مردان رحمت شده و مردان نفرین شده

ص :2

كتاب حاضر شامل دو بخش زير مى باشد:

1 - مردان رحمت شده.

2 - مردان نفرين شده.

اگر چه اين كتاب - در ظاهر - اختصاص به موضوعاتى دارد كه مربوط به مردان مى باشد.

امّا بسيارى از مطالب ذكر شده در آن مى تواند مورد استفادۀ زنان نيز قرار گيرد.

لازم به ذكر است كه گاهى انسان عمل نيك و پسنديده اى را انجام مى دهد اما از قدر و منزلت آن كار آگاهى ندارد. لذا با مشاهده و مواجهه با اندك مشكلى. سست شده و آن عمل را رها نموده. و يا بدون داشتن انگيزه. آن را ادامه مى دهد.

ولى اگر اين عمل خير را با آگاهى و معرفت و شناخت و بصيرت انجام دهد - و نسبت به آثار و بركات و پيامدهاى نيك آن در دنيا. و اجر و ثواب آن در آخرت علم و آگاهى داشته باشد - انگيزه و شوق و اشتياق او براى انجام آن عمل نيك و ادامۀ آن افزون مى گردد.

و با اين بصيرت و آگاهى و شناخت است كه ثمردهى و نتيجه بخشى آن عمل - به مراتب - بيشتر خواهد بود. و در اين صورت است كه روياروئى با مشكلات - و احياناً - طعنه و مسخره كردن ديگران. او را در ادامۀ آن كار نيك - و به نتيجه رساندن آن - سست و خسته و ملول نخواهد ساخت.

و گاهى انسان عمل زشت و ناپسندى را - بدون داشتن آگاهى و بصيرت كامل نسبت به آثار سوء و عواقب شوم آن در دنيا. و عقوبت و كيفر آن در آخرت - مرتكب مى شود.

اما اگر به عواقب شوم دنيوى. و كيفر اخروى آن اعمال ناپسند آگاهى داشته باشد - يقيناً - از ارتكاب آن عمل زشت دست برداشته و چشم پوشى خواهد نمود.

ص:4

يادآورى چند نكته:

1 - كتاب حاضر در بردارندۀ ترجمۀ احاديث اهل بيت عليهم السلام و برگردان كلمات معصومين عليهم السلام به زبان فارسى است. و نگارندۀ آن - در اين جهت - خود را مصون از خطا و اشتباه ندانسته، وجود نارسايى در لابه لاى بعضى از جملات و احتمال خطا در نگارش بعضى از كلمات را - در اين كتاب - دور از انتظار نمى داند. و لذا عذر تقصير به پيشگاه بارى تعالى برده - و به همين خاطر - به درگاه ذات ربوبى عزّ وجلّ استغفار نموده و از ساحت مقدّس اهل بيت عليهم السلام طلب عفو و بخشش مى نمايد.

و از خوانندگان عزيز و گرامى نيز انتظار اغماض و چشم پوشى را دارد.

و از جملۀ امورى كه بر سختى ترجمۀ حديث و كلام منسوب به معصومين عليهم السلام مى افزايد. عبارت از اين امر است كه گاهى متن يك حديث ذكر شده. - در دو مصدر و كتاب - به دو گونۀ مختلفى نقل گرديده است.

و لذا نگارندۀ اين كتاب - در امثال اين موارد - سعى كرده تا بين آن دو گونه نقل تلفيقى ايجاد كرده و مضمون و مفهوم به دست آمده - از آن دو نقل - را به عنوان نگارش و ترجمه اى آزاد ذكر نمايد(1).

ص:5

2 - لازم به ذكر است كه ترجمۀ يك متن - از زبانى به زبان ديگر - به مراتب سخت تر و پرمسئوليت تر از تأليف يك متن مستقل مى باشد.

و اين سخن كه: كار ترجمه از تأليف مشكل تر است. كلامى مبالغه آميز نخواهد بود.

بويژه اگر اين ترجمه مربوط به احاديث اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام باشد.

و لذا بايد گفت: كه ترجمه. تفسير و تبيين كلام معصومين عليهم السلام - كما هو حقّه - براى احدى ميسّر و ممكن نيست. زيرا فهم كُنه و لُب كلام معصومين عليهم السلام و درك حقيقت مرادشان مختصّ خود معصومين عليهم السلام مى باشد.

3 - از خداى متعال تمنّا دارم تا پدر. مادر. اعضاى خانواده و اساتيد و مشايخ اجازه و ذوى الحقوق و كليۀ عزيزانى كه اينجانب را تشويق نموده و در چاپ و نشر اين كتاب مشاركت داشته اند در بركات و خيرات دنيوى و اجر و ثواب اخروى اين تأليف. سهيم و شريك گرداند.

4 - از همسر گرامى و محترمه ام، بخاطر حوصلۀ زيادى كه از خود نشان داده، و با حفظ آرامش محيط خانه، موجبات آسودگى خاطر اينجانب را - در وقت تأليف اين كتاب - فراهم ساخته، كمال تشكّر را دارم.

5 - از خوانندگان عزيز و گرامى انتظار دارم - پس از مطالعۀ اين كتاب - با راهنمايى ها و پيشنهادات و انتقادات سازندۀ خود. اينجانب را در هر چه بهتر عرضه نمودن اين مجموعه يارى دهند.

قبلاً از بذل محبّت و راهنمايى و همفكرى يكايك آن عزيزان كمال تشكّر و قدردانى و سپاسگزارى را دارم. و الحمد للّه ربّ العالمين

سيّد هاشم ناجى موسوى جزايرى

ص:6

اين دين حنيف نه تنها براى انسانها بلكه براى حيوانات و گياهان - و به طور كلّى محيط زيست - نيز برنامه ريزى كرده و مقررات و قوانين خاصّى براى هر يك از آنها تدوين و تعيين كرده است.

و اين مقررات و قوانين در ضمن آيات مباركۀ قرآنى و اخبار و احاديث پيامبر گرامى و اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام گنجانده شده است.

بديهى است كه عمل نمودن به آنها موجب آرامش قلبى و پاكى روح و گشايش در امور مادى مى گردد.

و در اين مورد كتب مختلف و جزوات متفاوتى تدوين گشته و تأليف شده است.

مجموعۀ كتب تأليف و ترجمه شده توسّط حجّة الاسلام و المسلمين آقاى سيد هاشم ناجى جزايرى نمونۀ گويا و كاملى است براى رسيدن به قلّه هاى سعادت و دستيابى به سرچشمه هاى فضائل اخلاقى انسانيّت.

كتاب حاضر كه در بردارندۀ سخنان ائمۀ معصومين عليهم السلام و بزرگان دين مى باشد راه رسيدن به اهداف متعالى فوق را ارائه مى دهد.

توفيق و سلامتى مؤلّف محترم را از خداوند متعال خواستاريم.

دكتر محسن روز رُخ

فوق تخصّص جراحى كودكان

تهران - 1389

ص:10

ص:11

ص:12

5 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله - هنگام روبرو شدن با اصحاب و يارانش - خود را آراسته مى ساخت.

و آن حضرت. خود را براى اهل خانه اش نيز آراسته مى نمود(1).

6 - روزى مردى كنار درب خانۀ پيامبر صلى الله عليه و آله آمده. و از آن حضرت. اجازۀ ملاقات خواست. آن حضرت - قبل ازآنكه با آن مرد ديداركند - خود را مرتّب وآراسته نمود.

پس از آنكه پيامبر صلى الله عليه و آله از ديدار آن مرد بازگشت. عايشه به پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: - يا رسول اللّه - شما سرور فرزندان آدم و پيامبر خدا مى باشيد. چرا قبل از ديدار با اين مرد. در برابر آينه قرار گرفتيد و خود را آراسته ساختيد؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به عايشه فرمود: - اى عايشه - بدرستيكه خداوند متعال دوست دارد هنگاميكه بندۀ مؤمنى براى ديدار برادر مؤمن خود مى رود. خود را آراسته نمايد. و زيبا سازد(2).

7 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: بدرستى كه خداوند متعال زيبا است.

و او زيبائى را دوست دارد(3).

ص:15

8 - حسن بن جُهم مى گويد: بر امام كاظم عليه السلام وارد شدم و ديدم كه آن حضرت خود را آراسته نموده و محاسنشان را خضاب كرده است.

به آن حضرت گفتم: چهرۀ شما را آراسته مى بينم.

آن حضرت عليه السلام فرمود: آراستگى اجر و ثواب دارد.

زيرا آراسته بودن يك مرد موجب ازدياد عفّت همسر او مى گردد.

و بعضى از زنان بخاطر آراسته نبودن مردهايشان - و بى توجّهى به آنها - از مسير عفاف منحرف شده اند(1).

ص:16

9 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بدرستيكه خداوند متعال دوست دارد كه بندۀ او هنگاميكه مى خواهد به ديدار برادران خود برود. خود را آراسته سازد و زيبا نمايد(1).

10 - در حديث آمده است: بر شما لازم است كه - در روز جمعه - غسل كنيد.

و خود را آراسته سازيد.

و از بوى خوش استفاده نمائيد.

و موهاى خود را شانه كنيد.

و لباس تميز بپوشيد.

و براى نماز جمعه خود را آماده سازيد.

و شايسته است كه - در آن روز - با سكينه و وقار باشيد. و اعمال خير انجام دهيد.

زيرا خداوند متعال در اين روز با نگاه رحمت بر بندگان خود نظر مى افكند. تا حسنات آنها را فزونى مى بخشد(2).

ص:17

12 - سليمان جعفرى مى گويد: امام رضا عليه السلام به من فرمود: در منزل خود اذان بگو.

زيرا اين كار شيطان را فرارى مى دهد(1).

13 - مردى از فقر و ندارى خود به امام صادق عليه السلام شِكوه نمود.

امام صادق عليه السلام به او فرمود: هنگامى كه صداى اذان را مى شنوى. اذان بگو(2).

14 - پيامبر اكرم عليه السلام فرمود: بدرستيكه خداى متعال نسيمى را مأمور كرده كه صداى اذان را به آسمان ببرد.

و هنگامى كه ملائكه صداى اذان را از اهل زمين مى شنوند مى گويند: اين صداى امّت محمّد صلى الله عليه و آله است كه به يگانگى خدا اقرار مى كنند.

و آن ملائكه تا پايان آن نماز براى افراد اين امّت استغفار مى كنند(3).

ص:19

17 - امام سجّاد عليه السلام فرمود: شخصى كه براى رضاى خدا و انجام صلۀ رحم ازدواج كند خداى متعال تاج كرامت و ملك را بر سر او قرار خواهد داد(1).

18 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: شيطان براى فريب مردان پارسا. سلاحى برّنده تر و كاراتر از زنان بد ندارد.

او بوسيلۀ آنها مردان صالح را فريب مى دهد مگر آن مردانى كه ازدواج كرده باشند.

آنان پاك بوده و از گناه و بدى دور مى باشند(2).

19 - امام باقر عليه السلام فرمود: پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: خداى عزّ و جلّ مى فرمايد:

چنانچه بخواهم براى مردى خير دنيا و آخرت را جمع نمايم به او: قلبى خاشع.

و زبانى ذاكر. و بدنى كه - در هنگام بلا - صابر باشد مى دهم.

و زن با ايمانى به او كرامت خواهم نمود.

زنى كه در وقت ديدن او مسرور و خوشحال مى گردد.

و در غياب او پاكدامنى خود و مال همسرش را حفظ مى كند(3).

ص:21

20 - امام صادق عليه السلام فرمود: سه چيز در دنيا وجود دارد كه در هر زمان گرانبها مى باشد:

1 - برادرى و اخوّتى كه در راه خدا باشد.

2 - همسر شايسته اى كه داراى الفت و محبّت بوده و كمك حال ديندارى شوهرش مى باشد.

3 - فرزند برومند.

شخصى كه اين سه چيز را داشته باشد. خير دنيا و آخرت را خواهد داشت.

و بهترين بهره را در دنيا و آخرت برده است(1).

21 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به مردى فرمود: ازدواج كن. بدرستى كه ازدواج مايۀ بركت بوده و باعث افزونى پاكدامنى مى گردد(2).

22 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به مردى فرمود: ازدواج كن. در اين صورت است كه بر پاكدامنى تو افزوده مى گردد(3).

ص:22

23 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: براى مرد مسلمان - پس از ايمان داشتن - هيچ چيزى پرفايده تر از داشتن همسرى با ايمان نيست.

زنى كه همسرش از ديدن او خوشحال مى گردد. و فرمان او را اطاعت مى كند.

و در وقت غيبت همسر. پاكدامنى خود و دارائى شوهرش را حفظ مى نمايد(1).

24 - امام صادق عليه السلام فرمود: از جمله چيزهائى كه موجب راحتى مؤمن مى گردد.

وجود همسر شايسته اى است كه او را در امر دنيا و آخرت يارى مى دهد(2).

25 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: از جملۀ نشانه هاى سعادت مرد آن است كه داراى همسرى شايسته باشد(3).

ص:23

26 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: مردى كه در جوانى ازدواج مى كند شيطان از اين كار او خشمناك شده و مى گويد: واى بر من.

اين جوان - با اين كار - دو سوّم از دين و آئين خود را از گزند و آفت من حفظ نمود.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: اين جوان بايد - با تقوا و پرهيزكارى - باقيماندۀ دين و آئين خود را حفظ نمايد(1).

27 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: مردى كه ازدواج مى كند. در حقيقت نصف دين و آئين خود را حفظ كرده است.

پس بر او لازم است كه براى حفظ باقيماندۀ آن. تقواى الهى را پيشۀ خود سازد(2).

28 - امام باقر عليه السلام فرمود: بدرستيكه دو ركعت نمازى را كه مرد متأهّل مى خواند.

بهتر است از شخص مجرّدى كه شب را به شب زنده دارى مشغول. و روز را روزه دار بوده است(3).

ص:24

و تقاضاى آمدن به محضر شما را دارد.

سپس پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به معاذ فرمود: اين جوان را به نزد من بياور.

پس از دستور پيامبر صلى الله عليه و آله معاذ آن جوان را به نزد ايشان آورد.

پس از آنكه آن جوان بر پيامبر صلى الله عليه و آله وارد شد به آن حضرت صلى الله عليه و آله سلام گفت.

و پيامبر صلى الله عليه و آله جواب سلام او را داد.

سپس پيامبر صلى الله عليه و آله به او فرمود: - اى جوان - چه چيزى تو را به گريه واداشته است؟

آن جوان گفت: چگونه گريه نكنم. در حالى كه گناهان بسيارى مرتكب شده ام.

كه اگر خداى عزّ و جلّ بخواهد مرا بخاطر بعضى از آنها مجازات كند. مسلّماً جاى من در آتش جهنّم خواهد بود.

و گمان مى كنم كه خدا مرا بخاطر گناهانى كه كرده ام مجازات خواهد نمود.

و هيچگاه مرا نخواهد بخشيد.

ف ردّ صلى الله عليه و آله عليه. السلام.

ثمّ قال صلى الله عليه و آله: ما يبكيك - يا شابّ -؟

قال: كيف لا أبكي.

و قد ركبت ذنوباً.

إن أخذني اللّه عزّ و جلّ - ببعضها - أدخلني نار جهنّم.

و لا أراني إلّاسيأخذني بها.

و لا يغفر لي - أبداً -.

فقال رسول اللّه صلى الله عليه و آله: هل أشركت باللّه شيئاً؟

قال: أعوذ باللّه أن أشرك بربّي شيئاً.

قال صلى الله عليه و آله: أ قتلت النفس الّتي حرّم اللّه؟

قال: لا.

ص:26

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به او فرمود: آيا به خدا شرك ورزيده اى؟

آن جوان گفت: پناه بر خدا مى برم اگر به او شرك ورزيده باشم.

آنگاه پيامبر صلى الله عليه و آله به او فرمود: آيا مرتكب قتل نفس محترمه اى شده اى؟

آن جوان گفت: خير.

سپس پيامبر صلى الله عليه و آله به او فرمود: خداوند عزّ و جلّ گناهان تو را خواهد آمرزيد اگر چه به اندازۀ رشته كوههاى بلند باشد.

آنگاه آن جوان به پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: گناهان من از كوههاى به هم پيوسته نيز بيشتر است.

سپس پيامبر صلى الله عليه و آله به او فرمود: خداوند متعال گناهان تو را مى بخشد اگر چه به اندازۀ زمينهاى هفتگانه و درياها و شنزارها و درختها و تعداد مخلوقات باشد.

فقال النبيّ صلى الله عليه و آله: يغفر اللّه لك ذنوبك - و إن كانت مثل الجبال الرواسي -.

قال الشابّ: فإنّها أعظم من الجبال الرواسي.

