دیدارها و رهنمودها

سخنان مرجع عالیقدر

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الشریف

در دیدار با طبقات مختلف مردم

ص: 2

بسم الله الرحمن الرحیم

ص: 3

ص: 4

تصویر

ص: 6

تصویر

ص: 7

تصویر

ص: 8

تصویر

ص: 9

تصویر

ص: 10

تصویر

ص: 11

تصویر

ص: 12

تصویر

ص: 13

تصویر

ص: 14

تصویر

ص: 15

تصویر

ص: 16

تصویر

ص: 17

تصویر

ص: 18

تصویر

ص: 19

ص: 20

6. تعليم و تربيت

7. نيروهاي مسلّح

8. جوانان

9. بانوان

10. هويّت اسلامي

11. مسائل سياسي

12. مسائل قضایي

ص: 22

حرم اهل بيت(علیهم السلام) مهاجرت نموده، و با حضور در مجالس درس و بحث اساتيد بزرگ حوزه و مطالعه و تدريس و تحقيق، به تکميل تحصيلات و تحقيقات علمی خويش پرداختند. ايشان مدّتي به نجف اشرف مشرّف شده و در جوار حرم مطهّر باب مدينه علم حضرت علي(علیه السلام)از محضر چند تن از مراجع بزرگ و فقهای عاليقدر استفاده نمودند.

بزرگ عصر خود در نجف اشرف بودند، در تاريخ سوم جمادي الأولي 1375 هجری قمري براي معظّم له اجازه اجتهاد صادر نموده، و مرقوم نموده اند که ايشان به بالاترين درجه اجتهاد و استنباط در احکام شرعيه نايل گرديده اند، و در آن اجازه بسيار عالي، ايشان را با القاب: العالم، العلم، العليم، العلام، الفاضل، الکامل، الهمام، علم الأعلام و حجّة الاسلام، ياد فرموده و ستوده اند.

حضرت آیت الله العظمی آقاي شيخ محمدعلي کاظمی خراساني رضوان الله عليه مقرّر مرحوم محقّق نائيني، استاد آیت الله العظمی صافي در نجف، در نامه خود که در تاريخ يازدهم شوال 1364 هجري قمري از نجف به گلپايگان فرستاده اند، وي را با عنوان والاي «عَلَمُ الْعِلْمِ وَمَنَارُهُ» ياد کرده و ايشان را که نجف را ترک کرده بودند به نجف فرا خوانده و این گونه مرقوم فرموده اند:

«مفارقت امثال سرکار از نجف اشرف و خلوّ جامعه علميه از آن، موجب تأثّر است، چون امروز جامعه علميه حاجت به امثال سرکار دارد که استعداد ذاتي را با حفظ ظاهر و التزام به نواميس شرع مطهّر دارا و واجد هستيد، علي هذا حتی المقدور اسباب حرکت را فراهم فرمایيد. اميد است بر عزم مراجعت باقي باشيد و جدّاً سرکار را از حضرت حجة الاسلام آقاي والد دامت برکاته تقاضا مي کنم».

اساسي جمهوري اسلامی ايران انتخاب شدند، و همواره مواضع سياسي و انقلابي و مذهبي ايشان مورد توجّه نمايندگان منتخب در مجلس خبرگان بود، به طوري که وقتی فقيه گرانقدر مرحوم آیت الله العظمی حائري(قدس سره) به عللي استعفا نمودند، در جلسه علني اعلام کردند: «رأي آيت الله صافي، رأي من مي باشد».

معظّم له از طرف بنيانگذار جمهوري اسلامی حضرت امام خميني(قدس سره) به عضویت فقهاي شوراي نگهبان انتخاب شده، و مدّتی مسئوليت دبيري آن شورا را عهده دار بودند، که نظرات و مواضع مهم ايشان در شوراي نگهبان در حفظ هويّت اسلامی نظام و پاسداري از احکام، معروف و مشهور مي باشد.

12. سبط المصطفي.

13. ارث الزوجة.

14. التعزير؛ أحکامه و ملحقاته.

15. الاحکام الشرعية ثابتة لا تتغير.

16. مع الشيخ جاد الحق في إرث العصبة (مسألة التعصیب).

17. إيران تسمع فتجيب.

18. رسالة في حکم نکول المدّعی علیه عن الیمین.

19. حديث افتراق المسلمين علي ثلاث وسبعین فرقة.

20. من لهذا العالم؟

21. رسالة في تفسير آيه التطهير.

22. رسالة في ضرورة وجود الحکومة أو ولاية الفقهاء فی عصر الغیبة.

23. بحث حول الإستقسام بالأزلام (مشروعیة الاستخارة).

24. بين العلمين الشيخ الصدوق والشيخ المفيد.

25. رسالة القرعة (التداعی فی مال من دون بینة ولا ید).

26. النقود اللطیفة علی الکتاب المسمّی بالأخبار الدخیلة.

27. رسالة في البداء.

28. إلي هدي کتاب الله.

29. فقه الخمس.

30. فقه الحجّ (چهار جلد).

31. البکاء علي الإمام الحسين(علیه السلام).

32. تفسير آية الإنذار.

33. هداية العباد (دو جلد).

34. جامع الأحکام (دو جلد).

35. ولايت تکويني و ولايت تشريعي.

ص: 27

36. پرتوي از عظمت امام حسين(علیه السلام).

37. شهيد آگاه.

38. الهيات در نهج البلاغه.

39. رسالة في معاملات مستحدثه.

40. نيايش در عرفات.

41. راه اصلاح يا امر به معروف و نهي از منکر.

42. سیر حوزه هاي علمي شيعه.

43. نويد امن و امان.

44. پاسخ به ده پرسش.

45. سفرنامه حج.

46. عالي ترين مکتب تربيت و اخلاق يا ماه مبارک رمضان.

47. اصالت مهدويت.

48. تجلّي توحيد در نظام امامت.

49. پيرامون معرفت امام.

50. عقيده نجات بخش.

51. به سوی دولت کريمه.

52. نداي اسلام از اروپا.

53. به سوی آفريدگار.

54. انتظار، عامل مقاومت و حرکت.

55. فروغ ولايت در دعاي ندبه.

56. وابستگي جهان به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف).

57. معرفت حجّت خدا.

58. در آرزوي وصال.

59. زندگانی بوداسف.

ص: 28

60. اعتبار قصد قربت در وقف.

61. تفسير آيه فطرت.

62. زندگانی جابر بن حيّان.

63. پيرامون روز تاريخي غدير.

64. مقدّمه اي بر ترجمه کتاب «مقتضب الأثر».

65. امامت و مهدويت.

66. حول ديات ظريف ابن ناصح.

67. شرح حدیث عرض دين.

68. رمضان در تاريخ (حوادث تاریخی).

69. نگرشی بر فلسفه و عرفان.

70. معارف دين (سه جلد).

71. باورداشت مهدويت.

72. استفتائات پزشکي.

73. استفتائات حجّ (مشتمل بر هزار مسأله).

74. حاشيه بر عروة الوثقي.

75. رساله توضيح المسائل.

76. مناسک حجّ.

77. احکام نوجوانان.

78. مناسک عمره مفرده.

79. حديث بيداري (مجموعه پیام ها).

80. صراط مستقیم.

81. فخر دوران.

82. ارمغان مشهد.

83. زن در پرتو اسلام.

ص: 29

ص: 30

ص: 32

آگاهي و معرفت کامل فراهم نمایيد.

البته اين کمال توفيق و سعادت است که انسان با حقایق قرآن آشنا شود، کتابي که مشتمل بر تمام مباني سعادت بشر، و آنچه مورد نياز بشر در سعادت دنيا و آخرت است، مشتمل بر تمام جهات معنوي، ظاهري، دنيوي و اخروي انسان است.

زيادتر مي شود.يکي از خصوصيات حضرت هادي(علیه السلام)اين است که تفسيري بر قرآن دارند که 120 جزء است، البته متأسفانه الآن در دسترس نيست. شخصي از آن حضرت سؤال مي کند، چرا قرآن هرچه خوانده مي شود و در اطراف حقایق و مطالب آن بحث مي شود طراوتش کم نمي شود بلکه بيشتر مي شود؟

حضرت فرمود:

«لأَنَّ اللهَ تَبَارَكَ وَتَعَالی لَمْ يَجْعَلْهُ لِزَمَانٍ دُونَ زَمَانٍ وَلا لِنَاسٍ دُونَ نَاسٍ فَهُوَ فِي كُلِّ زَمَانٍ جَدِيدٌ وَعِنْدَ كُلِّ قَوْمٍ غَضٌّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ».(1)

براي اینکه قرآن کتابي نيست که براي يک زمان يا يک ملت و جمعيت آمده باشد بلکه براي همۀ زمان ها وملت ها است بنابراين در هر زماني جديد و نزد هر جمعيت و ملتي تازه است تا روز قيامت.

انسان هر بار قرآن را مي خواند مثل اين است که تابه حال نخوانده است هر وقت به آيات و هدايت هاي قرآن که در رشته هاي مختلف است مراجعه مي کند، در اثر مراجعۀ فراوان، فهم، معرفت، دانش، بينش و بصيرتش زيادتر مي شود و از کوري، ناداني، و جهالتش کاسته مي شود.

اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)است يعني الآن هم معجزه است، الآن هم همان اعلام تحدّي که از روز اول گفتهشد باقي است، اینکه قرآن فرموده است:

﴿ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلَى أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهيراً﴾؛(1)

و يا در آيۀ ديگر مي فرمايد:

﴿وَإِنْ كُنْتُمْ في رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ ﴾.(2)

برحسب اين آيه، هر سوره اي از سوره هاي قرآن مجيد يک معجزه است؛ يعني 114 سوره، 114 معجزه است؛ بلکه مي شود بگویيم هر آيه اي از آيات قرآن مجيد يک معجزه است و کسي نمي تواند مثل آن را بياورد.

به قول بعضي از بزرگان يکي از خبرهاي غيبي قرآن مجيد که مرور زمان آن را ثابت کرد همين است که در ادامه مي فرمايد:

﴿فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةِ﴾.(3)

قرآن داريد به خوبي انجام دهيد.

اين عنواني را که براي خودتان انتخاب کرديد، یعنی عنوان حافظ قرآن بسيارباافتخار است.

علوم قرآن بسيار زياد است، هر رشته اي را که انسان بخواهد کليات آن در قرآن هست؛ توحيد، پيغمبرشناسي، امام شناسي، اصول دين، فروع دين، اخلاق، احکام دين، همۀ اينها در قرآن مجيد است، اگر کسي قرآني شد سعادت دنيا و آخرت را براي خود فراهم کرده است.

رواياتي که در فضيلت حفظ و قرائت قرآن مجيد است براي شما اسباب فضيلت و افتخار است.

اميدوارم بتوانيد هم خودتان قرآني باشيد و هم ديگران را به قرآن دعوت کنيد مخصوصاً خواهرها که در اين زمان امتحانات بسياري براي آنان پيش آمده است.

بعضي از خانم ها آمده بودند پيش من، گفتم ببينيد چقدر قرآن به اینکه موقعيت و شخصيت معنوي زن ها را در رديف مردها قرار دهد اهتمام و تأکيد دارد تا آنجا که مي فرمايد:

﴿إِنَّ الْمُسْلِمينَ وَالْمُسْلِماتِ وَالْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْقانِتينَ وَالْقانِتاتِ وَالصَّادِقينَ وَالصَّادِقاتِ وَالصَّابِرينَ وَالصَّابِراتِ وَالْخاشِعينَ وَالْخاشِعاتِ وَالْمُتَصَدِّقينَ وَالْمُتَصَدِّقاتِ وَالصَّائِمينَ وَالصَّائِماتِ وَالْحافِظينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحافِظاتِ وَالذَّاكِرينَ اللّهَ كَثيراً وَالذَّاكِراتِ أَعَدَّ اللّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظيماً﴾.(1)

در اين آيه ده مرتبه صفات زنان و مردان را تکرار مي کند با اینکه مي توانست يک بار بفرمايد: «إِنَّ الْمُسْلِمينَ وَالْمُسْلِمَاتِ» و يک بار هم بفرمايد: «وَالْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ» ولي مکرّر

ص: 37

مي فرمايد، «مسلمين، مسلمات، قانتين، قانتات، صابرين، صابرات، خاشعين، خاشعات، متصدقین، متصدقات»، تا آخر که مي فرمايد:﴿أَعَدَّ اللهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْراً عَظيماً﴾.(1)

آنچه بايد مطلوب انسان باشد همين است که به قرب مقام خداوند متعال برسد هم زن و هم مرد و اگر به مقام تقرب خدا رسيد به جایي رسيده است و الا به هر جا از اين مقامات ظاهري برسد هيچ ارزشي ندارد و به هيج کجا نرسيده است اینکه شغلي داشته باشد، وزير يا وکيل باشد، آن هم با اين اختلاط زن و مرد اينها ارزش نيست.

اين آيه را مخصوصاً ملاحظه کنيد و به خانم هاي ديگر تذکر دهيد که قرآن مي فرمايد:

﴿وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجابٍ ﴾.(2)

البته آيه راجع به زن هاي پيغمبر است اما در ادامه مي فرمايد:

﴿ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ﴾؛(3)

يعني برنامه ارتباط زن نامحرم با مرد نامحرم، حرف زدن با هم و حضور در مجالس بايد به صورتي باشد که دل زن و مرد از وساوس شيطاني پاک تر بماند.

اينکه خلوت مرد اجنبي با زن اجنبيه را حرام کرده اند روي همين جهت است. آيات حجاب را مطالعه کنيد:

﴿يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَبَناتِكَ وَنِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ﴾.(4)

اينها امتحاناتي است براي مردها، زن ها و جوان ها که در زمان ما پيش آمده است،

ص: 38

حرف هاي مختلفي مي زنند، شبهه ها القاء مي کنند القائات ديگري مي کنند، بايد انسان در اين زمان غيبت در امر دين استقامت داشته باشد.

حفظ کرده باشند، به حسب آياتي که مي توانند بخوانند به آنها گفته مي شود:

«إِقْرَأْ وَارْقَ»؛(1)

«بخوان و بالا برو».

هرکس، هرچه از قرآن بيشتر بخواند درجاتش بلندتر مي شود، و به مراتب رفيعه نائل مي گردد.

کسي که قرآن را به او موهبت کرده باشند و فرا گرفته باشد، اگر خيال کند کسي چيزي بهتر از او دارد، اين بدگماني نسبت به قرآن و خداوند متعال است، چون چيزي از قرآن و ولايت اهل بيت(علیهم السلام) بالاتر نيست.

هرکس اينها را داشته باشد، اگر دنيا را هم نداشته باشد همه چيز دارد، و به همة افتخارات نائل شده است، ولي اگر کسي این دو را نداشته باشد، حتی اگر همه مقامات و درجات و پست ها را هم داشته باشد، هيچ ندارد.

مفلس ترين اشخاص کساني هستند که قرآن را ندارند، و از هدايت هاي اهل بيت(علیهم السلام) استفاده نکرده اند.

اگر کسي اين افتخار برايش فراهم شده باشد، مثل شما که قرآن را حفظ کرده ايد، هر مقدار که باشد حتي اگر يک آيه از آيات قرآن هم انسان حفظ داشته باشد، به همه دنيا ارزش دارد.

رِضْوَانَهُ سُبُلَالسَّلَامِ وَ يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَ يَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ﴾؛(1)

می فرماید: از طرف خدا، نور و کتاب آشکاري به سوی شما آمد، که خداوند به وسيله آن کساني را که به دنبال خشنودي او هستند، به راه هاي سلامت هدايت مي کند، و آنان را از تاريكي ها به سوی روشنايى بيرون مى برد، و به راه راست هدايتشان مى نماید.

چه چيزي از سعادت دنيا و آخرت وجود دارد که قرآن ما را به آن راهنمایي نکرده است؟ نهايت، همان طوري که در سوره بقره مي فرمايد:

﴿ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ﴾؛(2)

اشخاصي که پرهيزکار باشند، قدر قرآن، اين نعمت بزرگ خداوند متعال را که به بشريت عطا فرموده است، می دانند و مي توانند از برکات قرآن استفاده کنند.

﴿إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ﴾؛(3)

بعد از اين آيات، بشر چه مي خواهد؟ اگر بشر به همين يک آيه عمل کند، کافي است.

﴿مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْبِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴾؛(1)

را بخوانید و با صدای بلند به همه جهانیان برسانید.

اسلام، نه با مردها قوم و خويشي داشته و نه با زن ها، بلکه راه صحيح را براي هر دو بيان فرموده است که هر دو به مقامات و کمالات عالي علي السواء برسند.

خيلي از بانوان در حيات طيّبه از بیشتر مردها جلوتر هستند، و يکي از آنها بر ميليون ها مرد، شرافت و فضيلت دارد.

اين امتيازات و راهنمایي هایي که در قرآن مجيد براي بانوان آمده است، اگر به آن عمل کنند سعادت دنيا و آخرتشان فراهم مي شود، قرآن می فرماید:

﴿وَ إِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعاً فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ﴾؛(2)

اين حجاب و چادر خيلي اهميت دارد، از اوّل مواظب باشيد حتی دختران کوچک خودتان را با چادر آشنا کنيد تا خودشان را از نامحرم بپوشانند و از نامحرم، روگيري داشته باشند.

در روایت است وقتی که از حضرت زهرا(علیها السلام) پرسيدند براي زن چه حالتي بهتر است؟ فرمود: براي زن، بهترين حالت اين است که مرد نامحرم او را نبیند، و او هم مرد نامحرم را نبیند.(3)

ص: 43

افتخار و کرامت زن در اين است که حجاب و عفّتش زيادتر و کامل تر باشد. بهترين حالات براي زن همين است که از نامحرم پوشيده باشد، با نامحرم هم نشيني نداشته باشد و هم جلسه نشود و در یک کلمه، چنین زنی، یک زن قرآني است.

مي بينيد چه مطالبي هست، به اسم هاي مختلف وارد مي شوند تشويق و ترويج مي کنند حتي بسا مي شود جايزه مي دهند، و چه بسا کساني که ضعيف الايمان و ضعيف العقيده هستند فريفتۀ اين مطالب مي شوند.

آنچه براي زن مسلمان لازم است اين است که راه آن حضرت را داشته باشد و از آن راه تخطّي نکند، راه عبادت خدا، راه تقوا، عفت، حجاب و چادر داشتن.

أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْن َ﴾؛(1)

يا آيات ديگري که راجع به زن هاي پيغمبر است.

﴿وَإِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ ﴾.(2)

انسان بايد تسليم احکام خدا باشد، همه را قبول داشته باشد و بداند در تقرب به خدا، زن و مرد تفاوتي ندارد، هرکس ايمانش بيشتر باشد مقرب تر است.

﴿إِنَّ الْمُسْلِمينَ وَالْمُسْلِماتِ وَالْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرينَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخاشِعينَ وَالْخاشِعاتِ وَالْمُتَصَدِّقينَ وَالْمُتَصَدِّقاتِ وَالصَّائِمينَ وَالصَّائِماتِ وَالْحَافِظينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحافِظاتِ وَالذَّاكِرينَ اللّهَ كَثيراً وَالذَّاكِراتِ أَعَدَّ اللهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْراً عَظيماً﴾.(1)

در اين آيه در همۀ موارد، زن و مرد را با هم مي فرمايد، و بايد انسان براي اجر خداوند تلاش و کوشش کند. اميدوارم همۀ شما مشمول اين آيه باشيد و از خانم هایي باشيد که اوصافشان در آيه آمده است.

ص: 49

حفظ قرآن رغبت پيدا کرده اند.

قرآن، نور است و آيات قرآن کلمه به کلمه بلکه هر حرفي از حروف آن به قلب انسان نورانيت مي بخشد.

﴿قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبينٌ * يَهْدي بِهِ اللّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ﴾.(1)

قرآن نور است، همه جا بايد به نور قرآن منور شود بازار، خيابان، منزل و دل مردم.

تربيت شدند به آن مقامات رسيدند که هم براي خود، اسباب افتخار و هم براي جامعه اسباب برکت شدند. شما هر کدامتان مي توانيد در آينده مورد عنايت خاصّ امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد، مخصوصاً اینکه به قم آمده ايد و به مسجد جمکران هم مشرّف شديد و آنجا با حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) تجديد عهد کرديد، البته هميشه انسان بايد با حضرت عهدش را زنده نگاه بدارد. خداوند همه شما را حفظ کند، به همۀ شما توفيق بدهد و چشم پدر و مادرهايتان را به وجود شما و اخلاق و تربيت هاي خوبي که کسب مي کنيد روشن کند. من از همۀ شما تشکر مي کنم و از خداوند براي شما توفيق مسئلت مي کنم.

ص: 52

مي خواهيد قرآن را ياد بگيريد و به ديگران هم ياد بدهيد اهميت دارد.

«خَيْرُكُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ».(1)

بيشتر مفاسد و معايبي که در جامعۀ ما هست به اين جهت است که قرآن در بين ما حاکم نيست، و برنامه ها و تعليمات قرآن مجيد در ميان ما به آن صورت که بايد باشد رواج ندارد. آشنایي ما با تعليمات آن کم است، قرآن مجيد در هر رشته اي هدايت هایي دارد، البته تفسير و تأويل آن را اهل بيت(علیهم السلام) بيان فرموده اند، تمسّک به قرآن و اهل بيت(علیهم السلام) اسباب امان از گمراهي است، همان طوري که در حديث معروف و مشهور و متواتر آمده است که:

«إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللهِ وَعِتْرَتِي مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا أَبَداً».(2)

همه بايد يکديگر را به تمسک به قرآن و اهل بيت(علیهم السلام) دعوت کنند اين کار بسيار ارزشمند است مواظب باشيم واقعاً قرآن در زندگي ما پياده شود، و کار ما صرف ياد گرفتن و خواندن و تجويد قرآن نباشد، البته اينها هم بسيار فضيلت دارد و مقدمه است، ولي بايد قرآن در جامعه و اعمال ما ظاهر باشد، کارهاي ما مطابق قرآن باشد و الا بسا مي شود اشخاصي مصداقيت اين حديث مي باشند:

«رُبَّ تَالِ الْقُرْآنِ وَالْقُرْآنُ يَلْعَنُهُ».(3)

در اين صورت نتيجه به عکس است، بايد علم و عمل را با هم جمع کنيم.

به دستورات قرآن مخصوصاً راجع به خانم ها و مخصوصاً حجاب توجه کنيم.

ص: 54

همچنين به آياتي که راجع به درجات معنوي انسان ها است و زن و مرد را همسان قرار می دهد و مي فرمايد:

﴿مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴾؛(1)

حيات طيبه که حيات انساني و قرآني و حقيقي است علي السويه در دسترس مرد و زن است.

دستوراتي هم که مخصوص زن و مرد به صورت جداگانه مقرر شده، روي جهات ديگري است که خداوند متعال مقرر فرموده است و فوایدي دارد، مثلاً اینکه با هم اختلاط نداشته باشند براي جلوگيري از يک سري معايب و مفاسد است، آن دستورات همه در نهايت کمال است بعضی ها خيال مي کنند زن ها در بعضي جهات محروم شده اند، درحالي که آنها محروميت نيست، مثلاً زن در فلان اداره يا پست نباشد، البته پيش مجامع غربي که همه به دنيا و ماديات توجه دارند محروميت است ولي در جامعه اسلامی محروميت نيست.

زن می تواند به کمالات و مقامات انساني برسد و چه بسا به جایي مي رسد که ميليون ها مرد از آن باز مانده اند.

هرچه می خواهيد حيات طيبه کسب کنيد تا انسان به اين حيات نرسد نه آرامش خاطر دارد و نه استراحت، نه به سعادت می رسد و نه از زندگي بهرۀ صحيح برده است.

قرآن در مورد زن هاي پيامبر مي فرمايد:

﴿وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ﴾؛(2)

در ادامه نکتۀ دقيقي مي فرمايد که متأسفانه امروز در جامعۀ ما ملاحظه نمي شود و

ص: 55

در گرايش هایي که هست از آن فاصله مي گيرند. اینکه مي فرمايد:

﴿ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ ﴾؛(1)

هنگامی که چيزي از آنها مي خواهيد از پشت پرده بخواهيد اين کار دل هاي شما و آنها را پاک تر مي دارد.

يعني اين دستورات براي اين است که دل هاي شما و آنها از وساوس شيطاني پاک تر باشد، حالا اگر مرد و زن بخواهند پيش هم بنشينند و دائماً با هم باشند اين را نمي شود بگویي: ﴿ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ﴾ اين برنامه اي که امروزه متأسفانه در جامعۀ ما پياده مي شود.

اميدوارم در مطالب و معاني قرآن دقت داشته باشيد هم در ظاهر و هم در باطن قرآن، باطنش يعني همين که به کار ببنديم و در زندگي خود، قرآن را اجرا کنيم.

بدانيد در اين زمان با اين مطالب و حرف هایي که در روزنامه ها و مجلات مي نويسند، جهاد زن ها خيلي بيشتر از جهاد مردها است استقامت آنها در دين بسيار لازم تر است، همين چادري که شما داريد بسيار مقدس است، اين مثل عباي من نيست، شما که چادر را می پوشيد يعني من ملتزم به حجاب و عفت هستم، مطيع خداوند متعال هستم. به نظر من، چادر شما از عباي بنده مقدس تر است، اين مطلب مهم است که هر خانمی اين جهات را مواظب باشد و براي ديگران الگو باشد تلاش کنيم گرايش هاي غربي در ما تأثير نکند و استقلال اسلامی خود را حفظ کنيم.

کسي که با زن بيگانه اي شوخي کند و فکاهياتي بگويد، خداوند او را در مقابل هر کلمه اي که با او گفتگو کرده است هزار سال در آتش دوزخ زنداني کند.

اين قدر براي جلوگيري از مفاسد تأکيد شده است نه اینکه خيال کنيم اسلام از حق زن يا مرد کم گذاشته است يا به مرد حق بيشتري داده است.

زندگي آنها اثر نگذاشته بود. اتفاقاً شب نيمۀ شعبان بود، در مدرسه اي که ما بوديم، در وقت سحر ديدم عده اي از آقايان به سوی جایي حرکت مي کنند. پرسيدم مي خواهيد کجا برويد؟ - رودخانۀ مهمی در آنجا بود که بخواهم تفصيلاتش را بگويم طول مي کشد - ، گفتند مي خواهيم برويم در آن رودخانه، خدمت حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) عريضه بياندازيم.

من گفتم: من هم با شما مي آيم، عريضه نوشتم و به آنجا بردم، در بين راه که با آنها صحبت مي کردم، يکي از آنها گفت: من در شهري هستم که خانوادۀ مسلمان فقط خانوادۀ ما است و ديگر کسي نيست.

البته در اين شرایط امتحان سنگين تر و شديدتر است، و اگر انسان دينش را حفظ کند ثوابش بيشتر است.

کسي که خدا و محمد و آل محمد(علیهم السلام) را شناخته باشد در هيچ شرایطي متزلزل نمي شود. خداوند شما را در راه اسلام و ايمان و ولايت ثابت قدم بدارد.

ص: 58

ص: 60

و زياده گویي کردند که راستي و وجدان و ذوق انساني از آن نفرت کرد، زيرا آنان با مظاهر غرور و خودپسندي هايشان، مردم را خسته نموده به ستوه آوردند و هزار و يک منت و هزار و يک بار گران بر دوش ملت ها نهادند، درحالي که علي بن ابي طالب بر توده ها و خداي جهانيان تواضع و فروتني کرد...».

درحقيقت علي بن ابي طالب بر کسي منّتي نداشت، زيرا اين مطالب را حق بشر می دانست و به آن عمل مي کرد.

4. «بزرگ ترين و بيش ترين دولت هایي که در پيدايش اعلاميه حقوق بشر شريک و سهيم بودند و يا آن را به رسميت شناختند، همان هایي هستند که حقوق انسان را از او سلب مي کنند و در هر گوشه و کناري سربازان خود را براي نابودي اين اعلاميه و از بين بردن اين حقوق گسيل می دارند، درصورتي که علي بن ابي طالب هر جا قدم نهاد و در هر مقامی که سخن گفت و هر بار برق شمشيرش همراه پرتو خورشيد درخشيدن گرفت، پرده هاي استبداد را پاره کرد و ريشۀ ظلم و ستم را برکند».(1)

اول کسي که به اعلاميه حقوق بشر عمل نکرد و معتقد حقيقي نبود خودشان بودند، من در اشعاري گفته ام:

منشور سازمان ملل حرف است***چون نيستش حقيقت و مبنایي

آوازۀ عدالت و آزادي***سم است و هيچ نيست مسمّایي

تا کي به جان و مال بشر دارند***اين رهزنان، سيادت و آقایي

اما علي بن ابي طالب(علیه السلام)اول کسي است که اين حقوق را براي بشر قائل بود و تمام زندگي حضرت نشان می دهد که به اين مطالب معتقد بود.

اميدوارم خداوند متعال به شما توفيق دهد با زندگي اميرالمؤمنين(علیه السلام)و معارفي که ازحضرت صادر شده آشنا شويد، معارفي که از هيچ بشري اين قدر صادر نشده است،

ص: 62

انسان هرچه از معارف، علوم و اخلاقيات بخواهد، در کلمات، زندگي و سيرۀ حضرت وجود دارد.

تمام امت هاي اسلامی متفقند که اميرالمؤمنين(علیه السلام)يک لحظه به دنيا توجه نداشته است.

