بسم الله الرحمن الرحیم

با جوانان

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی مد ظله الشریف

ص: 2

خدمت به خلق.. 25

ذکر و دعا و نماز. 25

حسابرسی اعمال خویش... 25

خلوص نیت... 25

ارتباط قلبی با امام عصر(علیه السلام)..... 26

نامه شماره 4.. 27

تهذیب نفس... 27

تفاوت سالکین.. 27

دستور سیر و سلوک... 28

از غافلان مباش... 29

راهنما کیست؟. 29

نامه شماره 5.. 31

ملامت نفس... 31

طلب توفیق از خدا 32

زنگار قلب... 32

عوامل سلب توفیق.. 33

نامه شماره 6. 35

تقوا، سپرگاه. 36

در طلب کمال.. 36

همنشینی با علما 36

ص: 4

مواظبت بر نماز شب... 37

صله رحم. 37

اظهار دوستی نسبت به اهل بیت^..... 37

شفاعت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)...... 38

احترام به فقها 38

نگاه به عالم. 39

علم آموزی.. 39

بدعت زدایی.. 39

یاد خدا 40

سپاس خدا 40

انصاف در کسب و کار. 41

رعایت حقوق دیگران.. 41

عفو و گذشت... 41

والایی شأن مؤمن.. 41

معیار های ظاهری و معنوی.. 42

تأمل در سه آیه. 43

قرآن عهد خدا 44

تفکر در آفرینش... 44

توسل به ائمه اطهار^..... 45

یاد امام عصر(علیه السلام)..... 45

ص: 5

مداومت در صلوات.. 46

نامه شماره 7.. 47

پندی برای خود و دیگران.. 48

مغبون و ملعون.. 50

گذر عمر. 50

فقط یک آرزو. 51

فیاض مطلق.. 51

گنجینه های هدایت... 53

سفارش به خواندن ادعیه مأثوره. 53

دعای کامل.. 53

نمونه ای از دعاها 54

شفاعت... 59

شفاعت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل بیت^..... 59

شفاعت از گناهکاران.. 60

پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) شفیع انبیا و ملائکه. 61

نامه شماره 8.. 63

بازسازی عقیدتی.. 64

توصیه به حفظ حقوق مردم. 64

بلندنظری در کسب علم و معرفت... 65

غنیمت شمردن عمر. 65

ص: 6

توصیه به جهاد با نفس... 65

تکلیف، شروع خودسازی.. 66

تلاش در خدمت به جامعه. 66

به سوی کمال انسانی.. 66

نامه شماره 9. 68

مبارزه با نفس... 69

دوران آزمایش... 69

کتاب های اخلاقی، اعتقادی.. 70

نامه شماره 10. 72

صفت علم. 73

نشان از خدا 73

غنیمت شمردن فرصت و توصیه به درس خواندن.. 74

همه در انتظار شما 75

بازی ها و معاشرت های بیهوده. 76

به سوی موفقیت... 76

معراج مؤمن.. 77

توسل به حضرت مهدی(علیه السلام)..... 77

نامه شماره 11. 79

چرا خودکشی.. 79

شکست های غیرواقعی.. 79

ص: 7

دنیای پر از فراز و نشیب... 79

آسایش پس از سختی.. 80

صبر، اصل ایمان.. 80

نامه شماره 12. 81

نامه شماره 13.. 82

بهترین نصیحت پرهیزکاری.. 82

نعمت گران بهای جوانی.. 83

تسلط بر نفس... 83

موانع کسب معنویات.. 84

نصیحت خواهی، نشانه توفیق.. 85

تلاوت قرآن.. 85

همت بلند. 86

چشم به راه ظهور. 86

نامه شماره 14.. 87

یگانه دعوت حقیقی دعوت معصومین^..... 87

نامه شماره 15.. 88

هدف والا. 88

توصیه به علم آموزی و پژوهش... 89

تحصیل برای رفع وابستگی.. 89

ثبات در تعهد دینی.. 90

ص: 8

شرکت در مجالس اسلامی.. 90

نیاز جامعه اسلامی به متخصصین.. 90

استقامت در کارها 91

نامه شماره 16. 92

حفظ هویت در خارج از کشور. 92

جهاد در زندگی.. 93

فصل دوم: تعلیم و تربیت... 95

نامه شماره 17.. 97

تأکید اسلام بر تعلیم و تعلم. 97

رابطه استاد و شاگرد. 97

نامه شماره 18.. 100

رتبه معلم. 100

معلمان بشری.. 101

خلوص نیت در تعلیم. 102

توصیه به معلمان.. 104

تأثیر رفتار معلم. 104

نامه شماره 19. 106

بهترین خودسازی.. 106

بهترین راه طرد شیطان.. 106

نامه شماره 20. 108

ص: 9

اولین مرحله خداشناسی.. 108

راهنماشناسی.. 109

تبعیت از حجت های الهی.. 109

نامه شماره 21. 110

توجه به نماز. 110

تفکر در عظمت الهی.. 110

نامه شماره 22. 112

مجالست با عالمان و پارسایان.. 112

نامه شماره 23.. 114

ارتباط با خداوند و ائمه^..... 114

نامه شماره 24.. 115

عصر ارتباطات و جوانان.. 120

تأثیر محیط بر جوان.. 121

هدایت صحیح جوانان.. 121

تشویق اسلام به ازدواج جوانان.. 122

جوانان آینده اسلام. 125

نامه شماره 25.. 127

غرب زدگی، نشانه ضعف شخصیت... 128

روابط نامشروع، پرتگاه سقوط.. 129

علاقه های زودگذر. 129

ص: 10

مشورت با پدر و مادر برای ازدواج.. 130

نداشتن اختلاط با اجنبی.. 130

ازدواج با دارندگان درآمدهای حرام. 130

فصل سوم: ازدواج.. 133

نامه شماره 26. 135

از شگفتی های آفرینش... 137

همدلی در زندگی.. 138

اخلاق سالاری در خانه. 139

حقوق زوجین.. 139

میل شخصی یا خانوادگی.. 140

نامه شماره 27.. 142

اهمیت ازدواج.. 144

نامه شماره 28.. 146

فضیلت پوشاندن عیوب مردم. 147

طلاق، مبغوض ترین حلال.. 148

نمایه واژه ها 149

کتاب نامه. 153

آثار حضرت آيت الله العظمى صافى گلپايگانی مدظله الوارف در يک نگاه. 161

ص: 11

ص: 12

ص: 14

كلمه اسلام و عزّت مسلمين و قضاي حوايج مؤمنين و انتظار واقعي فرج، به ظهور حضرت مهدي، - ارواح العالمين له الفداء - است.

خداوند متعال همگان را به دين خود، در راه راست - كه اسلام است - هدايت فرمايد.

2. گاهي گفته ميشود اگر كسي ميخواهد به كمالات معنوي برسد بايد ادعيه و اذكار را مانند دارو بداند و آن را زير نظر طبيب روحاني و مجتهد مصرف كند؛ زيرا ادعيه ما داراي مراتب روحي است، آيا صحيح است؟

شرايط، وظايف خود را انجام دهيد. به نظر ميرسد تغيير وضع زندگي قبل از پايان تحصيلات، موجب اشكالات بيشتر براي شما شود.

شما وضع مسلمانان صدر اسلام را در نظر بگيريد كه جوان هايي در خانوادههاي كفر اسلام آوردند و با وجود چه مشكلات و متاعبي، استقامت مي ورزيدند. ان شاءالله شما موفّق ميشويد. مأيوس نباشيد. ضعف حافظه هم مسئلهاي نيست. بسيار ديده شده اشخاص با هوش و استعداد در حافظه ضعيف بودهاند و به عكس هم اتفاق افتاده است كه آن ضعف را آن قوت جبران مينمايد.

خداوند متعال شما را ياري كند.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

لطف الله صافي

ص: 20

نگاهش به هر چيزي و هر پديدهاي او را از جهات متعدد هشيار و بيدار ميسازد و در هر ذرّهاي از ذرّات عالمِ امكان و هر برگي از برگ هاي درختان، ابوابي از معرفت و راه هايي براي نيل به سعادت مييابد؛ به شرط اينكه در زمره آنان باشد كه: ﴿وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلاً﴾(1) در شأن آنها است و از مردماني كه وصف آنها ﴿لَهُمْ قُلُوبٌ لَايَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَايُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بَهَا﴾(2) است، نباشد.

بنابراين، كتاب تكوين - سراسرش و تمام ذرّاتش، كلمات، آيات و حروفش - پُر است از موعظه و نصيحت؛ به شرط اينكه، شخص، سواد خواندن آن و عقل فهم معاني آن را داشته باشد.

اوصاف عبادالرّحمن را در سوره مباركه فرقان بخوانيد.

تعليمات اخلاقي و اجتماعي را در مثل سوره اسراء، آيات 22 تا 39، قرائت كنيد. آيات بشارت و انذار آن، همه نصيحت و هشداردهنده است. بيان اوصاف مؤمنين، اصحاب ميمنه، اصحاب يمين و اصحاب شمال، آموزنده و نصحيت است. قصص قرآن، سرگذشت انبيا و رجال الهي و سوء عاقبت كفّار، ارباب معاصي، فراعنه و جباران، پند و اندرز و هدايت به صراط مستقيم است؛ همه را بخوانيد و پيوسته تكرار كنيد و در مضامين آنها تأمل نماييد. در مثل اين آيات كريمه تأمل كنيد و سعي كنيد به حقيقت مفاد آنها برسيد:

﴿تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذينَ لَايُرِيدُونَ عُلُوّاً فِي الْأَرْضِ وَ لَا فَسَاداً وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ﴾؛(1)

﴿وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيماً تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ وَكَانَ اللّٰهُ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ مُقْتَدِراً﴾؛(2)

﴿فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ * وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ﴾؛(3)

ص: 23

﴿وَكَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَمُرّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ﴾؛(1)

﴿كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّات ٍوَعُيُونٍ * وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ * وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ﴾؛(2)

﴿أَ فَرَأَيْتَ إِنْ مَتَّعْنَاهُمْ سِنِينَ *ثُمَّ جَاءَهُمْ مَاكَانُوا يُوعَدُونَ * مَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا كَانُوا يُمَتَّعُونَ﴾.(3)

﴿وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ﴾.(1)

حقير هم براي توفيق شما و حفظ ايمان شما از خطر وساوس شياطين جن و انس، دعا ميكنم. شما هم بنده را فراموش ننماييد.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

لطفالله صافي

ص: 30

گفته شده است كه وقتي نماز مغرب را مختصري از اول وقت تأخير انداخت، به كفاره آن و تأديب خود، بندهاي را آزاد كرد.