فقال النبيّ صلى الله عليه و آله: يغفر اللّه لك ذنوبك - و إن كانت مثل الأرضين السبع و بحارها و رمالها وأشجارها و ما فيها من الخلق -.

قال: فإنّها أعظم من الأرضين السبع و بحارها و رمالها و أشجارها و ما فيها من الخلق.

فقال النبيّ صلى الله عليه و آله: يغفر اللّه لك ذنوبك - و إن كانت مثل السماوات السبع و نجومها و مثل العرش والكرسي.

قال: فإنّها أعظم من ذلك.

قال: فنظر النبيّ صلى الله عليه و آله - إليه - ك هيئة الغضبان.

ثمّ قال صلى الله عليه و آله: ويحك - يا شابّ - ذنوبك أعظم أم ربّك؟

ف خرّ الشابّ - لوجهه - و هو يقول: - سبحان ربّي - ما شيء أعظم من ربّي.

ربّي أعظم - يا نبيّ اللّه - من كلّ عظيم.

فقال النبيّ صلى الله عليه و آله: ف هل يغفر الذنب العظيم إلّاالربّ العظيم!

ص:27

سپس آن جوان به پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: گناهان من بيشتر از زمينهاى هفتگانه و درياها و شنزارها و درختان و تعداد مخلوقات مى باشد.

آنگاه پيامبر صلى الله عليه و آله به آن جوان فرمود: خداوند متعال گناهان تو را مى بخشد. حتى اگر به اندازۀ آسمانهاى هفتگانه و ستاره هاى آنها و به قدر عرش و كرسى باشد.

سپس آن جوان به پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: گناهان من از اينها بيشتر مى باشد.

در اين هنگام پيامبر صلى الله عليه و آله نگاه تند و غضبناكى به آن جوان افكنده. سپس به او فرمود:

واى بر تو - اى جوان - آيا گناهان تو بيشتر است يا رحمت الهى؟

در اين هنگام آن جوان سر خود را به زير افكنده و گفت: منزّه است خداى من.

زيرا هيچ چيزى با عظمت تر از خداى عزّ و جلّ نيست.

قال الشاب: لا - و اللّه - يا رسول اللّه.

ثمّ سكت الشابّ.

فقال له النبيّ صلى الله عليه و آله: ويحك - يا شابّ -. ألا تخبرني ب ذنب - واحد - من ذنوبك؟

قال: بلى.

اخبرك.

إنّي كنت انبش القبور - سبع سنين -. اخرج الأموات. وأنزع الأكفان.

فماتت جارية من بعض بنات الأنصار.

فلمّا حملت إلى قبرها. و دفنت. و انصرف عنها أهلها. و جنّ عليها الليل.

أتيت قبرها. ف نبشتها. ثمّ استخرجتها.

و نزعت ما كان عليها من أكفانها.

و تركتها - متجرّدة - على شفير قبرها.

و مضيت. منصرفاً.

ص:28

و پروردگار جهانيان از هر بزرگى بزرگتر است.

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به او فرمود: آيا جز خداى بزرگ. شخص ديگرى گناهان بزرگ را مى بخشد؟

آن جوان گفت: نه - بخدا -.

سپس آن جوان ساكت شد.

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به او فرمود: - اى جوان - آيا مرا به يكى از گناهانى كه مرتكب شده اى آگاه نمى سازى.

آن جوان در جواب گفت: بله. يكى از گناهانى را كه مرتكب شده ام براى شما بازگو مى كنم.

فأتاني الشيطان.

فأقبل يزيّنها لي.

و يقول: أما ترى بطنها؟ و بياضها؟

أما ترى وركيها؟

فلم يزل يقول لي هذا. حتّى رجعت إليها.

ولم أملك نفسي حتّى جامعتها.

و تركتها مكانها.

فإذاً - أنا - بصوت من ورائي يقول: - يا شابّ - ويل لك من ديّان يوم الدين.

يوم يقفني - و إيّاك - كما تركتني. عريانة في عساكر الموتى.

و نزعتني من حفرتي. و سلبتني أكفاني.

و تركتني أقوم - جُنبةً - إلى حسابي.

ف ويل لشبابك من النار.

ص:29

سپس آن جوان گفت: من به مدّت هفت سال قبرها را مى شكافتم.

و مردگان را از آنها بيرون مى آوردم.

و كفن آنها را از بدنشان جدا مى كردم.

روزى از روزها دختر يكى از انصار از دنيا رفت.

هنگامى كه او را به طرف قبر آورده و در آن دفن نمودند. و خانوادۀ او در آنجا دور شدند. و شب هنگام فرا رسيد و تاريكى همه جا را گرفت. من به نزد قبر اين دختر رفتم و آن قبر را شكافتم و بدن آن دختر را از قبر بيرون آوردم و كفن را از تن او بيرون كردم. و او را لخت و برهنه در كنار قبر قرار دادم.

هنگامى كه مى خواستم از آنجا دور گردم شيطان به سراغم آمده و مرا از رفتن منصرف ساخته وباوسوسه هاى شيطانى خود به من گفت: به اندام اين دختر نگاه كن.

آيا سپيدى شكم او را نمى بينى؟ آيا رانهاى او را مشاهده نمى كنى؟

فما أظنّ أنّي أشمّ ريح الجنّة أبداً.

فما ترى لي - يا رسول اللّه -؟

فقال النبيّ صلى الله عليه و آله: تنحّ عنّي - يا فاسق -.

إنّي أخاف أن أحترق بنارك.

فما أقربك من النّار.

فما أقربك من النّار.

ثم لم يزل صلى الله عليه و آله يقول. و يشير إليه. حتّى أمعن من بين يديه. فذهب.

فأتى المدينة. فتزوّد منها.

ثمّ أتى بعض جبالها. ف تعبّد فيها.

و لبس مسحاً. و غلّ يديه - جميعاً - إلى عنقه.

ص:30

و شيطان با اين وسوسه ها مرا تحريك كرده بطورى كه از رفتن منصرف شدم.

سپس به طرف آن دختر برگشتم.

و بدون آنكه بتوانم نفس امّارۀ خود را مهار كنم. اسير هواهاى نفس خود شده و فريب شيطان را خوردم.

و به جسد آن دختر تجاوز نموده و با او آميزش جنسى كردم.

و پس از انجام اين عمل او را - با آن وضع - در همانجا رها كردم و از او دور شدم.

و نادى: - يا ربّ -. هذا عبدك بهلول - بين يديك - مغلول.

- يا ربّ - أنت الذي تعرفني.

و زلّ منّي ما تعلم - يا سيّدي -.

- يا ربّ - إنّي أصبحت من النادمين.

و أتيت نبيّك تائباً.

ف طردني.

و زادني خوفاً.

فأسألك - بإسمك و جلالك وعظمة سلطانك - أن لا تخيّب رجائي - سيّدي -.

و لا تبطل دعائي.

و لا تقنطني من رحمتك.

فلم يزل. يقول ذلك - أربعين يوماً و ليلة -.

تبكي له السّباع و الوحوش.

فلمّا تمّت له أربعون - يوماً و ليلةً - رفع يديه إلى السماء.

و قال: اللّهمّ ما فعلت في حاجتي؟

إن كنت استجبت دعائي - و غفرت خطيئتي -. ف أوح إلى نبيّك.

ص:31

در اين هنگام صدائى را از پشت سر خود شنيدم كه بر من نهيب زده و گفت:

- اى جوان - واى بر تو از دادگاهى كه در روز قيامت برپا مى شود.

در آن روز من و تو - در آن دادگاه - در محضر عدل الهى حضور خواهيم يافت.

و من با اين بدن برهنه در آن دادگاه از تو شكايت خواهم نمود كه تو مرا از قبر خارج نمودى. و كفنم را از بدن بيرون آوردى.

و مرا در حال جنابت رها كردى.

واى بر تو - اى جوان - از آتش دوزخ.

سپس آن جوان به پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: با اين گناهى كه مرتكب شده ام مطمئن هستم كه هيچگاه بوى بهشت را نيز استشمام نخواهم نمود.

و إن لم تستجب لي دعائي.

و لم تغفر لي خطيئتي. و أردت عقوبتي.

ف عجّل ب نار. تحرقني.

أو عقوبة - في الدنيا - تهلكني. و خلّصني من فضيحة يوم القيامة.

فأنزل اللّه تبارك وتعالى على نبيّه صلى الله عليه و آله:

والذين إذا فعلوا فاحشة.

يعني: الزّنا.

أو ظلموا أنفسهم.

يعني: بإرتكاب ذنب أعظم من الزنا. و نبش القبور. و أخذ الأكفان.

و ذكروا اللّه فاستغفروا لذنوبهم.

يقول: خافوا اللّه. ف عجّلوا التوبة.

ومن يغفر الذنوب إلّااللّه.

ص:32

اينك چه مى گوئى - يا رسول اللّه -؟

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به او فرمود: از من دور شو - اى فاسق گناهكار -.

زيرا اينك مى ترسم كه آتشى به سوى تو بيايد و مرا نيز با تو بسوزاند.

زيرا تو. به آتش نزديك شده اى!

زيرا تو. به آتش نزديك شده اى!

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله چندين بار اين جمله را - خطاب به او - تكرار نمود.

و با دست اشاره مى فرمود - و از او مى خواست - كه از آنجا دور شود.

آنگاه آن جوان از آنجا دور شد.

او سپس به شهر بازگشت و مقدارى توشه براى خود تهيه كرده و روانۀ بيابان شد.

و در ميانۀ كوهها به عبادت خدا پرداخت.

و پيراهنى كه از مو بافته شده بود بر تن خود كرد.

يقول عزّ و جلّ: أتاك عبدي - يا محمّد - تائباً. ف طردته.

ف أين يذهب؟

و إلى من يقصد؟

و من يسأل أن يغفر له ذنباً غيري؟

ثمّ قال عزّ و جلّ: ولم يصروا على ما فعلوا وهم يعلمون.

يقول: لم يقيموا على الزنا. و نبش القبور. و أخذ الأكفان.

أولئك جزاؤهم مغفرة من ربّهم وجنات تجرى من تحتها الأنهار خالدين فيها.

نعم أجر العاملين.

فلمّا نزلت هذه الآية على رسول اللّه صلى الله عليه و آله. خرج و هو يتلوها. و يتبسّم.

فقال صلى الله عليه و آله لأصحابه: من يدلّني على ذلك الشابّ التائب؟

ص:33

و دو دست خويش را به گردن خود بست.

و ندا داده و فرياد مى زد - اى پروردگار من - اين بهلول بندۀ تو مى باشد كه با سرافكندگى و دست بسته به سويت آمده و از تو طلب عفو و بخشش مى كند.

- اى پروردگار من - تو مرا مى شناسى و از گناه من آگاهى.

- اى سيّد و اى مولاى من - اينك من از كردۀ خود نادم و پشيمان گشته ام.

و براى توبه نمودن به نزد پيامبر تو رفتم. امّا او مرا از خود راند.

و اين كار او ترس و خوف مرا بيشتر نموده است.

اينك تو را به نام مقدّست - و به عزّت و جلالت و عظمت شأنت و بزرگى قدرتت - مى خوانم.

و از تو مى خواهم و عاجزانه طلب مى نمايم تا مرا نااميد نگردانى و دعايم را بى اجابت نگذارى. و مرا از رحمت خود محروم نسازى.

فقال معاذ: - يا رسول اللّه - بلغنا أنّه في موضع كذا و كذا.

فمضى رسول اللّه صلى الله عليه و آله بأصحابه حتّى انتهوا إلى ذلك الجبل.

ف صعدوا إليه. يطلبون الشابّ.

فإذاً هم بالشّاب. قائم بين صخرتين. مغلولة يداه إلى عنقه.

وقد اسودّ وجهه.

و تساقطت أشفار عينيه من البكاء.

و هو يقول: - سيّدي - قد أحسنت خلقي. و أحسنت صورتي.

فليت شعري ماذا تريد بي؟

أ في النّار تحرقني؟

أو في جوارك تسكنني؟

اللّهمّ إنّك قد أكثرت الإحسان إليّ. و أنعمت عليّ.

ص:34

و اين جوان در مدّت چهل شبانه روز اين گونه عمل مى نمود و درخواست عفو و طلب توبه مى كرد.

و وضع او به گونه اى رقّت بار شده بود كه حيوانات اطراف او برايش مى گريستند.

و پس از گذشت چهل روز - از اين وضع - او دست به آسمان برده و گفت:

- اى پروردگار - با خواهش من چه كردى؟

آيا دعاى مرا مستجاب نمودى؟

و گناه مرا بخشيدى؟

و توبۀ مرا پذيرفتى؟

اگر چنين است از تو مى خواهم كه به پيامبرت وحى فرمايى.

و جواب مرا به وسيلۀ او بدهى.

فليت شعري ماذا يكون آخر أمري؟

إلى الجنّة تزفني؟

أم إلى النّار تسوقّني؟

اللّهمّ إنّ خطيئتي أعظم من السماوات والأرض.

و من كرسيّك الواسع. و عرشك العظيم.

فليت شعري تغفر لي خطيئتي.

أم تفضحني بها يوم القيامة؟

فلم يزل يقول نحو هذا.

و هو يبكي. و يحثو التراب على رأسه.

و قد أحاطت به السّباع.

و صفّت فوقه الطير.

ص:35

و چنانچه دعاى مرا مستجاب نكرده اى.

و از گناه مرا نبخشيده اى.

و توبۀ مرا نپذيرفته اى.

و مى خواهى كه مرا عقوبت نمايى. و به كيفر برسانى. از تو مى خواهم كه آتشى را به سوى من روانه نمايى تا مرا در همين دنيا بسوزاند و به عقوبت رسانده و هلاك گرداند. تا بدينوسيله از رسوائى روز قيامت رها گردم.

و از آتش دوزخ نجات يابم.

پس از آنكه چهل روز از ماجراى اين جوان گذشت. خداوند متعال آياتى از قرآن را بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل فرمود.

و بدينوسيله توبۀ آن جوان پذيرفته شد.

و پس از نزول اين آيات بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله آن حضرت. از محل خود خارج شده و در حالى كه آن آيات را تلاوت مى فرمود و لبخند مى زد به اصحاب خود فرمود:

كداميك از شما مرا به آن جوان توبه كننده مى رساند؟

و هم يبكون لبكائه.

ف دنا رسول اللّه صلى الله عليه و آله فأطلق يديه من عنقه.

و نفض التراب عن رأسه.

و قال صلى الله عليه و آله: - يا بهلول -. أبشر. فإنّك عتيق اللّه من النار.

ثمّ قال صلى الله عليه و آله لأصحابه: هكذا تداركوا الذنوب - كما تداركها بهلول -.

ثمّ تلا صلى الله عليه و آله عليه ما أنزل اللّه عزّ و جلّ فيه.

و بشّره بالجنّة (الأمالي للشيخ الصدوق - رضوان اللّه تعالى عليه - ص 97 المجلس 11).

(راجع: روضة الواعظين ج 2 ص 486).

ص:36

در اين هنگام معاذ به پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: خبردار شده ايم كه اين جوان در ميان بيابان در كنار كوهى سكونت گزيده است.

سپس پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به همراه اصحاب خود به طرف آن بيابان رفته و خود را به آن كوه رساندند.

و پس از رسيدن به محل. مشاهده نمودند كه آن جوان در بالاى كوهى سكنى گزيده است و او در حالى كه بين دو صخره بر روى پا ايستاده. و دستان خود را به گردن خود بسته - و چهره اش سياه و تاريك گشته. و پلكهاى چشمش - بخاطر گريۀ زيادى كه كرده ريخته شده بود - با خداى عزّ وجلّ مناجات مى كرد. و اين چنين مى گفت:

- اى مولاى من - خلقت مرا نيكو قرار دادى و چهرۀ مرا زيبا آفريدى.

كاش مى دانستم كه مرا براى چه آفريدى؟

آيا مى خواهى مرا به آتش جهنّم بسوزانى؟

يا مى خواهى مرا در بهشت سكنى دهى؟

- اى پروردگار من - احسان تو بر من بيش از حد زياد بوده است.

و نعمتهاى تو بر من افزون بوده است.

كاش مى دانستم كه عاقبت امر من چه خواهد شد؟

آيا بهشت مرا در خود جاى خواهد داد؟

يا آنكه آتش جهنّم از من استقبال خواهد نمود؟

- اى پروردگار من - گناه من از آسمانها و زمينها بيشتر است.

كاش مى دانستم كه آيا مرا مى آمرزى و گناه مرا مى بخشى؟

يا آنكه مى خواهى در روز قيامت مرا رسوا ساخته و آبروى مرا بريزى؟

ص:37

اين جوان. پيوسته اين سخنان را مى گفت و در حالى كه مى گريست - و خاك بر سر خود مى ريخت - به مناجات خود با پروردگار ادامه مى داد.

