با طلا باید نوشت

برگزیده نهج البلاغه

***

تضمین موفقیّت در دنیا و عُقبی

تقویت عقیده و دوراندیشی

بررسی عوامل رویکرد اندیشمندان به اسلام

بررسی و نقد غربزدگی در مسلمانان

بهترین هدیه به دوستان

***

گردآورنده: سیدمهدی میلانی

ص: 2

است که طبق فرمایش صریح پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در روایت ثقلین، قرآن و عترت از هم هرگز جدا نمی شوند.

همانطور که مولانا امیرالمؤمنین علی علیه السلام شخصیّتی فوق تصوّر است، سخنان گوهربار او نیز فوق تصوّر است و گویای حقانیّت و برتری شیعه بر تمام ادیان است که موفقیت نامحدود در دنیا و عقبی در پرتوِ عمل به آن است و در هنگام شُبهه ها، فتنه ها و مشکلات بهترین راهنما می باشد.

کتاب نهج البلاغه با ترجمه انگلیسی، توجّه بسیاری از اندیشمندانِ خارجی را به اسلام معطوف نمود، خصوصا وقتی دریافتند که گوینده این جملاتِ شگفت انگیز در 1400 سال قبل، این جملاتِ معجزه آسا را بیان فرموده، بُهت و شگفتی بسیاری از آنها را به عظمتِ علمی مولا امیرالمؤمنین علی علیه السلام برانگیخت، و تمایل بسیاری

ص: 4

از محققّان را به دین حقّه شیعه در پی داشته و دارد.

در این رابطه به یک نمونه اکتفا می نمایم که پروفسور لیگِن هاوزِن می باشد و در دانشگاه های امریکا تدریس می نموده که نهج البلاغه انگلیسیِ هدیه شده به او و تفکر در مطالب آن، سبب شیعه شدن او شده(1) و باعث شد که در شهر قم به کسب علوم اهل بیت علیهم السلام اشتغال ورزد. پروفسور هاوزن می گوید: «پس از مدّتی که متوجّه شدم ترجمه انگلیسیِ نهج البلاغه ای که به من هدیه شده ضعیف و پرغلط بوده، شگفت زده شدم».

ص: 5

می افکند، و او با این حال یکی از زهّاد و یکی از افراد صالح و پاک و نمونه ای است که نظیر ندارد. این است فضائل عجیب و شگفتی زا و ویژگی لطیف او که جمع میان اضداد(1) نموده است».

«در اوائل طلبگی وقتی یکی از نوشته های جُرج جُرداق مسیحی(استاد ادبیات عرب در لبنان) را خواندم که اعتراف کرده بود: «جاذبه های کلمات امام علی علیه السلام

شوری در من ایجاد کرد که 200 بار نهج البلاغه را مطالعه کردم» چنان بر خود لرزیدم و به تعصّب و غرور اعتقادی ام ضربه وارد شد که تا مدتی حال عادی نداشتم، بر خود نفرین کردم که چرا یک مسیحی 200 بار نهج البلاغه را می خواند؛ اما من که خود را از شیعیان امام علی علیه السلام می شمارم و ادعای محبّت و ولایت او را دارم به راستی چند بار نهج البلاغه راخوانده ام؟!». حال به ذکر دو نمونه از شگفتی های علمی مولا امیرالمؤمنین علیه السلام بسنده می کنم:

فرمودند: «یا کُمیل؛ لَو شِئْتُ أَن أُصَیِّرَ مِنْ هذَا الْماءِ نُورا لَفَعَلْتُ».(1) «ای کمیل؛ اگر (منافقین و دنیادوستان) می گذاشتند، تا از این آب نوری پدید آورم، قطعا چنین می کردم». اگر تفرقه انگیزان به وصیّت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله (2) احترام می گذاشتند و رهبری جامعه اسلامی به دست باکفایت مولای متّقیان امیرِمؤمنان و فرزندان معصوم آن بزرگوار علیهم السلام ادامه پیدا می کرد، دگرگونی و تمدّن علمیِ شگرفی در آن زمان تبلور می نمود و عمده اکتشافات در همان 1400 سال

ص: 9

قبل شکوفا، اتحاد خلل ناپذیر و قدرت مسلمانان بطور غیرقابل وصفی نمایان می شد.(1) به این جمله غریبانه اوّل مظلوم عالَم، مولای متّقیان امیرمؤمنان علیه السلام باید گریه و شیون نمائیم که فرمودند: «وَ تَعْرِفُونَنی بَعْد خُلُوّ مَکانی وَ قِیامِ غَیری مَقامی»(2). «هنگامی مرا خواهید شناخت که در میان شما نباشم و دیگران بجایم باشند».

به عزیزانی که در جستجوی کسب موفقیّت و زندگی پاک و هدفداری هستند، توصیه می شود که اگر بادقّت و تعمّق در قرآنِ کریم، نهج البلاغه و صحیفه سجّادیه اندیشه نمایند، متوجّه خواهند شد که از چه گوهرهایی غافل بوده، و در پرتو عمل به آنها، چه تحوّل مثبت و چه زندگی پاک و شیرینی برای آنها به ارمغان خواهند آورد. بعنوان نمونه، اساس نظرات آنتونی رابینز در مورد موفقیت که علاقمندان بسیاری را به خود جلب کرده، در چند حکمت از حکمت های نهج البلاغه خلاصه شده است که 14 قرن پیش از مولا امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده است(1).

ص: 11

عرب معرّفی کرد. علاّمه پرسید: با توجّه به این مرتبه علمی که دارید، دو خلیفه اول را در سطح علمی بالاتر می دانید یا خودتان را؟ کمی فکر کردند و پاسخ دادند که خودمان را در سطح علمی بالاتر می دانیم. علاّمه امینی گفت: من از شخصیّتی دفاع می کنم که دانش کامل دارد نسبت به زمین و آسمان، کهکشانها و سیّارات، گذشته و آینده، و همه معمّاهای علمی؛ و شما دفاع می کنید از کسانی که مرتبه علمیِ آنها را از خودتان کمتر می دانید! پس شروع به مناظره می نماییم، به نام خداوند مهربان و بخشنده گفتند که همین مقدار کافی است و ما می رویم.

ص: 13

نمی رسید؛ جوانانمان معتقدتر بودند، زلزل-ه و سی-ل، درصد بیماریها(خصوصا لاعلاج)، جوانمرگی(1)، طلاقها، ورشکستگیها(2)، انواع اعتیادات مهلک به مواد گوناگون مخدّر، روابط نامشروعِ وحشتناک و... به این حدّ نمی رسید(3).

ص: 15

وجدانا مقایسه کنید که دین داریِ صحیح نسبت به گذشته چگونه شده است؟ از سوی نیروی انتظامی اعلام شده که آمار مراجعه به نیروی انتظامی، جرم و جنایات، و حتی تصادفات در ماه مبارک رمضان و محرّم الحرام به حداقلّ خود می رسد، یعنی: دینداریِ نسبی در بازدارندگی از جرم و جنایات تاثیرِ بسزایی دارد. در صورت دینداریِ صحیح، نیازی به این همه دادگاه، نیروی انتظامی و دفاتر طلاق نداریم، چون اگر هر مسلمانی، خداوند متعال را قدرتی وصف ناپذیر و شاهد بر همه اعمال خود بداند و دستورات دینِ خود را فراگرفته و عمل

ص: 16

نماید، و بداند که مجاز نیست حق دیگری را ضایع نماید، و اهمیّت دادگاه عدل الهی در قیامت را مدّ نظر داشته، و دنیای زودگذر را اهمیّت ندهد، دیگر ظلم و تضییع حقوق به حداقل می رسید. بعنوان مثال، اگر در شهر یزد تحقیق نمائید متوجّه می شوید به علت دینداریِ نسبی، میزان دادگاه، نیروی انتظامی و دفاتر طلاق بطور محسوسی کمتر می باشد. وجدانا، از دین اسلام چه مقدار اطلاعِ صحیح داریم؟ آیا دینمان را باید صرفا از تلویزیون، روزنامه ها و یا نوشته های نادرست و بعضا وابسته به اجانب بدون تحقیق دریافت و باور کنیم؟! عوامل رویکرد اندیشمندان غربی به اسلام در اروپا بطور صحیح تحقیق کنید، علیرغم تبلیغات فراگیر بر ضدّ اسلام، اندیشمندانی که به اسلام روی آورده و از ما در عملِ به دین مقیّدتر

ص: 17

هستند؛ آیا بی فرهنگ و بی تمدّن هستند؟ یا اینکه کتابهای اصلی ما را خوانده، حقیقت و واقعیت ها را دریافته و با عمل به آنها به تعالی رسیده اند؟ بعضی از اندیشمندان مسیحی و صاحب مسلکان وقتی در مسلک خویش تحقیق نموده، به پاسخی صحیح و قانع کننده دست نیافتند(1)، به تفحّص در آئین های دیگر پرداخته و پس از سالها کنکاش، و حتی سفر به خاورمیانه جهت تکمیل

ص: 18

تحقیق خویش، علیرغم تبلیغات تکنیکیِ استعمار بر ضدّ اسلام، عطش خویش را با جرعه های معارف حقّه اسلام سیراب نموده و برای تمام سؤالات خویش، پاسخهای قانع کننده دریافت کرده اند.

