَظْرَةٍ زَرَعَتْ فِي قَلْبِهِ شَهْوَةً وَ وَرَدَتْ بِهِ مَوَارِدَ اَلْهَلَكَةِ يَا عِيسَى كُنْ رَحِيماً مُتَرَحِّماً وَ كُنْ لِلْعِبَادِ كَمَا تَشَاءُ أَنْ يَكُونَ اَلْعِبَادُ لَكَ وَ أَكْثِرْ ذِكْرَ اَلْمَوْتِ وَ مُفَارَقَةَ اَلْأَهْلِينَ وَ لاَ تَلْهُ فَإِنَّ اَللَّهْوَ يُفْسِدُ صَاحِبَهُ وَ لاَ تَغْفُلْ فَإِنَّ اَلْغَافِلَ مِنِّي بَعِيدٌ وَ اُذْكُرْنِي بِالصَّالِحَاتِ حَتَّى أَذْكُرَكَ يَا عِيسَى تُبْ إِلَيَّ بَعْدَ اَلذَّنْبِ وَ ذَكِّرْ بِيَ اَلْأَوَّابِينَ وَ آمِنْ بِي وَ تَقَرَّبْ إِلَى اَلْمُؤْمِنِينَ وَ مُرْهُمْ يَدْعُونِي مَعَكَ وَ إِيَّاكَ وَ دَعْوَةَ اَلْمَظْلُومِ فَإِنِّي وَأَيْتُ عَلَى نَفْسِي أَنْ أَفْتَحَ لَهَا بَاباً مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ أَنْ أُجِيبَهُ وَ لَوْ بَعْدَ حِينٍ يَا عِيسَى اِعْلَمْ أَنَّ صَاحِبَ اَلسَّوْءِ يُغْوِي وَ أَنَّ قَرِينَ اَلسَّوْءِ يُرْدِي فَاعْلَمْ مَنْ تُقَارِنُ وَ اِخْتَرْ لِنَفْسِكَ إِخْوَاناً مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ يَا عِيسَى تُبْ إِلَيَّ فَإِنَّهُ لاَ يَتَعَاظَمُنِي ذَنْبٌ أَنْ أَغْفِرَهُ وَ أَنَا أَرْحَمُ اَلرَّاحِمِينَ يَا عِيسَى اِعْمَلْ لِنَفْسِكَ فِي مُهْلَةٍ مِنْ أَجَلِكَ قَبْلَ أَنْ لاَ يَعْمَلَ لَهَا غَيْرُكَ وَ اُعْبُدْنِي لِيَوْمٍ « كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمّٰا تَعُدُّونَ » فَإِنِّي أَجْزِي بِالْحَسَنَةِ أَضْعَافَهَا وَ إِنَّ اَلسَّيِّئَةَ تُوبِقُ صَاحِبَهَا وَ تَنَافَسْ فِي اَلْعَمَلِ اَلصَّالِحِ فَكَمْ مِنْ مَجْلِسٍ قَدْ نَهَضَ أَهْلُهُ وَ هُمْ مُجَاوِرُونَ مِنَ اَلنَّارِ يَا عِيسَى اِزْهَدْ فِي اَلْفَانِي اَلْمُنْقَطِعِ وَ طَأْ رُسُومَ مَنَازِلِ مَنْ كَانَ قَبْلَكَ فَادْعُهُمْ وَ نَاجِهِمْ « هَلْ تُحِسُّ مِنْهُمْ مِنْ أَحَدٍ » فَخُذْ مَوْعِظَتَكَ مِنْهُمْ وَ اِعْلَمْ أَنَّكَ سَتَلْحَقُهُمْ فِي اَللاَّحِقِينَ يَا عِيسَى قُلْ لِمَنْ تَمَرَّدَ بِالْعِصْيَانِ وَ عَمِلَ بِالْإِدْهَانِ لِيَتَوَقَّعْ عُقُوبَتِي وَ يَنْتَظِرُ إِهْلاَكِي إِيَّاهُ سَيُصْطَلَمُ مَعَ اَلْهَالِكِينَ طُوبَى لَكَ يَا اِبْنَ مَرْيَمَ ثُمَّ طُوبَى لَكَ إِذَا أَخَذْتَ بِأَدَبِ إِلَهِكَ اَلَّذِي يَتَحَنَّنُ عَلَيْكَ تَرَحُّماً وَ بَدَأَكَ بِالنِّعَمِ مِنْهُ تَكَرُّماً وَ كَانَ لَكَ فِي اَلشَّدَائِدِ لاَ تَعْصِهِ يَا عِيسَى فَإِنَّهُ لاَ يَحِلُّ لَكَ عِصْيَانُهُ قَدْ عَهِدْتُ إِلَيْكَ كَمَا عَهِدْتُ إِلَى مَنْ كَانَ قَبْلَكَ وَ أَنَا عَلَى ذَلِكَ مِنَ اَلشَّاهِدِينَ يَا عِيسَى مَا أَكْرَمْتُ خَلِيقَةً بِمِثْلِ دِينِي وَ لاَ أَنْعَمْتُ عَلَيْهَا بِمِثْلِ رَحْمَتِي يَا عِيسَى اِغْسِلْ بِالْمَاءِ مِنْكَ مَا ظَهَرَ وَ دَاوِ بِالْحَسَنَاتِ مَا بَطَنَ فَإِنَّكَ إِلَيَّ رَاجِعٌ يَا عِيسَى شَمِّرْ فَكُلُّ مَا هُوَ آتٍ قَرِيبٌ وَ اِقْرَأْ كِتَابِي وَ أَنْتَ طَاهِرٌ وَ أَسْمِعْنِي مِنْكَ صَوْتاً حَزِيناً قَالَ وَ كَانَ فِيمَا وَعَظَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ عِيسَى بْنَ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَيْضاً أَنْ قَالَ لَهُ يَا عِيسَى لاَ تَأْمَنْ إِذَا مَكَرْتَ مَكْرِي وَ لاَ تَنْسَ عِنْدَ خَلْوَتِكَ بِالذَّنْبِ ذِكْرِي يَا عِيسَى تَيَقَّظْ وَ لاَ تَيْأَسْ مِنْ رَوْحِي وَ سَبِّحْنِي مَعَ مَنْ يُسَبِّحُنِي وَ بِطَيِّبِ اَلْكَلاَمِ فَقَدِّسْنِي يَا عِيسَى إِنَّ اَلدُّنْيَا سِجْنٌ ضَيِّقٌ مُنْتِنُ اَلرِّيحِ وَ خَشِنٌ فِيهَا [وَ حَسَنٌ فِيهَا] مَا قَدْ تَرَى مِمَّا قَدْ أَلَحَّ عَلَيْهِ اَلْجَبَّارُونَ فَإِيَّاكَ وَ اَلدُّنْيَا فَكُلُّ نَعِيمِهَا يَزُولُ وَ مَا نَعِيمُهَا إِلاَّ قَلِيلٌ يَا عِيسَى إِنَّ اَلْمُلْكَ لِي وَ بِيَدِي وَ أَنَا اَلْمَلِكُ فَإِنْ تُطِعْنِي أَدْخَلْتُكَ جَنَّتِي فِي جِوَارِ اَلصَّالِحِينَ يَا عِيسَى اُدْعُنِي دُعَاءَ اَلْغَرِيقِ اَلَّذِي لَيْسَ لَهُ مُغِيثٌ يَا عِيسَى لاَ تَحْلِفْ بِاسْمِي كَاذِباً فَيَهْتَزَّ عَرْشِي غَضَباً يَا عِيسَى اَلدُّنْيَا قَصِيرَةُ اَلْعُمُرِ طَوِيلَةُ اَلْأَمَلِ وَ عِنْدِي دَارٌ « خَيْرٌ مِمّٰا يَجْمَعُونَ » يَا عِيسَى قُلْ لِظَلَمَةِ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَيْفَ أَنْتُمْ صَانِعُونَ إِذَا خَرَجْتُ لَكُمْ كِتَاباً « يَنْطِقُ بِالْحَقِّ » فَتَنْكَشِفُ سَرَائِرَ قَدْ كَتَمْتُمُوهَا يَا عِيسَى قُلْ لِظَلَمَةِ بَنِي إِسْرَائِيلَ غَسَلْتُمْ وُجُوهَكُمْ وَ دَنَّسْتُمْ قُلُوبَكُمْ أَ بِي تَغْتَرُّونَ أَمْ عَلَيَّ تَجْتَرُونَ تَتَطَيَّبُونَ بِالطِّيبِ لِأَهْلِ اَلدُّنْيَا وَ أَجْوَافُكُمْ عِنْدِي بِمَنْزِلَةِ اَلْجِيَفِ اَلْمُنْتِنَةِ كَأَنَّكُمْ أَقْوَامٌ مَيِّتُونَ يَا عِيسَى قُلْ لَهُمْ قَلِّمُوا أَظْفَارَكُمْ مِنْ كَسْبِ اَلْحَرَامِ وَ أَصِمُّوا أَسْمَاعَكُمْ عَنْ ذِكْرِ اَلْخَنَى وَ أَقْبِلُوا عَلَيَّ بِقُلُوبِكُمْ فَإِنِّي لَسْتُ أُرِيدُ صُوَرَكُمْ يَا عِيسَى اِفْرَحْ بِالْحَسَنَةِ فَإِنَّهَا لِي رِضًى وَ اِبْكِ عَلَى اَلسَّيِّئَةِ فَإِنَّهَا لِي سَخَطٌ وَ مَا لاَ تُحِبُّ أَنْ يُصْنَعَ بِكَ فَلاَ تَصْنَعْهُ بِغَيْرِكَ وَ إِنْ لُطِمَ خَدُّكَ اَلْأَيْمَنُ فَأَعْطِ اَلْأَيْسَرَ وَ تَقَرَّبْ إِلَيَّ بِالْمَوَدَّةِ جُهْدَكَ « وَ أَعْرِضْ عَنِ اَلْجٰاهِلِينَ » يَا عِيسَى قُلْ لِظَلَمَةِ بَنِي إِسْرَائِيلَ اَلْحِكْمَةُ تَبْكِي فَرَقاً مِنِّي وَ أَنْتُمْ بِالضَّحِكِ تَهْجُرُونَ أَتَتْكُمْ بَرَاءَتِي أَمْ لَدَيْكُمْ أَمَانٌ مِنْ عَذَابِي أَمْ تَتَعَرَّضُونَ لِعُقُوبَتِي فَبِي حَلَفْتُ لَأَتْرُكَنَّكُمْ مَثَلاً لِلْغَابِرِينَ ثُمَّ إِنِّي أُوصِيكَ يَا اِبْنَ مَرْيَمَ اَلْبِكْرِ اَلْبَتُولِ بِسَيِّدِ اَلْمُرْسَلِينَ وَ حَبِيبِي مِنْهُمْ أَحْمَدَ صَاحِبِ اَلْجَمَلِ اَلْأَحْمَرِ وَ اَلْوَجْهِ اَلْأَقْمَرِ اَلْمُشْرِقِ بِالنُّورِ اَلطَّاهِرِ اَلْقَلْبِ اَلشَّدِيدِ - اَلْبَأْسِ اَلْحَيِيِّ اَلْمُتَكَرِّمِ فَإِنَّهُ رَحْمَةٌ لِلْعَالَمِينَ وَ سَيِّدُ وُلْدِ آدَمَ عِنْدِي يَوْمَ يَلْقَانِي أَكْرَمُ اَلسَّابِقِينَ عَلَيَّ وَ أَقْرَبُ اَلْمُرْسَلِينَ مِنِّي اَلْعَرَبِيُّ اَلْأُمِّيُّ اَلدَّيَّانُ بِدِينِي اَلصَّابِرُ فِي ذَاتِي اَلْمُجَاهِدُ لِلْمُشْرِكِينَ بِبَدَنِهِ عَنْ دِينِي يَا عِيسَى آمُرُكَ أَنْ تُخْبِرَ بِهِ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَ تَأْمُرَهُمْ أَنْ يُصَدِّقُوا وَ يُؤْمِنُوا بِهِ وَ يَتَّبِعُوهُ وَ يَنْصُرُوهُ قَالَ عِيسَى إِلَهِي مَنْ هُوَ قَالَ يَا عِيسَى اِرْضَهُ فَلَكَ اَلرِّضَا قَالَ اَللَّهُمَّ رَضِيتُ فَمَنْ هُوَ قَالَ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ إِلَى اَلنَّاسِ كَافَّةً أَقْرَبُهُمْ مِنِّي مَنْزِلَةً وَ أَوْجَبُهُمْ عِنْدِي شَفَاعَةً طُوبَاهُ مِنْ نَبِيٍّ وَ طُوبَى لِأُمَّتِهِ إِنْ هُمْ لَقُونِي عَلَى سَبِيلِهِ يَحْمَدُهُ أَهْلُ اَلْأَرْضِ وَ يَسْتَغْفِرُ لَهُ أَهْلُ اَلسَّمَاءِ أَمِينٌ مَيْمُونٌ مُطَيَّبٌ خَيْرُ اَلْمَاضِينَ وَ اَلْبَاقِينَ عِنْدِي يَكُونُ فِي آخِرِ اَلزَّمَانِ إِذَا خَرَجَ أَرْخَتِ اَلسَّمَاءُ عَزَالِيَهَا وَ أَخْرَجَتِ اَلْأَرْضُ زَهْرَتَهَا وَ أُبَارِكُ فِيمَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَيْهِ كَثِيرُ اَلْأَزْوَاجِ قَلِيلُ اَلْأَوْلاَدِ يَسْكُنُ بَكَّةَ مَوْضِعَ أَسَاسِ إِبْرَاهِيمَ يَا عِيسَى دِينُهُ اَلْحَنِيفِيَّةُ وَ قِبْلَتُهُ مَكِّيَّةٌ وَ هُوَ مِنْ حِزْبِي وَ أَنَا مَعَهُ فَطُوبَاهُ طُوبَاهُ لَهُ اَلْكَوْثَرُ وَ اَلْمَقَامُ اَلْأَكْبَرُ مِنْ جَنَّاتِ عَدْنٍ - يَعِيشُ أَكْرَمَ مَعَاشٍ وَ يُقْبَضُ شَهِيداً لَهُ حَوْضٌ أَبْعَدُ مِنْ مَكَّةَ إِلَى مَطْلِعِ اَلشَّمْسِ - « مِنْ رَحِيقٍ مَخْتُومٍ » فِيهِ آنِيَةٌ مِثْلُ نُجُومِ اَلسَّمَاءِ مَاؤُهُ عَذْبٌ فِيهِ مِنْ كُلِّ شَرَابٍ وَ طَعْمُ كُلِّ ثِمَارٍ فِي اَلْجَنَّةِ مَنْ شَرِبَ مِنْهُ شَرْبَةً لَمْ يَظْمَأْ بَعْدَهَا أَبَداً أَبْعَثُهُ عَلَى فَتْرَةٍ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ يُوَافِقُ سِرُّهُ عَلاَنِيَتَهُ وَ قَوْلُهُ فِعْلَهُ لاَ يَأْمُرُ اَلنَّاسَ إِلاَّ بِمَا يَبْدَؤُهُمْ بِهِ دِينُهُ اَلْجِهَادُ فِي عُسْرٍ وَ يُسْرٍ تَنْقَادُ لَهُ اَلْبِلاَدُ وَ يَخْضَعُ لَهُ صَاحِبُ اَلرُّومِ عَلَى دِينِهِ وَ دِينِ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ يُسَمِّي عِنْدَ اَلطَّعَامِ وَ يُفْشِي اَلسَّلاَمَ وَ يُصَلِّي وَ اَلنَّاسُ نِيَامٌ لَهُ كُلَّ يَوْمٍ خَمْسُ صَلَوَاتٍ مُتَوَالِيَاتٍ يَفْتَتِحُ بِالتَّكْبِيرِ وَ يَخْتَتِمُ بِالتَّسْلِيمِ وَ يَصُفُّ قَدَمَيْهِ فِي اَلصَّلاَةِ كَمَا تَصُفُّ اَلْمَلاَئِكَةُ أَقْدَامَهَا وَ يَخْشَعُ لِي قَلْبُهُ اَلنُّورُ فِي صَدْرِهِ وَ اَلْحَقُّ فِي لِسَانِهِ وَ هُوَ مَعَ اَلْحَقِّ حَيْثُ مَا كَانَ تَنَامُ عَيْنَاهُ وَ لاَ يَنَامُ قَلْبُهُ لَهُ اَلشَّفَاعَةُ وَ عَلَى أُمَّتِهِ تَقُومُ اَلسَّاعَةُ وَ يَدِي « فَوْقَ أَيْدِيهِمْ » إِذَا بَايَعُوهُ - « فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّمٰا يَنْكُثُ عَلىٰ نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفىٰ » وَفَيْتُ لَهُ بِالْجَنَّةِ فَمُرْ ظَلَمَةَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ يَدْرُسُوا كُتُبَهُ وَ لاَ يُحَرِّفُوا سُنَّتَهُ وَ أَنْ يُقْرِءُوهُ اَلسَّلاَمَ فَإِنَّ لَهُ فِي اَلْمَقَامِ شَأْناً مِنَ اَلشَّأْنِ يَا عِيسَى كُلُّ مَا يُقَرِّبُكَ مِنِّي فَقَدْ دَلَلْتُكَ عَلَيْهِ وَ كُلُّ مَا يُبَاعِدُكَ مِنِّي قَدْ نَهَيْتُكَ عَنْهُ فَارْتَدْ لِنَفْسِكَ يَا عِيسَى إِنَّ اَلدُّنْيَا حُلْوَةٌ وَ إِنَّمَا أَسْتَعْمِلُكَ فِيهَا لِتُطِيعَنِي فَجَانِبْ مِنْهَا مَا حَذَّرْتُكَ وَ خُذْ مِنْهَا مَا أَعْطَيْتُكَ عَفْواً اُنْظُرْ فِي عَمَلِكَ نَظَرَ اَلْعَبْدِ اَلْمُذْنِبِ اَلْخَاطِئِ وَ لاَ تَنْظُرْ فِي عَمَلِ غَيْرِكَ نَظَرَ اَلرَّبِّ وَ كُنْ فِيهَا زَاهِداً وَ لاَ تَرْغَبْ فِيهَا فَتَعْطَبَ يَا عِيسَى اِعْقِلْ وَ تَفَكَّرْ وَ اُنْظُرْ فِي نَوَاحِي اَلْأَرْضِ « كَيْفَ كٰانَ عٰاقِبَةُ اَلظّٰالِمِينَ » يَا عِيسَى كُلُّ وَصِيَّتِي نَصِيحَةٌ لَكَ وَ كُلُّ قَوْلِي حَقٌّ وَ أَنَا اَلْحَقُّ اَلْمُبِينُ وَ حَقّاً أَقُولُ لَئِنْ أَنْتَ عَصَيْتَنِي بَعْدَ أَنْ أَنْبَأْتُكَ مَا لَكَ مِنْ دُونِي وَلِيٌّ وَ لاَ نَصِيرٌ يَا عِيسَى ذَلِّلْ قَلْبَكَ بِالْخَشْيَةِ وَ اُنْظُرْ إِلَى مَنْ هُوَ أَسْفَلُ مِنْكَ وَ لاَ تَنْظُرْ إِلَى مَنْ هُوَ فَوْقَكَ وَ اِعْلَمْ أَنَّ رَأْسَ كُلِّ خَطِيئَةٍ وَ ذَنْبٍ حُبُّ اَلدُّنْيَا فَلاَ تُحِبَّهَا فَإِنِّي لاَ أُحِبُّهَا يَا عِيسَى أَطِبْ لِي [بِي] قَلْبَكَ وَ أَكْثِرْ ذِكْرِي فِي اَلْخَلَوَاتِ اِعْلَمْ أَنَّ سُرُورِي أَنْ تَتَبَصْبَصَ إِلَيَّ وَ كُنْ فِي ذَلِكَ حَيّاً وَ لاَ تَكُنْ مَيِّتاً يَا عِيسَى لاَ تُشْرِكْ بِي شَيْئاً وَ كُنْ مِنِّي عَلَى حَذَرٍ وَ لاَ تَغْتَرَّ بِالصِّحَّةِ وَ لاَ تُغَبِّطْ نَفْسَكَ فَإِنَّ اَلدُّنْيَا كَفَيْءٍ زَائِلٍ وَ مَا أَقْبَلَ مِنْهَا كَمَا أَدْبَرَ فَنَافِسْ فِي اَلصَّالِحَاتِ جُهْدَكَ وَ كُنْ مَعَ اَلْحَقِّ حَيْثُ مَا كَانَ وَ إِنْ قُطِعْتَ وَ أُحْرِقْتَ بِالنَّارِ فَلاَ تَكْفُرْ بِي بَعْدَ اَلْمَعْرِفَةِ وَ لاَ تَكُنْ مَعَ [مِنَ] اَلْجَاهِلِينَ يَا عِيسَى صُبَّ اَلدُّمُوعَ مِنْ عَيْنَيْكَ وَ اِخْشَعْ لِي بِقَلْبِكَ يَا عِيسَى اِسْتَغْفِرْنِي فِي حَالاَتِ اَلشِّدَّةِ فَإِنِّي أُغِيثُ اَلْمَكْرُوبِينَ وَ أُجِيبُ اَلْمُضْطَرِّينَ وَ أَنَا أَرْحَمُ اَلرَّاحِمِينَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 514 )
روز سه شنبه چهار روز از جمادى الآخرة 368 مانده1 - از امام صادق (عليه السّلام) در پندهاى خدا بعيسى بن مريم، اى عيسى من پروردگار تو و پدران توام يك نام دارم يگانه و تنهايم در آفريدن هر چيزى و هر چيز كار من است و همه خلقم بمن گروند، اى عيسى تو بامر من مسيحى تو باذن من پرنده گلى بسازى تو بسخن من مرده ها را زنده كنى بمن مشتاق باش و از من بترس كه از من جز خودم پناهى ندارى، اى عيسى سفارش مهرورزانه بتو كنم تو از من مستحق مقام ولايت شدى، در سالخوردگى مباركى و در كودكى هر جا باشى مباركى، من گواهم كه تو بنده من و كنيز زاده منى، اى عيسى مرا در خاطرت چون خود اهميت بده و يادم را ذخيره معادت كن و با نوافل بمن تقربجو، بر من توكل كن تا كفايتت كنم و بر ديگرى تكيه مكن كه ترا وانهم، اى عيسى ببلا صبر كن و بقضاء راضى باش و مرا از خود شاد كن شادى من در اينست كه فرمانم برند و نافرمانى نكنند، اى عيسى ياد مرا با زبانت زنده دار و مهرم در دلت بپرور، اى عيسى در هنگام غفلت بيدار باش و بلطف حكمت قضاوت كن، اى عيسى مشتاق و ترسان باش و دلت را با خشيت بياميز، اى عيسى شبت را دعا كن تا شاديم را جسته باشى و روزت را روزه باش براى حاجتى كه بمن دارى، اى عيسى در كار خير پيشدستى كن تا هر جا روى خيرمند شناخته شوى اى عيسى ميان بندگانم باندرز من حكم كن و بعدل من قيام كن كه شفاى هر دردى در درونها است از بيمارى شيطانى را بتو نازل كردم، اى عيسى درست مى گويم كه كسى بمن ايمان ندارد مگر آنكه برايم خاشع است و كس خاشع برايم نباشد جز آنكه اميد ثوابم دارد، و گواهت گيرم كه او از كيفرم آسوده است تا ديگرگون نشود و سنت مرا تغيير ندهد، اى عيسى پسر بكر بتول بر خود گريه كن چون كسى كه با خاندانش وداع كند و از دنيا بدش آيد و آن را باهلش واگذارد و بدان چه نزد خداست رغبت كند، اى عيسى با اين حال نرم سخن گو و آشكار سلام كن و بيدار باش آنگاه كه ديده نيكان بخوابست براى حذر از معاد و لرزشهاى سخت و هراسهاى قيامت آنجا كه خاندان و مال و فرزند سودى ندهند، اى عيسى بديدگان خود سرمه غم كش آنگاه كه بيهودگان ميخندند، اى عيسى خاشع و صابر باش كه خوشا بر تو اگر برسى بدان چه بصابران وعده داده اند، اى عيسى روز بروز از دنيا بيرون برو، مزه آنچه مزه اش رفته بچش براستى گويم كه بهره تو از دنيا همان ساعت و روز تو است و از آن بقوت خشنود باش و بدرشت و ناهموار بساز كه ديدى چه مى شود آنچه برگيرى نوشته شود و آنچه خرج كنى نوشته شود، اى عيسى تو مسئولى، بناتوان رحم كن چنو كه تو را رحم كنم و بيتيم درشتى مكن، اى عيسى در نماز بر خود گريه كن و بجايگاه نماز گام بردار و لذت گفتار خود را با من درياب كه من با تو خوشرفتارم، اى عيسى چه بسيار مردمى كه آنان را بگناهان گذشته شان هلاك كردم و تو را از آن نگهداشتم، اى عيسى بناتوان لطف كن و ديده كم بينت را بآسمان بردار و مرا بخوان كه من بتو نزديكم و مرا نخوان جز بزارى و يك دل كه هر گاه تو مرا چنين بخوانى ترا اجابت كنم، اى عيسى دنيا را نه پاداش و نه كيفر گذشتگان نساختم و نه كيفر كسى كه از او انتقام گيرم، اى عيسى تو ميروى و من ميمانم روزيت نزد من است و موعد مرگت و بسوى من برگردى و حسابت با من است از من بخواه و از ديگرى مخواه از تو دعا شايد و از من اجابت بايد اى عيسى بشر چه بسيار است و شكيبا چه اندك، درخت فراوانست و خوبش كم است، از زيبائى درختى فريفته مشو تا ميوه اش نچشى، اى عيسى عصيان متمرد بر من گولت نزند كه روزى مرا ميخورد و ديگرى را ميپرستد و در گرفتارى مرا ميخواند و او را اجابت ميكنم و باز بكردار خود برميگردد آيا ميتواند از من تمرد كند آيا خشم مرا خواهانست ؟!! بخودم قسم كه او را چنان مأخوذ دارم كه راه نجاتى نداشته باشد و پناهى جز من نتواند از آسمان و زمينم كجا مى گريزد، اى عيسى بستمكاران بنى اسرائيل بگو تا حرام در دامن داريد و بت در خانه مرا نخوانيد كه من سوگند خوردم هر كه دعايم كند مستجاب كنم و اجابت آنها را لعنت بر آنها سازم تا از هم بپاشند، اى عيسى تا چند خوشبين باشم و خوشجو و اين مردم در غفلت بسر برند و بر نگردند، سخن از دهانشان بيرون آيد و بدلشان اثر نبخشد، خود را بخشم من كشند و بنام من نزد مؤمنان دوست سازند، اى عيسى زبانت در نهان و عيان يكى باشد و دل و ديده ات هم چنان باشد، دل و زبانت از حرام دركش و چشم از آنچه خوب نيست بپوش چه بسا بيننده اى كه بيك نگاه در دلش شهوتى بكارد و خود را بهلاكت اندازد، اى عيسى رحيم و مهر ورز باش و با مردم چنان باش كه خواهى با تو چنان باشند، بسيار ياد مرگ و جدائى از خاندان باش بازى مكن كه بازى تباهى آرد، غفلت مورز كه غافل از من دور است با اعمال خوب ياد من كن تا يادت كنم، اى عيسى پس از گناه بمن باز گرد و توبه كنها را بحساب من ياد آور و بمن ايمان دار و بمؤمنان نزديك باش و بآنها دستور بده مرا با تو ياد كنند، از نفرين ستمديده بر حذر باش كه با خود عهد كردم درى از آسمان برويش بگشايم و او را اجابت كنم گرچه پس از مدتى باشد، اى عيسى بدان كه همنشين بد گمراه ميكند و قرين بد هلاك ميكند بفهم با كه همنشين نشوى و براى خود برادران با ايمانى برگزين، اى عيسى بمن بازگرد كه هيچ گناهى نزد من براى آمرزش بزرگ نيست و من ارحم الراحمينم، اى عيسى تا از مرگ مهلتى دارى براى خود كارى كن پيش از آنكه ديگرى برايت نكند، مرا بپرست براى روز هزار سال كه من حسنه را چند برابر پاداش دهم و گناه صاحبش را هلاك كند در كار خير رقابت كن كه بسا مجلسى است كه اهلش برخيزند و از دوزخ در پناه باشند اى عيسى در آنچه فنا شود بيرغبت باش و گام بر آثار آنها كه پيش از تو بودند بنه و آنها را بخوان و با آنها راز گو ببين احدى از آنها احساس ميكند، از آنها پند گير و بدان كه تو هم بآنها ميرسى، اى عيسى بگو بآن كه بنافرمانى تمرد كند و مسامحه نمايد بايد متوقع كيفر من و منتظر هلاك باشى و با هالكان ميباشى، خوشا بر تو اى پسر مريم و خوشا بر تو گاهى كك متادب بادب معبود خود شوى كه مهربانست و بتو آغاز نعمت نموده و گراميت داشته و در سختيها بدادت رسيده اى عيسى نافرمانيش مكن كه روا نباشد برايت من با تو عهد كردم چنانچه با آنها كه پيش از تو بودند و خود گواه آنم، اى عيسى خلقى را بمانند دينم احترام نكردم و نعمتى چون رحمتم باو ندادم اى عيسى برون خود را با آب بشو و درونت را با حسنات كه بمن باز گردى، اى عيسى آماده باش كه هر چه آينده است نزديك است با طهارت كتابم را بخوان و آواز حزينت را بمن بشنوان. فرمود در ضمن پندهاى خدا بعيسى بن مريم است كه فرمود اى عيسى در مكر خود از مكرم آسوده مباش و در گناه تنهائى يادم فراموش مساز، اى عيسى بيدار باش و از رحمتم نوميد مباش و با تسبيح گويان تسبيحم گوى و بگفتار خوش تقديسم كن، اى عيسى دنيا زندانى است تنگ و بد بو و ناهموار و در آنست آنچه بينى كه جباران پيشه كرده اند مبادا دل بدنيا دهى كه هر نعمتش زائل است و نعمت آن اندك است، اى عيسى ملك از آن منت و بدست من و من ملكم اگر فرمانم برى ببهشتم برمت در جوار نيكان، اى عيسى چون غريقى مرا دعا كن كه دادرسى ندارد، اى عيسى بنامم سوگند دروغ مخور كه عرشم ميلرزد از خشم، اى عيسى دنيا كوتاه عمر است و دراز آرزو و نزد من خانه ايست به از آنچه فراهم كنند، اى عيسى بستمكاران بنى اسرائيل بگو چه خواهيد كرد وقتى كه دفترى براى شما بر آرم كه درست بگويد و آنچه نهان كرديد عيان كند، اى عيسى بستمكاران بنى اسرائيل بگو روى خود شستيد و دلهاى خود چركين كرديد، بمن مغروريد يا بمن دليرى ميكنيد براى اهل دنيا بوى خوش ميزنيد و درونتان نزد من چون مردار گنديده است گويا شما مردمانى مرده ايد، اى عيسى بآنها بگو دست از كسب حرام برداريد و گوش از گفتار ناروا بربنديد و دل بمن كنيد كه من صورت شما را نميخواهم اى عيسى بحسنه شاد باش كه خشنودى من آرد و از سيئه گريه كن كه بخشم آردم، آنچه نخواهى با تو كنند با ديگران مكن اگر بگونه راستت سيلى زدند گونه چپ را پيش آر تا توانستى بدوستى بر من تقربجوى و از نادانها رو گردان، اى عيسى بستمكاران بنى اسرائيل بگو حكمت از ترس من گريانست و شما بخنده ناهنجار گوئيد برات آزادى از من داريد يا نامه امان از عذابم يا خود را عمدا در معرض كيفرم آريد؟ بخودم سوگند شما را عبرت آيندگان سازم سپس اى پسر مريم بكر بتول من تو را سفارش كنم بسيد رسولان و دوست خودم در ميان آنان احمد صاحب شتر سرخ مو و روى ماه درخشان، پاكدل و سخت نبرد و شرمگين و مكرم كه رحمت عالميانست و سيد اولاد آدم نزد من در روز ملاقاتم گراميتر سابقانست و نزديكتر رسولان بمن، عربى امى است و ديندار و صابر در راه من و مجاهد با مشركان با تن خود بخاطر دينم اى عيسى بتو دستور دهم كه خبر او را ببنى اسرائيل بدهى و بآنها امر كنى او را تصديق كنند و باو ايمان آرند و از او پيروى كنند و او را يارى دهند، عيسى گفت معبودا او كيست ؟ فرمود اى عيسى باو راضى باش كه رضاى تو است عرضكرد خدايا باو راضيم او كيست ؟ فرمود محمد رسول خدا است بر همه مردم از همه در مقام بمن نزديكتر است و شفاعتش قبول تر خوشا بر او در نبوت و خوشا بر امتش كه بروش او مرا ملاقات ميكنند اهل زمين او را ستايند و اهل آسمان برايش آمرزشخواهند، امين است و ميمون و پاكيزه بهتر ماضين و باقين است نزد من در آخر الزمان است چون ظهور كند آسمان پرده ها بر افكند و زمين گلهاى خود را بروياند و بر هر چه دست نهد بركت كند زنهاى بسيار گيرد و فرزند كم گذار، ساكن مكه است كه جاى بنياد ابراهيم است، اى عيسى دينش يگانه پرستى است و قبله اش مكه است و از حزب من است و من همراه اويم خوشا بر او خوشا، كوثر دارد و بزرگترين مقام در بهشت عدن زندگانى بسيار گرامى دارد و شهيد بميرد حوضى دارد وسيع تر از مكه تا مطلع خورشيد از نوشابه گوارا و سر بمهر، در آن بشمار ستاره هاى آسمان جام است آبش گوارا است و هر مزه و طعم هر ميوه بهشت در آنست هر كه شربتى از آن نوشد پس از آن هرگز تشنه نگردد او را در دوران فترت ميان تو و او مبعوث كنم نهان و عيانش هم آهنگ است و گفتار و كردارش موافق است امر نكند بمردم جز آنچه خود آغاز كند، دينش جهاد است در دشوارى و آسانى، بلاد منقاد او گردند و پادشاه روم برايش خاضع شود، كيش او كيش پدرش ابراهيم است، وقت خوردن بسم اللّٰه گويد سلام بلند كند و نماز خواند وقتى مردم در خوابند براى او، هر روز پنج نماز پياپى است كه با تكبير آغاز شود و با سلام ختم شود مانند فرشتگانم قدمها در نماز صف كند دلش براى من خاشع باشد نور در سينه او است و حق در زبانش و همه جا با حق است چشمش بخوابد و دلش بيدار است، شفاعت از آن او است و بامتش قيامت برپا شود هنگام بيعت با او دست من بر فراز او است و هر كه بشكند بر خود شكسته و هر كه وفا كند بهشت باو دهم تا ستمكاران بستمكاران بنى اسرائيل فرمانده كتب او را كهنه نگيرند و سنت او را تغيير دهند سلام باو برسانند كه مقام بلندى دارد، اى عيسى تو را بهر چه عنت نزديك كند رهنمائى كنم و هر چه تو را از من دور كند بر تو غدقن كردم تو خود را بپا، اى عيسى دنيا شيرينست و من تو را در آن گماردم تا مرا اطاعت كنى. از هر چه بر حذرت داشتم بر كنار باش و هر چه بتو دادم برگير، در كار خود نگر چون بنده اى گنه كار خاطئ و در كار ديگران نگاه مكن چون پروردگار، در آن زاهد باش و بى رغبت تا رنج نبرى اى عيسى تعقل و انديشه كن و در اطراف زمين نگر كه سرانجام ستمكاران چون شد، اى عيسى همه سفارشاتم اندرز تو است و همه گفتارم درست است و من حق روشنم و بدرستى مى گويم اگر تو پس از آنكه اعلامت كردم نافرمانيم كنى جز من سرپرست و يارى ندارى، اى عيسى دلت را با ترس رام دار و بپست تر از خود نگر و ببالا دست خود منگر و بدان كه سر هر خطاء و گناهى دنيا دوستى است آن را دوست مگير، اى عيسى دلت را با من پاك كن و در خلوتها بسيار يادم كن و بدان كه شاديم در اينست كه بدرگاهم نياز آرى و در اين باره زنده باش و مرده مباش، اى عيسى چيزى را شريك من مياور و از من بر حذر باش و بتندرستى گول مخور و بر خود رشك مبر كه دنيا چون سايه ايست رفتنى و آنچه پيش آيد از آن چون گذشته آنست تا توانى در كارهاى خير رقابت كن و هر جا با حق باش و اگر تيكه شوى و بآتش سوخته شوى پس از معرفت بمن كافر مشو و از نادانان مباش اى عيسى از دو ديده ات اشك بريز و از دلت بترس از من، اى عيسى در وقت سختى از من آمرزشخواه كه من بداد گرفتاران رسم و بيچاره ها را اجابت كنم و من ارحم الراحمينم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 521
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:در اندرزهاى الهى به عيسى بن مريم عليه السّلام آمده است:اى عيسى!من پروردگار تو و پدرانت هستم و يك اسم دارم و من يگانه و تنها در خلق همه چيز هستم.و همه چيز فراهم آمدۀ من است و همه چيز به سوى من بازگشت خواهند داشت.اى عيسى!تو به فرمان مسيح هستى و با رخصت من پرنده اى از گل مى آفرينى و با سخن من مرده ها را زنده خواهى كرد.پس به من اشتياق بورز و از من خوف داشته باش كه غير از من پناهى ندارى.اى عيسى!تو را مهربانانه توصيه مى كنم.تو از جانب من سزاوار ولايت گشتى و در بزرگسالى مبارك شدى و در دوران كودكى مبارك بودى.من شاهدم كه تو بنده من هستى و نيز فرزند كنيز من.اى عيسى!مرا در ياد خود ارجمند شمار و ياد مرا پس انداز ابديت ساز و با نافله ها به من نزديك شو و بر من توكل كن تا او را كفايت كنم و هرگز به ديگرى تكيه و اعتماد نكن كه تو را واخواهم نهاد.
اى عيسى در مصيبت شكيبا باش و به خواست من خرسند باش و مرا از خود شاد گردان.شادى من در فرمان بردن از من است و دورى از نافرمانى من.اى عيسى!يادم را با زبان زنده بدار و محبت مرا در قلب خويش پرورش ده.اى عيسى!در غفلت هوشيار بمان و به لطف حكمت داورى كن.اى عيسى!همواره اشتياق و خوف داشته باش و قلب خود را با ترس به هم آميز.اى عيسى!در شب مناجات كن تا شادى مرا به دست آورى و روز خويش را روزه بگير.براى خواسته اى كه از من دارى.اى عيسى!در كار خوب بكوش و تا هرجا رفتى،شايسته شناسانده شوى.اى عيسى!در ميان بندگانم با اندرزم داورى كن و به عدل رفتار كن.بى گمان شفا را بر تو نازل كردم،به خاطر بيمارى شيطانى كه در دلهاست.اى عيسى!راست مى گويم:كسى به من ايمان ندارد.مگر اينكه براى من خاشع باشد و كسى خشوع ندارد مگر اينكه به پاداشم اميدوار باشد. و تو را شاهد مى گيرم كه چنين كسى از عذابم در آسايش است تا هنگامى كه از خشوع و اخلاص بيرون نرود و سنت مرا دگرگون نسازد.
اى عيسى!كه پسر بتول هستى،بر خود گريان باش؛مانند كسى كه با خانواده خود در حال وداع است و نيز همانند كسى كه دنيا ناخوشايندش باشد و آن را به دنياپرستان واگذارد و به آن چه پيش خداوند است گرايش داشته باشد.اى عيسى!همواره نرم سخن گوى و آشكارا بر ديگران درود فرست.و هوشيار بمان آنگاه كه چشم خوبان در خواب است؛از ترس معاد و لرزيدن ها و هراس هاى بزرگ رستاخيز كه در روزنه خاندان سودمند افتد و نه ثروت و فرزند.اى عيسى!به چشمان خويش سرمه اندوه بكش و آن گاه كه غفلت زدگان قهقهه مى زنند.اى عيسى!پيوسته در خشوع و شكيبايى بمان.خوشا به حال تو اگر به آن چه نزديك مى شوى كه به شكيبايى وعده داده شده است.اى عيسى!روز درپى روزى ديگر از دنيا خارج شو و طعم آنچه از دست رفته بچش.راست مى گويم:بهره تو از دنيا همان ساعت و روزى است كه در آن هستى و از آن خرسند باش و يا دشوارى بساز. ديده اى كه آن چه از دنيا گرفتى چه خواهد شد و آنچه هزينه كنى نوشته مى شود.
اى عيسى!از تو پرس وجو خواهد شد.پس بر ناتوان مهربان باش تا بر تو مهربان باشم و بر يتيم درشتى مكن.اى عيسى!در نماز بر خويشتن گريان باش و به سوى جايگاه نماز قدم بردار و لذت سخن خويشتن را در رابطه با من جست وجو كن كه من با تو نيك رفتارى مى كنم.اى عيسى!چه بسا مردمى را به خاطر گناهان گذشته شان نابود ساختم اما تو را حفظ كردم.اى عيسى!به ناتوان لطف كن و چشمانت را به سوى آسمان بگشاى و مرا صدا كن كه به تو نزديك هستم.و مرا نيايش نكن مگر در حال انابه و زارى و اخلاص.هرگاه مرا در اين حال صدا كنى،تو را اجابت خواهم كرد.اى عيسى!دنيا را پاداش و كيفر پيشينيان نساختم و نه كيفر كسانى كه از آنان انتقام ستانم.اى عيسى!تو خواهى رفت و من خواهم ماند.رزق تو پيش من است و نيز هنگام مرگ تو. و سرانجام به سوى من بازخواهى گشت و حساب تو با من خواهد بود.از من تمنا كن نه از ديگرى.از تو خواستن است و از من اجابت كردن.اى عيسى!انسانها بسيارند اما شكيبايى شان چه قدر اندكند.درختان بسيارند اما درخت نيكو چه اندك است.مبادا جمال درختى تو را فريب دهد تا هنگامى كه طعم ميوه آن را نچشيدى.اى عيسى!سركشى گناهكار تو را فريب ندهد كه او رزق مرا مى خورد و ديگرى را پرستش مى كند.اما در دشوارى مرا صدا مى كند و او را اجابت مى كنم.و او باز همان رفتار پيشين خود را دنبال مى كند.آيا او از فرمان من سرپيچى مى كند يا خشم مرا مى طلبد؟سوگند به خودم كه او را چنان بگيرم كه راه رهايى پيدا نكند و پناهگاهى غير از من نيابد.او در آسمان و زمين من به كجا مى تواند بگريزد؟اى عيسى!به ستم پيشگان قوم بنى اسرائيل برسان تا هنگامى كه حرام در دامن مى پروريد و بت در خانه نگاه مى داريد مرا صدا نكنيد؛زيرا من سوگند ياد كرده ام هركس مرا صدا كند او را اجابت خواهم كرد و اجابت صداى آنان را لعنت بر آنان خواهم ساخت كه پراكندگى پيدا كنند.اى عيسى!تا كى نيك گمان باشم و مهربان ؟حال آنكه اينان غفلت زده اند و باز نخواهند گشت. از دهان سخنى خارج مى شود كه در قلب شان تأثير نمى گذارد و خود را گرفتار غضب من سازند و اسم مرا وسيله دوستى در ميان مؤمنان قرار مى دهند.اى عيسى!بكوش كه زبان تو در پنهان و آشكار يكى باشد و دل و چشمانت نيز يك سو باشند.دل و زبان خويش را از حرام بيرون آور و از هرچه شايسته نيست،ديده برگير.چه بسيار تماشاگرى كه به يك نظر بذر شهوتى در قلب خود كشت كند و خويشتن را نابود گرداند.
اى عيسى!مهربان و صميمى باش و با مردم چنان رفتار كن كه مايلى كه با تو رفتار كنند.زياد به ياد مرگ و جدايى از خانواده باش.سرگرم بازى نشو كه تو را نابود مى سازد و غافل نشو كه از من دور خواهى شد.با كارهاى شايسته مرا ياد كن كه تو را ياد كنم.اى عيسى!پس از هرمعصيت به سوى من بازگشت كن و توبه گران به حساب من ياد كن و به من گرايش پيدا كن و به اهل ايمان نزديك شو و آنان را فرمان ده كه مرا همراه تو ياد كنند.از نفرين مظلوم دور بمان كه با خود پيمان بستم كه درى از آسمان به سوى او باز كرده و او را اجابت كنم،هرچند كه زمانى سپرى شده باشد.
اى عيسى!آگاه باش كه رفيق ناشايست انسان را به گمراهى مى كشاند و نابود مى سازد.پس هوشيار باش كه با چه كسى بايد همنشينى نكنى.براى خود دوستان مؤمن انتخاب كن.اى عيسى!به سوى من بازگشت كن كه هيچ گناهى پيش من براى آمرزش خواهى سنگين نيست و من مهربانترين مهربانان هستم.اى عيسى تا از فرشته مرگ مهلت دارى براى خويشتن بكوش پيش از اينكه ديگرى براى تو نكوشد.مرا براى رستاخيز عبادت كن كه حسنه را چند برابر پاداش مى دهم.اما معصيت صاحب خود را نابود مى سازد.در كار نيك رقابت داشته باش چه بسيار نشست هايى كه كسان از آن برخيزند و از آتش دوزخ در امان باشند.اى عيسى!در چيزى كه فناپذير است،دلبستگى نداشته باش و قدم آنجا گذار كه پيشينيان نهادند و آنان را صدا كن و همراز خويشتن شناس.آنگاه بنگر كه يكى از آنان پاسخ مى دهد.از حال عبرت گير و باور كن كه تو هم به گذشتگان خواهى پيوست.اى عيسى!به كسى كه مرا فرمان نمى برد و سهل انگارى دارد،بگوى كه بايد چشم به راه كيفر من و نابودى خويش و همراه نابودشدگان باشد.
خوشا به حال تو اى فرزند مريم آنگاه كه در پيشگاه پروردگارت ادب مى ورزى به كسى كه مهر ورزيد و در نعمت آغازگر بوده و تو را ارجمند داشته و در دشوارى ها فريادرس تو بوده است.اى عيسى!او را نافرمانى مكن كه براى تو سزاوار نيست.من با تو پيمان بستم همانگونه كه با كسانى كه پيش از تو بودند و خود شاهد آن هستم.اى عيسى!آفريده اى را به اندازه دينم تكريم نكردم و نعمتى مانند به او ندادم.اى عيسى! ظاهر خود را با آب شستشو ده و باطن خود را با خوبى ها كه به سوى من بازخواهى گشت.اى عيسى!خود را مهيا كن كه آينده نزديك است.در پاكى كتاب مرا بخوان و صداى اندوه آلود خود را به گوش من برسان. امام صادق عليه السّلام در ادامه گفتار خويش پاره اى ديگر از اندرزهاى الهى به حضرت مسيح عليه السّلام را يادآور گشت: اى عيسى!درباره نيرنگ من آسايش نداشته باش و در نافرمانى به هنگام خلوت،مرا فراموش نكن.اى عيسى! هوشيار بمان و هرگز از رحمت من مأيوس نشو.و همراه با تسبيح گويان مرا تسبيح گوى باش.و مرا در سخن خود تقديس كن.اى عيسى!دنيا مانند زندانى تنگ و ناگوار و زشت و ناهموار است.و در دنيا كار و شيوه ستم گران را خواهى ديد.مبادا به دنيا دل سپارى كه هرنعمت آن نابودشدنى است و نعمت آن كم است.اى عيسى! پادشاهى به من تعلق دارد و در دست من است و من پادشاهم.اگر فرمان ببرى،تو را به بهشت خويش خواهم برد و آنگاه نزديك شايستگان خواهى بود.اى عيسى!مانند غرق شده اى مرا صدا كن كه فريادرسى نمى بيند. اى عيسى!هرگز به اسم من سوگند ياد مكن كه عرش من از خشم خواهد لرزيد.اى عيسى!عمر دنيا كوتاه است و آرزو دراز.پيش من سرايى نيكوتر از آن است كه دنياپرستان فراهم مى سازند.اى عيسى!به ستم پيشگان قوم بنى اسرائيل بگوى كه صورت خويش شسته ايد،اما قلب هاى خود را آلوده ايد.به جهت من مغرور شده ايد و نسبت به من عرض اندام مى كنيد.براى دنياطلبان بوى خوش به كار مى بريد،در حاليكه باطن شما مانند مردار بوى گند مى دهد.انگار شما مردگانى هستيد.اى عيسى!به آنان بگوى كه از كسب حرام دست بكشيد و از سخن حرام گوش فرو ببنديد و قلب را متمايل به من سازيد كه من سيرت شما را خواهانم،نه صورت تان را.اى عيسى! براى خوبى شادمانى كن كه مرا خرسند مى سازد و از بدى گريان باش كه مرا به خشم مى آورد.اى عيسى!آنچه مايلى با تو انجام دهند با ديگران رفتار مكن.اگر به گونه راست تو سيلى زدند گونه چپ خود را پيش كش.
اى عيسى!تا مى توانى با دوستى من به من نزديكى جو و از جاهل ها روى بگردان.اى عيسى!به ستم گران بنى اسراييل بگوى كه حكمت از بيم من اشك ريزان است و حال آنكه شما با خنده هاى زشت تان اظهار مى كنيد كه نامه آزادى از كيفرم را داريد يا خويشتن را به طور عمدى در برابر كيفر من قرار مى دهيد.سوگند به خودم كه شما را عبرت آموز آيندگان خواهم ساخت.اى فرزند مريم كه زنى بكر و بتول بود تو را درباره سرور پيامبران توصيه مى كنم؛دوست من در ميان آنان كه همان«احمد»است.
اى عيسى!«احمد»صاحب شتر سرخ موى است و دارنده صورتى چون ماه تابان.او پاكدل است و سخت كوش در پيكار.او حيا دارد و كرامت و براى مردمان رحمت است.او پيشواى فرزند آدم عليه السّلام است. در روز ديدار با من،او ارجمندترين فرد از پيشينيان است و نزديكترين پيامبر به من.احمد عرب امى است و نيز دين ورز و شكيبا در راه من و كوشا در پيكار با شرك ورزان در راه دين من.اى عيسى!تو را فرمان مى دهم كه خبر بعثت احمد صلّى اللّه عليه و آله را به بنى اسرائيل برسان و آنان را وادار كه او را باور كنند و به او بگرايند و از او پيروى كنند و او را مدد رسانند.آن گاه عيسى عليه السّلام گفت:خدايا احمد كيست ؟خداوند فرمود:اى عيسى!به وجود او خرسند باش كه مايه خرسندى تو است.گفت:خدايا به وجود او خرسندم. او چه كسى است ؟فرمود:او«محمد رسول اللّه»است،در ميان مردمان.در منزلت از همگان به من نزديك تر است و شفاعت او پذيرفته تر است. خوشا به او در پيامبرى و خوشا به امت او كه با سنت او مرا ديدار خواهند كرد.ساكنان زمين محمد صلّى اللّه عليه و آله را ستايش مى كنند و ساكنان آسمان براى او درخواست آمرزش دارند.او امين و مبارك و طاهر است.او نيكوترين مردمان در پيشينيان و پسينيان،پيش من در آخر الزمان است.اى عيسى!آن گاه كه محمد صلّى اللّه عليه و آله ظهور كند،آسمان پرده ها را خواهد افكند و زمين گلهاى خويش را خواهد روياند.او بر هرچه دست گذارد،بركت خواهد شد.او زنان زياد خواهد گرفت.ولى فرزندان اندك خواهد گذاشت.در شهر مكه سكونت داشته و جايگاه ابراهيم خليل عليه السّلام است.اى عيسى! دين محمد صلّى اللّه عليه و آله يگانه گرايى است و قبله او مكه.او از حزب من است و من همراه او خواهم بود.خوشا به او حوض كوثر را داراست.و نيز برترين منزلت در بهشت عدن را.حياتى بس كريمانه دارد.جان او در حال شهادت ستانده مى شود.حوضى فراخ تر از مسافت مكه تا مطلع آفتاب دارد داراى نوشيدنى هاى گوارا.در آن حوض جامها به شمار ستارگان است.طعم ميوه هاى بهشتى در آب گواراى جامهاست.هركس جرعه اى از آن بنوشد هرگز دچار تشنگى نگردد.
محمد صلّى اللّه عليه و آله را در روزگار فترت ميان تو عصر و او برخواهم انگيخت.ظاهر و باطن او هم خوانى دارد. سخن و كوشش او يكى است.او به ديگران فرمان نمى دهد،مگر آنچه را كه خود عمل بدان را آغازيده است.دين محمد جهاد در سختى و آسانى است.سرزمين ها زير فرمان او درآيند.فرمانرواى روم در برابرش خضوع كند.آيين او آيين پدرش ابراهيم است.او هنگام خوردن بسم اللّه مى گويد.درود بلند مى فرستد و آن گاه كه ديگران خفته اند،نماز خالصانه مى گذارد.روزانه نمازهاى پنج گانه دارد كه با تكبير آغاز شده و با سلام پايان مى يابد.همانند فرشتگان در نماز در صف خواهند ايستاد.قلب او براى من خشوع دارد.روشنايى در باطن اوست و حقيقت در زبان او.محمد همواره با حق است.ديدگان او خفته اند اما قلب او بيدار است.شفاعت به او تعلق دارد و همراه با امت خود در رستاخيز قيام مى كنند. آنگاه كه با او بيعت مى كنند،دستهاى من بالاى دست اوست.هركس بيعت شكنى كند،به خود زيان رسانده است.و هركس وفادار بماند،به او بهشت را خواهم بخشيد.اى عيسى!به ستم گران بنى اسرائيل برسان كه كتاب او را كهن نگرفته و سنت او را دگرگون نسازند.بر او درود فرستند كه منزلت والايى دارد. اى عيسى!تو را به آن چه تو را به من نزديك سازد،رهنمون مى شوم.آنچه تو را از من دور مى سازد،تو را بازمى دارم.پس خود را مراقبت كن.اى عيسى!دنيا شيرين است و من تو را در دنيا گماشتم كه مرا فرمان برى. تو را از هرچه بازداشتم بر كنار بمان و هرچه به تو رخصت آن را دادم،بستان.همواره در كوشش خود نگاه كن؛ همانند بنده اى كه گناه و خطا دارد.و هرگز در كوشش ديگران نگاه مكن؛آن سان كه پروردگارت مى نگرد.
اى عيسى!در دنيا زهد بورز و بدان رغبت نورز تا گرفتار نشوى.اى عيسى!بينديش و خردورزى كن و در جاى جاى زمين نيك بنگر كه سرانجام ستم پيشگان را به دست آورى.اى عيسى!آن چه تو را توصيه كردم يك سر اندرز براى تو بود.همه سخن هاى من راست است.من حق روشن هستم و راست مى گويم.اگر تو پس از آنكه اندرزت دادم، نافرمانى كنى،غير از من مددكار و سرپرست نخواهى داشت.
و هرگز به بالادست خود نگاه نكن.و آگاه باش كه ريشه هرگناهى و خطايى دوست داشتن دنياست.دنيا را رفيق خود قرار نده.اى عيسى!دل خويش را با من صاف كن و در تنهايى ها بسيار يادم كن.و آگاه باش كه شادى من در آن است كه نزد من نياز و تمناى خويش را بياورى.در مناجات من زنده باش نه مرده.
اى عيسى!هرگز چيزى را شريك من نكن و از كيفر من خود را دور نگاه دار و هرگز سلامت تو را فريب ندهد و بر خود رشك نورز.زيرا دنيا همانند سايه اى است كه خواهد رفت.و هرچه از دنيا بيايد،همانند چيزى است كه در گذشته دنيا است.تا توان دارى در خوبى ها رقابت كن و همواره با حق بمان.اى عيسى!پاره پاره شوى و در آتش فرو روى، پس از اينكه مرا به يكتايى شناختى،به من كفر نورز؛و از جاهلان مباش.اى عيسى! چشمان اشك بار داشته باش و از ژرفاى قلب خويش از من بيمناك باش.اى عيسى!در هنگام دشوارى ها از من درخواست آمرزش كن كه من فريادرس گرفتاران هستم.صداى بى كسان را اجابت مى كنم و من مهربانترين مهربانان هستم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 305
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 514
ص : 515
ص : 516
ص : 517
ص : 518
ص : 519
ص : 520
ص : 521
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ اَلْمُؤَدِّبُ وَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ اَلصَّلْتِ قَالَ: حَضَرَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَجْلِسَ اَلْمَأْمُونِ بِمَرْوَ وَ قَدِ اِجْتَمَعَ فِي مَجْلِسِهِ جَمَاعَةٌ مِنْ عُلَمَاءِ أَهْلِ اَلْعِرَاقِ وَ خُرَاسَانَ فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ أَخْبِرُونِي عَنْ مَعْنَى هَذِهِ اَلْآيَةِ - « ثُمَّ أَوْرَثْنَا اَلْكِتٰابَ اَلَّذِينَ اِصْطَفَيْنٰا مِنْ عِبٰادِنٰا » فَقَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ أَرَادَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِكَ اَلْأُمَّةَ كُلَّهَا فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ مَا تَقُولُ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ لاَ أَقُولُ كَمَا قَالُوا وَ لَكِنِّي أَقُولُ أَرَادَ اَللَّهُ اَلْعِتْرَةَ اَلطَّاهِرَةَ فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ وَ كَيْفَ عَنَى اَلْعِتْرَةَ مِنْ دُونِ اَلْأُمَّةِ فَقَالَ لَهُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّهُ لَوْ أَرَادَ اَلْأُمَّةَ لَكَانَتْ بِأَجْمَعِهَا فِي اَلْجَنَّةِ لِقَوْلِ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى - « فَمِنْهُمْ ظٰالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سٰابِقٌ بِالْخَيْرٰاتِ بِإِذْنِ اَللّٰهِ ذٰلِكَ هُوَ اَلْفَضْلُ اَلْكَبِيرُ » ثُمَّ جَمَعَهُمُ كُلَّهُمْ فِي اَلْجَنَّةِ فَقَالَ - « جَنّٰاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهٰا يُحَلَّوْنَ فِيهٰا مِنْ أَسٰاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ » فَصَارَتِ اَلْوِرَاثَةُ لِلْعِتْرَةِ اَلطَّاهِرَةِ لاَ لِغَيْرِهِمْ فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ مَنِ اَلْعِتْرَةُ اَلطَّاهِرَةُ فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلَّذِينَ وَصَفَهُمُ اَللَّهُ فِي كِتَابِهِ فَقَالَ جَلَّ وَ عَزَّ - « إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً » وَ هُمُ اَلَّذِينَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ وَ اُنْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِّي فِيهِمَا أَيُّهَا اَلنَّاسُ لاَ تُعَلِّمُوهُمْ فَإِنَّهُمْ أَعْلَمُ مِنْكُمْ قَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ أَخْبِرْنَا يَا أَبَا اَلْحَسَنِ عَنِ اَلْعِتْرَةِ أَ هُمُ اَلْآلُ أَوْ غَيْرُ اَلْآلِ فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ هُمُ اَلْآلُ فَقَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ فَهَذَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُؤْثَرُ عَنْهُ أَنَّهُ قَالَ أُمَّتِي آلِي وَ هَؤُلاَءِ أَصْحَابُهُ يَقُولُونَ بِالْخَبَرِ اَلْمُسْتَفَاضِ الذين [اَلَّذِي] لاَ يُمْكِنُ دَفْعُهُ آلُ مُحَمَّدٍ أُمَّتُهُ فَقَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَخْبِرُونِي هَلْ تَحْرُمُ اَلصَّدَقَةُ عَلَى اَلْآلِ قَالُوا نَعَمْ قَالَ فَتَحْرُمُ عَلَى اَلْأُمَّةِ قَالُوا لاَ قَالَ هَذَا فَرْقُ مَا بَيْنَ اَلْآلِ وَ اَلْأُمَّةِ وَيْحَكُمْ أَيْنَ يُذْهَبُ بِكُمْ أَ ضَرَبْتُمْ عَنِ اَلذِّكْرِ صَفْحاً أَمْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ أَ مَا عَلِمْتُمْ أَنَّهُ وَقَعَتِ اَلْوِرَاثَةُ وَ اَلطَّهَارَةُ [اَلْوِرَاثَةُ رِوَايَةً وَ اَلطَّهَارَةُ فِي اَلظَّاهِرِ] عَلَى اَلْمُصْطَفَيْنَ اَلْمُهْتَدِينَ دُونَ سَائِرِهِمْ قَالُوا وَ مِنْ أَيْنَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ قَالَ مِنْ قَوْلِ اَللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ « وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا » « نُوحاً وَ إِبْرٰاهِيمَ وَ جَعَلْنٰا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا اَلنُّبُوَّةَ وَ اَلْكِتٰابَ فَمِنْهُمْ مُهْتَدٍ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ فٰاسِقُونَ » فَصَارَتْ وِرَاثَةُ اَلنُّبُوَّةِ وَ اَلْكِتَابِ لِلْمُهْتَدِينَ دُونَ اَلْفَاسِقِينَ أَ مَا عَلِمْتُمْ أَنَّ نُوحاً حِينَ سَأَلَ رَبَّهُ « فَقٰالَ رَبِّ إِنَّ اِبْنِي مِنْ أَهْلِي وَ إِنَّ وَعْدَكَ اَلْحَقُّ وَ أَنْتَ أَحْكَمُ اَلْحٰاكِمِينَ » وَ ذَلِكَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَعَدَهُ أَنْ يُنْجِيَهُ وَ أَهْلَهُ فَقَالَ لَهُ رَبَّهُ « يٰا نُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صٰالِحٍ فَلاٰ تَسْئَلْنِ مٰا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ اَلْجٰاهِلِينَ » فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ هَلْ فَضَّلَ اَللَّهُ اَلْعِتْرَةَ عَلَى سَائِرِ اَلنَّاسِ فَقَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَبَانَ فَضْلَ اَلْعِتْرَةِ عَلَى سَائِرِ اَلنَّاسِ فِي مُحْكَمِ كِتَابِهِ فَقَالَ لَهُ اَلْمَأْمُونُ أَيْنَ ذَلِكَ مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ فَقَالَ لَهُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفىٰ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْرٰاهِيمَ وَ آلَ عِمْرٰانَ عَلَى اَلْعٰالَمِينَ `ذُرِّيَّةً بَعْضُهٰا مِنْ بَعْضٍ » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ فِي مَوْضِعٍ آخَرَ - « أَمْ يَحْسُدُونَ اَلنّٰاسَ عَلىٰ مٰا آتٰاهُمُ اَللّٰهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنٰا آلَ إِبْرٰاهِيمَ اَلْكِتٰابَ وَ اَلْحِكْمَةَ وَ آتَيْنٰاهُمْ مُلْكاً عَظِيماً » ثُمَّ رَدَّ اَلْمُخَاطَبَةَ فِي أَثَرِ هَذَا إِلَى سَائِرِ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ « يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِيعُوا اَلرَّسُولَ وَ أُولِي اَلْأَمْرِ مِنْكُمْ » يَعْنِي اَلَّذِينَ قَرَنَهُمْ بِالْكِتَابِ وَ اَلْحِكْمَةِ وَ حَسَدُوا عَلَيْهِمْ فَقَوْلُهُ « أَمْ يَحْسُدُونَ اَلنّٰاسَ عَلىٰ مٰا آتٰاهُمُ اَللّٰهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنٰا آلَ إِبْرٰاهِيمَ اَلْكِتٰابَ وَ اَلْحِكْمَةَ وَ آتَيْنٰاهُمْ مُلْكاً عَظِيماً » يَعْنِي اَلطَّاعَةَ لِلْمُصْطَفَيْنَ اَلطَّاهِرِينَ فَالْمُلْكُ هَاهُنَا هُوَ اَلطَّاعَةُ لَهُمْ قَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ فَأَخْبِرْنَا - هَلْ فَسَّرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلاِصْطِفَاءَ فِي اَلْكِتَابِ فَقَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَسَّرَ اَلاِصْطِفَاءَ فِي اَلظَّاهِرِ سِوَى اَلْبَاطِنِ فِي اِثْنَيْ عَشَرَ مَوْضِعاً وَ مَوْطِناً فَأَوَّلُ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ اَلْأَقْرَبِينَ » وَ رَهْطَكَ اَلْمُخْلَصِينَ 214:26 هَكَذَا فِي قِرَاءَةِ أُبَيِّ بْنِ كَعْبٍ وَ هِيَ ثَابِتَةٌ فِي مُصْحَفِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ وَ هَذِهِ مَنْزِلَةٌ رَفِيعَةٌ وَ فَضْلٌ عَظِيمٌ وَ شَرَفٌ عَالٍ حِينَ عَنَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِكَ اَلْآلَ فَذَكَرَهُ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَهَذِهِ وَاحِدَةٌ وَ اَلْآيَةُ اَلثَّانِيَةُ فِي اَلاِصْطِفَاءِ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً » وَ هَذَا اَلْفَضْلُ اَلَّذِي لاَ يَجْهَلُهُ أَحَدٌ مُعَانِدٌ أَصْلاً لِأَنَّهُ فَضْلٌ بَعْدَ طَهَارَةٍ تُنْتَظَرُ فَهَذِهِ اَلثَّانِيَةُ وَ أَمَّا اَلثَّالِثَةُ حِينَ مَيَّزَ اَللَّهُ اَلطَّاهِرِينَ مِنْ خَلْقِهِ فَأَمَرَ نَبِيَّهُ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِالْمُبَاهَلَةِ فِي آيَةِ اَلاِبْتِهَالِ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « فَقُلْ » يَا مُحَمَّدُ « تَعٰالَوْا نَدْعُ أَبْنٰاءَنٰا وَ أَبْنٰاءَكُمْ وَ نِسٰاءَنٰا وَ نِسٰاءَكُمْ وَ أَنْفُسَنٰا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اَللّٰهِ عَلَى اَلْكٰاذِبِينَ » فَأَبْرَزَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيّاً وَ اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَيْنَ وَ فَاطِمَةَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِم وَ قَرَنَ أَنْفُسَهُمْ بِنَفْسِهِ فَهَلْ تَدْرُونَ مَا مَعْنَى قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ أَنْفُسَنٰا وَ أَنْفُسَكُمْ » قَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ عَنَى بِهِ نَفْسَهُ فَقَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ غَلِطْتُمْ إِنَّمَا عَنَى بِهَا عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مِمَّا يَدُلُّ عَلَى ذَلِكَ قَوْلُ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حِينَ قَالَ لَيَنْتَهِيَنَّ بَنُو وَلِيعَةَ أَوْ لَأَبْعَثَنَّ إِلَيْهِمْ رَجُلاً كَنَفْسِي يَعْنِي عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَهَذِهِ خُصُوصِيَّةٌ لاَ يَتَقَدَّمُهُ فِيهَا أَحَدٌ وَ فَضْلٌ لاَ يَلْحَقُهُ فِيهِ بَشَرٌ وَ شَرَفٌ لاَ يَسْبِقُهُ إِلَيْهِ خَلْقٌ أَنْ جَعَلَ نَفْسَ عَلِيٍّ كَنَفْسِهِ فَهَذِهِ اَلثَّالِثَةُ وَ أَمَّا اَلرَّابِعَةُ فَإِخْرَاجُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلنَّاسَ مِنْ مَسْجِدِهِ مَا خَلاَ اَلْعِتْرَةَ حَتَّى تَكَلَّمَ اَلنَّاسُ فِي ذَلِكَ وَ تَكَلَّمَ اَلْعَبَّاسُ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ تَرَكْتَ عَلِيّاً وَ أَخْرَجْتَنَا فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَا أَنَا تَرَكْتُهُ وَ أَخْرَجْتُكُمْ وَ لَكِنَّ اَللَّهَ تَرَكَهُ وَ أَخْرَجَكُمْ وَ فِي هَذَا تِبْيَانُ قَوْلِهِ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى قَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ فَأَيْنَ هَذَا مِنَ اَلْقُرْآنِ قَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ أُوجِدُكُمْ فِي ذَلِكَ قُرْآناً أَقْرَؤُهُ عَلَيْكُمْ قَالُوا هَاتِ قَالَ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ أَوْحَيْنٰا إِلىٰ مُوسىٰ وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءٰا لِقَوْمِكُمٰا بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اِجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً » فَفِي هَذِهِ اَلْآيَةِ مَنْزِلَةُ هَارُونَ مِنْ مُوسَى وَ فِيهَا أَيْضاً مَنْزِلَةُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَعَ هَذِهِ دَلِيلٌ ظَاهِرٌ فِي قَوْلِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حِينَ قَالَ أَلاَ إِنَّ هَذَا اَلْمَسْجِدَ لاَ يَحِلُّ لِجُنُبٍ إِلاَّ لِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ هَذَا اَلشَّرْحُ وَ هَذَا اَلْبَيَانُ لاَ يُوجَدُ إِلاَّ عِنْدَكُمْ مَعْشَرَ أَهْلِ بَيْتِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ وَ مَنْ يُنْكِرُ لَنَا ذَلِكَ وَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ أَنَا مَدِينَةُ اَلْحِكْمَةِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا فَمَنْ أَرَادَ اَلْمَدِينَةَ فَلْيَأْتِهَا مِنْ بَابِهَا فَفِيمَا أَوْضَحْنَا وَ شَرَحْنَا مِنَ اَلْفَضْلِ وَ اَلشَّرَفِ وَ اَلتَّقْدِمَةِ وَ اَلاِصْطِفَاءِ وَ اَلطَّهَارَةِ مَا لاَ يُنْكِرُهُ مُعَانِدٌ وَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْحَمْدُ عَلَى ذَلِكَ فَهَذِهِ اَلرَّابِعَةُ وَ اَلْآيَةُ اَلْخَامِسَةُ قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ آتِ ذَا اَلْقُرْبىٰ حَقَّهُ » خُصُوصِيَةٌ خَصَّهُمُ اَللَّهُ اَلْعَزِيزُ اَلْجَبَّارُ بِهَا وَ اِصْطَفَاهُمْ عَلَى اَلْأُمَّةِ فَلَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اُدْعُوا لِي فَاطِمَةَ فَدُعِيَتْ لَهُ فَقَالَ يَا فَاطِمَةُ قَالَتْ لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَذِهِ فَدَكُ هِيَ مِمَّا لَمْ يُوجَفْ عَلَيْهِ بِ « خَيْلٍ وَ لاٰ رِكٰابٍ » وَ هِيَ لِي خَاصَّةً دُونَ اَلْمُسْلِمِينَ وَ قَدْ جَعَلْتُهَا لَكِ لِمَا أَمَرَنِيَ اَللَّهُ بِهِ فَخُذِيهَا لَكِ وَ لِوُلْدِكِ فَهَذِهِ اَلْخَامِسَةُ وَ اَلْآيَةُ اَلسَّادِسَةُ قَوْلُ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ - « قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ » وَ هَذِهِ خُصُوصِيَةٌ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ خُصُوصِيَّةٌ لِلْآلِ دُونَ غَيْرِهِمْ وَ ذَلِكَ أَنَّ اَللَّهَ حَكَى فِي ذِكْرِ نُوحٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي كِتَابِهِ - « يٰا قَوْمِ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مٰالاً إِنْ أَجرِيَ إِلاّٰ عَلَى اَللّٰهِ وَ مٰا أَنَا بِطٰارِدِ اَلَّذِينَ آمَنُوا إِنَّهُمْ مُلاٰقُوا رَبِّهِمْ وَ لٰكِنِّي أَرٰاكُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ » وَ حَكَى عَزَّ وَ جَلَّ عَنْ هُودٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ - « لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِنْ أَجْرِيَ إِلاّٰ عَلَى اَلَّذِي فَطَرَنِي أَ فَلاٰ تَعْقِلُونَ » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِيِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ « قُلْ » يَا مُحَمَّدُ « لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ » وَ لَمْ يَفْرِضِ اَللَّهُ مَوَدَّتَهُمْ إِلاَّ وَ قَدْ عَلِمَ أَنَّهُمْ لاَ يَرْتَدُّونَ عَنِ اَلدِّينِ أَبَداً وَ لاَ يَرْجِعُونَ إِلَى ضَلاَلٍ أَبَداً وَ أُخْرَى أَنْ يَكُونَ اَلرَّجُلُ وَادّاً لِلرَّجُلِ فَيَكُونَ بَعْضُ أَهْلِ بَيْتِهِ عَدُوّاً لَهُ فَلاَ يَسْلَمْ قَلْبُ اَلرَّجُلِ لَهُ فَأَحَبَّ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ لاَ يَكُونَ فِي قَلْبِ رَسُولِ اَللَّهِ عَلَى اَلْمُؤْمِنِينَ شَيْءٌ فَفَرَضَ عَلَيْهِمْ مَوَدَّةَ ذَوِي اَلْقُرْبَى فَمَنْ أَخَذَ بِهَا وَ أَحَبَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَحَبَّ أَهْلَ بَيْتِهِ لَمْ يَسْتَطِعْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنْ يُبْغِضَهُ وَ مَنْ تَرَكَهَا وَ لَمْ يَأْخُذْ بِهَا أَبْغَضَ أَهْلَ بَيْتِهِ فَعَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنْ يُبْغِضَهُ لِأَنَّهُ قَدْ تَرَكَ فَرِيضَةً مِنْ فَرَائِضِ اَللَّهِ فَأَيُّ فَضِيلَةٍ وَ أَيُّ شَرَفٍ يَتَقَدَّمُ هَذَا أَوْ يُدَانِيهِ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ هَذِهِ اَلْآيَةَ عَلَى نَبِيِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ - « قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً » « إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ » فَقَامَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي أَصْحَابِهِ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ قَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ اَللَّهَ قَدْ فَرَضَ لِي عَلَيْكُمْ فَرْضاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُؤَدُّوهُ فَلَمْ يُجِبْهُ أَحَدٌ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّهُ لَيْسَ بِذَهَبٍ وَ لاَ فِضَّةٍ وَ لاَ مَأْكُولٍ وَ لاَ مَشْرُوبٍ فَقَالُوا هَاتِ إِذاً فَتَلاَ عَلَيْهِمْ هَذِهِ اَلْآيَةَ فَقَالُوا أَمَّا هَذَا فَنَعَمْ فَمَا وَفَى بِهَا أَكْثَرُهُمْ وَ مَا بَعَثَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ نَبِيّاً إِلاَّ أَوْحَى إِلَيْهِ أَنْ لاَ يَسْأَلَ قَوْمَهُ أَجْراً لِأَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُوفِي أَجْرَ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَوَدَّةَ قَرَابَتِهِ عَلَى أُمَّتِهِ وَ أَمَرَهُ أَنْ يَجْعَلَ أَجْرَهُ فِيهِمْ لِيَوَدُّوهُ فِي قَرَابَتِهِ بِمَعْرِفَةِ فَضْلِهِمُ اَلَّذِي أَوْجَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمْ فَإِنَّ اَلْمَوَدَّةَ إِنَّمَا تَكُونُ عَلَى قَدْرِ اَلْفَضْلِ فَلَمَّا أَوْجَبَ اَللَّهُ ذَلِكَ ثَقُلَ لِثِقْلِ وُجُوبِ اَلطَّاعَةِ فَتَمَسَّكَ بِهَا قَوْمٌ أَخَذَ اَللَّهُ مِيثَاقَهُمْ عَلَى اَلْوَفَاءِ وَ عَانَدَ أَهْلُ اَلشِّقَاقِ وَ اَلنِّفَاقِ وَ أَلْحَدُوا فِي ذَلِكَ فَصَرَفُوهُ عَنْ حَدِّهِ [اَلَّذِي حَدَّهُ] اَللَّهُ فَقَالُوا اَلْقَرَابَةُ هُمُ اَلْعَرَبُ كُلُّهَا وَ أَهْلُ دَعْوَتِهِ فَعَلَى أَيِّ اَلْحَالَتَيْنِ كَانَ فَقَدْ عَلِمْنَا أَنَّ اَلْمَوَدَّةَ هِيَ لِلْقَرَابَةِ فَأَقْرَبُهُمْ مِنَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَوْلاَهُمْ بِالْمَوَدَّةِ كُلَّمَا قَرُبَتِ اَلْقَرَابَةُ كَانَتِ اَلْمَوَدَّةُ عَلَى قَدْرِهَا وَ مَا أَنْصَفُوا نَبِيَّ اَللَّهِ فِي حِيطَتِهِ وَ رَأْفَتِهِ وَ مَا مَنَّ اَللَّهُ بِهِ عَلَى أُمَّتِهِ مِمَّا يَعْجِزُ اَلْأَلْسُنُ عَنْ وَصْفِ اَلشُّكْرِ عَلَيْهِ أَنْ لاَ يُؤْذُوهُ فِي ذُرِّيَّتِهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ أَنْ يَجْعَلُوهُمْ مِنْهُمْ كَمَنْزِلَةِ اَلْعَيْنِ مِنَ اَلرَّأْسِ حِفْظاً لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ حُبّاً لِنَبِيِّهِ فَكَيْفَ وَ اَلْقُرْآنُ يَنْطِقُ بِهِ وَ يَدْعُو إِلَيْهِ وَ اَلْأَخْبَارُ ثَابِتَةٌ بِأَنَّهُمْ أَهْلُ اَلْمَوَدَّةِ وَ اَلَّذِينَ فَرَضَ اَللَّهُ مَوَدَّتَهُمْ وَ وَعَدَ اَلْجَزَاءَ عَلَيْهَا - أَنَّهُ مَا وَفَى أَحَدٌ بِهَذِهِ اَلْمَوَدَّةِ مُؤْمِناً مُخْلِصاً إِلاَّ اِسْتَوْجَبَ اَلْجَنَّةَ لِقَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي هَذِهِ اَلْآيَةِ - « وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ فِي رَوْضٰاتِ اَلْجَنّٰاتِ لَهُمْ مٰا يَشٰاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذٰلِكَ هُوَ اَلْفَضْلُ اَلْكَبِيرُ. `ذٰلِكَ اَلَّذِي يُبَشِّرُ اَللّٰهُ عِبٰادَهُ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ » مُفَسَّراً وَ مُبَيَّناً ثُمَّ قَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّهِ عَنْ آبَائِهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ اِجْتَمَعَ اَلْمُهَاجِرُونَ وَ اَلْأَنْصَارُ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا إِنَّ لَكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَئُونَةً فِي نَفَقَتِكَ وَ فِيمَنْ يَأْتِيكَ مِنَ اَلْوُفُودِ وَ هَذِهِ أَمْوَالُنَا مَعَ دِمَائِنَا فَاحْكُمْ فِيهَا بَارّاً مَأْجُوراً أَعْطِ مَا شِئْتَ وَ أَمْسِكْ مَا شِئْتَ مِنْ غَيْرِ حَرَجٍ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ اَلرُّوحَ اَلْأَمِينَ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ « قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ » يَعْنِي أَنْ تَوَدُّوا قَرَابَتِي مِنْ بَعْدِي فَخَرَجُوا فَقَالَ اَلْمُنَافِقُونَ مَا حَمَلَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى تَرْكِ مَا عَرَضْنَا عَلَيْهِ إِلاَّ لِيَحُثَّنَا عَلَى قَرَابَتِهِ مِنْ بَعْدِهِ إِنْ هُوَ إِلاَّ شَيْءٌ اِفْتَرَاهُ فِي مَجْلِسِهِ وَ كَانَ ذَلِكَ مِنْ قَوْلِهِمْ عَظِيماً فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَبْرَئِيلَ بِهَذِهِ اَلْآيَةِ - « أَمْ يَقُولُونَ اِفْتَرٰاهُ قُلْ إِنِ اِفْتَرَيْتُهُ فَلاٰ تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اَللّٰهِ شَيْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِمٰا تُفِيضُونَ فِيهِ كَفىٰ بِهِ شَهِيداً بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ هُوَ اَلْغَفُورُ اَلرَّحِيمُ » فَبَعَثَ إِلَيْهِمُ اَلنَّبِيُّ فَقَالَ هَلْ مِنْ حَدَثٍ فَقَالُوا إِي وَ اَللَّهِ يَا رَسُولَ اَللَّهِ لَقَدْ قَالَ بَعْضُنَا كَلاَماً غَلِيظاً كَرِهْنَاهُ فَتَلاَ عَلَيْهِمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْآيَةَ فَبَكَوْا وَ اِشْتَدَّ بُكَاؤُهُمْ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ هُوَ اَلَّذِي يَقْبَلُ اَلتَّوْبَةَ عَنْ عِبٰادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ اَلسَّيِّئٰاتِ وَ يَعْلَمُ مٰا تَفْعَلُونَ » فَهَذِهِ اَلسَّادِسَةُ وَ أَمَّا اَلْآيَةُ اَلسَّابِعَةُ فَقَوْلُ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى - « إِنَّ اَللّٰهَ وَ مَلاٰئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى اَلنَّبِيِّ يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً » وَ قَدْ عَلِمَ اَلْمُعَانِدُونَ مِنْهُمْ أَنَّهُ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَدْ عَرَفْنَا اَلتَّسْلِيمَ عَلَيْكَ فَكَيْفَ اَلصَّلاَةُ عَلَيْكَ فَقَالَ تَقُولُونَ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ فَهَلْ بَيْنَكُمْ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ فِي هَذَا خِلاَفٌ قَالُوا لاَ قَالَ اَلْمَأْمُونُ هَذَا مِمَّا لاَ خِلاَفَ فِيهِ أَصْلاً وَ عَلَيْهِ اَلْإِجْمَاعُ فَهَلْ عِنْدَكَ فِي اَلْآلِ شَيْءٌ أَوْضَحُ مِنْ هَذَا فِي اَلْقُرْآنِ قَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ نَعَمْ أَخْبِرُونِي عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « يس `وَ اَلْقُرْآنِ اَلْحَكِيمِ `إِنَّكَ لَمِنَ اَلْمُرْسَلِينَ. `عَلىٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِيمٍ » فَمَنْ عَنَى بِقَوْلِهِ « يس » قَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ « يس » مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَمْ يَشُكَّ فِيهِ أَحَدٌ قَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّ اَللَّهَ أَعْطَى مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ آلَ مُحَمَّدٍ مِنْ ذَلِكَ فَضْلاً لاَ يَبْلُغُ أَحَدٌ كُنْهَ وَصْفِهِ إِلاَّ مَنْ عَقَلَهُ وَ ذَلِكَ أَنَّ اَللَّهَ لَمْ يُسَلِّمْ عَلَى أَحَدٍ إِلاَّ عَلَى اَلْأَنْبِيَاءِ فَقَالَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى « سَلاٰمٌ عَلىٰ نُوحٍ فِي اَلْعٰالَمِينَ » وَ قَالَ « سَلاٰمٌ عَلىٰ إِبْرٰاهِيمَ » وَ قَالَ « سَلاٰمٌ عَلىٰ مُوسىٰ وَ هٰارُونَ » وَ لَمْ يَقُلْ سَلاَمٌ عَلَى آلِ نُوحٍ وَ لَمْ يَقُلْ سَلاَمٌ عَلَى آلِ مُوسَى وَ لاَ آلِ إِبْرَاهِيمَ وَ قَالَ سَلاَمٌ عَلَى آلِ يس 130:37 يَعْنِي آلَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ فِي مَعْدِنِ اَلنُّبُوَّةِ شَرْحُ هَذَا وَ بَيَانُهُ فَهَذِهِ اَلسَّابِعَةُ وَ أَمَّا اَلثَّامِنَةُ فَقَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ اِعْلَمُوا أَنَّمٰا » « غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّٰهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي اَلْقُرْبىٰ » فَقَرَنَ سَهْمَ ذِي اَلْقُرْبَى مَعَ سَهْمِهِ وَ سَهْمِ رَسُولِهِ فَهَذَا فَصْلٌ أَيْضاً بَيْنَ اَلْآلِ وَ اَلْأُمَّةِ لِأَنَّ اَللَّهَ جَعَلَهُمْ فِي حَيِّزٍ وَ جَعَلَ اَلنَّاسَ فِي حَيِّزٍ دُونَ ذَلِكَ وَ رَضِيَ لَهُمْ مَا رَضِيَ لِنَفْسِهِ وَ اِصْطَفَاهُمْ فِيهِ فَبَدَأَ بِنَفْسِهِ ثُمَّ بِرَسُولِهِ ثُمَّ بِذِي اَلْقُرْبَى بِكُلِّ مَا كَانَ مِنَ اَلْفَيْءِ وَ اَلْغَنِيمَةِ وَ غَيْرِ ذَلِكَ مِمَّا رَضِيَهُ جَلَّ وَ عَزَّ لِنَفْسِهِ وَ رَضِيَهُ لَهُمْ فَقَالَ وَ قَوْلُهُ اَلْحَقُّ - « وَ اِعْلَمُوا أَنَّمٰا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّٰهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي اَلْقُرْبىٰ » فَهَذَا تَأْكِيدٌ مُؤَكَّدٌ وَ أَثَرٌ قَائِمٌ لَهُمْ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ فِي كِتَابِ اَللَّهِ اَلنَّاطِقِ اَلَّذِي « لاٰ يَأْتِيهِ اَلْبٰاطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لاٰ مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ » وَ أَمَّا قَوْلُهُ « وَ اَلْيَتٰامىٰ وَ اَلْمَسٰاكِينِ » فَإِنَّ اَلْيَتِيمَ إِذَا اِنْقَطَعَ يُتْمُهُ خَرَجَ مِنَ اَلْغَنَائِمِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ فِيهَا نَصِيبٌ وَ كَذَلِكَ اَلْمِسْكِينُ إِذَا اِنْقَطَعَ مَسْكَنَتُهُ لَمْ يَكُنْ لَهُ نَصِيبٌ مِنَ اَلْمَغْنَمِ وَ لاَ يَحِلُّ لَهُ أَخْذُهُ وَ سَهْمُ ذِي اَلْقُرْبَى إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ قَائِمٌ لَهُمْ لِلْغَنِيِّ وَ اَلْفَقِيرِ مِنْهُمْ لِأَنَّهُ لاَ أَحَدَ أَغْنَى مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لاَ مِنْ رَسُولِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَجَعَلَ لِنَفْسِهِ مَعَهُمَا سَهْماً وَ لِرَسُولِهِ سَهْماً فَمَا رَضِيَهُ لِنَفْسِهِ وَ لِرَسُولِهِ رَضِيَهُ لَهُمْ وَ كَذَلِكَ اَلْفَيْءُ مَا رَضِيَهُ مِنْهُ لِنَفْسِهِ وَ لِنَبِيِّهِ رَضِيَهُ لِذِي اَلْقُرْبَى كَمَا أَجْرَاهُمْ فِي اَلْغَنِيمَةِ فَبَدَأَ بِنَفْسِهِ جَلَّ جَلاَلُهُ ثُمَّ بِرَسُولِهِ ثُمَّ بِهِمْ وَ قَرَنَ سَهْمَهُمْ بِسَهْمِ اَللَّهِ وَ سَهْمِ رَسُولِهِ وَ كَذَلِكَ فِي اَلطَّاعَةِ قَالَ - « يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِيعُوا اَلرَّسُولَ وَ أُولِي اَلْأَمْرِ مِنْكُمْ » فَبَدَأَ بِنَفْسِهِ ثُمَّ بِرَسُولِهِ ثُمَّ بِأَهْلِ بَيْتِهِ وَ كَذَلِكَ آيَةُ اَلْوَلاَيَةِ - « إِنَّمٰا وَلِيُّكُمُ اَللّٰهُ وَ رَسُولُهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا » فَجَعَلَ وَلاَيَتَهُمْ مَعَ طَاعَةِ اَلرَّسُولِ مَقْرُونَةً بِطَاعَتِهِ كَمَا جَعَلَ سَهْمَهُمْ مَعَ سَهْمِ اَلرَّسُولِ مَقْرُوناً بِسَهْمِهِ فِي اَلْغَنِيمَةِ وَ اَلْفَيْءِ فَتَبَارَكَ اَللَّهُ وَ تَعَالَى مَا أَعْظَمَ نِعْمَتَهُ عَلَى أَهْلِ هَذَا اَلْبَيْتِ فَلَمَّا جَاءَتْ قِصَّةُ اَلصَّدَقَةِ نَزَّهَ نَفْسَهُ وَ نَزَّهَ رَسُولَهُ وَ نَزَّهَ أَهْلَ بَيْتِهِ فَقَالَ « إِنَّمَا اَلصَّدَقٰاتُ لِلْفُقَرٰاءِ وَ اَلْمَسٰاكِينِ وَ اَلْعٰامِلِينَ عَلَيْهٰا وَ اَلْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي اَلرِّقٰابِ وَ اَلْغٰارِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ اَللّٰهِ وَ اِبْنِ اَلسَّبِيلِ فَرِيضَةً مِنَ اَللّٰهِ » فَهَلْ تَجِدُ فِي شَيْءٍ مِنْ ذَلِكَ أَنَّهُ جَعَلَ عَزَّ وَ جَلَّ سَهْماً لِنَفْسِهِ أَوْ لِرَسُولِهِ أَوْ لِذِي اَلْقُرْبَى لِأَنَّهُ لَمَّا نَزَّهَ نَفْسَهُ عَنِ اَلصَّدَقَةِ وَ نَزَّهَ رَسُولَهُ نَزَّهَ أَهْلَ بَيْتِهِ لاَ بَلْ حَرَّمَ عَلَيْهِمْ لِأَنَّ اَلصَّدَقَةَ مُحَرَّمَةٌ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ هِيَ أَوْسَاخُ أَيْدِي اَلنَّاسِ لاَ تَحِلُّ لَهُمْ لِأَنَّهُمْ طُهِّرُوا مِنْ كُلِّ دَنَسٍ وَ وَسَخٍ فَلَمَّا طَهَّرَهُمُ اَللَّهُ وَ اِصْطَفَاهُمْ رَضِيَ لَهُمْ مَا رَضِيَ لِنَفْسِهِ وَ كَرِهَ لَهُمْ مَا كَرِهَ لِنَفْسِهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَهَذِهِ اَلثَّامِنَةُ وَ أَمَّا اَلتَّاسِعَةُ فَنَحْنُ أَهْلُ اَلذِّكْرِ اَلَّذِينَ قَالَ اَللَّهُ فِي مُحْكَمِ كِتَابِهِ - « فَسْئَلُوا أَهْلَ اَلذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لاٰ تَعْلَمُونَ » فَقَالَتِ اَلْعُلَمَاءُ إِنَّمَا عَنَى بِذَلِكَ اَلْيَهُودَ وَ اَلنَّصَارَى فَقَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ هَلْ يَجُوزُ ذَلِكَ إِذاً يَدْعُونَّا إِلَى دِينِهِمْ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ أَفْضَلُ مِنْ دِينِ اَلْإِسْلاَمِ فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ فَهَلْ عِنْدَكَ فِي ذَلِكَ شَرْحٌ بِخِلاَفِ مَا قَالُوا يَا أَبَا اَلْحَسَنِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ نَعَمْ اَلذِّكْرُ رَسُولُ اَللَّهِ وَ نَحْنُ أَهْلُهُ وَ ذَلِكَ بَيِّنٌ فِي كِتَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَيْثُ يَقُولُ فِي سُورَةِ اَلطَّلاَقِ « فَاتَّقُوا اَللّٰهَ يٰا أُولِي اَلْأَلْبٰابِ اَلَّذِينَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اَللّٰهُ إِلَيْكُمْ ذِكْراً `رَسُولاً يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آيٰاتِ اَللّٰهِ مُبَيِّنٰاتٍ » فَالذِّكْرُ رَسُولُ اَللَّهِ وَ نَحْنُ أَهْلُهُ فَهَذِهِ اَلتَّاسِعَةُ وَ أَمَّا اَلْعَاشِرَةُ فَقَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي آيَةِ اَلتَّحْرِيمِ - « حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهٰاتُكُمْ وَ بَنٰاتُكُمْ وَ أَخَوٰاتُكُمْ » اَلْآيَةَ إِلَى آخِرِهَا فَأَخْبِرُونِي أَ هَلْ تَصْلُحُ اِبْنَتِي وَ اِبْنَةُ اِبْنِي وَ مَا تَنَاسَلُ مِنْ صُلْبِي لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنْ يَتَزَوَّجَهَا لَوْ كَانَ حَيّاً قَالُوا لاَ قَالَ فَأَخْبِرُونِي هَلْ كَانَتِ اِبْنَةُ أَحَدِكُمْ تَصْلُحُ لَهُ أَنْ يَتَزَوَّجَهَا لَوْ كَانَ حَيّاً قَالُوا بَلَى قَالَ فَفِي هَذَا بَيَانٌ لِأَنِّي أَنَا مِنْ آلِهِ وَ لَسْتُمْ مِنْ آلِهِ وَ لَوْ كُنْتُمْ مِنْ آلِهِ لَحَرُمَ عَلَيْهِ بَنَاتُكُمْ كَمَا حَرُمَ عَلَيْهِ بَنَاتِي لِأَنِّي مِنْ آلِهِ وَ أَنْتُمْ مِنْ أُمَّتِهِ فَهَذَا فَرْقُ مَا بَيْنَ اَلْآلِ وَ اَلْأُمَّةِ لِأَنَّ اَلْآلَ مِنْهُ وَ اَلْأُمَّةَ - إِذَا لَمْ تَكُنْ مِنَ اَلْآلِ لَيْسَتْ مِنْهُ فَهَذِهِ اَلْعَاشِرَةُ وَ أَمَّا اَلْحَادِيَ عَشَرَ فَقَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي سُورَةِ اَلْمُؤْمِنِ حِكَايَةً عَنْ قَوْلِ رَجُلٍ مُؤْمِنٍ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ « وَ قٰالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمٰانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً أَنْ يَقُولَ رَبِّيَ اَللّٰهُ وَ قَدْ جٰاءَكُمْ بِالْبَيِّنٰاتِ مِنْ رَبِّكُمْ » تَمَامَ اَلْآيَةِ فَكَانَ اِبْنَ خَالِ فِرْعَوْنَ فَنَسَبَهُ إِلَى فِرْعَوْنَ بِنَسَبِهِ وَ لَمْ يُضِفْهُ إِلَيْهِ بِدِينِهِ وَ كَذَلِكَ خُصِّصْنَا نَحْنُ إِذْ كُنَّا مِنْ آلِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِوِلاَدَتِنَا مِنْهُ وَ عُمِّمْنَا اَلنَّاسَ بِالدِّينِ فَهَذَا فَرْقٌ بَيْنَ اَلْآلِ وَ اَلْأُمَّةِ فَهَذِهِ اَلْحَادِيَ عَشَرَ وَ أَمَّا اَلثَّانِيَ عَشَرَ قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاٰةِ وَ اِصْطَبِرْ عَلَيْهٰا » فَخَصَّنَا اَللَّهُ بِهَذِهِ اَلْخُصُوصِيَّةِ أَنْ أَمَرَنَا مَعَ اَلْأُمَّةِ بِإِقَامَةِ اَلصَّلاَةِ ثُمَّ خَصَّنَا مِنْ دُونِ اَلْأُمَّةِ فَكَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَجِيءُ إِلَى بَابِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ بَعْدَ نُزُولِ هَذِهِ اَلْآيَةِ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ كُلَّ يَوْمٍ عِنْدَ حُضُورِ كُلِّ صَلاَةٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ فَيَقُولُ اَلصَّلاَةَ رَحِمَكُمُ اَللَّهُ وَ مَا أَكْرَمَ اَللَّهُ أَحَداً مِنْ ذَرَارِيِّ اَلْأَنْبِيَاءِ بِمِثْلِ هَذِهِ اَلْكَرَامَةِ اَلَّتِي أَكْرَمَنَا بِهَا وَ خَصَّنَا مِنْ دُونِ جَمِيعِ أَهْلِ بَيْتِهِ [بَيْتِهِمْ] فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ وَ اَلْعُلَمَاءُ جَزَاكُمُ اَللَّهُ أَهْلَ بَيْتِ نَبِيِّكُمْ عَنِ اَلْأُمَّةِ خَيْراً فَمَا نَجِدُ اَلشَّرْحَ وَ اَلْبَيَانَ فِيمَا اِشْتَبَهَ عَلَيْنَا إِلاَّ عِنْدَكُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 522 )
روز جمعه سلخ جمادى الآخر 3681 - ريان بن صلت گويد امام رضا در مرو حاضر مجلس مامون شد، در مجلس او جمعى از دانشمندان عراق و خراسان انجمن بودند مامون رو بآنها گفت مرا از تفسير اين آيه خبر دهيد (فاطر 32) سپس كتاب را ارث داديم بآنها كه برگزيديم از بندگان خود، علماى حاضر گفتند مقصود از آنان همه امت اسلامى است مأمون گفت اى أبو الحسن تو چه گوئى ؟ امام رضا (عليه السّلام) فرمود من همعقيده آنها نيستم بلكه مى گويم مقصود خدا همان عترت طاهره است مامون گفت چگونه عترت مقصود است و امت مقصود نيست ؟ امام رضا (عليه السّلام) فرمود اگر همه امت مقصود باشد بايد همه اهل بهشت باشند چون خدا دنبالش فرمايد برخى ظالم بنفس باشند و برخى ميانه رو و بعضى سابق بالخيرات باذن خدا و اين همان فضل بزرگ است و سپس همه را در بهشت جمع كرده و فرمود ببهشت عدنى كه در آن در آيند و دست بندهاى طلا پوشند، بنا بر اين وراثت مخصوص عترت طاهره است نه ديگران، مامون گفت عترت طاهره كيانند؟ حضرت رضا فرمود هم آنها كه خدا در قرآن وصفشان كرده و فرموده (احزاب 23) همانا خدا ميخواهد پليدى را از شما خاندان ببرد و بخوبى پاكتان كند. و هم آنانند كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) در باره شان فرمود من در ميان شما دو ثقل را بر جا ميگذارم كتاب خدا و خاندانم كه اهل بيت منند و اين دو از هم جدا نشوند تا سر حوض بر من درآيند شما بنگريد چگونه با آنها هستيد بعد از من، اى مردم بآنها نياموزيد زيرا آنها از شما داناترند، علماء گفتند اى أبو الحسن بما بگو كه عترت طاهره همان آل باشند يا غير آل ؟ فرمود همان آل رسولند. علماء گفتند از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بما رسيده كه امت من آل منند و اينان صحابه اويند كه بخبر محققى كه انكارش نتوان كرد گفته اند آل محمد امت اويند. أبو الحسن (عليه السّلام) فرمود بگوئيد بدانم صدقه بر آل حرامست يا نه ؟ گفتند آرى، فرمود بر امت حرامست ؟ گفتند نه، فرمود اينست فرق ميان آل و امت، واى بر شما كجا ميبرند شما را از قرآن رو گردانيد يا اسراف كاريد، آيا نميدانيد كه وراثت و طهارت مخصوص برگزيدگان رهيابست نه ديگران، گفتند از كجا اى أبو الحسن ؟ فرمود از گفته خداى عز و جل (سورۀ حديد-26) فرستاديم نوح و ابراهيم را و در ذريه آنها نبوت و كتاب نهاديم برخى بر هدايت و بيشتر فاسقانند - پس وراثت و نبوت و كتاب مخصوص اهل هدايت است نه فاسقان، نميدانيد كه چون نوح از پروردگار خود پرسيد كه براستى پسرم از اهل من بود و وعدۀ تو حقست و تو أحك م الحاكمينى، و اين از آن جهت بود كه خدا باو وعده داده بود او را و اهلش را نجات دهد خدا در جواب نوح فرمود اى نوح او از اهل تو نبود او يك عمل ناشايسته بود مپرس از من آنچه ندانى من تو را پند دهم كه از نادانان نباشى، مأمون عرضكرد عترت را بر ديگران فضلى است ؟ أبو الحسن فرمود: خدا فضل عترت را بر ديگران آشكار ساخته در كتاب محكمش، مأمون گفت در كجاى قرآنست ؟ امام رضا (عليه السّلام) فرمود در قول خدا (آل عمران-34) براستى خدا برگزيد آدم و نوح و آل ابراهيم و آل عمران را بر جهانيان ذريه اى كه برخى از برخيند و خدا در جاى ديگر فرمود (نساء-54) بلكه حسد بر مردم بردند نسبت بدان چه از فضل خود بآنها داد بتحقيق داديم بآل ابراهيم كتاب و حكمت و داديم بآنها ملكى بزرگ، سپس در دنبال آن خطاب بساير مؤمنان كرده و فرمود: ايا كسانى كه گرويديد فرمانبريد از خدا و رسولش و از اولو الامر بر شما، مقصود همانها است كه آنها را قرين كتاب و حكمت ساخت و بر آنها حسد برند و منظور از گفته او بلكه حسد بردند مردم را بر آنچه خدا بآنها داده از فضل خود، و بآل ابراهيم كتاب و حكمت داديم و ملك عظيم، مقصود طاعت براى مصطفين طاهرين است و مقصود از ملك حق طاعت است براى آنها علماء گفتند بفرمائيد بدانيم كه خدا اصطفاء را در خود قرآن تفسير كرده است ؟ فرمود: اصطفاء را در ظاهر قابل فهم نه، در باطن و حقيقت دور از فهم در دوازده جاى قرآن بيان كرده: 1 - (شعراء-214) انذار كن اى محمد خويشان نزديكت را و تبار اخلاصمندت را - چنين است در قرائت ابى بن كعب و ثبت است در مصحف عبد اللّٰه بن مسعود، و اين منزله بلند و فضل بزرگ و شرفى والا است چون كه خداى عز و جل بدان قصد آل كرده است و بياد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آورده اين يكى است. 2 - گفته خداى عز و جل (احزاب-23) همانا خدا ميخواهد پليدى را از شما خاندان ببرد و بخوبى شما را پاكيزه كند - و اين فضلى است كه هيچ معاندى منكر آن نتواند شد زيرا فضل بعد از پاكى است كه توقع ميرود. 3 - آنجا كه خدا خلق پاك خود را امتياز داد و بپيغمبرش دستور مباهله داد در آيه مباهله و فرمود (مائده-67) بگو اى محمد بيائيد دعوت كنيم پسران خود را و پسران خودتان و زنانمان و زنانتان را و خودمان و خودتان را و مباهله كنيم و لعنت خدا را از آن دروغگو سازيم، پيغمبر على و حسن و حسين و فاطمه (صلوات اللّه عليهم) را بيرون برد و خود را با آنها قرين نمود، ميدانيد معنى گفتۀ خدا (أنفسنا و أنفسكم) چيست ؟ علماى حاضر گفتند مقصود خود او است، أبو الحسن (عليه السّلام) فرمود خطا رفتيد مقصودش على بن ابى طالب است و دليلش آنست كه پيغمبر فرمود بنو وليعه دست بردارند و گر نه بر سر آنها فرستم شخصى را كه چون خود من است، مقصودش على بن ابى طالب بود اين خصوصيتى است كه احدى از آن پيش نيفتد و فضلى است كه بشرى بدان نرسد و شرافتى است كه فوق آن براى آفريده اى نباشد كه على را چون خود نموده.4 - همه مردم را از مسجد بيرون كرد جز عترت را تا مردم بسخن آمدند و عباس بپيغمبر عرض كرد يا رسول اللّٰه على را گذاشتى و ما را بيرون كردى ؟ فرمود من او را نگذاشتم و من شما را بيرون نكردم خدا او را گذاشت و شما را بيرون كرد، و در اينجا است شرح گفتار او كه اى على تو نسبت بمن چون هارونى نسبت بموسى. علماء گفتند اين تناسب در كجاى قرآنست ؟ فرمود از قرآن براى شما آيه آن را ميخوانم، گفتند: بفرما، فرمود: قول خداى عز و جل (يونس-87) بموسى و برادرش وحى كرديم كه در مصر خانه ها براى قوم خود بسازيد و خانه هاى خود را قبله آنها كنيد در اين آيه مقام هرون نسبت بموسى مندرج است و در آن مقام على نسبت برسول خدا است و با اين دليل روشنى است كه گفتار رسول خدا است كه فرمود: اين مسجد براى جنب حلال نيست جز محمد و آلش. علماء گفتند: يا ابا الحسن اين شرح و بيان جز نزد شما خاندان بدست نيايد كه اهل بيت و رسول خدائيد، فرمود: كى تواند آن را انكار كند؟ با اينكه رسول خدا ميفرمايد: من شهر حكمتم و على در آنست هر كه شهر را خواهد بايد از در آن آيد، در آنچه از فضل و شرف و تقدم و اصطفاء و طهارت گفتيم بس است و معاندى نتواند آن را انكار كند و للّٰه الحمد على ذلك. 5 - گفتار خداى عز و جل (الروم-28) بده بذى القربى حقش را - خصوصيتى است كه خدا مخصوص آنها كرده است و آنها را از ميان امت برگزيده چون اين آيه بر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نازل شد فرمود فاطمه را نزد من بخوانيد، فاطمه را دعوت كردند، فرمود اى فاطمه، عرضكرد لبيك يا رسول اللّٰه، فرمود: اين فدك است كه با قوۀ قشون اسب سوار و شتر سوار فتح نشده و مخصوص من است و بمسلمانان ربطى ندارد بدستور خدا من آن را بتو دادم آن را براى خود و فرزندانت بگير.6 - قول خدا (شورى 23) بگو از شما مزدى نخواهم جز دوستى با خويشان، اين خصوصيت تا قيامت از پيغمبر است و خصوصيت آل است نه ديگران براى آنكه خدا در داستان نوح فرمود بقومت بگو من از شما مالى نخواهم همانا مزد من با خدا است و من مؤمنان را از خود نرانم آنان كه ايمان آوردند زيرا آنها با پروردگار خود برخورند ولى من شما را مردم نادانى ميدانم و خدا از هود (عليه السّلام) هم نقل كرده كه فرمود من از شما مزدى نخواهم همانا مزد من با كسى است مرا آفريده آيا انديشه نداريد؟!! و خدا به پيغمبر خود هم فرمود بگو اى محمد من از شما مزدى نخواهم جز مودت ذوى القربى و خدا مودت آنها را واجب نكرده تا دانسته كه آنها هرگز از اين برنگردند و بگمراهى باز نشوند و مطلب ديگر اينست كه اگر مردى را دوست دارد و دشمن يكى از خاندانش باشد دل آن مرد درست نيست خدا خواست كه در دل رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نسبت بمؤمنان هيچ نگرانى نباشد و مودة ذوى القرباء را بر آنها فرض كرد و هر كه بدان عمل كند رسول خدا و خاندانش را دوست داشته باشد و رسول خدا نميتواند او را دشمن دارد و هر كه بر خلاف آن باشد بر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) است كه او را دشمن دارد زيرا فريضه الهيه را ترك كرده، كدام فضل و شرف با اين برابر است ؟!! كه خدا اين آيه را به پيغمبرش فرستاد«
قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ
» و رسول خدا در ميان اصحابش بپا ايستاد و حمد و ثناى خدا نمود و فرمود آيا مردم خدا براى من بر شما چيزى فرض كرده است آيا آن را ادا كنيد كسى جوابش را نداد، فرمود اى مردم بدانيد كه آن طلا و نقره و خوردنى و نوشيدنى نيست ؟ گفتند بفرمائيد چيست ؟ و اين آيه را بر آنها خواند و گفتند اگر اينست آرى و بيشترشان بآن وفا نكردند، خدا پيغمبرى مبعوث نكرد جز آنكه باو وحى كرد از قوم خود مزدى نخواهد زيرا خدا خودش مزد پيغمبران را ميدهد ولى براى محمد مودت ذوى القرباء را فرض كرد بر امتش و باو دستور داد كه كار امامت را در ذو القربى مقرر كند تا ادا كنند حق ذوى القربى بشناختن فضل آنها كه خدا برشان واجب كرده زيرا مودت و دوستى باندازه فضيلت است چون خدا آن را واجب كرد سنگين شد چون وجوب طاعت سنگين است، جمعى كه خدا عهد وفادارى از آنها گرفته بود بدان متمسك شدند و اهل شقاق و نفاق با آن عناد كردند و بناروا تاويلش نمودند و از آن حدى كه خدا مقرر كرده بود منحرفش كردند و گفتند خويشان پيغمبر همه عربند و همه مسلمانان و بهر حال ما ميدانيم كه مودة از آن قرابت است و اقرب به پيغمبر اولى بمودتست و هر چه خويشى نزديكتر باشد مودت باندازه آن لازمتر است و در باره پيغمبر نسبت بخاندانش بانصاف رفتار نكردند و مهر و منتى كه خدا بر امتش نهاد و زبان از بيانش عاجز است و از شكر آن در ذريه او مراعات نكردند كه او را نسبت بخاندانش نيازارند و آنها را چون چشم در سر محترم شمارند بحرمت رسول خدا و دوستى او با آنكه قرآن و اخبار بآن ناطق است و بدان دعوت كنند و گويند كه آنان اهل مودتند و كسانيند كه خدا مودت آنها را فرض كرده و وعده پاداش بدان داده و كسى نيست كه بدان وفا كند از روى ايمان و اخلاص جز آنكه بهشت بر او واجب است براى آنكه خدا در همين آيه مودت فرمود آن كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردند در باغهاى بهشتند و هر چه خواهند نزد پروردگار خود دارند اينست آن فضيلت بزرگ و اينست كه بدان مژده ميدهد خدا بندگانش را كه گرويدند و عمل صالح كردند بگو من از شما مزدى نخواهم جز دوستى ذوى القربى با تفسير و بيان. سپس امام هشتم فرمود پدرم از جدش از پدرانش براى من باز گفت كه حسين بن على (عليه السّلام) فرمود مهاجر و انصار همه نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) جمع شدند و بعرض رساندند كه يا رسول اللّٰه تو براى هزينه خودت و واردينت نفقه لازم دارى مال و جان ما همه در اختيار تو است هر چه خواهى دستور ده در باره آن بخواست تمناى ما هر چه خواهى ببخش و هر چه خواهى بگذار هيچ حرجى ندارى فرمود خدا روح الامين را بر وى نازل كرد و گفت اى محمد بگو از شماها مزدى نخواهم جز دوستى خويشانم يعنى پس از من اداى حق خويشانم كنيد همه بيرون شدند و منافقان گفتند علت آنكه رسول خدا آنچه را عرضه داشتيم نپذيرفت اين بود كه ما را بعد از خودش ترغيب بقرابتش كند اين موضوع را في المجلس بخدا افترا بست و اين گفتار آنها بسيار بزرگ بود و خدا اين آيه را فرستاد (احقاف-8) بلكه گويند آن را افترا بسته بگو اگر افترا بسته بگو اگر افترا بستم شما از طرف خدا مالك چيزى نسبت بمن نيستيد او بهتر ميداند كه چه گوئيد او بس است گواه ميان من و شما و او آمرزنده است و مهربان پيغمبر آنها را احضار كرد و فرمود تازه ايست ؟ گفتند آرى يا رسول اللّٰه بعضى از ماها سخن درشت و ناهموارى گفت كه ما را بد آمد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آن آيه را بر آنها تلاوت كرد و بسختى گريستند و خدا اين آيه را فرستاد (شورى-25) او است كه بپذيرد توبه بندگانش را و بگذرد از بدكردارى و بداند چه ميكنند.7 - گفتار خدا (سوره احزاب-56) براستى خدا و فرشتگانش صلوات فرستند بر پيغمبر ايا كسانى كه ايمان آورديد صلوات فرستيد بر او و درود فراوان، معاندان دانستند كه چون اين آيه نازل شد عرض شد يا رسول اللّٰه ما سلام بر تو را دانستيم ولى چگونه صلوات بر تو فرستيم فرمود بگوئيد خدايا رحمت فرست بر محمد و آل محمد چنانچه رحمت فرستادى بر ابراهيم و آل ابراهيم براستى تو حميد و مجيدى ايا گروه مردم ميان شما در اين اختلافى است ؟ گفتند نه مامون گفت در آن اصلا خلافى نيست و مورد اجماع است آيا نزد تو در باره آل چيزى واضح تر از اين در قرآن هست اى أبو الحسن ؟ فرمود آرى بمن خبر دهيد از قول خداى عز و جل«
يس `وَ اَلْقُرْآنِ اَلْحَكِيمِ `إِنَّكَ لَمِنَ اَلْمُرْسَلِينَ `عَلىٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِيمٍ
» مقصود از يس كيست ؟ علماء گفتند مقصود از آن محمد است و كسى در آن شك ندارد امام رضا (عليه السّلام) فرمود پس خدا بمحمد و آل محمد فضلى داده كه احدى بكنه آن نرسد جز آنكه انديشه آن تواند كرد و اين براى آنست كه خدا بر كسى سلام نداده جز به پيغمبران و فرموده است سلام بر نوح در عالميان و فرمود سلام بر ابراهيم و سلام بر موسى و هرون و نفرموده سلام بر آل نوح و سلام بر آل موسى و بر آل ابراهيم ولى فرمود سلام بر آل ياسين يعنى آل محمد مأمون گفت دانستم كه در معدن نبوت شرح و بيان آن موجود است.8 - قول خداى عز و جل (انفال-41) بدانيد كه هر چه غنيمت آريد براى خداست خمس آن و براى رسول و ذى القربى اين تاكيد مؤكد و سند ثابتى است براى آنها تا قيامت مندرج در كتاب خدا كه ناطق بحق است و باطل از پس و پيش در آن راه ندارد تنزيل از حكيم حميد است و اما اينكه فرمود براى يتامى و مساكين است يتيم چون بالغ شود از حكم غنيمت بيرونست و بهره ندارد و همچنان فقير و مسكين چون ثروتمند شوند بهره از غنيمت ندارند و حلال نيست از آن اخذ كنند ولى سهم ذوى القربى تا قيامت بر پا است براى غنى و فقير آنها زيرا كسى از خدا غنى تر نيست و نه از رسول خدا و خدا براى خود و رسولش با ذى القربى سهمى مقرر ساخته و آنچه را براى خود و رسولش پسنديده براى آنها هم پسنديده و در غنيمت مجرى كرده و بخودش جل جلاله آغاز نموده. و سپس برسول و باز بدانها و سهم آنها را مقرون سهم خدا و رسولش كرده و همچنانست در وجوب طاعت فرموده (نساء-59) ايا كسانى كه گرويديد فرمانبريد از خدا و فرمانبريد از رسول و اولو الامر خود بخود، آغاز كرده سپس برسولش و سپس بخاندانش و همچنين است آيه ولايت (مائده-55) همانا ولى شما خداست و رسولش و آنان كه گرويدند ولايت آنها را باطاعت رسول مقرون بطاعت خود ساخته چنانچه سهم آنها را با سهم رسول مقرون بسهم خود ساخته در غنيمت و فيء چه بزرگ است نعمت او بر اهل اين خانواده و چون داستان صدقه بميان آمد خود و رسول خود و اهل بيت را از آن منزه نمود و فرمود (برائة-60) همانا صدقات براى فقراء و مساكين است و كارمندان در آن و آنها كه تاليف قلوب كنند و در بندگان و قرضداران و در راه خدا و براى ابن سبيل فريضه از طرف خدا، در اينجا درك كنى كه خداى عز و جل سهمى براى خود مقرر نداشته و نه براى رسولش يا براى ذو القربى زيرا او چون خود را از صدقه منزه دانست رسول و اهل بيت او را هم منزه دانست بلكه آن را بر آنها حرام كرد و صدقه بر آل محمد حرام است و آن چركهاى كف مردم است و براى آنها حلال نيست زيرا آنها را از هر آلودگى و چركى پاك كرده و چون آنها را خدا پاك كرد و برگزيد پسنديد برايشان آنچه را براى خود پسنديد و بد داشت بر ايشان آنچه را براى خود بد داشت. 9 - ما همان اهل ذكريم كه خدا در كتاب محكمش فرموده (نحل-43) بپرسيد از اهل ذكر اگر شما نميدانيد، علماء گفتند مقصود از اهل ذكر يهود و نصارى است امام رضا (عليه السّلام) فرمود سبحان اللّٰه آيا اين رواست ؟ در اين صورت بدين خود دعوت كنند و گويند از دين اسلام برتر است مأمون عرض كرد در اين باره شما توضيحى داريد بخلاف آنچه گفتند؟ فرمود آرى مقصود از ذكر رسول خداست و ما اهل اوئيم و اين را در سوره طلاق بيان كرده است (آيه 10) بتحقيق خدا بر شما نازل كرده ذكرى و آن رسولى است كه ميخواند بر شما آيات روشن را، ذكر رسول خداست و ما اهل ذكريم. 10 - گفته خداى عز و جل (نساء-23) در آيه تحريم است!؟ حرامست بر شما مادرانتان و دخترانتان تا آخر آيه بمن بگوئيد دختر من و دختر پسرم را نسل در نسل بر پيغمبر رواست كه بزنى گيرد اگر زنده باشد؟ گفتند نه فرمود رسول خدا ميتواند دختران شما را تزويج كند اگر زنده باشد؟ گفتند آرى گفت اين خود بيانى است زيرا من آل او هستم و شما آل او نيستيد و اگر آلش بوديد دخترانتان بر او حرام بود چنانچه دختران من بر او حرامست ما آل او هستيم و شما امت اوئيد اينست فرق ميان آل و امت كه آل از او است و امت كه از آل نباشد از او نيست. 11 - گفته خداى تعالى در سوره مؤمن حكايت از گفتار مردى از آل فرعون، مردى مؤمن از خاندان فرعون كه ايمانش را نهان ميداشت گفت آيا ميخواهيد بكشيد مردى را كه مى گويد پروردگار من خداست و معجزاتى هم براى شما آورده از پروردگارتان تا آخر آيه و آن مرد خاله زاده فرعون بود او را به نژاد فرعون متصف كرد نه بدينش و همچنان ما بنژاد و ولادت برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) مخصوصيم و با عموم مردم در ديانت وارديم و اين است فرق ميان آل و امت. 12 - گفتار خداى عز و جل (طه-122) امر كن خاندانت را بنماز و بر آن صبر كن خدا ما را باين خصوصيت امتياز داده كه با امت مأمور اقامه نمازيم و بطور خصوصى هم مأموريم در برابر امت رسول خدا پس از نزول اين آيه تا نه ماه هر روز وقت هر نماز در خانه على و فاطمه مى آمد و ميفرمود الصلاة رحمكم اللّٰه و خدا احدى از ذرارى انبياء را چنين كرامتى عطا نكرده كه ما را گرامى داشته و مخصوص كرده است در ميان خاندانش مأمون و علماء گفتند خدا شما اهل بيت را از امت جزاى خير دهد كه ما در هر جا اشتباهى داريم شرح و بيانش را جز نزد شما بدست نياوريم و صلى اللّٰه على محمد و آله و سلم كثيرا.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 533
الأمالی (للصدوق)
1.ريان بن صلت مى گويد:امام رضا عليه السّلام در شهر مرو،در مجلس مأمون عباسى بود كه گروهى از عالمان عراق و خراسان نيز در آنجا بودند.مأمون به آنان گفت:مرا از تفسير آيه
«ثُمَّ أَوْرَثْنَا اَلْكِتٰابَ اَلَّذِينَ اِصْطَفَيْنٰا مِنْ عِبٰادِنٰا»
(فاطر/32)آگاه سازيد.آنان گفتند:مراد همه مسلمانان هستند.مأمون گفت:اى ابو الحسن تو چه عقيده اى دارى ؟امام فرمود:من با آنان موافق نيستم.مقصود از بندگان برگزيده خداوند،خاندان پيامبرند.مأمون گفت: چرا؟امام رضا عليه السّلام فرمود:اگر همه مسلمانان مقصود آيه مى باشند،بايد همه بهشتى باشند.زيرا سپس خداوند فرمود:برخى از آنان به خود ظلم مى كنند و برخى ميانه بوده و برخى در خوبى ها با رخصت الهى پيشتازند.و اين همان فضل الهى است و آنگاه همگان را در بهشت گرد مى آورد و بعد فرمود:در بهشت عدن وارد مى شوند درحالى كه دست بندهاى زرين دارند.
ازاين رو وراثت خاص خاندان پيامبر است،نه همه مسلمانان.مأمون گفت:عترت طاهره چه كسانى هستند؟فرمود:كسانى كه خدا آنان را به نيكى شناسانده است:
«إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً»
(احزاب/23)و نيز كسانى هستند كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله درباره آنان چنين فرمود:من در ميان شما دو چيز گرانبها خواهم نهاد؛كتاب خدا و خاندان خود را.اين دو،تا سر حوض از هم جدا نخواهند گشت.آنگاه آنان نزد من آيند.حال نگاه كنيد كه با آنان چگونه پس از من رفتار خواهيد كرد.اى مردم!به آنان دانش نياموزيد كه دانايى شان از دانايى شما فزون تر است.
عالمان گفتند:اى ابو الحسن!آيا عترت همان«آل»مى باشند يا غير آل ؟امام رضا عليه السّلام فرمود:همان آل رسول هستند.گفتند:پيامبر فرمود:امت من آل من هستند و اينان اصحاب او مى باشند.در خبر مورد اعتماد كه انكارپذير است،آمده كه آل محمد همان امت محمد صلّى اللّه عليه و آله هستند.امام رضا عليه السّلام فرمود:صدقه بر آل حرام است يا نه ؟گفتند:آرى. فرمود:آيا صدقه بر امت محمد صلّى اللّه عليه و آله حرام است ؟گفتند:نه.فرمود:اين همان تفاوت آل و امت است.واى بر شما.شما را كجا مى برند؟از آيات قرآن اعراض كرده ايد يا شيوه مسرفانه در پيش گرفته ايد؟آيا آگاه نيستيد كه وارث و طهارت،ويژگى برگزيدگان خداوند است نه ديگران ؟گفتند به چه دليل ؟امام رضا عليه السّلام فرمود:در كلام خداوند:
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا نُوحاً وَ إِبْرٰاهِيمَ وَ جَعَلْنٰا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا اَلنُّبُوَّةَ وَ اَلْكِتٰابَ فَمِنْهُمْ مُهْتَدٍ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ فٰاسِقُونَ »
(حديد/26).بنابراين وراثت و نبوت و كتاب ويژه هدايت يافتگان است،نه تبهكاران.آيا آگاه نيستيد كه نوح به پروردگارش گفت:پسرم بى گمان از خاندان من بود و وعده تو حق است و تو احكم الحاكمين هستى.نوح عليه السّلام به اين دليل نجات پسرش را خواهان شد كه خداوند او را وعده داده بود كه او و خاندان او را از غرق شدن برهاند.خداوند پاسخ داد!اى نوح!او از خاندان تو نبود و يك رفتار ناشايست بود.از چيزى كه آگاه نيستى درخواست نكن.و من تو را اندرز مى دهم كه از جاهلان نباش.
مأمون گفت:آيا عترت بر امت فضيلت دارند؟امام رضا عليه السّلام فرمود:خداوند فضيلت عترت را بر ديگران در قرآن كريم نمايانده است.مأمون گفت:كجاى قرآن ؟امام فرمود:در آيه
«إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفىٰ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْرٰاهِيمَ وَ آلَ عِمْرٰانَ عَلَى اَلْعٰالَمِينَ *`ذُرِّيَّةً بَعْضُهٰا مِنْ بَعْضٍ »
(آل عمران/34)و نيز آيه
«أَمْ يَحْسُدُونَ اَلنّٰاسَ عَلىٰ مٰا آتٰاهُمُ اَللّٰهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنٰا آلَ إِبْرٰاهِيمَ اَلْكِتٰابَ وَ اَلْحِكْمَةَ وَ آتَيْنٰاهُمْ مُلْكاً عَظِيماً»
(نساء/54).و آنگاه در ادامه مومنان را مخاطب ساخته
«يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِيعُوا اَلرَّسُولَ وَ أُولِي اَلْأَمْرِ مِنْكُمْ »
.مراد از «اولى الامر»كسانى هستند كه خداوند آنان را همراه قرآن و حكمت نمايانده است.نسبت به آنان رشك مى ورزند.علت حسدورزى نسبت به آنان همان فرمان بردن همگان از برگزيدگان و پاكان است.مل يعنى حق فرمان برى.
عالمان گفتند:آيا خداوند«اصطفا»(برگزيدگان)را در قرآن كريم تفسير كرده است ؟ امام رضا عليه السّلام فرمود:در كلام آشكارى كه براى همگان قابل درك باشد،تفسير نشده است. اما در باطن در دوازده مورد از آيات قرآن بيان شده است.
آيه يكم:
«وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ اَلْأَقْرَبِينَ
و رهطك المخلصين ».(شعراء/214):«اى محمد صلّى اللّه عليه و آله نزديكان خود را آگاه ساز».اين منزلت والا و فضل بزرگ و شرف برجسته اى را مى نماياند؛زيرا خداوند در اين آيه از«آل»سخن رانده و آن را به ياد پيامبر آورده است.
آيه دوم:
«إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً»
(احزاب/33).اين فضيلتى است كه هيچ معاندى نمى تواند آن را انكار كند.زيرا فضيلت پس از تطهير است كه انتظار آن است.
آيه سوم:«قل يا محمد
تَعٰالَوْا نَدْعُ أَبْنٰاءَنٰا وَ أَبْنٰاءَكُمْ وَ نِسٰاءَنٰا وَ نِسٰاءَكُمْ وَ أَنْفُسَنٰا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اَللّٰهِ عَلَى اَلْكٰاذِبِينَ »
(مائده/67).پيامبر صلّى اللّه عليه و آله على و فاطمه و حسن و حسين عليه السّلام را همراه خود آورد.آيا آگاه هستيد كه مفهوم«انفسنا»چيست ؟گفتند:خود پيامبر است.امام فرمود:شما اشتباه كرديد.مقصود على عليه السّلام است.زيرا پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «بنى وليعه»از سركشى دست بردارند وگرنه كسى را به سراغشان خواهم فرستاد كه خودم مى باشد:«رجلا كنفسى».در اين ويژگى هيچ كس از على سبقت نگرفته است و آن فضيلتى است كه بدان نرسيده و شرفى است كه برتر از آن وجود نداشته است كه على عليه السّلام نفس پيامبر نماياند.
آيه چهارم:
«وَ أَوْحَيْنٰا إِلىٰ مُوسىٰ وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءٰا لِقَوْمِكُمٰا بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اِجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً »
.در اين آيه منزلت هارون نسبت به موسى عليه السّلام آشكار مى شود.
امام رضا عليه السّلام پيش از تلاوت اين آيه يادآور شد كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله غير از عترت همگان را از مسجد خارج نمود.عباس عموى پيامبر گفت:على را در مسجد گذاشتى و ما را خارج ساختى ؟فرمود:خداوند او را گذاشت و شما را خارج كرد،نه من.در اين جاست شرح حديث نبوى كه فرمود:اى على!تو نسبت به من همانند هارون نسبت به موسى هستى.امام رضا پس از تلاوت آيه چنين فرمود:در اين مقام نسبت على نسبت به رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله به دست مى آيد.و اين دليل آشكارى است بر حديث پيامبر كه فرمود:اين مسجد جاى شخص جنب نيست مگر محمد و آل او.عالمان مجلس مأمون گفتند:اين بيان را غير از شما خاندان كه اهل بيت پيامبر هستيد،جاى ديگر نمى توان سراغ گرفت.امام فرمود:چه كسى مى تواند آن را منكر شود،باتوجه به اينكه پيامبر فرمود:من شهر حكمت هستم و على دروازه آن است و هركس مى خواهد به شهر درآيد مى بايد،از دروازه آن وارد شود؟در ارتباط با فضل و شرف و تقدم و اصطفا و طهارت كه سخن به ميان آمد اين حديث بسنده است و هيچ معاندى نمى تواند منكر آن شود.
آيه پنجم:
«وَ آتِ ذَا اَلْقُرْبىٰ حَقَّهُ »
.(اسراء/26).مراد چيزى است كه خداوند ويژه آنان ساخته و آنان را در امت برگزيده است.آنگاه كه اين آيه بر پيامبر فرود آمد،چنين فرمود: فاطمه را پيش من آوريد.بعد رو به فاطمه عليها السّلام فرمود:اى فاطمه!گفت:لبيك پيامبر خدا. فرمود:اين حق فدك است كه با نيروى نظامى و اسب و شتر فتح نشده و ويژه من است،نه فردى از مسلمانان.به فرمان خداوند آن را به تو بخشيدم.آن را براى خود و فرزندانت بستان.
