ائمه علیهم السلام و تعظیم شعائر در غدیر

مشخصات مقاله

حجت الاسلام کاشانی

روز شنبه مورخ 27 شهریور 1395 به سخنرانی پیرامون مسئله «ائمه علیهم السلام و تعظیم شعائر در غدیر» در مسجد جامع ازگل پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می گردد.

خیراندیش دیجیتالی : جناب آقای سید علی بحرینی به نیابت از مرحومه حاجیه خانم کسایی _گروه هم پیمانان موعود غدیر.

اشاره

صوت

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ»

«أُفَوِّضُ أَمْری إِلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِبادِ».(1)

«رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْری * وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی».(2)

«إِلهی وَ أَنْطِقْنِی بِالْهُدَی، وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَی».(3)

ص: 1


1- 1.- سوره ی غافر، آیه 44٫
2- 2.- سوره ی طه، آیات 25 تا 28٫
3- 3.- الصّحیفه السّجادیّه، ص 98٫

توصیه ی ائمّه صلوات الله علیه و آله و سلّم برای هدایت مردم

گاهی می شود که ائمّه صلوات الله دستور یا توصیه ای به ما بیان می کنند، وظیفه ای برای شیعیان در نظر می گیرند، تأکید می کنند، تکرار می کنند و معلوم می شود که مسئله برای هدایت ما است، به مصلحت ما است و رشد می کنیم. امّا گاهی پیش می آید که ائمّه ی خدا صلوات الله علیها مکرّر کاری را انجام می دهند. یک وقت ما را به کاری ترغیب می کنند و یک وقت خود آن ها انجام می دهند. این خیلی متفاوت است. وقتی خود یک امام بزرگواری انجام دهد نشان می دهد که به نفع آن امام هم است، به مصلحت آن امام هم است. اهمّیّت مطلب متفاوت است. مثل این می ماند که یک وقت توصیه می کنند… فرض کنید من پیش یک عالم برجسته ای می روم و سؤال می کنم که من چه کنم آدم شوم؟ ایشان یک توصیه ای به من می فرمایند. یک وقت یک آدم راه رفته ی سالک طریق و پاکیزه ای پیش او می رود، به او یک توصیه ی دیگری می کند. یک وقت یک عارف بالله مثلاً مرحوم آقای بهجت می رود به او چیز دیگری می گوید. اگر به ما بگویند ذکر آقای بهجت رحمت الله علیه این بود. حالا اگر به ما بگویند که ذکر خاص فلان امام صلوات الله علیه

ص: 2

و آله و سلّم این بود، این خیلی متفاوت است از این که من چه کار می کنم.

اهمّیّت غدیر در سیره ی ائمّه معصومین علیهم السّلام

یکی از مشاغل رسمی ائمّه هدی صلوات الله علیه و آله و سلّم من باب مسئله ی غدیر است. نه این که یک مُبلّغی مثل من! إن شاءالله یک وقتی مفصّل بحث شود که از امام سجّاد صلوات الله علیه و آله و سلّم بلکه پیش تر تا امام عسکری علیه الصّلاه و السّلام… یکی از شغل های اصلی، یکی از کارهای اصلی امام، یکی از وقت گذاری های اصلی ائمّه علیهم صلوات الله اعاده ی حیثیّت از شخصیّت امیر المؤمنین علیه السّلام است. این خیلی متفاوت است تا این که بگویند طلبه ها این کار را بکنند. بله، طلبه ها با افتخار این کار را می کنند، ولی این شغل امام معصوم است! این خیلی متفاوت است.

بزرگداشت غدیر از سوی امام رضا علیه السّلام

اگر به ما می گویند در موضوع غدیر فعّالیّت کنید بروید روایات را نگاه کنید. تقریباً 80 درصد روایات شعائر غدیر برای امام رضا صلوات الله علیه و آله و سلّم است. چرا؟ چون آن بزرگوار وقتی به ولایت عهدی ظاهری رسیدند کمی از خوف شیعه کم شد. شیعه ها را می کشتند، کسی تظاهر به تشیّع می کرد او را می کشتند. زمان امام رضا علیه السّلام که ولیعهد شده بود نمی توانستند طرفداران امام رضا علیه السّلام را بی بهانه بکشند. لذا لباس سبز که لباس شیعیان بود آزاد شد. فرصتی پیدا شد برای این که شعائر شیعیان و اهل بیت علیهم السّلام به چشم بیایند.

آن جا شما می بینید که حضرت رضا صلوات الله علیه و آله و سلّم درباره ی هدیه دادن در روز غدیر دستور دادند. یعنی این طور

ص: 3

نیست که شما در روز غدیر هدیه دهید خیال کنید که کاری کردید. منّت سر ما گذاشتند تا کاری که امام رضا می کرد ما نیز انجام دهیم. این خیلی متفاوت است. شاید نتوانستم خوب آن را باز کنند. این که روز غدیر به روی برادر مؤمن خود لبخند بزنید دستور امام رضا علیه السّلام است. فرصتی پیدا شد شیعه نفس بکشد، فرمود روز غدیر است به همدیگر لبخند بزنید، لباس پاکیزه بپوشید، هدیه دهید، اطعام کنید. ائمّه ثواب هایی فرمودند که سر آدم سوت می کشد. امام باید به چه نحوی من را ترغیب کند. اگر کسی در روز غدیر اطعام کند انگار به یک میلیون نبیّ و صدّیق و شهید غذا داده است. برای خدا که کاری ندارد این طور از ما بپذیرد. چه کار باید می کرد که ما را ترغیب کند؟ چرا؟ برای این که غدیر ناموس عقاید ما است.

