سرشناسه : آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، 1255 - 1348 .
عنوان و نام پدیدآور : مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)/ تالیف محمدمحسن نزیل سامراءالشهیر بالشیخ آغا بزرگ الطهران. به اهتمام محمد آصف فکرت
مشخصات نشر : مشهد - بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی 1372
مشخصات ظاهری : 4ج.
یادداشت : فارسی.
موضوع : کتاب های چاپی -- کتابشناسی
موضوع : نویسندگان شیعه-- کتابشناسی
موضوع : نسخه های خطی فارسی -- فهرست ها
موضوع : نسخه های خطی عربی -- فهرست ها
ص :1
آقا بزرگ تهرانی،محمد محسن بن علی بن محمّد رضا بن محسن بن علی اکبر(1293-1389 ق/ 1876-1970 م)در شب 11 ربیع الاوّل 7/1293 آوریل 1876 در خانه ای در سه راه دانگی نزدیک پامنار تهران دیده به جهان گشود.او را محسن نام نهادند و چون همنام نیای بزرگ خویش بود-به رسم تهرانیان-او را آقا بزرگ می خواندند.او خود سالها پس از آن شهرت«منزوی»را برگزید که هرگز به آن مشهور نشد،بلکه شهرتش آقا بزرگ بود و پس از تألیف دائرة المعارف بزرگ کتابشناسی شیعه-الذریعه-او را«صاحب الذریعه»می خواندند.
خانوادۀ او از بازرگانانی بودند که گویا از گیلان آمده و از 1250 ق1834/ م در تهران نشیمن گزیده و به دلیل انتساب به جدّ خویش به محسنی معروف بودند.
پدرش حاج علی محسنی بازرگانی بود که با علما معاشرت داشت و دارای اندیشه ای آزادیخواهانه بود.وی تألیفی در مورد مسألۀ دخانیات دارد و نخستین کسی بود که فرزندش را برای تحصیلات عالی به نجف فرستاد و جدّش حاج محسن،به یاری معتمد الدوله نخستین چاپخانۀ ایران را بنیاد نهاده بود.
وی الفباء و قراءت قرآن مجید را با تهجّی نزد برخی از بانوان خانواده آموخت و در هفت سالگی وارد مدرسۀ ضیاء الدّین در پامنار گردید و از آنجا به مدارس دیگر رفت و کتب فارسی دیوانهای شاعران و مقداری از معارف دینی و حساب را فرا گرفت.
در 10 سالگی(1303 ق)در جلسه ای با حضور علما،طی مراسم خاصی بر او لباس روحانیّت پوشانیدند.اندکی پس از آن خوشنویسی نسخ و نستعلیق را نزد خوشنویس معروف آن روزگار- زین العابدین محلاتی-به خوبی یاد گرفت چنانکه مجموعه ها و کتابهایی به خطّ خوش نگاشت و تا
ص:1
کنون در کتابخانۀ ایشان موجود است.
تحصیلات مقدماتی را در تهران،در مدارس دانگی پامنار و مروی به پایان رسانید.استادانش، در تجوید:شیخ محمد رضا قاری،در ادبیات:شیخ محمد حسین خراسانی و شیخ باقر معزّ الدوّله،در منطق:میرزا محمود قمّی،در فقه:میرزا محمد تقی گرگانی و شیخ علی نوری،در اصول فقه:سیّد عبد الکریم لاهیجی و در ریاضیّات شیخ علی نوری و میرزا ابراهیم زنجانی بودند.
در 1313 ق،با برادرش«کربلائی محمد ابراهیم»برای زیارت عتبات عالیات به عراق رفت و در 1314 ق به تهران بازگشت.
در 10 جمادی الاخری 1315 برای تکمیل تحصیلات عازم عراق شد و در روز 4شنبه 17 شعبان 1315 به نجف رسید.
در نجف اشرف از محضر استادان بزرگی چون آیات عظام سید محمد کاظم طباطبائی یزدی (-1337 ق)،شیخ محمد کاظم آخوند خراسانی(-1329 ق)و میرزا حسین نوری(-1320 ق) به ترتیب در فقه،اصول و حدیث استفاده برد و از گروهی دیگر از اعاظم علمای نجف نیز مستفیض گردید و بسیاری از علمای فرق برای ایشان اجازۀ نقل حدیث نوشتند که هم ذیل عناوین اجازات«الذریعه»و هم در زندگینامه های آن بزرگوار به تفصیل از آنان یاد شده است،و از آن جمله اند:آیات عظام میرزا حسین نوری،سید محمد علی شاه عبد العظیمی،شیخ علی خاقانی،شیخ محمد صالح آل طعان بحرانی،شیخ موسی کرمانشاهی،سید ابو تراب خوانساری،شیخ علی کاشف الغطاء،سید حسن صدر،شیخ محمد علی ازهری مالکی(رئیس مدرّسان مسجد الحرام)، شیخ ابراهیم بن احمد الاحمدی(از فقهای مدینه)،شیخ عبد القادر طرابلسی(مدرّس حرم شریف) و شیخ عبد الرحمن علیش حنفی(مدرّس الازهر).
آن بزرگوار پس از درگذشت استادش آخوند خراسانی(1329 ق)از نجف به سامرا رفت و در آنجا به حوزۀ درس آیة اللّه میرزا محمد تقی شیرازی حاضر می شد و برای داشتن فرصت و فراغت بیشتر در کار تألیف«الذریعه»در مدرسۀ علمی سامرا گوشه نشینی برگزید و تا 1335 ق در آن شهر ماند.پس به کاظمین رفت و بعد از دو سال اقامت در آنجا به سامرا بازگشت.بار دوّم از 1337 تا 1354 ق در سامرا ماند.در 1354 ق سامرا را به قصد نجف ترک گفت و تا آخر عمر(1389 ق)در نجف بود.
در طول مدّت اقامت در عراق،سه بار به ایران سفر کرد.نخست در 1350 ق به دعوت عمویش، حاج حبیب اللّه محسنی.در همین سفر ایشان نام خانوادگی«منزوی»را برگزید.بار دوم در 1365 ق به ایران آمد.در کرمانشاه مهمان سردار کابلی بود و سپس به تهران و مشهد عزیمت کرد و در همین سفر بود که بسیاری از مخطوطات را برای تکمیل تألیف«الذریعه»بررسی فرمود.سفر سوم ایشان در 1379 ق به قصد زیارت مشهد مقدس امام هشتم(علیه السلام)صورت گرفت،که با هواپیما به ایران آمد.
ص:2
مرحوم آقا بزرگ تهرانی دو بار حج گزارد:نخست در 1367 ق برای ادای فریضۀ حج عازم بیت اللّه الحرام گردید.در همین سفر به دیدار گروهی از دانشمندان جهان اسلام رسید و از بسیاری اجازۀ نقل حدیث گرفت که در ذیل«المشیخه»به تفصیل از آنان یاد شده است.بار دوم،با همسر خویش،به دعوت نوّاب عبد الکریم خان امیر رامپور به زیارت خانۀ خدا رسید.علاّمه آقا بزرگ تهرانی پس از عمری تتبّع،تحقیق و تلاشهای بی وقفه و مخلصانه و انجام خدمات بسیار مهم و کم نظیر علمی و فرهنگی در روز جمعه 13 ذی الحجۀ 20/1389 فوریۀ 1970 در سن 97 سالگی در نجف اشرف چشم از جهان پوشید و در آرامگاهی که در زیر کتابخانۀ موقوفه اش برای خویش ساخته بود به خاک سپرده شد.
علاّمۀ بزرگوار آقا بزرگ در سراسر زندگی،رسالت علمی خویش را با امانت و اخلاص پی گرفت و هیچ حادثه و رویدادی او را از کارش باز نداشت.درگذشت و شهادت دو فرزند جوان، درگذشت همسر و نوه و دیگر حوادث و مصایبی که بر او و بر خانواده اش پیش آمد چیزی از شکیبایی و قوّت قلبش نکاست.
در کار خویش سخت کوش بود و به آن عشق می ورزید.چون مسأله ای برایش حلّ ناشده می ماند،سراسر شب و گاه شبها بیدار می ماند و چون به حلّ آن دست می یافت سخت شادمان می گردید.
چون در کتابخانه ای گرم تحقیق و بررسی می شد،به آسانی از آنجا بیرون نمی آمد و چه بسا که روزها و شبها در آنجا می ماند و راضی می شد که کتابدار شبانه در را بر روی او ببندد و در بساتین کتب زندانیش کند.
اراده ای قوی داشت،چنانکه می توانست عادت چندین ساله را ترک گوید.اوایل روزی نزدیک 100 عدد سیگار دود می کرد.چون بیمار شد و پزشک زیان سیگار را خاطرنشان ساخت و پیشنهاد کرد که آهسته آهسته آن را کاهش دهد،ایشان یکباره ترک عادت پنجاه ساله گفت.
با بیماری و سستی در ستیز بود ولی پیوسته از تندرستی و سلامت شکر می کرد.از 1345 ق به بعد شبها غذا نمی خورد.نماز جماعت،ورزش و پیاده روی را ترک نمی کرد و سحرخیز بود.
بسیار فروتن بود.نمی گذاشت دستش را-حتی کودکان-ببوسند.به پیشواز مهمان می آمد و هنگام رفتن،مهمان را-هرکه می بود-تا دم در همراهی می کرد.
آقا بزرگ در میان رجال دینی،روشنفکر و مترقی بود.با استادش آخوند خراسانی در نهضت مشروطه خواهی در ایران،و با استاد دیگرش میرزا محمد تقی شیرازی در نهضت عراق مشارکت کرد و از گشایش مدارس نوین برای کودکان ایرانی-در عراق-پشتیبانی نمود.
ص:3
تا نخستین همسرش زنده بود،همسر دوّم نگرفت و به آموزش فرزندان توجّه داشت و چون محیط عراق را برای آموزش و پرورش فرزندان مناسب و مساعد ندید،آنان را به تهران فرستاد.
به اخبار و اطلاعات جدید علاقه مند بود و از انکشافات و رخدادهای جاری بی خبر نمی ماند.
خاموش و کم سخن و در معاشرت،آرام و ملایم بود.تعصّب نمی ورزید و عقیدۀ خویش را بر دیگران تحمیل نمی کرد.شعار او«الطرق الی اللّه بعدد انفاس الخلائق»بود و آیۀ کریمۀ:«لا اکراه فی الدین».
چون مخالفت شیخ حسین کاشف الغطاء را با نظر خویش در مورد تاریخ قرآن دید،خاموش شد و رسالۀ«النقد اللطیف»را انتشار نداد.
برای تشجیع مؤلفان-به ویژه مؤلّفان جوان-از نگارش تقریظ بر بسیاری از کتابها امتناع نمی ورزید.تصویر بسیاری از این تقریظها که به خطّ ایشان بود در مقدمۀ کتابها-به فارسی یا عربی-زینت بخش بود.
با فرزندان و نوادگان-که هریک در شهری و کشوری به دانش اندوزی و تحقیق اشتغال داشتند-مکاتبه داشت،همچنین با دانشمندان و علمای کشورهای عربی.
آقا بزرگ در گردآوری آثار شیعه و تدوین تاریخ ادب شیعه سعی بلیغ داشت و پیوسته یادآوری می فرمود که همۀ آثاری را که در محیط شیعه ظهور کرده در«الذریعه»می آورد و قصد ایشان از شیعه کسانی است که قائل به عدل و امامت هستند و هنگامی که بر برخی از مجلّدات چاپی الذریعه-در مورد اشتمال شماری از کتابها-اعتراضاتی وارد شد،ایشان به اعتراضات توجهی نکرد و فرمود که این مؤلّفان در فضای تشیّع و محیط شیعه پرورش یافته اند و لازم نیست که در کتابهای خویش تصریح کنند که شیعه هستند.
نقل کرده اند که علامه محمد قزوینی در نشستی که با صاحب ذریعه داشته،در حضور دکتر قاسم غنی گفته است که برخی قاضی نور اللّه شوشتری را شیعه تراش لقب داده اند،که با این عبارت گویا می خواسته است مرحوم آقا بزرگ را مورد انتقاد قرار دهد،و آقای دکتر علی نقی منزوی فرزند دانشمند ایشان رأی والد بزرگوار خویش را در این مورد چنین نقل می کند:
قاضی نور اللّه کسانی را که از نظریات فلسفی شیعه دفاع می کردند،شیعه می شمرد.به نظر قاضی کسانی که حسن و قبح را عقلی بدانند نه شرعی و قائل به عدل و توحید اشراقی باشند نه عددی و منکر جبر و انقطاع فیض با مرگ پیغمبر باشند،ناچار قائل به امامت خواهند بود.
در مقدّمۀ«طبقات اعلام الشیعة»در مورد توجّه خاص ایشان به تألیفات عربی آمده است:
مرحوم صاحب«الذریعه»در خانه به فارسی سخن می گفت و با عربی زبانان به عربی فصیح تکلم
ص:4
می کرد و تا پایان زندگی هم لهجۀ عامیانۀ عراقی را فرا نگرفت.چون می دانست که زبان عربی زبان دینی بیش از 600 میلیون مسلمان است،اصرار در تألیف به آن زبان داشت.
گاهگاهی اشعاری به فارسی و عربی می سرود،امّا شمار اشعار عربی او از 35 بیت و فارسی از حدود 17 بیت تجاوز نمی کند.
علاقه مندی به تاریخ ادب،ایشان را از توجه به دیگر علوم باز نمی داشت.در جوانی به ریاضیّات،ستاره شناسی و جغرافیا ممارست می فرمود و هنوز برخی از نقشه های جغرافیایی که توسط وی کشیده شده،موجود است،همچنانکه تقریرات دروس فقه و اصول که 15 سال در مدرسۀ شیرازی سامرا به تحصیل آنها اشتغال داشت،هنوز در دست است.رسائل کلامی وی حکایت از احاطۀ آن مرحوم بر این علم دارد.افزون بر اینها مقالات مفصّلی که در بخشهای مختلف«الذریعه» پیرامون موضوعات مختلفه نگاشته شده،نشانۀ علاقۀ مؤلف به دانشهای گوناگون است.
مرحوم علاّمه در حفظ و نشر آثار خویش چنان اهتمام می ورزید که در مورد اهل و اولادش و در این میان«الذریعه»در مقایسه با دیگر آثار مقامی خاصّ نزد او داشت.
علامۀ فقید،کتابخانۀ با ارزشی در نجف تأسیس فرمود که دربردارندۀ کتابهای مرجع و مجموعه ای از دائرة المعارفها و فهرستها به زبانهای عربی و فارسی بود و این کتابخانه را در 1375 ق وقف فرمود.
گروهی از بزرگان از ایشان اجازۀ نقل حدیث گرفته اند که از آن جمله اند:
آیات عظام:آقا حسین طباطبائی بروجردی،عبد الحسین شرف الدین عاملی،شیخ عبد الحسین امینی،سید عبد الهادی شیرازی،شیخ محمد رضا آل یاسین،شیخ محمد حسن مظفر،سید هبة الدین شهرستانی،میرزا محمد اردوبادی،سیّد محمد حسین طباطبائی،سید محمد صادق بحر العلوم و سید شهاب الدین مرعشی.
1.اجازات الرّوایة و الوراثة فی القرون الاخیرة الثلاثة
2.الاسناد المصفّی الی آل بیت المصطفی-المشیخة،ط.نجف،1356 ق1938/ م.
3.ترجمۀ«العقیدة الاسلامیّة»به فارسی،در 1328 ق که به پایان نرسیده است.
4.تعریف الانام بحقیقة المدینة و الاسلام،تألیف محمد فرید و جدی،که مرحوم آقا بزرگ در 1327 ق به فارسی ترجمه کرده و در حدود نیمی از ترجمه در مجّلۀ«درّة النجف»چاپ شده است.
5.تفنید قول العوام بقدم الکلام،که در 1359 ق به خواهش سید جعفر اعرجی تألیف کرده است.
6.تقریرات.از دروس استادانش.
ص:5
7.تلخیص زاد السالکین،تالیف محقق فیض کاشانی.
8.توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد،که در 1359 ق به خواهش سید جعفر اعرجی تالیف فرموده.ط.قم،1401 ق.
9.حیاة الشیخ الطوسی.ط.نجف،1376 ق.نیز در مقدمۀ تفسیر«التبیان»در بیروت چاپ شده.
10.الدّر النّفیس فی تلخیص رجال التأسیس،مختصر رجال«تأسیس الشیعة الکرام لفنون الاسلام»،تالیف سید حسن صدر.
11.الذریعة الی تصانیف الشیعة،که مکررا چاپ شده و در پایان این فصل به تفصیل از آن یاد خواهد شد.
12.ذیل کشف الظنون.ط.تهران،1387 ق1967/ م(با اصل آن).
13.ذیل الاسناد المصفی-ذیل المشیخة،دربارۀ مشایخ مؤلّف در خارج از عراق،که در 1370 ق تألیف شده.ط.نجف،1355 ق1937/ م.
14.شجرة السبطین و شرعة الشطین،انساب مشجّر اولاد حسنین علیهم السّلام،برگرفته از «الانساب»یا«حدیقة النّسب»ابو الحسن شریف فتونی.
15.ضیاء المفازات فی طریق مشایخ الاجازات،که در حدود 1320 ق نگاشته شده.
16.طبقات اعلام الشیعة،مرتب بر 11 قرن که هریک نام جداگانه دارد،بدین شرح:
نوابغ الرواة فی رابعة المآت.ط.بیروت،1391 ق1971/ م.
ازاحة الحلک الدامس بالشموس المضیئة فی القرن الخامس-النابس فی القرن الخامس.ط.
بیروت،1391 ق1971/ م.
الثقاة و العیون فی سادس القرون.ط.بیروت،1392 ق1972/ م.
الانوار الساطعة فی المأة السابعة.ط.بیروت،1392 ق1972/ م.
الحقایق الراهنة فی تراجم اعیان المائة الثامنة.ط.بیروت،1392 ق1972/ م.
الضیاء الّلامع فی عباقرة القرن التاسع.ط.تهران،1362 ش.
احیاء الداثر من مآثر اهل القرن العاشر.ط.تهران.
الروضة النضرة فی تراجم علماء المائة الحادیة عشره.
الکواکب المنتثرة فی القرن الثانی بعد العشرة.
الکرام البررة فی القرن الثالث بعد العشرة.ط.نجف،1373 ق.
نقباء البشر فی القرن الرّابع عشر در 4 جزء.ط.نجف،1373 ق.
یادآوری می شود که مؤلف بزرگوار نخست این تألیف را«وفیات اعلام الشیعه»نام نهاده،امّا به دلیل وجود یاد دانشمندان زنده در این کتاب،نام آن را به«طبقات اعلام الشیعة»تغییر داده است.
17.الظلیلة فی انساب بعض البیوتات الجلیلة،انساب مشجّر برخی از خاندانهای سادات و علماء.
ص:6
18.محصول مطلع البدور فی تلخیص مافیه من المنثور،تلخیص مطلع البدور صفی الدین احمد بن صالح بن محمد بن ابی الرجال،که در 1335 ق تلخیص فرموده.
19.مسند الامین.اجازۀ مؤلّف برای علامه عبد الحسین امینی.
20.مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرّجال.ط.تهران،1337 ش.
21.نزهة البصر فی فهرس نسمة السحر،تلخیص یا فهرست«نسمة السحر بذکر من تشیّع و شعر» تألیف ضیاء الّدین یوسف یمانی.
22.النقد الّلطیف فی نفی التحریف من القرآن الشریف،که در دفاع از استاد خویش محدث نوری نگاشته.این کتاب را فرزند مؤلّف،دکتر علی نقی منزوی به فارسی برگردانیده و«نمایشگاه نامۀ پاک از هرآلودگی و آک»نام نهاده است.
23.هدیة الرازی الی المجدّد الشیرازی،شرح حال آیت اللّه مجدد میرزا محمد حسن شیرازی.
ط.کربلا،1383 ق1963/ م.این کتاب به فارسی هم ترجمه شده.
24.الیاقوت المزدهر فی تلخیص ریاض الفکر.تلخیص جزء ششم«یواقیت السّیر»تألیف امام مهدی احمد بن یحیی مدنی.
فراهم شدن دائرة المعارفی مانند«الذریعه»آرزوی بسیاری از دانشمندان شیعه بود.جای خالی فهرست آثار این مؤلّفان و نویسندگان از روزگاری پیش احساس می شد.در فهرستهای مشابه از آثار دانشمندان که توسط پژوهشگران دیگر مذاهب تدوین می گشت،آثار بزرگان شیعه مورد بی اعتنایی قرار می گرفت.در همین روزگار مؤلّف تاریخ«آداب الّلغة العربیّة»،نقش شیعه را در ساختار فرهنگ اسلامی بسیار اندک،بلکه ناچیز شمرده بود.این امر بر دانشمندان و محققان شیعه گران افتاد و پس از چاره جویی و مشورت بالاخره سه تن از ایشان در پی معّرفی دانشمندان این مذهب و آثار آنان و دفع دعوی باطل مؤلف«آداب اللغة العربیّة»وظایفی را بر عهده گرفتند:
روشن کردن سهم شیعیان در علوم اسلامی به علامه سید حسن صدر،واگذار شد.نتیجۀ اهتمام او در این کار مهم،تألیف اثر باارزش«تأسیس الشیعة الکرام لفنون الاسلام»است.شیخ محمد حسین کاشف الغطاء کتاب انتقادی«المراجعات الریحانیّة و النقود و الردود»را تألیف کرد و در آن نادرستیها و لغزشهای«آداب اللغة»را روشن ساخت.
آقا بزرگ تهرانی تدوین بزرگترین دائرة المعارف کتابشناسی شیعه«الذریعة الی تصانیف الشیعة»را روی دست گرفت و برای کسب فراغت بیشتر و تخصیص اهتمام به این تألیف،سالها در مدرسۀ علمی سامرا گوشه نشینی اختیار فرمود.
آقا بزرگ برای تدوین و تکمیل این دائرة المعارف به سفرهای طولانی نیز پرداخت.از بیشتر
ص:7
کتابخانه های عمومی ایران،عراق،سوریه،فلسطین،حجاز و مصر و بسیاری از کتابخانه های خصوصی در این کشورها دیدن کرد و به بررسی کتابهای آنها پرداخت.ایشان در 62 کتابخانه شخصا تحقیق فرمود و فهرستهای بسیاری از کتابخانه های دیگر را نیز مورد مطالعه قرار داد.
شادروان استاد سعید نفیسی به سال 1324 ش یعنی هنگامی که هنوز پیش از چهار مجلد «الذریعه»انتشار نیافته بود،ضمن تجلیل از این خدمت فرهنگی بسیار مهم چنین اظهارنظر کرده است:«مؤلّف در تألیف این کتاب بسیار وسیع و بسیار دقیق،نه تنها 26 سال وقت گذرانیده،بلکه پشتکار و کنجکاوی و ممارست را به جایی رسانده که خود برای جستجو در کتابخانه های مهم اسلامی سفرهای مکرّر کرده...بلکه به کسانی نیز که اهل تألیف یا اهل کتاب خواندن یا کتاب گرد آوردن بوده اند رجوع کرده و از هردر و از هرحیث کتاب خود را سه جنبۀ کامل داده است:
اوّلا،کتابهایی که دانشمندان شیعه تألیف کرده اند،ثانیا،کتابهایی که ایرانیان نوشته اند،ثالثا، کتابهائی که به زبان فارسی نوشته شده است و به همین جهت این کتاب گرانبها برای ایران و ایرانیان اهمّیت بسزا دارد»(سخن،شمارۀ 11 و 12 سال دوم،ص 887-889).
مرحوم مدرس خیابانی مؤلف«ریحانة الادب»در همین بارۀ می نویسد:«احاطه بر مصنّفات شیعه با تشتّت و تفرّق آنها که در تمامی اقطار عالم در خانه ها و کتابخانه های عمومی و خصوصی، ملّی و دولتی،در هرشهر و قریه و قصبه منتشر می باشد،از محالات عادیه بشمار است،لیکن این علاّمۀ وقت در اثر قوّت بر اسلامیّت،با اهتمام تمام و عزم راسخ فتورناپذیر،در انجام این مرام مقدّس،دامن همّت بر کمر زده،و تا آنجا که مقدور و میسّر است،با به کار بردن مساعی جمیله،از مسافرتها و استعلام از کتابخانه و مراجعه به فهرستهای آنها و مکاتبات و مراسلات متوالیه به بلاد بعیده و دیگر زحمات لازمه،انجام این خدمت سراپا سعادت را،که با مختصر اندیشه،کمّ و کیف آنها در نظر جلوه گر می گردد،متحمّل و طبقات اهل علم را رهین منّت،آن همه زحمات فوق التصوّر خود فرموده است.فجزاه اللّه عن الاسلام و اهله خیر الجزاء(ریحانة الادب،52/1-54).مرحوم آقا بزرگ در 25 ذی القعدۀ 1329 به تألیف«الذّریعة الی تصانیف الشیعة»آغاز کرد که شامل نامهای کتب بود و در یک مجلد آن را در 1331 ق به پایان رسانید و«مسوّده»نام نهاد.پس به ترتیب مجدّد پرداخت و در 1334 ق در 6 مجلّد آن را به پایان رسانید و چون بر علاّمه سید حسن صدر آن را عرضه فرمود،سید کار او را ستود و به خط خویش،تقریظی در اوّل مجلّداتش بنگاشت.
در 1354 ق از سامراء به نجف رفت و به یاری عمّش حاج میرزا حبیب اللّه چاپخانه ای خرید تا به طبع کتاب خویش بپردازد،امّا حکومت عراق به دلیل ایرانی بودن وی مانع کار او شد.ناگزیر چاپخانه را فروخت و 3 مجلّد«الذّریعه»را در چاپخانه های دیگر و با مشکلات و موانع فراوان،به ترتیب در سالهای 1335،1356 و 1357 ق به طبع رسانید،امّا با توجه به مشکلات موجود در عراق،ناگزیر کار چاپ«الذریعه»به کمک فرزند مؤلف-دکتر علی نقی منزوی-به تهران منتقل
ص:8
گردید.
از آن پس مجلّدات«الذریعه»بیشتر در چاپخانه های تهران-و بعضی در نجف-با اهتمام فرزندان دانشور و شاگردان جلیل القدر ایشان به چاپ رسید و هنوز مجلد بیستم از طبع خارج نشده بود که مؤلف بزرگوار دیده از جهان پوشید.
بیست و پنج مجلّد (1)الذریعه مکرّر چاپ شده و مجلّد بیست و ششم مستدرکات مؤلف است که به اهتمام حجة الاسلام سید احمد حسینی از طرف موسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی در 1405 ق به طبع رسیده است.
باری از دکتر علینقی منزوی پرسیده اند که:آیا برای استدراک از قلم افتاده های این دائرة المعارف کتابشناسی فکری کرده اید؟ایشان چنین پاسخ داده است:به نظر من اگر ادبیّات شیعی را به دو بخش بزرگ فارسی و غیر فارسی تقسیم کنیم،باید قبول کنیم که مرحوم پدرم از بخش غیر فارسی ادبیات شیعه 97 درصد را در این دائرة المعارف گرد آورده.امّا در بخش ادبیّات فارسی شیعه،باید اذعان کرد که آن مرحوم موفق به گردآوری بیش از 50 درصد نشده.
دکتر علی نقی منزوی افزوده است:انتشار مجلّدات متعدد فهرست نسخه های خطی برادرم احمد منزوی هم گوشۀ دیگری از این مشکل را حل کرده است(آینده،سال 6،شمارۀ 3 و 4،ص 592).
در اینجا مناسب است از همّت مؤلّف فهرستهای کتب چاپی(عربی و فارسی)معروف به فهرست مشار هم یادآوری گردد.
و نیز بی مناسبت نیست در مورد تلخیص کتاب«الذریعه»رأی مؤلّف بزرگوار را بدانیم:
آقای دکتر علی نقی منزوی در مقدمۀ«طبقات اعلام الشیعه»می نویسند که والد بزرگوارشان به ایشان خطاب می فرموده و سفارش می کرده اند:
...چون خواهی بدانی چه(مطالبی)در کتاب است،آن را فهرست کن،و چون خواهی از آن بهره گیری،آن را تلخیص کن،یا تشجیر نما!که آن بزرگوار خود نیز به تلخیص و فهرست نگاری برخی کتب مهم اهتمام فرموده است و در بالا آن کتابها را نام بردیم.
از مدتها پیش در بین محققان و کتابشناسان این علاقه مندی موجود بود که دائرة المعارف کتابشناسی«الذریعه»به فارسی برگردانیده شود.
هیأت محترم مدیرۀ بنیاد پژوهشهای اسلامی ترجمۀ«الذریعه»را با قید«تلخیص»تصویب کردند،و چون تصویب همزمان با آغاز همکاری این بی بضاعت با این مرکز علمی بود،حقیر موظف به اهتمام در این امر خیر گردید و سزاوار یادآوری و سپاسگزاری است که دانشمند محترم
ص:9
ص:10
-اصلاحات مذکور در استدراک مفصل مجلد 25،پیش از تلخیص و ترجمۀ هرمجلد مورد استفاده قرار گرفته است.
-پس از آن که مجلد اوّل در چاپخانه حروفچینی شده بود،نگارنده موضوع تلخیص را خدمت جناب آقای استاد احمد منزوی-که در دائرة المعارف بزرگ اسلامی افتخار همکاری ایشان را داریم-در میان نهاد و ایشان نیز با لطف و عنایت راهنماییهایی فرمودند که سزاوار سپاس است و راهنماییهای ایشان در مجلدات دوّم و پس از آن رعایت شد،از آن جمله است انتقال عناوین «مثنوی...»از مجلد 19 و عناوین«منظومه...»از مجلد 23 به ترتیب الفبایی در محل و موضع مطلوب.متأسفانه در مجلّد اوّل این مورد عملی نشد.ناگزیر بخش اول مثنوی ها منظومه های حرف «الف»تا اواسط حرف«ت»در محل سابق،ذیل مثنوی و منظومه باقی ماند و پس از آن هرعنوان در موضع و محلّ خودش قرار گرفت.
-در مجلّدات چهارگانۀ نهم که به موضوع شعرا اختصاص دارد،مآخذ و منابع به صورت کامل، ولی در قالب رموز آمده است.ما رموز را-با استفاده از مقدّمۀ جناب دکتر منزوی بر مجلد نهم-باز کرده،نام مآخذ را به صورت واضح و کامل آوردیم.
-به وجود نسخه ها در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی اشاره و اقدم نسخ آن کتابخانه ذکر شده است.
-برخی معتقد بودند که شماری از عناوین را حذف کنیم،ولی حذف نکردیم و همۀ عناوین موجود در«الذریعه»در این کتاب هم ذکر شده است.
-در موردی که علاّمۀ مرحوم،کتابی یا نسخه ای را نزد شخصی یا کتابخانۀ خصوصی دیده اند، چون اکنون معلوم نیست که آن نسخه به کجا منتقل شده است،از نام این چنین اشخاص خودداری شده و تنها به عبارت(خ.موجود)اکتفا شده است.
-هرگاه نسخه ای توسط مؤلف دیده شده،نوشتیم:(خ.دیده شده)و کتابخانه های معروف و عمومی را البتّه نام برده ایم.
با اشاره به برخی از رموز و اختصارات یادآوری می شود که امیدواریم در مجلد آخر«مصنّفات شیعه»مختصری نیز در معرفی کتابخانه های معروف و برخی مطالب مفید دیگر که در مجلّدات مختلف«الذریعه»آمده است،تقدیم نماییم.
ج-جلد،مجلد،ح-حدود،خ-مخطوط،ش-شماره،ط-طبع(چاپ شده).
در کنار تمام تاریخها نشانۀ اختصاری«ق»یعنی سال هجری قمری و گاهی«ش»یعنی هجری شمسی گذاشته شده است.این تاریخها غالبا در میان هلالین نوشته شده و اگر سال وفات مؤلف
ص:11
باشد پیش از عدد خط فاصل آمده است،مثلا:ابو القاسم علی بن احمد کوفی(-352 ق)یعنی متوفای 352 ق،و هرگاه سال تولد باشد خط فاصل پس از تاریخ آمده است،مثلا:میرزا مهدی لاهوتی(1297 ق-)یعنی متولد 1297 ق.
تاریخهای بین هلالین که پس از شمارۀ کتابخانه و یا پس از«خ.موجود»آمده،تاریخ کتابت نسخه است،مگر آنکه صریحا توضیحی داده شده باشد.
-در برخی از کتابها،عبارت آغاز کتاب هم نقل شده است که تا آن عبارت را پس از(-)آوردیم مثلا:
(-الحمد لولیه...)یعنی کتاب با این عبارت آغاز می شود.
سپاس خدای متعال را که ما را توفیق این خدمت ارزانی فرمود و در حسن انجام آن،از او یاری می جوییم (1).
25 اردیبهشت 1372
مشهد-بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی
محمد آصف فکرت
ص:12
فارسی،اصول دین،5 اصل،هراصل در 5 مقام،از محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1263 ق)،ط.تهران،1296 ق؛اصفهان، 1345 ش.
-الحمد للّه علی نواله
ص:1
فارسی،مثنوی،در اخلاق،از میر محمد عباس موسوی جزائری(-1306 ق در لکهنو)،ط.در هامش گوهرشاهوار،لکهنو،1307 ق
فارسی،مثنوی،از محسن فیض کاشانی (-1091)،خ.آستان قدس،ش 15235
-یا محیی قلب کلّ عارف
فیاض زوارف المعارف
فارسی،در تقویت قوای جنسی،ط.تهران.
فارسی،مثنوی،از محمد بن مرتضی کشمیری (1312 ق-)نظیر نان و حلوای شیخ بهائی.
آبی،کتاب-کتاب آبی
فارسی،ترجمۀ شعلۀ جواله،از محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).
فارسی،دیوان غلام محمد عرب شوق حیدرآبادی؛ط.حیدرآباد دکن،1351 ق.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از لطفعلی بیک آذر بیگدلی(-1195 ق)،ط.بمبئی،1299 ق؛ تهران،1337-1341 ش.
فارسی،دیوان پروین همدانی(-پس از 1310 ق)،ط.همدان،1324 ش.
فارسی،مثنوی در مراثی،از محمد تقی حجة الاسلام نیّر تبریزی(-1312 ق)،ط.تبریز، 1346 ق،مکرّر چاپ شده.
خواجه مستان شاه کابلی،ط.هند.
فارسی،در چند مجلد.
فارسی،در تاریخ یزد،از عبد الحسین آیتی متخلص به آواره(1288 ق-)،ط.یزد، 1357 ق.
ترکی،ادبی،تاریخی و جغرافیایی،از قاضی بهلول بهجت(معاصر)،ط.1342 ق.
احادیث،از ابو الخیر داعی بن رضا علوی(سدۀ 5 ق).
ص:2
محمد بن محمد رفیع ملک الکتاب شیرازی، ط.بمبئی،1322 ق.
در احوال و غزوات پیامبر و احوال ائمّه(علیهم السلام)،از احمد بن حسن استرابادی،ط.تبریز،1274 ق.
فارسی،ترجمۀ تفسیر امام عسکری(علیه السلام)،از علی بن حسن زواری،خ.آستان قدس.
ابو بکر محمد بن زکریا رازی(-ح 320 ق).
ابو علی یا سید علی همدانی.
آندره گدار،ترجمۀ رشید یاسمی(ج 1)و محمد تقی مصطفوی(ج 2 و 3)،ط 1316- 1318 ش.
در تاریخ،از ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی (-440 ق)،به نام قابوس بن وشمگیر در 390 ق تالیف کرده،ط.لیبزیک،1862 و 1923 م؛ بغداد.
ابو عبد اللّه زکریا بن محمد قزوینی(-682 ق)،در یک مقدمه و 7 اقلیم تألیف:674 ق ط.
گوتینگن،1848 م.
فارسی،جغرافیا،از محمد جعفر خورموجی،ط 1276 ق.
اردو،در احوال امام صادق(علیه السلام)،از اولاد حیدر بلگرامی،ط.هند.
فارسی،از حاج شیخ محمد علیجان بن حسین کاشانی رازی(معاصر)،ط 1332-1333 ش.
در بدایع اشعار زنان عرب،عجم،ترک و هند،از حسن بن علی جابری اصفهانی،معاصر.
اردو،از شریف حسین صاحب هندی.
از ابو الحسن عبد الجبار بن احمد ابن ابی مطیع (سدۀ 5 ق)،به یک واسطه آن را منتجب الدین بن بابویه از او روایت می کند.
ص:3
صورت موقوفات آستان قدس،در عهد تولیت محمد رضا خان صدیق الدوله،از اسماعیل بن حبیب اللّه مستوفی همدانی،ط.تهران، 1317 ق.
عبد العزیز بن عبد الحسین،نوادۀ صاحب جواهر، در 20 جزء،ط.تهران،1342-1348 ق(ج 2-4).
فارسی،از محمد نصیر فرصت(-1339 ق) در تاریخ فارس،تالیف:1313 ق،ط.بمبئی، 1314 و 1354 ق
-سپاس بی پایان و ستایش بیکران...
سبط حسن فتحپوری(1328 ق-)،ط 1361 ق.
فارسی،در بیان آثار علوی،از محمد بن مسعود مسعودی،بر مقدمه ای در 4 فصل و 13 باب.
-منّت خدای را که آفرینندۀ جمیع عقول و ارواح است.
علی خاقانی(معاصر).
از شارح قصیدۀ ابی فراس(پیش از 981 ق).
فارسی،در احوال ادباء،فضلا و شعرای عهد قاجار،از فروغ الدین اصفهانی.
فقه،از ابو حنیفه نعمان بن محمد قاضی مصر (-363 ق).
رشید الدین فضل اللّه وزیر(-718 ق).
فارسی،از سیف الدین بن نظام عقیلی که به نام قوام الدین نظام الملک خوافی وزیر سلطان حسین بایقرا تالیف کرده،ط.تهران، 1337 ش،(عزل نظام الملک قوام الدین در 893 ق).
اردو،در اصول و فروع دین،از ابو الخلیل راحت حسین بهیکپوری(1306 ق-)،وی متأخرتر از راحت حسین گوپالپوری است.
فارسی،از پیرزیلیار،ترجمۀ غلامعلی صمصامی،ط.تهران،1341 ق.
فارسی،از ویکتور هوگو،ترجمۀ محمد سعیدی، ط.تهران،1333 ش.
ص:4
فارسی،از سعید نفیسی،ط.تهران،1335 ش.
ابو العباس احمد بن علی رازی(سدۀ 4 ق) نجاشی به یک واسطه از او روایت می کند.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقدۀ زیدی جارودی(-333 ق).
ابو الفضل ادریس بن فضل خولانی،ثقه به تصریح نجاشی.
ابو الفضل عباس بن معروف قمی،نجاشی آن را به 4 واسطه از او روایت کرده است.
ابو سمینه محمد بن علی قرشی،نجاشی به 4 واسطه از او روایت می کند.
قاضی ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی (-207 ق).
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بجلی،نجاشی آن را به 4 اسطه از او نقل می کند.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان،که حضرت رضا(علیه السلام)در رجوع به او دستور صادر فرمود.
نجاشی به 4 واسطه آن را از او روایت می کند.
قصیده از ابن درید(-321 ق)-قصائد الآداب و الحکم-المنظومة...
سید محمد اصفهانی(-پس از 1290 ق).این کتاب خاتمۀ کتاب چند جلدی او در اعمال و ادعیه است،خ.کاظمین(خط مؤلف)
علی بن عباس خراذینی رازی.نجاشی آن را به 4 واسطه از مولف روایت می کند.
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی کوفی (-352 ق).
ابو طاهر محمد بن سلیمان شیبانی،جد ابو غالب زراری(-301 ق).
عبد الوحید گیلانی،شاگرد شیخ بهائی.
ص:5
فارسی،احادیث،از جمال الدین بن محمد تقی بن محمود صاحب قوامع الفضول،در 74 باب.
قاسم بن یحیی بن راشد از موالی منصور،شیخ در رجال او را از اصحاب حضرت رضا می شمارد.
فارسی،اخلاق،مجهول المؤلف.
-الحمد للّه الذی ابرزنا من وراء القدم
علامه حلّی حسن بن یوسف بن مطهر(-726 ق) خ.خوانساری نجف.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی بحرانی (-1121 ق).
خواجه نصیر الدّین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-673 ق).
کمال الدّین میثم بن علی بن میثم بحرانی (-679 ق).
فارسی،خ.نجف.
-الحمد لمن لا مانع لحکمه...
صدر الدین محمد شیرازی.
-الحمد لمن اذا شاء فعل...
غیاث الدین منصور بن صدر الدّین حسینی دشتکی شیرازی(-948 ق)،کتاب شرح آداب البحث عضدی است،خ.دیده شد.
فارسی،در احکام نماز،به امر فتحعلیشاه قاجار تألیف شده،خ.مرعشی.
-ورد الورد حمد اللّه الاول و الآخر.
فارسی،از علامه محمد باقر مجلسی (-1110 ق)،در 5 فصل،خ.دیده شد.
-الحمد للّه الّذی لا یبقی الاوجهه
ادبی،از میر محمد عباس بن علی اکبر موسوی لکهنوی(-1306 ق).
اردو،ترجمۀ آداب المتعلمین خواجه نصیر الدین،ط.
ص:6
محمد بن سلیمان تنکابنی(-پس از 1300 ق)، در تعلیم،تعلّم،مطالعه جمع کتابها و اسناد.
صفی الدین ابو الفتح نصر اللّه بن حسین موسوی حائری شهید(پس از 1168 در قسطنطنیه).
ص:7
محمد بیابانکی سمنانی(-736 ق).گویا بخشی از یک کتاب اوست.
ص:8
و در 898 ق تصحیح کرده،خ.آستان قدس، ش 3457(898 ق).
-لئالی بی قیاس حمد و سپاس پادشاهیرا سزد
فارسی،منظوم،از سید محمد عصار لواسانی (معاصر)،ط.
ص:9
فارسی،مختصر،به احتمال تألیف سید جواد (معاصر)،ط.1325 ق.
محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (-1070 ق).
مختصر،از محمد تقی مجلسی(-1070 ق).
ص:10
بن محمد باقر معروف به آقا نجفی اصفهانی (-1331 ق)،ط.تهران،1295 ق.
فارسی،ترجمۀ مفتاح الفلاح شیخ بهائی،از صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی(معاصر شیخ بهائی).خ.آستان قدس،ش 3304 (1062 ق).
-تسبیح و تقدیس پادشاه قادری را که خلص عبادش به مفتاح فلاح.
فارسی،از یکی از ادباء فاضل عهد فتحعلیشاه شاه قاجار(-1250 ق)،خ.دیده شد.
-اللّهم اجعل قوّتی فی طاعتک...باز خامۀ سیاهکار بر سر آن است که...
اخلاق،از ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی (-420 ق)،خ.آستان قدس،ش 3494 و 3495(1123 ق).
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین گیلانی(-1181 ق).
ص:11
خ.آستان قدس.
فارسی،اخلاق،ط.
محمد رضا بن دلدار حسین ترمذی(سدۀ 13 ق).
گجراتی،از غلام علی مؤلّف آب حیات،ط.در 200 صفحه.
ابو النجیب عبد القاهر سهروردی(-563 ق)،ط.
تهران،1363 ش(با ترجمۀ فارسی)
فارسی،از میر عماد حسینی خوشنویس معروف (-1024 ق)یا بابا شاه اصفهانی،ط.تهران، 1308 ق و مکرّر.
-صبا به عطرآمیزی رقم مشکین بسم اللّه.
ناشناخته،نسخۀ کهن دیده شده،کشف الظنون از آداب البحث شمس الدین سمرقندی (-600 ق)یاد می کند.
ابو جعفر احمد بن محمد برقی(-274 یا 280 ق)،جزئی از المحاسن است.
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).
از ابواب کتاب العقال-العقال،کتاب
فارسی،از رفیع الدین بن علی اصغر تبریزی (-1326 ق)،شرح فرمان علی(علیه السلام)به مالک اشتر،در اخلاق و نصایح،ط 1320 ق.
احمد بن اسماعیل جزائری نجفی(-پس از 1149 ق).
مهذّب الدین احمد بن عبد الرضا مقیم هند، تألیف:1081 ق در هند،خ.دیده شد.
انجام:فالعالم له مؤثر و هو المطلوب.
خ موجود.
-المناظرة توجّه العقل الی کلام المتخاصمین.
ص:12
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
عبد الغفار بن محمد رشتی،شاگرد محقق داماد، ط.تهران.
-سبحانک اللهم یا من لا مانع لمشیّته
فاضل کبیری کاشانی،خ.دیده شد.
-احمدک اللّهم یا مجیب کلّ سائل.
منظومه از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)
فخر الدین محمد حسینی،شاگرد غیاث الدین منصور(-947 ق)،خ.آستان قدس،ش 1131 (988 ق).
-الحمد للّه الحکیم الوهاب
فارسی،ادبیات،از محمد ابراهیم خلوتی محلاتی که به نام ناصر الدین شاه قاجار تألیف کرده،ط.ایران،1301 ق.
اردو،ط.هند،در 2 مجلد.
شریف ابو القاسم علی بن احمد کوفی (-352 ق).
ابو جعفر احمد بن محمد برقی(-274 یا 280 ق)،از کتب محاسن.
علاء الدین ابو الحسن علی بن ابراهیم معروف به ابن زهره پدر ابن زهرۀ معروف:حمزة بن علی (-585 ق)،ظاهرا ادآب النفس صحیح است.
شیخ علی معروف به عرب(اوایل عهد صفوی)، ط.تهران.
فارسی،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی،از شاگردان وحید بهبهانی،خ.دیده شد.
فارسی،مثنوی،از مثنویات سبعۀ فخر الزمان عبد النبی بن خلف زلالی قزوینی(1037 ق).
فارسی،از احمد کسروی،ط 1304 ش،و مکرّر.
ص:13
(و المدینة الجاهلة و المدینة الفاسقة و المدینة المبدلة و المدینة الضالة):
معلم ثانی ابو نصر محمد بن احمد فارابی (-339 ق).ط.لیدن،1890 م و مکرّر.
در قواعد زبان عربی،از محمد کاظم بن صادق ملکی(1318 ق-).
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(سدۀ 3 ق).
مبحث الفاظ از اصول فقه،از عبد الحسین بن علی اصغر قمی معروف به ابن الدّین (1322 ق-)،کتاب تقریرات استادش شیخ عبد الکریم یزدی حائری است.
نظام الدین محمود بن میر احمد یزدی،صاحب دیوان البسه.
فارسی،منظوم،در وقایع جنگ جهانی،از حسین بن حسن ادیب السلطنۀ سمیعی،ط 1337 ق و 1315 ش.
مجله ای که به مدیریت محمد تقی رفعت تبریزی در تبریز منتشر می شد.
مجلۀ هفتگی که به مدیریت عبد الرحمان سیف آزاد در برلن چاپ می شد.
فارسی،از عبد الرحیم بن ابی طالب طالب اوف تبریزی(-ح 1329 ق)،ط.ایران.
فارسی،در هیأت و نجوم،عبد الغفار نجم الدوله (-1320 ق)،از کتب فرنگی ترجمه کرده ولی توفیق طبع نیافته است.
فارسی،مثنوی،از محمد امین شهرستانی متخلص به روح الامین،تاریخ نظم:1021 ق.
خ.موزۀ بریتانیا؛آستان قدس،ش 5005.
فارسی،مثنوی،به طریق مناظره به لهجۀ شوشتری،از قانع.
-روزی از روزهای حیّ مجید
آش در پیش دیگ قلیه رسید
ص:14
فارسی،مثنوی،از فتح اللّه بن عبد الرحیم مفتون یزدی:مرتب بر 7 کاخ،در تاریخ شاهان آصفیه، ط.دکن 1363 ق(کاخ اول).
میرزا محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق)،که به نام آصف میرزا یکی از ارکان دولت صفوی تألیف کرده است.
فخر الدین احمد معروف به میرزا جعفر هندی، شاگرد سید دلدار علی(-1235 ق)که پیش از استاد درگذشته است.
ص:15
محمد صادق اختر،ط.
اردو،در فضایل نوروز،از علی نقی داعی پوری، شاگرد سید علی محمد(-1312 ق)،ط.هند.
محمد حسین بن سید حسین لکهنوی (-1337 ق).
فارسی،احوال آخوند خراسانی،از نوادۀ ایشان عبد الحسین کفایی(معاصر)،تألیف:1375 ق، ط.
از حسین بن احمد بن خالویه معروف به ابن خالویه و ابو عبد اللّه نحوی(-370 ق)،خ.
نجف.
ابو الحسن علی بن محمد معروف به ابن خالویه، مذکور در رجال نجاشی.
اردو،در اخلاق آل محمد(صلی الله علیه و آله)،از ابو الخلیل راحت حسین رضوی مؤلف آخرت کی کهیتی.
اردو،در تبلیغات آل محمد(صلی الله علیه و آله)،از راحت حسین سابق الذکر.
در مناقب ائمۀ اثنا عشر،مذکور در کشف الظنون.
محمد جواد بلاغی نجفی(-1352 ق)،ط.(تا اواسط سورة النّساء)،صیدا،1351 ق،2 مجلد.
«کتاب النقط و الشکل»از ابو عبد الرحمن خلیل بن احمد(-170 یا 175 ق)،خ.ایاصوفیه.
یحیی بن زیاد اقطع دیلمی کوفی ملقب به فرّاء (-207 ق).
فارسی،منظومه در عرفان،از ابو القاسم پروین تهرانی،در 37 رشحه،تالیف:1278 ق.ط 1278 ق.
سید مهدی بن فضل اللّه شهرضائی حجازی، معاصر،ط 1380 ق.
ص:16
مجموعۀ فوائد،از محمد علی شهرستانی هنگام توقف در آوده هند،خ.(خطّ مولف)دیده شد.
اردو،حکایات اخلاقی،از شاعر دهلوی،ط.
هند.
اردو،مراثی،از محمد علی مسرور حیدرآبادی، ط.حیدرآباد.
فارسی،از علی نقی بن رضا همدانی(-1297 ق -یا غفور)،خ.آستان قدس،ش 6950.
ابو النّضر محمد بن سائب بن بشر کلبی (-146 ق)،از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهما السّلام.
ابو الحسن عباد بن عباس بن عباد طالقانی (-335 ق)،وزیر و کاتب رکن الدّوله.
مرتب به ترتیب کتب فقه،خ.آستان قدس.
ص:17
محمد بن حسن طبسی،خ.آستان قدس.
محمد بن علی حسینی استرابادی(-1026 ق).
ناصر بن احمد بن عبد اللّه بن متوّج بحرانی،خ.
دیده شد.
فارسی،از ملک علی تونی که به نام شاه سلیمان صفوی تالیف شده،خ.آستان قدس (1098 ق).
-فاتمۀ فاتحۀ کتاب کتّاب فصاحت مآب آیات الاصول-آیات الوصول
منظومه،برای هریک 9 آیه و معجزه،از محمد بن حسین معروف به ابن امیر الحاج(سدۀ 12 ق)،به نام سید نصر اللّه مدرّس حائری شهید (ح 1168 ق)سروده است.
-ما شرف المسطور بعد البسمله
بالنّظم و المنثور الا الحمد له
شرف الدین علی نجفی،مذکور در امل الآمل.
ص:18
محمد محسن بن محمد حسین زنگیپوری (-1325 ق)،مذکور در علماء الهند.
فارسی،از عبد اللّه بن ابو القاسم موسوی بلادی بوشهری(معاصر).
-الحمد للّه الذی له ما فی السموات و ما فی الارض.
سید محمد امین بن سید علی صافی نجفی معاصر آل عبد العزیز،که الوجیز در شرح حال اوست.
اردو،در شأن مولانا علی(علیه السلام)،با تفسیر و بیان، ط.هند.
تفسیر آیات در مناقب امیر المؤمنین علی(علیه السلام)،از علی اکبر شریف عراقی(-1371 ق)،خ.دیده شد.
تفسیر آیات متعلق به این 2 موضوع،از محمد علی بن حسن علی همدانی(1293 ق-)،خ.
دیده شد.
ص:19
در ذمّ جائرین بر اهل البیت علیهم السّلام،از حیدر علی بن میرزا محمد شیروانی،خ.دیده شد.
فارسی،در ذمّ ظلم و جور،از عبد الحسین دزفولی،ط 1314 ق؛شیراز،1319 ق.
تفسیر و بیان 500 آیه در این موضوع،از تقی الدین عبد اللّه حلبی که آن را ذیل الدّر الثمین خویش قرار داده است.
محمد مهدی بن سید حسن قزوینی حلی (-1300)خ.حلّه.
فارسی،تفسیر آیات در شأن اهل البیت علیهم السّلام،از ابو القاسم بن محمد نبی معروف به آمیرزا بابا شیرازی،ط 1323 ق،در 2 مجلد.
آیة الامانة-امانت الهی
اردو،در طهارة اهل البیت،از حفاظت حسین سلیم بهیکپوری،ط.هند.
صفی علی شاه(-1316 ق)ط.تهران، 1323 ق.
حسن بن مرتضی طباطبایی یزدی(-1315 ق).
رساله در بیان اینکه این آیه اخباری نیست،از محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق)،خ.همدان.
فارسی،مجلۀ ماهانه،به مدیریت دکتر محمود افشار(اکنون ایرج افشار).
فارسی،تاریخ،از ابو الفضل بن مبارک هندی که در 1004 ق به نام اکبر شاه تألیف کرده،خ.
آستان قدس،ط.مکرّر.
فارسی،در امامت ورد اعتراضات وهابیّت،از هادی بن ابو تراب نوری،ط.تهران،1324 ش.
جواد بن ابو القاسم تبریزی.
محمد باقر حجازی،ط.تهران،1318 ش.
ص:20
ملمّع،ط.تبریز،در 2 مجلد.
فارسی،از غلامرضا رشید یاسمی،ط.تهران، 1316 ش.
فارسی،در استخراج مطلوب،از حسین کاشفی (-1910 ق)،خ.آستان قدس،ش 5238.
-الحمد لعلام الغیوب
فارسی،مثنوی،از امیر خسرو دهلوی (-725 ق)،یکی از مثنویهای خمسۀ اوست که مکرّر طبع شده است.
-خدایا جهان پادشاهی توراست
زما خدمت آید خدائی توراست
اردو،در تواریخ اسلام،از مختار حسین هندی، ط.هند.
ریاض حسن هندی.
محمود خان شیرازی،تألیف:1140 ق.
اردو،از عبد العزیز هندی،ط.
ص:21
نواب بن سید احمد نواب رضوی لکهنوی (1331 ق-).
فارسی،اصول دین،از حسن بن عبد الرّزاق لاهیجی(-1121 ق).
تاریخ تأسیس حوزۀ علمیۀ قم،از علی رضا ریحان یزدی معروف به ریحان اللّه،ط.تهران، 1353 ق.
فارسی،تاریخ دکن،از فتح اللّه بن عبد الرحیم یزدی متخلص به مفتون(معاصر).
فارسی،اخلاق،از محمد علی بن محمد حسین انصاری قمی(1329 ق-)،ط.در 2 مجلد.
محمد حسن خان اعتماد السلطنة،در احوال اسکندر(الکساندر)امپراتور روسیه،خ.آستان قدس،ش 4076
فارسی،تاریخ ایران،از آقا خان کرمانی،2 مجلد،ط.تهران،1324-1326 ق.
فارسی،حکمت،از محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق)،در 12 باب،خ دیده شد.
-سپاس شایسته و ستایش بایسته سزاوار نثار...
فارسی،عرفان،از محمد امین بن محمد شریف استرابادی(-1033 ق).
عباسی
فارسی،در رد یهود و نصاری و اثبات نبوت خاصه،از محمد بن عبد النبی اخباری (-1232 ق)به امر عباس میرزا قاجار در 1230 ق تالیف کرده،ط.خ.آستان قدس،ش 40 و ش 7013(1231 ق).
فارسی،از محمد علی عبرت نائینی (-1321 ق)،ط.تهران،1328 ق.
در تواریخ رجال اسلام،از محمد علی بن محمد حسن واعظ تبریزی(معاصر).
محمد علی نافذ هندی(-1314 ق).
ص:22
فارسی،اصول دین،از محمد علی بن حسن علی همدانی.
فارسی،در احوال و اسرار قلب،عرفان،از عبد الوحید بن نعمة اللّه گیلانی یا استرابادی، شاگرد شیخ بهائی.
فارسی،از عباس بن احمد همدانی(معاصر)، ط.
اردو،از نور حسین صابر جهنگ هندی،در 6 آیینه،ط.هند،مکرّر.
اردو،در رد قادیانیه،ط.هند.
سید محمد علی هبة الدّین شهرستانی.-1383
و عدم الشهوة
محمد رفیع بن عبد المحمد کزازی،شاگرد میرزا حبیب اللّه رشتی.
الغیر المحصورة:
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
ابو محمد حسن بن سید هادی عاملی کاظمی (-1354 ق)،خ.دیده شد.
اباحة الجمع بین الفاطمیتین-رسالة جواز الجمع یا حلیة الجمع
ابو المکارم حمزة بن علی حلبی معروف به ابن زهره(-585 ق).
الضرورة،
رسالة فی:
علی بن محمد طباطبایی(-1231 ق)، صاحب ریاض.
اباحة نقل الموتی-الحجة البالغه
فارسی،از علی بن ابو القاسم رضوی لاهوری (معاصر)،ط.هند.
ابو طالب عبید اللّه بن احمد انباری واسطی (-356 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
عبد الفتاح بن ضیاء الدین محمد حسینی مرعشی
ص:23
تبریزی،خ.مرعشی.
فارسی،از ابو القاسم بن حسین رضوی کشمیری.
الطبیعة
ابو نصر فارابی،ط.مصر،1325 ق(ضمن مجموعۀ فلسفۀ ابو نصر فارابی).
فهرست کتابخانه علامه سید حسن صدر کاظمینی 1354 که فرزند ایشان سید علی گرد آورده است.
ناصر الدین ابو محمد اطروش حسن بن علی شریف(-304 ق).
و العقل
ابو القاسم اسماعیل صاحب بن عبّاد(-385 ق)، خ.نجف.
-الحمد للّه الواحد القدیم
و الامامة
ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق).
رضی الدین علی بن موسی معروف به ابن طاوس (-664 ق)،فهرست کتابخانه او بوده است.
در میراث،از سید حسن بن هادی صدر کاظمی (-1354 ق)،خ.دیده شد.
ابانة الفلسفة-شرح منظومه
بعد الاخذ بالخیار
شیخ الشریعة فتح اللّه بن محمد جواد نمازی شیرازی معروف به شریعت اصفهانی (-1339 ق)،تالیف:1319 ق.
-الحمد للّه الذی هدانا سواء السبیل
شرح مبحث وقت و قبله از روضة البهیّه،از محمد صالح بن محمد سعید خلخالی،تألیف:
1192 ق.ط.تهران،1313 ق.
-الحمد للّه الذی خلق اللّیل و النّهار
شریف ابو القاسم علی بن احمد بن موسی المبرقع بن امام جواد(علیه السلام)(-352 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
شریف ابو القاسم علی بن احمد علوی کوفی، -352 مذکور در رجال نجاشی.
ص:24
ابو الحسن ثابت بن اسلم حلبی نحوی،(مصلوب ح 460 ق).
قاضی ابو حنیفه نعمان بن محمد(-367 ق)، قاضی مصر.
ابو النّضر محمد بن مسعود عیّاشی سلمی سمرقندی،مذکور در رجال نجاشی.
از آن در بعضی مجموعه ها نقل شده است.
محمد صادق بن آقا محمد براوکاهی لنکرانی (-1285 ق).خ.آستان قدس،ش 7412(خط مؤلّف،1285 ق).
اردو،از اختر علی تلهری هندی.ط.
حسین بن سعید اهوازی،خ.(خط علامه نوری) دیده شد.ط.لاهور و قم.
ابو علی عبد النّبی بن احمد هجری بحرانی (معاصر صاحب ریاض).
ابو اسحاق ابراهیم بن اسحاق نوبختی.
تاج الدّین محمد بن قاسم دیباجی حلّی (-776 ق).
حسین عصفوری(-1216 ق)،ط.نجف، 1374 ق.
منظومه،در ضبط حوادث،موالید و وفیات از سید هبة الدین،محمد علی بن حسین شهرستانی (-1383).
ص:25
الابحاث بین الملل الثلاث-الطّرائف
علامه حلی،حسن بن یوسف بن مطهّر (-726 ق)،ناصر بن ابراهیم بریهی(-853 ق) شرحی بر این کتاب دارد،خ.(شرح)آستان قدس.
در قضا و قدر و تحقیق بداء،از محمود بن علی اصغر طباطبایی(-1310 ق)،ط.تهران، 1310 ق.
در مطبوع:ابدأ البداء.
در جواب الصواعق المحرقه،تألیف:1027 ق.
-الحمد للّه الّذی هدانا الی صراط مستقیم
در اصول فقه،از حسن بن محمد قائنی(-پیش از 1300 ق)،خ.آستان قدس،ضمیمۀ مجموعۀ ش 13182.
قصیدۀ هائیّه حدود 200 بیت،در حکمت و عرفان،از محمد قطب نیریزی(-1173 ق)،خ.
آستان قدس،ش 8615(1316 ق).
-للّه حمد العالمین جمیعها
و اللّه جاعل نورها و بدیعها
در ابدال ادویه(داروهای مشابه)،از محمد بن زکریا رازی،خ.ملک.
نجیب الدین ابو حامد محمد بن علی سمرقندی شهید در هرات در هجوم مغول(-619 ق)،خ.
خدیویه(968 ق).
فارسی،بدیع،از شمس العلماء حسین گرگانی ربانی معروف به جناب(-1345 ق)،ط.
تهران،1328 ق.
یوسف بن عبد الغنی حسینی،ط.مصر.
الابرار،کتاب-کتاب الابرار
در ادبیات و لغت،از شیخ الشریعۀ اصفهانی (-1339 ق)،خ.موجود.
ص:26
محمد بن طاهر سماوی،ط.نجف،1343 ق، سعادت حسین سلطانپوری نیز به اردو ترجمه کرده.
فارسی،در استبصار مؤلّف،از عبد الوهاب بن عبد الرحمان شیرازی دیبلی تألیف:1042 ق، ط.تهران،1285 ق(با مطارح الانظار)؛قم، 1385 ق.
فارسی،در نبوّت و امامت،در رد نصاری و بابیه، از اسماعیل بن محمد حسینی اردکانی (-1317 ق)،مرتب بر مقدمه و 7 فصل،ط.
تهران،1313 ق.
ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی(زنده در 377 ق).
ابو نصر محمد بن احمد فارابی(-339 ق)،خ.
دیده شد.
در امامت،از ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه، شیخ صدوق(-381 ق).
حسین بن جبیر،مؤلّف نخب المناقب.
اردو،از امیر الدین هندی.
فارسی،از ابو القاسم بن حسین قمّی لاهوری (-1324 ق)،ط.لاهور،1314 ق.
اردو،از احمد بن ابراهیم نقوی لکهنوی (1295 ق.)
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب حزین (-1181 ق).
حسن بن عبد الرّزاق لاهیجی(-1121 ق)،خ.
موجود
فارسی،از محمد رضا تهرانی نجفی،ط.تهران، 1310 ق.
فارسی،از محمد علی بن محمد جعفر(-ح 1320 ق)،ط.تهران،1319 ق(با مرقات الصّعود در یک جلد).
ص:27
اردو،از محمد هارون حسینی،ممتاز الافاضل (-ح 1339 ق)،ط.لکهنو.
در احوال ملک فیصل اول،مصطفی کمال آتاترک و رضا شاه پهلوی،از محمد هاشمی،ط.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب حزین (-1181 ق).
شیخ لطف اللّه اسکی لاریجانی نجفی (-1311 ق)،خ.دیده شده.
-(پس از خطبه)هذه عدة کلمات فی باب حجّیة المظّنه
فارسی،از حسین علی تویسرکانی(-1286 ق)، خ.دیده شد.
محمد بن احمد عنایت خان کشمیری ملقب به کامل(-1235 ق).
رضی الدّین محمد بن حسن قزوینی (-1096 ق).
الداماد علیه)
اسماعیل بن محمد حسین خاجویی (-1173 ق)،خ.آستان قدس،ش 5923 و ش 885.
-بعد حمد اللّه المتفرد باالقدم و الازلیة المتوحد...
محقق داماد،آقا جمال خوانساری ردی بر آن و خاجویی بر رد آقا جمال رد نوشته اند.
اردو،از احمد سلطان ملقب به خاور بن محمد مظفر بخت(معاصر)،ط.هند،1320 ق.
ص:28
-(بعد الحمد)فهذا تحقیق فی القیاس...
شریف مرتضی علم الهدی،کتاب از اجزاء المسائل الموصلیات الاولی است.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق).
نیز-مسألة...
ابو محمد یحیی بن ابی الحسین علوی،نجاشی از او یاد کرده است.
معزّ الدین محمد مهدی بن حسن قزوینی حلی (-1300 ق)،خ.موجود.
شمس الدین محمد شیرازی(سدۀ 11 ق).ردی است بر نوشتۀ خلیل بن غازی قزوینی (-1089 ق)در حاشیه بر عدّة و مسألۀ مشیّت جبر و اختیار.
-الحمد للّه الّذی خلق الثقلین...
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی (-352 ق).
نثار حسین عظیم آبادی(-1338 ق).
ص:29
در لغت،از ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت(-ح 244 ق).
ابو جعفر محمد بن عبد اللّه حمیری(سدۀ 4 ق)، شیخ صدوق از او به واسطۀ احمد بن هارون روایت می کند.
احوال و آثار،از محمد کاظم بن کاتب طریحی (معاصر)،ط.نجف،1369 ق.
اردو،ط.هند.
فارسی،از ابو منصور موفق بن علی هروی(سدۀ 4 ق)،ط.تهران،1344 ش؛ویندوبانا، 1859 م.
ص:30
فارسی،زیارات،از ابراهیم بن محسن کاشانی (-ح 1340 ق)،به نام مشاور السلطان والی تالیف کرده.
در زیارات و مستحبات،از خضر بن شلال آل خدّام عفکاوی(-1255 ق)،در مقدمه و 8 باب، خ.آستان قدس،ش 3107(1242 ق).
-الحمد للّه اللّطیف بعباده...
خلیل قزوینی،خ.اتریش،شاید اشتباه باشد و همان ابواب الجنان رفیع آتی الذکر بوده باشد.
فارسی،اخلاق،از رفیع الدّین محمد بن فتح اللّه قزوینی(-1089 ق)،در 8 باب،ط.مکرّر.
-بهترین مقالی که سر خیل کاروان فنون...
محمد طاهر بن محمد بحرانی.
فارسی،در وجوب و آداب جمعه،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق)،خ.آستان قدس، ضمیمه مجموعۀ ش 11240(1303 ق).
تألیف:1055 ق.
-سپاس و ستایش مر خدایرا که صوامع آسمان...
در حدیث،از محمد بن فرج حمیری،تألیف:
1052 ق.
ادعیۀ مجرّبه،از شرف الدّین علی طبیب حسینی (-1316 ق).
فارسی،ترجمه 430 کلمه از کلمات قصار امیر المؤمنین علی(علیه السلام)،از کمال الدوله محمد حسن قاجار،ط.تهران،1319 ق.
از نامه های عبد اللّه بن قطب بن محیی انصاری خزرجی سعدی،به عنوان امیر محبّ الدین محمد و امیر افضل الدین محمد،مؤرّخ 899 ق،نامه در 10 باب در اعمال و آداب است،خ.نجف.
فهرس مطالب روضات الجنّات محمد باقر خوانساری(-1313 ق)،از برادرزاده اش محمد باقر آقا نجفی که در 1324 ق مرتب کرده.
-الحمد للّه ولی الحمد و مستحقه...
ص:31
ادعیه،از محمد بن مرتضی کشمیری (1312 ق-).
لغت،از فخر الوزراء محمد علی استرابادی در 1242-1245 ق به نام محمد علی میرزا تألیف کرده است،خ.تهران.
-الحمد للّه الّذی قاموس الوهم...
اردو،مقتل.
نظم و نثر دربارۀ اهل البیت(علیهم السلام)،از حسن بن جلّو بن سلمان زبیدی نجفی(-1369 ق).خ.دیده شد.
محمد رضا بن محمد مؤمن امامی خاتون آبادی (سدۀ 12 ق)،گفته اند که جنّات الخلود خلاصۀ این کتاب است.
در علوم قرآن،از میرزا مهدی مدرّس اصفهانی (-1365 ق)،خ.آستان قدس،در مجموعۀ ش 12412(ظاهرا خط مولف).
در اصول و فروع دین و اعمال و ادعیه،از عبد الکاظم بن محمود غبان زبیدی(1307 ق-)، در 51 باب،تألیف:1344 ق.
فارسی،از جعفر شهیدی،ترجمۀ کتاب قدوری قلعه چی است،ط.تهران.
عبد اللّه سبیتی عاملی،ط.
اردو،از شرف الدین محمد علی عاملی،ترجمۀ ظفر مهدی بن سید وارث،ط.
احوال ابو مسلم خراسانی(-137 ق)،ظاهرا از ابو طاهر بن حسین طرطوسی.
تکملۀ عقد الدرّر فی اخبار المنتظر،از محمد باقر بن محمد جعفر همدانی(-1333 ق).
محمد بن علی موسوی عاملی مکّی(-1139 ق).
ابو علی حسن بن علی فارسی فسوی نحوی (-377 ق).
ص:32
منظومه در لغات مثلثه،از هبة الدّین محمد علی بن حسین شهرستانی.
فارسی،منظوم،از شهرستانی.
ابو الحسین محمد بن بحر رهنی شیبانی (سدۀ 4 ق).
ادب،از ابو الحسین احمد بن فارس قزوینی رازی(-375 ق)،خ.نجف.
فارسی،از شاهزاده ابو الحسن میرزا ابن حسام السلطنه(-1333 ق).ط.بمبئی،1312 ق.
حکمت،از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی معروف به ملاّ صدرا(-1050 ق)،ط.ایران.
-الحمد لواهب العلم...
حجة الاسلام سید محمد باقر شفتی (-1260 ق)،ط.ایران.
هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق)،خ.
کربلا.
-الحمد للّه الّذی دلّ بذاته
محمد بن علی شوکانی،ط.حیدرآباد، 1328 ق.
در معرفت انساب،از رضی الدین بن محمد موسوی عاملی مکی(پیش از 1168 ق).
حکمت،از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1050 ق)،ط.ایران،1302 ق.
-الحمد لواهب الحیاة و العقل...
(بعضی نسخ)-الحمد لفیض الوجود...
مجلسی
فارسی،از محمد جعفر بن محمد شهرستانی،خ.
کربلا.
فارسی،از محمد بن محمد ملقّب به اختیار،خ کاظمین(1302 ق در شیراز).
-حمد و ثنا آفریدگاری را که افلاک...
به همین نام در آستان قدس ضمیمۀ مجموعۀ ش 5301.
ص:33
در احوال جنّ،از معلم ثانی،فارابی.
ابو الحسین یحیی بن حسن بن بطریق حلی (-606 ق).
فقه،از قاضی نعمان مصری.
اصول فقه،از محمد هادی بن محمد امین تهرانی (-1321 ق)،خ.آستان قدس،ش 7356 (1339 ق).
-الحمد للّه الّذی شرفنا باصول الهدایه...
در معنای عدالت،از محمد جعفر بن محمد صفی فارسی آباده ای،شاگرد حجة الاسلام شفتی،در یک مقدمه و 8 عنوان.
-الحمد لعدل لم یجف فی عباده...
محمد طه بن مهدی تبریزی نجفی(-1323 ق)، تالیف:1277 ق،ط.نجف،1341 ق.
-الحمد للّه الذی اصطفی لدینه المبین...
بعضی از فضلاء هند،مرتضی حسینی جونپوری الحجة القاطعة را در ردّ آن نوشته.
محمد صادق بن محمد نمینی(-1285 ق)،ط.
ایران،1285 ق.
اصول دین،از محمد رضا بن محمد معروف به مجذوب که به نام شاه سلطان حسین صفوی تألیف کرده است،بیشتر رساله در امامت است، خ.نجف.
فارسی،در معرفت پروردگار،فروع دین،اخلاق و طب،از حبیب اللّه بن زین العابدین قمّی (-1359 ق)،خ.موجود.
الصحابة)
احمد حسین بن رحیم علی امروهوی (-1328 ق).
الجنان)
در مصائب،از دلدار علی نقوی نصیرآبادی (-1235 ق).
-نحمد اللّه سبحانه علی جعل الاختبار...
ریاضی،از محمد سعید عزیزی(-1355 ق).
ص:34
ط.1307 ش.
داعی نیشابوری از داعیان فاطمیان،ط.مصر.
عبد الحکیم بن شمس الدّین سیالکوتی(معاصر صاحب ریاض).
مرتب بر مقدمات و شهابها،خ.موجود.
و الاخبار
اردو،از محمد حسین بن تاج الدّین تیجانی پاکستانی(1350 ق-)،تألیف:1371 ق.
محمد بن علی زنجانی(-1210 ق)،خ.موجود.
علیه السّلام
ابو الحسن علی بن حسن فطحی،نجاشی به 2 واسطه آن را از او روایت کرده است.
اثبات الامامة لعلی بن ابی طالب علیه السّلام-اثبات الوصیّة
ابو النضر محمد بن مسعود سلمی سمرقندی عین الطائفه،نجاشی به 2 واسطه از او روایت می کند.
مولف از قدماء شیعه بوده است،خ.دیده شده (657 ق).
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1037 ق)، خ.استانبول.
خلیل بن محمد اشرف قائنی(-1136 ق)،خ.
نجف.
خواجه نصیر الدّین محمد بن محمد طوسی (-672 ق)،خ.نجف،استانبول.
-رسم المولی العالم الفاضل مؤیّد الدّولة و الدّین.
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب حزین (-1181 ق).
ص:35
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).
مهدی بن حسین خالصی کاظمی(-1343 ق)، ط.مشهد.
از شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری (-1281 ق).
قاضی نور اللّه شوشتری.
قاضی نور اللّه شهید(-1019 ق).
فارسی،از علی اکبر بن محسن اردبیلی (1269 ق-)،ط.تبریز.
مهدی بن ابراهیم دجیلی کاظمی(-1339 ق)، در ردّ همنام معاصر خویش مهدی خالصی کاظمی نگاشته است.
ص:36
خلیل بن محمد زمان قزوینی،تألیف:1148 ق.
-ربّ هب لی سمعا یسمع آیاتک
علی فراهانی معروف به آقا شیخ(-پس از 1100 ق).
الحقیقی)
حسین بن ابراهیم تنکابنی،شاگرد صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).
ط 1219؟(در مطبوع آن را تاریخ فراغت از تألیف نگاشته اند که درست نیست)،خ.دیده شد.
ص:37
سلطان حسین صفوی(جلوس:1106 ق)تألیف کرده است.
-وسیلۀ سعادت جاودانی شکر و سپاس...
حسن بن سلیمان حلّی،مجاز از شیخ شهید در 757 ق،خ.آستان قدس.
فارسی،از حسن بن عبد الرزاق لاهیجی.
-الحمد للّه و الحمد حقّه...
ابو محمد حسن بن هادی موسوی عاملی (معاصر).-1354 ق
ابو محمد حسن بن هادی موسوی عاملی (معاصر).-1354 ق
-فهذه احادیث تدل علی اثبات الحجّة
جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهّر معروف به علاّمه حلّی(-726 ق)،خ.آستان قدس.
فارسی،از شیخ محمد رضا طبسی(معاصر)، ترجمۀ اردو خواهد آمد،ط.نجف،1354 ق.
ترجمۀ عربی کتاب شیخ محمد رضا طبسی سابق الذکر،از سید محسن نوّاب،ط.نجف، 1355 ق.
سلیمان بن احمد آل عبد الجبّار قطیفی (-1266 ق).
میر محمد عباس بن علی اکبر موسوی لکهنوی (-1306 ق).
نور الدّین علی بن حسین محقق کرکی (-940 ق)،خ.فیض آباد هند.
ص:38
سلطان محمود بن غلام علی طبسی،شاگرد علامه مجلسی.
محمود بن فتح اللّه حسینی کاظمی(معاصر شیخ حرّ).نیز-تفریج الکربة.
محمد مؤمن بن دوست محمد حسینی استرابادی شهید در مکه(-1088 ق)،فراغت از تألیف در مکۀ معظمه:رجب 1069 ق،خ.فیض آباد هند.
-الحمد للّه علی نعمائه...
شرف الدین یحیی بحرانی،شاگرد محقق کرکی و نائب او در یزد.
میر ناصر حسین بن حامد حسین نیشابوری کنتوری(1284 ق-).
محمد نصیر بن عبد اللّه برادرزادۀ علامه مجلسی.
مهدی بن حیدر کشمیری(-1309 ق).
محقق داماد(-1040 ق)
فارسی،از محمد تقی بن محمد حسین کاشانی (-1316 ق).
عبد الوحید بن نعمة اللّه گیلانی،شاگرد شیخ بهائی.
محمد بن عبد الفتاح تنکابنی معروف به سراب (-1124 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی ابان ما یجب معرفته...
قطب الدّین محمد بن علی شریف دیلمی لاهیجی(معاصر شیخ حرّ).
محمد بن محمد معروف به شاه محمد اصطهباناتی،تألیف:1100 ق،مرتب بر مقدمه و 6 فصل و خاتمه خ.موجود
-الحمد للّه الذی جعل عالم المثال.
سبط حسن فتحپوری،ط 1359 ق(چاپ دوم).
ص:39
رفیع الدّین محمد بن فرج گیلانی(-ح 1160 ق).
میرزا محمد بن حسن شیروانی(-1098 یا 1099 ق).
محمد بن عبد الکریم طباطبایی جدّ بحر العلوم، خ.نجف.
ظاهرا اثبات العصمة رفیع گیلانی(اسبق الذکر) است،خ.دیده شد.
ص:40
خواجه نصیر الدّین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).
علی بن دلدار علی نقوی(-1259 ق).
ص:41
حسن بن محمد باقر معروف به صفی علی شاه (-ح 1316 ق)،ط.تهران.
محمد رضا بن محمد امین کوثر علیشاه همدانی (-1247 ق).
محمد علی خراسانی طبسی(-1320 ق)،ط.
حیدرآباد،1308 ق؛لکهنو،1322 ق.
فارسی،از عیسی بن محمد،میرزا بزرگ قائم مقام فراهانی(-1237 ق)،وزیر فتحعلیشاه،خ.
آستان قدس،ش 10.
-سبحانک لا احصی ثناء علیک...
میرزا محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق).
ص:42
علم و تکلیف است...
ص:43
علی اکبر بن آقا علی نواب خراسانی (-1263 ق).
ص:44
محمّد مسیح بن اسماعیل فسوی معروف به مسیحا(-1130 ق)،خ.آستان قدس،ش 299.
-یا من منه المبدأ و الیه المنته...
غیاث الدّین منصور بن صدر الدین محمد ملقب به استاد البشر(-948 ق).
نصر اللّه بن محمد عمری خلخالی،شرح اثبات الواجب الجدید دوانی است که برای سلطان قطبشاه تالیف کرده،خ.آستان قدس.
-الحمد لمن توحد بدلالة ذاته...
قاضی نور اللّه شهید(-1019 ق)،شرح اثبات الواجب القدیم دوانی است.
کاظم بن قاسم حسینی رشتی(-1259 ق).
شمس الدین محمد بن اسد اللّه شوشتری،قاضی نور اللّه در مجالس المؤمنین یاد کرده.
بهاء الدّین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
نواب احمد حسین هندی ملقب به مذاق (معاصر).
امیر المؤمنین
قاضی محمد بن علی شوکانی(-1250 ق)،ط مصر،1348 ق.
احمد بن رمیح،ابن شهر آشوب در معالم ذکر کرده.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی هذلی (-346 ق)،صاحب مروج الذهب،ط.تهران، 1318 و 1320 ق.
-الحمد للّه ربّ العالمین.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).
هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق).
ابو محمد هشام بن حکم کندی(-199 ق).
ص:45
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق)،تالیف:
1096 ق،ط.قم،1337-1339 ش.
-(مجلّد اوّل)الحمد للّه رب العالمین...
شمس الدین محمد بن احمد خفری(-957 ق)، خ.آستان قدس.
الطف)
محمد حسن سردرودی.
هبة الدّین محمد علی شهرستانی.
محمد تقی بن یوسف حاریصی عاملی (1329 ق-)،اشعار پدر را گرد آورده.
در فقه،از صدر الدّین محمد بن صالح معروف به سید صدر الدّین اصفهانی(-1263 ق).
محمد علی صفوت تبریزی(معاصر).ط.قم، 1328 ش.
اردو،از امداد امام عظیم آبادی،ط.
اثمار السیاحة-لجة الاخبار
ناصر حسین بن حامد حسین کنتوری (1284 ق-).
گجراتی،از غلام علی بهاونگری.
فارسی،در تواریخ ائمّه(علیهم السلام)،از صفر علی بن علی اکبر بسطامی میقانی(-1354 ق)،تألیف:
1308 ق،خ.نطنز.
در طهارت،صلاة،زکات،صوم و حج،از بهاء الدّین محمد عاملی(-1031 ق)،خ.آستان قدس.
در مدح ائمه،از قوام الدّین محمد بن محمد مهدی حسینی سیفی قزوینی(-پس از 1240 ق).
عشرة
محمد مهدی بن مرتضی بحر العلوم(-1212 ق)، 12 قصیده،تعریب 12 بند محتشم است.
ص:46
حسین بن نصر اللّه موسوی ارومی(معاصر).
علی بن حمّاد،مذکور در فهرست کتب محمد علی خوانساری.
ص:47
محمد بن سلیمان تنکابنی.
چهارمین کتاب از اثنا عشریات الخمس شیخ بهائی،تألیف:1019 ق،خ.آستان قدس.ط.
-الحمد للّه الّذی جعل الصوم جنّة من النّار
خلف بن عبد المطلب مشعشعی(-1074 ق).
کتاب اوّل از اثنا عشریات الخمس شیخ بهائی، در 12 مطلب،خ.دیده شد.
-اما بعد حمد اللّه علی آلائه.
فارسی،طب قدیم،خ.دیده شد.
12 حدیث از طرق اهل سنّت،از فضل اللّه بن محمد حسینی،ظاهرا در 945 ق به اسم ملک نظام الدین تالیف کرده.
-الحمد للّه نور السموت و الارض...
12 مسأله در فقه،از عبد اللّه مامقانی (-1351 ق)،ط.نجف،1344 ق.
فهرست کتب امامیّۀ کتابخانۀ منیجر لاهور،ط.
لاهور.
فارسی،از محمد بن محمد زمان کاشانی(از شاگردان مجلسی دوم روایت می کند).
-الحمد للّه الّذی جعل الکعبة البیت الحرام...
محمد(یا عبد اللّه)کاظم بن عبد علی تنکابنی (معاصر شیخ بهائی)،خ.عبد العظیم.
جمال الدّین بن علی خان نطنزی،خ.موجود (1080 ق).
در 12 مسألۀ خلافی،از حسین بن نصر اللّه عرب باغی(معاصر)،ط.
تفسیر بعض الآیات المشکلة)
عبد الرحیم بن عبد الرحمان کرمانشاهی (-1305 ق)،خ.نزد فرزند مولف.
محمد مقدّس زنجانی(صاحب مفتاح الجنة،ط
ص:48
1285 ق).
الاثنا عشریة فی المواریث الجعفریّه-المقالة الاثنا عشریّة
محمد بن محمد بن حسن عیناثی عاملی سبط شهید ثانی،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمة، تألیف:1068 ق،ط.تهران،1322 ق.
ص:49
محمد اصفهانی،به خط او ضمن الفروع المحمدیّه.
میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی (-1312 ق)،ط.ایران،از شرح شرایع اوست.
میرزا محمد حسن آشتیانی(-1319 ق)،خ.
دیده شد.
فیّاض زنجانی(معاصر)،ط 1343 ق.
به انضمام صلح و وصیّت،از علی بن فضل اللّه مازندرانی(-1339 ق).
محمد کاظم خراسانی(-1329 ق)،خ.کربلا.
ابراهیم بن محمد حرفوشی عاملی(-1080 ق).
احمد بن حسین موسوی معروف به سید آقا شوشتری جزائری.
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).
حجة الاسلام سید محمد باقر اصفهانی (-1260 ق).
احمد بن ابی ذر نراقی،خ.مرعشی.
مجلد 25 با 26 بحار،از علاّمه مجلسی (-1110 ق).
و منبع الافادات
محمد باقر بن محمد تقی معروف به آقا نجفی اصفهانی،تالیف:ح 1320 ق.
ابو منصور حسن بن شهید ثانی(-1011 ق).
محمد حسن بن محمد علی استرابادی پدرش محمد علی داماد مجلسی اول بوده.
ابو عبد اللّه حسین بن حیدر حسینی کرکی،از
ص:50
مشایخ روایت محمد تقی مجلسی و محقق سبزواری.
محمد حسین بن محمد علی مرعشی معروف به شهرستانی(-1315 ق).
محمد رضا بن محمد باقر درخشی قائنی (معاصر).
زین الدین بن علی شهید(-966 ق).
محمد صادق بن حسن آل بحر العلوم،تألیف:
1353 ق.
گردآوری عبد الحسین بن علی شیخ العراقین تهرانی(-1286 ق).
عبد الصمد بن احمد ابن محدّث جزائری.
غیاث الدّین عبد الکریم بن احمد حلی (-693 ق).
میرزا عبد اللّه بن عیسی تبریزی معروف به افندی (-1130 ق)،صاحب ریاض العلماء.
شرف الدین علی بن حجة اللّه حسینی شولستانی (-پس از 1060 ق).
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلّی (-664 ق).
محمد محسن بن عبد علی عاملی،تاریخ جمع آوری:1125 ق.
محمد محسن آق بزرگ بن علی تهران.-1389 ق
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).
میرزا محمد بن رجب علی شریف تهرانی عسکری،در 4 جلد.
محمد بن عبد الوهّاب همدانی کاظمی ملقّب به امام الحرمین(-1303 ق).
ص:51
محمد بن علی تبنینی عاملی،مجلسی اول از او روایت کرده است.
سید محمد مهدی بن مرتضی بحر العلوم (-1212 ق).
ابو الفتح نصر اللّه بن حسین موسوی فائزی شهید (-ح 1168 ق).
(-1262 ق)صاحب ضوابط
1.برای محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی (-1293 ق).
2.برای محمد بن سلیمان تنکابنی(-پس از 1304 ق).
برای نور الدین علی بن حسین محقّق کرکی (-940 ق)،تاریخ اجازه:909 ق.
کلباسی(-1262 ق)
برای فرزندش محمّد،مؤرّخ 1259 ق.
اجازۀ دیگر،مؤرّخ 1260 ق(آن هم برای فرزندش).
کرکی)
1.برای شریف الدین بن ضیاء الدین(یا جمال الدین)نور اللّه مرعشی آملی،مؤرخ 944 ق.
2.برای خلیفه شاه محمود شیرازی(ح 913 ق).
3.برای علی بن هلال کرکی تاریخ اجازه:
پیش از 984 ق.
4.برای شمس الدین محمد بن ترکی،مؤرخ 915 ق.
5.برای شمس الدین محمد بن حسن استرابادی،مؤرخ 920 ق.
6.برای معز الدّین محمد بن محمد حسینی اصفهانی،مؤرخ 928 ق.
7.برای منصور بن شمس الدین محمد بن ترکی، که در آخر اجازۀ پدرش مختصرا نوشته.
برای شاگردش عز الدین حسین بن ابراهیم استرابادی.
برای فرزندش عبد الکریم،مورّخ 975 ق.
1.برای نصر اللّه بن حسین حسینی فائزی شهید، مؤرّخ 1145 ق.
2.برای محمد باقر بن محمد باقر هزار جریبی.
ص:52
برای یکی از شاگردان،بر ظهر کنزالعرفان به خط او،مؤرّخ 1098 ق.
1.برای محمد باقر بن زین العابدین یزدی،مؤرّخ 1279 ق.
2.برای جعفر بن علی نقی طباطبایی،مؤرّخ 1292 ق.
(-1346 ق)
1.برای ابو القاسم موسوی ریاضی،مؤرّخ 1340 ق.
2.برای عبد اللّه بن حبیب اللّه لنگرودی،مؤرخ 1329 ق.
3.برای سید علی همدانی،مؤرّخ 1339 ق.
4.برای محمد بن رجب علی تهرانی عسکری، مؤرّخ 1339 ق.
5.برای مهدی غریفی(-1343 ق).
اصفهانی(-1138 ق)
1.برای ابو الفتح نصر اللّه بن حسین حسینی فائزی شهید(-ح 1168)،مؤرّخ 1127 ق.
2.برای عبد اللّه بن کرم اللّه حویزی.
برای سلامة بن حرب،مؤرّخ 375 ق،خ.نجف.
1.برای این مهجنار،ابو الغنائم محمد بن علی بزاز،مؤرّخ 292 ق.
2.برای فرزند فرزندش-اجازۀ ابو غالب احمد
برای شاگردش،مؤرخ 552 ق.
(فیلسوف شهیر)
فارسی،برای حسن علی میرفندرسکی،مؤرّخ 1069 ق.
گیلانی(-1231 ق)
1.برای محمد ابراهیم کلباسی،مؤرّخ 1218 ق.
2.برای اسد اللّه بن اسماعیل کاظمی (-1237 ق)،مؤرّخ 1212 ق.
3.برای محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق)،مؤرّخ 1228 ق.
4.برای محمد جواد عاملی،مؤرّخ 1205 ق.
صاحب ریاض(-1309 ق)
1.برای محمد حسن بن علی علیاری،مؤرّخ 1304 ق.
2.برای ابراهیم بن محمد تقی نقوی،مؤرّخ 1290 ق.
ص:53
برای مهر علی(سدۀ 11 ق).
برای حسین بن حیدر بن قمر کرکی،مؤرّخ 1004 ق.
برای حسین بن حیدر بن قمر کرکی،مؤرّخ 1005 ق.
برای محمد حسن بن علی علیاری،مؤرّخ(ح 1304 ق).
معروف به کربلایی(-1332 ق)
برای محمد حسین بن خلیل اللّه(-1339 ق).
الدّرر،(-پس از 1149 ق)
1.برای عبد العزیز بن احمد صادقی موسوی نجفی.
2.برای محمد طاهر بن احمد.
3.برای نصر اللّه بن حسین موسوی شهید(-ح 1168 ق)،مؤرّخ 1129 ق.
برای محمود بن محمد لاهیجی،مؤرّخ 954 ق.
برای احمد بن زین الدین احسائی،مؤرخ 1215 ق،ط 1310 ق(در رسالۀ شرح احوال احسائی).
1.برای اسد اللّه کاظمی(-1237 ق).
2.برای فرزندانش محمد تقی و علی نقی.
3.برای صاحب جواهر،به خط مجیز،در جزء سوم جواهر.
برای بهاء الدین صدر الشّریعة،مؤرّخ 1286 ق.
برای فرزندش شمس الدّین محمد،مؤرّخ 635 ق.
برای شیخ محمود،مورخ 1265 ق،خ.نجف.
برای شمس الدین محمد بن علی بن خاتون عاملی،مؤرّخ 900.
برای 3 فرزندش لطف علی،محمد جعفر و محمد باقر،مؤرّخ 1253 ق.
ص:54
برای محمد معصوم بن حسین مشهدی،مورّخ 1066 ق(در آخر فروع کافی به خط مجاز).
حلّی
برای ابو عبد اللّه محمّد بن مکّی شهید(-786 ق).
عاملی
برای بدر الدّین حسن بن محمد،مؤرّخ 934 ق.
برای محمد بن مکّی شهید.
برای فخر الدین رضی علی بن احمد بن ابی هاشم علوی حسینی،مؤرّخ 668 ق.
(-368 ق)
برای نواده اش محمد بن عبد اللّه(352 ق-)،مؤرّخ 356 ق(در 4 سالگی او)،تجدید اجازه در 367 ق،ط.(در کشکول بحرانی).
به ابن عقده(-333 ق)
برای ابو غالب احمد زراری(-368 ق).
فهد حلی(-841 ق)
1.برای یکی از شاگردان(بر جزء اول قواعد علامه حلی)،مؤرّخ 833 ق.
2.برای عزّ الدّین حسن معروف به ابن عشرة، مؤرّخ 840 ق،ط.(در کشکول بحرانی-انیس المسافر).
3.برای شمس الدین محمد بن حسن حولانی، مؤرّخ 825 ق.
دشتکی شیرازی(-1086 ق)پدر سید علی خان
مدنی
برای جمال الدین محمد بن عبد الحسین،مؤرّخ 1064 ق.
خاتون آبادی
برای نصر اللّه مدرس شهید،مؤرّخ 1144 ق.
(-1245 ق)
1.برای محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق)،مؤرّخ 1228 ق.
2.برای محمد علی بن محمد محسن کاشانی آرانی،مورّخ 1217 ق.
3.برای شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری (-1281 ق)،مؤرّخ 1244 ق.
4.برای محمد رسول بن عبد العزیز کاشانی، مؤرّخ 1241 ق.
ص:55
برای عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق)، مورّخ 988 ق.
(-1237 ق)
برای عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی (-1242 ق)،مؤرّخ 1220 ق.
(-1290 ق)
1.برای محمد رضا بن محمد علی حسینی کاشانی معروف به گلهری.
2.برای محمد بن عبد الوهاب همدانی،امام الحرمین،مؤرّخ 1281 ق.
برای فرزندانش فخر الدین،جمال الدّین و نور الدّین.
برای محمد حسین بن محمد علی تبریزی،مؤرّخ 1091 ق.
1.برای ابو علی حائری،مؤرّخ 1196 ق.
2.برای حسین خان،فارسی(بر پشت مدارک نوشته).
3.برای سعید بن محمد یوسف قراچه داغی.
4.برای علی بن محمد علی طباطبایی (-1231 ق)،صاحب ریاض.
5.برای علی بن کاظم تبریزی.
6.برای محمد علی.
7.برای محمد علی بن محمد طاهر خراسانی (-1236 ق)،مؤرّخ 1193 ق.
8.برای محمد مهدی بن مرتضی بحر العلوم (-1212 ق)،به خط مجیز،در مجموعۀ اجازات مجاز.
9.برای محمد یوسف طباطبایی تبریزی (-1242 ق)،بر پشت مدارک،مؤرّخ 1172 ق.
10.برای محمد یوسف مذکور(بر پشت قواعد علامه)،مؤرّخ 1174 ق.
(-1205 ق)
برای محمد مهدی بحر العلوم(-1212 ق)،مؤرخ 1195 ق.
(-1110 ق)
1.برای محمد ابراهیم بوناتی.
2.برای ابراهیم گیلانی.
3.برای ابراهیم شریف حسینی شیخ الاسلام مشهد،مؤرّخ 1088 ق.
4.برای ابن علی(بر پشت صحیفۀ سجادیه)، مورخ 1072 ق.
5.برای ابو الحسن استرابادی،مورّخ 1085 ق.
6.برای ابو الحسن شریف بن محمد طاهر فتونی عاملی(-1138 ق)،مورخ 1107 ق.
ص:56
7.برای ابو الحسن شریف سابق الذکر،مؤرّخ 1096 ق.
8.برای ابو طالب بن ابی المعالی.
9.برای احمد بن محمد خطی بحرانی (-1102 ق).
10.برای احمد بن علی ساری اوالی،مورّخ 1097 ق.
11.برای محمد اشرف بن عبد الحسیب علوی عاملی صاحب فضائل السادات.
12.برای یکی از شاگردان.
13 و 14.ایضا برای شاگردانش.
15.برای یکی از شاگردان در مشهد مقدس، مؤرّخ 1085 ق.
16.ایضا برای یکی از شاگردان.
17.برای امیر بهاء الدین محمد مختاری نائینی، به خط و با مهر او،مؤرّخ 1104 ق.
18.برای محمد جعفر بن محمد کاظم طالقانی، مؤرّخ 1094 ق.
19.برای جمشید بن محمد زمان کسکری، مؤرّخ 1096-1098 ق.
20.برای حسن بن ندی بحرانی،در آخر اصول کافی.
21.برای محمد حسین شوشتری،مؤرخ 1076 ق.
22.برای امیر سید حسین حسینی.
23.برای میر محمد حسین حسینی عاشوری، مؤرّخ 1096 ق.
24.برای محمد داود،مؤرّخ 1087 ق.
25.برای محمد حسین بن محمد مؤمن شیرازی، مؤرّخ 1095 ق.
26.برای محمد رضا جرفادقانی.
27.برای محمد رضا بن محمد صادق بن مقصود علی مجلسی.
28.برای محمد رضا هزار جریبی،مورخ 1089 ق.
29.برای زین العابدین بن حسن عاملی،مؤرّخ 1080 ق.
30.برای سلطان محمود بن غلام علی طبسی، مؤرّخ 1096 ق.
31.برای محمد شفیع بن محمد رفیع اصفهانی، مورخ 1095 و 1097 ق.
32.برای محمد شفیع بن نور الدین محمد خاتون آبادی.
33.برای محمد صادق بن محمد طاهر مرعشی معروف به سلطان العلماء،مورخ 1092 ق.
34.برای امیر محمد صالح قزوینی.
35.برای محمد طاهر نائینی،مؤرّخ 1095 ق.
36.برای محمد طاهر بن مقصود علی اصفهانی، مؤرّخ 1087 و 1102 ق.
37.برای عبد العظیم کاشانی،مؤرّخ 1068 ق.
38.برای عبد اللّه یزدی.
39.برای میر عبد المطلب،5 اجازه،مؤرّخ 1074-1077 ق.
40.برای عزیز اللّه جزائری،مورخ 1073 ق.
41.برای امیر علی خان جرفادقانی،مؤرّخ 1093 ق.
42.برای محمد مازندرانی،مورخ 1090 ق.
43.برای محمد علی بن محمد طبسی،مؤرّخ 1100 ق.
44.برای امیر عین العارفین حسینی عاشوری، مؤرّخ 1092 ق.
45.برای محمد فاضل مشهدی.
ص:57
46.برای محمد قاسم بن محمد صادق استرابادی.
47.برای محمد قاسم بن محمد رضا هزار جریبی.
48.برای قوام الدین سیفی،مؤرّخ 1107 ق.
49.برای محمد کاظم خراسانی.
50.برای امیر محمد اصفهانی،مؤرّخ 1082 ق.
51.برای رضی الدین محمد حسینی گیلانی، مؤرّخ 1091 ق.
52.برای رفیع الدین محمد اصفهانی،مورخ 1095 ق.
53.برای محمد بن جابر اصفهانی،مؤرّخ 1072 ق.
54.برای امیر محمد حسینی،مؤرّخ 1092 ق.
55.برای بهاء الدین محمد جیلی،مؤرّخ 1072 و 1075 ق.
56.برای محمد بن ابو الفتح جیلی،مؤرّخ 1099 ق.
57.برای محمد بن محمد رضا قمّی صاحب تفسیر کنز الدّقائق،مؤرّخ 1102 ق.
58.برای محمد بن علی اردبیلی صاحب جامع الرّواة،مؤرّخ 1098 ق.
59.برای محمد بن قاسم حسینی خلخالی، مؤرّخ 1088 ق.
60.برای محمد قاسم بن محمد رضا هزار جریبی،مؤرّخ 1105 ق.
61.برای مسیح الدّین محمد شیرازی.
62.برای محمود طبسی،مؤرّخ 1109 ق.
63.برای محمود بن محمد مقیم طبسی،4 اجازه،مؤرّخ 1095 و 1096 ق.
64.برای محمد مقیم،مؤرّخ 1077 ق.
65.برای محمد نبی بن محمد رحیم گنابادی.
66.برای محمد یوسف مازندرانی.
67.برای نور الدّین محمد بن مرتضی کاشانی، مؤرّخ 1084 ق.
68.برای سید نعمة اللّه جزائری،مؤرّخ 1075 و 1096 ق.
(-1260 ق)
1-برای شاگردش محمد ابراهیم قزوینی،مؤرّخ 1246 ق.
2.برای محمد تقی زنجانی،مؤرّخ 1253 ق.
3.برای محمد رفیع شریعتمدار رشتی (-1292 ق)،مؤرّخ 1258 ق،2 اجازه،یکی فارسی.
4.برای زین العابدین موسوی خوانساری (-1276 ق)،پدر محمد باقر صاحب روضات، مؤرّخ 1222 ق.
5.فارسی،برای عبد الباقی کاشانی،مؤرّخ 1260 ق.
6.برای عبد الوهاب قزوینی،مورخ 1254 ق.
7.برای علی بن محمد نخجوانی.
8.برای محمد علی ابرقوئی،مؤرّخ 1257 ق.
9.برای محمد علی محلاّتی(-1283 ق)،مؤرّخ 1258 ق.
10.برای فضل اللّه استرابادی،مؤرّخ 1252 ق.
11.برای محمد رضوی،مؤرّخ 1256 ق.
12.برای محمد نائینی،مؤرّخ 1256 ق.
13.برای مرتضی قلی،مؤرّخ 1256 ق.
14.برای شاگرد و دامادش محمد مهدی کلباسی.
ص:58
(-1301 ق)
برای محمد باقر بن عبد المحسن فارسی اصطهباناتی شهید(-1326 ق).
برای آخوند احمد علی،مؤرّخ 1257 ق.
(-1352 ق)
برای شهاب الدّین آقا نجفی مرعشی تبریزی -1411 ق،مؤرّخ 1340 ق.
اجازۀ دیگری نیز برای ایشان در 1341 ق نگاشته و آن را الاجازة الوجیزة للدّرة الفاخرة العزیزة نام نهاد.
1.برای نصر اللّه بن حسین مدرس شهید(-ح 1168 ق)،مؤرّخ 1130 ق.
2.برای یکی از شاگردان،مؤرّخ 1142 ق.
(-1313 ق)،صاحب روضات
1.برای فتح اللّه بن محمد جواد نمازی شیرازی معروف به شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق)، مؤرّخ 1294 ق.
2.برای قاسم بن محمد بر جزء دوّم کنز الاحکام فی شرح شرایع الاسلام تألیف مجاز،مؤرّخ 1268 ق.
معروف به محقق داماد(-1040 ق)
1.برای احمد بن زین العابدین حسینی،مؤرّخ 1017 و 1019 ق.
2.برای شاهرخ بیک وزیر.
3.برای یکی از شاگردان،مورخ 1024 ق.
4.برای حسین حیدر بن قمر کرکی،مؤرّخ 1038 ق.
(-1090 ق)
1.برای محمد شفیع بن فرج گیلانی،مؤرّخ 1085 ق.
2.برای محمد گیلانی،مؤرّخ 1081 ق.
برای یکی از شاگردان،مؤرّخ 849 ق.
اجازۀ شیخ بهایی-اجازۀ محمد بن حسین
اجازۀ سید تاج الدین بن معیة-اجازۀ محمد بن قاسم
اجازۀ تاج الدین حسن-اجازۀ حسن بن حسین
(-1299 ق)
برای میرزا محمد همدانی،مورخ 1283 ق.
نوادۀ ادیب گلشن شیرازی
برای عبد اللّه بن حبیب اللّه لنگرودی،مؤرّخ 1330 ق.
ص:59
کتاب
برای محمد رضا بن مهدی بحر العلوم.
ابهررودی
برای شمس الدین محمد بن خلیفة بن دجلۀ جزائری.
برای احمد بن عبد اللّه خوانساری،مؤرّخ 1248 ق.
مجلسی اول(-1070 ق)
1.برای ابراهیم کاشف الدین بن محمد یزدی، مؤرّخ 1063 ق.
2.برای فرزندش محمد باقر مجلسی(-1110)، 3 اجازه،یکی مؤرّخ 1068 ق و 2 اجازه،بدون تاریخ.
3.برای یکی از شاگردان.
4.برای شاگردش تاج الدین گلستانه،مؤرّخ 1062 ق.
5.برای محمد حسین بن شمس الدین محمد اصفهانی،3 اجازه،مؤرّخ 1049 و 1050 ق.
6.برای آقا حسین خوانساری(-1098 ق)،مؤرّخ 1062 ق.
7.برای محمد صادق کرباسی،مؤرّخ 1060 و 1068 ق.
8.برای عبد الباقی بن بدیع الزمان،مؤرّخ 1056 ق.
9.برای محمد مهدی حسینی،مؤرّخ 1062 ق.
(-1270 ق)
برای مهدی قزوینی نجفی(-1300 ق)،مؤرّخ 1241 ق.
حلی(-676 ق)
1.برای محمد بن اسماعیل هرقلی(کاتب جزء اول شرایع)،مؤرّخ 671 ق.
2.برای زین الدّین علی بن رشید الدین محمد، مؤرّخ 625 ق.
1.برای محمد جعفر بن علی نقی(-1320 ق)، نواده سید محمد مجاهد.
2.برای عبد الصمد بن احمد جزائری (-1337 ق).
3.برای محمد بن عبد الوهاب کاظمی امام الحرمین(-1303 ق).
4.برای محمد همدانی،مؤرّخ 1291 ق.
صاحب کشف الغطاء
1.برای شاگرد و دامادش اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی(-1237 ق)،مؤرّخ 1211 ق.
2.برای احمد بن زین الدین احسائی
ص:60
(-1241 ق)،مؤرّخ 1209 ق.
3.برای عبد علی بن امید علی گیلانی.
آباده ای
برای محمد علی بن احمد محلاتی شیرازی، مؤرّخ 1258 ق.
(-1115 ق)
برای شاگردش میر عالم کرمانی،مؤرّخ 1102 ق.
1.برای کمال الدّین علی بن حسین واسطی.
2.برای جمال الدین محمد بن حسن مهتدی، مؤرّخ 607 یا 670 ق.
برای امیر علی کیا،مؤرّخ 959 ق.
نجفی
برای عبد اللّه عاملی.
برای جعفر بن احمد تبریزی(-1262 ق).
برای فرزند بزرگش احمد،مؤرّخ 1308 ق.
بهائی
برای محمود بن فتح اللّه حسینی کاظمی.
عاملی(-1226 ق)
1.برای محمد جواد ملا کتاب.
2.برای عبد الوهاب،مؤرّخ 1225 ق.
3.برای محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق).
4.برای محمد علی عبودی،مؤرّخ 1225 ق.
(-1312 ق)
1.برای محمد طاهر بن محمد کاظم اصفهانی (-1310 ق).
2.برای سید عبد الصمد شوشتری جزائری (-1337 ق).
مسلمی(برادرزادۀ فخر الدین طریحی)
1.برای جواد بن کلب علی کاظمی،پس از 1090 ق.
2.برای یونس بن یاسین نجفی.
1.برای محمد بن دنانۀ کعبی،یکی بی تاریخ
ص:61
و دومی مؤرّخ 1068 ق.
2.برای محمود نجفی.
3.برای یحیی بن احمد اعرجی،مؤرّخ 1038 ق.
رضویه
برای شاگردش نور الدین محمد،مؤرّخ 990 ق.
برای بعضی از شاگردان،مؤرّخ 757 ق.
برای اسماعیل بن عبّاد.
(-1342 ق)
برای شاگردش یحیی بن محمد هندی،مؤرّخ 1337 ق.
(-1298 ق)
1.برای محمد ابراهیم شمس العلماء (-1307 ق)،مؤرّخ 1290 ق.
2.برای محمد همدانی
(-1266 ق)
1.برای ابراهیم بن صادق لواسانی (-1309 ق)،مؤرّخ 1265 ق.
2.برای احمد بن محسن فیضی(-1286 ق).
3.برای محمد تقی ممتاز العلماء(-1289 ق).
4.برای جعفر بن احمد تبریزی(-1262 ق).
5.برای جواد بن حسن اصفهانی.
6.برای عیسی بن حسین زاهد نجفی.
7.برای نوح بن قاسم بن جعفری(-1300 ق).
8.برای نعمة بن علاء الدّین طریحی (-1290 ق)،2 اجازه.
9.برای محمد ولی.
(-1262 ق)
1.برای جعفر تبریزی.
2.برای محمد بن ابراهیم مشهدی(-1281 ق).
3.برای مهدی بن حسن اعرجی کاظمی.
4.برای شیخ نعمۀ طریحی.
(سبزواری؟)
برای بهاء الدین ابو الفتوح محمد بن احمد وزیری،مؤرّخ 569 ق.
1.برای مجد الدین ابو العلاء،مؤرّخ 576 ق.
2.برای مرشد الدین ابو الحسن دارانی،مؤرّخ 584 ق.
1.برای بعضی از شاگردان،مؤرّخ 728 ق.
ص:62
2.برای فرزندش زین الدّین علی بن حسن، مؤرّخ 763 ق.
1.برای جلال الدین عبد علی بن محمد حسینی،مؤرّخ 862 ق.
2.برای بعضی از شاگردان،مؤرّخ 836 ق.
صاحب معالم(-1011 ق)
1.برای فرزندانش ابو جعفر محمد و ابو الحسن علی،مؤرّخ 990 ق.
2.برای نجم الدین بن محمد حسینی و فرزندانش محمد و علی.
3.برای عبد اللطیف و 2 برادرش رضی الدّین و فخر الدین،فرزندان علی بن احمد بن ابی جامع عاملی.
برای عزّ الدین حسین حمویانی،مؤرّخ 802 ق.
طالقانی
برای برادرزاده اش منصور بن محمد طالقانی، مؤرّخ 1116 ق.
برای محمد باقر بن زین العابدین موسوی صاحب روضات،مؤرّخ 1270 ق.
برای فرزندش شیخ عبد اللّه،مؤرّخ 1314 ق،ط.
(در آخر مخزن المعانی مامقانی).
برای شاه علی یزدی،مؤرّخ 935 ق.
شیرازی(-1312 ق)
1.برای شاگردش محمد حسن ناظر(-ح 1311 ق).
2.برای علی بن عبد اللّه علیاری تبریزی (-1327 ق).
برای حسین بن روح اللّه طبسی معروف به صدر جهان.
صدر الدین عاملی کاظمی(1272 ق-
1354 ق)
1.بغیة الوعاة فی طبقات مشایخ الاجازات.
2.برای حسین بن محمد رضا حسینی اصفهانی (-1344 ق)،مؤرّخ 1335 ق.
3.برای پسر عمّ پدر خویش صدر الدین عاملی- طبقات.
4.برای مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام.
5.برای آقا بزرگ تهرانی مؤلّف الذّریعة،مؤرّخ 1330 ق.
ص:63
6.برای سید ابو الحسن اصفهانی.
7.برای ابو الهدی بن ابی المعالی کلباسی.
8.برای سید هادی بن علی بجستانی.
9.برای هادی بن عباس آل کاشف الغطاء.
10.برای محمد بن طاهر سماوی،مؤرّخ 1332 ق.
11.برای محمد علی بن محمد جعفر قمّی، مؤرّخ 1336 ق.
12.برای محمد بن علی اکبر قمّی،مؤرّخ 1332 ق.
13.برای محمد علی معروف به هبة الدّین شهرستانی.
14.برای پسر عمّ پدرش محمد مهدی بن اسماعیل.
15.برای علی بن محمد ابراهیم قمّی.
16.برای صالح بن احمد آل طعان(-1333 ق).
17.برای عباس بن ملاّ حاجی تهرانی.
18.برای محمد علی بن ابو القاسم اردوبادی، مؤرّخ 1336 ق.
19.برای محمد بن محمد علی خوانساری.
20.برای علی اصغر ملکی تبریزی.
21.برای عباس بن مرتضی عظیم آبادی.
22.برای شبیر حسن جنپوری.
(-1308 ق)
برای جعفر بن علی نقی طباطبایی.
حلّی(648-726 ق)
1.برای تقی الدین ابراهیم آملی،مؤرّخ 709 ق.
2.برای جمال الدین ابو الفتوح احمد بن بلکو، آوی،مؤرّخ 705 ق.
3.برای گروهی از خاندان ابن زهره:علی بن ابراهیم،حسین بن علی،محمد بن ابراهیم، احمد بن محمد و حسن بن محمد،مؤرّخ 723 ق.
4.برای سراج الدین حسن بن محمد سرابشنوی، مؤرّخ 715 ق.
5.برای تاج الدین حسن بن حسین سرابشنوی.
6.برای عز الدین حسین بن ابراهیم استرابادی، مؤرّخ 708 ق.
7.برای شرف الدین حسین بن محمد علوی طوسی،مؤرّخ 704 ق.
8.برای علی بن اسماعیل بن فتوح غروی،مؤرّخ 701 ق.
9.برای رشید الدین علی بن محمد آوی،مؤرّخ 705 ق.
10.برای محمد بن اسماعیل هرقلی،مؤرّخ 707 ق.
11.برای صدر الدین محمد دشتکی،مؤرّخ 724 ق،خ.نجف.
12.برای قطب الدین محمد بن محمد رازی بویهی(-766 ق)،مؤرّخ 713 ق.
13.برای تاج الدّین محمود بن محمد رازی، مؤرّخ 709 ق.
14.برای محمود بن محمد بن یار،مؤرّخ 724 ق.
15.برای نجم الدین مهنّا بن سنان،مؤرّخ 709 ق و دیگری بدون تاریخ.
16.برای ابو محمد هارون بن حسن طبری،مؤرّخ 701 ق.
ص:64
برای فرزندش ابو الحسن موسی بن حسن،مؤرّخ 756.
(-1069 ق)
برای محمد تقی بن مقصود علی مجلسی،مؤرّخ 1034 ق.
برای محمد بن علی بن احمد بن بندار،مؤرّخ 499 ق.
1.برای جعفر بن علی نقی طباطبایی (-1320 ق)،مؤرّخ 1292 ق.
2.برای محمد حسین بن محمد علی مرعشی شهرستانی(-1315 ق)،مؤرّخ 1287 ق.
3.برای عبد الصمد بن احمد شوشتری،مؤرّخ 1292 ق.
4.برای علی بن محمد علی میبدی(-پس از 1310 ق).
5.برای مصطفی بن هادی نصیرآبادی لکهنوی (-1323 ق)،ط.(در مجموعه ای از تالیفات مجاز).
6.برای محمد بن عبد الوهاب همدانی(-ح 1304 ق).
برای نوروز علی،مؤرّخ 1097 ق.
برای محمد باقر بن زین العابدین یزدی.
برای نوروز علی تبریزی،مؤرّخ 1056 ق.
(-1208 ق)
برای محمد مهدی بحر العلوم(-1212 ق)،مؤرّخ 1294 ق.
جد صاحب روضات
1.برای میرزا ابو القاسم بن حسن قمی محقّق گیلانی(-1231 ق)،مؤرّخ 1177 ق.
2.برای محمد مهدی بحر العلوم(-1212 ق).
برای نصر اللّه بن حسین شهید(-ح 1168 ق).
نحوی(-370 ق)صاحب کتاب الآل
برای ابو الحسن محمد بن عبد اللّه سلامی شاعر (-393 ق).
1.برای اسماعیل بن محمد باقر اصفهانی
2.برای محمد باقر بن جعفر بهاری (-1333 ق)،مؤرّخ 1302 ق.
ص:65
3.برای جمال الدین بن عیسی موسوی عاملی.
4.برای عبد الحسین بن یوسف موسوی عاملی.
5.برای فدا حسین بن عیسی ملقّب به سراج الدّین قرشی لکهنوی(1278 ق-)،مؤرّخ 1315 ق.
6.برای مرتضی بن محمد عاملی،مؤرّخ 1319 ق.
7.برای محمد همدانی،مؤرّخ 1281 ق.
(-1129 ق)
برای محمد تقی اصفهانی معروف به ملاّ تقیا، مؤرّخ 1118 ق.
1.برای غیاث الدّین علی طبیب کاشانی،مؤرّخ 987 ق.
2.برای شمس الدین محمد بن ابراهیم بحرانی.
برای عبد الکاظم کاظمی(اوائل سدۀ 11 ق).
(-938 ق)
برای ابو الحسن شریف عاملی افتونی،مؤرّخ 1100 ق.
برای شاگردش محقق داماد.
1.برای محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواری (-1090 ق).
2.برای برخی از شاگردان.
3.برای جمال الدین بن مرتضی.
4.برای شاگردش نصیر الدین محمد،در آخر اشراق الحق،خ.دانشگاه تهران.
1.برای احمد بن علی آل کاشف الغطاء (-1344 ق)و برادرش محمد حسین،مؤرّخ 1325 ق.
2.برای محمد جعفر بن علی نقی طباطبایی (-1320 ق)،مؤرّخ 1313 ق.
3.برای محمد حسن بن محمد صالح کبۀ بغدادی(-1336 ق)،مؤرّخ 1325 ق.
4.برای محمد تهرانی عسکری صاحب مستدرک البحار،مؤرّخ 1325 ق.
1.برای فرزندش محمد تقی ممتاز العلماء (-1289 ق)،مؤرّخ 1262 ق.
2.برای برادرزاده اش محمد هادی بن مهدی، مؤرّخ 1263 ق.
3.برای محمد عباس لکهنوی(-1306 ق)، مؤرّخ 1272 ق.
(-1306 ق)
1.برای محمد جعفر بن علی نقی طباطبایی (-1320 ق)،مؤرّخ 1297 ق.
