هم قدم با زائرین اربعین مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

تهیه و تنظیم : محمد صادق مطهری فرد

ص: 2

ص: 3

بسم الله الرحمن الرحیم

ص: 4

10. نماز در سفر، بدون گرفتن ویزا ... 22

11. لزوم رعایت قوانین و مقررات سایر کشورهای اسلامی ... 22

12. استفاده از پاسپورت دیگران ... 22

13. رجوع به مرجع دیگر در حکم سفر غیر قانونی ... 23

14. خرید ارز غیر قانونی ... 23

هزینه سفر زائران ... 23

15. زیارت با وام ... 23

16. زیارت با قرض ... 24

17. زیارت با وجود بدهکاری ... 24

پیاده روی ... 24

18. پیاده رفتن به کربلا ... 24

19. پیاده روی نمادین اربعین ... 24

20. شرکت زنان در پیاده روی اربعین ... 25

21. رعایت مسائل بهداشتی ... 25

22. حضور افراد بیمار ... 25

موکب ها ... 26

23. برپایی موکب های ایرانی با وجود پذیرایی گسنرده عراقی ها ... 26

24. اصرار زائران به حضور در مواکب ایرانی ... 26

25. گرفتن جا در موکب ها ... 27

ص: 6

26. جابه جا کردن وسایل مسافران ... 27

27. وسایل رها شده در ورودی مشاهد مشرفه و موکب ها ... 27

28. استفاده از موقوفه خاص در موکب ها ... 28

احکام زیارت ... 28

29. بوسیدن ضریح و آستان مقدس امام حسین علیه السلام ... 28

30. سجده در مقابل قبر امام حسین علیه السلام ... 28

31. تکرار زیارت معصومین علیهم السلام ... 29

32. حائر حسینی ... 29

33. ایجاد سر و صدا در حرم ها ... 29

34. زیارت نیابتی با قرعه کشی ... 30

35. رفتن به زیارت با وجود خوف جانی و مالی ... 30

36. صلوات با صدای بلند ... 30

37. تماس بدن با نامحرم به دلیل ازدحام ... 31

38. استفاده از پاسپورت دیگران ... 31

طهارت و نجاست ... 31

39. نجس کردن حرم ائمه علیهم السلام ... 31

40. آبله و تاول کف پای زائران ... 32

41. زخم کف پای زائران ... 32

وضو و غسل زائران ... 32

42. غسل اربعین و کفایت آن از وضو ... 32

ص: 7

43. خواندن نماز واجب با وضوی زیارت ... 33

44. وضو با آب معدنی نذر شده ... 33

45. وضو با آب آب سردکن ... 33

46. غسل برای ورود به حرم ائمه علیهم السلام ... 34

حکم حائض و مستحاضه و جنب در حرم ... 34

47. ورود جنب و حائض به حرم و توقف در آن ... 34

48. توقف جنب و حائض در مسجد ... 34

49. توقف سهوی جنب یا حائض در حرم ائمه معصوم علیهم السلام ... 35

50. وظیفه فردی که در مسجد محتلم شده ... 35

51. توقف زن نفساء در حرم امامان معصوم علیهم السلام ... 35

52. توقف زن مستحاضه در مسجد و حرم ائمه علیهم السلام ... 36

53. زیارت امامزادگان برای زن حائض ... 36

54. زیارت امامزادگان برای جنب ... 36

55. وظیفه شخص در صورت نبود آب برای غسل واجب ... 36

نماز زائران ... 37

56. نماز زائران اربعین ... 37

57. نماز زائران در حرم ها و مسجد کوفه ... 37

58. نماز افرادی که حداقل یک ماه کامل در عراق اقامت دارند ... 38

59. نماز افرادی که ده روز در عراق اقامت دارند ... 39

60. بیدار کردن همراهان برای اقامه نماز... 39

ص: 8

61. نیت نماز مسافر ... 39

62. ایستادن مسافر در صف اول جماعت ... 40

63. اقتدای مسافر به حاضر ... 40

64. تعطیل کردن زیارت و عزاداری برای اقامه نماز جماعت ...41

65. اتصال در نماز جماعتی که برخی از مأمومین مسافرند ... 41

66. قرار گرفتن قسمتی از صف مردان پشت صف زنان ... 42

67. اولویت نماز در مراسم پیاده روی ... 42

68. نماز کسی که از غیر قانونی بودن سفر بدون ویزا اطلاع ندارد ... 43

روزه در سفر زیارتی ... 43

69. روزه گرفتن در روز اربعین ... 43

70. نذر روزه روز اربعین ... 43

71. نحوه مصرف نذر برای حرم یا امام علیه السلام ... 44

72. نذر صحیح برای عزاداری ... 44

73. تغییر نذر ... 45

74. ناتوانی در عمل به نذر ... 45

75. نذرهای سنگین ... 45

76. نذر برای دیگران ... 46

77. فراموشی نذر ... 46

ص: 9

78. نذر زن بدون اجازه شوهر... 46

79. نذر شمع ... 47

80. شک در محل مصرف نذر... 47

81. استفاده از نذورات موکب ها برای فرستادن خدمه به زیارت ... 47

82. سپرده گذاری باقی مانده نذورات مردمی ... 48

83. مصرف باقی مانده نذورات اربعین .... 48

84. مصرف باقی مانده هدایای اربعین ... 49

85. نذر برای موکبی که بعدا منحل شد ... 49

اموال حرم ... 49

86. خارج کردن مهر یا قرآن از حرم ائمه معصوم علیهم السلام ... 49

87. گرو نگه داشتن اموال حرم ائمه معصوم علیهم السلام برای گرفتن حاجت ... 50

88. وظیفه افرادی که مهر یا تسبیح را از اماکن موقوفه خارج کرده اند ... 50

اموال گم شده ... 51

89. استفاده از کفشی که جای کفش برده شده جامانده است ... 51

90. اشیای گم شده بدون نشانه ... 51

91. اشیای گم شده با نشانه ... 52

متفرقه ... 52

92. اسراف در مراسم اربعین ... 52

ص: 10

93. تکلیف مدیر کاروان درباره زیارت قبل از اربعین به دلیل ازدحام ... 53

94. توهین پلیس به زائران ... 53

95. بیمه زائران اربعین .... 54

96. پوشیدن لباس سیاه تا اربعین ... 54

97. اجرای سرود با آهنگ غیر لهوی در حیاط حرم ... 55

98. برداشتن اجناس از مغازه ها در مسیر پیاده روی ... 55

99. استفاده از وسایل نقلیه کرایه ای ... 55

100. کار در روز اربعین ... 56

101. اسباب کشی در ایام اربعین ... 56

102. صحت اعمال در صورت ترک واجبات ... 56

103. بستن نخ به اماکن متبرکه... 56

104. قمه زنی ... 57

105. وهن مذهب ... 75

توصیه ها ... 58

106. اصرار برای رساندن دست به ضریح ... 58

107. گرانی در ایام زیارت اربعین ... 58