اگر سؤال کنيد شخص اول در عالم اسلام در هر جهت کيست؟ اميرالمؤمنين(علیه السلام)را معرفي ميکنند.

جاحظ کلامی دارد که طولاني است و در پايان مي گويد:

از هرچه بپرسيم اول کسي را که می شمارند علي بن ابي طالب است.(1)

ما بايد افتخار کنيم که چنين مذهبي داريم و در زير سايۀ ولايت ائمه طاهرين(علیهم السلام) و مخصوصاً در اين زمان زير سايۀ ولايت حضرت بقيه الله(عجل الله تعالی فرجه و شریف) هستيم.

در نهج البلاغه و ديگر کلمات و اشعار حضرت، بشارت هاي مهمی راجع به ظهور حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه و شریف) آمده است.

اميدوارم شما توفيق داشته باشيد که مشمول اين بشارت ها و مطالبي که در اين روايات است باشيد اینکه فرمودند:

«أُولَئِكَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَشِيعَتُنَا صِدْقاً وَالدُّعَاةُ إِلَى دِينِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ سِرّاً وَجَهْراً»؛(2)

به خصوص در اين زمان و خصوصاً شما جوانان.

ص: 63

اگر مردم بخواهند استقامت راه خود را تشخيص دهند و بفهمند در خط خدا و اسلام هستند، ميزان، اميرالمؤمنين(علیه السلام)است. قرآن مي فرمايد:

﴿وَ أَنَّ هذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ﴾؛(1)

منظور از اين صراط، اميرالمؤمنين(علیه السلام)است، يعني او را اطاعت و تبعيت کنيد.(2)

﴿ وَ لَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ ﴾؛

دنبال راه ها و مکتب هاي ديگر نباشيد که اسباب تفرقه و جدایي شما مي شود، و شما را از راه خداوند متعال دور مي کند و باز مي دارد.

بايد همه سعي کنيم در کار و کسب، زندگي، معاش، سياست و حکومت صراط اميرالمؤمنين(علیه السلام)را اتخاذ کنيم، و در اين صراط ثابت قدم بمانيم. مرحوم والد اشعاري دارند، می فرمايند:

هُوَ الصِّرَاطُ هُوَ الجَْنَّةُ هَوَ المِْيزَانُ هُوَ النَّعِيمُ هُوَ الرُّوضَةُ هُوَ الْکَوْثَرُ

ميزان اعمال همه، آن حضرت هستند، اعمال مردم روز قيامت به وجود اميرالمؤمنين(علیه السلام)شناخته و وزن می شود، در دنيا هم همين طور است، اگر مردم بخواهند وزن و ارزش اعمال خود را بدانند بايد خود را با اعمال اميرالمؤمنين(علیه السلام)بسنجند.

فضائل اميرمؤمنان(علیه السلام)که در کتب اهل سنت آمده است قابل احصاء و شماره نيست، در روايتي آمده است که:

«کسي از صراط عبور نمي کند مگر اینکه جواز عبور خود را از علي بن ابي طالب داشته باشد».(3)

ص: 65

و اين جواز با عمل گرفته مي شود.

«إنَّ الشّيعَةَ مَنْ شَايَعَ عَليّاً».(1)

بايد اميرالمؤمنين(علیه السلام)را مشايعت کنيم، هويت ديني و تشيع خودمان را حفظ کنيم، مبادا از دنيا برويم درحالي که هويت اسلامي مان را از دست داده باشيم يا کم رنگ شده باشد.

﴿فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ﴾(2)

عده اي تلاش مي کنند هويت اسلامی و شيعي ما را کم رنگ کنند ما مسلمانيم ما به ولايت اميرالمؤمنين(علیه السلام)اعتقاد داريم و افتخار مي کنيم و به غير از اين هم به هيچ چيز افتخار نمي کنيم نه به مليت و نه به کوروش و نه به داريوش و نه به اين و نه به آن، به تنها چيزي که افتخار مي کنيم به محمد و آل محمد است به اميرالمؤمنين(علیه السلام)به فاطمه زهرا(علیها السلام) به امام حسن(علیه السلام)به امام حسين(علیه السلام)به قرآن مجيد به نهج البلاغه به صحيفه سجاديه به اين همه سوابق عالي و درخشان.

1400 سال است افتخار دنياي اسلام همين بوده است حالا می خواهند اين افتخارات را از مردم بگيرند و کاري کنند که مردم از اين سوابق و افتخارات غافل باشند، مواظب باشيد، مخصوصاً شما نوجوانان و جواناني که گرم و سرد روزگار را خيلي نچشيده ايد، تبليغات گمراه کننده زياد است مواظب خودتان باشيد تا براي آينده اسلام افرادي خدمتگزار و شيعۀ مخلص اميرالمؤمنين(علیه السلام)باشيد و از کساني باشيد که در آخرت از شفاعت آن حضرت بهره مند شويد و بتوانيد در اين دنيا هر کدام عَلَم دار پرچم تشيع و ولايت اميرالمؤمنين(علیه السلام)باشيد.

هر کدام فرض کنيد که فقط همين يک نفر هستيد و بايد اسلام را ياري کنيد و ديگر کسي نمانده است در اين صورت يک نفر چقدر بايد تلاش کند، اگر در جامعه هيچ کس نباشد، همان يک نفر بايد ايستادگي کند و همه را به خداوند متعال برگرداند.

همه از شما انتظار دارند، قرآن و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) از شما جوان ها انتظار دارد، هم درس بخوانيد و هم با اخلاق و عملتان موقعيت اسلامی خودتان را تثبيت کنيد.

ص: 67

اولين چيزي که در صحيفۀ اعمال مؤمن نوشته مي شود، دوستي اميرالمؤمنين(علیه السلام)است؛ و اين علامت طيب ولادت،(1) و حسن باطن، و صحّت عقيدۀ انسان است، و ايمان به همين خلاصه مي شود که انسان حبّ علي بن ابي طالب و ائمّه معصومين(علیهم السلام)، و مخصوصاً در اين زمان ولايت حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)را داشته باشد.

بايد از اين جشنواره هاي خبيثي که اين همه پول مردم را براي آن خرج مي کنند متنفّر باشد.

شما که الحمدلله خودتان را پاسدار انقلاب اسلامی معرفي مي کنيد، يعني مي خواهيد مواظب باشيد اين انقلاب در خط اسلام و قرآن ثابت بماند، و دشمنان نتوانند خط انقلاب را عوض کنند. بايد اين جهات را مواظب باشيد که هر چيزي که موجب رضاي خداوند متعال است دوست داشته باشيد و از هر چيزي که موجب تنفر ائمه(علیهم السلام) و اسباب نگراني خاطر شريف حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) مي شود متنفر باشيد.

مع الأسف انسان مي بيند شخصي عکس زنش را پشت ماشين گذاشته که بيایيد فردا به او رأي دهيد، اين با غيرت اسلامی نمی سازد.

حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)فرمود:

«إنَّ سَعْداً لَغَيُورٌ، وَأَنَا أَغْيَرُ مِنْهُ».(1)

قرآن مي فرمايد:

﴿لَا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ الله أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾ .(1)

اينها برنامه های بزرگ سياسي اسلام است، کسي که به خدا و روز قيامت ايمان دارد با دشمنان خدا و رسول دوستي نمي کند با کساني که اين معصيت ها را ترويج مي کنند دوستي نمي کند انسان بايد با دشمن خدا ترک مراوده کند و رابطه نداشته باشد آيۀ ديگر مي فرمايد:

﴿قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ الله بِأَمْرِهِ وَالله لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ﴾.(2)

اميدوارم شما اسباب رعب و ترس دشمنان اسلام باشيد و کساني که قصد تجاوز به اين مملکت را دارند مأيوس کنيد و قدر خود را بدانيد.

ص: 71

اميدوارم امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) قلبش از شما و ما راضي باشد، همه چيز بايد به اسلام برگردد،در اسلام ذوب شود. روحاني، ارتش، سپاه، بسيج و يا بازار باشد همه بايد مظهر اسلام و نمايش تعليمات اسلام و نظام اسلام و تمدن اسلام و هويت اسلامی باشد.

ص: 72

اشخاصي که خيلي از ما بالاتر باشند نمی رسند).

زهرا(علیها السلام) از پشت پرده صحبت کردند،(1) اين دستور قرآن است که:﴿وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعاً فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ﴾.(2)

سيره و زندگي آن حضرت، بايد براي همۀ ما و مخصوصاً خواهران الگو باشد، بايد به ايشان تأسي داشته باشيم؛ در اخلاق، در امربه معروف، در دفاع از حق، هر جهتي را بخواهيد زندگي حضرت به شما درس صحيح مي دهد.

و اینکه در حفظ قرآن، موفقيت نصيب شما شده افتخار بسيار بزرگي است.

قرآن، معجزه بزرگ حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)است هر آيه اي از آيات قرآن يک معجزه است. قرآن مي فرمايد اگر مي توانيد ده سوره مثل سوره هاي قرآن بياوريد:

﴿فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ﴾.(3)

بلکه مي گويد: اگر مي توانيد يک سوره مثل سوره هاي قرآن بياوريد:

﴿فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ﴾.(4)

آيات قرآن همه معجزه است، مثل سورۀ توحيد، تمام توحيد در اين چند آيه است، لذا در حديثي از امام زين العابدين(علیه السلام)آمده است، وقتي دربارۀ توحيد از حضرتش سؤال کردند در پاسخ فرمود:

«إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ عَلِمَ أَنَّهُ يَكُونُ فِي آخِرِ الزَّمَانِ أَقْوَامٌ مُتَعَمِّقُونَ فَأَنْزَلَ اللهُ تَعَالَى قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ وَالآيَاتِ مِنْ سُورَةِ الْحَدِيدِ...»؛(5)

خداوند متعال مي دانست که در آخرالزمان اقوامی می آيند که در مسائل تعمّق و

ص: 75

دقت مي کنند، لذا سورۀ «قل هو الله احد» و آيات آغاز سورۀ حديد را نازل فرمود. البته شايد آخرالزمان بعدها باشد.قرآن بايد ميزان عقاید و اخلاق باشد. در روايت است که:

«خَيْرُكُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ».(1)

ثواب هاي بسياري در روز قيامت به قاريان قرآن داده مي شود.

در روايت است که: روز قيامت، قرآن به صورتي مجسم و ظاهر مي شود که وقتي به هر قوم و جمعيتي عبور مي کند گمان مي کنند از آنها است مثلاً به علما عبور مي کند، گمان مي کنند يکي از علمای بزرگ است به شهدا عبور مي کند، به انبيا عبور مي کند، تا در پايان در درگاه خداوند حاضر مي شود و معلوم مي شود که قرآن مجيد است.(2)

ص: 76

با تمسک به قرآن و اهل بيت(علیهم السلام) و ولايت اميرالمؤمنين(علیه السلام)انسان حتماً اهل نجات خواهد بود.

اميدوارم همۀ شما در تمسک به قرآن و اهل بيت(علیهم السلام) ثابت قدم بمانيد و بتوانيد در اين زمان هم خود و هم ديگران را با قرآن و اهل بيت(علیهم السلام) آشنا کنيد.

خواهرها که با حجاب و همين چادر بيرون می آيند اين کار آنها جهاد است، هرچه محفوظ تر باشند و اختلاط زن و مرد نباشد، بيشتر اسباب تقرب به خداوند متعال است، خداوند ايمان و ولايت و تمسک به قرآن مجيد را براي شما مستدام بدارد دنيا و آخرت شما را معمور بدارد و همه را مورد عنايت و دعاي خاص حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)که صاحب قرآن و قرآن ناطق است قرار دهد.

ص: 77

ص: 78

طبقات و اصناف مختلف و بزرگوار براي تحکيم مباني دين است.

بنده نمی توانم با اين بيان الکن تقدير کنم يا ارزش اين ابراز علاقه ها را به مقام مقدس حضرت زهرا(علیها السلام) بيان کنم ما هرچه داريم و هرچه هست، انتساب به حضرت زهرا(علیها السلام) دارد اين آثار و برکاتي که هست همه از وجود آن حضرت است.

اين برنامه ها و اين اظهار حضورها براي اینکه دشمن ها را مرعوب و منکوب کند و آنها را عقب بزند و آنها را از اینکه بتوانند نسبت به ولايت اهل بيت(علیهم السلام) در جامعه خدشه اي وارد کنند مأيوس کند، بسيار مؤثر است، شما امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) را شاد می کنيد و اسباب رضايت خاطر ايشان و عزّت اسلام و تشيع را فراهم می کنيد اين ابراز علاقه هایي که می کنيد و اين برنامه هاي عزاداري حضرت زهرا(علیها السلام) و اين مجالس سخنراني هر کدام در جاي خود ارزشمند است.

حفظ مذهب و بقای دين به واسطۀ وجود حضرت زهرا(علیها السلام) بوده است.

خطبۀ آن حضرت از معجزات بزرگ است و نمي شود اين معجزه را با معجزات مادي و حسي و ظاهري مقايسه کرد، مثل معجزۀ احيای مردگان، ايراد اين خطبه در مسجد حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)با اين مضامين عالي که همه چيز در آن هست آن هم بالبديهه و در آن موقعيت بسيار سخت از معجزات اهل بيت(علیهم السلام) است.

گلايۀ حضرت زهرا(علیها السلام) اين جمله از خطبه که حضرت مي فرمايد:

«مَا هَذِهِ الْغَمِيزَةُ فِي حَقِّي»؛(1)

«اين ضعف شما نسبت به حق من چيست؟».

اين گلايۀ حضرت الآن هم هست، الآن هم به همۀ مسلمان ها می گويند که نسبت به قرآن مجيد و اميرالمؤمنين(علیه السلام)و حضرت زهرا(علیها السلام) و احکام اسلامی که اجرا نمي شود، نسبت به حجاب، عفت، امربه معروف و نهي ازمنکر چرا ضعف نشان مي دهيد؟ الآن هم

ص: 80

فرياد حضرت زهرا(علیها السلام) بلند است که چرا ياري شما از دين کم رنگ شده است؟

حضرت غصۀ شخصي نداشت، خدا می داند تنها غصۀ حضرت زهرا(علیها السلام) و اميرالمؤمنين(علیه السلام)و امروز، امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف)غصۀ دين است، غصۀ احکام دين است که اجرا نمي شود غصه اين است که زن ها اين گونه تربيت نشوند، اينها براي آنها اهميت دارد، حضرت زهرا(علیها السلام) همين را می فرمود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) همين را مي فرمايد، خدا می داند ايشان وقتي ببينند يکي از احکام خدا مورد اشکال قرار گرفته غصه دار می شوند، بيایيد غصه هاي دل امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) را کم کنيد.

براي همۀ شما طلب توفيق می کنم، اميدوارم زحمات و خدمات شما مقبول درگاه آقا امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشد، ايشان به شما دعا کنند و براي شما توفيق بخواهند، بنده خودم را قابل نمی دانم که اظهار تقدير و تشکر کنم، صاحب اينها خود حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) است ايشان خوشحال مي شوند و به واسطۀ همين اظهار حضورها غصه از دل ايشان برداشته مي شود.

هرکس اين غصّه ها را از دل امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) بردارد وليّ و دوست خدا است.

اين برنامه ها شعائر دين و نشانۀ تقواي قلب است:

﴿ذلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ ﴾.(1)

قدر خود را بدانيد، اين الهامات و توجهات که در قلب انسان وارد مي شود بي جهت نيست، از عالم غيب است از تصرفات حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) در قلوب است که شما اين همه به اهل بيت(علیهم السلام) علاقه پيدا می کنيد.

از همۀ آقايان و عزيزاني که به اين برنامه ها اهتمام دارند و در اين برنامه ها شرکت مي کنند تشکر و قدرداني می کنم.

امروز بايد رضاي امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) را در نظر داشته باشيم امروز بايد جوري رفتار کنيم که ايشان از ما راضي و خشنود باشد و بفرمايد چه شيعيان خوبي دارم چه دوستان

ص: 81

خوبيدارم خداوند متعال به همه شما توفيق دهد و اموات همۀ شما را رحمت کند و خدمات شما را به احسن وجه پاداش دهد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 82

محرم ايام بسيار عزيزي است، شيعيان و دوستان اهل بيت، کساني که می خواهند در مقام انسانيت به جایي برسند بايد از حادثۀ کربلا درس بگيرند، همه گونه درسي در اين حادثه هست، همان گونه که حتي نويسندگان غير مسلمان اين مطلب را گفته اند، البته هرکس در مورد حضرت سیدالشهدا(علیه السلام)مطلبي گفته است به قدر فهم ناقص خود گفته است.

همۀ اين برنامه ها در اسلام و تشيع برنامه های تربيتي است، براي اینکه ايمان، صبر، استقامت و تعهد مسلمانان نسبت به احکام دين بيشتر شود انسان بايد چنين شخصيت هایي را ببيند، آن حبيب بن مظاهر، آن مسلم بن عوسجه و خودش را با آنها تطبيق دهد که آيا ما انسان هایي هستيم که حاضر باشيم براي دين فداکاري کنيم؟ از موقعيت و عنوان و زندگي صرف نظر کنيم؟ به قول نويسندۀ کتاب «اشعة من حياة الحسين»:(1)

«آنچه براي امام حسين(علیه السلام)مهم بود، خدا، قرآن، اعلای کلمۀ اسلام و حفظ احکام قرآن بود».

امروز بايد ببينيم آيا آن فداکاري ها، آن صفات و فضایل بزرگي که از آنها ظاهر شد از مردم اين زمان قابل ظهور است؟ آيا اشخاصي هستند که بتوانند در يک حدي براي دين خداوند متعال فداکاري کنند؟ معروفي که منکر شده بگويند اين معروف است چرا منکر شده؟ منکري را که معروف شده بگويند چرا معروف شده؟

همه بايد در مقام امربه معروف و نهي ازمنکر باشند، در مقام نصرت دين خدا و دفع بدعت باشند، اين بدعت هایي که پيش می آيد، اين مکتب هایي که امروز عرضه می شود، اين عرفان ها، اين سيروسلوک ها، اين صوفيگري ها.

هيچ کس نمی توانست نقش امام حسين(علیه السلام)را ايفا کند حادثۀ کربلا در تاريخ بشريت به صورتي بود که بعد از آن امکان ندارد کسي نقش امام حسين(علیه السلام)را در جامعه ايفا کند، ائمه ديگر هم نمی توانستند، نه اینکه اگر آنها جاي امام حسين(علیه السلام)بودند همان

ص: 84

برنامه را اجرانمی کردند، نه، بلکه شرایط و جريان هایي بود که اين کار فقط بايد از امام حسين(علیه السلام)صادر می شد، از جد و پدر و اولادش هم صادر نمی شد اگرچه آنها هر کدام در جاي خود در موقعيتي بودند ولي اين سرّ الهي است، نمی دانم چه تعبيري داشته باشيم.

هرچه مسأله عاشورا و امام حسين(علیه السلام)را بيشتر تعظيم کنيم و عظمتش را بفهميم و به ديگران تفهيم کنيم جا دارد و براي مسلمان ها و شيعيان افتخار است.

امتي که چنين شخصيتي در آن ظهور پيدا کرده باشد بايد به وجود آن حضرت بلکه به وجود يکايک اصحابش بر تمام امت ها از اولين و آخرين افتخار کند.

امسال ابتداي سال هجري قمري که سال اسلامی است يعني سالي است که اسلام از آن تعبير مي کند به:

﴿إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ الله اثْنَا عَشَرَ شَهْراً فِي كِتَابِ اللهِ﴾.(1)

اول سال، ماه محرم است، ماه هاي رسمی را در جامعه وارد کردند براي اینکه تا آنجا که مي شود هويت اسلامی ما را کم رنگ کنند، البته ديدند چاره اي نيست گفتند هجري شمسي. 1400 سال است که تاريخ، تاريخ هجري قمري است.

به هرصورت ابتداي اين دو سال با هم مقرون شده است، شيعيان و دوستان اهل بیت(علیهم السلام) بايد مواظب باشند، کارهایي که بسياري از آن بيهوده و غير عاقلانه است و انسان واقعاً خجالت می کشد انجام ندهند.

در خانوادۀ ما شايد پنجاه سال است يا بسيار بيشتر که نمی فهميم چه وقتي سال تحويل می شود، چه وقتي نمي شود، هيچ، تا چه رسد به مزخرفات هفت سين و مسائل ديگر، اينها مال زرتشتي ها است، اسلام که آمد اينها تمام شد، به هرحال مواظب باشيم که عزاداري سيدالشهدا(علیه السلام)با اين مطالب مخدوش نشود، همه بايد تذکر دهند، هم خود ما، متوجه باشيم و هم به ديگران بگویيم.

اصولاً مسلمان نبايد گرفتار خرافات شود، يکي از ارکان مهم تغذيۀ فکري بشر اين است که پايبند به خرافات نباشد.

يک وقت يک مؤسّسه آمريکايي اين گونه مطالب را منتشر می کرد مثل ضحّاک ماردوش يا هفت خان رستم.

ما که امام حسين(علیه السلام)و اصحاب آن حضرت را داريم، ائمه دين را داريم چرا دنبال اين حرف ها برويم؟

اميدوارم همه موفق باشيد و خداوند همه را تأييد کند، از همه التماس دعا دارم.

ص: 86

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 87

نه فقط در بين ما شيعيان بلکه در تمام عالم اسلام جلوۀ خودش را دارد اين جلوه اي استکه همه از انوار علم آن استفاده کرده و مي کنند حتي در رشته هاي ديگر از علوم شاگرداني داشته اند، چند هزار شاگرد.

نمی توانيم نه در اين جلسه و نه در هزارها جلسۀ ديگر در اين موضوع شرح و بسطدهيم، وجود جامع الابعادي که انسان متحير مي شود از کجاي فضائل او سخن بگويد.

شما هم که در مديريت و برنامه ريزي هستيد، بايد بدانيد که برنامه ريزي ها خيلي اهميت دارد، بايد برنامه ها به خير مردم باشد «الأهمّ فالأهمّ» را ملاحظه کنيد. همه جا رابه طور دقيق و اصولي ببينيد.

اميدوارم کساني که بالاتر هستند بتوانند اين مملکت را در تمام نواحي مطابق با اسلام بسازند، تا چنين نباشد و ما در برابر ديگران ضعيف باشيم آنها اين گونه در بلاد اسلامی ترک تازي مي کنند ما بايد در همۀ جهات با قوت و قدرت باشيم و زندگي کنيم و در اين مقام باشيم که قدرت خود را زياد کنيم.

«اسْتَغْنُوا عَنِ النَّاسِ وَلَوْ بِشَوْصِ السِّوَاكِ».(1)

جامعۀ اسلامی حتي اگر به ساخت يک کبريت هم خودش را از بيگانگان بي نياز کند ارزش دارد.

خداوند همۀ شما را مورد الطاف و توجهات امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهد، بدانيد که ايشان از همۀ ما انتظار دارند از بنده، از شما، اگر آن گونه که مورد انتظار ايشان است عمل کنيم هم، سعادت خودمان و هم، سعادت جامعه و ترقي مملکت و مردم فراهم مي شود.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 92

از جنبۀ مذهب و تشيع و ولايت براي تاريخ اسلام بسيار ضرر داشت. اينها تاريخ اسلام را بي پشتوانه کردند. امروز در دنيا به آثار تاريخي بسيار اهميت می دهند، يعني تاريخي را که پشتوانۀ خارجي داشته باشد خيلي محکم می گيرند.

مثلا وقتي می گويند حضرت معصومه(علیها السلام) به قم تشريف فرما شدند و در اين شهر از دنيا رفتند، اين گنبد و بارگاه و مرقد مطهر ايشان شاهد بزرگي است تا اين جريان قابل انکار نباشد همه می بينند که از 1200 سال پيش تا امروز اين مرقد و بارگاه محل زيارت و رفت وآمد مردم بوده است.

تاريخ اسلام برخلاف مذاهب ديگر اين پشتوانه را داشت (البته تا حدي امروز هم دارد) مثلاً اگر کسي به مکه و مدينه مشرف می شد اگر تاريخ را هم نخوانده بود خودش با تاريخ اسلام آشنا می شد، می ديد مثلاً پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)در فلان مکان چه برنامه اي داشتند، در احد، در بدر، اينجا غدير بوده است، قبر پدر حضرت در فلان مکان بوده است قبر مادرش، قبر جدش، همسرش خديجه(علیها السلام)، حضرت ابوطالب، يعني شخصيت پيامبر را از مکان ها می شناختند اينها تاريخ اسلام را حفظ کرده بود.

اين خسارتي را که اينها به تاريخ اسلام وارد کردند از صدر اسلام تا الآن هيچ کسچنين خسارتي وارد نکرده بود اضافه بر جسارتي که به مقام مقدس خود رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم)شده است و الآن هم نمی گذارند مردم آنجا را زيارت و احترام کنند.

زن و مرد بيگانه از نظر اسلام بايد از هم جدا باشند از بين ببرند. نمی گذارند محل کارزن و مرد جدا باشد، می خواهند اختلاط درست کنند، درحالي که يکي از امتيازات جامعه مسلمان ها همين بوده است که زن و مرد بيگانه بايد از هم جدا باشند و روابطشان در همان حدودي که اسلام معين فرموده است باشد.

در مورد زن هاي پيامبر قرآن مي فرمايد:

﴿وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعاً فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ﴾.(1)

سعي کنيد برنامه های اسلام را خوب بفهميد و در جامعه پياده کنيد موقعيتي که اسلام به زن ها داده است و در قرآن مجيد اين همه بر آن تأکيد شده بسيار ارزشمند است.

﴿إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْراً عَظِيماً﴾.(2)

جهاتي که اسباب تقرب انسان به خداوند متعال مي شود و براي بشريت ارزش است در ده مورد عنوان فرموده و مرد و زن در اين ده مورد در کنار هم به طور مساوي هستند اگرچه با يک جمله هم مي توانست بفرمايد ولي اینکه اين گونه تأکيد مي کند براي اینکه زن ها را مطرح کند و به آنها بگويد شما هم در نيل به اين مقامات و درجات عالي اسلامی با مردها مساوي هستيد بسم الله هرچه می خواهيد جلو برويد، به هرچه

ص: 96

می خواهيد می توانيد برسيد با علم و عمل و اطاعت از دستورات خداوند متعال.اميدوارم خداوند متعال به شما توفيق فرا گرفتن فرهنگ اسلام و تشخيص امتيازات آن با فرهنگ بيگانه را بدهد تا آن فرهنگ را به ما تحميل نکنند و طوري نشود که هويت اسلاميمان عوض يا خدشه دار و ضعيف شود.

خداوند همۀ شما را مشمول دعاي حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهد و قلب ايشان را از شما راضي و خشنود بدارد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 97

علما و مورد قبول شيعه و سني است و شخصيت بسيار بزرگ و ارزشمندي است در يکي از کتاب هایي که راجع به حضرت وليّ عصر(عجل الله تعای فرجه شریف) تأليف کرده است نقل مي کند. ايشان داراي 180 تأليف هستند، وفاتشان پس از ولادت حضرت وليّ عصر(عجل الله تعای فرجه شریف) و قبل از شهادت امام حسن عسکري(علیه السلام)اتفاق افتاده است و در مورد غيبت يک کتاب يا دو کتاب و بسا بيشتر داشته اند. اين حديث شريف را کتاب هاي کفاية المهتدي و اربعين خاتون آبادي (که از علمای بزرگ اصفهان بودند) و نجم الثاقب از کتاب ايشان نقل مي کنند؛ بنابراين ما به يک واسطه اين روايت را از فضل بن شاذان نقل می کنيم و او از محمد بن علي بن حمزه بن حسن بن عبيدالله بن (ابي الفضل العباس) ابن علی بن ابی طالب(علیه السلام)نقل مي کند. ايشان هم از بزرگان محدثين و داراي شخصيت علمی و صاحب تأليف و کتاب است و معلوم مي شود از معتقدين به وجود مقدس امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف)بوده است. او از امام حسن عسکري(علیه السلام)نقل مي کند که:

«قَدْ وُلِدَ وَليُّ اللهِ وَحُجَّتُهُ عَلَی عِبَادِهِ وَخَلِيفَتِي مِنْ بَعْدِي مَخْتُونَاً لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ سَنَةَ خَمْسٍ وَخَمْسِينَ وَمِأَتَيْنِ عِنْدَ طُلُوعِ الْفَجْرِ وَکَانَ أَوَّلُ مَنْ غَسَلَهُ رِضْوَانُ خَازِنُ الْجَنَّةِ مَعَ جَمْعٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ الْمُقَرَّبِينَ بِمَاءِ الْکَوْثَرِ وَالسَّلْسَبِيلِ ثُمَّ غَسَلَتْهُ عَمَّتِيَ الْحَکِيمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الرِّضَا‘».(1)

در شب نيمۀ ماه مبارک شعبان هنگام طلوع فجر (صبح) اين تولد مبارک اتفاق افتاد.

مرحوم آقاي والد در اشعاري می گويند:

تازده اين خسرو گردون عَلَم***زدبه جهان خسرو عالم قدم

هر شبه گر صبح به دستور داد***اين شب پيروز همه نور دادتا

ص: 99

اميدوارم همه مراقب باشيد مخصوصاً در اين عصر و زماني که هجوم هاي ضدّ ارزشي به مسلمانان و شيعيان، و مخصوصاً به جوانان و خواهران خيلي زياد شده و مي خواهند هويت اسلامی اينها را کم کنند.