اينها اشاره به يك سلسله از عوامل قلّت يا سلب توفيق است كه به هرحال توجه آموز، بيدارگر و عافيت بخش است.

من اميدوارم كه شما تحت تأثير هيچ يك از عواملي كه در اين دعا ياد شده قرار نگرفته باشيد. به اميد خدا برنامهها را، مانند گذشته، اجرا كنيد؛ جلو برويد؛ قدم برداريد كه سعادت هاي بزرگ و درجات عالي و مقامات بلند در انتظار شماست.

به حضرت بقيةالله، مولانا المهدي - ارواح العالمين له الفداء -، متوسل باشيد و براي فرج ايشان دعا كنيد.

به اين بنده ضيعفِ سرمايه از دست داده و در بندِ نفس گرفتار مانده، از راه مرحمت دعا كنيد.

ثَبَّتَكُمُ اللهُ وَاِيَّانَا بِالْقَولِ الثَّابِتِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطّاهِرِينَ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعينَ.

و السلام عليكم و رحمة الله

لطف الله صافي

ص: 34

فرزندش، كه او نيز از شخصيت هاي برجسته علمي و از مفاخر عالم علم و تحقيق و فضيلت است، سفارشاتي فرموده است.

به صبر و توكل، رضا و حسابرسي نفس و استغفار و پرهيز از ظلم، خصوصاً به يتيمان و ضعفا وصيت ميكند و ميفرمايد: خداوند در كيفر كسي كه شكستهاي را برنجاند و ضعيف و افتادهاي را بيازارد، گذشت نميفرمايد.

خدمت و احترام به آنها تلاش داشته باش كه خداوند متعال در سفارش آنها تأكيد فرموده و مودّت و دوستي ايشان را اجر رسالت قرار داده است: ﴿قُلْ لَا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى ﴾.(1)

«مَنْ أَكْرَمَ فَقيهاً مُسْلِماً لَقِيَ اللهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَهُوَ عَنْهُ رَاضٍ وَمَنْ أَهَانَ فَقِيهاً مُسْلِماً لَقِيَ اللهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَهُوَ عَلَيْهِ غَضْبانٌ».(1)

قَالَ رَسُولُ اللهِ(صلی الله علیه و آله و سلم): «إِذَا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فِي أُمَّتي فَلْيُظْهِرِ الْعالِمُ عِلْمَهُ، فَمَنْ لَمْ يَفْعَلْ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللهِ».(1)

كم قدري، نگاه مكن! شايد همان كسي كه تو او را كم گرفته و كم ميبيني، از اولياي خدا باشد.

در گفتار و اداي امانت او نظر كنيد». (1) و از رسول اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) است كه فرمود: امّت من همواره در خير هستند، مادامي كه امانت را غنيمت و صدقه دادن را غرامت و خسارت نبينند؛ «لَا تَزَالُ اُمَّتِي بِخَيْرٍ مَالَمْ تَرَ اَلْأَمَانَةَ مُغْنَماً وَالصَّدَقَةَ مَغْرَماً».(2)

سَبِيلِهِ فَتَربَّصُوا حَتَّي يَأْتِيَ اللهُ بِأَمْرِهِ وَاللهُ لَايَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ﴾؛(1)

﴿تِلْكَ الدَّارُ الْأَخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَايُرِيدُونَ عُلُوّاً فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَاداً وَ الْعَاقِبَةُ

لِلْمُتَّقينْ﴾.(2)

مبادا از آنها باشي كه از نظر به ظاهر اين عالم، به باطن آن نميرسند و به همين تماشا و سير ظاهري جهان اكتفا كرده، مشمول اين آيه شريفه ميشوند:

﴿وَكَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ﴾.(1)

حضرت و نزديك شدن روزگار رهايي دعا كن و سعي كن كه از منتظران حقيقي و متعهد آن حضرت باشي!

قلم از نوشتن آن باز نميماند؛ ﴿الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَ مَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللهُ﴾.(1)

كوچك و بزرگ است كه در آن آثار قدرت بينهايت و حكمت و علم نامنتهاي الهي مشهود نباشد، و آدميان غافل را با نهيب و هشدار از خواب غفلت بيدار نكند و به انديشه در عاقبت كار، وادار نسازد و در برابر عظمت آفريننده يگانه و يكتاي اين جهان هستي، خاضع و خاشع ننمايد و به سجده نيندازد و زبانش را به توحيد، تهليل، تسبيح و تكبير نگشايد و مثل مضامين اين دعا را بر گوش جان او نخواند:

«اَللَّهُمَّ إِنَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ دَوَرَاتٌ وَلَا فِي الْأَرْضِ حَرَكَاتٌ وَلَا فِي الْعُيُونِ لَحَظَاتٌ وَلَا فِي الْبِحَارِ قَطَرَاتٌ وَلَا فِي الْأشْجَارِ وَرَقَاتٌ إِلَّا وَهِيَ لَكَ شَاهِدَاتٌ وَعَلَيْكَ دَالَّاتٌ وَفِي مُلْكِكَ مُتَحَيِّرَاتٌ».(1)

آري، همه شواهد، وجود خدا و دلايل علم و حكمت و قدرت اويند:

برگ درختان سبز در نظر هوشيار***هرورقش دفتري است معرفت كردگار

«إِنْ نَظَرْتَ إِلَي الْأَشْجَارِ رَأَيْتَهَا دَفَاتِرَ سُطِرَتْ عَلَی أَوْرَاقِهَا أَدِلَّةُ وُجُودِهِ أَوْ إِلَی الْبِحَارِ وَجَدْتَهَا زَاخِراً مِنْ بَحْرِ كَرَمِهِ وَجُودِهِ، جَمِيعُ مَا فِي الْكَوْنِ نَاطِقٌ بِتَسْبِيحِهِ وَمَجْدِهِ، وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ».(2)

ص: 49

درحالي كه تمام اجزا و اعضاي جهان، از اتم تا كهكشان ها و هر جرم و كرهاي كه از آن بزرگ تر يا كوچك تر نيست، همه به قدرت الهي در حركت و سير و گردشند، و اين حركت تكويني در خود انسان و در اعضا و اجزاي ذرات وجودش، در جريان است؛ همه با زبان بيزباني، هشدار ميدهند كه در عرصه اراده و اختيار نبايد از قافله حركت باز ماند، بايد حركت كرد، به جلو رفت و سكون و توقف جايز نيست.

«كَفَی بِذَلِكَ وَاعِظاً لِمَنْ عَقَلَ وَمُعْتَبَراً لِمَنْ جَهِلَ».(1)

رحمت و كرم او هر چه انفاق و بخشش و عطا شود، چيزي كم نميشود. همه دعاها را مستجاب ميفرمايد. او فيّاض مطلق است؛ «لَا يَشْغَلُهُ سَمْعٌ عَنْ سَمْعٍٍ، يُعْطِي مَنْ سَأَلَهُ وَيُعْطي مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ»(1) است؛ كرم و عطاي او محصور و معدود نميشود؛ «لَا تَنْقُصُ خَزَائِنُهُ وَلَا تَزِيدُهُ كَثْرَةُ الْعَطَاءِ إِلَّا جُوداً وَكَرَماً».(2)

او در كتاب كريمش و وحي نازل بر حضرت خاتم الانبيا(صلی الله علیه و آله و سلم) به همگان براي حضور در مشهد دعا، بارِ عام و اذن مطلق داده و با اعلان و بلكه فرمانِ ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ﴾(3) همه را به دعا مأمور و باب استجابت آن را بر روي همه گشوده است.

لذا من همه حوايجم را، كه هر چه هستم و دارم، حاجت و نياز است، از او ميخواهم و رحمت واسعه و ربانيت و فياضيّت نامتناهي او را محدود و متناهي نميشمارم و فخرم اين است كه سراپاي

ص: 52

وجودم، فقر و حاجت به اوست و عزّتم به اينكه كارساز و قاضيالحاجات اوست.

نميتوانست مدارج بلند و معارج كمال و يقين و ايمان را كه در پرتو دعا و توجه به خدا فراهم ميشود، طي نمايد؛ اين دعاها به ما ميآموزد كه خدا را چگونه و با چه اسما و صفاتي بخوانيم، و از او چه بخواهيم.

آن حضرت در جريان همين حال حضور و نيايش، ديگر باره چنين در درگاه خدا، زبان به دعا ميگشايد:

«يَا مَنْ قَصَدَهُ الضَّالُّونَ فَأَصَابُوهُ مُرْشِداً وَأَمَّهُ الْخَائِفُونَ فَوَجَدُوهُ مَعْقِلاً، وَلَجَأَ إِلَيْهِ الْعَابِدُونَ فَوَجَدُوهُ مَوْئِلاً، مَتَی رَاحَةُ مَنْ نَصَبَ لِغَيْرِكَ بَدَنَهُ وَ مَتَی فَرَحُ مَنْ قَصَدَ سِوَاكَ بِنِيَّتِهِ، وَ إِلَهِي قَدْ تَقَشَّعَ الظَّلَامِ وَلَمْ اَقْضِ مِنْ خِدْمَتِكَ وَطَراً وَلَا مِنْ حِيَاضِ مُنَاجَاتِكَ صَدَراً صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْعَلْ بِي اُولِي الْأَمْرَيْنِ بِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ».(1)

دعاهاي صحيفه مباركه علويه و صحيفه كامله سجاديه و صحيفه ثانيه و ثالثه و رابعه و ساير ادعيه ماثوره، از اهل بيت(علیهم السلام) همه مشتمل بر مضامين جامع، معرفت آموز، بصيرت افزا و تربيت بخش است، روح را نشاط ميبخشد، قلب را جلا و صفا ميدهد، تيرگي ها

ص: 55

را ميزدايد و به شوق و اشتياق شخص، براي سير در عوالم معنا و حقيقي ميافزايد.