108. ویژگی های مجالس عزاداری ... 58

109. توصیه معظم له به عزاداران ... 59

110. توصیه به مداحان ... 62

ص: 11

بیانیه های اربعین ... 63

111. خطاب به مردم عراق ... 63

112. در آستانه اربعین .... 64

بخش دوم: چهل حدیث در مورد امام حسین علیه السلام

از منابع شیعه و اهل سنت / 67

فضایل زیارت امام حسین علیه السلام در منابع شیعه ... 69

1. زائر اهل بیت علیهم السلام زائر خداست ... 69

2. وفا کردن به عهد با زیارت قبور ائمه علیهم السلام ... 69

3. زائر اهل بیت علیهم السلام، زائر پیامبر صلی الله علیه واله ... 70

4. زیارتی بهتر از حج ... 70

5. اگر مردم می دانستند ... 72

6. برکت در روزی و طول عمر ... 72

7. زیارتی برابر با هزار حج و عمره مقبول ... 73

8. مصافحه با صد و بیست هزار پیامبر ... 73

9. آمرزش به برکت زیارت قبر امام حسین علیه السلام ... 74

10. شروع مغفرت الهی با اولین گام های زائر ... 74

11. انجام صله رسول الله صلی الله علیه واله ... 75

12. دعای پیامبر و اهل بیت علیهم السلام نثار زائر قبر امام حسین علیه السلام .. 76

13. فریضه بودن زیارت قبر آن حضرت علیه السلام ..............77

14. ثواب زیارت با معرفت ... 77

ص: 12

15. زیارتی برتر از بیست عمره و حج ... 78

16. ضمانت امیرالمؤمنین علیه السلام برای برآورده شدن حوائج ... 78

17. زائر قبر آن حضرت زیر پرچمش به بهشت می رود ... 79

18. زائر قبر امام حسین علیه السلام بندۂ گرامی خدا ... 79

19. مباهات خداوند به زائران قبر امام حسین علیه السلام ... 80

20. نجات از فزع اکبر... 82

21. برترین اعمال ... 82

22. اثر خسارت بار ترک زیارت آن حضرت ... 83

23. نقصان ایمان تارک زیارت قبر امام حسین علیه السلام ... 84

24. اشتیاق ملکوتیان به زیارت قبر امام حسین علیه السلام ... 84

25. باغی از باغ های بهشت ... 85

26. هفتاد هزار فرشته دعاگوی زائران ... 86

27. زیارتی برای محرومان از فیض زیارت از نزدیک ... 87

28. زیارت از دور و نزدیک ... 78

29. کیفیت زیارت از راه دور... 88

30. هر قدم هزار ثواب ... 89

تذکر لازم: ... 90

فضایل امام حسین علیه السلام در منابع اهل سنت ...91

1. جوانمردی امام حسین علیه السلام در بیان ابن صباغ ... 91

2. خبر شهادت امام حسین علیه السلام به پیامبر توسط جبرئیل ... 91

3. توصیف شجاعت امام حسین علیه السلام در بیان محمود عقاد .... 92

ص: 13

4. خبر شهادت امام حسین علیه السلام توسط رسول الله صلی الله علیه واله ... 93

5. ذکر شهادت آن حضرت سیصد سال قبل از بعثت ... 93

6. آسمان بعد از شهادت امام حسین علیه السلام ... 94

7. گرفتن خورشید بعد از شهادت امام حسین علیه السلام ... 94

8. گریه و عزاداری امامان شیعه علیهم السلام ... 95

9. اقامه عزا برای امام حسین علیه السلام در سال 352 قمری ... 95

10. اشک علی علیه السلام در مسیر جنگ صفین ... 96

بخش سوم: زیارت اربعین / 97 آداب زیارت ... 99

اموری که باید از آنها پرهیز کرد ... 104

زیارت اربعین (بیستم صفر) ... 106

فهرست منابع ... 109

ص: 14

ص: 16

با این تفاسیر، جایگاه والای فقه و احکام شرعی در زندگی انسانها غیر قابل انکار است؛ که در این بین می توان به مراسم راهپیمایی اربعین حسینی و اعمال زائرین در آن گردهمایی عظیم اشاره کرد؛ پدیده ای شگرف که باید در ترازوی فقه قرار گیرد تا شاخصه های کمی و کمی آن اجتماع بزر تبیین شود .

مجموعه حاضر، نظرات فقیه عالی قدر جهان تشیع، حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی) در مورد مسائل مبتلابه مربوط به اربعین است.

در پایان از زحمات همکاران محترم، جناب آقایان حجج اسلام: علیرضا زارع، محمد حسین رضایی و جابر فاضلی که در تدوین این کتاب مساعدت کردند، تشکر و قدردانی می نمایم.

تقدیم به ساحت دردانه ابی عبدالله، فاطمه الصغیره

محمد صادق مطهری فرد

12 صفر 1440ق

30 مهر 1397ش

ص: 18

در بقاء اسلام داشت. به علاوه، مصائب آن حضرت، با مصائب هیچ یک از معصومین علیهم السلام قابل مقایسه نیست.

پاسخ: در صورتی که حق شوهر و رضایت پدر با هم تعارض کنند رعایت حق شوهر مقدم است.

پاسخ: روایت خاصی نداریم، ولی به عنوان یک حرکت نمادین مانعی ندارد، به ویژه اگر موجب تعظیم شعائر اسلامی (بزرگداشت ارزش های اسلامی شود.

پاسخ: سفر آنها خالی از اشکال نیست و چنانچه نیت آنها زیارت اربعین بوده و به دلیل بیماری نتوانند بروند، ثواب زیارت برای آنها نوشته می شود.

پاسخ: در صورتی که از آنها صرف نظر کرده باشند استفاده از آنها مانعی ندارد و اگر در مسیر ورودی قرار دارند می توانند از آن مکان استفاده کنند.

پاسخ: سجده کردن برای غیر خداوند متعال حرام است و بعضی از مردم عوام که در مقابل قبر امامان علیهم السلام پیشانی را بر زمین می گذارند اگر به قصد سجده برای امام علیه السلام باشد، حرام است، ولی اگر برای شکر خدا باشد اشکالی ندارد، اما اگر در نظر بینندگان چنین نشان دهد که سجده برای امام علیه السلام است یا بهانه به دست دشمنان دهد اشکال دارد.

و یا سر دادن شعارهای دیگر که موجب به هم خوردن توجه و حال حضور زائران می شود، چه حکمی دارد؟

پاسخ: شایسته است زوار محترم، حال سایر زائران را رعایت کنند.

اینکه خانم هایی در حرم اهل بیت علیهم السلام صلوات می فرستند و نامحرم صدای آنها را می شنود، چه حکمی دارد؟

پاسخ: در فرض سؤال، بهتر است در چنین اماکنی، صلوات با صدای بلند ترک شود.

پاسخ: احتیاط واجب در حرمت نجس کردن و وجوب فوریت تطهیر حرم ائمه علیهم السلام است.