ما به خواهران متعهّد، متديّن، بامعرفت، با حجاب و عفت، مؤدب به اخلاق دين و آداب اسلام و تربيت هایي که اسلام از زن مي خواهد، احتياج داريم. خواهراني در مقابل آن تاريکي ها و ظلمت هایي که ديگران ايجاد مي کنند و مکشفات الوجوه به خيابان مي روند و اين همه مرد به آنها نگاه کند، برايشان مهمّ نيست.

در مقابل آنها، چنين خانم هایي بايد باشند با حجاب اسلامی يعني چادر، چون آنچه مفاتن بدن را حفظ مي کند چادر است يا عبایي که نظير چادر باشد تا مفاتن بدن ظاهر نباشد.

اين چادر را بايد نگه داشت، و به آن اهميت داد، پوشيدن چادر امروز، جهاد است. زن هایي که با چادر بيرون مي آيند، و مواظب خود و دختران و کسان خود هستند و توصيه به حفظ چادر مي کنند، جهاد في سبيل الله دارند.

باشند و استقامت در امر دين داشته باشند، محتاج است و همه بايد به زناني که اين طور باشند افتخار کنند اينها اسباب افتخارند.

اينها امتيازات اسلامی زن ها را نگه مي دارند. شخصيت اسلامی زن ها را حفظ مي کنند. من اميدوارم برنامه هاي شما به بهترين وجه به ثمر برسد.

ص: 101

آیت الله العظمی گلپايگاني که سوابق ارتباط اين بيت با حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)بسيار طولاني و ممتد است. براي همه طلب مزيد توفيق مي کنم.

اصل مطلب در اين ايام توجه داشتن به ولايت حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) است و معاني و مفاهيمی که ولايت دارد و انتظاري که بايد از فرج حضرت داشته باشيم.

در عصر غيبت فرموده اند:

«أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِي إنْتِظَارُ الْفَرَج»؛(1)

و يا: «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي إِنْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛(2)

بهترين عمل امّت من اين است که منتظر ظهور باشند.

براي تحقق اين معنا شرایط خاصي لازم است، هم شرایط ايماني و فکري و هم شرایط عملي، بدون اينها انتظار واقعي براي انسان فراهم نمي شود.

اول بايد امام زمان را شناخت:

«مَنْ مَاتَ وَلَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ ميتَةً جَاهِلِيّةً».(3)

دوازده نفرند وشخص دوازدهم هم کسي است که بايد بيايد و عالم را پر از عدل و داد کند بعد از آنکه پر از ظلم و جور شده است.(1)

کارهاي بزرگ اصلاحي به دست مبارک حضرت انجام مي شود، بعد از آنکه تمام اشخاص، مکتب ها و دولت ها آمدند و رفتند و مردم همه را تجربه کردند و ديدند، نمي توانند به آن صورت که مقصود مطلق فطرت بشر است، عالم را اداره کنند، او مي آيد و جامعه را به صورتي که فطرت انسان ها مي خواهد اداره مي کند.

روايت نبود ما نمی دانستيم خدا را به چه صفت يا صفاتي بخوانيم.

خواجه نصيرالدين طوسي با آن عظمت و مقامش مي فرمايد:

«اگر قرآن و وحي و روايات نبود ما جرئت نمی کرديم خدا را به اين اسماء و صفاتي که دارد بخوانيم چون خداوند فوق آن است که ما بتوانيم تصور کنيم».

البته اگر بتوانيم ادعا کنيم که منتظر حضرت هستيم، ما نمی توانيم ادعا کنيم از منتظران درجۀ اول هستيم ولي ان شاءالله اين جهات را در خودمان تکميل کنيم.

مواظب باشيم، مطالبي که امروز گفته مي شود و حرف هایي که زده مي شود اسباب گمراهي ما نشود. دعوت به ماديات مي کنند، بعضي چيزها را محروميت مي دانند که در اسلام و فرهنگ انتظار محروميت نيست.

مثلا اگر زن وکيل مجلس نباشد محروميت نيست. آن چيزي که مهم است اين است که قرآن مي فرمايد:

﴿مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيينَّهُ حَياةً طَيبَةً وَلَنَجْزِينَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴾؛(1)

هرکس حيات حقيقي و زندگي پاکيزه اي که قرآن مي گويد داشته باشد به همه چيز رسيده است، و هرکس نرسيده باشد محروم است؛ چه زن باشد يا مرد.

اميدوارم خداوند به همه توفيق بدهد که در اين عصر غيبت به وظایفمان عمل کنيم، مخصوصاً در اين عصر وظایف خانم ها سنگين شده است عده اي مي خواهند، اختلاط زن و مرد را زياد کنند و شکل و رنگ غربي به آنها بدهند. امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) بيش از همه از شما جوان ها و دانشجويان توقع دارند، چون هم مي توانيد و هم مي فهميد و هم مؤثر هستيد، و ان شاءالله در آينده مقامات و مسئوليت هاي بلندي پيدا مي کنيد و ترويج دين با شما خواهد بود؛ چه زن چه مرد. سرمايۀ عالم اسلام همين دانشجويان هستند، دين ما دين علم است. در روايات آمده و معروف است که:

ص: 107

«يَمْلأُ الأَرْضَ قِسْطاً وَعَدْلاً بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً».(1)

ولي در بعضي روايات هست که:

«يَمْلأُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ بِهِ الأَرْضَ نُوراً بَعْدَ ظُلْمَتِهَا وَعَدْلاً بَعْدَ جَوْرِهَا وَعِلْماً بَعْدَ جَهْلِهَا».(2)

حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)عالم را پر از علم و فهم و معرفت، و درک و بصيرت و بينش مي کند، وقتي همه جا را ناداني و جهالت می گيرد.

اَللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَسَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَارْزُقْنَا لِقَائَهُ وَاجْعَلْنَا مِنْ أَنْصَارِهِ وَحِزْبِهِ وَجُنْدِهِ وَشِيعَتِهِ اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَيْكَ فِي دَوْلَةٍ كَرِيمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الإِسْلامَ وَأَهْلَهُ وَتُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَأَهْلَهُ.

ص: 108

بااهميتي است، کساني که در اين دوره بتوانند دين و ايمانشان را حفظ کنند بسيار فضيلت دارند حتي از کساني که در زمان رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)بودند، حتي از بعضي از کساني که در جنگ بدر و احد شرکت داشتند فضيلتشان بيشتر است.(1)

بنابر روايات همه نمي توانند از اين امتحانات بيرون بيايند، مگر اشخاص مخلصي که خداوند دلشان را به ايمان آزمايش کرده باشد.(2)

بايد برنامه های امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف)و ولايت حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)در دانشگاه ها مطرح باشد و بحمدالله هست و اينها سبب مي شود که ما به آينده اسلام و مسلمانان و تشيع اميدوار باشيم.

دشمنان بعد از جنگ بين المللي اول ديدند مسلمان ها نسبت به احکام اسلام ملتزمند و نسبت به سنت هاي اسلامی متعهد هستند، ماه رمضان که مي شود تمام عالم اسلام يک مرتبه عوض مي شود همه روزه دار می شوند، در ايام حج آن مراسم باشکوه، و باعظمت برگزار می شود، در ماه محرم همه عزاداري مي کنند در فرصت هاي مختلف به شعائر اسلاميشان ملتزم هستند، خانم ها به حجاب ملتزم هستند و آنها هرچه تلاش مي کنند که حجاب را در بين خواهران کم رنگ کنند موفق نمي شوند.

افتخار کنيم که مسلمانيم.

ما پسران و دختران قرآن و فرزندان حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)هستيم. موفق و مؤيد باشيد.

ص: 112

مي رويد و خارهاي بسيار سختي دارد که کندن آن خصوصاً با دست بسيار مشکل است.

در اين روايت مي فرمايد: براي صاحب اين امر غيبتي است که اگر کسي بخواهد در آن عصر غيبت به دين خود حقيقتاً متمسک باشد و دين دار و مسلمان و شيعه باشد و ولايت اميرالمؤمنين(علیه السلام)را داشته باشد به قدري سخت است، مثل آنکه بخواهد آن خارها را با دست از آن درخت جدا کند. در روايت ديگري آمده است:

«الْمُتَمَسِّكُ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ بِدِينِهِ کَالْقَابِضِ عَلَی الجَْمْرَةِ»؛(1)

حفظ دين در عصر غيبت آن قدر سخت است مثل اینکه انسان بخواهد آتش را در کف دست نگه دارد.

امروز آن زمان ها است و اگر هم نباشد در آينده زمان هایي پيش می آيد که همين طور مي شود.

کسي که منتظر ظهور است بايد خودش را براي بيرون آمدن از اين امتحانات و ابتلائات آماده کند تا بتواند در هر وضعيت و شرايطي به دين خود متمسّک باشد و دين خود و اسلام را از همه چيز عزيزتر بداند.

کسي که منتظر ظهور است بايد به ريسمان خدا متمسک باشد.

﴿وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعاً وَلَا تَفَرَّقُوا﴾.(2)

ريسمان خدا، ولايت محمد و آل محمد(علیهم السلام) و پيروي از دستورات و تعليمات آنها است بايد مواظب باشيم از خط تمسک به ولايت اهل بیت(علیهم السلام) بيرون نرويم. عده اي می خواهند خط مردم را عوض کنند، مواظب باشيد خط شما عوض نشود و در راه اسلام ثابت قدم بمانيد، افتخار کنيد که شيعه هستيد، با امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف)آشنا هستيد، ولايت اهل بيت(علیهم السلام) را داريد افتخار کنيد که ماه مبارک شعبان و نيمۀ اين ماه را احترام

ص: 114

و تجليلمی کنيد به مسجد جمکران می آیيد يا صاحب الزمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) می گویيد هويت ما همين ها است.

هرچه به اين مطالب بيشتر متمسّک باشيم هويت ديني و مذهبي ما ظاهرتر است، همه چيز بايد به قرآن و احکام اسلام برگردد، بايد متوجه باشيم اين هويت را از ما نگيرند، می خواهند اين هويت را از ما بگيرند، با بعضي نوشته ها و تبليغات و حرف هایي که زده مي شود.

در همۀ دنيا اين برنامه هست که می خواهند هويت مسلمان ها را عوض کنند و هويت هايي که خودشان می خواهند براي ما بسازند.

اين زمان، زمان امتحانات است و بايد شما نوجوانان و جوانان عزيز، شما دانش آموزان عزيز، خودتان را حفظ کنيد.

اميدوارم خداوند متعال همه شما را ذخيرۀ ارزشمندي براي اسلام قرار دهد و از ياوران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد.

بخواهيم به خدا نزديک شويم و گرفتاري هاي دنيا و آخرتمان برطرف شود بايد همينراه را برويم با دستورات قرآن مجيد و روايات خودمان را بسازيم و حقایق را درک کنيم. امام زين العابدين(علیه السلام)فرموده اند:

«الْعَجَبُ مِمَّنْ هَلَكَ كَيْفَ هَلَكَ مَعَ سَعَةِ رَحْمَةِ اللهِ»؛(1)

تعجب مي کنم چگونه کسي با اين همه راهنمایي ها و هدايت ها و با وجود قرآن و ائمه طاهرين(علیهم السلام) از راه منحرف مي شود و هلاکت معنوي براي او پيش مي آيد؟

بايد هر صدا و هر حرفي که مي شنويد منشأ ديني داشته باشد و از اهل بيت(علیهم السلام) گرفته شده باشد و الا از هر کس ديگري باشد ضلال و گمراهي و خطر براي دين و آخرت انسان است.

خداوند متعال به همۀ شما توفيق بدهد، من تقدير و تشکر مي کنم از احساسات شما و از ابراز علاقه شما به تعظيم شعائر اسلام. همين برنامۀ جشن ها و چراغاني ها از شعائر بزرگ تشيع است به شرط اینکه گرفتار معصيت نشود گرفتار کف زدن هاي لهوآميز نشود، ماه عبادت است.

نيمۀ شعبان يکي از شب هایي است که برکات خداوند متعال نازل مي شود مثل شب قدر، ما می خواهيم به خدا نزديک شويم و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) را از خود راضي کنيم و خط آن حضرت را نشان دهيم، بايد از کارهایي که اهانت آميز است و موجب رنجش خاطر آن حضرت مي شود دوري کرد. خداوند شما را توفيق بدهد، من از همۀ شما التماس دعا دارم، موفق و مؤيد و منصور و از ياران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد.

ص: 116

حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) حتمی و يقيني است.

اگرچه موضوعات بسيار محکم و غير قابل ترديد در اسلام متعدّد است ولي کمتر موضوعي است مثل ظهور حضرت وليّ عصر(عجل الله تعای فرجه شریف) که روايات کثيره و احاديث بسيار در آن وارد شده باشد.

اين مسأله اي است که از اول، مسلمان ها با آن آشنا و به آن معتقد بودند از زمان حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)در عصر نبوت، مسألۀ مهدي مطرح بوده است و مردم را در انتظار اين ظهور بزرگ که در آخرالزمان خواهد شد قرار دادند.

اين از خصوصياتي است که روايات شيعه و سني بر آن اتفاق دارند که شخص بزرگواري ظهور مي کند، دنيا را پر از عدل و داد مي کند، بعد از آنکه پر از ظلم و جور شده است. در چند روايت «کَمَا مُلِئَتْ» و در چند روايت «بَعْدِ مَا مُلِئَتْ» آمده است، ولي مقصود واحد است.

حضرت آن وظایف اصلاحي بزرگي را که بايد انجام دهد، انجام می دهند.

ما به اعتقاد به وجود حضرت وليّ عصر(عجل الله تعای فرجه شریف) و اعتقاد به مهدويت افتخار می کنيم و سرافراز هستيم و به آينده اميدوار هستيم و آينده را خوب می بينيم و مأيوس نيستيم و می دانيم دنيا رو به عدل و قسط و خير است و روزي خواهد آمد که عدالت در جهان حاکم مي شود.

ما بايد روح اميدواري را که به واسطۀ انتظار حضرت مهدي(عجل الله تعای فرجه شریف) به وجود می آيد غنيمت بشماريم. اين روحيه براي حفظ استقامت انسان در برابر حوادث بسيار مؤثر است. بعضي از بزرگان می گويند: هر مکتبي که مردم را بيشتر به آينده اميدوار کند و آنان را از نااميدي نجات دهد، آن مکتب براي جامعه مفيدتر است. اسلام مردم را به آينده و ظهور حضرت وليّ عصر(عجل الله تعای فرجه شریف) اميدوار مي کند همه منتظرند و اميد دارند که بالاخره عدل و قسط و علم غالب مي شود.

در بيشتر روايات آمده است که:

«يَمْلأُ الأَرْضَ قِسْطاً وَعَدْلاً».

و در بعضي از روايات آمده است:

«يَمْلأُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ بِهِ الأَرْضَ نُوراً بَعْدَ ظُلْمَتِهَا وَعَدْلاً بَعْدَ جَوْرِهَا وَعِلْماً بَعْدَ جَهْلِهَا»؛(1)

ص: 119

يعني حضرت دنيا را پر از علم مي کند. وقتي حضرت ظاهر مي شود مردم همه عالم و دانا می شوند. اميدوارم خداوند به ما توفيق دهد تا قدر نعمت ولايت حضرت حجت(عجل الله تعای فرجه شریف) را بدانيم و به لوازم و آثاري که دارد ملتزم باشيم، به صورتي عمل کنيم که وقتي حضرت ظهور می فرمايند از کساني باشيم که در رکاب حضرت براي پيشبرد اسلام و جهاد با کفار حضور دارند.

شيعيان در عصر غيبت بايد خود را براي آن زمان بسازند، چنين نيست که گمان کنند وظيفه و مسئوليت ندارند، در عصر غيبت همۀ آن وظایف و مسئوليت هایي که يک مسلمان نسبت به جامعه، نسبت به افراد، نسبت به امربه معروف و نهي ازمنکر دارد، تمام اين وظایف را بايد کسي که منتظر فرج حضرت است بهتر و کامل تر انجام دهد.

و چراغاني ها است، اينها از اين جهت بسيار ارزنده و مفيد است و هرچه کامل تر و باشکوه تر انجام شود موجب عظمت دين و پايداري مردم در امر دين و معرفي موقعيت مردم نسبت به مقاصد و اهداف حضرت وليّ عصر(عجل الله تعای فرجه شریف) مي شود.

همه اعلام مي کنند که ما در کنار دين و پشتيبان و پاسدار دين هستيم. اينها برنامه های بزرگي است که پيام هاي آن بزرگ و باعظمت است.

بايد از کساني که در اين برنامه ها شرکت مي کنند و زحمت می کشند تقدير کرد.

را می بينند خوشحال و مسرور شوند که شيعيان اين گونه مواظب حالات خود هستند و در راه ترقي دنيا و آخرت می باشند.

اگر دقت کنيم آنچه در خير و سعادت ما مؤثر است در برنامه های نيمه شعبان موجود است. در اين برنامه ها به ما تعليم داده مي شود که شما بايد امتي باشيد (همان گونه که پيامبر خبر داده است) همراه با درخشندگي، شيعيان بايد جهات اخلاقي و معنوي آنها تابنده باشد.

اميدوارم اين زحمات و خدماتي که مردم انجام می دهند مورد توجه حضرت قرار بگيرد اينها تعظيم شعائر است.

﴿ذَلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ﴾.(1)

اينها شعائر الله و علامت تقوا و پاکي قلب است.

اميدوارم از اين برکات بهره مند شويد و کساني که اين اعياد و اجلاس ها و چراغاني ها را برگزار مي کنند مورد عنايت حضرت قرار گيرند اين برنامه ها برکات بسياري دارد مخصوصاً اینکه ياد حضرت را زنده مي کنند همه را متوجه آن حضرت مي کنند و متوجه مي کنند که در مقابل حضرت چه وظایفي دارند.

﴿وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ﴾.(2)

مؤمنون در اين آيه برحسب تفاسير ائمه(علیهم السلام) هستند.(3)

در اين زمان مخصوصاً حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) اعمال ما را می بيند و اعمالمان زير نظر مبارک ايشان است.

ص: 122

«در آن زمان هيچ کس نمی تواند بگويد (الله) مگر به طور پنهاني».(1)

اميدوارم همه موفق باشيد و بيش از اين با درگاه حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)ارتباط پيدا کنيد و بدانيد سعادت دنيا و آخرت ما به ولايت ائمه(علیهم السلام) بستگي دارد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 124

برکات به واسطۀ ايشان بر همه نازل مي شود.«بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَبِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الأَرْضُ وَالسَّمَاءُ».(1)

حجت هاي خداوند متعال به وسيلۀ ايشان بر مردم تمام و کامل مي شود و از این جهت ما بايد راهي را که منتهي به رضايت خاطر ايشان باشد انتخاب کنيم.

روايات بسياري در مورد فضيلت کساني که در عصر غيبت ايمان خود را حفظ مي کنند وارد شده است، حتي در بعضي از روايات است که آنها با پنجاه صديق برابري دارند و بسا بيشتر.(2)

البته براي حفظ دين در عصر غيبت مشکلاتي پيدا مي شود که در روايت آمده است:

«إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الأَمْرِ غَيْبَةً الْمُتَمَسِّكُ فِيهَا بِدِينِهِ كَالْخَارِطِ لِلْقَتَادِ».(3)

ان شاءالله هميشه مورد نظر حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) و عنايات ايشان باشيد و ايشان را فراموش نکنيد و يادتان باشد که می خواهيد لشکر حضرت باشيد خداوند متعال به همۀ ما توفيق دهد تا بتوانيم در راه خدمت به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) قدمی برداريم و حرفي بزنيم و وظایفي را که عهده دار هستيم انجام بدهيم از همه تشکر می کنم.

چون حالم مناسب نبود، نتوانستم عرايضي تقديم کنم شما عفو بفرماييد. خداوند همۀ شما را حفظ کند و به مقاصد عاليه و شرعيه اي که داريد نائل بفرمايد.

ص: 126

﴿وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ﴾.(1)

امروز راه هایي پيدا شده و هر کسی طبق سليقۀ خودش اظهار نظر مي کند و حرفي را می زند، اما معيار همان دستورات اسلام و راهنمایي هاي قرآن و هدايت هاي ائمه طاهرين(علیهم السلام) است.

دنيا خريداري کنند اگر ما به اين معامله راضي شويم حتماً مغبون می شويم.

بايد مواظب باشيم مخصوصاً در اين شرایط فعلي. مجلات را مي خوانيد، روزنامه ها را می بينيد، اينها کنترل نشده است، اشخاصي که صلاحيت ندارند مطالبي مي نويسند و در مسائل ديني اظهار نظر مي کنند.

در روايات هست که در آخرالزمان انسان صبح مي کند درحالي که مؤمن است، و شب مي کند درحالي که گمراه و کافر شده است.(1)

به همين جهت معلوم مي شود در آخرالزمان، مطالبي که موجب انحراف فکري و عقيدتي مي شود فراوان است، انجام معاصي سبب کافر شدن انسان نمي شود ولي اين تبليغات سوء و اینکه هر کسی در مطالب ديني اظهار نظر کند موجب هرج ومرج مي شود و در نتيجه اشخاصي که وارد نيستند خيلي زود گمراه مي شوند و فريب می خورند.

از خداوند متعال مسئلت می کنم که همۀ شما را براي اسلام، افرادي نافع و فرزنداني صالح قرار دهد، شما بايد فرزند اسلام و قرآن باشيد همۀ مطالب بايد به قرآن و اسلام برگردد، مسلمان غير از اين مطلب چيز ديگري ندارد.

اميدوارم در آينده براي اسلام اسباب افتخار باشيد و بتوانيد پرچم اسلام را در عالم بلند کنيد و با بدعت ها و انحرافات مبارزه کنيد و در علم و تحصيلاتي که داريد اسباب افتخار باشيد تا مسلمان ها محتاج بيگانگان نباشند، همين ها جهاد است اگر کسي درس بخواند و بگويد من می خواهم جامعۀ اسلامی و مسلمان ها را از بيگانگان بي نياز کنم، آنها به ما محتاج باشند و به اين فکر باشد که چون در اين جهت مسلمانان نقطۀ ضعفي دارند، آن را برطرف کند اين جهاد است.

پيغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)مي فرمايد:

ص: 129

«اسْتَغْنُوا عَنِ النَّاسِ وَلَوْ بِشَوْصِ السِّوَاكِ».(1)

اميدوارم خداوند متعال به شما بيش از اين حسن نيت عطا فرمايد.

ارتباط خود را با حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) حفظ کنيد، به ياد ايشان باشيد، متوجه باشيد که همه رعيت ايشان و در زير سايۀ ايشان هستيم و از خوان نعمت آن حضرت استفاده می کنيم.

«بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الأَرْضُ وَ السَّمَاءُ».(2)

خداوند متعال همه را حفظ کند.

نداشته باشد.

ما در بسياري از گرفتاري ها آثار تصرف و لطف ايشان را مخصوصاً نسبت به جامعۀ شيعه ديده ايم.

کتاب هایي را که راجع به وظایف مؤمنين در عصر غيبت نوشته شده است مطالعه کنيد که اگر انسان بتواند در همۀ کارهايش خط حضرت را حفظ کند ارزشمند است مثلاً می بيند کسي گرفتار يا مريض است به او کمک کند چون شيعه آقا است و حضرت دوست نمی دارد که او گرفتار بماند و اگر کسي از او دستگيري کند غمی را از دل حضرت برداشته، اگر به اين صورت رابطۀ خودمان را با حضرت حفظ کنيم حتماً موفق می شويم.

همين که شما سؤال مي کنيد از چه راهي بايد به حضرت نزديک شد اين هدايت و قرب به حضرت است، بعضي به طور کلّي غافلند ولي همين که انسان به فکر باشد چه کنم که بيشتر به حضرت نزديک باشم اسباب جذب لطف حضرت خواهد شد.

مُبْصِرُونَ﴾؛(1)معيار همين است که القائات شيطاني غالباً با هواهاي نفساني موافقت دارد، انسان اگر به مسائل شرعي توجه کند با ملاحظۀ آنها اکثر القائات شيطاني را می شناسد مهم اين است که انسان قدرت و همت داشته باشد که در مقابل القائات شيطاني بايستد و الا بيشتر آنها را همه مي دانيم.

چنان که الهامات رباني را هم می دانيم، اینکه در قلب انسان خطور مي کند که حاجت مؤمني را برآورده کنيم اينها الهامات رباني است، بايد وقتي در قلب واقع شد انجام داد و وقتي القائات شيطاني واقع شد به خدا پناه برد و با استمداد از خداوند متعال آنها را ترک کرد.

کمال انسان به اين صورت حاصل مي شود که هم در آن القائات شيطاني است و هم الهامات رباني.

«مَا مِنْ إِنْسَانٍ إِلا وَفِيهِ ذِمَّتَانِ: ذِمَّةٌ مِنَ الشَّيْطَانِ وَذِمَّةٌ مِنَ الْمَلائِکَةِ».

گاهي هم لازم نيست القائات از طرف همان شيطاني که قرآن معرفي مي کند و نامرئي است باشد، شياطين ديگر هم هستند، شياطين ظاهري، شما وقتي مطلبي را می خوانيد، از راديو می شنويد، از تلويزيون مي بينيد مثلاً اين زن به آن کيفيت ظاهر می شود، اينها القائات شيطاني است و انسان بايد وقتي اينها را می بيند ترک کند و از خداوند متعال کمک بخواهد و به او پناه ببرد.

خداوند همۀ شما را تأييد کند و موفق باشيد.

ص: 132

«فَقَالَ|: يَا جَابرُ هُمْ خُلَفَائِي وَأَئِمَّةُ الْمُسْلِمِينَ بَعْدِي أَوَّلُهُمْ عَلِيُّ بْنُ أَبي طَالِبٍ ثُمَّ الْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ الْمَعْرُوفُ فِي التَّوْرَاةِ بِالْبَاقِرِ وَسَتُدْرِكُهُ يَا جَابِرُ فَإِذَا لَقِيتَهُ فَأَقْرِئْهُ مِنِّي السَّلامَ ثُمَّ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ثُمَّ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ ثُمَّ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ سَمِيِّي وَكَنِيِّي حُجَّةُ اللهِ فِي أَرْضِهِ وَبَقِيَّتُهُ فِي عِبَادِهِ ابْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ، ذَاكَ الَّذِي يَفْتَحُ اللهُ تَعَالَى عَلَى يَدَيْهِ مَشَارِقَ الأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا، ذَاكَ الَّذِي يَغِيبُ عَنْ شِيعَتِهِ وَأَوْلِيَائِهِ غَيْبَةً لا يَثْبُتُ عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ إِلا مَنِ امْتَحَنَ اللهُ قَلْبَهُ لِلإِيمَانِ...».(1)

ما خدا و رسول را شناختيم، اولي الامري که خداوند اطاعت آنها را مقرون به اطاعت شما کرده است چه کساني هستند؟

حضرت فرمود: «آنها جانشينان من و ائمه مسلمين بعد از من هستند اول آنها علي بن ابي طالب است و تا حضرت صاحب الامر(عجل الله تعالی فرجه شریف) اسم بردند و فرمودند او کسي است که خداوند به دست او مشرق و مغرب هاي زمين را فتح مي کند، او کسي است که غايب مي شود از شيعيان و دوستانش، غيبتي طولاني که باقي نمی ماند بر عقيدۀ به امامت او مگر کسي که خداوند متعال دل او را به ايمان امتحان و آزمايش کرده باشد».

حفظ ايمان در زمان غيبت بسيار اهميت دارد و کساني که با ايمان و عقيده ثابت مي مانند بايد شکر خدا را به جا آورند که خداوند متعال آنها را به نعمت ولايت امام عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) مفتخر و بهره مند فرموده است.

در عصر غيبت بعضي از امتحانات بسيار شديد است. در روايات است يکي از امتحانات در عصر غيبت راجع به بانوان است، خانم ها بايد متوجه باشند که امروز می خواهند هويت اسلامی زنان را تغيير دهند، اين امتحان بزرگي است و همۀ زن ها از

ص: 134

اين امتحان بيرون نمی آيند مگر کساني که خداوند دل آنها را به ايمان آزمايش کرده باشد و ارتباط خود را با امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) حفظ کرده باشند.

مي بينيد در روزنامه ها و مجلات، چه حرف ها و دعوت هايي مي شود، مي خواهند به اسم آزادي زن، هويت اسلام و فرهنگ اسلامی آنان را عوض کنند. اينها مطالبي است که در دورۀ آخرالزمان واقع مي شود.