ص:66
2.برای محمد بن اسماعیل موسوی ساروی (-1310 ق)،مؤرّخ 1305 ق.
(-1339 ق)
برای سبط حسین لکهنوی(معاصر)،ط.
صاعدی
برای حسین بن حیدر کرکی.
(-1151 ق)
1.برای احمد بن محمد مهدی شریف خاتون آبادی،مؤرّخ 1139 ق.
2.برای محمد شفیع بن محمد خاتون آبادی، مؤرّخ 1139 ق.
3.برای زین الدین علی-مناقب الفضلاء.
4.برای صدر الدین محمد بن محمد باقر رضوی (-ح 1160 ق)،مؤرّخ 1148 ق.
5.برای نصر اللّه بن حسین موسوی مدرس شهید (-ح 1168 ق)،مؤرّخ 1145 ق.
6.برای محمد حسین اصفهانی،مؤرّخ 1147 ق (بر پشت کتاب تهذیب)،خ.کربلا.
حارثی(-984 ق)
1.برای میر محمد باقر محقق داماد (-1040 ق)،مؤرّخ 983 ق.
2.برای جمال الدین ابو منصور حسن بن زین الدین شهید عاملی(-1011 ق)،صاحب معالم، مؤرّخ 983 ق.
3.برای حسن بن علی معروف به ابن شدقم و برای فرزندانش محمد،علی و حسین و خواهر آنان امّ حسین،مؤرّخ 983 ق.
4.برای رشید الدین بن ابراهیم اصفهانی،مؤرّخ 971 ق.
5.برای فرزندانش بهاء الدین محمد و ابو تراب عبد الصمد،مؤرّخ 971 ق.
6.برای علاء الدین محمد بن هدایة اللّه حسنی حسینی خیروی،مؤرّخ 967 ق.
7.برای ملک علی.
برای شاگردش حمزه،مؤرّخ 950 ق.
برای نجم الدین خضر بن محمد مطارآبادی، مؤرّخ 756 ق.
1.برای بعضی از شاگردان،مؤرّخ 856 ق.
2.برای عز الدّین حسین حسینی شاری،مؤرّخ 873 ق.
(-1299 ق)
برای محمد همدانی.
ص:67
(-1315 ق)
برای علی مدرس یزدی،مؤرّخ 1297 ق.
برای ابو الحسین علی بن محمد کاشانی.
خوانساری(-1098 ق)
1.برای محمد حسین مازندرانی،مؤرّخ 1089 ق.
2.برای خواجه محمد،مؤرّخ 1064 ق.
3.برای امیر ذو الفقار،مؤرّخ 1064 ق.
4.برای لطف اللّه شیرازی،مؤرّخ 1097 ق.
(-1216 ق)
1.برای احمد بن زین الدین احسائی (-1241 ق)،مؤرّخ 1214 ق.
2.برای فرزدق بن محمد بحرانی اصبعی،2 اجازه.
3.برای عبد القاهر بن حسین توبلی بحرانی، مؤرّخ 1196 ق.
4.برای محمد بن اسماعیل جد حفصی،در آخر الدروس،به خط مجیز،مؤرّخ 1210 ق.
(-1171 ق)
برای ابو الفتح نصر اللّه بن حسین موسوی مدرّس شهید(-ح 1168 ق)،مؤرّخ 1153 ق.
(-1299 ق)
برای علی بن عبد اللّه علیاری(-1327 ق).
برای حسین بن عبد اللّه حوری اوالی،مؤرّخ 1179 ق.
برای عبد العزیز بن احمد صادقی،مؤرّخ 1167 ق.
1.برای محمد همدانی،مؤرّخ 1281 ق.
2.برای محمد علی بن محمد شاه عبد العظیمی (-1334 ق)،مؤرّخ 1293 ق.
برای منصور بن علی خشرم و پدرش ابو منصور بن خشرم،مؤرّخ 557 ق.
برای احمد بن محمد علی کرمانشاهی(سدۀ 13 ق).
تبریزی)
برای حسین بن حیدر بن قمر کرکی(سدۀ 11 ق).
ص:68
نبیرۀ محمد تقی مجلسی
1.برای غلام حسین بن محمد اسماعیل مازندرانی.
2.برای 5 فرزندش محمد علی،محمد کاظم، محمد تقی،عزیز اللّه و محمد صالح آقا بزرگ، مؤرّخ 1205 ق-رسالۀ انساب مجلسی.
برای عبد الکریم کرمانی،مؤرّخ 1247 ق.
1235 ق)
برای فرزندش محمد سلطان العلماء (-1284 ق)،مؤرّخ 1218 ق.
(-1290 ق)
1.برای علی بن عبد اللّه علیاری(-1327 ق).
2.برای شاگردش محمد بن عبد الوهاب آل داود همدانی(-1303 ق).
3.برای محمد علی بن حسن خوانساری (-1332 ق).
برای شرف الدین محمود بن علاء الدّین،مؤرّخ 912 ق.
(-1309 ق)
برای محمد همدانی(-ح 1304 ق)، مؤرّخ 1283 ق.
برای محمد حسن بن محمد تقی اصفهانی (-1261 ق)،مورخ 1251 ق.
(1103 ق-)
1.برای احمد بن محمد مهدی شریف خاتون آبادی،مؤرّخ 1154 ق.
2.برای شبر بن ثنوان،مؤرّخ 1155 ق.
برای عبد الرحمان بن محمد تقی گرهرودی.
شهید ثانی(-966 ق)
1.برای ظهیر الدین ابراهیم بن علی میسی،مؤرّخ 957 ق.
2.برای محیی الدین احمد بن تاج الدین میسی.
3.برای تاج الدین بن هلال جزائری،مؤرّخ 964 ق.
4.برای عزّ الدّین حسین بن زمعۀ مدنی،مؤرّخ 948 ق.
5.برای عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی(-984 ق)،مؤرّخ 941 ق.
6.برای سلمان بن محمد جبعی عاملی،مؤرّخ 954 ق.
ص:69
7.برای عطاء اللّه بن حسن حسینی،مؤرّخ 950 ق.
8.برای شاگردش نور الدین علی بن حسین معروف به ابن صائغ،مؤرّخ 958 ق.
9.برای محمود بن محمد لاهجی،مؤرّخ 953 ق.
خوانساری(-1276 ق)
برای فرزندش محمد باقر صاحب روضات (-1313 ق)،مؤرّخ 1255 ق.
مجاهد(-1292 ق)
1.برای برادرزاده اش جعفر بن علی نقی (-1320 ق)،مؤرّخ 1292 ق.
2.برای محمد همدانی(-1303 ق)ملقب به امام الحرمین،مؤرّخ 1281 ق،ط.و دیگری بی تاریخ.
(-1309 ق)
1.برای محمد ابراهیم نقوی شمس العلماء (-1307 ق)،مؤرّخ 1290 ق.
2.برای جعفر بن علی نقی طباطبایی (-1320 ق)،مؤرّخ 1290 ق.
3.برای محمد رضا بن محمد علی معروف به گلهری،مؤرّخ 1276 ق.
4.برای محمد طاهر بن محمد کاظم اصفهانی (-ح 1310 ق).
5.برای عبد السادة.
6.برای علی حسین زنگیپوری،مؤرّخ 1303 ق، ط.(با لسان الصادقین او).
7.برای نیاز حسن هندی صاحب حلیة العباد،ط 1294 ق.
کاشانی
برای عبد الرزاق مازندرانی(سدۀ 11 ق).
برای خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق)،مؤرّخ 629 ق.
داغی
برای محمد رضا بن بحر العلوم(-1253 ق).
حکیم کوچک و شاگرد فیض
برای محمد کریم(سدۀ 11 ق).
1.برای احمد بن ابراهیم بن عصفور درازی بحرانی(-1131 ق)،مؤرّخ 1119 ق.
2.برای عبد اللّه بن صالح سماهیجی (-1135 ق)،مؤرّخ 1109 ق.
3.برای شاگردش علی بن محمد بحرانی.
4.برای محمد رفیع بیرمی لاری،مؤرّخ 1111 ق.
ص:70
برای محیی الدین بن زهره و پدرش،مؤرّخ 584 ق.
(-1280 ق)
1.الرّوضة البهیه.
2.برای محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی (-1293 ق).
برای هدایت اللّه بن عبد الوحید گیلانی،مؤرّخ 1040 ق.
برای محمد حسین شوشتری(سدۀ 11 ق)،مجاز از علامه مجلسی،مورخ 1099 ق.
برای محمد شوشتری،مؤرّخ 1110 ق.
(1082 ق-)
1.برای ابو القاسم جعفر بن حسین موسوی خوانساری(-1158 ق)و فرزندش حسین.
2.برای محمد حسین بن حسن تنکابنی (-1129 ق)،مؤرّخ 1123 ق.
3.برای زین الدین علی خوانساری.
(-1300 ق)سبط سید محمد مجاهد
برای بهاء الدین صدر الشریعه.
برای نصر اللّه بن حسین شهید(-ح 1168 ق).
مازندرانی(-1086 ق)
برای محمد حسین بن حیدر علی شوشتری،مؤرّخ 1073 ق.
(-1098 ق)
1.برای عزیز بن نصار جزائری،مؤرّخ 1096 ق.
2.برای محمد کریم شوشتری،مؤرّخ 1080 ق.
آبادی(-1116 ق)
برای ابو الحسن شریف عاملی،مؤرّخ 1107 ق.
شیرازی
برای محمود بن محمد نیریزی،مؤرّخ 903 ق.
1.برای ابو الحسن شریف عاملی،مؤرّخ 1100 ق.
2.برای محمد حسین بن محمد علی تبریزی، مؤرّخ 1090 ق.
ص:71
برای عبد الصمد شوشتری(-1337 ق).
(-1098 ق)
1.برای محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق)،مؤرّخ 1086 ق.
2.برای محمد بن مرتضی کاشانی.
(-1306 ق)
1.برای علی حسین زنگی پوری.
2.برای تاج العلماء علی محمد بن محمد نصیرآبادی(-1312 ق)،ط.
آبادی(-1208 ق)
برای بحر العلوم(-1212 ق)،مؤرّخ 1193 ق.
1.برای محمد رضا کلهری کاشانی،مؤرّخ 1276 ق.
2.برای محمد همدانی.
نسابه
برای ابو المظفر غیاث الدین عبد الکریم بن احمد بن طاوس حلی(-693 ق)و فرزندش رضی الدین علی،برای عبد الکریم اجازۀ مکرّر.
برای بعضی از شاگردان،مؤرّخ 949 ق.
عتایقی حلّی
برای شاگردش،مؤرّخ 786 ق.
شیبانی
1.برای رشید الدین علی بن محمد شعیری،مؤرّخ 546 ق.
2.برای رشید الدین مذکور و سدید الدین محمد بن علی طوسی،مؤرّخ 546 ق.
برای عبد الصمد جزائری(-1337 ق).
برای احمد خزعل(سدۀ 9 و 10 ق).
(-993 ق)
1.برای محقق داماد(-1040 ق).
2.برای قوام الدین بن حسین(بر پشت رسالة البلوغ)،خ.آستان قدس.
برای محمد رضا بن عبد المطلب تبریزی،مؤرّخ 1178 ق.
ص:72
برای محمد ابراهیم کلباسی خراسانی (-1262 ق)،مؤرّخ 1220 ق.
1.برای ناجی بن علی نجفی معروف به حضیاری،مؤرّخ 1072 ق.
2.برای یوسف بن عبد الحسین صفّار معروف به صلنباوی،مؤرّخ 1069 ق،2 اجازه.
حلی(-693 ق)
برای کمال الدین حسین لیثی واسطی.
برای مهدی غریفی(-1343 ق)،مؤرّخ 1327 ق.
دوریستی
برای صفی الدین ابو الفتوح محمد بن احمد همدانی و فرزندش ابو نصر احمد،مؤرّخ 575 ق.
1.برای فرزندش حسن علی،مؤرّخ 1020 ق.
2.برای قاضی عبد المؤمن.
3.برای مصطفی بن حسین تفریشی(-پس از 1044 ق)،صاحب نقد الرّجال،مؤرّخ 1019 ق.
معروف به شیخ نصیر الدین طوسی
برای شهاب الدین محمد بن تاج الدین حسینی کیسکی،مؤرّخ 578 ق.
(-1242 ق)
1.برای محمد تقی بن مومن حسینی قزوینی (-1270 ق)،مؤرّخ 1240 ق.
2.برای سید کاظم رشتی.
1.برای محمد بن عبد المطلب بحرانی.
2.برای ناصر بن محمد جارودی،مؤرّخ 1128 ق.
3.برای یاسین بن علی بلادی.
4.برای جمال الدین یوسف بن محمد قاسم عاملی جبرانی،مؤرّخ 1115 ق.
برای نصر اللّه مدرّس شهید(-ح 1168)،مؤرّخ 1145 ق.
برای مهدی غریفی،مؤرّخ 1327 ق.
(بدرجی)از مشایخ شیخ میثم(-679 ق)
برای عبد المطلب بن مرتضی حسینی.
ص:73
شهید(-997 ق)
برای بعضی از شاگردانش.
(-1173 ق)
برای 4 تن از علماء حویزه:محمد بن کرم اللّه، ابراهیم بن خواجه عبد اللّه،ابراهیم بن عبد اللّه و محمد بن محمد مقیم،مؤرّخ 1168 ق.
برای شاگردش حسام الدین عبد الوهاب بن قلیج ارسلان بدری،مؤرّخ 723 ق.
قمی
برای زین الدین علی،مؤرّخ 851 ق.
برای بحر العلوم(-1212 ق).
برای فضل بن محمد عباسی،مؤرّخ 1020 ق.
برای ابو الحسن شریف عاملی(-1138 ق)،مؤرّخ 1103 ق.
برای مهدی غریفی،مؤرّخ 1327 ق.
برای ابو عبد اللّه حسین بن احمد بن نصر.
برای پسر عمش مهدی.
دشتکی شیرازی
برای کمال الدین حسین بن عبد الحق اردبیلی، مؤرّخ 899 ق.
برای نجم الدین احمد تراکیشی،مؤرّخ 924 ق.
مدنی(-1118 ق)
1.برای ابراهیم بن مراد حسینی،مؤرّخ 1109 ق.
2.برای محمد باقر بن محمد حسین نیشابوری مکّی،مؤرخ 1117 ق.
برای معین الدین بن نصر اللّه،مؤرّخ 884 ق.
1.برای عبد اللّه بن صالح سماهیجی (-1135 ق)،مؤرّخ 1129 ق.
2.برای نصر اللّه بن حسین مدرس شهید(-ح 1168 ق).
ص:74
مازندرانی پنجهزاری
برای شاگردش محمد بن دنانۀ کعبی،مؤرّخ 1070 ق.
(-پس از 1063 ق)
1.برای محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (-1070 ق)،مؤرّخ 1036 ق.
2.برای سلیمان بن پیر احمد یاناکی،مؤرّخ 1054 ق.
3.برای شرف الدین علی بن جمال الدین مازندرانی،مؤرّخ 1063 ق.
4.برای محمد بن محمود طبسی،مؤرّخ 1041 ق.
5.برای نور الدین محمد بن محمود شیرازی.
6.برای نظام الدین شاه محمود بن علم الهدی، مؤرّخ 1053 ق.
7.برای بعضی از شاگردان،مؤرّخ 1051 ق.
8.برای تاج الدین اسماعیل مازندرانی.
رهمی)
برای سدید الدین حسین بن خشرم طائی،مؤرّخ 600 ق.
1.برای عبد الحسین امینی.
2.برای محمد علی اردوبادی.
3.برای علی نقی نقوی لکهنوی.
1.برای محمد بن علی شبّر نجفی،مؤرّخ 1327 ق.
2.برای سید مهدی غریفی،مؤرّخ 1327 ق.
837 ق)
1.برای بعضی از شاگردان،مؤرّخ 827 و 829 ق.
2.برای نظام الدین ترکة بن تاج الدین،مؤرّخ 827 ق.
3.برای حسن بن حمزۀ حسینی،مؤرّخ 820 ق.
4.برای سلطان بن حسن حسینی،مؤرّخ 833 ق.
برای جمال الدین احمد بن محمد بن فهد حلّی (-841 ق)،مؤرّخ 791 ق.
صاحب مدارک
1.برای ربیبش حسن بن زین الدّین شهید، مؤرّخ 984 ق.
2.برای محمد بن فخر الدین اردکانی،مؤرّخ 999 ق.
واسطی
برای شمس الدین محمد بن احمد بن ابی المعالی موسوی استاد شهید اول.
ص:75
(-940 ق)
1.برای ابراهیم بن علی میسی و پدرش علی بن عبد العالی میسی،مؤرّخ 934 ق.
2.برای ابراهیم بن علی خوانساری،مؤرّخ 924 ق.
3.برای احمد بن محمد بن ابی جامع،مؤرّخ 928 ق.
4.برای احمد بن محمد بن علی بن خاتون عاملی و فرزندانش نعمة اللّه علی و زین الدین جعفر،مؤرّخ 931 ق.
5.برای احمد بن معین الدین خوانساری معروف به میرک،مؤرّخ 937 ق.
6.برای زین الدین بابا شیخ علی جزردانی، مؤرّخ 928 ق.
7.برای ابو المجد حسن بن ترکی عزیزی.
8.برای عز الدین حسین بن محمد استرابادی، مؤرّخ 907 ق.
9.برای عز الدین حسین بن محمد حرّ،مؤرّخ 903 ق.
10.برای درویش محمد اصفهانی جد محمد تقی مجلسی،مؤرّخ 939 ق.
11.برای عبد العلی بن احمد استرابادی،مؤرّخ 929 ق.
12.برای نور الدین علی بن عبد الصمد جبعی عاملی عم شیخ بهائی،مؤرّخ 935 ق.
13.برای زین الدین علی بن عبد العالی میسی (-938 ق).
14.برای علی بن هلال کرکی،مؤرّخ 934 ق.
15.برای قاضی صفی الدین عیسی،مؤرّخ 937 ق.
16.برای شرف الدین قاسم بن عذافه،مؤرّخ 932 ق.
17.برای شمس الدین محمد مهدی بن محسن رضوی مشهدی،مؤرّخ 937 ق.
18.برای شرف الدین یحیی بن حسین بحرانی، شاگرد و نائب او در یزد،مؤرّخ 932 ق.
برای جعفر بن عبد اللّه،مؤرّخ 1107 ق.
بابویه قمی(-329 ق)
1.برای ابو الحسن عباس بن عمر کلوذانی،مؤرّخ 328 ق.
2.برای ابو محمد هارون بن موسی تلعکبری (-385 ق)،مؤرّخ 329 ق.
برای شرف الدین محمد مکی عاملی،مؤرّخ 1160 ق.
بن حسین
1.برای ابو الحسن محمد بن محمد بصروی، مؤرّخ 417 ق،خ.آستان قدس.
2.برای ابو الفرح یعقوب بن ابراهیم بیهقی، مؤرّخ 403 ق،خ.حیدرآباد.
1.برای عبد الصمد بن احمد شوشتری
ص:76
(-1337 ق).
2.برای علی بن حسین خاقانی(-1334 ق).
3.برای محمد علی عزّ الدین عاملی (-1303 ق).
4.برای محمد همدانی،مؤرّخ 1282 ق.
1.برای محمد جعفر بن علی نقی طباطبایی (-1320 ق)،مؤرّخ 1296 ق.
2.برای عباس قزوینی.
3.برای شکر بن احمد نجفی.
4.برای بهاء الدین صدر الشریعة.
صغیر
برای حسن بن عباس بلاغی،مؤرّخ 1102 ق.
معروف به ام الحدیث(-1064 ق)
برای نظام الدین شاه محمود بن علم الهدی، مؤرّخ 1050 ق.
ابن مفلح میسی عاملی(-938 ق)
1.برای فرزندانش جعفر و علی و برای زین الدین شهید(-966 ق)،مؤرّخ 930 ق.
2.برای حسین بن محمد استرابادی،مؤرّخ 907 ق.
برای محمد همدانی.
برای ضیاء الدّین فضل اللّه راوندی و 2 فرزندش احمد و علی،مؤرّخ 529 ق.
اجازۀ نور الدّین علی بن علی-اجازۀ نور الدین
وزیر(-692 ق)
برای گروهی که کشف الغمّة را نزد او خوانده اند:عبد اللّه بن محمد بن مکی،احمد بن عثمان نصیبی،محمد فرزند مصنّف و فرزندش احمد بن محمد،علی بن ابی الهیجا اربلی، ابو الفتح بن حسین اربلی،عبد الرحمان بن بن علی بن جزری موصلی،حسن بن اسحاق موصلی،محمود ابن علی،ابراهیم بن محمد، محمد بن فضل علوی و فضل بن یحیی طیبی (کاتب)،مؤرّخ 691 ق.
(-1231 ق)
1.برای اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی (-1237 ق)،مؤرّخ 1211 ق.
2.برای احمد احسائی،ط 1310 ق(در رسالۀ احوال او).
3.برای محمد جعفر مولف آب حیات،مؤرّخ 1228 ق.
4.برای ابو القاسم لاهیجی،صاحب ریاض المؤمنین،مؤرّخ 1230 ق.
5.برای دلدار علی بن محمد معین نقوی (-1235 ق)،مؤرّخ 1225 ق.
ص:77
6.برای عبد علی بن امید علی گیلانی.
7.برای محمد فاضل سمنانی،مؤرّخ 1205 ق.
الدرّ المنثور
برای علامه مجلسی(-1110 ق)،مؤرّخ 1068 ق.
(-1103 ق)
1.برای سید علی خان حویزی.
2.برای قاضی محمد مقیم اصفهانی،مؤرّخ 1094 ق.
برای ابو مسعود عبد الجبار بن علی نقّاش رازی، مؤرّخ 508 ق.
برای احمد بن فهد حلی(-841 ق)،مؤرّخ 791 ق.
برای محمد بن زین الدین علی جبعی(-876 ق)، جدّ شیخ بهائی،مؤرّخ 851 ق.
(-755 ق)
برای محمد بن صدقه،مؤرّخ 725 ق.
صاحب صراط المستقیم
برای ناصر بن ابراهیم بویهی،مؤرّخ 852 ق.
عاملی
1.برای حسین بن حیدر کرکی،مؤرّخ 1010 ق.
2.برای فرزندش محمد بن علی و همۀ معاصرین او.
(-664 ق)
1.برای 2 فرزندش محمد(-680 ق)و علی.
2.برای یوسف بن حاتم شامی.
3.برای محمد بن احمد قسینی،و فرزندانش جعفر،ابراهیم و علی و گروهی از سامعین:
یوسف بن حاتم شامی فقیه،احمد بن محمد علوی فقیه و نسابه،نجم الدین محمد و صفی الدین محمد،مؤرّخ 664 ق.
1.برای علی بن حسین محقق کرکی (-940 ق)،مؤرّخ 909 ق.
2.برای بهاء الدین استرابادی،مؤرّخ 889 ق.
برای ملک محمد بن سلطان حسین اصفهانی، مؤرّخ 984 ق.
ص:78
برای رضی الدین علی بن طاوس،مؤرّخ 609 ق.
حلی)
برای علی بن حسین برسی استرآبادی،در 2 موضع،مؤرّخ 699 و 703 ق.
برای زین الدین خیامی،مؤرّخ 806 ق.
(-1332 ق)
برای عبد اللّه بن حبیب اللّه لنگرودی،مؤرّخ 1329 ق.
(-ح 1290 ق)
1.برای فرزندش محمد حسین شهرستانی (-1315 ق)،مؤرّخ 1282 ق.
2.برای محسن بحرانی
3.برای محمد همدانی،مؤرّخ 1282 ق.
(-1312 ق)
برای علی حسین بن خیرات علی زنگی پوری، مؤرّخ 1297 ق.
(-1289 ق)
1.برای محمد باقر بن زین العابدین یزدی.
2.برای محمد رضا بن محمد علی کاشانی معروف به کلهری.
3.برای نیاز حسن هندی،ط 1294 ق(با حلیة العبادة).
4.برای محمد همدانی،مؤرّخ 1282 ق.
نمازی(-1339 ق)
1.برای مؤلف(آقا بزرگ)،مؤرّخ 1320 ق.
2.برای هادی بن علی خراسانی بجستانی، مؤرّخ 1330 ق.
مجمع البحرین
برای فرزندش صفی الدین،مؤرّخ 1072 ق.
برای ناصر الدین ابو المعالی محمّد بن حسین حمدانی.
برای علی بن علی ابن فقیه فرزلی،مؤرّخ 983 ق.
برای عبد النّبی بن سعد جزائری،مؤرّخ 999 ق.
ص:79
(-1290 ق)
1.برای محمد باقر صاحب روضات.
2.برای بهاء الدین صدر الشریعة.
3.برای محمد بن عبد الوهاب آل داود (-1303 ق).
1.برای ابو الحسن شریف عاملی(-1138 ق).
2.برای محمد جواد بن کلب علی کاظمی، مؤرّخ 1098 ق.
3.برای نور الدین محمد بن مرتضی کاشانی نوادۀ برادر فیض،مؤرّخ 1095 ق.
(-1259 ق)
برای حسن بن علی معروف به گوهر.
برای شاگردش محمد علی بن ابی طالب زاهدی گیلانی متخلّص به حزین(1103 ق-).
دشتکی
برای شفیع بن فرج اللّه گیلانی،مؤرّخ 1087 ق.
برای فضل اللّه بن محب اللّه دست غیب حسینی (-1023 ق).
(-1091 ق)
1.برای علامه مجلسی(-1110 ق).
2.برای فرزندش علم الهدی.
3.برای نوادۀ برادرش محمد بن مرتضی.
4.برای محمد هادی بن مرتضی،برادر محمد سابق الذکر(بر پشت مجلدات 13،14 و 15 وافی)،تاریخ فراغت از کتابت نسخه:
1124 ق.
برای محمد صادق بن حسن آل بحر العلوم،مؤرّخ 1352 ق.
برای شیخ عباس تهرانی،مؤرّخ 1330 ق.
برای حسن بن علی علیاری.
برای محمد بن احمد سیبی قسینی،مؤرّخ 636 ق.
برای احمد بن محمد تا دوانی،مؤرّخ 922 ق.
ص:80
(-769 ق)
1.برای بعضی از شاگردانش،مؤرّخ 757 ق.
2.برای محمد بن مکی شهید اول(-786 ق).
برای امین الدین بن محیی الدّین طریحی،مؤرّخ 1165 ق.
(-368 ق)
برای محمد بن عبد اللّه،مؤرّخ 360 ق.
قسینی
1.برای نجم الدین طومان بن احمد عاملی(-ح 728 ق).
2.برای بعضی از شاگردان.
برای علی بن عبد العالی میسی استاد شهید ثانی،مؤرّخ 879 ق.
1.برای ظهیر الدین ابراهیم بن حسین حسینی همدانی(-1026 ق)،مؤرّخ 1008 ق.
2.برای ماجد بن هاشم صادقی(-1028 ق).
(-908 ق)
1.برای کمال الدین حسین بن عبد الحق اردبیلی(-940 ق).
2.برای عبد الرحمان صفوی نوادۀ صفی الدین، مؤرّخ 893 ق.
(-1306 ق)
1.برای جعفر بن علی نقی طباطبایی،مؤرّخ 1299 ق.
2.برای محمد طاهر بن محمد کاظم اصفهانی (-ح 1310 ق).
3.برای محمد همدانی.
برای شمس الدین محمد بن احمد قسینی،مؤرّخ 637 ق.
برای شاگردش که شرایع را نزد او خوانده،مؤرّخ 894 ق.
(-1098 ق)
1.برای میر عبد اللّه بن علی تونی.
2.برای علامه مجلسی،مؤرّخ 1075 ق.
معروف به فاضل هندی(-1135 یا 1137 ق)
1.برای احمد حلی.
2.برای ناصر الدین احمد بن محمد مختاری،
ص:81
مؤرّخ 1130 ق.
3.برای محمد تقی معروف به ملا تقیا اصفهانی،مؤرّخ 1118 ق.
4.برای بهاء الدین محمد بن محمد باقر نائنی مختاری،مؤرّخ 1109 ق.
5.برای محمد علی کشمیری،مؤرّخ 1112 ق.
شهید ثانی(-1030 ق)
برای حسین بن حیدر بن قمر کرکی،مؤرّخ 1029 ق.
(-460 ق)
برای ابو الوفا عبد الجبار بن عبد اللّه رازی،ابو محمد حسن بن حسین بن بابویه معروف به حسکا، ابو عبد اللّه محمد بن هبة اللّه وراق طرابلسی و فرزند او حسن بن محمد،مؤرّخ 455 ق.
1.برای ابراهیم بن جعفر عاملی،مؤرّخ 1090 ق.
2.برای علامه مجلسی،مؤرّخ 1085 ق.
3.برای عبد الصمد بن عبد القادر بحرانی.
4.برای محمد فاضل بن محمد مهدی مشهدی، مؤرّخ 1085 ق.
5.برای علاء الملک بن ابی طالب،مؤرّخ 1086 ق.
6.برای محمد صالح رضوی،خ.آستان قدس، ش 3621(1085 ق).
بغدادی(محمد بن ابی الرضا)
1.برای بعضی از شاگردانش،به خط حسین بن اردشیر،مؤرّخ 677 ق.
2.برای محمد بن احمد بن ابی المعالی موسوی (-769 ق)،چند اجازه،بعضی مؤرّخ 730 ق.
برای شاگردش محمد رضا(ظاهرا اواخر سدۀ 12 ق).
حسن بن یوسف بن علی بن مطهر حلّی(682-
771 ق)
1.برای تقی الدین ابراهیم بن حسین آملی.
2.برای جمال الدین ابو الفتوج احمد بن بلکو آوی و شمس الدین محمد بن هلال آوی،مؤرّخ 705 ق.
3.ایضا برای ابو الفتوح سابق الذکر،مؤرّخ 705 ق.
4.برای امین الدین ابو طالب احمد بن زهرۀ حلبی،مؤرّخ 756 ق.
5.برای ناصر الدین حمزة بن حمزۀ علوی،مؤرّخ 736 ق.
6.برای رکن الدین حیدر بن علی علوی،مؤرّخ 761 ق،اجازۀ دیگر 759 ق.
7.برای زین الدین علی بن حسن حلی،مؤرّخ 755 ق.
8.برای شمس الدین محمد بن صدقة،مؤرّخ 758 ق.
ص:82
9.برای شمس الدین محمد بن ابی طالب، مؤرّخ 750 ق،خ.آستان قدس.
10.برای شمس الدین ابو عبد اللّه محمد بن مکّی شهید اول(-786 ق)،مؤرّخ 756 ق.
11.برای محمد بن محمد اسفندیاری آملی، مؤرّخ پس از 745 ق.
12.برای مهنّا بن سنان جعفری.
13.برای فرزند مجیز یحیی بن محمد،مؤرّخ 747 ق.
عاملی(-1031 ق)
1.برای ابراهیم بن حسین حسینی همدانی (-1026 ق).
2.برای احمد بن زین العابدین علوی،مؤرّخ 1012 ق.
3.برای محمد اشرف بن حبیب اللّه حسینی، مؤرّخ 1021 ق.
4.برای بدیع الزّمان قهپانی معروف به بدیع هرندی.
5.برای حسن علی بن عبد اللّه شوشتری(-1069 یا 1075 ق)،مؤرّخ 1030 ق.
6.برای محمد رضا بسطامی،مؤرّخ 1020 ق.
7.برای شرف الدین حسین،مؤرّخ 1030 ق.
8.برای عز الدین حسین بن حیدر بن قمر کرکی، مؤرّخ 1003 و 1010 و 1020 ق(3 اجازه).
9.برای کمال الدین شاهمیر حسینی 1008 ق.
10.برای علی بن احمد نباطی،مؤرّخ 1011 و 1012 ق(3 اجازه).
11.برای نور الدّین علی بن عبد العزیز بحرانی، مؤرّخ 998 ق.
12.برای محمد علی بن ولی اصفهانی.
13.برای لطف اللّه بن عبد الکریم میسی و فرزندش جعفر،مؤرّخ 1020 ق.
14.برای ماجد بن هاشم بحرانی،مؤرّخ 1016 ق و دیگری بدون تاریخ.
15.برای شریف الدین محمد رویدشتی معروف به شریفا،مؤرّخ 1022 ق.
16.برای صفی الدین محمد قمّی،مؤرّخ 1015 ق.
17.برای علاء الدّین محمد بن محمد قمی.
18.برای ابو الحسن محمد بن یوسف بحرانی، مؤرّخ 998،999 و 1000 ق(3 اجازه).
19.برای محمد بن علی بن خاتون،مؤرّخ 1029 ق.
20.برای ملک حسین بن ملک علی تبریزی، مؤرّخ 998 ق.
21.برای محمد هاشم بن احمد اتکانی،مؤرّخ 1030 ق.
22.برای شاگردش امین الدین محمد،مؤرّخ 996 ق.
23.برای کمال الدین حاج بابا قزوینی،مؤرّخ 1007 ق.
24.برای ملا لاهیجی.
(-1284 ق)
1.برای محمد تقی بن حسین بن دلدار علی (-1289 ق)،برادرزاده اش،مؤرّخ 1262 ق.
2.برای برادرزادۀ دیگرش محمد هادی بن مهدی،مؤرّخ 1262 ق.
3.برای فرزندش بنده حسین.ط 1282 ق.
ص:83
1.برای علی بن ابو محمد ساوجی.
2.برای محمد علی بن محمد رضا نائنی،مؤرّخ 1347 ق.
3.برای غلام حسین نجف آبادی(-1345 ق).
4.برای محمد باقر گلپایگانی.
5.برای علی خیابانی.
6.برای سید علی نقی نقوی لکهنوی
7.برای جعفر بن عبد الرضا موسوی مهری.
8.برای محمد علی اردو بادی،مؤرّخ 1354 ق.
9.برای مهدی بن صالح کشوان کاظمی (-1358 ق)،مؤرّخ 1358 ق.
10.برای علی نقی منزوی(1338 ق-).
برای محمد باقر بن محمد باقر هزار جریبی.
برای محمد بن شرف صندید.
1300 ق)
برای عطاء اللّه ارومی(-1321 ق)،مؤرّخ 1297 ق.
برای ربیع بن جمعۀ عبری،مؤرّخ 897 ق.
سراب(-1124 ق)
برای 2 فرزندش محمد صادق و محمد رضا و برای محمد شفیع لاهیجانی،مؤرّخ 1102 ق.
برای ابو عمر و سعید بن عمر،مؤرّخ 304 ق.
زهرۀ حلبی
برای فرزندش ابو المکارم علی،مؤرّخ 604 ق.
1303 ق)
1.برای اسماعیل صدر اصفهانی(-1337 ق)، مؤرّخ 1283 ق.
2.برای محمد علی شوشتری.
3.برای عنایت اللّه سامانی،مؤرّخ 1284 ق.
4.برای گروهی که از او طلب اجازه کرده اند، مؤرّخ 1280 ق.
(-1028 ق)
1.برای کمال الدین حسین عاملی،مورخ 1018 ق،خ کربلا.
2.برای محمد علی بن ولی اصفهانی،مورخ 1015 ق.
صاحب عوالی اللئالی
1.برای محسن بن محمد بن پادشاه حسینی
ص:84
رضوی مشهدی،مؤرّخ 897 ق.
2.برای محمد بن صالح غروی،مؤرّخ 896 و 898 ق(3 اجازه).
3.برای شرف الدین محمود بن علاء الدین طالقانی.
برای فرزندش علی،مؤرّخ 1160 ق.
برای عماد الدین علی جرجانی،مؤرّخ 860 ق، خ.آستان قدس.
صاحب مدارک
1.برای بدر الدین حسن بن شدقم،مؤرخ 987 ق.
2.برای عبد الهادی شوشتری،مؤرّخ 1007 ق.
برای احمد بن محمد بن علی بن نصر،مؤرّخ 827 ق.
(-588 ق)
برای جمال الدین علی بن جعفر بن شعرۀ حلّی جامعانی،مؤرّخ 581 ق.
برای شمس الدین محمد بن عبد المجید مسیّبی، مؤرّخ 950 ق.
بحرانی
برای عبد اللّه بن حسین زیوری،مؤرّخ 1147 ق.
عاملی
برای نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی کرکی،مؤرّخ 900 ق.
برای محمد بن ناصر بن حمزۀ علوی ورامینی، مؤرّخ 661 ق.
776 ق)
1.برای شمس الدین محمد بن احمد بن ابی المعالی،از مشایخ شهید اول.
2.برای ابو عبد اللّه محمد بن مکی شهید اول (-786 ق)،مؤرّخ 754 ق.
3.برای شهید اول و پسرانش محمد و علی و دخترش فاطمه ام الحسن.
4.برای شهید و فرزندش محمد.
برای بعضی از شاگردانش،مؤرّخ 757 ق.
برای شاگردش،مؤرّخ 752 ق.
ص:85
برای زین الدین علی بن اسماعیل عاملی.
برای محمد تقی بن علی رضا موسوی قمی معروف به حاج سید جواد(-1303 ق)،مؤرّخ 1269 ق.
مفید(-413 ق)
برای ابو الحسن علی بن محمد دقّاق،مؤرّخ 403 ق.
ابن مؤذّن جزینی(پسر عم شهید اول)
برای علی بن عبد العالی معروف به ابن مفلح میسی(-938 ق)،مؤرّخ 884 ق.
برای رضی الدین محمد بن حسن زرقنی داودی، مؤرّخ 695 ق.
محمد قصیر(-1255 ق)
1.برای محمد رضا بن بحر العلوم،مؤرّخ 1245 ق.
2.برای زین العابدین بن جعفر موسوی خوانساری(-1276 ق)،پدر صاحب روضات.
(-786 ق)
1.برای جمعی از علماء که علل الشّرایع شیخ صدوق را نزد او خوانده اند:احمد بن ابراهیم کروانی،حسن بن سلیمان حلّی،حسین بن علی عاملی،حسین بن محمد بن هلال کرکی، علی بن بشارۀ عاملی شقراوی حنّاط و محمد بن محمد بن زهرۀ حلبی،مؤرّخ 757 ق.
2.برای زین الدین علی بن حسن بن محمد خازن،مؤرّخ 784 ق.
3.برای شمس الدّین محمد بن عبد علی بن نجده،مؤرّخ 770 ق،خ.آستان قدس،ش.
1317 ق.
4.برای 3 فرزندش محمد،علی و حسن.
5.برای 2 فرزندش محمد و علی.
منصور دشتکی شیرازی
برای علی بن قاسم حسینی عریضی یزدی،مؤرّخ 973 ق.
برای شرف الدین حسین بن موسی بن عود،مؤرّخ 761 ق.
برای محمد بن دنانۀ کعبی(سدۀ 11 ق).
برای ناصر بن محمد جارودی.
ص:86
برای ابو الحسن شریف عاملی(-1138 ق)،مؤرّخ 1107 ق.
برای ابو المظفر محمد بن علی حجدی(یا مجدی)،مؤرّخ 583 ق.
لاهیجانی(شاگرد شهید ثانی)
1.برای حسین بن روح اللّه حسینی طبسی صدر جهان،مؤرّخ 974 ق.
2.برای عماد الدین علی بن هاشم،مؤرّخ 994 ق.
3.برای معین الدین محمّد بن محمود دشتکی شیرازی،مؤرّخ 994 ق.
4.برای منصور بن حسن بن یوسف بن تاج الدین بن متوج بحرانی،پس از 987 ق.
عاملی
برای محمود بن محمد بن علی بن حمزۀ لاهیجی،مؤرّخ 954 ق.
(1281 ق)
برای شاگردش احمد بن محسن فیضی کاشانی (-1286 ق)،مؤرّخ 1262 ق.
1.برای فرزندش نور الدّین محمد معروف به نور الدّین اخباری،مؤرّخ 1078 ق.
2.برای فرزند دیگرش محمد هادی،مؤرّخ 1072 ق.
برای حسن علی بن عبد اللّه شوشتری (-1075 ق)،مؤرّخ 1030 ق.
برای شاگردش،مؤرّخ 873 ق.
(-826 ق)
برای زین الدین علی بن حسن بن علاله،مؤرّخ 822 ق(2 اجازه).
برای سلطان محمد،مؤرّخ 1072 ق.
اول)
1.برای محمد رضا بن عبد المطلب تبریزی، مؤرّخ 1178 ق.
2.برای ابو جعفر،مؤرّخ 1183 ق.
دشتکی شیرازی(-940 ق)
برای فرزندش صدر الدین محمد.
ص:87
برای نصر اللّه بن حسین موسوی شهید(-ح 1168 ق)،مؤرّخ 1152 ق.
استرابادی شهید(-1088 ق)
1.برای احمد بن محمد بن یوسف مقابی بحرانی(-1102 ق)،مؤرّخ 1081 ق.
2.برای علامه محمد باقر مجلسی(-1110 ق).
(-1292 ق)
برای محمد رضا بن سید علی کلهری،مؤرّخ 1271 ق.
شهرستانی(-1215 ق)
1.برای ابو القاسم جعفر بن حسین موسوی خوانساری(-1240 ق).
2.برای اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی (-1237 ق).
3.برای احمد بن زین الدّین احسائی،مؤرّخ 1209 ق،ط 1310 ق(با رساله ای در احوال او).
4.برای دلدار علی بن محمد مقیم نقوی (-1235 ق)،مؤرّخ 1205 ق.
5.برای محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق)،مؤرّخ 1193 ق.
6.برای محمد فاضل سمنانی.
7.برای علی بن محمد کاظم تبریزی،مؤرّخ 1186 ق.
8.برای مهدی بن محمد تقی قاضی تبریزی، مؤرّخ 1198 ق.
9.برای محمد بن اسماعیل جد حفصی.
10.برای محمد بن محمد طاهر خراسانی (-1236 ق)،مؤرّخ 1193 ق.
قزوینی(-1300 ق)
1.برای جعفر بن علی نقی طباطبایی (-1320 ق)،مؤرّخ 1296 ق.
2.برای محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق)،مؤرّخ 1292 ق.
3.برای محمد علی بن محمد حسن خوانساری (-1332 ق).
4.برای محمد کاظم خراسانی(-1329 ق)، مؤرّخ 1299 ق.
5.برای محمد همدانی.
1.برای محمد تقی قاضی(-1223 ق)،مؤرّخ 1173 ق.
2.برای ملاّ یوسف.
3.برای محمد مهدی بحر العلوم.
(-1288 ق)
1.برای محمد رضا بن محمد علی کلهر کاشانی.
2.برای بهاء الدین صدر الشریعه.
3.برای علی علیاری تبریزی.
ص:88
برای علی بن محمد نوری،مؤرّخ 1342 ق.
(-1343 ق)
برای عیسی بن صالح خاقانی،مؤرّخ 1341 ق.
طباطبائی(-1212 ق)
1.برای جعفر بن حسین خوانساری (-1240 ق).
2.برای احمد بن زین الدین احسائی (-1241 ق).مؤرّخ 1209 ق.
3.برای محمد حسن بن معصوم قزوینی (-1240 ق)،مؤرّخ 1211 ق.
4.برای حیدر بن حسین یزدی،مؤرّخ 1209 ق.
5.برای میرزا داود.
6.برای دلدار علی نقوی.
7.برای عبد علی بن محمد قارونی،از مشایخ محمد ابراهیم کلباسی،مؤرّخ 1197 ق.
8.برای عبد الکریم بن جواد جزائری (-1215 ق).
9.برای عبد النّبی قزوینی.
10.برای محمد بن محمد صالح لاهیجی،پس از 1206 ق.
اصفهانی(-1218 ق)
1.برای دلدار علی.
2.برای شیخ محمد.
برای علامه مجلسی(-1110 ق)،پس از وفات مجلسی اول.
کنتوری لکهنوی
برای صادق بن حسن آل بحر العلوم طباطبایی، مورخ 1352 ق.
برای نظام الدین شاه محمود بن علم الهدی محمد شولستانی(3 اجازه).
از علامه مجلسی)
برای شاگردش محسن.
1.برای محمد صادق آل بحر العلوم،مؤرّخ 1348 ق.
2.برای محمد علی اردوبادی،مؤرّخ 1348 ق.
1.برای بدر الدین حسن بن علی بن شدقم،مؤرّخ 977 ق.
2.برای عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق)، مؤرّخ 988 ق(2 اجازه).
ص:89
(-1112 ق)
1.برای ابو القاسم بن محمد بن عیسی شیخ الاسلام شوشتری.
2.برای محمد باقر بن محمد حسین شوشتری سید محمد شاهی،مؤرّخ 1101 و 1103 ق.
3.برای حسین بن محیی الدین بن ابی جامع عاملی،مؤرّخ 1090 ق.
4.برای محمد زمان بن محمد رضا بن فتح الدین صحاف شوشتری مؤرّخ 1085 و 1098 ق(2 اجازه)
5.برای محمد بن علی جزائری(-1131 ق).
6.برای بهاء الدین محمد جزائری،مؤرّخ 1093 ق.
برای عبد الصمد شوشتری(-1337 ق).
صاحب مدارک(از جانب پدر)و برادر صاحب
معالم(از جانب مادر)
1.برای نظام الدین احمد بن محمد معصوم دشتکی شیرازی(-1086 ق).
2.برای صالح بن عبد الکریم کرزکانی بحرانی (-1098 ق).
3.برای محمد محسن بن محمد مؤمن استرآبادی،از مشایخ علامه مجلسی،مؤرّخ 1051 ق.
4.برای محمد بن علی حرفوشی(-1059 ق).
برادر فیض)
برای فرزندش بهاء الدین محمد،مؤرّخ 1114 ق.
برای خواهرزاده اش رفیع الدین محمد بن رضا.
خوانساری معروف به چهارسوقی(-1318 ق)
1.برای ابو الهدی بن ابی المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی،مؤرّخ 1300 ق.
2.برای محمد باقر بن عبد المحسن اصطهباناتی شهید(-1326 ق)،مؤرّخ 1300 ق.
3.برای جعفر بن علی نقی طباطبایی (-1320 ق)،مؤرّخ 1309 ق.
4.برای فتح اللّه بن محمد جواد نمازی معروف به شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق)،مؤرّخ 1295 ق.
5.برای محمد همدانی.
6.برای احمد بن محمد جواد اصفهانی،مؤرّخ 1305 ق.
برای نعمت اللّه جزائری،مورخ 1073 ق.
بن حامد نحوی لغوی(-610 ق)
برای جلال الدین قاسم بن حسن معروف به ابن معیّة،مؤرّخ 603 ق(بر ظهر صحیفۀ سجادیه).
برای نصر اللّه بن حسین موسوی،مؤرّخ 1145 ق.
ص:90
(-689 یا 690 ق)صاحب جامع الشرایع و ابن
عم محقق حلّی
1.برای عز الدین حسن بن علی معروف به ابن ابرز،مؤرّخ 655 ق.
2.برای نجم الدین حسین بن اردشیر طبری، مؤرّخ 667 ق.
3.برای غیاث الدین عبد الکریم بن احمد بن طاوس(-693 ق).
4.برای کمال الدّین علی بن حسین بن حماد واسطی لیثی.
5.برای عمرو بن حسن بن خاقان،مؤرّخ 674 ق.
برای بهاء الدین ورّام بن نصر بن ورّام،مؤرّخ 583 ق.
ناصر بحرانی معروف به شیخ یحیی مفتی-شاگرد
محقق کرکی و نائب او در یزد-
1.برای شاگردش عبد اللّه بن عبد الکریم(پس از 967 ق-).
2.برای علی بن خمیس جزائری،مؤرّخ 961 ق.
3.برای شاگردش عبد الجلیل قاری،مؤرّخ 970 ق.
1.برای شاگردش عبد علی بن محمد،مؤرّخ 1182 ق.
2.برای شاگردش محمد بن احمد بحرانی.
(-1186 ق)صاحب حدائق
1.برای زین العابدین بن کاظم،مؤرّخ 1166 ق.
2.برای عبد العزیز بن احمد نجفی،مؤرّخ 1167 ق.
3.-لؤلؤة البحرین،ط.مکرّر.
4.برای سید عبد اللّه بلادی،مؤرّخ 1153 ق.
5.برای علی بن حسین بحرانی.
6.برای علی بن محمد مقابی بحرانی،مؤرّخ 1169 ق.
7.برای محمد کاظم.
8.برای بحر العلوم(-1212 ق).
محمد رضا بن محمد حسین تهرانی،برای امینه بیگم مؤلف الاربعین الهاشمیّة.
الطلاق)
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
و التمکن من الوضوء التام
محمد حسن بن محمد صالح کبۀ بغدادی،خ.
بغداد.
اصول،از ابو القاسم بن محمد علی نوری معروف به کلانتری(-1292 ق).
ص:91
احمد بن مهدی نراقی(-1245 ق)،خ.موجود.
-اعلم ان من باب تعارض العام و الخاص...
میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی (-1312 ق)،خ.دیده شد.
محمد صالح بن محمد حسن مازندرانی،بعد از 10 مقدّمه،شروع مسأله.
عبد الوهاب بن محمد علی شریف قزوینی(سدۀ 13 ق.)،شاگرد صاحب ریاض و صاحب مفتاح الکرامه.
-الحمد للّه الّذی تقدس ذاته عن الترکیب.
علی لوزدری(یا دوزدری)(-خ 1290 ق)،خ.
کربلا.
علی بن محمد علی طباطبایی،صاحب ریاض (-1231 ق).
-الحمد للّه رب العالمین...
سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبایی یزدی (-1337 ق)،تالیف:1300 ق.ط.تهران، 1317 ق.
محمد بن ابراهیم لواسانی(-1317 ق)،خ.دیده شد.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی (-1306 ق).
محمد بن علی موسوی نوری(-1325 ق)،خ.
نجف
سید مهدی بن مرتضی بحر العلوم(-1212 ق)، خ.فیض آباد هند.
نظر علی بن سلطان محمد طالقانی(-1306 ق)، ط.تهران،1304 ق(با مناط الاحکام).
ماء لا یکفی الا لاحدهم،رسالة فی
محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق)،خ.موجود.
جعفر بن علی نقی طباطبایی حائری
ص:92
(-1320 ق).
ناشناخته.نسخه آن در 80 صفحه دیده شده.
معلم ثانی ابو نصر محمد بن احمد فارابی(-339 ق).
فارسی ردّ بر تریاق فاروق،از محمد باقر همدانی (-1319 ق)،تألیف:1307 ق،ط 1308 ق.
-الحمد للّه رب العالمین و الصلاة و السّلام علی اسم اللّه الرضی...
الاجتهاد،کتاب-کتاب الاجتهاد
محمد بن حارث بحرانی،در یک مقدمه،ابواب و خاتمه.
-اللهم لک الحمد ناصب اعلام الهدایة
در رد اخباریّه،از محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی(-1206 ق)،در 7 فصل،تالیف 1155 ق،ط تهران،1314 ق(با عدّة الاصول شیخ طوسی)،1317 ق(هم در فهرست چاپی عربی و هم در فارسی آمده است).
-الحمد للّه الذی اوجب علی العباد الاجتهاد...
اصول،از میرزا محمد بن حسن شیروانی (-1098 ق)،خ.فیض آباد.
محمد بن احمد احسائی که در جواب عبد اللّه بن محمد علی قطیفی نگاشته.
اصول،تقریرات آخوند خراسانی،از شاگردش ابو الحسن بن عباس اشکوری(1292 ق-)
ابو القاسم بن محمد صادق نورائی(-1305 ق)، خ.موجود.
ابو القاسم کلانتری(-1292 ق)،خ.موجود.
محمد باقر وحید بهبهانی(-1206 ق).
محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی(-1331 ق)، ط.تهران،1296 ق.
شیخ محمد حسین بن محمد حسن معین اصفهانی معروف به کمپانی.
حسین تربتی(-ح 1300 ق).
-الحمد للّه الذی جعل لکلّ شئ اصلا...
ص:93
راحت حسین رضوی کوپال پوری(1297 ق-)، تالیف در نجف:1330 ق.
محمد رفیع بن فرج گیلانی(-1161 ق).
صالح بن حسن داماد معروف به عرب (-1303 ق)،ط 1296 ق(با مفاتیح سید محمد مجاهد).
طاهر بن عبد علی(معاصر).
عبد الرحیم بن نصر اللّه گلی بری(-1334 ق).
عبد العظیم بن محمد لواسانی،شاگرد شریف العلماء،مستخرج از روض المحصلّین او،خ.
تهران.
عبد الواسع بن محمد حسینی زنجانی (-1291 ق)،خ.دیده شد.
محمد علی بن محمد صادق شیرازی،تألیف:
1276 ق)،خ.کربلا.
محمد علی بن مهدی آرانی(-1325 ق).
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی (-1306 ق).
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری (-1281 ق)،خ.سامراء.
-التقلید لغة جعل الغیر ذاقلاده
مسیح بن محمد سعید تهرانی(-1263 ق).
محمد مهدی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1292 ق)،خ.دیده شد.
محمد تقی بن عبد الکریم جعفری تبریزی (1343 ق-).
زین الدّین بن علی بن احمد شهید ثانی (-966 ق).
ص:94
محمد بن علی بن ابی جمهور احسائی(-پس از 900 ق).
علی بن احمد آل عبد الجبار قطیفی(سدۀ 13 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-205 ق).
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق)،ط 1298 ق.
محمد بن مرتضی ملا محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،خ موجود.
نحو،از محسن بن عبد الکریم حسینی،ط.
اصول،از ابو القاسم بن محمد علی نوری کلانتری،خ.دیده شد.
محمد حسن آشتیانی(-1319 ق)،ط 1315 ق.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(1306 ق)، خ.نجف.
مصطفی بن حسین کاشانی(-1336 ق)،خ.
دیده شد.
مهدی بن صالح حکیم نجفی،تألیف:
1308 ق.
عبد النّبی و فسی عراقی(معاصر).به نام إعلام العامة فی صحة الحج مع العامة.چاپ شده
نیز از عبد النّبی.
ابو عبد اللّه بن ابی القاسم زنجانی(-1313 ق)، خ.موجود.
علی بن حسین جامعی عاملی،شاگرد محدث جزائری.
-الحمد للّه کثیرا...
ص:95
محمّد رستمداری به شاه عباس صفوی(جلوس:
996 ق)اهداء کرده،خ.دانشگاه تهران.
-یا من دلّ بجوده علی وجوده.
محمد مهدی بن ابی ذر نراقی،تألیف:
1180 ق،خ.تهران،کاشان.
-الحمد للّه الّذی اجمع عقول العقلاء
ص:96
(-298 ق).
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).
-الحمد للّه الموفق و الملهم
محمد حسین بن محمد مهدی گرهرودی (-1314 ق)،خ.کاظمین.
پاسخهای فیلسوف سبزواری هادی بن مهدی متخلّص به اسرار(-1289 ق)،به پرسشهای سمیع خلخالی،در شرح بعضی کلمات امیر المؤمنین(علیه السلام).
پاسخهای فیلسوف سبزواری به پرسشهای اسماعیل بجنوردی متخلّص به عارف.در انشقاق قمر،رجعت اهل البیت،ظهور حجت،معاد جسمانی و...
-الحمد للّه الودود واجب الوجود...
فارسی،کلام،در پاسخ 6 سؤال اهل قم.
الکلامیة
فارسی،پاسخ به پرسشهای صادق سمنانی، نسخه های خطی هر4 عنوان موجود است.
تاج العلماء علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی (-1312 ق).
حسین بن آقا بزرگ قزوینی حائری(معاصر).
درویش علی بن حسین بغدادی(-ح 1277 ق).
محمد محسن بن محمد حسین زنگی پوری (-1325 ق).
ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری(-پس از 1310 ق).
فارسی،کلام،از احمد علی محمدآبادی،ط.
علی بن عبد اللّه بحرانی(-1318 ق)،ط.
بمبئی،1316 ق.
فارسی،در ردّ شبهات عبد العزیز دهلوی،از محمد قلی بن محمد بن حامد کشمیری
ص:97
(-1260 ق).
-الحمد لمن علمنا ان نقول
ص:98
بحر العلوم،خ.نجف.
ابو جعفر احمد بن حسین بن مهران اهوازی ملقب به دندان،محمد بن حسن صفار(-290 ق)از او روایت کرده است،مذکور در رجال نجاشی و فهرست.
احتجاجات پیامبر(صلی الله علیه و آله)،ائمّه و صحابه،از ابو منصور احمد بن علی طبرسی(سدۀ 5 ق)،ط.مکرر.
-الحمد للّه المتعالی عن صفات المخلوقین.
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).
ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی،مذکور در رجال نجاشی و فهرست.
ابو علی حسن بن محمد نهاوندی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(سدۀ 2 و 3 ق)
احادیث کتب عامه،از محمد جواد بن حسن بلاغی(-1532 ق)؛ط.
ابو مقاتل صالح دیلمی.مذکور در رجال نجاشی.
فخر الدین بن محمد علی بن احمد بن طریح (-1085 ق).
ابو احمد محمد بن زیاد بغدادی ازدی (-217 ق).
ابو جعفر محمد بن عبد اللّه حمیری قمی(سدۀ 3 و 4 ق).
مومن الطاق ابو جعفر محمد بن علی بن ابی طریفۀ بجلی کوفی.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان،نجاشی یاد کرده.
الخمسه)
محمد بن علی آل حرز الدین(-1365 ق)،
ص:99
تالیف:1331 ق،در 2 مجلد،خ.نجف.
فارسی و عربی،از محمد بن علی حرز الدین نجفی،تالیف:1322 و 1324 ق،در چند مجلد.
شیخ الطائفه ابو القاسم سعد بن عبد اللّه اشعری (-229 یا 301 ق).
در مناظره با ملل مختلفه،از تاج العلماء سید علی محمد نقوی(-1312 ق).
هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق)،تألیف:
1105 ق.
-الحمد للّه الذی اوضح سبیل الرشاد
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در فهرست ابن ندیم.
بعضی از متأخرین،مطالبی در رد بابیّه دارد،خ.
نجف.
محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی، شاگرد وحید بهبهانی.
رد بر رسالۀ حسن الایجاز فی ابطال الاعجاز،از محمد ابراهیم بن آقا رضا اصفهانی،اهداء به محمد خالصی،ط.تهران،1342 ق.
فارسی،داستان،از موریس لبلان،ترجمۀ عنایت اللّه شکیباپور،ط تهران،1306 ق،2 مجلد.
ادعیه،کفعمی(-905 ق)از آن نقل کرده است.
محمد بن تاج الدّین حسن فاضل هندی(-1135 یا 1137 ق)،خ.موجود.
فارسی،رسالۀ عملیه از محمد تقی آقا نجفی (-1332 ق)،ط 1296 ق.
احمد بن ابی خالد طبیب،تیفاشی در کتاب الاحجار مؤلّف 640 ق از آن نقل کرده است.
ص:100
احمد بن یوسف تیفاشی،در انواع احجار(25 نوع)،تالیف:640 ق،خ.نجف.
الافراد)
فیض کاشانی(-1091 ق).
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی (-283 ق).
عبد المهدی بن عبد الحسین مطر نجفی(معاصر)، ط.مکرر
اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی (-1237 ق).
فارسی،مقتل،از فاضل خراسانی.
مجموعۀ قصائد عربی،از 22 شاعر،در رثاء جعفر بن مهدی قزوینی حلّی(-1298 ق)، جامع:سید حیدر حلّی(-1304 ق).
صاعد بن احمد رازی.
در معنی و فلسفۀ دین،از محمد بن خلیل عاملی جبشیشی(1327 ق-)،تالیف:1354 ق.
-(پس از تسمیه و تحمید)نزولا علی رغبة کثیر من الشبان
محمد صالح پوست فروش کاظمی(1327 ق-)، ط.بغداد،1352 ق.
مقدس زنجانی حکایت سلمان فارسی را در مفتاح الجنه از این کتاب نقل کرده است.
الاحوال)
محمد مهدی بن محمد شفیع استرابادی (-1259 ق)،تألیف:1238 ق.
فارسی،برای دانش آموزان،ط.ایران.
فارسی،از محمد جعفر بن عبد الصاحب خشتی دوانی،تالیف:1290 ق.
ص:101
ابراهیم بن ساجدین موسوی(1342 ق-)، تقریرات اصولی استادش ابو القاسم خوئی و تقریرات فقهی استادش میرزا باقر زنجانی.
ص:102
بن محمد باقر حجت طباطبایی(-1337 ق)،ط بغداد،1331 ق(با بعضی از منظومه های او).
-احمدک اللهم یا من لا تعد
آلاءه حمدا بلا عدّ وحدّ
شرح مقدمۀ رسالۀ الفیه،از محمد باقر بن زین العابدین خوانساری(-1313 ق)،صاحب روضات.
هادی بن حسین صائغ بحرانی(1302-)،خ.
نزد مولف.
ط.هند.
اردو،مثنوی،در تاریخ چهارده معصوم(علیهم السلام)،از سلامت علی لکهنوی معروف به میرزا دبیر (-پیش از 1311 ق).
تفسیر سورۀ یوسف،از علی محمد بن محمد تاج العلماء(-1312 ق)،ط.عظیم آباد هند، 1305 ق.
فارسی،از احمد بن نصر اللّه قاضی زاده تتوی (سدۀ 11 ق)،برگرفته از تاریخ الفی مولف.خ.
آستان قدس،ش 4168(1256 ق)و 2 شمارۀ دیگر.
-احسن القصص بیا و بنگر گر چشم خورد بین داری
فارسی،از محمد بن ابی زید حسینی ورامینی، تالیف:740 ق،برای تلخیص آن-لوامع الانوار.
-سپاس و حمد آفریدگاری را که منزّه است از کلّ اشیاء
اردو،منظوم،در مدایح و مراثی،از ابن حسنین ادیب ملقب به زائر،ط.هند.
فارسی،در سیاق،برای مدارس ابتدایی،ط.
تهران-1329 ق.
فارسی،از علی فرهومند،برای مدارس ابتدایی، ط.تهران،1329 و 1343 ق؛1317 ش.
فارسی،حکایات،قصص و اشعار،از حسین بن ابو الحسن دزفولی(-1347 ق).
ص:103
ابو الحسن علی بن نقی رضوی لکهنوی(-ح 1340 ق).
-باقیات الصالحات فی تتمیم روضات
الجنات
سید مهدی بن محمد خوانساری،برادرزادۀ صاحب روضات،ط.بغداد،در 2 جزء.
ابو نصر فارابی(-339 ق)،ط.مصر،1949 م (چاپ دوم).
ابو نصر فارابی.
فارسی،از عبد الرّشید گویا گجنی(-1329 ق)، در حلّیت متعه است.
حسین بن ابراهیم قزوینی(-1208 ق).
محمد بن حسن هروی(-1322 ق).
فارسی،در رد بابیّه،از محمد نقی تاجر همدانی (-ح 1340 ق)،ط.ج اوّل،تهران،1327 ق.
فارسی،در مباحث کلامی،از موسی بن محمد باقر اسکوئی(معاصر)،تالیف:1327 ق.ط.
نجف،1343 ق.
قاضی نور اللّه شهید شوشتری(-1019 ق)خ.
آستان قدس،ط.مکرّر.
-الحمد للّه الذی جعل مقام شیعة الحق علیّا.
عبد اللّه سماهیجی(-1135 ق)،در ردّ بر صاحب مدارک.
الاحکام،کتاب-کتاب الاحکام
حسن علی هندی.ط.
قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).
فارسی،نجوم،از ابو الخیر تقی الدین محمد بن محمد فارسی،شاگرد صدر الدین محمد دشتکی (-903 ق).
-و الا ستعان من اللّه العزیز الحکیم
ص:104
احکام الادویة-الادویة القلبیة
فارسی،از محمد تقی بن ابی طالب یزدی اردکانی(-1268 ق)
-(پس از خطبه)عرض می کند نیازمند تایید سبحانی محمد تقی...
از اجزاء تهذیب الشیعۀ ابن جنید محمد بن احمد اسکافی(-381 ق).
فارسی،از محمد هادی بن مهدی نقوی (1228 ق-)،ط.لکهنو،1265 ق.
فقه،از حیدر علی بن میرزا محمد شیروانی(سدۀ 12 ق)خ.کاظمین.
دلدار علی بن محمد معین نقوی(-1235 ق).
-الحمد للّه المفضل المنعام
نور الدین علی بن حسین محقّق کرکی (-940 ق).
-الحمد للّه حمدا کثیرا کما هو اهله
نعمت بن علاء الدین طریحی(سدۀ 13 ق).
یوسف بن علی فقیه عاملی،تالیف:1350 ق.
-نحمد اللّه تعالی اذ وفقنا لاعتناق الدین الحنیف
فارسی،از حسین بن نصر اللّه عرب باغی (-1369 ق).
نجوم،از محمد منجّم حسینی،خ.نجف (1212 ق).
فارسی،فقه،از علامه مجلسی(-1110 ق)،در 5 فصل.
-الحمد للّه الذی لا یبقی الاّ وجهه.
محقق کرکی(-940 ق).
جعفر بن خضر جناجی(-1228 ق).
-الحمد للّه علی ما انعم
ص:105
محمد حسن صاحب جواهر(-1266 ق)،از اجزاء نجات العباد،برگرفته از جواهر.
حسن بن دلدار علی نقوی(-1260 ق).
عبد اللّه سماهیجی.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی (-1140 ق)،خ.قم.
در زیارات،از شهید اول،(-786 ق)،خ.
سامراء.
-الحمد للّه علی ما اجزل من عطایاه
فارسی،از مهدی علی بن مقصود علی هندی (سدۀ 13 ق)،خ.نجف.
-الحمد للّه رب العالمین
احکام الاموات-ارجوزه...
محمد حسن آشتیانی(-1319 ق)،ط.(با ازاحة الشکوک او).
ابو طالب بن ابی القاسم زنجانی(-1329 ق)، خ.دیده شد.
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق)،ط.تهران،1315 ق.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان،شیخ مفید (-413 ق).
الایمان
در تحقیق ایمان و کفر،از محمد بن شجاع قطان انصاری.
فارسی،در عبادات،از محمد هاشم بن زین العابدین خوانساری(-1318 ق)،ط.ایران، 1316 ق.
از اجزاء تهذیب الشیعۀ ابن جنید محمد بن احمد اسکافی(-381 ق).
محیی الدین یحیی بن ابی الشکر مغربی،خ.
نجف.
ص:106
عبد الکریم بن عبد الرضا حلّی،به دستور محمد علی شهرستانی برای محاکم شرعیه تالیف شده، ط.بغداد،1342 ق.
گجراتی،از محمد حسن بن ابی القاسم کاشانی (1303 ق-)،ط.بمبئی.به فارسی نیز ترجمه کرده.
احکام الجنائز-احکام الاموات
فارسی،از میرزا عیسی قائم مقام فراهانی، مرتب بر مقدمه و 8 باب.
علی اکبر بن محمد باقر آیجی اصفهانی (-1232 ق).
در حوادث طبیعی(کسوف،خسوف ،هاله...)، تالیف:598 ق،خ.دیده شد.
فارسی،خ.نجف(پیش از 1080 ق).
-الحمد للّه رب العالمین و العاقبة للمتقین
کاشف الغطاء،به دامادش محمد بن صالح موسوی(-1263 ق)نوشته.
از اجزاء تهذیب الشیعۀ ابن جنید اسکافی(-381 ق).
نور الدین علی بن حسن محقق کرکی (-940 ق).
فارسی،از حسین بن نصر اللّه عرب باغی (-1369 ق)ط.تبریز.
ابو القاسم علی بن محمد خزّاز(سدۀ 4 و 5 ق).
محمد حسن بیک،تألیف:1349 ق.
گجراتی از محمد حسن بن ابی القاسم کاشانی (1303 ق-)،در 3 جزء:اصول دین،طهارت و صلاة.
محمد علی بن کاظم بن مقدس اعرجی(سدۀ 13 ق).
ص:107
اردو،از علی بن ابو القاسم قمی لاهوری،ط.
لاهور.
فی البروج و المنازل...)
شیخ طریخی،خ.موجود.
فقه،خ.آستان قدس.
از اجزاء تهذیب الشیعۀ ابن جنید،محمد بن احمد اسکافی(-381 ق).
اعجاز حسین امروهی،داماد مفتی عباس شوشتری(-1306 ق).
از اجزاء تهذیب الشیعۀ ابن جنید،محمد بن احمد اسکافی(-381 ق).
برگرفته از فتاوی شیخ جعفر کاشف الغطاء.
ابو عبد اللّه حسین بن علی بزوفری که از هارون تلعکبری(-385 ق)روایت می کند.
فارسی،از محمد قلی بن محمد نیشابوری کنتوری(-1260 ق)،در یک مقدّمه و 12 باب، ط.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی.
محمد بن عاشور کرمانشاهی(سدۀ 13 ق)،خ.
دیده شد.
گجراتی،از محمد حسن بن ابی القاسم کاشانی،ط.به فارسی هم ترجمه کرده.
ابو النضر محمد بن سائب کلبی(-146 ق).
ابو بکر رازی،ظاهرا محمد بن زکریا رازی (-311 ق).
ابو الحسن عباد بن عباس طالقانی(-335 ق).
ص:108
ابو الحسن علی بن موسی قمی،مذکور در الفهرست ابن ندیم.
فارسی،از ابو معشر جعفر بن محمد بلخی (-272 ق)،خ.آستان قدس،ش 5418.
-الحمد للّه...
منطق،از تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی (647 ق-).
محمد بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی (-1284 ق).
-الحمد للّه المفضل المنعم
گجراتی،از محمد حسن بن ابی القاسم کاشانی،به فارسی نیز ترجمه کرده.
فقه،از محمد باقر بن عبد المحسن اصطهباناتی شهید(-1326 ق)،در 2 مطلب،خ.دیده شد.
محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق)،خ.نجف.
مفید بن محمد نبی بحرانی متخلص به داور (پس از 1320 ق).
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی،خ.
تبریز.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان،شیخ مفید (-413 ق)،در چند باب،خ.دیده شد.
-الحمد للّه الذی هدی العباد الی معرفته
اردو،از عمار علی بن نظام علی سونی پتی (-1304 ق)،ط.هند.
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
گجراتی،از محمد حسن بن ابی القاسم کاشانی(1303 ق-)،ط.
ابو تراب بن ابی القاسم موسوی خوانساری (-1346 ق).
-الحمد للّه کما ینبغی ان یحمد
ص:109
در احادیث نبوی(صلی الله علیه و آله)،از عبد اللّطیف رازی، مرتب بر 2 باب،خ.موجود.
در جواب«ایهما»یا:البرهان المبین فیمن یجب اتباعه من النبیین:
در اثبات تفضیل پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله)،از هادی بن عباس آل کاشف الغطاء،تالیف:1335 ق، ایهما در فضیلت مسیح ع تالیف شده بود.
ص:110
عوارض حمل،ولادت و سایر احکام زنان،ط.
هند.
فارسی،از سعید نفیسی.
فارسی،نیز از سعید نفیسی،ط.تهران، 1308 ش.
فارسی،ایضا از سعید نفیسی،در 3 مجلد،ط.
تهران،1309،1310 و 1319 ش؛مکرّر.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی(زنده در 1129 ق).
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).
عبد اللّه بن اصیل،به اسم شمس الدین عبد اللّه وزیر نگاشته،در مقدمه و 2 مقاله،خ.نجف.
-تعالی جناب ذاته
فارسی،از محمد خان بهادر منشی بوشهری،ط.
بمبئی،1328 ق؛کلکته،1910 م.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون ابادی (-1116 ق).
اردو،در احوال ممتاز العلماء محمد تقی نقوی نصیرآبادی(-1289 ق)،از نوادۀ او مهدی بن محمد نقی.
الاحیاء و الاموات)
محمد بن دلدار علی نقوی(-1284 ق)،تألیف:
1236 ق،خ.نجف.
در شرح تهذیب الحدیث،از محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق).
ص:111
شرح ناتمام دروس،از محمد علی بن صدر الدین موسوی عاملی(-1274 ق).
فارسی،در منطق،از علیقلی بن قره چغای خان، شاگرد آقا حسین خوانساری،خ.آستان قدس.
-(بعد الحمد)این کتابی است از تالیف کمترین کمتران علی قلی بن قره چغای خان.
فارسی،تعلیم رسم الخط کوفی،از زین العابدین بن فتح علی خوئی صفوی،تالیف و طبع:
1323 ق.
در أحوالات دانشمندان و بزرگان سدۀ 10 ق،از آقا بزرگ تهرانی،آغاز تألیف:1344 ق.جزء انتشارات دانشگاه تهران چاپ شده
السنّة باماتة البدعة
فارسی،جواب باب هشتم تحفة الاثنی عشریّة الدّهلویّة،از دلدار علی بن محمد علی نقوی (-1235 ق)،ط.هند.
-الحمد للّه الّذی امات البدعة
محمد علی بن محمد علی استرابادی.
عبد علی بن احمد آل عصفور.
فارسی،از شاه حسین بن ملک غیاث الدین محمد،در تاریخ سیستان،تألیف:1027 ق،ط.
تهران،1344 ش.
میرزا محمد حسن آشتیانی(-1319 ق)،خ.
نجف.
نور الدین علی بن حسین محقّق کرکی (-940 ق).
-الحمد للّه کما هو اهله
اردو،ط.هند.
مجموعة کلمات علی بن طاوس،از ابو محمد حسن بن هادی موسوی آل صدر الدین کاظمی (-1354 ق).
ص:112
به ابن مدینی(-234 ق).
در فقه امامیه،از ابو حنیفه نعمان بن محمد قاضی مصر(-363 ق)،کراجکی(-449 ق)آن را اختصار کرده و الاختیار من الاخبار نام نهاده است.
ابو محمد هشام بن حکم(-199 ق)
میر محمد رضا معاصر علامه مجلسی از آن نقل کرده است.
الاخبار المسلسله-المسلسلات
ادبیات،از ابو بکر محمد بن حسن بن درید (-321 ق)صاحب جمهرة اللغة روایت شده،خ.
بیت المقدس.
ابو علی احمد بن محمد بن عمّار کوفی (-346 ق).
ابو بکر محمد بن عمر معروف به جعابی (-355 ق).
ص:113
(-283 ق).
ابو بکر محمد بن یحیی معروف به صولی(-335 یا 336 ق).
ابو العباس بن نوح استاد نجاشی،در اخبار نواب وکلاء اربعۀ حضرت حجت(علیه السلام).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ایضا از ابو احمد جلودی.
محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق)، از مشایخ شیخ مفید.
ابو بکر محمد بن یحیی صولی شطرنجی (-336 ق).
ابو الحسن علی بن محمد سمیساطی(معاصر ابن ندیم).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-302 ق).
موسی الرضا(علیه السلام))
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان دبیلی،از مشایخ هارون تلعکبری(-385 ق).
ابو العباس احمد بن محمد معروف به ابن عقده (-333 ق).
ابو المفضّل محمد بن عبد اللّه شیبانی(-387 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو منصور ظفر بن حمدون بادرائی(سده 4 ق).
ص:114
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه،شیخ صدوق (-381 ق).
وهب)
شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).
(-100 ق))
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-302 ق).
و انتخاب اشعار او)
محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق)
حنیفه نعمان بن ثابت)
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان دبیلی،از مشایخ هارون بن موسی تلعکبری(-385 ق).
جعفر المنصور)
ایضا از دبیلی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
اخبار ابی عتاب-کتاب ابی عتاب
(-211 ق))
ابو العباس احمد بن عبید اللّه بن عمار ثقفی (-319 ق).
محمد بن عثمان عمری از نواب اربعه)
ابو نصر هبة اللّه بن احمد کاتب معروف به ابن برنیة(نوادۀ ام کلثوم بنت ابی جعفر عثمان بن سعید).
قاری)
ابو بکر محمد بن یحیی صولی(-335).
صاحب بن عباد طالقانی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-302 ق).
ابو العباس احمد بن عبید اللّه بن عمار ثقفی
ص:115
(-319 ق).
محمد بن منظور(-711 ق)،ط.مصر،1343 ق.
ابو عبد اللّه احمد بن محمد جوهری(-401 ق)، صاحب مقتضب الاثر.داود حضرت رضا(علیه السلام)و ائمّۀ پس از ایشان را خدمت کرده است.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
(105 ق))
ابو الحسن علی بن محمد بن بسّام شاعر بغدادی (-303 ق).
ابراهیم بن سلیمان نهمی،حمید بن زیاد (-310 ق)از او روایت کرده است.
ابو الحسن علی بن عبد اللّه معروف به ابن مدینی (-234 ق).
ابن بسّام(-303 ق).
ابو بکر محمد بن یحیی صولی(-335 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی.
عرفان،از قطب العارفین محمد بن احمد آملی، تالیف:1297 ق(-اخبار الاسرار)،ط 1300 ق.
ابو عبد اللّه حسین بن حمدان جنبلانی (-346 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو الفرج علی بن حسین اصفهانی(-356 یا 357 ق)،صاحب الاغانی.
ضمن مجموعه ای از میر عبد الفتاح بن علی حسینی مراغی،تالیف:1246 ق،ط 1274 ق.
ص:116
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
تاج الدین محمد بن قاسم دیباجی نسابه (-776 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق)، امیة بن عبد اللّه(-5 ق)شاعر دورۀ جاهلی بود که پیامبر(صلی الله علیه و آله)را درک کرد ولی مسلمان نشد.
ص:117
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-205 ق).
ابو العباس احمد بن علی نجاشی(-450 ق).
عبد اللّه
ابو عبد اللّه احمد بن ابراهیم بن حمدون کاتب ندیم امام هادی و امام عسکری علیهما السّلام.
ابو منذر هشام کلبی(-205 ق).
ابو عبد اللّه احمد بن ابراهیم کاتب ندیم امام هادی و امام عسکری علیهما السّلام.
کلیب
ابو عبد اللّه احمد بن ابراهیم کاتب ندیم.
ابو عبد اللّه احمد بن ابراهیم کاتب ندیم.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو عبد اللّه احمد بن ابراهیم کاتب ندیم.
ابو احمد جلودی(-332 ق).
ابو احمد جلودی(-332 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق)، آنان اصحاب سلیمان بن صرد خزاعی(-65 ق) بوده اند.
ابو غالب،ظاهرا ابو غالب احمد بن محمد زراری (-368 ق).
ص:118
ابو الحسن علی بن عبد اللّه معروف به ابن مدینی (-234 ق).
ابو عبد اللّه احمد بن محمد جوهری(-401 ق).
(-326 ق))
ابو الفرج علی بن حسین صاحب الاغانی (-336 ق).
ابو اسحاق ابراهیم بن سلیمان نهمی(سدۀ 3 ق)، حمید بن زیاد(-310 ق)از او روایت کرده است.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو احمد جلودی(-332 ق).
ص:119
-حدثنا بشر بن مروان الاسدی
ناجی)-کتاب الحریث بن راشد
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق).
ابو احمد عبد العزیز یحیی جلودی(-332 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی.
و اخبارهم
ابو منذر هشام بن محمد سائب کلبی نسابه (-206 ق).
ابو احمد جلودی.
ابو منذر هشام کلبی.
کتاب خالد
ابو مخنف لوط بن یحیی.
ابو جعفر محمد بن سلمۀ یشکری،استاد ابن السکیت(-243 ق).
امین الواعظین اسد اللّه انصاری شوشتری (1271 ق-).
ص:120
شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان دبیلی،از مشایخ تلعکبری(-385 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی حلودی(-332 ق).
رؤبه در شعر و لغت معروف بود.
علی بن عبد اللّه معروف به ابن مدینی(-234 ق).
نیز از ابن مدینی.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق)، تألیف:332 ق،ط.مصر،1357 ق.
ص:121
در ذکر فرزندان ابی طالب و علی علیهما السّلام که زینب نام داشته اند،از یحیی عبیدلی نسابه (-277 ق)،ط.مصر،1333 ق(با السیدة زینب در یک جلد).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو عبد اللّه حسین بن محمد ازدی کوفی،سفیان شاعر اهل بیت بوده است.
علیه السّلام)
ابو عبد اللّه حبیش بن مبشر(سدۀ 3 ق).
ابو احمد عبد العزیز جلودی(-332 ق).
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).
ابو العباس احمد بن عبید اللّه بن عمار ثقفی (-319 ق).
وی صحابی پیامبر،و از یاران امیر المؤمنین در صفین و کاتب امام حسین(علیه السلام)بود،از ابو مخنف لوط بن یحیی(-157 ق).
ابو احمد عبد العزیز جلودی(-332 ق).
ابو عبد اللّه احمد بن عبد الواحد معروف به ابن حاشر و ابن عبدون(-423 ق)،سید الشعراء لقب اسماعیل بن محمد حمیری(-173 ق)بود که امام صادق(علیه السلام)به او اعطاء فرموده بودند.
ابو بشر احمد بن محمد العمی،مستملی ابو احمد جلودی(-332 ق).
ابو عبد اللّه احمد بن محمد جوهری(-401 ق).
اسحاق بن محمد،مذکور در رجال نجاشی.
صالح بن محمد صرامی از مشایخ ابو الحسن احمد بن محمد جندی مذکور در رجال نجاشی.
ابو احمد عبد العزیز جلودی(-332 ق).
ص:122
ابو بکر محمد بن یحیی صولی شطرنجی (-335 ق).
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق)، شبیب بن یزید شیبانی(-77 ق)رئیس فرقۀ شبیّبیه از فرق نواصب.
ابو احمد جلّودی(-332 ق).
فقه،از عبد علی بن احمد بحرانی،برادر صاحب حدائق.
ابو عبد اللّه مرزبانی(-378 ق).
ابو هفان عبد اللّه بن احمد عبدی بصری(سدۀ 3 ق).
با منتخبات اشعار،به ترتیب زمانی از بشار بن بزد تا ابن معتز،از ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
ابو دلف ازدی(محمد بن مظفر)که ظاهرا معاصر نجاشی بوده است.
ابو بکر محمد بن یحیی صولی شطرنجی (-335 ق)،به ترتیب حروف.
ابو الفضل یحیی بن حمیدۀ حلبی نحوی معروف به ابن ابی طی(-630 ق)،خ.لندن(اخبار شعراء الشیعة).
محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق)، صاحب اسماعیل بن عباد وزیر(-385 ق) صاحب تصانیف است که شیخ صدوق عیون اخبار الرضا(علیه السلام)را به نام او نوشته است.
ابو بشر احمد بن ابراهیم عمی،صاحب الزنج محمد علوی(-270 ق)است که با خلفای عباسی معارض بوده است.
اسد بن معلی بن اسد عمی(سدۀ 3 ق).
(حسین بن علی بن حسن مثلث) ابو الحسن علی بن ابراهیم شریف جوانی،
ص:123
نجاشی ذکر کرده،حسین بن علی بن حسن مثلث در 169 ق در موضع«فخ»به شهادت رسید.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ص:124
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق)نیز-جنات النعیم،جنة النعیم و رساله فی فضل عبد العظیم.
عبد اللّه بن بدیل بن ورقاء و خزاعی صحابی غازی،شهید در صفین در 36 ق،از محمد علی حزین(-1181 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق)، عبد اللّه صحابی مولود در حبشه و کریم و ممدوح شاعران بود.
برادر حسن مثلث ملقب به عبد اللّه محض،از ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی (-283 ق).
ابو العباس احمد بن محمد کاتب معروف به ابن عماد ثقفی(-319 ق).
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).
ابو احمد جلودی(-332 ق)،عجاج،عبد اللّه بن رؤبۀ تمیمی(-90 ق)شاعر مخضرمی بود.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابن ابی الازهر محمد بن مزید فوشنجی (-352 ق).
ابو احمد عبد العزیز جلودی(-332 ق).
جمال الدین ابو الحسن علی بن یوسف قفطی (-646 ق)،ط.مصر،1326 ق.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
حافظ ابو بکر محمد بن عمر تمیمی بغدادی
ص:125
معروف به قاضی جعابی(-355 ق).
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).
ابو الحسن علی بن محمد بن بسام(-303 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ایضا از ابو احمد جلودی(-332 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 یا 206 ق).
ابو علی محمد بن محمد،مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب(-588 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی.نیز- کشف العوار.
ابو علی احمد بن محمد صولی،از مشایخ شیخ مفید(-413 ق).
ابو طالب عبید اللّه بن ابی زید انباری(-356 ق).
ابو بکر محمد بن احمد بغدادی معروف به ابن ابی الثلج کاتب(-325 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی (-298 ق).
ابو عبد اللّه مرزبانی(-378 ق).
ص:126
ابو الحسن علی بن محمد علاّن رازی کلینی، دائی محمد بن یعقوب کلینی.
ابو بکر محمد بن یحیی صولی(-335 ق).
ابو احمد جلودی(-332 ق).
ابو منذر هشام کلبی.
ابن مدینی،علی بن عبد اللّه(-234 ق).
ابو الحسن محمد بن حسین شریف رضی (-406 ق).
ابن مدینی.
ابو احمد جلودی.
ابن مدینی.
محمد بن اسحاق مطلبی(-151 ق)،خ.بغداد.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی.
ایضا از جلودی.
ابو منذر هشام کلبی(-205 یا 206 ق).
اردو،مقتل،ط.هند.
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
اخبار المتنبّی-اخبار ابی الطیب
علی قلی میرزا اعتضاد السلطنة(-1298 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی.
ص:127
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
نصر بن مزاحم منقری(-212 ق).
ابو احمد عبد العزیز جلودی.
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 یا 206 ق).
ابو احمد عبد العزیز جلودی.
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی کوفی (-283 ق).
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثفقی (-283 ق)،از دودمان عمّ مختار(-67 ق).
نیز-اخذ الثار و مختارنامه
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو مخفف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق)،ط.
مکرّر،از جمله در 1287 ق(در آخرج 10 بحار).
-قال ابو مخنف...انّه لما قتل مولانا و مولی کلّ مؤمن و مؤمنة الحسین
شیخ ابو جعفر محمد بن حسن بن علی طوسی (-460 ق).
بو یعلی محمد بن حسن جعفری،شاگرد شیخ مفید.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).
نصر بن مزاحم منقری کوفی(-212 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو احمد جلودی(-332 ق).
ص:128
یحیی بن حسن عبیدلی عقیقی(-277 ق).
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق).
صالح بن درویش بغدادی(-1261 ق).
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق).
مسعودی.
ابو منذر هشام کلبی نسابه(-205 یا 206 ق).
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق).
ایضا از ابو مخنف.
ابو عبد اللّه حسنی،ابن ندیم مؤلّف را از علماء شیعه می شمارد.
ابو عبد اللّه حسین حسینی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو منذر هشام کلبی(-206 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
ابو منذر هشام کلبی(-206 ق).
نیز از ابو منذر هشام کلبی(-205 یا 206 ق).
ابو احمد جلودی(-332 ق).
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثفقی (-283 ق)،نیز-اخبار آل ابی طالب و المبیضة فی اخبار مقاتل آل ابی طالب و مقاتل الطالبین.
ص:129
ابو احمد جلودی(-332 ق).
عباد بن یعقوب رواجنی(-250 یا 271 ق).
جلودی(-332 ق).
غرر اشعاره)
محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق).
ص:130
ابو محمد عمارۀ فقیه یمنی.
محمد علی بن محمد اخباری،در 2 باب.
-یا من هدی المؤمنین الی سواء الصراط.
ص:131
قدس،ش 5416(672 ق).
ابراهیم کفعمی.زبدة البیان از بیاضی است که آن هم برگرفته از مجمع البیان طبرسی است.
ابراهیم کفعمی،علل الشرائع از شیخ صدوق (-381 ق)است.
ابراهیم کفعمی،برگرفته،غریب القرآن از محمد بن عزیز سجستانی.
ابو القاسم حسین بن علی وزیر مغربی (-418 ق).
تقی الدین ابراهیم کفعمی(-905 ق).
ابراهیم کفعمی.
کمال الدین عبد الرحمان بن محمد عتایقی، تاریخ اختصار:752 ق،اصل اوائل از ابو هلال عسکری(-382 یا 395 ق).
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق).
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی،اصل از ارسطاطالیس.
تقی الدین ابراهیم کفعمی(-905 ق)،اصل از علی بن محمد بن یوسف بن ثابت.
تقی الدّین ابراهیم کفعمی،اصل از شریف رضی.
ابراهیم کفعمی،اصل از مطرزی.
ابراهیم کفعمی.
ابو علی احمد بن حسین،معاصر شیخ صدوق (-381 ق).
شیخ صدوق ابن بابویه،خ.موجود.
ص:132
برگرفته از تألیف ابو علی سابق الذکر،از ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان مفید (-413 ق)،خ.آستان قدس،ش 7417 (1351 ق)و ش 1893؛شهید مطهری؛نجف.
-الحمد للّه الّذی لا تدرکه الشواهد
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق)،خ.کربلا.
محمد صالح بن عبد الواسع حسینی خاتون آبادی (-1116 ق)،خ.مرعشی.
محمود عباس عاملی(-1353 ق)،ط.بیروت، 1353 ق.
منسوب به محمد بن ابراهیم بن محمد بن هشام.
در اختلافات فقهی اهل کوفه و مدینة،از ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو بکر محمد بن عمر جعابی(-355 ق).
قاضی نعمان مصری.
محمد بن حسن معروف به میرزای شیروانی (-1098 ق).
محمد حسن آل یاسین کاظمی(-1308 ق).
ظاهرا از خواجۀ طوسی،در ضمن مجموعه ای از آثار او دیده شده.
اردو،از احمد علی برسی(-1316 ق)،ط.
هند.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان مولی آل یقطین، نجاشی یاد کرده.
ابو احمد محمد بن ابی عمیر(-217 ق).
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان،مذکور در فهرست شیخ.
ص:133
میر محمد باقر داماد(-1040 ق)،تالیف:
1018 ق،خ.آستان قدس،ش 2438 (1022 ق).
ابو عیسی محمد بن هارون ورّاق،نجاشی یاد کرده.
ابو حنیفه نعمان بن محمد قاضی مصر (-363 ق).
علی بن عباس حسینی.
قاضی سعید قمی،رسالۀ دوم اربعینیات اوست، تألیف:1089 ق.
ابو محمد هشام بن حکم(-199 ق).
ابو الحسین احمد بن فارس قزوینی(-375 ق)، صاحب مجمل اللّغه و فقه اللّغة.
بین شیخ مفید(-413 ق)و شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق)در بعضی از مسائل کلامی، از ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق).
(فی بعض المسائل):
رضی الدین ابو منصور عمید الرؤسا هبة اللّه بن حامد حلّی(-609 یا 610 ق).
مستر شستر امریکایی،ترجمۀ ابو الحسن موسوی جزائری،ط.تهران.
جمال الدین احمد بن موسی بن طاوس (-ح 673 ق).
میرزا شیروانی.
ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق)، این اثر اختصار الاخبار قاضی نعمان بوده است.
(-ح 231 ق)
ابو القاسم حسین بن علی وزیر مغربی (-418 ق).
ص:134
284 ق))
نیز از ابو القاسم وزیر مغربی(-418 ق).
ابو تمام حبیب بن اوس طایی(-ح 231 ق):
حسین(-354 ق))
ابو القاسم حسین بن علی وزیر مغربی (-418 ق).
علی بن حسان بن باقی قرشی،تألیف:653 ق، اصل از شیخ طوسی.
-الحمد للّه ولی الحمد و مستحقه
الطیب)-الاحسن من شعر علی بن الحسن
(-باخرزی نیشابوری(-467 ق))،از ابو الوفاء محمد بن محمد بن قاسم اخسیکتی(-پس از 520 ق)،خ.دیده شد.
-الحمد للّه مستحق الحمد و ولیه
کمال الدین عبد الرحمان بن محمد بن عتایقی (سدۀ 8 ق).
شیخ الطائفة ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق)،اختیار و تهذیبی است از رجال کشی- معرفة الناقلین،خ.موجود.ط.مشهد.
نام دیوان شیخ محمد معروف به شیخ حمادی نوح حلی کعبی(-1325 ق)،در 2 مجلد.
ابو الحسن علی بن ابراهیم قمّی،از مشایخ کلینی (-328 ق).
حسین بن ابراهیم قزوینی(-1208 ق).
ابی تمام حبیب بن اوس طایی(-228 ق).
الحدیث
رضی الدین علی بن طاوس حلّی(-664 ق).
ابو سعید احمد بن محمد بن عبد الجلیل سجزی، در جامع شاهی او درج است.
علی بن احمد عمرانی(-344 ق).
ص:135
فارسی،از علامه مجلسی(-1110 ق)،خ.
آستان قدس،ط.ایران.مکرّر.
فارسی،بزرگتر از کتاب سابق الذکر،مرتب بر فصول،نیز از علامه مجلسی،خ.دیده شد (کتابت 1078 ق)
-الحمد للّه ربّ العالمین.
فارسی،از جمال الدین محمد بن حسین خوانساری(-1125 ق)،برای شاه سلیمان صفوی(-1105 ق)نوشته،مرتب بر 3 فصل و خاتمه،خ.دیده شد.
-الوان ازهار ستایش و اقسام انهار نیایش
فارسی،از محمد صادق بن معزّ الدین،برگرفته از الدروع الواقیۀ ابن طاوس،خ.کربلا.
-الحمد للّه المنفرد بخلق اللّیالی.
فارسی،پزشکی،از زین العابدین علی بن حسین عطّار که در 770 ق به نام شاهدخت بدیع الجمال تألیف کرده،مرتب بر 2 مقاله در ادویۀ منفرده و مرکبه،ط.کانپور،1305 ق.
-امداد حمد بی عدد و اعداد سپاس بی قیاس مبدعی را
فارسی،از عبد اللّه بن محمد اوحدی دقاقی که در 917 ق برای شاه اسماعیل تألیف کرده
-هو المختار فی کل الامور،اختیار کلام انام و افتخار خواص و عوام...
ص:136
فارسی منثور،از خواجه نصیر الدین طوسی (-672 ق)خ.نجف.
فارسی،از مظفر بن قاسم گنابادی(سدۀ 11 ق)، مرتب بر فصول.
منسوب به فیض،خ.نجف.
-الحمد للّه علی ما انعم
فی شرح الثار
نجم الدّین جعفر بن محمد حلی ربعی(سدۀ 7 ق).
ص:137
ابو الفضل بن مبارک ناگوری(-1011 ق).
گجراتی،از محمد حسن بن ابو القاسم کاشانی (1303 ق-).
در حکمت عملی،در 4 مقاله،خ.موجود.
-الحمد للّه علی حسیم نعمائه...
ص:138
علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی (-1312 ق).
احمد بن قاضی نصر اللّه تتوی شهید(-پس از 1010 ق).
محمد تقی بن عبد الوهاب استرابادی (-1058 ق).
ص:139
فارسی،از حسن بن روزبهان شیرازی که به نام شمس الدوله محمد پس از 924 از روی اخلاق محسنی در 14 باب نگاشته،خ.آستان قدس، ش 6054(1003 ق).
-نحمدک یا ذا الجود و الفضل و الاحسان.
محمد صادق بن ابو الحسن تهران(سدۀ 14 ق)، در 3 مجلد،خ.نزد فرزند مؤلف.
محمد صالح معروف به آقا بزرگ بن عبد الباقی مازندرانی،نوادۀ محمد صالح مازندرانی (-1081 ق)،داماد محمد تقی مجلسی(-1070 ق).
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی (-1242 ق)،در یک مقدمه و 4 رکن،خ.نزد اولاد مصنف بوده.
-الحمد للّه الذی ارشدنا الی الدین القویم
خ.لعله لی،استانبول
ص:140
محمد علی خان مظفری،ط.تهران،1328 ق.
فارسی،از آقاخان بن اسد اللّه خان نوائی،ط.
ایران،1316،1318 و 1347 ق.
اردو،ط.هند.
فارسی،از غیاث الدّین منصور بن صدر الدّین محمد حسینی دشتکی شیرازی(-948 ق)،در 2 مجلّد،خ.آستان قدس،ش 3456(949 ق).
-حمد بی حدز ازل تا به ابد
احدی را که جز او نیست احد
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم مجلّی،از اصحاب حضرت رضا(علیه السلام).
محمد مؤمن بن عبد الغفور،برادرزادۀ فیض کاشانی،مرتب بر فصول.خ.دیده شد.
-الحمد للّه خالق النفس و قواها
فارسی،از محمد مؤمن بن ابی محمد میاموی (-1306 ق)،که به محمد تقی میرزا رکن الدوله والی خراسان اهداء کرده.
-الحمد للّه الّذی شرح صدور محبّیه بانوار معرفته...سپاس بی قیاس...
محمد تقی معروف به آقا نجفی بن محمد باقر اصفهانی(-1331 ق)،ط.1297 ق(با جامع الانوار در یک مجلد).
احمد بن عبد الرضا(معاصر حرّ عاملی)،خ.
آصفیّۀ دکن(خط مؤلف).
ناصر بن محمد جارودی خطی(معاصر عبد اللّه سماهیجی).
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،ترجمه و شرحگونه ای از اخلاق ابن مسکویه رازی است.ط.مکرّر.
-حمد بی حد و مدح بی عدلایق حضرت مالک الملکی باشد...
ص:141
شرح وصیّت حضرت امیر(علیه السلام)به امام حسن(علیه السلام).
فارسی،ترجمۀ کتاب طهارة الاعراق ابن مسکویه،ترجمه از نصرت صبیۀ امین التجار اصفهانی،ط.اصفهان،1328 ش.
محمد هاشم بن محمد حسین تنکابنی (-1262 ق)،خ.نزد نوادۀ مؤلّف.
محمد یوسف الموتی،شاگرد ملا صدرا (-1050 ق)،خ.شهید مطهری.
احمد بن محمد بن حسین قمّی(-350 ق).
ابو عبد اللّه حسین بن حمدان حضینی(یا خصیبی)جنبلائی(سدۀ 4 ق).
ابو الحسن علی بن حسین بن بابویه قمی.
(-329 ق)،پدر شیخ صدوق.
حکمت،تالیف گروهی از دانشمندان سدۀ چهارم قمری،ط.بمبئی،1304 ق،خ.آستان قدس،ش 12319.
فارسی،اخلاق،از علی اکبر بن شیر محمد همدانی(-1325 ق).
حکمت،از فاضل هندی،خ.مجلس(خط مؤلف)،آستان قدس،ش 309.
حکمت،از محمد علی بن عبد اللّه یزدی(-پس از 1194 ق).
اخلاق،از علی بن زهرۀ حسینی حلبی(سدۀ 6 ق).
محمد علی شهرستانی(معاصر)،خ.موجود.
شرح ابو المجد اصفهانی برارجوزۀ میر مصطفی، خ.نجف.
در لغت فرس،از قاضی خان بدر محمد دهلوی.
ص:142
محمد عباس بن علی اکبر موسوی لکهنوی (-1306 ق).
ابو محمد یونس بن عبد الرّحمان،که حضرت رضا(علیه السلام)در رجوع به او دستور فرمودند.
ابو محمد جعفر بن احمد معروف به ابن رازی،از مشایخ شیخ صدوق(-381 ق).
ابو نصر فارابی(-339 ق).
محمد بن جمال الدین گلپایگانی،ط.ج 1، 1357 ق.
ابو القاسم حسین بن علی وزیر مغربی (-418 ق).
ابو علی مسکویه رازی(-421 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن جعفر قزاز نحوی قیروانی (-412 ق).
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی(-1242 ق).
-(بعد از خطبه)فقد حثنی بعض العارفین
عبد الرزاق محیی الدّین نجفی،ط.بغداد.
محمد مهدی بن عبد الحسین جواهری،ط.
ابو عبد اللّه محمد بن حسن بن جمهور عمی،راوی از امام رضا علیه السّلام.
ابو بکر محمد بن حسن بن درید لغوی (-321 ق).
ابو بکر محمد بن یحیی صولی(-335 یا 336 ق)،ط 1341 ق.
محمد باقر خوانساری(-1313 ق).
در احوال شاعران عراق،از علی بن عبد علی خاقانی،در 3 جزء،700 صفحه.
ص:143
ابو الفتح محمود بن محمد معروف به کشاجم (-350 ق)،ط.بولاق،1298 ق.
-احمد اللّه بکنه النیه
در مناظرات،از محمد رضا بن جواد شبیبی (1306 ق-).
محمد بن محمد حسینی عیناثی واعظ(سدۀ 11 ق).
-الحمد للّه الّذی لا یحصر آداب فضله دیوان...
احمد بن جعفر بن شاذان.
دائرة المعارف گونه ای،از محمد بن حسن کامی لاهیجی(1310 ق-).
ص:144
ابراهیم بن حسین خوئی شهید(-1325 ق)،ط.
گردآوری،و خط احمد نیریزی خوشنویس معروف،2 مجلد،کتابت:1130 و 1143 ق، خ.شهید مطهری.
خ.آستان قدس.
-مرحبا بخلق اللّه الجدید
فارسی،خ.آستان قدس.
خ.شیخ الاسلام زنجانی.
محمد تقی بن رضا حسینی قزوینی،جد سید تقی معروف به کرامات(-1270 ق)،خ.
قزوین.
حسن بن ابراهیم حسینی قزوینی(-پیش از 1208 ق)،خ.دیده شد.
جامع:محمد حسین سالک اصفهانی،خ.شهید مطهری(به خط جامع،1273 ق).
خضر بن شلال نجفی(-1255 ق)،خ.آستان قدس.
جامع:محمد رحیم ساروی،خ.شهید مطهری(به خط جامع،1247 ق).
محمد حسین مازندرانی،خ.آستان قدس(خط جامع،1228 ق).
محمد سعید،در برخی مجامیع معتبر از او نقل شده.
محمد صادق رضوی،خ.شهید مطهری.
عمید الدّین عبد المطلّب بن محمد اعرجی، خواهرزادۀ علامه حلّی،خ.نور عثمانیه.
فارسی،از علی بن اسد اللّه حسینی،که برای
ص:145
ابراهیم میرزا بن شاه طهماسب صفوی (-984 ق)جمع کرده.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق)، صاحب مروج الذهب.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی،از مشایخ جعفر بن قولویه(-369 ق).
سلطان محمود،برخی از مجامیع از او نقل کرده اند.
محمد مهدی بن محمد شفیع کازرونی (-1329 ق)،خ.موجود.
محمد مؤمن بن دوست محمد حسینی استرابادی شهید(-1088 ق).
قاضی نور اللّه شوشتری شهید(-1019 ق).
اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی (-1235 ق).
الادعیة و الاحراز(المنجیة عن المخاوف و الاذکار الدافعه للبلایا و المواعظ البالغة):
علی نقی بن محمد هاشم کمره ای (-1060 ق)،که برای شاه صفی در سال 1048 ق گرد آورده.
با فوائدی دیگر،از محمد محسن بن ابی الحسن کاشانی که در 1228 ق در حیدرآباد دکن نگاشته،خ.نجف.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب حزین (-1181 ق).
ابراهیم بن محمد معصوم حسینی قزوینی (-1149 ق)،شاگرد علامه مجلسی.
فارسی،از محمد علی بن نصیر الدین مدرس چهاردهی(-1334 ق)،خ.موجود.
محمد بن حسین حسینی خامنه ای(-1353 ق)، ط.تبریز،1353 ق،خ.نجف.
فارسی،در 4 باب،خ.(نزد محمد حسین
ص:146
اعلمی)دیده شده.
کمال الدین حسین بن علی واعظ کاشفی (-910 ق).
علی بن فضل بن هیکل حلّی،شاگرد ابن فهد (-841 ق)،خ.دیده شد.
کاظم بن سید محسن اعرجی(-1246 ق).
فارسی،خ.آستان قدس.
ابو العباس احمد بن فهد حلّی(-841 ق)،خ.
موجود.
خ.موجود.
کتابت:1257 ق،خ.آستان قدس.
در 3 مجلد،ظاهرا گردآوری عبد الخالق یزدی، صاحب مصائب المعصومین.
وقف محمد حسن در 1236 ق،خ.آستان قدس.
وقف زین العابدین در 1166 ق،خ.آستان قدس.
حسین قاری بن رضا علی طبیب هندی (-1330 ق)،خ.دیده شد.
به خط جامع:محمد رحیم کرمانی،در 1227 ق،خ.آستان قدس.
محمد طاهر بن مقصود علی اصفهانی،شاگرد علامه مجلسی،تاریخ کتابت:1129 ق،خ.
نجف.
جامع:عبد الوهاب طباطبایی در 1250 ق،خ.
شهید مطهری.
جامع و نویسنده:غلام رضا خراسانی در 1271 ق،خ.آستان قدس.
ص:147
جامع:جمال الدین محمد بن محمد رضا اعرجی،خ.سبزوار.
خ.آستان قدس.
ابو طالب عبد اللّه(یا عبید اللّه)بن احمد انباری (-356 ق).
با ترجمۀ آن،از محمد تقی طبسی،شاگرد آقا جمال خوانساری(-1125 ق).
با عناوین ترکی،جمع و خط جعفر بن مصطفی نکدوی در 967 ق،خ.نجف.
مروی از امام جعفر صادق(علیه السلام)،خ.نور عثمانی.
خ.آستان قدس.
-اللّه اکبر اهل الکبریاء
خ(نفیس)آستان قدس(971 ق).
-اللهم انّک اذنت لی
خ.(نفیس)شهید مطهری.
30 دعاء از پیامبر و ائمّه علیهم السّلام،از شرف الدین ابو عبد اللّه مقداد بن عبد اللّه سیوری (-826 ق).خ.کاظمین.
ابو ابراهیم ناصر بن رضا علوی،شاگرد شیخ طوسی.
رضی الدّین علی بن طاووس(-664 ق).
31 دعاء.هریک برای حاجتی خاصّ از ضیاء الدین ابو الرّضا فضل اللّه بن علی حسنی راوندی(زنده در 548 ق).
ابراهیم بن سلیمان قطیفی(زنده در 945 ق)، معاصر محقّق کرکی.
ص:148
شهید مطهری(1123 ق).
ص:149
خط محمد باقر خلخالی،خ.آستان قدس.
خط سیّد هاشم دبیر الکتاب(1329 ق)،خ.
آستان قدس.
منسوب به خطّ هاشم لؤلؤی خوشنویس اصفهانی، خ.شهید مطهری(1109 ق).
خ.آستان قدس،تاریخ وقف:1247 ق.
از مآخذ کتاب بلد الامین کفعمی.
نیز از مآخذ بلد الامین کفعمی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1320 ق).
از مصباح المتهجّد شیخ طوسی،خ.
آستان قدس.
از انشاآت مفتی میر محمد عباس لکهنوی (-1306 ق).
شیخ صدوق(-381 ق).
محمد حسن بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1318 ق).
فارسی،از علی بن محمد جعفر چاله میدانی،ط.
تهران،1310 ق.
مروی از امام جواد(علیه السلام).
در شرح شرایع الاسلام،از محمد رضا بن قاسم غراوی،ط 1353 ق.
محمد اخباری.
شرح نجات العباد،از محمد حسین بن محمد قاسم قمشه ای(-1336 ق)،خ.دیده شد.
-الحمد للّه ربّ العالمین حمدا یفوق حمد الحامدین.
ص:150
اصول فقه تا آخر تعادل و تراجیح،تألیف:
1232 ق،خ.بغداد.
ابو القاسم بن محمد علی نوری معروف به کلانتری(-1292 ق)،تقریرات بحث استادش علامه انصاری است.
فارسی،از نقی بن دلدار حسین،ط.پیش از 1300 ق.
در نحو،از ابن حمیده محمد بن علی حلی.
احمد بن محمد بن دؤل قمی(-350 ق).
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-428 ق)،خ.
آستان قدس،ش 5046(988 ق)؛رامپور.
-ان اللّه تبارک و تعالی خلق التجویف الایسر
فارسی،از محمد باقر موسوی طبیب شاه سلیمان صفوی که به امر او در یک مقدمه،14 باب و خاتمه نگاشته،خ.آستان قدس،ش 5037.
-سگالش ستایش ایزدی...
ص:151
عبد النّبی عراقی و فسی(معاصر).
محمد حسن کبۀ بغدادی،خ.بغداد.
ابو الحسن علی بن حاتم قزوینی(معاصر شیخ صدوق).
ابو النضر محمد بن مسعود سمرقندی،نجاشی ذکر کرده.
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان هنانی دبیلی،از مشایخ تلعکبری(-385 ق).
فی
شبّر حویزی
محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1110 ق).
تاج العلماء علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی (-1312 ق).
ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق).
ادعیه،از علی ضامن بن علی اوسط زیدی (1244 ق-)،ط.هند.
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)
نیز از فیض کاشانی.
مختصر خلاصة الاذکار،از فیض کاشانی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-ح 1320 ق).
منظوم،از محسن بن شریف عبد الحسین بن صاحب جواهر(-1355 ق)،تاریخ نظم:
1330 ق.
محمد باقر بن اسماعیل واعظ کجوری (-1313 ق).
ص:152
در اصول اخلاق و عقاید،از عبد الرسول یزدی، شاگرد سید محمد کاظم یزدی.
در اصول فقه،از مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام،ط.ایران،1344 ق.
در اصول دین و مدیح معصومین(علیهم السلام)،از محمد بن مرتضی کشمیری ناظم خطرات،تاریخ گزینش:
1372 ق.
محقق داماد،محمد باقر بن محمد حسینی ملّقب به«اشراق»(-1040 ق)،خ.دیده شد.
فتاح بن محمد علی شهیدی تبریزی(-1372 ق).
مترجم و مشروح به فارسی،از ابو الفضل بن محمد حسین خراسانی(معاصر)،ص 1349 ق.
محمد علی بن ابی طالب گیلانی(-181 ق).
در ابواب حلال و حرام،از ابو جعفر محمد بن مسلم ارقص طحّان ثقفی(-150 ق).
ابو محمد فضل بن شاذان(-260 ق).
در معاد،از شیخ الرّئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق)،ط 1313 ق(با شرح الهدایة).
در طب کیمیاوی،برگرفته از تألیف پراکلسوس، خ.نجف.
فارسی،احکام نجوم،خ.نجف(725 ق).
الاربع مقالات(فی الاخلاق)-الاخلاق
احتمالا از نظام اعرج،در مجموعه ای که البصائر او در آن است دیده شده.
محیی الدین یحیی بن محمد بن ابی الشکر مغربی اندلسی،معاصر خواجه نصیر الدین طوسی (-672 ق)،خ.آستان قدس.
-الحمد للّه الذی ابدع الوجود و افاض الجود
ص:153
در فضایل امیر المؤمنین(علیه السلام)،مؤلف آن را به محمد بن حیدر حسنی گلستانه و فرزندش اهداء کرده،تألیف:سدۀ هشتم قمری،خ.نجف.
-الحمد للّه عالم السّر و الخفیات...
ص:154
با شرح و ترجمۀ فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر(سدۀ 13 ق)،خ.دیده شد (1295 ق).
با شرح و بیان،از محمد باقر بن معزّ الدین حسینی طوسی(معاصر حرّ عاملی).
با شرح فارسی،از محمد تقی بن ابو الحسن حسینی،شاگرد شیخ بهائی،خ.آستان قدس، ش 1595.
با شرح و بیان،از محمد تقی بن حسین علی هروی(-1299 ق)،تألیف:1283 ق.
با شرح و بیان،در احکام و اخلاق،از محمد تقی بن مرتضی همدانی(1282 ق-).
محمد تقی مجلسی(-1070 ق).
3 رساله از محمد تقی بن محمد کاظم شوشتری (1321 ق-).
جعفر اعرجی نسابه(-1332 ق).
با ترجمۀ فارسی در فضایل و مناقب امیر المؤمنین(علیه السلام)از محمد جعفر شریعتمدار استرابادی(-1263 ق)،خ.سامراء(1246 ق).
-الحمد للّه علی نواله
در فضایل حضرت امیر(علیه السلام)،قراءت بسمله در نماز،حلیت متعه و در موضوعات مربوط به صلاة و صلوات بر پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از میرزا نجم الدّین جعفر بن محمد شریف عسکری تهرانی (-1394 ق)7 رساله.
فارسی،در فضایل امیر المؤمنین(علیه السلام)از عماد الدین حسن بن علی طبری(معاصر خواجه نصیر الدین طوسی)،به نام بهاء الدین محمد وزیر شمس الدین محمد جوینی تألیف کرده،خ.
آستان قدس،ش 1902.
با ترجمۀ فارسی،از حسین بن حیدر خراسانی
ص:155
معروف به نور الدین واعظ،ط.مشهد.
ابو محمد حسن بن محمد دیلمی(سدۀ 8 ق).
در اخلاق،از حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق)،به نام شاه طهماسب صفوی تألیف کرده،خ.دیده شد(989 ق)،آستان قدس، ش 5676(1053 ق).
-الحمد للّه علی نعمائه الغزار
ص:156
سعد اربلی،حسن بن سلیمان عاملی،شاگرد شهید از او نقل کرده.
در معارف،با شرح تحقیقی،از محمد سعید بن محمد مفید قمی(-پس از 1100 ق)،ط.
تهران،خ.موجود و مکرّر.
-الحمد للّه الّذی اغنانا بمعادن حکمته
در امامت از طرق عامه،از ابو الحسن سلیمان بن عبد اللّه ما حوزی بحرانی(-1121 ق).
در طب،با شرح و بیان،از محمد شریف بن محمد صادق خاتون آبادی(سدۀ 12 ق).
در فضایل ائمّۀ طاهرین،برگرفته از کتب و طرق اهل سنّت،از محمد شفیع استرآبادی، شاگرد بحر العلوم.
-الحمد للّه الّذی هدانا بلطفه
از صاحب کتاب هدیة الشّرف،در فضائل السادات محمد اشرف(تألیف:1103 ق)چنین یاد شده.
در فضایل امیر المؤمنین(علیه السلام)،از محمد صادق بن محمد اسدی جزائری،تالیف:1082 ق،خ.دیده شد(1090 ق).
-الحمد للّه الذی بعث محمدا بولایة علی
در امامت،از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی (-1098 ق)،خ.آستان قدس،ش 7120 (1274 ق).
-الحمد للّه الّذی هدانا الی سبیل الحق...
در اخلاق،مترجم به فارسی،از عباس بن محمد رضا قمی،تألیف و طبع:1351 ق.
در اصول دین،مترجم به فارسی،از عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق)،ترجمۀ روح الایمان اوست.
ص:157
جد شیخ بهائی،خ.دیده شد.
-الحمد لله رب العالمین
ص:158
مترجم به فارسی،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی(-قبل از 1238 ق)،خ.کربلا.
محمد محسن عرفان،از شاگردان صدر الدّین محمد شیرازی.
در مناقب امیر المؤمنین،از محسن فیض کاشانی (-1091 ق).
ص:159
علیه توکلت،قال عبد اللّه المفتقر الی غفران اللّه محمد بن مکی.
-(بعضی دیگر)،الحمد للّه ربّ- العالمین اکمل الحمد
از وصیّت پیامبر(صلی الله علیه و آله)به امیر المؤمنین(علیه السلام)، روایت شهید اول،ط 1314 ق.
مقداد بن عبد اللّه سیوری حلی(-826 ق).
در فضایل امیر المؤمنین(علیه السلام)،از مقرب علیخان جگرانوی.
ص:160
(-1286 ق)،خ.موجود.
در فضایل امیر المؤمنین(علیه السلام)،از جمال الدین یوسف بن حاتم شامی،شاگرد محقق حلّی.
در فضایل اهل بیت(علیهم السلام)،در ریاض العلماء ذکر شده.
در فضایل امیر المؤمنین،از محمد رضا طبسی (معاصر).
در فضایل امیر المؤمنین،از ابو سعید محمد بن احمد مفید خزاعی جد ابو الفتوح رازی،خ.موجود و مکرّر؛آستان قدس،ش 7875(1347 ق).
-اللّهم انّی احمدک حمدا یفوّق حمد الحامدین
در فضایل امیر المؤمنین،از منتجب الدّین علی بن بابویه قمی(-585 ق)،خ.آستان قدس،ش 1597(977 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین حمد الشاکرین
فارسی،خ.نجف.
الاربعون حدیثا منظوما-توان روان
در امامت،از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی(-1098 ق).
-الحمد للّه الّذی هدانا سبیل الحق
در اثبات وجود مرقد امیر المؤمنین در نجف،از محمد علی هبة الدّین شهرستانی.
ص:161
مسائلی که از جبل عامل برای عبد اللّه مامقانی (-1351 ق)فرستاده بوده اند.
مواعظ و اخلاق،از محمد رضا بن محمد علی دزفولی(1327-ق).
علامه نوری،در هامش نسخۀ چاپی الکلمة الطیبة.
حبیب اللّه بن محمد حسین حکیم باشی مشهدی معروف به ترشیزی(معاصر)،مسوّده دیده شد.
محمد سعید بن محمد مفید قمی،شاگرد فیض کاشانی.
امیر علی شیرنوایی(-906 ق)،خ.مجلس.
که برای سلمان فارسی املاء شده،روایت علی متّقی.
نصرت بنت محمد امین التجار اصفهانی (1308 ق-).
شرح اربعین به فارسی،در فضایل حج،از عبد النبی وفسی عراقی(معاصر).
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق)،خ.کربلا.
احمد بن اسماعیل آل شیخ عبد النّبی جزائری (-1151 ق).