تعدادی از اندیشمندان غربی نیز پس از خسته شدن از فساد و لذائذ بدلی و زودگذر دنیا، و عدم تامین اعتقادی و معنوی مسلک خویش، به تحقیق در مذاهب زنده دنیا پرداخته و متوجه می شوند که آئین اسلام از هر لحاظ آنها را تامین می نماید.(1)

ص: 19

آنها علیرغم تحقیر و تمسخر بسیاری از دوستان و بستگان خویش، امور زندگی خود را با اسلام منطبق نموده اند، با عملکرد دقیق به

ص: 20

دستورات دینی توسط آنها، سیل اسلام خواهی در اروپا، امریکا و بسیاری از کشورها، معضله ای مخاطره آمیز برای استعمار بوجود آورده(1) که یکی از دهها واکنش آنها، نسبت به جهانی شدن اسلام، توسعه دامنه هجوم فرهنگی به ایران و کشورهای همجوار بوده است. یکی از این موارد تهیه و پخش ماهواره ای سوژه های ساختگی و منحرف کننده از ایران است که چهره تشیّع را عقب مانده و تروریست قلمداد کنند. البته تازه مسلمانانِ اندیشمند، سطح قدرت انحرافی دشمنان را می دانند و با تحقیق و تفحص دقیق از کتابها و علمای دین شناسِ دلسوز، به این آگاهی می رسند که ریشه خشونت که در بعضی از مسلمان نماها بروز می نماید، ریشه اش استعمار ننگین انگلیس است که مؤسّس وهابیت بوده و در

ص: 21

فتنه انگیزی تبحّر فراوانی دارد. دین حقّه اسلام آیینی است که به حقوق دیگران، بسیار اهمیّت قائل است.(1)

سوگواری برپا نمایند. مصمّم به انتخاب مکانی برای این منظور شدند. چند سالن را بازدید نمودند که اجاره نمایند، ولی چون تعفّن فساد در آن سالن ها مشهود بود، منصرف شدند. آقای مهاجر پیشنهادی به دوستان داد که مورد پسند واقع شد. ایشان چون مسلط به زبان انگلیسی هم بود پیشنهاد اجاره شبکه رادیویی را داد که دیگران هم استفاده نمایند. لذا به یکی از شبکه های رادیویی مراجعه و درخواست خود را اعلام نمودند. منشیِ آنجا دو شرط را اعلام نمود. اول بررسی نوار سخنرانیِ مربوطه طی سه روز، دوم مبلغِ (گزافی) که برای ده ساعت سخنرانی بایستی هزینه شود. آن شیعیان غیّور، هزینه سنگین مربوطه را قبول نمودند و از آقای مهاجر درخواست تهیه نوار را نمودند. آقای مهاجر گفت:

ص: 23

«ابتدا شرحی از اخلاق، معاشرت و حقوق اسلامی را عنوان نموده و در انتها که می خواستم گریزی از مصیبت امام حسین علیه السلام را بگویم، به من گویا الهام شد که مصیبت حضرت علیّ اصغر(علیه السلام) را بگویم. من هم مصیبت جانگداز آن طفل ششماهه را گفتم و نوار را تحویل دادم. پس از سه روز(با محدودیت زمانی که داشتیم) با اضطراب و نگرانی به شبکه مراجعه نمودیم، برخلاف تصوّرمان، به گرمی به اتاق رئیس، ما را بدرقه نمودند. رئیس شبکه به گرمی از ما استقبال نمود و گفت: ما اطّلاع نداشتیم؛ دستورات اسلام در مورد اخلاق و حقوق به این حدّ ظریف، جامع و مدوّن باشد؛ و اگر مردم مطّلع شوند که دیگران چه حقوقی بر آنها دارند و رعایت نمایند، امنیّت بیشتری بر جامعه حاکم می شود، به همین خاطر نوار را به چند شبکه دیگر ارائه کردم، مورد استقبال آنها نیز قرار گرفت، اگر اجازه دهید، در چند شبکه دیگر نیز پخش شود.

ص: 24

ما از این پیشنهاد استقبال نمودیم. سپس تامّلی نمود، عینک خود را برداشت متوجّه شدیم اشک از چشمانش جاری شده، به طرز رقّت باری پرسید! در انتهای نوار آن طفل بی گناه که بود که شما مظلومیّتش را گفتید؟ پس از چند لحظه ادامه داد: به خاطر آن طفل مظلوم، از شما مبلغی نمی گیریم». در اینجا جا دارد از مسئولینِ محترم و منصفِ صدا و سیما بپرسیم، چند درصد از برنامه های رادیو و تلویزیون از اخلاق، رفتار و حقوق اسلامی پخش می شود و چه مقدار فرهنگ سازیِ صحیح می شود؟ آیا باید تحت تاثیر نظرات پوچِ بعضی از عوام قرار گرفته، برنامه ها را طبق درصد نظرخواهی آنها پخش کنند؟! یا طبق وظیفه دینی که کاملترین و جامعترینِ آن در اختیارمان هست و باید به آن بیشتر بها دهیم تا هم ضریب امنیّت اجتماعی را به حدّ مطلوب برسانیم و هم جوانان ما متمایل به ادیان پرمدّعی

ص: 25

و توخالی نشوند؟ بایستی بپذیریم که بسیاری از خانواده های مذهبی، تحت تاثیر برخی از برنامه های صدا و سیما، حجب و حیا و اعتقاد آنها مورد هجوم واقع شده است که امید است با درایت و کنترل دقیق، تجدید نظر شده و مقداری جبران مافات گردد.

ص: 26

أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَت-ی وَ...»(1) که در روز غدیر نازل شد، اعلام شد که با ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام دین کامل می شود(2). پس عبادت باید براساس الگوهای دین باشد، یعنی با ولایت مولا امیرالمؤمنین و اولاد معصومین آن بزرگوار علیهم السلام و اخلاص در راه پروردگار؛ چرا که اگر عبادت به کمیّت باشد، شیطان در گذشته بیشترین عبادت با سجده های طولانی داشته، ولی خودبرتربینی و دوری از مهرِ ولایتِ مولا که در آن عالم به او عرضه شده بود، به سمبل دشمنی و رانده شده از درگاه خداوند تبدیل شد.

ص: 28

2- دانشمندی سنّی به خدمت امام باقر علیه السلام

رفت و سؤال علمی از آن حضرت پرسید؛ حضرت به او پاسخ ندادند، پس جهت دریافت پرسش علمیِ خود از امام باقر علیه السلام ، شخص هم عقیده ای را بطور نفوذی با شیعیانِ مسافر جهت تشرّف به آنحضرت راهی نمود. سنّیِ مزبور در بین راه وقتی درستکاری و عبادتِ با معنویّت و خالصانه را از آن شیعیانِ واقعی می بیند، شیعه می شود؛ به مقصد که رسیدند، همسفرها چون او را نمی شناختند، احتیاط نموده وی را به محضر امام باقر علیه السلام نبردند، امام علیه السلام از آنها پرسیدند همسفرتان کجاست؟ او را بیاورید. وقتی شخص تازه شیعه شده را به محضر امام علیه السلام آوردند، آنحضرت پس از استقبال گرم، از او پرسیدند؛ چه فرقی(معمّایی) بین قبل و بعد(از شیعه شدنت) می بینی؟ در پاسخ می گوید: قبلاً (که سنّی بودم)، هرچه نماز می خواندم خسته نمی شدم، ولی حال (که شیعه شده ام) زود خسته و کسل می شوم(1).