در روايتي در کتاب «من لا يحضره الفقيه» شيخ صدوق که در حدود هزار سال پيش تأليف شده است از حضرت امير(علیه السلام)نقل شده که حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)می فرمايند:

«يَظْهَرُ فِي آخِرِ الزَّمَانِ وَاقْتِرَابِ السَّاعَةِ وَهُوَ شَرُّ الأَزْمِنَةِ، نِسْوَةٌ كَاشِفَاتٌ عَارِيَاتٌ مُتَبَرِّجَاتٌ مِنَ الدِّينِ، دَاخِلاتٌ فِي الْفِتَنِ، مَائِلاتٌ إِلَى الشَّهَوَاتِ، مُسْرِعَاتٌ إِلَى اللَّذَّاتِ، مُسْتَحِلاتٌ لِلْمُحَرَّمَاتِ، فِي جَهَنَّمَ خَالِدَات».(1)

الحمدلله شما در اين موقعيتي که الآن فراهم شده تعليمات اسلام و معارف اهل بیت(علیهم السلام) را فرا می گيريد، سعادت دنيا و آخرت در احکام اسلامی است، غير از اسلام هيچ مکتبي نمی تواند بشر را به سعادت برساند. اين حرفي نيست که ما بخواهيم تبليغ کنيم بلکه با دليل و برهان براي کساني که با نظر تحقيقي در مکتب اسلام مطالعه کرده اند به ثبوت رسيده است. اگر بشر بخواهد از گرفتاري ها و مشکلاتي که دارد نجات پيدا کند، بايد به دين اسلام، و هدايت قرآن و روش اهل بيت(علیهم السلام) تمسک پيدا کند.

شما بايد در کسب اين معارف موفق باشيد و بتوانيد ديگران را هم به اسلام گرايش دهيد.

ما بايد افتخار کنيم که مسلمان و شيعه هستيم و ولايت اميرالمؤمنين(علیه السلام)را داريم. خانم هايي که چادر دارند بايد افتخار کنند.

ص: 135

بحمدالله در اين زمان با اين همه تبليغاتي که عليه چادر مي شود بيشتر خانم ها ملتزم هستند، دختر خانم ها چادر خود را حفظ کنند و ديگران را به حفظ هويت اسلامی دعوت کنند.

اميدوارم خداوند توفيقاتش را نصيب شما کند، مخصوصاً خلوص نيت را در خود بيشتر کنيد، تحصيلاتي که می کنيد، هم براي خودسازي باشد و هم براي اینکه در اين برهۀ از زمان زن هاي ديگر را هم نگه داريد تا منحرف نشوند و از خط اسلام خارج نشوند. اميدوارم موفق باشيد.

ص: 136

در حديث شريفي که فريقين (هم شيعه و هم سني) نقل کرده اند آمده است:«مَنْ مَاتَ وَلَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ ميتَةً جَاهِلِيَّةً».(1)

کسي که خود را به اين اسم انتساب داده، خودش را از مردن جاهلي نجات داده است، و درواقع به مقاماتي رسيده است که خودش را با اين اسم معرّفي مي کند. اين اسم معاني مختلفي دارد، هم در قرآن و هم در احاديث.

يا: «اَلْمَهْدِيُّ مِنْ وُلْدِي»؛(1)

يا خطاب به حضرت زهرا(علیها السلام) مي فرمايد:

«اَلْمَهْدِيُّ مِنْ وُلْدِكِ».(2)

به هرحال جمعيت يا هيئت يا کسي که اين نام را براي خود انتخاب کرده است، بايد مفاهيم و معاني آن را متوجه باشد و به آن معاني عامل باشد، به خصوص در اين عصر غيبت که عصر امتحان است و خصوصاً در زمان ما که گويا اين امتحانات در حال تشديد شدن است و همه در معرض امتحان قرار می گيرند مخصوصاً جوان هاي عزيز و بانوان، مي بينيد چه امتحاناتي پيش آمده است، براي اینکه انسان از امتحان خوب بيرون بيايد، قوت ايمان و استقامت لازم است.

اگر انسان بخواهد دينش را نگه دارد در بعضي زمان ها به خصوص در زمان ما، بايدمحروميت هایي را تحمل کند، اصولاً دين داري به همين معنا است که انسان خودش را از انجام بعضي کارها نگه دارد، البته اينها محروميت نيست، رسيدن به مقامات و فوز و رستگاري است، در ادامه حضرت مي فرمايد:

«أُولَئِكَ الَّذِينَ وَصَفَهُمُ اللهُ فِي كِتَابِهِ وَقَال: ﴿الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيبِ﴾؛(1) ثُمَّ قَالَ تَعَالَی: ﴿أُولَئِكَ حِزْبُ اللّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾(2)».(3)

اينها کساني هستند که خداوند آنها را در قرآن مجيد توصيف کرده است که ايمان به غيب دارند.

در تفاسير معتبر آمده است که مراد از ايمان به غيب در اين آيه ايمان به ولايت حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) است، يا اين ايمان يکي از مصاديق ايمان به غيب است، بنابر اينکه الف و لام عهد باشد يعني همين غيب خاص يا الف و لام جنس باشد يعني تمام عقاید غيبي که انسان بايد به آن اعتقاد داشته باشد.

اصولاً هستۀ مرکزي تمام اديان الهي ايمان به غيب است، يعني اگر کسي ايمان به غيب نداشته باشد دين ندارد، دين و ايمان يعني ايمان به غيب و اینکه انسان باور داشته باشد که عالم غيبي هست، خداوندي هست، معادي هست و ملائکه هستند و فقط همين عالم ظاهر و ماده نيست، البته از اين روايت استفاده مي شود که اين الف و لام عهد است، بعد مي فرمايد:

اينها کساني هستند که خداوند آنها را در قرآن توصيف کرده است که حزب الله هستند، حزب الله اينها هستند، حزب الله شما هستيد که می خواهيد اين ارتباط را با

ص: 140

حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)داشته باشيد و ان شاءالله ارتباطتان کامل تر و محکم تر شود.ثم قال تعالي: ﴿أُولَئِكَ حِزْبُ اللهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾.(1)

تنها گروهي که رستگارند حزب خدا هستند و حزب خدا، حزب امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف)است، حزب امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف)کساني هستند که ملتزم به احکام خدا هستند، چيزي از پيش خود بر اسلام اضافه يا کم نمي کنند، نسبت به تمام احکام خداوند متعال ارتباط خود را مساوي می دانند.

بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيئاً﴾؛(1)و آيه:

﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾؛(2)

و آيه:

﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِي الصَّالِحُونَ﴾.(3)

بعضي از آيات است که به غير از وجود حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) و ظهور آن حضرت و حکومت جهاني حضرت به هيچ چيز ديگر قابل انطباق نيست؛ يعني اگر کسي بخواهد آن آيات را تفسير کند تفسيرش فقط به وجود مقدس امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) و ظهور آن حضرت و حکومت جهاني حضرت است مثل اين آيه:

﴿هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ﴾.(4)

اميدوارم اين اسمی را که انتخاب کرديد بامسمّا باشد و با حضرت ارتباط واقعي داشته باشيد، ارتباط واقعي اين است که انسان نسبت به احکام خدا و دين خدا التزام داشته باشد، امربه معروف و نهي ازمنکر کند، مخصوصاً امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) از شما جوانان و نوجوانان خيلي انتظار دارند، و وقتي ببينند شما در خط آن حضرت هستيد بسيار مسرور می شوند، اين افتخار را براي خود قائل باشيد که فرزندان امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) هستيد، وقتي انسان اين نسبت را داشته باشد بايد خيلي مواظب و مراقب کارهاي خود باشد،

ص: 142

اميدوارم موفق و مؤيد باشيد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 143

است بيشتر آشنا کنيد، اين کار بسيار بزرگي است، هر کسی که وجودش را اختصاص دهد براي خدمت به حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) و ملازمان و چاکران حضرت افتخار بزرگي نصيب او شده است و نمي شود گفت چيزي از اين بالاتر وجود دارد.

صاحب همۀ مراکزي که ما داريم اعمّ از حوزه ها و ديگر مراکز وجود مقدس حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)است و اين براي ما خيلي کمبود است که ايشان را نشناسيم و نسبت به ابعاد مختلف و مطالب مربوط به وجود مقدس آن حضرت کمبود داشته باشيم.

البته ما نمی توانيم آن طور که بايد و شايد نسبت به مقام مقدس حضرت ولي ّعصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) معرفت پيدا کنيم. ما للتراب و ربّ الارباب، اما به قول شاعر:

اندرآن موکب که بر پشت صبا بندند زين***باسليمان چون برانم من که مورم مرکب است

بايد اشخاص و افرادي مثل شيخ طوسي، صدوق، نعماني و يا بالاتر از اينها بيايند در اين امور عرض وجود کنند بالاخره ما هم می خواهيم ريزه خوار خوان نعمت آن بزرگان باشيم، اميدواريم از برکات وجود آنها استفاده کنيم و وابستگي هایي نسبت به مقام مقدس حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) پيدا کنيم.

اين برنامۀ تخصصي که شما داريد بسيار مهم است و بايد قدر خودتان را بدانيد، اين توفيق را به همه کس نمی دهند، توفيقي است که گويا از عالم غيب افاضه مي شود تا انسان بتواند در اين مسلک و صنف قرار گيرد و ابعاد مسألۀ مهدويت را بررسي کند و در هر حدي که بتواند آگاه و مطلع شود، اين از توفيقاتي است که انسان بايد بداند مستقيماً از طرف خداوند نصيب او شده است.

داريم که اگر بخواهيم بازگو کنيم طولاني مي شود.

من خيلي خوشحال شدم و تشکر می کنم.

کاش بنده هم در خدمت شما بودم و از شما استفاده می کردم و فيض می بردم و در جلسات شما شرکت می کردم.

آن جلسات، چه جلسات خوبي است که دائماً رحمت الهي بر شما نازل می شود، چه برکات و رحمت هایي.

هيچ مجلسي بالاتر از مجلسي نيست که به نام نامی امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) و ذكر احاديث و فضائل وجود مقدس آن حضرت معمور باشد. مدرسي از اينها بالاتر نيست، مکتبي بالاتر نيست، درسي بالاتر نيست اميدوارم خداوند به شما توفيق کامل عطا فرمايد.

البته نواحي و ابعاد اين کار خيلي گسترده است، اگر انسان چهار سال و چهل سال هم کار کند می بيند باز هم بايد کار کند و مطلب در اين موضوع زياد است.

بلاواسطه از آن جا نقل مي کند (البته بعضي ديگر از علما هم اين کتاب را داشته اند). اين کتاب جالبي است به فارسي هم ترجمه شده مرحوم آقاي فاني ترجمه کرده است(1)

و کتاب هاي ديگري هم هست مثل کتاب مرحوم آقای شيخ احمد شاهرودي،(2) کتاب بزرگي است ايشان بعضي از احاديث مشکل و دشوار را مطرح کرده، مثل حديث ابولبيد. اينها روي هم رفته خوب است نه اینکه جواب آنها باشد، جواب آنها خيلي مهم نيست آنها الآن شناخته شده هستند که هويتشان چه بوده است، ولي به هرحال در اين کتاب ها مطالب ديگري راجع به مهدويت و تحقيقاتي راجع به روايات است.

لازم است همۀ اين کتاب ها مورد مطالعه و بررسي قرار گيرد تا جوانب مختلف کار شما بر اساس اتقان، تحقيق و استحکام باشد.

هيچ کس از اين مطالب اطلاعي نداشته باشد مثلاً بپرسند متمهدي سوداني چه کار کرد؟ که بود؟ و چه شد؟ يا از روايات و احاديث سؤال کنند و کسي نداند.

نوشته ام، تمام اينها را با زحمت ديده ام.

يادم هست کتابي را می خواستم پيدا کنم که در قم نبود و براي من خيلي اهميت داشت رفتم تهران پيدا نشد، رفتم خيابان باب همايون کتابخانه اي بود که پيرمردي صاحبش بود از او پرسيدم اين کتاب را داريد؟ گفت بله و رفت از بالا آورد و به من داد و من همان جا مطلبي که می خواستم پيدا کردم، گفتم من چنين مطلبي می خواستم اگر اجازه دهيد همين جا بنويسم گفت مانعي ندارد.

مطالبي در آن هست که جواب احمد کاتب و امثال آنها داده مي شود البته اشخاص مختلفند اشخاصي هستند که مغرضند، پول می گيرند، تشويقشان مي کنند، هرچه به آنها بگویيم فايده ندارد.

در اين کتاب ثابت کرده ام که روايات کتاب منتخب الاثر و يا بالاتر روايات کتاب غيبت شيخ طوسي و نعماني و کمال الدين و غيبت فضل بن شاذان و امثال آن، همه قبل از اينها بوده است و پيش شيخ و ديگران کتاب هاي اصل موجود بوده که قبل از ولادت حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) تأليف شده است.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 150

ص: 152

البته در اينجا براي کلمۀ (مصلّين) معاني ديگري هم گفته اند.

مسألۀ نماز براي رفع گرفتاري دنيا و آخرت مؤثر است حتي در روايت آمده است که اگر ناراحتي و گرفتاري پيدا کرديد فکرتان مشوش شد، دو رکعت نماز بخوانيد تا آرامش قلب براي شما پيدا شود و اضطرابتان برطرف شود.

﴿وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ﴾.(1)

براي قضای حوائج، براي اصلاح نفس، براي ارتباط با خداوند متعال نماز بخوانيد.

خداوند همۀ ما را از نمازگزاران قرار دهد.

روز عاشورا در آن وضعيت و اضطرابي که بود وقتي ابوثمامه به حضرت سيدالشهدا(علیه السلام)تذکر داد که وقت نماز ظهر است حضرت برايش دعا کردند و فرمودند:

«جَعَلَكَ اللهُ مِنَ الْمُصَلِّينَ».(2)

انسان وقتي نماز مي خواند اگر همۀ مصيبات هم به او روي آورده باشد فراموش مي کند، ياد خداوند متعال دل انسان را محکم مي کند و به انسان ثبات قلب و استقامت می دهد.

اميدوارم خداوند متعال همۀ شما را از اهل نماز قرار دهد.

تلاش کنيد تا اين دانش آموزها در مسير اخلاق، تقوا و استقامت و امر دين باشند و هويت ديني خودشان را حفظ کنند.

اسلامی مسلمان ها را ضعيف کنند و برنامه های مختلفي داشتند، حتي در اين مقام بودند که در ظاهر مسلمانان هم تغيير بدهند، ما در اين زمان بايد مواظب باشيم تا هويت اسلامی خودمان را حفظ کنيم و همۀ برنامه هايمان را از اسلام بگيريم بازار، اداره، مدرسه تعليم و تربيت همه اسلامی باشد.

شما عزيزان که در مدارس اين برنامه ها را پياده مي کنيد پيش خداوند متعال اجر بسيار داريد و بدانيد کار شما بسيار بزرگ است، براي آينده مسلمان می سازيد آن هم مسلمان معتقد که در آينده مثل شما طرف دار اسلام باشند.

من به شما اين توفيقات را تبريک عرض مي کنم و اميدوارم بيشتر اين برنامه ها را گسترش دهيد مردم هرچه بيشتر با قرآن و دستورات اسلام ارتباط پيدا کنند به سعادت دنيا و آخرت نزديک تر می شوند. اميدوارم موفق و مؤيد باشيد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 157

در مورد اهميت نماز، آيات و روايات و احادیث بسيار زياد است و در اين زمينه تشويقات و ترغيبات فراواني شده است.

عفت، ديگران را به اين امور تشويق کنيد.

البته نماز ستون دين است ولي همۀ اسلام نماز نيست، احکام ديگر هم بايد رعايت شود مخصوصاً حجاب خانم ها خيلي مهم است، در اين زمان مهم ترين وظيفۀ خانم ها حجاب است، مهم ترين جهاد خانم ها در اين زمان اين است که در الگوي اسلامی ظاهر شوند و امتيازاتي که بايد زن مسلمان از ساير زنان داشته باشد محفوظ نگه دارند.

قرآن مجيد در مورد اهل بیت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)مي فرمايد:

﴿وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعاً فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ﴾.(1)

معيار اين است که زن ها به صورتي ظاهر شوند که عفت آنها محفوظ بماند و زن و مرد دچار تشويش ذهني و غرائز جنسي نشوند وقتي از پشت حجاب با زن ها صحبت کنيد و اگر بخواهيد چيزي از آنها بگيريد من وراء حجاب باشد براي پاک تر بودن دل شما و آنها بهتر است.

ما مسلمان ها بايد تحت تأثير تبليغات قرار نگيريم، زن مسلمان نمي شود با مرد هم جلسه باشد، اين اسلامی نيست که بخواهند دائماً در يک جلسه باشند.

ان شاءالله شما در اين زمان حيات اسلامی خود را حفظ کنيد اسلام اين همه ارزش و ارج براي زنان قائل شده است.

﴿مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيينَّهُ حَياةً طَيبَةً وَلَنَجْزِينَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يعْمَلُونَ﴾.(2)

ص: 160

ما حيات طيبه به هر کدام از زن و مرد که عمل صالح داشته باشند می دهيم.

اميدوارم در تعظيم و ترويج شعائر دين مخصوصاً تعظيم و ترويج نماز اهتمام بيشتري داشته باشيد و جامعۀ ما همه اهل نماز باشند و تعهداتي که زن و مرد نمازگزار بايد داشته باشند رعايت کنند.

اميدوارم زحمات شما مورد نظر حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف)قرار گيرد. بدانيد آن حضرت در اين زمان عنايت خاصي دارند به اینکه ببينند زنان شيعه چگونه زندگي مي کنند و به چه راهي می روند.

اميدوارم طوري زندگي کنيم که رضايت خاطر ايشان فراهم شود.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 161

ص: 162

ص: 164

کُنْ مِثْلَ مَاشٍ فِي***طَرِیقِ الشَّوْكِ تَحْذَرُ مَاتَرَي

لا تَحْقِرَنَّ صَغيرةً***إِنَّ الْجِبَالَ مِنَ الْحَصَي

معصيت خدا را ترک کن چه کوچک باشد چه بزرگ، که تقوا همين است.

و مثل کسي باش که در راهي پر از خار و خاشاک می گذرد و از هر خار کوچک و بزرگي که به پايش برود اجتناب مي کند.

و هيچ گناهي را کوچک مشمار براي اینکه کوه هاي بزرگ از سنگ ريزه هاي کوچک که روي هم انباشته مي شود تشکيل شده اند.

گناه کوچک، وقتي زياد شد روح انسان آلوده مي شود و قلب انسان تاريک می شود، آنچه بين انسان و خداوند متعال حجاب می گردد معصيت است.

اگر گناهي هم صادر شد بتوان گفت، به قول معروف:

بيابان بود و تابستان و آب سرد و استسقاء.

چنين نباشد که انسان وقتي معصيت مي کند، اهميت ندهد، بي اعتنا باشد و متوجه نباشد که چه خسارتي مي کند و در نقطۀ مقابل، وقتي اطاعت خدا را مي کند چه نفعي می برد. مگر مي شود آن منفعت هایي که در اطاعت خداوند براي انسان فراهم مي شود با اين منافع دنيایي قياس کرد؟ اگر تمام دنيا را بدهند تا انسان يک ذره از آن منافع معنوي را بدهد، باز هم انسان مغبون مي شود.

مي شود قطعاً حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) از اينها اطلاع دارد و بسيار متأثر مي شود وقتي ببيند امربه معروف و نهي ازمنکر فراموش شده، مردم نسبت به احکام خداوند متعال بي تفاوت باشند عده اي همه چيز را زير سؤال ببرند و از روي هوي و هوس و سليقه هاي خودشان اظهار نظر کنند حضرت متأثر می شوند.

دين يعني اینکه انسان تسليم صرف احکام خداوند متعال باشد.

قرآن مي فرمايد:

﴿فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيماً﴾.(1)

چه؟ شايد اين حکم از خدا نباشد.

در امر دين بايد انسان نسبت به احکام خدا تسليم باشد، همۀ احکام الهي براي مصلحت بشريت است، بالاتر از مکتب اسلام چيزي براي سعادت بشريت نيست.

اميدوارم همه ملتزم به احکام خدا باشيد و ديگران را هم دعوت کنيد به پاسداري از احکام اسلام، در خانواده، در محيطي که هستيد در بين خويشاوندان.

به زن ها و مردها بگویيد که امتحانات همیشه است، فتنه ها بسيار است، انسان بايد در اين فتنه ها ثابت قدم باشد، در روايت در مورد امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) مي فرمايد:

«ذَلِكَ الَّذِي يَغِيبُ عَنْ شِيعَتِهِ وَأَوْلِيَائِهِ غَيْبَةً لا يَثْبُتُ فِيهَا عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ إِلا مَنِ امْتَحَنَ اللهُ قَلْبَهُ بِالإِيمَانِ».(1)

آن حضرت غيبتش آن قدر طولاني مي شود که باقي نمی ماند بر عقيده به امامتش مگر کسي که خداوند دلش را به ايمان امتحان کرده باشد.

می بينيد جلوه هاي متاع دنيا روزبه روز زيادتر و فريبنده تر می شود، اگر کسي بخواهد در مقابل اينها دينش را نگه دارد بايد خيلي استقامت ديني داشته باشد همان طور که قرآن مي فرمايد:

﴿وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ﴾.(2)

الْمُنْكَرِ إِلا كَنَفْثَةٍ فِي بَحْرٍ لُجِّيٍّ».(1)

اگر امربه معروف و نهي ازمنکر زنده بماند، اسلام هم زنده می ماند، احکام اسلام هم باقي می ماند، هم در خانواده، هم در بازار، هم در خيابان، هم در اداره.

در مورد صدا و سيما به آنها که بايد گفت هرچه می گویي که اين دستگاه را اصلاح کنيد گوش نمی دهند مثلاً اين مردم مسلمان و مؤمنند، حالا اگر کسي بخواهد اخبار گوش دهد چرا در آن هم موسيقي می آوريد؟ اين را بگذاريد ساده باشد، همۀ اينها اسباب نگراني خاطر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) است هرچه اينها کم شود بهتر است و جامعه سالم تر می ماند.

خداوند شما را تأييد کند، خداوند به شما توفيق دهد، من هم از شما التماس دعا دارم.

ص: 170

ص: 172

ودر اختيار مردم قرار گيرد، ما همه متعهد به حفظ آثار گذشتگان هستيم.

عرض کرديم: بالاخره ادارۀ اين وضع به غير از اين راه نمي شود. فرمودند: نه، من از اين شهريه اي که می دهم ناراحتم.

عرض کرديم: اگر بخواهد پول به اشخاصي که استحقاق دارند برسد در شهريه می رسد، ايشان کتابي را برداشتند و فرمودند:

اگر من پول بدهم و اين حوزه اقامه شود و اين کتاب نوشته شود جواب خدا را چه بدهم؟

يعني از اينکه در يک کتابي در يک نقطه اي يک انحراف و اشتباهي ديده بود خودش را مسئول می دانست و می فرمود: من مسئولم.

وجود نداشت.

حداقل اين است که روحاني بايد خودش بداند اين حرفي که زده شده اين مطلبي که القاء شده است با موازين شرعي و اسلامی تطبيق دارد يا نه؟

در رشته هاي ديگر هم وظایف ما زياد است. روحاني بايد در تمام مسائل اسلامی صاحب نظر باشد خودش مستقل باشد و درک کند که موضع مذهبي و اسلامي اش در هر جرياني چگونه باشد.

وظيفۀ چهارم ارشاد مسلمان ها و ابلاغ احکام به مردم است ما بايد احکام خدا را به مردم برسانيم.

مردم هرچه اخلاق خوب از عالم و روحاني ببينند نسبت به دين خوش بين مي شوند و در همين زمينه مردم خاطراتي از علماي سابق دارند.

اگر روحاني خالصاً لله مسافرت کند در قلوب مردم و تربيت مردم مؤثرتر است.

﴿وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِينَّهُمْ سُبُلَنَا﴾.(1)

کسي که اين گونه باشد حتماً خداوند متعال به او توفيق می دهد تا وظایف تبليغي و ارشادي و مسئوليت هایي که به عهده دارد به نحو احسن انجام دهد.

البته به دست آوردن خلوص نيت مشکل است و لذا در روايت است که:

«مَنْ أَخْلَصَ للهِ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً ظَهَرَتْ يَنَابِيعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِه ِ».(2)

خيلي مهم است که کسي بتواند چهل شبانه روز خودش را براي خداوند متعال خالص کند ولي هر مقداري که مي شود انسان بايد خلوص نيت داشته باشد.

به جایي برويد که در آنجا روحاني نمی رود و مردم بيشتر محتاجند و در معرض اضلال هستند چون کساني که می خواهند مردم را گمراه کنند به جایي می روند که روحاني و عالم نباشد، هر کجا روحاني و عالم باشد به آنجا نمی روند.

آقاياني که به شهرها می روند اگر بتوانند به روستاها هم بروند اگرچه يک جلسه بسيار خوب است.

اميدوارم خداوند متعال به همۀ آقاياني که می خواهند براي تبليغ و هدايت مردم و تحصيل رضايت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) مسافرت کنند توفيق دهد تا به احسن وجه اين وظایف را انجام دهند. پيغمبر اکرم فرمودند:

«لأَنْ يَهْدِيَ اللهُ بِكَ رَجُلاً وَاحِداً خَيْرٌ لَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَمَا فِيهَا».(3)

ص: 177

شغلي از اين بالاتر نيست که انسان يک نفر را هدايت و دستگيري کند و از ضلالت نجات دهد، اين شغل کمی نيست؛ اگر تمام اموال دنيا را به انسان بدهند تا با يک ساعت از اين خدماتي که مخلصانه انجام می دهد معاوضه کند مغبون است، حتماً مغبون است.

اين وظيفۀ بزرگي است و بايد از اين جهت ما خدا را شکر کنيم.

البته بنده خودم فاقد اين توفيق هستم، آنهایي که موفق هستند و می توانند خدمت کنند به زبان يا قلم بايد شاکر خدا باشند که خداوند به آنها چنين منصب عظيمی داده است که منصب انبیا است و هرچه بيشتر زحمت و مرارت داشته باشد بايد بيشتر صبر کنند، همان گونه که وقتي از پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)سؤال شد:

«مَنْ أَشَدُّ النَّاسِ بَلاءاً فِي الدُّنْيَا؟».

حضرت فرمودند:

«النَّبِيُّونَ ثُمَّ الأَمَاثِلُ فَالأَمَاثِلُ».(1)

هرچه انسان بيشتر به دنبال خط ائمّه باشد مصائب و دشواري ها برايش بيشتر است، بايد صبر و حوصله و حلمش در برخورد با مردم بيشتر شود.

اميدوارم خداوند متعال همه را موفق کند تا رضاي امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) را فراهم کنند و عنايات ايشان را شامل حال همۀ ما بفرمايد تا در محضر ايشان مسئول و روسياه نباشيم.

التماس دعا دارم.

ص: 178

از کتاب هايي که ايشان در رشته هاي مختلف به عربي و فارسي نوشته است پيدا است که بعد فکري ايشان خيلي خيلي وسيع و جامع الاطراف بوده است.

هميشه مفاخر بزرگ علم در حوزه اصفهان بوده اند، واقعاً حوزۀ مستقلي بوده است.

است براي اینکه حفظ اينجا براي حفظ اصالت ها و افتخاراتي که اصفهان داشته لازم است، اگر هم در معرض خرابي باشد بايد آنها را نگه دارند.

تاريخ زندگي هر کدام از بزرگاني که در آنجا دفن هستند بخواهيم به دنيا عرضه کنيم واقعاً نمونه و سرمشق است اينها از مفاخر اصفهان است و بايد ان شاءالله اينها را نگاه دارند.

اميدوارم که مورد نظر عنايات خاص حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد و مسأله اصلي اين است که ايشان از همه ما راضي باشند، از کار ما، از تحصيل و خدماتي که می کنيم، از منبري که داريم از نطقي که می کنيم از نوشته هايي که می نويسيم بسا نوشته ها و حرف هايي زده مي شود که خيلي اسباب تأسّف و غم و غصه امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) مي شود بايد مواظب باشيم چيزي که می گوييم، چيزي که می نويسيم و راهي که می رويم به صورتي باشد که حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) از ما راضي باشند.

اميدوارم که خداوند همۀ شما را توفيق دهد و تأييدات شما را زياد کند و از کساني باشيد که براي آيندۀ اسلام و براي آينده اين مذهب تشيع کارگشا و مؤثر باشيد، خداوند همۀ شما را حفظ کند.

ص: 181

می کرديم، وضعيتي بود که تشريح آن براي شما و حتي خود من قابل درک نيست.

والدۀ ما هم در نهايت قناعت و صبر رفتار می کرد، اینکه يک بار چيزي بخواهد يا در کم و زياد امکانات زندگي حرفي بزند يا بگويد فلان غذا را نداريم، يا در سفره نان و پنير و نان و سبزي داريم چنين نبود البته اشخاصي بودند که می آمدند به خانه و خدمت مي کردند ولي قربة الی الله می آمدند، پولي نمی گرفتند، به همان ناهاري که می خوردند بسنده مي کردند.

از کسي چيزي طلب نمي کردند يا توقع نداشتند کسي وجوهات، سهم امام، يا زکات بدهد و درعين حال صبر داشتند، نمی توانم بگويم والد و والده چه صبري داشتند و درعين حال کسي متوجه اين وضعيت نمی شد.

برگشته بود استعفا داد.

خلاصه امير مفخم آدم قلدري بود و قدرتش در مناطق ما فوق العاده بود مخصوصاً در کمره و خمين همه تحت نفوذ او بودند، املاک مردم را به انحای مختلف يا به خريدن يا هر راه غير شرعي متصرف می شد و اسنادي درست می کرد، اين اسناد را آورده بود گلپايگان مرحوم والد که فهميده بود اسناد جعلي است امضا نکرده بود و به بعضي از علما هم گفته بود امضا نکنيد.