از دعاهاي جامع، طلب توفيق، عافيت، مقام يقين، تفويض، تسليم، توكل و رضا است.

در دعاهايي مثل دعاي مكارم الاخلاق، آنچه فطرت پاك و نياز واقعي دعاكننده است، از خدا خواسته ميشود و در همه آنها، انسان، هركس و هر شخصيت و صاحب هر مقام و فضليتي كه باشد، خود را ناچيز و سراپا فقر و احتياج ميبيند، در برابر خداوند غني بالذات و كامل بالذات، تا ميتواند عرض حقارت و ضعف و مسكنت مينمايد. با اين حال خود را قوي و قدرتمند و پيروز و شكست ناپذير ميسازد و با سلاح دعا، خود را در مقابل خطرناكترين تيرهاي حوادث مسلح ميكند.

اهل دعا را توفانهاي بلا بيچاره نمينمايد و سختيها و شدايد از پاي در نميآورد؛ يأس و نااميدي بر آنها چيره نميشود؛ رجا و اميد آنها به خدا و حول و قوه خداست؛ با مِثل اين دعا: «اَللَّهُمَّ إِنّي أَسْأَلُكَ إِيْمَاناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَيَقِيناً صَادِقاً حَتَّی أَعْلَمَ أَنَّهُ لَنْ يُصِيبَنِي إِلَّا مَا كَتَبْتَ

لِي وَرَضِّنِي مِنَ الْعَيْشِ بِمَا قَسَمْتَ لِي»،(1)

مقاوم و توانا، با سرپنجه ايمان و

ص: 56

يقين، بر همه مشكلات فايق ميشوند و از مواضع ايماني خود عقب نشيني ندارند؛ ﴿حَسْبُنَا اللّٰهُ وَ نِعْمَ الْوَكيلُ﴾(1) و ﴿أُفَوِّضُ أَمْري إِلَى اللّٰهِ ﴾(2) و ﴿إِنَّا للهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ﴾(3) و «لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ»(4) همه نقاط ضعف آنها را به قدرت مبدل مينمايد؛ يا مثل اين دعا، به لفظ كوتاه و مختصر و به مضمون جامع و پر از معنا و معرفت، كه برحسب روايات حضرت رسول اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به دخترش، سيدة نساءالعالمين، تعليم داد: «يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ بِرَحْمَتِكَ اَسْتَغِيثُ فَلَا تَكِلْنِي إِلَی نَفْسِي طَرْفَةَ عَيْنٍ، وَ أَصْلِحْ لِي شَأْنِي كُلَّهُ»،(5)

دعاكننده، خود را در حفظ و حراست خدا و در حمايت عنايت او ميبيند و از هر كمي و كاستي و ضرر و زيان، بيبيم و هراس ميشود.

اصلاً دعا و خواندن خدا، خودش و حقيقتش، از حوايجي كه ميخواهم مهمتر و فيض بخشتر است. همه چيز و همه حوايج، كوچك و بزرگ، حقير و كبير را، بايد از خدا خواست كه آنچه در آن خواستن و خواندن است، عين اجابت و به مطلب رسيدن است.

ص: 57

خوشا به حالِ بخت ياراني كه همواره با دعا با او در ارتباط و راز و نيازاند و بدا به حال آنهايي كه از توفيق دعا و لذت دعا بينصيب اند، حقيقت عبادت و پرستش خدا، دعا است.

قالَ اللهُ تَعَالَي: ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ﴾.(1)

در حديث است: «اَلدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَةِ»؛(2) دعا لب و مغز عبادت است.

و هم در روايات شريفه است كه از حضرت امام صادق(علیه السلام) سؤال شد كه دو نفر با هم شروع به نماز كردند و با هم از نماز، فراغت يافتند. يكي از آنها دعايش در نماز بيشتر بود و ديگري قرائتش، فضيلت كدام بيشتر است؟ فرمود: هر دو با فضيلت است. سؤال كننده عرض كرد: ميدانم هر دو بافضيلتند، كدام افضل است؟ فرمود: آنكه

دعايش بيشتر است، افضل است؛ «هِيَ وَاللهِ الْعِبَادَةُ هِيَ وَاللهِ أَفْضَلُ».(3)

از خداوند متعال، مسئلت مينماييم كه دل هاي ما را به انوار شوق و علاقه به دعا منوّر فرمايد و حال اقبال به دعا به ما عطا فرموده، هماره

ص: 58

و در همه حالات، ما را از بركات دعا مستفيض فرمايد و به خصوص با توفيق دعا براي حضرت بقيةالله، ولي عصر - ارواح العالمين له الفداء - و طلب تعجيل در فرج و ظهور آن حضرت، ما را قدردان نعمت ولايت آن صاحبِ زمان و وليّ دوران، قرار دهد.

2. ان شاءالله، اگر خداي سبحان در عالم قيامت به جنابعالي مقام شفاعت عنايت نمود، آيا بنده را شفاعت خواهيد كرد يا خير؟

و در خاتمه، ضمن تقاضاي پند و اندرز، از جناب عالي استدعا دارم كه جواب را با دستخطّ شريف و مُهر مبارك، مزيّن فرماييد.

صاحب الامر(علیه السلام) هستند، و آنچه موقعيت درخشان و جلوه خاصي دارد، همان شفاعت محمد و آل محمد – صلوات الله عليهم - است كه شيعيان و مؤمنان را به سرمنزل نجات و علوّ درجات نايل مينمايد و با اين شفاعت جا دارد كه بگوييم:

طوبي كه خورد آب ز سرچشمة كوثر

فارغ بود از تربيت باد بهاري

امثال شما مؤمنان متعهد را چه حاجتي به شفاعت مثل اين بندة حقير سراپا تقصير، ميباشد، كه اگر هم از شفاعت به سهمي مفتخرم سازند، آن هم به شفاعتِ محمد و آل محمد - صلوات الله عليه و عليهم - است.

برحسب احاديث شريفه، درصورتي كه موانع شمول شفاعت در اشخاص نباشد، صاحبان درجات عالي و اعلا، از صاحبان مراتب پايينتر و ادنی، شفاعت مينمايند. اين شفاعت نه فقط در ارتباط با عفو از گناهان است، بلكه شامل اخيار و محسنين نيز ميشود و بر علوّ درجات و كثرت اجر و ثواب آنها ميافزايد.

مقامات بلند و همه مؤمنين را شامل ميشود و وسايل و اسباب شفاعت از عُصات نيز به قدري فراگير است كه حتي نام آنها را نيز فرا ميگيرد، و در صورت ضرورت، كساني كه به نام محمد و علي و فاطمه و حسن و حسين و ... نامگذاري شدهاند نيز شفاعت، شامل حال آنها ميگردد.

سعيد و رستگار شود و شقاوت و محروم شدن از فيض خدا، باطل و خلاف اصل است.

بايد انسان، خود را در مسير كسب اين همه فيوضات ربّانيّه قرار دهد و راه هاي تابش آفتاب رحمت حق را بر روي خود نبندد و همواره از اينكه گناه، او را به سياه چالي بيندازد، كه بيرون آمدن از آن ناممكن شود، بيمناك باشد و از سوء عاقبت و استدارج، هميشه بر حذر باشد و آيه زير را كه نتيجه استمرار در معاصي و گناه را تكذيب و استهزاي به آيات خدا را اعلام ميكند، فراموش ننمايد؛

﴿ثُمَّ

كَانَ عَاقِبَةَ الَّذينَ أَساؤُا السُّوأَى أَنْ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَكَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِؤُنَ﴾(1) تا خود را به سوء اختيار خود، در هلاكت حقيقي نيندازد، نه به رحمت خدا و مغفرت او مغرور گردد و نه از آن مأيوس و نااميد شود.

و به طور خلاصه، در بين تمامِ عواملِ بسيارِ نجات، و اسباب هلاكت و دمار، بايد بين خوف و رجا به سوي رضوان خدا و سعادت دنيا و عقبا، هشيار و آگاه به جلو رفته، از شرّ شيطان و نفس امّاره، به خداوند متعال، پناه ببرد.

وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ وَآخِرُ دَعْوَانَا أَنِ الْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ.

لطف الله صافي

ص: 62

كار و سخن شما كه تا پيش از اين اعتبار شرعي و قانوني نداشت، اكنون اعتبار شرعي مييابد؛ تا امروز، ديگران درباره شما تصميم ميگرفتند و صاحب اختيار شما بودند، ولي از امروز، خود، صاحب اختيار خودتان، ميشويد؛ از امروز محكوم به حكم كسي نيستيد، جز به حكم خدا و پيامبر و ائمه معصومين(علیهم السلام).

به خصوص نماز و توسل به ائمه هدي(علیهم السلام) و زيارت مشاهد مشرّفه، نيرو بگيريد، به سوي سعادت و كمال پيش برويد و به لطف و كمك و مدد خداوند اميدوار باشيد كه در قرآن مجيد ميفرمايد:

﴿وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللّٰهَ لَمَعَ الْمُحْسِنينَ﴾ (1)

خداوند متعال همه شما را از ياران و سربازان واقعي حضرت بقية الله الاعظم - ارواح العالمين له الفداء - قرار دهد و بر توفيقات شما بيفزايد.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

لطف الله صافي

ص: 67

از جريان هاي بيرون از خود دارند؛ شما شكايت از خود و درون خود داريد كه معلوم ميشود با نفس خود و هواهاي نفساني و شهواني درگيريد يا به عبارت ديگر با آنها در جنگ و جهاديد و در جهاد اكبر - كه به فرموده رسول اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) همان جهاد با نفس است - دشمن را قوي پنجه و نيرومند ميبينيد و از آن بيم داريد كه بر او، خداي نخواسته، پيروزي و ظفر نيابيد.

شما و هر نوجوان و جواني، خواه وناخواه، اين زورآزمايي و اين امتحان بسيار بزرگ را بايد بگذرانيد، ياد خدا را فراموش نكنيد و از او كمك بخواهيد كه خود وعده فرموده: ﴿وَالَّذِينَ

جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللّٰهَ لَمَعَ الْمُحْسِنينَ﴾؛(1) كساني كه در راه خدا جهاد مينمايند، البته خدا آنان را به راهي كه به او ميرسد، راهنمايي مينمايد و خدا با نيكوكاران است.