ص: 29

بعضی از اندیشمندانِ باتجربه و دقیق، تحت تاثیر یک یا چند کتاب و یا مطالب انحرافی و تبلیغات فراگیر بر ضدّ اسلام قرار نمی گیرند بلکه منابع اصیل اسلام را تحقیق می نمایند، مثلاً شخصیّت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله را از نویسنده بیگانه و کم اطّلاع و اشخاصی که اصلاً پیامبراکرم صلی الله علیه و آله را ندیده اند جستجو نکرده بلکه از زبان اشخاصی که بیشترین معاشرت را با آن بزرگوار داشته اند بررسی می کنند.(1)

مربوطه از او سئوال می نماید، مسلمان هستی؟ بیمار پاسخ مثبت می دهد، دکتر با قاطعیّت به او می گوید: از آن مسلمان هایی هستی که نماز نمی خوانند! چون اگر نماز می خواندی، این مهره ها نباید مشکل داشته باشند، که موجب شگفتی و اعتراف بیمار شده بود. 2- دانشجوی ایرانی در آلمان جهت سینوزیت به دکتر مراجعه و درمان سردرد شدیدش را از دکتر می خواهد. دکتر از او می پرسد مسلمانی؟ پاسخ می دهد بله. دکتر می گوید چطور مسلمان هستی که دستورات پیامبرت را عمل نمی نمایی؟! بیمار مبهوت شده و توضیح می خواهد. دکتر می گوید: مگر پیامبرت دستور نداده که روزی سه بار(در آداب وضو) استنشاق(با آب گرم) بنمایی؟ اگر روزی یک بار انجام می دادی، هرگز سینوزیت نمی گرفتی.

ص: 32

یکی از معجزات اسلام از معجزات شرع مقدس اسلام این است که دستورات دین، محدودیت زمانی ندارد و برای ده ها قرن آینده نیز در پرتو عمل به آنها، سلامت جسمی و روحیِ شخص و جامعه تضمین می شود. یک نمونه آن وجوب داشتن حجب و حیا برای بانوان، و حرمت خنده و ارتباط ساده با نامحرم حتی فامیل می باشد. چه بسا یک ارتباط کوچک و ساده، زمینه ساز ارتباط های بزرگ و خطرناک و درنهایت منجر به عضویت در باندهای فساد، و ابتلا به اعتیاد، ایدز و ارتکاب جرم و جنایات فراگیری که خیلی از جوانان را به رسوایی و نابودی سوق داده و هر روز مظاهر گوناگون آن را شاهد بوده و هستیم. همچنین بی بند و باریها موجب بالارفتن صعودی سن

ص: 33

ازدواج(1) و سست شدن بنیادهای خانواده و درنتیجه تهدید امنیت اجتماعی می شود. چادر و روسری در خارج، نشانه مسلمان بودن است، این نشانه، در شیعه خانه اینطور باید دستخوش تبدیل، تغییر و تحریف گردد؟! پسران به شکل دختران، دختران به شکل پسران درآیند(2)؟!. این است جایگاه بشری و کرامتی که

ص: 34

خداوند به خاطر آن، او را اشرف مخلوقات نامیده است؟! آیا جهت بروز کرامت انسانی، از غریزه های فراگیر حیوانی نباید فاصله بگیریم؟ با این تمدّن جامعی که داریم در قبال تمدّن پوچ غربی که نتوانسته اند اندیشمندان خود را قانع نمایند، جوانان ساده لوحِ ما خود را ببازند و بازیچه شوند؟! به جوانانِ خودباخته باید از برتری تمدّن شیعه(1) تعریف نموده و ببالیم و آنها را نصیحت

ص: 35

نماییم(1). ما هر الگویی را بپذیریم و ظاهر و باطن خود را مطابق آن نماییم، قطعا با همان الگو محشور می شویم. الگوهای منحطّ غربی و وابسته به آنها که حتما جهنّمی هستند، شما را به وجدانتان قسم! با کدام ادلّه عقلی و قانع کننده،

ص: 36

جوانانِ ما از آنها پیروی می کنند؟!(1) در اینجا مناسب دیدم این روایت مستند را که در بحارالانوار ثبت شده از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل نمایم که فرمودند: زن بی حیا در نزد من از آب کنار دهان بیمار جذامی پست تر می باشد. حال متوجّه می شوید که تاکید فراوان پیشوایان ما(علیهم السلام) بر اینکه خانم ها کمتر از منزل خارج شوند و با نامحرم(حتّی فامیل) صحبت نکنند مگر در حد ضرور، برای حفظ حیا و عفّت آنها می باشد. البته پرواضح است که زنان بی حیا، کپسولی

ص: 37

از چرک های بیماری زا می باشند و در انتقال انواع بیماری های سهمگین، نقش بسزایی دارند. موارد متعددی از زنان و مردان گناهکاری که پشیمان شده اند و به درگاه خداوندِ بسیار مهربان پناه جسته اند و رحمت خدای متعال شامل حالشان شده و زندگی پاک و بامعنویتی را جایگزین زندگی تاسف بار قبل نموده اند، در کتاب قصص التوّابین و کتاب های در رابطه با توبه، ثبت شده است.

خوانده اند کفایتشان می کند، و متاسفانه برای رفع این شبهات به دین شناسِ دلسوزی مراجعه نمی نمایند و تحت تاثیر این وسوسه های مسموم قرار می گیرند. مگر علمای دلسوز، وظیفه شناس و بااخلاص گذشته (رحمة اللّه علیهم) بیکار نشسته بودند تا منابع شیعه تصفیه نشده و مشکل دار به نسل بعدی برسد؟! هرگز، بلکه اکثر روایات جعلی از جانب ابوهریره بوده که با پول فراوانی که معاویه در اختیارش گذاشته بود، در منقبتِ دروغین برای خودش و خلفای غاصب، از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله جعل روایت نموده بود، طبیعی است که اکثر کتابهای شیعه، خالی از روایاتِ ساختگی است؛ و روایات جعلی برای هر شخص عاقلی با اندک توجه، قابل قبول نبوده و خالی از هرگونه معنویّت و نورانیّت هستند.

ص: 39

حتّی مقدار مصرف آب برای وضو و غسل تعیین شده است؛ مضمون روایت این است که برای وضو بیش از 10 سیر، و برای غسل 3 کیلوگرم آب بیشتر مصرف نشود، در غیر اینصورت اسراف محسوب می شود.(1) این دستور برای همه کارها مدّ نظر می شود که مصرف متعادل باشد تا حقّی ضایع نشده، جامعه با کمبود مواجه نشود. برای مسواک بسیار تاکید شده، ثواب نماز شخص مسواک زده 70 برابر است که از نظر طبّی و بهداشتی مطابقت کامل دارد.

و دریافته اند که اسلام جامع ترین و کامل ترین دینِ دنیاست.

یک نمونه در این رابطه: طبق نظر اسلام، غناء (موسیقی و آهنگ) فقر، بی غیرتی و قساوتِ قلب می آورد(1)؛ دانشمندانِ غربی نیز اعلام نموده اند که موسیقی برای روح و روان، اثر بسیار مخرّب و زیانباری دارد(2)، حال از رادیو و تلویزیون(3)

ص: 42

گرفته تا هر کوی و برزنی اینطور باید عقده گشایی شود؟!(1) از درصد بالای بیمارانِ روانی در جامعه نباید عبرت گرفته شود؟! آیا سزاست که وقاحت، بی دینی و وابستگی به اجانب را به جایی برسانند که مصیبت های خاندان عصمت علیهم السلام را نیز با وسایل لهو و لعب مخلوط کنند؟! آیا حقّمان نیست که عذاب نازل شود؟(2) گناهانِ ما باعث رنجِش خاطر مبارکِ یگانه منجیِ عالَمِ بشریّت بقیّة اللّه الأعظم حضرت امام زمان

ص: 43

علیه السلام می شود، اعمال ما که در هر دوشنبه و پنج شنبه به آن بزرگوار عرضه می شود بر گناهان ما گریه می فرمایند! از دشمنان متالّم و گریان هستند، از دوستان دیگر چرا؟!

مرتدّ می نماید. شیطان نیز با فلسفه چینیِ غلط(1) دستورِ الهی را گردن ننهاد تا با عبادتهای چندهزار ساله از درگاه ایزد متعال رانده شد. ب - احتمال دارد مُغرضان و دشمنانِ دین با یکسری تلقین های ساختگی و مسموم، از عدم تطابق یک دستور اسلام با علومِ جدید گزارش دهند و متعاقب آن تمام دستورات دین را مورد سئوال قرار داده و افراد کم اطّلاع از دین، تحت تاثیر این سوژه ها قرار گیرند چرا که تحقیق

ص: 45

صحیح نمی نمایند. بطور مثال، شما از سه نفر مطمئن آدرسی را تهیه نموده اید، پس از آن یک نفر مشکوک خلاف آن آدرس را به شما ارائه نماید، بدیهی است شما با تعقّل صحیح این آدرس مشکوک را با قاطعیّت رد می کنید. ج - وقتی به خاطر خاصیتی که دستور دینی دارد آن را عمل نمودید، اجر و ثواب آن با کسی که مطیع امر الهی است بسیار فرق می کند، بندگی یعنی مطیع کامل، که در حج و در ماه مبارک رمضان جلوه هایی از بندگی خدا نمایان است، فلسفه خیلی از احکام حج هنوز مبهم است، و درس بندگی می دهد.