پاسخ: می توان به نیت زیارت امام حسین علیه السلام غسل کرد و کفایت از وضو نیز می کند.

46. غسل برای ورود به حرم ائمه علیهم السلام

سؤال: انجام غسل برای ورود به حرم ائمه معصوم علیهم السلام، چه حکمی دارد؟

پاسخ: در فرض سؤال، می تواند به قصد ثواب غسل کند.

و یا فردی جنب گردد و آب مناسب برای غسل نداشته باشد، تکلیف چیست؟

پاسخ: در فرض سؤال، در صورت تنگی وقت، تیمم بدل از غسل کند.

پاسخ: در چند محل مسافر مخیر است که نماز را تمام بخواند یا شکسته، از جمله:

- «مسجد کوفه» که حکم در تمام مسجد جاری است و تفاوتی میان بخش قدیم و قسمت توسعه یافته امروز نیست.

- «حرم حضرت سید الشهدا علیه السلام» که منظور زیر گنبد و رواق هاست (فقط رواق های قدیم و ساختمان های قدیم، و رواق جدید و حیاط و صحن را شامل نمی شود).

ماه و بیشتر، حداقل سه روز در هفته (یا 12 روز در ماه) رفت و آمد کند. 4.در مدت حداقل دو ماه و کمتر از دو سال، حداقل سه روز در هفته در جایی بماند.

مسافر برای خواندن نماز ظهر یا عصر یا عشا به نماز می ایستد و تکبیر می گوید و به قصد قربت، نماز را دو رکعتی می خواند، صحیح است؛ ولی اگر بخواهد نیت را به زبان آورد، می تواند بگوید: «نماز ظهر به جا می آورم، قربه الی الله» یا «دو رکعت نماز ظهر به جا می آورم، قربه الی الله» یا «نماز ظهر شکسته به جا می آورم، قربه الی الله».

اینجا کمتر بودن ثواب است، وگرنه نماز جماعت در هر صورت ثواب دارد.

خودبه خود فرادا می شود و آیا اتصال مجدد بعد از اقتدای آنها پیش از رکوع رکعت سوم برقرار نمی گردد؟

پاسخ: جماعت کسانی که اتصال آنها قطع شده، خودبه خود تبدیل به فرادا می شود و به صورت فرادا صحیح است و اتصال بعدی فایده ای ندارد.

و برگشت آنها، از نذورات مردمی، که برای مراسم اربعین حسینی اهدا می شود استفاده کرد؟

پاسخ: اشکالی ندارد.

بفروشید و پول آن را در مجالس صرف کنید.

پاسخ: اگر نشانه ای ندارد که با آن صاحبش معلوم شود احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش آن را صدقه دهد و اگر خود او مستحق است می تواند بردارد و اگر مال مهمی باشد احتیاط آن است که از حاکم شرع اجازه بگیرد.

پرس غذا را از یک موکب یا موکب های مختلف دریافت می کنند، و معمولا قسمت عمده این غذاها دور ریخته می شود. این کار چه حکمی دارد؟

پاسخ: هرگونه اسراف در این سفر، مانند مواقع دیگر، از نظر شرعی حرام است.

پاسخ: زائران حضرت سید الشهدا علیه السلام محترم اند و باید احترام آنها را حفظ کرد، ولی خود زائران نیز باید احترام خود را حفظ کرده و بدون ویزا نروند.

این قیام خونین تشریح کنند، سپس به سوگواری بپردازند، و عزاداری ها باید به همان شکل سنتی و خالی از پیرایه و با خلوص نیت انجام شود.

ولی عزاداران محترم (خطبا و مداحان و آحاد مردم سوگوار) باید از سه کار پرهیز کنند:

الف) کلمات غلوآمیز که ائمه هدی علیهم السلام یا بزرگان شهدا را هم ردیف خداوند قرار می دهد. ب) اعمالی که سبب وهن مذهب در نظر دوست و دشمن می شود. ج) رسانیدن آسیب جدی به بدن.

و سزاوار است مداحان عزیز مانند خطبای محترم، دوره آموزشی داشته باشند و از روش های سنتی پیروی کنند.

این مراسم در طول تاریخ، حافظ مذهب ما بوده است. پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و پیروزی حزب الله در جنوب لبنان و موفقیت بزر شیعیان عراق، همه در سایه آن صورت گرفت و اگر این عاشوراها و عزاداری ها نبود امروز ایران، عراق ولبنان رنگ دیگری داشتند.

جاذبه این مراسم به قدری است که هر سال، جمعیت چندین میلیونی زائران حسینی در اربعین در تاریخ کربلا ثبت می شود.

اینجانب هنگامی که صحنه تکان دهنده حرکت زوار را دیدم که با پای برهنه و همراه کودکان خردسال و شیرخوار به سوی آن مقصد عاشقان در حرکت اند، آرزو کردم که ای کاش من نیز در میان آنها بودم.

به همین دلیل دشمنان می کوشند آن را تضعیف یا کم رنگ کنند یا با خرافات بیامیزند و از عظمت آن بکاهند، که در این راستا لازم میدانم همه عزیزان را به نکات زیر توجه دهم:

1. ما در زمانی زندگی می کنیم که بیش از هر زمان دیگر، به وحدت و آرامش نیاز داریم. کشورهای اروپایی دست به دست هم داده اند که به ساحت قدس پیامبر اسلام صلی الله علیه واله اهانت کنند. اسرائیل پیوسته مسلمانان فلسطین را به خاک و خون می کشد و با کمک آمریکا، برای نابودی حزب الله در لبنان نقشه طرح می کند.

در عراق، همه روزه برادران و خواهران ما به دست وهابیان

ص: 60

متعصب شهید می شوند و ابرقدرتها برضد کشور ما، تنها حکومت اسلامی شیعه در جهان، شب و روز توطئه می کنند.

کدام عقلی اجازه می دهد که در چنین شرایطی به شایعات دامن بزنیم و اختلاف تازه ای بیفکنیم و آب به آسیاب دشمن بریزیم و از مقابله با آن خطرات عظیم دور بمانیم؟

2. البته به کوری چشم دشمنان، مراسم عزاداری باید با شور و شکوه هرچه تمام تر و در اوج عظمت و هر سال بهتر از سابق برگزار شود و هر کاری که عظمت این مراسم را مخدوش می کند محکوم گردد. محال است کسی شیعه باشد و خواهان عظمت این مراسم نباشد.

اما نحوه عزاداری ها، باید به همان صورت سنتی و براساس دستورات ائمه هدی علیهم السلام با راهنمایی علمای محترم بلاد صورت گیرد و پرچم های حسینی همه جا در اهتزاز باشد. دسته جات سینه زنی و زنجیر زنی با نظم و شکوه، در هر کوی و برزن به راه افتد، ولی مراقب باشند افراد ناآگاه تعبیرات کفرآمیز و آمیخته با غلو بر زبان جاری نکنند و عزاداران آسیب جدی به بدن خود نرسانند و کاری که در نظر عموم مردم موجب وهن مذهب است انجام ندهند تا بهانه به دست دشمن نیفتد و بدخواهان مایوس شوند.

