فلسفه حجاب

محمدرضا هاشم زاده

:ناشر نقش نگین • ناشر :همکار کهن دژ امام عصر (عج)

مدیر تولید مهدی نقش • :ویراستار مهدی شریعتی • صفحه آرایی مهدی نحوی طرح :جلد ندا نقیه • نوبت چاپ اول 1391 • چاپخانه حافظ

:صحافی شرکت بهار نگین • تیراژ 3000 نسخه • شابک: 7-45-6286-600-978 قیمت: 3500 تومان

حق چاپ محفوظ

اصفهان / خیابان حكيم / ساختمان دقيق / پلاك 116 تلفن : 61 - 2236260 نمابر : 2204933 همراه: 61-09392236260

Email: Naghshnegin@gmail.com WWW.Naghshnegin.com

ص: 2

ص: 3

بسم الله الرحمن الرحیم

ص: 4

ص: 5

مجازات افراد مزاحم ...30

حجاب در روایات ...31

نکته ها ...34

علت حجاب در کلام امام رضا علیه السلام ...35

بهترین زنان از نظر حضرت زهرا علیها السلام ...36

تله شیطان ...37

درسی بزرگ از حضرت فاطمه علیها السلام ...38

گفتاری از دختر عالی مقام حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) ...39

درسی از دخترکی والامقام ...40

معنای حجاب در کلام رهبر عظیم الشأن انقلاب ...41

-6 بهترین وسیله برای حجاب چیست؟ ...44

چرا چادر حجاب برتر؟ ...47

2- اصل و قاعده ای کلّی ...48

-3 رفتار امامان معصوم عليهم السلام ...51

-4- شرایط زمان ...51

آیا چادر مانع فعالیت بانوان است؟ ...53

-7 بدحجابی و آرایش زنان چیست؟ ...54

-8 آیا اختلاط زن و مرد جایز است؟ ...61

-9 ویژگیها و امتیازات زنان در اسلام چگونه است؟ ...63

(10 حضور زنان در جایگاه مردان چگونه است؟ ...72

(11) وظایف زنان در دوران غیبت امام زمان (عج) چگونه است؟ ...80

حکایت ...82

راهکارهای دستیابی به حیا چیست؟ ...83

حجاب و نگاه ...86

نگاه به زنهای بدحجاب ...95

در مرحلهی انس دینی ...100

در مرحله عادت دینی ...102

در مرحله معرفت دینی ...102

در مرحله شاکله ی دینی ...103

در مرحله خودجوشی دینی ...104

روشهای تربیت دینی ...105

در روش الگویی ...105

در روش محبت ...106

در تکریم شخصیت ...107

ص: 7

در روش موعظه و نصیحت ...107

در روش تشویق ...108

گستره ی یادگیری ...111

حجاب برتر ...113

ص: 8

بشر باتوجه به اهمیتی که برای سلامتی خود قائل است باید برای هم ارزش قائل باشد و بیماری جامعه را بیماری خود بداند

چنانچه تلاش میکند در جهت حفظ و تامین سلامتی خود از واکسنهای پیشگیری و داروهای گوناگون استفاده کند، در سلامتی جامعه هم باید نهایت سعی و کوشش فراوان خود را به کار گیرد و جامعه را از مبتلا شدن به بیماریهای اخلاقی و روانی پرهیز دهد تا دیگرافراد جامعه به رشد و تعالی و سعادت برسند و با این سلامتی و سعادت زندگی آرامی داشته باشند.

یکی از مسائلی که سلامتی فرد و جامعه را تهدید میکند مسأله بد حجابی است پوشش نامناسب پیامدها و آثار جبران ناپذیری بر ،فرهنگ، اعتقاد ،اخلاق اقتصاد و امنیت و... وارد میسازد که گاه مسیر انحرافی در جامعه ایجاد میکند که دیگر جای بازگشت نیست.

حال در این مقدمه مقداری راجع بدحجابی از چشم انداز

ص: 9

فرهنگ جامعه بدون تعصب و دور از هرگونه تحریکهای سیاسی و تبلیغی... با شما عزیزان در منظر بحث و بررسی قرار می دهیم، باشد که در فطرتها پاک و انسانهای غافل تأثیر بیشتری داشته باشد.

فرهنگ هر جامعه ای از جنبه های گوناگونی تشکیل شده است. یکی از جنبه های بسیار مؤثر جنبه های هنجاری فرهنگ آن جامعه است. که از ارزشها و قواعد خاص رفتاری تشکیل شده و نشان می دهد که چه چیزی ارزش و ضدارزش است.

بطور مثال شیوه های پوشش برگرفته از فرهنگ آن جامعه است. جامعه ای که بدحجابی را بد تلقی میکند و یک هنجار و بزه اجتماعی به حساب میآورد حجاب و پوشش را ارزش میداند و قضاوت اخلاقی خوبی درباره حجاب دارد قبل از هرچیز ما باید تعریف درباره فرهنگ ارائه کنیم تا آثار و پیامدهای گسترش فرهنگ بدحجابی را بیان کنیم. معروف ترین تعریف که از فرهنگ شده تعریف انسان شناس معروف انگلیسی تایلور است او میگوید فرهنگ مجموعه ی پیچیده ای است که ،دانش ،معتقدات ،هنر اخلاقیات ،قانون رسم و هر عادت دیگری را که بشر به عنوان عضو جامعه کسب میکند شامل میگردد.

«کلارک وسیلر می گوید تمامی مظاهر و شئون زندگی یک ملت را فرهنگ آن ملت تشکیل میدهد بنابراین ارزشهای فرهنگی هسته اصلی حیات اجتماعی را به وجود می آورد و از این نظر اهمیت فراوانی دارد.

ص: 10

در سایه آن میتوانند به خواسته های خود برسند در طرح استعمارگری انگلستان به مأموران خود چنین آمده است در مسأله بی حجابی زنان باید کوشش فوق العاده ای به عمل آوریم تا زنان مسلمان به بی حجابی و رها کردن چادر مشتاق شوند. باید به استناد شواهد و دلایل تاریخی ثابت کنیم که پوشیدگی زن از دوران بنی عباسی متداول شده و مطلقا سنت اسلام نیست مردم همسران پیامبر را بدون حجاب میدیده اند و زنان صدر اسلام در تمام شئون زندگی دوش به دوش مردان فعالیت داشته اند، پس از آن که حجاب زن با تبلیغات وسیعی از میان رفت. وظیفه مأموران ما آن است که جوانان را به عشق بازی و روابط جنسی نامشروع با زنان تشویق کنند و بدین وسیله فساد را در جوامع اسلامی گسترش دهند.»

به فساد کشانده خواهند شد زمانی این سؤال مطرح بشود که در روایات ما آمده در آخرالزمان زنان پوشیده ولی برهنه اند. این ضدیت را چگونه می شود حل کرد که هم پوشیده باشند و هم برهنه؟

در روایتی از امیرالمؤمنین (علیه السلام) در وسایل الشیعه آمده است

در آخرالزمان که بدترین زمانهاست زنانی هستند که پوشیده، اما برهنه اند و از خانه با خود آرایی بیرون می آیند اینان از دین بیرون رفته اند و در فتنه ها وارد شدهاند و به شهوات تمایل پیدا کرده اند و به کوی لذات شهوانی در شتابند و حرام ها را حلال می دانند و در دوزخ به عذاب ابدی گرفتارند.

بنابراین به سؤال پاسخ داده شده است که چگونه میشود پوشیده باشند و نیز برهنه، یا گفته شود پوشش دارند ولی بدحجاب یا بی حجابند. البته نوع کمیت پوشش لباس هم میتواند مزید بر جواب باشد.

مزین به زینتهای زودگذر دنیایی کنند و در پرتو آن عقاید دیگران را متزلزل و خود نیز زمینه ساز فساد در جامعه شوند زیرا باید بدحجابی چشمهای هوس آلود را متوجه خود سازند و پایه های ایمانی مردم را سست و جامعه به فساد کشیده می.شود

سایه این آلوده سازی است که ناامنی نه تنها دامان خود بد حجاب را میگیرد بلکه خیلی سریع اجتماع را به ناامنی سوق میدهد و جامعه را از فعالیتهای سالم باز می دارد آرامش و امنیت والاترین نعمتی است که میدارد

خداوند به جامعه ای عنایت میفرماید و میتوان گفت اگر جامعه ای آرامش و امنیت نداشته باشد به یک معنی هیچ چیز ندارد و اگر امنیت داشته باشد همه چیز دارد در سایه امنیت است که سلامت جسمی و روحی و روانی انسانها حفظ میشود و در سایه امنیت که خلاقیت و نوآوری در جامعه بروز میکند

خانواده خواهند شد.

در محکمه های قضایی وقتی اختلاف زن و شوهر را ریشه یابی کنیم میشود گفت بسیاری از ناسازگاریها به خاطر رعایت نکردن حفظ حجاب است.

آنگاه که زن با آرایش و بدحجابی در جامعه ظاهر میشود چشمها او را نشانه میروند و او هم کم کم از نگاههای شوهرش لذت نمی برد و از او سرد میشود و سرانجام باعث جدایی میگردد، گاهی همین امر از طرف شوهر صورت میگیرد. براثر چشم چرانی و نگاه های هوس آلود به دختران و زنان بدحجاب نسبت به همسرش دلسرد شده لذتها و محبت هایش در بیرون از خانه صرف میشود و اینجاست که مبنای ناسازگاری با همسرش شروع میشود ویژگی بر کانون خانواده سایه ای افکند بنابراین برای حفظ نظام خانواده به وجود آوردن محیطی سالم و فرزندان پاک و ضروری است حجاب رعایت شود بدیهی است اگر خانواده سالم باشد و پوشش را رعایت کند

جامعه که از اجتماع خانواده تشکیل شده سالم و پایدار خواهد ماند. در جامعه ای که بیشتر اعضای آن را جوانانی تشکیل میدهند باید نسبت به این فرآیند حساستر ،باشند زیرا جوانان در برابر مناظر شهوت انگیز و تهییج کننده زودتر تحریک میشوند و چنین مناظری عامل مهمی در سوق دادن جوانان به فساد خواهد شد در نتیجه نیروی فعال اجتماع یعنی جوان در راه های فساد و تباهی کشانده میشوند و به افراد جامعه ضربه سختی از جهات ،اقتصادی اجتماعی و اخلاقی وارد خواهد شد که جبران ناپذیر

ص: 16

خواهد بود. لذا روایت رسول گرامی (صلی الله علیه وآله وسلم) نگرانی خود را از انحراف افراد جامعه این گونه بیان میکند.

ثَلاثُ أَخافُهُنَّ عَلَى أُمَّتى مِن بَعدى: الضَّلالَةُ بَعدَ المَعرِفَةِ، وَمَضَلاتُ الفِتَنِ، وَ شَهوَةٌ البَطنِ وَالفَرج. (1) ترجمه: من بعد از خودم،از سه چیز برای امت خودم میترسم (یکی گمراهی بعد از شناخت و معرفت، و دیگری فتنه های گمراه کننده و (سوم) شهوت شکم و دامن.

آری امروزه یکی از مسائل مهمی که جامعه ما را تهدید می نماید بدحجابی و یا بی حجابی است که باعث اشاعه فحشا گردیده و جوانان و نوجوانان زیادی را در منجلاب فساد غوطه ور نموده است.

و باتوجه به نظریات روانشناسی اختلالات روحی در نهایت به بیماریهای عصبی منجر و باعث برهم زدن تعادل حیاتی و جسمانی فرد میگردد. لذا برای اینکه گامی درجهت هدایت و ارشاد این قشر عظیم (زنان) به یاری خدا برداریم. تصمیم گرفتم آثار و پیامدهای بدحجابی و بی حجابی را از منظر قرآن و سنت و جنبه های اجتماعی فرهنگی آن بصورت سؤال و جواب مطرح کنم به امید هدایت و رستگاری پویندگان راه حق و حقیقت

از خداوند منان خواهانم دیده ی ما را به نور عفت و حیاء، و قلب ما را به نور علم و ایمان سرشار کند تا در برابر عظمت او همواره خاضع و فروتن باشیم و به وعده هایش مؤمن و به دستوراتش گردن نهیم و جز او را نپرستیم و به غیر او امیدوار نباشیم.

ص: 17

سید محمد هاشم زاده

ص: 18

برادرشان باشد ببینند در نقش هایی که از ایران باستان بر جای مانده هیچ صورت زن دیده نمیشود و نامی از ایشان به نظر نمی رسد.

بنا به اظهارات ویل دورانت طبق آداب مجوس و یهود مقررات سنگینی در مورد زن حائض اجرا میشده لذا ابو داود ر شأن نزول آیه و یسئلونک نحن المحيض... می نویسد.

انس بن مالک گفت عادت یهود این بود که همین که زنی از آنها حائض میشد او را از خانه بیرون میکردند نه به او غذا میخوردند و نه از طرف او آب می آشامیدند و نه به او در یک اطلاق میزیستند.

لذا رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) در این باره سؤال شده حضرت فرمود: دوری گزیدن از آنها منع کرد و فرمود جز همبستری هیچ ممنوعیت دیگری ندارد.

از آنچه در قرآن و شأن نزول آیه وارد شده روشن میشود که رفتار اسلام با زن حائض نسبت به رفتار یهود و مجوس (زرشت) کاملا متفاوت است و اسلام برخلاف آنها هیچگاه چنین زنان را به عنوان یک موجود پلید ندانسته، پس اگر مقصود ویل دورانت از این عبارت که میگوید: ... این امر خود مبنای پرده پوشی در میان مسلمانان به شمار میرود.

این باشد که علت رواج حجاب در میان مسلمین رفتار خشونت باری بوده که با زن حائض میشده کاملا غلط است چرا که اسلام چنین رفتاری را نپذیرفته است بلکه با تکریم از شخصیت زن و استاندارد حجاب آنرا تأیید کرده تا زن بدینوسیله از چشم آلوده در اجتماع حفظ بماند و بتواند به کارهای مشخص و جهت خود ایفای مسئولیت کند.

ص: 20

لغزش گاههای بسیار لغزنده ای که سر راهش قرار دارد نشود و درست نقطه مقابل این فرهنگ رومی حاکم بر امروز اروپاست. (1)

جهیزیه بر عهده آنان است و قدری هم پول نقد میبرند و اینها در هندوستان واجب است (1)

بر طبق آماری تکان دهنده هر بیست دقیقه یک بار یک زن در سوئد کتک میخورد و مجروح میشود و در هر سه ساعت یکبار به یک زن تجاوز میشود (2)

شبکه تلویزیونی «سی ان ان در گزارشی از وضعیت کنونی خانواده ها در آمریکا گفت: طی سال گذشته 16270 مرد آمریکایی خانواده هایشان را بی اطلاع گذاشتند و رفتند استمداد زنان از پلیس فدرال آمریکا، تنها منجر به بازگرداندن هفت هزار نفر از شوهران گریز پا به خانواده هایشان گشته است. دلایل این عده برای گریز از خانه بداخلاقی، سلطه جویی خرج تراشی سبکسری همسر پشیمانی ،ازدواج شیطنت ،فرزندان مزاحمت ،مادرزن میل به تجرد و عشق به زن میل به تجرد و عشق زن دیگر عنوان شده است.