در اين هنگام حيوانات و درندگانى كه در اطراف او بودند دور او جمع شدند و پرندگان در بالاى سر او بالهاى خود را گسترانده و در كنار هم قرار گرفته بودند.

و آن حيوانات و پرندگان از گريۀ اين جوان مى گريستند.

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به او نزديك شد و دستان او را از گردنش باز نمود و خاكهايى كه بر سر آن جوان بود زدود.

سپس پيامبر صلى الله عليه و آله به او فرمود: - اى بهلول - بر تو بشارت باد. زيرا تو از آتش جهنّم آزاد گشته اى و خداوند عزّ وجلّ توبۀ تو را پذيرفته است.

آنگاه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله رو به اصحاب خود نموده و فرمود: اين گونه از گناه خود توبه نمائيد.

سپس آن حضرت صلى الله عليه و آله آياتى را كه به ايشان وحى شده بود. براى آن جوان تلاوت نموده و او را به بهشت بشارت دادند.

ص:38

و آن مرد در روز سوّم دوباره به نزد حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام آمد و بار ديگر نسبت به ارتكاب اين عمل اقرار و اعتراف نمود و خواستار مجازات خود گرديد.

در روز سوّم نيز حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام او را به بازگشت به خانه دعوت نمود و سخن روزهاى گذشته را براى او بازگو فرموده و تكرار نمود.

در روز چهارم بار ديگر آن مرد به نزد اميرالمؤمنين عليه السلام آمده و اقرار خود را تكرار كرده و به ارتكاب اين عمل شنيع اعتراف نمود.

و از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام خواست تا او را مجازات نمايد.

و بدين ترتيب اين مرد - چهار بار - به اين امر اقرار كرده و اعتراف نمود و اجراى مجازات را - براى خود - از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام درخواست كرد.

در اين هنگام حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به او فرمود: - اى مرد - بدرستيكه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله براى اين عمل سه نوع مجازات را مقرر فرمود.

اينك تو يكى از آنها را براى خود انتخاب كن.

آن مرد به حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام گفت: آن مجازاتهاى سه گانه كدام است؟

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به او فرمود:

گردن زدن با شمشير.

پرت كردن از بالاى كوه در حالى كه دست و پاى مجرم بسته شده است.

آتش زدن.

آن مرد به حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام گفت: كداميك از اين سه مجازاتها سختتر و شديدتر مى باشد؟

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به او فرمود: آتش زدن.

ص:40

در اين هنگام آن مرد به حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام گفت: من مجازات آتش زدن را براى خود انتخاب كرده ام.

سپس حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به آن مرد فرمود: خود را براى مجازاتى كه انتخاب كرده اى مهيّا ساز و لوازم آن را نيز آماده كن(1).

آن مرد گفت: آماده مى كنم.

سپس آن مرد دو ركعت نماز بجاى آورده و پس از تشهّد و سلام گفت:

- بار خدايا - من مرتكب گناه شنيعى - كه تو از آن اطلاع دارى - گشته ام.

و از ارتكاب اين گناه پشيمان و نادم و از مجازات آن در روز قيامت بيمناك هستم.

به همين خاطر به نزد وصى رسول تو آماده ام و از او خوسته ام تا مرا از آلودگى اين گناه پاك گرداند.

و او مرا - در انتخاب يكى از سه گونه مجازات - مخيّر نموده است.

- بار خدايا - من سخت ترين و شديدترين مجازاتها را براى خود انتخاب كرده ام.

- بار خدايا - از تو مى خواهم تا اين مجازات را كفّارۀ گناهم قرار دهى.

و مرا به آتش دوزخ در روز قيامت نسوزانى.

سپس اين مرد در حالى كه مى گريست از جاى خود برخاست و خود را به گودالى كه براى سوزاندن او مهيّا شده بود - و آتش از آن زبانه مى كشيد - رساند. و در وسط آن نشست.

در اين هنگام حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام و ياران ايشان گريستند.

سپس اميرالمؤمنين عليه السلام رو به آن مرد كرده و در حاليكه در آتش مى سوخت به او فرمود: - اى مرد - تو با اين كار. ملائكۀ آسمان و زمين را به گريه واداشتى.

ص:41

و خداى متعال توبۀ تو را پذيرفت. اينك از جاى خود برخيز و از گودال آتش بيرون بيا. و عهد بنما كه از اين پس مرتكب اين گناه نخواهى شد(1).

ص:42

______________

ص:43

35 - امام باقر عليه السلام در حديثى پيرامون فضيلت جهاد در راه خداوند عزّ وجلّ فرمود:

خداى متعال جهاد را بر ساير اعمال فضيلت داد و عمل كننده به آن را - بر ديگران - در درجات و مغفرت و رحمت برترى بخشيد.

زيرا بوسيلۀ جهاد نمودن. دين استحكام پيدا مى كند و از آن دفاع مى شود.

و بوسيلۀ جهاد است كه خداى متعال جانهاى مؤمنين و اموال آنها را خريده و بهشت را به آنها ارزانى بخشيده است.

و حفظ و رعايت حدود جهاد را براى آنها شرط نموده است(1).

36 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: وارد شدن به بهشت را براى شش گروه ضمانت مى كنم.

از جمله آن گروه: شخصى است كه براى انجام فريضۀ جهاد در راه خدا از خانۀ خود خارج مى گردد. و در ميان راه از دنيا مى رود(2).

ص:47

37 - مردى به نزد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله آمده و گفت: من به جهاد نمودن رغبت دارم.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به او فرمود: در راه خداى متعال جهاد كن.

زيرا در صورتيكه در اين راه كشته شوى در نزد خدا زنده بوده و رزق خواهى داشت.

و چنانچه در ميانۀ راه بميرى اجر تو در نزد خدا خواهد بود.

و اگر به سلامت برگشتى از گناهان پاك خواهى شد(1).

38 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هيچ شخصى از كسانى كه داخل بهشت مى شوند آرزوى بيرون آمدن از آن را نمى كند مگر شخصى كه در راه خدا شهيد شده باشد.

زيرا او آرزو مى كند كه به دنيا برگردد و در راه خدا ده بار كشته شود تا باز هم شاهد كرامتهاى الهى - كه شامل شهيد مى گردد - باشد(2).

39 - پس از آنكه جناب حنظله - در جنگ احد - به شهادت رسيد. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله دستورى براى غسل دادن بدن او صادر نفرمود - تا بدن او را غسل دهند -.

سپس پيامبر صلى الله عليه و آله در بارۀ او فرمود: ملائكه را - بين آسمان و زمين ديدم - كه حنظله را با آب بهشتى - كه در ظرفهائى از نقره قرار داشت - غسل دادند.

و به همين خاطر است كه جناب حنظله را غسيل الملائكه مى نامند(3).

ص:48

41 - در حديث آمده است: نگاه كردن به زيبائيهاى زن نامحرم. تيرى است از تيرهاى ابليس.

و خداوند متعال به شخصى كه از اين نگاه حرام پرهيز نمايد. مزۀ عبادتى را مى چشاند كه از آن شاد مى گردد(1).

42 - مردى از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام در بارۀ نگاه كردن به زن نامحرم پرسيد؟

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: نگاه اوّل: از آن تو مى باشد.

و نگاه دوّم: عليه تو مى باشد و براى تو نيست.

و نگاه سوّم: تيرى است مسموم از تيرهاى ابليس.

و خداوند متعال به شخصى كه - بخاطر خدا - از اين نگاه حرام پرهيز نمايد.

ايمانى عنايت مى فرمايد كه مزۀ آن را خواهد چشيد(2).

43 - در حديث آمده است: شخصى كه - بخاطر ترس از خدا - از نگاه حرام به نامحرم پرهيز نمايد. خداوند متعال ايمانى به او عنايت مى فرمايد كه مزۀ شيرين آن را در قلب خود احساس خواهد نمود(3).

ص:50

44 - در حديث آمده است: هنگامى كه نگاه مردى به زن نامحرمى بيفتد.

و آن مرد در اين هنگام به آسمان نظر بيفكند - و از نگاه به آن زن پرهيز نمايد -.

خداوند متعال حور العين را به ازدواج آن مرد درخواهد آورد(1).

45 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: هنگامى كه شخصى از شما زنى را ديد و آن زن چشم او را گرفت. بر او لازم است كه به نزد همسر خود برود.

و كارى نكند كه شيطان بر قلبش راه يابد.

و بر او لازم است كه چشم خود را از نگاه به آن زن باز دارد. زيرا همسر او داراى همان چيزى است كه آن زن داشته است.

و اگر او داراى همسر نمى باشد. بر او لازم است كه دو ركعت نماز بخواند.

و حمد الهى را بسيار بجاى آورد.

و بر محمّد و آل محمّد صلوات و درود بفرستد.

سپس از خدا طلب نمايد كه از فضل و كرمش به او عنايت فرمايد.

در اين صورت خداى متعال - به كرم و رأفت خود - خواستۀ او را برآورده مى سازد(2).

ص:51

46 - روزى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به جماعتى فرمود: چنانچه نگاه هر يك از شما به زن زيبايى افتاد. بر او لازم است كه به نزد همسر خود برود.

زيرا همسر او داراى همان چيزى است كه آن زن داشته است.

در اين هنگام مردى به حضرت گفت: اگر آن مرد همسر نداشته باشد چه كند؟

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: تقواى الهى را پيشۀ خود نمايد. و به سوى آسمان نگاه كند.

و از خداى متعال بخواهد تا از فضل و كرم خود به او كرامت فرمايد(1).

47 - امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند عزّ و جلّ بر ديده و چشم تكليف نمود تا به حرام نگاه نكند. و از نگاه كردن به حرام صرفنظر نمايد.

و اين امر نشانۀ ايمان است(2).

ص:52

48 - امام صادق عليه السلام فرمود: شخصى كه از نگاه كردن به حرام صرفنظر مى كند.

بهره اى خواهد برد كه هيچ بهره اى مانند آن نخواهد بود.

زيرا هنگاميكه شخصى از نگاه كردن به حرام صرفنظر مى كند. با چشم دل عظمت و جلال الهى را مشاهده خواهد نمود.

از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام پرسيدند: چگونه مى توان به چشم پوشى از حرام عادت نمود؟

حضرت فرمود: با شناخت عظمت و جلال خداوندى كه ناظر بر سرّ و ضمير است.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: اگر از نگاه به حرام. صرفنظر نموديد عجائب را مشاهده خواهيد نمود(1).

ص:53

54 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به مردى فرمود: استفاده كردن از بوى خوش را ترك نكن.

زيرا ملائكه بوى خوش را از شخص مؤمن استشمام مى كنند(1).

55 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: استفاده نمودن از بوى خوش موجب زيادى عقل مى گردد(2).

56 - امام صادق عليه السلام فرمود: شخصى كه در اوّل روز بوى خوش استعمال مى كند عقل او تا هنگام شب - همچنان - با او خواهد بود(3).

57 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: استفاده نمودن از بوى خوش. موجب قوّت قلب مى گردد(4).

58 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: استفاده نمودن از بوى خوش موجب شادابى مى گردد(5).

ص:57

59 - امام رضا عليه السلام فرمود: استعمال بوى خوش و استفاده نمودن از عطر. شيوه و روش انبياء عليهم السلام مى باشد(1).

60 - امام صادق عليه السلام فرمود: خود را در روز جمعه به بهترين عطرها معطّر سازيد(2).

61 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله هزينه اى را كه براى خريد عطر و بوى خوش صرف مى نمود بيشتر از هزينه اى بود كه براى خورد و خوراك خرج مى كرد(3).

62 - امام صادق عليه السلام فرمود: در خرجى كه براى خريد عطر هزينه مى كنى اسراف وجود ندارد(4).

ص:58

63 - امام صادق عليه السلام فرمود: دو ركعت نمازى كه با عطر و بوى خوش خوانده مى شود. بهتر از هفتاد ركعت نمازى است كه بدون عطر خوانده مى شود(1).

64 - امام صادق عليه السلام فرمود: من دوست دارم مردى را كه - شب هنگام - وقتى كه براى نماز شب برمى خيزد مسواك بزند و بوى خوش استعمال نمايد.

زيرا در آن هنگام فرشته اى به نزد او مى آيد و دهان خود را بر دهانش مى گذارد.

و آن ملك آنچه را كه او از قرآن تلاوت نموده است به كام خود مى گيرد(2).

ص:59

68 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: مسير و راه قرآن را تميز و پاكيزه كنيد.

به پيامبر صلى الله عليه و آله گفته شد: راه قرآن چيست؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دهانهاى شما راه قرآن است(1).

69 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دهانهاى خود را پاكيزه و تميز كنيد.

بدرستيكه دهان شما راه قرآن است(2).

ص:61

72 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: آنچنان جبرئيل مسواك زدن را سفارش مى كرد.

كه گمان بردم بر امّتم واجب مى گردد(1).

73 - امام صادق عليه السلام فرمود: مسواك زدن. موجب شادابى مى گردد(2).

74 - امام صادق عليه السلام فرمود: بر شما باد به مسواك زدن.

زيرا مسواك زدن. وسوسه را از دل بيرون مى راند(3).

75 - امام باقر عليه السلام فرمود: مسواك زدن عقل را زياد مى كند(4).

76 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: چنانچه مردم به فوائد و منافع مسواك زدن واقف مى گشتند. آن را در كنار رختخواب خود. قرار مى دادند(5).

ص:63

77 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: اگر براى امّت من مايۀ مشقّت و زحمت نبود. هر آينه به آنها دستور مى دادم كه براى هر نماز مسواك كنند(1).

78 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دو ركعت نماز كه با مسواك زدن خوانده مى شود - در نزد خداى متعال - محبوب تر است از هفتاد ركعت نمازى كه بدون مسواك خوانده مى شود(2).

79 - امام صادق عليه السلام فرمود: دو ركعت نمازى را كه با مسواك زدن خوانده مى شود.

بهتر از هفتاد ركعت نمازى است كه بدون مسواك خوانده مى شود(3).

ص:64

80 - امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه در نيمۀ شب براى خواندن نماز برمى خيزى مسواك بزن. زيرا بدرستيكه در اين صورت ملكى به نزد تو آمده و دهان خود را بر دهان تو قرار داده و هر سخن و كلامى كه بر زبان جارى مى كنى با خود به آسمان خواهد برد.

پس بر تو لازم است كه دهان خود را خوشبو كنى(1).

81 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هنگامى كه بندۀ مؤمنى در نيمۀ شب از جاى خود برمى خيزد و مسواك مى زند. آنگاه وضوى نيكويى مى گيرد.

سپس - براى عبادت - به خانه اى از خانه هاى خدا روانه مى گردد.

در اين هنگام ملكى به سوى او روى مى آورد و دهان خود را بر دهان او مى گذارد.

و هر چيزى كه از دهان آن مؤمن خارج مى گردد. در دهان آن فرشته قرار مى گيرد.

و آن فرشته - در روز قيامت - از آن مؤمن شفاعت مى كند و به نفع او شهادت مى دهد(2).

ص:65

82 - امام صادق عليه السلام فرمود: من دوست دارم مردى را كه - شب هنگام - وقتى كه براى نماز شب برمى خيزد مسواك بزند و بوى خوش استعمال نمايد.

زيرا در آن هنگام فرشته اى به نزد او مى آيد و دهان خود را بر دهانش مى گذارد.

و آن ملك آنچه را كه او از قرآن تلاوت نموده است به كام خود مى گيرد(1).

83 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: هنگامى كه شخصى وضو مى گيرد و سپس مسواك مى زند و به نماز مى ايستد. ملكى به نزد او آمده و دهان خود را بر دهان او قرار خواهد داد. و هر چه را كه آن شخص بر زبان جارى مى كند آن ملك خواهد گرفت.

و چنانچه اين شخص مسواك زدن را ترك نمايد. آن ملك به كنارى ايستاده و فقط به قرائت و سخن او گوش مى دهد(2).

ص:66

87 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: مسواك زدن موجب پاكيزه گى دهان مى گردد. و رضايتمندى خداوند عزّ و جلّ را در پى دارد(1).

88 - امام صادق عليه السلام فرمود: مسواك زدن داراى دوازده اثر و فائده مى باشد:

سنّت و شيوۀ پيامبر صلى الله عليه و آله است.

دهان را پاكيزه مى كند.

به چشم جلا مى دهد.

رضايت الهى را در پى دارد.

بلغم را از بين مى برد.

حافظه را زياد مى كند.

دندانها را سفيد مى نمايد.

حسنات را مضاعف مى سازد.

زردى دندان را زائل مى كند.