3. سزاوار است خطبای محترم در خطابه های خود و مداحان عزیز در اشعار حماسی و شورانگیز خویش، برای وحدت صفوف بکوشند و اهداف سید مظلومان و سالار شهیدان را که «دادن آگاهی

ص: 61

به مردم و نشر احکام قرآن، کسب عزت، شرف، آزادی، امربه معروف ومبارزه با ظلم و فساد» است، روشن سازند، و چه خوب است که این اهداف با شواهد تاریخی در کتب درسی مدارس و دانشگاه ها ثبت شود و جوانان عزیز، مصداق زنده «عارفا بحقه» گردند.

4. اینجانب به سهم خود از تمام کسانی که در این دو ماه عزیز دسته جات و مجالس حسینی را با روش های مختلف گرم نگاه می دارند و در این راه زحمت ها می کشند تشکر می کنم و سربلندی ملت عزیزمان را در سایه لطف خداوند و زیر لوای پرافتخار سالار شهیدان و توجهات و عنایات حضرت ولی عصر - ارواحنا فداه - از خداوند متعال خواهانم و از همه می خواهم که مراقب باشند کاری انجام نشود که عظمت مراسم عزاداری بسیار باشکوه امسال، با دامن زدن به اختلافات، تلخ گردد و دشمنان ما شاد شوند.

بزرگواران می شود و موجب وهن مذهب در نظر دیگران می گردد و یا به بدن آسیب می رساند پرهیز شود. همچنین تعبیراتی که در عرف، توهین آمیز است، مانند نسبت دادن سگ به خود، با صدای حیوانات درآوردن، هیچ کدام مناسب مجالس عزاداری نیست. باید به همه نصیحت کنند که از این امور، که باعث وهن این مراسم بزر می شود و موجب ناراحتی حضرت بقیه الله - عجل الله تعالی فرجه الشریف - می گردد، پرهیز کنند.

عراق بعد از ده ها سال حکومت جبار و بی رحم بعثیان، آزادی خود را بازیافت.

ضمن تبریک این آزادی امیدواریم به هوش باشند تا اجانب و بیگانگان یا عوامل آنها بر جای جباران سابق ننشیند، و حکومتی آزاد و مستقل در سایه ارزش های اسلامی و روحانیت عزیز عراق به دست فرزندان غیور این آب و خاک تشکیل شود، همان گونه که امیدواریم حوزه علمیه نجف اشرف، شوکت خود را در سایه مراجع معظم نجف و علما و فضلای آن بازیابد و همچون سابق نورافشانی کند. دعای همه ما بدرقه راه شما، و پیروزی شما را از خداوند بزر خواهانیم.

اسلام از داخل و خارج در معرض خطر است، تصریح کردند: در کدام زمان این همه شبکه ها، ماهواره ها، رسانه ها و فضاهای مجازی این گونه بر ضد اسلام فعالیت و تبلیغ می کردند؟ در حال حاضر شب و روز هزاران رسانه و سایت بر ضد اسلام تبلیغ می کنند و در چنین شرایطی باید بدانیم که ما نیز وظایفی داریم.

اسلام این ظرفیت را دارد که با تبلیغ معارفش در هر زمانی زنده باشد، اما مدافعان و مبلغانی می خواهد که بتوانند در هر زمانی اسلام را احیا کنند. امروز، اسلام - اعم از اصول و فروع دین و اخلاق - در معرض هجوم دشمنان است، در چنین شرایطی علما، فضلا و افرادی که توان تبلیغ دارند، باید در احیای دین بکوشند.

معظم له افزودند: برخی می گویند با توجه به حجم زیاد تبلیغات دشمن، تأثیر چندانی ندارد، اما ما معتقدیم تأثیر درجاتی دارد و روایات دینی تأکید می کند که اگر بدعتی ظاهر شد، بر علمای دین واجب است که علم شان را ظاهر کنند و به دفاع از دین بپردازند.

البته ما معتقدیم که امروز گوش شنوا برای شنیدن اسلام و معارف غنی آن فراوان است، بر فرض که این گونه نباشد، باید سکوت را شکست و جواب شبهات را داد.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی نسبت به بروز انحرافات در عزاداری ها هشدار دادند: برخی بدعت ها به عزاداری امام حسین علیه السلام نیز سرایت کرده است؛ برای اصلاح این وضعیت باید عزاداری ها را به همان شکل سنتی و اصیل حفظ کرد.

ص: 65

ایشان در بخش دیگری از سخنان خود، شکوه راهپیمایی اربعین حسینی زائران اباعبدالله علیه السلام را مورد توجه قرار دادند و با بی نظیر خواندن آن فرمودند: سوگواران حضرت سیدالشهدا از نجف و دیگر نقاط با پای پیاده به سمت کربلای معلی در حرکت هستند و غوغای عجیبی به پا کرده اند و باید این را حفظ کرد.

مراقب باشیم مبادا کسانی با بدعت ها و برنامه های نادرست خود این عظمت و شکوه را زیر سؤال ببرند. مراسم سوگواری امام حسین عل سرمایه بزرگی است که از آن می توان بسیار استفاده کرد؛ ما به چنین سرمایه ای افتخار می کنیم و معتقدیم که باید با تمام وجود از آن حراست و پاسداری کرد.

ص: 66

ص: 68

از حسن بن علی الوشاء روایت شده که گفت: از حضرت ابی الحسن الرضا علیه السلام شنیدم که می فرمود: همانا برای هر امامی عهدی است بر گردن دوستان وشیعیان خود، و زیارت قبور ائمه، تمام کردن وفا به عهد، و نیکو ادا کردن حق ایشان است، پس هر کس ایشان را از روی میل و رغبت در زیارت ایشان و از روی تصدیق کردن به آنچه ایشان خواستند، زیارت کند، از کسانی باشد که امامان ایشان در روز قیامت شفیعان آنان باشند. (1)

اللَّهَ سُبْحَانَهُ اتَّخَذَ کَرْبَلَاءَ حَرَماً آمِناً مُبَارَکاً قَبْلَ أَنْ یَتَّخِذَ مَکَّهَ حَرَماً قَالَ ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ قَدْ فَرَضَ اللَّهُ عَلَی النَّاسِ حِجَّ الْبَیْتِ وَ لَمْ یَذْکُرْ زِیَارَهَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ ع قَالَ وَ إِنْ کَانَ کَذَلِکَ فَإِنَّ هَذَا شَیْ ءٌ جَعَلَهُ اللَّهُ هَکَذَا أَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنَّ بَاطِنَ الْقَدَمِ أَحَقُّ بِالْمَسْحِ مِنْ ظَاهِرِ الْقَدَمِ وَ لَکِنَّ اللَّهَ فَرَضَ هَذَا عَلَی الْعِبَادِ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْإِحْرَامَ لَوْ کَانَ فِی الْحَرَمِ کَانَ أَفْضَلَ لِأَجْلِ الْحَرَمِ وَ لَکِنَّ اللَّهَ صَنَعَ ذَلِکَ فِی غَیْرِ الْحَرَمِ