اگر مسئله ی غدیر روشن شود که حقیقت روشن شده است و اگر روشن نشود حقیقت روشن نشده است. لذا ممکن است برای شما یک سؤال پیش بیاید که آقا این مسئله که گذشته است و قدیمی شده است! اگر قرار بود قدیمی شود زمان امام رضا علیه السّلام از مسئله ی غدیر 200 سال گذشته است و زمان امام هادی علیه السّلام قریب به 230 یا 240 سال گذشته بود. حضرت عسکری صلوات الله علیه سال 254 به امامت رسیدند. یعنی 244 سال از مسئله ی غدیر گذشته است. اگر از مسئله ای 240 سال بگذرد و کهنه نشود، هزار سال هم آن را کهنه نمی کند. قرار بر کهنه شدن بود 240 سال آن را کهنه می کرد.

قم؛ مهمترین مرکز تجمّع شیعیان در زمان امام هادی علیه السّلام

امام ما -که در

ص: 4

شام میلاد آن بزرگوار هستیم- در یک منطقه ای زندگی می کرد که در حصر بود. امام هادی علیه الصّلاه و السّلام در پادگان زندگی می کرد. آن آزادی های زمان امام رضا علیه السّلام را که ولیعهد شده بود نداشت. شما می بینید که حضرت یک دستوری داد. شیعیان در کوفه منسجم شده بودند. کم کم شخصیّت ائمّه علیهم صلوات الله شناخته شده تر می شد. بعد از امام رضا که پرده برداری کرد و رسماً به شروطه ها فرمود، ائمّه در حصر شدند. ارتباط با این ها هم خیلی مشکل شد. وقتی ارتباط خیلی مشکل شد شیعیان در کوفه فقط باید کتک می خوردند، چون مناسبات آن ها لو می رفت، آن ها را می شناختند، شخصیّت ها شناخته می شدند، ترور می شدند. لذا ائمّه سفارش کردند به سمت قم و جاهای دیگر بروی. جاهایی را فرمودند به ویژه قم! قم مرکز اصلی تشیّع شد. وجود مبارک حضرت معصومه صلوات الله علیها با آن روایاتی که در زیارت ایشان است، کمک کرد که انسجام ایجاد شود.

در قم یک مسئله ی جدید برای شیعه به وجود آمد که ما امروز می توانیم در آن علمداری کنیم. آن چه بود؟ درست است شهر قم هم توسّط نواصب اداره می شد، یعنی حکومت دست آن ها بود، ولی برای حکومت جور و برای بنی عبّاس خیلی بهتر بود که شیعیان به جای این که در کوفه باشند به هزار کیلومتری در قم بروند. امّا نمی فهمیدند که ائمّه ی ما هم همین را می خواهند. چرا؟ چون حالا که امام حصر شده است، امام در پادگان زندگی می کند، نمی شود با امام ارتباط گرفت. پس مفید نیست که شما به کوفه و نزد امام بروید، نمی توانید ارتباط بگیرید. امّا اگر بیرون

ص: 5

منطقه ی تسلّط اصلی حکومت که در واقع حکومت اصلی بنی عبّاس در عراق و در بغداد بود، یک مدّتی هم زمان امام هادی علیه السّلام در سامرا بود.

شیعیان وقتی به سمت قم رفتند برای حکومت صرفه ی اقتصادی و سیاسی نداشت که لشکر کشی کند و برود شیعیان را نابود کند. همین که احساس می کرد شیعیان آن جا نمی خواهند کودتا کنند و حکومت تشکیل دهند بس بود. چون می دانست که نمی تواند نسل شیعیان را منقرض کند. نزدیک باشند مزاحم هستند، پس بگذارید دورتر بروند. ائمّه ی ما هم همین کار را کردند. منتها فرق آن چه بود؟ قم چه مزیّتی داشت؟ مزیّت قم این بود که شیعیان وقتی به قم رفتند… امثال قم مثلاً خراسان و نیشابور را هم داریم، ولی می خواهم قم را به صورت خاص عرض کنم. شیعیان وقتی دسته جمعی یک جا حضور داشته باشند و چماق حکومت بالا سر آن ها نباشد، مثل امشب که شام ولادت امام هادی علیه السّلام مجلس گرفتیم، تجمّع ایجاد می شود.

فضای خفقان برای شیعیان در کوفه

ما در کوفه یک مورد مجلس روضه نداریم. حکومت اجازه نمی داد. بارها از حقیر شنیدید که شاعر آمد برای امام صادق صلوات الله علیه شعر بخواند، ظاهراً است. بیت اوّل را که خواند امام گریه کرد. در خانه ی امام آمدند گفتند چه خبر است؟ گفت یکی از بچّه ها بیهوش شده است و غش کرده است، دیگر اهل خانه گریه کردند. یعنی اجازه ی این که برای چه دارند گریه می کنند نداشتند. مثلاً بگویند مجلس عزا برای جدّ خود گرفتیم، شما هم شام تشریف بیاورید. نه، در قم از این خبرها نبود! در قم خفقان مطلق بود. هر چه ارتباط بود

ص: 6

بین شیعه و امام یا مخفی شیعه بود. وقتی دستور دادند قم بروید شیعیان کمی آزاد شدند، تجمّع برپا شد.