لثه را محكم مى نمايد.

باعث زيادى اشتها مى شود.

موجب خوشحالى ملائكه مى گردد(2).

ص:68

89 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: شخصى كه در روز يك بار مسواك بزند. خداى متعال از او راضى گشته و بهشت را به او ارزانى خواهد داشت.

و چنانچه شخصى در روز دو بار مسواك بزند. بدرستيكه او از شيوه و روش انبياء عليهم السلام پيروى نموده است.

و خداى متعال براى هر نمازى كه مى خواند. ثواب صد ركعت نماز براى او مى نويسد. و چنين شخصى از فقر بى نياز مى گردد. و دهانش خوشبو خواهد گشت.

و حافظه اش افزايش مى يابد. و فهم و درك او زياد مى شود.

و غذاى او گوارا مى گردد. و دردهاى دندان او از بين خواهد رفت.

و مرضهاى ديگر از او دور خواهد گشت.

و ملائكه بخاطر نورى كه در صورتش تلألؤ مى كند. به او دست خواهند داد.

و دندانهاى او پاكيزه مى گردد.

و هنگامى كه او از خانه خارج مى شود. ملائكه او را بدرقه و مشايعت مى كنند.

و ملائكۀ عرش الهى و ملائكۀ كرّوبيين براى او استغفار كرده و طلب آمرزش مى نمايند. و براى او ثواب هزار سال عبادت نوشته مى شود.

و خداى متعال هزار درجه به مقام او مى افزايد.

و درهاى بهشت در برابر او گشوده مى گردد.

و به او گفته مى شود: از هر درى كه مى خواهى وارد بهشت شو.

و خداى متعال نامۀ اعمال او را به دست راستش مى دهد. و محاسبۀ او آسان خواهد بود. و خداى متعال درهاى رحمتش را بر او خواهد گشود.

و او از دنيا نخواهد رفت مگر اينكه جايگاه خود را در بهشت خواهد ديد.

زيرا چنين شخصى به پيامبران الهى عليهم السلام اقتدا و تأسّى نموده است.

و شخصى كه به پيامبران اقتدا و تأسّى كند. به همراه آنها وارد بهشت خواهد شد.

ص:69

و شخصى كه در هر روز مسواك بزند از دنيا نمى رود تا آنكه حضرت ابراهيم عليه السلام را در خواب ببيند.

و او - در روز قيامت - در زمرۀ انبياء الهى خواهد بود.

و خداوند متعال حوائج دنيوى و اخروى او را برآورده خواهد نمود.

و جايگاه او - در روز قيامت - زير سايۀ عرش الهى خواهد بود.

و او - در بهشت - رفيق حضرت ابراهيم عليه السلام و ساير انبياء خواهد گشت(1).

ص:70

90 - امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: مسواك زدن باعث پاك شدن و تميزى دهان مى گردد. و رضايتمندى الهى را در پى دارد.

سپس امام صادق عليه السلام فرمود: پيامبر صلى الله عليه و آله مسواك زدن را از سنّتهاى مستحكم قرار داده است. زيرا مسواك زدن. داراى آثار و منافع ظاهرى و باطنى بسيارى است.

به گونه اى كه آن آثار و منافع را خردمندان نيز نمى توانند شمارش كنند.

و همانگونه كه دهان خود را بوسيلۀ مسواك زدن - از باقيماندۀ خوراكيها - پاك و تميز مى كنيد. بر شما لازم است كه با تضرّع و خشوع و نماز شب و استغفار - در سحرگاهان - پليدى گناه و معصيت را از خود دور سازيد.

و ظاهر و باطن خود را - با خلوص نيّت - از ناپاكيها و پليديها پاك نمائيد.

زيرا بدرستيكه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله استفاده نمودن از مسواك را مثل و نمودى براى يادآورى و تنبّه كسانى كه هوشيار مى باشند قرار داده است.

زيرا مسواك گياهى است لطيف و پاك و شاخۀ درختى است مبارك و شيرين.

و خداى متعال دندانها را در دهان قرار داد تا ابزارى براى خوردن غذا و جويدن آن باشد. و بوى دهان در اثر جويدن غذا تغيير پيدا مى كند.

و اين تغيير. باعث آلودگى دهان مى شود.

و اين آلودگى به مغز نيز سرايت كرده و باعث اخلال در آن مى گردد.

و شخص با ايمان همانگونه كه بوسيلۀ اين شاخۀ لطيف و گياه خوشبو مسواك مى زند - و آن را بر دندان درخشان خود مى كشد تا بدينوسيله آلودگى را از آن پاك مى سازد -. قلب خود را نيز بوسيلۀ توبه و ذكر الهى و انديشۀ درست از آلودگى گناه و غفلت پاك مى نمايد.

زيرا خداوند متعال مى فرمايد: بدرستيكه خداوند افراد توبه كننده و پاكيزه را دوست دارد.

و پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: بر شما باد به مسواك زدن.

ص:71

و شخصى كه پيشانى انديشۀ خود را بر درگاه عبرتها بسايد و از آنها درس بگيرد خداوند متعال براى او چشمه هاى حكمت را جارى و دربهاى دانش را در برابرش مى گشايد. و مشمول لطف و فضل الهى مى گردد.

زيرا خداوند متعال اجر و پاداش افراد نيكوكار را تباه نمى گرداند(1).

ص:72

91 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: راه و مسير قرآن را تميز و پاكيزه نمائيد.

به پيامبر گفته شد: راه قرآن چيست؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دهان شما.

به پيامبر صلى الله عليه و آله گفته شد: چگونه اين راه را تميز كنيم؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بوسيلۀ مسواك زدن(1).

92 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دهان خود را بوسيلۀ مسواك زدن پاكيزه نمائيد.

زيرا دهان هاى شما مسير قرآن است(2).

93 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: بدرستيكه دهان هاى شما راه و مسير قرآن است.

پس بر شما لازم است كه دهان خود را بوسيلۀ مسواك زدن پاكيزه نمائيد(3).

94 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بدرستيكه دهان هاى شما مسير و راه قرآن است.

پس بر شما لازم است كه دهان خود را بوسيلۀ مسواك زدن خوشبو نمائيد(4).

ص:73

100 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: خوشا به حال كسانى كه پس از خوردن غذا دندانهاى خود را خلال مى كنند(1).

101 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: خداى متعال مورد رحمت قرار مى دهد كسانى را كه خلال بكار مى برند.

به پيامبر صلى الله عليه و آله گفته شد: آنها چه كسانى هستند؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: آنها كسانى هستند كه پس از خوردن غذا دندانهاى خود را خلال مى كنند.

زيرا هنگامى كه باقيماندۀ غذا در دهان مى ماند. بوى دهان تغيير مى كند.

و اين بو فرشتگان را آزار مى دهد(2).

ص:75

102 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: پس از خوردن غذا خلال نمائيد.

زيرا هيچ چيز - براى ملائكه - منفورتر از اين نيست كه ببينند در لابلاى دندان بنده اى غذائى باقى مانده باشد(1).

103 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: پس از خوردن غذا خلال نمائيد.

زيرا اين كار دندانها را محكم مى نمايد و رزق و روزى را زياد مى كند(2).

104 - امام كاظم عليه السلام فرمود: فرشته اى در آسمان ندا داده و اين گونه دعا مى كند:

- خدايا - بر كسانى كه در خانۀ آنها سركه وجود دارد. و بر كسانى كه خلال بكار مى برند بركت عنايت فرما(3).

ص:76

117 - امام رضا عليه السلام فرمود: مسواكى كه از درخت اراك تهيه مى شود. دندانها را جلا مى دهد و دهان را خوشبو مى كند(1).

ص:81

147 - على بن أبي حمزه مى گويد: روزى امام كاظم عليه السلام را ديدم كه در مزرعۀ خود مشغول به كار بود - در حاليكه سرتاپاى آن حضرت عليه السلام عرق كرده بود -.

من از اين حال حضرت متعجّب شده و به آن حضرت گفتم: شما مشغول اين كار سخت هستيد؟

پس كارگرها كجا هستند؟

امام كاظم عليه السلام به من فرمود: - اى على - افرادى برتر از من - با دست خود كار كرده - و زحمت كشيده اند.

سپس من به آن حضرت گفتم: آنها چه كسانى هستند؟

آنگاه امام كاظم عليه السلام در جواب فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله و اميرالمؤمنين عليه السلام و پدرانم با دست خود. كار كرده اند.

و كار كردن با دست. شيوۀ پيامبران و اوصياء و صالحين مى باشد(1).

ص:94

148 - راوى مى گويد: روزى امام صادق عليه السلام را مشاهده كردم كه در زمين زراعى خود مشغول كشاورزى بود.

من به آن حضرت گفتم: آيا اجازه مى دهيد تا ما و غلامان اين كار را براى شما انجام دهيم؟

امام صادق عليه السلام فرمود: خير.

زيرا دوست دارم تا خداوند عزّ و جلّ مرا در حالى ببيند كه با دست خود كار مى كنم و براى كسب رزق حلال. زحمت مى كشم(1).

149 - روزى حضرت داود عليه السلام از كنار مردى كه كفّاشى مى كرد گذشت و به او فرمود:

- اى مرد - كار بكن و از دسترنج خود بخور.

زيرا خداوند متعال دوست دارد بنده اى را كه كار مى كند و از دسترنج خود مى خورد.

و خداوند متعال دوست ندارد بنده اى را كه مى خورد امّا كار نمى كند(2).

ص:95

150 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: خداوند عزّ وجلّ به حضرت داود عليه السلام وحى فرمود: - اى داود - تو نيكو بنده اى هستى.

امّا تو از بيت المال مى خورى. و با دست خود كارى انجام نمى دهى.

پس از اين امر حضرت داود عليه السلام چهل روز گريست.

آنگاه خداوند متعال به آهن فرمان داد تا براى حضرت داود عليه السلام نرم گردد.

پس از نرم شدن آهن براى حضرت داود عليه السلام آن حضرت با دست خود به ساختن زره مشغول گشت. و زرهى را كه با دست خود مى ساخت مى فروخت.

و بدينوسيله از استفاده نمودن از بيت المال بى نياز گشت(1).

ص:96

163 - عدّه اى از مردم. امام سجّاد عليه السلام را در نيمه شبى - در حالى كه آن حضرت عليه السلام جليقه اى و جبّه اى از خز پوشيده و عبائى از خز بر دوش گرفته و محاسن مبارك خود را با عطر غاليه معطّر نموده بود - مشاهده كردند.

آنها به آن حضرت گفتند: شما در اين ساعت از شب. با اين وضع و حال به كجا مى رويد؟

امام سجّاد عليه السلام فرمود: من امشب - با اين حال - به مسجد جدّم پيامبر صلى الله عليه و آله مى روم تا حور العين را - از خداى متعال - براى خود خواستگارى نمايم(1).

ص:101

165 - امام صادق عليه السلام فرمود: موى سفيد - براى شخص مؤمن - مايۀ وقار در دنيا.

و باعث نور درخشان - در آخرت - مى گردد.

و خداوند متعال حضرت ابراهيم عليه السلام را بوسيلۀ عطاى موى سفيد گرامى داشت.

هنگامى كه موى حضرت ابراهيم عليه السلام سفيد گشت به خداوند متعال عرض نمود:

- بار خدايا - اين چيست؟

خداوند متعال به او فرمود: اين وقار است.

سپس حضرت ابراهيم عليه السلام فرمود: - بار خدايا - وقار مرا افزون نما(1).

ص:103

166 - در حديث آمده است: تا قبل از زمان حضرت ابراهيم عليه السلام موى سر و صورت مردم سپيد نمى شد.

و چه بسا پدر و فرزندى با هم در مجلسى حاضر مى شدند. امّا معلوم نبود كه كداميك از اين دو نفر پدر مى باشد.

و به همين جهت از آنها سؤال مى شد: كداميك از شما پدر هستيد؟

تا اينكه حضرت ابراهيم عليه السلام به درگاه خدا دعا كرده و گفت:

- خدايا - موى مرا سپيد گردان تا بوسيلۀ آن شناخته گردم(1).

سپس خداوند متعال دعاى حضرت ابراهيم عليه السلام را مستجاب نمود.

و سر و ريش او سپيد گشت(2).

ص:104

167 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: موى سپيد نور است. پس آن را نكَنيد(1).

168 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مردى را مشاهده نمودند كه در ريش او موى سپيد بود.

حضرت صلى الله عليه و آله در توصيف موى سفيد محاسن فرمود: اين نور است.

سپس پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: شخصى كه يك تار موى او در اسلام سپيد گردد. آن تار مو - در روز قيامت - براى او نور خواهد بود(2).

169 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: موى سپيد را نكَنيد. زيرا آن نورى است براى شخص مسلمان.

و شخصى كه موى او در اسلام سپيد گردد. براى او نورى در روز قيامت خواهد بود(3).

170 - در حديث قدسى آمده است: خداوند متعال فرمود: موى سپيد نور من است.

و من شخصى را كه داراى اين نور باشد. به آتش جهنّم نمى سوزانم(4).

ص:105

185 - محمّد بن منكدر مى گويد: در ظهر يك روز بسيار گرم به اطراف شهر مدينه رفته بودم كه امام باقر عليه السلام را ديدم كه در زمين خود مشغول كشاورزى بود.

من از اين وضع تعجّب نمودم. و با خود گفتم: چگونه ممكن است كه پيرمردى - از پيرمردان قريش - در اين وقت بسيار گرم. به دنياطلبى مشغول باشد؟!

اينك بنزد او مى روم تا او را نصيحت كنم. سپس به نزد ايشان رفته و سلام گفتم.

امام باقر عليه السلام در حالى كه - از شدت سعى و تلاش - نفس نفس مى زد. به سلام من جواب داد - در حالى كه عرق از سر و روى حضرت مى چكيد -.

من به ايشان گفتم: شما پيرمردى از قريش هستيد. در اين ساعت گرم مشغول به دنياطلبى هستيد؟

اگر اينك أجل به سراغ شما بيايد و شما در اين حال از دنيا برويد چه خواهيد كرد؟ و چه جوابى در پيشگاه خدا خواهيد داشت؟!

امام باقر عليه السلام به من فرمود: اگر مرگ - در اين حالت - به سراغ من بيايد.

من در حالى از دنيا خواهم رفت كه مشغول به اطاعت الهى بوده ام(1).

زيرا من با سعى و تلاش - در راه كسب روزى حلال - خود و خانوده ام را از تو و از مردم بى نياز خواهم نمود.

از آن بيم دارم كه مرگ من. زمانى فرا رسد كه مشغول نافرمانى خدا باشم(2).

محمّد بن منكدر مى گويد: در اين هنگام به امام باقر عليه السلام گفتم: راست مى گوئيد.

ص:113

خداوند شما را مورد رحمت خود قرار دهد. من قصد داشتم تا شما را موعظه و نصيحت كنم. امّا شما مرا موعظه و نصيحت كرديد(1).

186 - امام باقر عليه السلام فرمود: شخصى كه در راه كسب رزق حلال سعى و تلاش مى كند - تا دست نياز به سوى مردم دراز نكند. و اهل و عيال او در آسايش باشند. و به همسايگان خود رسيدگى و تفقّد نمايد - او در روز قيامت در حالى خداوند عزّ وجلّ را ملاقات مى كند كه صورتش مانند ماه شب چهارده مى درخشد(2).

ص:114

189 - امام رضا عليه السلام فرمود: هنگامى كه مشغول تجارت هستى و وقت نماز فرا رسيد.

از تجارت خود دست كشيده و به نماز خود مشغول شو. و نبايد تجارت تو مانع از اداى نماز در اوّل وقت آن گردد. زيرا خداى عزّ و جلّ - در قرآن - گروهى را مورد ستايش قرار داده و در بارۀ آنها فرموده است:

آنها مردانى هستند كه تجارت - و خريد و فروش - آنان را از ذكر الهى باز نمى دارد.

اين گروه از مردان مشغول تجارت بودند امّا هنگام فرا رسيدن وقت نماز. دست از تجارت كشيده و به خواندن نماز پرداختند.

و اجر و ثواب اين گروه. بيشتر از كسانى است كه به كارى مشغول نبوده و به نماز ايستادند(1).

190 - و در نقل ديگرى در باره اين گروه آمده است: كار آن گروه آهنگرى و دوزندگى بوده است اما هنگام فرا رسيدن وقت نماز دست از كار كشيده و به خواندن نماز مشغول مى شدند. (2)

ص:116

194 - در حديث آمده است: غيرت داشتن يكى از مكارم اخلاق بشمار مى آيد.

و خداى متعال اين صفت نيك را در نهاد انبياء عليهم السلام قرار داده است.