با همۀ قدرتي که امير مفخم داشت و در آن منطقه نفوذش زياد بود و حاکم گلپايگان از او می ترسيد و در خوانسار محمدتقي نصير را با آن موقعيتي که داشت به دار آويختند، اما نمی توانست گلپايگان را تصرف کند.

منعکس شده بود که مرحوم والد با امير مخالف است به همين جهت جمعي سوار را فرستاد گلپايگان و در نامه اي از آقاي والد خواسته بود که چون حضور جنابعالي براي بعضي از مذاکرات در کمره لازم است تشريف بياوريد کمره، و آقاي شهاب لشگر با جمعي را مأموريت دادم که شما را همراهي کنند (من نامه را ديده بودم).

وقتي شهاب لشگر نامه را آورده بود مردم وحشت کرده بودند می گفتند که او توهين و جسارت مي کند.

معظم السلطان پدر دکتر معظمی شهاب لشگر را به منزل برده بود، از طرفي علما جلسه کرده بودند که چگونه اين غائله را ختم کنيم، جلسه دو سه روز طول کشيده بود و به اين نتيجه رسيده بودند که نرفتن ايشان ممکن نيست، اگر نرود با زور می برند، بنابراين دو نفر ديگر از علما که با امير رابطه داشتند همراه ايشان بروند.

﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيّ عَدُوّاً مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَكَفَى بِرَبِّكَ هادِياً وَنَصِيراً﴾.(1)

همين که اين آيه آمده بود خودشان آمده بودند و گفته بودند: امير غلط کرد که نامه نوشت، امیر غلط کرد که نامه نوشت، تو هم غلط کردي که نامه را آوردي، برو. آنها رفته بودند، رفتند که رفتند، بعد از آن هم امير مفخم از ايشان رعب داشت.

مقصودم اين است که ايشان چنين موقعيتي داشتند وتا آخر هم به همين کيفيت بود.

در آن زمان اکثريت اهل علم چه آنهایي که تمکّن داشتند يا نداشتند وقتي ثبت اسناد و دستگاه قضایي تشکيل شد رفتند وارد آن برنامه ها شدند، بعضي به خاطر فقر و بعضي به جهت اینکه خيال مي کردند اين بساط تمام شد و ورق برگشته است، برعکس آقاي والد معتقد بودند هيچ وقت ورق بر نمی گردد و رضاخان از بين می رود با همۀ اين جهات آقاي والد نگفتند برويد، با اینکه برحسب آن زمان قاعده اين بود که ما زودتر از همه برويم.

از تهران به آقاي والد نوشته بودند که اوضاع به اين صورت درآمده، دستگاه قضایي تشکيل شده، مسائل تغيير کرده، آقايان همه آمدند، شما هم بيایيد ولي ايشان قبول نکردند و من الآن خدا را شکر می کنم که ايشان قبول نکردند.

ايشان استقامتي داشتند، با اینکه تقريباً خانواده اي نبود که نرفته باشد، ولي ما در آن شرایط و با آن کيفيت مانديم، مخصوصاً آقاي والد و والده ام از اینکه انسان در مشاغل دولتي باشد بسيار متنفر بودند و به اقلّ ما يقنع قناعت مي کردند.

سفري به تهران رفته بوديم، در تهران از آقاي والد خيلي احترام مي کردند، يکي از اطباي معروف و مهم تهران به نام علیم السلطنه که با ما خويشاوندي داشت و اصالتاً گلپايگاني بود، آقاي والدمان را به ناهار دعوت کرد رفتيم به منزل ايشان، زندگي بسيار مفصلي داشت، خانۀ وسيع و اطاق هاي متعدد من بچه بودم ايشان به نظرش آمد که من

ص: 186

استعداد و هوش دارم و قابل ترقي هستم به آقاجان گفت: نمی گذارم اين بچه را به گلپايگان ببريد، همين جا بماند مثل بچه خودم او را به مدرسه و دبيرستان می فرستم خودم همراهشان می روم و بر می گردم، بعد هم می فرستم لندن. همۀ کساني که آنجا بودند گفتند حرف خوبي است، ولي هرچه گفتند آقاي والد قبول نکرد.

فعلي) کوچه اي بود که بسيار خلوت بود و کسي رفت وآمد نمی کرد، پاسبان هم کم بود و بعد از ظهر بود و هوا گرم، از منزل با عبا و عمامه آمدم بيرون، شايد صد قدم نرفته بودم که رسيدم به يک پاسبان، پاسبان هاي گلپايگان با ما کاري نداشتند، اما اين پاسباني بود از اشرار که از جاي ديگر آمده بود، گفت: بايد شما را جلب کنم، بالاخره رها نکرد و تنها کاري که کردم اين بود که درب منزلي را زدم و به آنها گفتم اطلاع بدهيد که مرا بردند.

مي کند اسلام فقط در ايران است.

ايشان به پهلوي بسيار بدبين بودند و می گفتند انگليسي ها او را آورده اند، حتي ايشان در مجالس و محافل هم اين مطلب را می گفتند.

زماني که پهلوي قرارداد «دارسي» را که مظفرالدين شاه با يک انگليسي امضا کرده بود لغو کرد و رفت آبادان و شير نفت را به دريا باز کرد، در آن زمان روزنامه ها اين خبر را نوشتند، بازار را چراغاني کردند، در همين گلپايگان هم چراغاني کردند، همه تلگراف زدند و تبريک گفتند، رئيس شهرباني آمد و به آقا گفت آيا اين هم دروغ است؟ گفتند نه راست است، منتظر بود ايشان هم تلگراف تبريکي بنويسد گفتند:

پهلوي را انگليسي ها آوردند.

راست است ولي من نمی توانم باور کنم با اینکه می دانم پهلوي را انگليسي ها بر سر کار آورده اند، عليه آنها مقاومت کند، بعد هم صحت کلام ايشان معلوم شد چون از مدت زمان قراردادي که ملغي اعلام کرده بود چند سال بيشتر باقي نمانده بود و طبق قرارداد بايد در پايان مدت تمام دستگاه ها را تحويل ايران بدهند و بروند، وقتي پهلوي قرارداد را لغو کرد آنها به ديوان داوري لاهه شکايت کردند و دوباره قرارداد را بستند بعداً رئيس شهرباني می گفت من خجالت می کشم.

و السلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 189

ببيند متوجه مي شود آنها جامع الابعاد و جامع المعقول و المنقول بودند.

اميدوارم اين آقايان با اين سوابقي که دارند بيشتر بتوانند با گذراندن مدارج علمی و عملي براي اسلام مفيد باشند.

اينکه شما خودتان را آماده کرده ايد براي اینکه خدمتگزار قرآن و احکام شرع و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد توفيق بسيار بزرگي است، اين نشانۀ تصرف غيبي در قلوب است که بعضي اين گرايش را پيدا مي کنند خصوصاً در اين زمان که گرايش ها و دعوت هاي مختلف و جلوه هایي از ماديات هست البته براي روحانيت در تحصيل اين علوم آن امکانات فراهم نمي شود، يعني اشخاصي به اينجا می آيند که نيت خالص داشته باشند و خودشان را واقعاً به خدا فروخته باشند و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف)آنها را خريده باشد آنها وقتي می آيند بايد بدانند در راه بسيار بزرگي قدم گذاشته اند و وظيفۀ بزرگي را قبول کرده اند و خداوند هم توفيق بسيار بزرگي به آنها عطا کرده است، چيزي از اين بالاتر نيست که انسان به دنبال تحصيل علوم دين و قرآن باشد اين همه اجر و ثواب براي کسي است که در راه تعليم علم دين يا تعلم آن باشد، نفس کشيدن آنان عبادت است حضورشان در مجالس علمی عبادت است.

صِيَامٍ نَهَارُهَا وَقِيَامٍ لَيْلُهَا».(1)

يک ساعت حضور در مجلس علم از هزار شب، شب زنده داري که در هر شب هزار رکعت نماز خوانده شود و از هزار بار شرکت در جهاد و قرائت تمام قرآن نزد خداوند متعال محبوب تر است.

(البته منظور علوم ديني است، علم فقه، اصول، تفسير، کلام، حديث، علومی که در متن دين قرار دارد، و براي اینکه انسان فقيه کامل شود لازم است).

اباذر تعجب کرد و عرض کرد يا رسول الله مذاکرۀ علمی از قرائت تمام قرآن هم بالاتر است؟ حضرت فرمود:

يک ساعت حضور در مجلس علم از دوازده هزار ختم قرآن بالاتر است. به وسيلۀ علم حلال و حرام خدا را می شناسيد. اي اباذر يک ساعت حضور در مجلس علم از عبادت يکسال که روزهاي آن را روزه بداري و شب هاي آن را شب زنده داري کني بهتر است.

براي اینکه نگه داري تمام دين و احکام به وسيلۀ علم و علما و شما طلابي که آمده ايد درس بخوانيد می باشد، اگر اينها نباشد آنها هم نمی ماند، حقایق قرآن هم مخفي می ماند.

کاري که شما وارد آن شده ايد چنين کار مقدسي است، خيلي قداست دارد و انساني که وارد اين کار مي شود بايد مواظب خود باشد و اين قداست را حفظ کند.

بعضي از بزرگان در اين مجالس بدون طهارت حضور پيدا نمي کنند. مجلس خيلي باعظمت است. همين که می گویيد مثلاً:

«وَشَاعَ فِي الأَعْلامِ ذُو الإِضَافَةِ».(2)

اينها هم مؤثر است اينها مقدمه است براي اینکه انسان يک روايت از احاديث اهل بيت(علیهم السلام) يا نهج البلاغه را بفهمد و معنا کند.

با وجود اين همه ثواب ها و تأکيدات، کساني که وارد مي شوند بايد قدر خود را

ص: 192

بدانند و اين توفيقي را که خداوند متعال به آنها عنايت فرموده شاکر باشند و قداست کارشان را حفظ کنند يعني لوازمی که اين کار دارد، متانت و وقاري که بايد اهل علم داشته باشند رعايت کنند وقاري غير از ديگران.

همه بايد باوقار باشند ولي اين علم غير از علم رياضي يا جغرافيا است که رودخانۀ کجا چگونه است؟ يا کوه کجا چند متر است؟ اين علم خداشناسي و علم دين است.

خشک در آن بود، آمدم نان ها را بخورم ديدم نمي شود، با خود گفتم ببرم خدمت حضرت اميرالمؤمنين(علیه السلام)و به آقا بگويم اين وضعيت ما است، اين نان ما است، وقتي سفره را برداشتم و زير عبا گرفتم و خواستم از حضرت گله کنم، در صحن کسي به من رسيد و گفت: کجا می روي؟ آقا خودش همين نان خشک ها را می خورد و زندگيش همين طور بود، نمی خواهد اين نان ها را به داخل حرم ببري، درضمن کمکي هم به او کرده بود و او برگشته بود.

درعين حال که در ضيق بودند اما در تحصيل علم کوشا بودند و به آن مقامات بلند رسيدند و اين کتاب ها را نوشتند، ما الآن می توانيم مثلاً کتاب بحار الانوار را از اول تا آخر مطالعه کنيم؟ آن وقت آنها موسوعۀ حديثي مثل بحار مي نوشتند يا کتاب هاي ديگر مثل کتاب هاي علامه در رشته هاي مختلف.

اينها بايد تحت ضوابط شرعي و وقار کامل و متانتي که بايد اهل علم داشته باشند قرار گيرد، جوري نباشد که سبک باشد، نه خود را سبک کنيم و نه آن کاري را که انجام می دهيم، همۀ کارهاي ما تحت مراقبت است، ما هميشه در محضر خداوند متعال هستيم، امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) ما را می بيند. قرآن مي فرمايد:

﴿وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ﴾.(1)

کلمۀ (مؤمنين) در آيه به ائمه طاهرين(علیهم السلام) تفسير شده است(2) که امروز شخص مقدس حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) است ايشان اعمال ما را می بينند، علاوه بر اینکه در روايات است که روزهاي دوشنبه و پنج شنبه اعمال ما بر حضرت عرضه می شود؛(3) اصلاً رفتار ما در مرأي و منظر ايشان است، نبايد به صورتي عمل کنيم که از ما رنجش خاطري پيدا کنند.

هرکسي بايد تصور کند خودش هست و اين اسلام، فرض کنيد در دنيا کس ديگري نيست، هيچ کس نيست که بيايد درس بخواند و اين علوم را ياد بگيرد و شما يک نفر هستيد، و اسلام به وجود شما محتاج است، در اين صورت چقدر بايد کوشش کرد و چقدر ثواب دارد، نمي شود فضيلت و ثوابي که براي تحصيل علم و ارتباط با احاديث اهل بيت(علیهم السلام) هست تصور کرد.

خداوند به همۀ شما توفيق دهد، من خوشحال شدم. زيارت شما و نگاه کردن به صورت شما براي انسان عبادت است اميدوارم هميشه خدمتگزار مخلص و صميمی براي امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد ايشان را فراموش نکنيد و هميشه براي ايشان و مخصوصاً تعجيل در فرجشان دعا کنيد و يادتان نرود که ما همه می خواهيم بگویيم خدمتگزار و سرباز حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) هستيم، بعضي از بزرگان می فرمايند، انسان صدقه که می دهد براي سلامتي امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) بدهد، عبادتي که انجام می دهد همه را به حساب

ص: 196

حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهد.

فرموده اند: مردم را با عملتان به خداوند متعال دعوت کنيد نه با زبان.(1)

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 197

اشخاصي که خود را براي اين کار آماده مي کنند درواقع خودشان را به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) می فروشند و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) آنها را خريداري کرده است، بايد قدر اين نعمت را بدانند، کسي که خودش را به ايشان فروخته باشد و آن حضرت او را خريداري کرده باشد، بايد بداند که بسيار سعادتمند بوده و اين توفيقي است که از طرف خداوند متعال نصيب او شده و نصيب همه کس نمي شود.

البته زحمات و مشکلات زياد است، هميشه در راه تحصيل دين و معارف اهل بيت(علیهم السلام)، کسب حديث، قرآن و تفسير، مشکلات بوده است، از قديم علمایي که به مقاماتي نائل شده اند کساني بوده اند که اين زحمات را متحمل می شدند و به امور دنيوي توجه نمي کردند و فقط قصدشان نشر دين بوده است. در روايت آمده است که شخصي از امام صادق(علیه السلام)سؤال مي کند:

«رَجُلٌ رَاوِيَةٌ لِحَدِيثِكُمْ يَبُثُّ ذَلِكَ إِلَى النَّاسِ وَيُشَدِّدُهُ فِي قُلُوبِ شِيعَتِكُمْ وَلَعَلَّ عَابِداً مِنْ شِيعَتِكُمْ لَيْسَتْ لَهُ هَذِهِ الرِّوَايَةُ أَيُّهُمَا أَفْضَلُ؟ قَالَ: الرَّاوِيَةُ لِحَدِيثِنَا يَبُثُّ فِي النَّاسِ وَيُشَدِّدُهُ فِي قُلُوب شِيعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ».(1)

شما قدر خود و قدر اين فرصت هایي که الآن به دست آمده است را بدانيد چون در گذشته اين فرصت ها فراهم نبود، در مناطق شما کساني که می خواستند تحصيل علم کنند يا مسأله اي سؤال کنند بايد راه هاي دور و درازي را بروند، امروز بحمدالله در خود منطقه، حوزه تأسيس شده، هم مردم استفاده مي کنند و هم شما در نظر داريد به مقامات علمی نائل شويد.

ص: 199

آنچه در تحصيل علم بسيار مؤثر و موجب برکت است، اين است که انسان علم راخالصاً براي خدا فرا گيرد و مقصد ديگري در کار نباشد.

زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) و احکام الهي هدايت کند.

گذشته همين طور بود، انواع مشقت ها، انواع سختي هایي که نمي شود گفت.

آن وقت اين طور بود هر کسی می آمد به حوزه، می آمد براي اینکه اين سختي ها را تحمل کند، آگاهانه می آمد و فشارها و اذيت ها و آزارها را تحمل می کرد.

می کرد، نه زبانشان خطا می رفت، نه غيبت مي کردند، آثار زهد و تقوا در آنها بود، نسبت به وجوهات و سهم امام در نهايت احتياط بودند. اشخاصي بودند که اگر به آن صورت بخواهيد حساب کنيد متأسفانه بايد بگويم حالا حوزه خلوت شده است.

ولي بالاخره امروز همين کثرت جمعيتشان اسباب شوکت اسلام است البته درعين حال، باز هم هستند مثل بعضي از آقايان که پيش ما می آيند افرادي هستند بسيار متعبد و متعهد.

من به سهم خودم تقدير می کنم و اميدوارم که خدمات شما مورد نظر صاحب حوزه ها حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشد.

موفقيت پيدا کنيد.

برخورد خوب با ما داشتند و بدون معطلي کارها انجام شده است.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 206

مقصود اهدافي است که بايد در اين راه مورد نظر باشد همين الآن رسيده اند. اينها از روزي که شروع مي کنند به خواندن درس و تحصيل به مقصد رسيده اند البته اين مقصد مراتبي دارد هر ساعتي به هر درسي که شما مي رويد مقام بالاتري را کسب مي کنيد و درجه اي را طي می کنيد البته درجات معنوي و سير الي الله و قرب به خداوند متعال.

اگر انسان خلوص نيت داشته باشد، تا وقتي که به هر مقامی برسد هميشه به مقصود خود رسيده است البته مقاصد مختلف است يکي مي شود علامه حلّي با آن مقامات و درجات و آن همه کتاب در هر رشته اي اعمّ از کلام و فقه و تفسير و رشته هاي ديگر.

اين کار براي خدا است و از اين جهت انسان از اول به مقصد رسيده است، نهايت اینکه دائماً در اين مقصد به سوی ترقي و کمالات و مقامات بالاتر سير مي کنند.

مسألۀ مهم اين است که قدر فرصت هایي که الآن براي شما فراهم است بدانيد، توجه داشته باشيد براي چه کاري آمده ايد مقصد بسيار مهم است و هرچه در اين راه بيشتر تلاش و کوشش کنيد، درس بخوانيد، سؤال کنيد، بحث و بررسي کنيد، تکرار کنيد، زودتر به مقامات بالاتر نائل می شويد.

در حالات بعضي از بزرگان نقل مي کنند که اصلاً نمی گذاشتند وقتشان از بين برود، روز تعطيلي هم مشغول مطالعۀ کتاب هاي اسلامی و علمی بودند، اينها موجب مي شود که انسان جامعيتي پيدا کند که بتواند پاسخگوي حوائج مسلمان ها باشد.

اختيار دارد تا جوان است و فرصت دارد خوب استفاده کند تا پشيمان نشود.

﴿وَالْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ* إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ﴾.(1)

اين مدرسه با اين کيفيت و اساتيدي که دارد که ان شاءالله نيتشان بلند است و قصدشان خير و خالص است می خواهند افراد خوب و زبده اي تربيت کنند و در آينده در حوزه نمونه باشند بايد اين فرصت ها را از دست ندهيد و غنيمت بشماريد.

کمالات و درجات را فقط بايد با برنامه هایي که از طريق احاديث و روايات ائمه(علیهم السلام) رسيده است به دست آورد، اینکه فلان کس چه گفته، اينها صحيح نيست.

بعضي از اشخاصي که متوجه حال خودشان هستند گاهي متوجه مي شوند مثلاً توفيقاتي داشته اند و کم شده، به حال خود رسيدگي مي کنند، می فهمند دليلي دارد مثلاً معاشرتي پيدا شده است.

در مسألۀ معاشرت اگرچه انسان در حوزه است و همه طلبه يا استادند ولي مع ذلک اینکه انسان معاشرتش را با افرادي که صحيح الاعتقاد و صحيح العمل باشند قرار دهد بسيار مهم است.

يک وقت مي بينيد انسان با کسي معاشرت و مجالست پيدا مي کند که ما را به کلي نابود مي کند و يا در معاشرت هاي خوب مسائل و مقاصد بلندي را به دست می آورد.

انسان بايد با افرادي که از خودش خوب ترند معاشرت کند و از آنها کسب فيض و کمال نمايد و از معاشرت با کساني که از آنها بهره اي نمی برد بپرهيزد.

البته مسائل اخلاقي بسيار است يکي غيبت نکردن است که بسيار مهم است، ديگر اینکه انسان بتواند زبانش، چشمش، اعضا و جوارحش را در اختيار داشته باشد، وقتي حرف می زند يا نگاه مي کند مواظب مسئوليت هاي خدايي باشد.

«تَفَكَّرُ سَاعَةٍ خَيْرٌ مِنْ عِبَادَةِ سَنَةٍ».(1)

اينها هر کدام معنایي دارد و برحسب درجات تفکر و اشخاص متفاوت است.

از امام در مورد اين حديث پيغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)سؤال کردند که چگونه تفکر کنيم؟

كَيْفَ نَتَفَكَّرُ؟ قَالَ: «يَمُرُّ بِالْخَرِبَةِ أَوْ بِالدَّارِ فَيَقُولُ: أَيْنَ سَاكِنُوكِ؟ أَيْنَ بَانُوكِ؟ مَا لَكِ لا تَتَكَلَّمِين؟».(2)

حضرت فرمودند: «هنگامی که انسان عبور مي کند به مکان خرابي از روي تفکر بگويد: کجا رفتند آنها که تو را بنا کردند؟ کجا رفتند آنها که در تو ساکن بودند؟ چرا سخن نمی گویي؟».

انسان وقتي به دنيا نگاه مي کند، قبرها را می بيند و آگاهانه روي زمين راه می رود از همۀ مناظري که می بيند می تواند عبرت بگيرد.

حضرت اميرالمؤمنين(علیه السلام)می فرمايند:

«إِنَّ اَوْلِيَاءَ اللهِ هُمُ الَّذِينَ نَظَرُوا إِلَى بَاطِنِ الدُّنْيَا إِذَا نَظَرَ النَّاسُ إِلَى ظَاهِرِهَا»؛(1)

«هنگامی که مردم به ظاهر دنيا نگاه مي کنند اوليای خدا به باطن آن نظر می اندازند.»

اميدوارم خداوند متعال شما را تأييد کند و موفق شويد از فرصت ها استفاده کنيد.

خواندن را بدهيم باز هم ارزان فروخته ايم.

درعين حال که نبايد تکبر داشت و مغرور بود اما بايد توجه داشت کسي که ايمان و ولايت اهل بيت(علیهم السلام) را دارد بايد به آفتاب و ماه و همۀ اينها اعتنا نداشته باشد و فقط به رضاي خداوند متعال و توسل به اهل بيت(علیهم السلام) توجه داشته باشد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 214

دهند، صوفي ها بخواهند فعاليت کنند در همۀ اين موارد گويا متعرض خودش شده اند، مثل مأمور راهنمايي و رانندگي که سر چهار راه ايستاده، وقتي لباس مخصوص کارش را پوشيده، اگر کسي بخواهد تخلّف کند نمی تواند جلوگيري نکند، گويا به خودش توهين مي کنند، ولي کسي که لباس نپوشيده آزاد است هر کجا بخواهد می تواند برود، اما وقتي لباس دارد مثل اینکه مستقيماً با خودش طرف شده اند، به خاطر پوشيدن اين لباس، احساس مسئوليت مي کند و بر خود لازم می داند انجام وظيفه کند، کارهایي که وظایف روحانيت است انجام دهد.

ثانياً: وقتي مردم او را با اين لباس ببينند احساس مي کنند که دين پاسدار و مدافع دارد، کساني که می خواهند دين را تخريب کنند وقتي به شهري يا روستایي می روند اگر ببينند آنجا يک اهل علم است اگرچه در علم و سواد کامل نباشد عقب نشيني مي کنند. ولي وقتي کسي نباشد مثل شهري است که مأموراني که بايد امنيت شهر را برقرار کنند لباسشان معلوم نباشد.

اين حوزه ها و علما و بزرگاني که در شهرها و محلات هستند هر کجا که باشند با وجودشان امربه معروف و نهي ازمنکر مي کنند و اسلام را تأييد مي کنند.

ص: 217

هر کجا اين برنامه ها پياده شود باعث خوشحالي حضرت خواهد بود و اميدوارم اسلام و ولايت اهل بيت(علیهم السلام) از وجود شما بهره هاي بزرگ و کافي و شافي ببرد و شما هر کدام بتوانيد در آينده ناحيۀ مهمی را اداره کنيد و در راه ولايت اهل بيت(علیهم السلام) مردم را راهنمایي کنيد، هر کدام يک راهنما باشيد، شخصيت هايي از اين مدرسه بيرون بيايند که اسباب افتخار مسلمان ها باشد البته با همين خلوص نيتي که داريد.

ان شاءالله همه به مراتبي برسيد که اسباب خوشحالي کامل حضرت باشيد بتوانيد در آينده مسلمان ها را هدايت کنيد، مفسر قرآن و فقيه اهل بيت(علیهم السلام) باشيد، تاريخ اسلام را بدانيد، روايات و احاديث و نهج البلاغه را حفظ داشته باشيد.

مطالعه کنيد کافي است، ما چيزي کم نداريم قرآن مي فرمايد:

﴿وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَاماً﴾.(1)

و يا آيات سورۀ حجرات:

﴿وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ﴾.(2)

همۀ دستورات اخلاقي در قرآن و روايات هست و لازم نيست انسان جاي ديگر برود، بگويد در سيروسلوک اين را ببينم يا کسي را پيدا کنم که معلّم باشد و راه را به ما نشان دهد.

سيروسلوک به اين معاني که امروز بعضي عنوان مي کنند صحيح نيست. پيشوايان ما و رهبران ما همان محمد و آل محمد(علیهم السلام) هستند و هرچه بخواهيد در قرآن و احاديث هست. صفات پسنديده و ذميمه را معرفي کرده اند، اخلاق، عبادت، آداب عبادت، حتي در مسائل جزئي هم چيزي فروگذار نکرده اند.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 221

بر دو قسم است، يا عالم يا جاهل، عالم افضل است، بنابراين عالم افضل مخلوقات است.(1)

شما در راهي سير می کنيد که از خدمتگزاران شرع و مروّجان دين و ناشرين معارف اهل بیت(علیهم السلام) باشيد و اين بالاترين کمال است، براي انسان تخلق به اخلاق الهي بالاترين مقام است.

«تَخَلَّقُوا بِأَخْلاقِ اللهِ».(2)

در بين صفات الهي اشرف صفات، علم است و قدرت، کسي که درس مي خواند و تحصيل علم مي کند، تفسير قرآن و معارف اهل بيت(علیهم السلام) را ياد می گيرد درحقيقت متخلق به اخلاق الهي شده است.

علوم حقيقيه همان کلماتي است که در گفتار اهل بیت(علیهم السلام) بيان شده است؛ معنويات، اخلاق و هرچه بخواهيد در بيانات اهل بیت(علیهم السلام) است و ما احتياج نداريم تا به جاي ديگر برويم.

اميدوارم خداوند متعال شما را توفيق دهد تا بتوانيد اين علوم را فرا گيريد و به ديگران هم برسانيد، خدمتي به بشريت از این بالاتر نيست که انسان دست يک جاهل را بگيرد و از جهل نجات دهد و به علم و معرفت برساند.

همۀ کساني که به مقامات رسيده اند مثل علامه حلّي، محقّق و ديگر نوابغ در اول مثل بنده و شما بودند ولي خوب تحصيل کردند، زحمت کشيدند و خلوص نيت داشتند يعني می خواستند علوم و معارف را به دست آورند؛ به دنيا و ماديات توجه نداشتند، لذا به آن مقامات نائل شدند. من و شما هم می توانيم موفق شويم، اگر نيتمان را خالص کنيم و زحمت بکشيم و تلاش کنيم براي حفظ آثار علمای بزرگ گذشته که به دست ما رسيده است.

ص: 223

مي شود و به مقاصد خويش نائل می گردد.

البته در ميان اين مقاصد اين مقصد که انسان بخواهد مروج دين و حافظ احکام خداوند متعال و از جمله آثار اهل بيت(علیهم السلام) باشد بسيار عالي و بلند است که هرکس اين توفيق را پيدا نمی کند.

«شَرِّقَا وَغَرِّبَا، فَلا تَجِدَانِ عِلْماً صَحِيحاً إِلا شَيْئاً خَرَجَ مِنْ عِنْدِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ».(1)اينها می دانستند که اگر بخواهند علم صحيح را فرا گيرند فقط پيش محمد و آل محمد(علیهم السلام) است لذا در آنجا رشته هاي ديگر رنگ نداشت و همۀ علما و طلاب آنجا از اين جهت يک برازندگي و برجستگي داشتند که قابل توجه بود.

اميدوارم حوزۀ مشهد اين امتيازش را حفظ کند و در خط کسب علوم از اهل بيت(علیهم السلام) موفق باشد.

خودم را کمتر از اين می بينم که بتوانم نصيحتي کنم ولي مسأله اصلي اين است که الحمدلله فعلاً فرصتي براي شما فراهم شده و امکانات هم در يک حدي بيشتر از زمان هاي سابق فراهم است.

شما حتماً اوضاع مشهد را در گذشته شنيده ايد، فشارها و گرفتاري هایي که براي اهل علم در گذشته بود، طلاب را اذيت مي کردند، امروز بحمدالله توفيقات و امکانات براي کساني که بخواهند به درستي تحصيل علم کنند فراهم است، لذا بايد فرصت را غنيمت شمرد.