آيه ششم:
«قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ »
(شورى/23)اين ويژگى تا رستاخيز براى پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله است و در حقيقت ويژگى«آل»است،نه ديگران.زيرا خداوند در ماجراى نوح عليه السّلام فرمود:به قوم خويش بگو من از شما ثروتى نمى خواهم و اجرتم با خداوند است و من اهل ايمان را از خود نخواهم راند.
كسانى كه ايمان آوردند،زيرا آن ها با پروردگار خود ملاقات مى كنند اما من شما را مردمانى نادان مى دانم.و از هود نقل كرده كه مرا آفريده است.آيا انديشه اجرى نمى كنيد؟ولى خداوند به پيامبرش فرمود:بگو اى محمد!من از شما اجرى نمى خواهم،جز مودت ذى القربى و خداوند مودت آن ها را واجب نكرد،تا دانسته شود كسانى كه هرگز از اين موضوع برنمى گردند و به گمراهى بازگشت نمى كنند.
ديگر اين كه:اگر مردى،مردى را دوست دارد و دشمن يكى از خاندان او باشد،دل آن مرد درست نخواهد بود،پس خداوند خواست كه در دل رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نسبت به مؤمنان نگرانى نباشد و مودت ذى القربى را بر آن ها واجب كرد و هركس كه به آن عمل كند،بايد رسول خدا و خاندان او را دوست داشته باشد.كدام فضل و شرف با اين برابر است كه خداوند اين آيه را به پيامبر فرو فرستاد:
قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبىٰ
و رسول خدا در ميان اصحابش برپا ايستاد و حمد و ثناى خداوند را به جاى آورد و فرمود:اى مردمان!خداوند بر من، براى شما چيزى را واجب كرده،آيا آن را ادا خواهيد كرد؟كسى جواب نداد.
فرمود:اى مردم،بدانيد كه طلا و نقره و خوردنى و نوشيدنى نيست.گفتند:چيست ؟و اين آيه را برايشان خواند،گفتند:اگر اين است آرى،ولى بيشتر آنها به آن عمل نكردند.خداوند پيامبرى را مبعوث نكرد،جز آن كه به او وحى كرد از قومش اجرى طلب نكند،زيرا خداوند خود اجر پيامبران را مى دهد، ولى درمورد محمد،مودّت ذوى القربى را بر امتش واجب كرد و دستور داد كه امامت را در ذوى القربى قرار دهيد،تا حق ذوى القربى با شناختن فضل آن ها كه خداوند برايشان واجب كرده است،ادا كنند زيرا مودّت و دوستى به اندازه فضيلت است،زمانى كه خداوند آن را واجب كرد،پس سنگين شد،چون وجوب اطاعت سنگين،گروهى كه خداوند از آن ها عهد و وفادارى گرفته بود،به آن تمسّك جستند،ولى اهل شقاق و نفاق،در خصوص آن عناد كردند و به ناروا تأويل نمودند و از حدّى كه خداوند مقرر كرده بود،منحرفش كردند و گفتند:خويشان پيامبر همه اعراب هستند و همۀ مسلمانان! امّا مى دانيم كه مودّت از آن قرابت است و نزديكترين شخص به پيامبر،اولى به مودّت است و هرچه خويشاوندى نزديك تر باشد،مودّت به همان اندازه لازم تر است و دربارۀ پيامبر،نسبت به خاندان او باانصاف رفتار نكردند و مهر منّتى كه خداوند بر امتش نهاد، زبان از بيان آن عاجز است و از شكر آن،پس در ذريّه او مراعات نكردند تا او را نسبت به خاندانش نيازارند و آن ها را مانند چشم در سر،محترم بشمارند،به خاطر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و دوستى او با آنان كه قرآن و اخبار ناطق به آن است و به آن دعوت مى كند.
مى گويند:آنان اهل مودّت هستند و كسانى هستند كه خداوند مودت شان را واجب كرده و وعده پاداش به آن داده است.كسى نيست كه به آن از روى ايمان و اخلاص عمل كند،جز آن كه بهشت بر او واجب مى شود زيرا خداوند در آيه مودت فرموده است:كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادند،در باغ هاى بهشت خواهند بود و هرچه بخواهند،نزد پروردگار دارند،اين است آن فضيلت بزرگ و اين است چيزى كه خداوند به آن مژده مى دهد بندگان خود را كه ايمان آورده و عمل صالح انجام دادند، بگو من از شما مزدى طلب نمى كنم،جز دوستى ذوى القربى.
آنگاه فرمود:پدرم از جدّش از پدرانش براى من نقل كرد كه حسين پسر على فرمود: همه مهاجر و انصار نزد رسول خدا جمع شده گفتند:يا رسول اللّه!براى مخارج خودت و واردين خود،نفقه لازم دارى،جان و مال ما همه در اختيار توست،هرچه مى خواهى درباره اش دستور ده و به خواست ما هرمقدار كه مى خواهى،ببخش و هرچه مى خواهى،فرو بگذار!پس خداوند روح الامين را نازل كرد و گفت:اى محمد!بگو من از شما اجرى نمى خواهم،جز دوستى ايشان،يعنى: اداى حق خويشانم،پس از من.همه بيرون رفتند و منافقان گفتند:رسول خدا آن چه را عرضه داشته بوديم،نپذيرفت تا ما را براى بعد از خودش،به قرابتش ترغيب كند و به خدا افترا بستند و اين گفتار آن ها بسيار بزرگ بود و خداوند اين آيه را فرو فرستاد:بلكه مى گويند آن را افترا بسته است،بگو اگر افترا مى بستيم،شما از طرف خداوند نسبت به من مالك چيزى نيستيد،او بهتر مى داند كه چه مى گوييد و بس است گواه ميان من و شما و اوست آمرزنده و مهربان.
پس،آن ها را احضار كرد و فرمود:خبر تازه اى وجود دارد؟گفتند:آرى،اى رسول خدا! بعضى از ما،حرف درشت و ناهموارى زد كه ما را بد آمده است.رسول خدا آن آيه را بر ايشان خواند و آنها به سختى گريستند و خداوند اين آيه را فرستاد:اوست كه توبۀ بندگان را مى پذيرد از بدكردارى آنها مى گذارد و مى داند كه چه مى كنند.
آيه هفتم:
«إِنَّ اَللّٰهَ وَ مَلاٰئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى اَلنَّبِيِّ يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً»
(احزاب/56).معاندان از نزول اين آيه آگاه شدند.گفتند:اى پيامبر خدا!فرض درود بر تو را مى دانيم اما چگونه بر تو درود بفرستيم ؟فرمود:بگوييد:«اللّهم صل على محمد و آل محمد كما صليت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد»خدايا!بر محمد و آل محمد درود فرست همان سان كه بر ابراهيم و آل ابراهيم درود فرستادى.بى گمان تو خداى حميد و مجيد هستى.آنگاه امام رضا عليه السّلام فرمود:اى حاضران!آيا در اين باره باهم اختلاف داريد؟گفتند:نه.مامون گفت اصلا در اختلاف نبوده و اجماع عالمان بر آن قرار دارد.اما آيا در نگاه تو چيزى شفاف تر از اين درباره«آل»در قرآن كريم وجود دارد؟ امام رضا عليه السّلام فرمود:آرى.شما نظرتان را درباره آيه
«يس `وَ اَلْقُرْآنِ اَلْحَكِيمِ `إِنَّكَ لَمِنَ اَلْمُرْسَلِينَ `عَلىٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِيمٍ »
بگوييد.مراد از«يس»كيست ؟گفتند:منظور پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بوده و كسى در آن ترديد ندارد.امام فرمود:بنابراين خداوند محمد و آل محمد را فضيلتى بخشيده است كه كسى به ژرفاى آن پى نمى برد؛مگر اينكه بتواند در آن درست بينديشد. خداوند به كسى غير از پيامبران درود نفرستاده و فرموده است:سلام بر نوح در جهانيان و فرمود:سلام بر ابراهيم و سلام بر موسى و هارون.اما نفرمود سلام بر آل محمد و سلام بر آل موسى و بر آل ابراهيم.اما فرمود:سلام بر آل ياسين كه همان آل محمد صلّى اللّه عليه و آله مى باشند.مأمون گفت:كنون آگاه شدم كه بيان مفهوم«آل»در معدن نبوت است.
آيه هشتم:
«وَ اِعْلَمُوا أَنَّمٰا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ ءٍ فَأَنَّ لِلّٰهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي اَلْقُرْبىٰ »
(انفال/41)اين آيه در كتاب ناطق كه باطل از پيش و پس بدان راه ندارد.تأكيد مؤكد و اثر استوارى است كه بر آل محمد صلّى اللّه عليه و آله كه تا رستاخيز ماندگار است.امّا اين كه فرمود:براى ايتام و مساكين،يتيم زمانى كه بالغ شود،از حكم غنيمت بيرون مى رود و بهره اى در آن ندارد و همچنين است فقير و مسكين كه هرگاه ثروتمند شوند،بهره اى از غنيمت ندارند و جايز نيست از آن بگيرند،ولى سهم ذى القربى،تا روز قيامت ثابت است،براى غنى و فقيرشان،زيرا كسى از خدا غنى تر نيست و از رسول خدا و خدا براى خود و رسولش، همراه ذى القربى سهمى مقرّر ساخته و آن چه را كه براى خود و رسولش پسنديده،براى آن ها هم پسنديده است و در غنيمت جارى كرده و با خودش آغاز نموده است.
و آنگاه به رسول خدا و باز به آن ها،و سهم آن ها را به سهم اللّه و الرسول مقرون كرده است و هم چنان است در وجوب طاعت كه فرمود:اى كسانى كه ايمان آورده ايد،از خدا اطاعت كنيد از رسول و اولوالامر،پس با خود آغاز كرده،سپس به رسولش،و كسانى كه ايمان آورده اند،ولايت آن ها بر طاعت رسول را مقرون به طاعت خود ساخته است،چنان چه سهم آن ها را با سهم رسول خدا به سهم خود مقرون ساخته و غنيمت و نيز فىء،و چه بزرگ است نعمت او بر اهل اين خاندان و زمانى كه داستان صدقه پيش آمد،خود و رسول و اهل بيت را از آن منزّه نمود و فرمود:همانا صدقات براى فقراء و مساكين است و كاركنندگان در آن و در كسانى كه با آن تأليف قلوب مى شوند،و در بندگان و قرض داران و در راه خدا و ابن سبيل،فريضه اى است از طرف خداوند.اين جا درك مى كنى كه خداوند عز و جل-نه بر خود سهمى مقرّر داشته و نه بر رسولش نه بر ذوى القربى،زيرا خود را از صدقه منزه دانست و رسول و اهل بيت او را نيز منزه دانست،بل آن را بر آن ها حرام كرد كه همانا آن بر آل محمد حرام است و آن،چرك هاى دست مردم است و ازاين رو بر آن ها حلال نيست،چون خود آن ها از هرآلودگى و پاك كرده است و چون آن ها را خداوند پاك كرد،برايشان آن چه را براى خود پسنديد،برگزيد و پسنديد و بد داشت براى شان آن چه را براى خود بد داشت.
آيه نهم:
«فَسْئَلُوا أَهْلَ اَلذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لاٰ تَعْلَمُونَ »
(نحل/43).امام رضا عليه السّلام فرمود:ما همان اهل ذكر هستيم.عالمان گفتند:مراد از اهل ذكر يهوديان و مسيحيان هستند.امام فرمود:سبحان اللّه.آيا اين درست است ؟بنابراين آنان را به آيين خود فراخوانده و ادعا كنند كه آيين شان از آيين اسلام نيكوتر است.مأمون گفت:شما در اين ارتباط بيانى ديگر دارى ؟فرمود:آرى.مراد از ذكر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله است و ما هم اهل(خاندان)او مى باشيم.اين حقيقت را خداوند در سوره طلاق فرموده است:
«فَاتَّقُوا اَللّٰهَ يٰا أُولِي اَلْأَلْبٰابِ اَلَّذِينَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اَللّٰهُ إِلَيْكُمْ ذِكْراً `رَسُولاً يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آيٰاتِ اَللّٰهِ مُبَيِّنٰاتٍ »
(طلاق/10). بنابراين ذكر يعنى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله است و ما اهل ذكر مى باشيم.
آيه دهم:
«حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهٰاتُكُمْ وَ بَنٰاتُكُمْ وَ أَخَوٰاتُكُمْ ...»
(نساء/23).اكنون از شما سؤالى مى كنم.آيا رواست كه پيامبر دخترم و دختر پسرم را نسل در نسل به عقد خود در آورد؟گفتند:نه.امام رضا عليه السّلام فرمود:اما پيامبر اگر زنده باشد،مى تواند دختران شما را به عقد خود درآورد.گفتند:آرى.فرمود:اين دليلى است براينكه من از آل او مى باشم و شما از آل او نمى باشيد.اگر از خاندان او بوديد دختران شما بر پيامبر حرام بود،همان سان كه دختران من بر او حرام است.پس ما آل رسول هستيم و شما امت رسول صلّى اللّه عليه و آله هستيد.اين است تفاوت آل و امت.
آيه يازدهم:
«رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمٰانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً أَنْ يَقُولَ رَبِّيَ اَللّٰهُ وَ
قَدْ جٰاءَكُمْ بِالْبَيِّنٰاتِ مِنْ رَبِّكُمْ »
(سوره مومن).امام عليه السّلام فرمود:آن شخص پسرخاله فرعون بود.خداوند او را به لحاظ خاندان به فرعون منسوب ساخت نه به لحاظ آيين او كه يكتاگرايى بود.ما نيز به لحاظ خاندان و ميلادمان به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله منسوب هستيم در عين حال با امت در دين مشترك هستيم.اين است تفاوت آل و امت.آيه دوازدهم:
«وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاٰةِ وَ اِصْطَبِرْ عَلَيْهٰا»
(طه/122)خداوند ما را به اين ويژگى ممتاز ساخته است كه همراه با امت مى بايد نماز را به پاى داريم و در عين حال جداگانه هم بدان تكليف داريم.امام رضا عليه السّلام سپس فرمود:پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله پس از فرود آمدن اين آيه تا نه ماه هر روز به هنگام نماز در آستانه خانه على و فاطمه عليها السّلام مى آمد و مى فرمود:«الصلوة رحمكم اللّه».خداوند به هيچ كدام از نسل پيامبران اين گونه منزلت را نبخشيده است و مانند آنان را ارجمند و خاص خويش نشناسانده است.مامون عباسى و عالمان اهل سنت گفتند: خداوند شما اهل بيت را پاداش نيك دهد كه در هرموضع دچار خطايى شويم،بيان روشن آن را جز در مكتب شما نخواهيم يافت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 323
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 522
ص : 523
ص : 524
ص : 525
ص : 526
ص : 527
ص : 528
ص : 529
ص : 530
ص : 531
ص : 532
ص : 533
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي إِسْحَاقَ [مُحَمَّدُ بْنُ إِسْحَاقَ] بْنِ أَحْمَدَ اَللَّيْثِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلرَّازِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو حُسَيْنٍ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْمُفْتِي قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْمَرْوَزِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَيَّاشٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَاصِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو هَارُونَ اَلْعَبْدِيُّ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَلاَ إِنَّ رجب [رَجَباً] شَهْرُ اَللَّهِ اَلْأَصَمُّ وَ هُوَ شَهْرٌ عَظِيمٌ وَ إِنَّمَا سُمِّيَ اَلْأَصَمَّ لِأَنَّهُ لاَ يقائه [لا يقاريه] [يُقَارِنُهُ] شَهْرٌ مِنَ اَلشُّهُورِ حُرْمَةً وَ فَضْلاً عِنْدَ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ كَانَ أَهْلُ اَلْجَاهِلِيَّةِ يُعَظِّمُونَهُ فِي جَاهِلِيَّتِهَا فَلَمَّا جَاءَ اَلْإِسْلاَمُ لَمْ يَزْدَدْ إِلاَّ تَعْظِيماً وَ فَضْلاً أَلاَ إِنَّ رجب [رَجَباً] وَ شَعْبَانَ شَهْرَايَ وَ شَهْرَ رَمَضَانَ شَهْرُ أُمَّتِي أَلاَ فَمَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ يَوْماً إِيمَاناً وَ اِحْتِسَاباً اِسْتَوْجَبَ رِضْوَانَ اَللَّهِ اَلْأَكْبَرَ وَ أَطْفَى صَوْمُهُ فِي ذَلِكَ اَلْيَوْمِ غَضَبَ اَللَّهِ وَ أَغْلَقَ عَنْهُ بَاباً مِنْ أَبْوَابِ اَلنَّارِ وَ لَوْ أَعْطَى مِلْءَ اَلْأَرْضِ ذَهَباً مَا كَانَ بِأَفْضَلَ مِنْ صَوْمِهِ وَ لاَ يَسْتَكْمِلُ أَجْرَهُ بِشَيْءٍ مِنَ اَلدُّنْيَا دُونَ اَلْحَسَنَاتِ إِذَا أَخْلَصَهُ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَهُ إِذَا أَمْسَى عَشْرَ دَعَوَاتٍ مُسْتَجَابَاتٍ إِنْ دَعَا بِهِ دَاعٍ بِشَيْءٍ فِي عَاجِلِ اَلدُّنْيَا أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِلاَّ اِدَّخَرَ لَهُ مِنَ اَلْخَيْرِ أَفْضَلَ مِمَّا دَعَا مِنْ أَوْلِيَائِهِ وَ أَحِبَّائِهِ وَ أَصْفِيَائِهِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ يَوْمَيْنِ لَمْ يَصِفِ اَلْوَاصِفُونَ مِنْ أَهْلِ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْأَرْضِ مَا لَهُ عِنْدَ اَللَّهِ مِنَ اَلْكَرَامَةِ وَ كُتِبَ لَهُ مِنَ اَلْأَجْرِ مِثْلُ أُجُورِ عَشَرَةٍ مِنَ اَلصَّادِقِينَ فِي عُمُرِهِمْ بَالِغَةً أَعْمَارُهُمْ مَا بَلَغَتْ وَ يَشْفَعُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فِي مِثْلِ مَا يَشْفَعُونَ فِيهِ وَ يُحْشَرُ مَعَهُمْ فِي زُمْرَتِهِمْ حَتَّى يَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ وَ يَكُونَ مِنْ رُفَقَائِهِمْ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ جَعَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلنَّارِ خَنْدَقاً أَوْ حِجَاباً طَوْلُهُ مَسِيرَةَ سَبْعِينَ عَاماً وَ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ عِنْدَ إِفْطَارِهِ لَقَدْ وَجَبَ حَقُّكَ عَلَيَّ وَ وَجَبَتْ لَكَ مَحَبَّتِي وَ وَلاَيَتِي أُشْهِدُكُمْ يَا مَلاَئِكَتِي أَنِّي قَدْ غَفَرْتُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ أَرْبَعَةَ أَيَّامٍ عُوفِيَ مِنَ اَلْبَلاَيَا كُلِّهَا مِنَ اَلْجُنُونِ وَ اَلْجُذَامِ وَ اَلْبَرَصِ وَ فِتْنَةِ اَلدَّجَّالِ وَ أُجِيرَ مِنْ عَذَابِ اَلْقَبْرِ وَ كُتِبَ لَهُ مِثْلُ أَجُورِ أُولِي اَلْأَلْبَابِ اَلتَّوَّابِينَ اَلْأَوَّابِينَ وَ أُعْطِيَ « كِتٰابَهُ بِيَمِينِهِ » فِي أَوَائِلِ اَلْعَابِدِينَ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ خَمْسَةَ أَيَّامٍ كَانَ حَقّاً عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُرْضِيَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ بُعِثَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ وَجْهُهُ كَالْقَمَرِ لَيْلَةَ اَلْبَدْرِ وَ كُتِبَ لَهُ عَدَدَ رَمْلِ عَالِجٍ اَلْحَسَنَاتُ وَ أُدْخِلَ اَلْجَنَّةَ « بِغَيْرِ حِسٰابٍ » وَ يُقَالُ لَهُ تَمَنَّ عَلَى رَبِّكَ مَا شِئْتَ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ سِتَّةَ أَيَّامٍ خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ وَ لِوَجْهِهِ نُورٌ يَتَلَأْلَأُ أَشَدُّ بَيَاضاً مِنْ نُورِ اَلشَّمْسِ وَ أُعْطِيَ سِوَى ذَلِكَ نُوراً يَسْتَضِيءُ بِهِ أَهْلُ اَلْجَمْعِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ بُعِثَ مِنَ اَلْآمِنِينَ حَتَّى يَمُرَّ عَلَى اَلصِّرَاطِ بِغَيْرِ حِسَابٍ وَ يُعَافَى مِنْ عُقُوقِ اَلْوَالِدَيْنِ وَ قَطِيعَةِ اَلرَّحِمِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ سَبْعَةَ أَيَّامٍ فَإِنَّ لِجَهَنَّمَ سَبْعَةَ أَبْوَابٍ يُغْلِقُ اَللَّهُ عَنْهُ بِصَوْمِ كُلِّ يَوْمٍ بَاباً مِنْ أَبْوَابِهَا وَ حَرَّمَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَسَدَهُ عَلَى اَلنَّارِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ ثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ فَإِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِيَةَ أَبْوَابٍ يَفْتَحُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ بِصَوْمِ كُلِّ يَوْمٍ بَاباً مِنْ أَبْوَابِهَا وَ قَالَ لَهُ اُدْخُلْ مِنْ أَيِّ أَبْوَابِ اَلْجِنَانِ شِئْتَ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ تِسْعَةَ أَيَّامٍ خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ وَ هُوَ يُنَادِي بِلاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ لاَ يُصْرَفُ وَجْهُهُ دُونَ اَلْجَنَّةِ وَ خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ وَ لِوَجْهِهِ نُورٌ يَتَلَأْلَأُ لِأَهْلِ اَلْجَمْعِ حَتَّى يَقُولُوا هَذَا نَبِيٌّ مُصْطَفًى وَ إِنَّ أَدْنَى مَا يُعْطَى أَنْ يَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ بِغَيْرِ حِسَابٍ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ عَشَرَةَ أَيَّامٍ جَعَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ جَنَاحَيْنِ أَخْضَرَيْنِ مَنْظُومَيْنِ بِالدُّرِّ وَ اَلْيَاقُوتِ يَطِيرُ بِهِمَا عَلَى اَلصِّرَاطِ كَالْبَرْقِ اَلْخَاطِفِ إِلَى اَلْجِنَانِ وَ يُبَدِّلُ اَللَّهُ سَيِّئَاتِهِ حَسَنَاتٍ وَ كُتِبَ مِنَ اَلْمُقَرَّبِينَ اَلْقَوَّامِينَ لِلَّهِ بِالْقِسْطِ وَ كَأَنَّهُ عَبَدَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَلْفَ عَامٍ قَائِماً صَابِراً مُحْتَسِباً وَ مَنْ صَامَ أَحَدَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ - لَمْ يُوَافَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ عَبْدٌ أَفْضَلُ ثَوَاباً مِنْهُ إِلاَّ مَنْ صَامَ مِثْلَهُ أَوْ زَادَ عَلَيْهِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ اِثْنَيْ عَشَرَ يَوْماً كُسِيَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ حُلَّتَيْنِ خَضْرَاوَيْنِ « مِنْ سُنْدُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ » وَ يُحَبَّرُ بِهِمَا لَوْ أُدْلِيَتْ حُلَّةٌ مِنْهُمَا إِلَى اَلدُّنْيَا لَأَضَاءَ مَا بَيْنَ شَرْقِهَا وَ غَرْبِهَا وَ لَصَارَتِ اَلدُّنْيَا أَطْيَبَ مِنْ رِيحِ اَلْمِسْكِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ ثَلاَثَةَ عَشَرَ يَوْماً وُضِعَتْ لَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَائِدَةٌ مِنْ يَاقُوتٍ أَخْضَرَ فِي ظِلِّ اَلْعَرْشِ قَوَائِمُهَا مِنْ دُرٍّ أَوْسَعَ مِنَ اَلدُّنْيَا سَبْعِينَ مَرَّةً عَلَيْهَا صِحَافُ اَلدُّرِّ وَ اَلْيَاقُوتِ فِي كُلِّ صَحْفَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ لَوْنٍ مِنَ اَلطَّعَامِ لاَ يُشْبِهُ اَللَّوْنُ اَللَّوْنَ وَ لاَ اَلرِّيحُ اَلرِّيحَ فَيَأْكُلُ مِنْهَا وَ اَلنَّاسُ فِي شِدَّةٍ شَدِيدَةٍ وَ كَرْبٍ عَظِيمٍ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ أَرْبَعَةَ عَشَرَ يَوْماً أَعْطَاهُ اَللَّهُ مِنَ اَلثَّوَابِ مَا لاَ عَيْنٌ رَأَتْ وَ لاَ أُذُنٌ سَمِعَتْ - وَ لاَ خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ مِنْ قُصُورِ اَلْجِنَانِ اَلَّتِي بُنِيَتْ بِالدُّرِّ وَ اَلْيَاقُوتِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْماً وَقَفَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَوْقِفَ اَلْآمِنِينَ فَلاَ يَمُرُّ بِهِ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَ لاَ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ وَ لاَ رَسُولٌ إِلاَّ قَالَ طُوبَاكَ أَنْتَ آمِنٌ مُقَرَّبٌ مُشْرِفٌ مَغْبُوطٌ مَحْبُورٌ سَاكِنٌ لِلْجَنَانِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ سِتَّةَ عَشَرَ يَوْماً كَانَ فِي أَوَائِلِ مَنْ يَرْكَبُ عَلَى دَوَابَّ مِنْ نُورٍ تَطِيرُ بِهِمْ فِي عَرْصَةِ اَلْجِنَانِ إِلَى دَارِ اَلرَّحْمَنِ وَ مَنْ صَامَ سَبْعَةَ عَشَرَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ - وُضِعَ لَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ عَلَى اَلصِّرَاطِ سَبْعُونَ أَلْفَ مِصْبَاحٍ مِنْ نُورٍ حَتَّى يَمُرَّ عَلَى اَلصِّرَاطِ بِنُورِ تِلْكَ اَلْمَصَابِيحِ إِلَى اَلْجِنَانِ تُشَيِّعُهُ اَلْمَلاَئِكَةُ بِالتَّرْحِيبِ وَ اَلتَّسْلِيمِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ يَوْماً زَاحَمَ إِبْرَاهِيمَ فِي قُبَّتِهِ فِي قُبَّةِ اَلْخُلْدِ عَلَى سُرُرِ اَلدُّرِّ وَ اَلْيَاقُوتِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ تِسْعَةَ عَشَرَ يَوْماً بَنَى اَللَّهُ لَهُ قَصْراً مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ بِحِذَاءِ قَصْرِ آدَمَ وَ إِبْرَاهِيمَ فِي جَنَّةِ عَدْنٍ فَيُسَلِّمُ عَلَيْهِمَا وَ يُسَلِّمَانِ عَلَيْهِ تَكْرِمَةً لَهُ وَ إِيجَاباً لِحَقِّهِ وَ كَتَبَ لَهُ بِكُلِّ يَوْمٍ يَصُومُ مِنْهَا كَصِيَامِ أَلْفِ عَامٍ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ عِشْرِينَ يَوْماً فَكَأَنَّمَا عَبَدَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عِشْرِينَ أَلْفَ عَامٍ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ إِحْدَى وَ عِشْرِينَ يَوْماً شَفَعَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فِي مِثْلِ رَبِيعَةَ وَ مُضَرَ كُلُّهُمْ مِنْ أَهْلِ اَلْخَطَايَا وَ اَلذُّنُوبِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ اِثْنَيْنِ وَ عِشْرِينَ يَوْماً نَادَى مُنَادٍ مِنْ أَهْلِ اَلسَّمَاءِ أَبْشِرْ يَا وَلِيَّ اَللَّهِ مِنَ اَللَّهِ بِالْكَرَامَةِ اَلْعَظِيمَةِ وَ مُرَافَقَةِ - « اَلَّذِينَ أَنْعَمَ اَللّٰهُ عَلَيْهِمْ مِنَ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلصِّدِّيقِينَ وَ اَلشُّهَدٰاءِ وَ اَلصّٰالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولٰئِكَ رَفِيقاً » وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ ثَلاَثَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً نُودِيَ مِنَ اَلسَّمَاءِ طُوبَى لَكَ يَا عَبْدَ اَللَّهِ نَصِبْتَ قَلِيلاً وَ نَعِمْتَ طَوِيلاً طُوبَى لَكَ إِذَا كَشَفَ اَلْغِطَاءُ عَنْكَ وَ أَفْضَيْتَ إِلَى جَسِيمِ ثَوَابِ رَبِّكَ اَلْكَرِيمِ وَ جَاوَرْتَ اَلْخَلِيلَ [اَلْجَلِيلَ] فِي دَارِ اَلسَّلاَمِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ أَرْبَعَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً فَإِذَا نَزَلَ بِهِ مَلَكُ اَلْمَوْتِ تَرَاءَى لَهُ فِي صُورَةِ شَابٍّ عَلَيْهِ حُلَّةٌ مِنْ دِيبَاجٍ أَخْضَرَ عَلَى فَرَسٍ مِنْ أَفْرَاسِ اَلْجِنَانِ وَ بِيَدِهِ حَرِيرٌ أَخْضَرُ مُمَسَّكٌ بِالْمِسْكِ اَلْأَذْفَرِ وَ بِيَدِهِ قَدَحٌ مِنْ ذَهَبٍ مَمْلُوءٌ مِنْ شَرَابِ اَلْجِنَانِ فَسَقَاهُ إِيَّاهُ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسِهِ يُهَوِّنُ بِهِ عَلَيْهِ سَكَرَاتِ اَلْمَوْتِ ثُمَّ يَأْخُذُ رُوحَهُ فِي تِلْكَ اَلْحَرِيرِ فَتَفُوحُ مِنْهَا رَائِحَةٌ يَسْتَنْشِقُهَا أَهْلُ سَبْعِ سَمَاوَاتٍ فَيَظَلُّ فِي قَبْرِهِ رَيَّانَ وَ يُبْعَثُ مِنْ قَبْرِهِ رَيْحَانٌ حَتَّى يَرِدَ حَوْضَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ خَمْسَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً فَإِنَّهُ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ تَلَقَّاهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ بِيَدِ كُلِّ مَلَكٍ مِنْهُمْ لِوَاءٌ مِنْ دُرٍّ وَ يَاقُوتٍ وَ مَعَهُمْ طَرَائِفُ اَلْحُلِيِّ وَ اَلْحُلَلِ فَيَقُولُونَ يَا وَلِيَّ اَللَّهِ اَلنَّجَاةُ إِلَى رَبِّكَ فَهُوَ مِنْ أَوَّلِ اَلنَّاسِ دُخُولاً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ مَعَ اَلْمُقَرَّبِينَ اَلَّذِينَ « رَضِيَ اَللّٰهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذٰلِكَ اَلْفَوْزُ اَلْعَظِيمُ » وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ سِتَّةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً بَنَى اَللَّهُ لَهُ فِي ظِلِّ اَلْعَرْشِ مِائَةَ قَصْرٍ مِنْ دُرٍّ وَ يَاقُوتٍ عَلَى رَأْسِ كُلِّ قَصْرٍ خَيْمَةٌ حَمْرَاءُ مِنْ حَرِيرِ اَلْجِنَانِ يَسْكُنُهَا نَاعِماً وَ اَلنَّاسُ فِي اَلْحِسَابِ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً أَوْسَعَ اَللَّهُ عَلَيْهِ اَلْقَبْرَ مَسِيرَةَ أَرْبَعِمِائَةِ عَامٍ وَ مَلَأَ جَمِيعَ ذَلِكَ مِسْكاً وَ عَنْبَراً وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ ثَمَانِيَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً جَعَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلنَّارِ سَبْعَةَ خَنَادِقَ كُلُّ خَنْدَقٍ مَا بَيْنَ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْأَرْضِ مَسِيرَةَ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ تِسْعَةً وَ عِشْرِينَ يَوْماً غَفَرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ وَ لَوْ كَانَ عَشَّاراً وَ لَوْ كَانَتِ اِمْرَأَةً فَجَرَتْ بِسَبْعِينَ مَرَّةً [اِمْرَأً] بَعْدَ مَا أَرَادَتْ بِهِ وَجْهَ اَللَّهِ وَ اَلْخَلاَصَ مِنْ جَهَنَّمَ - لَغَفَرَ اَللَّهُ لَهَا وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ ثَلاَثِينَ يَوْماً نَادَى مُنَادٍ مِنَ اَلسَّمَاءِ يَا عَبْدَ اَللَّهِ أَمَّا مَا مَضَى فَقَدْ غُفِرَ لَكَ فَاسْتَأْنِفِ اَلْعَمَلَ فِيمَا بَقِيَ وَ أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي اَلْجِنَانِ كُلِّهَا فِي كُلِّ جَنَّةٍ أَرْبَعِينَ أَلْفَ مَدِينَةٍ مِنْ ذَهَبٍ فِي كُلِّ مَدِينَةٍ أَرْبَعُونَ أَلْفَ أَلْفِ قَصْرٍ فِي كُلِّ قَصْرٍ أَرْبَعُونَ أَلْفَ أَلْفِ بَيْتٍ وَ فِي كُلِّ بَيْتٍ أَرْبَعُونَ أَلْفَ أَلْفِ مَائِدَةٍ مِنْ ذَهَبٍ عَلَى كُلِّ مَائِدَةٍ أَرْبَعُونَ أَلْفَ أَلْفِ قَصْعَةٍ فِي كُلِّ قَصْعَةٍ أَرْبَعُونَ أَلْفَ أَلْفِ لَوْنٍ مِنَ اَلطَّعَامِ وَ اَلشَّرَابِ لِكُلِّ طَعَامٍ وَ شَرَابٍ مِنْ ذَلِكَ لَوْنٌ عَلَى حِدَةٍ وَ فِي كُلِّ بَيْتٍ أَرْبَعُونَ أَلْفَ أَلْفِ سَرِيرٍ مِنْ ذَهَبٍ طُولُ كُلِّ سَرِيرٍ أَلْفَا ذِرَاعٍ فِي أَلْفَيْ ذِرَاعٍ عَلَى كُلِّ سَرِيرٍ جَارِيَةٌ مِنَ اَلْحُورِ عَلَيْهَا ثَلاَثُمِائَةِ أَلْفِ ذُؤَابَةٍ مِنْ نُورٍ تَحْمِلُ كُلَّ ذُؤَابَةٍ مِنْهَا أَلْفُ أَلْفِ وَصِيفَةٍ تُغَلِّفُهَا بِالْمِسْكِ وَ اَلْعَنْبَرِ إِلَى أَنْ يُوَافِيَهَا صَائِمُ رَجَبٍ هَذَا لِمَنْ صَامَ شَهْرَ رَجَبٍ كُلَّهُ قِيلَ يَا نَبِيَّ اَللَّهِ فَمَنْ عَجَزَ عَنْ صِيَامِ رَجَبٍ لِضَعْفٍ أَوْ لِعِلَّةٍ كَانَتْ بِهِ أَوِ اِمْرَأَةٍ غَيْرِ طَاهِرٍ يَصْنَعُ مَا ذَا لِيَنَالَ مَا وَصَفْتَهُ قَالَ يَتَصَدَّقُ كُلَّ يَوْمٍ بِرَغِيفٍ عَلَى اَلْمَسَاكِينِ وَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ إِنَّهُ إِذَا تَصَدَّقَ بِهَذِهِ اَلصَّدَقَةِ كُلَّ يَوْمٍ نَالَ مَا وَصَفْتُ وَ أَكْثَرَ إِنَّهُ لَوِ اِجْتَمَعَ جَمِيعُ اَلْخَلاَئِقِ كُلُّهُمْ مِنْ أَهْلِ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ عَلَى أَنْ يُقَدِّرُوا قَدْرَ ثَوَابِهِ مَا بَلَغُوا عُشْرَ مَا يُصِيبُ فِي اَلْجِنَانِ مِنَ اَلْفَضَائِلِ وَ اَلدَّرَجَاتِ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَمَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى هَذِهِ اَلصَّدَقَةِ يَصْنَعُ مَا ذَا لِيَنَالَ مَا وَصَفْتَ قَالَ يُسَبِّحُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ كُلَّ يَوْمٍ مِنْ رَجَبٍ إِلَى تَمَامِ ثَلاَثِينَ يَوْماً بِهَذَا اَلتَّسْبِيحِ مِائَةَ مَرَّةٍ سُبْحَانَ اَلْإِلَهِ اَلْجَلِيلِ سُبْحَانَ مَنْ لاَ يَنْبَغِي اَلتَّسْبِيحُ إِلاَّ لَهُ سُبْحَانَ اَلْأَعَزِّ اَلْأَكْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ اَلْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 534 )
روز سه شنبه چهارم رجب 3681 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هلا رجب ماه اصم خداست و ماه بزرگى است و براى آن اسمش ناميدند كه هيچ ماه در حرمت و فضيلت قرين او نيست نزد خداى تبارك و تعالى، مردم جاهليت در دوران جاهليت خود آن را محترم ميدانستند و اسلام هم جز فضل و احترام بر آن نيفزود هلا كه رجب و شعبان هر دو ماه منند و رمضان ماه امت منست هلا هر كه يك روز رجب را از روى عقيده و قربت روزه دارد مستحق رضوان اكبر خداست و روزه آن روزش خشم خدا را خاموش كند و درى از دوزخ را بر او بندد و اگر بر زمين طلا بدهد باز هم بهتر از روزه آن نيست و كامل نشود اجرش بچيزى از امور دنيا جز حسنات در صورتى كه مخلص خداى عز و جل باشد و چون شب كند ده دعاى مستجاب دارد و اگر در نقد دنيا از خدا خواهد باو عطا كند و گر نه براى آخرت او ذخيره بهترى از آنچه يكى از اولياء و اصفياء و دوستانش دعا كرده مهيا دارد، هر كه دو روز از رجب روزه دارد و اصفان زمين و آسمان نتوانند آنچه را نزد خدا از كرامت دارد وصف كنند و مزد ده راستگو در جميع عمر خودشان براى او نوشته شود هر چه هم عمر آنها طولانى باشد و روز قيامت بعدد هر كه شفاعت كنند او نيز شفاعت كند و با آنها و در گروه آنها محشور شود تا بهشت رود و از رفيقان آنها باشد، هر كه سه روز از رجب روزه دارد خداى عز و جل ميان او و دوزخ خندقى زند يا پرده اى بدرازى هفتاد سال و خداى عز و جل نزد افطارش باو ميفرمايد محققا حق تو بر من لازم است و محبت ولايت تو بر من لازم است اى فرشتگام گواه باشيد كه من او را آمرزيدم در گناهان گذشته و آينده اش هر كه چهار روز رجب را روزه دارد از همه بلاها و جنون و جذام و برص در عافيت باشد و از فتنه دجال و از عذاب قبر در پناه باشد و نوشته شود برايش مانند اجر اولى الالباب توابين و اوابين و نامه اعمالش بدست راستش داده شود در ضمن اوائل عابدان. هر كه پنج روز از رجب روزه دارد بر خدا لازمست او را در قيامت خشنود دارد و رويش چون ماه شب چهارده باشد و بشمارۀ ريگ عالج برايش حسنه نويسند و بيحساب وارد بهشت گردد و باو گفته شود هر چه خواهى بر پروردگارت ناز كن. هر كه شش روز از رجب را روزه دارد چون از قبر برآيد رويش نورى دارد كه تابنده تر از نور آفتاب است و بعلاوه نورى باو عطا شود كه همه حاضران قيامت از آن نور استفاده برند و در امان مبعوث شود تا بيحساب بر صراط گذرد و از عقوق پدر و مادر و قطع رحم معاف باشد، هر كه هفت روز آن را روزه دارد براى روزۀ هر روزى يك درى از دوزخ برويش بسته گردد و خدا تنش را بر آتش حرام كند. هر كه هشت روز آن را روزه دارد خدا بروزۀ هر روز يكى از هشت در بهشت را برويش گشايد و فرمايد از هر كدام خواهى وارد شو هر كه نه روزش روزه دارد از گورش كه برآيد جار«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» كشد و مانعى براى بهشت رفتن ندارد و چهره اش نورى دهد كه بر اهل محشر بتابد تا گويند اين مرد پيغمبر مصطفى است و كمتر چيزى كه باو دهند اينست كه بيحساب ببهشت رود، هر كه ده روزش را روزه دارد خدا دو بال سبز كه رشته در و ياقوت دارند باو عطا كند كه با آنها چون برق خاطف از صراط ببهشت گذر كند و خدا گناهانش را بدل بحسنات كند و او را در زمرۀ مقربان و قوامين بالقسط نويسد و گويا خدا را هزار سال عبادت كرده قائم و صابر و با قصد قربت. هر كه يازده روز از رجب را روزه دارد در قيامت بنده خدائى باثوابتر از او نباشد مگر كسى كه مانند او يا بيشتر روزه داشته. هر كه دوازده روز رجب را روزه دارد در قيامت دو جامۀ سبط از سندس و استبرق بپوشد و با آن آراسته شود كه اگر يكى از آنها را در دنيا آويزند ميان مغرب تا مشرق را نورانى كند و دنيا از مشك خوشبوتر شود. هر كه سيزده روز از رجب روزه دارد در قيامت خوانى از ياقوت سبز در سايه عرش بگسترند كه پايه هايش از در است و پهناورتر از دنيا است هفتاد بار و بر آن سينى هاى در و ياقوت است و بر هر سينى هفتاد هزار رنگ از خوراك است كه رنگ و بوى آنها بهم نبرد از آن بخورد و مردم در سختى و گرفتارى بزرگى باشند هر كه چهارده روزش را روزه دارد خدا ثوابى باو دهد كه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و نه بر دل بشرى گذشته از كاخهاى بهشتى كه با در و ياقوت هست. هر كه پانزده روز آن را روزه دارد در قيامت بجايگاه آمنان بايستد و هيچ ملك مقرب و پيغمبر و رسولى باو نگذرد جز آنكه گويد خوشا بر تو كه مقرب و شرافتمند و مورد رشك و محترمى و ساكن بهشتى، هر كه شانزده روزش را روزه دارد در صف مقدم آنها باشد كه بر اسبان نور سوارند و آنها را در عرصۀ بهشت پرش ميدهند تا آستان خدا. هر كه هفده روزش را روزه دارد در قيامت هفتاد هزار چراغ بر صراط گذارند تا در پرتو آنها بسوى بهشت گذر كند و فرشته ها با خوش آمد و درود او را مشايعت كنند. هر كه هيجده روز رجب را روزه دارد در گنبد ابراهيم كه در بهشت دارد با او همطراز است بر سر تختهاى در و ياقوت، و هر كه نوزده روزش را روزه دارد خدا كاخى از لؤلؤ تر براى او بسازد در بهشت برابر كاخ ابراهيم و آدم بر آنها سلام دهد و آنها بر او سلام دهند باحترام او و حق واجب او و بهر روز روزه اش ثواب روزه هزار سال براى او نوشته شود. هر كه بيست روزش روزه دارد گويا بيست هزار سال خدا را عبادت كرده است. هر كه بيست و يك روز روزه دارد روز قيامت مانند ربيعه و مضر را شفاعت كند كه همه اهل خطا و گناه باشند. هر كه بيست و دو روزش را روزه دارد منادى از آسمان ندا كند كه مژده گير اى ولى خدا از طرف خدا بكرامت بزرگ و رفاقت آنها كه خدا بآنها نعمت داده از پيغمبران و صديقان و شهداء و صالحان كه چه خوب رفيقانى هستند. هر كه بيست و سه روزش را روزه دارد از آسمان نداء شود خوشا بر تو اى بندۀ خدا اندكى رنج بردى و نعمتى طولانى يافتى خوشا بر تو آنگاه كه بميرى بثواب بزرگ پروردگار كريمت رسى و همسايۀ خليل باشى در بهشت. هر كه بيست و چهار روزش را روزه دارد ملك الموت در صورت جوانى بر او درآيد كه جامۀ ديباى سبز پوشيده و بر اسب بهشتى سوار است و حرير سبزى كه با مشك اذفر آلوده است بدست دارد و بدستى جامى طلا پر از شراب بهشتى كه هنگام جان كندن باو نوشاند و تلخى جان كندن را بر او آسان كند و جانش را در آن حرير بهشتى پيچد و از آن بوى خوشى برآيد كه اهل هفت آسمان در بينى كشند و در قبرش سيراب ماند تا بر سر حوض كوثر رود. هر كه بيست و پنج روزش را روزه دارد، چون از قبر برآيد هفتاد هزار فرشته او را برخورند كه بدست هر كدام پرچمى است از در و ياقوت و با آنها زيورها و جامه هاى طرفه ايست و ميگويند اى دوست خدا زود خود را رها كن و بپروردگارت رسان، و او اول كس باشد كه در بهشت عدن با مقربان درآيد كه خدا از آنها خشنود است و آنها از خدا، اين فوز عظيمى است. هر كه بيست و شش روزش را روزه دارد خدا در سايۀ عرش برايش صد كاخ از در و ياقوت بسازد كه بر سر هر كاخى خيمه سرخى از حرير بهشتى است كه در آن در ناز و نعمت بياسايد و مردم گرفتار حساب باشند. هر كه بيست و هفت روزش را روزه دارد خدا گورش را بمسافت چهار صد سال راه وسعت دهد و همه را پر از مشك و عنبر كند. هر كه بيست و هشت روزش را روزه دارد خدا ميان او و آتش هفت خندق زند كه هر خندقى از آسمان تا زمين باشد كه پانصد سال راه است، هر كه بيست و نه روز از رجب را روزه دارد خدا او را بيامرزد گرچه گمركچى باشد يا زنى كه زنا داده تا هفتاد بار در صورتى كه بقصد قربت و خلاص از دوزخ باشد كه خدا او را بيامرزد، هر كه سى روز رجب را روزه دارد منادى از آسمان ندا كند اى بنده خدا گناهان گذشته ات آمرزيده شده، كار خود از سرگير نسبت بآينده و خدا در بهشتى چهل هزار شهر باو دهد از طلا كه در هر شهرى چهل هزار هزار كاخ است و در هر كاخى چهل هزار هزار خانه و در هر خانه چهل هزار هزار خوان طلا و بر هر خوانى چهل هزار هزار كاسه و بر هر كاسه چهل هزار هزار رنگ خوراك و نوشابه كه هر كدام رنگى جدا دارند باز در هر خانه چهل هزار تخت طلا، هر تختى هزار ذراع در دو هزار ذراع و بر هر تختى دختركى از حور كه سيصد رشته گيسوى نور دارد و هر گيسو را هزار هزار كنيزك برداشته و بمشك و عنبر مى آلايند تاب روزه دار رجب رسانند، اين ثواب كسيست كه همه رجب را روزه دارد عرض شد يا رسول اللّٰه هر كه براى ضعف يا درد نتواند روزه همه رجب را گيرد، يا زنى كه ناپاك باشد چه كنند كه باين ثوابها رسند، فرمود هر روز يك گرده نان بر گدايان صدقه دهند بدان كه جانم بدست او است هر كه هر روز اين صدقه را دهد برسد بدان چه گفتم و به بيشتر از آن اگر همه خلايق از اهل آسمانها و زمين جمع شوند كه ثواب او را اندازه گيرند نتوانند برسند بده يك آنچه از ثواب در بهشت دارد نسبت بفضل و درجات، عرض شد يا رسول اللّٰه اگر كسى قادر بر اين صدقه نباشد چه كند كه باين ثوابى كه گفتى برسد؟ فرمود هر روز از رجب تا تمام سى روز صد بار اين تسبيح را بگويد سبحان الاله الجليل سبحان من لا ينبغى التسبيح الا له سبحان الاعز الاكرم سبحان من ليس العز و هو له اهل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 539
الأمالی (للصدوق)
مجلس هشتادم سه شنبه چهارم رجب سال 368 1.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آگاه باشيد كه ماه رجب ماه بزرگ خداوند است.آن را ماه «اصم»خوانده اند زيرا ماهى پيش خداوند در حرمت و فضل بدان پايه نمى رسد.مردم در عصر جاهلى رجب را تكريم مى كردند و اسلام بر فضل و تعظيم آن افزود.رجب و شعبان ماههاى من هستند و رمضان ماه امت من است.هركس يك روز رجب را با ايمان و اخلاص روزه بگيرد،سزاوار خشنودى بزرگ خداوند بوده و خشم او را خاموش خواهد ساخت و درپى از درهاى دوزخ را به روى او خواهد بست.اگر خداوند بر زمين طلا ارزانى دارد،نيكوتر از روزه ماه رجب نخواهد بود و پاداش روزه اش به چيزى از متاع دنيا تكميل نشود،مگر خوبى هاى روزه دار كه خالصانه كوشيده است.آن گاه كه شب فرا رسد،خواسته روزه دار اجابت مى شود و اگر از دنيا چيزى طلبد،به او ارزانى مى دارد وگرنه پس انداز نيكوترى براى او در آخرت قرار خواهد داد،پس اندازى برتر از دعايى كه كسى از دوستان و برگزيدگان حق دارد.هركس دو روز از رجب را روزه بگيرد، آسمان و زمين نمى توانند وصف كننده چيزى باشند كه او در منزلت كريمانه اش جسته است.و نيز پاداش ده راست گفتار در همه عمر خويش براى او ثبت خواهد شد، هرچند كه زندگانى شان دراز باشد.و در رستاخيز به شمار شفاعت كنندگان،او مى تواند ديگران را شفاعت كند و همراه آنان محشور شود تا اينكه به بهشت درآيد و از دوستان شان باشد.
هركس سه روز رجب را روزه بگيرد،خداوند ميان او و دوزخ خندقى يا پرده اى به درازاى هفتاد سال خواهد زد و هنگام افطارى به او خواهد گفت:بى گمان حق تو بر من روشن است و حق و ولايت تو بر من است.اى فرشتگان!شاهد باشيد كه گناهان گذشته و آينده اش را آمرزيدم.هركس چهار روز رجب را روزه بگيرد از تمام گرفتارى ها و نيز ديوانگى و جذام و برص در امان ماند و نيز از فتنه دجال و عذاب گور رهايى يابد و پاداش صاحب دلان و توبه گران و زارى كنندگان براى او ثبت شده و نامه اعمال او را به دست راستش خواهند داد.هركس پنج روز از رجب را روزه بگيرد بر خداوند است كه او را در رستاخيز خرسند سازد و صورت او مانند ماه شب چهارده شود و به شمار ريگ هاى«عالج»براى او خوبى ثبت شده و بى حساب به بهشت درآيد و ناگاه به وى مى گويند:حالا هرچه كه مايلى براى معبود خويش ناز كن.
هركس شش روز از رجب را روزه بگيرد آن گاه كه از گورش بيرون آيد،رخسار او نورى خواهد داشت كه تابان تر از نور خورشيد است.و نيز افزون بر آن،نورى به او داده مى شود كه مردم در رستاخيز از آن بهره خواهند داشت.او آسوده برانگيخته شده و بى حساب بر صراط خواهد گذشت و نيز از عقوق والدين و قطع رحم معاف مى شود.هركس هفت روز رجب را روزه بگيرد براى روزه هرروز،درى از دوزخ براى او بسته مى شود و خداوند بدن او را به آتش دوزخ حرام مى سازد.هركس هشت روز رجب را روزه بگيرد،خداوند براى هرروز او يك در از هشت در بهشت را براى او گشوده و مى فرمايد:از هردر كه مايلى وارد شو.هركس نه روز از رجب را روزه بگيرد از قبرش كه خارج شود،فرياد لا اله الا اللّه مى زند و چيزى او را از رفتن به بهشت بازنمى دارد و سيماى تابانى پيدا مى كند تا آنجا كه مى گويند:او از كسان پيامبر مصطفى صلّى اللّه عليه و آله است و كمترين لطف درباره وى اين است كه او بدون حساب وارد بهشت شود.
هركس ده روز از رجب را روزه بگيرد،خداوند دو بال به او مى دهد كه رشته در و ياقوت داشته و با آن مانند برق خاطف از پل صراط گذشته و به بهشت درمى آيد.خداوند بدى هاى وى را به خوبى ها تبديل مى كند و او را در شمار نزديكان و قيام كنندگان در راه قسط قرار خواهد داد.انگار او خداوند را در حال قيام و شكيبايى و اخلاص هزار سال پرستيده است.هركس يازده روز رجب را روزه بگيرد در رستاخيز كسى در پاداش به او نمى رسد،مگر اينكه همانند وى يا بيشتر از او روزه گرفته باشد.هركس دوازده روز رجب را روزه بگيرد در آسمان دنيا آويخته مى شود فاصله مغرب و مشرق را روشن مى سازد و دنيا از مشك سبز خوشبوتر مى شود.هركس سيزده روز ماه رجب را روزه بگيرد در قيامت سفره اى از ياقوت سبز در سايه عرش خواهد گسترد كه پايه هاى آن از در بوده و هفتاد بار فراخ تر از دنياست.در آن سفره سينى هاى در و ياقوت است و روى هرسينى هفتادهزار رنگ خوراكى است كه رنگ و بوى آن ها به يكديگر درنياميزد و از آن بخورد درحالى كه ديگران در رنج سخت گرفتار باشند.
هركس چهارده روز رجب را روزه بگيرد،خداوند او را پاداشى عطا مى كند كه نه ديده اى آن را تماشا كرده و نه گوشى خبر آن را شنيده و نه بر خيال انسانى درباره قصرهاى بهشتى و آكنده از در و ياقوت گذشته است.هركس پانزده روز رجب را روزه بگيرد،در رستاخيز در جايگاه ايمنى يافتگان ايستاده و هيچ فرشته مقرب و پيامبر مرسل به او برنخورد،مگر اينكه بگويد:خوشا به حال تو كه به تقرب و شرف نخست آنان است كه بر اسب نور سوار بوده و آنان را در فراخناى بهشت پرواز مى دهند تا اينكه به پيشگاه الهى نزديك مى شوند.هركس هفده روز رجب را روزه بگيرد،در رستاخيز هفتادهزار چراغ بر صراط مى گذارند كه او در روشنايى آنها به سمت بهشت رفته و فرشته ها با خوشآمدگويى و سلام همراهى اش مى كنند.هركس هجده روز رجب را روزه بگيرد،در گنبد ابراهيم كه در بهشت قرار دارد،با او روى تخت هاى در و ياقوت هم مرتبه خواهد بود.هركس نوزده روز رجب را روزه بگيرد،خداوند قصرى از لؤلؤ براى او در بهشت خواهد ساخت كه روبروى قصر ابراهيم عليه السّلام باشد.آنگاه آدم بر آنها درود مى فرستد و آنان بر آدم عليه السّلام درود مى فرستند.به سبب تكريم و حق او.و نيز به خاطر هرروز كه روزه بوده است،پاداش روزۀ هزار سال براى او ثبت خواهند كرد.هركس بيست روز رجب را روزه بگيرد،انگار بيست هزار سال خداوند را پرستيده است.هركس بيست و يك روز رجب را روزه بگيرد،در رستاخيز همانند اقوام«ربيعه» و«مضر»را شفاعت كند كه يك سر در خطاپيشگى و گناه كارى اند.هركس بيست و دو روز رجب را روزه بگيرد،از آسمان ندا مى آيد كه اى دوست خداوند!تو را بشارت باد از سوى خداوند به كرامت بزرگ و دوستى با كسانى كه خداوند به آنان نعمت ارزانى داشته؛از پيامبران و راستان و شهيدان و شايستگان كه چه خوب دوستانى هستند.هركس بيست و سه روز رجب را روزه بگيرد از آسمان او را ندا مى آيد:خوشا به حال تو اى بنده حق كه سختى كم كشيدى و نعمت دراز يافتى.خوشا به حال تو كه به هنگام مردن پاداش بزرگ خداوند كريم و همسايگى دوست ابراهيم عليه السّلام را در بهشت نصيب خويش ساخته اى.هركس بيست و چهار روز رجب را روزه بگيرد فرشته مرگ در سيماى نوجوانى بر او ظاهر مى گردد كه جامه ديباى سبز بر تن دارد و سوار اسب بهشتى بوده و حرير سبز مشك آلودى به دست دارد و نيز جامى زرين آكنده از شراب بهشتى كه در هنگام احتضار بر او مى نوشاند و تلخى آن را بر او آسان مى سازد و جان او را در حرير سبزى كه دارد،خواهد پيچيد.از آن جامه،بوى مطبوعى درمى آيد كه ساكنان هفت آسمان از آن بهره برند و نيز در گور خويش پيوسته سيراب مى باشد تا اينكه بر حوض كوثر درآيد.
هركس بيست و پنج روز رجب را روزه بگيرد،آن گاه كه از قبرش بيرون مى آيد،با هفتاد هزار فرشته برخورد مى كند كه هريك پرچمى از در و ياقوت در دست دارند.همراه آنان زينت ها و جامه هاى طرفه است.آنان خواهند گفت:اى دوست پروردگار!هرچه سريع تر خود را به پروردگارت برسان.او نخستين كسى است كه همراه با مقربان در بهشت عدن وارد مى شود.آنان از خدا خرسند هستند و خداوند از آنان خرسند است و اين همان كاميابى بزرگ است.هركس بيست و شش روز رجب را روزه بگيرد خداوند براى وى صد قصر در و ياقوت در سايه عرش خواهد ساخت كه بر سردر هرقصرى خيمه اى سرخ از حرير بهشتى بوده و او در ناز و نعمت آسودگى داشته باشد،درحالى كه ديگران گرفتار حساب و جزا هستند.
هركس بيست و هفت روز رجب را روزه بگيرد خداوند قبر او را به مسافت چهارصد سال فراخى مى بخشد و آكنده از مشك و عنبر مى سازد.هركس بيست و هشت روز رجب را روزه بگيرد،خداوند ميان او و آتش دوزخ هفت خندق حفر كند كه هرخندقى از آسمان تا زمين است و پانصد سال راه دارد.هركس بيست و نه روز رجب را روزه بگيرد خداوند او را خواهد آمرزيد،هرچند كه گمرك چى باشد يا زنى باشد كه هفتاد زنا داده است،به شرطى كه آهنگ تقرب به حق و خلاصى از دوزخ داشته باشد.
هركس سى روز رجب را روزه بگيرد،ندا از آسمان مى آيد:اى بنده حق!گناهان گذشته تو آمرزيده شد.اكنون كوششى ديگر آغاز كن.خداوند به او چهل هزار شهر در بهشتى از بهشت هاى خود عطا مى كند كه هرشهرى از طلاست و در هرشهرى چهل هزار هزار قصر است و در هرقصرى چهل هزار هزار سراى.و در هرسراى چهل هزار هزار سفره زرين و بر هرسفره چهل هزار هزار كاسه و در هركاسه اى چهل هزار هزار خوراكى و نوشيدنى است كه هريك رنگى جداگانه دارند و نيز در هر سرايى چهل هزار تخت طلايى و هرتختى هزار ذراع در دوهزار ذراع درازى دارد.و بر هرتخت دوشيزه اى از حورالعين است كه سيصد رشته گيسوى تابان دارد و گيسو را هزارهزار كنيز جوان در دست دارد و به مشك و عنبر مى آلايند تا اينكه به دست روزه دار ماه رجب بسپارند.اين همه پاداش كسى است كه تمام ماه رجب را روزه بوده است.گفتند اى پيامبر!خدا هركس به خاطر ناتوانى يا بيمارى نتواند تمام سى روز را روزه باشد يا زنى كه در حيض و نفاس باشد،چه كنند؟فرمود: آنان روزانه يك گرده نان به بينوايان صدقه دهند.قسم به كسى كه جان من در دست اوست،هركس روزانه اين صدقه را بدهد،به آنچه وصف كردم و حتى بيشتر از آنها خواهد رسيد.و اگر همه آفريده شدگان از ساكنان آسمانها و زمين گرد هم مى آيند كه پاداش او را اندازه گيرى كنند،نخواهند توانست به يك دهم آن پاداش ها در بهشت به لحاظ فضيلت و منزلت نزديك شوند.گفتند:اى پيامبر خدا!اگر كسى نتواند اين صدقه را بپردازند،چه كارى انجام دهند كه همان پاداش را به دست آورد؟فرمود:در هرروز رجب تا پايان آن صد بار اين تسبيح را بر زبان آورد:سبحان اللّه له الجليل سبحان من لا ينبغى التسبيح الا له سبحان الاعز الاكرم.سبحان من ليس العز و هو له اهل.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 331
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 534
ص : 535
ص : 536
ص : 537
ص : 538
ص : 539
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : ضَغْطَةُ اَلْقَبْرِ لِلْمُؤْمِنِ كَفَّارَةٌ لِمَا كَانَ مِنْهُ مِنْ تَضْيِيعِ اَلنِّعَمِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 540 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود فشار قبر مؤمن كفاره گناه تضييع نعمت او است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 540
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:فشار قبر مؤمن همان كفاره گناهان از جمله ضايع شدن نعمت او مى باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 333
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 540
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْهَيْثَمِ بْنِ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ غَالِبٍ عَنْ سَعْدٍ اَلْإِسْكَافِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَيُّمَا مُؤْمِنٍ غَسَّلَ مُؤْمِناً فَقَالَ إِذَا قَلَّبَهُ اَللَّهُمَّ هَذَا بَدَنُ عَبْدِكَ اَلْمُؤْمِنِ وَ قَدْ أَخْرَجْتَ رُوحَهُ مِنْهُ وَ فَرَّقْتَ بَيْنَهُمَا فَعَفْوَكَ عَفْوَكَ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ ذُنُوبَ سَنَةٍ إِلاَّ اَلْكَبَائِرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 540 )
3 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود هر مؤمنى مؤمنى را غسل دهد و چون او را بگرداند گويد خدايا اين بدن بنده مؤمن تواست كه جانش را گرفتى و ميان تن و روحش جدائى افكندى گذشت تو گذشت ضرور است خدا گناه يك سال او را جز كبائر بيامرزد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 540
الأمالی (للصدوق)
3.امام باقر عليه السّلام فرمود:هر مؤمنى كه مى خواهد،مومن ديگر را غسل دهد،آن گاه كه بدن او را مى گرداند،چنين بگويد:خدايا!اين تن بنده ايمان آورده توست كه جان او را گرفتى و بين روح و جسم او فاصله انداختى،عفو تو نياز اوست.سپس خداوند گناهان يك سال او را مگر گناهان كبيره اش را خواهد آمرزيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 333
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : قَالَ مَنْ غَسَّلَ مَيِّتاً مُؤْمِناً فَأَدَّى فِيهِ اَلْأَمَانَةَ غُفِرَ لَهُ قِيلَ وَ كَيْفَ يُؤَدِّي فِيهِ اَلْأَمَانَةَ قَالَ لاَ يُخْبِرُ بِمَا يَرَى .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 540 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه مرد مؤمنى را غسل دهد و امانت دارى كند آمرزيده شود، گفتند امانت دارى آن چطورى است ؟ فرمود هر چه ديد نگويد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 540
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس مرد ايمان آورده اى را غسل دهد و امانت را رعايت كند،گناهانش آمرزيده خواهد شد.گفتند:منظور از امانت دارى چيست ؟فرمود:هرچه مشاهده كرد به زبان نياورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 333
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مُوسَى اَلْخَشَّابِ عَنْ غِيَاثِ بْنِ كَلُّوبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: لَقِّنُوا أَمْوَاتَكُمْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ فَإِنَّ مَنْ كَانَ آخِرُ كَلاَمِهِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ دَخَلَ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 540 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بمردگان خود«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» تلقين كنيد زيرا هر كه آخر سخنش«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» باشد بهشت ميرود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 541
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:به مردگان خويش كلمه لا اله الا اللّه را تلقين كنيد،چراكه اگر كلام واپسين او لا اله الا اللّه باشد،به بهشت خواهد رفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 333
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَيْفٍ عَنْ أَخِيهِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ قَدَّمَ أَوْلاَداً يَحْتَسِبُهُمْ عِنْدَ اَللَّهِ حَجَبُوهُ مِنَ اَلنَّارِ بِإِذْنِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 541 )
6 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود هر كه فرزندانى آورد و بحساب خدا گذارد او را باذن خداى عز و جل از دوزخ جلو گيرند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 541
الأمالی (للصدوق)
6.امام باقر عليه السّلام فرمود:هركس فرزندانى بياورد و آنان را به حساب خداوند گذارد،آنان با رخصت حق از دوزخى شدن او پيشگيرى كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 335
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 541
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ أَشْعَثَ بْنِ سَوَّارٍ عَنِ اَلْأَحْنَفِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي ذَرٍّ اَلْغِفَارِيِّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ: كُنَّا ذَاتَ يَوْمٍ عِنْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي مَسْجِدِ قُبَا وَ نَحْنُ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ إِذْ قَالَ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي يَدْخُلُ عَلَيْكُمْ مِنْ هَذَا اَلْبَابِ رَجُلٌ هُوَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ إِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ قَالَ فَنَظَرُوا وَ كُنْتُ فِيمَنْ نَظَرَ فَإِذَا نَحْنُ بِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَدْ طَلَعَ فَقَامَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَاسْتَقْبَلَهُ وَ عَانَقَهُ وَ قَبَّلَ مَا بَيْنَ عَيْنَيْهِ وَ جَاءَ بِهِ حَتَّى أَجْلَسَهُ إِلَى جَانِبِهِ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَيْنَا بِوَجْهِهِ اَلْكَرِيمِ فَقَالَ هَذَا إِمَامُكُمْ مِنْ بَعْدِي طَاعَتُهُ طَاعَتِي وَ مَعْصِيَتُهُ مَعْصِيَتِي وَ طَاعَتِي طَاعَةُ اَللَّهِ وَ مَعْصِيَتِي مَعْصِيَةُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 541 )
7 - ابو ذر غفارى گفت يك روز در مسجد قبا نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بوديم در جمعى از اصحابش كه فرمود اى گروهان اصحابم از اين در مردى بر شما در آيد كه امير مؤمنان و امام مسلمانان است گفت بآن در نگاه كردند و من هم در ضمن نگاه كردم ديدم على بن ابى طالب (عليه السّلام) نمودار شد و پيغمبر برخاست او را استقبال كرد و در آغوش كشيد و ميان دو چشمش را بوسيد و او را آورد و پهلوى خود نشانيد و روى كريم خود بما كرد و فرمود اين على پس از من امام شما است طاعتش طاعت من است و نافرمانيش نافرمانى من و طاعت من طاعت خداست و نافرمانيم نافرمانى خداى عز و جل.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 541
الأمالی (للصدوق)
7.ابوذر غفارى مى گويد:روزى در مسجد قبا نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بوديم.حضرت خطاب به ياران خود چنين فرمود:اكنون از اين در شخصى وارد مى شود كه او امير مومنان و پيشواى مسلمانان است.آن گاه همگان چشم به در دوختند و من گوشه نگاهى به در داشتم كه ناگهان على عليه السّلام درآمد.پيامبر بلند شد و به پيشوازش رفت و او را در بغل گرفت و بين چشمان على عليه السّلام را بوسه زد و او را كنار خويش نشاند و فرمود:اين على پس از من رهبر شما خواهد بود.فرمان بردن از على عليه السّلام،فرمان بردن از من است و نافرمانى على،نافرمانى من است.و فرمان بردن از من،فرمان بردن از خداوند است و نافرمانى من،نافرمانى اوست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 335
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْهَيْثَمِ بْنِ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ سُفْيَانَ اَلثَّوْرِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَخِيهِ اَلْحَسَنِ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ فِي أَوَّلِهِ أَوْ فِي وَسَطِهِ أَوْ فِي آخِرِهِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَنْ صَامَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ فِي أَوَّلِهِ وَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ فِي وَسَطِهِ وَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ فِي آخِرِهِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ مَنْ أَحْيَا لَيْلَةً مِنْ لَيَالِي رَجَبٍ أَعْتَقَهُ اَللَّهُ مِنَ اَلنَّارِ وَ قُبِلَ شَفَاعَتُهُ فِي سَبْعِينَ أَلْفَ رَجُلٍ مِنَ اَلْمُذْنِبِينَ وَ مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِي رَجَبٍ اِبْتِغَاءَ وَجْهِ اَللَّهِ أَكْرَمَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فِي اَلْجَنَّةِ مِنَ اَلثَّوَابِ بِمَا لاَ عَيْنٌ رَأَتْ وَ لاَ أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لاَ خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 542 )
جمعه هفتم رجب 3681 - على بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود هر كه يك روز ماه رجب را از اول يا وسط يا آخرش روزه دارد گناه گذشته اش آمرزيده شود و هر كه سه روزه اول رجب و سه روز وسط و سه روز آخرش را روزه دارد گناه گذشته و آينده اش آمرزيده شود و هر كه يك شب از آن را زنده دارد خدايش از دوزخ آزاد كند و شفاعتش را در هفتاد هزار گنهكار بپذيرد و هر كه در آن براى خدا صدقه اى دهد خدا روز قيامت او را بثوابى گرامى دارد كه چشمى نديده و گوشى نشنيده و بدل بشرى نگذشته.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 542
الأمالی (للصدوق)
1.على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:هركس يك روزه ماه رجب را از آغاز يا ميانه يا آخر آن روزه بگيرد،گناهان گذشته او آمرزيده مى شود.و هركس سه روز نخست و ميانه و آخر رجب را روزه بگيرد،گناهان گذشته و آينده او آمرزيده مى شود.و هركس يك شب ماه رجب را احيا كند،خداوند او را از دوزخ رها مى سازد و شفاعت وى را درباره هفتادهزار گناه پيشه خواهد پذيرفت.و هركس در ماه رجب صدقه خالصانه اى بدهد،خداوند او را در رستاخيز به پاداشى ارجمند خواهد داشت كه نه ديده اى آن را نگريسته و نه گوشى خبرش را شنيده و نه به خيال انسانى عبور كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 337
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 542
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلْحَنَفِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ قَالَ سَمِعْتُ مَالِكَ بْنَ أَنَسٍ اَلْفَقِيهَ يَقُولُ: وَ اَللَّهِ مَا رَأَتْ عَيْنِي أَفْضَلَ مِنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ زُهْداً وَ فَضْلاً وَ عِبَادَةً وَ وَرَعاً وَ كُنْتُ أَقْصِدُهُ فَيُكْرِمُنِي وَ يُقَبِّلُ عَلَيَّ فَقُلْتُ لَهُ يَوْماً يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ مَا ثَوَابُ مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ إِيمَاناً وَ اِحْتِسَاباً فَقَالَ وَ كَانَ وَ اَللَّهِ إِذَا قَالَ صَدَقَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ إِيمَاناً وَ اِحْتِسَاباً غُفِرَ لَهُ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ فَمَا ثَوَابُ مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ إِيمَاناً وَ اِحْتِسَاباً غُفِرَ لَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 542 )
2 - مالك بن انس فقيه مدينه مى گفت بخدا چشمم افضل از جعفر بن محمد (عليه السّلام) را در زهد و فضل و عبارت و ورع نديده من نزد او ميرفتم و مرا گرامى ميداشت و بمن توجه ميكرد، يك روز گفتم يا ابن رسول اللّٰه براى كسى كه يك روز رجب را از روى عقيده و قربت روزه دارد چه ثوابى است! فرمود (و هر چه ميگفت بخدا راست بود) پدرم از پدرش از جدش برايم باز گفت كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه يك روز از رجب را از روى عقيده و قربت روزه دارد آمرزيده است عرضكردم ثواب كسى كه يك روز از شعبان روزه دارد چيست ؟ بهمان سند فرمود كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه يك روز از شعبان را از روى ايمان و قربت روزه دارد آمرزيده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 542
الأمالی (للصدوق)
2.مالك بن انس،فقيه مدينه مى گويد:سوگند به خداوند كه ديده اى برتر از امام صادق عليه السّلام را در زهد و فضيلت و عبادت و ورع مشاهده نكرده است.من كه پيش او مى رفتم،مرا ارج مى نهاد و به من التفات داشت.روزى گفتم:اى پسر پيامبر خدا!براى كسى كه يك روز رجب را مومنانه و خالصانه روزه بگيرد،چه پاداشى خواهد بود؟فرمود: پدرم از پدرش و از نياى من روايت كرد كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس يك روز از رجب را مؤمنانه و خالصانه روزه بگيرد،آمرزيده خواهد بود.گفتم:كسى كه يك روز از شعبان را روزه بگيرد،چه پاداشى خواهد داشت ؟از قول پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس يك روز از شعبان را مومنانه و خالصانه روزه بگيرد،آمرزيده خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 337
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلدِّهْقَانِ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : لاَ تَمْزَحْ فَيَذْهَبَ نُورُكَ وَ لاَ تَكْذِبْ فَيَذْهَبَ بَهَاؤُكَ وَ إِيَّاكَ وَ خَصْلَتَيْنِ اَلضَّجَرَ وَ اَلْكَسَلَ فَإِنَّكَ إِنْ ضَجِرْتَ لَمْ تَصْبِرْ عَلَى حَقٍّ وَ إِنْ كَسِلْتَ لَمْ تُؤَدِّ حَقّاً قَالَ وَ كَانَ اَلْمَسِيحُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ مَنْ كَثُرَ هَمُّهُ سَقِمَ بَدَنُهُ وَ مَنْ سَاءَ خُلُقُهُ عَذَّبَ نَفْسَهُ وَ مَنْ كَثُرَ كَلاَمُهُ كَثُرَ سَقَطُهُ وَ مَنْ كَثُرَ كَذِبُهُ ذَهَبَ بَهَاؤُهُ وَ مَنْ لاَحَى اَلرِّجَالَ ذَهَبَتْ مُرُوَّتُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 543 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود شوخى مكن تا روشنيت برود و دروغ مگو تا خرميت برود و از دو خصلت بر كنار باش تنك خلقى و تنبلى زيرا اگر خلقت تنك شود بر حق صبر نتوانى و اگر تنبل باشى حقى ادا نكنى مسيح (عليه السّلام) ميفرمود هر كه همش بسيار است تنش بيمار است هر كه بد خلق است خود را شكنجه كند، هر كه سخن بسيار گويد بسيار در غلط افتد و هر كه بسيار گناه كند بهايش برود و هر كه با مردان در افتد مروتش برود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 543
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:شوخى نكن كه روشنى سيماى تو از بين برود و دروغ مگوى كه شادابى تو از بين برود.و نيز از دو صفت خود را بركنار دار؛تنگ خلقى و تنبلى.هركس كه اندوهگين است،بدن او دردمند خواهد شد و هركس تنگ خلقى دارد،خويشتن را آزار مى دهد.و هركس زياد حرف مى زند زياد،به اشتباه مى افتد.و هركس زياد خطا مى كند،منزلت خود را از دست مى دهد.و هركس با مردان بزرگوار درگير شود، جوانمردى اش از بين خواهد رفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 543
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ بْنِ عَوَّاضٍ اَلطَّائِيِّ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْأَكْلُ عَلَى اَلشِّبَعِ يُورِثُ اَلْبَرَصَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 543 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خوردن سر سيرى مايه پيسى است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 543
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خوردن بعد از سير شدن سبب پيسى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ آدَمَ شَكَا إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا يَلْقَى مِنْ حَدِيثِ اَلنَّفْسِ وَ اَلْحُزْنِ فَنَزَلَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ لَهُ يَا آدَمُ قُلْ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ فَقَالَهَا فَذَهَبَ عَنْهُ اَلْوَسْوَسَةُ وَ اَلْحَزَنُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 543 )
5 - فرمود آدم از حديث نفس و اندوه بخدا شكايت كرد جبرئيل بر او نازل شد و گفت اى آدم بگو لا حول و لا قوة الا باللّٰه. آن را گفت و وسوسه و اندوه او رفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 543
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آدم عليه السّلام از حديث نفس و غم به سوى خداوند شكايت كرد. جبرئيل بر او فرود آمد و فرمود:اى آدم!بگوى لا حول و لا قوة الا بالله.آدم عليه السّلام اين جمله را گفت و از وسوسه شيطان و اندوهگينى رها شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ قَالَ قَالَ زَيْدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي كُلِّ زَمَانٍ رَجُلٌ مِنَّا أَهْلَ اَلْبَيْتِ يَحْتَجُّ اَللَّهُ بِهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ حُجَّةُ زَمَانِنَا اِبْنُ أَخِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ لاَ يَضِلُّ مَنْ تَبِعَهُ وَ لاَ يَهْتَدِي مَنْ خَالَفَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 543 )
6 - زيد بن على (عليهما السّلام) فرمود در هر زمانى مردى از ما خاندان باشد كه خدا او را حجت بر خلقش كند و حجت زمان ما برادرزاده ام جعفر بن محمد (عليه السّلام) است گمراه نشود هر كه پيروى او كند و ره نيابد هر كه مخالفتش كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 544
الأمالی (للصدوق)
6.زيد بن على عليه السّلام مى گويد:در هردورانى شخصى از خاندان ما خواهد بود كه خداوند او را حجت بر مردمان سازد و حجت دوران ما پسر برادرم امام جعفر صادق عليه السّلام است. هركس از او پيروى كند،سرگردان نگردد و هركس به مخالفت با او برخيزد،هدايت نشود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ أَنَّهُ قَالَ: عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ حُجَّتِي عَلَى خَلْقِي وَ دَيَّانُ دِينِي أُخْرِجُ مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةً يَقُومُونَ بِأَمْرِي وَ يَدْعُونَ إِلَى سَبِيلِي بِهِمْ أَدْفَعُ اَلْعَذَابَ عَنْ عِبَادِي وَ إِمَائِي وَ بِهِمْ أُنْزِلُ رَحْمَتِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 544 )
7 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود جبرئيل از خداى عز و جل بمن خبر داد كه فرمود على بن ابى طالب حجت منست بر خلقم و جزاء بخش در دينم است و از پشتش امامانى بر آرم كه بامر من قيام كنند و به راه من دعوت نمايند و بدانها عذاب را از بنده ها و كنيزهايم رفع كنم و بدانها رحمتم نازل كنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 544
الأمالی (للصدوق)
7.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:جبرئيل از جانب پروردگارم فرمود:كه على بن ابى طالب حجت من بر خلق من است و نيز جزابخش در دين من است.از نسل على پيشوايانى خواهم آورد كه به فرمان من قيام كرده و به راه من فراخوانده و به وسيله آنان عذاب خويش را از زنان و مردان بردارم و رحمت را بر آنان فرو فرستم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 339
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 544
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: ثَلاَثَةٌ هُنَّ فَخْرُ اَلْمُؤْمِنِ وَ زِينَتُهُ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ اَلصَّلاَةُ فِي آخِرِ اَللَّيْلِ وَ يَأْسُهُ مِمَّا فِي أَيْدِي اَلنَّاسِ وَ وَلاَيَةُ اَلْإِمَامِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 544 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود سه چيز افتخار مؤمن است و زيور او در دنيا و آخرت نماز در آخر شب و نوميدى در آنچه در دست مردم است و ولايت امام از آل محمد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 544
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:سه چيز مايه مباهات مومن و نيز آراستگى او در دنيا و آخرت خواهد بود:نماز شب و مأيوس بودن از چيزى كه در دست مردم است و نيز ولايت امامى از خاندان محمد صلّى اللّه عليه و آله.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 341
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ أَوْ غَيْرِهِ قَالَ: نَزَلَ عَلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَوْمٌ مِنْ جُهَيْنَةَ فَأَضَافَهُمْ فَلَمَّا أَرَادُوا اَلرِّحْلَةَ زَوَّدَهُمْ وَ وَصَلَهُمْ وَ أَعْطَاهُمْ ثُمَّ قَالَ لِغِلْمَانِهِ تَنَحَّوْا لاَ تُعِينُوهُمْ فَلَمَّا فَرَغُوا جَاءُوا لِيُوَدِّعُوهُ فَقَالُوا لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ لَقَدْ أَضَفْتَ فَأَحْسَنْتَ اَلضِّيَافَةَ وَ أَعْطَيْتَ فَأَجْزَلْتَ اَلْعَطِيَّةَ ثُمَّ أَمَرْتَ غِلْمَانَكَ أَنْ لاَ يُعِينُونَا عَلَى اَلرِّحْلَةِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ لاَ نُعِينُ أَضْيَافَنَا عَلَى اَلرِّحْلَةِ مِنْ عِنْدِنَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 544 )
9 - جمعى از جهينه مهمان امام صادق (عليه السّلام) شدند چون قصد كوچ كردند بآنها توشه وصله و عطا داد و بغلامانش فرمود كنار رويد و كمكى در بار و بنه آنها ندهيد چون بار بستند و آمدند وداع كنند گفتند يا ابن رسول اللّٰه خوب مهمانى كردى و عطاى شايان دادى ولى به غلامانت دستور دادى ما را بر كوچ كمك نكنند؟ فرمود ما خاندانى هستيم كه در كوچيدن مهمان خود كمك ندهيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 544
الأمالی (للصدوق)
9.گروهى از«جهينه»مهمان امام صادق عليه السّلام شدند.آن گاه كه آنان آهنگ سفر داشتند،امام به آنان رهتوشه وصله و عطا نمود و به خدمت كاران خود فرمود:كنار برويد و در چيدن اسباب سفر كمك نكنيد.آن گاه كه بار سفر بستند،پيش امام آمدند كه وداع كنند.گفتند:اى پسر پيامبر خدا!نيكو ميزبانى بودى و ما را عطاى بسيار دادى.اما به خدمت كاران خود فرمان دادى كه ما را در كوچيدن كمك نكنند.فرمود:ما خاندانى هستيم كه در كوچيدن مهمان خويش كوشش نمى كنيم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 341
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى اَلْعُبَيْدِيِّ عَنْ أَبِي زَكَرِيَّا اَلْمُؤْمِنِ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَتَى شَبَاباً مِنَ اَلْأَنْصَارِ فَقَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَقْرَأَ عَلَيْكُمْ فَمَنْ بَكَى فَلَهُ اَلْجَنَّةُ فَقَرَأَ آخِرَ اَلزُّمَرِ « وَ سِيقَ اَلَّذِينَ كَفَرُوا إِلىٰ جَهَنَّمَ زُمَراً » إِلَى آخِرِ اَلسُّورَةِ فَبَكَى اَلْقَوْمُ جَمِيعاً إِلاَّ شَابٌّ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَدْ تَبَاكَيْتُ فَمَا قَطَرَتْ عَيْنِي قَالَ إِنِّي مُعِيدٌ عَلَيْكُمْ فَمَنْ تَبَاكَى فَلَهُ اَلْجَنَّةُ قَالَ فَأَعَادَ عَلَيْهِمْ فَبَكَى اَلْقَوْمُ وَ تَبَاكَى اَلْفَتَى فَدَخَلُوا اَلْجَنَّةَ جَمِيعاً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 545 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نزد جوانانى از انصار آمد و فرمود براى شما قرآن ميخوانم و هر كه گريست بهشت دارد و آيات آخر سوره زمر را تلاوت كرد و از«
وَ سِيقَ اَلَّذِينَ كَفَرُوا إِلىٰ جَهَنَّمَ زُمَراً
» «برانند كافران را بدوزخ گروه گروه» تا آخر سوره، همه گريستند جز يكى كه عرضكرد يا رسول اللّٰه من خود را بگريه زدم و قطره اى از ديده ام نريخت، فرمود من باز ميخوانم و هر كه خود را به گريه زد بهشت دارد و بر آن ها باز خواند و همه گريستند و آن جوان هم خود را بگريه زد و همه ببهشت رفتند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 545
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به سراغ جوانانى از انصار آمد و فرمود:مى خواهم براى شما قرآن تلاوت كنم.هركس در هنگام شنيدن آيات بگريد،به بهشت خواهد رفت.آن گاه آيات پايانى سوره زمر را خواند:
«وَ سِيقَ اَلَّذِينَ كَفَرُوا إِلىٰ جَهَنَّمَ زُمَراً»
تا پايان سوره زمر جوانان همه اشك ريختند،مگر يك تن از آنان.او گفت:اى پيامبر خدا من گريه نكردم، اما خود را به حالت گريان درآورده و قطره اشكى ريختم.پيامبر فرمود:من دوباره آن آيات را تلاوت مى كنم.هركس خود را به حالت گريان درآورد،به بهشت خواهد رفت.همه اشك ريختند در حالى كه آن جوان خويشتن را به حالت گريه درآورده بوده و آن گاه همه راهى بهشت شدند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 341
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 545
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ اَلْمُؤَدِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ دَاهِرٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْفَضْلُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سَأَلْتُ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا تَقُولُ فِي اَلْقُرْآنِ فَقَالَ هُوَ كَلاَمُ اَللَّهِ وَ قَوْلُ اَللَّهِ وَ كِتَابُ اَللَّهِ وَ وَحْيُ اَللَّهِ وَ تَنْزِيلُهُ وَ هُوَ اَلْكِتَابُ اَلْعَزِيزُ اَلَّذِي « لاٰ يَأْتِيهِ اَلْبٰاطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لاٰ مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 545 )
11 - على بن سالم از پدرش كه گفت از امام صادق (عليه السّلام) پرسيدم كه يا ابن رسول اللّٰه در باره قرآن چه گوئى ؟ فرمود آن كلام خدا و گفتار خدا و كتاب خدا و وحى خدا و تنزيل او است و آن كتابى است عزيز كه باطل از پس و پيش در آن راهى ندارد و نازل شده از حكيم حميد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 545
الأمالی (للصدوق)
11.على بن سالم از قول پدرش مى گويد كه از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم:اى پسر پيامبر خدا!دربارۀ قرآن چه مى گويى ؟فرمود:قرآن سخن و كتاب وحى و تنزيل خداوند است.قرآن كتابى ارجمند است كه نه باطل از پيش بدان راه مى يابد و نه از پس.قرآن كتابى است كه از جانب پروردگار حليم و حميد فرود آمده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 343
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ أَخْبِرْنِي عَنِ اَلْقُرْآنِ أَ خَالِقٌ أَوْ مَخْلُوقٌ فَقَالَ لَيْسَ بِخَالِقٍ وَ لاَ مَخْلُوقٍ وَ لَكِنَّهُ كَلاَمُ اَللَّهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 545 )
12 - حسين بن خالد گويد بامام رضا گفتم يا ابن رسول اللّٰه بفرمائيد قرآن خالق است يا مخلوق ؟ فرمود نه خالق است و نه مخلوق ولى كلام خداست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 545
الأمالی (للصدوق)
12.حسين بن خالد مى گويد:از امام رضا عليه السّلام پرسيدم:اى پسر پيامبر خدا!آيا قرآن خالق است يا مخلوق ؟فرمود:قرآن كلام خداوند است نه خالق و نه مخلوق.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 343
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ اَلصَّلْتِ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا تَقُولُ فِي اَلْقُرْآنِ فَقَالَ كَلاَمُ اَللَّهِ لاَ تَتَجَاوَزُوهُ وَ لاَ تَطْلُبُوا اَلْهُدَى فِي غَيْرِهِ فَتَضِلُّوا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 546 )
13 - در جواب همين سؤال ريان بن صلت فرمود قرآن كلام خداست از آن نگذريد و در غير آن هدايت مجوئيد تا گمراه شويد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 546
الأمالی (للصدوق)
13.ريان بن صلت همان پرسش را مطرح كرد و حضرت رضا عليه السّلام فرمود:قرآن كلام خداوند است.از قرآن فراتر نرويد و در غير قرآن هدايت خود را سراغ نگيريد كه سرگردان مى شويد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 343
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 546
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ اَلْيَقْطِينِيُّ قَالَ: كَتَبَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى بَعْضِ شِيعَتِهِ بِبَغْدَادَ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » عَصَمَنَا اَللَّهُ وَ إِيَّاكَ مِنَ اَلْفِتْنَةِ فَإِنْ يَفْعَلْ فَأَعْظِمْ بِهَا نِعْمَةً وَ إِلاَّ يَفْعَلْ فَهِيَ اَلْهَلَكَةُ نَحْنُ نَرَى أَنَّ اَلْجِدَالَ فِي اَلْقُرْآنِ بِدْعَةٌ اِشْتَرَكَ فِيهَا اَلسَّائِلُ وَ اَلْمُجِيبُ فَتَعَاطَى اَلسَّائِلُ مَا لَيْسَ لَهُ وَ تَكَلَّفَ اَلْمُجِيبُ مَا لَيْسَ عَلَيْهِ وَ لَيْسَ اَلْخَالِقُ إِلاَّ اَللَّهَ وَ مَا سِوَاهُ مَخْلُوقٌ وَ اَلْقُرْآنُ كَلاَمُ اَللَّهِ لاَ تَجْعَلْ لَهُ اِسْماً مِنْ عِنْدِكَ فَتَكُونَ مِنَ اَلضَّالِّينَ جَعَلَنَا اَللَّهُ وَ إِيَّاكَ مِنَ « اَلَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَ هُمْ مِنَ اَلسّٰاعَةِ مُشْفِقُونَ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 546 )
14 - امام دهم بيكى از شيعيان بغداد نوشت بنام خداى بخشاينده مهربان خدا ما را و تو را از فتنه نگهدارد اگر بكند چه نعمت بزرگى است و اگر نكرد هلاكت است بنظر ما جدال در باره قرآن بدعت است كه پرسنده و پاسخ ده در آن شريكند پرسنده چيزى خواسته كه حقش نيست و جوابگو متحمل چيزى شده كه بر عهده ندارد خالق جز خدا نيست و جز او مخلوق است قرآن همان كلام خداست نامى از پيش خود بر آن منه تا از گمراهان باشى خدا مرا و تو را از آنها كند كه در نهان از پروردگار خود بترسند و از قيامت در هراسند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 546
الأمالی (للصدوق)
14.امام هادى عليه السّلام به يكى از شيعيان خود در شهر بغداد چنين نوشت:بسم اللّه الرحمن الرحيم.خداوند ما و تو را از فتنه درامان دارد.اگر چنين كرد چه نعمت بزرگى است و اگر چنين نكرد،ما نابود خواهيم شد.از ديدگان ما جدال در ارتباط با قرآن كريم بدعت بوده و سؤال كننده و پاسخ دهنده در گناه آن سهيم هستند.آنكه پرسش كرده است،چيزى طلب كرده كه حق او نيست و آن كه جواب او داده است،بيان چيزى را به عهده گرفته كه حق او نيست.آفريدگار غير از خداوند نبوده و غير از او همه آفريده اند. قرآن همان كلام خداوند است.ازاين رو بر قرآن اسمى مگذار كه از گمراهان مى شوى. خداوند مرا و تو را از كسانى قرار دهد كه در خلوت خويش از پروردگارشان خوف داشته و نيز از رستاخيز ترسان هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 343
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: ضَحِكَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ حَتَّى بَدَتْ نَوَاجِذُهُ ثُمَّ قَالَ أَ لاَ تَسْأَلُونِّي مِمَّ ضَحِكْتُ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ عَجِبْتُ لِلْمَرْءِ اَلْمُسْلِمِ أَنَّهُ لَيْسَ مِنْ قَضَاءٍ يَقْضِيهِ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ إِلاَّ كَانَ خَيْراً لَهُ فِي عَاقِبَةِ أَمْرِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 546 )
15 - روزى پيغمبر خدا خنديد تا دندانهاى آسيايش نمايان گرديد و پس از آن فرمود از من نپرسيد چرا خنديدم گفتند چرا يا رسول اللّٰه ؟ فرمود از مرد مسلمان در عجب شدم كه هر چه خدا برايش مقدر كرده سرانجامش خوبست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 546
الأمالی (للصدوق)
15.امام صادق عليه السّلام فرمود:روزى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله چنان خنديد كه دندان هاى آسياب او پديدار شد.و بعد فرمود:از من سوال نمى كنيد كه چرا اين گونه خنديدم ؟گفتند:چرا اى پيامبر خدا!فرمود:از مسلمانى شگفت زده شدم كه هرچه خداوند براى او مقدر ساخته است،فرجام آن نيكو است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 345
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ [مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ] مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: سَأَلْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ صِفَةِ اَلْمُؤْمِنِ فَنَكَسَ رَأْسَهُ ثُمَّ رَفَعَهُ فَقَالَ فِي اَلْمُؤْمِنِينَ عِشْرُونَ خَصْلَةً فَمَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ لَمْ يَكْمُلْ إِيمَانُهُ يَا عَلِيُّ إِنَّ اَلْمُؤْمِنِينَ هُمُ اَلْحَاضِرُونَ لِلصَّلاَةِ وَ اَلْمُسَارِعُونَ إِلَى اَلزَّكَاةِ وَ اَلْحَاجُّونَ لِبَيْتِ اَللَّهِ اَلْحَرَامِ وَ اَلصَّائِمُونَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ اَلْمُطْعِمُونَ اَلْمِسْكِينَ وَ اَلْمَاسِحُونَ رَأْسَ اَلْيَتِيمِ اَلْمُطَهِّرُونَ أَظْفَارَهُمْ اَلْمُتَّزِرُونَ عَلَى أَوْسَاطِهِمُ اَلَّذِينَ إِنْ حَدَّثُوا لَمْ يَكْذِبُوا وَ إِذَا وَعَدُوا لَمْ يُخْلِفُوا وَ إِذَا اُؤْتُمِنُوا لَمْ يَخُونُوا وَ إِنْ تَكَلَّمُوا صَدَقُوا رُهْبَانٌ بِاللَّيْلِ أُسْدٌ بِالنَّهَارِ صَائِمُونَ بِالنَّهَارِ قَائِمُونَ بِاللَّيْلِ لاَ يُؤْذُونَ جَاراً وَ لاَ يَتَأَذَّى بِهِمْ جَارٌ اَلَّذِينَ مَشْيُهُمْ « عَلَى اَلْأَرْضِ هَوْناً » وَ خُطَاهُمْ إِلَى بُيُوتِ اَلْأَرَامِلِ وَ عَلَى أَثَرِ اَلْجَنَائِزِ جَعَلَنَا اَللَّهُ وَ إِيَّاكُمْ مِنَ اَلْمُتَّقِينَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 547 )
16.امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله درباره شناخت مؤمن سؤال كردم. حضرت سر پايين افكند و بعد بالا كرد و چنين فرمود:در ايمان آورندگان بيست خصلت است و هركسى كه آن همه را نداشته باشد ايمان او به كمال نرسيده است.خصال مؤمنانه عبارتند از:براى نماز آماده باشند و در زكات دادن عجله داشته باشند و حج خانه خدا را به جاى آورند و رمضان را روزه بگيرند و نيز بينوا را خوراكى دهند و يتيمان را نوازش كنند و شرمگاه خويش بپوشانند.و اگر سخن مى رانند،دروغ بر زبان نياورند.و آن گاه كه وعده اى دادند،از آن سر بازنزنند و در امانت خيانت نكنند و سخن صدق بر زبان آورند.شبها عبادت كرده و روزها همانند شيرها در پيكار باشند،روزها را با روزه سپرى كنند و شبها را با نماز.و به همسايه خود آزار نرسانند و از آنان آزار نبينند.بر زمين آرام گام بردارند و به خانه بيوه زنان سركشى كنند و به دنبال جنازه مردگان روند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 345
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
16 - امير المؤمنين ميفرمود از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) وصف مؤمن را پرسيدم سر بزير انداخت و بالا كرد و فرمود مؤمنان را بيست صفت است كه در هر كه نباشد ايمانش كامل نيست، حاضر نماز باشند و در زكاة دادن بشتابند و حج خانه خدا كنند و روزه ماه رمضان گيرند و بمسكين طعام دهند و بسر يتيمان دست كشند و عورت بپوشانند اگر حديث كنند دروغ نگويند و چون وعده دهند تخلف نكنند و در امانت خيانت نكنند و سخن براستى گويند، شبها عبادت كنند و روز جون شير نبرد كنند روزها روزه اند و شبها در عبادت باشند، همسايه نيازارند و همسايه از آنها آزار نكشد بر زمين آهسته راه روند و بخانه بيوه زنان گام بردارند و دنبال جنازه مردگان روند، خدا ما را و شما را از متقيان سازد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 547
الأمالی (للصدوق)
ص : 547
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ أَبِي أَحْمَدَ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ اَلْفَضْلِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَوْحَى إِلَيَّ أَنَّهُ جَاعِلٌ لِي مِنْ أُمَّتِي أَخاً وَ وَارِثاً وَ خَلِيفَةً وَ وَصِيّاً فَقُلْتُ يَا رَبِّ مَنْ هُوَ فَأَوْحَى إِلَيَّ عَزَّ وَ جَلَّ يَا مُحَمَّدُ إِنَّهُ إِمَامُ أُمَّتِكَ وَ حُجَّتِي عَلَيْهَا بَعْدَكَ فَقُلْتُ يَا رَبِّ مَنْ هُوَ فَأَوْحَى إِلَيَّ عَزَّ وَ جَلَّ يَا مُحَمَّدُ ذَاكَ مَنْ أَحَبَّهُ وَ يُحِبُّنِي ذَاكَ اَلْمُجَاهِدُ فِي سَبِيلِي وَ اَلْمُقَاتِلُ لِنَاكِثِي عَهْدِي وَ اَلْقَاسِطِينَ فِي حُكْمِي وَ اَلْمَارِقِينَ مِنْ دِينِي ذَاكَ وَلِيِّي حَقّاً زَوْجُ اِبْنَتِكَ وَ أَبُو وُلْدِكَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 547 )
17 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود براستى خداى تبارك و تعالى بمن وحى كرد كه برايم از امتم برادر و وارث و خليفه و وصى مقرر سازد عرضكردم پروردگارا او كيست ؟ وحى كرد اى محمد او امام امتت و حجتم بر آنها است پس از تو، عرضكردم كيست ؟ وحى كرد اى محمد آنكه منش دوست دارم و دوستم دارد آنكه مجاهد در راه منست و با ناكثان در عهدم و قاسطان در حكمم و مارقان از دينم نبرد كند او بدرستى ولى منست و شوهر دخترت و پدر فرزندانت على بن ابى طالب است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 547
الأمالی (للصدوق)
17.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند مرا وحى فرمود:كه براى من از امت من برادر و وارث و جانشين و وصى تعيين كند.گفتم:پروردگارا!او چه كسى خواهد بود؟فرمود:اى محمد!او پيشواى امت و پس از تو حجت من بر آنان است.گفتم:او چه كسى است ؟ فرمود:اى محمد!او كسى است كه من او را دوست دارم و او مرا دوست دارد.او مجاهد راه من است و با پيمان شكنان و بيدادگران و بيرون شدگان از دين من مى خواهد جنگيد.او به راستى ولى من است و همسر دختر تو و پدر فرزندان تو.او على بن ابى طالب است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 345
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سَلَمَةَ اَلْأَهْوَازِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ بَشَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ بَلْجٍ اَلْمِصْرِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي يَحْيَى اَلْمَدَنِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْمُنْكَدِرِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا أُمَامَةَ يَقُولُ: كَانَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا قَالَ شَيْئاً لَمْ نَشُكَّ فِيهِ وَ ذَلِكَ أَنَّا سَمِعْنَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ خَازِنُ سِرِّي بَعْدِي عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 548 )
18 - ابا امامه ميگفت هر چه على ميفرمود در آن شك نداشتيم براى آنكه از پيغمبر شنيده بوديم كه ميگفت على بعد از من خزينه اسرار منست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 548
الأمالی (للصدوق)
18.ابا امامه مى گويد:هرچه على عليه السّلام مى فرمود:در آن ترديد نداشتم؛زيرا از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله شنيده بوديم كه مى فرمود:على پس از من گنجينه رازهاى من خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 347
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 548
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْمَسْعُودِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَالِمٍ اَلْعَبْدِيُّ عَنْ إِسْرَائِيلَ عَنْ مَيْسَرَةَ عَنِ اَلْمِنْهَالِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ زِرِّ بْنِ حُبَيْشٍ قَالَ: مَرَّ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى بَغْلَةِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلْمَانُ فِي مِلاَءٍ فَقَالَ سَلْمَانُ رَحِمَهُ اَللَّهُ أَلاَ تَقُومُونَ تَأْخُذُونَ بِحُجْزَتِهِ تَسْأَلُونَهُ فَوَ اَلَّذِي فَلَقَ اَلْحَبَّةَ وَ بَرَأَ اَلنَّسَمَةَ إِنَّهُ لاَ يُخْبِرُكُمْ بِسِرِّ نَبِيِّكُمْ أَحَدٌ غَيْرُهُ وَ إِنَّهُ لَعَالِمُ اَلْأَرْضِ وَ رَبَّانِيُّهَا وَ إِلَيْهِ تَسْكُنُ لَوْ فَقَدْتُمُوهُ لَفَقَدْتُمُ اَلْعِلْمَ وَ أَنْكَرْتُمُ اَلنَّاسَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 548 )
19 - زرين حبيش گفت على سوار بر اشتر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) عبور ميكرد سلمان با جمعى از رجال نشسته بود. و بآنها گفت بپا نشويد و از او پرسش كنيد؟ بدان كه دانه را شكافد و انسان را بر آرد جز او كسى باسرار پيغمبر شما خبر ندهد او دانشمند روى زمين و ربانى آنست و آرامش باو است و اگر او را از دست بدهيد دانش را از دست داديد و مردم را ناشناس ملاحظه كنيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 548
الأمالی (للصدوق)
19.زر بن جبيش مى گويد:على عليه السّلام درحالى كه بر شتر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سوار بود گذشت.سلمان با گروهى از بزرگان نشسته بود و به آنان گفت:از على عليه السّلام سؤال كنيم. سوگند به كسى كه دانه را مى شكافد و آدمى را حيات مى بخشد،غير از على كسى به رازهاى رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله دانا نيست.او داناى ربانى زمين است و زمين به او آرام گرفته است.اگر على عليه السّلام را از دست بدهيد،در حقيقت علم را از كف داده ايد و مردم را نشناسيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 347
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلصَّرَّافُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْأَشْقَرُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِي رَافِعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ عَنْ عَبَّادِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ سَلْمَانَ عَنِ اَلنَّبِيِّ قَالَ: أَقْضَى أُمَّتِي وَ أَعْلَمُ أُمَّتِي بَعْدِي عَلِيٌّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 548 )
20 - پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود قضاوت كن تر و دانشمندتر بدين در امتم پس از من عليست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 548
الأمالی (للصدوق)
20.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على بيش از ديگران در ميان امت من در داورى كردن و دانايى به دين توانمندى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 347
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلْأَشْقَرِ عَنْ صَالِحِ بْنِ أَبِي اَلْأَسْوَدِ عَنْ أَخِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: كَانَ اَلنَّبِيُّ إِذَا نَزَلَ عَلَيْهِ اَلْوَحْيُ نَهَاراً لَمْ يَمَسَّ حَتَّى يُخْبِرَ بِهِ عَلِيّاً وَ إِذَا نَزَلَ عَلَيْهِ لَيْلاً لَمْ يُصْبِحْ حَتَّى يُخْبِرَ بِهِ عَلِيّاً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 548 )
21 - چون در روز وحى به پيغمبر ميرسيد شب نشده بود كه آن را بعلى گزارش ميداد و اگر شب وحى ميرسيد صبح نميكرد تا آن را بعلى (عليه السّلام) خبر ميداد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 548
الأمالی (للصدوق)
21.عبد اللّه بن حسن چنين روايت كرده است:آنگاه كه در روز وحى به پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى رسيد،هنوز شب هنگام نشده بود كه آن را به على عليه السّلام بازمى گفت.اگر در شب وحى مى شد،هنوز بامداد نشده بود كه خبرش را به على عليه السّلام مى رساند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 347
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ اَلصَّائِغِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عُبَيْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: صَلَّى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ بِأَصْحَابِهِ اَلْفَجْرَ ثُمَّ جَلَسَ مَعَهُمْ يُحَدِّثُهُمْ حَتَّى طَلَعَتِ اَلشَّمْسُ فَجَعَلَ اَلرَّجُلُ يَقُومُ بَعْدَ اَلرَّجُلِ حَتَّى لَمْ يَبْقَ مَعَهُ إِلاَّ رَجُلاَنِ أَنْصَارِيٌّ وَ ثَقَفِيٌّ فَقَالَ لَهُمَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ لَكُمَا حَاجَةً تُرِيدَانِ أَنْ تَسْأَلاَنِي عَنْهَا فَإِنْ شِئْتُمَا أَخْبَرْتُكُمَا بِحَاجَتِكُمَا قَبْلَ أَنْ تَسْأَلاَنِي وَ إِنْ شِئْتُمَا فَاسْأَلاَنِي قَالاَ بَلْ تُخْبِرُنَا أَنْتَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَإِنَّ ذَلِكَ أَجْلَى لِلْعَمَى وَ أَبْعَدُ مِنَ اَلاِرْتِيَابِ وَ أَثْبَتُ لِلْإِيمَانِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَمَّا أَنْتَ يَا أَخَا اَلْأَنْصَارِ فَإِنَّكَ مِنْ قَوْمٍ « يُؤْثِرُونَ عَلىٰ أَنْفُسِهِمْ » وَ أَنْتَ قَرَوِيٌّ وَ هَذَا اَلثَّقَفِيُّ بَدَوِيٌّ أَ فَتُؤْثِرُهُ بِالْمَسْأَلَةِ فَقَالَ نَعَمْ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَمَّا أَنْتَ يَا أَخَا ثَقِيفٍ فَإِنَّكَ جِئْتَ تَسْأَلُنِي عَنْ وُضُوئِكَ وَ صَلاَتِكَ وَ مَا لَكَ فِيهِمَا مِنَ اَلثَّوَابِ فَاعْلَمْ أَنَّكَ إِذَا ضَرَبْتَ يَدَكَ فِي اَلْمَاءِ وَ قُلْتَ بِسْمِ اَللَّهِ تَنَاثَرَتْ اَلذُّنُوبُ اَلَّتِي اِكْتَسَبَتْهَا يَدَاكَ فَإِذَا غَسَلْتَ وَجْهَكَ تَنَاثَرَتِ اَلذُّنُوبُ اَلَّتِي اِكْتَسَبَتْهَا عَيْنَاكَ بِنَظَرِهِمَا وَ فُوكَ بِلَفْظِهِ وَ إِذَا غَسَلْتَ ذِرَاعَيْكَ تَنَاثَرَتِ اَلذُّنُوبُ عَنْ يَمِينِكَ وَ شِمَالِكَ فَإِذَا مَسَحْتَ رَأْسَكَ وَ قَدَمَيْكَ تَنَاثَرَتِ اَلذُّنُوبُ اَلَّتِي مَشَيْتَ إِلَيْهَا عَلَى قَدَمَيْكَ فَهَذَا لَكَ فِي وُضُوئِكَ فَإِذَا قُمْتَ إِلَى اَلصَّلاَةِ وَ تَوَجَّهْتَ وَ قَرَأْتَ أُمَّ اَلْكِتَابِ وَ مَا تَيَسَّرَ لَكَ مِنَ اَلسُّوَرِ ثُمَّ رَكَعْتَ فَأَتْمَمْتَ رُكُوعَهَا وَ سُجُودَهَا وَ تَشَهَّدْتَ وَ سَلَّمْتَ غُفِرَ لَكَ كُلُّ ذَنْبٍ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اَلصَّلاَةِ اَلَّتِي قَدَّمْتَهَا إِلَى اَلصَّلاَةِ اَلْمُؤَخَّرَةِ فَهَذَا لَكَ فِي صَلاَتِكَ وَ أَمَّا أَنْتَ يَا أَخَا اَلْأَنْصَارِ فَإِنَّكَ جِئْتَ تَسْأَلُنِي عَنْ حَجِّكَ وَ عُمْرَتِكَ وَ مَا لَكَ فِيهِمَا مِنَ اَلثَّوَابِ فَاعْلَمْ أَنَّكَ إِذَا أَنْتَ تَوَجَّهْتَ إِلَى سَبِيلِ اَلْحَجِّ ثُمَّ رَكِبْتَ رَاحِلَتَكَ وَ مَضَتْ بِكَ رَاحِلَتُكَ لَمْ تَضَعْ رَاحِلَتُكَ خُفّاً وَ لَمْ تَرْفَعْ خُفّاً إِلاَّ كَتَبَ اَللَّهُ لَكَ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْكَ سَيِّئَةً فَإِذَا أَحْرَمْتَ وَ لَبَّيْتَ كَتَبَ اَللَّهُ لَكَ بِكُلِّ تَلْبِيَةٍ عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ مَحَا عَنْكَ عَشْرَ سَيِّئَاتٍ فَإِذَا طُفْتَ بِالْبَيْتِ أُسْبُوعاً كَانَ لَكَ بِذَلِكَ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَهْداً وَ ذِكْراً يَسْتَحْيِي مِنْكَ رَبُّكَ أَنْ يُعَذِّبَكَ بَعْدَهُ فَإِذَا صَلَّيْتَ عِنْدَ اَلْمَقَامِ رَكْعَتَيْنِ كَتَبَ اَللَّهُ لَكَ بِهِمَا أَلْفَيْ رَكْعَةٍ مَقْبُولَةً فَإِذَا سَعَيْتَ بَيْنَ اَلصَّفَا وَ اَلْمَرْوَةِ سَبْعَةَ أَشْوَاطٍ كَانَ لَكَ بِذَلِكَ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ حَجَّ مَاشِياً مِنْ بِلاَدِهِ وَ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَعْتَقَ سَبْعِينَ رَقَبَةً مُؤْمِنَةً وَ إِذَا وَقَفْتَ بِعَرَفَاتٍ إِلَى غُرُوبِ اَلشَّمْسِ فَلَوْ كَانَ عَلَيْكَ مِنَ اَلذُّنُوبِ قَدْرِ رَمْلِ عَالِجٍ وَ زَبَدِ اَلْبَحْرِ لَغَفَرَهَا اَللَّهُ لَكَ فَإِذَا رَمَيْتَ اَلْجِمَارَ كَتَبَ اَللَّهُ لَكَ بِكُلِّ حَصَاةٍ عَشْرَ حَسَنَاتٍ تُكْتَبُ لَكَ لِمَا تَسْتَقْبِلُ مِنْ عُمُرِكَ فَإِذَا ذَبَحْتَ هَدْيَكَ أَوْ نَحَرْتَ بَدَنَتَكَ كَتَبَ اَللَّهُ لَكَ بِكُلِّ قَطْرَةٍ مِنْ دَمِهَا حَسَنَةً تُكْتَبُ لَكَ لِمَا تَسْتَقْبِلُ مِنْ عُمُرِكَ فَإِذَا طُفْتَ بِالْبَيْتِ أُسْبُوعاً لِلزِّيَارَةِ وَ صَلَّيْتَ عِنْدَ اَلْمَقَامِ رَكْعَتَيْنِ ضَرَبَ مَلَكٌ كَرِيمٌ عَلَى كَتِفَيْكَ ثُمَّ قَالَ أَمَّا مَا مَضَى فَقَدْ غُفِرَ لَكَ فَاسْتَأْنِفِ اَلْعَمَلَ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ عِشْرِينَ وَ مِائَةِ يَوْمٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 549 )
22 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود يك روز رسول خدا نماز بامداد را با اصحابش خوانده و نشست با آنها صحبت ميكرد تا آفتاب زد و يكى يكى رفتند تا جز دو مرد خدمتش نماندند يك انصارى و ديگر ثقفى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) به آنها فرمود ميدانم شما پرسش داريد اگر خواهيد من شما را بدان خبر دهم پيش از اظهار و اگر خواهيد خود بپرسيد، گفتند خبر دهيد كه بهتر كورى را روشن كند و از ريبه بر كنار باشد و ايمان را پا برجا كند. رسول خدا فرمود اى برادر انصارى تو از مردمى هستى كه ديگران را بر خود مقدم ميدارند و اهل شهرى و اين ثقفى بيابانى است و او را در پرسش بر خود مقدم دار عرضكرد بچشم يا رسول اللّٰه، فرمود اى برادر ثقفى تو آمدى از وضو و نمازت و ثواب آنها بپرسى بدان كه چون دست بآبزنى و نام خدا برى گناهانى كه بدستهايت كردى بريزند و چون روى خود شوئى گناهانى كه چشمهايت با ديدن و با دهانت كرده با تلفظ بريزند و چون دست راستت را تا مرفق بشوئى گناهان دست راست و چپ بريزند و چون بر سر و دو پا مسح كنى گناهانى كه بسوى آنها گام برداشتى بريزند اين ثواب وضويت و چون بنماز برخاستى و رو بقبله كردى حمد و سوره اى كه توانستى خواندى و ركوع درست و سجود كامل نمودى و تشهد و سلام گفتى هر گناهى كه پس نماز گذشت نمودى آمرزيده شود اين هم ثواب نمازت ولى تو اى برادر انصارى آمدى از حج و عمره ات بپرسى و ثوابى كه دادند بدان كه چون روى بر راه حج نمودى و بر پاكش خود سوار شدى و رفتى سمى بر ندارد و بزمين نگذارد جز آنكه خدا برايت حسنه اى نويسد و گناهى از تو محو كند و چون محرم شدى و تلبيه گفتى خدا براى هر تلبيه ده حسنه برايت نويسد و ده سيئه از تو محو كند و چون هفت بار گرد خانه طواف كردى در آن با خدا عهد و يادى دارى كه شرم دارد بعد از آن عذاب كند و چون نزد مقام دو ركعت نماز خواندى خدا دو هزار ركعت مقبول در نامه عملت نويسد و چون هفت گردش ميان صفا و مروه كردى نزد خدا بسبب آن مانند اجر هر كه پياده حج كرده از شهر خوددارى و چون اجر كسى كه هفتاد بنده مؤمن آزاد كرده و چون تا غروب در عرفات وقوف كنى اگر گناهانت باندازه ريگهاى عالج باشند و كف دريا خدا بيامرزد و چون رمى جمره ها كردى خدا بهر يكى ده حسنه در آينده عمرت برايت بنويسد و چون گوسفند يا شتر قربانى كردى خدا بهر قطره خونش حسنه اى نويسد تا عمر دارى چون هفت شوط طواف زيارت گرد خانه نمودى و نزد مقام دو ركعت نماز خواندى يك فرشته گرامى بر شانه ات زند و گويد آنچه گذشت آمرزيده شد برايت و كار از سر گير و تا صد و بيست روز مهلت دارى و صلى اللّٰه على رسوله محمد و آله الطاهرين و«
حَسْبُنَا اَللّٰهُ وَ نِعْمَ اَلْوَكِيلُ
».
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 550
الأمالی (للصدوق)
22.امام باقر عليه السّلام فرمود:روزى پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله نماز صبح را با ياران خود گزارد و نشست و با آنان سخن گفت تا اينكه خورشيد طلوع كرد و غير از دو مرد انصارى و ثقفى همه رفتند.پيامبر رو به آنان فرمود:آگاهم كه شما از من مى خواهيد چيزى بپرسيد.اگر مايل هستيد،شما را آگاه سازم و پيش از اينكه آن را بر زبان آوريد وگرنه سؤال كنيد. گفتند:شما ما را آگاه ساز كه نابينايى و ترديد را از بين مى برد و ايمان را استوار دارد.آنگاه پيامبر فرمود:اى برادر انصارى!تو از كسانى هستى كه ديگران را بر خود ترجيح مى دهى و شهرنشين هستى و اما اين مرد صحراگرد است.او را در پرسيدن بر خود ترجيح بده. گفت:باشد اى پيامبر خدا.
پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به مرد ثقفى فرمود:اى برادر ثقفى!آمده اى كه از وضو و نماز و پاداش آن سؤال كنى.
آن گاه كه به آب دست زنى و نام خداوند را بر زبان آورى،گناهان دستان خويش را خواهى ريخت و آن گاه كه صورت خود بشويى گناهان چشمان و زبان تو خواهند ريخت و آنگاه كه صورت خود بشويى،گناهان چشمان و دهان و زبان تو خواهند ريخت و آن گاه كه بر سر و پاها مسح بكشى،گناهانى را كه سمت آنها قدم زدى،خواهد ريخت.اين پاداش وضوى تو است.اما آنگاه كه به نماز ايستادى و رو به قبله ايستادى و حمد و سوره را خواندى و ركوع و سجود تمام انجام دادى و تشهد و سلام را دادى،گناهانى كه بعد از نماز گذشته ات داشتى آمرزيده مى شود.اين هم پاداش نماز تو است.