و لازم است شخصى كه داراى اين خصلت مى باشد. حمد خداى متعال را - بخاطر داشتن آن - بجاى آورد. و بداند كه خداوند متعال. خير را به او كرامت فرموده است.

و لازم است بر شخصى كه فاقد اين خصلت مى باشد كه به درگاه خداوند متعال تضرّع نمايد و از حضرتش درخواست كند تا اين خصلت را در نهاد او قرار دهد(1).

ص:118

197 - در حديث اين چنين آمده است: سه نفر در بيابانى راه مى رفتند. كه يكباره طوفانى آنها را فرا گرفت.

آنها براى نجات خود به غارى كه در پيش رويشان بود رفته و به آن غار پناه آوردند.

و پس از آنكه در غار مستقر گشتند. ناگهان صخره اى بر درب غار افتاده و آن را مسدود كرد.

(جاء في حديث): خرج ثلاث نفر يسيحون في الأرض.

فبينا هم يعبدون اللّه في كهف - في قلّة جبل - حين [حتّى] بدت صخرة من أعلى الجبل حتّى التقمت باب الكهف.

فقال بعضهم لبعض: عباد اللّه - واللّه - ما ينجّيكم ممّا وقعتم إلّاأن تصدّقوا اللّه.

فهلّم ما عملتم للّه خالصاً.

فإنّما ابتليتم بالذنوب.

فقال أحدهم: اللّهمّ إن كنت تعلم أنّي طلبت امرأة لحسنها و جمالها.

فأعطيت فيها مالاً ضخماً. حتّى إذا قدرت عليها. و جلست منها - مجلس الرجل من المرأة - ذكرت النار. فقمت عنها فِرَقاً منك.

اللّهمّ فإرفع عنّا هذه الصخرة.

فإنصدعت حتّى نظروا إلى الصدع.

ثمّ قال الآخر: اللّهمّ إن كنت تعلم أنّي استأجرت قوماً يحرثون.

كلّ رجل منهم بنصف درهم.

فلمّا فرغوا. أعطيتهم اجورهم.

فقال أحدهم: قد عملت عمل اثنين. - واللّه - لا آخذ إلّادرهماً واحداً.

و ترك ماله عندي. فبذرت بذلك - النصف الدرهم - في الأرض.

ص:120

اين سه نفر پس از آنكه از نجات خود مأيوس شدند. به همديگر گفتند:

غير از صداقت و راستى. چيز ديگرى ما را از اين مهلكه نجات نمى دهد.

بياييد تا نجات خود را - با دعا نمودن - از خدا بخواهيم. و نيّت خود را خالص سازيم.

و كار نيكى را كه فقط براى خدا انجام داده ايم - در حين دعاء و استغاثه - يادآور شويم. چه بسا - با اين كار - بتوانيم نجات يابيم.

فأخرج اللّه - من ذلك - رزقاً.

و جاء صاحب النصف الدرهم. فأراده. فدفعت إليه ثمان عشرة ألف.

فإن كنت تعلم إنّما فعلته مخافة منك.

فإرفع عنّا هذه الصخرة.

قال: فإنفرجت عنهم حتّى نظر بعضهم إلى بعض.

ثمّ إنّ الآخر قال: اللّهمّ إن كنت تعلم أنّ أبي واُمّي كانا نائمين.

فأتيتهما بقعب من لبن. فخفت أن أضعه أن تمجّ فيه هامّة.

و كرهت أن أوقظهما - من نومهما - فيشقّ ذلك عليهما.

فلم أزل كذلك حتّى استيقظا و شرباً.

اللّهمّ فإن كنت تعلم أنّي كنت فعلت ذلك ابتغاء وجهك فإرفع عنّا هذه الصخرة.

فإنفرجت لهم حتّى سهل لهم طريقهم ... (المحاسن ج 1 ص 394).

(و في الدعوات هكذا): و قال الآخر: اللّهمّ إن كنت تعلم إنّه كان لي والدان. و كنت أحلب لهما.

فأتيتهما ليلة. و هما نائمان.

فقمت قائماً حتّى طلع الفجر.

فلمّا استيقظا شربا (الدعوات للشيخ الراوندي - عليه الرحمة - ص 43).

ص:121

يكى از آنها گفت: خدايا تو مى دانى كه پدر و مادر پيرى داشتم.

و كار من چوپانى بود. شب هنگام پس از بازگشت از چَرا. شير گوسفندان را دوشيده و به والدين خود مى دادم.

شبى از شبها دير كردم و وقتى به نزد والدين خود رفتم. ديدم كه آنها خواب هستند.

من در اين هنگام نخواستم تا ظرف شير را كنار آنها قرار دهم.

از ترس آنكه مبادا جانور و حشره اى داخل ظرف شير بيفتد.

و نخواستم كه آنها از خواب بيدار كنم.

(و جاء في مصدر آخر هكذا): بينما ثلاثة رهط يتماشون. أخذهم المطر.

فأووا إلى غار في جبل.

فبينا هم فيه. انحطّت صخرة فأطبقت عليهم.

فقال بعضهم لبعض: - انظروا - أفضل أعمال عملتموها.

فسلوه بها.

لعلّه يفرّج عنكم.

قال أحدهم: اللّهمّ إنّه كان لي والدان كبيران.

و كانت لي امرأة و أولاد صغار.

فكنت أرعى عليهم.

فإذا أرحت عليهم غنمي بدأت بوالدي فسقيتهما.

فلم آت حتّى نام أبواي.

فطيّبت الإناء. ثمّ حلبت. ثمّ قمت بحلّابي - عند رأس أبوي - و الصبية يتضاغون - عند رجلي- .

ص:122

به همين جهت تا هنگام صبح در كنار آنها نشستم.

و آنها پس از بيدار شدن - از خواب - از آن شير تناول كردند.

خدايا تو مى دانى كه من اين كار را - فقط - براى رضاى خاطر تو انجام دادم.

پس بر ما رحم نما. و ما را از اين گرفتارى نجات ده.

در اين هنگام سنگى كه بر درب غار افتاده بود تكانى خورده - و به مقدارى كه بتوانند آسمان را ببينند - به كنارى رفت.

أكره أن أبدأ بهم قبل أبوي.

و أكره أن أوقظهما من نومهما.

فلم أزل كذلك حتّى أضاء الفجر.

اللّهمّ إن كنت تعلم أني فعلت - ذلك - ابتغاء وجهك فاُفرج عنّا فرجة نرى منها السماء.

ففرّج لهم فرجة. فرأوا - منها - السماء.

و قال الآخر: اللّهمّ إنّه كانت لي بنت عمّ.

فأحببتها حبّاً. كانت أعزّ الناس إليّ. فسألتها نفسها.

فقالت: لا. حتّى تأتيني بمأة دينار.

فسعيت حتّى جمعت مأة دينار. فأتيتها بها.

فلمّا كنت - بين رجليها - قالت: إتّق اللّه. و لا تفتح الخاتم إلّابحقّه.

فقمت عنها.

اللّهمّ إن كنت تعلم أ نّي فعلت - ذلك - ابتغاء وجهك فأفرج عنّا فيها فرجة.

ففرّج اللّه لهم فيها فرجة.

و قال الثالث: اللّهمّ إنّي كنت استأجرت أجيراً ب فرق ذرّة.

فلمّا قضى عمله. عرضت عليه. فأبى أن يأخذه. و رغب عنه.

ص:123

و بدين ترتيب روزنه اى - براى آنها - به سوى آسمان پديدار گشت.

سپس دوّمين نفر آنها گفت: خدايا تو مى دانى كه دختر عمويى داشتم كه او را بسيار دوست مى داشتم.

روزى من به او پيشنهاد گناه و معصيت دادم.

و براى انجام اين كار صد دينار براى او آماده كردم.

امّا هنگامى كه به نزدش رفتم. و مى خواستم مرتكب گناه شوم. او به من گفت:

از خدا بترس و مرتكب گناه نشو. و از راه حرام به اين كار اقدام نكن.

در اين هنگام من از نزد دختر عموى خود برخاسته و آن صد دينار را به او بخشيدم و از كنار او دور شدم. و دامن خود را به گناه آلوده نساختم.

خدايا تو مى دانى كه من بخاطر ترس از تو اين گناه را ترك كردم و مرتكب اين معصيت نشدم.

پس از ما رحم كن و ما را از اين گرفتارى رهايى بخش.

در اين هنگام. آن صخره تكان ديگرى خورده و راه بيشترى از غار باز شد.

سپس سوّمين نفر آنها گفت: خدايا تو مى دانى كه من كارگرى را براى كارى - با مزد مشخّصى - استخدام كرده بودم.

فلم أزل أعتمل به حتّى جمعت منه بقراً و رعائها.

فجائني فقال: إتّق اللّه. و أعطني حقّي. و لا تظلمني.

فقلت له: إذهب إلى تلك البقر و رعائها. فخذها.

فذهب فإستاقها.

اللّهمّ إن كنت تعلم أنّي فعلت - ذلك - ابتغاء وجهك. فأفرج عنّا ما بقي منها.

ففرّج اللّه عنهم. فخرجوا. يتماشون (الأمالي للشيخ الطوسي - عليه الرحمة - ص 396).

ص:124

پس از تمام شدن كار. آن كارگر از مزدى كه براى او مشخّص شده بود ناراضى بود.

و به همين جهت از گرفتن آن مزد خوددارى كرد. و از آن محل رفت.

و مزد او همچنان در دست من باقى ماند.

و من مزد او را سرمايه قرار دادم و با آن سرمايه توانستم گاوى را خريدارى نمايم.

پس از گذشت مدتى آن كارگر به نزد من آمده و به من گفت: مزد آن روز مرا بده و حقّ مرا به من برگردان. زيرا من به آن مزد نياز دارم.

(و جاء في مصدر آخر هكذا): بينا ثلاثة نفر - فيمن كان قبلكم - يمشون.

إذ أصابهم مطر. فآووا إلى غار. فإنطبق عليهم.

فقال بعضهم لبعض: - يا هؤلاء - و اللّه ما ينجيكم إلّاالصدق.

فليدع كلّ رجل منكم بما يعلم اللّه عزّ و جلّ أنّه قد صدق فيه.

فقال أحدهم: اللّهمّ إن كنت تعلم. أنّه كان لي أجير عمل لي عملاً - على فِرَق من أرز - فذهب و تركه. فزرعته. فصار - من أمره - إنّي اشتريت - من ذلك الفرق - بقراً.

ثمّ أتاني. فطلب أجره. فقلت: اعمد إلى تلك البقر. فسُقها.

فقال: إنّما لي - عندك - فِرَق من ارز.

فقلت: اعمد إلى تلك البقر. فسُقها. فإنّها من ذلك.

فساقها.

فإن كنت تعلم إنّي فعلت - ذلك - من خشيتك. ففرّج عنّا.

فإنساحت الصخرة عنهم.

و قال الآخر: اللّهمّ إن كنت تعلم أنّه كان لي أبوان شيخان كبيران.

فكنت آتيهما - كلّ ليلة - بلبن غنم - لي -.

فأبطأت عليهما - ذات ليلة -. فأتيتهما - و قد رقدا- .

ص:125

در اين هنگام من به او گفتم: آن گاوى را كه مى بينى مال توست.

آن را با خود ببر. زيرا من مزد اندك آن روز تو را سرمايه قرار دادم.

و با آن خريد و فروش كردم تا توانستم با آن مزد اين گاو را بخرم.

اينك اين گاو از آنِ توست. زيرا سرمايۀ اوليه آن. مزد تو بوده است.

آن كارگر پس از شنيدن اين مطلب. آن گاو را با خود برد.

خدايا تو مى دانى كه من اين كار را براى رضاى تو انجام دادم.

از تو مى خواهم كه ما را از اين گرفتارى رهايى بخشى. و راه نجات ما را باز نمايى.

در اين هنگام آن سنگ تكان ديگرى خورده و درب غار كاملاً باز شد.

و بدين ترتيب آن سه نفر از غار بيرون آمده و نجات يافتند.

و أهلي و عيالي يتضاغون - من الجوع -. فكنت لا أسقيهم حتّى يشرب أبواي.

فكرهت أن أوقظهما - من رقدتهما -. و كرهت أن أرجع فيستيقظا - لشربهما -.

فلم أزل أنتظرهما حتّى طلع الفجر.

فإن كنت تعلم إنّي فعلت - ذلك - من خشيتك. ففرّج عنّا.

فإنساحت - عنهم - الصخرة حتّى نظروا إلى السماء.

و قال الآخر: اللّهمّ إن كنت تعلم أنّه كانت لي ابنة عمّ - أحبّ الناس إليّ -.

و إنّي راودتها - عن نفسها - فأبت عليّ. إلّاأن آتيها بمأة دينار.

فطلبتها. حتّى قدرت عليها. فجئت بها. فدفعتها إليها. فأمكنتني من نفسها.

فلمّا قعدت - بين رجليها - قالت: اتّق اللّه. و لا تفض الخاتم إلّابحقّه.

فقمت عنها. و تركت لها المأة. فإن كنت تعلم إنّي فعلت ذلك - من خشيتك - ففرّج. عنّا.

ففرّج اللّه عزّ و جلّ عنهم. فخرجوا (الخصال ص 184-185).

ص:126

198 - مردى به همراه همسر خود با كشتى مسافرت مى كرد كه طوفانى وزيدن گرفته و كشتى آنها بوسيلۀ آن طوفان درهم شكست.

و تنها زن آن مرد بوسيلۀ تكّه چوبى از غرق شدن نجات يافت و خود را به ساحل جزيره اى رساند.

در ميان آن جزيره جوان راهزنى وجود داشت كه از ارتكاب هيچ معصيت و گناهى رويگردان نبوده و ابائى نداشت.

هنگامى كه آن راهزن متوجّه اين زن شد به طرف او آمده و قصد تجاوز به او و ارتكاب گناه را داشت.

هنگامى كه آن جوان به آن زن نزديك شد و آن زن متوجه قصد شوم آن جوان شد.

بدن او از شدّت اضطراب به لرزه افتاد.

آن جوان به آن زن گفت: چرا مى لرزى و مضطرب هستى؟

آن زن گفت: بخاطر ارتكاب اين گناه مى ترسم و از خداى عزّ وجلّ خوف دارم.

آنگاه آن جوان به آن زن گفت: آيا تاكنون مرتكب اين گناه شده اى؟

آن زن جواب داد: به عزّت و جلال خدا سوگند كه تا كنون مرتكب اين گناه نشده ام.

سپس آن جوان به آن زن گفت: تو در طول زندگى خود مرتكب اين گناه نشده اى و اين گونه به خود مى لرزى و از خدا مى ترسى؟

بايد من - كه مى خواهم با زور به تو تجاوز كنم - از خدا بترسم.

و از ارتكاب اين عمل شنيع بر خود بلرزم.

و بدين ترتيب آن جوان از ارتكاب گناه با آن زن منصرف شده و به آن زن دست درازى نكرد. و از او دور شد.

و به درگاه خدا توبه و انابه نمود. و از كردۀ خود پشيمان گشت.

و به طرف خانۀ خود به راه افتاد.

ص:127

آن جوان در ميان راه با شخص راهبى هم مسير شد. و آن دو با هم دوست شدند.

و چون گرماى آفتاب. شديد بود و آنها را آزار مى داد. راهب به آن جوان گفت: تو دعا بكن و از خدا بخواه تا ابرى بر سر ما سايه افكند تا از حرارت و گرمى آفتاب كاسته گردد.

آن جوان گفت: من پيش خدا كار نيكى نكرده ام تا لايق اجابت دعا باشم.

سپس آن راهب به او گفت: من دعا مى كنم و تو آمين بگو.

آن جوان قبول كرد.

سپس راهب مشغول دعا و راز و نياز شده و از خداى متعال ابرى را طلب نمود.

و آن جوان نيز پس از دعاى راهب آمين گفت.

هنوز مدّت زمان اندكى از اين دعا نگذشته بود كه ابرى در آسمان پديدار شد.

و بر سر آن جوان و راهب سايه افكند. و به همراه آن دو نفر حركت مى كرد.

پس از مدتى كه آن دو نفر يك مسير را با هم طى كردند به دو راهى رسيدند كه هر كدام از آن دو بايد به طرف راه و مسير خود مى رفت.

سپس راهب راه خود را در پيش گرفت. و آن جوان در راه و مسير خود قدم گذاشت.

پس از آنكه راه آن دو از هم جدا شد. آن ابر بالاى سر آن جوان قرار گرفت و بر او سايه افكند. و به همراه او راه افتاد.

در اين هنگام راهب از اين امر متعجّب شده و به آن جوان گفت: تو از من برتر هستى زيرا استجابت اين دعا و آمدن اين ابر بخاطر تو بوده است.