برنامه ریزی ائمّه برای ایجاد تشکّل های شیعی و معرّفی شیعیان

تجمّع که برپا شد ائمّه ی ما صلوات الله که اعقل عقلای عالم هستند برنامه ریزی کردند برای این که چیزهایی که در بین ما از بین رفته است یکی، یکی اعاده کنند. یکی تشکّل های شیعی هستند که ما نمی دانیم ارزش آن چقدر است. به چشم ما اربعین خورده است که همه ی عالم شگفت زده می شوند، روز عاشورا و تاسوعا خورده است، ولی ائمّه ی ما برای مناسبت های دیگر هم این برنامه را داشتند. وقتی شیعه به صورت متشکّل و نظام مند دیده شود هیبت او به چشم مخالفین اجازه نمی دهد که به این راحتی به آن مواجه شوند. نتیجه هم این شد که شیعیان در دوران ائمّه توانستند برای اوّلین بار مجالس عزاداری را در قم بگیرند. البتّه نمی خواهم بگویم مثل الآن تبلیغ بیرونی کنند، ولی جمع بودند. برای این جمع دستوراتی صادر شد. امام عسکری علیه السّلام یک بخش و امام هادی علیه السّلام یک بخش. این که شما می گویید امام عسکری صلوات الله علیه و آله و سلّم…

مؤمن این همه علامت دارد. یکی از علامات مؤمن او است، امانات او است. آن چیزهایی که امام عسکری علیه السّلام به عنوان امانت معرّفی کرده است آن چیزهایی بود که هویّت تشیّع را به چشم دیگران برساند. لذا فرمود بقیّه که نماز می خوانند و قرآن می خوانند می گویند «وَ لاَ الضَّالِّین» الف، لام، میم. شما جهر به «بِسمِ الله» کنید. جهر به «بِسمِ الله» باعث می شود که بگویند این ها یک گروه دیگر هستند. انگشتر دست راست کنید، به

ص: 7

چشم بیایید. وقتی کسی شما را می بیند بگوید شیعه هستند. می خواهید زیارت بروید، خوب است که همیشه بروید، ولی یک وقتی مانند اربعین همه با هم بروید. این ها برنامه ریزی شده بود. جبین خود را کنید؛ یعنی آن ها روی فرش سجده می کنند، شما روی خاک. زمان اهل البیت مهر نبود، در کیسه خاک می ریختند. ولی نگاه می کردند که طرف خیلی شیک و مجلسی دارد جایی می رود و یک کیسه در دست دارد. می پرسیدند این چیست؟ خاک است. خاک برای چه؟ سجده بر تربت باید کرد. البتّه فقط تربت موضوعیّت ندارد، ولی به خاطر تربت سیّد الشّهداء علیه السّلام و تبلیغ ائمّه علیهم السّلام حواس ها جمع می شد. کم کم به صورت تشکّل در آمد. وقتی تشکّل شود…، زمان امام صادق علیه السّلام مکتب از لحاظ علمی ترک نمی شد، زمان امام هادی و امام عسکری علیهم السّلام مکتب از لحاظ اجتماعی. آن ها مراسماتی داشتند، مجالساتی داشتند.

تلاش ائمّه صلوات الله علیهم در نشان دادن هویّت شیعیان به صورت تئوری و عملی

آثاری در این زمینه است که زمان امام هادی علیه السّلام تا زمان شیخ مفید شیعیان چند بار به خاطر همین مسئله کشته شدند. برای برپایی عزاداری محرّم و برپایی مراسم جشن برای امیر المؤمنین علیه الصّلاه و السّلام. با این حال هم ائمّه ی ما، هم فقهای متمدّن ما دستور می دادند که این کار باید انجام شود، چرا؟ چون هویّت شیعه باید روشن شود.

هویّت دو عنصر اصلی دارد؛ تئوری دارد و عمل. زمان امام صادق علیه السّلام تئوری تقریباً تکمیل شده است؛ یعنی فقه و اخلاق و عقاید. زمان ائمّه ی بعدی هم باید تکمیل می شد و هم به منصه ی ظهور می رسید و به چشم مردم می آمد. لذا شما می بینید این

ص: 8

کار توسّط ائمّه ی پایانی صلوات الله علیه و آله و سلّم به عنوان علامات مؤمن نشان داده می شد که شما امروز یکی از نتایج روایت امام عسکری علیه السّلام را می بینید.

امام هادی صلوات الله علیه و آله و سلّم که در روایات به خطیب شیعه شهرت دارد، می بینید دستور داد… گفتند آقا ما می خواهیم شما را زیارت کنیم. ایشان زیارت جامعه را دادند. برای غدیر وقتی خود ایشان به حرم امیر المؤمنین علیه السّلام تشریف آوردند، ائمّه علیهم السّلام می دانستند که هنوز حضرت ظاهراً حصر نشده است که می شود.

امام عسکری علیه السّلام از امام هادی صلوات الله علیه و آله روایت کرده است که این روایت صیحه است و فقیه می تواند به آن فتوا دهد، در مفاتیح هم است. اگر به مفاتیح رجوع بفرمایید درباره ی شب و روز غدیر زیارت غدیریّه است که کمی طولانی است. اگر خواستید مطالعه کنید به عنوان مطالعه ترجمه ی آن را بخوانید. امام هادی علیه السّلام 150 فضیلت از امیر المؤمنین علیه الصّلاه و السّلام فرموده است و به 70 آیه استناد کرده است و روایت سند معتبر دارد. امام عسکری علیه السّلام از پدر خود روایت کردند. یعنی ائمّه برای انسجام ما وقت گذاشتند، فقط این نبود که تئوری بگویند.