بین سالهای 1968 - 1992 در آمریکا هشت هزار نفر از همسرانشان جدا شدند که ،فرانسه آلمان ،سوئد ایتالیا و انگلستان نیز با فاصله کمی به دنبال آمریکا هستند.

به گزارش سی ان ان برآورد مؤسسات بین المللی و پیگیری امور خانوادگی نشان میدهد که از هر سیزده ازدواج در آمریکا، یکی به مرحله طلاق کشیده میشود و همین امر باعث میشود که کودکان را ناپدری ها و

ص: 23

نامادری ها آزار دهند حتی به دست آنها کشته شوند. (1)

آمارهای قطعی و مستند نشان میدهد که با افزایش برهنگی و بی حجابی در جهان طلاق و از هم گسیختگی زندگی زناشویی به طور مداوم بالا رفته است چرا که هر آنچه دیده بیند دل کند یاد و هوس های سرکش هر روز دل را به دنبال دلبری تازه می.کشاند

اما در محیطی که حجاب و موازین دیگر اسلامی رعایت میشود دو احساسات و عشق و عواطفشان دربند یکدیگر است در بازار آزاد برهنگی که زنان به صورت کالای مشترکی در آمده اند – دیگر قداست پیمان زناشویی مفهومی ندارد و خانواده ها همچون تار عنکبوت به سرعت متلاشی میشوند و کودکان بی سرپرست می مانند.

شده اند روز به روز افزایش مییابد (1)

پیام حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی رحمةالله علیه

حجاب بانوان در اسلام یکی از اموری است که از وقتی استعمارگران چشم طمع به کشورهای اسلامی و غصب معادن و منابع آنها دوختند مورد حمله آنها قرار گرفت زیرا چادر و حجاب زنان مسلمان را یکی از عوامل بزرگ برای بقای استقلال شخصیت اسلامی کل جامعه مسلمانان حفظ هویت اسلامی آن دیدند و آن را مانع نفوذ سیاسی و اقتصادی خود شناختند. (1)

فرانس فانون - تحلیل گر انقلاب الجزایر - میگوید جامعه شناسان استعمار توصیه میکنند کنند که زنها را در دست بگیریم، همه چیز به دنبال آن خواهد آمد. (2)

خویش بیفزاید.

اما هنگامی که جامعه زن را با اندام عریان جستجو کند، طبیعی است که روز به روز تقاضای آرایش بیشتر و خودنمایی افزونتری را از او دارد. وقتی زن از طریق جاذبه جنسی وسیله ی تبلیغ کالا، تزیین اطاق انتظار و عاملی برای جلب جهانگردان و سیاحان و مانند اینها قرار گیرد در چنین جامعه ای شخصیت زن تا سرحد عروسک یا یک کالای بی ارزش دیگر سقوط میکند و ارزشهای والای انسانی او به کلی به دست فراموشی سپرده میشود و تنها افتخار او جوانی و زیبایی و خودنمایی اش میگردد و به این ترتیب وسیله ای برای اشباع هوسهای سرکش مشتی آلوده و نابکار می شود.

در چنین جامعه ای زن چگونه میتواند با ویژگیهای اخلاقی علم و آگاهی و داناییاش جلوه کند و به مقام والایی برسد؟!

لكن مستكبرين و افراد سودجو از این خصلت بشر سوء ء استفاده کرده و با

گسترش فرهنگ مصرفی و مدسازی در بین مردم دنیا مخصوصا بعضی از بانوان میخواهند سود کلانی را بدست آورند.

یکی از آثار والا و ارزشمند حجاب مخصوصا چادر از بین بردن فرهنگ مصرفی که ارمغان غرب است میباشد و باعث راکد و بی رونق شدن بازارهای رنگین آنها میشود طبق همین ،اصل استکبار تلاش میکند با حیله های مختلف و غیر مستقیم به حجاب ضربه وارد کند، زیرا آنان می خواهند این سد و سنگر نرم و نخی ولی مستحکم را بشکنند تا چرخ کارخانجات ،مدسازی ریسندگی و بافندگی و لباسهای رنگین زنان ساخت لوازم زینت آلات لوازم آرایش و تولیدات انواع رنگها و.... را به چرخش درآورند تا بتوانند نیازهای میلیونها زن که خود استکبار باعث آن شده تأمین نمایند.

ای پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) به زنان با ایمان بگو چشمهای خود را فرو گیرند (و از نگاه به مردان نامحرم بپرهیزند و دامان خود را حفظ کنند و نباید زینت خود را آشکار سازند. جز آن مقدار که طبیعتا ظاهر است و اطراف) روسری های خود را بر سینه خود افکنند تا گردن و سینه با آن پوشانده و زینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدر شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران همسرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان همکیشان یا کنیزانشان یا افراد سفیهی که تمایلی به زن ندارند و یا کودکانی که از امور جنسی زنان آگاه نیستند و به هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانی شان دانسته شود و صدای خلخال که بر پا دارند به گوش رسد. ای مؤمنان نسبت به گناهان گذشته توبه کنید تا رستگار شوید (1)

2. «یا ایها النبي قل لازواجک و بناتک و نساء المؤمنين يدنين عليهن من جلابيبهن ذلك ادنى ان يعرفن يؤذين وكان الله غفورا رحيما

ای پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) ، به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: روسری های بلند مانند چادر خود را بر خویش فروافکنند تا شناخته نشوند و مورد آزار قرار نگیرند واگر تا کنون خطا و کوتاهی از آنان سرزده، بدانند که خداوند همواره بخشنده و مهربان است. (2)

ام سلمه یکی از زنان بزرگوار پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) می گوید

هنگامی که آیه حجاب نازل شد که زنها باید روسری بلند و چادر را بر

ص: 29

سر خویش فرو (افکنند زنان انصار از منزل بیرون آمدند در حالی که عبا وچادر مشکی بر سر داشتند.

از این حدیث چنین استفاده میشود که چادر مشکی که امروز لباس بیرون از منزل زنان باشخصیت و باتقواست در صدر اسلام هم حجاب زنان پاکدامن بوده است. (1)

بیرون از منزل چادر و یا روسریهای بلند که شبیه چادر یا کمی کوچکتر از چادر است سر نمایند. بنابراین یک آیه اصل پوشش را میفرماید و آیه دیگر چادر را بیان مینماید زیرا با سر کردن چادر زن بهتر می تواند اندام و برجستگی های خود را بپوشاند.

از زنان بدحجاب و آلوده مشخص گردند در حقیقت چادر و حجاب کامل نشانه ی پاکدامنی ایمان سلامت روح و شخصیت والای زن می باشد. میباشد در واقع حجاب مرزی است که زنانی را که دارای هویت فرهنگی و منزلت انسانی و معنوی هستند از زنان بی هویت و غربزده و ناآگاه و گرفتار هوی و هوس جدا می سازد.

همین اساس اول به همسران رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) خطاب شد. (1)

شوند... (1)

،آری، در محیط منزل افراد خانواده با هم محرم و آزاد هستند، ولی باید گفت این آزادی بدون قید و شرط نیست و نباید به نام آزادی و محرم ،بودن زن و دختر جلو فرزند و برادرش با هر لباسی که دوست دارد رفت و آمد کند .(2)

رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند: وقتی پسر و دختر به سن ده رسیدند محل خواب رختخواب آنها را از هم جدا سازید. (3)

امام صادق (علیه السلام) به یکی از خواهران محمد بن ابی عمیر فرمود: «... اذا عدت اخوتک فلا تلبسي المصبغة».

وقتی که به دیدار برادرت رفتی لباسهای رنگارنگ و تحریک آمیز بر تن نکن. (4)

اگر منافقان و آنانی که در دلهایشان بیماری است و همچنین آنها که اخبار دروغ و شایعات بی اساس را در شهر مدینه پخش میکنند، دست از کار خود بر ندارند تو را ای رسولم بر ضد آنان میشورانیم، سپس جز کوتاهی نمیتوانند در کنار تو در این شهر بمانند (1)

از نحوه ی بیان این آیه برمی آید که سه گروه در مدینه منوره توطئه می کردند و هر کدام به نحوی اهداف شوم خود را برای ضربه زدن به اسلام پیاده میساختند.

این سه گروه عبارت بودند از:

.1 منافقين

.2 اراذل و اوباش

3. کسانی که به پخش شایعات در مدینه - مخصوصا هنگامی که پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و ارتش اسلام به غزوات (جنگها) می رفتند – می پرداختند تا روحیه ی بازماندگان را تضعیف کنند.

خداوند سبحان دستور داد برای بقای حکومت اسلامی با شدت با آنان برخورد شود حداقل مجازات برای این افراد تبعید آنهاست تا جامعه اسلامی پاک .بماند هر چه مجازات بهتر عملی شود عفاف و پاکی بیشتری در جامعه حاکم میگردد و هرچه در مورد این گونه افراد سستی شود جرأت بیشتری برای ارتکاب گناه و ایجاد فساد پیدا میکنند و درنتیجه خطری برای حکومت اسلامی خواهند بود.

زیرا وقتی چنین افرادی در جامعه اسلامی زمینه را آماده ببینند به تباهی

ص: 37

و فساد میپردازند و به تدریج انسانهای متقی و متعهد از میدان به در می روند معنویت و تقوا و اشخاص مؤمن و بزرگوار منزوی خواهند شد و زمانی که افراد صالح کنار زده شدند حکومت اسلامی پشتوانه ی اصلی خود را که حمایت مردم انقلابی و مؤمن است از دست می دهد.

چه قسمت از بدن زن جایز است در صورتی که محرم او نباشد؟ امام صادق (علیه السلام) فرمود چهره دو کف دست و دو قدم (1)

آنچه استثناء شده دست و صورت بدون قصد لذت است. بلکه در رساله ی احکام فقها آمده است: «نگاه کردن به صورت و دستها اگر به قصد لذت باشد حرام است. بلکه احتیاط واجب آن است بدون قصد لذت هم نگاه نکنند و نیز نگاه کردن زن به بدن مرد بجز صورت و دستها حرام میباشد. (2)

3. اسماء دختر ابوبکر و خواهر عایشه به خانه پیامبر اکرم (ص 9 آمد در حالی که جامه های نازک و بدن نما پوشیده بود. رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) روی خویش را از او برگرداند و فرمود:

يا اسماء، ان المراة اذا بلغت المحيض لم تصلح ان يرى منها الا هذا و هذا و اشار لی کفه و وجهه

ای اسماء همین که زن به حد بلوغ رسید سزاوار نیست چیزی از بدن او دیده شود مگر از مچ دست به پایین و صورتش (3)

.4 عن الفضيل بن يسار قال: سألت اباعبدالله 7 عن الذارعين من المرأة الزينة التي قال الله تبارک و تعالی و لا يبدين زينتهن الا لبعولتهن ؟ قال نعم و مادون الخمار من الزينة و مادون السوارين

فضیل بن یسار میگوید از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: آیا آرنج زن تا مچ از قسمتهایی است که باید از غیر محارم بپوشانند؟ امام (علیه السلام) فرمود: بله،

ص: 39

آنچه زیر روسری قرار میگیرد و همچنین از محل دستبند به بالا باید پوشیده شود. (1)

.5 رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) خطاب به حولاء همسر عطاره می فرماید:

يا حولاء، لاتبدی زینتک لغير زوجک یا حولاء، لا تحل لامراة ان تظهر معصمها و قدمها لرجل غير بعلها و اذا فعلت ذلك لم تزل في لعنة الله و سخطه و غضب الله عليها و لعنتها ملائكة الله واعد لها عذابا أليما»

ای حولاء، زینت خود را برای غیر شوهرت آشکار نکن و برای زن جایز نیست مچ و پایش را برای مرد نامحرم آشکار سازد و اگر مرتکب چنین عملی شد اول اینکه خداوند سبحان همیشه او را لعنت میکند دوم اینکه دچار خشم و غضب خداوند بزرگ میشود. سوم اینکه فرشتگان الهى هم او را لعنت میکنند چهارم عذاب دردناکی برای او در روز قیامت آماده شده است (2)

يا حولاء، من كانت منكن تؤمن بالله واليوم الآخرع لاتجعل زينتها لغير زوجها و لاتبدیء خمارها و معصمها و ايما امراة جعلت شيئا من ذلك لغير زوجها، فقد افسدت دینها و اسخطت ربها عليها

اى حولاء هر زنی که به خداوند سبحان و روز قیامت ایمان دارد زینتش را برای غیر شوهرش آشکار نمیکند و همچنین موی سر و مچ خود را فاسد کرده و خداوند سبحان را نسبت به خود خشمگین کرده است .(3)

6 «عن ابی عبد الله (علیه السلام) قال : لا يصلح للمرأة المسلمة ان تلبس من الخمر

ص: 40

والدروع ما لايوارى شيئا.

امام صادق علیه السلام فرمود برای زن مسلمان جایز نیست که روسری و پیراهنی بر تن کند که بدنش را نپوشاند. (1)

روایاتی که به جایز بودن نگاه به دست و سورت زن نامحرم دلالت دارد، در صورتی که

:اولا نگاه همراه با قصد لذت نباشد

:ثانيا زن آرایش نکرده باشد.

برای روشن تر شدن موضوع به فتاوای مراجع و فقهای عالی مقام در همین کتاب در بخش دوازدهم چهاردهم و هفدهم مراجعه شود.

از بیان این جمله از حضرت زهرا علیها السلام رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: فاطمه از من است. (1) گویی آنچه فاطمه بیان کند مطابق با فرمان الهی و دستور رسول خدا است.

حضرت علی (علیه السلام) فرمود: «قال لنا رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم) اى شيىء خير للمرأة؟ فلم يجبه احد منا فذكرت ذلك لفاطمة (عليهاالسلام) فقالت: ما من شيىء خير للمرأة من ان لاترى و لايراها، فذكرت ذلک لرسول الله :(صلی الله علیه وآله وسلم) فقالت صدقت آنها بضعة منى».

رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) ما از ما پرسید بهترین چیز برای زن چیست؟

هیچ کس از ما پاسخ رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) را نداد تا این که موضوع را خدمت فاطمه سلام الله علیه .گفتم حضرت در جواب فرمود: بهترین عمل برای زن آن است که نه مردی را ببیند و نه مردی او را ببیند.

من چون این سخن فاطمه (علیها السلام) را به رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) عرض کردم رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: فاطمه، پاره تن من است. (2)

به طور کلی ،زن هرگاه در مقابل نامحرم قرار میگیرد باید از هر رفتاری که نظر بیگانه را به وی جلب و او را تحریک میکند اجتناب ورزد مخصوصا در مراکز و مکانهایی که زن و مرد با هم کار میکنند باید بیشتر مراعات نمود و سعی شود تا جایی که ضرورتی نباشد زن و مرد نامحرم در یک اتاق و بلکه یک اداره .... با هم کار نکنند و برای جلوگیری از این گونه امور، می توان ،رئیس معاون و کارمندان این گونه مراکز را از زنان قرار داد.