درنتیجه مطلوب ترین تفکّر این است که خداوند متعال، نعمت های فراوان و غیرقابل شمارشی را به ما ارزانی فرموده که ما از عمده آنها غافلیم و بی نهایت مهربان است و مصلحت ما را می داند؛ پس به خاطر تقرّب به یگانه خالق هستی، تمام واجبات و ترک محرّمات را که به گردن می نهیم، عمل به مستحبات و ترک مکروهات را نیز تلاش نموده تا رضایت و محبّت خداوند متعال را در قلبمان بیشتر نموده و سلامت روح و جسم خود را نیز تضمین نماییم.

ص: 46

هر کتابی را مطالعه ننماییم غذای روح مهم تر از غذای جسم است، به این دلیل که روح، اخلاق و فرهنگ ما را شکوفا می سازد. همانطور که برای غذای جسم تحقیق می نماییم تا حلال و سالم باشد، نسبت به غذای روح بایستی در سطح وسیع تری از علمای دین شناس دلسوز تحقیق نماییم تا مسموم العقیده نشویم.

بعضی از کتابهای اعتقادی که توسط افراد متجدد و بیگانه از اصل دین با مطالب ظریف، احساساتی و عوام فریبانه گردآوری و چاپ شده است، خوراکِ مسموم جهت عقیده بعضی از جوانان به خصوص در دانشگاه ها گردیده(1) که

ص: 47

نتیجه آن ابتدا گرفتن عقیده است، سپس هر گناه و جرم و جنایتی براحتی برای فرد بی عقیده قابل توجیه است که نتیجه آن بی عفّتی، فساد و فحشای فراگیری است که امنیت اجتماعی را مورد تهدید قرار داده و می دهد که اخبار جرائم روزنامه ها و مجلاّت شاهد این مدّعاست. لذا از این وسوسه مشکوک، جدّا برحذر باشید که هر مطلب اعتقادی را باید بخوانیم و بدانیم؛ هرگز، چون اطلاعاتِ دینی اکثریّت ما محدود است و به سرعت تحت تاثیر بعضی مطالب گمراه کننده که با شگرد شیطانیِ خاصی عنوان شده قرار می گیریم، و در اعتقادمان رسوخ نموده و مثل غدّه

ص: 48

سرطانی، ما را از پا در می آورد و جهنّمی می سازد. مگر عمر ما چقدر مجال می دهد که علم بیاموزیم؟ پس به نیّت پرستش خالصانه پروردگار متعال، علومی که از طرف خداوند است همان علوم شگفت انگیز اهل بیت علیهم السلام است که در اولویّت بخوانیم و عمل نماییم و از هر جهت به نفع ماست، یعنی جسم، روح و آخرتِ خودمان را به حدّ مطلوب و ایده آل برسانیم. این معارفِ معجزه آفرین به حدی گسترده است که در فتنه های آخرالزمان هم ما را راهنمایی و کفایت از علوم منحطّ بیگانگان و فلسفه های یونانی و غیره می نمایند که در روایتی از حضرت امام زمان(عجّل اللّه فرجه الشریف) حجّت را بر ما تمام می کند که فرمودند: «طَلَبُ الْمَعارِفِ مِن غَیْرِنا اَهْلُ الْبِیْت

ص: 49

مُساوِقٌ لإنْکارِنا.(1)»

«طلب معارف (دینی) از غیر ما اهل بیت پیامبر علیهم السلام ، برابر با انکار ما می باشد».

عزیزانِ حقیقت جو، فقط جهت حلّ مشکلات مادّی؛ به ائمّه اطهار علیهم السلام متوسّل نشویم، بلکه جهت عقیده مطلوبِ آن بزرگواران و عاقبت به خیری خود، از آن حجّت های الهی، استمداد عاجزانه بنماییم، تا مرهمی برای قلب آزرده آن بزرگواران بوده، سعادت آخرت خود را تضمین نمائیم.

فقط چهارده معصوم علیهم السلام ، و کسب معارف دینی از کتاب های معتبر و سرچشمه(1)، و تصمیم جدّی بر تطبیق همه امور زندگی طبق فرمایشاتِ آن بزرگواران، سپس توسّل و استمداد از یگانه منجی عالم بشریّت حضرت امام زمان علیه السلام که دین شناسِ دلسوزی(2) را پیش روی شما بگذارند که در راه

ص: 51

حقیقت شما را از گزند انحرافات مصون بدارد(1).

ص: 52

طبق این آیه شریفه خداوند متعال وانمی گذارد: «کسانی که در راه ما تلاش(تصمیمِ بر ترک گناه) نمایند، آنها را هدایت نموده و وانمی گذاریم».(1)

ص: 53

در صورتی که واقعا در عمل به دستورات دینی موفق باشیم، وقتی خدای متعال از ما راضی و نزد امام زمان(عجّل اللّه فرجه) روسفید، و راحتیِ سرای دائمیِ ما نیز تضمین شده باشد، در این سرای موقّتی و زودگذرِ دنیا اگر دیگران یکسره طعنه و زخمِ زبان بزنند، آیا ارزش ندارد که تحمّل نماییم؟! هرچه مصیبت داشته باشیم به مصیبت ائمّه اطهار علیهم السلام که نمی رسد، مگر به آن بزرگوارانِ معصوم، کم اهانت، جسارت و ظلم شد؟ هشدار: بایستی این مسئله مهم را هم بدانیم که طبق چند روایت، با یکسری غفلت ها و بی توجّهی ها نسبت به دستورات دینی، از اسلام خارج می شویم، بایستی برای عاقبتمان بین ترس و امید بوده و از خودپسندی برحذر باشیم. یکی از چند مورد، این روایت معروف است که پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «مَنْ اَصْبَحَ وَ لَمْ یَهْتَمَّ بِاُمورِ الْمُسْلِمین

ص: 54

فَلَیْسَ بِمُسْلِم»(1) «کسی که صبح کند و در (رفع مشکلات و گرفتاریهای) مسلمانان همّت نگمارد مسلمان نیست». همه می دانیم که درصد بالایی از جمعیّت ما زیر خطّ فقر زندگی می کنند و چه مشکلات، گرفتاری ها، انحراف به ادیان ضالّه، و...!!

آبادی بتخانه زویرانی ماست

جمعیّت کفر از پریشانی ماست

اسلام به ذات خود ندارد عیبی

هر عیب که هست در مسلمانیِ ماست

راهکار مهم: شاهد هستیم که ظلم و ستم و بی عدالتی در جای جای کره زمین ریشه دوانده و دامنه آن هر از گاهی توسعه یافته و اکثر قربانیان آن شیعیان(2) و مسلمانان هستند.

ص: 55

تنها راه برای رهایی از ظلم و ستم فراگیرِ جهانی، ظهور حکومتِ عدل فراگیر مهدوی است که در ادیان مختلف به نام «موعود» ذکر شده است. پس لازم است که از خداوند متعال برای تعجیل ظهور یگانه ذخیره الهی درخواست عاجزانه نماییم، که ظلم و جور فراگیر را تبدیل به عدل و داد فراگیر نماید(1)؛ و دعای مستمرّ ما، دعای

ص: 56

مستجاب آن شخصیّت کریم و بزرگوار را برای ما قطعا به ارمغان خواهد آورد که از فتنه های آخرالزّمان نجات یافته، رفع مشکلات شده، و مورد عنایت بیش از پیش آن بزرگوار باشیم؛ و کمتر از آن مسیحیانی نباشیم که طبق روایات علائم آخرالزمان، گروه گروه به حضرت ایمان می آورند و از یاوران آن حضرت می شوند(1). این چند بیت را در اینجا مناسب دیدم:

ص: 57

یا رب آن مُصلح کُلّ، قُطبِ زمان را برسان

جان به لب آمده آن جانِ جهان را برسان

ترسم امروزِ منِ خسته به فردا نرسد

رحمتی کن به من آن مونس جان را برسان

ما همه گلّه بی صاحب و او صاحب ماست

گُرگها(1) حمله نمودند، شبان را برسان

شیعه را سرزنش و طعنه اغیار بس است تشنه هستیم، به ما آب روان را برسان

نکت-ه : این مقدّمه به اطّلاع عزیزانی که رسیده، بدانند

ص: 58

که طبق آیات، روایات، عقل و عبرت، حجّت بر آنها تمام می شود(1)، بایستی تفکّر و تحوّل عمیقی در خود بوجود آورده و توصیه ها را دقیقا عمل نمایند، توفیق کسب علمِ صحیح و عمل به آن و عاقبت به خیری خویش را در راس دعاها قرار دهند.

درهای امید به روی آنها بسته شد).(1) 2- تحت تاثیر عملکرد اکثریت قرار نگیرید.