اما تو اى برادر انصارى!آمده اى كه از پاداش حج و عمره سوال كنى.آگاه باش كه عزم حج كردى و بر مركب خود سوار شدى و رفتى اسب سم برنمى دارد؛مگر اينكه خداوند براى تو خوبى ثبت كند و بدى از تو محو سازد.و آن گاه كه احرام بستى و تلبيه بر زبان آوردى،خداوند براى هرتلبيه تو،ده خوبى ثبت كرده و ده بدى از تو پاك مى كند.و آن گاه كه هفت بار پيرامون خانه خدا طواف كردى،در آن حركت با خداوند پيمان و ذكرى دارى كه او شرم مى كند تو را پس از آن عذاب كند و آن گاه كه در مقام دو ركعت نماز گزاردى، خداوند دو هزار ركعت نماز پذيرفته شده در نامه اعمال تو ثبت كند.آن گاه كه بين صفا و مروه هفت نوبت رفتى و برگشتى خداوند به خاطر آن همانند پاداش كسى را دهد كه از شهر خود پياده به عزم حج آمده است و نيز پاداش كسى كه هفتاد بنده و مومن را آزادى بخشيده است.و آنگاه كه تا غروب آفتاب در عرفات بايستى،اگر گناهان تو به اندازه ريگ هاى عالج يا سطح دريا باشد،آمرزيده مى شود.و آنگاه كه رمى جمره را انجام دادى، خداوند براى هريك ده خوبى در فرداى عمرت خواهد نوشت.و آن گاه كه گوسفند يا شترى قربانى كردى،خداوند براى هريك قطره خون قربانى يك خوبى خواهد نوشت.و آن گاه كه هفت شرط طواف زيارت پيرامون خانه خدا كردى و در مقام دو ركعت نماز گزاردى،فرشته اى ارجمند بر شانه تو زده و مى گويد كه گناهان گذشته ات آمرزيده شد و اكنون كوشش جديد خود را آغاز كن.تا چهار ماه ديگر مهلت دارى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 351
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 549
ص : 550
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ طَلْحَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلصَّائِمُ فِي عِبَادَةِ اَللَّهِ [فِي عِبَادَةٍ] وَ إِنْ كَانَ نَائِماً عَلَى فِرَاشِهِ مَا لَمْ يَغْتَبْ مُسْلِماً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 551 )
روز سه شنبه يازدهم رجب 3581 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود روزه دار در عبادت خداست گرچه در بستر بخوابد تا مسلمانى را غيبت نكرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 551
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:روزه دار پيوسته در حال عبادت خداوند است هرچند در بستر خوابيده باشد؛اما آن گاه كه از مسلمانى بدگويى كند از عبادت بيرون مى آيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 353
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 551
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ صَامَ يَوْماً تَطَوُّعاً اِبْتِغَاءَ ثَوَابِ اَللَّهِ وَجَبَتْ لَهُ اَلْمَغْفِرَةُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 551 )
2 - فرمود هر كه يك روزه مستحب گيرد براى طلب ثواب از خدا آمرزشش لازم آيد
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 551
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس يك روزه استحبابى به منظور كسب پاداش الهى بگيرد، آمرزش او حتمى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 353
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي قَتَادَةَ اَلْقُمِّيِّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَبَانٍ اَلْأَحْمَرِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَلنَّاسَ تَذَاكَرُوا عِنْدَهُ اَلْفُتُوَّةَ فَقَالَ أَ تَظُنُّونَ أَنَّ اَلْفُتُوَّةَ بِالْفِسْقِ وَ اَلْفُجُورِ كَلاَّ إِنَّ اَلْفُتُوَّةَ وَ اَلْمُرُوءَةَ طَعَامٌ مَوْضُوعٌ وَ نَائِلٌ مَبْذُولٌ وَ اِصْطِنَاعُ اَلْمَعْرُوفِ وَ أَذًى مَكْفُوفٌ فَأَمَّا تِلْكَ فَشَطَارَةٌ وَ فِسْقٌ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا اَلْمُرُوءَةُ فَقُلْنَا لاَ نَعْلَمُ قَالَ اَلْمُرُوءَةُ وَ اَللَّهِ أَنْ يَضَعَ اَلرَّجُلُ خِوَانَهُ بِفِنَاءِ دَارِهِ وَ اَلْمُرُوَّةُ مُرُوَّتَانِ مُرُوَّةٌ فِي اَلْحَضَرِ وَ مُرُوَّةٌ فِي اَلسَّفَرِ فَأَمَّا اَلَّتِي فِي اَلْحَضَرِ فَتِلاَوَةُ اَلْقُرْآنِ وَ لُزُومُ اَلْمَسَاجِدِ وَ اَلْمَشْيُ مَعَ اَلْإِخْوَانِ فِي اَلْحَوَائِجِ وَ اَلْإِنْعَامُ عَلَى اَلْخَادِمِ فَإِنَّهُ مِمَّا يَسُرُّ اَلصَّدِيقَ وَ يَكْبِتُ اَلْعَدُوَّ وَ أَمَّا اَلَّتِي فِي اَلسَّفَرِ فَكَثْرَةُ اَلزَّادِ وَ طِيبُهُ وَ بَذْلُهُ لِمَنْ كَانَ مَعَكَ وَ كِتْمَانُكَ عَلَى اَلْقَوْمِ سِرَّهُمْ بَعْدَ مُفَارَقَتِكَ إِيَّاهُمْ وَ كَثْرَةُ اَلْمِزَاحِ فِي غَيْرِ مَا يُسْخِطُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَلَّذِي بَعَثَ جَدِّي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِالْحَقِّ نَبِيّاً إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَيَرْزُقُ اَلْعَبْدَ عَلَى قَدْرِ اَلْمُرُوَّةِ وَ إِنَّ اَلْمَعُونَةَ لَتَنْزِلُ مِنَ اَلسَّمَاءِ عَلَى قَدْرِ اَلْمَئُونَةِ وَ إِنَّ اَلصَّبْرَ لَيَنْزِلُ عَلَى قَدْرِ شِدَّةِ اَلْبَلاَءِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 551 )
3 - جمعى حضور امام صادق در موضوع فتوت مذاكره كردند، فرمود شما معتقديد كه فتوت بفسق و هرزگى است ؟ نه هرگز، جوانمردى و مردانگى سفره باز و بخشش و كار نيكست و دفع آزار ولى اين جوانمردى معروف عيارى و فسق است، سپس فرمود مروت چيست ؟ گفتيم نميدانيم فرمود مردانگى اينست كه سفره بر آستانه خانه اش بگسترد، مروت دو تا است در حضر و در سفر مروت در وطن خواندن قرآن و ملازمت مساجد و تلاش با برادرانست در انجام حوائج و بخشش بخدمتكار است كه دوست را خوش آيد و دشمن را سركوب كند و اما در سفر توشه فراوان خوب و بخشش از آن بهمراهان و سرپوشى از رفيقان پس از جدائى ايشان و شوخى بسيار كه بسخط خداى عز و جل منجر نشود سپس فرمود بدان كه جدم را براستى مبعوث كرده براستى خداوند بنده را باندازه مروتى كه دارد روزى دهد، كمك آسمان به اندازه هزينه فرود آيد و صبر باندازه سختى بلا.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 551
الأمالی (للصدوق)
3.ابان الاحمر مى گويد در حضور امام صادق عليه السّلام سرگرم گفت وگو بوديم.حضرت فرمود:شما عقيده داريد كه جوانمردى به فسق و فجور است ؟هرگز چنين نيست. جوانمردى يعنى خوان گسترده و بزرگوارى و نيك كوشيدن و بازداشتن ديگران از آزار رسانى.اما جوانمردى كه اكنون رواج دارد،همان تبهكارى است.آن گاه فرمود:مروت يعنى چه ؟گفتيم:معناى آنرا نمى دانيم.فرمود:مروت يعنى در زادگاه قرآن را تلاوت كردن و مسجد رفتن و همكارى با برادران مسلمان در برآوردن نيازها و عطاكردن به خدمت كار.اين شيوه خوشايند دوست است و ناخوشايند دشمن.اما مروت در سفر عبارت است از رهتوشه بسيار بخشيدن به همراهان و پوشاندن راز دوستان پس از جدايى از آنان و نيز شوخى كردن به گونه اى كه خشم خداوند پديد نياورد.و بعد چنين فرمود:سوگند به كسى كه نياى مرا به پيامبرى برانگيخت خداوند بنده خود را به اندازه مروت او رزق مى بخشد.امداد الهى به اندازه خرج كردن نازل مى شود و صبر به اندازه دشوارى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 353
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ عَبْدِ اَلْخَالِقِ وَ أَبِي اَلصَّبَّاحِ اَلْكِنَانِيِّ جَمِيعاً عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ كَفَّ أَذَاهُ عَنْ جَارِهِ أَقَالَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَثْرَتَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْ عَفَّ بَطْنُهُ وَ فَرْجُهُ كَانَ فِي اَلْجَنَّةِ مَلِكاً مَحْبُوراً وَ مَنْ أَعْتَقَ نَسَمَةً مُؤْمِنَةً بَنَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ بَيْتاً فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 552 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود هر كه آزار خود از همسايه بگرداند خداى عز و جل در قيامت گناهش بيامرزد و هر كه شكم و فرج خود را پاك دارد در بهشت سرورى محترمست و هر كه بنده مؤمنى آزاد كند خداى عز و جل برايش در بهشت خانه اى بسازد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 552
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس همسايه اش را آزار نرساند،خداوند در رستاخيز گناه وى را خواهد آمرزيد و هركس شكم و شرمگاهش را از گناه پيراسته دارد،در بهشت آقاى مكرم است و هركس بنده مومنى را رها سازد،خداوند در بهشت سرايى براى خود مهيا خواهد ساخت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 355
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 552
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُؤَدِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنِي سُلَيْمَانُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْجَعْفَرِيُّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا تَقُولُ فِي اَلْقُرْآنِ فَقَدِ اِخْتَلَفَ فِيهِ مَنْ قِبَلَنَا فَقَالَ قَوْمٌ إِنَّهُ مَخْلُوقٌ وَ قَالَ قَوْمٌ إِنَّهُ غَيْرُ مَخْلُوقٍ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَمَا إِنِّي لاَ أَقُولُ فِي ذَلِكَ مَا يَقُولُونَ وَ لَكِنِّي أَقُولُ إِنَّهُ كَلاَمُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 552 )
5 - سليمان جعفرى گويد بامام هفتم گفتم يا ابن رسول اللّٰه در باره قرآن چه فرمائى آنها كه نزد ما هستند در آن اختلاف دارند و جمعى گويند مخلوقست و ديگران گويند مخلوق نيست ؟ فرمود من آنچه گويند نگويم من ميگويم كلام خداى عز و جل است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 552
الأمالی (للصدوق)
5.سليمان جعفرى مى گويد:از امام كاظم عليه السّلام سؤال كردم درباره قرآن چه مى گويى ؟ اى پسر پيامبر خدا!برخى در ميان ما اختلاف دارند و برخى باور دارند كه قرآن مخلوق است و برخى مى گويند كه قرآن مخلوق نيست.فرمود:من چيزى را كه ديگران بر زبان مى آورند،اظهار نمى كنم.من مى گويم قرآن همان كلام خداست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 355
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عِيسَى اَلنَّهْرِيزِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ عَرَفَ اَللَّهَ وَ عَظَّمَهُ مَنَعَ فَاهُ مِنَ اَلْكَلاَمِ وَ بَطْنَهُ مِنَ اَلطَّعَامِ وَ عَنَّى نَفْسَهُ بِالصِّيَامِ وَ اَلْقِيَامِ قَالُوا بِآبَائِنَا وَ أُمَّهَاتِنَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ هَؤُلاَءِ أَوْلِيَاءُ اَللَّهِ قَالَ إِنَّ أَوْلِيَاءَ اَللَّهِ سَكَتُوا فَكَانَ سُكُوتُهُمْ ذِكْراً وَ نَظَرُوا فَكَانَ نَظَرُهُمْ عِبْرَةً وَ نَطَقُوا فَكَانَ نُطْقُهُمْ حِكْمَةً وَ مَشَوْا فَكَانَ مَشْيُهُمْ بَيْنَ اَلنَّاسِ بَرَكَةً لَوْ لاَ اَلْآجَالُ اَلَّتِي كُتِبَتْ عَلَيْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ خَوْفاً مِنَ اَلْعَذَابِ وَ شَوْقاً إِلَى اَلثَّوَابِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 552 )
6 - رسول خدا فرمود هر كه خدا را شناسد و بزرگ داند دم از سخن بندد و شكم از خوراك و خود را بروزه و شب زنده دارى رنج دهد، گفتند پدران و مادران ما قربانت يا رسول اللّٰه اينان اولياء اللّٰه باشند، فرمود اولياء خدا خموشى گيرند و خموشى آنها ياد خداست و نگرند و عبرت گيرند و بگويند گفتۀ آنان حكمت باشد ميان مردم راه روند و بركت زايد اگر عمر مقدر نبود جانشان در تنشان نميماند از ترس عذاب و شوق ثواب.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 552
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس خداوند را نيك بشناسد و بزرگ بشمارد، دهان از سخن فروبندد و معده از غذا و خويشتن را به روزه و نماز در شب رنجور سازد.گفتند:پدران و مادران ما فدايت شوند،اى پيامبر خدا!آيا اين كسان هم اولياى الهى هستند.فرمود:اوليا اللّه سكوت اختيار كرده و خاموشى شان همان پروردگار است.آنان نگاه مى كنند و عبرت مى آموزند و هر گاه سخنى بر زبان مى آورند،همان حكمت است.در ميان مردم راه مى روند و بركت دارند.اگر عمر مقدر نبود،روحشان از هراس عذاب و اشتياق پاداش قرار نداشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 355
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ : أَحَبُّ إِخْوَانِي إِلَيَّ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَحَبُّ أَعْمَامِي إِلَيَّ حَمْزَةُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 553 )
7 - فرمود دوست ترين برادرانم نزد من على بن ابى طالب (عليه السّلام) است و دوست ترين عموهايم حمزه است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 553
الأمالی (للصدوق)
7.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:محبوب ترين برادران من پيش من على بن ابى طالب عليه السّلام است و محبوب ترين عموها حمزه است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 355
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 553
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ اَلْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ اَلْمُقْرِي قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ عَنْ عَزْرَةَ اَلْقَطَّانَ قَالَ حَدَّثَنَا مَسْعُودٌ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلْخَلاَّدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي تَلِيدٌ عَنْ أَبِي اَلْحَجَّافِ عَنْ أَبِي إِدْرِيسَ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِي يَا عَلِيُّ مَنْ فَارَقَكَ فَقَدْ فَارَقَنِي وَ مَنْ فَارَقَنِي فَقَدْ فَارَقَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 553 )
8 - فرمود بعلى (عليه السّلام) اى على هر كه از تو جدا شود از من جداست و هر كه از من جداست از خداى عز و جل جداست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 553
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على هركس از تو جدا شود،از من جدا شده است و هركس از من جدا شود،از خداوند جدا شده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 357
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو يُوسُفَ يَعْقُوبُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اِبْنُ عُمَارَةَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي اَلزَّعْزَاعِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو ثَابِتٍ اَلْخَرَزِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلْكَرِيمِ اَلْخَرَزِيِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: جَاعَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ جُوعاً شَدِيداً فَأَتَى اَلْكَعْبَةَ فَتَعَلَّقَ بِأَسْتَارِهَا فَقَالَ رَبَّ مُحَمَّدٍ لاَ تُجِعْ مُحَمَّداً أَكْثَرَ مِمَّا أَجَعْتَهُ قَالَ فَهَبَطَ جَبْرَئِيلُ وَ مَعَهُ لَوْزَةٌ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ يَقْرَأُ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ فَقَالَ يَا جَبْرَئِيلُ اَللَّهُ اَلسَّلاَمُ وَ مِنْهُ اَلسَّلاَمُ وَ إِلَيْهِ يَعُودُ اَلسَّلاَمُ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ يَأْمُرُكَ أَنْ تَفُكَّ عَنْ هَذِهِ اَللَّوْزَةِ فَفَكَّ عَنْهَا فَإِذَا فِيهَا وَرَقَةٌ خَضْرَاءُ نَضِرَةٌ مَكْتُوبَةٌ عَلَيْهَا لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ أَيَّدْتُ مُحَمَّداً بِعَلِيٍّ وَ نَصَرْتُهُ بِهِ مَا أَنْصَفَ اَللَّهُ مِنْ نَفْسِهِ مَنِ اِتَّهَمَ اَللَّهَ فِي قَضَائِهِ وَ اِسْتَبْطَأَهُ فِي رِزْقِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 553 )
9 - عبد اللّٰه بن عباس گويد پيغمبر سخت گرسنه شد و آمد بپرده كعبه در آويخت و فرمود پروردگار محمد محمد را بيش از اين گرسنه مدار جبرئيل فرود آمد و بادامى برايش آورد و گفت يا محمد خداى جل جلاله سلام ميرساند و ميفرمايد اين بادامرا باز كن و آن را باز كرد بناگاه در آن برگ سبز و خرمى بود بر آن نوشته بود لا اله الا اللّٰه محمد رسول اللّٰه . محمد را بعلى كمك دادم و و او را به وى يارى كردم بانصاف در باره خدا قضاوت نكرده كسى كه خدا را در سرنوشت خود متهم دارد و در روزى دادن به وى كاهل شمرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 553
الأمالی (للصدوق)
9.عبد اللّه بن عباس مى گويد روزى پيامبر سخت گرسنه گشت و خود را بر پرده كعبه آويخت و فرمود:
اى پروردگار محمد!محمد از اين بيشتر گرسنه نگاه مدار.جبرئيل نازل گشت و بادامى براى حضرت آورد و گفت:اى محمد!خداوند تو را درود مى فرستد و مى فرمايد كه اين بادام را بگشاى.حضرت آن را گشود و برگ سبز و تازه اى در آن يافت كه روى آن چنين نوشته شده بود:لا اله الا اللّه محمد رسول اللّه.محمد را به وسيله على مدد رساندم و او را به وسيله محمد.كسى كه خداوند را درباره رزق خويش متهم ساخته و او را در رزق رساندن كاهل بدانند،درباره خداوند داورى منصفانه نداشته است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 357
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبِ بْنِ وَهْبٍ اَلْقَاضِي عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : تَنَفَّلُوا فِي سَاعَةِ اَلْغَفْلَةِ وَ لَوْ بِرَكْعَتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ فَإِنَّهُمَا تُورِثَانِ دَارَ اَلْكَرَامَةِ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَا سَاعَةُ اَلْغَفْلَةِ قَالَ بَيْنَ اَلْمَغْرِبِ وَ اَلْعِشَاءِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 554 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود در ساعت غفلت نماز نافله بخوانيد گرچه دو ركعت سبك باشد كه باعث دار كرامت شوند، عرض شد يا رسول اللّٰه ساعت غفلت كدام است ؟ فرمود ميان عشاء و مغرب.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 554
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در هنگام غفلت زدگى نماز نافله بخوانيد،هرچند كه دو ركعت سبك باشد،زيرا سبب ورود در سراى كرامت خواهد شد.گفتند:اى پيامبر خدا!هنگام غفلت زدگى كدام است ؟فرمود:بين مغرب و عشا است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 357
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 554
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَسَّانَ اَلْوَاسِطِيِّ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ اَلْهَاشِمِيِّ مَوْلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: بَيْنَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ذَاتَ يَوْمٍ جَالِسٌ مَعَ اِبْنِ اَلْحَنَفِيَّةِ إِذْ قَالَ يَا مُحَمَّدُ اِئْتِنِي بِإِنَاءٍ مِنْ مَاءٍ أَتَوَضَّأْ لِلصَّلاَةِ فَأَتَاهُ مُحَمَّدٌ بِالْمَاءِ فَأَكْفَأَ بِيَدِهِ اَلْيُمْنَى عَلَى يَدِهِ اَلْيُسْرَى ثُمَّ قَالَ بِسْمِ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي جَعَلَ اَلْمَاءَ طَهُوراً وَ لَمْ يَجْعَلْهُ نَجِساً قَالَ ثُمَّ اِسْتَنْجَى فَقَالَ اَللَّهُمَّ حَصِّنْ فَرْجِي وَ أَعِفَّهُ وَ اُسْتُرْ عَوْرَتِي وَ حَرِّمْنِي عَلَى اَلنَّارِ قَالَ ثُمَّ تَمَضْمَضَ فَقَالَ اَللَّهُمَّ لَقِّنِّي حُجَّتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ وَ أَطْلِقْ لِسَانِي بِذِكْرِكَ ثُمَّ اِسْتَنْشَقَ فَقَالَ اَللَّهُمَّ لاَ تُحَرِّمْ عَلَيَّ رِيحَ اَلْجَنَّةِ وَ اِجْعَلْنِي مِمَّنْ يَشَمُّ رِيحَهَا وَ رَوْحَهَا وَ طِيبَهَا قَالَ ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ فَقَالَ اَللَّهُمَّ بَيِّضْ وَجْهِي يَوْمَ تَسْوَدُّ فِيهِ اَلْوُجُوهُ وَ لاَ تُسَوِّدْ وَجْهِي يَوْمَ تَبْيَضُّ فِيهِ اَلْوُجُوهُ ثُمَّ غَسَلَ يَدَهُ اَلْيُمْنَى فَقَالَ اَللَّهُمَّ أَعْطِنِي كِتَابِي بِيَمِينِي وَ اَلْخُلْدَ فِي اَلْجِنَانِ بِيَسَارِي وَ حَاسِبْنِي « حِسٰاباً يَسِيراً » ثُمَّ غَسَلَ يَدَهُ اَلْيُسْرَى فَقَالَ اَللَّهُمَّ لاَ تُعْطِنِي كِتَابِي بِشِمَالِي وَ لاَ تَجْعَلْهَا مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِي وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ مُقَطَّعَاتِ اَلنِّيرَانِ ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ فَقَالَ اَللَّهُمَّ غَشِّنِي بِرَحْمَتِكَ وَ بَرَكَاتِكَ وَ عَفْوِكَ ثُمَّ مَسَحَ رِجْلَيْهِ فَقَالَ اَللَّهُمَّ ثَبِّتْ قَدَمَيَّ عَلَى اَلصِّرَاطِ [ثَبِّتْنِي عَلَى اَلصِّرَاطِ ] يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ اَلْأَقْدَامُ وَ اِجْعَلْ سَعْيِي فِيمَا يُرْضِيكَ عَنِّي ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَنَظَرَ إِلَى مُحَمَّدٍ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ مَنْ تَوَضَّأَ مِثْلَ وُضُوئِي وَ قَالَ مِثْلَ قَوْلِي خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ كُلِّ قَطْرَةٍ مَلَكاً يُقَدِّسُهُ وَ يُسَبِّحُهُ وَ يُكَبِّرُهُ وَ يَكْتُبُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ ثَوَابَ ذَلِكَ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 554 )
11 - يك روز امير المؤمنين با پسرش محمد بن حنفيه نشسته بود و باو فرمود اى محمد يك ظرف آبى برايم بياور تا وضوى نماز سازم محمد ظرف آبى براى او آورد و آن حضرت كفى آب با دست راستش بدست چپش ريخت و فرمود بنام خدا حمد خدا را كه آب را پاك كننده نمود و نجسش نساخت سپس استنجاء كرد و فرمود خدايا فرجم پارسا دار و عورتم بپوش و بر دوزخم حرام كن در مضمضه فرمود خدايا حجت خود را در روز ملاقات بمن تلقين كن و زبانم را بذكرت روان كن و استنشاق كرد و فرمود خدايا بوى بهشت را بر من غدقن مكن و مرا از آنها كه بوى و نسيم و طيب آن را ميبويند مقرر دار گفت پس از آن روى خود را شست و گفت خدايا سفيد كن رويم را روزى كه روها سياه است و سياه مكن رويم برابر روسفيدان. سپس دست راستش را شست و گفت خدايا نامه عملم را بدست راستم ده و خلد را در بهشت بر كنارم نه و بآسانى حسابم را بكش پس دست چپش را شست و گفت خدايا نامه عمل مرا بدست چپم مده و آن را بر گردنم غل مكن و بتو پناه برم از تيكه هاى آتش و سر را مسح كرد و فرمود خدايا در رحمت و بركاتت و عفو خود اندرم كن. سپس دو پا را مسح كرد و فرمود خدايا دو گامم را بر صراط بر جا دار روزى كه گامها بلغزند و تلاشم را بدان كارى قرار ده كه ترا از من خشنود كند پس نگاهى بمحمد كرد و فرمود اى محمد هر كه چون من وضوء سازد و آنچه گفتم بگويد خدا از هر قطره آب وضويش فرشته اى آفريند كه تقديس و تسبيح و تكبير كنند و خدا تا قيامت ثوابش را براى او نويسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 554
الأمالی (للصدوق)
11.امام باقر عليه السّلام فرمود:روزى امير مومنان عليه السّلام با فرزندش محمد بن حنيفه نشسته بود.حضرت به او فرمود:اى محمد!ظرف آبى براى من مهيا ساز تا وضو براى نماز بگيرم. او ظرف آب را آورده و حضرت يكى كف آب به دست چپ ريخت و فرمود:«بسم اللّه و الحمد للّه الذى جعل الماء طهورا و لم يجعله نجسا»به نام خداوند و سپاس خداوندى كه آب را پاك كننده قرار داد و نجسش ننمود.آنگاه كه استنجا كرد،فرمود:«اللهم حصن فرجى و اعفه و استر عورتى و حرمتى على النار»خدايا!فرجم را پاك بدار و عورتم را بپوشان و بر دوزخ فراهم كن.آنگاه كه آب در دهان چرخانيد فرمود:«اللهم لقنى حجتى يوم القاك و اطلق لسانى بذكرك»و آن گاه كه استنشاق كرد چنين فرمود:«اللهم لا تحرم علىّ ريح الجنته و اجعلنى ممن يشم ريحها و روحها و طيبها»خدايا!بوى بهشت را از من باز ندار و مرا از كسانى كه نسيم خوش آن را مى بويند، قرار بده.و آن گاه كه صورت خود را شست،فرمود:«اللهم بيض وجهى يوم تسود فيه الوجوه و لا تسود وجهى يوم تبيض فيه الوجوه»خداوندا!صورتم را سفيد كن در روزى كه صورت ها سياه خواهند بود و در برابر سفيدرويان صورت مرا سياه مگردان.و آن گاه كه دست راست خود را شست،فرمود:«اللهم اعطنى كتابى بيمينى و الخلد فى الجنان بيسارى و حاسبنى و حسابا يسيرا»خدايا!نامۀ اعمالم را به دست راستم بده و جاودانگى بهشتى را در كنارم قرار ده،حسابم را آسان كن و آن گاه كه دست چپ خود را شست،فرمود:«اللهم لا تعطنى كتابى بشمالى و لا تجعلها مغلوله عنقى و اعوذ بك من مقطعات النيران.خداوندا!نامه عملم را به دست چپم نده و آن را بر گردنم غل مكن،به تو پناه مى برم از تكه هاى آتش.سپس سرش را مسح كرد و فرمود:«اللهم غشنى برحمتك و بركاتك و عفوك»خدايا!مرا در رحمت و بركات و عفوت فرو ببر.و آنگاه كه پاها را مسح كشيد،فرمود:«اللهم ثبت قدمى على الصراط يوم تزل فيه الاقدام و اجعل سعيى فيما يرضيك عنى»خداوندا!دو گامم را روى پل صراط پابرجا كن،روزى كه گام ها خواهند لغزيد،تلاشم را در كنارى بگذار كه تو را از من خشنود گرداند و آن گاه به محمد فرزندش نگريست و فرمود:اى محمد!هركس مانند من وضو بگيرد و سپس آنچه را كه گفته ام بر زبان آورد خداوند از هرقطره آب وضوى وى فرشته اى خواهد آفريد كه او را تقديس كرده و تسبيح و تكبير گويند و خداوند پاداش آن را براى چنين وضوگيرنده اى ثبت خواهد كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 357
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ يَقُولُ لِأَصْحَابِهِ يَا بَنِي آدَمَ اِهْرَبُوا مِنَ اَلدُّنْيَا إِلَى اَللَّهِ وَ أَخْرِجُوا قُلُوبَكُمْ عَنْهَا فَإِنَّكُمْ لاَ تَصْلُحُونَ لَهَا وَ لاَ تَصْلُحُ لَكُمْ وَ لاَ تَبْقَوْنَ فِيهَا وَ لاَ تَبْقَى لَكُمْ هِيَ اَلْخَدَّاعَةُ اَلْفَجَّاعَةُ اَلْمَغْرُورُ مَنِ اِغْتَرَّ بِهَا اَلْمَغْبُونُ مَنِ اِطْمَأَنَّ إِلَيْهَا اَلْهَالِكُ مَنْ أَحَبَّهَا وَ أَرَادَهَا - « فَتُوبُوا إِلىٰ » اَللَّهِ « بٰارِئِكُمْ » وَ « اِتَّقُوا رَبَّكُمْ وَ اِخْشَوْا يَوْماً لاٰ يَجْزِي وٰالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لاٰ مَوْلُودٌ هُوَ جٰازٍ عَنْ وٰالِدِهِ شَيْئاً » أَيْنَ آبَاؤُكُمْ أَيْنَ أُمَّهَاتُكُمْ أَيْنَ إِخْوَتُكُمْ أَيْنَ أَخَوَاتُكُمْ أَيْنَ أَوْلاَدُكُمْ دُعُوا فَأَجَابُوا وَ اُسْتُودِعُوا اَلثَّرَى وَ جَاوَرُوا اَلْمَوْتَى وَ صَارُوا فِي اَلْهَلْكَى وَ خَرَجُوا عَنِ اَلدُّنْيَا وَ فَارَقُوا اَلْأَحِبَّةَ وَ اِحْتَاجُوا إِلَى مَا قَدَّمُوا وَ اِسْتَغْنَوْا عَمَّا خَلَّفُوا فَكَمْ تُوعَظُونَ وَ كَمْ تُزْجَرُونَ وَ أَنْتُمْ لاَهُونَ سَاهُونَ مَثَلُكُمْ فِي اَلدُّنْيَا مَثَلُ اَلْبَهَائِمِ هِمَّتُكُمْ بُطُونُكُمْ وَ فُرُوجُكُمْ أَمَا تَسْتَحْيُونَ مِمَّنْ خَلَقَكُمْ وَ قَدْ أَوْعَدَ مَنْ عَصَاهُ اَلنَّارَ وَ لَسْتُمْ مِمَّنْ يَقْوَى اَلنَّارَ وَ وَعَدَ مَنْ أَطَاعَهُ اَلْجَنَّةَ وَ مُجَاوَرَتَهُ فِي اَلْفِرْدَوْسِ اَلْأَعْلَى فَتَنَافَسُوا فِيهِ وَ كُونُوا مِنْ أَهْلِهِ وَ أَنْصِفُوا مِنْ أَنْفُسِكُمْ وَ تَعَطَّفُوا عَلَى ضُعَفَائِكُمْ وَ أَهْلِ اَلْحَاجَةِ مِنْكُمْ وَ « تُوبُوا إِلَى اَللّٰهِ تَوْبَةً نَصُوحاً » وَ كُونُوا عَبِيداً أَبْرَاراً وَ لاَ تَكُونُوا مُلُوكاً جَبَابِرَةً وَ لاَ مِنَ اَلْعُتَاةِ اَلْفَرَاعِنَةِ اَلْمُتَمَرِّدِينَ عَلَى مَنْ قَهَرَهُمْ بِالْمَوْتِ جَبَّارِ اَلْجَبَابِرَةِ رَبِّ اَلسَّمَاوَاتِ وَ رَبِّ اَلْأَرَضِينَ وَ إِلَهِ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ « مٰالِكِ يَوْمِ اَلدِّينِ » « شَدِيدِ اَلْعِقٰابِ » أَلِيمِ اَلْعَذَابِ لاَ يَنْجُو مِنْهُ ظَالِمٌ وَ لاَ يَفُوتُهُ شَيْءٌ وَ لاَ يَعْزُبُ عَنْهُ شَيْءٌ وَ لاَ يَتَوَارَى مِنْهُ شَيْءٌ أَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عِلْمُهُ وَ أَنْزَلَهُ مَنْزِلَتَهُ فِي جَنَّةٍ أَوْ نَارٍ اِبْنَ آدَمَ اَلضَّعِيفُ أَيْنَ يَهْرُبُ مَنْ يَطْلُبُكَ فِي سَوَادِ لَيْلِكَ وَ بَيَاضِ نَهَارِكَ وَ فِي كُلِّ حَالٍ مِنْ حَالاَتِكَ قَدْ أَبْلَغَ مَنْ وَعَظَ وَ أَفْلَحَ مَنِ اِتَّعَظَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 555 )
12 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود عيسى بن مريم ميفرمود باصحابش اى فرزندان آدم از دنيا بگريزيد بسوى خدا و دل از آن برداريد كه آن را نشائيد و آنهم براى شما نشايد، در آن نمانيد و براى شما نماند هم آنست پر فريب و پرماجرا فريبخورده است كسى كه بدان مغرور شود مغبونست آنكه بدان دل دهد هلاك است آنكه آن را دوست دارد و بخواهيد بدرگاه آفريننده خود باز گرديد و از پروردگار خود بپرهيزيد و بترسيد از روزى كه پدر مجازات پسر را نكشد و فرزند بجاى پدر مجازات نشود، كجايند پدرانتان ؟ كجايند برادرانتان ؟ كجايند خواهرانتان ؟ كجايند فرزندانتان ؟ آنها را دعوت كردند و اجابت نمودند و با اين وطن وداع كردند و با مردگان آرميدند و در نابودان در آمدند، از دنيا برآمدند و از دوستان جدا شدند و نيازمند آنچه پيش فرستاده بودند گرديدند و از آنچه بجا نهادند مستغنى شدند تا چند پند داده شويد و تا چند جلوگيرى شويد و شما در بازى و پشت سر اندازى هستيد؟ شما در دنيا چون جانوريد، در انديشه شكم و شهوتيد، شرم نداريد از آنكه شما را آفريده با آنكه نافرمان خود را بدوزخ تهديد كرده و شما تاب آن نداريد و فرمانبر خود را وعده بهشت و مجاورت فردوس اعلى داده، در آن رقابت كنيد و از اهل آن باشيد، نسبت بخود انصاف دهيد و بر ناتوانان خود لطف داشته باشيد و هم بر حاجتمندان خود و بخدا توبه با اخلاص كنيد، نيكان باشيد نه پادشاهان جبار و نه سركشان فرعون شعار متمرد بر آنكه بمرگ بر آنها چيره باشد و جبار جبارانست و پروردگار آسمانها و زمين و معبود اولين و آخرين و مالك يوم دين، سخت كيفر و دردناك شكنجه ستمكارى از دست او بدر نرود و چيزى از او فوت نشود و چيزى بر او نهان نماند و چيزى از او نهفته نگردد، هر چيز را دانش او آمار كرده و بجاى خود مقرر نموده از بهشت يا دوزخ، اى آدميزاده ناتوان كجا گريزى از كسى كه تو را در روشنى روزت و سياهى شبت ميجويد و در هر حال باشى، خوب تبليغ كرد هر كه پند داد و رستگار است هر كه پند گرفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 555
الأمالی (للصدوق)
12.امام صادق عليه السّلام فرمود:عيسى بن مريم عليه السّلام به حواريون خويش فرمود:اى فرزندان آدم عليه السّلام!از دنيا به جانب خداوند گريز داشته باشيد و دل از محبت آن جدا سازيد كه نه شما شايسته آن هستيد و نه آن شايسته شما.و نيز در دنيا نخواهيد ماند و دنيا نيز براى شما نخواهد ماند.دنيا آكنده از فريب است و حكايت فريب خوردگان.
كسى كه به دنيا مغرور گردد،باخته است.از خداوند پروا كنيد و نيز از روزى كه پدر كيفر را تحمل نكند و او بر جاى پدر كيفر نشود.كجا هستند پدران شما؟كجا هستند برادران شما؟كجا هستند خواهران شما؟كجا هستند فرزندان شما؟آنان را فراخواندند و پذيرفتند و با دنيا وداع كردند و در كنار مردگان خفتند و در حلقه نابودشدگان درآمدند.آنان از دنيا سر برآوردند و از دوستان جدا شدند و به آن چه پيش تر فرستاده بودند، نياز پيدا كردند و از آن چه در دنيا نهادند،بى نياز شدند.تا كى به شما اندرز داده شود كه تا كى شما را باز دارند؟و شما هنوز سرگرم باشيد و كار ابديت را پشت سر افكنيد؟شمايان در دنيا همانند چهارپايان هستيد و در فكر شكم و شهوت.آيا از كسى كه شما را خلق كرده است،شرم نمى كنيد.با دانستن اينكه بنده او نافرمان را از دوزخ ترسانده است ؟و شما تحمل آن را نخواهيد داشت.خداوند بنده فرمان بردار خود را در بهشت و جوار فردوس اعلى بشارت داده است.در آن سو رقابت داشته و از راهيان آن باشيد.با خود منصفانه رفتار كنيد و به فرودستان و نيازمندان مهربانى كنيد.
بازگشت خالصانه به سوى خداوند داشته باشيد.پيوسته شايستگان باشيد نه حاكمان سلطه گر و نه سركشانى كه شيوه فرعون را دارند و از فرمان كسى كه با مرگ بر آنان چيره گشته است سرباز مى زنند.او جبار جباران است و پروردگار آسمانها و زمين.و نيز خداى نسل نخستين و نسل واپسين و نيز صاحب روز رستاخيز و سخت كيفردهنده و داراى عذاب دردناك.ستم پيشه اى از چنگ قدرت او نمى تواند بگريزد و چيزى از ياد او نخواهد رفت و نيز چيزى بر او پنهان نخواهد ماند.هرچيز در علم او آمده و در جاى خويش نهاده شده است؛از بهشت يا دوزخ.اى فرزند آدم كه ناتوانى از قدرت كسى كه تو را در روشنايى روز و سياهى شب تو جوياست كجا خواهى گريخت ؟او در همه حال از احوال تو به نيكويى اندرزت داد و بى گمان كسى راه رستگارى را پيمود كه اندرز خداوند در روح او كارگر افتاد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 359
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 555
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ تَظَاهَرَتْ عَلَيْهِ اَلنِّعَمُ فَلْيَقُلِ « اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ » وَ مَنْ أَلَحَّ عَلَيْهِ اَلْفَقْرُ فَلْيُكْثِرْ مِنْ قَوْلِ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ فَإِنَّهُ كَنْزٌ مِنْ كُنُوزِ اَلْجَنَّةِ وَ فِيهِ اَلشِّفَاءُ مِنِ اِثْنَيْنِ وَ سَبْعِينَ دَاءً أَدْنَاهَا اَلْهَمُّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 556 )
13 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه نعمت پياپى دارد بسيار بگويد الحمد للّٰه رب العالمين. و هر كه فقر بر او پايد بايد بسيار بگويد لا حول و لا قوة الا باللّٰه العلى العظيم. كه آن يكى از گنجهاى بهشت است و درمان هفتاد و دو نوع بلا است كه كمتر آن اندوه است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 556
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام از اجدادش نقل فرمود كه رسول اللّه فرموده است:هركس كه نعمت ها به سويش هجوم آوردند.پس الحمد للّه رب العالمين بگويد و كسى كه بر فقر پافشارى كند،بسيار لا حول و لا قوّة الاّ باللّه العلى العظيم بگويد،همانا آن،يكى از گنج هاى بهشت است كه در آن شقاى هفتاد و دو نوع بلا است كه كمترين آن اندوه است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 361
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 556
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ دِينَارٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ أَهْلَ اَلنَّارِ يَتَعَاوَوْنَ فِيهَا كَمَا يَتَعَاوَى اَلْكِلاَبُ وَ اَلذِّئَابُ مِمَّا يَلْقَوْنَ مِنْ أَلَمِ [أَلِيمِ] اَلْعَذَابِ مَا ظَنُّكَ يَا عَمْرُو بِقَوْمٍ لاَ يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَ لاَ يُخَفَّفُ عَنْهُمْ مِنْ عَذَابِهَا عِطَاشٍ فِيهَا جِيَاعٍ كَلِيلَةٍ أَبْصَارُهُمْ صُمٍّ بُكْمٍ عُمْيٍ مُسْوَدَّةٍ وُجُوهُهُمْ خَاسِئِينَ فِيهَا نَادِمِينَ مَغْضُوبٍ عَلَيْهِمْ فَلاَ يُرْحَمُونَ وَ مِنَ اَلْعَذَابِ « فَلاٰ يُخَفَّفُ عَنْهُمُ » وَ « فِي اَلنّٰارِ يُسْجَرُونَ » وَ مِنَ اَلْحَمِيمِ يَشْرَبُونَ وَ مِنَ اَلزَّقُّومِ يَأْكُلُونَ وَ بِكَلاَئِبِ اَلنَّارِ يُحْطَمُونَ وَ بِالْمَقَامِعِ يُضْرَبُونَ وَ اَلْمَلاَئِكَةُ اَلْغِلاَظُ اَلشِّدَادُ لاَ يَرْحَمُونَ وَ هُمْ [فَهُمْ] فِي اَلنَّارِ يُسْحَبُونَ « عَلىٰ وُجُوهِهِمْ » وَ مَعَ اَلشَّيَاطِينِ يُقَرَّنُونَ وَ فِي اَلْأَنْكَالِ وَ اَلْأَغْلاَلِ يُصَفَّدُونَ إِنْ دَعَوْا لَمْ يُسْتَجَبْ لَهُمْ وَ إِنْ سَأَلُوا حَاجَةً لَمْ تُقْضَ لَهُمْ هَذِهِ حَالُ مَنْ دَخَلَ اَلنَّارَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 557 )
14 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود دوزخيان چون سگ مويه كنند از سخنى عذاب چه گمان برى اى عمرو (راوى حديث است) بمردمى كه مرگ ندارند تا برهنه و عذابشان تخفيف ندارد و تشنه و گرسنه و معيوب چشم كر و كور و سيه روى و رانده در دوزخ و پشيمان و مغضوب از عذاب بر آنها ترحم نشود و تخفيف ندارند و ميسوزند و از حميم مينوشند و از زقوم ميخورند و با قلاب آتشين فرو كشيده شوند و با گرز كوبيده شوند و فرشتگان غلاظ و شداد بر آنها رحم نكنند و در دوزخ بروى خود آنها را بكشند و با شياطين قرينند و در سختيها و بندهاى گردانند اگر فرياد كشند اجابت نشوند و اگر درخواستى كنند برآورده نشود اينست حال آنها كه بدوزخ در آيند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 557
الأمالی (للصدوق)
14.عمرو بن ثابت مى گويد كه امام باقر عليه السّلام فرمود:اهل دوزخ از دشوارى عذاب الهى مانند سگ مى نالند.آنگاه امام رو به من كرد و فرمود:اى عمرو!درباره كسانى كه نه مرگ دارند تا خود را از عذاب برهانند و نه عذابشان كاهش مى يابد و پيوسته تشنگى و گرسنگى دارند و كر و كور و سياه چهره اند،چه پندارى دارى ؟آنان راندگان به سوى دوزخ و نيز پشيمان شدگان مى باشند.خشم خداوند بر آنان چيره گشته و از«حميم»مى نوشند و از«زقوم»مى خورند و با قلاب آتشين به پايين كشانده مى شوند و با گرز بر فرق سرشان فرود مى آورند و فرشتگان غلاظ و شداد به آنان رحم نخواهند كرد و آنان را به جانب خود مى كشانند.آنان با شيطان ها همنشين بوده و در دشوارى ها و بندهاى سنگين گرفتارند. اگر فرياد كنند،فريادرسى ندارند و اگر خواسته اى اظهار كنند،اجابت نشود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 361
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 557
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحِيمِ بْنُ عَلِيِّ بْنِ سَعِيدٍ اَلْجَبَلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ نَضْرٍ [نَصْرٍ] اَلْخَزَّازُ قَالَ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ طَلْحَةَ عَنْ أَسْبَاطِ بْنِ نَضْرٍ عَنْ سِمَاكِ بْنِ حَرْبٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ قَالَ: أَتَيْتُ عَبْدَ اَللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ فَقُلْتُ لَهُ يَا اِبْنَ عَمِّ رَسُولِ اَللَّهِ إِنِّي جِئْتُكَ أَسْأَلُكَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ اِخْتِلاَفِ اَلنَّاسِ فِيهِ فَقَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ يَا اِبْنَ جُبَيْرٍ جِئْتَنِي تَسْأَلُنِي عَنْ خَيْرِ خَلْقِ اَللَّهِ مِنَ اَلْأُمَّةِ بَعْدَ مُحَمَّدٍ نَبِيِّ اَللَّهِ جِئْتَنِي تَسْأَلُنِي عَنْ رَجُلٍ كَانَتْ لَهُ ثَلاَثَةُ آلاَفِ مَنْقَبَةٍ فِي لَيْلَةٍ وَاحِدَةٍ وَ هِيَ لَيْلَةُ اَلْقِرْبَةِ يَا اِبْنَ جُبَيْرٍ جِئْتَنِي تَسْأَلُنِي عَنْ وَصِيِّ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ وَزِيرِهِ وَ خَلِيفَتِهِ وَ صَاحِبِ حَوْضِهِ وَ لِوَائِهِ وَ شَفَاعَتِهِ وَ اَلَّذِي نَفْسُ اِبْنِ عَبَّاسٍ بِيَدِهِ لَوْ كَانَتْ بِحَارُ اَلدُّنْيَا مِدَاداً وَ اَلْأَشْجَارُ أَقْلاَماً وَ أَهْلُهَا كُتَّاباً فَكَتَبُوا مَنَاقِبَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ فَضَائِلِهِ مِنْ يَوْمَ خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلدُّنْيَا إِلَى أَنْ يُفْنِيَهَا مَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَاهُ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 557 )
15 - سعيد بن جبير گويد نزد عبد اللّٰه بن عباس رفتم و گفتم اى عموزاده رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) من آمدم نزد تو از على بن ابى طالب (عليه السّلام) بپرسم و از اختلاف مردم در باره او ابن عباس گفت پسر جبير آمدى از من راجع به بهترين خلق خدا در امت پس از محمد پيغمبر خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بپرسى، بپرسى از مرديكه در يك شب سه هزار منقبت دارد و آن شب قربت است اى پسر جبير آمدى بپرسى، از من از وصى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و وزيرش و خليفه اش و صاحب حوضش و لوائى و شفاعتش و سوگند بدان كه جان ابن عباس در دست او است اگر همه جهان مركب شود و همه درختان قلم و همه خلقش نويسنده و مناقب على بن ابى طالب و فضائلش را از روزى كه خدا جهان را آفريده تا روزى كه نابودش كند بنويسد ده يك آن را ننويسند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 557
الأمالی (للصدوق)
15.سعيد بن جبير مى گويد پيش عبد اللّه بن عباس رفته و گفتم اى پسر عم با پيامبر خدا مى خواهم درباره على بن ابى طالب عليه السّلام سؤال كنم و از اختلافى كه مردم در ارتباط با حضرت دارند.ابن عباس گفت:اى پسر جبير!از من درباره كسى سؤال مى كنى كه پس از محمد رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله بهترين آفريدگان خداوند در امت اسلام است؛از كسى كه در شبى سه هزار منقبت داشته و آن شب قربت است.اى پسر جبير!از من درباره وصى پيامبر خدا و نيز جانشين و دارنده حوض پيامبر و پرچم و شفاعت او جويا شده اى.اى پسر جبير!سوگند به كسى كه جان عبد اللّه بن عباس در دست اوست،اگر تمام جهان به صورت مركب درآيد،تمام درختان قلم شوند و تمام مردمان كاتب و بخواهند مناقب و فضايل على عليه السّلام را از روز نخست آفرينش جهان تا روز پايانى آن بنگارند،يك دهم آن را نمى توانند ثبت كنند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 363
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ بَكْرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ بُهْلُولٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ سَلاَّمِ بْنِ أَبِي عَمْرَةَ عَنْ مَعْرُوفِ بْنِ خَرَّبُوذَ عَنْ أَبِي اَلطُّفَيْلِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ: أَنَا سَيِّدُ اَلنَّبِيِّينَ وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَ اَلْأَئِمَّةُ بَعْدَهُمَا سَادَاتُ اَلْمُتَّقِينَ وَلِيُّنَا وَلِيُّ اَللَّهِ وَ عَدُوُّنَا عَدُوُّ اَللَّهِ وَ طَاعَتُنَا طَاعَةُ اَللَّهِ وَ مَعْصِيَتُنَا مَعْصِيَةُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ « حَسْبُنَا اَللّٰهُ وَ نِعْمَ اَلْوَكِيلُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 558 )
16 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من سيد پيغمبرانم و على بن ابى طالب سيد اوصياء است و حسن و حسين دو سيد جوانان اهل بهشت و امامان بعد از آنها سادات متقيان ولى ما ولى خدا است و دشمن ما دشمن خدا طاعت ما طاعت خدا است و نافرمانى ما نافرمانى خداى عز و جل و«
حَسْبُنَا اَللّٰهُ وَ نِعْمَ اَلْوَكِيلُ
».
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 558
الأمالی (للصدوق)
16.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:من سرور پيامبران هستم و على بن ابى طالب سرور اوصياست و حسن و حسين سرور جوانان بهشتى هستند و پيشوايان معصوم پس از آنان سرور پارسايان مى باشند.دوست ما دوست خداوند است و دشمن ما دشمن خداوند است.فرمان بردن از ما فرمان بردن از خداست و نافرمانى ما،نافرمانى اوست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 363
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 558
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: نَحْنُ سَادَةٌ فِي اَلدُّنْيَا وَ مُلُوكٌ فِي اَلْآخِرَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 558 )
17 - امام رضا (عليه السّلام) فرمود، ما در دنيا ساداتيم و در آخرت ملوك
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 558
الأمالی (للصدوق)
17.امام رضا عليه السّلام فرمود:ما در دنيا سروريم و در آخرت شادمان خواهيم بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 363
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ اَلْخَطَّابِ اَلْبَرَاوِسْتَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُقَاتِلٍ قَالَ حَدَّثَنِي حَامِدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ هَارُونَ عَنِ اَلصَّادِقِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَقَدْ هَمَمْتُ بِتَزْوِيجِ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ اِبْنَةَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حِيناً وَ لَمْ أَتَجَرَّأْ أَنْ أَذْكُرَ ذَلِكَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ إِنَّ ذَلِكَ اِخْتَلَجَ فِي صَدْرِي لَيْلِي وَ نَهَارِي حَتَّى دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا عَلِيُّ قُلْتُ لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ هَلْ لَكَ فِي اَلتَّزْوِيجِ قُلْتُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَعْلَمُ وَ إِذَا هُوَ يُرِيدُ أَنْ يُزَوِّجَنِي بَعْضَ نِسَاءِ قُرَيْشٍ وَ إِنِّي لَخَائِفٌ عَلَى فَوْتِ فَاطِمَةَ فَمَا شَعَرْتُ بِشَيْءٍ إِذْ أَتَانِي رَسُولُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ لِي أَجِبِ اَلنَّبِيَّ وَ أَسْرِعْ فَمَا رَأَيْنَا رَسُولَ اَللَّهِ أَشَدَّ فَرَحاً مِنْهُ اَلْيَوْمَ قَالَ فَأَتَيْتُهُ مُسْرِعاً فَإِذَا هُوَ فِي حُجْرَةِ أُمِّ سَلَمَةَ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيَّ تَهَلَّلَ وَجْهُهُ فَرَحاً وَ تَبَسَّمَ حَتَّى نَظَرْتُ إِلَى بَيَاضِ أَسْنَانِهِ يَبْرُقُ فَقَالَ أَبْشِرْ يَا عَلِيُّ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ كَفَانِي مَا قَدْ كَانَ هَمَّنِي مِنْ أَمْرِ تَزْوِيجِكَ فَقُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ أَتَانِي جَبْرَئِيلُ وَ مَعَهُ مِنْ سُنْبُلِ اَلْجَنَّةِ وَ قَرَنْفُلِهَا فَنَاوَلَنِيهِمَا فَأَخَذْتُهُمَا وَ شَمِمْتُهُمَا فَقُلْتُ مَا سَبَبُ هَذَا اَلسُّنْبُلِ وَ اَلْقَرَنْفُلِ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَمَرَ سُكَّانَ اَلْجِنَانِ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ وَ مَنْ فِيهَا أَنْ يُزَيِّنُوا اَلْجِنَانَ كُلَّهَا بِمَغَارِسِهَا وَ أَشْجَارِهَا وَ ثِمَارِهَا وَ قُصُورِهَا وَ أَمَرَ رِيحَهَا فَهَبَّتْ بِأَنْوَاعِ اَلْعِطْرِ وَ اَلطِّيبِ وَ أَمَرَ حُورَ عِينِهَا بِالْقِرَاءَةِ فِيهَا بِسُورَةِ طه وَ طَوَاسِينَ وَ يس وَ حمعسق ثُمَّ نَادَى مُنَادٍ مِنْ تَحْتِ اَلْعَرْشِ أَلاَ إِنَّ اَلْيَوْمَ يَوْمُ وَلِيمَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَلاَ إِنِّي أُشْهِدُكُمْ أَنِّي قَدْ زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ بِنْتَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ رِضًى مِنِّي بَعْضُهُمَا لِبَعْضٍ ثُمَّ بَعَثَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى سَحَابَةً بَيْضَاءَ فَقَطَرَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ لُؤْلُؤِهَا وَ زَبَرْجَدِهَا وَ يَوَاقِيتِهَا وَ قَامَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ فَنَثَرَتْ مِنْ سُنْبُلِ اَلْجَنَّةِ وَ قَرَنْفُلِهَا هَذَا مِمَّا نَثَرَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ ثُمَّ أَمَرَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَلَكاً مِنْ مَلاَئِكَةِ اَلْجَنَّةِ يُقَالُ لَهُ رَاحِيلُ وَ لَيْسَ فِي اَلْمَلاَئِكَةِ أَبْلَغُ مِنْهُ فَقَالَ اُخْطُبْ يَا رَاحِيلُ فَخَطَبَ بِخُطْبَةٍ لَمْ يَسْمَعْ بِمِثْلِهَا أَهْلُ اَلسَّمَاءِ وَ لاَ أَهْلُ اَلْأَرْضِ ثُمَّ نَادَى مُنَادٍ أَلاَ يَا مَلاَئِكَتِي وَ سُكَّانَ جَنَّتِي بَارِكُوا عَلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَبِيبِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ فَقَدْ بَارَكْتُ عَلَيْهِمَا أَلاَ إِنِّي زَوَّجْتُ أَحَبَّ اَلنِّسَاءِ إِلَيَّ مِنْ أَحَبِّ اَلرِّجَالِ إِلَيَّ بَعْدَ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمُرْسَلِينَ فَقَالَ رَاحِيلُ اَلْمَلَكُ يَا رَبِّ وَ مَا بَرَكَتُكَ فِيهِمَا بِأَكْثَرَ مِمَّا رَأَيْنَا لَهُمَا فِي جِنَانِكَ وَ دَارِكَ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ يَا رَاحِيلُ إِنَّ مِنْ بَرَكَتِي عَلَيْهِمَا أَنْ أَجْمَعَهُمَا عَلَى مَحَبَّتِي وَ أَجْعَلَهُمَا حُجَّةً عَلَى خَلْقِي وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لَأَخْلُقَنَّ مِنْهُمَا خَلْقاً وَ لَأَنْشَأَنَّ مِنْهُمَا ذُرِّيَّةً أَجْعَلُهُمْ خُزَّانِي فِي أَرْضِي وَ مَعَادِنَ لِعِلْمِي وَ دُعَاةً إِلَى دِينِي بِهِمْ أَحْتَجُّ عَلَى خَلْقِي بَعْدَ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمُرْسَلِينَ فَأَبْشِرْ يَا عَلِيُّ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَكْرَمَكَ كَرَامَةً لَمْ يُكْرِمْ بِمِثْلِهَا أَحَداً وَ قَدْ زَوَّجْتُكَ اِبْنَتِي فَاطِمَةَ عَلَى مَا زَوَّجَكَ اَلرَّحْمَنُ وَ قَدْ رَضِيتُ لَهَا بِمَا رَضِيَ اَللَّهُ لَهَا فَدُونَكَ أَهْلَكَ فَإِنَّكَ أَحَقُّ بِهَا مِنِّي وَ لَقَدْ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ أَنَّ اَلْجَنَّةَ مُشْتَاقَةٌ إِلَيْكُمَا وَ لَوْ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدَّرَ أَنْ يُخْرِجَ مِنْكُمَا مَا يَتَّخِذُهُ عَلَى اَلْخَلْقِ حُجَّةً لَأَجَابَ فِيكُمَا اَلْجَنَّةَ وَ أَهْلَهَا فَنِعْمَ اَلْأَخُ أَنْتَ وَ نِعْمَ اَلْخَتَنُ أَنْتَ وَ نِعْمَ اَلصَّاحِبُ أَنْتَ وَ كَفَاكَ بِرِضَى اَللَّهِ رِضًى قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ بَلَغَ مِنْ قَدْرِي حَتَّى إِنِّي ذُكِرْتُ فِي اَلْجَنَّةِ وَ زَوَّجَنِي اَللَّهُ فِي مَلاَئِكَتِهِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَكْرَمَ وَلِيَّهُ وَ أَحَبَّهُ أَكْرَمَهُ بِمَا لاَ عَيْنٌ رَأَتْ وَ لاَ أُذُنٌ سَمِعَتْ فَأَحْيَاهَا اَللَّهُ لَكَ يَا عَلِيُّ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ « رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ اَلَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ » فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ آمِينَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 558 )
روز جمعه چهاردهم رجب 3681 - على بن ابى طالب فرمود من قصد تزويج فاطمه (عليها السّلام) را نمودم كه دختر محمد (صلّى اللّه عليه و آله) بود ولى جرأت نداشتم آن را به پيغمبر اظهار كنم ولى شب و روز اين انديشه در نهادم بود تا خدمت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) رسيدم و فرمود اى على عرضكردم لبيك يا رسول اللّٰه فرمود ميل زن گرفتن دارى ؟ گفتم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) داناتر است و با خود گفتم ميخواهد يكى از زنان قريش را بمن دهد و نگران بودم كه فاطمه از دستم برود بناگاه فرستاده رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) آمد و گفت پيغمبر را اجابت كن و بشتاب كه نديديم رسول خدا مثل امروز شاد باشد گويد شتابانه آمدم و آن حضرت در حجره ام سلمه بود چون چشمش بمن افتاد خوشحال شد و خنديد تا سفيدى دندانهايش را چون برق نگريستم، فرمود اى على مژده گير كه خدا آنچه را من در دل داشتم از تزويج تو كفايت كرد عرضكردم چگونه، فرمود جبرئيل آمد و سنبل و قرنفل بهشتى همراه آورده بود و بمن داد بوئيدم و گفتم براى چه آوردى ؟ گفت خداى تبارك و تعالى بفرشتگان بهشت و ديگر بهشتيان دستور داد كه بهشت را بيارايند با هر چه دارد از درخت و ميوه و كاخ و بيادش دستور داد تا انواع عطر و بوى خوش وزيد و بحوريانش دستور داد سوره طه و طواسين و يس و حمعسق بخوانند و منادى از عرش جار كشيد كه امروز روز وليمه على بن ابى طالب است هلا همه گواه باشيد كه من فاطمه دختر محمد را بعلى بن ابى طالب تزويج كردم و آنها را براى هم پسنديدم. سپس خدا ابر سفيدى فرستاد از لؤلؤ و زبرجد و ياقوت بهشت بر همه باريد و از سنبل و قرنفل بهشت نثار كرد و اين از نثار فرشته ها است. سپس خدا فرشته اى از بهشت را بنام راحيل كه سخنرانتر فرشتگان است دستور داد تا خطبه اى خواند كه اهل آسمانها و زمين مانند آن را نشنيده بودند. سپس جارچى حق ندا كرد اى فرشتگانم و ساكنان بهشتم بر على بن ابى طالب تبريك گوئيد كه دوست محمد است و بر فاطمه دختر محمد كه من آنها را مبارك كردم هلا من محبوبترين زنان را نزد خود بمحبوبترين مردان نزد خودم پس از پيغمبران و رسولان بزنى دادم، راحيل عرضكرد خدايا بيش از آنچه ما ديديم چه بركنى بآنها دادى، فرمود از آن جمله است كه آنها را بر محبت خود يك دل كردم و بر خلق خود حجت نمودم بعزت و جلال خودم سوگند كه من از آنها خلقى برآورم و نژادى پرورم كه در زمين خزانه داران و معادن علم من باشند و داعيان دينم و بآنها بر خلق خود حجت آورم پس از پيغمبران و رسولان مژده گير اى على كه خداى عز و جل بتو كرامتى داده كه باحدى مانندش نداده من دخترم فاطمه را طبق تزويج خدا بتو تزويج كردم و همان را پسنديدم كه خدا پسنديد اهل خود را برگير كه تو باو از من شايسته ترى جبرئيل بمن خبر داد كه بهشت بشما دو تن مشتاق است و اگر خدا حجت خود را از شما مقدر نكرده بود هر آينه بهشت و اهلش را بوجود شما مفتخر ميكرد چه خوب برادرى هستى و چه خوب دامادى هستى و چه خوب رفيق و صاحبى و رضاى خدايت بس است على گويد گفتم مقام من بآنجا رسيده كه در بهشت ياد شوم و خدا در محضر فرشتگان مرا زن دهد؟ فرمود چون خدا دوست خود را گرامى دارد باو لطفى كند كه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده اى على خدا آن را برايت نگهدارد، على گفت خدايا بمن توفيق ده كه شكر اين نعمتى كه عطا كردى انجام دهم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود آمين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 560
الأمالی (للصدوق)
1.على عليه السّلام فرمود:من مى خواستم با فاطمه ازدواج كنم كه دختر محمد صلّى اللّه عليه و آله است. اما نمى توانستم آن را به پيامبر بگويم.روز و شب اين فكر را داشتم تا اينكه نزد حضرت رفتم.فرمود:اى على!گفتم:لبيك اى پيامبر خدا.فرمود:مايلى كه ازدواج كنى ؟گفتم:پيامبر خداوند داناتر است و پيش خود گفتم:شايد حضرت قصد دارد كه زنى از زنان قريش را به عقد من درآورد.نگران بودم كه مبادا فاطمه عليها السّلام را از دست بدهم.روزى ناگهان پيك پيامبر نزد من آمد و گفت:شتاب كن كه پيامبر تو را طلبيده است.امروز پيامبر خدا را بسيار شادمان ديدم.بى درنگ و شتابان پيش حضرت رفتم. او در خانه ام سلمه بود.نگاهش كه به من افتاد،شادمان شد و خنديد به طورى كه سفيدى دندان هايش برق مى زد.پس،فرمود:اى على!تو را بشارت باد كه خداوند چيزى را كه من در قلب درباره ازدواج تو پنهان مى داشتم،برآورد.گفتم:چگونه ؟ فرمود:جبرئيل فرود آمد و سنبل قرنفل بهشتى آورد و به دستم داد و آن را بو كشيدم. گفتم:اينها را براى چه كارى آورده اى ؟گفت:خداوند به فرشتگان بهشت و ديگران فرمان داد كه بهشت را با درخت و ميوه ها و قصر يكسر تزئين كنند و به باد فرمان داد كه عطرهاى گوناگون را پراكنده كنند و به حوريان فرمان داد كه سوره هاى طه و طواسين و يس و حمعسق را تلاوت كنند.و آن گاه ندا از عرش برآمد كه امروز روز وليمه دادن على بن ابى طالب عليه السّلام است و همگان شاهد باشيد كه فاطمه دختر محمد صلّى اللّه عليه و آله را به عقد على عليه السّلام درآوردم و آنان را براى يكديگر پسند كردم.ازآن پس ابر سفيدى روانه كرد و لؤلؤ و زبرجد و ياقوت بهشتى بر همگان باريد و نيز از سنبل و قرنفل نثار كرد و اين اندكى از نثاركردن فرشتگان است.آن گاه خداوند به فرشته اى از بهشت را كه نام او«راحيل»است و در سخن ورى ميان فرشتگان چيره دست است،فرمان داد كه خطبه عقد على و فاطمه را بخوانند.او به گونه اى خطبه را خواند كه ساكنان آسمانها و زمين نظير آن را نشنيده بودند.در اين هنگام ندايى طنين افكند:اى فرشتگان و اى ساكنان بهشت من!به على بن ابى طالب عليه السّلام تبريك بگوييد كه او دوست محمد صلّى اللّه عليه و آله و فاطمه عليها السّلام است.من آنان را مبارك ساختم.آگاه باشيد كه محبوب ترين زنان در پيش خودم را به عقد محبوب ترين مردان خود پس از پيامبران درآوردم.
راحيل گفت:خدايا!تاكنون مشاهده نكرديم كه چه بركتى به آنان عطا كردى.خداوند فرمود:رازش اين است كه آنان را بر محبت خود سرشته و يك دل ساخته و بر خلق خويش حجت قرار دادم.سوگند به عزت و جلالم كه من از آنان مردمانى ايجاد كرده و نسلى پرورش مى دهم كه در زمين خزانه دار و معدن دانش من بوده و نيز دعوتگران به آيين من باشند.به وسيله آنان بر مردمان پس از پيامبران حجت آوردم.
اى على!تو را بشارت باد كه خداوند تو را كرامتى ارزانى داشته است كه هيچ كس نظير آن نداده است.من دخترم فاطمه را براساس تزويج الهى به عقدت درآوردم و همان را پسند كردم كه پروردگارم پسند كرد.اكنون خانواده خود را بستان كه تو به او از من سزاوارترى.جبرئيل مرا آگاه ساخت كه بهشت مشتاق شما دو تن است.اگر خداوند حجت خود را درباره شما مقدر نساخته بود،اينك بهشت و بهشتيان به وجود شما مباهات مى كردند.اى على!چه نيك برادرى هستى و چه نيك دامادى هستى و چه نيك دوست و همنشين هستى.خداى تو بسنده است.
على عليه السّلام مى گويد:به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله گفتم:آيا منزلت من به اندازه اى است كه مرا در بهشت ياد كرده كه خداوند در حضور فرشتگان مرا همسر ارزانى مى دارد؟پيامبر فرمود: آن گاه كه خداوند دوست خويش را ارجمند دارد و او را از لطفى برخوردار مى سازد كه نه ديده اى تماشا كرده و نه گوشى وصف آن را شنيده است.اى على!آن همه خداوند براى تو نگاه دارد. بعد گفتم:خدايا!مرا توفيق بخش كه سپاسگزار اين نعمت تو باشم.پيامبر فرمود:آمين.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 365
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 559
ص : 560
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ اَلْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ لِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى مِنْبَرِهِ يَا عَلِيُّ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَهَبَ لَكَ حُبَّ اَلْمَسَاكِينِ وَ اَلْمُسْتَضْعَفِينَ فِي اَلْأَرْضِ فَرَضِيتَ بِهِمْ إِخْوَاناً وَ رَضُوا بِكَ إِمَاماً فَطُوبَى لِمَنْ أَحَبَّكَ وَ صَدَّقَ عَلَيْكَ وَ وَيْلٌ لِمَنْ أَبْغَضَكَ وَ كَذَّبَ عَلَيْكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ اَلْعَالِمُ [اَلْعَلَمُ] لِهَذِهِ اَلْأُمَّةِ مَنْ أَحَبَّكَ فَازَ وَ مَنْ أَبْغَضَكَ هَلَكَ يَا عَلِيُّ أَنَا مَدِينَةُ اَلْعِلْمِ وَ أَنْتَ بَابُهَا وَ هَلْ تُؤْتَى اَلْمَدِينَةُ إِلاَّ مِنْ بَابِهَا يَا عَلِيُّ أَهْلُ مَوَدَّتِكَ كُلُّ « أَوّٰابٍ حَفِيظٍ » وَ كُلُّ ذِي طِمْرٍ لَوْ أَقْسَمَ عَلَى اَللَّهِ لَأَبَرَّ قَسَمَهُ يَا عَلِيُّ إِخْوَانُكَ كُلُّ طَاهِرٍ زَاكٍ [زَكِيٍّ] مُجْتَهِدٍ يُحِبُّ فِيكَ وَ يُبْغِضُ فِيكَ مُحْتَقِرٌ عِنْدَ اَلْخَلْقِ عَظِيمُ اَلْمَنْزِلَةِ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَا عَلِيُّ مُحِبُّوكَ جِيرَانُ اَللَّهِ فِي دَارِ اَلْفِرْدَوْسِ لاَ يَأْسَفُونَ عَلَى مَا خَلَّفُوا مِنَ اَلدُّنْيَا يَا عَلِيُّ أَنَا وَلِيٌّ لِمَنْ وَالَيْتَ وَ أَنَا عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَيْتَ يَا عَلِيُّ مَنْ أَحَبَّكَ فَقَدْ أَحَبَّنِي وَ مَنْ أَبْغَضَكَ فَقَدْ أَبْغَضَنِي يَا عَلِيُّ إِخْوَانُكَ ذُبُلُ اَلشِّفَاهِ تُعْرَفُ اَلرَّهْبَانِيَّةُ فِي وُجُوهِهِمْ يَا عَلِيُّ إِخْوَانُكَ يَفْرَحُونَ فِي ثَلاَثَةِ مَوَاطِنَ عِنْدَ خُرُوجِ أَنْفُسِهِمْ وَ أَنَا شَاهِدُهُمْ وَ أَنْتَ وَ عِنْدَ اَلْمُسَاءَلَةِ فِي قُبُورِهِمْ وَ عِنْدَ اَلْعَرْضِ اَلْأَكْبَرِ وَ عِنْدَ اَلصِّرَاطِ إِذَا سُئِلَ اَلْخَلْقُ عَنْ إِيمَانِهِمْ فَلَمْ يُجِيبُوا يَا عَلِيُّ حَرْبُكَ حَرْبِي وَ سِلْمُكَ سِلْمِي وَ حَرْبِي حَرْبُ اَللَّهِ وَ مَنْ سَالَمَكَ فَقَدْ سَالَمَنِي - وَ مَنْ سَالَمَنِي فَقَدْ سَالَمَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَا عَلِيُّ بَشِّرْ إِخْوَانَكَ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ رَضِيَ عَنْهُمْ إِذْ رَضِيَكَ لَهُمْ قَائِداً وَ رَضُوا بِكَ وَلِيّاً يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ يَا عَلِيُّ شِيعَتُكَ اَلْمُنْتَجَبُونَ وَ لَوْ لاَ أَنْتَ وَ شِيعَتُكَ مَا قَامَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ دِينٌ وَ لَوْ لاَ مَنْ فِي اَلْأَرْضِ مِنْكُمْ لَمَا أَنْزَلَتِ اَلسَّمَاءُ قَطْرَهَا يَا عَلِيُّ لَكَ كَنْزٌ فِي اَلْجَنَّةِ وَ أَنْتَ ذُو قَرْنَيْهَا وَ شِيعَتُكَ تُعْرَفُ بِحِزْبِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَ شِيعَتُكَ اَلْقَائِمُونَ بِالْقِسْطِ وَ خِيَرَةُ اَللَّهِ مِنْ خَلْقِهِ يَا عَلِيُّ أَنَا أَوَّلُ مَنْ يَنْفُضُ اَلتُّرَابَ عَنْ رَأْسِهِ وَ أَنْتَ مَعِي ثُمَّ سَائِرُ اَلْخَلْقِ يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَ شِيعَتُكَ عَلَى اَلْحَوْضِ تُسْقُونَ مَنْ أَحْبَبْتُمْ وَ تَمْنَعُونَ مَنْ كَرِهْتُمْ وَ أَنْتُمُ اَلْآمِنُونَ يَوْمَ اَلْفَزَعِ اَلْأَكْبَرِ فِي ظِلِّ اَلْعَرْشِ يَفْزَعُ اَلنَّاسُ وَ لاَ تَفْزَعُونَ وَ يَحْزَنُ اَلنَّاسُ وَ لاَ تَحْزَنُونَ فِيكُمْ نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ - « إِنَّ اَلَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا اَلْحُسْنىٰ أُولٰئِكَ عَنْهٰا مُبْعَدُونَ » وَ فِيكُمْ نَزَلَتْ « لاٰ يَحْزُنُهُمُ اَلْفَزَعُ اَلْأَكْبَرُ وَ تَتَلَقّٰاهُمُ اَلْمَلاٰئِكَةُ هٰذٰا يَوْمُكُمُ اَلَّذِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ » يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَ شِيعَتُكَ تُطْلَبُونَ فِي اَلْمَوْقِفِ وَ أَنْتُمْ فِي اَلْجِنَانِ تَتَنَعَّمُونَ يَا عَلِيُّ إِنَّ اَلْمَلاَئِكَةَ وَ اَلْخُزَّانَ يَشْتَاقُونَ إِلَيْكُمْ وَ إِنَّ حَمَلَةَ اَلْعَرْشِ وَ اَلْمَلاَئِكَةَ اَلْمُقَرَّبِينَ لَيَخُصُّونَكُمْ بِالدُّعَاءِ وَ يَسْأَلُونَ اَللَّهَ لِمُحِبِّيكُمْ وَ يَفْرَحُونَ بِمَنْ قَدِمَ عَلَيْهِمْ مِنْكُمْ كَمَا يَفْرَحُ اَلْأَهْلُ بِالْغَائِبِ اَلْقَادِمِ بَعْدَ طُولِ اَلْغَيْبَةِ يَا عَلِيُّ شِيعَتُكَ اَلَّذِينَ يَخَافُونَ اَللَّهَ فِي اَلسِّرِّ وَ يَنْصَحُونَهُ فِي اَلْعَلاَنِيَةِ يَا عَلِيُّ شِيعَتُكَ اَلَّذِينَ يَتَنَافَسُونَ فِي اَلدَّرَجَاتِ لِأَنَّهُمْ يَلْقَوْنَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَا عَلَيْهِمْ مِنْ ذَنْبٍ - يَا عَلِيُّ أَعْمَالُ شِيعَتِكَ سَتُعْرَضُ عَلَيَّ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ فَأَفْرَحُ بِصَالِحِ مَا يَبْلُغُنِي مِنْ أَعْمَالِهِمْ وَ أَسْتَغْفِرُ لِسِيِّئَاتِهِمْ يَا عَلِيُّ ذِكْرُكَ فِي اَلتَّوْرَاةِ وَ ذِكْرُ شِيعَتِكَ قَبْلَ أَنْ يُخْلَقُوا بِكُلِّ خَيْرٍ وَ كَذَلِكَ فِي اَلْإِنْجِيلِ فَسَلْ أَهْلَ اَلْإِنْجِيلِ وَ أَهْلَ اَلْكِتَابِ عَنْ إِلْيَا يُخْبِرُوكَ مَعَ عِلْمِكَ بِالتَّوْرَاةِ وَ اَلْإِنْجِيلِ وَ مَا أَعْطَاكَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ عِلْمِ اَلْكِتَابِ وَ إِنَّ أَهْلَ اَلْإِنْجِيلِ لَيَتَعَاظَمُونَ إِلْيَا وَ مَا يَعْرِفُونَهُ وَ مَا يَعْرِفُونَ شِيعَتَهُ وَ إِنَّمَا يَعْرِفُونَهُمْ بِمَا يَجِدُونَهُمْ فِي كُتُبِهِمْ يَا عَلِيُّ إِنَّ أَصْحَابَكَ ذِكْرُهُمْ فِي اَلسَّمَاءِ أَكْبَرُ وَ أَعْظَمُ مِنْ ذِكْرِ أَهْلِ اَلْأَرْضِ لَهُمْ بِالْخَيْرِ فَلْيَفْرَحُوا بِذَلِكَ وَ لْيَزْدَادُوا اِجْتِهَاداً يَا عَلِيُّ إِنَّ أَرْوَاحَ شِيعَتِكَ لَتَصْعَدُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فِي رُقَادِهِمْ وَ وَفَاتِهِمْ فَتَنْظُرُ اَلْمَلاَئِكَةُ إِلَيْهَا كَمَا يَنْظُرُ اَلنَّاسُ إِلَى اَلْهِلاَلِ شَوْقاً إِلَيْهِمْ وَ لِمَا يَرَوْنَ مِنْ مَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَا عَلِيُّ قُلْ لِأَصْحَابِكَ اَلْعَارِفِينَ بِكَ يَتَنَزَّهُونَ عَنِ اَلْأَعْمَالِ اَلَّتِي يُفَارِقُهَا عَدُوُّهُمْ فَمَا مِنْ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ إِلاَّ وَ رَحْمَةٌ مِنَ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى تَغْشَاهُمْ فَلْيَجْتَنِبُوا اَلدَّنَسَ يَا عَلِيُّ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى مَنْ قَلاَهُمْ وَ بَرَأَ مِنْكَ وَ مِنْهُمْ وَ اِسْتَبْدَلَ بِكَ وَ بِهِمْ وَ مَالَ إِلَى عَدُوِّكَ وَ تَرَكَكَ وَ شِيعَتَكَ وَ اِخْتَارَ اَلضَّلاَلَ وَ نَصَبَ اَلْحَرْبَ لَكَ وَ لِشِيعَتِكَ وَ أَبْغَضَنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ أَبْغَضَ مَنْ وَالاَكَ وَ نَصَرَكَ وَ اِخْتَارَكَ وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ وَ مَالَهُ فِينَا يَا عَلِيُّ أَقْرِئْهُمْ مِنِّي اَلسَّلاَمَ مَنْ لَمْ أَرَ مِنْهُمْ وَ لَمْ يَرَنِي وَ أَعْلِمْهُمْ أَنَّهُمْ إِخْوَانِيَ اَلَّذِينَ أَشْتَاقُ إِلَيْهِمْ فَلْيَلْقَوْا عِلْمِي إِلَى ببلغ [مَنْ يَبْلُغُ] اَلْقُرُونَ مِنْ بَعْدِي وَ لْيَتَمَسَّكُوا بِحَبْلِ اَللَّهِ وَ لْيَعْتَصِمُوا بِهِ وَ لْيَجْتَهِدُوا فِي اَلْعَمَلِ فَإِنَّا لاَ نُخْرِجُهُم مِنْ هُدًى إِلَى ضَلاَلَةٍ وَ أَخْبِرْهُمْ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْهُمْ رَاضٍ - وَ أَنَّهُ يُبَاهِي بِهِمْ مَلاَئِكَتَهُ وَ يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ بِرَحْمَتِهِ وَ يَأْمُرُ اَلْمَلاَئِكَةَ أَنْ تَسْتَغْفِرَ لَهُمْ يَا عَلِيُّ لاَ تَرْغَبْ عَنْ نُصْرَةِ قَوْمٍ يَبْلُغُهُمْ أَوْ يَسْمَعُونَ أَنِّي أُحِبُّكَ فَأَحَبُّوكَ لِحُبِّي إِيَّاكَ وَ دَانُوا اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِكَ وَ أَعْطَوْكَ صَفْوَ اَلْمَوَدَّةِ فِي قُلُوبِهِمْ وَ اِخْتَارُوكَ عَلَى اَلْآبَاءِ وَ اَلْإِخْوَةِ وَ اَلْأَوْلاَدِ وَ سَلَكُوا طَرِيقَكَ وَ قَدْ حَمَلُوا عَلَى اَلْمَكَارِهِ فِينَا فَأَبَوْا إِلاَّ نَصْرَنَا وَ بَذْلَ اَلْمُهَجِ فِينَا مَعَ اَلْأَذَى وَ سُوءِ اَلْقَوْلِ وَ مَا يُقَاسُونَهُ مِنْ مَضَاضَةِ ذَاكَ فَكُنْ بِهِمْ رَحِيماً وَ اِقْنَعْ بِهِمْ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اِخْتَارَهُمْ بِعِلْمِهِ لَنَا مِنْ بَيْنِ اَلْخَلْقِ وَ خَلْقِهِمْ مِنْ طِينَتِنَا وَ اِسْتَوْدَعَهُمْ سِرَّنَا وَ أَلْزَمَ قُلُوبَهُمْ مَعْرِفَةَ حَقِّنَا وَ شَرَحَ صُدُورَهُمْ وَ جَعَلَهُمْ مُسْتَمْسِكِينَ بِحَبْلِنَا لاَ يُؤْثِرُونَ عَلَيْنَا مَنْ خَالَفَنَا مَعَ مَا يَزُولُ مِنَ اَلدُّنْيَا عَنْهُمْ أَيَّدَهُمُ اَللَّهُ وَ سَلَكَ بِهِمْ طَرِيقَ اَلْهُدَى فَاعْتَصَمُوا بِهِ فَالنَّاسُ فِي غُمَّةِ اَلضَّلاَلِ مُتَحَيَّرُونَ فِي اَلْأَهْوَاءِ عَمُوا عَنِ اَلْحُجَّةِ وَ مَا جَاءَ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَهُمْ يُصْبِحُونَ وَ يُمْسُونَ فِي سَخَطِ اَللَّهِ وَ شِيعَتُكَ عَلَى مِنْهَاجِ اَلْحَقِّ وَ اَلاِسْتِقَامَةِ لاَ يَسْتَأْنِسُونَ إِلَى مَنْ خَالَفَهُمْ وَ لَيْسَتِ اَلدُّنْيَا مِنْهُمْ وَ لَيْسُوا مِنْهَا أُولَئِكَ مَصَابِيحُ اَلدُّجَى أُولَئِكَ مَصَابِيحُ اَلدُّجَى أُولَئِكَ مَصَابِيحُ اَلدُّجَى .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 561 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بالاى منبر فرمود اى على خداى عز و جل حب مساكين و مستضعفين را بتو داده در زمين تو ببرادرى آنها خشنودى و آنها بامامت تو خشنودند خوشا بر كسى كه تو را دوست دارد و تصديق كند و بدا بر كسى كه تو را دشمن دارد و دروغ شمارد، اى على تو عالم اين امتى هر كه دوستت دارد كاميابست و هر كه دشمنت دارد هلاكست، اى على من شهر علمم و تو در آنى آيا بشهر در آيند جز از درش اى على دوستانت هر توبه كار حفيظ و هر ژنده پوش است كه اگر بخدا سوگند خورد خدايش سوگند روا كند، اى على دوستت هر پاك زكى است كه كوشا است و بخاطر تو دوستى و دشمنى كند در ميان خلق حقير است و پيش خدا مقام بزرگى دارد، اى على دوستانت در فردوس همسايه خدايند و بر آنچه از دنيا واگذاردند تاسف ندارند، اى على من دوست دوستان توام و دشمن دشمنانت، اى على هر كه دوستت دارد دوستم دارد و هر كه دشمنت دارد دشمنم دارد، اى على دوستانت لب تشنه و ژوليده اند، اى على برادرانت در سه جا شادند هنگام جان دادن كه من بالين آنهايم و تو هنگام سؤال و جواب در قبر وقت سان بزرگ و در صراط كه از خلق بازپرسى كنند و نتوانند جواب دهند، اى على نبرد با تو نبرد بامنست و سازش با تو سازش با من و نبرد با من جنگ با خداست هر كه با تو بسازد با من ساخته و هر كه با من بسازد با خدا ساخته، اى على مژده ده ببرادرانت كه خداى عز و جل آنها را پسنديده براى آنكه تو را پيشرو آنها پسنديده و آنها تو را بولايت پسنديدند، اى على تو امير مؤمنان و پيشواى دست و رو سفيدانى، اى على شيعيانت نجيبانند، اگر تو و شيعه هايت نبوديد دين خدا برپا نبود و اگر از شماها در زمين نبود خدا قطره اى از آسمان نميفرستاد، اى على تو در بهشت گنجى دارى و تو ذو القرنين امتى و شيعه ات بحزب اللّٰه معروفند، اى على تو و شيعيانت دادگستريد و بهترين خلق، اى على من اول كسم كه زنده شود و از قبر برآيم و تو همراه منى و سپس ديگرانند اى على تو و شيعيانت بر سر حوض باشيد و هر كه را خواهيد آب دهيد و هر كه را نخواهيد دريغ داريد، شمائيد در روز هراس بزرگتر در سايه عرش و مردم در هراسند و شما بيهراس، مردم در اندوهند شما بيغم در باره شما اين آيه نازل شده است (انبياء-101) براستى آنها كه سابقه خوبى از طرف ما دارند هم آنان از دوزخ بدورند - در باره شما نازل شده است كه (پس از آيه سابق) اندوهناك نكند آنان را هراس بزرگتر و فرشتگان با آنها بر خورند كه اينست روزى كه بشما وعده داده ميشد اى على تو و شيعيانت در موقف خواسته شويد و شما در بهشت نعمت يابيد، اى على فرشته ها و خازنان مشتاق شمايند و حاملان عرش و فرشته هاى مقرب بخصوص براى شما دعا كنند و براى دوستانتان از خدا خواهش كنند و بهر كدام شما آئيد شاد شوند چنانچه خاندان مسافرى كه سفرش طول كشيده با بدان او شاد شوند، اى على شيعيانت در نهان از خدا ترسند و در عيان خير او خواهند، اى على شيعيانت در درجات رقابت كنند زيرا بخدا رسند و گناهى ندارند، اى على اعمال شيعيانت هر جمعه بمن عرضه شود و بكارهاى نيكشان شاد شوم و براى كردار بدشان آمرزش خواهم، اى على ذكر تو در تورات است و ذكر خير شيعه ات پيش از آنكه خلق شوند در انجيل اهل كتاب بتو از ايليا خبر دهند با اينكه تو خودت انجيل و تورات را ميدانى آنان ايليا را بزرگ شمارند او را و شيعه او را نشناسند و در كتب خود آنها را شناخته اند اى على نام شيعه ات در آسمان بزرگتر است و بيش از زمين آنها را بخوبى نام برند بايد بدان شاد باشند و بكوشش بيفزايند، اى على ارواح شيعه ات در خواب و در مرگ به آسمان بالا رود و فرشته ها همان نظر بدان كنند كه مردم بماه نو از شوقى كه به آنها دارند و از مقامى كه نزد خدا برايشان ميدانند اى على بياران خود كه عارف بتواند بگو از كارهاى بدى كه دشمنان از آن كناره گيرند منزه باشند زيرا روز و شبى نباشد مگر آنكه رحمت خداى تبارك و تعالى آنها را فراگيرد و بايد از چركى بر كنار باشند اى على خشم خدا سخت است بر آنكه دشمنشان دارد و از تو بيزار است و از آنها و عوض از تو و آنها گرفته و بدشمنت ميل كرده و تو را وانهاده و شيعيانت را و گمراهى را اختيار كرده و تو بجنگ تو برخاسته و شيعه تو و دشمن داشته ما خاندان را و دشمن دوستان و ياران و دلدادگان تو است، اى على از من بآنها سلام برسان، آنان كه ببينم و آنها كه مرا نبينند و بآنها اعلام كن كه برادران منند و من بآنها مشتاقم و علم مرا باهل قرون آينده برسانند و برشته خدا بچسبند و بدان خود نگهدارند و در كار كوشش كنند كه از هدايت بگمراهى بيرونشان نكنم بآنها خبر ده كه خدا از آنها راضى است و نزد فرشته ها بآنها بنازد و هر شب جمعه نظر رحمت بآنها دارد و بفرشته ها دستور دهد برايشان آمرزش خواهند، اى على روگردان مباش از يارى مردمى كه بآنها خبر رسد يا بشنوند كه من تو را دوست دارم و تو را بخاطر من دوست دارند و خدا را بدان ديندارى كنند و دوستى پاك از دل بتو ارزانى دارند و تو را بر پدران و برادران و فرزندان مقدم شمارند و براه تو روند و تحمل بديها كنند بخاطر ما و جز يارى ما و جانبازى در راه ما با آزار و بدشنيدن نخواهند با سختيها كه كشند بآنها مهربان باش و بدانها قناعت كن زيرا خداى عز و جل بعلم خود آنها را از ميان خلقش براى ما برگزيده و از گل ما آنها را آفريده و سر ما را بدانها سپرده و معرفت حق ما را در دل آنها جاى داده و سينه شان را بدان گشاده و آنها را متمسك برشته ما ساخته مقدم ندارند بر ما مخالفان ما را با زيانى كه در دنيا برند، خدا آنها را تأييد كند و براه حق برد بدان بچسبيد كه مردم در كورى گمراهيند و در هوسهاى خود سرگردانند و از حجت و آنچه از خدا آمده كورانند و شام و بام در خشم خدايند و شيعه تو بر راه حق باشند و راستى و بمخالفان خود انس نگيرند و دنيا از آنها نيست و آنها از دنيا نيستند آنها چراغهاى شب تارند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 563
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بر فراز منبر چنين فرمود:اى على!خداوند محبت بينوايان و ناتوان نگهداشته شدگان را به تو عطا كرده است و تو در زمين به برادرى خرسندى و آنان به پيشوايى تو.خوشا به حال آنكه تو را دوست داشته و باور كرده است و بدا به حال آن كه تو را دشمن داشته و باور نكرده است.اى على!تو دانشمند اين امت هستى و هركس دوستدار تو است كامياب خواهد بود و هركس دشمن تو است،نابود مى شود.اى على!من شهر دانش هستم و تو دروازه آن هستى.آيا به شهر جز از دروازه آن وارد مى شوند؟اى على! دوستداران تو توبه گر و پارسا و بينوا خواهند بود كه اگر سوگند به خداوند ياد كنند او سوگندشان را بپذيرد.اى على!دوستدار تو پاك و طاهر و كوشنده است كه براى تو دوستى و دشمنى داشته و همواره در ديه خلق بى مقدار است؛اما نزد خداوند منزلت والايى دارد.
اى على!دوستان تو در فردوس همسايه خداوند بوده و بر آن چه از دنيا نهاده اند!هرگز حسرت نخورند.اى على!من دوستدار دوستان تو هستم و دشمن دشمنان تو.اى على! هركس تو را دوست دارد،مرا دوست مى دارد و هركس تو را دشمن مى دارد،مرا دشمن داشته است.اى على!دوستان تو لب تشنگان و ژوليده اند.اى على!دوستان تو در سه جا شادمانى دارند:هنگام احتضار كه بر بالين آنان هستم.هنگام پرسش نكير و منكر كه تو حاضر مى شوى و هنگام عبور از صراط كه از همگان سؤال مى كنند و نمى توانند پاسخ دهند.
اى على!پيكار با تو پيكار با من است و صلح با تو صلح با من است و پيكار با من پيكار خداوند است.هركس با تو سازگار گردد با من سازگار است و هركس با من سازگار آيد،با خداوند سازگارست. اى على!دوستانت را بشارت ده كه خداوند آنان را پسند كرده است،زيرا تو را امام آنان پسنديده و آنان تو را براى ولايت پسند كردند.اى على!تو امير مومنان هستى و رهبر نيك نهادان.اى على پيروان تو نجابت دارند.اگر تو و آنان نبوديد،هرگز آيين خداوند استوار نمى ماند و اگر تنى از شمايان در زمين ساكن نبود،خداوند قطره بارانى از آسمان نازل نمى كرد.
اى على!تو در بهشت صاحب گنج هستى.تو ذوالقرنين امت من هستى و پيروان تو به حزب خداوند شهرت دارند.اى على!تو و پيروانت دادگسترى مى كنيد و نيكوترين مردمان هستيد.اى على!من نخستين كسى هستم كه زنده شده و از قبرم بيرون مى آيم و تو آنگاه همراه من هستى و آن گاه ديگران.اى على!تو و پيروانت بر سر حوض حاضر خواهيد بود و هركس را كه خواهان باشيد، سيراب مى كنيد و از ديگران دريغ خواهيد ورزيد.شما در رستاخيز در سايه عرش الهى هستيد و ديگران در هراس بزرگ.آنان اندوهگين هستند و شما بى اندوه.
درباره شما اين آيه فرود آمده است:
«إِنَّ اَلَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا اَلْحُسْنىٰ أُولٰئِكَ عَنْهٰا مُبْعَدُونَ »
به درستى كه كسانى كه سابقه اى خوب از طرف ما دارند،آنان از دوزخ به دور هستند(انبياء/101).و نيز اين آيه:
«لاٰ يَحْزُنُهُمُ اَلْفَزَعُ اَلْأَكْبَرُ وَ تَتَلَقّٰاهُمُ اَلْمَلاٰئِكَةُ هٰذٰا يَوْمُكُمُ اَلَّذِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ »
آنان را هراس بزرگ،اندوهناك نمى كند و فرشتگان با آنها برخورد مى كنند؛اين است روزى كه به شما وعده داده شده است.
اى على!تو و پيروانت در موقف هاى قيامت خوانده خواهيد شد و در بهشت به نعمت دست خواهيد يافت.اى على!فرشتگان و نگهبانان بهشت مشتاق ديدار شما هستند و حاملان عرش و فرشتگان مقرب براى شما نيايش ويژه خواهند داشت و نيز براى دوستان شما تمنا مى كنند و با ديدار يكايك شما شادمان مى شوند؛همان سان كه خانواده يك مسافر از راه دراز با ديدن او شادمان مى شوند.
اى على!پيروان تو در خلوت از پروردگارشان بيمناك هستند و در آشكار از او طلب خوبى مى كنند. اى على!پيروانت در منزلت هاى والا باهم رقابت دارند؛زيرا در اين راه به خداوند نزديك مى شوند،در حالى كه گناهى دارند.اى على!كردارهاى پيروانت هرجمعه بر من عرضه خواهد شد و من از نيك كردارى شان شادمان مى شوم و براى بدكردارى شان درخواست مغفرت خواهم كرد.اى على!ياد تو در تورات آمده است و ياد كرد نيكوى پيرو تو پيش از آنكه آفريده شوند،در انجيل آمده است.اهل كتاب تورات از«ايليا»كه نام تو نزد آنان است،آگاه مى سازند.درحالى كه خود،انجيل و تورات را آگاهى.آنان«ايليا»را ارجمند مى خوانند و پيروان او را درست نمى شناسند.در كتاب هاى آسمانى شان آنان را خواهند شناخت.
اى على!نام پيرو تو در آسمان عظيم تر است از زمين.ساكنان آسمان ها پيروانت را به نيكى ياد كنند. پيروانت بايد از اين رو شادمان شده و فزون تر بكوشند.اى على!روح هاى پيروانت در خواب و مرگ به آسمان بالا مى روند و فرشتگان همان نگاهى به اين ارواح خواهند افكند كه مردمان به ماه نو مى افكنند. زيرا شوق ديدارشان را دارند و از منزلت آنان پيش پروردگار آگاهند.
اى على!به ياران خويش كه همه عارف به منزلت تو هستند،بگو از كارهاى زشتى كه دشمنان بدان گرايش ندارند،خويشتن را پيراسته نگاه دارند.زيرا هرروز و شب رحمت الهى بر آنان سايه مى افكند و شايسته است كه خود را از آلودگى كنار كشند.اى على!خشم خداوند بر كسى كه او را دشمن مى دارد و از تو بيزارى مى جويد،سنگين است و نيز كسانى كه به سمت دشمن تو تمايل پيدا كرده و تو و پيروانت را رها كرده اند و به سرگردانى افتاده اند و نيز كسانى كه به پيكار با تو برخاسته و دشمن تو و پيروانت هستند. و نيز كسانى كه به دشمنى با ما خاندان برخاسته و دشمن دوستان و همراهان و محبان تو مى باشند.
اى على!درود مرا به شيفتگان خود برسان؛كسانى را كه من آنان را مى نگرم و آنان مرا نمى بينند.به آنان بگو كه برادران من مى باشند و من اشتياق ديدارشان را دارم.آنان دانش مرا به مردمان در سده هاى آينده خواهند رسانيد و به رشته الهى چنگ زده و به وسيله ايمان خود پاس مى دارند.آنان همواره مى كوشند كه از هدايت به ورطه گمراهى سقوط نكنند.به آنان بگو كه خداوند از آنان راضى و شادمان است و پيش فرشتگان خود به آنان مباهات مى كند و نيز هرشب جمعه نگاهى مهربانانه نسبت به آنان دارد.و او به فرشتگان فرمان مى دهد كه براى پيروان تو درخواست آمرزش كنند.
اى على!از يارى رساندن به كسانى روى گردان مباش كه آگاه شوند از اينكه من دوستدار تو هستم و آنگاه تو را براى من دوست بدارند و از اين طريق خداپرستى كنند و تو را از صميم قلب دوست داشته باشند.آنان تو را بر پدران و مادران و فرزندان خويش ترجيح خواهند داد و در راه تو گام بردارند و به سختى ها شكيبا بماند و راز محبت ما در دل ندارند.آنان به جز مددرسانى به ما و جان فشانى همراه با آزار زبانى و جسمانى از سوى دشمن در راه ما برنامه اى ندارند.نسبت به آنان مهر بورز و به نيروى آنان بسنده كن چرا كه خداوند به دانش خويش آنان را از ميان مردمانى براى ما انتخاب كرده و آنان را از سرشت ما خلق كرده و راز ما را به آنان سپرده و شناختن حق ما را در قلب شان نهاده و سينه شان را بدان گشاده است.و نيز آنان را به رشته ولايت ما تمسك ساخته است.آنان هيچ گاه مخالفان را بر ما ترجيح نمى دهند؛هرچند كه به خاطر ما در دنيا از اين ديده شوند.خداوند آنان را تأييد كرده و به راه حق خود هدايت مى كند و شما به راه خدا چنگ زنيد كه مردمان در نابينايى و گمراهى افتاده اند و در ورطه هوس هاى خود سرگردان شده اند و به حجت خداوند و آن چه از جانب او فرود آمده است،نمى نگرند و از پگاه تا شامگاه در معرض خشم الهى هستند.اى على!پيروان تو بر طريق حق استوارند و با مخالفان خويش دمخور نمى شوند.نه دنيا از پيروان تو است و نه آنان از دنيا هستند و پيروان تو همچون چراغ هاى فروزان در شب ظلمانى هستند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 371
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 561
ص : 562
ص : 563
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ اَلْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ مُغَلِّسٍ عَنْ خَلَفٍ عَنْ عَطِيَّةَ اَلْعَوْفِيِّ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ جَلَّ شَأْنُهُ - « قٰالَ اَلَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ اَلْكِتٰابِ » قَالَ ذَاكَ وَصِيُّ أَخِي سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ فَقُلْتُ لَهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « قُلْ كَفىٰ بِاللّٰهِ شَهِيداً بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ اَلْكِتٰابِ » قَالَ ذَاكَ أَخِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 564 )
3 - ابى سعيد خدرى گويد از رسول خدا راجع بآيه (سوره نمل 41) گفت آنكه نزد او علم كتاب بود، پرسيدم، فرمود او وصى برادرم سليمان بن داود بود گفتم يا رسول اللّٰه در گفتار ديگر خداى عز و جل (سوره رعد 44) بگو بس است بخدا گواه ميان من و شما و كسى كه نزد او است علم كتاب فرمود مقصود از آن برادرم على بن ابى طالب است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 564
الأمالی (للصدوق)
3.ابو سعيد خدرى مى گويد:از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله درباره آيه شريفه
«قٰالَ اَلَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ اَلْكِتٰابِ »
(نمل/40).سوال كردم،چه كسى پيش او دانش كتاب بود؟فرمود:وصى برادرم سليمان عليه السّلام.گفتم:اى پيامبر خدا!درباره اين آيه چه مى گويى ؟
«قُلْ كَفىٰ بِاللّٰهِ شَهِيداً بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ اَلْكِتٰابِ »
(رعد/44).پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:كسى كه پيش او دانش كتاب است،برادرم على بن ابى طالب عليه السّلام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 373
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 564
حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ فُرَاتٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ اَلْهَاشِمِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَلْوَاحِدِ بْنُ غِيَاثٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَاصِمُ بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا جُوَيْبِرٌ عَنِ اَلضَّحَّاكِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: صَلَّيْنَا اَلْعِشَاءَ اَلْآخِرَةَ ذَاتَ لَيْلَةٍ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلَمَّا سَلَّمَ أَقْبَلَ عَلَيْنَا بِوَجْهِهِ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ سَيَنْقَضُّ كَوْكَبٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ مَعَ طُلُوعِ اَلْفَجْرِ فَيَسْقُطُ فِي دَارِ أَحَدِكُمْ فَمَنْ سَقَطَ ذَلِكَ اَلْكَوْكَبُ فِي دَارِهِ فَهُوَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ اَلْإِمَامُ بَعْدِي فَلَمَّا كَانَ قُرْبُ اَلْفَجْرِ جَلَسَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنَّا فِي دَارِهِ يَنْتَظِرُ سُقُوطَ اَلْكَوْكَبِ فِي دَارِهِ وَ كَانَ أَطْمَعَ اَلْقَوْمِ فِي ذَلِكَ أَبِي اَلْعَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ فَلَمَّا طَلَعَ اَلْفَجْرُ اِنْقَضَّ اَلْكَوْكَبُ مِنَ اَلْهَوَاءِ فَسَقَطَ فِي دَارِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ لَقَدْ وَجَبَتْ لَكَ اَلْوَصِيَّةُ وَ اَلْخِلاَفَةُ وَ اَلْإِمَامَةُ بَعْدِي فَقَالَ اَلْمُنَافِقُونَ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أُبَيٍّ وَ أَصْحَابُهُ لَقَدْ ضَلَّ مُحَمَّدٌ فِي مَحَبَّةِ اِبْنِ عَمِّهِ وَ غَوَى وَ مَا يَنْطِقُ فِي شَأْنِهِ إِلاَّ بِالْهَوَى فَأَنْزَلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى « وَ اَلنَّجْمِ إِذٰا هَوىٰ » يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ خَالِقُ اَلنَّجْمِ إِذَا هَوَى - « مٰا ضَلَّ صٰاحِبُكُمْ » يَعْنِي فِي مَحَبَّةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ « وَ مٰا غَوىٰ. `وَ مٰا يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوىٰ » يَعْنِي فِي شَأْنِهِ - « إِنْ هُوَ إِلاّٰ وَحْيٌ يُوحىٰ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 565 )
4 - ابن عباس گفت يك شب نماز عشاء را با رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) خوانديم و چون سلام داد بما رو كرده و فرمود امشب با سپيده دم اخترى از آسمان در خانه يكى از شماها سقوط كند و هر كه باشد او وصى و خليفه و امام بعد از من است، نزديك سپيده دم هر كدام در خانه خود نشستند و انتظار سقوط اختر را داشتيم و كسى كه بيشتر در آن طمع داشت پدرم عباس بود و چون سپيده دميد آن اختر از جا كند و در خانه على بن ابى طالب سقوط كرد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى (عليه السّلام) فرمود اى على بدان كه مرا بنبوت مبعوث كرده وصيت و خلافت و امامت پس از من براى تو لازم شد، منافقان كه عبد اللّه بن ابى و يارانش بودند گفتند محمد در محبت عموزاده اش گمراه شده و در باره او از روى وحى سخن نميكند و خداى تبارك و تعالى نازل كرد قسم بستاره وقتى كه فرود شد خداى عز و جل ميفرمايد قسم بخالق نجم وقتى فرود آيد كه گمراه نشده صاحب شما يعنى در محبت على بن ابى طالب و از راه بدر نرفته و سخن نگويد بدلخواه يعنى در باره او، نيست آن جز وحى كه نازل شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 565
الأمالی (للصدوق)
4.عبد اللّه بن عباس مى گويد:شبى نماز عشا را با پيامبر خدا به جا آورديم.آنگاه كه پيامبر سلام نماز را داد،فرمود:امشب در هنگام فجر ستاره اى از آسمان در خانه يك از شما خواهد افتاد.او وصى و جانشين و پيشوايى از من خواهد بود.نزديك فجر بود كه هريك در خانه خويش نشسته بوديم و چشم به راه ستاره بوديم. كسى كه بيش از ديگران اميدوار بود،پدرم عباس بود.آن گاه كه فجر دميد،ستاره موعود از آسمان در خانه على عليه السّلام فرود آمد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!سوگند به آنكه مرا براى پيامبرى برانگيخت،وصايت و خلافت و امامت بعد از من براى تو حتمى خواهد بود.
عبد اللّه بن ابى و همراهان او كه از نفاق ورزان بودند،چنين گفتند:محمد در عشق پسرعموى خود گمراه شده و درباره او سخن خداوند را نمى گويد.آنگاه خداوند اين آيه را فرو فرستاد:
«وَ اَلنَّجْمِ إِذٰا هَوىٰ *`مٰا ضَلَّ صٰاحِبُكُمْ وَ مٰا غَوىٰ *`وَ مٰا يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوىٰ »
.يعنى سوگند به آفريدگار ستاره كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله در دوست داشتن على بن ابى طالب عليه السّلام بيراهه نرفته و به هوس سخن نرانده است.آنچه او درباره على فرموده است،همان است كه پروردگارش فرموده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 373
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 565
وَ حَدَّثَنَا بِهَذَا اَلْحَدِيثِ شَيْخٌ لِأَهْلِ اَلرَّيِّ يُقَالُ لَهُ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلصَّقْرِ اَلصَّائِغُ اَلْعَدْلُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْعَبَّاسِ بْنِ بَسَّامٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْهَيْثَمِ اَلسَّعْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ أَبِي اَلْخَطَّابِ [أَحْمَدُ بْنُ اَلْخَطَّابِ ] قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ اَلْفَزَارِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ : بِمِثْلِ ذَلِكَ إِلاَّ أَنَّهُ قَالَ فِي حَدِيثِهِ يَهْوِي كَوْكَبٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ مَعَ طُلُوعِ اَلشَّمْسِ فَيَسْقُطُ فِي دَارِ أَحَدِكُمْ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 566 )
ص : 566
وَ حَدَّثَنَا بِهَذَا اَلْحَدِيثِ شَيْخٌ لِأَهْلِ اَلْحَدِيثِ يُقَالُ لَهُ أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ اَلْمَعْرُوفُ بِأَبِي عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ رَبِّهِ [عَبْدَوَيْهِ] اَلْعَدْلِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلْكُوفِيُّ اَلْجُعْفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلسَّنْجَرِيُّ [اَلسِّحْرِيُّ] أَبُو إِسْحَاقَ عَنْ يَحْيَى بْنِ اَلْحُسَيْنِ اَلْمَشْهَدِيِّ عَنْ أَبِي هَارُونَ اَلْعَبْدِيِّ عَنْ رَبِيعَةَ اَلسَّعْدِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ اِبْنَ عَبَّاسٍ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ اَلنَّجْمِ إِذٰا هَوىٰ » قَالَ هُوَ اَلنَّجْمُ اَلَّذِي هَوَى مَعَ طُلُوعِ اَلْفَجْرِ فَسَقَطَ فِي حُجْرَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ كَانَ أَبِي اَلْعَبَّاسُ يُحِبُّ أَنْ يَسْقُطَ ذَلِكَ اَلنَّجْمُ فِي دَارِهِ فَيَحُوزَ اَلْوَصِيَّةَ وَ اَلْخِلاَفَةَ وَ اَلْإِمَامَةَ وَ لَكِنْ أَبَى اَللَّهُ أَنْ يَكُونَ ذَلِكَ غَيْرَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ « ذٰلِكَ فَضْلُ اَللّٰهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشٰاءُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 566 )
در روايت ديگر در اين موضوع ربيعه سعدى گويد از ابن عباس پرسيدم از گفته خداى عز و جل «
وَ اَلنَّجْمِ إِذٰا هَوىٰ
» گفت مقصود اختريست كه با سپيده دم فرو افتاد و در خانه على بن ابى طالب سقوط كرد و پدرم عباس ميخواست آن ستاره در خانه او سقوط كند تا وصيت و خلافت و امامت از او باشد ولى خدا نخواست براى غير على بن ابى طالب باشد و اين فضل خداست كه بهر كه خواهد دهد و صلى اللّٰه على محمد و آله الطاهرين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 566
الأمالی (للصدوق)
اما خداوند نخواست كه اين منزلت براى كسى غير از على باشد و اين همان فضل الهى است كه به هركس دوست داشته باشد،خواهد داد.
در حديث ديگرى از قول عبد اللّه بن عباس آمده است كه نزول ستاره همزمان با طلوع آفتاب بوده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 377
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْعَدَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ يَحْيَى اَلْأَصْبَهَانِيُّ أَبُو يَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَلِيٍّ إِسْمَاعِيلُ بْنُ حَاتِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ أَحْمَدُ بْنُ صَالِحِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْمَكِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ حَفْصٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ نَجِيحٍ عَنْ حُصَيْبٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيِّ قَالَ: أَوْصَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ يَا عَلِيُّ إِذَا دَخَلَتِ اَلْعَرُوسُ بَيْتَكَ فَاخْلَعْ خُفَّهَا حِينَ تَجْلِسُ وَ اِغْسِلْ رِجْلَيْهَا وَ صُبَّ اَلْمَاءَ مِنْ بَابِ دَارِكَ إِلَى أَقْصَى دَارِكَ فَإِنَّكَ إِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ أَخْرَجَ اَللَّهُ مِنْ دَارِكَ سَبْعِينَ أَلْفَ لَوْنٍ مِنَ اَلْفَقْرِ وَ أَدْخَلَ فِيهَا سَبْعِينَ أَلْفَ لَوْنٍ [سَبْعِينَ لَوْناً] مِنَ اَلْبَرَكَةِ وَ أَنْزَلَ عَلَيْكَ سَبْعِينَ رَحْمَةً تُرَفْرِفُ عَلَى رَأْسِ اَلْعَرُوسِ حَتَّى تَنَالَ بَرَكَتُهَا كُلَّ زَاوِيَةٍ مِنْ بَيْتِكَ وَ تَأْمَنَ اَلْعَرُوسُ مِنَ اَلْجُنُونِ وَ اَلْجُذَامِ وَ اَلْبَرَصِ أَنْ يُصِيبَهَا مَا دَامَتْ فِي تِلْكَ اَلدَّارِ وَ اِمْنَعِ اَلْعَرُوسَ فِي أُسْبُوعِهَا مِنَ اَلْأَلْبَانِ وَ اَلْخَلِّ وَ اَلْكُزْبُرَةِ وَ اَلتُّفَّاحِ اَلْحَامِضِ مِنْ هَذِهِ اَلْأَرْبَعَةِ اَلْأَشْيَاءِ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ لِأَيِّ شَيْءٍ أَمْنَعُهَا مِنْ هَذِهِ اَلْأَشْيَاءِ اَلْأَرْبَعَةِ قَالَ لِأَنَّ اَلرَّحِمَ تَعْقَمُ وَ تَبْرُدُ مِنْ هَذِهِ اَلْأَرْبَعَةِ اَلْأَشْيَاءِ عَنِ اَلْوَلَدِ وَ لَحَصِيرٌ فِي نَاحِيَةِ اَلْبَيْتِ خَيْرٌ مِنِ اِمْرَأَةٍ لاَ تَلِدُ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَمَا بَالُ اَلْخَلِّ تَمْنَعُ مِنْهُ قَالَ إِذَا حَاضَتْ عَلَى اَلْخَلِّ لَمْ تَطْهُرْ أَبَداً طُهْراً بِتَمَامٍ وَ اَلْكُزْبُرَةُ تُثِيرُ اَلْحَيْضَ فِي بَطْنِهَا وَ تُشَدِّدُ عَلَيْهَا اَلْوِلاَدَةَ وَ اَلتُّفَّاحُ اَلْحَامِضُ يَقْطَعُ حَيْضَهَا فَيَصِيرُ دَاءً عَلَيْهَا ثُمَّ قَالَ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ فِي أَوَّلِ اَلشَّهْرِ وَ وَسَطِهِ وَ آخِرِهِ فَإِنَّ اَلْجُنُونَ وَ اَلْجُذَامَ وَ اَلْخَبَلَ يُسْرِعُ إِلَيْهَا وَ إِلَى وَلَدِهَا يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ بَعْدَ اَلظُّهْرِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ فِي ذَلِكَ اَلْوَقْتِ يَكُونُ أَحْوَلَ اَلْعَيْنِ وَ اَلشَّيْطَانُ يَفْرَحُ بِالْحَوَلِ فِي اَلْإِنْسَانِ يَا عَلِيُّ لاَ تَتَكَلَّمْ عِنْدَ اَلْجِمَاعِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ لاَ يُؤْمَنُ أَنْ يَكُونَ أَخْرَسَ وَ لاَ يَنْظُرَنَّ أَحَدُكُمْ إِلَى فَرْجِ اِمْرَأَتِهِ وَ لْيَغُضَّ بَصَرَهُ عِنْدَ اَلْجِمَاعِ فَإِنَّ اَلنَّظَرَ إِلَى اَلْفَرْجِ يُورِثُ اَلْعَمَى فِي اَلْوَلَدِ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ بِشَهْوَةِ اِمْرَأَةِ غَيْرِكَ فَإِنِّي أَخْشَى إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ أَنْ يَكُونَ مُخَنَّثاً مُؤَنَّثاً مُخَبَّلاً يَا عَلِيُّ مَنْ كَانَ جُنُباً فِي اَلْفِرَاشِ مَعَ اِمْرَأَتِهِ فَلاَ يَقْرَأِ اَلْقُرْآنَ فَإِنِّي أَخْشَى أَنْ يَنْزِلُ عَلَيْهِمَا نَارٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ فَتُحْرِقَهُمَا يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ إِلاَّ وَ مَعَكَ خِرْقَةٌ وَ مَعَ أَهْلِكَ خِرْقَةٌ وَ لاَ تَمْسَحَا بِخِرْقَةٍ وَاحِدَةٍ فَتَقَعَ اَلشَّهْوَةُ عَلَى اَلشَّهْوَةِ فَإِنَّ ذَلِكَ يُعْقِبُ اَلْعَدَاوَةَ بَيْنَكُمَا ثُمَّ يَرُدُّكُمَا إِلَى اَلْفُرْقَةِ وَ اَلطَّلاَقِ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ مِنْ قِيَامٍ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ فِعْلِ اَلْحَمِيرِ وَ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ كَانَ بَوَّالاً فِي اَلْفِرَاشِ كَالْحَمِيرِ اَلْبَوَّالَةِ فِي كُلِّ مَكَانٍ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ فِي لَيْلَةِ اَلْفِطْرِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ لَمْ يَكُنْ ذَلِكَ اَلْوَلَدُ إِلاَّ كَثِيرَ اَلشَّرِّ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ فِي لَيْلَةِ اَلْأَضْحَى فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ لَهُ سِتُّ أَصَابِعَ أَوْ أَرْبَعُ أَصَابِعَ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ تَحْتَ شَجَرَةٍ مُثْمِرَةٍ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ جَلاَّداً قَتَّالاً عَرِيفاً [أَوْ عَرِيفاً] يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعْ أَهْلَكَ فِي وَجْهِ اَلشَّمْسِ وَ تَلَأْلُئِهَا إِلاَّ أَنْ يُرْخَى سَتْرٌ فَيَسْتُرَكُمَا فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ لاَ يَزَالُ فِي بُؤْسٍ وَ فَقْرٍ حَتَّى يَمُوتَ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعْ أَهْلَكَ بَيْنَ اَلْأَذَانِ وَ اَلْإِقَامَةِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ حَرِيصاً عَلَى إِهْرَاقِ اَلدِّمَاءِ يَا عَلِيُّ إِذَا حَمَلَتِ اِمْرَأَتُكَ فَلاَ تُجَامِعْهَا إِلاَّ وَ أَنْتَ عَلَى وُضُوءٍ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ أَعْمَى اَلْقَلْبِ بَخِيلَ اَلْيَدِ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعْ أَهْلَكَ فِي اَلنِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ مَشُوماً ذَا شَامَةٍ فِي وَجْهِهِ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعْ أَهْلَكَ فِي آخِرِ دَرَجَةٍ مِنْهُ [مِنَ اَلشَّهْرِ] إِذَا بَقِيَ مِنْهُ يَوْمَانِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ عَشَّاراً أَوْ عَوْناً لِلظَّالِمِ وَ يَكُونُ هَلاَكُ فِئَامٍ مِنَ اَلنَّاسِ عَلَى يَدَيْهِ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعْ أَهْلَكَ عَلَى سُقُوفِ اَلْبُنْيَانِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ مُنَافِقاً مُرَائِياً مُبْتَدِعاً يَا عَلِيُّ وَ إِذَا خَرَجْتَ فِي سَفَرٍ فَلاَ تُجَامِعْ أَهْلَكَ تِلْكَ اَللَّيْلَةَ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يُنْفِقُ مَالَهُ فِي غَيْرِ حَقٍّ وَ قَرَأَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ « إِنَّ اَلْمُبَذِّرِينَ كٰانُوا إِخْوٰانَ اَلشَّيٰاطِينِ » يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعِ اِمْرَأَتَكَ إِذَا خَرَجْتَ إِلَى سَفَرٍ مَسِيرَةَ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ وَ لَيَالِيهِنَّ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ عَوْناً لِكُلِّ ظَالِمٍ عَلَيْكَ يَا عَلِيُّ عَلَيْكَ بِالْجِمَاعِ لَيْلَةَ اَلْإِثْنَيْنِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ يَكُونُ حَافِظاً لِكِتَابِ اَللَّهِ رَاضِياً بِمَا قَسَمَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَا عَلِيُّ إِنْ جَامَعْتَ أَهْلَكَ فِي لَيْلَةِ اَلثَّلاَثَاءِ فَقُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ فَإِنَّهُ يُرْزَقُ اَلشَّهَادَةَ بَعْدَ شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ وَ لاَ يُعَذِّبُهُ اَللَّهُ مَعَ اَلْمُشْرِكِينَ وَ يَكُونُ طَيِّبَ اَلنَّكْهَةِ مِنَ اَلْفَمِ رَحِيمَ اَلْقَلْبِ سَخِيَّ اَلْيَدِ طَاهِرَ اَللِّسَانِ مِنَ اَلْغِيبَةِ وَ اَلْكَذِبِ وَ اَلْبُهْتَانِ يَا عَلِيُّ وَ إِنْ جَامَعْتَ أَهْلَكَ لَيْلَةَ اَلْخَمِيسِ فَقُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ فَإِنَّهُ يَكُونُ حَاكِماً مِنَ اَلْحُكَّامِ أَوْ عَالِماً مِنَ اَلْعُلَمَاءِ وَ إِنْ جَامَعْتَهَا يَوْمَ اَلْخَمِيسِ عِنْدَ زَوَالِ اَلشَّمْسِ عَنْ كَبِدِ اَلسَّمَاءِ فَقُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ فَإِنَّ اَلشَّيْطَانَ لاَ يَقْرَبُهُ حَتَّى يَشِيبَ وَ يَكُونُ فَهِماً وَ يَرْزُقُهُ اَللَّهُ اَلسَّلاَمَةَ فِي اَلدِّينِ وَ اَلدُّنْيَا يَا عَلِيُّ فَإِنْ جَامَعْتَهَا لَيْلَةَ اَلْجُمُعَةِ وَ كَانَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ فَإِنَّهُ يَكُونُ خَطِيباً قَوَّالاً مُفَوَّهاً وَ إِنْ جَامَعْتَهَا يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ بَعْدَ اَلْعَصْرِ فَقُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ فَإِنَّهُ يَكُونُ مَعْرُوفاً مَشْهُوراً عَالِماً وَ إِنْ جَامَعْتَهَا فِي لَيْلَةِ اَلْجُمُعَةِ بَعْدَ صَلاَةِ اَلْعِشَاءِ اَلْآخِرَةِ فَإِنَّهُ يُرْجَى أَنْ يَكُونَ لَكُمَا وَلَدٌ مِنَ اَلْأَبْدَالِ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ يَا عَلِيُّ لاَ تُجَامِعْ أَهْلَكَ فِي أَوَّلِ سَاعَةٍ مِنَ اَللَّيْلِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ لاَ يُؤْمَنُ أَنْ يَكُونَ سَاحِراً مُؤْثِراً لِلدُّنْيَا عَلَى اَلْآخِرَةِ يَا عَلِيُّ اِحْفَظْ وَصِيَّتِي هَذِهِ كَمَا حَفِظْتُهَا عَنْ جَبْرَئِيلَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 566 )
روز سه شنبه دوازده روز از رجب 368 مانده1 - رسول خدا بعلى بن ابى طالب چنين سفارش كرد. اى على چون عروس را بخانه تو آرند وقتى نشست كفش او را بكن و پايش را بشو و آبش را بدر خانه ات بريز كه چون چنين كنى خدا از خانه ات هفتاد هزار رنگ فقر را ببرد و هفتاد هزار رنگ بركت در آن درآورد و هفتاد هزار رحمت بر تو فرو فرستد كه بر سر عروس بچرخد تا بركت آن بهر گوشه خانه ات برسد و خدا عروس را از جنون و خوره و پيسى امان دهد كه باو رسند تا در آن خانه است و عروس را تا يك هفته از دوغ و سركه و گشنيز و سيب ترش منع كن، على گفت يا رسول اللّٰه چرا او را از اين چهار چيز منع كنم ؟ فرمود چون رحم از اين چهار عقيم شود و اولاد نياورد و حصير كف خانه از زن نازاد به است على گفت چطور سركه از او منع كند، فرمود چون بر سركه حائض گردد هرگز پاك نشود بطور كامل و گشنيز حيض را برانگيزد در درون او و زايش را سخت كند و سيب ترش حيض را ببندد و مايه درد شود. سپس فرمود اى على با زنت اول و ميانه و آخر ماه مجامعت مكن كه ديوانگى و خوره و گيجى بدو شتابند و بفرزندش، بعد از ظهر جماع مكن كه اگر فرزندى آوريد قيچ باشد و شيطان به قيچى انسان شاد است، نزد جماع سخن مگو كه اگر فرزندى شود از گنگى در امان نيست مبادا كسى بفرج زنش بنگرد و بايد وقت جماع ديده بر هم نهد زيرا نظر بفرج مايه كورى فرزند است اى على با زنت بعشق زن ديگرى مجامعت مكن كه ميترسم اگر فرزندى شود مخنث و زن منش و گيج باشد، هر كه با زن خود در بستر جنب است قرآن نخواند كه ميترسم آتشى از آسمان فرود آيد و هر دو را بسوزاند، اى على جماع مكن جز آنكه خودت دستمالى داشته باشى و زنت دستمال ديگر با يك دستمال خود را پاك نكنيد كه شهوت بر شهوت افتد و مايه دشمنى است ميان شما و شما را بجدائى و طلاق كشد، ايستاده جماع مكن كه كار خرانست و اگر فرزندى شود در بستر بشاشد چون خر كه در هر جا بشاشد، در شب فطر جماع مكن كه اگر فرزندى شود بسيار بد باشد، در شب عيد قربان جماع مكن كه فرزند شش انگشت آيد يا چهار انگشت، زير درخت بار دار جماع مكن كه فرزند جلاد و آدمكش و كدخدا آيد، در برابر پرتو آفتاب جماع مكن، مگر با روپوش بر هر دوان كه اگر فرزند شود در سختى و فقر باشد تا بميرد، ميان اذان و اقامه جماع مكن كه فرزند خونخوار آيد اى على چون زنت آبستن باشد بيوضوء با او جماع مكن كه فرزند كوردل و بخيل آيد در نيمه شعبان جماع مكن كه فرزند شوم و با خال چهره آيد، در آخر ماه دو روز از آن مانده جماع مكن كه فرزند گمركچى و معاون ظالم آيد و جمعى از مردم بدستش هلاك شوند بر سر پشت بامها جماع مكن كه فرزند منافق و رياكار و بدعت گذار آيد چون قصد سفر دارى در شب جماع مكن كه فرزند ولخرج آيد رسول خدا اين آيه را خواند (سوره اسراء-30) براستى مبذرين برادران شياطين باشند، چون در سفرى رفتى تا سه شب و روز جماع مكن كه فرزند معاون هر ظالم بر تو آيد، اى على شب دوشنبه ملازم جماع باش كه اگر فرزندى آيد حافظ قرآن و راضى بقسمت خدا باشد. اى على اگر شب سه شنبه جماع كنى و فرزندى آيد پس از شهادت به شهادتين شهادت روزيش باشد و خدا با مشركانش كيفر نكند و بوى دهانش خوش باشد و رحم دل و با سخاوت و پاك زبان از غيبت و دروغ و بهتان است، اگر شب پنجشنبه جماع كنى و فرزندى آيد حاكمى از حكام گردد يا عالمى از علماء در روز پنجشنبه ظهر هنگام كه آفتاب در وسط آسمانست فرزند كه آيد تا پير شود شيطان باو نزديك نگردد و با فهم باشد و در دين و دنيا سلامت روزيش گردد، در شب جمعه باشد و فرزند آيد سخنور و گويا و زبان آور شود و در روز جمعه پس از عصر باشد و فرزند آيد معروف و مشهور و دانشمند گردد در شب جمعه بعد از نماز عشاء باشد اميد فرزندى ميرود كه از ابدال باشد ان شاء اللّٰه، اى على در ساعت اول شب با زنت جماع مكن كه اگر فرزندى شود بسا باشد جادوگر و دنيا طلب در آيد، اى على اين سفارش مرا بياد نگهدار چنانچه من از جبرئيل نگهداشتم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 569
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به على بن ابى طالب عليه السّلام درباره ارتباط با همسر اين گونه توصيه فرمود:
اى على!آنگاه كه عروس را به سراى تو آوردند و او نشست،كفش او را درآور و پاى او را بشوى و آب آن را در آستانه خانه خود بريز.هرگاه چنين رفتار كنى، خداوند از سراى تو هفتادهزار رنگ بينوايى را خواهد برد و هفتاد رنگ بركت را خواهد آورد و هفتادهزار رحمت بر تو خواهد فرستاد كه بر سر عروس بچرخند تا اينكه بركت در جاى جاى خانه پراكنده شود و بدين گونه خداوند او را از گزند ديوانگى،خوره و پيسى آن سرا دور نگاه دارد.اما بعد عروس را به مدت يك هفته از خوردن دوغ و سركه و گشنيز و سيب ترش بازدار.على عليه السّلام گفت اى پيامبر خدا چرا؟فرمود:زيرا رحم با اين چهار چيز نازا مى شود.حصير كف پوش سرا از زن نازا بهتر است.على گفت چرا او را از خوردن سركه باز دارم ؟فرمود:آنگاه كه در وقت خوردن سركه حيض مى شود:هرگز پاكيزه نشود و گشنيز حيض را برمى انگيزد كه زايمان را دشوار مى سازد.و سيب ترش حيض را مى بندد كه سبب دردمندى است.
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!در آغاز و ميانه و پايان ماه قمرى با همسر خود هم بستر نشو كه ديوانگى و خوره و گيجى او و نيز فرزندش را گرفتار مى سازند.در هنگام عصر نزديكى نكن كه اگر فرزندى به دنيا آيد،قيچ خواهد بود و شيطان از اين لحاظ شادمان مى شود.و در هنگام نزديكى حرف نزن.زيرا فرزندى كه به دنيا مى آيد از گنگى در امان نخواهد بود.همچنين نبايد كسى به شرمگاه همسرش نگاه كند؛زيرا نگريستن به آن سبب نابينايى فرزندان است.اى على!با همسر خود به خيال و عشق زن ديگر نزديكى نكن.بيم دارم كه فرزندتان مخنث و زن صفت باشد.هركس با همسر خويش در بستر در حال جنابت است،نبايد قرآن تلاوت كند.بيم دارم كه ناگاه آتشى از آسمان فرود آيد و هر دو را طعمه خويش سازد.اى على!نزديكى نكن.مگر اينكه پارچه هاى جداگانه براى پاك كردن خود داشته باشيد.با يك دستمال خودتان را پاكيزه نكنيد.زيرا شهوت بر شهوت چيره مى شود و سبب دشمنى و جدايى و متاركه خواهد شد.در حال ايستادن نزديكى نكن كه شيوه خران است.اگر فرزندى به دنيا آيد،مانند خر در هرجا ادرار خواهد كرد.و در شب عيد فطر نزديكى نكن كه اگر فرزندى متولد شود،نيك رفتار نباشد.در شب عيد قربان نزديكى كنى،فرزند شش انگشتى يا چهارانگشتى به دنيا مى آيد.زير درخت ميوه دار نزديكى نكن كه فرزند شرور و قاتل به دنيا مى آيد.در مقابل خورشيد نزديكى نكن، مگر اينكه پوششى بر دو افكنده شود.اگر در اين حال فرزندى بيايد،گرفتار تنگ دستى گردد تا مرگ او فرا رسد.
هرگز بين اذان و اقامه نزديكى نكن؛زيرا فرزندى خون خوار به دنيا خواهد آمد.اى على!آنگاه همسرت آبستن است،بى وضو با او نزديكى نكن كه فرزندى منافق و بخل ورز به دنيا مى آيد و در نيمه شعبان نزديكى نكن كه فرزند نحس و همراه با خال صورت مى آيد.در دو روز آخر ماه نزديك نكن كه فرزندت گمرك چى و مددرسان ستم گر در خواهد آمد و گروهى به دست او نابود خواهند شد.روى پشت بام نزديكى نكن كه فرزندتان دوچهره و رياكار و بدعت گزار خواهد شد.آنگاه كه آهنگ مسافرت دارى،شب هنگام نزديكى نكن كه فرزندت ولخرج خواهد گشت.بعد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله اين آيه را تلاوت كرد:
«إِنَّ اَلْمُبَذِّرِينَ كٰانُوا إِخْوٰانَ اَلشَّيٰاطِينِ »
(اسراء/27).آن گاه كه به سفر رفتى تا سه شبانه روز نزديكى نكن كه فرزند،ياور ستمكار خواهد شد.اى على!در شب و دوشنبه نزديكى كنى،فرزندى متولد مى شود كه حافظ قرآن و خرسند به قسمت خداوند مى شود.اگر در شب سه شنبه نزديكى كنى و فرزندى به دنيا بيايد،پس از اقرار شهادتين رزق او گردد و بوى مطبوع در دهان او باشد.و نيز مهرورز و بخشنده و پاك گفتار و در غيبت و دروغ و بهتان باشد.اگر شب پنج شنبه نزديكى كنى و فرزندى به دنيا آيد او يا حاكم مى شود و يا عالم.اگر ظهر روز پنج شنبه نزديكى كنى،فرزندى خواهى داشت كه تا دوران سالمندى شيطان به او نزديك نشود و صاحب فهم باشد و در كار دين و دنيا سالم بماند.