ص: 43

برای مشاغل تخصصی از زنان متخصص بهره برد یا تربیت کرد، مگر کارهایی که از عهده ی بانوان خارج باشد.

حجم بدنم پیدا باشد اسماء بن عمیس تابوتی از شاخه های درخت خرما برای آن حضرت درست کرد و این اولین تابوت در اسلام بود. وقتی حضرت زهرا(سلام الله علیها) آن را دیدند فتبسمت و ما رأيتها متبسمة الا يومئذ حملناها فدفناها ليلا لبخندی زد که بعد از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) تا آن روز او را چنین خوشحال ندیده بودیم

سپس جنازه مطهرش را شبانه حمل و دفن نمودیم.

دید، به نداشتن حجاب اشاره میکند و آنچه او را زجر میدهد و دلش را میگدازد ناپوشیدگی چهره ی آنان و نگاه نامحرمان به ایشان است.

ام كلثوم نیز خطاب به شمر :گفت: «اذا دخلت بنا البلد فاحملنا في درب قليل النظارة وتقدم اليهم ان يخرجوا هذه الرؤوس من بين المحامل و ينحونا عنها فقد خزينا من كثره النظر الينا و نحن في هذه الحال

هنگامی که ما را به شهر شام بردی از دری وارد کن که کمتر تماشاگر آنجا باشند تا به ما کمتر بنگرند و بگو تا این سرهای شهداء» را از بین کجاوه ها بیرون ببرند تا مردم متوجه سر ما نشوند و به ما نظر نیفکنند. زیرا ما در اثر نگاه نامحرم بسیار رنج و عذاب کشیدیم. (1)

کتک زده اند. (1)

دخترک امام حسین (علیه السلام) با اینکه شهادت پدر گرانقدر و عموی بزرگوارش حضرت ابوالفضل (علیه السلام) و برادرانش و.... اسیری در دست دشمنانی مثل عمر بن سعد، شمر و هزاران جنایتکار و درنده ی دیگر، اهانت و ضرب و جرح آنها به آتش کشیدن خیمه ها و به سرقت رفتن اموال تشنگی گرسنگی و صداها مصایب دیگر جگر او را آتش میزند و سراسر وجودش را به درد می آورد. چیزی که بسیار پراهمیت تر است و به ساحت مقدس امام حسین (علیه السلام) از آن شکوه میکند، برهنه شدن سر اوست.

حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمود: سن بلوغ (وتكليف) زن نه سال است

.2 سأل الصادق (علیه السلام) أحد من أصحابه عن جويرية ليس بيني و بينها محرم تغشانی، فأحملهاع فاقبلها؟ فقال: «اذا أتى عليه ست سنين فلا تضعها علی حجرک». (1)

یکی از اصحاب امام صادق (علیه السلام) از وی سؤال کرد: دختر کوچکی هست که برایم محرم ،نیست وقتی نزدم میآید او را بغل میکنم و میبوسم؟ حضرت در جواب فرمود: «هرگاه شش ساله شد او را بر روی دامنت قرار نده

3. عن الصادق عليه السلام: «اذا بلغت الجارية الحرة ست سنين فلا ينبغي لك أن تقبلها (2)

حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمود: هرگاه دختر آزاد (یعنی غیر کنیز به شش سالگی رسید جایز نیست نامحرم او را ببوسد.

.4. ان بعض بنی هاشم دعا الرضا (علیه السلام) مع جماعة من أهله، فأتى بصيية له، فأدناها أهل المجلس جميعا اليهم فلما دند منه سأل عن ستها؛ فقيل: خمس، فنحاها عنه. (3)

نقل است که بعضی از بنی هاشم امام رضا (علیه السلام) را به همراه جماعتی به مجلسی دعوت کردند یکی از اصحاب به همراه خودش دختر کوچکی را

ص: 49

هم به مجلس آورد و اهل مجلس همگی او را به طرف خود خواندند (و نوازش نمودند)، وقتی نزدیک امام رضا (علیه السلام) شد، امام پرسید: «سن این بچه چقدر است؟ گفتند پنج سال امّا او را از خودش دور نمود.

5. عن الصادق عليه : «اذا بلغت الجارية ست سنين فلا يقبلها الغلام و الغلام لا يقبل المرأة اذا جاز سبع سنين». (1)

حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمود: وقتی دختر شش ساله شد نامحرم نباید او را ببوسد و پسر هم وقتی هفت ساله شد نباید زن نامحرمی را ببوسد

6. كان أبو الحسن الماضي (علیه السلام) عند محمد بن ابراهيم والى مكة - و هو زوج فاطمة بنت أبي عبدالله (علیه السلام) و كانت لمحمدبن ابراهيم بنت يلبسها الثياب، و تجىء الى الرجل، فيأخذها و يضمها ،اليه، فلما تناهت الى أبى الحسن (علیه السلام) أمسكها بيديه ممدوتين و قال: «اذا أتت على الجارية ست سنين لم يجز أن يقبلها رجل ليست هي بمحرم له ولا يضمها اليه». (2)

نقل است که روزی امام کاظم (علیه السلام) در نزد محمدبن ابراهیم (والی مکه، و داماد امام صادق (علیه السلام) ،بود محمد بن ابراهیم دختری در خانه داشت که لباسهایش را پوشاند و او را نزد میهمانان ،آورد مردی از میهمانان او را بغل نمود، وقتی نزد امام کاظم، (علیه السلام) آمد، امام او را گرفت و روبروی خودش با دو دست نگه داشت و فرمود: «هرگاه دختر شش ساله شد جایز نیست مرد نامحرم او را ببوسد و یا بغل کند

ص: 50

سن لازم برای مردان نامحرم در رعایت مسائل حجاب و عفت

7. عن الرضا (علیه السلام) الا تعطى المرأة رأسها من الغلام حتى يبلغ الغلام (1)

حضرت امام رضا (علیه السلام) فرمود: «تا پسر به سن بلوغ نرسیده، پوشاندن موی سر برای زنان نامحرم از آنان واجب نیست

سنی که در آن سن باید رختخواب دختر و پسر را از هم جدا کرد

8. عن رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم: الصبى و الصبي، والصبى والصبية، و الصبية والصبية، يفرق بينهم فى المضاجع لعشر سنين». (2)

رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: «پسر با پسر پسر با دختر و دختر با دختر، وقتی به ده سالگی رسیدند حتما باید خوابگاه و رختخواب آنان از هم جدا شوند.

ناخوشایندی به وجود می آورد پس زن ضمن حفظ حجاب، باید از هرگونهحرکت تحریک آمیز که موجب توجه بیگانه گردد، اجتناب کند.

در اینجا این سؤال مطرح میشود که بهترین نوع حجاب در چیست؟

بهترین وسیله برای پوشش و مستور بودن زن از نامحرم، چادر است. طوری که رهبر معظم انقلاب فرمود

چادر بهترین نوع حجاب و نشانه ی ملی ماست (1)

و نیز فرمود چادر لباس ملی و اسلامی مورد علاقه زنان مسلمان ایران است. (2)

اگرچه مانتو و مانند آن در صورتی که دوخت مدل و رنگ آن مناسب باشد و تحریک کننده نباشد و نمایان بودن صورت زن موجب جلب توجه دیگران نگردد و سیمای او بدون آرایش ،باشد اشکال ندارد با این حال معایبی دارد که عبارتند از:

.1 مانتو و امثال آن برجستگیهای بدن را نمایان میسازد و این خود خلاف عفت و وقار زن است و شایسته ی مقام زن مسلمان نیست که چنین لباسهایی بپوشد و در شأن مرد مسلمان هم نیست که همسر و خواهرش را آزاد گذارد تا چنین در انظار مردم ظاهر شوند

2 در قرآن و روایات معصومين عليهم السلام اصلی کلی و تغییر ناپذیری وجود دارد که زن نباید لباس محرک و شهوت انگیز بپوشد در حالی که مانتو و... چنین نیست مانتو و لباسهایی مانند آن سبب توجه

ص: 52

بیشتر نامحرمان میگردد و نگاههای هرزگان را بیشتر به فرد جلب میکند. چه بسا امکان دارد خانمی با پوشیدن مانتو هدفی نداشته باشد و زنی با شخصیت و قابل احترام هم هست لکن بعضی از جوانان اهداف پلیدی دارند و جلوی چشمان آنها را نمیتوان گرفت روی همین اساس یکی از امتیازات چادر آن است که جلوی چشمهای آلوده را میگیرد

3. در مواقع باد و طوفان و تصادف و.... کسانیکه از مانتو استفاده میکنند بیشتر در معرض نمایان شدن بدنشان قرار میگیرند در حالی که در چادر این موضوع کمتر است

.4 با پوشیدن مانتو بدن پوشیده میماند امّا ماند اما صورت کاملا آشکار است و در این حال اگر سیمای زن زیبا باشد یا به آرایش آراسته شده باشد و یا به دلیل دیگر چهره ی او نظر نامحرمان را جلب نماید پوشیدن چنین لباسی بر زن جایز نیست (1)

5. هرگاه پوشیدن مانتو و آشکار شدن صورت سبب گناه دیگری یا فتنه برای خود زن شود پوشاندن صورت وجب است در حقیقت پوشیدن مانتو با وجود آشکار بودن صورت نمی تواند پوشش اسلامی باشد.

غفوراً رحيما»

ای پیامبر به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو جلبابها روسریهای بلند چادر خود را بر خویش افکنده تا شناخته نشوند و مورد آزار و قرار نگیرند خداوند همواره بخشنده و پررحمت است. (1)

در اینکه منظور از جلبات در این آیه چیست مفسران و اهل لغت معانی مختلفی ذکر کرده اند از جمله

.1 مقنعه.

.2 هر لباسی که سرتاپا را بپوشاند.

3. هر لباسی که زنان روی لباسهای خود بپوشند

4. هر پوششی مثل عبا و غیر آن

5 ملحفه (چادر)

6. لباسی که بزرگتر از روسری و کوچکتر از ردا باشد.

7. روسری بزرگ که سر و صورت را هنگام خروج از منزل میپوشاند. (2)

قدر مشترک این معانی پوششی است که از روسری بزرگتر و از عبای زنانه کوچکتر است و این پوشش به چادر شباهت نزدیکتری دارد والقواعد من النساء اللاتى لا يرجون نكاحا فليس عليهن جتاح ان يضعن ثيابهن غير متبرجات بزينة و ان يستعففن خير لهن والله سميع عليم

زنان سالخورده ای که امیدی به ازدواج ندارند می توانند لباسهای فوقانی «مانند چادر را که معمولا زن مسلمان با آنها خود را می پوشاند کنار

ص: 54

بگذارند به شرط آنکه با آرایش ظاهر نشوند هر چند اگر پاکدامنی پیشه سازند و خود را بپوشانند برای آنها بهتر است و خداوند شنوا و داناست. (1)

آیه فوق از نپوشیدن لباسهای رو تعبیر بکنار گذاشتن نموده است و این تعبیر نسبت به چادر بهتر از پوششهای دیگر میباشد.

به علاوه جاییکه قرآن کریم به زنانی که سالخورده و امید به ازدواج ندارند تأکید بر نفی آرایش و توصیه به داشتن عفت مینماید آیا می توان به زنان و دختران جوان با لباسهای رنگارنگ اگر چه خودشان را پوشانده باشند اجازه خروج داد؟!

ولا يضربن بارجلهن ليعلم ما يخفين من زينتهن ای رسول ما به زنان بگو پاهایشان را به زمین نکوبند تا زینت پنهانشان دانسته شود و (صدای خلخالی که به پا دارند به گوش برسد). (1)

امام جعفر صادق (علیه السلام) می فرماید: «ليس للنساء من سروات الطريق شيء ولكنما تمشى في جانب الحايط والطريق»

زنان از وسط راه عبور نکنند بلکه از کنار دیوار یا کنار مسیر پیاده رو حرکت کنند. (2)

حضرت علی (علیه السلام) زنان مسلمان را نهی کرد از این که موها را به شکلی برجسته پشت سر جمع کنند یا دست خود را به گونه ای رنگ کنند که حالت و نقش و نگار داشته باشد و در پیش نامحرمان جلب نظر کند. (3)

امام صادق (علیه السلام) می فرماید:

خداوند سبحان به یکی از پیامبران وحی کرد که به مؤمنان بگو در لباس، آداب و رسوم دشمنان خدا را سرمشق خود قرار ندهید. اگر چنین کنید شما هم مانند آنها جزء دشمنان خداوند محسوب می شوید. (4)

رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) خطاب به زنی به نام حولاء فرمود

يا حولاء لاتحل لامراء ان تظهر معصمها و قدمها لرجل غير بعلها واذا فعلت ذلك لم تزل فى اللعنة الله و سخطه و غضب الله عليها و لعنتها ملائكة الله واعد لها عذابا أليما».

ص: 56

ای حولاء جایز نیست زن مچ دست و قدمها و پاهای خود را برای مردان غیر از شوهرش آشکار کند و اگر مرتکب چنین گناهی شد، همیشه مورد لعن و غضب خداوند و فرشتگان الهی است و عذاب دردناکی برای او آماده شده است. (1)

يا حولاء، لاتحل لامراة ان تدخل بيتها من قد بلغ و لاتملأ عينها منه و لا عينه منها ولا لها تأكل معه ولا تشرب الا ان يكون محرما عليها...»

ای حولاء (علیه السلام) جایز نیست که ،زن نوجوان نامحرمی را که به حد بلوغ رسیده به داخل منزلش راه دهد و باید که مواظب چشمش باشد تا نگاه بد به او نکند و نیز آن نوجوان نگاه نامشروع به آن زن نکند. بر زن جایز نیست با او غذا بخورد یا چیزی بیاشامد مگر آنکه محرمش باشد. (2)

عن أبي الحسن الرضا (علیه السلام) أن بعض بنى هاشم دعاه مع جماعة من أهله فاتى بصبية له فأدناها أهل المجلس جميعا اليهم فلما دنت من سأل فقيل : خمس فنحاها عنه

زمانی چند تن از بنی هاشم امام رضا (علیه السلام) را به مهمانی دعوت نمودند. در خانواده آنها دختر کوچکی حضور داشت و حضار یکی یکی دختر را مورد نوازش قرار دادند تا رسید به امام رضا علیه السلام حضرت پرسید این دختر چند سال دارد؟ گفته شد پنج سال بعد به اشاره ی (امام او را از محضر امام (علیه السلام) دور کردند. (3)

ص: 57

آنها را تقویت کنیم که چادر یکی از آنهاست. (1)

راستی با این سهل انگاریها و اشکال تراشیها چند درصد از این خانمها خود را اصلاح کردهاند و بر یک حد معین از حجاب باقی مانده اند؟ این سخنان راه سوء استفاده را برایشان بازگذاشته و روز به روز بر جسارت و ابتذالشان افزوده است. و در اثر همین کلمات و نداشتن آگاهی کامل و ضعف ایمان و طعن دختران ناآگاه بعضی از دختران چادری به غیر چادر رو آورده اند در حالیکه مادرانشان چادری و مؤمن .هستند

فرانتس فانون در مورد الجزایر میگوید

هر چادری که دور انداخته میشود افق جدیدی را که برای استعمار ممنوع بوده در برابر او میگشاید (2)

باید بدانیم دشمن به هیچ نوع پوششی - خواه چادر باشد و خواه مانتو و روسری و... - تمایل ندارد. آنچه او میخواهد بی حجابی و به ابتذال کشیدن جامعه و به دنبال آن تسلط بر کشور میباشد.