در 38 آیه قرآن آمده است که: اکثرا ایمان نمی آورند: (شعراء، آیات: 8، 67، 103، 121، 139، 158) اکثرا نمی فهمند: (مائده: 103، عنکبوت: 63)، اکثرا نادانند(انعام: 111)، اکثرا شکرگذار نیستند(اعراف: 17)، اکثرا از حق کراهت دارند «گریزانند»(مؤمنون: 70). همچنین در آیه 106 سوره یوسف خداوند متعال می فرماید: بیشترِ آنها که مدّعی ایمان به خدا هستند، مُشرکند.

در یکی دو خط مختصر شده است. در ترجمه این منتخب، از نهج البلاغه حجج اسلام فیض الاسلام و دشتی (رحمة اللّه علیهما) استفاده شده است. به علّت اینکه نهج البلاغه مرحوم دشتی در دسترس بیشتری می باشد از شماره خطبه ها و حکمت های نهج البلاغه مرحوم دشتی(1) تبعیّت شده است. در انتها، خود را عاری از خطا و لغزش نمی دانم و امیدوارم عزیزانِ دانا، راهنمائی خویش را دریغ نفرموده و با پیشنهادات و انتقاداتِ کاربردی(2)، مرا یاری فرمایند. والسلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته سیّد مهدی میلانی

ص: 61

وقتی معیّن و سرآمدی مشخّص نمی توان تعیین کرد. مخلوقات را با قدرت خود آفرید، و با رحمت خود بادها را به حرکت درآورد و به وسیله کوه ها اضطراب و لرزش زمین را به آرامش تبدیل کرد.

او را به چیزی نزدیک کرده(همتایی برای خدا تصوّر کرده)، و با نزدیک کردن خدا به هر چیزی، دو خدا مطرح شده؛ و با طرح شدن دو خدا، اجزایی برای او تصوّر نموده؛ و با تصوّر اجزا برای خدا، او را نشناخته است. و کسی که خدا را نشناسد به سوی او اشاره می کند و هرکس به سوی خدا اشاره کند، او را محدود کرده، به شمارش آورَد. و آن کس که بگوید «خدا در چیست؟» او را در چیز دیگری پنداشته است، و کسی که بپرسد «خدا بر روی چه چیزی قرار دارد؟» به تحقیق جایی را خالی از او در نظر گرفته است، در صورتی که خدا همواره بوده و از چیزی به وجود نیامده است. با همه چیز هست، نه اینکه همنشین آنان باشد؛ و با همه چیز فرق دارد نه اینکه از آنان جدا و بیگانه باشد. انجام دهنده همه کارهاست، بدون حرکت و ابزار و وسیله. بیناست حتّی در آن هنگام که

ص: 64

پدیده ای وجود نداشت، یگانه و تنهاست، زیرا کسی نبوده تا با او انس گیرد و یا از فقدانش وحشت کند.

فاصله نگیرد. چند روز زندگی دنیا را غنیمت شمارد و پیش از آن که مرگ او فرارسد خود را آماده سازد، و از اعمال نیکو، توشه آخرت برگیرد.(1)

نکند، و در برابر نعمت ها، شکر یادتان نرود. چه اینکه خداوند با دلائل روشن و آشکار، عذرها را قطع، و با کتاب های آسمانی روشنگر، بهانه ها را از بین برده است.

برخوردارند، و در برابر نعمت ها شکرگزارند، و از سلامت خدادادی بهره مندند. مدّت زندگیِ هر یک از شماها را مقدّر فرمود، و از شما پوشیده داشت، و از آثار گذشتگان عبرت های پندآموز برای شما ذخیره کرد. لذّت هایی که از دنیا چشیدند، خوشی ها و زندگی راحتی که پیش از مرگ داشتند، سرانجام دست مرگ گریبان آنها را گرفت و میان آنها و آرزوهایشان جدایی افکند. آنها که در روزِ سلامت، چیزی برای خود ذخیره نکردند، و در روزگاران خوشِ زندگی، عبرت نگرفتند. آیا خوشی های جوانی را جز ناتوانیِ پیری در انتظار است؟ و آیا سلامت و تندرستی را جز حوادث بلا و بیماری در راه است؟ و آیا آنان که زنده اند جز فنا و نیستی را انتظار دارند؟ با اینکه هنگام جدایی و تپش دل ها نزدیک است که سوزش درد را چشیده، و شربت غصّه را نوشیده، و

ص: 70

فریاد یاری خواستن برداشته، و از فرزندان و خویشاوندانِ خود، درخواست کمک کرده است. آیا خویشاوندان می توانند مرگ را از او دفع کنند؟ و آیا گریه و زاریِ آنها نفعی برای او(شخص فوت شده) دارد؟

بار گناهانند، و در آنجاست که به اسرار پنهان یقین می کنند؛ امّا نه بر اعمال درستشان چیزی اضافه می شود و نه از اعمال زشت می توانند توبه کنند. آیا شما فرزندان و پدران و خویشاوندانِ همان مردم نیستید که برجای پای آنها قدم گذاشته اید و از راهی که رفتند می روید؟ و روش آنها را دنبال می کنید؟ امّا افسوس که دل ها سخت شده، پند نمی پذیرد، و از رشد و کمال بازمانده، و راهی که نباید برود می رود. گویا آنها هدف پندها و اندرزها نیستند و نجات و رستگاری را در به دست آوردن دنیا می دانند. بدانید که باید از صراط عبور کنید، گذرگاهی که عبورکردن از آن خطرناک است، با لغزش های پرت کننده، و پرتگاه های وحشت زا، و ترس های پیاپی!

ص: 72

سرای جاویدان و ایمن ترین روزها، او را خشنود ساخته است. با بهترین روش از گذرگاه دنیا عبور کرده، توشه آخرت را پیش فرستاده، و از ترس قیامت در انجام اعمال صالح پیش قدم شده است، ایام زندگی را با شتاب در اطاعت پروردگار گذرانده، و در فراهم آوردن خشنودی خدا با رغبت تلاش کرده، از زشتی ها فرار کرده، امروز رعایت زندگی فردا کرده، و هم اکنون آینده خود را دیده است. پس بهشت برای پاداش نیکوکاران سزاوار و جهنّم برای کیفر بدکاران مناسب است، و خدا برای انتقام گرفتن از ستمگران کفایت می کند، و قرآن برای حجّت آوردن و دشمنی کردن(با ستمگران)، کافی است.

ص: 74

سلامتِ(جسمی) و کالای دنیا(مال و فرزند)! آیا گریزگاهی هست؟ یا رهایی و جای امنی، پناهگاهی و جای فراری هست؟ آیا بازگشتی برای جبران وجود دارد؟ نه چنین است؟ پس کی باز می گردید؟ به کدام سو می روید؟ و به چه چیز مغرور می شوید؟ همانا بهره هرکدام شما از زمین به اندازه طول و عرض قامت شماست! آنگونه که خاک آلود بر آن خفته باشد. ای بندگان خدا! هم اکنون به اعمال نیکو پردازید، تا ریسمان های مرگ بر گلوی شما سخت نشده، و روح شما برای کسب کمالات آزاد است، و بدن ها راحت، و در حالتی قرار دارید که می توانید مشکلات یکدیگر را حل کنید. هنوز مهلت دارید، و جای تصمیم و توبه و بازگشت از گناه باقی مانده است. عمل کنید پیش از آن که در شدّت تنگنای وحشت و ترس و نابودی قرار گیرید، پیش از آن که مرگ در انتظار آن می باشد، فرا رسد، و دستِ

ص: 77

قدرتمندِ خدایِ توانا شما را برگیرد. (وقتی که امام علیه السلام این خطبه را ایراد فرمود، بدن ها به لرزه درآمد، اشک ها سرازیر ودل ها ترسان شد که جمعی آن را غرّاء نامیدند).

و هوس ها را بخورد. آگاه باشید! همنشینی با هواپرستان ایمان را به دست فراموشی می سپارد، و شیطان را حاضر می کند. از دروغ برکنار باشید که با ایمان فاصله دارد. راستگو، در راه نجات و بزرگواری است، اما دروغگو بر لب پرتگاه هلاکت و خواری است. حسد نورزید که حسد، ایمان را مثل آتشی که هیزم خاکستر کند، نابود می سازد، با یکدیگر دشمنی و کینه توزی نداشته باشید که نابودکننده هرچیزی(مادی و معنوی) است. بدانید که آرزوهای دور و دراز عقل را غافل و یاد خدا را به فراموشی می سپارد. آرزوهای ناروا را دروغ انگارید که آرزوها فریبنده اند و صاحبش فریب خورده است.

ص: 79

همانا بر امام واجب نیست جز آنچه را که خدا امر فرماید، و آن، کوتاهی نکردن در پند و نصیحت، تلاش در خیرخواهی، زنده نگهداشتن سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله ، جاری ساختن حدود الهی بر مجرمان، رساندن سهم های بیت المال به طبقات مردم است. پس در فراگیری علم و دانش پیش از آن که درختش بخشکد تلاش کنید، و پیش از آن که به خود مشغول گردید از معدن علوم(اهل بیت علیهم السلام ) دانش استخراج کنید. مردم را از حرام و منکرات بازدارید، و خود هم مرتکب نشوید، زیرا دستور داده شدید که ابتدا خود محرّمات را ترک و سپس مردم را بازدارید.