-الحمد للّه وحده...
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی (-پس از 1130 ق)،کتاب در تلخیص شافی است،خ.موجود.
ص:162
(-381 ق)
فارسی،ترجمۀ الفرائض النّصیریه،از ابو الحسن، خ.دیده شد(1141 ق).
ص:163
فارسی،از جواد بن محرم علی طارمی (-1325 ق).
محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی(-1266 ق)، صاحب جواهر.
الارث(از محمد حسن بیگ)-الاحکام الشرعیّة
حسن بن جعفر کاشف الغطاء(-1262 ق)،خ.
مشهد.
فارسی،از حسن حسینی،در یک مقدّمه، 3 فصل و خاتمه،نسخۀ کهن دیده شده.
-ربّ یسّر و لا تعسر و سهّل علینا یا ربّ العالمین
حسین بن دلدار علی نقوی(-1273 ق).
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق)،خ.موجود.
فارسی،از حسن بن محمد،در یک مقدمه و 3 باب،خ.نجف(خط مؤلّف).
محمد زکی بن فرج بهبهانی(معاصر)،تالیف:
1313 ق،ط 1326 ق.
فارسی،از زین العابدین بن نجم الدین انصاری، شاگرد علامه مجلسی،شرحی بر میراث شرایع، تالیف:1124 ق،خ.دیده شد.
عبد الحسین بن محمد علی اعسم نجفی (-1247 ق)،ط.نجف،1342 ق.
عبد الحسین بن یوسف آل شرف الدّین،تألیف:
پیش از 1329 ق.
عبد علی بن احمد درازی بحرانی(-پیش از 1182 ق)،خ.قطیف.
عبد الغنی اصفهانی(معاصر شیخ علی حزین).
عبد الکریم بن حامد گیلانی،تألیف:1073 ق، خ.دیده شده.
ص:164
عبد اللّه بن خلیل(ظاهرا اوایل سدۀ 11 ق)،خ.
مشهد،فاضل خان.
عبد اللّه خلیل عاملی،تالیف:1039 ق،خ.
موجود(خط مؤلّف).
فارسی،از علی دشتی،شاگرد آیة اللّه خراسانی، ترجمه و بیان الرّسالة المحمدیّة فی احکام المیراث الابدیّة بحرانی است،ط 1342 ق.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی (-940 ق)،خ.موجود.
ص:165
قصص العلماء.
محمد بن عبد الصمد شهشهانی(-ح 1287 ق)، خ.موجود.
محمد بن علی جزائری(-1303 ق)،شرح ارث استادش مهدی قزوینی،خ.موجود.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری (-1281 ق)،ط.مکرّر.
اردو،از ابو الحسن بن حسن رضا جائسی لکهنوی (1291 ق-)،ط.لکهنو.
فارسی،از محمد تقی نوری(-1262 ق).
-...بدانکه اصحاب ما امامیه(رض) اختلاف کرده اند...
شهید ثانی،تألیف:956،خ.آستان قدس،ش 2368 و ش 7114(یکی از این 2 مؤرخ 980 ق).
-اللهم اهدنا لما اختلف فیه من الحق
عبد اللّه مامقانی(-1351 ق)،در رد بعضی از معاصرین نوشته.
علی بن حسین طریحی(-1333 ق)،در 3 مقامه،خ.موجود(خط مولف).
سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبایی یزدی (-1337 ق).
سید محسن بن مهدی حکیم(1306 ق-).
محمد بن عاشور کرمانشاهی(معاصر فتحعلیشاه قاجار)،خ.موجود.
محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی (-1300 ق).
الارث-کشف الغوامض
هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق)،خ.
دیده شد(1338 ق).
ص:166
ریاضی،از رضی الدین محمد بن حسن قزوینی (-1096 ق).
اسماعیل بن علی نوبختی(سدۀ 3 ق).
نغمة الاغانی
صدر الدین علی بن احمد مدنی(-1118 ق)،ط.
(در کشکول بحرانی).
-یقول راجی الصمد علی بن احمد
الآداب
نظم منیة المرید،از عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری(-1313 ق)،تاریخ نظم:1290 ق.
-اعوذ باللّه من الشیطان
و من شقاء النّفس فی طغیان
ص:167
(-ح 1150 ق)،مجاز از علامه مجلسی در 1107 ق.
عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری(-1313 ق).
ابراهیم بن علی عاملی،معاصر شیخ حرّ(زنده در 1097 ق).
ارجوزة(فی الارث،از ابو بکر حضرمی)- ذریعة الناهض
ارجوزة(فی الارث،از احمد بن رجب بغدادی)- کاشفة الغوامض
ارجوزة(فی الارث)-الدّرة الحیدریّة
خ.موجود.
-اوّل ما نستفتح المقالا
بذکر حمد ربّنا تعالی
جعفر بن محمد باقر شوشتری(-1335 ق)،خ.
موجود.
ابو محمد حسن بن علی(معاصر کفعمی).
عبد الهادی بن جواد بغدادی معروف به همدانی (-1333 ق)،خ.دیده شد.
عسکری بن هدایة اللّه رضوی مشهدی (-1280 ق).
علی بحرانی(معاصر).
ارجوزة(فی الارث،از علی خوئی)-نبذة الفرائض
محمد علی بن صدر الدین موسوی عاملی (-1274 ق).
محمد علی بن محمد اعسم نجفی(-1233 ق)، ط.نجف،1349 ق.
-نحمدک اللّهم یا من شرعا
دینا به النّبی طه صدعا
ص:168
-ما یوجب المیراث امّا سبب
تزویجا او ولا و امّا نسب
هاشم بن احمد احسائی(-1309 ق)،خ.نزد فرزندش.
محمد باقر بن ابو القاسم طباطبایی(-1331 ق)، در 60 بیت.
-ان مات من قد اشتری ارضا جعل
للبایع الخیار ان رد البدل
ارجوزة فی الاسطرلاب-غنیة الطّلاب
محمد معروف به میرزا قوام الدین حسینی (-ح 1150 ق)،گویا نظم صفیحۀ شیخ بهایی است.
احمد بن محمد جزائری.
-الحمد للّه الودود الغافر
العالم بالباطن و الظاهر
ناظم از متأخرین بوده-خ موجود.
ص:169
العمدة فی نظم الزّبده
اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی (-1237 ق)،نظم زبدۀ شیخ بهائی است.
اسماعیل بن محمد جعفر قائنی.
-یقول اسماعیل نجل جعفر
حمدا لربی العلی الاکبر
محمد باقر بن زین العابدین خوانساری(-1313 ق).
ص:170
محمد کاظم بن محمد صادق کاشانی (-1273 ق)،خ.موجود.
محسن بن سمیع کرمانشاهی نبیرۀ فیض کاشانی،خ.موجود.
-احمده شکرا علی نواله
مصلیّا علی النّبی و آله
محمد قمشه ای،خ.دیده شد.
-احمد من فضلنا بنعمته
مصلیّا علی النّبی و عترته
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)نیز- الدرة البهیّة
ص:171
ص:172
خ.دیده شد.
-احمد ربّا عدد السنینا
علمنا للذّکران نسینا
ارجوزة(فی تاریخ المعصومین،از محمد سماوی)- ملحة الامّة الی لمحة الائمّه.
محمد مهدی بن محمد صالح فتونی عاملی (-1183 ق).
-احمدک اللّهم بارئ النسم
مطلیّا علی رسولک العلم
رضا بن علی نقی همدانی(-پس از 1320 ق).
عبد الوحید بن نعمة اللّه گیلانی،شاگرد شیخ بهایی.
علی بن احمد آل عبد الجبّار قطیفی(-1287 ق).
علی بن حیدر شروقی(-1314 ق)،در یک شب در سوق الشیوخ سروده.
ص:173
-حمدا لواجب الوجود الاحد
القادر العدل الحکیم الصمد
حسین قدیحی قطیفی.
-افضل شیئی بعد حمد الاحد
صلاتنا علی النّبی الاحمد
ص:174
تاریخ شرح نظم:1324 ق.
محمد حسین کیشوان،خ.دیده شده.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-قبل از 1320 ق)، ناتمام.
محمد بن محمد مهدی سیفی قزوینی،معروف به میرزا قوام الدین(-ح 1150 ق)،نظم خلاصة الحساب شیخ بهائی است.
ص:175
نخبة المقال و زبدة المقال
ص:176
محمد علی بن محمد اعسم نجفی(-1233 ق)، ط.نجف،1349 ق.
-الحمد للّه علی افضاله
بالرزق للطفل لدی استهلاله
ص:177
قاسم آل محیی الدین جامعی نجفی
-یقول راجی ربّه ذی المنن
المذنب القاسم نجل الحسن
در نسب آل سید محمد بن عطیه،از عبد الهادی طعان بن جواد.در 58 بیت،تاریخ نظم:
1368 ق.
-الحمد للّه عظیم الشان
و الواحد الفرد بکلّ آن
محسن بن حسین قزوینی،نسبش به زید شهید می رساند.
-قال الفتی المحسن احقر الوری
ازکی الانام محتدا و عنصرا
محمد بن حسین معروف به ابن امیر الحاج(-پس از 1180 ق)،در سلسلۀ نسب قاضی فخری زاده است)،خ.نجف.
-احمد من بفضله زکی نسب
اولاد اهل البیت من امّ و اب
محمد واعظ طباطبایی(-ح 1313 ق).
مهدی بن راضی اعرجی نجفی،در 39 بیت، نسبش را به عبید اللّه اعرج می رساند،ط.
(مجلة المرشد البغدادیة،ج 3).
-اوّل ما یقول عبد المهدی
احمد ذا العرش بکل الحمد
مهدی بن محمد موسوی بغدادی(-1329 ق).
مهدی بن علی غریفی(-1343 ق)،خ.موجود (ناقص).
-احمدک اللّهم باری النّسم
و موجد الارواح من بعد العدم
شرح حدیث:انّ فساد العامّه من الخاصّة...،از قطب الدین محمد ذهبی قطب الاقطاب شیرازی (سدۀ 12 ق)،خ.دیده شد.
-الحمد للّه وسیع الرحمه
یرزق من یشاء نور الحکمة
این ارجوزه ذیلی است بر العوامل النحویۀ او که در 1130 ق در قزوین سروده است.
شرح درّۀ بحر العلوم،از حسین بن رضا بن بحر العلوم(-1306 ق).
رضا گلپایگانی(-پس از 1180 ق).
ص:178
عباس بن حسن بن کاشف الغطاء(-1332 ق)، خ.موجود.
-الماء ما سمی فی العرف بما
من نابع الارض و من قطر السما
در کلام،از شهاب الدین اسماعیل بن حسین عاملی.
مهدی ابو طابو بغدادی(-1329 ق).
اسماعیل صاحب العقیدة الوحیدة(سدۀ 13 ق).
شکّ او سهی
عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری(-1313 ق)، تاریخ نظم:1288 ق.
-یحمد ربّه القدیم الازلی
عبد الرحیم بن محمد علی
احمد بن صالح آل طعان(-1315 ق).
محمد جواد بن علی آل محیی الدین جامعی (-1322 ق)،به خواهش شیخ محمد حسن مامقانی سروده.
-یقول راجی ربّه المعین
عبد الجواد آل محیی الدین
محمد تقی بن میر مؤمن حسینی قزوینی (-1270 ق)،خ.قزوین.
علی رضا بن طالب کابلی(سدۀ 13 ق)،که در یک شبانه روز سروده.
ارجوزة(فی الصرف،از محمد ذهبی)-نظم اللئالی
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302).
ص:179
-الاجتماع بالصلاة وردا
فی فضله ما لیس یحصی عددا
عبد الهادی همدانی،این نیز تتمۀ درّۀ بحر العلوم است.
-فرض لمن سافر ان یقصرا
ان کان مختارا له و یغطرا
علی خوئی(-1318 ق)،تکمله ای است بر درّة.
مشکور بن محمد جواد حولاوی(-1353 ق)،ط.
صیدا،1348 ق.
-نحمدک اللّهم یا ذا الرحمة
دلّ علی وجوب شکر النعمه
محمد کاظم بن محمد صادق کاشانی(-1273 ق)، خ.اصفهان.
محمد حسین بن محمد حسن اصفهانی (1296 ق-).
-الصوم فی شریعة المختار
ترک المفطرات فی النّهار
عباس بن حسن کاظمی،خ.موجود
عباس بن حسن کاشف الغطاء،مذکور در الحصون المنیعة.
مشکور بن جواد حولاوی(-1353 ق)،در 1328 ق به نظم آورده،ط،1348 ق.
-قال سمی جدّه المشکور
نجل الجواد العیلم النحریر
ارجوزة(فی صیغ العقود،از عبد اللّه مامقانی)- الدرر المنضودة
محمد حسن بن زین العابدین سبزواری،با شرح او،خ.آستان قدس(خط مولف،1294 ق).
-الحمد للّه الطبیب الشافی
الواهب الصحّة و المعافی
ص:180
(1296 ق-)،در 1367 بیت.
-الماء طاهر بقول واحد
و آیة الطّهور خیر شاهد
هاشم بن احمد احسائی(-1309 ق)،خ.نجف.
ارجوزة(فی الطّهارة):-المنظومة الفریدة
حسین بن محمد آل عصفور بحرانی(-1216 ق).
ارجوزة(فی العبادات،از آقا محمود کرمانشاهی)- النخبة الوجیزة
محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی (-1300 ق)،خ.موجود.
ارجوزة(فی العدد،از محمد صادق طباطبایی)- احسن العدد
محمد علی بن محمد اعسم نجفی(-1233 ق)، ط.نجف،1349 ق.
-لنحمد للّه مصلین علی
نبینا خیر نبّی ارسلا
محمد تقی بن میر مؤمن حسینی قزوینی (-1270 ق)،خ.موجود.
محمد حسین بن کاظم کیشوان(معاصر).
محمد کردی،خ.نجف.
مصطفی بن حسن تبریزی(-1337 ق).
ص:181
مهدی بن علی بحرانی(-1343 ق)،برای سید علی بن سید محمد کاظم طباطبائی یزدی فرستاده.
-الحمد للّه و صلّی اللّه
علی نبیّه و مصطفاه
محمد تقی بن عبد اللّه مدرس سبزواری (-1280 ق).
محمد تقی بن میر مؤمن قزوینی(-1270 ق).
ص:182
کلب باقر بن کلب حسین نقوی(-1329 ق).
ص:183
در احکام نجوم و قواعد پزشکی،از ابن سینا، خ.آستان قدس،ش 5799(1110 ق)ضمیمۀ مجموعه است.
ابو القاسم بن حسن شفتی قمّی(-1231 ق).
محمد تقی بن میر مؤمن قزوینی(-1270 ق).
فرج اللّه بن درویش حویزی(معاصر حرّ عاملی).
محمد کاظم بن محمد صادق کاشانی (-1273 ق)،خ.اصفهان.
محسن بن محمد طاهر قزوینی،شاگرد میرزا قوام سیفی(-1150 ق).
محمد بن محمد رضا قمی،شاگرد علامه مجلسی (-1110 ق)،در 100 بیت.
-الحمد للّه و صلّی اللّه
علی رسوله الذی اصطفاه
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)
ارجوزة(فی المعانی و البیان،از محمد سماوی)- البلغة
نظم تلخیص المفتاح،از محمد بن محمد بن حسین حرّ عاملی.
مکّی)---
ص:184
احمد بن علی آل محبوبۀ نجفی(-1335 ق).
-نحمدک اللهم بعد البسمله
یا معطی السائل قبل المسأله
محمد باقر بن حیدر کاظمی(-1290 ق).
محمد تقی بن محمد مؤمن حسینی قزوینی (-1270 ق)،خ.موجود.
نظم تهذیب المنطق،از محمد تقی بن علی محمد نوری(-1263 ق).
جعفر بن اسحاق کشفی دارابی(-1267 ق)،خ.
موجود.
ص:185
علی رضا بن طالب،مقیم کابل در 1280 ق، خ.موجود.
-یا دائم الفضل علی البریّة
یا باسط الیدین بالعطیة
محمد کاظم بن محمد صادق کاشانی (-1273 ق).
عصمة الاذهان
ص:186
حسین بن شهاب الدین کرکی(-1076 ق)، مذکور در امل الآمل.
خلف بن عبد المطلب مشعشعی(-1074 ق)،نیز مذکور در امل الآمل.
محمد رضا بن علی نقی همدانی معروف به واعظ (-پس از 1320 ق)،حدود 2000 بیت.
زین الدین بن علی شهید ثانی(-965 ق)،شرحی نیز بر آن دارد،مذکور در امل الآمل.
سلیمان بن داود حلّی(-1247 ق).
محمد صالح بن مهدی صحین نجفی،حدود 700 بیت.
عباس بن حسن آل کاشف الغطاء(-1323 ق).
نظم متن اجرومیة که برای ابن عم خویش شیخ هادی سروده،تاریخ نظم:1301 ق.
-یسألنی فلذة من فؤادی
و قره العین الفرید الهادی
ارجوزة(فی النّحو،از عبد السمیع یزدی)-العروة الوثقی
نظم کافیۀ ابن حاجب،از عبد الصمد بن احمد جزائری(-1337 ق)،خ.موجود.
الفیه،از عبد الوهاب بن محمد بیدآبادی معروف به رجالی(-پس از 1310 ق).
در نحو،اصول منطق و هیأت،از علی بن حسین جامعی.
ارجوزة(فی النحو)-عقد الحساب
علی خان بن حسین زنجانی.
-قال علی خان الفقیر الجانی
والده حسین الزنجانی
ص:187
نظم الزهر لنثر القطر
ص:188
در کلام.
99 بیت با تزیید 4 بیت در آخر.
ارجوزة الیاقوت-ارجوزة فی شرح الیاقوت
اردو،منشآت و مکاتیب،از اسد اللّه غالب دهلوی،ط.هند.
فارسی،مخمس،در تعریف این خوراک،از حسن بن حسن مفلس معروف به ارده شیره،ط.
ایران 1307 ش.
فارسی،به نثر و نظم،ادب و اخلاق،از یحیی بن هادی دولت آبادی(-1318 ق)،تهران، 1304 ق.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی،نجاشی آن را ستوده.
ابو الجیش مظفر بن احمد بلخی(-367 ق)،از اساتید شیخ مفید.
اردو،از علی اظهر کهجوی هندی،ط.هند.
مولف شاگرد شیخ الشریعۀ اصفهانی بوده.
در احکام نجوم،از ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق).ط.
فارسی،در اسطرلاب،غیر از پنجاه باب سلطانی است،از ناصر الدین احمد بن حیدر بن محمد شیرازی یا ناصر الدین حیدر بن محمد شیرازی (زنده در 697 ق)،خ.آستان قدس و جز آن.
-شکر و سپاس بی حدّ وعد آفریدگاری را جل جلاله که مبدع زمین و زمان است.
در فضیلت،حقیقت و آثار دعاء،از محمد تقی بن حسین نقوی(-1289 ق).
-الحمد للّه من مجمل ما انعمه
در پزشکی،از اسماعیل بن هبة اللّه،عقیلی در مخزن الادویه(مؤلّف 1185 ق)از آن نقل کرده.
سید جعفر نسابۀ اعرجی(-1332 ق)،اربعین از کتب اهل سنّت در مناقب امیر المؤمنین است.
الارشاد-الرّشاد
ص:189
فقه،از محمد بن حسین ابو خمسین احسائی (-1316 ق)،خ.نجف.
در تواریخ ائمۀ طاهرین علیهم السّلام،از شیخ مفید(-413 ق)،ط.مکرّر.
-الحمد للّه ما الهم من معرفته
هندسه،از کمال الدین عبد الرحمان بن محمد عتایقی،شاگرد علامه حلی،خ.نجف.
فارسی،کلام،از محمد صادق،ط.
علامۀ حلّی(-726 ق)،تالیف:676 یا 696 ق،خ.آستان قدس،ش 2222(701 ق)،ش 2692(915 ق)و چندین شمارۀ دیگر.شروح و تعلیقات زیادی بر این کتاب می باشد.
-الحمد للّه المتفرد بالقدم و الدوام
طب،از مهدی حائری شهرستانی(-1318 ق)، خ.موجود.
-الحمد للّه الذی خلق الارضین و السماوات
عبد المهدی بن ابراهیم مظفر نجفی،ط.نجف، 1348 ق.
فارسی،رسالۀ عملیه،از ملا علی کنی (-1306 ق)،ط 1270 و 1287 ق،در 2 مجلد.
محمد بن عبد الکریم سرابی معروف به مولانا (-1360 ق).
سلیمان بن احمد آل عبد الجبّار قطیفی (-1266 ق)،خ.کربلا.
فرید الدین عطار،ط.تهران،1355 ق.
در اصول دین و فروع،از محسن بن عبد الکریم حسینی عاملی(معاصر).
الرّجعة
خ.نجف(خط محمد هاشم هروی،سدۀ 12 ق)
-الحمد للّه الّذی قبل عنّا الایمان بالغیب
فارسی،از ابو القاسم فیوضات(معاصر)،ط.تبریز.
ص:190
ترکی،از قاضی بهلول بهجت زنگه،زوری (معاصر).
محمد رضا مجلسی،مرتب بر مقدمه،فصول و خاتمه.
-الحمد للّه الذی نجّانا من افراط الغلاة و تفریط النواصب...
ط.بیروت.
در کلام،ردّ ارشاد العوام کرمانی،از جمال الدین بن محمد تقی میثمی تهرانی.
فارسی،در تاریخ معصومین،از عباسقلی بن سپهر.
الفقیه
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)،با عنوان ارتیاد-چنانکه در کشف الحجب آمده- گذشت،اما مصنف در اجازه اش به ناصر جارودی ارشاد آورده است.
علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).
فارسی،در بیان کلمات مشکلۀ متشابهه در آیات قرآن شریف،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی،شاگرد وحید بهبهانی،تألیف:
1232 ق،خ.کربلا.
فارسی،عقاید و اخلاق،از مرتضی بن حسن شیخ الاسلام(-1336 ق)،تألیف:1316 ق،ط.
1317 ق.
الطاهرین
احمد بن درویش علی بغدادی(-1329 ق)،خ.
موجود.
شرح نهج المسترشدین علامه حلّی،از فاضل مقداد بن عبد اللّه سیوری(-826 ق)،تألیف:
792 ق،ط.بمبئی،1303 ق.
-ان اولی ما یصرف فیه قوة فحول الافکار
در صرف و نحو،از جعفر بن محمد نقدی (1303 ق-)-1370 ق
اردو،ط.هند.
ص:191
فارسی،منظوم،در اصول،فروع و اخلاق،ط.
ایران.
در عقاید،از حاج محمد کریم خان قاجار کرمانی(-1288 ق)،تألیف:1267 ق،ط.
ایران،1271 ق و مکرّر.
رسالۀ عملیۀ فتوائیه،از مسیح بن محمد سعید تهرانی(-1263 ق).
الاصول
محمد بن علی شوکانی.
فارسی،در قراءت عاصم،از مصطفی بن ابراهیم قاری تبریزی(1007 ق-)،تالیف:1078 ق، مرتب بر مقدمه،5 باب و خاتمه.
-ای فاتحۀ مصحف حمدت توحید
وی نقطۀ از کتاب مجدت خورشید
من الیم العقاب
ابو محمد حسن بن محمد دیلمی،معاصر فخر المحققین حلّی(-771 ق)،در 2 مجلد، اوّل،در مواعظ؛دوم،در فضایل امیر المؤمنین(علیه السلام)،ط.ایران و نجف،مکرّر.
نبوة سید المرسلین
اسماعیل بن محمد جواد قره باغی،ط 1318 ق(با مشکات المسلمین)
نحو،شرح تهذیب شیخ بهائی،از علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).
صرف و نحو،از محسن بن احمد نوّاب لکهنوی (1331 ق-)،برگرفته از القواعد الجلیّة.
فقه،از محمد تقی بن حسین نقوی لکهنوی (-1289 ق)،تالیف:1273 ق،ط.هند.
-الحمد للّه العزیز الغفار
در آداب تعلیم و تعلم،از ابو الحسن علی بن نقی رضوی لکهنوی(معاصر).
در منطق،از علی بن حسین جامعی،مجاز از محدث جزائری،خ.نجف.
-الحمد لمن نطقت بتسبیحه الجمادات
ص:192
فارسی،در آداب تعلیم و تعلم،از حسن بن محمد علی کجائی گیلانی(1203 ق-)تالیف:
1245 ق،خ.دیده شد.
-الحمد للّه الذی خلقنا من ماء دافق
در علم رمز اعداد،از محمد شریف بن احمد اردوبادی(-1352 ق)،خ.دیده شد.
فارسی،در عرفان،از صدر الدین بن محمد باقر موسوی دزفولی(سدۀ 13 ق)،خ.عراق.
ابو الحسن بن نقی شاه رضوی کشمیری (-1342 ق).
در استخاره،از عبد اللّه بن محمد رضا شبر کاظمی (-1242 ق)،خ.آستان قدس،ش 2153.
-الحمد للّه الذی اجاز استخارته
فقه،رسالۀ عملیۀ فتوائیه،از شیخ عبد اللّه بن محمد حسن مامقانی(-1351 ق)،ط.نجف، 1342 ق.
فارسی،رسالۀ عملیۀ فتوائیه،از محمد ابراهیم بن محمد حسن کلباسی(-1261 ق)،در یک مقدمه،4 مقصد و خاتمه،خ.عراق.
-الحمد للّه ربّ العالمین...المبالغین لارشاد المسترشدین
در اصول و فروع،از محمد حسین بن ابی محمد مشهدی(-1175 ق)خ.آستان قدس،ش 10658
در اصول دین؛از فخر المحققین ابو طالب محمد بن حسن حلّی(-771 ق)،خ.
آستان قدس،ش 9706(1097 ق)و ش 10652،هردو ضمیمۀ مجامیع.
-الحمد للّه ربّ العالمین...املیت هذه الرساله لارشاد المسترشدین
هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 یا 1109 ق).
فارسی،در اصول و فروع دین،از محمد حسین شریعتمدار بن محمد اسماعیل سیستانی،ط 1332 ق.
فارسی،از عبد اللّه ثقة الاسلام،در انساب،
ص:193
تالیف:1345 ق.
در فقه و اصول دین،از موسی بن مرتضی آل کاشف الغطاء(1317 ق-).
فارسی،از علی بن مهدی لاهیجی(-1346 ق)، ط.تهران،1317 و 1325 ق.
فارسی،در رد هنری مارتن کشیش مسیحی ملقب به پادری مؤلف میزان الحق،از محمد رضا بن محمد امین همدانی(-1247 ق)،خ.
آستان قدس،ش 44(1229 ق)و 2 شمارۀ دیگر.
اخبار التقصیر
تحدید مسافت در نماز قصر از عبد السّلام بن محمد حرّ عاملی(-پس از 1043 ق).
-الحمد للّه الذی شرع القصر
در رد صوفیۀ مبدعه،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی(-1234 ق)،خ.موجود.
اردو،در احکام میراث،از بنده حسین بن محمد نقوی لکهنوی(-1292 ق)،ط.هند.
در منع وسواس و شک و وهم در طهارت و عبادات،از محمد هادی بن محمد مهدی نقوی لکهنوی(1228 ق-)،تالیف:1265 ق.
-المسألة المستفتی فیها چه می فرمایند علمای دین مبین
فارسی،در اسراف،از محمد تقی بن محمد حسین کاشانی(-1316 ق)،ط.تهران، 1320 ق.
فارسی،در نماز جماعت،از محمد تقی بن حسین نقوی لکهنوی(-1289 ق).
-الحمد للّه الذی سهل لنا سبل رضاه
نامۀ ابو القاسم قمی به عنوان فتحعلیشاه،خ.
موجود.
محمد بن اسماعیل یمانی(-1182 ق).
اردو،از علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی (-1312 ق)،ط.هند.
ص:194
باقر علی دهلوی.
خ.موجود.
ابن سینا(-428 ق)،برای ابو محمد شیرازی در گرگان تألیف کرده.
ابو جعفر محمد بن عبد اللّه حمیری(سدۀ 3 و 4 ق).
ارض تسعین-احکام الارض ذات تسعین درجة
فارسی،از ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری (معاصر)،ط.هند.
شهید ثانی.
ابو جعفر محمد بن حسن بن شهید ثانی (-1030 ق)،خ.موجود.
عمارۀ یمنی،ط.
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت نحوی شهید(-244 ق).
فارسی،ردّ بابیه،از زین العابدین نوری تهرانی (معاصر)،تالیف و طبع:1342 ق،ط.تهران.
اردو،در مناظره،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی هندی(1324 ق-)،ط 1348 ق.
فارسی،رد انذار الناذرین عابد حسین سهارنپوری،از محمد مرتضی بن حسن علی حسینی جنفوری(-1333 ق)،ط.هند.
در رد صوفیۀ مبتدعه،از آن کتاب در کتاب نزول الصواعق نقل شده.
در رد حاج کریم خان کرمانی،از ابراهیم بن عبد المجید شیرازی(-ح 1306 ق)،خ.نجف.
-الحمد للّه سامع السر و النجوی...
ص:195
فارسی منظوم،از رضا ارفع الدولۀ دانش.
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق).
ارباب الشریعة و اهل العرفان)
مشتمل بر ارکان خمسه صلاة،صیام،زکات، حج و جهاد از لحاظ شریعت،طریقت و حقیقت،از حیدر بن علی حسینی عبیدلی، تالیف 787 ق و همان حدود.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق).
ابو القاسم علی بن احمد علوی،نجاشی از او یاد کرده.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).
در وصایای پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از حسین بن نصر اللّه عرب باغی(-1369 ق).
-الحمد للّه الّذی هدانی الی ترجمة حدیث ارکان الاسلام...
فارسی،در اصول دین،از ابو الحسن بن احمد شریف قاینی،به امر شاه طهماسب(-984 ق)در 964 ق تالیف کرده،خ دیده شد.
-شریف ترین نکته ای که از وراء سرادق خیال
ارم ذات العماد،کتاب-اخبار ارم
مجلّۀ فارسی که به مدیریت وحید دستگردی از 1298 ش به صورت ماهانه آغاز به انتشار کرد.
فارسی،منتخبات دیوان عرفی،از یوسف حسین هندی،ط.هند.
فارسی،ترجمۀ المعارف الآلهیۀ هبة الدین شهرستانی،از سراج الواعظین تبریزی.
فارسی،از محمد خان بن احمد منشی بوشهری، ط.
هادی بن علی بجستانی.
ص:196
اللباس
ابو الحسن بن محمد تبریزی معروف به انگجی، ط.ایران،1316 ق؛تبریز،1313 ق.
فی القرن الخامس
اعلام شیعه در قرن پنجم و آن جزئی است از وفیات الاعلام بعد غیبة الامام،از آقا بزرگ تهرانی،آغاز تألیف:1346 ق.در بیروت چاپ شده.
عبد اللّه بن محمد طاهر شیرازی،ط.نجف، 1375 ق.
احمد بن علی مختار گلپایگانی،تألیف:
1264 ق،خ.دیده شده.
ط.هند.
کراجکی،برای شریف نقیب الطالبین تالیف کرده،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی عم خلقه...
سدید الدین ابو الفضل شاذان بن جبرئیل قمی، تألیف:558 ق،خ.آستان قدس،ش 7187 (1072 ق)ط.تهران(ضمیمۀ بحار الانوار).
-الحمد للّه الّذی تفرّد بالکبریاء
فارسی،از علی بن حسن عسکری،معروف به مشرف علی(-پس از 1240 ق)، ردّ صراط المستقیم عبد الحی که در منع تعزیۀ سید الشهداء تالیف کرده بوده است.
-الحمد للّه الذی تیم نوره و لو کره المشرکون
محمد علی آل عز الدین عاملی(-1303 ق)،خ.
جبل عامل(اصل).
در حرمت ریش تراشی،از سید علی میبدی، مولف کشکول،خ.کرمانشاه(اصل).
شیخ عبد اللّه بن حسن مامقانی(-1351 ق)،ط.
نجف(با مخزن اللئالی).
اردو،در ردّ عامّه،ط.هند.
بدر الدّین یوسف بن سیف الدولة ثعلبی حمدانی (602 ق-)،خ.خدیویه.
ص:197
نقل الضرایح و الاعلام)
اردو،کلام،علی حسن بن غلام امام جایسی هندی،تألیف:1277 ق،ط.هند،1277 ق.
و الاعلام)
شیخ ابو القاسم بن عبد اللّه خوئی(-1365 ق).
شیخ احمد بن محمد علی شاهرودی (-ح 1349 ق)،ینابیع در مخالفت با اسلام تألیف و طبع شده بود،ط 1344 ق.
نثار حسین عظیم آبادی(-1338 ق)،ط.
ابو علی محمد بن احمد معروف به ابن جنید اسکافی.
در ردّ مادیون،از ابو الحسن کشمیری.
و المعاملات)
علیشاه بن صفدر شاه کشمیری(-1269 ق)،خ.
لکهنو.
فارسی،کلام،از علی رضا،ط.
اردو،از نسیم حسن بن اعجاز حسین امروهوی.
محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،منظور از حواشی،تعلیقات سید کاظم یزدی بر تبصرۀ علامه حلّی است،تألیف:1330 ق.
علی بن ابراهیم قمّی(-1371 ق).
فارسی،از ابو القاسم بن حسین نقوی لاهوری (-پس از 1310 ق)،ط.هند.
حیدر علی صاحب فیض آبادی،ط.هند، 1295 ق،در 3 مجلد.
ابو القاسم بن علی اکبر خوئی،تألیف:1351 ق.
الاسلام
در ردّ نصارا و ابطال قول آنان،از حسین بن علی
ص:198
توتونچی تبریزی(-1290 ق)،تألیف:1346 ق، ط.تبریز،1351 ق.
-الحمد للّه الّذی بعث الانبیاء
هادی بن علی بجستانی.
و الشریعة
در انساب،از ابو جعفر محمد بن هارون موسوی نسابۀ نیشابوری.
فارسی،تاریخ،از سید حسن تقی زاده،ط.
تهران،1309-1310 ش.
لسید الشهداء بلسان عربی مبین
عبد الرشید گوپا گنجی.
فارسی،7 داستان،از جلال آل احمد،ط 1326 ش.
در عرفان،عبد الرّحیم بن ابراهیم یزدی،از شاگردان علامه انصاری.
در تحقیق این سه عنوان،از محمد علی حزین (-1183 ق).
نجوم،از ابو علی احمد بن محمد اصفهانی مرزوقی،ط،حیدرآباد دکن،1332 ق.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسابه (-205 یا 206 ق).
در میراث،از علی کبیر معروف به محمد میری خان محمدی اله آبادی،تألیف:1251 ق،ط.
کانپور،1264 ق.
شرح لامیۀ ابو الحسین مهیار بن مرزویۀ دیلمی (-428 ق)،از ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حلّی(-673 ق).
فقه زیدیه،از احمد بن یحیی حسنی ملقب به
ص:199
مهدی(-840 ق)،خ.عراق.
ص:200
میرلوحی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی از طبقۀ کلینی.
انساب مشجّر،از جعفر بن محمد بن راضی اغرجی،کاظمی(-1332 ق).
خ.نجف.
در عقاید و اصول دین به طریقۀ زیدیه،از المنصور باللّه قاسم بن محمد حسنی یمنی(-1029 ق).
-الحمد للّه الّذی فلق اصباح العقول
هندسه،از غیاث الدین منصور بن صدر الدین حسینی دشتکی(-948 ق).
بالاحکام
احمد بن محمد مهدی بن ابی ذر نراقی (-1245 ق)،خ.اصفهان.
محمد حسن بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1318 ق)،خ.موجود.
حسین بن نصر اللّه عرب باغی(-1369 ق).
ردّ بر الفوائد المدنیّة الاسترابادیّة،از دلدار علی بن محمد معین نقوی لکهنوی(-1235 ق)،ط.
هند.
-الحمد للّه الّذی جعل لنا العقل دلیلا
اساسات الاصول(نظم کفایه)-نظم...
در معانی و بیان،از اختیار بن غیاث الدّین حسینی(-928 ق)،مرتب بر عنوان،کلمات، سطور و حروف،ط.استانبول،1298 ق؛ مصر،1323 ق،خ.آستان قدس.
-احمدک اللّهم و المحامد راجع الیک
فارسی،از خواجه نصیر الدین طوسی (-672 ق)،مرتّب بر مقدّمه و 9 مقاله،ط.
تهران،1326 ش،خ.آستان قدس،ش 965 (1090 ق).
-خداوندا متعلمان حکمت را به الهام حق...
الاجتهاد
اصول فقه،از معز الدین محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی(-1300 ق)،مرتب بر مقدّمه، تأسیسات و خاتمة،به التماس شاگردش
ص:201
محمد بن عبد الوهاب در 1275 ق تألیف کرد، خ.نجف؛کربلا.
-الحمد للّه الّذی جعل افئدة اولیائه
آقا صاحب بن زین العابدین آله آبادی (-1321 ق)،ط.
قاضی نعمان مصری.
محمود بن عبّاس عاملی(-1353 ق)،ط.صیدا (ج.اوّل).
فخر الدین محمد بن عمر معروف به امام فخر رازی،ط.مصر،1328 ق.
محمد بن اسماعیل کجوری ملقب به سلطان المتکلمین(-1353 ق).
در فقه استدلالی،از سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(معاصر-1371)
پزشکی،از محمد نصیر حسینی اصفهانی (-1191 ق).
شرح کمال الدین ابو الخیر حسن بن علی فارسی(-717 ق)بر فوائد بهائیۀ عبد اللّه بن محمد خوّام بغدادی(-724 ق)،خ.آستان قدس،ش 5578(848،ضمیمه است)و ش 6641(872 ق).
-الحمد للّه علی نعمه الوافیه و منحه المتوالیه
عبد الحی صدر الشریعة بن مفید شیرازی،مذکور در گنج گوهر.
ص:202
محمد بن حسن معروف به فاضل هندی.
علی حسین بن خیرات علی زنگی پوری (-1310 ق)،ط.هند.
-اسامه،رساله-رسالۀ اسامة
در انساب،از ابو طالب یحیی بن حسین احول معروف به یحیی هارونی و ملقب به ناطق الحق (-424 ق).
حسن بن فقیه،مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب.
برای ذکر و دعاء در قنوت نماز وتر،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
اسامی علوم و اصطلاحات آنها،از تقی الدّین ابو الخیر محمد بن محمد فارسی،از شاگردان صدر الدین دشتکی شهید(-903 ق)،تألیف:
پس از وفات علامه خفری(-957 ق)،خ.
موجود.
-الحمد لولیه و الصلاة علی نبیه و وصیّه
در احوال گروهی از علماء شیعه،ریاض العلماء از آن نقل می کند.
با شرح حال آنان،از قاضی نور اللّه بن شریف حسینی شوشتری شهید(-1019 ق).
فخر الدین طریحی(معاصر شیخ حر).
شرح مبحث فور و تراخی از معالم الاصول،از مفتی عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306).
فارسی،از مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام مسجد شاهی اصفهانی(1298 ق-)،ط.
اصفهان،1350 ق.
-حمد فزون از دائرة قیاس
محمد باقر بن زین العابدین خوانساری (-1313 ق)،مذکور در روضات.
عبد الخالق بن عبد الرحیم یزدی(-1268 ق).
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-428 ق)،مرتب بر 6 فصل،به التماس
ص:203
محمد بن علی بن عمر خیام تألیف کرده،ط.
قاهره،1332 ق.
-الحمد للّه حمدا یستأهله بعظمة ذاته
شیخ الرئیس ابن سینا،خ.آصفیه؛رامپور؛ آستان قدس،ش 5908(1241 ق).
-ان الارعاد یکون من اسباب سبعة
معلم ثانی ابو نصر فارابی(-339 ق).
در احوال ابو مسلم خراسانی.
فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر فشارکی (-1315 ق)،ط ایران،1332 ق؛اصفهان، 1347 ق.
شرف الدین یحیی بن حسین بحرانی معروف به شیخ یحیی مفتی،شاگرد محقق کرکی.
ادعیه و اعمال،از فرزند علی دهلوی،ط.
حیدرآباد.
قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق)، از مآخذ بحار الانوار است.
طب،یکی از اجزاء خمسۀ نجیبیّه،از نجیب الدین ابو حامد محمد بن علی سمرقندی شهید(-619 ق)،ط.خ.آستان قدس،ش 13995(779 ق).
-الحمد للّه علی نعمائه السابغه
رشید الدین محمد بن علی بن شهر آشوب (-588 ق).
حمزة بن حبیب کوفی(-156 یا 158 ق)،امام القرّاء.
فقه عملی،از فتاوی ناصر حسین بن حامد حسین کنتوری(معاصر)،در 8 جزء.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی (اوائل سدۀ 4 ق).
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق)،خ.
دیده شده.
ص:204
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
ابو الحسن محمد بن ابراهیم بن یوسف کاتب معروف به شافعی(281 ق-).
شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق)،یکی از کتب اربعۀ حدیث که مدار استنباط احکام شرعی نزد فقهای اثنا عشری بوده و هست،ط.نجف،1375-1376 ق؛ایران و هند.در 3 جزء.
-الحمد للّه ولی الحمد و مستحقه
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق)،ط نجف،1346 ق.
-الحمد للّه الّذی اوضح سبیل الحق
شیخ مفید(-413 ق).
معروف به شرح استبصار،مؤلف به جامع تعبیر کرده،از قاسم بن محمد نجفی معروف به ابن الوندی و فقیه کاظمی(-1100 ق)،خ.
نجف(بعض مجلدات).
خ.دیده شد(1242 ق).
احمد بن ابراهیم بحرانی(-1131 ق).
شرح مبحث استثناء از شرح ابن ناظم بر الفیه،از علی بن محمد بن مقدس اعرجی(-ح 1330 ق).
السّلام)
فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر بن کافی بهاری همدانی(-1333 ق)،خ.موجود
ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی.
ابو القاسم جعفر بن حسن محقق حلی (-676 ق)،به جواب اعتراض محقق طوسی نگاشته،ط.تهران،1307 ق(باروض الجنان در یک جلد).
در ردّ بعض معاصرین که قائل به وجوب سوره بودند،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق)،خ.آستان قدس.
ص:205
ابو الحسن علی بن اسماعیل بن شعیب بن میثم تمّار متکّلم(سدۀ 2 ق).
مدقق شیروانی،خ.مجلس.
فارسی،از محمد مهدی بن محمد شفیع استرابادی(-1259 ق)،در 14 فصل،تالیف:
1243 ق.
-الحمد للّه الّذی جعل الصوم جنّة من النّار
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی اصفهانی (-1315 ق)،مرتب بر 41 تذییل،در قم به تنهائی چاپ شده ط.تهران،1316 ق(ضمیمۀ قرآن مجید).
احمد بن صالح بحرانی(-1124 ق)،مذکور در اللّؤلؤۀ بحرانی،بحرانی نسخه را داشته است.
احمد بن عبد السّلام بحرانی،معاصر محمد تقی مجلسی(-1070 ق)،سلیمان ماحوزی (-1121 ق)نسخۀ آن را داشته است.
الاستخارات(از علامه مجلسی)-مفاتیح الغیب
یکی از شاگردان ناصر بن احمد بن متوج بحرانی (معاصر ابن فهد حلّی).
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق)،خ.کربلا.
ابو الحسن سلیمان بن عبد اللّه بحرانی ماحوزی (-1121 ق).
ص:206
می ماند،از محمد بن ابو ایّوب طبری،در 30 باب،خ.موجود.
عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق).
الواقع فیها)
ریاضی،از ابو ریحان بیرونی(-440 ق)،خ.
بانکی پور؛خدیویه.
نجم الممالک اسماعیل بن زین العابدین مصباح (1300 ق-).
ابن علی رضا شیرازی،در 1229 ق،خ.نجف (اسم مؤلف را سترده اند).
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،خ.استانبول.
رسالة
غیاث الدین جمشید بن مسعود کاشانی (-832 ق)،ط.تهران،1306 ق(ذیل مفتاح الحساب).
در پیشگویی رخدادهای آتیه،از کلام حضرت امیر(علیه السلام)،از جمال الدین احمد بن محمد بن فهد حلی(-841 ق).
---
ص:207
و بیان مقدار انحراف قبلۀ شهرها،برگرفته از زیج فرنگی جدید،از محمد شوشتری (-1301 ق).
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،مذکور در فهرست شیخ طوسی.
غیاث الدّین جمشید بن مسعود کاشانی (-832 ق).
ابو القاسم موسوی خوانساری(1313 ق-).
بعضی از قدماء شیعه،شمس الدین جبعی جدّ شیخ بهائی از او یاد کرده.
ابو الفتح محمد بن جعفر مراغی(-پس از 371 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم،گفته اند در لغت یا امامت است.
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی (-352 ق).
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
نیز از مسعودی،در مروج الذهب به آن ارجاع داده است.
شیخ صدوق(-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
نوادر الافکار
سراج الدین حسن بن عیسی معروف به شیخ فدا حسین یمنی لکهنوی(سدۀ 14 ق).
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق)،ط.ایران(در مجموعۀ رسائل او).
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی (-352 ق).
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق)، مذکور در نامۀ دانشوران.
ص:208
اصول،از ابو القاسم بن محمد علی نوری معروف به کلانتری(-1292 ق)،خ.موجود.
محمد باقر گلپایگانی(-1332 ق)،خ.دیده شد.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق)،خ.آستان قدس،ش 7195.
محمد باقر بن محمد تقی تهرانی(-1301 ق)، صاحب حاشیه بر معالم.
محمد حسین بن محمد صالح کبۀ بغدادی (-1333 ق).
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).
علیشاه بن صفدر شاه رضوی کشمیری (-1269 ق).
سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبایی یزدی (-1337 ق)،خ.دیده شد.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق)، خ.موجود.
محمد بن علی موسوی نوری(-1325 ق)،خ.
دیده شد.
محمد بن علی معروف به سید محمد مجاهد (-1242 ق)،خ.آستان قدس،ش 6701 (1258 ق).
-اعلم انّ الاصحاب اختلفوا فی حجیّة الاستصحاب.
محمد بن علی حسینی کوهکمری معروف به حجّت(-1372 ق)؛خ دیده شد.
مصطفی بن حسین حسینی کاشانی (-1336 ق).
محمد مهدی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1292 ق)،خ.دیده شد.
ص:209
محمد هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق)، ط.
-الحمد للّه ربّ العالمین
هادی بن عبد الرضا تویسرکانی مرتب بر 7 مقام، تالیف:1241 ق،خ.نجف.
هادی بن علی خراسانی بجستانی(معاصر)،خ.
موجود.
محمد هاشم بن زین العابدین خوانساری معروف به چهار سوقی.
محمد باقر بن محمد حسین بفروئی یزدی.
الاستصحابیة-حجیة الاستصحاب
شیخ الطائفه ابو القاسم سعد بن عبد اللّه اشعری قمی(-299 یا 301 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد فضل بن شاذان ازدی نیشابوری (-260 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو احمد محمد بن ابی عمیر ازدی(-217 ق)، مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن خلیل سکّاک بغدادی، صاحب هشام بن حکم،مذکور در فهرست ابن ندیم و فهرست شیخ طوسی.
ابو محمد هشام بن حکم(-179 یا 199 ق).
ابو الحسن علی بن عبد اللّه عطّار قمّی،نجاشی از او به 4 واسطه روایت می کند.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی،نجاشی یاد کرده.
ابو الحسن زرارة بن اعین(-150 ق).
محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق).
محمد مولانا تبریزی(-1360 ق).
ص:210
ابو القاسم علی بن احمد شریف کوفی علوی (-352 ق).
علی بن محمد علی طباطبایی(-1231 ق).
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی.
ابو الحسن یا ابو بکر محمد بن ابراهیم کاتب معروف به شافعی(281 ق-).
ابو ریحان بیرونی(-440 ق).
استعمال هندباء-هندباء
ابو القاسم علی بن احمد شریف کوفی علوی (-352 ق)،ط.نجف،1368 ق و پیش از آن.
خ.آستان قدس،ش 46(969 ق).
-الحمد للّه ذی الطول و الامتنان
اصول،از عبد اللّه بن عبد الرحمان زبیری،مذکور در رجال نجاشی.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق)، خ.سامراء.
-اقول و باللّه التوفیق القائلون بان انوار الکواکب مستفادة من الشمس
جوابات مسائل عمر رافعی،از عبد الحسین بن ابراهیم بن صادق خیامی عاملی(1279 ق-).
فقه،از مفتی محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی (-1306 ق).
شرح مبحث قبله از تحفۀ الأبرار حجة الاسلام اصفهانی(-1260 ق)،از عباس سابق الذکر.
حسین بن حسن موسوی کرکی معروف به سید حسین مجتهد(-1001 ق)،نوادۀ دختری محقق کرکی،تألیف:959 ق.
فقه استدلالی،از مجلسی و محدث جزائری در آن نقل شده،خ.آستان قدس،ش 6735.
علامه حلّی(-726 ق)،خ.دیده شده.
ص:211
ابو جعفر محمد بن حسن بن شهید ثانی (-1030 ق)خ.کربلا؛آستان قدس،ش 7431 (1045 ق).
-الحمد للّه الذی هدانا الی مناهج الشریعة الغرّاء
در رد منته الکلام،از حامد حسین بن محمد قلی کنتوری(-1306 ق)،ط.هند، 1276 ق؛لکهنو،1280 و 1315 ق.
و القدر-استقصاء النّظر
جمال الدین ابو منصور حسن بن یوسف بن مطهر، علامه حلّی(-726 ق)،ط.نجف،1354 ق، خ.آستان قدس،ش 314(1042 ق)؛کربلا.
-الحمد للّه العلیم الغفّار
طب،از داود بن عمر انطاکی طبیب ضریر (-1009 ق).
ص:212
12 ق)،خ.تبریز.
در ردّ حشویه،از ابو یحیی جرجانی،نجاشی از قول کشی از آن یاد کرده.
معزّ الدّین محمد مهدی قزوینی(-1300 ق).
الاستنصار(فی النّص علی الائمّة الاطهار(علیهم السلام)- استبصار(از کراجکی)
جفر،از محمد حرز الدین نجفی(-1365 ق).
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).
محمد بن احمد درازی بحرانی،خ.موجود.
در استیجار عبادات و متعلقات آن،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).
ابو النّضر محمد بن مسعود عیاشی،معاصر کلینی (-329 ق).
ابو المجد محمد رضا بن محمد حسین اصفهانی (-1362 ق).
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق)،خ.
مجلس(888 ق).
ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی،مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
ابو موسی(یا ابو عبد اللّه)جابر بن حیّان صوفی (-200 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
شیخ الطائفة ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق).
الاستیقان(از ابو علی اسکافی)-الاستیفاء
ص:213
محمد مهدی بن محمد شفیع استرابادی کنتوری (-1259 ق)،در رد بعضی از شاگردان سید کاظم رشتی نگاشته.
کلام،از احمد بن محمد مقدس اردبیلی (-993 ق)،خ.فیض آباد هند.
ابو عبد اللّه حسین بن احمد بن خالویۀ همدانی (-370 ق)،مذکور در مرآة الجنان.
الکتاب
در استثناء وجه و کفین از وجوب ستر واجب در نماز برای زنان،از محمد باقر بن محمد رضوی کشمیری(-1346 ق)،ط.نجف،1347 ق.
-الحمد للّه الّذی لا یدرکه بصر
سراج الدین محمد قاسم نسابه مختاری سبزواری (سدۀ 10 ق)،که به نام میر اسد اللّه صدر تألیف کرده.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
محمد باقر بن اسماعیل کجوری تهرانی (-1313 ق).
علامه حلّی(-726 ق)،برخی آن را منسوب به او دانسته اند.
الاسرار(فی امامة الاطهار،از شیخ رجب)-اسرار الائمّة
الاسرار(فی امامة الاطهار،از عماد طبری)-اسرار الامامة
الاسرار(فی ساعات اللّیل و النّهار)-الاسرار المودعة
ظاهرا در تفسیر،محمد تقی بن محمد باقر معروف به آقا نجفی اصفهانی(-1331 ق).
عرفان،در معرفت آیات،صنایع و حکم پروردگار،از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق)،ط.تهران،1302 و 1319 ق.خ.آستان قدس.
-نحمدک یا من بیده ملکوت الارض
عماد الدین حسن بن علی طبری.
حافظ رضی الدین رجب بن محمد(-زنده تا 811 ق).
اسرار الائمّة(منسوب به طبرسی)-اسرار الامامة
ص:214
فارسی،از محمد شفیع بن محمد حسین کرهرودی،مرتب بر مقدّمات،روضات و بلیات،به نام محمد شاه قاجار تألیف کرده،خ.
دیده شد.
محمد تقی معروف به آقا نجفی اصفهانی (-1331 ق)،ط.تهران،1294 و 1298 ق
محمد بن عبد الکریم طباطبایی بروجردی جدّ بحر العلوم.
فارسی،ط.ایران.
عماد الدین حسن بن علی طبرسی معروف به عماد طبری(سدۀ 7 ق)،خ.آستان قدس،ش 8838(1072 ق).
امین الاسلام ابو علی فضل بن حسن طبرسی (-548 ق).
فارسی،از محمد تقی خان سپهر کاشانی (-1297 ق)،در ناسخ از آن یاد کرده.
فارسی،عرفان،از اسحاق؟،ط.هند.
کیمیا،از ابو موسی جابر بن حیان صوفی (-200 ق).
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی (سدۀ 13 ق)،مذکور در خلاصة الاخبار او.
شیخ بهائی(-1031 ق)،گویا منسوب به اوست،ط.مصر،1317 ق.
-الحمد للّه و الصّلاة و السّلام علی رسوله
فارسی،ترجمه از روسی،ط.ایران.
محمد حسین بن باقر بروجردی(-پس از 1300 ق).مختصری است از تفسیر کبیر او.
فارسی،تفسیر سورۀ توحید،از ابو تراب بن ابی طالب حسینی قائنی(-1328 ق)،ط.
مشهد،1328 ق.
ص:215
در شرح اسم اعظم و هویت آن،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی،شاگرد،شیخ بهائی.
فارسی،عرفان،از نور الدین محمد بن منور بن ابی سعید ابی الخیر،تألیف:552 ق،ط.تهران، مکرّر.
-الحمد للّه الذی نور قلوب اولیائه...
فارسی،از احمد بن محمد مهدی نراقی (-1245 ق)،ط 1321 ق.
-الحمد للّه الّذی جعلنا من حجّاج البیت الحرام
فارسی،مختصر،ط.
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)،به خواهش محمد باقر یزدی تألیف کرده.
محمد بن علی بن ابی جمهور احسائی(-878 ق)، ط 1324 ق(باالمجلی).
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی.
احمد بن نصر اللّه دبیلی تتوی شهید(-997 ق).
فارسی،از حبیب اللّه شریف بن علی مدد کاشانی(-1340 ق).
فارسی،در اسرار فلسفه و دقایق معارف،از هادی بن مهدی سبزواری(-1289 ق)،ط 1283 و 1303 ق.
در بیان خلقت،از علی اکبر بن محمد نقوی لکهنوی(-1326 ق)،مذکور در التجلیات.
در علوم عقلی،از علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق)،به نام هارون بن شمس الدین جوینی(-685 ق)تألیف کرده،خ.نجف.
-الحمد للّه ذی البقاء و العزّة...
فارسی،منظوم،از احمد بن ابراهیم اخگر (1308 ق-)،در جواب عبد الحسین بهمنی ناظم «چون و چرانامه»سروده،ط 1356 ق.
محمد علی هبة الدین بن حسین شهرستانی،در
ص:216
شکست مسلمین در 1333 ق نوشته،در 1334 ق به ترکی ترجمه و نشر شده.
لاستدراک الدلالات)
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حسنی حلّی (-664 ق).
جفر،منسوب به احمد بکار بن بخاری.
زین الدین بن علی بن احمد شامی شهید ثانی (-966 ق).
-الاصل فی الصدقة و الزکاة قوله تعالی مثل الّذین ینفقون
عبد الوحید بن نعمة اللّه گیلانی،شاگرد شیخ بهائی.
فارسی،شرح زیارة الجامعة،از محمد تقی بن محمد باقر،آقا نجفی اصفهانی(-1331 ق)،ط 1296 ق(در هامش حقایق الاسرار).
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی.
فارسی،در اسرار سورة توحید و معوذتین،خ.
تبریز.
فارسی،ادبی،از عباس خلیلی،ط.ایران.
محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی(-1331 ق).
اسرار الشهادة(از دربندی)-اکسیر العبادات.
نام مجموعۀ مراثی فارسی،از اسماعیل سرباز بروجردی،ط تبریز،1283 و 1319 ق.
فارسی،از محمد حمزۀ شریعتمدار حمزه کلائی بارفروشی،ط.تهران،1315 و 1322 ق.
فارسی،از رفیع الدین نظام العلماء بن علی اصغر طباطبایی(-1326 ق)،ط.تبریز.
فارسی،از روح اللّه درون کلائی بارفروشی (معاصر).
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)،به
ص:217
التماس عبد الوهاب قزوینی نگاشته و در آن قضیّۀ طف و اسرار آن را بیان کرده،خ.
آستان قدس،ش 1913(1257 ق).
فارسی،از محمد بن محمد مهدی مازندرانی معروف به حاج اشرفی(-1315 ق)،ط 1322 ق.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی.
مهدی بن زین العابدین گلپایگانی معروف به آقازاده(-1330 ق).
شرح مقدمۀ کافیه در نحو،از حسام الدین اسماعیل بن ابراهیم بن عطیۀ بحرانی،تألیف:
795 ق،خ.خدیویه.
-الحمد للّه الذی خشعت له الاصوات
جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی(-841 ق).
اسرار الصلاة-اسرار العبادات
جعفر سبزواری(-پیش از 1218 ق).
جواد آقا ملکی تبریزی(-1344 ق)،ط 1338 ق.
اسرار الصلاة(از محمد حسین)-منهاج الولایة
شیخ الرئیس ابو علی سینا(-428 ق)،خ.
نجف،ط.تهران،1315 ق(ضمیمۀ کلمات المحققین)،ترجمۀ فارسی،از ضیاء الدین دری، ط.تهران،1326 ش.
-الحمد للّه الذی خصّ الانسان بشرف الخطاب
اسرار الصلاة-التنبیهات العلیة
محمد سعید بن محمد مفید شریف قمی، ط 1313 ق(درهامش شرح الهدایة).
اسرار الصلاة-الغرة
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1116 ق)،مذکور در فیض قدسی و روضات.
فارسی،با آداب و ادعیۀ آن،از عباس بن اسماعیل قزوینی،ط.ایران 1294 و 1304 ق.
اسرار الصلاة(شرح شهید ثانی بر اسرار الصلاة)- جامع الخیرات
ص:218
و اسرار الصلاة
علی بن موسی بن طاوس(-664 ق)،جزئی از آن دیده شد.
صائن الدین علی بن محمد ترکه(-830 ق).
فارسی،از علی اکبر کرمانی،ط.
البینات)
فارسی،از علی نقی.
مرتضی بن محمد کشمیری،شاگرد دلدار علی نصیرآبادی(-1235 ق).
فارسی،از موسی بن محمد مستوفی همدانی (-ح 1300 ق).
فارسی،از محمد سعید بن محمد مفید قمّی معروف به حکیم کوچک(سدۀ 11 ق)،در صناعات خمسه:خطابه،شعر،جدل،مغالطه، برهان و مطالب دیگر،خ.نجف،آستان قدس، ش 316(1080 ق).
-الحمد للّه الّذی انطقنی بمحاسن الکلمة
شرح دعای کمیل،از جعفر بن محمد باقر طباطبایی(معاصر)،تألیف:1330 ق،ط.
نجف،1342 ق.
-الحمد للّه الّذی انعم علی عباده بالدّعاء
فارسی،از محمد تقی خرقانی،فرزندش محسن آن را تکمیل کرده،خ.دیده شده.
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی (-1242 ق)،در یک مقدمه و 2 باب،خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی لا من شیئی کان
محمد سعید بن محمد مفید قمی(-پس از 1103 ق)،ط.تهران،1339 ش.
کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)،خ.کربلا.
هادی بن مهدی سبزواری(-1289 ق)،مذکور در مطلع الشمس.
ص:219
فارسی،منظوم،از اسد اللّه گلپایگانی(معاصر)، ط.
فارسی،در تفسیر سورۀ یوسف،ترجمۀ بحر المحبة از احمد غزالی(-527 ق)،از ابو الحسن فقیهی، ط.تهران،1325 ش.
فارسی،در رد بابیّه،از ابو طالب بن محمد هاشم حسینی شیرازی(-ح 1345 ق)،در 2 مقصد،ط 1324 ق و پیش از آن.
ترجمۀ مظهر العجائب،ط.
فارسی،در عمل ماسه(از علوم غریبه)،از علی مردان بن حسین درانی کرمانی،که به امر محمد ابراهیم میرزا بن فتحعلیشاه قاجار،حاکم بلوچستان تالیف کرده،خ.نجف.
-حمد بی حد و کران و ثنای بی عد و پایان واجب الوجودی راست که اسرار کنت کنزا مخفیا
فارسی،از روح اللّه درون کلائی(-1368 ق)، ط.
فارسی،از محمد حسین،ط.
علی مردان بن محمد حسن درانی کرمانی،اهداء به نام فتحعلیشاه قاجار،خ.موجود.
اردو،تجوید،از حیدر حسن هندی،ط.هند.
محمد حسن آل یاسین کاظمی(-1308 ق)،خ.
موجود.
فارسی،علوم غریبه،از حسین بن علی واعظ کاشفی(-910 ق)،به نام میر سید قاسم یکی از امراء صفویه تألیف شده،ط.بمبئی،1312 ق و مکرّر.خ.آستان قدس.
تفسیر،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی، شاگرد شیخ بهائی.
ابو الفرج قدامة بن جعفر بغدادی(310 ق).
اسرار قلبیه-آیینۀ غیب نما
ص:220
علی بن شهاب الدّین محمد همدانی صوفی (-786 ق).
فارسی،در عمل ماسه،خ.موجود.
ابو موسی جابر بن حیان(-200 ق)،گفته اند که چون جابر در طوس درگذشت،این کتاب را زیر سرش یافتند،ط.
ص:221
تألیف کرده.
علی عرب،خ.موجود.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی (سدۀ 13 ق)،مذکور در خلاصة الاخبار او.
احمد بن محمد بن فهد حلی(-841 ق).
فارسی،مثنوی،در معارف،از محمد سعید عزیزی فرزند حسین صحاف(-1355 ق).
-نام یزدان بر سر هردفتری
هست در راه حقیقت رهبری
محمد بن سلیمان تنکابنی.
ابو المعالی کلباسی(-1315 ق).
عیسی بن حمد حلّی(-1372 ق).
در ابواب فقه،از صدر الدین محمد بن صالح عاملی اصفهانی(-1263 ق).
اصول فقه،از جمال الدّین محمد بن غلام رضا شریف کرمانی(-1351 یا 1352 ق)،ط 1319 ق.
-اول الکلام اسمه الملک العلام
فارسی،از ابو الحسین عبد الرحمان صوفی رازی، خ.موجود.
ابو ریحان بیرونی(-440 ق)،خ.آستان قدس، ش 5594.
احمد بن محمد سنجری،خ.آستان قدس،ش 5286.
فارسی،از محمد امین نجفی،معاصر و شاگرد شیخ بهائی،مرتب بر مقدمه،8 باب و خاتمه،خ.
آستان قدس ش 5284(1068 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه ربّ...
انجام:همین کافی است در امتحان اسطرلاب.
ص:222
فارسی.
-(بعد از خطبه)این چند کلمه ایست در علم عمل اسطرلاب بجهت بعض مخادیم، مشتمل بر مقدمه و چند باب.
جابر بن حیّان کیمیاوی(-200 ق).
جعفر اسطرلابی،در 20 باب.
-الحمد للّه حق حمده...
ظاهرا از جعفر اسطرلابی.
-حمد و ثنای بیشمار پادشاهی را که سزاوار حمد و ثناست
ملاّ حیدر،خ.بغداد.
ابو الحسن کوشیار بن لبان گیلی،مرتب بر 4 مقاله،خ.نجف،آستان قدس،ضمیمۀ ش 5529.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهائی (-1031 ق)،خ.آستان قدس.
خواجه نصیر الدین محمد طوسی(-672 ق)،خ.
موجود و مکرّر.
ابو الخیر تقی الدین محمد بن محمد فارسی(سدۀ 10 ق)،خ.آستان قدس،ش 5544 و 2 نسخۀ دیگر.
-خوبترین صورتی که از حجرۀ خیال...
الثالث
ابو موسی جابر بن حیان صوفی(-200 ق)،ط.
بمبئی،1892 ق.
در رمل،از ابو القاسم بن محمد رضا طباطبایی معروف به علامه تبریزی،خ.دیده شده.
زین الدین شهید ثانی(-966 ق)،خ.
آستان قدس.
خواجه نصیر الدین طوسی(-672 ق)،گویا مراد از تحریر کتاب الکرة و الاسطوانۀ ارشمیدس بوده است.
اسعاد ثمرة الفؤاد-کشف المحجّة لثمرة المهجة
ص:223
در احکام نجوم،احمد بن محمد بن عبد الجلیل سنجری(سدۀ 4 ق)،خ.آستان قدس.
حسین بن شهاب الدّین بن حسین بن خاندار شامی(-1076 ق).
شرح ابیات شواهد تفاسیر بیضاوی و کشاف،از خضر بن عطاء اللّه موصلی،تألیف:1003 ق،خ.
آستان قدس،ش 9427(1244 ق).
ابو بکر بن عبد الرحمان علوی حضرمی (-1341 ق).
شرح زبدة الاصول شیخ بهائی،از ابو الحسن علی بن نقی رضوی هندی(معاصر).تألیف:
1295 ق،ط لکنهو،1312 ق.
-نحمدک یا من نزلت الکتاب بآیات محکمات
ابو محمد ثبیت بن محمد عسکری متکلم،از اصحاب صادق(علیه السلام)،مذکور در رجال نجاشی.
در ردّ مؤبده،از ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق)،مذکور در فهرست شیخ.
الاسفار فی مآتم الکرار-اوراد الابرار
محمد رضا قمشه ای(-1306 ق)،ط 1313 ق.
(در هامش شرح الهدایة).
نیز از محمد رضا قمشه ای،ط 1313 ق(در هامش شرح الهدایة.)
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1050 ق)،ط.ایران،مکرّر.
-الحمد للّه فاعل کل محسوس و معقول
سفرنامۀ مکّه،از حامد حسین بن محمد قلی موسوی کنتوری(-1306 ق)،خ.موجود.
فارسی،منظوم،در کیمیا،یکی از شاگردان شریف العلماء مازندرانی(-1245 ق)،خ.دیده شد.
-علمهای اولین و آخرین
جمله را قرآن حق آمد زمین
ص:224
از ردود کلامیه،ط.هند.
رساله در احکام اسکناس،از محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری(1297 ق-)-1391.
فارسی،مثنوی،از نظام الدین ابو محمد احمد بن الیاس نظامی گنجوی(-پس از 607 ق)،تاریخ نظم:597 ق،ط.مکرّر.جز و خمسه نظامی است.
-خدایا جهان پادشایی توراست
زما خدمت آید خدایی توراست
تتمۀ اسکندرنامه،آنهم از نظامی،به نام عز الدین مسعود طغرل تکین سروده،ط.مکرّر،خ.
آستان قدس.
-خرد هرکجا گنجی آرد پدید
زنام خداوند دارد امید
ترکی،از نظام الدین امیر علیشیرنوایی(-907 ق)، یکی از مثنویهای خمسۀ اوست.
در نحو،از سید حسین علم الهدی،شاگرد سید کاظم یزدی و محمد کاظم خراسانی.
مجلۀ فارسی،که به مدیریت عبد علی لاریجانی نشر می شد.
مجلۀ فارسی،که به مدیریّت محسن شیرازی نشر می شد.
حبیب آل ابراهیم مهاجر عاملی،ط.بیروت، 1371 ق.
اردو،از غلام حسنین پانی پتی،ط.هند.
مجلۀ فارسی،از محمد علی اصفهانی معروف به داعی الاسلام که از سال 1324 تا 1326 ق در بمبئی طبع و نشر می شد.
محمد حسین مظفری(1312 ق-)،در 3 فصل.
اردو،از راحت حسین رضوی چهیکپوری (1306 ق-)،ط.
حیدر علی بن محمد بن حسن؟؟؟(سدۀ
ص:225
12 ق)،در 3 فصل و خاتمه،خ.نجف.
-الحمد للّه الذی اختصنا بالاسلام
محمد حرز الدّین نجفی،صاحب معارف الرجال.
بالجنان و عمل بالارکان)
یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق).
مهدی کاظمی قزوینی(-1358 ق)،رد بشائر السّلام است.
راحت حسین،ط.
انگلیسی،از غلام حسنین پانی پتی،ط.هند.
فارسی،در آداب و اخلاق اسلامی،از محمد حسنین ناشر الاسلام(1305 ق-)،ط 1366 ق.
فارسی،از عبد الوهاب فرید،ط.تهران، 1318 ش.
هادی بن حسین اشکوری(1325 ق-)،ط.
صیدا،1353 ق.
ص:226
فتح اللّه بن حبیب اللّه حسینی.
-الحمد للّه الذی جعل اجناس الاسماء اسماء الاجناس
اسماء سلاحه)
ابو الحسن علی بن حسن فطحی(سدۀ 3 ق)، مذکور در رجال نجاشی.
تسمیة احیاء العرب.
اسماء الارضین(از هشام کلبی)-تسمیة الارضین
اسماء الاسد(از ابن خالویه)-الاسد،کتاب
اسماعیل صاحب بن عباد طالقانی وزیر (-385 ق).
اسماء الاماء الشواعر(از ابو الفرج اصفهانی)-الاماء
رضی الدّین علی بن طاوس از آن نقل و خطبۀ آن را هم ذکر کرده است.
-الحمد للّه المستحق للحمد بالآئه
ازین کتاب نیز ابن طاوس نقل کرده و نسخۀ مورّخ 379 ق،آن را دیده بوده است.
ابو عبد اللّه حسین بن شاذویه قمّی صفار صحاف، جعفر بن قولویه(-369 ق)از مولف روایت کرده است.
ابن شمون،ابو عبد اللّه حسین بن قاسم کاتب، ابو طالب انباری(-356 ق)کتاب را از او روایت کرده است.
ابو طالب عبید اللّه(یا عبد اللّه)بن احمد انباری (-356 ق).
ابن ابی الثلج محمد بن احمد بغدادی(-325 ق).
الاودیة...
طه عاملی جزینی،خ.بغداد.
ابو محمد طیب بن عبد اللّه بن ابو مخرمۀ یمنی،خ.
آستان قدس.
ابو الفتح محمد بن جعفر همدانی(-پس از 371 ق)،ط.لیدن،خ.آستان قدس.
ص:227
اسماء البیع و الدیارات-تسمیة البیع و الدّیارات
احمد بن ابراهیم ندیم لغوی،از خواص امام هادی و امام عسکری علیهما السّلام و استاد ابو العباس احمد بن یحیی ثعلب نحوی.
سید جعفر نسابه اعرجی(-1332 ق).
مروی از امیر المؤمنین(علیه السلام)،خ.خدیویه،نسخۀ نفیسی است که برای ملک اشرف قایتبای (-901 ق)کتابت شده.در این موضوع و شرح و تفسیر اسماء الحسنی کتابهای متعددی تألیف شده که هریک در محل خودش خواهد آمد.
هریک با نام خودش خواهد آمد،نیز-رجال
حسین قائنی،ظاهرا از دانشمندان دورۀ صفویه.
حسن بن خرّ زاد قمّی،از اصحاب امام هادی(علیه السلام)،نجاشی آن را از او به 4 واسطۀ مفید بن قولویه،محمد بن وارث و حسن بن علی قمی روایت کرده است.
ص:228
حروبه
متعدد،هریک در جای خویش خواهد آمد.
ابو عبد اللّه حسین بن حمدان خصیبی(-358 ق).
اسماء ولد عبد المطلب-تسمیة...
فارسی،در انساب سادات مرعشی شوشتر،از نور الدّین محمد بن نعمت اللّه جزائری (-ح 1245 ق)،وی این کتاب را به نام میرزا اسماعیل خان مرعشی(-1209 ق)نوشته،خ.
مرعشی قم.
-حمد و سپاس و شکر و ستایش بی قیاس
فارسی،در تفسیر آیۀ(ثم دنا فتدلی فکان قاب قوسین اوادنی)،از علی حزین گیلانی (-1181 ق).
شرح قصیدۀ طه نجف در امامت،از مرتضی بن عباس آل کاشف الغطاء(-1349 ق).
در سیر و سلوک،متن شرحی است به نام ازکی الهدایا،از عبد الرحیم یزدی،شاگرد علامه انصاری،ظاهرا متن نیز از اوست.
احوال 100 تن رجال شیعه که از آنان در کتب اهل سنّت روایت شده،از عبد الحسین شرف الدین(معاصر).
سلسلۀ اسانید متصله از علماء رجالی تا ائمّۀ معصومین علیهم السّلام،از مؤلّف ذریعه، آقا بزرگ تهرانی،ط 1356 ق.
محمد بن عبد الوهاب بن داود همدانی امام الحرمین(-1303 ق)،در جواب رساله ای از محمود آلوسی زاده،خ.موجود.
در امامت،از میرزا هادی بن علی بجستانی، ردودی است بر نظرات مخالفانش.
در دلائل عصمت معصومین علیهم السّلام،از محمد بن علی محمد فیض آبادی،تالیف:
1225 ق،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه علی احیاء الحق و اماتة الباطل
جغرافیا،از هشام کلبی(-206 ق).
ص:229
اردو،فلسفۀ شهادت سید الشهدا(علیه السلام)،از همایون میرزا هندی،ط.حیدرآباد.
اردو،در تواریخ،سیر و احوال آن حضرت،از اولاد حیدر بلگرامی(معاصر)،ط.در 3 مجلّد.
تصوف،از نظام الدین محمود نیشابوری معروف به شاه داعی(-867 ق).
فارسی،درمان بیماری اسهال،از احمد بن محمد حسین حسینی تنکابنی،معاصر فتحعلیشاه قاجار(-1250 ق)،ط.ایران،1297،1304 و 1317 ق.
(ابن حجر)
خ.دیده شده
-الحمد للّه الذی خصنا بمحمد سید الاولین و الآخرین...
اردو،در مصائب اهل بیت(علیهم السلام)،از مصطفی بیگم بنت باقر حسین،ط.هند.
حیدر بن علی حسینی آملی،در مسائل فقهی و کلامی که از فخر المحققین فرزند علامه پرسیده و فخر المحققین جوابهای آنها را نوشته است،خ.
کربلا.
محمد بن جابر نجفی،استاد طریحی و شاگرد محمد سبط(-1030 ق)،3 مسأله در اصول و فقه که برای استادش عبد النّبی بن سعد جزائری (-1021 ق)فرستاده است.
جمال الدین یوسف بن حاتم شامی مشغری، مجاز از علی بن طاوس(-664 ق)،72 مسئله است که به محقق حلی(-676 ق) فرستاده است.
ناصر الدین حمزة بن حمزة بن محمد علوی، شاگرد فخر المحققین که به او فرستاده است.فخر در آخر جوابات اجازۀ روایت آن را به تاریخ 736 ق به حمزه نوشته است.
علاء الدین علی بن زهرۀ حلبی،برخی پرسشها را از علامه حلی و برخی را از فرزندش فخر المحققین پرسیده است،اسئلة را برادرزادۀ علاء الدین بر 3 نوع مرتب کرده است.
ص:230
احمد بن صالح بن طوق قطیفی،که آنها را به احمد بن زین الدین احسائی فرستاده و او در 1223 ق جواب آنها را نوشته است،خ.
نجف.
زین الدّین علی بن ادریس معروف به ابن فرّوج، که برای شهید ثانی(-966 ق)فرستاده است.
خ.دیده شد.
عبد الامام احسائی،که به احمد بن ابراهیم درازی بحرانی(-1131 ق)فرستاده است.
یحیی بن حسین احسائی،نیز به احمد درازی بحرانی فرستاده است.
احمد بن سلیمان بحرانی،به عبد اللّه سماهیجی فرستاده است.
احمد بن مطلب بن مشعشعی حویزی(-پیش از 1168 ق)،که به سید عبد اللّه بن نور الدین جزائری فرستاده است.
صالح و عباس اوالی،که از اوال به عبد علی آل عصفور بحرانی(-1303 ق)مقیم بوشهر فرستاده اند.تاریخ جواب:1275 ق،ط 1385 ق،خ.نجف.
حسین بن علی آل سلیمان بحرانی،که برای عبد العلی معروف به سید ابو تراب خوانساری (-1346 ق)فرستاده است.
علی بن حسن آل سلیمان بحرانی(-1349 ق)، که به سید ابو تراب خوانساری(-1346 ق) فرستاده است.
علی بن حسن بلادی،که به یوسف محدث بحرانی فرستاده،عقد الجواهر النورانیة جواب این مسائل است.
محمد بن علی آل عصفور بحرانی،که به احمد بن صالح بن طوق قطیفی فرستاده است.
فارسی،در اخلاق،اصول و فقه،از کلبعلی بروجردی،که به محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق)فرستاده است.
ص:231
سید عبد اللّه عتیق(-پس از 1168 ق)،که به شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق)فرستاده است.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد الملک تبان،که به استاد خویش سید شریف مرتضی علم الهدی (-436 ق)فرستاده است،خ.آستان قدس،ش 2335-2340(676 ق).
مقصود علی بن علی نجار شوشتری،که به عبد اللّه سماهیجی فرستاده و النفحة العنبریّة جواب آن است.
مؤلّف از معاصرین شیخ بهائی بوده و سؤالها را به او فرستاده است،خ.موجود.
محمد بن سلیمان تنکابنی،از ملا هادی سبزواری (-1289 ق)پرسیده است.
عبد علی بن محمد خطیب توبلی بحرانی،از مسائل توحید،کیمیا و سلوک،که به احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)فرستاده و با جوابها با جوامع الکلم چاپ شده است.
محمد رحیم خان،که به سید کاظم دشتی (-1259 ق)فرستاده است،خ.نجف.
ناصر بن محمد جارودی خطی،مجاز از عبد اللّه سماهیجی در 1138 ق،به احمد بن ابراهیم درازی بحرانی فرستاده است.
سید علی علوی نهاوندی،به حسین بن ابو القاسم خوانساری(-1191 ق)فرستاده.
نیز از سید علی نهاوندی که به عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق)فرستاده و او انوار الجلیّة را در جواب نوشته(1149 ق)،بعضی از سؤال و جوابها فارسی است.
نیز از سید علی نهاوندی،که بار دیگر به سید عبد اللّه جزائری فرستاده و او الذخیرة الباقیّة را در 1151 ق،در جواب نوشته است.
صالح بن حسن جزائری،22 مسئله است که به شیخ بهائی(-1031 ق)فرستاده است.
شمس الدین محمد جیلانی،معاصر آقا حسین
ص:232
محقق خوانساری(-1098 ق)،که از استادش صدر الدین محمد شیرازی پرسیده و جواب سؤالها با مبدأ و معاد ملا صدرا در 1314 ق،چاپ شده است.
ابو اللیّث بن سراح حاجب که به شیخ مفید فرستاده و 51 پرسش کلامی است-العکبریة.
50 مسأله است،از حسین بن عبد النّبی که از عبد اللّه سماهیجی پرسیده است.
ابراهیم خشتی،که به یوسف بن احمد بحرانی (-1186 ق)فرستاده است.
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق)،که از علامه مجلسی(-1111 ق)پرسیده است،خ.
تبریز(با جوابات آنها).
احمد بن حسن بحرانی دمستانی،مجیز شیخ احمد احسائی در 1215 ق.
حسن بن امان دهلوی عظیم آبادی،که از استادش سید کاظم رشتی(-1259 ق) پرسیده است،خ.نجف.
28 مسأله،از ابو الحسین محسن شریف بن محمد حسینی رسی که به شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی فرستاده،تاریخ:429 ق(ظاهرا تاریخ جوابات 9 محرم آن سال است)،خ.موجود.
5 مسألۀ مختصر نیز از شریف رسی که از شریف مرتضی پرسیده است،خ.موجود.
ابو الفضائل حسن بن محمد بن شرفشاه علوی استرابادی(-717 ق)،20 مسألۀ حکمی و منطقی است که از خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق)پرسیده است و او پاسخ آنها را نگاشته،خ.نجف.
فاضل شریف در ساری،که به شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق) فرستاده و شیخ آنها را جواب گفته که نجاشی از آن به المسألة الموضحة تعبیر کرده است،خ.
نجف.
ابو یعلی حمزة ملقّب به سالار یا سلار بن
ص:233
عبد العزیز دیلمی(-463 ق)،که از استاد خویش شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق) پرسیده است،خ.آستان قدس.
3 مسأله که سلطان از سید مرتضی علم الهدی پرسیده است،نجاشی آن را تبانیات خوانده،گویا سائل سلطان تبان بوده است.
فارسی،نزدیک به 200 مسأله،از شاه سلطان حسین صفوی(-1140 ق)،که از جمال الدین محمد خوانساری(-1135 ق)پرسیده است،خ.
موجود.
فارسی،از شاه عباس صفوی(-1038 ق)،15 مسألة،که از بهاء الدین محمد عاملی(-1031 ق) پرسیده است،خ.موجود.
فارسی،از فتحعلیشاه قاجار،در مسائل اعتقادی و کلامی،که از شیخ احمد احسائی(-1241 ق) پرسیده است،احسائی سؤالات را در 1223 ق، جواب گفته است،خ.نجف.
آقا محمد خان قاجار(-1211 ق)،در حکمت و کلام،که از علی نوری اصفهانی(-1246 ق) پرسیده است،خ.نجف.
فارسی،از سلطان نظام شاه،در حکمت و کلام،که از شاه فتح اللّه بن حبیب اللّه حسینی (سدۀ 10 ق)پرسیده است،خ.موجود.
فخر الدین سماکی،که از زین الدین شهید ثانی (-966 ق)پرسیده است،خ.آستان قدس.
محمد سمیع صوفی،که از دلدار علی نقوی لکهنوی(-1235 ق)پرسیده است.
احمد بن یوسف سیوری بحرانی،که به شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق)فرستاده است.
عبد اللّه بن حسن شاخوری،که از شیخ یوسف بحرانی پرسیده است.
شبر بن علی بن مشعل ستری بحرانی (-ح 1300 ق)،4 مسأله در اصول فقه،که از صالح بن طعان ستری پرسیده ولی صالح پیش از جواب درگذشته و جواب را فرزندش احمد بن صالح آل طعان(-1315 ق)داده و الدّرر الفکریّة نامیده است.
ص:234
نیز از شبر بن علی،که به علی بن اسحاق بلادی فرستاده است.سید شبر نقض جوابات بلادی را نیز نگاشته است.
بدر الدین حسن بن علی بن شدقم مدنی(-پس از 1000 ق)،11 مسأله است که از شیخ خویش حسین بن عبد الصمد(-984 ق)پرسیده است، خ.آستان قدس.
زین الدین علی بن حسن،بن شدقم،که از شیخ بهائی پرسیده است،خ.موجود.
محمد بن بدر الدین حسن بن شدقم،23 مسألۀ فقهی است که از محمد بن علی(-1009 ق) صاحب مدارک پرسیده است،خ موجود.
محمد شفیع،که از سید کاظم رشتی(-1259 ق) پرسیده است،ط 1247 ق(با شرح فوائد احسائیة).
صالح بن طعان بحرانی(-1281 ق)،که از سلیمان بن سلیمان بن احمد آل عبد الجبار پرسیده است.
صالح بن طعان،در فروع اجتهاد و تقلید که از عبد علی بن خلف امام جمعه بوشهر(-1303 ق) پرسیده است.
صالح بن طوق بحرانی،که از احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)پرسیده است،جوابات آن در جوامع الکلم(ط 1273 ق)آمده است.
احمد بن محمد صیمری یمانی که به محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق) فرستاده است.
حسین بن مفلح صیمری(-933 ق)،مسائل فقهی بوده که از علی بن عبد العالی محقق کرکی (-940 ق)پرسیده است،خ.موجود.
عبد علی طبسی،که به محمد حسین بن علی اکبر محیط کرمانی فرستاده و او به دستور استاد خویش سید کاظم رشتی(-1259 ق)آنها را جواب گفته است،خ.موجود.
ابو الفضل ابراهیم بن حسن ابانی طرابلسی، سؤالات بسیاری است که به دفعات از شریف
ص:235
مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق)پرسیده و سید شریف نیز به دفعات جواب نوشته است.
حسین بن حسن ظهیری عاملی عیناثی،استاد حرّ عاملی،که به شیخ خویش محمد امین بن محمد شریف استرآبادی(-1036 ق)فرستاده و او جواب آنها را شرحگونه نگاشته است.
اسماعیل بجنوردی،که از ملا هادی سبزواری پرسیده و او جواب نوشته است،خ.آستان قدس.
-الحمد للّه الودود واجب الوجود
ابو اللیث بن سراج حاجب،که به شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق) فرستاده و آن 51 مسأله است در کلام و شیخ جوابات مسائل العکبریه را برای او نگاشته است.
علی بن سلیمان شاخوری بحرانی،که به عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)فرستاده و او الرسالة العلویة فی جوابات الاسئلة الثلاثة الکلامیّة را در جواب او نگاشته است.
ابراهیم بن عبد النّبی بحرانی مقیم کازرون،که به یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق)فرستاده و او جوابات المسائل الکازرونیة را نوشته است.
محمد حسین کازرونی،که از عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)فرستاده است و او جوابات المسائل الکازرونیات را نوشته است.
مهدی بن ابراهیم دجیلی کاظمی(-1339 ق)، که به ابو تراب بن ابو القاسم موسوی خوانساری فرستاده و او جوابات المسائل الکاظمیة را نگاشته است.
احمد مازحی عاملی،نزدیک به 100 مسألة فقهی که از زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق)پرسیده و او جوابهای مختصری بر آنها نگاشته است،خ.موجود.
فارسی،از احمد علی هندی محمد آبادی،در عقاید دینی،که از مولوی امانت علی عبد اللّه پوری هندی پرسیده و او به فارسی جواب گفته، خ.فیض آباد هند.
محمد معروف به ابن جویبر مدنی،که به حسن بن شهید ثانی(-1011 ق)صاحب معالم فرستاده و او جواب نوشته است،خ.موجود.
ص:236
الاسئلة المدنیة-الاسئلة الشدقمیة و الاسئلة المهنّائیة
مسعود بن سعود،که از احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)پرسیده و او جواب نوشته و او را به لوامع الرسائل(تألیف:1211 ق)ارجاع داده است.
اعجاز حسین بن محمد علی حسن امروهوی (-1340 ق).
ابو عبد اللّه فاضل مقداد بن عبد اللّه سیوری حلی (-826 ق)،که از محمد بن مکی شهید اول (-786 ق)پرسیده است،خ.آستان قدس(با جوابها در مجموعۀ رسائل ابن فهد حلّی).
محمد مهدی قاضی بن محمد تقی قاضی طباطبایی تبریزی(-1241 ق)،که از بعضی افاضل عصر پرسیده،خ.موجود.
مهنا بن سنان جعفری عبدلی حسینی،که به علامه حلّی(-726 ق)فرستاده است.
فارسی،از نثار حسین عظیم آبادی هندی،23 مسأله است که از محمد علی طبسی(-1320 ق) مقیم حیدر آباد هند پرسیده است،خ.موجود.
که خواجه نصیر الدین محمد طوسی(-672 ق)،از معاصر خویش شمس الدّین خسروشاهی پرسیده ولی جواب نگرفته است و جواب آنها را صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق) نگاشته است.ط 1313 ق(با المبدأ و المعاد و شرح الهدایة او).
محمد بن علی نعیمی،که به یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق)فرستاده است.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد الرحمان فارسی مقیم مشهدین نوبندجان،که به شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق)فرستاده است.
نوح بن هاشل،که به عبد اللّه سماهیجی (-1135 ق)فرستاده است.
عبد اللّه بن محمد تقی مجلسی که از هند برای برادر خویش علامه مجلسی(-1111 ق)فرستاده و او رسالة الهندیة یا جوابات المسائل الهندیات را در جواب نگاشته است،خ.نجف.
ص:237
اسئلة الشیخ یاسین(المکتوب فی الجواب عنها منیة الممارسین):
یاسین بن صلاح الدین بلادی بحرانی مقیم شیراز،که به عبد اللّه شجاهیجی فرستاده و او منیة الممارسین را در جواب نوشته است.
سید یحیی بن حسین احسائی که به احمد بن ابراهیم درازی بحرانی(-1131 ق)فرستاده و او جواب نوشته است.
یوسفعلی حسینی اخباری،که به قاضی نور اللّه شوشتری شهید(-1019 ق)فرستاده است.
الاشارات)
محمد جعفر بن سیف الدین استرابادی معروف به شریعتمدار(-1263 ق).
من الاحالات)
عبد الصاحب بن حسن آل صاحب جواهر (-1352 ق)،ط.نجف،1356 ق.
الاشارات،کتاب فی
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
-الاشارات الی معانی الامارات:
شرح الاشارات و التنبیهات ابن سینا،از جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر،علامه حلّی(-726 ق)،علامه 2 شرح دیگر نیز بر اشارات دارد،یکی ایضاح و المعضلات و دیگری بسط الاشارات-
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق)، خود در بعضی از اجازات یاد کرده است.
الواصلین
کمال الدین(یا جمال الدین)علی بن سلیمان بحرانی،معاصر خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق).
نظیر فصوص الحکم،از آقا رضا همدانی(-پس از 1320 ق).
در فقه،از محمد رضا بن عبد المطلب تبریزی (سدۀ 12 ق)،خ.دیده شده.
در حکمت الهی و طبیعی،از غیاث الدین منصور بن صدر الدین حسینی دشتکی (-948 ق).
ص:238
منطق و حکمت،از شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق)،مرتب بر 2 قسم،ط.لیدن،1892 م؛مصر 1367-1368 ق (3 جزء)؛تهران،1378 ق،1333 ش (فارسی)...
-الحمد للّه علی حسن توفیقه
محمد ابراهیم بن محمد حسن کاخی خراسانی (-1261 ق)،ط تهران،1245 ق،در 2 مجلد.
-الحمد للّه الذی مهد لنا قواعد الدین
عقاید،از علی بن محمد برغانی(سدۀ 13)در یک مقدمه،40 اشاره و خاتمه
-الحمد للّه الذی بکلماته قامت السماوات...
در احوال ابو حنیفه نعمان بن ثابت،از محمد حسین بن محمد مهدی کرهرودی سلطان آبادی(-1314 ق)،در یک شبانه روز تألیف کرده،خ.دیده شد.
-الحمد للّه الذی اوضح لنا بفضله
اهل العیان من ارباب البیان)
در کلام و حکمت،به احتمال اشارات علی بن سلیمان بحرانی است،خ.دیده شد(685 ق).
-الحمد للّه الذی اصطفی لهدایة الهداة اولی الالباب.
فارسی،از کمال الدین معروف به میرزا آقا بن محمد علی رضوی خوانساری(-1328 ق)، تألیف:1322 ق،ط 1325 ق.
در اصول دین و فروع دین،از علاء الدین ابو الحسن علی بن حسن حلبی،ط.تهران، 1276 ق(ضمن جوامع الفقه).
اولاد حسن بن محمد حسن امروهوی (-1338 ق)،به اردوهم ترجمه کرده.
مجموعه در فنون متنوعه و نوادر متفرقه،از محمد علی هبة الدّین شهرستانی،خ.موجود.
ص:239
(-1231 ق)،ط.(در آخر الغنائم او).
ابو المعالی کلباسی.
عبد الرسول نوری(-ح 1322 ق)،ط 1321 ق(با بعض رسائل دیگر او).
محمد باقر بن محمد علی طباطبایی تبریزی (-1366 ق).
فارسی،از قوام الدین محمد رازی تهرانی، شاگرد رجبعلی تبریزی.
قاضی محمد سعید قمی،شاگرد فیض.
رجبعلی تبریزی،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 12231
حکیم سبزواری(-1289 ق)،خ.نجف.
-سألنی سائل عن ان اطلاق اسماء اللّه
ص:240
(-206 ق).
الاشتقاق
ابو عبد اللّه حسین بن احمد نحوی معروف به ابن خالویه(-370 ق)،ط.گوتینکن،1854 م.
فی معرفة الرجال،از ابو عبد اللّه احمد بن محمد جوهری(-401 ق).
میرزا محمد اخباری(-1232 ق).
حیدر حلّی(-1304 ق)،مجموعۀ مراثی سید جعفر قزوینی(-1298 ق)،خ.نجف.
و آن غیر از اوصاف الاشراف خواجۀ طوسی است،خ.تبریز.
تحقیق معنی السید و السیادة
حسین بن حسن بن محمد موسوی کرکی (-1001 ق)،نوادۀ دختری محقق کرکی، تالیف:959 ق،به نام شجاع الدین حیدری وزیر صفوی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی رفع آل هاشم و آل عبد مناف
حسین بن محمد آل عصفور بحرانی(-1216 ق).
عبد العزیز بن ابی کامل طرابلسی(-481 ق)، قاضی طرابلس.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان مفید بغدادی (-413 ق)،خ.دیده شد،مکرّر.
مؤلف نامعلوم،در 4 باب.
-امّا بعد الحمد لمنعم تفرّد بالقدم و ابرزنا من ظلمة العدم...
فارسی،عرفان،از محمد بن محمود دهدار،خ.
آستان قدس،ش 6396.
حکمت،از غیاث الدین منصور بن صدر الدین دشتکی(-948 ق)،کتاب شرح هیاکل النور شهاب الدین سهروردی(-587 ق)است.
جفر،از ابو القاسم بن رضا طباطبایی(معاصر)،
ص:241
خ.دیده شده.
منطق،از جعفر بن مهدی قزوینی.
در اصول علم حدیث،از جلال الدین محمد قائنی (معاصر بیرجندی).
شرح مزجی،به نظم و نثر،از محمد بن محمود عصار تهرانی(-1356 ق)،خ.آستان قدس،ش 324(خط شارح).
-یا من به التکلان و اعتمادی
صلّ علی المولی النّبی الهادی
التصریح باسمه)
کمال الدین حسین بن حیدر مفتی کرکی،خ.
موجود.
2 کتاب بزرگ و کوچک،از ابو اسحاق ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).
ابو عبد اللّه احمد بن ابراهیم بن ابی رافع صیمری (سدۀ 5 ق).
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمی (-350 ق).
ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی (-321 ق)،مذکور در طبقات الاطبّاء.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی بن احمد جلوّدی (-332 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن محمد بن شیران ابلّی (-410 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن مهزیار دورقی اهوازی(سدۀ 3 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی جعفی کوفی لغوی،ابو القاسم جعفر بن قولویه(-369 ق)از او روایت کرده است،مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام)،نجاشی به 4 واسطه از او روایت می کند.
ص:242
ابو جعفر محمد بن حسن بن فرّوخ صفار قمّی (-290 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
در ابواب فقه،از ابو جعفر محمد بن عثمان عمروی(-305 یا 304 ق).
اشربۀ محمّدیة-چهار شربت
در معرفت پروردگار،از محمود بن میر علی میبدی (یا میمندی)،معاصر حرّ عاملی(-1104 ق).
عبد الفتاح معروف به اشرف علی گلشن آبادی هندی،فرهنگ لغات هندی،فارسی،عربی و انگلیسی،ط.هند،1287 ق.
در معجزات امیر المؤمنین(علیه السلام)،از عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری(-1313 ق)،خ.موجود (1300 ق)،آستان قدس،ش 13548 (1314 ق،ضمیمۀ مجموعه است).
-الحمد للّه الّذی اظهر المعجزات القاهرة...
ابو الناصح ابراهیم موسوی،محمد اشرف در فضائل السادات(تألیف:1102 ق)از آن نقل کرده.
محمد اشرف بن عبد الحسیب علوی اصفهانی، شاگرد علامه مجلسی،تألیف:1102 ق،به نام شاه سلیمان صفوی،تحریر مجدد با اضافات به نام فضائل السادات،به نام شاه سلطان حسین.
بالفرائد)
شرح فرائد علامه انصاری،از محمد حسین بن محمد مهدی کرهرودی سلطان آبادی (-1314 ق).
معین الدین میر مخدوم جرجانی متخلص به اشرف،به نام شاه طهماسب(-984 ق)تألیف کرده.خ.نجف.
-الحمد للّه الّذی لا یکلف نفسا الاّ وسعها...
ابو عبد اللّه احمد بن ابراهیم بن حمدون کاتب و لغوی،استاد ابو العباس ثعلب(-291 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی خراسانی (-378 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو عبد اللّه مفجع محمد بن احمد بصری(-327 ق) ،یاقوت گفته است که این اثر ناتمام
ص:243
مانده است.
نیز از ابو عبد اللّه محمد بن احمد،ابن ندیم نوشته که ناتمام است.
محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو عبد اللّه محمد بن احمد مفجع،سیوطی دریغیه و کاتب چلبی در کشف الظنون،از آن یاد می کنند،ولی ظاهرا تصحیفی از اشعار الحراب یا اشعار الجواری اوست.
نیز از ابو عبد اللّه محمد بن احمد مفجع.
ابو هفان عبد اللّه بن احمد عبدی بصری،از طبقۀ دعبل خزاعی(-246 ق).
جامع:حسین بن جعفر موسوی،تاریخ جمع:
1303 ق،خ.آستان قدس.
محمد بن عمران مرزبانی،ابن ندیم گفته است که در 600 برگ است.
شرح جعفریۀ محقق کرکی،از محمد اسماعیل (سدۀ 13 ق)،صاحب منظومۀ العقیدة الوحیدة.
فارسی،از مرتضی قلی خان بن علی محمد خان اصفهانی(-1306 ق).
مجموعۀ رباعیات احمد بن علی بن صافی نجفی (1313 ق-).
احادیث،به روایت ابو علی محمد بن محمد بن اشعث کوفی(زنده در 313 ق)،از ابو الحسن موسی بن اسماعیل بن امام موسی بن جعفر(علیه السلام)، ط.تهران،1271 ق،خ.آستان قدس،ش 8172(1283 ق)و ش.755(1348 ق).
ابو محمد حسن بن حمزۀ طبری علوی معروف به مرعش(-358 ق)،ظاهرا در موضوع غیبت و احکام شرعی آن بوده است.
اردو،مراثی،ط.لاهور.
ص:244
منطق،از عزّ الدّین حسین استرابادی،به احتمال از معاصرین صفویه بوده است.
فارسی:هندسه،از حیدر قلی خان بیات مختاری نیشابوری(معاصر)،تألیف:1301 ق،ط.
تهران.
-بیضی مسطح سطحی است که احاطه کند
فارسی،منطق،از محمد نصیر فرصت شیرازی (-1339 ق)،ط.بمبئی 1322 ق؛اصفهان، 1345 ق.
غلام حسین کنتوری(-1337 ق).
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق)،خ.
بانکی پور،ش 2519(631 ق).
فارسی،از یحیی خان قریب،در 1314 ش،زیر چاپ بوده.
سید مهدی غریفی(-1343 ق)،خ.دیده شد (جزء اول).
-احمده و اشکره و اصلّی علی نبیه...
ابو القاسم بن حسین رضوی قمّی لاهوری (معاصر).
در مسألۀ جواز شرط مرتهن،از حسین بن حیدر بن قمر کرکی،خ.ملک(خط مؤلف،1023 ق).
-الحمد للّه علی اصابة الحق...
بالحظر فیها)
در اصول فقه.
محمد تقی بن حسین علی هروی(-1299 ق)، در نهایة الآمال از آن یاد کرده است.
ابو القاسم بن محمد علی نوری معروف به کلانتری(-1292 ق)،خ.موجود.
ص:245
محمد جواد بن محمد حسینی شقرائی عاملی (-1226 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین
محمد حسن بن عبد اللّه مامقانی(-1323 ق)،خ.
نجف.
حسن بن علی مدرس اصفهانی(-1273 ق).
محمد حسین بن محمد باقر اصفهانی (-1308 ق)،خ.موجود.
حیدر بن محمد بن حسن شیروانی(زنده در 1129 ق).
محمد طه بن مهدی آل نجف نجفی(-1323 ق)، خ.موجود.
عبد الکریم بن ابی القاسم ایروانی،شاگرد صاحب ریاض.
عبد اللّه بن حسن بن عبد اللّه مامقانی(-1351 ق).
عبد الوهاب شریف بن محمد علی قزوینی،شاگرد صاحب ریاض،خ.نجف.
سید علی بن محمد علی طباطبایی(-1231 ق)، صاحب ریاض،خ.موجود.
ص:246
سید مهدی بن سید علی صاحب ریاض (-1260 ق)،خ.دیده شده.
سید محمد مهدی بن مرتضی طباطبایی بحر العلوم (-1212 ق)،خ.موجود.
-قاعدة فی ان الاجزاء و الشرائط المحتملة
ما یترتب علیها من الاحکام)
مولّف از متأخرین بوده است،خ.نجف.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).
-(پس از خطبه)اعلم یا اخی ان المقصود المهم الاصلی فی المعاملات الصحة و الفساد
سید حسن مدرّس اصفهانی.
فتح اللّه نمازی شیرازی معروف به شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق)،خ.دیده شده.
سید حسین مجتهد کرکی.
محمد بن اسد اللّه اشکوری(1320 ق-).
محمد باقر وحید بهبهانی(-1206 ق).
-الاصل طهارة الاشیاء
حسین بن دلدار علی نصیرآبادی(-1273 ق).
-الحمد للّه الذی اصل الطهارة فی الاشیاء و سهل السلوک علی الشریعة الغرّاء
عبد العلی بن جعفر خوانساری معروف به سید ابو تراب(-1346 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه علی ما انعم
ظاهرا مؤلف نزدیک به عصر ملا صدرا می زیسته است،خ.نجف(1107 ق).
-الوجود ای ما بانضمامه الی الماهیات
ص:247
شریف مرتضی و شیخ طوسی،کتاب از مآخذ بحار علامه مجلسی است.
اصحاب الائمة علیهم السّلام-رجال برقی،رجال شیخ طوسی و...
تصحیح ما یصح عنهم)
محمد باقر حجة الاسلام گیلانی اصفهانی (-1260 ق)،ط.(ضمن رسائل رجالیۀ او).
حسن بن ابی طالب طباطبایی(-1168 یا 1167 ق)،به عنوان مقاله فی اصحاب الاجماع معرفی شده.
سید رضا بن بحر العلوم(-1253 ق)،خ.نجف.
در رجال حدیث،از حجة الاسلام محمد باقر گیلانی(-1260 ق)،ط.(ضمن رسائل رجالیۀ او).
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق).
محمد جعفر بن محمد طاهر خراسانی (1080 ق-)،مذکور در تکملة الامل.
فارسی،از حسین بن زین الدین علی معروف به حاج زین العابدین عطار(سدۀ 8 ق)،خ.
آستان قدس،ش 5042.
-حمد و سپاس غفاری را که جلّ جلاله و عم نواله
فارسی،ترجمۀ غرر الحکم آمدی،از عبد الکریم بن محمد یحیی قزوینی(معاصر شاه سلطان حسین صفوی).
المختار علی اعداء آل رسول اللّه الاطهار)
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(معاصر)، ط.صیدا،1353 ق و مکرّر.
محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،در الریاض الزاهرة از آن در احوال مختار نقل شده است.
فارسی،از محمد باقر بن اسماعیل واعظ کجوری تهرانی(-1313 ق)،مذکور در زبدة المآثر برادرش.
ص:248
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلی (-664 ق).
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق)،خ.دیده شده.
فارسی،از امام قلی بیک چکنی وارستۀ رازی، ط.بمبئی.
ص:249
فارسی،در تاریخ اصفهان،از حسین نور صادقی، در 4 فصل،ط.تهران،1316 و 1326 ش.
فارسی،از مهدی ارباب،مقداری در ذیل روزنامۀ ایران چاپ شده.
فارسی،از صادق هدایت،ط.تهران،1311 و 1333 ش.
حمزة بن حسن اصفهانی(-ح 360 ق).
احمد بن زین الدین احسائی،در معنای برخی احادیث مشکله که در جواب پرسشهای اهل اصفهان نوشته.
تفسیر،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،منتخبی است از تفسیر صافی او، تألیف:1076 ق ط.(در هامش الصافی)،خ.
آستان قدس،ش 11162(1086 ق)و 3 نسخه دیگر.
-الحمد للّه الذی هدانا للتمسک بالثقلین
الشارب):
در حکم تراشیدن ریش و نهادن شارب،از محمد علی هبة الدّین شهرستانی،خ.دیده شده.
-الحمد للّه کثیرا
حسن بن علی بن فضال.
علی بن حسن بن فضال،هر2 عنوان اخیر را ابن شهر آشوب در معالم العلماء یاد کرده.
حدیث،از آدم بن حسین نخاس کوفی،از اصحاب صادق(علیه السلام).
حدیث،از آدم بن متوکل ابو الحسن مروارید فروش(بیاع اللّؤلؤ)کوفی،از حضرت صادق(علیه السلام) روایت کرده.
حدیث،از ابان بن تغلب بکری(-141 ق)، خدمت حضرت سجاد،باقر و صادق علیهم السّلام را دریافته است.
حدیث،از ابان بن عثمان احمر بجلی،از اصحاب حضرت صادق و موسی بن جعفر
ص:250
علیهما السّلام.
حدیث،از ابان بن محمد بجلی معروف به سندی بزاز،ابن طاوس در اقبال از آن نقل کرده و نسخۀ آن را داشته است.
ابو اسمعیل(ابو البلاد،ابو یحیی)،یحیی(یا ابراهیم)بن سلیم(یا سلیمان)،از حضرت صادق و حضرت موسی بن جعفر علیهما السّلام روایت کرده و امام رضا(علیه السلام)او را ستوده اند.
ابن شهر آشوب در معالم به همین نام یاد کرده.
از اصحاب حضرت صادق(علیه السلام)،حضرت رضا(علیه السلام) را هم درک کرده.
ابو ایوب ابراهیم بن عثمان خزّاز کوفی،از اصحاب امام باقر و صادق علیهما السّلام.
ابراهیم بن عمر یمانی صنعانی،از اصحاب صادقین علیهما السّلام.
ابراهیم بن مسلم بن هلال ضریر کوفی،از وی ابو القاسم حمید بن زیاد کوفی(-310 ق)روایت کرده است.
ابراهیم بن مهزم اسدی کوفی معروف به ابن ابی برده،حسن بن محبوب(-224 ق)آن را از او روایت کرده.
ابو الصباح ابراهیم بن نعیم عبدی،او را میزان می خوانده اند،از اصحاب حضرت باقر و صادق علیهما السّلام بوده،اصل را صفوان بن یحیی (-210 ق)از او روایت کرده است.
شیخ در فهرست از آن یاد کرده و گفته است که آن را حمید بن زیاد(-310 ق)از او روایت کرده است.
ابو عبد اللّه بن حماد انصاری،ابن طاوس از آن در کتاب اقبال نقل کرده و گویا نسخۀ آن را داشته است،صحیح آن ابو محمد عبد اللّه است.
در فهرست طوسی خزار و در معالم جزار آمده.
احمد بن حسین بن سعید بن عثمان قرشی،آن را
ص:251
احمد ابن عقده(-233 ق)از وی روایت کرده، بنابرآن از اصول معدودی است که در اواخر عصر ائمّه علیهم السّلام تألیف شده است.
ابو جعفر احمد بن حسین بن عمر بن یزید صیقل کوفی،وی از حضرت ابا عبد اللّه و ابو الحسن علیهما السّلام روایت می کند،ابن طاوس در لهوف از آن روایت کرده و ظاهرا نسخۀ آن را داشته است.
احمد بن عمر حلال شیره فروش(بیاع الحل)، شیخ طوسی در رجال،او را از اصحاب رضا(علیه السلام) شمرده است.
ابو علی احمد بن محمد بن عمّار کوفی (-346 ق).
احمد بن یوسف بن یعقوب جعفی،ابن عقده (-333 ق)از او و از اصل او روایت کرده است.
ادیم بن حرّ جعفی،به روایت کشی کنیۀ او ابو الحر بوده و از حضرت صادق(علیه السلام)چهل و اندی حدیث روایت کرده است.
ابو علی اسباط بن سالم کوفی،محمد بن ابی عمیر(-217 ق)آن را از وی روایت کرده است.
اسحاق بن جریر بن یزید بجلی کوفی،از اصحاب صادق و کاظم علیهما السّلام،از او محمد بن ابی عمیر و حسن بن محبوب(-204 ق) روایت کرده اند.
اسحاق بن عمّار بن موسی ساباطی،از اصحاب صادق(علیه السلام)،وی غیر از اسحاق بن عمار بن حیان کوفی بوده است.
اسماعیل بن ابان حناط،از اصحاب صادق(علیه السلام).
به قول شیخ در فهرست،از وی ابراهیم بن سلیمان کوفی و از ابراهیم حمید بن زیاد دهقان (-310 ق)روایت کرده است.
ابن شهر آشوب و شیخ طوسی از آن یاد کرده اند.
نیز مذکور در معالم ابن شهر آشوب و فهرست شیخ.
ص:252
اسماعیل بن عثمان بن ابان،احمد بن میثم از او و حمید بن زیاد(-310 ق)از احمد روایت کرده اند.
وی از اصحاب صادق(علیه السلام)بوده است.
ابن ابی عمیر از او روایت کرده است و احتمال داده اند که وی اسماعیل بن حکم از اصحاب سجاد(علیه السلام)بوده باشد.
اسماعیل بن مهران بن محمد بن ابی نصر سکونی کوفی،وی از اصحاب امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و امام رضا(علیه السلام)را ملاقات کرده است.از او محمد بن حسین بن ابی الخطاب(-262 ق) روایت کرده است.
ایوب بن حر جعفی معروف به اخی ادیم،از اصحاب صادق و کاظم علیهما السّلام،محمد بن خالد برقی از ایوب و فرزندش احمد بن محمد (-274 ق)از او روایت کرده اند.
بشار بن یسار عجلی کوفی،از اصحاب صادق(علیه السلام).
بشر بن مسلمۀ کوفی،از اصحاب صادق(علیه السلام).
بکر بن محمد ازدی از آل نعیم،عبد اللّه بن صلت قمی که از اصحاب رضا(علیه السلام)بوده از او روایت کرده است.
بندار بن محمد بن عبد اللّه فقیه امامی،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ثابت بن ابی صفیه دینار معروف به ابو حمزۀ ثمالی(-150 ق).
جابر بن یزید جعفی(-128 یا 132 ق)،از اصحاب باقر و صادق علیهما السّلام.
جعفر بن محمد بن شریح حضرمی،این اصل موجود است و با اصول الستة عشر در تهران طبع شده است.
ابو علی جمیل بن دراج نخعی،از اصحاب صادق(علیه السلام)،صفوان بن یحیی(-210 ق)از او روایت کرده است.
ص:253
اصحاب صادق و کاظم علیهما السّلام،محمد بن ابی عمیر و حسن بن محبوب(-204 ق)از او روایت کرده اند.
ابو علی حارث بن ابو جعفر مؤمن الطاق محمد بن علی بن نعمان احول بجلی کوفی،حسن بن محبوب(-204 ق)از او روایت کرده است.
حبیب بن معلل مدائنی خثعمی،از ابا عبد اللّه، ابو الحسن و رضا علیهم السّلام روایت کرده است.
اصل(فی الصیام)و اصل(فی النوادر)
ابو محمد حریز بن عبد اللّه سجستانی ازدی کوفی، از اصحاب صادق(علیه السلام).
از اصحاب کاظم(علیه السلام).
حسن بن رباط بجلی کوفی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام)،حسن بن محبوب(-204 ق)از او روایت کرده است.
حسن زیاد عطار کوفی،از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است.
حسن بن سری کاتب،از اصحاب صادق(علیه السلام).
حسن بن صالح بن حی(-168 ق).
حسن بن موسی بن سالم حنّاط کوفی،وی از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.
حسین بن ابی العلاء خفاف،وی از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است اصل حسین با اصول الستة عشر چاپ شده است.
حسین بن ابی غندر کوفی،وی از ابا عبد اللّه (صادق)(علیه السلام)روایت کرده و از او ابن ابی عمیر و صفوان بن یحیی روایت کرده اند.
حسین بن عثمان بن شریک بن عدی عامری کوفی،راوی از ابا عبد اللّه و ابو الحسن علیهما السّلام،ابن ابی عمیر از او روایت کرده است،اصل به روایت تل عکبری از ابن عقده موجود است.
ص:254
حفص بن بختری کوفی بغدادی،وی از ابا عبد الحسن و ابو الحسن علیهما السّلام روایت کرده و اصل او را محمد بن ابی عمیر از او روایت کرده است.
ابو ولاد حفص بن سالم حناط،راوی از امام صادق(علیه السلام)،اصل را حسن بن محبوب از او روایت کرده است.
حفص بن سوقۀ عمری،در اصل از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام روایت کرده و اصل را محمد بن ابی عمیر از او روایت کرده است.
(فی الزّکاة)،اصل(فی الصیام)و اصل
(فی النوادر)
حفص بن عبد اللّه سجستانی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).از حریز بن عبد اللّه نیز چنین اصولی گذشت.
حکم بن ایمن حناط کوفی،راوی از ابا عبد اللّه و ابو الحسن علیهما السّلام،اصل را ابن ابی عمیر از او روایت کرده است.
ابو محمد حکم بن مسکین کوفی،اصل را حسن بن محبوب(-204 ق)از او روایت کرده است.
حمید بن زیاد بن حمّاد بن دهقان کوفی (-310 ق).
حمید بن مثنّی عجلی کوفی صیرفی،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.
خالد بن ابی اسماعیل کوفی،صفوان بن یحیی (-210 ق)آن را از او روایت کرده است.
خالد بن صبیح کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام)، اصل را محمد بن ابی عمیر از او روایت کرده است.
خالد بن عبد اللّه بن سدیر بن حکیم بن صهیب صیرفی.
خلاد سندی(یا سدی)بزّاز کوفی،راوی از ابا عبد اللّه(علیه السلام)،ط.تهران(در اصول الستة عشر).
ص:255
ابو سلیمان داود بن زربی خندقی بندار،از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام، محمد بن ابی عمیر آن را از او روایت کرده است.
داود بن کثیر رقی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام،حسن بن محبوب آن را از او روایت کرده است.
ذریح بن محمد بن یزید محاربی،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.
ابو نعیم ربعی بن عبد اللّه بن جارود بصری،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام،که از او حماد بن عیسی(-208 ق)اصل را روایت کرده است.
ربیع بن محمد بن عمر بن حسان اصم مسلی، راوی از امام صادق(علیه السلام)،حسن بن محبوب (-204 ق)آن را از او روایت کرده است.
رفاعة بن موسی اسدی کوفی نخاس،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام،صفوان بن یحیی(-210 ق)و محمد بن ابی عمیر (-217 ق)آن را از او روایت کرده اند.
زرعة بن محمد حضرمی،راوی از ابا عبد اللّه و ابو الحسن علیهما السّلام،آن را حسن بن سعید اهوازی از او روایت کرده است.
زکار بن یحیی واسطی،از اصحاب صادق(علیه السلام)، قاسم بن اسماعیل قرشی آن را از وی روایت کرده است.
ابو الفضل زیاد بن مروان قندی واقفی.
ابو الجارود زیاد بن منذر اعمی،از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهما السّلام،کثیر بن عیاش قطان آن را از او روایت کرده است.
وی راوی از امام صادق(علیه السلام)بود و اصل زید موجود است،ط.تهران(با اصول الستة عشر).
وی نیز راوی از ابا عبد اللّه و ابو الحسن علیهما السّلام بود و اصل او هم موجود است و با اصول الستة عشر چاپ شده است.
ص:256
سعد بن ابی خلف معروف به زام کوفی،از اصحاب صادق و کاظم علیهما السّلام،حسن بن محبوب(-204 ق)از او روایت کرده است.
ابو الحسن عبد الرحمان سعدان بن مسلم عامری کوفی،وی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام روایت کرده و اصل او را صفوان بن یحیی(-210 ق)از او روایت کرده است.
ابو عبد اللّه سعید بن عبد الرحمان(یا عبد اللّه)اعرج سمّان تمیمی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام)، اصل او را علی بن نعمان و صفوان بن یحیی از او روایت کرده اند.
سعید بن غزوان اسدی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام)،اصل را ابن عمیر(-217 ق)از او روایت کرده است.
سعید بن مسلمة بن هشام بن عبد الملک بن مروان دمشقی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).
سعید بن یسار ضبیعی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام،اصل را علی بن نعمان اعلم نخعی از اصحاب رضا(علیه السلام)از او روایت کرده است.
محمد بن ابی عمیر از او روایت کرده است.
سلام بن ابی عمره(یا عمیره)خراسانی کوفی، راوی از امام صادق و امام کاظم علیهم السّلام، عبد اللّه بن جبله(-219 ق)از او روایت کرده است،این اصل به روایت تلعکبری موجود است.