اگر شب جمعه نزديكى كنى،فرزندت سخنران چيره دست مى شود.اگر عصر روز جمعه نزديكى كنى،فرزندت شخصى پرآوازه و دانشور خواهد شد.اگر شب جمعه پس از نماز عشا نزديكى كنى فرزندى خواهد شد كه در شمار بزرگان آيد.اى على هرگز در ساعات نخست شب با زن نزديكى نكن زيرا فرزندى متولد مى شود بسا ساحر و دنياپرست باشد. اى على!اين توصيه هاى مرا به خاطر بسپار،همان گونه كه جبرئيل مرا آموخت و آن را نگاه داشتم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 381
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 567
ص : 568
ص : 569
حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ حَسَّانَ اَلْوَاسِطِيُّ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ اَلْهَاشِمِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَامَ رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُقَالُ لَهُ هَمَّامٌ وَ كَانَ عَابِداً فَقَالَ لَهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ صِفْ لِيَ اَلْمُتَّقِينَ حَتَّى كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِمْ فَتَثَاقَلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ جَوَابِهِ ثُمَّ قَالَ لَهُ وَيْحَكَ يَا هَمَّامُ اِتَّقِ اَللَّهَ وَ أَحْسِنْ فَ « إِنَّ اَللّٰهَ مَعَ اَلَّذِينَ اِتَّقَوْا وَ اَلَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ » فَقَالَ هَمَّامٌ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ أَسْأَلُكَ بِالَّذِي أَكْرَمَكَ بِمَا خَصَّكَ بِهِ وَ حَبَاكَ وَ فَضَّلَكَ بِمَا آتَاكَ وَ أَعْطَاكَ لَمَّا وَصَفْتَهُمْ لِي فَقَامَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَائِماً عَلَى قَدَمَيْهِ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ صَلَّى عَلَى اَلنَّبِيِّ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ اَلْخَلْقَ حَيْثُ خَلَقَهُمْ غَنِيّاً عَنْ طَاعَتِهِمْ آمِناً لِمَعْصِيَتِهِمْ لِأَنَّهُ لاَ تَضُرُّهُ مَعْصِيَةُ مَنْ عَصَاهُ مِنْهُمْ وَ لاَ تَنْفَعُهُ طَاعَةُ مَنْ أَطَاعَهُ مِنْهُمْ وَ قَسَمَ بَيْنَهُمْ مَعَايِشَهُمْ وَ وَضَعَهُمْ فِي اَلدُّنْيَا مَوَاضِعَهُمْ وَ إِنَّمَا أَهْبَطَ اَللَّهُ آدَمَ وَ حَوَّاءَ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ مِنَ اَلْجَنَّةِ عُقُوبَةً لِمَا صَنَعَا حَيْثُ نَهَاهُمَا فَخَالَفَاهُ وَ أَمَرَهُمَا فَعَصَيَاهُ فَالْمُتَّقُونَ فِيهَا هُمْ أَهْلُ اَلْفَضَائِلِ مَنْطِقُهُمُ اَلصَّوَابُ وَ مَلْبَسُهُمُ اَلاِقْتِصَادُ وَ مَشْيُهُمُ اَلتَّوَاضُعُ خَشَعُوا لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِالطَّاعَةِ فَتَهَبَّوْا [فَبُهِتُوا] فَهُمْ غَاضُّونَ أَبْصَارَهُمْ عَمَّا حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ وَاقِفِينَ أَسْمَاعَهُمْ عَلَى اَلْعِلْمِ نَزَلَتْ أَنْفُسُهُمْ مِنْهُمْ فِي اَلْبَلاَءِ كَالَّتِي نَزَلَتْ مِنْهُمْ فِي اَلرَّخَاءِ رِضًا مِنْهُمْ عَنِ اَللَّهِ بِالْقَضَاءِ وَ لَوْ لاَ اَلْآجَالُ اَلَّتِي كُتِبَتْ عَلَيْهِمْ لَمْ يَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ طَرْفَةَ عَيْنٍ شَوْقاً إِلَى اَلثَّوَابِ وَ خَوْفاً مِنَ اَلْعِقَابِ عَظُمَ اَلْخَالِقُ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ وَضُعَ [صَغُرَ] مَا دُونَهُ فِي أَعْيُنِهِمْ فَهُمْ وَ اَلْجَنَّةُ كَمَنْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُتَّكِئُونَ وَ هُمْ وَ اَلنَّارُ كَمَنْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُعَذَّبُونَ قُلُوبُهُمْ مَحْزُونَةٌ وَ شُرُورُهُمْ مَأْمُونَةٌ وَ أَجْسَادُهُمْ نَحِيفَةٌ وَ حَوَائِجُهُمْ خَفِيفَةٌ وَ أَنْفُسُهُمْ عَفِيفَةٌ وَ مَئُونَتُهُمْ مِنَ اَلدُّنْيَا عَظِيمَةٌ صَبَرُوا أَيَّاماً قُصَارَى أَعْقَبَتْهُمْ رَاحَةً طَوِيلَةً تِجَارَةٌ مُرْبِحَةٌ يَسَّرَهَا لَهُمْ رَبٌّ كَرِيمٌ أَرَادَتْهُمُ اَلدُّنْيَا فَلَمْ يُرِيدُوهَا وَ طَلِبَتْهُمْ فَأَعْجَزُوهَا أَمَّا اَللَّيْلَ فَصَافُّونَ أَقْدَامَهُمْ تَالِينَ لِأَجْزَاءِ اَلْقُرْآنِ يُرَتِّلُونَهُ تَرْتِيلاً يُحَزِّنُونَ بِهِ أَنْفُسَهُمْ وَ يَسْتَثِيرُونَ بِهِ دَوَاءَ دَائِهِمْ وَ يَسْتَتِرُونَ [يَسْتَنِيرُونَ] بِهِ وَ يَهِيجُ أَحْزَانُهُمْ بُكَاءً عَلَى ذُنُوبِهِمْ وَ وَجَعٌ عَلَى كُلُومِ جِرَاحِهِمْ وَ إِذَا مَرُّوا بِآيَةٍ فِيهَا تَخْوِيفٌ أَصْغَوْا إِلَيْهَا مَسَامِعَ قُلُوبِهِمْ وَ أَبْصَارِهِمْ فَاقْشَعَرَّتْ مِنْهَا جُلُودُهُمْ وَ وَجِلَتْ مِنْهَا قُلُوبُهُمْ فَظَنُّوا أَنَّ صَهِيلَ جَهَنَّمَ وَ زَفِيرَهَا وَ شَهِيقَهَا فِي أُصُولِ آذَانِهِمْ وَ إِذَا مَرُّوا بِآيَةٍ فِيهَا تَشْوِيقٌ رَكَنُوا إِلَيْهَا طَمَعاً وَ تَطَلَّعَتْ أَنْفُسُهُمْ إِلَيْهَا شَوْقاً وَ ظَنُّوا أَنَّهَا نُصْبَ أَعْيُنِهِمْ جَاثِينَ عَلَى أَوْسَاطِهِمْ يُمَجِّدُونَ جَبَّاراً عَظِيماً مُفْتَرِشِينَ جِبَاهَهُمْ وَ أَكُفَّهُمْ وَ رُكَبَهُمْ وَ أَطْرَافَ أَقْدَامِهِمْ تَجْرِي دُمُوعُهُمْ عَلَى خُدُودِهِمْ يَجْأَرُونَ إِلَى اَللَّهِ فِي فَكَاكِ رِقَابِهِمْ أَمَّا اَلنَّهَارَ فَحُلَمَاءُ عُلَمَاءُ بَرَرَةٌ أَتْقِيَاءُ قَدْ بَرَاهُمُ اَلْخَوْفُ فَهُمْ أَمْثَالُ اَلْقِدَاحِ يَنْظُرُ إِلَيْهِمُ اَلنَّاظِرُ فَيَحْسَبُهُمْ مَرْضَى وَ مَا بِالْقَوْمِ مِنْ مَرَضٍ أَوْ يَقُولُ قَدْ خُولِطُوا فَقَدْ خَالَطَ اَلْقَوْمَ أَمْرٌ عَظِيمٌ - إِذَا فَكَّرُوا فِي عَظَمَةِ اَللَّهِ وَ شِدَّةِ سُلْطَانِهِ مَعَ مَا يُخَالِطُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اَلْمَوْتِ وَ أَهْوَالِ اَلْقِيَامَةِ فَزَّعَ ذَلِكَ قُلُوبَهُمْ فَطَاشَتْ حُلُومُهُمْ وَ ذَهَلَتْ عُقُولُهُمْ فَإِذَا اِسْتَقَامُوا [اِسْتَفَاقُوا] بَادَرُوا إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْأَعْمَالِ اَلزَّكِيَّةِ لاَ يَرْضَوْنَ لِلَّهِ بِالْقَلِيلِ وَ لاَ يَسْتَكْثِرُونَ لَهُ اَلْجَزِيلَ فَهُمْ لِأَنْفُسِهِمْ مُتَّهِمُونَ وَ مِنْ أَعْمَالِهِمْ مُشْفِقُونَ إِنْ زُكِّيَ أَحَدُهُمْ خَافَ مَا يَقُولُونَ وَ يَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ مِمَّا لاَ يَعْلَمُونَ وَ قَالَ أَنَا أَعْلَمُ بِنَفْسِي مِنْ غَيْرِي وَ رَبِّي أَعْلَمُ مِنِّي بِنَفْسِي اَللَّهُمَّ لاَ تُؤَاخِذْنِي بِمَا يَقُولُونَ وَ اِجْعَلْنِي خَيْراً مِمَّا يَظُنُّونَ وَ اِغْفِرْ لِي مَا لاَ يَعْلَمُونَ فَإِنَّكَ عَلاَّمُ اَلْغُيُوبِ وَ سَاتِرُ اَلْعُيُوبِ وَ مِنْ عَلاَمَةِ أَحَدِهِمْ أَنَّكَ تَرَى لَهُ قُوَّةً فِي دِينٍ وَ حَزْماً فِي لِينٍ وَ إِيمَاناً فِي يَقِينٍ وَ حِرْصاً عَلَى اَلْعِلْمِ وَ فَهْماً فِي فِقْهٍ وَ عِلْماً فِي حِلْمٍ وَ كَسْباً فِي رِفْقٍ وَ شَفَقَةً فِي نَفَقَةٍ وَ قَصْداً فِي غِنًى وَ خُشُوعاً فِي عِبَادَةٍ وَ تَجَمُّلاً فِي فَاقَةٍ وَ صَبْراً فِي شِدَّةٍ وَ رَحْمَةً لِلْمَجْهُودِ وَ إِعْطَاءً فِي حَقٍّ وَ رِفْقاً فِي كَسْبٍ وَ طَلَباً لِلْحَلاَلِ وَ نَشَاطاً فِي اَلْهُدَى وَ تَحَرُّجاً عَنِ اَلطَّمَعِ وَ بِرّاً فِي اِسْتِقَامَةٍ وَ إِغْمَاضاً عِنْدَ شَهْوَةٍ لاَ يَغُرُّهُ ثَنَاءُ مَنْ جَهِلَهُ وَ لاَ يَدَعُ إِحْصَاءَ مَا عَمِلَهُ [إِحْصَاءَ عَمَلِهِ] مُسْتَبْطِئاً لِنَفْسِهِ فِي اَلْعَمَلِ وَ يَعْمَلُ اَلْأَعْمَالَ اَلصَّالِحَةَ وَ هُوَ عَلَى وَجَلٍ يُمْسِي وَ هَمُّهُ اَلشُّكْرُ وَ يُصْبِحُ وَ شُغُلُهُ اَلذِّكْرُ يَبِيتُ حَذِراً وَ يُصْبِحُ فَرِحاً حَذِراً لِمَا حُذِّرَ مِنَ اَلْغَفْلَةِ فَرِحاً لِمَا أَصَابَ مِنَ اَلْفَضْلِ وَ اَلرَّحْمَةِ إِنِ اِسْتَصْعَبَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ لَمْ يُعْطِهَا سُؤْلَهَا فِيمَا فِيهِ مَضَرَّتُهُ فَفَرَحُهُ فِيمَا يُخَلَّدُ وَ يَدُومُ وَ قُرَّةُ عَيْنِهِ فِيمَا لاَ يَزُولُ وَ رَغْبَتُهُ فِيمَا يَبْقَى وَ زَهَادَتُهُ فِيمَا يَفْنَى يَمْزُجُ اَلْعِلْمَ بِالْحِلْمِ وَ يَمْزُجُ اَلْحِلْمَ بِالْعَقْلِ تَرَاهُ بَعِيداً كَسَلُهُ دَائِماً نَشَاطُهُ قَرِيباً أَمَلُهُ قَلِيلاً زَلَلُهُ مُتَوَقِّعاً أَجَلُهُ خَاشِعاً قَلْبُهُ ذَاكِراً رَبَّهُ خَائِفاً ذَنْبَهُ قَانِعَةً نَفْسُهُ مُتَغَيِّباً جَهْلُهُ سَهْلاً أَمْرُهُ حَرِيزاً لِدِينِهِ مَيِّتَةً شَهْوَتُهُ كَاظِماً غَيْظَهُ صَافِياً خُلُقُهُ آمِناً مِنْهُ جَارُهُ ضَعِيفاً كِبَرُهُ مَتِيناً صَبْرُهُ كَثِيراً ذِكْرُهُ مُحْكَماً أَمْرُهُ لاَ يُحَدِّثُ بِمَا يُؤْمِنُ عَلَيْهِ اَلْأَصْدِقَاءُ وَ لاَ يَكْتُمُ شَهَادَتَهُ اَلْأَعْدَاءَ وَ لاَ يَعْمَلُ شَيْئاً مِنَ اَلْحَقِّ رِيَاءً وَ لاَ يَتْرُكُهُ حَيَاءً اَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ اَلشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ إِنْ كَانَ مِنَ [فِي] اَلْغَافِلِينَ كُتِبَ مِنَ اَلذَّاكِرِينَ وَ إِنْ كَانَ مِنَ [فِي] اَلذَّاكِرِينَ لَمْ يُكْتَبْ مِنَ اَلْغَافِلِينَ يَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَهُ وَ يُعْطِي مَنْ حَرَمَهُ وَ يَصِلُ مَنْ قَطَعَهُ وَ لاَ يَعْزُبُ حِلْمُهُ وَ لاَ يَعْجَلُ فِيمَا يُرِيبُهُ وَ يَصْفَحُ عَمَّا قَدْ تَبَيَّنَ لَهُ بَعِيداً جَهْلُهُ لَيِّناً قَوْلُهُ غَائِباً مَكْرُهُ قَرِيباً مَعْرُوفُهُ صَادِقاً قَوْلُهُ حَسَناً فِعْلُهُ مُقْبِلاً خَيْرُهُ مُدْبِراً شَرُّهُ فَهُوَ فِي اَلزَّلاَزِلِ وَقُورٌ وَ فِي اَلْمَكَارِهِ صَبُورٌ وَ فِي اَلرَّخَاءِ شَكُورٌ لاَ يَحِيفُ عَلَى مَنْ يُبْغِضُ وَ لاَ يَأْثَمُ فِيمَنْ يُحِبُّ وَ لاَ يَدَّعِي مَا لَيْسَ لَهُ وَ لاَ يَجْحَدُ حَقّاً هُوَ عَلَيْهِ يَعْتَرِفُ بِالْحَقِّ قَبْلَ أَنْ يُشْهَدَ عَلَيْهِ لاَ يُضِيعُ مَا اُسْتُحْفِظَ وَ لاَ يَتَنَابَزُ بِالْأَلْقَابِ لاَ يَبْغِي عَلَى أَحَدٍ وَ لاَ يَهُمُّ بِالْحَسَدِ وَ لاَ يُضِرُّ بِالْجَارِ وَ لاَ يَشْمَتُ بِالْمَصَائِبِ سَرِيعٌ لِلصَّوَابِ مُؤَدٍّ لِلْأَمَانَاتِ بَطِيءٌ عَنِ اَلْمُنْكَرَاتِ يَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَى عَنِ اَلْمُنْكَرِ لاَ يَدْخُلُ فِي اَلْأُمُورِ بِجَهْلٍ وَ لاَ يَخْرُجُ عَنِ اَلْحَقِّ بِعَجْزٍ إِنْ صَمَتَ لَمْ يَغُمَّهُ اَلصَّمْتُ وَ إِنْ نَطَقَ لَمْ يَقُلْ خَطَأً وَ إِنْ ضَحِكَ لَمْ يَعْلُ [لَمْ يَعْدُ] صَوْتُهُ - سَمْعَهُ قَانِعاً بِالَّذِي قُدِّرَ لَهُ لاَ يَجْمَحُ بِهِ اَلْغَيْظُ وَ لاَ يَغْلِبُهُ اَلْهَوَى وَ لاَ يَقْهَرُهُ اَلشُّحُّ وَ لاَ يَطْمَعُ فِيمَا لَيْسَ لَهُ يُخَالِطُ اَلنَّاسَ لِيَعْلَمَ وَ يَصْمُتُ لِيَسْلَمَ وَ يَسْأَلُ لِيَفْهَمَ وَ يَبْحَثُ لِيَعْلَمَ لاَ يُنْصِتُ لِلْخَيْرِ لِيَفْخَرَ بِهِ وَ لاَ يَتَكَلَّمُ بِهِ لِيَتَجَبَّرَ عَلَى مَنْ سِوَاهُ إِنْ بُغِيَ عَلَيْهِ صَبَرَ حَتَّى يَكُونَ اَللَّهُ اَلَّذِي يَنْتَقِمُ لَهُ نَفْسُهُ مِنْهُ فِي عَنَاءٍ وَ اَلنَّاسُ مِنْهُ فِي رَاحَةٍ أَتْعَبَ نَفْسَهُ لِآخِرَتِهِ وَ أَرَاحَ اَلنَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ بُعْدَ مَنْ تَبَاعَدَ عَنْهُ بُغْضٌ وَ نَزَاهَةٌ وَ دُنُوَّ مَنْ دَنَا مِنْهُ لِينٌ وَ رَحْمَةٌ فَلَيْسَ تَبَاعُدُهُ بِكِبْرٍ وَ لاَ عَظَمَةٍ وَ لاَ دُنُوُّهُ لِخَدِيعَةٍ وَ لاَ خِلاَبَةٍ بَلْ يَقْتَدِي بِمَنْ كَانَ قَبْلَهُ مِنْ أَهْلِ اَلْخَيْرِ فَهُوَ إِمَامٌ لِمَنْ خَلْفَهُ مِنْ أَهْلِ اَلْبِرِّ قَالَ فَصَعِقَ هَمَّامٌ صَعْقَةً كَانَتْ نَفْسُهُ فِيهَا فَقَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَمَا وَ اَللَّهِ لَقَدْ كُنْتُ أَخَافُهَا عَلَيْهِ وَ أَمَرَ بِهِ فَجُهِّزَ وَ صَلَّى عَلَيْهِ وَ قَالَ هَكَذَا تَصْنَعُ اَلْمَوَاعِظُ اَلْبَالِغَةُ بِأَهْلِهَا فَقَالَ قَائِلٌ فَمَا بَالُكَ أَنْتَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ وَيْلَكَ إِنَّ لِكُلٍّ أَجَلاً لَنْ يَعْدُوَهُ وَ سَبَباً لاَ يُجَاوِزُهُ فَمَهْلاً لاَ تَعُدْ فَإِنَّهُ إِنَّمَا نَفَثَ هَذَا اَلْقَوْلَ عَلَى لِسَانِكَ اَلشَّيْطَانُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 570 )
2 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود يكى از اصحاب امير المؤمنين بنام همام كه مردى عابد بود خدمتش آمد و عرضكرد يا امير المؤمنين مردان با تقوى را برايم توصيف كن تا گويا آنها را ديده باشم على (عليه السّلام) در جوابش سنگينى كرد و سپس باو فرمود اى همام تو تقوى پيشه كن و احسان نما زيرا خدا همراه با متقيان و محسنان است همام گفت يا امير المؤمنين تو را بحق آنكه بدان چه مخصوصت كرده و گراميت داشته و بتو بخشش كرده و تفضل كرده و بحق آنچه بتو داده و عطا كرده آنها را برايم وصف كن امير المؤمنين (عليه السّلام) بر سر دو پا ايستاد و سپاس و ستايش خدا نمود و صلوات بر پيغمبر فرستاد و پس از آن فرمود: اما بعد براستى خداى عز و جل از خلق را كه آفريد از طاعت آنها بى نياز بود و از نافرمانى آن ها آسوده زيرا معصيت عاصيانش زيانى ندارد و طاعت فرمانبرانش سودى نبخشد، رزق آنها را ميانشان قسمت كرد و هر كدام را بجاى خود نهاد و همانا آدم و حوا را از بهشت فرود آورد براى كيفر آن ها چون مخالفت او كردند و عصيان امرش نمودند، متقيان در اين دنيا همان اهل فضائلند كه گفتارشان درست و پوشاكشان متوسط و رفتارشان تواضع است براى خداى عز و جل بفرمانبرى خشوع كردند و آماده شدند ديده، از آنچه خدا حرام كرده پوشيدند و گوش بدانش دادند، در حال گرفتارى چون حال آسايش خود دارى كردند براى رضا بقضاى خدا و اگر نبود عمر مقدرشان جان هاشان در تنشان نمى گنجيد يك چشم بهمزدن از شوق ثواب و ترس عقاب خدا در نظرشان بزرگ آمد و هر چيز ديگر پست، آنها خود را در بهشت دانند چون كسى كه در آن متنعم و بر آن تكيه زده، در دوزخ نگرند چون كسى كه در آن عذاب كشد دلهاشان پراندوه و از بدى آنها آسوده اند تنى لاغر دارند و نيازى اندك و روحى پارسا و هزينه آخرتى از دنيا بردارند بزرگ، چند روز كوتاه شكيبا شوند و دنبالش آسايش درازى دارند، تجارتى سودمند كنند كه پروردگارى كريم براى آنها فراهم كرده دنيا آنها را خواهد و آن را بخواهند و دنبال آنها رود و درمانده اش كنند در شب دو گام در صف كنند و جزوه هاى قرآن را بخوانند با آن غم خورند و از آن مژده يابند و درمان دردشان باشد و خود را بدان در پناه نهند و غمشان از گريه بر گناهان بجوشد و از زخم دل خود دردمند باشند، چون بآيه اى رسند كه بترساند با گوش و چشم دل بدان تو چه كنند و تنهاشان بلرزه آيد و دلهاشان بهراسد و دريابند كه شيهه و شهيق دوزخ در بن گوش آنها است و چون بآيه اى گذرند كه تشويق كند بدان اعتماد كنند از روى طمع و روحشان از شوق بر آن پرد و دريابند كه جلو چشم آنها است، زانو زده اند برابر جبار بزرگوارى پيشانى و كف و زانو و نوك پا بر خاك نهاده و اشك آنها بر گونه هايشان روانست و بخدا ميزارند براى آزادى خود، در روز حليم و دانشمند و نيكو كار و با تقوايند و ترس آنها گوشت آنها را ريخته و چون چوب تير پرداخته اند و كسى كه آنها را بيند گمان برد بيمارند و آنها بيمارى ندارند يا گويند ديوانه اند در سر آنها انديشه بزرگى است از فكر خدا و سلطنت استوارش همراه باد مرگ و هراس هاى قيامت اينست كه دل آنها را بهراس افكنده و عقلشان پريده و چون بخود آيند با اعمال نيك بخداى عز و جل گرايند براى خدا بعمل باندك خشنود نباشند و فراوان را براى او بسيار نشمارند آنها بخود بدگمانند و از كردار خودشان ترسان، اگر يكى از آنها را بستانيد بترسد از آنچه گويند و آمرزشخواهند از آنچه ندانند و گويد من خود را بهتر شناسم از ديگران و پروردگار من از خود من داناتر است خدايا بدان چه گويند مرا مؤاخذه مكن و بهتر از آنچه گويند مرا بنما و آنچه را ندانند برايم بيامرز زيرا تو علام الغيوبى و ساتر عيوبى و نشانه هر كدامشان اينست كه در دين توانا است و در عين نرمى محتاطست و يقين او با ايمانست و در تحصيل علم حريصت و در فهم خرده بين و در دانش بردبار و در كسب با آرامش و در هزينه دادن مهربان در توانگرى ميانه رو در عبادت با خشوع و در ندارى با تحمل و در سختى صبور و بدسترنج خود با مهربانى و در حق عطابخش و طالب حلال و نشيط در هدايت و بر كنار از طمع و پاك در راست روى و چشم پوش از شهوت، ستايش نادانش نفريبد، و اما آنچه داند از دست ندهد، خود را در كردارش كند شمارد و كارهاى شايسته كند و باز هم در هراس است شب كند و هم او شكر است و صبح و كند كارش ذكر است، شب بگذراند در حذر از غفلت كه او را بايد و شاد از فضل كه در حق او بدست آيد اگر نفس بر او سخت گيرد خواستش را در آنچه زيان دارد نيارد، شاد است بدان چه بماند و بپايد و چشمش روشن است بدان چه زوال ندارد و شوقش در آنست كه بماند و بيرغبت است در آنچه نماند، دانش را با بردبارى آميزد و بردبارى را با خرد، ببينى او را كه تنبلى از او دور است، در نشاط است، آرزويش كوتاهست و لغزشش كمست و در انتظار مرگ است و دلش خاشعست و در ياد پروردگار است و از گناهش ترسانست و نفسش قانعست و از نادانى خود در جستجو است، سهل كار است و نگهدار دين خود و شهوتش را كشته و خشمش را فرو خورده اخلاقش پاك و همسايه از او آسوده است كبرش كمست و صبرش استوار و ذكرش بسيار و كارش محكم در آنچه دوستانش سپارند خيانت نكند و گواهى خود از دشمنانش دريغ ندارد و كار حقيرا برياء نكند و از شرم واننهد، خير او مورد انتظار است و از شرش آسوده اند اگر غفلت ورزد خدايش در ذاكران ثبت كند و چون ذكر گويد از غافلانش محسوب ندارد از ستمكارش بگذرد و بآن كه محرومش كند عطا دهد و آنكه از او ببرد با او پيوندد و بردبارى را از دست ندهد و در مورد شك شتاب نكند و از آنچه بر او آشكار شود چشم پوشد نادانيش دور است و گفتارش نرم و نيرنگش معدوم و احسانش معروف و گفتارش راست و كارش نيكو خيرش در پيش و شرش گريزان در لرزشها سنگينست و در گرفتاريها شكيبا و در فراغت بال شاكر بر آنكه دشمن دارد ستم نكند و در باره دوست گناه نورزد و آنچه از او نيست ادعا نكند و حقى كه بر او است منكر نگردد و بحق اعتراف كند پيش از آنكه بر او گواه شوند آنچه بايد حفظ كند گم نكند و كسيرا بلقب بد نخواند بر كسى ستم نكند و حسد نبرد و آزار همسايه نكند در مصيبت كسيرا شماتت نكند بدرستى شتابد و امانت را رد كند و از زشتيها عقب ماند و امر بمعروف كند و نهى از منكر، بنادانى مداخله در كارها نكند و از حق بيرون نرود براى درماندگى، اگر خموشى كند از آن غمنده نشود و اگر گويد خطا نكند و اگر خندد قهقۀ بلند نزند. بآنچه مقدر او است راضى است خشم او را سرافكنده نكند و هوى بر او چيره نشود و بخل بر او غالب نگردد و طمع در آنچه از او نيست نكند با مردم در آميزد تا بداند و خاموش شود تا سالم بماند و بپرسد تا بفهمد و بكاود تا بداند، بخير توجه نكند براى آنكه بدان نبازد و سخن بجبروت نكند اگر ستم بيند صبر كند تا خدا برايش انتقام گيرد خودش از خود در رنجست و مردم از او در آسايش خود را براى آخرتش در رنج اندازد و مردم را از خود در آسايش اندازد و هر كه از او دورى كند از بغض و نزهت است و هر كه باو نزديك شود قرين نرمش و مهربانيست دوريش از تكبر نيست و بزرگ منشى و نزديكيش از مكر و دغل نيست بلكه بهر كه پيش از او بود است از اهل خير اقتداء كند و پيشواى آيندگانست در نيكوكارى گويد همام در اين جا نعره اى زد كه مرد امير المؤمنين فرمود بخدا من از اين بر او ميترسيدم دستور داد او را تجهيز كردند و بر او نماز خواند فرمود پند رسا با اهلش چنين كند، يكى گفت تو خود چطورى ؟ فرمود واى بر تو براى هر كس عمريست كه از آن نگذرد و سببى است كه از آن تجاوز نكند آرام باش و بازمگو كه اين گفتار را شيطان بزبانت نهاد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 573
الأمالی (للصدوق)
2.امام باقر عليه السّلام فرمود:يكى از ياران خاص امير مومنان عليه السّلام به نام«همام»كه شخصى عابد بود،نزد حضرت آمد و گفت:اى على!پارسايان را براى من بشناسان؛به گونه اى انگار آنان را مى نگرم.على عليه السّلام در پاسخ او درنگ كرد و بعد فرمود:اى همام!از خداوند پروا داشته باش و نيكويى كن.بعد اين آيه را خواند:
«إِنَّ اَللّٰهَ مَعَ اَلَّذِينَ اِتَّقَوْا وَ اَلَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ »
همانا خداوند همراه متقيان و نيكوكاران است.
همام گفت:اى امير مومنان!تو را به حق كسى كه تو را به آن خاص ساخته و ارجمندت كرده و نيز به تو بذل و كرم عطا كرده است اوصاف پارسايان را براى من توصيف كن.آن گاه على عليه السّلام ايستاد و حمد خداوند را گزارد و درود پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرستاد و چنين فرمود: بى گمان خداوند كه انسانها را آفريد به فرمان بردن آنان نيازى نداشت و از نافرمانى شان آسوده بود؛زيرا نافرمانى گناهكاران به او ضرر نمى رساند و فرمانبرى شان براى خداوند سودمند نيست.روزى را بين آنان پخش كرد و هركس را در جايگاه خود گذاشت.آدم و حوا را از بهشت بيرون آورد،چراكه آهنگ كيفرشان را داشت.آنان نافرمانى كرده و عصيان پيشه شدند. پارسايان در دنيا اهل فضيلت هستند.سخن شان راست است و جامه شان ميانه و كردارشان فروتنى به همراه دارد.در فرمانبرى از خداوند خاشع هستند.از آن چه خداوند بر آنان ناروا شمرده،ديده فرو دوختند و گوش به دانايى سپردند.در هنگام دشوارى مانند هنگام آسودگى خويشتن دارى براى كسب خشنودى در برابر خواست الهى دارند.اگر عمر براى آنان معين نشده بود،روح شان در كالبدشان در چشم برهم نهادنى نمى گنجيد.زيرا اشتياق پاداش و هراس از عقاب الهى دارند.خداوند در منظرشان بزرگى دارد و هرچيز ديگرى بى مقدار است.آنان خويشتن را اهل بهشت مى شمارند،همانند كسى كه در آن برخوردار بود و تكيه زده اند.آنان به دوزخ نگاه مى كنند،همانند كسى كه در آتش گرفتار عذاب شده است.
قلب هاى پارسايان آكنده از اندوه است و از آسيب رسانى در امان هستند.بدنى لاغر دارند و خواسته اى كم و روانى پرهيزكار و از دنيا هزينه آخرت مى كنند.در چند روز كوتاه صبر دارند و درپى آن آسودگى پايدار آخرت را خواهند داشت.آنان دادوستد مفيدى دارند كه خداى كريم براى آنان آماده ساخته است.دنيا آنان را مى طلبد و حال آن كه اينان دنيا را نمى خواهند و نمى طلبند تا آن جا كه دنيا را درمانده سازند.هنگام شب در صف عبادت شوند و پاره اى قرآن تلاوت كنند و با قرآن انس داشته و از آن بشارت و درمان دردمندى خود ستانده و بدان پناهنده شوند.اندوهشان از گريستن بر گناهان بالا مى زند و از بيمارى دل،در رنج مى باشند.
هرگاه پارسايان به آيه اى از قرآن نزديك شوند كه آنان را بيم دهد،با گوش و چشم دل بدان اعتنا كنند و بدن هايشان دچار لرزه شود و قلب هايشان گرفتار هراس گردد.آن گاه درك كنند كه شيهه و شهيق دوزخ در گوش شان است.و هرگاه به آيه اى از قرآن برخورد كنند كه تشويق كننده باشد،به آن اعتماد و طمع ورزند و روان شان از شوق بال درآورد و درك كننده كه آن همه پيش روى آنان است.پارسايان در پيشگاه جبار كريم زانو مى زنند و پيشانى و كف دست و زانو و نوك پاها را بر زمين مى گذارند،درحالى كه از گونه هايشان اشك روان بوده و درخواست فروتنانه براى آزادى خويش از دوزخ دارند.پارسايان روزها دانشور و بردبار و نيكوكار و پرواپيشه اند.خوف از خداوند گوشت از تن شان فروريخته و همانند چوب تير ساخته است.به طورى كه اگر كسى آنان بنگرد مى پندارد كه اينان بيمار شده اند،در صورتى كه آنان سالم هستند.يا خواهند گفت كه اينان ديوانه اند درحالى كه صاحب فكر بزرگ هستند.آنان در انديشه و حكومت استوار بوده و همواره مرگ و ترس هاى رستاخيز را به ياد خويش مى آورند.چنين است كه قلب هايشان گرفتار ترس گشته و خردشان پرواز مى كند.و آن گاه كه به خود مى آيند با رفتارهاى شايسته به سمت خداوند گرايش پيدا كنند. پارسايان براى خداوند به كوشش كم راضى نمى شوند و كوشش زياد را هم بسيار به حساب نياورند.آنان به خويشتن بدگمان بوده و از رفتار خود هراسان گشته اند.اگر يكى از پارسايان از خداوند درخواست مغفرت كنند و بگويند:من خويشتن را نيكوتر شناسم تا ديگران و پروردگارم از من آگاه تر است.و بعد دعا مى كنند:خدايا!به خاطر آنچه ديگران درباره من مى گويند،مرا مؤاخذه نكن و نيكوتر از چيزى كه مى گويند مرا قرار ده و آن چه را آگاه نيستند؛براى من بيامرز.خدايا!تو از نهان ها آگاهى و عيب ها را مى پوشانى.نشانه هاى پارسا اين است كه در دين خود توانمند است و با نرمى خود احتياط مى ورزد.و يقين او همراه با ايمان است.و در كسب دانش حرص مى ورزد و در شناخت،باريك بين است.در دانايى بردبارى دارد و در كسب روزى آرام است و در خرجى خانواده مهرورز است.او در حال توانگرى ميانه روى دارد و در عبادت خاشعانه مى گويد و در تنگ دستى شكيبايى مى ورزد و در دشوارى ها پايدارى مى كند و از طريق دست رنج خويش مهربان است.او در راه حق عطا مى كند و حلال را مى طلبد و در هدايت نشاط دارد و از طمع ورزى دور است.او در استقامت نيك رفتار است و از شهوت ديده برمى دوزد و ستايش ابله او را فريب نمى دهد.او چيزى را كه مى داند،از كف نمى دهد.پارسا خويشتن را در كوشش كننده مى شمارد و رفتارهاى نيك دارد و با اين همه شب هنگام بيم دارد.همت او در سپاسگزارى نعمت هاست و كوشش او ياد خداوند است.او شب را در حال دور ماندن از غفلت زدگى سپرى مى كند و شايسته اوست.و از فضل الهى شادمان است كه درباره او ارزانى شده است.اگر نفس اماره بر او تنگ گيرد،خواسته او را در جايى كه زيان آور است،قبول نكند.او به چيزى كه ماندنى و پايدار است،شادمان مى شود كه همان آخرت است.ديده او به چيزى روشن مى شود كه زوال ناپذير است و اشتياق او در چيزى كه ماندگار است و نسبت به چيزى كه فناپذير است،علاقه ندارد.پارسا دانايى را با بردبارى درهم مى آميزد و بردبارى را با خرد ورزى.او را مى نگرى كه تنبلى از او دورافتاده است.او پيوسته بانشاط است و آرزوى كوتاه دارد و لغزش اندك.او چشم به راه مرگ است و قلب او در خشوع و ياد خداوند است.او از گناه خود هراسان است و نفس او قناعت دارد و درپى نادانى خود است.او آسان گير است و نيز نگهبان دين خويش و شهوت را در خود ميرانده و خشم را فروخورده است. اخلاق او پاكيزه بوده و همسايه از او در آسايش است.خود بزرگ بينى اش اندك است و ياد خداوند زياد دارد و كوشش استوار.در امانت دوستان خيانت روا نمى دارد و از شهادت دادن درباره دشمنان مضايقه ندارد.پارسا كار كوچك را به ريا آلوده نمى كند و از شرم رها نسازد.از او خوبى انتظار مى رود و همگان از شر او آسايش دارند.اگر او در بى خبرى افتد، خداوند نام او را در شمار ذاكران خويش مى آورد.و آنگاه كه ياد خداوند كند،او را از بى خبران به حساب نياورد.او از كسى كه به او ستم روا داشته است،گذشت مى كند و به كسى كه او را بى نصيب ساخته است،مى بخشايد.او با كسى كه از او بريده است،پيوند برقرار مى كند و هرگز بردبارى را از كف نمى دهد.او در هنگام مشكوك شدن شتاب نمى ورزد و از چيزى كه از زشتى بر او نمايان شود،ديده مى بندد.نادانى از پارسا دور است و سخن نرمى دارد و حيله گرى ندارد و نيكوكارى او شهرت دارد و سخن او راستى دارد.كوشش او نيكوست و سودمندى او حتمى و زيان رسانى او وجود ندارد.او در دگرگونى ها پايدار است و در دشواريها شكيبا و در آرامش سپاسگزار.او به كسى كه دشمن اوست،جفا نمى كند و در ارتباط با كسى كه دوست اوست،معصيت نمى كند.او چيزى را كه به او تعلق ندارد،ادعاى مالكيت آن را ندارد و وظيفه خود را انكار نمى كند و پيش از آنكه درباره او گواهى دهند،او اعتراف مى كند.
چيزى كه مى بايد نگهبان آن باشد،گم نمى كند و هرگز كسى را با شهرت زشت صدا نمى كند و بر ديگران ستم روا نمى دارد و از زشتى ها بيگانه باشد.او ديگران را به خوبى ها وامى دارد و از بدى ها باز مى دارد.او در چيزى كه آگاهى ندارد،دخالت نمى كند و هرگز از راه حق به دليل ناتوانى بيرون نمى رود.او رشك نمى ورزد و همسايه را آزار نمى رساند و كسى را در هنگام گرفتارى سرزنش نمى كند.او در كار درست شتابان است و امانت را به صاحب آن رد مى كند.
اگر پارسا سكوت كند،از آن اندوهگين نشود.و اگر سخن راند،خطا نداشته باشد و اگر خندان باشد، صداى او به قهقهه بلند نمى شود.او به چيزى كه براى او تعيين شده است،راضى و خرسند است.هيچ گاه خشم،او را خوار نمى سازد و هوس بر او حاكم نمى شود و بخل بر او چيره نمى گردد و نيز در چيزى كه به او تعلق ندارد،طمع نمى ورزد.پارسا با ديگران درهم مى آميزد تا كسب دانايى كند و ساكت مى ماند كه سالم بماند.او مى پرسد تا شناخت به دست آورد.او جست وجو مى كند تا آگاه شود.پارسا در كار خوب به خاطر فخركردن نمى كوشد و نيز مثل جباران سخن نمى گويد.اگر او ستم ديده شود،شكيبايى مى ورزد تا اينكه خداوند انتقام او را بستاند.پارسا از خويشتن در رنج مى افتد،درحالى كه مردم از جانب او آسوده اند.هركس از او دورى كند،به خاطر كين و دشمنى ورزيدن با اوست.و هركس به او نزديكى جويد، همراه نرم خويى و مهرورزى خواهد بود.اگر او دورى كند،به خاطر بزرگ بينى نيست و اگر نزديك شود، به خاطر نيرنگ و فريب كارى نيست.او به خوبى خوبان كه پيش از او بوده اند،اقتدا كند درحالى كه راهنماى آيندگان در نيك كردارى است.
ناگهان«همام»فريادى كشيد و جان سپرد.على عليه السّلام فرمود:سوگند به خداوند كه من از اين واقعه براى او هراس داشتم.آنگاه فرمان داد بدن او را براى دفن آماده سازند و بر جنازه او نماز گزارد و بعد فرمود:موعظه هاى راست و درست با اهل خود چنين مى كنند.شخصى گفت:پس خودت چگونه اى ؟ على عليه السّلام فرمود:واى برتو.بدان كه براى هركس عمرى خواهد بود كه از آن فراتر نرود و علتى است كه از آن حد نگذرد.آرام باش و آن را تكرار نكن كه شيطان در دهان تو افكنده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 387
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 570
ص : 571
ص : 572
ص : 573
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ اَلْحَافِظُ اَلْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ حَفْصٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ أَبُو إِسْحَاقَ اَلْهَاشِمِيُّ اَلْمَنْصُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا قَاسِمُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلزُّبَيْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا قَيْسُ بْنُ اَلرَّبِيعِ عَنْ أَبِي هَارُونَ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ قَالَ: لَمَّا كَانَ يَوْمُ غَدِيرِ خُمٍّ أَمَرَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُنَادِياً فَنَادَى اَلصَّلاَةَ جَامِعَةً فَأَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قَالَ اَللَّهُمَّ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ اَللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ فَقَالَ حَسَّانُ بْنُ ثَابِتٍ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَقُولُ فِي عَلِيٍّ شِعْراً فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اِفْعَلْ فَقَالَ - يُنَادِيهِمْ يَوْمَ اَلْغَدِيرِ نَبِيُّهُمْ بِخُمٍّ وَ أَكْرِمْ بِالنَّبِيِّ مُنَادِياً يَقُولُ فَمَنْ مَوْلاَكُمْ وَ وَلِيُّكُمْفَقَالُوا وَ لَمْ يَبْدُوا هُنَاكَ اَلتَّعَادِيَا إِلَهُكَ مَوْلاَنَا وَ أَنْتَ وُلِيُّنَاوَ لَنْ تَجِدَنْ مِنَّا لَكَ اَلْيَوْمَ [اَلدَّهْرَ] عَاصِياً فَقَالَ لَهُ قُمْ يَا عَلِيُّ فَإِنَّنِيرَضِيتُكَ مِنْ بَعْدِي إِمَاماً وَ هَادِياً وَ كَانَ [فَقَامَ] عَلِيٌّ أَرْمَدَ اَلْعَيْنِ يَبْتَغِيلِعَيْنَيْهِ مِمَّا يَشْتَكِيهِ مُدَاوِياً فَدَاوَاهُ خَيْرُ اَلنَّاسِ مِنْهُ بِرِيقِهِ [بِرِيقَةٍ] فَبُورِكَ مَرْقِيّاً وَ بُورِكَ رَاقِياً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 574 )
3 - ابو سعيد گفت روز غدير رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دستور داد منادى نداى نماز جماعت كشيد و پيغمبر دست على را گرفت و فرمود هر كه را من آقا و مولا هستم اين على آقا و مولا است بار خدايا دوستش را دوست دار و دشمنش را دشمن دار، حسان بن ثابت گفت يا رسول اللّٰه در باره على شعرى بگويم ؟ فرمود بگو - گفت:
در روز غدير جار زد پيغمبرشان-در خم و چه خوب جارچى است نبى ميگفت كه بر شما است مولى و ولى ؟-گفتند و نبود دشمنيشان علنى معبود تو مولا است و هستى تو ولى-امروز نه عاصى بميان و نه دنى فرمود على بپا خيز كه تو-هادى و امامى و بمن باش وصى ميبود على گرچه گرفتار رمد-ميجست براى ديده داروى زكى با آب دهان خود مداواش نمود-تبريك بر اين پزشك و بيمار على
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 574
الأمالی (للصدوق)
3.ابو سعيد مى گويد:در روز عيد غدير پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمان داد كه مسلمانان را براى اقامه نماز جماعت فراخوانند.آن گاه كه آنان گرد آمدند،حضرت دست على عليه السّلام را بلند كرد و فرمود:هركس كه من سرور و مولاى او هستم،اين سرور و مولاى اوست.خدايا!دوست على را دوست بدار و دشمن على را دشمن بدار.حسان بن ثابت گفت:اى پيامبر خدا!رخصت دارم كه شعرى درباره على بخوانم ؟فرمود:بخوان. حسان ابياتى بدين مضمون گفت:در غدير پيامبر جار زد كه مسلمانان گرد هم آيند راستى كه او چه نيكو جارچى است.او به مسلمانان شناساند كه ولى و مولاى آنان كيست.همه پذيرفتند و كسى نفاق و دشمنى اش را آشكار نساخت.پيامبر،على را فراخواند و به او فرمود:كه من بعد از تو پيشوا و هدايت گر امت من راضى هستم.على عليه السّلام با اينكه آن روز چشمش درد مى كرد و به دنبال مداوا بود،امّا بهترين مردم(پيامبر)با آب دهان او را مداوا كرد.پس تبريك بر اين مداواگر و تبريك بر بيمار.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 391
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 574
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا زَالَتِ اَلشَّمْسُ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ اَلسَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ اَلْجِنَانِ وَ اُسْتُجِيبَ اَلدُّعَاءُ فَطُوبَى لِمَنْ رُفِعَ لَهُ عِنْدَ ذَلِكَ عَمَلٌ صَالِحٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 575 )
روز جمعه بيست و دوم رجب 3681 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون زوال ظهر شود درهاى آسمان گشوده گردد و درهاى بهشت و دعا مستجاب شود خوشا بر كسى كه در آن هنگام عمل صالحى از او بالا رود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 575
الأمالی (للصدوق)
1.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه خورشيد به زوال ظهرش نزديك مى شود،درهاى آسمان باز و بهشت باز
مى شود.خوشا به حال آن كه در آن وقت كار شايسته اى از او بالا رود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 393
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 575
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَيْمَنَ بْنِ مُحْرِزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ شِيعَتِنَا يَقُومُ إِلَى اَلصَّلاَةِ إِلاَّ اِكْتَنَفَتْهُ بِعَدَدِ مَنْ خَالَفَهُ مَلاَئِكَةٌ يُصَلُّونَ خَلْفَهُ يَدْعُونَ اَللَّهَ لَهُ حَتَّى يَفْرُغَ مِنْ صَلاَتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 576 )
2 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود هيچ بنده اى از شيعيان ما بنماز نايستد جز آنكه به شماره مخالفاتش فرشته دورش آيد و پشت سرش نماز خوانند و براى او دعا كنند تا از نمازش فارغ شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 576
الأمالی (للصدوق)
2.امام باقر عليه السّلام فرمود:هيچ كس از پيروان ما نماز نگزارند،مگر اينكه به شمار مخالفان او فرشتگان گرد او مى آيند و به او اقتدا كرده و براى او نيايش مى كنند تا اينكه نماز خود را به پايان ببرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 393
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 576
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ قَالَ حَدَّثَنِي عُمَيْرُ بْنُ مَأْمُونٍ اَلْعُطَارِدِيُّ قَالَ: رَأَيْتُ اَلْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقْعُدُ فِي مَجْلِسِهِ حِينَ يُصَلِّي اَلْفَجْرَ حَتَّى تَطْلُعَ اَلشَّمْسُ وَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ صَلَّى اَلْفَجْرَ ثُمَّ جَلَسَ فِي مَجْلِسِهِ يَذْكُرُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى تَطْلُعَ اَلشَّمْسُ سَتَرَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ اَلنَّارِ سَتَرَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ اَلنَّارِ سَتَرَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ اَلنَّارِ ثَلاَثاً .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 576 )
3 - عمير بن مأمون عطاردى گويد حسن بن على (عليه السّلام) را ديدم كه چون نماز بامداد ميخواند در مجلس خود مينشست تا خورشيد ميزد و از آن حضرت شنيدم ميفرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) ميفرمود هر كه نماز بامداد خواند و در تعقيب باشد تا آفتاب برآيد خدايش از دوزخ مستور سازد (تا سه بار فرمود).
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 576
الأمالی (للصدوق)
3.عمير بن مأمون عطاردى مى گويد:امام حسن مجتبى عليه السّلام را ديدم كه پس از نماز صبح در مجلس خويش مى نشست تا اينكه آفتاب طلوع مى كرد.حضرت مى فرمود: پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله سه بار فرمود:هركس نماز صبح گزارد و تا برآمدن خورشيد مشغول تعقيب نماز باشد،خداوند او را از دوزخ پوشيده نگاه دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 393
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مَنْ سَمِعَ أَبَا سَيَّارٍ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ يَقُولُ: جَاءَ جَبْرَئِيلُ إِلَى يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ فِي اَلسِّجْنِ فَقَالَ قُلْ فِي دُبُرِ كُلِّ صَلاَةٍ مَفْرُوضَةٍ اَللَّهُمَّ اِجْعَلْ لِي فَرَجاً وَ مَخْرَجاً وَ اُرْزُقْنِي مِنْ حَيْثُ أَحْتَسِبُ وَ مِنْ حَيْثُ لاَ أَحْتَسِبُ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 576 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود جبرئيل در زندان نزد يوسف (عليه السّلام) آمد و گفت دنبال هر نماز واجبى سه بار بگو خدايا برايم گشايش و برايشى ساز و از آن جا كه گمان برم و نبرم بمن روزى ده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 576
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:جبرئيل آنگاه كه يوسف عليه السّلام زندانى بود،پيش او رفت و فرمود:در پس هرنماز واجب سه بار چنين بگو:«اللهم اجعل لى فرجا و مخرجا و ارزقنى من حيث احتسب و من لا احتسب».
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 393
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْمَالِكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ اَلْعَبَّاسِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ زَيْدٍ اَلشَّحَّامِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ قَرَأَ فِي اَلرَّكْعَتَيْنِ اَلْأُولَيَيْنِ مِنْ صَلاَةِ اَللَّيْلِ سِتِّينَ مَرَّةً - « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » فِي كُلِّ رَكْعَةٍ ثَلاَثِينَ مَرَّةً اِنْفَتَلَ وَ لَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ذَنْبٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 576 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه در دو ركعت اول نماز شب شصت بار«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ
» بخواند در هر ركعت سى بار تمام كند و ميان او و خدا گناهى نماند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 576
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس در دو ركعت اول نماز شب خود شصت بار سوره توحيد را تلاوت كند،بين او و خداوند گناهى نخواهد ماند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ اَلْخَطَّابِ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ سُلَيْمٍ اَلْعَطَّارِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ بَشِيرٍ [بِشْرٍ] اَلْكَاهِلِيِّ عَنْ سَالِمٍ اَلْأَفْطَسِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ دَخَلَ اَلسُّوقَ فَاشْتَرَى تُحْفَةً فَحَمَلَهَا إِلَى عِيَالِهِ كَانَ كَحَامِلِ صَدَقَةٍ إِلَى قَوْمٍ مَحَاوِيجَ وَ لْيَبْدَأْ بِالْإِنَاثِ قَبْلَ اَلذُّكُورِ فَإِنَّ مَنْ فَرَّحَ اِبْنَةً فَكَأَنَّمَا أَعْتَقَ رَقَبَةً مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِيلَ مُؤْمِنَةً فِي سَبِيلِ اَللَّهِ وَ مَنْ أَقَرَّ بِعَيْنِ اِبْنٍ فَكَأَنَّمَا بَكَى مِنْ خَشْيَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ بَكَى مِنْ خَشْيَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَدْخَلَهُ اَللَّهُ فِي جَنَّاتِ اَلنَّعِيمِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 577 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه بازار رود و تحفه اى براى عيال خود آورد چون حامل صدقه است براى مردم محتاج و بزن ها دخترها پيش از مردها بدهد زيرا هر كه دخترش را شاد كند گويا بنده مؤمنى از فرزندان اسماعيل را آزاد كرده در راه خدا و هر كه پسرى را چشم روشن كند گويا از خوف خدا گريسته و هر كه از خوف خداى عز و جل بگريد در بهشت پر نعمت درآيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 577
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس بازار رفته و هديه اى براى خانواده خويش بخرد، مانند كسى است كه براى نيازمندان صدقه حمل مى كند.او بايد به زن و دختران خود بيشتر از پسران بخشد.زيرا هركس دخترش را شادمان كند گويى بنده ايمان آورده اى از نسل اسماعيل عليه السّلام را در راه خدا آزاد ساخته است و هركس پسرش را شادمان سازد،چنان است كه از ترس كيفر الهى اشك ريخته باشد.و هركس گريان از خوف خداوند باشد،به بهشت آكنده از نعمت وارد مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 577
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ مَاجِيلَوَيْهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبِ بْنِ وَهْبٍ اَلْقُرَشِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ جَبْرَئِيلَ أَخْبَرَنِي بِأَمْرٍ قَرَّتْ بِهِ عَيْنِي وَ فَرِحَ لَهُ قَلْبِي قَالَ يَا مُحَمَّدُ مَنْ غَزَا غَزَاةً فِي سَبِيلِ اَللَّهِ مِنْ أُمَّتِكَ فَمَا أَصَابَتْهُ قَطْرَةٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ أَوْ صُدَاعٌ إِلاَّ كَانَتْ لَهُ شَاهِدَةً [شَهَادَةً] يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 577 )
7 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود جبرئيل بمن خبر داد بامرى كه چشمم بدان روشن و دلم شاد شد گفت اى محمد هر كسى از امت تو بجهادى رود در راه خدا قطره باران يا درد سرى باو نرسد جز آنكه در قيامت گواه او باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 577
الأمالی (للصدوق)
7.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:جبرئيل از چيزى مرا آگاه ساخت كه سبب روشنى ديده و شادمانى ام شد.او فرمود:هركس از امت تو براى جهادى در راه خدا بشتابد،قطره بارانى بر او نبارد و دشوارى در راه پيش نيايد،مگر اينكه شاهد او در رستاخيز باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لِلْجَنَّةِ بَابٌ يُقَالُ لَهُ بَابُ اَلْمُجَاهِدِينَ يَمْضُونَ إِلَيْهِ فَإِذَا هُوَ مَفْتُوحٌ وَ هُمْ مُتَقَلِّدُونَ بِسُيُوفِهِمْ وَ اَلْجَمْعُ فِي اَلْمَوْقِفِ وَ اَلْمَلاَئِكَةُ تُرَحِّبُ بِهِمْ فَمَنْ تَرَكَ اَلْجِهَادَ أَلْبَسَهُ اَللَّهُ ذُلاًّ فِي نَفْسِهِ وَ فَقْراً فِي مَعِيشَتِهِ وَ مَحْقاً فِي دِينِهِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَعَزَّ أُمَّتِي بِسَنَابِكِ خَيْلِهَا وَ مَرَاكِزِ رِمَاحِهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 577 )
8 - فرمود براى بهشت دريست بنام باب المجاهدين كه مجاهدان بسوى آن روند و آن باز است و شمشير بكمر دارند و هنوز مردم در موقف محشر معطل باشند، فرشتگان به مجاهدان خوش آمد گويند، هر كه ترك جهاد كند خوار شود و تنك روزى و بى دين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 577
الأمالی (للصدوق)
8.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بهشت درى به اسم«باب المجاهدين»دارد كه مجاهدان به سمت آن رفته و گشوده است.مجاهدان شمشير به كمر زده اند،در حالى كه هنوز ديگران در موقف محشر منتظر حساب مى باشند.فرشتگان به مجاهدان خوشامد خواهند گفت.و بعد پيامبر فرمود:هركس جهاد را ترك كند،بى مقدار و بينوا و بى ايمان خواهد شد.پس همانا خداوند تبارك و تعالى امتم را به سم اسب ها و مراكز تيراندازى هايشان عزت داده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ بَلَّغَ رِسَالَةَ غَازٍ كَانَ كَمَنْ أَعْتَقَ رَقَبَةً وَ هُوَ شَرِيكُهُ فِي بَابِ غَزْوَتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 578 )
9 - رسول خدا فرمود هر كه نامه مجاهديرا برساند در جهاد او شريك است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 578
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس نامه مجاهدى را به خانه او برساند،در جهاد او نصيب خواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 578
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلْكُوفِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : خُيُولُ اَلْغُزَاةِ خُيُولُهُمْ فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 578 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اسبان مجاهدان همان اسبان آنها باشند در بهشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 578
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اسبان پيكارگران راه خداوند،اسبان آنان در بهشت خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 395
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْخَيْرُ كُلُّهُ فِي اَلسَّيْفِ وَ تَحْتَ ظِلِّ اَلسَّيْفِ وَ لاَ يُقِيمُ اَلنَّاسَ إِلاَّ اَلسَّيْفُ وَ اَلسُّيُوفُ مَقَالِيدُ اَلْجَنَّةِ وَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 578 )
11 - فرمود همه خوبيها در شمشير است و در زير سايه شمشير و مردم استوار نشوند جز بشمشير و شمشيرها كليد بهشت است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 578
الأمالی (للصدوق)
11.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:همه نيكى ها در شمشير و سايه آن است و مردم استوار نمى شوند،مگر به مدد شمشير و مبارزه با ستم.و شمشيرها كليدهاى بهشت مى باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 397
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ [اَلْحَسَنُ] بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ اَلْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلتَّاجِرُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَيُّوبَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ تَمَنَّى شَيْئاً وَ هُوَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رِضًى لَمْ يَخْرُجْ مِنَ اَلدُّنْيَا حَتَّى يُعْطَاهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 578 )
12 - فرمود هر كه آرزوى خدا پسندى كند از دنيا نرود تا بوى عطا شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 578
الأمالی (للصدوق)
12.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس آرزوى خداپسندانه اى داشته باشد،نخواهد مرد تا اينكه به آرزوى خود دست يابد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 397
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ سَعِيدٍ اَلْأَعْرَجِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مِنْ أَوْثَقِ عُرَى اَلْإِيمَانِ أَنْ تُحِبَّ فِي اَللَّهِ وَ تُبْغِضَ فِي اَللَّهِ وَ تُعْطِيَ فِي اَللَّهِ وَ تَمْنَعَ فِي اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 578 )
13 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود محكمترين حلقه ايمان اينست كه در راه خدا دوست دارى و در راه خدا دشمن دارى و براى خدا بدهى و براى خدا دريغ كنى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 578
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام فرمود:استوارترين دست آويز ايمان،دوست داشتن و دشمن داشتن در راه خداوند است و نيز بخشيدن و نبخشيدن در راه او.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 397
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ سَيَابَةَ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ عَنِ اَلْحَارِثِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ قَالَ حِينَ يُمْسِي ثَلاَثَ مَرَّاتٍ - « فَسُبْحٰانَ اَللّٰهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ. `وَ لَهُ اَلْحَمْدُ » « فِي اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ » لَمْ يَفُتْهُ خَيْرٌ يَكُونُ فِي تِلْكَ اَللَّيْلَةِ وَ صُرِفَ عَنْهُ جَمِيعُ شَرِّهَا وَ مَنْ قَالَ مِثْلَ ذَلِكَ حِينَ يُصْبِحُ لَمْ يَفُتْهُ خَيْرٌ يَكُونُ فِي ذَلِكَ اَلْيَوْمِ وَ صُرِفَ عَنْهُ جَمِيعُ شَرِّهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 578 )
14 - على (عليه السّلام) فرمود هر كه شامگاه سه بار گويد«
فَسُبْحٰانَ اَللّٰهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ `وَ لَهُ اَلْحَمْدُ
» «
فِي اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ
» هر خيرى كه در آن شب باشد از دستش نرود و هر شرى در آنست از او بگرد و هر كه بامداد همان ذكر را گويد از همه خيرات روز بهره برد و از همه شر آن روز محفوظ است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 578
الأمالی (للصدوق)
14.على عليه السّلام فرمود:هركس شبانه روز سه بار بگويد«سبحان اللّه حين تمسون و حين تصبحون
وَ لَهُ اَلْحَمْدُ فِي اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ »
به هرخوبى كه در آن شب باشد،دست مى يابد و هربدى كه در آن شب باشد،از او دور مى شود.و هركس در صبح همان ذكر را تكرار كند،از همه خوبى هاى روز برخوردار مى شود و نيز از همه بدى هاى آن روز در امان مى ماند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 397
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَلْمَلَكَ يَنْزِلُ بِصَحِيفَةٍ أَوَّلَ اَلنَّهَارِ وَ أَوَّلَ اَللَّيْلِ فَيَكْتُبُ فِيهَا عَمَلَ اِبْنِ آدَمَ فَأَمْلُوا فِي أَوَّلِهَا خَيْراً وَ فِي آخِرِهَا خَيْراً فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَغْفِرُ لَكُمْ فِيمَا بَيْنَ ذَلِكَ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ وَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ « فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ » وَ يَقُولُ جَلَّ جَلاَلُهُ « وَ لَذِكْرُ اَللّٰهِ أَكْبَرُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 579 )
15 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود در اول و آخر روز و اول شب فرشته اى دفترى آورد و عمل آدميزاده را در آن بنويسد، در اول و آخر دفتر عمل خير ديكته كنيد كه خدا ميان اين دو را براى شما بيامرزد ان شاء اللّٰه و خداى عز و جل ميفرمايد مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم و خدا ميفرمايد جل جلاله ذكر خدا بزرگتر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 579
الأمالی (للصدوق)
15.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در آغاز و پايان روزها و نيز آغاز شب ها فرشته اى دفتر خود را براى ثبت كردار آدمى مى آورد.پس شما در آغاز و پايان دفترش خوبى را ديكته كنيد كه خداوند آنچه ميان آن هاست ببخشايد.خداوند فرمود:
«فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ »
يادم كنيد تا يادتان كنم.و نيز فرمود:
«وَ لَذِكْرُ اَللّٰهِ أَكْبَرُ»
و آينه ذكر خداوندى حقا بزرگ تر است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 397
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 579
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي هَارُونَ اَلْمَكْفُوفِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: يَا أَبَا هَارُونَ إِنَّا نَأْمُرُ صِبْيَانَنَا بِتَسْبِيحِ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ كَمَا نَأْمُرُهُمْ بِالصَّلاَةِ فَالْزَمْهُ فَإِنَّهُ لَمْ يَلْزَمْهُ عَبْدٌ فَشَقِيَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 579 )
16 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود اى ابا هارون ياد دستور دهيم به كودكان خود تسبيح فاطمه (عليها السّلام) را چنانچه به آنها دستور نماز دهيم ملازم آن باشد كه بنده اى ملازمت آن نكند و بدبخت شود
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 579
الأمالی (للصدوق)
16.امام صادق عليه السّلام فرمود:اى ابا هارون به تو توصيه اى مى كنم كه به فرزندان خويش تسبيح فاطمه عليها السّلام را بياموزى،همان گونه كه به آنان فرمان نماز خواندن داده مى شود. زيرا كسى كه پيوسته تسبيح فاطمه عليها السّلام را نخواند،شوربخت خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 399
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عَطِيَّةَ اَلْعَوْفِيِّ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيِّ عَنِ اَلنَّبِيِّ قَالَ: مَنْ قَالَ إِذَا خَرَجَ مِنْ بَيْتِهِ بِسْمِ اَللَّهِ قَالَ اَلْمَلَكَانِ هُدِيتَ فَإِنْ قَالَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ قَالاَ وُقِيتَ فَإِنْ قَالَ تَوَكَّلْتُ عَلَى اَللَّهِ قَالاَ كُفِيتَ فَيَقُولُ اَلشَّيْطَانُ كَيْفَ لِي بِعَبْدٍ هُدِيَ وَ وُقِيَ وَ كُفِيَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 579 )
17 - پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه چون از خانه بيرون رود گويد بسم اللّٰه. آن دو فرشته گويند هدايت شدى و اگر گويد لا حول و لا قوة الا باللّٰه. گويند محفوظ شدى و اگر گويد توكلت على اللّٰه. گويند تو را بس است شيطان گويد من چه راه دارم به بنده اى كه هدايت شده و محفوظ شده و كفايت شده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 579
الأمالی (للصدوق)
17.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس آنگاه كه از خانه اش خارج مى گردد،بگويد«بسم اللّه»دو فرشته همراهش مى گويند:تو راه يافتى.و اگر بگويد«لا حول و لا قوة بالله»مى گويند:تو در امانى.و اگر بگويد«توكلت على اللّه»خواهند گفت:خداوند تو را كفايت مى كند.آنگاه شيطان مى گويد:من چگونه مى توانم بنده اى را گمراه سازم كه او راه يافته و نگاه داشته و كفايت شده است ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 399
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَ لاَ أُبَشِّرُكَ فَقَالَ بَلَى بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي فَإِنَّكَ لَمْ تَزَلْ مُبَشِّراً بِكُلِّ خَيْرٍ فَقَالَ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ آنِفاً بِالْعَجَبِ فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ مَا اَلَّذِي أَخْبَرَكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ أَخْبَرَنِي أَنَّ اَلرَّجُلَ مِنْ أُمَّتِي إِذَا صَلَّى عَلَيَّ وَ أَتْبَعَ بِالصَّلاَةِ عَلَيَّ أَهْلَ بَيْتِي فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ اَلسَّمَاءِ وَ صَلَّتْ عَلَيْهِ اَلْمَلاَئِكَةُ سَبْعِينَ صَلاَةً وَ إِنْ كَانَ مُذْنِباً خَطَّاءً [وَ إِنَّهُ لَمُذْنِبٌ خَطَّاءٌ] ثُمَّ تَتَحَاتُّ عَنْهُ اَلذُّنُوبُ كَمَا يَتَحَاتُّ اَلْوَرَقُ مِنَ اَلشَّجَرِ وَ يَقُولُ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَبَّيْكَ يَا عَبْدِي وَ سَعْدَيْكَ وَ يَقُولُ اَللَّهُ لِمَلاَئِكَتِهِ يَا مَلاَئِكَتِي أَنْتُمْ تُصَلُّونَ عَلَيْهِ سَبْعِينَ صَلاَةً وَ أَنَا أُصَلِّي عَلَيْهِ سَبْعَمِائَةِ صَلاَةٍ وَ إِذَا صَلَّى عَلَيَّ وَ لَمْ يُتْبِعْ بِالصَّلاَةِ عَلَى أَهْلِ بَيْتِي كَانَ بَيْنَهَا وَ بَيْنَ اَلسَّمَاءِ سَبْعُونَ حِجَاباً وَ يَقُولُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ لاَ لَبَّيْكَ وَ لاَ سَعْدَيْكَ يَا مَلاَئِكَتِي لاَ تُصْعِدُوا دُعَاءَهُ إِلاَّ أَنْ يَلْحَقَ بِنَبِيِّهِ عِتْرَتَهُ فَلاَ زَالَ مَحْجُوباً حَتَّى يُلْحِقَ بِي أَهْلَ بَيْتِي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 580 )
18 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) يك روز بعلى (عليه السّلام) فرمود مژده اى بتو ندهم ؟ عرضكرد چرا پدر و مادرم قربانت تو هميشه مژده بخشى بهر چيزى فرمود جبرئيل در اين نزديكى بمن خبر داد بامر شگفت آورى، على (عليه السّلام) عرضكرد يا رسول اللّٰه جبرئيل چه خبرى بشما داده است ؟ فرمود بمن خبر داد كه هر كدام از امتم بر من صلوات بفرستد و دنبالش بر آلم صلوات فرستد درهاى آسمان برويش گشوده شود و فرشته ها هفتاد صلوات بر او فرستند گرچه گنهكار و خطاكار باشد سپس گناهانش بشتاب بريزد چنانچه برگهاى درخت بريزد و خداى تبارك و تعالى ميفرمايد لبيك عبدى و سعديك. و به فرشتگانش ميفرمايد اى فرشتگانم شما بر او هفتاد صلوات فرستيد و من هفتصد و اگر بر من صلوات فرستد و دنبالش بر اهل بيتم نفرستد ميان او و اهل آسمان هفتاد حجاب باشد و خداى جل جلاله فرمايد لا لبيك و لا سعديك. اى فرشتگانم دعايش را بالا نياوريد جز آنكه ملحق كند بپيغمبرش عترتش را و هميشه در حجابست تا ملحق كند بمن اهل بيتم را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 580
الأمالی (للصدوق)
18.امام صادق عليه السّلام فرمود:روزى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام چنين فرمود:اى على!آيا تو را بشارت ندهم ؟گفت:چرا.پدر و مادرم فدايت باد.شما پيوسته مرا به هرچيز بشارت مى رسانى.آن گاه پيامبر فرمود:جبرئيل تازگى مرا از چيز شگفتى آگاه ساخت.على عليه السّلام گفت:اى پيامبر خدا!جبرئيل به شما چه گفت ؟پيامبر فرمود:جبرئيل گفت:هركس از امت من بر من درود فرستد و درپى آن بر خاندان من درود فرستد،براى او درهاى آسمان باز خواهند شد و فرشتگان هفتاد صلوات بر او خواهند فرستاد،هرچند كه اهل گناه و خطا باشد.آن گاه گناهان او به سرعت فرو مى ريزند؛همان سان كه در پاييز برگ درختان فرو خواهند ريخت.و آنگاه خداوند مى فرمايد:«لبيك عبدى و سعديك»و به فرشتگان خود چنين مى فرمايد اى فرشتگان من!شما هفتادبار بر او درود فرستاديد و من هفتصد بار درود بر او خواهم فرستاد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سپس فرمود:اگر كسى بر من درود بگويد،اما خاندانم را درود نگويد،بين او و ساكنان هفتاد حجاب خواهد افتاد و آنگاه خداوند فرمايد«لا لبيك و لا سعديك».و بعد خواهد فرمود:اى فرشتگان من!دعاى او را بالا نياوريد تا اينكه در صلوات بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله خاندان او را ياد كند.پيامبر فرمود:چنين كسى پيوسته در حجاب است تا اينكه خاندانم را همراه من در صلوات قرار دهد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 399
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 580
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا صَلَّى أَحَدُكُمْ وَ لَمْ يَذْكُرِ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَسْلُكُ بِصَلاَتِهِ غَيْرَ سَبِيلِ اَلْجَنَّةِ قَالَ وَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ ذُكِرْتُ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيَّ فَدَخَلَ اَلنَّارَ فَأَبْعَدَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ رَحْمَتِهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 580 )
19 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون كسى نماز كند و نام پيغمبر برد نمازش را در غير راه بهشت برند، فرمود رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود من نزد هر كس نام برده شوم و بر من صلوات نفرستد بدوزخ رود، خدا او را از رحمتش دور كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 580
الأمالی (للصدوق)
19.امام صادق عليه السّلام فرمود:هرگاه كسى نماز گزارد و نام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را بر زبان نياورد نماز او را از بهشت خارج سازد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركه نام مرا بشنود و بر من درود نفرستد،به دوزخ رفته و خداوند او را از رحمت خويش بى نصيب مى سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 399
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ أَبُو اَلْحُسَيْنِ اَلْكُوفِيُّ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنِي حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَرْبَعَةٌ يُؤْذُونَ أَهْلَ اَلنَّارِ عَلَى مَا بِهِمْ مِنَ اَلْأَذَى يُسْقَوْنَ مِنَ اَلْحَمِيمِ وَ اَلْجَحِيمِ يُنَادُونَ بِالْوَيْلِ وَ اَلثُّبُورِ يَقُولُ أَهْلُ اَلنَّارِ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ مَا بَالُ هَؤُلاَءِ اَلْأَرْبَعَةِ قَدْ آذَوْنَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ اَلْأَذَى فَرَجُلٌ مُعَلَّقٌ فِي تَابُوتٍ مِنْ جَمْرٍ وَ رَجُلٌ يَجُرُّ أَمْعَاءَهُ وَ رَجُلٌ يَسِيلُ فُوهُ قَيْحاً وَ دَماً وَ رَجُلٌ يَأْكُلُ لَحْمَهُ فَقِيلَ لِصَاحِبِ اَلتَّابُوتِ مَا بَالُ اَلْأَبْعَدِ قَدْ آذَانَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ اَلْأَذَى فَيَقُولُ إِنَّ اَلْأَبْعَدَ قَدْ مَاتَ وَ فِي عُنُقِهِ أَمْوَالُ اَلنَّاسِ لَمْ يَجِدْ لَهَا فِي نَفْسِهِ أَدَاءً وَ لاَ وَفَاءً ثُمَّ يُقَالُ لِلَّذِي يَجُرُّ أَمْعَاءَهُ مَا بَالُ اَلْأَبْعَدِ قَدْ آذَانَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ اَلْأَذَى فَيَقُولُ إِنَّ اَلْأَبْعَدَ كَانَ لاَ يُبَالِي أَيْنَ أَصَابَ اَلْبَوْلُ مِنْ جَسَدِهِ ثُمَّ يُقَالُ لِلَّذِي يَسِيلُ فُوهُ قَيْحاً وَ دَماً مَا بَالُ اَلْأَبْعَدِ قَدْ آذَانَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ اَلْأَذَى فَيَقُولُ إِنَّ اَلْأَبْعَدَ كَانَ يُحَاكِي فَيَنْظُرُ إِلَى كُلِّ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ فَيُسْنِدُهَا وَ يُحَاكِي بِهَا ثُمَّ يُقَالُ لِلَّذِي يَأْكُلُ لَحْمَهُ مَا بَالُ اَلْأَبْعَدِ قَدْ آذَانَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ اَلْأَذَى فَيَقُولُ إِنَّ اَلْأَبْعَدَ كَانَ يَأْكُلُ لُحُومَ اَلنَّاسِ بِالْغِيبَةِ وَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 581 )
20 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود از آزاد چهار كس اهل دوزخ آزار برند آنها كه از حميم نوشند و در جهيم فرياد واى واى كشند و اهل دوزخ بيكديگر گويند اين چهار كس را چه باشد كه با همه آزارى كه خود داريم ما را آزار دهند يكى در تابوت آتش گداخته و آويخته و يكى رودهايش را كشند و يكى از دهانش چرك و خون روانست و يكى گوشت خود را ميخورد آنكه در تابوتست گويد چرا آن ابعد ما را آزارد با همه آزارى كه داريم ابعد گويد ابعد مرده است و مال مردم در ذمه اش بوده و آن را ادا نكرده و نپرداخته سپس بآن كه روده هايش كشيده شود گويند اين دورتر از رحمت را چيست كه با همه آزارى كه داريم ما را آزار ميدهد گويد جرمش اينست كه از بول احتراز نكرده است، گناه آنكه از دهانش چرك و خون روانست اينست كه تقليد چى بوده و سخنان زشت را تقليد ميكرده و گناه آنكه گوشت خود را ميخورده اينست كه گوشت مردم را به غيبت و سخن چينى ميخورده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 581
الأمالی (للصدوق)
20.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:دوزخيان از چهار تن در رنج خواهند بود.آنان از«حميم» مى نوشند و در«جهيم»واى واى مى گويند.آنان از يكديگر مى پرسند كه اينان را چه شده است كه ما را كه در رنج هستيم،مى آزارند.يكى در تابوت آتش گداخته آويزان است و دومى روده هاى او را مى كشند و سومى از دهانش چرك و خون بيرون مى آيد و چهارمى سرگرم جويدن گوشت خود است.اولى كه در تابوت است،مى گويد:چرا كه با رنجى كه خود داريم«ابعد»ما را آزار مى دهد؟«ابعد»پاسخ مى دهد كه بعد مرده است و حق مردم بر گردن داشته و آن را نپرداخته است.آنگاه به دومى كه روده هاى او را مى كشند،خواهند گفت؛اين دورتر از رحمت حق را چه شده كه ما را مى آزارد؟پاسخ مى دهد كه از بول دورى نكرده است.اما گناه كسى كه از دهانش چرك و خون جارى شده است اين است كه در كلام ناروا اداى ديگران را درمى آورده است.و گناه كسى كه سرگرم جويدن گوشت خود مى باشد،اين است كه با بدگويى و سخن چينى گوشت مردم را جويده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 401
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 581
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ مَدَحَ أَخَاهُ اَلْمُؤْمِنَ فِي وَجْهِهِ وَ اِغْتَابَهُ مِنْ وَرَائِهِ فَقَدِ اِنْقَطَعَ مَا بَيْنَهُمَا مِنَ اَلْعِصْمَةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 581 )
21 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه برادر مؤمن خود را در جلوش مدح گويد و پشت سر بد گويد عصمت ميان آنها قطع شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 581
الأمالی (للصدوق)
21.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس برادر مومن خود را در پيش رو بستايد و در پشت سرش از او بدگويى كند رابطه عصمت ميان آنان بريده مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 401
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ سُئِلَ فِيمَا اَلنَّجَاةُ غَداً فَقَالَ إِنَّمَا اَلنَّجَاةُ فِي أَنْ لاَ تُخَادِعُوا اَللَّهَ فَيَخْدَعَكُمْ فَإِنَّهُ مَنْ يُخَادِعِ اَللَّهَ يَخْدَعْهُ وَ يَخْلَعْ مِنْهُ اَلْإِيمَانَ وَ نَفْسَهُ يَخْدَعُ لَوْ يَشْعُرُ فَقِيلَ لَهُ وَ كَيْفَ يُخَادِعُ اَللَّهَ قَالَ يَعْمَلُ بِمَا أَمَرَهُ اَللَّهُ ثُمَّ يُرِيدُ بِهِ غَيْرَهُ فَاتَّقُوا اَللَّهَ وَ اِجْتَنِبُوا اَلرِّيَاءَ فَإِنَّهُ شِرْكٌ بِاللَّهِ إِنَّ اَلْمُرَائِيَ يُدْعَى يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ بِأَرْبَعَةِ أَسْمَاءٍ يَا كَافِرُ يَا فَاجِرُ يَا غَادِرُ يَا خَاسِرُ حَبِطَ عَمَلُكَ وَ بَطَلَ أَجْرُكَ وَ لاَ خَلاَقَ لَكَ اَلْيَوْمَ فَالْتَمِسْ أَجْرَكَ مِمَّنْ كُنْتَ تَعْمَلُ لَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 581 )
22 - از رسول خدا پرسش شد كه فردا نجات در چيست ؟ فرمود نجات در اينست كه خدا را گول ندهيد تا شما را گول دهد كه هر كه خدا را گول دهد خدا او را گول زند و ايمان از او ببرد و اگر بفهمد خود را هم گول زده است، عرض شد چگونه خدا را گول زند، فرمود بدستور خود عمل كند و منظورش ديگرى باشد از خدا پرهيزيد و از رياء كناره كنيد كه آن شرك بخداست ريا كار روز قيامت بچهار نام خوانده شود اى كافر فاجر، غادر، خاسر عملت حبط شد و اجرت باطل گرديد و امروز آبروئى ندارى مزد خود را از آن كس بطلب كه برايش كار ميكردى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 582
الأمالی (للصدوق)
22.امام صادق عليه السّلام فرمود:از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله پرسيدند كه نجات در قيامت چگونه به دست مى آيد؟فرمود:نجات رستاخيز در اين است كه شخص خداوند را فريب ندهد تا خداوند شما را فريب ندهد.هركس خدا را فريب دهد،خداوند او را فريب خواهد داد.و خداوند ايمان را از او مى گيرد؛اگر درك كند كه خويشتن را هم فريب داده است.گفتند:او چگونه خدا را فريب مى دهد؟فرمود:او به فرمان خدا رفتار مى كند درحالى كه براى ديگران مى كوشد.از خدا پروا كنيد و از ريا فاصله بگيريد كه همان شرك به خداوند است. رياكار در رستاخيز به چهار اسم ياد مى شود:اى كافر،اى فاجر،اى غادر و اى خاسر! كردارت تباه شد و پاداش تو ضايع گشت و اكنون آبرومند نيستى و پاداش خويش را از كسى بستان كه براى او كوشيدى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 401
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ مَنْدَلِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْعَنَزِيِّ [اَلْعَتَرِيِّ] عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُطَرِّفٍ عَنْ مِسْمَعٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا غَضِبَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى أُمَّةٍ وَ لَمْ يُنْزِلْ بِهَا اَلْعَذَابَ غَلَتْ أَسْعَارُهَا وَ قَصُرَتْ أَعْمَارُهَا وَ لَمْ يَرْبَحْ تُجَّارُهَا وَ لَمْ تَزْكُ ثِمَارُهَا وَ لَمْ تَغْزُرْ أَنْهَارُهَا وَ حُبِسَ عَنْهَا أَمْطَارُهَا وَ سُلِّطَ عَلَيْهَا شِرَارُهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 582 )
23 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون خدا بر امتى خشم كند و عذاب بر آنها نازل نكند نرخ آنها گران شود و عمرشان كوتاه و تجارتشان بى سود و ميوه هاشان نابود و آب آن ها كم جوش و باران آنها ممنوع گردد و بدانشان بر آنها مسلط شوند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 582
الأمالی (للصدوق)
23.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آن گاه كه خداوند بر امتى خشمگين شود،ولى آنان را گرفتار عذاب نسازد،نرخ كالاهاى آنان بالا مى رود و عمرشان كوتاه مى گردد و دادوستد بى منفعت مى شود و ميوه هاشان نابود مى گردد.چاه آب شان كم مى جوشد و باران از آنان بازگرفته مى شود و اسرار بر آنان حاكم مى شوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 403
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 582
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ زُرَارَةَ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْهَاشِمِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ أُمِّهِ أُمِّ سَلَمَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَتْ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ: عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ اَلْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِهِ بَعْدِي سَادَةُ أَهْلِ اَلْأَرْضِ وَ قَادَةُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 582 )
24 - رسول خدا ميفرمود على بن ابى طالب و امامان اولادش پس از من سادات اهل زمين و پيشوايان دست و روسفيدان باشند در قيامت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 582
الأمالی (للصدوق)
24.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على بن ابى طالب عليه السّلام و پيشوايان از نسل او پس از من سروران ساكنان زمين و پيشوايان نيك سرشتان در رستاخيز خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 403
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ بُهْلُولٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ صَالِحِ بْنِ أَبِي سَلَمَةَ اَلنَّصِيبِيُّ [اَلنَّصِيبِينِيُّ] قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ أَبِي بِشْرٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ يَقُولُ: أَنَا سَيِّدُ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ وَ هُوَ أَخِي وَ وَارِثِي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي وَلاَيَتُهُ فَرِيضَةٌ وَ اِتِّبَاعُهُ فَضِيلَةٌ وَ مَحَبَّتُهُ إِلَى اَللَّهِ وَسِيلَةٌ فَحِزْبُهُ حِزْبُ اَللَّهِ وَ شِيعَتُهُ أَنْصَارُ اَللَّهِ وَ أَوْلِيَاؤُهُ أَوْلِيَاءُ اَللَّهِ وَ أَعْدَاؤُهُ أَعْدَاءُ اَللَّهِ وَ هُوَ إِمَامُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ مَوْلَى اَلْمُؤْمِنِينَ وَ أَمِيرُهُمْ بَعْدِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 582 )
23 - عايشه گفت از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) شنيدم ميفرمود من سيد اولين و آخرينم و على بن ابى طالب سيد اوصياء و او برادر من و وارث و خليفه منست بر امتم ولايتش فريضه است و پيرويش فضيلت و محبتش وسيله بخدا، حزب او حزب خدايند و شيعه او انصار خدا و اولياى او اولياء خدا و دشمنان او دشمنان خدا و او امام مسلمانان و مولاى مؤمنان و امير آنانست بعد از من.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 583
الأمالی (للصدوق)
25.عايشه مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:من سرور نسل نخستين و واپسين هستم.و على بن ابى طالب سرور اوصياست.او برادر و وارث و جانشين من در ميان امتم است.ولايت على واجب است و پيروى كردن از او فضيلت. دوست داشتن على وسيله تقرب به خداوند است.حزب او حزب خدا بوده و پيروان على ياران خداوند مى باشند و دشمنان و على دشمنان خداوند مى باشند.على پيشواى مسلمانان و مولاى ايمان آورندگان و نيز امير آنان پس از من خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 403
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلتَّمِيمِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي سَيِّدِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ: مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى اَلْقَضِيبِ اَلْأَحْمَرِ اَلَّذِي غَرَسَهُ اَللَّهُ بِيَدِهِ وَ يَكُونَ مُتَمَسِّكاً بِهِ فَلْيَتَوَلَّ عَلِيّاً وَ اَلْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِهِ فَإِنَّهُمْ خِيَرَةُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ صَفْوَتُهُ وَ هُمُ اَلْمَعْصُومُونَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ وَ خَطِيئَةٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 583 )
24 - پيغمبر فرمود هر كه دوست دارد بقضيب احمر بنگرد كه خدا بدست خود نشانده و باو متمسك باشد بايد على و امامان از فرزندانش را دوست دارد كه بهترين خلقند و برگزيده او و آنان معصوم از هر گناهند و خطاء.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 583
الأمالی (للصدوق)
26.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس مايل است كه«قضيب احمر»(رنگين كمان)را تماشا كند كه خداوند آن را با دست خود نشانده و به او چنگ زده است،مى بايستى على و پيشوايان از نسل او را دوست داشته باشد كه آنان نيكوترين مردمان و برگزيده خداوند بوده و نيز از هرگناهى و خطايى معصوم مى باشند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 403
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 583
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلْقَزْوِينِيُّ أَبُو اَلْحَسَنِ اَلْمَعْرُوفُ بِابْنِ مَقْبَرَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عِصَامُ بْنُ يُوسُفَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَيُّوبَ اَلْكِلاَبِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ : مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً فِي حَيَاتِهِ وَ بَعْدَ مَوْتِهِ كَتَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ مِنَ اَلْأَمْنِ وَ اَلْإِيمَانِ مَا طَلَعَتْ عَلَيْهِ شَمْسٌ وَ غَرَبَتْ وَ مَنْ أَبْغَضَهُ فِي حَيَاتِهِ وَ بَعْدَ مَوْتِهِ مَاتَ مَوْتَةً جَاهِلِيَّةً وَ حُوسِبَ بِمَا عَمِلَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 583 )
25 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه على را در زندگى او دوست دارد و پس از مرگش خداى عز و جل برايش امن و ايمان نويسد تا آنجا كه آفتاب بتابد و غروب كند و هر كه او را در زندگى و پس از مرگش دشمن دارد بمرگ جاهليت بميرد و بدان چه كند محاسبه شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 583
الأمالی (للصدوق)
27.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس على را در زندگى و پس از مرگ دوست داشته باشد، خداوند برايش آسايش قرار مى دهد تا جايى كه خورشيد طلوع و غروب دارد.و هركس على را در زندگى و پس از مرگ دشمن داشته باشد،او گرفتار مرگ روزگار جاهلى شده و به خاطر آن چه كوشيده است،محاسبه شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 405
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُؤَدِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَكَمِ عَنْ هِشَامٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ مَا ثَبَتَ حُبُّكَ فِي قَلْبِ اِمْرِئٍ مُؤْمِنٍ فَزَلَّتْ بِهِ قَدَمُهُ عَلَى اَلصِّرَاطِ إِلاَّ ثَبَتَتْ لَهُ قَدَمٌ حَتَّى يُدْخِلَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِحُبِّكَ اَلْجَنَّةَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 583 )
26 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى (عليه السّلام) فرمود اى على دوستى تو در دل مرد مؤمنى پا بر جا نشود و قدمش بر صراط بلغزد بلكه قدمش ثابت باشد تا خداى عز و جل او را بدوستى تو ببهشت برد و صلى اللّٰه على رسوله محمد و اهل بيته الطاهرين
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 583
الأمالی (للصدوق)
28.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به على فرمود:اى على!محبت تو در قلب ايمان آورده،استوار گردد و گام او بر پل صراط نلغزيده و ثابت باشد تا اينكه خداوند او را به خاطر دوست داشتن تو روانه بهشت سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 405
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ زِيَادٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَكَمِ قَالَ حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ أَبِي اَلْأَسْوَدِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا مَرِضَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَرَضَهُ اَلَّذِي قَبَضَهُ اَللَّهُ فِيهِ اِجْتَمَعَ إِلَيْهِ أَهْلُ بَيْتِهِ وَ أَصْحَابُهُ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنْ حَدَثَ بِكَ حَدَثٌ فَمَنْ لَنَا بَعْدَكَ وَ مَنِ اَلْقَائِمُ فِينَا بِأَمْرِكَ فَلَمْ يُجِبْهُمْ جَوَاباً وَ سَكَتَ عَنْهُمْ فَلَمَّا كَانَ اَلْيَوْمُ اَلثَّانِي أَعَادُوا عَلَيْهِ اَلْقَوْلَ فَلَمْ يُجِبْهُمْ عَنْ شَيْءٍ مِمَّا سَأَلُوهُ فَلَمَّا كَانَ اَلْيَوْمُ اَلثَّالِثُ قَالُوا لَهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنْ حَدَثَ بِكَ حَدَثٌ فَمَنْ لَنَا مِنْ بَعْدِكَ وَ مَنِ اَلْقَائِمُ فِينَا بِأَمْرِكَ فَقَالَ لَهُمْ إِذَا كَانَ غَداً هَبَطَ نَجْمٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ فِي دَارِ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِي فَانْظُرُوا مَنْ هُوَ فَهُوَ خَلِيفَتِي عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِي وَ اَلْقَائِمُ فِيكُمْ بِأَمْرِي وَ لَمْ يَكُنْ فِيهِمْ أَحَدٌ إِلاَّ وَ هُوَ يَطْمَعُ أَنْ يَقُولَ لَهُ أَنْتَ اَلْقَائِمُ مِنْ بَعْدِي فَلَمَّا كَانَ اَلْيَوْمُ اَلرَّابِعُ جَلَسَ كُلُّ رَجُلٍ مِنْهُمْ فِي حُجْرَتِهِ يَنْتَظِرُ هُبُوطَ اَلنَّجْمِ إِذَا اِنْقَضَّ نَجْمٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ قَدْ غَلَبَ ضَوْؤُهُ عَلَى ضَوْءِ اَلدُّنْيَا حَتَّى وَقَعَ فِي حُجْرَةِ عَلِيٍِّّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَهَاجَ اَلْقَوْمُ وَ قَالُوا وَ اَللَّهِ لَقَدْ ضَلَّ هَذَا اَلرَّجُلُ وَ غَوَى وَ مَا يَنْطِقُ فِي اِبْنِ عَمِّهِ إِلاَّ بِالْهَوَى فَأَنْزَلَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِي ذَلِكَ - « وَ اَلنَّجْمِ إِذٰا هَوىٰ `مٰا ضَلَّ صٰاحِبُكُمْ وَ مٰا غَوىٰ. `وَ مٰا يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوىٰ. `إِنْ هُوَ إِلاّٰ وَحْيٌ يُوحىٰ » إِلَى آخِرِ اَلسُّورَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 584 )
روز سه شنبه پنج روز بآخر رجب 368 مانده1 - امام ششم از قول پدرانش فرمود چون پيغمبر بمرض موت گرفتار شد خاندان و يارانش گردش را گرفتند و عرضكردند يا رسول اللّٰه اگر حادثه اى براى شما رخ داد پس از تو سرپرست ما كيست و كى در ميان ما بامر تو قيام كند هيچ جوابى بآنها نداد و سكوت كرد روز دوم همين را گفتند و جواب پرسش آنها را نداد باز روز سوم سؤال خود را تكرار كردند، فرمود فردا ستاره اى از آسمان در خانه يكى از اصحابم فرود آيد بنگريد كدام يك است هم او خليفه من است بر شما بعد از من و قائم بامر من است در ميان شما همه طمع داشتند كه او را خليفه خود كند و روز چهارم هر كدام در حجره خود نشست و منتظر فرود آمدن ستاره بود بناگاه ستاره اى از آسمان كند كه نورش بر نور دنيا چيره بود و در حجره على (عليه السّلام) افتاد قوم بهيجان آمدند و گفتند بخدا اين مرد گمراه است و از راه بيرونست و در باره عموزاده اش از روى هواى نفس سخن كند و خداى تبارك و تعالى در اين باره نازل كرد كه سوگند بستاره وقتى فرود آيد، گمراه نيست صاحب شما و از راه بدر نيست همانا آن وحى است كه وحى شده تا آخر سوره.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 584
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام از پدران خود چنين روايت فرمود:آنگاه كه پيامبر در آستانه رحلت قرار گرفت،نزديكان و ياران گرد او آمدند و گفتند:اى پيامبر خدا!اگر براى شما اتفاقى بيفتد،پس از تو چه كسى سرپرست ما بوده و به فرمان تو به پا مى خيزد؟ پيامبر پاسخ نداد.روز ديگر نيز پرسيدند و باز پيامبر خاموش ماند.روز سوم پرسش خود را مطرح كردند.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:فرستاده اى از آسمان در خانۀ يكى از يارانم فرود خواهد آمد.او جانشين من پس از من بوده و به فرمان من در ميان شما به پا مى خيزد.
اصحاب پيامبر هريك اميدوار بودند كه حضرت او را جانشين خود سازد.روز چهارم هركس در سراى خود نشسته و چشم به راه فرود ستاره بودند كه ناگهان ستاره اى از جايگاه خويش بيرون آمد.نور آن كه بر نور زمين چيرگى داشت،در سراى على بن ابى طالب عليه السّلام فرود افتاد.برخى هيجان زده گفتند:به خدا سوگند كه اين مرد به گمراهى افتاده و درباره پسرعم خويش براساس هوس سخن مى گويد.در اين باره آياتى فرو فرستاده شد:
«وَ اَلنَّجْمِ إِذٰا هَوىٰ `مٰا ضَلَّ صٰاحِبُكُمْ وَ مٰا غَوىٰ .`وَ مٰا يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوىٰ .`إِنْ هُوَ إِلاّٰ وَحْيٌ يُوحىٰ .»
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 407
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 584
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيُّ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ : مَنْ أَبْغَضَنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ بَعَثَهُ اَللَّهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ يَهُودِيّاً قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ إِنْ شَهِدَ اَلشَّهَادَتَيْنِ قَالَ نَعَمْ فَإِنَّمَا اِحْتَجَزَ بِهَاتَيْنِ اَلْكَلِمَتَيْنِ عَنْ سَفْكِ دَمِهِ أَوْ يُؤَدِّيَ اَلْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَ هُوَ صَاغِرٌ ثُمَّ قَالَ مَنْ أَبْغَضَنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ بَعَثَهُ اَللَّهُ يَهُودِيّاً قِيلَ فَكَيْفَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ إِنْ أَدْرَكَ اَلدَّجَّالَ آمَنَ بِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 585 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه ما خاندان را دشمن دارد خدا روز قيامت او را يهودى محشور كند عرض شد يا رسول اللّٰه و اگر چه شهادتين گويد؟ فرمود آرى باين دو كلمه خونش را حفظ كرده و از اداى جزيه بخوارى معاف شده سپس فرمود هر كه ما خاندان را دشمن دارد خدا او را يهودى محشور كند عرض شد چگونه يا رسول اللّٰه ؟ فرمود اگر دجال را دريابد باو ايمان آرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 585
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس ما خاندان را دشمن داشته باشد،خداوند او را در رستاخيز با يهوديان گرد مى آورد.گفتند:اى پيامبر خدا!هرچند كه شهادت به توحيد و نبوت داده باشد؟فرمود:آرى.
او با اين دو كلمه خون خويش را نگاه داشته و از پرداخت جزيه با ذلت معاف شده است.بعد فرمود:هركس ما خاندان را دشمن داشته باشد،خداوند او را با يهوديان محشور مى كند.گفتند:چگونه اى پيامبر خدا؟فرمود:اگر او دجال را بنگرد،به او ايمان مى آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 407
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 585
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اِبْنِ اَلْجَوْزَاءِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ أَبِي اَلنَّجُودِ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ أَبِي عُمَرَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ سَمِعْتُ أَبِي عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَيُّمَا اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ جَلَسَ فِي مُصَلاَّهُ اَلَّذِي يُصَلِّي فِيهِ اَلْفَجْرَ يَذْكُرُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى تَطْلُعَ اَلشَّمْسُ كَانَ لَهُ مِنَ اَلْأَجْرِ كَحَاجِّ بَيْتِ اَللَّهِ وَ غُفِرَ لَهُ فَإِنْ جَلَسَ فِيهِ حَتَّى تَكُونَ سَاعَةٌ تَحِلُّ فِيهَا اَلصَّلاَةُ فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ أَوْ أَرْبَعاً غُفِرَ لَهُ مَا سَلَفَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ كَانَ لَهُ مِنَ اَلْأَجْرِ كَحَاجِّ بَيْتِ اَللَّهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 585 )
3.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هر مسلمانى در مكان نماز صبح خود بنشيند و خداوند را تا هنگام طلوع خورشيد ياد كند،پاداش زائر خانه خدا را خواهد داشت و نيز گناهان او آمرزيده خواهد شد.اگر او تا هنگامى كه از نماز صبح مانده،دو نماز چهارركعتى گزارد گناهان گذشته اش يك سره آمرزيده شده و پاداش زائر خانه خدا را خواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 409
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
3 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر مسلمانى در مصلاى خود نشيند كه در آن نماز صبح را خوانده و ذكر خداى عز و جل گويد تا خورشيد برآيد ثواب حاج بيت اللّٰه دارد و آمرزيده شود و اگر بنشيند تا وقتى نماز رواست و دو تا چهار ركعت نماز بخواند گناهان گذشته اش همه آمرزيده شود و اجر حاج بيت اللّٰه دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 585
الأمالی (للصدوق)
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنِ اَلْحَكَمِ بْنِ مِسْكِينٍ اَلثَّقَفِيِّ عَنْ أَبِي اَلْعَلاَءِ اَلْخَفَّافِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ صَلَّى اَلْمَغْرِبَ ثُمَّ عَقَّبَ وَ لَمْ يَتَكَلَّمْ حَتَّى يُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ كُتِبَتَا لَهُ فِي عِلِّيِّينَ فَإِنْ صَلَّى أَرْبَعاً كُتِبَتْ لَهُ حِجَّةٌ مَبْرُورَةٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 585 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه بعد از نماز مغرب سخن نگويد و دو ركعت نماز بخواند در دفتر عليين برايش ثبت شود و اگر چهار ركعت بخواند ثواب حج مقبولى دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 586
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس پس از نماز مغرب سرگرم صحبت نشده و دو ركعت نماز گزارد،نام او در دفتر«عليين»نوشته مى شود و اگر چهار ركعت نماز گزارد،پاداش يك حج پذيرفته شده را خواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 409
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْأَسَدِيُّ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ اَلْآدَمِيِّ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَمْزَةَ عَنْ مَنْ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ لَقِيَ حَاجّاً فَصَافَحَهُ كَانَ كَمَنِ اِسْتَلَمَ اَلْحَجَرَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 586 )
5 - فرمود هر كه حاجى را ملاقات كند و با او مصافحه كند چون كسى است كه حجر را لمس كرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 586
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس حج رفته اى را ديدار كرده و با او دست بدهد همانند كسى است كه«حجر الاسود»را لمس كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 409
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 586
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ بُنَانِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ اَلسَّكُونِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَا مِنْ عَبْدٍ يُصْبِحُ صَائِماً فَيُشْتَمُ فَيَقُولُ إِنِّي صَائِمٌ سَلاَمٌ عَلَيْكَ إِلاَّ قَالَ اَلرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اِسْتَجَارَ عَبْدِي بِالصَّوْمِ مِنْ عَبْدِي أَجِيرُوهُ مِنْ نَارِي وَ أَدْخِلُوهُ جَنَّتِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 586 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بنده اى نيست كه صبح كند در حال روزه و دشنام شود و در جواب گويد من روزه دارم سلام بر تو جز آنكه خداى تبارك و تعالى فرمايد بنده ام بروزه پناهنده شد از بنده ديگرم او را از دوزخ پناه دهيد و ببهشت بريد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 586
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بنده اى نيست كه در حال روزه ناسزايى شنود و در پاسخ بگويد: درود بر تو!من روزه دارم،مگر اينكه خداوند بفرمايد:بنده من از شر بنده ديگرم به روزه پناه برده است.او را در برابر آتش دوزخ پناه داده و روانه بهشت سازيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 409
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْوَاحِدِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْعَطَّارُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَيْبَةَ اَلنَّيْسَابُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا حَمْدَانُ بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ نُعْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ طَلْحَةَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ صَامَ يَوْمَ سَبْعَةٍ وَ عِشْرِينَ مِنْ رَجَبٍ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ أَجْرَ صِيَامِ سَبْعِينَ سَنَةً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 586 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه روز بيست و هفتم رجب را روزه دارد خدا ثواب هفتاد سال روزه برايش بنويسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 586
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس روز بيست و هفتم ماه رجب را روزه بگيرد،خداوند پاداش هفتاد سال روزه را براى وى ثبت مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 411
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا حَسَّانٌ اَلرَّازِيُّ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ اَلْوَاسِطِيِّ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مُنْذِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ صَامَ يَوْماً فِي اَلْحَرِّ فَأَصَابَهُ ظَمَأٌ - وَكَّلَ اَللَّهُ بِهِ أَلْفَ مَلَكٍ يَمْسَحُونَ وَجْهَهُ وَ يُبَشِّرُونَهُ حَتَّى إِذَا أَفْطَرَ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَا أَطْيَبَ رِيحَكَ وَ رَوْحَكَ يَا مَلاَئِكَتِي اِشْهَدُوا أَنِّي قَدْ غَفَرْتُ لَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 586 )
8 - فرمود هر كه در گرما روزه دارد و تشنه شود خدا هزار فرشته بر او گمارد كه رويش را مسح كنند و او را مژده دهند تا چون افطار كند خداى عز و جل فرمايد چه خوش است بويت و نسيمت اى فرشتگانم گواه باشيد كه او را آمرزيدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 586
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس در هواى گرم روزه بگيرد و تشنگى پيدا كند،خداوند هزار فرشته بر او خواهد گماشت كه صورت او را مسح كرده و به او را بشارت خواهند داد كه به هنگام افطار خداوند مى فرمايد:چه مطبوع است بوى تو.اى فرشتگانم!شاهد باشيد كه او را آمرزيدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 411
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَا مِنْ صَائِمٍ يَحْضُرُ قَوْماً يَطْعَمُونَ إِلاَّ سَبَّحَتْ أَعْضَاؤُهُ وَ كَانَتْ صَلاَةُ اَلْمَلاَئِكَةِ عَلَيْهِ وَ كَانَتْ صَلاَتُهُمْ لَهُ اِسْتِغْفَاراً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 587 )
9 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود روزه دارى نيست كه نزد جمعى رود كه ميخورند جز آنكه اعضايش برايش تسبيح كند و فرشتگان برايش طلب رحمت كنند و آن آمرزش او شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 587
الأمالی (للصدوق)
9.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:روزه دارى نيست كه در جمع روزه خواران درآيد،مگر اينكه اعضاى بدن او تسبيح گويان بوده و فرشتگان براى او درخواست رحمت و مغفرت دارند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 411
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 587
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ اَلْحَلَبِيِّ : أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَنِ اَلصَّوْمِ فِي اَلْحَضَرِ فَقَالَ ثَلاَثَةُ أَيَّامٍ فِي كُلِّ شَهْرٍ اَلْخَمِيسُ مِنْ جُمْعَةٍ وَ اَلْأَرْبِعَاءُ مِنْ جُمْعَةٍ وَ اَلْخَمِيسُ مِنْ جُمْعَةٍ فَقَالَ لَهُ اَلْحَلَبِيُّ هَذَا مِنْ كُلِّ عَشَرَةِ أَيَّامٍ يَوْمٌ قَالَ نَعَمْ وَ قَدْ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ صِيَامُ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ فِي كُلِّ شَهْرٍ يُذْهِبْنَ بَلاَبِلَ اَلصُّدُورِ إِنَّ صِيَامَ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ فِي كُلِّ شَهْرٍ يَعْدِلُ صِيَامَ اَلدَّهْرِ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ - « مَنْ جٰاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثٰالِهٰا » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 587 )
10 - حلبى گويد از امام صادق (عليه السّلام) را روزه در وطن پرسش شد فرمود در هر ماهى سه روز است پنجشنبه از يك هفته و چهار شنبه از يك هفته و پنجشنبه از هفته آخر حلبى گفت در هر ده روز يك روز؟ فرمود آرى و امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود روزه ماه رمضان و روزه سه روز در هر ماه وسوسه سينه ها را ببرد، براستى روزه سه روز در هر ماه برابر روزه دهر است خداى عز و جل فرمايد هر كه يك حسنه آورد ده برابر آن دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 587
الأمالی (للصدوق)
10.حلبى مى گويد:از امام صادق عليه السّلام درباره روزه گرفتن در وطن سؤال شد.فرمود:در هرماه سه روز است.پنج شنبه آغاز و پايان ماه و چهارشنبه اى از ماه.گفتم:يعنى در هر ده روز يك روز؟فرمود:آرى.امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:روزه رمضان و روزه سه روز در هرماه وسوسه هاى شيطانى در سينه ها را مى زدايد.روزه سه روز در هرماه با روزه دهر مساوى است.خداوند مى فرمايد:هركس يك حسنه آماده سازد،ده برابر خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 411
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيِّ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَدَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ طُوسَ فَقَالَ لَهُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ مَا لِمَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ يَا طُوسِيُّ مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ يَعْلَمُ أَنَّهُ إِمَامٌ مِنَ اَللَّهِ مُفْتَرَضُ اَلطَّاعَةِ عَلَى اَلْعِبَادِ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ قَبِلَ شَفَاعَتَهُ فِي سَبْعِينَ مُذْنِباً وَ لَمْ يَسْأَلِ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَ قَبْرِهِ حَاجَةً إِلاَّ قَضَاهَا لَهُ قَالَ فَدَخَلَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَأَجْلَسَهُ عَلَى فَخِذِهِ وَ أَقْبَلَ يُقَبِّلُ مَا بَيْنَ عَيْنَيْهِ ثُمَّ اِلْتَفَتَ إِلَيْهِ فَقَالَ لَهُ يَا طُوسِيُّ إِنَّهُ اَلْإِمَامُ وَ اَلْخَلِيفَةُ وَ اَلْحُجَّةُ بَعْدِي وَ إِنَّهُ سَيَخْرُجُ مِنْ صُلْبِهِ رَجُلٌ يَكُونُ رِضًا لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي سَمَائِهِ وَ لِعِبَادِهِ فِي أَرْضِهِ يُقْتَلُ فِي أَرْضِكُمْ بِالسَّمِّ ظُلْماً وَ عُدْوَاناً وَ يُدْفَنُ بِهَا غَرِيباً أَلاَ فَمَنْ زَارَهُ فِي غُرْبَتِهِ وَ هُوَ يَعْلَمُ أَنَّهُ إِمَامٌ بَعْدَ أَبِيهِ مُفْتَرَضُ اَلطَّاعَةِ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ كَانَ كَمَنْ زَارَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 587 )
11 - مردى از اهل طوس خدمت امام صادق (عليه السّلام) رسيد و گفت كسى كه قبر ابو عبد اللّٰه را زيارت كند چه اجرى دارد؟ فرمود اى طوسى هر كه قبر او را زيارت كند و معتقد باشد كه او امام است از طرف خدا و واجب الطاعة است بر بندگان بيامرزد خدا گناهان گذشته و آينده اش را و شفاعت او را در هفتاد گنهكار بپذيرد و نزد قبرش حاجتى نخواهد جز آنكه برآورد برايش، گويد موسى بن جعفر وارد شد و او را بر زانويش نشانيد و ميان دو چشمش را بوسيد بآن مرد رو كرد و فرمود اى طوسى اينست امام و خليفه و حجت بعد از من و از صلب او مردى بيرون آيد كه رضا است براى خدا در آسمانش و براى بندگانش در زمينش و در سرزمين شما با زهر كشته شود بظلم و عدوان و در آن غريبانه دفن شود هلا هر كه او را زيارت كند در غربت او و بداند كه امام است بعد از پدرش و مفترض الطاعه است از طرف خداى عز و جل چون كسى است كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) را زيارت كرده است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 587
الأمالی (للصدوق)
11.عبد اللّه بن فضل هاشمى مى گويد:شخصى از اهالى طوس نزد امام صادق عليه السّلام آمد و پرسيد:زيارت قبر ابو عبد اللّه عليه السّلام چه پاداشى دارد؟فرمود:اى طوسى!هركس قبر حسين عليه السّلام را زيارت كند و باور داشته باشد كه او امام از جانب خداوند بوده و فرمان بردن از او بر بندگان واجب است،خدا گناهان گذشته و آينده او را مى آورد و شفاعت او را درباره هفتاد گناهكار مى پذيرد و او در جوار حسين عليه السّلام خواسته اى نداشته باشد؛مگر اينكه براى او برآورده سازد.در اين هنگام موسى بن جعفر عليه السّلام وارد شد.امام صادق عليه السّلام او را روى زانوى خويش نشاند و ميان چشمان او را بوسه زد و آنگاه به شخص خراسانى گفت اى طوسى اين امام و جانشين و حجت خداوند پس از من است.و از صلب وى مردى خواهد آمد كه او رضا است و براى خداوند در آسمان و او نيز براى بندگان او در زمين او.رضا در سرزمين شما به جفا مسموم مى شود و در غربت مدفون مى گردد.آگاه باش هركس قبر او را زيارت كند و باور كند كه او امام واجب الطاعه پس از پدر خود از جانب خداوند است، مانند كسى است كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله را زيارت كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 413
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنِ اَلصَّقْرِ بْنِ دُلَفَ قَالَ سَمِعْتُ سَيِّدِي عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ كَانَتْ لَهُ إِلَى اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى حَاجَةٌ فَلْيَزُرْ قَبْرَ جَدِّيَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِطُوسَ وَ هُوَ عَلَى غُسْلٍ وَ لْيُصَلِّ عِنْدَ رَأْسِهِ رَكْعَتَيْنِ وَ لْيَسْأَلِ اَللَّهَ حَاجَتَهُ فِي قُنُوتِهِ فَإِنَّهُ يَسْتَجِيبُ لَهُ مَا لَمْ يَسْأَلْ فِي مَأْثَمٍ أَوْ قَطِيعَةِ رَحِمٍ وَ إِنَّ مَوْضِعَ قَبْرِهِ لَبُقْعَةٌ مِنْ بِقَاعِ اَلْجَنَّةِ لاَ يَزُورُهَا مُؤْمِنٌ إِلاَّ أَعْتَقَهُ اَللَّهُ مِنَ اَلنَّارِ وَ أَحَلَّهُ دَارَ اَلْقَرَارِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 588 )
12 - صقر بن دلف گويد شنيدم از آقايم على بن محمد بن على الرضا كه ميفرمود هر كه نزد خدا حاجتى دارد قبر جدم رضا را (عليه السّلام) زيارت كند در طوس با غسل و دو ركعت نماز بالاى سرش بخواند و حاجتش را از خدا بخواهد در قنوت نماز كه باجابت رسد در صورتى كه براى گناه يا قطع رحم نباشد و براستى جاى قبرش يكى از بقعه هاى بهشت است و مؤمنى آن را زيارت نكند جز اينكه خدا از دوزخ آزادش كند و ببهشت برد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 588
الأمالی (للصدوق)
12.صفر بن دلف مى گويد:امام هادى عليه السّلام فرمود:هركس پيش خداوند خواسته اى دارد،قبر جدم امام رضا عليه السّلام را در شهر طوس با غسل زيارت كند و دو ركعت نماز بالاى سر او بگذارد و آنگاه خواسته اش را در قنوت از خداوند طلب كند.بى گمان اجابت مى شود به شرطى كه گناه يا قطع ارتباط با خويشان نباشد.قبر رضا عليه السّلام يكى از بقعه هاى بهشتى است.مومنى زائر آن نباشد،مگر اينكه خداوند او را از دوزخ رهانيده و به بهشت برساند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 413
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 588
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ دَاوُدَ اَلدِّينَوَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُنْذِرٌ العشراني [اَلشَّعْرَانِيُّ] قَالَ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَبِي قَتِيلٍ [أَبِي قُنْبُلٍ] عَنْ أَبِي اَلْجَارُودِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ: إِنَّ حَلْقَةَ بَابِ اَلْجَنَّةِ مِنْ يَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ عَلَى صَفَائِحِ اَلذَّهَبِ فَإِذَا دُقَّتِ اَلْحَلْقَةُ عَلَى اَلصَّفْحَةِ طَنَّتْ وَ قَالَتْ يَا عَلِيُّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 588 )
13 - پيغمبر فرمود براستى حلقه در بهشت از ياقوت سرخى است بر صفحه اى از طلا و چون حلقه را بر در كوبند بنگى كند و گويد يا على.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 588
الأمالی (للصدوق)
13.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:بى گمان حلقه در بهشت از ياقوت سرخ بر صفحه اى از طلاست.هرگاه اين حلقه را بر در بكوبند،بانگ يا على طنين مى افكند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 413
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْقَاسِمُ بْنُ عَبَّاسٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو قَتَادَةَ اَلْحَرَّانِيُّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بُرْقَانَ عَنْ مَيْمُونِ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ زَاذَانَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: لَمَّا فَتَحَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَكَّةَ خَرَجْنَا وَ نَحْنُ ثَمَانِيَةُ آلاَفِ رَجُلٍ فَلَمَّا أَمْسَيْنَا صِرْنَا عَشَرَةَ آلاَفٍ مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ فَرَفَعَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْهِجْرَةَ فَقَالَ لاَ هِجْرَةَ بَعْدَ فَتْحِ مَكَّةَ قَالَ ثُمَّ اِنْتَهَيْنَا إِلَى هَوَازِنَ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا عَلِيُّ قُمْ فَانْظُرْ كَرَامَتَكَ عَلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ كَلِّمِ اَلشَّمْسَ إِذَا طَلَعَتْ قَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ وَ اَللَّهِ مَا حَسَدْتُ أَحَداً إِلاَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي ذَلِكَ اَلْيَوْمِ وَ قُلْتُ لِلْفَضْلِ قُمْ نَنْظُرْ كَيْفَ يُكَلِّمُ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلشَّمْسَ فَلَمَّا طَلَعَتْ قَامَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا اَلْعَبْدُ اَلصَّالِحُ اَلْمُطِيعُ اَلدَّائِبُ فِي طَاعَةِ اَللَّهِ رَبِّهِ فَأَجَابَتْهُ اَلشَّمْسُ وَ هِيَ تَقُولُ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ يَا أَخَا رَسُولِ اَللَّهِ وَ وَصِيَّهُ وَ حُجَّةَ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ قَالَ فَانْكَبَّ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَاجِداً شُكْراً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ فَوَ اَللَّهِ لَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اَللَّهِ قَامَ فَأَخَذَ بِرَأْسِ عَلِيٍّ يُقِيمُهُ وَ يَمْسَحُ وَجْهَهُ وَ يَقُولُ قُمْ حَبِيبِي فَقَدْ أَبْكَيْتَ أَهْلَ اَلسَّمَاءِ مِنْ بُكَائِكَ وَ بَاهَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِكَ حَمَلَةَ عَرْشِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 589 )
14 - ابن عباس گفت چون خداى عز و جل مكه را فتح كرد ما هشت هزار مرد مسلمان بوديم و شب كه شد ده هزار مسلمان شديم و رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) قانون هجرت را لغو كرد و فرمود پس از فتح مكه هجرتى نيست گويد سپس بهوازن رسيدم و پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى بن ابى طالب (عليه السّلام) فرمود اى على برخيز و كرامت خداى عز و جل را نسبت بخود ملاحظه كن و چون آفتاب برآيد با او سخن كن ابن عباس گويد بخدا باحدى رشك نبردم جز در آن روز بعلى بن ابى طالب و بفضل گفتم برويم و ببينيم چطور على بن ابى طالب با آفتاب سخن مى گويد. چون آفتاب برآمد على بن ابى طالب (عليه السّلام) برخاست و گفت درود بر تو اى بنده خوب و فرمانبر و ادامه ده طاعت خدا پروردگارت، آفتاب در پاسخش مى گفت: درود بر تو اى برادر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و وصى او و حجت خدا بر خلقش گويد على بسجده افتاد و شكر خداى عز و جل كرد، گويد بخدا ديدم رسول خدا برخاست و سر على را گرفت و او را بلند كرد و دست برويش كشيد و مى گفت حبيبم برخيز و كه اهل آسمان را از گريه خود گرياندى و خدا بوجود تو بحاملان عرش مباهات كرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 589
الأمالی (للصدوق)
14.عبد اللّه بن عباس مى گويد:آنگاه كه خداوند شهر مكه را فتح كرد،ما مسلمانان هشت هزار تن بوديم.شب هنگام ده هزار مسلمان شديم و آنگاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمان هجرت را از امت برداشت و فرمود:پس از فتح مكه ديگر هجرتى در كار نيست.به«هوازن» كه نزديك شديم،پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:اى على!بلند شو و كرامت خدا را نسبت به خود بنگر و به هنگام برآمدن خورشيد با وى سخن بگوى.سوگند به خدا به هيچ كس غير از على غبطه نخوردم.به فضل گفتم:برويم و سخن گفتن على را با خورشيد نظاره كنيم.آن گاه كه خورشيد سر زد،على بن ابى طالب عليه السّلام بلند شد و گفت: سلام بر تو اى بنده خوب و فرمانبردار و استوار در طاعت پروردگارت.خورشيد او را چنين جواب داد:سلام بر تو اى برادر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله و وصى او و حجت خداوند بر بندگان او. آنگاه على عليه السّلام به سجده افتاد و سپاس حق را به جاى آورد.به خدا سوگند در اين هنگام پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله را نگريستم كه بلند شد و سر على را گرفت و دستى به رخسار او كشيد و فرمود:دوست من بلند شو كه ساكنان آسمان ها را از گريستن خويش گريان ساختى. خداوند با وجود تو به حاملان عرش مى بالد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 415
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 589
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مَرَّارٍ قَالَ حَدَّثَنِي يُونُسُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ قَالَ: كَانَ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فِيهِمْ حُمْرَانُ بْنُ أَعْيَنَ وَ مُؤْمِنُ اَلطَّاقِ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ اَلطَّيَّارُ وَ جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فِيهِمْ هِشَامُ بْنُ اَلْحَكَمِ وَ هُوَ شَابٌّ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا هِشَامُ قَالَ لَبَّيْكَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ أَ لاَ تُحَدِّثُنِي كَيْفَ صَنَعْتَ بِعَمْرِو بْنِ عُبَيْدٍ وَ كَيْفَ سَأَلْتَهُ قَالَ هِشَامٌ جُعِلْتُ فِدَاكَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ إِنِّي أُجِلُّكَ وَ أَسْتَحْيِيكَ وَ لاَ يَعْمَلُ لِسَانِي بَيْنَ يَدَيْكَ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا أَمَرْتُكُمْ بِشَيْءٍ فَافْعَلُوهُ قَالَ هِشَامٌ بَلَغَنِي مَا كَانَ فِيهِ عَمْرُو بْنُ عُبَيْدٍ وَ جُلُوسُهُ فِي مَسْجِدِ اَلْبَصْرَةِ وَ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيَّ فَخَرَجْتُ إِلَيْهِ وَ دَخَلْتُ اَلْبَصْرَةَ فِي يَوْمِ اَلْجُمُعَةِ فَأَتَيْتُ مَسْجِدَ اَلْبَصْرَةِ فَإِذَا أَنَا بِحَلْقَةٍ كَبِيرَةٍ وَ إِذَا أَنَا بِعَمْرِو بْنِ عُبَيْدٍ عَلَيْهِ شَمْلَةٌ سَوْدَاءُ مُتَّزِرٌ بِهَا مِنْ صُوفٍ وَ شَمْلَةٌ مُرْتَدٍ بِهَا وَ اَلنَّاسُ يَسْأَلُونَهُ فَاسْتَفْرَجْتُ اَلنَّاسَ فَأَفْرَجُوا لِي ثُمَّ قَعَدْتُ فِي آخِرِ اَلْقَوْمِ عَلَى رُكْبَتَيَّ ثُمَّ قُلْتُ أَيُّهَا اَلْعَالِمُ أَنَا رَجُلٌ غَرِيبٌ تَأْذَنُ لِي فَأَسْأَلَكَ عَنْ مَسْأَلَةٍ قَالَ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ قُلْتُ لَهُ أَ لَكَ عَيْنٌ قَالَ يَا بُنَيَّ أَيُّ شَيْءٍ هَذَا مِنَ اَلسُّؤَالِ فَقُلْتُ هَكَذَا مَسْأَلَتِي فَقَالَ يَا بُنَيَّ سَلْ وَ إِنْ كَانَتْ مَسْأَلَتُكَ حُمْقاً فَقُلْتُ أَجِبْنِي فِيهَا قَالَ فَقَالَ لِي سَلْ فَقُلْتُ أَ لَكَ عَيْنٌ قَالَ نَعَمْ قَالَ قُلْتُ فَمَا تَرَى بِهَا قَالَ اَلْأَلْوَانَ وَ اَلْأَشْخَاصَ قَالَ فَقُلْتُ أَ لَكَ أَنْفٌ قَالَ نَعَمْ قَالَ قُلْتُ فَمَا تَصْنَعُ بِهَا قَالَ أَتَشَمَّمُ بِهَا اَلرَّائِحَةَ قَالَ قُلْتُ أَ لَكَ فَمٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهِ قَالَ أَعْرِفُ بِهِ طَعْمَ اَلْأَشْيَاءِ قَالَ قُلْتُ أَ لَكَ لِسَانٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهِ قَالَ أَتَكَلَّمُ بِهِ قَالَ قُلْتُ أَ لَكَ أُذُنٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهَا قَالَ أَسْمَعُ بِهَا اَلْأَصْوَاتَ قَالَ قُلْتُ أَ لَكَ يَدٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهَا قَالَ أَبْطِشُ بِهَا قَالَ قُلْتُ أَ لَكَ قَلْبٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَ مَا تَصْنَعُ بِهِ قَالَ أُمَيِّزُ بِهِ كُلَّمَا وَرَدَ عَلَى هَذِهِ اَلْجَوَارِحِ قَالَ قُلْتُ أَ فَلَيْسَ فِي هَذِهِ اَلْجَوَارِحِ غِنًى عَنِ اَلْقَلْبِ قَالَ لاَ قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ وَ هِيَ صَحِيحَةٌ سَلِيمَةٌ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنَّ اَلْجَوَارِحَ إِذَا شَكَّتْ فِي شَيْءٍ شَمَّتْهُ أَوْ رَأَتْهُ أَوْ ذَاقَتْهُ أَوْ سَمِعَتْهُ أَوْ لَمَسَتْهُ رَدَّتْهُ إِلَى اَلْقَلْبِ فَيَيْقَنُ اَلْيَقِينَ وَ يُبْطِلُ اَلشَّكَّ قَالَ فَقُلْتُ إِنَّمَا أَقَامَ اَللَّهُ اَلْقَلْبَ لِشَكِّ اَلْجَوَارِحِ قَالَ نَعَمْ قَالَ قُلْتُ فَلاَ بُدَّ مِنَ اَلْقَلْبِ وَ إِلاَّ لَمْ يَسْتَقِمِ اَلْجَوَارِحُ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَقُلْتُ يَا أَبَا مَرْوَانَ إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ لَمْ يَتْرُكْ جَوَارِحَكَ حَتَّى جَعَلَ لَهَا إِمَاماً يُصَحِّحُ لَهَا اَلصَّحِيحَ وَ يَيْقَنُ مَا شَكَّ فِيهِ وَ يَتْرُكُ هَذَا اَلْخَلْقَ كُلَّهُمْ فِي حَيْرَتِهِمْ وَ شَكِّهِمْ وَ اِخْتِلاَفِهِمْ لاَ يُقِيمُ لَهُمْ إِمَاماً يَرُدُّونَ إِلَيْهِ شَكَّهُمْ وَ حَيْرَتَهُمْ وَ يُقِيمُ لَكَ إِمَاماً لِجَوَارِحِكَ تَرُدُّ إِلَيْهِ حَيْرَتَكَ وَ شَكَّكَ قَالَ فَسَكَتَ وَ لَمْ يَقُلْ شَيْئاً قَالَ ثُمَّ اِلْتَفَتَ إِلَيَّ فَقَالَ أَنْتَ هِشَامٌ فَقُلْتُ لاَ فَقَالَ لِي أَ جَالَسْتَهُ فَقُلْتُ لاَ قَالَ فَمِنْ أَيْنَ أَنْتَ قُلْتُ مِنْ أَهْلِ اَلْكُوفَةِ قَالَ فَأَنْتَ إِذاً هُوَ قَالَ ثُمَّ ضَمَّنِي إِلَيْهِ وَ أَقْعَدَنِي فِي مَجْلِسِهِ وَ مَا نَطَقَ حَتَّى قُمْتُ فَضَحِكَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ يَا هِشَامُ مَنْ عَلَّمَكَ هَذَا قَالَ فَقُلْتُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ جَرَى عَلَى لِسَانِي قَالَ يَا هِشَامُ هَذَا وَ اَللَّهِ مَكْتُوبٌ فِي « صُحُفِ إِبْرٰاهِيمَ وَ مُوسىٰ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 589 )
15 - جمعى از اصحاب امام ششم كه در ميان آنها حمران بن اعين و مؤمن الطاق و هشام بن سالم و طيار بودند و بهمراهشان هشام بن حكم كه جوانى بود خدمتش بودند، امام ششم فرمود اى هشام عرضكرد لبيك يا ابن رسول اللّٰه فرمود برايم باز نگوئى كه با عمر بن عبيد چه كردى ؟ عرضكردم قربانت من شما را تجليل ميكنم و شرم دارم و زبانم نميگردد برابر شما سخن كنم، فرمود چون بشما دستورى دهم بجا آوريد، هشام گفت بمن خبر رسيد كه عمرو بن عبيد چه وضعى دارد و در مسجد بصره جلسه اى دارد و بر من گران آمد ببصره رفتم و روز جمعه بمسجد بصره در آمدم ديدم جمع فراوانى انجمن كردند و عمرو بن عبيد شمله سياهى ببر دارد و شمله اى هم بدوش انداخته و مردم از او پرسش ميكنند و من از ميان آنها راهى گشودم و رفتم جلو او زانو زدم و گفتم اى عالم من مردى غريبم، اجازه ميدهى از تو مسأله اى بپرسيم ؟ گفت آرى، گفتم تو چشم دارى ؟ گفت فرزند جان اين چه سؤالى است ؟ گفتم سؤال من چنين است، گفت فرزند جانم بپرس گرچه سؤالت احمقانه است گفتم جوابم را بگو، گفت بپرس گفتم تو چشم دارى ؟ گفت آرى گفتم با آنها چه بينى، گفت رنگها و اشخاص را، گفتم بينى دارى ؟ گفت آرى گفتم با آن چه كنى ؟ گفت با آن بو شنوم، گفتم دهن دارى ؟ گفت آرى گفتم با آن چه كنى ؟ گفت مزه هر چيز را دريابم گفتم زبان دارى ؟ گفت آرى گفتم با آن چه كنى، گفت سخن گويم گفتم گوش دارى ؟ گفت آرى گفتم با آن چه كنى ؟ گفت آوازها شنوم، گفتم دست دارى گفت آرى گفتم با آن چه كنى ؟ گفت بكوبم، گفتم دل دارى ؟ گفت آرى گفتم با آن چه كنى ؟ گفت با آن هر چه بر اين اعضاء وارد شود تميز دهم گفتم خود اين اعضاء تو را از دل بى نياز نكنند؟ گفت نه گفتم چطور با اينكه همه درست و سالمند؟ گفت پسر جانم اعضاء چون در چيزى شك كند آن را ببويد يا بيند يا چشد يا شنود يا لمس كند و بدل برگرداند و شكش زائل شود، گفتم خدا دل را براى رفع شك اعضاء مقرر كرده است ؟ گفت آرى گفتم پس دل لازمست و گر نه اعضاء برجا نشوند، گفت آرى گفتم اى ابو مروان خداى تعالى ذكره اعضاى تن تو را وانگذارده و براى آنها امامى مقرر كرده كه حق را بآنها برساند و در مورد شك آنها را بيقين رساند و همه اين خلق را در حيرت و شك و اختلاف رها كرده و امامى براى آنها مقرر نكرده كه در مورد شك و حيرت بدو رجوع كنند و براى اعضايت امامى معين كرده كه در حيرت و شك خود بدان رجوع كنى ؟ گويد خاموش شد و چيزى نگفت و بمن رو كرد و گفت تو هشامى ؟ گفتم نه گفت همنشين اوئى ؟ گفتم نه، گفت از كجائى ؟ گفتم از اهل كوفه، گفت پس او هستى و مرا در آغوش كشيد و در جاى خود نشانيد و سخن نگفت تا برخاستم، امام صادق (عليه السّلام) خنديد و گفت اى هشام كى بتو اين را آموخت ؟ گفتم يا ابن رسول اللّٰه بر زبانم گذشت فرمود اى هشام بخدا اين در صحف ابراهيم و موسى نوشته است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 589
الأمالی (للصدوق)
15.يونس بن يعقوب مى گويد:گروهى از ياران امام صادق عليه السّلام كه در ميان آنان حمران بن اعين و مومن الطاق و هشام بن سالم و طيار بودند و نيز جوانى كه نام او هشام بن حكم بود-در مجلس حضرت حضور داشتند.امام صادق عليه السّلام رو به هشام بن حكم كرد و فرمود:اى هشام!هشام گفت:لبيك،اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!امام فرمود:آيا به من نمى گويى كه با عمر بن عبيد چگونه برخورد كردى ؟هشام گفت:فدايت شوم؛من شما را بزرگ مى شمارم و شرمنده ام و زبانم نمى چرخد كه در حضور شما سخن بگويم.امام صادق عليه السّلام فرمود:آن گاه كه تو را فرمان مى دهم،بايد آن را انجام دهى.هشام گفت: شنيدم كه عمرو بن عبيد در مسجد بصره نشستى دارد و تاب نياوردم و به شهر بصره رفتم. روز آدينه بود كه وارد مسجد بصره شدم.جمعيت زيادى در آن جا گرد آمده بودند و عمرو بن عبيد شمله سياهى بر تن داشت و شمله اى نيز بر دوش خويش افكنده بود و حاضران از او مى پرسيدند.من راهى ميان جمعيت باز كردم تا اينكه پيش روى او زانو زدم و گفتم: اى مرد دانا!من شخصى غريب هستم.آيا رخصت دارم كه از تو سؤال كنم ؟
عمرو بن عبيد گفت:آرى.گفتم:آيا تو چشم دارى ؟گفت:فرزندم اين چه پرسشى است ؟گفتم: پرسيدن من اين گونه است.گفت:فرزندم هرچه مى خواهى سؤال كن،هرچند كه پرسيدن تو ابلهانه است.گفتم:پاسخ سؤالم را بده.گفت:بپرس.گفتم:آيا تو چشم دارى ؟گفت:آرى.گفتم:با چشمانت چه چيز را مى نگرى ؟گفت:رنگها و آدم ها را.گفتم:آيا بينى دارى ؟گفت:آرى.گفتم:با آن چه خواهى كرد؟ گفت:بوها را استشمام مى كنم.گفتم:آيا دهان دارى ؟گفت:آرى.گفتم:با آن چه خواهى كرد؟گفت:مزه هرچيز را حس مى كنم.گفتم:آيا زبان دارى ؟گفت:آرى.گفتم:با آن چه خواهى كرد؟گفت:سخن مى گويم.گفتم:آيا گوش دارى ؟گفت:آرى.گفتم:با آن چه خواهى كرد؟گفت:صداها را مى شنوم.گفتم: آيا دست دارى ؟گفت:آرى.گفتم:با آن چه خواهى كرد؟گفت:مى كوبم.گفتم:آيا دل دارى ؟گفت:آرى. گفتم:با آن چه خواهى كرد؟گفت:با آن هرچه براى اعضاى ديگرم رخ دهد،تشخيص مى دهم.
گفتم:آيا اعضا تو را از قلب بى نياز نمى سازد؟گفت:نه.گفتم:چرا؟بانظر به اينكه همه آنها صحيح و سالم هستند؟گفت:فرزندم،هرگاه اعضاى ديگر در چيزى ترديد پيدا كنند، آن را مى بويند يا مى نگرند يا مى چشند يا مى شنوند و يا لمس مى كنند و سپس به قلب بازمى گردانند تا ترديدشان زدوده شود.گفتم:آيا قلب را به منظور ترديدزدايى اعضاى بدن قرار داده است ؟گفت:آرى.گفتم:پس قلب ضرورت دارد وگرنه اعضاى ديگر آدمى استوار نخواهند بود.گفت:آرى.