عیب های گوناگون هستند گناهان دیگران را برملا سازند، آیا این عیب گو به یاد نمی آورد آن گناهی را که بزرگتر از گناه عیب شونده بود مرتکب شد و خداوند آن را پوشاند و چگونه گناهکاری را مذمّت می کند که خود مرتکبِ آن گناه می شود. پس اگر عیب گو مانند آن گناه را انجام ندهد پس گناهی بزرگتر و غیر از آن را انجام داده است. به خدا سوگند اگر عیب جو گناه کوچکتری را مرتکب شده، همانا جرات داشتن بر عیب مردم گفتن خود بزرگترین گناه است. ای بنده الهی بر گفتن عیب کسی که مرتکب گناهی شده عجله مکن، شاید آن بخشیده شده باشد، و خودت را از معصیت کوچک در امان مبین، شاید که به خاطر آن، مورد عذاب واقع شوی، پس کسی که به عیب دیگری علم پیدا کرد به خاطر این که می داند خودش نیز دارای عیبی است از گفتن عیب دیگران خودداری نماید و شکرکردن برای

ص: 83

محفوظ ماندن از گناه، او را از توجه به گناهی که دیگری به آن مبتلا شده باز می دارد.

به کار نمی بندد و به جانب دیگری تمایل دارد مخالفت کن...

اطاعت و فرمانبرداری ازاو نبود، هرگز آسمان ها را محل عرش خویش و جایگاه فرشتگان، و بالارفتن سخنان پاک و اعمال نیک و صالح بندگانش قرار نمی داد. ستارگان را نشانه های هدایتگر برای بیابان ماندگانِ سرگردان قرار داد، تا به وسیله آنها راهنمایی شوند، ستارگانی که پرده های تاریک شب مانع نورافشانی آنها نمی گردد، و نمی تواند از نورافشانی و تلألؤ ماه در دل آسمان جلوگیری کند. پس پاک است خدایی که پوشیده نیست بر او سیاهی تیره و تار بر روی ناهمواری های زمین، و قله های کوتاه و بلند کوه ها، و نه غرّش رعد در کرانه آسمان، و نه درخشش برق در لابلای ابرها، و نه وزش بادهای تند و طوفان، و نه ریزش برگ ها بر اثر بارش باران، و نه محل سقوط قطرات باران، و نه مسیر کشیده شدن دانه ها به وسیله مورچگان، و نه غذاهای کوچکِ نادیدنی پشه ها، و نه آنچه که در

ص: 88

شکم حیوانات ماده در حال رشد است(خدا به همه آنها آگاه است).

بخشش کنید، و در این کار بخل مورزید، که خداوند سبحان فرموده: «اگر خدا را یاری کنید خدا نیز شما را یاری می کند و قدم هایتان را ثابت نگه می دارد» و فرمود: «چه کسی است که برای خدا قرض بدهد، قرضی نیکو که خداوند آن را دو برابر می گرداند و برای او اجری بزرگ است». خداوند از روی ذلّت از شما یاری نمی خواهد و به خاطر مالِ کم از شما قرض نمی خواهد، در حالی از شما کمک خواسته که لشکریان آسمانها و زمین تحت فرمان اوست و خزینه های آسمانها و زمین برای اوست و او بی نیاز و ستوده است. اراده کرده است که شما را آزمایش نماید که کدامتان عملش نیکوتر است. پس با اعمالتان در کارهای خیر اقدام کنید تا در خانه الهی همسایه خداوند باشید...

ص: 90

و عذرش از توجیه هر فریب خورده ای بی اساس تر، و خوشحالی او از عدم آگاهی است. ای انسان! چه چیز تو را بر گناه جرأت داده و در برابر پروردگارت مغرور ساخته؟ و بر نابودی خود علاقه مند کرده است؟ آیا بیماری تو را درمان نیست و خواب زدگی تو بیداری ندارد؟ چرا آنگونه که به دیگران رحم می کنی، به خود رحم نمی کنی؟(1) چه بسا کسی را در آفتاب سوزان می بینی، بر او سایه می افکنی یا بیماری را می نگری که سخت ناتوان است، از روی دلسوزی بر او اشک می ریزی،

ص: 92

اما چه چیز تو را بر بیماری خود بی تفاوت کرده و بر مصیبت های خود شکیبا و از گریه بر حال خویشتن باز داشته است؟(غافل شده ای) درحالی که هیچ چیز برای تو عزیزتر از جانت نیست! چگونه ترس از فرودآمدن بلا، شب هنگام تو را بیدار نکرده است که در گناه غوطه ور، و در پنجه قهر الهی مبتلا شده ای؟.

به تو دارد، و تو را به عفو خویش می خواند، و با کَرَم خویش می پوشاند! در حالی که تو از خدا بریده به غیر او توجّه داری! پس چه نیرومند و بزرگوار است خدا! و چه ناتوان و بی مقداری تو، که بر عصیان او جرات داری، در حالی که تو را در پرتو نعمت خود قرار داده، و در سایه رحمت او آرمیده ای. نه بخشش خود را از تو گرفته، و نه پرده اسرارِ تو را دریده است، بلکه چشم بر هم زدنی، بی احسان خدا زنده نبودی در حالی که یا در نعمت های او غرق بودی، یا از گناهان تو پرده پوشی شد، و یا بلا و مصیبتی را از تو دور ساخته است. پس چه فکر می کنی اگر او را اطاعت کنی؟. به خدا سوگند! اگر این رفتار میان دو نفر که در توانایی و قدرت برابر بودند وجود داشت(و تو یکی از آن دو بودی) تو نخستین کسی بودی که خود را بر زشتی اخلاق، و

ص: 94

نادرستی کردار محکوم می کردی.(1)

در توانایی تو ایجاد می کند، راستگوتر از آن است که به تو دروغ بگوید، و یا مغرورت سازد. چه بسا نصیحت کننده ای از دنیا را متّهم کردی، و راستگویی را دروغگو پنداشتی! اگر دنیا را از روی شهرهای ویران شده، و خانه های درهم فروریخته بشناسی، آن را یادآوری دلسوز، و اندرزدهنده ای گویا می یابی، که چونان دوستی مهربان از تباهی و نابودی تو نگران است. دنیا چه خوب خانه ای است برای آن که که آن را جاودانه نپندارد، و خوب محلّی است برای آن کس که آن را وطن خویش انتخاب نکند. سعادتمندان به وسیله دنیا، در قیامت، کسانی هستند که امروز از حرام آن می گریزند.(1)

ص: 96

می نالی که انسانی به بازیچه آن را گرم ساخته است؟! اما مرا به آتش دوزخی می خوانی که خدای جبّارش با خشم خود، آن را گداخته است؟ تو از حرارت ناچیز می نالی و من از حرارت آتش الهی ننالم؟

و از این حادثه شگفت آورتر اینکه شب هنگام کسی به دیدار ما آمد و ظرفی سرپوشیده پر از حلوا داشت، معجونی در آن ظرف بود، چنان از آن متنفّر شدم که گویا آن را با آب دهان مار سمّی، یا قی کرده آن مخلوط کرده اند! به او گفتم: هدیه است؟ یا زکات یا صدقه؟ که این دو بر ما اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله حرام است. گفت: نه، نه زکات است نه صدقه، بلکه هدیه است. گفتم: زنان بچّه مرده بر تو بگریند. آیا از راه دین، وارد شدی که مرا بفریبی؟ یا عقلت آشفته شده، یا جن زده شده ای؟ یا هذیان می گویی؟. به خدا سوگند! اگر هفت اقلیم را با آنچه در زیر

ص: 98

آسمان هاست به من دهند تا خدا را نافرمانی کنم که پوست جوی را از مورچه ای ناروا بگیرم، چنین نخواهم کرد! و همانا این دنیای آلوده شما نزد من از برگ جویده شده دهان ملخ پست تر است! علی را با نعمت های فناپذیر و لذّت های ناپایدار چکار؟ به خدا پناه می بریم از خفتن عقل و زشتی لغزش ها، و از او یاری می جوییم.