افراد بی بندوبار وقتی از ما خشنود میشوند که همان وضع طاغوت و بدتر از آن را به وجود آورند زیرا وقتی دل سیاه و ظلمانی شود احکام اسلام که سراسر نور است در آن جای نمیگیرد.

خداوند سبحان خطاب به پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرماید:

ولن ترضى عنك اليهود والنصارى حتى تتبع ملتهم قل ان هدى هو الهدى.

ص: 59

يهود و نصارا هرگز از تو راضی نخواهند شد تا بطور کامل تسلیم خواسته های نادرست آنها شوی و از آیین تحریف شده آنان پیروی کنی. پیامبر، بگو راه خداوند فقط راه راست و حق است.» (1)

فرهنگی خود رفتارهای اجتماعی خود را با انسانهای گمراه دنیا تطبیق داده و حتی در نوع لباس پوشیدن و رنگ لباس و مو و امثال آن از آنها پیروی میکند.

هنگامی که از نزدیک با دختران مسلمان سخن میگوئیم به خوبی درک میکنیم که همه دارای قلبهایی پر از احساسات، شور و شوق و امید هستند، وجودی مملو از محبت اهل بیت (صلی الله علیه وآله وسلم) داشته و ارادت شدیدی نسبت به حضرت فاطمه زهرا علیها السلام و فرزندان پاک و طاهر آن حضرت دارند اما به جهت عدم تفکر و تفحص جدی در مسائل دینی و اعتقادی خود، گرفتار موج دریایی طوفانی دنیای امروز شده اند. برخی از آنها از نوع رنگ لباسی که به تن دارند اظهار نفرت شدیدی میکنند اما در عین حال آن لباس را میپوشند و میگویند؛ چه کنیم جامعه این طور می پسندد؟!

انصافا شیطان چگونه در بین ما مسلمانان نفوذ کرده که استقلال فکری ما را از ما گرفته و حواس ظاهری ما را کاملا معطوف جو حاکم در دنیا نموده است در حالی که ائمه اطهار عليهم السلام فرموده:اند اگر خودتان را شبیه قومی کنید شما نیز از آنها خواهید بود (1) یعنی اگر آنها کافر باشند شما نیز کافرید.

این چه دردی است که اسوه حسنه ی خویش را فراموش کرده ایم اسوه ای که مادر شیعیان و درمان دردهای کهنه ی درماندگان است، او که كوثر عالم هستی و مقصود آفرینش مخلوقات ،است، او که نامش فاطمه سرور زنان عالم است همان بانویی که امروزه اهل سنت نیز در گرفتاریها

ص: 61

به او متوسل شده و نام دختر خود را فاطمه می.گذارند. همان بانویی که مسیحیان به عظمت او پی برده و دست به دامان پی برده و دست به دامان پر از مهر و محبت او دراز نموده و با نام مقدس «فاطمه» یا «فاطیما به آن بانوی نجات بخش انسانها توسل می جویند همان بانویی که امید دلهای خسته و طبیب پرهای شکسته ،است درمان درد عاشقان دلسوخته و کلید نجات رهروان خسته است، او که حقیقت قرآن است تفسیر شب قدر است (1) کوثر عالم هستی است.

و او که هیچ حاجتمندی از درب خانه اش بی ثمر نرفته است و امروز همه در گرد حریم او احرام عشق میبندند چرا باید مورد غفلت پیروانش واقع گردد؟!

چرا آنان که خود را دوستدار و شیعه آن حضرت میدانند در مسیر رضایتش حرکت نمیکنند؟

مگر حضرت فاطمه زهرا علیها السلام همان بانویی نیست که وقتی پیرمرد نابینایی درب خانه را به صدا درآورد خود را در کناری پنهان میکند و به پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) میفرماید: «اگرچه او کور است و مرا نمی بیند اما می ترسم بوی مرا حس کند! (2)

چرا ما که پیرو آن حضرت هستیم از این رفتارهای حضرت زهرا(سلام الله علیها) درس نمیگیریم؟...

آری اگرچه اجباری در دین نیست اما بانوانی که ادعا میکنند محب

ص: 62

فاطمه زهرا(سلام الله علیها) هستند بانوانی که قلبهایشان آکنده از عشق و ارادت است آنها که با یاد حضرت زینب آن گوهر کوثر و دختر حیدر، دیدنگانشان همواره بارانی است باید در نوع بینش و تفکر خویش تجدید نظر نموده و محبت قلبی خود را با اطاعت عملی همراه نمایند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) از این آرایش و بدحجابی زنان آخرالزمان به عنوان فتنه ای بزرگ یاد نموده و فرموده اند فتنه» سخت را دیدید و صبر کردید و من از فتنه ای سخت تر در آینده برای شما بیم دارم که از طرف زنان می آید، زمانی که النگوی طلا به دست نموده و زینتهای خود را به نامحرم آشکار کنند و لباسهای فاخر بپوشند و حتی توانگران را به زحمت اندازند . (1)

باید اقرار کرد که این فتنهی سخت در زمان ما به خوبی مشهود است و دختران و زنان جامعه ما نیز سخت گرفتار این دامهای شیطانی شده اند و ما مسلمانان کار را به جایی رسانده ایم که در یکی از تشرفات امام زمان ارواحنا فداه از وضعیت بدحجابی و بی توجهی زنان مسلمان و زیاد شدن فساد و فحشاء اظهار ناراحتی و دل شکستگی نموده اند! (2) آیا ناراحتی امام زمانمان برای ما اهمیت دارد؟

به راستی غیرت مردان و عفت بانوان چه شده است که ما باید در خیابان های یک کشور اسلامی آن هم کشوری که به عنوان کشور شیعه نشین و پیرو اهل بیت علیهم السلام در دنیا شناخته شده است شاهد حضور زنان

ص: 63

بدحجاب و حتی بی حجاب باشیم و حتی جایگاه حجاب در میان مردم مسلمان آن چنان پائین آمده باشد که به فرموده پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) مرد را برای پوشیده نگه داشتن همسرش سرزنش میکنند (1)

شاید بانوان مسلمان هنوز ارزش حجاب را به خوبی نفهمیده و یا به اهمیت آن پی نبرده اند در حالی که باید این حقیقت را فهمید که حجاب پرچم اسلام است پرچم یعنی نشانه یکی از نشانه های دین اسلام حجاب است زیرا مردم دنیا در هر منطقه ای که وارد میشوند و ببینند زنان آن منطقه حجاب دارند متوجه میشوند که آنها مسلمان هستند حجاب یک پرچم و نشان برای دین مقدس اسلام است و زنها باید بکوشند حجابی که هم مایه عفاف و پاکدامنی آنهاست و هم پرچم اسلام است را به خوبی حفظ کنند و هرکس در حفظ حجاب محکم تر باشد، در حفظ اسلام محکم تر است

برخی میگویند اگر آزادی باشد همه عادت میکنند و دیگر هیچ حساسیتی برای نگاه کردن به بی حجابها باقی نمیماند در حالی که بانوان باید بدانند که هر مخترعی که چیزی را میسازد خودش بهتر از بقیه میداند که آن شیء چه چیزهایی برایش مفید و لازم است و چه چیزهایی مضر می باشد، مثلا کسی که یک وسیله ی نقلیه اختراع میکند خودش میگوید که این وسیله سوختش بنزین است و نمیتوان به جای بنزین در آن آب ریخت. بنابراین خالق ما انسانها که ما را خلق کرده و آگاه به همه چیز است خودش بهتر میداند که چه چیزهایی برای ما مفید و چه چیزهایی مضر

ص: 64

است، و لذا خدای حکیم وقتی در قرآن کریم حجاب را برای زنان لازم و واجب میداند، (1) پس نتیجه میگیریم که حجاب حتما برای بانوان بهتر است و صلاح آنها در داشتن حجاب و پوشش است.

همچنین وقتی قرآن کریم میفرماید زنان مؤمنه نباید زینتهای خود را ظاهر کنند (2) حتما این صلاح آنهاست که خالق آنها برایشان در نظر گرفته است.

امّا با کمال تأسف بانوان و دختران جوان مسلمان کمتر به این مسائل اعتقادی توجه دارند و حتی به خود زحمت نمی دهند کمی در احکام و اعتقادات دین خود تحقیق کنند و آنگاه در انتخاب نوع لباس و حجاب و امثال آن، تصمیم بگیرند.

آیا زنانی که با این وضعیت در اجتماع حاضر می شوند، روایات فراوانی را که از ائمه اطهار علیهم السلام در مذمت بی حجابی و ظاهر نمودن زینتها و حتی عطر زدن در میان مردان نامحرم به ما رسیده ندیده یا نشنیده اند؟! آیا هیچ میدانند که ائمه اطهار علیهم السلام فرموده اند: زنی که خود را معطر کند و از میان مردم نامحرم عبور کند زناکار است». (3)

و فرموده اند وقتی زنی برای کسی جز شوهر خود بوی خوش به کار

ص: 65

برد مایه آتش و عار است. (1)

به راستی وقتی بوئیدن عطر زن نامحرم این همه گناه داشته باشد و باعث ناخشنودی خدا و ائمه اطهار علیهم السلام گردد پس خدا میداند که جرم این بد حجابیها این آرایش کردنها این مدگراییها و این ارتباطهای نامشروع تا چه حد بزرگ و سنگین است

روایات فراوانی در مورد منع آرایش و زینت نمودن زنان و پرهیز از بی حجابی نقل شده که ما تنها به یک روایت دیگر اکتفا پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرمایند

مثل الرّافلة في الزنيد من غير أهلها كمثل ظلمه يوم القيامة لا نور لها (2) یعنی حکابت زنی که با زینت و آرایش دامن کشان از خانه ی خود بیرون می رود همچون ظلمتی است که در قیامت نوری ندارد

چه تعبیری از این سخت تر که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) یک چنین زنانی را به تاریکی و ظلمت تشبیه نموده و به ما فهمانده اند که اگرچه زرق و برق خونمایی و جلوه ظاهری این زنها در دنیا خیلی به چشم می آید ولی همین افراد در روز قیامت تاریکند به طوری که نه تنها زرق و برق بلکه هیچ گونه درخشندگی نخواهند داشت و با پرونده ی سیاهی که برای خود درست کرده اند، خود را از رحمت خدای مهربان محروم نموده اند. (3)

ص: 66

.15 مدپرستی و اظهار غنای مالی

.16 ضعف غیرت مردان

.17 عملکرد دستگاه های ذیربط

18. بی توجهی خانواده ها

.19 تقليد كوركورانه

20. کبر و غرور

.21 دوستیهای نامطمئن

22 عدم احساس مسئولیت در حفظ ارزشها

23. عدم عزت نفس

24. غرب گرایی یا غرب زدگی

کامل فرموده اند: «از گفتگو با زنان نامحرم بپرهیزید که مردی با زنی خلوت

نمیکند مگر اینکه قصد او میکند (1) و همچنین امام صادق (علیه السلام) فرموده اند: نگاه به نامحرم پس از نگاه تخم شهوت را در قلب می پاشد و همین موضوع برای اینکه صاحبش را در فتنه بیندازد کافی است. (2)

نیز آن حضرت میفرمایند: نگاه کردن به نامحرم تیر مسمومی است از سوی شیطان و چه بسا یک نگاه که حسرت و اندوه فراوانی در پی خواهد داشت.» (3)

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) میفرمایند: هرکس که به خدا و قیامت ایمان دارد نباید در جایی بماند که صدای نفس زن نامحرم را بشنود! (4)

و باز آن حضرت فرموده اند هر کس که با غیر شوخی و مزاح کند خداوند متعال در قیامت در برابر کل کلمه ای که با او سخن گفته هزار سال در قیامت او را بازداشت خواهد کرد. (5)

والا و ارزشمندی از کلمات روحی و معنوی دست می یابد. خدای حکیم مهربان زن را مربی انسانها قرار داده و از صفت ربوبیت و رحمانیت خویش به زن عنایتی خاص نموده و او را دارای قلبی پر از احساسات و عاطفه همراه با قدرت مربیگری قرار داده است .بزرگترین افتخار برای زنان این است که خدای تعالی آنها را در قالب بدن بزرگترین مخلوق خویش سیده ی زنان عالم حضرت فاطمه زهرا علیها السلام خلق نموده و آن بانوی بزرگوار و عزیز را الگو و پیشوای آنان و بلکه تمام مخلوقات قرار داده است. خدای تعالی به زن امتیازات فراوانی عطا نموده است که ما برای اینکه زنان جایگاه خویش را بهتر درک نموده و از ارزش وجودی خویش غافل نشوند در اینجا برخی از آن امتیازات را مطرح میکنیم (1)

همچون طلا و مروارید را جلو چشم دیگران نمیگذارند بلکه آن را در صندوقچه پنهان میکنند خدای عزیز زن را به خاطر ارزشش در حجاب قرار داده است تا از چشم افراد مریض و طمع کار در امان باشند. (1)

4 زنان مظهر رحمانیت و رحیمیت پروردگارند و لذا خدا آنها را بسیار مهربان و با عاطفه و دارای استقامت بالا در تحمل سختیهای پرورش و تربیت فرزندان قرار داده است.

5 زنان مظهر ربوبیت پروردگارند و لذا تربیت فرزندان به عهده ی آنها قرار گرفته است و این نکته بسیار مهم است.

.6 حیاء و عزت نفس زن نسبت به مرد بیشتر است لذا هرگز حاضر نیست در مقابل هواهای نفسانی خود را ذلیل کند

7. کارهای سنگین جامعه مثل جنگ و کارزار به آنها واگذار نشده است و در عوض بعضی از کارهای دیگر مثل خوب همسرداری کردن را خدای تعالی به منزله ی جهاد برای آنها قرار داده و ثواب جهاد را به آنها عطا فرموده است.

8 چون قضاوت امری بسیار دشوار است و بعضی اوقات با احکام شاقه برای شخص محکوم همراه است و این امر با روحیه ی لطیف و پر محبّت زنان منافات دارد، لذا خدای تعالی به زنها لطف نموده و آنها را از امر قضاوت معاف داشته است.

.9 دختران چون روحیه لطیف و پراز احساسات و بی شائبه دارند امکان دارد افراد سودجو و مغرض از این روحیه دختران سوء استفاده

ص: 71

کرده و با کلمات خوشایند و وعده های بی محتوا و کاذب آنها را فریب دهند، لذا خداوند مهربان برای حفظ منافع دختران به آنها امر فرموده که با اذن پدر ازدواج کنند.