از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: به خدا قسم! اگر درباره فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام با شما سخن می گفتم، بی تردید حج را رها می کردید و هیچ کدام از شما حج نمی رفت! مگر نمی دانی که خداوند سبحان قبل از اینکه مکه را حرم خود بگیرد، کربلا را حرم امن و مبارک خود گرفت؟ ابن ابی یعفور عرضه داشت: خداوند حج بیت الله را بر مردم واجب نمود در حالی که سخنی از زیارت امام حسین علیه السلام نیاورد. حضرت فرمودند: اگر چه همین طور است، چرا که این چیزی است که خداوند آن را چنین قرار داده است، اما آیا کلام امیرالمؤمنین علیه السلام را نشنیده ای که فرمود: همانا کف پا (باطن قدم) به مسح کشیدن، سزاوارتر از روی پاست، ولی خداوند مسح ظاهر پا را بر بندگان واجب نموده است! آیا نمی دانی که احرام بستن اگر در حرم بود، بهتر بود؟ اما خداوند احرام بستن را در غیر حرم مفروض نمود. (1)

ص: 71

کنید، چرا که زیارتش روزی را افزون می کند و عمر را طولانی می گرداند و بلاها و بدی ها را دفع می کند. (1)

أَلْفِ نَبِیٍّ وَ عِشْرُونَ أَلْفَ نَبِیٍّ فَلْیَزُرْ قَبْرَالْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ علیه السلام فِی النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَإِنَّ أَرْوَاحَ النَّبِیِّینَ ع تَسْتَأْذِنُ اللَّهَ فِی زِیَارَتِهِ فَیُؤْذَنُ لَهُمْ

امام صادق علیه السلام فرمودند: هرکس دوست دارد صدو بیست هزار پیامبر با او مصافحه کنند، قبر امام حسین علیه السلام را در نیمه شعبان زیارت کند، چرا که ارواح پیامبران در مورد زیارت امام حسین علیه السلام از خداوند اذن می گیرند وبه ایشان اذن داده می شود. (1)

الْحُسَیْنِ ع فَلَهُ إِذَا خَرَجَ مِنْ أَهْلِهِ بِأَوَّلِ خُطْوَهٍ مَغْفِرَهُ ذُنُوبِهِ- ثُمَّ لَمْ یَزَلْ یُقَدَّسُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ حَتَّی یَأْتِیَهُ فَإِذَا أَتَاهُ نَاجَاهُ اللَّهُ تَعَالَی فَقَالَ عَبْدِی سَلْنِی أُعْطِکَ ادْعُنِی أُجِبْکَ اطْلُبْ مِنِّی أُعْطِکَ سَلْنِی حَاجَهً أقضیها [أَقْضِهَا لَکَ قَالَ وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع وَ حَقٌّ عَلَی اللَّهِ أَنْ یُعْطِیَ مَا بَذَلَ .

بشیر بن دهان از امام صادق علیه السلام نقل می کند که فرمود: «زائر قبر حسین علیه السلام با اولین گامی که بر می دارد و از اهل بیتش جدا می شود، مغفرت گناهانش آغاز می گردد، سپس پیوسته با قدم هایی که بر می دارد پاک تر می شود تا به قبر آن حضرت برسد، هنگامی که نزد قبر مطهر آمد، خداوند سبحان می فرماید: «بنده من! از من طلب کن تا عطایت کنم، دعا کن تا به اجابت رسانم» و بر خداست که آنچه را بنده اش در این راه بذل کرده، به او برگرداند». (1)

« کسی که به زیارت قبر ابی عبدالله علیه السلام برود رسول الله صلی الله علیه واله و ما را زیارت نموده است غیبت کردن در پشت سر او حرام و گوشتش بر آتش جهنم نیز حرام می شود و در ازای هر درهمی، ده هزار درهم برایش ثواب نوشته می شود و خداوند پشتیبان او در رفع نیازها و حفظ آنچه (از مال و فرزند و عیال) بر جای گذاشته، می باشد و هر حاجتی از خدا بخواهد دیر یا زود برآورده می سازد». (1)

حضرت رسول الله صلی الله علیه واله و حضرات علی و فاطمه و ائمه علیهم السلام در حقشان دعا فرموده اند؟ (1)

خطاب به آن ها می فرماید: من ضامن حاجت های شما و دفع بلا از شما در دنیا و آخرت هستم». بعد از آن فرشتگان در اطراف آنها قرار می گیرند تا زمانی که نزد خانواده خود بازگردند. (1)

عِبَادِ اللَّهِ الْمُکْرَمِینَ وَ کَانَ تَحْتَ لِوَاءِ الْحُسَیْنِ علیه السلام حَتَّی یُدْخِلَهُمَا اللَّهُ الْجَنَّهَ جمیعا

امام صادق علیه السلام فرمودند: کسی که از روی شوق و ذوق به زیارت قبر حضرت حسین بن علی علیهما السلام برود از بندگان گرامی خدا خواهد بود و در زیر پرچم حسین علیه السلام است تا داخل بهشت شود. (1)

ذریح محاربی، می گوید: محضر مبارک حضرت ابی عبدالله علیه السلام عرض کردم: از خویشاوندان و فرزندانم کسی را ملاقات نکردم، مگر وقتی که اجر و ثواب زیارت قبر حضرت امام حسین علیه السلام را به آنها گفتم، اما مرا تکذیب کرده و گفتند: تو بر حضرت جعفر بن محمد علیهما السلام دروغ بسته و این سخن را از خود می گویی! حضرت فرمودند:

ای ذریح! مردم را رها کن که هر کجا می خواهند بروند. به خدا قسم! حق تعالی به زائران امام حسین علیه السلام مباهات کرده و افتخار می نماید و مسافر و زائر را فرشتگان مقرب خدا و حاملین عرش رهبری می کنند، حتی حق تعالی به فرشتگان می فرماید:

آیا زوار حسین بن علی را می بینید که از روی شوق و محبت به او و علاقه به فاطمه، دختر رسول الله به زیارت آمده اند؟ به عزت و جلال و عظمتم قسم! کرامت خویش را بر ایشان واجب کرده ام و آنها را حتما به بهشتی که برای دوستان و انبیا و رسل و فرستادگانم آماده کرده ام داخل می کنم.