به من بگو كه چه عمل خيرى را انجام داده اى كه اينگونه مورد رحمت الهى قرارگرفته اى؟

آن جوان. ماجراى خود با آن زن را بيان كرد.

در اين هنگام آن راهب به آن مرد گفت: خداوند عزّ و جلّ گناه تو را - بخاطر خوف وترسى كه از او داشته اى - بخشيد.

ص:128

اينك نگاه كن كه در آينده چه مى كنى(1). (2)

ص:129

206 - در نقلى آمده است: كوتاه كردن موى سر براى مردان شامل فوائد پسنديدۀ بسيارى مى باشد.

از جملۀ آنها: پيشانى را فراخ نشان مى دهد.

و صورت را بشّاش مى نمايد.

و بينائى را افزايش مى دهد.

و جلوه رُخ را نمايان مى كند.

و چهرۀ مرد را از شبيه شدن به چهرۀ زنانه متمايز مى سازد(1).

و اين كار مورد سفارش قرار گرفته است(2).

ص:132

ص:133

ص:134

211 - امام صادق عليه السلام فرمود: شخصى كه از ترس ندارى و تنگدستى ازدواج نمى كند.

او - در حقيقت - به خداى متعال بدگمان شده است. زيرا خداى متعال مى فرمايد:

اگر فقير و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خود بى نياز مى سازد(1).

212 - در حديث آمده است: چند چيز است كه اگر شخصى آنها را دارا نباشد. او دل مشغول بوده و زندگيش ناقص شده و عقلش زائل خواهد گشت. نداشتن همسرى شايسته از جملۀ آن چيزها بشمار مى آيد(2).

ص:136

213 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بيچاره است. بيچاره است. بيچاره است. مردى كه داراى همسر نمى باشد.

مردم به پيامبر صلى الله عليه و آله گفتند: اگر چه آن مرد. داراى ثروت زيادى هم باشد باز او بيچاره است؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در جواب آنها فرمود: بله. او بيچاره است. اگر چه داراى ثروت زيادى هم باشد.

سپس پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بيچاره است. بيچاره است. بيچاره است. زنى كه داراى شوهر نمى باشد.

مردم به پيامبر صلى الله عليه و آله گفتند: اگر چه آن زن داراى ثروت زيادى هم باشد باز او بيچاره است؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در جواب آنها فرمود: بله. او بيچاره است. اگر چه داراى ثروت زيادى هم باشد(1).

214 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بدترين شما كسانى هستند كه ازدواج نكرده اند.

اين گونه افراد از جملۀ ياران شيطان به حساب مى آيند(2).

215 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به مردى فرمود: ازدواج كن.

واگر ازدواج نكنى از ياران شيطان محسوب خواهى گشت(3).

ص:137

216 - مردى به نام عكاف مى گويد: به نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمدم.

آن حضرت صلى الله عليه و آله به من فرمود: آيا همسر دارى؟

گفتم: خير.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: تو توانائى جسمى و امكانات مالى را براى ازدواج را دارى؟

گفتم: بله.

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: در اين صورت تو يا از ياران شيطان خواهى بود.

و يا از راهبان نصارى محسوب خواهى شد.

و يا بايد كارى را كه مسلمانان انجام مى دهند انجام دهى (و ازدواج كنى).

و بدرستى كه ازدواج شيوه و سنّت من است.

و اشرار شما كسانى هستند كه ازدواج نكرده اند.

و پسترين مردگان شما. آنهايى هستند كه ازدواج ننموده اند.

واى بر تو - اى عكاف -

- اى عكاف - ازدواج كن. ازدواج كن.

و اگر ازدواج نكنى از جملۀ خطاكاران خواهى بود.

آنگاه عكاف گفت: - اى پيامبر - هم اينك زنى را به همسرى من درآور.

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به او فرمود: فلان زن را به عنوان همسر براى تو انتخاب نمودم(1).

ص:138

217 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بهترين افراد امّت من كسانى هستند كه متأهّل اند.

و شرورترين افراد امّت من كسانى هستند كه مجرّد مى باشند(1).

218 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: رذلترين و پست ترين مردگان شما. آنانى هستند كه ازدواج نكرده باشند(2).

219 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: بيشترين افراد اهل جهنّم كسانى هستند كه ازدواج نكرده اند(3).

ص:139

221 - امام صادق عليه السلام فرمود: مردى را به نزد اميرالمؤمنين عليه السلام آوردند كه به وسيلۀ استمناء و خودارضائى شهوت جنسى خود را فروكش كرده بود.

حضرت أميرالمؤمنين عليه السلام او را تنبيه نمود.

سپس آن حضرت عليه السلام - با پول بيت المال - همسرى را به عقد او درآورد(1).

ص:141

222 - امام صادق عليه السلام در مورد استمناء فرمود: اين كار. گناه بزرگى بشمار مى آيد.

و من با شخصى كه مرتكب چنين عملى مى گردد. غذا نمى خورم(1).

ص:142

كار را نكرده - نشانه اى از كفر است. و جايگاه كفر در آتش خواهد بود(1).

234 - جعفى مى گويد: مردى با امام صادق عليه السلام بسيار دوست و رفيق بود. به گونه اى كه هميشه همراه آن حضرت عليه السلام راه مى رفت.

روزى آن مرد - به همراه غلام خود - امام صادق عليه السلام را در بازار كفّاشها همراهى مى كرد.

و آن غلام پشت سر آن مرد راه مى رفت.

پس از آنكه مدتى راه رفتند. آن مرد متوجّه شد كه غلام او پشت سرش راه نمى رود.

و به جائى رفته است.

و هنگامى كه آن غلام به نزد آن مرد بازگشت. او با تندى به غلام گفت:

- اى فرزند مادر بدكاره - كجا رفته بودى؟

هنگامى كه آن مرد اين جمله را بر زبان جارى كرده و با غلام خود اين گونه سخن گفت. امام صادق عليه السلام بسيار ناراحت شدند.

و از فرط ناراحتى با دست مبارك بر پيشانى خود زدند.

سپس آن حضرت عليه السلام با لحن سرزنش آميزى به آن مرد فرمود: به مادر اين غلام تهمت مى زنى و به او نسبت ناروا مى دهى؟

من تا امروز فكر مى كردم كه تو انسان باتقوا و پرهيزگارى هستى.

امّا امروز - با اين كار - فهميدم كه تو اهل تقوا و پرهيزگارى نيستى.

آن مرد براى توجيه اين عمل ناپسند خود به امام صادق عليه السلام گفت:

مادر اين غلام مسلمان نيست.

در اين هنگام امام صادق عليه السلام به تندى به آن مرد فرمود: از من دور شو.

مگر نمى دانى كه براى هر قوم و جماعتى ازدواج و پيمان زناشوئى وجود دارد - كه با انجام دادن آن - خود را از زنا و عمل نامشروع منزّه و پاك مى گردانند؟!

ص:146

راوى مى گويد: پس از اين ماجرا امام صادق عليه السلام - تا آخر عمر - همراه با آن مرد راه نرفتند(1).

ص:147

235 - در زمان كودكى حضرت دانيال عليه السلام پادشاهى از پادشاهان بنى اسرائيل حكمرانى مى كرد.

آن پادشاه دو قاضى داشت كه مرد نيكوكارى با آن دو قاضى دوست و رفيق بود.

و اين مرد نيكوكار داراى همسرى زيبا و با ايمان بود.

روزى آن پادشاه به آن دو قاضى گفت: شخصى را براى انجام مأموريتى به من معرفى كنيد.

آن دو قاضى. آن مرد نيكوكار را كه دوست آنها بود به پادشاه معرفى كردند.

سپس آن مرد نيكوكار براى انجام مأموريتى كه از طرف پادشاه به او محوّل شده بود به سفر رفت.

آن مرد قبل از سفر به نزد آن دو قاضى آمده و به آنها گفت: هنگامى كه در مسافرت هستم از همسرم مواظبت كرده و مايحتاج زندگى او را تأمين نمائيد.

در مدتى كه آن مرد در مسافرت بود اين دو قاضى به نزد همسر اين مرد آمده و پيشنهاد گناه و معصيت را به او دادند.

و از آن زن پاكدامن خواستند تا به خواسته نامشروع آنها تن دهد.

اما آن زن از اجابت نمودن خواستۀ نامشروع آنها امتناع ورزيده و دست رد بر سينۀ آنها زد.

آن دو قاضى به آن زن پاكدامن گفتند: چنانچه خواستۀ ما را اجابت نكنى به نزد پادشاه رفته و شهادت مى دهيم كه تو مرتكب عمل شنيع زنا شده اى.

آن زن پاكدامن در جواب به آنها گفت: هر كارى كه مى خواهيد بكنيد. من دامن خود را به گناه آلوده نمى كنم.

آن دو قاضى پس از آنكه از دست يافتن به خواستۀ نامشروع خود مأيوس شدند به

ص:148

نزد پادشاه رفته و در نزد - او به دروغ - گواهى دادند كه اين زن مرتكب زنا شده است.

و مجازات آن زن را از پادشاه درخواست نمودند.

آن پادشاه چون از پاكدامن بودن آن زن خبر داشت از اين امر بسيار شگفت زده شد.

و از اين امر بسيار غمگين و اندوهناك گشت.

اما چون آن دو قاضى به انجام اين امر شهادت و گواهى داده بودند كارى از دست پادشاه برنمى آمد.

اما به آن دو قاضى گفت: شهادت و گواهى شما را قبول مى كنم امّا از شما مى خواهم تا سه روز به آن زن مهلت دهيد. سپس او را مجازات نمائيد.

آنگاه پادشاه به شخصى دستور داد تا در شهر ندا دهد: - اى مردم - زنى كه عبادت مى كرد و ادعاى پاكدامنى داشت مرتكب زنا شده است.

و دو قاضى بر اين امر شهادت و گواهى داده اند و خواستار مجازات او گشته اند.

و براى مشاهدۀ اجراى مجازات او در فلان وقت حاضر شويد.

مردم از شنيدن اين خبر متعجّب و مبهوت شدند.

زيرا آن زن را به عفاف و پاكدامنى مى شناختند.

و به همين جهت در ميان مردم شهر ولوله افتاد.

آن پادشاه از وزير خود درخواست چاره نمود.

اما وزير براى رفع اين مشكل چاره اى نيافت.

سه روز سپرى شد و روز اجراى مجازات فرا رسيد.

در اين روز آن وزير در شهر گشت مى زد كه گذارش به چند بچه افتاد كه با هم بازى مى كردند و حضرت دانيال عليه السلام در ميان آن بچه ها بود.

در اين هنگام حضرت دانيال عليه السلام به آن بچه ها گفت: - اى بچه ها - بيائيد تا بازى

ص:149

جديدى را شروع كنيم. و در اين بازى من نقش پادشاه را بازى خواهم كرد.

و فلان كودك ديگر نقش آن زن پاكدامن را بازى خواهد كرد.

و دو كودك ديگر نقش آن دو قاضى را بازى خواهند نمود.

در اين هنگام آن وزير در آن محل ايستاد تا شاهد بازى اين كودكان باشد.

حضرت دانيال عليه السلام در بازى خود - به عنوان پادشاه - آن دو قاضى را از هم دور كرده و از هر كدام جداگانه بازجوئى نمود.

و از هر يك از آنها خواست تا جزئيات ماجرا را براى او بگويد.

و از هر يك از آنها سؤال كرد كه اين عمل در چه روز و در چه ساعتى و در كجا و با چه شخصى انجام گرفته است؟

جواب هر يك از دو قاضى با هم متفاوت و مختلف بود.

در اين هنگام حضرت دانيال عليه السلام نداى اللّه اكبر سر داده. سپس به آن كودكان گفت:

اين دو قاضى دروغ گفته اند و شهادت ناروا داده اند. و به آن زن پاكدامن تهمت زده و افترا بسته اند. زيرا جواب هر يك از آنها مخالف جواب ديگرى بود.

اينك لازم است كه اين دو قاضى را بخاطر گواهى دروغى كه داده اند و افترا و تهمتى كه به آن زن پاكدامن زده اند مورد مجازات قرار داده و آنها را به قتل برسانيم.

پس از پايان اين بازى كودكانه وزير كه شاهد آن بود بى درنگ به نزد پادشاه رفته و از او خواست تا آن دو قاضى را احضار نموده و آنها را از هم دور ساخته و از هر يك جداگانه بازجوئى كنند. و پس از انجام اين امر. آن دو قاضى جوابهاى مختلف و دوگانه دادند. و بدين ترتيب در نزد پادشاه معلوم گشت كه گواهى و شهادت آنها عليه آن زن پاكدامن دروغ بوده است. و بدينوسيله پاكدامن بودن آن زن براى مردم و پادشاه آشكار گشت.

ص:150

سپس آن پادشاه دستور داد تا آن دو قاضى را به دار مجازات آويخته و آنها را به قتل برسانند. (1)

ص:151

ص:152

244 - امام باقر عليه السلام به زراره فرمود: هنگامى كه به نماز ايستادى و مشغول آن شدى بر تو لازم است كه توجّه خود را به نماز معطوف دارى.

و در اثناء نماز با دست و سر و ريش خود بازى نكن.

زيرا اين امور موجب نقصان در كمال نماز است.

و از نماز تو به مقدارى كه - در آن - حضور قلب داشته اى قبول مى گردد(1).

ص:157

245 - امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه به نماز ايستادى و مشغول آن شدى.

با ريش و سر خود بازى نكن(1).

246 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: سزاوار نيست كه در اثناء نماز مردى با ريش خود بازى كند و كارى كه او را از توجّه به نماز باز مى دارد انجام دهد(2).

247 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مردان را نهى فرمود از اينكه در اثناء نماز با ريش خود بازى كنند.

پس از نهى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مردى در هنگام نماز با ريش خود بازى كرد.

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله او را مورد نفرين قرار داد.

و در اثر اين نفرين. آن مقدار از موهاى ريشى كه با آنها بازى كرده بود ريخت(3).

ص:158

249 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله هنگامى كه قصد رفتن به سفر حج داشتند فرمود: شخصى كه بداخلاق مى باشد - و با همسايگان خود بدرفتارى مى كند - همسفر ما نگردد(1).

250 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: خوش اخلاقى نمود و نشانى از رحمت الهى بشمار مى آيد.

و شخصى كه خوش اخلاق مى باشد. فرشته اى او را به طرف انجام كار خير رهنمون مى سازد.

و انجام دادن كار خير. او را به سوى بهشت مى كشاند.

و بد اخلاقى نشان و نمودى از عذاب بشمار مى آيد.

و شخصى كه بداخلاق مى باشد. شيطانى او را به انجام عمل شرّ رهنمون مى سازد.

و انجام عمل شرّ او را به سوى آتش مى كشاند(2).

251 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: به خدا سوگند كه خداوند متعال شخص مؤمن را - بعد از ايمان داشتن - عذاب نمى كند مگر بخاطر بدگمانى و بداخلاقى او(3).

ص:160

252 - از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام سؤال شد: غمگين ترين مردم چه اشخاصى هستند؟

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: بد اخلاق ترين آنها(1).

253 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: بد اخلاقى باعث نحوست در زندگى مى گردد(2).

254 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: شخصى كه بد اخلاق مى باشد. نفس خود را در عذاب و شكنجه قرار داده است(3).

255 - امام صادق عليه السلام فرمود: خوش اخلاقى موجب گشايش و راحتى مى گردد.

و بد اخلاقى باعث نحوست و ناخوشايندى مى باشد(4).

256 - مردى به نزد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله آمده و به ايشان گفت: فلان شخص از دنيا رفت.

و براى او قبرى را حفر نموديم. امّا - در هنگام دفن - زمين از قبول او امتناع ورزيد؟!.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: او مردى بد اخلاق بود(5).

257 - در حديثى كه پيرامون موجودات مسخ شده و علّت مسخ شدن آنها مى باشد آمده است: مردى كه بداخلاق بود. مسخ شده و به صورت خار پشت درآمد(6).

ص:161

260 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: خود را - بوسيلۀ آب - از بوهاى ناخوشايند پاكيزه نمائيد.

زيرا خداوند متعال. دشمن دارد بندگانى را كه كثيف و چرك و بد بو مى باشند(1).

261 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: خود را - بوسيلۀ آب - از بوى بدى كه موجب آزار ديگران است پاكيزه سازيد. و به نظافت شخصى خود بپردازيد. زيرا بدرستيكه خداوند عزّ وجلّ دشمن مى دارد بنده اى را كه هم نشين او از وى تنفّر دارد(2).

262 - مردم از بوى بد كسانى كه با شتر و حيوانات سر وكار داشتند اذيت شدند و از اين امر به پيامبر صلى الله عليه و آله شكايت كردند.

آنگاه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به شترداران دستور داد تا در روز جمعه شستشو و غسل كنند(3).