گفتم:اى ابو مروان!خداوند اعضاى بدن تو را رها نساخته و براى آنها پيشوايى تعيين كرده كه حقيقت را به آنها رساند و ترديدشان را به يقين نزديك كند.آيا مى توان گفت كه خداوند انسانها را در ترديد و اختلاف انديشه رها ساخته و پيشوايى براى آنان تعيين نكرده است كه به او رجوع كنى ؟
در اين هنگام عمرو بن عبيد خاموش ماند و بعد از درنگى گفت:آيا تو هشام هستى ؟ گفتم:نه.گفت:آيا همنشين هشام هستى ؟گفتم:نه.گفت:از كدام ولايتى ؟گفتم:از اهالى كوفه هستم.گفت:پس خود هشام هستى.آنگاه مرا در آغوش گرفت و در جايگاه خود نشاند و ديگر سخن نگفت تا بلند شدم.در اين هنگام امام صادق عليه السّلام خنديد و فرمود:اى هشام!چه كسى اين روش پرسيدن را به تو آموخته است ؟گفتم:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله! اين گونه بر زبانم آمد.امام فرمود:اى هشام به خداوند سوگند كه اين روش در صحف ابراهيم عليه السّلام و موسى عليه السّلام آمده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 417
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 590
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ هِلاَلٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ أَبَانٍ عَنْ زُرَارَةَ وَ إِسْمَاعِيلَ بْنِ عَبَّادٍ اَلْقَصْرِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ اَلْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا أُسْرِيَ بِالنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ اِنْتَهَى إِلَى حَيْثُ أَرَادَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى نَاجَاهُ رَبُّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ فَلَمَّا أَنْ هَبَطَ إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلرَّابِعَةِ نَادَاهُ يَا مُحَمَّدُ قَالَ لَبَّيْكَ رَبِّي قَالَ مَنِ اِخْتَرْتَ مِنْ أُمَّتِكَ يَكُونُ مِنْ بَعْدِكَ لَكَ خَلِيفَةً قَالَ اِخْتَرْ لِي ذَلِكَ فَتَكُونَ أَنْتَ اَلْمُخْتَارَ لِي فَقَالَ لَهُ اِخْتَرْتُ لَكَ خِيَرَتَكَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 591 )
16 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چون پيغمبر را بمعراج بردند رسيد بدان جا كه خداى تبارك و تعالى خواست پروردگارش جل جلاله با او مناجات كرد تا تا وقتى بآسمان چهارم برگشت او را ندا كرد اى محمد عرضكرد لبيك ربى فرمود كدام از امتت را برگزيدى كه پس از تو خليفه ات باشد؟ عرض كرد تو برگزين برايم كه اختيار از تو باشد فرمود من برايت على بن ابى طالب را برگزيدم كه مختار تو است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 591
الأمالی (للصدوق)
16.امام صادق عليه السّلام فرمود:آن گاه كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را به معراج بردند،حضرت به جايگاهى دست يافت كه خداوند اراده كرده بود.پروردگارش با او در مناجات شد تا اينكه پيامبر به آسمان چهارم بازگشت.آنگاه او را صدا كرد:اى محمد!گفت:«لبيك ربى» خداوند فرمود:چه كسى را از امت خويش انتخاب كرده اى كه بعد از تو جانشين باشد؟ پيامبر گفت:خدايا اختيار با تو است.جانشينم را خودت انتخاب كن.خداوند فرمود:من على بن ابى طالب را براى جانشينى تو انتخاب كردم كه او را برگزيده اى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 419
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 591
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ غَالِبٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: يَنْبَغِي لِلْمُؤْمِنِ أَنْ يَكُونَ فِيهِ ثَمَانُ خِصَالٍ وَقُورٌ عِنْدَ اَلْهَزَاهِزِ صَبُورٌ عِنْدَ اَلْبَلاَءِ شَكُورٌ عِنْدَ اَلرَّخَاءِ قَانِعٌ بِمَا رَزَقَهُ اَللَّهُ لاَ يَظْلِمُ اَلْأَعْدَاءَ وَ لاَ يَتَحَامَلُ لِلْأَصْدِقَاءِ بَدَنُهُ مِنْهُ فِي تَعَبٍ وَ اَلنَّاسُ مِنْهُ فِي رَاحَةٍ إِنَّ اَلْعِلْمَ خَلِيلُ اَلْمُؤْمِنِ وَ اَلْحِلْمَ وَزِيرُهُ وَ اَلصَّبْرَ أَمِيرُ جُنُودِهِ وَ اَلرِّفْقَ أَخُوهُ وَ اَللِّينَ وَالِدُهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 592 )
17 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود شايسته است براى مؤمن كه هشت خصلت داشته باشد؟ در پيشامدهاى لرزاننده آرام باشد، در بلا شكيبا، در ارزانى قانع بدان چه خدايش روزى كرده، بدشمنان هم ستم نكند، بر دوستان تحميل ننمايد، تنش را رنج دهد تا مردم از او در آسايش باشند، دانش دوست مؤمن است، حلم وزير او است، صبر فرمانده لشكرش، رفق برادرش، نرمش پدرش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 592
الأمالی (للصدوق)
17.امام صادق عليه السّلام فرمود:براى ايمان آورده سزاوار است كه هشت ويژگى اخلاقى دارا باشد؛در رخدادهاى سخت آرامش داشته و در مصيبت شكيبايى كند و برآنچه خداوند روزى كرده است،قانع باشد و بر دشمنان ستم نكند و بر دوستانش كارى را تحميل نكند.بدن خود را در رنج افكند كه مردم از او آسوده شوند.بعد فرمود:دانايى،رفيق مومن است و بردبارى،وزير اوست.شكيبايى،فرمانده سپاه اوست و رفيق برادر اوست و نرمش رفتار پدر اوست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 419
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 592
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَلْعَظِيمِ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ يُونُسَ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : لِفَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ تِسْعَةُ أَسْمَاءٍ عِنْدَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَاطِمَةُ وَ اَلصِّدِّيقَةُ وَ اَلْمُبَارَكَةُ وَ اَلطَّاهِرَةُ وَ اَلزَّكِيَّةُ وَ اَلرَّضِيَّةُ وَ اَلْمَرْضِيَّةُ وَ اَلْمُحَدَّثَةُ وَ اَلزَّهْرَاءُ ثُمَّ قَالَ تَدْرِي لِأَيِّ شَيْءٍ سُمِّيَتْ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ قُلْتُ أَخْبِرْنِي يَا سَيِّدِي قَالَ فُطِمَتْ مِنَ اَلشَّرِّ قَالَ ثُمَّ قَالَ لَوْ لاَ أَنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ تَزَوَّجَهَا لَمَا كَانَ لَهَا كُفْوٌ عَلَى وَجْهِ اَلْأَرْضِ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ آدَمُ فَمَنْ دُونَهُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 592 )
18 - فرمود براى فاطمه (عليها السّلام) نزد خدا نه نام است فاطمه، صديقه، مباركه، طاهره، زكية، رضيه، مرضيه، محدثه، زهراء سپس فرمود ميدانى چرا فاطمه نام دارد؟ گفتم اى آقايم بمن خبر ده، فرمود از شر باز گرفته شده سپس فرمود اگر امير المؤمنين او را نگرفته بود در روى زمين همسرى نداشت از آدم و ديگران.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 592
الأمالی (للصدوق)
18.يونس بن ظبيان مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:براى حضرت فاطمه عليها السّلام پيش خداوند نه اسم است:فاطمه،صديقه،مباركه،طاهره،زكيه،راضيه،مرضيه و محدثه و زهرا.آنگاه فرمود:آيا آگاهى كه نام فاطمه عليها السّلام فاطمه است ؟گفتم:اى مولايم مرا از راز آن آگاه ساز.فرمود:فاطمه يعنى از بدى ستوده شده بعد فرمود:اگر امير مومنان عليه السّلام او را به همسرى خويش نگرفته بود در روى زمين فاطمه عليها السّلام از آدم عليه السّلام تا ديگران همسر شايسته اى نداشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 419
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْبَصْرِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ يَقُولُ: بَيْنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ جَالِسٌ إِذْ دَخَلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ لَهُ أَرْبَعَةٌ وَ عِشْرُونَ وَجْهاً فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ لَمْ أَرَكَ فِي مِثْلِ هَذِهِ اَلصُّورَةِ فَقَالَ اَلْمَلَكُ لَسْتُ بِجَبْرَئِيلَ أَنَا مَحْمُودٌ بَعَثَنِي اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ أُزَوِّجَ اَلنُّورَ مِنَ اَلنُّورِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ مِمَّنْ قَالَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِيٍّ قَالَ فَلَمَّا وَلَّى اَلْمَلَكُ إِذَا بَيْنَ كَتِفَيْهِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ عَلِيٌّ وَصِيُّهُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُنْذُ كَمْ كُتِبَ هَذَا بَيْنَ كَتِفَيْكَ فَقَالَ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَخْلُقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آدَمَ بِاثْنَيْنِ وَ عِشْرِينَ أَلْفَ عَامٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 592 )
19 - موسى بن جعفر (عليه السلام) ميفرمود در اين ميان كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) نشسته بود فرشته اى بر او وارد شد كه بيست و چهار هزار وجه داشت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود حبيبم جبرئيل تو را در اين صورت نديده ام فرشته عرضكرد من جبرئيل نيستم من محمودم خدا مرا فرستاده كه نور را بنور تزويج كنم فرمود كه را بكه ؟ عرضكرد فاطمه را بعلى (عليه السّلام)، فرمود چون آن فرشته برگشت ميان دو كتفش نوشته بود «
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللّٰهِ
» على وصيه، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود از چه وقت اين نوشته است ميان دو شانه ات ؟ گفت بيست و دو هزار سال پيش از آنكه خدا آدم را خلق كند و صلى اللّٰه على محمد و آله.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 592
الأمالی (للصدوق)
19.امام كاظم عليه السّلام فرمود:روزى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله نشسته بود.فرشته اى نزد او آمد كه بيست و چهارهزار چهره داشت.پيامبر فرمود:اى دوست من!اى جبرئيل تاكنون تو را در چنين سيمايى نديده بودم.فرشته گفت:من جبرئيل نيستم،من محمود هستم.خداوند مرا فرستاده است كه نور را به عقد نور درآورم.پيامبر فرمود:يعنى چه كسى را به عقد چه كسى درآورى ؟گفت:فاطمه را به عقد على عليه السّلام.آنگاه كه فرشته روى برگرداند،روى كتف او چنين نوشته بود:«محمد رسول اللّه على وصيه».پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:از چه زمانى اين نوشته بر شانه هايت وجود دارد؟فرشته:گفت بيست و دوهزار سال پيش از اين كه خداوند آدم عليه السّلام را بيافريند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 421
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْخَلِيلِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ اَلْفَقِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ زُرْعَةَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَيْفَ كَانَ وِلاَدَةُ فَاطِمَةَ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّ خَدِيجَةَ لَمَّا تَزَوَّجَ بِهَا رَسُولُ اَللَّهِ هَجَرَتْهَا نِسْوَةُ مَكَّةَ فَكُنَّ لاَ يَدْخُلْنَ عَلَيْهَا وَ لاَ يُسَلِّمْنَ عَلَيْهَا وَ لاَ يَتْرُكْنَ اِمْرَأَةً تَدْخُلُ عَلَيْهَا فَاسْتَوْحَشَتْ خَدِيجَةُ لِذَلِكَ وَ كَانَ جَزَعُهَا وَ غَمُّهَا حَذَراً عَلَيْهِ فَلَمَّا حَمَلَتْ بِفَاطِمَةَ كَانَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ تُحَدِّثُهَا مِنْ بَطْنِهَا وَ تُصَبِّرُهَا وَ كَانَتْ تَكْتُمُ ذَلِكَ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَدَخَلَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَوْماً فَسَمِعَ خَدِيجَةُ تُحَدِّثُ فَاطِمَةَ فَقَالَ لَهَا يَا خَدِيجَةُ مَنْ تُحَدِّثِينَ قَالَتِ اَلْجَنِينَ اَلَّذِي فِي بَطْنِي يُحَدِّثُنِي وَ يُؤْنِسُنِي قَالَ يَا خَدِيجَةُ هَذَا جَبْرَئِيلُ يُخْبِرُنِي [يُبَشِّرُنِي] أَنَّهَا أُنْثَى وَ أَنَّهَا اَلنَّسْلَةُ اَلطَّاهِرَةُ اَلْمَيْمُونَةُ وَ أَنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى سَيَجْعَلُ نَسْلِي مِنْهَا وَ سَيَجْعَلُ مِنْ نَسْلِهَا أَئِمَّةً وَ يَجْعَلُهُمْ خُلَفَاءَهُ فِي أَرْضِهِ بَعْدَ اِنْقِضَاءِ وَحْيِهِ فَلَمْ تَزَلْ خَدِيجَةُ عَلَى ذَلِكَ إِلَى أَنْ حَضَرَتْ وِلاَدَتُهَا فَوَجَّهَتْ إِلَى نِسَاءِ قُرَيْشٍ وَ بَنِي هَاشِمٍ أَنْ تَعَالَيْنَ لِتَلِينَ مِنِّي مَا تَلِي اَلنِّسَاءُ مِنَ اَلنِّسَاءِ فَأَرْسَلْنَ إِلَيْهَا أَنْتِ عَصَيْتِنَا وَ لَمْ تَقْبَلِي قَوْلَنَا وَ تَزَوَّجْتِ مُحَمَّداً يَتِيمَ أَبِي طَالِبٍ فَقِيراً لاَ مَالَ لَهُ فَلَسْنَا نَجِيءُ وَ لاَ نَلِي مِنْ أَمْرِكِ شَيْئاً فَاغْتَمَّتْ خَدِيجَةُ عَلَيْهَا اَلسَّلاَمُ لِذَلِكَ فَبَيْنَا هِيَ كَذَلِكَ إِذْ دَخَلَ عَلَيْهَا أَرْبَعُ نِسْوَةٍ سُمْرٍ طِوَالٍ كَأَنَّهُنَّ مِنْ نِسَاءِ بَنِي هَاشِمٍ فَفَزِعَتْ مِنْهُنَّ لَمَّا رَأَتْهُنَّ فَقَالَتْ إِحْدَاهُنَّ لاَ تَحْزَنِي يَا خَدِيجَةُ فَأَرْسَلَنَا رَبُّكِ إِلَيْكِ وَ نَحْنُ أَخَوَاتُكِ أَنَا سَارَةُ وَ هَذِهِ آسِيَةُ بِنْتُ مُزَاحِمٍ وَ هِيَ رَفِيقَتُكِ فِي اَلْجَنَّةِ وَ هَذِهِ مَرْيَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ وَ هَذِهِ كُلْثُومُ أُخْتُ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ بَعَثَنَا اَللَّهُ إِلَيْكِ لِنَلِيَ مِنْكِ مَا تَلِي اَلنِّسَاءُ فَجَلَسَتْ وَاحِدَةٌ عَنْ يَمِينِهَا وَ أُخْرَى عَنْ يَسَارِهَا وَ اَلثَّالِثَةُ بَيْنَ يَدَيْهَا وَ اَلرَّابِعَةُ مِنْ خَلْفِهَا فَوَضَعَتْ فَاطِمَةَ طَاهِرَةً مُطَهَّرَةً فَلَمَّا سَقَطَتْ إِلَى اَلْأَرْضِ أَشْرَقَ مِنْهَا اَلنُّورُ حَتَّى دَخَلَ بُيُوتَاتِ مَكَّةَ وَ لَمْ يَبْقَ فِي شَرْقِ اَلْأَرْضِ وَ لاَ غَرْبِهَا مَوْضِعٌ إِلاَّ أَشْرَقَ فِيهِ ذَلِكَ اَلنُّورُ وَ دَخَلَ عَشْرٌ مِنَ اَلْحُورِ اَلْعِينِ كُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ مَعَهَا طَسْتٌ مِنَ اَلْجَنَّةِ وَ إِبْرِيقٌ مِنَ اَلْجَنَّةِ وَ فِي اَلْإِبْرِيقِ مَاءٌ مِنَ اَلْكَوْثَرِ فَتَنَاوَلَتْهَا اَلْمَرْأَةُ اَلَّتِي كَانَتْ بَيْنَ يَدَيْهَا فَغَسَلَتْهَا بِمَاءِ اَلْكَوْثَرِ وَ أَخْرَجَتْ خِرْقَتَيْنِ بَيْضَاوَيْنِ أَشَدَّ بَيَاضاً مِنَ اَللَّبَنِ وَ أَطْيَبَ رِيحاً مِنَ اَلْمِسْكِ وَ اَلْعَنْبَرِ فَلَفَّتْهَا بِوَاحِدَةٍ وَ قَنَّعَتْهَا بِالثَّانِيَةِ ثُمَّ اِسْتَنْطَقَتْهَا فَنَطَقَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ بِالشَّهَادَتَيْنِ وَ قَالَتْ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ أَنَّ أَبِي رَسُولُ اَللَّهِ سَيِّدُ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ أَنَّ بَعْلِي سَيِّدُ اَلْأَوْصِيَاءِ - وَ وُلْدِي سَادَةُ اَلْأَسْبَاطِ ثُمَّ سَلَّمَتْ عَلَيْهِنَّ وَ سَمَّتْ كُلَّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ بِاسْمِهَا وَ أَقْبَلْنَ يَضْحَكْنَ إِلَيْهَا وَ تَبَاشَرَتِ اَلْحُورُ اَلْعِينُ وَ بَشَّرَ أَهْلُ اَلسَّمَاءِ بَعْضُهُمْ بَعْضاً بِوِلاَدَةِ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ حَدَثَ فِي اَلسَّمَاءِ نُورٌ زَاهِرٌ لَمْ تَرَهُ اَلْمَلاَئِكَةُ قَبْلَ ذَلِكَ وَ قَالَتِ اَلنِّسْوَةُ خُذِيهَا يَا خَدِيجَةُ طَاهِرَةً مُطَهَّرَةً زَكِيَّةً مَيْمُونَةً بُورِكَ فِيهَا وَ فِي نَسْلِهَا فَتَنَاوَلَتْهَا فَرِحَةً مُسْتَبْشِرَةً وَ أَلْقَمَتْهَا ثَدْيَهَا فَدَرَّ عَلَيْهَا فَكَانَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ تَنْمِي فِي اَلْيَوْمِ كَمَا يَنْمِي اَلصَّبِيُّ فِي اَلشَّهْرِ وَ تَنْمِي فِي اَلشَّهْرِ كَمَا يَنْمِي اَلصَّبِيُّ فِي اَلسَّنَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 593 )
روز جمعه بيست و هشتم رجب 3681 - مفضل بن عمر گويد بامام صادق (عليه السّلام) عرضكردم زايش فاطمه (عليها السّلام) چگونه بوده است ؟ فرمود چون خديجه برسول خدا شوهر كرد زنان او را ترك كردند و نزد او نرفتند و بر او سلام ندادند و نگذاشتند زنى نزد او رود خديجه بوحشت افتاد از تنهائى و بيتابى و اندوهش مايه نگرانى بر او بود و چون بفاطمه آبستن شد در شكمش كه بود با او صحبت ميكرد و او را تسلى ميداد و اين راز را از رسول خدا نهان مى داشت. يك روز رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) وارد شد و شنيد خديجه سخن مى كند با فاطمه، فرمود اى خديجه با كه سخن مى گوئى ؟ گفت با اين بچه كه در شكم دارم با من سخن ميگويد و انس ميكند، فرمود اى خديجه اين جبرئيل است كه بمن خبر ميدهد اين بچه دختر است و همان نسل پاك با ميمنت است و خداى تعالى نژاد مرا از او مقرر كند و از نژادش امامانى برآورد و آنها را در زمين خود خليفه سازد پس از انقضاء وحيش، خديجه هميشه بر اين حال بود تا زائيدنش رسيد و دنبال زنان قريش و بنى هاشم فرستاد كه از من چون زنان ديگر پذيرائى كنيد جوابش دادند كه در تزويج با محمد يتيم فقير ابى طالب مخالفت ما كردى و ما نيائيم و از تو پذيرائى نكنيم خديجه از اين جواب اندوهناك شد و در اين ميان چهار زن گندم گون بلند بالا مانند زنان بنى هاشم بر او وارد شدند و از آنها در هراس شد، يكى از آنها گفت اى خديجه غم مخور كه ما فرستاده پروردگاريم نزد تو و خواهران توئيم من ساره ام و اين آسيه دختر مزاحم كه رفيق تو است در بهشت و اين مريم دختر عمران و اين كلثوم خواهر موسى بن عمرانست خدا ما را فرستاده كه از تو پذيرائى كنيم مانند زنان، يكى سمت راستش نشست و يكى سمت چپش و سومى برابرش و چهارمى پشت سرش فاطمه باك و پاكيزه متولد شد و چون بزمين آمد نورى از او درخشيد تا بهمه خانه هاى مكه پرتو افكند و جايى از شرق و غرب زمين نماند مگر آنكه در آن تابيد و ده تن حور العين كه هر يك طشت و ابريق بهشتى داشتند وارد شدند و آب از كوثر آوردند و بزنى كه برابرش بود دادند و او را با آب كوثر شست و دو پارچه سفيدتر از شير و خوشبوتر از مشك و عنبر برآورد و او را در يكى از آنها پيچيد و با ديگرى سر و رويش را بست و زبان بدهنش گذاشت و فاطمه گفت گواهم كه جز خدا معبود حقى نيست و پدرم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و سيد انبياء است و شوهرم سيد اوصياء و فرزندانش سادات اسباط ، سپس بآنها سلام كرد و نام آنها را گفت و آنها باور كردند و خنديدند و حوريان خرسند شدند و بهم بشارت دادند و اهل آسمان بهم بشارت دادند بولادت فاطمه، در آسمان نورى تابيد كه فرشتگان پيش از آن نديده بودند و آن زنها گفتند اى خديجه او را پاك و پاكيزه برگير كه زكيه است و ميمونه است و مبارك است خودش و نسلش، شاد و خرم او را گرفت و پستان بدهانش نهاد و باو شير داد فاطمه در هر روز باندازه يك ماه بزرگ ميشد و در يك ماه باندازه يك سال.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 594
الأمالی (للصدوق)
1.مفضل بن عمر مى گويد:از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم كه زايمان فاطمه عليها السّلام چگونه بوده است ؟فرمود:آن گاه كه خديجه عليها السّلام همسر پيامبر شد،زنان مكه او را رها كردند و ديگر پيش او نرفته و به او سلام نمى كردند و حتى يكديگر را از ديدار با او بازمى داشتند. خديجه عليه السّلام دچار هراس تنهايى شد و نيز بى تاب و اندوهگين و نگران گشت.آن گاه كه فاطمه را آبستن شد،فاطمه عليها السّلام در دوران با او گفت وگو مى كرد و دلدارى اش مى داد.اما خديجه اين راز را از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله پنهان مى كرد.
روزى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به خانه آمد و گفت وگوى خديجه و فاطمه را شنيد.فرمود:اى خديجه با چه كسى سخن مى گويى ؟خديجه گفت:با كودكى كه در درون دارم.او با من سخن مى گويد و انس مى گيرد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى خديجه جبرئيل مرا آگاه ساخته است كه اين كودك دختر است و خداوند نسل پاك و مبارك مرا از فاطمه تعيين كرده است.او از نسل فاطمه پيشوايانى خواهد داشت و آنان را جانشين خود در زمين خواهد شناساند؛تا اينكه دوران وحى به سر آمده باشد.
خديجه همواره در حال گفت وگو با فاطمه بود تا اينكه هنگام زايمان نزديك شد. پيك نزد زنان قريش و بنى هاشم روانه كرد كه از او مانند هرزن در حال زايمان پرستارى كنند.آنان پاسخ دادند كه تو در ماجراى ازدواج با محمد يتيم و فقير ابوطالب با ما ناسازگارى كردى.اكنون ما نزد تو نيامده و پرستارى ات را نخواهيم كرد.خديجه سخت اندوهگين گشت.در اين هنگام چهار زن همانند زنان بنى هاشم با سيمايى گندم گون و بلندبالا به خانه او آمدند.خديجه ترسيد.يكى از آن زنان گفت:اى خديجه اندوهگين مباش كه ما پيك هاى پروردگار هستيم كه پيش تو آمده ايم.ما خواهران تو هستيم.نام من«ساره»است و اين«آسيه»است كه دوست تو در بهشت خواهد بود.و اين مريم دختر عمران است.و اين كلثوم خواهر موسى بن عمران است.خداوند ما را فروفرستاده است كه پرستارت باشيم همان سان كه زنانى مانند تو پرستارى مى كنند.
آنگاه زنى در جانب راست خديجه نشست و ديگرى در جانب چپ و سومى روبه روى او نشست و چهارمى پشت سر خديجه بود.در اين هنگام فاطمه طاهره مطهره چشم به دنيا گشود.ناگاه نورى از وجودش پرتو افكند و خانه هاى شهر مكه را روشن ساخت.مكانى در مشرق و مغرب زمين نماند مگر اينكه پرتو وجود فاطمه در آن افتاده بود.در اين هنگام ده حورالعين آمدند كه هركدام طشت و ابريق بهشتى و نيز دو پارچه سفيدتر از شير و خوش بوتر از مشك و عنبر همراه خود داشتند.و نيز آب از كوثر آورده و به زنى كه مقابل خديجه بود،دادند و او فاطمه را با آب حوض كوثر شست وشو داد و در يكى از پارچه ها پيچيد و با پارچه ديگرى سروصورتش را بست و زبان به دهان او نهاد.آن گاه فاطمه فرمود: شهادت مى دهم كه غير از خداى يكتا معبود شايسته اى نيست و پدرم فرستاده او بوده و نيز سرور پيامبران است.و همسرم اوصياست و فرزندان او سروران نسل ها.آن گاه به زنان سلام كرد و نام هريك را به زبان آورد.آنان به او رخ گردانيده و خنديدند.حوريان بهشتى كه شادمان بودند،به يكديگر بشارت ميلاد فاطمه را دادند.و نيز ساكنان آسمان به يكديگر مژده دادند كه فاطمه چشم به دنيا گشود.آنگاه در آسمان نورى افكند كه فرشتگان پيش از آن نظيرش را مشاهده نكرده بودند.زنان رو به خديجه كرده و گفتند اى خديجه فاطمه را طاهره و مطهره بگير كه او زكيه و مباركه است.هم خودش مبارك است و هم نسل او.خديجه كه شادمان بود،فاطمه را در آغوش گرفت و پستان خويش را به دهان او گذاشت و به او شير داد.فاطمه در هرروز به اندازه يك ماه و در هرماه به اندازه يك سال رشد مى كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 423
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 593
ص : 594
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلَوِيَّةَ اَلْأَصْبَهَانِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ اَلْفَضْلُ بْنُ دُكَيْنٍ قَالَ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا بْنُ أَبِي زَائِدَةَ قَالَ حَدَّثَنَا فِرَاسٌ عَنِ اَلشَّعْبِيِّ عَنْ مَسْرُوقٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: أَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ تَمْشِي كَأَنَّ مِشْيَتَهَا مِشْيَةُ رَسُولِ اَللَّهِ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ مَرْحَباً بِابْنَتِي فَأَجْلَسَهَا عَنْ يَمِينِهِ أَوْ عَنْ شِمَالِهِ ثُمَّ أَسَرَّ إِلَيْهَا حَدِيثاً فَبَكَتْ ثُمَّ أَسَرَّ إِلَيْهَا حَدِيثاً فَضَحِكَتْ فَقُلْتُ لَهَا حَدَّثَكِ رَسُولُ اَللَّهِ بِحَدِيثٍ فَبَكَيْتِ ثُمَّ حَدَّثَكِ بِحَدِيثٍ فَضَحِكْتِ فَمَا رَأَيْتُ كَالْيَوْمِ فَرَحاً أَقْرَبَ مِنْ حُزْنٍ مِنْ فَرَحِكِ ثُمَّ سَأَلْتُهَا عَمَّا قَالَ فَقَالَتْ مَا كُنْتُ لِأُفْشِيَ سِرَّ رَسُولِ اَللَّهِ حَتَّى إِذَا قُبِضَ سَأَلْتُهَا فَقَالَتْ إِنَّهُ أَسَرَّ إِلَيَّ فَقَالَ إِنَّ جَبْرَئِيلَ كَانَ يُعَارِضُنِي بِالْقُرْآنِ كُلَّ سَنَةٍ مَرَّةً وَاحِدَةً وَ إِنَّهُ عَارَضَنِي بِهِ اَلْعَامَ مَرَّتَيْنِ وَ لاَ أَرَانِي إِلاَّ وَ قَدْ حَضَرَ أَجَلِي وَ إِنَّكِ أَوَّلُ أَهْلِ بَيْتِي لُحُوقاً بِي وَ نِعْمَ اَلسَّلَفُ أَنَا لَكِ فَبَكَيْتُ لِذَلِكِ ثُمَّ قَالَ أَ لاَ تَرْضَيْنَ أَنْ تَكُونِي سَيِّدَةَ نِسَاءِ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ أَوْ نِسَاءِ اَلْمُؤْمِنِينَ فَضَحِكْتُ لِذَلِكِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 595 )
2 - عايشه گويد فاطمه آمد و چون رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) راه ميرفت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود مرحبا بدخترم فاطمه و او را سمت راست يا چپش نشانيد و با او رازى گفت كه گريست و راز ديگرى گفت كه خنديد من باو گفتم رسول خدا با تو حديثى گفت كه گريستى و حديث ديگر كه خنديدى و من چون امروز شادى و غم را باهم توام نديدم و از او پرسيدم چه گفت، فرمود من راز رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) را فاش نكنم و چون رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) وفات كرد از او پرسيدم فرمود با من بنهانى گفت جبرئيل هر سال قرآن را يك بار بمن عرضه ميكرد و امسال دو بار عرضه كرد و بنظرم كه مرگم رسيده و تو اول كس از خاندانم باشى كه بمن رسى و من خوب پيشرفته اى هستم براى تو، من از اين خبر گريستم سپس فرمود نپسندى كه سيده زنان اين امت باشى يا زنان مؤمن، از اين گفته او خنديدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 595
الأمالی (للصدوق)
2.عايشه مى گفت:فاطمه مانند پيامبر گام برمى داشت.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مى فرمود:مرحبا به دخترم. آنگاه او را در جانب راست يا چپ خود نشاند و آهسته به او چيزى گفت كه اشكش از گونه ها روان شد. چيزى نگذشت كه آهسته به او سخنى گفت و فاطمه خندان گشت.گفتم:اى فاطمه!پيامبر خدا به تو سخنى فرمود:كه گريان گشتى و بعد سخنى فرمود:كه خندان شدى.من تاكنون شادمانى و اندوهگينى را هم زمان نديده ام.پيامبر چه فرمود:؟فاطمه پاسخ داد كه من راز پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را آشكار نمى كنم.ناگاه كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله رحلت كرد،از فاطمه جويا شدم.فاطمه گفت:پدرم فرمود:جبرئيل سالى يكبار قرآن را بر من فرود مى آورد اما امسال دوبار فرود آورد.گويا،مرگ من نزديك گشته و تو نخستين كس از اهل بيتم هستى كه به من خواهى پيوست.و من براى تو مسافر كوچيده نيكويى خواهم بود.من از اين سخن پيامبر اندوهگين شده و گريان شدم.بعد پدرم فرمود:اى فاطمه!آيا دوست ندارى كه سرور زنان اين امت باشى ؟از اين كلام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله شادمان گشته و خندان شدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 425
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 595
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ فُرَاتٍ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سُلَيْمَانَ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ جَبْرَئِيلَ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ جَبْرَئِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلْجُرْجَانِيُّ عَنْ نَعِيمٍ اَلنَّخَعِيِّ عَنِ اَلضَّحَّاكِ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: كُنْتُ جَالِساً بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ وَ بَيْنَ يَدَيْهِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ إِذْ هَبَطَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ وَ بِيَدِهِ تُفَّاحَةٌ فَحَيَّا بِهَا اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ حَيَّا بِهَا اَلنَّبِيُّ عَلِيّاً فَتَحَيَّا بِهَا عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ رَدَّهَا إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَتَحَيَّا بِهَا اَلنَّبِيُّ وَ حَيَّا بِهَا اَلْحَسَنَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَقَبَّلَهَا وَ رَدَّهَا إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَتَحَيَّا بِهَا اَلنَّبِيُّ وَ حَيَّا بِهَا اَلْحُسَيْنَ فَتَحَيَّا بِهَا اَلْحُسَيْنَ وَ قَبَّلَهَا وَ رَدَّهَا إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَتَحَيَّا بِهَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ حَيَّا بِهَا فَاطِمَةَ فَقَبَّلَتْهَا وَ رَدَّتْهَا إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ تَحَيَّا بِهَا اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثَانِيَةً وَ حَيَّا بِهَا عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَتَحَيَّا بِهَا عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثَانِيَةً فَلَمَّا هَمَّ أَنْ يَرُدَّهَا إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ سَقَطَتِ اَلتُّفَّاحَةُ مِنْ أَطْرَافِ أَنَامِلِهِ فَانْفَلَقَتْ بِنِصْفَيْنِ فَسَطَعَ مِنْهَا نُورٌ حَتَّى بَلَغَ سَمَاءَ اَلدُّنْيَا وَ إِذَا عَلَيْهِ سَطْرَانِ مَكْتُوبَانِ « بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ » هَذِهِ تَحِيَّةٌ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى مُحَمَّدٍ اَلْمُصْطَفَى وَ عَلِيٍّ اَلْمُرْتَضَى وَ فَاطِمَةَ اَلزَّهْرَاءِ وَ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ سِبْطَيْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَمَانٌ لِمُحِبِّيهِمْ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 596 )
3 - ابن عباس گفت روزى برابر پيغمبر نشسته بودم على بن ابى طالب هم برابرش بود با فاطمه و حسن و حسين (عليه السّلام) كه جبرئيل آمد و سيبى بدست داشت و آن را به پيغمبر تعارف كرد و پيغمبر او را بعلى بن ابى طالب تعارف داد و على گرفت و به پيغمبر رد كرد و آن را بحسن تعارف داد و آن را بوسيد و به پيغمبر رد كرد پيغمبر برگرفت و بحسين داد و حسين بوسيد و به پيغمبر داد و پيغمبر آن را گرفت و بفاطمه (عليها السّلام) داد و فاطمه بوسيد و به پيغمبر برگردانيد و دو باره او را بعلى تعارف داد و على بار دوم برگرفت و خواست باز به پيغمبر رد كند كه از دستش افتاد و دو نيمه شد و نورى از آن تا آسمان دنيا تتق كشيد و بر آن اين دو سطر نوشته بود. «
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
» اين تحفه ايست از طرف خداى عز و جل بمحمد مصطفى و على مرتضى و فاطمه زهرا و حسن و حسين دو سبط رسول خدا و امان دوستان آنها است از دوزخ در قيامت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 596
الأمالی (للصدوق)
3.عبد اللّه بن عباس مى گويد:روزى مقابل پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نشسته بودم.على بن ابى طالب عليه السّلام و فاطمه و حسن و حسين عليه السّلام نيز روبروى حضرت بودند.در اين هنگام جبرئيل فرود آمد،درحالى كه سيب به دست بود.سيب را به پيامبر تعارف كرد و پيامبر آن را به على عليه السّلام داد.على عليه السّلام گرفت و دوباره به دست پيامبر داد.پيامبر سيب را به حسن داد. حسن آن را بوسيد و به پيامبر برگرداند.پيامبر گرفت و به حسين داد.حسين آن را بوسيد و به پيامبر برگرداند.پيامبر سيب را به فاطمه عليها السّلام داد.فاطمه سيب را بوسيد و به پيامبر برگرداند.پيامبر بار ديگر سيب را به على داد و على ستاند.آن گاه كه خواست سيب را به پيامبر برگرداند،از دست او افتاد و دو پاره شد.ناگهان از درون آن نورى بيرون زد كه تا آسمان پرتوافكنى داشت.بر پرتو نور سيب نوشته شده بود:«بسم اللّه الرحمن الرحيم. اين هديه اى از جانب خداوند عز و جل براى محمد مصطفى و على مرتضى و فاطمه زهرا و حسن و حسين دو سبط پيامبر خداست و نيز امان دوستان آنان از آتش دوزخ در رستاخيز.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 427
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 596
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا عُمَيْرُ بْنُ عِمْرَانَ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ عِمْرَانَ [عَمْرٍو] اَلنَّخَعِيِّ عَنْ رِبْعِيِّ بْنِ خِرَاشٍ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ اَلْيَمَانِ قَالَ: رَأَيْتُ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ آخِذاً بِيَدِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ يَقُولُ يَا أَيُّهَا اَلنَّاسُ هَذَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ فَاعْرِفُوهُ فَوَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ إِنَّهُ لَفِي اَلْجَنَّةِ وَ مُحِبِّيهِ فِي اَلْجَنَّةِ وَ مُحِبِّي مُحِبِّيهِ فِي اَلْجَنَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 596 )
4 - حذيقة بن يمان گفت ديدم پيغمبر دست حسين بن على (عليه السّلام) را گرفته و ميفرمايد اى مردم اين حسين بن على است او را بشناسيد بدان كه جانم بدست او است او در بهشت است و دوستش در بهشت و دوست دوستش در بهشت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 596
الأمالی (للصدوق)
4.حذيقه بن يمان مى گويد:پيامبر صلّى اللّه عليه و آله دست حسين عليه السّلام را گرفت و فرمود:اى مردم! اين حسين بن على است.او را نيك بشناسيد.سوگند به آنكه جان من در دست اوست، حسين و دوستدارش و نيز دوستدار دوست حسين در بهشت خواهند بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 427
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ بُهْلُولٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَاصِمٍ عَنِ اَلْحُصَيْنِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: كُنْتُ مَعَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي خُرُوجِهِ [فِي خَرْجَتِهِ] إِلَى صِفِّينَ فَلَمَّا نَزَلَ بِنَيْنَوَى وَ هُوَ شَطُّ اَلْفُرَاتِ قَالَ بِأَعْلَى صَوْتِهِ يَا اِبْنَ عَبَّاسٍ أَ تَعْرِفُ هَذَا اَلْمَوْضِعَ قُلْتُ لَهُ مَا أَعْرِفُهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَوْ عَرَفْتَهُ كَمَعْرِفَتِي لَمْ تَكُنْ تَجُوزُهُ حَتَّى تَبْكِيَ كَبُكَائِي قَالَ فَبَكَى طَوِيلاً حَتَّى اِخْضَلَّتْ لِحْيَتُهُ وَ سَالَتِ اَلدُّمُوعُ عَلَى صَدْرِهِ وَ بَكَيْنَا مَعاً وَ هُوَ يَقُولُ أَوْهِ أَوْهِ مَا لِي وَ لِآلِ أَبِي سُفْيَانَ مَا لِي وَ لِآلِ حَرْبٍ حِزْبِ اَلشَّيْطَانِ وَ أَوْلِيَاءِ اَلْكُفْرِ صَبْراً يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ فَقَدْ لَقِيَ أَبُوكَ مِثْلَ اَلَّذِي تَلْقَى مِنْهُمْ ثُمَّ دَعَا بِمَاءٍ فَتَوَضَّأَ وُضُوءَهُ لِلصَّلاَةِ فَصَلَّى مَا شَاءَ اَللَّهُ أَنْ يُصَلِّيَ ثُمَّ ذَكَرَ نَحْوَ كَلاَمِهِ اَلْأَوَّلِ إِلاَّ أَنَّهُ نَعَسَ عِنْدَ اِنْقِضَاءِ صَلاَتِهِ وَ كَلاَمِهِ سَاعَةً ثُمَّ اِنْتَبَهَ فَقَالَ يَا اِبْنَ عَبَّاسٍ فَقُلْتُ هَا أَنَا ذَا فَقَالَ أَ لاَ أُحَدِّثُكَ بِمَا رَأَيْتُ فِي مَنَامِي آنِفاً عِنْدَ رَقْدَتِي فَقُلْتُ نَامَتْ عَيْنَاكَ وَ رَأَيْتَ خَيْراً يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ رَأَيْتُ كَأَنِّي بِرِجَالٍ قَدْ نَزَلُوا مِنَ اَلسَّمَاءِ مَعَهُمْ أَعْلاَمٌ بِيضٌ قَدْ تَقَلَّدُوا سُيُوفَهُمْ وَ هِيَ بِيضٌ تَلْمَعُ وَ قَدْ خَطُّوا حَوْلَ هَذِهِ اَلْأَرْضِ خَطَّةً ثُمَّ رَأَيْتُ كَأَنَّ هَذِهِ اَلنَّخِيلَ قَدْ ضَرَبَتْ بِأَغْصَانِهَا اَلْأَرْضَ تَضْطَرِبُ بِدَمٍ عَبِيطٍ وَ كَأَنِّي بِالْحُسَيْنِ سَخِيلِي وَ فَرْخِي وَ مُضْغَتِي وَ مُخِّي قَدْ غَرِقَ فِيهِ يَسْتَغِيثُ فَلاَ يُغَاثُ وَ كَأَنَّ اَلرِّجَالَ اَلْبِيضَ قَدْ نَزَلُوا مِنَ اَلسَّمَاءِ يُنَادُونَهُ وَ يَقُولُونَ صَبْراً آلَ اَلرَّسُولِ فَإِنَّكُمْ تُقْتَلُونَ عَلَى أَيْدِي شِرَارِ اَلنَّاسِ وَ هَذِهِ اَلْجَنَّةُ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ إِلَيْكَ مُشْتَاقَةٌ ثُمَّ يُعَزُّونَنِي وَ يَقُولُونَ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ أَبْشِرْ فَقَدْ أَقَرَّ اَللَّهُ بِهِ عَيْنَكَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ - « يَوْمَ يَقُومُ اَلنّٰاسُ لِرَبِّ اَلْعٰالَمِينَ » ثُمَّ اِنْتَبَهْتُ هَكَذَا وَ اَلَّذِي نَفْسُ عَلِيٍّ بِيَدِهِ لَقَدْ حَدَّثَنِي اَلصَّادِقُ اَلْمُصَدَّقُ أَبُو اَلْقَاسِمِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنِّي سَأَرَاهَا فِي خُرُوجِي إِلَى أَهْلِ اَلْبَغْيِ عَلَيْنَا وَ هَذِهِ أَرْضُ كَرْبٍ وَ بَلاَءٍ يُدْفَنُ فِيهَا اَلْحُسَيْنُ وَ سَبْعَةَ عَشَرَ رَجُلاً مِنْ وُلْدِي وَ وُلْدِ فَاطِمَةَ وَ إِنَّهَا لَفِي اَلسَّمَاوَاتِ مَعْرُوفَةٌ تُذْكَرُ أَرْضُ كَرْبٍ وَ بَلاَءٍ كَمَا تُذْكَرُ بُقْعَةُ اَلْحَرَمَيْنِ وَ بُقْعَةُ بَيْتِ اَلْمَقْدِسِ ثُمَّ قَالَ يَا اِبْنَ عَبَّاسٍ اُطْلُبْ لِي حَوْلَهَا بَعْرَ اَلظِّبَاءِ فَوَ اَللَّهِ مَا كَذَبْتُ وَ لاَ كُذِبْتُ وَ هِيَ مُصْفَرَّةٌ لَوْنُهَا لَوْنُ اَلزَّعْفَرَانِ قَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ فَطَلَبْتُهَا فَوَجَدْتُهَا مُجْتَمِعَةً فَنَادَيْتُهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَدْ أَصَبْتُهَا عَلَى اَلصِّفَةِ اَلَّتِي وَصَفْتَهَا لِي فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ صَدَقَ اَللَّهُ وَ رَسُولُهُ ثُمَّ قَامَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يُهَرْوِلُ إِلَيْهَا فَحَمَلَهَا وَ شَمَّهَا وَ قَالَ هِيَ هِيَ بِعَيْنِهَا أَ تَعْلَمُ يَا اِبْنَ عَبَّاسٍ مَا هَذِهِ اَلْأَبْعَارُ هَذِهِ قَدْ شَمَّهَا عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ ذَلِكَ أَنَّهُ مَرَّ بِهَا وَ مَعَهُ اَلْحَوَارِيُّونَ فَرَأَى هَاهُنَا اَلظِّبَاءَ مُجْتَمِعَةً وَ هِيَ تَبْكِي فَجَلَسَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ جَلَسَ اَلْحَوَارِيُّونَ مَعَهُ فَبَكَى وَ بَكَى اَلْحَوَارِيُّونَ - وَ هُمْ لاَ يَدْرُونَ لِمَ جَلَسَ وَ لِمَ بَكَى فَقَالُوا يَا رُوحَ اَللَّهِ وَ كَلِمَتَهُ مَا يُبْكِيكَ قَالَ أَ تَعْلَمُونَ أَيُّ أَرْضٍ هَذِهِ قَالُوا لاَ قَالَ هَذِهِ أَرْضٌ يُقْتَلُ فِيهَا فَرْخُ اَلرَّسُولِ أَحْمَدَ وَ فَرْخُ اَلْحُرَّةِ اَلطَّاهِرَةِ اَلْبَتُولِ شَبِيهَةِ أُمِّي وَ يُلْحَدُ فِيهَا طِينَةٌ أَطْيَبُ مِنَ اَلْمِسْكِ لِأَنَّهَا طِينَةُ اَلْفَرْخِ اَلْمُسْتَشْهَدِ وَ هَكَذَا تَكُونُ طِينَةُ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ أَوْلاَدِ اَلْأَنْبِيَاءِ فَهَذِهِ اَلظِّبَاءُ تُكَلِّمُنِي وَ تَقُولُ إِنَّهَا تَرْعَى فِي هَذِهِ اَلْأَرْضِ شَوْقاً إِلَى تُرْبَةِ اَلْفَرْخِ اَلْمُبَارَكِ وَ زَعَمَتْ أَنَّهَا آمِنَةً فِي هَذِهِ اَلْأَرْضِ ثُمَّ ضَرَبَ بِيَدِهِ إِلَى هَذِهِ اَلصِّيرَانِ فَشَمَّهَا وَ قَالَ هَذِهِ بَعْرُ اَلظِّبَاءِ عَلَى هَذَا اَلطِّيبِ لِمَكَانِ حَشِيشِهَا اَللَّهُمَّ فَأَبْقِهَا أَبَداً حَتَّى يَشَمَّهَا أَبُوهُ فَيَكُونَ لَهُ عَزَاءً وَ سَلْوَةً قَالَ فَبَقِيَتْ إِلَى يَوْمِ اَلنَّاسِ هَذَا وَ قَدِ اِصْفَرَّتْ لِطُولِ زَمَنِهَا وَ هَذِهِ أَرْضُ كَرْبٍ وَ بَلاَءٍ ثُمَّ قَالَ بِأَعْلَى صَوْتِهِ يَا رَبَّ عِيسَى بْنِ مَرْيَمَ لاَ تُبَارِكْ فِي قَتَلَتِهِ وَ اَلْمُعِينِ عَلَيْهِ وَ اَلْخَاذِلِ لَهُ ثُمَّ بَكَى بُكَاءً طَوِيلاً وَ بَكَيْنَا مَعَهُ حَتَّى سَقَطَ لِوَجْهِهِ وَ غُشِيَ عَلَيْهِ طَوِيلاً ثُمَّ أَفَاقَ فَأَخَذَ اَلْبَعْرَ فَصَرَّهُ فِي رِدَائِهِ وَ أَمَرَنِي أَنْ أَصُرَّهَا كَذَلِكَ ثُمَّ قَالَ يَا اِبْنَ عَبَّاسٍ إِذَا رَأَيْتَهَا تَنْفَجِرُ دَماً عَبِيطاً وَ يَسِيلُ مِنْهَا دَمٌ عَبِيطٌ فَاعْلَمْ أَنَّ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ قَدْ قُتِلَ بِهَا وَ دُفِنَ قَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ فَوَ اَللَّهِ لَقَدْ كُنْتُ أَحْفَظُهَا أَشَدَّ مِنْ حِفْظِي لِبَعْضِ مَا اِفْتَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيَّ وَ أَنَا لاَ أَحُلُّهَا مِنْ طَرَفِ كُمِّي فَبَيْنَمَا أَنَا نَائِمٌ فِي اَلْبَيْتِ إِذِ اِنْتَبَهْتُ فَإِذَا هِيَ تَسِيلُ دَماً عَبِيطاً وَ كَانَ كُمِّي قَدِ اِمْتَلَأَ دَماً عَبِيطاً فَجَلَسْتُ وَ أَنَا بَاكٍ وَ قُلْتُ قَدْ قُتِلَ وَ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنُ وَ اَللَّهِ مَا كَذَبَنِي عَلِيٌّ قَطُّ فِي حَدِيثٍ حَدَّثَنِي وَ لاَ أَخْبَرَنِي بِشَيْءٍ قَطُّ أَنَّهُ يَكُونُ إِلاَّ كَانَ كَذَلِكَ لِأَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ يُخْبِرُهُ بِأَشْيَاءَ لاَ يُخْبِرُ بِهَا غَيْرَهُ فَفَزِعْتُ وَ خَرَجْتُ وَ ذَلِكَ عِنْدَ اَلْفَجْرِ فَرَأَيْتُ وَ اَللَّهِ اَلْمَدِينَةَ كَأَنَّهَا ضَبَابٌ لاَ يَسْتَبِينُ مِنْهَا أَثَرُ عَيْنٍ ثُمَّ طَلَعَتِ اَلشَّمْسُ فَرَأَيْتُ كَأَنَّهَا مُنْكَسِفَةٌ وَ رَأَيْتُ كَأَنَّ حِيطَانَ اَلْمَدِينَةِ عَلَيْهَا دَمٌ عَبِيطٌ فَجَلَسْتُ وَ أَنَا بَاكٍ فَقُلْتُ قَدْ قُتِلَ وَ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنُ وَ سَمِعْتُ صَوْتاً مِنْ نَاحِيَةِ اَلْبَيْتِ وَ هُوَ يَقُولُ - اِصْبِرُوا آلَ اَلرَّسُولِقُتِلَ اَلْفَرْخُ اَلنُّحُولُ نَزَلَ اَلرُّوحُ اَلْأَمِينُبِبُكَاءٍ وَ عَوِيلٍ ثُمَّ بَكَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ وَ بَكَيْتُ فَأَثْبَتُّ عِنْدِي تِلْكَ اَلسَّاعَةَ وَ كَانَ شَهْرُ اَلْمُحَرَّمِ يَوْمُ عَاشُورَاءَ لِعَشْرٍ مَضَيْنَ مِنْهُ فَوَجَدْتُهُ قُتِلَ يَوْمَ وَرَدَ عَلَيْنَا خَبَرُهُ وَ تَارِيخُهُ كَذَلِكَ فَحَدَّثْتُ هَذَا اَلْحَدِيثَ أُولَئِكَ اَلَّذِينَ كَانُوا مَعَهُ فَقَالُوا وَ اَللَّهِ لَقَدْ سَمِعْنَا مَا سَمِعْتَ وَ نَحْنُ فِي اَلْمَعْرَكَةِ وَ لاَ نَدْرِي مَا هُوَ فَكُنَّا نَرَى أَنَّهُ اَلْخَضِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 597 )
5 - ابن عباس گويد در سفر صفين خدمت امير المؤمنين (عليه السّلام) بودم چون به نينوا در كنار فرات رسيد بآواز بلند فرياد زد اى پسر عباس اينجا را ميشناسى ؟ گفتم يا امير المؤمنين نه، فرمود اگر چون منش ميشناختى از آن نگذشتى تا چون من گريه كنى و چندان گريست كه ريشش خيس شد و اشك بر سينه اش روان شد و با هم گريه كرديم و ميفرمود واى واى مرا چه كار با آل ابو سفيان، چه كار با آل حرب حزب شيطان و اولياء كفر صبر كن اى ابا عبد اللّٰه كه پدرت بيند آنچه را تو بينى از آنها سپس آبى خواست و وضوى نماز گرفت و تا خدا خواست نماز كرد سپس سخن خود را باز گفت و بعد از نماز و گفتارش چرتى زد و بيدار شد و گفت يا ابن عباس گفتم من حاضرم فرمود خوابى كه اكنون ديدم برايت بگويم گفتم خواب ديدى خير است ان شاء اللّٰه گفت در خواب ديدم گويا مردانى فرود آمدند از آسمان با پرچمهاى سفيد و شمشيرهاى درخشان بكمر و گرد اين زمين خطى كشيدند و ديدم گويا اين نخلها شاخه هاى خود را با خون تازه بزمين زدند و ديدم گويا حسين فرزند و جگر گوشه ام در آن غرق است و فرياد ميزند و كسى بدادش نميرسد و آن مردان آسمانى ميگويند صبر كنيد اى آل رسول شما بدست بدترين مردم كشته شويد و اين بهشت است اى حسين كه مشتاق تو است و سپس مرا تسليت گويند و گويند اى أبو الحسن مژده گير كه چشمت را در روز قيامت روشن كرد و سپس باين وضع بيدار شدم و بدان كه جانم بدست او است صادق مصدق أبو القاسم احمد برايم باز گفت كه من آن را در خروج براى شورشيان بر ما خواهم ديد، اين زمين كرب و بلا است كه حسين با هفده مرد از فرزندان من و فاطمه در آن بخاك ميروند و آن در آسمان ها معروفست و بنام زمين كرب و بلا شناخته شده است چنانچه زمين حرمين (مكه و مدينه) و زمين بيت المقدس ياد شوند پس از آن فرمود يا ابن عباس برايم در اطراف آن پشك آهو جستجو كن كه بخدا دروغ نگويم و دروغ نشنوم آنها زرد رنگند و چون زعفرانند. ابن عباس گويد آن را جستم و گردهم يافتم و فرياد كردم يا امير المؤمنين آنها را يافتم بهمان وضعى كه فرمود بمن على (عليه السّلام) فرمود خدا و رسولش راست گفتند و برخاست و بسوى آنها دويد و آنها را برداشت و بوئيد و فرمود همان خود آنها است ابن عباس ميدانى اين پشكها چيست ؟ اينها را عيسى بن مريم (عليه السّلام) بوئيده و اين براى آنست كه بآنها گذر كرده با حواريون و ديده آهوها اينجا گردهم ميگريند عيسى با حواريون خود نشستند و گريستند و ندانستند براى چه گريه ميكنند و چرا نشستند حواريون گفتند اى روح خدا و كلمه او چرا گريه ميكنيد؟ فرمود شما ميدانيد اين چه زمينى است ؟ گفتند نه، گفت اين زمينى است كه در آن جگر گوشه رسول احمد و جگر گوشه حره طاهره بتول همانند مادرم را ميكشند و، در آن بخاكى سپرده شود كه خوشبوتر از مشكست چون خاك سليل شهيد است و خساك پيغمبران و پيغمبرزادگان چنين است، اين آهوان با من سخن گويند و ميگويند در اين زمين ميچرند باشتياق تربت نژاد با بركت و معتقدند كه در اين زمين در امانند سپس دست بآنها زد و آنها را بوئيد و فرمود اين پشك همان آهوانست كه چنين خوشبو است بخاطر گياهش خدايا آنها را نگهدار تا پدرش ببويد و تسلى جويد فرمود تا امروز مانده اند و بطول زمان زرد شدند اين زمين كرب و بلا است و فرياد كشيد اى پروردگار عيسى بن مريم بركت بكشندگان حسين مده و به يارى كنندگان آنان و خاذلان او و با آن حضرت گريستم تا برو در افتاد و مدتى از هوش رفت و بهوش آمد و آن پشكها را در رداى خود بست و بمن گفت تو هم در ردايت بيند و فرمود يا ابن عباس هر گاه ديدى خون تازه از آنها روان شد بدان كه ابو عبد اللّٰه در آن زمين كشته شده و دفن شده. ابن عباس گويد من آنها را بيشتر از يك فريضه محافظت ميكردم و از گوشه آستينم نميگشودم تا در اين ميان كه در خانه خوابيده بودم بناگاه بيدار شدم ديدم خون تازه از آنها روانست و آستينم پر از خون تازه است من گريان نشستم و گفتم بخدا حسين كشته شد على در هيچ حديث و خبرى كه بمن داده دروغ نگفته و همان طور بوده چون رسول خدا باو خبرها داده كه بديگران نداده من در هراس شدم و سپيده دم بيرون آمدم و ديدم گويا شهر مدينه يكپارچه مه است و چشم جايى را نبيند و آفتاب برآمد و گويا پرده اى نداشت و گويا ديوارهاى مدينه خون تازه بود من گريان بر نشستم و گفتم بخدا حسين كشته شد و از گوشه خانه آوازى شنيدم كه ميگويد صبر كنيد خاندان رسول كشته شد فرخ نحول روح الامين فرود شد با گريه و زارى سپس بفرياد بلند گريست و منهم گريستم در آن ساعت كه دهم ماه محرم بود بر من ثابت شد كه حسين را كشتند و چون خبر او بما رسيد چنين بود و من حديث را به آنها كه با آن حضرت بودند گفتم و گفتند ما در جبهه آنچه شنيدى شنيديم و ندانستيم چه خبر است و گمان كرديم كه او خضر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 599
الأمالی (للصدوق)
5.عبد اللّه بن عباس مى گويد:در پيكار صفين همراه امير مومنان عليه السّلام بودم.آن گاه كه حضرت به سرزمين نينوا در كنار فرات نزديك شد،صداى او طنين افكند:اى پسر عباس آيا اين سرزمين را مى شناسى ؟گفتم:اى امير مومنان!نه.على عليه السّلام فرمود:اگر مانند من آگاهى داشتى،از آن عبور نمى كردى،مگر اينكه همانند من گريان مى شدى.آنگاه چنان اشك ريخت كه ريش سينه اش خيس شد.و بعد باهم گريان شديم.على عليه السّلام فرمود:واى واى.مرا با خاندان ابو سفيان،خاندان محارب حزب شيطان پيشوايان كفر چه كار است ؟ اى ابا عبد اللّه!شكيبا باش كه پدرت بنگرد چيزى را كه از آنان تو مى نگرى.
در اين هنگام حضرت آب خواست و وضويى ساخت و نماز گزارد.آن گاه سخنى گفت و خوابى سبك كرد و بعد كه بيدار شد،فرمود:اى پسر عباس!گفتم:بله.فرمود:اينك خوابى ديدم.آيا آن را براى تو نقل كنم ؟گفتم خواب ديديد،خير است.اگر خداوند بخواهد؛بعد على عليه السّلام فرمود:در خواب ديدم كه مردانى از آسمان همراه با پرچم هاى سپيد كه اين نخل ها شاخه هاى خويش را با خون تازه به زمين مى رساندند و گويى نگريستم كه حسين فرزند و پاره جانم در آن غرق شده و فريادرس مى طلبد و كسى او را يارى نمى دهد.در اين هنگام مردان آسمانى ندا مى دهند:اى خاندان پيامبر!شكيبايى ورزيد. شمايان به دست بدترين مردم به قتل خواهيد رسيد و اين بهشت مشتاق اوست،اى حسين.و آن گاه مرا دلدارى داده و مى گويند اى ابو الحسن!تو را بشارت باد كه حسين روشنى چشم تو در رستاخيز خواهد بود.
سوگند به آنكه جانم در دست اوست،كه پيامبر راست گو و تصديق كننده،ابو القاسم احمد صلّى اللّه عليه و آله فرمود:من او را در قيام در برابر جفاپيشگان به ما مى نگرم.اين زمين كربلاست كه حسين همراه با هفده تن از فرزندان من و فاطمه خواهند خفت.نينوا در آسمانها آوازه دارد و به نام زمين كرب و بلا شناخته شده است،همان گونه كه زمين حرمين(مكه و مدينه)و نيز زمين بيت المقدس در آسمان ها ياد مى شوند.
على عليه السّلام فرمود:اى پسر عباس!در پيرامون پشك هاى آهوان بگرد.سوگند به خداوند نه دروغ مى گويم و نه دروغ شنيده ام.آنها زردرنگ همانند زعفران هستند.آن گاه به جست وجو پرداختم.ناگاه گفتم:اى امير مومنان آنها را پيدا كردم همان گونه كه وصف كرده بودى.على فرمود:خدا و پيامبر او راست گفتند.بعد بلند شد و به سمت آنها دوان دوان رفت و به دست گرفت و بو كشيد؟على فرمود:خودشان هستند،اى پسر عباس.آيا آگاهى كه اين پشگ ها چيست ؟اينها را عيسى بن مريم عليه السّلام بو كشيده است.او همراه با حواريون از اين سرزمين عبور كرده و آهوان را در اينجا گردهم مشاهده كرده است.عيسى با ياران خود در اينجا نشستند و اشك ريختند.اما نمى دانستند كه چرا سوگوار نشسته اند و چرا گريان هستند. حواريون پرسيدند:اى روح خدا!اى كلمه خدا!چرا گريانى ؟فرمود:آيا آگاهيد كه اين چه سرزمينى است ؟ گفتند:نه.فرمود:اين سرزمينى است كه در آن پاره جان پيامبر خدا،احمد و نيز پاره جان طاهره بتول مثل مادرم را خواهند كشت.او در خاكى مى شود كه از مشك عطرآگين تر بوده و همانند خاك سليل شهيد است.بى گمان طينت پيامبران و نسل آنان چنين است.اينك اين آهوان با من سخن دارند و اظهار مى دارند كه در اين سرزمين از هرگزندى در امان هستند.آن گاه دست به پشگ ها زده و آنها را بو كشيد و فرمود:اين مشك همان آهوان است كه اينقدر خوش بوست.خدايا!آنها را نگاهدار تا پدر حسين بيايد و آنرا ببويد و تسلى جويد.
آن گاه على عليه السّلام فرمود:اين پشگ هاى خوش بو تا روزگار ما مانده اند و در درازاى زمان به زردى رنگ گراييده اند.اين سرزمين همان كرب و بلاست.بعد على فريادزنان گفت:اى پروردگار عيسى بن مريم!به قاتلان حسين بركت نده و نيز به كسانى كه به آنان مدد رسانند.
همراه على عليه السّلام اشك ريختم تا اينكه حضرت بى هوش افتاد و سپس به هوش آمد و پشگ هاى آهوان را در رداى خويش گرفت و به من فرمود:اى پسر عباس!تو نيز آنها را در رداى خود بگير.و بعد فرمود:اى پسر عباس!هرگاه نگريستى كه خون تازه از پشگ ها بيرون زده،آگاه باش كه حسين در نينوا به قتل رسيده و به خاك سپرده شده است.
پس از آن روز در نگهدارى پشگ ها بيشتر از يك تكليف رفتار مى كردم و هرگز گوشه آستين خود را باز نمى كردم تا اينكه ناگهان در خانه از خواب بيدار شدم و خونى تازه از پشگ ها را ديدم كه جارى شده و آستين من از خون پر گشته بود.آن گاه در حالى كه اشك مى ريختم،گفتم:سوگند به خدا كه حسين عليه السّلام به قتل رسيد.
در اين هنگام عبد اللّه بن عباس مى افزايد:على عليه السّلام در هيچ حديث و خبرى كه مرا از آن آگاه ساخت،هرگز دروغ نگفت.زيرا پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله او را از چيزهايى آگاه كرده بود كه ديگران را آگاه نكرده بود.
آن روز ترسان از خانه بيرون آمدم.تازه سپيده دميده بود.آسمان مدينه را يك سر در مه نگريستم. چشم جايى را نمى ديد.ناگهان خورشيد درآمد،انگار پرده اى نداشت و ديوارهاى شهر مدينه را خونى تازه گرفته بود.اشك ريزان نشستم و با خود گفتم:سوگند به خداوند كه حسين عليه السّلام به قتل رسيده است. از كنج خانه صدايى طنين افكند.اى خاندان پيامبر!شكيباى ورزيد.فرخ نحول به قتل رسيد و روح الامين گريان و زارى كنان بازگشت.صدا ناگهان با فغان و گريه همراه گشت و من نيز گريان شدم.زمان دهم ماه محرم بود.يقين كردم كه حسين عليه السّلام را شهيد كردند.پس از زمانى كه خبر شهادت حسين عليه السّلام در مدينه پراكنده گشت،واقعيت همين بود و من حديث علوى را به آنان كه با آن حضرت بودند،گفتم و آنان پاسخ دادند:آنچه شنيدى ما نيز شنيديم،اما آگاه نبوديم كه چه خبر است.پنداشتيم كه او خضر است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 431
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 597
ص : 598
ص : 599
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ حَيْثُ أُسْرِيَ بِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ لَمْ يَمُرَّ بِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِ اَللَّهِ إِلاَّ رَأَى مِنْهُ مَا يُحِبُّ مِنَ اَلْبِشْرِ وَ اَللُّطْفِ وَ اَلسُّرُورِ بِهِ حَتَّى مَرَّ بِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِ اَللَّهِ فَلَمْ يَلْتَفِتْ إِلَيْهِ وَ لَمْ يَقُلْ لَهُ شَيْئاً فَوَجَدَهُ قَاطِباً عَابِساً فَقَالَ يَا جَبْرَئِيلُ مَا مَرَرْتُ بِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِ اَللَّهِ إِلاَّ رَأَيْتُ اَلْبِشْرَ وَ اَللُّطْفَ وَ اَلسُّرُورَ مِنْهُ إِلاَّ هَذَا فَمَنْ هَذَا قَالَ هَذَا مَالِكٌ خَازِنُ اَلنَّارِ وَ هَكَذَا خَلَقَهُ رَبُّهُ قَالَ فَإِنِّي أُحِبُّ أَنْ تَطْلُبَ إِلَيْهِ أَنْ يُرِيَنِي اَلنَّارَ فَقَالَ لَهُ جَبْرَئِيلُ إِنَّ هَذَا مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ وَ قَدْ سَأَلَنِي أَنْ أَطْلُبَ إِلَيْكَ أَنْ تُرِيَهُ اَلنَّارَ قَالَ فَأَخْرَجَ لَهُ عُنُقاً مِنْهَا فَرَآهَا فَلَمَّا أَبْصَرَهَا لَمْ يَكُنْ ضَاحِكاً حَتَّى قَبَضَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 600 )
6 - رسول خدا چون بمعراج ميرفت بخلقى نگذشت جز آنكه همه بدلخواه خرم و شاد و مسرور بودند تا بخلقى از خلق خدا رسيد كه او را شاد نديد بجبرئيل فرمود من بخلقى نگذشتم جز آنكه شاد و خرم و مسرور بود جز اين، اين كيست ؟ گفت اين مالك خازن دوزخ است و خدا او را چنين آفريده فرمود من دوست دارم از او بخواهى دوزخ را بمن بنمايد جبرئيل باو گفت اين محمد رسول خداست و از من خواسته كه از تو بخواهم دوزخ را باو بنمائى گويد يك گردنى از آن را برآورد و آن را ديد و تا خدا جانش را گرفت ديگر نخنديد و صلى اللّٰه على و رسوله آله و الطاهرين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 600
الأمالی (للصدوق)
6.امام باقر عليه السّلام فرمود:آن گاه كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به معراج رفت،به كسانى برنخورد مگر اينكه همگان شاداب و شادمان بودند،ناگاه به كسى برخورد كه شادمان نبود.از جبرئيل پرسيد:من كسى را نديدم مگر اينكه شادابى و شادمانى داشت.او كيست ؟جبرئيل گفت: او«مالك»است؛نگهبان دوزخ.خداوند او را چنين خلق كرده است.پيامبر فرمود:مايلم كه از او درخواست كنى كه دوزخ را به من نشان دهد.جبرئيل به مالك گفت:اين محمد رسول اللّه است و از من تقاضا كرده كه از تو بخواهم تا دوزخ را به او نشان دهى.آنگاه مالك گردنه اى از دوزخ بيرون آورد و نشان داد و تا خداوند جان ايشان را گرفت،ديگر نخنديد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 433
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 600
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ زِيَادِ بْنِ اَلْمُنْذِرِ عَنْ لَيْثِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ: قُلْتُ لِكَعْبٍ وَ هُوَ عِنْدَ مُعَاوِيَةَ كَيْفَ تَجِدُونَ صِفَةَ مَوْلِدِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هَلْ تَجِدُونَ لِعِتْرَتِهِ فَضْلاً فَالْتَفَتَ كَعْبٌ إِلَى مُعَاوِيَةَ لِيَنْظُرَ كَيْفَ هَوَاهُ فَأَجْرَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى لِسَانِهِ فَقَالَ هَاتِ يَا أَبَا إِسْحَاقَ رَحِمَكَ اَللَّهُ مَا عِنْدَكَ فَقَالَ كَعْبٌ إِنِّي قَدْ قَرَأْتُ اِثْنَيْنِ وَ سَبْعِينَ كِتَاباً كُلُّهَا أُنْزِلَتْ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ قَرَأْتُ صُحُفَ دَانِيَالَ كُلَّهَا وَ وَجَدْتُ فِي كُلِّهَا ذِكْرَ مَوْلِدِهِ وَ مَوْلِدِ عِتْرَتِهِ وَ إِنَّ اِسْمَهُ لَمَعْرُوفٌ وَ إِنَّهُ لَمْ يُولَدْ نَبِيٌّ قَطُّ فَنَزَلَتْ عَلَيْهِ اَلْمَلاَئِكَةُ مَا خَلاَ عِيسَى وَ أَحْمَدَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَا ضُرِبَ عَلَى آدَمِيَّةٍ حُجُبُ اَلْجَنَّةِ غَيْرَ مَرْيَمَ وَ آمِنَةَ أُمِّ أَحْمَدَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَا وُكِّلَتِ اَلْمَلاَئِكَةُ بِأُنْثَى حَمَلَتْ غَيْرَ مَرْيَمَ أُمِّ اَلْمَسِيحِ وَ آمِنَةَ أُمِّ أَحْمَدَ وَ كَانَ مِنْ عَلاَمَةِ حَمْلِهِ أَنَّهُ لَمَّا كَانَتِ اَللَّيْلَةُ اَلَّتِي حَمَلَتْ آمِنَةُ بِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَادَى مُنَادٍ فِي اَلسَّمَاوَاتِ اَلسَّبْعِ أَبْشِرُوا فَقَدْ حُمِلَ اَللَّيْلَةَ بِأَحْمَدَ وَ فِي اَلْأَرَضِينَ كَذَلِكَ حَتَّى فِي اَلْبُحُورِ وَ مَا بَقِيَ يَوْمَئِذٍ فِي اَلْأَرْضِ دَابَّةٌ تَدِبُّ وَ لاَ طَائِرٌ يَطِيرُ إِلاَّ عَلِمَ بِمَوْلِدِهِ وَ لَقَدْ بُنِيَ فِي اَلْجَنَّةِ لَيْلَةَ مَوْلِدِهِ سَبْعُونَ أَلْفَ قَصْرٍ مِنْ يَاقُوتٍ أَحْمَرَ وَ سَبْعُونَ أَلْفَ قَصْرٍ مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ فَقِيلَ هَذِهِ قُصُورُ اَلْوِلاَدَةِ وَ نُجِّدَتِ اَلْجِنَانُ وَ قِيلَ لَهَا اِهْتَزِّي وَ تَزَيَّنِي فَإِنَّ نَبِيَّ أَوْلِيَائِكِ قَدْ وُلِدَ فَضَحِكَتِ اَلْجَنَّةُ يَوْمَئِذٍ فَهِيَ ضَاحِكَةٌ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ بَلَغَنِي أَنَّ حُوتاً مِنْ حِيتَانِ اَلْبَحْرِ يُقَالُ لَهُ طُمُوسَا وَ هُوَ سَيِّدُ اَلْحِيتَانِ لَهُ سَبْعُمِائَةِ أَلْفِ ذَنَبٍ يَمْشِي عَلَى ظَهْرِهِ سَبْعُمِائَةِ أَلْفِ ثَوْرٍ اَلْوَاحِدُ مِنْهَا أَكْبَرُ مِنَ اَلدُّنْيَا لِكُلِّ ثَوْرٍ سَبْعُمِائَةِ أَلْفِ قَرْنٍ مِنْ زُمُرُّدٍ أَخْضَرَ لاَ يُشْعِرُ بِهِنَّ اِضْطَرَبَ فَرَحاً بِمَوْلِدِهِ وَ لَوْ لاَ أَنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ثَبَّتَهُ لَجَعَلَ عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَ لَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّ يَوْمَئِذٍ مَا بَقِيَ جَبَلٌ إِلاَّ نَادَى صَاحِبَهُ بِالْبِشَارَةِ وَ يَقُولُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ لَقَدْ خَضَعَتِ اَلْجِبَالُ كُلُّهَا لِأَبِي قُبَيْسٍ كَرَامَةً لِمَوْلِدِه عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ وَ لَقَدْ قَدَّسَتِ اَلْأَشْجَارُ أَرْبَعِينَ يَوْماً بِأَنْوَاعِ أَفْنَانِهَا وَ ثِمَارِهَا فَرَحاً بِمَوْلِدِهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ وَ لَقَدْ ضُرِبَ بَيْنَ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْأَرْضِ سَبْعُونَ عَمُوداً مِنْ أَنْوَاعِ اَلْأَنْوَارِ لاَ يُشْبِهُ كُلُّ وَاحِدٍ صَاحِبَهُ وَ قَدْ بُشِّرَ آدَمُ بِمَوْلِدِهِ فَزِيدَ فِي حُسْنِهِ سَبْعِينَ ضِعْفاً وَ كَانَ قَدْ وَجَدَ مَرَارَةَ اَلْمَوْتِ وَ كَانَ قَدْ مَسَّهُ ذَلِكَ فَسَرَى عَنْهُ ذَلِكَ وَ لَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّ اَلْكَوْثَرَ اِضْطَرَبَ فِي اَلْجَنَّةِ وَ اِهْتَزَّ فَرَمَى بِسَبْعِمِائَةِ أَلْفِ قَصْرٍ مِنْ قُصُورِ اَلدُّرِّ وَ اَلْيَاقُوتِ نُثَاراً لِمَوْلِدِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ لَقَدْ زُمَّ إِبْلِيسُ وَ كُبِلَ وَ أُلْقِيَ فِي اَلْحِصْنِ أَرْبَعِينَ يَوْماً وَ غَرِقَ عَرْشُهُ أَرْبَعِينَ يَوْماً وَ لَقَدْ تَنَكَّسَتِ اَلْأَصْنَامُ كُلُّهَا وَ صَاحَتْ وَ وَلْوَلَتْ وَ لَقَدْ سَمِعُوا صَوْتاً مِنَ اَلْكَعْبَةِ يَا آلَ قُرَيْشٍ وَ لَقَدْ جَاءَكُمُ اَلْبَشِيرُ جَاءَكُمُ اَلنَّذِيرُ مَعَهُ عِزُّ اَلْأَبَدِ وَ اَلرِّبْحُ اَلْأَكْبَرُ وَ هُوَ خَاتَمُ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ نَجِدُ فِي اَلْكُتُبِ أَنَّ عِتْرَتَهُ خَيْرُ اَلنَّاسِ بَعْدَهُ وَ أَنَّهُ لاَ يَزَالُ اَلنَّاسُ فِي أَمَانٍ مِنَ اَلْعَذَابِ مَا دَامَ مِنْ عِتْرَتِهِ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا خَلْقٌ يَمْشِي - فَقَالَ مُعَاوِيَةُ يَا أَبَا إِسْحَاقَ وَ مَنْ عِتْرَتُهُ قَالَ كَعْبٌ وُلْدُ فَاطِمَةَ فَعَبَسَ وَجْهُهُ وَ عَضَّ عَلَى شَفَتَيْهِ وَ أَخَذَ يَعْبَثُ بِلِحْيَتِهِ فَقَالَ كَعْبٌ وَ إِنَّا نَجِدُ صِفَةَ اَلْفَرْخَيْنِ اَلْمُسْتَشْهَدَيْنِ وَ هُمَا فَرْخَا فَاطِمَةَ يَقْتُلُهُمَا شَرُّ اَلْبَرِيَّةِ قَالَ فَمَنْ يَقْتُلُهُمَا قَالَ رَجُلٌ مِنْ قُرَيْشٍ فَقَامَ مُعَاوِيَةُ وَ قَالَ قُومُوا إِنْ شِئْتُمْ فَقُمْنَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 601 )
روز شنبه سلخ رجب 6831 - ليث بن سعد گويد كعب نزد معاويه بود كه باو گفتم شما ميلاد پيغمبر را در كتب خود چگونه يافتيد و براى خاندانش فضيلتى دريافتند؟ كعب رو بمعاويه كرد تا ميل او را بداند و خدا بزبان معاويه انداخت و گفت اى ابو اسحق هر چه در اين موضوع دارى بگو خدا رحمتت كند كعب گفت من هفتاد و دو كتاب آسمانى خواندم و همه صحف دانيال را خواندم و در همه مولد عترتش ذكر شده و اسمش معروفست و در مولد هيچ پيغمبرى فرشته نازل نشده جز عيسى و احمد، بر هيچ آدمى پرده هاى بهشتى نكشيدند جز مريم و مادر احمد، فرشته، برزن، آبستنى گمارده نشدند جز مريم و مادر مسيح و آمنه مادر محمد و يك نشانه حملش اين بود كه در شب حمل او منادى در هفت آسمان ندا كرد مژده باد كه امشب نطفه محمد بسته شد و هم در زمينها چنين ندا شد تا برسد بدرياها و آن روز در زمين جانورى نماند كه بجنبد و نه پرنده اى كه بپرد جز آنكه مولد محمد را دانست، در شب ولادتش در بهشت هفتاد هزار كاخ از ياقوت سرخ و هفتاد هزار از لؤلؤ رطب بنا شد بنام كاخ هاى ولادت و بهشت برانگيخته شد و باو گفتند خرم باش و زيورپوش كه پيغمبر دوستانت متولد شد، بهشت آن روز خنديد و تا قيامت خندانست و بمن رسيده كه يكى از ماهيان دريا بنام طموسا كه سيد ماهيانست و هفتصد هزار دم دارد و هفتصد هزار گاو بر پشت او راه روند كه هر كدام آنها از دنيا بزرگتر است و هر گاوى هزار شاخ از زمرد سبز دارد كه متوجه آنها نيست و از خوشحالى مولود احمد بخود لرزيد و اگر خداى تبارك و تعالى حفظ نكرده بود سرنگونش كرده بود بمن رسيده كه در آن روز كوهى نماند جز آنكه رفيق خود را بشارت داد و ميگفت«
لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ
» و همه كوهها با بو قبيس كوچكى كردند براى احترام محمد و درختها چهل روز بانواع شاخ و برگ خود تسبيح كردند بشادى ولادت او و ميان آسمان و زمين هفتاد عمود از نور زدند كه بهم شبيه نبود مژده ولادتش را بآدم دادند و زيبائى او هفتاد برابر شد و از تلخى جان كندن پژمرده شده بود و بدين مژده از او بر طرف شد، بمن خبر رسيده كه كوثر در بهشت لرزيد و بهيجان آمد و هفتاد هزار كاخ در و ياقوت از خود فرو ريخت براى نثار ميلاد محمد، شيطان را بد گفتند، و زنجير كردند و چهل روز بزندان انداختند و تختش را چهل روز غرق كردند و همه بتها سرنگون شدند و فرياد كشيدند و ناليدند و از كعبه آوازى شنيدند كه اى خاندان قريش بشير براى شما آمد، نذير براى شما آمد كه عزت ابد و سود بزرگ با او است و از خاتم پيغمبرانست و در كتب ما است كه خاندانش بعد از او بهترين مردمند بعد از او و هميشه مردم در امانند از عذاب تا از عترتش خلقى باشند كه بر زمين راه روند، معاويه گفت اى كعب عترتش كيست ؟ گفت اولاد فاطمه، معاويه رو درهم كشيد و لب به دندان گزيد و با ريشش ور رفت كعب گفت ما يافتيم وصف دو جگر گوشه كه شهيد شوند و آنها دو جگر گوشه فاطمه اند و بدترين مردم آنها را بكشند، گفت چه كسى آنها را بكشد؟ گفت مردى از قريش، در اينجا معاويه برخاست و گفت شما هم اگر خواهيد برخيزيد و ما هم برخاستيم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 602
الأمالی (للصدوق)
مجلس هشتاد و هشتم شنبه آخر رجب سال 368 1.ليث بن سعد مى گويد:كعب پيش معاويه بود كه گفتم:شما تولد پيامبر را در كتاب هاى خود چگونه يافته ايد؟آيا در تورات فضيلتى براى خاندان او ديديد؟كعب الاحبار به معاويه نگريست كه خوشايند و ناخوشايند او را بداند.در اين هنگام خداوند به زبان معاويه افكند و او گفت:اى ابو اسحاق!خداوند تو را رحمت كند،هرچه در اين باره آگاهى بگو.كعب الاحبار گفت:من هفتاد و دو كتاب آسمانى را مطالعه كردم و نيز تمام صحف دانيال را خوانده ام.در همه جا عترت پيامبر ياد شده و نيز نام او مشهود است.در هنگام ميلاد هيچ پيامبرى فرشته اى فرود نيامده است؛مگر عيسى و بر هيچ بشرى پرده هاى بهشتى نيفكنده اند؛مگر مريم و مادر احمد.فرشته اى بر زن آبستنى نگماشته اند،مگر براى مريم مادر مسيح و آمنه مادر محمد.
كعب الاحبار افزود:نشانه اى از حمل محمد اين بود كه در شب حمل او اين ندا در آسمان طنين افكنده شد:بشارت كه امشب نطفه محمد منعقد گشت و در زمين نيز اين ندا پراكنده شد تا به درياها رسيد.آن روز در زمين جانورى نبود كه بجنبد يا پرنده اى نبود كه پرواز كند،مگر اينكه از خبر حمل محمد آگاه گشت.در شب ميلاد محمد هفتاد هزار قصر از ياقوت سرخ و هفتاد هزار قصر از لؤلؤ رطب در بهشت ساخته شد و نام آنها قصرهاى ميلاد بود.در آن هنگام بهشت برانگيخته شد و به او گفتند كه شاداب باش و خود را آراسته ساز كه پيامبر دوستان تو چشم به دنيا گشود.در آن هنگام بهشت خندان شد و تا رستاخيز خندان خواهد بود.و نيز اين خبر به من رسيده كه يكى از ماهيان دريا كه نام او طموساست و سرور ماهيان درياست و هفتصد هزار دم دارد و هفتصد هزار گاو بر پشت او راه مى روند كه هريك از آنها از دنيا بزرگ تر است و هرگاوى هزار شاخ از زمرد سبز دارد كه از آنها آگاه نيست.اين ماهى عجيب و غريب از شادى تولد احمد چنان لرزيد كه اگر خداوند او را نگاه نداشته بود،واژگون مى شد.كعب الاحبار يهودى افزود:و نيز به من خبر رسيده كه در روز ميلاد احمد كوهى باقى نماند،مگر اينكه دوست خود را به ميلاد او بشارت داد و گفت لا اله الا اللّه.و براى تكريم احمد و همه كوهها در برابر كوه ابو قبيس تعظيم كردند.درختان در شادى ميلاد محمد چهل روز خود را با شاخ ها و برگ هاى گوناگون آراستند و بين آسمان و زمين هفتاد عمود نورانى زدند كه هيچ كدام همانند هم نبود.و آنگاه كه خبر تولد او را به آدم دادند،زيبايى او هفتاد برابر گشت.او كه از تلخ بودن احتضار پژمردكى پيدا كرده بود،با شنيدن خبر ميلاد محمد شگفته گشت و همچنين به من خبر رسيد كه حوض كوثر در آن هنگام در بهشت چنان از هيجان لرزيد كه هفتاد هزار قصر در و ياقوت از خود بيرون افكند كه نثار تولد محمد سازد.سپس شيطان رانده و به بند كشيده و چهل روز در زندان نگاه داشتند.تخت شيطان را چهل روز واژگون ساختند.تمام بت ها نيز سرنگون گشته و نالان شدند.در اين هنگام از كعبه صدايى آمد:اى خاندان قريش براى شمايان بشارت دهنده و بيم دهنده آمد كه عزت هميشگى و خير بزرگ تان به دست اوست.او خاتم پيامبران است.در كتاب هاى ما آمده است كه خاندان محمد پس از او نيكوترين مردمانند و مردم پيوسته از عذاب الهى در امان خواهند بود تا كسى از عترت احمد در ميان آنان باشد.
معاويه گفت:اى كعب الاحبار منظور از عترت پيامبر كيست ؟پاسخ داد:فرزندان فاطمه.معاويه چهره درهم كشيد و لب به دندان گزيد و سرگرم بازى با ريش خود شد. آنگاه كعب الاحبار گفت:ما در كتاب هاى خود خوانده ايم كه دو پاره جان پيامبر شهيد خوانده شد.آنان پاره هاى جان فاطمه هستند.بدترين مردمان آنان را به قتل مى رسانند. معاويه گفت:چه كسى آنان را خواهد كشت.كعب گفت:شخصى از قريش.ناگهان معاويه بلند شد و گفت:شما مايل هستيد بلند شويد.سپس ما بلند شديم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 435
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 601
ص : 602
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى اَلْمُجَاوِرُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ بُنْدَارَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْمُقْرِي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ نُوَيْرِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَبِيهِ سَعِيدِ بْنِ عِلاَقَةَ عَنِ اَلْحَسَنِ اَلْبَصْرِيِّ قَالَ: صَعِدَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْبَرَ اَلْبَصْرَةِ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ اُنْسُبُونِي فَمَنْ عَرَفَنِي فَلْيَنْسُبْنِي وَ إِلاَّ فَأَنَا أَنْسُبُ نَفْسِي أَنَا زَيْدُ بْنُ عَبْدِ مَنَافِ بْنِ عَامِرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ اَلْمُغِيرَةِ بْنِ زَيْدِ بْنِ كِلاَبٍ فَقَامَ إِلَيْهِ اِبْنُ اَلْكَوَّاءِ فَقَالَ يَا هَذَا مَا نَعْرِفُ لَكَ نَسَباً غَيْرَ أَنَّكَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبِ بْنِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ بْنِ هَاشِمِ بْنِ عَبْدِ مَنَافِ بْنِ قُصَيِّ بْنِ كِلاَبٍ فَقَالَ لَهُ يَا لُكَعُ إِنَّ أَبِي سَمَّانِي زَيْداً بِاسْمِ جَدِّهِ قُصَيٍّ وَ إِنَّ اِسْمَ أَبِي عَبْدُ مَنَافٍ فَغَلَبَتِ اَلْكُنْيَةُ عَلَى اَلاِسْمِ وَ إِنَّ اِسْمَ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ عَامِرٌ فَغَلَبَ اَللَّقَبُ عَلَى اَلاِسْمِ وَ اِسْمُ هَاشِمٍ عَمْرٌو فَغَلَبَ اَللَّقَبُ عَلَى اَلاِسْمِ وَ اِسْمُ عَبْدِ مَنَافٍ اَلْمُغِيرَةُ فَغَلَبَ اَللَّقَبُ عَلَى اَلاِسْمِ وَ إِنَّ اِسْمَ قُصَيٍّ زَيْدٌ فَسَمَّتْهُ اَلْعَرَبُ مُجَمِّعاً لِجَمْعِهِ إِيَّاهَا مِنَ اَلْبَلَدِ اَلْأَقْصَى إِلَى مَكَّةَ فَغَلَبَ اَللَّقَبُ عَلَى اَلاِسْمِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 603 )
2 - امير المؤمنين (عليه السّلام) در مسجد بصره بالاى منبر رفت و فرمود اى مردم نسب مرا بگوئيد، هر كه ميشناسد مرا نسبم را بگويد و گر نه خودم نسبم را بگويم منم زيد پسر عبد مناف بن عامر بن عمرو بن مغيرة بن زيد بن كلاب، ابن كوّاء برخاست و گفت اى آقا ما تو را بجز باين نسبت نشناسيم كه على بن ابى طالب بن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصى بن كلابى، فرمود اى بى پدر پدرم مرا بنام جدش قصى زيد ناميد و نام پدرم عبد مناف است و كنيه بر نام غلبه كرده نام عبد المطلب عامر است و بلقب شهرت يافته، نام هاشم عمرو است و بلقب معروف شده نام عبد مناف مغيره است و لقب بر نام مقدم شده نام قصى زيد است و عرب او را مجمع ناميدند چون آن ها را از شهرهاى دور به مكه گرد آورد و لقب بر نام غالب شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 603
الأمالی (للصدوق)
2.حسن بصرى مى گويد:امير مومنان عليه السّلام در مسجد بصره بر منبر رفت و فرمود:اى مردم!هركس كه مى داند مى تواند نسب مرا بازگويد وگرنه خود از نسبم خواهم گفت.بعد فرمود:من زيد بن عبده مناف بن عامر بن عمرو بن مغيره بن زيد بن كلاب هستم.«ابن كوا»بلند شد و گفت:ما تو را فقط با اين نسب مى شناسيم.على بن ابى طالب بن عبد المطلب بن هاشم بن عبده مناف بن قصى بن كلاب. على عليه السّلام فرمود:پدرم مرا به نام جد خود قصى زيد خواند و نام پدرم مشهور شده است.و اسم هاشم عمرو است كه به لقب مشهور شده و اسم عبد مناف مغيزه است و لقب بر نام تقدم دارد.نام قصى هم زيد است و عرب او را مجمع مى خواندند زيرا آنها را از شهرهاى دور مكه گرد هم آورد.بدين گونه لقب بر اسم او چيره گشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 437
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 603
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْهَيْثَمُ بْنُ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى دَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ اَلْعَبْدَ مِنْ عِبَادِي لَيَأْتِينِي بِالْحَسَنَةِ فَأُبِيحُهُ جَنَّتِي قَالَ فَقَالَ دَاوُدُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَبِّ وَ مَا تِلْكَ اَلْحَسَنَةُ قَالَ يُدْخِلُ عَلَى عَبْدِيَ اَلْمُؤْمِنِ سُرُوراً وَ لَوْ بِتَمْرَةٍ قَالَ فَقَالَ دَاوُدُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَقٌّ لِمَنْ عَرَفَكَ أَنْ لاَ يَنْقَطِعَ [لاَ يُقْطَعَ] رَجَاؤُهُ مِنْكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 603 )
3 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خداى عز و جل بداود وحى كرد يكى از بندگانم حسنه اى آرد و بهشتم را بر او مباح كنم داود عرضكرد پروردگارا آن حسنه چيست ؟ فرمود بنده مؤمنى را شاد كند گرچه بيك دانه خرما باشد داود گفت هر كه تو را شناسد حق دارد كه اميد از تو نبرد،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 603
الأمالی (للصدوق)
3.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند به داود پيامبر چنين وحى فرمود:اگر يكى از بندگان،خوبى نزد من آورد،بهشت را براى او قرار خواهم داد.داود گفت:پروردگارا!آن خوبى كدام است ؟فرمود:او بنده ايمان آورده اى را شادمان سازد هرچند با دانه خرمايى باشد.داود گفت:هركس تو را بشناسد،سزاوار است كه هيچ گاه از رحمت تو مايوس نگردد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 439
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْوَلِيدِ قَالَ سَمِعْتُ يُونُسَ بْنَ يَعْقُوبَ يَقُولُ عَنْ سِنَانِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ: أَنَا أَوَّلُ أَهْلِ بَيْتٍ نَوَّهَ اَللَّهُ بِأَسْمَائِنَا إِنَّهُ لَمَّا خَلَقَ اَللَّهُ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضَ أَمَرَ مُنَادِياً فَنَادَى أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ ثَلاَثاً أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ ثَلاَثاً أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ حَقّاً ثَلاَثاً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 604 )
4 - فرمود ما اول خاندانيم كه خدا نام ما را بلند كرده چون خدا آسمان ها و زمين را آفريد بمنادى دستور داد جار كشيد سه بار اشهد ان لا اله الا اللّٰه، اشهد ان محمدا رسول اللّٰه اشهد ان عليا امير المؤمنين حقا. سه بار.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 604
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:ما نخستين خاندانى هستيم كه خداوند اسم ما را بلندآوازه ساخته است.زيرا خداوند آسمانها و زمين را خلق كرد و آن گاه منادى خود را فرمان داد كه سه بار چنين جار كشد:«اشهد ان لا اله الا اللّه.اشهد ان محمد رسول اللّه.اشهد ان عليا امير المومنين حقا»
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 439
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 604
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عُبَيْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا مُحَمَّدُ إِنِّي خَلَقْتُكَ وَ لَمْ تَكُ شَيْئاً وَ نَفَخْتُ فِيكَ مِنْ رُوحِي كَرَامَةً مِنِّي أَكْرَمْتُكَ بِهَا حَتَّى أَوْجَبْتُ لَكَ اَلطَّاعَةَ عَلَى خَلْقِي جَمِيعاً فَمَنْ أَطَاعَكَ فَقَدْ أَطَاعَنِي وَ مَنْ عَصَاكَ فَقَدْ عَصَانِي وَ أَوْجَبْتُ ذَلِكَ فِي عَلِيٍّ وَ فِي نَسْلِهِ مَنِ اِخْتَصَصْتُ مِنْهُمْ لِنَفْسِي.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 604 )
5 - امام باقر (عليه السّلام) ميفرمود خداى عز و جل بمحمد وحى كرد اى محمد من تو را آفريدم و چيزى نبودى و از روح خود در تو دميدم و تو را گرامى داشتم كه طاعت تو را بر همه خلق لازم دانستم هر كه تو را اطاعت كند مرا اطاعت كرده و هر كه تو را نافرمانى كند مرا نافرمانى كرده آن را در باره على و در نسل او كه مخصوص بخود كردم وحى نمودم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 604
الأمالی (للصدوق)
5.امام باقر عليه السّلام فرمود:خداى عز و جل به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله وحى فرمود:اى محمد!تو را خلق كردم درحالى كه چيزى نبودى.و از روح خود در كالبد تو دميدم و تو را ارجمند داشتم كه فرمان بردن از تو را بر همه مردمان واجب شمردم.هركس تو را فرمان برد،مرا فرمان برده است.و هركس نافرمانى تو كند،نافرمانى مرا كرده است.درباره على و نسل او كه آنان را ويژه خويش ساختم،وحى فرستادم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 439
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبَّادِ بْنِ يَعْقُوبَ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَا مِنْ صَبَاحٍ إِلاَّ وَ مَلَكَانِ يُنَادِيَانِ يَقُولاَنِ يَا بَاغِيَ اَلْخَيْرِ هَلُمَّ وَ يَا بَاغِيَ اَلشَّرِّ اِنْتَهِ هَلْ مِنْ دَاعٍ فَيُسْتَجَابَ لَهُ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ فَيُغْفَرَ لَهُ هَلْ مِنْ تَائِبٍ فَيُتَابَ عَلَيْهِ هَلْ مِنْ مَغْمُومٍ فَيُنَفَّسَ عَنْهُ غَمُّهُ اَللَّهُمَّ عَجِّلْ لِلْمُنْفِقِ مَالَهُ خَلَفاً وَ اَلْمُمْسِكِ تَلَفاً فَهَذَا دُعَاؤُهُمَا حَتَّى تَغْرُبَ اَلشَّمْسُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 604 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر صبح دو فرشته ندا كند اى طالب خير پيش آى و اى طالب شر باز پس رو آيا دعا كنى هست تا برايش اجابت شود؟ آيا آمرزشجوئى هست برايش آمرزيده شود؟ آيا تائبى هست توبه اش پذيرفته شود، مغمومى هست غمش زدوده گردد؟ خدايا هر كه مالش را انفاق كند بزودى عوضش ده و هر كه امساك كند تلف كن اين است دعاى آن ها تا خورشيد غروب كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 604
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:در هربامداد دو فرشته ندا خواهند داد:اى جوينده خوبى! نزديك بيا و اى جوينده بدى!عقب برو.و بعد خواهند گفت:آيا نيايش گرى است كه خواسته او پذيرفته گردد؟آيا آمرزش طلبى است كه گناهان او آمرزيده شود؟آيا توبه گرى است كه توبه اش مقبول گردد؟آيا اندوهگينى است كه از او اندوه زدايى شود؟خدايا هركس ثروت خود را انفاق كند،به زودى عوض آن به او داده مى شود و هركس از بخشش بازايستد،ثروت او را هدر سازد.چنين است نيايش آن فرشتگان تا اينكه آفتاب غروب كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 439
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحَى إِلَى عِيسَى اِبْنِ مَرْيَمَ يَا عِيسَى مَا أَكْرَمْتُ خَلِيقَةً بِمِثْلِ دِينِي وَ لاَ أَنْعَمْتُ عَلَيْهَا بِمِثْلِ رَحْمَتِي اِغْسِلْ بِالْمَاءِ مِنْكَ مَا ظَهَرَ وَ دَاوِ بِالْحَسَنَاتِ مَا بَطَنَ فَإِنَّكَ إِلَيَّ رَاجِعٌ شَمِّرْ فَكُلُّ مَا هُوَ آتٍ قَرِيبٌ وَ أَسْمِعْنِي مِنْكَ صَوْتاً حَزِيناً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 605 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود خدا بعيسى بن مريم وحى كرد اى عيسى خلقى بمانند دينم گرامى نداشتم و نعمتى چون رحمتم باو ندادم برون خود را با آب بشو و درونت را با حسنات درمان كن كه تو به من برگردى آماده باش كه هر چه آيد نزديك است و آواز حزين خود را بگوشم رسان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 605
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند به عيسى بن مريم فرمود:اى عيسى!آفريده اى همچون آيين خود را ارجمند نداشتم و نعمتى مانند رحمت خويش را به او ندادم.اى عيسى!ظاهر خويشتن را با آب شستشو ده و باطن خود را با خوبى ها درمان كن.تو به سوى من بازخواهى گشت.پس خود را مهيا ساز.هرچه پيش آيد،نزديك است.اى عيسى!صداى اندوهناك خود را به گوش من برسان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 441
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 605
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ اَلْفَزَارِيُّ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ اَلْعَلاَءِ بْنِ اَلْفُضَيْلِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ أَحَبَّ كَافِراً فَقَدْ أَبْغَضَ اَللَّهَ وَ مَنْ أَبْغَضَ كَافِراً فَقَدْ أَحَبَّ اَللَّهَ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ صَدِيقُ عَدُوِّ اَللَّهِ عَدُوُّ اَللَّهِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 605 )
8 - فرمود هر كه كافرى را دوست دارد خدا را دشمن داشته و هر كه كافرى را دشمن دارد خدا را دوست داشته سپس فرمود دوست دشمن خدا دشمن خداست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 605
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس كفرپيشه اى را دوست داشته باشد،خداوند را دشمن داشته و هركس كفرپيشه اى را دشمن داشته باشد،خداوند را دوست داشته است.بعد فرمود:دوست دشمن خداوند،همان دشمن اوست.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 441
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي بَعْضِ خُطَبِهِ: أَيُّهَا اَلنَّاسُ اِسْمَعُوا قَوْلِي وَ اِعْقِلُوهُ عَنِّي فَإِنَّ اَلْفِرَاقَ قَرِيبٌ أَنَا إِمَامُ اَلْبَرِيَّةِ وَ وَصِيُّ خَيْرِ اَلْخَلِيقَةِ وَ زَوْجُ سَيِّدَةِ نِسَاءِ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ وَ أَبُو اَلْعِتْرَةِ اَلطَّاهِرَةِ وَ اَلْأَئِمَّةِ اَلْهَادِيَةِ أَنَا أَخُو رَسُولِ اَللَّهِ وَ وَصِيُّهُ وَ وَلِيُّهُ وَ وَزِيرُهُ وَ صَاحِبُهُ وَ صَفِيُّهُ وَ حَبِيبُهُ وَ خَلِيلُهُ أَنَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ سَيِّدُ اَلْوَصِيِّينَ حَرْبِي حَرْبُ اَللَّهِ وَ سِلْمِي سِلْمُ اَللَّهِ وَ طَاعَتِي طَاعَةُ اَللَّهِ - وَ وَلاَيَتِي وَلاَيَةُ اَللَّهِ وَ شِيعَتِي أَوْلِيَاءُ اَللَّهِ وَ أَنْصَارِي أَنْصَارُ اَللَّهِ وَ اَلَّذِي خَلَقَنِي وَ لَمْ أَكُ شَيْئاً لَقَدْ عَلِمَ اَلْمُسْتَحْفَظُونَ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اَللَّهِ مُحَمَّدٍ أَنَّ اَلنَّاكِثِينَ وَ اَلْقَاسِطِينَ وَ اَلْمَارِقِينَ مَلْعُونُونَ عَلَى لِسَانِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْأُمِّيِّ « وَ قَدْ خٰابَ مَنِ اِفْتَرىٰ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 605 )
9 - امير المؤمنين در ضمن نطقى فرمود ايا مردم گفتار مرا بشنويد و آن را بفهميد كه جدائى نزديك است، من امام خلقم و وصى بهترين مردمم و پدر عترت طاهره و امامان رهبرم، منم برادر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) و وصى و ولى و وزير و صاحبش و صفى و حبيب و خليلش منم امير مؤمنان و پيشواى دست و رو سفيدان و سيد اوصياء و نبرد با من نبرد با خداست و سازش با من سازش با خدا، طاعتم طاعت خدا و دوستيم دوستى خدا و شيعه ام اولياء خدا و انصارم انصار خدايند بدان كه مرا آفريده و چيزى نبودم حافظان اصحاب رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دانند كه ناكثان و قاسطان و مارقان ملعونند بزبان پيغمبر امى و نوميد است هر كه افترا بندد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 605
الأمالی (للصدوق)
9.اصبغ بن نباته مى گويد:امير مومنان در ضمن خطابه اى چنين فرمود:اى مردم! سخن مرا گوش كنيد و آن را درك كنيد كه هنگام جدايى نزديك است.من پيشواى مردم و وصى نيكوترين مردمان هستم و نيز پدر عترت طاهره و پيشوايان هدايت گرم.و همچنين برادر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله و وصى و ولى و وزير و دوست و برگزيده و محبوب و رفيق او هستم.من امير مومنان و رهبر نيك سرشتان و سرور اوصيا هستم.پيكار با من،پيكار با خداست و دوست داشتن من،دوست داشتن خداوند است.و پيروان من دوستان پروردگار هستند و يارانم ياران او.سوگند به كسى كه مرا خلق كرده است،درحالى كه چيزى نبودم نگاه دارندگان از ياران پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله آگاهند كه پيمان شكنان و بيدادگران و بيرون رفتگان از دين همگى در زبان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از رحمت الهى طردشدگان هستند.و نيز هركس به دروغ چيزى بگويد از رحمت حق مايوس خواهد شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 441
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ قَالَ: سَمِعَ بَعْضُ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ رَجُلاً يَقْرَأُ أُمَّ اَلْقُرْآنِ فَقَالَ شَكَرَ وَ أُجِرَ ثُمَّ سَمِعَهُ يَقْرَأُ « قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ » فَقَالَ آمَنَ وَ أَمِنَ ثُمَّ سَمِعَهُ يَقْرَأُ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فَقَالَ صَدَّقَ وَ غُفِرَ لَهُ ثُمَّ سَمِعَهُ يَقْرَأُ آيَةَ اَلْكُرْسِيِّ فَقَالَ بَخْ بَخْ نَزَلَتْ بَرَاءَةُ هَذَا مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 606 )
10 - موسى بن جعفر (عليه السلام) فرمود كه يكى از پدرانش شنيد مردى سوره حمد ميخواند فرمود شكر است و اجر، سپس شنيد«
قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ
» را ميخواند فرمود امن است و امان، سپس شنيد انا انزلناه ميخواند فرمود راست گفت و آمرزيده شد سپس شنيد آيت الكرسى ميخواند فرمود به به بيزارى از دوزخ براى او نازل شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 606
الأمالی (للصدوق)
10.امام كاظم عليه السّلام فرمود:كه يكى از پدران او شنيد كه شخصى سوره حمد تلاوت مى كند.حضرت فرمود:اينكار سپاسگزارى بوده و پاداش دارد.آن گاه شنيد كه ديگرى سوره توحيد را تلاوت مى كند،فرمود:براى او امن و امان از بلا خواهد بود.و نيز شنيد كه سومى سوره قدر تلاوت مى كند،فرمود:او راست گفته و گناهان او آمرزيده شده است.و بعد شنيد كسى آيه الكرسى تلاوت مى كند.فرمود:به به.برائت از آتش دوزخ براى وى فروفرستاده شده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 441
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 606
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ أَلْفَ نَفْخَةٍ مِنْ رَحْمَتِهِ يُعْطِي كُلَّ عَبْدٍ مِنْهَا مَا يَشَاءُ فَمَنْ قَرَأَ « إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ فِي لَيْلَةِ اَلْقَدْرِ » بَعْدَ اَلْعَصْرِ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ مِائَةَ مَرَّةٍ وَهَبَ اَللَّهُ لَهُ تِلْكَ اَلْأَلْفَ وَ مِثْلَهَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 606 )
11 - فرمود خدا در روز جمعه هزار دم از رحمت دارد كه بهر بنده اى هر چه خواهد بدهد و هر كه بعد از عصر روز جمعه صد بار«
إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ فِي لَيْلَةِ اَلْقَدْرِ
» بخواند خدا آن هزار و مانند آن را باو بخشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 606
الأمالی (للصدوق)
11.امام كاظم عليه السّلام فرمود:خداوند در روز جمعه هزار نفس از رحمت دارد كه به هر بنده اى كه مايل باشد،خواهد بخشيد.هركس از عصر جمعه صدبار سوره قدر را تلاوت كند،خداوند آن هزار و همانندش را به وى عطا مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 443
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَسَّانَ اَلْوَاسِطِيِّ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ اَلْهَاشِمِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: نَزَلَ جَبْرَئِيلُ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ جَلاَلُهُ يُقْرِئُكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ إِنِّي قَدْ حَرَّمْتُ اَلنَّارَ عَلَى صُلْبٍ أَنْزَلَكَ وَ بَطْنٍ حَمَلَكَ وَ حَجْرٍ كَفَلَكَ فَقَالَ يَا جَبْرَئِيلُ بَيِّنْ لِي ذَلِكَ فَقَالَ أَمَّا اَلصُّلْبُ اَلَّذِي أَنْزَلَكَ فَعَبْدُ اَللَّهِ بْنُ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ وَ أَمَّا اَلْبَطْنُ اَلَّذِي حَمَلَكَ فَآمِنَةُ بِنْتُ وَهْبٍ وَ أَمَّا اَلْحَجْرُ اَلَّذِي كَفَلَكَ فَأَبُو طَالِبِ بْنُ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ وَ فَاطِمَةُ بِنْتُ أَسَدٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 606 )
12 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود جبرئيل به پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) نازل شد و فرمود اى محمد خداى جل جلاله سلامت ميرساند و ميفرمايد من آتش را حرام كردم بر پدرى كه تو را آورد و شكمى كه تو را پرورد و دامنى كه تو را بار آورد، فرمود اى جبرئيل توضيح بده فرمود پدرى كه تو را آورد عبد اللّٰه بن عبد المطلب است و شكمى كه تو را پرورد آمنه دختر وهب است و دامنى كه تو را بار آورد ابو طالب بن عبد المطلب و فاطمه بنت اسد است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 606
الأمالی (للصدوق)
12.امام صادق عليه السّلام فرمود:جبرئيل بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرود آمد و فرمود:اى محمد! خداوند بر تو درود مى فرستد و مى فرمايد:من آتش دوزخ را بر پدرى كه تو را به دنيا آورده و نيز بر شكمى كه تو را پرورش داده و دامنى كه مايه رشد تو گشته حرام ساختم. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى جبرئيل!بر روشنى سخن حق بيافزاى.جبرئيل گفت:پدرى كه تو را به دنيا آورد،عبد اللّه بن عبد المطلب است.و شكمى كه تو را پرورش داد،آمنه دختر وهب است و دامنى كه مايه رشد تو گشت،ابو طالب و فاطمه دختر اسد است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 443
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ شَرِيفِ بْنِ سَابِقٍ اَلتَّفْلِيسِيِّ عَنِ اَلْفَضْلِ بْنِ أَبِي قُرَّةَ اَلسَّمَنْدِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: كَانَ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ مَجَاعَةٌ حَتَّى نَبَشُوا اَلْمَوْتَى فَأَكَلُوهُمْ فَنَبَشُوا قَبْراً فَوَجَدُوا فِيهِ لَوْحاً فِيهِ مَكْتُوبٌ أَنَا فُلاَنٌ اَلنَّبِيُّ يَنْبُشُ قَبْرِي حَبَشِيٌّ مَا قَدَّمْنَا وَجَدْنَاهُ وَ مَا أَكَلْنَا رَبِحْنَاهُ وَ مَا خَلَّفْنَا خَسِرْنَاهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 607 )
13 - ميفرمود در بنى اسرائيل قحطى شد تا مرده ها را از گور برآوردند و خوردند و گورى را شكافتند در آن لوحى يافتند كه در آن نوشته بود من فلان پيغمبرم كه يك حبشى گور مرا شكافد آنچه پيش فرستاديم دريافتيم و آنچه خورديم سود برديم و آنچه گذاشتيم زيان بود،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 607
الأمالی (للصدوق)
13.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه در ميان بنى اسرائيل دوران خشكسالى پديدار شد،ناگزير شدند كه مردگان خود را از قبرها درآورده و بخورند.آنان روزى قبرى را گشودند و در آن نوشته اى ديدند:من فلان پيامبرم و يك شخص حبشى گورم را خواهد شكافت.آگاه باش كه هرچه پيش فرستاديم،به دست آورديم و هرچه خورديم،بهره مند شديم و هرچه از خود در دنيا گذاشتيم،يك سر زيان بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 443
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 607
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَدِّي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْمُغِيرَةِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ « حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ » عَصَبِيَّةٌ بَعَثَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَعَ أَعْرَابِ اَلْجَاهِلِيَّةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 607 )
14 - پيغمبر فرمود هر كه بوزن خردلى تعصب در دل دارد خداى عز و جل در قيامت او را با اعراب جاهليت محشور كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 607
الأمالی (للصدوق)
14.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس به اندازه خردلى تعصب در دل داشته باشد،خداوند او را در رستاخيز با اعراب روزگار جاهلى گرد مى آورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 443
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِي عيوب [أَيُّوبَ] سُلَيْمَانَ بْنِ مُقْبِلٍ اَلْمَدَنِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِي خَلَفٍ اَلزَّامِّ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ قَالَ فِي اَلسُّوقِ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ أَلْفَ أَلْفِ حَسَنَةٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 607 )
15 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه در بازار گويد اشهد ان لا اله الا اللّٰه وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله. خدا هزار هزار حسنه برايش نويسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 607
الأمالی (للصدوق)
15.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس در بازار بگويد:«اشهد ان لا اله الا اللّه وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله»خداوند هزارهزار حسنه براى او ثبت مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 443
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ قَالَ سُبْحَانَ اَللَّهِ غَرَسَ اَللَّهُ لَهُ بِهَا شَجَرَةً فِي اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ قَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ غَرَسَ اَللَّهُ لَهُ بِهَا شَجَرَةً فِي اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ غَرَسَ اَللَّهُ لَهُ بِهَا شَجَرَةً فِي اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ قَالَ اَللَّهُ أَكْبَرُ غَرَسَ اَللَّهُ لَهُ شَجَرَةٌ فِي اَلْجَنَّةِ فَقَالَ رَجُلٌ مِنْ قُرَيْشٍ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ شَجَرَنَا فِي اَلْجَنَّةِ لَكَثِيرٌ قَالَ نَعَمْ وَ لَكِنْ إِيَّاكُمْ أَنْ تُرْسِلُوا عَلَيْهَا نِيرَاناً فَتُحْرِقُوهَا وَ ذَلِكَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ - « يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِيعُوا اَلرَّسُولَ وَ لاٰ تُبْطِلُوا أَعْمٰالَكُمْ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 607 )
16 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه گويد سبحان اللّٰه. خدا درختى در بهشت برايش بكارد و هر كه گويد الحمد للّٰه. خدا درختى در بهشت برايش بكارد و هر كه گويد لا اله الا اللّٰه. خدا درختى در بهشت برايش بكارد و هر كه اللّٰه اكبر. گويد خدا درختى در بهشت برايش بكارد، يكى از قريش گفت يا رسول اللّٰه ما در بهشت درخت بسيار داريم، فرمود آرى مبادا آتشى فرستيد تا آنها را بسوزانيد كه خداى عز و جل ميفرمايد (محمد-33) ايا كسانى كه ايمان آورديد خدا و رسول خدا را فرمانبريد و كارهاى خود را باطل مكنيد و صلى اللّٰه على محمد و آله.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 607
الأمالی (للصدوق)
16.پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس بگويد:«سبحان اللّه»خداوند در بهشت درختى براى او خواهد كاشت و هركس بگويد:«الحمد لله»خداوند در بهشت درختى براى او مى كارد.و هركس«لا اله الا اللّه»بگويد:خداوند در بهشت درختى براى او خواهد كاشت.و هر كس«اللّه اكبر»بگويد،خداوند درختى براى او در بهشت مى كارد.شخصى از قريش پرسيد:اى پيامبر خدا!بدين گونه ما در بهشت درختان بسيارى خواهيم داشت.پيامبر فرمود:آرى.ولى مبادا آتشى به سراغ درختان فرستيد كه آنها را نابود مى سازيد.خداوند مى فرمايد:
«يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِيعُوا اَلرَّسُولَ وَ لاٰ تُبْطِلُوا أَعْمٰالَكُمْ »
(محمد/33)
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 445
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْكُمُنْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى اَلْأَشْعَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَوْحَى اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِلَى آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا آدَمُ إِنِّي أَجْمَعُ لَكَ اَلْخَيْرَ كُلَّهُ فِي أَرْبَعِ كَلِمَاتٍ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ لِي وَ وَاحِدَةٌ فِيمَا بَيْنِي وَ بَيْنَكَ وَ وَاحِدَةٌ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اَلنَّاسِ فَأَمَّا اَلَّتِي لِي فَتَعْبُدُنِي وَ « لاٰ تُشْرِكْ بِي شَيْئاً » وَ أَمَّا اَلَّتِي لَكَ فَأُجَازِيكَ بِعَمَلِكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَيْهِ وَ أَمَّا اَلَّتِي بَيْنِي وَ بَيْنَكَ فَعَلَيْكَ اَلدُّعَاءُ وَ عَلَيَّ اَلْإِجَابَةُ وَ أَمَّا اَلَّتِي فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اَلنَّاسِ فَتَرْضَى لِلنَّاسِ مَا تَرْضَى لِنَفْسِكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 608 )
1.امام باقر عليه السّلام فرمود:خداوند به آدم عليه السّلام وحى فرستاد:اى آدم!همه خوبى ها را در چهار كلمه براى تو گرد آورده ام.كلمه اى از من است و كلمه اى از تو و كلمه اى بين من و توست و كلمه اى بين تو و مردم است.كلمه من اين است كه مرا پرستش كنى و كسى را شريك من نسازى.كلمه تو اين است كه پاداش رفتارت در دشوارترين زمان كه به تو نياز دارى،برسانم.كلمه بين من و تو اين است كه پس براى تو دعاكردن و براى من اجابت كردن و آنچه بين تو و مردم است،تا اينكه چيزى را براى مردم پسند كنى كه براى خويشتن پسند كرده اى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 447
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
1 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود خداى تبارك و تعالى بآدم وحى كرد اى آدم من همه خيرات را در چهار كلمه برايت جمع كنم يكى از من است و يكى از تو و يكى ميان من و تو و يكى ميان تو و مردم آنكه از من است مرا پرستى و شريك برايم نگيرى و آنكه از تو است پاداش عملت را در محتاج ترين وقتى بتو دهم آنكه ميان من و تو است بر تو دعا لازمست و بر من اجابت و آنچه ميان تو و خلق است براى مردم پسندى آنچه را براى خود پسندى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 608
الأمالی (للصدوق)
ص : 608
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ اَلْجَعْفَرِيِّ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: إِلَهِي بَدَتْ قُدْرَتُكَ وَ لَمْ تَبْدُ هَيْبَتُكَ فَجَهِلُوكَ وَ بِهِ قَدَّرُوكَ وَ اَلتَّقْدِيرُ عَلَى غَيْرِ مَا بِهِ وَصَفُوكَ فَإِنِّي بَرِيءٌ يَا إِلَهِي مِنَ اَلَّذِينَ بِالتَّشْبِيهِ طَلَبُوكَ لَيْسَ كَمِثْلِكَ شَيْءٌ إِلَهِي وَ لَنْ يُدْرِكُوكَ وَ ظَاهِرُ مَا بِهِمْ مِنْ نِعَمِكَ دَلِيلُهُمْ عَلَيْكَ لَوْ عَرَفُوكَ وَ فِي خَلْقِكَ يَا إِلَهِي مَنْدُوحَةٌ أَنْ يَتَنَاوَلُوكَ بَلْ سَوَّوْكَ بِخَلْقِكَ فَمِنْ ثَمَّ لَمْ يَعْرِفُوكَ وَ اِتَّخَذُوا بَعْضَ آيَاتِكَ رَبّاً فَبِذَلِكَ وَصَفُوكَ تَعَالَيْتَ رَبِّي عَمَّا بِهِ اَلْمُشَبِّهُونَ نَعَتُوكَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 609 )
2 - امام هشتم ميگفت خدايا توانائيت عيان شد و هيبت تو نهان ماند و تو را ندانستند و بدان اندازه كردند و درست نبود، من معبودا بيزارم از آنها كه تو را به تشبيه جستند (مانند تو چيزى نيست) و تو را درك نكردند آنچه از نعمتت بر آنها عيان است رهنماى به تو است اگر تو را شناسند و در خلق تو راه چاره هست كه بتو رسند، بلكه تو را با خلق تو برابر ساختند و از اين جهت تو را نشناختند و پاره اى نشانه هايت پروردگارا دانستند و تو را بدان وصف كردند، برترى اى پروردگارم از آنچه مشبهه تو را ستودند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 609
الأمالی (للصدوق)
2.امام رضا عليه السّلام در نيايش خود چنين گفت:خدايا!قدرت تو آشكار شد و هيبت تو پنهان مانده است.مردمان تو را نشناختند.خدايا!من بيزارى مى طلبم از آنان كه تو را همانند چيزى نماياندند و تو را نشناختند.خدايا!آن چه از نعمت تو بر آنان آشكار است،هدايت گر به سوى تو است،اگر تو را بشناسند.در آفرينش تو راهى به منظور درك تو وجود دارد.اما آنان تو را با آفريده هايت يكسان گرفتند و ازاين رو نسبت به تو نادان ماندند.آنان بخشى از نشانه هاى تو را آگاه بودند و تو را بدان توصيف كردند.خدايا!تو برتر از آن چه هستى كه«مشبهه»تو را وصف كردند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 447
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 609
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ: سُئِلَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقِيلَ لَهُ كَيْفَ أَصْبَحْتَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ قَالَ أَصْبَحْتُ وَ لِي رَبٌّ فَوْقِي وَ اَلنَّارُ أَمَامِي وَ اَلْمَوْتُ يَطْلُبُنِي وَ اَلْحِسَابُ مُحْدِقٌ بِي وَ أَنَا مُرْتَهَنٌ بِعَمَلِي لاَ أَجِدُ مَا أُحِبُّ وَ لاَ أَدْفَعُ مَا أَكْرَهُ وَ اَلْأُمُورُ بِيَدِ غَيْرِي فَإِنْ شَاءَ عَذَّبَنِي وَ إِنْ شَاءَ عَفَى عَنِّي فَأَيُّ فَقِيرٍ أَفْقَرُ مِنِّي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 609 )
3 - از حسين بن على (عليه السّلام) سؤال شد صبحت چطور است ؟ فرمود پروردگار بر سر منست و دوزخ برابرم و مرگ دنبال سرم و حساب در گردم و خود گرو كردارم آنچه دوست دارم بدست نيارم و آنچه بد دارم جلو گرفتن نتوانم و كارها بدست ديگريست اگر خواهد مرا شكنجه كند و اگر خواهد از من بگذرد، كدام كس از من نيازمندتر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 609
الأمالی (للصدوق)
3.مفضل بن عمر از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه فرمود:از امام حسين عليه السّلام پرسيدند: اى پسر پيامبر خدا!چگونه صبح كردى ؟امام حسين عليه السّلام فرمود:در حالى صبح كردم كه پروردگار بالاى من است و دوزخ پيش رويم و مرگ درپى من و حساب در پيرامونم و خود گروگان كردارم.صبح كردم درحالى كه آنچه دوست دارم،به دست نخواهم آورد و آن چه دوست ندارم،نمى توانم از آن پيشگيرى كنم.زيرا كارها در دست ديگرى است و اگر بخواهد،مرا عذاب مى كند و اگر بخواهد،از گناهم مى گذرد.به راستى چه كسى از من بينواتر است ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 447
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيُّ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : بَلِيَّةُ اَلنَّاسِ عَظِيمَةٌ إِنْ دَعَوْنَاهُمْ لَمْ يُجِيبُونَا وَ إِنْ تَرَكْنَاهُمْ لَمْ يَهْتَدُوا بِغَيْرِنَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 609 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود گرفتارى مردم بزرگ است اگر آنها را دعوت كنيم اجابت ما نكنند و اگر واگذاريم رهبرى ندارند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 609
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:گرفتارى مردمان بزرگ است.اگر آنان را براى حق فرا خوانيم،دعوت ما اهل بيت عليه السّلام را اجابت نخواهند كرد و اگر آنان را رها سازيم،رهبرى نخواهند شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
قَالَ اَلْمُفَضَّلُ وَ سَمِعْتُ اَلصَّادِقَ يَقُولُ لِأَصْحَابِهِ: مَنْ وَجَدَ بَرْدَ حُبِّنَا عَلَى قَلْبِهِ فَلْيُكْثِرِ اَلدُّعَاءَ لِأُمِّهِ فَإِنَّهَا لَمْ تَخُنْ أَبَاهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 609 )
5 - ميفرمود هر كه دلش به دوستى ما خنك است به مادرش بسيار دعا كند كه بپدرش خيانت نكرده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 609
الأمالی (للصدوق)
امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس قلب او به محبت ما خنك شده است،پس براى مادرش زياد نيايش كند كه به پدرش خيانت نورزيده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ اَلْكَرْخِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ رَجُلاً رَأَى رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي مَنَامِهِ فَمَا يَكُونُ ذَلِكَ فَقَالَ ذَلِكَ رَجُلٌ لاَ دِينَ لَهُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لاَ يُرَى فِي اَلْيَقَظَةِ وَ لاَ فِي اَلْمَنَامِ وَ لاَ فِي اَلدُّنْيَا وَ لاَ فِي اَلْآخِرَةِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 610 )
6 - ابراهيم كرخى گويد بامام صادق (عليه السّلام) گفتم مردى خداى خود را در خواب بيند چه تعبيرى دارد؟ فرمود اين مرديست كه دين ندارد زيرا خدا در بيدارى و خواب ديده نشود و نه در دنيا و آخرت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 610
الأمالی (للصدوق)
5.ابراهيم كرخى مى گويد:به امام صادق عليه السّلام گفتم:شخصى خداوند را در خواب مى نگرد.اين خواب چه تعبيرى دارد؟فرمود:او كسى است كه دين ندارد.زيرا خداوند نه در بيدارى مشاهده مى شود و نه خواب و نه در دنيا و نه در آخرت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 610
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلصَّيْرَفِيُّ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ اَلْأَحْمَرِ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَخْبِرْنِي عَنِ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يَزَلْ سَمِيعاً بَصِيراً عَلِيماً قَادِراً قَالَ نَعَمْ فَقُلْتُ لَهُ فَإِنَّ رَجُلاً يَنْتَحِلُ مُوَالاَتَكُمْ أَهْلَ اَلْبَيْتِ يَقُولُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يَزَلْ سَمِيعاً بِسَمْعٍ وَ بَصِيراً بِبَصَرٍ وَ عَلِيماً بِعِلْمٍ وَ قَادِراً بِقُدْرَةٍ قَالَ فَغَضِبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ مَنْ قَالَ ذَلِكَ وَ دَانَ بِهِ فَهُوَ مُشْرِكٌ وَ لَيْسَ مِنْ وَلاَيَتِنَا عَلَى شَيْءٍ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ذَاتٌ عَلاَّمَةٌ سَمِيعَةٌ بَصِيرَةٌ قَادِرَةٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 610 )
7 - ابان بن عثمان احمر گويد بامام صادق (عليه السّلام) گفتم مرا از خداى تبارك و تعالى خبر ده كه هميشه شنوا و بينا و دانا و توانا بوده ؟ فرمود آرى گفتم مردى پيرو شما خاندان است و گويد هميشه خدا بشنيدن شنواست و بديدن بينا و بدانش دانا و بقدرت توانا، در خشم شد و فرمود هر كه چنين گويد و بدان معتقد باشد مشرك است و هيچ پيرو ما نيست خداى تبارك و تعالى ذاتى است پردانش و شنوا و بينا و توانا
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 610
الأمالی (للصدوق)
6.ابان بن عثمان مى گويد:از امام صادق عليه السّلام پرسيدم:آيا خداوند پيوسته شنوا و بينا و دانا و توانا بوده است ؟فرمود:آرى.گفتم:شخصى كه پيرو خاندان شماست،باور دارد كه خداوند همواره با شنيدن شنوايى دارد و با ديدن بينايى و با دانستن دانايى و با داشتن توانايى دارد.امام خشمگين شد و فرمود:هركس كه چنين گفته و بدان باور داشته باشد، به خدا شرك ورزيده است و پيروى از ما ندارد.خداوند ذاتى است.بسيار دانا و شنوا و بينا و توانا.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ سَنَةَ سَبْعٍ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ اَلْبَخْتَرِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: وَقَعَ بَيْنَ سَلْمَانَ اَلْفَارِسِيِّ رَحِمَهُ اَللَّهُ وَ بَيْنَ رَجُلٍ كَلاَمٌ وَ خُصُومَةٌ فَقَالَ لَهُ اَلرَّجُلُ مَنْ أَنْتَ يَا سَلْمَانُ فَقَالَ سَلْمَانُ أَمَّا أَوَّلِي وَ أَوَّلُكَ فَنُطْفَةٌ قَذِرَةٌ وَ أَمَّا آخِرِي وَ آخِرُكَ فَجِيفَةٌ مُنْتِنَةٌ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ وَ وُضِعَتِ اَلْمَوَازِينُ فَمَنْ ثَقُلَ مِيزَانُهُ فَهُوَ اَلْكَرِيمُ وَ مَنْ خَفَّ مِيزَانُهُ فَهُوَ اَللَّئِيمُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 610 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) از پدرش از جدش نقل كرده كه ميان سلمان فارسى و مردى نزاع شد و گفتگو، آن مرد بسلمان گفت تو كيستى ؟ سلمان گفت آغاز من و تو نطفه چركينى بوده و پايان من و تو مردار بدبوئى، در قيامت كه ميزان گذارند هر كه ميزانش سنگين است پدر دار است و هر كه سبك است پست است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 610
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:بين مسلمان و شخصى اختلاف افتاد و كارشان به جدال لفظى كشيد.او به سلمان گفت:تو كى هستى ؟سلمان گفت:آغاز حيات من و تو نطفه چركين بوده و پايان آن مردار گندبو.در رستاخيز پاى ميزان اعمال هركس كه وزن كردارش سنگين است،او ارجمندى دارد و هركس وزن كردارش سبك است،فرومايه خواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 449
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: إِنِّي مَقْتُولٌ وَ مَسْمُومٌ وَ مَدْفُونٌ بِأَرْضِ غُرْبَةٍ أَعْلَمُ ذَلِكَ بِعَهْدٍ عَهِدَهُ إِلَيَّ أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَلاَ فَمَنْ زَارَنِي فِي غُرْبَتِي كُنْتُ أَنَا وَ آبَائِي شُفَعَاءَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْ كُنَّا شُفَعَاءَهُ نَجَا وَ لَوْ كَانَ عَلَيْهِ مِثْلُ وِزْرِ اَلثَّقَلَيْنِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 611 )
9 - امام رضا (عليه السّلام) ميفرمود من كشته شوم و مسموم شوم در سرزمين غربت و بخاك روم در زمين غريبى اين را ميدانم بسفارشى كه پدرم از پدرانش از رسول خدا بمن كرده اند هلا هر كه مرا در غربتم زيارت كند من و پدرانم در قيامت شفيعان او هستيم و هر كه ما شفيع او باشيم نجات يابد گرچه بر او گناه ثقلين باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 611
الأمالی (للصدوق)
8.امام رضا عليه السّلام فرمود:من در ديار غربت مسموم و كشته شده و به خاك سپرده خواهم شد.از اين سرنوشت آگاهم.پدرم از پدران خود و از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله روايت كرده اند كه هركس مرا در غربت زيارت كند،من و پدرانم شفاعت كننده او در رستاخيز خواهيم بود.و هركس كه ما از او شفاعت كنيم،بى گمان رستگار گردد،هرچند كه گناه ثقلين را داشته باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 451
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 611
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ النما [الناونجي] [اَلنَّمَاوِنْجِيُّ] عَنْ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ دَاوُدَ اَلشَّعِيرِيِّ عَنِ اَلرَّبِيعِ صَاحِبِ اَلْمَنْصُورِ قَالَ: بَعَثَ اَلْمَنْصُورُ إِلَى اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَسْتَقْدِمُهُ لِشَيْءٍ بَلَغَهُ عَنْهُ فَلَمَّا وَافَى بَابَهُ خَرَجَ إِلَيْهِ اَلْحَاجِبُ فَقَالَ أُعِيذُكَ بِاللَّهِ مِنْ سَطْوَةِ هَذَا اَلْجَبَّارِ فَإِنِّي رَأَيْتُ حَرَدَهُ عَلَيْكَ شَدِيداً فَقَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَيَّ مِنَ اَللَّهِ جُنَّةٌ وَاقِيَةٌ تُعِينُنِي عَلَيْهِ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ اِسْتَأْذِنْ لِي عَلَيْهِ فَاسْتَأْذَنَ فَأَذِنَ لَهُ فَلَمَّا دَخَلَ سَلَّمَ فَرَدَّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمَ ثُمَّ قَالَ لَهُ يَا جَعْفَرُ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ لِأَبِيكَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَوْ لاَ أَنْ يَقُولَ فِيكَ طَوَائِفُ مِنْ أُمَّتِي مَا قَالَتِ اَلنَّصَارَى فِي اَلْمَسِيحِ لَقُلْتُ فِيكَ قَوْلاً لاَ تَمُرُّ بِمَلَإٍ إِلاَّ أَخَذُوا مِنْ تُرَابِ قَدَمَيْكَ يَسْتَشْفُونَ بِهِ وَ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَهْلِكُ فِيَّ اِثْنَانِ وَ لاَ ذَنْبَ لِي مُحِبٌّ غَالٍ وَ مُفْرِطٌ قَالٍ قَالَ ذَلِكَ اِعْتِذَاراً مِنْهُ إِنَّهُ لاَ يَرْضَى بِمَا يَقُولُ فِيهِ اَلْغَالِي وَ اَلْمُفْرِطُ وَ لَعَمْرِي إِنَّ عِيسَى اِبْنَ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَوْ سَكَتَ عَمَّا قَالَتْ فِيهِ اَلنَّصَارَى لَعَذَّبَهُ اَللَّهُ وَ لَقَدْ تَعْلَمُ مَا يُقَالُ فِيكَ مِنَ اَلزُّورِ وَ اَلْبُهْتَانِ وَ إِمْسَاكُكَ عَنْ ذَلِكَ وَ رِضَاكَ بِهِ سَخَطُ اَلدَّيَّانِ زَعَمَ أَوْغَادُ اَلْحِجَازِ وَ رَعَاعُ اَلنَّاسِ أَنَّكَ حِبْرُ اَلدَّهْرِ وَ نَامُوسُهُ وَ حُجَّةُ اَلْمَعْبُودِ وَ تَرْجُمَانُهُ وَ عَيْبَةُ عِلْمِهِ وَ مِيزَانُ قِسْطِهِ وَ مِصْبَاحُهُ اَلَّذِي يَقْطَعُ بِهِ اَلطَّالِبُ عَرْضَ اَلظُّلْمَةِ إِلَى ضِيَاءِ اَلنُّورِ وَ أَنْ لاَ يَقْبَلَ مِنْ عَامِلٍ جَهِلَ جَدَّكَ فِي اَلدُّنْيَا عَمَلاً وَ لاَ يَرْفَعُ لَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَزْناً فَنَسَبُوكَ إِلَى غَيْرِ جَدِّكَ وَ قَالُوا فِيكَ مَا لَيْسَ فِيكَ فَقُلْ فَإِنَّ أَوَّلَ مَنْ قَالَ اَلْحَقَّ جَدُّكَ وَ أَوَّلَ مَنْ صَدَّقَهُ عَلَيْهِ أَبُوكَ وَ أَنْتَ حَرِيٌّ أَنْ تَقْتَصَّ آثَارَهُمَا وَ تَسْلُكَ سَبِيلَهُمَا فَقَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَا فَرْعٌ مِنْ فُرُوعِ اَلزَّيْتُونَةِ وَ قِنْدِيلٌ مِنْ قَنَادِيلِ بَيْتِ اَلنُّبُوَّةِ وَ أَدِيبُ اَلسَّفَرَةِ وَ رَبِيبُ اَلْكِرَامِ اَلْبَرَرَةِ وَ مِصْبَاحٌ مِنْ مَصَابِيحِ اَلْمِشْكَاةِ اَلَّتِي فِيهَا نُورُ اَلنُّورِ وَ صَفْوُ اَلْكَلِمَةِ اَلْبَاقِيَةِ فِي عَقِبِ اَلْمُصْطَفَيْنَ إِلَى يَوْمِ اَلْحَشْرِ فَالْتَفَتَ اَلْمَنْصُورُ إِلَى جُلَسَائِهِ فَقَالَ هَذَا قَدْ أَحَالَنِي عَلَى بَحْرٍ مَوَّاجٍ لاَ يُدْرَكُ طَرْفُهُ وَ لاَ يُبْلَغُ عُمْقُهُ يَحَارُ فِيهِ اَلْعُلَمَاءُ وَ يَغْرَقُ فِيهِ اَلسُّبَحَاءُ وَ يَضِيقُ بِالسَّابِحِ عَرْضُ اَلْفَضَاءِ هَذَا اَلشَّجَا اَلْمُعْتَرِضُ فِي حُلُوقِ اَلْخُلَفَاءِ اَلَّذِي لاَ يَجُوزُ نَفْيُهُ وَ لاَ يَحِلُّ قَتْلُهُ وَ لَوْ لاَ مَا يَجْمَعُنِيَ وَ إِيَّاهُ شَجَرَةٌ طَابَ أَصْلُهَا وَ بَسَقَ فَرْعُهَا وَ عَذُبَ ثَمَرُهَا وَ بُورِكَتْ بِالذَّرِّ وَ قُدِّسَتْ فِي اَلزُّبُرِ لَكَانَ مِنِّي إِلَيْهِ مَا لاَ يُحْمَدُ فِي اَلْعَوَاقِبِ لِمَا يَبْلُغُنِي مِنْ شِدَّةِ عَيْبِهِ لَنَا وَ سُوءِ اَلْقَوْلِ فِينَا فَقَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لاَ تَقْبَلْ فِي ذِي رَحِمِكَ - وَ أَهْلِ اَلرِّعَايَةِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِكَ قَوْلَ مَنْ « حَرَّمَ اَللّٰهُ عَلَيْهِ اَلْجَنَّةَ » وَ جَعَلَ مَأْوَاهُ اَلنَّارَ فَإِنَّ اَلنَّمَّامَ شَاهِدُ زُورٍ وَ شَرِيكُ إِبْلِيسَ فِي اَلْإِغْرَاءِ بَيْنَ اَلنَّاسِ فَقَدْ قَالَ اَللَّهُ تَعَالَى « يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جٰاءَكُمْ فٰاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْماً بِجَهٰالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلىٰ مٰا فَعَلْتُمْ نٰادِمِينَ » وَ نَحْنُ لَكَ أَنْصَارٌ وَ أَعْوَانٌ وَ لِمُلْكِكَ دَعَائِمُ وَ أَرْكَانٌ مَا أَمَرْتَ بِالعُرْفِ وَ اَلْإِحْسَانِ وَ أَمْضَيْتَ فِي اَلرَّعِيَّةِ أَحْكَامَ اَلْقُرْآنِ وَ أَرْغَمْتَ بِطَاعَتِكَ لِلَّهِ أَنْفَ اَلشَّيْطَانِ وَ إِنْ كَانَ يَجِبُ عَلَيْكَ فِي سَعَةِ فَهْمِكَ وَ كَثْرَةِ عِلْمِكَ وَ مَعْرِفَتِكَ بِآدَابِ اَللَّهِ أَنْ تَصِلَ مَنْ قَطَعَكَ وَ تُعْطِيَ مَنْ حَرَمَكَ وَ تَعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَكَ فَإِنَّ اَلْمُكَافِيَ لَيْسَ بِالْوَاصِلِ إِنَّمَا اَلْوَاصِلُ مَنْ إِذَا قَطَعَتْهُ رَحِمُهُ وَصَلَهَا فَصِلْ رَحِمَكَ يَزِدِ اَللَّهُ فِي عُمُرِكَ وَ يُخَفِّفْ عَنْكَ اَلْحِسَابَ يَوْمَ حَشْرِكَ فَقَالَ اَلْمَنْصُورُ قَدْ صَفَحْتَ عَنْكَ لِقَدَرِكَ وَ تَجَاوَزْتَ عَنْكَ لِصِدْقِكَ فَحَدِّثْنِي عَنْ نَفْسِكَ بِحَدِيثٍ أَتَّعِظُ بِهِ وَ يَكُونُ لِي زَاجِرُ صِدْقٍ عَنِ اَلْمُوبِقَاتِ فَقَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَيْكَ بِالْحِلْمِ فَإِنَّهُ رُكْنُ اَلْعِلْمِ وَ اِمْلِكْ نَفْسَكَ عِنْدَ أَسْبَابِ اَلْقُدْرَةِ فَإِنَّكَ إِنْ تَفْعَلْ مَا تَقْدِرُ عَلَيْهِ كُنْتَ كَمَنْ شَفَى غَيْظاً أَوْ تَدَاوَى حِقْداً أَوْ يُحِبُّ أَنْ يُذْكَرَ بِالصَّوْلَةِ وَ اِعْلَمْ بِأَنَّكَ إِنْ عَاقَبْتَ مُسْتَحِقّاً لَمْ تَكُنْ غَايَةُ مَا تُوصَفُ بِهِ إِلاَّ اَلْعَدْلَ وَ لاَ أَعْرِفُ حَالاً أَفْضَلَ مِنْ حَالِ اَلْعَدْلِ وَ اَلْحَالُ اَلَّتِي تُوجِبُ اَلشُّكْرَ أَفْضَلُ مِنَ اَلْحَالِ اَلَّتِي تُوجِبُ اَلصَّبْرَ فَقَالَ اَلْمَنْصُورُ وَعَظْتَ فَأَحْسَنْتَ وَ قُلْتَ فَأَوْجَزْتَ فَحَدِّثْنِي عَنْ فَضْلِ جَدِّكَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَدِيثاً لَمْ تُؤْثِرْهُ اَلْعَامَّةُ فَقَالَ اَلصَّادِقُ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَمَّا أُسْرِيَ بِي إِلَى اَلسَّمَاءِ عَهِدَ إِلَيَّ رَبِّي جَلَّ جَلاَلُهُ فِي عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثَلاَثَ كَلِمَاتٍ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ فَقُلْتُ لَبَّيْكَ رَبِّي وَ سَعْدَيْكَ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ عَلِيّاً إِمَامُ اَلْمُتَّقِينَ وَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ وَ يَعْسُوبُ اَلْمُؤْمِنِينَ فَبَشِّرْهُ بِذَلِكَ فَبَشَّرَهُ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِذَلِكَ فَخَرَّ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ سَاجِداً شُكْراً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ بَلَغَ مِنْ قَدْرِي حَتَّى إِنِّي أُذْكَرُ هُنَاكَ قَالَ نَعَمْ وَ إِنَّ اَللَّهَ يَعْرِفُكَ وَ إِنَّكَ لَتُذْكَرُ فِي اَلرَّفِيقِ اَلْأَعْلَى فَقَالَ اَلْمَنْصُورُ « ذٰلِكَ فَضْلُ اَللّٰهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشٰاءُ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 611 )
10 - ربيع حاجب منصور گويد كه منصور جعفر بن محمد صادق (عليه السّلام) را براى سخن چينى كه از وى شده بود خواست چون آمد بر او وارد شود ربيع حاجب نزد او بيرون شد و گفت من تو را بخدا پناه دهم از سطوت اين جبار كه بر تو سخت خشمگين است، فرمود من در پناه سپر خدايم از شر او ان شاء اللّٰه، اجازه ورود براى من بخواه اجازه خواست و باو اذن داد و وارد شد و سلام كرد و جوابش داد و گفت اى جعفر تو ميدانى كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بپدرت على بن ابى طالب گفت اگر نبود كه طوائفى از امتم در باره تو آن را ميگفتند كه نصارى در باره مسيح گفتند در باره تو چيزى ميگفتم كه بهر جمعى گذرى خاك زير دو پايت را براى شفا برگيرند. و خود على (عليه السّلام) فرمود در باره من دو كس هلاك شوند و من گناهى ندارم دوست غلوّكننده و دشمن مقصر اينها را بعذرجوئى از ناپسندى گفتار غاليان و مقصران فرمود بجان خودم اگر عيسى از آنچه در باره اش گفتند خاموش بود خدا او را عذاب ميكرد تو ميدانى كه در باره ات چه ناحق و افترا گويند و از آن دم بستى و آن را پسنديدى و اين موجب خشم خداست اوباش حجاز و مردم هر دم بيل گويند تو دانشمند روزگار و ناموس عصر و حجت معبود و ترجمان خدا و گنجينه دانش او و ميزان قسط و مصباح او هستى كه رهجو، پهناى ظلمت را بتابش نور بوسيله تو پيمايد و خدا قبول نكند كردار كسى كه بمقامت نادان باشد در دنيا و در قيامت قدر او را بالا نبرد تو را از حدت گذرانيده و آنچه در تو نيست بتو بسته اند بگو، اول كسى كه حق را گفت جد تو بود و اول كسى كه باور كرد پدر تو بود و تو شايسته اى كه آثار آنها را حكايت كنى و براه آنها بروى. امام صادق (عليه السّلام) فرمود من شاخه اى از شاخه هاى زيتونه ام و قنديلى از قناديل خاندان نبوت و اديب سفراء و دست پرورده گرام بررة و چراغى هستم از آن چراغها كه در آن نور نور نور است و صفوت گفتار باقى در نسل برگزيده ها تا روز قيامت، منصور، و بهمنشينهاى خود كرد و گفت اين مرا بدرياى مواجى حواله كرد كه كرانه آن پيدا نيست و بژرفش نتوان رسيد، دانشمندان در آن سرگردان و شناوران در آن غرقه اند، و فضا را بر شناور تنك كند اينست استخوانى كه در گلوى خلفا گير كرده، نه تبعيدش رواست و نه كشتن او سزاست، و اگر نبود كه ما از يك شجره ايم كه اصلش پاك و شاخه اش تابناك و ميوه اش شيرين است و در عالم ذر مبارك شده و در كتب تقديس شده از من باو همان ميرسيد كه بد سرانجام است، چون بمن رسيده كه سخت ما را نكوهش كند و در باره ما بد گويد. امام صادق (عليه السّلام) فرمود در باره خويشانت و واجب الرعايه از خاندانت ميپذير گفتار كسى را كه خدا بهشت را بر او حرام كرده است و دوزخش ماوى ساخته كه سخن چين گواه ناحق و شريك شيطان است در فتنه ميان مردم كه خداى تعالى فرمود (حجرات-5) اى كسانى كه گرويديد اگر فاسقى بشما خبر داد، وارسى كنيد كه مبادا بنادانى بر سر مردمى بتازيد و بر كرده خود پشيمانى كشيد، ما برايت ياران و كمك كارانيم و براى سلطنت تو ستونها و اركانيم تا بنيكى و احسان كار كنى و در رعيت احكام قرآن را مجرى كنى و بفرمانبرى خدا بينى شيطان را بخاك مالى، گرچه بر تو لازم است كه بواسطه سعه فهم و كثرت دانش و معرفتت بآداب خدا كه صله كنى با آنكه از تو ببرد و عطا كنى بآن كه از تو دريغ دارد تا خدا بعمرت بيفزايد و بگذرى از كسى كه بتو ستم كند آنكه عوض دهد صله نداده همانا دهنده كسى است كه چون خويشى را از او بريدى آن را پيوندد تو صله رحم كن تا خدا عمرت بيفزايد و روز حشر حساب را تخفيف دهد، منصور گفت بمنظور مقامى كه دارى من از تو گذشتم و براى راستى تو از تو صرف نظر كردم، از خود حديثى بگو كه بدان پند گيرم و جلو گيرم باشد از اسباب هلاكت، امام صادق (عليه السّلام) فرمود بردبار باش كه آن ركن علم است و چون وسائل توانائى دارى خود دار باش كه اگر آنچه توانى كنى دل خنك كردى و كينه كشيدى يا اظهار صولت خواستى و بدان كه اگر مستحقى را هم كيفر كنى در نهايت عدالت كردى و وضعى كه موجب شكر است به از وضعى است كه موجب صبر است، منصور گفت خوب پندى دادى و مختصر گفتى حديثى از فضيلت جدت على بن ابى طالب باز گو كه عامه مردم نميدانند امام صادق (عليه السّلام) فرمود پدرم از پدرش از جدش بمن باز گفت كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون مرا بمعراج بردند پروردگارم جل جلاله در باره على (عليه السّلام) سه كلمه سفارش بمن كرد فرمود اى محمد عرضكردم لبيك پروردگارم و سعديك فرمود على امام متقيان و پيشواى دست و روسفيدان و سرور مؤمنانست او را بدين مژده ده پيغمبر اين مژده را باو داد و على بسجده شكر افتاد براى خداى عز و جل و سر برداشت و گفت يا رسول اللّٰه قدر من بآنجا رسيده كه در آنجاها نامم برند؟ فرمود آرى تو نزد خدا معروفى و تو در رفيق اعلائى، منصور گفت اين فضل خداست بهر كه خواهد دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 613
الأمالی (للصدوق)
9.ربيع،دربان مخصوص منصور دوانيقى(خليفه عباسى)مى گويد كه منصور،امام صادق عليه السّلام را به دليل سخن چينى كه درباره او شده بود،احضار كرد.آن گاه كه او آمد،به او گفتم:سوگند به خداوند كه تو را در برابر غضب اين جبار پناه مى دهم.او نسبت به شما بس خشم دارد.امام صادق عليه السّلام فرمود:من از گزند او در پناه سپر پروردگارم،اگر خداوند بخواهد.از منصور رخصت ورود براى من درخواست كن.آنگاه خليفه رخصت داد و حضرت درآمد و درود گفت.منصور پاسخ داد و گفت اى جعفر آيا تو آگاهى كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به پدرت على بن ابى طالب گفت كه اگر ترس اين نبود كه برخى از امت من درباره تو سخنى بر زبان آورند كه مسيحيان درباره مسيح عليه السّلام گفته اند،درباره تو چيزى مى گفتم كه هرگاه به گروهى برخورد كنى،خاك زير پايت را به منظور شفا بردارند؟
و نيز على گفت كه دو تن در ارتباط با من نابود شدند،درحالى كه من گناهكار نيستم. نخست دوستى كه غلو مى كند و ديگر دشمنى كه در بيان فضايل من كوتاهى دارد.اين سخن را به اين دليل گفت كه از كلام ناپسند غالين و مقصران بيزارى داشت.سوگند به جان خودم،اگر عيسى به هنگام شنيدن آنچه درباره او مى گفتند،سكوت مى كرد،خداوند او را عذاب مى كرد.