10. خداوند زن را نسبت به مرد ،زیباتر ظریف تر و لطیف تر خلق نموده تا جاذبه ای بین زن و مرد ایجاد کند و متمم و مکمل یکدیگر گردند.

11. در ازدواج در حالی که زن و مرد هر دو بهره میبرند ولی مرد باید به زن مهریه بدهد.

12 نفقه زن که همان تأمين مسكن ،لباس، غذا و سایر ضروریات زندگی است به عهده مرد گذاشته شده است تا زن با خیال راحت و آسوده زندگی کند.

13. پیشنهاد و انتخاب ازدواج با زن است لذا در عقد اول زن میگوید: زوجتک نفسی سپس مرد در پاسخ میگوید: «قبلت»

14. درحالی که قبل از اسلام و حتی در ادیات و ملل دیگر دختر هیچ حقی در ارث نداشت اما دین مقدس اسلام برای زنان نیز سهم الارث تعیین نموده است. البته اگر سهم زن نسبت به مرد نصف است به جهت این است که نفقه و مخارج زندگی زن و فرزندان و والدین به عهده ی پسر نه دختر و دختر علاوه بر اینکه هزینه اش به عهده ی شوهر است این هم عنایتی است که خدا برای او در نظر گرفته است.

15 خدای تعالی ثوابهای بی شماری برای بارداری ،زایمان شیر دادن و تربیت فرزندان به زنان عنایت فرموده ،است، به طوری که پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) فرموده اند خدای تعالی در عوض این کارها ثواب جهاد

ص: 72

فى سبيل الله به زن عطا نموده و اگر زنی در این حالات بمیرد شهیده محسوب میشود (1)

.16 خدای تعالی ثوابهای زیادی برای ایام عادت ماهیانه به آنها عنایت نموده است و در روایات فراوان نقل شده است که خدا در مقابل هر روزی که زن حائض است و عادت ماهیانه دارد بیش از یک سال عبادت که روزهایش روزه دار و شبهایش شب زنده دار باشد مینویسد. (2) بنابراین برخی از زنها شاید گاهی بگویند چرا ما باید این حالت را داشته باشیم در حالی که متوجه اجر و ثوابی که خدا به آنها می دهد نیستند و حتی نمیدانند که ائمه اطهار علیهم السلام فرموده اند زنی که در حالت حیض بمیرد مانند شهیده است.» (3)

اینها برخی از امتیازاتی است که اسلام عزیز برای زنان قرار داده است اما متأسفانه باید اقرار کرد که در دنیای امروز اکثریت زنان نه تنها چشم بر امتیازات خود بسته و از درک حقیقت وجودی خویش غفلت نموده اند بلکه درست در خلاف مسیری که خالق آنها برایشان تعیین نموده حرکت کرده و به کلی خود را از الطاف و عنایتهای ویژه الهی جدا نموده اند. این حقیقتی است دردناک که امروزه ما شاهد آن هستیم و قرنها پیش وجود مقدس پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) و ائمه اطهار علیهم السلام سیمای وارونه زنان در

ص: 73

آخرالزمان را توصیف نموده اند و اکنون ما در اینجا بخشی از آن احادیث و

پیشگوئی های ارزشمند را نقل میکنیم تا با درایت و فهم خویش فاصله ی امروز زنان و حقیقت آنها و امتیازاتی که خدا برایشان در نظر گرفته را با هم بسنجیم.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرمایند

.1 كيف بكم اذا فسدت نساؤكم و فسق شبانكم و لم تأمرو بالمعروف، بل أمرتم بالمنكر ونهيتم عن المعروف...» (1) چگونه میشود حال شما هنگامی که زنهای شما فاسد شوند و جوانان شما به فسق و فجور بگرایند شما نیز به جای امر به معروف امر به منکر نموده و نهی از معروف نمایید معروف را منکر خیال کرده و منکر را معروف پندارید؟

در اینجا از حضرت سؤال شد: یا رسول الله! به راستی آیا چنین وضعی پیش خواهد آمد؟! حضرت فرمودند: آری و بلکه بدتر از آن پیش خواهد آمد

2. اذا شاركت النّساء أزواجهن فى التجارة حرصا على الدنيا» (2)

هنگامی که زنها برای طمع دنیا در کسب و کار و داد کار و داد و ستد همسرانشان شرکت کنند

.3 يتشبّه الرّجال بالنّساء والنّساء بالرجال» (3) در آن زمان مردها خود را به صورت زن و زنها خود را به صورت مرد درمی آورند.

ص: 74

.4. «اذا تزيّنت النّساء بثياب الرّجال وسلب عنهن قناع الحياء» (1) در آن زمان زنها لباس مردان را بپوشند و پوشش حیاء از آنها گرفته شود.

.5 سيكون في آخر امتى رجال يركب نساؤهم على سروج كأشباه الرّجال يركبون على المياثر حتى يأتوا أبواب المساجد نساؤهم كاسيات عاريات على رؤسهن كأسنمه البحث العجاف لا يجدن ريح الجنّه فالعنوهنّ فانهن ملعونات». (2)

در آخر امّت من مردانی پیدا میشوند که زنهایشان همچون مردها بر روی زینها سوار میشوند در آن عصر بر فراز تشکها سوار میشوند و تا در مساجد میروند زنانشان در عین لباس پوشیدن لخت و عور هستند (یعنی) لباسهای حریر و نازک و تحریک کننده میپوشند و بر سرشان چیزی همانند کوهان اشتران لاغر است یعنی موهای سرشان را در قسمت پشت سر به صورت کوهان شتر جمع میکنند، آنها عطر بهشت را نخواهند بوئید آنها را لعنت کنید زیرا آنها از رحمت خدا به دور هستند. .

6. واذا رأيت المرأة تصانع زوجها على نكاح الرّجال و رأيت خير بيت يساعد النّساء على فشقهن». (3)

و هنگامی که ببینی زن از همسرش مطلع است که او با مردان نامحرم رابطه دارد ولی به روی او نمیآورد و میبینی که در بهترین خانه ها زن تشویق میشود که فسق و فجور کند

7. «وكان الزنا تمتدح به النّساء واللّيل لا يستخفى به من الجراة

ص: 75

علی الله (1)

در آخرالزمان زنا به صورت یک فضیلت برای زن بازگو می شود و دیگر حتی منتظر نمیشوند که شب فرا رسد و تاریکی آنها را بپوشاند زیرا جرأت بر خدا به حد می رسد!

8. «اذا رفعوا البنيان و شاوروا النّسوان و يكثر الاختلاط » (2)

هنگامی که ساختمانها بلند شود زنها مورد مشورت قرار بگیرند و اختلاط زن و مرد فراوان شود.

.9 اذا رأيت المرأة تقهر زوجها و تعقل ما لا يشتهى و تنفق عليه من كسبها فيرضى بالدنيء من الطعام والشراب». (3)

در آن زمان زن را ببینی که با خشونت با همسرش رفتار میکند، آنچه را که شوهرش نمی خواهد انجام میدهد و از درآمد شخصی خود به شوهرش انفاق میکند و شوهرش نیز برای چیز اندکی از مال دنیا راضی شده و ناملایمات همسرش را تحمل میکند

10. «عندها امارات النّساء و مشاورة الاماء وقعود الصبيان على المنابر و التباهي باللباس». (4)

در آخرالزمان زنها حکومت میکنند و مورد شور و مشورت واقع می شوند، کودکان بر فراز منبر نشسته، امر و نهی میکنند و آن زمان مردم با لباس ظاهری خو به یکدیگر فخر فروخته و مباهات میکنند.

ص: 76

11. و رأيت النّساء يتزوجن بالنّساء و رأيت معيشة المرأة من كدّ فرجها و رأيت النساء يتخذن المجالس كما يتخذها الرجال». (1)

در آن زمان زنها را خواهی دید که با زنها آمیزش میکنند و زندگی و معیشت زنها با خودفروشی و از راه حرام تأمین می شود و زنان همچون مردها جلسه تشکیل میدهند

به هر حال در این زمینه روایات فراوانی از ائمه اطهار علیهم السلام در منابع متعدد روایی ما نقل گردیده که ما به همین چند روایت بسنده نمودیم و با توجه به این روایات باید اقرار کرد که علی رغم رفتارهای غیر انسانی مردم دنیا در سراسر کره ی ،زمین رفتار و اعمال ما مسلمانان و حتی شیعیان نیز وارونه گردیده و فسادهای آخرالزمان دامنگیر جوامع ما نیز شده است و این موضوع نیز از دید پیشوایان معصوم ما مخفی نبوده و حتی با اسم خاص از دردهایی که شیعیان و زنان ایران گرفتار آن میشوند یاد نموده اند به طوری که امام صادق (علیه السلام) در رابطه با فسادهای آخرالزمان در شهر تهران می فرمایند:

تصبح طهران قصورها كقصور الجنة و نسوآنها كالحور العين، يتلبّسن بالباس الكفار و يتزيين بزى الجبابرة، يركبن السروج و لا يتمكن لأزواجهن و لا تكفى مكاسب الأزواج لهن فرّوامنها الى قلة الجبال ومن الجحر الى الجحر كالثّعلب بأشباله» (2)

تهران به حدی میرسد که کاخهایش چون کاخهایش چون کاخهای

ص: 77

بهشتی شود و زنانش همچون حورالعین ،باشند جامه ی کفار را بپوشند حتى خود را به شکل مستکبران درآورند بر زینها سوار شوند به همسران خود تمکین نکنند و درآمد شوهرانشان آنها را کفاف ندهد، از آنها به قله ی کوه ها فرار کنید و همانند روباهی که بچه های خود را برداشته و از لانه ای به لانه ای می گریزد، شما هم کودکان خود را برداشته و از پناهگاهی بگریزید.

در اینجا اگر امام صادق (علیه السلام) از تهران به صورت خاص نام میبرد به جهت این است که آن حضرت میدانسته اند که تهران روزی مرکز تشیع میشود و کشور ایران به عنوان کشور صاحب الزمان (علیه السلام) در تمام دنیا شناخته میشود و لذا به عنوان یک هشدار برای شیعیان خود از تهران نام میبرند و به این طریق به ما میفهمانند که اگر تمام دنیا رو به ظلم و فساد و شهوترانی پیش روند ما از ایران که مرکز تشیع است چنین توقعی نداریم و لذا فساد در این کشور اگر هم کم باشد برای ما زیاد است زیرا ما روی مردم این کشور حساب جداگانه ای باز نموده ایم.

به هر حال این دردی بسیار بزرگ است که زنان دنیا و بلکه زنان کشورهای اسلامی گرفتار آن شدهاند و کسانی که به حقیقت میخواهند از شیعیان و پیروان اهل بیت امام باشند باید به کارنامه اخلاقی خویش نظری دیگر انداخته و در رفتارهای شخصی و اجتماعی خود تغییراتی اساسی داشته باشند.

خود را به خوبی درک ننموده و بلکه به کلی از مسیری که با ساختار روحی فکری و بدنی آنها تطابق دارد خارج شده اند.

یکی از انحرافات فکری که امروزه در میان تمام مردم دنیا ترویج می شود این است که میگویند زن و مرد با یکدیگر فرقی نداشته و هر دو باید به یک اندازه در مسائل اجتماعی فرهنگی و سایر امور شرکت داشته باشند، درحالی که این سخن را نه تنها دین مقدس اسلام بلکه هیچ منطق و یا عقل سلیمی نخواهد پذیرفت. زیرا اگرچه زن و مرد هر دو انسان هستند، اما به هر حال هر کدام با توجه به نوع خلقت خویش توانائیها و استعدادهایی درحد خود دارند مثلا خدای تعالی به زنها در تحمل دردها مریضی ها و ناهمواری های زندگی استقامت بیشتری عنایت فرموده به طوری که به جهت عاطفه و محبّتی که در دل دارند درد زایمان شب بیداری شیردادن و امثال آن را برای داشتن یک فرزند سالم تحمل میکنند و نه تنها از این برنامه ها خسته نمیشوند بلکه بسیار لذت هم میبرند، اما مردها معمولا با مختصر دردی از پای افتاده و خیلی بیشتر از زنها آه و ناله می کنند و به هیچ عنوان تحمّل اینگونه کارهای زنان را ندارند. به عبارت دیگر زنها در داشتن دو صفت از مردها پیشی گرفته اند و آن دو صفت یکی عاطفه و محبّت است و دیگری مربی گری و تربیت فرزند و این استعداد و توانایی وجودی زنان است از طرف دیگر مردان نیز در دو چیز از زنان پیشی گرفته اند و آن دو چیز یکی تعقل و تفکر است و دیگری قدرت و توانائیهای بدنی و لذا کارهای سخت اجتماع به مردها واگذار گردیده .است با این توصیف زن در جایگاه خود زن است و مرد در جایگاه خود

ص: 79

مرد است و هر دو در جایگاه ،خویش انسان کامل هستند

این یک معیار و میزان عقلی و منطقی است که در سایر مخلوقات نیز قابل درک و رؤیت است به عنوان مثال اگر اسبی خیلی شیر بدهد هیچ گاه نمیگویند این اسب خیلی عالی است زیرا از اسب کسی توقع زیاد شیر دادن ندارد بلکه آنچه شایسته ی یک اسب است خوب دویدن است همان طور که از گاو کسی توقع دویدن ندارد بلکه آنچه همه از یک گاو توقع دارند خوب شیر دادن است

درخت سیب و گلابی هر دو درختاند اما این باید سیب بدهد و آن دیگری گلابی و همین طور در سایر مخلوقات از هر موجودی توقعی در شأن وجودی اش انتظار می رود.

بنابراین اگر گفته شود زن وظیفه اش تربیت فرزند است و خانه داری این همان چیزی است که خالق زن برای مخلوق خویش در نظر گرفته و بلکه این موهبتی است که خدای تعالی به زنان عنایت نموده است و این به معنای تفاوت گذاشتن بین زن و مرد و یا ضایع شدن حقوق زنان و امثال این حرفها نیست.

ما نمیدانیم که تربیت فرزند یعنی تربیت ،اجتماع، تربیت فرزند یعنی تربیت انسانها تربیت فرزند یعنی مهیا نمودن بستری سالم برای حضور مردان در اجتماع و تربیت فرزند یعنی بنیان ساختاری سلامتی و سعادت تمام مردان و زنان

به راستی آیا این کاری کوچک است، ما فکر میکنیم تربیت فرزند کاری بسیار ناچیز و حاشیه ای است در حالی که تربیت صفت خدای بزرگ

ص: 80

عالم است که خود را اینگونه معرفی نموده است: «الحمدلله ربّ العالمين» (1) ستایش مخصوص خدایی است که تربیت کننده و مربی تمام عالمیان است و نیز فرموده است هر کس شخصی را زنده کند گویا همه مردم را زنده نموده است. (2)

یعنی اگر مادری یک فرزند خوب هدایت و تربیت کند گویا عالمی را زنده نموده است.