فرصت جواني، اساتيدي که هستند، اشخاصي که خدمتگزار شما هستند و خودشان را وقف خدمت به شما کرده اند همه اينها وسائلي است که خداوند متعال فراهم کرده و حجت را بر شما تمام کرده است.

هرچه می توانيد در جنبه هاي علمي، عملي و اخلاقي تلاش کنيد مخصوصاً مواظبت کنيد به جنبه هاي اخلاقي و تقوايي و التزام به واجبات و ترک محرمات و اموري که براي انسان فايده اي ندارد و انسان را از خداوند متعال دور مي کند، هرچه انسان بتواند در اين جهات خودش را قوي نگاه دارد موفق تر مي شود و از تحصيلاتي که مي کند خير و برکت می بيند.

در هيچ مقامی قصد اینکه در آن توقف کنيد نداشته باشيد.

هرچه همتّتان بلندتر باشد که به مقامات بلند نائل شويد و بتوانيد به اسلام و امام

ص: 227

زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) که صاحب اين حوزه ها هستند خدمت کنيد و ايشان را از خودتان راضي و خشنود کنيد بهتر است.

هرکسي بايد فرض کند که اسلام همين يک نفر را دارد و بايد او دست اسلام را بگيرد او بايد زحمت بکشد، هم در جنبۀ علم هم در جنبۀ عمل.

داشته باشند تا ان شاءالله بيشتر از اين، آن طوري که مناسب بارگاه ملکوتي حضرت رضا(علیه السلام)است آن حوزه فعال شود.

اميدوارم شما از کساني باشيد که در آينده هم حوزۀ مشهد و هم حوزه هاي ديگر و هم اسلام از وجود شما، از برکات و تبليغات شما، و علوم شما مستفيض و بهره مند بشود.

ص: 229

متعال احتياج دارد، در اين اوضاع که مي بينيد هجوم ها و حمله ها مي شود و شبهه پراکني مي کنند. اسلام امروز محتاج کساني است که هم خودشان را بسازند و هم اطلاعات وافي و کافي در اين مطالب داشته باشند و بتوانند در مقابل اين هجوم ها از اسلام دفاع کنند. واقعاً امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) در انتظار اعمال شما است، خودم که قابل نيستم، امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) در انتظار است که ببيند چگونه خودتان را براي خدمت به اسلام و دفع بدعت ها آماده می کنيد، چگونه باعث عزّت و رونق اسلام می شويد، تبليغات شما چگونه در عالم اسلام مؤثر مي شود.

اما اینکه گفتند بنده خدمتي کرده ام، هرچه ايشان گفتند من ديدم کاري نکرده ام و خدمتي انجام نداده ام. در خدمت خود آقا، صاحب اين دستگاه و حوزه ها شرمنده ام، در مقابل ديگران هم شرمنده ام.

اميدوارم اين هيئت و وضعيتي که ايجاد شده همه به نفع اسلام و مسلمين و پيشرفت علمی ما باشد.

عاليقدر مزيّن بوده اند.

خودمانرا با حضرت حفظ کنيم، مبادا از حضرت غافل باشيم و فراموش کنيم که می خواهيم نوکر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيم. وقتي اين مطلب به يادمان باشد حتماً در راه تحقق اهداف و مقاصد حضرت سعي و تلاشمان بيشتر می شود، دين اسلام و مذهب اهل بيت(علیهم السلام) و معارف اهل بیت(علیهم السلام) نگاه داشته می شود، همۀ اينها به عهدۀ روحانيت است.

دهدو همه بتوانيد رضايت خاطر حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) را فراهم کنيد و ايشان از شما خشنود و راضي باشند. مطلب همين است و غير از اين نيست.

ص: 234

ص: 236

می شود، اينها را آن طوري که مطلوب امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) واقع شود بسازيد، اين عبادتي است که نمي شود براي آن قيمت قائل شد، در جایي که انسان يک حديث يا نصيحتي را گوش دهد آن همه ثواب دارد که در روايت آمده است:

«كَلِمَةُ الْحِكْمَةِ يَسْمَعُهَا الْمُؤْمِنُ خَيْرٌ مِنْ عِبَادَةِ سَنَة».(1)

آن وقت کسي که اين علم را به مردم می آموزد چقدر پيش خداوند متعال اجر دارد.

يکي از اسماء الحسناي خداوند متعال «عالِم» است، يکي ديگر «ربّ» است، «ربّ العالمين»، تعليم و تربيت مصداق تخلّق به اخلاق الهي است در روايت آمده است:

«تَخَلَّقُوا بِأَخْلاقِ اللهِ».(2)

تعليم و تربيت تخلق به دو خلق خدا است.

اوّلاً شغلي که شما داريد تبريک می گويم، و ثانياً بايد بگويم که قدر خودتان را بدانيد، هرچه بيشتر اهتمام کنيد که اينها از جنبۀ علمي، اخلاقي و ديني در خط اسلام باشند، اجر شما نزد خداوند متعال بيشتر مي شود و مخصوصاً در اين زمان، با اين روزنامه ها و راديو و وسائل دیگر.

دوره اي است که وسائل انحراف در اختيار مردم است، مي بينيد چقدر مطالب انحرافي عرضه مي شود. اگر در اين زمان کسي بتواند حجاب و عفّت اين دخترها را و آن تعليماتي که اسلام خواسته است نگاه دارد، کار مهمی انجام داده است.

هرچه انسان بتواند اين برنامه ها را پياده کند، درحقيقت، مبلّغ دين، قرآن و اسلام مي شود و اين کار، همکاري با خداوند متعال و ائمه طاهرين و پيامبر(علیهم السلام) است. انسان بايد آرزو کند توفيقاتي که اين معلّمين دارند پيدا کند.

در آموزش و پرورش معلّم خوب بسيار داريم، و از اين جهت مأيوس نيستيم، حتي در دانشگاه اساتيد متعهد زياد داريم، که اينها مي توانند در تمام امور فرهنگي اثر

ص: 238

بگذارند و جامعه را از انحرافات حفظ کنند.

ص: 239

دارد که همه محبوب خداوند متعال است، ازجمله تعليم و تربيت، اعانت به ضعفا و جهات ديگر، و اين کار شما از خدمت در مدارسي که افراد مرفّه باشند ثواب و ارزش بيشتري دارد.

اگر مردم متوجه ثواب هاي اخروي معلّم، مدير و اشخاص ديگري که در آموزش و پرورش هستند، باشند همه داوطلب مي شوند که ما را به آنجا بفرستيد اگرچه ممکن است حقوق کمتري بدهند.

انسان بايد رعايت حال اين طبقۀ مستضعف را بکند آن هم در جنبۀ تعليم و تربيت، مخصوصاً اگر شرایط به صورتي باشد که اگر شما در آنجا وظایف خودتان را انجام ندهيد راهشان منحرف می شود، به هرحال کار شما در پيشگاه خدا و رسول و ائمّه(علیهم السلام) احترام خاصي دارد.

آن شخص می گويد:

«نَحْنُ مُحْتَاجُونَ إلَی الْعِلْمِ وَاحْتيَاجُنَا إلَی الأَخْلاقِ أَکْثَرُ».(1)

اگر علم با اخلاق نباشد همين اوضاعي است که در غرب می بينيد. فسادهایي از آنها نقل مي کنند که انسان متحير مي شود که انحطاط اخلاقي تا کجا رفته است؟ اينها در صنعت پيشرفته هستند اما در اخلاق مطالبي شنيده مي شود که انسان شرم دارد بگويد. منکراتي را معروف می دانند که بسا حيوانات هم از آن اباء دارند. وقتي اخلاق، دين و ايمان نباشد اين چنين مي شود اما اگر اينها با هم باشد سعادت جامعه فراهم مي شود.

اميدوارم بتوانيد دانش آموزان را با مسائل اساسي آشنا کنيد الآن عده اي در جامعۀ ما دانش آموزان را مشغول به کارهاي غير اصولي مي کنند، فرض کنيد صحيح و شرعي هم باشد ولي فرعي است و موجب افت تحصيلي آنان مي شود، اينها را بايد متوجه مسائل عقلاني و جهاتي که در ترقي جامعه مؤثر است بنمایيد.

آنچه وسيله ترقي و سعادت است، علم و اخلاق و دين و ايمان است و اينها را معلّمين بايد داشته باشند، خدا را شکر که افرادي مثل شما در رأس مدارس قرار دارند اميدوارم امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) از شما راضي و خشنود باشند.

و مادر و محيط تربيتي صحيح نبود چه مي کرديم؟

اميدوارم افرادي که تحت نظر شما هستند براي آيندۀ اسلام افراد نافعي باشند و با اسلام سازش داشته باشند و تسليم احکام خدا باشند، مؤمن باشند بدانند ما مسلمانيم، همه چيز بايد رنگ اسلامی داشته باشد ما بايد اين افتخار را حفظ کنيم و به آنها منتقل کنيم.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 243

باشيمو اين فرزندان عزيز با ولايت اهل بيت(علیهم السلام) پرورش پيدا کنند و تحت تأثير معلّميني قرار گيرند که آنها هم اهل ولايت باشند و آنها را با احترام به شعائر تشيع و ولايت اميرالمؤمنين(علیه السلام)آشنا کنند البته مطلب از خانه شروع مي شود و بعد مدرسه، اگر اين دو محيط سالم باشد و براي تربيت آماده باشد شايد بعداً محيط هاي بد اثر نگذارد و انسان بتواند در آن محيط ها خود را حفظ کند و به همين جهت گفته اند:

«الْعِلْمُ مِنَ الصِّغَرِ كَالنَّقْشِ فِي الْحَجَرِ».(1)

انسان وقتي در کودکي مطلبي را ياد گرفت، مؤثر واقع مي شود و بعداً نمی توانند به زودي از او بگيرند و به راه هاي منحرف بکشانند. مسألۀ تربيت نوجوانان و دانش آموزان خيلي مهم است و يکي از مسائل مهم هر جامعه اي است که بايد به آن اهتمام بورزند.

مديران و معلّمين و آموزگاران مسئولند و وظيفۀ بزرگي دارند، البته خدمت مهمی را هم انجام می دهند و بايد تلاش کنند اين فرزندان را براي آينده افرادي مسلمان بسازند و آينده سازان اسلام را تربيت کنند.

اميدوارم اين عزيزان که از قيافه هايشان پيدا است از خانواده هاي ديني و مذهبي هستند موفق شوند تا مدارج علمی و عملي را بپيمايند، از محيطي آمده اند که شما نقل کرديد آن محيط هم مذهبي است، مطلب همين طور است که فرموديد.

من سال گذشته به دماوند رفتم با اینکه نزديک تهران است ولي مردمش خيلي ملتزم و متعهد به آداب اسلام بودند، متأثر از اين آمد و شدهایي که آنجا مي شود نشده اند يا اگر هم شده اند خيلي کم، حتي نقل مي کردند که در دماوند يک زن بي چادر وجود ندارد، البته از خارج گاه می آمدند ولي می گفتند زن هاي خودشان همه اهل چادر هستند. محيط آنجا يک محيط مذهبي خيلي خوبي است به خاطر اینکه با علما ارتباط و رفت وآمد داشته اند برنامه ها ديني، عزاداري و مجلس هاي روضه خواني

ص: 245

اقامه مي کردند و در اين برنامه ها شرکت مي کردند، من خيلي خوشحال شدم وقتي آن اوضاع را ديدم در چنين محيطي بايد مواظب اين نوجوانان و دانش آموزان باشند تا خوب تربيت شوند.

اينها بر همان فطرت پاکي هستند که خداوند متعال آنها را بر آن فطرت قرار داده است، همان طور که در روايت در تفسير آيۀ شريفۀ:

﴿فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطْرَتَ اللّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللّهِ﴾؛(1)

آمده است که:

«فَطَرَهُمْ جَمِيعاً عَلَى التَّوْحِيدِ».(2)

همين باعث شده که فطرت همه پاک باشد، حال اگر محيط خانواده فسادي داشته باشد و منحرف باشد، اين نوزاد و کودکي که در آنجا هست کم وبيش متأثر مي شود.

وقتي محيط تربيت و مدرسه پاک باشد و تحت نظر افراد پاک قرار گيرد اينها همه افرادي سالم، پاک و مفيد براي جامعه مي شوند اين توفيق بزرگي است که چنين مدرسه اي به نام «پيام هدايت» هست اين اسم بزرگي است، در عمل هم بايد هدايت و راهنمایي باشد هرچه اينجا سرمايه گذاري کنيد کم است.

اجر آموزگارها و معلّمين را مردم متوجه نيستند، چه بسا خود آنها هم نمی دانند که ثواب و اجرشان چقدر است، اين توفيقي است که خداوند نصيب شما کرده است.

من وقتي اين کودکان را ديدم واقعاً تحت تأثير قرار گرفتم که بحمدالله حافظ قرآن شده اند در روايتي هست که معلّمی به يکي از فرزندان ائمّه(علیهم السلام) سورۀ حمد ياد داده بود، پدر دهان معلّم را از دُر پر کرد.(3)

ص: 248

اين برنامه اسباب ترقي مملکت است، اگر در آموزش و پرورش علم و اخلاق باهم باشد بايد به ترقي جامعه اميدوار باشيم اما اگر علم يا اخلاق کم باشد در جامعه انحطاط پيدا مي شود.

توفيقات شما را زياد کند و ساير مدارس هم اين خط را همگاني کنند.اسم بعضي مدارس مناسب نيست، اسم اثر دارد، کسي که به مدرسه اي مي رود که مثلاً به اسم امام جعفر صادق(علیه السلام)است اين اسم روي دانش آموزان اثر می گذارد.

موفق باشيد.

ص: 250

استاد را نگه می دارند، نه احترام پدر و مادر و نه همکلاسي و هم مدرسه اي خودشان را، می زنند، می کشند، چون بر اساس ايمان به ديانت و مبدأ و معاد و معنويات تربيت نمی شوند. وقتي اسلحه پيدا مي کنند، قدرت پيدا مي کنند، بشريت را تهديد مي کنند.

اما اگر علم و عمل با هم باشد اسباب پيشرفت و ترقي جامعه مي شود و اگر از اين طرف علم نباشد، هرچه اخلاق هم خوب باشد باعث استضعاف می شود، آنها می آيند و مردم را استضعاف مي کنند.

در آموزش و پرورش، مربيان دلسوز و متعهد و متديّن نقش اساسي را دارند و می توانند دانش آموزان را در راه رضاي خدا و حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهند.

پدر و مادرها اين فرزندان را به عنوان امانت به شما می دهند، نه تنها امانت پدر و مادر بلکه امانت جامعه است و شما بحمدالله متعهد هستيد و خودتان را موظف می دانيد که به طور شايسته آنها را تربيت کنيد.

شغل شما در پيشگاه خداوند متعال ثوابش زياد است حتي اگر يک کلمه بياموزيد و يک خلق خوب از شما ببينند چه از گفتار شما و چه از عمل شما و مخصوصاً از عملتان وقتي معلّم و دبيري اخلاقش پسنديده بود حتماً روي دانش آموزان اثر می گذارد، حتي بسياري از ما که در حوزه هستيم از اساتيد بزرگي که داشته ايم متأثر شده ايم.

اين فرصت بسيار بزرگي است که براي شما فراهم شده است.

اگر يک روز و يک ساعت براي رضاي خدا کار خود را انجام دهيد اگر بخواهند در مقابل اجر و ثوابي که داريد با تمام دنيا با شما معامله کنند مغبون می شويد.

بسيار مهم است که انسان مربّي اخلاق باشد خصوصاً در زمان ما و اين اوضاع، به قول اينها هجوم فرهنگي. چنانچه انسان بتواند آنها را به صورتي که اسلام و قرآن و حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)می خواهد تربيت کند مهم است. حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)می فرمايند:

ص: 252

«إِنَّمَا بُعِثْتُ لأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الأَخْلاق».(1)

مبعوث شدم تا اخلاق کريمه را در مردم تکميل کنم.

در اين زمان مسأله حجاب خيلي اهميت دارد، خانم ها با حجاب و عفت باشند، با اجنبي اختلاط نداشته باشند.

ما بايد تعليمات اسلام را در نظر داشته باشيم و بدانيم سعادت مردم وقتي فراهم مي شود که دستورات قرآن و هدايت هاي آسماني و دستورات خدا را عمل کنيم، نه اینکه يک ادعا باشد، هيچ راهي براي بشريت نيست مگر در مسير هدايت انبیا تا از گرفتاري ها و نگراني ها و اضطراب ها و تشويش اذهان نجات پيدا کند.

ما هرچه سعادت و خير و برکت بخواهيم در دستورات اسلام و قرآن مجيد هست.

اميدوارم خداوند شما را توفيق دهد من اين کار شما را حقيقتاً بسيار بزرگ می دانم و اميدوارم در اين کار موفق شويد و بتوانيد در اين اوضاع و احوالي که هست فرزندان جامعه را آن طور که اسلام و قرآن و ائمّه طاهرين(علیهم السلام) می خواهند تربيت کنيد.

من از شما التماس دعا دارم.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 253

وضع معلّم و استاد و دانشجو و دانش آموز در اصلاح جامعه بسيار تأثير دارد حتي در حوزه هاي علميه اگرچه همۀ بزرگان مردان صالح، برجسته و پارسا بوده اند ولي مع ذلک اخلاقياتشان، برخوردشان با اشخاص متفاوت است و لذا می بينيم روحيات و رفتار و اخلاق کساني که در حوزۀ هر کدام تربيت شده اند. دانش آموز و دانشجو بايد قدر استاد را بداند و به او احترام بگذارد.

در گذشته اگر کسي در مکتبي پيش استادي درس خوانده بود اگر شصت سال هم می گذشت و تا عمر داشت حق تعليم او را فراموش نمی کرد و به او بيشتر از پدرش تعظيم می کرد.

کتابي هم شهيد نوشته است (منیة المريد في آداب المفيد و المستفيد) که وظایف استاد و شاگرد را نوشته است، آدابي که معلّم بايد بداند، چگونه تعليم دهد و آدابي که متعلّم و دانش آموز و دانشجو بايد بداند.

خداوند به شما در اين خدمتي که انجام مي دهيد توفيق دهد خصوصاً که فرموديد دبير ديني و قرآن هستيد.

امروز قرآن مجيد در مملکت بسيار رونق پيدا کرده است.

ياد دادن قرآن بسيار ثواب دارد حتي اگر يک سوره را ياد دهد. در روايت داريم شخصي «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيْمِ» را به کسي ياد داد و به اين سبب خداوند عذاب را از پدر اين شاگرد برطرف کرد. حال خود اين معلّم چقدر ثواب می برد؟ بسم الله گفتن از شعائر اسلام است حالا دوباره گفتن بسم الله کم رنگ شده است، می بينيم بعضي افراد وقتي سخنراني مي کنند بسم الله نمی گويند.

وقتي شاگردان می خواهند چيزي بخوانند به آنها بگویيد بسم الله را فراموش نکنند. ما که به مکتب می رفتيم معلّم مواظب بود که اول بسم الله بگویيم و بعد درسمان را بخوانيم.

خداوند به شما توفيق دهد من از شما تشکر می کنم.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 255

هرچه می توانند کوشش کنند تا در همۀ رشته هاي علمی از آنها بالاتر باشند.

سؤال از حضرت آیت الله صافي: آيا مرد مسلمان می تواند با زن اجنبي دست بدهد؟

پاسخ: جايز نيست.

سؤال: در کشورهاي غير اسلامی دست ندادن را تحقير خودشان می دانند چه بايد کرد؟

جواب: اين مسأله براي اين است که آنها فرهنگ ما را نمی دانند ولي اگر بدانند که در فرهنگ ما، احترام اين است که به زن اجنبي دست، ندهيم چون دست دادن به زن اجنبي اهانت نسبت به او مي شود - در اسلام وقتي شما به زن اجنبي دست بزنيد يک تجاوز است، مثل اینکه زن اجنبي را ببوسيد در اسلام بايد حشمت و مقام زن را نگاه داشت - اگر آنها اين مطالب را بدانند چنين برداشتي نخواهند کرد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 257

«الْكَمَالُ كُلُّ الْكَمَالِ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَالصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَتَقْدِيرُ الْمَعِيشَةِ».(1)

تمام کمال اين است که انسان دانش و بينش و فهم و بصيرت در دين پيدا کند، دين را بشناسد، معارف اسلام را بشناسد، خدا و پيغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)و ائمه طاهرين(علیهم السلام) مخصوصاً امام زمان خود را بشناسد، احکام و وظایف و تکاليفي را که خداوند براي او مقرر کرده بشناسد و در اين امور با بصيرت باشد. اگر در اينجا کميت انسان لنگ شد و آن فقه و بصيرتي که بايد در دين پيدا کند نداشته باشد در جاهاي ديگر موفقيتي نصيب او نمي شود همه چيز معلول معرفت است نماز هم بايد از روي علم و بصيرت و دانستن احکام آن باشد همۀ امور وابسته به معرفت انسان به دين و دين شناسي است.

خداوند ربّ تمام کائنات است، همۀ کائنات را خداوند تربيت مي کند.

﴿رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى﴾.(1)

تربيت همين است که انسان ناقص را کامل و کامل را کامل تر کند. آثار تربيت خداوند متعال و رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)و ائمه طاهرين(علیهم السلام) در عالم خلقت هست.

اگر انسان در راه تربيت ديگران قدم بردارد، درحقيقت تخلق به اخلاق خدا پيدا کرده است، در روايت فرموده اند:

«تَخَلَّقُوا بِأَخْلاقِ اللهِ».(2)

اسماء الحسني را بخوانيد، بندۀ خدا بايد اين اخلاق خدایي را در خودش ايجاد کند و در هر حدي که می تواند به اين اخلاق خدایي تخلّق پيدا کند يکي از اخلاق الهي علم است و يکي تربيت.

آنچه بشر به آن احتياج دارد، تربيت ديني، معنوي و اخلاقي است. اگر دين نباشد، بشر هرچه بيشتر در جنبه هاي مادي پيشرفت کند و کامل تر شود، زحمت و گرفتاري براي خود و جامعه و تمام بشريت ايجاد مي کند، اگر تربيت معنوي نباشد انسان از انسانيت حقيقي برخوردار نخواهد بود و بلکه در عالم وحشيگري و حيوانيت از حيوان پست تر مي شود.

﴿وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُالْغَافِلُونَ﴾.(3)

ص: 260

می خواند، در آن باشد. دهۀ فجر بايد براي ما دهۀ شکر باشد. موقعيتي که براي ما در اثر انقلاب اسلامی و فداکاري مردم و جوان هاي عزيزي که آن گونه به استقبال شهادت رفتند به دست آمد چنين نعمت بزرگي خداوند متعال به ما عطا فرمود بايد شکر اين را به جا بياوريم نه اینکه معصيت هایي باشد، زن هاي خواننده بيايند، اين کارها ممکن است موجب شود که نعمت از دستمان برود.

﴿لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ﴾.(1)

انسان بايد قدر همۀ نعمت ها را بداند.

از شما بودند هلاک کرديم، وقتي ظلم کردند، وقتي تجاوز به احکام خدا کردند، بعد مي فرمايد: ﴿جَعَلْنَاكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ﴾، خيال نکنيد اين امتحان تمام شد و مسئله گذشت و شما پيروز شديد و هر کاري می خواهيد انجام دهيد. الآن وقت امتحان است ما شما را جانشين آنها قرار داديم، کار را دست شما داديم ﴿لِنَنْظُرَ كَيفَ تَعْمَلُونَ﴾ براي اینکه ببينيم شما چه می کنيد؟ امروز همه چيز بايد اسلامی باشد، رنگ قرآن داشته باشد. امروز وظيفۀ شما امربه معروف و نهي ازمنکر است، نبايد اين وظيفه منحصر در سپاه و بسيج باشد، هر کسی در هر جا خلاف شرعي می بيند منکري می بيند بايد انکار کند، در روايت است که:

«وَمِنْهُمْ تَارِكٌ لإِنْكَارِ الْمُنْكَرِ بِلِسَانِهِ وَقَلْبِهِ وَيَدِهِ فَذَلِكَ مَيِّتُ الأَحْيَاءِ».(1)

کسي زندگي و حيات دارد که با منکرات و معاصي مخالفت کند، دشمنان خدا را دشمن و دوستان خدا را دوست بدارد در مورد امربه معروف و نهي ازمنکر اميرالمؤمنين(علیه السلام)مي فرمايد:

«وَمَا أَعْمَالُ الْبِرِّ كُلُّهَا وَالْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللهِ عِنْدَ الأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْيِ عَنْ الْمُنْكَرِ إِلا كَنَفْثَةٍ فِي بَحْرٍ لُجِّيٍّ»؛(2)

يعني احکام دين همه به امربه معروف و نهي ازمنکر وابسته است.

شما که اين توفيق را پيدا کرديد تا در مقام تربيت خود و ديگران باشيد بايد اين راه را گسترش دهيد تا تمام مملکت را فرا گيرد تا اين نواقصي که نسبت به انقلابناشکري محسوب مي شود برطرف گردد.

مواظب باشيد شما در اين معايب شريک نباشيد، هر کجا اين مطالب بود از مجلس خارج شويد تا انکار منکر شود، وقتي بنشينيد، قبول و امضای منکر است.

ص: 263

خداوند به شما توفيق دهد تا مورد توجهات حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار گيريد خودتان را چنان فرض کنيد که خدمتگزار مخلص حضرت هستيد و بايد رضايت ايشان را فراهم کنيد، ببينيد چگونه رضايت حضرت فراهم می شود، از همه التماس دعا دارم.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 264

هرکس از روز اول تا به امروز فرهنگ اسلام را مطالعه کرده است حتي خاورشناسان، تصديق کرده اند که فرهنگ اسلام، فرهنگ کرامت و شرافت است. امروز می خواهند اين فرهنگ را از بين ببرند و فقط با فرهنگ اسلام دشمني دارند.

به هرحال از اینکه اينجا تشريف آورديد خوشحالم و اميدوارم خداوند به شما توفيق دهد که به اين مقامات برسيد و وجودتان براي اسلام نافع باشد و اسباب خوشحالي حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) را فراهم کنيد، هم دانشجويان پسر و هم دانشجويان دختر مخصوصاً دانشجويان دختر، استقامت بيشتري لازم دارند که خودشان را حفظ کنند چادر افتخار است وقتي با اين وضعيت مي رويد مثل تير است که به قلب آنها می خورد، روزي که ما کراوات را برداشتيم و رفتيم در سازمان ملل خيلي معنا داشت يعني ما نوکر شما نيستيم که مرتب از شما تقليد کنيم. آنها آن قدر زحمت کشيدند که اين کراوات و اين وضعيت را بر ما تحميل کنند حتي در پوشيدن لباس، هويت ما را عوض کنند.

شما خودتان را اين چنين فرض کنيد که وابستۀ به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) و اولاد آن حضرت هستيد، پسرها، پسر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) و دخترها، دختر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) ، آن حضرت پدر شما هستند، کسي که اولاد آنها باشد بايد اين افتخار را حفظ کند خداوند به همه شما توفيق دهد، من از همۀ شما التماس دعا دارم.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 268

داشته باشيم و مشکلي را در آنجا حل کنيم.

شما شيعه امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) هستيد و ايشان اعتلاي جامعۀ شيعه و عزّت جامعۀ اسلامی را می خواهند، هرکسي در اين راه ها بيشتر قدم بردارد و موجب رشد و شکوفایي علوم و معارف شود (چه معارف حقيقيه اي که هست و چه همين معارف متداوله اي که به يک معنا صنايع است) اسباب خرسندي آقا وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) را فراهم کرده است.

از خارج وارد مي شود، مثل اینکه در حوزه هم ممکن است اختلاف باشد.

حوزه و دانشگاه با هم هستند و با هم متحدند، هم ما آنها را تقویت می کنيم و می گویيم بايد آنها درس بخوانند، هم آنها بايد از اين علوم داشته باشند، قرآن و معارف قرآني را بدانند. هيچ دانشجویي پيدا نمي شود که بگويد من علوم حوزه را نمی خواهم. در حوزه يا نحو و صرف و زبان عربي است يا منطق و ادبيات و کلام.

ما وجه اختلافي نداريم اصلاً ما و شمایي نيست که بگویيم ما و شما، در گذشته هم اين علوم بوده است البته به مرور زمان تحقيقات و پيشرفت هاي علوم تغيير کرده است. مگر جابر بن حيان را که از شاگردان حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام)است نمی گويند پدر شيمی است؟ ابتکاراتي داشت، کتاب هایي در زندگي او نوشته اند، بعضي می گويند 500 کتاب داشته است، بعضي می گويند 1000 کتاب. جابر بن حيان با هشام بن حکم که شاگرد حضرت در علم کلام بود يا محمد بن مسلم که شاگرد حضرت در علم حديث بود اختلاف نداشته است. اصلاً دانشگاه و دانشجو و حوزه چند عنوان است که در لفظ با هم اختلاف دارند، آنجا را می گويند دانشگاه، اينجا را می گويند حوزه، و الا همه با هم هستيم و با هم خيلي دوستيم، اختلاف جوهري نيست تا بگويند می خواهيم اينها را با هم متحد کنيم. گاهي گفته مي شود که اين دانشجو و اين طلبه با هم اختلاف دارند همان گونه که ممکن است دو طلبه هم با هم اختلاف داشته باشند، اين مسألۀ ديگري است حوزه و دانشگاه با هم هستند و متحدند و اسلام اينها را عزيز می داند.