اين معنويت و روحيهاي كه داريد - كه به وضع روحي و درگيري عقل و نفس خودتان متوجه هستيد و ميخواهيد كه نفس را مغلوب كرده و خود را از آفات هواي نفس سالم نگاه داريد - خود مرحلهاي از كمال و آگاهي و بصيرت و بينش است. اميد است همين آگاهي، شما را از اين گرداب - كه بسياري از جوانان در آن گرفتار ميشوند - و از امواج و توفان شهوات نجات دهد.

اين كار، اگر چه در آغاز دشوار جلوه ميكند، ولي وقتي انسان با هواي نفس مقاومت نموده و از آن پيروي نكرد، بسيار آسان ميشود.

معراج السعاده، حياةالقلوب و عين الحيات را مطالعه نماييد و با دعا و نيايش به درگاه خدا و خواندن دعاي كميل، دعاي ندبه، و توسل به حضرت وليّ عصر - ارواح العالمين له الفداء - خود را براي جهاد با نفس، مسلح كنيد.

اميدوارم پيروز، سعادتمند و موفق شويد و آينده بسيار روشني پيش روي داشته باشيد.

حقير هم براي توفيق شما و ساير جوانان دعا ميكنم و از شما التماس دعا دارم.

لطفالله صافي

ص: 71

كنيد. عزّت و قوّت و استقلال و هر چيز خوبي كه فطرت سالم و پاك بشر، طالب آن است، با علم فراهم ميشود و ذلّت و ضعف و زبوني، نتيجه جهل و ناآگاهي است.

خود را براي اسلام و براي اعلاي كلمةالله و براي حصول اهداف الهي، قرآني و براي خدمت به محرومان و نجات مستضعفان آماده سازيد و هر رنج و تلاشي را كه در تحصيل علم متحمل ميشويد، با نيت خالص و پاك آن را في سبيل الله و در راه خدا و راه آسايش خلق خدا محسوب داريد، تا از اجر و ثواب بسيار برخوردار شويد.

بايد براي اينكه تحصيلات و زحمات شما بيشترين بازده را داشته باشد، خالصانه مساعدت و كمك نمايند.

سعي نماييد چنان باشيد كه از فهم و بينش بيشتر و آگاهي زيادتر لذت ببريد؛ اوقات خود را به بطالت معاشرت هاي بيهوده و بعضي بازي ها و مسابقات بيهوده، كه كمالي از آن نه براي روح و نه براي جسم حاصل نميشود، و ارزش حقيقي انسان ها را بالا نميبرد، تلف نكنيد.

در پي كسب كمالات حقيقي و سير الي الله باشيد.

و خلاصه تلاش كنيد عمر، وقت، حيات و فرصت هايي را كه داريد و همه خواه وناخواه از دست خواهد رفت، به رايگان با بهاي كم از دست ندهيد. براي اين نعمتهاي بزرگ الهي، بها و ارزشي، غير از علم، معرفت، رضاي خدا، ثواب خدا و سير الي الله نيست، كه حضرت اميرالمؤمنين(علیه السلام) ميفرمايد:

«أَلَا حُرٌّ يَدَعُ هَذِهِ اللُّمَاظَةَ لأَِهْلِهَا إِنَّهُ لَيْسَ لِأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِيعُوهَا إِلَّا بِهَا».(1)

له الفداء - متوسل باشيد و بدانيد كه وجود مقدس و بزرگوار آن حضرت، كه امروز در اين عالم، آيتي اعظم و اكبر از وجود او براي خدا نيست، از موفقيتي كه نصيب شما ميشود، بيشتر مسرور و خوشحال ميگردند.

همه شما فرزندان روحاني آن حضرت هستيد و آن حضرت بيش از هر پدري توفيق فرزند را در علم، و عمل و كسب كمال، دوستدار و خواهانند.

اينجانب براي همه شما و عظمت بيشتر اسلام دعا ميكنم و توفيق نظام اسلامي خصوصاً مسئولان محترم آموزش وپرورش و دانشگاه ها و مراكز علمي را براي تعليم وتربيت جامعه اسلامي مسئلت مينمايم.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

لطف الله صافي

ص: 78

نشيب و تغيير و تحوّل است و اشخاصي در زندگي واقعاً شكست ميخورند، كه روحيه صبر و مقاومت نداشته باشند و با يك پيشامد و يك امر ناملايم و ناگوار، روحيه خود را ببازند و خود را بيچاره بشمارند. افراد موفق كه بر مشكلات فايق ميشوند، به اراده و همت و عزم خود اعتماد دارند و با توكل به خداوند متعال، بر مشكلات صابرند و با قلب محكم و استوار و اميد به آينده با هر پيشامد ناگوار، دست وپنجه نرم ميكنند.

﴿وَمَنْ يُطِعِ اللّٰهَ وَالرَّسُولَ فَاُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللهُ عَلَيْهِمْ مِنْ النَّبِيّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ اُولَئِكَ رَفِيقاً﴾.(1)

خود را در معرض وزش نسيم هاي توفيق قرار دهيد و با جهاد با نفس، كه جهاد اكبر است، توفيقات و هدايت هاي الهي را كسب نماييد.

فَقَدْ قَالَ عَزَّ اسْمُهُ: ﴿وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللّٰهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ﴾.(2)

أَوْ لَعَلَّكَ رَأَيْتَنِي فِي الْغَافِلِينَ فَمِنْ رَحْمَتِكَ آيَسْتَني، أَوْ لَعَلَّكَ رَأَيْتَنِي آلِفُ مَجَالِسِ الْبَطّالِينَ فَبَيْنِي وَبَيْنَهُمْ خَلَّيْتَنِي ...».(1)

اين امور و كارهاي مشابه آنها، همه از اسباب سلب توفيق، بُعد از خدا، تاريكي قلب و مفاسد ديگر است كه بايد از آنها دوري جست و خطر آنها را بزرگ شمرد.

استخفاف به حق خدا و سبك گرفتن اوامر و نواهي خدا، اعراض از ياد او، ترك شكر نعمت هاي الهي، ترك مجالست با علما، همنشيني با اهل بطالت، غفلت و لهوولعب، همه از موانع كسب درجات معنوي و فيوضات حقيقي است.

اخلاق حفظ كنيد؛ با ياد خدا خيالات شيطاني را، كه اميد است بر شما چيره نشود، از خود دور سازيد.

﴿إِنَّ الَّذينَ اتَّقَوا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ﴾.(1)

از انواع توفيقات بهرهمند شوي و وجهه همّتت را هم از جهت صورت و هم از جهت معنا بلند و عالي و متعالي قرار دهي.

قويتر نباشيد، ضعيف تر نيستيد. غرض اين است كه همواره يادت باشد براي چه و به منظور تقدس و كسب چه رتبه والايي سفر كردهاي! خدا ناظر بر تو است! از او كمك بخواه و به او توكل و اعتماد كن!

مبادا مظاهر مادي آنجا، فكر تو را مشغول سازد و از راهت بيرون براند كه خداي نخواسته صبح كني درحالي كه از آنچه ميخواستي دستت پر شود، خالي باشد و با دست خالي برگردي!

بيماران همه منتظرند. همه اين امور را فراموش ننما و از هر زحمت و كوشش، در راه موفقيت علمي استقبال كن و اگر ناملايماتي در خلال كار پيش آمد، اعتنا نكن كه (رنج راحت بدان چه شد مطلب بزرگ).

ص: 94

ص: 96

حلم، بردباري، مهر و رأفت رفتار نمايد، از لغزش و خطاي آنها چشم بپوشد، و با زبان نرم و ملاطفت، اشتباهات آنان را تذكر دهد.

رابطه شاگرد و استاد، رابطهاي معنوي است كه هيچ گاه فراموش نميشود. در حديث است: «تَوَاضَعُوا لِمَنْ تَتَعَلَّمُونَ مِنْهُ الْعِلْمَ وَلِمَنْ تُعَلِّمُونَهُ»،(1) اين حديث هم توصيه به شاگرد است كه با فروتني و تواضع، از استاد، احترام و تكريم نمايد و هم تعليم به معلّم است كه با مهر، محبت و تواضع، شاگرد را به فرا گرفتن علم و دانش تشويق نمايد تا دانشجو به تحصيل علم و معرفت رغبت و ميلش بيشتر شود و با اشتياق، هر كجا اشتباهي دارد، به معلّم مراجعه نمايد.

اما در مورد سؤال، وظيفه دانش آموزان اين است كه طوري رفتار نمايند كه موجب خشم معلم نشود و در مقام تلافي نسبت به معلم بر نيايند، و «جورِ استاد، به ز مِهرِ پدر» را مراعات نمايند، و وظيفه مديريت آموزشگاه و مسئولين، اشراف بر جريان وضع تعليم، تدريس، اخلاق و رفتار معلّمان، اساتيد و كليه امور آموزشگاه است كه اگر از اين گونه بدزباني ها و نواقص و برخوردهايي كه در روحيه دانشآموزان و اخلاق آنها اثر ميگذارد، مشاهده شود، به معلّم به طور خصوصي، نه در برابر دانشآموزان، انعكاس سوء اين برخوردها را

ص: 98

تذكر دهند و او را به حُسن اخلاق، عفّت زبان و حفظ شأن معلّم توصيه نمايند و محيط آموزشگاه را از اين نواقص مصونيت دهند.

والله العالم

لطف الله صافي

ص: 99

ممكنات، زير پوشش تعليم و تربيت تكويني، تشريعي و فطري او قرار دارند.

درس را داشت كه خود آن بزرگوار، مدرّس و معلّم آن بود و صحابه و تابعين در آن افتخار شاگردي و كسب علم را داشتند.(1)

بديهي است در اينجا احتياج به تذكر نيست كه مقصود از تعليم و معلّم، تعليم علوم مشروعه و معلّم كمالات مفيده است.