استاد عزیزم میفرمودند: «اگر حضرت آسیه همسر فرعون به عنوان یکی از زنان برگزیده عالم انتخاب شده است تنها به جهت تربیت بدنی حضرت موسی علیهم السلام بوده ،است زیرا روح پیغمبر خدا که تربیت شده ی الهى است و بالاتر از این است که آسیه او را تربیت کند. بنابراین وقتی نگهداری و تربیت بدنی فرزند این همه انسان را بالا ببرد و این همه برای یک زن مفید باشد خدا میداند که تربیت روحی انسانها چقدر ارزش دارد و به همین جهت است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) به حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «یا علی اگر خدا یک نفر را به دست تو هدایت و تربیت کند برای تو از تمام عالم که خورشید بر آن می تابد ارزشش بیشتر است (3)

ای وای از این همه غفلت که تمام وجود زنان امروزی را فراگرفته و این لطف بزرگی که خدا در حق آنها نموده است را فراموش کرده اند.

تربیت کار انبیاء و اولیاء ،است تربیت کار قرآن است، تربیت افتخار

ص: 81

چهارده معصوم علیهما السلام است که فرموده اند: امام الأرض ربِّ الأرض يعنى ائمه اطهار علیهما السلام مربی و تربیت کنندگان زمین و اهل زمین هستند، آیا میتوان از این افتخار صرف نظر کرد و آن را دست کم گرفت؟ آیا اینکه زن در کارهای سخت اجتماع وارد شود و با ارباب رجوع مرد و زن خود را درگیر کند شایسته ی اوست و یا شأن او بالاتر از این است که بخواهد با محرم و نامحرم مباحثه کند و روح لطیف خود را در کارهایی که مربوط به او نیست خسته و آزرده نماید؟

به راستی آیا هیچ گاه انسان سنگ را با مروارید و خاک را با طلا عوض میکند؟

آیا هیچ انسان عاقلی حاضر است کار الهی تربیت فرزند که در راستای هدف قرآن و انبیاء و اولیاء خداست را رها نموده و در حاشیه قرار دهد و به جای آن کارهایی که در شأن او نیست و اصلا با آنچه خدا برای او در نظر گرفته سازگاری ندارد را انجام دهد؟

تربیت فرزند چیز کمی نیست ما آن را کوچک می پنداریم، خانه داری، کار کوچکی نیست ما حقیقت را نفهمیده ایم و شوهرداری یک هنر دقیق روانکاوانه است که هوشیاری و زیرکی زنان را میطلبد و ما این را نادیده گرفته ایم. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند: «هر زنی که در خانه شوهر، به منظور زیباسازی چشم انداز خانه چیزی را جابه جا کند خدا به او نظر رحمت انداخته و او از عذاب در امان است». (1) و در احادیث فراوان دیگر وظیفه ی زن را خانه داری و شوهرداری و تربیت فرزندان دانسته و این را مایه

ص: 82

سعادت و وسیله ی رسیدن به بهشت جاودان برشمرده است. (1)

علاوه بر اینها بانوان مسلمان باید بدانند که دین مقدس اسلام به جهت ارزش والایی که برای زن در نظر گرفته است هیچ گاه حضور زنان را در جایگاه مردان تأیید ننموده و بلکه زنانی را که از جایگاه خود خارج شده و جای مردان را اشغال میکنند از رحمت خدا به دور دانسته است به عنوان نمونه در احادیث فراوانی پیامبر اکرم و ائمه اطهار علیهم السلام فرموده اند: «لن يفلح قوم ولوا أمرهم امراة (2) یعنی قومی که فرمانروایی آنها به دست زن سپرده شود، هرگز روی سعادت را نخواهند دید.

و فرموده اند: «لا يقدّس الله امة قادتهم امرأة» (3) امتی که زن آنها را رهبری کند هرگز نزد خدا مقدس نمی شود.

همچنین مکرّر فرموده اند: «لعن الله الرجلة من النّساء» (4)

خداوند لعنت کند زنی را که خود را در جایگاه مرد قرار داده و شبیه مردان جلوه میکند.

به همین جهت ورود زن در اجتماع مردان به هیچ عنوان مورد تأیید خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام نمیباشد و حتی این مسأله در نزد اهل بيت علیهم السلام آن چنان حائز اهمیت است که حتی جهاد زن را همان خانه داری و شوهرداری او دانسته اند و فرموده اند جهاد المرأة حسن التبعل (5)

ص: 83

یعنی جهاد زنان خوب شوهرداری کردن آنها میباشد. حتی ائمه اطهار علیهم السلام نمازی را که زن در خانه بخواند برایش بهتر و برتر از نماز مسجد دانسته اند و فرموده اند: «مسجد المرأة بيتها (1) و پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) در احادیث فراوانی تأکید و تصریح نموده اند که زنان باید در خانه بمانند (2) و به تربیت فرزند و خانه داری و شوهرداری بپردازند و صحیح نیست که آنها در اموری که مربوط به مردان جامعه است دخالت نمایند. و این صریح قرآن کریم نیز میباشد که زنها باید در خانه بمانند و خود را در اجتماع ظاهر نکنند مگر در موقع ضرورت آنجا که می فرماید: «و قرن في بيوتكن و لاتبرجن تبرج الجاهلية الاولى... (3) و در خانه هایتان بمانید و مانند زمان جاهلیت گذشته خودنمایی نکنید. البته در ادامه خدای تعالی تحصیل علم و حکمت حقیقی که همان قرآن تزکیه نفس اعتقادات و احکام الهی است را در خانه برای زنان لازم دانسته و میفرماید: «واذکرن ما يتلى في بيوتكن من آيات الله والحكمة (4) و در خانه هایتان آیات خدا و حکمتی را که بر شما تلاوت میشود یاد بیاورید و تکرار کنید و خود را از طریق معارف دین و حکمتهای الهی به کمالات اخلاقی و معنوی برسانید. به همین جهت پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) تحصیل علم حقیقی را برای هر مرد و زن مسلمان واجب دانسته اند (5) و امتیاز زنها در تحصیل علم این است که میتوانند در محیط

ص: 84

آرام ،منزل بدون هیچ دغدغه ای خود را به کمالات علمی و روحی برسانند و این سیره ی حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) است که در همان اول ازدواج وقتی با مولای متقیان امام علی (علیه السلام) زندگی مشترک خود را آغاز میکنند به ما اینگونه تعلیم میدهند که کارهای داخل منزل به عهده ی زنها و کارهای بیرون از منزل به عهده مردها باشد و آن حضرت هیچ گاه در اجتماع مردان داخل نشدند مگر برای ضرورتی مهم همچون دفاع از ولایت (1) آن هم با پوشش کامل و با عظمت و ابهتی خاص که زن و مرد باید از تمام حرکات و کلمات آن اسوه حسنه درس بگیرند و مخصوصا بانوان توجه داشته باشند که حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرموده اند بهترین چیز برای زن این است که نه او مرد نامحرمی را ببیند و نه مرد نامحرمی او را ببیند و جالب اینجاست که وقتی حضرت زهرا(سلام الله علیها) این کلام درس آموز را فرمودند، پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) او را تأیید نموده و فرمودند: «حقا که تو از برگزیدگان الهی و نسل انبیاء هستی (2)

بنابراین یکی از وارونه های آخرالزمان که از مهمترین انحرافات مشکل آفرین زمان ماست خارج شدن زنان از جایگاه خویش و واردشدن آنها در جایگاه مخصوص مردان است و این کار هم مشکلات اخلاقی در پی داشته و هم مشکلات اقتصادی و دنیایی زیرا امروزه خیلی از کارفرماها به جهت اینکه زنها هم بهتر اطاعت میکنند هم جذابیت بهتری در جلب مشتری دارند و هم به حقوق و مزایای کمتری قانع هستند از آنها

ص: 85

استفاده های ابزاری نموده و لذا از استخدام مردان خودداری میکنند. از این رو هم اکنون بسیاری از پستهای مملکتی و موقعیت های کاری کوچک و بزرگ در دست زنان افتاده و از آن طرف بسیاری از مردها بیکار شده اند.

خیلی ها میپرسند در زمان ظهور امام زمان ارواحنا فداه مگر چه اتفاقی می افتد که همه ی مردم ثروتمند و بی نیاز شده و دیگر فقیری پیدا نمی شود؟ در جواب باید گفت در زمان ظهور پول از آسمان نمی بارد بلکه تمام کارها تنظیم شده و هرچیزی در جای خودش قرار میگیرد و معنای اجرای عدالت هم چیزی عدالت هم چیزی جز این نیست. در دولت کریمه امام عصر (ارواحنا فداه بانوان در منزل در کمال عزّت و سلامت به خانه داری و تربیت فرزند و کسب علم و دانش و معارف الهی مشغول شده و دیگر مجبور نیستند به خاطر مختصر درآمدی در کارهای مربوط به مردان وارد شوند و لذا تمام پستها و فعالیتهای اجتماعی را به مردان واگذار می.کنند به همین جهت با چنین تدبیر حکیمانه ای به همراه تدابیر دیگری همچون جلوگیری از اسراف و تبذیرها و خرجهای بیهوده و استفاده صحیح از منابع طبیعی دیگر هیچ فقیری در دنیا باقی نمانده و همه ی مردم بی نیاز میگردند.

به عنوان حسن ختام این بحث امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) در یک کلام زیبا میفرمایند

المرأة ريحانه ليست بقهرمانة يعنی زن ریحانه و همچون گل است و او قهرمان نیست یعنی زن لطیف است جایگاه گل در گلخانه و جایگاه زن

ص: 86

در خانه است زیرا زن یک وجود خشن و محکم نیست که در اصطکاک های موجود اجتماع سالم ،بماند بنابراین زن سزاوار است که در کارهای مردان وارد نشود و قدر و منزلت خویش را حفظ نماید و اسوه حسنهی خود را وجود مقدس حضرت زهرا (سلام الله علیها) بداند (1)

می آید و آنان در مقابل آن سختیها پایداری و مقاومت می ورزند، برای شما پیش می آمد، نمی توانستید مانند آنها پایدار و ثابت قدم باشید (1)

و در روایت دیگری پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) به حضرت امیرالمؤمنين على (علیه السلام) میفرمایند بزرگترین مردم از جهت ،یقین افرادی هستند که در آخرالزمان آیند زیرا آنها پیامبر خدا را ندیدن و درک نکردند و همچنین حجت خدا و امام زمانشان در غیبت به سر می برد ولی آنها به خطوط نوشته شده بر کاغذ ایمان میآورند. (2) خلاصه در ایام غیبت و دوری از امام عصر (علیه السلام) ، زنان که نیمی از جامعه را تشکیل میدهند باید نقش سازنده ای داشته باشند و بدانند که آنها نیز موظفند دوش به دوش مردان برای زمینه سازی ظهور امام زمان علیه السلام، تلاش عمیق و پی گیر و خستگی ناپذیر بنمایند.

لذا زنان ما نباید در مقابل وظایف مهم فردی و اجتماعی از خود سستی یا بی تفاوتی نشان دهند بلکه باید به وظایفی که بعضی از آنها در این نوشته آورده شده است با جدیت کامل عمل کنند و با هر فساد و تباهی مبارزه کنند و با عمل و تزکیه نفس خود را از منتظران واقعی حضرت بقیة الله اروحنا فداه قرار دهند و بر ایمان و صراط مستقیم دین پایدار بوده و مقاومت ورزند تا مصداق کلام گوهر بار پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) گردند. (3)

ص: 88

یعنی ای پیغمبر! چون زنان مؤمنه پیش تو آیند و بخواهند که با تو بیعت کنند، باید عهد ببندند که شش چیز را ترک :کنند

-1 برای خدا هیچ چیز را شریک قرار ندهند

-2- هرگز از هیچ کس حتی از شوهرشان دزدی نکنند.

3- هرگز فحشا و زنا نکنند و دیگران را به گناه نیندازند.

4- فرزندان خود را نکشند و هرگز سقط جنین نکنند.

5- به هیچ عنوان دروغ نگویند و به کسی تهمت نزنند.

-6 و هرگز با پیغمبر خدا مخالفت نکنند و همه ی دستورات او را که در دین اسلام آمده اطاعت نمایند.

پس با این زنان طبق شرایطی که گفته شد بیعت کن و برایشان از خدا آمرزش خواه که خدا آمرزنده و مهربان است. (1)

حتی آدمی را نسبت به نافرمانی گستاخ و بی ادب میسازد. این بینش عرشی موجب شده که «مراقبتهای جدّی از سوی پرهیزگاران صورت گیرد و یا نشناختن گناهی به نام گناه صغیره از سوی فرزانگان مطرح شود.

.2 انجام صحیح و در حد امکان با حضور قلب واجبات.

.3 عمل به مستحبّات و در حد توان دوری از مکروهات.

.4 دوستی با افراد با حیا

.5 قطع ارتباط با گناهکاران و آلودگان به نافرمانی خداوند.

.6. پرهیز از پرگویی برای مصون ماندن از لغزشهای گفتاری و .رفتاری

7. احتیاط در سخن گفتن

8. اجتناب از اظهار نظر قطعی در امور تردیدآمیز.

صاحبان حیا همیشه در امور غیر قطعی با واژههایی چون «شاید» ممکن است»، «نمی دانم اینطور گفته اند» و... سخن میگویند تا سنگینی گناه و دروغ و تهمت را به دوش خود نکشند یا در زمان های پر غبار اجتماعی و سیاسی گردن خود را پل پیروزی دیگران قرار ندهند.

9. کنترل چشم و گوش و زبان

افراد باحیا ورودی های دل و اندیشهی خود را به شدت پاسداری میکنند از شنیدن هر صدایی دیدن هر چهره و صحنه ای خوردن هر غذایی و رفتن به هر سرایی پرهیز میکنند تا دل و دیده، پرسه زن این سو و آن سو نشود و دلمشغولیهای زیانبخش گریبان آنان را نگیرد.