ابو صادق سلیم بن قیس هلالی عامری کوفی تابعی،ط.نجف،1366 ق و چاپهای دیگر،خ.
فیض آباد هند.
شعیب بن اعین حدّاد کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام)،ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از او روایت کرده است.
ابو یعقوب شعیب بن یعقوب،وی از ابا عبد اللّه و ابو الحسن علیهما السّلام روایت دارد و اصل او را حماد بن عیسی(-208 ق)و ابن ابی عمیر از او روایت کرده اند.
ص:257
شهاب بن عبدربّه اسدی صیرفی کوفی،راوی از امام باقر و امام صادق علیهما السّلام،ابن ابی عمیر،آن را از او روایت می کند.
صالح بن رزین کوفی،راوی از ابا عبد اللّه(علیه السلام)، ابن ابی عمیر آن را از او روایت می کند.
منسوب به ظریف بن ناصح کوفی بغدادی،از محمد بن ابی عمر طبیب کوفی،که از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.
عاصم بن حمید حناط کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام)،وی از جابر بن یزید جعفی(-128 یا 132 ق)بسیار روایت کرده،اصل موجود است، ط.تهران(با اصول الستة عشر).
ابو سعید عباد عصفری کوفی،موجود است،ط.
عبد اللّه بن سلیمان صیرفی عبسی کوفی،وی از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.
ابو محمد عبد اللّه بن حماد انصاری،همان است که به عنوان اصل ابو عبد اللّه یاد شد و صحیح عبد اللّه است.
عبد اللّه بن یحیی کاهلی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.از اصول موجوده است و احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی از او روایت کرده است.
عبد اللّه بن هیثم کوفی،به قول نجاشی،عباد بن یعقوب رواجنی(-250 ق)اصل را از او روایت کرده است.
عبد الملک بن حکیم خثعمی کوفی،راوی از ابو عبد اللّه و ابو الحسن علیهما السّلام،ط.تهران(با اصول الستة عشر).
عبید اللّه بن علی بن ابی شعبۀ حلبی،اصل مورد تحسین امام صادق(علیه السلام)قرار گرفته است.
علی بن ابو حمزه سالم بطاینی کوفی،راوی از امام صادق و امام باقر علیهما السّلام،ابن ابی عمیر و صفوان بن یحیی از او روایت کرده اند.
ص:258
علی بن احمد بن ابی القاسم کوفی(-352 ق)، ظاهر اصل الاوصیاء است.
علاء بن رزین قلاء ثقفی،از اصول موجوده است.
علی بن اسماعیل بن شعیب بن میثم بن یحیی کوفی.
علی بن رئاب ابی الحسن کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.
علی بن عبد الواحد نهدی،از نوادگان حکم بن ایمن حناط نهدی.حکم از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام است.
قاسم بن اسماعیل قرشی،حمید بن زیاد (-310 ق)از روایت کرده است.
مثنی بن ولید حناط کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام)،از اصول موجوده و مطبوعه است.
محمد بن جعفر بزاز قرشی،دائی پدر ابو غالب زراری(285 ق-)،ابو غالب از او روایت کرده و اصل از اصول موجوده است.
ابو نصر محمد بن قیس اسدی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.
ابو عبد اللّه محمد بن قیس بجلی.
محمد بن مثنی بن قاسم حضرمی،اصل به روایت تلعکبری موجود و در اصول الستة عشر چاپ شده است.
مروک بن عبید بن سالم بن ابی حفصه،احمد بن محمد برقی آن را از او روایت کرده است.
مسعدة بن زیاد ربعی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام)،نجاشی می گوید که کتابی مبوّب در حلال و حرام است.
وهب بن عبد ربه بن ابی میمونة بن یسار اسدی، حسن بن محبوب از او روایت کرده است،وهب
ص:259
راوی از امام باقر و امام صادق علیهما السّلام بوده است.
ابو محمد هشام بن حکم شیبانی کوفی (-179 ق)،ابن ابی عمیر و صفوان بن یحیی از او روایت می کنند.
هشام بن سالم جوالیقی،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام،از روایت ابن طاوس در اقبال برمی آید که نسخۀ آن را داشته است.
ابو محمد یعقوب بن شعیب بن میثم بن یحیی تمّار،اصل در نزد شیخ مفید موجود بوده و در الرسالة العددیّة به این موضوع صراحت دارد.
فارسی،ترجمۀ حدیث مروی از امام رضا علیه السّلام در امامت،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی،ط.تبریز.
-الحمد للّه الّذی وفقنی لترجمة حدیث اصل الاسلام.
در اصول دین،از محمد جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرابادی(-1263 ق)،ترجمۀ فارسی آن به نام شاخ نبات چاپ شده است (1269 ق).
فارسی،نحو،از محمد حسن خان بریلوی هندی، ط.لکهنو،1280 و 1282 ق.
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق)،خ.دیده شده.
رفیع بن رفیع گیلانی،تالیف:پیش از 1233 ق، ط.خ.دیده شده.
-الحمد للّه المنعم المتعال...
در ردّ اخباریه،از محمد بن دلدار علی نصیرآبادی (-1284 ق)،خ.فیض آباد هند.
در کلام،از نثار حسین عظیم آبادی(معاصر)، ط.حیدرآباد.
کلام،از محمد نعیم طالقانی(سدۀ 12 ق)،خ.
تهران؛قم.
-الحمد للّه الذی هو نور السماوات و الارضین
ابو القاسم شریف علی بن احمد علوی (-352 ق).
ص:260
اصل البرائة-اصالة البرائة
اردو،در رد عامه،ط.لاهور.
در اصول فقه،نسخه در اصفهان موجود بوده.
حسین بن محسن علوی سبزواری(-1352 ق)، خ.موجود
در عقاید شیعه،از محمد حسین آل کاشف الغطاء،ط.صیدا،1351 و 1355 ق و در نجف و قاهره و بیروت و ایران مکرر چاپ شده
اصل الصحة-اصالة الصحة
ابو محمد فضل بن شادان بن خلیل ازدی نیشابوری(-260 ق).
اصل الطّهارة-اصالة الطهارة
سید ابو تراب خوانساری.
فارسی،اصول دین،از محمد جعفر شریعتمدار استرابادی(-1263 ق)،در مقدمه و ابواب،خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الواجب بالذات
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی،از رسائل الخمسة عشر در اصول.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(معاصر).
اصول فقه،از ملا علی خوئی،شاگرد شیخ انصاری،خ.نجف.
در توحید،از محمد بن محمد کاظم موسوی کازرونی،تألیف:1375 ق.
لغت،از محمد بن خلیل زین عاملی،تالیف:
1347 ق.
زین العابد بن عظیم آبادی،ط.حیدر آباد هند.
مجلۀ علمی ماهانه،از علی اظهر هندی.
ص:261
در فقه عبادات و معاملات،از سید محمد بن علی طباطبایی(-1242 ق)،مرتب بر مقدّمه،کتب، ابواب و خاتمه،خ.آستان قدس،ش 9064 (1242 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه الّذی مهّد لنا طریق اصلاح العمل
اردو،از احمد علی واعظ امر تسری(معاصر)، ط.لاهور.
در صلاة،خ.کربلا.
-الحمد للّه الذی هدانا لاصلاح الاعمال باخلاص الیقین...
فارسی،از محمد جواد بن محمد تقی طباطبایی (1315 ق-).
فارسی،از سید علی میبدی،خ.موجود.
فارسی،از یوسف خان مستشار الدوله (-1313 ق)،ط تهران،1303 ق.
در رفع اختلاف اصولیین و اخباریین،از محمد بن علی بن میرزا محمد اخباری،خ.
موجود.
-نحمدک یا من هدی المؤمنین الی سواء الصّراط...
اردو،از محمد مرتضی بن حسنعلی حسینی جونپوری(-1337 ق)،تألیف:1311 ق،ط.
هند،1312 ق.
اصلاح العمل-الاصلاح
کفعمی آن را از مصادر البلد الامین می شمارد.
اردو،ط.هند.
اردو،از کاظم علی هندی،ط.هند.
لغت،تهذیب اصلاح المنطق ابو حنیفه احمد بن داود دینوری(-290 ق)است.مهذّب:ابو القاسم حسین بن علی بن حسین معروف به وزیر مغربی (-481 ق).
لغت،از ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت(-243 ق)،ط.بیروت،خ.خدیویه
ص:262
(785 ق).
فارسی،از حبیب اللّه آموزگار،ط.تهران، 1307 ش.
فارسی،از نور الدین بن محمد جعفر موسوی جزائری(1313 ق-)،تألیف:1309 ش،ط.
اهواز،1311 ش.
ابو محمد عبد اللّه بن مغیرۀ بجلی کوفی،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،ط.مصر،1343 ق.
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت (-243 ق).
در احکام استماع اصوات زنان،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).
ابو القاسم علی شریف بن احمد علوی کوفی (-352 ق).
الاصول،کتاب(از محمد بن حسن طوسی)-اصول العقاید
ابو عبد اللّه محمد بن عباس معروف به ابن جحّام.
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق)،تألیف:418 ق.
محمد بن نصار حویزی،شاگرد شیخ بهائی.
ابو محمد یحیی بن محمد نقیب النقیاء نیشابور (سدۀ 4 ق).
فارسی،رساله ای است از کلیات ملکم،از ناظم الدوله میرزا ملکم بن یعقوب اصفهانی که مکرر چاپ شده است.
الحکمة المتعالیة)
رجب علی تبریزی،که به نام آصف میرزا از درباریان شاه عباس صفوی(-1078 ق)تألیف کرده است.
ص:263
در استخراج ابواب اصول فقه از روایات اهل بیت علیهم السّلام،از محمد هاشم بن زین العابدین موسوی خوانساری(-1318 ق).
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی،معاصر فتحعلیشاه قاجار(-1250 ق).
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).
اصول فقه،از علی نقی بن احمد حیدری کاظمی(معاصر)،ط.نجف،1369 ق؛تهران، 1379 ق؛بغداد،1959 م.در 2 جزء.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه...اعلم ان اصول الاسلام عند فقهائنا المشهورین ثلاثة...
و الاخبار المرویّة)
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی (-1242 ق)،خ.نجف.
-الحمد للّه رب العالمین
فضلعلی بن شاه ویردی بن خلف.
نعیم طالقانی،کبودر آهنگی در مرآة الخیال (تألیف:1236 ق)از آن نقل کرده.
من الکتاب و السنّة)
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،مرتب بر 10 اصل،تالیف:
1041 ق،خ.آستان قدس،ش 10791 (1052 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی بعث فی الامیّین رسولا
ص:264
از عیسی صدیق اعلم،تهران،1316 ش.
فارسی،از نصر اللّه فلسفی،ط.تهران، 1314 ش.
فارسی،از رسالات کلیات ملکم،از ناظم الدوله ملکم بن یعقوب اصفهانی،ط.مکرّر.
و اختیار البراءة
حسن بن علی مدرس اصفهانی.
فارسی،از آقاخان بن حسین قلی خان مهندس، شاگرد عبد الغفار خان نجم الملک(-1320 ق)، ط.تهران،1310 ق.
فارسی،از علی محمد فره وشی(مترجم همایون)،ط.تهران،1330 ق.
فارسی،از علیخان ناظم العلوم،ط.تهران.
فارسی،اصول دین،از جواد بن محرم علی طارمی (-1325 ق)،ط.ایران.
فارسی،از عبد الرزاق خان سرتیپ،ط.تهران.
فارسی،از عبد الغفار بن علی محمد نجم الدّولۀ اصفهانی،ط،1298 ق.
در اصول اربعۀ وارده در حدیث،از جمال الدین حسن بن محمد باقر علوی خراسانی،مرتب بر مقدمه و 4 باب،تالیف:1240 ق،خ.موجود.
-سبحانک اللهم و بحمدک توحدت فی ذاتک...
در مباحث الفاظ،از محمد کاظم بن محمد صادق ملکی قزوینی،ط.نجف، 1358 ق.
فارسی،از علی خان ناظم العلوم،ط.تهران.
ابو الحسن علی بن محمد وهقی فقیه،مذکور در فهرست منتجب الدّین.
ص:265
در بیان مذاهب و ادیان،از نعمت اللّه بن عبید اللّه.
فارسی،از ابراهیم گلپایگانی جدّی،برگرفته از حق الیقین علامه مجلسی،خ.دیده شده.
ابراهیم بن محمد موسوی دزفولی(سدۀ 13 ق)، خ.موجود.
فارسی،از ابو تراب بن محسن حسینی أرغندی، مرتب بر مقدّمه و 5 فصل،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه الّذی هدانا للایمان
ص:266
بهبهانی(-1206 ق).
فارسی،از محمد باقر بن جعفر فشارکی (-1315 ق)،ط 1332 ق.
فارسی،از محمد باقر بن جعفر بن کافی بهاری (-1333 ق).
فارسی،از باقر بن شعبان تیمجانی گیلانی، تالیف:1326،خ.(خط مؤلف).دیده شده.
در آن از لوامع الاشراق جلال الدین دوانی(- 908 ق)نقل شده،خ.موجود(1212 ق.)
مرتب بر 3 مقصد:توحید،نبوّة و امامة،خ.
نجف.
محمد تقی آقا نجفی بن محمد باقر اصفهانی (-1331 ق)،خ.دیده شده.
محمد تقی بن محمد باقر شریف یزدی،رساله برطبق فتوای علامه انصاری است،ط 1277.
فارسی،از محمد جعفر کاشانی،خ.دیده شده.
ابو القاسم جعفر بن حسن محقق حلّی(-676 ق)، خ.موجود.
جعفر بن حسین شوشتری(-1303 ق)،ط.
تهران.
ص:267
(-1336 ق)،خ.(بخط مولف،ناقص الاخر) دیده شده.
فارسی،از حسن بن عبد الرزاق لاهیجی (-1121 ق)،خ.دیده شده.
ابو محمد حسن بن علی شریف(-304 ق).
محمد حسن بن علی قائنی.
اصول الدّین(از حسین بن محمد تقی)-ملخص الاصول
داود بن اسماعیل حسینی.برای شرح آن- صراط العارفین
داود بن حسن اوالی بحرانی.
فارسی،از محمد رضا بن محمد مجذوب تبریزی
ص:268
عبد الرّزّاق گیلانی(-1319 ق)،ط.تهران، 1322 ق(بازاد الواعظین).
ص:269
فارسی،از محمد علی بن محمد باقر،تألیف:
1288 ق،ط.تهران،1297 ق.
فارسی،از محمد علی بن محمد باقر ثقة الاسلام اصفهانی،تألیف و طبع:1303 ق.
رسالۀ عملیه در تمام عبادات،از علی بن حسن خنیزی قطیفی(1291 ق-).
سید علی صاحب ریاض بن محمد علی طباطبایی (-1231 ق)،در منته المقال از آن به عنوان رسالة الاصول الخمسة یاد شده است.
علی بن محمد بن احمد بن سیف بحرانی قطیفی، پدرش در طبقۀ شاگردان صاحب حدائق بوده است.
منسوب به امام ابو الحسن علی بن موسی الرضا(علیه السلام)،گفته اند به خواهش مأمون تألیف فرموده اند.
-اوّل الفرائض شهادة ان لا اله الاّ اللّه
فارسی،از سید کاظم بن قاسم رشتی (-1259 ق)،ط.تبریز،1271 ق،خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 11245(1258 ق)و ش 8469(بی تاریخ).
-سپاس و ستایش پروردگاری را
فارسی،از محسن دستغیب شیرازی (-1319 ق)،ط.ایران.
محمد بن احمد درازی بحرانی(-پیش از 1186 ق).
محمد بن محمد تقی تنکابنی(معاصر).
فارسی،در توحید،نبوّت و امامت،از محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق).
محمد بن عبد علی آل عبد الجبار قطیفی(-پس از 1240 ق)،تألیف:1231 ق،خ.سامراء.
-الحمد للّه و کفی و سلام علی عباده
محمد بن عبد النبی نیشابوری،معروف به اخباری(-1232 ق)،تألیف:1227 ق،خ.
دیده شده.
ص:270
محمد بن علی درازی بحرانی،حفید برادر شیخ یوسف بحرانی صاحب حدائق
فارسی،از محمد بن محسن علم الهدی کاشانی (-پس از 1112 و پیش از 1123 ق)،خ.دیده شده.
ظاهرا تألیف محمد جاوجانی(سدۀ 13 ق)،خ.
(خط جاوجانی)دیده شده.
محمد ناظم الاسلام کرمانی(معاصر)،مدیر روزنامۀ«نوروز»و«کوکب دری».
محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی،تألیف:
1113 ق،خ.مرعشی.
-الحمد للّه الذی ابان معرفته من وجوده و صفاته
محمود بن محمد علی بهبهانی(-1269 ق)،خ.
موجود.
محمود بن نصار صیمری،تألیف:1026 ق،خ.
کاظمین.
مصطفی بن حسین آل دراج موسوی،تألیف:
1175 ق،خ.نجف.
مفلح صیمری،خ.موجود.
سید مهدی یزدی،ط.
فارسی،از مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق).
به خط مهدی بن حسن بن محمد نیرمی جرجانی (657 ق)دیده شده.
-(پس از خطبه)لولم یکن کل متحیز مسبوقا بالعدم
فارسی،از محمد مهدی بن علی اکبر حسینی، تالیف:1304 ق،خ.کاظمین.
فارسی،از مرتضی بن علی رضا حسینی،تألیف:
1291 ق،خ.نجف.
-الحمد للّه رب العالمین...
ص:271
مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی،ط.
تهران،1347 ق.
فارسی،از ملا نصیر،مذکور در ریاض.
محمد نصیر بن زین الدین مکی(-1135 ق).
نور علی شاه،ط.(ضمن مجموعه ای با عوارف المعارف).
املاء ابو الحسن هادی بن محمد علی عاملی اصفهانی(-1263 ق).
هادی بن مهدی سبزواری(-1289 ق)،خ.دیده شده.
محمد هاشم خوانساری معروف به چهار سوقی (-1318 ق)،ط 1317 ق(با رسالۀ عملیۀ او).
یوسف بن عبد الفتاح طباطبایی(-1242 ق،خ.
مرعشی.
نسخه هایی از مولفان ناشناخته دیده شده.
اردو،از علی نقی بن ابی الحسن نقوی لکهنوی، ط.هند،1351 ق.
ترکی،از علی اکبر بن محسن اردبیلی (-1349 ق)،ط.ایران.
فارسی،ط.ایران.
فارسی،از علی اکبر اردبیلی(-1346 ق)،به صورت سؤال و جواب.
فارسی،از محمد افضل بن محمد رضا غزنوی (1298 ق-)،ط.
ابو ایوب منصور بن حازم بجلی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.
فارسی،منظوم،از خواجه محمود سبزواری.
ص:272
تاریخ نظم:چون اصول شش قلم کردم رقم
گشت تاریخش اصول شش قلم
(866).
فارسی،رسالة عملیه،از هادی بن سید علی بجستانی،تالیف:1341 ق.ط.بغداد.
-الحمد للّه و اصلّی علی احمده المبعوث...
محمد ابراهیم بن محمد نصیر مدرس(معاصر شاه سلطان حسین صفوی).
فارسی،از حسین بن حسن گیلانی(-1129 ق).
حسین علی بن نوروز علی تویسرکانی (-1286 ق).
اصول العقاید(از ملا صالح)-مخزن العقاید
اصول العقاید(از محمد رضا طبسی)-عقد الفراید.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1116 ق).
اصول العقاید(از سید علی نقی)-نقد الفراید
اصول العقاید(از سید کاظم رشتی)-اصول الدین
فارسی،از محمد ناظم العلماء کرمانی (معاصر)،ط.نجف؛ایران،1329 ق.
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،تألیف:1036 ق.
اصول العقاید(و مکارم الاخلاق،از علم الهدی پسر فیض کاشانی)-اصول الدین
ابو جعفر محمد بن حسن طوسی(-460 ق).
محمد هادی بن میر لوحی حسینی،ملا علی خیابانی در وقایع الایام از آن نقل کرده.
عمران بن احمد دعیبل خفاجی(-1328 ق)، تألیف:1301 ق،خ.نجف.
فارسی،از یوسف بن احمد رشتی،ط.رشت.
فارسی،از یوسف بن احمد رشتی،ط.
کرمانشاه.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب حزین (-1181 ق).
ص:273
فارسی،از محمد علی فروغی ذکاء الملک (-1361 ق)،ط.تهران،1323 ق.
اصول علم الحدیث-اشراقات الاصول
ابو عبد اللّه محمّد بن عبد اللّه حاکم نیشابوری (-405 ق).
فارسی،از علی خان ناظم العلوم،ط.
محمد کرمانی،خطبۀ آن را در اسس الاصول چاپ کرده است.
و الاستصحاب)
محمد تقی بن محمد حسین قمشه ای(معاصر).
فارسی،در عرفان و تصوف،از رضا قلی خان هدایت نوری.
منسوب به محمد تقی بن مقصود علی مجلسی اصفهانی(-1070 ق).
ابراهیم اردبیلی(-1326 ق)،خ.دیده شده.
ابراهیم دامغانی(-1291 ق).
ابراهیم رشتی(-1320 ق)،خ.نجف.
عبد العلی بن قاسم معروف به سید ابو تراب خونساری،خ.دیده شده.
ابو طالب بن عبد المطلب حسینی همدانی،ط.
ابو الفتح بن میرزا مخدوم شریفی(-976 ق)،خ.
آستان قدس،ش 5878(بی تاریخ).
ابو القاسم بن محمد محسن خاتون آبادی (-1271 ق).
ابو القاسم بن محمد مهدی کلباسی(-1308 ق)، خ.دیده شده.
احمد بن فارس لغوی،مذکور در معجم الادباء.
ص:274
احمد بن محمد باقر تبریزی،تالیف:1268- 1271 ق،در 3 مجلد،خ.دیده شده.
اصول الفقه(از اسماعیل عقدایی)-حقایق الاصول
اسماعیل بن احمد عقیلی نوری(-1321 ق)،خ.
دیده شده.
اسماعیل بن محمد علی کرمانشاهی،داماد و شاگرد صاحب ریاض.
میرزا بابا شیرازی،خ.موجود.
موجود در دار الکتب مصر،در فهرست،شیعی بودن مؤلف تصریح شده.
مؤلّف از متأخرین بوده است،مرتب بر 57 بحث،خ.دیده شده.
محمد تقی بن سید رضا آل بحر العلوم (-1289 ق)،خ.موجود.
ص:275
شاگردان کاشف الغطاء،خ.موجود.
عبد الحسین بن علی حسینی آل کمونه (-1336 ق)،در 2 مجلد،خ.دیده شده.
عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری(-1313 ق)، تالیف:1265-1270 ق،در چند مجلد،خ.
(خط مؤلّف)دیده شده.
عبد الغفور بن محمد اسماعیل حسینی یزدی (-1246 ق)،احتمالا همان التحفة الغرویة(حاشیه بر قوانین)است.
عبد اللّه بن محمد علی راینی کرمانی (-1327 ق)،شاگرد علامه انصاری،خ.دیده شده.
علی بن ابی طالب حسینی همدانی (-ح 1320 ق)،خ.موجود.
محمد علی بن ابی الحسن موسوی(-1290 ق).
محمد علی بن محمد عباس لکهنوی(1290 ق-)، بیشتر تقریرات استادان اوست.
میرزا علی بن محمد حسین حسینی شهرستانی (-1344 ق)،خ.دیده شده.
علی بن عبد الکریم طباطبایی(-1306 ق)،خ.
موجود.
محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی (-1293 ق)،خ.موجود.
علی آقا بن محمد رضوی معروف به سید علی داماد (-1336 ق)،خ.موجود.
محمد علی بن مقصود علی مازندرانی (-1264 ق)،در 2 مجلّد،خ.کاظمین.
علی بن محمد ولی قائنی،شاگرد سید محمد مجاهد و شیخ موسی بن کاشف الغطاء.
فارسی،از علی اکبر بن محمد زمان کرمانی
ص:276
(معاصر فتحعلیشاه قاجار)،به خواهش محمد ولی میرزا قاجار تالیف کرده.
-اصلی که فرع ادای حق بندگی را
علی محمد شریف حسینی،ط.1310 ق.
علی نقی بن حسن طباطبایی(-1289 ق)،خ.
موجود.
فتاح سرابی تبریزی(-1311 ق)،در 2 مجلد.
فیض اللّه بن عبد القاهر حسینی تفریشی (-1025 ق).
محسن بن مهدی حکیم طباطبایی،تالیف:
1339 ق،خ.دیده شده.
محمد مشهدی(-1257 ق)شاگرد ریاض.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق)، خ.دیده شده.
محمد بن حبیب اللّه رضوی(-1266 ق)،خ.
آستان قدس،ش 2895(بی تاریخ).
محمد بن محمد بن حسین حرّ عاملی(-1098 ق)، عمّ پدر شیخ حرّ.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق)،در کنز الفوائد(مطبوع)آن را گنجانیده و مختصرا مشتمل بر تمام مباحث اصول است.
محمد بن یوسف طباطبایی(-1326 ق)،تألیف:
ح 1321 ق،خ.دیده شده.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری (-1281 ق)،خ.دیده شده.
محمد مؤمن بن عبد الغفور برادرزادۀ فیض،مرتب بر مقدمات،مقالات(دارای فصول)و خاتمه، خ.موجود.
-الحمد للّه الذی سهل لنا شرایع الاسلام
ص:277
مهدی بن اسماعیل موسوی هروی،شاگرد صاحب جواهر،خ.موجود.
هادی بن مهدی نقوی نصیرآبادی(-ح 1278 ق).
ص:278
(-1181 ق).
فارسی،برای مدارس،از محمد سعید بن حسین عزیزی(-1355 ق)،ط.شیراز،1314 ش.
شرح حدیث من عرف نفسه فقد عرف ربه،از عماد الدین مازندرانی
-الحمد للّه الواحد الصمد الّذی لیس کمثله شیئی
محمد علی بن احمد اونساری(معاصر).
المستعملة للحکماء و محاوراتهم)
محمد باقر بن محمد جعفر شریف اصفهانی، تألیف:1278 ق.
گجراتی،عقاید،از محمد حسین ناشر الاسلام شوشتری،ط.هند.
علی آقا بن علی محمد خان نظام الدوله (-1319 ق)،خ.موجود
-الحمد للّه الذی هدانا بتوفیقه
میرزا علی خان،از فتاوی علامه انصاری گردآورده،تالیف:1278 ق،ط 1276 ق.
ابو عبد اللّه محمد بن هبة اللّه طرابلسی،شاگرد شیخ طوسی.
فارسی،از عبد الغفار نجم الدولۀ اصفهانی (-1320 ق)،در 8 مقاله به نام مظفر الدّین شاه قاجار تألیف شده،ط.تهران،1318 ق.
آیة اللّه سید ابو القاسم بن علی اکبر موسوی خوئی دام ظله.
ابو القاسم جعفر بن محمد بن قولویۀ قمّی (-368 ق).
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
در معاد،از ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق)،در 7 فصل،ط.مصر،1949 م،خ.
آستان قدس،ش 5953؛خ.(ترجمۀ فارسی)در بادلیان،
-افاض اللّه علی روح الامیر الشیخ الکبیر فی الدارین
ص:279
محمد بن سلیمان تنکابنی.
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت (-243 ق).
والدین
محمد علی هبة الدین شهرستانی،ط.بغداد، 1343 ق.
مولف ظاهرا شاگرد شیخ بهائی بوده و از او با ذکر شیخنا نقل کرده است،خ.نجف.
-الحمد للّه الحی القیوم
العوالی
از مآخذ علامه مجلسی در بحار،خ.روضاتی (اصفهان).
-بعد الحمد و الصلاة...سالت ایها الاخ الصالح ایدک اللّه سبحانه فی بحار حفظه
در رد بابیه و دفع شبهات شیخیه و کشفیه،از محمد بن هاشم هندی(-1323 ق).
-اطباق الذهب فی المواعظ و الخطب:
شرف الدین عبد المؤمن بن هبة اللّه معروف به شفروه،ط.لکهنو،1342 ق،خ.آستان قدس، مکرّر.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بغدادی،شیخ مفید(-413 ق).
لغت،از ابو عبد اللّه حسین بن احمد بن خالویۀ نحوی(-370 ق)،الاطراغش و المرغش هم نوشته اند.
احمد بن محمد بن دؤل قمّی(-350 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
جزء خمسۀ نجیبیّه،از نجیب الدین ابو حامد محمد بن علی سمرقندی(-619 ق)،خ.
خدیویه.
نیز از خمسۀ نجیبیّه،از نجیب الدین محمد بن علی سمرقندی(-619 ق)،خ.آستان قدس،ش 5041.
ص:280
-الحمد للّه ربّ العالمین...
ابو بکر محمد بن زکریا طبیب رازی.
فارسی،از احمد بن مهدی نراقی(-1244 ق)،به صورت ذیلی بر وسیلة النجاة خویش قرار دارد.
فارسی،از محمد تقی بن علی محمد نوری (-1263 ق).
فارسی،از رضی الدّین محمد بن آقا حسین خوانساری(-پیش از 1125 ق).
شبر بن محمد بن ثنوان موسوی مشعشعی.
سید شبر حویزی،به ترتیب حروف،شاید هم با رسالۀ سابق الذکر یکی باشد.
در تحقیق لفظ صبی،از محمد عباس بن علی اکبر شوشتری لکهنوی(-1306 ق).
مجموعه ای از فوائد متفرقه،از عبد الحسین بن عیسی رشتی(1292 ق-)
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق).
الاظلال-افراد المقال فی امر الظلال
ابو جعفر احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی.
عبد الرحمان بن کثیر هاشمی.
ابو الحسن علی بن محمد کوفی حناط ملقب به بزرگ(سدۀ 3 ق).
ابو جعفر محمد بن سنان زاهری(-220 ق).
نحو،از محمد بن علی کرکی،در 3 باب،برای شرح آن-کشف الاسرار فی شرح الاظهار
-الحمد للّه رب العالمین
موسی الکاظم علیه السّلام)
حسین بن علی آل شیخ سلیمان بحرانی (معاصر).
ص:281
اردو،در متعه،ط.لاهور.
فارسی،در احوال ابو مسلم خراسانی(-137 ق)، از احمد بن زین العابدین عاملی پسرخاله و داماد و شاگرد محقق داماد،خ.دیده شده.
-بعد حمد اللّه علی آلائه...چنین گوید افقر عباد اللّه الی رحمة ربه الغنی احمد بن زین العابدین علوی که در سنه 1043 بعضی از اخوان صفا و خلان وفا از حال ابو مسلم مروزی سؤال نمودند...
جواب 7 مسأله که از علی بن ابو القاسم لاهوری پرسیده بودند،ط.هند.
در رد شهید انسانیّت تألیف علی نقی لکهنوی،از سبط حسن فتحپوری،ط 1365 ق.
بالبردة)
محمد بن احمد بن مرزوق تلمسانی،خ.
آستان قدس،ش 4442 و ش 14005.
فی امر الاجتهاد)
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
در رد مسیحیان،از جواد بن حسن بلاغی(- 1352 ق)،ط.نجف،1346 ق،ترجمۀ فارسی آن هم با عنوان شگفت آورد دروغ چاپ شده است.
محمد شفیع استرابادی،خ.مرعشی.
-...امّا بعد فانّه قد جری ببعض اندیة العلم
و البلدان و الانهار و غیرها)
سید محمد بحر العلوم قزوینی(-پس از 1370 ق).
محمد مهدی بن محمد شفیع استرابادی (-1259 ق)،مذکور در کشف الحجب و نجوم السماء.
ادعیه،از مآخذ البلد الامین و دیگر تصانیف ابراهیم کفعمی(-905 ق).
خ.آستان قدس،ش 3466،واقف(سدۀ 11 ق) آن را به حسن حیائی نسبت داده است.
-الحمد لرب الارباب مالک الرّقاب...
ص:282
در ردّ اختیار تعیین امام،از ابو عبد اللّه حسین بن جبیر(سدۀ 7 ق؟).
مجد الدین اسامة بن مرشد(-584 ق)،ط.لیدن؛ ایالات متحده(1930 م).
الجعفریّة)
اردو،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی (1324 ق-)،ط.هند،1350 ق.
یعقوب بن ابراهیم بختیاری حویزی (-1148 ق)،تالیف:1118 ق،در 3 مجلد،خ.
دیده شده.
اعتبار الثلثین
این 2 عنوان به رسائل ارجاع داده شده است ولی در رسائل(ج 11)به نظر نرسید.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی.
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)،ط.
(ضمیمۀ جوامع الکلم او).
مجلۀ ماهانه،به مدیریت محمد علی بلاغی (نجف).
و الامصار)
سراج الدّین حسن معروف به شیخ فدا حسین یمانی لکهنوی(1278 ق-).
محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق).
ظاهرا در اخلاق،از محمد بن مرتضی ملا محسن فیض کاشانی(-1091 ق).
فارسی،از محمد بن عاشور کرمانشاهی(معاصر فتحعلیشاه قاجار)،مرتب بر مقدمه،3 فصل و خاتمه،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی هدانا للدین المبین...
فقه،از علی بن محمد کاشانی معروف به نصیر الدین کاشی(-775 ق).
زین الدین علی بن عبد الجلیل بیاضی،از مشایخ شیخ منتجب الدین(-پس از 585 ق).
ص:283
منصور باللّه قاسم بن محمد حسینی(-1029 ق)، از ائمّۀ زیدیّه.
ادعیه،از احمد بن علویۀ اصفهانی معروف به ابن اسود(-ح 320 ق)
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق)،تالیف:1086 ق،ط.مکرّر،خ.
آستان قدس،مکرّر.
-الحمد للّه الذی سهل لنا سلوک شرایع الدین...
منسوب به ابو محمد جعفر بن احمد بن علی رازی.
ابو عبد اللّه جعفر بن محمد عیسی دو ریستی (معرب طرشت)،از شاگردان شیخ مفید و سید مرتضی.
حسن بن محمد بن اشناس بزّاز،راوی صحیفۀ سجادیّة از ابو المفضل شیبانی(-387 ق).
حیدر بن ابراهیم حسینی کاظمی(-1265 ق).
الاعتقادات-وسیلة النجاة
عماد علی بن نظام علی سونی پتی(1304 ق)، ط.هند.
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه(-381 ق)،ط.
مکرّر،خ.آستان قدس،ش 6158(880 ق)و مکرّر.
-الحمد للّه رب العالمین وحده لا شریک له
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،خ.آستان قدس،ش 7203 (1119 ق).
-اعلم ایّدک اللّه ایها الاخ العزیز
ص:284
اعتقادات الامامیة-اعتقادیّة و عقاید الاثنی عشریّة و عقاید الامیّة...
عزّ الدّین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).
ص:285
تالیف کرده،خ.دیده شده.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی،از مشایخ جعفر بن قولویه(-368 ق).
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه(-381 ق).
محمد جعفر بن سیف الدین استرآبادی (-1263 ق).
محمد علی بن محمد حسین شهرستانی (-1290 ق)،خ.دیده شده.
معین الدین سالم بن بدران مازنی مصری،از مشایخ خواجه نصیر الدین طوسی.
لطف اللّه بن عبد الکریم میسی(-1032 ق)،خ.
آستان قدس،ش 2244.
-الحمد للّه الذی جعلنی من المهتدین
امام المهدی احمد بن یحیی شریف حسنی (-840 ق)،از ائمّۀ زیدیّه.
در امامت امیر المؤمنین(علیه السلام)،از طلائع بن رزّیک ملقب به الملک الصالح امیر مصر(-556 ق).
اصل از علامه حلی،شرح از فاضل مقداد بن عبد اللّه سیوری؟(-826 ق)،ط.1315 ق(ضمن مجموعه کلمات المحققین).
-الحمد للّه الذی فضلنا بدین الاسلام
فارسی،از مدیر جریدۀ شفق سرخ،ترجمه از منابع خارجی،ط.
اردو،در تحقیق معجزه،از محمد هارون زنگی پوری(-1339 ق)،ط.لکهنو.
هادی بن حسین صائغ حسینی بحرانی (1302 ق-).
فارسی،از بهاء الدین محمد عاملی(جز شیخ بهائی و متأخر ترازوی)،که برای محمد امین(فرزند ارجمند)نگاشته،خ.
دیده شده.
ص:286
اردو،در معجزات امام صادق،ط.
اردو،در 10 مجلس،ط.هند.
اردو،در اثبات خلافت علی(علیه السلام)،از سجاد حسین لاهوری(معاصر)،ط.
اردو،در مناقب علی علیه السلام،ط.دهلی.
محسن بن حسین نیشابوری،شاگرد شیخ طوسی.
محمد حسن بن محمد تقی موسوی یزدی (-1263 ق)،ط.تهران،1365 ق.
-الحمد للّه الذی وفقنا للوصول الی معرفة دقایق المعانی و البیان
ابو الحسن علی بن زید بیهقی.
ابو عبد اللّه محمد بن زید واسطی(-306 ق یا 307)
ابو عبد اللّه محمد بن محمد مفید بغدادی (-413 ق)،مذکور در رجال نجاشی،
مؤلّف معاصر قاجاریه(سدۀ 13 ق)بوده،خ.
مرعشی،قم.
اعجاز حسین امروهی(-1340 ق).
الاشکال
سید ابو القاسم جعفر بن محمود ریاضی(معاصر).
خ.موجود،ضمیمۀ رسالۀ الحصر و البواری.
محمد حسین قاضی تبریزی طباطبایی.
فارسی،از محمد ابراهیم شربتدار،مرتب بر مقدمه،فصول و خاتمه،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الواحد الفرد الصمد
علی اکبر صدر الاسلام بن شیر محمد همدانی (-1325 ق).
ص:287
فارسی،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-پیش از 1320 ق)،خ.نجف.
خ.نجف،همراه با مجموعه ای از مظفر گنابادی.
فارسی،از یحیی بن احمد کاشانی،ترجمه ای است با اضافات،از رسالۀ الوفق التام عزّ الدّین زنجانی،خ.زنجان.
افضل الدین حسن بن علی ماه آبادی،از مشایخ شیخ منتجب الدّین(504 ق-).
ص:288
حاج بابا طوسی،خ.آستان قدس،ش 3786 (1076 ق).
-الحمد للّه رب العالمین
همانند ترکیب خالد که برای الفیه نوشته،خ.
نجف(1096 ق).
ص:289
لطفعلی صدر الافاضل،در احوال کسانی که نام شان با«علی»مرکب است.
رجال،از مرتضی بن مهدی رضوی کشمیری (-1323 ق)،خ.موجود.
در تعیین مولد پیامبر صلّی اللّه علیه و آله،از محمد مهدی بن شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1318 ق).
-الحمد للّه جلّت عظمته عن احاطة زواکی العقول
افهام الافهام
سلیمان ماحوزی،صورت صحیح نام کتاب افهام الافهام است.
شهاب الدین ابو حفص عمر بن محمد سهروردی (-632).
حسین بن علی بن ابی سروال اوالی بحرانی، شاگرد محقق کرکی،تالیف:950 ق،خ.
آستان قدس،ش 2238(951 ق)و ش 2239.
-احمدک اللهم هادی الخلایق
فارسی،در تعزیۀ امام حسین(علیه السلام)،ط.
ابو محمد حسن بن محمد دیلمی(سدۀ 8 ق)، صاحب ارشاد القلوب،خ.آستان قدس،ش 5679(763 ق).چاپ مؤسسه آل البیت در قم
و الطرایق
رشید الدّین محمد بن علی بن شهر آشوب سروی مازندرانی(-588 ق).
عبد النبی عراقی،شاگرد شیخ ضیاء الدین عراقی،ط 1364 ق.
یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق).
شرح زیارت جامعۀ کبیره،از محمد بن عبد الکریم طباطبایی(-ح 1160 ق)،خ.موجود.
از سید محمد میر لوحی سبزواری ساکن اصفهان ملقب به مطهّر و متخلّص به نقیبی،تألیف:
1083 ق،در سهام المارقۀ شیخ علی از آن یاد شده خ.مجلس.
ص:290
عابد حسین انصاری سهارنپوری(-1330 ق).
ابن بابویه،در بحر الجواهر همایونی از آن نقل شده.
علی بن ناصر،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه الّذی نجانا من مهاوی الغی
در احوال انصار الحسین(علیه السلام)،از عبد الواحد بن احمد آل مظفر(1310 ق-).
سراج الدین حسن معروف به فدا حسین یمانی لکهنوی(-1353 ق).
در فضایل ائمّه،از ابو علی فضل بن حسن طبرسی (-548 ق)،مرتب بر 4 رکن،ط.تهران،1311 و 1312 ق،1338 ش،خ.آستان قدس،ش 9065(1082 ق)و ضمیمۀ ش 9923(1070 ق).
در فقه،از محمد بن معصوم رضوی(-1255 ق).
خ.مرجانیۀ بغداد.
ص:291
خ.موجود.
خ.آستان قدس،متعدد.
فارسی،از دوست محمد بن عبد الرحیم حسینی (سدۀ 11؟)،که برای سلطان شاه ولی تألیف کرده،خ.آستان قدس،ش 14560 و ش 14827.
فارسی،از محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق).
ادعیه،از علی انصر بن علی اظهر زیدی امامی لکهنوی،در 1313 ق به دستور راجه ابی جعفر نگاشته،ط.
احمد بن شکر بغدادی،شیخ اسماعیل محلاتی از آن نقل کرده.
فارسی،از سید حسن یزدی اشکذری(معاصر)، ط 1344 ق.
الجمعة
فارسی و گجراتی،از محمد حسن بن ابی القاسم کاشانی(معاصر).
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (-966 ق).
ص:292
(-1242 ق).
از اجزاء زاد المعاد و مستقلا نیز طبع شده.
فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر فشارکی (-1315 ق)،ط.ایران،1332 ق.
خ.آستان قدس.
فارسی،از محمود بن صادق تبریزی،ط.مشهد، 1332 ق.
فارسی،از صالح بن محمد بزغانی،ظاهرا نصفی از نسخۀ اعمال السنۀ سابق الذکر بوده.
ابراهیم بن حیدر کاظمی(-ح 1320 ق).
ریاض الجنان
خ.آستان قدس.
از اجزاء زاد المعاد است و مستقلا نیز طبع شده است.
قزوینی)---
ص:293
(-1263 ق).
ص:294
فارسی،در امامت،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق)،خ.
مرعشی،قم.
-اللّه لطیف بعباده
ادعیه،از رضی الدین علی بن طاوس(-664 ق).
فخر الدّین بن مرتضی حسینی افطسی،صاحب منتخب الدعاء،کفعمی در اقبال و مصباح از این کتاب و کتاب قبل نقل کرده است.
در ادعیه و احراز،منسوب به محمد بن ابی بکر بن قیم بن جوزیة(-751 ق).
در انواع الحان،اصوات و بیان اشعار مناسب الحان،از ابو الفرج علی بن حسین اصفهانی (-356 ق)،ط.مصر،1345-1351 ق؛نیز مصر،1323 ق؛بیروت،1357 ق.
در موسیقی،از عبد الرزاق حسنی نجفی (معاصر)،ط.بغداد،1348 ق.
احمد بن محمد بن دؤل قمی(-350 ق).
نجیب الدین ابو حامد محمد بن علی سمرقندی (-619 ق)،خ.خدیویه(623 ق)؛آستان قدس، ش 5043(670 ق)و ش 3991(سدۀ 7 ق).
-الحمد للّه رب العالمین
قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).
اشراف الدین صاعد بن محمد بریدی آبی.
ابو نصر محمد بن احمد فارابی(-339 ق)،ط.
مصر،1325 ق(با چند رسالۀ دیگر او)؛نیز ط.حیدر آباد،1349 ق.
فارسی،طب،از سید اسماعیل بن حسین حسینی جرجانی(-531 یا 535 ق)،به نام آتسز خوارزمشاه و وزیر او مجد الدین بخاری در 3 قسم نگاشته،خ.شهید مطهری(3 نسخه)؛ آستان قدس،ش 5159(816 ق)،ش 5033 (860 ق)و ش 5034.این کتاب گزیده ای است از ذخیرۀ او.
-اما بعد حمد اللّه سبحانه و الثناء و الصلاة علی نبیه
ص:295
ابو علی مظفر بن فضل علوی،خ.حالت افندی، استانبول.چاپ مجمع علمی دمشق
ابو العلاء احمد بن عبد اللّه معری تنوخی (-449 ق)،خ.کوپریلی زاده.
فقه،از میرزا بابا سبزواری،خ.موجود.
محمد بن قاسم طباطبایی فشارکی(-1318 ق)، خ.موجود.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).
ابو عبد اللّه احمد بن محمد بن عیاش جوهری (-401 ق)،کفعمی از آن نقل کرده.
در اعراب قرآن،از ابو علی حسن بن علی فارسی (-377 ق)،استدراکی است بر کتاب ابو اسحاق زجاج.
صدر الدین علی بن احمد معروف به سید علی خان مدنی(-1120 ق).
منطق،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302)، در آن 65 اعتراض بر الکبری اثر سید شریف نوشته است.
لطفعلی خان صدر الافاضل،لهجة از محمد اسعد افندی است(تالیف لهجة:1038 ق).
سید محمد مجاهد(-1242 ق).
اردو،از اصطفی بن مرتضی نقوی نصیر آبادی لکهنوی،در عروض و قافیه است،ط 1307 ق.
اباطیل الاحساویّة)
در رد شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی،از حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق)، کتاب ردّ بر الفوائد الحسینیة فی تصحیح العقائد الدینیّة است.
مواعظ،از حسین بن دلدار علی لکهنوی (1273).
ص:296
مجموعۀ فوائد در اصول،منطق و فقه،از عبد الصمد بن احمد جزائری،خ.نجف(خط مؤلف).
رجب علی خان بن علی بخش جگرواتی (-1282 یا 1286 ق).
محمد علی بن عباس موسوی لکهنوی(ح 1290 ق-)،کشکول گونه ای است در فوائد علمی.
نجیب الدین ابو طالب یحیی بن علی مقری استرابادی،مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو الحسن علی بن ابی القاسم زید بن محمد بیهقی فرید خراسان-565 ق،از مشایخ ابن شهر آشوب(-588 ق)،مذکور در معالم العلماء.
در عبادات مکروهه،از محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی(-1206 ق)،خ.موجود.
علی بن حسین بن ابی جامع عاملی،مجاز از سید نعمت اللّه جزائری،در 3 باب،تالیف:
1106 ق،خ.موجود.
-اما بعد حمد اللّه حق حمده
ابو الحسن بن نقی شاه رضوی کشمیری (-1342 ق).
فقه،از محمد تقی بن ابی طالب یزدی اردکانی (-1267 ق)،خ.دانشگاه تهران.
-الحمد للّه الاول و الاخر و الباطن و الظاهر
در نشئات انسان از آفرینش تا مرگ و برزخ و محشر،علی اصغر بن علی اکبر بروجردی (1231 ق-).
ملا محسن،صاحب تفسیر مجمع المطالب (تالیف:1270 ق).
علینقی فیض الاسلام سدهی اصفهانی،ط.
نجف،1352 ق(جزء اول).
هادی بن حسین اشکوری(ح 1325 ق-).
ص:297
فارسی،عرفان،از محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی(-1331 ق).
قطب الدین محمد نیریزی شیرازی(-1173 ق)، ترجمۀ فارسی آن از عماد الفقراء محسن حالی اردبیلی،ط.شیراز،1332 ق؛تهران،1331 و 1333 ش.
فتح اللّه بن محمد جواد نمازی معروف به شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق)،ط.قم، 1370 ق.
ابو العباس عبد اللّه بن جعفر حمیری،صاحب قرب الاسناد،مذکور در فهرست شیخ.
شیخ الرئیس ابو الحسن میرزا قاجار(-1333 ق)، ط.استانبول(در حیات مؤلّف).
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی (-274 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو القاسم حسین بن محمد راغب اصفهانی (-502 ق)،مذکور در بغیة الوعاة سیوطی.
قاضی نعمان مصری،مذکور در مقدمۀ کامل حسین بر کتاب الهمة خ.موجود.
ابو الفضل سلمة بن خطاب براوستانی ازدورقانی.
شرح دعاء افتتاح،از شهاب الدین محمد بن موسی عراقی برشلونی(-1313 ق)،تالیف:
1304 ق،خ.دیده شده.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بغدادی (-413 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
بن شهر آشوب در معالم العلماء آن را از کتب مجهول المؤلف شمرده.
سراج الدین حسن معروف به شیخ فدا حسین یمانی لکهنوی(1278 ق-).
محمد صادق بن آقا محمد بر او گاهی لنکرانی
ص:298
نمینی(-1285 ق)،به ترتیب کتب فقه،تالیف جلد اول:1283 ق،خ.نجف.
-الحمد للّه الذی تفرد بالوحدانیة و الکبریاء
فارسی،از ژنرال سایکس انگلیسی،ترجمۀ حسنخان منشی اسرار،ط.مشهد،1331 ق.
دیوان فارسی،از افتخار العلماء مصطفی بن محمد حسن آشتیانی متخلص به صهبا (-1327 ق)،ط.تهران،1310 ق.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،ابن ندیم و ابن خلکان از آن نام برده اند.
الانجیل)
مهدی بن مصطفی لاهوتی بدایع نگار(1279 ق-).
حامد حسین بن محمد قلی لکهنوی(-1306 ق)، خ.موجود.
الواحد)
راحت حسین رضوی گوپالپوری(1297 ق-)، تألیف:1337 ق.
الاعداء و الخصوم
ناصر حسین بن حامد حسین لکهنوی،در دو جزء جزء اول در بیروت چاپ شده
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق)،ط.
حیدر آباد دکن،1368 ق،خ.بانکیپور،ش 2519(631 ق).
ابو جعفر محمد بن حسن بن ابی سارۀ رواسی، استاد در نحو و قراءت(معاصر امام صادق(علیه السلام)).
کفعمی آن را از مصادر البلد الامین(تالیف 868 ق)می شمارد.
داستان اخلاقی فکاهی منظوم،از محمد حسین بن حیدر علی اسفهی اصفهانی متخلص به قانع (1319 ق-).
اردو،مراثی،ط.هند.
ص:299
فلیکس داهن آلمانی،ترجمۀ یمین الدولۀ انشاء (به مشارکت ابراهیم نشاط)،17 جلد،ط.
تهران،1306-1311 ش.
ص:300
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق)،ط 1315 ق(با کلمات المحققین).
-ان افعال العباد دائرة بحسب الاحتمال
کلام،خ.موجود(1107 ق).
-جلت صفات کماله عن النقص و الزوال
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق)، تألیف:903 ق.
ابو عبد اللّه حمزة بن حسن اصفهانی(زنده در 350 ق)،مجموعۀ 1600 مثل سائر بر وزن افعل، خ.موجود(1117 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین...
ابو جعفر محمد بن علی بن ابی طریفۀ بجلی ملقب به مؤمن الطاق،از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند،نجاشی از این کتاب یاد کرده و آن را دیده بوده است.
ص:301
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
ابو الحسن سلیمان بن عبد اللّه بحرانی (-1121 ق).
محمد مرتضی حسینی جونپوری(-ح 1333 ق)، انذار الناذرّین برگرفتۀ مسروقی است از تقویة الایمان اسماعیل وهابی.
دربارۀ افیون(تریاک)،از ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق)،شیخ علی حزین آن را به فارسی ترجمه کرده است-ترجمه...
فارسی،در زیانها و منافع افیون،از ابو القاسم ناصر حکمت احمد آبادی اصفهانی طبیب (-1371 ق)،خ.موجود.
فارسی،در خواص افیون،از عماد الدّین محمود بن مسعود شیرازی(از طبیبان دورۀ صفویه،در 15 باب،یک اصل و خاتمه،خ.
آستان قدس ش 5160(1023 ق)و 3 شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه المحمود فی کل فعاله
در مراسم تعزیه و شبیه،از سید علی نقی نقوی لکهنوی،-1409 ق ط.نجف،1348 ق.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن نقی رضوی لکهنوی(معاصر).
احمد بن صالح آل طعان بحرانی(-1315 ق)، اربیان نوعی ماهی است.
علی بن دلدار علی(-1259 ق).
ص:302
محمد رضا یزدی جدید الاسلام،آن را به نام فتحعلیشاه قاجار تألیف کرده و در عهد ناصر الدین شاه به فارسی برگردانیده و ترجمه را منقول رضائی نامیده است.
فقه،از احمد بن اسماعیل جزائری نجفی(-ح 1150 ق).
فارسی،در تاریخ مکّه،از احمد بن حسین یزدی (-1310 ق).
الحسنّة:فیما یعمل میقاتا واحدا فی السنّة
ادعیه،از رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلی(-664 ق)،تالیف:650 ق،در 656 ق و 662 ق نیز اضافاتی بران وارد کرده است،ط.تهران،1312 ق؛ایران، 1314 ق(با مضمار السبق در یک مجلد).خ.
آستان قدس،ش 3319(957 ق)و 6 شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جلّ جلاله
اردو،در احکام طهارت و صلاة،از مفتی محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).
فارسی،از ارباب افلاطون کرمانی،ط.تهران، 1302 ق.
فارسی،یکی از مثنویهای خمسۀ نظامی گنجوی،ابو محمد احمد بن الیاس،ط.مکرّر.
در احوال شاعران کرمانشاه،از محمد باقر میرزا خسروی
معتمد خان،خ.فیض آباد هند.
فارسی،از بنیاد حسین بن احمد حسین سالک، ط.هند،1305 ق.
ص:303
در امامت و اعتقادات،از حسین بن حسن مجتهد کرکی(-1001 ق).
زین الدین بن علی بن احمد شامی شهید ثانی (-966 ق)،خ.نجف.
-یا من یجود بالجود
شرح ارشاد علامه حلی،از عبد النّبی بن سعد جزائری(-1021 ق)،در مدینۀ منوره برای شمس الدین علی بن حسن بن شدقم نگاشته،خ.
موجود و مکرّر.
-الحمد للّه الذی الهمنا قواعد الارشاد
عقاید،از ابو جعفر محمد بن حسن شیخ طوسی (-460 ق)،خ.آستان قدس؛مکرّر در کتابخانه های دیگر،ط.تهران.
-الحمد للّه علی سوابع نعمه
فقه،از قاضی ابو حنیفه نعمان بن محمد مصری (-367 ق)،به عنوان اقتصار و اقصار هم یاد کرده اند.
شیخ مفید محمد بن محمد بغدادی(-413 ق)، فتاوی است.
الاقتصار-الاقتصاد
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق)، مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،در علم حروف،خ.موجود.
محمد جواد بن حسن بلاغی،از اجزاء العقود المفصلۀ(یا عقود الفضیلة)اوست،ط.
نجف،1343 ق(جزء اول).
عبد اللّه مامقانی(معاصر)
محمد بن احمد درازی برادر صاحب حدائق،خ.
نجف.
اجازه از علی نقی بن ابی الحسن نقوی لکهنوی (1323-1409 ق)،برای سید محمد صادق بن حسن آل بحر العلوم(1315 ق-).
-الحمد للّه الذی تواترت آلاؤه علی آحاد العباد
ص:304
فی العراق)
توفیق فکیکی بغدادی وکیل دادگستری،ط 1357 ق.
ص:305
-الحمد للّه واهب العقل
عبد الحسین بن مصطفی،تالیف:1138 ق به نام بهمان میرزا(ظاهرا.بهمن میرزا)،خ.موجود.
-الحمد للّه المتقدس بجلال ذاته عن تحدید اولی الابصار...
الامامیّة)
مرتب بر چند قطب،از محمد بن علی بن ابی جمهور احسائی(سدۀ 9 و 10 ق)،خ.
آستان قدس،ش 7357 و ش 7358 (1344-1345 ق)نسخه های مربوط سدۀ 13 ق نیز دیده شده.چاپ شده در قم از انتشارات کتابخانه مرعشی
-الهناهب لنا من عطائک
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی از مشایخ ابن قولویه(-368 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
نحو،از معز الّدین محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی(-1300 ق)،شرح آن نیز از اوست به نام مفاتیح،خ.موجود.
ص:306
در عروض،از کافی الکفاة اسماعیل صاحب بن عباد(-385 ق)،مذکور در کشف الظنون.
ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق)، گفته اند در مقدمات کلام بوده و تمام نشده.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق)،نجاشی از آن یاد کرده.
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی (-1371 ق)،ط.صیدا 1343 ق(ذیل ج 4 مجالس السنیّة).
محمد کاظم بن محمد شفیع هزارجریبی،خ.
دیده شده.
فارسی و ترکی،لغت،خ.آستان قدس،ش 3645.
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق)،خ.
فیض آباد هند.
علی بن ملک مؤیّد داود یمنی از سلاطین رسولی یمن،ترجمۀ فارسی آن کنز الهدایه است،خ.
موجود.
ترکی،ترجمۀ قاموس فیروزآبادی،ط.
هفته نامۀ فارسی به مدیریت عبد الرحیم الهی،تا 1329 ق منتشر می شده.
ابو الحسین احمد بن فارس قزوینی رازی (-375 ق)،صاحب مجمل اللغة.
فارسی،از ابو الفضل بن مبارک علاّمی (-1011 ق)(معاصر جلال الدین اکبر)، تالیف:1004 ق،ط.مکرّر چاپ شده،خ.
آستان قدس،ش 4172(1034 ق)و چند شمارۀ دیگر.
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق)،ط.
سید علی بن محمد علی طباطبایی(-1231 ق)،
ص:307
صاحب ریاض.
محمد علی بن مقصود علی مازندرانی،تألیف:
1249 ق.
مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق)،ترجمه و تحریری است از تحریر اکر خواجۀ طوسی،خ.
موجود.
بنی العباس)
ترجمه إعلام الناس لما وقع للبرامکة من بنی العباس ترجمۀ فارسی از ضیاء برنی،ط.بمبئی.
تحریر خواجه نصیر الدین محمد طوسی،فارسی و عربی آن طبع شده،خ.آستان قدس،ش 5426 (898 ق)و چند شمارۀ دیگر.
فارسی،در اصول دین و اخلاق،از نوروز علی بن محمد واعظ تبریزی،ترجمۀ زاد السالکین اوست،در 4 جزء.
فارسی،از علی بن محمد جعفر تهرانی معروف به چاله میدانی(-1296 ق)،ط.تهران،1323 ق.
منسوب به ابن سینا.
نیز منسوب به ابن سینا،2 رسالۀ اخیر را غلام حسنین کنتوری(-1340 ق)به اردو ترجمه کرده،-ترجمة الرسالتین
حسن بن حسین یزدی معروف به سید آقائی،ط.
مشهد،1310 ق.
در منطق و الهیّات،از ناصر خسرو(-534 ق).
ترجمۀ کشف الغمّة فی معرفة الائمّة علی بن عیسی اربلی،مترجم:میرزا محمد ملک الکتاب،ط.بمبئی،1308 ق.
محمد بن جعفر بن عبد اللّه شبر کاظمی (-1346 ق).
عبد الحسین بن عبد اللّه موسوی دزفولی معروف به لاری(-1342 ق)،ط.شیراز،1319 ق(با آیات النازلة در یک مجلد).
ص:308
ابو السعادات اسعد بن عبد القاهر اصفهانی(سدۀ 6 و 7 ق).
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1050 ق)،در 4 باب،تالیف:1032 ق،ط.
تهران،1302 ق(ضمن رسایل ملا صدرا).
-سبحانک اللّهم یا مبدع العقول و النّفوس،
ص:309
ط.هند.
منسوب به سید محمد مجاهد مولف اصلاح.
ابو عبد اللّه حسین بن عبد اللّه سعدی شیعی،مذکور در کشف الظنون.
فارسی،ترجمۀ اصلاح العمل سید محمد مجاهد، از حسن بن محمد علی یزدی حائری،شاگرد مؤلّف.خ.آستان قدس،ش 2286(1240 ق) و ش 12562(1240 ق).
-الحمد للّه الذی ارشدنا الی اصلاح الاعمال
عبد الباقی بن محمد حسین خاتون آبادی (-1207 ق)،خ.دیده شده.
-الحمد للّه فوق حمد الحامدین...
معرفة الحقیقة-الرقایق فی معرفة الحقایق
شرح حدیث الحقیقة کمیل بن زیاد،از عبد الرحیم بن ابراهیم حسینی یزدی،شاگرد علامه انصاری،خ.آستان قدس،ش 11661 (1302 ق،ظاهرا خط مؤلف).
نواب احمد حسین مذاق هندی،مذکور در تاریخ احمدی او.
اکمال الدروس-التکملة.
فقه،از حسن بن محمد باقر موسوی قزوینی (1296 ق-)،تقریرات استاد او آخوند ملا محمد کاظم خراسانی است.
حسین بن جعفر یزدی،حدیثی از آن نقل شده.
النعمة
در غیبت حضرت حجّت،از شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه(-381 ق)،ط.تهران، 1310 ق،خ.آستان قدس،ش 13837(995 ق) و بیش از 15 شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه الواحد الحی الفرد الصمد...
سراج الدین حسن بن عیسی یمانی لکهنوی معروف به شیخ فدا حسین(معاصر)،منهاج السنة از احمد بن تیمیه است در رد منهاج الکرامۀ علامه حلّی.
محمد علی بن قاسم آل کشکول،اصل از ابو علی
ص:310
حمد بن اسماعیل سینائی،تألیف اکمال:
1245 ق،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 11437 (1245 ق خط مولف).
-الحمد للّه الذی هدانا لهذا
عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری(-1313 ق)، ارجوزه ای است در حدود 350 بیت،خ.موجود.
کشکول گونه ای است از مفتی عباس لکهنوی (-1306 ق).
فارسی،مثنوی،از محمد حسین بن محمد حسن بن معصوم قزوینی متخلص به حسینی(-1249 ق).
فارسی،مثنوی،از فرید الدین محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری(-627 ق)،ط.مکرّر.
شرح رسالۀ الجبر و التفویض منسوب به امام هادی(علیه السلام)،از محمد خلیل بن محمد اشرف قاینی قزوینی(-1136 ق)،تألیف:1130 ق، خ.نجف.
-الحمد للّه رب العالمین
ابو محمد حسن بن محمد شریف علوی معروف به ابن اخی طاهر(-358 ق)،شاید هم تصحیف اللّباب باشد.
قصیدۀ مطول فارسی در واقعۀ قفقاز،از ابو الحسن بن محمد کاظم،در آن از ستم روس به پروردگار متعال و ائمّه علیهم السّلام ملتجی شده،خ.
موجود.
فقه،شرح شرایع،از میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی(-1312 ق)،خ.نجف؛ آستان قدس،ش 11627(1322 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
آثار الباقیۀ ابو ریحان بیرونی.
شمسیۀ کاتبی قزوینی.
قانون مسعودی ابو ریحان.
کتاب الهیئة مؤید الدین عروضی،نسخۀ خطی این کتاب با 3 عنوان قبل به خط جامع آن عزّ الدوله
ص:311
سعد بن منصور بن کمونۀ بغدادی(-683 ق-)در نجف موجود است.
عن کتاب زبدة النقض و لباب الکشف فی شرح الاشارات السینائیة:
نجم الدین احمد بن ابی بکر نخجوانی،جامع:
عز الدوله سعد سابق الذکر،خ.نجف.
منتخبات شرح نهج البلاغۀ ابن ابی الحدید (-656 ق)،از محمد بن قنبر علی کاظمی،تاریخ اقتباس:1283 ق،خ.موجود.
منتخبات امالی شیخ صدوق،از مفتی عباس لکهنوی(-1306 ق).
الاکتئاب و الاشجان-التهاب الاحزان فی وفاة
سید بنی عدنان المبعوث علی الانس و الجان
رسول الملک المنّان...
در ذکر وفات پیامبر،تالیف:پس از قرن هفتم هجری،فیض در علم الیقین از آن نقل کرده، ط.نجف،1371 و 1372 ق؛بحرین، 1341 ق،خ.آستان قدس،ش 14663.
شرح تحریر اقلیدس محقق طوسی است،خ.قوله (1172 ق).
-الحمد للّه الذی یتلألۀ علی صفحتی اللّیل و النّهار...
ابو القاسم حسین بن علی وزیر مغربی(-418 ق)، نجاشی از آن یاد کرده.
مولف نزهة غیاث الدین جمشید بن مسعود کاشانی(-832 ق)،تألیف،829 ق،ط.
تهران،1306(با مفتاح الحساب و نزهة الحدائق در یک جلد).
ابو الفرج علی بن حسین اصفهانی(-356 ق)، صاحب الاغانی.
در ردّ صوفیه،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی.
علی بن زین العابدین پارچینی یزدی معروف به شهرنوی،ط.اصفهان،1352 ق.
مفلح بن حسن صیمری،ط.تهران،1303 ق،
-الحمد للّه ربّ العالمین...فانه یجب علی کل عاقل آن ینظر لنفسه...
ص:312
محمد جواد بن محمد حسن بلاغی(-1352 ق)، ط.تهران،1378 ق(با نام عقد فی الزام غیر الامامی).
ابو محمد هشام بن حکم کوفی(-199 ق)،مذکور در فهرست شیخ طوسی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
فارسی،در احوال و شهادت سید الشهداء(علیه السلام)و انصار ایشان،از لطف اللّه بن حسن بحرانی، تالیف:1276 ق،خ.کربلا.
-الحمد للّه علی السّراء و الضّراء
فارسی،در حقیقت انسان،تفسیر سورة الضحی و الم نشرح،از محمد بن محمود دهدار(سدۀ 11 ق)خ.آستان قدس،ش 341؛تهران؛ مشکات؛مجلس...
-حمد و سپاس و ستایش بی قیاس حضرت خداوندی راست که...
ابو عبد اللّه حسین بن احمد بن خالویۀ نحوی (-370 ق)،در فهرست ابن ندیم و بغیۀ سیوطی از آن یاد شده.
ابو الفرج قدامة بن جعفر بن قدامۀ بغدادی، معاصر عبد اللّه بن معتز(-296 ق)،ط.مصر، 1350 ق
-الحمد للّه حق حمده
ابو محمد هشام بن حکم کوفی(-199 ق)، ابن ندیم،نجاشی و شیخ طوسی از آن یاد کرده اند.
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت (-243 ق).
ابو الفتح عثمان بن جنّی(-392 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از عین الملک نور الدین محمد بن عبد اللّه شیرازی،تألیف:969 ق،خ.آستان قدس،ش 5045(1166 ق).
-هو اللّه احد اللّه الصمد...
ادبیّات،از عبد الرحمان بن عیسی بن حماد
ص:313
همدانی(-327 ق)،ط.بیروت و چاپهای دیگر.
خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 4559(1225 ق).
-الحمد للّه الذی جعل توفیقنا لحمده نعمة
مهدیقلی خان هدایت،ط.تهران
فارسی،در لغت و رسم الخط جدید،از میرزا رضا خان بگشلو،ط.استانبول،1299 ق.
کلام،از ابو علی محمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،نجاشی از آن یاد کرده.
کلام،از حسن بن عبد الرزاق لاهیجی (-1121 ق)،خ.آستان قدس،ش 6431.
-الحمد للّه الّذی اغنانا بحکمته الکاملة
مجموعۀ اشعار از شاعران مختلف،از اسحاق بیگی(سدۀ 12 ق)،برادر لطفعکی بیگ آذر صاحب آتشکده،خ.آستان قدس،ش 10785(1211 ق)،ش 5755(1211 ق)و چند شمارۀ دیگر.
فارسی،اخلاق،از محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،ط.شیراز،1320 ش(با آینۀ شاهی و ترجمة الصلاة در یک جلد)،خ.
مجلس،مکرر(منزوی،1542).
-ربنا الف بین قلوبنا
علی بن محمد(دفتر خوان عالی)شریف طوسی، تالیف:654 ق،خ.وین.
ادبیات،از نثار حسین عظیم آبادی(معاصر).
1000 جمله در حکمت کلمات قصار امیر المؤمنین علیه السّلام،ط.بیروت.
الف لیلة-هزاردستان
ترجمۀ فارسی از عربی،ترجمۀ عبد اللطیف طسوجی تبریزی که به نام بهمن میرزا(قاجار) ترجمه کرده ترجمۀ اشعارش از سروش،ط 1275 ق و چندین چاپ دیگر.
سید محمد ضیاء،بمبئی،1309 ق.
در برابر الف لیله،از میله اون ژور،ترجمه به فارسی از محمد حسن میرزا قاجار به مشارکت
ص:314
محمد کریم خان سرتیپ قاجار معروف به آقاخان،ط.تهران،1313 ق،بمبئی 1314 ق و چند چاپ دیگر.
ابو عثمان بکر بن محمد بن حبیب بن بقیۀ مازنی (-248 ق).
محمد تقی بن حسین علی هروی(-1299 ق)،در نهایة الآمال از آن یاد کرده.
فارسی،از احمد بن نصر اللّه دیبلی سندی معروف به قاضی زادۀ تتوی(-996 ق)و چند تن از دیگر مؤرخین که به دستور اکبر(-1014 ق)تالیف شده،خ.آستان قدس،ش 4078،ش 4079 (1238 ق)و ش 10929(1261 ق،ج 2).
الالفیة-التبصرة المنظومة
الالفیة-الدرّة المنظمة
الالفیة-الدرة البهیة
الالفیة-الدرة المنضودة
الالفیة-الفرائد
الالفیة-الفرائد الرضویة
الالفیة-لئالی الولایة
الالفیة-الموائد
شریف معمایی،در یک مقدمه و 28 مقاله، تالیف:908 ق،خ.شهید مطهری ش 8262.
-آلاف حمد و سپاس
فقه،از ابو عبد اللّه محمد بن مکی شهید اول (-786 ق)،مشتمل بر 1000 واجب در نماز، مرتب بر مقدمه،3 فضل و خاتمه،مکرر طبع شده و چندین نسخه از آن در کتابخانۀ آستان قدس موجود است.قدیمی ترین نسخه،ش 2250(917 ق).شروح و حواشی هریک در جای خویش خواهد آمد.
فارسی،از محمد صادق بن محمد حسن تهرانی، تاریخ نظم:1265 ق،ط تهران،1275 ق.
قصیدۀ نونیه در مدح حضرت امیر(علیه السلام)،از احمد بن علّویه اصفهانی معروف به ابن اسود(-ح 320 ق).
فارسی،از افضل الدین ابو بکر بن اسماعیل وراق از رقی هروی(پیش از 465 ق).
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
ص:315
کلام،از حسن بن یوسف بن مطهر علامه حلی (-726 ق)،ط.مکرّر،خ.آستان قدس،ش 29 (784 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه مظهر الحق
رضی الدین رجب بن محمد برسی(سدۀ 8 و 9 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه منزل القطر...
محمد کاظم کفایی(معاصر).
ابو عبد اللّه حسین بن احمد بن خالویۀ نحوی (-370 ق).
عدنان
5 عنوان فوق از ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،در انواع ربع چون ربع مجیّب،ربع صائب،ربع مخترع و جز آن...خ.موجود.
در اثبات عصمت ائمه علیهم السّلام نثار حسین هندی،ط.حیدرآباد.
آل محمد بن اصغر حسین امروهوی(1264 ق-)، مذکور در علماء الهند.
اعجاز حسین امروهوی(-1340 ق).
قاضی نور اللّه شوشتری،خ.موجود.
هدی المنصفین
فارسی،در ردّ شیخیه،از محمد مهدی بن صالح قزوینی(1272 ق-)،ط.
برای ترجمۀ عربی آن-مخازی الشیعة(که آنهم طبع شده).
عشر)
جعفر بن احمد حسینی حائری،خ.نجف(خط مؤلّف).
اردو،در رد عامّه،از ظفر مهدی بن وارث حسین
ص:316
جایسی(معاصر)،ط.هند.
اردو،در اثبات توحید از واقعۀ کربلا،از راحت حسین رضوی پهیکپوری(معاصر).
علوم غریبه،در مجموعه ای از آثار مظفر بن قاسم گنابادی(زنده در 1024 ق)گنجانیده شده و احتمالا از اوست،خ.نجف(1163 ق).
در تسهیل الدواء و الدّعاء و مجمع الدعوات عبد المطلب بن غیاث الدین محمد از آن نقل شده.
در اختیارات ایام هفته و سال،از محمد حسین بن محمد صالح حسینی خاتون آبادی (-1151 ق)،سبط علامه مجلسی،خ.دانشگاه (منزوی،239).
-الحمد للّه الذی جعل اللیل و النهار
فارسی،در اختیارات نجوم،از کمال الدین حسین واعظ کاشفی(-910 ق)،تألیف:
878 ق،خ.آستان قدس،ش 5375(1021 ق) و چندین شمارۀ دیگر(تحت نام لوایح القمر).
-الحمد للّه الذی بید حکمته ازمة الاختیار
منظومه در کلام،از محمد تقی بن مؤمن قزوینی (-1270 ق)،درهامش نهایة التحریر او(خ.
کاظمین)ابیاتی از آن نقل شده.
عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو البحتری وهب بن وهب ربیب امام صادق(علیه السلام)،ابن شهر آشوب و نجاشی از آن یاد کرده اند.
محمد علی بن حسنعلی همدانی معروف به سنقری،تالیف:1350 ق،ط.نجف، 1370 ق.
فارسی،در اصول دین و عقاید،از سید علی مدرسی بن علی رضا طباطبایی(-1329 ق)،ط.
مشهد،1346 ق.
فارسی،شرح زیارت جامعۀ کبیره،از محمد بن محمود لواسانی(-1355 ق).
اردو،مجموعه ای از کلمات قصار
ص:317
امیر المؤمنین(علیه السلام)،ط.هند.
در فضایل فاطمة الزهراء سلام اللّه علیها،از قاضی سید محسن هندی،ط.هند،1329 ق.
فارسی،پزشکی،از امان اللّه خان بن مهابت خان،تألیف:1036 ق،به نام نور الدین محمد جهانگیر(-1037 ق)پادشاه هند،ط.
لکهنو،1873 م؛هند،1882 م.
-جان داوری...شکر حکیمی است که...
قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق)یا منسوب به او.
عبد الرحمان بن احمد کواکبی معروف به سید فراتی(-1320 ق)،ط.مصر.
فارسی،در وقایع و اعیاد،از مهدی بن محمد باقر طباطبایی(-1346 ق)،تألیف:
1307 ق،در 4 جزء،خ.دیده شده.
قطب الدین ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق)،تتمه ای است بر الخرایج و الجرایح او و با الخرایج طبع شده(تهران،1305 ق).
اردو،سوانح خدیجۀ کبرا،ط.
در احوال کنیزکان شاعره،از ابو الفرج علی بن حسین اصفهانی(-356 ق).چاپ شده
مجموعۀ اخبار و حکایات نادره،از ابو الحسن(یا ابو الحسین)هلال بن حسن خطیب صابی (-448 ق).
القرآنیّة)
فارسی،از مصطفی خان بن محمد سعید کاسی، نوعی کشف الآیات است،تالیف:1104 ق.
-محامد حسنی و اثنیۀ اسنی سزاوار حضرت صمدیت است...
فقه،از عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
تفسیر آیات صوم،مولّف آن را به شاه صفی صفوی(سلطنت:1038-1052 ق)اهدا کرده و در 1046 به خواهش بعضی از امراء صفوی به ترجمۀ آن پرداخته است،خ.آستان قدس،ش
ص:318
2285(1046 ق)تحت نام رفع اللثام.
به خط شریف امیر المؤمنین علیه السّلام،نسخۀ کامل آن نزد حضرت حجّت(علیه السلام).
ابراهیم بن سلیمان قطیفی(سدۀ 10 ق)،در فضائل السادات از آن نقل شده است.
شیخ مفید ابو عبد اللّه نیشابوری،ابن شهر آشوب در معالم العلماء احوال او را آورده است.
ابو بکر احمد بن حسین خزاعی،شاگرد سید رضی و شیخ طوسی،منتجب الدین نوشته است که امالی در اخبار و در 4 مجلد است.
مهذب الدین ابو الفضل احمد بن حسین بدیع الزمان همدانی(-398 ق).
ابو العلاء احمد بن عبد اللّه معری(-449 ق)،در کشف الظنون آمده که در 10 جزء و ناتمام است.
در احادیث،از احمد بن علی بن حسین بن شادان قمّی،نجّاشی به واسطه فرزندش از او روایت می کند.
ابو الحسین احمد مؤید هارونی(-411 ق)،خ.
موجود.
ابو الفتح دیلمی.
ابو محمد حسن بن علی ناصر اطروش(-304 ق)، در حدایق الوردیة آمده است که امالی در اخبار بوده و در آن فضایل اهل بیت علیهم السّلام بیان شده است.
منسوب به ابو علی حسن بن ابو جعفر محمد بن حسن طوسی(-515 ق)،که در واقع از خود شیخ طوسی است،ط.تهران،1313 ق،خ.
آستان قدس،ش 11429.
در تفسیر و مواعظ،از حسین بن دلدار علی نقوی (-1273 ق).
سعید بن نصر،از مآخذ البلد الامین کفعمی
ص:319
(-905 ق).
شیبانی،از مآخذ البلد الامین کفعمی (-905 ق)،گویا از محمد بن حسن شیبانی، صاحب تفسیر کشف البیان بوده است.
امام الناصر صلاح بن مهدی مفضلی(-793 ق).
شیخ مفید ابو محمد عبد الرحمان بن احمد خزاعی،شاگرد سید رضی،سید هاشم بحرانی (-1107 ق)در تصانیف خویش از ان نقل کرده است.
ابو العباس عقیل بن حسین(زنده در 420 ق).
در اخبار،از ابو طالب علی بن حسین حسینی، ابن طاوس در غیاث سلطان الوری از آن نقل کرده است.
ابو القاسم علی بن حسین شریف موسوی علم الهدی سید مرتضی(-436 ق)،ط.مکرّر.
ابو القاسم علی محمد خزاز قمی،صاحب کفایة الاثر،وی از شیخ صدوق(-381 ق)و احمد عیاش جوهری(-401 ق)روایت کرده است.
در مناقب اهل بیت،از لیث بن سعد اسدی، عبد الرحمان نیشابوری از او روایت می کند.
در حدیث،از محسن بن حسین نیشابوری عمّ عبد الرحمان نیشابوری،جد منتجب الدین از او روایت می کند.
محمد بن مرتضی و محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،در فضائل السادات محمد اشرف از آن نقل شده است.
ابو بکر محمد بن حسن بن درید ازدی(-321 ق)، در بغیة الوعاة به او منسوب شده و کشف الظنون آورده است که سیوطی آن را تلخیص کرده و قطف الورید نامیده است.
ابو جعفر محمد بن حسن طوسی(-460 ق)،ط.
تهران،1313 ق؛قم،1273 ق؛بمبئی،خ.
آستان قدس،ش 1583 و ش 9711.
ص:320
ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه حاکم نیشابوری معروف به ابن البیع(-405 ق).
ابو المفضل محمد بن عبد اللّه شیبانی(-387 ق)، ابن طاوس در اقبال و سید هاشم بحرانی در مدینة المعاجز از آن نقل کرده اند.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق)،ط.تهران 1300 ق،و نجف و قم خ.آستان قدس،ش 1575(1061 ق)،ش 1916(1061)و چندین شمارۀ دیگر بیشتر آنها کتابت سدۀ 11 ق.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق)،در 43 مجلس،تاریخ املاء:404-411 ق،ط.مشهد،1364 ش،خ.
آستان قدس،ش 7442(1350 ق).
در فنون ادب،از ابن شجری ابو السعادات هبة اللّه بن علی علوی(-542 ق)،ط.حیدر آباد، 1349 ق،خ.خدیویه(خط مؤلف).
ابو الفتح هلال بن محمد حفار(-414 ق).
مرشد باللّه یحیی بن حسین(سدۀ 5 ق).در مصر و بیروت چاپ شده.
ابو طالب یحیی بن حسین بن هارون حسنی،وی از ابو الحسین نحوی در 305 ق روایت می کند.از امالی او ابن طاوس در اقبال و دیگر تصانیفش نقل کرده است.
الناطق بالحق ابو طالب یحیی بن حسین احول (-424 ق)،ابن طاوس در اقبال و محاسبة النفس از آن نقل کرده است.
یحیی بن حمزه المؤید(-747 ق)،بغیة الخاطر از مولف یاد کرده.
امام یحیی بن احمد سراجی(-696 ق).
محمد علی بن زین العابدین معلم اصفهانی (1308 ق-).
کشکول گونه ای است از محمد تقی بن یوسف فقیه حاریصی لبنانی(1329 ق-).
ص:321
امالی عباسی-آیینۀ عباسی
طب،از سدید الدّین محمود بن علی حمصی (-بعد از 583 ق)،مذکور در کشف الظنون.
-الحمد للّه الذی اطلع من مشارق جمال حکمته
محمد بن جریر طبری،مذکور در البحار(کتاب الصلاة).
ابو الجیش مظفر بن محمد بن احمد بلخی (-367 ق)،ابن شهر آشوب از آن یاد کرده.
ص:322
اردو،از احمد سلطان متخلص به خاور بن محمد مظفر گورکانی هندی،ط.
اسماعیل بن محمد حسین خاجویی(-1173 ق).
ابو القاسم اسماعیل صاحب بن عباد طالقانی (-385 ق)،ابن خلکان می نگارد که کتاب در فضایل علی علیه السّلام است.
منصور باللّه اسماعیل بن محمد عبیدلی فاطمی اسماعیلی(-341 ق).
ابو محمد اسماعیل بن محمد مخزومی معروف به قنبره،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از محمد امین بن محمد سعید مازندرانی، حیدر علی مجلسی نسخه را داشته است.
فارسی،از محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی(-1206 ق).
بعضی از قدماء شیعه،ابن طاوس از آن در کتاب الیقین نقل کرده و تاریخ کتابت آن را 229 ق نگاشته است،به احتمال از محمد بن حسین بن ابی الخطاب.
فارسی،از بعضی از متاخرین،خ.کربلا.
بندار بن محمد فقیه امامی،مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از محمد تقی بن علی محمد نوری (-1263 ق).
جابر بن حیان،خود در نخب کتاب القدیم از آن یاد کرده است.
ابو عبد اللّه جعفر بن احمد بن وندک رازی،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق).
فارسی،از میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی
ص:323
(-1312 ق)،خ.نجف.
2 عنوان،مختصر و مفصل،از ابو محمد حسن بن علی اطروش(-304)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی.از آن به کتاب الجامع تعبیر شده.
ابو عبد اللّه حسین بن عبید اللّه بن سهل سعدی، مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی.
فارسی،از کمال الدین حسین بن عبد الحق الهی اردبیلی(-950 ق)،به نام طهماسب صفوی تالیف شده،خ.ملی.
ترکی،از کمال الدین حسین الهی اردبیلی (-950 ق).
ابو عبد اللّه حسین بن علی مصری،مذکور در رجال نجاشی.
ص:324
(-301 یا 299 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
سلطان محمد قائنی،مذکور در تتمیم الامل عبد النبی قزوینی.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق)،خ.
نجف.
قاضی اشرف الدین صاعد بن محمد بریدی آبی، مذکور در فهرست منتجب الدین،ظاهرا معاصر او بوده.
محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی (معاصر حرّ عاملی)،خ.کربلا.
-الحمد للّه الذی هدانا لهذا
عبد الحکیم بن شمس الدین سیالکوتی.
ص:325
(-1181 ق).
ابو القاسم علی بن احمد کوفی(-352 ق)،2 کتاب به این نام دارد،یکی مختصر و دیگری مفصل.
ص:326
ابو محمد فضل بن شادان نیشابوری(-260 ق)
ص:327
محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1284 ق)، ردّی است بر مبحث امامت از تحفة الاثنی عشریة.
ابو عبد اللّه محمد بن زید واسطی،شاگرد ابو علی جبایی(-303 ق).
ص:328
مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو الحسن معلی بن محمد مصری،نجاشی به 3 واسطه از او روایت می کند.
کمال الدین میثم بن علی بن میثم بحرانی (-679 ق)،مذکور در کشف الحجب،محتمل است که مقصود از آن استقصاء النظر بوده باشد.
و شاید کتاب النجاة یوم القیامة فی امر الامامه او باشد.
ناصر بن هاشم احسائی(-1358 ق)،مذکور در ذکری السید ناصر،ط.
ابو حنیفه نعمان بن محمد قاضی مصر(-367 ق)، مذکور در الدعائم او.
فارسی،چنانکه در مقدمه ذکر شده،ترجمه ای است با اضافات،از الامامة دشتکی،مترجم هاشم بن حسین خاتون آبادی(-1262 ق)،مرتب بر 12 باب است،خ.مرعشی،قم.
-(بعد از خطبه)...بر ضمایر صافیۀ قلوب مؤمنین و سرائر صفیۀ افئدۀ عارفین ظاهر و باهر است...
ابو نصر هبة اللّه بن احمد معروف به ابن برنیه(زنده تا 400 ق).
فارسی،از هدایة اللّه بن صادق معروف به حاج مجتهد قزوینی(1281 ق-)در اثبات امامت از آیات قرآنی و احادیث مرویه از طرق اهل سنت.
ابو محمد هشام بن حکم(-179 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسین یحیی بن حسین ملقب به هادی (-298 ق)،از ائمّۀ زیدیّه.
ابو محمد یحیی بن محمد بن احمد زبارۀ حسینی، نجاشی از آن یاد کرده.
ابو یوسف یعقوب بن نعیم بن قرقاره،از اصحاب امام رضا(علیه السلام)،در مجمع الرجال و نقد الرجال و مدینة المعاجز از آن یاد شده.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان(-208 ق)، مذکور در رجال نجاشی.
ص:329
به احتمال از حسن بن نوح هندی بهروچی (-939 ق)،خ.موجود.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان شیخ مفید(-413 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
حجة الالهیّة)
ضمن مجموعۀ رسائل شیخ هادی تهرانی (-1321 ق)دیده شده و احتمالا از اوست.
محمد تقی بن حسین نصیر آبادی(-1289 ق)، تألیف:1258 ق،ط 1261 ق.
اردو،در اثبات امامت از طریق آیات قرآنی،از محمد هارون زنگی پوری(-1339 ق).
حسن بن محمد باقر قزوینی(1296 ق-)،از شاگردان محمد کاظم خراسانی،ط.
نجف،1378 ق.
ابو الحسن علی بن حسین بن بابویه صدوق اول (-329 ق)،ط.بیروت،1407 ق.
اردو،از احمد حسین خان هندی.
محمد علی بن حسین معروف به هبة الدین شهرستانی.
فارسی،از عبد الرزاق محدث همدانی(معاصر).
عبد اللّه افندی بن عیسی بیک اصفهانی(-ح 1130 ق)،صاحب ریاض.
و الازمان
در آداب سفر و ادعیه و احراز،از رضی الدین علی بن موسی بن طاوس(-664 ق)،در 13 باب،ط.نجف،1370 ق،خ.آستان قدس، ش 1917 و 3 شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی استجارت به الارواح بلسان الحال
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختار نائینی، مجاز از شیخ حرّ عاملی.
فارسی،از عبد المحمد اصفهانی مدیر جریدۀ
ص:330
«چهره نما»،ط.مصر.
فارسی،درایة الحدیث،از محمد مهد بن یحیی قزوینی معروف به حاج عماد فهرستی (-1355 ق)،ط.مشهد،1348 ق.
فارسی،در امامت،از ابراهیم بن محمد علی امین الواعظین اصفهانی(-ح 1349 ق).
الامانة(فی بیان الامامة،از حیدر علی)-الامامة
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق)، مذکور در کشف الظنون.
در تفسیر آیۀ امانت،از محمد باقر بن شمس الدین محمد حسینی محقق داماد(-1040 ق)،تالیف:
1039 ق.
محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،تألیف:
1319 ق.
در عروض و قافیه،از قاسم بن حسن آل محیی الدین جامعی(1314 ق-)،ط.نجف، 1350 ق.
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)،خ.
کربلا.
علی بن محمود مشغری،استاد حرّ،مذکور در امل الآمل.
اردو،در رد فرقۀ موسوم به اهل قرآن،ط.هند.
میرزا سنگلاخ خراسانی(-1294 ق)،تالیف:
1283 ق،ط.تبریز،1295 ق.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از ملا علی فومنی،مذکور در ریاض.
ملا یوسف گزی،شاگرد ملا علی نوری (-1246 ق)،خ.موجود.
جلال الدین دوانی،رد بر رسالۀ امکان الحکم علی المعنی الحرفی از قاضی شبانکاره ای.
ص:331
امتناع الزوجة عن الدخول قبل قبض المهر-جواز امتناع الزوجة
فارسی،ترجمۀ محمد بن حاج محمد قلی آشوری قزوینی از منابع امریکایی،ط.تهران، 1309 ق.
ابو علی احمد بن اسماعیل بن عبد اللّه بجلی قمی ملقب به سمکه،استاد محمد بن حسین بن عمید(-360 ق)،نجاشی و ابن ندیم از او یاد کرده اند.
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت (-246 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق).
ابو عبد اللّه حمزة بن حسن اصفهانی.
ابو عبد اللّه حسین بن محمد رافعی معروف به خالع نحوی(زنده در 380 ق).
امثال العرب-نهایة الارب
ابو عبد اللّه حمزة بن حسن اصفهانی.
عبد الوهاب قائم مقامی(معاصر)،شامل 12000 مثل فارسی به ترتیب حروف.
احمد حسین مذاق هندی.
با ارائۀ قرینۀ عربی،خ.موجود.
امثال القرآن(از احمد کوزکنانی)-روضة الامثال
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،ابن ندیم از آن به عنوان کتاب الامثال یاد کرده است.
فارسی،ط.قسطنطنیّه،1292 ق.
عربی و فارسی،از محمد علی بن محمد حسین شهرستانی.
فارسی،منظوم،از حسن جابری اصفهانی (معاصر)،مرتب بر 32 باب.
ص:332
فارسی،از علی اکبر دهخدا،ط.تهران،مکرّر، در 5 مجلد.
منتخب از غرر الحکم آمدی،به ترتیب حروف، خ.قوله.
-الحمد للّه الذی هدانا بتوفیقه...
محمد علی جعفر تمیمی،ط.
عز الملک محمد بن عبید اللّه معروف به مسبّحی کاتب(-420 ق).
ابو الحسین احمد بن فارس(-375 ق)،در کتاب الاتباع و المزاوجة به آن ارجاع می دهد.
ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق)،در جوامع احکام النجوم به آن ارجاع داده است.
حیدر بن علی عبیدلی.
فارسی،در شرح قول آن حضرت(صلی الله علیه و آله)در خطبۀ اوّل رمضان(دعیتم فیه الی ضیافة اللّه)،از ابو المجد محمد رضا بن محمد حسین معروف به آقا رضا اصفهانی(-1362 ق).
-الحمد للّه علی افضاله...
اصول،از محمد بن عبد الکریم طباطبایی بروجردی،خ.دیده شده.
ابو العباس احمد بن عبید اللّه ثقفی کاتب،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی،از طبقۀ کلینی،نجاشی از او یاد کرده است.
الامر بالشیئی و النّهی عن ضدّه-الضدّ،رسالة فی
علی اظهر کهجوی هندی(-1352 ق)،در تاریخ ملوک و اعیان شیعه،مخصوصا تاریخ آل بویه.
فارسی،از دکتر میرزا محمد کرمانشاهی (-ح 1326 ق)،ط.
برگرفته از کنّاش المنصوری،تألیف محمد بن زکریا رازی(-311 ق)،خ.آستان قدس،ش
ص:333
5044.
-الحمد للّه خالق الافلاک و مدبر السموات...
فارسی،از قربانعلی بن محمد ناصح طبیب سمنانی(-1363 ق)،خ.موجود.
عبد الحسین مؤلف مطرح الانظار.
فارسی،از کریزل فرانسوی،ترجمۀ دکتر علیخان بن زین العابدین همدانی،ط.تهران،1279 ق.
محمد باقر خوانساری(-1313 ق)،در روضات از آن یاد می کند.
مؤلّف الرّد علی الصوفیة.
تقریرات بحث سید ابو القاسم خوئی،در جبر و اختیار،به قلم محمد تقی جعفری تبریزی.
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق)،خ.نجف.
-سبحان من تنزه عن الفحشاء
رفیع الدین بن علی اصغر نظام العلماء (-1326 ق).
علی بن احمد انصاری قراچه داغی.
علی نقی بن احمد احسائی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-270 ق).
فارسی،از میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق).
-(پس از تسمیه و تسلیم)اما بعد این چند کلمه ای است در خصوص جهریّۀ تسبیح...
محمد هادی بن علی دفتر(1312 ق-)،ط.
مرتضی خسروشاهی تبریزی(1299 ق-).
عبد النبی عراقی و فسی(معاصر).
ص:334
محمود بن محمد حسن شریعتمدار استرابادی (معاصر).
میرزا محمد اخباری(-1232 ق)،ط.1242 ق (با فتح الباب او).
قاضی ابو اسحاق بن عبد اللّه شبانکاره ای،دوانی امتناع الحکم را در رد آن نوشت،خ.مشکات.
فارسی،از محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق)،خ.نجف.
در بیان امکان و مشیّت،ط.(ضمن جوامع الکلم).
فارسی،کلام،از ابراهیم بن محمد تقی نقوی لکهنوی(-1307 ق)،خ.موجود.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق)،ط.
تهران و نجف،1302 و 1306 ق،خ.
آستان قدس،ش 8741(1132 ق)و ش 9704.
ابو جعفر محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین، مذکور در فهرست ابن ندیم.
الاملاء-شرح کتاب سیبویه
فارسی،از عبد العظیم خان قریب گرکانی،ط.
تهران،1346-1350 ق و چندین چاپ مکرر.
ابو الحسن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (-329 ق)،پدر شیخ صدوق.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی،شیخ ابن قولویه (-368 ق).
دیوان احمد بن علی بن سید صافی نجفی (معاصر)،ط.دمشق.
فارسی،در ذکر عاشوراء و مصائب شهداء،از نوروز علی بن محمد باقر بسطامی(-1309 ق)، ط 1288 ق.
کرامت حسین بن سراج حسین لکهنوی (-1336 ق)،ط.
ص:335
مهدی بن ابی الحسن قمشه ای(1319 ق-).
حسن بن علی اطروش(-304 ق)،ابن ندیم کتاب را دیده بوده است.
ابو الحسین یحیی بن حسین بن قاسم شریف رسی(-298 ق).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،ابن ندیم آورده است.
گجراتی،در بیان ازواج پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-).
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،داستان،به قلم یکی از بانوان دربار ناصر الدین شاه قاجار،ط.تهران،1329 ق و چندین چاپ دیگر.
فارسی،داستان،ط.لکهنو،1312 ق و چندین چاپ دیگر در لکهنو،بمبئی و تهران.
اردو،در اخبار مختار ثقفی،ط.هند.
برخی از اجزاء آن در مجلۀ«دفتر شهید»هند نقل شده است(مجلد سال 1341 ق).
محمد علی بن ابی القاسم اردوبادی (1312 ق-).-1379 ق به عنوان علی ولید الکعبة در نجف و قم و تهران چاپ شده و ترجمه فارسی آن به نام علی مولود کعبه از شیخ عیسی اهری ساکن تهران.
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق) شیخ صدوق.
فارسی،رسالۀ عملیه در احکام مربوط به زنان، از ملا اسماعیل ناظم عقیدۀ وحیده که آن را در 1245 ق به نظم درآورده است.
اردو،اصول دین،از افضل علی خان شفاء الملک هندی،ط.هند(4 مجلد)،ط 1309 ق.
ص:336
در قراءت سورۀ فاتحه و ترجیح ملک بر مالک، از فتح اللّه بن محمد جواد شیرازی معروف به شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق)،تالیف:
1324 ق.خ کتابخانه مرعشی
-الحمد للّه الذی ارانا اظهر بینات...
محمد هارون زنگی پوری(-1339 ق)،ط.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر نائینی،مجاز از حرّ و علامه مجلسی،شرح بخشی از کتاب النذر دروس است.
قبل الدخول)
سید ابو القاسم بن علی اکبر خوئی(1307 ق-)، تألیف:1355 ق.
محمد رضا بن علی نقی همدانی(-بعد از 1320 ق)،در عالم خواب به تألیف آن مأمور شده.
کشکول،از صفدر بن صالح رضوی کشمیری (-1255 ق).
فارسی،از ملاّ اسماعیل قزوینی،در اثبات نبوت خاصه،خ.نجف.
-الحمد للّه الذی دلنا علی دین الاسلام
یحیی بن حسین بن قاسم رسی(-298 ق).
جمال الدین ابو الحسن علی بن یوسف قفطی (-646 ق)،ط.قاهره،1951 م.در 4 جلد
کشکول در نوادر متفرقه،از علی بن محمد علویچه ای اصفهانی(1333 ق-)،تالیف:
1364 ق.
خ.موجود،ظاهرا در شناخت آبهای زیرزمینی است.
ابو جعفر احمد بن حسین اهوازی معروف به دندان،نجاشی آن را از او به 3 واسطه روایت می کند.
حسن بن موسی خشاب،نجاشی به 4 واسطه آن را از او روایت می کند.
ص:337
ابو الحسن علی بن ابراهیم قمی،از مشایخ کلینی،نجاشی از آن یاد می کند.
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی(-352 ق).
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال، مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی،از مشایخ کشی،مذکور در رجال نجاشی.
مجلۀ فارسی،ط.ایران،ح 1332 ق.
مخمس قصیدۀ اشباه محمد بن احمد مفجع بصری (-327 ق)در مدح حضرت امیر(علیه السلام)،از محمد بن طاهر آل فضل(1294 ق-).
-اتری ان تبعت نصا جلیا
و اتخذت المولی علیّا ولیّا
فارسی،از محمد رضا شریعتمدار دامغانی (-1346 ق)،ط.تهران،1297 ق.
فارسی،اخلاق مدنی،از محمد تقی شیرازی (معاصر)،ط.
فارسی،از محمد شفیع بن محمد سمیع میثمی (-1354 ق)،مقدمه ای است بر رجوم الشیاطین او،تالیف:1338 ق،خ.دیده شده.
ط.لندن،1830 ق.
بخش علویان و شیعه از تاریخ بغداد خطیب بغدادی،از هاشم بن محمد علی سبزواری،مولف ذریعة به آن فهرستی نگاشته.
تلخیص از خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق)،محصل در کلام از فخر الدین رازی است،و منتخب تلخیص از عزّ الدوله سعد بن منصور بن کمونۀ بغدادی(-690 ق)،خ.نجف (خط ابن کمونه).
حسن بن محمد بحرانی دهستانی(-1281 ق) انتخاب و تهذیبی است از تنبیه الاریب فی ایضاح رجال التهذیب از سید هاشم بحرانی (-1107 ق)،تاریخ تلخیص:1173 ق،خ.
ص:338
آستان قدس،ش 7444(1340 ق).
-الحمد للّه الذی وطد قباب الشرع
شعر الحسین
محمد بن حسین موسوی شریف رضی (-406 ق)،انتخابی است از اشعار حسین بن احمد بن محمد بن جعفر بن حجاج(-391 ق).
فارسی،از تقی الدین ابو الخیر محمد بن محمد فارسی،خ.آستان قدس(فهرست 349/3)،کابل و نسخ دیگر.
-بعد از حمد و ثنا و صلوات و دعاء مخفی نیست که این رساله انتخابی است از حل التقویم
اردو،اخلاق،از ابو الخلیل راحت حسین رضوی بهیکپوری(1306 ق-).
فارسی،در احکام اموات،از عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
رسالۀ عملیه،از محمد علی بن محمد باقر بهبهانی (-1216 ق).
فارسی،طب،از محمد شریف خان حکیم هندی،ط.
ابو محمد حسن بن هادی آل صدر الدین (-1354 ق)،در باب ابن حجر و احتمال تشیع او.
-الحمد للّه رب العالمین
اردو،مقتل،ط.
اردو،در وقایع اول محرم تا روزهای عاشوراء،از یوسف علی هندی(معاصر)،ط.
فارسی،از حکیم ابو المجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی(-555 ق)،خ.استانبول،آستان قدس، چند شماره تحت عنوان انتخاب منتخب حدیقه.
و الترکیة)
در تاریخ و جغرافیای طبرستان و گیلان،ط.سن پترزبورگ،1274 ق1857/-1858 م
فرهنگ عربی به فارسی،از ابراهیم شبعی که به نام خان زمان بن مهابت خان تألیف کرده،خ.
تهران.
ص:339
فارسی،از محمد افضل غزنوی،ط.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق)، شهید ثانی در حواشی خلاصه از آن یاد می کند.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق)، نجاشی از آن یاد می کند.
ابو القاسم علی بن حسین شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق)،برای عمید الدین وزیر تألیف کرده،ط.تهران،1276 ق(ضمن الجوامع الفقهیّة)و 1315 ق؛خ.آستان قدس، ش 2234(596 ق)و چند نسخۀ دیگر.در نجف و قم هم چاپ شده.
-الحمد للّه علی ما یسر من حق متیع
کلام،از حبیب بن محمد آل مهاجر حنوی بعلبکی،تالیف:1351 ق،ط.صیدا، 1351 ق.
-نحمدک یا من اوضحت لنا سبیل الحق
اردو،از راحت حسین رضوی هندی (1297 ق-)،ط.هند.
در رد شبهات ابن خشاب،از سید شریف ابو السعادات هبة اللّه بن علی حسینی ابن الشجری بغدادی.
در رد شعوبیه،از ابو عبد اللّه احمد بن محمد بن ابی الجهم جهمی(معاصر متوکل).
الانتصار-الاقتصاد
الانتصار(فی النص علی الائمة الاطهار)- الاستبصار
محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری (1297 ق-).
ابو الحسن محمد بن محمد عبیدلی نسابه (-435 ق)،در عمدة الطالب(ط.هند)از آن نقل شده است.
ابو الحسین احمد بن فارس قزوینی(-375 ق)، سیوطی در بغیه از آن یاد کرده.
ابو طالب عبید اللّه بن احمد انباری(-356 ق)، نجاشی از آن یاد کرده است.
ص:340
در امامت اثنا عشری از محمد حسین شمس العلماء گرگانی معروف به جناب،در آخر مقصد الطالب(ط.)از آن یاد کرده.
اردو،از غلام حسنین کنتوری(-ح 1340 ق)،در 3 مجلد.
در اصول و اخبار،از زین العابدین خان بهادر هندی معروف به میرزا محسن،که از کتاب اساس الاصول استادش سید دلدار علی استخراج کرده است،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه ربّ العالمین
فقه،از ابو سعید(یا ابو سعد)عبد اللّه بن هبة اللّه بن ابی عصرون.
ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی(-ح 390 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
الاشراف فی مواریث الاخلاف)
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
صادق آقا تبریزی(-1351 ق).
ابو علی ابن سینا،ط.استانبول،1953 م (ضمیمه رساله خطاب به ابو عبیدۀ جوزجانی).
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).
نحو،از محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی، تألیف:1119 ق،مذکور در امل الآمل.
میرزا هادی بن علی بجستانی ساکن کربلا (معاصر)،مرتب بر مقدمه و مقاصد.
فارسی،از حاج آقا بن ابو الحسن کازرونی،ط.
بمبئی،1325 ق؛شیراز،1329 ق.
مصطفی بن حسین بغدادی(معاصر)،ط.
بغداد،1348 ق.
ریاضی،از ابو القاسم جعفر بن محمود ریاضی
ص:341
(1313 ق-).
امام مهدی احمد بن یحیی مرتضی(-840 ق).
علی نقی بن ابی الحسن لکهنوی(1323 ق-).
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).
اردو،در ماجرای حجر بن عدی و قتل یزید بن معاویة،از منیر حسن هندی،ط.هند.
فارسی،ادبیات،از عباس خلیلی،ط.تهران، 1304 ش.
اردو،از نواب علی سفیر سندیلوی،در احوال مختار،ط.لکهنو.
محمد بن محمد رضا قمی،مجاز از علامه مجلسی در 1102 ق،که شرح ارجوزه ای است از او در معانی و بیان،تاریخ شرح:1074 ق،خ.
آستان قدس،ش 3985(1074 ق)و ش 4035.
-الحمد للّه الذی میز الانسان بادراک المعانی و علم البیان
شرح ایجاز شیخ طوسی در فرائض،از قطب الدین ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).
فارسی،اخلاق،از افضل الدین کاشانی معروف به بابا افضل کاشی یا بابا افضل مرقی،معاصر خواجه نصیر الدین طوسی(-672 ق)،خ.
آستان قدس،ش 3447.
-آغاز گفتار کردیم به نام آنکه آغاز و انجام هرگفتار و کردار از او و بدوست.
فارسی،در احوال فاطمۀ معصومه بنت امام موسی کاظم(علیه السلام)و دیگر امامزادگان مدفون در قم،از عباس بن محمد فیض قمی،ط.قم، 1322 ش.
محمد بن مهدی قزوینی(-1335 ق)،خ.حلّة.
ص:342
شاعر،خ.آستان قدس،ش 4204(1282 ق)و ش 4201.
فارسی،ادب و اخلاق،از احمد بن وقار (-1298 ق)،فرزند میرزا کوچک وصال شیرازی،مرتب بر مقدمه و 3 مقاله،تالیف:
1281 ق،ط.تهران،1289 ق.
خ.موجود.
ترجمۀ فارسی از حیدر قلی خان بن نور محمد معروف به سردار کابلی(-1331 ش)،تاریخ ترجمه:1341 ق ط.کرمانشاهان،1350 ق.
علی حسین زنگی پوری.
فارسی،منظوم،اخلاق،از علی اکبر نواب شیرازی متخلص به بسمل(-1263 ق).
ابو منصور(یا ابو نصر،علی بن احمد اسدی طوسی (-425 یا 465 ق)،عبارت است از اخلاقیات گرشاسبنامه که رشید یاسمی گردآورده،ط.
تهران،1306 و 1314 ش.
فارسی،40 کلمه در حکمت،از صدر الافاضل لطفعلی بن محمد کاظم شیرازی متخلص به دانش.
فارسی،از مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی(1298 ق)،ط.اصفهان.
فارسی،اخلاق.ط.
فارسی،از موریس مترلینگ،ترجمۀ ذبیح اللّه منصوری،ط.تهران،1320 ش و مکرّر،4 جلد.
ارجوزه در واجبات عقلیه،از احمد بن محمد حسین کاظمی،تاریخ نظم:1317 ق.
عابد حسین سهارنپوری،ارغام الماکرین و افهام الجاهلین در رد آن است.
علی بن حسن شمیم حلّی(-601 ق)،مذکور در بغیۀ سیوطی.
ص:343
کشکول گونه ای است از ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی(-421 ق).
عبید اللّه بن عبد اللّه سعدآبادی(یا سدآبادی) معاصر سید مرتضی،ابن شهر آشوب در معالم نام برده.
ابو عبد اللّه محمد بن احمد صفوانی،شاگرد کلینی،مذکور در رجال نجاشی.
مجموعۀ متفرقه،از ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی(-421 ق).
احمد بن حسین رمحی،نسخۀ آن نزد ابن طاوس بوده است و در فرج الهموم تصریح دارد.
فارسی،قصۀ یوسف،از خواجه عبد اللّه بن محمد انصاری هروی(-481 ق).
-الحمد للّه الذی ابدع وجود الانسان فی احسن تقویم
ابو بکر بن علی مصلح یمانی هندی،تالیف:
1281 ق،ط.بمبئی،1282 ق.
ابو محمد عبد اللّه بن حسین فارسی،مذکور در رجال نجاشی.
شرح توحید صدوق،از نعمة اللّه بن عبد اللّه جزائری (-1112 ق).
ص:344
کشف الحجب،نجاشی به عنوان کتاب الانسان آورده که گویا مصحف است.
فارسی،مرتب بر فصول،خ شهید مطهری.
محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق)، مذکور در نجوم السماء.
ابو الحسن علی بن احمد شریف عقیقی،ابن اخی طاهر(-358 ق)از او روایت کرده.
علی بن حسن بن مطهر نسابۀ خراسان(سدۀ 6 ق).
در انساب علویان،از ضیاء الدین طبرسی (معاصر شاه سلیمان صفوی)،در 2 باب،خ.
مرعشی،قم.
-الحمد للّه اهل الکرم
ابو الغنائم محمد بن علی شریف معروف به ابن صوفی.
شرف الدین ابو حرب محمد بن محسن دینوری، ابن مهنّا در التذکرة از آن نقل کرده است.
مجد الدین محمد بن محمد بن مانکدیم حسینی قمی،مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو الحسن محمد بن محمد نسابۀ عبیدلی،صاحب الصندوق.
شمس الدین محمود بن شرف الدین علی طبیب حسینی(-1338 ق)،خ.قم.
فارسی،از محمد مهدی بن جعفر ملقب به حکیم حسینی حائری(-1331 ق)،خ.موجود.
شرف الدین یحیی بن حسین بحرانی،شاگرد محقق کرکی.
فارسی،بر نهج عمدة الطالب،از جمال الدین احمد بن علی بن حسین بن علی بن مهنّا،خ.
دیده شده.
ابو المعالی اسماعیل بن حسن حسینی،معاصر
ص:345
شیخ طوسی(-460 ق).
ابو طالب اسماعیل بن حسین مروزی که به نام فخر رازی(-606 ق)تالیف کرده،خ.قم (کتابخانۀ بروجردی).
تاج الدین حسینی،در کتب انساب از آن نقل شده است.
سید جعفر بن محمد(معاصر)،خ.موجود.
ابو نصر سهل بن عبد اللّه بخاری(سدۀ 4 ق) ابو العلاء واسطی(-431 ق)از او روایت می کند.
خ.موجود.
رشید الدین محمد بن علی بن شهر آشوب (-588 ق)،مذکور در کشف الحجب.
ابو الحسین یحیی بن حسن عقیقی نسابه (-277 ق).
ابو الحسن یحیی بن حسین حسینی نسابه،مذکور در فهرست منتجب الدّین.
ابو الفتح عبید اللّه بن موسی(سدۀ 4 و 5 ق)، مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو محمد حسن بن علی شریف(-304 ق)، مذکور در رجال نجاشی.
سراج الدین محمد قاسم بن حسن حسینی عبیدلی،که برای ابو العلاء اسد اللّه صدر مرعشی (-963 ق)تالیف کرده،خ.ملک.
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-280 یا 274 ق)،مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
للمشهد الرضوی)
محمد مهدی بن رضا حسینی(-1369 ق)، تالیف:1367 ق،خ.موجود.
ابو العباس احمد بن علی نجاشی(-450 ق).
ص:346
اردو،انساب سادات ساکن کوپال پور،پالی و کهجوه،از راحت حسین رضوی هندی (1297 ق-).
مکرم حسین جلالوی هندی.
فارسی،خاتمۀ کتابی است که مولف در احوال پیغمبر(صلی الله علیه و آله)تألیف کرده بوده است،خ.
آستان قدس.
ص:347
شجرة النبوة و الشجرة الطیبة
ابو العز عبد العظیم بن حسن رودوادری،ابن مهنّا در الانساب المشجّرة خویش از آن نقل کرده.
عبد اللّه بن ابی القاسم غریفی بلادی،گویا همان تذکرة الالباب اوست.
ابو الحسن علی بن ابی الغنائم معروف به ابن صوفی،گویا با انساب الطالبیین یکی است.
من ولد الحسن و الحسین
ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق).
مهدی بن خلیفۀ طبری،در فضایل السادات محمد اشرف(ط.)از آن نقل شده.
ابو صالح محمد مهدی بن محمد صالح عاملی (-1183 ق).
علیه السّلام)
در کشف الحجب از آن یاد شده.
فارسی،از علی بن داود خادم استرآبادی، تالیف:1076 ق،خ،آستان قدس،ش 14643 (1206 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-شکر و سپاس بی قیاس خالقی را جل شانه
فارسی،از محمد بن جعفر بن محمد حسین شهرستانی(-1260 ق)،تالیف:1259 ق،خ.
دیده شده.
مهدی بن علی موسوی غریفی(-1343 ق)،در انساب بنی هاشم تا عصر مولّف در همه جا.
در ردّ بر ابن راوندی،از ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از اسماعیل سبزواری،ط.تهران، 1352 ق.
ص:348
فارسی،از عباس خلیلی،ط.تهران،1303 ش.
ابو الحیش مظفر بن محمد بن احمد بلخی (-367 ق).
معز الدین محمد مهدی بن حسن قزوینی حلّی (-1300 ق)،خ.موجود.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
از مجلدات هفتگانۀ کتاب خرج الایام اسماعیل سبزواری.
ملا محسن فیض کاشانی،خ.موجود.
سراج الدین حسن معروف به شیخ فدایمانی لکهنوی(1278 ق-).
الشین
محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق)،در رد کتاب عین العین محقق قمی،عین العین را محقق قمی در رد بر قبسة العجول فی الاخبار و الاصول نگاشته بوده است،خ.موجود(خط مولف).
تالیف:ح 1223 ق،خ.نجف(مدرسۀ بروجردی).
-الحمد لمن قام بحمده اسم اللّه فتجلی
محمد بن محمد نوربخش(-869 ق)،خ.موجود (کتابخانه عبد الحمید خان اول).
فارسی،در حقیقت رؤیا،از زین العابدین ذو المجدین،تالیف و طبع:1324 ق.
اردو،از غلام حسنین هندی،ط.
ادبیات،از حسن کاشی آملی(معاصر علامه حلی).
ابو الفضل بن ابی الفتح گیلانی،از ندیمان جلال الدین اکبر(-1014 ق)،ط.هند.
ص:349
فارسی،در اشتیاق زیارت حضرت امیر(علیه السلام)،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق).
فارسی،از محمد خان بهادر بن احمد منشی (معاصر)،ط.1231 ق؛هند،1313 ق؛بمبئی، 1339 ق.
رضی الدین رجب بن محمد حافظ برسی(زنده تا 811 ق)،وی روزگار علامه حلی را نیز درک کرده است.
انشاء جدید(از میرزا کاظم)-مخزن المراسلات
فارسی،از محمد خان بهادر منشی(معاصر)،ط.
بمبئی.
فارسی،از مهدی دبیر خاقان،ط.1333 ق.
فارسی،از عبد الحسین بن محمد متخلّص به «آواره»و«آیتی»(-1373 ق).
فارسی،از نعمت خان عالی ملقب به مقرب خان و دانشمندخان،از ندیمان اورنگزیب (-1118 ق)،ط 1248 ق.
فارسی،از میرزا مهدی خان کوکب،ط.تهران، 1273 ق؛بمبئی،1327 ق و چاپهای دیگر همراه با دیگر منشآت.
امین الحق معین الاسلام،ط 1275 ق.
عبد الرسول فیروزکوهی نوری(-1322 ق)،ط.
1321 ق(با شرح زیارت جامعه).
الهداة)
عبد الکریم بن جواد جزائری(-1215 ق).
علی بن حماد،از دانشمندان سده های اخیر،خ.
دیده شده.
ص:350
فارسی،ط.
فارسی،از فرهاد میرزا ابن عباس میرزا (-1305 ق)،ط.تهران،1327 ق؛بمبئی 1318 و 1321 ق.
اردو،ط.لکهنو
فارسی،از ابو القاسم بن عیسی قائم مقام فراهانی(-1251 ق)،ط.تهران،1280 ق؛ تبریز،1281 ق؛تهران،1294 ق.
فارسی،ط.
فارسی،از میرزا مهدی خان بن محمد نصیر خان، منشی نادرشاه،ط 1298 ق.
به نام انشاء الدرر نیز گذشت.
فارسی،از مهدی بن محمد نصیر خوئی،از منشیان محمد شاه قاجار.
ص:351
فارسی،از مجد السادات(-1314 ق).ط.
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق)،این کتاب هنگام ورود سپاه سلطان مسعود به اصفهان به غارت رفت.
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی بغدادی(-436 ق)،ابن طاوس در کتاب الیقین از ان نقل کرده است.
رشید الدین محمد بن علی بن شهر آشوب (-588 ق)،عبد اللّه سماهیجی در اجازه اش به شیخ یاسین از آن یاد کرده است.
ابو محمد علی بن عنایت اللّه معروف به بایزید ثانی بسطامی،شاگرد ملا عبد اللّه شوشتری (-997 ق).
فارسی،ترجمۀ کتاب قبل که مولف به دستور شاه عباس صفوی(-1038 ق)ترجمه کرده، مرتب بر مقدمه،3 مطلب و خاتمه،خ.سامراء و کربلا.
ابو جعفر محمد بن عبد الرحمان بن قبۀ رازی، مذکور در فهرست ابن ندیم و رجال نجاشی، ظاهرا نسخۀ خطی آن نزد میرزا محمد اخباری موجود بوده است.
اردو،در امامت و ردّ قادیانیها،از احمد امر تسری،ط.
(از کتاب جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام)،از محمد طه بن مهدی نجف تبریزی نجفی(-1323 ق)،ط 1324 ق.
در تحسین و تقبیح عقلی،از ابو عبد اللّه بن ابو القاسم زنجانی(-1313 ق)،خ.موجود.