معلّم قرآن، معلّم احكام، معلّم اخلاق، معلّم اعتقادات و اصول دين، معلّم خطّ و نگارش، معلّم تاريخ و سرگذشت عبرت انگيز گذشتگان، معلّم علوم ادب، معلّم علوم پزشكي، معلّم فيزيك، شيمي، رياضيات، هيئت و نجوم، معلّم انواع صنايع، معدن شناسي، زمين شناسي، گياه شناسي و ... همه فضيلت دارند، و تعليم همه را ميتوان به عنوان خدمت به جامعه و عزّت و شوكت اسلام و مسلمين و رفع نياز از بيگانگان، براي كسب ثواب و رضاي خداوند متعال انجام داد.

درصورتي كه معلّم با اين شعور و ادراك عالي و هدف مقدس، علومِ مذكوره را تعليم دهد، هيچ يك از متاع هاي دنيوي را نميتوان با ارزش كار او برابر شمرد.

در مدرسه تعليم حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) كه هزاران شاگرد، از علما، محدّثان، مفسّران و متخصّصان در علوم متنوع تربيت شدهاند، فردي مانند جابر بن حيان بوده است كه او را پدر علم شيمي لقب دادهاند و صدها كتاب در رشتههاي مختلف تأليف كرده است.

در جامعه اسلامي، وقتي سخن از تعليم و معلّم و شأن و مقام معلّم به ميان ميآيد، تعليم و تعلّم در رشتههاي مذكور است، هرچند تعليم علوم اسلامي و علوم قرآن و شرعيّات را موقعيّتي خاص است، امّا چون همه اين علوم براي كمال دين و آخرت و نظام معاش و معاد و نفي فقر و جهل لازم است، و ازطرفي معلّم در همه اين رشتهها ميتواند درضمن تدريس، هرچند با طرح مثال هاي مناسب، دانش آموزان را با اسلام و معارف و مكتب حق اهل بيت(علیهم السلام) آشنا سازد. شغل معلم فرصت بسيار خوبي براي او است كه دانشآموزان را به راه راست اسلام هدايت نمايد، و بالعكس، چنانچه خداي ناكرده، معلّم، متعهّد نباشد و سلامتي اخلاقي و عقيدتي نداشته باشد، در هر رشتهاي كه تدريس كند، ممكن است بر افكار و عقايد و اخلاق دانشآموز، اثر سوء بگذارد.

در اين ميان هم، رشتههايي از آداب و فنون فسادانگيز ميباشد كه آموزش و تعليم آنها جايز نيست و حساب معلمان حقيقي، كه با انبيا و ائمه(علیهم السلام) همكاري دارند و از مكتب آنها الهام ميگيرند، از كساني كه به آموزش اين فنون مبتذل و حرام عمر خود و ديگران را ضايع مينمايند، جداست.

ص: 103

اميد آنكه مؤسسات تعليم و تربيت ما، در مسير احكام نوراني و هدايت تعاليم قرآني، جامعه را به رشد و ترقي برسانند و معلّمان عزيز، وظيفه بزرگي را كه به عهده گرفتهاند، به خوبي ايفا نموده، سرافراز و سربلند، در زمره پاسداران ارزش هاي اسلامي و منتقل كنندگان معارف دين و حقايق، به نسل هاي بعد، محسوب گردند.

﴿وَالْبَلَدُ الطَّيِبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِاِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِي خَبُثَ لَايَخْرُجُ إِلَّا نَكِدَا﴾.(1)

با توجه به اين مسئوليّت ها، كلاس درس، كلاس عبادت خدا و درسِ معلّم، عبادت و سرتاسرِ شغل او، عبادت است.

گوارا باد بر شما و بر افرادي كه چنين افتخاري را كسب كردهاند!

يَا لَيْتَنَا كُنَّا مَعَكُمْ فَنَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً.

والسلام عليك و رحمة الله و بركاته

لطفالله صافي

ص: 105

زندگي دنيا است كه يك مرتبه بيشتر نيست و هر كاري انسان انجام دهد، در همين مقطع است. با توجه به آنچه انسان در پيش دارد و ائمه(علیهم السلام) خبر دادهاند. البته در ياد خدا بودن به خواندن ادعيه و اذكار با توجه به معاني آنها نيز مؤثر است.

ص: 107

محاسبه الهي قرار گرفتن و نيز ثوابهاي عظيم در برابر اطاعت فرمان خداوند را مدّنظر قرار دهيد، ان شاءالله شيطان شما را رها ميكند. ولي بايد بدانيد كه هيچ گاه انسان از مكر شيطان و وسوسههاي نفساني خلاص نميشود، مگر اينكه ايمان و معرفت او كامل شده باشد. تكميل معرفت و ايمان حاصل نميشود، مگر با تعقّل و تفكّر در عظمت خداوند و عجز انسان در برابر قدرت او و يقين به حتمي بودن و حق بودن عذاب و ثواب و فناي دنيا و همراه اين تفكرات، تقوا، اطاعت اوامر و نواهي الهي.

و الله العالم

لطفالله صافي

ص: 111

نمود. و بالعكس، مجالس وعظ، سخنراني هاي مذهبي، محضر علما، محافل دعا، تلاوت قرآن، ذكر مناقب و فضايل اهل بيت(علیهم السلام) را غنيمت شمرد و اصولاً چنان كه فرمودهاند: «يُعْرَفُ الْمَرْءُ بِجَلِيسِهِ»؛ هركس از همنشينان و معاشرين او شناخته ميشود.

والله العالم

لطفالله صافي

ص: 113

دختران و پسران، در وادي هاي هلاكت و شقاوت سرگردانند و عده معدودي كه در اين مسير قرار نگرفتهاند و سعي دارند جوهر ذات و انسانيتشان را كامل كنند و از صراط مستقيم انسانيت به عالم سرور و منبع كمالات رجوع كنند، تحت تأثير عدهاي زياد از آنهايي كه راه مستقيم ديانت را هم فراموش كردهاند و از پيمودن صراط دقيق انسانيت عاجز شدهاند، قرار گرفته و جز زندگي سخت و سقوط در هاويه جحيم، سرنوشتي نخواهند داشت.

ما از بسياري از اين رويدادها غافليم، غالب انحرافات و نزاع هايي كه در بين نوجوان ها و جوان هاي اين مرز و بوم به وجود ميآيد در پروندههاي دادگستري بايگاني ميشود و تا آنجا كه به قتل منتهي نگردد، به روزنامهها سرايت نميكند و اگر هم به قتل منتهي گردد، بسياري از روزنامهها منتشر نميكنند، پس بايد هوشيار باشيم، كنجكاو باشيم و حداقل به كساني كه در اين مسير قرار نگرفتهاند و يا سست اراده هستند، از راه معنويت كمك كنيم.

چون آنچه مسلم است و انحرافات جنسي را افزايش ميدهد، فقدان معنويت است؛ مشكل اصلي ما در اين است كه فقط به خودمان توجّه ميكنيم؛ بايد افكار خودمان را، نظريات خودمان را فراتر از محدوده خود قرار دهيم؛ در هر كشوري وقتي معنويت كم شود و يا رو به سقوط رود، به تدريج مفاسد اجتماعي و در رأس آن انحرافات جنسي افزايش مييابد و به طور كلّي، عدّهاي از نوجوانان كه راه حق و ايمان را دوست ميدارند، راز و نياز با معبود خود را، دوست ميدارند و از اين گونه بيحجابيها و از اين گونه

ص: 116

خودنماييها ناراحت ميشوند، وقتي در جوّي نامناسب قرار ميگيرند، در جوّي كه هر نوجوان دختر و پسري با فردي از جنس مخالف دوست است و مدام با او در ارتباط است قرار ميگيرند، تحت تأثير اينگونه افراد قرار گرفته، مسير انحراف را پيشه خود ميگردانند و كسي پيدا نميشود و به كسي هم اطمينان پيدا نميكنند كه با او مشورت كنند و راه صحيح را از او طلب كنند (حتي با پدر و مادر خود).

و بالاخره من، پس از سال ها فكر كردن و با مشكلات دست وپنجه نرم كردن و انحرافات بسياري از مدرسهها و دبيرستان ها را مشاهده كردن، ارتباطات تلفني و ارتباطات نزديك بين دختران و پسران كمتر از شانزده - هفده ساله را ديدن و شنيدن، از اين گونه رفتارها، رنج ميبرم و از اينگونه مسائل بدين نتيجه رسيدم كه هر قدر نونهالان اجتماع از نظر فكر و شجاعت تقويت گردند ولي از نظر ايمان و اخلاق نيرومند نباشند، ديو مفاسد خيلي زود آنها را از پاي درآورده و آنها را متلاشي ميكند و علت اصلي آن، خود پدران و مادران هستند و بدين ترتيب به عنوان واكسينهاي فكري، لزوم بحث از اخلاق و مفاسد و راه مبارزه با آنها، ضروري به نظر رسيد كه با شما مشورت كنم و از شما طلب كمك كنم. خواهش ميكنم مرا راهنمايي كنيد، حتّي با فرستادن كتابي در اين زمينه.

اگر من بخواهم، با ياري خدا و كمك شما با اينگونه انحرافات نوجوانان و جوانان، تا اندازهاي حتي محدود، در مدرسه و يا دبيرستاني مبارزه كنم، ازطريق انتشار اعلاميههايي در اين زمينه، چگونه ميتوانم موفق باشم؟ با

ص: 117

انتشار چه اعلاميههايي ميتوانم افكار و عقايد نادرست آنها را منحرف سازم و آنها را نسبت به اين مسائل روشن كنم و راه مستقيم را پيشه راهشان قرار دهم؛ از شما استدعا ميكنم كه مرا كمك كنيد؛ البته لازم به يادآوري است كه من هيچگونه مسئوليّتي در اين كشور ندارم؛ منظور من اين است كه حتماً نبايد رييس ارگان و يا رييس سازماني باشم كه جواب نامهام را بدهيد؛ مرا به عنوان فردي حقير قبول كنيد و جواب نامهام را بدهيد؛ بيتوجه بودن نسبت به اين نامه يعني بيتوجهي به نسل جوان و جامعه امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، يعني بيتوجهي به اسلام و قرآن.

منتظر نامه پر مهر و محبت شما هستم. خواهش ديگري كه از شما دارم اين است كه چون به ماه مبارك و پر فيض رمضان، نزديك هستيم، خيلي سريع نظر خود را در نامهاي كه ميفرستيد، مكتوب فرماييد.