آن طرف قرار نگيرد. همه بايد مستقل باشند، و به فکر عزّت و عظمت اسلام باشند.

هميشه التزام مسلمان ها به اسلام و هويت اسلامي شان مورد تجاوز دشمن ها بوده است و می خواستند ما را نسبت به مسائل اسلامی و استقلال اسلامی خودمان بي تفاوت کنند و اين امور را در جامعه ضعيف کنند. روز اول که آمدند و اتحاد شکل درست کردند براي همين بود که می خواستند مسلمان ها را از استقلالي که داشتند خارج کنند. اول گفتند اتحاد شکل، بعد گفتند کراوات بگذارند و بعد، همين طور ادامه دادند.

هم دانشگاه و هم حوزه بايد مستقل باشند، هم استاد بايد استقلال اسلامی داشته باشد، هم شاگرد و هم مدرس حوزه.

ما بايد همانند مسلمان هاي صدر اول اسلام به دين و اخلاق و سنت هاي خود افتخار کنيم، دشمنان می خواهند اينها را عوض کنند مي بينيد در همۀ بلاد اسلامی وارد شده اند و روي اين کار خيلي سرمايه گذاري مي کنند تا مسلمان ها را بي هويت کنند اميدوارم شما از آنها باشيد که هم استقلال اسلامی و هم هويت ديني داشته باشيد و هم در تحصيلات خود در يک حدي متوقف نشويد و به يک حدي قانع نشويد، نگویيد به اينجا رسيدم ديگر تمام شد و ممکن است به يک مقامی برسيم، سعي کنيد مقامات بالاتر در علم و عمل را به دست آوريد.

خودتان را سرمايه و ذخيرۀ اسلام بدانيد، واقعاً هم همين طور است ما همه اميدواريم شما در آينده دين را نگه داريد، همه از شما انتظار دارند امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) هم از شما انتظار دارد خوب درس بخوانيد و موقعيت هاي خوب داشته باشيد تا در آينده مقاماتي را که کسب می کنيد اسباب افتخار، عزّت و سربلندي مسلمان ها در همۀ دنيا باشيد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 272

مي فرمايد:

﴿لَقَدْ مَنَّ اللهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيهِمْ آياتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ﴾.(1)

اين همان هدفي است که بايد معلّم و دبير داشته باشد. حيات انساني همين است که بايد در آموزش و پرورش فراهم شود البته جاهاي ديگر هم هست مثل پدر، مادر و محيط.

در اين زمان که همه جا با هم ارتباط پيدا کرده است، انسان از همۀ اينها متأثر مي شود و بايد کل جامعه هماهنگ با تربيت باشد، ولي مطلبي که مردم روي آن خيلي نظر دارند آموزش و پرورش، مدارس و دبيرستان ها است، در اين مراکز بايد علم و عمل براي جامعه تأمين شود. در اسلام خيلي به اين مسأله اهميت داده شده است.

البته منظورم درجات علمی است و الا مقامات ظاهري مهم نيست، عمده مقامات علمی است که در علم پيشرفت کنند.

براي ترويج اخلاق حسنه در جامعه.

شما شايد به مسائل تعليم و تربيت و کتاب هایي که در اين زمينه نوشته شده بيشتر از بنده آشنا باشيد، علماي بزرگ ما کتاب نوشته اند مثل کتاب (منیة المريد في آداب المفيد و المستفيد) تأليف شهيد و کتاب (آداب المتعلمين) تأليف خواجه طوسي و کتاب هاي ديگر، البته در تعليم و تربيت کتاب هایي هم نوشته اند که خيلي فاسد و منحرف کننده است و فرهنگ غربي ها را ترويج مي کند.

در اين راهي که داريد طوري حرکت کنيد که موجبات رضايت خاطر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) را فراهم کنيد. تصور کنيد که دانش آموزان اولاد امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) هستند و حضرت آنها را به شما سپرده اند، اميدوارم امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) از همۀ ما راضي و خشنود باشند.

از اینکه اظهار لطف کرديد و مرا به زيارت خود نائل کرديد تشکر می کنم، زيارت معلّم خيلي ثواب دارد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 278

کارتعليم و تربيت کار بزرگي است، کار انبیا(علیهم السلام) است.

﴿لَقَدْ مَنَّ اللهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ﴾؛(1)

«لأَنْ يَهْدِيَ اللهُ بِكَ رَجُلاً وَاحِداً خَيْرٌ لَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَمَا فِيهَا».(1)

هدايت يک نفر از دنيا و آنچه در دنيا است بهتر است. شغل شما شغل بسيار مهمی است، وظایف بسيار بسيار بزرگ و سنگيني است و نزد خداوند هم اجر و ثوابش زياد است مخصوصاً مسألۀ حجاب و چادر را بايد خيلي اهميت داد. اين هويت اسلامی را بايد نگاه داريم و به اين مسائل افتخار کنيم که ما هستيم که الحمدلله نگه داشتيم و سر موضع خودمان ايستاده ايم.

اميدوارم خداوند متعال به شما توفيق دهد و خدماتي را که انجام مي دهيد مورد توجه آقا حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهد.

ص: 281

اين جهات موفق باشيد.امروز جمعه هست و تعلّق به حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) دارد و شايد شما هم عازم تشرف به مسجد جمکران باشيد، آن حضرت را فراموش نکنيد و اهتمام داشته باشيد رضايت خاطر ايشان را در تحصيلاتي که داريد فراهم کنيد.

براي اینکه در خدمت آن حضرت باشيد لازم نيست در حوزه باشيد و لباس روحانيت داشته باشيد، اهتمام کنيد که ايشان از شما راضي و خشنود باشند و کارهايتان اسباب مسرّت ايشان باشد.

نگراني ايشان است برطرف کند مانند اختلاط زن و مرد که اسلام راضي نيست. اين چه تعصبي است که ما داشته باشيم که حتي يک وقتي می خواهيم يک سخنگو داشته باشيم بگویيم اين سخنگو زن باشد يا مثلاً می خواهند دانشکده پليس براي زن ها درست کنند. اين دانشکده را براي چه می خواهيم؟ اينها در درازمدت تبعات بدي خواهد داشت و شخصيت اسلامی ما را عوض مي کند. اگر لازم است عده اي زن براي مواردي که در ارتباط با زن ها می باشد داشته باشند، اما اینکه با آن کيفيت و رسميت، درجه داشته باشند، وضعيت به صورت ديگري می شود. اين قبيل مسائل زياد است و اينها اسباب نگراني حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) است.

اميدوارم اسلام به واسطۀ شما سرافراز و سربلند باشد و پرچم اسلام بيش از اينها دردنيا در اهتزاز باشد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 285

واقع نمی شدند، در زمان محمدرضا هم اينها خيلي ايستادگي و مقاومت کردند چه خانم هاي معلّمه و چه آقايان معلّم.

دانش آموز اثر می گذارد خصوصاً که اينها ذهن پاک و ساده دارند و زود هدايت مي شوند لذا شما با سيره و اخلاق خود و تعليم و تربيت به جامعۀ اسلامی خدمت می کنيد. من به شما تبريک عرض می کنم، به شما التماس دعا دارم و بايد بگويم: يَا لَيْتَنِي کُنْتُ مَعَکُمْ.

اميدوارم خداوند امثال شما را زياد کند.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 288

خوب تربيت کند اسلام به افراد تربيت شده، مسلمان، متعهد و باايمان در اين زمان بسيار احتياج دارد و براي انسان نعمتي بالاتر از ايمان و تربيت نيست. اگر تربيت انسان خوب نباشد به جایي نمی رسد.

ص: 292

خط را ادامه دهند.

همين که در قم حضور پيدا می کنيد و مسائل عقيدتي را در اينجا فرا می گيريد براي اینکه هويت ديني شما محفوظ بماند و تحت تأثير تلقينات ديگران قرار نگيريد خيلي مهم است.

اميدوارم شما موفق به انجام وظيفه شويد، هم تعليمات ديني را فرا بگيريد، هم تعليمات نظامی را که آنها هم خيلي لازم است.

اگر انسان براي خدا و قوت و عزّت اسلام اين برنامه ها را انجام دهد همه عبادت است هرچه بيشتر برازندگي داشته باشيد و قواي مسلحه ما امتيازاتي داشته باشند که ديگران روي آن حساب کنند اهميت دارد و از عبادات بزرگ است.

البته بعضي مطالب هست که بايد در جنبه هاي اسلامی رعايت کنند مثلاً زن ها را می آورند در راديو و تلويزيون با اسلحه نشان می دهند، اينها لازم نيست، در اسلام به اين شکل نبوده است.

در زمان حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)که به نفرات خيلي بيشتر از حالا احتياج بود چون در آن وقت در جنگ ها روي اشخاص حساب می شد - الآن جنگ ها با سلاح هایي است که اگر ده ميليون نفر هم در مقابل آن سلاح ها باشد نمی توانند کاري کنند، اما آن وقت اگر يک نفر هم به سپاه مسلمان ها اضافه می شد مؤثر بود - ولي با وجود اين نمی گفتند زن ها بيايند اگر لازم بود اول حضرت زهرا(علیها السلام) را می بردند، اسلام دفاع را به دوش مردها گذاشته است و زن ها را در امور برتري قرار داده است که کرامتشان مورد تجاوز قرار نگيرد.

بسيار خوشحالم از اینکه شما موفق هستيد و در قم احکام الهي را فرا می گيريد خط خودتان را خط اسلام، دين و مذهب و خط خدمت به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهيد، و قدر خودتان را بدانيد.

اميدوارم الطاف امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) شامل حال همۀ شما باشد، من هم از شما واقعاً التماس دعا دارم.

ص: 294

اینکه وابسته به خارج نيستند از افتخارات بزرگ است و ما بايد همه افتخار کنيم که بحمدالله نيروهاي مسلح ما استقلال دارند و به هيچ کجا وابستگي ندارند، شايد بشود گفت در عالم اسلام، تنها نيروي مسلحي که استقلال دارد، نيروهاي مسلح جمهوري اسلامی است.

اميدوارم خداوند به شما توفيق دهد تا بيش از اين آمادگي دفاع از اسلام داشته باشيد، بيش از اين اسباب رعب و ترس دشمنان اسلام باشيد. قدر خودتان را بدانيد، اگر سرباز اسلام باشيد هميشه در عبادت و اطاعت خداوند متعال هستيد. اين لباسي که پوشيده ايد هر کجا که باشيد در عبادتيد، چون اسباب عزّت اسلام هستيد. اميدوارم ارتش و سپاه ما بيش تر از اينها قوت پيدا کند تا در دنيا از همۀ ارتش ها قوي تر، مسلح تر و آماده تر براي دفاع باشد خداوند به همۀ شما توفيق دهد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 296

آنان را مغلوب کند.اينها معتقدند چه غالب شوند يا مغلوب، پيروزند، (همان گونه که در قرآن مجيد آمده است)، اگر به صورت ظاهر غالب شوند که غالبند و اگر در راه خدا شهيد شوند، به فوز رفيع شهادت رسيده اند.

کسي که اين عقيده را ندارد با کشته شدن همه چيز از دست او می رود.

فداکاري هایي که هميشه در مسلمانان بوده و فوق العادگي آنها بر اساس همين عقيده بوده است و به همين جهت مسلمانان هميشه پيشروي کرده اند و توانسته اند در مقابل قشون دشمن مقاومت کنند.

مسلمانان قدري مقاومت مي کنند به خاطر اين است که می گويند آنچه شما داريد ما همداريم، اگر نداشتند نمی توانستند بگويند ما هستيم و حرفي بزنند. بايد مسلمان ها در اين جهات خود را نيرومند کنند ولي آن سلاح ديني و اخلاقي از اينها مهم تر است و وقتي اينها با هم توأم شود موفقيت هاي بزرگ براي انسان فراهم مي شود.

در گذشته نيروهاي نظامی ما با مسائل اسلامی آشنا نبودند حتي اگر از بعضي از آنها سؤال می کردي نماز صبح چند رکعت است شايد نمی دانستند، لذا هيچ وقت نمی توانستند در مقابل دشمنان مقاومت کنند.

اميدوارم همۀ مسئولين و همۀ کساني که در اين مملکت مصدر کاري هستند در اين فکر باشند که اسلام را عزيز کنند و براي عزّت اسلام عمل کنند و احکام اسلام را نگاه دارند.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 300

وظيفه مهم است و مردم هم بايد از آنها تقدير کنند و به آنها کمک کنند تا بتوانند وظايفي را که در حفظ امنيت مردم و جامعه دارند انجام دهند مخصوصاً وقتي اين وظيفه با ايمان و اعتقاد به خدا و پيغمبر و قرآن مجيد انجام شود، آثار و برکاتش بسيار زياد است.

ما از اينکه نيروي انتظامی متديّن و متعهد و ملتزم می باشد خوشحاليم. مردم در خانه هاي خود راحت زندگي مي کنند ولي اينها آسايش خود را صرف حفظ امنيت مردم مي کنند، و ما بايد تقدير کنيم.

اميدوارم شما موفق باشيد تا وظایف خود را به احسن وجه انجام دهيد و آنچنان با خلوص نيت باشد که بتوانيد همه را پاي امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) حساب کنيد.

تمام مردمی که شما براي حفظ امنيت آنها تلاش می کنيد و زحمت می کشيد شيعيان امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) هستند و هرچه امنيت آنها بيشتر باشد، نواميسشان محفوظ تر باشد جهات اخلاقي و اجتماعي آنها محفوظ تر باشد و مفاسدي که نيروي انتظامی موظّف است از آن جلوگيري کند کمتر باشد حضرت خوشحال می شوند.

شما خود را لشکر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) بدانيد، مردم هم بايد با شما همکاري کنند تا يک جامعۀ خوب و مدينۀ فاضلۀ اسلامی فراهم کنيم.

البته نمي شود گفت نيروي انتظامی موظّف است همۀ اين کارها را به تنهایي انجام دهد، بدون همکاري ديگران اين مقاصد بزرگ انجام نمي شود، ولي در همين حدي که انجام وظيفه می کنيد و شنيده شده است در حد توانایي وظایفي را انجام داده ايد جاي تشکر دارد.

اميدوارم بتوانيد براي پاک شدن جامعه از مفاسد و معايبي که امنيت اخلاقي مردم را از بين می برد بيشتر تلاش کنيد، امنيت تنها امنيت مالي نيست، امنيت اخلاقي از همه بالاتر است و اگر کساني که به اخلاق مردم دستبرد می زنند ممنوع العمل نشوند مفاسد بسياري به وجود می آيد.

اميدوارم موفق باشيد و به صورتي عمل کنيد که اسباب رضايت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) و عزّت اين مملکت و انقلاب باشد و امنيت مردم بيشتر حفظ شود.

هرچه بخواهيم بايد اول امنيت باشد و اين وظيفۀ نيروي انتظامی است و وظيفه

ص: 302

بسيار مهمی است. از اظهار لطف شما تشکر می کنم.

ص: 303

مقاصدي که آنها براي آن جنگ مي کردند به صورتي بود که اگر کشته می شدند همۀ آن مقاصد از دستشان می رفت ولي مسلمانان چون در راه خداوند متعال جنگ مي کردند، اگر شهيد هم می شدند خودشان را شکست خورده نمی ديدند. قرآن مي فرمايد:

﴿إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللّهِ مَا لَا يَرْجُونَ﴾.(1)

است، کسي که خود را لشکر اسلام بداند و لشکر اسلام باشد، هميشه در عبادت است، عبادتي بالاتر از اين نيست که انسان هميشه اين لباس را براي حفظ امنيت و مرزهاي اسلامی پوشيده باشد. اين از وظایفي است که بر همه واجب کفایي است. حال که عده اي به اين وظيفه قيام کرده اند، ديگران بايد از آنها تشکر و تقدير کنند. ان شاءالله از انصار اسلام و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد و توجهات حضرت شامل حال شما و ما و مسلمانان و شيعيان اهل بيت(علیهم السلام) باشد.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 306

و جوان ها مسلمان باشند، ما به ايمان و اعتقاد شما اميدواريم.

بايد قشون خود را مسلح کنيم هم به سلاح هاي مادي و هم معنوي بايد بهترين و مجهزترين سلاح ها را داشته باشيم. قرآن مي فرمايد:

﴿وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللّهِ وَعَدُوَّكُمْ﴾.(1)

بايد به هر صورتي که می توانيم دشمنان خدا را به ترس بياندازيم تا به فکر هجوم به ما نباشند.

شما مسئوليت خاص و افتخار بزرگي داريد، دشمنان هرچه بيشتر از شما ترس داشته باشند، خدا به شما نزديک تر و شما هم به خدا نزديک تر خواهيد بود.

اگر جنبه هاي اخلاقي نباشد، سلاح مادي هم فايده اي ندارد و در هيچ کجا مقاومت و استقامتي نمي شود، نه کسي براي دين کاري مي کند و نه کسي غم خوار اسلام مي شود.

وقتي ما مسلح به سلاح هاي ظاهري و باطني باشيم، مملکت و جامعۀ ما از امثال شما بهره می برد.

گمان نکنيد فقط براي ايران هستيد، اگر شما در مواضعي که داريد محکم بمانيد، براي همۀ مسلمانان دنيا اهميت دارد و موجب عزّت مسلمان ها در همۀ عالم می شويد.

بنابراين قدر خود را بدانيد و توجه داشته باشيد اینکه شخصي پاسدار اسلام و نگاهبان دين باشد بسيار اهميت دارد. از شما انتظار می رود که در خط دين و سربازي امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد و در اين خط ثابت بمانيد.

ص: 308

﴿إِنَّ اللهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَيهِ حَقّاً فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُمْ بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾.(1)

درحقيقت خداوند شما را خريده و در ملک خدا هستيد و بهشت هم براي شما است.

دوستانتان را متوجه کنيد که بايد دين را حفظ کرد و احکام خدا را پياده کرد. نبايد زن و مرد با هم اختلاط داشته باشند، بايد دستورات قرآن پياده شود. شهدایي که ما داشتيم، غير از اينکه براي اسلام فداکاري کردند مطلب ديگري نبود. اسلام بود که مملکت را نجات داد و حفظ کرد.

خداوند شما را توفيق و تأييد کند. من واقعاً از شما در مواقعي که متوجه خدا هستيد التماس دعا دارم، بدانيد که لشکر خدا و جند الله هستيد، حزب خدا هستيد.

﴿أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾.(2)

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 309

پيدا نکند. اگر شما با ايمان و خلوص و استقامتي که داريد در آن موضعي که بايد داشته باشيد، ثابت بمانيد نقشه هاي دشمنان نقش برآب مي شود و از بين می رود، از اين جهت روي شما بسيار حساب می شود، دشمنان هم روي سپاه خيلي حساب مي کنند.

خودتان را با دستورات اسلام و اخلاق اسلامی بسازيد و همين ارتباط و توسل به وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) را خيلي غنيمت بدانيد، اسباب عزّت اسلام و خوشحالي امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد.

هرچه شما بيشتر اقتدار پيدا کنيد و در فنون نظامی کامل تر باشيد براي مقاصد اسلام و مأيوس شدن دشمن ها از جامعۀ ما مؤثرتر است.

ملاحظه کنيد الآن وضعيت جامعه آن طور که بايد باشد نيست، متأسفانه حجاب زن ها نسبت به اوائل کم رنگ شده است.

اين جوان هایي که در راه اسلام خون خود را نثار کردند و راستي در تاريخ کم نظير بود، و شايد اگر امروز بخواهيد آن گونه مردم را بسيج کنيد فراهم نشود، در اثر توجّه خدا و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) و تصرّف ايشان در قلوب بود که آن عشق و علاقه در پير و جوان، پيدا شد، و همه براي دفاع از اسلام اظهار آمادگي کردند، و هيچ انگيزۀ ديگري در ميان نبود.

اين شهدایي که در راه اسلام داده شد براي اين بود که احکام اسلام برگردد، حجاب برگردد، اين حکم خدا حکم بسيار بزرگي است اگر حجاب نباشد هويت اسلامی جامعه عوض مي شود.

يک وقتي خدمت مرحوم امام عرض کردم: اگر اين همه شهيد داده شده بود فقط براي اینکه همين حکم حجاب برگردد و ثابت بماند ارزش داشت.

اميدوارم اين ثبات قدم و اين روحيۀ خوبي که داريد محکم تر شود و در راه امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) فداکار باقي بمانيد و رضاي حضرت نصيب همه شود و ما هم در پيشگاه امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) روسياه نشويم.

ص: 311

ظلم کنيم، اين نظام و برنامه اسلام است.

ما هرچه در اين جهات قوت پيدا کنيم به نفع تمام بشريت است.

اگر مسلمان ها و قشون اسلام و نظام اسلامی قوت داشته باشند همه مردم دنيا از آن استفاده مي کنند و به نفع تمام بشر است، به خلاف کساني که دين و ايمان ندارند می خواهند با استکبار در دنيا زندگي کنند و مردم را به استضعاف بکشند اينها هرچه قوت پيدا کنند به ضرر بشر است و گرفتاري ها بيشتر مي شود. مي بينيد هرکجا بخواهند و به هر صورتي که بخواهند ظلم و ستم مي کنند.

موقعيتي که نيروهاي مسلح ما دارند موقعيت اسلامي، ديني است و بايد براي آن ارزش قائل شويم، زيرا جنبه هاي اسلامی و ايماني را دارند و هم در اين مقام هستند تا در فنون نظامی و جهات دنيايي امروز به حد کمال برسند.

اميدوارم همۀ شما لشکر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشيد. شما خودتان را لشکر حضرت بدانيد و براي تحقق مقاصد حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) عمل کنيد و ان شاءالله اگر ظهور ايشان فرا رسد، شما در رديف ياوران حضرت باشيد و در راه حضرت در آن مقامات عرض وجود و عرض قوّت و قدرت کنيد.

ص: 313

امتحان کنم ببينم تير به آنها اثر مي کند؟ تير زد و آن مسلمان افتاد و به شهادت رسيد، فهميد اينها هم انسانند.

قرآن مي فرمايد اگر شما کشته مي دهيد آنها هم کشته داده اند ولي فرق شما با آنها اين است که شما براي ثواب و اجر خداوند متعال تلاش می کنيد، اگر کشته هم شويد ضرر نمی کنيد اما آنها اگر کشته شوند ضرر حتمی براي آنها است:

﴿إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللّهِ مَا لَا يَرْجُونَ﴾.(1)

بايد سپاه و ارتش و نيروي انتظامی ما در قوت و قدرت از ديگران و کفار بالاتر باشند و دولت و مسئولين در اين راه تلاش کنند و تا به اين مرحله نرسيم نمی توانيم به استقلال لازم برسيم و اين کار فعلاً به عهدۀ شما است.

کاري کنيد که دشمنان به کلّي از فکر شيطاني خود مأيوس و نااميد شوند.

اميدوارم هم در قدرت مادي و هم در قدرت معنوي موفق شويد و به نحو احسن از اسلام و حدود و مرزهاي اسلام حفاظت کنيد. اينها عبادت است. مرزداري عبادت است. در گذشته افراد بسياري بودند که می گفتند ما بايد اين عبادت را انجام دهيم مثلاً دو سال می رفتند به مرز و مرزدار می شدند، پولي هم دريافت نمي کردند، براي عبادت و ثواب می رفتند مثل اعتکاف، فرهنگ اسلام اين است و بايد فرهنگ همه اين گونه باشد.

اميدوارم خداوند به همۀ شما توفيق دهد، من تشکر می کنم و براي شما دعا می کنم و از شما التماس دعا دارم.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 316

زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) است.

اميدوارم در مقاصدي که داريد و تحصيلاتي که در قم در مسائل عقيدتي داريد موفق باشيد.

البته مسائل معنوي خيلي مؤثر است روح همه چيز، دين و ايمان به خداوند متعال است، اگر دين نباشد انسان هرچه باشد به جایي نرسيده و به مقامی نائل نشده است.

امروز اسلام و مملکت ما خيلي به قواي نظامی احتياج دارد و هرچه اين قوا از جهات مختلف قوي تر باشند و بيشتر بتوانند در مقابل دشمنان اسلام عرض وجود کنند و آنها را مأيوس و نااميد کنند افتخار است. شما بايد زحمت بکشيد که اين افتخار را بيشتر کنيد.

در صدر اسلام با اینکه مسلمانان جمعيتشان کم بود و جمعيت دشمنان بيشتر بود ولي چون ايمان داشتند و به خدا و ثواب آخرت عقيده داشتند استقامت مي کردند و پيشروي مي کردند و دشمنان فرار مي کردند چون دشمنان چيزي نداشتند، اما مسلمانان معتقد بودند که اگر دشمن را شکست دهند فاتحند و اگر به صورت ظاهر شکست بخورند درواقع شکست نيست و به فوز شهادت نائل شده اند که بالاترين مقام است، لذا کسي که در اسلام جهاد مي کند ضرر نمی کند و در همه حال براي او نفع است چه شهيد شود يا دشمنان را به قتل برساند.

اميدوارم خداوند به شما و همۀ مسئولين توفيق دهد تا نيروهاي مسلح ما مقتدر شوند، هرچه در اين راه ما تلاش کنيم باز هم کم کرده ايم و بايد به حساب دين و قرآن بگذاريم.

اميدوارم خداوند به همۀ شما توفيق دهد. من از همۀ شما التماس دعا دارم.

والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

ص: 318

ص: 320

عَلَى اللهِ أَعْلَى مَرَاتِبِ الْجَنَّةِ».(1)

بهترين امت من جواني است که جوانيش را در اطاعت خدا صرف کند، خودش را در جواني بسازد، عبادت خدا را انجام دهد، اگر محصل است درس بخواند ياد خدا را فراموش نکند و عاشق آخرت باشد و از لذات دنيا جدایي اختيار کند. بالاترين مراتب بهشت پاداشي است که اين جوان از خداوند متعال خواهد گرفت.

محاسبه گردآوري شده اند و من نيز بين آنان هستم، گویي اهل بهشت را می بينم که در آن از نعمت هاي الهي برخوردارند، يکديگر را به خوبي می شناسند و بر تخت ها تکيه زده اند، گویي اهل آتش را می بينم که در آن معذّبند و پيوسته فرياد می زنند و استغاثه مي کنند و گویي هم اکنون صداي وحشت زاي زبانه هاي آتش در گوشم صدا مي کند».

وقتي مطالبش را گفت حضرت فرمود:

«هَذَا عَبْدٌ نَوَّرَ اللهُ قَلْبَهُ لِلإِيمَانِ؛ ثُمَّ قَالَ: الْزَمْ مَا أَنْتَ عَلَيْهِ»؛

«اين بنده اي است که خدا دلش را به نور ايمان منور گردانيده است». سپس حضرت فرمود:

«مواظب باش اين حالات را حفظ کني».

«فَقَالَ الشَّابُّ ادْعُ اللهَ لِي أَنْ أُرْزَقَ الشَّهَادَةَ مَعَكَ»؛

در پايان از حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)درخواست کرد که از خدا بخواهيد شهادت در راه خودش را در رکاب شما روزي من کند. پيغمبر دعا کردند و در يکي از غزوات دهمين نفري بود که به شهادت رسيد.(1)

ص: 323

خوبي است و در شأن بزرگان دين است، يعني کساني که شأنشان بسيار بالا است تبليغ دين مي کنند و مردم را تربيت مي کنند، تربيتي که اسلام و مذهب و ولايت اهل بيت(علیهم السلام) می خواهد.

اميدوارم بتوانيد جوان ها را از اين گرفتاري هایي که براي آنان پيدا شده حفظ کنيد، شما که در تهران هستيد شايد بهتر از من بدانيد، گرفتاري هایي که راجع به موسيقي هست راجع به شطرنج و مسائل ديگر هست، اين مسئله مهم است که وارد ملاهي و مناهي نشوند، به قول سعدي:

قيمت خود به مناهيّ و ملاهي مشکن***گرت ايمان درست است به روز موعود

کار شما بسيار مهم است، هم جنبۀ سلبي آن و هم جنبۀ اثباتي آن.

جنبۀ اثباتي اين است که اينها را در طريق اهل بيت(علیهم السلام) قرار مي دهيد، تبليغ و هدايت می کنيد، احکام و معارف اسلام را براي اينها بيان می کنيد، پيغمبر و ائمۀ طاهرين(علیهم السلام) را به آنها معرفي می کنيد.

جنبۀ سلبي آن هم اين است که آنها را از راه هاي بد و گمراه کننده که الآن مقابل بعضی ها گذاشته اند باز می داريد، هر دو مهم است.

خداوند متعال به شما توفيق دهد و آبروي شما را حفظ کند و همه را از ياران حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهد و به همه حسن عاقبت دهد و اعمال ما را اسباب مسرّت خاطر شريف آن حضرت قرار دهد.

ص: 325

ص: 326

ص: 328

در زن، نشانه گرفته اند و می خواهند هويت اسلامی ما را ضعيف کنند يا اگر بتوانند اصلاً ما را بي هويت کنند. تعهد مردم را نسبت به دستورات و تعليمات اسلام، حجاب، عفت، عصمت، اصول و مباني بزرگ الهي و ساير برنامه هایي که در اسلام هست کم کنند، مخصوصاً نسبت به خانم ها و خواهران.