چه خوب است از آغاز نوجوانی و جوانی سرچشمه افکار و احساس

ص: 91

خود را پاک نگهداریم و با مراقبتهای جدّی به تیرگیهای گناهان نیالاییم که شاید راه بازگشتی نیابیم و تا پایان عمر خود را زندانی هواها و هوسهای آنی نماییم

10. تقویت ایمان

شناخت و معرفت نسبت به خداوند و معاد و در پی آن عشق و اشتیاق به ارزشهای دین ،مدار باعث تقویت ایمان میشود این تقویت به تدریج و با تمرین و پشتکار پدید می آید تا گوهر گرانسنگ حیا در کانون وجود انسان رشد یابد و حیای از خود خلق و خدا در لحظه های زندگی خود را نمایان سازد

به یقین ایمان ما را حفظ میکند به شرط آنکه ما هم ایمان را حفظ کنیم زیرا :

انسان عمل سازست و عمل انسان ساز

نمیتوان با حضور در جلسه یا جلساتی در ماه محرم یا شرکت در مراسم نورانی شب قدر انتظار حفاظت یکساله از خود داشت، چنانکه برای حفاظت جسمانی علاوه بر تغذیه در صبح و ظهر و شام میان وعده های غذایی نصیب خود میکنیم تا سلامت جسم را تأمین نماییم درباره ی حفظ حیا عفاف و حجاب نیز نیاز به تغذیهی ،روحانی حکمتهای آسمانی و موعظه های وحیانی داریم تا لحظه ای از مسیر خود عقب نمانیم و خود و دیگران را به سرمنزل مقصود که سعادت جاودانی است، برسانیم. پایان سخن یادآوری این نکته است که گاه آشنایی با افراد وقیح یا بی

ص: 92

حيا اثری افراطی در احتیاط نسبت به حیا در ما میگذارد که این رخداد حيا حمق یا حیای نادانی نامیده میشود

نمونه های این نوع حیا عبارتست از:

حیا در انجام واجبات؛ کسب علم و دانش بویژه در امور واجبات؛ تدبیر و تلاش در کسب درآمد حلال خدمت به میهمان و احترام به دیگران!!! (1)

اگر چنین میخوانیم که لاحياء في الدين»؛ حیا در دانستن و به کار بستن امور دینی نیست توجه بخشیدن به اعتدال است تا هرگز رو به افراط و تفریط نرویم و فرزندانمان را به طور شفاف با رسالت و وظایفشان آگاه سازیم.

بسمه تعالی

بی اعتنایی به حجاب گناه است و داشتن حجاب واجب است

حضرت آية الله العظمی بهجت

بسمه تعالی

بله حجاب از ضروریات اسلام است و اگر کسی منکر آن باشد نظیر کسی است که منکر نماز باشد ولی اگر منکر نیست اما عمل به آن نمیکند فقط فاسق است

حضرت آیة الله العظمی مظاهری

بسمه تعالی

1. اصل وجوب حجاب فی الجمله از ضروریات اسلام است و منکر آن مرتد است ولی بی اعتنایی به آن یا عدم انکار آن، فاسق است.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (1)

3. حدود حجاب اسلامی برای بانوان چیست؟ و برای این منظور آیا پوشیدن لباس بلند آزاد و شلوار و روسری کفایت میکند؟ و اصولاً چه کیفیتی در لباس و پوشش زن در برابر نامحرم، باید رعایت شود؟

ج - واجب است تمام بدن زن به جز قرص صورت و دستها تا مچ، از نامحرم پوشیده شود و لباس مذکور اگر مقدار واجب را بپوشاند مانع ندارد ولی پوشیدن چادر بهتر است و از لباسهایی که توجه نامحرم را جلب کند باید اجتناب شود امام خمینی ( رحمه الله )

4. با توجه به فرمایش حضرت امام که فرمودند باید از لباسهایی ک-

ص: 94

جلب توجه میکند اجتناب نمایند آیا پوشیدن جوراب ضخیم بدون شلوار با اینکه حجم بدن از بیرون مشخص و در بعضی موارد مهیج است، و یا پوشیدن کفشهایی که در هنگام راه رفتن صدای مهیج دارد جایز است؟ ج - از پوشیدن هرگونه لباس مهیج باید خودداری نمایند. امام خمینی ( رحمه الله )

.5 چنانچه زن با خود زینتی مانند حلقه ازدواج یا انگشتر در دست داشته یا چهره آراسته کرده باشد آیا واجب است وجه و کفین را بپوشاند؟

ج - پوشاندن از نامحرم در فرض مذکور، واجب است. امام (رحمه الله)

.6 آیا سرمه کشیدن یا ابرو چیدن انگشتر عقیق ساعت عینک طبی زیبا برای زنان زینت به حساب می آید که پوشش آن لازم باشد؟

ج - هرچه در نظر عرف مردم زینت محسوب میشود اظهار آن در برابر نامحرم جایز نیست. امام (رحمه الله)

7. حنای دست زن را اگر نامحرم ببیند چه صورت دارد؟

ج باید از نامحرم مستور کند

8. نگریستن به مرد نامحرم چه حکمی دارد؟

ج - نگاه کردن زن به اندام مرد نامحرم به جز صورت و دستها تا مچ با قصد لذت یا بدون قصد حرام است اما نگاه کردن به صورت و دستها تا مچ چنانچه با قصد لذت باشد حرام است و اگر بی قصد باشد اشکالی ندارد. امام (رحمه الله)

9 - وضو گرفتن زن با مرد نامحرم چه حکمی دارد؟

ج - نباید آنجا وضو بگیرد. چنانچه گرفت وضو صحیح ولی گناه کرده

است. امام (رحمه الله)

ص: 95

10 - گفتگوی زن با مرد نامحرم چه حکمی دارد؟

ج - سخن گفتن اگر مهیج باشد حرام است و اگر مهیج نبوده و خوف فتنه هم در کار نباشد احتیاط مستحب آن است که ترک نماید (مگر ضرورتی باشد بخصوص اگر طرف سخن او جوان باشد. امام (رحمه الله)

11- بنابر احتياط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت که پارچه یا دوخت آن برای کسی که میخواهد آن را بپوشد معمول نیست خودداری کند (1)

12 اگر لباس به واسطه داشتن خصوصیتی جالب توجه عموم و انگشت نما باشد آن را لباس شهرت مینامند امام (ره)

13 شرکت دختران و بانوان ایرانی با مردان در ارگانهای انقلابی مانند جهاد سازندگی بنیاد شهید سپاه پاسداران و.... و انجام امور محوّل و نشست با هم که ناچار از تماس و برخورد با هم باشند مشروع است؟

ج - با رعایت وظایف شرعی در امور مذکور مانعی ندارد، ولی از اختلاط و تماس زیاد با نامحرم اجتناب شود. امام (ره)

14 - زنی که میخواهد به تحصیل خود ادامه دهد که بعدها شغل حلالی انتخاب کند ولی فعلا ادامه ی تحصیل ملازم با این است که با نامحرم روبرو شود مثلا نزد دبیر و استاد مرد درس بخواند یا اینکه با مردها در یک کلاس باشد چنین تحصیلی جایز است یا نه؟

ج - ادامه تحصیل در رشتههای حلال اشکالی ندارد ولیکن تستّر

ص: 96

پوشش داشتن از اجانب و خودداری از اختلاط با آن لازم است و اگر ادامه تحصیل مستلزم اختلاط با اجانب باشد و مفاسد دینی و اخلاقی در برداشته باشد، ترک کند (1) امام (ره)

15 عکس گرفتن زن نزد مرد نامحرم و یا ظاهر کردن عکس توسط نامحرم چه حکمی دارد؟

ج - اگر بدون حجاب شرعی باشد اگرچه فیلمبردار و ظاهر کننده نامحرم نباشد بعید نیست که ترویج باطل به آن صدق کند، و اگر صدق نکند مانعی ندارد. امام (ره)

16- چنانچه نپوشاندن صورت و دستها تا مچ، فسادی را برای زن در جامعه به بار آورد آیا پوشاندن آن واجب میشود یا نه؟

ج - در فرض سؤال، واجب است امام (ره)

17۔ کسی از روی احتیاط که مبادا نپوشاندن وجه و کفین فسادی را باعث شود آن را بپوشاند آیا امر مستحبی را انجام داده آورده است یا نه؟

ج - احتیاط خوبی را انجام داده است امام (ره)

18- س - در صورتی که زن میداند مرد نامحرم به قصد لذت به صورت و دستهای معمولی زینت نشده ی او نگاه میکند در چنین فرضی پوشاندن صورت و دست لازم است یا نه؟

بسمه تعالی

در فرض مذکور بايد حتى وجه و کفین خود را هم بپوشاند مقام معظم رهبری

ص: 97

بسمه تعالی

بلی در این صورت بنابر احتیاط پوشاندن لازم است.

حضرت آیة الله العظمی تبریزی

بسمه تعالی

پوشاندن دست و صورت مطلقا بنابر احتیاط لازم است

حضرت آية الله العظمی بهجت

بسمه تعالی

پوشاندن در فرض مذکور واجب است.

حضرت آیة الله العظمى مظاهری

بسمه تعالی

پوشانیدن در این صورت بر آنها واجب نیست مگر اینکه مفسدهی خاصی بر آن مترتب شود (1)

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی

19 گفته شد که باید زن از پسربچهی ممیّز خود را بپوشاند بفرمایید مميّز بودن پسر بچه از چه راه و یا راه هایی شناخته میشود؟

ج - مطالبی که بزرگترها میفهمند و اطفال آنها را درک نمیکنند اگر بچه به حدی برسد که آن مطالب را تشخیص بدهد به او بچه مميّز میگویند. امام (ره)

20 حکم نگاه کردن به فیلمهای ورزشی برای خانمها چیست؟

ج - با تلذذ و ریبه جایز نیست. امام (ره)

ص: 98

-21 - آیا بانوان میتوانند آموزش فنون نظامی ببینند یا خیر؟

ج- آموزش نظامی برای بانوان با مراعات کامل وظايف شرعي مانع ندارد و اگر موقوف است به اینکه نامحرم آنها را آموزش دهد، احتراز نمایند. امام (ره)

-22 آیا نمایان بودن کف پا روی ،پا قوزک پا و پاشنه پا از مردان نامحرم شرعاً جایز است؟

ج - جایز نیست امام (ره)

-23 پوشیدن جورابهای نازک و بدن نما برای خانمها در بیرون از منزل و انظار نامحرمان چه صورت دارد؟

ج - بر زن واجب است بدن خود را از نظر نامحرمان بپوشاند و از هرگونه لباسی که جلب توجه نامحرم میکند اجتناب نماید. حضرت آية الله العظمی اراکی (ره) حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی (ره)

24- بیرون گذاشتن موهای سر از چادر و مقنعه توسط خانمها در انظار عموم و در دید نامحرم چه حکمی دارد؟

ج - برزن واجب است موهای خود را از نامحرم بپوشاند. آیة الله العظمى اراكى (ره)

حرام است آیة الله العظمی گلپایگانی (ره)

جایز نیست و پوشیدن تمام موی سر در برابر نامحرم واجب است مقام معظم رهبری

-25 آرایش کردن خانمها در بیرون از خانه خانمهای کارمند محصل

و ...) چه صورتی دارد؟

ص: 99

10

ج - بر زن واجب است زینت خود را از نامحرم بپوشاند. آیة الله العظمى اراكى (ره)

جایز نیست آیةالله العظمی گلپایگانی (ره)

اصل آرایش اشکال ندارد ولی واجب است در برابر نامحرم بپوشاند. مقام معظم رهبری (ره)

26- پوشیدن لباس در رنگهای تند و زننده و جلب نظر کننده در اجتماع برای خانمها چه صورت دارد؟

ج - پوشیدن هرگونه لباسی که توجه نامحرم را جلب کند، حرام است. آية الله العظمى اراكى (ره)

با فرض آنکه مهیج شهوت باشد حرام است.

آية الله العظمی گلپایگانی (ره)

هرگونه لباس که بدن و برجستگیهای بدن زن را از نامحرم بپوشاند کافی است ولی باید از انتخاب رنگ یا شکلی که موجب جلب نظر و انگشت نما شدن است خودداری نمایند. مقام معظم رهبری

27 آرایش کردن زنان در خیابانها و بیرون گذاشتن تعدادی از موها و پوشیدن جوراب بدن نما و لباسهای محرک چه صورت دارد؟

ج - حرام است.

حضرت آية الله العظمی لنکرانی

حرام است.

حضرت آية الله العظمی بهجت

حرام است.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی

جایز نیست

حضرت آیة الله العظمی تبریزی

جایز نیست

حضرت آیة الله العظمی سیستانی

ص: 100

حرام است و گناه آن خطری بزرگ است

حضرت آیة الله العظمی مظاهری (1)

28۔ حکم سر کردن چادرهای براق (شرمن) برای بانوان چیست؟

ج - اشکال ندارد مگر آنکه به صورتی باشد که جلب نظر نامحرم نماید و زن با سر کردن در میان نامحرمان انگشت نما گردد. مقام معظم رهبری

29- پوشیدن پیراهنی که آستین آن بالای آرنج میباشد برای مردان چه صورتی دارد؟

ج - بر مردها پوشاندن بدن خود از دید نامحرم واجب نیست ولی اگر بدانند در معرض دید زنان نامحرم قرار میگیرد و نگاه میکنند جهت تحرّز از معاونت بر اثم (گناه) باید غیر از سر و گردن و دستها تا مچ را بپوشانند. مقام معظم رهبری

30 پوشیدن چادرهایی که مو و یا سایه دستها از پشت آن نمایان باشد جایز نیست و خانمها خصوصا در منزل اگر نامحرمی هست باید از پوشیدن اینگونه چادرها خودداری کنند امام - گلپایگانی - اراکی (ره)

31- نگاه کردن به دست خانم نامحرمی که انگشتری یا النگو در دست دارد و یا ناخنهای خود را بلند کرده و یا لاک زده و یا به هر صورت زینت داده حرام است خواه نامحرم از بستگان نزدیک باشد و یا غریبه باشد. امام - گلپایگانی - اراکی (ره)

32- صحبت کردن خانمها با نامحرم به غیر ضرورت مکروه است. امام -

گلپایگانی (ره)

ص: 101

33- در صورتی که مرد بداند در مکانی خانمهای بی حجاب یا بدحجاب هستند رفتن به آن محل برای این که چشمش به آنها بیفتد حرام است امام - گلپایگانی - اراکی (ره)

34- جورابهای نازک که پوست پا نمایان ،باشد حکم پوشش را ندارند و خانمها باید از پوشیدن این گونه جورابها در مقابل نامحرم اجتناب کنند. امام - گلپایگانی - اراکی (ره)

-35 بیرون گذاشتن موهای سر از چادر و مقنعه توسط خانمها در انظار

عمومی چه حکمی دارد؟

ج حرام است حضرت آیات عظام گلپایگانی (ره) - خامنه ای - فاضل - مکارم شیرازی - صافی گلپایگانی (1)

خیر جایز نیست و حتی نگاه به زنان بادیه نشین هم صحیح نیست حضرت آیة الله العظمی فاضل لنکرانی

جایز نیست و اینگونه زنها ملحق به بادیه نشینها نیستند حضرت آية الله العظمی صافی گلپایگانی

بسمه تعالی

نگاه به صورت زن که زینت دارد حرام است و قیاس او به زنهای بادیه نشین قیاس درستی نیست حضرت آیة الله العظمی مظاهری

سخنرانی زنان در حضور مردان نامحرم چگونه است؟

ج - بسمه تعالی اشکال دارد حضرت آية الله العظمی بهجت

بسمه تعالی

اگر مبدأ شیوع فساد در جامعه و موجب بی عفتی زنان شود جایز نیست حضرت آیة الله العظمی تبریزی

در صورتی که موجب فسادی نشود و با اصول عفت همراه باشد مانعی ندارد حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی

بسمه تعالی

اگر محرک شهوت باشد و یا احتمال مفسده داشته باشد حرام است

حضرت آیة الله العظمی مظاهری

جواز آن جز در موارد ضرورت ثابت نیست و درصورتی که معرض فساد و اشاعه ی اختلاط زنان و مردان باشد حرام است. حضرت آیةالله العظمی صافی گلپایگانی (1)

ص: 103

-14 بهترین شیوه ی تأثیرگذار درباره ی حجاب چیست؟

امروزه با توجه به جاذبههای بسیار در شیوه ها و ابزار فن آوری رسانه ها در سطح جهان و تأثیر سحرآمیز هر یک از آنان علاوه بر «دانش» گفتگو با نسل جوان روش همزبانی و همدلی اهمیتی فراوان دارد

آنچه درباره ی حجاب و طرحهای تبلیغ آن در جامعه - به ویژه پس از انقلاب اسلامی - مطرح است و ریشه ی ناکامی در گفتگوهای چ- چهره به چهره با مخاطبان دیده میشود عبارتست از:

الف) دفاع بد دوستان که کار دشمن را سهل و آسان کرده است.