بهاء الدین علی بن عبد الکریم حسینی نیلی، شاگرد فخر المحققین،این کتاب را سید حسین مجتهد کرکی(-1001 ق)در دفع المناوات به او نسبت داده است.
بالخواص و الاشراف و بیان الفرق بین الحق
و الاعتساف)
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،تالیف:1083 ق،ط 1297 و 1311 ق.
ص:352
-الحمد للّه الذی انقذنا بالتمسک
عبد مناف)
هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 یا 1109 ق)،تالیف:1097 ق،خ.نجف.
-الحمد للّه ناصب الائمة الاثنی عشر اعلاما للدین چاپ شده
خلیل بن ظفر کوفی اسدی،منتجب الدین آن را از ابو الفتوح رازی روایت می کند.
الاسراف)
در رد بر منهاج السنة ابن تیمیة در مقدمه و 17 مقام،خ کهن آستان قدس،ش 5643 و در کتابخانه غرب همدان
فارسی در ستایش قانون و ذمّ استبداد،از عبد الرسول کاشانی(معاصر)،ط.
فارسی،اصول دین،از علی بن زین العابدین مازندرانی حائری(-1346 ق)،مرتب بر 5 مطلب و هرمطلب در چند انصاف،ط 1317 ق.
اردو،از یعقوب علی خان بن حسینعلی خان نصرت هندی.
سلیمان بن احمد آل عبد الجبار قطیفی (-1266 ق)،مذکور در انوار البدرین.
خواجه نصیر الدین محمد محقق طوسی (-672 ق)،خ.مجلس؛مشکات.
-مباحث انعکاس الشعاعات و انعطافها مبنیة علی مقدّمات
فارسی،ادعیه،از مهدی بن محمد باقر یزدی (-1346 ق).
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی(-1242 ق).
محمد مولانا بن عبد الکریم سرابی تبریزی (-1360 ق).
ص:353
الطیب
قصیده،در تاریخ،احوال و سیر معصومین علیهم السّلام،از حسن بن کاظم سبتی،تاریخ نظم:1347 ق.
-ایا معیرا لفتة الجید الظبا
و مستعیر القطع من بیض الضبا
ابن ابی عقیل)
فقه،از ابو الحسن بن علیشاه رضوی کشمیری (-1313 ق).
فقه،از میرزا عبد اللّه افندی بن عیسی تبریزی اصفهانی(-ح 1130 ق).
ص:354
بعضی از شاگردان شیخ بهائی،خ.مشکات.
ابو بکر محمد بن زکریا رازی.
در اصول دین،از محمد بن احمد قاینی،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی تفرد بالقدم
در معانی و بیان و بدیع،از عبد الوهاب بن علی حسینی استرابادی تالیف:879 ق،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان علمه البیان
الانموذج الابراهیمی-الانموذجة الابراهیمیة
70 غزل در توحید،از محمد محسن فیض کاشانی (-1091 ق.).
اصول فقه،از هاشم بن احمد بن حسین احسائی (-1309 ق)،خ.نجف.
محمود بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی (-1269 ق)،به ترتیب حروف،خ.دیده شده
-بسم اللّه و باللّه و الحمد للّه
وی این انموذج را باب سوم کتاب مهمّات الاحکام قرار داده است.
در تحقیق علوم هفتگانه،از افضل الدین محمد ترکه(-991 ق)،خ.موجود.
در علوم ریاضی،کلام و اصول فقه،از محمد باقر بن شمس الدین محمد حسینی معروف به میرداماد(-1040 ق).
-بعد الحمد للّه و الصلوة علی عباده المصطفین
در منطق،کلام،اصول و اخبار،از سلطان العلماء علاء الدین حسین بن رفیع الدین محمد معروف به خلیفه سلطان(-1064 ق)،خ.
موجود.
شاه طاهر بن اسماعیل کاشانی(-952 ق)مقیم دکن،خ.فیض آباد.
انموذج العلوم(از عبد الکاظم تنکابنی)-الاثنی عشریة
در منطق و حکمت آلهی و طبیعی،از شمس الدین محمد بن احمد ابن خاتون عاملی (-پس از 1009 ق).
ص:355
محمد بن حسن معروف به مدقق و میرزای شیروانی(-1099 ق).
در علوم مختلفه،از جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق)،خ.آستان قدس،ش 5786 (955 ق)،ش 5785(966 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جعل السلطان غیاثا للمستغیثین
و(در بعضی نسخ):
-الحمد للّه المحمود علی فعاله
و
-اللّه المحمود فی کل فعاله
معز الدین محمد بن فخر الدین حکیم مشهدی (-1097 ق).
قاضی نور اللّه بن شریف الدین شوشتری (-1019 ق)،تألیف:992 ق.
ربنا قد اشرق علینا لمعات قدسک
ابو محمد حسن بن هادی صدر الدین موسوی عاملی کاظمی(-1354 ق)،تالیف:1334 ق، مختصر المحاسن محمد بن عبد اللّه سبکی است.
محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق)،مذکور در روضات.
در حل شبهة الالتزام و جز آن،از مراد علیخان تفریشی(-1051 ق).
تعلیقات بر کتاب شفا و نجات ابن سینا،از ظهیر الدین ابراهیم بن حسین همدانی (-1025 ق)،تالیف:1007 ق،خ.مجلس (1020 ق).
-الحمد للّه الذی وفقنا لابتداء الحمد
ابو حنیفه احمد بن داود دینوری،صاحب اخبار الطوال،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو العباس احمد بن عبید اللّه ثقفی کوفی (-319 ق).
حسن بن سهل بن نوبخت،مذکور در اخبار الحکماء قفطی.
ابو بکر محمد بن حسن بن درید ازدی
ص:356
(-321 ق)،مذکور در بغیة الوعاة.
محمد بن علی عاملی(-1139 ق)،شرح خطبۀ تذکرۀ داود مصری است.
المختار)-الانوار المحمدیة
ابو الحسن احمد بن عبد اللّه بکری(-953 ق)،از مآخذ بحار،مذکور در کشف الظنون و کشف الحجب.
-الحمد للّه الذی خلق روح حبیبه
از نسخه ای که در 1088 به دستور شیخ حر کتابت شده برمی آید که نام آن الانوار المحمدیة است،خ.دیده شد.
کافی الکفاة،اسماعیل بن عباد(-385 ق)،ابن طاوس در الیقین از آن نقل می کند.
اسماعیل بن علی نوبختی،مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
ابو علی حسن بن محمد طوسی(-بعد از 515 ق)،مذکور در آخر بحار مجلسی.
در بیان علل غسل جنابت و غسل میت،از علی بن ابو القاسم رضوی لاهوری،ط.هند.
ص:357
اردو،در تواریخ چهارده معصوم،ط.هند.
فارسی،در فضایل پیامبر(صلی الله علیه و آله)و ائمه(علیهم السلام)،از محمد علی خراسانی طبسی(-1320 ق)، تالیف:1302 ق،ط 1308 ق.
در فقه استدلالی،از محمد بن فضل اللّه بن خداداد پهنه کلاهی ساروی معروف به ثقة الاسلام (-1342 ق)،خ.دیده شده(بخش صلاة).
-الحمد للّه الذی عرفنا معالم الدین
نیز سید محمد ثقة الاسلام ساروی،خ.نجف.
-الحمد للّه الذی عجزت عن بیان نعته السنة الناعتون
در ادعیه و اذکار،از اسماعیل بن علی نقی ارومی تبریزی(1295 ق-)،ط 1328 ق.
منظومه در کلام،از محمد تقی بن میر مؤمن قزوینی(-1270 ق)،خ.کاظمین.
اصول فقه،از محمد ثقة الاسلام(-1342 ق)،در 5 مجلد.
بهاء الدین علی بن عبد الکریم حسینی نیلی،ابن فهد در 791 ق از او اجازه دریافته است.
در خصائص امام حسین(علیه السلام).
تفسیر سورۀ نور،از علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).
در امامت،از رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلی(-664 ق).
-الحمد للّه جل جلاله الذی ارانی بنور الالباب
عز الدین حسن بن محمد مهلبی حلّی،دفع شبهات یوسف بن مخزوم اعور مقصودی است که در کتابش در رد امامیه وارد کرده بوده است، تالیف در 840 ق به خواهش ابو العباس احمد که شاید ابن فهد بوده باشد،خ.آستان قدس،ش 33 (1012 ق)و ش 34.
-الحمد للّه الذی هدانا بما کتب علی نفسه من الرحمة
ص:358
اردو،در مناسک حج،از حیدر علی فیض آبادی، مذکور در کتاب ازالة الغین او(ط 1295 ق).
الاحساء و القطیف و البحرین)
در تاریخ بحرین و احوال علماء آنجا،از علی بن حسن آل حاجی بلادی بحرانی(-1340 ق)، تالیف:1327 ق،ط.نجف،1380 ق.
-الحمد للّه الذی بعث محمدا صلّی اللّه علیه و آله
در انواع علوم،از حسن بن محمد مولف حاشیۀ معالم الاصول،در 12 مجلد،تالیف:1222 ق، خ.موجود(بعضی از مجلدات).
در معانی و بیان،از محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی(-ح 1120 ق)،مذکور در اجازۀ حیدر علی که به انساب المجلسیة معروف است.
عباس بن محمد رضا محدث قمی-1359،ق مرتب بر 14 نور به عدد معصومین علیهم السّلام، ط.تبریز،1344 ق؛مشهد 1337 ش؛تهران.
البهائیة)
نور الدین علی بن علی بن حسین موسوی عاملی (-1068 ق)،برادر صاحب مدارک شرحی است مزجی بر اثنا عشریۀ شیخ بهائی که در حیات او نگاشته،خ.موجود.
-نحمدک یا من جعل الحمد مفتاحا لاجتلاب افضاله
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری (1283 ق-)ط.هند.
فارسی،منتخب کلمات خواجه عبد اللّه انصاری هروی(-481 ق)،انتخاب از علی بن طیفور بسطامی،در 3 مقاله،خ.آستان قدس،ش 345 (1262 ق)و یک شمارۀ دیگر،ط.بمبئی 1297 ق و چند چاپ دیگر.
-ای نام تو آرایش عنوان کلام
وی یاد تو آرامش هر بی آرام
تفسیر،غیر از تفسیر بیضاوی است،خ.
فیض آباد هند.
عبد الصاحب محمد بن احمد نراقی(-1297 ق)، ط.ایران،1284 ق(با شرح حدیث رأس الجالوت در یک جلد).
-نحمده حمدا یوافی رضاه
ص:359
المقتبس)
علی بن هلال بن فضل،تالیف ظاهرا سدۀ 9 ق، در رد المقتبس که به نام سلطان یوسف بن ایوب در عصر علامه حلی تألیف شده بوده است، صاحب ریاض 2 نسخۀ انوار را داشته است.
جواب سؤال جعفر بن محمد ستری،در موضوع حق و حقیقت،از خلف بن احمد آل عصفور بحرانی(ح 1280 ق).
دیوان فارسی میرزا جلال الدین شیرازی.
ابو عبد اللّه مقداد بن عبد اللّه سیوری حلی(-826 ق)،خ.آستان قدس،ش 347(857 ق)و 7 نسخۀ دیگر.
-سبحانک اللهم واجب الوجود
70 مسأله از سید علی نهاوندی،مجیب:عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق)،خ.نجف (خط مؤلف).
-الحمد للّه الذی نصب العلم ذریعة النجاة...
---
ص:360
مختصر علم الیقین،هردو از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق)،خ آستان قدس،ش 7450(1089 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-نحمدک اللهم و انت للحمد اهل و نستهدیک
الحکمة الناصریة
فارسی،طب جدید،از میرزا محمد حکیم باشی که به نام ناصر الدین شاه قاجار تالیف کرده،ط.
تبریز،1272 و 1245 ق،در 3 جلد.
الاحمدیة)
یوسف بن احمد درازی بحرانی(-1186 ق).
اصل خلاصه از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق)،شرح از عصمت اللّه بن اعظم، تالیف:1084 ق.ط.کلکته،1829 م.
ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری.
کیمیا،از ایدمر بن علی جلدکی(-762 ق)،خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 10739(-1226 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه المقدس عن الترکیب و التشبیه
ادبیات،از صدر الدین علی بن نظام الدین احمد دشتکی معروف به سید علی خان مدنی(-1118 ق)، شرح نظم بدیعیّۀ اوست،خ.
آستان قدس،ش 8921(1227 ق)و 3 شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه بدیع السموات و الارض در ایران چاپ سنگی در یک جلد و در نجف با تحقیق شاکر هادی شکر در 7 جلد چاپ شده.
ص:361
شرح خلاصه در نحو،از ناظم آن محمد باقر بن حیدر حسنی کاظمی(-1290 ق)،خلاصه به الروض نیز موسوم است.
شرح ریاض المسائل در 8 مجلد،از محمد بن عبد الصمد حسینی شهشهانی اصفهانی (-1287 ق)،خ.موجود.
محمد رضا بن محمد قاسم حسینی قزوینی،در کتاب الصیامیّة(تألیف:1107 ق)از آن نام برده است.
در معارف دینی،اخلاق،عجایب المخلوقات وفقه از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر کاظمی (-1242 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی لا من شیئی کان
محمد علی بن ابو القاسم اردوبادی(1312 ق) -1379 ق
محمد رضا بن قاسم غراوی(معاصر)،تالیف:
1361 ق،خ.دیده شده(خط مؤلف).
-الحمد للّه الذی احتجب عن عارفیه بنور جماله
جزء چهارم از 11 جزء وفیات الاعلام بعد غیبة امام الانام(علیه السلام)،از مولف الذریعة مرحوم آقا بزرگ تهرانی،1389 ق در بیروت چاپ شده.
فارسی،در فضایل و زیارات ائمه علیهم السّلام، از ولی بن نعمت اللّه حائری،تالیف:981 ق.
فارسی،از فاضل دربندی،ترجمۀ محمد حسین بن علی اکبر شریعتمدار،ط.تبریز،1311 ق.
فارسی،در احتجاجات پیامبر(صلی الله علیه و آله)و ائمه صلوات اللّه علیهم و مناظرات علماء با مخالفین، از ملا عباس مولوی(معاصر شاه سلیمان صفوی)، تالیف:1101 ق به نام شاه سلیمان،خ شهید مطهری.
-حمد بی حد و ثنای بی عدد حضرت صانعی را
شرح شرح اجرومیّة،از طاهر بن عبد علی مالکی حچّامی(-1279 ق)،خ.نجف.
-الحمد للّه المفیض علی من نحاه سحائب جوده الغزار
ص:362
ترجمه ای است از کلیله و دمنه،از حسین بن علی واعظ کاشفی(-910 ق)،که به نام امیر احمد سهیلی تالیف کرده است،ط.مکرر.
محمد بن علی رضا بن آقاجانی،خ.مدرسۀ بروجردی.
-الحمد للّه الذی برز قلم ایجاد جمیع الاشیاء
حسن عظیم آبادی(-ح 1260 ق)،خود در اصول الدین به آن ارجاع داده است.
فارسی،مقتل،از حسن بن علی یزدی کثنوی (-1297 ق)،ط.تهران،1301 ق و مکرّر.
مولف غیر از حسن بن محمد علی یزدی صاحب مهیج الاحزان است.
شرح 400 حدیث املاء امام رضا(علیه السلام)،از حسین بن محمد آل عصفور بحرانی(-1216 ق).
فارسی،در اثبات واجب،از محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی(-1331 ق)،ط.
ایران،1296 ق.
دیوان حضرت امیر(علیه السلام):جامع:قطب الدین کیدری(یا کندری)شارح نهج البلاغة،خ.
موجود و مکرّر.
-الحمد للّه الّذی دانت لعزته الجبابره
ص:363
«ع»)
حسن بن محمد حسین تبریزی(1306 ق-).
نهج البلاغة)
یا انوار الفصاحة و اسرار البراعة...،از نظام الدین علی بن حسن گیلانی،مختصر شرح ابن میثم است با اضافاتی از شرح ابن ابی الحدید با مقدمه ای در 4 نهج،خ شهید مطهری (1036 ق).
-الحمد للّه الذی دل علی ذاته
فقه،از حسن بن جعفر کاشف الغطاء (-1262 ق)،در چند مجد،خ.آستان قدس،ش 14466(1261 ق)،ش 14718(1261 ق)و 3 شمارۀ دیگر.
فقه،از دخیل بن محمد حچّامی(-1305 ق)، شرحی است بر شرایع،خ.موجود.
عباس عزاوی در تاریخ العراق از آن یاد کرده و نسخۀ آن را داشته است.
دیوان عربی شیخ محمد حسین اصفهانی کمپانی -1361 ق،در مدایح و مراثی،خ.جبل عامل.
الدینیة)
فارسی،از آقا رضا بن علی نقی همدانی(-پیش از 1320 ق یا 1328 ق)،ط.تهران،1321 و 1234 ق.
در ادعیه و اعمال،از جعفر بن محمد نقدی (معاصر)،نور الانوار را از آن انتخاب کرده است، ط.نجف 1353 ق(مقصود طبع نور الانوار است).
تفسیر آیۀ(ان للّه و ملئکته یصلون علی النبی...)،از زین العابدین گلپایگانی (-1289 ق)،مرتب بر مقدمه و 8 باب و هریک مشتمل بر انوار و حجب و استار.
-الحمد للّه مالک الملک و الملکوت
النبویة)
منسوب به عبد الوحید قزوینی،در ریاض آورده است که این اثر منظوم و شاید هم فارسی و از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی شاگرد شیخ بهائی است.
اردو،تفسیر،از راحت حسین رضوی هندی (معاصر)،در چند مجلد.
ص:364
در رد اهل سنت در مسألۀ تحریف قرآن،از نور حسین صاحب صابر جنگ.
تفسیر مواضع مشکل قرآن مجید،از علی بن مراد، تألیف:1083 ق،صاحب ریاض نسخۀ آن را داشته است.
فارسی،در اخلاق،از محمد باقر بن محمد موسوی ملا باشی،ط.تهران،1297 ق.
اصل از شیخ حسن صاحب معالم،شرح از فیض اللّه بن عبد القاهر حسینی تفریشی (-1025 ق)،خ.موجود.
به احتمال از قوام الدین رازی(-ح 1093 ق)یا قوام الدین سیفی قزوینی،خ.لاله لی،استانبول.
الموسویة)
مهدی بن محمد موسوی خوانساری(ح 1319 ق-)،در تراجم عشیرۀ اوست.
فاطمة علیها السّلام)
محمد رضا طبسی(ح 1320 ق-).
حسین آل عصفور(-1216 ق)،وی در اجازه اش به احمد احسائی آن را به این نام خوانده است اما چنانکه در انوار البدرین ذکر شده،نام آن المصابیح اللوامع و مختصر آن انوار المصابیح است،خ.آستان قدس،ش 6502-6504.
فارسی،از محمد حسین بن عبد اللّه شهرابی ارجستانی متخلص به گریان،مرتب بر 14 باب، تألیف:1299 ق،ط،ایران،1302 و 1317 ق؛ تهران،1366 ق.
ابو الحسن بکری،خ.دیده شد(1088 ق،به دستور شیخ حرّ).
حسن بن عبد اللّه یمنی سمرقندی(زنده در 953 ق).
فقه،از حسن بن اسد اللّه دزفولی(-1298 ق)،در چند مجلد،خ.دیده شده.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی
ص:365
(-1116 ق)،مذکور در فیض قدسی.
فارسی،در تاریخ قم،از محمد علی بن حسین کاتوزیان تهرانی(معاصر)،ط.تهران، 1327 ق.
فقه الصلاة الیومیة)
متن و شرح از محمد بن علی بن ابی جمهور احسائی(-پس از 901 ق)،مذکور در اجازۀ مؤلف برای محمد بن صالح غروی در 896 ق.
عبد اللّه بن علی جد حفصی بحرانی،شاگرد حسین بن محمد بحرانی(-1216 ق)،مختصر شرح مفاتیح موسوم به المصابیح اللوامع از استاد او شیخ حسین بحرانی است،خ.موجود.
الشمسیة)
معین الدین سالم بن بدران مصری،استاد محقق طوسی،مذکور در کشف الحجب.
در احوال حضرت حجّت(علیه السلام)،از علم الدین مرتضی علی بن عبد الحمید نسابه(اوایل سدۀ 8 ق)،ظاهرا نسخه اش در هند موجود است، مذکور در کشف الحجب.
الانوار الالهیة
بهاء الدین علی بن عبد الکریم حسینی نیلی، استاد ابن فهد(-841 ق)،تالیف:پس از 772 ق،ظاهرا محدث جزائری نسخۀ مجلد اول این کتاب را داشته است،علامه نوری نیز از وجود نسخۀ مجلد اول خبر می دهد.
هادی بن حسین صائغ بحرانی(1302 ق-)، تألیف:1360 ق.
قصیدۀ از ریه یا هائیه از محمد کاظم از ری است،در مناقب اهل بیت.
احمد حسین مذاق هندی،مذکور در تاریخ احمدی(ط 1339 ق).
فارسی،از اسماعیل بن محمد علی محلاتی نجفی(-1343 ق)،ط.نجف،1342 ق(ج اول).
منتخب جنة الامان الواقیة معروف به مصباح کفعمی،از مسعود بن فضل اللّه بهبهانی،تاریخ انتخاب:1086 ق،خ.دیده شد.
کلام،اصل از ابو اسحاق ابراهیم نوبختی،شرح
ص:366
از علامه حسن بن یوسف حلی(-726 ق)،ط.
تهران،1338 ش.
-الحمد للّه ذی القدرة القاهره
فارسی،در اسرار احادیث مروی در مناقب اهل بیت علیهم السّلام،از علی اکبر بن حسین نهاوندی(1278 ق-).
اولاد حسن بن محمد حسن امروهوی (-1338 ق).
فارسی،از جمال الدین بن محمد تقی میثمی، کشکولی است از کشفیات بدیعه و صنایع عجیبه،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الواحد الاحد الفرد الصمد
انوار ناصری-انوار الحکمة الناصریة
فارسی،احکام نجوم،از ابراهیم بهبهانی که به نام ناصر الدین شاه قاجار تالیف کرده است،خ.
نجف.
سید رضا بن محمد لنکرانی(-1322 ق)،در 2 مجلد،تالیف مجلد اول:1295 ق،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی تحیرت العقول(جزء اول).
-الحمد للّه الذی خلقنا و اکرمنا(جزء دوم).
حکمت،از نعمت اللّه بن عبد اللّه جزائری (-1112 ق)در 3 باب،ط.تهران،1271، 1280 ق و چند چاپ دیگر.
-نحمده بنعمته علی نعمائه.
فارسی،مثنوی،از رضا قلی خان هدایت (-ح 1288 ق)،بر وزن مخزن الاسرار.
در فضیلت امیر المؤمنین،از سید محمد قطب شیرازی ذهبی(-1173 ق)،در فصل الخطاب از آن نام برده است.
احادیث شریف در مواعظ و اخلاق،مرتب بر اباب،از حسن بن علی کثنوی یزدی (-1297 ق)،ط.ایران،1300 ق.و نجف
علی بن حسین کربلایی(معاصر شاه سلطان حسین صفوی)،تالیف:1107 ق،خ.آستان قدس،ش 1212(1107 ق).
بعض شبهات الناس)
مولوی محمد انور بن نور الدین محمد اکبر آبادی، تألیف:1192 ق،مذکور در کشف الحجب.
ص:367
-الحمد للّه ربّ العالمین...
اردو،در رد اهل سنت،از مولوی احمد دیوبندی (-ح 1300 ق).
در رد مادّیّون،از محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی،ط.نجف،1340 ق.
فارسی،اصول دین و اخلاق،از حسن یزدی کثنوی(-1297 ق)،ط.ایران.
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (-966 ق)،مذکور در تکملۀ سید حسن صدر.
سلیمان بن عبد اللّه بحرانی(-1121 ق)،مرتب بر مقدمه 3 فصل به نام عباسقلی خان تالیف شده،خ.
-لک الحمد یا من یمحو ما یشاء و یثبت
علاء الملک بن قاضی نور اللّه شوشتری متخلص به مرعشی.
دیوان فارسی،در مدایح و مناقب و مصائب ائمه، از سید محمد ثقة الاسلام ساروی(-1342 ق)، ط.کربلا،1332 ق؛تهران.
الطیبین علیهم السّلام)
منصور باللّه حسن بن محمد زیدی(-670 ق) ارجوزه ای مرتب بر 4 موضع،که خود آن را شرح کرده،خ.نجف.
-الحمد للمهیمن الجبّار
یکور اللّیل علی النّهار
اول شرح:
-الحمد للّه الذی دلنا علی ذاته بغرائب مصنوعاته
تفسیر سورۀ یوسف،از محمد عباس لکهنوی (-1306 ق)،مذکور در تجلیات
ابو الحسن احمد بن محمد معروف به ابن جندی، استاد نجاشی(-450 ق).
ابو بکر محمد بن یحیی کاتب صولی شطرنجی (-335 ق)،مذکور در وفیات ابن خلکان.
عز الملک محمد بن عبید اللّه حرّانی مسبّحی (-420 ق)،در 4 مجلد.
ص:368
فارسی،خ.نجف.
خ.نجف
هلال الدین اسماعیل خوئی(معاصر)،خ.
نجف.
صالح بن باقر رشتی،رساله در موضوع فلسفه است.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
فارسی،عرفان،خ،آستان قدس.
گجراتی،در اثبات امامت امیر المؤمنین(علیه السلام)از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری،ط.هند.
انوری نامه-دیوان انوری و کلیات انوری
فارسی،در شرح حال برخی از علماء معاصر مؤلف،از مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام مسجد شاهی اصفهانی(1298 ق-)،ط.ایران، 1335 ق.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
احادیث منتخب از کافی در اصول دین،معارف و اخلاق،از مفتی میر عباس لکهنوی(-1306 ق).
مجموعۀ متفرقه،جامع:احمد بن کریم تبریزی معروف به نائب الولایة،ط.شیراز،1343- 1346 ق.
فارسی،از علی اکبر نهاوندی.
در فنون مختلفه از علامه ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق).
3 عنوان مختلف به همین نام در احوال ابو مسلم مروزی.
الآثار)
فارسی،از محمد حسین بن محمد علی حسینی،
ص:369
تالیف:1225 ق،مختصر جلیس الابرار اوست.
-الحمد للّه الذی وفقنا لفهم احادیث رسوله المختار...
فارسی،اخلاق،از متین السلطنه عبد الحمید بن عبد الباقی ثقفی(-1335 ق)،ط.تهران، 1324 ق.
فارسی،کشکول،از نظام العلماء سید رفیع طباطبایی تبریزی(-1326 ق)،ط.تبریز، 1315 ق.
ابو القاسم بن محمد رضا طباطبایی معروف به علامه(معاصر).
احادیث برگزیده از کافی،از محمد شفیع بن محمد مقیم(سدۀ 12 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی دل علی ذاته
النصاری)
فارسی،از محمد صادق فخر الاسلام(-پیش از 1330 ق)،ط.تبریز،1313-1315 ق.
فارسی،از محمد حسین کرمانی،تالیف:
1287 ق،ط.بمبئی.
فارسی،مواعظ،از نظر علی بن اسماعیل شریف کرمانی(-1348 ق).
مواعظ،از نظر علی کرمانی(-1348 ق).
فارسی،فقه،از مهدی بن ابی ذر نراقی (-1209 ق)،در 7 باب،ط.تهران،1317، 1329 و 1349 ق،خ.آستان قدس،ش 6184 (1231 ق).
-حمد و سپاس بیحد کریمی را سزاست
در توبه و انواع صیغه و مسائل فقهی متفرقه،از حافظ کاشانی،مولف شاگرد محقق کرکی بوده است،خ.دیده شد.
-الحمد للّه التواب الرحیم الوهاب الکریم
ادبیات،از حسن بن کاظم سبتی.
از علی بن حسن نحوی معروف به شمیم حلّی (-601 ق).
ص:370
کشکول گونه ای است به عربی و فارسی،از محمد علی بن حسین معروف به هبة الدین شهرستانی.
فارسی،قصص و داستانها.از نظر علی (-1348 ق).
منسوب به یوسف جزّینی،ظاهرا مقصود انیس المسافر بحرانی است و نامها مصحف گشته اند.
زنجانی مولف مفتاح الجنة در 1285 ق از آن نقل کرده است.
عبد اللّه بن محمد رضا شبر کاظمی(-1242 ق)، مختصر عجائب الاخبار و نوادر الآثار اوست.
فارسی،مقتل،از محمد بن سلیمان تنکابنی (-1302 ق).
فارسی،مراثی،از میرزا مهدی طبیب متخلص به کیوان،ط.ایران.
حبیب اللّه قمی،خ.موجود.
مظفر حسین بن ضامن حسن لکهنوی (1294 ق-)،در 8 مجلد و 800 مجلس.
ادعیه،ط.تهران،1294 ق.
ادعیه،از محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1263 ق)،تالیف:1238 ق،خ.دیده شده.
-الحمد للّه علی نواله
ص:371
محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی (-1331 ق)،مذکور در جامع الانوار او (ط 1297 ق).
فارسی،از محمد بن علی بافقی یزدی،مرتب بر مقدمه،خاتمه و 7 قبله،تالیف:1245 ق.
احمد بن حبیب،تألیف:1234 ق،خ.نجف.
مجموعه ای از کلمات امیر المؤمنین(علیه السلام)،جامع:
زین العابدین بن ابو القاسم طباطبایی معروف به سید آقا(-1303 ق)،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی انعم علینا بامره بتهذیب نفوسنا
شیخ احمد احسائی در شرح الزیارة مکرر از آن نقل کرده است.
فارسی،در اعیاد،موالید،وفیات و معجزات ائمه علیهم السّلام،از حافظ محمد عبد الحسین بن محمد عبد الهادی هندی،که در 1241 ق به نام فتحعلیشاه قاجار و فرزندش عباس میرزا تالیف کرده،خ.دیده شده.
محمد باقر حافظ عاملی،زین العابدین تنکابنی (-1330 ق)،دعاء سیفی را از آن نقل کرده است.
فارسی،در ادعیه و اعمال مأثوره،از معز الدین محمد بن ابی الحسن موسوی،در 4 فصل،تالیف:
1017 ق،خ.دیده شده(1058 ق)،نیز خ.
آستان قدس،ش 3092 و ش 12965.
-یا من ذکره انیس الصالحین و طاعته نجات للعابدین
فارسی،در اعمال سال و ادعیه،نیز از معز الدین محمد بن ابی الحسن موسوی،در 16 فصل،خ.
کربلا(1080 ق).
-الحمد للّه الذی دل عباده علی الطاعات
فارسی،در مواعظ و اخلاق،از کاظم بن محمد علی موسوی گیلانی،در یک مقدمه،40 فصل و خاتمه،خ.موجود.
-حمد و شکر و ثنا هدیۀ سرای عظیم کبریا
فارسی،در اصول،فروع و اخلاق،از علی بن کاظم معلم فارسی،در 67 باب،جزئی از نسخۀ خطی آن ضمیمۀ تنبیه الغافلین موجود است.
ص:372
در مسائل متفرقه،احمد بن محمد باقر موسوی بهبهانی،مؤلف الفریدة النحویة(تالیف:
1291 ق).
اصول فقه،از محمد جعفر کاظمی،خ.فیض آباد هند.
در فوائد متفرقه ولی اکثر در فقه،از محمد جعفر بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی (-1254 ق)،در 2 مجلد تالیف:1235 ق،خ.
کربلا(ج 2).
فارسی،در تراجم علماء،از محمد حسن بن قنبر علی زنجانی(1256 ق-).
المعصومین«ع»)
زین العابدین طباطبایی تهرانی،خ.سامراء.
ادعیه،نظیر البلد الامین،از محمد بن محمد طبیب،از علماء اوائل صفویه،از آن در بحار نقل شده است،مرتب بر مقدمه و 10 باب، خ.آستان قدس،ش 7453(978 ق).
-یا من دعاه المضطرون فاجابهم
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی (سدۀ 13 ق).
فارسی،از محمد حسین خان شیرازی متخلص به ناخدا،تألیف:1295 ق،ط.لکهنو،1295 ق.
در مواعظ و نصایح و اخبار،از صفی الدین علی بن حسین کاشفی،معاصر شاه طهماسب صفوی(سلطنت:930-984 ق)،مرتب بر 32 باب،خ.نجف،خوانساری(1021 ق).
فارسی،مثنوی،از قاسم انوار(-837 ق).
فارسی،اخلاق،از عیسی بن شکر اللّه لواسانی (-1364 ق)،ط.ایران،1360 ق.
فارسی،لغت،خ.فیض آباد هند.
فارسی،مثنوی،از رضا قلی خان هدایت(-ح 1288 ق).
ص:373
فارسی،مثنوی،از عبد الباقی تویسرکانی(سدۀ 12 ق).
فارسی،رسالۀ عملیه،از ابراهیم بن محمد علی بادکوبه ای(-ح 1322 ق).
فارسی،در تعریف سراپای معشوق،از شرف الدین حسن بن محمد رامی تبریزی (-795 ق)،که به نام ابو الفتح اویس بهادر (ظاهرا اویس ایلکانی)تألیف کرده بوده است.
ص:374
فارسی،در آداب نماز شب،از محمد نصیر بن محمد باقر،در یک مقدمه،8 باب و خاتمه، تالیف:1313 ق،ط 1316 ق.
اصول فقه،از مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق)، خ.موجود.
-الحمد للّه الذی جعل الاصول وسیلة للصعود علی مدارج حقایق المباحث الشرعیه
فارسی،منظوم،در غزوات حضرت امیر(علیه السلام)از حسن علی بن حسین علی همدانی (-1327 ق)،خ.موجود.
مجموعۀ متفرقه،از عبد اللّه بن محمد رحیم (-1243 ق)،خ.موجود.
مواعظ،از فیاض حسین بن قاسم علی انصاری (-1351 ق).
فارسی،تفسیر سورۀ یوسف،خ.آستان قدس،ش 1448.
فارسی،در آداب تربیة حیوانات شکاری،از رضا قلی خان سردار اشرف بن حسینقلی خان والی پشتکوه،ط.بوشهر،1329 ق.
انیس الخاطر و جلیس المسافر
مجموعۀ متفرقه،از یوسف بن احمد بحرانی (-1186 ق)،ط.بمبئی،1291 ق،نجف در 3 جلد و ایران.
در سلوک،در 3 فصل(1.فی الطالب،2.فی احوال الطریق،3.فی احوال السالکین)،خ.
نجف(737 ق).
محمد رحیم بن محمد هروی اخباری،شاگرد حر عاملی،خ.آستان قدس،ش 1600.
-الحمد للّه الذی فهمنا نبذة من شرایع احکامه
مجموعۀ متفرقه،از محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق)،مذکور در روضات.
اردو،در ترجمۀ نماز و معانی الفاظ آن،ط.
هند.
در نوافل،از علی بن محمد حسین شهرستانی
ص:375
(-1344 ق).
فارسی،رسالۀ عملیه،از فتاوی سید ابو الحسن موسوی اصفهانی-1365 ق،جامع:ابو القاسم اصفهانی،ط.مکرّر.
فارسی،رسالۀ عملیه،از فتاوی اسماعیل بن صدر الدین عاملی(-1338 ق)،ط.1329 ق.
فارسی،اصول دین،از مهدی بن ابی ذر نراقی (-1209 ق)،ط.مکرّر،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9639(1237 ق)و ش 14632.
حسین بن علی یزدی،تالیف:1289 ق،خ.
موجود.
-حمدا لمن ذکره شفاء الصدور الضعیفة...
فارسی،رسالۀ عملیه از حسن بن احمد اشکذری یزدی(-1359 ق)،خ.دیده شده.
ادعیه و زیارات،از محمد بن عبد الوهاب همدانی امام الحرمین(-1303 ق).
عبد الحسین علی آقا ذو الریاستین(1290 ق-).
فارسی و عربی،کشکول گونه ای در تاریخ و اخلاق،از محمد علی بن سلیمان معصومی بهبهانی(-1372 ق)،2 مجلد،خ.موجود.
فارسی،در اخلاق مانند کلیله و دمنه،از شیخ شجاع شیرازی،از بنی اعمام شیخ ابو اسحاق اینجو(ممدوح حافظ)،تألیف:ح 830 ق نام ابراهیم سلطان بن شاهرخ،خ.مجلس،ش 6550.
-الحمد للّه الذی کرم بنی آدم فجعل منهم علما و حکما
در بعضی مجموعه ها از آن نقل شده.
مواعظ و اخلاق،از نظر علی بن اسماعیل شریف واعظ کرمانی(-1348 ق)،تألیف:1328 ق، ط.نجف،1356 ق(چاپ دوم)؛بغداد 1954 م.
محمد باقر بن زین العابدین حائری،از شاگردان صاحب ضوابط،مذکور در عدّة الذاکرین او.
ص:376
فارسی،قصیده،در تهنیت جلوس مظفر الدین شاه قاجار،از محمد حسین بن محمد جعفر متخلص به طوبی،ط.(در آخر جامع الفوائد).
در مواعظ و اخلاق،از خلیل بن ابراهیم عاملی (-1340 ق)،مذکور در آخر الفوائد الخلیلیۀ او.
اصول فقه،از مهدی بن ابی ذر نراقی (-1209 ق)،با ذکر همین نام از آن در بعض کتب اصولی نقل شده،گویا مقصود انیس المجتهدین اوست.
در مواعظ قرآنی،از محمد جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرابادی(-1263 ق)،در 30 مجلس،خ.دیده شده.
فارسی،در ذکر مصائب معصومین علیهم السّلام، از عبد الکریم بن محمّد علی لسان الواعظین خراسانی تربتی،در 28 مجلس،تالیف:
1257 ق به نام محمد شاه قاجار،ط.تهران، 1302 ق.
3 عنوان در یک موضوع(مفصل،متوسط و مختصر)،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی شاگرد شیخ بهائی،که خود در آخر اثنا عشریات که در حیات استادش نوشته صریحا از آنها نام برده است.
در اخلاق،از محمود بن محمود حسینی کاشانی معروف به گلستانه،خ.آستان قدس،ش 3507.
-الحمد للّه علی نعمائه
انیس الوحشه و جلیس اللیلة-آداب صلاة اللیل
فارسی،در تفسیر آیۀ «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی »، از نور الدین علی بن حسین موسوی عاملی(-1068 ق)،برادر صاحب مدارک.
-عزیزترین گوهری که درة التاج مقال و تمیمۀ الوشاح هرامرذی بال را شاید حمد عزیزی است
عباس بن احمد همدانی(معاصر صاحب آثار عجم).
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ص:377
تعلیقات بر مجمع البحرین،از صدر الافاضل، تالیف:1299 ق.
نیز از شیخ صدوق،مذکور در رجال نجاشی.
مباحث اصول فقه،از محمد بن علی نوری (-1325 ق)،خ.نجف.
معز الدین محمد مهدی بن حسن قزوینی حلی (-1300 ق)،خ.دیده شده.
ص:378
در اخلاق و آداب،از میرزا منشی،ط.
سراج الدین حسن معروف به شیخ فدا حسین لکهنوی(1278 ق-).
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان شیخ مفید (-413 ق)،خ.آستان قدس،ش 7454 (1352 ق).ط.تبریز.
-احمد اللّه علی نعمته و اعتصم من خلافه و معصیة
لطفعلی بن احمد مغانی(-1262 ق)،خ.دیده شده.
موسی
شرح رسایل شیخ انصاری،از موسی بن جعفر، شاگرد سید حسین کوهکمری،تالیف:
1295 ق،ط.تبریز،1304 و 1313 ق.
-الحمد للّه العلی العالی
فارسی،اخلاق،از علی اصغر بن سید حسین طبیب(-1342 ق)،تالیف:1341 ق.
-الحمد للّه الذی جعلنا من المتمسکین بالعروة الوثقی
خ.استانبول(سلطان عثمان ثالث).
هادی بن عباس آل کاشف الغطاء(1289 ق-)، ط.نجف،1342 ق(بالمقبولة الحسینیة).
ابو عبد اللّه حسین بن محمد خالع نحوی(-پس از 380 ق).
از حسن بن محمد دمستانی(سدۀ 12 ق)،که ناتمام ماند و محمد بن احمد درازی بحرانی آن را تکمیل کرد.
-الحمد للّه الذی جعل تلاوة مصائب الشهداء اوراد الابرار
ادعیه،،گویا از بهاء الدین محمد بن محمد نقشبندی(-791 ق)،خ.موجود.
سید علی بن شهاب الدین همدانی(-786 ق)، ط.کانپور،1876 م؛لاهور،1279 ق،خ.
آستان قدس،ش 9910(1311 ق).
ادعیۀ قرآنی،از محمد هارون زنگی پوری
ص:379
(-1339 ق)،ط.لکهنو.
اردو،ادعیه،از ابو الخلیل راحت حسین رضوی (1306 ق-).
ادعیه و آیات قرآنی برای هرروز از ایام هفته، خ.شهید مطهری(2 نسخه).
کاظم بن ابراهیم تفریشی،خ.دیده شده (1170 ق).
-الحمد للّه الذی جعل الدعاء وسیلة لنیل المرام
در اخبار و اشعار آل عباس،از ابو بکر محمد بن یحیی معروف به صولی شطرنجی(-335 ق)، ط.مصر،1354-1335 ق؛قاهره،1944 م، خ.خدیویه.
محمد علی هبة الدین شهرستانی،مرتب بر مقدمه و 4 حدیقه.
-الحمد للّه المتعال عن النواقص و الامثال
فارسی،مقتل،ط.تهران.
ابو القاسم مرتضوی متخلص به آذر،ط.تبریز، 1334 ق.
در احوال سید حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی (-1273 ق)،از شاگردش مفتی محمد عباس شوشتری لکهنوی(-1306 ق)،مرتب بر درر، معادن و جواهر،تالیف:1264 ق.
-سبحانک اللهم و حنانیک تبارکت
تتمه کتاب گذشته در احوال سید حسین نقوی، از حفید او سید علی نقی بن ابو الحسن نقوی لکهنوی-1409
اردو،مراثی،از میرثا من علی هندی متخلّص به نیسان،ط.
ابو الحسن بن محمد حسین فروغی(1301 ق-)، ط.تهران،1330 ق.
حسن بن محمد سعید طبیب،خ.موجود.
ص:380
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-428 ق)، مذکور در کشف الظنون.
رشید الدین محمد بن علی بن شهر آشوب (-588 ق)،خود در معالم از آن نام برده است.
ابو الفرج محمد بن اسحاق معروف به ابن ندیم (-385 ق).
فارسی،عرفان،از خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق)،در 6 باب،ط.مکرّر،خ.
آستان قدس،ش 3512(969 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
پروین قاجار،تالیف:1305 ق،در برخی کتب چاپی از آن نقل شده.
نظام الدین محمود بن احمد قادری یزدی،مذکور در مقدمۀ عصر حافظ.
فارسی،عرفان،از علی نقی بن رضا کوثر همدانی(-1297 ق)،خ.آستان قدس، ش 6946(1316 ق).
فارسی،منظوم،در اخلاق،از حسن بن میرزا علی جابری(معاصر).
فارسی در اوصاف ناصر الدین شاه قاجار،از عباسقلی بن محمد تقی سپهر معروف به سپهر ثانی(-1341 ق)،ط.تهران،1301 ش.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی کوفی (-352 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
علی بن محمد بن زیاد صیمری،ابن طاوس در مهج الدعوات از آن نقل کرده.
ابن ابی العزاقر محمد بن علی شلمغانی (-322 ق)،در حال استقامت احوال نگاشته است.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی،
ص:381
مذکور در رجال نجاشی.
کتاب یازدهم از کتب دوازده گانۀ کلیات ریاضی از محمد یوسف ریاضی هروی (-1330 ق)،ط.مشهد،1334 ق.
در اقسام اوضاع لفظی و انواع وضع الفاظ،از حسین بن علی حلّی،تألیف:1338 ق.
در وضع الفاظ،از حیدر بن اسماعیل عاملی (-1356 ق).
محمد بن علی خسروشاهی،تألیف:1268 ق، ط.تبریز،1310 ق(با مشکات المصابیح).
فارسی،از مهدی بن محمد شیرازی متخلص به صابر،تالیف:1280 ق،مصدر به نام مؤیّد الدوله،خ.ملک(1287 ق).
شیخ احمد احسائی،مذکور در نجوم السماء.
محمد حرز نجفی(-1365 ق)،خ.موجود.
الاوفاق-الاعداد و الاوفاق
شرح فصول بقراط در اصول طب،از ابو القاسم عبد الرحمان بن علی معروف به ابن ابی صادق و ملقب به بقراط،مذکور در کشف الظنون.
-بعد حمد اللّه بجمیع محامده...
مجموعۀ احادیث،تألیف فضل علی بن شاهویردی(معاصر شاه سلیمان صفوی)،اوایل نسخه موجود.
ابو الحسن علی بن حسن طایی جرمی معروف به طاطری،نجاشی آن را به 3 واسطه از او نقل می کند.
در اوقات نمازهای پنجگانۀ یومیه،از کیکاوس بن دشمنزیار دیلمی،از مشایخ منتجب الدین.
ابو الحسن سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی (-1121 ق)،تالیف:1103 ق،خ.نجف.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی
ص:382
مجلسی(-1111 ق)،تالیف:1097 ق،خ.
موجود.
نظام الدین حسن بن محمد معروف به نظام اعرج، تالیف:704 ق،به اشارۀ استادش قطب الدین مسعود شیرازی(-710 ق)،خ.مجلس.
فارسی،در احوال مخترعین،از سید محمد بن هبة اللّه قزوینی معروف به بحر العلوم (1296 ق-).
مصلح الدّین بن شهاب الدین مهدوی اصفهانی (1334 ق-).
و احوالهم)
جمال الدین عطاء اللّه بن فضل اللّه دشتکی، معاصر شاه اسماعیل(-930 ق)،خ.موجود، ضمیمۀ اربعین او در آستان قدس(شماره های اربعین:ش 1594 963 ق)و ش 1598.
-الحمد للّه و سلام علی عباده الذین اصطفی
یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق)،مذکور در نامۀ دانشوران.
ابو منذر هشام بن محمد کلبی(-206 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسین محمد بن بحر رهنی شیبانی،نجاشی به یک واسطه آن را از وی روایت می کند.
ابو علی حسین بن علی بن احمد فارسی (-377 ق)،خ.نجف.
کمال الدین عبد الرحمان بن محمد عتایقی حلی (سدۀ 8 ق)،خ.نجف.
در نخستین حوادث علمی و اختراعات،از محمد علی هبة الدین شهرستانی،خ.دیده شده.
اول کتاب فی الهندسة-حلّ الاشکال
خ.موجود(1105 ق).
-الحمد للّه رب العالمین
انجام:و القشر کالعدم بالنسبة الی اللبّ.
فارسی،در خروج مختار،از علی اکبر تشیّد،ط.
تهران،1324 ش.
ص:383
تاریخ دخانیات و تحریم تنباکو،از ابراهیم تیموری،ط.تهران.1328 ش.
اردو،مراثی،از ناصر علی اویس،ط.هند.
رسالۀ عملیه در طهارت و نماز،از عبد اللّه بن محمد نصیر گیلانی(-1330 ق)،ط.بغداد، 1327 ق.
محمد رضا بن قاسم غراوی.
البصیر)
مرتضی بن احمد خسروشاهی تبریزی،به نام شیخ محمد صدیق،از علماء اهل سنت آذربایجان در 1352 ق تألیف کرده،ط.نجف،1353 ق.
و در ایران به نام معنی حدیث الغدیر چاپ شده.
اردو،تفسیر آیۀ تطهیر،از محمد صالح عرشی بنارسی(معاصر)،ط.هند.
اردو،در نماز،ط.
اردو،در فضایل اهل بیت علیهم السّلام،از سید محمد سبط حسین سرسوی،ط.
مولوی مقبول احمد هندی،ط 1324 ق(با المجالس الحسینیة).
ابو یعقوب اسماعیل بن مهران سکونی کوفی،از اصحاب رضا(علیه السلام)،نجاشی و شیخ و کشی از او یاد کرده اند.
ابو جعفر حمدان بن معافی صبیحی(-265 ق)، از اصحاب امام کاظم و امام رضا علیهما السّلام.
ابو سلیمان داود بن کثیر بن ابی کلدۀ رقی، در گذشته اندکی پس از وفات امام رضا(علیه السلام).
رسالۀ امام جعفر صادق(علیه السلام)که در پاسخ نامۀ مفضل بن عمر جعفی و به خواهش او در رد بر ملحدین و منکرین نگاشته اند،ط.تهران، 1294 و 1322 ق؛نجف،1369 ق؛مصر، 1328 ق؛نیز تهران(ضمن بحار الانوار)،خ.
آستان قدس،ش 2022(1063 ق)و 6 نسخۀ دیگر.
ص:384
-بسمله،اما بعد وفقک اللّه و ایاک لطاعته
در اعمال شرعی روز،شب،هفته و سال،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،در 3 مقاله خ.موجود.
-الحمد للّه علی ما رخص لنا من ثنائه
رسالۀ امام صادق(علیه السلام)در جواب والی اهواز عبد اللّه نجاشی،محیی الدین در اربعین و شهید در کشف الریبة عینا آن را نقل کرده اند،خ.
آستان قدس،ش 6831.
ایاب الشیخ الی صباه-آب زندگانی
حسن بن احمد صنعانی(-334 ق)،مذکور در بغیة الوعاة سیوطی.
ابو الحسن علی بن محمد،از نوادگان امام هادی(علیه السلام)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو منذر هشام بن محمد کلبی(-206 ق).
نیز از هشام کلبی.
ابو الفرج علی بن حسین اصفهانی(-356 ق)،به نام یکی از ملوک بنی امیۀ اندلس نگاشته، مذکور در کشف الظنون و تاریخ بغداد.
هشام کلبی.
نیز از هشام،2 کتاب اخیر و 2 عنوان سابق تالیف کلبی را ابن ندیم یاد کرده است.
فارسی،از محمد امین بن محمد رضا گیلانی معروف به ادیب طوسی،ط.تهران،1312 ش.
فارسی،از علی دشتی،ط.تهران،1303 ش.
سید نعمت اللّه بن عبد اللّه جزائری(-1112 ق)، خ.نجف.
یحیی بن زیاد اقطع معروف به فراء،کوفی (-207 ق)،خ.مسجد سلیم آقا؛خزانة المصریة.
فارسی،از حسین عرب باغی(معاصر)،ط.
ص:385
علامه محمد بن ابراهیم مفضلی(-840 ق)، تألیف:837 ق.
در روضات از آن نقل شده و ظاهرا منظور، ایجاز المقال است.
ابو جعفر محمد بن حسن شیخ طوسی(-460 ق)، ط.نجف،1383 ق،خ.آستان قدس،ش 2749 و ش 6039.
-بسمله،الحمد للّه رب العالمین...سألت ایدک اللّه املاء مختصر فی الفرائض.
محمد جعفر بن شریعتمداری استرابادی (-1263 ق)،خ.کربلا؛نجف.
-الحمد للّه علی نواله...هذه رسالة علی وجه الایجاز و الاجمال فی علم الدرایة و الرجال
ناصر حسین بن مظفر حسین جونپوری (-1313 ق)،مذکور در علماء الهند.
فارسی،حکمت الهی،از رفیع الدین علیشاه بن محمد همدانی،خ.دیده شده(1130 ق).
اختصار مفاتیح الاعجاز محمد بن یحیی انهجی در شرح گلشن راز که محمد بن محمود دهدار آن را مختصر ساخته است.
-الحمد لمن له الحمد فی الدنیا و الآخرة
فارسی،از نصیر الدین ابو طالب عبد اللّه بن حمزه معروف به نصیر الدین طوسی،استاد قطب الدین کیدری و شاگرد ابو الفتوح رازی و معاصر منتجب الدین،اردبیلی در حدیقة الشیعه از آن نقل و تصریح کرده که فارسی است.
فرج اللّه بن محمد حویزی(معاصر محدث حرّ عاملی)،صاحب روضات از آن نقل کرده است، در امل الآمل نیز از کتاب او در رجال در 2 مجلد یاد شده است.
در حل مشکلات و مسائل علمی،از ابو المجد معروف به آقا رضا بن محمد حسین اصفهانی،-1362 ق مذکور در فهرست تصانیف او.
ابو العباس احمد بن محمد اشبیلی معروف به ابن الحاج،مذکور در بغیة الوعاة.
ص:386
رحیم زادۀ صفوی،در 2 مجلد،ط.ایران.
فارسی،از حسن مشیر الدوله پیرنیا،در 4 مجلد.
ط.تهران،مکرّر.
مجلۀ فارسی که 4 سال به مدیریت سیف آزاد در تهران منتشر می شد.
آرتور کریستن سن،ترجمه به فارسی از رشید یاسمی،ط.تهران،1317 ش و مکرّر.
مجلۀ فارسی که به مدیریت حسین بن کاظم تبریزی از سال 1340 ق 4 سال در برلن انتشار می یافت و مجموع آن در یک مجلد مجددا در تهران چاپ شد.
سید مصطفی طباطبایی،ط.صیدا،1354 ق.
فارسی،از حسن مشیر الدوله،ط.تهران،1308 ش و مکرّر.
فارسی،مثنوی،در معارضۀ عارف نامۀ ایرج میرزا،از اسماعیل بن حسین مسأله گو متخلص به تائب.
المنطق
ابو بکر محمد بن زکریا رازی(-311 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم.
احمد بن محمد بن دؤل قمی(-350 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابن ابی العزاقر شلمغانی،مذکور در رجال نجاشی.
عبد الرحمان بن نصر شیزری،در تقویۀ نیروی جنسی و مداوای بیماریهای آن،خ.
آستان قدس،ش 6096 و ضمیمۀ ش 9716 (1056 ق).
-الحمد للّه الذی خلق الانسان من طین
ابو القاسم علی بن محمد خزاز رازی،راوی از شیخ صدوق(-381 ق).
محمد بن ولید خزاز،مذکور در کشف الحجب.
ص:387
ابو جعفر محمد بن جریر بن رستم طبری کبیر،در مجالس المؤمنین از آن نقل شده و مؤلّف آن را در دست داشته است،خ.آستان قدس،ش 1923 (1262 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان شیخ مفید (-413 ق)،خ.فیض آباد هند.گویا با الافصاح یکی است.
علامه حلی(-726 ق)-ایضاح المخالفة
ابو محمد فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری (-260 ق)،ط.تهران،1351 ش،خ.
آستان قدس،ش 38(1072 ق).
-الحمد للّه الذی خلق السموات و الارض
شیخ جزیره ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق)،در 441 ق در صیدا به امر ذخر الدوله تالیف کرده.
قاضی نعمان مصری(-363 ق)،مذکور در مقدمه کتاب الهمة.
جابر بن حیان(-200 ق)،ط.بمبئی،1892 ق (ضمن مجموعه ای در اکسیر)،خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 10739(1226 ق)و ضمیمۀ ش 10748(1296 ق).
-الحمد للّه القوی المنّان ذی العزة و السلطان (برطبق نسخۀ خطی آصفیه).
ابو محمد یحیی بن محمد شریف نیشابوری، مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از حبیب اللّه بن زین العابدین قمی (-1359 ق)،خ.آستان قدس،ش 6773 (1351 ق).
صدر الافاضل،مذکور در مقدمۀ شرح القصیدة الانصافیة.
ابو علی حسن بن علی بن احمد فارسی نحوی (-377 ق)،خ.موجود،کوپریلی زاده،در بغداد چاپ شده
ص:388
ابو بکر یحیی بن ابی بکر بن عجیل یمنی،مذکور در کشف الظنون.
ترجمۀ احقاق الحق به فارسی،از میر نصیر الدین حسین بن عبد الوهاب طباطبایی بهبهانی که برای شاه سلیمان صفوی نگاشته است،خ.
کربلا.
-سعد اکبر دولت از برج اقبال سعادتمندی طالع است
فقه،از احمد بن عنایت اللّه حسینی زنجانی (1308 ق-).
فارسی،ادبیات،از لطفعلی صدر الافاضل شیرازی،تالیف و طبع:1310 ق.
رجال،از علامه حلی جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر(-726 ق)،تألیف:707 ق، ط.تهران،1318 ق.
-الحمد للّه ربّ العالمین
ایضاح الاعراب-تسهیل الغوامض
سید الشهداء)
علی آقا بن موسی ثقة الاسلام خراسانی تبریزی (-1330 ق)،تألیف:1329 ق،ط 1352 ق.
کلام،خ.آستان قدس.
علی بن زید بیهقی-565 ق،مذکور در کشف الظنون.
شرح تحریر الاصول،در اصول فقه،از علی بن محمد جعفر استرابادی(-1315 ق)،مذکور در غایة الآمال او.
التلبیس و بیان سیرة الرئیس
علامه جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر حلّی(-726 ق).
شرح خلاصة الحساب شیخ بهائی،از فخر الدین بن محمد علی طریحی(1085 ق-)،تالیف:
1083 ق،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی نزه ذاته من الشوائب و النقصان
در مذمت و مضار استبداد،از محمد باقر بن
ص:389
محمد جعفر بهاری همدانی(-1333 ق)،ط.
ایران.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن محمد بن احمد بن شادان قمی(سدۀ 4 و 5 ق)،در مناقب امیر المؤمنین(علیه السلام)،خ.
آستان قدس،ش 7873.
سلیمان بن احمد آل عبد الجبار قطیفی (-1266 ق)،خ.موجود.
ابو القاسم بن کاظم موسوی زنجانی (-1292 ق)،خ.موجود.
عبد الکریم بن جواد شوشتری(-ح 1214 ق)،خ.
دیده شده.
حاشیه بر ریاض الدلائل،از حبیب اللّه بن علیمدد کاشانی(-1340 ق)،مذکور در لباب الالقاب او.
ابو طالب بن ابو القاسم زنجانی(-1329 ق)،ط.
تهران،1308 ق.
ایضاح السبل(از علامه حلی)-غایة الوصول
در منازل قمر و کواکب،از ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق).
فقه و اصول،از هاشم بن احمد احسائی (-1309 ق)،خ.نجف.
در اصول فقه و احکام،از مهدی بن اسد اللّه لاهیجی،خ.موجود.
-الحمد للّه المتعالی عن سوانح الاحلام
اصول فقه و محاکمه بین اصولیان و اخباریان،از محمد باقر بن محمد حسن بیرجندی(-1352 ق).
در علم مساحت،از ابو منصور عبد القاهر بن محمد تمیمی بغدادی(-429 ق)،خ.آستان قدس، ش 5429(728 ق).
ترجمۀ فارسی از ابو الفتوح منتجب الدین اسعد بن ابو الفضائل اصفهانی(-600 ق)،خ.
آستان قدس،ش 5462(728 ق).
-الحمد للّه الجلیل علی آلائه
ص:390
در میراث،از علی بن عبد اللّه علیاری تبریزی (-1327 ق)،تالیف:1318 ق،ط.تبریز، 1324 ق.
حاشیه بر فرائد الاصول شیخ انصاری،از محمد بن محمد تقی تنکابنی(-1359 ق)،ط.
تبریز،1358-1359 ق.
اردو،در میراث،از اعجاز حسن بدایونی هندی (-پیش از 1350 ق)،ط.هند.
فخر الدین ابو طالب محمد بن حسن(-771 ق)، فرزند علامه حلی،تالیف:760 ق،خ.
آستان قدس،ش 2229(853 ق)،ش 13379 (855 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه ذی العزّة و البقاء در ایران در چهار جلد دوبار چاپ شده است.
ایضاح القوانین-ایضاح المضامین
حسین بن محمد علی اعسم نجفی،شاگرد صاحب ریاض،خ.آستان قدس،ش 2242.
-الحمد للّه حمدا لا یحصی عدده و لا ینته امده
اصل از علامه حلی،شرح از خواهرزاده اش نظام الدین عبد الحمید بن محمد اعرجی،تألیف:
703 ق.
و عدم سقوطه)
حسین بن ابراهیم حسینی قزوینی(-1208 ق)، از مشایخ بحر العلوم.
الحمد للّه ملهم الصوّاب...
فی التفسیر
علامه حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی (-726 ق)،تألیف:723 ق،خ.آستان قدس، ش 1207(723 ق؟).
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق)،خ.موجود.
الی ولایة امیر المؤمنین«ع»)
هاشم بن سلیمان توبلی بحرانی(-1107 ق)،در احوال 253 تن که به تشیع گرویده اند،تألیف:
1105 ق،خ.موجود.
در تفسیر کلمات دشوار قرآن مجید،از محمد تقی بن محمد حسین کاشانی (-ح 1316 ق).
ص:391
ایضاح مشکلات القرآن-سلک البیان و مشکلات القرآن
بهاء الدین علی بن عبد الکریم حسینی،شرح مصباح صغیر که شیخ از مصباح کبیر اختصار کرده.
لطف اللّه اسکی لاریجانی(-1311 ق)،خ.
موجود.
شرح بر شرح محقق طوسی بر الاشارات و التنبیهات ابن سینا،موسوم به حل مشکلات الاشارات،از علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلّی(-726 ق).
شرح فوائد بهائیه در حساب،از یحیی بن احمد کاشانی(سدۀ 8 ق)،خ.آستان قدس،ش 5430(1275 ق).
شرح حکمة العین،از علامه حسن بن یوسف بن مطهّر حلی(-726 ق)،خ.آستان قدس،ش 47 (نسخۀ کهن).جز و انتشارات دانشگاه تهران چاپ شده.
محمد بن عنایت احمد خان کشمیری دهلوی (-1235 ق)،مذکور در نجوم السماء.
ایضاح المماثلة-الابانة عن المماثلة
ایضاح المنافع-تحصیل المنافع
فارسی،از علی بن علی دشتی،به منزلۀ شرحی است بر الرسالة المحمدیّة المیراثیة،از شیخ یوسف بحرانی،مرتب بر مقدمه و 6 فصل، تالیف:1339 ق،ط.بمبئی،1342 ق.
شرح النافع فی مختصر شرایع،از ابراهیم بن سلیمان قطیفی بحرانی(سدۀ 10 ق)معاصر محقق کرکی.
علی بن سید نبی موسوی حمّاری(-1357 ق)، تألیف:1343 ق،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی سن شرایع الاسلام
اصل منهاج یا مناهج از علامه حلّی،شرح از کمال الدین عبد الرحمان بن محمد عتایقی حلّی،تالیف:787 ق،خ.نجف.
-الحمد للّه المتعالی بجلال احدیته
فارسی،در بیان آزادی،از طالب اوف عبد الرحیم نجارزادۀ تبریزی،ط.تهران،1325 ق.
ص:392
محمد علی بن محمد شاه عبد العظیمی (-1334 ق)،ط.نجف،1330 ق.
فارسی،در رد بابیّه،از میرزا صالح اقتصاد عکاس مراغی،ط.تهران،1307 ق.
40 حدیث در اخلاق،از محمد علی شاه عبد العظیمی(-1334 ق)،ط.تبریز،1314 ق (با حلیة الداعین).
فارسی،از ابراهیم بن محسن کاشانی(-ح 1345 ق)،ط.تهران،1317 ق(با محاسبة النفس).
فارسی،در مفاسد معتقدات یهود و مسیحیت،از عبد الرزاق واعظ همدانی(معاصر).
مهدی بن محمد موسوی خوانساری اصفهانی (1319 ق-)،ط.بغداد،1366 ق.
عبد النّبی عراقی،ط.نجف،1364 ق.
فارسی،در تاریخ اسلام،از عبد اللّه بن ابو القاسم موسوی بلادی بوشهری(معاصر).
-الحمد للّه الذی جعل الجهاد من فروع الدّین
در مواعظ،از عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری نجفی(-1313 ق)،تالیف:1270 ق،خ.
نجف.
-نحمدک اللّهم یا من تأزرت بالکبریاء
علی محمد بن سید محمد تاج العلماء (-1312 ق).
احمد بن عبد اللّه کوزکنانی(-1327 ق)،ط 1315 ق.
ایقاظ العوام-انیس الانام
فارسی،در رد صوفیه،از نظر علی واعظ کرمانی
در احوال ابو مسلم خراسانی(-137 ق)،مذکور در رد الصوفیه(تألیف:1060 ق).
فارسی،در ردّ بابیه،از حاج محمد کریم خان کرمانی(-1288 ق)،ط.بمبئی،1896 م.
-ثنای بی حد خداوندی را جل شأنه سزاست
ص:393
در اخلاق و مواعظ،از سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی (-1121 ق)،عبد اللّه سماهیجی در اجازه اش و شیخ یوسف در اللؤلؤة از آن نام برده اند
نثار حسین عظیم آبادی(-1338 ق).
باقر بن اسماعیل کجوری(-1313)،در زبدة المآثر یاد شده.
محمد تقی بن حسن ظهر حسینی،که به اجازۀ استادش میرداماد در 1015 ق تألیف کرده است.
-نحمدک اللّهم یا رافع درجات العالمین و المتعلمین
در اخلاق،از محمد جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرابادی(-1263 ق)،مذکور در مظاهر الآثار فرزندش محمد حسن.
در موضوع غناء،محمد ماجد بن ابراهیم حسینی، خ.نجف.
فارسی،از محمد مرتضی جونپوری(-1333 ق)، ط.هند.
فقه،از میرزا محمد اخباری(-1232 ق)،ط.
بصره(یا مصر)،1356 ق.
اخلاق،از علی اصغر بن حسین سبزواری، شاگرد ملا هادی سبزواری،در 3 جزء،که به نام ابراهیم شریعتمدار سبزواری تالیف کرده،خ.
آستان قدس،ش 350.
فارسی،در اخلاق و مواعظ،از عبد العلی ساکن یکی از دهات تبریز که در 1297 ق تألیف و به آیت اللّه سید مجدّد شیرازی اهدا کرده است،خ.
دیده شده(1309 ق).
-الحمد للّه العلی الاعلی
فارسی،از نظر علی بن اسماعیل کرمانی (-1348 ق).
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق)،ط.
قم،1381 ق.
-الحمد للّه محیی الاموات
محمد جواد بن محمد رضا دارابی(1309 ق-) ترجمۀ فارسی آن به کشف المقنعة موسوم است.
ص:394
اصول فقه،از محمد ابراهیم بن حسن کلباسی (-1261 ق)،مذکور در روضات.
ابو عبد اللّه بن ابو القاسم زنجانی(-1313 ق)، مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد باقر بن محمد حسینی معروف به میرداماد (-1040 ق)،ط.تهران،1315 ق(درهامش قبسات).
نصیر الدین حسین بن مفلح صیمری(-933 ق)، خ.آستان قدس؛نیز موجود در تبریز.
-الحمد للّه ربّ العالمین
ابو الصفا خلیل بن احمد نحوی(-160 ق یا پس از آن)،مذکور در بغیة الوعاة سیوطی.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق)،مذکور در تاریخ قفطی.
ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری (ح 1315 ق)،مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد مهدی بن محمد شفیع استرابادی (-1259 ق)،مذکور در نجوم السماء.
اردو،در شهادت وهب بن عبد اللّه کلبی در یوم الطف،در کربلا،از ابو الخلیل راحت حسین رضوی جهیکپوری(1306 ق-).
ادب،از ابو العلاء احمد بن عبد اللّه معرّی (-449 ق)،مذکور در معجم الادباء.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در رجال نجاشی.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی،مذکور در رجال نجاشی.
طب،از شرف الدین ابو عبد اللّه محمد بن یوسف ایلاقی،مختصر کتاب اول قانون در کلیات طب از ابن سینا
-الحمد للّه الغنی الحمید.
فارسی،در معرفت تقویم،از محمد طاهر بن عبد الظاهر اردبیلی،تالیف:1331 ق،ط.
ص:395
اصفهان،1331 ق.
-شکر و سپاس و ثنای بی قیاس پادشاهی را سزاست که
حکمت اشراق،از ابو عبد اللّه زنجانی،فرزندش محمد مهدی از آن یاد کرده است.
در مسألۀ حدوث و قدم،از محقق داماد، محمد باقر بن محمد حسینی(-1040 ق)،ط.
تهران،1315(با رسایلی دیگر از او).
-سبحانک اللّهم رب الخلق و الامر
کمال الدین عبد الرحمان بن محمد عتایقی، شرف الدین ایلاقی کلیات طب از کتاب قانون ابن سینا را اختصار کرده و ایماقی شرح آن اختصار است،خ.نجف.
-الحمد للّه حمدا یلیق بنعمه
علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلّی (-726 ق)،صاحب ریاض نسخه را در هرات دیده است.
اردو،ط.
ابو محمد فضل بن شادان(-260 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو المظفر لیث بن سعد اسدی،شیخ مفید عبد الرحمان نیشابوری از او روایت می کند، مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو الحسین محمد بن علی دهقان کوفی،نجاشی آن را به واسطۀ مشایخش از او روایت می کند.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در رجال نجاشی.
اردو،اصول دین،از مظهر حسین سهارن پوری، ط.
احمد بن قاسم،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسین احمد بن محمد کندی جرجائی(سدۀ 5 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو علی احمد بن محمد بن عمار کوفی (-346 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ص:396
جمال الدین ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حلّی(-673 ق)،خود در بناء المقالة العلویة از آن یاد کرده است.
به احتمال از سید حسین مجتهد کرکی (-1001 ق)،خ.موجود.
ابو نعیم علی بن حمزۀ بصری(-375 ق)، عسقلانی در الاصابة از آن نقل کرده است.
محسن آقا بن محمد آقا قره داغی تبریزی (-1351 ق)،خ.موجود.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان- حارثی بغدادی(-413 ق)،خ.آستان قدس.
ش 8288(986 ق).ط.نجف،1372 ق؛ بغداد و قم.
-الحمد للّه ولی الحمد...اطال اللّه بقاء الاستاد،
در استقصاء ادلّۀ اثبات واجب،از محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی(1297 ق-1391 ق).
فارسی،در تفسیر سورۀ ماعون،از عبد العظیم شیخ العلماء صدوقی اردبیلی،ط تبریز،1367 ق.
در عقاید،از محمد سعید بن ناصر حسین موسوی لکهنوی(1343 ق-).
اسعاف النشامیشی فی الاسلام الصحیح)
محمد بن مهدی کشوان کاظمی قزوینی،ط.
صیدا،1368 ق.
دوانی،مذکور در کشف الظنون.
در حکمت و معارف،از علیقلی خان بن قره چای خان(سدۀ 11 ق).
رسالة فی
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (966 ق)،در کشف الحجب تحت عنوان نام دوّم یاد شده است،ط.1305 ق.
الایمان و الاسلام(از محمد بن عبد الکریم طباطبایی)- تحفة الغری
ابو محمد مفضل بن عمر جعفی،که امام
ص:397
صادق(علیه السلام)اهلیلجة را در جواب نامۀ او مرقوم فرموده اند.
محمد بن محسن موسوی بوشهری(-1355 ق)، خ.کربلا.
-الحمد للّه الذی تفرّد بالوحدانیّة...
علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق)، مذکور در روضات.
محمد بن حسین عاملی جبعی(معاصر)،ط.
صیدا،1349 ق.
ابو الحسن معلّی بن محمد بصری،مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی،حسین بن محمد عامر-از مشایخ کلینی-آن را از مولف روایت کرده است.
ص:398
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم مجلی.
ابو القاسم حسین بن علی وزیر مغربی (-418 ق)،در بیروت چاپ شده.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
من النبراس المعجز المبین)-اقتباس علوم الدین
تفسیر،از محمد بن علی موسوی عاملی مکی معروف به سید محمد حیدر(-1139 ق)،خ.
موجود.
فارسی،مجموعۀ تخمیسات شاعران بر قصیدۀ معروف ایوان مدائن خاقانی،جامع:حسین بن کاظم تبریزی(ایرانشهر)،ط.برلن،1302 ش/ 1342 ق.
پایان حرف«الف»
ص:399
قصیده در بحر کامل در 117 بیت در ستایش اهل بیت علیهم السّلام،از ابو هاشم سید اسماعیل بن محمد حمیری(-173 ق یا پیش از آن).
-هلا وقفت علی المکان المعشب
بین الطویلع فاللوی من کبکب
سید شریف مرتضی علم الهدی آن را شرح کرده و در مصر چاپ شده است (1313 ق).
در مدح علی(علیه السلام)،از مفتی محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق)،ط.
مکرّر.
-لی من اللّه امام قرشی عربی
طیب المولد و النسل اغر اللقب
به اردو نیز ترجمه و طبع شده.
در صنعت،از جابر بن حیان صوفی(-200 ق)، در آخر کتاب الرحمۀ او یاد شده.
منظومه،از سید هادی بن حسین صائغ بحرانی (-1377 ق).
محمد مهدی رئیس الحکما ملقب به زعیم الدوله،فهرست آن-مفتاح باب الابواب-در 1321 ق طبع شده است.در این کتاب احوال گروهی از مدّعیان بابیت و مهدویت شرح داده شده است.
که ملا عصمت اللّه سهارنفوری(-1029 ق) شرحی بر آن نگاشته است،مذکور در تذکرۀ بی بها.
ص:400
جابر بن حیان،مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،در احادیث فضل قم و زیارت حضرت معصومه،ط.1348 ق.
ص:401
در احوال ادباء و شعراء حلّه،از شیخ محمد علی بن یعقوب یعقوبی نجفی(1312 ق-)،ط.
نجف،1370-1373 ق.
اردو،در معرفت،اقسام و فوائد باران،از طیب علی عبد الرسول شاکر جبل پوری،ط.هند.
فارسی،از ابو نصر حسن بن علی قمی،تألیف:
327 ق،خ.برلن(806 ق).
ابو الحسن علی بن ابی الرّجال شیبانی(سدۀ 5 ق)،خ.آستان قدس،ش 6348(1247 ق)، ش 5431(1305 ق)و ش 12273.
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،خ.برلن.
عشر)
ترجمۀ مختصری از مصابیح الهدی در رد قادیانیها و نصایح الهدی در رد بابیها تألیف شیخ جواد بلاغی نجفی از محمد رضا طبسی،شاگرد مؤلف، تالیف:1353 ق.
محمد بن عبد علی قطیفی(معاصر و مناظر با سید کاظم رشتی)،در انوار البدرین گفته است که این کتاب در 2 مجلد بزرگ است.
در رد شیخیه،در 2 مجلد،خ.مکتبة السماوی.
ظاهرا با عنوان قبل یکی است.
-الحمد للّه الاحد الصمد المنزّه عن المشابهة و المجانسة
فارسی،در رد بابیگری،از بانو قدس ایران،ط.
تهران،1305 ش.
در رد کشفیه و شیخیه،از حیدر بن ابراهیم حسینی کاظمی(-1265 ق)،تألیف:
1255 ق،خ.آستان قدس،ش 14752.
-الحمد للّه الذی خلق السماوات و الارض
فارسی،در حلیّت متعتین،از سید محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی سلطان العلماء(-1284 ق)، که به دستور مختار الملک سید محمد خان بهادر ضیغم جنگ تألیف کرده است،خ.لکهنو؛ فیض آباد.
-الحمد للّه الذی متعنا بضروب من الاکرام
ص:402
فارسی،از سید علی رضا بن محمد یزدی متخلص به ریحان و مشهور به سید ریحان اللّه،ط.تهران، مکرّر.
کشاجم،خ.موصل.اصل عربی آن به نام المصاید و المطارد چاپ شده،و این شاید ترجمه فارسی آن باشد.
ابو النضر محمد بن مسعود بن عیّاش سلمی سمرقندی،مذکور در فهرست شیخ.
اردو،ترجمۀ مثنوی معنوی،ط.
فارسی،اخلاق،از شیخ حسین قمی.
فارسی،دیوان شعر اشرف الدین حسینی(-ح 1342 ق)،مدیر روزنامۀ«نسیم شمال»،ط.
تهران،1338 ق.
فارسی،در تاریخ دکن،از عباس بن احمد شروانی،ط.لکهنو.
فارسی،نظیر گلستان،از حسینقلی خان سلطانی کلهری(-1303 ق).
فارسی،مثنوی،در مدایح و نصایح،از محمد بن عباس لکهنوی متخلص به وزیر،ط.هند.
در بعض مسائل خیارات،از محمد بن علی خسروشاهی(-ح 1312 ق)،ط.1310 ق(با مشکات المصابیح).
احمد بن حسن واعظ یزدی خراسانی(-ح 1310 ق)،مذکور در نواصیص العجب او.
محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی (1297 ق-1391 ق)مذکور در فهرست کتب او.
اردو،در اصول اعتقادات،از سید حسن بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1260 ق)،ط.لکهنو، 1295 ق.
در ادعیه و اذکار،از شیخ عباس بن محمد رضا محدث قمی،-1359 ق،ط.مکرّر(درهامش
ص:403
مفاتیح الجنان).
دیوان قصاید عبد الباقی بن سلیمان عمری فاروقی موصلی بغدادی،تاریخ نظم:1270 ق، ط 1276 ق و مکرّر.
-هذا الکتاب المنتقی و المجتبی
من نعت اهل البیت اصحاب العبا
الصالحات)
شرح مختصر تسبیحات اربعه،از ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن مکی شهید اول(-786 ق)، کفعمی تمام آن را در مصباح آورده است.
سید مصطفی بن ابراهیم حسینی کاظمی (1336 ق-)،خ.دیده شده(نزد مؤلف).
منظومه در منطق،از موسی بن حسن احسائی (-1289 ق)،ط.نجف،1329 ق.
یقول موسی و هو نجل الحسن
احمد ربی اللّه خیر محسن
در مدح پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از کعب بن زهیر بن ابی سلمی(-26 ق)،به این قصیده نیز«برده» گفته اند،ط.قاهره،1368 ق و مکرّر.
-بانت سعاد و قلبی الیوم مبتول
متیم اثرها لم یفد مکبول
ترجمۀ فارسی کتاب المرأة المسلسلة از محمد فرید وجدی،ترجمۀ مفید ملجائی،ط.تبریز، 1309 ش.
ابن سینا،خ.دانشگاه تهران(فهرست، 2418/3).
-الحمد للّه یکون کفؤا لنعمه الظاهرة
اخبار،از ابو الفتح محمد بن علی کراجکی (-449 ق).
در صنعت،از جابر بن حیان،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان،شیخ مفید (-413 ق)،نجاشی الزاهر آورده است.
الطاهرة)
ابو محمد حسن بن طاهر قائنی،ابن شهر آشوب در مناقب از آن نقل کرده است.
ص:404
شریف مرتضی علی الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق)،طبرسی در احتجاج از آن نقل کرده است.
حسین بن محمد آل عصفور بحرانی(-1216 ق)، مذکور در انوار البدرین.
محمد تقی بن امیر مؤمن قزوینی،خ.موجود(نزد خانوادۀ مؤلف).
محمد حسن آل یاسین کاظمی(-1308 ق)، مذکور در تکملۀ صدر.
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (-960 ق)،تالیف:950 ق.
-بعد الحمد للّه مسألة اختلف اصحابنا فی نجاسة البئر بمجرد ملاقات النجاسة
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی بحرانی (-1121 ق)،مذکور در اجازۀ عبد اللّه سماهیجی به ناصر جارودی،و کتاب اللؤلؤة.
فارسی،از محمد رضا شریعت مدار دامغانی (-1346 ق)،ترجمۀ کتاب الوثنیة فی الدیانات النصرانیة از محمد طاهر تنیر،ط.تهران، 1343 ق.
فارسی،قصیده،در مدح فاطمۀ زهراء سلام اللّه علیها و در کیمیا و صنعت،از موسی بن محمد علی خراسانی(-ح 1333 ق).
قصائد فارسی و عربی در وقایع 1330 ق مشهد، از جلال الدین محمد شیرازی،خ.
تبریز.
بدر الملوک بامداد،ط.تهران، 1331 ش.
ضیاء الدین نهاوندی،ط.تهران.
بجیله،کتاب-اخبار بجیله
علیهم السّلام)
احادیث و اخبار،در 25 مجلد،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی اصفهانی(-1111 ق)،ط.تهران،
ص:405
1303-1315 ق،در هند و تبریز نیز بعضی از مجلدات آن طبع شده است.در آستان قدس نسخ متعددی از بحار که از جمله یکی دو مجلد(بعضا) به خط مولّف است نگهداری می شود.در متن عربی الذریعة در باب هرمجلد به تفصیل توضیحات داده شده است.و در ایران و بیروت در حدود 100 جلد مکرر چاپ شده
مقتل،ط.
در ردّ صواعق المحرقۀ ابن حجر تألیف شده است،مذکور در عمدة التحقیق ابراهیم عبیدی مالکی.
حکمت و کلام،ظاهرا تألیف قرن 4 ق،خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی انزل علی عبده الکتاب و لم یجعل له عوجا
در متفرقات،نظیر کشکول،خ.مرعشی.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق)،مذکور در نجوم السماء.
اردو،مقتل،از مولوی سید بن حسن چارجوی لکهنوی(1288 ق-).
سید محمد بن اسد اللّه حسینی اشکوری (1320 ق-).
ابو حنیفه احمد بن داود دینوری،مذکور در فهرست ابن ندیم.
مقالات انتقادی،از سبط حسن فتحپوری، مذکور در النقباء.
قطب الدین ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق)،مذکور در امل الآمل.
فقه شافعی،از ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی(-501 یا 502 ق).
فارسی،منظومه،در معارف،از محمد تقی مظفر علیشاه کرمانی،خ.آستان قدس،ش 6994 (1253 ق)و 4 نسخۀ دیگر.
ص:406
فارسی،در ختمها و طلسمات،از یوسف بن احمد رشتی(معاصر).
حاشیه و شرح کامل از قطب الدین محمد بن محمد بویهی رازی(-766 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی انزل الفرقان علی عبده لیکون للعالمین نذیرا.
برگرفته از الدرر المضیئة،خ.دیده شده.
فارسی،خ.فیض آباد هند.
ص:407
فارسی،از محمد جواد بن محمد حسن اصفهانی، مجاز از صاحب جواهر در 1265 ق.
سید جعفر بن محمد اعرجی(-1332 ق)،مذکور در نفحة بغداد او.
میرزا حسن زنوزی،خ.ملک.
فارسی،در علم دفاتر و حساب سیاق، از عبد الوهاب بن محمد امین شهشهانی،ط.
تهران،1271 و 1297 ق،مرتب بر 2 بحر و ساحل و هربحر مشتمل بر شطوط،انهار و رشحات و جداول نسخۀ خطی آن موجود و از نسخۀ چاپی مفصل تر است،خ.آستان قدس، ش 12649(1293 ق)و ش 5432.
فارسی،از محمد علی بن محمد بن ابراهیم فقیه تبریزی،در احکام فرعی و اخلاق است،در 2 مجلد،تألیف مجلد اول:1271 ق،مجلد دوم:
(آغاز تألیف)1278 ق،ط.تبریز،1271 و 1323 ق.
الحمد للّه الّذی احتجب عن الابصار
فارسی،در شرح ادویه،اغذیه و اصطلاحات طبی،از محمد بن یوسف هروی،که در 938 ق به نام ظهیر الدوله محمد امیر بیک تألیف کرده است،ط.تهران،1288 ق،خ.آستان قدس ش 5050(960 ق)،ش 5049(1104 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
کشکول گونۀ غیر مبوّب،از همایون بن جلال الدین محمد طبیب(معاصر شیخ بهایی)، خ.دیده شده(1071 ق).
-الحمد للّه الذی استحمد الی عباده بموجبات المحامد
فارسی،در احوال انسان،تعریف علم و مبدأ و معاد و سائر اصول دین،از سید محمد باقر بن سید محمد طبیب معروف به ملا باشی(معاصر فتحعلیشاه)،در مقدمه،3 مقصد و خاتمه،ط.
ایران،1297 ق،خ.آستان قدس،ش 359.
فارسی،در اعمال حسابی،از سید ابو القاسم بن محمود خونساری ریاضی(1313 ق-).
شیخ بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق)،خلاصة الحساب تلخیص ابن کتاب است.
ص:408
شیخ محمد تقی بن محمد باقر،آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق)،مذکور در جامع الانوار او.
ص:409
در فقه استدلالی،از محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق)،در چند مجلد،خ.
دیده شده.
عزّ الدین سید محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی حلی(-1300 ق)،در آن مسائل اصولی را از آیات قرآنی استخراج کرده،مرتب بر الهامات و خاتمه،تألیف:1293 ق،خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی الهمنا من حقایق التنزیل
امام مهدی احمد بن یحیی بن مرتضی حسنی(- 840 ق)،مشتمل بر 9 کتاب:الملل و النّحل، القلاید فی العقاید،ریاضة الافهام فی الکلام، معیار العقول فی الاصول،الجواهر و الدّرر فی السیر،الاعتماد فی الاجتهاد،الاحکام فی الفقه،الدرة المنیره فی غریب فقه السیر،تکملة الاحکام فی الاخلاق.
سید جعفر بن محمد اعرجی(-1332 ق)،در آغاز مناهل الضرب از آن یاد کرده است.
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی (-1371 ق).
و القوافی)
محمد بن حسن حسینی هندی هروی،ط.
مشهد،1295 ق،خ.آستان قدس،ش 4430 (خط مؤلف 1291 ق).
فارسی،از ابو القاسم معروف به مجنون شاه و متخلص به نباتی،ط،بولاق،1270 ق(در هامش دیوان فضولی).
-منبع چشمۀ هرکلمه که جاری شود از نطق و بیان کام و زبان اسم خداوند عظیم است
صالح بن محمد برغانی(-1283 ق)،تألیف:
1266 ق،در 17 مجلّد خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی نزّل علی عبده الکتاب
اردو،از ابو الحسن قصیر ساندوی هندی،ط 1935 م.
فارسی،ملمع،کشکول گونه ای در 7 مجلد،از میرزا حسن بن عبد الرسول زنوزی(سدۀ 13 ق)، ملا علی تبریزی در وقایع الایام از وجود 3 مجلد آن خبر داده است.
فارسی،در خواص اسماء الحسنی،از محمد بن
ص:410
محمد بن ابی سعید هروی ط 1288 ق،1299 ق، تهران،1281 و 1365 ق.
-الحمد لولیه و الذی له الاسماء الحسنی
فقه،از قاضی نور اللّه بن شریف الدین شوشتری (-1019 ق)،خ.نجف.
-الحمد للّه الذی انزل علینا زلال التحقیق.
اردو،منظوم،مدایح و مراثی،از ابن الحسنین زائر لکهنوی،ط.هند.
گجراتی،در احوال شهیدان کربلا،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-).
فارسی،مقتل،از علی بن زین العابدین بارچینی یزدی معروف به شهرنوی(-1333 ق).
کشکول گونه ای از یک عالم هندی،خ.
کربلا.
در فنون مختلفه،از محمد تقی بن محمد حسین کاشانی(-1321 ق)،در 7 مجلد.
شرح فرائد الاصول شیخ انصاری،از شیخ محمد حسن آشتیانی(-1319 ق)،ط.تهران، 1315 ق.
کشکول گونه ای از حسین بن عبد علی توتونچی (1290 ق-).
فارسی،از محمد شفیع حسینی معاصر شاه عباس ثانی(-1078 ق)،به نام او در 5 مجلد در عقاید و تاریخ نگاشته شده،خ.آستان قدس،ش 4174(1271 ق)و ش 9269.
-صد شکر که بنمود رخ آن غیرت حور
فارسی،مجموعۀ 12 رساله و کتاب که هریک نام خاصی دارد،در تاریخ،ادب و جغرافیا،از محمد یوسف خان هراتی متخلص به ریاضی (-ح 1335 ق)،ط 1324 ق.
فارسی،در 5 مجلد در احوال اصحاب کساء علیهم السّلام،مجلد پنجم که در احوال سید الشهداء(علیه السلام)است سفینة النجات نام دارد.
کشکول ملمّع،فارسی و عربی،نظم و نثر،از
ص:411
ضیاء الدّین محمد مهدی بن داود تنکابنی متخلص به ذوقی،ط.تهران،1318 ق.
-الحمد للّه الذی هدانا بفضل رحمته سبیله
اردو،مراثی،از ناصر الدین محمد واجد علیشاه (جلوس:1263 ق)ط.هند.
محمد حسین بن محمد مهدی سلطان آبادی (-1314 ق)،خ.موجود.
در اخلاق،از میرزا تقی خان دانش تفریشی(ح 1288 ق-)،مذکور در ادبیات معاصر.
اصول فقه،از محمد بن یونس شویهی ظویهری (سدۀ 13 ق).
المعقول و المنقول
محمد بن یونس شویهی،تالیف جلد اول:
1200،جلد دوم:1201 ق،خ.موجود.ظاهرا با عنوان قبل یکی است.
-(ج 1)الحمد للّه الذی اوجد الخلق من العدم
-(ج 2)الحمد للّه الذی جعل الکتاب حجة للعباد.
فقه،از محمد رسول بن عبد العزیز کاشانی، تالیف:1247 ق،در چند مجلد،خ.دیده شد (خط مولف)،اجازة ملا احمد نراقی برای مولف در نسخه موجود است.
ص:412
(-1216 ق)،ط.بمبئی،1293 ق؛تبریز(؟)، خ.آستان قدس،ش 7465(1195 ق)و ش 360.
در احوال ملوک و امراء،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری(-پس از 1130 ق)،جلد سوم از مجلدات هفتگانۀ مجالس الاخبار است.
ترجمه جلد 15 بحار الانوار در ایمان و کفر، مترجم:محمد تقی آقا نجفی اصفهانی (-1332 ق)،تاریخ ترجمه:1296 ق،ط.
تهران،1297 ق.
فارسی،در اعمال سنّت و زیارات،از امیر رضا بن محمد قاسم حسینی قزوینی(معاصر علامه مجلسی)،مانند زاد المعاد مجلسی است ولی پیش از آن تألیف شده،خ.موجود.
ادعیه،اوراد و اعمال،از محمد بن احمد شیرازی معروف به خواجگی هندی (سدۀ 10 ق).
احمد بن محمد مقدس اردبیلی(-993 ق)،نسخۀ خطی آن در 1274 ق نزد محمد جعفر ابن عبد الصاحب خشتی موجود بوده است.
علی بن ابراهیم(سدۀ 10 ق)،صاحب ریاض از آن یاد کرده است،ظاهرا لقب مؤلّف درویش برهان بوده است.
فارسی،از تاج الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به ملا تاجا(-1085 ق)،وی پدر فاضل هندی(-1137 ق)است.
فارسی،از ملا احمد همدانی(یا احمد خان شیروانی؟)،در بعضی از مجامیع از آن نقل شده است،ط.هند.
فارسی،در تجوید و قراآت هفتگانه،مرتب بر 8 باب و خاتمه،خ.مجلس.
فارسی،از ناصر الدین محمد واجد علیشاه بن امجد علی شاه هندی(جلوس:1263 ق)، مجموعه ای است از اجوبۀ پرسشهایی که از سید محمد بن دلدار علی لکهنوی در موضوعات فقه پرسیده بوده است.
-حمد بی حد و ثنای لا تعد خدای را لایق است.
فارسی،طب،از محمد تقی معروف معروف به
ص:413
حاج آقا بابا طبیب شیرازی ملک الاطباء (-ح 1290 ق)،ط.تهران 1283-1285 ق(با دیگر رسائل طبی).
ص:414
مذکور در تتمیم امل الامل.
ابو الحسن بن محمد ابراهیم لکهنوی (-1355 ق)،فرزندش سید علی نقی از آن یاد کرده است.
ابو جعفر احمد بن موسی اشعری،مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن محمد بن یوسف بحرانی(-1102 ق)، مذکور در تراجم علماء البحرین.
محمد امین بن محمد شریف اخباری استرابادی (-1036 ق)،خ.آستان قدس،ش 6543 (1129 ق).
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)،ط 1265 ق و مکرّر خ.
آستان قدس،ش 11682(1241 ق)و ش 555.
-الحمد للّه و سلام علی عباده الذین اصطفی
فارسی،از محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی(-1151 ق)،در 1134 ق به نام شاه سلطان حسین صفوی تألیف کرده،خ.دیده شده.
-الحمد للّه رب العالمین
البداء-مشکات الضیاء
محمد خلیل بن اشرف قائنی(-1136 ق)،خ.
نجف؛آستان قدس،ش 556.
ص:415
محمد بن ابی عمیر زیاد ازدی(-217 ق).
فارسی،از محمد بن حسن شیروانی (-1098 ق)،خ آستان قدس،ش 5927 و ش 6382
-الحمد للّه ربّ العالمین...
میرزا محمد بن عنایت احمد خان کشمیری متخلص به کامل(-1235 ق).
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در رجال نجاشی.
ص:416
البدایة و انطق
فارسی،از عبد العظیم بن علی اکبر قریب گرگانی،ط.تهران،1344 و 1346 ق.
عبد الغفار بن علی محمد نجم الدولۀ اصفهانی، ط.تهران،1319 ق.
نیز از عبد الغفار نجم الدوله،ط.تهران،1292، 1311 و 1338 ق.
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (-966 ق)،ط.تهران،1310 ق(با شرح)خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 9889(1010 ق)و ضمیمۀ ش 9753 و ش 7676.
-نحمدک اللهم علی البدایة
نیز از شهید ثانی،مذکور در امل الآمل.
ابو جعفر نیشابوری،مذکور در معالم ابن شهر آشوب.
بدایة المأمول-غایة المأمول
محمد باقر بن محمد حسن قاینی بیرجندی (-1352 ق)،مذکور در آخر نور المعرفه او.
عبد الرزاق بن علی رضا واعظ قزوینی (1293 ق-).
فارسی،از عبد الغفار نجم الدّوله(-1326 ق)، ط.تهران،1319 ق.
در حکمت اشراق از محمد بن علی بن ابی جمهور احسائی(-پس از 901 ق)،مذکور در اجازۀ او برای محمد بن صالح غروی در 896 ق.
در تجوید،از عبد المحسن بن محمد لویمی بلادی احسائی(-ح 1250 ق)،خ.موجود.
در واجبات و محرمات منصوصه،از محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق)،مختصری است از کتاب هدایة الأمة،که آن مختصر تفصیل وسایل الشیعۀ اوست،ط.تهران،1270 ق و مکرر،خ.آستان قدس،ش 6036(1091 ق)، ش 13262(1099 ق)و چند نسخۀ دیگر.
سدید الدین محمود بن علی حمصی رازی(زنده
ص:417
در 583 ق)،استاد شیخ منتجب الدین.
هندسه،از عبد الغفار نجم الدولۀ اصفهانی،ط.
تهران،1318 ق.
دیوان فضل اللّه بن داود بدایع نگار(-1343 ق)، مذکور در آخر منظومۀ مطلع الشموس از آن یاد کرد،
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،ناتمام.
فارسی،از مهدی بن مصطفی حسینی تفریشی متخلّص به لاهوتی و ملّقب به بدایع نگار (1279 ق-)،ترجمه کتاب البدایع المهدویة فی فقه الاثنی عشریّۀ اوست،تألیف:1324 ق،ط.
تهران،1324 ق.
اخلاق،از ابو القاسم بن محمد علی واعظ اصفهانی معروف به سه دهی(-1339 ق)، مذکور در اوّل لمعات الانوار او.
فارسی،در مواعظ،از اسماعیل بن علی اصغر سبزواری(-1312 ق)،ط.تبریز،1311 ق.
فارسی،اخبار و حدیث،از میرزا مهدی بدایع نگار لاهوتی،ط.تهران،1332 ق.
شرح قصیدۀ قوامی گنجوی مطرزی،از فضل اللّه بن ملاّ مراد بدایع نگار خراسانی،ط.مشهد، 1336 ق.
اصول فقه،از محمد تقی بن امیر مؤمن قزوینی (-1270 ق)،خ.موجود.
محمد حسین بن علی(یا عباسعلی)طالقانی (-1281 ق)،خ.کربلا.
اصول فقه،از میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی(-1312 ق)،ط.تهران،1313 ق.
حسین بن علی کاشفی سبزواری(-910 ق).
مجموعۀ فوائد متفرقه،از محمد علی بن حسین حسینی معروف به هبة الدّین شهرستانی.
ص:418
اصول فقه،از هاشم بن محمد آملی(ح 1323 ق-)،ط.نجف،1370 ق(ج 1).
فارسی،از یوسف بن محمد بن یوسف یوسفی هروی طبیب(زنده در 942 ق)،که برای فرزندش رفیع الدین حسین به سال 940 ق نگاشته است،خ.آستان قدس،ش 8190 (1232 ق).
حبیب اللّه بن زین العابدین قمّی(-1359 ق).
خ.موجود.متن منسوب به شیخ صدوق است.
فارسی،در احوال امام کاظم(علیه السلام)،از میرزا مهدی حسینی تفریشی بدایع نگار،ط.تهران، 1306 ق.
فارسی،از مهدی بن مصطفی بدایع نگار،در 8 باب،تألیف:1346 ق،ط.تهران،1319 ق.
مجموعۀ مقالات،منشآت و اشعار،از جعفر بن محمد باقر شوشتری(-1335 ق)،نواده اش مهدی آنها را گرد آورده است.
فارسی،از مهدی بدایع نگار،برگرفته از الخلاصة البهائیة،مذکور در بدایع الاحکام او.
فارسی،جواب 7 مسألۀ بدیع الملک میرزای قاجار،از علی بن عبد اللّه مدرس زنوزی معروف به آقا علی مدرّس(-ح 1310 ق)،تالیف:1307 ق، ط.تهران،1314 ق.
-خدایی را ستایش کنیم و پرستش
فارسی،از میرزا مصطفی بن عقیل علوی طبیب اصفهانی،که با استفاده از تقریرات استادش دکتر تولوزون طبیب به نام ناصر الدین شاه به سال 1300 ق تألیف کرده است.
رسائل،از ابو علی بن محمد بن منصور حسینی (معاصر شاه عباس ثانی)،صاحب ریاض رسالۀ پنجم آن را دیده بوده است.
فارسی،در عروض و قوافی،از وحید تبریزی،خ.
آستان قدس.
-سپاس بی قیاس مالک الملکی را
در علم حروف و اعداد،از ابو القاسم بن
ص:419
محمد صادق تبریزی متخلص به فانی،تألیف:
1295 ق،ط.تبریز،1300 ق.
فارسی از مصلح الدین بن عبد اللّه سعدی شیرازی (-694 ق)،ط.برلن،1304 ش.قسمتی از دیوان اوست که مکرر چاپ شده.
سید جمال الدین محمد بن حسین یزدی واعظ (-ح 1313 ق)،مذکور در فهرست کتب او.
سید مهدی بن محمد باقر طباطبایی یزدی (-1346 ق).
در لغات فارسی معرّب،از علی بن محمد علی حسینی میبدی(-313 ق)،تألیف:1287 ق، ط 1362 ق.
-الحمد للّه الذی اظهر براهین حکمه باختلاف اللغات
مهدی بن مصطفی حسینی تفرشی بدایع نگار متخلص به لاهوتی و مخلص،ط.تهران، 1324 ق.
شرح فصول بقراط،از محمد بن عبد السّلام مکی مظفری طبیب،خ.خدیویه(887 ق).
-الحمد للّه مؤتی حقایق الحکمة من یشاء
دیوان سوم امیر علی شیر نوائی(در شعر فارسی:
فنائی)(-906 ق).
فارسی،اصول فقه،از میرزا مهدی وقایع نگار.
فارسی،تاریخ قاجار،به خصوص در احوال محمد ولی میرزا ابن فتحعلیشاه قاجار،والی سمنان،از محمد علی بن محمد رضی همدم سمنانی ملقب به وقایع نگار.
فارسی،کشکول گونه ای از فوائد متفرقه،از حسن بن علی جابری اصفهانی(معاصر).
محمد باقر بن محمد جعفر بن کافی بهاری همدانی(-1333 ق).
مجموعه ای در تفسیر،حدیث و مسائل دیگر،از محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق)،خ.موجود.
ص:420
در احوال پدر و جدّ مؤلّف،ابو الهدی بن ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1356 ق)،تالیف:1317 ق،ط 1317 ق.
محمد هارون حسینی(-1339 ق)،ط.لاهور، 1329 ق.
اردو،از مولوی احمد دیوبندی(-ح 1300 ق).
ارجوزه در مباحث استصحاب،از عبد الرّحیم بن محمد علی شوشتری(-1313 ق)،در 500 بیت، خ.موجود
فارسی،شرح حدیث«ستفترق امتی بعدی»،از رحم علی هندی(سدۀ 13 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین...
تاریخ و رجال،از حافظ محمد بن علی شوکانی خولانی صنعانی(-1250 ق)،ط.قاهره، 1348 ق.
فارسی،از عباس بن محمد فیضی،ط،قم، 1364 ق.
سید محسن امین عاملی(معاصر).
فارسی،در احوال ابو جعفر موسی مبرقع فرزند امام محمد تقی(علیه السلام)و فرزندان او،از حسین بن محمد تقی نوری(-1320 ق)،تالیف:1308 ق، ط.بمبئی،1308 ق.
منطق،خ.دیده شده(کتابت سدۀ 11 ق).
ایدمر بن علی جلدکی.
نیز از ایدمر جلدکی.
فارسی،ترجمه و شرح لآلی المنثوره-کلمات قصار امیر المؤمنین علی(علیه السلام)-ترجمۀ منظوم از ابو المحاسن محمد بن سعد معروف به ابن ساوجی،تاریخ نظم:732 ق،ط.استانبول، 1315 ق.
ابو الحسین محمد بن بحر دهنی(یا رهنی) سجستانی،مذکور در رجال نجاشی.
ص:421
البدع المحدثة-الاغاثة و الاستغاثة
اردو،در حکم نماز تراویح برطبق کتب اهل سنّت،از محسن بن احمد لکهنوی(1329 ق-)، در جریدۀ سفینۀ لاهور منتشر شده است.
جابر بن حیان،مذکور در فهرست ابن ندیم.
در احوال علماء بعد از سال هزارم هجری،از آقا بزرگ تهرانی،در 4 جزء به ترتیب حروف.
نام اجزاء:
1.الروضة النضرة فی علماء المائة الحادیة عشرة.
2.الکواکب المنتثره فی القرن الثانی بعد العشرة
3.الکرام البررة فی القرن الثالث بعد العشرة،ط.
نجف،1374-1377 ق
4.نقباء البشر فی القرن الرّابع عشر،ط.نجف، 1373 ق.
این کتابها تحت عنوان طبقات اعلام الشیعة چاپ شده است.
صدر المتألهین صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق)،مذکور در فهرست تصانیف او.
ابو المظفر اسامة بن مرشد شیزری(-584 ق)، مذکور در مقدمۀ چاپی الاعتبار مؤلّف.
ابو عبد اللّه حسین بن احمد بن خالویۀ نحوی (-370 ق)،مذکور در بغیة الوعاة سیوطی.
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق)، مذکور در روضات.
برهان الدین عطاء اللّه مشهدی(-919 ق)، مذکور در مطلع الشمس.
کمال الدین شاه فتح اللّه بن هبة اللّه حسینی (-1098 ق)،که به نام شاه سلیمان صفوی تالیف کرده است.
فارسی،از محمد بن سلیمان تنکابنی (-1302 ق).
محمد بن عنایت احمد خان کشمیری (-1235 ق).
ملا یوسف،خ.دیده شده.ظاهرا منظور
ص:422
بدایع الانشاء یوسفی است.
الاعجاز)
در معانی و بیان،از زین العابدین بن ابی القاسم طباطبایی معروف به سید آقا(-ح 1303 ق)، تألیف:1291 ق در نجف،خ.موجود،
فارسی،تفسیر سورۀ فاتحه،از حسنعلی خان بن علی خان زنگنه،خ.مرعشی.
-فاتحۀ مصحف کلام حمد و سپاس ایزد سخن آفرین
در استخراج مواد تاریخ به نظم،از محمود خان نعمت فسایی(-ح 1345 ق)،خ.آستان قدس، ش 8923 و چند نسخۀ دیگر همه به خط ناظم.
فارسی،از میرزا جعفر خان،ط.تهران.
فارسی،از رجبعلی بیگ،ط.کانپور،1267 ق.
ص:423
قصیدۀ نونیّه در مدح امام سجّاد زین العابدین(علیه السلام)، مذکور در ریاض.
-جازت بقیعا بقی عن حادث الزّمن
بدر الدین حسن بن مخزوم طحان،مذکور در فرج الکرب کفعمی.
حسین بن میر رشید رضوی(-1170 ق)،خ.
موجود.
-حی الحیا عهد احباب بذی سلم
و ملعب الحی بین البان و العلم
داود بن قاضی خراسانی معروف به ملا باشی و قاضی زاده(-ح 1325 ق).
در ربع مجیّب،از صادق بن علی نقی اصفهانی، مرتب بر مقدمه،6 باب و خاتمه،تالیف:
1193 ق.
-الحمد للّه الذی جعل الشمس ضیاء و القمر نورا
قصیدۀ میمیه،از صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری(1297 ق-).
-من حسن مطلع سلمی مستهل دمی
للّه من دم ذی سلم بذی سلم
در مدح پیامبر(صلی الله علیه و آله)،در 145 بیت،از صفی الدین عبد العزیز معروف به ابن ابی السرایا (-750 ق).
-ان جئت سلعا فسل عن جیرة العلم
واقر السّلام علی عرب بذی سلم
صدر الدین علی بن نظام الدین احمد حسینی دشتکی شیرازی معروف به سید علیخان مدنی(-1118 ق)،تاریخ نظم:
1077 ق.
-حسن ابتدائی بذکری جیرة الحرم
له براعة شوق یستهل دمی
امین الدین علی بن عثمان اربلی(-670 ق).
محمد بن حمزۀ شوشتری معروف به ابن الملاّ (-1322 ق)،خ.موجود.
عبد علی بن ناصر معروف به ابن رحمۀ حویزی.
-قلبی و طرفک مضروب و مکسور
کلا هما مطلق منّا و مأمور
ص:424
البدیعیّة-اللمعة المحمّدیة
فارسی،از سید احمد ادیب پیشاوری (-1349 ق)ط.تهران،1312 ق(با دیوان او).
وجه الصباح)
در تحقیق صبح و صبح صادق،از راحت حسین رضوی کوپال پوری،تالیف:1325 ق، ط.لکهنو،1372 ق.
سید حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی نجفی(-1332 ق).
در امامت امیر المؤمنین(علیه السلام)،از نصیر الدین عبد الجلیل بن ابی الحسین قزوینی(سدۀ 6 ق)، مذکور در فهرست منتجب الدین،کشف الحجب، البرهان آورده است.
ابو القاسم سعید بن احمد کوفی،از مشایخ هارون تلعکبری(-385 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
میرزا عبد اللّه پیوندی(معاصر)،مذکور در سالنامۀ پارس.
فارسی،از ابو القاسم شریفی ذهبی (-1286 ق)،ط.تبریز،1334 ق.
فارسی،در مواعظ،از امین الواعظین ابراهیم بن محمد علی اصفهانی(-ح 1349 ق).
الصوفیّة و الشیخیة و البهائیة)
فارسی،کلام،از علی اکبر گنابادی(معاصر).
-الحمد للّه الّذی اوضح دلائل معرفته
سید حسن بن محمد باقر قزوینی(1296 ق-)ط.
نجف،1346 ق.
علی زیغ احمد بن تیمیته)
ابو محمد حسن بن هادی موسوی عاملی (-1354 ق)،مرتب بر 3 مقصد و خاتمه:
ابو محمد حسن بن هادی موسوی عاملی (-1354 ق)،مرتب بر 3 مقصد و خاتمه:
1.شهادة علماء الاسلام بانحرافه،2.شهادة کلماته به،3.ما تفرّد به من الآراء عن سائر فرق المسلمین،خاتمه،ذکر احوال بعض رؤساء الوهابین.
البریّة)
محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی
ص:425
(-بعد 1232 ق)،خ.موجود.
ابو الحسن محمد بن حسین نیشابوری معروف به قطب الدین کیذری(سدۀ 6 ق).
زین العابدین بن حاج سید جواد رضوی قمی (-ح 1327 ق)،متن قصیدۀ علویّه از استادش محمد طه نجف است.
-تمام الحج آن تقف المطایا
علی ارض بها النّبأ العظیم
احمد بن حسن یزدی(-ح 1310 ق)،در نواصیص العجب آورده است که این کتاب در 2 مجلد است.
در مبدأ و معاد،از حسن بن علی گوهر قراچه داغی،تألیف:1266 ق،خ.آستان قدس،ش 11733(1274 ق).
امیر محمد حسین بن ابراهیم حسینی قزوینی (-1208 ق)،از مشایخ بحر العلوم،در چند مجلد، خ.موجود،یک مجلد دیده شده.
علمی و ادبی،از عبد الواحد بن میرزا آقا انصاری،ط 1352 ق.
فارسی،عروض و قافیه،از لسان الملک محمد تقی خان سپهر(-1297 ق)،که به امر آقا خان نوری،در یک مقدمه،24 باب و خاتمه، در 1268 ق تألیف کرده است،ط.تهران، 1272 ق.
در بعض مجموعه ها از نسخۀ چاپی آن نقل شده است.
المنقول)
شرح تهذیب الوصول الی علم الاصول علامه حلّی،از محمد بن یونس شویهی حمیدی، تألیف:1229 ق،خ.آستان قدس،ش 7361 و ش 8622.
-الحمد للّه الذی علا بربوبیته
اردو،مراثی،از مولوی میرزا صاحب متخلص به تعشق هندی،ط.هند،در 3 مجلد.
سید محمد بن عبد الکریم موسوی سرابی معروف به مولانا(1294 ق-)،ط.تبریز،1330 ق.
ص:426
در تعزیه و شبیه،در نقض شبهات مؤلّف صولة الحق،از عبد الکاظم بن محمود غبانی (1307 ق-)تألیف:1345 ق.
الساطعة)
محمد جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرابادی (-1263 ق)،در 6 مجلد،خ.آستان قدس،ش 7467(1256 ق)و ش 8989(1333 ق).
محمد حسن بن رضا قلی شریعت سنگلجی،ط.
تهران،1345 ق(چاپ سوم،با کلید فهم قرآن).
اردو،ترجمۀ بشارات احمدیه،از مولوی محمد محکم الدین،ط 1314 ق(درهامش بشارات).
حسین بن احمد آل عصفور درازی بحرانی (-1216 ق)،مذکور در اجازۀ مؤلف برای شیخ احمد احسائی.
البرء الاتم-البرّ و الاثم
ترجمۀ فارسی برء الساعة محمد بن زکریای رازی،از احمد بن محمد حسین حسینی تنکابنی که به نام فتحعلیشاه قاجار مصدر ساخته و 7 باب.
بر آن افزوده است،ط.تهران،1297(با رسالۀ اسهالیه).
-حمد بی حد حکیمی را سزد که طبع نوع آدمی را
طب،از ابو بکر محمد بن زکریّا رازی (-311 ق)،که به نام و برای محمد بن ابو القاسم عبد اللّه وزیر تألیف کرده است،ابن طاوس تمام این کتاب را در امان الاخطار درج کرده است، خ.آستان قدس 5162 و چند نسخۀ دیگر.
الحمد للّه کما هو اهله و مستحقه
ترجمۀ فارسی کتاب سابق،خ.عراق.
-چنین گوید ابو بکر محمد بن زکریا...
ادبیات،از میرزا سنگلاخ خراسانی (-1294 ق)،تألیف:1276 ق،خ.مرعشی.
-بر ضمیر درّاک و خواطر بی آک این فقرات پاک از در تابناک
شرح قصیدۀ بانت سعاد کعب بن زهیر،از مظاهر حسن ابروهی(معاصر).
لغت،از علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی(-1315 ق).
ص:427
اخلاق،از ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق)،که به خواهش همسایۀ خویش ابو بکر برقی خوارزمی فقیه تألیف کرده بوده است.
ابو النّضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در رجال نجاشی.
عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی،شاگرد شیخ بهائی.
در معرفت عالم برزخ،برطبق احادیث،از احمد بن علی ابرقوئی(-1334 ق)،تالیف:
1322 ق،
در تفسیر آیات متعلقه به عالم برزخ،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).
ص:428
ابو الحسن بن ابراهیم نقوی لکهنوی (-1355 ق).
سید احمد استرابادی حائری،فتاوی جمعی از اعلام در جواب استفتاء سید محمد حسن کمال پوری در موضوع کتاب«یا علی مدد»و ترجمۀ آن موسوم به«القول الاسد»،ط.لکهنو، 1320 ق.
تلخیص رسائل شیخ انصاری،فارسی و عربی،از سید محمد بن محمود عطار لواسانی(-1355 ق)، خ.آستان قدس،ش 2960 و 2961(خط مولف،1342 ق)و 11667(1343 ق).
از مآخذ اعیان الشیعة.
نظم اربعین،از محمد حسن بن محمد حسین نائینی،تاریخ نظم:1317 ق،ط.تهران.
ابو الحسن بن محمد کاظم،مذکور در اول ینابیع الحکمۀ مؤلّف.
فارسی،ترجمۀ عیون اخبار الرضا(علیه السلام)،از محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی،تاریخ ترجمه:1075 ق،خ.آستان قدس،ش 7138 (1120 ق)،ش 9832 و ش 12678
-حمد و سپاس خدای را که واحد و قهار و عزیز و جبار
خ.دیده شده.
ابن ابی جمهور محمد بن علی احسائی(-پس از 901 ق)،خود آن را شرح کرده و انوار المشهدیّة نامیده است.
جعفر بن محمد اعرجی(-1332 ق)،مذکور در نفحة بغداد مؤلف.
فارسی،منظوم،در فقه،از محمد علی بن شیر علی بروجردی(-1328 ق)،خ.موجود.
-مهر مهرش نامۀ مشکین طراز
بر سپاس کردگاری گشت باز
محمد علی بن حسین شهرستانی-(-1287 ق)، خ.کربلا.
در هیأت،از علی بن محمد جعفر شریعتمدار
ص:429
استرآبادی(-1315 ق)،مذکور در غایة الآمال.
علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1315 ق)،مذکور در غایة الآمال مؤلّف،در اصول فقه است.
علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی،خود به فارسی ترجمه کرده و آن را عبارة من دعی نامیده است.
در جواب الصواعق المحرقۀ ابن حجر،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه الّذی حجر عنا حجرة ابن الحجر
کیمیا،از ایدمر بن علی جلدکی(-743 ق)،در 4 جزء،خ آستان قدس،ش 10800(997 ق)و چند نسخۀ دیگر.
نیز از جلدکی،مختصر کتاب سابق اوست.
شیخ الرّئیس ابو علی حسین بن سینا(-427 ق)، مذکور در براهین العقول محمد بن یونس شویهی، شویهی نسخۀ برهان را داشته است.
عبد اللّه بن نجم الدین معروف به فاضل قندهاری (-1311 ق)،مذکور در مطلع الشمس.
در امامت،از علی بن محمد سبیتی عاملی کفراوی(-1303 ق)،در رد رسالۀ ابو حیان توحیدی،خ.موجود.
ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی (معاصر ابن ندیم)،مجلسی در بحار از آن نقل کرده است.
علی بن ابی القاسم رضوی کشمیری (1288 ق-)،ط.
قصیده و شرح آن از سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی،رد قصیدۀ بغدادیّه است که به علماء نجف فرستاده شده بود،ط.صیدا، 1333 ق.
-ایا علماء العصر یا من لهم خبر
بکل دقیق حاد فی مثله الفکر
معلم ثانی ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق)،مذکور در فهرست کتب او.
ص:430
ابو الحسین محمد بن بحر رهنی شیبانی،احمد بن علی سیرافی که از مشایخ نجاشی است،آن را از او روایت می کند.
اردو،مجلۀ علمی و دینی،به مدیریت سید محمد سبطین لاهوری.
در تشیید طریقۀ اخباریّه و توهین مجتهدین،از محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق)، تالیف:1209 ق،ط.بغداد،1341 ق(با مصادر الانوار).
-الحمد للّه رب العالمین...اما بعد فقد ثبت بالبراهین القاطعة انّ العلم زائد علی ذات الممکن.
محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق)، ط.تبریز،1322 ق(با کنز الفوائد).
-الحمد للّه و صلوته علی من اصطفی
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی (معاصر فتحعلیشاه قاجار)،مذکور در خلاصة الاخبار مولف.
البرهان(فی امامت امیر المؤمنین)-البراهین
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 یا 1109 ق)،در 6 جزء،ط.تهران، 1295-1302 ق و 1334 ش(در 4 مجلد)،خ.
آستان قدس،ش 14344(1262 ق).
نهایة الادراک-قانون الادراک
شرح تشریح الافلاک شیخ بهائی و تعلیقات او بر آن،از محمد کاظم(یا عبد الکاظم)بن عبد علی گیلانی،که آن را به دستور شیخ بهائی در 1007 ق شرح کرده است،خ.موجود.
فارسی،از یوسف بن احمد گیلانی(معاصر)
در علم کلام،از محمد جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرابادی(-1263 ق)،خ.
فیض آباد هند.
ادعیه و تجوید،از ملکه جهان خانم بنت کامران میرزا بن ناصر الدین شاه قاجار و همسر محمد علیشاه مخلوع،ط.تبریز،1324 ق.