در حديثِ حَسَن،(1) از حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) منقول است كه: «هركه هفت شوط، طواف خانه خدا را بنمايد، حق تعالي براي او شش هزار حسنه بنويسد، شش هزار گناه ]از او [محو بكند، شش هزار درجه براي او بلند كند و شش هزار حاجت او را برآورد، ولي برآوردن حاجت مؤمن بهتر است از ده طواف».(2)

ص: 118

ان شاءالله هميشه [از] توجهات و عنايات و الطاف و مراحم خاصّه حضرت بقيةالله الاعظم، حجة بن الحسن العسكري(عجل الل تعالی فرجه الشریف) بهرهمند باشيد.

التماس دعا

بسم الله الرّحمن الرّحيم

السلام عليكم

نامه مفصل و مشحون به مطالب ارزنده و دلسوزي براي نسل جوان و در لفظي ديگر، دلسوزي براي جامعه و براي اسلام عزيز و فرزندان اسلام، واصل شد. بسيار موجب اميدواري و خشنودي گرديد.

تأخير در جواب به واسطه كثرت مشاغل، مراجعات و مسائل كتبي و شفاهي است كه بايد به همه جواب داده شود و همان طور كه مرقوم داشتهايد چنين نيست كه نويسنده نامه بايد از مسئولين يا رئيس يك سازمان و ارگان باشد تا جواب داده شود، معاذ الله؛ ان شاءالله در جوابها بيشتر توجه به انجام وظيفه و كمك به نشر معارف اسلام و مكتب اهل بيت(علیهم السلام)، و بالا بردن سطح آگاهي هاي جامعه و به خصوص نسل جوان است.

مسئله يا مسائل جوانان مسائلي هستند كه همواره مورد توجه آگاهان، مربّيان جامعه و هاديان فكر و انديشه و به خصوص مكتب انبيا(علیهم السلام) و بالاخص، مكتب اسلام بوده و هست.

اصلاحات، سازندگي ها، آيندهبينيهاي اقتصاد، سياست ايمان و عقيده، همه روي اين قشر تمركز حسّاس دارد؛ چه آنهايي كه اَغراض

ص: 119

فاسده و مقاصد شخصي و قصد افساد و انحراف جامعه را دارند و چه آنهايي كه قصد اصلاح و سالمسازي و خير و سعادت مردم را دارند، روي اين طبقه جوانان و نوجوانان سرمايهگذاري ميكنند.

روحيّات جوانان براي عمل و فعاليت و قدم به پيش بودن و ترقّي و تكامل، آماده است، چنان كه براي سقوط و افتادن در منجلاب انحراف هاي گوناگون و فساد اخلاق نيز آمادهاند.

سخن در مباحث مربوط به جوانان و عوامل مؤثر در رشد و كمال و يا سقوط و انحطاط آنها و اشباع درست غرايز و خواستههاي آنان نياز به نوشتن رسالهها و كتابها دارد.

شامل ميشوند و حتّي لباس و ژست كارگردانان برنامههاي تلويزيوني نيز، پسر و دختر را در همهجا، حتي در دورترين نقاط، زير تأثير خود قرار ميدهند؛ البته در ساختن يك جوان سالم و مسلمان، محيط خانه، خانواده، محيط مكتب، مدرسه، آموزشگاه و محيط جامعه، همه مؤثرند و همان طور كه قرآن كريم ميفرمايد:

﴿وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِي خَبُثَ لَايَخْرُجُ إِلَّا نَكِدَا﴾.(1)

تربيت اسلامي جوانان نيز، به موازات اين دشواري ها زياد شده و ازجمله، رشد آگاهي جامعه و خود جوان ها نيز براي سالمسازي، زمينه تأثير تبليغات مثبت و مفيد را فراهمتر نموده است.

بنابراين بايد تبليغات صحيح روي جوان ها فراگيرتر و كامل تر انجام شود؛ بايد مشكلات جوان ها را شناسايي كرد و مديريت جامعه، مسئولين به سازي اخلاق، پدر و مادر و اشخاص و افراد، همه به طور جمعي و فردي در حلّ آنها اقدام نمايند.

در رشتههاي ديگر، تعاليم عاليه اسلام، همگان و به خصوص جوانان را تا حدّ ممكن بيمه ميسازد و از آسيبپذيري دور مينمايد.

طبع و نشر مقالات، مجلات، روزنامهها، رمان ها، فيلم ها و برگزاري بازي ها، مسابقاتِ فسادانگيز، مطالعه، ديدن، نقل و گفتن آنها و گرايش به لهوولعب، موسيقي و قمار، سرگرميهاي مضرّه، مجالستها، همنشيني، مصاحبت با اشخاص فاسدالاخلاق، همه را، ممنوع فرموده؛ سلامتي، مانند اينكه براي سلامت بدن و حفظ سلامتي و بهداشت، هم اسلام و هم تعاليم بهداشتي، بسياري از كارها و خوردني ها و آشاميدني ها را ممنوع كردهاند و از سوي ديگر نشر و طبع مقالات و كتاب هاي مفيد و پرورش دهنده عقل، فكر، روح و اشعار و تفريحات سالم، سازنده و مجالست و مصاحبتهاي گوناگون را تشويق و ترغيب فرمودهاند و از بيكاري و بطالت كه خود نيز، خواه قهري و غير اختياري يا اختياري باشد، نظر به مشكلاتي كه ميآفريند، سخت نكوهش شده و از كار و عمل و تلاش و فعاليت، مدح و ستايش شده است.

به عقيدة ما، همه راه حلها را، اسلام بيان فرموده است، و اگر نگوييم همه، اغلب مشكلات، براي پياده نشدن اين راه حلها است.

يك جامعه اسلامي جامعهاي است كه موجبات سعادت جوانان و نوجوانان، در حد ممكن در آن فراهم شده و از اسباب و وسايل انحراف پيراسته و منزّه باشد.

بنابراين همه بايد اقدام كنيم، چه آنهايي كه مديريت هايي در جامعه

ص: 123

دارند و به خصوص، آنهايي كه بر وسايل تبليغي سمعي و بصري، به عنوان امين، برگزيده شدهاند، بايد حفظ اين امانت را كه از اعظم امانات است، بسيار مهم بدانند و كوتاهي در آن را از بدترين خيانتها به مردم، اسلام، كشور و به جامعه بدانند؛ بايد افراد مهذّب، آگاه و ظاهرالصّلاح، در همه پست هاي اين كارها، گمارده شوند.

مطبوعات و جرايد، همه وهمه وظايفشان سنگين است. اين گونه كه بسياري تلقي ميكنند، نيست. بايد جوانان را با مساجد يا مجالس وعظ و هشدارهاي اخلاقي، با مطالعه كتاب هاي آموزنده و صحيح ديني، با تواريخ سودمند، با تفسير قرآن مجيد، با مجالس دعا در خط صلاح و فلاح و رستگاري نگاه داشت و خودِ آنها هم كه بيشتر آگاه و متوجه هستند، بايد در خطّ اصلاح خود و هم سنّ و سالان خود تشريك مساعي و بذل فداكاري و كوشش كنند.

بايد اخلاق اسلامي، زهد، آزادگي، پارسايي، قناعت، شجاعت و خودشناسي را به آنها آموخت كه بدانند خود را به هر جريان و هر وضع نفروشند.

و اين كلامِ معجز نظامِ اميرالمؤمنين(علیه السلام) را هميشه مقابل چشم دل خود قرار دهند:

«أَلَا حُرٌّ يَدَعُ هَذِهِ اللُّمَاظَةَ لِأَهْلِهَا إِنَّهُ لَيْسَ لِأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِيعُوهَا إِلَّا بِهَا»(1)، تا بدانند كه انسان بالاتر از اين است كه اسيرشهوات،

ص: 124

ماديات، افكار و اعمال شيطاني شود و مثل اين اشعار را كه:

تن آدمي شريف است به جان آدميت***نه همين لباس زيباست نشان آدميت

طيران مرغ ديدي تو ز پاي بند شهوت***بدر آي تا ببيني طيران آدميت

زمزمه نمايند.

بحمد الله در معارف شيعه و فرهنگ غني ما، بيش از آنچه تصور شود، به جوانان و پسران و دختران، ارايه طريق شده است؛ آيات قرآن كريم، آن همه احاديث شريفه و اين دعاهاي انسانساز عاليةالمضامين و اين كتابها و اشعار و مقالات.

بايد جوان ها را به اين فرهنگ غني متوجه كرد تا بخوانند و هم عظمت دين خود را بدانند و فرهنگ ديني اسلام را بشناسند و هم خود را بسازند، جوان ها و همه را بايد به حسابرسي و محاسبه اعمال راهنمايي كرد تا هميشه در مقام تحصيل ترقي و كمال، بيشتر باشند.

بالاخره آقاي محترم جوان عزيز نوزده ساله كه الحمد لله از اين همه آگاهي و دانايي برخورداريد و شمّهاي از آن را در اين نامه به قلم آوردهايد!

من به شما تبريك عرض ميكنم و از خداوند متعال ميخواهم كه مثل شما را، كه در جوانان و نوجوانان مسلمان، زياد است، زيادتر و بيشتر بفرمايد.

شما انتظار دارد و قرآن كريم به انتظار شما است و حضرت بقيةالله، مولانا المهدي - ارواح العالمين له الفداء - از شما انتظار دارد؛ بيشترين ياوران آن حضرت، از شما جوانان مسلمان و متعهد خواهند بود.

عزيزان من! اگر ما در اداي وظايف خود نسبت به شما قصور يا تقصير داريم، شما به نفس خود اعتماد كنيد و با توكّل به خدا در دين، ايمان، تقوا، سعي و عمل، ثبات قدم نشان بدهيد، قدم به جلو برداريد و به جلو برويد و فقط عزّت اسلام، سياست مسلمين، رضاي خداوند و خوشنودي حضرت وليّ عصر - ارواحنا فداه - و تأمين رفاه و آسايش خلق و خدمت به مردم را وجهه همت قرار دهيد!

خدا يار و ياور شما!

﴿وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللّٰهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ﴾.(1)

با التماس دعا / لطفالله صافي

ص: 126

است و در بقاي جامعه اسلامي، وضع و اخلاق بانوان و پيروي آنها از تعاليم قرآن و سنت پيغمبر و ائمه(علیهم السلام) حساس و خطير و مؤثر است.