آنگاه منصور دوانيقى به امام صادق عليه السّلام گفت:آيا تو آگاهى كه سخن هاى باطل و دروغ درباره تو مى گويند و حال آنكه تو خاموش ماندى و آن همه پسند كردى ؟اين خاموشى خشم خداوند را برمى انگيزد.از اذن حجاز گفته اند كه تو عالم زمان و ناموس دهر و حجت خدا و ترجمان وحى و گنج دانايى و ميزان قسط و مصباح پروردگارى كه راه گم كرده به روشنايى تو راه را طى مى كند.بى گمان خداوند عمل كسى را كه نسبت به تو جاهل است نپذيرد و منزلت او را در رستاخيز بالا نبرد.تو را از اندازه اى كه دارى فراتر برده و چيزى كه در تو نيست،به تو نسبت داده اند.تو بگو نخستين كسى كه حق را اظهار كرد و جد تو بوده و نخستين كسى كه به آنان ايمان آورد،پدرت بوده و اكنون بايسته است كه تو آثارشان را نمايان سازى و در راه آنان سكوت كنى.
امام صادق عليه السّلام چنين پاسخ فرمود:من شاخه اى از شاخه هاى زيتون هستم و قنديلى از قنديل هاى خاندان نبوت و اديب سفيران و پرورش يافته شايستگان.من چراغى از چراغ هايى هستم كه در آن نور است و صفوت كلام ماندگار در نسل بهترين تا رستاخيز.در اين هنگام منصور عباسى رو به اطرافيان كرد و گفت اين مرا به اقيانوس موج خيزى حواله دارد كه كرانه هايش ناپيداست و به ژرفاى آن نمى توان دست يافت.دانشوران در آن سرگردان شده و شناوران در آن غرق گشته اند و فضا را بر شناكننده دشوار سازد.
اين همان استخوانى است كه در گلوى خلفا گير كرده است.نه مى توان او را تبعيد كرد و نه مى توان او را به قتل رساند.اگر به خاطر اين نبود كه من و او از يك درخت هستيم؛درختى كه اصل آن پاك بوده و شاخه هاى آن تابناك و ميوه هايش شيرين و در جهان«ذر»مبارك گشته و در كتاب هاى آسمانى تقديس شده است،از جانب من همان حركتى صورت مى گرفت كه بدفرجام است.زيرا گزارش آمده كه او ما را نكوهش شديد كرده و درباره ما ناروا مى گويد.
امام صادق عليه السّلام به منصور فرمود:درباره خويشاوندان خود كه رعايت حقشان واجب است،سخن كسى را باور نكن كه خداوند بهشت را بر او حرام ساخته و دوزخ را جايگاهش ساخته است.زيرا سخن چين شاهد باطل و شريك در فتنه انگيزى ميان مردم است.خداوند فرمود:
«يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جٰاءَكُمْ فٰاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْماً بِجَهٰالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلىٰ مٰا فَعَلْتُمْ نٰادِمِينَ »
(حجرات/5).اى منصور!ما براى تو يارى دهندگان و مددرسانان هستيم و براى حكومت تو ستون ها و ركن ها هستيم كه در خوبى و احسان كوشش كنى و در ميان مردم اجراكننده احكام قرآن باشى و با فرمان بردن از خداوند بينى شيطان را به خاك برسانى.به توست كه با فراخى درك و فزونى دانايى و شناخت به آداب الهى با كسى كه از تو جدا گردد بپيوندى و به كسى كه خيرش را از تو بازدارد عطا كنى تا خداوند عمرت را دراز سازد.و نيز بايد از آن كه بر تو ستم روا داشته،گذشت كنى.كسى كه عوض بدهد،به او بپيوندد.اى منصور!صله رحم كن تا اينكه خداوند بر عمرت بيافزايد و حساب تو را در رستاخيز آسان سازد.منصور گفت:به خاطر منزلتى كه دارى،به تو گذشت مى كنم و به خاطر راست كردارى ات آنچه را شنيده ام، ناشنيده مى گيرم.حال سخنى از خود بازگوى كه از آن پند بگيرم و سبب پيشگيرى از نابودى من باشد.
امام صادق عليه السّلام فرمود:بردبار باش كه همانا بردبارى ركن دانايى است و چون قدرت در دست توست خويشتن دار باش.زيرا آن چه خواهى انجام دهى و دل خنك كنى و كين انتقام ستانى.آگاه باش كه اگر كسى را كه سزاوار عقوبت است،به كيفر برسانى،در واقع دادگسترى كردى.و چيزى كه سبب شكر است برتر است از چيزى كه سبب صبر است.
منصور گفت:نيكو مرا اندرز دادى و كوتاه سخن گفتى.اكنون حديثى درباره فضيلت نياى خود على بن ابى طالب عليه السّلام بگوى كه بيشتر مردم آن را نمى دانند.امام صادق عليه السّلام فرمود:پدرم از پدرش و از جد خود روايت فرمود:كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آن گاه كه مرا به معراج بردند پروردگارم درباره على عليه السّلام سه كلمه را توصيه كرد.فرمود:اى محمد!گفتم: «لبيك ربى و سعديك».فرمود:على پيشواى پارسايان و نيك سرشتان است و سرور اهل ايمان.او را از اين بشارت آگاه ساز.پيامبران بشارت را به على عليه السّلام داد.على سجده شكر براى خداوند گزارد و سر بلند كرد و گفت:اى پيامبر خدا!آيا منزلت من به جايى رسيده است كه در آسمان ها مرا ياد كنند؟پيامبر فرمود:آرى.تو پيش خداوند شناخته شده و پر آوازه اى و تو در ياد رفيق اعلى هستى.منصور گفت:اين همان فضل خداوند است كه به هركس اراده كند،خواهد داد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 453
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 612
ص : 613
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْعَبْدِيِّ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قَالَ أَبُو طَالِبٍ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا اِبْنَ أَخِي اَللَّهُ أَرْسَلَكَ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَأَرِنِي آيَةً قَالَ اُدْعُ لِي تِلْكَ اَلشَّجَرَةَ فَدَعَاهَا فَأَقْبَلَتْ حَتَّى سَجَدَتْ بَيْنَ يَدَيْهِ ثُمَّ اِنْصَرَفَتْ فَقَالَ أَبُو طَالِبٍ أَشْهَدُ أَنَّكَ صَادِقٌ يَا عَلِيُّ صِلْ جَنَاحَ اِبْنِ عَمِّكَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 614 )
10 - ابو طالب برسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) گفت اى برادر زاده خدايت فرستاده گفت آرى گفت بمن نشانه اى بده فرمود اين درخت را برايم دعوت كن آن را دعوت كرد و آمد در برابرش بخاك افتاد و برگشت، ابو طالب گفت من گواهى دهم كه تو راست مى گوئى اى على بپهلوى عموزاده ات پيوند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 614
الأمالی (للصدوق)
10.ابو طالب به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله گفت:اى برادرزاده!خداوند تو را برانگيخته است ؟ فرمود:آرى.ابو طالب گفت:نشانه آن را برايم آشكار كن.از اين درخت بخواه كه نزديك آيد.پيامبر به درخت فرمان داد و درخت نزديك آمد و در پيشگاهش به سجده افتاد و بازگشت.ابو طالب گفت:شهادت مى دهم كه تو راست گو هستى.بعد گفت:اى على به عمو زاده خود بپيوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 455
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 614
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ مَتِّيلٍ اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ مَرْوَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّهُ سَأَلَهُ رَجُلٌ فَقَالَ لَهُ يَا اِبْنَ عَمِّ رَسُولِ اَللَّهِ أَخْبِرْنِي عَنْ أَبِي طَالِبٍ هَلْ كَانَ مُسْلِماً فَقَالَ وَ كَيْفَ لَمْ يَكُنْ مُسْلِماً وَ هُوَ اَلْقَائِلُ وَ قَدْ عَلِمُوا أَنَّ اِبْنَنَا لاَ مُكَذَّبٌلَدَيْنَا وَ لاَ يُعْبَأُ بِقَوْلِ [بِقِيلِ] اَلْأَبَاطِلِ إِنَّ أَبَا طَالِبٍ كَانَ مَثَلُهُ كَمَثَلِ أَصْحَابِ اَلْكَهْفِ حِينَ أَسَرُّوا اَلْإِيمَانَ وَ أَظْهَرُوا اَلشِّرْكَ فَآتَاهُمُ اَللَّهُ « أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 614 )
12 - مردى بابن عباس گفت اى عمو زاده رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بمن خبر ده كه ابو طالب مسلمان بود يا نه ؟ فرمود چگونه مسلمان نبود با اينكه گفته است و قد علموا ان ابننا لا مكذب لدينا و لا يعبأ بقيل الا باطل - دانستند كه فرزند ما (محمد) نزد ما مورد تكذيب نيست و بگفته باطل اعتناء ندارد، مثل ابو طالب مثل اصحاب كهف است كه از دل مؤمن بودند و بظاهر مشرك و خدا دو ثواب بآنها داد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 614
الأمالی (للصدوق)
11.سعيد بن جبير مى گويد:شخصى به عبد اللّه بن عباس گفت:اى عموزاده پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله!آيا ابو طالب مسلمان بود يا نه ؟ابن عباس گفت:ابو طالب چگونه مسلمان نبود با نظر به اينكه فرموده است:آنان آگاه بودند كه فرزند ما محمد از سوى ما تكذيب نشده و نيز به كلام روى نمى آورد.بعد ابن عباس افزود:مثل ابو طالب،مثل اصحاب كهف است كه در باطن ايمان داشته و در ظاهر مشرك مى نمودند.خداوند به آنان دو پاداش ارزانى داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 455
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ مَثَلَ أَبِي طَالِبٍ مَثَلُ أَصْحَابِ اَلْكَهْفِ حِينَ أَسَرُّوا اَلْإِيمَانَ وَ أَظْهَرُوا اَلشِّرْكَ فَآتَاهُمُ اَللَّهُ « أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 615 )
13 - امام صادق (عليه السّلام) هم فرمود مثل ابى طالب مثل اصحاب كهف است كه از دل مؤمن بودند و بظاهر مشرك و خدا دو ثواب بآنها داد و صلى اللّٰه على محمد و آله الطاهرين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 615
الأمالی (للصدوق)
12.امام صادق عليه السّلام فرمود:مثل ابو طالب مثل اصحاب كهف است كه در باطن مومن بوده و در ظاهر هم چون مشركان بودند.خداوند آنان را دو پاداش عطا كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 457
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 615
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ اَلْيَقْطِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يُونُسُ بْنُ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ زِيَادٍ اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : تَعَلَّمُوا اَلْعِلْمَ فَإِنَّ تَعَلُّمَهُ حَسَنَةٌ وَ مُدَارَسَتَهُ تَسْبِيحٌ وَ اَلْبَحْثَ عَنْهُ جِهَادٌ وَ تَعْلِيمَهُ لِمَنْ لاَ يَعْلَمُهُ صَدَقَةٌ وَ هُوَ عِنْدَ اَللَّهِ لِأَهْلِهِ قُرْبَةٌ لِأَنَّهُ مَعَالِمُ اَلْحَلاَلِ وَ اَلْحَرَامِ وَ سَالِكٌ بِطَالِبِهِ سَبِيلَ اَلْجَنَّةِ وَ هُوَ أَنِيسٌ فِي اَلْوَحْشَةِ وَ صَاحِبٌ فِي اَلْوَحْدَةِ وَ سِلاَحٌ عَلَى اَلْأَعْدَاءِ وَ زَيْنُ اَلْأَخِلاَّءِ يَرْفَعُ اَللَّهُ بِهِ أَقْوَاماً يَجْعَلُهُمْ فِي اَلْخَيْرِ أَئِمَّةً يُقْتَدَى بِهِمْ تُرْمَقُ أَعْمَالُهُمْ وَ تُقْتَبَسُ آثَارُهُمْ - وَ تَرْغَبُ اَلْمَلاَئِكَةُ فِي خَلَّتِهِمْ يَمْسَحُونَهُمْ بِأَجْنِحَتِهِمْ فِي صَلاَتِهِمْ لِأَنَّ اَلْعِلْمَ حَيَاةُ اَلْقُلُوبِ وَ نُورُ اَلْأَبْصَارِ مِنَ اَلْعَمَى وَ قُوَّةُ اَلْأَبْدَانِ مِنَ اَلضَّعْفِ يَنْزِلُ اَللَّهُ حَامِلَهُ مَنَازِلَ اَلْأَبْرَارِ وَ يَمْنَحُهُ مُجَالَسَةَ اَلْأَخْيَارِ فِي اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةِ بِالْعِلْمِ يُطَاعُ اَللَّهُ وَ يُعْبَدُ وَ بِالْعِلْمِ يُعْرَفُ اَللَّهُ وَ يُوَحَّدُ بِالْعِلْمِ تُوصَلُ اَلْأَرْحَامُ وَ بِهِ يُعْرَفُ اَلْحَلاَلُ وَ اَلْحَرَامُ وَ اَلْعِلْمُ إِمَامُ اَلْعَقْلِ وَ اَلْعَقْلُ تَابِعُهُ يُلْهِمُهُ اَللَّهُ اَلسُّعَدَاءَ وَ يَحْرِمُهُ اَلْأَشْقِيَاءَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 615 )
سه شنبه سوم شعبان 3681 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود دانش آموزيد كه آموختنش حسنه است و مذاكره اش تسبيح و بحث در آن جهاد و آموختنش بنادان صدقه و آن براى اهلش نزد خدا قربت است زيرا معالم حلال و حرام است و طالب خود را ببهشت ميبرد و انيس وحشت و رفيق تنهائى است و سلاح بر روى دشمن و زيور نزد دوست است خدا بدان درجه مردمى را بالا برد و آنها را پيشواى خير كند كه كردارشان مورد توجه گردد و آثارشان اقتباس شود و فرشتگان مشتاق دوستى آنها گردند و در نماز پر بآنها سايند زيرا دانش زندگى دلها و نور چشمها است از كورى و توانائى تن است از ضعف خدا دانشمند را بمقام نيكان جاى دهد و همنشينى خوبان را در دنيا و آخرت بوى ارزانى دارد، بدانش خدا اطاعت شود و پرستيده گردد و يگانه شناخته شود بدانش صله رحم كنند و حلال، و حرام را بشناسند دانش رهبر خرد است و خرد پيرو او است خدا آن را بسعادتمندان الهام كند و از اشقياء دريغ دارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 615
الأمالی (للصدوق)
مجلس نودم سه شنبه سوم شعبان سال 368 1.امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:دانش را فراگيريد؛آموختن آن«حسنه»است و گفت وگوى آن«تسبيح»و بحث آن«جهاد»است و آموختن آن به كسى كه نمى داند،«صدقه»است. دانش براى دارنده اش پيش خداوند سبب نزديكى جستن است.زيرا نشانه هاى حلال و حرام در آن است و جوينده اش را وارد بهشت مى سازد و نيز انيس هنگام هراس و دوست دوران تنهايى و سلاح در برابر دشمن او و زينت در نزد دوست است.
خداوند به سبب دانش،منزلت گروهى را بالا مى برد و آنان را رهنمون گر به خوبى ها كرده و رفتارشان را برجسته مى كند.از آثار عالمان پرتو گرفته مى شود و فرشتگان اشتياق در دوستى با آنان دارند و در هنگام نماز پر خود را به آنان مى سايند.زيرا علم حيات بخش قلب ها در برابر كوردلى است و نيز توان مندى در برابر ناتوانى.
خداوند عالم را در مقام شايستگان جاى داده و همنشينى نيكان در دنيا و آخرت را به وى عطا مى كند.از رهگذر علم خداوند پرستيده مى شود و فرمان او برده مى شود و نيز به يكتايى شناخته مى گردد.از طريق علم است كه مى توانند با خويشاوندان پيوند داشت و نيز حلال و حرام بازشناخته مى شوند.علم رهنمون كننده خرد است و خرد از علم پيروى دارد.خداوند علم را به نيك بختان الهام مى كند و از شوربختان دريغ مى دارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 459
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَيْمُونٍ اَلْمَكِّيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اِسْتَحْيُوا مِنَ اَللَّهِ حَقَّ اَلْحَيَاءِ قَالُوا وَ مَا نَفْعَلُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ فَإِنْ كُنْتُمْ فَاعِلِينَ فَلاَ يَبِيتَنَّ أَحَدُكُمْ إِلاَّ وَ أَجَلُهُ بَيْنَ عَيْنَيْهِ وَ لْيَحْفَظِ اَلرَّأْسَ وَ مَا حَوَى وَ اَلْبَطْنَ وَ مَا وَعَى وَ لْيَذْكُرِ اَلْقَبْرَ وَ اَلْبِلَى وَ مَنْ أَرَادَ اَلْآخِرَةَ فَلْيَدَعْ زِينَةَ اَلْحَيَاةِ اَلدُّنْيَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 616 )
2 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود از خدا بسزا شرم داريد، عرضكردند يا رسول اللّٰه چه كنيم فرمود اگر مواظبت كنيد بايد احدى از شما نخوابد جز آنكه مرگش جلو چشمش باشد و سر خود و مشاعر آن را حفظ كند و دل و هر چه داند، در ياد گور و پوسيدن باشد و هر كه آخرت خواهد بايد زيور زندگى دنيا را رها كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 616
الأمالی (للصدوق)
2.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:از خداوند چنان كه شايسته است،شرم داشته باشيد. گفتند:اى پيامبر خدا!چه بايد كرد؟فرمود:اگر رعايت كننده حق حيا هستيد،هيچ كس از شما نبايد به خواب برود؛مگر اينكه مرگ او پيش چشمان او باشد و نيز سر و شكم را سالم نگاه دارد و ياد گور و پوسيدن بدن در آن باشد.هركس درپى آخرت باشد،بايد آراستگى فريبنده زندگى را رها سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 459
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 616
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْقَاسِمُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْأَصْبَهَانِيُّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ اَلْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ اَلنَّخَعِيِّ اَلْقَاضِي قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا اَلزُّهْدُ فِي اَلدُّنْيَا فَقَالَ قَدْ حَدَّ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ فِي كِتَابِهِ فَقَالَ « لِكَيْلاٰ تَأْسَوْا عَلىٰ مٰا فٰاتَكُمْ وَ لاٰ تَفْرَحُوا بِمٰا آتٰاكُمْ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 616 )
3 - حفص بن غياث نخعى قاضى گويد بامام صادق (عليه السّلام) گفتم زهد در دنيا چيست، فرمود خداى عز و جل آن را در يك آيه قرآن تعريف كرده است (حديد-23) تا تاسف نخوريد بر آنچه از دست شما رفت و شاد نشويد بدانچه براى شما فراهم آمد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 616
الأمالی (للصدوق)
3.غياث نخعى قاضى گفته است كه به امام صادق گفتم:زهد در دنيا چيست ؟پس فرمود:خداوند آن را در كتابش قرآن حدبندى كرده و فرموده است:
«لِكَيْلاٰ تَأْسَوْا عَلىٰ مٰا فٰاتَكُمْ وَ لاٰ تَفْرَحُوا بِمٰا آتٰاكُمْ »
به آنچه از دست شما مى رود،تأسف نخوريد و به آنچه نزد شما فراهم مى شود،شادمان نشويد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 461
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ أَبِي أَحْمَدَ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنِ اَلْفَضْلِ بْنِ يُونُسَ قَالَ: كَانَ اِبْنُ أَبِي اَلْعَوْجَاءِ مِنْ تَلاَمِذَةِ اَلْحَسَنِ اَلْبَصْرِيِّ فَانْحَرَفَ عَنِ اَلتَّوْحِيدِ فَقِيلَ لَهُ تَرَكْتَ مَذْهَبَ صَاحِبِكَ وَ دَخَلْتَ فِيمَا لاَ أَصْلَ لَهُ وَ لاَ حَقِيقَةَ فَقَالَ إِنَّ صَاحِبِي كَانَ مُخْلِطاً كَانَ يَقُولُ طَوْراً بِالْقَدَرِ وَ طَوْراً بِالْجَبْرِ وَ مَا أَعْلَمُهُ اِعْتَقَدَ مَذْهَباً دَامَ عَلَيْهِ قَالَ وَ دَخَلَ مَكَّةَ تَمَرُّداً وَ إِنْكَاراً عَلَى مَنْ يَحُجُّ وَ كَانَ يَكْرَهُ اَلْعُلَمَاءُ مُسَاءَلَتَهُ إِيَّاهُمْ وَ مُجَالَسَتَهُ لَهُمْ لِخُبْثِ لِسَانِهِ وَ فَسَادِ ضَمِيرِهِ فَأَتَى اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَجَلَسَ إِلَيْهِ فِي جَمَاعَةٍ مِنْ نُظَرَائِهِ ثُمَّ قَالَ لَهُ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ إِنَّ اَلْمَجَالِسَ أَمَانَاتٌ وَ لاَ بُدَّ بِكُلِّ مَنْ كَانَ بِهِ سُعَالٌ أَنْ يَسْعُلَ فَتَأْذَنُ لِي فِي اَلْكَلاَمِ فَقَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ تَكَلَّمْ بِمَا شِئْتَ فَقَالَ اِبْنُ أَبِي اَلْعَوْجَاءِ إِلَى كَمْ تَدُوسُونَ هَذَا اَلْبَيْدَرَ وَ تَلُوذُونَ بِهَذَا اَلْحَجَرِ وَ تَعْبُدُونَ هَذَا اَلْبَيْتَ اَلْمَرْفُوعَ بِالطُّوبِ وَ اَلْمَدَرِ وَ تُهَرْوِلُونَ حَوْلَهُ هَرْوَلَةَ اَلْبَعِيرِ إِذَا نَفَرَ مَنْ فَكَّرَ فِي هَذَا أَوْ قَدَّرَ عَلِمَ أَنَّ هَذَا فِعْلٌ أَسَّسَهُ غَيْرُ حَكِيمٍ وَ لاَ ذِي نَظَرٍ فَقُلْ فَإِنَّكَ رَأْسُ هَذَا اَلْأَمْرِ وَ سَنَامُهُ وَ أَبُوكَ أُسُّهُ وَ نِظَامُهُ فَقَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ مَنْ أَضَلَّهُ اَللَّهُ وَ أَعْمَى قَلْبَهُ اِسْتَوْخَمَ اَلْحَقَّ فَلَمْ يعذبه [يَسْتَعْذِبْهُ] وَ صَارَ اَلشَّيْطَانُ وَلِيَّهُ يُورِدُهُ مَنَاهِلَ اَلْهَلَكَةِ ثُمَّ لاَ يُصْدِرُهُ وَ هَذَا بَيْتٌ اِسْتَعْبَدَ اَللَّهُ بِهِ خَلْقَهُ لِيَخْتَبِرَ طَاعَتَهُمْ فِي إِتْيَانِهِ فَحَثَّهُمْ عَلَى تَعْظِيمِهِ وَ زِيَارَتِهِ وَ قَدْ جَعَلَهُ مَحَلَّ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ قِبْلَةَ اَلْمُصَلِّينَ لَهُ وَ هُوَ شُعْبَةٌ مِنْ رِضْوَانِهِ وَ طَرِيقٌ يُؤَدِّي إِلَى غُفْرَانِهِ مَنْصُوبٌ عَلَى اِسْتِوَاءِ اَلْكَمَالِ وَ مُجْتَمَعِ اَلْعَظَمَةِ خَلَقَهُ اَللَّهُ قَبْلَ دَحْوِ اَلْأَرْضِ بِأَلْفَيْ عَامٍ وَ أَحَقُّ مَنْ أُطِيعَ فِيمَا أَمَرَ وَ اُنْتُهِيَ عَمَّا نَهَى عَنْهُ وَ زَجَرَ اَللَّهُ اَلْمُنْشِئُ لِلْأَرْوَاحِ وَ اَلصُّوَرِ فَقَالَ اِبْنُ أَبِي اَلْعَوْجَاءِ ذَكَرْتَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ فَأَحَلْتَ عَلَى غَائِبٍ فَقَالَ وَيْلَكَ وَ كَيْفَ يَكُونُ غَائِباً مَنْ هُوَ مَعَ خَلْقِهِ شَاهِدٌ وَ إِلَيْهِمْ أَقْرَبُ « مِنْ حَبْلِ اَلْوَرِيدِ » يَسْمَعُ كَلاَمَهُمْ وَ يَرَى أَشْخَاصَهُمْ وَ يَعْلَمُ أَسْرَارَهُمْ وَ إِنَّمَا اَلْمَخْلُوقُ اَلَّذِي إِذَا اِنْتَقَلَ مِنْ مَكَانٍ اِشْتَغَلَ بِهِ مَكَانٌ وَ خَلاَ مِنْهُ مَكَانٌ فَلاَ يَدْرِي فِي اَلْمَكَانِ اَلَّذِي صَارَ إِلَيْهِ مَا حَدَثَ فِي اَلْمَكَانِ اَلَّذِي كَانَ فِيهِ فَأَمَّا اَللَّهُ اَلْعَظِيمُ اَلشَّأْنِ اَلْمَلِكُ اَلدَّيَّانُ فَإِنَّهُ لاَ يَخْلُو مِنْهُ مَكَانٌ وَ لاَ يَشْتَغِلُ بِهِ مَكَانٌ فَلاَ يَكُونُ إِلَى مَكَانٍ أَقْرَبَ مِنْهُ إِلَى مَكَانٍ وَ اَلَّذِي بَعَثَهُ بِالْآيَاتِ اَلْمُحْكَمَةِ وَ اَلْبَرَاهِينِ اَلْوَاضِحَةِ وَ أَيَّدَهُ بِنَصْرِهِ وَ اِخْتَارَهُ لِتَبْلِيغِ رِسَالاَتِهِ صَدَّقْنَا قَوْلَهُ فَإِنَّ رَبَّهُ بَعَثَهُ وَ كَلَّمَهُ فَقَامَ عَنْهُ اِبْنُ أَبِي اَلْعَوْجَاءِ وَ قَالَ لِأَصْحَابِهِ مَنْ أَلْقَانِي فِي بَحْرِ هَذَا سَأَلْتُكُمْ أَنْ تَلْتَمِسُوا لِي خُمْرَةً فَأَلْقَيْتُمُونِي إِلَى [عَلَى] جَمْرَةٍ قَالُوا مَا كُنْتَ فِي مَجْلِسِهِ إِلاَّ حَقِيراً قَالَ إِنَّهُ اِبْنُ مَنْ حَلَقَ رُءُوسَ مَنْ تَرَوْنَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 616 )
4 - ابن ابى العوجاء از شاگردان حسن بصرى بود و از يگانه پرستى برگشت باو گفتند چرا مذهب استادت را واگذاردى و در وضعى درآمدى كه اصل و حقيقتى ندارد؟ گفت استادم درهم ميكند يك بار بقدر قائل مى شود و بار ديگر به جبر و گمان ندارم بر سر عقيده اى بماند، وارد مكه شد براى تمرد و انكار بر آنها كه بحج مى آيند و علما از گفتگو و همنشينى او بدشان مى آمد چون بد زبان و تباه درون بود، آمد خدمت امام صادق (عليه السّلام) و با جمعى از هم مسلكانش نزد آن حضرت نشست و گفت يا ابا عبد اللّٰه مجالس حكم امانت دارند و هر كه را سؤالى است بايد بگويد بمن اجازه ميدهى سخن كنم امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر چه خواهى بگو ابن ابى العوجاء گفت تا كى گرد اين خرمن مى چرخيد و باين سنگ پناه بريد و پروردگار اين خانه گلين را بپرستيد و چون شتر رم خورده دور آن دور زنيد هر كه در اين كار انديشد و آن را اندازه كند داند كه اين قانون از غير حكيم است و از جز صاحب نظر، جوابم را بگو كه تو سرور اين امرى و سردارش و پدرت بنياد و نظام آن بود، امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه را خدا گمراه كرد و كوردل ساخت حق بر او تلخ است و آن را شيرين نداند و شيطان دوستش گردد و او را بهلاكتگاه درآورد و از آنجايش برنياورد، اين خانه ايست كه خدا خلق خود را بوسيله آن بپرستش واداشته تا فرمانبرى آنان را بيازمايد و آنها را بتعظيم و زيارت آن تشويق كرده و آن را مركز پيغمبران و قبله نمازگزاران ساخته، آن شعبه ايست از رضوان خدا و راهى است بآمرزش وى و بر استوارى كمال و بنياد عظمت برجا است خدا دو هزار سال پيش از كشش زمين آن را آفريده و شايسته تر كسى كه بايدش فرمانبرد و از آنچه غدقن كرده و باز داشته باز ايستاد آن كس است كه جانها و كالبدها را آفريده است، ابن ابى العوجاء گفت اى ابا عبد اللّٰه هر چه گفتى حواله بناديده بود، فرمود واى بر تو چگونه كسى كه حاضر بر خلق خود است و از رك كردن بآنها نزديكتر است و سخن آنها شنود و اشخاصشان بيند و اسرارشان داند ناديده و غائب است، غائب همان مخلوق است كه چون از جايى بجائى رود مكانى را فرا گيرد و مكان ديگر از او تهى ماند و از آنجا كه رفته نداند در آنجا كه بوده چه پديد آمده ولى خداى عظيم الشأن ملك ديان است كه جايى از او تهى نيست و جايى را پر نكند و بجائى از جاى ديگر نزديكتر نباشد بحق آنكه او را با آيات محكمات و براهين روشن مبعوث كرد و بيارى خود تاييد كرد و براى تبليغ رسالتش برگزيد ما گفته او كه خدايش مبعوث كرده و با او سخن گفته باور داريم، ابن ابى العوجاء برخاست و بيارانش گفت كى مرا در اين دريا افكند، من از شما نوشابه خواستم و شما مرا در آتش انداختيد، گفتند در مجلس او بسيار ناچيز بودى، فرمود او پسر كسى است كه سر اين همه خلق كه بينيد تراشيده.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 616
الأمالی (للصدوق)
4.فضل بن يونس مى گويد:ابن ابى العوجا از شاگردان حسن بصرى بود كه از آيين توحيد بيرون رفت.از او پرسيدند:چرا راه دوست و آموزگارت را رها كردى و در راهى در آمدى كه حق نيست ؟گفت:استادم همه چيز را به هم مى ريزد.گاه معتقد به«قدر»است و گاه معتقد به«جبر».باور ندارم كه بر عقيده اى استوار بماند.
فضل مى افزايد:ابن ابى العوجا به آهنگ تمرد و انكار و ستيز عقيدتى با حاجيان به مكه آمد.گفت و گو و نشستن با او خوشايندى عالمان مكه نبود.زيرا هم زبان پليد داشت و هم فساد باطنى.او همراه با ياران خود پيش امام صادق عليه السّلام آمد و گفت:اى ابا عبد اللّه نشست ها همچون امانت ها مى باشند و هركس پرسشى دارد،بايستى آن را مطرح كند.آيا رخصت مى دهى كه سخن را شروع كنم ؟
امام صادق عليه السّلام فرمود:هرچه مايلى از من بپرس.ابن ابى العوجا گفت:تا چه زمانى پيرامون اين خرمن(كعبه)مى چرخيد و به اين سنگ(حجر الاسود)پناهنده مى شويد؟و پروردگار اين سراى گلى را خواهيد پرستيد و همانند شتر رم كرده،پيرامون آن مى چرخيد؟هركس در اين باره فكر كند و به ارزيابى آن بپردازد،آگاه مى شود كه اين فرمان از شخصى غير حكيم است كه صاحب نظر نيست.حال پاسخم را بده كه تو در صدر اين امر هستى و نيز سردار آن و پدرت،بنياد و نظام آن را نهاده است.
امام صادق عليه السّلام فرمود:خداوند هركس را كه گمراه و كوردل ساخت،حق بر او تلخ بوده و شيرينى آن را نمى چشد و شيطان همنشين وى شده و او را به ورطه نابودى مى افكند و از آن جا او را خارج نمى سازد. اما اين سرا سرايى است كه خداوند مردمان را به وسيله آن در راه پرستيدن برانگيخته است كه فرمان بردن آسان را در آزمون گذارد.و آنان را به تعظيم و زيارت اين سرا ترغيب كرده و آن را كانون پيامبران و قبله نمازگزاران نمايانده است.كعبه در حقيقت شعبه اى از رضوان الهى است و نيز راهى براى مغفرت او. كعبه بر استوارى كمال و مجتمع عظمت قرار دارد.خداوند دو هزار سال پيش از آنكه زمين كشش يابد، كعبه را ساخته است.ازاين رو كسى كه جان ها و كالبدها را خلق كرده است،سزاوارتر براى فرمان بردن است.از آن چه بشر بازداشته و ناروا خوانده است،بايد خود را دور داشت.
ابن ابى العوجا گفت:اى عبد اللّه!آن چه بر زبان آوردى يك سر حواله به ناديدنى بود. امام عليه السّلام فرمود:واى بر تو،چگونه كسى كه نسبت به آفريده هايش حاضر بوده و از شاهرگ گردن شان به آنان نزديك تر است و سخن آنان را شنيده و صورت شان ديده و از رازهايشان آگاه شده است.ناديدنى خوانده مى شود؟ناديدنى همان آفريده است كه آن گاه كه از مكانى به مكانى انتقال مى يابد،جايى را پر مى كند و جايى را خالى.او از آنجايى كه بيرون آمده،آگاهى ندارد كه در آنجايى كه بوده،چه فراهم ساخته است.اما خداوند ملك ديان بوده و مكانى از او خالى نبوده و مكانى را پر نسازد و به جايى نسبت به جايى ديگر نزديك تر نباشد.سوگند به حق كسى كه او را با آيات محكم و برهان هاى روشن برانگيخته و به يارى خويش تأييد كرده و براى ابلاغ رسالت خود انتخاب كرده است،ما كلام او را كه خداوند وى را به پيامبرى برانگيخته و با او گفت وگو داشته است،باور كرده ايم.
ابن ابى العوجا بلند شد و به ياران خود گفت:چه كسى مرا در اين اقيانوس بى كران انداخت ؟من از شما نوشيدنى طلب كردم و شما مرا در آتش افكنديد.آنان گفتند:تو در نشست با او چه بى مقدار و خوار بودى.
ابن ابى العوجا گفت:او پسر كسى است كه سر اين همه خلق خدا را كه مى نگريد، تراشيده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 461
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 617
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعْدٍ اَلْعَسْكَرِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ رَعْدٍ اَلْعَبْشَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا ثُبَيْتُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو اَلْأَحْوَصِ اَلْمِصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَمَاعَةٌ مِنْ أَهْلِ اَلْعِلْمِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: بَيْنَمَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي أَصْعَبِ مَوْقِفٍ بِصِفِّينَ إِذْ قَامَ إِلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ بَنِي دُودَانَ فَقَالَ مَا بَالُ قَوْمِكُمْ دَفَعُوكُمْ عَنْ هَذَا اَلْأَمْرِ وَ أَنْتُمُ اَلْأَعْلَوْنَ نَسَباً وَ أَشَدُّ نَوْطاً بِالرَّسُولِ وَ فَهْماً بِالْكِتَابِ وَ اَلسُّنَّةِ فَقَالَ سَأَلْتَ يَا أَخَا بَنِي دُودَانَ وَ لَكَ حَقُّ اَلْمَسْأَلَةِ [اَلْمُسَاءَلَةِ] وَ ذِمَامُ اَلصِّهْرِ وَ إِنَّكَ لَقَلِقُ اَلْوَضِينِ تُرْسِلُ عَنْ ذِي مَسَدٍ إِنَّهَا إِمْرَةٌ [اِمْرَأَةٌ] شَحَّتْ عَلَيْهَا نُفُوسُ قَوْمٍ وَ سَخَتْ عَنْهَا نُفُوسُ آخَرِينَ وَ نِعْمَ اَلْحَكَمُ اَللَّهُ - فَدَعْ عَنْكَ نَهْباً صِيحَ فِي حَجَرَاتِهِ وَ هَلُمَّ اَلْخَطْبَ فِي اِبْنِ أَبِي سُفْيَانَ فَلَقَدْ أَضْحَكَنِي اَلدَّهْرُ بَعْدَ بكائه [إِبْكَائِهِ ]- لاَ غَرْوَ إِلاَّ جَارَتِي وَ سُؤَالُهَا - أَلاَ هَلْ لَنَا أَهْلٌ سَأَلَتْ كَذَلِكَ بِئْسَ اَلْقَوْمُ مَنْ خَفَضَنِي وَ حَاوَلُوا اَلْإِدْهَانَ فِي دِينِ اَللَّهِ فَإِنْ تُرْفَعْ عَنَّا مِحَنُ اَلْبَلْوَى أَحْمِلْهُمْ مِنَ اَلْحَقِّ عَلَى مَحْضِهِ وَ إِنْ تَكُنِ اَلْأُخْرَى « فَلاٰ تَأْسَ عَلَى اَلْقَوْمِ اَلْفٰاسِقِينَ » إِلَيْكَ عَنِّي يَا أَخَا بَنِي سِيدَانَ [دُودَانَ] .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 618 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) از پدرش از جدش نقل كرده كه در هنگامى كه امير المؤمنين در سخت ترين وضع نبرد صفين بود مردى از بنى دودان خدمتش ايستاد و گفت چه دردى داشتند قوم شما كه شما را با اينكه نسبتان برتر و به رسول (صلّى اللّه عليه و آله) چسبيده تر و بكتاب و سنت داناتر بوديد از امر خلافت جلو گرفتند؟ فرمود اى اخا بنى دودان تو حق دارى بپرسى و درون خود را آرام كنى تو در اضطرابى و از دلى گرفته سخن ميرانى موضوع فرماندهى بود كه نهاد جمعى از آن بر آشفت و نهاد ديگران بدان دريغ كرد و چه خوب حكمى است خدا از غارتى بگذر كه در حجراتش شيون برخاست، اكنون مشكل پسر ابو سفيان در پيش است دنيا مرا خندانيد پس از آنكه بگريه ام انداخت «عجب نيست خبر دختر من و پرسش، او ما فاميلى داريم كه چنين پرسشى كند؟...» چه بد بودند مردمى كه مرا پست كردند و در دين خدا مسامحه نمودند اگر محنتهاى گرفتارى از ما برفت آنها را بحق محض واداريم و اگر وضع ديگرى پيش آمد بر مردم فاسق تأسف مخور از من دور شو اى اخا بنى دودان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 618
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:آنگاه كه امير مومنان در دشوارترين لحظه پيكار«صفين» بود.شخصى از«بنى دوران»پرسيد:قوم را چه شده بود كه شما را از امر خلافت دور نگاه داشتند با اينكه به لحاظ نسبت برتر از ديگران بوده و به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نزديك تر از آنان بوده و به كتاب و سنت آگاه تر بودى ؟على عليه السّلام فرمود:اى برادر بنى دودانى!تو حق دارى كه در اين باره از من سؤال كنى و آرامش باطن خويش را فراهم آورى.تو در اندوه و اضطراب هستى كه سخن مى گويى.
مسأله،مسأله حكومت بود كه باطن برخى در راه آن آشفت و باطن برخى ديگر از آن دريغ داشته شد.و چه نيكو داورى است خداوند.آن گاه على عليه السّلام ابياتى خواند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 463
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 618
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ [اَلْحَسَنُ] بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَجَّاجِ اَلْعَدْلُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلنَّحْوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا شُعَيْبُ بْنُ وَاقِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ اَلصَّلْتِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ زُهَيْرٍ قَالَ: وَفَدَ اَلْعَلاَءُ بْنُ اَلْحَضْرَمِيِّ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ لِي أَهْلَ بَيْتٍ أُحْسِنُ إِلَيْهِمْ فَيُسِيئُونَ وَ أَصِلُهُمْ فَيَقْطَعُونَ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ « اِدْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا اَلَّذِي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَدٰاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ. `وَ مٰا يُلَقّٰاهٰا إِلاَّ اَلَّذِينَ صَبَرُوا وَ مٰا يُلَقّٰاهٰا إِلاّٰ ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ » فَقَالَ اَلْعَلاَءُ بْنُ اَلْحَضْرَمِيِّ إِنِّي قَدْ قُلْتُ شِعْراً هُوَ أَحْسَنُ مِنْ هَذَا قَالَ وَ مَا قُلْتَ فَأَنْشَدَهُ - وَ حَيِّ ذَوِي اَلْأَضْغَانِ تَسْبِ قُلُوبَهُمْتَحِيَّتُكَ اَلْعُظْمَى فَقَدْ يُرْفَعُ اَلنَّغَلُ [قرفع النقل] فَإِنْ أَظْهَرُوا خَيْراً فَجَازِ بِمِثْلِهِوَ إِنْ خَنَسُوا عَنْكَ اَلْحَدِيثَ فَلاَ تَسَلْ فَإِنَّ اَلَّذِي يُؤْذِيكَ مِنْهُ سَمَاعُهُوَ إِنَّ اَلَّذِي قَالُوا وَرَاءَكَ لَمْ يَقُلْ فَقَالَ اَلنَّبِيُّ إِنَّ مِنَ اَلشِّعْرِ لَحُكْماً وَ إِنَّ مِنَ اَلْبَيَانِ لَسِحْراً وَ إِنَّ شِعْرَكَ لَحَسَنٌ وَ إِنَّ كِتَابَ اَللَّهِ أَحْسَنُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 619 )
6 - علاء بن حضرمى بر پيغمبر وارد شد و عرضكرد يا رسول اللّٰه من خاندانى دارم كه بآنها احسان ميكنم و در عوض بمن بد ميكنند با آنها صله ميكنم و از من ميبرند، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بوجه احسن دفاع كن تا آنكه دشمن تو است دوست تو گردد باين برنخورند جز كسانى كه صبر كنند و برنخورند بدان جز صاحبان بهره بزرگ، علاء بن حضرمى گفت من شعرى به از اين بهتر گفتم، فرمود چه گفتى ؟ اين قطعه را سرود.
ز تيره كينه ور دلى بياور بدست-بده سلامى بلند كه پينه بايد شكست اگر كه خوش آمدند بكن خوشى با همه-و گر ز تو سرزدند مپرس چى گفته است كه بشنوى آنچه را فزايد آزار تو-آنچه نهان گفته اند ميار ديگر بدست
پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود بسا شعرى كه در آن حكمت است و بيانى كه سحر آميز است، شعرت خوبست و كتاب خدا از آن بهتر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 619
الأمالی (للصدوق)
6.عبد اللّه بن زهير مى گويد:علاء بن خضر نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد و گفت:اى پيامبر خدا!من خويشاوندانى دارم كه به آنان نيكى مى كنم،درحالى كه آنان به من جفا مى كنند.با آنان پيوند برقرار مى كنم،اما آنان قطع پيوند مى كنند.پيامبر فرمود:در نيكوترين روش رفتار كن تا كسى كه دشمن تو است،دوست مهربان تو شود.به جز شكيبايان و دارندگان نصيب معنوى بزرگ،اين توفيق را به دست نمى آورند.
علاء بن خضر گفت:من شعرى دراين باره سرودم.حضرت فرمود:چه گفته اى ؟بعد علاء ابياتى را خواند آن گاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:چه بسيار شعرى كه در آن حكمت نهفته است و بيانى كه سحرآميزى دارد.شعر تو نيكوست اما قرآن از آن نيكوتر است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 463
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 619
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلطَّارِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلْخَشَّابُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَسِّنٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : وَ اَللَّهِ مَا دُنْيَاكُمْ عِنْدِي إِلاَّ كَسَفْرٍ عَلَى مَنْهَلٍ حَلُّوا إِذْ صَاحَ بِهِمْ سَائِقُهُمْ فَارْتَحَلُوا وَ لاَ لَذَاذَتُهَا فِي عَيْنِي إِلاَّ كَحَمِيمٍ أَشْرَبُهُ غَسَّاقاً وَ عَلْقَمٍ أَتَجَرَّعُهُ زُعَاقاً وَ سَمِّ أَفْعًى أَسْقَاهُ دِهَاقاً وَ قِلاَدَةٍ مِنْ نَارٍ أُوهِقُهَا خِنَاقاً وَ لَقَدْ رَقَّعْتُ مِدْرَعَتِي هَذِهِ حَتَّى اِسْتَحْيَيْتُ مِنْ رَاقِعِهَا وَ قَالَ لِيَ اِقْذِفْ بِهَا قَذْفَ اَلْأُتُنِ لاَ يَرْتَضِيهَا لِيَرْقَعَهَا فَقُلْتُ لَهُ اُعْزُبْ عَنِّي فَعِنْدَ اَلصَّبَاحِ يَحْمَدُ اَلْقَوْمُ اَلسُّرَى وَ تَنْجَلِي عَنَّا عُلاَلاَتُ [غَلاَلاَتُ] اَلْكَرَى وَ لَوْ شِئْتُ لَتَسَرْبَلْتُ بِالْعَبْقَرِيِّ اَلْمَنْقُوشِ مِنْ دِيبَاجِكُمْ وَ لَأَكَلْتُ لُبَابَ هَذَا اَلْبُرِّ بِصُدُورِ دَجَاجِكُمْ وَ لَشَرِبْتُ اَلْمَاءَ اَلزُّلاَلَ بِرَقِيقِ زُجَاجِكُمْ وَ لَكِنِّي أُصَدِّقُ اَللَّهَ جَلَّتْ عَظَمَتُهُ حَيْثُ يَقُولُ « مَنْ كٰانَ يُرِيدُ اَلْحَيٰاةَ اَلدُّنْيٰا وَ زِينَتَهٰا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمٰالَهُمْ فِيهٰا وَ هُمْ فِيهٰا لاٰ يُبْخَسُونَ. `أُولٰئِكَ اَلَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي اَلْآخِرَةِ إِلاَّ اَلنّٰارُ » فَكَيْفَ أَسْتَطِيعُ اَلصَّبْرَ عَلَى نَارٍ لَوْ قَذَفَتْ بِشَرَرَةٍ إِلَى اَلْأَرْضِ لَأَحْرَقَتْ نَبْتَهَا وَ لَوِ اِعْتَصَمَتْ نَفْسٌ بِقُلَّةٍ لَأَنْضَجَهَا وَهْجُ اَلنَّارِ فِي قُلَّتِهَا وَ أَيُّمَا [إِنَّمَا] خَيْرٌ لِعَلِيٍّ أَنْ يَكُونَ عِنْدَ ذِي اَلْعَرْشِ مُقَرَّباً أَوْ يَكُونَ فِي لَظَى خَسِيئاً مُبَعَّداً مَسْخُوطاً عَلَيْهِ بِجُرْمِهِ مُكَذِّباً وَ اَللَّهِ لَأَنْ أَبِيتَ عَلَى حَسَكِ اَلسَّعْدَانِ مُرَقَّداً وَ تَحْتِي أَطْمَارٌ عَلَى سَفَاهَا مُمَدَّداً أَوْ أُجَرَّ فِي أَغْلاَلِي مُصَفَّداً أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَلْقَى فِي اَلْقِيَامَةِ مُحَمَّداً خَائِناً فِي ذِي يَتْمَةٍ أَظْلِمُهُ بِفَلْسَةٍ مُتَعَمِّداً وَ لَمْ أَظْلِمِ اَلْيَتِيمَ وَ غَيْرَ اَلْيَتِيمِ لِنَفْسٍ تُسْرِعُ إِلَى اَلْبَلاَءِ قُفُولُهَا وَ يَمْتَدُّ فِي أَطْبَاقِ اَلثَّرَى حُلُولُهَا وَ إِنْ عَاشَتْ رُوَيْداً فَبِذِي اَلْعَرْشِ نُزُولُهَا مَعَاشِرَ شِيعَتِي اِحْذَرُوا فَقَدْ عَضَّتْكُمُ اَلدُّنْيَا بِأَنْيَابِهَا تَخْتَطِفُ مِنْكُمْ نَفْساً بَعْدَ نَفْسٍ كَذِئَابِهَا وَ هَذِهِ مَطَايَا اَلرَّحِيلِ قَدْ أُنِيخَتْ لِرُكَّابِهَا أَلاَ إِنَّ اَلْحَدِيثَ ذُو شُجُونٍ فَلاَ يَقُولَنَّ قَائِلُكُمْ إِنَّ كَلاَمَ عَلِيٍّ مُتَنَاقِضٌ لِأَنَّ اَلْكَلاَمَ عَارِضٌ وَ لَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّ رَجُلاً مِنْ قُطَّانِ اَلْمَدَائِنِ تَبِعَ بَعْدَ اَلْحَنِيفِيَّةِ عُلُوجَهُ وَ لَبِسَ مِنْ نَالَةِ دِهْقَانِهِ مَنْسُوجَهُ وَ تَضَمَّخَ بِمِسْكِ هَذِهِ اَلنَّوَافِجِ صَبَاحَهُ وَ تَبَخَّرَ بِعُودِ اَلْهِنْدِ رَوَاحَهُ وَ حَوْلَهُ رَيْحَانُ حَدِيقَةٍ يَشَمُّ نَفَاحَهُ وَ قَدْ مُدَّ لَهُ مَفْرُوشَاتُ اَلرُّومِ عَلَى سُرُرِهِ تَعْساً لَهُ بَعْدَ مَا نَاهَزَ اَلسَّبْعِينَ مِنْ عُمُرِهِ وَ حَوْلَهُ شَيْخٌ يَدِبُّ عَلَى أَرْضِهِ مِنْ هَرَمِهِ وَ ذُو يَتْمَةٍ تَضَوَّرَ مِنْ ضُرِّهِ وَ مِنْ قَرْمِهِ فَمَا وَاسَاهُمْ بِفَاضِلاَتٍ مِنْ عَلْقَمِهِ لَئِنْ أَمْكَنَنِي اَللَّهُ مِنْهُ لَأَخْضَمَنَّهُ خَضْمَ اَلْبُرِّ وَ لَأُقِيمَنَّ عَلَيْهِ حَدَّ اَلْمُرْتَدِّ وَ لَأَضْرِبَنَّهُ اَلثَّمَانِينَ بَعْدَ حَدٍّ وَ لَأَسُدَّنَّ مِنْ جَهْلِهِ كُلَّ مَسَدٍّ تَعْساً لَهُ أَ فَلاَ شَعْرٌ أَ فَلاَ صُوفٌ أَ فَلاَ وَبَرٌ أَ فَلاَ رَغِيفٌ قَفَارُ اَللَّيْلِ إِفْطَارٌ مُقَدَّمٌ [أَ فَلاَ رَغِيفٌ قَفَارٌ لِلَّيْلِ إِفْطَارٌ مُعْدِمٌ] أَ فَلاَ عَبْرَةٌ عَلَى خَدٍّ فِي ظُلْمَةِ لَيَالٍ تَنْحَدِرُ وَ لَوْ كَانَ مُؤْمِناً لاَتَّسَقَتْ لَهُ اَلْحُجَّةُ إِذَا ضَيَّعَ مَا لاَ يَمْلِكُ وَ اَللَّهِ لَقَدْ رَأَيْتُ عَقِيلاً أَخِي وَ قَدْ أَمْلَقَ حَتَّى اِسْتَمَاحَنِي مِنْ بُرِّكُمْ صَاعَةً وَ عَاوَدَنِي فِي عُشْرِ وَسْقٍ مِنْ شَعِيرِكُمْ يُطْعِمُهُ جِيَاعَهُ وَ يَكَادُ يَلْوِي ثَالِثَ أَيَّامِهِ خَامِصاً مَا اِسْتَطَاعَهُ وَ رَأَيْتُ أَطْفَالَهُ شُعْثَ اَلْأَلْوَانِ مِنْ ضُرِّهِمْ كَأَنَّمَا اِشْمَأَزَّتْ وُجُوهُهُمْ مِنْ قُرِّهِمْ فَلَمَّا عَاوَدَنِي فِي قَوْلِهِ وَ كَرَّرَهُ أَصْغَيْتُ إِلَيْهِ سَمْعِي فَغَرَّهُ وَ ظَنَّنِي أُوتِغُ دِينِي فَأَتَّبِعُ مَا سَرَّهُ أَحْمَيْتُ لَهُ حَدِيدَةً لِيَنْزَجِرَ إِذْ لاَ يَسْتَطِيعُ مِنْهَا دُنُوّاً وَ لاَ يَصْبِرُ ثُمَّ أَدْنَيْتُهَا مِنْ جِسْمِهِ فَضَجَّ مِنْ أَلَمِهِ ضَجِيجَ ذِي دَنَفٍ يَئِنُّ مِنْ سُقْمِهِ وَ كَادَ يَسُبُّنِي سَفَهاً مِنْ كَظْمِهِ وَ لِحَرْقَةٍ فِي لَظًى [أَضْنَى] لَهُ مِنْ عُدْمِهِ فَقُلْتُ لَهُ ثَكِلَتْكَ اَلثَّوَاكِلُ يَا عَقِيلُ أَ تَئِنُّ مِنْ حَدِيدَةٍ أَحْمَاهَا إِنْسَانُهَا لِمَدْعَبِهِ وَ تَجُرُّنِي إِلَى نَارٍ سَجَرَهَا جَبَّارُهَا مِنْ غَضَبِهِ أَ تَئِنُّ مِنَ اَلْأَذَى وَ لاَ أَئِنُّ مِنْ لَظَى وَ اَللَّهِ لَوْ سَقَطَتِ اَلْمُكَافَاةُ عَنِ اَلْأُمَمِ وَ تُرِكَتْ فِي مَضَاجِعِهَا بَالِيَاتٌ فِي اَلرَّمَمِ لاَسْتَحْيَيْتُ مِنْ مَقْتِ رَقِيبٍ يَكْشِفُ فَاضِحَاتٍ مِنَ اَلْأَوْزَارِ فَصَبْراً عَلَى دُنْيَا تَمُرُّ بِلَأْوَائِهَا كَلَيْلَةٍ بِأَحْلاَمِهَا تَنْسَلِخُ كَمْ بَيْنَ نَفْسٍ فِي خِيَامِهَا نَاعِمَةٌ وَ بَيْنَ أَثِيمٍ فِي جَحِيمٍ يَصْطَرِخُ وَ لاَ تَعْجَبُ مِنْ هَذَا وَ أَعْجَبُ بِلاَ صُنْعٍ مِنَّا مِنْ طَارِقٍ طَرَقَنَا بِمَلْفُوفَاتٍ زَمَّلَهَا فِي وِعَائِهَا وَ مَعْجُونَةٍ بَسَطَهَا فِي [عَلَى] إِنَائِهَا فَقُلْتُ لَهُ أَ صَدَقَةٌ أَمْ نَذْرٌ أَمْ زَكَاةٌ وَ كُلٌّ يَحْرُمُ عَلَيْنَا أَهْلَ بَيْتِ اَلنُّبُوَّةِ وَ عُوِّضْنَا مِنْهُ خُمُسَ ذِي اَلْقُرْبَى فِي اَلْكِتَابِ وَ اَلسُّنَّةِ فَقَالَ لِي لاَ ذَاكَ وَ لاَ ذَاكَ وَ لَكِنَّهُ هَدِيَّةٌ فَقُلْتُ لَهُ ثَكِلَتْكَ اَلثَّوَاكِلُ أَ فَعَنْ دِينِ اَللَّهِ تَخْدَعُنِي بِمَعْجُونَةٍ غرقتموها [عَرَّقْتُمُوهَا] بِقَنْدِكُمْ وَ خَبِيصَةٍ صَفْرَاءَ أَتَيْتُمُونِي بِهَا بِعَصِيرِ تَمْرِكُمْ أَ مُخْتَبِطٌ أَمْ ذُو جِنَّةٍ أَمْ تَهْجُرُ أَ لَيْسَتِ اَلنُّفُوسُ عَنْ مِثْقَالِ « حَبَّةٍ مِنْ » « خَرْدَلٍ » مَسْئُولَةً فَمَا ذَا أَقُولُ فِي مَعْجُونَةٍ أَتَزَقَّمُهَا مَعْمُولَةً وَ اَللَّهِ لَوْ أُعْطِيتُ اَلْأَقَالِيمَ اَلسَّبْعَةَ بِمَا تَحْتَ أَفْلاَكِهَا وَ اُسْتُرِقَّ قُطَّانُهَا مُذْعِنَةً بِأَمْلاَكِهَا عَلَى أَنْ أَعْصِيَ اَللَّهَ فِي نَمْلَةٍ أَسْلُبُهَا شَعِيرَةً فَأَلُوكَهَا مَا قَبِلْتُ وَ لاَ أَرَدْتُ وَ لَدُنْيَاكُمْ أَهْوَنُ عِنْدِي مِنْ وَرَقَةٍ فِي فَمِ جَرَادَةٍ تَقْضَمُهَا وَ أَقْذَرُ عِنْدِي مِنْ عُرَاقَةِ خِنْزِيرٍ يَقْذِفُ بِهَا أَجْذَمُهَا وَ أَمَرُّ عَلَى فُؤَادِي مِنْ حَنْظَلَةٍ يَلُوكُهَا ذُو سُقْمٍ فَيَبْشَمُهَا فَكَيْفَ أَقْبَلُ مَلْفُوفَاتٍ عَكَمْتَهَا فِي طَيِّهَا وَ مَعْجُونَةً كَأَنَّهَا عُجِنَتْ بِرِيقِ حَيَّةٍ أَوْ قيئا [قَيْئِهَا] اَللَّهُمَّ نَفَرْتُ عَنْهَا نِفَارَ اَلْمُهْرَةِ مِنْ كَيِّهَا أُرِيهِ اَلسُّهَا وَ يُرِينِي اَلْقَمَرَ أَ أَمْتَنِعُ مِنْ وَبَرَةٍ مِنْ قَلُوصِهَا سَاقِطَةٍ وَ أَبْتَلِعُ إِبِلاً فِي مَبْرَكِهَا رَابِطَةً أَ دَبِيبَ اَلْعَقَارِبِ مِنْ وَكْرِهَا أَلْتَقِطُ أَمْ قَوَاتِلَ اَلرُّقْشِ فِي مَبِيتِي أَرْتَبِطُ فَدَعُونِي مِنْ دُنْيَاكُمْ بِمِلْحِي وَ أَقْرَاصِي فَبِتَقْوَى اَللَّهِ أَرْجُو خَلاَصِي مَا لِعَلِيٍّ وَ نَعِيمٍ يَفْنَى وَ لَذَّةٍ تُنْتِجُهَا [تَنْحَتُهَا] اَلْمَعَاصِي سَأَلْقَى وَ شِيعَتِي رَبَّنَا بِعُيُونٍ مُرْهٍ وَ بُطُونٍ خِمَاصٍ - « لِيُمَحِّصَ اَللّٰهُ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ يَمْحَقَ اَلْكٰافِرِينَ » وَ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ سَيِّئَاتِ اَلْأَعْمَالِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 620 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) از پدرش از جدش از پدرانش اين خطبه را از امير المؤمنين على بن ابى طالب (عليه السّلام) نقل كرده، بخدا دنياى شما در نزد من نيست جز منزلگاه مسافران كه بر سر آب فرود آمدند و چون قافله سالار بر آنها بنك زند بايد بكوچند و لذتهاى آن در پيش من چون حميم دوزخ است كه داغ مينوشم و چون شربت تلخى است كه ناگوار جرعه وار فرو ميدهم و زهر ماريست كه بر من تزريق مى شود و گردن بند آتشى است كه گلوگير من است من اين پالتو خود را آنقدر وصله زدم كه از وصله كن آن شرم دارم و آخر بمن گفت آن را چون سنگ سوخته بدور افكن و نپسنديد كه وصله زند گفتم از من دور شو بامدادان شيروان كار خود را بستايند و رنج بيخوابى از ما سترده شود اگر بخواهم پيراهن عبقرى نقشه دار ديباى شما را توانم پوشيد و مغز گندم با سينه جوجه توانم خورد و آب صاف در ظرف بلور توانم نوشيد ولى من خداى جلت عظمته را تصديق كنم كه ميفرمايد (هود 15) هر كه دنيا و زيورش را خواهد كردارشان را در آن عوض دهيم و در دنيا كم و كاستى ندارند آنهايند كه در آخرت جز دوزخ ندارند - چگونه بر آتشى صبر توانم كه اگر شراره اى از آن بزمين رسد گياهش را بسوزاند و اگر كسى از آن بقله پناه برد آن را بپزد و آتش در قله زند كدام بهتر است براى على اينكه نزد خدا مقرب باشد يا در زبانه دوزخ رانده و دور و مغضوب جرم خود گردد و تكذيب كننده باشد، بخدا اگر بر خار مغيلان بخوابم و بسترم از خوار درختان گسترده گردد و در زير زنجير و كند آهن بسر برم نزد من دوست تر است از اينكه در قيامت محمد (صلّى اللّه عليه و آله) را بخيانت برخورد كنم در باره يتيمى كه عمدا باو ستم كرده باشم من به يتيم ديگران ستم نكنم بخاطر نفس خود كه بپوسيدگى ميشتابد و زير خاكهاى انباشته مدتها ميماند و اگر پاسى زنده باشد بصاحب عرش نزول كند معاشر پيروانم در حذر باشيد كه دنيا شما را بنيشهاى خود گاز گرفته و از شما با نفس دروغ گويش ميربايد، اين مركبهاى كوچ است كه براى سوارشوندگانش خوابانده اند. هلا سخن توجيهات مختلف دارد مبادا كسى از شما گويد سخنان على ضد و نقيض است چون كلام ضمن كلام رخ ميدهد، بمن خبر رسيده كه مردى از ساكنان مداين پس از مسلمانى پيرو عجميان كافر خود شده و از بافته دهقانانش در بر كرده، در صبح خود را مشك فشان كند و در پسين عود هندى بخور نمايد و گرد او گلستانى است كه سيبش را بويد و از فرشهاى رومى بر تختش گسترده، نابود باد كه بيش از هفتاد سال از عمرش گذشته و گرد او پيره مرديست كه از پيرى بر زمين ميكشد كه از زيان قومش زارى ميكند و از ما زاد زندگى خود بآنها كمك نميدهد، اگر خدا مرا باو مسلط كند چون گندم خردش كنم و حد مرتد بر او زنم و پس از حد هشتاد تازيانه و نادانى او را برخش ببندم، نابود باد جامه اى از مو نيست، از پشم نيست، از كرك نيست، گرده نانى نيست كه شب هنگامش براى افطار پيش نهند اشكى نيست كه در دل شب بر گونه سردهد، اگر مؤمن بود حجت بيشترى بر او اقامه ميكردم كه آنچه از او نيست تضييع كرده، بخدا من برادرم عقيل را ديدم كه ندار شده تا يك كيله از گندم شما را از من خواست و از براى شش كيله جو شما رفت و آمد كرد كه بعيال گرسنه خود دهد و روز سوم بود كه از گرسنگى نزديك بود بزمين افتد و ديدم كودكانش گرسنه اند و از بى قوتى رنگ پريده و چهره هاشان از سرما فسرده و فرسوده چون گفته خود را بمن بازگو كرد و مكرر نمود من گوش باو فرا دادم و او فريب خورد و گمان برد من دين خود را ميبازم و پيرو شادى او ميشوم من هم آهنى گداختم تا از آن بگريزد، چون توان ندارد بر آن صبر كند و بتن او نزديك كردم، از درد آن چون بيمار سختى كه از درد نالد شيون كرد و نزديك بود بمن دشنام سفاهت آميزى دهد از روى خشم درونى و سوزش شراره اى كه از آن زارى كرد، باو گفتم زن هاى داغديده بر تو بگريند اى عقيل مينالى از اين آهنى كه انسانى آن را بشوخى تافته و مرا بدوزخى ميكشانى كه خداى جبارش از خشم خود برافروخته، تو از آزارى مينالى و من از زبانه آتش ننالم ؟ بخدا اگر مكافات از امتها بردارند و آن ها را آسوده و پوسيده در گور خود واگذارند من از دشمنى ديده بانى كه گناهان رسواكننده را فاش كند شرم دارم، اى عقيل صبر كن بر دنيائى كه بلاى آن مانند خواب پريشان شبها ميگذرد چه تفاوت بسياريست ميان آنكه در بستر نعمت آرميده و آن گنهكارى كه در دوزخ شيون ميكند، از اين شگفت مدار از آن شگفت دار كه شبانه كسى در خانه ما را كوبيد و بسته هاى پر از حلواى ساخته اى در ظروف خود آورده بود، باو گفتم اين ها صدقه است يا نذر است يا زكاة و همه آنها بر ما خاندان نبوت حرام است و خمس ذوى القربى در كتاب و سنت عوض آن است ؟ گفت نه اين است و نه آن ولى هديه است، گفتم زن هاى داغديده بر تو گريند تو ميخواهى مرا از دين خدا با وسيله معجونى از قند زرد خود بفريبى كه با عصير تمر خود آوردى، گيجى، ديوانه اى، هذيان گوئى ؟ مگر مردم از وزن يك دانه خردل بازپرسى نشوند؟ من چه جوابگويم از معجونى كه زقوم نما است بخدا اگر هفت اقليم را با آنچه زير افلاك آنها است بمن دهند و همه ساكنانش را با هر چه دارند بنده من سازند كه خدا را نافرمانى كنم در باره مورچه اى كه جوى از دم باز گيرم و بخاوم نپذيرم و نخواهم، دنياى شما نزد من پست تر است از برگكى در دم ملخى كه آن را ميجاود و كثيف تر است از استخوان خوكى كه مبتلاى خوره بدور اندازد و تلخ تر است بر دل من از حنظلى كه مريزى بجود و بو كند با اين وضع چطور رو كنم ببسته هائى كه گرد آوردى و حلوائى كه گويا از زهر مار يا قى او ساخته اى، خدايا من از آن نفرت دارم چون نفرت كره اسب از داغ كردن، من باو ستاره سها نمايم، و او بمن ماه نشان دهد، از يك كركى كه از شترش افتد دريغ دارد و ميخواهد شتر خوابيده را يك جا ببلعد، آيا كژدمها را از آشيانه آنها برگيرم يا افعيهاى كشنده را در خوابگاهم ببندم مرا بگذاريد از دنياى شما بهمان نمك و قرصه هاى نان جوم بسازم و بتقواى از خدا اميد رهائى داشته باشم على را چه كار با نعمتى كه فانى شود و لذتى كه گناهان ببار آرد من و شيعه هايم پروردگار خود را ملاقات كنيم با چشمهاى تار و شكمهاى خالى تا خدا بيازمايد كسانى كه ايمان آورند و نابود كند كافران را و پناه بخدا از كردارهاى بد و صلى اللّٰه على محمد و آله.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 622
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام اين سخن بلند را از على عليه السّلام روايت فرمود:سوگند به خداوند كه دنياى شما در چشم من جز اقامت گاه مسافرانى نيست كه در سراب فرود آمده اند و آن گاه كه بزرگ كاروان بانگ كوچيدن دهد،همه بايد كوچ كنند.لذت هاى دنيا در نگاه من مانند«حميم»سوزان دوزخ است كه داغ مى نوشم و نيز همانند شربت تلخى است كه ناگزير جرعه جرعه در حلقم مى ريزند.گويى زهرمارى است كه به من وارد مى گردد يا گردن بند آتشين است كه گلويم را سخت گرفته است.
من اين جامه خويش را آنقدر وصله زدم كه از وصله زدن آن شرمگين هستم.دنيا گفت:آن را همانند سنگ سوخته اى دور انداز و ديگر خوشايندش نبود كه آن را وصله زنم.گفتم:از من دور شو.صبحگاهان شب رواكار خود را ستايش كنند و رنج بى خوابى از من زدوده شود.اگر مايل باشم جامه اى عبقرى نقش دار ديبايى شما را بر تن خواهم كرد و مغز گندم همراه با سينه جوجه خواهم خورد و آب زلال در ظرف بلورين خواهم نوشيد. اما من خداوند را تصديق مى كنم كه فرمود:
«مَنْ كٰانَ يُرِيدُ اَلْحَيٰاةَ اَلدُّنْيٰا وَ زِينَتَهٰا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمٰالَهُمْ فِيهٰا وَ هُمْ فِيهٰا لاٰ يُبْخَسُونَ .`أُولٰئِكَ اَلَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي اَلْآخِرَةِ إِلاَّ اَلنّٰارُ»
هركس كه دنيا و زيورش را بخواهد،كردارشان را عوض مى دهيم و در دنيا كم و كاستى نخواهند داشت.آنها كسانى هستند كه در آخرت جز جهنم نصيبى ندارند.(هود/16-15).
آنگاه على عليه السّلام فرمود:من چگونه مى توانم در برابر آتشى شكيبا باشم كه اگر شراره اى از آن به زمين برسد،همۀ گياه آن را بسوزاند و اگر كسى به قله اى پناهنده شود،او را خواهد پخت و آتش به قله خواهد انداخت.براى على پيش خداوند مقرب بودن نيكوتر است يا در كام آتش دوزخ رفتن و اندوه از رحمت الهى و در معرض خشم خداوند قرار گرفتن در حالى كه تكذيب كننده حق باشد؟به خدا سوگند،اگر بر خار مغيلان خفته و بسترم از خار درختان بوده و در زنجير و غل آهنين زندانى شوم،در چشم من دوست داشتنى تر است از اينكه محمد صلّى اللّه عليه و آله را در رستاخيز در حالى ديدار كنم كه به يتيم خيانت عمدى كرده باشم.
من هرگز به خاطر نفس رو به پاشيدگى خود در زير انبوه خاكها كه زمانى دراز در آن مى ماند،به يتيم ديگران ستم روا ندارم.و اگر اندكى حيات داشته باشد،نزد دارنده عرش فرود مى آيد.اى پيروان من! خويشتن را دور نگاه داريد از اينكه دنيا نيش هاى خود را به شما فرو كند.دنيا ايمان شما را با نفس دروغ زن خود مى دزدد.اين مركب هاى كوچيدن است كه براى كسانى كه مى بايد سوارشان شوند،پشت خوابانده اند.آگاه باشيد كه سخن توجيه گونه گون مى پذيرد.مبادا كسى اظهار كند كه در كلام على ضد و نقيض وجود دارد.زيرا سخن مى آورد.به من گزارش رسيده كه شخصى از اهالى مدائن پس از اين كه مسلمان شده به آيين مجوس درآمده و جامه بزرگان بر تن كرده است.در بامداد خويشتن را مشك فشان مى سازد و در شامگاه عود هندى بخور مى كند.و پيرامون او بوستانى است كه سيب آن را بو مى كشد و فرش هاى رومى بر تخت وى افكنده اند.هلاك باد او كه فزون تر از هفتاد سال زندگى را سپرى مى كند،و نزديك او مرد كهن سالى است كه از پيرى خود را بر زمين مى كشد و از ظلم قوم خويش نالان است و آنان از آنچه در رزق فزونى دارند به او كمك نمى رسانند.اگر خداوند مرا بر او چيره سازد،همانند گندم او را خرد كرده و حد مرتد را بر او جارى خواهم كرد.و پس از زدن هشتاد تازيانه جهل او را آشكار مى كنم. هلاك باد جامه اى كه از مو و پشم و كرك نيست.نانى نيست كه هنگام افطار نزد او گذارند و اشكى نيست كه در دل شب بر گونه بريزد.اگر او ايمان داشت،بر او حجت بيشترى اقامه مى كردم.زيرا آن چه به او تعلق ندارد،هدر داده است.سوگند به خداوند،برادرم عقيل را نگريستم كه بينوا گشته است.او از من مقدارى از گندم شما مسلمانان را درخواست كرد و چندبار به خاطر شش كيلو جو آمد و رفت تا براى خانواده گرسنه اش بگيرد.روز سوم از شدت گرسنگى نزديك بود كه بر زمين بيفتد.كودكان او از گرسنگى رنگ پريده و از سرمازدگى فرسوده و دلمرده ديدم.آنگاه كه عقيل خواهش خود را تكرار كرد،گوش سپردم،او پنداشت كه من دين خود را خواهم باخت و درپى شادمانى او مى روم.ناگاه آهنى گداختم كه از ترس آن فرار كند،چون طاقت آن را ندارد در تنگ دستى اش شكيبا باشد.آهن گداخته را به پوست او نزديك كردم.عقيل از سوزش و درد آن مانند بيمارى سخت از دردمندى نالان شد.چيزى نمانده بود كه مرا ناسزا گويد.زيرا غضب باطنى و درد شراره آتش كه از آن نالان بود،او را بى تاب ساخته بود گفتم:اى عقيل!مادران داغديده بر تو اشك بريزند.اى عقيل!تو از آهن گداخته اى نالانى كه انسانى آن را تاخته است درحالى كه مى خواهى مرا به دوزخى برانى كه خداوند جبار از غضب خويش آن را برافروخته است ؟ابى عقيل!تو از آزار لمس آتش نالان شدى و من از زبانه آتش نالان نشوم ؟سوگند به خداوند،اگر از امت ها كيفرها را بردارند و آنان را در قبرهاى خويش آسوده و پوسيده رها سازند و رستاخيزى در كار نباشد،من از دشمنى كه ديده بانى دارد و خطاهاى آدمى را آشكار مى سازد،شرمگين هستم.اى عقيل! بر دنيايى كه گرفتارى اش به سان خواب هاى پريشان شبانه سپرى مى شود،شكيبا باش.چه اختلاف فزونى است ميان كسى كه در بستر نعمت خوش آرميده است،با كسى كه خطاپيشه بوده و در دوزخ شيون و زارى دارد!از اين نكته در شگفت نشو.از آن شگفت زده باش كه كسى شبانه بر در خانه من آمد و خوراكى هاى بسته بندى شده از حلوا در ظروفى نهاده بود.به او گفتم:اين چيزها صدقه است يا نذر و يا زكات ؟هركدام از اين ها باشد،بر اهل بيت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله خوردن آن ناروا است و خمس ذو القربى در كتاب و سنت به عوض آن تعيين شده است.آورنده خوراكى ها گفت:اين چيزها نه اين است و نه آن.اينها هديه اى براى شماست.گفتم:اى مرد!مردان داغدار بر تو اشك بريزند.آيا تو قصد دارى كه مرا با معجونى شيرين فريب دهى و از دين خدا خارج سازى ؟تو حيرانى يا ديوانه اى يا هذيان گو هستى ؟آيا در قيامت مردمان از يك دانه خردل باز پرسيده نشوند؟در آن هنگام چه پاسخى دارم ؟در برابر معجونى كه«زقوم»دوزخ را مى نماياند؟
سوگند به خدا،اگر اقليم هاى هفت گانه با هرچه زير آنهاست،به من ارزانى دارند و ساكنان آن هفت اقليم با دارايى شان به بندگى من درآيند كه با ستم كردن درباره مورچه اى و گرفتن جوى از دهان او خداوند را نافرمانى كنم،نه آنها همه را مى پذيرم و نه چنين كارى خواهم كرد.دنياى شما در چشم من از برگ ناچيزى در دهان ملخى كه آن را مى جود،بى ارزش تر است و از استخوان خوكى كه آلوده به بيمارى خوره دور مى افكند، آلوده تر است،و از حنظلى كه مريضى بو كشد و بجود،برايم تلخ تر است.
حال چگونه مى توانم به بسته هاى خوراكى فراهم آمده و نيز حلواى شيرينى رو كنم كه گويى آن را از زهر كشنده مار ياقى تهيه كرده اى ؟خدايا!من از اين نفرت دارم؛همانند نفرت كره اسبى از داغ كردن. من به او ستاره سها مى نمايانم و او ماه را نشانم مى دهد.از تار كركى كه از شترش فرو افتد،دريغ دارد و اكنون قصد دارد كه شتر خوابيده را يك جا ببلعد!آيا من كژدم ها را از سوراخ هاى آنها بيرون مى كشم يا افعى هاى كشنده را در خوابگاهم به بند كشم ؟مرا رها كنيد با همان نمك و پاره هاى نان جوين كه از دنياى شما اختيار كردم و بگذاريد كه با تقواى الهى اميدوار به نجات از عذاب خداوند باشم.
على را با نعمتى فناپذير و لذتى كه گناهانى درپى داشته باشد چه كار؟من و پيروانم با ديدگان تار و معده هاى ته خداوند را ديدار خواهيم كرد.چنين است كه خداوند ايمان آورندگان را مى آزمايد و كفرورزان را هلاك مى سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 469
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 620
ص : 621
ص : 622
ص : 623
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي إِسْحَاقَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: سُئِلَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَيْنَ كُنْتَ وَ آدَمُ فِي اَلْجَنَّةِ قَالَ كُنْتُ فِي صُلْبِهِ وَ هُبِطَ بِي إِلَى اَلْأَرْضِ فِي صُلْبِهِ وَ رَكِبْتُ اَلسَّفِينَةَ فِي صُلْبِ نُوحٍ وَ قُذِفَ بِي فِي اَلنَّارِ فِي صُلْبِ أَبِي إِبْرَاهِيمَ لَمْ يَلْتَقِ لِي أَبَوَانِ عَلَى سِفَاحٍ قَطُّ وَ لَمْ يَزَلِ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَنْقُلُنِي فِي اَلْأَصْلاَبِ اَلطَّيِّبَةِ إِلَى اَلْأَرْحَامِ اَلطَّاهِرَةِ هَادِياً مَهْدِيّاً حَتَّى أَخَذَ اَللَّهُ بِالنُّبُوَّةِ عَهْدِي وَ بِالْإِسْلاَمِ مِيثَاقِي وَ بَيَّنَ كُلَّ شَيْءٍ مِنْ صِفَتِي وَ أَثْبَتَ فِي اَلتَّوْرَاةِ وَ اَلْإِنْجِيلِ ذِكْرِي وَ رَقَانِي إِلَى سَمَائِهِ وَ شَقَّ لِيَ اِسْماً مِنْ أَسْمَائِهِ اَلْحُسْنَى أُمَّتِي اَلْحَمَّادُونَ فَذُو اَلْعَرْشِ مَحْمُودٌ وَ أَنَا مُحَمَّدٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 624 )
روز جمعه پنجم شعبان 3681 - از پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) سؤال شد شما با آدم كجا بوديد در بهشت ؟ فرمود در پشت او بودم و مرا بزمين فرود آورد و در پشت نوح بر كشتى سوار شدم و در پشت ابراهيم به آتش افكنده شدم و هيچ پدر و مادرى بر من هرگز بزنا ملاقات نكردند و هميشه خدا مرا از اصلاب پاك بارحام پاك نقل كرد، در طريق هدايت تا بنبوت از من تعهد گرفت و پيمان اسلام از من ستد و همه صفات مرا بيان كرد و در تورات و انجيل مرا ياد كرد و بآسمانش بالا برد و نامى از نامهاى نيكش برايم باز گرفت امتم حمدگويانند و پروردگار عرش محمود است و من محمدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 624
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله پرسيدند:شما و آدم عليه السّلام در كجاى بهشت بوديد؟پيامبر فرمود:من بر پشت او بودم كه مرا فرود آورد.و آن گاه بر پشت نوح در كشتى بودم و بعد بر پشت ابراهيم در آتش افتادم.هيچ پدر و مادرى درباره من يكديگر را در زنا ديدار نكردند و پيوسته خداوند مرا از صلب هاى پاك به رحم هاى پاك منتقل كرده و همه هدايت گر و هدايت شده بودند. آنگاه در ارتباط با پيامبرى از من پيمان گرفت و در اسلام از من ميثاق ستاند.خداوند تمام ويژگى هايم را وصف فرمود:و در تورات و انجيل از من نام برد و به آسمان بالا كشاند و اسمى از اسماى نيكوى خويش را برايم قرار داد.امت من زبان به حمد او مى گشايند و پروردگار عرش محمود است و من محمد هستم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 471
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 624
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: دَخَلَ ضِرَارُ بْنُ ضَمْرَةَ اَلنَّهْشَلِيُّ عَلَى مُعَاوِيَةَ بْنِ أَبِي سُفْيَانَ قَالَ لَهُ صِفْ لِي عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ أَ وَ تُعْفِينِي فَقَالَ لاَ بَلْ صِفْهُ لِي فَقَالَ لَهُ ضِرَارٌ رَحِمَ اَللَّهُ عَلِيّاً كَانَ وَ اَللَّهِ فِينَا كَأَحَدِنَا يُدْنِينَا إِذَا أَتَيْنَاهُ وَ يُجِيبُنَا إِذَا سَأَلْنَاهُ وَ يُقَرِّبُنَا إِذَا زُرْنَاهُ لاَ يُغْلَقُ لَهُ دُونَنَا بَابٌ وَ لاَ يَحْجُبُنَا عَنْهُ حَاجِبٌ وَ نَحْنُ وَ اَللَّهِ مَعَ تَقْرِيبِهِ لَنَا وَ قُرْبُهُ مِنَّا لاَ نُكَلِّمُهُ لِهَيْبَتِهِ وَ لاَ نَبْتَدِيهِ لِعَظَمَتِهِ فَإِذَا تَبَسَّمَ فَعَنْ مِثْلِ اَللُّؤْلُؤِ اَلْمَنْظُومِ فَقَالَ مُعَاوِيَةُ زِدْنِي مِنْ صِفَتِهِ فَقَالَ ضِرَارٌ رَحِمَ اَللَّهُ عَلِيّاً كَانَ وَ اَللَّهِ طَوِيلَ اَلسَّهَادِ قَلِيلَ اَلرُّقَادِ يَتْلُو كِتَابَ اَللَّهِ آنَاءَ اَللَّيْلِ « وَ أَطْرٰافَ اَلنَّهٰارِ » وَ يَجُودُ لِلَّهِ بِمُهْجَتِهِ وَ يَبُوءُ إِلَيْهِ بِعَبْرَتِهِ لاَ تُغْلَقُ لَهُ اَلسُّتُورُ وَ لاَ يَدَّخِرُ عَنَّا اَلْبُدُورَ وَ لاَ يَسْتَلِينُ اَلاِتِّكَاءَ وَ لاَ يَسْتَخْشِنُ اَلْجَفَاءَ وَ لَوْ رَأَيْتَهُ إِذْ مُثِّلَ فِي مِحْرَابِهِ وَ قَدْ أَرْخَى اَللَّيْلُ سُدُولَهُ وَ غَارَتْ نُجُومَهُ وَ هُوَ قَابِضٌ عَلَى لِحْيَتِهِ يَتَمَلْمَلُ تَمَلْمُلَ اَلسَّلِيمِ وَ يَبْكِي بُكَاءَ اَلْحَزِينِ وَ هُوَ يَقُولُ يَا دُنْيَا إِلَيَّ تَعَرَّضْتِ أَمْ إِلَيَّ تَشَوَّقْتِ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لاَ حَاجَةَ لِي فِيكِ أَبَنْتُكِ ثَلاَثاً لاَ رَجْعَةَ لِي عَلَيْكِ ثُمَّ وَاهٍ وَاهٍ لِبُعْدِ اَلسَّفَرِ وَ قِلَّةِ اَلزَّادِ وَ خُشُونَةِ اَلطَّرِيقِ قَالَ فَبَكَى مُعَاوِيَةُ وَ قَالَ حَسْبُكَ يَا ضِرَارُ كَذَلِكَ كَانَ وَ اَللَّهِ عَلِيٌّ رَحِمَ اَللَّهُ أَبَا اَلْحَسَنِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 624 )
2 - ضرار بن ضمره نهشلى بمعاوية بن ابى سفيان وارد شد، معاويه باو گفت على (عليه السّلام) را برايم وصف كن گفت مرا معاف ميدارى ؟ گفت نه ضرار گفت خدا على (عليه السّلام) را رحمت كند در ميان ما چون يكى از ما بود و وقتى نزد او مى رفتيم ما را بخود نزديك ميكرد و چون از او پرسشى ميكرديم بما جواب ميداد و چون ديدنش ميرفتيم ما را مقرب ميساخت در بروى ما نمى بست و دربانى بر ما نميگمارد و بخدا با همه اينكه ما را بخود نزديك ميكرد و بما نزديك بود از هيبتش ياراى سخن گفتن با او نداشتيم و از بزرگواريش آغاز سخن با او نميكرديم و چون لب خند ميزد از دندانى بود مانند در رشته كشيده معاويه گفت وصف بيشترى از او كن ضرار گفت رحم اللّٰه عليا بخدا بسيار بيدار بود و كم خواب همه وقت شب و هر ساعت روز قرآن ميخواند و جان در راه خدا ميداد و اشك باستان او ميريخت پرده براى او افكنده نميشد و كيسه هاى زر از ما ذخيره نميكرد براى وابسته خود نرمى نداشت و بر جفاكاران بدخوئى نميكرد اگر او را ميديدى كه در محراب عبادت متمثل ميشد در وقتى كه شب پرده ظلمت افكنده و اختران سرازير افق شدند و او دست بريش گرفته و چون مار گزيده بر خود ميپيچيد و چون غمنده ميگريست و ميگفت اى دنيا خود را برخ من ميكشى و مرا مشتاق خود ميسازى ؟ هيهات هيهات من نيازى بتو ندارم و تو را سه طلاق دادم كه رجوعى ندارد. سپس ميفرمود آه آه از دورى راه و كمى توشه و سختى طريق، معاويه گريست و گفت اى ضرار تو را بس است بخدا على چنين بود خدا رحمت كند أبو الحسن را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 624
الأمالی (للصدوق)
2.اصبغ بن نباته مى گويد:ضرار بن ضمره پيش معاويه آمد.معاويه گفت:على را براى من توصيف كن.ضرار گفت:آيا در امان هستم ؟معاويه گفت:نه.ولى او را بشناسان.ضرار گفت:خداوند،على عليه السّلام را رحمت كند.او در ميان ما مانند يكى از ما بود.آن گاه كه پيش او مى رفتيم،ما را به خود نزديك مى نمود و هرسؤالى كه داشتيم،پاسخ ما را مى داد.در سرا را به روى ما نمى بست و دربانى بر ما نمى گماشت.بااين همه از هيبت على نمى توانستيم با او سخن بر زبان آوريم.بزرگوارى اش اجازه نمى داد كه ما سخن را شروع كنيم.آن گاه كه لبخند مى زد،دندان او همانند درّ رشته شده آشكار مى شود.
معاويه گفت بيشتر بگو.ضرار گفت خداوند على عليه السّلام را رحمت كند كه بسيار بيدار مى ماند و اندك مى خفت.در پاره هاى شب و روز قرآن تلاوت مى كرد و جان در راه خداوند مى بخشيد و در پيشگاه او گريان بود.هيچ گاه پرده اى مانند شاهان بر رخسار او افكنده نمى شد و كيسه هاى طلا را از ما پنهان نمى نمود.در برابر نزديكان خويش نرم رفتار نبود و در برابر جفاپيشگان بدخلقى نداشت.اگر على عليه السّلام را مشاهده مى كردى او در محراب عبادت بود؛هنگامى كه شب پرده سياهى اش را انداخته و ستارگان در جانب افق پديدار شده بودند،على دست بر ريش خود گرفته و همانند مارگزيده اى بر خود مى پيچيد و مانند اندوهگينى گريان بود و پيوسته مى گفت:اى دنيا!آيا خود را در چشم من مى آرايى ؟مرا شيفته خويش مى سازى ؟هيهات هيهات.من هيچ احتياجى به تو نداشته و تو را سه طلاقه كرده ام و رجوعى در آن نخواهد بود.آن گاه مى فرمود:آه آه.از دورى راه آخرت و اندك بودن رهتوشه و دشوارى طريق!در اين هنگام معاويه گريان شد و گفت:اى ضرار!تو را به خدا بس كن.يعنى على چنين بود؟خداوند ابو الحسن را رحمت كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 471
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ اَلنَّضْرِ اَلْخَزَّازِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ اَلْجُعْفِيِّ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : يَا جَابِرُ أَ يَكْتَفِي مَنِ اِنْتَحَلَ اَلتَّشَيُّعَ أَنْ يَقُولَ بِحُبِّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ فَوَ اَللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلاَّ مَنِ اِتَّقَى اَللَّهَ وَ أَطَاعَهُ وَ مَا كَانُوا يُعْرَفُونَ يَا جَابِرُ إِلاَّ بِالتَّوَاضُعِ وَ اَلتَّخَشُّعِ وَ كَثْرَةِ ذِكْرِ اَللَّهِ وَ اَلصَّوْمِ وَ اَلصَّلاَةِ وَ اَلتَّعَهُّدِ لِلْجِيرَانِ مِنَ اَلْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ اَلْمَسْكَنَةِ وَ اَلْغَارِمِينَ وَ اَلْأَيْتَامِ وَ صِدْقِ اَلْحَدِيثِ وَ تِلاَوَةِ اَلْقُرْآنِ وَ كَفِّ اَلْأَلْسُنِ عَنِ اَلنَّاسِ إِلاَّ مِنْ خَيْرٍ وَ كَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِي اَلْأَشْيَاءِ فَقَالَ جَابِرٌ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ لَسْتُ أَعْرِفُ أَحَداً بِهَذِهِ اَلصِّفَةِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا جَابِرُ لاَ يَذْهَبَنَّ بِكَ اَلْمَذَاهِبُ أَ حَسْبُ اَلرَّجُلِ أَنْ يَقُولَ أُحِبُّ عَلِيّاً وَ أَتَوَلاَّهُ فَلَوْ قَالَ إِنِّي أُحِبُّ رَسُولَ اَللَّهِ وَ رَسُولُ اَللَّهِ خَيْرٌ مِنْ عَلِيِّ ٍّ ثُمَّ لاَ يَعْمَلُ بِعَمَلِهِ وَ لاَ يَتَّبِعُ سُنَّتَهُ مَا نَفَعَهُ حُبُّهُ إِيَّاهُ شَيْئاً فَاتَّقُوا اَللَّهَ وَ اِعْمَلُوا لِمَا عِنْدَ اَللَّهِ لَيْسَ بَيْنَ اَللَّهِ وَ بَيْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ أَحَبُّ اَلْعِبَادِ إِلَى اَللَّهِ وَ أَكْرَمُهُمْ عَلَيْهِ أَتْقَاهُمْ لَهُ وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِهِ وَ اَللَّهِ مَا يُتَقَرَّبُ إِلَى اَللَّهِ جَلَّ ثَنَاؤُهُ إِلاَّ بِالطَّاعَةِ مَا مَعَنَا بَرَاءَةٌ مِنَ اَلنَّارِ وَ لاَ عَلَى اَللَّهِ لِأَحَدٍ مِنْ حُجَّةٍ مَنْ كَانَ لِلَّهِ مُطِيعاً فَهُوَ لَنَا وَلِيٌّ وَ مَنْ كَانَ لِلَّهِ عَاصِياً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ وَ لاَ تُنَالُ وَلاَيَتُنَا إِلاَّ بِالْوَرَعِ وَ اَلْعَمَلِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 625 )
3 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود اى جابر كسى كه خود را بتشيع ميبندد بهمين اكتفاء ميكند كه خود را دوست ما داند؟! بخدا نيست شيعه ما مگر كسى كه تقواى از خدا دارد و فرمان او برد و شناخته نشوند جز بتواضع و خشوع و كثرت ذكر خدا و روزه و نماز و احوالپرسى همسايگان فقير و مستمند و قرض داران و يتيمان و راستگوئى و خواندن قرآن و نگهدارى زبان از مردم جز بخير و آنها امينان عشيره خود باشند در هر چيز، جابر عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه من كسى را باين اوصاف نميشناسم، فرمود اى جابر بخود راه مده كه براى مردى همين بس است كه بگويد من رسول خدا را دوست دارم با اينكه رسول خدا به از على است (عليه السّلام) و كردار او را نداشته باشد و پيرو روشش نگردد كه محبت او برايش سودى ندارد از خدا بترسيد و براى آنچه نزد خداست عمل كنيد، ميان خدا و احدى خويشى نيست دوستترين مردم نزد خدا و گراميترين آنها بدرگاهش با تقواتر و فرمانبرتر آنها است بخدا كه تقرب بخداى جل ثنائه ميسر نشود مگر بطاعت، ما برات آزادى از دوزخ همراه نداريم و احدى بر خدا حجتى ندارد هر كه مطيع خداست دوست ما است و هر كه نافرمان خداست دشمن ما است بدوستى ما نتوان رسيد جز بورع و كردار.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 625
الأمالی (للصدوق)
3.جابر بن يزيد جعفى مى گويد:امام باقر عليه السّلام فرمود:اى جابر!كسى كه خود را به آيين تشيع منسوب مى سازد و فقط به محبت اهل بيت عليه السّلام بسنده مى كند،شيعه ما نيست.سوگند به خداوند شيعه ما نيست مگر اينكه از خدا پروا داشته باشد و فرمان او ببرد و جز با ويژگى هاى فروتنى و خشوع و فزونى ياد خدا و روزه و نماز و تعهد در برابر همسايه هاى بينوا و كسان تنگ دست و وام داران و يتيمان و راست گفتارى و تلاوت قرآن و بازداشتن زبان از آزاررسانى به مردم و امانت دارى در ميان خويشان شناخته نشوند.
گفتم:اى پسر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله من شيعه اى را با اين ويژگى هاى اخلاقى سراغ ندارم. امام باقر عليه السّلام فرمود:اى جابر!آيا براى شخصى همين كفايت مى كند كه او بگويد من رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله را دوست دارم،اما رفتار او را نداشته باشد و از سنت او پيروى نكند؟ پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كه از على عليه السّلام والاتر است.دوست داشتن چنين مسلمانى سودمند نيست.بعد فرمود:از خداوند بترسيد و براى آن چه پيش اوست،تلاش كنيد.ميان خدا و بنده اى خويشاوندى وجود ندارد.محبوب ترين و ارجمندترين كسان پيش پروردگار پروا پيشه ترين و فرمان برترين آنان است.سوگند به خدا كه تقرب حق جز با اطاعت او به دست نمى آيد و ما خاندان پيامبر جواز آزادى از آتش دوزخ را نداريم همچنين هيچ كس بر خداوند حجت ندارد.هركس فرمانبر اوست،دوست ما اهل بيت عليه السّلام است و هركس او را نافرمانى مى كند،دشمن ما است.بى گمان به محبت ما اهل بيت عليه السّلام نمى توان دست يافت،مگر از ورع و عمل.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 473
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 625
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: خَرَجْتُ أَنَا وَ أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَتَّى إِذَا كُنَّا بَيْنَ اَلْقَبْرِ وَ اَلْمِنْبَرِ إِذَا هُوَ بِأُنَاسٍ مِنَ اَلشِّيعَةِ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ فَرَدُّوا عَلَيْهِ اَلسَّلاَمَ ثُمَّ قَالَ إِنِّي وَ اَللَّهِ لَأُحِبُّ رِيحَكُمْ وَ أَرْوَاحَكُمْ فَأَعِينُونِي عَلَى ذَلِكَ بِوَرَعٍ وَ اِجْتِهَادٍ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ وَلاَيَتَنَا لاَ تُنَالُ إِلاَّ بِالْعَمَلِ وَ اَلاِجْتِهَادِ مَنِ اِئْتَمَّ مِنْكُمْ بِعَبْدٍ فَلْيَعْمَلْ بِعَمَلِهِ أَنْتُمْ شِيعَةُ اَللَّهِ وَ أَنْتُمْ أَنْصَارُ اَللَّهِ وَ أَنْتُمُ « اَلسّٰابِقُونَ اَلْأَوَّلُونَ » وَ اَلسَّابِقُونَ اَلْآخِرُونَ اَلسَّابِقُونَ فِي اَلدُّنْيَا إِلَى وَلاَيَتِنَا اَلسَّابِقُونَ فِي اَلْآخِرَةِ إِلَى اَلْجَنَّةِ وَ قَدْ ضَمِنَّا لَكُمُ اَلْجَنَّةَ بِضَمَانِ اَللَّهِ وَ ضَمَانِ رَسُولِهِ مَا عَلَى دَرَجَاتِ اَلْجَنَّةِ أَحَدٌ أَكْثَرَ أَزْوَاجاً مِنْكُمْ فَتَنَافَسُوا فِي فَضَائِلِ اَلدَّرَجَاتِ أَنْتُمُ اَلطَّيِّبُونَ وَ نِسَاؤُكُمُ اَلطَّيِّبَاتُ كُلُّ مُؤْمِنَةٍ حَوْرَاءُ عَيْنَاءُ وَ كُلُّ مُؤْمِنٍ صِدِّيقٌ وَ لَقَدْ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِقَنْبَرٍ يَا قَنْبَرُ أَبْشِرْ وَ بَشِّرْ وَ اِسْتَبْشِرْ فَلَقَدْ مَاتَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ عَلَى أُمَّتِهِ سَاخِطٌ إِلاَّ اَلشِّيعَةَ أَلاَ وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ عُرْوَةً وَ عُرْوَةُ اَلْإِسْلاَمِ اَلشِّيعَةُ أَلاَ وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ دِعَامَةً وَ دِعَامَةُ اَلْإِسْلاَمِ اَلشِّيعَةُ أَلاَ وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ شَرَفاً وَ شَرَفُ اَلْإِسْلاَمِ اَلشِّيعَةُ أَلاَ وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ سَيِّداً وَ سَيِّدُ اَلْمَجَالِسِ مَجَالِسُ اَلشِّيعَةِ أَلاَ وَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ إِمَاماً وَ إِمَامُ اَلْأَرْضِ أَرْضٌ يَسْكُنُهَا اَلشِّيعَةُ وَ اَللَّهِ لَوْ لاَ مَا فِي اَلْأَرْضِ مِنْكُمْ لَمَا أَنْعَمَ اَللَّهُ عَلَى أَهْلِ خِلاَفِكُمْ وَ لاَ أَصَابُوا اَلطَّيِّبَاتِ مَا لَهُمْ فِي اَلدُّنْيَا وَ « اَلْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ » كُلُّ نَاصِبٍ وَ إِنْ تَعَبَّدَ وَ اِجْتَهَدَ فَمَنْسُوبٌ إِلَى هَذِهِ اَلْآيَةِ - « عٰامِلَةٌ نٰاصِبَةٌ `تَصْلىٰ نٰاراً حٰامِيَةً. `تُسْقىٰ مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ. `لَيْسَ لَهُمْ طَعٰامٌ إِلاّٰ مِنْ ضَرِيعٍ. `لاٰ يُسْمِنُ وَ لاٰ يُغْنِي مِنْ جُوعٍ » كُلُّ نَاصِبٍ مُجْتَهِدٍ فَعَمَلُهُ هَبَاءٌ شِيعَتُنَا يَنْظُرُونَ بِنُورِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ خَالَفَهُمْ يَتَقَلَّبُ [يَنْقَلِبُ] بِسَخَطِ اَللَّهِ وَ اَللَّهِ مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ شِيعَتِنَا يَنَامُ إِلاَّ أَصْعَدَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِرُوحِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَإِنْ كَانَ قَدْ أَتَى عَلَيْهِ أَجَلُهُ جَعَلَهُ فِي كُنُوزِ رَحْمَتِهِ وَ فِي رِيَاضِ جَنَّتِهِ وَ فِي ظِلِّ عَرْشِهِ وَ إِنْ كَانَ أَجَلُهُ مُتَأَخِّراً عَنْهُ بَعَثَ بِهِ مَعَ أَمِينِهِ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ لِيُؤَدِّيَهُ إِلَى اَلْجَسَدِ اَلَّذِي خَرَجَ مِنْهُ لِيَسْكُنَ فِيهِ وَ اَللَّهِ إِنَّ حُجَّاجَكُمْ وَ عُمَّارَكُمْ لَخَاصَّةُ اَللَّهِ وَ إِنَّ فُقَرَاءَكُمْ لَأَهْلُ اَلْغَنَاءِ وَ إِنَّ أَغْنِيَاءَكُمْ لَأَهْلُ اَلْقُنُوعِ وَ إِنَّكُمْ كُلَّكُمْ لَأَهْلُ دَعْوَةِ اَللَّهِ وَ أَهْلُ إِجَابَتِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 626 )
4 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود من و پدرم بيرون آمديم و بميان قبر و منبر رسيديم جمعى از شيعه در آنجا بودند پدرم بر آنها سلام گفت و جواب دادند. سپس فرمود بخدا من بوى شما را و جان شما را دوست دارم مرا در اين موضوع با ورع و كوشش خود كمك كنيد و بدانيد كه ولايت ما تنها بوسيله كار و كوشش بدست مى آيد هر كدام شما ببنده خدا اقتداء كرديد بايد كار او را بكنيد، شما شيعه خدا و انصار خدا و پيشروان اول و پيشروان آخريد و در دنيا پيشروان بولايت ما و در آخرت پيشروان بهشتند ما براى شما بهشت را بحساب ضمانت خدا و رسولش ضمانت كرديم در درجات بهشت كس بيشتر از شما زن ندارد در برترى درجات رقابت كنيد شما پاكيد و زنهاى شما پاك هر زن مؤمنه حوريه شوخ چشمى است و هر مرد مؤمن صديقى است امير المؤمنين (عليه السّلام) بقنبر فرمود اى قنبر مژده گير و مژده ده و خرسند باش كه پيغمبر مرد و بر همه امتش خشمگين بود جز بر شيعه هلا براى هر چيزى دستگيره ايست دستگيره اسلام شيعه است هلا براى هر چيز ستونى است و ستون اسلام شيعه است، براى هر چيز كنگره ايست و كنگره اسلام شيعه است براى هر چيز سيديست و سيد مجالس، مجالس شيعه است هلا براى هر چيز امامى است و امام زمين سرزمينى است كه شيعه ساكنند بخدا اگر شما در زمين نبوديد خدا نعمت بمخالفان شما نميداد و به طيباتى نميرسيدند كه در دنياداران و در آخرت بهره اى ندارند، هر ناصبى گر چه عبادت كند و بكوشد مشمول اين آيه است (غاشيه-3) كار كن و رنج كش در آتش سوزان افتد و از چشمه داغ نوشد جز ضريع خوراكى ندارند 7 كه فربه نكند و گرسنگى نبرد. هر ناصبى كوشا كارش بر باد است، شيعه ما بنور خداى عز و جل نگرند و مخالفان آنها در خشم خدا ميغلطند، بخدا هيچ بنده از شيعيان ما نخوابد جز آنكه خدا روحش را بآسمان بالا برد و اگر مرگش رسيده آن را در گنجينه رحمت خود نهد و اگر نه آن را با فرشته امينى باز فرستد كه به تنش برساند كه از آن بيرون شده تا در آن برجاى شود بخدا حاجيان و عمره كننده هاى شما مخصوصان خدايند و فقيران شما بى نيازند و توانگران شما با قناعت دمساز و شما همه اهل دعوت خدا و اجابت او هستيد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 626
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:من و پدرم ميان قبر و منبر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بوديم.گروهى از شيعه در آنجا گرد آمده بودند.پدرم به آنان سلام كرد و آنان پاسخ دادند.آنگاه به آنان چنين فرمود: سوگند به خداوند كه بو و جان تان را دوست دارم.مرا در امر ولايت با ورع و عمل خود مدد رسانيد و آگاه باشيد كه ولايت ما،فقط كار و كوشيدن به دست مى آيد.هريك از شما كه به بنده حق اقتدا كرديد مى بايستى رفتار او را داشته باشيد.شما شيعه خدا و ياران او هستيد و نيز پيشتازان نخستين و واپسين هستيد و پيشتازان نخستين در دنيا با ولايت ما پيشتازان آخرت در راه بهشت خواهد ماند.ما براى شما بهشت را ضمانت مى كنيم با ضمانت خدا و پيامبرش نسبت به مرتبه هاى بهشت،كسى فزون تر از شما همسر ندارد.
پس در دست يابى به فضيلت هاى والاى بهشتى رقابت داشته باشيد.شما در بهشت پاكيزه هستيد و زنان شما نيز پاكيزه اند.هرزن ايمان آورنده حوريه شوخ چشمى است و هرمرد ايمان آورده صديقى خواهد بود.
آن گاه پدرم چنين فرمود:امير مومنان عليه السّلام به قنبر فرمود:اى قنبر!بشارت بگير و بشارت بده و خشنود بمان كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در حالى از دنيا چشم پوشيد كه بر تمام امت مسلمان به جز شيعه خشم داشت.بعد فرمود:براى هرچيزى دست آويزى است.دست آويز اسلام شيعه است.براى هرچيزى ستونى است ستون اسلام شيعه است.براى هرچيزى كنگره اى است،كنگره اسلام شيعه است.براى هر چيزى سرورى است و سرور مجلس ها مجلس هاى شيعه است.براى هرچيزى پيشوايى است و پيشواى زمين جايى است كه شيعه در آن سكونت دارد.سوگند به خداوند كه اگر شما پيروان على عليه السّلام در زمين نبوديد،خداوند به مخالفان ولايت نهمت عطا نمى كرد و آنان به چيزهاى پاكيزه در دنيا دست نمى يافتند و در آخرت از آن هيچ نصيب نمى برند.هردشمن اهل بيت عليه السّلام هرچند كه عبادت كرده و تلاش كند،مصداق اين آيه خواهد بود:
«عٰامِلَةٌ نٰاصِبَةٌ * `تَصْلىٰ نٰاراً حٰامِيَةً *`تُسْقىٰ مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ *`لَيْسَ لَهُمْ طَعٰامٌ إِلاّٰ مِنْ ضَرِيعٍ *`لاٰ يُسْمِنُ وَ لاٰ يُغْنِي ».
كاركنندۀ رنج بر،در آتش سوزان مى افتد و از چشمه هاى داغ مى نوشد، غذايى جز ضريع ندارد كه چاق نمى كند و از گرسنگى بى نياز نمى كند.(غاشيه/7-3).
كوشش هردشمن اهل بيت عليه السّلام بر باد خواهد رفت.شيعه ما به نور خداوند خواهد نگريست و دشمنان آنان در غضب الهى غوطه ورند.سوگند به خدا كه هيچ كس از پيروان ما نخوابد مگر اينكه پروردگار روح خود را به سوى آسمان بالا برد.اگر اجل او فرا رسيده باشد،روح او را در گنجينه رحمت خويش خواهد گذاشت وگرنه آن را همراه فرشته امينى بر زمين خواهد فرستاد كه به كالبدش بازگردد و مستقر شود.سوگند به خدا كه حج كنندگان و عمره كنندگان شيعه خاصان حق مى باشند و بينوايان شيعه اغنيا هستند و توانگران شيعه با قناعت خو كرده اند.شما شيعيان همگى دعوت خدا و نيز اجاب او هستيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 473
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 626
ص : 627
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مَرْوَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : شَعْبَانُ شَهْرِي وَ رَمَضَانُ شَهْرُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَنْ صَامَ مِنْ شَهْرِي يَوْماً كُنْتُ شَفِيعَهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَنْ صَامَ شَهْرَ رَمَضَانَ أُعْتِقَ مِنَ اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 628 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود شعبان ماه من است و رمضان ماه خداى عز و جل هر كه يك روز از ماه مرا روزه دارد من در قيامت شفيع اويم و هر كه ماه رمضان را روزه دارد از دوزخ آزاد گردد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 628
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:شعبان ماه من است و رمضان ماه خداوند است.هركس يك روز از ماه مرا روزه بگيرد،در رستاخيز از او شفاعت خواهم كرد و هركس يك روز از رمضان را روزه بگيرد،از آتش دوزخ رهايى يابد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 475
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 628
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ اَلصَّلْتِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ قَالَ فِي كُلِّ يَوْمٍ مِنْ شَعْبَانَ سَبْعِينَ مَرَّةً أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ اَلتَّوْبَةَ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ جَوَازاً عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ أَدْخَلَهُ [أَحَلَّهُ] دَارَ اَلْقَرَارِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 628 )
6 - امام رضا (عليه السّلام) ميفرمود هر كه در هر روز از شعبان هفتاد بار بگويد استغفر اللّٰه و أسأله التوبة خدا برائت از دوزخ و گذرنامه از صراط برايش نويسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 628
الأمالی (للصدوق)
6.امام رضا عليه السّلام فرمود:هركس در ماه شعبان هفتاد بار«استغفر اللّه و اسئله التوبه» بگويد خداوند برائت از آتش دوزخ و نيز اجازه عبور از صراط را براى او ثبت خواهد كرد و او را وارد«دار القرار»مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 477
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ اَلْيَقْطِينِيُّ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِي شَعْبَانَ رَبَّاهَا اَللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ لَهُ كَمَا يُرَبِّي أَحَدُكُمْ فَصِيلَهُ حَتَّى يُوَافِيَ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ قَدْ صَارَتْ لَهُ مِثْلُ أُحُدٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 628 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه در شعبان صدقه اى دهد خدا آن را بپرورد چنانچه يكى از شماها كره شترش را ميپرورد تا روز قيامت آن را چون كوه دريابد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 628
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس در شعبان صدقه اى بدهد،خداوند آن را پرورش مى دهد؛همان سان كه كسى از شما كره شتر خود را پرورش مى دهد.صدقه دهنده در شعبان صدقه اش را در رستاخيز همانند كوه احد مى نگرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 477
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : يَا إِسْحَاقُ صَانِعِ اَلْمُنَافِقَ بِلِسَانِكَ وَ أَخْلِصْ وُدَّكَ لِلْمُؤْمِنِ وَ إِنْ جَالَسَكَ يَهُودِيٌّ فَأَحْسِنْ مُجَالَسَتَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 628 )
8 - اسحق بن عمار فرمود با منافقان زبانبازى كن و با مؤمن اخلاص ورز و اگر يهودى با تو همنشين شد با او خوش باش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 628
الأمالی (للصدوق)
8.اسحق بن عمار مى گويد امام صادق عليه السّلام فرمود:با نفاق ورز زبان بازى كن،اما با ايمان آورده اخلاص داشته باش و اگر يك فرد يهودى با تو همنشين شد،همنشين نيكويى براى او باش.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 477
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ أَبِي أَحْمَدَ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ اَلْأَزْدِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ اَلْأَحْمَرِ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ سَمِعْتُ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: طَلَبَةُ هَذَا اَلْعِلْمِ عَلَى ثَلاَثَةِ أَصْنَافٍ أَلاَ فَاعْرِفُوهُمْ بِصِفَاتِهِمْ وَ أَعْيَانِهِمْ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلْمِرَاءِ وَ اَلْجَدَلِ [اَلْجَهْلِ] وَ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلاِسْتِطَالَةِ وَ اَلْخَتْلِ وَ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلْفِقْهِ وَ اَلْعَمَلِ فَأَمَّا صَاحِبُ اَلْمِرَاءِ وَ اَلْجَدَلِ [اَلْجَهْلِ] تَرَاهُ مُوذِياً مُمَارِياً لِلرِّجَالِ فِي أَنْدِيَةِ اَلْمَقَالِ قَدْ تَسَرْبَلَ بِالتَّخَشُّعِ وَ تَخَلَّى مِنَ اَلْوَرَعِ فَدَقَّ اَللَّهُ مِنْ هَذَا حَيْزُومَهُ وَ قَطَعَ مِنْهُ خَيْشُومَهُ وَ أَمَّا صَاحِبُ اَلاِسْتِطَالَةِ وَ اَلْخَتْلِ فَإِنَّهُ يَسْتَطِيلُ عَلَى أَشْبَاهِهِ مِنْ أَشْكَالِهِ وَ يَتَوَاضَعُ لِلْأَغْنِيَاءِ مِنْ دُونِهِمْ فَهُوَ لِحَلْوَائِهِمْ هَاضِمٌ وَ لِدِينِهِ حَاطِمٌ فَأَعْمَى اَللَّهُ مِنْ هَذَا بَصَرَهُ وَ قَطَعَ مِنْ آثَارِ اَلْعُلَمَاءِ أَثَرَهُ وَ أَمَّا صَاحِبُ اَلْفِقْهِ وَ اَلْعَمَلِ تَرَاهُ ذَا كَآبَةٍ وَ حُزْنٍ قَدْ قَامَ اَللَّيْلَ فِي حِنْدِسِهِ وَ قَدِ اِنْحَنَى فِي بُرْنُسِهِ يَعْمَلُ وَ يَخْشَى خَائِفاً وَجِلاً مِنْ كُلِّ أَحَدٍ إِلاَّ مِنْ كُلِّ ثِقَةٍ مِنْ إِخْوَانِهِ فَشَدَّ اَللَّهُ مِنْ هَذَا أَرْكَانَهُ وَ أَعْطَاهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَمَانَهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 629 )
9 - امير المؤمنين (عليه السّلام) فرمود طالبان اين علم سه دسته اند آنها را بوصف و خاصيتشان بشناسيد يك دسته براى خود نمائى و جدل آموزند و دسته اى براى گردن فرازى و بخود باليدن و دسته سوم براى فهميدن و عمل كردن، آنكه براى خود نمائى و جدل باشد ملاحظه اش كنى كه آزاركننده است و با مردان در انجمنها مباحثه دراندازد، برونى خاشع دارد و درونى تهى از تقوى خدا از اين راه كمرش را بشكند و بينيش را ببرد آنكه گرد نفر از است و خودنما بر هم كارانى چون خودش گردن فرازى كند و براى توانگران فرومايه تواضع كند، شيرينى آنان را بخورد و دين خود را ببرد، خدا از اين رو ديده اش را نابينا كند و از ميان علمايش براندازد، آنكه صاحب فهم و عمل است او را بينى كه دلگرفته و غمنده است، در تاريكى شب برخيزد و زير شب كلاهش بخمد و كار كند و از هر كسى نگرانست جز برادران مورد وثوقش خدا اركانش را محكم كند و در قيامت امانش دهد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 629
الأمالی (للصدوق)
9.على عليه السّلام فرمود:جويندگان دانايى سه گروه اند.با ويژگى هاى آنان آشنا شويد. گروهى از عالمان به منظور خودنمايى و جدال دانش مى اندوزند و گروهى ديگر از عالمان براى گردن فرازى و فخركردن و گروه سوم براى فهم و كوشش دانش مى آموزند.گروه نخست را مى بينى كه آزار مى دهند و در نشست ها بحث و جدال مى كنند.آنان ظاهرى خاشع دارند و باطنى خالى از ورع.خداوند كمرشان را شكسته و خوارشان مى كند.اما گروه دوم در برابر توانگران خود را خوار مى سازد.شيرينى شان را خورده و دين خود را تباه مى سازد.به همين دليل خداوند او را كوردل كرده و از حلقه اهل علم بيرون مى افكند.اما گروه سوم را مى نگرى كه پيوسته اندوهگين است و در دل شب به عبادت برمى خيزد و مى كوشد و نسبت به ديگران نگرانى دارد،مگر دوستان قابل اعتماد.خداوند ركن هاى ايمان او را استوار دارد و او را در رستاخيز آسوده مى كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 477
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 629
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ اَلْفَامِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ اَلْأَنْبَارِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيِّ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَخْبِرْنِي بِعَدَدِ اَلْأَئِمَّةِ بَعْدَكَ فَقَالَ يَا عَلِيُّ هُمُ اِثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ وَ آخِرُهُمُ اَلْقَائِمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 629 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) در جواب سؤال على (عليه السّلام) از شماره امامان فرمود اى على دوازده نفرند اولشان توئى و آخرشان قائم و صلى اللّٰه محمد و آله الطاهرين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 629
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!شمار پيشوايان پس از من دوازده است. نخستين پيشوا تو هستى و واپسين پيشوا قائم(عج)است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 479
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ فِي دَارِ اَلسَّيِّدِ أَبِي مُحَمَّدٍ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيِّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ عَبْدُ اَلْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى بْنِ أَحْمَدَ بْنِ عِيسَى اَلْجَلُودِيُّ اَلْبَصْرِيُّ بِالْبَصْرَةِ سَنَةَ سَبْعَ عَشْرَةَ وَ ثَلاَثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ اَلْحِمَّانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَبِي اَلرَّبِيعِ [اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلرَّبِيعِ] عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَسَمَ اَلْخَلْقَ قِسْمَيْنِ فَجَعَلَنِي فِي خَيْرِهِمَا قِسْماً وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي ذِكْرِ أَصْحَابِ اَلْيَمِينِ وَ أَصْحَابِ اَلشِّمَالِ وَ أَنَا مِنْ أَصْحَابِ اَلْيَمِينِ وَ أَنَا خَيْرُ أَصْحَابِ اَلْيَمِينِ ثُمَّ جَعَلَ اَلْقِسْمَيْنِ أَثْلاَثاً فَجَعَلَنِي فِي خَيْرِهَا ثُلُثاً وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ « فَأَصْحٰابُ اَلْمَيْمَنَةِ مٰا أَصْحٰابُ اَلْمَيْمَنَةِ. `وَ أَصْحٰابُ اَلْمَشْئَمَةِ مٰا أَصْحٰابُ اَلْمَشْئَمَةِ. `وَ اَلسّٰابِقُونَ اَلسّٰابِقُونَ » وَ أَنَا مِنَ اَلسَّابِقِينَ وَ أَنَا خَيْرُ اَلسَّابِقِينَ ثُمَّ جَعَلَ اَلْأَثْلاَثَ قَبَائِلَ فَجَعَلَنِي فِي خَيْرِهَا قَبِيلَةً وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ جَعَلْنٰاكُمْ شُعُوباً وَ قَبٰائِلَ لِتَعٰارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اَللّٰهِ أَتْقٰاكُمْ » فَأَنَا أَتْقَى وُلْدِ آدَمَ وَ أَكْرَمُهُمْ عَلَى اَللَّهِ جَلَّ ثَنَاؤُهُ وَ لاَ فَخْرَ ثُمَّ جَعَلَ اَلقَبَائِلَ بُيُوتاً فَجَعَلَنِي فِي خَيْرِهَا بَيْتاً وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ - « إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً ».