اردو،در خلافت و امامت و تفسیر آیۀ استخلاف،از مولوی ابو القاسم بن حسین رضوی کشمیری(-1324 ق)،ط.لاهور،1317 ق.
ص:431
فارسی،از محمد باقر بن اسماعیل کجوری (-1313 ق)،شرح زیارت جامعه است.
فارسی،لغت،از محمد کریم بن مهدی قلی تبریزی که به نام فتحعلیشاه قاجار و به دستور بهمن میرزا تألیف کرده است،ط.تبریز، 1260 ق؛تهران،1307 ق.
فارسی،در رد مسیحیان،از فاضل بن قاضی هاشمی بروجردی(-ح 1343 ق)،ط.ایران.
در امامت،از محمد بن علی موسوی سکیکی (-1139 ق)،در ایناس سلطان المؤمنین به آن ارجاع داده است،در 4 مجلّد.
عبد الاحد بن برهان الدّین سیرجانی(سدۀ 10 ق) در تفسیر سورة الروم به آن ارجاع داده است.
مهدی بن صالح موسوی قزوینی،تألیف:
1340 ق.
در اثبات نبوّت خاصّه،از ابو القاسم بن محمد علی حسینی سدهی،مذکور در لمعات الانوار مؤلف.
محمد جواد بن حسن عاملی،تالیف:1236 ق، خ.موجود.
جواب سؤالات محمد کاظم رونقعلی کرمانی،از عبد الحسین بن علی آقا شیرازی معروف به ذو الرّیاستین و ملقب به مونسعلی.
فارسی،در امامت،از میر محمد قلی بن محمد موسوی کنتوری(-1260 ق)،جواب باب هفتم از تحفة الاثنی عشریۀ مولوی عبد العزیز فاروقی دهلوی است.
-الحمد لمن اخبرنا فی کلامه المنزل علی خیر الخلق
ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری (-1324 ق)،که به سال 1296 ق برای نواب ناصر علی خان تألیف کرده است،ط.لاهور، 1300 ق.
در اثبات امامت امیر المؤمنین(علیه السلام)،از خلف بن عبد المطلب مشعشعی حویزی(-1074 ق)، مذکور در ریاض.
ص:432
محمد علی بن شرف الدین سنقری،در رد کشف الحق.
حسین صابر جهنگ.
در امامت،از جعفر موسوی بنارسی،مختصر مهجة البرهان او است،در ردّ باب هفتم تحفة الاثنی عشریّة.
فارسی،آداب نماز،از محمد تقی بن مقصود علی مجلسی اصفهانی(-1070 ق)،خ.موجود.
فارسی،از محمد باقر واعظ کجوری.
محمد تقی بن امیر مؤمن حسینی قزوینی (-1270 ق)،خ.موجود.
فارسی،از حسین بن نصر اللّه عرب باغی.
تقی الدین ابو الصلاح بن نجم الدین حلبی، شاگرد شریف مرتضی علم الهدی،مرتب بر فصول،اول در توحید و آخر در معاد.حسن بن محمد دیلمی همۀ آن را در اعلام الدین درج کرده است.
البرهان علی وجود جوهر المفارق-اثبات العقل
اردو،مراثی،از حسین میرزا صاحب هندی،ط.
هند.
ادبیات،از ابو الحسین اسحاق بن ابراهیم بن سلیمان وزیر(سدۀ 4 ق؟)،خ.لندن(نسخۀ کهن).
فارسی،از رحمت اللّه گیلانی(سدۀ 11 ق)،در مقدمه،16 باب،17 فائده و خاتمه،به نام حکیم الملک عبد الجبار خان تالیف کرده،خ.
مرعشی.
-حمد و ثنای شایسته که حامدان و شاکران حضرت...
فارسی،در«اثبات لزوم عالم و رجوع به او در هر زمان»،از محمد بن کریم،مرتب بر 3 قسم، تالیف:1293 ق،خ.موجود.
فارسی،لغت،از محمد حسین بن خلف برهان تبریزی که در 1062 ق به نام سلطان عبد اللّه
ص:433
قطب شاه تالیف کرده است و مرتب است بر 9 فائده و 29 گفتار،ط.ایران،1295 ق،1305 ق و مکرّر...،خ.آستان قدس،ش 3711 (1101 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-ای راهنما به هرزبان در افواه
شرح مختصر نافع محقق حلی،از علی بن رضا بن بحر العلوم طباطبایی(-1298 ق)،ط.تهران، 1290-1293 ق(3 مجلد).
اصل فارسی از رجبعلی تبریزی(-1080 ق)، تعریب از شاگردش قاضی سعید قمی.
فارسی،در امامت،از محمد صالح بن مسعود دست غیب حسینی،مرتب بر مقدمه،13 مژده و خاتمه،خ.موجود.
-الحمد للّه علی نعمائه
منطق،از محمد مهدی بن هادی نقوی لکهنوی، تالیف:1271 ق،مذکور در کشف الحجب
-نحمدک یا من له الدوام و البقاء
فارسی،مختصر تحویل سنی الموالید ابو معشر جعفر بن محمد منجم بلخی(-272 ق)با اضافاتی از ابو سعید احمد بن محمد سجزی(سدۀ 4 ق)،خ.آستان قدس،ش 5433.
-الحمد للّه رب العالمین...بدانکه احکام نجوم را چندین چیز بباید...
فارسی،احکام نجوم،از علی بن محمد شریف بکری،خ.آستان قدس،ش 12230(969 ق)و چند نسخه دیگر.
ص:434
فانی یزدی،تالیف:1320 ق،ط.تهران، 1325 ق(بارد الشیخیّة)،در فهرست کتابهای چاپی...نیران الملحدین یاد شده.
من القرآن المبین)
کلام و تفسیر،خ.موجود.
فارسی،در طریقت ذهبیه،از علی نقی بن محمد اصطهباناتی(-1129 ق)،خ.آستان قدس.
حکمت،از محقق داماد،خ.موجود.
-بعد حمد یسامت حق عزّ المبدأ و جلاله...
فارسی،در رد مسیحیان،از محمد صادق فخر الاسلام ارومی(-ح 1330)،ط.تهران، 1312 ق.
کلام،خ.آستان قدس.
در رد ارشاد العوام کریمخان کرمانی،از ابراهیم بن محسن کاشانی،تألیف:1322 ق،خ.
نجف.
عبد الکریم جواد جزائری(-1215 ق)،خ.دیده شده.
اصول فقه،در نجاة الدارین عباس آبادی از آن نقل شده.
فارسی،در اثبات نبوّت خاصه،از عباسقلی خان سپهرثانی(-1340 ق)،ط.تهران،1305 ق.
در تفسیر مشکلات اخبار و بعض آیات،از حسن بن عبد اللّه(سدۀ 13 ق).
البرهانیة(فی قطع الشبه الشیطانیّة)-البرهان
ص:435
(-1315 ق)،خ.دیده شده.
فارسی،از عباس کدیور.
فارسی،در ردّ مسیحیان،از حسین بن علی اکبر قزوینی،مصدر به نام محمد شاه قاجار، در 1257 ق،خ.سامراء.
تذکرة الشعراء،لباب الالباب عوفی است که شخصی از معاصرین جلال الدین اکبر آن را به طمع صله به نام او مصدر ساخته است،خ.
موجود.
فارسی،ادبیات،از سید رضا بن محمد بن سید کاظم طباطبایی یزدی،ط.هند،1345 ق.
فارسی،طب،از ابن محمد شریف،خ.نجف.
اردو،مراثی،ط.هند.
اردو،مراثی،ط.هند.
فارسی،مثنوی،از وصال شیرازی،مذکور در مجمع الفصحاء.
النفس
ابو الحسن علی بن زید بیهقی،مذکور در معجم الادباء.
محمد تقی بن عبد الرزاق موسوی احمد آبادی (-پس از 1340 ق).
عبد اللّه افندی(-ح 1130 ق)صاحب ریاض العلماء.
محمد جواد،مجاز از صاحب جواهر.
اسد اللّه گلپایگانی،مذکور در آخر شمس التواریخ.
بساط نشاط-مقویم
قصیده در رثاء عمر بن افطس و فرزندانش،از ابو محمد عبد الحمید بن عبدون اندلسی،مذکور در فوات الوفیات ابن شاکر و نسمة السحر ضیاء الدین یوسف.
ص:436
-الدهر یفجع بعد العین بالاثر
فما البکاء علی الاشباح و الصور
بستان-بوستان
ابو سعید اسماعیل بن علی(معاصر سید مرتضی و شیخ طوسی)،مذکور در فهرست منتجب الدین.
در صنعت،از جابر بن حیان،مذکور در فهرست ابن ندیم.
علیه السّلام)
محمد بن حسن خطی شاطری بحرانی،خ.
نجف.
-الحمد للّه الذی علم ما یکون قبل ان یکون و خلق کل شیئی فقدره تقدیرا
ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق).
مجلد پنجم نور الانوار از ابو الحسن مرندی،ط.
ایران.
در 12 فن ادب،لغت،صرف،اشتقاق،معانی، بیان،بدیع،عروض،قافیه،خط،قرض الشعر، انشاء النثر،محاضرات و تواریخ،از تقی الدین ابو الخیر محمد بن محمد فارسی(سدۀ 10 ق).
فارسی،ملل و نحل،ط.
فارسی،دیوان میرزا روشن،ط.
فارسی،از زین العابدین سیاح شیروانی،تألیف:
1248 ق،ط.تهران،1310 ق.
مختصر حظیرة القدس در انساب،از اسماعیل بن حسین معروف به سید ابی طالب مروزی علوی (زنده در 614 ق).
نام مقدمۀ«گلزار یوسفی».
ص:437
ابو الحسن محمد بن احمد ابن شادان قمی،از مشایخ کراجکی(-449 ق)،در برخی از تصنیفات متأخرین از آن نقل شده است.
ص:438
اردو،در احکام بسمله،از علی اظهر هندی کهجوی(-1352 ق).
تفسیر،از واحدی نیشابوری(-468 ق).
شرح کافیۀ ابن حاجب در نحو،از رکن الدین ابو محمد حسن بن محمد بن شرفشاه علوی استرابادی(-717 ق).
ابو الثناء مظفر بن امیر الحاج بن مؤید تبریزی است،مذکور در کشف الظنون،شرح مختصر کلیات قانون در طب است.
فارسی،در نصایح،از ابراهیم بن محسن کاشانی(-ح 1345 ق)،ط.تهران،1317 ق (با ایقاط الاغنیاء).
ابو اسحاق ابراهیم بن مهزیار اهوازی،نجاشی به 3 واسطه آن را از علی بن مهزیار برادر مولف روایت می کند.علی از اصحاب امام رضا،جواد و هادی علیهم السّلام بوده است.
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق)،مذکور در البدر التمام از فرزندش.
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمی (-350 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد حسن بن علی فضال کوفی(-224 ق)، نجاشی از کتاب کشی نقل کرده است.
کرده است.
ابو محمد صفوان بن یحیی بجلی سابری (-210 ق)،ابن ندیم بشارات المؤمن آورده است.
در منطق و حکمت،شرح اشارات ابن سینا،از اوحد الدین علی بن اسحاق انوری ابیوردی (-551 ق)،صاحب ریاض نسخه را در تبریز دیده بوده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال کوفی (-348 ق)،نجاشی به 2 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
بعد الممات)
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلّی
ص:439
(-664 ق)،مذکور در امان الاخطار مؤلّف.
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی،از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادی علیهم السّلام، نجاشی از برادر مؤلف-ابراهیم-به 3 واسطه آن را روایت می کند.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی (معاصر کلینی).
فارسی،در اثبات نبوت خاصه و امامت،از علی بن ابو القاسم رضوی لاهوری،ط.لاهور.
1314 و 1323 ق.
فارسی،در اصول دین و احوال ائمّه علیهم السّلام،از محمد بن اسماعیل کجوری معروف به سلطان المتکلمین(-1353 ق).
اسماعیل بن محمد حسین خاجویی(-1173 یا 1177 ق)،در 8 فصل،خ.دیده شده.
-بعد حمد من صیرنا من امّة نبیه و شیعة علیه
فارسی،در تحقیق روح،از علی اکبر بن سید محمد نقوی لکهنوی(-1326 ق)،ط.هند.
مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب.
ص:440
حسینعلی بن محمد تقی خویی،ط.تهران، 1270 ق.
اردو،در ردّ هنود،از محمد مرتضی بن حسن علی حسینی جنفوری(-ح 1333 ق).
در اخلاق،از محمد ادیب تهرانی.
مصطفی بن ابراهیم حسینی آل حیدر(-ح 1336 ق)،ط.نجف،1373 ق.
اخلاق،از محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی (-1293 ق)،خ.موجود.
محمود بن عباس عاملی(-1353 ق)،ط.صیدا.
حسین بن عبد الرزاق واعظ تبریزی،که در 1280 ق به نام ناصر الدین شاه در مقدمه، 50 مجلس و خاتمه تألیف کرده است،خ.
مرعشی.
عبد الحسین بن جواد نجفی معروف به عبد الحسین مبارک(1301 ق-)،تالیف و طبع، نجف،1348 ق.
علی بن فتح اللّه شریف،در نفایس اللباب از آن نقل شده.
در اثبات فرقۀ ناجیه،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق)،ط.تهران، 1311 ق.
-الحمد للّه علی ما هدانا لمعرفة احسن القول
در عبادات و معاملات،از محمد مهدی بن محمد هادی،تالیف:1114 ق،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه علی جزیل الآلاء
ظاهرا مولف نوادۀ محمد صالح مازندرانی بوده است.
فارسی،منظوم،از اشرف الدین محسن بن احمد حسینی(-1342 ق)،مدیر روزنامۀ «نسیم شمال»،ط.تهران.
مجلد اول لمعات النور،از جلال الدین شیرازی، ط.تهران،1336 ق.
ص:441
فارسی،در احوال حضرت حجت(علیه السلام)و وقایع ایام رجعت،از محمد بن عاشور کرمانشاهی (معاصر فتحعلی شاه قاجار)،خ.موجود.
محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1284 ق)، مذکور در ورثة الانبیاء.
اخبار،از عماد الدین ابو جعفر محمد بن علی طبری آملی(زنده تا 553 ق)،ط.نجف، 1369 ق،خ.آستان قدس،ش 11195 (1210 ق)،ش 7469(1352 ق)و ش 1932.
-الحمد للّه الواحد القهار
سلطان علی گنابادی(-1327 ق)،مذکور در شمس التواریخ.
فارسی،ط.ایران.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب حزین (-1181 ق)،مذکور در فهرست تصانیف او.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،مذکور در فهرست شیخ طوسی و رجال نجاشی.
فارسی،شرح رسالۀ مودّة القربی تالیف سید علی همدانی،از ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری، ط.لاهور 1295 و 1317 ق(در فهرست کتب چاپی عربی آمده ولی فارسی بودن آن در ذریعه تصریح شده است).
شرح الهدی الی طریق الصواب،از شجاع بن علی حسینی،مرتب بر 7 باب.
الحمد للّه الّذی هدانا لهذا...
للمعاجر الفاخرة للعترة الطاهرة)
محمد بن عبد الوهاب آل داود همدانی (-1303 ق)،تألیف:1290 ق.
-الحمد للّه الذی قرن بالصلوات نجح دعوات البشر
در فضایل شیعه،از ابو بکر محمد بن احمد کاتب بغدادی معروف به ابن ابی الثلج،مذکور در فهرست شیخ طوسی.
اصول فقه،از علی بن عبد الحسین ایروانی نجفی (-1354 ق)،خ.دیده شده.
ص:442
فقه،از جمال الدین ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حلی(-673 ق)،از آن در کتب فقهی به کثرت نقل شده است.
مواعظ،از ناصر بن محمد جارودی خطی،راوی از صاحب ریاض و عبد اللّه سماهیجی،خ.
قطیف.
محمد حسن بن عبد اللّه مامقانی(-1323 ق)،در چند مجلّد،خ.آستان قدس،ش 7318-7321 (1291-1306 ق)و ش 9434(1301 ق).
-الحمد للّه الذی اسس اساس الّدین
حسین بن داود کردی بشنوی،مذکور در معالم العلماء.
اخبار،از حسین بن علی محمد شیروانی (-1336 ق)،خ.دیده شده.
کمال الدین ابو الخیر حسن بن علی فارسی (-718 ق)،اصل تنقیح المناظر نیز از اوست.خ.
آستان قدس،ش 5434.
-الحمد للّه الّذی ابدع الخلایق بقدرته
فارسی،در رد وهابیون و مادیّون،از غلام نبی اللّه بن غلام اسد اللّه معروف به مجد الدّوله افضل الفضلاء،ط.مدارس،1295 ق(در حیات مولف).
-سبحان من دل علی وجوده صنایع السنة منکریة...
فارسی،تفسیر،از ظهیر الدین ابو جعفر محمد بن محمود نیشابوری،تالیف:577 ق،خ.
آستان قدس،ش 1215(610 ق)و ش 1214.
اصول،نسخۀ آن نزد مؤلف نخب المناقب موجود بوده است،مذکور در الحجج القویة.
قطب الدین محمد بن حسین کیدری،موّلّف نخب المناقب از آن نقل کرده،مذکور در الحجج القویة.
تفسیر أئمّة الهدی
صبغة اللّه بن سید جعفر کشفی،تألیف:
1260 ق،خ.خوانساری،نجف.
در معجزات پیامبر(صلی الله علیه و آله)،مذکور در دیباچۀ
ص:443
عیون المعجزات.
در مناقب،از شیخ الطائفه ابو القاسم سعد بن عبد اللّه اشعری قمی(-299 یا 301 ق)، حسن بن سلیمان حلی آن را مختصر ساخته و مختصر آن در آستان قدس موجود است،ش 8009(1348 ق)،ط.نجف،1370 ق.
اخبار،از ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی(-290 ق)،ط.تهران،1285 ق(با نفس الرحمان)،خ.آستان قدس،ش 1629 (1085 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فقه،از معز الدین محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی(1300 ق)،خ.حلّه،مختصر این شرح حلیة المجتهدین نام دارد.
فارسی،در تعریف و توصیف سفر ناصر الدین شاه قاجار به عتبات عالیات در 1287 ق،از سید هاشم بن ابراهیم بهبهانی معروف به بوشهری،تالیف:1295 ق،خ.کربلا.
-الحمد للّه الذی منّ علینا بناصر الدین
ص:444
شرح روضۀ کافی،از محمد حسین بن قاریاغدی،مرتب بر 30 باب،تألیف:1098 ق، خ.موجود.
-الحمد للّه الناشر فی الخلق فضله
اخلاق،از محمد رضا بن قاسم غراوی (1303 ق-)،در 3 جزء،ط.نجف،1353 ق (جزء اول).
رساله در توبه و آداب و احکام آن،از عبد اللّه بن محمد تقی از نوادگان فیض کرمانشاهی (-1308 ق).
مفتی عباس لکهنوی(-1306 ق)،مذکور در التجلیات.
فارسی،کلام،از سید محمد سلطان العلماء لکهنوی(-1284 ق)،خ.لکهنو.
فارسی،ادعیه،ط 1335 ق.
ارجوزه در وصف روضۀ مبارکۀ حسینیه،از سید مهدی بن علی غریفی(-1343 ق)،به خواهش سید علی الحبشی بحرانی به نظم آورده.
-احمد رب العرش و الکرسی
و جملة العلوی و السفلی
اعمال و ادعیه،از سید محمد بن مرتضی کشمیری(1306 ق-)،خ.دیده شده
در رد صوفیه،مذکور در السهام المارقة.
ابو القاسم بن حسن محقق قمی(-1231 ق)،خ.
نجف.
ابو القاسم ذهبی شیرازی(-1286 ق)،ط.خ.
آستان قدس،ش 666(1310 ق).
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (-966 ق).
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق)،ط.(با حاشیۀ معالم).
ص:445
تمکن من تحصیل الواقع بطریق معتبر
شیخ الشریعۀ اصفهانی،در جواب اشکال سید جواد اصفهانی نگاشته،خ.دیده شده.
-الحمد للّه تعالی و الصلاة علی رسوله تتوالی
محمد جواد بلاغی(-1352 ق).
ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری (-1324 ق)،ط.لاهور،1314 ق.
در احوال حبیب بن مظاهر،از عبد الواحد بن احمد مظفری،ط.نجف،1370 ق.
داستان،از عبد الحسین ازری بغدادی (1297 ق-).
در زندگانی عباس بن علی(علیه السلام)،از عبد الواحد بن احمد مظفری،ط.نجف،1369-1374 ق،3 مجلد.
ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی (-421 ق).
فارسی،در اثبات معاد جسمانی،از علی اکبر بن محسن اردبیلی(-1346 ق)،مرتب بر 5 فصل.در آن بر ملا صدرا در مسألۀ جبر و تفویض رد نوشته است.
ابو جعفر محمد بن عیسی یقطینی،مذکور در رجال نجاشی.
اردو،منظوم،در مسائل فقهی،ط.لکهنو.
کفعمی در تصانیف خویش از آن نقل کرده است.
الروافض)-نقض الفضایح-مثالب النواصب
فارسی،از نصیر الدین عبد الجلیل بن ابی الحسین قزوینی(سدۀ 6 ق)،بعض فضایح از شهاب الدین شافعی رازی است.خ.موجود.
-هرجواهر محامد که غواصان دریای دین به صحبت از قعر بحر دل به ساحل زبان آرند...
فوائد متفرقه،تدوین از محمد علی هبة الدین شهرستانی،در ایّامی که وزیر معارف بوده گرد آورده است.
ص:446
تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی (647 ق-)،مذکور در رجال مؤلف.
ص:447
-الحمد للّه الذی اسس قواعد الاحکام و رفع دعائم الاسلام
بر این کتاب شیخ حسن فرزند مؤلف تکمله نگاشته و احکام صوم و اعتکاف را به آن افزوده است-تکملة البغیة،برای ترجمۀ آن- تحفة الراغب،و برای شرح آن-منیة الراغب.
نجوم،از حسن بن عبد اللّه سرحی قرشی.
در اصول و فروع دین،از عباس بن حسن بلاغی، تألیف:1170 ق.
مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر موسوی لکهنوی(-1306 ق)،مذکور در تجلیات.
مناسک حج،از محمد بن جعفر مشهدی حائری، مذکور در کتاب مزار او
حسن عقیدته)
محمد بن حیدر موسوی عاملی،تالیف:1096 ق،به دستور سید عبد اللّه مشعشعی،خ.نجف.
-الحمد للّه الذی نور قلوب اولیائه بحقایق الایمان
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی (-1242 ق)،مختصر منیة المحصلین اوست.
فارسی،کلام،از سید حیدر علی،ط.
شرح زیارت جامعه،از درویش علی بن حسین بغدادی(-1277 ق)،خ.نجف.
-الحمد للّه الذی نور قلوبنا بنور هدایته الی علم الیقین
عبد الحسین بن یوسف موسوی عاملی.
فقه،از کمال الدین بن میر قوام الدین مرعشی (سدۀ 8 ق).
اخلاق،از شمس الدین مهدی بن علی عاملی.
-یقول عبد طالب الیقین
مهدی من یدعی بشمس الدین
مهدی بن محمد موسوی خوانساری(1319 ق-).
ص:448
طب،از داود بن عمر ضریر انطاکی (-1009 ق).
الصحاح)
شمس الدین محمد بن یوسف زندی مدنی، تالیف به نام سلطان شیخ ابو اسحاق انجو در 745 ق.
ارجوزه در طهارت،از سید هاشم حمد آل کمال الدین(-1341 ق).
ادعیه و اعمال،از حسین بن علی بحرانی (معاصر).
در احوال شهید ثانی،از بهاء الدین محمد بن علی عودی جزینی،مرتب بر مقدمه،10 فصل و خاتمه،مؤلّف شاگرد شهید بوده است.از این کتاب اندکی مانده که شیخ علی نوادۀ شهید آن را در الدّر المنثور گنجانیده است.
-الحمد للّه رافع درجات العلماء
فارسی،رسالۀ عملیۀ،از محمد مهدی بن اسماعیل موسوی عاملی کاظمی،ط.حیدرآباد.
اجازۀ سید حسن بن هادی عاملی(-1354 ق) برای سید مرتضی جنفوری(-ح 1333 ق)،اجازۀ مبسوطی است که در آن مشایخ را بر 10 طبقه مرتب ساخته است،تاریخ:1326 ق.
-الحمد للّه علی ما اجاز لنا من کرمه
مواعظ،از حسن بن خلیل عاملی صوری (1328 ق-).
بقاء التقلید-تقلید المیّت
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)،ط.(با کشف الحق).
صعودهم بعد ثلثة ایّام
محمود بن فتح اللّه حسینی کاظمی،تالیف:
1079 ق.
-الحمد للّه و الصلاة علی سیدنا و نبیّنا...
فارسی،ترجمۀ بقاء النفس،ترجمۀ زین الدین کیایی،ط.تهران،1325 ق.
خواجه نصیر الدین محمد طوسی(-672 ق)،ط.
مصر،1342 ق.
ص:449
احمد بن ابراهیم درازی بحرانی،تألیف:
1124 ق.
-حمدا لک اللهم یا خالق الارواح
مؤلف از قدما بوده است،خ.نجف.
-الحمد للّه عدد مننه الّتی یعجز عن عدها و حصرها
لبقاء النّفس الناطقة
ابن سینا،خ.موجود و مکرّر.
-سأل بعض الرؤسا ان النّفس الناطقة جوهر ام عرض؟
سعد بن منصور معروف به ابن کمونه،در 10 فصل،خ.نجف.
-الحمد للّه الّذی نطقت بحکمته
ابو الحسین محمد بن بحر رهنی شیبانی سجستانی،مذکور در فهرست شیخ طوسی.
در مزارات دزفول،از عبد اللّه بن محمد باقر موسوی دزفولی متخلص به داعی،ط.
در تاریخ کوفه،از حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی(-1332 ق).
کتاب
الصحابه،کتاب
کتاب
هر4 عنوان از ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی (-332 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی ملمع،در مواعظ و تواریخ معصومین،از مهدی بن عبد الهادی مازندرانی(معاصر).
اخبار،از محمد رفیع بن محمد کزازی نجفی (-پس از 1300 ق).
اردو،از آقا مهدی رضوی لکهنوی(معاصر)،ط.
هند.
فارسی،مثنوی،از رضا قلی خان هدایت (-1288 ق)،ط.تهران،1270 ق.
ص:450
فارسی،مولّف از امراء عهد فتعلیشاه قاجار بوده، خ.شوشتریها،نجف.
-الم،احسب الناس ان یترکوا...دعوای بندگی را آزمایش در کار است.
انساب،جزء اول الوصول الی معرفة الاصول،از سید عبد الرزاق بن حسن کمونۀ حسینی (1321 ق-)،تألیف:1356 ق،خ.دیده شده.
-الحمد للّه المنعم المتفضل
در تفسیر آیاتی که با«قل»آغاز شده،منسوب به ابو المکارم ابن زهره،صاحب جواهر در مجلد فرائض از آن یاد کرده است.
شرح اقلیدس،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد طوسی(-672 ق)،خ.حالت افندی، استانبول.
اصول و فقه،از جواد بن حسن خفاجی نجفی (1308 ق-).
در اصول دین،منسوب به علی بن نعمان مصری (اوائل سدۀ 4 ق)یا عبد العزیز بن محمد بن قاضی نعمان مصری(-401 ق)،قاضی ابو بکر باقلانی بر آن رد نوشته است.
فارسی،در رد مسیحیت،از اسماعیل بن حسین تبریزی معروف به مسأله گو و متخلّص به تائب.
در اثبات صانع تعالی،از محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی(-1352 ق)،ط.بغداد.
در احادیث قدسی،از خلف بن عبد المطلب بن مشعشعی حویزی(-1074 ق)
عبد اللّه بن محمد رضا شبّر حسینی کاظمی (-1242 ق)،خ.موجود.
منظومه در اصول دین،از عبد المهدی حجار نجفی(1315 ق-)،ط.نجف،1344 ق.
محمد علی بن صدر الدین موسوی معروف به آقا مجتهد(-1274 ق)،در 12 سالگی تألیف کرده.
ص:451
الکلام المتین
اردو،از مولوی خواجه فیاض حسین هندی،ط.
هند.
محمود عباس عاملی(-1353 ق)،ط.(با الکوثریة).
اردو،از سلطان میرزا دهلوی،ط.هند.
المرسلین)
فارسی،از رکن الدین جعفر بن عباس شیرازی، تالیف:1369 ق.
ابو الفضل احمد بن ابی طاهر طیفور کاتب وراق مروزی معروف به ابن طیفور(-280 ق)،ط.
نجف و مصر،1361 ق.
در خطبه ها،رسائل و کلمات قصار آن حضرت، از مصطفی بن محسن موسوی آل اعتماد (معاصر)،ط 1369 ق.
ابو الحسن علی بن زید بیهقی فرید خراسان (-565 ق)،مذکور در معجم الادباء.
از سید جاسم بن حسن شبّر،(1326 ق-)در خطبه های زینب،ام کلثوم و فاطمة الصغری،ط.
نجف،1951 م.
خطبه های فاطمه سلام اللّه علیها،با تعلیقات عبد الرضا بن محمد علی مطبعی،ط.نجف.
ترجمۀ تاریخ معجم،مذکور در کشف الظنون.
از مآخذ البلد الامین کفعمی.
منصور بن اسحاق حسینی،در فضائل السادات از آن نقل شده.
نازله بر اشقیا و سعدا)
فارسی،از عبد الرزاق محدث همدانی(معاصر).
فارسی،مثنوی،از فرید الدین محمد بن ابراهیم عطار همدانی(-627 ق).
ص:452
ادعیه و اعمال،از تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق)،ط.تهران،1383 ق،خ.
آستان قدس،ش 7472(1082 ق)و چند شمارۀ دیگر.
جعفر بن اسحاق کشفی دارابی(-1267 ق)، خ.آستان قدس،ش 8278(1251 ق).
انساب،از جعفر بن محمد اعرجی نسابه (-1332 ق)،خ.کاظمین.
ابو حنیفه احمد بن داود دینوری(-290 ق)، مذکور در فهرست ابن ندیم.
احمد بن جعفر یعقوبی،ابن واضح(-284 یا 278 ق)،ط.لیدن،1861 م.
ابو عبد اللّه احمد بن محمد معروف به ابن فقیه، مذکور در فهرست ابن ندیم،ط.لیدن،1885 م.
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)،مذکور در رجال نجاشی و فهرست ابن ندیم.
ابو عبد اللّه محمد بن خالد برقی پدر ابو جعفر مذکور،ابن ندیم از آن نام برده.
ابو جعفر محمد بن عبد اللّه حمیری،کاتب صاحب الزّمان(علیه السلام)
البلدان-اشتقاق البلدان
امیر ابو القاسم بن محمد محسن حسینی افطسی خاتون آبادی(-1271 ق)مذکور در نامۀ دانشوران.
صلاة الجمعة)
حسن بن محقق کرکی نور الدین علی،مرتب بر مقدمه،مقاله و خاتمة،تألیف:966 ق،خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی احق الحق بفضله العمیم
رجال،از ابو الحسن سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی (-1121 ق)،تألیف:1107 ق،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی جعل تفاوت مراتب الرجال
ص:453
فارسی،در لغت عربی،تألیف:438 ق،خ.
دانشگاه تهران.
منظومه در علوم بلاغت،از محمد بن محمد طاهر سماوی(1294 ق-).
اصول دین،از سید رضا بن محمد هندی نجفی (1290 ق-).
رسالۀ عملیه در عبادات،از محمد رضا بن عبد الحسین آل یاسین،ط.نجف،1356 ق.
اجازۀ حسین بن علی بحرانی،برای سید رضا بن محمد هندی(-1362 ق).
رجال،از عبد اللّه بن صالح سماهیجی بحرانی (-1135 ق).
فارسی،ط.تهران،1359 ق.مؤلّف از معاصرین بوده و حسن سردرودی تحفة الفضلاء را در رد آن نگاشته است.
محمد بن محمد تقی آل بحر العلوم(-1326 ق)، ط.تبریز،1325 ق؛تهران،1328 ق.
بلغة المحدثین-البلغة
ابو عبد اللّه محمد بن احمد صفوانی،شاگرد کلینی،کفعمی در البلد الامین از آن نقل کرده است.
فارسی،مثنوی،از منشآت نظام الدین استرابادی (-921 ق).
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)،خ.
موجود.
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)،خ.
موجود.
فارسی،ط.بمبئی.
ابو جعفر محمد لیسی ابن سید رضا،خ.موجود.
-الحمد للّه سابغ النّعم و مخرج الموجود من العدم
بلوغ الامانی-صدی التهانی
شرحگونه ای است بر معالم الاصول،از جواد بن
ص:454
حسن مطر خفاجی(1308 ق-).
فقه،از جواد بن حسن خفاجی.
محمد رضا بن قاسم غراوی(1303 ق-)،تالیف:
1349 ق.
عبد العالی بن محقق کرکی(-993 ق)،خ.
شهید مطهری.
الابتهاج
فارسی،ترجمه از هندی،مترجم:سید محمد ذهبی،کتاب در طب زنان است و اصلا به زبان فرانسه بوده است،ط.استانبول.
فارسی،داستان،ترجمۀ سید ریحان اللّه بن علی رضا ریحان یزدی،ط.یزد،1320 ش.
ترجمۀ داستان به گجراتی،از غلام علی بهاونگری.
رسالۀ سید عبد اللّه بلیانی.
در شرح حدیث«بنی الاسلام علی خمس...»، مذکور در کشف الظنون.
اردو،در مواعظ و مصائب،از سید محمد حسین بن بنده حسین معروف به بحر العلوم و ملقب به علن صاحب لکهنوی(-1325 ق).
فارسی،از مفتی میر عباس لکهنوی (-1306 ق)،ط.
اردو،ترجمۀ رسالۀ سابق الذکر،ط.
در نقض رسالۀ عثمانیۀ جاحظ،از جمال الدین ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حلی (-673 ق)،خ.موجود و مکرّر.
محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری(1297 ق-).
فارسی،در جواز عقد علویات برای غیر علوی،از علی بن ابو القاسم رضوی لاهوری،ط.هند، 1315 ق.
ص:455
سراج الدین معروف به شیخ فدا حسین لکهنوی (-1353 ق).
محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر)، مجموعۀ فوائد که در هنگام مسافرت به بنادر تدوین شده.
سلیمان ظاهر آل زین عاملی(معاصر)،در مجلۀ العرفان طبع شده.
در احوال بنی امیه،از سید حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی(-1332 ق).
ابو العباس احمد بن عبید اللّه ثقفی(-319 ق)، مذکور در فهرست ابن ندیم.
بنی عقیل،کتاب
بنی کلیب،کتاب
بنی مرة،کتاب
بنی ناجیة،کتاب
---
ص:456
در فضیلت قم،از سید مهدی قمی،خ.
شهید مطهری(1297 ق).
محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری (1297 ق-).
محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی (-1293 ق).
ظاهرا مؤلّف از شاگردان قاضی نور اللّه شوشتری (-1019 ق)یا شاگرد او بوده باشد،مذکور در کشف الحجب،صواعق،از ابن حجر هیتمی است.
الحمد للّه الذی جعل احقاق الحق ذریعة
نیز در رد صواعق محرقه،از سبط قاضی نور اللّه شوشتری،علی بن علاء الدوله،خ.آستان قدس، ش 7474.
-الحمد للّه الذی امطر علی ابن حجر
رد مبحث«تداخل الاسباب»از کتاب العوائد ملا احمد نراقی،از محمد حسین بن محمد علی هزار جریبی،خ.آستان قدس،ش 9667 (1275 ق).
حبیب اللّه بن علی مدد ساوجی(-1340 ق)، خ.موجود.
در اثبات امامت علی(علیه السلام)،از علی اصغر بی علی اکبر بروجردی(1231 ق-).
عرفان،از قاضی سعید قمی،از اربعینیات اوست،تالیف:1095-1102 ق.
فارسی،در رد باب هفتم تحفة الاثنی عشریه،از سید محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی (-1284 ق)،ط.هند.
-الحمد للّه لاکمال الدین و اتمام النعمة
عبد الحمید بن محمد هاشم قتالی رفاعی،مرتب بر 8 بارقه،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه الذی تجلی عن هویة غیب ذاته
داستان،از عبد الحسین ازری.
ص:457
فارسی،مثنوی،در اخلاق،از شیخ مصلح الدین بن عبد اللّه سعدی شیرازی(-691 ق)،ط.
مکرّر.
تجوید فارسی،منظوم،از علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی(-1315 ق)،ط.
کشکول گونه ای به زبان گجراتی،از سید محمد حسین بن محمد جزائری(1305 ق-)، ط.زنگبار،1364 ق.
نیز به زبان گجراتی،اخلاق،از سید محمد حسین جزائری،تالیف:1371 ق.
فارسی،از سید ابو القاسم بن محرم مجنون شاه قراچه داغی؛ط.تبریز،1274 ق.
فارسی،تواریخ و قصص،از محمد تقی خیال حسینی،تألیف:1279 ق.
محمد بن امیری فخری هروی،مذکور در تحفۀ سامی.
اردو،از پیاری صاحب متخلص به رشید،ط.
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری (1283 ق-)،ط.
جرج ورنیلد،ترجمۀ فارسی از سید حسین صدر المعالی(-ح 1332 ق)،ط.تهران، 1326 ق و مکرّر.
جابر بن حیان،مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،طب،از یوسف بن محمد یوسفی طبیب هروی،خ.موجود.
-بعد از سپاس حکیم مطلق جل ذکره
اردو،منظوم،در مناقب اهل بیت،ط.هند.
خلیل بن ظفر کوفی(معاصر شیخ طوسی)، مذکور در فهرست منتجب الدین.
لغت،از یحیی بن زیاد اقطع معروف به فرّاء (-207 ق).
ص:458
یکی از مجلّدات هفتگانۀ کتاب خرج الایام،از اسماعیل بن علی اصغر دولت آبادی سبزواری، ط.تهران 1322-1346 ق.
حسین بن سعید اهوازی،معاصر و از اصحاب امام رضا و امام جواد علیهما السّلام،علی بن طاوس نسخۀ آن را داشته است.
مجلۀ فارسی،با مدیریت یوسف اعتصامی.
فارسی،ادب و اخلاق،از منشی عنایت اللّه آل محمد صالح،در 1061 ق به نام شاه جهان ثانی نگاشته،ط.بمبئی 1277 ق؛لکهنو،1279 ق.
فارسی،در توضیح لغات گلستان و شرح آن-
ص:459
اصول دین،از سید کاظم رشتی(-1259 ق)، شاگردش حسن عظیم آبادی در اصول دین از آن نقل کرده است.
ابو المظفر محمد بن احمد نعیمی،از اصحاب عسکری(علیه السلام)،مذکور در رجال نجاشی.
داود بن عمر انطاکی(-1008 ق)،در کتب طبی از آن نقل شده.
نحو،از ابو الفتح محمد بن جعفر همدانی مراغی نحوی(-371 ق)،مذکور در بغیة الوعاة.
در مهّمات اولاد،از رضی الدین علی بن طاوس حلی(-664 ق).
ابو الحسن بهمنیار بن مرزبان آذربایجانی (-458 ق).
الآمال)
رجال،از علی بن عبد اللّه علیاری(-1327 ق)، اصل منظومۀ زبدة المقال از سید حسین بروجردی (-1276 ق)است،خ.موجود.
سید حسن بن حسین یزدی متخلص به فانی (-1338 ق)،ط.مشهد،1310 ق.
ادبیات عرب،به نثر و نظم،خ.موجود(به خط وقار شیرازی،در 1277 ق،نام مؤلّف را محو کرده اند)
-الحمد للّه الذی انزل الکتاب و علمنا الحکم و الآداب
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین گیلانی(-1181 ق)،مذکور در نجوم السماء.
مواعظ،از سید حسن بن حسین یزدی متخلص به فانی(-1338 ق).
فارسی،مواعظ،از سلیمان بن داود سبیتی، مؤلف آن را به عربی ترجمه کرده و نزهة القلوب المراض نام نهاده است و بر آن اضافاتی وارد کرده و زهرة الریاض نامیده است.
ص:460
فارسی،از محمد تقی بن محمد کاظم الماسی (-1159 ق)،نوادۀ برادر علامه مجلسی،در باب کسانیکه توفیق دیدار حضرت حجت را یافته اند.
حسین بن هبة اللّه رضوی کاشانی ملقب به علم الهدی(معاصر).
شرح(مختصر)نهج البلاغة،از علاء الدین محمد بن امیر شاه اصفهانی(-1110 ق)،وی شرحی مبسوط نیز دارد به نام حدایق الحقایق، شارح از سادات گلستانه بوده است.
-الحمد للّه الذی ابلج نهج البلاغة فی مناهج البلاغ...
فارسی،در کلیات طب،از قربانعلی بن محمد ناصح طبیب سمنانی(-1363 ق)،خ نجف.
و النظائر)
یحیی بن حسین بحرانی،شاگرد محقق کرکی.
در حکمت و کلام،از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی نجفی(-1098 ق)، صاحب روضات نسخه را دیده بوده است.
محمد یونس شویهی،خ.موجود.
فارسی،موسیقی،از عبد المؤمن بن صفی الدین، مرتب بر مقدمه،10 باب و خاتمه،ط.
شیخ احمد بحرانی در کشکول از آن نقل کرده است.
فارسی،تذکرۀ شاعران معاصر آذربایجان،از حاج کاظم تبریزی(-ح 1315 ق).
خ.موجود.
اصول دین،از نجفعلی بن فضل علی قره باغی، مرتب بر مقدمه،5 باب و خاتمه،تالیف:
1263 ق،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی اوجب معرفته للمکلفین
مواعظ،از عبد الرحیم بن نصر اللّه انصاری (-1334 ق)،خ.موجود.
ص:461
فارسی،تلخیص مباهج المهج فی مناهج الحجج،در فضایل پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از ابو سعید حسن بن حسین معروف به شیعی سبزواری،خ.
آستان قدس،ش 1934 و ش 9836.
-حمد بی حد و ثنای بی عدد خدایرا که این ایوان معلّق آسمان...
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق)، مذکور در اللؤلؤة.
کلام،در انساب النواصب(تالیف:1076 ق)از آن نقل شده است.
تاریخ،از حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی(-1332 ق).
در آداب مناظرة،از جواد بن حسن مطر (1308 ق-).
اخلاق،از محمد حسین بن محمد محسن کرمانشاهی،تالیف:1260 ق،خ.موجود.
سید جعفر نسابۀ اعرجی(-1332 ق).
الاثنی عشر
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق)،خ.
آستان قدس،ش 6748(1101 ق).
فارسی،انساب،ط.ایران،1268 ق.ظاهرا همان بحر الانساب است.
فارسی،مثنوی،از محمد امین متخلص به امین و معروف به روح الامین شهرستانی(-1048 ق).
-ای روان آفرین دل آرای
وی خرد را به خویش راهنمای
فارسی،مثنوی،از عبد اللّه شهاب ترشیزی (-1215 ق).
فارسی،مثنوی،از احمد وقار شیرازی (-1298 ق)،فرزند وصال شیرازی،ط.بمبئی، 1278 ق.
فارسی،مثنوی،از محمد بن عبد اللّه کاتبی (-ح 850 ق یا 839).
ص:462
فارسی،داستان،ط.تهران؛بمبئی.
فارسی،مثنوی،از ابو المجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی(-ح 525 ق)،خ.موجود و مکرّر
جریده ای که با مدیریت تقی آق اولی متخلص به بینش در حدود 1325 ق منتشر می شد.
فارسی،مثنوی،در تاریخ روزگار سلطان احمد شاه بهمنی،از نور الدین حمزة بن علی آذری(-866 ق).
فقه،از حمزۀ بارفروشی،خ.نجف.
مفتی عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق)، مذکور در تجلیات.
ابو علی محمد بن اسماعیل حائری سینائی (-1216 ق)،مذکور در عقد اللئالی البهیۀ میرزا محمد اخباری.
فارسی،رمل،در نفحات الرمل از آن نقل شده (ظاهرا بیابانکی نسبت مؤلّف به موطن اوست).
فارسی،کلام،از نواب ابراهیم بن علیمردان خان حاکم کشمیر،آغاز تالیف:1116 ق،خ.
موجود(قطعه).
سید حسین بن محسن حائری(-1319 ق)،پدر هبة الدین شهرستانی،خ.موجود.
بیاض افکار غم-افکار...
فارسی،ادبیات،مجموعۀ منشآت از امامقلی میرزا بن نادرشاه افشار.
-حبذا ابن بیاض دلارا
اردو،مراثی،از لایق علی صاحب متخلص به لایق،ط.1351 ق.
اردو،مراثی،از محمود علی صاحب متخلص به لایق،ط.حیدر آباد.
فارسی،از عارف تبریزی(معاصر صائب)، تاریخ تحریر:1088 ق.
ص:463
اردو،مراثی،از سید عباس حسین متخلص به صمصام،ط.هند.
البیاض الفخری-منتخب الطریحی.
مباحث متفرقه،از کمال الدین محمد بن محمد فسوی اصفهانی معروف به میرزا کمالا داماد محمد تقی مجلسی،خ.موجود.
در دانشمندان از آن نقل شده و تاریخ آن را 1075 ق نگاشته است.
اردو،مراثی،از ابن حسنبین زائر لکهنوی،ط.
هند.
اردو،مراثی،از اسد علی خان متین،ط.هند.
اردو،مراثی،از مظفر علی بن خورشید علی جانسته هندی،ط.هند.
اردو،مجموعۀ مراثی،جامع:محمد حسنین بن محمد حسین نوکانوی(1305 ق-)،ط.هند.
اردو،مراثی،از هنر،ط.
امیر غازی بن احمد بن ابی منصور سامانی،از شاگردان شیخ طوسی،مذکور در فهرست منتجب الدین.
البیان،کتاب(از قدامه)-نقد النثر
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیّت (-ح 243 ق)،مذکور در کشف الظنون.
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق)،در کنز الفوائد(ط.1322 ق)درج است.
-سألت یا اخی اسعدک اللّه بالطافه...ان اکتب لک جملة من اعتقاد الشیعه
ابو طالب عبد اللّه بن ابی زید احمد انباری واسطی (-356 ق)،شیخ مشایخ نجاشی،مذکور در فهرست شیخ.
ابو الحسن محمد بن احمد بن داود قمّی (-368 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
در ایمان ابی طالب و آباء پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از
ص:464
ابو الحسن علی بن بلال مهلبی ازدی،نجاشی به یک واسطه از او روایت می کند.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی از طبقۀ کلینی.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق)، مذکور در کشف الظنون.
نیز از مسعودی،مذکور در معجم الادباء.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان شیخ مفید (-413 ق)،مذکور در الشیعة و فنون الاسلام.
فارسی،از مرتضی بن محمد مدرس چهاردهی (1327 ق-).
شیخ مفید،مذکور در رجال نجاشی.
فرج اللّه بن محمد عباچی هشترودی (-1339 ق)،به خواهش شاگردش سید شهاب الدین تبریزی نگاشته است.
سید عبد علی بن جعفر معروف به سید ابو تراب خوانساری(-1346 ق)،خ.دیده شده.
؟،در 6 مجلد،خ.دیده شده.
محمد باقر بن محمد جعفر بن کافی بهاری همدانی(-1333 ق).
ابو عبد اللّه حسین بن عبد اللّه غضائری(-411 ق) به صورت...عن حیاة الرحمان و...عن حیاة الانسان هم یاد شده است.
ابو الحسن محمد بن احمد بن شادان قمی،مذکور در مناقب ابن شهر آشوب.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن مکی شهید اول (-786 ق)،ط.تهران،1319 ق،خ.آستان قدس، ش 14173(963 ق)،ش 2255(967 ق)و
ص:465
چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه ربّ العالمین حمدا یستدرا خلاف کرمه
جابر بن حیان کوفی صوفی(-200 ق)،یکی از رسایل یازدهگانۀ اوست،ط.بمبئی،1892 م.
سید مهدی بن علی موسوی غریفی بحرانی (-1345 ق)،خ.مرعشی.
محمد بن محمد باقر صدرایی تهرانی (1323 ق-).
احمد بن علی مهابادی،مذکور در فهرست شیخ.
ابو الحسن علی بن حاتم بن ابی حاتم قزوینی.
شرح آداب المتعلّمین خواجه نصیر الدین طوسی، از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری (1074 ق-)،مذکور در طیف الخیال او
بیان الآیات(بالزبر و البینات)-آیات البیّنات
علاء الدولۀ سمنانی(-736 ق).
ابو المعالی محمد بن نعمت اللّه(یا عبد اللّه) تألیف:485 ق،ط.تهران،1312 ش.
فارسی،در اصول دین و فروع،از محمد سمیع بن مجد الدین شوشتری،تألیف در 1169 ق به خواهش میرزا محمد شاهمیر،خ.موجود.
اجازۀ جمال الدین محمد بن محمد جعفر کرمانی (-1351 ق)،برای سید شهاب الدین تبریزی.
فارسی،ترجمه و شرح 40 باب از 100 باب مصباح الشریعة منسوب به امام صادق(علیه السلام)،از حسین زاهدی،تالیف:1058 ق،خ.موجود.
-حمد و ثنائی که مقربان ملأ اعلی و منشیان عالم بالا و خلوت نشینان خطۀ غبری...
علیه السّلام)
ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی قاسمی،خ.
دار الکتب مصر.
قطب الدین ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی
ص:466
(-573 ق)،مذکور در فهرست منتجب الدین.
در تطبیق اوزان معمولۀ هند و عراق،از محمد بن زین العابدین مازندرانی(-1350 ق)،خ.
مرعشی.
فارسی در بیان و بدیع،از ابو طالب بن میرزا بیگ فندرسکی(معاصر صاحب ریاض).
الشیطانیة)
مهدی بن حسین خالصی(-1343 ق)،ردّی است بر تعریب تحفة الاثنی عشریۀ مولوی عبد العزیز فاروقی،خ.موجود.
فارسی،از عزّ الدین عبد العزیز بن محمد معروف به عزیز نسفی(سدۀ 7 ق)،خ.موجود.
-بنام خدایی که هست و خواهد بود
رشید الدین محمد بن علی بن شهر آشوب (-588 ق)،مذکور در اوائل بحار.
بیان الجزاف-تبیان انحراف
ابو تراب علی بن ابو القاسم رضوی کشمیری (1288 ق-)،ط.لاهور،1322 ق.
در اقسام حروف عربی،ضمیمۀ نسخۀ اربعین شیخ بهائی در آستان قدس است،ش 1585 (1080 ق).
-الالف فی الکلام العرب علی اثنین و عشرین وجها
ابو العباس لوگری،در آن کتب منطق،طبیعی و الهی ابن سینا را اختصار کرده،خ.موجود.
-الحمد للّه واهب الصور للمواد و جاعل السبب و الاستعداد
تجوید،در انواع وقف،از نظام الدین احمد بن زین العابدین حسینی عاملی،داماد محقق داماد، خ.آستان قدس،ش 2259.
-بالعلیم الحکیم صدر کتاب النظام،
در امامت خاصه و مهدویت شخصیه،از احمد بن ابی الحسن شریف معروف به شیخ الاسلام اصطهباناتی(-1354 ق)،در 2 مقصد،تألیف:
1343 ق.
فارسی،در حقیقت قرآن و رد کتاب الهدایة و دیگر کتبی که مسیحیان بر ضدّ اسلام نگاشته
ص:467
بودند،از محمد صادق فخر الاسلام (-ح 1330 ق)،ط 1327-1334 ق.
فارسی،در تعیین فرقۀ ناجیه،نسخۀ خطی مورخ 1089 ق دیده شده.
-الحمد للّه الذی توحد بالبقاء و تفرّد بالعز و الثناء
فارسی،از محمد رضا سیرجانی،ط.
ابو القاسم جعفر بن محمد بن قولویه(-368 ق).
اصول،از ابو منصور صرام،مذکور در فهرست شیخ.
منسوب به سلطان محمد بن حیدر معروف به سلطان علی گنابادی(-1327 ق)،ولی ظاهرا تألیف متقدمین است،ط.تهران،1314 ق.
قاضی اشرف الدین صاعد بن محمد بریدی آبی، مذکور در فهرست منتجب الدین،ظاهرا معاصر او بوده است.
صرف،از جعفر بن عبد اللّه شوشتری (-1325 ق).
تلخیص رسائل علامه انصاری،از جواد بن حسن مطر(1308 ق-).
نظم فارسی به استقبال حافظ،منسوب به عبد الکریم صابونی تهرانی(-پس از 1330 ق)، ظاهرا از سید محمد عصار لوانی(-1365 ق) است.
فارسی،تفسیر،از مجتبی بن احمد تنکابنی (1316 ق-)،ط.مشهد،1370 ق؛تهران، 1371-1372 ق(جلد اول در مشهد و دوم و سوم در تهران چاپ شده).
علی بن هاشم اوالی.
علی بن محمد حسین مرعشی معروف به شهرستانی(-1344 ق)،ط.
فارسی،از محمود میرزا بن فتحعلیشاه(-پس از
ص:468
1271 ق)،منتخب اشعار است،تالیف:
1240 ق.
شرح فوائد صمدیۀ شیخ بهائی،از محمد حسن بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی(-1318 ق)، تالیف:1264 ق.
فارسی،در بیان الفاظ مشکلۀ قرآنی،از محمد علی بن محمد اسماعیل قاری حسینی،خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الّذی سهّل لنا اداء الحروف من المخرج
در مناقب ائمّه،مذکور در کشف الظنون.
فارسی،در علم معانی،از فضل اللّه بدایع نگار (-1343 ق)،مذکور در مطلع الشمس.
محسن بن حسین نیشابوری خزاعی(سدۀ 5 ق).
البیان و البدیع-العجالة
کتاب اول از کلیات ریاضی،ط.مشهد 1324 ق.
در انساب آل ابی طالب،از ابو محمد حسن بن عبد اللّه طالبی جعفری،عبد الکریم بن طاوس (-693 ق)در حواشی المجدی از آن یاد و نقل کرده است.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،اخلاق،از شریعت سنگلجی،ط.
شرح اصول کافی،از محسن فیض(-1091 ق)، خ.دیده شده.
در رد بابیگری،از محمد علی خادمی،ط.
شیراز،1367 ق.
فارسی،مقتل،از عبد الخالق بن عبد الرحیم یزدی (-1268 ق)،ط.ایران،1325 ق.
زندگی حضرت فاطمه سلام اللّه علیها،از شیخ عباس بن محمد رضا قمی،ط.تهران،1373 ق.
ص:469
فارسی،مثنوی،از مفتی عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق)،ط.هند.
در معجزۀ سال 1269 ق احمدآباد،خ.موجود.
علی نقی بن ابو الحسن لکهنوی(1323 ق)،ط.
هند،1345 ق.
محمد حسین بن محمد مهدی کرهرودی (-1314 ق)،خ.کاظمین.
فارسی،از ویکتورهوگو،ترجمۀ نصر اللّه فلسفی، ط.تهران،1305 ش.
فارسی،مثنوی،از احمد بن ابراهیم آملی متخلص به اخگر(1308 ق-)در جواب محاکمه با خدا از عبد الحسین بهمنی(1318 ق-).بهمنی مجددا در پاسخ او چون و چرانامه را سرود و احمد آملی اخگر مثنوی اسرار خلقت را در جواب سرود.ط.تهران،1356 ق.
اردو،ط.هند.
فارسی،در برانگیختن احساسات ملی و مذهبی،ط.نجف،1329 ق.
در ادعیه و اعمال،از مآخذ البلد الامین کفعمی.
فارسی،مقتل،از قربانعلی بن رمضان بیدل رودباری،معاصر حجة الاسلام محمد باقر رشتی (-1260 ق)،ط.مکرر.
-نحمدک یا من نور قلوبنا بنور الایمان...
فارسی،مقتل،از حاج محمد بن میرزا علی محمد مازندرانی متخلص به بیدل(معاصر ناصر الدین شاه قاجار).
بیدل-دیوان.
جعفر اسطرلابی،خ.آستان قدس،ش 6114.
-الحمد للّه حق حمده و الصّلاة علی نبیّه
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،بیست باب مختصر صد باب اوست،ط.تهران،1319 ق و مکرر.
-الحمد للّه حمد الشاکرین...این مختصریست در معرفت اسطرلاب
ص:470
فارسی،از نظام الدین عبد العلی بن محمد بیرجندی(-934 ق)،ط.تهران،1266 ق و مکرّر.
-اعتصمت بفضلک یا کریم.امّا بعد این مختصریست در معرفت تقویم تام مشتمل بر بیست باب.
فارسی،از قطب الدین بن سلطان محمد قائنی، خ.نجف؛شهید مطهری.
-الحمد للّه الذی خلق الفلک الدوّار...
فارسی،از امیر مظفر بن محمد حسینی معروف به شفائی(-1037 ق)،خ.نجف.
فارسی،از تقی الدین ابو الخیر محمد بن محمد فارسی(سدۀ 10 ق)،خ.نجف.
فارسی،از عزیز اللّه حاتمی،ط.تهران،1321 ش(چاپ سوم)و مکرر.
فارسی،از محمد بن عبد الوهاب قزوینی (-1368 ق)،ط.ج.اول،بمبئی،1935 م؛ج.
دوم،تهران،1313 ش؛1332 ش.
فارسی،اخلاق،از افضل الدین کاشانی،خ.
دانشگاه تهران.
-ای جویندگان حکمت و پویندگان طریق.
جابر بن حیان،مذکور در فهرست ابن ندیم.
نیز از جابر بن حیان.
شرح نظم کافیه در نحو،شرح از ناظم است که یزدی بوده،خ.آستان قدس،ش 3787 (720 ق).
-(آغاز نسخه را محو کرده اند،چنانکه نام شارح را)
انجام:و العفو عند کرام الناس مأمول و اللّه اعلم بالصواب.
عبد الجلیل بن عبد محمد حویزی(-1128 ق)، شیخ حر در امل الامل از او یاد کرده است.
فارسی،در رد صوفیۀ گنابادی،از محمود بن محمد رضا کاشانی بیدگلی(-1350 ق)،خ.
مرعشی.
ص:471
فقه استدلالی،از ابراهیم دامغانی(-1291 ق)، خ.موجود.
فقه استدلالی،از حسن بن ابراهیم نجم آبادی، شاگرد علامه انصاری،ح.موجود.
حسن بن جعفر کاشف الغطاء(-1262 ق)،به خواهش جمعی از اهالی اصفهان،مذکور در نبذة الغری.
عبد الفتاح بن علی حسینی مراغی(-پیش از 1274 ق)،خ.دیده شده(قطعه).
تقریر بحث شیخ الشریعۀ اصفهانی،از علی بن محمد جواد مرندی(1287 ق-)،تألیف:
1320 ق.
محمد علی بن مقصود علی مازندرانی کجوری کاظمی(-1264 یا 1266 ق)،تألیف:
1244 ق.
-الحمد للّه الذی احل البیع و حرم الربا...
سید علی نقی بن حسن معروف به حاج آقا بن سید محمد مجاهد طباطبایی(-1289 ق)،ط.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق)، خ.دیده شده.
سید محمد بن علی معروف به حجت کوهکمری (سدۀ 13 ق)،برادر سید حسین کوهکمری (-1299 ق)،ط.تبریز،1373 ق.
نصر اللّه تربتی(-1298 ق)،مذکور در فردوس التواریخ و مطلع الشمس.
هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق)،ط.
تهران،1320 ق.
فقه،از محمد حسن کبة بن محمد صالح بغدادی (-1333 ق)،خ.دیده شده.
ابو القاسم بن حسن محقق قمی(-1231 ق)،ط.
(ضمن جامع الشتات).
علی آقا بن محمد حسن حسینی شیرازی
ص:472
(-1355 ق).
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق)،مذکور در البدر التمام.
ابو القاسم قمی،ط.تهران،1319 ق(در آخر الغنائم).
محمد شریف بن حسن علی شریف العلماء مازندرانی(-1245 ق)،خ.دیده شده.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی (-940 ق)،خ.دیده شده.
-بعد الحمد هذه طائفة من الکلام
سید حسین بن ابراهیم قزوینی(-1208 ق)، مذکور در اجازه اش برای بحر العلوم.
محمد بن عاشور کرمانشاهی(معاصر فتحعلیشاه قاجار)،خ.دیده شده.
ابو الفضل عبد الرحمان بن ابی نجران تمیمی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام)،نجاشی به 3 واسطه از او روایت می کند.
فارسی،از یونسون دوترای،ترجمۀ صدیق عمائی،ط.تهران،1307 ش.
ابراهیم بن محمد ثقفی کوفی(-283 ق)، مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،ط.نجف،1330 ق.
ابراهیم کرمانی،خ.دیده شده(در مجموعه ای ضمن دیونامه و طالع نامۀ مؤلف).
فارسی،شرح حدیث من سأل عن التوحید،از محمود شهابی(معاصر).
فارسی،داستان،از فخر الدین شادمان،ط.
تهران.
فارسی،اصول دین،برای شاه سلطان حسین صفوی نگاشته شده،خ.آستان قدس،ش 49
ص:473
(1116 ق).
-حمد و سپاس بی قیاس حکیمی را سزاست...
خ.موجود.
-الحمد للّه الذی ارشدنا بدین الاسلام
جواد بن حسن مطر.
محمد علی عاملی حومانی(معاصر)،ط.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،مذکور در فهرست ابن ندیم و وفیات ابن خلکان.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی،مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، نجاشی آن را به 2 واسطه از او روایت می کند.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان،وکیل امام رضا(علیه السلام)،مذکور در رجال نجاشی.
پایان حرف«ب»
ص:474
فارسی،منظوم،در جواب 21 مسأله در عقاید،از سید محمد بن محمود عصار لواسانی (-1355 ق)،خ.آستان قدس،ش 362 (خط مولف،1333 ق)و ش 11691
-رقیمۀ کریمة جمیلۀ که مژده
فارسی،جواب سؤال عیسی خان از گلی، در باب رجعت،از علی نقی بن محمد سدهی اصفهانی معروف به فیض الاسلام،ط.
تهران،1353 ق.
کتاب پنجم از کلیات دیوان ریاضی- بحر الفوائد،ط 1324 ق.
داستان،از گانتر امریکایی،ترجمۀ بهاء الدین همدانی،ط.تهران،1322 ق.
اردو،در مناظره با اهل سنّت،از محمد یعقوب متشیّع،ط.
فارسی،از احمد کسروی،ط.1313 ش.
فارسی،از شیخ حسین بن اسماعیل اولیا بافقی (-1311 ش)،کشکول گونه ای است،در 5 مجلد،خ.آستان قدس،ش 7290-7294(خط مؤلف،1349-1351 ق).
فارسی،از اسد اللّه روئین مبشّری،ط.تهران، 1310 ش؛تبریز،1312 ش.
ص:475
ترجمۀ فجر الاسلام،از احمد امین مصری،ترجمۀ عباس خلیلی،تهران،1316 ش.
فارسی،در امامت،از علی اکبر قمصری کاشانی حائری(-1365 ق).
فارسی،در حجاب زنان،از محمد حسن مازندرانی(معاصر)،ط.ایران.
اردو،ادعیه و اعمال،از راحت حسین رضوی بهیکپوری(1306 ق-)،ط.
اردو،قصائد در مدح و مراثی اهل بیت علیهم السّلام،از مظاهر حسن امروهوی،ط.
فارسی،از فرج اللّه آق اولی،ط.تهران.
فارسی،انشاء،از میرزا رضا افشار بکشلو قزوینی،ط.تهران،1323 ق؛استانبول، 1300 ق.
فارسی،داستان،از محمد حجازی(معاصر)، ط.تهران،1308 ش و مکرّر.
فارسی،در معارضۀ گلستان سعدی،از حبیب اللّه بن محمد علی متخلّص به قاآنی(-1272 ق)،ط.
تهران،1271 ق؛1302 ق.
-توانا خدایی که بی خودان بزم محبّت، گاهی هست قدرت اویند و گاهی مست رحمت او
مجالس متفرقه،از نظر علی بن اسماعیل واعظ کرمانی(-1348 ق).
فارسی،داستان،از حسینعلی گلشن اصفهانی، ط.تهران،1307 ق.
طب جدید،معالجات و قراباد،از میرزا علی اکبر ناظم الاطباء،ط.تهران،1317 ق.
جریدۀ فارسی که مدّتی با مدیریت مؤید الممالک منتشر می شد.
فارسی،از گونان دویل،ترجمۀ عبد الحسین
ص:476
میرزا بن طهماسب میرزا مؤید الدوله،ط.تهران، 1322 ق.
فارسی،نجوم،ترجمۀ بزرگ علوی،ط.تهران، 1324 ش.
ص:477
حبیب اللّه بن محمد حسن نوبخت شیرازی،ط.
تهران،1306 ش.
فارسی،منظوم،از ابراهیم پورداود،ترجمۀ انگلیسی از دین شاه جی جی باهای ایرانی ط.
بمبئی،1927-1928 م-1306 ش.
فارسی،منظوم،از جعفر سیاح،ط.تهران، 1313 ش.
فارسی،زندگانی رسول اکرم(صلی الله علیه و آله)،از زین العابدین رهنما بن شیخ العراقین،ط.تهران، 1318 ش و مکرّر.
محمد امین بن محمد حسین گیلانی معروف به ادیب طوسی،ط.تهران،1313 ش.
اردو،در مصائب سید الشهداء و تطبیق و ارتباط آن با قصۀ یوسف،از محمد حسین بن حسین بخش زیدی نسب نوگانوی(ح 1290 ق-)،ط.هند.
فارسی،داستان،از عباس خلیلی،ط.تهران، 1315 ش.
فارسی،منظومه،از غضنفر قمی،مذکور در کشف الظنون.
جنگ اروپا در 1939-1940 م،از داود مؤید امینی،ط.تهران،1320 ش.
طب،از محمد بن مسعود شیرازی(یا محمود بن مسعود)،خ.موجود.
-الحمد للّه المحمود...و بعد چنین گوید این ناتوان مقید به لوث وجود،محمود بن مسعود.
اردو،از مولوی سید محمد سبطین هندی (معاصر)،ط.هند.
فارسی،منظوم،در لغت فارسی،از محمد صادق بن حسین ادیب الممالک فراهانی سردبیر جریدۀ ادب،ط.تهران،1342 ق.
کاظم بن محمد رشتی ملک الاطبّاء.
پایان حرف«پ»
ص:478
نظم ایساغوجی در منطق،از ابراهیم شبشیری (-920 ق)ناظم خودش آن را شرح کرده،اصل از اثیر الدین ابهری است،ظاهرا شبشیری تصحیف شبستری است.
نظم کافیۀ ابن حاجب در نحو،از ابراهیم شبستری نقشبندی،تاریخ نظم،900 ق،خ.
موجود.
-تیّمنت باسم اللّه مبدی البریّة
مفیض الجدی معطی العطا السنیّة
نظم ایساغوجی،از ابراهیم بن حسام کرمیانی (-1016 ق).
نظم شافیه در صرف،از ابراهیم بن حسام کرمیانی متخلص به شریفی(-1016 ق).
نظم کافیه،نیز از ابراهیم بن حسام شریفی کرمیانی.
در علم حروف و اسرار و طلسمات،منسوب به حضرت امیر(علیه السلام)،خ.دانشگاه تهران،2676/2.
قصیدۀ معروف از دعبل خزاعی(-246 ق)، شاعر اهل بیت ط.(با شرح کمال الدین محمد فسوی).
-تجاوبن بالارنان و الزفرات
نوائح عجم اللفظ و النطقات
علیاری،نام شرح آن:منته المقاصد.
میرزا صادق خان ادیب الممالک فراهانی
ص:479
(-1336 ق)،ط.1312 ق.
اردو،مراثی امیر المؤمنین(علیه السلام)،از بشیر حسین مدرس هندی،ط.هند.
اخبار،از عبد علی بن جمعۀ حویزی شیرازی (معاصر حر)،مذکور در مقامات جزائری.
در اشعار علی(علیه السلام)،از علی بن احمد پنجگردی نیشابوری(-513 یا 512 ق).
محمد شیروانی،ط.هند.
منسوب به جمال الدین بن آقا حسین خوانساری معروف به آقا جمال(-1125 ق)،ظاهرا از آقا حسین خوانساری است،ط.
فارسی،در حالات امیر عبد الرحمان خان،ترجمۀ غلام مرتضی خان قندهاری،ط.مشهد، 1319 ق و چند چاپ مکرر در لکهنو و بمبئی، اصل تاج التواریخ به زبان فارسی ظاهرا به قلم امیر بوده(گرچه سواد اندکی داشته)که بعدا به انگلیسی ترجمه و طبع شده و از روی آن به فارسی ترجمه شده است.
در تاریخ سلاطین عثمانی،از عباس خان بن احمد خان انصاری یمانی هندی متخلص به رفعت،ط.1307 ق(در حیات مؤلف).
ریاضی،از احمد بن عبد اللّه قطیفی (1313 ق-).
در معجزات پیامبر(صلی الله علیه و آله)و دلائل امیر المؤمنین(علیه السلام)،از عبید اللّه بن عبد اللّه سعدآبادی(سدۀ 5 ق).
در صیغ عقود نکاح،از موسی بن حیدر علی اردبیلی(-1357 ق)،به فارسی نیز ترجمه شده، مرتب بر مقدمه و 3 مقامه.
فارسی،دیوان کلبعلی خان والی رامپور،ط.
هند،1296 ق؛تهران،1323 ق.
ملا معین هروی(-907 ق)،در قصص موسی از آن نقل کرده است.
ص:480
فارسی،ترجمۀ علی رضا،ط.ایران،1331 ق.
لغت عربی،از غنی نقی(یا علی نقی؟)رضوی لکهنوی و جمعی دیگر از علماء هند(سدۀ 13 ق).
فارسی،تاریخ،از صدر الدین حسن بن محمد نظامی،خ.آستان قدس،ش 4176(1019 ق)و ش 4177(1235 ق).
لغت فرس،از ابو عبد اللّه یا ابو الحسن محمد یا جعفر بن محمد رودکی(-304 ق).
فارسی،لغت،از احمد بن علی بیهقی معروف به بو جعفرک(-544 ق)،ط.بمبئی 1302 ق؛ تهران،1366 ش(ج 1)،خ.آستان قدس،ش 3649،ش 3689 و ش.7480.
-الحمد للّه رب العالمین حمدا یفوق حمد الشاکرین...
فارسی،از محمد حسن بن محمد حسین نیستانکی نائینی(-1354 ق)،مولّف در حلویات العلوم از آن نقل به معنی کرده است.
حسین اردبیلی الهی.
اردو،تفسیر سورۀ یوسف و مقایسۀ داستان یوسف با مصائب سید الشهداء(علیه السلام)،ط.هند.
انساب،از ابو منصور احمد بن علی طبرسی،از مشایخ ابن شهر آشوب(-588 ق)،خ موجود.
امین الاسلام ابو علی فضل بن حسن طبرسی (-548 ق)،مذکور در فهرست منتجب الدین.
مؤجّج نیران الاحزان
عبد الرضا بن محمد اوالی.
در منافع و مضارّ آمیزش،از ابو نصر علی بن حسین طبیب.
ابو جعفر احمد بن عبد اللّه بن مهران معروف به ابن خانبه،مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ابو القاسم حسین بن روح بن ابی بحر نوبختی (-326 ق)،سوّمین نائب از نوّاب اربعه.
ص:481
ابو الحسن علی بن محمد کاشانی،نجاشی آن را کتاب الصلاة و موافق با کتاب ابن خانبه دانسته است.
ابو جعفر محمد بن احمد بن عبد اللّه بن مهران معروف به ابن خانبۀ کرخی،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الفتح محمد بن عثمان کراجکی(-449 ق).
فارسی،ط.ایران.
ابن مسکویه(مسکویه)،شمس الدین انبانی آن را در کتاب ریاضة الصبیان خویش وارد کرده است،خ.دانشگاه تهران(فهرست، 686/3).
فارسی،اخلاق،ط.تهران،1309 ق.
ص:482
خلیدۀ سجستانی،مذکور در معجم البلدان.
ترکی،از بهلول بهجت افندی زنگه زوری،ط.
تبریز،1342 ق،به فارسی و عربی هم ترجمه و طبع شده است،ترجمۀ فارسی از مهدی ادیب تبریزی.
حافظ ابرو،خ.موجود.
محمود گیتی،یا کتبی،به قول دکتر غنی تلخیصی است از مواهب الهی با برخی اضافات، ط.تهران،1335 ش.
ص:483
ابو محمد عبد اللّه بن احمد بن خشاب نحوی (-567 ق)،از مآخذ بحار،خ.موجود.
اردو،از علی بن علی اظهر کهجوی،ط.
ابو بکر بن محمد معروف به ابن ابی الثلج(سدۀ 4 ق)،ط.قم،1368 ق.
تاریخ الائمة(از محمد بن طاهر سماوی)-لمحة الائمّة
محمد بن عبد الکریم طباطبایی بروجردی(سدۀ 12 ق)،جد بحر العلوم،تالیف:1122 ق،خ.
موجود.
-اعلم ارشدک اللّه الی طریق الحق انه لا بد فی کمال المعرفة
اردو،از وزیر حسن رضوی،ط.هند.
ص:484
ابو محمد احمد بن اعثم اخباری کوفی (-ح 314 ق)،صاحب فتوح.یاقوت در معجم الادباء از فتوح که وقایع را تا عصر رشید دارد و از تاریخ که تا ایام مقتدر را دربرمی گیرد یاد کرده است.
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق(-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
به احتمال از شمس الدین یحیی بن حسن بن بطریق اسدی حلی(-600 ق)،کشف الظنون از آن بدون ذکر مؤلّف نام می برد.
ص:485
قاجار(معاصر).
ص:486
علیهم السّلام)
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری (1283 ق-)،ط.هند.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی (-1181 ق)،ط.هند.
مجلد 6 بحار،ط.مکرّر.
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی (-1242 ق).
علیه السّلام)
مجلد 9 بحار.
علیه السّلام)
صالح بن مهدی حسینی قزوینی(-ح 1305 ق)، خ.نجف.
علیهم السّلام
مجلد 10 بحار،ط.مکرّر.
ص:487
ابو سعید ادریسی،مذکور در کشف الظنون،این کتاب از مآخذ الوافی بالوفیات صفدی است.
ابو فاروق کاظم موسی شوشتری نجفی،ط.
نجف،1356 ق.
فارسی،از جیمز کمل،ترجمۀ محمد حسین فروغی ذکاء الملک و محمد علی فروغی،ط.
تهران،1315 ق.
فارسی،از ولتر،ترجمۀ رضا مهندس باشی، انشاء رضا قلی شقاقی،ط.بمبئی،1313 ق.
فارسی،از فرانکلین و کاپیتان براس،ترجمۀ لسان الدوله کتابدارباشی،ط.تهران،1321 ق.
اردو،اصل کتاب از سید میر علی،ترجمۀ سید ابو الحسن(معاصر)از انگلیسی،ط.هند.
اردو،از ذاکر حسین دهلوی(معاصر)،ط.
لاهور.
صدر الدین بن اسماعیل موسوی عاملی معروف به سید صدر(معاصر)،ط 1330 ق.
اردو،در بیان اعداد حروف شماری از اسماء.
ص:488
فارسی،از علی بن محمد باقر معروف به جناب (-1349 ق)،ط.اصفهان،1343 ق(ج 1).
مفضل بن سعد ما فروخی اصفهانی،ط.تهران، 1312 ش.
فارسی،شرح و ترجمۀ آثار الباقیۀ بیرونی،از علیقلی میرزا اعتضاد السلطنه(-1298 ق).
اردو،ترجمۀ فتوح ابن اعثم،ط.هند.
ص:489
فارسی،از عبد الحسین بن هدایة اللّه بن سپهر کاشانی(-1352 ق)،ط.
در فهرست مشار نام مولف برهان المحققین شیخ عبد الحسین بن نصر اللّه عبد العظیمی آمده و سال چاپ 1332 ق ذکر شده است.
شیخ احمد صاحب،ط.
ص:490
فارسی،از پیش از میلاد تا روزگار قاجاریه،نیز از ذکاء الملک،مفصل تر از عنوان گذشته،تألیف:
1319 ق،ط.تهران،1336 ق(چاپ پنجم).
فارسی،از عباس بن محمد علی اقبال آشتیانی، ط.تهران،1318،1323 و 1330 ش؛ 1352 ق.در 4 مجلد.
فارسی،از رحیم زادۀ صفوی،ط.
فارسی،از سرجان ملکم(به انگلیسی)،ترجمۀ اسماعیل حیرت در 1287 ق به خواهش اسماعیل خان والی کرمان،ط 1287-1290 ق.
فارسی،ترجمۀ دیگری از تاریخ سرجان ملکم توسط محمد اصفهانی،ط.بمبئی،1323 ق.
ص:491
محمد رضا خان بدیع،ط.کلکته،1914 م؛ بمبئی.
ابو الفضل احمد بن ابی طاهر طیفور(-280 ق)، ط.اروپا(ج 6).
ص:492
مرعشی.
ص:493
آستان قدس،ش 4091(1270 ق).
تاریخ جهان-احوال کرۀ ارض-جام جم:
فارسی،از قاضی احمد غفاری،ط.تهران، 1343 ش.
فارسی،از احمد بن عبد اللطیف قزوینی،خ.
وین.
فارسی،از محمد صادق همای مروزی،تألیف به دستور فتحعلیشاه،مذکور در مجمع الفصحاء.
ص:494
عزّ الملک محمد بن عبید اللّه کاتب حرّانی مسبّحی(-420 ق).
ص:495
(-1303 ق)،سید حسن صدر الدین در التکملة از آن نقل کرده است.
علی بن محمد طه حویزی کرمی خفاجی (1343 ق-)،آغاز تالیف:1369 ق.
ص:496
(-367 ق).
مظفر الدین کاشی،صفدی در الوافی بالوفیات از آن یاد کرده است.
سید صدر الدین،مذکور در کشف الظنون.
فارسی،از محمد جعفر منشی یزدی متخلص به طرب،که به دستور عبد الرضا خان معروف به خان بزرگ(-1213 ق)تألیف کرده است.از مآخذ تاریخ یزد آیتی است.
ص:497
ابو القاسم حمید بن زیاد کوفی(-310 ق)، نجاشی کتاب الرجال آورده است.
ص:498
ص:499
حسن بن مرتضی حسینی استرابادی(معاصر شاه سلطان حسین صفوی)،مرتب بر 3 قسم،خ.
موجود.
فارسی،در تاریخ افغانستان و افغانان تا 1279 ق،از سلطان محمد بن موسی درانی بارکزایی،تألیف:1289 ق،ط.
بمبئی 1289 ق.
فارسی،ط.ایران.
ص:500
فارسی،از امیر لشکر عبد اللّه بن محمد حسین امیر طهماسبی(-13071 ش)،ط.تهران، 1305 ش.
فارسی،از ابو القاسم سحاب،مذکور در فرهنگ خاورشناسان.
در تاریخ شطرۀ عراق(1290-1336 ق)،از احمد بن صالح اطمش،خ.موجود.
عبد العظیم بن علی اکبر قریب گرگانی،ط.
1334 ق(با فرائد الادب).
ص:501
ابو الفتح بن محمد علی معروف به میرزا مخدوم (-976 یا 978 ق)،صاحب ریاض از آن یاد کرده است.
ابو القاسم بن میرزا بیگ معروف به میرفندرسکی (-1050 ق)،مذکور در ریاض العلماء.
سید محمد طباطبایی متخلص به مظهر پدر ابو الحسن جلوه،وی این اثر را به خواهش سرجان ملکم تألیف کرده است.
ص:502
تاریخ طوس-مطلع الشمس(ج 2)
مازندران
فارسی،از ظهیر الدین بن نصیر الدین مرعشی (-892 ق)،ط.سن پطرز بورغ،1266 ق؛ تهران،1333 و 1345 ش.
سید علی بن حسین حسینی وقار الملک تبریزی، ط.تهران،1339 ق(چاپ دوم).
فارسی،تاریخ اروپا نیز در آن آمده،ط.بمبئی.
فارسی،در تاریخ صفویه،از اسکندر بیک (-1043 ق)،تالیف:1025-1038 ق،ط.
تهران،1313 یا 1314،1334-1335 ش.
تقی بغدادی،ط.مکرّر،در 2 جزء.
فارسی،مرتب بر فاتحه،ابواب و خاتمه،خ.
سامراء.
فارسی،تا روزگار شاه سلیمان صفوی،از محمد شفیع مازندرانی،مذکور در تذکرۀ نصرآبادی.
تاریخ عباس-تجلیات
در اخبار خلفاء و دولت عباسی،از ابو علی احمد بن اسماعیل قمی معروف به سمکه،استاد ابن عمید.جعفر بن قولویه(-368 ق)از او روایت می کند.
ص:503
فارسی،در احوال فتحعلیشاه قاجار و خانواده اش،از سلطان احمد میرزا عضد الدولة بن فتحعلیشاه،ط.بمبئی،1306 ق؛تهران، 1328 ش.
ابن ابی طی،از مآخذ الوافی بالوفیات صفدی.
اردو،در احوال علماء هند،از محمد حسین بن حسین بخش حسینی(1283 ق-)،ط.هند.
رجال،از محمد بن عنایت احمد خان کشمیری (-1235 ق)،مذکور در نجوم السماء.
ص:504
فارسی،از عباس اقبال آشتیانی،ط.تهران، 1343 ق.برای تدریس در متوسطه ها.
فارسی،از نصر اللّه فلسفی،ط.تهران،1310 و 1315 ش.
در آن آثار شیعه ذکر شده،خ.موجود.
فارسی،منظوم،از شمس الدین محمد کاشی (-ح 730 ق)،معاصر سلطان ابو سعید(-736 ق)، مذکور در کشف الظنون.
فارسی،از رشید الدین فضل اللّه بن ابی الخیر همدانی(-716 تا 718 ق)،در تاریخ سلاطین مغول،ط.لیدن،1329 ق،در 3 مجلد،خ.
موجود.این کتاب قسمتی از جامع التواریخ است.
در مجالس المؤمنین از آن نقل شده است.
سید شیر بن محمد بن ثنوان هم از آن نقل کرده و نام مؤلّف را عبد اللّه بن فتح اللّه بغدادی ملّقب به غیاث ذکر کرده است.
ص:505
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق)، مسلمة تقی خان سپهر،ط.
در احوال شهاب الدین سهروردی،محمود شبستری و ملا صدرا،از اکبر دانا سرشت،ط.
1315 ش.
مرتضی مدرسی چهاردهی،ط.تهران، 1335 ش.
ابو القاسم(یا ابو محمد)مسلمة(یا سلمة)بن احمد مجریطی(-395)،مذکور در غایة الحکیم مؤلف.
محمد رضا بن محمد جواد نجفی(1306 ق-).
انگلیسی،از پادشاه حسین هندی(-1365 ق)، ط.
ضیاء الدین برنی بن مؤید الملک(-738 ق)، ط.کلکته،1891 م.
فارسی،از محمد تقی خان سپهر،ط.
ص:506
فارسی،از آلبرماله و ژول ایزاک،ترجمۀ غلام رضا رشید یاسمی،تهران،1310 ش.
فارسی،از حمد اللّه بن ابی بکر مستوفی.
خ.موجود در اروپا،مذکور در مقدمۀ محمد قزوینی بر تاریخ بیهق.
در احوال فتحعلیشاه قاجار،از آن در مطلع الشمس نقل شده است.
القضیة العراقیة
محمد مهدی بصیر حلّی(1313 ق-)،ط.بغداد، 1342 ق.
ص:507
قوام الملک ابرقوهی،در تاریخ نگارستان از آن نقل شده است.
ص:508
ابن جعفر(سدۀ 4 ق)،مذکور در بغیة الوعاة سیوطی و برخی از منابع دیگر.
فارسی،از حمد اللّه بن اتابک(یا ابی بکر)بن حمد مستوفی(-750 ق)،ط.پاریس،1903 م؛ لیدن،1910 م و 1331 ق.
ص:509
تالیف به صورت سال به سال.
شهاب ترشیزی،در مقدمۀ دیوانش از آن یاد کرده است.
سید حسن تقی زاده،ط.
فارسی،از حسین علی تاجر شیرازی،ط 1325 ق.
ص:510
فارسی،از محمد تقی بن محمد باقر مدرس رضوی.
جمال الدین ابو الحسن علی بن یوسف قفطی (-646 ق)،مذکور در کشف الظنون.
ابن ابی طی یحیی بن حمیدۀ حلبی(-630 ق)، مذکور در کشف الظنون.
تا اواخر عصر امیر المؤمنین(علیه السلام)،از حسن بن علی موسوی قزوینی(-1358 ق).
شامل همۀ جوانب تاریخی و فرهنگی مصر،از عزّ الملک محمد بن عبید اللّه مسبّحی(-420 ق)، مذکور در وفیات ابن خلکان و کشف الظّنون.
محمد علی بن صادق تربیت(-1358 ق)،ط.
اردو،از حسن علی بن گدا حسین متخلص به وقار هندی جنفوری،ط.هند.
المعجم...
فارسی،از کیومرث تا انوشیروان،از فضل اللّه بن عبد اللّه یزدی،تالیف:ح 654 ق،ط.مکرّر.
ص:511
(-1038 ق)تألیف و نصرآبادی از آن در تذکره اش نقل کرده است.
اسماعیل بن عباد،مذکور در معجم الادباء؛اما در معجم البلدان تاریخ الملک و اختلاف الملل آمده است.
فارسی،مناظرات میان مسلمان،یهود و مسیحی، از محمد رضا طبسی،تالیف ج.1:1353 ق.
فارسی،از آلبرماله و ژول ایزاک،ترجمۀ عبد الحسین هژیر،ط.تهران،1332 و 1343 ش.
فارسی،از رسن یوبس فرانسوی،ترجمۀ محمد علی فروغی ذکاء الملک،ط.تهران، 1318 ق،1327 ق و 1327 ش.
غلام رضا رشید یاسمی.
حمزة بن حسن اصفهانی،ط.کلکته،1866 م؛ برلن،1340 ق
ابراهیم خان کلانتر بن هاشم خان(-1215 ق)، مذکور در اعیان الشیعة.
ترکی،از امیر علی شیرنوایی(-906 ق).
فارسی،از تقی علی آبادی،در منتظم ناصری از آن نقل شده است.
فارسی،از محمد بن حسن آملی طبرستانی معروف به ملا اولیاء اللّه،احوال ملوک مازندران را تا اوائل سدۀ 8 ق بیان کرده و پس از وی ظهیر الدین مرعشی ذیلی بر آن نوشته است؛ مذکور در مجمع الفصحاء.
ص:512
الیوم ناصر آل بیت محمد
ارخ بجنات النعیم مخلد
تاریخ نائین-تاریخ مدینة العرفا
گجراتی،در احوال چهارده معصوم علیهم السّلام،از ولادت تا شهادت،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-).
فارسی،از مارتیمر دیوراند،ترجمۀ محمد علی بن حسن داعی الاسلام(-1330 ق)،ط.حیدرآباد دکن،1332 ق.
فارسی،ترجمۀ غلام رضا رشید یاسمی،ط.
تهران
فارسی،از اسماعیل میرزا افشار نادری،از مآخذ تاریخ خراسان اثر اوکتایی.
ص:513
فارسی،در احوال شاه طهماسب صفوی و نظام سلطنت او،ط.بمبئی.
فارسی،از غلام حسین مقتدر،ط.تهران 1318 ش(چاپ دوم)و 1321 ش.
فارسی،از محمد عباس بن احمد انصاری،ظاهرا با تاریخ نکویکی است.
عمدة الاخبار
فارسی،در تاریخ اسماعیلیه،از عباس بن احمد یمنی هندی،تالیف:1301 ق به نام محمد صدیق حسن خان همسر ملکۀ بهوپال، مرتب بر چند گفتار،ط.هند،1301 ق.
در تاریخ سلاطین ایران و توران،از فیروز استرآبادی،تألیف:918 ق.
ص:514
فارسی،از نادر میرزا بن بدیع الزمان میرزا قاجار، ط.تهران،1323 ق.
موید بن حسن ثابتی(1281 ق-).
عبد الرزاق حسنی بغدادی(معاصر)،ط.صیدا.
فارسی،از غیاث الدین خواندمیر،مذکور در کشف الظنون.
فرج اللّه کاشانی،تالیف:ح 1307 ق.
نجم الدین ابو محمد عمارة بن علی معروف به عمارۀ یمنی(-569 ق)،ظاهرا با النکت العصریة فی اخبار الوزراء المصریه یکی است.
ص:515
خ.اروپا،به نقل از علامه محمد قزوینی.
خ.سلطنتی سابق.
ص:516
فارسی،ترجمۀ علیخان مترجم السلطنه،ط.
1327 ق.
فارسی،ترجمۀ سید محسن خان،ط.تهران.
جریدۀ فارسی،که به مدیریت ملک الشعراء بهار در 1329 ش منتشر می شد.
احمد بن محمد بن دؤل قمی(-305)،مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
سید حسن صدر الدین موسوی عاملی (-1354 ق)،در تقدم علماء شیعه بر سائر علماء اسلام در تأسیس علوم و فنون،تألیف:1329 ق.
فقه،در احکام و انواع ولی،مؤلف شاگرد صاحب جواهر بوده است،خ.دیده شده(کتابت 1299 ق).
محمد بن علی بساطی(سدۀ 11 ق)،مختصر آن از احمد جمالی،ط 1899 م.
زوار علی خان بن نواب علی خان بهاری حسین آبادی.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب گیلانی معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).
مجموعه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.
فارسی،ترجمۀ کشف الریبة،از حسن بن عبد الرزاق لاهیجی(-1121 ق).
ابو علی ابن سینا،در روضات یاد شده است.
به مثابۀ دیباچۀ قوائم الانوار،از محمد بن ابی القاسم حسینی ذهبی شیرازی(-1331 ق).
هبة اللّه شاهمیری حسینی شیرازی.
محمد حسین بن ابی محمد مشهدی،در تأمل و
ص:517
نقد امور مشهوره،خ.دیده شده(ناقص).
-الحمد للّه الذی خلق عباده دلیلا و منارا لمعرفته...
محمد صالح بن محمد سعید خلخالی،شاگرد محمد صادق اردستانی(-1134 ق).
حاشیه بر ریاض المسائل با بیان وجوه تأملات آن،از احمد بن مصطفی معروف به ملا آقا خوینی قزوینی(-1307 ق)،این حاشیه نامدوّن مانده بود و فرزندش میرزا حسین آن را تدوین کرده است.
در بیان وجه تأملات علامه انصاری در مکاسب، از محمد بن محمود عصار لواسانی(-1356 ق).
در بیان وجه تأملات واقعه در ریاض المسائل،از محمود بن محمد بن خوینی تبریزی،ط.تبریز، 1312 ق.
ابو اسحاق بن مجیر اصفهانی،در ریاض العلماء از او یاد شده.
روح الامین بن محمد حسینی نائینی،خ.مرعشی (کتابت در حیات مؤلف:1091 ق).
شرف الدین نجفی،خ.موجود.
کمال الدین ابو الغنائم عبد الرزاق بن جلال(یا جمال الدین کاشانی(-730 یا 735 ق)،خ.
آستان قدس،ش 1453(1092 ق)و چند نسخۀ دیگر.
عبد الرشید بن حسین استرابادی،ابن طاوس (-664 ق)نسخه را داشته و از آن در سعد السعود نقل کرده است.
بر وفق مذهب ملاحدۀ اسماعیلیه،از ناصر خسرو علوی قبادیانی بلخی مروزی(-481 ق)،وی در حالت اضطرار به امر حاکم اسماعیلیه آن را نوشته بوده است.
فارسی،از محمد تقی بن محمد باقر معروف به آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق)،ط.
شرف الدین علی حسینی استرآبادی،شاگرد محقق کرکی(-940 ق)،خ.آستان قدس،ش
ص:518
1449(995 ق)،ش 1450(1074 ق)و چند نسخه دیگر.
-ان احسن ما توجه به هام الالفاظ
در فضل اهل بیت و دوستان آنان،محقق فیض از آن یاد کرده است.
محمد بن محمد بن نعمان شیخ مفید(-413 ق)، مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،از محمد بن محمود دهدار،در پاسخ سؤال یکی از امراء(صاحب اورنگ خان خانانی) گفته و 7 تأویل ذکر کرده است.
قاضی نعمان مصری.
قاضی نعمان مصری،از این کتاب و کتاب سابق در مقدمۀ چاپی کتاب الهمة او یاد شده است.
هر3 عنوان از ابو عبد اللّه محمد بن عباس معروف به ابن حجام،تل عکبری در 328 ق از او استماع کرده است،مذکور در رجال و فهرست شیخ.
رشید الدین ابو علی محمد بن علی بن شهر آشوب (-588 ق)،خ.موجود و مکرر.
محقق داماد،محمد باقر بن محمد حسینی (-1040 ق)،مذکور در آخر قبسات چاپی.
تفسیر،از حیدر بن علی عبیدلی(سدۀ 8 ق).
ص:519
نقض رسائل بعض القسیسین)
اردو،از محمد صادق بن محمد نصیرآبادی (-1258 ق).
فارسی،ترجمۀ کتاب بالا که مؤلّف آن را از اردو ترجمه کرده است،ط.
-حمد و شکر خدای یکتای بیهمتای که خالق جمیع مخلوقات
فارسی،عرفان،از آخوند کرباسی یزدی (1080 ق-)،خ.مرعشی؛دانشگاه تهران.
در معارف بر طریقت صوفیه،از محمد جعفر کرمانی.
محمد جعفر بن محمد طاهر خراسانی اصفهانی (سدۀ 12 ق).
ابو جعفر محمد بن حسین صائغ کوفی (-269 ق).
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،معارف،از ابو القاسم بن محمد نبی حسینی شیرازی معروف به آقا میرزا بابا،ط.
شیراز،1319 ق.
ابو محمد حسن بن حمزۀ طبری معروف به مرعش (-358 ق).
فارسی،در غیبت و علائم ظهور،از محمد بن اسماعیل واعظ یزدی حائری(-ح 1333 ق)، مرتب بر مقدّمه و 10 بینش،تألیف:1328 ق، ط.کربلا،1331 ق.
سلیمان ماحوزی،خ.دیده شده(1143 ق).
-اللهم باعد بین آبار قلوبنا و بین بوالیع الوساوس الشیطانیة
فارسی،از علی مدرسی.
تاج الدین بن معیة نسابه،مذکور در بعض نسخ عمدة الطالب.گویا عبارت از تذییل الاعقاب است که خواهد آمد.
ص:520
ظاهرا در رد حشویه،از ابو القاسم علی بن احمد کوفی(-352 ق)،مذکور در رجال نجاشی.در معالم ابن شهر آشوب:الرد عالی التبدیل و التحریف فیما وقع من اهل التألیف.
عبد الفتاح بن محمد بن محمد صادق حسینی مرعشی،جد او محمد صادق در 1092 ق از علامه مجلسی اجازه دریافته است،کتاب در مواعظ است.
جزء اول منتخب الفنون.
فارسی،تاریخ،از احمد بن حسن بن حرّ عاملی، برادر محدث حرّ عاملی.از آن در کتاب وقایع الایام عبدال آبادی(معاصر)نقل شده است.
عبد اللّه جرفادقانی(-1327 ق).
علیقلی نظنزی.
منظومه در تمام فقه،خ.موجود.
فارسی،صرف،خ.نجف،خوانساری (1107 ق).
-ببسم اللّه صرفت البنان و بحمد اللّه شرفت البیان
حسین بن حسن حسینی عاملی معروف به سید حسین مجتهد کرکی(-1001 ق)فرزند دختر محقق کرکی،به نام شاه طهماسب صفوی تألیف کرده است.
سدید الدین سالم بن محفوظ سورانی حلّی، ابن طاوس(-664 ق)کتاب را نزد مولف خوانده است.
ابو الفتح عثمان بن جنّی نحوی(-392 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن خالد بن عبد الرحمان برقی، مذکور در فهرست ابن ندیم.
صرف،از حاج کریم خان قاجار کرمانی.
ابو جعفر محمد بن عبد اللّه بن مهران کرخی،
ص:521
احمد بن برقی(-274 یا 280 ق)از او روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
اردو،از محمد هارون حسینی زنجیفوری (-1339 ق)،رد بر کتاب اعجاز المسیح از غلام احمد قادیانی،ط.
ص:522
فارسی،در ادعیۀ ماه رمضان،از محمد علی بن زین العابدین حسینی علوی(-1348 ق)،مرتب بر مقدمه و 40 مجلس،تألیف:1333 ق.
در واجبات صوم،از عبد الغفار بن مهدی دزفولی (1333 ق-)،تالیف:1358 ق،ط.العماره، 1358 ق.
علی بن محمد رحیم عراقی،ط.
عمید الدین عبد المطلب بن محمد اعرجی (-754 ق)،مذکور در بحار و ریاض.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
شرح منظومه در مدح اهل بیت(علیهم السلام)،اصل و شرح از محمد رضا مین باشی عامری که به دستور شاه سلطان حسین صفوی در 1126 ق نگاشته، خ.مرعشی.
-حمدی خارج از احاطۀ بدایت
علی بن ابی القاسم قمی لاهوری(1288 ق-)، ط.
فارسی،ملل و نحل،از صفی الدین ابی تراب مرتضی بن داعی بن قاسم حسینی رازی ملقب به علم الهدی،از مشایخ منتخب الدین (-585 ق)،ط.تهران 1313 و 1319 ق(در آخر قصص العلماء)و مکرّر.
-حمد و سپاس مر خدای عزّ و جل را...
فارسی،تجوید،از حسن قاری که در عهد شاه عباس اول(-995 ق)در یک مقدمه و 12 باب نگاشته است،خ.نجف،خوانساری؛یزد، مدرسۀ خان بزرگ.
-فسبحان من تکلم بغیر آلة و ادوات...
در فقه،طهارت و صلاة،از احمد بن اسماعیل جزائری نجفی(-1151 ق)،خ.دیده شده.
منظومه در هیأت،از علی بن حسین عاملی جامعی.
-الحمد للّه الذی بلا مدد
قد رفع السماء من غیر عمد
جمال الدین ابن منصور حسن بن یوسف بن
ص:523
علی بن مطهر حلّی(-726 ق)،در فقه بر طریق فتوا،ط.مکرّر.خ.آستان قدس،ش 13854 (749 ق)،ش 2281(753 ق)و چند شمارۀ دیگر.بر آن شروح بسیاری نگاشته اند.
-الحمد للّه القدیم سلطانه العظیم شانه
الطالبین)
فقه استدلالی،از سید محسن بن مهدی طباطبایی معروف به حکیم(معاصر)،تالیف جلد اول، 1343 ق.
فارسی،در اصول و فروع دین،از علی بن زین العابدین بارچینی یزدی معروف به شهرنوی (-1333 ق).
حسن بن باقر طباطبایی تبریزی ملقب به منشی اسرار(-1288 ق)،خ.موجود.
در اثبات امامت،از محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق)،خ.کربلا.
-الحمد للّه الذی شرفنا بدین الاسلام
ص:524
مذکور در السهام المارقۀ شیخ علی نوۀ صاحب معالم.
فارسی،در ابطال رؤیت پروردگار،از صدر الدین محمد بن زبردست خان.
-زبان قلم و قلم زبان را طاقت آن کجاست...
مصطفی بن مرتضی خویی(معاصر)،مذکور در تحفة الاخوان مؤلّف.
در باب کسانی که حضرت را در زمان پدرش یا در غیبت صغرا یا کبرا دیده اند،از هاشم بن سلیمان توبلی بحرانی(-1107 ق)،ط 1272 ق (با غایة المرام).
-الحمد للّه الذی لا یخلی الارض من حجته
حیدر بن اسماعیل صدر(-1356 ق).
فارسی،کلام،از ریاض حسن هندی،شاگرد مفتی عباس لکهنوی(-1306 ق).
به عناوین مختلف در همین موضوع آمده است.
اصل از حسن بن محبوب سراد،تبویب از ابو سلیمان داود بن کورة قمی،از مشایخ کلینی.
احمد بن محمد اشعری قمی،ابو سلیمان داود بن کورة آن را به ترتیب معانی فقه تبویب کرده است.
احمد بن ابی عبد اللّه،مذکور در کشف الظنون.
ظاهرا با البلدان از احمد بن محمد برقی یکی است.
ابو جعفر احمد بن محمد برقی(-274 یا 280 ق)، مذکور در کشف الظنون
شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق)،ط.تهران،1364-1365 ق؛نجف 1376-1383 ق(برخی از اجزاء تفسیر است).
خ.آستان قدس،ش 12727(1084 ق)و چند نسخه دیگر.
-الحمد للّه اعترافا بتوحیده
علی بن محمد حسین شهرستانی(-1344 ق)،در
ص:525
2 مجلد،خ موجود.
صرف،از احمد بن علی مهابادی(یا ماهابادی)،مذکور در فهرست منتجب الدین.
شرح زبدة الاصول شیخ بهائی،از مرتضی بن محمد مؤمن کاشانی(سدۀ 11 ق).
-زبدة الاصول و خیر الکلام حمد اللّه الملک العلام
نظام الدین صهرشتی،شاگرد شیخ طوسی،مولف در قبس الاصباح به این کتاب ارجاع داده است.
ابو الحسن حسن علی بن عبد اللّه شوشتری اصفهانی(-1075 ق)،صاحب ریاض از وجود نسخه یاد کرده است.
ابو البقاء عبد اللّه بن حسین عکبری(-616 ق)، خ.آستان قدس،ش 1455(1114 ق)و 3 شمارۀ دیگر.
طاهر جزائری،ط.
حسین بن نصر اللّه حسینی عرب باغی(معاصر).
تبیان الاحوال-تبیان المقال
ابو محمد فضل بن شادان ازدی نیشابوری (-260 ق)،مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
(فی تبیان انحراف صاحب الکشاف)
بهاء الدین علی بن عبد الکریم حسینی نیلی نجفی،استاد ابن فهد(-841 ق).
تبیان اهل الضلالة-تبیان اصل الضلالة:
اردو،ط.هند.
محمد حسن بن قنبر علی زنجانی(-ح 1340 ق)،در زهر الریاض از آن یاد شده.
فارسی،در بعض لغات قرآن و صحیفۀ کامله،از محمد علی بن نصیر چهاردهی(-1334 ق)،خ.
آستان قدس،ش 6110(خط مولف).
شرح و حاشیه بر مسالک الافهام شهید ثانی، مولف از معاصرین شهید بوده است.
ص:526
در مسألة تکلیف کفار به فروع،از مصطفی بن مرتضی خوئی(معاصر)،ط.
فارسی،شرح یکی از زیارات جامعه،از ملا باقر، مؤلّف در الخصائص الفاطمیة از آن یاد کرده است.
فارسی،تفسیر،از ابو تراب بن ابی القاسم برغانی قزوینی معروف به شهیدی(معاصر)،تألیف مجلد 15:1365 ق،خ.دیده شده:
-الحمد للّه الذی خلق السموات و الارض...
جمال الدین ابو القاسم عبد اللّه بن علی بن زهرۀ حسینی حلبی(زنده تا 597 ق).
سدید الدین محمود بن علی حمصی(سدۀ 6 ق).
رساله در حکم لباس مشکوک،از ابو محمد حسن صدر الدین موسوی کاظمی(-1354 ق)،خ.
دیده شده.
فارسی،نیز از صدر الدین حسن موسوی (-1354 ق).
حاشیه بر قوانین الاصول محقق قمی،از احمد بن محمد باقر موسوی بهبهانی(-1351 ق)،تالیف:
1292 ق،خ.کربلا.
-الحمد للّه الذی خضع له ما جری فی علمه...
جمال الدین ابو القاسم عبد اللّه بن علی بن زهرة (سدۀ 6 ق).
در احادیث وارده در همین موضوع،از محسن بن محمد آقا معروف به بالا مجتهد قره داغی تبریزی (-پس از 1351 ق)،ط.تهران،1346 ق.
-الحمد للّه البالغة حجته السابغة نعمته
تبیین مدارک السداد-توضیح مدارک
هندسه،از حسام الدین علی بن فضل اللّه سالار، خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 5412(672 ق).
رساله در فرایض و مواریث،از مفلح بن حسن صیمری،شاگرد ابن فهد حلی(-841 ق)، مرتب بر 3 باب و خاتمه،خ.نجف(ح 1045 ق).
-الحمد للّه الذی اسعدنا بدین الاسلام
ص:527
المتنبّی)
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق)،مذکور در فهرست کتب او.
التتریّة،الرسالة-التنزیه
ص:528
مولف اصل،محمد کامل لکهنوی(-1235 ق).
ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ص:529
ابو یعلی حمزة بن محمد جعفری معروف به ابو یعلی جعفری،شاگرد شیخ مفید و سید مرتضی،اصل از شریف مرتضی است.
ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی(زنده در 377 ق)،اصل موصلی عبارت است از تاریخ ابو زکریا زید بن محمد موصلی که تا سال 321 ق را در بردارد و ابو الحسن شمشاطی از سال 322 ق تا روزگار خویش به آن اضافاتی به عمل آورده است.
تتمیم النزهة الاثنی عشریة-تتمیم الباب التاسع
فارسی،در باب توتون،از فیاض برادر محقق سبزواری.
الزّمان(علیه السلام))
اردو،از نسیم حسن بن اعجاز حسین امروهوی (معاصر)،ط.هند.
قاسم بن ابراهیم طباطبا معروف به رسی (-246 ق).
من قول الرسول(صلی الله علیه و آله))
ابو الحسین یحیی بن حسین بن قاسم رسی (-298 ق)،خ.موزۀ بریتانیا.
ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی.
در معجزات مشهورۀ پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از ابو القاسم علی بن احمد علوی کوفی(-352 ق).
نیز از ابو القاسم علی بن احمد علوی،نجاشی از آن نام برده.
الصلوات عن الاموات)
سید علی(-1231 ق)،صاحب ریاض.
محمد رضا بن علی نقی همدانی(-1318 ق).
احمد بن محمد بن دؤل قمی(-350 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن حسن فروخ صفار(-290 ق)، مذکور در رجال نجاشی.
ص:530
شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه(-381 ق).
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان یقطینی،از اصحاب امام کاظم و وکیل امام رضا علیهما السّلام.
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی.
ابو جعفر محمد بن ارومۀ قمی،نجاشی این کتاب و ما قبل آن را روایت می کند.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق)،در مروج الذهب به آن ارجاع داده است.
در تاریخ و نوادر اخبار،از ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی(-421 ق)،ط.لندن 1871 م؛مصر،1332 ق(هریک از این چاپها بخشی از آن است)؛تهران.
فارسی،اخلاق و عرفان،ط.1312 ق(در آخر نصاب الصبیان).
-الحمد للّه الذی نور مصابیح القلوب بانوار حکمته
فارسی،از هندوشاه سنجر بن عبد اللّه حاجبی نخجوانی،ط.تهران،1313 و 1344 ش
فارسی،صنعت،از شهریار بن بهمن،در 20 باب،خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
التجارة،کتاب-المتاجر،کتاب
عبد اللّه بن شهاب الدین حسین شهابادی یزدی (981 ق)،در آغاز الدرة السنیّة فی شرح رسالة الالفیّة از آن یاد کرده است.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، نجاشی از آن یاد کرده است.
محمد علی بن محمد باقر بهبهانی کرمانشاهی (-1216 ق).
محمد علی بن ابیطالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق)،مذکور در نجوم السماء.
فارسی منظوم،از تجلّی سبزواری،مذکور در
ص:531
ادبیات معاصر.
در فقه و اصول،از محمد علی بن عبد الحسین معزّی دزفولی(-پس از 1361 ق)،خ.
آستان قدس،ش 11842-1150(خط مولف).
فارسی،طب،از حکیم محمد اصغر بن میر مقیم.
ابو المحاسن عبد الواحد رویانی،در معجم البلدان،ذیل«رویان»از او و تصانیفش یاد کرده است.
عبد الرزاق بیک بن نجفقلی خان دنبلی (-1243 ق)،خ.مجلس.
اصول فقه،از عبد الوهاب شریف بن محمد علی قزوینی،شاگرد صاحب ریاض و صاحب مفتاح الکرامة،خ.دیده شده.
نظام الدین مرتضی بن شیخ الاسلام حسن عاملی (-1336 ق)،تالیف:1310 ق،تقریرات استادش فاضل شرابیانی است،خ.مرعشی.
-الحمد للّه الذی وفقنا لتحصیل المسائل الفقهیة
مصطفی بن حسین کاشانی نجفی(-1336 ق)، خ.دیده شده.
ص:532
طوسی(-672 ق).
-الحمد للّه الذی فتح علینا ابواب رحمته...
در منطق و حکمت،از علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق).
حسین بن علی بروجردی(-1380 ق).
نیز از سید حسین بن علی بروجردی(-1380 ق).
-الحمد للّه الذی اظهر بتألیف المتلائمات
مهدی نراقی،زیر عنوان التجرید ذکر شد.
ص:533
-نحمد اللّه حمد الشاکرین...
فارسی،عرفان،محمد علی بن ابی طالب زاهدی گیلانی معروف به شیخ علی حزین (-1181 ق)،خ.نجف،مکتّبة الخوانساری.
کمال الدین عبد الرحمان بن محمد عتایقی حلّی (-پس از 787 ق)،اختصار رسالۀ فخریه است، خ.نجف.
اصول،از ابو الحسن بن محمد نقوی لکهنوی (-1355 ق).
حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق)، تالیف:1228 ق(در 18 سالگی).
-الحمد للّه حق حمده کما یستحقه
محمد رفیع بن عبد المحمد کزازی نجفی(-پس از 1300 ق).
التجزی فی الاجتهاد(از میرزا صالح عرب)-الاجتهاد و التقلید
عبد الصمد همدانی حائری(-1216 ق)،مرتب بر 2 مقام،خ.سامراء.
-الحمد للّه المنزه عن وصمة التجزّی و الترکیب
فارسی،تاریخ،از عبد اللّه بن فضل اللّه یزدی معروف به وصاف الحضرة(-730 ق)،تالیف:
711 ق به نام وزیر عطاملک جوینی،ط.
بمبئی،1269 ق؛تبریز،1291 ق و چند چاپ دیگر،در 5 مجلد،خ.آستان قدس ش 4190-4196 و چند نسخۀ دیگر.
-حمد و ستایشی که انوار اخلاصش
منظومه در کلام،از محمد تقی بن امیر مؤمن حسینی قزوینی(-1270 ق)،خ.کاظمین.
اردو،در احوال مفتی عباس لکهنوی،از هادی عزیز(-1354 ق)،ط.لکهنو،1354 ق.
حسین کاظمزادۀ ایرانشهر،ط.برلن،1303 ش.
فارسی،از سلطان حسین بن صالح علیشاه تابندۀ گنابادی،ط.تهران،1316 و 1319 ش.
ص:534
فارسی،ترجمۀ رسالۀ ابن هود مغربی،مترجم:
صائن الدین ترکۀ اصفهانی،خ.مشکات.
در احوال بیش از 50 شاعر مداح پیامبر(صلی الله علیه و آله)و اهل بیت علیهم السّلام از محمود سلطان طالب دهلوی،ط.دهلی،1355 ق.
سلطان محمد اصفهانی،در حل همین مسأله به طریقۀ حروفیه،خ.مشکات.
اردو،از نور الدین زیدی،ط.هند.
احمد بن محمد بن دؤل قمی(-350 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد اسماعیل بن محمد مخزومی(سدۀ 3 ق).
ابو سهل صدقة بن بندار قمی(-301 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
علی بن مهزیار اهوازی وکیل ائمّه علیهم السّلام.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی،نجاشی آن را به 4 واسطه از مولف،روایت می کند.
ابو المثنی محمد بن حسن کوفی،نجاشی به 2 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن عیسی بن یقطین(سدۀ 3 ق).
محمد بن عبد اللّه کاتبی ترشیزی(-838 ق)،ط 1318 ق.
محسن بن محمد علی تبریزی،ط 1342 ق.
ابو عبد اللّه مقداد بن عبد اللّه سیوری(-826 ق)، شرح تجرید البلاغۀ شیخ میثم است.
قاری عبد الصمد بن کمال معروف به حافظ کاشانی،خ.دیده شده.
-حمد بی حد سزاوار متکلمی است که...
ص:535
علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی (-1315 ق)،مذکور در غایة الآمال مؤلّف.
اسد اللّه بن محمد باقر حسینی،خ.دیده شده.
محمد نصیر شریف بن محمد مقیم عطار،که به نام استادش محمد طاهر شیرازی قمی (-1098 ق)تالیف کرده،خ.نجف.
فارسی،از جلال الدین محمد بن عبد الجلیل صافی،در آن از الدرّ الفرید طاهر اصفهانی نقل شده است،خ.نجف(کتابت:قبل از 1080 ق).
محمد بن محمود سمرقندی،خ.موجود(کتابت:
1093 ق).
محمد ابراهیم بن محمد علی طبسی.
الحمد للّه الذی هدانا سبیل الرشاد
فارسی،از ابو الحسن خاجوئی اصفهانی(چنانکه بر ظهر نسخه نوشته اند)،خ.موجود(کتابت:
ح 1228 ق).
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)، تالیف:1199 ق،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی نزل الفرقان علی عبده...
مهذب الدین احمد بن عبد الرضا(معاصر شیخ حر).
اردو،از اعجاز حسین بن جعفر حسن بدایونی هندی(-1350 ق)،ط.
فارسی،با عناوین تنبیه،تکمله و امثال آن،خ دیده شده(ح 1068 ق).
فارسی،از مؤلفی شیعی در 6 فصل،خ.موجود (ح 1068 ق)،با رسالۀ سابق در یک مجموعه.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان علمه البیان
فارسی،در 8 فصل،خ.موجود،با رسالۀ سابق در یک مجلد،
ص:536
فارسی،خ.موجود،همراه با رسائل سابق الذکر.
فارسی،مولف از نظم اللئالی فندرسکی(نظم:
1061 ق)نقل کرده،خ.سامراء.
فارسی،نسخه به خط خوشنویس معروف زین العابدین محلاتی در 1305 ق کتابت و طبع شده.
مرتب بر 5 مقاله،اول آن در ادغام و اظهار و آخر در مخارج حروف.
-الحمد للّه الّذی انزل القرآن نورا لعبادة المستهدین...
فارسی،در 8 باب،خ.دیده شده(1060 ق).
سید جعفر سبزواری(معاصر آقا محمد خان قاجار)،در فردوس التواریخ از وجود نسخه یاد شده است.
فارسی،از جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق)،در یک مقدمه و 4 فصل، خ.کربلا.
-الحمد للّه علی نواله...
جواد بن محمد حسینی قشاقشی(-1226 ق)،در 12 فصل،ط.
-الحمد للّه رب العالمین...
حسن بن دلدار علی لکهنوی(-1260 ق)،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه الذی لم یتخذ صاحبة
فارسی،از حسن بن محمد علی یزدی(سدۀ 13 ق).
-الحمد للّه الرؤف المنّان
محمد حسن بن علی قائنی،مذکور در بغیة الطالب بیرجندی.
حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق)، مذکور در ورثة الانبیاء نوادۀ او.
حسین بن محمد علی قاری بهشتی(معاصر شاه اسماعیل صفوی)و شاگرد سید شریف جرجانی.
ص:537
فارسی،از رضا قلی قاری،مرتب بر مقدمه،12 فصل و خاتمه،خ.موجود.
رضا بن محمد قاسم حسینی قزوینی(معاصر علامه مجلسی).
فارسی،از محمد زمان بن محمد طاهر تبریزی، ط 1319 ق.
-الحمد للّه الذی جعلنا مطیعین لاحکام القرآن
فارسی،نیز از محمد زمان تبریزی،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی وفقنا لقرائة الکلام المجید
فارسی،از زین العابدین بن ابی القاسم طباطبایی (-ح 1303 ق)،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمه،خ.سامراء.
فارسی،از محمد طاهر حافظ اصفهانی،خ.دیده شده.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
مفتی محمد عباس لکهنوی(-1306 ق)،مذکور در التجلیات.
فارسی،از عبد الجلیل قاری حسینی،که به نام خواجه یمین الدوله امین الدین محمود در 12 باب تألیف کرده،خ.شهید مطهری؛سامراء.
-الحمد للّه الذی انزل القرآن علی سبعة احرف...
عبد الحسین بن نعمت طریحی نجفی (-1295 ق).
فارسی،از عبد الحق جندی معروف به آقا میرقاری،تالیف:1004 ق،مرتب بر مقدمه و 12 باب،خ.نجف.
-شکر و سپاس و حمد بیقیاس قادری را سزاست
عبد النبی بن ابی تراب(-1354 ق)،خ.
مرعشی.
-الحمد للّه الذی نزل الفرقان...
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق)،مذکور در نجوم السماء.
علی بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1259 ق)، مذکور در نجوم السماء.
ص:538
سیف الدین علی شریفی ترشیزی،خ.موجود (1001 ق).
سه عنوان مستقل،مختصر،متوسط،و مفصل،از محمد علی موسی اسدی نجفی(سدۀ 13 ق).