ممکن است در ذهن یک نفر بیاید و بگوید مجلس نگیرید، ایستگاه صلواتی برپا کنید. شما هرگز نمی توانید خیلی از مردم را پای منبر بنشانید، ولی می توانید یک شیرینی به او بدهید، لبخند بزنید. او بگوید امروز چه خبر است و شما بگویید عید غدیر است. شاید به گوش او بخورد. ما چطور حضرت عباس علیه

ص: 9

السّلام را در ایستگاه های صلواتی به این ارمنی ها معرّفی کردیم؟ آیا مبلّغ ها رفتند بین این ها مناظره کردند؟ نه آقا. ما حضرت عبّاس علیه السّلام را عرضه کردیم. الحمدلله او توان این را دارد که سربلند بیرون بیاید. من از چند ارمنی این را پرسیدم که چه شد شما برای حضرت عبّاس علیه السّلام نذر می کنید؟ گفت هر کدام از اعضای خانواده ی من گرفتار شدند، یکی مریض شد، یکی فقیر شد، یکی سرطانی شد، هر کاری کردیم درست نشد.

یک وقت مرحوم آقای فاضل یک نامه ای را امضا کرد. یک بنده ی خدایی دکترای شیمی داشت، همه دنیا را گشته بود و فلج شده بود. زن او غیر مسلمان بود گفته بود تو مثلاً مسلمان هستی، آیا امام یا پیغمبری ندارید؟ می گفت آمدیم دیدیم روز تاسوعا است و برای حضرت عبّاس علیه السّلام مجلس گرفتند و ما متوسّل شدیم و نتیجه گرفتیم. ما که برای ارمنی ها منبر نرفتیم. بالای 70 یا 80 مردم با مفاهیم و تئوری ها کاری ندارند، ارتباطی ندارد. چند درصد مردم مسجدی هستند؟ برای مسجدی ها باید جلسات پر بار فکری گذاشت، ولی همه که نمی آیند.

امام رضا صلوات الله علیه و آله و سلّم در دورانی که فقر همه ی عالم را بیچاره کرده است، می فرماید روز غدیر لباس آراسته بپوشید. یعنی همه تعجّب کنند و بگویند امروز چه خبر است؟ لباس مجلسی پوشیدید! ای کاش همان قدری که برای اوّل فروردین اهمّیّت قائل هستیم، همان قدر برای امیر المؤمنین صلوات الله علیه و آله و سلّم… ما خود را در دایره ی ائمّه وارد می کردیم. این کاری نیست که ائمّه به ما سفارش کرده باشند،

ص: 10

کاری بود که خود آن ها انجام می دادند، مثلاً شیرینی پخش می کردند. می گویند می خواهیم کادو ببریم ولنتاین دیگر چیست، روز غدیر هدیه ببرید! نمی گویم خرج اضافی کنید نه، به همان کارهایی که می کنید نیّت اضافه کنید و اثر بگذارید.

فضایل ملکوتی زیارت جامعه ی کبیره

لذا شما می بینید امام هادی صلوات الله علیه و آله و سلّم قریب به 25 صفحه زیارت غدیریّه فرموده است. در زیارت غدیریّه از آن مقامات ملکوتی که در زیارت جامعه وجود دارد، نیست. چرا؟ چون ما یک بدبختی داریم که هنوز نتوانستیم از این بدبختی نجات پیدا کنیم. آن هم این است که حیدر کرّار را با معاویه می سنجیم و ما هنوز عُرضه نداریم بعد از 1400 سال به خیلی ها بفهمانیم که امیر المؤمنین علیه الصّلاه و السّلام با این ها قابل قیاس نیست. لذا شما می بینید که امام هادی صلوات الله علیه و آله و سلّم در زیارت جامعه فضایل ملکوتی آورده است که برای مجالس خصوصی و خاص شیعه است. هر جایی نمی توانید بخوانید؛ «إِیَابُ الْخَلْقِ إِلَیْکُمْ وَ حِسَابُهُمْ عَلَیْکُمْ»(1) در قیامت حساب و کتاب با اهل البیت است. فرمانده روز قیامت ائمّه علیهم السّلام هستند. خوب این را هر جایی نمی شود گفت، خیلی ها نمی فهمند، کار دارد! وهابی ها هنگ می کند، اگر این ها را بخواهد بفهمد سردرگم می شود، به او نمی توانید تعریف کنید ولی زیارت غدیریّه این طور نیست.

زیارت غدیریّه امام هادی علیه الصّلاه و السّلام

در زیارت غدیریّه آمده است «أَشْهَدُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَنَّ الشَّاکَّ فِیکَ مَا آمَنَ بِالرَّسُولِ الْأَمِین»(2) یعنی همین مباحث و بحث های شیعه و سنّی که در ذهن شما است. خیلی مؤدّبانه حضرت آمدند استدلال کردند. فرمودند «أَشْهَدُ»؛ امام هادی در زیارت حرم امیر المؤمنین علیه السّلام… امام هادی حکیم است.

ص: 11


1- 4.- من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 612٫
2- 5.- زاد المعاد – مفتاح الجنان، ص 468٫

اگر کاری از این بهتر بود آن را انجام می داد. چون می دانند که عدّه ای در حرم امیر المؤمنین علیه الصّلاه و السّلام یادداشت می کنند آن زیارت را می خوانند. در آن زیارت مانند این جمله فراوان است «أَشْهَدُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَنَّ الشَّاکَّ فِیکَ» یا علی! شهادت می دهم کسی که در تو شک کرد، «مَا آمَنَ بِالرَّسُولِ الْأَمِین» اصلاً مسلمان نبود. راه را گم کرده است که الآن این طور شده است که می بینید. گم کرده است که این خائن آل سعود علم توحید بلند کرده است و با بزرگ ترین دشمن اسلام و مسلمین که اسرائیل است ارتباط دارد و با هم صمیمی هستند. این چه توحیدی است. این کدام توحید است که «لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرینَ عَلَی الْمُؤْمِنینَ سَبیلاً»(1) را نمی فهمد! این چه توحیدی است که آیات توحیدی قرآن را نمی فهمد. حقیقتاً این توحید نیست، این بت پرستی است.