ص: 99

پرسید، اگر کیفر دهد شما استحقاق بیش از آن را دارید، و اگر ببخشد از بزرگواری اوست. آگاه باشید ای بندگان خدا! پرهیزکاران از دنیای زودگذر به سلامت گذشتند و آخرت جاودانه را گرفتند. با مردم دنیا در دنیاشان شریک گشتند، اما مردم دنیا در آخرت آنها شرکت نکردند، پرهیزکاران در بهترین خانه های دنیا سکونت کردند، و بهترین خوراک های دنیا را خوردند، و همان لذت هایی را چشیدند که دنیاداران چشیده بودند، و از دنیا بهره گرفتند آنگونه که سرکشان و متکبّران دنیا بهره مند بودند، سپس از این جهان با زاد و توشه فراوان، و تجارتی پُرسود، به سوی آخرت شتافتند. لذّت پارسایی در ترک حرام دنیا را چشیدند، و یقین داشتند در روز قیامت از همسایگان خدایند، جایگاهی که هرچه درخواست کنند، داده می شود، و هرگونه لذّتی در اختیارشان قرار دارد.... و آن کس

ص: 101

که به خدا خوش بین تر است، باید بیشتر از دیگران از کیفر الهی بترسد... برتو سزاوار است که با خواسته های دل مخالفت کرده، و از دین خود دفاع کنی، هرچند ساعتی از عمر تو باقی نمانده باشد، خدا را در راضی نگهداشتن مردم به خشم نیاور، زیرا خشنودی خدا جایگزین هرچیز بوده اما هیچ چیز جایگزین خشنودی خدا نمی شود. نماز را در وقت خودش به جای آر، نه اینکه در بیکاری زودتر از وقتش بخوانی، و به هنگام درگیری و کار آن را تأخیر بیاندازی، و بدان که تمام کردار خوبت در گرو نماز است.

امام هدایتگر، و زمامدار گمراهی، هیچ گاه مساوی نخواهند بود، چنان که دوستان پیامبر صلی الله علیه و آله

و دشمنانش برابر نیستند. رسول خدا صلی الله علیه و آله به من فرمود: بر امّت اسلام، نه از مؤمن و نه از مشرک

ص: 102

هراسی ندارم، زیرا مؤمن را ایمانش بازداشته، و مشرک را خداوند به جهت شرک او نابود می سازد، من بر شما از هر منافقی که دورو بوده و از لحاظ زبان دانا، که چیزهای نیکو را بیان می کند و رفتارش زشت و ناپسند است (منکرات را انجام می دهد)، می ترسم.

ص: 103

قدر الهی) چه همنشین خوبیست(آرامش می دهد).

آنها پشت گرداند نیکی هایشان را از آنان می گیرد(وقتی شخصی توانگر شود و به جائی برسد دنیاپرستان نیکوئی ها به او نسبت دهند، و اگر بینوا گردد کمالاتش را هم از یاد می برند).

نعمتی که رسیدید شکر کنید تا به بیشترِ آن برسید.(سوره 14، آیه7: اگر شکر نعمت بجا آورید نعمت را بر شما می افزایم، و اگر ناشکری کنید هرآینه عذاب من سخت است«که گرفتار میشوید»).

امکانات و قابلیّت های خویش ببیند چه بهره هایی می تواند ببرد، افراد در سطح پایین تر از خود را بنگرد و شکرگذار باشد).

شایسته نیست روانمودن درخواستها مگر به سه چیز، به کوچک شمردن آن تا (نزد پروردگار) بزرگ گردد، پنهان داشتن آن(تا هنگام پاداش) آشکار شود، بشتاب در انجام آن تا(برای خواهنده) گوارا باشد.

کردم) و بندگی خدا را سبب فزونی بر مردم می دانند! پس (نتیجه این کردارهای زشت آنست که) در آنهنگام سلطان(در فرمانروائی) به مشورت با کنیزان(زنهای بی سر و پا) و حکمرانی کودکان(جوانان شهوتران بی تجربه) و اندیشه خواجه سراها(مردان نالایق و پَست) می باشد.

بی اعتنا می شود به خلاف جامه نو که شخص را خودبین می سازد و از حق غافل شده در گناه می افتد).

به حرام می کشاند)، و هیچ زهدی مانند بی رغبتی در حرام نیست، و هیچ دانشی مانند تفکر و پیش بینی نیست(زیرا براثر آن به مبدأ و معاد راه برده از گمراهی برَهَد، و هیچ عبادتی مانند انجام واجبات نیست، و هیچ ایمانی مانند شرم و شکیبائی نیست(زیرا به این دو ایمان کامل می گردد)، و هیچ بزرگواری و سرفرازی مانند فروتنی نیست(زیرا فروتن را همه از دل دوست دارند)، و هیچ شرافتی مانند دانش(علم دین برای رستگاری) نیست، و هیچ ارجمندی مانند بردباری نیست، و هیچ پشتیبانی استوارتر از مشورت کردن نیست(زیرا مشورت سبب پی بردن به پایان کار و سود و زیان آن است).

به فقر و تنگ دستی که از آن گریزان است(زیرا از آنچه دارد سود نمی برد پس با تهی دستان یکسان است) و توانگری را که می جوید از دست می دهد(زیرا از دارائی اش بهره ای نمی برد) پس در دنیا مانند تنگدستان زندگی می نماید و در آخرت مانند توانگران به حسابش می رسند(چون حساب اندوخته را باید پس بدهد) و شگفت دارم برای مغرور و گردنکشی که دیروز نطفه بود و فردا مردار می باشد(که اگر خاک از روی جسدش بردارند مردم از بوی متعفّنش می گریزند.

و شگفت دارم برای کسی که در خدا دو دِل باشد در حالی که آفریده شده خدا را می بیند(چون نمی شود بی آفریننده ای آفریده شده ای باشد). و شگفت دارم برای کسی که مرگ را فراموش می کند در حالی که می بیند مردمی را که می میرند.

ص: 130

و شگفت دارم برای کسی که زیر بار پیدایش معاد و بازگشت در قیامت نمی رود و حال آنکه پیدایش از نطفه را می بیند. و شگفت دارم برای کسی که خانه نیستی را آباد می کند(برای دنیا تلاش می نماید) و خانه هستی(آخرت) را رها می سازد(در فکر آماده ساختن توشه ای برای آن نیست).

ص: 131

تجربه می آموزد که نفع زیادی دارد.(1)

آنکس که لباس حیا بپوشد کسی عیب او را نبیند(عیبی ندارد تا مردم ببینند، یا اگر هم داشته باشد بر اثر حیا از نظر مردم پنهان می نماید).

(نسبت به نامحرم) متکبّر باشد به کسی جز شوهرش سرفرود نمی آورد، هرگاه بخیل باشد مال خود و شوهرش را نگاه می دارد، و هرگاه ترسو باشد از آنچه به او روآورد(سوء ظن) و ترس دارد و دوری می گزیند.

روز مظلوم بر ظالم(انتقام رستاخیز) سخت تر است از روز ظالم بر مظلوم(کیفر در قیامت دائمی است).

گرداند علم را بر او منع کند(او را توفیق ندهد تا از علم دین که موجب سعادت و نیکبختی است بهره مند گردد؛ این فرمایش می رساند که نادانی بدترین بیچارگیهاست).

را به سوی طلحه و زبیر بفرستد تا آنچه از پیامبر صلی الله علیه و آله درباره آنان شنیده(1) یادشان آورد. أنس مخالفت کرد و گفت: من آن سخن پیامبر صلی الله علیه و آله را فراموش کرده ام، حضرت فرمود:)» اگر دروغ می گویی خداوند تو را به بیماری بُرَص (لک های سفید) دچار کند که عمّامه هم آن را نپوشاند.(پس از نفرین امام علیه السلام ، انس به بیماری برص بر سر و صورت دچار شد، که همواره نقاب می زد).

روکردند، آنها را (علاوه بر واجبات) به مستحبّات وادارید، و هرگاه روبرگرداندند به واجبات اکتفا نمائید(زیرا ترک واجبات به هرحال جایز نیست اگرچه حضورقلب هم نباشد).

سبحان بجاآورید آن است که به نعمت های او بر معصیتهایش کمک نطلبید(که موجب خشم او گردد، زیرا به هرکه نعمتی دهد واجب است آنرا در راه طاعت و بندگی بکار برد).

شود و هرکه شرمش کم شود دوری از گناهش(پرهیزکاری) کم گردد، و هرکه دوری از گناهش کم شود دلش می میرد و در آتش جهنم سقوط خواهد کرد داخل آتش شود، وهر که در زشتی های مردم نگریسته و آنها را زشت بشمارد، سپس همان زشتی ها را مرتکب شود، پس او احمق واقعی است، و قناعت(راضی بودن به آنچه دارد) مالی است که پایان نیابد، و هرکه فراوان به یاد مرگ باشد از دنیا به اندک چیزی خشنود باشد(چون غفلت از مرگ حرص به دنیا می آورد)، و هرکس بداند که گفتار او نیز از اعمال او به حساب می آید جز به ضرورت سخن نگوید.

ص: 158

فرارسد(چون با نیّت پاک به خدا پناه برده، رفع گرفتاری خواهد و خداوند هم حاجتش را برآورد).