ديگر، اگر مطالعه بنمايد، آگاه و ملتفت ميشود كه اين هم، آثار و نقشههاي شوم ضد اسلام و دور كردن مسلمان، از حريم هدايت هاي اسلام است.

احساساتي كه يك دختر يا پسر جوان كه به هم برخوردهاند، آزاد است، بسيار ارزنده است.

مسلمان آينده لذّت بخشي نخواهد داشت؛ زيرا مسلمان بايد از خوراك و پوشاك و اموال حرام پرهيز كند، و براي او زندگي با اين شوهر دشوار ميشود، مگر آنكه شوهر، قبل از ازدواج، شغل حرام را ترك كرده و شغل حلال و مشروعي انتخاب كند.

خداوند متعال شما و همه بانوان و دوشيزگان مسلمان را در طريق اسلام و عفت و حجاب ثابت دارد.

والسلام عليكم و رحمة الله

قم / لطف الله صافي

ص: 131

ص: 132

ص: 134

من ميتوانم باز هم به دنبال اين رشته بروم يا نه؟ دليل ايشان اين است كه به درسم لطمه ميخورد؛ هر چه صحبت كردهام راضي نشدهاند. از اين موارد زياد پيش ميآيد. ميخواستم بدانم با وجود اينكه هنوز در خانه پدرم هستم، مسئوليّت من به گردن پدرم است يا ]شوهرم[ آقاي ...، با توجه به جلب رضايت هر دو، حرف كدام در حال حاضر مهم تر است؟

آيا او حقّي در اين زمان بر من دارد و ميتواند مرا از تحصيل محروم كند؟

درضمن آيا گذشته من ربطي به او دارد؟ من از زمان تولد تا رسيدن به او را برايش با جزئيات و احساساتم بيان نمودهام. شايد اشتباه كردهام، چون او حساس شده است. البته شايد من نتوانستهام آن طور كه بايد خودم را تشريح كنم و خودم را به او بشناسانم؛ چون حقيقتاً خودم را هنوز نشناختهام و درگير خودم هستم.

ما هر دو ميخواهيم بر اساس قوانين شرعي و اسلامي پيش برويم و زندگيمان را حلال گردانيم. بر اين اساس من چه بايد بكنم تا زني نمونه باشم. البته جواب را ميدانم كه بايد مطالعه كنم و الگويم را حضرت زهرا÷ قرار دهم، اما باز هم به كمك شما احتياج دارم.

به من بگوييد تا چه حد ايشان ميتوانند در گذشته من حقّي داشته باشند؟ و آيا من همه چيز را بايد با او در ميان بگذارم و نميتوانم مواردي را از او پنهان كنم تا موقعيّت مناسب پيش آيد؟

ص: 136

مثلا ميتوانم پنهاني، طراحي را ادامه دهم يا نه؟ و لازم است همه اتفاقاتي كه برايم در طول روز ميافتد، براي او بازگو كنم، حتي اگر به ضرر زندگيمان باشد و خدشهاي بر صميميّت ما وارد كند.

درضمن ايشان جواني پاك و سالم از هر نظر هستند و من ايشان را هديهاي از جانب خدا ميدانم.

و ميخواستم بدانم آيا شما شعر هم ميگوييد؟ اگر بله و امكان دارد و افتخار ميدهيد قسمتي از نوشتههايتان را برايم بفرستيد. ببخشيد كه اين قدر طول كشيد. منتظر جواب شما هستم. من براي شنيدن جواب عجله دارم.

با تشكر و احترام فراوان خدمت جناب عالي

تهران / مقلّد شما

بسم الله الرّحمن الرّحيم

هر يك از راز دل ديگري خبر داشت و همان را انجام ميداد و همان را ميگفت كه ديگري ميگفت؛ شخصيتشان در هم ذوب شده بود، اگر او در بيرون خانه بود و ديگري در درون خانه، هر دو با هم بودند و در رنج و غم و شادي و گشايش شريك يكديگر بودند.

نه اين خود را از او طلبكار ميدانست و نه او به اين ادعايي داشت.

شود و آنها را منظم سازد، براي هر يك از زن و شوهر نسبت به هم حقوقي مقرّر شده است كه برحسب آن، نظام خانواده و زوجيت باز هم محفوظ بماند و در سايه اين حقوق و قانون با هم همزيستي داشته باشند؛ برحسب اين حقوق هيچ زن و مردي موظف نيستند كه از گذشتههاي خوب و بد و سوابق زندگي خود يكديگر را مطلع سازند، بايد هرچه ميگويند و عمل ميكنند، همه موجب قوّت اتحاد و خوشبيني آنها به يكديگر باشد.

همسرتان، بحمد الله، برقرار است، بيش ازپيش گرم تر شود، و زندگي سعادتمندانه و خوب تر و خوب تر را در پيش روي داشته باشيد.

أَلَّفَ اللهُ بَيْنَكُمَا وَطَيَّبَ اللهُ نَسْلَكُمَا

با التماس دعا

لطف الله صافي

ص: 141

كه خداوند خواستار آن انسان و مورد توجه خداوند باشد. ميل دارم همسرم، خانودهاش و فاميلش داراي اين طرز تفكر باشند؛ مهم تر، خود آن زن، اين طرز تفكر را داشته باشد؛ طرز تفكري اسلامي و مورد قبول خداوند.

ولي مشكل من در اينجا خود را نشان ميدهد، چگونه بفهمم دختري داراي اين شرايط است؛ من در دانشگاه تحصيل ميكنم، در اين دانشگاه دختر و پسر مشغول تحصيل هستند. ازطرفي از ارتباط كلامي با دخترها پرهيز دارم و ازطرفي مايلم بدانم كدام دختر در اين دانشگاه يا در شهر محل سكونتم، داراي اين طرز تفكر است.

باور كنيد وقتي در تخيل و رؤيا، به اين مسئله فكر ميكنم كه مشكلم حل شده است، آن دختر مورد علاقهام را پيدا كردهام و با او ازدواج كردهام، آنچنان آرامش و اطمينان تمام وجودم را ]فرا[ ميگيرد، كه وصف ناشدني است.

اكنون كه مشغول نوشتن اين نامه براي حضرتعالي هستم، مانند مرغي سرگردان و حيران هستم، نميدانم با چه دختري وصلت كنم.

معيار من، خانه، داراي زيبايي و ... نيست، معيار من همفكر و همعقيده بودن است، زيرا با چنين دختري، زندگي را شروع كردن، آغاز خوشبختي است.

ميخواهم ازنظر جنابعالي مطلع شوم و راه درست، كه مورد قبول حضرت حق باشد را، شما به من نشان دهيد چگونه همسر آيندهام را بشناسم؟ و آيا اين معيارها درست است و اشتباهي در مورد انتخاب معيارهايم ندارم؟ مرا راهنمايي كنيد تا از اين سرگرداني نجات پيدا كنم و هر روز تمايل به

ص: 143

كسي پيدا نكنم و پيش خود خيال نكنم اين همان است كه به دنبالش بودم و بعد ببينم سراب است. البته تمايل من فقط نگاه است و نه حتي چشم چراني، بلكه نگاهي كوتاه و سريع، حتي از نگاه به نامحرم، اگر چه كوتاه، اِبا دارم، ولي بعضي مواقع چشم من به كسي ميافتد و هر چه ديده بيند، دل كند ياد.

با تشكر

بسم الله الرّحمن الرّحيم

ان شاءالله تعالي موفق و مشمول عنايات حضرت بقيةالله - ارواح العالمين له الفداء - باشيد.

اميد است حال كه در صدد انجام اين سنت هستيد چنان كه در نظر داريد، موردي كه از جهت ايمان و توافق اخلاقي مناسب باشد، فراهم شود. ولي در انتخاب همسر بيشتر از متعارف، فحص و جستجو تا حدّي كه به مرحله وسواس و مانع از اخذ تصميم شود، صحيح نيست. همينقدر كه از جهات مورد نظر، به خصوص ديانت، عفّت و اخلاق شناخته شود و پدر و مادر شما و افرادي كه به آنها اعتماد داريد، نيز مورد را مناسب بدانند، بقيّه امر و آينده همه با خداوند متعال است.

با توكل به خدا و طلب خير از خدا و به نيت انجام سنت ديني اقدام نماييد و آينده اموري را كه انسان در جريان آن مؤثّر نيست، همه را به خدا واگذار نماييد كه: ﴿وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِ فَهُوَ حَسْبُهُ﴾ (1)

و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته

لطف الله صافي

ص: 145

من براي آخر و عاقبتم و طلاق با او، استخاره كردهام و خوب آمد. حالا به نظر شما چه كنم؟ به حرف بزرگ ترها و ريشسفيدها، گوش كنم يا به استخاره عمل كنم؟ اگر لازم ميدانيد شما هم استخارهاي در اين مورد بنماييد؛ چون من اصلا به او اعتماد ندارم و از آيندهام و زندگي با او و احتمالا خيانت او ميترسم و ماندهام چه كار كنم؟!

البته لازم به ذكر است كه به اعتراف خود ايشان، بنده از لحاظ مالي و اخلاقي هيچ مشكلي ندارم، نميدانم مسائل اخلاقي اش را به پدر و مادرش بگويم يا نه، اگر نگويم و او را طلاق دهم، چون كسي در جريان نيست، حتماً به فساد (بيشتر) كشيده ميشود؛ و اگر بگويم، نميدانم ]كه آيا[ مداركم - حتي تعهدي كه از او همراه با امضا و اثر انگشت گرفتهام - براي اثباتش كافي است يا نه.

با تشكر و عذرخواهي از اينكه وقتتان را گرفتم و مطلب به درازا كشيده شد، اما لازم ديدم تمام مسائل را، به طور گسترده و باز خدمتتان ارايه نمايم، تا بتوانيد راهنمايي فرموده و نظرتان را به طور كامل و قطعي بيان نماييد.

بسم الله الرّحمن الرّحيم

بلكه افشا كردن نيز، اگر ضرورتي نباشد، حرام و معصيت است و گاه موجب تعزير يا حدّ قذف ميشود؛ بنابراين از افشاي سرّ، حتي پيش پدر و مادر شخص بپرهيزيد.