تلاش برای معرّفی روز غدیر و جایگاه والای امیر المؤمنین علیه السّلام

لذا می بینیم که یک سری مباحث است که چون امثال بنده عُرضه نداشتیم برویم بیان کنیم، هنوز باید سر همان حرف اوّل باشیم و با مردم بحث کنیم که علیّ بن ابی طالب علیه السّلام یا فلان شخص! بله، مرحوم علّامه امینی رحمت الله علیه می گفت در من قیامت از این علمای ازهر شکایت می کنم. می گویم این درست بود که 40 سال من عمر خود را تلف کنم که ثابت کنم علی علیه السّلام از معاویه برتر است! ولی چه کنیم که در جامعه ی دنیا اسلام متأسّفانه این مفاهیم هنوز جا نیفتاده است. با توصیّه که از بین نمی رود. لذا اگر کسی می تواند کار علمی کند باید علم امیر المؤمنین علیه السّلام را در فضاهای علمی بلند کند. اگر

ص: 12


1- 6.- سوره ی نساء، آیه 141٫

از دست کسی کاری بر نمی آید شما به همسایه ی بالایی خود ناهار بدهید و همسایه ی شما به شما نهار بدهد. یک قدم که می شود برای امیر المؤمنین علیه السّلام بردارید. جامعه ی شیعه در روز غدیر باید با بقیّه ی روزها فرق کند.

1100 سال پیش در بغداد اعلام می کردند که روز غدیر جشن داریم و تئاتر بازی می کردند. اگر به تاریخ مراجعه کنید معلوم است. این کسانی که می آمدند «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاه»(1) را نشان دهند هر لحظه می ترسیدند که کسی بیاید سر این ها را ببرد و می بریدند. بیش از 80 بار سند داریم که در روز عاشورا و روز غدیر هزاران هزار شیعه سر بریدند! بیش از 80 موضوع، 80 تاریخ، 80 مرتبه سند تاریخی داریم نه از شیعه، از غیر شیعه که هزار تایی، 17 هزار تایی، 22 هزار تایی آمدند شیعیان را سر می بریدند. این ها می آمدند چه کار می کردند؟ شبیه خوانی جمل می کردند، شبیه خوانی صفّین می کردند. چرا؟ چون به گوش مردم برسد. مانند امروز که اثر فیلم بیشتر از سخنرانی است. عدّه ی بیشتری می بینند. در این زمینه باید کار کرد و کسی هم نمی تواند بگوید که من نمی توانم کاری کنم! واقعاً به اندازه ی یک پرس غذا یا هدیه ی یک کتاب اگر ما این کار را انجام دهیم، می توانیم. غیر از این که این کار معصوم است.

کافی نبودن شناخت جهان اسلام از شخصیّت امیر المؤمنین علیه السّلام

امّا اگر کسی بخواهد کار علمی کند وای به حال امثال من که از دوران امیر المؤمنین صلوات الله علیه و آله و سلّم 1400 سال گذشته است و جهان اسلام حیدر کرّار را نمی شناسد! این خیلی بد است. بله، عدّه ای می شناسند، عدّه ای زحمات کشیدند، من نمی خواهم زحمات بزرگان

ص: 13


1- 7.- الکافی (ط – الإسلامیه)، ج 1، ص 420٫

را منکر شوم، آن ها زحمات کشیدند و به اندازه ی خود اثر دیدند. امّا آن اتّفاقی که باید می افتاد نیفتاده است. اوائل انقلاب امام امّت راجع به معاویه راحت حرف می زد، الآن نمی تواند راجع به معاویه راحت حرف بزند. صدا و سیما هم نمی تواند راجع به معاویه راحت حرف بزند. چرا؟ چون معاویه از مقدّسات است. چه می شود که این طور می شود؟ طرف مقابل این قدر رساله ی دکتری درباره ی معاویه نوشته است که بگوید از اصحاب است، از مقدّسات است. این ناموس اسلام است و ما امروز جرأت نمی کنیم راجع به معاویه حرف بزنیم. در حالی که اگر این مسئله روشن نشود کار به مراحل بعدی نمی رسد. این برای این است که ما کار نکردیم. امثال بنده مقصّر هستیم. ما نسبت به خود، جامعه ی خود و جهان وظیفه داریم. همان طور که در قدیم این طور بود؛ این قدر حدیث نقل نکردند، حدیث غدیر نقل نکردند… گاهی ماجرای غدیر یک ماجرای واضحی برای ما است. متأسّفانه در منابع اهل سنّت به این شکل نیست که یک روز بسیار گرم، جمعیّت انبوه، آن هایی که رفتند برگردند، آن هایی که نرسیدند منتظر بمانیم که برسند، پیغمبر صلوات الله علیه و آله و سلّم سخنرانی کنند، دست امیر المؤمنین علیه السّلام را بالا می برد. عمامه ی خود را بردارند و سر امیر المؤمنین علیه السّلام بگذارند. بعد جملاتی را بفرمایند که واضح است این نزد غیر شیعه خیلی پراکنده است و متأسّفانه به دو یا سه جمله رسیده است.