ص:163

263 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: پس از آنكه سه روز نزول وحى بر من متوقّف شده بود جبرئيل بر من نازل گشت.

به جبرئيل گفتم: - اى حبيب من - علّت تأخير تو چه بوده است؟

جبرئيل گفت: - اى محمّد - چگونه ملائكه نازل شوند در حالى كه مردم مسواك نمى زنند(1).

و خود را در هنگام قضاى حاجت - بوسيلۀ آب - نمى شويند(2).

و آلودگى را از لابلاى انگشتان خود برطرف نمى سازند!(3). (4)

ص:164

264 - امام صادق عليه السلام فرمود: مدّت زمانى وحى بر پيامبر صلى الله عليه و آله متوقّف گشت.

به پيامبر صلى الله عليه و آله گفته شد: چرا بر شما وحى نازل نمى شود؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: چگونه وحى بر من نازل گردد. در حالى كه شما ناخنهاى خود را نمى گيريد!؟

و بوهاى بد را از خود دور نمى سازيد(1).(2)

ص:165

266 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مردمى را كه به نظافت دهان و دندان خود نمى پرداختنند و مسواك نمى زدند - و با اين وضع به نزد ايشان مى آمدند - مورد سرزنش قرار داده و به آنها فرمود:

چرا با دندانهاى زرد و مسواك نزده بر من وارد مى شويد؟(1) 267 - و درحديث ديگرى اينچنين آمده است: پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به اينگونه افراد فرمود:

چرا دندانهاى شما زرد است؟

چرا شما مسواك نمى زنيد؟ (2)

ص:167

268 - امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه حضرت ابراهيم عليه السلام خانۀ كعبه را بنا نمود.

خانۀ كعبه از آلودگى دستهاى مشركين و بوى متعفّن دهان آنها به خداى عزّ وجلّ شكوه و شكايت نمود.

در اين هنگام خداى متعال خطاب به كعبه فرمود: در آخر الزمان گروهى را به سوى تو گسيل خواهم داد. كه آنان اهل نظافت و پاكيزگى مى باشند.

و با مسواك زدن - و خلال نمودن - دهان خود را تميز و پاكيزه مى كنند(1).

ص:168

* علل و اسباب بد بو شدن دهان(1)

274 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دهان خود را بوسيلۀ خلال كردن تميز و پاكيزه كنيد.

زيرا دهان شما مكان و محلّى است براى آن دو ملكى كه از شما حفاظت مى كنند و اعمال شما را مى نويسند.

مركّب آنها: آب دهان شما مى باشد.

و قلم آنها: زبان شما مى باشد.

و براى آنها هيچ چيز سخت تر (و نفرت انگيزتر) از آن نيست كه ببينند غذائى لابلاى دندانها باقى مانده است(1).

275 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: خداوند متعال متخلّلين را مورد رحمت خود قرار مى دهد.

به پيامبر صلى الله عليه و آله گفته شد: متخلّلين چه كسانى هستند؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: آنها كسانى هستند كه بعد از خوردن غذا خلال مى كنند.

زيرا هنگاميكه باقيماندۀ غذائى در دهان مى ماند. باعث بد بو شدن دهان مى گردد.

و اين بوى بد. فرشتگان را آزار مى دهد(2).

ص:171

278 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: لازم است شخصى كه خوراكيهاى بد بو - مانند سير و پياز - مى خورد. در مجالس ما حاضر نگردد.

زيرا ملائكه آزرده مى گردند از چيزى كه شخص مسلمان از آن آزرده مى شود(1). (2)279 - جابر بن عبداللّه انصارى مى گويد: پس از آنكه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از خوردن تره - و آمدن در جمع - نهى فرمود. گروهى از اصحاب پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله تره خوردند.

و در مجلس پيامبر صلى الله عليه و آله شركت كردند.

هنگامى كه حضرت صلى الله عليه و آله بوى تره را از آنها استشمام نمود با لحن سرزنش آميزى به آنها فرمود: مگر شما را از خوردن اين سبزى نهى نكردم؟!

شخصى كه اين سبزى را مى خورد نبايد در مسجد با ما معاشرت نمايد.

زيرا فرشتگان آزرده مى شوند از چيزى كه انسانها از آن آزرده مى گردند(3).

ص:173

280 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: چنانچه شخصى خوراكيهائى را كه بوى نامطبوعى دارند تناول كند. بر او لازم است كه در مسجد حاضر نشود(1).

281 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: شخصى كه سير يا پياز يا تره مى خورد بر او لازم است كه نزديك ما نگردد. و به مسجد نيز نرود(2).

ص:174

282 - امام صادق عليه السلام به مردى فرمود: بر تو باكى نيست - بخاطر معالجه نمودن - از سير استفاده نمائى.

امّا اگر چيزى از آن تناول كردى - در آن هنگام - روانۀ مسجد نشو(1).

283 - ابو بصير مى گويد: از امام صادق عليه السلام در بارۀ خوردن سير و پياز و تره سؤال شد؟

امام صادق عليه السلام فرمود: براى خوردن آنها باكى نيست.

اما هنگامى كه از آنها تناول كردى به مسجد روانه نشو(2).

ص:175

298 - ابن عبّاس مى گويد: روزى دو نفر - در حالى كه با پيامبر صلى الله عليه و آله راه مى رفتند - از مردى غيبت و بدگوئى كردند.

در ميانۀ راه گذر آنها به مردار بد بوئى افتاد.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله - در اين حين - به آن دو نفر فرمود: از اين مردار بخوريد.

آنها گفتند: - يا رسول اللّه - چگونه از يك مردار بد بو تناول كنيم؟

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به آنها فرمود: بدگوئى و غيبتى كه از برادر خود كرده ايد. از اين مردار گنديده. بد بوتر مى باشد(1).

ص:183

299 - روزى در حالى كه عائشه در نزد پيامبر صلى الله عليه و آله بود. زنى - كه قد كوتاهى داشت - خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله رسيد تا در بارۀ چيزى از ايشان پرسش نمايد.

پس از آنكه آن زن از نزد پيامبر صلى الله عليه و آله رفت. عائشه - با حركات دست خود - كوتاه بودن قد آن زن را توصيف و ترسيم كرد(1).

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به عايشه فرمود: دندانهاى خود را خلال كن.

عايشه به پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: من چيزى نخورده ام تا دندانهايم را از آن خلال نمايم.

دوباره پيامبر صلى الله عليه و آله به عايشه فرمود: دندانهاى خود را خلال كن.

پس از آنكه عائشه دهان خود را وارسى نمود. تكّه گوشتى از دهانش بيرون افتاد(2).

300 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به دو زن كه روزه بودند - اما زن مسلمانى را غيبت كرده بودند - فرمود: چيزى را كه خورده ايد قى كنيد و بيرون بريزيد.

در اين هنگام هر يك از اين دو زن. لخته خونى را قى كرده و از دهان خود خارج ساختند(3).

ص:184

301 - روزى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در حالى كه از كنار جماعتى عبور مى كردند. به آنها فرمود:

دندانهاى خود را خلال كنيد.

آنها به پيامبر صلى الله عليه و آله گفتند: ما گوشتى تناول نكرديم تا دندانهاى خود را خلال كنيم.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به آنها فرمود: امّا شما به خاطر غيبتى كه از فلان شخص نموديد.

مانند آن است كه گوشت او را خورده باشيد(1).

302 - جابر رحمه الله مى گويد: روزى با پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در مسير راهى حركت مى كرديم.

كه ناگهان باد متعفّن و بد بويى وزيدن گرفت.

در اين هنگام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: وزيدن اين باد بد بو و متعفّن - در اين هنگام - بخاطر آن است كه عّده اى از منافقين. جمعى از مؤمنين را مورد غيبت قرار دادند(2).

303 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در شب معراج گروهى را - در آتش - مشاهده نمود كه چيزهاى گنديده و متعفّن مى خوردند.

پيامبر صلى الله عليه و آله به جبرئيل فرمود: اينها چه كسانى هستند؟

جبرئيل گفت: اينها كسانى هستند كه - با غيبت كردن - گوشت مردم را مى خوردند(3).

ص:185

304 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: فردى كه شخص مسلمانى را غيبت نمايد. روزه اش باطل مى گردد. و وضوى او نيز از بين مى رود.

و از دهان او - در روز قيامت - بويى متعفّن تر و گنديده تر از مردار منتشر مى شود.

به گونه اى كه اهل محشر از اين بوى متعفّن مورد آزار و اذيت قرار خواهند گرفت.

و اگر چنين شخصى - قبل از مرگ - توبه نكند. مانند شخصى خواهد بود كه حرام خدا را حلال كرده است(1).

324 - در حديث آمده است: حيوانى كه مورد آميزش جنسى انسان قرار گرفته بايد كشته شود. سپس سوزانده و خاكستر آن در زمين دفن گردد.

راوى سؤال مى كند: چرا بايد آن حيوان نابود شود؟

حضرت عليه السلام مى فرمايد: تا آنكه مردم به انجام اين كار جرأت نكنند. و نسل بشر منقطع نگردد(1).

ص:194

آنگاه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: من دشمن دارم مردى را كه براى كسب رزق و روزى سعى و تلاش نمى كند. سپس مى گويد: - خدايا - به من روزى بده(1).

331 - امام باقر عليه السلام در ضمن حديثى به اين مضمون فرمود: من بيزار و متنفّر هستم از مردى كه در طلب كسب روزى پشتكار ندارد و پس از روبرو شدن با مشكلى كار را رها مى كند و به كنارى مى نشيند و مى گويد: خدايا به من روزى بده.

اما او براى كسب روزى تلاش لازم را نمى كند و به دنبال كار نمى رود.

در حالى كه مورچه نيز براى كسب روزى از لانۀ خود خارج مى شود(2).

ص:198

332 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دعاى گروهى از افراد امّت من مستجاب نمى گردد.

از جملۀ آن گروه: مردى است كه در خانۀ خود مى نشيند و براى كسب رزق و روزى از خانه خارج نمى گردد و مى گويد: خدايا به من روزى بده.

خداى متعال به چنين شخصى مى گويد: - اى بندۀ من - آيا راه سعى و تلاش براى كسب رزق و روزى را براى تو هموار نساخته ام؟

و تو را - در حالى كه اعضاى بدنت صحيح و سالم است - به انجام آن دعوت نكرده ام؟

و چنانچه تو سعى و تلاش مطلوب را مى كردى. در اين صورت دستور مرا اطاعت كرده بودى. و - با اين كار - بارى بر دوش خانواده ات نبودى.

بر تو لازم است كه سعى نمايى.

در اين صورت اگر خواستم رزق تو را افزون مى كنم.

و اگر خواستم رزق تو را اندك مى سازم.

واگر با تلاشى كه كردى به چيزى دست نيافتى - در اين صورت - عذر تو پيش من موجّه خواهد بود(1).

ص:199

333 - امام صادق عليه السلام فرمود: چهار گروه هستند كه دعاى آنها مستجاب نمى شود:

از جملۀ آنها مردى است كه در خانه مى نشيند و مى گويد: خدايا به من روزى ده.

به او گفته مى شود: آيا خداوند عزّ وجلّ به تو دستور نداده است كه در طلب رزق و روزى خود سعى و تلاش نمايى؟(1) 334 - مردى به امام صادق عليه السلام گفت: شخصى را مى شناسم كه مى گويد: در خانه مى نشينم و به نماز و روزه و عبادت مشغول مى گردم.

و براى رسيدن رزق و روزى دعا مى كنم. تا رزق و روزى به سراغ من بيايد.

امام صادق عليه السلام در بارۀ او فرمود: اين شخص از جمله گروهى است كه دعاى آنها مستجاب نمى گردد(2).

ص:200

335 - امام صادق عليه السلام به شخصى فرمود: اگر مردى در خانۀ خود بنشيند و درب خانه را به روى خود ببندد. چگونه او توقّع دارد كه از آسمان چيزى براى او برسد؟(1) 336 - راوى مى گويد: امام صادق عليه السلام به من فرمود: عمر بن مسلم چكار مى كند؟

من گفتم: - فدايت گردم - او در خانه مشغول عبادت شده و تجارت را رها كرده.

در اين هنگام امام صادق عليه السلام در بارۀ او فرمود: واى بر او. آيا او نمى داند شخصى كه در راه كسب رزق و روزى سعى و تلاش نمى كند دعايش مستجاب نمى گردد؟(2) 337 - اسباط بن سالم مى گويد: روزى بر امام صادق عليه السلام وارد شدم و ايشان از احوال عمر بن مسلم جويا شدند.

من در جواب گفتم: حال او نيكو است. امّا او تجارت و سعى و تلاش در راه كسب رزق و روزى روزى را رها كرده و ترك نموده است.

در اين هنگام امام صادق عليه السلام در بارۀ او - سه بار - فرمود: او مرتكب عمل شيطانى شده است(3).

ص:201

338 - راوى مى گويد: روزى در نزد امام صادق عليه السلام بودم كه آن حضرت از احوال مردى سؤال كردند.

به حضرت گفته شد: او گرفتار شده است.

امام صادق عليه السلام پرسيد: او امروز چه مى كند؟

به حضرت گفته شد: او در خانۀ خود نشسته و مشغول عبادت شده است.

امام صادق عليه السلام پرسيد: پس چه شخصى خرج و قوت و روزى او را مى دهد؟

به امام صادق عليه السلام گفته شد: بعضى از دوستانش خرج زندگى او را تأمين مى كنند.

در اين هنگام امام صادق عليه السلام فرمود: - به خدا سوگند - عبادت شخصى كه خرج زندگى آن مرد را تأمين مى كند از او بيشتر است(1).

339 - پيامبر اكرم عليه السلام فرمود: نفرين شده است. نفرين شده است. شخصى كه بار زندگى خود را بر دوش ديگران مى اندازد(2).(3)

ص:202

امّا توبۀ شخص توصيف كننده قبول نمى گردد(1).

ص:204

342 - مردى از امام صادق عليه السلام در بارۀ گناهان كبيره سؤال كرد؟

امام صادق عليه السلام فرمود: فرار نمودن از جهاد - در راه خدا - از گناهان كبيره بشمار مى آيد(1).

ص:206

349 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: فرزندان خود را در روز هفتم ختنه نمائيد.

و گرما وسرما شما را از انجام آن باز ندارد. زيرا اين عمل. مايۀ پاكيزگى جسم مى باشد.

و زمين از ادرار شخصى كه ختنه نكرده است به خدا شكايت و شِكوه مى كند(1).

350 - امام صادق عليه السلام فرمود: فرزندان خود را در روز هفتم ختنه كنيد. زيرا انجام دادن اين كار پاكيزه تر بوده و روئيدن گوشت را سرعت مى بخشد.

زيرا بدرستيكه كه زمين اكراه دارد از ادرار شخصى كه ختنه نكرده است(2).

351 - در حديث آمده است: از جمله افرادى كه براى امامت در نماز جماعت شايستگى ندارند كسانى هستند كه ختنه نكرده اند(3).

ص:211

353 - ابليس به حضرت نوح عليه السلام گفت: در سه جا از شرّ من غافل مباش. زيرا من در اين سه جا نزديكترين فاصله را با آدميان دارم:

هنگامى كه غضب مى كنى.

هنگامى كه بين دو نفر قضاوت مى كنى.

هنگامى كه با زن نامحرمى خلوت مى كنى به گونه اى كه شخص ديگرى بين شما نباشد(1).

354 - ابليس به حضرت موسى عليه السلام گفت: با هيچ زن نامحرمى خلوت نكن و هيچ زن نامحرمى با تو خلوت نكند.

زيرا هنگامى كه مردى با زن نامحرمى خلوت كند. و هنگامى كه زنى با مرد نامحرمى خلوت نمايد. من - شخصاً - با آنها همراه بوده در كنارشان خواهم بود(2).

ص:213

364 - روزى مردى كه ريش او زياد بلند بود از كنار پيامبر صلى الله عليه و آله گذشت.

در اين هنگام پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: چه ضررى داشت كه اين مرد موى ريش خود را كوتاه مى كرد؟

پس از آنكه اين سخن حضرت صلى الله عليه و آله به گوش آن مرد رسيد. او ريش خود را به اندازۀ متناسب كوتاه نموده و سپس بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وارد گشت.

هنگامى كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله او را با اين حالت ديد. فرمود: اين گونه عمل كنيد(1).(2)

ص:217

367 - روزى دو مرد(1) در حالى كه ريشهاى خود را زده و سبيلهاى بلندى داشتند بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وارد شدند.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از نگاه كردن به آنها كراهت داشته و به آنها فرمود: - واى بر شما - به دستور چه شخصى اين كار را كرده ايد؟

آنها گفتند: خداى ما - كسرى - به ما دستور داده است كه اينگونه باشيم.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به آنها فرمود: اما خداوند عزّ و جلّ به من دستور داده تا ريش خود را بگذارم و سبيل خود را كوتاه كنم(2).