فارسی،از علی اکبر بن شیر محمد دبیر همدانی (-1325 ق)،خ.موجود بوده.
علی اکبر بن محمد،که برای محمد حسین خان مروی فخر الدولۀ قاجار(-1234 ق)تألیف کرده است،خ.موجود.
عماد الدین علی بن محمود معروف عماد الدین علی شریف قاری استرآبادی(اواخر سدۀ 10 و اوائل سدۀ 11 ق)،مرتب بر مقدمه و 12 فصل، خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
فارسی،از محمد قاسم بن حسن تبریزی،مرتب بر مقدمه و 4 مقصد که به نام فتحعلیشاه قاجار و عباس میرزا مصدر ساخته است.
-قراءت حمدی که زینت افزای دیباچه
کلبعلی بن نوروز علی تبریزی،نسخه ای از آن در 1274 ق،در نزد محمد جعفر خشتی موجود بوده است.
محمد محسن بن سمیع قاری کرمانشاهی،مرتب بر مقدمه و 8 فصل،خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه رب العالمین...
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،مذکور در قصص مؤلّف.
حسن بن محمد باقر قره باغی،شاگرد علامه انصاری،خ.مرعشی.
محمد بن شمس الدین قاری کاظمی،2 رساله است که به نام شاه سلیمان در 10 صفحه،و به نام شاه سلطان حسین،در مقدمه،9 باب و خاتمه تألیف کرده است.
فارسی،از محمد بن علی حسینی جرجانی، مرتب بر مقدمه،6 باب و خاتمه،ط 1286 و 1316 ق(با قرآن مجید).
-الحمد للّه الذی هدانا للایمان
ص:539
محمد بن محمد مهدی حسینی قزوینی (-1335 ق)،خ.موجود.
شرف الدین یحیی بحرانی،نائب محقق کرکی در یزد.
یعقوب بن ابراهیم بختیاری(-ح 1150 ق)، شاگرد محدث جزائری.
فارسی،از محمد باقر بن ابراهیم خراسانی،آن را از تقویم اللسان به خواهش عباسقلی خان سرهنگ در 1200 ق انتخاب کرده است.
فارسی،مرتب بر فصول،خ.دیده شده(ح 1261 ق).
-الحمد للّه رب العالمین...
اردو،از عمار علی بن نظام علی سونی پتی (-1304 ق)،ط.هند.
تحبیر الاحکام-تخییر الاحکام
عبد اللّه بن محمد سبیتی عاملی کفراوی،رد فجر الاسلام احمد امین مصری،تألیف:
1349 ق،ط.صیدا 1351 ق.
شرح فرمان علی(علیه السلام)به مالک اشتر،از توفیق فکیکی(1321 ق-)،ط 1374 ق.
احمد سلطان متخلص به خاور هندی.
در تعریف و شرح بقاع متبرکۀ مکّۀ معظّمه،از باقر بن غلامعلی شوشتری(-1327 ق)،خ.دیده شده(خط مولف).
فارسی،از علامه مجلسی،خ.موجود.
فارسی،از علامه مجلسی،خ.موجود.
تحدید الکر-الکر
تحدید المسافة-حدّ القصر
ابو المعالی کلباسی،ط.
محمد باقر بن محمد مؤمن خراسانی معروف به محقق سبزواری(-1090 ق).
ص:540
-الحمد للّه سالت ایدک اللّه ان ابین لک حقیقة لفظی الیوم و النّهار
المساکن)
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق).
شفیعای گیلانی،ظاهرا محمد شفیع بن محمد رفیع گیلانی(سدۀ 11 ق)،خ.دیده شده.
احمد بن محمد بن دؤل قمّی(-350 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
در احوال معاویه،از علی بن ابی القاسم رضوی کشمیری(1288 ق-)،ط.هند،1316 ق.
شرح دیوان منسوب به علی(علیه السلام)،از محمد مهدی بن محمد جعفر تنکابنی،مذکور در آخر خلاصة الاخبار او که در 1250 ق تألیف شده.
شرح رسالۀ الفرائض خواجه نصیر الدین محمد طوسی،از ابو الحسن بن احمد شریف قاینی،استاد سید حسین بن حیدر کرکی،که به نام شاه طهماسب(-984 ق)تألیف کرده،خ.
موجود.
-اهم الفرائض و اوجب واجب و الزم.
حمد اللّه وارث میراث السموات و الارض
التحریر(فی الفقه)-المحرّر
معین الدین ابو الحسن سالم بن بدران مصری مازنی(-پیش از 661 ق).
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
ص:541
اقلیدس
ترجمۀ حجّاج بن مطر کوفی و ترجمۀ دیگر از اسحق بن حنین عبادی(-298 ق)،اصلاح ثابت بن قرّۀ حرانی،تحریر خواجه نصیر الدّین محمد بن محمد طوسی(-672 ق)،تألیف:646 ق،ط.
تهران،1298 ق؛لیدن،1657 م؛لکهنو، 1216 ق؛استانبول،1216 ق،خ.آستان قدس، ش 12079(701 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه منه الابتداء و الیه الانتهاء
اقلیدس،تحریر خواجه نصیر الدین طوسی (-672 ق)،ط.ایتالیا،1594 ق،خ.خدیویه.
-و بعد فان العلوم الریاضیه التی هی واسطة عقد الحکمة
تحریر اصول الهندسة-توضیح اقلیدس
تحریر اصول الهندسة-تهذیب الاصول
فارسی،از اقلیدس،از آغاز تا مقالۀ چهارم، منسوب به فاضل نراقی.
تحریر اقلیدس-تحریر اصول الهندسة
اصل از اوطولوقس،اصلاح یعقوب بن اسحاق کندی(-260 ق)،تحریر خواجه نصیر الدین محمد بن محمد طوسی(-672 ق)،ط.تهران، 1304 ق(ضمن مجموعۀ الاکرات و...)
اصل از اوطولوقس،تحریر از محیی الدّین یحیی بن محمد بن ابی الشکر مغربی(معاصر خواجه طوسی)،خ.آستان قدس.
ترجمۀ به عربی از قسطا بن لوقابعلبکی(-پس از 260 ق)،اصلاح از ثابت بن قرّۀ حرانی (-288 ق)،تحریر خواجه نصیر الدین محمد بن محمد طوسی(-672 ق).
ابن ابی الشکر،خ.آستان قدس.
تقی الدین محمد بن معروف راصد(-993 ق)، گویا مقصود از تقی الدین محمد فارسی بوده است.
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،خ.آستان قدس،ش 5256 (1057 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-اقول بعد حمد اللّه و الثناء علیه بما یلیق...
تحریر تحریر خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق)از اصول الهندسۀ اقلیدس،از ابو القاسم موسوی خوانساری نجفی(1313 ق-)،خ.دیده
ص:542
شده(خط محرر).
اصل از ارسطرخسی،تحریر از خواجه نصیر الدین محمد طوسی،17 شکل است،خ.خدیویه.
تحریر الذریعة-النکت البدیعة
محمد حسین بن بنده حسین لکهنوی (-1325 ق)،مذکور در کشف النّقاب سید علی نقی.
ابی عمر و الکشی)
ابو منصور حسن بن زین الدین عاملی(-1011 ق)، فرزند شهید ثانی،خ.آستان قدس،ش 3603 (1011 ق)و ش 3625(1108 ق).
(بعد الخطبه)هذا تحریر کتاب الاختیار من کتاب ابی عمر و الکشی فی الرجال
اصل از اوطولوقس،اصلاح ثابت بن قره (-288 ق)،تحریر خواجه نصیر الدین طوسی (-672 ق)،مرتب بر 2 مقاله(36 شکل)،خ.
نجف؛خدیویه.
اصل از اقلیدس صوری،تحریر از خواجه نصیر الدین طوسی(-672 ق)،در بعضی نسخ 23 و در برخی 25 شکل،خ.خدیویه.
تحریر العقاید-تجرید الکلام
هادی بن مهدی نجم آبادی سنگلجی (-1321 ق)،ط.تهران.
ابو الحسن علی بن زید بیهقی،مذکور در معجم الادباء.
ص:543
محمد بن محمد طوسی(-672 ق)،ط.اروپا.
ص:544
تالیف بنی موسی بن شاکر،تعریب از ثابت بن قرۀ حرانی(-288 ق)،تحریر از خواجه نصیر الدین طوسی(-672 ق)،خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 5598.
اصل از اقلیدس صوری،تعریب اسحاق بن حنین (-298 ق)،تحریر خواجه نصیر الدین طوسی (-672 ق)،در 95 شکل،خ.آستان قدس،ش 5257(1057 ق)و ش 5402)1096 ق).
اصل از ارشمیدس،تعریب از ثابت بن قره، تحریر از خواجه نصیر الدین طوسی،در 36 شکل و بعضی نسخ 34 شکل،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 5465(898 ق)و ش 5449(1286 ش).
اصل از اقلیدس صوری،تحریر از محقق طوسی، مشتمل بر 64 شکل،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 5450(1183 ق)و 3 نسخۀ دیگر.
مولف اصل آن محمد بن حسن حرّ عاملی (-1104 ق)،شرحی است بر تفصیل وسائل الشیعة،خ.آستان قدس،ش 10107(1098 ق، خط مؤلف)و 2 نسخۀ دیگر.
در علم کلام،از ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).
تحریر الهندسیّات-تحریر...(از خواجۀ طوسی تحت عناوین مختلف ذکر شد).
فقه،از محمد بن هاشم هندی نجفی (-1323 ق)،از تقریرات بحث استادش محسن بن محمد خنفر نجفی(-1270 ق)است.
اردو،از راحت حسین بن ظاهر حسین گوپال پوری(1297 ق-).
اردو،از علی نقی بن ابی الحسن نقوی لکهنوی (1323 ق-)،ط.
ابو جعفر محمد بن حسن صیرفی کوفی،مذکور در فهرست شیخ.نیز-التبدیل و التحریف و التنزیل و التحریف.
سلیمان درازی ماحوزی(-1121 ق)،مذکور در اجازۀ شاگردش سماهیجی و در لؤلؤۀ بحرانی.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبایی نائینی،از
ص:545
مشایخ علامه مجلسی.
امام الحرمین میرزا محمد همدانی(-پس از 1303 ق)،مذکور در اجازه اش برای عنایت علی.
فارسی،از محمد رضا زنجانی،ط.تهران، 1333 ش.
ص:546
در ردّ اشاعره،از محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی(-1206 ق).
حکیم ابو الحسن بهمنیار بن مرزبان آذربایجانی (-458 ق)،شاگرد ابن سینا،کتاب در منطق، ریاضی،طبیعی و الهی است،خ.مجلس.به فارسی هم ترجمه شده.
-الحمد للّه حمدا یستحقه بعلو شانه
رضی الدین ابو القاسم علی بن موسی بن طاوس حلی(-664 ق)،مذکور در المجتنی مولّف.
کفعمی آن را از مآخذ البلد الامین می شمارد.
تفسیر،از محمد ابراهیم بن امیر معصوم تبریزی قزوینی(-1149 ق)،خ.موجود.
محمد علی مبارکی واعظ اصفهانی(معاصر).
به احتمال تألیف ظهیر الدین ابو اسحاق ابراهیم بن علی بن عبد العالی میسی(سدۀ 10 ق)،که برای فرزندش عبد الکریم تألیف کرده.خ.
موجود.اصل واجب الاعتقاد تألیف علامه حلّی است،
-الحمد للّه الذی انار قلوب العارفین بمصابیح الادله.
حکمت،از ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق)،ط.حیدرآباد دکن، 1345 ق.
ابو محمد صدر الدین حسن موسوی کاظمی (-1354 ق).
-الحمد للّه علی تشریف عباده بالتکلیف بمعرفته شریعته...
در استنباط احکام نجوم،از احمد بن محمد بن عبد الجلیل سجزی.خ.روضاتی(اصفهان).
علامۀ حلّی جمال الدین حسن بن یوسف بن علی بن مطهر(-726 ق)،مذکور در المسائل المهنّائیة.
فقه،از تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی (سدۀ 7 ق)،خ.روضاتی(اصفهان).
اصول دین،از فخر المحققین محمد بن علامه حلی
ص:547
(-771 ق)،که برای شاگردش ناصر الدین حمزة بن حمزۀ علوی تألیف کرده است،خ.
موجود.
-الحمد للّه الواجب الوجود لذاته الدال علی قدرته
مرتب بر 3 قطب در تصور عزلت و آداب و فوائد آن،از ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی (-841 ق)،ط.تهران،1314-1316 ق،نیز تهران،1314 ق(درهامش مکارم الاخلاق).
-الحمد للّه الذی تجلّی لعباده فشغلهم من الشهوات
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلی (-664 ق)،مجلسی در اوائل بحار آن را از مصادر خویش شمرده است.
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان دبیلی،از مشایخ تلعکبری(-385 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
محمد علی بن مهدی آل عبد الغفار معروف به کشمیری(-1345 ق)،تالیف:1321 ق.
-الحمد للّه علی ما الهم من معرفته...
اصول فقه،از عبد النّبی بن محمد علی وفسی عراقی(1307 ق-)،در تألیفاتش از آن یاد کرده.
ص:548
ارجوزه در اصول دین،از حسن بن محمد دمستانی بحرانی،خ.موجود.
-حمدا لواجب الوجود اللاحد
القادر العدل الحکیم الصمد
جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر حلّی (-726 ق)،شیخ بهائی در تألیفاتش به آن ارجاع داده است.
فارسی،در احوال شیخ صدوق و کلینی و نواب اربعه،از محمد حسین تهرانی معروف به بروجردی معاصر محمد شاه قاجار(-1264 ق) که به دستور او تألیف کرده است.
عبد المحسن بن محمد بن مبارک لویمی بلادی احسائی(سدۀ 13 و 14 ق)،خ.موجود.
در احوال ابو الفضیل محمد کاظم موسوی یمانی هندی مولف النفحة العنبریة،از سید شهاب الدین بن محمود تبریزی،تالیف:1353 ق.
ص:549
-سبحانک اللهم یا قدوس و یا طبیب النفوس
ارجوزة در مبدأ و معاد،از مهدی بن علی موسوی غریفی(-1343 ق)،ط.نجف،1344 ق.
فارسی،جغرافیا،از مهدیقلی خان هدایت،ط.
تهران،1317 ش.
فارسی،در حکمت و اخلاق،از فتح اللّه بن احمد شهرستانی سبزواری،خ.مجلس.
-سپاس و ستایش خدایی را که به قدرت کامله
اجازۀ ابو الهدی بن ابی المعالی کلباسی (-1356 ق)،به شاگردش سید شهاب الدین بن محمود تبریزی،در 1350 ق.
-الحمد للّه الذی له فی کل صنف من غرائب فطرته...
فارسی،رسالۀ فتوائیه،از محمد باقر بن نقی موسوی رشتی معروف به«حجة الاسلام اصفهانی»(-1260 ق)،خ.خوانساری،نجف.
فارسی،در صلاة،از حجة الاسلام محمد باقر اصفهانی(-1260 ق)،مرتب بر مقدمه و 3 باب، خ.آستان قدس،ش 2710(1253 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی توحد بالملک فلاندله
فارسی،فقه،از محمد جعفر بن محمد علی بن وحید بهبهانی کرمانشاهی(-1254 ق)،که به نام محمد علی میرزا بن فتحعلیشاه قاجار در 1227 ق تألیف کرده،خ آستان قدس،ش 9441 و ش 6997(1233 ق).
-الحمد للّه الذی توحد بالعز و البقاء و تفرد بالعظمة و الکبریاء...
فارسی،اصول دین،از عماد الدین حسن بن علی طبرسی آملی(-پس از 698 ق)،مرتب بر مقدمه و 6 فصل،خ.آستان قدس،ش 9723.
-حمد بی حد و ثنای بی عد مر واجب الوجودی را که خالق کون و مکان...
ادبیات و شعر،از حسین بن ابی الحسن معروف به خلیفۀ دزفولی(-1347 ق)،خ.موجود.
حسین بن مساعد حائری(-پس از 913 ق)، تالیف:893 ق،خ.آستان قدس،ش 2159 (1091 ق).
ص:550
-الحمد للّه الذی(خلق)من عباده ائمّة یرجع الناس الیهم.
کلام،از عبد اللّه بن فرج قطیفی(-1160 ق)، مرتب بر مقدمه و 4 فصل،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی حکم بوجود ما یرید
فرج بن حسن قطیفی(1321 ق-).
فارسی،عقاید و اخلاق،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق)،در 3 باب، خ.خوانساری،نجف.
فارسی،تجوید،از مصطفی بن ابراهیم قاری تبریزی(-ح 1080 ق)،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 1363(1239 ق).
-شکر و سپاس و ستایش بی قیاس
محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری شیرازی (اواخر سدۀ 11 و اوائل 12 ق).
فارسی،در سوانح پدر مولف،از محمد مهدی بن علی بهیکپوری(-ح 1346 ق)،ط.هند.
فارسی،ترجمۀ خلاصة الاذکار فیض کاشانی، از محمد رضی حسینی سلامی،ترجمه:
1129 ق،تألیف اصل:1033 ق،خ.مشکات تهران.
-الحمد للّه و کفی و سلام علی عباده الذین اصطفی و بعد این رساله ایست در ترجمه
فارسی،کلام و اخلاق،مرتب بر 5 باب.
اردو،ترجمۀ نصف اول تنزیه الانبیاء تالیف شریف مرتضی،مترجم شریف حسین هندی، ط.هند.
حسن بن آقا میر موسوی قزوینی(1296 ق-).
حیدر قلی خان بن نور محمد خان معروف به سردار کابلی(-1331 ش)،ط.تهران، 1319 ش.
فارسی،دستور طباخی و شیرینی سازی،ط.
تهران،1280 و 1308 ق.
فارسی،احکام نجوم،از حسن بن جعفر جزائری
ص:551
شوشتری(-1323 ق)،مرتب بر مقدمه،2 مقاله و خاتمه،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی رفع السماء بلا عمد...
جمال الدین عطاء اللّه بن فضل اللّه حسینی دشتکی شیرازی هروی معروف به سید جمال الدین محدث.
شرح قصیدۀ عینیّۀ حمیری،از علی بن عبد العظیم واعظ خیابانی(1282 ق-)،خ.موجود.
مؤمن علی خان حکیم الممالک،شیخ حسین قطیفی در کنز الدرر و مجمع الغرر از آن نقل کرده است.
کشکول گونه ای است از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری،مذکور در نجوم السماء.
ابو بکر بن علی مصلح یمانی(سدۀ 13 ق).
فرهنگ فارسی،از حافظ سلطان علی اوبه هروی،ط.مشهد،1365 ش.
اخبار،از شیخ حسین قطیفی(معاصر)،مرتب بر 4 فصل و خاتمه.
علوم قرآنی،از حیدر قلی خان سردار کابلی، در عدد آیات و بیان سور از مکی و مدنی و عدد لفظ جلاله و جز آن.
الشباب)
ادبیات،از محمد علی آل عز الدین عاملی (-1303 ق)،ط.صیدا.
محمد علی بن علی رضا شوشتری متخلص به حزین(-1339 ق)،که در آن احوال خود،پدر و جدش را بیان کرده است.
عیسی بن حسین علی کبۀ بغدادی،تکمله ای است بر تحفة الطلاب او که بیشتر در اخلاق است،مرتب بر مقدمه،70 باب و خاتمه،خ.
دیده شد.
در آداب طعام و شراب،از سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی،تالیف:1323 ق،ط.
مصر،1323 ق.
-الحمد للّه الذی اطعمنا و اسقانا...
ص:552
اردو،از محسن علی سبزواری لاهوری،ط.
هند.
فارسی،از عیسی بن شکر اللّه لواسانی (-1364 ق)،خ.موجود.
فارسی،از شیخ عباس قمّی(-1359 ق)،ط.
تهران،1369 ق.
فارسی،مثنوی،از نور الدین عبد الرحمان بن احمد جامی(-898 ق)،نخستین مثنوی هفت اورنگ،ط.مکرّر.
اردو،فقه،در عبادات و اعمال و ادعیه،از احمد بن اسد انتظام الدوله،ط.هند،1321 ق.
منتخب ادعیۀ رمضان،از احمد تفرشی (معاصر)،ط.تهران.
الصادقیة و الدعوات الجعفریة)-الصحیفة
الصادقیة
ادعیه،از احمد بن صالح بن طعان ستری بحرانی (-1315 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی یجیب المضطر اذا دعاه
فارسی،در فضائل علم و علماء،از محمد قاسم بن محمد رضا هزار جریبی،شاگرد علامه مجلسی،تألیف:1112 ق،خ.خوانساری، نجف.
-الحمد للّه الذی جعل العلم بشرایع الملّة الاحمدیه
در اعمال شب جمعه،از نور الدین بن ابی طالب حسینی شیرازی(معاصر)،ط.تهران.
دوست محمد کابلی.
در تواریخ مشاهیر انبیاء،خلفاء و ائمّه و غزوات امیر المؤمنین(علیه السلام)،از احمد بن محمد علی کرمانشاهی(-1235 ق).
فارسی،مواعظ،از حسین بن عبد الکریم موسوی، خ.نجف.
حسین بن نصر اللّه ارومی(معاصر).
ص:553
محمد سعید مرندی،در ریاض از آن نقل شده است.
عرفان،از کمال الدین عبد الرزاق بن جلال الدین کاشانی(-730 یا 735 ق)،مرتب بر مقدمه،10 باب و خاتمه،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی زین نفوس الفتیان بزینة الفضائل
در فقه صلاة،شرح حدیث مروی از رجاء بن ضحاک،از فتح اللّه بن علوان کعبی(-ح 1130 ق)،خ.دیده شده.
فضل اللّه،به همین نام از آن نقل شده است.
در احوال آقا خان محلاتی،از جمال الدین محمد بن حسین یزدی حائری(-ح 1313 ق).
در اثبات ولایت،از مصطفی بن مرتضی خوئی،ط 1350 ق.
-الحمد للّه و کفی و سلام علی عباده
محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری شیرازی (سدۀ 11 و اوایل 12 ق)،مذکور در نجوم السماء.
هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق)،مذکور در ریاض.
فارسی،در اثبات حقیت اثنا عشریه،خ.
خوانساری،نجف.
-حمد و ثنای نامحدود...
سید هاشم بحرانی از آن نقل کرده است.
شرح عوامل مائة،خ.جامع مرجان،بغداد.
اخبار،در تفسیر آیات در شأن ائمّه علیهم السّلام، خ.آستان قدس،ش 11766.
-الحمد للّه المتفضل الوهاب المبین من عباده اولی الالباب
این کتاب در یکی از نسخه ها به طریحی انتساب یافته.
فارسی،اصول دین و عقاید،ترجمه،شرح و اضافاتی است بر عقاید صدوق،در 5 فصل.
ص:554
-الحمد للّه رب العالمین بجمیع محامده علی جمیع نعمه...
منتخب از رسائل اخوان الصفا،ط.بمبئی.
ص:555
-الحمد للّه المحسن المتفضل الکریم(جلد اول).
-الحمد للّه الذی لاندله(جلد دوم).
در صلاة،از نعمت اللّه بن عبد اللّه موسوی جزائری (-1112 ق)،مذکور در کشف الحجب.
قطب الدین محمد بن محمد رازی بویهی معروف به قطب تحتانی(-766 ق)،خ.خدیویه.
-الحمد للّه الذی علم القرآن خلق الانسان و علمه البیان
اردو،در مناظرات،از عمار علی بن نظام علی سونی پتی(-1304 ق).
عبد الحسین شرف الدین موسوی عاملی (معاصر).
فارسی،سؤال و جواب،از عبد العظیم بن علی رضا حسینی لنجانی اصفهانی(معاصر حجة الاسلام شفتی)،از کتاب الضیاء الامع فی شرح مختصر الشرایع استخراج کرده است که آنهم از اوست.
گجراتی،در نصایح،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-)،ط.هند.
اردو،اصول دین،ط.هند.
اردو،از نواب احمد حسین خان مذاق هندی، مذکور در تاریخ احمدی مؤلّف.
محمد هدایت حسین بن ولایت حسین هندی (معاصر).
ارجوزه در معانی و بیان،از هادی بن حسین صائغ بحرانی(1302 ق-).
فارسی،در لغت و الفاظ مستعربه،به قلم محمود بن عبد اللّه که در 1006 ق کتابت شده، خ.موجود.
فارسی،از محمد علی گلستانۀ موسوی اصفهانی (معاصر)،ط.بمبئی،1341 و 1364 ق.
فارسی،از رفیع الدین طباطبایی معروف به
ص:556
نظام العلما(-1326 ق)،مرتب بر 3 قسم(آیات، امثال منظوم و امثال منثور)،ط.استانبول، 1311 ق.
در تاریخ وزراء تا سال 393 ق،از ابو الحسن هلال بن ابراهیم صابی،ط.بیروت،1904 م و 1367 ق.
ابو الحسن بن محمد کاظم،مذکور در ینابیع الحکمۀ مؤلّف.
فارسی،در تجوید قرآن،از محمد بن مهدی (-1264 ق)،در 8 باب،ط.تبریز،1255 ق.
-الحمد للّه الذی انطق السنتنا بتلاوة القرآن...و بعد ذرۀ بی مقدار...
فارسی،فقه در طهارت و نماز و روزه،از علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی تهرانی (-1315 ق)،مذکور در غایة الآمال.
جمال الدین محمد بن حسین واعظ یزدی (-ح 1313 ق)،مذکور در آخر اخبار الاوائل مؤلف.
محمد بن علی زنجانی(-1210 ق)،منظومه نیز از اوست،خ.موجود.
فارسی،در اثبات امامت از آیات و احادیث مروی از طرق اهل سنت،از هدایت اللّه بن محمد صادق برغانی قزوینی معروف به حاج مجتهد(-1360 ق)،خ.موجود.
اردو،از سید مرتضی،ط؛به احتمال با تحفة الاتقیاء یکی است.
فارسی،اخلاق،از نظر علی بن اسماعیل شریف کرمانی(-1348 ق)،مذکور در آخر انیس النفس مؤلّف.
ترجمۀ اصول کافی،از محمد علی بن محمد حسن اردکانی که به دستور محمد علی میرزا قاجار در 1238 ق ترجمه کرده است،خ.
مشکات،تهران.
النور المبین
نور الدین بن نعمت اللّه محدث جزائری (-1158 ق)،مرتب بر مقدمه،30 باب و خاتمه، خ.کربلا.
ص:557
خراسان)
عزّ الدین حسین بن عبد الصمد حارثی جبعی (-984 ق)،خ.آستان قدس،ش 7386 (1090 ق)و ضمیمۀ ش 9889(1012 ق).
فرج بن حسن قطیفی(1321 ق-)،مستدرک انوار البدرین علی بحرانی است،تالیف:
1345 ق،ط.نجف.
ص:558
صراف از حسین بن آقا بزرگ،نوادۀ صاحب ضوابط پرسیده بوده است.
-احمدک اللهم حمد الحامدین...
فارسی،در اسطرلاب،از عبد العلی بیرجندی (-934 ق)،خ.خوانساری،نجف.
اسطرلاب
فارسی،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق)،ط.تهران،1319 ق،خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 12740(1090 ق)و چند نسخۀ دیگر.
نصف النهار
مظفر بن محمد قاسم معروف به ملا مظفر گنابادی (سدۀ 11 ق)،که به نام ناصر الدین حاتم بیگ در یک مقدمه و 5 باب تالیف کرده است،خ.
فیضیۀ قم؛الهیات؛ملک؛شهید مطهری.
گجراتی،در آداب و احکام حج و زیارات،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-)، ط.
ادعیه،از غلامعلی بهاونگری.
فارسی،ط.دهلی.
اصول فقه،در ترجیح طریقۀ اخباریّه،از عبد الصاحب بن محمد جعفر دوانی(-ح 1274 ق)،تألیف:1263 ق به خواهش سید محمد قزوینی،خ.کربلا.
دیوان غزلیات سلطان محمد امیری متخلص به فخری هروی،که به نام خواجه حبیب اللّه ساوجی وزیر خراسان در ولایت سام میرزا در 927 ق تألیف کرده.
حساب،از علی بن جمال انصاری،خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین...و لاعدوان الاعلی الطالمین...
فارسی،مثنوی،از محمد میرزا بن فتحعلیشاه قاجار(1227 ق-)،در 3 دفتر،خ.موجود.
-حمد یزدان را که از روی یقین
راه پیمودم سوی اهل یقین
فارسی،از معصوم بن زین العابدین معروف به میرزا آقا(-1344 ق)،سفرنامۀ حجاز است،ط.
ص:559
بمبئی،1306 ق.
-الحمد للّه علی هدایته لدینه
فارسی،سفرنامۀ منظوم حجاز،که به فتحعلیشاه قاجار اهداء شده،از میرزا معصوم خاور تبریزی کوزه کنانی،مذکور در مجمع الفصحاء.
رسالۀ عملیه در طهارت،صلاة و صوم،از محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق)،خ.موجود.
-(پس از خطبه)الطهارة قسمین،قسم یتوقف بها
فقه در صلاة،صیام و خمس،از محمد حسین بن علی بافقی،تالیف:1281-1283 ق،خ.
موجود.
فقه،منسوب به محمد باقر وحید بهبهانی (-1206 ق)،خ.آستان قدس،ش 2287.
در شرایط اجتهاد،از سید حسن اشکذری یزدی، مذکور در لسان المصنف مؤلّف.
حسینقلی خان سلطانی کلهر(سدۀ 13 ق)، مذکور در ادبیات معاصر.
حسن بن اسماعیل حسینی،مرتب بر 5 مقصد و خاتمه،تألیف:1304 ق،خ.دیده شده.
اجازۀ حسین بن علی بحرانی برای محسن بن عبد اللّه بحرانی معروف به عرب،پیش از 1349 ق.
در مواعظ و مناقب،از حسین بن علی بحرانی.
مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی (-1306 ق)،مذکور در التجلیات.
فارسی،مقتل،از محمد علی بن محمد نصیر چهاردهی(-1334 ق)،خ.آستان قدس، 8492.
کلام،از سید محمد معاصر شیخ بهائی،در 5 مبحث در معارف خمسه،خ.آستان قدس،ش 7486(1031 ق).
-الحمد للّه الواجب الوجود الذی خلق العالم بقدرته
ص:560
فارسی،در آداب نماز و مقدمات و تعقیبات آن و احکام و اعمال دیگر،از محمد بن محمد رضا قمی مشهدی که به نام شاه سلطان حسین صفوی مرتب بر مقدمه،ابواب و خاتمه تألیف کرده،خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی رفع درجات الصالحین
محمد بن علی بن ابی جمهور احسائی(-پس از 901 ق).
الصلاة
فارسی،از سید مرتضی بن محمد کشمیری،که در 1202 ق برای میرزا رضا خان تألیف کرده.
-الحمد للّه الذی جعل الصلاة بلطفه معراج المؤمنین
فارسی،مقتل،از نوروز علی بن محمد باقر بسطامی(-1309 ق)،مرتب بر مجالس،در وقایع طف و اسرار شهادت،ط.ایران.
فارسی،تجوید منظوم،خ.آستان قدس،ش 3036.
-ابتدا کردم به علام الغیوب
ارجوزه در فلسفه،از محمد حسین بن محمد حسن اصفهانی(-1296 ق).
-یا مبدی الکل الیک المنته
لک الجلال و الجمال و البها
ص:561
ارجوزه در عروض و قافیه،از محمد حسین بن کاظم موسوی کشوان قزوینی(-1356 ق).
تاریخ نظم:1327 ق،مرتب بر مقدمه،فصول و خاتمه،خ.موجود.
-حمدا لمن تواترت منه النعم
مردفة بما به خص و عم
طب،از میرزا صادق بن باقر طبیب تهرانی (-1343 ق)،تألیف:1340 ق مرتب بر مقدمه، 3 باب و خاتمه.
-الحمد للّه مشفع القوی العلویّة بالقوی السفلیة
ص:562
فارسی،از اسد اللّه بن اسماعیل کاظمی دزفولی (1237 ق)،اصل آن در فقه از شیخ جعفر کاشف الغطاء،خ.آستان قدس،ش 2284 (1222 ق)و چند نسخۀ دیگر.
ارجوزه در رجال،از عبد اللّه بن صالح سماهیجی (-1135 ق)،تاریخ نظم:1109 ق.
-الحمد للمحمود بالکمال
فارسی،در اخلاق زناشویی،در آن از کتب علامه مجلسی و کتب محمد کاظم هزار جریبی نقل شده است،خ.دیده شده.
فقه،از معزّ الدین محمد بن ابی الحسن موسوی، خ.آستان قدس،ش 6533.
فارسی،ادعیه،از محمد حسین بن مرتضی قلی پیشنماز،خ.آستان قدس،ش 3121 (1203 ق).
اردو،در احوال امام هشتم(علیه السلام)،از اولاد حیدر بلگرامی،ط.هند.
اصول دین،از حسین درودآبادی(-1344 ق)، خ.موجود.
فارسی،در فضل و آداب زیارت امام رضا(علیه السلام)، از محمد رضا بن محمد تقی کاشانی (-ح 1336 ق)،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی جعل زیارة اولیائه
علی بن محمد حسین حسینی شهرستانی (-1344 ق)،نصیحة الشیعة تألیف یکی از دانشمندان اهل سنت است،خ.موجود.
السجاذیة)
قاضی بن کاشف الدین محمد اردکانی یزدی، شاگرد شیخ بهائی،که به نام شاه عباس ثانی تألیف کرده ولی ناتمام مانده است،تاریخ شرح:1056 ق،خ.آستان قدس،ش 9666 (1057 ق).
-نحمدک یا من و شحت مفتح الصحیفة...
محمد بن معصوم رضوی مشهدی ملقب به علم الهدی(-1255 ق)،برخی از مجلدات آن دیده شد،مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه الّذی هدانا سبیل الفوز بالسعادة الابدیّة...
ص:563
مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق)،مذکور در روضات.
فارسی،در فضایل و زیارت حضرت رضا(علیه السلام)از نوروز علی بن محمد باقر بسطامی،1309 ق،ط.
مکرر،خ.آستان قدس،ش 3323 و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جعلنا من المجاورین للروضة الرضویّة...
در صلاة و مقدمات آن،از شرف الدین یحیی بن حسین بحرانی،شاگرد محقق کرکی،متن از محقق کرکی است.
محمد رضا بن زین العابدین،خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین...
شرح زبدة الاصول.
در آستان قدس شرحی است از محمد رضا همدانی به نام التحفة الرضیّة که در 1254 ق نگاشته،ش 6870.
رضی بن محمد رضوی کشمیری،تالیف 1373 ق،ط.تهران،1374 ق.
فارسی،در فرائض،از محمد قاسم ساوجی معروف به خدابخش،آغاز تالیف:1033 ق،خ.
موجود.
فارسی،عرفان،مرتب بر 3 باب،خ.نجف.
-این تحفۀ روحانی حاصلش سعادت جاودانی...
در علم حروف و خواص و اسرار آن،از جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق)، مرتب بر مقدمه،فصول و خاتمه،خ.
آستان قدس،ش 8286(986 ق)و ش 5981.
-جواهر حمد و ثنا نثار بارگاه کبریایی حضرت علام الغیّوب...
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)،تألیف:1085 ق،ط.
مکرّر،خ.آستان قدس،ش 3123(1153 ق)و چند نسخه دیگر.
عبد اللّه بن محمد رضا آل شبر حسینی کاظمی (-1242 ق)،ظاهرا تعریب تحفة الزائر مجلسی است.
ص:564
عبد المطلب حسینی،خ.موجود.
گجراتی،از غلام علی بهاونگری.
المعصومین)
اردو،از فرزند علی دهلوی،ط.هند.
مجموعه زیارات و مدایح ثامن الائمّه(علیه السلام)و خواهر گرامی آن حضرت،تدوین از میرزا علیخان صفاء السلطنۀ نائینی،خ.آستان قدس،ش 3118(1298 ق).
صرف،از سید محمد(سدۀ 11 ق).
منظومه در کلام،از محمد بن محمد باقر حسینی که در 1108 ق برای فرزندش زین العابدین سروده،خ.موجود.
-یقول راجی عفو ربّ غافر
عبیده محمد بن باقر
فارسی،از عبد النّبی بن محمد طسوجی،مرتب بر مقدّمه و 5 باب،خ.موجود.
اردو،در سیرت پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از سجّاد محمد حسین رضوی،ط.هند،1328 ق.
تذکرۀ شعراء،از سام میرزا ابن شاه اسماعیل صفوی،ط.مکرر،خ.آستان قدس ش 4198.
فقه،از تقی الدین حسن بن علی بن داود حلی (647 ق-)،مذکور در رجال مولف.
فارسی،از محمد جعفر بن محمد بن اسماعیل یزدی،مرتب بر 11 باب و خاتمه، تألیف:1272 ق،خ.دیده شده.
اسد اللّه بن محمود گلپایگانی،تألیف:1329 ق.
فارسی،سفرنامه،از مصلح الدین محمد حسین بن محمد تقی موسوی(1334 ق-).
در معانی و بیان،از علی اکبر نوّاب متخلّص به بسمل شیرازی(-1263 ق).
ص:565
محمود بن محمد علی،مذکور در الحدائق ذات الاحکام اردوبادی.
فارسی،از جمال الدین محمد بن حسین خوانساری(-1125 ق)،خ.موجود.
محمد علی بن محمد شفیع حسینی سبزواری معروف به«صاحب الجروح علی مطلق الاعادی»(سدۀ 11 ق).
فارسی،ترجمۀ عهدنامۀ مالک اشتر،از ماجدین محمد حسینی بحرانی که به نام شاه سلیمان صفوی(-1106 ق)تألیف کرده،ط.
فارسی،ترجمۀ ارشاد شیخ مفید،از محمد مسیح بن اسماعیل کاشانی معروف به ملا مسیحا (-پیش از 1125 ق)،ط.تهران،1303 ق.
فارسی،شرح ذهبیه،از محمد نصیر بن قاضی بن کاشف اردکانی یزدی که به نام شاه عباس ثانی (-1077 ق)شرح کرده.
-ستایش دور از آلایش سزاوار درگاه حکیمی است که
عبد اللّه بن احمد آل طعان ستری(-پس از 1300 ق).
در اخلاق و فقه،عبد اللّه بن نور الدین جزائری (-1173 ق)،شرح نخبۀ محسن فیض است،خ.
آستان قدس،ش 2269.
-اللهم انّا نحمدک حمدا یکون لنا وسیلة الیک
زین الدین علی بدخشی،شرح تجرید خواجۀ طوسی است که برای سلطان محمد قطب شاه نگاشته است.
-شکر و سپاس پادشاهی را سزد...
غیاث الدین منصور حسینی دشتکی شیرازی (-948 ق).
فارسی،عقاید در امامت،از علاء الدین عبد الخالق معروف به قاضی زادۀ گرهرودی، شاگرد شیخ بهائی و معاصر شاه عباس اول (-1037 ق)،خ.آستان قدس،ش 7085 (1070 ق)،ش 9842(1096 ق)و چند نسخۀ دیگر.
ص:566
فارسی،تجوید،از مصطفی بن ابراهیم قاری تبریزی(سدۀ 11 ق)،مرتب بر 5 باب،آغاز تالیف:1088 ق،خ.نجف.
فارسی،طب،از محمد طبیب،رسالۀ باهیه است که برای ابو المظفر عبد القادر خلجی تالیف کرده،در 10 فصل،خ.موجود.
فقه،از عبد الرحیم بن محمد حسینی جرجانی (معاصر شاه طهماسب صفوی)،تالیف:978 ق، صاحب ریاض نسخه را در هرات دیده بوده است.
نجوم،از عبد القادر رویانی،مذکور در تحفۀ نظامیۀ مؤلف.
فارسی،تجوید و قراءت،از عماد الدین علی بن عماد الدین شریف قاری استرابادی که به نام طهماسب صفوی(-984 ق)،تألیف کرده است، خ.آستان قدس،ش 3037(1087 ق).
-ای کنه تو برتر از شناسایی ما
وصف تو برون ز حد گویایی ما
فارسی،کیمیا،از محمد بن طاهر حاکم،ترجمۀ التعویذ الحاکم باللّه فاطمی(-410 ق)است، خ.آستان قدس،ش 10916.
-الحمد للّه الملک الحق المبین...
کشکول گونه ای است از محمد بن محمد جعفر یزدی(معاصر)،خ.کربلا.
اردو،مناظره،از عمار علی بن نظام علی سونی پتی(-1304 ق)،ط.
ضیاء الدین عبد اللّه بن محمد بن اعرج حسینی، خواهرزادۀ علامه حلّی،که به اشاره شمس الدین محمد بن حماد بن ادریس حسینی علوی تألیف کرده،خ.دیده شده.
فارسی در فضایل ائمّه علیهم السّلام،از جعفر قلی خان بن موسی خان قاجار،که در 1275 ق به نام ناصر الدین شاه قاجار تألیف کرده،مرتب بر مقدمه و 6 باب.
-الحمد للّه الذی تحیّر عن ادراک کنه ذاته العقول
حسین بن نصر اللّه عرب باغی ارومی،ط.تبریز، 1335 و 1356 ق.
ص:567
اردو،در صید و ذباحه و احکام آن.
فارسی،در صوم،از محمد رسول بن عبد العزیز کاشانی،شاگرد ملا احمد نراقی.
گجراتی،در مسائل صوم و فضایل رمضان،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(معاصر)،ط.
فارسی،فقه،سوال و جواب،از محمد صالح بن عبد اللّه کزازی که از استادش بهاء الدین محمد بن حسن معروف به فاضل هندی (-1135 ق)پرسیده است،خ.دیده شده.
محمد صالح بن عبد الواسع حسینی(-1116 ق)، مذکور در اجازۀ مولف به ابو الحسن شریف عاملی.
فارسی،ط.ایران.
اردو،از مظاهر حسن امروهوی،دیوان اشعار دوران خردسالی اوست،ط.
عبد اللّه بن محمد حسن مامقانی(-1351 ق)،ط.
تبریز،1320 ق.
-الحمد للّه علی ما انعم
مهذّب الدّین احمد بن عبد الرضا،که در 1079 ق در قندهار تألیف کرده.
فارسی،در اصول و فروع دین،از زین العابدین حسینی خادم که در یک مقدمه،3 باب و خاتمه به نام شاه صفی نگاشته است،خ.آستان قدس، ش 7489(1087 ق).
فارسی،از کمال الدین حسین بن علی واعظ کاشفی(-910 ق)،مرتب بر مقدمه،8 فصل و خاتمه.
قصائد،از محمد نجیب مروة العاملی،ط.صیدا، 1342 ق.
انساب،از جمال الدین احمد بن علی معروف به ابن عنبه(-828 ق).
فقه،از جعفر بن محمد باقر آل بحر العلوم
ص:568
(1289 ق-)،ط.نجف،1347 ق.
سید حسین سمرقندی،در شرف الاسباط قاسمی از آن نقل شده.
ابو عبد اللّه محمد بن احمد صفوانی،شاگرد ثقة الاسلام کلینی(-329 ق).
محمد بن علی عاملی شحوری،که در 1012 ق تالیف کرده،مذکور در امل الآمل حر عاملی.
عبد السمیع بن فیاض اسدی،(سدۀ 10 ق)خ.
موجود.
-نحمد من کان ازل الآزال
محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق)، مذکور در التجلیات.
عیسی بن حسین علی آل کبۀ بغدادی(سدۀ 13 ق)،مذکور در تحفة الاحباب مولف.
در تاریخ طوس به انضمام زیارات ثامن الائمّه(علیه السلام)،از شیخ عباس بن محمد رضا قمی،منتخبی از مجلد دوم مطلع الشمس است، ط.تهران،1337 ق.
فارسی،منظوم،در اصول دین،طهارت و نماز، از حافظی،به دستور شاه طهماسب(-981 ق)، خ.کاظمین.
-ابتدانا باسمه الاعظم
و هو اللّه صانع العالم
ادعیه و اعمال،ط.هند.
در ادعیه و اعمال،از عبد اللّه بن حسین بابا سمنانی،شاگرد محقق داماد،مرتب بر مقدمه،5 باب و خاتمه،صاحب ریاض نسخه را دیده بوده است.
ادعیه،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری (1283 ق-).
محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی، شاگرد وحید بهبهانی.
مهدی بن صالح حسینی نجفی(-1312 ق)،
ص:569
ط.بیروت.
اردو،در توحید،عدل و نبوت،از امداد حسن بن علی حسن هندی،برگرفته از جزء اول حدیقۀ سلطانیه،تالیف:1273 ق،ط.مکرّر.
جعفر بن محمد باقر آل بحر العلوم(معاصر)،در 2 جزء:1.شرح خطبه و ذکر تواریخ معصومین علیهم السّلام،2.شرح احادیث،ط.نجف، 1355 ق.
فارسی،از عبد اللطیف خان بن ابی طالب جزائری شوشتری،تألیف:1216 ق،شامل مطالب تاریخی و ذیلی در باب قضیۀ وهابیون که مؤلف به خواهش پسر عم خویش ابو القاسم ملقب به میر عالم تألیف کرده،ط.بمبئی،1312 ق (چاپ دوم)و مکرّر.
فارسی،در اصول دین،از محمد طاهر شیرازی قمی(سدۀ 11 ق)،ط.تهران،1339 ش،خ.
آستان قدس،ش 6481(1071 ق).
-ای عزیز من بیدار و آگاه باش که دنیا موضع راحت و محل فراغت نیست.
عرفان،از محمد علی موذّن سبزواری،عارف سلسلۀ ذهبیه،مرتب بر مقدمه و 12 باب،مؤلف آن را به نام شاه عباس ثانی در 1077 ق تألیف کرده است،ط.شیراز،1342 ق.
-حمدی که پاکبازان عالم وحدت...
در فضایل و مناقب،از نظام الدین محمد بن حسین ساوجی،مولّف شاگرد شیخ بهائی بوده است.
فارسی،اخلاق،از محمد لاری،مرتب بر مقدمه، توطئه و 3 مقاله.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
محمد جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرآبادی تهرانی(-1263 ق)،مرتب بر مقدمه و ابواب،خ.
موجود.
-الحمد للّه علی نواله
فارسی،مثنوی،از افضل الدین ابراهیم بن علی خاقانی شیروانی(-582 یا 590 یا 595 ق)،ط.
اکبر آباد هند،1855 م؛تهران،1336 ش و چند چاپ دیگر در هند،خ.آستان قدس،ش 4471 (1029 ق)و چند نسخۀ دیگر.
اردو،در احکام نکاح،از مراد علی بن علی
ص:570
لکهنوی،تالیف:1287 ق،ط.1290 ق.
باهیه،ط 1301 ق،خ.موجود.در نسخۀ خطی تألیف کتاب به عبد اللّه نجاشی منتسب شده و ظاهرا مراد همان تحفة العروس مطبوع از ابو عبد اللّه محمد بن احمد بجایی(یاتیجانی) است که در 710 ق زنده بوده است.
مثنوی عرفانی،تاریخ نظم:680 ق،خ.دیده شده.
غزلیات منتخب از حافظ،سعدی و بیدل،ط.
لاهور،1338 ق.
مرتب بر مقدمه،14 باب و خاتمه،تألیف ح 1097 ق،خ.روضاتی،اصفهانی.
محمد طاهر قمی،مذکور در تحفة الاخیار مولّف
قاضی نور اللّه بن شریف الدین شوشتری (-1019 ق)،مذکور در فهرست تألیفات او.
من الضعفاء)
رجال حدیث،از عبد الحسین بن یوسف عاملی، از کتب به غارت رفتۀ او در 1329 ق.
مهذب الدین احمد بن عبد الرضا(سدۀ 11 ق)، مذکور در التحفة الصفویۀ مولف.
محمد رضا طبسی،مذکور در تنبیه الامۀ مولف.
علی بن محمد حسین شهرستانی(-1344 ق)، مذکور در فهرست تصانیف او.
در علم حروف،از حسین بن علی واعظ کاشفی (-910 ق).
افصح الدین محمد بن حبیب اللّه حسنی حسینی، تألیف:881 ق،خ.دیده شده.
-نحمدک یا ذا الشان العلی و الامتنان الجلی
فارسی،طب،از هادی بن محمد صالح شیرازی، مرتب بر منبع،7 جدول و ساقیه،خ.موجود.
ادعیه و احراز،از قطب الدین سعید بن حسین
ص:571
راوندی(-573 ق)،مذکور در بحار و روضات.
فتاوی مولوی سید بن حسین(معاصر)،ط.
حیدرآباد،1351 ق.
رسالۀ عملیه،از آقا حسن صاحب(معاصر)،ط.
حیدرآباد.
اردو،رسالۀ عملیه،از حاج حسن علی اخباری، در 2 جزء.
ادعیه و زیارات،نیز از حسن علی اخباری،ط.
اردو،از فیاض حسن ایوبی هندی،مجموعه ای است از فتاوی آیة اللّه سید ابو الحسن اصفهانی.
اردو،رسالۀ عملیه،از محمد هارون زنجی فوری (-1339 ق)،ط.
فارسی،منتخب جواهر القرآن،در خواص سور و آیات قرآنی،انتخاب از محمد بن محمد هروی، مرتب بر 12 باب،ط.ایران،1268 ق.
-حمد بی حد و سپاس بی عد نثار بارگاه ملک احد
فارسی،در عجایب مخلوقات،از محمد حسین بن زمان استرابادی،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمه.
-حمد و سپاس مر خدای را که بنی نوع انسان را به عجیب ترین صفتی آفرید.
در غرایب،از رضا قلی قاری(معاصر)،منقول از کتب غریبه،خ.دیده شده.
فارسی،تجوید،از حسن بن محمد موسوی ساروی(-ح 1351 ق)،که برای فرزند خویش -محمد-در 1339 ق تألیف کرده.
فقه،از خضر بن شلال عفکاوی(-1255 ق)،در چند مجلد،تالیف برخی از مجلدات:1231- 1240 ق،خ.موجود(برخی مجلدات).
حاشیه بر قوانین الاصول محقق قمی،از عبد الغفور بن محمد اسماعیل حسینی یزدی (-1246 ق)،تألیف:1245 ق،خ.آستان قدس، ش 11595(1244 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین...
ص:572
محمد بن عبد الکریم طباطبایی بروجردی جد بحر العلوم،تألیف:1126 ق،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی ارشدنا الی معالم الدین
طب،شرح قانونچه،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری شیرازی،مذکور در نجوم السماء.
فارسی،از علی رضا بن محمد کابلی(معاصر)، ط 1331 ق.ظاهرا برگرفته از مفتاح الجنةّ تألیف عبد الکریم جزائری است.
-و بعد فیقول الفقیر المستعین بربّه المتعالی ملک سعید بن محمد الخلخالی مسألة الرّؤیة من معضلات المسائل...(کذا).
زین الدین علی نقی ابن محمد هاشم طغایی کمره ای فراهانی(-1060 ق)،برای شاه صفی صفوی(-1052 ق)اهدا کرده،مذکور در الهمم الثواقب مؤلّف.
فارسی،در احوال سیدة النّساء فاطمة الزهراء سلام اللّه علیها و مناقب و مصائب آن حضرت،از عبد الحسین بن محمد علی اصفهانی معروف به خوشنویس(معاصر)،مرتب بر 10 مجلس،ط.
ایران،1328 ق.
قم
حسین بن محمد حسن متخلص به عاشق،تالیف:
1350 و 1351 ق،در 2 مجلّد.
حکمت،از محمد بن احمد معروف به خواجگی شیرازی،تاریخ شرح:953 ق،اصل از خواجۀ طوسی،تعریب از محمد بن علی جرجانی.
محمد حسن بن محمد حسین مردرودی (1306 ق-).
فارسی،معانی و بدیع،از تراب علی هندی،خ.
فیض آباد هند.
محمد علی عزّ الدین عاملی حناوی(-1303 ق).
فارسی،تجوید،از محمد بن حیدر قاری،مرتب بر مقدمه و 12 باب،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 13514(1250 ق).
ص:573
فارسی،تجوید،از مصطفی بن ابراهیم قاری تبریزی(1007 ق-)،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمه،تألیف:1067 ق،ط.بمبئی،1302 ق، خ.آستان قدس،ش 3038(1088 ق)و ش 13258(1088 ق).
محمد بن علی بن ابی جمهور احسائی،مذکور در کاشفة الحال مؤلّف.
فقه استدلالی،مؤلّف از متأخرین بوده،خ.
حسینیۀ شوشتریها،نجف.
فارسی،تجوید،از محمد علی بن محمد اسماعیل حسینی معروف به قاری،مرتب بر مقدمه و ابواب،خ.دیده شده.
-الحمد للّه رب الارباب مسبّب الاسباب...
ص:574
منظومه در منطق،از علی بن حسین جامعی عاملی،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 13622.
-ان اجل منطق ما اشتملا
علی ثناء اللّه عز و علا
خودش در 1090 منظومه را شرح کرده،خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی اختص بالمنطق الانسان فاقدره
فارسی،طب،از محمد بن سعید لاری که به نام مبشر خان بن همایون شاه(سدۀ 10 ق)تألیف کرده،خ.آستان قدس،ش 5065.
محمد بن محمد امان لکهنوی(سدۀ 13 ق).
اردو،در سوانح امام جواد(علیه السلام)،از اولاد حیدر بلگرامی،ط.
اردو،ط.در بعضی از فهارس یاد شده و ظاهرا همان عنوان قبل است.
نجم الدین بن خضر حبلرودی رازی(سدۀ 9 ق)، صاحب ریاض نسخه را در استراباد دیده بوده است.
شرح 5 حدیث در مناقب آن حضرت،از ابو علی محمد معروف به عبد الکریم شهابی طبسی، تألیف:1125 ق.
-حمد علی و صلاة جلی من الامد الی الابد احمد بذاته
فارسی،مواعظ،از علی اکبر بن عباس یزدی حائری،تالیف:1353 ق.
ص:575
تألیف:993 ق،ط.حیدرآباد،1931 م.
منطق،از سید محمد مؤلف التحفة الحسینیه (سدۀ 11 ق).
در امامت،از احمد بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی(-1235 ق)،مرتب بر مقدمه،6 فصل و خاتمه،خ.دیده شده.
-الحمد للّه اختار محمدا من المخلوقین...
فارسی،در تفسیر آیۀ تطهیر و ثبوت عصمت ائمّه علیهم السّلام،از مهدی بن حسین حسینی دزفولی (-1322 ق)،تألیف:1312 ق،خ.موجود.
حدیث،از عبد الحسین بن یوسف موسوی عاملی، تألیف:1331 ق.
اجازۀ عزّ الدین جزائری برای زین العابدین بن سلیم عاملی،مورخ 1358 ق.
تجوید،از محمد رضا بن محب علی سبزواری (-1055 ق).
شرح منظومه در منطق،اصل و شرح از ابو بکر بن عبد الرحمان حضرمی(-1341 ق)،ط.قاهره، 1330 ق.
فارسی،کشکول گونه ای از فوائد متنوعه،از احمد دامغانی،خ.دیده شده.
شیخ محمد رضا طبسی(معاصر)،مذکور در آخر تنبیه الامّة.
در خواص سوره های قرآن و برخی ختم ها،از عبد الرضا شوشتری،که به نام محمد بن ابی الفتح مرعشی شوشتری متخلص به رونق نگاشته،خ.
دیده شده.
محمد علی بن احمد انصاری قراچه داغی، مذکور در فهرست کتابهایش.
فارسی،هیأت و نجوم،از قاضی بن کاشف الدین محمد اردکانی یزدی،شاگرد شیخ بهائی،تألیف:1019 ق،خ.آستان قدس،ش 5267 و ضمیمۀ ش 12223(1057 ق).
-آغاز سطوح نیرمقال،طلوع صبح محامد ایزد متعال تواند بود
ص:576
فارسی،تجوید،از محمود بن محمد علوی فاطمی، مرتب بر مقدمه،8 باب و خاتمه،تألیف:
1288 ق.ط.تهران،1297 و 1306 ق.
ملا تقی بن میرزا نقی کوثر همدانی (-1332 ق)،ط.ایران.
عروض و قافیه،از محمد بن محمود عصار لواسانی تهرانی(-1355 ق)،تالیف:1290 ق.
ادعیه و زیارات،ط.بمبئی.
التحفة المرتضویة-الصحیفة العلویة
منظومه در صرف،از محمد تقی بن اسد اللّه حسینی نجفی،تاریخ نظم:1324 ق،ط.
قسطنطنیة،1325 ق.
اردو،ترجمۀ راحت القلوب،ط.هند.
فقه،در مناسک حج،از علی بن حسین کربلایی(سدۀ 11 ق)،خ.آستان قدس،ش 2712.
منظومه در صلاة مسافر،از مشکور بن محمد جواد حولاوی(-1353 ق)،ط.صیدا،1348 ق.
-نحمدک اللهم یا ذا الرحمة
دلت علی وجوب شکر النعمة
عبد النبی بن علی کاظمی(-1256 ق)،مذکور در تکملة نقد الرجال مؤلّف.
فارسی،رسالۀ عملیه،به صورت سؤال و جواب، مجیب:سید علی بن محمد علی طباطبایی صاحب ریاض(-1231 ق)،خ.دیده شده.
تحفة المسلمین-تحذیر المعاندین
ردّ نصارا،از میر محمد حسن علی خان بن محمد نصیر خان پادشاه سند،ط.سند.
در علم اعراب،از محمد علی بن عزیز خالصی (-پس از 1320 ق).
شرح باب استثناء از شرح بدر الدین محمد بن مالک بر الفیه،از علی بن محمد اعرجی کاظمی،تاریخ شرح:1287 ق.
ص:577
فارسی،در رد کریم خان کرمانی،از احمد بن علی اکبر مراغی(-1310 ق)،که به نام مظفر الدین شاه در زمان ولیعهدی او تألیف کرده.
فارسی،در اثبات معاد،از محمد ابراهیم بن محمد علی امین الواعظین اصفهانی(-1349 ق).
فارسی،تجوید،از قاضی مصطفی بن ابراهیم قاری،شاگرد محقق سبزواری،مرتب بر 2 باب،تألیف:1068 ق.
-الحمد للّه المنزه بذاته عن اشاره الاوهام
فقه،رسالۀ عملیه،از عبد اللّه بن محمد رضا شبّر حسینی کاظمی(-1242 ق)،ط.تهران.
مختصر اصلاح العمل سید محمد مجاهد (-1242 ق)که شاگردش حسین بن محمد واعظ شوشتری به دستور او اختصار کرده است.
تحفة المقلدین را محمد بن ابی الفتح مرعشی متخلص به رونق به نظم فارسی درآورده است.
فارسی،اخلاق،ط.هند و ایران،مکرّر.
فارسی،اخلاق،خ.موجود و مکرّر.
فارسی،عرفان(سیر و سلوک)،از جعفر بن ابی اسحاق موسوی معروف به کشفی (-1267 ق)،تألیف:1233 ق به نام فتحعلیشاه قاجار،ط.تبریز:1276 ق.
و السلوک
فارسی،از بحر العلوم.
فارسی،از ابراهیم بن عبد الجلیل،شاگرد شیخ احمد احسائی،تالیف:1247 ق به نام عباس میرزا قاجار،خ.موجود.
فارسی،طب،از زین العابدین عطار شیرازی (-806 ق).
تاریخ انبیاء،از محمود بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی(-1269 تا 1271 ق).
فقه،از نجم الدین حسینی،محمد صالح آل طعان (-1333 ق)از وجود نسخه در قطیف خبر
ص:578
داده است.
اخلاق،از سید ولی بن نعمت اللّه حسینی(سدۀ 10 ق)،مرتب بر مقدمه،8 باب و خاتمه،خ.
شهید مطهری.
-الحمد للّه المتفضل المنّان
محمد حسن بن محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1318 ق)،تألیف:1261 ق(در 12 سالگی؟).
فارسی،نجوم،از جلال الدین محمد بن عبد اللّه یزدی،خ.آستان قدس،ش 5253(1056 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
التحفة المنطقیة-تحفة المبتدی
در تعلیمات ابتدایی،ط.هند.
اردو،در جواب التحفة الاثنا عشریة،ط.
فارسی،منظومه در مدح موسی بن جعفر(علیه السلام)،از محمد رضا شیرازی متخلص به سراج،تاریخ نظم:1341 ق،ط.
در احکام صوم،از سدید الدین ابو الفضل شاذان بن جبرئیل قمی(سدۀ 6 ق)،مذکور در اجازۀ صاحب معالم.
ص:579
اردو،رسالۀ عملیه،از فتاوی محمد ابراهیم بن محمد تقی لکهنوی(-1307 ق)،جامع:مرتضی شاه.
فارسی،رسالۀ عملیه،از علی بن محمد حسین شهرستانی(-1344 ق)،ط.
اردو،عبادات و ادعیه،از مظاهر حسن امروهوی (معاصر)،ط.
باب ششم الدّر الثمین(یا دیوان المعصومین)،از محمد علی بن محمد طاهر خیابانی(معاصر)، ط.تبریز،1354 ق.
در احوال امام مهدی(علیه السلام)،از حسین بن نصر اللّه موسوی ارومی،مرتب بر 12 باب،تالیف:
1330 ق،ط.تبریز،1335 ق.
محمد ناظم الاسلام کرمانی،ط.ایران،1329 و 1332 ق.
تحفۀ میر عالم-تحفة العالم
گجراتی،در فضایل امیر المؤمنین(علیه السلام)از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری،ط.
ادعیه،بخشی از آن در نسخۀ منتخب الزیارات موجود است،این بخش در اعمال نوروز است.
فارسی،در ذکر فصحاء عرب،ط.ایران.ظاهرا با التحفة الناصریة که ذکر خواهد شد یکی است.
منتخبات اشعار شاعران عرب،از ابو القاسم بن محمد ابراهیم رشتی(یا دشتی)که به نام محسن میرزا تألیف کرده،ط.تهران،1278 و 1285 ق.
فارسی،ادعیه و زیارات،از جهانگیر بن محمد ولی میرزا معروف به حاج آقا خانه زاد، تألیف:1287 ق،ط.تهران،1287 ق.
فارسی،در بیان اصول و فروع به مشرب اهل حقیقت و طریقت و شریعت،از محمود بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی(-1269 ق).
ادعیه و اعمال سنّت،از سید محمد(سدۀ 11 ق)،
ص:580
عبد الرحیم بن عبد اللّه حسینی،که برای شریف مکّه تألیف کرده.
فارسی و عربی،اخلاق منظوم،از محمد بن مرتضی کشمیری(معاصر).
منظومه در صید و ذباحه،از مشکور حولاوی (-1353 ق).
-قال سمی جده المشکور
نجل الجواد العیلم التحریر
در بیان اقسام وجود،از محمد باقر بن محمد جعفر،تألیف:1287 ق،خ.آستان قدس،ش 5958(1289 ق).
منظومه در مناسک حج تمتّع،از طاهر بن عبد علی حچامی مالکی(-1279 ق)،خ.دیده شده.
-نحمد من عرفنا المناسک
من رزقه لتارک و ناسک
باقر بن حبیب قاری حلی(معاصر)،ط.نجف، 1341 ق(با اللؤلؤ المنثور در یک مجلد).
اللؤلؤ المنثور جزء دوّم آن است.
فارسی،در ایمان پدر ابراهیم(علیه السلام)،از عبد الصمد بن احمد موسوی جزائری(-1337 ق).
فارسی،از عبد القادر بن حسن رویانی(سدۀ 9 ق)،شرحی است بر سی فصل خواجۀ طوسی، خ.نجف؛مرعشی،قم.
-حمد بی حد و شکر بی عد مر خالق احد را
علی اکبر بن مصطفی شروانی نجفی،تألیف:
1312 ق،ط.حیدرآباد،1340 ق(چاپ دوم).
ادعیه و زیارات،از ابو المظفر محمد جعفر حسینی،مرتب بر 9 باب که 6 باب آن ترجمه مفتاح الفلاح است،که به نام نوابه شاهزاده بیگم صفوی تالیف شده،خ.شهید مطهری.
عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق)بر نهج انموذج العلوم دوانی،تالیف:1144 ق،خ.
دیده شده.
-امّا بعد حمد اللّه علی فضله المبین.
فخر الدین بن محمد علی طریحی(-1085 ق)، برخی از نوادگان او از وجود نسخۀ آن خبر داده اند.
ص:581
محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق)، مذکور در مشاهیر علماء الهند.
در مواعظ و مصائب،از مظفر حسین بن ضامن حسن رضوی لکهنوی(معاصر).
محمد صادق ادیب الممالک فراهانی (-1336 ق).در اصل تحفة الوالی آمده است.
فارسی،حکمت و عرفان،از جلال الدین حسینی ذهبی شیرازی ملقب به مجد الاشراف، ط.سلماس،1333 ق.
اخلاق،از جلال الدین محمد اصفهانی،ط.
تهران،1291 ق،1314 ش؛ایران،1282 ق.
-چهار چیز نگاهدار پادشاهی است
ترجمه و شرح فرمان مالک اشتر،از محمد حسین بن احمد یزدی،تألیف:1227 ق به دستور محمد ولی میرزا،خ.کربلا.
-طرازندۀ اورنگ پادشاهی...
نحو،از سید محمد(سدۀ 11 ق).
التحفة الیوسفیّة-تاج المواعظ
اصول فقه،از احمد بن محمد حسنی عطار بغدادی(-1215 ق).
فقه،نیز از احمد عطار بغدادی،در چند مجلد، خ.موجود(در 4 مجلد،بخش طهارت).
بحث در لفظ جلاله،از محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی(سدۀ 12 ق).
فقه،از موسی بن جعفر کرمانشاهی (-ح 1340 ق)،خ.دیده شده.
شرح مکاسب انصاری،از حسین بن احمد آل سمیسم لامی(-1340 ق)،تالیف:1331 ق،در 2 جزء.
اصول فقه،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق)،خ.موجود.
ص:582
اردو،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی (معاصر)،ط 1354 ق.
راغب اصفهانی،مذکور در روضات.
اصول فقه،از محمد حسین،ط.
اردو،از غلام حیدر هندی،ط.هند.
غیاث الدّین منصور دشتکی(-948 ق)،ظاهرا با رسالۀ او در باب قبله یکی است.
اردو،امامت،از سعادت حسین بن منوّر علی سلطان پوری(معاصر)،خ.دیده شده.
محمد بن عاشور کرمانشاهی(سدۀ 13 ق)، مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،کلام،در رد بابیون،دهریون و نصارا،از محمود بن محمد حسن شریعتمدار استرابادی، مرتب بر 3 مقصد.
حسن علی بن عبد اللّه آل بدر قطیفی(-1334 ق).
گلزار مصطفی-محبوب التواریخ
فارسی،از حسین علیشاه بن روشن علیشاه نقوی،مرتب بر 15 گل،تالیف:1306 ق،ط.
هند،1322 ق.
متن و شرح از ملا علی کنی(-1306 ق)،ط.
تهران 1314 و 1317 ق.
فقه،از فتاح بن محمد تبریزی شهیدی(سدۀ 14 ق)،خ.دیده شده.
مؤلّف معاصر صاحب حدائق بوده است،خ.دیده شده.
اردو،ط.هند.
شرح الزوراء دوانی،از کمال الدین محمد بن فخر لاری،تألیف:928،خ.ملک.
-الحمد لمن هو محمود بلسان کل حامد
ص:583
اصول،از علیشاه بن صفدر شاه رضوی کشمیری (-1269 ق)،خ.موجود.
اردو،ط.هند.
تاج العلماء علی محمد نصیرآبادی(-1312 ق)، ط.هند.
اردو،از حبیب حیدر،ط.هند.
محمد هاشم بن زین العابدین موسوی خوانساری (-1318 ق)،ط 1317 ق.
مؤید باللّه یحیی بن حمزۀ ادریسی(-749 ق)، مذکور در ذیل کشف الظنون.
ص:584
به احتمال از محسن فیض،خ.مشکات.
ابو القاسم علی بن احمد علوی(-352 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
جعفر بن خضر جناجی کاشف الغطاء (-1227 ق)،ط.(با خصایص یوم الجمعة).
-الحمد للّه بارئ النسم...
فن دوم از فنون ثلاثۀ کشف الغطاء.
فارسی،حکمت،از شمس الدین محمد معروف به ملا شمسا گیلانی(سدۀ 11 ق)،خ.موجود.
-سپاس تقدس اساس.
اصول،از عبد المحمد بن حسن زایر دهام نجفی (-1357 ق)،تقریرات استادش آیة اللّه آخوند خراسانی،خ.موجود.
رفیع الدین بن علی اصغر طباطبایی تبریزی ملقب به نظام العلماء(-1326 ق).
اردو،اخبار،از محمد حسین بن تاج الدین تیجانی پاکستانی،تألیف:1378 ق.
نظام الدین،شاگرد دلدار علی نصیرآبادی.
-نحمدک اللهم یا خیر الوارثین...
عیسی بن محمد صالح اصفهانی(-ح 1074 ق)، والد صاحب ریاض.
اخلاق،مولف شیعه بوده،مرتب بر مقدمه و 8 قطب،خ.موجود.
فقه،از ابو طالب بن ابو القاسم موسوی زنجانی (-1329 ق)،مذکور در آخر ایضاح السبل مؤلّف.
فقه،از سلیمان بن علی شاخوری(-1101 ق)،در رد بعضی از اخباریون که آنها را حرام می شمردند.
نیز از سلیمان شاخوری.
تحلیل الغنا-الغنا
ص:585
فیزیک،از بهاء الدین حسام زادۀ پازارگاد،ط.
تهران،1310 ش.
ادعیه،از مآخذ البلد الامین کفعمی.
فقه،از ابو العباس احمد بن فهد حلّی(-841 ق)، خ.موجود.
-ان اولی ما سنح به الخاطر و صدرت به الدفاتر
الادبیّة)
محمد حسن بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1318 ق).
در حرمت آنچه غیر مسلمانان در تحنیط به کار می برند،از محمد علی هبة الدین شهرستانی، بخشی از آن در مجله علم(1330 ق)چاپ شده است.
فارسی،احکام نجوم،از ابو معشر جعفر بن محمد بلخی،مرتب بر 9 مقاله،خ.موجود.
احکام نجوم،از ابو سعید احمد بن محمد سجزی.
محمد و آله الهادین للحسنات)
ادعیۀ منظوم،از قوام الدین محمد بن محمد مهدی سیفی قزوینی،تاریخ نظم:1121 ق،خ.دیده شده.
-الهی بحق المصطفی و ابن عمه
و سبطیه و الزهراء آل عباء
ادعیه،از حسن صدر الدین موسوی کاظمی (-1355 ق).
ادعیه و زیارات از اسماعیل بن علی نقی تبریزی (1295 ق-).
فارسی،ادعیه و زیارات،از حسین بن محمد تقی نوری(-1320 ق)،استدراکی است بر تحفة الزائر مجلسی،ط.تبریز،1323 ق؛ تهران،1327 ق.
ادعیه و زیارات،از عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی(-1242 ق)،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمه،تألیف:1224 ق،خ.کاظمین.
-الحمد للّه الذی رزقنا محبة اولیائه
ص:586
مهدی بن محمد صادق حسینی قمصری کاشانی (اوایل سدۀ 14 ق)،ط.
در احکام اسلام،از ابو المکارم بن ابی القاسم موسوی زنجانی(-1330 ق)،خ.موجود.
ص:587
سرشناسه : آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، 1255 - 1348 .
عنوان و نام پدیدآور : مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)/ تالیف محمدمحسن نزیل سامراءالشهیر بالشیخ آغا بزرگ الطهران. به اهتمام محمد آصف فکرت
مشخصات نشر : مشهد - بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی 1372
مشخصات ظاهری : 4ج.
یادداشت : فارسی.
موضوع : کتاب های چاپی -- کتابشناسی
موضوع : نویسندگان شیعه-- کتابشناسی
موضوع : نسخه های خطی فارسی -- فهرست ها
موضوع : نسخه های خطی عربی -- فهرست ها
ص :1
ص :2
مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)
تالیف : محمدمحسن آقابزرگ طهرانی
اهتمام: محمد آصف فکرت
ص:3
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
ص:4
محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).ظاهرا همان آداب التخاطب او است،که گذشت.
ابو المحاسن عبد الواحد رویانی شهید(-501 یا 502 ق).مذکور در کشف الظنون.
در برخی از منابع از آن نقل شده است و ظاهرا در آداب تختم(انگشتر به انگشت کردن)بوده است.
ابو البقاء صالح بن حسین جعفری،در ده باب، تالیف:پیش از 942 ق.مذکور در کشف الظنون.
-الحمد للّه الواحد الاحد الذی لا یتکثر بالاعداد
در ردّ بابیگری،از ابو القاسم بن کاظم موسوی زنجانی(-1292 ق).خ.موجود.
دربارۀ بنی شیبان،از ابو سعید عبید بن کثیر عامری(-294 ق).
تخریج الآیات و الاحادیث(در اثبات امامت
ائمّه(علیه السلام))
فارسی،از ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری (-1324 ق)،مذکور در فهرست آثار او.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه حاکم نیشابوری معروف به ابن بیع(-405 ق).
در نقض مسألۀ امامت از کتاب الاربعین فخر رازی(-606 ق)،از برهان الدین محمد بن حمدانی قزوینی،از مشایخ خواجۀ طوسی.
فارسی،مثنوی اخلاقی،از اسماعیل بن حسین تبریزی معروف به مسأله گو و متخلص به تائب (-1374 ق).
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق)،خ.دیده شده.
-اللهم ارنا الحق حقا...
در امامت،از محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق)،خ.آستان قدس،ش 559 و ش 2043.
-قالت الامامیة ان ابا بکر کان فی جیش اسامة...
ص:5
شیخ علی حزین(-1181 ق)ظاهرا در اخلاق است.مذکور در نجوم السماء.
بعضی از متأخرین از آن نقل کرده اند و ظاهرا خلاصۀ رسائل علامه انصاری است.
الرضویة
تخلیص الفوائد فی شرح تمهید القواعد
اصول،تعلیقات سید محمد عصّار تهرانی (-1356 ق)بر«تمهید القواعد»شهید ثانی.
تالیف:1346 ق.خ.آستان قدس،ش 2962 (خط مولف،1346 ق).
اصول،شرح و تحریر کفایة الاصول،از سید محمد عصار تهرانی.خ.آستان قدس،ش 2963 (خط مولف،1342 ق).
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهایی (-1030 ق).خ.نجف.
ابراهیم بعلبکی،مخمس بر قصیدۀ منسوب به علی علیه السّلام.خ.آستان قدس.
-صرمت حبالک بعد وصلک زینب
و الدهر فیه تغیّر و تقلّب
اصل از محمد مهدی بن مرتضی طباطبایی، بحر العلوم(-1212 ق)،تخمیس از حسین بن محمد رضا بن بحر العلوم.
ص:6
فارسی،از میرزا ثاقب.
فارسی،از محمد حسین سهرابی.
اصل از عبد الحمید بن ابی الحدید(-655 ق)، تخمیس از عباس بن قاسم زیوری بغدادی (-1316 ق)،که برخی را در 1291 ق سروده.
خ.دیده شده.
اصل از ابن ابی الحدید،تخمیس از محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).خ.دیده شده.
اصل از سید حمیری،تخمیس از علی نقی بن ابی الحسن نقوی لکهنوی(1323 ق-)،که در 1350 ق در بازگشت از نجف به هند سروده.
محمد بن اسماعیل حلی معروف به ابن خلفه (-1242 ق).ط.
ابو الفتح نصر اللّه بن حسین فائزی شهید(-ح 1168 ق).ط.
راضی بن صالح قزوینی(-1287 ق).ط.
مصطفی بن جواد خالصی.ط.
محمد بن طاهر سماوی،وی شرحی نیز بر قصیدۀ فرزدق دارد که«الکواکب السماویة»نام دارد و چاپ شده و همه این تخمیسها در آن درج شده است.
درویش علی بغدادی،فرزندش تمامی تخمیس را در«کنز الادیب»آورده است.
فارسی،مخمس بر قصیدۀ ابو القاسم بن میرزا بزرگ معروف به میرفندرسکی(-1050 ق)، از محمد علی که در 1129 ق در مرشدآباد هند سروده.
-ای که ذاتت در دو گیتی مظهر اسماستی
جوهری دهر را چون لؤلؤ لالاستی.
تخمیس الکراریة
در مدح ائمه علیهم السّلام(حیدر کرار و فرزندانش ائمۀ اطهار)،اصل از محمد شریف بن فلاح کاظمی،تخمیس از محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).خ.دیده شده.
تخمیس اللامیة
در مدح حضرت امیر و رثاء امام حسین علیهما السّلام،اصل از حسن بن علی قفطانی(-1275 ق)،تخمیس از حسن سبتی نجفی(1299 ق-).
اصل قصیده از ابو بکر محمد بن حسن بن درید ازدی(-321 ق)،تخمیس از محمد رضا نحوی که در 1212 ق تخمیس کرده.خ.دیده شده.
موفق الدین عبد اللّه بن عمر انصاری.
-لما ابیح للحسین صونه
و خانه یوم الطراد عونه
موسی بن شریف آل محیی الدین جامعی عاملی (-1281 ق).خ.دیده شد.
ص:7
اصل از ابو الولید احمد بن عبد اللّه معروف به ابن زیدون،تخمیس از شیخ صفی الدین حلّی.ط(با دیوان او).
اصل از ابن زیدون،تخمیس از محمد بن معصوم موسوی خطی قطیفی(-1271 ق).
-ذکر الطفوف شبحی الارزاء ینسینا
و عن تغنی الغوانی الغید یغنینا
اصل از کاظم بن محمد ازری(-1211 ق)،در مدح اهل بیت علیهم السّلام،تخمیس از ابو المحاسن جابر بن عبد الحسین ربعی کاظمی (-1313 ق).ط.1318 ق.
اصل از کمیت بن زید بن خنیس اسدی کوفی (-126 ق)،تخمیس از عباس زیوری.خ.دیده شده.
ص:8
فقه،از علیشاه بن صفدر کشمیری(-1269 ق).
خ.دیده شده.
طب،از شیخ الرئیس ابو علی بن سینا(-428 ق).
مذکور در کشف الظنون.
تارک)
شرحی است بر المدارک،از یوسف بن احمد درازی بحرانی(-1186 ق).خ.کاظمین،نجف.
فقه،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق).
فارسی،روانشناسی،از حسین کاظم زادۀ تبریزی.
ط.اصفهان،1340 ق.
در امامت،از ابو محمد هشام بن حکم کندی کوفی(-199 ق).مذکور در رجال نجاشی.
در توحید و امامت،از ابو الحسن علی بن منصور کوفی.مذکور در رجال نجاشی،فهرست شیخ و فهرست ابن ندیم.
در صنعت،از محمد بن زکریا رازی(-311 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.این کتاب و«کتاب التدابیر»از بخشهای دوازدهگانۀ کتاب بزرگ او در علم صنعت است.
تقی الدین ابو الخیر فارسی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
کیمیا،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.کربلا.
فارسی،طب،در بهداشت مادران باردار،از میرزا سلیم آخوندوف طبیب قراباغی.ط.تهران.
فارسی،در تصریف،از احمد بن محمد میدانی (-518 ق).خ.ملک.
-الحمد للّه رب العالمین...این کتاب کی کرده شد از بهر مبتدیان در ادب
ابن سینا.خ.مجلس،آیا صوفیا.
نیز از شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق).ط.بغداد،1347 ق.
فارسی،از بدر الملوک بامداد.ط.تهران،1333 ش(چاپ بیست و سوم).
در اصلاح دروس در مدارس نوین،از فضل اللّه بدایع نگار مشهدی(-1343 ق).مذکور در آخر مطلع الشموس مؤلف.
محمد حسین بن محمد علی مرعشی شهرستانی.
خ.کربلا.
رساله در احکام تقیه،از علی محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در مشاهیر علماء الهند.
محمد مرتضی بن حسنعلی حسینی جونپوری (-1337 ق).ط.هند.
ص:9
در صنعت،از ابو موسی جابر بن حیان.مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از محمد حسن بن علی خان اعتماد السلطنة.ط.تهران،1311 ق.
محمد حسن بن محمد یوسف بن میرزا بابا موسوی خوانساری(-1337 ق).
ص:10
محمد رضا بن محمد جواد نجفی(1306 ق-).
حکمت،از ابو یعلی حمزة بن عبد العزیز معروف به سلاّر دیلمی(-448 ق).مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب.
عبد الباقی،مذکور در نجوم السماء،ظاهرا عبد الباقی عارف،صوفی و خوشنویس معاصر شاه عباس صفوی بوده است.
ص:11
ادعیه،از محمد رضا طبسی(1322 ق-).
ریاضی،از نظام الدین عبد العلی بن محمد بیرجندی(-934 ق).خ.قوله،مصر.
-الحمد للّه الّذی منه المبدأ و الیه المآب...
احوال محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق)،از فرزندش محمد حسین.
اخلاق،از محمد حسین بن غلام رضا فیروز آبادی(1328 ق-).
ص:12
ط.بمبئی،1313 و 1333 ق.
عرفان،از معین الدین علی بن نصیر تبریزی معروف به شاه قاسم انوار(-837 ق).
فارسی،تاریخ و عرفان،از فرید الدین محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری(-627 ق).ط.مکرر.
ص:13
فارسی،تذکرۀ شاعران،از بندر ابن داس خوشگو (سدۀ 12 و 13 ق).ط.هند.
فارسی،از تقی بن حسین دانش(ح 1288 ق-).
فارسی،در مجمع الفصحاء از آن نقل شده است.
فارسی،در حوادث قحط و غلاء روزگار نادر شاه و پس از آن،از علی بن مرتضی طبیب موسوی دزفولی،تألیف:1177 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی جعل الشکر سببا لدوام النّعم.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از علی اکبر نواب متخلص به بسمل(-1263 ق).خ.موجود.
فارسی،از دولتشاه بن علاء الدّوله بختیشاه غازی سمرقندی،تألیف،892 ق.ط.مکرّر.
تاریخ،از محمد علی میرزا بن فتحعلیشاه قاجار.
در«نزهة الاخبار»منجم بغدادی از آن یاد شده است.
صدر الدین محمد بن حسن شعبانکردی قزوینی.
ط.تهران،1328 ق.
ص:14
ابو نزار حسن بن صافی نحوی(-568 ق).
فارسی،تاریخ،از شاه طهماسب بن شاه اسماعیل اول صفوی(-984 ق).ط.لیپسیک،1308 ق؛ برلن،1303 ش.
فارسی و عربی،مجموعۀ ادبی،از محمد مهدی بن محمد باقر بهجت معروف به فروغ الدین اصفهانی(1223 ق-).
فارسی،تذکرۀ شعراء،از محمد علی بن عبد الوهاب مدرسی متخلص به شهلا(سدۀ 12 ق).
ص:15
فارسی،از شاه محمد دارابجردی فارسی، متخلص به شاه.
فارسی،از عبد الرزاق بیگ بن نجفقلی دنبلی متخلص به مفتون(-1243 ق).
فارسی،در احوال فقهاء،حکماء،عرفاء و شعراء در 4 رکن،از اسد اللّه بن محمود گلپایگانی (-1366 ق).ط.اصفهان،1331 ق.
ص:16
فارسی،اخلاق،از علی علوی.خ.موجود (1256 و 1269 ق).
عروض،از امین الواعظین اسد اللّه بن ابی القاسم دزفولی(-ح 1353 ق).
فارسی،محمد ابراهیم بن عبد الرحیم کلباسی.ط.
تهران،1307 ش.
کل من هو فی زمرة العاقلین)
در اصول دین،از حسین بن ابراهیم حسینی قزوینی(-1208 ق)،تالیف:1142 ق.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی جلّ جلاله
ص:17
«بحار الانوار»فوایدی نقل کرده است.
معرب زیج الغ بیک است.مذکور در کشف الظنون.
-الحمد للّه الذی خلق الافلاک و دوّرها
فارسی،مزارات اصفهان،از عبد الکریم بن مهدی گزی اصفهانی(-1341 ق).ط.اصفهان، 1324 ش.
فارسی،مزارات اصفهان،از شهاب الدین بن محمود مرعشی(-1369 ش)،اضافاتی بر «تذکرة القبور»گزی دارد.ط.اصفهان،1328 ش.
فارسی،تذکرۀ شعراء عهد ناصر الدین شاه قاجار،از ابراهیم بن مهدی بدایع نگار.ط.
تهران.
-شکر و سپاس مر آن خداوندی را عظم شانه
طب،از محمد حسین بن ربیع کحال شیرازی (-1325 ق).فرزندش سید احمد آن را به اتمام رسانیده.
-الحمد للّه الذی نور ابصار قلوبنا بمعرفته
طب،از علی بن عیسی کحال(سدۀ 5 ق).خ.
آستان قدس،ش 5063 و ش 5064.
ادبیات و علوم مختلفه،از علی بن مظفر دمشقی اسکندرانی معروف به ابن وداعه(-716 ق).
فارسی،تذکرۀ شعراء،از جمال الدین محمد عوفی یزدی(سدۀ 7 ق).ط.لیدن،1324 ق/ 1906 م؛تهران،1335 ش.
اللّبیب-التنبیهات
ناشناخته،نسخه ای از آن نزد محمد باقر شوشتری(-1327 ق)بوده است.
الطوسی من غیر العاملین)
رجال،جزء دوم امل الآمل،از محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق)،تألیف:1097 ق.
اصول دین،از محمد رضا طبسی(معاصر).
علی حسین بن خیرات علی زنجی فوری (-1310 ق).
فارسی،اخلاق،جامع:اسماعیل بن حسین تائب تبریزی معروف به مسأله گو(معاصر).ط، 1329 ق.
کلام،از محمد باقر بن محمد تقی حسینی مازندرانی.
-الحمد للّه الذی عظم شانه و جلّ برهانه
رجال،از یحیی مفتی بحرانی،شاگرد محقق کرکی.
اردو،شرح احوال علامه مجلسی.ط.هند.
فارسی،تذکرة الشعراء،از رضا قلی خان بن محمد هادی هدایت(-1287 ق).ط.تهران، 1295 ق و 1336-1340 ش.
ص:18
ص:19
فارسی،از یوسف بن احمد رشتی،تألیف:
1318 ق.ط.تهران،1334 ق.
فارسی،از محمد بن بدر جاجرمی.ط.تهران، 1337 ش.
ص:20
ابو بکر بن عبد الرحمان حضرمی(-1341 ق).
مذکور در پایان دیوان او.
در فضیلت علم،از ابو عبد اللّه حسین بن عبید اللّه غضائری(-411 ق).
اصول،اصل از علامه حلی،شرح از عبد الجواد بن محمد مهدی کلباسی(-1314 ق)،تألیف:
1278 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان
اخبار،اصل از شیخ طوسی،شرح از قاضی نور اللّه بن شریف الدین شوشتری(-1019 ق).
-ابتداء الحدیث بحمد القدیم سنّة قدیمة.
انساب،از تاج الدین محمد بن قاسم بن معیۀ دیباجی(-776 ق).
ص:21
فارسی،از حیدر علی بن عزیز اللّه مجلسی، تألیف:1209 ق.
ص:22
ص:23
ابو الحسن بن مهدی لکهنوی.ط.لکهنو،1285 ق.
فارسی،مثنوی در توحید،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی.
فارسی،ترجمۀ تحریر المرئة،مترجم:یوسف اعتصام الملک اعتصامی.ط.تبریز،1318 ق.
ص:24
اخلاق،از ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی (-421 ق).ط.تهران،1314 ق(در هامش مکارم الاخلاق)،1314-1316 ق(در هامش مبدأ و معاد ملاصدرا)؛مصر،1346 ق.
-الحمد للّه الّذی عمّ الخلق بنعمه
فقه،از محمد تقی بن میرزا رضا قزوینی (-1333 ق).
رجال،از علی بن عبد اللّه مقشاعی بحرانی (-1127 ق).مذکور«در لؤلؤة البحرین».
رجال،از عنایت اللّه قهپائی(سدۀ 11 ق).
رجال،ناشناخته،تألیف:1005 ق.ط.کلکته، 1271 ق.
رجال،از سید حسین طباطبائی بروجردی.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الّذی تفرّد بالازلیة و البقاء...
الکشی
رجال،از داود بن حسن بحرانی(سدۀ 12 ق).
مذکور در لؤلؤة البحرین.
رجال،از عنایت اللّه قهپائی،تألیف:1011 ق.
خ.دیده شده.
المعصومین ع)
رجال،از یوسف بن محمد حسینی عاملی، تألیف:981 ق.خ.آستان قدس 13062.
الکاظمیات
فقه،از ناصر بن محمد جارودی(سدۀ 12 ق).خ.
آستان قدس،ش 8158.
رجال،از صاحب معالم،حسن بن زین الدین (-1011 ق)،تألیف:982 ق.خ.دیده شده.
علاء الدین محمد بن ابی تراب گلستانه(-ح 1110 ق).خ.شهید مطهّری(1087 ق).
یحضره الفقیه.
ترتیب معانی الاخبار
به ترتیب حروف،از داود بن حسن بحرانی.
مذکور در کشف الحجب.
-احمدک اللهمّ جزیل العطاء...
محمد تقی خادم انصاری،تألیف:1006 ق.خ.
آستان قدس،ش 13274
-الحمد للّه علی ما وهب
داود بن حسن بحرانی.مذکور در«لؤلؤة البحرین».
عنایت اللّه قهپائی.خ.دیده شده.
فارسی،تجوید،از اسماعیل بن علینقی تبریزی (معاصر).ط.تبریز،1348 ق(چاپ سوم).
فارسی،منظومه،از حافظ محمد بن محمود سمرقندی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-خالق اکبر خداوند جهاندار معین
حمد بی حد مرو را و بر رسولش آفرین
ناصر بن سعید حویزی،تالیف:1061 ق.خ.
دیده شده.
ص:25
فارسی،فرهنگ لغات قرآن،از سید شریف علی بن محمد گرگانی(-816 ق).خ.آستان قدس،ش 1459.
ابو عبد اللّه محمد بن احمد مفجع بصری(-327 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست ابن ندیم.
در صنایع بدیع،از محمد بن عمر رادویانی.ط.
استانبول،1949 م؛تهران،1363 ش.
تاریخ،از جلال الدین بن مهنّا علوی.مذکور در کشف الظنون و الوافی بالوفیات صفدی.
ترجمان القرآن
فرهنگ لغات قرآن،از تاج الدین بن محمد بن ابراهیم هاشمی.خ.مجلس.
-الحمد للّه الذی ارسل الرسل
فارسی،از محمد بن ابی القاسم قالی خوارزمی (-567 ق).خ.نجف.
-این کتاب ترجمان قرآن است...
فارسی،شرح قاموس فیروزآبادی،از محمد یحیی بن محمد شفیع قزوینی،تألیف:
1114-1117 ق،به دستور شاه سلطان حسین صفوی.ط.تهران،1273 ق و مکرر.
فارسی،تاریخ،اصل از ابوریحان بیرونی، مترجم:علی قلی خان اعتضاد السلطنه(-1298 ق).
فارسی،تاریخ،مترجم:اکبر دانا سرشت (معاصر).ط،1321 ش و مکرر.
فارسی،اخلاق،اصل از خواجه نصیر الدین محمد طوسی،مترجم:امیر عادل حسینی.مذکور در ریاض العلماء.
فارسی،اخلاق،مترجم:علی بن محمد حسینی طبیب(-1316 ق).خ.مرعشی.
ترجمۀ آیات الاحکام
فارسی،تفسیر،ترجمۀ زبدة البیان اردبیلی،از مترجمی ناشناخته.خ.موجود.
اردو،از تصدق حسین بن غلام حسین موسوی کنتوری(-1348 ق).
فارسی،از ابو عبد اللّه زنجانی(-1360 ق).ط.
تبریز،1357 ق.
اردو،اصل از طبسی،مترجم:علی بن محمد باقر رضوی لکهنوی.
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی،تاریخ ترجمه:1013 ق.خ.مرعشی(خط مترجم در 1024 ق).
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی.خ.دیده شده.
-حمد و پرستش معبودی را عز و علا
ص:26
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی.خ.مرعشی(خط مترجم).
ص:27
بمبئی.
فارسی،منظوم.ط.ایران.
فارسی،از کلمات قصار امیر المؤمنین(علیه السلام)،شرح هرحدیث در یک رباعی،از محمد حسین بن یوسف هروی.خ.آستان قدس(خط شاه محمود نیشابوری در 927 ق).همین کتاب در عنوان در چهل حدیث هم آمده است.
فارسی،منظوم،در فضائل امیر المؤمنین،از عبد الصمد بن کمال بن امیر الحاج.
-سپاس مر خدای را که منور گردانید.
فارسی،ترجمۀ 40 سوره از تورات.ط.مکرّر.
فارسی،اصل از علامه حلی،مترجم:مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی(معاصر).خ.
موجود.
فارسی،اصل از علامه حلی،با برخی اضافات.
خ.مشکات(1072 ق).
فارسی.ط.تهران.
حمایت حسین نیشابوری کنتوری،معروف به سید علی بخش حکیم(-1235 ق).مذکور در کشف الحجب.
-اساس اصول یتفرع علیها افضل القربات
فارسی،تفسیر سورۀ فاتحه،از عباس بن بهرام میرزا اورامی متخلص به توفیقی،به دستور استادش سعد الدین سعدی نگاشته.خ.دیده شده (1074 ق).
-منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است.
فارسی،اصل از شهید ثانی،مترجم:محمد زمان تنکابنی.خ.موجود(1118 ق).
ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1333 ش(چاپ دوّم).
اردو،اصل از احمد بن زینی دحلان،مترجم:
مقبول احمد دهلوی.ط 1313 ق.
فارسی،از احمد بن شهاب الدین رضوی معروف به ادیب پیشاوری(-1349 ق)،ناتمام.
فارسی،از علی بن محمد بن اسد اللّه امامی اصفهانی(سدۀ 12 ق).
فارسی،مترجم:ناشناخته.ط.تهران،1316 ش.
پایه های آن
فارسی،اصل از محمد حسین آل کاشف الغطاء، مترجم:علیرضا خسروانی.ط.تهران،1317 ش.
فارسی،اصل از فیض کاشانی،مترجم:جلال الدین بن ابی القاسم محدث ارموی(معاصر).
ص:28
فارسی،اصل از جار اللّه زمخشری،مترجم:
محمد شفیع وصال شیرازی(-1262 ق).
فارسی،از عبد اللّه بن حسین رستمداری مازندرانی.صاحب ریاض نسخه را دیده است.
فارسی،از محمد علی بن محمد مدرسی طباطبایی یزدی(-1240 ق).مذکور در آیینۀ دانشوران.
فارسی،از محمد مهدی رضوی که در 45 باب به نام شاه طهماسب صفوی تألیف کرده.خ.
موجود.
ص:29
فارسی،واجبات نماز.ظاهرا مترجم پس از 1000 ق می زیسته.
-سپاس بی قیاس موجودی را تقدست اسمائه...
فارسی،از امیر نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب جرجانی(-پس از 959 ق).
صاحب ریاض نسخه را دیده بوده است.
فارسی؟،از آقا نجفی،محمد تقی بن محمد باقر اصفهانی(-1332 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ترجمۀ امالی الصدوق
فارسی،از علی بن محمد امامی حسینی.مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،از صادق بن حسین توشخانگی که در 1301 ق ترجمه کرده.خ.دیده شده.
فارسی،اصل از هبة الدین شهرستانی،مترجم:
علی رضا خسروانی.
ص:30
1373 ق.
فارسی،اصل از علامه حلی،مترجم:علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).خ.دیده شده.
فارسی،اصل از علامه حلی،مترجم:محمد باقر بن محمد رضا شانه تراش شوشتری،شاگرد سید نعمة اللّه جزائری.مذکور در تاریخ شوشتر.
فارسی،از میرزا حسین نائب الصدر(-1315 ق).
فارسی،از محمد رضا بن جلال الدین محمد اصفهانی،که برای امیر ابو الفتح بن حبیب اللّه حسینی ترجمه کرده.خ.موجود(1068).
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.دیده شده.
-بعد از تقدیم مراسم محامد الهی و تعظیم و درود نامتناهی
فارسی،اصل از علامه مجلسی،مترجم به احتمال:محمد تقی معروف به آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).
فارسی،مجلد اول به همراه مجلد دوم،مترجم ناشناخته،به نام«شاهزاده سلطان محمد بلند اختر»مصدر است.خ.موجود.
فارسی،مجلد ششم،در احوال پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)،مترجم ناشناخته.خ.دیده شده.
فارسی،مجلد هشتم،از محمد نصیر بن عبد اللّه برادرزادۀ علامه مجلسی مؤلف بحار.مذکور در «الفیض القدسی».
ص:31
ص:32
فارسی،اصل از ادوارد براون،از فردوسی تا سعدی،مترجم:فتح اللّه مجتبایی.ط.تهران، 1341 و 1342 ش.
فارسی،اصل از ابو بکر جعفر نرشخی(-348 ق)،مترجم:ابو نصر احمد بن محمد بن نصر قبادی(یا قباوی).ط.مکرر.
فارسی،اصل از ولتر،مترجم:رضا قلی خان بن مهدیقلی خان تبریزی(-1283 ق).ط.1263 ق و مکرّر.
فارسی،اصل از جرجی زیدان،مترجم:
محمد باقر مسعودی(-1265 ق)یا عبد الحسین میرزا.ط.تهران،1329 و 1343 ق(2 مجلد).
فارسی،اصل از شهرزوری،مترجم:ضیاء الدین دری.ط.ایران.
ص:33
تاریخ سلاطین مغول
فارسی،اصل از ژامسن فریزر،مترجم:
ناصر الملک ابو القاسم قراگوزلو.ط.تهران، 1321 ق؛کرمانشاهان،1327 ش.
ترجمۀ تاریخ عتبی
فارسی،اصل از محمد بن عبد الجبار عتبی (-427 ق)،مترجم:ابو شرف ناصح بن ظفر جرفادقانی که به نام شمس الدوله غازی بیک و به اشارۀ وزیر او ابو القاسم علی بن حسن ترجمه کرده است.ط.تهران،1345 ش.
تاریخ یمینی مشتمل بر 3 جزء است:جزء اول را ابو شرف ناصح بن ظفر جرفادقانی و جزء دوم را حبیب الدین محمد گلپایگانی به فارسی ترجمه کرده اند.جزء سوم را که رسالۀ«بث الشکوی» نام دارد به اشارۀ امیر نظام گروسی،علی بن موسی ثقه الاسلام(مق 1330 ق)ترجمه کرده و چاپ شده است(مشار،858/1).
فارسی،از علی بخش میرزا بن اسکندر میرزا (1254 ق-)،مذکور در تاریخ تبریز.ط.
فارسی،از آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق)، تاریخ ترجمه:1297 ق.ط.ایران.
فارسی،فقه،اصل از علامه حلّی(-726 ق)، مترجم ناشناخته.خ.آستان قدس،ش 12059 (1071 ق).
ترجمۀ تحفة الابرار
عربی،اصول دین،اصل فارسی از حسن بن علی معروف به عماد طبری،مترجم:نجف بن سیف نجفی.خ.دیده شده.
علی بن ناصح سمنانی.خ.موجود.
در مخزن الادویه از آن نقل کرده است.
فارسی،اصل از عبد اللّه بن احمد،مترجم:محمد طاهر.ط.بمبئی،1310 ق.
تحریف مکارم الاخلاق)
فارسی،اصل و ترجمه از محمد باقر بن محمد جعفر بن کافی بهاری همدانی(-1333 ق).
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:عابد اردبیلی.مذکور در ریاض العلماء.
فارسی،اصل از عزّ الدین ابراهیم زنجانی، مترجم:عبد اللّه بن نور الدین شوشتری.خ.آستان قدس،ش 3794(1267 ق).
روحیۀ تطور ملل
فارسی،اصل از گوستاو لوبون،مترجم عربی، احمد فتحی زغلول پاشا،مترجم فارسی:علی دشتی.ط.تهران،1302 و 1333 ش.
اردو،اصل از فیض کاشانی،مترجم:مظاهر حسن امروهوی،ناتمام.مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،مترجم:ابو القاسم حسینی ذهبی شیرازی معروف به میرزا بابا مذکور در«آیات الولایۀ»او.
فارسی،از عبد اللّه بن نجم الدین معروف به فاضل قندهاری(-1311 ق).
ص:34
ترجمۀ تفسیر العسکری-آثار حیدری
ترجمۀ تقویم الابدان فی تدبیر الابدان
فارسی،اصل از ابن جزله،مترجم:محمد اشرف بن محمد طبیب که به نام شاه سلیمان صفوی ترجمه کرده.ط.تهران،1275 ق.
فارسی،در مساحت زمین،اصل از ابو الفداء، مترجم:عبد العلی بن محمد بیرجندی(-934 ق)،تاریخ ترجمه:927 ق.ط.پاریس.خ.
آستان قدس،ش 5532(986 ق).
غلام حسنین موسوی لکهنوی(-ح 1327 ق).
مذکور در شرح حال او.
آخوندزاده-تمثیلات
فارسی،اصل از فتحعلی آخوندزاده(-1290 ق)به ترکی،مترجم:میرزا جعفر قراچه داغی.
ط.تهران،1288 و 1291 ق،تفلیس،1273 ق.
عرب
فارسی،اصل از گوستاو لوبون،مترجم:
محمد تقی فخرداعی گیلانی.ط.تهران،1316 ش و مکرّر.
فارسی،اصل از جرجی زیدان،مترجم:ابراهیم قمی.ط.تهران،1329.
فضل اللّه بدایع نگار مشهدی(-1343 ق).
مذکور در آخر«مطلع الشموس».
فارسی،اصل و ترجمه از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمی(-1098 ق).ط.تهران، 1339 ش(ضمن شش رساله).
ترجمۀ توحید الصدوق
محمد تقی آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).
مذکور در آخر«جامع الاخبار»مؤلّف.
فارسی،از محمد باقر بن محمد تقی علامه مجلسی(-1111 ق).ط.تهران،1299 ق و مکرّر.
-الحمد للّه الذی هدانا الی توحیده
فارسی،از محمد صالح بن محمد باقر قزوینی روغنی،تاریخ ترجمه:1080 ق.
فارسی،از فخر الدین ترکستانی ماوراء النّهری، تاریخ ترجمه:1065 ق به خواهش ندر علی.خ.
آستان قدس،ش 14181.
-آفرین جان آفرین پاک را
آنکه ایمان داد مشت خاک را
مترجم از متقدمین بوده و یکی از معاصرین علامه مجلسی در نامه ای خطاب به وی از آن و از ترجمۀ انجیل یاد کرده است.
فارسی،مترجم از متأخرین بوده است.خ.آستان قدس،ش 52(1216 ق)،51(1226 ق)و 50.
فارسی،احکام و فرامین انوشیروان،مترجم:
جلال الدین محمد طباطبایی زواری(-995 ق) این توقیعات نخست از پهلوی به عربی و سپس از عربی به فارسی ترجمه شده است.ط.کلکته، 1240 ق و چاپهای مکرر در ایران و هند؛لندن
ص:35
1310 ق1892/ م.
فارسی،اصل از شیخ طوسی،مترجم:محمد یوسف بن محمد حسین کورگانی.
-بعد حمد و سپاس بی حد و قیاس واجب الوجودی را
ترجمۀ ثواب الاعمال
فارسی،اصل از ابن بابویه،مترجم:عبد الکریم مقدس ارومی(معاصر).
فارسی،اصل از ابن بابویه،مترجم:محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).ط.
ایران(با ترجمۀ عقاب الاعمال).
فارسی،از عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی(- ح 1330 ق)که خود در«ریاض العلماء»به آن ارجاع داده است.
اردو،از تصدق حسین بن غلام حسین نیشابوری کنتوری(-1348 ق).ط.هند.
فارسی،اصل منسوب به شیخ صدوق،مترجم:
محمد بن محمد سبزواری(؟).ط.تهران،1341 ش.
ترجمۀ جامع عباسی
اردو.ط.هند.
فارسی،چندین جزء در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس تحت عنوان«ترجمۀ روزنامه»موجود است،مثلا ترجمۀ روزنامۀ ترکی عثمانی:
مترجم:عبد الرسول منشی،ش 4093؛ترجمۀ روزنامه جات هند،مترجم:سید حسین صدر المعالی،ش 4095؛ترجمۀ روزنامۀ «توردومند»،مترجم:علی خان مترجم الممالک،ش 4094.
فارسی،مترجم:سید حسین شیرازی،برای ناصر الدین شاه ترجمه شده.خ.مرعشی.
فارسی،اصل از فضل بن یحیی طیبی،(سدۀ 7 و 8 ق)،مترجم:نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی محقق کرکی(؟)،مصدر به نام شاه طهماسب صفوی.ط.هند(در فهرست مشار،1 1025/ کتاب جزیرۀ خضراء و بحرا بیض.ط.
لکهنو،1884 ق،به نور اللّه شوشتری نسبت داده شده است).
الدین
اردو،اصل از محسن امین عاملی،مترجم:سبط الحسن.
فارسی،در طهارت و نماز،اصل از محقق کرکی، مترجم:ناشناخته.خ.موجود.
-شکر و سپاس و ستایش مر معبودی را که از خلق مخلوقات خود
فارسی،مترجم:محمود خان ناظم برق تلگرافخانۀ تهران(ترجمه از فرانسه).ط.تهران، 1301 ق.
اردو،مترجم:محمد باقر هندی(معاصر).ط.
هند.
ص:36
فارسی،اصل از علی بن طاووس،مترجم:شیخ عباس قمی(-1359 ق).ط 1330 ق(در هامش اصل).
ترجمۀ جنة الامان الواقیة-نیک بختیه
ترجمۀ الجنّة الواقیة
فارسی،اصل از ابراهیم کفعمی،ترجمه منسوب به میر محمد باقر محقّق داماد.
فارسی،از محمد رضا بن محمد قاسم حسینی که در 1090 ترجمه کرده.ط.تهران،1277، 1308 و 1323 ق.
فارسی،در 40 فصل،مترجم ناشناخته.خ.دیده شده.
-نحمدک یا من لاذبّه للدّاعون
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.دیده شده.
اصل به فارسی از حسین بن علی واعظ کاشفی.
خ.استانبول(گویا ترجمۀ عربی آن است).
ترجمۀ جهان نمای جدید(یا جغرافیای کرۀ زمین)
فارسی،مترجم:محمد حسن(یا حسین)حسینی فراهانی.خ.آستان قدس،ش 5249(1274 ق).
فرانسه شکست خورد؟
فارسی،تاریخ واقعۀ 1940 م،.اصل از آندره موروا،مترجم:ابو القاسم پاینده.ط.تهران، 1319 و 1320 ش.
گجراتی،مترجم:غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-).ط.
فارسی،آداب و احکام حج،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ترجمۀ حدیث الجبر و التفویض
فارسی،ترجمۀ حدیث«انّ اللّه لم یطع باکراه ...»مروی در«عیون الاخبار»،مترجم:علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).خ.دیده شده.
فارسی،مترجم:علامه مجلسی،در راه مشهد نوشته.مذکور در«الفیض القدسی».
فارسی،مترجم:علامه مجلسی.
-الحمد للّه و سلام علی عباده
فارسی،مترجم:علامه مجلسی.ط.1278 ق(در هامش«توحید المفضل»).
-شیخ صدوق محمد بن بابویه و غیر او از اکابر
فارسی،از علامه مجلسی.مذکور در«الفیض القدسی».
فارسی،در مواعظ پیامبر(صلی الله علیه و آله)،مترجم:
فضل اللّه بدایع نگار مشهدی(-1343 ق).
مذکور در آخر«مطلع الشموس».
اردو،مترجم:مقبول احمد دهلوی.ط.
ص:37
فارسی،در رجعت و ظهور حجت(علیه السلام)،مترجم:
علامه مجلسی.ط 1287 ق(با«توحید المفضل»).
-شیخ معتمد حسن بن سلیمان در کتاب «منتخب البصائر».
فارسی،مترجم:علی اکبر بن محمد نقوی لکهنوی(-1326 ق).مذکور در«تجلیات».
فارسی،مترجم:حسین بن نصر اللّه عرب باغی (معاصر).ط 1346(با ترجمۀ 6 حدیث دیگر:
ارکان الاسلام،اصل الاسلام،حقوق الاسلام، دعائم الاسلام،محض الاسلام و نواهی الاسلام).
اردو.ط.هند.
فارسی،اصل از محمد حسن بن صفر علی مازندرانی،مترجم:محمد هاشم.ط.تهران، 1323 ق(در هامش متن عربی).
فارسی،اصل منسوب به ابو الفتوح رازی،مترجم:
ابراهیم بن ولی اللّه استرآبادی(-958 ق).ط.
اصفهان،1244 ق؛شیراز،1328 ق؛تهران، 1287 و 1371 ق(ضمیمۀ حلیة المتقین).
فارسی،اصل از فیض کاشانی،مترجم:نوادۀ برادرش،نور الدین محمد بن شاه مرتضی بن محمد مؤمن معروف به نور الدین اخباری.
فارسی،علوم غریبه،اصل از محب خاندان میر احمد حسینی گیلانی،مترجم:نوادۀ مؤلّف، محمد بن میر محمد بن میر احمد.خ.موجود (1252 ق).
اردو،اصل از علامه مجلسی،مترجم:محمد باقر هندی.ط.
ص:38
فارسی،اصل از شیخ احمد احسائی،مترجم:
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).ط.
تبریز،1276 ق(ضمیمۀ«اجوبة المسائل»)، 1308 ق(با«اجتناب»محمد باقر همدانی).
فارسی،سرگذشت مسترس هورتست انگلیسی به قلم خودش،مترجم:اعتماد السلطنه محمد حسن مقدم.ط.تهران،1304 ق.
عربی،ترجمۀ همان کتاب،مترجم:اعتصام الملک میرزا یوسف خان.
ترکی،ترجمۀ همان کتاب،مترجم روح اللّه بادکوبی.ط.
فارسی،اصل از شیخ صدوق،مترجم:علی بن محمد امامی اصفهانی،معاصر صاحب ریاض العلماء.
ص:39
خوشبختی
فارسی،اصل از لرد آویر بوری،مترجم:ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1337 ش و چاپهای دیگر.
خوشبختی
فارسی،اصل از لرد آور بوری،مترجم:ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1336 ش و چاپهای دیگر.
اسرار التنزیل-خواص الایات
فارسی،اصل از احمد بن محمد سکاکی طبسی، مترجم:عفیف الدین ابو محمد عبد اللّه بن اسعد یمنی شافعی(-768 ق)،به ترتیب سوره های قرآن با 5 مقدمه.خ.موجود و مکرّر.
-الحمد للّه الذی انزل علی عبده الکتاب...اما بعد از استعاذه بتوفیق حمد و صلاة نموده می شود.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمّد تقی مجلسی(-1111 ق).مذکور در فهرستها.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در نجوم السماعه
فارسی،از علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).
علیه السّلام)
فارسی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).
فارسی،از جعفر قاجار متخلص به دهقان گمنام که به دستور مراد خویش سید حسین شمس العرفاء در 1356 ق ترجمه کرده است.ط 1361 ق.
فارسی،ترجمۀ منظوم.ط.تهران،1305 ق و مکرّر.
فارسی،از قاسم.
-نحمدک یا من خلق صبح اصابه الثناء
اردو،از محمد مرتضی جنفوری(-1337 ق).
علی محمد بن سید محمد نقوی لکهنوی(- 1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،از شیخ علی حزین.
فارسی،از علامه مجلسی.خ.دیده شده.
اردو،از مولوی مقبول احمد(-1340 ق).ط 1313 ق.
انگلیسی،از سید رضی هندی(معاصر).ط.
ممباسه،1350 ق.
فارسی،از علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).مذکور در«الفیض القدسی».
اردو،از مولوی مقبول احمد.
فارسی،از ملاّ رفیع گیلانی،در 1123 ق به التماس دوست خویش محمد قاسم استرآبادی نگاشته.خ.موجود(1153 ق).
فارسی،ترجمۀ نامه های سید جمال الدین اسدآبادی به میرزا حسن مجدّد شیرازی و علماء عراق،مترجم:جعفر شهیدی.ط.تهران(در فهرست مشار مترجم:غلام رضا سعیدی ذکر شده است).
ص:40
عربی،مترجم از سادات همدان بوده.خ.دیده شده.«ذخر العالمین»به فارسی از مهدی قزوینی است.
ترجمۀ الذهبیّة-طب الرّضا
فارسی،از علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).
-(پس از خطبه)ظاهر باشد که روزی مأمون از حضرت امام الانس و الجن
فارسی،از فیض اللّه عصارۀ شوشتری(سدۀ 11 ق)که به دستور فتحعلی خان والی شوشتر ترجمه کرده.مذکور در«تاریخ شوشتر».
فارسی،از شمس الدین محمد بن محمد بدیع رضوی(سدۀ 12 ق).خ.دیده شده.
فارسی،ترجمه ای است که به شرح مزجی شبیه است که مقداری از اصل را ذکر کرده سپس به ترجمۀ آن می پردازد.خ.دیده شده.
فارسی،از عبد الواسع تونی که در 1119 ق برای شاه سلطان حسین ترجمه کرده.
-خوشترین حدیثی که سامعه آرای قدسی...
ص:41
1935 م.
فارسی،اصل از ابو طالب بن عبد اللّه زاهدی گیلانی(-1127 ق)،مترجم:شیخ علی حزین (-1181 ق)فرزند مؤلّف.
ارث
ص:42
فارسی،از ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1318 ش.
فارسی،از علی دشتی.ط.
اردو،اصل از عبد العزیز دهلوی،مترجم:غلام حسنین پانی پتی.ط.هند.
فارسی،اصل از محمد بن حجیه محمد،مترجم:
نعمت اللّه بن هادی جزائری،که برای محمد علی میرزا بن فتحعلیشاه ترجمه کرده.خ.موجود.
فارسی،ترجمۀ مجلد 14 بحار،مترجم:
محمد تقی معروف به آقا نجفی اصفهانی (-1332 ق).مذکور در آخر«جامع الانوار» مؤلف.
فارسی،اصل از موریس لبلان،مترجم:
عنایت اللّه شکیباپور.ط.تهران،1306،1338 ش.
فارسی،منظومه،ناشناخته.خ.دانشگاه از کتب اهدایی مشکات.
ص:43
فارسی،اصل از ابن ابی الحدید،مترجم:
نصر اللّه بن فتحعلی شاکر دزفولی(-1311 ق)،تاریخ ترجمه:1292 ق.خ.دانشگاه.
فارسی،اصل از ابن ابی الحدید،مترجم:
شمس الدین محمد خطیب،ظاهرا با عنوان اسبق یکی است.
فارسی،اصل از ملاصدرا،مترجم:محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).در تجلیات مذکور است که تا مباحث فلکیات کتاب ترجمه شده است.
فارسی،در معنای شریعت و فائده و چگونگی سلوک آن،مرتب بر 8 در،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).
-سپاس و ستایش مر خداوندی را که خلایق را برای پرستش...
فارسی،اصل از شبلی نعمانی،مترجم:
محمد تقی فخر داعی گیلانی(معاصر).ط.
تهران،1314-1327 ش(5 مجلد).
فارسی،اصل از ابن سینا،مترجم:علی بن محمد بن اسد اللّه امامی اصفهانی.
فارسی،قصیده در عرفان،از محمد عرفی شیرازی(-999 ق).
ترجمۀ«حق الیقین»مجلسی،از محمد مقیم بن درویش محمد حامدی خزاعی که در 1159 ق ترجمۀ آن را به پایان رسانیده.
-الحمد للّه واجب الوجود القدیم الازلی.
اردو،اصل از محمد صادق بن محمد حسین، مترجم:محسن نواب بن احمد لکهنوی (معاصر).
اردو،اصل از حسن صدر الدین،مترجم:محمد کاظم بن نجم الحسن لکهنوی(-1340 ق).
فارسی،اصل از علی حسن خان،مترجم:شاه محمد دارابجردی.
احمد بن حسین معروف به ابن متویه،مجلسی آن را در کتاب الدعاء«بحار»گنجانیده است.
ابو اسحق صابی کاتب معاصر شریف رضی نیز آن را به عربی ترجمه کرده است.ط.تبریزی، 1315 ق.
ص:44
مجلسی(-1111 ق).خ.نجف.
فارسی،از آقا حسین بن جمال الدین محمد خوانساری(-1098 ق)مذکور در ریاض العلما.
فارسی،از محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی،معاصر حرّ عاملی.خ.دیده شده.
فارسی،از محمد علی بن نصیر الدین چهاردهی (-1334 ق).خ.موجود.
فارسی،از محمد هادی بن محمد مازندرانی (-1120 ق یا پس از آن)،که در 1083 ق.
ترجمۀ آن را به پایان رسانیده است.
-ابتدا می کنم به نام خدای بخشایندۀ مهربان.
فارسی،از عادل خراسانی شاعر روزگار صفویان وی صد کلمۀ جاحظ،از سخنان علی(علیه السلام)را به صورت یک،بیت در برابر هرکلمه ترجمه کرده است.خ.آستان قدس،ش 1730(1101 ق)و 2 نسخۀ دیگر.ط.تهران،1272 ق.