ب) تهاجم همه جانبه دشمنان که ریشه ی اعتقادات را با شبهات شیطانی هدف قرار داده است.

آنچه انتقال فکر و فرهنگ پوشش اسلامی را به نسل جدید دچار مشکل ساخته ریشه در انتقال این فرهنگ در نسلهای گذشته دارد. اگر حجاب را یک مفهوم دینی و پوشش اسلامی را یک تکلیف و وظیفه ی دینی ،بدانیم مراحل انتقال آن میبایست مطابق با مبانی نظری اسلام در تربیت دینی و رعایت استانداردهای آموزشی باشد.

آموزش، پرورش و یا برنامه های دقیق انتقال فرهنگ به نسل جدید، تابع مراحل و مراتبی است که باید مطابق با احساس و عاطفه فطرت پاک و عقل و خرد خداداد باشد؛ از مرحله ای بسیار آسان و قابل قبول آغاز و به مراتب فعلی و فطری و فکری ارتقا یابد تا در عمق جان مخاطبان قرار گیرد و همیشه آنان را همراهی کند

در مراحل تربیت ،دینی این مراتب پلکانی وجود دارد

ص: 104

.1 انس دینی ایجاد تعلقات معنوی از طریق شرطی شدن اعمال و افعال مذهبی

2. عادت دینی ایجاد عادت مذهبی به کمک تکرار اعمال و احساس مسئولیت در عبادات

3. معرفت دینی فهم و استنباطط معارف دینی به کمک تفکر تعقل و تحلیل مسائل مذهبی

.4 شاکله دینی تجلی و تبلور فرهنگ مذهبی در وجود و شخصیت نوجوان (اخلاقیات)

.5 خودجوشی :دینی در جستجوی عشق عرفان و معنویت برتر به کمک جاذبه های قدسی

اکنون جای این پرسش است که نسل گذشته در ارتباط با حجاب و ،پوشش به عنوان یک مفهوم دینی و یک وظیفه و تکلیف در کدامیک از این مراحل دارای نقص و کاستی بوده و به عبارت دیگر کدام مرحله را نگذارنده و میانبر زده است که نسل نو از صمیم دل حجاب را پذیرا نیست یا به اندک آن بسنده می.کند

با کمی دقت مرحله معرفت دینی را میتوان نام برد زنان و مادران ما در ارتباط با حجاب و با توجه به محیط خود از مراحل انس و عادت عبور کرده و در اجتماع به صورت شاکله دینی مشاهده کرده اند ولی به دلیل ضعف در مرحله ی معرفت ،دینی نتوانسته اند پاسخگوی سؤالات ساده فرزندان خود باشند تا چه رسد بتوانند به شبهات آنها نیز پاسخ دهند.

دختر جوان امروزی برخلاف مادر یا مادر بزرگ خود در صحنه ی

ص: 105

اجتماع و در محیط تحصیل و اشتغال بیش از گذشته حضور دارد و بیش از زنان گذشته نیز در مقابل سیل تهاجم فرهنگی قرار دارد.

او برای عبور از چگونگی و پاسخ به چراییها دچار ضعف اساسی شده و باتوجه به اینکه انگیزه ای نیز برای پرداختن بهاء در این زمینه ندارد عطای پوشش سنتی را به لقایش بخشیده است و خود را با حداقل های مورد پذیرش همسالان خود قانع کرده است.

متأسفانه در سطح جامعه و خانواده ،نیز بیش از اینکه تکیه بر مرحله معرفت دینی باشد آن هم با روشهای نو ظریف و متنوع به شکل و شاکله ظاهری پرداخته شد و سالها پافشاری بر یک نوع پوشش و عدم توجه به روحیه تنوع طلبی نشاط و نوجویی ،جوانان راه برای پذیرش مدهای بیگانه باز شد. از سوی دیگر عدم تعریف و تعیین حدود، عدم هماهنگی میان اجزاء حکومت غلبه ی روشهای غلط بر روشهای صحیح و موارد دیگر نوعی گریز و مقابله جوانان را نیز به دنبال داشت

علاوه بر نقص و خطا در مراحل و مراتب تربیت دینی، یا بینشها در روشها نیز دچار نقص و خطا بوده ایم

آموزه های تعلیم و تربیت دینی ما روشهای الگویی تکریم ،شخصیت ،محبت پند و موعظه تشویق و تنبیه استدلال و برهان و.... را مورد تأکید قرار داده است تا نخست دل سپس اندیشه پذیرایی حجاب باشد و هرگز از آن روی نگرداند.

بدیهی است که حجاب و پوشش اسلامی به عنوان یک ارزش اجتماعی و تکلیف دینی میبایست با بهترین روشها به نسل جدید ارائه میگردید.

ص: 106

با کمال تأسف این روشها به طور عموم در کلی گویی باقی مانده اند و براساس هر مخاطب هر محیط اجتماعی و موقعیت ارتباطی تبدیل به موارد کاربردی نشده اند در مفهوم حجاب و مقوله پوشش اسلامی نیز این اتفاق افتاده است.

هر چند معتقد هستیم اولیاء امور دلسوزان و علاقمندان بسیاری از طرحها ایده ها روشهای خلاقانه را به کار برده اند، ولی در کشور ما آنچه که تبدیل به مجموعه مقاله در همایشها و سمینارها میشود فقط بحثهای انباشته و تکراری در حوزه نظری است و در حوزه عملی دارای نمود و تأثیر خاصی نیست

نکته ی مهم در این عرصه آن است که مراحل و مراتب تربیت دینی در هر فردی منحصر به همان فرد است و نمیتوان افراد هم سن و هم جنس و حتی خانواده را یکسان تلقی کرد و یک شیوه ی مشابه با آنان داشت.

علاوه بر این در تربیت مذهبی هر فرد میتواند در هر یک از وظایف و فرائض در مرحلهای متفاوت ،باشد به طور مثال در نماز در مرحله ی معرفت دینی و در روزه در رتبه ی شاکله ی دینی ،باشد همین شخص گاه در امر به معروف شاید در انس دینی هم نباشد ولی حجاب و پوشش اسلامی در مرحله ی شاکله باشد بدون آنکه مرتبه ی معرفت دینی را گذرانده باشد و از ریشههای واجبات با خبر باشد.

پس مربیان و پدران و مادران بصیر میبایست به این نکته دست یابند که نخست هر فرد در هر موضوع و مفهوم دینی در چه مرحله ای است، سپس محتوا و شیوه ی مناسب را مطابق با ویژگیهای مخاطب بکار برند.

ص: 107

اکنون وظایف پدران و مادران اطرافیان و مربیان را نسبت به فرزندان در هر مرحله نسبت به پوشش و حجاب پیش رو قرار میدهیم تا شناختی بیشتر آن هم به صورت عملی و ریزتر بیابیم

از او بخواهند خاطرات مربوط به عبادت زیارت مجالس و مراسم هایی را که شرکت داشته است بیان نماید.

به حضور خانوادگی و یا گروه همسالان در مراسم های مذهبی اهمیت دهند

* او را با مراکز پاسخ به سؤالات روحانیون بانوان مبلغ و کتابهای پاسخ به پرسشها آشنا نمایید

حجاب و پوشش را با مفاهیم دیگر دین مطرح کنید.

* در مورد انواع پوشش و لزوم آن برای زنان و مردان، توضیح دهید.

باورهای غلط پیرامون حجاب را برای او توضیح دهید تا رفع شود

از ویژگیهای انسان با حجاب با او گفتگو نمایید.

در مورد تأثیرات حفظ حجاب در دیگر ابعاد زندگی با او گفتگو کنید

او را با ادبیات مقوله حجاب و مفاهیم مرتبط با آن آشنا سازید.

او را تشویق نمایید تا در مسابقات مربوط به مفاهیم دینی شرکت کند.

هر چند وقت یکبار درباره خصلتهای خوب او در رابطه با حجاب گفتگو کنید.

سعی کنید او را با دیگران مقایسه نکرده و به اندازه توانش توقع داشته باشید.

او را به عضویت انجمنها و کانونهای دینی درآورده و رفتن منظم به مسجد را فراموش نکنید

راجع به ارزش و جایگاه زن مادر و پوشش در اسلام قرآن و سنت توضیح داده و یا در معرض مطالب آن قرار دهید.

بیش از هر چیز از نمادها و نشانه هایی که یادآور شعائر دینی و دلبستگی های مذهبی است استفاده کنید.

ص: 110

هر چند وقت یکبار در مورد پوشش گفتگو نمایید.

* موانع حضور او را در امور داوطلبانه رفع کنید.

زمینه ای را فراهم آورید که از رفتار خود رضایت داشته و خود را تشویق نماید.

هیچگاه به جای او از حجاب و پوشش تعریف نکنید بگذارید خودش آن را دوست داشته باشد

روی عوامل بازدارنده مثل خودنمایی حسادت اکراه و بی میلی کار کنید.

از آنها بخواهید در برنامه ها حضور داشته و آثار خود را ارائه دهند.

با خرید روسری های زیبا مقنعه های خوش رنگ او را تشویق نمایید.

در مناسبتهای مختلف پوششهای متنوع برای او تهیه شود.

* هنگام داشتن پوشش مناسب رعایت آن و حتی حمایت از آن او را تشویق نمایید.

از او عکس و تصویر تهیه و آنها را برایش حفظ نمایید

در مورد تقویتهای مثبت و تشویقها اندازه و مقدار را رعایت نمایید و ظاهر سازی در شما اثر نگذارد. والدین در نزد مربیان و مربیان در نزد والدین آنها را تشویق کنند.

برای انجام زنجیره ای از فعالیت و یا موفقیت در مسابقه های مربوط به پوشش مدال عفت و حیا و یا نشان پاکدامنی تهیه و اعطا نمایید.

هیچگاه از جایزه هدیه و تشویق به صورت مصنوعی استفاده نکنید تا تلقی رشوه پیدا نکند

مقدمه ای برای توسعه موضوع خواهد بود. با هم مرور میکنیم

.1 تهیه نمایشگاه عکس

- پوشش اسلامی

- پوشش در اقوام و ملل و مذاهب.

- پوششهای مبتذل.

.2 تهیه نمایشگاه عروسکی

انواع پوششهای مناسب

سیر كشف حجاب.

پوشش اسلامی در مشاغل مختلف

.3 تشكیل نمایشگاه کتاب

کتابهای نظری در مبحث حجاب

- کتابهای احکام.

- کتابهای تصاویر و مدلها

.4 برگزاری میزگرد :حجاب

با حضور صاحبنظران حوزه و دانشگاه

- با حضور نوجوانان بصورت نمایشی و با استفاده از منابع معتبر و پرسش و پاسخ

.5 برگزاری جشنواره حجاب (پوشش) و...

- معرفی مدلها و طرحهای جدید لباس برای همه سنین و کاربردها.

- خواندن شعر و سرود و مقاله.

- اهداء جوایز به برگزیدگان طرحهای...

ص: 117

.6 برگزاری برنامه مناظره

7. برگزاری جلسات هم اندیشی

.8 تهیه نمایشهای کوتاه با مضمون ،عفت حیا پوشش ......

.9 تابلو اعلانات

- نصب منظم احادیث تشویقی و توجیهی.

- نصب منظم جملات زيبا ( حتى الامکان از خود بچه ها)

- نصب طرح ها و تصاویر زیبا (حتی الامکان از خود بچه ها

- تصاویر بزرگ زنان در حج نماز جمعه و فعالیتهای اجتماعی

.10 استفاده از کارت تبریک و پیامهای تبریک

.11 استفاده از پیامک اس ام اس جهت ارسال تصاویر و پیامهای مرتبط.

.12. تهیه انواع ،نمادها، تندیسها و تولید کارتهای تک و یادبود.

.13 برگزاری مسابقه در زمینه های زیر

- کتابخوانی – حفظ حدیث

- مقاله نویسی تحقیق و پژوهش) - شعر

- طراحی - سرود.

- نقاشی - نشریه دیواری

- طراحی لباس - خاطره نویسی

- اطلاعات عمومی پوشش - حفظ آیات

- عکس

با برگزاری هر یک از مسابقات میتوان برگزاری مراسم جشن و اهداء

ص: 118

جوایز اثرات کار را ماندگار کرد

از زیبایی ها و دوست داشتن ها درباره حجاب بیش از هشدارها و گناه و جزا صحبت نمایید.

واژه های زیبا و عناوین دلنشین به کار ببرید

* از هرگونه اقدام ظاهری و شکلی خودداری کنید.

عزت نفس و خودباوری را در مخاطب افزایش دهید

چادر زن کیمیای غیرت است *** چون نشان غیرت ملیت است

از برون شرح درونی می دهد *** خشم دشمن را فزونی میدهد

مصرفه دارد بهر زن در اقتصاد *** صرفه اش باشد عیان از صد جهات

بر سر زن هست مانند سپر *** حافظ زن هست هنگام خطر

غنچه ای تا هست پنهان در حجاب *** میکند از او خزان هم اجتناب

تا نقابش باز از سر میشود *** با نسیمی زود پرپر میشود

حفظ چادر هست شیرینتر ز جان *** بهر ایرانی ز عهد باستان

حفظ چادر بهر زنها جوشن (1) است *** تیر جانسوزی به چشم دشمن است

حبل عصمت را بود چادر گره *** پوشش اندام را باشد زره

حفظ چادر مایه وارستگی است *** جسم زن را حافظ برجستگی است

زن بود ،گل چادرش خار بدان *** حافظش باشد ز چشم این و آن

هر چه زن را برتری باشد حجاب *** حرمتش دارند برتر شيح (2) و شاب

حفظ استقلال زن در چادر است *** کوکب اقبال زن در چادر است

خصم پندارد که با فرهنگ خویش *** میکند تحمیل بر زن ننگ خویش

غافل از آنکه زنان ما گلند *** بر مقام حفظ عصمت سنبلند (3)

پروردگارا چشمهای ما را به نور عفت و حیاء و قلبهای ما را به نور علم و ایمان سرشار کن و زنان جامعه ما به رعایت حجاب کامل رهنما باش

والسلام

سید محمد هاشم زاده

ص: 121