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 630 )
روز سه شنبه نهم شعبان سال 3581 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خدا خلق را دو قسمت آفريد و مرا در بهترين قسم نهاد و اين گفتار خداى عز و جل است در ذكر اصحاب يمين و اصحاب شمال من از اصحاب يمين هستم و اين دو قسم را سه قسم فرمود و مرا در بهترين آنها نهاد و اين گفتار خداى عز و جل است (سوره واقعه) اصحاب ميمنت، كدامند اصحاب ميمنت، اصحاب مشأمه، كدامند اصحاب مشأمه، و سابقون سابقون، من از سابقونم، من بهتر سابقونم. سپس همه اين سه قسمت را قبيله قبيله ساخت و مرا در بهترين قبيله نهاد و اين گفتار خداست (سوره حجرات) ما شما را شعبه ها و قبيله ها ساختيم تا همديگر را بشناسيد براستى گراميترين شما نزد خدا با تقواتر شما است، من با تقواتر آدميزادگانم و محترم تر آنان نزد خداى جل ثنائه و بر خود نبالم. سپس قبائل را خاندانها ساخت و مرا در بهترين خاندان نهاد و اين گفته خداى عز و جل است (سوره احزاب) همانا خدا ميخواهد پليدى را از شما خاندان ببرد و شما را خوب پاكيزه كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 630
الأمالی (للصدوق)
مجلس نود و دوم سه شنبه دهم شعبان سال 368 1.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداوند انسان ها را دو گونه خلق كرد و مرا در نيكوترين گونه جاى داد و اين كلام اوست ياد كرد«اصحاب يمن»و«اصحاب شمال».من از اصحاب يمن هستم.آنگاه خداوند اين دو گونه را به سه گونه نهاده است و اين كلام اوست:«اصحاب ميمنه.اصحاب ميمنه چه كسانى هستند؟اصحاب مشئمه.اصحاب مشئمه چه كسانى هستند؟و سابقون السابقون.»(سوره واقعه). من از سابقون(پيشتازان)مى باشم؛نيكوترين پيشتازان.آن گاه خداوند اين سه گونه را در قبايل گوناگون پراكنده ساخت و مرا در بهترين قبيله قرار داد.و اين كلام اوست:
وَ جَعَلْنٰاكُمْ شُعُوباً وَ قَبٰائِلَ لِتَعٰارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اَللّٰهِ أَتْقٰاكُمْ »
«ما شما مردمان را شاخه ها و قبيله ها ساختيم تا يكديگر را باز شناسيد.بى گمان ارجمندترين شما پيش خداوند باتقواترين تان خواهد بود»(حجرات).«و من پروادارترين انسان ها و نيز ارجمندترين مردمان نزد پروردگارم.اما هرگز به خود نمى بالم.آنگاه خداوند قبايل گوناگون را در سراها پراكنده ساخت و مرا در نيكوترين سرا گذاشت.و اين كلام اوست:
«إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً»
همانا خداوند اراده كرده است كه پليدى را از شما اهل بيت براند و شما را نيكو تطهير سازد.»
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 481
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 630
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا اِبْنُ هَرَاسَةَ اَلشَّيْبَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ زِيَادٍ اَلْأَحْمَرُ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّهُ قَرَأَ « وَ كٰانَ أَبُوهُمٰا صٰالِحاً فَأَرٰادَ رَبُّكَ أَنْ يَبْلُغٰا أَشُدَّهُمٰا وَ يَسْتَخْرِجٰا كَنزَهُمٰا » ثُمَّ قَالَ زَيْدٌ حَفِظَهُمَا اَللَّهُ بِصَلاَحِ أَبِيهِمَا فَمَنْ أَوْلَى بِحُسْنِ اَلْحِفْظِ مِنَّا رَسُولُ اَللَّهِ جَدُّنَا وَ اِبْنَتُهُ أُمُّنَا وَ سَيِّدَةُ نِسَائِهِ جَدَّتُنَا وَ أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ صَلَّى مَعَهُ أَبُونَا.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 631 )
2 - زيد بن على بن الحسين (عليه السّلام) اين آيه را خواند (كهف-82) و پدر آن دو كودك خوب بود و خدا خواسته مرد شوند و گنج خود را بر آرند سپس فرمود خدا آن دو كودك را بواسطه خوبى پدرشان حفظ كرد، كى است كه براى حفظ از ما شايسته تر باشد رسول خدا جد ما است، دخترش مادر ما است و بانوى زنانش جده ما است و اول مرد كه باو ايمان آورد و با او نماز خواند پدر ما است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 631
الأمالی (للصدوق)
2.جعفر بن زياد مى گويد:زيد بن على بن الحسين عليه السّلام اين آيه را تلاوت مى كرد:
«وَ كٰانَ أَبُوهُمٰا صٰالِحاً فَأَرٰادَ رَبُّكَ أَنْ يَبْلُغٰا أَشُدَّهُمٰا وَ يَسْتَخْرِجٰا كَنزَهُمٰا»
پس همانا پدر آنها (آن دو كودك)مردى صالح بود،پس پروردگار او اراده كرد كه آنها را به بزرگى شان برساند و آن دو گنج هاى خود را استخراج نمايند.(كهف/82).و آنگاه گفت:چه كسى براى محفوظ داشتن از ما سزاوارتر است ؟پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله نياى ما است.دخترش مادر ما است و سرور زنان پيامبر مادربزرگ ما است.و نخستين مردى كه به آن حضرت ايمان آورد و همراه او نماز گزارد،پدر ما است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 481
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 631
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ هِلاَلٍ اَلْأَحْمَسِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ عَبْدِ اَلْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ قَالَ: بَعَثَ اَلْحَجَّاجُ إِلَى يَحْيَى بْنِ يَعْمُرَ فَقَالَ لَهُ أَنْتَ اَلَّذِي تَزْعُمُ أَنَّ اِبْنَيْ عَلِيٍّ اِبْنَا رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ نَعَمْ وَ أَتْلُو عَلَيْكَ بِذَلِكَ قُرْآناً قَالَ هَاتِ قَالَ أَعْطِنِي اَلْأَمَانَ قَالَ لَكَ اَلْأَمَانُ قَالَ أَ لَيْسَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ - « وَ وَهَبْنٰا لَهُ إِسْحٰاقَ وَ يَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنٰا وَ نُوحاً هَدَيْنٰا مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ دٰاوُدَ وَ سُلَيْمٰانَ وَ أَيُّوبَ وَ يُوسُفَ وَ مُوسىٰ وَ هٰارُونَ وَ كَذٰلِكَ نَجْزِي اَلْمُحْسِنِينَ » ثُمَّ قَالَ « وَ زَكَرِيّٰا وَ يَحْيىٰ وَ عِيسىٰ » أَ فَكَانَ لِعِيسَى أَبٌ قَالَ لاَ قَالَ فَقَدْ نَسَبَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي اَلْكِتَابِ إِلَى إِبْرَاهِيمَ قَالَ مَا حَمَلَكَ عَلَى أَنْ تَرْوِيَ مِثْلَ هَذَا اَلْحَدِيثِ قَالَ مَا أَخَذَ اَللَّهُ عَلَى اَلْعُلَمَاءِ فِي عِلْمِهِمْ أَنْ لاَ يَكْتُمُوا عِلْماً عَلِمُوهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 631 )
3 - حجاج يحيى بن يعمر را خواست و باو گفت توئى كه معتقدى دو پسر على دو پسر رسول خدايند، گفت آرى و براى تو در اين باره قرآن دليل آورم گفت بياور، گفت بمن امان بده گفت در امانى، گفت مگر نيست كه خداى عز و جل ميفرمايد (انعام-84) باو بخشيديم اسحق و يعقوب را همه را رهنمائى كرديم و نوح را پيش از اين رهنمائى كرديم و از نژاد او است داود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هرون و چنان پاداش دهيم نيكوكاران را. سپس فرمود و زكريا و يحيى و عيسى، مگر عيسى پدر داشت، حجاج گفت نه گفت خدا او را در كتاب خود بوسيله مادرش فرزند ابراهيم خوانده است، گفت كه بتو آموخت كه مانند اين حديث را روايت كنى ؟ گفت عهدى كه خدا از علماء گرفته كه علم خود را كتمان نكنند،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 631
الأمالی (للصدوق)
3.عبد الملك بن عمير مى گويد:حجاج،يحيى بن يعمر را احضار كرد و گفت:آيا تو باور دارى كه پسران على بن ابى طالب پسران پيامبرند؟گفت:آرى و مى توانم از قرآن دليل آن را بياورم.حجاج گفت:بگو.يحيى گفت:آيا در امان هستم ؟حجاج گفت:در امان هستى.يحيى گفت:مگر اين كلام خداوند نيست:
«وَ وَهَبْنٰا لَهُ إِسْحٰاقَ وَ يَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنٰا وَ نُوحاً هَدَيْنٰا مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ دٰاوُدَ وَ سُلَيْمٰانَ وَ أَيُّوبَ وَ يُوسُفَ وَ مُوسىٰ وَ هٰارُونَ وَ كَذٰلِكَ نَجْزِي اَلْمُحْسِنِينَ »
اسحاق و يعقوب را به او بخشيديم و همه را هدايت كرديم و نوح را از پيش هدايت نموديم و از نسل اوست داود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون و اينگونه به نيكوكاران پاداش مى دهيم.(انعام/84).و آن گاه فرمود:
«وَ زَكَرِيّٰا وَ يَحْيىٰ وَ عِيسىٰ »
.آيا عيسى عليه السّلام پدر داشت ؟حجاج گفت:نه.يحيى گفت:خداوند او را به خاطر مادرش در كتاب خود پسر ابراهيم خوانده است.حجاج گفت:چه كسى تو را تعليم داد كه همانند اين حديث را نقل كنى ؟يحيى گفت:پيمانى با خداوند از دانايان امت گرفته است كه دانايى خود را نپوشانند،سبب شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 483
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيِّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ عَنْ سَعْدٍ اَلْخَفَّافِ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لَمَّا عُرِجَ بِي إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلسَّابِعَةِ وَ مِنْهَا إِلَى سِدْرَةِ اَلْمُنْتَهَى وَ مِنَ اَلسِّدْرَةِ إِلَى حُجُبِ اَلنُّورِ نَادَانِي رَبِّي جَلَّ جَلاَلُهُ يَا مُحَمَّدُ أَنْتَ عَبْدِي وَ أَنَا رَبُّكَ فَلِي فَاخْضَعْ وَ إِيَّايَ فَاعْبُدْ وَ عَلَيَّ فَتَوَكَّلْ وَ بِي فَثِقْ فَإِنِّي قَدْ رَضِيتُ بِكَ عَبْداً وَ حَبِيباً وَ رَسُولاً وَ نَبِيّاً وَ بِأَخِيكَ عَلِيٍّ خَلِيفَةً وَ بَاباً فَهُوَ حُجَّتِي عَلَى عِبَادِي وَ إِمَامٌ لِخَلْقِي بِهِ يُعْرَفُ أَوْلِيَائِي مِنْ أَعْدَائِي وَ بِهِ يُمَيَّزُ حِزْبُ اَلشَّيْطَانِ مِنْ حِزْبِي وَ بِهِ يُقَامُ دِينِي وَ تُحْفَظُ حُدُودِي وَ تُنْفَذُ أَحْكَامِي وَ بِكَ وَ بِهِ وَ بِالْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ أَرْحَمُ عِبَادِي وَ إِمَائِي وَ بِالْقَائِمِ مِنْكُمْ أَعْمُرُ أَرْضِي بِتَسْبِيحِي وَ تَهْلِيلِي وَ تَقْدِيسِي وَ تَكْبِيرِي وَ تَمْجِيدِي وَ بِهِ أُطَهِّرُ اَلْأَرْضَ مِنْ أَعْدَائِي وَ أُورِثُهَا أَوْلِيَائِي وَ بِهِ أَجْعَلُ « كَلِمَةَ اَلَّذِينَ كَفَرُوا » بِيَ « اَلسُّفْلىٰ » وَ كَلِمَتِيَ اَلْعُلْيَا وَ بِهِ أُحْيِي عِبَادِي وَ بِلاَدِي بِعِلْمِي وَ لَهُ [بِهِ] أُظْهِرُ اَلْكُنُوزَ وَ اَلذَّخَائِرَ بِمَشِيَّتِي وَ إِيَّاهُ أُظْهِرُ عَلَى اَلْأَسْرَارِ وَ اَلضَّمَائِرِ بِإِرَادَتِي وَ أَمُدُّهُ بِمَلاَئِكَتِي لِتُؤَيِّدَهُ عَلَى إِنْفَاذِ أَمْرِي وَ إِعْلاَنِ دِينِي ذَلِكَ وَلِيِّي حَقّاً وَ مَهْدِيُّ عِبَادِي صِدْقاً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 631 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود چون مرا بآسمان هفتم بردند و از آنجا بسدرة المنتهى رساندند و تا بحجابهاى نور، پروردگارم جل جلاله مرا ندا كرد اى محمد تو بنده منى و من پروردگار توام براى من تواضع كن و مرا بپرست و بر من توكل كن و بمن اعتماد كن كه من تو را ببندگى پسنديدم و حبيب و رسول و پيغمبر خود ساختم، و برادرت على را خليفه و باب پسند كردم، او است حجت من بر بندگانم و امام خلقم، باو دوستانم از دشمنانم شناخته شوند و باو حزب شيطان از حزب من جدا شود و باو دينم بر پا گردد و حدودم حفظ شود و احكامم اجراء گردد و بتو و باو و امامان از فرزندانش ببندگانم رحم كنم و بكنيزانم و بقائم از شما زمينم را آباد سازم بتسبيح و تهليل و تقديس و تكبير و تمجيدم و بوسيله او زمين را از دشمنان خود پاك كنم و بدوستانم ارث دهم و باو كلمه كفار بخودم را پست سازم و كلمه خود را برافرازم و باو بندگانم و بلادم را زنده كنم و گنجها و ذخائرش بخواست خودم عيان كنم، او را بر اسرار و درونها باراده خود مطلع سازم و بفرشتگان خود كمك دهم تا او را براى اجراى امر من و اعلان دينم تاييد كنند، او است سرپرست بندگانم بدرستى و رهبر بندگانم براستى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 631
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:آنگاه كه مرا به آسمان هفتم بردند،از آنجا به«سدرة المنته»و حجاب هاى نور نزديك نمودند.آن گاه پروردگارم گفت:اى محمد!تو بنده من هستى و من پروردگارت هستم.در پيشگاه من فروتنى كن و مرا پرستش كن و بر من توكل و اعتماد داشته باش كه تو را به بندگى خويش برگزيدم و نيز تو را دوست و فرستاده خويش قرار دادم،و برادرت على را جانشين و باب هدايت خود پسنديدم.على حجت من بر بندگانم بوده و نيز پيشواى آنان است.با على،دوستان من از دشمنان من بازشناخته خواهند شد،و با او،حزب من از حزب شيطان جدا خواهد گشت.با على دين من استوار و حدود الهى نگاه داشته خواهد شد و نيز به كمك او احكام من پياده مى شود.اى محمد!به خاطر تو و على و پيشوايان از نسل على رحم كرده و با وجود قائم شما زمين خود را با تسبيح و تهليل و تقديس و تكبير و تجهيدم آباد خواهم نمود،و نيز كلمه خود را برخواهم افراشت.
به وسيله قائم(عج)سرزمين هاى خود را احيا كرده و گنج ها و ذخاير آن را به اراده خويش نمايان خواهم ساخت.او را بر اسرار و باطن ها به اراده خود آگاه ساخته و او را با فرشتگان خويش مدد مى رسانم كه امر مرا اجرا كرده و دين مرا تقويت كنند.او بى گمان،سرپرست بندگانم بوده و آنان را به راه حق هدايت خواهد كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 483
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ قَالَ: مَا سَمِعْتُ وَ لاَ اِسْتَفَدْتُ مِنْ هِشَامِ بْنِ اَلْحَكَمِ فِي طُولِ صُحْبَتِي إِيَّاهُ شَيْئاً أَحْسَنَ مِنْ هَذَا اَلْكَلاَمِ فِي صِفَةِ عِصْمَةِ اَلْإِمَامِ فَإِنِّي سَأَلْتُهُ يَوْماً عَنِ اَلْإِمَامِ أَ هُوَ مَعْصُومٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ لَهُ فَمَا صِفَةُ اَلْعِصْمَةِ فِيهِ وَ بِأَيِّ شَيْءٍ تُعْرَفُ قَالَ إِنَّ جَمِيعَ اَلذُّنُوبِ لَهَا أَرْبَعَةُ أَوْجُهٍ لاَ خَامِسَ لَهَا اَلْحِرْصُ وَ اَلْحَسَدُ وَ اَلْغَضَبُ وَ اَلشَّهْوَةُ فَهَذِهِ مَنْفِيَّةٌ عَنْهُ لاَ يَجُوزُ أَنْ يَكُونَ حَرِيصاً عَلَى هَذِهِ اَلدُّنْيَا وَ هِيَ تَحْتَ خَاتَمِهِ لِأَنَّهُ خَازِنُ اَلْمُسْلِمِينَ فَعَلَى مَا ذَا يَحْرِصُ وَ لاَ يَجُوزُ أَنْ يَكُونَ حَسُوداً لِأَنَّ اَلْإِنْسَانَ إِنَّمَا يَحْسُدُ مَنْ هُوَ فَوْقَهُ وَ لَيْسَ فَوْقَهُ أَحَدٌ فَكَيْفَ يَحْسُدُ مَنْ هُوَ دُونَهُ وَ لاَ يَجُوزُ أَنْ يَغْضَبَ لِشَيْءٍ مِنْ أُمُورِ اَلدُّنْيَا إِلاَّ أَنْ يَكُونَ غَضَبُهُ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ فَرَضَ عَلَيْهِ إِقَامَةَ اَلْحُدُودِ وَ أَنْ لاَ تَأْخُذَهُ فِي اَللَّهِ لَوْمَةُ لاَئِمٍ وَ لاَ رَأْفَةٌ فِي دِينِهِ حَتَّى يُقِيمَ حُدُودَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لاَ يَجُوزُ أَنْ يَتَّبِعَ اَلشَّهَوَاتِ وَ يُؤْثِرَ اَلدُّنْيَا عَلَى اَلْآخِرَةِ لِأَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَبَّبَ إِلَيْهِ اَلْآخِرَةَ كَمَا حَبَّبَ إِلَيْنَا اَلدُّنْيَا فَهُوَ يَنْظُرُ إِلَى اَلْآخِرَةِ كَمَا نَنْظُرُ إِلَى اَلدُّنْيَا فَهَلْ رَأَيْتَ أَحَداً تَرَكَ وَجْهاً حَسَناً لِوَجْهٍ قَبِيحٍ وَ طَعَاماً طَيِّباً لِطَعَامٍ مُرٍَّّ وَ ثَوْباً لَيِّناً لِثَوْبٍ خَشِنٍ وَ نِعْمَةً دَائِمَةً بَاقِيَةً لِدُنْيَا زَائِلَةٍ فَانِيَةٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 632 )
5 - محمد بن ابى عمير گويد در اين مدت طولانى كه با هشام بن حكم در صحبت بودم بهترين استفاده من از وى سخنى بود كه در صفت عصمت امام عليه السّلام گفت من از او پرسيدم يك روزى از امام كه آيا معصوم است ؟ فرمود آرى گفتم باو كه حقيقت صفت عصمت در او چيست و بچه دليل شناخته شود؟ گفت همه گناهان چهار سبب دارد كه پنجمى براى آنها نيست: حرص و حسد و خشم و شهوت و اينها از او منفى است روا نيست كه او حريص بر اين دنيا باشد با اينكه زير خاتم او است چون آنكه خزينه دار مسلمانانست و ديگر چه حرصى دارد، نميتواند حسود باشد زيرا انسان بر ما فوق خود حسد ميبرد و احدى ما فوق او نيست و چطور بر زير دست خود حسد ميورزد و روا نيست براى هيچ امر دنيا بخشم آيد مگر آنكه براى خدا غضب كند چون كه خداى عز و جل بر او فرض كرده حدود را اقامه كند و در زمينه خدا تحت تأثير سرزنش و رقت قرار نگيرد تا حدود خداى عز و جل را اقامه كند و نميتواند پيرو شهوت باشد و دنيا را به آخرت ترجيح دهد زيرا خداى عز و جل آخرت را براى او محبوب كرده چنانچه دنيا را براى ما و او بآخرت نگرد بهمان چشمى كه بدنيا نگرد و كسى باشد كه بخاطر روى زشتى روى زيبا را ترك كند و خوراك خوشمزه را براى خوراك تلخ از دست بدهد و جامه نرم را براى جامه زير وانهد و نعمت پايند و باقى را براى دنياى زائل فانى ترك كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 632
الأمالی (للصدوق)
5.محمد بن عمير مى گويد:در زمان درازى كه با هشام بن حكم در گفت وگوى علمى بودم،نيكوترين بهرۀ من از او نكته اى بود كه وى درباره عصمت امام عليه السّلام بر زبان آورد. روزى از او سؤال كردم كه آيا امام معصوم است ؟هشام گفت:آرى.گفتم:حقيقت عصمت در امام كدام است و چرا او معصوم خوانده مى شود؟هشام گفت:گناهان چهار ريشه دارند و نه بيشتر.آنها عبارتند از:حرص و حسد و خشم و شهوت.اين چيزها در امام نبوده و اساسا روا نيست كه امام حرص دنيا داشته باشد،درحالى كه دنيا زير خاتم اوست و او نگهبان اموال مسلمانان است.امام نمى تواند حسد بورزد،چراكه هركس در برابر بالا دست خود رشك ورزى دارد و كسى بالادست امام قابل تصور نيست.و امام چگونه مى تواند در برابر فرودست خويش رشك ورزد؟
و نيز براى امام عليه السّلام روا نيست كه براى كارهاى دنيا خشمگين شود،مگر كارى كه خداوند به خاطر آن خشم گرفته است.زيرا خداوند بر امام اقامه حدود الهى را واجب ساخته است و او در اين باره به ملامت و رقت نمى گرايد تا احكام خداوند را اجرا كند.و نيز امام عليه السّلام نمى تواند از شهوت پيروى كند و دنيا را بر آخرت مقدم شمارد،چراكه خداوند آخرت را در قلب او محبوب ساخته است،همان گونه كه دنيا را محبوب ما كرده است. امام عليه السّلام با همان ديده اى كه به آخرت دارد،دنيا را مى بيند.آيا ديده اى كسى به دليل صورت ناپسند،صورت پسنديده را رها كند و خوراك گوارا را به خاطر خوراك بدمزه از دست بدهد و جامه نرم را در برابر جامه زبر واگذارد،و نعمت پاينده و ماندگار را در برابر دنياى نابودشدنى و فناپذير مقدم نشمارد؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 485
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 632
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَمْدَانَ اَلصَّيْدَلاَنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ اَلْوَاسِطِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ قَالَ أَخْبَرَنَا خَالِدٌ اَلْحَذَّاءُ عَنْ أَبِي قِلاَبَةَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ زَيْدٍ اَلْجَرْمِيِّ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: لَمَّا مَرِضَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ عِنْدَهُ أَصْحَابُهُ قَامَ إِلَيْهِ عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ فَقَالَ لَهُ فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَنْ يُغَسِّلُكَ مِنَّا إِذَا كَانَ ذَلِكَ مِنْكَ قَالَ ذَاكَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِأَنَّهُ لاَ يَهُمُّ بِعُضْوٍ مِنْ أَعْضَائِي إِلاَّ أَعَانَتْهُ اَلْمَلاَئِكَةُ عَلَى ذَلِكَ فَقَالَ لَهُ فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَمَنْ يُصَلِّي عَلَيْكَ مِنَّا إِذَا كَانَ ذَلِكَ مِنْكَ قَالَ مَهْ رَحِمَكَ اَللَّهُ ثُمَّ قَالَ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ أَبِي طَالِبٍ إِذَا رَأَيْتَ رُوحِي قَدْ فَارَقَتْ جَسَدِي فَاغْسِلْنِي وَ أَنْقِ غُسْلِي وَ كَفِّنِّي فِي طِمْرَيَّ هَذَيْنِ - أَوْ فِي بَيَاضِ مِصْرَ وَ بُرْدِ يَمَانٍ وَ لاَ تُغَالِ كَفَنِي وَ اِحْمِلُونِي حَتَّى تَضَعُونِي عَلَى شَفِيرِ قَبْرِي فَأَوَّلُ مَنْ يُصَلِّي عَلَيَّ اَلْجَبَّارُ جَلَّ جَلاَلُهُ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ ثُمَّ جَبْرَئِيلُ وَ مِيكَائِيلُ وَ إِسْرَافِيلُ فِي جُنُودٍ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ لاَ يُحْصِي عَدَدَهُمْ إِلاَّ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ اَلْحَافُّونَ بِالْعَرْشِ ثُمَّ سُكَّانُ أَهْلِ سَمَاءٍ فَسَمَاءٍ ثُمَّ جُلُّ أَهْلِ بَيْتِي وَ نِسَائِي اَلْأَقْرَبُونَ فَالْأَقْرَبُونَ يُومُونَ إِيمَاءً وَ يُسَلِّمُونَ تَسْلِيماً لاَ تُؤْذُونِّي [لاَ يُؤْذُونِّي] بِصَوْتِ نَادِيَةٍ وَ لاَ مزنة [مُرِنَّةٍ] ثُمَّ قَالَ يَا بِلاَلُ هَلُمَّ عَلَيَّ بِالنَّاسِ فَاجْتَمَعَ اَلنَّاسُ فَخَرَجَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُتَعَصِّباً بِعِمَامَتِهِ مُتَوَكِّئاً عَلَى قَوْسِهِ حَتَّى صَعِدَ اَلْمِنْبَرَ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي أَيُّ نَبِيٍّ كُنْتُ لَكُمْ أَ لَمْ أُجَاهِدْ بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ أَ لَمْ تُكْسَرْ رَبَاعِيَتِي أَ لَمْ يُعَفَّرْ جَبِينِي أَ لَمْ تَسِلِ اَلدِّمَاءُ عَلَى حُرِّ وَجْهِي حَتَّى كَنَفْتُ [لَثِقْتُ] لِحْيَتِي أَ لَمْ أُكَابَدِ اَلشِّدَّةَ وَ اَلْجَهْدَ مَعَ جُهَّالِ قَوْمِي أَ لَمْ أَرْبَطْ حَجَرَ اَلْمَجَاعَةِ عَلَى بَطْنِي قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اَللَّهِ لَقَدْ كُنْتَ لِلَّهِ صَابِراً وَ عَنْ مُنْكَرِ بَلاَءِ اَللَّهِ نَاهِياً فَجَزَاكَ اَللَّهُ عَنَّا أَفْضَلَ اَلْجَزَاءِ قَالَ وَ أَنْتُمْ فَجَزَاكُمُ اَللَّهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ حَكَمَ وَ أَقْسَمَ أَنْ لاَ يَجُوزَهُ ظُلْمُ ظَالِمٍ فَنَاشَدْتُكُمْ بِاللَّهِ أَيَّ رَجُلٍ مِنْكُمْ كَانَتْ لَهُ قِبَلَ مُحَمَّدٍ مَظْلِمَةٌ إِلاَّ قَامَ فَلْيَقْتَصَّ مِنْهُ فَالْقِصَاصُ فِي دَارِ اَلدُّنْيَا أَحَبُّ إِلَيَّ مِنَ اَلْقِصَاصِ فِي دَارِ اَلْآخِرَةِ عَلَى رُءُوسِ اَلْمَلاَئِكَةِ وَ اَلْأَنْبِيَاءِ فَقَامَ إِلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى اَلْقَوْمِ يُقَالُ لَهُ سَوَادَةُ بْنُ قَيْسٍ فَقَالَ لَهُ فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّكَ لَمَّا أَقْبَلْتَ مِنَ اَلطَّائِفِ اِسْتَقْبَلْتُكَ وَ أَنْتَ عَلَى نَاقَتِكَ اَلْعَضْبَاءِ وَ بِيَدِكَ اَلْقَضِيبُ اَلْمَمْشُوقُ فَرَفَعْتَ اَلْقَضِيبَ وَ أَنْتَ تُرِيدُ اَلرَّاحِلَةَ فَأَصَابَ بَطْنِي وَ لاَ أَدْرِي عَمْداً أَوْ خَطَأً فَقَالَ مَعَاذَ اَللَّهِ أَنْ أَكُونَ تَعَمَّدْتُ ثُمَّ قَالَ يَا بِلاَلُ قُمْ إِلَى مَنْزِلِ فَاطِمَةَ فَأْتِنِي بِالْقَضِيبِ اَلْمَمْشُوقِ فَخَرَجَ بِلاَلٌ وَ هُوَ يُنَادِي فِي سِكَكِ اَلْمَدِينَةِ مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ مَنْ ذَا اَلَّذِي يُعْطِي اَلْقِصَاصَ مِنْ نَفْسِهِ قَبْلَ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ فَهَذَا مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُعْطِي اَلْقِصَاصَ مِنْ نَفْسِهِ قَبْلَ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ طَرَقَ بِلاَلٌ اَلْبَابَ عَلَى فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ هُوَ يَقُولُ يَا فَاطِمَةُ قُومِي فَوَالِدُكِ يُرِيدُ اَلْقَضِيبَ اَلْمَمْشُوقَ فَأَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ هِيَ تَقُولُ يَا بِلاَلُ وَ مَا يَصْنَعُ وَالِدِي بِالْقَضِيبِ وَ لَيْسَ هَذَا يَوْمَ اَلْقَضِيبِ فَقَالَ بِلاَلٌ أَ مَا عَلِمْتِ أَنَّ وَالِدَكِ قَدْ صَعِدَ اَلْمِنْبَرَ وَ هُوَ يُوَدِّعُ أَهْلَ اَلدِّينِ وَ اَلدُّنْيَا فَصَاحَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ وَ قَالَتْ وَا غَمَّاهْ لِغَمِّكَ يَا أَبَتَاهْ مَنْ لِلْفُقَرَاءِ وَ اَلْمَسَاكِينِ وَ اِبْنِ اَلسَّبِيلِ يَا حَبِيبَ اَللَّهِ وَ حَبِيبَ اَلْقُلُوبِ ثُمَّ نَاوَلَتْ بِلاَلاً اَلْقَضِيبَ فَخَرَجَ حَتَّى نَاوَلَهُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ أَيْنَ اَلشَّيْخُ فَقَالَ اَلشَّيْخُ هَا أَنَا ذَا يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي فَقَالَ تَعَالَ فَاقْتَصَّ مِنِّي حَتَّى تَرْضَى فَقَالَ اَلشَّيْخُ فَاكْشِفْ لِي عَنْ بَطْنِكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَكَشَفَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْ بَطْنِهِ فَقَالَ اَلشَّيْخُ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَ تَأْذَنُ لِي أَنْ أَضَعَ فَمِي عَلَى بَطْنِكَ فَأَذِنَ لَهُ فَقَالَ أَعُوذُ بِمَوْضِعِ اَلْقِصَاصِ مِنْ بَطْنِ رَسُولِ اَللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ يَوْمَ اَلنَّارِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا سَوَادَةَ بْنَ قَيْسٍ أَ تَعْفُو أَمْ تَقْتَصُّ فَقَالَ بَلْ أَعْفُو يَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَللَّهُمَّ اُعْفُ عَنْ سَوَادَةَ بْنِ قَيْسٍ كَمَا عَفَا عَنْ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ ثُمَّ قَامَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَدَخَلَ بَيْتَ أُمِّ سَلَمَةَ وَ هُوَ يَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ مِنَ اَلنَّارِ وَ يَسِّرْ عَلَيْهِمُ اَلْحِسَابَ فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا لِي أَرَاكَ مَغْمُوماً مُتَغَيِّرَ اَللَّوْنِ فَقَالَ نُعِيَتْ إِلَيَّ نَفْسِي هَذِهِ اَلسَّاعَةَ فَسَلاَمٌ لَكِ فِي اَلدُّنْيَا فَلاَ تَسْمَعِينَ بَعْدَ هَذَا اَلْيَوْمِ صَوْتَ مُحَمَّدٍ أَبَداً فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَا حُزْنَاهْ حُزْناً لاَ تُدْرِكُهُ اَلنَّدَامَةُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَاهْ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اُدْعُ لِي حَبِيبَةَ قَلْبِي وَ قُرَّةَ عَيْنِي فَاطِمَةَ تَجِيءُ فَجَاءَتْ فَاطِمَةُ وَ هِيَ تَقُولُ نَفْسِي لِنَفْسِكَ اَلْفِدَاءُ وَ وَجْهِي لِوَجْهِكَ اَلْوِقَاءُ يَا أَبَتَاهْ أَ لاَ تُكَلِّمُنِي كَلِمَةً فَإِنِّي أَنْظُرُ إِلَيْكَ وَ أَرَاكَ مُفَارِقَ اَلدُّنْيَا وَ أَرَى عَسَاكِرَ اَلْمَوْتِ تَغْشَاكَ شَدِيداً فَقَالَ لَهَا يَا بُنَيَّةِ إِنِّي مُفَارِقُكِ فَسَلاَمٌ عَلَيْكِ مِنِّي قَالَتْ يَا أَبَتَاهْ فَأَيْنَ اَلْمُلْتَقَى يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ قَالَ عِنْدَ اَلْحِسَابِ قَالَتْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَكَ عِنْدَ اَلْحِسَابِ قَالَ عِنْدَ اَلشَّفَاعَةِ لِأُمَّتِي قَالَتْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَكَ عِنْدَ اَلشَّفَاعَةِ لِأُمَّتِكَ قَالَ عِنْدَ اَلصِّرَاطِ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِي وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِي وَ اَلْمَلاَئِكَةُ مِنْ خَلْفِي وَ قُدَّامِي يُنَادُونَ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنَ اَلنَّارِ وَ يَسِّرْ عَلَيْهِمُ اَلْحِسَابَ فَقَالَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَأَيْنَ وَالِدَتِي خَدِيجَةُ قَالَ فِي قَصْرٍ لَهُ أَرْبَعَةُ [أَرْبَعَةُ آلاَفِ] أَبْوَابٍ إِلَى اَلْجَنَّةِ ثُمَّ أُغْمِيَ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَدَخَلَ بِلاَلٌ وَ هُوَ يَقُولُ اَلصَّلاَةَ رَحِمَكَ اَللَّهُ فَخَرَجَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ صَلَّى بِالنَّاسِ وَ خَفَّفَ اَلصَّلاَةَ ثُمَّ قَالَ اُدْعُوا لِي عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ وَ أُسَامَةَ بْنَ زَيْدٍ فَجَاءَا فَوَضَعَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَدَهُ عَلَى عَاتِقِ عَلِيٍّ وَ اَلْأُخْرَى عَلَى أُسَامَةَ ثُمَّ قَالَ اِنْطَلِقَا بِي إِلَى فَاطِمَةَ فَجَاءَا بِهِ حَتَّى وَضَعَ رَأْسَهُ فِي حَجْرِهَا فَإِذَا اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ يَبْكِيَانِ وَ يَصْطَرِخَانِ وَ هُمَا يَقُولاَنِ أَنْفُسُنَا لِنَفْسِكَ اَلْفِدَاءُ وَ وُجُوهُنَا لِوَجْهِكَ اَلْوِقَاءُ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ هَذَانِ يَا عَلِيُّ قَالَ هَذَانِ اِبْنَاكَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ فَعَانَقَهُمَا وَ قَبَّلَهُمَا وَ كَانَ اَلْحَسَنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَشَدَّ بُكَاءً فَقَالَ لَهُ كُفَّ يَا حَسَنُ فَقَدْ شَقَقْتَ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ فَنَزَلَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ لِي إِلَيْكَ حَاجَةٌ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ يَا نَبِيَّ اَللَّهِ قَالَ حَاجَتِي أَنْ لاَ تَقْبِضَ رُوحِي حَتَّى يَجِيئَنِي جَبْرَئِيلُ فَيُسَلِّمَ عَلَيَّ وَ أُسَلِّمَ عَلَيْهِ فَخَرَجَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ وَ هُوَ يَقُولُ يَا مُحَمَّدَاهْ فَاسْتَقْبَلَهُ جَبْرَئِيلُ فِي اَلْهَوَاءِ فَقَالَ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ قَبَضْتَ رُوحَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ لاَ يَا جَبْرَئِيلُ سَأَلَنِي أَنْ لاَ أَقْبِضَهُ حَتَّى يَلْقَاكَ فَتُسَلِّمَ عَلَيْهِ وَ يُسَلِّمَ عَلَيْكَ فَقَالَ جَبْرَئِيلُ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ أَ مَا تَرَى أَبْوَابَ اَلسَّمَاءِ مُفَتَّحَةً لِرُوحِ مُحَمَّدٍ أَ مَا تَرَى حُورَ اَلْعِينِ قَدْ تَزَيَّنَّ لِمُحَمَّدٍ ثُمَّ نَزَلَ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَبَا اَلْقَاسِمِ فَقَالَ وَ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ يَا جَبْرَئِيلُ اُدْنُ مِنِّي حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ فَدَنَا مِنْهُ فَنَزَلَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ فَقَالَ لَهُ جَبْرَئِيلُ يَا مَلَكَ اَلْمَوْتِ اِحْفَظْ وَصِيَّةَ اَللَّهِ فِي رُوحِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ كَانَ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ وَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ آخِذٌ بِرُوحِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلَمَّا كُشِفَ اَلثَّوْبُ عَنْ وَجْهِ رَسُولِ اَللَّهِ نَظَرَ إِلَى جَبْرَئِيلَ فَقَالَ لَهُ عِنْدَ اَلشَّدَائِدِ تَخْذُلُنِي فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ « إِنَّكَ مَيِّتٌ وَ إِنَّهُمْ مَيِّتُونَ » - « كُلُّ نَفْسٍ ذٰائِقَةُ اَلْمَوْتِ » فَرُوِيَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي ذَلِكَ اَلْمَرَضِ كَانَ يَقُولُ اُدْعُوا لِي حَبِيبِي فَجَعَلَ يُدْعَى لَهُ رَجُلٌ بَعْدَ رَجُلٍ فَيُعْرِضُ عَنْهُ فَقِيلَ لِفَاطِمَةَ اِمْضِي إِلَى عَلِيٍّ فَمَا نَرَى رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُرِيدُ غَيْرَ عَلِيٍّ فَبَعَثَتْ فَاطِمَةُ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمَّا دَخَلَ فَتَحَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَيْنَيْهِ وَ تَهَلَّلَ وَجْهُهُ ثُمَّ قَالَ إِلَيَّ يَا عَلِيُّ إِلَيَّ يَا عَلِيُّ فَمَا زَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يُدْنِيهِ حَتَّى أَخَذَهُ بِيَدِهِ وَ أَجْلَسَهُ عِنْدَ رَأْسِهِ ثُمَّ أُغْمِيَ عَلَيْهِ فَجَاءَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ يَصِيحَانِ وَ يَبْكِيَانِ حَتَّى وَقَعَا عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَرَادَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنْ يُنَحِّيَهُمَا عَنْهُ فَأَفَاقَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ يَا عَلِيُّ دَعْنِي أَشَمُّهُمَا وَ يَشَمَّانِي وَ أَتَزَوَّدُ مِنْهُمَا وَ يَتَزَوَّدَانِ مِنِّي أَمَا إِنَّهُمَا سَيُظْلَمَانِ بَعْدِي وَ يُقْتَلاَنِ ظُلْماً فَلَعْنَةُ اَللَّهِ عَلَى مَنْ يَظْلِمُهُمَا يَقُولُ ذَلِكَ ثَلاَثاً ثُمَّ مَدَّ يَدَهُ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَجَذَبَهُ إِلَيْهِ حَتَّى أَدْخَلَهُ تَحْتَ ثَوْبِهِ اَلَّذِي كَانَ عَلَيْهِ وَ وَضَعَ فَاهُ عَلَى فِيهِ وَ جَعَلَ يُنَاجِيهِ مُنَاجَاةً طَوِيلَةً حَتَّى خَرَجَتْ رُوحُهُ اَلطَّيِّبَةُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَانْسَلَّ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنْ تَحْتِ ثِيَابِهِ وَ قَالَ أَعْظَمَ اَللَّهُ أُجُورَكُمْ فِي نَبِيِّكُمْ فَقَدْ قَبَضَهُ اَللَّهُ إِلَيْهِ فَارْتَفَعَتِ اَلْأَصْوَاتُ بِالضَّجَّةِ وَ اَلْبُكَاءِ فَقِيلَ لِأَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا اَلَّذِي نَاجَاكَ بِهِ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حِينَ أَدْخَلَكَ تَحْتَ ثِيَابِهِ فَقَالَ عَلَّمَنِي أَلْفَ بَابٍ يَفْتَحُ لِي كُلُّ بَابٍ أَلْفَ بَابٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 633 )
6 - ابن عباس گفته چون رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بيمار شد انجمنى از اصحابش نزد او بودند و عمار بن ياسر از ميان آنها برخاست و باو گفت يا رسول اللّٰه پدر و مادرم قربانت كدام ما ترا غسل دهيم اگر اين پيشامد بوجود آمد؟ فرمود آن وظيفه على بن ابى طالب است زيرا قصد حركت دادن هر عضوى از من كند فرشتگان باو كمك كنند، عرضكرد پدر و مادرم قربانت كى بر شما نماز ميخواند در اين پيشامد؟ فرمود خاموش باش خدايت رحمت كند. سپس پيغمبر فرمود يا ابن ابى طالب چون ديدى جانم از تنم برآمد تو مرا خوب غسل بده و با اين دو پارچه لباسم كفن كن يا در پارچه سفيد مصر و برد يمانى، كفن بسيار گران بر من مپوش، مرا برداريد و ببريد تا بر لب گورم نهيد اول كسى كه بمن رحمت فرستد خداست جل جلاله از بالاى عرش خود سپس جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل در صفوف فرشته ها كه جز خدا شمار آنها نداند نماز بر من گذارند. سپس آنها كه گرد عرشند و سپس اهل آسمانها بترتيب سپس همه خاندانم و زنان خويش بترتيب قرابت اشاره اى كنند و سلام دهند مرا بآواز شيون و ناله نيازارند. سپس فرمود اى بلال مردم را جمع كن و رسول خدا عمامه بر سر بست و بر كمان خود تكيه زد و بمنبر برآمد و سپاس خدا گفت و او را ستايش كرد و سپس فرمود اى گروههاى اصحابم چه گونه پيغمبرى بودم براى شما، در ميان شما جهاد نكردم ؟ دندانهاى رباعيه ام نشكست پيشانيم بر خاك نيامد؟ خون بر چهره ام روان نشد تا ريشم را فرا گرفت با نادانهاى قوم خودم سختى و مشقت نبردم ؟ سنگ مجاعه بر شكمم نبستم ؟ گفتند چرا يا رسول اللّٰه تو شكيبا بودى و از منكرات خدا جلوگير، خدا ترا از ما بهترين پاداش دهد فرمود خدا بشما هم پاداش دهد. سپس فرمود پروردگارم عز و جل حكم كرده و سوگند خورده كه از ستم هيچ ستمكارى نگذرد شما را بخدا هر كدام مظلمه اى در عهده محمد داريد برخيزيد و قصاص كنيد از او قصاص در دار دنيا محبوبتر است از قصاص در آخرت در برابر فرشته ها و پيغمبران، مردى از آخر مردم بپا خاست بنام سوادة بن قيس و عرضكرد يا رسول اللّٰه پدر و مادرم قربانت چون از طائف برگشتى پيشوازت آمدم، سوار ناقه عضباء بودى و تازيانه ممشوق بدستت بود، تازيانه بلند كردى كه بشتر بزنى و بشكم من خورد و نميدانم عمدا بود يا خطاء، فرمود بخدا پناه كه عمدى باشد. سپس فرمود اى بلال برخيز برو منزل فاطمه و تازيانه ممشوق را، بياور بلال ميرفت و در كوچه هاى مدينه فرياد ميزد اى مردم كى است كه هر قصاصى بر عهده دارد پيش از قيامت بپردازد اين خود محمد است كه قصاص خود را پيش از قيامت ميپردازد، بلال در خانه فاطمه (عليها السّلام) را كوبيد و مى گفت اى فاطمه برخيز نميدانى كه پدرت تازيانه ممشوق را ميخواهد، فاطمه آمد و مى گفت پدرم بتازيانه ممشوق چه كار دارد، امروز روز تازيانه نيست بلال گفت اى فاطمه نميدانى كه پدرت بمنبر برآمده و با اهل دين و دنيا وداع ميكند، فاطمه فرياد كشيد و گفت واى از اين غم اين غم تو پدر بزرگوارم، كى سرپرست فقراء و مساكين و ابن سبيل است اى محبوب خدا و محبوب دلها. سپس تازيانه را ببلال داد و او آمد و برسول خدا داد و آن حضرت فرمود اين شيخ كجا است، او برخاست و گفت اين منم يا رسول اللّٰه پدر و مادرم قربانت، فرمود نزد من بيا و از من قصاص كن تا راضى شوى، شيخ گفت شكمت را برايم ؟ برهنه كن رسول خدا شكم گشود و شيخ گفت پدر و مادرم قربانت اجازه ميدهى دو لب بر شكم مباركت نهم باو اجازه داد بوسه زد و گفت بمحل قصاص از شكم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) پناه برم از دوزخ، رسول خدا فرمود اى سوادة بن قيس از من درگذشتى يا قصاص ميكنى ؟ عرضكرد يا رسول اللّٰه درگذشتم، پيغمبر فرمود خدايا از سوادة بن قيس بگذر چنانچه از پيغمبرت محمد درگذشت. سپس رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) برخاست و وارد خانه ام سلمه شد و ميفرمود خدايا امت محمد را از آتش سالم دار و حساب را بر آنها آسان كن، ام سلمه گفت يا رسول اللّٰه چه شده كه ترا غمنده بينم و رنگ پريده ؟ فرمود هم اكنون خبر مرگ خود را شنيدم سلام بر تو در اين دنيا بعد از امروز ديگر هرگز آواز محمد را نشنوى ام سلمه گفت واى از اين اندوه و دريغا بر تو اى محمد. سپس آن حضرت فرمود دوست دل و نور چشمم فاطمه را بگوئيد بيايد، فاطمه (عليها السّلام) آمد و ميگفت جانم قربانت و رويم فداى رويت پدر جان يك كلمه با من سخن بگو، من مى بينم كه از دنيا ميروى و عساكر مرگ ترا سخت در ميان گرفته اند، فرمود دختر جان من از تو جدا ميشوم سلام من بر تو عرضكرد پدر جان روز قيامت كجا ديدارت كنم ؟ فرمود نزد حساب عرضكرد اگر آنجا نشد؟ فرمود در موقف شفاعت امتم، عرضكرد اگر آنجا ترا نديدم ؟ فرمود نزد صراط كه جبرئيل در سمت راست من و ميكائيل در سمت چپ و فرشته ها دنبال سر و جلو روى منند و فرياد ميكشند پروردگارا امت محمد را از دوزخ نگهدار و حساب را بر آنها آسان كن، فاطمه فرمود پس مادرم خديجه كجا است ؟ فرمود در كاخى كه چهار در ببهشت دارد. سپس رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بيهوش شد و بلال وارد شد و مى گفت الصلاة رحمك اللّٰه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بيرون آمد و نماز مختصرى با مردم خواند و فرمود على بن ابى طالب و اسامة بن زيد را برايم بخوانيد و هر دو آمدند و آن حضرت دستى بر شانه على گذاشت و ديگرى بر شانه اسامه و فرمود مرا نزد فاطمه بريد او را نزد فاطمه آوردند و سر بدامن او نهاد و حسن و حسين با گريه و شيون آمدند و ميگفتند جان ما قربانت و روى ما سپر رويت باد، رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود يا على اينها كيانند؟ فرمود اين دو فرزندت حسن و حسين اند آنها را در آغوش گرفت و بوسيد و حسن بيشتر مى گريست فرمود اى حسن بس كن كه برسول خدا سخت مى گذرد، ملك الموت نازل شد و گفت درود بر تو يا رسول اللّٰه باو جواب داد و فرمود من بتو حاجتى دارم عرضكرد چه حاجتى يا نبى اللّٰه ؟ فرمود حاجتم اينست كه جان مرا نگيرى تا دوستم جبرئيل بيايد و بر من سلام دهد و بر او سلام دهم ملك الموت با فرياد وا محمداه بيرون رفت و در هوا بجبرئيل برخورد جبرئيل باو گفت اى ملك الموت جان محمد را گرفتى ؟ گفت نه اى جبرئيل از من خواست كه نگيرم تا ترا ديدار كند و بر او سلام دهى و بتو سلام دهد. جبرئيل گفت مگر نمى بينى كه درهاى آسمانها گشوده است براى روح محمد، نه بينى كه حوريان بهشت خود را براى محمد آرايش كردند، جبرئيل نازل شد و گفت السلام عليك يا أبا القاسم فرمود و عليك السلام يا جبرئيل اى دوست من نزديكم بيا نزديك او رفت و ملك الموت آمد جبرئيل گفت وصيت خدا را در باره روح محمد مراعات كن، جبرئيل سمت راست و ميكائيل سمت چپ او بود و ملك الموت جان او را گرفت، چون روى رسول خدا را باز كرد آن حضرت بجبرئيل نگاه كرد و باو گفت در اين سختى دست از من برداشتى، عرضكرد اى محمد تو ميميرى و همه نفوس مرگ را ميچشند. از ابن عباس روايت است كه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) در اين بيمارى ميفرمود دوست مرا برايم بخوانيد و هر مردى را دعوت ميكردند، از او رو مى گردانيد بفاطمه (عليها السّلام) گفتند برو على را بياور گمان نداريم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) جز او را بخواهد فاطمه دنبال على (عليه السّلام) فرستاد چون وارد شد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دو چشم گشود و رويش برافروخت و فرمود بيا بيا نزد من اى على و او را نزديك خود خواست تا دستش را گرفت و او را بالاى سر خود نشانيد و بيهوش شد و حسن و حسين آمدند و شيون و گريه ميكردند تا خود را روى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) انداختند على (عليه السّلام) خواست آنها را كنار كند رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بهوش آمد و فرمود اى على بگذار آنها را ببويم و مرا ببويند، از آنها توشه گيرم و از من توشه گيرند آنها پس از من محققا ستم كشند و بظلم كشته شوند لعنت خدا بر كسى كه بدانها ستم كند تا سه بار اين را گفت و دست دراز كرد و على را درون بستر خود كشيد و لب بر لبش نهاد و با او رازى طولانى گفت تا جان پاكش برآمد و على از زير بسترش بيرون شد و گفت اعظم اللّٰه اجوركم در باره پيغمبر كه خدا جانش را گرفت و آواز شيون و گريه برخاست بامير المؤمنين (عليه السّلام) گفتند رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) با تو چه راز گفت وقتى تو را درون بستر خود برد؟ فرمود هزار باب بمن آموخت كه از هر بابى هزار باب مى گشايد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 638
الأمالی (للصدوق)
6.عبد اللّه بن عباس مى گويد:آنگاه كه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله بيمار شد،گروهى از ياران پيش آن حضرت بودند.عمار ياسر بلند شد و گفت:اى پيامبر خدا!پدر و مادرم فداى تو باد.از ميان ما چه كسى تو را غسل دهد؟فرمود:على بن ابى طالب عليه السّلام.او هرعضو مرا بخواهد تكان دهد،فرشتگان او را يارى خواهند رسانيد.گفتم:پدر و مادرم فدايت باد. چه كسى بر شما نماز مى گزارد؟فرمود:خداوند تو را رحمت كند.خاموش باش.
در اين هنگام پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!آن گاه كه نگريستى،جانم از كالبدم خارج شد،مرا نيكو غسل ده و با اين دو پارچه مرا كفن كن يا در پارچه هاى سفيد مصرى و برد يمانى كفن كن.سعى كن كه پارچه كفن بسيار گران بها بر من نپوشانى.سپس مرا برداريد و ببريد لب قبرم بگذاريد.بى گمان خداوند نخستين كسى خواهد بود كه از فراز عرش بر من رحمت خواهد فرستاد،و پس از او جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل در صف هايى از فرشتگان كه شمارشان فقط پروردگار آگاه است،بر من نماز خواهند گزارد.و از پى آنان فرشتگانى كه پيرامون عرش هستند و بعد ساكنان آسمان ها به صورت پياپى نماز مى گزارند.و از آن پس اهل بيتم و زنان من براساس خويشاوندى خود اشارتى خواهند داشت و مرا درود خواهند فرستاد.آنان سعى كنند كه مرا با صداى شيون و مويه خود آزار نرسانند.آنگاه فرمود:اى بلال!تو مردمان را جمع كن و در اين حال رسول خدا عمامه اش را بر سرش بست و بر عصايش تكيه زد و بالاى منبر رفت و بعد از حمد و ثناى خداوند فرمود:اى اصحاب من!من براى شما چگونه پيامبرى بودم ؟آيا در ميان شما جهاد نكردم ؟آيا دندان هاى رباعى ام نشكست ؟آيا پيشانى ام بر خاك سائيده نشد؟آيا از چهره ام خون جارى نشد و ريشم را فرانگرفت ؟آيا از نادانان قومم سختى نكشيدم ؟همه گفتند:آرى،اى فرستاده خدا!به درستى تو شكيبا بودى و از منكرها جلوگيرى كردى؛خدا بهترين پاداشت بدهد.
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نيز فرمود:پروردگارم فرمان داده و سوگند ياد كرده است كه از ستم هيچ ستم پيشه اى درنخواهد گذشت.شما را به خدا!هركس حقى بر گردن محمد داريد،بلند شويد و قصاص كنيد.قصاص در دنيا بهتر است تا قصاص در آخرت در برابر پيامبران و فرشتگان خواهد بود.در اين هنگام شخصى به نام«سواد بن قيس»بلند شد و گفت:اى پيامبر خدا!پدر و مادرم فداى تو باد.آنگاه كه از سفر طائف بازمى گشتى به پيشواز تو آمدم.سوار شتر«عضبا»بودى و تازيانه«مشوق»در دست داشتى.تازيانه ات را كه بلند كردى تا بر ناقه فرود آورى،ناگاه به شكم من خورد آگاه نيستم كه كار شما عمدى بود يا سهوى.
پيامبر فرمود:به خداوند پناه مى برم كه قصد عمدى داشته باشم.بعد به بلال فرمود: اى بلال!به سراى فاطمه عليها السّلام برو و تازيانه«مشوق»مرا بگير.بلال كه در راه مى رفت،فرياد زنان مى پرسيد:اى مردم چه كسى را سراغ داريد كه قصاص پيش از رستاخيز را بپذيرد؟ اين فقط محمد صلّى اللّه عليه و آله است كه خود را براى قصاص پيش از رستاخيز آماده ساخته است. بلال در سراى حضرت فاطمه عليها السّلام را كوبيد و گفت:اى فاطمه!آيا آگاه نيستى كه پدرت تازيانه«مشوق»را مى طلبد.فاطمه عليها السّلام آمد و فرمود:پدرم با آن تازيانه چه كارى دارد؟ امروز كه روز تازيانه نيست.بلال گفت:اى فاطمه!خبر ندارى كه پدرت بر منبر رفت كه با اهل دين و دنيا خداحافظى كند.ناگاه فاطمه عليها السّلام فرياد زد و گفت:واى از اين اندوه.واى از اين اندوه تو اى پدر بزرگوارم!پس از تو چه كسى سرپرستى از بينوايان و تنگ دستان و در راه ماندگان خواهد داشت؛اى محبوب حق و اى محبوب قلب ها؟
آنگاه فاطمه تازيانه را به بلال داد و او نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آورد.حضرت فرمود:آن پيرمرد كجاست ؟او بلند شد و گفت:اى پيامبر خدا!پدر و مادرم فدايت باد من هستم.پيامبر فرمود:پيش من بيا و مرا قصاص كن تا شاد شوى.سواده كه نزديك آمد،گفت:اى پيامبر خدا شكم خود را برايم آشكار كن.پيامبر جامه كنار زد.سواده گفت:پدر و مادرم فداى تو باد.آيا رخصت مى دهى كه لبان خويش را بر شكم تو گذارم و آن را ببوسم ؟پيامبر اجازه داد.سواده آن را بوسيد و گفت:تو را حلال كردم.من از دوزخ به خداوند پناه مى برم كه بر شكم پيامبرش قصاص كنم.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى سواده بن قيس!آيا از تقصير من گذشت كردى يا قصد قصاص دارى ؟سواده گفت:اى پيامبر خدا!من گذشت كردم.پيامبر فرمود:خدايا!تو نيز از سواده بن قيس درگذر همان سان كه او از پيامبرت محمد درگذشت.
در اين هنگام پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بلند شد و به سراى ام سلمه رفت و فرمود:خدايا!امت محمد را از گزند آتش سالم بدار و حساب را بر آنان آسان ساز.ام سلمه گفت:اى پيامبر خدا!شما را در اندوه مى نگرم و نيز رنگ پريده تان مى بينم.چه اتفاقى افتاده ؟فرمود:اكنون خبر مردن خود را شنيدم.درود بر تو اى ام سلمه.ديگر صداى محمد را نخواهى شنيد.ام سلمه گفت:واى از اين اندوه افسوس بر تو اى پيامبر.
حضرت فرمود:اينك بگوييد حبيب قلبم نور چشمم؛فاطمه بيايد.فاطمه عليها السّلام آمد و گفت:جانم فداى تو باد و رخسارم فداى رخسارت باد.پدر جانم!با من سخنى بگو.من تو را در حال كوچيدن از دنيا مى بينم و سپاهيان مرگ را مى نگرم كه پيرامونت حلقه زده اند. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:دختر جانم!من از تو جدا خواهم شد.درود من بر تو.فاطمه عليها السّلام گفت: پدر جانم در رستاخيز تو را چه جايى ديدار كنم ؟فرمود:هنگام حساب.فاطمه عليها السّلام گفت: اگر آنجا شما را نديدم،كجا؟فرمود:در هنگام شفاعت.فاطمه عليها السّلام گفت:اگر آنجا شما را نديدم كجا؟فرمود:در هنگام عبور از پل صراط كه جبرئيل در جانب راست من است و ميكائيل در جانب چپ من و فرشتگان درپى و پيش روى من خواهند بود و فرياد مى زنند خدايا!امت محمد صلّى اللّه عليه و آله را از آتش دوزخ مصونيت بخش و حسابشان را آسان ساز. فاطمه گفت پس مادرم خديجه كجا خواهد بود؟پيامبر فرمود:او در قصرى در بهشت خواهد بود كه چهار در دارد.در اين هنگام پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از حال رفت.بلال آمد و گفت «الصلوة رحمك اللّه».پيامبر از سراى ام سلمه خارج شد و نماز كوتاهى با مردم گزارد و بعد فرمود:على عليه السّلام و اسامه بن زيد را بگوييد كه نزد من بيايند.آنان كه آمدند، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله دستى بر شانه على عليه السّلام نهاد و دستى ديگر بر شانه اسامه نهاد و چنين فرمود: مرا پيش فاطمه عليها السّلام ببريد.آن گاه سر بر دامن دخترش گذاشت و حسن و حسين عليهما السّلام گريان و نالان نزديك آمدند و گفتند:جان ما فداى تو باد و نيز رخسارمان فداى رخسارت باد.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!اينها چه كسانى هستند؟گفت:فرزندان تان حسن و حسين هستند.پيامبر آنان را بغل كرده و بوسه زد.حسن عليه السّلام زياد اشك مى ريخت.پيامبر فرمود:اى حسن!گريان مباش كه بر پيامبر دشوار مى گذرد.
در اين هنگام فرشته مرگ فرود آمد و گفت:سلام بر تو اى پيامبر خدا.پيامبر پاسخ داد و فرمود:از تو خواسته اى دارم.عزرائيل گفت:اى پيامبر خدا!چه خواسته اى دارى ؟ فرمود:جانم را نگيرى تا اينكه رفيقم جبرئيل بيايد و مرا درود فرستد و من او را درود فرستم.فرشته مرگ با صداى وا محمداه خارج شد و در آسمان جبرئيل را ديدار كرد. جبرئيل گفت:اى فرشته مرگ!جان محمد صلّى اللّه عليه و آله را گرفتى ؟گفت:نه.او از من خواهان تأخير در قبض روح شد،تا تو را ملاقات كند و او را درود فرستى و او تو را درود فرستد. جبرئيل گفت:مگر نمى نگرى كه آسمان ها همه درهاى آن باز شده اند كه روح محمد را ديدار كنند؟آيا نمى نگرى كه حوريان بهشتى خويشتن را براى محمد زيبا ساخته اند؟
جبرئيل فرود آمد و گفت:اى ابو القاسم!درود بر تو.پيامبر فرمود:و سلام بر تو اى جبرئيل!اى رفيق من!نزديك تر بيا.جبرئيل نزديك تر رفت.در اين هنگام فرشته مرگ آمد.جبرئيل گفت اى عزرائيل سفارش خداوند را درباره محمد صلّى اللّه عليه و آله رعايت كن.جبرئيل در جانب راست بود و ميكائيل در جانب چپ كه عزرائيل جان پيامبر را گرفت.در لحظه واپسين به جبرئيل كه رخسارش را نگريست،فرمود:در اين لحظه دشوار از من جدا شدى.جبرئيل گفت:اى محمد! تو خواهى مرد و ديگران نيز خواهند مرد.هركس در دنيا مرگ را خواهد چشيد.
راوى مى گويد:پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در اين بيمارى فرمود:دوستم را نزد من آوريد.هر شخصى را فرا مى خواندند،حضرت از او روى برمى گرداند.به فاطمه زهرا عليها السّلام گفتند:برو على عليه السّلام را بياور.ما چنين مى پنداريم كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله غير على عليه السّلام را نمى طلبد.فاطمه عليها السّلام كسى را درپى على عليه السّلام روانه كرد.آنگاه كه او را نگريست،ديدگان خود را گشود و شادمانى در چهره اش آشكار شد و بعد فرمود:اى على بيا.نزديك تر بيا.و سپس دست على را گرفته و او را بالاى سر خود نشاند و بى هوش شد.حسن و حسين عليه السّلام گريان و نالان آمدند كه خود را روى پيامبر اندازند.على عليه السّلام مى خواست آنان را بازدارد كه پيامبر به هوش آمد و فرمود:اى على!بگذار آنان را بو كنم و آنان مرا بو كنند.از آنان رهتوشه بردارم و آنان از من رهتوشه بردارند.بى گمان پس از من بر آنان ستم روا دارند و آنان به ستم شهيد شوند.از رحمت الهى دور باد كسانى كه به آنان ستم روا دارند.تا سه بار اين جمله را فرمود.و بعد دست دراز كرد و على را نزديك خود كشاند و لب بر لب وى گذاشت و رازى دراز را با او در ميان نهاد،و بعد روحش سفر آغاز كرد.در اين هنگام على عليه السّلام از بستر پيامبر خارج شد و فرمود:«اعظم اللّه اجوركم و فى بينكم»پس خداوند جانش را گرفت.ناگاه صداى زارى و گريه طنين افكند.به على عليه السّلام گفتند:پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در لحظه وداع چه رازى را به تو فرمود؟ على فرمود:پيامبر هزار باب معرفت را به من تعليم داد كه از هربابى هزار باب ديگر گشوده مى شود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 491
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 633
ص : 634
ص : 635
ص : 636
ص : 637
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مَتِّيلٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُوسَى بْنِ سَعْدَانَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْقَاسِمِ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ اَلْكَلْبِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : إِنَّ أَرْبَعَةَ آلاَفِ مَلَكٍ هَبَطُوا يُرِيدُونَ اَلْقِتَالَ مَعَ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَمْ يُؤْذَنْ لَهُمْ فِي اَلْقِتَالِ فَرَجَعُوا فِي اَلاِسْتِئْذَانِ وَ هَبَطُوا وَ قَدْ قُتِلَ اَلْحُسَيْنُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَهُمْ عِنْدَ قَبْرِهِ شُعْثٌ غُبْرٌ يَبْكُونَهُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ رَئِيسُهُمْ مَلَكٌ يُقَالُ لَهُ مَنْصُورٌ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 638 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود چهار هزار فرشته فرود آمدند و ميخواستند همراه حسين (عليه السّلام) نبرد كنند و اجازه نبرد نيافتند و برگشتند كسب اجازه كنند باز كه فرود آمدند حسين (عليه السّلام) كشته شده بود و آنها ژوليده و خاك آلوده نزد قبرش باشند و باو تا قيامت بگريند و رئيس آنها فرشته ايست بنام منصور و صلى اللّٰه على محمد و آله.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 638
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:چهارهزار فرشته نازل شده و همراهى با امام حسين عليه السّلام را در پيكار عاشورا داشتند،اما رخصت نيافته و به آسمان بازگشتند.بار ديگر كه رخصت يارى حسين عليه السّلام را داشتند و نازل شدند،حضرت به قتل رسيده بود.آنان پريشان حال و خاك آلود در جوار قبر حسين عليه السّلام خواهند ماند و تا رستاخيز بر او خواهند گريست.بزرگ آنان فرشته اى به نام منصور است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 493
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 638
ص : 639
ص : 640
ص : 641
ص : 642
ص : 643
ص : 644
ص : 645
وَ رَوَتْ عَائِشَةُ عَنِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ: أَشَدُّ اَلنَّاسِ حَسْرَةً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَنْ رَأَى وُضُوءَهُ عَلَى جِلْدِ غَيْرِهِ و قالت عائشة لئن أمسح على ظهر عير بالفلاة أحب إلي من أن أمسح على خفي .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 646 )
عائشه از پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) روايت كرده كه دريغ خورترين مردم در قيامت كسى است كه وضويش را روى پوست ديگرى بيند، عايشه گفت اگر بر پشت جانورى در بيابان مسح كنم به است از مسح بر موزه و كفش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 646
الأمالی (للصدوق)
ص : 646
و قد روي: أن يمسح الرجل جبينه و حاجبيه و يمسح على ظهر كفيه.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 646 )
و در روايت است كه جبين و دو ابرو را مسح كند و پشت دو دست را.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 646
الأمالی (للصدوق)
لأن الصادق عليه السّلام قال: غسل الجنابة و الحيض واحد.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 647 )
امام صادق (عليه السّلام) فرمود غسل جنابت و حيض يكى است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 647
الأمالی (للصدوق)
ص : 647
و الزكاة على تسعة أشياء الحنطة و الشعير و التمر و الزبيب و الإبل و البقر و الغنم و الذهب و الفضة و عفى رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله عما سوى ذلك .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 648 )
زكاة در نه چيز واجب است گندم، جو، خرما و مويز، شتر، گاو، گوسفند، طلا و نقره و رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) از جز اينها در گذشته.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 648
الأمالی (للصدوق)
ص : 648
ص : 649
فإن رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله وقت لأهل العراق العقيق و وقت لأهل الطائف قرن المنازل و وقت لأهل اليمن يلملم و وقت لأهل الشام المهيعة و هي الجحفة و وقت لأهل المدينة ذا الحليفة و هو مسجد الشجرة .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 650 )
رسول خدا ميقات اهل عراق را عقيق مقرر كرد و براى اهل طائف قرن المنازل و براى اهل يمن، يلملم و براى اهل شام مهيعه كه جحفه باشد و براى اهل مدينه ذو الحليفه كه مسجد شجره است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 650
الأمالی (للصدوق)
ص : 650
و ينبغي للملبي أن يكثر من قوله لبيك ذا المعارج لبيك فإنها تلبية النّبي صلّى اللّه عليه و آله .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 651 )
و سزاست كه محرم بسيار گويد لبيك ذا المعارج لبيك كه آن تلبيه پيغمبر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 650
الأمالی (للصدوق)
ص : 651
ص : 652
ص : 653
عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: إِذَا أَتَى شَهْرُ رَمَضَانَ فَاقْرَأْ كُلَّ لَيْلَةٍ - إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ أَلْفَ مَرَّةٍ فَإِذَا أَتَتْ لَيْلَةُ ثَلاَثٍ وَ عِشْرِينَ فَاشْدُدْ قَلْبَكَ وَ اِفْتَحْ أُذُنَيْكَ بِسَمَاعِ اَلْعَجَائِبِ مِمَّا تَرَى.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 654 )
امام صادق (عليه السّلام) فرمود در ماه رمضان هر شب هزار بار سوره«
إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ فِي لَيْلَةِ اَلْقَدْرِ
» بخوان و شب بيست و سوم دل محكم كن و گوش باز كن و عجايب بشنو از آنچه بينى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 654
الأمالی (للصدوق)
1.امام صادق عليه السّلام فرمود:در هرشب ماه رمضان هزار بار«سوره قدر»را تلاوت كن و در شب بيست و سوم قلب خويش را استوار سازد و گوش آن را بگشا و آن گاه شگفتى هايى كه خواهى ديد،بشنو.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 515
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 654
قَالَ: وَ قَالَ رَجُلٌ لِأَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ كَيْفَ أَعْرِفُ أَنَّ لَيْلَةَ اَلْقَدْرِ فِي كُلِّ سَنَةٍ قَالَ إِذَا أَتَى شَهْرُ رَمَضَانَ فَاقْرَأْ سُورَةَ اَلدُّخَانِ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مَرَّةً وَ إِذَا أَتَتْ لَيْلَةُ ثَلاَثٍ وَ عِشْرِينَ فَإِنَّكَ نَاظِرٌ إِلَى تَصْدِيقِ اَلَّذِي عَنْهُ سَأَلْتَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 654 )
گفت كه مردى بامام باقر (عليه السّلام) عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه چگونه بدانم كه شب قدر در هر سال هست. فرمود از اول ماه رمضان هر شب سوره دخان را بخوان و شب بيست و سوم آنچه را از آن پرسيدى بچشم خود ببين و باور كن.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 654
الأمالی (للصدوق)
و امام صادق عليه السّلام فرمود:شخصى نزد پدرم ابو جعفر عليه السّلام آمد و گفت: اى پسر پيامبر خدا!چگونه به اين شناخت دست پيدا كنم كه در هرسال شب قدر وجود دارد؟امام باقر عليه السّلام فرمود:از آغاز رمضان شبانه سوره دخان را تلاوت كن آن گاه در شب بيست و سوم آنچه را پرسيده اى،بنگر و بدان گرايش پيدا كن.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 515
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ رُوِيَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: صَبِيحَةُ يَوْمِ لَيْلَةِ اَلْقَدْرِ مِثْلُ لَيْلَةِ اَلْقَدْرِ فَاعْمَلْ وَ اِجْتَهِدْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 654 )
از امام ششم روايت شده كه صبح شب قدر هم چون شب آنست عبادت كن و بكوش.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 654
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:بامداد شب قدر همان منزلت را دارد،پس در كار و كوشش باش.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 515
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ اَلْحَسَنُ بْنُ أَبِي زِيَادٍ اَلْآدَمِيُّ اَلرَّازِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَلْعَظِيمِ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحَسَنِيُّ قَالَ سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: مَا زَارَ أَبِي عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَحَدٌ فَأَصَابَهُ أَذًى مِنْ مَطَرٍ أَوْ بَرْدٍ أَوْ حَرٍّ إِلاَّ حَرَّمَ اَللَّهُ جَسَدَهُ عَلَى اَلنَّارِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 654 )
1 - عبد العظيم گويد شنيدم امام محمد تقى ميفرمود كسى نباشد كه بزيارت پدرم رود و از باران يا سرما و گرما آزار بيند جز آنكه خدا تنش را بر آتش حرام كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 654
الأمالی (للصدوق)
1.عبد العظيم حسنى مى گويد:امام جواد عليه السّلام فرمود:كسى نيست كه به زيارت پدرم رفته و باران يا سرما و گرما آزارش رساند،مگر اينكه خداوند بدن او را بر آتش حرام سازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 517
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ اَلشَّامِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ اَلْفَضْلِ اَلْهَاشِمِيُّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمَّا رَأَى حِبَالَهُمْ وَ عِصِيَّهُمْ كَيْفَ أَوْجَسَ « فِي نَفْسِهِ خِيفَةً » وَ لَمْ يُوجِسْهَا إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حِينَ وُضِعَ فِي اَلْمَنْجَنِيقِ وَ قُذِفَ بِهِ فِي اَلنَّارِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حِينَ وُضِعَ فِي اَلْمَنْجَنِيقِ كَانَ مُسْتَنِداً إِلَى مَا فِي صُلْبِهِ مِنْ أَنْوَارِ حُجَجِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَمْ يَكُنْ مُوسَى كَذَلِكَ فَلِهَذَا أَوْجَسَ « فِي نَفْسِهِ خِيفَةً » وَ لَمْ يُوجِسْهَا إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 655 )
2 - اسماعيل بن فضل هاشمى گويد از امام صادق (عليه السّلام) پرسيدم كه چطور وقتى موسى بن عمران ريسمانها و عصاهاى جادوگران را ديد در خود احساس ترس كرد و ابراهيم را كه در منجنيق نهادند و بآتش انداختند در خود احساس ترس نكرد؟ فرمود چون ابراهيم بآتش افكنده شد اعتماد بحجج الهى داشت كه در پشت او بودند و موسى چنين نبود براى همين احساس ترس كرد و ابراهيم احساس ترس نكرد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 655
الأمالی (للصدوق)
2.اسماعيل بن فضل هاشمى مى گويد:از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم:آنگاه كه موسى بن عمران عليه السّلام ريسمان ها و عصاهاى ساحران را نگريست،دچار هراس شد.اما چرا ابراهيم را كه در منجنيق گذاشته و به آتش افكندند،هيچ نترسيد؟امام فرمود:آن گاه كه ابراهيم عليه السّلام در آتش افتاد،اعتماد به انوار حجت هاى خداوند داشت كه در صلب او بودند. بدين خاطر بود كه موسى هراسيد،اما ابراهيم نهراسيد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 517
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 655
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي هُدْبَةَ قَالَ: رَأَيْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ مَعْصُوباً بِعِصَابَةٍ فَسَأَلْتُهُ عَنْهَا فَقَالَ هِيَ دَعْوَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ لَهُ وَ كَيْفَ يَكُونُ ذَلِكَ فَقَالَ كُنْتُ خَادِماً لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأُهْدِيَ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ طَائِرٌ مَشْوِيٌّ فَقَالَ اَللَّهُمَّ اِئْتِنِي بِأَحَبِّ خَلْقِكَ إِلَيْكَ وَ إِلَيَّ يَأْكُلُ مَعِي مِنْ هَذَا اَلطَّائِرِ فَجَاءَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ لَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْكَ مَشْغُولٌ وَ أَحْبَبْتُ أَنْ يَكُونَ رَجُلاً مِنْ قُومِي فَرَفَعَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَدَهُ اَلثَّانِيَةَ فَقَالَ اَللَّهُمَّ اِئْتِنِي بِأَحَبِّ خَلْقِكَ إِلَيْكَ وَ إِلَيَّ يَأْكُلُ مَعِي مِنْ هَذَا اَلطَّائِرِ فَجَاءَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْكَ مَشْغُولٌ وَ أَحْبَبْتُ أَنْ يَكُونَ رَجُلاً مِنْ قُومِي فَرَفَعَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَدَهُ اَلثَّالِثَةَ فَقَالَ اَللَّهُمَّ اِئْتِنِي بِأَحَبِّ خَلْقِكَ إِلَيْكَ وَ إِلَيَّ يَأْكُلُ مَعِي مِنْ هَذَا اَلطَّائِرِ فَجَاءَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْكَ مَشْغُولٌ وَ أَحْبَبْتُ أَنْ يَكُونَ رَجُلاً مِنْ قُومِي فَرَفَعَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ صَوْتَهُ فَقَالَ وَ مَا يَشْغَلُ رَسُولَ اَللَّهِ عَنِّي فَسَمِعَهُ رَسُولُ اَللَّهِ فَقَالَ يَا أَنَسُ مَنْ هَذَا فَقُلْتُ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ اِئْذَنْ لَهُ فَلَمَّا دَخَلَ قَالَ لَهُ يَا عَلِيُّ إِنِّي قَدْ دَعَوْتُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَنْ يَأْتِيَنِي بِأَحَبِّ خَلْقِهِ إِلَيْهِ وَ إِلَيَّ يَأْكُلُ مَعِي مِنْ هَذَا اَلطَّائِرِ وَ لَوْ لَمْ تَجِئْنِي فِي اَلثَّالِثَةِ لَدَعَوْتُ اَللَّهَ بِاسْمِكَ أَنْ يَأْتِيَنِي بِكَ فَقَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنِّي قَدْ جِئْتُ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ كُلَّ ذَلِكَ يَرُدُّنِي أَنَسٌ وَ يَقُولُ رَسُولُ اَللَّهِ عَنْكَ مَشْغُولٌ فَقَالَ لِي رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَا أَنَسُ مَا حَمَلَكَ عَلَى هَذَا فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ سَمِعْتُ اَلدَّعْوَةَ فَأَحْبَبْتُ أَنْ يَكُونَ رَجُلاً مِنْ قُومِي فَلَمَّا كَانَ يَوْمُ اَلدَّارِ اِسْتَشْهَدَنِي عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَكَتَمْتُهُ فَقُلْتُ إِنِّي نَسِيتُهُ فَرَفَعَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَدَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَ اَللَّهُمَّ اِرْمِ أَنَساً بِوَضَحٍ لاَ يَسْتُرُهُ مِنَ اَلنَّاسِ ثُمَّ كَشَفَ اَلْعِصَابَةَ عَنِ رَأْسِهِ فَقَالَ هَذِهِ دَعْوَةُ عَلِيٍّ هَذِهِ دَعْوَةُ عَلِيٍّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 655 )
3 - ابو هدبه گويد ديدم انس بن مالك دستمالى بر سر بسته از سببش پرسيدم گفت بر اثر نفرين على بن ابى طالب است گفتم چطور؟ گفت من خدمتكار رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بودم مرغ بريانى بآن حضرت هديه كردند، فرمود خدايا دوستتر مردم را نزد خودت و خودم برسان تا با من از اين پرنده بخورد على (عليه السّلام) آمد و من گفتم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) كارى دارد و او را راه ندادم بانتظار اينكه يكى از قوم خودم برسد باز رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) همان دعا را تكرار كرد و دوباره على (عليه السّلام) آمد و من همان را گفتم بانتظار مردى از قوم خودم رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) براى بار سوم همان دعا را كرد و باز هم على (عليه السّلام) آمد و من همان را گفتم و على فرياد برداشت كه رسول خدا چه كارى دارد كه مرا نميپذيرد؟ آوازش بگوش پيغمبر رسيد و فرمود اى انس اين كيست ؟ گفتم على بن ابى طالب است گفت باو اجازه بده چون وارد شد فرمود اى على من سه بار بدرگاه خدا دعا كردم كه محبوبترين خلقش نزد او و خودم بيايد و بامن از اين پرنده بخورد و اگر در اين بار سوم نيامده بودى تو را بنام دعوت ميكردم عرضكرد، يا رسول اللّٰه من بار سوم است كه آمدم و انس مرا برگردانده و مى گفت رسول خدا از پذيرش تو بكارى مشغول، رسول خدا فرمود اى انس چه تو را بر اين كار واداشت ؟ عرض كرد من دعوت را شنيدم و خواستم شامل يكى از قوم خودم شود، چون روز احتجاج براى خلافت شد على مرا گواه خواست و كتمان كردم و گفتم فراموش كردم على دست بآسمان برداشت و گفت خدايا انس را به يك پيسى بينداز كه نتواند آن را از مردم نهان دارد. سپس دستمال از سر برداشت و گفت اينست نفرين على (عليه السّلام).
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 655
الأمالی (للصدوق)
3.ابو هديه مى گويد:انس بن مالك را درحالى كه سرش را با دستمالى بسته بود، ديدم علت آن را جويا شدم.انس گفت:على بن ابى طالب مرا نفرين كرد.گفتم:چرا؟گفت: من خدمت كار رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله بودم.روزى مرغ بريانى به حضرت هديه كردند.او فرمود: خدايا كسى را كه پيش تو و من محبوب ترين مردم است برسان تا از اين مرغ بخورد.در اين هنگام على آمد.گفتم:پيامبر مشغول است و او را به سراى حضرت راه ندادم.چشم به راه بودم كه يكى از قوم خودم بيايد.پيامبر دعاى خود را تكرار كرد و على پيدا شد.باز همان جواب را دادم.پيامبر براى بار سوم نيايش كرد و على آمد.پاسخ خود را تكرار كرد. على صداى خود را بلند ساخت:مگر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله مشغول چه كارى است كه نمى خواهد مرا بپذيرد؟پيامبر صلّى اللّه عليه و آله صداى على را شنيد و فرمود:اى انس او كيست ؟ گفتم:على بن ابى طالب است.
آنگاه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:او را رخصت ده.على كه وارد شد،پيامبر فرمود:اى على سه بار نيايش كردم كه خداوند بهترين خلق خود را برساند و همراه من از گوشت اين پرنده بخورد.اگر اين بار نمى آمدى،تو را به نام فرا مى خواندم.على عليه السّلام گفت:اى پيامبر خدا من سه بار آمدم،انس مرا بازگردانيد.او مى گفت كه پيامبر سرگرم كارى است.پيامبر فرمود: اى انس چه چيزى تو را واداشت كه على عليه السّلام را اجازه ندهى ؟گفتم:من خواسته شما را شنيدم و خواستم كه دعاى تو يكى از قوم من را دربگيرد.
انس بن مالك گفت:در روز احتجاج براى خلافت مسلمانان على مرا طلبيد كه شاهد اين داستان باشم.اما من حقيقت آن را از همگان پوشاندم و گفتم كه از آن روز مهمانى پيامبر چيزى به خاطرم نمانده است.
على دست سوى آسمان بلند كرد و گفت:خدايا!انس را به يك پيسى مبتلا كن كه هرگز نتواند آن را از كسى پنهان كند.در اين هنگام انس بن مالك پارچه را از روى سرش كنار زد و گفت:اين همان نفرين على عليه السّلام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 517
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْمُؤَدِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْأَصْبَهَانِيُّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلثَّقَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو رَجَاءٍ قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ اَلسَّرَّاجِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ اِبْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ فَضَّلَ أَحَداً مِنْ أَصْحَابِي عَلَى عَلِيٍّ فَقَدْ كَفَرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 656 )
4 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه ديگرى از اصحاب مرا بر على (عليه السّلام) برترى نهد كافر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 656
الأمالی (للصدوق)
4.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس در ميان اصحاب من كسى را غير از على برتر بشناسد، كفر ورزيده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 519
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 656
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ اَلطَّالَقَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ اَلْهَمْدَانِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ أَخْبَرَنَا اَلْمُنْذِرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَزَّازُ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ فَضْلٍ عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ أَنْكَرَ إِمَامَةَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَعْدِي كَانَ كَمَنْ أَنْكَرَ نُبُوَّتِي فِي حَيَاتِي وَ مَنْ أَنْكَرَ نُبُوَّتِي كَانَ كَمَنْ أَنْكَرَ رُبُوبِيَّةَ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 656 )
5 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه امامت على را پس از من منكر شود چون كسى باشد كه در زندگيم پيغمبرى مرا منكر است و هر كه پيغمبرى مرا منكر باشد چون منكر ربوبيت پروردگار عز و جل خويش است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 656
الأمالی (للصدوق)
5.پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس پس از من امامت على را انكار كند،مانند كسى است كه در دوران حيات من،پيامبرى ام را انكار مى كند و هركس چنين كند،ربوبيت حق را انكار كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 519
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَاجِيلَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ اَلْأَسَدِيِّ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْعَبْدِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ وَارِثِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي فِي أَهْلِي وَ أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَمَاتِي مُحِبُّكَ مُحِبِّي وَ مُبْغِضُكَ مُبْغِضِي يَا عَلِيُّ أَنَا وَ أَنْتَ أَبَوَا هَذِهِ اَلْأُمَّةِ يَا عَلِيُّ أَنَا وَ أَنْتَ وَ اَلْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِكَ سَادَةٌ فِي اَلدُّنْيَا وَ مُلُوكٌ فِي اَلْآخِرَةِ مَنْ عَرَفَنَا فَقَدْ عَرَفَ اَللَّهَ وَ مَنْ أَنْكَرَنَا فَقَدْ أَنْكَرَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 657 )
6 - فرمود اى على تو برادر و وارث و وصى و خليفه منى در خاندانم و در امتم در زندگيم و بعد از مرگم دوستت دوست من و دشمنت دشمن من است اى على من و تو دو پدر اين امتيم، اى على من و تو و امامان از فرزندانت سادات دنيا و ملوك آخر تيم هر كه ما را شناسد خدا را شناخته و هر كه منكر ما شود منكر خداست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 657
الأمالی (للصدوق)
6.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!تو برادر و وارث و وصى و جانشين من در ميان خاندان امت من خواهى بود؛چه در دوران حيات من و چه پس از وفات من.دوست تو دوست من است و دشمن تو دشمن من است.اى على!من و تو پدران اين امت هستيم.اى على!من و تو و امامان معصوم عليه السّلام از نسل تو سروران دنيا و شاهان آخرت خواهيم بود.هركس ما را نيك بشناسد،خداوند را نيك شناخته است و هركس فضيلت ما را انكار كند،خداوند را انكار كرده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 521
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 657
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ : لَوِ اِجْتَمَعَ اَلنَّاسُ كُلُّهُمْ عَلَى وَلاَيَةِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مَا خَلَقْتُ اَلنَّارَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 657 )
7 - فرمود كه خداى جل جلاله فرمايد اگر همه مردم بر ولايت على (عليه السّلام) متفق بودند من دوزخ را نمى آفريدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 657
الأمالی (للصدوق)
7.پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:خداى جل جلاله فرمود:اگر مردمان بر ولايت على عليه السّلام همداستان بودند،من هرگز دوزخ را خلق نمى كردم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 521
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ زِيَادٍ اَلْكَرْخِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: لَوْ أَنَّ عَدُوَّ عَلِيٍّ جَاءَ إِلَى اَلْفُرَاتِ وَ هُوَ يَزُخُّ زَخِيخاً قَدْ أَشْرَفَ مَاءَهُ عَلَى جَنْبَتَيْهِ فَتَنَاوَلَ مِنْهُ شَرْبَةً وَ قَالَ بِسْمِ اَللَّهِ وَ إِذَا شَرِبَهَا قَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ مَا كَانَ ذَلِكَ إِلاَّ « مَيْتَةً أَوْ دَماً مَسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 657 )
8 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود اگر دشمن على (عليه السّلام) بر لب فرات آيد و آن در فيضان باشد و بدو كناره خود برآمده باشد و از آن شربتى نوشد با بسم اللّٰه. و بعد از آنهم گويد الحمد للّٰه. همانا مردار يا خون روان ذبيحه يا گوشت خوك خورده باشد،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 657
الأمالی (للصدوق)
8.امام صادق عليه السّلام فرمود:اگر دشمن على بن ابى طالب عليه السّلام لب رود فرات بيايد و آب در فيضان باشد و بسم اللّه گفته و از فرات بنوشد،و بعد از نوشيدن الحمد لله بگويد،گويى مردار خورده يا خون ريختۀ حيوانى يا گوشت خوك را خورده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 521
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُؤَدِّبُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ اَلْقَاسِمِ اَلْعَلَوِيُّ اَلْعَبَّاسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ اَلْفَزَارِيُّ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلزَّيَّاتُ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَفْصٍ اَلْمَرْوَزِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: سُئِلَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ عِلَّةِ دَفْنِهِ لِفَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لَيْلاً فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّهَا كَانَتْ سَاخِطَةً عَلَى قَوْمٍ كَرِهَتْ حُضُورَهُمْ جَنَازَتَهَا وَ حَرَامٌ عَلَى مَنْ يَتَوَلاَّهُمْ أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ وُلْدِهَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 657 )
9 - على (عليه السّلام) فرمود سبب دفن فاطمه در شب اين بود كه بر قومى خشمناك بود و بد داشت بر جنازه او حاضر باشند و بر هر كه آنان را دوست دارد حرامست بر يكى از اولادش نماز گذارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 657
الأمالی (للصدوق)
9.اصبغ بن نباته مى گويد:از علت دفن فاطمه عليها السّلام در شب پرسيدم،على عليه السّلام فرمود: راز دفن شبانه فاطمه عليها السّلام اين بود كه او بر گروهى خشمگين بود و خوشايندش نبود كه آنان بر پيكرش حضور داشته باشند.و بر هركس كه آنان را دوست نمى دارد ولايتشان را نمى پذيرد،حرام است كه بر يكى از اولاد فاطمه عليها السّلام نماز بگزارد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 521
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْعَبْدِيِّ عَنِ اَلْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : أَتَانِي جَبْرَئِيلُ وَ هُوَ فَرِحٌ مُسْتَبْشِرٌ فَقُلْتُ لَهُ حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ بِمَا أَنْتَ فِيهِ مِنَ اَلْفَرَحِ مَا مَنْزِلَةُ أَخِي وَ اِبْنِ عَمِّي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عِنْدَ رَبِّهِ فَقَالَ جَبْرَئِيلُ يَا مُحَمَّدُ وَ اَلَّذِي بَعَثَكَ بِالنُّبُوَّةِ وَ اِصْطَفَاكَ بِالرِّسَالَةِ مَا هَبَطْتُ فِي وَقْتِي هَذَا إِلاَّ لِهَذَا يَا مُحَمَّدُ اَللَّهُ اَلْعَلِيُّ اَلْأَعْلَى يَقْرَأُ عَلَيْكَ اَلسَّلاَمَ وَ يَقُولُ مُحَمَّدٌ نَبِيُّ رَحْمَتِي وَ عَلِيٌّ مُقِيمُ حُجَّتِي لاَ أُعَذِّبُ مَنْ وَالاَهُ وَ إِنْ عَصَانِي وَ لاَ أَرْحَمُ مَنْ عَادَاهُ وَ إِنْ أَطَاعَنِي قَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ أَتَانِي جَبْرَئِيلُ وَ بِيَدِهِ لِوَاءُ اَلْحَمْدِ وَ هُوَ سَبْعُونَ شِقَّةً اَلشِّقَّةُ مِنْهُ أَوْسَعُ مِنَ اَلشَّمْسِ وَ اَلْقَمَرِ فَيَدْفَعُهُ إِلَيَّ فَآخُذُهُ وَ أَدْفَعُهُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ رَجُلٌ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ كَيْفَ يُطِيقُ عَلِيٌّ عَلَى حَمْلِ اَللِّوَاءِ وَ قَدْ ذَكَرْتَ أَنَّهُ سَبْعُونَ شِقَّةً اَلشِّقَّةُ مِنْهُ أَوْسَعُ مِنَ اَلشَّمْسِ وَ اَلْقَمَرِ فَغَضِبَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ يَا رَجُلُ إِنَّهُ إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ أَعْطَى اَللَّهُ عَلِيّاً مِنَ اَلْقُوَّةِ مِثْلَ قُوَّةِ جَبْرَئِيلَ وَ مِنَ اَلْجَمَالِ مِثْلَ جَمَالِ يُوسُفَ وَ مِنَ اَلْحِلْمِ مِثْلَ حِلْمِ رِضْوَانَ وَ مِنَ اَلصَّوْتِ مِثْلَ مَا يُدَانِي صَوْتَ دَاوُدَ وَ لَوْ لاَ أَنَّ دَاوُدَ خَطِيبٌ فِي اَلْجِنَانِ لَأُعْطِيَ عَلِيٌّ مِثْلَ صَوْتِهِ وَ إِنَّ عَلِيّاً أَوَّلُ مَنْ يَشْرَبُ مِنَ اَلسَّلْسَبِيلِ وَ اَلزَّنْجَبِيلِ وَ إِنَّ لِعَلِيٍّ وَ شِيعَتِهِ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَقَاماً يَغْبِطُهُ بِهِ اَلْأَوَّلُونَ وَ اَلْآخِرُونَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 658 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود جبرئيل شاد و خرم نزد من آمد باو گفتم در اين شادى بگو بدانم مقام برادرم على بن ابى طالب (عليه السّلام) نزد پروردگارش چونست ؟ گفت اى محمد بدان كه تو را بسه پيغمبرى انگيخته و برسالت برگزيده در اين وقت فرود نيامدم مگر براى همين موضوع اى محمد على اعلى تو را سلام ميرساند و ميفرمايد محمد پيغمبر رحمت منست و على مقيم حجت من، دوستدارش را عذاب نكنم گر چه گناه من ورزد و بدشمنش رحم نكنم گرچه فرمانم برد، ابن عباس گويد پيغمبر دنبال آن فرمود روز قيامت جبرئيل نزد من آيد و لواء حمد را بدست دارد كه هفتاد شقه دارد و هر شقه اش از خورشيد و ماه پهن تر است آن را بمن دهد و من بگيرم و بعلى بن ابى طالب (عليه السّلام) دهم، مردى گفت يا رسول اللّٰه چطور على تاب حمل آن دارد و گفتى هفتاد شقه دارد كه هر كدام از خورشيد و ماه وسيعترند؟ رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) خشم كرد و فرمود اى مرد روز قيامت خدا بعلى نيروى جبرئيل دهد و زيبائى يوسف و حلم رضوان و نزديك به آواز داود اگر نبود كه داود خطيب بهشت است آواز او را بوى مى داد على اول كسى است كه از سلسبيل و زنجبيل نوشد و على و شيعيانش نزد خدا مقامى دارند كه اولين و آخرين بدان رشك برند،
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 658
الأمالی (للصدوق)
10.عبد اللّه بن عباس مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:روزى جبرئيل شادمان و شاداب پيش من آمد.گفتم:در اين شادمانى بگو كه منزلت برادرم على عليه السّلام پيش خداوند چگونه است ؟جبرئيل گفت:اى محمد!سوگند به كسى كه تو را به پيامبرى مبعوث كرده و براى رسالت فرو فرستاده است،اكنون نيامدم،مگر براى ابلاغ همين حقيقت.اى محمد! خداى على و اعلى درود مى رساند و مى فرمايد:محمد پيامبر رحمت من است و على مقيم حجت من است.دوست على را عذاب نخواهم كرد،هرچند كه نافرمانى كرده باشد و به دشمن او رحم نخواهم كرد،هرچند از من فرمان برده باشد.سپس پيامبر صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود:در روز رستاخيز جبرئيل پيش من مى آيد،درحالى كه پرچم حمد را در دست دارد.پرچم حمد هفتاد پاره دارد و هرپاره آن از خورشيد و ماه فراخ تر است.پرچم حمد را به دست من مى سپارد و من آن را به على.در اين هنگام شخصى پرسيد:اى پيامبر خدا! على چگونه مى تواند چنين پرچمى را حمل كند؛پرچمى كه هفتاد پاره داشته و هرپاره آن فراخ تر از خورشيد و ماه است ؟پيامبر خشمگين شد و فرمود:اى مرد!در روز رستاخيز خداوند به على عليه السّلام قدرت جبرئيل و جمال يوسف و حلم رضوان را خواهد بخشيد و نيز آواز على عليه السّلام را به آواز داود نزديك خواهد نمود.اگر داود سخنور بهشت تعيين نشده بود، خداوند صداى داود را به على عطا مى كرد.على عليه السّلام نخستين كسى است كه از سلسبيل و زنجبيل در بهشت خواهد نوشيد.على و پيروان او پيش خداوند منزلتى دارند كه نسل نخستين و واپسين مردمان نسبت به آن غبطه خواهند خورد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 523
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 658
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ مَتِّيلٍ اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سُلَيْمَانَ اَلنَّهْدِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا ثَابِتُ بْنُ دِينَارٍ اَلثُّمَالِيُّ عَنْ سَيِّدِ اَلْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: نَظَرَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذَاتَ يَوْمٍ إِلَى عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قَدْ أَقْبَلَ وَ حَوْلَهُ جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَقَالَ مَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى يُوسُفَ فِي جَمَالِهِ وَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ فِي سَخَائِهِ وَ إِلَى سُلَيْمَانَ فِي بَهْجَتِهِ وَ إِلَى دَاوُدَ فِي قُوَّتِهِ فَلْيَنْظُرْ إِلَى هَذَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 659 )
11 - يك روز رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) بعلى (عليه السّلام) كه نزد او مى آمد نگريست و بجمعى كه گردش بودند فرمود هر كه خواهد بجمال يوسف و سيماى ابراهيم و بهجت سليمان و حكمت داود نگرد بايد باين نگاه كند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 659
الأمالی (للصدوق)
11.امام سجاد عليه السّلام فرمود:روزى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام نگاه مى كرد كه به سوى او مى آمد.آنگاه پيامبر به اصحاب خود كه پيروان او بودند،فرمود:هركس مايل است، يوسف را در زيبايى اش بنگرد و ابراهيم را در بخشندگى اش و سليمان را در بهجت و داود را در قدرت،به اين مرد نگاه كند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 523
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 659
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ اَلْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : عَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ عَلِيٍّ قَاتَلَ اَللَّهُ مَنْ قَاتَلَ عَلِيّاً لَعَنَ اَللَّهُ مَنْ خَالَفَ عَلِيّاً عَلِيٌّ إِمَامُ اَلْخَلِيقَةِ بَعْدِي مَنْ تَقَدَّمَ عَلَى عَلِيٍّ فَقَدْ تَقَدَّمَ عَلَيَّ وَ مَنْ فَارَقَهُ فَقَدْ فَارَقَنِي وَ مَنْ آثَرَ عَلَيْهِ فَقَدْ آثَرَ عَلَيَّ أَنَا سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَهُ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَهُ وَ وَلِيٌّ لِمَنْ وَالاَهُ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاهُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 659 )
12 - فرمود على از منست و من از او، نبرد كند خدا با هر كه با على نبرد كند؟ لعنت كند خدا هر كه با على مخالفت كند، على بعد از من امام خلق است هر كه بر على (عليه السّلام) تقدم جويد بر من تقدم جسته و هر كه از او جدا شود از من جدا شده هر كه بر او دريغ كند بر من دريغ كرده، من سازگارم با هر كه با او سازگار است و در نبردم با هر كه با او در نبرد است، دوستم با هر كه با او دوست است و دشمنم با هر كه او را دشمن است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 659
الأمالی (للصدوق)
12.امام رضا عليه السّلام از پدران خود روايت كرد كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:على از من است و من از او.خداوند با هركس كه با على بجنگد،خواهد جنگيد.خداوند هركس را كه مخالف على باشد،از رحمت خويش خواهد راند.على پس از من پيشواى مردم است.هركس بر على پيشى بطلبد،بر من پيشى جسته است.و هركس كه خوبى را بر او دريغ دارد،خوبى را بر من دريغ داشته است.من با كسى سازگارم كه او با على سازگار است و من با كسى در جنگم كه او با على در جنگ است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 525
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ يَاسِرٍ قَالَ: لَمَّا وُلِّيَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْعَهْدَ سَمِعْتُهُ وَ قَدْ رَفَعَ يَدَيْهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنِّي مُكْرَهٌ مُضْطَرٌّ فَلاَ تُؤَاخِذْنِي كَمَا لَمْ تُؤَاخِذْ عَبْدَكَ وَ نَبِيَّكَ يُوسُفَ حِينَ دُفِعَ إِلَى وَلاَيَةِ مِصْرَ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 659 )
13 - ياسر گفت چون امام رضا وليعهد شد شنيدم دست بآسمان برداشت گفت بار خدايا تو ميدانى كه من در فشار و بيچاره ام از من مؤاخذه مكن چنانچه از بنده ات و پيغمبرت يوسف براى ولايت مصر مؤاخذه نكردى كه گرفتار آن شد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 659
الأمالی (للصدوق)
13.ياسر مى گويد:آنگاه كه امام رضا عليه السّلام وليعهد مأمون بود،دست سوى آسمان بلند كرد و گفت:خدايا!تو آگاهى كه من در اكراه و اضطرارم.پس مرا مؤاخذه مكن،همان گونه كه بنده و فرستاده ات يوسف عليه السّلام را در قدرتى كه گرفتارش شده بود،مؤاخذه نكردى.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 525
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْبَيْهَقِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلصَّوْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو ذَكْوَانَ قَالَ سَمِعْتُ إِبْرَاهِيمَ بْنَ اَلْعَبَّاسِ يَقُولُ: مَا رَأَيْتُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ سُئِلَ عَنْ شَيْءٍ قَطُّ إِلاَّ عَلِمَهُ وَ لاَ رَأَيْتُ أَعْلَمَ مِنْهُ بِمَا كَانَ فِي اَلزَّمَانِ إِلَى وَقْتِهِ وَ عَصْرِهِ وَ كَانَ اَلْمَأْمُونُ يَمْتَحِنُهُ فِي كُلِّ ثَلاَثَةٍ بِالسُّؤَالِ عَنْ كُلِّ شَيْءٍ فَيُجِيبُ فِيهِ وَ كَانَ كَلاَمُهُ وَ جَوَابُهُ وَ تَمْثِيلُهُ بِآيَاتٍ مِنَ اَلْقُرْآنِ وَ كَانَ يَخْتِمُهُ فِي كُلِّ ثَلاَثٍ وَ يَقُولُ لَوْ أَرَدْتُ أَنْ أَخْتِمَهُ فِي أَقَلَّ مِنْ ثَلاَثٍ لَخَتَمْتُ وَ لَكِنْ مَا مَرَرْتُ بِآيَةٍ قَطُّ إِلاَّ فَكَّرْتُ فِيهَا وَ فِي أَيِّ شَيْءٍ نَزَلَتْ وَ فِي أَيِّ وَقْتٍ فَلِذَلِكَ صِرْتُ أَخْتِمُ فِي ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 660 )
14 - ابراهيم بن عباس مى گفت نديدم امام رضا از چيزى سؤال شود مگر آنكه ميدانست و اعلم از او در زمانه نديدم مامون در هر سه روز او را با سؤال از هر چيز امتحان ميكرد و بوى جواب ميداد، همه سخن او و جواب او از قرآن بود و مثل از آيات قرآن مى آورد و قرآن را در هر سه روز يك بار ختم ميكرد و ميفرمود زودتر هم ميتوانم ختم كنم ولى بآيۀ نگذرم جز آنكه فكر كنم در آن و در اينكه براى چه نازل شده و در چه وقتى نازل شده و از اين رو در سه روز ختم كنم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 660
الأمالی (للصدوق)
14.ابراهيم بن عباس مى گويد:من ياد ندارم كه كسى از امام رضا عليه السّلام سؤالى كند،مگر اينكه حضرت پاسخ آن را بهتر از هركس در زمان خود مى دانست.مأمون عباسى هفته اى دوبار امام رضا عليه السّلام را با پرسيدن درباره هرچيز مى آزمود و حضرت به او پاسخ مى داد.كلام و جواب امام عليه السّلام يك سر از آيات قرآن بود.حضرت پيوسته از تمثيل هاى قرآنى كمك مى گرفت.امام رضا عليه السّلام سه روز يك بار قرآن كريم را ختم مى كرد و مى فرمود: از اين كمتر نيز مى توانم ختم كنم،اما روشم اين است كه به آيه اى برنمى خورم مگر اينكه در آن مى انديشم كه براى چه هدفى و در چه هنگامى فرود آمده است ؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 525
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 660
قَالَ اَلصَّوْلِيُّ وَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ اَلْهَيْثَمِ [ اَلْحَسَنُ بْنُ اَلْجَهْمِ ] قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ: صَعِدَ اَلْمَأْمُونُ اَلْمِنْبَرَ لِيُبَايِعَ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ جَاءَتْكُمْ بَيْعَةُ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَللَّهِ لَوْ قَرَأْتُ هَذِهِ اَلْأَسْمَاءَ عَلَى اَلصُّمِّ اَلْبُكْمِ لَبَرَءُوا بِإِذْنِ اَللَّهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 660 )
15 - حسين بن هيثم از پدرش نقل كرده كه مامون بر منبر شد تا براى على بن موسى الرضا بيعت ستاند گفت اى مردم نوبت بيعت شما با على بن موسى بن جعفر بن محمد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب است بخدا اگر اين نامها را بر كر و لال بخوانند بهبود شود باذن خدا.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 660
الأمالی (للصدوق)
15.حسين بن هيثم از پدرش روايت كرد كه مأمون بالاى منبر رفت كه براى امام رضا بيعت بگيرد.مأمون گفت:اى مردم!اينك وقت بيعت شما با على بن موسى بن جعفر بن محمد على بن حسين بن على بن ابى طالب است.به خدا سوگند،اگر اين اسم ها را بر كسانى كه كر و لال هستند بخوانند آنان به خواست خدا شنوا و گويا مى شوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 525
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا حُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ اَلْبَيْهَقِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلصَّوْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْمُهَلَّبِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي دِعْبِلُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْخُزَاعِيُّ قَالَ: جَاءَنِي خَبَرُ مَوْتِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَنَا مُقِيمٌ بِقُمَّ فَقُلْتُ اَلْقَصِيدَةَ اَلرَّائِيَّةَ - أَرَى أُمَيَّةَ مَعْذُورِينَ إِنْ قَتَلُواوَ لاَ أَرَى لِبَنِي اَلْعَبَّاسِ مِنْ عُذْرٍ أَوْلاَدُ حَرْبٍ وَ مَرْوَانَ وَ أُسْرَتُهُمْبني [بَنُو ] مُعَيْطٍ وُلاَةُ اَلْحِقْدِ وَ اَلْوَغْرِ قَوْمٌ قَتَلْتُمْ عَلَى اَلْإِسْلاَمِ أَوَّلَهُمْحَتَّى إِذَا اِسْتَمْكَنُوا جَازُوا عَلَى اَلْكُفْرِ اِرْبَعْ بِطُوسَ عَلَى قَبْرِ اَلزَّكِيِّ بِهِإِنْ كُنْتَ تَرْبَعُ مِنْ دِينٍ عَلَى وَطَرٍ قَبْرَانِ فِي طُوسَ خَيْرُ اَلنَّاسِ كُلِّهِمْوَ قَبْرُ شَرِّهِمْ هَذَا مِنَ اَلْعِبَرِ مَا يَنْفَعُ اَلرِّجْسُ مِنْ قُرْبِ اَلزَّكِيِّ وَ لاَعَلَى اَلزَّكِيِّ بِقُرْبِ اَلرِّجْسِ مِنْ ضَرَرٍ هَيْهَاتَ كُلُّ اِمْرِئٍ رَهْنٌ بِمَا كَسَبَتْلَهُ يَدَاهُ فَخُذْ مَا شِئْتَ أَوْ فَذَرْ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 660 )
16 - دعبل بن على خزاعى گفت خبر وفات امام رضا (عليه السّلام) در قم بمن رسيد و قصيده رائيه خود را سرودم كه در آنست.
بنى اميه را بتوان عذر خواست گر كشتند-ولى براى بن عباس عذر نتوان گفت اولاد حرب و بنو مروان و آل و تبارشان-و بنو معيط همه كينه وران و بد نهاد بدان بر مسلمانى شما اسلافشان گشتيد و چون-دست يافتند بر كفر بمجازات پرداختند
در طوس نشين بر سر قبرى پاك-گر بر سر دينى تو نشينى از دل در طوس بود قبر به از كل بشر-با قبر بتر خلق در اينجا است عبر سودى نبرد رجس ز قرب پاكان-بر پاك ز قرب رجس كى هست ضرر؟ هر كس گرو كرده خود باشد و بس-برگير هر آنچه خواهى يا زان بگذر
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 660
الأمالی (للصدوق)
16.دعبل بن على خزاعى مى گويد:در قم بودم كه از شهادت امام رضا عليه السّلام آگاه شدم. در آن جا قصيده اى موسوم به«رائيه»را سرودم كه بخشى از آن چنين است:اگر بر فرض بتوان امويان را در قتل آل رسول صلّى اللّه عليه و آله پذيرفت،درباره عباسيان هرگز نمى توان پوزش پذير بود.زيرا امويان از نسل حرب و مروانيان و فرزندان معيط بودند كه جملگى بدسرشت و كينه توز بودند.مسلمانان پيشينيان آن جنگ را به خاطر اسلام كشتند و آنان كه به قدرت رسيدند،انتقام گرفتند.
دعبل در جاى ديگر مى گويد:كه اكنون در سرزمين توس كنار مزار پاكى بنشين؛مزارى كه بهتر از همۀ افراد بشر است و آن كنار قبر كسى است كه بدترين خلق(هارون عباسى)است.بى گمان پليدى از نزديكى با انسان والا سودمند نخواهد شد و نيز زيانى از پليد به انسان والا نخواهد رسيد. زيرا هركس در گرو كار و كسب خويش است.اكنون تو هرچه مايلى رهتوشه بردار،يا اينكه آن را واگزار.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 527
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِي اَلصَّلْتِ اَلْهَرَوِيِّ قَالَ: بَيْنَا أَنَا وَاقِفٌ بَيْنَ يَدَيْ أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذْ قَالَ لِي يَا أَبَا اَلصَّلْتِ اُدْخُلْ هَذِهِ اَلْقُبَّةَ اَلَّتِي فِيهَا قَبْرُ هَارُونَ فَائْتِنِي بِتُرَابٍ مِنْ أَرْبَعِ جَوَانِبِهَا قَالَ فَمَضَيْتُ فَأَتَيْتُ بِهِ فَلَمَّا مَثَلْتُ بَيْنَ يَدَيْهِ قَالَ لِي نَاوِلْنِي مِنْ هَذَا اَلتُّرَابِ وَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اَلْبَابِ فَنَاوَلْتُهُ فَأَخَذَهُ وَ شَمَّهُ ثُمَّ رَمَى بِهِ ثُمَّ قَالَ سَيُحْفَرُ لِي هَاهُنَا قَبْرٌ وَ تَظْهَرُ صَخْرَةٌ لَوْ جُمِعَ عَلَيْهَا كُلُّ مِعْوَلٍ بِخُرَاسَانَ لَمْ يَتَهَيَّأْ قَلْعُهَا ثُمَّ قَالَ فِي اَلَّذِي عِنْدَ اَلرِّجْلِ وَ اَلَّذِي عِنْدَ اَلرَّأْسِ مِثْلَ ذَلِكَ ثُمَّ قَالَ نَاوِلْنِي هَذَا اَلتُّرَابَ فَهُوَ مِنْ تُرْبَتِي ثُمَّ قَالَ سَيُحْفَرُ لِي فِي هَذَا اَلْمَوْضِعِ فَتَأْمُرُهُمْ أَنْ يَحْفِرُوا لِي سَبْعَ مَرَاقِيَ إِلَى أَسْفَلَ وَ أَنْ يُشَقَّ لِي ضَرِيحَةٌ فَإِنْ أَبَوْا إِلاَّ أَنْ يَلْحَدُوا فَتَأْمُرُهُمْ أَنْ يَجْعَلُوا اَللَّحْدَ ذِرَاعَيْنِ وَ شِبْراً فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ سَيُوَسِّعُهُ لِي مَا شَاءَ فَإِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ فَإِنَّكَ تَرَى عِنْدَ رَأْسِي نَدَاوَةً فَتَكَلَّمْ بِالْكَلاَمِ اَلَّذِي أُعَلِّمُكَ فَإِنَّهُ يَنْبُعُ اَلْمَاءُ حَتَّى يَمْتَلِئَ اَللَّحْدُ وَ تَرَى فِيهِ حِيتَاناً صِغَاراً فتفتت [فَفَتِّتْ] لَهَا اَلْخُبْزَ اَلَّذِي أُعْطِيكَ فَإِنَّهَا تَلْتَقِطُهُ فَإِذَا لَمْ يَبْقَ مِنْهُ شَيْءٌ خَرَجَتْ مِنْهُ حُوتَةٌ كَبِيرَةٌ فَالْتَقَطَتِ اَلْحِيتَانَ اَلصِّغَارَ حَتَّى لاَ يَبْقَى مِنْهَا شَيْءٌ ثُمَّ تَغِيبُ فَإِذَا غَابَتْ فَضَعْ يَدَكَ عَلَى اَلْمَاءِ وَ تَكَلَّمْ بِالْكَلاَمِ اَلَّذِي أُعَلِّمُكَ فَإِنَّهُ يَنْضُبُ وَ لاَ يَبْقَى مِنْهُ شَيْءٌ وَ لاَ تَفْعَلْ ذَلِكَ إِلاَّ بِحَضْرَةِ اَلْمَأْمُونِ ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا أَبَا اَلصَّلْتِ غَداً أَدْخُلُ هَذَا اَلْفَاجِرَ فَإِنْ خَرَجْتُ وَ أَنَا مَكْشُوفُ اَلرَّأْسِ فَتَكَلَّمْ أُكَلِّمْكَ وَ إِنْ خَرَجْتُ وَ أَنَا مُغَطَّى اَلرَّأْسِ فَلاَ تُكَلِّمْنِي قَالَ أَبُو اَلصَّلْتِ فَلَمَّا أَصْبَحْنَا مِنَ اَلْغَدِ لَبِسَ ثِيَابَهُ وَ جَلَسَ فِي مِحْرَابِهِ يَنْتَظِرُ فَبَيْنَا هُوَ كَذَلِكَ إِذْ دَخَلَ عَلَيْهِ غُلاَمُ اَلْمَأْمُونِ فَقَالَ لَهُ أَجِبْ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَلَبِسَ نَعْلَهُ وَ رِدَاءَهُ وَ قَامَ يَمْشِي وَ أَنَا أَتَّبِعُهُ حَتَّى دَخَلَ عَلَى اَلْمَأْمُونِ وَ بَيْنَ يَدَيْهِ طَبَقُ عِنَبٍ وَ أَطْبَاقُ فَاكِهَةٍ بَيْنَ يَدَيْهِ وَ بِيَدِهِ عُنْقُودُ عِنَبٍ قَدْ أَكَلَ بَعْضَهُ وَ بَقِيَ بَعْضُهُ فَلَمَّا بَصُرَ بِالرِّضَا عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ وَثَبَ إِلَيْهِ وَ عَانَقَهُ وَ قَبَّلَ مَا بَيْنَ عَيْنَيْهِ وَ أَجْلَسَهُ مَعَهُ ثُمَّ نَاوَلَهُ اَلْعُنْقُودَ وَ قَالَ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ هَلْ رَأَيْتَ عِنَباً أَحْسَنَ مِنْ هَذَا فَقَالَ اَلرِّضَا رُبَّمَا كَانَ عِنَباً حَسَناً يَكُونُ مِنَ اَلْجَنَّةِ فَقَالَ لَهُ كُلْ مِنْهُ فَقَالَ لَهُ اَلرِّضَا أَ وَ تُعْفِينِي مِنْهُ فَقَالَ لاَ بُدَّ مِنْ ذَلِكَ مَا يَمْنَعُكَ مِنْهُ لَعَلَّكَ تَتَّهِمُنَا بِشَيْءٍ فَتَنَاوَلَ اَلْعُنْقُودَ فَأَكَلَ مِنْهُ ثُمَّ نَاوَلَهُ فَأَكَلَ مِنْهُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثَلاَثَ حَبَّاتٍ ثُمَّ رَمَى بِهِ وَ قَامَ فَقَالَ لَهُ اَلْمَأْمُونُ إِلَى أَيْنَ قَالَ إِلَى حَيْثُ وَجَّهْتَنِي وَ خَرَجَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ مُغَطَّى اَلرَّأْسِ فَلَمْ أُكَلِّمْهُ حَتَّى دَخَلَ اَلدَّارَ ثُمَّ أَمَرَ أَنْ يُغْلَقَ اَلْبَابُ فَغُلِقَ ثُمَّ نَامَ عَلَى فِرَاشِهِ فَمَكَثْتُ وَاقِفاً فِي صَحْنِ اَلدَّارِ مَهْمُوماً مَحْزُوناً فَبَيْنَا أَنَا كَذَلِكَ إِذْ دَخَلَ عَلَيَّ شَابٌّ حَسَنُ اَلْوَجْهِ قَطَطُ اَلشَّعْرِ أَشْبَهُ اَلنَّاسِ بِالرِّضَا عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَبَادَرْتُ إِلَيْهِ فَقُلْتُ لَهُ مِنْ أَيْنَ دَخَلْتَ وَ اَلْبَابُ مُغْلَقٌ - فَقَالَ اَلَّذِي جَاءَ بِي مِنَ اَلْمَدِينَةِ فِي هَذَا اَلْوَقْتِ هُوَ اَلَّذِي أَدْخَلَنِي اَلدَّارَ وَ اَلْبَابُ مُغْلَقٌ فَقُلْتُ لَهُ وَ مَنْ أَنْتَ فَقَالَ لِي أَنَا حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَيْكَ يَا أَبَا اَلصَّلْتِ أَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ مَضَى نَحْوَ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَدَخَلَ وَ أَمَرَنِي بِالدُّخُولِ مَعَهُ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيْهِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَثَبَ إِلَيْهِ وَ عَانَقَهُ وَ ضَمَّهُ إِلَى صَدْرِهِ وَ قَبَّلَ مَا بَيْنَ عَيْنَيْهِ ثُمَّ سَحَبَهُ سَحْباً إِلَى فِرَاشِهِ وَ أَكَبَّ عَلَيْهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُقَبِّلُهُ وَ يُسَارُّهُ بِشَيْءٍ لَمْ أَفْهَمْهُ وَ رَأَيْتُ عَلَى شَفَتَيِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ زُبْداً أَشَدَّ بَيَاضاً مِنَ اَلثَّلْجِ وَ رَأَيْتُ أَبَا جَعْفَرٍ يَلْحَسُهُ بِلِسَانِهِ ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ بَيْنَ ثَوْبِهِ وَ صَدْرِهِ فَاسْتَخْرَجَ مِنْهَا شَيْئاً شَبِيهاً بِالْعُصْفُورِ فَابْتَلَعَهُ أَبُو جَعْفَرٍ وَ قَضَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قُمْ يَا أَبَا اَلصَّلْتِ فَائْتِنِي بِالْمُغْتَسَلِ وَ اَلْمَاءِ مِنَ اَلْخِزَانَةِ فَقُلْتُ مَا فِي اَلْخِزَانَةِ مُغْتَسَلٌ وَ لاَ مَاءٌ فَقَالَ لِيَ اِئْتَمِرْ بِمَا آمُرُكَ بِهِ فَدَخَلْتُ اَلْخِزَانَةَ فَإِذَا فِيهَا مُغْتَسَلٌ وَ مَاءٌ فَأَخْرَجْتُهُ وَ شَمَّرْتُ ثِيَابِي لِأُغَسِّلَهُ مَعَهُ فَقَالَ لِي تَنَحَّ يَا أَبَا اَلصَّلْتِ فَإِنَّ لِي مَنْ يُعِينُنِي غَيْرَكَ فَغَسَّلَهُ ثُمَّ قَالَ لِيَ اُدْخُلِ اَلْخِزَانَةَ فَأَخْرِجْ إِلَيَّ اَلسَّفَطَ اَلَّذِي فِيهِ كَفَنُهُ وَ حَنُوطُهُ فَدَخَلْتُ فَإِذَا أَنَا بِسَفَطٍ لَمْ أَرَهُ فِي تِلْكَ اَلْخِزَانَةِ فَحَمَلْتُهُ إِلَيْهِ فَكَفَّنَهُ وَ صَلَّى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ اِئْتِنِي بِالتَّابُوتِ فَقُلْتُ أَمْضِي إِلَى اَلنَّجَّارِ حَتَّى يُصْلِحَ تَابُوتاً قَالَ قُمْ فَإِنَّ فِي اَلْخِزَانَةِ تَابُوتاً فَدَخَلْتُ اَلْخِزَانَةَ فَإِذَا تَابُوتٌ لَمْ أَرَ مِثْلَهُ [لَمْ أَرَهُ قَطُّ] فَأَتَيْتُهُ فَأَخَذَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ بَعْدَ أَنْ كَانَ صَلَّى عَلَيْهِ فَوَضَعَهُ فِي اَلتَّابُوتِ وَ صَفَّ قَدَمَيْهِ وَ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ لَمْ يَفْرُغْ مِنْهُمَا حَتَّى عَلاَ اَلتَّابُوتُ وَ اِنْشَقَّ اَلسَّقْفُ فَخَرَجَ مِنْهُ اَلتَّابُوتُ وَ مَضَى فَقُلْتُ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ اَلسَّاعَةَ يَجِيئُنَا اَلْمَأْمُونُ فَيُطَالِبُنِي بِالرِّضَا عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَمَا أَصْنَعُ فَقَالَ اُسْكُتْ فَإِنَّهُ سَيَعُودُ يَا أَبَا اَلصَّلْتِ مَا مِنْ نَبِيٍّ يَمُوتُ فِي اَلْمَشْرِقِ وَ يَمُوتُ وَصِيُّهُ بِالْمَغْرِبِ إِلاَّ جَمَعَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَيْنَ أَرْوَاحِهِمَا وَ أَجْسَادِهِمَا فَمَا تَمَّ اَلْحَدِيثُ حَتَّى اِنْشَقَّ اَلسَّقْفُ وَ نَزَلَ اَلتَّابُوتُ فَقَامَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَاسْتَخْرَجَ اَلرِّضَا مِنَ اَلتَّابُوتِ وَ وَضَعَهُ عَلَى فِرَاشِهِ كَأَنَّهُ لَمْ يُغَسَّلْ وَ لَمْ يُكَفَّنْ وَ قَالَ يَا أَبَا اَلصَّلْتِ قُمْ فَافْتَحِ اَلْبَابَ لِلْمَأْمُونِ فَفَتَحْتُ اَلْبَابَ فَإِذَا اَلْمَأْمُونُ وَ اَلْغِلْمَانُ بِالْبَابِ فَدَخَلَ بَاكِياً حَزِيناً قَدْ شَقَّ جَيْبَهُ وَ لَطَمَ رَأْسَهُ وَ هُوَ يَقُولُ يَا سَيِّدَاهْ فُجِّعْتُ بِكَ يَا سَيِّدِي ثُمَّ دَخَلَ وَ جَلَسَ عِنْدَ رَأْسِهِ وَ قَالَ خُذُوا فِي تَجْهِيزِهِ وَ أَمَرَ بِحَفْرِ اَلْقَبْرِ فَحَضَرْتُ اَلْمَوْضِعَ وَ ظَهَرَ كُلُّ شَيْءٍ عَلَى مَا وَصَفَهُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ بَعْضُ جُلَسَائِهِ أَ لَسْتَ تَزْعُمُ أَنَّهُ إِمَامٌ قَالَ نَعَمْ قَالَ لاَ يَكُونُ اَلْإِمَامُ إِلاَّ مُقَدَّمَ اَلرَّأْسِ فَأَمَرَ أَنْ يَحْفِرَ لَهُ فِي اَلْقِبْلَةِ فَقُلْتُ أَمَرَنِي أَنْ أَحْفِرَ لَهُ سَبْعَ مَرَاقِيَ وَ أَنْ أَشُقَّ لَهُ ضَرِيحَةً فَقَالَ اِنْتَهُوا إِلَى مَا يَأْمُرُكُمْ بِهِ أَبُو اَلصَّلْتِ سِوَى اَلضَّرِيحَةِ وَ لَكِنْ يُحْفَرُ وَ يُلْحَدُ فَلَمَّا رَأَى مَا ظَهَرَ مِنَ اَلنَّدَاوَةِ وَ اَلْحِيتَانِ وَ غَيْرِ ذَلِكَ قَالَ اَلْمَأْمُونُ لَمْ يَزَلِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُرِينَا عَجَائِبَهُ فِي حَيَاتِهِ حَتَّى أَرَانَاهَا بَعْدَ وَفَاتِهِ فَقَالَ لَهُ وَزِيرٌ كَانَ مَعَهُ أَ تَدْرِي مَا أَخْبَرَكَ بِهِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ لاَ قَالَ إِنَّهُ أَخْبَرَكَ أَنَّ مُلْكَكُمْ بَنِي اَلْعَبَّاسِ مَعَ كَثْرَتِكُمْ وَ طُولِ مُدَّتِكُمْ مِثْلُ هَذِهِ اَلْحِيتَانِ حَتَّى إِذَا فَنِيَتْ آجَالُكُمْ وَ اِنْقَطَعَتْ آثَارُكُمْ وَ ذَهَبَتْ دَوْلَتُكُمْ سَلَّطَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَيْكُمْ رَجُلاً مِنَّا فَأَفْنَاكُمْ عَنْ آخِرِكُمْ قَالَ لَهُ صَدَقْتَ ثُمَّ قَالَ لِي يَا أَبَا اَلصَّلْتِ عَلِّمْنِي اَلْكَلاَمَ اَلَّذِي تَكَلَّمْتَ بِهِ قُلْتُ وَ اَللَّهِ لَقَدْ نَسِيتُ اَلْكَلاَمَ مِنْ سَاعَتِي وَ قَدْ كُنْتُ صَدَقْتُ فَأَمَرَ بِحَبْسِي وَ دَفْنِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَحُبِسْتُ سَنَةً وَ ضَاقَ عَلَيَّ اَلْحَبْسُ وَ سَهِرْتُ اَللَّيْلَ فَدَعَوْتُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِدُعَاءٍ ذَكَرْتُ فِيهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ سَأَلْتُ اَللَّهَ بِحَقِّهِمْ أَنْ يُفَرِّجَ عَنِّي فَلَمْ أَسْتَتِمَّ اَلدُّعَاءَ حَتَّى دَخَلَ عَلَيَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لِي يَا أَبَا اَلصَّلْتِ ضَاقَ صَدْرُكَ فَقُلْتُ إِي وَ اَللَّهِ قَالَ قُمْ فَاخْرُجْ ثُمَّ ضَرَبَ يَدَهُ إِلَى اَلْقُيُودِ اَلَّتِي كَانَتْ عَلَيَّ فَفَكَّهَا وَ أَخَذَ بِيَدِي وَ أَخْرَجَنِي مِنَ اَلدَّارِ وَ اَلْحَرَسَةُ وَ اَلْغِلْمَةُ يَرَوْنِي فَلَمْ يَسْتَطِيعُوا أَنْ يُكَلِّمُونِي وَ خَرَجْتُ مِنْ بَابِ اَلدَّارِ ثُمَّ قَالَ اِمْضِ فِي وَدَائِعِ اَللَّهِ فَإِنَّكَ لَنْ تَصِلَ إِلَيْهِ وَ لاَ يَصِلُ إِلَيْكَ أَبَداً قَالَ أَبُو اَلصَّلْتِ فَلَمْ أَلْتَقِ مَعَ اَلْمَأْمُونِ إِلَى هَذَا اَلْوَقْتِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 661 )
17 - ابو صلت هروى گويد من خدمت امام رضا (عليه السّلام) ايستاده بودم كه فرمود اى ابا صلت برو زير گنبدى كه هرون در آن دفن است و از هر چهار سوى آن مشتى خاك برايم بياور، گويد رفتم و آوردم، فرمود آنها را بمن بده از خاك و سمت در خانه بود باو دادم آن را گرفت و بوئيد و بر زمين ريخت و فرمود در اينجا برايم قبرى كنند و سنگى برآيد و اگر همه كلنگهاى خراسان گرد آيند نتوانند آن را كند و در باره آنكه از پائين پا و بالاى سر بود همان را فرمود. سپس فرمود از آن خاك ديگر بمن بده كه خاك من است و فرمود در اينجا براى من قبر كنند، بآنها دستور ده كه هفت پله آن را پائين برند و ضريح آن را زير زنند و اگر اصرار كردند لحد داشته باشد دستور بده آن را دو ذراع و يك وجب بگيرند و خداى عز و جل آن را يمن هر چه خواهد وسعت دهد چون چنين كردند در سمت سر من رطوبتى بينى و آن سخنى كه بتو ياد دهم بگو تا آب بجوشد و لحد را پركند و در آن ماهيان كوچكى نمايان شوند آن نانى كه بتو دهم براى آنها خرد كن تا آن را ببلعند و چون چيزى از آن نماند از آن ماهى بزرگى عيان گردد و همه آن ماهيان خرد را ببلعند تا چيزى از آنها نماند و آنگه نهان شود، چون نهان شد دست بر آب گذار و كلامى كه بتو آموزم بگو تا آب فرو نشيند و چيزى از آن نماند و اين كار را جز در حضور مأمون مكن. سپس فرمود اى ابا صلت فردا من نزد اين فاجر روم اگر با سرباز بيرون شدم هر چه خواهى بگو و اگر سر بسته بيرون شدم با من سخن مكن، ابا صلت گويد فردا صبح جامه پوشيد و در محراب خود بانتظار نشست و غلام مامون آمد و گفت امير المؤمنين را اجابت كن نعلين پوشيد و عبا بدوش كرد و ميرفت و من دنبالش بودم تا بر مامون وارد شد كه طبقى انگور و طبقهائى از ميوه هاى ديگر جلو او بود و خوشه انگورى در دست داشت كه قدرى از آن را خورده بود و قدرى مانده بود چون چشمش بآن حضرت افتاد برخاست و دويد و او را در آغوش كشيد و ميان دو چشمش را بوسيد و با خودش نشانيد و آن خوشه انگور را بدستش داد و عرضكرد يا ابن رسول اللّٰه از اين انگورى بهتر ديدى ؟ فرمود بسا انگور خوبى كه از بهشت باشد گفت از آن بخور امام رضا فرمود مرا از آن معاف دار گفت ناچار بايد از آن بخورى چه تو را مانع است شايد بما بدگمانى ؟ اين خوشه را بگير و از آن بخور حضرت رضا گرفت و از آن سه دانه خورد و آن را انداخت و برخاست مأمون گفت پسر عم كجا ميروى ؟ فرمود آنجا كه مرا روانه كردى و سر بسته بيرون آمد و من با او سخن نگفتم تا وارد خانه شد و فرمود در را بستند و در بستر افتاد، من در صحن خانه غمنده و محزون ايستاده بودم، در اين ميان جوانى خوشرو و پيچيده مو كه شبيه ترين مردم بود بحضرت رضا وارد خانه شد من پيش جستم و باو گفتم با در بسته از كجا وارد شدى ؟ فرمود آنكه در همين گاه مرا از مدينه آورده هم اوست كه مرا از در بسته درون آورده، گفتم شما كيستيد؟ فرمود منم حجت خدا بر تو اى ابا صلت من محمد بن على هستم، بسوى پدر رفت و مرا با خود برد، چون چشم امام رضا باو افتاد از جا جست و او را در آغوش كشيد و بسينه چسبانيد و ميان دو چشمش بوسيد و او را ببستر خود كشانيد و محمد بن على بروى آن حضرت سرازير شد و او را ميبوسيد و با او رازى مى گفت كه من نفهميدم و بر دو لب امام رضا كفى ديدم از برف سفيدتر و ديدم امام نهم آن را با زبان پاك كرد و دست ميان جامه و سينه اش نمود و از آن مانند گنجشكى برآورد و بلعيد و امام رضا درگذشت امام نهم فرمود اى ابا صلت برخيز و از انبار تخت غسل و آب بياور؟ گفتم در آنجا تخت غسل و آب نيست، فرمود دستور مرا اطاعت كن من بانبار رفتم و تخت غسل و آب موجود بود آن را آوردم و دامن بالا زدم تا در غسل باو همراهى كنم، فرمود اى ابا صلت دور شو كه من جز تو كمك كارى دارم او را غسل داد و بمن فرمود بيا و آن سبدى كه كفن و حنوطش در آنست بياور بانبار رفتم و سبدى يافتم كه پيش از آن نديده بودم و آن را نزد او آوردم، آن حضرت را كفن كرد و بر او نماز خواند و فرمود تابوت بياور گفتم نزد نجار روم تا تابوتى بسازد فرمود برو در خزانه در آنجا تابوت هست من بخزانه رفتم و در آن تابوتى ديدم كه مانند آن را نديده بودم آن را آوردم جنازه امام را بعد از نماز بر آن، در آن نهاد و ايستاد و دو ركعت نماز خواند و هنوز تمام نكرده بود كه تابوت بهوا برخاست و سقف شكافته شد و تابوت از آن بيرون شد و رفت گفتم يا ابن رسول اللّٰه اكنون مامون مى آيد و امام رضا را از ما ميخواهد چه كنيم ؟ فرمود خاموش باش كه بزودى برگردد اى ابا صلت پيغمبرى در مشرق زمين نميرد و وصيش در مغرب زمين بميرد جز آنكه خداى عز و جل ميان جان و تن آنها جمع كند هنوز گفتگو تمام نشده بود كه سقف شكافت و تابوت فرود آمد و امام برخاست و جنازه امام رضا را درآورد از ميان تابوت و آن را بر بستر گذاشت و گويا غسل و كفن نديده بود و فرمود اى ابا صلت برخيز و در را باز كن براى مامون، من در را گشودم مامون با غلامانش بر در بودند و مامون گريان و ماتم دار وارد شد گريبان دريده و سيلى برخ زده و مى گفت يا سيداه داغت را ديدم و وارد باتاق شد و بالاى سرش نشست و گفت او را تجهيز كردند و دستور داد قبرش را بكنند و من در محل قبر حاضر شدم و هر چه امام رضا گفته بود عيان شد يكى از حاضرانش گفت مگر معتقد نيستى كه او امام است گفت چرا گفت امام را بايد بالاى سر دفن كرد و دستور داد سمت قبله قبر او را كندند، گفتم بمن دستور داده براى او تا هفت پله بكنم و ضريحش را زير بزنم، گفت تا آنجا كه ابا صلت مى گويد بكنيد جز دستور ضريح كه بايد آن را لحد سازيد چون ديد رطوبت در آن عيان شد و ماهيان و چيزهاى ديگر را مامون گفت هميشه رضا بما عجائب مينمود در زندگى و پس از مرگش هم مينمايد وزيرى كه با او بود گفت ميدانى تو را چه خبرى داده ؟ گفت نه گفت بتو خبر داده كه ملك شما بنى عباس با آنكه بسياريد و مدت شما طولانى است و بشماره اين ماهيانيد چون نوبت شما تمام شد و آثارتان برافتاد و دولت شما بپايان رسيد خداى تبارك و تعالى مردى از ما را بر شما مسلط كند و تا نفر آخر شما را فنا كند، گفت راست گفتى، سپس بمن گفت اى ابا صلت بمن بياموز آن سخن را كه گفتى گفتم بخدا هم اكنون آن كلام را فراموش كردم و راست گفتم، دستور داد مرا حبس كنند و امام رضا را دفن كنند و يك سال زندانى بودم و بمن سخت گرفتند و شبى را بيخواب شدم و دعائى بدرگاه خدا كردم كه محمد و آل محمد را ياد نمودم و بحق آنها خواستم كه بمن فرجى دهد دعايم تمام نشده بود كه امام نهم وارد شد و بمن گفت اى ابو صلت سينه ات تنگ است ؟ گفتم بخدا آرى، فرمود برخيز و بيرون رو. سپس دست خود را بزنجيرهائى كه بر من بود گشود زود آنها را و دست مرا گرفت و از در زندان بيرون آورد و پاسبانان و غلامان مرا ميديدند و نميتوانستند با من سخن گويند و از در خانه بيرون شدم و فرمود هر جا خواهى برو در امان خدا كه باو نرسى و او بتو نرسد هرگز، بوصلت گفت تا كنون هم بمأمون برنخوردم و صلى اللّٰه على رسوله محمد و آله الطاهرين و«
حَسْبُنَا اَللّٰهُ وَ نِعْمَ اَلْوَكِيلُ
».