ای فرشتگان من! ایشان زوار قبر حسین، حبیب محمد، رسول من بوده و محمد حبیب من است و کسی که من را دوست داشته باشد حبیب من را نیز دوست می دارد و کسی که حبیب من را دوست داشته باشد دوست دار حبیبم را نیز دوست دارد و کسی که نسبت به حبیب من بغض دارد به من نیز بغض می ورزد و کسی که

ص: 81

به من بغض می ورزد بر من واجب است که به اشد عذاب، عذابش نموده و با آتش دوزخ او را بسوزانم و جهنم را مسکن و مکانش قرار داده و وی را چنان عذابی کنم که احدی از اهل عالم را آن طور عذاب نکرده باشم. (1)

از محضر مبارک امام صادق علیه السلام سؤال شد: از زیارت قبر حضرت امام حسین علیه السلام چه چیزی نصیب ما می شود؟ حضرت فرمودند: برترین اعمال. (1)

فرماید و بدانید که هر گاه زیارت آن جناب را ترک کنید شاهد شما نزد خدا و رسولش و نزد حضرت فاطمه و امیرالمؤمنین علیهم السلام است. (1)

حضرت حسین علیه السلام را زیارت کند، لذا فوجی از آسمان به زیر آمده و به زیارت حضرتش رفته و فوجی از زیارت برگشته و به آسمان عروج می کنند. (1)

جانب پا و جلو و پشت و سر، بیست و پنج ذراع اندازه بگیر، مساحتی که به دست می آید حریم قبر است.

مکان قبر روزی که حضرت در آن دفن شدند باغی از باغ های بهشت بوده، و در همان جا نردبانی نصب شده و اعمال زوار آن جناب را به وسیله آن به آسمان می برند و هیچ فرشته و پیامبری در آسمان نیست مگر این که از خدا درخواست می کند که به او اذن زیارت قبر حسین طلا داده شود. پس دسته ای برای زیارت به پایین آمده و گروهی پس از زیارت به بالا می روند. (1)

یک مرتبه قبر امام حسین علیه السلام را زیارت کنی. عرض کردم: فدایت شوم، میان ما و او فرسخ های بسیاری است. حضرت فرمودند: بر روی پشت بام خانه ات برو، سپس توجهی به جانب راست و بعد چپ بنما، بعد سرت را به سوی آسمان بلند کن و بعد به سمت قبر امام حسین علیه السلام رو کن و بگو: «السلام علیک یا اباعبدلله، السلام علیک و رحمه الله و برکاته» که با این کار برایت یک زیارت نوشته می شود، این زیارت یک حج و یک عمره است. سدیر گفت: چه بسیار که این فرمایش را در هر ماه بیش از بیست مرتبه انجام می دادم. (1)

و کفش هایت را آویزان نما و با پای برهنه و مانند بندۂ ذلیل راه برو و وقتی به درب حائر رسیدی چهار مرتبه تکبیر بگو، سپس اندکی حرکت کن باز چهار بار تکبیر گفته بعد به طرف بالای سر حضرت برو و در آنجا بایست و سپس چهار مرتبه تکبیر بگو و نزد قبر نماز بخوان و از خداوند متعال حاجت خود را بخواه. (1)

دست خود را دراز کرد و مقداری خاک سفید به او داد و گفت: در این سرزمین، این پسر تو کشته می شود و اسم این سرزمین، «طف» است. هنگامی که جبرئیل از نزد پیامبر صلی الله علیه واله رفت، آن حضرت از خانه خارج شد و در حالی که آن خاک را در دست گرفته بود و می گریست، فرمود: عایشه! جبرئیل به من خبر داد که امتم پس از من، فریب خورده و پسرم حسین را در سرزمین طف خواهند کشت. سپس در حالی که گریه می کرد، به طرف اصحاب خود - که در میان آنان علی، ابوبکر، عمر، حذیفه، عمار و ابوذر بودند - رفت. آنان عرض کردند: یا رسول الله! چرا گریه می کنید؟ فرمود: جبرئیل به من خبر داد که پسرم حسین بعد از من در سرزمین طف به شهادت می رسد و این خاک را به من داد و گفت: در همان جا به خاک سپرده خواهد شد. (1)

شجاعت است واین، فضیلتی است که آن را از پدران و نیاکان به ارث برده و برای فرزندان خود به ارث گذاشته است. البته در میان فرزندان آدم، کسی در شجاعت قلب و قوت روحی، شجاع تر از حسین علیه السلام به خاطر کاری که در کربلا انجام داد، پیدا نمی شود... برای او همین بس که در طول صدها سال تاریخ دنیا، همچنان شهید، فرزند شهید و پدر شهیدان باقی مانده است». (1)

و آن قدر تاریک شد که هنگام ظهر، ستاره های آسمان ظاهر گردیدند. از این اتفاق چنین پنداشتم که قیامت برپا شده است. (1)

حسین علیه السلام عزاداری کردند و نوحه خوانی نمودند و این اولین نوحه سرایی بود که در بغداد برگزار می شد. (1)

ص: 98

او حلیت طلبید؛ پس از آن بود که امام علیه السلام او را به حضور پذیرفت و بشارت قبولی اعمالش را به او داد.

2. هرگونه حق الناس و از جمله خمس و زکات اموال را - به ویژه هنگام سفر حج - بپردازد چرا که تا اموال انسان پاک نشود، نه اعمال او با استفاده از آن اموال صحیح است و نه شایسته تقرب به درگاه خداوند می باشد.

3. غسل زیارت کند و این دعا را هنگام غسل (یا بعد از آن) بخواند:

اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی نُوراً وَ طَهُوراً وَ حِرْزاً وَشِفَاءً مِن کُلَّ دَاءٍ وَ آفَهٍ وَ عَاهَهٍ اللّهُمَّ طَهِّرْ بِهِ قَلْبی وَاشْرَحْ بِهِ صَدْری وَ نَوِّر بِهِ قَبْری .

به نام خداوند و به یاری خدا؛ پروردگارا! آن را نور و پاکیزگی و نگهبان و شفای از هر درد و آفت و عیب قرار ده! خداوندا! با این غسل قلبم را پاک و خاطرم را شادمان و کارم را آسان گردان!

4. با طهارت باشد، یعنی اگر غسل واجبی به گردن اوست به جا آورد، چرا که امام صادق علیه السلام به ابوبصیر که در حال جنابت بر حضرتش وارد شد فرمود: «أما تَعلَمُ أنَّهُ لاَ یَنبَغِی لِلجُنُبِ أن یَدخُلَ بُیُوتَ الأنبِیاءِ؛ آیا نمی دانی که برای شخص جنب شایسته نیست که در خانه های انبیا (و اولیا) داخل شود؟» راوی می گوید: وقتی حضرت این را فرمودند ابوبصیر برگشت.

با توجه به این که حی و میت پیامبر اکرم صلی الله علیه واله و امام معصوم علیه السلام

ص: 100

در این امور تفاوتی ندارد، نتیجه این می شود که تفاوتی بین حرم های مقدسه با خانه های آنان نباشد.

5. کفش ها را در آورد، چون در وادی مقدسی قدم نهاده است (فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُویً).