ص: 150

اباطيل باطل ها

استدراج سنّت الهي (مهلت دادن گناهكار و عذاب ناگهاني)

اهل بِدَع كساني كه مطالبي جديد، در دين خدا وارد ميكنند

بارِ عام اجازه عمومي دادن

تحليه آراستن خويش به اخلاق كريمه

تحميد حمد و ثنا كردن

تسبيح خدا را به پاكي ياد كردن

تسديد كمك هاي غيبي

تعزير مجازات شرعي

تفوّق برتري جويي

تفويض واگذار كردن

تكبير خدا را به بزرگي ياد كردن

تهليل ذكر «لا اله الا الله»

تيه بيابان

حد مجازات شرعي

حُظوظ بهرهها

حيّاً در حال زنده بودن

خَلع بيرون افكندن

خوض فرو رفتن ، تفكر كردن

ص: 151

دارين دو دنيا

دعاي مكارم الاخلاق دعايي منسوب به حضرت سجاد(علیه السلام).

دنيّه پست و بيارزش

صحيفه مباركه علويه صحيفه سجاديه

عرق جبين از دسترنج خود بهرهمند شدن

عصات گناهكاران

غور فرو رفتن ، تفكر كردن

قذف نسبت عمل ناروا به كسي دادن

قلاع قلعهها

كدّ يمين از دسترنج خود بهرهمند شدن

كما هو حقّه آن چنان كه شايسته اوست

لُبس پوشيدن

مرويّه روايت شده

مشار بالبنان مشهور

معاتبه نفس سرزنش نمودنِ نفس آدمي

ملاهي لهوولعب

مُلهيّات اسباب لهوولعب

مناهي اموري كه مورد نهي است

ميّتاً در حال ممات

نفسِ بهيميه نفس حيواني

ص: 152

ص: 154

1. قرآن کریم.

2. نهج البلاغه، الشریف الرضی، الامام علی بن ابی طالب(علیه السلام)، تحقیق و شرح محمد عبده، بیروت، دار المعرفة، 1412ق.

3. الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، مفید، محمد بن محمد (م. 413ق.)، بیروت، دار المفید، 1414ق.

4. إعلام الوری بأعلام الهدی، طبرسی، فضل بن حسن (م. 548ق.)، قم، مؤسسة آل البیت(علیهم السلام) لاحیاء التراث، 1417ق.

5. اقبال الاعمال، ابن طاووس، سیدعلی بن موسی (م. 664ق.)، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1414ق.

6. الامالی، صدوق، محمد بن علی (م. 381ق.)، قم، مؤسسة البعثة، 1417ق.

7. الامالی، طوسی، محمد بن حسن (م. 460ق.)، قم، دار الثقافة، 1414ق.

8. بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(علیهم السلام)، مجلسی، محمدباقر (م. 1111ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق.

9. البداية و النهایه، ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (م. 774ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1408ق.

10. پرتوی از عظمت امام حسین(علیه السلام)، صافی گلپایگانی، لطف الله، قم، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیةالله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الشریف، 1394ش.

ص: 155

11. تاریخ مدينة دمشق، ابن عساکر، علی بن حسن (م. 571ق.)، بیروت، دار الفکر، 1415ق.

12. تحف العقول عن آل الرسول(صلی الله علیه و آله و سلم)، ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (م. قرن4)، قم، نشر اسلامی، 1404ق.

13 التمهید، ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله قرطبی (م. 463ق.)، مغرب، وزارة عموم الاوقاف و الشؤون الاسلامیة، 1387ق.

14. تنبیه الخواطر و نزهة النواظر (مجموعه ورام)، ورام بن ابی فراس، مسعود بن ورام (م. 605ق.)، قم، مکتبة الفقیه، 1410ق.

15. تهذیب الاحکام، طوسی، محمد بن حسن (م. 460ق.)، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1364ش.

16 الجامع الصغیر فی احادیث البشیرالنذیر، سیوطی، جلال الدین (م. 911ق.)، بیروت، دار الفکر، 1401ق.

17. حلیةالمتقین، مجلسی، محمدباقر(م. 1111ق.).

18. الخرائج و الجرائح، قطب راوندی، سعید بن هبةالله (م. 573ق.)، قم، مؤسسة الامام المهدی(علیه السلام)، 1409ق.

19. الخصال، صدوق، محمد بن علی (م. 381ق.)، قم، نشر اسلامی، 1403ق.

20. دعائم الاسلام، مغربی، قاضی نعمان بن محمد تمیمی (م. 363ق.)، القاهرة، دار المعارف، 1383ق.

الدعوات، قطب راوندی، سعید بن هبة الله (م. 573ق.)، قم،

21. مدرسة الامام المهدی(علیه السلام)، 1407ق.

ص: 156

22. روضة الواعظین و بصیرةالمتعظین، فتال نیشابوری، محمد بن حسن (م.508ق.)، قم، الشریف الرضی، 1375ش.

23. الزهد، کوفی اهوازی، حسین بن سعید (م. قرن 3)، قم، المطبعة العلمیة، 1399ق.

24. سموالمعنی فی سموالذات أو اشعة من حیاة الحسین(علیه السلام)، علایلی، عبدالله، مصر، مطبعة عیسی البابی الحلبی و شرکاه، 1358ق.

25.سنن ابن ماجه، ابن ماجه قزوینی، محمد بن یزید (م. 275ق.)، دار الفکر.

26.سنن الترمذی، ترمذی، محمد بن عیسی (م. 279ق.)، بیروت، دار الفکر، 1403ق.

27. سنن الدارمی، دارمی، عبدالله بن رحمن (م.255ق.)، دمشق، مطبعة الاعتدال، 1349ق.

28. السنن الکبری، نسائی، احمد بن شعیب (م. 303ق.)، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1411ق.

29. صحیح مسلم، مسلم نیشابوری، مسلم بن حجاج (م. 261ق.)، بیروت، دارالفکر.

30. صحیح البخاری، بخاری، محمد بن اسماعیل (م. 256ق.)، بیروت، دارالفکر، 1401ق.

31.صحیفه سجادیه، الامام علی بن الحسین‘ (م. 94ق.)، قم،مؤسسة الامام المهدی(علیه السلام)، 1411ق.

ص: 157

32 عوالی اللئالی العزيزية فی الاحادیث الدینیه، ابن ابی جمهور احسائی، محمد بن علی (م. 880ق.)، قم، مطبعة سید الشهداء، 1403ق.

33. عیون الحکم و المواعظ، لیثی واسطی، علی بن محمد (م. قرن 6)، قم، انتشارات دار الحدیث، 1376ش.

34. فقه الرضا(علیه السلام)، ابن بابویه، علی بن حسین (م. 329ق.)، لاحیاء التراث، مشهد، المؤتمر العالمی للامام الرضا(علیه السلام)، 1406ق.

35. قرب الاسناد، حمیری قمی، عبدالله بن جعفر (م.300ق.) قم، مؤسسة آل البیت(علیهم السلام) لاحیاء التراث، 1413ق.

36. الکافی، کلینی، محمد بن یعقوب (م. 329ق.)، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1363ش.

37. الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، زمخشری، محمود بن عمر (م. 538ق.)، مصر، شرکة مکتبة و مطبعة مصطفی البابی الحلبی و اولاده، 1385ق.

38. الکلم الطيب و الغيث الصيب، مدنی شيرازي، سيدعلی خان (م.1120ق.).

39. کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، متقی هندی، علی (م. 975ق.)، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1409ق.

40. گنجینه گهر یا سخنان پیمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) (مشتمل بر هزار کلمه از کلمات پیغمبر خاتم(صلی الله علیه و آله و سلم))، صافی گلپایگانی، محمدجواد(م.1248ق.).

41. مجمع الزوائد و منبع الفوائد، هیثمی، علی بن ابی بکر (م. 807ق.)، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1408ق.

ص: 158

42. المحاسن، برقی، احمد بن محمد (م. 274ق.)، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1370ش.

43. المحجةالبیضاء فی تهذیب الاحیاء، فیض کاشانی، محسن بن مرتضی (م. 1091ق.)، قم، نشر اسلامی 1417ق.

44. المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (م. 405ق.)، بیروت، دار المعرفه.

45. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، محدث نوری، میرزا حسین (م. 1320ق.)، بیروت، مؤسسة آل البیت(علیهم السلام)، لاحیاء التراث، 1408ق.

46. مسند ابی داوود الطیالسی، طیالسی، سلیمان بن داوود (م. 204ق.)، بیروت، دار المعرفه.

47. مسند احمد بن حنبل، احمد بن حنبل، شیبانی (م. 241ق.)، بیروت، دار صادر.

48. مشکاةالانوار فی غررالاخبار، طبرسی، علی بن حسن (م. قرن 7)، انتشارات دار الحدیث، 1418ق.

49. المصباح، کفعمی، ابراهیم بن علی (م. 905ق.)، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1403ق.

50.مصباح المتهجد، طوسی، محمد بن حسن (م. 460ق.)،بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، 1411ق.

51. معانی الاخبار، صدوق، محمد بن علی (م. 381ق.)، قم، نشر اسلامی، 1361ش.

ص: 159

52. المعجم الاوسط، طبرانی، سلیمان بن احمد (م. 360ق.)، دار الحرمین، 1415ق.

53. مفاتيح الجنان، محدث قمی، عباس (م.1359ق.)، دار الاسوه.

54. مکارم الاخلاق، طبرسی، حسن بن فضل (م. 554ق.)، الشریف الرضی، 1392ق.

55 من لا یحضره الفقیه، صدوق، محمد بن علی (م. 381ق.)، قم، نشر اسلامی، 1404ق.

56. نزهة الناظر و تنبیه الخاطر، حلوانی، حسین بن حمد (م. قرن5.)، قم، مدرسة الامام المهدی(علیه السلام)، 1408ق.

57. وسائل الشیعه، حر عاملی، محمد بن حسن (م. 1104ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق.

ص: 160

تصویر

ص: 162

تصویر

ص: 163

تصویر

ص: 164

تصویر

ص: 165

تصویر

ص: 166

تصویر

ص: 167

تصویر

ص: 168