368 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: قوم مجوس(3) ريشهاى خود را مى كندند و سبيلهاى خود را بلند نگه مى داشتند. ولى ما(4) سبيل خود را كوتاه مى كنيم و ريش خود را نگه مى داريم. و اين امر يك سنّت است(5).

369 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: سبيل خود را كوتاه كنيد و ريش خود را نگه داريد.

و خود را شبيه قوم مجوس نكنيد(6).

ص:219

370 - راوى مى گويد: روزى اميرالمؤمنين عليه السلام را در بازار ديدم كه به ماهى فروشان تذكر داده و به آنها مى فرمود: مارماهى را به جاى ماهى به مردم نفروشيد.

و آن ماهى كه در آب مرده است را به مردم عرضه نكنيد(1) و به آنها نفروشيد.

و آن حضرت عليه السلام ماهى فروشانى را كه از اين دستور تخلّف مى كردند تنبيه كرده و به آنها مى فرمود: اى فروشندگان مسخ شدۀ بنى اسرائيل و لشكر بنى مروان.

در اين هنگام فرات بن احنف به حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام گفت: - يا اميرالمؤمنين - لشكريان بنى مروان چه كسانى هستند و چه خصوصيتى داشتند؟

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: آنها گروهى بودند كه ريشهاى خود را تراشيده و سبيلهاى خود را بلند نگه مى داشتند. سپس آنها مسخ شدند(2).

ص:220

371 - امام صادق عليه السلام فرمود: خداى متعال در روز قيامت با سه شخص سخن نمى گويد و آنها را مورد تزكيه قرار نمى دهد.

و براى آنها عذابى دردناك خواهد بود:

شخصى كه موى سپيد خود را بكَند(1).

شخصى كه خود ارضائى مى كند.

شخصى كه تن به عمل لواط مى دهد(2).

372 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: موى سپيد را نكَنيد. زيرا آن نورى است براى شخص مسلمان.

و شخصى كه موى او در اسلام سپيد گردد. براى او نورى در روز قيامت خواهد بود(3).

ص:221

377 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به جوانى فرمود: - اى جوان - ازدواج كن.

و از انجام دادن زنا پرهيز نما.

زيرا ارتكاب زنا. ايمان را از دل تو بيرون مى كند(1).

378 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: شخصى كه عمل زنا را دوست داشته باشد.

دروغ مى گويد اگر بگويد: من حلال زاده هستم(2).

379 - امام صادق عليه السلام فرمود: شخصى كه از ارتكاب حرام و زنا خوشحال مى گردد و از اين عمل مسرور و مشعوف مى شود. شيطان شريك او شده است(3).

380 - در حديث آمده است: شخصى كه بخاطر عمل نامشروع جنسى سنگسار مى گردد(4). در حقيقت خوار و ذليل گشته. و از رحمت الهى دور شده است.

و شخصى كه از رحمت الهى دور شده است شايستگى دوستى و قرب را نخواهد داشت(5).

ص:224

404 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: در دنيا هيچ چيز در نزد خداوند دشمن تر از شخص زناكار نمى باشد(1).

405 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: چهار گروه هستند كه خداوند متعال آنها را دشمن مى دارد.

از جملۀ آنها: مردى است كه مرتكب زنا مى گردد(2).

406 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: آيا مى خواهيد شما را خبر كنم به دشمن ترين خلائق در نزد خداوند متعال؟

مردم گفتند: آرى.

آنگاه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: كسانى كه با نواميس همسايگان خود زنا مى كنند(3).

410 - در زمان حضرت داود عليه السلام مردى به نزد زن شوهردارى مى رفت - و با زور و اجبار - با او عمل شنيع و ناشايست زنا انجام مى داد.

روزى آن زن به آن مرد گفت: بدان. هر بار كه تو به نزد من آمده و با من مرتكب عمل شنيع مى شوى - در همين هنگام - مردى نيز به نزد همسر تو رفته و با او مرتكب عمل ناشايست مى گردد.

آن مرد نگران شده و به نزد همسر خود رفته و با كمال تعجّب ديد كه مردى در كنار همسر او مى باشد.

سپس او. آن مرد را به نزد حضرت داود عليه السلام آورده و از مرد شكايت كرده و به آن حضرت گفت: اين مرد را ديدم كه در كنار همسر من بود.

در اين هنگام خداى متعال به حضرت داود عليه السلام فرمود: به اين مرد بگو:

هر چه با ديگران كنى. ديگران نيز با تو كنند(1).

ص:235

443 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هنگامى كه شخص زناكار را - در روز قيامت - حاضر مى كنند.

او را بالاى سر اهل آتش قرار مى دهند.

در اين حال. قطره اى از شرمگاه او بر اهل جهنّم چكيده مى شود.

در اين هنگام اهل جهنّم از بوى بد و متعفّن اين قطره اذيّت مى شوند.

و آنها از مأموران جهنّم مى پرسند:

اين بوى گند و متعفّن - كه از آن اذيت شديم - چيست؟

به آنها گفته مى شود: اين بوى گنديده و متعفّن برخاسته از زناكاران است(1).

444 - در حديث آمده است: هنگامى كه زناكاران - در روز قيامت - از قبر بيرون آمده و به طرف صحراى محشر روانه مى گردند.

مردم از بوى متعفّن و گنديدۀ آنها آزرده و اذيت مى شوند.

ص:247

و اهل محشر. اين زناكاران را با اين بوى بد و متعفّن مى شناسند(1).

ص:248

449 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در حديثى پيرامون شخص زناكار فرمود: سنگين ترين عذابها براى او خواهد بود(1).

473 - روزى دو مرد(1) در حالى كه ريشهاى خود را زده و سبيلهاى بلندى داشتند بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وارد شدند.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از نگاه كردن به آنها كراهت داشته و به آنها فرمود: - واى بر شما - به دستور چه شخصى اين كار را كرده ايد؟

آنها گفتند: خداى ما - كسرى - به ما دستور داده است كه اينگونه باشيم.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به آنها فرمود: اما خداوند عزّ و جلّ به من دستور داده تا ريش خود را بگذارم و سبيل خود را كوتاه كنم(2).

474 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: قوم مجوس(3) ريشهاى خود را مى كندند و سبيلهاى خود را بلند نگه مى داشتند. ولى ما(4) سبيل خود را كوتاه مى كنيم و ريش خود را نگه مى داريم. و اين امر يك سنّت است(5).

475 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: سبيل خود را كوتاه كنيد و ريش خود را نگه داريد.

و خود را شبيه قوم مجوس نكنيد(6).

ص:260

476 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: شخصى كه موى سبيل خود را كوتاه نكند از ما نيست(1).

477 - در حديث آمده است: قوم لوط مرتكب ده عمل زشت مى شدند كه به خاطر آن اعمال هلاك گشته و نابود شدند.

از جملۀ آن اعمال: بلند نگه داشتن سبيل و تراشيدن ريش بود(2).

478 - راوى مى گويد: روزى حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام را در بازار ديدم كه به ماهى فروشان تذكر داده و به آنها مى فرمود:

مارماهى را به جاى ماهى به مردم نفروشيد.

و آن ماهى كه در آب مرده است را به مردم عرضه نكنيد و به آنها نفروشيد.

و آن حضرت عليه السلام ماهى فروشانى را كه از اين دستور تخلّف مى كردند تنبيه كرده و به آنها مى فرمود: اى فروشندگان مسخ شدۀ بنى اسرائيل و لشكر بنى مروان.

در اين هنگام فرات بن احنف به حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام گفت: - يا اميرالمؤمنين - لشكريان بنى مروان چه كسانى هستند و چه خصوصيتى داشتند؟

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: آنها گروهى بودند كه ريشهاى خود را تراشيده و سبيلهاى خود را بلند نگه مى داشتند. سپس آنها مسخ شدند(3).

ص:261

.

سپس امام صادق عليه السلام آن دختر را به نزد خود طلبيده و به او فرمود: اسماعيل را بخاطر اينكه تو را كتك زده است ببخش و از او درگذر.

آن دختر در جواب به امام صادق عليه السلام گفت: من او را حلال كرده و او را بخشيدم.

در اين هنگام امام صادق عليه السلام هديه اى به آن دختر عطا فرمود.

سپس امام صادق عليه السلام به من فرمود: به نزد اسماعيل برو و از حال او جويا شو.

معتّب مى گويد: در اين هنگام به نزد اسماعيل رفته و مشاهده نمودم كه او بهبود يافته و تب او قطع گشته است(1).

ص:268

در اين هنگام فرماندار شهر از مردم سؤال كرد: آيا فرزندى از فرزندان پيامبر صلى الله عليه و آله در اين شهر سكونت دارد؟

آنها گفتند: بله. حضرت حسين بن على عليه السلام وارد شهر مكّه شده است.

آنگاه فرماندار شهر به امام حسين عليه السلام پيام داده و از ايشان براى اين مشكل چاره جوئى كرد.

پس از اين امر حضرت امام حسين عليه السلام به مسجدالحرام آمده و روبروى كعبه ايستاده و دست به دعا بلند كرد.

سپس آن حضرت عليه السلام به طرف آن زن و مرد رفته و با دست مبارك خود. دست آن مرد را از بازوى آن زن جدا كرد.

در اين هنگام فرماندار به امام حسين عليه السلام گفت: آيا اين مرد را مجازات كنيم؟

امام حسين عليه السلام فرمود: خير(1). (2)

ص:271

503 - امام صادق عليه السلام فرمود: اگر قرار باشد كه شخصى دو بار سنگسار گردد. سزاوار است كه مرتكب عمل لواط - دو بار - سنگسار شود(1).

504 - حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: اگر مردى را مشاهده نموديد كه مانند زنان سخن مى گويد. و مانند زنان راه مى رود(2).

و از مردان مى خواهد تا با او همبستر شوند.

چنين شخصى را سنگسار كنيد. و مرگ را براى او طلب نمائيد(3).

ص:276

510 - امام باقر عليه السلام فرمود: خداوند متعال بر شهر قوم لوط بارانى از سنگ فرود آورد(1).

511 - امام صادق عليه السلام در حديثى پيرامون عقوبت و كيفر قوم حضرت لوط عليه السلام فرمود:

سپس جبرئيل شهر آنها با بال خود از جا كنده و به آسمان برده تا جائى كه اهل آسمان صداى پارس كردن سگهاى آنها و بانگ خروسهاى آنها را شنيدند.

آنگاه جبرئيل آن را وارونه كرده و به طرف زمين پرتاب نمود.

و سپس بارانى از سنگ بر آنها باريدن گرفت(2).

ص:280

512 - در حديثى پيرامون كيفيت عقوبت قوم حضرت لوط عليه السلام چنين آمده است:

هنگامى كه فجر طلوع نمود. چهار ملك به طرف شهر آن قوم رفته و آن شهر را از ريشه درآورده. سپس به آسمان بالا برده به حدّى كه اهل آسمان صداى پارس سگها و بانگ خروس آن قوم را شنيدند.

آنگاه آن ملائكه. شهر را وارونه كرده و به طرف زمين پرتاب نمودند.

و سپس بارانى از سنگ بر آنها باريدن گرفت(1).

513 - در حديثى پيرامون كيفيت عقوبت قوم حضرت لوط عليه السلام آمده است:

جبرئيل عليه السلام - در وقت سحر - بر شهر آنها فرود آمد و بال خود را به زير شهر فرو برده و آن را از جا كنده و به بالا برد.

آنگاه آن را واژگون كرده و به طرف زمين پرتاب نمود.

سپس بارانى از سنگ بر آن شهر فرود آمد(2).

ص:281

514 - پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از جبرئيل عليه السلام در بارۀ كيفيت هلاك شدن قوم حضرت لوط عليه السلام پرسش نمودند.

جبرئيل عليه السلام گفت: در هنگام طلوع فجر از جانب عرش الهى به من خبر داده شد كه هلاكت و عذاب اين قوم در امروز حتمى شده است.

پس بر تو لازم است كه به شهر اين قوم و اطراف آن بروى و آن را از ريشه درآورى.

سپس آن را به طرف آسمان ببر. و - پس از واژگون نمودن - آن را به طرف زمين پرتاب كن.

و علامت و نشانى از خرابى آن شهر را براى عبرت ديگران باقى بگذار.

سپس جبرئيل عليه السلام گفت: من بر آن شهر فرود آمدم و با بال خود آن را شهر را از ريشه كنده و به طرف آسمان بردم. و مدت زمانى در آنجا نگه داشتم. به حدى كه اهل آسمان بانگ خروس و صداى سگ اين قوم را شنيدند.

سپس هنگام طلوع خورشيد آن شهر را وارونه نمودم.

و به طرف زمين پرتاب كردم.

آنگاه خداوند عزّ و جلّ بارانى از سنگ بر آنها فرود آورد.

سپس جبرئيل به پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: - اى رسول خدا - اين كيفر و مجازات از ستمگران امّت تو(1) نيز به دور نيست(2).

ص:282

______________

ص:283

515 - آيات قرآنى زير در بارۀ سنگباران شدن قوم حضرت لوط عليه السلام مى باشد.

براى آگاهى از شرح و تفسير اين آيات به كتب تفسير و حديث مراجعه فرمائيد.

1) وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَراً(1) فَسَاءَ مَطَرُ الْمُنذَرِينَ (2)«58» (النمل).

2) وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَراً فَسَاءَ مَطَرُ الْمُنذَرِينَ (3)«173» (الشعراء).

3) وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَطَراً(4) فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ (5)«84» (الأعراف).

4) فَجَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِن سِجِّيلٍ (6)«74» (الحجر).

5) فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهَا حِجَارَةً مِن سِجِّيلٍ مَنْضُودٍ «82» (هود)

6) وَلَقَدْ أَتَوْا(7) عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ(8) أَفَلَمْ يَكوُنُوا يَرَوْنَهَا(9) بَلْ كَانُوا لاَ يَرْجُونَ نُشُوراً «40» (الفرقان).

7) إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ حَاصِباً(10) إِلَّا آلَ لُوطٍ نَجَّيْنَاهُم بِسَحَرٍ «34» (القمر).

ص:284

518 - در حديثى پيرامون عقوبت و كيفر قوم حضرت لوط عليه السلام چنين آمده است:

بدرستى كه خداوند متعال به جبرئيل امر فرمود تا بال خود را به زير سرزمينى كه اين قوم در آن سكونت داشتند فرو بَرد.

جبرئيل عليه السلام نيز چنين كرد و آن شهرها را به طرف آسمان بالا برد تا جائى كه اهل آسمان. صداى بانگ خروس و صداى پارس سگهاى آن قوم را شنيدند.

سپس جبرئيل آن شهرها را واژگون كرده و به طرف زمين پرتاب نمود.

و بدين ترتيب مردم آن شهرها در قعر زمين فرو رفته و تا روز قيامت همچنان در كام زمين خواهند ماند(1).

519 - و در نقل ديگرى چنين آمده است: كسانى از قوم لوط كه در شهر زندگى مى كردند با زير و رو شدن شهر به كيفر رسيدند.

و كسانى از آن قوم كه از شهر خارج بودند بوسيلۀ بارش باران سنگ بر آنها به عقوبت و كيفر رسيدند(2).

ص:286

520 - آيات قرآنى زير در بارۀ واژگون شدن شهرهاى قوم حضرت لوط عليه السلام مى باشد.

براى آگاهى از تفسير اين آيات به كتب تفسير و حديث مراجعه فرمائيد.

1) أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ(1) أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلكِن كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ «70» (التوبة).

2) وَالْمُؤْتَفِكَةَ(2) أَهْوَى (3)«53» (النجم).

3) فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهَا حِجَارَةً مِن سِجِّيلٍ مَنْضُودٍ «82»

مُسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ وَمَا هِيَ مِنَ الظَّالِمِينَ بِبَعِيدٍ «83» (هود عليه السلام).

4) فَجَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِن سِجِّيلٍ «74» (الحجر).

5) ثُمَّ دَمَّرْنَا(4) الْآخَرِينَ «172» (الشعراء).

ص:287

525 - در حديث آمده است: هنگامى كه قوم حضرت لوط عليه السلام عمل همجنس بازى را انجام دادند. زمين از عمل زشت آنها گريه كرده و به خدا شكوه و شكايت نمود.

و آسمان نيز از اين عمل زشت آنها گريست.

در اين هنگام خداوند متعال به آسمان فرمان داد تا آنان را سنگباران نمايد.

و به زمين دستور داد تا آن جماعت را در خود فرو برد(1).