عید غدیر باید مانند اربعین بین المللی و جهانی شود

می خواهم عرض کنم ما اگر می خواهیم مسئله ی غدیر جهانی شود کنار تلاش علمی ناگزیر هستیم که غدیر را مثل اربعین کنیم، وگرنه گوش دنیا به حرف های تئوریک

ص: 14

ما بدهکار نیست. چرا؟ چون ما یک ماهواره حرف می زنیم و آن ها دو هزار ماهواره علیه ما می گویند. ما یک کتاب چاپ می کنیم و آن ها پانصد کتاب علیه ما چاپ می کنند. نمی خواهم بگویم از دین بحث نشود، نه کاری ندارم. می خواهم بگویم عموم مردم، عوامی که در زمینه های دیگر متخصّص هستند یا کاسب هستند یا ریاضی را خوب خواندند یا فیزیک را خوب خواندند، بالاخره در یک رشته ای کار کردند. اگر می خواهیم پرچم امیر المؤمنین را بلند کنیم نباید یک الغدیر دوم بنویسم. چرا؟ چون تقریباً آن ها بیش از هزار برابر صفحه های علمی و دینی ما در اینترنت مطلب دارند. نمی خواهم عرض کنم بحث علمی نشود. شما وقتی می بینید که یک نفر در گوش خود پنبه کرده است و دارد می رود. اوّل باید در سر او بزنید که پشن او به شما است و دارد می رود، یک سنگی به او پرت کنید، یک تکانی به او بدهید بعد که فهمید بگویید بیا حرف بزنیم. شما همین طور حرف بزنید بگویید حدیث غدیر، می گوید برای خلیفه ی اوّل ده روایت داریم. بله، اگر من هم وارد بحث شوم إن شاءالله از نظر علمی او را شکست می دهم، ولی مخاطب آن چند نفر است؟ خیلی کم است. امّا اگر مسئله ی غدیر به جشن های خودجوش شبیه اربعین تبدیل شود خیلی هم این را بزرگ نبینید. شما امسال از همین اُزگل شروع کنید مطمئن باشید که در تهران اثر آن را می بینید. اگر کار به جایی برسد که روز عید غدیر مانند روز عاشورا ولوله شود و به جشن بروید، آن وقت دنیا می گوید شما چه کار می کنید؟ ما می گوییم حرف داریم،

ص: 15

بیایید حرف بزنیم.

امروز مشکل ما این است که در مجامع علمی گوش شنوایی نیست که بخواهد برهان را بشنود. چرا؟ چون مسئله ی غدیر در بین مسائل گم شده است. برای شیعیان اهمیّتی ندارد. نگویید اهمیّت دارد، خداوکیلی آن طور که خانه های خود را برای اوّل فروردین تمیز می کنیم برای غدیر هم این کار را می کنیم؟! حواس ما به خرید است. میزان مصرف و الگوی خرید در اواخر اسفند و اوایل فروردین عوض می شود، امّا برای غدیر نمی شود. چرا؟ چون هم من بلد نبودم تبلیغ کنم و هم شما بلد نبودید.

غدیر حقیقت فراموش شده

ممکن است تعداد معدودی انجام دهند، ولی غدیر فراموش شده است. مسئله ای که فراموش شده است، ائمّه علیهم الصّلاهو السّلام درست تشخیص دادند که شعائر را علم کردند. حالا من یک سخنرانی هم بکنم که باید بحث علمی هم مطرح کنم. مخاطب آن چند نفر جامعه است. خیلی از این افرادی که مخاطب هستند به یک نحوی این مطلب را شنیدند. اگر به آن دقّت علمی هم نشنیده باشند -مثلاً فرض کنید من خیلی دقیق مطرح کردم- با 40 درصد دقّت کمتر آن را شنیدند. امّا عدّه ای از جامعه هستند که کلّاً از موضوع پرت هستند یا کسی حواس آن ها را جمع نکردند. این غرب فلان فلان شده چطور توانست در کشور شیعی ما ولنتاین را علم کند. امروز من برای این که به مسائل اجتماعی اسلام علاقه دارم روی این موضوعات کار می کنم. پیش دوستانی که کار لوازم التّحریر می کنند یا پیش عروسک فروش ها می روم و می پرسم بهترین روز کاری شما چه زمانی است؟ اگر سه تا را بشمارد یکی آن حادثه است که مثلاً

ص: 16

دختر و پسر در اروپا با هم دوست می شود یک روز به هم هدیه می دهند. این جا هم این از این کارها می کنند. او از آن سر دنیا برای ما درست کرده است. شما اگر باور ندارید بروید بازار را ببینید. متأسّف هستم که این مثال را می زنم ولی بازار یک هفته قبل از ولنتاین همه در تکاپو هستند که جنس جور کنند، چون مشتری دارند.

در غدیر امام رضا علیه السّلام می فرمایند هدیه دهید قریب به این مضمون است که بهشت را تضمین می کنم. امام رضا باید برای ما چه کار می کرد؟ ولی برای ما چه! اصلاً هدیه کجا بود. اصلاً حواس ما هم پرت شده است. این نشان می دهد که ما هم غدیر را فراموش کردیم. اوّل ما فراموش کردیم که بعد دیگران هم فراموش کردند. ما گم شدیم که دیگران راه را گم کردند. عَلَم بلند نشد!