مطالب و القائات فريبنده اي می گويند که بسا به ظاهر جالب است ولي در باطن مقاصد بسيار سوئي دارند و می خواهند ما را به جهنّمی ببرند که اگر ما در آن افتاديم و گرفتار شديم نجات از آن خيلي مشکل است.

دربارۀ اين سياست دشمنان، حرف بسيار است، البته اين مطالب تقريباً از صد سال پيش بوده است، مخصوصاً نسبت به خانم ها و اینکه هويت آنان را عوض کنند و هويت هاي غربي و بي اعتنا به مباني اسلام جايگزين آن کنند.

آنها از تعهد زن هاي ما به اسلام بسيار ناراحتند، و تلاش مي کنند با وسائل مختلف اين هويت را از جامعۀ ما بگيرند، و در اين زمينه کتاب هایي نوشته اند. از زماني که قاسم امين کتاب «تحرير المرأة» را نوشته است تا اين زمان که حرکاتي در دنياي اسلام واقع شد، در ايران (در زمان رضاخان) و در ترکيه.

البته بحمدالله زن هاي مسلمان محکم باقي ماندند. الآن مي بينيد در ترکيه چه اوضاعي است. در هر کجاي دنيا زن هاي مسلماني که هويت خود را حفظ کرده اند اسباب افتخار مسلمانان هستند.

به هرحال اين تشکّل ها بسيار اهميت دارد و ارزنده است و اميدوارم ثمرات آن براي اینکه اين هويت در مسلمان ها و مخصوصاً در خواهران زياد شود بيشتر از اينها باشد مخصوصاً در ميان قشر دانشجو و تحصيل کرده.

ديگر تحت اسم هنر خيلي از جوانان را منحرف و وارد در لهو و لعب مي کنند، همان چيزهایي که در اسپانيا ترويج کردند وقتي خواستند مسلمان ها را از بين ببرند و عقاید اسلامی آنها را تضعيف و غيرت هاي ديني آنها را سست کنند، البته آنها هنر نيست.

اما بايد هنرهایي که در اسلام مجاز است شناخته شود و هنرهاي حقيقي را ترويج کنند. هنرهایي که براي جامعه مفيد و لازم است و بايد همه داشته باشند، در اين موضوع کتاب هایي نوشته شده است.

مطلب ديگر اينکه: اخلاق اسلامی را در بين دانشجويان ترويج کنيد و همچنين ارتباط با حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) را، در زمان غيبت همه بايد مواظب ايمان خود باشيم و در امر دين استقامت داشته باشيم، دين خودمان را حفظ کنيم و بدانيم حفظ دين در آخرالزمان و دورۀ غيبت مشکل مي شود. در روايت از امام صادق(علیه السلام)آمده است:

«إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الأَمْرِ غَيْبَةً الْمُتَمَسِّكُ فِيهَا بِدِينِهِ كَالْخَارِطِ لِلْقَتَادِ»؛(1)

يعني حفظ دين مثل اين است که انسان دست خود را به شاخۀ پر از خار بکشد، يا در رواياتي آمده است مثل کسي که می خواهد آتش را در کف دست نگاه دارد.

البته وظایف ما در عصر غيبت زياد است و بايد به اين وظایف توجه داشته باشيم و مواظب باشيم که امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) از ما راضي و خشنود و مسرور باشند. شيعيان آن حضرت، پسرانشان پسر آن حضرت و دخترها دختر حضرت به شمار می آيند.

اگر اسلام همه جا پياده شود، همۀ جهات مرتب مي شود. هرکجا نقصان و کمبودي هست (که خيلي از جاها هست) بدانيد در آنجا اسلام پياده نشده است. هرجا کمالي باشد بدانيد اسلام پياده شده است.

اسلامی که اين قدر به زن ها اهميت داده است. در قبل از اسلام در جوامع مختلف،

ص: 331

زن ها موقعيتي که شايسته باشد نداشتند. بعضي جاها اصلاً بحث در اين بود که آيا زن نوع ديگري است غير از انسان و حيوان؟ و واسطه اي است بين انسان و حيوان؟ يا انسان است؟ آن وقت پيغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)که آمد زن را در موقعيت شايسته قرار داد، در جنبۀ انسانيت با مردها برابر قرارداد.

و عشاء اگر نامحرمی صداي زن را می شنود بايد آهسته بخواند، يا برنامه های ديگر، اما اينها مسائل فرعي است.

بعد از مسلمان شدن براي تدريس با چادر به دانشگاه رفته است (حال يا چادري که دراينجا متداول است يا عباي عربي) به او گفته بودند اين ديگر چيست؟ گفته بود: من مسلمان شده ام و اين لباس مسلماني است، زن مسلمان بايد مفاتن بدنش ظاهر نباشد لذا من به اين صورت آمده ام و می خواهم به اين صورت درس بگويم.

اين استقلال اسلامی را بايد همه حفظ کنيم چه زن و چه مرد.

اينکه مسلمان و ملتزم به احکام اسلام و با چادر هستيد بالاترين افتخار است.

ما اولاد اسلام و فرزندان قرآن و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) هستيم.

اميدوارم شما موفق و مؤيد باشيد و اين تشکّل ها اگر تحت يک برنامۀ صحيح و کامل انجام شود براي مصونيت جامعۀ زن هاي مسلمان خيلي مهم است و در مقابل تبليغات ديگران مفيد خواهد بود و آنها را خنثي مي کند و از بين مي برد.

خداوند همۀ شما را از کنيزان مخلص حضرت زهرا(علیها السلام) قرار دهد، از زناني باشيد که در روايات از آنها تقدير و تحسين شده است و قرآن مجيد هم از آنها تمجيد مي کند.

ص: 334

زن و چه مرد بايد امت نمونه باشد.

﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيكُمْ شَهِيداً﴾.(1)

(البته تفسير اين آيه در جاي خود) اما اجمالاً از اين آيه استفاده مي شود که شيعه بايد امت نمونه و امت وسط و اسباب افتخار باشد، مخصوصاً در مثل پاکستان و هندوستان. در هندوستان در برابر کفار که اهتمام دارند سيرۀ خودشان را حفظ کنند و از آن تخطي نکنند يا در پاکستان بايد شيعيان نشان دهند که ملتزم به دستورات ديني و سنت هاي اسلامی هستند.

وضعيت به صورتي نباشد که کفار سنت هاي کفرآميز خود را نگه دارند اما مسلمانان نسبت به سنت هاي اسلامی و توحيدي و افتخارآميز ضعف داشته باشند و در مقابل کفار خودباختگي نشان دهند.

اميدوارم برنامه هایي که آنجا پياده می کنيد همه به نفع اسلام و شيعه و اسباب افتخار مسلمان ها و شيعيان اميرالمؤمنين(علیه السلام)باشد.

در آنجا دستورات و تعليمات و علوم آل محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)را فرا بگيريد، به صورتي نباشد که مرد و زن مسلمان عقب مانده باشند.

ما بايد همه جا در مکارم اخلاق و افتخارات از ديگران جلوتر باشيم البته امروز در دنيا به مطالبي افتخار مي کنند که آنها براي بشريت ننگ است، آنها را نمی گويم، بايد چيزهایي که حقيقتاً افتخار و فضيلت انسانيت است داشته باشيم و مردها و زن هايمان به آن اخلاق و صفات آراسته شوند مخصوصاً در فرا گرفتن و ياد دادن علوم، احکام و مسائل دين. اگر انسان اينها را به يک نفر تعليم دهد بسيار ارزشمند است. در روايت آمده است.

ص: 336

«كَلِمَةُ الْحِكْمَةِ يَسْمَعُهَا الْمُؤْمِنُ خَيْرٌ مِنْ عِبَادَةِ سَنَةٍ».(1)

حدیث کوتاهی را انسان بشنود، ثوابش از اینکه خدا را یک سال عبادت کند بالاتر است.

در مدرسۀ شما که به نام حضرت زهرا(علیها السلام) است بايد اخلاق آن حضرت را فرا بگيريد.

خطبۀ حضرت را که در مسجد مدينه قرائت فرمودند بخوانيد و حفظ کنيد و در معاني آن تأمل کنيد. اين خطبه پيام هاي مهمّی دارد که بسيار بالا و بلند است. اين پيام ها را بگيريم و به ديگران هم برسانيم.

وقتي حضرت زهرا(علیها السلام) می خواستند اين خطبه را در مسجد مدينه قرائت کنند، پرده کشيدند و از پشت پرده اين بيانات را ايراد فرمودند، به مناسبت اینکه ضرورت پيدا کرده بود که اين حقايق گفته شود و اگر گفته نمي شد تا امروز مکتوم مي ماند و امت اسلام در انحراف قرار می گرفت. اين خطبه در کتاب بلاغات النساء(2) و کتاب هاي ديگر نقل شده است.(3) حضرت بالبديهه بدون اینکه فکر و مطالعه کرده باشند همۀ معارف دين، الهيات، توحيد، نبوت، امامت و فلسفۀ احکام و همه اسرار تاريخي که در آن هست بيان فرمودند. شما غنيمت بشماريد و اين خطبه را حفظ کنيد و در معاني آن تأمل کنيد.

من از همۀ شما التماس دعا دارم، از همۀ کساني که در اين مدرسه خدمت مي کنند چه خواهرها و چه برادرها تشکر می کنم و اميدوارم خدماتشان مورد توجه خود آقا حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) باشد.

ص: 337

کسي که جواز عبور از صراط از اميرالمؤمنين(علیه السلام)نداشته باشد، نمی تواند از صراط عبور کند.

يا در روايت ديگر است:

«عُنْوَانُ صَحِيفَةِ الْمُؤْمِنِ حُبُّ عَلِيِّ بْنِ أَبي طالب ٍ».(1)

من به شما اين نعمت ولايتي که داريد و از حال و وضع شما دريافت مي شود که مي خواهيد در مسير ولايت اهل بیت(علیهم السلام) ثابت قدم بمانيد و به لوازم اين ادعا ملتزم باشيد، تبريک عرض مي کنم.

اميدوارم همه موفق باشيد، مخصوصاً خواهراني که سال اولي است که در رشتۀ تحصيل علوم ديني، کسب احکام و معارف آل محمد(علیهم السلام) وارد شده اند. اميدوارم آن طوري که شايسته است اين معارف را کسب کنند.

زن مسلمان بايد مانند شما باشد، با لباس متّحدالشکل با همين سنّتي که 1400 سال است استقرار پيدا کرده و عفت، نجابت، حيثيت و کرامت زن مسلمان را نگه داري مي کند. کساني که مي خواهند اين سنت ها را به هم بزنند و عليه آن تبليغات سوء مي کنند، مقصودشان اين است که اين سنت از بين برود و جاي آن چيز ديگري قرار گيرد.

به هرحال ما به خواهراني که متعهد باشند، وظايف اسلامی خودشان را فرا گيرند، و به ديگران هم برسانند احتياج داريم.

آنچه مهم است اين است که انسان به مغفرت و قرب خداوند متعال نائل شود و اين مطلبي است که هم براي زن و هم براي مرد فراهم است. هر کس بتواند در اين راه بيشتر قدم بردارد، چه زن باشد و چه مرد، به درگاه خداوند متعال مقرّب تر مي شود.

اصولاً خداوند متعال براي زن و مرد روي همين مطلب حساب کرده است، زن ها يا مردهایي که در قرآن از آنها انتقاد شده است روي همين جبنه هاي معنوي و اخلاقي است، مثلاً مي فرمايد:

﴿لِيُعَذِّبَ اللهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ وَيَتُوبَ اللهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ﴾.(1)

يعني صفاتي که ضد ارزش است ممکن است براي زن يا مرد پيش بيايد، از آن طرف صفات ارزشي هم همين طور، هرکس عمل صالح انجام دهد، چه زن باشد يا مرد، حياه طيبه به او می دهند.

خداوند متعال براي زن و مرد در محدودۀ احکام الهي قدر و منزلت قرار داده است.

اگر فرهنگ اسلام را بشناسيم و با هر فرهنگي مقايسه کنيم خواهيم ديد آنها اصلاً طرف نسبت نيستند که بشود آنها را با اسلام قياس کرد.

مکتب اسلام مکتبي است که براي مرد و زن، سعادت ساز و سعادت آفرين است و اگر غير از اين باشد هر دو از بين مي روند و به هلاکت حقيقي گرفتار مي شوند.

بايد فرهنگ اسلام را بشناسيم. اینکه خيال کنند اگر زن در جایي شغلي داشته باشد، وزير يا وکيل باشد، ارزش پيدا مي کند، چنين نيست اينها نه براي مرد و نه براي زن در اسلام ارزش نيست، آن چيزي که ارزش است رضاي خداوند متعال و کسب درجات معنوي و مقامات انساني است.

ص: 341

اسلام زن را از ابتذال حفظ کرد. کرامت و شخصيتي که اسلام به زن داده است در هيچ مکتبي نيست.

اميدوارم بتوانيد در راه کسب تعليمات و دستورات دين و اهل بيت(علیهم السلام) موفق باشيد.

اينکه ما می گویيم شيعۀ علي بن ابي طالب(علیه السلام)هستيم عنوان بسيار مهم و بالایي است که اگر انسان به اين عناوين حتي در مرتبۀ اول آن هم برسد به مقامات بلندي رسيده است.

جاهليت شش یا هشت دختر خود را زنده به گور کردند.(1) اميدوارم بتوانيد ارزش ها را نگه داريد، و مخصوصاً آياتي که راجع به زن ها است حفظ کنيد:

﴿يَا أَيَّهَا النَّبِيّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ﴾؛(2)

﴿يا نِسَاءَ النَّبِيّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّسَاءِ إِنِ اتَّقَيتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ﴾.(3)

فرهنگ اسلام بايد با تمام ابعادش شناخته شود. اميدوارم در اين راه موفق شويد، و وسيله اي باشيد تا در اين دورۀ آخرالزمان که دورۀ سختي است هويت خواهران مسلمان ما را شما حفظ کنيد.

ص: 343

﴿وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعاً فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ﴾.(1)

اگرچه آيه راجع به زن هاي حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)است اما در اين جهت فرق نمي کند که مي فرمايد:

﴿ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ﴾.(2)

وضع ارتباط زن و مرد بايد به صورتي باشد که دل زن و مرد از وسوسه هاي شيطاني پاک تر بماند، اين همان معنایي است که از حضرت زهرا(علیها السلام) روايت شده است.(3)

البته بايد امربه معروف و نهي ازمنکر به صورتي نباشد که ديگران در مقابل انسان موضع گيري کنند و مزاحمت ها و معارضه ها ايجاد شود، بلکه همان طور که قرآن مي فرمايد:

﴿فَقُولَا لَهُ قَوْلاً لَيّناً﴾.(4)

همين حضور شما در جامعه با اين حجاب حجت است و بسياري را متنبّه مي کند.

اميدوارم اين برنامه ها گسترش پيدا کند.

البته به صورتي باشد که اشخاصي که خوش ندارند جامعه و مخصوصاً زن ها بر اساس تربيت هاي اسلامی حرکت داشته باشند بهانه پيدا نکنند. اشخاصي که می خواهند کرامت و مقام زن را از بين ببرند و همان وضعيت غرب و غرب گرایي ها را رواج دهند آنها به اين مطالبي که در اسلام به آن کمال اهميت داده مي شود اعتنا نمي کنند و جزء فرهنگشان نيست. چيزهایي که در بين ما و محيط اسلام کمال قباحت دارد پيش آنها ممکن است خيلي خوب باشد.

ص: 345

اميدوارم برنامه های شما آثار خوبي براي جامعه داشته باشد. مواظب باشيد با متانت و تدبير، تعليمات اسلام را احيا کنيد.

از صد سال پيش دشمنان می خواستند با حجاب معارضه کنند. مصطفي کمال پاشا به يک شکل، امان الله خان در افغانستان و رضاخان در ايران به شکل ديگر.

امروز تبليغات سوء بسيار است، اميدوارم بتوانيد حجاب حقيقي اسلام را از اين غربت بيرون آوريد.

برنامه های ديگر، چادر بايد حفظ شود، علاوه بر اینکه با چادر مفاتن بدن حفظ می شود، وقتي چادر نباشد هر کسی براي خود لباسي درست مي کند.

ص: 347

ص: 348

ص: 350

قرآن مي فرمايد:

﴿يَا أَيَّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لله وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْييكُمْ﴾.(1)

انبيا آمده اند تا به مردم حيات حقيقي دهند، اين حيات ظاهري و جسماني را حيوانات هم دارند، البته همين حيات هم از نعمت هاي بزرگ خداوند متعال است ولي اين حيات مهم نيست.

انسان در شرایطي است که يا گرفتار هلاکت ابدي مي شود و سقوط مي کند و از حيوانات هم پست تر مي شود.

﴿وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ﴾.(2)

انسان وقتي آن راه را انتخاب مي کند، تا آنجا پيش می رود که از حيوانات هم پست تر می شود، خشم و شهوت بر او مسلط مي شود.

و یا از اين طرف اگر در مسير انبیا و هدايت الهي و قرآن مجيد قرار گيرد و هواي نفس بر او مسلط نباشد به مراحل بلند و ارجمندي می رسد که به خداوند متعال نزديک مي شود تا آنجا که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)مي فرمايد:

«مَا تَحَبَّبَ إِلَيَّ عَبْدِي بِشَيْ ءٍ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا افْتَرَضْتُهُ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَيَتَقَرَّبُ إِلَيَّ بِالنَّافِلَةِ حَتَّى أُحِبَّهُ. فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ كُنْتُ سَمْعَهُ الَّذِي يَسْمَعُ بِهِ وَبَصَرَهُ الَّذِي يُبْصِرُ بِهِ وَلِسَانَهُ الَّذِي يَنْطِقُ بِهِ وَيَدَهُ الَّتِي يَبْطِشُ بِهَا وَرِجْلَهُ الَّتِي يَمْشِي بِهَا؛ إِذَا دَعَانِي أَجَبْتُهُ وَإِذَا سَأَلَنِي أَعْطَيْتُهُ».(3)

ص: 352

به هرصورت هميشه مسألۀ امتحان هست، جوان ها، سالمندان، علماء، طلاب، دانشجويان، اساتيد، بازاري ها، همۀ اشخاص و مقامات بايد امتحان بدهند دنيا دار امتحان است. قرآن مي فرمايد:

﴿الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ﴾.(1)

اين امتحانات براي اين است که معلوم شود چه کساني از اين امتحانات خوب بيرون می آيند و می توانند خودشان را حفظ کنند و به مقاماتي که براي انسان است نائل شوند.

«الصُّورَةُ الإِنْسَانِيَّةُ هِيَ اَکْبَرُ حُجَجِ اللهِ عَلَی خَلْقِهِ وَهِیَ الْکِتَابُ الَّذِی کَتَبَهُ بِيَدِهِ وَهِيَ الْهَيْکَلُ الَّذِي بَنَاهُ بِحِکْمَتِهِ وَهِيَ مَجْمُوعُ صُوَرِ الْعَالَمِينَ وَهِيَ الْمُخْتَصَرُ مِنَ الْعُلُومِ فِي اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ».(2)

مقاماتي که براي انسان پيش بيني شده بسيار است البته جوان ها در اين زمان بيشتر هدف قرار دارند تا از وجود آنها سوء استفاده کنند و آنها را منحرف کنند. جوان هاي مذهبي بايد با معارف اهل بيت(علیهم السلام) و قرآن آشنایي پيدا کنند.

﴿إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدي لِلَّتي هِيَ أَقْوَمُ﴾.(3)

جوانان بايد تحت تأثير تبليغات سوء و اين روزنامه ها و تلويزيون و مطالبي که بسياري از آنها فسادانگيز است، قرار نگيرند البته حرف حسابي هم، در همه جا هست، هر کتابي را هم که می گويند از کتب ضلالت است حرف حسابي هم دارد.

ص: 353

جوان ها بايد مواظب باشند و خودشان را نگه دارند. ثواب استقامت و عبادت جوان در امر دين و مجاهدۀ او با هواها و هلاکت هایي که هست بسيار زياد است.

شما گمان می کنيد بناي کوچکي را خراب می کنيد؟

از اینکه اينجا تشريف آورده ايد تشکر می کنم. خدا شما را حفظ کند و از ياران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهد، دنيا و آخرت شما را معمور کند و به مقاصد عاليه اي که داريد برساند.

ص: 355

«أَلا حُرٌّ يَدَعُ هَذِهِ اللُّمَاظَةَ لأَهْلِهَا إِنَّهُ لَيْسَ لأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلا الْجَنَّةَ فَلا تَبِيعُوهَا إِلا بِهَا».(1)

يعني براي عمر شما و زندگي شما و اين نعمت هايي که خدا به شما داده است ثمني غير از بهشت نيست، به هرچه بفروشيد مغبون شده ايد مگر اینکه به خدا بفروشيد، به بهشت خدا بفروشيد.

من خيلي خوشحالم از اینکه شما دانشجو هستيد، درس می خوانيد و توجه به مطالب ديني داريد و می خواهيد در آينده براي مسلمانان دنيا و زنان ديگر الگو باشيد، که مي شود بين علم و دين جمع کرد و اينها با هم منافات ندارد.

ممکن است هم، به دستورات ديني التزام داشته باشيم و هم در مسائل علمی و اموري که اسباب ترقي است موفق شويم.

بعضي از اين برنامه ها اسباب ترقي نيست اسباب تنزل است مثلاً الآن زن ها را می برند فلان جا تا با شطرنج بازها مسابقه بدهند. اينها از نظر اسلام و از نظر عقل صحيح نيست و غير از فساد اثري ندارد و اسباب زحمت و گرفتاري می شود، خود آنها هم عاقبت بدبخت مي شوند، گرفتاري هایي برايشان پيدا می شود، ولي مطالبي که حقيقت و واقعيت دارد در اسلام محفوظ است، اجرش هم محفوظ است، هم زن ها می توانند در آن رشته ها وارد شوند و هم مردها، البته در آن حدودي که هست.

هرچه اختلاط زن با مرد کمتر باشد بهتر است. در مجامعي که زن و مرد با هم اختلاط دارند، مفاسد بيشتر از اين است که ما بتوانيم تصور کنيم، بسياري از مفاسد و معايب را آنها اصلاً عيب نمی دانند و به اين جهت زندگي و دنيايشان از بين می رود و آرامش خاطر ندارند، اضطراب دارند در آنجا از انسانيت خبري نيست. از آرامش قلب خبري نيست، فقط ظواهر است ولي در اسلام و در بين مسلمان ها اطمينان و آرامش روحي و اميد به آينده هست.

اميدوارم شما در اين امتحاني که قرار گرفته ايد بتوانيد هم خودتان را بسازيد و هم ديگران را به راه اسلام هدايت کنيد تا در اين دام ها گرفتار نشويد.

اميدوارم هرچه بيشتر بتوانيد در تحصيل کمالات علمی موفق باشيد و بهتر و بيشتر بتوانيد به مسلمان ها خدمت کنيد و براي جامعه اسباب منفعت باشيد.

اميدوارم خداوند همۀ شما را توفيق دهد و از آفات حفظ کند خداوند همه ما را از

ص: 358

آفات و خطراتي که هميشه هست حفظ کند.

ثوابش بيشتر است. حوصله و صبر می خواهد، آنجا بايد افرادي باشند. که خود را ساخته باشند، در مقابل بداخلاقي هاي مريض صبر داشته باشند اين مريض هايي که به دکتر مراجعه مي کنند حوصله ندارند، اعصابشان خرد شده، دکتر بايد با اينها برخورد خوبي داشته باشد. خيلي از اينها با همان برخورد خوب دکتر حالشان خوب مي شود. اين برخورد در معالجۀ آنها مؤثر است. شغل، شغل بسيار بالايي است و ليکن بايد ملاحظۀ اين دقايق و ريزه کاري ها را هم کرد.

اين حديث را به او دادم و او خيلي اين جمله برايش مهم بود و گفت آن را نگه مي دارم. منفعت رساندن به بندگان خدا از اصول اساسي اسلام است.

سؤال: چادر سر کردن در محيطي که خانم ها همه با مانتو هستند اشکال دارد؟

جواب: از روز اول، رضاخان، مصطفي کمال پاشا و اروپایي ها می خواستند چادر را از سر زن ها بردارند چون وقتي که چادر نباشد، لباس هاي ديگر را مي شود دست کاري کرد اما اين لباسي است که تعليمات اسلامی آن را به اين کيفيت فراهم کرده است و موجب مي شود که مفاتن بدن ظاهر نباشد.

البته نمی توانيم بگوييم که آن پوشش هم اگر جلب توجه نکند و اسباب فتنه نباشد جايز نيست ما خيلي به آن انتقاد نداريم اما از کساني که چادر دارند خيلي تعريف و تمجيد داريم و عقيده ام اين است که زن ها بايد چادر را داشته باشند و به آن افتخار کنند و در اين جهت براي خود امتياز قائل باشند.

اسلامی نيست.

اکثریت بت پرستند يک دانشکده بزرگي دارد که وسطش بتخانه است (حالا رسوايي هاي آنجا را بخواهم عرض کنم نمي شود)، اما در آنجا يک مدرسه اي از طلاب علوم ديني بود، مردمان بزرگواري بودند؛ هم علمایشان، هم طلابشان. واقعاً من تعجب می کردم. حضرت اميرالمؤمنين(علیه السلام)می فرمايند:

«لا تَسْتَوْحِشُوا فِي طَرِيقِ الْهُدَى لِقِلَّةِ أَهْلِهِ، فَإِنَّ النَّاسَ اجْتَمَعُوا عَلَى مَائِدَةٍ شِبَعُهَا قَصِيرٌ وَجُوعُهَا طَوِيل ٌ».(1)

اميدوارم موفق باشيد و بدانيد که قلب شما تحت تصرف عالم غيب مخصوصاً حضرت وليّ عصر(عجل الله تعالی فرجه شریف) است که اين گونه توجه داريد و اقبال به دين و عبادت داريد، اين حالات خود را قدر بدانيد.

ص: 363

ص: 364

ص: 366

می گویيد متمدّن هستيد، شما از همه وحشي تريد، اين توحّش است نه تمدّن.

آنها چون زور و قدرت دارند می خواهند چنين فرهنگي را با مفاسد و معايب ديگري که در جنبه هاي اخلاقي دارد به مسلمانان تحميل کنند و ما را از آن امتيازات و جنبه هاي انساني و فضائل ملکوتي که داريم جدا کنند.

الآن در تمام دنيا اين فرهنگ را ترويج مي کنند. در گذشته تا اين اواخر، با تبليغات و پول و تطميع و ايادي خود اين کار را مي کردند ولي امروز که می بينند از اين راه نمي شود، با زور وارد شدند و می گويند همين است که ما می گویيم و غير از اين هم نيست.

در چنين شرایطي بايد مسلمانان مخصوصاً جوانان، بسيار مواظب خود باشند که دين خود را نگه داري کنند و غرور اسلامی را در خود تقویت کنند و بدانند کفار هرچه باشند در مقابل مسلمانان چيزي نيستند.

مثل مسلمانان صدر اسلام باشيد که می آمدند مثلاً در کاخ کسري يا در روم، و آنها را کسي حساب نمی کردند، چون می گفتند ما مسلمانيم ما موحّد و خداپرست هستيم و به اين اخلاق حميده و صفات ملکوتي معتقديم و می خواهيم آدم باشيم و آدميت را در دنيا ترويج کنيم.

در چنين شرايطي وظيفۀ همه بزرگ است. جوان و غير جوان، روحاني و غير روحاني بايد خودشان را حفظ کنند و در مقابل اين تطميعاتي که مي شود اين پيشنهاداتي که مي شود ضعف نشان ندهند و استقامت کنند، همان گونه که قرآن مي فرمايد:

﴿وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ﴾؛(1)

﴿إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا﴾.(2)

ص: 368

استقامت در دين خيلي مهم است. بدانيد که اسلام و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) از همۀ ما انتظار دارد. حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)در روايتي مي فرمايد:

«قَالَ الله عَزَّ اسْمُهُ: إِنَّ أُمَّتَكَ فِي الأَرْضِ كَالشَّامَةِ الْبَيْضَاءِ فِي الثَّوْرِ الأَسْوَدِ هُمُ الْقَادِرُونَ وَهُمُ الْقَاهِرُونَ يَسْتَخْدِمُونَ وَلا يُسْتَخْدَمُون»؛(1)

مثل امت من در بين سایر مسلمانان (بنا بر يک تفسير اين روايت) در درخشندگي و برجستگي مثل موي سفيدي است که در يک گاو سياهي باشد، اين مو چقدر درخشش و تابش دارد، و همه می بينند، مسلمان بايد اين گونه باشد.

«يَسْتَخْدِمُونَ

وَلا يُسْتَخْدَمُونَ»، امت من بايد امم ديگر را استخدام کنند، البته نه به آن معنا که منظور حضرت اين باشد که مسلمانان استعمارگر باشند و استضعاف کنند، بلکه قدرت و قوتي داشته باشند که نسبت به امت هاي ديگر از موقعيت بالاتري برخوردار باشند.

« وَلا يُسْتَخْدَمُونَ» اما خدمتگزار نمی شوند، مستخدم ديگران نمی شوند.

مواظب باشيد در برنامه ها و فرق باطله يا صوفيه که همه گمراهي است شرکت نکنيد و تحت نظر علمایي که آنها را به استقامت سليقه می شناسيد حرکت کنيد و از آنها سؤال کنيد.

خداوند همۀ شما را از ياوران دين و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف) قرار دهد.

ص: 369