نمی شود)، مساجد آنان در آن روزگار آبادان، اما از هدایت ویران است، مسجدنشینان و سازندگان بناهای شکوهمند مساجد، بدترین مردم زمین می باشند(زیرا) کانون هر فتنه، و جایگاه هرگونه خطاکاری اند، هرکس از فتنه برکنار است او را به فتنه بازگردانند، و هرکس که از فتنه عقب مانده او را به فتنه ها کشانند، که خدای بزرگ فرماید: «به خودم سوگند! برآنان فتنه ای بگمارم که انسان شکیبا در آن سرگردان ماند!» و چنین کرده است، و ما از خدا می خواهیم که از لغزشِ غفلت ها درگذرد(تا مانند فتنه جویان به کیفر دائمی گرفتار نشویم).

هیچ شرف و بزرگی بالاتر از اسلام(که به سعادت دنیا و آخرت برساند)، و هیچ عزتی، از پرهیزکاری ارجمندتر، و هیچ شفیعی پیروزتر از توبه، و هیچ گنجی بی نیازکننده تر از قناعت نیست. و کسی که به اندازه کفایت زندگی از دنیا بردارد به آسایش دست یابد، و آسوده خاطر گردد، درحالی که دنیاپرستی کلید دشواری، و مرکب رنج و گرفتاری است، و حرص ورزی و خودبزرگ بینی و حسادت، عامل بی پروایی در گناهان است، و بدی، جامع تمام عیب هاست.

و دنیا به چهار شخص است: عالِمی که علم خود بکار برد، جاهلی که ننگ نداشته باشد از اینکه یاد گیرد، و توانگری که به نیکی و احسان خود بخل نورزد، و فقیری که آخرت خویش را به دنیا نفروشد؛ پس وقتی عالِم علم خود را به کار نبرد جاهل از یادگرفتن ننگ خواهد داشت، و وقتی توانگر به احسان خویش بخل ورزد فقیر آخرتش را به دنیایش می فروشد. ای جابر، هرکه نعمت های خدا(دارائی، دانائی، بزرگی و مانند آنها) بر او بسیار شود، درخواستهای مردم به او بسیار می گردد، پس کسی که برای خدا در آن نعمتها به آنچه واجب است قیام نماید آنها را همیشگی می سازد(برای نسلهای بعدی و برای آخرت خویش)، و آنکه برای خدا به آنچه که واجب است قیام ننماید، آنها را به نابودی و نیستی می کشد.

ص: 166

نومید نباشند جز کافران(یوسف: 87) (پس خدا می داند که پایان هرکس چه باشد، هیچکس نباید به ظاهر حال اعتماد نموده و از پایان آن آسوده یا ناامید باشد).

زیرا خداوند سبحان بر همه اعضاء تو احکامی را واجب کرده که روز قیامت به آنها بر تو دلیل و بهانه می آورد.

و پس از تو به صاحبی می رسد، و تو برای یکی از دو مرد گردآورنده ای: کسی که به طاعت خدا عمل کند پس نیکبخت شود به چیزی که تو به سبب آن بدبخت شده ای(محاسبه می شوی)، یا مردی که در معصیت خدا به کار برد پس بدبخت شده به آنچه برای او گردآورده ای، پس هیچیک از این دو را شایسته نیست برخویش اختیار نمایی و نه آنکه برای او بر پشت خود (گناه) بار کنی.

بدبو می کند(پس آیا شایسته است گردنکشی و فخرفروشی؟!!)

(در عید فطر فرمودند): امروز عید کسی است که خدا روزه اش را پذیرفته و نمازش را پاداش داده(نه برای آنکه جامه نو پوشد و پیش خدا آبرو نداشته باشد)، و هر روز که خدا را در آن معصیت نکنند آنروز عید است.(طبق این فرمایش مولا، با دقّت محاسبه نمایید که چند روز در سال عید دارید؟)

پاداش مجاهدِ شهید در راه خدا، بزرگ تر از پاداش عفیفِ پاکدامنی نیست که قدرت برگناه دارد و آلوده نمی گردد، همانا عفیفِ پاکدامن، فرشته ای از فرشته هاست.

ص: 183

الف: کتاب های پرفروش جوان پسند

ب: کتابهای بی مدرک و عوام پسند

ج: کتاب های معتبر از نظر علمای دین شناس دلسوز

د: هر سه مورد

4- طبق فرمایش مولا علیه السلام ، سخت تر از فقر ··· است.

الف: بیماری تن

ب: بیماری دل(روح)

ج: جهل و نادانی

د: موارد الف و ب

5- گزینه صحیح در این فرمایش مولا علیه السلام چیست؟ در دنیا دل مبند تا خدا تو را به ··· بینا سازد و (از کار خود) بی خبر مباش که از تو ··· نیستند.

الف: زیبایی های آن - بی خبر

ب: زشتی های آن - غافل

ج: حکمت های آن - غافل

د: مورد الف و ج

6- کدام گزینه در فرمایش سَرورمان علیه السلام صحیح است؟

ص: 185

فخر خود را ··· ، کبر ··· و گورت را ···

الف: بیاد آور، نداشته باش، یاد کن

ب: کنار بگذار، نداشته باش، یادکن

ج: بیاد آور، به اندازه ای داشته باش، یاد کن

د: کنار بگذار، به اندازه ای داشته باش، یاد کن

7- مولانا امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: آن روزی عید است که ···

الف: مردم به عبادت بپردازند

ب: شاد باشند و جشن بگیرند

ج: گناه نکنند د: به فقرا رسیدگی و کمک نمایند

8- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: کسی که بدون دانستن احکام دین خرید و فروش کند ···

الف: شاید ورشکسته شود

ب: در ربا فرو رود و گرفتار شود

ص: 186

ج: از او کلاهبرداری شود د: نزول خوار می شود

9- مولانا امیرالمؤمنین علیه السلام : دوری از گناهان···

الف: شجاعت است

ب: سپر است(از عذاب الهی)

ج: توفیق می خواهد د: قسمت الهی است

10- مولانا امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: مردم برای اصلاح دنیا چیزی از دین را ترک نمی گویند، جز آن که خدا آنان را...... الف: به چیزی زیان بارتر دچار خواهد ساخت

ب: به خودشان وامی گذارد

ج: از کارهای خیر غافلشان می کند

د: هر سه مورد

11- سَرورمان حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: هیچ عقلی سودمندتر از ··· نیست.

الف: تدبیر

ب: دوراندیشی

ج: جلب رضایت دیگران

د: الف و ب

ص: 187

12- مولانا امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: هرگاه مستحبّات به واجبات زیان رساند، آن ···

الف: واجبات را ترک نکنید

ب: مستحبات را ترک کنید

ج: مستحبات و واجبات را انجام دهید

د: مستحبات را ترک نکنید

13- کدام گزینه در فرمایش سَرورمان علیه السلام صحیحه؟ غیرت دار و جوانمرد هرگز مرتکب زنا نمی شود چون···

الف: نمی پسندد که با اهلش همین عمل را دیگران مرتکب شوند

ب: جوانمردیش اجازه نمی دهد که معصیت خدای شاهد را بنماید

ج: عمرش کوتاه می شود

د: الف و ب

ص: 188

14- مولانا امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: مسکین(درمانده) فرستاده خداست، کسی که به او چیزی ببخشد(خالصانه) ···

الف: به خدا داده

ب: کفّاره گناهانش می شود

ج: معلوم نیست قبول شود

د: الف و ب

15- امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: هیچ فقری چون ··· و هیچ ارثی چون ··· و هیچ پشتیبانی چون ··· نیست.

الف: ناتوانی - اخلاق - مشورت

ب: نادانی - اخلاق - مشورت

ج: ناتوانی - ادب - مشورت د: نادانی - ادب - مشورت

16- کدام گزینه در فرمایش سَرورمان علیه السلام صحیحه ؟ از دست دادن فرصت باعث ··· است.

الف: بینش و دوراندیشی

ب: غم و اندوه

ص: 189

ج: ناتوانی د: هیچکدام

17- این روایت از فرمایشات کدام پیشوای ما می باشد: ما نظر خود را از شما برنمی گیریم(که به حال خود وابمانید) و فراموشتان نمی کنیم، اگر چنین نبود گرفتاری ها شما را از پای می انداخت و دشمنان، شما را از بین می بردند

الف - پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

ب - امیرالمؤمنین علی علیه السلام

ج - امام صادق علیه السلام

د - امام زمان علیه السلام

18- کدام گزینه در موضوع مطالعه معارف دینی نادرست است؟

الف - هر کتابی را بخوانیم و خوبش را انتخاب کنیم

ب - چون تشخیص مطالب منحرف کننده سخت است بایستی از دین شناس دلسوز کمک بگیریم

ج - با دوستانمان مشورت نماییم

د - الف و ج

ص: 190

تصویر

ص: 192