عید سعید غدیر عید الله الاکبر است

یک زمانی در بغداد شیخ مفید می دانست. شیخ مفید در شرایطی زندگی می کرد که اسم شیعه می آمد شیعه را پوست می کندند. فقط در سال 362، 17 هزار شیعه را سر بریدند! به یاد دارم که این طور نقل کردند می آیند به شیخ می گویند که آقا ما مثل تعزیه، تئاتر ماجرای غدیر را درست کنیم ما را می کشند. گفت بکشند. مردم نشنیدند. قدیمی ها دیدند یک وقتی کسی می آمد به خود زنجیر می بست، حالا هم مردم ندیدند بگذارید یک جایی جمع شوند تا ببینند چه خبر است. شیرینی پخش کنید و بیایند ببینید یک نفر دست یک نفر را بلند کرده است و می گوید: «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلَاه»(1)؛ در این اسلام یک حکومتی است. غدیر فراموش شده است

ص: 17


1- 8.- الکافی (ط – الإسلامیه)، ج 1، ص 420٫

که امروز آل سعود نماد حکومت اسلامی است. داعش خلافت اسلامی درست کرده است. بحث های تئوریک فراوان است، اگر می خواستم امروز برای شما مثلاً 70 سند از غدیر و این که چه کسانی گفتند متواتر است و چه کسانی نگفتند، خدا شاهد است که این ها را حفظ هستم، اگر بخواهید بیان می کنم. از جدیدها مثلاً وادعی در تحفه المجیب می گوید: «لا مَجالَ فی تَضعیفِ لِکِثرَهِ طُرُقِه» در غدیر شکّی نیست. چه فایده دارد، یک کتاب در یک گوشه دارد خاک می خورد. طلبه ها اگر بدانند که مثلاً می دانند به چه درد می خورد. غدیر برای طلبه ها نیست، غدیر برای مسجدی ها نیست. غدیر راهبرد رسول خدا برای هدایت جامعه است. غدیر باید باشد که داعش پرچم خلافت اسلامی بلند نکند. چه کار کنیم؟ جشن روز غدیر باید عید الله الاکبر باشد. سنّی ها هیچ، آیا خود ما به رسول خدا ایمان داریم؟ داریم. در شهر ما غدیر عید الله الاکبر است؟ بهترین روش برای ابلاغ و تبلیغ غدیر این است که عملاً تبدیل به روزی شود که… شما اربعین را ببینید. در اربعین اگر مردم را کتک هم بزنند و جریمه هم کنند حالا که راه افتاده است مردم می روند. غدیر باید این طور شود. از شش ماه پیش باید پول های خود را جمع می کردیم. بنده سعی کردم هر جا قبل از ماه رمضان سخنرانی می کنم بگویم پول های خود را برای غدیر جمع کنید.

تبلیغ غدیر و رساندن پیام آن مهمترین وظیفه ی مسلمانان

امیر المؤمنین صلوات الله علیه و آله و سلّم کسی نیست که به ما بدهکار باشد و این را هم بگویم امیر المؤمنین علیه السّلام که به ما نیاز ندارد. کلمه الله است. اگر کسی می خواهد به

ص: 18

امام زمان علیه السّلام کمک کند زیر ساخت آن این است که به غدیر کمک کرده باشد تا مردم بفهمند که آل سعود نیست که حاکمیّت جهان اسلام است، بلکه مهدی فاطمه صلوات الله علیه باید بیاید. این چه زمانی جا می افتد؟ هیچ وقت جا نمی افتد الّا این که ما روز غدیر واقعاً تبلیغ کنیم. از خودمان شروع کنیم. هیچی هم نداریم یک ساختمان هماهنگ کنند و غذا درست کنند و همه ی اهل ساختمان با هم بخورند. می توانیم به اندازه ی هر یک از اعضای خانواده ی خود یک غذا بیرون بدهیم. واقعاً ما به اندازه ی یک خانواده ی چهار نفر نمی توانیم چهار غذا بدهیم؟ چند نفر آدم در تهران داریم؛ از این چند میلیون صد هزار نفر چهار تا غذا بدهند چهارصد هزار غذا می شود! فضای شهر تغییر می کند. بعد فرصت فراهم می شود که در غدیر چه خبر است؟ آن وقت بیاییم حرف بزنیم که استراتژی رسول الله چه بود؟ وگرنه چه لزومی داشت که امام هادی صلوات الله علیه و آله و سلّم 200 سال بعد از واقعه ی غدیر بیایند بفرمایند که زیارت غدیریّه است، این را بخوانید. مسئله ی غدیر هویّتِ حقیقت اسلام است، اسلام نابود می شود.

سنّت های فراموش شده در غدیر را احیاء کنیم

دو تا نکته از امام هادی عرض می کنم. یک خاطره عرض کنم. یک بنده ی خدایی در یکی از محلّه های اصفهان یک کاری کرد که اگر کار برای خدا باشد می گیرد. یک شخصی در اصفهان بود که خیلی خیّر بود. می خواست غدیر را علم کند ولی پول نداشت. می رود پول های خود را جمع می کند، فرش خود را می فروشد و 22 تا اجاق گاز و 22 تا دیگ می خرد. حالا نمی دانم چرا

ص: 19

22 تا، شاید پول او همین مقدار بود. این ها را با زنجیر گوشه ی کوچه به دیوار می بندد. مردم می گویند چه خبر است؟ می گویند در غدیر می خواهیم خرج دهیم. هیچ چیزی هم نداشت. خود او قسم می خورد که والله نمک هم نداشتم که در آب بریزم! بدانیم که اگر ما کمک کنیم که سنّتی برپا شود ما تا قیامت شریک هستیم. اگر با نیّت اخلاص خیر ایستگاه صلواتی زدید که صدای آن به عالم رسید، هر جایی بعد از شما هر کاری کنند شما شریک هستید حتّی 200 سال بعد از مرگ شما باشد. این شخص می آید این دیگ را می گذارد و می رود. مردم می گویند حاجی در خرج ما هم کمک کنیم. می گوید بله، سر ما شلوغ است. قسم می خورند که امسال 180 دیگ در آن محل خرجی دادند. یعنی 22 تا که پر شد هیچ، 180 تا شد! غذا مهم نیست، هر کسی هر کاری که می تواند انجام دهد. باید سنّت شود. غدیر سنّت است، سنّت فراموش شده است. ما که فکر می کنیم عاشق امیر المؤمنین علیه السّلام هستیم، نوکر امیر المؤمنین علیه السّلام هستیم. اگر به ما بگویند سگ درگاه امیر المؤمنین علیه السّلام هستیم و ما هم افتخار می کنیم، ببینیم یک قدم می توانیم برای حضرت برداریم. حالا هر کسی هر کاری می تواند بکند. کسی توانست اطعام فکری کند، نتوانست اطعام خوراکی کند. همه را سفارش کردند. هدیه دهد، یک گل بدهد. ولی باید فرق کند.