6. همان گونه که عالم بزرگوار «شهید اول» در کتاب «دروس» گفته است: بر در حرم شریف بایستد و اذن دخول بطلبد و یا اذن دخولی را که وارد شده، بخواند و با تفکر در عظمت و جلالت قدر صاحب مرقد شریف و توجه به این نکته که او کلامش را می شنود و سلامش را جواب می دهد و از جایگاه و موقعیت او باخبر است و با تدبر در لطف و محبتی که آنان به شیعیان و زائرانشان دارند و با تأمل در گناهان خویش و بی وفایی هایی که با خلافکاری های خود در حق آنان کرده و خاطر شریفشان را آزرده ساخته، سعی در ایجاد رقت قلب و خضوع و شکستن دل و جاری شدن اشک، بنماید.

7. هنگامی که نگاهش به قبر مطهر افتاد، تکبیر بگوید و خدا را به عظمت یاد کند، چنان که در روایتی آمده است: هر کس پیش روی امام، تکبیر، و پس از زیارت، «لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ» بگوید، خشنودی بزرگ خدا نصیبش می شود.

8. شکی نیست که صرف حضور در محضر امام و ایستادن و یا نشستن مؤدبانه در مقابل ضریح، زیارت به حساب می آید چنان که صرف گفتن «السلام علیکم» نیز چنین است.

ص: 101

9. از زیارت های غیر معتبر و بی دلیل پرهیز کند و اگر حوصله و یا فرصت خواندن زیارات معروف را ندارد، می تواند سلام کوتاهی دهد و سپس دو رکعت نماز بخواند و آن را به صاحب قبر هدیه کند و حاجت خود را بخواهد، چرا که در روایت آمده است: عبدالرحیم قصیر می گوید: خدمت امام صادق علیه السلام عرض کردم: فدایت شوم! از خود دعایی ساخته ام. فرمود: ساخته خود را واگذار! هرگاه حاجتی داشتی، به حضرت رسول پناه بیاور و دو رکعت نماز بخوان و آن را به حضرتش هدیه کن!...

10. پس از زیارت، نماز زیارت بخواند که حداقل آن دو رکعت است و اگر در رکعت اول حمد و سوره یس و در رکعت دوم حمد و الرحمن را بخواند بهتر است، و چه بهتر که در بالای سر به جا آورد و بعد از نماز زیارت، برای امور دین و دنیایش دعا کند و سعی کند دعا را به دیگران تعمیم دهد که در این صورت به اجابت نزدیک تر است.

این مطلب (پشت سر یا بالای سر خواندن) در روایت ابوحمزه ثمالی مربوط به زیارت امام حسین علیه السلام آمده است؛ ولی مرحوم شهید در «دروس» برای زیارت همه ائمه علیهم السلام چنین می گوید: «اگر زائر رسول اکرم صلی الله علیه واله باشد این دو رکعت را در روضه آن حضرت بخواند و اگر برای یکی از ائمه علیهم السلام زیارت می خواند بالای سر به جا آورد و خواندن آن در مسجد مکان زیارت نیز جایز است».

ص: 102

11. مستحب است در صورتی که مزاحمتی برای سایر زوار ایجاد نشود پس از خواندن زیارت و نماز زیارت و به طور کلی پس از حضور و تشرف، اطراف ضریح را ببوسد.

12. علاوه بر آنچه گفته شد، سزاوار است زؤار محترم هنگام زیارت لباس های تمیز و مناسب بپوشند و خود را خوشبو کنند و زبان را به ذکر خدا و حمد و تمجید او و صلوات بر محمد و آلش مشغول دارند.

13. سعی کنند در تمام حالات، حضور قلب را حفظ کنند، از گناهان استغفار نمایند و عزمشان را بر اصلاح کردار و گفتار خود جزم کنند، و در خود نسبت به آینده، تحولی به وجود آورند.

14. شایسته است زائران محترم، احترام خدام این استان های مقدس را حفظ کنند همان گونه که بر خادمان لازم است مشکلات زائران را تحمل کرده و با ادب با آنها رفتار نمایند.

15. به نیازمندان آن شهر، کمک نمایند که ثواب مضاعف دارد.

16. هنگام ازدحام، به مقدار لازم از زیارت قناعت کنند و جای خود را به دیگران بسپارند و باید دانست که آنچه در زیارت مهم است کیفیت است نه مقدار و کمیت و گاهی یک سلام کوتاه جای یک زیارت طولانی را می گیرد و در بعضی از روایات دستور به تعجیل در بازگشت داده شده است.

ص: 103

17. بانوان، جدای از مردان و نامحرمان زیارت کنند و با حجاب کامل تشرف یابند و بدانند که زیارت مستحب است و مراعات حجاب و عفت واجب است؛ مبادا واجب را فدای مستحب کنند.

در پایان این بخش، تذکر این نکته ضروری است که برادران زائر، مراقب حجاب و عفاف همسران و دختران خود در این مکان های مقدس و در هر زمان و مکان دیگر باشند تا خدای ناکرده با یک بی توجهی، روح آن معصومان علیهم السلام را آزرده نکنند و زیارتشان را به جفا تبدیل ننمایند.

نماز شود. خدام محترم حرم های مقدسه نیز وظیفه دارند مردم را به این دستور شرعی دعوت کنند.

3. سخنان بیهوده و دنیایی را در حرم مطهر ترک کند که این کار در شأن زوار حرم های مطهر نیست و به جای آن قرآن تلاوت کند و ثواب آن را به صاحب آن بقعه مبارکه هدیه نماید و بداند که عمل او تعظیمی برای آن بزرگوار است و برکاتش به خود تلاوت کننده باز می گردد و نیز می تواند به ذکر خدا مشغول باشد چرا که این حرم های مطهر همچنان که خداوند سبحان در آیه « فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ » فرموده است، خانه هایی است که پیوسته از رفعت و علو مرتبه برخوردار بوده، نام خدا در آنها برده می شود و صبح و شام جایگاه تسبیح اوست.

4. از هر گونه ایجاد مزاحمت و ناراحتی برای دیگران بپرهیزد و هنگام ازدحام، بر بوسیدن ضریح که سبب ناراحتی دیگران می شود، اصرار نداشته باشد و بداند که بوسیدن ضریح - آن گونه که بعضی از عوام می پندارند - شرط قبولی زیارت نیست و سعی کند از آلوده کردن این حرم های مقدس بپرهیزد و حداکثر نظافت را - که از مهم ترین دستورات اسلام است - رعایت کند.