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 664
الأمالی (للصدوق)
17.ابا صلت هروى مى گويد:من نزد امام رضا عليه السّلام ايستاده بودم كه فرمود:اى ابا صلت! زير گنبدى كه قبر هارون در آن است برو و از چهار گوشه آن مشتى خاك براى من بياور. رفتم و خاك ها را آوردم.حضرت فرمود:خاك ها را به من بده.خاك آستانه در را گرفت و بو كرد و بر زمين ريخت و سپس فرمود:درين سرزمين براى من گورى حفر خواهند كرد. ناگاه سنگى بزرگ در گودال آشكار شد كه كلنگ هاى خراسان در آن اثر نگذارند.حضرت درباره خاك هاى پايين پا و بالاى سر همين نكته را فرمود.آنگاه فرمود:آن پاره خاك ديگر را به من بده كه خاك من است.
در اين هنگام حضرت رضا عليه السّلام فرمود:اى ابا صلت!در اين جا براى من گورى خواهند ساخت.آنان را وادار كن كه گورم را هفت پله پايين قرار دهند.اگر اصرار كردند كه لحد داشته باشد،بگو كه لحد را دو ذراع و يك وجب بگيرند.خداى عز و جل هرچه خواهد،آن را فراخ مى كند.سپس در جانب سر من خاك مرطوبى خواهى ديد.آن ذكرى كه يادت خواهم داد بر زبان آور كه آب از آنجا بجوشد و لحد را پر مى كند.در اين هنگام ماهيان ريزى آشكار مى شوند. پاره نانى به تو خواهم داد،ذره ذره كن و در آب بريز تا ماهيان آن را بخورند. هرگاه چيزى از نان نماند،ماهى بزرگى آشكار مى شود و همه ماهيان ريز را خواهد بلعيد و پنهان خواهد شد.آنگاه دست بر آب بگذار و سخنى كه به تو خواهم آموخت،بگو تا اينكه آب يك سر فرو نشيند.به خاطر داشته باش كه اينكار را جز در حضور مأمون انجام ندهى.
حضرت رضا عليه السّلام فرمود:اى ابا صلت!من فردا پيش اين تبهكار خواهم رفت.اگر بى دستار بازگشتم،هرچه مايلى بگو.و اگر سرم در دستار بود،با من هيچ سخن مگوى.در بامداد روز بعد بود كه امام لباس خود را پوشيد و در محراب عبادت چشم به راه پيك خليفه نشست.در اين هنگام غلام مأمون عباسى آمد و گفت:دعوت امير مؤمنان را اجابت كن.حضرت كفش و عبا پوشيد و رفت. و من درپى او به راه افتادم تا اينكه به قصر خليفه درآمد.طبقى از انگور و طبق هايى از ميوه هاى ديگر جلو مأمون بود.مامون خوشه انگورى به دست داشت كه كمى از آن را خورده بود.نگاه او كه به امام رضا عليه السّلام افتاد،بلند شد و دوان دوان طرف او آمد و حضرت را بغل زد و ميان ديدگانش را بوسه زد و بعد كنار خود نشاند.مامون عباسى خوشه انگورش را به دست حضرت داد و گفت:اى پيامبر خدا!آيا از اين انگور نيكوتر سراغ دارى ؟امام عليه السّلام فرمود:چه بسيار انگور نيكو كه در بهشت است.مامون گفت: از اين انگور بخور.حضرت فرمود:مرا از خوردن آن معاف كن.مأمون گفت:چاره اى جز اين ندارى كه از اين انگور ميل كنى.چه چيز سبب شده كه از اين انگور نخورى ؟نكند كه نسبت به ما بدگمان شده اى ؟
امام رضا عليه السّلام ناچار سه دانه انگور گرفت و خورد و مانده آن را افكند و بلند شد.مأمون گفت:پسرعمو قصد كجا دارى ؟فرمود:همان جايى كه مرا فرستادى.آنگاه حضرت سر خود را بست و من با او هيچ سخن نگفتم تا اينكه به خانه آمديم و فرمود:كه در را ببند و سپس در بستر افتاد.
من در صحن سراى حضرت غمگين ايستاده بودم.ناگهان جوانى خوش چهره كه موى پيچيده داشت و بيش از ديگران به حضرت شباهت داشت،به ميان سرا آمد.بى درنگ جلو رفتم و پرسيدم:درهاى خانه بسته بود،از كجا آمدى ؟فرمود:كسى كه مرا در اين لحظه از مدينه به توس آورد،مرا به درون اين سرا آورد. پرسيدم:شما چه كسى هستى ؟فرمود:من حجت خدا هستم.اى ابا صلت!من محمد بن على بن موسى هستم.
آنگاه امام جواد عليه السّلام درحالى كه من همراهش بودم،نزد پدرش رفت.نگاه حضرت به من افتاد،او را بغل زد و به سينه اش چسبانيد و ميان چشمان او را بوسيد و با او رازى را در ميان گذاشت كه براى من مفهوم نبود.در اين هنگام بر لبان حضرت كفى از برف سپيدتر مشاهده كردم.امام جواد عليه السّلام آن را پاك كرد و بعد دست ميان جامه و سينه پدر كرد و چيزى شبيه گنجشك بيرون آورد و بلعيد و امام درگذشت. پس از شهادت امام رضا عليه السّلام حضرت جواد فرمود: اى ابا صلت!بلند شو و از انبارى تخت غسل و آب بياور.گفتم:در آنجا غسل و آب نيست.فرمود:آنچه مى گويم انجام بده.به انبارى رفتم و آن دو را مشاهده كردم.آوردم و بعد دامن بالا زدم كه در غسل با او همراهى كنم.فرمود:اى ابا صلت!من كمك كار دارم.از اينجا دور شو.حضرت را غسل داد و فرمود:سبد كفن و حنوط حضرت را بياور.باز به انبارى رفتم و همان سبدى را كه خواسته بود و هيچ وقت در آنجا نديده بودم،حاضر ديدم.آن را آوردم.امام رضا عليه السّلام را كفن كرد و بر او نماز خواند و فرمود:تابوت بياور.گفتم پيش نجار بروم كه تابوتى مهيا سازد.فرمود:تابوت همان جاست.رفتم و تابوتى را ديدم.پيكر حضرت را در تابوت گذاشت.ناگهان تابوت به هوا بلند شد و سقف را شكافت و از آن بيرون رفت.
گفتم:اى پسر پيامبر خدا!الآن مامون عباسى مى آيد و جنازه امام را از ما مى خواهد.چه كار خواهيم كرد؟فرمود:ساكت باش كه تابوت به همين زودى بازخواهد گشت.اى ابا صلت! هيچ پيامبرى در مشرق جان مى سپرد و جانشين او در مغرب جان سپارد،مگر اينكه خداوند ميان روح و جسم شان را جمع خواهد كرد.هنوز سخن حضرت جواد عليه السّلام پايان نيافته بود كه سقف باز شد و تابوت پايين آمد.امام بلند شد و پيكر امام رضا عليه السّلام را بيرون آورد و آن را در بسترش نهاد،گويى هيچ غسل و كفن نديده بود.بعد فرمود:اى ابا صلت!بلند شو و در سراى را براى مأمون بگشاى.
در را بازكردم مامون را همراه غلامان خود ديدم.مأمون گريان و عزادار مى نمود.گريبان خود را چاك زده و سيلى به صورتش مى زد و مى گفت:اى آقاى ما!داغ تو را سرانجام ديدم.بالاى سر حضرت نشست و فرمان تجهيز جنازه را داد و بعد خواست كه قبرى مهيا كنند.در آن جا حضور يافتم و آن چه حضرت رضا عليه السّلام فرموده بود،يكى پس از ديگرى آشكار شد.يكى از حاضران گفت:مگر باور ندارى كه او امام است ؟مأمون عباسى پاسخ داد:چرا.او گفت:امام را بايد در مكان بالا سر دفن كرد نه پايين سر هارون.مأمون فرمان داد كه قبر را در بالا سر حفر كنند.
گفتم:حضرت رضا عليه السّلام مرا فرمان داده است كه قبرش را تا هفت پله پايين ببرم و ضريح را در پايين قرار دهم.آنگاه مأمون گفت:به جز ضريح هردستورى كه ابا صلت مى دهد،اجرا كنيد.در اين هنگام رطوبت خاك ظاهر شد و ماهيان و چيزهاى ديگر بيرون آمدند.مأمون گفت:رضا در دوران حيات شگفتى ها را به ما مى نماياند و حال پس از وفات خود چنين مى كند.وزيرى كه همراه مامون آمده بود، گفت:آيا آگاهى كه او به تو چه خبرى را داده است ؟مأمون گفت:نه.وزير گفت:رضا مى گويد كه سلطنت شما عباسيان هرچند شمارتان بسيار است و دوران فرمانروايى تان دراز،با اين همه هرگاه نوبت حكومت تان سر برسد،آثارتان برخواهد افتاد.و سلطنت تازه پايان خواهد يافت.خداوند مردمى از ما بر شما چيره مى سازد كه تا واپسين كس شما را نابود كند. مأمون گفت:راست مى گويى.
آن گاه مأمون گفت:اى ابا صلت!سخنى را بر زبان آوردى،به من تعليم كن.گفتم: سوگند به خداوند كه آن را از ياد بردم.من به مأمون دروغ نگفتم.اما او فرمان حبس مرا داد.و سپس فرمان داد كه حضرت را دفن كنند.
يك سال زندانى مأمون بودم كه بر من سخت گرفته بودند.شبى دچار بى خوابى شدم و محمد آل محمد را درود فرستادم و با توسل به آنان از خداوند خواستم كه گشايش در كارم پديد آورد.هنوز دعاى من به آخر نرسيده بود كه امام جواد عليه السّلام به سراغم آمد و فرمود:اى ابا صلت!بى حوصله شدى ؟گفتم:سوگند به خداوند،آرى.فرمود:بلند شو و از زندان بيرون برو.آن گاه دست خود را بر زنجيرهايى كه اطرافم بسته بودند،زد و همه باز شد،دستم را گرفت و از زندان خارج ساخت.نگهبانان و غلامان مأمون مرا مى ديدند،اما قدرت سخن گفتن نداشتند.از سراى مأمون كه خارج شديم،امام فرمود:هرجا كه مايلى برو كه ديگر گزند مامون به تو نخواهد رسيد.از آن پس با مأمون هيچ روبرو نشدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 533
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 661
ص : 662
ص : 663
ص : 664
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُذَافِرٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِمَ حَرَّمَ اَللَّهُ اَلْمَيْتَةَ وَ اَلدَّمَ وَ لَحْمَ اَلْخِنْزِيرِ وَ اَلْخَمْرَ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يُحَرِّمْ ذَلِكَ عَلَى عِبَادِهِ وَ أَحَلَّ لَهُمْ مَا سِوَى ذَلِكَ مِنْ رَغْبَةٍ فِيمَا أَحَلَّ لَهُمْ وَ لاَ زُهْدٍ فِيمَا حَرَّمَ عَلَيْهِمْ وَ لَكِنَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ اَلْخَلْقَ فَعَلِمَ مَا تَقُومُ بِهِ أَبْدَانُهُمْ وَ مَا يُصْلِحُهُمْ فَأَحَلَّهُ لَهُمْ وَ أَبَاحَهُ لَهُمْ وَ عَلِمَ مَا يَضُرُّهُمْ فَنَهَاهُمْ عَنْهُ ثُمَّ أَحَلَّهُ لِلْمُضْطَرِّ فِي اَلْوَقْتِ اَلَّذِي لاَ يَقُومُ بَدَنُهُ إِلاَّ بِهِ فَأَحَلَّهُ لَهُ بِقَدْرِ اَلْبُلْغَةِ لاَ غَيْرِ ذَلِكَ ثُمَّ قَالَ أَمَّا اَلْمَيْتَةُ فَإِنَّهُ لَمْ يَنَلْ أَحَدٌ مِنْهَا إِلاَّ ضَعُفَ بَدَنُهُ وَ أَوْهَنَتْ قُوَّتُهُ وَ اِنْقَطَعَ نَسْلُهُ وَ لاَ يَمُوتُ آكِلُ اَلْمَيْتَةِ إِلاَّ فَجْأَةً وَ أَمَّا اَلدَّمُ فَإِنَّهُ يُورِثُ آكِلَهُ اَلْمَاءَ اَلْأَصْفَرَ وَ يُورِثُ اَلْكَلَبَ وَ قَسَاوَةَ اَلْقَلْبِ وَ قِلَّةَ اَلرَّأْفَةِ وَ اَلرَّحْمَةِ ثُمَّ لاَ يُؤْمَنُ عَلَى حَمِيمِهِ وَ لاَ يُؤْمَنُ عَلَى مَنْ صَحِبَهُ وَ أَمَّا لَحْمُ اَلْخِنْزِيرِ فَإِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَسَخَ قَوْماً فِي صورة [صُوَرٍ] شَتَّى مِثْلِ اَلْخِنْزِيرِ وَ اَلْقِرْدِ وَ اَلدُّبِّ ثُمَّ نَهَى عَنْ أَكْلِ مِثْلِهِ [المثلة] لِكَيْلاَ يُنْتَفَعَ بِهَا وَ لاَ يُسْتَخَفَّ بِعُقُوبَتِهَا وَ أَمَّا اَلْخَمْرُ فَإِنَّهُ حَرَّمَهَا لِفِعْلِهَا وَ فَسَادِهَا ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنَّ مُدْمِنَ اَلْخَمْرِ كَعَابِدِ وَثَنٍ وَ تُورِثُهُ اَلاِرْتِعَاشُ وَ تَهْدِمُ مُرُوَّتَهُ وَ تَحْمِلُهُ عَلَى أَنْ يَجْسُرَ عَلَى اَلْمَحَارِمِ مِنْ سَفْكِ اَلدِّمَاءِ وَ رُكُوبِ اَلزِّنَاءِ حَتَّى لاَ يُؤْمَنَ إِذَا سَكِرَ أَنْ يَثِبَ عَلَى حَرَمِهِ وَ هُوَ لاَ يَعْقِلُ ذَلِكَ وَ اَلْخَمْرُ لاَ تَزِيدُ شَارِبَهَا إِلاَّ كُلَّ شَرٍّ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 665 )
1 - محمد بن عذافر از پدرش نقل كرده كه بامام باقر (عليه السّلام) گفتم چرا خدا مردار و خون و گوشت خوك را حرام كرده ؟ فرمود براستى خداى تبارك و تعالى اينها را بر بندگانش حرام نكرده و جز آن را حلال نكرده بر آنها براى تمايل حضرتش بدان چه حلال كرده و بيرغبتى بدان چه بر آنها حرام كرده است ولى خداى عز و جل خلق را آفريد و ميدانست كه چه چيز تن آنها را برپا ميدارد و به ميكند و آن را بر ايشان حلال كرد و بر آنها مباح ساخته و ميدانست چه براى آنها زيان دارد و آن را بر آنها حرام كرده و براى مضطر در گاهى كك براى حفظ خود بجز آن در دسترس ندارد باندازه قوت حلال كرده. سپس فرمود مردار را كسى نخورد جز آنكه تنش سست شود و نيرويش بكاهد و نسلش قطع شود و خورنده مردار بمرگ ناگهان بميرد، خوردن خون آب زرد ببار آرد و بيمارى كلب و قساوت قلب و بيرحمى آورد كه خورنده آن نسبت بخويش و رفيق خود مورد اطمينان نيست، گوشت خنزير، خداى تبارك و تعالى مردمى را بصورتهاى گوناگون چون خوك و ميمون و خرس مسخ كرد و از خوردن امثال آنها غدقن كرد تا از آنها سود نبرند و كيفر آنها را سبك نشمارند، مى را حرام كرد براى اثر بد و فساد آن و سپس فرمود دائم الخمر چون بت پرست است و دچار ارتعاش گردد و بى مروت شود و بر مجرمان خود دلير گردد و خون آنها بريزد و با آنها بزرگى كند تا آنجا كه چون مست شود ايمن نباشد كه بر محرم خود بجهد و آن را درك نكند، مى براى نوشنده خود جز بدى نيفزايد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 665
الأمالی (للصدوق)
1.محمد بن عذافر از پدرش روايت كرد كه از امام باقر عليه السّلام پرسيدم:چرا خداوند مردار و خون و گوشت خوك را حرام نموده است ؟فرمود:بى گمان خداوند اين چيزها را به خاطر بى رغبتى نسبت بدان حرام نكرده است،همان سان كه غير اينها براى رغبت خود حلال نكرده است.خداوند كه انسان ها را خلق كرد.آگاه بود كه چه چيز بقا و استوارى بدن آنان بوده و آن را رشد مى بخشد،آن چيز را حلال كرده است.و از طرفى آگاه است كه چه چيز براى آنان زيان آور است،آن را حرام ساخته است،مگر در هنگامى كه شخص مضطر براى حفظ جان خويش ناگزير از خوردن آن شود.در اين صورت به اندازه اى كه سالم بماند، حلال مى شود.مردارخوارى سبب سستى بدن و كاهش قدرت و بريدن نسل مى شود. مردارخوار به مرگ ناگهانى خواهد مرد.خوردن خون،آب زرد به همراه دارد و نيز بيمارى كلب و سنگ دلى و كاهش رقت و رحمت را به دنبال دارد.خون خوار نسبت به خود و همنشين خويش قابل اعتماد نخواهد بود.
و امّا گوشت خوك.خداوند برخى از مردمان را به صورت هاى گوناگون مسخ كرد؛ مانند خوك و ميمون و خرس.مردمان از خوردن گوشت اين جانوران بازداشت كه از آن بهره نداشته و كيفر تبهكاران را كوچك به حساب نياورند.خداوند شراب را حرام كرد،زيرا آثار زيان بارى دارد.كسى كه پيوسته شراب مى خورد،مانند بت پرست بوده و دچار ارتعاش شده و از مروت محروم مى شود.او بر محرمان خويش جرأت يا خون شان را تباه سازد و با آنان نزديكى مى كند،در وقت مستى او نمى توان آسايش داشت،زيرا ممكن است به محرم خود تجاوز كند،درحالى كه او را نمى شناسد.شراب براى شراب خوار غير از شرّ پيامدى نخواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 535
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 665
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ اَلْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ اَلنَّخَعِيِّ اَلْقَاضِي قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: جَاءَ إِبْلِيسُ إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ يُنَاجِي رَبَّهُ فَقَالَ لَهُ مَلَكٌ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ مَا تَرْجُو مِنْهُ وَ هُوَ فِي هَذِهِ اَلْحَالِ يُنَاجِي رَبَّهُ فَقَالَ أَرْجُو مِنْهُ مَا رَجَوْتُ مِنْ أَبِيهِ آدَمَ وَ هُوَ فِي اَلْجَنَّةِ وَ كَانَ فِيمَا نَاجَاهُ اَللَّهُ تَعَالَى بِهِ أَنْ قَالَ لَهُ يَا مُوسَى لاَ أَقْبَلُ اَلصَّلاَةَ إِلاَّ مِمَّنْ تَوَاضَعَ لِعَظَمَتِي وَ أَلْزَمَ قَلْبَهُ خَوْفِي وَ قَطَعَ نَهَارَهُ بِذِكْرِي وَ لَمْ يَبِتْ مُصِرّاً عَلَى اَلْخَطِيئَةِ وَ عَرَفَ حَقَّ أَوْلِيَائِي وَ أَحِبَّائِي فَقَالَ مُوسَى رَبِّ تَعْنِي بِأَحِبَّائِكَ وَ أَوْلِيَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ هُمْ كَذَلِكَ يَا مُوسَى إِلاَّ أَنَّنِي أَرَدْتُ مَنْ مِنْ أَجْلِهِ خَلَقْتُ آدَمَ وَ حَوَّاءَ وَ مَنْ مِنْ أَجْلِهِ خَلَقْتُ اَلْجَنَّةَ وَ اَلنَّارَ فَقَالَ مُوسَى وَ مَنْ هُوَ يَا رَبِّ قَالَ مُحَمَّدٌ أَحْمَدُ شَقَقْتُ اِسْمَهُ مِنِ اِسْمِي لِأَنِّي أَنَا اَلْمَحْمُودُ فَقَالَ مُوسَى يَا رَبِّ اِجْعَلْنِي مِنْ أُمَّتِهِ وَ قَالَ أَنْتَ يَا مُوسَى مِنْ أُمَّتِهِ إِذَا عَرَفْتَهُ وَ عَرَفْتَ مَنْزِلَتَهُ وَ مَنْزِلَةَ أَهْلِ بَيْتِهِ إِنَّ مَثَلَهُ وَ مَثَلَ أَهْلِ بَيْتِهِ فِيمَنْ خَلَقْتُ كَمَثَلِ اَلْفِرْدَوْسِ فِي اَلْجِنَانِ لاَ يَيْبَسُ وَرَقُهَا وَ لاَ يَتَغَيَّرُ طَعْمُهَا فَمَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفَ حَقَّهُمْ جَعَلْتُ لَهُ عِنْدَ اَلْجَهْلِ حِلْماً وَ عِنْدَ اَلظُّلْمَةِ نُوراً أُجِيبُهُ قَبْلَ أَنْ يَدْعُوَنِي وَ أُعْطِيهِ قَبْلَ أَنْ يَسْأَلَنِي يَا مُوسَى إِذَا رَأَيْتَ اَلْفَقْرَ مُقْبِلاً فَقُلْ مَرْحَباً بِشِعَارِ اَلصَّالِحِينَ وَ إِذَا رَأَيْتَ اَلْغِنَى مُقْبِلاً فَقُلْ ذَنْبٌ عُجِّلَتْ عُقُوبَتُهُ إِنَّ اَلدُّنْيَا دَارُ عُقُوبَةٍ عَاقَبْتُ فِيهَا آدَمَ عِنْدَ خَطِيئَتِهِ وَ جَعَلْتُهَا مَلْعُونَةً وَ مَلْعُوناً مَا فِيهَا إِلاَّ مَا كَانَ فِيهَا [مِنْهَا] لِي يَا مُوسَى إِنَّ عِبَادِيَ اَلصَّالِحِينَ زَهِدُوا فِيهَا بِقَدْرِ عِلْمِهِمْ بِي وَ سَائِرَهُمْ مِنْ خَلْقِي رَغِبُوا فِيهَا بِقَدْرِ جَهْلِهِمْ بِي وَ مَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِي عَظَّمَهَا فَقَرَّتْ عَيْنُهُ وَ لَمْ يُحَقِّرْهَا أَحَدٌ إِلاَّ اِنْتَفَعَ بِهَا ثُمَّ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِنْ قَدَرْتُمْ أَنْ لاَ تُعْرَفُوا فَافْعَلُوا وَ مَا عَلَيْكَ إِنْ لَمْ يُثْنِ عَلَيْكَ اَلنَّاسُ وَ مَا عَلَيْكَ أَنْ تَكُونَ مَذْمُوماً عِنْدَ اَلنَّاسِ إِذَا كُنْتَ عِنْدَ اَللَّهِ مَحْمُوداً إِنَّ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَ يَقُولُ لاَ خَيْرَ فِي اَلدُّنْيَا إِلاَّ لِأَحَدِ رَجُلَيْنِ رَجُلٍ يَزْدَادُ كُلَّ يَوْمٍ إِحْسَاناً وَ رَجُلٍ يَتَدَارَكُ سَيِّئَتَهُ بِالتَّوْبَةِ وَ أَنَّى لَهُ بِالتَّوْبَةِ وَ اَللَّهِ لَوْ سَجَدَ حَتَّى يَنْقَطِعَ عُنُقُهُ مَا قَبِلَ اَللَّهُ مِنْهُ إِلاَّ بِوَلاَيَتِنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 666 )
2 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود ابليس هنگام مناجات موسى بن عمران گرد او آمد، فرشته اى گفت در اين حال كه با پروردگارش سرگرم مناجاتست چه ميخواهى ؟ گفت همان را كه از پدرش آدم درون بهشت خواستم و اميد داشتم، در ضمن مناجات، خدا باو گفت اى موسى من نماز نپذيرم جز از كسى كه براى بزرگواريم فروتنى كند و دلش ملازم ترس من باشد و روز خود را با ذكر من طى كند و شب با قصد پى گيرى گناه نخوابد و حق اولياء و دوستانم را بشناسد، موسى عرضكرد مقصود از دوستان و اوليائت ابراهيم و اسحق و يعقوب باشند؟ خداى عز و جل فرمود اى موسى آنان چنين هستند ولى مراد من آن است كه براى او آدم و حوا را آفريدم و براى او بهشت و دوزخ را آفريدم، موسى عرضكرد پروردگارا او كيست ؟ فرمود محمد احمد كه نامش را از نامم باز گرفتم زيرا من محمودم، موسى عرضكرد پروردگارا مرا از امت او گردان فرمود موسى تو از امت او باشى اگر او را بشناسى و مقام او و خاندانش را بدانى، مثل او و مثل اهل بيتش در كسانى كه آفريدم چون فردوس است در بهشت كه برگش نخشكد و مزه اش نگردد هر كه آنها را و حق آنها را شناسد براى او در هنگام نادانى حلم مقرر كنم و در تاريكى نور، پيش از آنكه مرا بخواند اجابتش كنم و پيش از آنكه درخواست كند عطايش بخشم، اى موسى چون ديدى درويشى بتو رو آورد بگو خوشا بر شعار خوبان و چون ديدى توانگرى رو كند بگو گناهى است كه كيفرش شتافته، دنيا خانه كيفر است كه آدم را هنگام خطايش در آن كيفر دادم، دنيا ملعونست مگر آنچه براى من باشد اى موسى بندگان خوب من در آن بى رغبتند، باندازه اى كه مرا بدانند و خلق ديگر من باندازه نادانى خود در آن رغبت دارند كسى آن را بزرگ نداند و چشمش بدان روشن شود و هر كه خوارش شمارد از آن بهره برد. سپس امام صادق (عليه السّلام) فرمود اگر توانيد كه ناشناس بمانيد همان كنيد بر تو زيانى ندارد كه مردم تو را نشناسند و بر تو زيانى ندارد كه مردم تو را نكوهش كنند در صورتى كه نزد خدا ستوده باشى على (عليه السّلام) ميفرمود دنيا خيرى ندارد مگر براى يكى از دو كس آنكه هر روز بر احسان خود بيفزايد و آنكه با توبه گناهان خود را جبران كند و از كجا ميتواند توبه كند بخدا اگر سجده كند تا گردنش قطع شود خدا از او نپذيرد جز بولايت ما خاندان.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 666
الأمالی (للصدوق)
2.امام صادق عليه السّلام فرمود:ابليس در وقت مناجات موسى بن عمران به سراغ او رفت. فرشته اى به او گفت:در اين حال كه موسى با پروردگارش گفت وگو دارد،دنبال چه هستى ؟ ابليس گفت:همان چيزى كه از پدرش آدم در بهشت طلب كردم و به او اميدوار شدم.
خداوند در مناجات با موسى عليه السّلام فرمود:اى موسى!نماز كسى را نخواهم پذيرفت،مگر اينكه او در برابر عظمت من فروتنى كند و قلب او همراه خوف از من باشد و روزش را با ياد من سپرى كند و شب هنگام با نيت اصرار بر گناه نخوابد و حق دوستان و نزديكان مرا بشناسد.موسى گفت:آيا مراد از دوستان تو همان ابراهيم،اسحاق و يعقوب مى باشند؟خدا فرمود!اى موسى آنان دوستان من هستند،اما دوست من كسى است كه آدم و حوا،بهشت و دوزخ را براى او خلق كردم.موسى گفت:او كيست ؟خدا فرمود:او محمد است،احمد است كه نام او را از نام خويش برگرفته ام،زيرا من محمود هستم.
موسى گفت:پروردگارا!مرا از امت او قرار ده.خدا فرمود:اى موسى!اگر محمد و منزلت او و اهل بيت او را بشناسى،از امت او خواهى بود.مثل محمد و خاندان او،مثل فردوس در بهشت است كه برگ هاى او نخواهند خشكيد و طعم شان بر نخواهد گشت.هركس آنان و حق آنان را بشناسند،براى او در نادانى بردبارى قرار مى دهم و در تاريكى روشنايى.او پيش از آنكه چيزى بخواهد،به او خواهم بخشيد.اى موسى آن گاه كه ديدى بينوايى به سوى تو مى آيد،چنين بگو:مرحبا به شعار شايستگان.و آنگاه كه نگريستى توانگرى به سوى تو مى آيد،بگو:اين همان گناهى است كه كيفرش زودتر آمده است.دنيا سراى كيفر است.ازاين رو آدم را در وقت خطاى او كيفر دادم.دنيا از رحمت من طرد شده است،مگر آن چه از دنيا كه براى من است.اى موسى!بندگان شايسته من نسبت به دنيا رغبت ندارند.كسى كه دنيا را بزرگ بشمارد،ديدگانش به دنيا روشن نخواهد شد و كسى كه دنيا را بى مقدار بشناسد،از دنيا بهره مند مى شود.
در اين هنگام امام صادق عليه السّلام فرمود:اگر مى توانيد در ميان مردم گمنام بمانيد،چنين كنيد؛زيرا گمنامى تو در ميان آنان زيان نمى رساند.و نيز اگر ديگران تو را نكوهش كنند،زيانى به تو نخواهد رسيد؛ مادامى كه پيش خداوند ستايش شده هستى.على عليه السّلام فرمود:دنيا خيرى نمى رساند،مگر براى دو كس؛ كسى كه هرروز بر نيكى هاى خود مى افزايد و كسى كه هرروز از طريق توبه گناهان خويش را جبران مى كند.به راستى او چگونه مى تواند توبه كننده باشد؟اگر او آنقدر سجده كند كه گردنش بيفتد،خداوند بدون ولايت ما(اهل بيت عليهم السّلام)توبه اش را نخواهد پذيرفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 537
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 666
ص : 667
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ اَلْمَتِّيلِ اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَنِ اَلْعِشْقِ قَالَ قُلُوبٌ خَلَتْ مِنْ ذِكْرِ اَللَّهِ فَأَذَاقَهَا اَللَّهُ حُبَّ غَيْرِهِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 668 )
3 - مفضل بن عمر گويد از امام صادق (عليه السّلام) عشق را پرسيدم فرمود دلهائى كه از ياد خدا تهى شوند و خدا دوستى ديگرى را بآنها چشاند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 668
الأمالی (للصدوق)
3.مفضل بن عمر مى گويد:از امام صادق عليه السّلام درباره مفهوم عشق سؤال كردم.حضرت فرمود:قلب هايى كه از ياد و محبت خداوند خالى شود،گرفتار محبت غير او خواهند شد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 668
وَ بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنِ اِسْتَوَى يَوْمَاهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ وَ مَنْ كَانَ آخِرُ يَوْمَيْهِ شَرَّهُمَا فَهُوَ مَلْعُونٌ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفِ اَلزِّيَادَةَ فِي نَفْسِهِ كَانَ إِلَى اَلنُّقْصَانِ أَقْرَبَ وَ مَنْ كَانَ إِلَى اَلنُّقْصَانِ أَقْرَبَ فَالْمَوْتُ خَيْرٌ لَهُ مِنَ اَلْحَيَاةِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 668 )
4 - فرمود هر كه دو روزش برابر است مغبونست و هر كه روز آينده اش بدتر است ملعونست و هر كه خود را در ترقى نداند بنقصان گرايد هر كه بنقصان گرايد مرگ براى او بهتر از زندگى است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 668
الأمالی (للصدوق)
4.امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس دو روز او برابر باشد،زيان كرده است،و هركس فردايش بدتر است،از رحمت الهى بى بهره است و هركس كوشش در جهت كمال نداشته باشد،به نقصان نزديكتر است،و هركس به نقصان نزديكتر شود،مرگ براى او نيكوتر از زندگانى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْقَاسَانِيُّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ اَلْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: كَانَ فِيمَا أَوْصَى بِهِ لُقْمَانُ اِبْنَهُ نَاتَانَ أَنْ قَالَ لَهُ يَا بُنَيَّ لِيَكُنْ مِمَّا تَتَسَلَّحُ بِهِ عَلَى عَدُوِّكَ فَتَصْرَعُهُ اَلْمُمَاسَحَةُ وَ إِعْلاَنُ اَلرِّضَا عَنْهُ وَ لاَ تُزَاوِلْهُ بِالْمُجَانَبَةِ فَيَبْدُوَ لَهُ مَا فِي نَفْسِكَ فَيَتَأَهَّبَ لَكَ يَا بُنَيَّ خَفِ اَللَّهَ خَوْفاً لَوْ وَافَيْتَهُ بِبِرِّ اَلثَّقَلَيْنِ خِفْتَ أَنْ يُعَذِّبَكَ اَللَّهُ - وَ اُرْجُ اَللَّهَ رَجَاءً لَوْ وَافَيْتَهُ بِذُنُوبِ اَلثَّقَلَيْنِ رَجَوْتَ أَنْ يَغْفِرَ اَللَّهُ لَكَ يَا بُنَيَّ حَمَلْتُ اَلْجَنْدَلَ وَ اَلْحَدِيدَ وَ كُلَّ حِمْلٍ ثَقِيلٍ فَلَمْ أَحْمِلْ شَيْئاً أَثْقَلَ مِنْ جَارِ اَلسَّوْءِ وَ ذُقْتُ اَلْمَرَارَاتِ كُلَّهَا فَلَمْ أَذُقْ شَيْئاً أَمَرَّ مِنَ اَلْفَقْرِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 668 )
5 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود لقمان در ضمن وصاياى خود بپسرش گفت اى پسر جانم در ضمن ساز و برگ براى برابرى با دشمن خود با او در آميز و اظهار رضايت از او بكن و از او دورى مكن تا درونت را بداند و براى برابرى با تو آماده گردد اى پسر جانم از خدا چنان بترس كه اگر عبادت ثقلين را بآستانش برى نگران از عذابش باشى و باو چنان اميدوار باش كه اگر گناه ثقلين را بآستانش برى اميد آمرزش از او دارى، پسر جان، من سنگ و آهن و هر بار ثقيلى بدوشم كشيدم و سنگين تر از همسايه بد نديدم هر تلخى را چشيدم و تلختر از فقر نيافتم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 668
الأمالی (للصدوق)
5.امام صادق عليه السّلام فرمود:لقمان در سفارش هاى خويش به فرزندش چنين گفت:اى پسرم درحالى كه خود را براى مقابله با دشمن مهيا مى كنى،با او آميزش كن و خرسندى خود را نسبت به او ظاهر كن و از او دورى نكن كه او از باطن تو آگاه مى شود و خود را براى مقابله با تو قدرتمندى مى كند.اى پسرم!از پروردگارت چنان پروا كن كه اگر عبادت ثقلين را نزد او ببرى،از كيفر او نگرانى داشته باشى.و به رحمت او چنان اميدوار باش كه اگر گناه سنگينى را همراهت بردى،طمع مغفرت و آمرزش داشته باشى.اى پسرم!من سنگ و آهن و هرچيز سنگينى را حمل كرده ام،اما سنگين تر از همسايه بد نديده ام.من هرگونه تلخى را چشيده ام،اما تلخ تر از بينوايى سراغ ندارم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُوسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارِ وَ لَمْ يَحْفَظِ اَلْحَسَنُ اَلْإِسْنَادَ قَالَ: قَالَ لُقْمَانُ لاِبْنِهِ يَا بُنَيَّ اِتَّخِذْ أَلْفَ صَدِيقٍ وَ أَلْفٌ قَلِيلٌ وَ لاَ تَتَّخِذْ عَدُوّاً وَاحِداً وَ اَلْوَاحِدُ كَثِيرٌ فَقَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ تَكَثَّرْ مِنَ اَلْإِخْوَانِ مَا اِسْتَطَعْتَ إِنَّهُمْعِمَادٌ إِذَا مَا اُسْتُنْجِدُوا وَ ظُهُورٌ وَ لَيْسَ كَثِيراً أَلْفُ خِلٍّ وَ صَاحِبٍوَ إِنَّ عَدُوّاً وَاحِداً لَكَثِيرٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 669 )
6 - لقمان بپسرش گفت پسرم هزار دوست بگير و هزار دوست كم است، يك دشمن نگير كه يكى هم بسيار است، امير المؤمنين (عليه السّلام) سروده.
تا توانى دوستان بسيار بهر خود بگير-چون ستون ياورانند و تو را پشت و پناه دوست و يار نبود بيش گر باشد هزار-ليك يك دشمن بود بسيار و صد ويل است و آه
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 669
الأمالی (للصدوق)
6.محمد بن حسن صفار مى گويد:لقمان به پسرش گفت:پسرم!اگر هزار دوست پيدا كنى،كم است.سعى كن كه دشمن ساز نباشى.زيرا يك دشمن هم بسيار زياد است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 669
حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْهَيْثَمُ بْنُ أَبِي مَسْرُوقٍ اَلنَّهْدِيُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنِي يَزِيدُ بْنُ مَخْلَدٍ اَلنَّيْسَابُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مَنْ سَمِعَ اَلصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ يَقُولُ: اَلصَّدَاقَةُ مَحْدُودَةٌ فَمَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ تِلْكَ اَلْحُدُودُ فَلاَ تَنْسُبْهُ إِلَى كَمَالِ اَلصَّدَاقَةِ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ فِيهِ شَيْءٌ مِنْ تِلْكَ اَلْحُدُودِ فَلاَ تَنْسُبْهُ إِلَى شَيْءٍ مِنَ اَلصَّدَاقَةِ أَوَّلُهَا أَنْ تَكُونَ سَرِيرَتُهُ وَ عَلاَنِيَتُهُ لَكَ وَاحِدَةً وَ اَلثَّانِيَةُ أَنْ يَرَى زَيْنَكَ زَيْنَهُ وَ شَيْنَكَ شَيْنَهُ وَ اَلثَّالِثَةُ لاَ يُغَيِّرُهُ عَنْكَ مَالٌ وَ لاَ وَلاَيَةٌ وَ اَلرَّابِعَةُ أَنْ لاَ يَمْنَعَكَ شَيْئاً مِمَّا تَصِلُ إِلَيْهِ مَقْدُرَتُهُ وَ اَلْخَامِسَةُ لاَ يُسْلِمُكَ عِنْدَ اَلنَّكَبَاتِ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 669 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) ميفرمود دوستى را شرائطى است هر كه همه آنها ندارد دوست كاملش مدان و هر كه هيچ از آنها ندارد دوستش مخوان. 1 - آنكه نهان و عيانش نسبت بتو يكى باشد. 2 - خوبى تو را خوبى خود داند و زشتى تو را زشتى خود. 3 - دارائى و مقام او را نسبت بتو ديگرگون نكند. 4 - هر چه تواند از تو دريغ ندارد. 5 - ترا در بينوائى و گرفتارى وانگذارد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 669
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام فرمود:براى دوستى ويژگى هايى است.هركس كه همه آن را نداشته باشد،او را دوست كامل نشناس و هركس هيچ كدام از آنها را ندارد،هرگز او را دوست صميمى خود قرار نده.
دوست حقيقى كسى است كه خلوت و آشكارش در ارتباط با تو تفاوت نداشته باشد.و آراستگى تو را آراستگى خويش دانسته و زشتى ات را زشتى خود به حساب بياورد.ثروت و قدرت او را نسبت به تو عوض نكند و آن چه در توان دارد،از تو مضايقه نكند و تو را در تنگ دستى و پريشانى رها نسازد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 539
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ: مَنْ غَضِبَ عَلَيْكَ مِنْ إِخْوَانِكَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ فَلَمْ يَقُلْ فِيكَ شَرّاً فَاتَّخِذْهُ لِنَفْسِكَ صَدِيقاً.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 669 )
امام صادق عليه السّلام به برخى از ياران خود فرمود:هركس سه بار نسبت به تو خشمگين شد و درباره تو بدگويى نكرد،او را دوست حقيقى خود بشناس.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 541
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
امام صادق (عليه السّلام) فرمود هر كه سه بار بر تو خشم كرد و در باره تو بد نگفت او را دوست خود گير.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 670
الأمالی (للصدوق)
وَ قَالَ اَلصَّادِقُ : لاَ تَثِقَنَّ بِأَخِيكَ كُلَّ اَلثِّقَةِ فَإِنَّ صَرْعَةَ اَلاِسْتِرْسَالِ لَنْ تُسْتَقَالَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 669 )
فرمود ببرادر خود وثوق نهائى نداشته باش كه هر كه زود بسر درآيد بر سر پا نيايد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 670
الأمالی (للصدوق)
امام صادق عليه السّلام فرمود:به دوست خود اعتماد تمام و كامل نداشته باش،زيرا هركس زود به سر درآيد،پايندگى نخواهد داشت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 541
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
وَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ: لاَ تُطْلِعْ صَدِيقَكَ مِنْ سِرِّكَ إِلاَّ عَلَى مَا لَوِ اِطَّلَعَ عَلَيْهِ عَدُوُّكَ لَمْ يَضُرَّكَ فَإِنَّ اَلصَّدِيقَ قَدْ يَكُونُ عُدُّواً يَوْماً مَا .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 670 )
فرمود بيكى از اصحابش آن رازى را با دوست در ميان نه كه اگر دشمنت از آن آگاه شد زيانت نرساند، بسا كه دوست روزى دشمن شود.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 670
الأمالی (للصدوق)
امام صادق عليه السّلام فرمود:رازى را به دوست خويش بگوى كه اگر دشمن تو آن را شنيد،تو را آسيب نرساند،زيرا چه بسيار دوستان كه سرانجام دشمن شوند.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 541
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 670
- وَ قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي أَنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ لَكَ يَوْماً بِأَخِيكَ كُلِّهِ وَ أَيُّ اَلرِّجَالِ اَلْمُهَذَّبُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 670 )
فرمود پدرم از جدم از امير المؤمنين باز گفت كه كيست كه يك روز برادر همه جانبه تو باشد و كدام مردان مهذبند؟
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 670
الأمالی (للصدوق)
امام صادق عليه السّلام فرمود:پدرم از جدم روايت كرد كه امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:چه كسى است كه يك روز تمام دوست كامل تو باشد؟و كدام كسان به راستى خودساخته اند؟
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 541
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيُّ اَلْقُرَشِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: مَنْ صَامَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ آخِرِ شَعْبَانَ وَ وَصَلَهَا بِشَهْرِ رَمَضَانَ كَتَبَ اَللَّهُ لَهُ صَوْمَ « شَهْرَيْنِ مُتَتٰابِعَيْنِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 670 )
8 - فرمود هر كه سه روز آخر شعبان را روزه دارد و بماه رمضانش وصل كند خدا روزه دو ماه پياپى براى او نويسد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 670
الأمالی (للصدوق)
8.مفضل بن عمر مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:هركس سه روز پايانى ماه شعبان را روزه بگيرد و آن را به روزه رمضان پيوند مى دهد،خداوند روزه دو ماه پياپى را براى او ثبت خواهد كرد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 541
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى اَلدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ اَلْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ اَلْبَرْمَكِيُّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ أَحْمَدَ اَلْكُوفِيِّ اَلْبَزَّازِ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَبْدِ اَلْخَالِقِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ أَنَّهُ قَالَ: صَوْمُ شَعْبَانَ وَ شَهْرِ رَمَضَانَ تَوْبَةٌ مِنَ اَللَّهِ وَ لَوْ مِنْ دَمٍ حَرَامٍ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 670 )
9 - فرمود روزه شعبان و ماه رمضان توبه پذيرفته از خداست گرچه از خون حرام باشد.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 670
الأمالی (للصدوق)
9.اسماعيل بن عبد الخالق مى گويد:امام صادق عليه السّلام فرمود:روزه شعبان و روزه رمضان در حقيقت توبه مقبول الهى است،هرچند توبه از خون حرام باشد.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 541
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُؤَدِّبُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ اَلْأَسَدِيُّ اَلْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ اَلنَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ اَلنَّوْفَلِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِذَا كَانَ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ يُؤْتَى بِكَ يَا عَلِيُّ عَلَى عِجْلَةٍ [نَاقَةٍ] مِنْ نُورٍ وَ عَلَى رَأْسِكَ تَاجٌ لَهُ أَرْبَعَةُ أَرْكَانٍ عَلَى كُلِّ رُكْنٍ ثَلاَثَةُ أَسْطُرٍ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اَللَّهِ وَ تُعْطَى مَفَاتِيحَ اَلْجَنَّةِ ثُمَّ يُوضَعُ لَكَ كُرْسِيٌّ يُعْرَفُ بِكُرْسِيِّ اَلْكَرَامَةِ فَتَقْعُدُ عَلَيْهِ ثُمَّ يُجْمَعُ لَكَ اَلْأَوَّلُونَ وَ اَلْآخِرُونَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ - فَتَأْمُرُ بِشِيعَتِكَ إِلَى اَلْجَنَّةِ وَ بِأَعْدَائِكَ إِلَى اَلنَّارِ فَأَنْتَ قَسِيمُ اَلْجَنَّةِ وَ أَنْتَ قَسِيمُ اَلنَّارِ وَ لَقَدْ فَازَ مَنْ تَوَلاَّكَ وَ خَسِرَ مَنْ عَادَاكَ فَأَنْتَ فِي ذَلِكَ اَلْيَوْمِ أَمِينُ اَللَّهِ وَ حُجَّةُ اَللَّهِ اَلْوَاضِحَةُ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 670 )
10 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود اى على در قيامت تو را سوار درشكه اى از نور آورند و بر سرت تاجى است كه چهار ركن دارد و هر ركنى سه سطر است لا اله الا اللّٰه، محمد رسول اللّٰه، على ولى اللّٰه. ، كليدهاى بهشت را بتو دهند و تو را بر تخت معروف بتخت كرامت نشانند و همه اولين و آخرين بر يك پهنا زمين گرد تو باشند و تو دستور دهى كه شيعه هايت را ببهشت برند و دشمنهايت را بدوزخ، توئى قسم جنت، توئى قسيم دوزخ، كامجو است هر كه دوستت دارد و زيانمند است هر كه دشمنت دارد تو در آن روز امين خدا و حجت آشكار خدائى.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 670
الأمالی (للصدوق)
10.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:اى على!تو را در رستاخيز سوار بر شترى از نور مى آورند كه بر سرت تاجى چهار ركن وجود دارد.در هرركن سه سطر است:«لا اله الا اللّه.محمد رسول اللّه.على ولى اللّه.»آنگاه كليدهاى بهشت را به دست تو داده و تو را بر تخت معروف كرامت خواهد نشاند.نسل نخستين و نسل واپسين مردمان در فراخناى زمين گرد تو خواهند آمد.در آن هنگام فرمان خواهى داد كه پيروانت را به بهشت ببرند و دشمنانت را به دوزخ بكشانند.اى على!تو تقسيم كننده بهشت و دوزخ هستى.اى على! هركس تو را دوست بدارد،كامياب است و هركس تو را دشمن بدارد،زيانكار است.اى على!تو در آن روز امين خدا و حجت آشكار خدا خواهى بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 543
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْفَقِيهُ أبي [أَبُو] جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ اَلْقُمِّيُّ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ اَلْبَزَنْطِيِّ عَنْ أَبِي اَلْحُسَيْنِ اَلْمَوْصِلِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: جَاءَ حِبْرٌ مِنَ اَلْأَحْبَارِ إِلَى أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ مَتَى كَانَ رَبُّكَ فَقَالَ لَهُ ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ وَ مَتَى لَمْ يَكُنْ حَتَّى يُقَالَ مَتَى كَانَ كَانَ رَبِّي قَبْلَ اَلْقَبْلِ بِلاَ قَبْلٍ وَ يَكُونُ بَعْدَ اَلْبَعْدِ بِلاَ بَعْدٍ وَ لاَ غَايَةَ وَ لاَ مُنْتَهَى لِغَايَتِهِ اِنْقَطَعَتِ اَلْغَايَاتُ عَنْهُ فَهُوَ مُنْتَهَى كُلِّ غَايَةٍ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 671 )
در همين روز چهارشنبه وقت عصر1 - امام صادق (عليه السّلام) فرمود يكى از دانشمندان يهود آمد حضور امير المؤمنين (عليه السّلام) و گفت اى امير المؤمنين از كى پروردگار تو بوده است ؟ باو فرمود مادرت بر تو بگريد كى نبوده است تا گفته شود او كى بوده، پروردگار من پيش از پيش كه پيشى ندارد بوده تا ابدى كه بعدى ندارد مى باشد اينجا نه نهايتى هست و نه آخرى دارد، نهايت در او راهى ندارد و او نهايت هر نهايتى است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 671
الأمالی (للصدوق)
مجلس نود و ششم چهارشنبه عصر،دوازده شب مانده از شعبان سال 368 1.امام صادق عليه السّلام فرمود:يكى از دانشوران يهودى نزد على عليه السّلام آمد و گفت:اى امير مومنان!خداى تو از چه زمانى بوده است ؟على عليه السّلام فرمود:مادرت بر تو اشك بريزد. خدا چه زمانى نبوده است تا گفته شود كه او از چه زمانى بوده است ؟پروردگار پيش از پيش كه زمانى پيشين ندارد،بوده است و تا بعد كه بعدى وجود ندارد، خواهد بود.نه غايت در ميان است و نه پايانى.غايت در او راه ندارد.زيرا او غايت هرغايتى است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 545
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 671
حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْجَوْهَرِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيِّ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ عَقِيصَا قَالَ: سُئِلَ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنِ اَلْعَقْلِ فَقَالَ اَلتَّجَرُّعُ لِلْغُصَّةِ وَ مُدَاهَنَةُ اَلْأَعْدَاءِ .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 671 )
2 - از حسن بن على (عليه السّلام) سؤال شد از عقل، در جواب گفت جرعه هاى پياپى غم و سازش با دشمنانست.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 671
الأمالی (للصدوق)
2.ابو سعيد عقيصا مى گويد:از امام مجتبى عليه السّلام درباره خرد سوال كردند.حضرت فرمود:خرد يعنى نوشيدن جرعه هاى اندوه و سازگارى با دشمنان.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 545
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ عُمَرَ [عَمْرِو] بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: هَبَطَ جَبْرَئِيلُ عَلَى آدَمَ فَقَالَ يَا آدَمُ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أُخَيِّرَكَ وَاحِدَةً مِنْ ثَلاَثٍ فَاخْتَرْ وَاحِدَةً وَ دَعِ اِثْنَتَيْنِ فَقَالَ لَهُ آدَمُ وَ مَا اَلثَّلاَثُ يَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ اَلْعَقْلُ وَ اَلْحَيَاءُ وَ اَلدِّينُ قَالَ آدَمُ فَإِنِّي قَدِ اِخْتَرْتُ اَلْعَقْلَ فَقَالَ جَبْرَئِيلُ لِلْحَيَاءِ وَ اَلدِّينِ اِنْصَرِفَا وَ دَعَاهُ فَقَالاَ يَا جَبْرَئِيلُ إِنَّا أُمِرْنَا أَنْ نَكُونَ مَعَ اَلْعَقْلِ حَيْثُ كَانَ قَالَ فَشَأْنَكُمَا وَ عَرَجَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 672 )
3 - على بن ابى طالب فرمود جبرئيل بر آدم فرود آمد و گفت اى آدم من مامورم تو را مخير كنم ميان سه چيز كه يكى از آنها را برگزينى و دو ديگر را وانهى، آدم گفت اى جبرئيل آن سه چيز كدامند؟ گفت عقل است و شرم و ديانت، آدم گفت من عقل را برگزيدم جبرئيل بشرم و ديانت گفت شماها برگرديد و او را واگذاريد، جواب گفتند اى جبرئيل ما دستور داريم كه همراه عقل باشيم، گفت مختاريد و خود بالا رفت.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 672
الأمالی (للصدوق)
3.اصبغ بن نباته مى گويد:على عليه السّلام فرمود:جبرئيل بر آدم عليه السّلام نازل شد و گفت:اى آدم! من مأموريت دارم كه تو را ميان انتخاب سه چيز آزاد بگذارم.اگر يكى از آنها را انتخاب كردى،بايستى دو چيز را رها سازى.آدم عليه السّلام گفت:اى جبرئيل!آنها كدامند؟جبرئيل گفت:خرد و حيا و دين.آدم عليه السّلام گفت:اى جبرئيل خرد را انتخاب مى كنم.آن گاه جبرئيل به حيا و دين گفت كه بازگرديد و آدم را رها كنيد.آنان گفتند:اى جبرئيل!ما از جانب پروردگار مأموريم كه پيوسته باخرد باشيم.جبرئيل گفت:هرطور كه مايل هستيد و آنگاه جبرئيل به آسمان رفت.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 545
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 672
حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْكُوفِيِّ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ رِزْقٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي اَلْعَلاَءِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرِ قَالَ: إِنَّ عَبْداً مَكَثَ فِي اَلنَّارِ سَبْعِينَ خَرِيفاً وَ اَلْخَرِيفُ سَبْعُونَ سَنَةً قَالَ ثُمَّ إِنَّهُ سَأَلَ اَللَّهَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ لَمَّا رَحِمْتَنِي قَالَ فَأَوْحَى اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ إِلَى جَبْرَئِيلَ أَنِ اِهْبِطْ إِلَى عَبْدِي فَأَخْرِجْهُ قَالَ يَا رَبِّ وَ كَيْفَ لِي بِالْهُبُوطِ فِي اَلنَّارِ قَالَ إِنِّي قَدْ أَمَرْتُهَا أَنْ تَكُونَ عَلَيْكَ بَرْداً وَ سَلاَماً قَالَ يَا رَبِّ فَمَا عِلْمِي بِمَوْضِعِهِ قَالَ إِنَّهُ فِي جُبٍّ مِنْ سِجِّينٍ قَالَ فَهَبَطَ فِي اَلنَّارِ فَوَجَدَهُ وَ هُوَ مَعْقُولٌ عَلَى وَجْهِهِ فَأَخْرَجَهُ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ يَا عَبْدِي كَمْ لَبِثْتَ تُنَاشِدُنِي فِي اَلنَّارِ قَالَ مَا أُحْصِيهِ يَا رَبِّ قَالَ أَمَا وَ عِزَّتِي لَوْ لاَ مَا سَأَلْتَنِي بِهِ لَأَطَلْتُ هَوَانَكَ فِي اَلنَّارِ وَ لَكِنَّهُ حَتَمْتُ عَلَى نَفْسِي أَنْ لاَ يَسْأَلَنِي عَبْدٌ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ إِلاَّ غَفَرْتُ لَهُ مَا كَانَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ وَ قَدْ غَفَرْتُ لَكَ اَلْيَوْمَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 672 )
4 - امام باقر (عليه السّلام) فرمود بنده اى هفتاد خريف كه هر خريفى هفتاد سال است در دوزخ ميماند و سپس از خدا بحق محمد و آلش درخواست نجات ميكند خدا جل جلاله بجبرئيل وحى ميكند كه فرود شو در دوزخ و بنده ام را بر آور عرض كند خدايا من چگونه بدوزخ درآيم خدا فرمايد من بآن دستور دادم كه بر تو سرد و سلامت باشد، عرض كرد خدايا من جاى او را ندانم، فرمايد او در چاهى است از سجين، فرود شود و او را بر چهره بسته دريابد و بيرونش آرد، خداى عز و جل فرمايد اى بنده من چند در دوزخ بودى و مرا قسم ميدادى ؟ عرض كند پروردگارا شماره آن را ندانم فرمايد بعزت خودم سوگند اگر نبود كه مرا بحق محمد و آلش درخواست كردى تو را در دوزخ مدتى دراز خوار ميداشتم ولى بر خود حتم كردم كه هيچ بنده اى از من بحق محمد و آلش خواهش نكند جز اينكه او را بيامرزم نسبت بدان چه ميان من و او است و امروز تو را آمرزيدم.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 672
الأمالی (للصدوق)
4.جابر مى گويد:امام باقر عليه السّلام فرمود:كسى هفتاد خريف-كه هرخريف هفتاد سال است در دوزخ خواهد ماند:و آنگاه او از پروردگارش به حق محمد و آل محمد تقاضاى رهايى از آتش مى كند.خداوند به جبرئيل مى گويد:پايين برو و بنده مرا از دوزخ برهان.جبرئيل مى گويد:خدايا!چگونه وارد دوزخ شوم ؟خداوند مى فرمايد:من به دوزخ فرمان داده ام كه بر تو سرد و سلامت باشد.جبرئيل مى گويد:خدايا!من نمى دانم كه بنده ات در كجاى دوزخ گرفتار است.خداوند مى فرمايد:او در چاهى از «سجين»است.آنگاه جبرئيل به دوزخ مى رود و او را با صورت بسته خارج مى كند و نزد پروردگارش مى آورد.
خداوند مى فرمايد:اى بنده من!چه زمانى در دوزخ گرفتار بودى و مرا سوگند دادى ؟او مى گويد:خدايا!از شمار آن آگاه نيستم.خداوند مى فرمايد:سوگند به عزت خودم،اگر به حق محمد و آل محمد خواهان نجات نمى گشتى،تو را در دوزخ براى زمانى دراز خوار مى ساختم.اما بر خود حتم كرده ام كه هيچ بنده اى از من به حق محمد و آل محمد چيزى نخواهد،مگر اينكه گناهانش را بيامرزم.اكنون به پاس آنچه ميان من و اوست،تو را بخشيدم.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 545
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ رَجَاءٍ اَلْجَحْدَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا وَكِيعُ بْنُ اَلْجَرَّاحِ عَنْ شَرِيكِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ فَضَّلَ أَحَداً مِنْ أَصْحَابِي عَلَى عَلِيٍّ فَقَدْ كَفَرَ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 673 )
5 - جابر بن عبد اللّٰه انصارى گفت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كس يكى از اصحاب مرا بر على (عليه السّلام) برترى دهد محققا كافر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 673
الأمالی (للصدوق)
5.جابر بن عبد اللّه انصارى مى گويد:پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس يكى از ياران مرا بر على عليه السّلام برتر شمارد،بى گمان كفرپيشه است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 547
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 673
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ رَجَاءٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَزِيدَ [حَمَّادُ بْنُ يَزِيدَ] عَنْ أَبَانٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ أَوْ عَنْ أَبَانِ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ نَاصَبَ عَلِيّاً حَارَبَ اَللَّهَ وَ مَنْ شَكَّ فِي عَلِيٍّ فَهُوَ كَافِرٌ.
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 673 )
6 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود هر كه با على دشمنى كند با خدا نبرد كرده و هر كه با على (عليه السّلام) شك كند كافر است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 673
الأمالی (للصدوق)
6.انس بن مالك مى گويد:پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:هركس با على بجنگد،با خداوند جنگيده است و هركس نسبت به على ترديد داشته باشد،كفر ورزيده است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 547
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْقَاسَانِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ اَلْمِنْقَرِيِّ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلصَّادِقِ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى - « وَ يَسْتَنْبِئُونَكَ أَ حَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَ رَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ » قَالَ يَسْتَنْبِئُكَ يَا مُحَمَّدُ أَهْلُ مَكَّةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِمَامٌ هُوَ « قُلْ إِي وَ رَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 673 )
7 - امام صادق (عليه السّلام) از پدرش نقل كرده در تفسير قول خداى تبارك و تعالى (يونس-53) از تو خبر گيرند كه او حق است ؟ بگو آرى بپروردگارم قسم كه او حق است گفت اى محمد اهل مكه از تو خبر گيرند كه على (عليه السّلام) امام است بگو آرى بخدا او بحق امام است.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 673
الأمالی (للصدوق)
7.امام صادق عليه السّلام از پدرش در تفسير آيه شريفه
«وَ يَسْتَنْبِئُونَكَ أَ حَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَ رَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ »
(يونس/53)روايت فرمود:مفهوم آيه اين است كه اى محمد صلّى اللّه عليه و آله!ساكنان مكه از تو خبر مى گيرند كه آيا على امام است ؟بگو آرى.سوگند به خداوند كه او به راستى امام است.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 547
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُوسَى بْنِ اَلْقَاسِمِ اَلْبَجَلِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنِ اَلْحَكَمِ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : خُذُوا بِحُجْزَةِ هَذَا اَلْأَنْزَعِ يَعْنِي عَلِيّاً فَإِنَّهُ اَلصِّدِّيقُ اَلْأَكْبَرُ وَ هُوَ اَلْفَارُوقُ يُفَرِّقُ بَيْنَ اَلْحَقِّ وَ اَلْبَاطِلِ مَنْ أَحَبَّهُ هَدَاهُ اَللَّهُ وَ مَنْ أَبْغَضَهُ أَبْغَضَهُ اَللَّهُ وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهُ مَحَقَهُ اَللَّهُ وَ مِنْهُ سِبْطَا أُمَّتِي اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ هُمَا اِبْنَايَ وَ مِنَ اَلْحُسَيْنِ أَئِمَّةُ اَلْهُدَى أَعْطَاهُمُ اَللَّهُ عِلْمِي وَ فَهْمِي فَتَوَلُّوهُمْ وَ لاَ تَتَّخِذُوا وَلِيجَةً مِنْ دُونِهِمْ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ مَنْ يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِ « فَقَدْ هَوىٰ » - « وَ مَا اَلْحَيٰاةُ اَلدُّنْيٰا إِلاّٰ مَتٰاعُ اَلْغُرُورِ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 673 )
8 - رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود دامن اين انزع را بگيريد مقصود على بود كه صديق اكبر و هم فاروق است و حق و باطل را جدا كند هر كه دوستش دارد خدايش راهنمائى كرده و هر كه دشمنش دارد خدا دشمن او است و هر كه از او تخلف كند خدا نابودش كند و از او است دو سبط امتم، حسن و حسين كه دو پسر منند و از حسين است امامان بر حق و رهبر كه خدا علم و فهم مرا بآنها داده آنها را دوست داريد و جز آنها پناهگاهى نگيريد تا خشم من شما را فرا گيرد و هر كه خشم من او را بگيرد سقوط كرده و زندگى دنيا جز كالاى فريب نيست و صلى اللّٰه على محمد و آله الطاهرين.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 673
الأمالی (للصدوق)
8.حكم بن الصلت از امام باقر عليه السّلام روايت كرد كه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود:دام اين«انزع»را بگيريد.مراد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله،على عليه السّلام بود كه صديق اكبر و فاروق بين حق و باطل هموست.هركس على را دوست داشته باشد،خداوند او را هدايت مى كند و هركس على عليه السّلام را دشمن بدارد،خداوند دشمن او خواهد بود.هركس از فرمان على سرباز زند، خداوند او را هلاك مى كند.از على عليه السّلام دو سبط امت من حسن و حسين خواهند بود كه پسران من هستند.و از نسل حسين عليه السّلام پيشوايان بر حق و هدايت گر خواهند بود كه خداوند دانش و فهم مرا به آنان عطا كرده است.آنان را دوست بداريد و غير آنان را پناه خود نشناسيد كه خشم خدا شما را خواهد گرفت،و هركس دچار خشم خدا شود،هلاك خواهد شد.آگاه باشيد كه زندگى دنيا غير از كالاى غرور و فريب نخواهد بود.
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 549
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
حَدَّثَنَا اَلشَّيْخُ اَلْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ رِضْوَانُ اَللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ اَلْقَاسِمُ بْنُ اَلْعَلاَءِ عَنْ عَبْدِ اَلْعَزِيزِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: كُنَّا فِي أَيَّامِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا بِمَرْوَ فَاجْتَمَعْنَا فِي مَسْجِدِ جَامِعِهَا فِي يَوْمِ جُمُعَةٍ فِي بَدْءِ مَقْدَمِنَا فَأَدَارَ اَلنَّاسُ أَمْرَ اَلْإِمَامَةِ وَ ذَكَرُوا كَثْرَةَ اِخْتِلاَفِ اَلنَّاسِ فِيهَا فَدَخَلْتُ عَلَى سَيِّدِي وَ مَوْلاَيَ اَلرِّضَا فَأَعْلَمْتُهُ مَا خَاضَ اَلنَّاسُ فِيهِ فَتَبَسَّمَ ثُمَّ قَالَ يَا عَبْدَ اَلْعَزِيزِ جَهِلَ اَلْقَوْمُ وَ خُدِعُوا عَنْ أَدْيَانِهِمْ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَقْبِضْ نَبِيَّهُ حَتَّى أَكْمَلَ لَهُ اَلدِّينَ وَ أَنْزَلَ عَلَيْهِ اَلْقُرْآنَ فِيهِ تَفْصِيلُ كُلِّ شَيْءٍ بَيَّنَ فِيهِ اَلْحَلاَلَ وَ اَلْحَرَامَ وَ اَلْحُدُودَ وَ اَلْأَحْكَامَ وَ جَمِيعَ مَا يَحْتَاجُ اَلنَّاسُ إِلَيْهِ كَمَلاً فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « مٰا فَرَّطْنٰا فِي اَلْكِتٰابِ مِنْ شَيْءٍ » وَ أَنْزَلَ فِي حِجَّةِ اَلْوَدَاعِ وَ هِيَ آخِرُ عُمُرِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ - « اَلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ اَلْإِسْلاٰمَ دِيناً » وَ أَمْرُ اَلْإِمَامَةِ مِنْ تَمَامِ اَلدِّينِ - وَ لَمْ يَمْضِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى بَيَّنَ لِأُمَّتِهِ مَعَالِمَ دِينِهِمْ وَ أَوْضَحَ لَهُمْ سُبُلَهُ وَ تَرَكَهُمْ عَلَى قَصْدِ اَلْحَقِّ وَ أَقَامَ لَهُمْ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَماً وَ إِمَاماً وَ مَا تَرَكَ شَيْئاً يَحْتَاجُ إِلَيْهِ اَلْأُمَّةُ إِلاَّ بَيَّنَهُ فَمَنْ زَعَمَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يُكْمِلْ دِينَهُ فَقَدْ رَدَّ كِتَابَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ رَدَّ كِتَابَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَهُوَ كَافِرٌ فَهَلْ يَعْرِفُونَ قَدْرَ اَلْإِمَامَةِ وَ مَحَلَّهَا مِنَ اَلْأُمَّةِ فَيَجُوزَ فِيهَا اِخْتِيَارُهُمْ إِنَّ اَلْإِمَامَةَ أَجَلُّ قَدْراً وَ أَعْظَمُ شَأْناً وَ أَعْلَى مَكَاناً وَ أَمْنَعُ جَانِباً وَ أَبْعَدُ غَوْراً مِنْ أَنْ يَبْلُغَهَا اَلنَّاسُ بِعُقُولِهِمْ أَوْ يَنَالُوهَا بِآرَائِهِمْ أَوْ يُقِيمُوا إِمَاماً بِاخْتِيَارِهِمْ إِنَّ اَلْإِمَامَةَ خَصَّ اَللَّهُ بِهَا إِبْرَاهِيمَ اَلْخَلِيلَ بَعْدَ اَلنُّبُوَّةِ وَ اَلْخُلَّةِ مَرْتَبَةً ثَالِثَةً وَ فَضِيلَةً شَرَّفَهُ اَللَّهُ بِهَا فَأَشَادَ بِهَا ذِكْرَهُ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « إِنِّي جٰاعِلُكَ لِلنّٰاسِ إِمٰاماً » فَقَالَ اَلْخَلِيلُ سُرُوراً بِهَا « وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قٰالَ » اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى « لاٰ يَنٰالُ عَهْدِي اَلظّٰالِمِينَ » فَأَبْطَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ إِمَامَةَ كُلِّ ظَالِمٍ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ صَارَتْ فِي اَلصَّفْوَةِ ثُمَّ أَكْرَمَهُ اَللَّهُ بِأَنْ جَعَلَهَا فِي ذُرِّيَّتِهِ أَهْلَ اَلصَّفْوَةِ وَ اَلطَّهَارَةِ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ وَهَبْنٰا لَهُ إِسْحٰاقَ وَ يَعْقُوبَ نٰافِلَةً وَ كُلاًّ جَعَلْنٰا صٰالِحِينَ. `وَ جَعَلْنٰاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنٰا وَ أَوْحَيْنٰا إِلَيْهِمْ فِعْلَ اَلْخَيْرٰاتِ وَ إِقٰامَ اَلصَّلاٰةِ وَ إِيتٰاءَ اَلزَّكٰاةِ وَ كٰانُوا لَنٰا عٰابِدِينَ » فَلَمْ تَزَلْ فِي ذُرِّيَّتِهِ يَرِثُهَا بَعْضٌ قَرْناً فَقَرْناً حَتَّى وَرِثَهَا اَلنَّبِيُّ فَقَالَ جَلَّ جَلاَلُهُ - « إِنَّ أَوْلَى اَلنّٰاسِ بِإِبْرٰاهِيمَ لَلَّذِينَ اِتَّبَعُوهُ وَ هٰذَا اَلنَّبِيُّ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ اَللّٰهُ وَلِيُّ » « اَلْمُؤْمِنِينَ » فَكَانَتْ لَهُ خَاصَّةً فَقَلَّدَهَا اَلنَّبِيُّ عَلَيْهَا بِأَمْرِ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى رَسْمِ مَا فَرَضَ اَللَّهُ فَصَارَتْ فِي ذُرِّيَّتِهِ اَلْأَصْفِيَاءِ اَلَّذِينَ آتَاهُمُ اَللَّهُ اَلْعِلْمَ وَ اَلْإِيمَانَ بِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ قٰالَ اَلَّذِينَ أُوتُوا اَلْعِلْمَ وَ اَلْإِيمٰانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتٰابِ اَللّٰهِ إِلىٰ يَوْمِ اَلْبَعْثِ » وَ هِيَ فِي وُلْدِ عَلِيٍّ خَاصَّةً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ إِذْ لاَ نَبِيَّ بَعْدَ مُحَمَّدٍ فَمِنْ أَيْنَ يَخْتَارُ هَؤُلاَءِ اَلْجُهَّالُ إِنَّ اَلْإِمَامَةَ هِيَ مَنْزِلَةُ اَلْأَنْبِيَاءِ وَ إِرْثُ اَلْأَوْصِيَاءِ إِنَّ اَلْإِمَامَةَ خِلاَفَةُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ خِلاَفَةُ اَلرَّسُولِ وَ مَقَامُ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ مِيرَاثُ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ إِنَّ اَلْإِمَامَةَ زِمَامُ اَلدِّينِ وَ نِظَامُ اَلْمُسْلِمِينَ وَ صَلاَحُ اَلدُّنْيَا وَ عِزُّ اَلْمُؤْمِنِينَ إِنَّ اَلْإِمَامَةَ أُسُّ اَلْإِسْلاَمِ اَلنَّامِي وَ فَرْعُهُ اَلسَّامِي بِالْإِمَامِ تَمَامُ اَلصَّلاَةِ وَ اَلزَّكَاةِ وَ اَلصِّيَامِ وَ اَلْحَجِّ وَ اَلْجِهَادِ وَ تَوْفِيرُ اَلْفَيْءِ وَ اَلصَّدَقَاتِ وَ إِمْضَاءُ اَلْحُدُودِ وَ اَلْأَحْكَامِ وَ مَنْعُ اَلثُّغُورِ وَ اَلْأَطْرَافِ اَلْإِمَامُ يُحِلُّ حَلاَلَ اَللَّهِ وَ يُحَرِّمُ حَرَامَ اَللَّهِ وَ يُقِيمُ حُدُودَ اَللَّهِ وَ يَذُبُّ عَنْ دِينِ اَللَّهِ وَ يَدْعُو إِلَى سَبِيلِ رَبِّهِ - « بِالْحِكْمَةِ وَ اَلْمَوْعِظَةِ اَلْحَسَنَةِ » وَ اَلْحُجَّةِ اَلْبَالِغَةِ اَلْإِمَامُ كَالشَّمْسِ اَلطَّالِعَةِ لِلْعَالَمِ وَ هِيَ فِي اَلْأُفُقِ بِحَيْثُ لاَ تَنَالُهَا اَلْأَيْدِي وَ اَلْأَبْصَارُ اَلْإِمَامُ اَلْبَدْرُ اَلْمُنِيرُ وَ اَلسِّرَاجُ اَلظَّاهِرُ وَ اَلنُّورُ اَلسَّاطِعُ وَ اَلنَّجْمُ اَلْهَادِي فِي غَيَاهِبِ اَلدُّجَى وَ اَلْبَلَدِ اَلْقِفَارِ وَ لُجَجِ اَلْبِحَارِ اَلْإِمَامُ اَلْمَاءُ اَلْعَذْبُ عَلَى اَلظَّمَاءِ وَ اَلدَّالُّ عَلَى اَلْهُدَى وَ اَلْمُنْجِي مِنَ اَلرَّدَى اَلْإِمَامُ اَلنَّارُ عَلَى اَلْيَفَاعِ اَلْحَارُّ لِمَنِ اِصْطَلَى بِهِ وَ اَلدَّلِيلُ عَلَى اَلْمَسَالِكِ مَنْ فَارَقَهُ فَهَالِكٌ اَلْإِمَامُ اَلسَّحَابُ اَلْمَاطِرُ وَ اَلْغَيْثُ اَلْهَاطِلُ وَ اَلشَّمْسُ اَلْمُضِيئَةُ وَ اَلْأَرْضُ اَلْبَسِيطَةُ وَ اَلْعَيْنُ اَلْغَزِيرَةُ وَ اَلْغَدِيرُ وَ اَلرَّوْضَةُ اَلْإِمَامُ اَلْأَمِينُ اَلرَّفِيقُ وَ اَلْوَالِدُ اَلرَّقِيقُ وَ اَلْأَخُ اَلشَّفِيقُ وَ مَفْزَعُ اَلْعِبَادِ فِي اَلدَّاهِيَةِ اَلْإِمَامُ أَمِينُ اَللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ خَلِيفَتُهُ فِي بِلاَدِهِ وَ اَلدَّاعِي إِلَى اَللَّهِ وَ اَلذَّابُّ عَنْ حَرَمِ اَللَّهِ اَلْإِمَامُ اَلْمُطَهَّرُ مِنَ اَلذُّنُوبِ اَلْمُبَرَّأُ مِنَ اَلْعُيُوبِ مَخْصُوصٌ بِالْعِلْمِ مَوْسُومٌ بِالْحِلْمِ نِظَامُ اَلدِّينِ وَ عِزُّ اَلْمُسْلِمِينَ وَ غَيْظُ اَلْمُنَافِقِينَ وَ بَوَارُ اَلْكَافِرِينَ اَلْإِمَامُ وَاحِدُ دَهْرِهِ لاَ يُدَانِيهِ أَحَدٌ وَ لاَ يُعَادِلُهُ عَالِمٌ وَ لاَ يُوجَدُ بِهِ [مِنْهُ] بَدَلٌ وَ لاَ لَهُ مِثْلٌ وَ لاَ نَظِيرٌ مَخْصُوصٌ بِالْفَضْلِ كُلِّهِ مِنْ غَيْرِ طَلَبِ مَنْزِلَةٍ وَ لاَ اِكْتِسَابٍ بَلِ اِخْتِصَاصٌ مِنَ اَلْمُفْضِلِ اَلْوَهَّابِ فَمَنْ ذَا اَلَّذِي يَبْلُغُ بِمَعْرِفَةِ اَلْإِمَامِ أَوْ يُمْكِنُهُ اِخْتِيَارُهُ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ ضَلَّتِ اَلْعُقُولُ وَ تَاهَتِ اَلْحُلُومُ وَ حَارَتِ اَلْأَلْبَابُ وَ حَسَرَتِ اَلْعُيُونُ وَ تَصَاغَرَتِ اَلْعُظَمَاءُ وَ تَحَيَّرَتِ اَلْحُكَمَاءُ وَ تَقَاصَرَتِ اَلْحُلَمَاءُ وَ حَصِرَتِ اَلْخُطَبَاءُ وَ جَهِلَتِ اَلْأَلْبَابُ وَ كَلَّتِ اَلشُّعَرَاءُ وَ عَجَزَتِ اَلْأُدَبَاءُ وَ عَيِيَتِ اَلْبُلَغَاءُ عَنْ وَصْفِ شَأْنٍ مِنْ شَأْنِهِ أَوْ فَضِيلَةٍ مِنْ فَضَائِلِهِ فَأَقَرَّتْ بِالْعَجْزِ وَ اَلتَّقْصِيرِ وَ كَيْفَ يُوصَفُ أَوْ يُنْعَتُ بِكُنْهِهِ أَوْ يُفْهَمُ شَيْءٌ مِنْ أَمْرِهِ أَوْ يُوجَدُ مَنْ يَقُومُ مَقَامَهُ وَ يُغْنِي غَنَاءَهُ لاَ كَيْفَ وَ أَيْنَ وَ هُوَ بِحَيْثُ اَلنَّجْمُ مِنْ أَيْدِي اَلْمُتَنَاوِلِينَ وَ وَصْفِ اَلْوَاصِفِينَ فَأَيْنَ اَلاِخْتِيَارُ مِنْ هَذَا وَ أَيْنَ اَلْعُقُولُ عَنْ هَذَا وَ أَيْنَ يُوجَدُ مِثْلُ هَذَا أَ ظَنُّوا أَنَّ ذَلِكَ يُوجَدُ فِي غَيْرِ آلِ اَلرَّسُولِ كَذَبَتْهُمْ وَ اَللَّهِ أَنْفُسُهُمْ وَ مَنَّتْهُمُ اَلْأَبَاطِيلَ وَ اِرْتَقَوْا مُرْتَقًى صَعْباً دَحْضاً تَزِلُّ عَنْهُ إِلَى اَلْحَضِيضِ أَقْدَامُهُمْ رَامُوا إِقَامَةَ اَلْإِمَامِ بِعُقُولٍ حَائِرَةٍ بَائِرَةٍ نَاقِصَةٍ وَ آرَاءٍ مُضِلَّةٍ فَلَمْ يَزْدَادُوا مِنْهُ إِلاَّ بُعْداً - « قٰاتَلَهُمُ اَللّٰهُ أَنّٰى يُؤْفَكُونَ » لَقَدْ رَامُوا صَعْباً وَ قَالُوا إِفْكاً وَ « ضَلُّوا ضَلاٰلاً بَعِيداً » وَ وَقَعُوا فِي اَلْحَيْرَةِ إِذْ تَرَكُوا اَلْإِمَامَ عَنْ بَصِيرَةٍ - « وَ زَيَّنَ لَهُمُ اَلشَّيْطٰانُ أَعْمٰالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ اَلسَّبِيلِ وَ كٰانُوا مُسْتَبْصِرِينَ » رَغِبُوا عَنِ اِخْتِيَارِ اَللَّهِ وَ اِخْتِيَارِ رَسُولِهِ إِلَى اِخْتِيَارِهِمْ وَ اَلْقُرْآنُ يُنَادِيهِمْ - « وَ رَبُّكَ يَخْلُقُ مٰا يَشٰاءُ وَ يَخْتٰارُ مٰا كٰانَ لَهُمُ اَلْخِيَرَةُ سُبْحٰانَ اَللّٰهِ وَ تَعٰالىٰ عَمّٰا يُشْرِكُونَ » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ مٰا كٰانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لاٰ مُؤْمِنَةٍ إِذٰا قَضَى اَللّٰهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ اَلْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « مٰا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ `أَمْ لَكُمْ كِتٰابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ. `إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمٰا تَخَيَّرُونَ. `أَمْ لَكُمْ أَيْمٰانٌ عَلَيْنٰا بٰالِغَةٌ إِلىٰ يَوْمِ اَلْقِيٰامَةِ إِنَّ لَكُمْ لَمٰا تَحْكُمُونَ. `سَلْهُمْ أَيُّهُمْ بِذٰلِكَ زَعِيمٌ. `أَمْ لَهُمْ شُرَكٰاءُ فَلْيَأْتُوا بِشُرَكٰائِهِمْ إِنْ كٰانُوا صٰادِقِينَ » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « أَ فَلاٰ يَتَدَبَّرُونَ اَلْقُرْآنَ أَمْ عَلىٰ قُلُوبٍ أَقْفٰالُهٰا » أَمْ « طَبَعَ اَللّٰهُ عَلىٰ قُلُوبِهِمْ »... « فَهُمْ لاٰ يَفْقَهُونَ » أَمْ « قٰالُوا سَمِعْنٰا وَ هُمْ لاٰ يَسْمَعُونَ. `إِنَّ شَرَّ اَلدَّوَابِّ عِنْدَ اَللّٰهِ اَلصُّمُّ اَلْبُكْمُ اَلَّذِينَ لاٰ يَعْقِلُونَ. `وَ لَوْ عَلِمَ اَللّٰهُ فِيهِمْ خَيْراً لَأَسْمَعَهُمْ وَ لَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ » وَ « قٰالُوا سَمِعْنٰا وَ عَصَيْنٰا » بَلْ هُوَ « فَضْلُ اَللّٰهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشٰاءُ وَ اَللّٰهُ ذُو اَلْفَضْلِ اَلْعَظِيمِ » فَكَيْفَ لَهُمْ بِاخْتِيَارِ اَلْإِمَامِ - وَ اَلْإِمَامُ عَالِمٌ لاَ يَجْهَلُ رَاعٍ لاَ يَنْكُلُ مَعْدِنُ اَلْقُدْسِ وَ اَلطَّهَارَةِ وَ اَلنُّسُكِ وَ اَلزَّهَادَةِ وَ اَلْعِلْمِ وَ اَلْعِبَادَةِ مَخْصُوصٌ بِدَعْوَةِ اَلرَّسُولِ وَ هُوَ نَسْلُ اَلْمُطَهَّرَةِ اَلْبَتُولِ لاَ مَغْمَزَ فِيهِ فِي نَسَبٍ وَ لاَ يُدَانِيهِ ذُو حَسَبٍ فِي اَلْبَيْتِ مِنْ قُرَيْشٍ وَ اَلذِّرْوَةِ مِنْ هَاشِمٍ وَ اَلْعِتْرَةِ مِنَ اَلرَّسُولِ [مِنْ آلِ اَلرَّسُولِ ] وَ اَلرِّضَا مِنَ اَللَّهِ شَرَفُ اَلْأَشْرَافِ وَ اَلْفَرْعُ مِنْ عَبْدِ مَنَافٍ نَامِي اَلْعِلْمِ كَامِلُ اَلْحِلْمِ مُضْطَلِعٌ بِالْإِمَامَةِ عَالِمٌ بِالسِّيَاسَةِ مَفْرُوضُ اَلطَّاعَةِ قَائِمٌ بِأَمْرِ اَللَّهِ نَاصِحٌ لِعِبَادِ اَللَّهِ حَافِظٌ لِدِينِ اَللَّهِ إِنَّ اَلْأَنْبِيَاءَ وَ اَلْأَئِمَّةَ يُوَفِّقُهُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ يُؤْتِيهِمْ مِنْ مَخْزُونِ عِلْمِهِ وَ حِلْمِهِ مَا لاَ يُؤْتِيهِ غَيْرَهُمْ فَيَكُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ كُلِّ عِلْمِ أَهْلِ زَمَانِهِمْ فِي قَوْلِهِ جَلَّ وَ عَزَّ - « أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى اَلْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لاٰ يَهِدِّي إِلاّٰ أَنْ يُهْدىٰ فَمٰا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ » وَ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ - « وَ مَنْ يُؤْتَ اَلْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً » وَ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي طَالُوتَ « إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفٰاهُ عَلَيْكُمْ وَ زٰادَهُ بَسْطَةً فِي اَلْعِلْمِ وَ اَلْجِسْمِ وَ اَللّٰهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشٰاءُ وَ اَللّٰهُ وٰاسِعٌ عَلِيمٌ » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِيِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ - « وَ كٰانَ فَضْلُ اَللّٰهِ عَلَيْكَ عَظِيماً » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ فِي اَلْأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ عِتْرَتِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِم - « أَمْ يَحْسُدُونَ اَلنّٰاسَ عَلىٰ مٰا آتٰاهُمُ اَللّٰهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنٰا آلَ إِبْرٰاهِيمَ اَلْكِتٰابَ وَ اَلْحِكْمَةَ وَ آتَيْنٰاهُمْ مُلْكاً عَظِيماً. `فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَ كَفىٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيراً » وَ إِنَّ اَلْعَبْدَ إِذَا اِخْتَارَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِأُمُورِ عِبَادِهِ شَرَحَ صَدْرَهُ لِذَلِكَ وَ أَوْدَعَ قَلْبَهُ يَنَابِيعَ اَلْحِكْمَةِ وَ أَلْهَمَهُ اَلْعِلْمَ إِلْهَاماً فَلَمْ يَعْيَ بَعْدَهُ بِجَوَابٍ وَ لاَ يُحَيَّرُ فِيهِ عَنِ اَلصَّوَابِ وَ هُوَ مَعْصُومٌ مُؤَيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ أَمِنَ اَلْخَطَايَا وَ اَلزَّلَلَ وَ اَلْعِثَارَ وَ خَصَّهُ اَللَّهُ بِذَلِكَ لِيَكُونَ حُجَّتَهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ شَاهِدَهُ عَلَى خَلْقِهِ وَ « ذٰلِكَ فَضْلُ اَللّٰهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشٰاءُ وَ اَللّٰهُ ذُو اَلْفَضْلِ اَلْعَظِيمِ » فَهَلْ يَقْدِرُونَ عَلَى مِثْلِ هَذَا فَيَخْتَارُوهُ أَوْ يَكُونُ مُخْتَارُهُمْ بِهَذِهِ اَلصِّفَةِ فَيُقَدِّمُوهُ تَعَدَّوْا وَ بَيْتِ اَللَّهِ اَلْحَقَّ وَ نَبَذُوا « كِتٰابَ اَللّٰهِ وَرٰاءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لاٰ يَعْلَمُونَ » وَ فِي كِتَابِ اَللَّهِ اَلْهُدَى وَ اَلشِّفَاءُ فَنَبَذُوهُ « وَ اِتَّبَعُوا أَهْوٰاءَهُمْ » فَذَمَّهُمُ اَللَّهُ وَ مَقَّتَهُمْ وَ أَتْعَسَهُمْ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اِتَّبَعَ هَوٰاهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اَللّٰهِ إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ يَهْدِي اَلْقَوْمَ اَلظّٰالِمِينَ » وَ قَالَ « فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمٰالَهُمْ » وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ « كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اَللّٰهِ وَ عِنْدَ اَلَّذِينَ آمَنُوا كَذٰلِكَ يَطْبَعُ اَللّٰهُ عَلىٰ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبّٰارٍ » .
( الأمالی (للصدوق) , جلد 1 , صفحه 674 )
1 - عبد العزيز بن مسلم گويد ما در روزگار على بن موسى الرضا (عليه السّلام) در مرو بوديم و يك روز جمعه در مسجد جامعش گرد آمديم و تازه وارد بوديم، مردم موضوع امامت را مورد گفتگو و اختلاف بسيار مردم را در آن يادآور شدند من شرفياب حضور سيد و مولايم رضا (عليه السّلام) شدم و موضوع بحث روز مرد مرا باو خبر دادم لبخندى زد و فرمود اى عبد العزيز مردم نادانند و از دين خود فريب خوردند براستى خداى عز و جل پيغمبرش را قبض روح نكرد تا دين او را كامل كرد و قرآن را باو نازل كرد كه تفصيل هر چيز در آن است، حلال و حرام و حدود و احكام و آنچه مردم بدان نياز دارند در آن بيان كرد و فرمود ما در اين كتاب چيزى فرو گذار نكرديم و در سفر حجة الوداع كه آخر عمر پيغمبر بود در سوره مائده آيه 3 - فرمود - امروز دين را براى شما كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام كردم و اسلام را براى شما پسنديدم تا دين شما باشد، امر امامت از كمال دين است و تماميت نعمت و آن حضرت از دنيا نرفت تا براى مردم معالم دين آنان را بيان كرد و راه آن ها را روشن كرد و آنها را بر جاده حق واداشت على (عليه السّلام) را براى آن ها پيشوا ساخت و چيزى كه امت بدان حاجتمند باشند وانگذاشت كه بيان نكرده باشد، هر كس گمان كند خدا دينش را كامل نكرده كتاب خداوند عزيز را رد كرده و هر كس كتاب خدا را رد كند كافر است آيا شما قدر امامت و موقعيت آن را در ميان ملت ميدانيد؟ تا اختيار و انتخاب مردم در آن روا باشد، براستى امامت اندازه اى فراتر و مقامى بزرگوارتر و موقعيتى بالاتر و آستانى والاتر و باطنى عميق تر از آن دارد كه خرد مردم بدان رسد و رأى و نظرشان بدان اندازه دهد تا بتوانند براى خود امامى انتخاب كنند، امامت مقامى است كه حضرت ابراهيم خليل پس از مقام نبوت و خلت از خدا بدان رسيد و اين سومين درجه و فضيلتى بود كه ساختم، بدان مشرف گرديد و خداى تعالى ذكره بدان اشاره فرموده (بقره-124) براستى تو را امام مردم حضرت خليل از شادمانى بدين درجه و مقام عرضكرد و از ذريه و نژاد من هم بهره مند باشند خداى تبارك و تعالى فرمود عهد و فرمان من بدست ظالمان نميرسد و اين آيه، امامت هر ظالمى را تا قيامت باطل كرده و آن را مخصوص برگزيدگان دانسته. سپس خداى عز و جل او را گرامى داشت و امامت را در ذريه و نژاد برگزيده او نهاد و فرمود (انبياء-72) «اسحق و يعقوب را باو غنيمت بخشيديم و همه را شايسته نموديم و آنها را رهبرانى ساختيم كه بدستور ما هدايت ميكردند و كارهاى خير را بآن ها وحى كرديم و بر پا داشتن نماز و پرداخت زكاة را و براى ما عابدان بودند» اين امامت هميشه در ذريه او بود و از هم ارث ميبردند قرن بقرن تا بپيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) رسيد و خدا فرمود (آل عمران-68) براستى سزاوارتر مردم بابراهيم پيروان اويند و همين پيغمبر و كسانى كه گرويدند و خدا ولى مؤمنانست، اين مقام امامت به آن حضرت اختصاص داشت و بدستور خدا آن را دريافت براستى كه خداى تعالى آن را واجب كرده بود و بذريه برگزيده منتقل گرديد كه خدا بآن ها علم و ايمان داده طبق گفته خداى عز و جل (روم-56) گفتند آن كسانى كه بآنها علم و ايمان داده شد هر آينه در كتاب خدا مانديد تا روز قيامت و اين روز قيامت است ولى شما ندانيد» آن ها فرزندان على (عليه السّلام) هستند تا قيامت زيرا پس از محمد پيغمبرى نيست، اين نفهمها چطور براى خود امام ميتراشند با آنكه امامت مقام انبياء وارث اوصياء است، امامت خلافت از طرف خدا و رسول خدا و مقام امير المؤمنين است و ميراث حسن و حسين است، امامت زمام دين و نظام مسلمين و عزت مؤمنين است امامت بنياد پاك اسلام و شاخه با بركت آنست، بوسيله امامت نماز و روزه و زكاة و حج و جهاد درست ميشوند، غنيمت و صدقات بسيار ميگردند، حدود و احكام اجرا ميشوند مرزها و نواحى كشور مصون ميشوند، امام حلال و حرام خدا را بيان مى كند و حدود خدا را برپا ميدارد و از دين خدا دفاع مى كند و با حكمت و پند نيك و دليل رسا براه خدا دعوت مينمايد، امام مانند آفتاب در عالم طلوع كند و بر افق قرار گيرد كه دست و ديده مردم بدان نرسد، امام ماه تابنده، چراغ فروزنده، نور برافروخته و ستاره رهنما در تاريكى شبها و بيابان هاى تنها و گرداب درياها است امام آب گوارائيست براى تشنگى و رهبر بحق و نجات بخش از نابوديست، امام چون آتشى است بر تپه براى سرمازدگان و دليلى است در تاريكيها كه هر كه از آن جدا شود هلاك است. امام ابريست بارنده، بارانى است سيل آسا، آفتابيست فروزان و آسمانيست سايه بخش و زمينيست گسترده و چشمه ايست جوشنده و غدير و باغى است امام امينى است يار و پدريست مهربان و برادرى است دلسوز و پناه بندگان خداست در موقع ترس و پيشآمدهاى بد، امام امين خداى عز و جل است در ميان خلقش و حجت او است بر بندگانش و خليفه او است در بلادش و دعوت كننده بسوى خداى عز و جل است و دفاع كننده از خداى جل جلاله است، امام كسى است كه از گناهان پاكست و از عيوب بركنار است، بدانش مخصوص است و بحلم و بردبارى موسوم، نظام دينست و عزت مسلمين و خشم منافقين و هلاك كفار، امام يگانه روزگار خود است، كسى با او برابر نيست و دانشمندى با او همسر نيست و جاى گزين ندارد، مانند و نظير ندارد بدون تحصيل مخصوص بفضل و از طرف مفضل منان وهاب جواد و كريم بدان اختصاص يافته، كيست بحق شناسائى امام برسد و تواند او را انتخاب كند؟ هيهات هيهات، خردها در باره اش گمراهند و خاطرها در گمگاه، عقلها سرگردان و چشمها بى ديد، بزرگان در اينجا كوچكند و حكيمان در حيرت و سخنوران گنگ، بردباران كوته نظر و هوشمندان گيچ و نادان شعراء لال و ادباء درمانده و پيشوايان بى زبان شرح يك مقامش نتوانند و وصف يكى از فضائلش ندانند، همه بعجز معترفند، چگونه توان كنهش را وصف كرد و اسرارش فهميد، چطور كسى بجاى او ايستد و حاجت مربوط باو آورد، نه، چطور؟ از كجا؟ او در مقام خود اختريست كه بر افروزد و از دسترس دست يازان و وصف واصفان فراتر است، انتخاب بشر كجا باين پايه برتر رسد، عقل كجا و مقام امام كجا، كجا چنين شخصيتى يافت شود گمان برند كه در غير خاندان رسول (صلّى اللّه عليه و آله) امامى يافت شود، خودشان تكذيب خود كنند، بيهوده آرزو برند و بگردنه بلند لغزاننده اى گام نهند كه آن ها را بنشيب پرتاب كند، خواهند بعقل نارساى خود امامى سازند و برأى گمراه كننده پيشوائى پردازند، جز دورى و دورى از مقصد حق بهره نبرند، خدا آن ها را بكشد تا كى دروغ گويند، بپرتگاه برآمدند و دروغ بافتند و سخت بگمراهى افتادند و بسرگردانى گرفتار شدند، دانسته و فهميده امام خود را گذاشتند و پرچم باطل افراشتند «شيطان كارشان را برابرشان آرايش داد و آنها را از راه بگردانيد با آنكه حق جلو چشم آنها بود» (عنكبوت-28) از انتخاب خداى جل جلاله و رسول خدا روى برتافتند و بانتخاب باطل خويش گرائيدند (قصص-28) پروردگار تو بيافريند آنچه خواهد و براى آنها انتخاب كند اختيارى در كار خود ندارند منزه است خدا و برتر است از آنچه شريك او شمارند، خدا فرموده است (احزاب-36) براى هيچ مرد و زن با ايمان اختيارى در برابر حكم خدا و رسولش در امرى از امورش نيست، و فرموده است (قلم - 36) چيست براى شما، چگونه قضاوت ميكنيد؟37 يا بلكه كتابى داريد كه از آن درس ميخوانيد 38 كه حق داريد چه اختيار كنيد؟39 يا بر ما قسمى داريد كه امضاء شده و تا قيامت حق قضاوت داريد؟40 بپرس كدامشان در اين موضوع پيشوا است ؟41 يا براى آنها شريكانى است ؟ بياورند شركاى خود را اگر راست گويند، و خداى عز و جل فرموده است (محمد-24) آيا در قرآن تدبر نكنند يا قفل بر دل دارند يا خدا دلشان را مهر كرده و نميفهمند، در سورۀ انفال 20-23 گويند ميشنويم و شنوائى ندارند - براستى بدتر جانوران نزد خدا كرها و گنگهائيند كه عقل ندارند اگر خدا در آنها خيرى ميدانست بآنها شنوائى ميداد و اگر هم مى شنيدند پشت ميكردند و رو بر ميگردانيدند» يا گويند شنيديم و عمدا مخالفت كرديم، بلكه آن فضلى است كه خدا بهر كه خواهد دهد، خدا صاحب فضل بزرگ است، چگونه ميتوانند امام اختيار كنند با آنكه بايد امام شخصيتى باشد كه:1 - دانا باشد و نادانى نداشته باشد.2 - راعى و سرپرستى باشد كه شانه خالى نكند و نكول ننمايد.3 - معدن قدس و طهارت و نور و زهد و علم و عبادت باشد.4 - مخصوص باشد بدعوت از طرف رسول خدا و از جانب او معين شود.5 - از نژاد فاطمه زهراء مطهره بتول باشد.6 - در نسب او تيرگى و گفتگو نباشد و از بالاترين خاندان در قبيله قريش و كنگره رفيع بنى هاشم و عترت رسول اكرم و پسند خداى عز و جل باشد.7 - شرف اشراف و زاده عبد مناف باشد.8 - شكافنده حقائق علم و داراى مقام كامل بردبارى و حلم باشد.9 - مملو از معنويات امامت و داناى بتدبير و سياست باشد. 10 - واجب الاطاعة باشد و بامر خدا قيام كند.11 - ناصح بندگان خدا و حافظ دين خداى عز و جل باشد. براستى پيغمبران و امامان (عليهم السّلام) را خدا توفيق دهد و از مخزون علم و حكمت خود بآنها چيزها عطا كند كه بديگران ندهد و دانش آن ها برتر از دانش همه اهل زمان هاى آنها است چنانچه خداى عز و جل فرمايد. (يونس-35) آيا كسى كه رهبرى كند شايسته پيرويست يا كسى كه نيازمند هدايت است، چه شده شما چگونه قضاوت كنيد؟!! (بقره-269) بهر كه حكمت داده شد خير بسيار داده شده و جز خردمندان ياد آور آن نباشند. (بقره-247) در باره طالوت فرمايد «براستى خدا او را بر شما برگزيد و افزونى در علم و جسم داد، خدا بهر كه خواهد ملكش را بدهد، خدا واسع و دانا است، در باره پيغمبر خود فرموده (نساء-113) و فضل خدا بر تو بزرگ است، در باره خاندانش كه از آل ابراهيم هستند فرمود (نساء-54) يا حسد بردند بمردم در آنچه خدا از فضل خود بآنها داد محققا عطا كرديم به آل ابراهيم كتاب و حكمت و بآنها بزرگى داديم 55 - برخى بدان ايمان داشته و برخى نداشته، دوزخ آتشى افروخته بقدر كفايت دارد. براستى چون خدا بنده اى را براى اصلاح كار بندگان خود انتخاب كند باو شرح صدر عطا كند و در دلش چشمه هاى حكمت و فرزانگى بجوشاند و دانش خود را از راه الهام باو آموزد و در پاسخ هيچ سؤال و پرسشى در نماند و از حق و حقيقت سرگردان نشود، زيرا از طرف خداوند معصوم است و مشمول كمك و تأييد او است از خطا و لغزش و برخورد ناصواب در امان است، خدا او را بدين صفات اختصاص داده تا حجت بالغه بر هر كدام از خلقش باشد كه او را درك كند، اين فضل الهى است كه بهر كه خواهد عطا كند، خدا صاحب فضل بزرگى است، آيا بشر قادر است چنين امامى انتخاب كند يا منتخب آنها داراى چنين صفاتى بوده و آن را پيش انداخته اند بحق خانه خدا كه تعدى كردند و قرآن را پشت سر انداختند، مثل اينكه مطلب را نميدانند، هدايت و شفا در كتاب خداست كه پشت بدان دادند و پيرو هواى خود شدند و خدا آن ها را نكوهيد و دشمن داشت و بدبخت ساخت و فرمود (قصص-50) كيست گمراه تر از آنكه پيرو هوس خويش است، بى رهبرى از جانب خدا، براستى خدا مردم ستمكار را هدايت ميكند، و فرمود (غافر-35) بزرگ است، در دشمنى نزد خدا و آنها كه گرويدند همچنان خدا بر دل هر متكبر جبارى مهر زند.
الأمالی (للصدوق) ؛ ج 1 , ص 680
الأمالی (للصدوق)
1.عبد العزيز بن مسلم مى گويد:ما در دوران ولايت عهدى امام رضا عليه السّلام در شهر«مرو» بوديم.در يك روز جمعه در مسجد جامع مرو حضور يافتيم.مردم دربارۀ امامت بحث و اختلاف عقيده داشتند.به امام موضوع را گفتم.حضرت لبخندزنان فرمود:اى عبد العزيز! مردم نمى دانند و در دين خويش فريب ديگران را خورده اند.بى گمان،خداوند جان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را بگرفت تا اينكه دين او را كامل ساخت و قرآن را بر او فرود آورد كه تفضيل هرچيز در آيات آن است؛از حلال و حرام و حدود و احكام و چيزهايى كه مردم نيازمند بيان آن مى باشند.خداوند دراين باره چنين فرمود:
«مٰا فَرَّطْنٰا فِي اَلْكِتٰابِ مِنْ شَيْ ءٍ»
.در سفر حجة الوداع كه پايان عمر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بود،اين حقيقت بيان شد:
«اَلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ اَلْإِسْلاٰمَ دِيناً»
(مائده/3).امر امامت همان كمال دين است و تمام شدن نعمت.پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از دنيا چشم نبست تا اينكه معالم دين را براى مردمان بيان كرد.و راه آنان را روشنى بخشيد و آنان را بر آهنگ حق گرايى واداشت.على عليه السّلام امام آنان شناساند و چيزى كه مردم بدان نياز داشتند،بى آن كه بيان كرده باشد،رها نساخت.
هركس پندارد كه خداوند دين خود را به كمال نرسانده است،قرآن را رد كرده است و هركس قرآن را رد كند،به خدا كفر ورزيده است.آيا شما جايگاه امامت را مى شناسيد كه اختيار مردم درباره آن روا باشد؟
بى گمان امامت جايگاهى فراتر و منزلتى عزيزتر و موقعيتى برتر و آستانى بالاتر و باطنى ژرف تر از آن دارد كه عقل مردمان آن را درك كند و ديدگاهشان به اندازه اى باشد
كه خود امام شان را برگزينند. امامت منزلتى است كه ابراهيم خليل عليه السّلام پس از پيامبرى و دوستى بدان دست يافت.بنابراين امامت مرتبه سوم به حساب مى آيد؛مرتبه اى از خداوند كه ابراهيم را بدان فضيلت ساخت.خداوند دراين باره فرمود:
«إِنِّي جٰاعِلُكَ لِلنّٰاسِ إِمٰاماً»
(بقره/124).ابراهيم از دست يابى بدين منزلت شادمان شد و گفت:آيا فرزندان من نيز امام خواهند بود؟خداوند فرمود: عهد(امامت)من نصيب ستم پيشگان نمى شود.اين آيه امامت و رهبرى هرستم كارى را تا رستاخيز باطل خوانده و امامت و رهبرى را ويژه برگزيدگان حق شمرده است.از آن پس خداوند ابراهيم عليه السّلام را ارج گزارد و امامت را در نسل برگزيده اش گذاشت و فرمود:
«وَ وَهَبْنٰا لَهُ إِسْحٰاقَ وَ يَعْقُوبَ نٰافِلَةً وَ كُلاًّ جَعَلْنٰا صٰالِحِينَ *`وَ جَعَلْنٰاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنٰا وَ أَوْحَيْنٰا إِلَيْهِمْ فِعْلَ اَلْخَيْرٰاتِ وَ إِقٰامَ اَلصَّلاٰةِ وَ إِيتٰاءَ اَلزَّكٰاةِ وَ كٰانُوا لَنٰا عٰابِدِينَ »
اسحاق و يعقوب را به او غنيمت بخشيديم و همه را شايسته نموديم و آنها را رهبرانى نساختيم كه به دستور ما هدايت مى كردند و كارهاى خير را به آنها وحى مى نموديم و برپايى نماز و پرداخت زكات،و آنها براى ما عابدان بودند.(انبياء/72).امامت پيوسته در خاندان ابراهيم عليه السّلام بود و نسل او از يكديگر و رهبرى به پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله انتقال يافت.
خداوند در قرآن كريم فرموده است:
«إِنَّ أَوْلَى اَلنّٰاسِ بِإِبْرٰاهِيمَ لَلَّذِينَ اِتَّبَعُوهُ وَ هٰذَا اَلنَّبِيُّ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ اَللّٰهُ وَلِيُّ اَلْمُؤْمِنِينَ »
به درستى كه سزاوارترين مردم به ابراهيم،پيروان او هستند و همين پيامبر و كسانى كه ايمان آوردند و خداوند ولىّ مؤمنان است(آل عمران/68).منزلت امامت ويژه پيامبر اكرم بود كه آن را به فرمان خداوند ستاند.بى گمان خداوند امامت را واجب ساخته و آن گاه به نسل برگزيده پيامبر صلّى اللّه عليه و آله انتقال يافت كه به آنان آگاهى و ايمان عطا شده بود:
«وَ قٰالَ اَلَّذِينَ أُوتُوا اَلْعِلْمَ وَ اَلْإِيمٰانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتٰابِ اَللّٰهِ إِلىٰ يَوْمِ اَلْبَعْثِ »
گفتند:آن كسانى كه به آنها علم و ايمان داده شد هرآينه در كتاب خدا مانديد تا روز قيامت(روم/56).اين كسان همان نسل على عليه السّلام تا زمان رستاخيز خواهند بود.زيرا پس از محمد صلّى اللّه عليه و آله پيامبر نخواهد بود.
اى عبر العزير نادان ها چگونه براى خود امام تعيين مى كنند؟امامت مقام پيامبران مومنان عليه السّلام و ميراث حسن عليه السّلام و حسين عليه السّلام است.امامت زمام دين و نظام مسلمانان و عزت ايمان آورندگان است.امامت بنياد مطهر اسلام و شاخه مبارك آن است.از رهگذر امامت نماز و روزه و زكات و حج و جهاد برپاى داشته مى شوند و نيز غنيمت و صدقات فزونى مى گيرند و حدود الهى پياده خواهند شد.همچنين مرزهاى مسلمانان نگاه داشته مى شوند.
امام رضا عليه السّلام فرمود:امام همانند خورشيد در جهان طلوع مى كند و بر افق مسقر مى شود كه فراتر از دست و چشم مردم است.امام ماه تابان و چراغ فروزان و نور برافروخته و ستاره هدايت گر در ظلمت شب ها و صحراهاى هراسناك و گرداب هاى رياست.امام همچون آب گوارايى براى تشنگى زدايى است و به حق هدايت مى كند و از هلاكت مى رهاند.امام مانند آتشى است روى تپه ها براى مصونيت سرمازدگان و همچنين راهنمايى است در سياهى ها.سيل آسا مى بارد و آفتابى است فروزان و آسمانى است سايه گستر و زمينى است فراخ و چشمه اى است پيوسته در جوشش و بركه و بوستانى است عطرآگين.
امام امينى مددرسان است و پدرى مهرورز و برادرى شفيق و نيز پناه بندگان خداوند در هنگام خطر و هراس و رخ دادهاى ناگوار.امام امين خداوند در ميان مردم است و نيز حجت او بر آنان.امام جانشين خدا در سرزمين هاى پروردگار است و نيز دعوت گر نسل ها به سوى حق و دفاع كننده از خدا و دين او.امام كسى است كه از گناهان پيراسته و از كاستى ها كناره گرفته است.امام با دانايى برجسته و با بردبارى آراسته است.امام سبب نظام دين و سربلندى مسلمانان بوده و خشم نفاق ورزان را برمى انگيزد و كفرپيشگان را نابود مى كند.امام يكتاى زمانه خويش است و كسى همتاى او نيست.هيچ دانايى ياراى برابرى با امام ندارد و جايگزين او نخواهد بود.
امام بى آن كه تحصيل كند،به فضل الهى مخصوص شده و از جانب پروردگار مفضل و وهاب به اين مقام دست يافته است.به راستى چه كسى ياراى دست يابى به شناخت امام عليه السّلام است و مى تواند براى خود امام و رهبرى انتخاب كند؟هيهات هيهات.عقل ها درباره امام و امامت سرگردان مى شوند و ذهن ها پريشان و ديده ها بى نظاره.بزرگان در اين عرصه بس كوچك بوده و فرزانگان در ورطه حيرانى افتاده و سخن گويان چيره دست گنگ خواهند شد،و هوشياران گيج و شاعران بى سخن و اديبان وامانده و بليغان بى زبان.هيچ كدام را ياراى شرح مقام و توصيف يك فضيلت از فضايل و مراتب آن را نخواهد بود و همه اعتراف به ناتوانى خواهند داشت.
به راستى چگونه مى توان به ژرفاى امامت راه جست و آن را وصف كرد؟و رازهاى آن را به دست آورد؟چگونه كسى مى تواند در جايگاه امام ايستاده و نياز مردم را برآورد؟نه.چگونه ؟از كجا؟گزينش بشر كجا بدين مقام والا مى رسد؟خرد كجا و منزلت امام كجا؟چگونه كسى را مى توان سراغ گرفت ؟ ديگران مى پندارند كه در غير خاندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مى توانند امامى سراغ بگيرند.خود باورشان را تكذيب مى كنند و آرزوى باطل مى پرورند و به گردنه لغزاننده اى قدم مى گذارند كه آنان را به پرتگاه امامت طرح مى كنند كه غير از دورى از حق نصيب ندارند.خداوند آنان را نابود سازد.تا كى دروغ مى گويند.نزديك پرتگاه آمده و دروغ زن شدند و سخت در سرگردانى و گمراهى فرو افتادند.آنان با اين كه مى دانند و درك مى كنند امام عليه السّلام خود را رها كرد و پرچم باطل برافراشتند:
«وَ زَيَّنَ لَهُمُ اَلشَّيْطٰانُ أَعْمٰالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ اَلسَّبِيلِ وَ كٰانُوا مُسْتَبْصِرِينَ »
و شيطان كارشان را در برابرشان زينت داد و آنها را از راه برگرداند با آن كه حق پيش چشم شان بود(عنكبوت/38)مخالفان امامت از گزينش خداوند و پيامبرش روى گردان شده
و به گزينش باطل خود روى مى آورند: «و القرآن يناديهم
وَ رَبُّكَ يَخْلُقُ مٰا يَشٰاءُ وَ يَخْتٰارُ مٰا كٰانَ لَهُمُ اَلْخِيَرَةُ سُبْحٰانَ اَللّٰهِ وَ تَعٰالىٰ عَمّٰا يُشْرِكُونَ »
(قصص/68).براى هيچ زن و مرد ايمان آورده اى،گزينش در برابر فرمان خدا و پيامبرش در امرى از امور و حياتى نيست».او فرمود:«براى شما چيست ؟چگونه داورى مى كنيد؟»(قلم/36).يا اينكه كتابى داريد از آن تعليم مى گيريد»(قلم/38)«كه حق داريد چه چيزى را انتخاب كنيد؟»(قلم/39)«يا بر ما سوگندى داريد كه تأييد شده و تا رستاخيز حق داورى داريد؟» (قلم/40).«از آنان پرس وجو كن كه كدام شان دراين باره امام است ؟»(قلم/41)و فرمود:«آيا در قرآن تدبر نمى كنند يا بر قلب شان قفل زده شده يا خداوند بر آنها مهر زده و درك نمى كنند؟»(محمد/24).و نيز فرمود:«مى گويند مى شنويم،اما شنوايى ندارند.بى گمان بدترين جانوران پيش خداوند كران و گنگ هايى هستند كه خرد ندارند.اگر خدا در آنان خيرى مى ديد،شنوايى مى داد و اگر مى شنيدند،از حق روى مى گردانيدند.يا مى گويند كه شنيديم و دانسته با آن مخالفت كرديم.آن فضلى است كه خداوند به هركس اراده مى كند مى بخشد.خداوند صاحب فضل بزرگ است»(انفال 22-23)
آنان چگونه مى توانند امامى براى خود برگزينند،درحالى كه امام بايد صفاتى والا داشته باشد؟امام بايد دانايى داشته باشد و نه نادانى.امام بايد سرپرستى باشد كه زير بار مسئوليت بيرون نرود.امام بايد معدن قدس و طهارت و نور و زهد و دانايى و عبادت باشد.امام بايد به دعوت از جانب پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله ممتاز شده و از سوى او معين شده باشد.امام بايد از نسل فاطمه عليها السّلام مطهره و بتول باشد.در نسب امام نبايد جاى ابهام و شك باشد و از والاترين خاندان در قبيله و قريش و كنگره بلند هاشميان و عترت پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بوده و خداوند او را پسنديده باشد.امام بايد شرف اشراف و پور عبد مناف باشد.امام بايد شكافنده حقايق،علم و دست يافته به كمال بردبارى باشد.امام بايد از معنويت امامت آكنده بوده و از تدبير آگاه باشد.امام بايد واجب الاطاعه بوده و به فرمان خدا برخيزد.امام بايد خيرخواه بندگان خدا و نگهبان دين او باشد.
بى گمان پيامبران و امامان را خداوند توفيق ارزانى دارد و از علم و حكمت به آنان بهره ها ببخشايد كه ديگران از آن همه بى نصيب باشند.دانايى آنان برتر از دانايى همگان در زمان آنان باشد.همان سان كه خداوند فرمود:«آيا كسى را رهبرى كند سزاوار پيروى كردن است يا كسى كه نياز به رهبرى دارد؟شما را چه شده كه اين گونه داورى مى كنيد؟(يونس/35)».فرمود:«به هركس حكمت عطا شد خير زياد داده شد و غير خردمندان آن را ياد نمى كنند.»(بقره/269).و نيز فرمود:«بى گمان خداوند او(طالوت)را بر شما برگزيد و دانايى و نيرومندى جسم او را فزونى بخشيد.خداوند به هركس كه اراده كند،ملك خويش بدهد.خداوند واسع و عليم است»(بقره/247).و درباره پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود: .
«فضل خداوند بر تو عظيم است»(نساء/113). و درباره خاندان او كه از خاندان ابراهيم خليل عليه السّلام است،فرمود:
«يا حسد ورزيدند به مردم در آن چه خداوند از فضل خود به آنان ارزانى كرد.بى گمان ما به خاندان ابراهيم كتاب و حكمت را عطا كرديم و نيز بزرگى شان بخشيديم» (نساء/54).و فرمود:«برخى بدان ايمان داشته و برخى ايمان نداشته اند،دوزخ آتشى افروخته به اندازه كافى دارد»(نساء/55).
بى گمان آن گاه كه خداوند بنده اى را براى اصلاح كار بندگان خويش برگزيد،به او گشادگى سينه ارزانى داد و در قلب وى چشمه هاى حكمت را به جوشش درآورد و علم خويش را از رهگذر الهام به وى تعليم دهد كه او در پاسخ هيچ پرسشى درمانده نگرد.زيرا او از جانب پروردگار آراسته به مقام عصمت است و برخوردار و تاييد الهى و موفقيت و چيرگى بر مخالفان.
امام از هرگونه خطا و لغزش و برخورد ناصواب محفوظ خواهد بود.خداوند او را به اين ويژگى آراسته است كه حجت بالغه اش بر مردمان بوده و او را بشناسند.اين همه فضل الهى است كه به هركس اراده كند،خواهد بخشيد.خداوند صاحب فضل عظيم است.آيا انسان مى تواند چنين رهبرى برگزيند؟آيا برگزيده مردمان براى امامت دارنده اين ويژگى ها است ؟به حق خانه خدا سوگند كه آنان تجاوز كردند و قرآن را پشت سر افكندند. گويى حقيقت را نمى شناسند.هدايت و شفا در قرآن است كه بدان پشت كرده و تابع خواهش نفسانى شان شدند.خداوند آنان را نكوهش كرده و دشمن داشته و شوربخت شان ساخته است.خداوند دراين باره فرمود:«گمراه تر از كسى كه پيروى از خواهش نفسانى اش دارد،كيست ؟»(قصص/50).و فرمود:
«فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمٰالَهُمْ ».
فرمود:
«كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اَللّٰهِ وَ عِنْدَ اَلَّذِينَ آمَنُوا كَذٰلِكَ يَطْبَعُ اَللّٰهُ عَلىٰ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبّٰارٍ»
دشمن آنها در نزد خداوند و نزد كسانى كه ايمان آوردند؛بس بزرگ شد و خداوند اين چنين بر دل هرمتكبر جبارى مهر مى زند(غافر/35).
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی ؛ ج 2 , ص 559
الأمالی (للصدوق) / ترجمه هدایتی
ص : 674