شکوه و عظمت امام هادی علیه السّلام در دل مردم

امام هادی صلوات الله علیه و آله و سلّم در دورانی به امامت رسید که مقامات ملکوتی ائمّه برای همه روشن شده بود. لذا قلات زیاد شده بودند

ص: 20

چون ارتباط با امام سخت بود. ارتباط با امام که سخت باشد مردم هم می دانند که امام ولیّ مطلق خدا است و سلطان عالمین است، هر کاری بخواهد به امر الله می کند. مردم دوست دارند با امام ارتباط بگیرند، یک عدّه هم گفتند که ما باب امام هستیم. حالا این بحث مفصّلی است و نمی خواهم وارد شوم. گاهی پیش می آمد مردم از عظمت امام هادی و هیبت امام هادی علیه السّلام 50 نفر، 50 نفر جلوی امام به سجده می افتادند.. در روایات است که هیبت امام هادی علیه السّلام خیلی پیچیده است. یک نقل است که یک وقتی متوکّل ملعون می خواست به امام جسارت کند، 50 نفر از این سیاه هایی که خوب هم تربیت نشده بودند یا کافر بودند، یا آن ها را در جنگ گرفته بودند و وحشی بودند گفتند بیایید یک جا بروید یک نفر رد می شود، اگر او را بکشید شما را آزاد می کنیم. این ها انگیزه داشتند. تا امام هادی سلام الله علیه وارد شدند این ها به سجده افتادند. در صورتی که اگر می زدند و می کشتند آزاد می شدند!

هر چه این ها با شلّاق زدند این ها سر بلند نکردند تا حضرت عبور کردند. این جا چند نقل است. یکی این که وقتی به این ها گفتند چه اتّفاقی افتاده بود؟ اگر او را می کشتید آزاد می شدید! گفتند ما گاهی خواب می دیدیم که یک وجود ملکوتی گاهی ما را به سمت مکارم دعوت می کرد. آن چهره شبیه این چهره بود. چیزهای دیگر هم می گفتند.

ویژگی های اخلاقی و سیره ی عملی امام هادی علیه السّلام

امام هادی علیه السّلام در شرایطی بود که حدّاقل شیعیان نسبت به ایشان خیلی احترام قائل بودند. ولی امام هادی صلوات الله علیه این طور

ص: 21

نبود که بگوید حالا که من در اوج مقام امامت هستم کارهای باکلاس انجام می دهم. تاریخ را ملاحظه کنید شیعیان که می خواستند با امام ارتباط بگیرند. نماینده فلان شهر بود که به سامرا می آمد تا امام را یک طوری ببیند و ارتباط بگیرد و سؤال های مردم و استفتائات مردم را بپرسد و برود جواب بدهد یا وجوهات را تقدیم کند. این هایی که به سامرا می آمدند مجرّد می آمدند. گاهی چند ماه معطّل می شود تا یک راهی پیدا کنند که با امام ارتباط بگیرند. تا امام را می دیدند به امام می گفتند که یابن رسول الله ما از زن و بچّه دور هستیم. یک مورد سراغ ندارید برای ما که چند ماه این جا هستیم و امام آدم معرّفی می کرد. حالا امامی که آن مقامات ملکوتی را دارد.

حتّی از امام هادی صلوات الله علیه و آله و سلّم نامه داریم که به یکی از شیعیان نوشته است فلانی، فلان زنی که فکر کردی با او عقد موقّت بخوانی آمده تا خطّ و ربط شیعه را بشناسد، عفیفه نیست. فلان زن در فلان محلّه عفیفه است. یعنی ما بیاییم با اهل بیت عهد کنیم که خود آن ها باشیم. آن مقام ملکوتی برای این که شیعه به گناه نیفتد همه کار می کند. آن مقام ملکوتی می دید شیعیان وقتی به سامرا می آیند پول ندارند پیش طبیب بروند، بیمار می شوند. روایات طبّی امام هادی علیه السّلام از خیلی از ائمّه ی ما بیشتر است که روایات پیشگیری می فرمودند. یعنی شما حساب کنید امامی که هدایت عالم دست او است و این جایگاه شناخته شده است. زمان سیّد الشّهداء علیه الصّلاه و السّلام، زمان امام

ص: 22

حسن علیه السّلام، زمان امام سجّاد علیه السّلام این جایگاه شناخته شده نبود. مردم فکر نمی کردند که امام حسن علیه السّلام چنین مقام عند الله دارد، امّا این جا می دانستند. ولی امام هم نمی گوید حالا که مردم می دانند من چه مقاماتی دارم پس من فقط در ملکوتیات صحبت دارم نه! می فرمود فلان غذا را بخورید برای دل درد خوب است. ما هم با کارهایی که از دست ما بر می آید بیاییم خود را خرج ائمّه کنیم. امید داریم که امام هادی نظر کند تا إن شاءالله ما یک قدم در راه اعتلای غدیر برداریم.

ص: 23

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109