***

ص: 105

السَّادَهِ ، وَقَائِداً مِنَ الْقَادَهِ ، وَذَائِداً مِنَ الذَّادَهِ ، وَأَعْطَیْتَهُ مَوَارِیثَ الْأَنْبِیَاءِ ، وَجَعَلْتَهُ حُجَّهً عَلَیٰ خَلْقِکَ مِنَ الْأَوْصِیَاءِ ، فَأَعْذَرَ فِی الدُّعَاءِ ، وَمَنَحَ النُّصْحَ ،وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَهِ ، وَحَیْرَهِ الضَّلالَهِ ، وَقَدْ تَوَازَرَ عَلَیْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْیا ، وَبَاعَ حَظَّهُ بِالْأَرْذَلِ الْأَدْنیٰ ، وَشَرَیٰ آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الْأَوْکَسِ ، وَتَغَطْرَسَ وَتَرَدَّیٰ فِی هَوَاهُ ، وَأَسْخَطَکَ وَأَسْخَطَ نَبِیَّکَ وَأَطَاعَ مِنْ عِبادِکَ أَهْلَ الشِّقاقِ وَالنِّفاقِ ، وَحَمَلَهَ الْأَوْزارِ ، الْمُسْتَوْجِبِینَ النَّارَ ، فَجاهَدَهُمْ فِیکَ صابِراً مُحْتَسِباً حَتَّیٰ سُفِکَ فِی طَاعَتِکَ دَمُهُ وَاسْتُبِیحَ حَرِیمُهُ؛ اللّٰهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبِیلاً ، وَعَذِّبْهُمْ عَذاباً أَلِیماً السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْأَوْصِیاءِ ، أَشْهَدُ أَنَّکَ أَمِینُ اللّٰهِ وَابْنُ أَمِینِهِ ، عِشْتَ سَعِیداً، وَمَضَیْتَ حَمِیداً ، وَمُتَّ فَقِیداً ، مَظْلُوماً شَهِیداً ، وَأَشْهَدُ أَنَّ اللّٰهَ مُنْجِزٌ مَا وَعَدَکَ ، وَمُهْلِکٌ مَنْ خَذَلَکَ ، وَمُعَذِّبٌ مَنْ قَتَلَکَ ، وَأَشْهَدُ أَنَّکَ وَفَیْتَ بِعَهْدِ اللّٰهِ ، وَجاهَدْتَ فِی سَبِیلِهِ حَتّیٰ أَتَاکَ الْیَقِینُ ، فَلَعَنَ اللّٰهُ مَنْ قَتَلَکَ ، وَلَعَنَ اللّٰهُ مَنْ ظَلَمَکَ ، وَلَعَنَ اللّٰهُ أُمَّهً سَمِعَتْ بِذٰلِکَ

ص: 107

فَرَضِیَتْ بِهِ اللّٰهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنِّی وَلِیٌّ لِمَنْ والاهُ ، وَعَدُوٌّ لِمَنْ عاداهُ ، بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ ، أَشْهَدُ أَنَّکَ کُنْتَ نُوراً فِی الْأَصْلابِ الشَّامِخَهِ ، وَالْأَرْحامِ الْمُطَهَّرَهِ ، لَمْ تُنَجِّسْکَ الْجاهِلِیَّهُ بِأَنْجاسِها ، وَلَمْ تُلْبِسْکَ الْمُدْلَهِمَّاتُ مِنْ ثِیابِها ، وَأَشْهَدُ أَنَّکَ مِنْ دَعائِمِ الدِّینِ ، وَأَرْکانِ الْمُسْلِمِینَ ، وَمَعْقِلِ الْمُؤْمِنِینَ ، وَأَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمامُ الْبَرُّ التَّقِیُّ الرَّضِیُّ الزَّکِیُّ الْهادِی الْمَهْدِیُّ ،وَأَشْهَدُ أَنَّ الْأَئِمَّهَ مِنْ وُلْدِکَ کَلِمَهُ التَّقْویٰ ، وَأَعْلامُ الْهُدیٰ ، وَالْعُرْوَهُ الْوُثْقیٰ ، وَالْحُجَّهُ عَلَیٰ أَهْلِ الدُّنْیا ، وَأَشْهَدُ أَنِّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ ، وَبِإِیابِکُمْ مُوقِنٌ ، بِشَرایِعِ دِینِی ، وَخَواتِیمِ عَمَلِی ، وَقَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ ، وَأَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِعٌ ، وَنُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّهٌ حَتَّیٰ یَأْذَنَ اللّٰهُ لَکُمْ ، فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لَامَعَ عَدُّوِکُمْ ، صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْکُمْ ، وَعَلَیٰ أَرْواحِکُمْ وَأَجْسادِکُمْ، وَشاهِدِکُمْ وَغَائِبِکُمْ ، وَظَاهِرِکُمْ وَبَاطِنِکُمْ ، آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ.

آنگاه دو رکعت نماز می خوانی و دعا میکنی برای آنچه می خواهی، سپس بر میگردی.

ص: 108

8. من لا یحضره الفقیه، محمد بن علی ابن بابویه، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، سال 1413ق.

9. بحارالأنوار (ط - بیروت)، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، انتشارات دار احیاء التراث العربی، بیروت، سال 1403ق.

10. الفصول المهمه فی معرفه الائمه، علی بن محمد ابن صباغ، انتشارات دار الحدیث، قم، سال 1422ق.

11. مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، أبوالحسن نور الدین علی بن أبی بکر بن سلیمان الهیثمی، انتشارات مکتبه القدسی، قاهره، سال 1414ق.

12. الحسین ابوالشهداء، عباس محمد عقاد، انتشارات المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الإسلامیه، تهران، سال 1382 ش.

13. تذکره الخواص، یوسف بن قزاوغلی ابن جوزی، انتشارات الشریف الرضی، قم، سال 1376 ش.

14. مسند الإمام احمد بن حنبل، احمد بن محمد ابن حنبل، انتشارات مؤسسه الرساله، بیروت، سال 1416 ق.

15. ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، احمد بن عبدالله محب الدین طبری، انتشارات مکتبه القدسی، قاهره، سال 1356 ق.

16. تاریخ مدینه الدمشق، علی بن حسن ابن عساکر، انتشارات دارالفکر، بیروت، سال 1415ق.

17. المعجم الکبیر، سلیمان بن أحمد بن أیوب بن مطیر اللخمی الشامی أبوالقاسم الطبرانی، انتشارات مکتبه ابن تیمیه، قاهره، سال 1415ق.

ص: 110

18. سیر اعلام النبلاء، شمس الدین أبوعبدالله محمد بن احمد بن عثمان ذهبی، انتشارات دارالحدیث، قاهره، 1427 ه.

19. تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، جمال الدین ابوالحجاج یوسف مزی، انتشارات مؤسسه الرساله، بیروت، سال 1403ق.

20. تلخیص الحبیر فی تخریج احادیث الرافعی الکبیر، احمد بن علی ابن حجر عسقلانی، انتشارات دارالکتب العلمیه، بیروت، سال 1428ق.

21. السنن الکبری، احمد بن حسین بن علی بیهقی نیشابوری، انتشارات دار الکتب العلمیہ، بیروت، سال 1424 ق.

22. البدایه والنهایه، اسماعیل بن عمر ابن کثیر، انتشارات دارالفکر، بیروت، سال 1398 ش.

23. تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر والأعلام، شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان ذهبی، انتشارات دار الکتب العربی، بیروت، 1409ق.

ص: 111