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم:محمد علی بن ابی طالب گیلانی معروف به شیخ علی حزین (-1181 ق).مذکور در نجوم السما.
در معانی افعال و اقوال نماز،از جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).خ.دیده شده.
-(پس از خطبه)فهذه مقدمه و جیزه تشتمل علی معانی افعال الصلاه.
اردو.ط.هند.
از اول اذان تا آخر تعقیبات،از جمال الدین بن محقق خوانساری معروف به آقا جمال(- 1125 ق)که در 6 فصل به نام شاه سلطان حسین صفوی تالیف کرده.
-اللّه اکبر زهی رسایی صیت جهان پیمای اذان.
حسین بن علی بن ابی طالب حسینی همدانی (معاصر).
فارسی،در آداب،مقدمات و احکام نماز،از محمد علی بن ناظم الشریعه نوری همدانی.ط.
ایران.
علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،مرتب بر 8 در،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی.خ.آستان قدس،ش 2715(1081 ق)و 3 نسخۀ دیگر ط.
-هرکه نه گویا به تو،خاموش به
هرچه نه یاد تو فراموش به
فارسی،از محمد بن نادعلی.خ.دیده شده.
محمود بن میر علی مشهدی،معاصر حرّ عاملی.
ص:45
ق.خ.آستان قدس،ش 5250(1063 ق).
-الحمد للّه حمد الشاکرین
محسن فیض کاشانی(-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،اصل از عبد الرحمان کواکبی(-1320 ق)،مترجم:عبد الحسین میرزا بن مؤید الدوله طهماسب میرزا.ط.تهران،1326 ق.
فارسی،از فیض اللّه عصارۀ شوشتری،که در 1088 ق به دستور فتحعلی خان والی شوشتر ترجمه کرده است.
ص:46
وقایعی(1287 ق-).
فارسی،در فتح اندلس،به احتمال از شاتوبریان، مترجم:ذکاء الملک محمد حسین فروغی.ط.
تهران،1324 ق.
فارسی،از آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).ط.
ایران(با ترجمۀ ثواب الاعمال).
فارسی،از عبد الکریم مقدس ارومی(معاصر).
ص:47
و صمت فنا و زوال معری است.
فارسی،از محمد کاظم بن محمد فاضل مشهدی.
خ.آستان قدس،ش 1946(1277 ق).
-الحمد للّه مالک مصر الایجاد
فارسی،از محمد هادی بن محمد حسین قائنی (معاصر)،تاریخ ترجمه:1323 ق.ط.تهران، 1315 ش.
ص:48
فارسی،ترجمۀ قصیدۀ میمیه فرزدق،از نور الدین عبد الرحمان جامی(-898 ق).درج در هفت اورنگ او.
-پور عبد الملک به نام هشام
در حرم بود با اهالی شام
فارسی،اصل از ابو نصر فارابی،مترجم:مهدی بن ابی الحسن الهی قمشه ای.ط.تهران،1324 ش.
فارسی،اصل از شیخ مفید،گزینش از شریف مرتضی،مترجم:جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق) که برای احمدبیک ترجمه کرده.خ.آستان قدس،ش 9756(1087 ق).
-بخور مجالس هوشمندان مشکین مصر
اصل فارسی از خواجه نصیر الدین طوسی، مترجم عربی:رکن الدین محمد بن علی استرآبادی(سدۀ 8 ق).خ.آستان قدس،ش 817(1105 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،اصل از سید عبد اللّه شبر،مترجم:علی بن محمد حسین شهرستانی(-1344 ق).ط.
فارسی.خ.آستان قدس.
فارسی،اصل از غلامحسین بن ابراهیم تهرانی (-1358 ق)،مترجم:محمد رضا بن عبد الصّمد یزدی که در 1354 ق.در نجف ترجمه کرده.ط.
نجف،1354 ق.
اردو،اصل و ترجمه از محمد مرتضی بن حسن علی صاحب حسینی جنفوری(-1337 ق).ط.
هند.
ص:49
انگلیسی،مترجم:پالمر(-1883 م).ط.لندن، 1928 م.
انگلیسی،مترجم:سل.ط.لیدن،1836 م.
فرانسه،مترجم:ساواری.ط.پاریس.
انگلیسی،مترجم:محمد علی قادیانی.ط.لاهور.
انگلیسی،مترجم:محمد خان بهادر بن احمد منشی بوشهری.ط.لندن.
انگلیسی.ط.1763 م.
سواحلی.ط.لندن،1931 م.
بنگالی.ط.هند.
اردو،مترجم:اولاد حیدر فوق بلگرامی (معاصر).
فارسی،مترجم:محمد جعفر بن عبد الصاحب دوانی خشتی که آن را به«احسن التفاسیر» خویش ملحق ساخته است.
فارسی،مترجم:آقا حسین بن جمال الدّین خوانساری(-1099 ق).ط.هند.
فارسی،مترجم:ابو الفتوح حسین بن علی بن محمد خزاعی نیشابوری(-ح 550 ق).
ابو الفتوح در تفسیر خویش آیات را کلمه به کلمه و به صورت زیرنویس ترجمه کرده است.
فارسی،مترجم:محمد رضا بن عبد الحسین نصیری طوسی.وی در«تفسیر الائمّه»هرآیه را به فارسی ترجمه کرده است.
فارسی،مترجم طاهر بن احمد بصیر الملک کاشانی(سدۀ 13 ق).
اردو،مترجم:محمد علی سونی پتی هندی.ط.
(در هامش قرآن).
اردو،مترجم:علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).ط.
گجراتی،مترجم:غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-)،آغاز ترجمه:1305 ق،پایان ترجمه:1355 ق.ط.
فارسی،مترجم:فتح اللّه بن شکر اللّه کاشانی (-988 ق).بر هوامش قرآن کتابت شده.
اردو،مترجم:فرمانعلی ممتاز الافاضل (-1340 ق).
اردو،مترجم:مقبول احمد مستبصر دهلوی (1340 ق).ط.هند(در هوامش قرآن).
فارسی،مترجم:مهدی آلهی قمشه ای.ط.
تهران،1323 ق و مکرر.
فارسی.خ.موجود.در آخر نسخه«فالنامۀ
ص:50
منظوم عماد»کتابت شده.
آخر فالنامه:
به فضل حق عماد این فال اعظم
تمام و ختم شد و اللّه اعلم
به سال هفتصد و پنجاه و نه بود
که شد ثبت و دعایی بود مقصود
فارسی،مترجم:محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی معروف به مترجم(-1120 ق).خ.
موجود.
فارسی،مترجم ناشناخته.ط.
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.موجود(تنها معانی کتابت شده).
فارسی،اصل ترجمه از علامه مجلسی(-1111 ق).فارسی آن در«عین الحیات»مطبوع درج است.
ص:51
فارسی،از مهدی بن نعیم عقیلی استرآبادی(-ح 1160 ق).
ص:52
ترکی به فارسی،از نظام الدین امیر علیشیر نوائی (-906 ق).خ.آستان قدس،ش 3651 (1008 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
فارسی،اصل از شهید اوّل،مترجم:مهدی بن حیدر کشمیری(-1309 ق).
فارسی،شرح شاطبیّه،اصل و ترجمه از محمد علی بن حسن اردکانی،شاگرد بحر العلوم.
خ.موجود.
فارسی،اصل از سید ابن طاوس،مترجم:احمد بن سلامۀ نجفی،که به دستور احمدبیک ترجمه کرده.خ.موجود.
-شکر و سپاس مر خدای که کل اشیاء در قبضۀ قدرت اوست.
ص:53
فارسی،مترجم:عبد الرسول خیام پور.ط.تبریز، 1327 ش.
فارسی،مترجم:صادق بن حسین توشخانگی رضوی(زنده در 1301 ق).
فارسی،اصل از مفضل بن سعد فروخی،مترجم:
حسین بن محمد بن ابی الرضا علوی آوی،در 729 ق.ط.تهران،1328 ش.
فارسی،اصل از راغب اصفهانی،مترجم:
محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی، معاصر شیخ حرّ عاملی.خ.آستان قدس،ش 4306.
اردو،مترجم:ظهور الحسین بارهوی(-1357 ق).
فارسی،اصل از شیخ علی،مترجم:سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)که خود در فهرست تصانیف خویش از آن یاد کرده.
ص:54
فارسی،اصل از تقی الدین ابراهیم کفعمی، مترجم:قاضی جمال الدین بن فتح اللّه شیرازی.
خ.آستان قدس،ش 3125.
فارسی،مترجم:علی بن محمد بن اسد اللّه امامی.
فارسی،اصل از شیخ طوسی،مترجم ناشناخته.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه حمد الشاکرین...خواجه سعید ابو جعفر
فارسی،اصل از شیخ طوسی،مترجم ناشناخته، خ.دیده شده(1086 ق).
فارسی،مترجم:شیخ عباس بن محمد رضا قمی (-1359 ق)،در 1331 ق.ط.تهران(مکرّر در هامش مصباح).
فارسی،اصل از حسن بن شهید ثانی،مترجم:
اسماعیل بن زین العابدین مصباح منجّم تهرانی (1300 ق-).
اردو،مترجم:خواجه فیاض حسن هندی (معاصر).ط.
فارسی،مترجم:محمد هادی بن محمد صالح مترجم مازندرانی(-1120 ق).در اجازۀ حیدر علی مجلسی از آن یاد شده.
فارسی،مترجم:هادی بن محمد استرآبادی (زنده در 1259 ق).خ.دیده شده.
فارسی،اصل از شیخ صدوق،مترجم:محمد ابراهیم بن محمد علی محمدآبادی یزدی.خ.
مجلس.
اردو،اصل از اعجاز حسن امروهوی،مترجم:
نسیم حسن بن اعجاز حسین امروهوی(معاصر).
فارسی،اصل از شیخ بهائی،مترجم ناشناخته.خ.
نجف.
فارسی،مترجم:آقا جمال الدین محمد بن آقا حسین خوانساری(-1125 ق)،که به نام شاه سلیمان صفوی ترجمه کرده است.خ.آستان قدس،ش 13236(1094 ق)،ش 7501 و 7502(1100 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،مختصر آداب عباسی،که هردو از صدر الدین محمد بن محبعلی تبریزی شاگرد شیخ بهائی است.خ.موجود.
ص:55
فارسی،اصل از طبرسی.مترجم ناشناخته.
-حمد و ثنای قیومی را که عقول ذریات آدم.
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.نجف.
انجام نسخه:تمّ الکتاب الموسوم بمکارم الاخلاق بحمد اللّه و حسن توفیقه سنه 957.
فارسی،مترجم:نظام الدین عبد الحی،صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده بوده است.
فارسی،مترجم:محمد علی مدرس چهاردهی (-1334 ق).خ.آستان قدس،ش 12368 (خط مترجم).
ص:56
فارسی،مترجم ناشناخته.خ.نجف(1032 ق).
فارسی،مترجم:مصطفی بن ابی القاسم طباطبایی قنات آبادی(-1340 ق).ط.(در هامش متن عربی).
فارسی،احوال مدعیان مهدویت،اصل از دار مستتر،مترجم:محسن میرزا بن محمد تقی میرزا اسعد السلطنۀ جهانسوز(-1318 ش).ط.
تهران،1317 ش.
فارسی،مترجم:زین العابدین بن نجم الدین انصاری.خ.دیده شد.
اردو،مترجم:اعجاز حسین بدایونی(-1350 ق).مذکور در شرح حال او.
فارسی،مثنوی،از ندیمی که برای بدیع الزمان بهادر خان و وزیرش مختار اهدا کرده.خ.
ملک.
-حمد آن صانع لطیف و خبیر
که کند خاک را سمیع و بصیر
فارسی،اصل از ابو علی طبرسی،مترجم به نظم:
عادل.ط.تهران،1306 ق.
ترکی،مترجم:امیر علیشیر نوائی(-906 ق)،هر کلمه را در یک رباعی ترجمه کرد.
فارسی،مترجم:امیر علیشیر نوائی.
فارسی،مترجم:محمد تقی قمی جاپلقی.ط.
آبادان،1336 ش.
فارسی،اصل از محمد حسن بن محمد باقر اصفهانی(-1266 ق)صاحب جواهر،مترجم:
ابراهیم بن شعبان تنکابنی،در 1321 ق.خ.دیده شده.
فارسی،مترجم:ابو طالب بن عبد المطلب حسینی همدانی.ط.1293 ق.
فارسی،مترجم:حسن بن علی مدرس حسینی اصفهانی(-1273 ق).خ.دیده شده.
ص:57
فارسی،اصل از عبد الرحمان عصفوری شافعی، مترجم:مهدی بن محمد شوشتری(معاصر).ط.
فارسی،اصل از محقق کرکی،مترجم:محمد بن ابی طالب استرآبادی شاگرد مؤلّف.خ.موجود.
-سپاس بی قیاس لایق خالقی است که...
فارسی،مترجم:شمس الدین اسد اللّه صدر مرعشی شوشتری.
فارسی،اصل از احمد بن محمد انصاری یمنی، مترجم:میرزا حاج آقا واعظ تفرشی به کمک فرزندش محمد وجدانی.ط.تهران،1346 ق.
الشریف---
ص:58
تعبیر کرده اند ولی به شرح نزدیکتر است.ط.
ایران،1321 ق.
ص:59
ق(در الرسائل الرجالیّة).
اصفهانی کلباسی
جعفر بن ابراهیم کلباسی(-1292 ق)،فرزند صاحب ترجمه.در«البدر التمام»از آن نقل شده.
حجة الاسلام محمد باقر شفتی.ط.تهران،1314 ق(در الرسائل الرّجالیة).
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در«البدر التمام».
تاریخیة
محمد رضا شبیبی.ط.بغداد،1359 ق.
یمین
فارسی،از رشید یاسمی.ط.تهران،1303 ش (با دیوان جلوه و دیوان خسروی).
حجة الاسلام محمد باقر بن محمد نقی شفتی.
ط.تهران،1314 ق(در الرسائل الرجالیه).
هاشم بن زین العابدین موسوی خوانساری(- 1318 ق).ط.تهران،1317 ق(در مجمع الفوائد مؤلف).
حال ابی بصیر
محمد مهدی بن حسن موسوی خوانساری(- 1246 ق).ط.تهران،1276 ق(در«جوامع الفقه»).
ص:60
-الحمد للّه علی افضاله...
الرئیس
فارسی،از حسن مشکان طبسی،در مقدّمۀ ترجمۀ اشارات.ط.تهران،1316 ش.
حال ابو الفتوح رازی
فارسی،از محمد بن عبد الوهاب قزوینی(- 1268 ق)،در مقدمۀ تفسیر ابو الفتوح.ط.تهران، 1354 ق.
رازی
فارسی،از سید کاظم بن یوسف طباطبائی تبریزی،در مقدمۀ تفسیر او.ط.تهران،13283 ق.
خراسانی)
محمد بن محمد موسوی سبزواری معروف به میرلوحی(زنده در 1063 ق).(زندگینامۀ ابو مسلم تحت عناوین مختلف تالیف گردیده که هریک در محل خویش ذکر شده و خواهد شد).
محسن امین عاملی.ط.1360 ق(طبع ثانی).
ص:61
از آن نقل می کند.
ق-)
خود در شرح حال خویش نگاشته.خ.مرعشی.
فارسی،محمد مشکات.خ.دانشگاه تهران (دیده شده).
فارسی،از علی اصغر بن حسین موسوی طبیب (-1348 ق).وی 2 رساله در شرح حال شرف الدین جعفر بن باقر(-1335 ق)دارد.خ.
موجود.
-(اول)الحمد للّه الذی علا بحوله
-(دوم)الحمد للّه الذی مصائر الخلق.
ص:62
ص:63
حجة الاسلام محمد باقر بن محمد نقی شفتی اصفهانی(-1260 ق).ط.تهران،1314 ق (در الرسائل الرجالیة).
فارسی،از باقر قاضی طباطبایی.تألیف:1358 ق.
محمد بن مال اللّه قطیفی(-1271 ق)،مرتب بر مقدمه و 5 فصل.
محمد بن نعمت اللّه جزایری(1350 ق-).ح.
دیده شده.
محمد باقر بن جعفر بن کافی بهاری همدانی (-1333 ق)،مرتب بر 5 مقام،تألیف:1314 ق.
محمد حسین(-1235 ق)فرزند صاحب ترجمه.از آن در«روضات الجنات»نقل شده است.
الاسم)
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
ابو المعالی کلباسی.نیز مذکور در«البدر التمام».
محمد حسن بن محمد حسین سردرودی،تألیف:
1333 ق.خ.دیده شده.
عبد الرحیم شوشتری نجفی(-1313 ق).
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
حجت الاسلام محمد باقر بن محمد نقی شفتی اصفهانی(-1260 ق).ط.تهران،1314 ق(در الرسائل الرجالیّة).
فارسی،مقاله ای از عباس اقبال در مجله شرق (466/1-485).
فارسی،از عیسی بن شکر اللّه لواسانی(معاصر).
ط.تهران،1305؟(باسر العالمین).
عزّ الدین محمد جزائری،برگرفته از تحفة اهل الایمان و دیگر مآخذ.خ.دیده شده.
فارسی؟از نور الدین محمد بن شاه مرتضی کاشانی.
فارسی،از عبد الوهاب بن علی محمد نوادۀ صاحب ترجمه،تألیف:1344 ق.
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
ص:64
عبد الغفور بن محمد اصفهانی یزدی(-1316 ش)،که به دستور محمد خان وزیر اشتری تألیف گردیده.مذکور در«تاریخ یزد».
ص:65
«الرسائل الرجالیة»).
الکنانی)
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
حجة الاسلام محمد باقر شفتی.ط.تهران، 1314 ق(در«الرسائل الرجالیة»).
شبر بن محمد بن ثنوان(-پس از 1186 ق).خ.
دیده شده.
ابو المعالی کلباسی.مذکور در«البدر التمام».
ص:66
ریاضی،از تقی الدین ابو الخیر فارسی(سدۀ 10 ق).
ص:67
ص:68
خودش)به جراب الدولة(سدۀ 4 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و معجم الادباء.
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان دبیلی،از مشایخ تل عکبری.مذکور در رجال نجاشی.
مجموعۀ چند دانشی،در مباحث پزشکی و ریاضی و جز آنها،از مولوی احمد بن قاضی نصر اللّه دیبلی تتوی(-992 ق).قاضی نور اللّه در«مجالس المؤمنین»از او یاد کرده است.
فارسی،در ردّ شیخیه،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق)،تالیف:1301 ق.
خ.آستان قدس،ش 61(خط مؤلف،1307 ق).
فارسی،کلام،از محمد حسین حسینی اصفهانی (از متأخرین).خ.آستان قدس،ش 55(1301 ق).
ص:69
ص:70
-محمد جاء بالآیات و الحکم
مبشّرا و نذیرا جملة الامم
فقه،از علامه جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر حلّی(-726 ق).مذکور در اجازۀ ابن خاتون عاملی که در آخر مجلدات بحار نوشته شده است.
شیخ یوسف رشتی.مذکور در فهرست تصانیف او.
اردو،در موضوع تناسخ،از غلام حسنین پانی پتی (معاصر).چون مناظرۀ مؤلّف با گروهی از علماء در حصار هند صورت گرفته،این رساله به «تسخیر حصار»مسمّی شده است.ط.هند.
ص:71
فارسی،در مواعظ و مصائب اهل بیت،از محمد باقر بن زین العابدین خوانساری(-1313 ق) صاحب روضات الجنات.ط.ایران،1339 ق.
-الحمد للّه اللطیف الخبیر
صالح بن طعان بحرانی(-1281 ق).در«انوار البدرین»آمده است که این کتاب از«مسکن الفؤاد»شهید بزرگتر است.
الاقارب و البنین)
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی(-1242 ق).
خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی تفرد بالبقاء و الدوام.
ص:72
ق).
ابو عبد اللّه حسین بن عبید اللّه غضائری(-411 ق)از مشایخ نجاشی.
نسخه ای از این رساله در پشت قواعد علامه حلی نوشته شده.موجود در حسینیۀ شوشتریهای نجف.
ابو جعفر محمد بن حسن بن زین الدین شهید (-1030 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسابه (-206 ق).
نیز از هشام کلبی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).مذکور در«منته المقال».
هشام کلبی(-206 ق).
و النساء...)
نیز از ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-206 ق).
عبید اللّه بن ابی رافع کاتب امیر المؤمنین علیه السّلام،نخستین مصنف در مغازی و سیر و رجال در اسلام.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقده(-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.
بنی اسرائیل من العرب...
هشام کلبی.
نیز از هشام کلبی.این عنوان و عنوان پیشتر در فهرست ابن ندیم یاد شده.
ص:73
عروض،از سید حسین کاشانی(معاصر).مذکور در اجازۀ مؤلف.
فقه،از ابو القاسم بن محمد بن احمد نراقی.
المرض بالدعاء
فارسی،ادعیه در مقدمه،8 باب و خاتمه،از عبد المطلب بن غیاث الدین محمد.ط 1298 ق (در هامش منهاج العارفین).
المحجة)
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،تاریخ انتخاب:1040 ق.ط.
ایران،1303 ق(با تحف العقول).و جداگانه چاپ سربی.
فارسی،کلام،از مولوی منشی ریاض حسن هندی.خ.فیض آباد.
فارسی،طب،از ملک الاطبّاء محمد تقی معروف به میرزا بابا شیرازی.ط.تهران،1283 ق(همراه با رسالۀ حفظ الصحه).
شرح اصطلاحات،از عبد الواسع بن علاّمی، تألیف:1086 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی جعل اصدق المقال
ریاضی،از ابو القاسم موسوی ریاضی خوانساری (معاصر).
فارسی،در رؤوس قواعد فقهی،از حبیب اللّه بن علی مدد ساوجی کاشانی(-1340 ق).ط.
تهران،1374 ق(یا 1324 ق).
نحو،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی حائری(-1315 ق).خ.دیده شده.
حاشیه بر فرائد شیخ انصاری،از عبد اللّه بن احمد زنجانی(-1327 ق).خ.موجود.کتاب در 3 جزء است:1.قطع،2.ظن،3.سائر اصول عملیه.
جابر بن حیان صوفی کیمیاوی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی حسینی.خ.موجود.
فارسی،مرثیۀ منظوم،از مفتی محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در تجلیات.
فارسی،از قاضی نور اللّه بن شریف الدین حسینی شوشتری(-1019 ق).خ.فیض آباد.
ابو سهل فضل بن ابی سهل نوبختی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
انساب،از ابو الحسن علی بن محمد عمری نسابه معروف به ابن صوفی.
ص:74
محمد تقی معروف به سید آقا قزوینی،تالیف:
1320 ق.وی در این کتاب نسب خویش و بنی اعمام خویش را که احفاد سید مهدی قزوینی (-1300 ق)بوده اند بیان می کند.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه رب العالمین...
ص:75
حسن آقا بن باقر آقا بن احمد آقا مجتهد مغانی تبریزی(-1337 ق).ط.تبریز،1305 ق(با فصول الغرویة).
علی بن فتح اللّه نهاوندی نجفی(-1322 ق).ط.
تبریز،1312 ق(با مشارق الاصول).
علی بن فتح اللّه نهاوندی(-1322 ق).ط.
تهران،1316-1320 ق.
نور الدین بن ابی طالب شیرازی(معاصر)،تقریر بحث استادش میرزا ابراهیم محلاتی شیرازی (-1336 ق)را نگاشته است.
هیأت و نجوم،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).ط.مکرّر.
-ربنا ما خلقت هذا باطلا
رفیع الدین نظام العلماء طباطبایی تبریزی (-1326 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
شرح مزجی خلاصة الحساب شیخ بهائی،از نظام الدین مرتضی بن حسن شیخ الاسلام(-1336 ق).
شرح خلاصة الحساب شیخ بهائی،از محمد علی ناظم الشریعۀ کرمانی.به فارسی نیز ترجمه شده است.
-الحمد للّه الذی منه المبدأ و الیه المآب
فارسی،ریاضی،از محمد زمان اسطرلابی.خ.
آستان قدس،ش 5266(1067 ق)و چند نسخۀ دیگر.
علی بن علیرضا خوئی(-1350 ق)،تألیف:
1323 ق.
در بیان هیأت عالم و حرکات افلاک و عناصر و جز آنها،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق).
خ.موجود.
عروض،از محمد باقر بن محمد رحیم خسروی کرمانشاهی(-1338 ق).
اردو،در تعداد و تفصیل گناهان کبیره،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی(1324 ق-).
ط.هند.
فارسی،اصل ترکی از بهلول بهجت افندی، مترجم:مهدی ادیب زاده.ط.تبریز،1301 ش- 1341 ق؛تهران(چاپ هفتم)،1363 ق.
در استخارات،از عبد الحسین بن عبد اللّه بن رحیم موسوی دزفولی معروف به لاری(-1330 ق).
ط.شیراز،1317 ق.
رضی الدین علی بن طاوس(-664 ق)،تالیف:
658 ق.خ.موجود.ط.
الملاحم-الملاحم و الفتن
رضی الدین علی بن طاوس(-664 ق).ط.
نجف،1368 ق و مکرر.
فارسی،حکمت و عرفان،از عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1050 ق).خ.آستان قدس،ش
ص:76
11967(1284 ق)و ضمیمۀ ش 13465 (1094 ق).
-الحمد للّه الذی تجلّی لذاته فی تظاهر صفاته
محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی میرداماد (-1040 ق)،که در مقالۀ اول«السبع الشداد»به آن ارجاع داده است.
فقه،اصل درّة از بحر العلوم،تشطیر از کلب علی بن کلب حسین نقوی جایسی حائری(-1329 ق).خ.موجود.
ص:77
تشویق السالکین
فارسی،عرفان و اخلاق،منسوب به محمد تقی مجلسی(-1070 ق).ط.ایران،1311 ق؛تبریز 1333 ش(ضمیمۀ تذکرة الاولیا).
فارسی،مثنوی،از حبیب اللّه بن علیمدد کاشانی ساوجی(-1340 ق)،تاریخ نظم:1289 ق.
فارسی،منظومه در اخلاق،از محمد تقی بن علی محمد نوری(-1263 ق).
مصطفی بن هادی نقوی لکهنوی(-1323 ق).
مذکور در مشاهیر علماء الهند.
فارسی،کلام،از محمد باقر بن محمد بن دلدار علی نقوی(1234 ق-).ط.
-سبحانه ما اجل شأنه و اجلی برهانه
فارسی،کلام،از محمد قلی بن محمد حسین نیشابوری کنتوری(-1260 ق)مجلد هشتم از کتاب«الاجناد الاثنا عشریة المحمدیة».ط.
لکهنو،1283 ق.
در صنعت،از ابو موسی جابر بن حیان(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شریف ابو البرکات عمر بن ابراهیم بن محمد زیدی علوی(-539 ق).مذکور در«معجم الادباء».
محمد بن علی اردبیلی شاگرد علامه مجلسی،که به تصحیح اسانید تهذیب و استبصار پرداخته و منتخب آن را در آخر«جامع الرواة»آورده است.این منتخب در آخر رجال مامقانی طبع شده.
شرح اعتقادات صدوق،از شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق) این شرح به فارسی هم ترجمه شده.خ.شهید مطهری و کتابخانه های نجف.
-الحمد للّه علی نواله و الصلوات علی محمد و آله،هذا تصحیح اعتقادات الامامیة
رسالۀ عملیه در عبادات،از فتاوی محمد باقر بن ابی الحسن کشمیری.ط.لکهنو،1346 ق.
نواب احمد حسین متخلص به مذاق(معاصر).
در تاریخ احمدی به آن ارجاع داده است.
الماکرین)
محمد مرتضی جنفوری(-1337 ق)مؤلف «ارغام الماکرین».کتاب در دفاع از ارغام است.
اردو،مؤلف از معاصرین بوده.ط.هند.
النواصب الشمس)
ابو القاسم عبید اللّه بن عبد اللّه حاکم حسکانی عامری نیشابوری(-پس از 490 ق).
فارسی،از احمد بن شهاب الدین معروف به ادیب پیشاوری(-1349 ق).ط.با دیوان ناصر خسرو.
محمد حسین بن علی اصغر قاضی طباطبایی تبریزی(-1294 ق).
ص:78
از مسایل درایة الحدیث،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).
شرح تقویم الایمان،اصل و شرح از محمد باقر بن محمد حسینی محقق داماد(-1040 ق).
-الحمد کلّه للّه رب العالمین و بعد فاخلاء الحقیقة
اردو،دربارۀ قرآن،از احمد سلطان مصطفوی چشتی مستبصر.ط.هند.
در بیان برخی تصحیفات در احادیث و زیارات، از محمد باقر حسینی میرداماد(-1040 ق)، تألیف:1024 ق.خ.حسینیۀ نجف.
اردو،از احمد علی هندی.ط.
منطق،از تاج العلماء علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در«تراجم علماء الهند».
ابو عبد اللّه محمد بن احمد قضاعی صفوانی، شاگرد کلینی.ظاهرا عنوان،تصحیف کتاب (التعریف)مؤلف است که نامۀ اوست به فرزندش.
ظاهرا از محقق کرکی،نسخۀ مورخ 958 ق آن موجود است.
-الحمد للّه و الصلاة علی محمد و آله
طب،شرح التلویح فخر الدین خجندی،از کمال الدین عبد الرحمان بن محمد عتایقی حلّی،تاریخ شرح:774 ق.خ.نجف(خط شارح).
در اصول دین،در 5 موضع و هرموضع در 10 فصل،از ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی قاسمی حسینی.خ.دار الکتب مصر.
انتصار العترة الطاهرة
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس(-664 ق)،تألیف:حدود 660 ق.
-الحمد للّه جلّ جلاله
ابو جعفر احمد بن محمد بن رستم بن زیادبان طبری(سدۀ 4 ق).
ابو عثمان بکر بن محمد بن حبیب بن بقیۀ مازنی (-248 ق)،شرح آن«المصنف یا المنصف»از ابن جنّی است.
ابو عبد اللّه محمد بن علی بن احمد حلّی معروف به ابن حمیدة(-550 ق).مذکور در معجم الادباء.
ابو الفتح عثمان بن جنّی(-392 ق).ط.مصر، 1331 ق؛لیپزیک،1885 م.
-هذه جملة من اصول التصریف
صرف و نحو،از ابو جعفر محمد بن حسن بن ابی اسارۀ رواسی کوفی(سدۀ 2 ق).
ابو الحسن یحیی بن حسن بن بطریق حلی (-600 ق).
منطق،از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی
ص:79
(-1050 ق).ط.تهران،1311 ق(در آخر الجوهر النضید).
-تصورنا آیاتک و صدقنا برسالاتک
قطب الدین محمد بن محمد بویهی رازی (-766 ق).ط 1281 ق.خ.آستان قدس،ش 1058.
مهدی نوائی نوری نجفی(-1341 ق).
ناشناخته.نسخۀ مورخ 1284 ق دیده شده.
فارسی،از حسین قدس شریفی فهیم السلطان بن سید تقی معروف به مستوفی(1308 ق-).خ.
آستان قدس،ش 7335 و 7336(خط مولف).
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق)برای فرزندش شرف الدین تألیف کرده و صاحب مجالس المؤمنین نسخۀ آن را دیده است.
فارسی،مثنوی،از مقبولی اصفهانی.
فیاض بن هدایت اللّه حسینی،از دانشمندان روزگار شاه صفی(1038-1052 ق).
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.موجود.
-آفتاب جمال قدم از آن متعالی است که
اردو.ط.هند.
اردو،در رد عامه،از سجاد حسین هندی(- حدود 1340 ق).
اردو،مقتل.ط.هند.
فارسی،منظومه از نواب عزیز جنگ خان بهادر متخلص به ولا.ط.حیدرآباد،1340 ق.
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1030 ق)،تألیف:995.ط.ایران،1311 ق (با«شرح چغمینی»).
-نحمدک یا من جعل الارض مهادا
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
تضمین الالفیة
تضمین الفیۀ ابن مالک،از ابو الرضا احمد بن حسن خیاط نجفی معروف به شیخ احمد نحوی (-1170 ق)،در مدح سید نصر اللّه فائزی حائری شهید.خ.موجود.
ابو الفضل کلانتری(-1316 ق).
شرف الدین جعفر بن باقر شوشتری(-1335 ق).
در مطابقت نجوم با کتاب و سنّت،از ابراهیم قرمانی.خ.دیده شده.
فارسی در تطبیق تاریخ هجری و مسیحی،از عبد الغفار نجم الدوله اصفهانی(-1326 ق)ط.
ص:80
تهران،1321 ق.
در مباحث کلامی،از ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی بن حمیدان.خ.دار الکتب مصر.
عبد الکریم زنجانی(معاصر).ط،1360 ق.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
مکتبة الشریعة.
ابو طالب عبید اللّه بن ابی زید انباری(-356 ق).
منتخب«النخبة الفقهیة»از مؤلف اصل آن محسن فیض کاشانی(-1091 ق).ط.ایران.
فقه،از عزّ الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی(-984 ق).
-الحمد للّه کما ینبغی
حجة الاسلام شفتی رشتی.خ.مدرسۀ بروجردی نجف.
فارسی،فقه،از محمد قلی بن محمد حسین کنتوری نیشابوری.ط.هند،1261 ق.
-الحمد للّه المتقدس عن ادناس الامکان
محمد حسن بن ابو القاسم کاشانی مقیم بمبئی.
رضی الدین بن نبی قزوینی(-پس از 1134 ق)، تألیف:1118 ق.ط.تهران،1304 و 1312 ق؛ نجف،1375 ق(چاپ دوم).
ص:81
سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی (-1337 ق).ط.ایران،1316 ق.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.دیده شده.
محمد بن علی موسوی نوری(-1325 ق).
شیخ محمود لواسانی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
هادی بن علی بجستانی.خ.دیده شده(بخط مؤلف).
الحکومة)
اصول،از هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی رجّح مداد العلماء علی دماء الشهداء
اصول،از ابو المعالی کلباسی(-1315 ق).از جملۀ 15 رسالۀ اوست که چاپ شده.
نیز از ابو المعالی کلباسی.
نیز از ابو المعالی کلباسی.از جملۀ رسائل چاپی که ذکر شد.
سید حسن صدر الدین(-1354 ق).خ.کتابخانۀ صدر(بخط مؤلف).
-بعد الحمد،هذه رسالة فی انّ النظر فی الاستصحاب
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.موجود.
-بعد الحمد،اعلم ایدک اللّه تعالی،ان تعارض الاستصحابین
محمود خوانساری،شاگرد میرزا محمد هاشم خوانساری.خ.مشکات.
سید زین العابدین خوانساری.مذکور در روضات الجنات.
اصول،از عبد الجواد قزوینی بیرجندی.مذکور در بغیة الطالب.
اصول،از محمد تقی هروی حائری،به طریق سؤال و جواب.مذکور در«نهایة الآمال».
نیز از محمد تقی هروی،جزئی از المقاصد العلیۀ اوست.مذکور در نهایة الآمال.
تعارض الیدین
بهاء الدین محمد مختاری(-1140 ق).مؤلف در رسالۀ شرح حال خویش از آن یاد کرده است.
عز الدّین محمد جزائری(معاصر).
احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).نجاشی نوشته است که برخی از اصحاب ما آن را از کتب محاسن یاد کرده اند.
ابو عبد اللّه محمد بن علی بن عبد الرحمن شریف
ص:82
علوی کوفی(-445 ق).خ.آستان قدس ضمیمۀ ش 1851.
ابو العباس محمد بن یزید مبرّد ثمالی بصری (-285 ق).خ.اسکوریال.ط.
-...قال ابو العباس...دعا الی تألیف هذا الکتاب و اجتلاب محاسن...
ادبیّات عرب،از ابو الفتح عثمان بن جنّی نحوی (-392 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ص:83
فارسی،منظومه از یحیی فتاحی نیشابوری.
مرتب بر مقدمه ای در چند فصل و پس از آن 47 باب و خاتمه،باب اول:رؤیة الرب تعالی.خ.در موقوفات بروجردی.
منقول از محمد بن سیرین و دیگران،مرتب بر 24 باب.ط.مصر،1324 ق.
ناشناخته.خ.موجود.
ص:84
سید حسون براقی،تاریخ تعریب:1317 ق،از ترجمۀ فارسی حسن بن علی قمی به عربی برگردانیده شده.
مهدی بن علی غریفی(-1343 ق).
عباس خلیلی.ط.(بعضی در مجلۀ«المقتطف» در مصر).
حافظ حسین بن علی بطیطی.
ص:85
از فتاوی محمد علی کرمانشاهی،تعریب از ابو علی محمد بن اسماعیل حائری(-1216 ق).
مذکور در منته المقال.
اصل عربی از شیخ جعفر شوشتری،تعریب از بعضی از شاگردان وی.خ.حسینیۀ شوشتریها.
شمس الدّین محمد بیهقی اسفراینی،نزدیک به روزگار مؤلف متن.
ابو عبد اللّه محمد بن جعفر قزّاز تمیمی قیروانی (-412 ق).
فارسی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلّی (-664 ق)،که در کتاب«الاقبال»از آن نام برده است.
ابو عبد اللّه محمد بن احمد صفوانی اسدی کوفی (-358 ق)،شاگرد کلینی.
ابو جعفر محمد بن عبد الرحمن بن قبه.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه علی ما منح من عقل
هیأت و نجوم،از حسن بن حسن مشهدی.
صاحب ریاض نسخۀ مؤرّخ 1071 ق آن را دیده بوده است.
شرح الفاظ مصطلحه،از سید شریف جرجانی (-816 ق).ط.مصر،1283 ق.
محمد فرید وجدی(معاصر).ط.قاهره،1319 ق.صاحب ذریعه آن را به فارسی ترجمه کرده است.
فارسی،مثنوی،از محمد نصیر فائض ابهری.
شیخ الشریعۀ اصفهانی.خ.موجود.
ابو محمد حسن صدر الدین(-1354 ق).خ.
دیده شده.
شرح مشیخه،از سید هاشم بن سلیمان بحرانی (-1107 ق).صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده بوده است.
در بیان اصول و فروع،از عبد الرزاق حسینی نجفی بغدادی.ط.صیدا،1352 ق.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).
جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق).
خ.موجود.
-یا من وقف فی حواشی مواقف جلاله
قاضی نور اللّه بن شریف الدین شوشتری (-1019 ق).مذکور در فهرست کتب او.
ص:86
محمد بن محمد دامغانی،که برای امیر حسین نگاشته.مذکور در بیاض کمالی.
اردو.ط.هند.
در باب احادیث موضوعه،از محمد بن علی شوکانی.ط.لکهنو،1303 ق.
ادعیه،ناشناخته.
-بدان ایدک اللّه که فضیلت تعقیب
قاضی نعمان مصری(-354 ق).مذکور در مقدّمۀ کتاب«الهمة»او.
ابو العباس احمد بن علی بن نوح سیرافی،از مشایخ نجاشی.
ادعیه،مروی از امام سجّاد علیه السّلام.خ.شهید مطهری.
ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلی(-941 ق).مذکور در روضات.
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق).
فارسی،ناشناخته.خ.آستان قدس.
فارسی،برگرفته از«مقباس المصابیح»علامه مجلسی،استخراج از محمد جعفر معاصر مولف یا شاگرد او.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی جعل الدّعاء مفتاحا لاجابة الداعین
فارسی،ظاهرا از صدر الدین محمد تبریزی شاگرد شیخ بهائی.خ.خوانساری نجف.
-بدان ایدک اللّه تعالی که تعقیب فریضه به اذکار و ادعیه مستحب است.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).خ.دیده شده.
-یستحب التعقیب بعد کل فریضة
محمد علی چهاردهی(-1334 ق).
سید کاظم بن باقر موسوی کشمیری.خ.دیده شده.
احمد نیریزی خوشنویس معروف،که در 1149 برای محمد طاهر نگاشته.خ.آستان قدس،ش 3131(1149 ق).
عبد العلی نواب یزدی،که در 1221 ق برای ابراهیم خان ظهیر الدوله کرمانی نگاشته.خ.
آستان قدس،ش 3130(1221 ق).
احمد نیریزی.خ.آستان قدس،ش 3331 (1119 ق).
ابو المظفر محمد بن احمد ابیوردی اموی (-507 ق).یاقوت در«معجم الادباء»از آن یاد کرده است.
نیز از ابو المظفر محمد بن احمد ابیوردی.مذکور
ص:87
در معجم الادباء.
التعلیل باجالة الوهم
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی(-ح 430 ق).
مذکور در معجم الادباء و کشف الظنون.
در آموزش موسی از خضر،از احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)در جواب سید حسین بحرانی.درج در جوامع الکلم.ط.
منطق،از ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی (-421 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ظاهرا در ادب،از ابو عثمان بکر بن محمد بن حبیب مازنی(-248 ق).مذکور در رجال نجاشی.
قطب الدین ابو جعفر محمد بن علی بن حسن مقری نیشابوری(سدۀ 5 و 6 ق)استاد سید فضل اللّه راوندی و قطب الدین راوندی.
منطق،حاشیۀ رکن الدین محمد تراب علی بن شجاعت علی هندی بر شرح محمد حسن لکهنوی بر سلّم العلوم.ط 1264 ق.
فقه،از علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی،جواب رسالۀ«الشرح المبین»که ردی است بر«المتن المتین»مؤلف در روزه شکن نبودن دخان.ط.هند.
ابو نصر محمد بن طرخان فارابی(-339 ق).
مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
نحو،از ابو الحسن محمد بن حسین شریف رضی (-406 ق).حاشیه ای است بر الایضاح ابو علی فارسی.
مهذب الدین ابو ابراهیم احمد بن محمد الوهر کیسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.ظاهرا حاشیه بر التذکرۀ شیخ مفید است در اصول فقه.
شریف رضی.مذکور در رجال نجاشی.ظاهرا تعلیق بر«مسائل الخلاف»شریف مرتضی برادر مؤلف است.
اصول،از معین الدین امیر کابن ابی اللجیم مصدری عجلی،استاد مشایخ منتجب الدین.
مذکور در فهرست شیخ.
سدید الدین محمود بن علی حمصی،استاد منتجب الدین.مذکور در فهرست منتجب.
ص:88
محمد تقی هروی،در دو مطلب نخست تعلیق و دوم شرط،تالیف:1293 ق.خ.سامراء.
-الحمد للّه رب العالمین
حاشیۀ مفتی عباس لکهنوی(-1306 ق)بر «الروضة البهیّة».ط.هند.
حاشیۀ شرحگونۀ محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی(-1206 ق)«بر منهج المقال».
ط.در هامش منهج المقال.
ص:89
کافی الکفات اسماعیل صاحب بن عباد دیلمی (-385 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو الحسن ثابت بن اسلم حلبی نحوی(-ح 460 ق).
اردو،از مولوی غلام حسنین پانی پتی(معاصر).
ط.هند.
فارسی،از محمد بن یوسف مازندرانی.ط.
تهران،1316 ق.
اردو.ط.هند.
فارسی،از نبیل الدوله محمد علی مظفری.ط.
تهران،1329 ق.
فارسی،مجلۀ ماهانه که از 1303 تا 1318 ق از طرف وزارت معارف(آموزش و پرورش)در تهران منتشر می شد.
فارسی،از مرتضی بن محمد مدرس چهارهی (ح 1330 ق-).
در چندین مجلد،از حسن بن یوسف بن مطهر علامه حلی(-726 ق).مذکور در بعضی از نسخ خلاصة الاقوال و اجازۀ مهنا بن سنان و اجازۀ محمد بن خاتون،که هردو در آخر بحار الانوار مذکور است.ظاهرا این کتاب غیر از «المقاومات»مؤلف است.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).وی در این کتاب به تهذیب و انتاج فلسفۀ یونان پرداخته است.
اردو،در موضوع شهدای کربلاء و نتایج اخلاقی آن،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی (1324 ق-).ط،1350 ق.
فارسی،طب،از خواجه عبد اللّه تمکین معروف به سید عبد الفتاح حکیم.خ.آستان قدس،ش 5068.
فارسی،درمان آبله و واکسناسیون آن،از منابع انگلیسی،مترجم:محمد بن عبد الصبور خوئی معروف به حکیم قبلی.ط.تبریز،1345 ق.
فارسی،از محمد حسن شریف.ط.تهران، 1319 ش.
فارسی،از علیرضا فاتحی اصفهانی.
فارسی،از حسام الدین بن سید محمد فال أسیری شیرازی(1316 ق-).ط.شیراز،1326 ش.
فارسی،تجوید،از احمد بن حسین جزائری (معاصر)،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمه، تألیف:1319 ق.خ.حسینیۀ نجف آبادی.
-الحمد للّه الذی نزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة
الحاکم باللّه ابو علی منصور بن نزار فاطمی (-410 ق)،برای فرزندش الظاهر باللّه علی بن منصور تألیف کرده بوده.ترجمۀ فارسی آن «التحفة الشاهیة»نام دارد.
ص:90
حاشیۀ جلال الدین محمد بن اسعد دوانی (-907 ق)بر حاشیۀ سید شریف بر«شرح مطالع الانوار».خ.آستان قدس،ش 10488 (972 ق)،ش 1150(1063 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-ربّ تمم بالخیر،امّا بعد الحمد لولی النعم و الصلاة علی سید الامم.
ابو الحسن علی بن هبة اللّه موصلی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ناشناخته.خ.دیده شده.
مرتب بر چند مقصد،به نام شاه سلطان حسین صفوی در 1109 ق تألیف شده.خ.سامراء.
-الحمد للّه الذی جعل الشمس ضیاء و القمر نورا
یحیی بن محمد شفیع اصفهانی(-1325 ق)
ابو العباس احمد بن فهد حلّی(-841 ق)،مرتب بر 6 فصل و خاتمه.
-الحمد للّه الحی الدائم القیوم
-(و در بعضی نسخ)الحمد للّه القدیم الدیموم
و الشمس)
محمد حسن بن محمد یوسف بن میرزا بابا موسوی خوانساری(-1337 ق).
علی اکبر بن محمد باقر ایجی اصفهانی(-1232 ق).
ص:91
حسن مرقی کاشانی.ط.تهران،1311 ق و 1331 ش.
طب،در اسامی و خواص داروها،از فرید خراسان ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق).مذکور در معجم الادباء.
ابو عثمان بکر بن محمد بن حبیب بن بقیۀ مازنی (-248 یا 249 ق).مذکور در معجم الادباء و بغیة الوعاة.
جابر بن حیّان کوفی صوفی(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از هبة الدین شهرستانی،تالیف:1332 ق.ط.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شرح و تکملۀ توضیح المقاصد شیخ بهائی،از بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری نائینی(-ح 1140 ق)تالیف:1108 ق.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی جعل الاهلة مواقیت للناس
الرجعة
محمود بن فتح اللّه حسینی کاظمی(سدۀ 12 ق)، به نام اعتماد الدوله شیخ علی خان نگاشته.خ.
موجود.
-الحمد للّه ملهم الصواب...
اردو،کلام.ط.هند.
فارسی،از حسین طبیب زادۀ امید.ط.تبریز، 1310،1312،1316 و 1335 ش.
هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق) مذکور در فهرست ابن ندیم.
لغت و ادب،از ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).مذکور در فهرست شیخ.
خواهد آمد)
جزو کتب چاپ نشدۀ او یاد شده.
ص:92
محمد حسن بن محمد علی میانجی(معاصر).
خ.دیده شده.
سید الکائنات)
فارسی،از مصطفی بن ابو القاسم موسوی شوشتری(1320 ق-).
تفسیر آیة اِجْعَلْنِی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ (سورة
یوسف،آیة 55)
محمد بن حیدر عاملی(-1139 ق).مذکور در «لؤلؤة البحرین»به نقل از عبد اللّه سماهیجی شاگرد مؤلف.
حسین بن حسن موسوی کرکی(-1001 ق).
مذکور در روضات الجنات.
118)
محمد رفیع گیلانی(-1161 ق).خ.آستان قدس(ضمیمۀ نسخه ای از عیون اخبار الرضا (علیه السلام)).
الاعراف،آیة 171)
عبد الحسین امینی تبریزی(-1390 ق)مؤلف «شهداء الفضیله»و«الغدیر».
(سورة الحجر،آیة 29)
ناشناخته،نسخۀ مورخ 1100 ق آن در نجف دیده شده.
-نحمد اللّه واجب الفضل الجاعل لنا سبیلا الی درک ماغاب
الاعراف،آیة 203 ق)
محمد ابراهیم بن محمد خوزانی قاضی اصفهان (سدۀ 12 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه رب العالمین...
البقره،آیة 32)
ضیاء الدین نور اللّه بن محمد شاه مرعشی،جد قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در مجالس المؤمنین،
تفسیر آیة وَ اسْتَشْهِدُوا شَهِیدَیْنِ مِنْ رِجالِکُمْ (سورة
البقرة،آیة 282)
سید مرتضی طباطبائی،از شاگردان و خویشاوندان بحر العلوم،تالیف:1240 ق.
(سورة الاحزاب،آیة 72)
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در قصص العلماء آن را(در نهایت تدقیق)توصیف کرده است.
تفسیر آیة إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ -الی قوله تعالی- نَضْرَةً وَ سُرُوراً (سورة هل اتی)
فارسی،از محمد حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.موجود.
الشهاب الثاقب
الخطاب
آیة 51)
عبد الرحمان بن عبد الحلیم مرعشی.خ.قوله (خط مولف در 1040 ق).
ص:93
عمران،آیة 90)
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
صدر الدین محمد بن محمد باقر رضوی(-پس از 1160 ق).خ.خوانساری نجف.
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).خ.
خوانساری نجف.
109 ق)
غلام حسنین موسوی کنتوری(-1337 ق).
مولف آن را به دستور استادش سید محمد سلطان العلماء تألیف کرده و در آن به تطبیق قواعد هیأت با مفاد آیه پرداخته است.مذکور در «مشاهیر علماء الهند».
لقمان،آیة 26)
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)در جواب محمد بن عبد علی نگاشته و در جوامع الکلم درج است.
فارسی،از محمد حسین بن شمس الدین محمد نسابه،که برای فرزندش ابو تراب شمس الدین محمد نگاشته.خ.دیده شده.
زین الدین عاملی شهید ثانی(-965 ق)،تألیف:
940 ق
-باسمک اللهم نفتتح الکلام و نستدفع المکاره العظام
النّمل،آیة 90)
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق)،در آخر تفسیر او چاپ شده است.
فارسی،از اسماعیل بن زین العابدین مصباح منجم(1300 ق-).
السجدة،آیة 10)
شیخ الرّئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-428 ق).ط.(در هامش شرح الهدایه).
آیة 38)
محمد شاه قاضی یزدی،که در آن به رد رأی فخر رازی پرداخته تألیف:1031 ق.مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه علی نواله و الصلاة علی النبی و آله
(سورة البقرة،آیة 28)
حسین بن محسن علوی سبزواری(-1352 ق).
سید عبد اللّه بن حسن برهان موسوی سبزواری (ح 1300 ق-)،مؤلف شاگرد حسین بن محسن علوی بوده و در این تفسیر آنچه را که استادش در تفسیر این آیه بیان نکرده،نگاشته است.
(سورة البقرة،آیۀ 164)
خواجه عبد اللّه انصاری(-481 ق).
ص:94
ناشناخته،نسخۀ آن به خط سید صدر الدین شارح الوافیة دیده شده است.
عبد الحسین امینی تبریزی(-1390 ق)،مؤلف «الغدیر»و«شهداء الفضیلة».
101 ق)
زین الدین عاملی شهید ثانی(-965 ق).
10)
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق)مذکور در فهرست تصانیف او.
تفسیر آیة الرؤیا
قاضی نور اللّه شوشتری(-1091 ق).مذکور در نجوم السماء:
محمد رفیع بن فرج اللّه گیلانی(-1160 ق)، شاگردش سنبسی می گوید که این تفسیر ردّی است بر بیضاوی در تفسیر آیۀ و ما خلقت الجن و الانس،در ردّ فخر رازی هم گفته اند.
مفتی عباس شوشتری لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در التجلیات.
خ.سامراء.
-سبحانک اللهم یا فوق الحمد و یا وراء الثناء
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق)،تألیف:
1005 ق.
-الحمد للّه الذی شرح صدورنا للاسلام
آل عمران،آیة 16)
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،در قصص العلماء آورده است که در آن بر موضوع توحید استدلال کرده است.
محمد تقی هروی،مؤلّف تفسیر الهروی.مذکور در نهایة الآمال.
ملاّ معین فراهی معروف به مسکین،مؤلّف بحر الدّرر.خ.موجود.
-ربنا آتنا من لدنک رحمة
آیة 8)
حسین علوی سبزواری،مؤلّف تفسیر آیة الخلافة،در این تفسیر به بیان جمع میان این آیه و «ستة ایّام»پرداخته است.
الانعام،آیة 152)
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اسرائیل،آیة 87)
ابو طالب بن عبد اللّه زاهدی گیلانی(-1127 ق) پدر شیخ علی حزین.
ص:95
فارسی،ترجمه ای است از تفسیر سابق،از فرزند مؤلّف،شیخ علی حزین.مذکور در فهرست تصانیف او.
39)
محمد رفیع شیخ الاسلام یزدی(-پیش از 1191 ق).
فارسی،منظومه از گلشنی بردعی.خ.دار الکتب قاهره.
-آنگهان فاخلع شنید از کردگار...
البقره،آیة 137).
حسین بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی لکهنوی (-1273 ق)،ردّی است بر فخر رازی.
-قال اللّه تعالی وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ
ابراهیم بن صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1070 ق).مذکور در«تتمیم امل الآمل»
ابو الفضل بن مبارک بن خضر یمانی هندی (-1011 ق)،که به نام اکبر شاه پادشاه هند تألیف کرده.
فارسی،از احمد بن عبد الحی شریف که به نام شاه صفی صفوی(-1052 ق)تألیف کرده.خ.
سامراء.
-حمدی چون کلمات طیبات ربانی بی غایت-
فارسی،از اشرف بن حیدر علی ورنوسفا درانی، مرتب بر مقدمه،3 باب و خاتمه.در هرباب ثلث آیه را تفسیر کرده و خاتمۀ آن در فضل قرآن و فضل قاری قرآن است.خ.آستان قدس، ش 1525.
محمد تقی هروی،صاحب تفسیر الهروی.
محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی(معاصر).
مذکور در فهرست تصانیف او.
عبد الرزاق کاشانی.خ.خوانساری نجف.
-اَللّهُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ
عبد الوهاب حسینی استرآبادی.خ.موجود.
عطاء اللّه بن محمود حسینی.خ.موجود،ظاهرا مولف از علماء روزگار صفویه بوده است.
-الحمد للّه الذی لا اله الاّ هو الحی القیوم...
فارسی،از فخر الدین محمد بن حسین حسینی استرآبادی،تالیف:952 ق،به نام شاه طهماسب صفوی.خ.دیده شده.
-حمد بی حد و ثنای بیعد معبودی را سزد...
سید کاظم رشتی(-1259 ق).ط.تبریز،1271 ق.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.(با مجموعۀ تفاسیر او).
-الحمد للّه الذی جعلنی ممن شرح صدره.
شمس الدین محمد بن احمد خفری(-942 یا 957 ق)،مرتب بر مقدمه و 2 مقصد.خ.دیده شده.
-تبارک اللّه سبحانه ما اعظم شانه
ص:96
نسخه هایی ناشناخته از آن موجود است.
ص:97
محمد باقر بن مرتضی یزدی حائری(-1298 ق)،این تفسیر را برخی از فضلاء به او نسبت داده اند و شاید منظور تفسیر برادرش حسین بن مرتضی بوده باشد که نام آن«الرّق المنشور و لوامع الظهور»است.
ص:98
ابو بکر داود بن دینار سرخسی(-139 ق)از اصحاب امام باقر علیه السّلام.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الحسن علی بن اسباط بن سالم کوفی،راوی از امام رضا و امام جواد علیهما السّلام.ابن عقده به یک واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی،امام هادی(علیه السلام)، به اهل قم نامه فرستادند و او را از عقیده غلو تبرئه فرموده اند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (-329 ق).نجاشی به یک واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
سعید بن جبیر(-95 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو عبد اللّه محمد بن عباس معروف به بزاز و ابن جحام.نسخۀ این تفسیر نزد ابن طاوس(-664 ق)بوده و از آن در تصانیف خویش نقل کرده است.
ابو الفتح عثمان بن جنّی نحوی(-392 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
حسین بن شهاب الدین بن حسین بن خاندار شامی کرکی عاملی(-1076 ق).حاشیه ای است بر تفسیر بیضاوی.
فارسی،از ابن خاتون امامی اصفهانی،محتمل است که تألیف محمد رضا امامی بوده باشد.خ.
مجلس.
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمی (-350 ق).نجاشی آن را به 2 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
ص:99
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقدۀ زیدی جارودی(-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.ابن طاوس در رسالۀ«محاسبة النفس»از تفسیر ابن عقده نقل کرده است.
ص:100
ابو الجارود زیاد بن منذر(-150 ق)رئیس زیدیۀ جارودیه.ابو سهل کثیر بن عیاش قطان تفسیر را از ابو الجارود روایت کرده است.
ابو جناده حصین بن مخارق،از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ابن طاوس در«محاسبة النفس»از آن نقل کرده است.
ص:101
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق)،از اول سورۀ نساء تا سورۀ معارج است.
مذکور در«البدر التمام».
ابو منصور صرام نیشابوری.مذکور در فهرست شیخ.
ابو نعیم فضل بن دکین(-219 ق)،از مشاهیر متقدمین علماء شیعه.مذکور در کامل ابن اثیر و تذکرة الحفاظ ذهبی.
ص:102
پادشاه حسین هندی(-1356 ق).ناتمام.
ص:103
من الشیطان الرجیم،از دیو راندۀ نفریده
علی اصغر بن محمد حسن قائنی بیرجندی(سدۀ 14 ق)،در 2 مجلد.در بغیة الطالب آمده است که در برخی از مواضع از کلمات محیی الدین ابن عربی پیروی شده است.
ص:104
آغاز تألیف:ح 1370 ق.ط.تهران، 1335-1339 ش(در 6 مجلد).
ص:105
حسن بن ابی الحسن دیلمی.علامه کراجکی (-449 ق)در«کنز الفوائد»از آن نقل کرده است.
موجود در فیض آباد هند(ظاهرا حسن بدیع است).
ص:106
ص:107
ص:108
در قصص العلماء مؤلف.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی.ط.تهران، 1322 ق(در مجموعۀ تفاسیر او).
-الحمد للّه الذی انزل من السماء علمه
علی بن ابی القاسم حسینی بختیاری(-1312 ق).
ص:109
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.تهران،1322 ق(در مجموعۀ تفاسیر او).
حسین سجاسی زنجانی(-ح 1322 ق).ط.
تهران،1323 ق(با تفسیر سورة الرحمن).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در قصص العلماء آورده است که در این تفسیر اندیشه هایی تازه(افکار ابکار)وجود دارد.
صدر المتألهین محمد بن ابراهیم شیرازی معروف به ملاصدرا(-1050 ق).ط.تهران، 1322 ق(با مجموعۀ تفاسیر او).
نیز از ملاصدرا و در همان مجموعه چاپ شده است.
فارسی،از جهانگیر بن محب علی حسینی مرندی ناظم الملک متخلص به ضیایی (-1352 ق).
ابو سمینه محمد بن علی بن ابراهیم،نجاشی گفته که محمد بن ابی القاسم ماجیلویه استاد مشایخ صدوق این تفسیر را از او روایت کرده.
ص:110
فارسی،مثنوی،از صفی.خ.دانشسرای عالی (مؤرخ 1255 ق).
ص:111
محمد مؤمن بن محمد زمان حسینی طالقانی معاصر حرّ عاملی.در«امل الآمل»آمده است که وی این تفسیر را به سلطان روزگار خویش اهداء کرده.
شیخ الرئیس ابو علی بن سینا.ط.(با شرح الهدایة).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،در «قصص العلماء»آورده است که این تفسیر نظیر تفسیر سورة الفیل اوست.
ص:112
ص:113
ص:114
ابو الحسن عطیة بن سعد بن جنادۀ عوفی جدلی (-111 ق)،از اصحاب امام باقر علیه السّلام.
مذکور در رجال نجاشی و تهذیب الکمال.
به احتمال املاء امام هادی علیه السّلام(-254 ق)و تحریر حسن بن خالد برقی(سدۀ 3 ق)،در 120 مجلد(در متن عربی الذریعة توضیحات مفصل دربارۀ این کتاب داده شده است).
به احتمال املاء امام حسن عسکری علیه السّلام (-260 ق)،به روایت شیخ صدوق(-381 ق).
ط.تهران،1268 ق،1313 ق؛تبریز،1315 ق (در هامش تفسیر علی بن ابراهیم)-(راجع به این کتاب نیز در متن و حاشیۀ الذریعة توضیحات مفصل در چند صفحه آمده است).
در بیان اسناد این تفسیر،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق)،مذکور در البدر التمام.
پیرامون این تفسیر و بررسی آن،از محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی(-1352 ق).
ص:115
ص:116
ص:117
ص:118
منسوب به محمود لاهیجی،شاگرد شهید ثانی،یا صدر الدین محمود بن اسد اللّه طباطبائی.خ.
آستان قدس،ش 1247 و 1248.
ص:119
محمد مؤمن بن شاه قاسم سبزواری،معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
ابو العباس احمد بن عمار(-پس از 403 ق).
مذکور در کشف الظنون.
میثم بن یحیی تمار کوفی(-60 ق)از خواص اصحاب امیر المؤمنین(علیه السلام).وی این تفسیر را بر ابن عباس املاء کرد.
ص:120
محمد بن عبد الکریم موسوی سرابی تبریزی معروف به مولانا(1294 ق-)که خود در فهرست تألیفات خویش از آن یاد کرده است.
محمد حسن بن محمد کاظم اصفهانی سدهی ورنوسفا درانی،تالیف:1241 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی شرفنا بتحریر القرآن الکریم
ص:121
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).نجاشی از آن به«کتاب تفسیر الحدیث»تعبیر کرده است.
ابو عبد اللّه احمد بن صبیح اسدی کوفی.در کشف الحجب«تفسیر الاحادیث»ذکر شده،اما در فهرست شیخ طوسی و رجال نجاشی کتاب التفسیر آمده و در اینجا هم به نام«تفسیر ابن صبیح»یاد شد.
ابو الفتح عثمان بن جنّی(-392 ق).خ.عارف حکمت مدینۀ منوّره.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ص:122
ابو الفضل صابونی مولف تفسیر«معانی القرآن» و«تفسیر الصابونی».
ناشناخته،نسخۀ آن به خط عبد الرحیم شوشتری در کربلا دیده شده.
اصل از ارسطاطالیس.تفسیر قسمتی از مقالۀ اول از ابو الفرج قدامة بن جعفر بن قدامة.مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ علی حزین(-1181 ق)،ممکن است برگرفته ای از«تفسیر سورة الاخلاص»مؤلف بوده باشد.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی هدانا الی ایمانه
اصل قصائد چهارگانه از شریف رضی،تفسیر از ابن جنی.معجم الادباء تنها از سه قصیدۀ شریف رضی(در رثاء ابو طاهر ابراهیم بن نصر الدوله، صاحب بن عباد و الصابی)یاد کرده است.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اصل از سید اسماعیل حمیری،تفسیر از سید مرتضی علم الهدی(-436 ق).مذکور در فهرست تصنیفات او به قلم شاگردش بصروی.
ط.مصر،1313 ق.
اصل از محمد بن عبید اللّه سلامی مخزومی (-393 ق)،تفسیر از ابو یعلی محمد بن حسن اقساسی.ابن طاوس در«کتاب الیقین»از آن نقل کرده است.
اصل و تفسیر از شریف مرتضی علم الهدی (-436 ق).شاگردش بصروی در فهرست تصانیف استاد از آن یاد کرده است.
ص:123
تصانیف او.
ص:124
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).ط.تهران،1370 ق و مکرّر.
محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1284 ق) که به نام شاگردش باقرشاه در ردّ برخی از معاصرین عامه نگاشته است.
-الحمد للّه الذی اصطفی محمدا المصطفی علی کافة الانبیاء و المرسلین
سید شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).ط.
قم(در مجموعۀ رسائل مؤلف).
-اعلم انه لا طریق من جهة العقل الی القطع بفضل مکلف علی الاخر
اتباعهم)
ابو العباس احمد بن عبد اللّه معروف به ابن عماد الکاتب الثقفی(-319 یا 314 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.نام مؤلف را در«تاریخ بغداد» ابن عمار آورده است.
محمد علی بن محمد باقر کرمانشاهی(-1216 ق).مذکور در تکملۀ امل الآمل
ابو الفرج اصفهانی صاحب«الاغانی».مذکور در معجم الادباء.
محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1284 ق).
من تقدّمه---
ص:125
(-1262 ق).مذکور در«البدر التمام».
ابو المعالی کلباسی(-1315 ق).
محاکمه بین شیخ حسن صاحب معالم و یکی دیگر از دانشمندان در موضوع اجتهاد.خ.
خوانساری نجف.
-الحمد للّه رب العالمین...
ص:126
را هم در مجلد سوم چاپ خواهد کرد.
جمال الدین ابو الحسین یحیی بن عبد العظیم جزار شاعر(-672 یا 679 ق).مذکور در کشف الظنون.اشعار جزار را سید صادق آل بحر العلوم از منابع متفرقه گرد آورده است.
فارسی،در اختیارات ایام،از علی انصر بن علی اظهر هندی،تالیف به نام راجه ابو جعفر.ط.
لکهنو،1313 ق.
میر محمد باقر داماد(-1040 ق)،مقدمه ای است بر تقویم الایمان مؤلّف که در فضائل السادات محمد اشرف از آن نقل شده است.
در کیمیا و صنعت،از جابر بن حیّان(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.این کتاب غیر از تقدمة المعرفة بقراط،تعریب حنین بن اسحاق عبادی است.
بالتطهیر)
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق)،تالیف:در لاهور.
-الحمد للّه الذی انزل علینا زلال التحقیق من سماء الاستدلال
در حکمت الهی،از میر محمد باقر داماد (-1040 ق).خ.آستان قدس،ش 6939.
-یا من هو یا من هو یا من لا هو الا هو
فارسی،از محمد بن احمد علوی معروف به عبد الحسیب سبط میرداماد،مرتب بر فاتحه و تقدیسات.
-سر هرنامه است نام خدا
بهتر از هرسخن کلام خدا
اردو،از حیدر حسین هندی،که در آن به رد فرقۀ آریه که فرقه ای از معتقدین به تناسخ بوده اند، پرداخته است.ط.
مولوی غلام حسنین پانی پتی(-1337 ق).ط.
عزّ الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).نسخۀ آن در کتابخانه صاحب الذریعة موجود بوده است.
-الحمد للّه الذی شاع فضله و کرمه
کیمیا،از اید مربن علی جلدکی(-762 ق).خ.
آستان قدس،ش 10782(1263 ق)و چند نسخۀ دیگر.
اصول فقه،از ابو یعلی حمزة بن عبد العزیز دیلمی ملقب به سلار(-448 ق)،شاگرد شریف مرتضی علم الهدی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
اصول فقه،از ابو الحسن بن علی بن صفدر رضوی لکهنوی(-1313 ق).
منطق،از محمد صالح بن ابراهیم احسائی معروف به حکیم.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الکریم الغفار الرحیم الستّار
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق)،که در«الفصول المختارة»به آن ارجاع داده است.
ص:127
کلام،از شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).
نجاشی می نویسد که علم الهدی در همین کتاب به ردّ یحیی بن عدی فیلسوف منطقی(-364 ق) شاگرد فارابی پرداخته است.
فارسی،از محمد قلی بن محمد بن حامد نیشابوری کنتوری(-1260 ق)،پدر صاحب عبقات.
-الحمد للّه الذی بعث فی الامیین رسولا
در مسائل عقلی،از عزّ الدوله سعد بن منصور بن سعد بن حسن بن هبة اللّه بن کمونۀ بغدادی (-683 ق).خ.خزانة الغرویة بخط مؤلّف در 657 ق.
حبیب الدین محمد حکیم گلپایگانی(سدۀ 13 ق).مذکور در آخر«الواردات الغیبیة»مولف.
کلام،از تقی الدین ابو الصلاح بن نجم الدین حلبی شاگرد شیخ طوسی و شریف مرتضی،از این کتاب در فضائل السادات و بحار الانوار نقل شده ط.قم(بار اول ناقص و بار دوم کامل).
ملا آقا بن محمد علی لنگرانی،تالیف:1289 ق،در 2 مجلد:در موضوع حجیة الظن و استصحاب،از تقریرات استادش سید حسین کوهکمری(-1299 ق).
ابراهیم اردبیلی نجفی(-1326 ق)،تقریرات متعددی در فقه و اصول نوشته است.
ابراهیم دامغانی خراسانی(-1291 ق)،در 2 مجلد،یکی در فقه،بخش عبادات و دیگر در اصول و هردو تقریر درس استادش،میرزا محمد حسن شیرازی است.خ.موجود.
ابراهیم رشتی(-ح 1320 ق)،تقریر استادش میرزا حبیب اللّه رشتی که به عنوان اصول الفقه گذشت و گفته اند که جز آن،تقریرات نیز نوشته است.
ابراهیم بن محمد علی محلاتی شیرازی (-1336 ق)،در اصول و فقه از تقریر بحث استادش آیت اللّه میرزا حسن شیرازی.
محمد ابراهیم بن علی بن حسین کلباسی نجفی (1322 ق-)سبط شیخ حسن فرزند علامه صاحب جواهر،که تقریرات بحث استادش میرزا محمد حسین نائینی(-1355 ق)را در 3 مجلد در فقه و اصول نوشته است.تالیف:1348 ق.
ابو تراب معروف به میرزا آقا قزوینی حائری(- پس از 1290 ق)شاگرد سید ابراهیم قزوینی صاحب ضوابط که تقریرات را هم در 2 مجلد از بحث و درس او نگاشته است،تالیف:1255 و 1260 ق.
ابو تراب بن محمد سلیم ساروی،در اصول فقه از درس استادش ملا محمد کاظم.خ.موجود (1247 ق).
ابو القاسم بن محمد علی کلانتری نوری(-1292 ق)،در اصول فقه از درس استادش جعفر بن
ص:128
محمد کرمانشاهی.خ.آستان قدس،ش 6488 (1340 ق)و ش 7398-7399.
احمد فیضی نجفی از نوادگان فیض کاشانی و شاگرد شیخ انصاری که تقریرات استاد را نگاشته است.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف.
ص:129
صاحب ذریعه بوده است.
از شاگرد شریف العلماء.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف.
از شاگرد شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).خ.
خوانساری نجف.
نیز از یکی از شاگردان علامه انصاری،یک مجلد کتاب لقطه.خ.دیده شده.
نیز از شاگرد شیخ انصاری،در زکات به خط جعفر رشتی کوچصفهانی در 1323 ق.
نیز از شاگرد شیخ انصاری،در خلل،صلاة مسافر،وقف و قضاء در یک مجلّد.خ.موجود.
از شاگرد مهدی بن سید علی طباطبائی حائری، در مباحث اصول که ضمیمۀ بعضی رسائل سید علی طباطبایی است.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف.
محمد تقی بن حسین علی هروی حائری (-1299 ق)یک مجلد در اصول فقه.خ.دیده شده.
محمد تقی بن محمد کاظم حسینی سبزواری (-1312 ق)در 4 مجلد و در اصول و فقه،از تقریرات استادش شیخ انصاری است و نزد فرزند او در سبزوار بوده است.
محمد تقی بن محمد رحیم تهرانی(-1248 ق)، از تقریرات بحث استادش آیت اللّه بحر العلوم.
جواد بن صادق اردبیلی(-1303 ق)،از تقریرات استادش سید حسین کوهکمری.
سید محمد جواد عاملی صاحب مفتاح الکرامة، این تقریرات متعلق به کتاب الطهاره از وافی فیض کاشانی است.نسخه به خط مولف موجود است.
-الحمد للّه کما هو اهله...
میرزا حبیب اللّه رشتی،مؤلّف«بدایع الافکار»، تقریرات بحث استادش شیخ انصاری است،در چند مجلد در فقه و اصول.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف.
محمد حسن آشتیانی مؤلّف بحر الفوائد،از تقریرات بحث استادش شیخ انصاری است،در چند مجلد.
حسن بن اسماعیل حسینی قمی حائری،از تقریرات بحث استادش آیت اللّه میرزا حسن شیرازی در قاعدة السلطنه و الاحکام الوضعیة و قاعدتی الضرر و التسامح فی ادلة السنن،در مجلدی بزرگ که در 1303 ق کتابت آن را به پایان رسانیده است.خ.دیده شده.
حسن بن محمد باقر قزوینی(1296 ق-)،از تقریرات بحث آخوند خراسانی و در چند مجلد به خط او موجود است.
حسن بن عبد اللّه هشترودی تبریزی(-1304 ق).مجلد بزرگی است در مباحث اصول و فقه.
خ.موجود(در برگهای سفید آن فرزند مولف رسالة القبلة شیخ بهائی را نگاشته است).
ص:130
حسن بن محمد مهدی شاه عبد العظیمی از شاگردان قدیمی شیخ انصاری که تقریرات بحث استادش را در مسائل اصول نگاشته و در 1262 کتابت آن را به پایان رسانیده است.خ.دیده شده.
حسن علی بن محمود تبریزی تهرانی(-1325 ق)،تقریرات بحث استادش آیت اللّه میرزا حسن شیرازی است.
ص:131
ملاّ علی خویی(-1309 ق)شاگرد شیخ انصاری.خ.حسینیۀ شوشتریها در نجف(3 جزء آن دیده شده که در خبر واحد،اصل مثبت و برخی مسائل اصولی است).
ملاّ علی خوانساری(-1307 ق)شاگرد شیخ انصاری،یک مجلد در صلاة مسافر و مجلد دیگر در غصب و مسائل دیگر است.
ملا علی دماوندی(-1304 ق)،ظاهرا تقریرات بحث سید حسین کوهکمری در اصول است.
ملاّ علی روزدری(-ح 1290 ق)شاگرد میرزا حسن شیرازی،تقریرات استاد خویش را در اصول نگاشته است.ط.قم.
علی قوچانی نجفی(-1333 ق)،شاگرد آخوند خراسانی،تقریرات هم از بحث آخوند خراسانی است.
علی گنابادی(-1332 ق)،شاگرد آخوند خراسانی،تقریرات استاد در فقه و اصول است.
علی بن محمد جواد مرندی،تقریر بحث شیخ الشریعۀ اصفهانی است.
علی بن حسن بن محمد قابچی جمالی خراسانی کاظمی(-1364 ق)،تقریرات بحث میرزا محمد حسین نائینی در چند مجلد در تمام دورۀ اصول است که بر مباحث عقلیه آن در نجف در 1349 ق و مباحث الفاظش در تهران چاپ شده است.
محمد علی بن محمد حسین مرعشی شهرستانی (-1287 ق)به خط او در کربلا موجود بوده است.
علی بن میرزا خلیل تهرانی(-1296 ق)،در 2 مجلد به خط او در حسینیۀ شوشتریها در نجف موجود است.
علی بن محمد رضا بن ابی الحسن جعفری یزدی (-1330 ق)،تقریرات بحث فاضل اردکانی است.
علی بن عباس کازرونی نجفی(-1343 ق)، تقریرات بحث اساتید او آخوند خراسانی و میرزا حبیب اللّه رشتی است.
علی بن علی رضا خویی خاک مردانی(-1350 ق).
علی بن لطفعلی مغانی تبریزی(-1284 ق)، تقریرات بحث سید حسین کوهکمری است که به قول فرزند مؤلّف در 7 مجلد بوده است و در آن بعضی از تقریرات شیخ محمد حسن مامقانی نیز هست.
علی بن محمد ناصر غراوی نجفی(-1315 ق)، تقریر بحث استادش شیخ محمد حسین کاظمی است.
محمد علی بن نصیر مدرس رشتی چهاردهی (-1334 ق)،تقریرات بحث استادش سید حسین کوهکمری است که در 3 مجلد در مسائل اصولی و بعضی مسائل فقهی نگاشته است.
ص:132
علی اصغر بن رجب علی دیزجی زنجانی (-1330 ق)،تقریرات بحث برادرش علی اکبر دیزجی است.
علی اکبر بن رجب علی دیزجی زنجانی (-1310 ق)،تقریرات بحث استادش سید حسین کوهکمری در مباحث الفاظ اصول و برخی مسائل فقه است.
علی اکبر شاگرد شیخ زین العابدین مازندرانی حائری(-1309 ق)،تقریرات استادش است که در 1275 ق از تحریر آن فراغت یافته است.
علی محمد خان نظام الدوله بن عبد اللّه خان امین الدوله بن محمد حسین خان صدر اعظم اصفهانی،تقریرات بحث صاحب جواهر است.
ط،1310 ق.
غلام حسین بن علی اصغر بن غلام حسین دربندی(-1323 ق)،تقریرات بحث استادانش میرزا حبیب اللّه رشتی و فاضل ایروانی است که تحریر آن را در 1299 ق به پایان رسانیده است.
فتح علی بن گل محمد حکیم برادگاهی(-ح 1339 ق)،شاگرد شیخ الشریعۀ اصفهانی که تقریرات استاد را در چند مجلد در مسائل اصول و فقه نگاشته است.
لطف اللّه اسکی لاریجانی(-1311 ق)، تقریرات بحث صاحب جواهر است که از آنها شرح القواعد را در 4 مجلد برگرفته است.وی تقریرات بحث شیخ انصاری را هم نوشته است.
سید محسن عراقی(-1359 ق)،تقریرات بحث میرزا حسین تهرانی و آخوند خراسانی است.
محسن بن محمد تقی کوهکمری،تقریرات درس استادش شیخ هادی تهرانی(-1321 ق) است که در چند رساله در حق و حکم،غیبت محرمه،خمس و امامت(که فارسی است و ذکر آن گذشت)نگاشته است.
محسن بن علی بن محمد رضا معروف به آقا بزرگ تهرانی صاحب ذریعه که تقریرات بحث استادانش شیخ الشریعه و آخوند خراسانی را نگاشته است.
محمد بن ابراهیم ناصرآبادی لواسانی(-1317 ق)،تقریرات استادش میرزا حبیب اللّه رشتی است.
محمد بن جعفر بن محمد بن عاشور کرمانشاهی معروف به شیخ محمد شیخ رضائی(-1294 ق)تقریرات بحث پدرش است.
محمد بن محمد حسین موسوی نجف آبادی اصفهانی شاگرد آخوند خراسانی،تقریرات بحث استادش در اصول است و نسخۀ 2 مجلد آن در رنگون دیده شده.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)، تقریرات بحث استادش سید ابراهیم صاحب ضوابط است.وی تقریرات بحث دیگر استادانش را هم نوشته است.مذکور در قصص العلماء مؤلّف.
ص:133
محمد بن عبد الوهاب بن داود همدانی(-1303 ق)،تقریر بحث استادش شیخ انصاری.خ.دیده شده.
محمد بن محمد کاظم آخوند خراسانی معروف به آقازاده(-1356 ق)،تقریرات بحث پدرش در قضاء و شهادات.خ.دیده شده.
محمد بن فضل علی بن عبد الرحمن معروف به فاضل شرابیانی(-1322 ق)،تقریرات درس استادش سید حسین کوهکمری است در فقه و اصول-در 9 مجلد.
محمد بن کرم علی زرگر محله ای بارفروشی (-1315 ق)،تقریرات استادش محمد حسین فاضل اردکانی است که دو مجلد آن،یکی در مباحث الفاظ و دیگری در ادلۀ عقلیه نزد فرزند مقرر موجود بوده است.
از درسهای محمد معروف به فاضل شرابیانی (-1322 ق)تالیف شاگردش ابو القاسم بن اسد اللّه دیزجی(-1335 ق)،در 10 مجلد، بیشتر در اصول و بعضی در فقه.
محمد بن هاشم بن شجاعت علی موسوی رضوی نقوی هندی(-1323 ق)،تقریرات بحث استادش سید حسین کوهکمری و دیگر استادانش است.خ.دیده شده.
منصور بن محمد امین دزفولی،برادر و شاگرد شیخ انصاری،تقریرات بحث برادر و استادش است.
موسی بن جعفر بن احمد مؤلف«اوثق الوسائل»،تقریرات بحث استادش سید حسین کوهکمری است.
ص:134
ق-)از اصل براءت تا آخر تعادل و تراجیح، تقریر بحث فاضل شرابیانی است،فاضل بخط خویش بر این تقریرات تقریظ نگاشته.
محمد علی بن صادق مدرس رضوی مشهدی (-1311 ق)دوره کامل از مباحث الفاظ تا آخر تعادل و تراجیح.خ.آستان قدس.
کاظم بن زین العابدین موسوی خلخالی (-1336 ق)،تقریرات بحث استادش میرزا حبیب اللّه رشتی است.3 مجلد از آن دیده شده.
مصطفی بن محمد یزدی،تقریر بحث آخوند خراسانی است،از اول مباحث الفاظ تا آخر اصول عملیه.خ.موجود.
محمد حسین بن اسد اللّه رشتی حائری(-1356 ق)،تقریر بحث استادش آخوند خراسانی است.
سید علی بن نعمت اللّه موسوی دزفولی، تقریرات بحث آخوند خراسانی،میرزا حبیب اللّه رشتی و فاضل شرابیانی است،هریک در مجلدی جداگانه.
شیخ محمد علی کرمانی(-1308 ق).
مرتضی بن محمد رضا طباطبائی تبریزی.
محمد قاضی بن فرج اللّه دزفولی.خ.مرعشی.
المعاملیة)
ابو القاسم بن اسد اللّه دیزجی(-1335 ق)،در 10 مجلد.
محمد اسماعیل بن محمد حسن پشمی اصفهانی (-1363 ق).
عبد المحمد بن شیخ حسن زایر دهام النجفی (-1358 ق)،تقریر بحث آخوند خراسانی است.خ.موجود.
عبد الصاحب،نوادۀ صاحب جواهر،تقریر بحث استادش آقا ضیاء الدین عراقی است.مذکور در مقدمۀ«الاشارات»(چاپی)مولف.
اسماعیل بن محمد تقی،تقریر درس استادش محمد حسین قزوینی در 1254 ق(مجلد بیع و خیارات)و تقریر بحث استاد دیگرش شیخ محمد حسین کاظمی.خ.آستان قدس،ش 6185.
فارسی،هیأت،از ابو الخیر محمد بن محمد فارسی.خ.فیض آباد.
ظهور حسین بارهوی لکهنوی(-1357 ق).
ص:135
من الهم الطفل رضاع اللبن
ابو الحسن محمد بن احمد معروف به شریف ابن طباطبا نسابۀ اصفهانی(-322 ق).مذکور در معجم الادباء.
فارسی،مثنوی،از مهدی آسودۀ شیرازی (-1320 ق).ط 1316(در ذیل سالارنامه).
ص:136
2 رساله،فارسی و عربی،از عبد الوهاب بن محمد علی شریف قزوینی.مذکور در«هدایة المسترشدین»مؤلّف.
گجراتی،از مولوی غلام علی بهاونگری (معاصر).مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق)،مرتب بر امور:1.فی معنی التقلید،2.فی حکمه،3.فی کفایة الاحتیاط عنه عند المطابقه،4.فی جوازه لمن بلغ الاجتهاد،5.
فی شرایط المفتی،6.فی اشتراط حیات المجتهد.
احمد علی بن مفتی عباس شوشتری لکهنوی (معاصر).مذکور در مشاهیر علماء الهند.
فارسی،منظوم،برگرفته از مجمع المسائل مطابق فتوای سید محمد کاظم طباطبائی یزدی (-1337 ق)،ناظم:علی بن حسین خاموش میبدی(ح 1295 ق-).
میرزا حبیب اللّه رشتی.ط 1322 ق(به قطع کوچک).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در «قصص العلماء»آورده است که وی در این رساله عدم تعین اعلم را اختیار کرده است.
محمد رفیع بن عبد المحمد کزازی شاگرد میرزا حبیب اللّه رشتی(-1312 ق)که پیش از استادش درگذشته است.مولّف در اجازه اش به عبد الرحمن کرهرودی کزازی از این رساله یاد کرده است.
ابراهیم بن سلیمان عاملی(سدۀ 12 ق).مذکور در«براهین العقول»شویهی،که ظاهرا شویهی نسخه را داشته است.
فارسی،از علی اکبر بن محسن اردبیلی(-1346 ق).ط.
عنایت اللّه بن حسین بن علی بن میرزا محمد اخباری(معاصر).مرحوم آیت اللّه مرعشی از آن یاد کرده است.
یعنی جواز بقاء بر تقلید میت،از محمد جعفر بن محمد حسین شهرستانی حائری،تألیف:1259 ق.خ.دیده شده.
اردو،رسالۀ عملیه،از ابو القاسم رضوی لاهوری (-1324 ق).ط.
محمد ابراهیم کلباسی(-1262 ق)،مرتب بر مقدمه،دو مصباح و خاتمه.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی احیی الحق بالاسلام و امات الباطل و قواعده
میرزا ابو القاسم محقق قمّی.ط.(ضمن جامع الشتات).
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).ط.(ضمن الرسائل الخمس عشرة).
محمد باقر وحید بهبهانی(-1206 ق).خ.دیده شده.
ص:137
ناشناخته،مؤلف به احتمال معاصر شهید ثانی و نامش به احتمال صاحب ریاض،سید فضل اللّه است.
حسن بن زین الدین(-1011 ق)صاحب «معالم الاصول»،مؤلف در این رساله عدم جواز تقلید میّت را اختیار کرده و شاگرد صاحب معالم،شیخ عبد اللطیف به ردّ آن پرداخته است.
خ.موجود.
زین الدین بن علی شهید ثانی(-965 ق)،برای سید حسین بن ابی الحسن نگاشته و تألیف آن را روز 5 شوال 949 به پایان رسانیده است.خ.
موجود.
-اللهم حبّبنا الی الحق و حببه الینا
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی خصّنا بالشریعة السمحة
عبد اللطیف بن نور الدین علی بن احمد جامعی.
خ.دیده شده.
-اما بعد حمد اللّه علی نواله
ملاّ علی خوئی(-1309 ق).شاید تقریرات استادش شیخ انصاری بوده باشد.
فضل اللّه استرآبادی،معاصر شهید ثانی.مذکور در تکملۀ امل الآمل.
-و اما ما ذکر فی الکتابة الشریفة المرسلة الینا
محسن بن سمیع شاگرد صاحب ریاض خ.موجود.
-و اعترف اکثرهم بعدم جواز تقلید المیّت
محمد بن جابر بن عباس عاملی نجفی(-1030 ق)شاگرد شیخ محمد نوۀ شهید ثانی.خ.موجود.
-و باللّه التوفیق لا یتم الاستدلال علی عدم جواز خلو الزمان من المجتهد الحی
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
فیض آباد هند.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.
موجود(1131 ق).
محمد بن عبد علی آل عبد الجبار قطیفی.خ.
موجود(بخط شاگردش در 1234 ق)
شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).ط.(در آخر مطارح الانظار).
ابو الحسین محمد بن بحر رهنی شیبانی(سدۀ 5 ق).احمد بن نوح که از مشایخ نجاشی است کتاب را از مولف روایت کرده است.
فتح اللّه شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق).خ.
دیده شده(ناتمام).
سید محمد فشارکی اصفهانی(-1316 ق)، جزءی از«الفروع المحمّدیة»است.
هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).
فارسی،در احوال محمد تقی بن محمد باقر بافقی یزدی(-1361 ق؟).از محمد بن علی رازی.ط.
ص:138
محمد بن عقیل بن عبد اللّه بن یحیی علوی حسینی حضرمی.ط 1343 ق.
ابو المظفر حبیب اللّه بن محمد بن اردشیر،از اولاد جرجاسب بن جاماسب حکیم که برای سلطان سنجر سلجوقی نگاشته و بر 17 باب مرتب کرده است.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 5114(1058 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین و طوبی للعارفین
کشف الآیات،از مؤلفی ناشناخته و به روشی نامأنوس.خ.موجود.
طب،اصل از یحیی بن جزلۀ بغدادی(-493 ق)،ترجمۀ محمد اشرف بن شمس الدین محمد.ط.تهران،1275 و 1303 ق.
فارسی،طب،از حبیب اللّه بن محمد بن حبیب اللّه طبسی تونی.خ.آستان قدس،ش 6871.
-مراسم حمد صحیح و لوازم شکر صریح حکیمی را شاید
تقویم سال 937.
-الحمد للّه رب العالمین...و لا عدوان الاّ علی الظالمین و صلّی اللّه علی سیدنا محمد و آله و اولاده المعصومین.
ص:139
فارسی،از محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی(-1126 ق)مرتب بر جداول اختیارات و تعیین سعد و نحس و خیر و شر،که آن را از «تقویم المؤمنین»خویش برگرفته و در 1110 ق به پایان رسانیده است.خ.مرعشی.
در اختیارات ایام،از محمد مرتضی جنفوری مؤلف«اصلاح الرسوم».
فارسی،در مسائل نماز،مطابق فتوای شهید اول و ثانی،از محمد طاهر بن رضی الدین محمد حسینی،که برای شاه سلطان حسین صفوی تالیف و آن را به صورت تقویم به طرز بدیعی مرتب کرده است.ط،1364 ق.
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،به اسم علاء الدین محمد امیر اسماعیلی الموت تألیف کرده است.
تقویم الاعرج
فارس،در ردّ بابیه،از حاج محمد کریم خان کرمانی (-1288 ق).ط.بمبئی،1304 و 1311 ق.
تقویم 1289 ش و 1328 ق،از عبد الغفار نجم الدوله.
از ماخذ«البلد الامین»کفعمی.
فارسی،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).
حسن بن موسی هروی حاسب.خ.آستان قدس.
محمد باقر بن ابراهیم خراسانی،تالیف:پیش از 1200 ق.وی«تجوید اللسان»را در همان سال (1200 ق)از این کتاب برگرفته است.
السنین)-احسن التقویم
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).ط.مکرّر.
-الحمد للّه الذی جعل الانسان الکامل معلما للملک(طبق برخی از نسخ).
-الحمد للّه الّذی خلقنا فی احسن تقویم (طبق بعضی نسخ دیگر).
سبط حسن فتحپوری که احوال او در نقبا آمده است.ط،1365 ق.
فارسی،در معرفت تقویم،از سید احمد معروف به سید آقا شوشتری،تالیف:1318 ق.خ.
آستان قدس،ش 8482(1332 ق).
-الحمد للّه الذی جعل الشمس ضیاءا او القمر نورا
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1126 ق).
فارسی،فقه،از بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری نائینی،تالیف:1131 ق،مرتب بر مقدمه،12 باب و خاتمه.خ.نجف(خط مؤلف).
فارسی،ناشناخته.خ.آستان قدس.مذکور در احوال و آثار خواجۀ طوسی از مدرس رضوی.
-الحمد للّه ربّ...چنین گوید مؤلف این کتاب که حکماء سلف فلک را
ص:140
فارسی،از تقی الدین محمد اوحدی اصفهانی (-1030 ق).مذکور در عرفات او.
احمد رضا عاملی(معاصر).ط.صیدا(در مجلۀ العرفان).
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).خ.دیده شده.
حسن بن عبد الرزاق لاهیجی(-1121 ق).
مذکور در نجوم السماء.
التقیة
ابو عبد اللّه حسین بن یزید نوفلی نخعی،از اصحاب امام رضا علیه السّلام.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
اردو،از شاهزاده سلطانعلی دارانی لاهوری (معاصر).ط.هند.
محمد طه بن مهدی نجف نجفی(-1323 ق).
ط.(«با الانصاف»مولف).
عبد الحسین مبارک نجفی(-1364 ق)،تألیف:
1343.خ.موجود.
-الحمد للّه کما هو اهله
رسالة مختصری است که در آخر آن نوشته شده:
«کتبت من نسخة الشیخ علی بن احمد مکی...
من ذریة الشهید الاول...».
علی بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).خ.
موجود.
-(بعد از حمد)اعلم ان التقیة جائز و ربّما وجبت...
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی،صاحب تفسیر مهزیار.مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از محمد قلی نیشابوری کنتوری(- 1260 ق).فرزند مؤلف.حامد حسین صاحب عبقات آن را از روی مسودۀ پدر پاکنویس کرده است،رساله به اردو ترجمه و در مجلۀ «الاصلاح»چاپ شده است.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.مذکور در رجال نجاشی.
معز الدین محمد مهدی بن حسن موسوی قزوینی حلی(-1300 ق).خ.دیده شده.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).ط.مکرر.
منطق،از معز الدین محمد بن ابی الحسن،که به نام فرزندش تقی الدین محمد در 1001 ق تالیف کرده.خ.حسینیّۀ شوشتریها در نجف.
-حمدت اللّه بالمنطق الفصیح و شکرته
ابو المفضل شیبانی کوفی(-387 ق)،مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از علی اکبر دبیر همدانی.خ.موجود.
ص:141
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
دیده شده.
(علیه السلام)
محمد جواد بلاغی(-1352 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد حسن بن محمد صالح کبّه بغدادی(- 1336 ق).بر این رساله میرزا ابراهیم محلاتی اعتراض کرده و مولف جواب آن را نگاشته است.
در صنعت،از جابر بن حیان صوفی کیمیاوی (-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
الاحوط)
احمد بن صالح بحرانی آل طعان(-1315 ق).
اردو،در اثبات سجود بر وفق مذهب شیعه از کتب عامه،از احمد سلطان گورکانی هندی متخلص به خاور.ط.هند،1334 ق.
فارسی،از جعفر معروف به ابو علی خان حسینی بنارسی(سدۀ 13 ق)،در رد باب دهم تحفۀ اثنی عشریّه.
-المنة للّه الذی من علینا بارسال حبیبه.
مفلح بن حسن صیمری بحرانی.ابن قرقور از اعیان بحرین بوده و شریعت را به بازی می گرفته است.سلیمان ماحوزی نسخۀ این رساله را دیده بوده است.
حسن بن علی گوهر شاگرد شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی.خ.دیده شده.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی(سدۀ 12 ق).
نیز از حیدر علی شیروانی،نسخۀ این رساله و رسالۀ پیش دیده شده.
التکلیف،کتاب
ابو جعفر محمد بن علی شلمغانی معروف به ابن ابی العزاقر(-322 ق)،در حال استقامت(پیش از ترک مذهب)نگاشته،کتاب را ابو المفضل شیبانی از مؤلف روایت کرده است.سید حسن صدر الدین کتاب«فصل القضاء»را در اثبات این موضوع نگاشته است که فقه منسوب به امام رضا علیه السّلام-جز مقداری از دیباچه-عینا همین «کتاب التکلیف»است.
اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی(-1334 ق).خ.موجود.
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).خ.موجود.
عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی (-1242 ق)،تألیف:1214 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین
سید علی(-1231 ق)صاحب ریاض.
محمد مهدی بن ملا محسن کرمانشاهانی(-ح 1280 ق)نبیرۀ فیض کاشانی.
ص:142
عبد الرسول فیروزکوهی قزقان چاهی(-پس از 1322 ق).ط.تهران،1321 ق.
فارسی،از ابو القاسم بن حسین نقوی لاهوری (-1324 ق)،در 2 جزء،یکی در اصول و دیگری در فروع.ط.هند.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد الملک بن محمد تبّان (-419 ق).
محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق)
معز الدین محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی (-1300 ق).رساله در بیان تکالیف و ماجراهایی که بر انسان از عالم ذر تا عرصۀ محشر می گذرد.خ.موجود.
ابو یعلی محمد بن حسن بن حمزۀ جعفری شریف(-463 ق)،نجاشی از آن یاد کرده،ولی هنوز در آن هنگام کتاب پایان نیافته بوده است.
منظومه در معانی و بیان،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،تاریخ نظم:1251 ق.
خ.مرعشی.
-احمدک اللهم معطی النّعم و خالق الجسم و دافع النّقم
در تاریخ ائمۀ اندلس،از ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه قضاعی بلنسی معروف به ابن ابّار (-658 ق).اصل صله از ابن بشکوال است.ط.
مادرید،1883-1892 م و مکرر.
فقه،از اسماعیل بن علی نقی تبریزی(معاصر).
ط.تبریز،1337 و 1338 ق.
شرح«التذکرة النصیریة»،در هیأت و نجوم،از شمس الدین محمد بن احمد خفری(-957 ق)،تاریخ شرح:932 ق.خ.آستان قدس،ش 5570(938 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-تعالیت یا ذا العرش الاعلی...
منتخب مواعظ نهج البلاغه،از محمد علی بن میرزا محمد شاه عبد العظیمی(-1334 ق).ط.
نجف،1330 ق.
نحو،از ابو علی حسن بن علی فارسی نحوی(- 377 ق).خ.کتابخانۀ عاطف استانبول.
الآثام)
امام مهدی احمد بن یحیی(-480 ق).فن نهم از «البحر الزّخار»است و تکمله ای است بر «الاحکام»مؤلف.
فارسی،تاریخ،از علی بن عبد المؤمن که به نام پریرخ خانم فرزند شاه طهماسب صفوی نگاشته.خ.ملک.بخشی از این کتاب اخیرا چاپ شده است.
هاشم بن عبد الباقی بن عبد اللّه(معاصر).خ.دیده شده.
در انساب سادات مرعشی،از احمد بن سلطان علی بن ابی طالب مرعشی شوشتری(-1356 ق)، که تألیف آن را در 1344 ق به پایان رسانیده است.
ص:143
محمد بن ابی الفتح خان مرعشی شوشتری (-1332 ق)،تألیف:1272 ق.
رجال،از ابو محمد حسن بن هادی بن محمد علی صدر الدین موسوی عاملی(-1354 ق).«امل الآمل»از حرّ عاملی است و تکملۀ آن در 3 مجلد تألیف شده است.
فقه،از حسن بن شیخ جعفر آل کاشف الغطاء (-1262 ق)فرزند مصنّف.خ.موجود.
فقه،از محمد کاظم آخوند خراسانی(-1329 ق).تکمله ای است بر تبصرۀ شیخ انصاری.
فارسی،از عبد الوهاب قائم مقامی.
محمود بن سلطان علی مرعشی شوشتری (معاصر)،تألیف:1322 ق.خ.دیده شده.این کتاب تکمله ای است بر تکملۀ محمد بن ابی الفتح.
نحو،اصل حاشیه از سید شریف جرجانی و تکمله از فرزندش شمس الدین محمد بن علی.
مذکور در بغیة الوعاة.
ص:144
مؤلّف مرآت.مذکور در«حدائق المقرّبین».
با رسائل و منتخبات در احوال و روزگار او و معاصرانش.ط.شالون،1902 م.مذکور در معجم المطبوعات.
حبیب الدین محمد گلپایگانی مؤلف«الواردات الغیبیة».مذکور در نسخۀ چاپی واردات.
علی بن محمد رحیم عراقی.
-الحمد لمصرف العلوم الی الحجال.ط.
ریاضی،از علی محمد بن محمد حسین محله نوی اصفهانی(-1293 ق).«عیون الحساب» از محمد باقر یزدی است.
سید شریف مرتضی علم الهدی.اصل«الغرر و الدرر»هم از اوست.
محمد جعفر بن محمد علی بهبهانی،تألیف بعضی اجزاء:1235 ق.خ.مرعشی(شرح کتاب الصلاة)
-الحمد للّه وعده و الصلاة علی من لا نبی بعده
شرح قواعد علامه حلی،از محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق).خ.موجود.
علی)
در مبحث امامت،مؤلف ناشناخته و از متاخرین است.نسخۀ آن در نجف دیده شده.
ناشناخته.ملا معین هروی در«قصص موسی»از آن نقل کرده است.
علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری فرزند صاحب لوامع.ط.
احمد بن کربلایی بابا اردبیلی(-1350 ق).
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق).خ.
آستان قدس،ش 5236.
-اسبح اللّه نور الانوار و مظهر بدایع الآثار
تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی.مذکور در رجال مولف.
فارسی،صرف،شرح میزان،از محمد قلی بن محمد بن حامد لکهنوی(-1260 ق).مذکور در کشف الحجب از فرزند مولف.
-سبحان من رفع بنیان العقل و وضع میزان العدل
مهدی بن محمد علی بن صادق بن مهدی کشمیری،فرزند مولف«نجوم السماء».ط.
ابو الفضیلت علی بن قطب الدین محمد ذهبی شیرازی.نظم اللئالی از محمد ذهبی است.
-فصل یقول خاتم الکتاب و موجز المقال للطلاب
عبد النبی بن علی بن احمد مدنی کاظمی،تالیف:
1240 ق.ط.نجف.
-الحمد للّه الذی رفع قدر العلماء
ابراهیم بن محمد تقی لکهنوی(-1307 ق).خ.
موجود.
ص:145
شرح المختصر النافع،از میر محمد علی بن سید محمد کاشانی(-1294 ق)شاگرد صاحب ضوابط.
فارسی،تجوید،از محمد بن حسین علی،مرتب بر مقدمه 10 باب و خاتمه.نسخۀ آن ضمن مجموعه ای که بعضا در 892 ق کتابت شده دیده شده است.
-امّا بعد حمد اللّه تعالی علی نواله...
می گوید بندۀ گنه کار محمد بن حسین علی
اردو،در تفسیر آیۀ الیوم اکملت لکم دینکم،از مرتضی حسین اللّه آبادی.ط.هند.
«ع»)
فارسی،از جواد بن محرم علی طارمی(-1325 ق).ط.تهران.
محمد حسن قائنی(-ح 1325 ق).ط.
فارسی،تجوید،از سید شهاب الدین مرعشی نجفی تبریزی،اصل تحفه از عماد الدین قاری است.
فارسی،از مولوی محمد اسماعیل صاحب هندی.ط.
فارسی،فنون ادبی،از عطاء اللّه بن محمود حسینی،تألیف:898 ق.خ.آستان قدس.ش 12955.
در وضوی کامل،مؤلف از علمای هند بوده.ط.
ابو الحسین سجستانی.مذکور در کشف الحجب.
ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی(- 501 یا 502 ق).مذکور در«التدوین»رافعی.
علامه حلی.صاحب معالم از آن نقل کرده.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی خراسانی(- 378 ق).از مصادر«اعیان الشیعه».
ص:146
(1056 ق)،3600(1090 ق)و چند نسخۀ دیگر.
ص:147
ترکی،از صدر الافاضل لطفعلی شیرازی تبریزی، تالیف:1293 ق.مذکور در مقدمۀ قصیدۀ انصافیۀ مؤلف.
-الحمد للّه منطق البلغاء.
ص:148
کمال الدین عبد الرزاق بن احمد مروزی معروف به ابن فوطی(-723 ق).جزء چهارم این کتاب در ظاهریۀ دمشق موجود است و در دمشق با تحقیق دکتر مصطفی جواد بغدادی چاپ شده، اصل مجمع هم از ابن فوطی است.
ص:149
عبد الرزاق بن احمد معروف به ابن فوطی مؤلف «مجمع الآداب»؛در مختلف و مؤتلف، مجدول.
ص:150
بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی(-1135 ق).تلخیصی است از «تلخیص المفتاح».مذکور در کشف اللثام مؤلّف.
منسوب به ابو علی محمد بن ابی بکر همام به سهیل کاتب(-336 ق)،در موجبات کاهش گناهان مؤمنین.ط.قم.
-الحمد للّه المتفرّد بآلائه المتفضل بنعمائه...
فارسی،در فلسفۀ احکام شرعی،از قاسم آقا واعظ مهاجر.ط.تبریز،1351 ق.
فارسی،از علی رضا بن علی اصغر شهرستانی، مدیر جریدۀ«ترویج الاسلام»در مشهد.
فارسی،ط.ایران.
فارسی،نظم ظفرنامه،از عبد اللّه هاتفی(-927 ق).ط.(در هند و شوروی).
عبد الکریم بن حسین حسینی کاظمی.ط.بغداد، 1329 ق.
محمد علی بن احمد تبریزی قراچه داغی اونساری(-1310 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)،در اثبات اینکه عبادات کودکان تمرینی است نه شرعی.مذکور در«قصص العلماء»مولف.
فقه و اصول،از مهدی بن حیدر موسوی صفوی کشمیری(-1309 ق).تالیف:1300 ق.
فقه،از عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.موجود.
ابو القاسم بن محمد حسن گیلانی،محقق قمی (-1231 ق).ط.(در آخر الغنائم).
جواد بن احمد زنجانی،تالیف و طبع:1342 ق.
کتاب برای نوآموزان تألیف شده.
المفید)
سید محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان شیخ مفید (-413 ق).در«اجوبة المسائل السرویة»به این کتاب ارجاع داده است.
امام المؤید باللّه یحیی ادریسی(-749 ق).
ابو جعفر محمد بن حسن شیخ طوسی(-460 ق).شرح اصول کتاب«جمل العلم و العمل» شریف مرتضی است.خ.آستان قدس،ش 54.
ط.تهران.ترجمۀ فارسی آن از مشکاة الدینی نیز چاپ شده.
-الحمد للّه کما هو اهله و مستحقه
الشرعیة)
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-965 ق)تألیف:958 ق.ط.تهران،1272 ق (بالذکری)؛نجف.چندین نسخه خطی این
ص:151
کتاب در آستان قدس موجود است.
-الحمد للّه الذی وفقنا لتمهید قواعد الاحکام الشرعیّة و تشیید ارکانها
صائن الدین علی بن محمد بن افضل الدین محمد ترکۀ اصفهانی،شرحی است بر«قواعد التوحید» جد او افضل الدین محمد بن حبیب اللّه ترکه.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 10819.ط.تهران، 1315 ق.
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی(-ح 440 ق).
خ.بانکی پور(631 ق).
التمهیدات
حکیم علی قلی خان بن قرچغای خان،مؤلف احیاء حکمت و الایمان الکامل.
فارسی،اخلاق،از محمد بن احمد خواجگی شیرازی.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 196 (1000 ق).
گجراتی،نصایح،از غلامعلی بهاونگری (معاصر).
ابو الفضل بن ابی القاسم تهرانی(-1316 ق).خ.
موجود.
ادبیات،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری (1074 ق-)که در«لطائف الظرائف»به آن ارجاع داده است.
جابر بن حیان کیمیاوی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
مؤلف از دانشمندان هند بوده و کتاب در باب «تحفة الاثنی عشریه»است که از صواقع برگرفته شده.ط.هند.
محمود بن علی اصغر شیخ الاسلام طباطبائی(- 1310 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
محقق قمی ابو القاسم بن حسن گیلانی(-1231 ق).ط.در آخر الغنائم.
محمد باقر بن محمد حسینی استرآبادی محقق داماد(-1040 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
علامه حلی(-726 ق).مذکور در الخلافیة.
فارسی،از عزیز الدین نسفی.خ.مشکات (بخشی از منازل السائرین باید باشد).
-بسمله...بدانکه منزل سوم تناسخ است.
میرزا جعفر گیلانی.ط.ایران
احمد بن محمد بن دؤل قمی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
علی بن علی رضا خوئی(-1350 ق)،تألیف:
1321 ق.مذکور در آخر وقایع الایام خیابانی.
ناشناخته.خ.موجود.
ص:152
-الحمد لمن لا نقیض له...
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی کوفی (-352 ق).مذکور در رجال نجاشی.
نیز از ابو القاسم شریف.
فارسی،از محمد کاشانی.خ.آستان قدس.
فارسی،در منافع و زیانهای تنباکو،از حسام الدین ماچینی،تألیف:ح 1012 ق.خ.ملک.
ترجمۀ عربی رسالۀ سابق،از عبد اللّه بن حسین بابا سمنانی(سدۀ 11 ق).
فارسی،از محمد مقیم بن محمد حسین(یا محمد حسین بن محمد مقیم)سمنانی،ظاهرا همان رسالۀ حسام الدین است که با دگرگونیهایی به این شخص منسوب شده است.خ.مرعشی.
میرزا محمد اخباری(-1232 ق).از نواده اش محمد تقی نقل شده.
ص:153
ابو الحسن شمشاطی صاحب تتمیم الموصلی.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی(-311 ق).
نجاشی این کتاب را نزد شیخ مفید خوانده است.
نسیان)
محمد حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.
خوانساری نجف.ط.
-الحمد للّه الذی اختار الانبیاء و الاوصیاء حفظه للایمان
مهدی بن محمد موسوی اصفهانی(1319 ق-).
مذکور در فهرست«تمدن در اسلام».
ابو الفتح عثمان بن جنی نحوی(-392 ق).خ.
خدیویه و اسکوریال.
-الحمد للّه علی ایادیه و حسن العاقبة للمتقین
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق)، تالیف:345 ق،در آغاز کتاب آورده است که این هفتمین کتاب تاریخی او و فشردۀ آن کتب است.ط.لیدن،1894 م؛قاهره،1357 ق.
التهذیب)
سید هاشم بن سلیمان بحرانی توبلی(-1107 ق).«انتخاب الجید»دمستانی تهذیب همین کتاب است.خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین الهادی من یشاء الی الصراط المستقیم.
تنبیه الاطفال
فارسی،از علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).ط.هند.
شیخ اسماعیل ارومی(معاصر).متن از محدث قمی است.
فارسی،در لزوم مشروطیّت،از میرزا محمد حسین نائینی(-1355 ق).ط.بغداد،1327 ق؛ تهران،1328 ق و 1335 ق.
فارسی،در بعضی فهرستهای کتب چاپی یاد شده است.
بارشاد العوام)
فارسی،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).ط.تبریز.
ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی بن حمیدان قاسمی حسنی زیدی.خ.دار الکتب مصر.
اهل الخلاف)
علامه محمد بن عنایت احمد خان متخلص به کامل دهلوی(-1235 ق).مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه رب العالمین...
فارسی،از احمد بن محمد جعفر موسوی جزائری(1307 ق-).ط.بمبئی.
احادیث در امامت.نسخۀ خطی ضمیمۀ «کنز العرفان»،مورخ 968 ق دیده شده و در نسخه تألیف کتاب به قمی منسوب شده.
ص:154
فارسی،سفرنامۀ منظوم حج،از محمود بن حسین واعظ قمی(-1353 ق).خ.دیده شده.
میرزا محمد هاشم بن زین العابدین چهار سوقی خوانساری(-1318 ق).خ.موجود.
ط.دهلی.مذکور در فهرس الاثنا عشریة.
ابو الحسین ورّام بن ابی فراس النخعی.ط.تهران، مکرّر.
فارسی،مثنوی اخلاقی،از حسین بن مرتضی طباطبایی بروجردی(-1307 ق)،ط.بمبئی، 1308 ق.
اردو.ط.هند.
فارسی،در اخلاق و مستحبات نماز،از حسین بن محمد تقی همدانی درودآبادی(-1344 ق)، مرتب بر مقدمه،7 جمال و خاتمه.خ.دیده شده.
-سپاس آفریدگاری را سزاست...
اخلاق،از محمد طاهر بن محمد حسین قمی (-1098 ق).ط.تهران،1340 ق.
-الحمد للّه خلقنی فهو یهدین...
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).مذکور در الفهرست.
فارسی،دستور زبان،از مصباح السلطنه محمد حسین بن مسعود انصاری(-پیش از 1312 ق).
ط.استانبول،1292 ق.
عبد الکریم بن جواد موسوی جزائری(-1215 ق).مذکور در«الشجرة الطیبة».
ابو محمد حیدر بن محمد بن نعیم سمرقندی(سدۀ 4 ق).مذکور در الفهرست.
شرح خطبۀ همام،از جواد بن محمد علی شوشتری(-1325 ق).خ.موجود.
ابو الحسن علی بن ابی القاسم زید بیهقی معروف به ابن فندق(-565 ق).
در آداب و احکام مخصوص به زنان،از سید محمود موسوی معروف به سید مؤمن(معاصر)، وی این کتاب را از«الجامع»سید محمد علی شاه عبد العظیمی برگرفته و فوائدی به آن افزوده است.ط.تهران،1322 ق.
فارسی،اخلاق،از بهاء الدین محمد ابراهیم بن محمد سرمدی،مرتب بر مقدمه،9 باب و خاتمه،ط.تهران،1272 و 1367 ق؛مشهد، 1325 ق.
آقا احمد بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی(- 1235 ق)،در احوال گروهی از اخباریان و تبرئۀ برخی از علماء متّهم به تصوف مثل شیخ بهائی و دیگران،تألیف:1222 ق.مذکور در کشف الحجب.
-احمد من کتب البلاء علی الاتقیاء
داستان سلمان فارسی.ط.هند.
ص:155
عقاید،از محمد تقی بن حسین علی هروی (-1299 ق)در رد بابیه و اخبار وارده در باب حضرت حجت علیه السّلام.
عقائد،از ابو عبد اللّه حمیدان بن یحیی قاسمی حسنی زیدی،خ.دار الکتب مصر.
الدین)
درویش علی بن حسین بغدادی حائری(-1277 ق)،برگرفته از«معین الواعظین»مؤلف.خ.
دیده شده.
-بحمدک یا من لا تدرکه الاوهام
عبد الحسین بن ابراهیم مخزومی(-1361 ق)، فائدۀ هفتاد و یکم از«جامع الفوائد»مؤلف.
اخلاق و ادعیه،از علی بن حسین بن حیدر رضا عاملی زکنتی،مرتب بر 5 باب،تألیف:1273 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه خالق الانس و الجان لعبادة الرحمان
اخبار،از یکی از قدماء شیعه و منسوب به شریف مرتضی علم الهدی.خ.دیده شده.
سید محمد علی بن محمد شاه عبد العظیمی (-1334 ق).ط.نجف.
فارسی،شرح نهج البلاغه،از فتح اللّه بن شکر اللّه شریف کاشانی(-988 ق).خ.آستان قدس، ش 9451(1060 ق)و ش 1949(1097 ق).
ط.تهران،1313 ق.
-الحمد للّه الذی هدانا لهذا و ما کنا لنتهدی
اخبار و مواعظ،با ترجمۀ فارسی،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی(سدۀ 13 ق)شاگرد وحید بهبهانی.
اردو،از سید باقر بن حسین نقوی جایسی (-1329 ق).ط.
فارسی،در رد صوفیه،از محمود بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی(-1269 ق)،تألیف:
1228 ق.خ.دیده شده.
-ربنا لک الحمد علی ما هدیتنا
فارسی،از محمود بن محمد باقر حسینی تهرانی (-1354 ق).
-ستایش و سپاس یگانه ای را سزد که گوهر ذات پاکش
الحزین)
فارسی،انتقاد از اشعار حزین،از سراج الدین علی خان آرزو(-1169 ق).ط.هند.
عقائد،از احمد بن علی کرمانی،در رد کسانی که قائل به وجوب معرفت رکن رابع اند.خ.موجود.
در رد صوفیه،از میر لوحی اصفهانی.مذکور در «کفایة المهتدی»مؤلف.
اخلاق و اخبار،از محمد طاهر قمی(؟)با تنبیه الراقدین قمی در یک مجلد دیده شده.
نظام الدین صهرشتی،شاگرد شریف مرتضی و شیخ طوسی.مذکور در«معالم العلماء»و
ص:156
فهرست منتجب الدین.
سید شبر بن محمد بن ثنوان موسوی مشعشعی (-1190 ق).خ.دیده شده.
ناشناخته،ادبیات،به سبک مقامات بدیع الزمان همدانی و مقامات حریری.خ.آستان قدس،ش 4304(سدۀ 7 ق).
فارسی،از اسماعیل بن علی اصغر واعظ سبزواری(-1312 ق).ط.تهران،1322، 1344 و 1346 ق.
عبد المطلب بن محمد حسین اصفهانی معروف به عباس آبادی(سدۀ 13 ق)،شاگرد شیخ احمد احسائی.مؤلف در«نجاة الدارین»به این کتاب ارجاع داده است.
فارسی،در رد مسیحیّت،از محمد رفیع.ط.
ایران.
اخلاق،از سید محمد علی شاه عبد العظیمی.ط.
بمبئی،1298 ق.
اردو،در تحلیل متعه.
فارسی،در احوال سید مرتضی حسین چیناوی، از علی بن ابی القاسم لاهوری(1288 ق-).ط.
لاهور،1317 ق.
در ذکر موت،از سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی (-1121 ق)که در«قوت الاحیاء»به آن ارجاع داده و قطعه ای از آغاز کتاب بخط مولف دیده شده است.
-الحمد للّه الذی خلق السموات و الارض
فارسی،در حقیقت خواب،از سلطان محمد بن حیدر گنابادی(-1327 ق)،تألیف:1323 ق.
ط.تهران،1318 ش و 1323 ق.
اردو.ط.هند.
حسین بن اسد اللّه بهبهانی،تألیف:1330 ق،متن وعظی است که به خواهش بعضی در حقیقت وعظ و در تفسیر سورة و التین ایراد شده است.خ.
موجود.
محمد حیدر موسوی عاملی(-1139 ق).
مؤلف در این کتاب بر«عمدة الطالب»در موضوع مفاخرۀ بنی الحسن انتقاد کرده است.خ.
سامراء.
عبد اللّه بن محمد علی کرمانی رائنی نجفی (-1327 ق).خ.نجف.
-الحمد للّه کما هو اهله...
شرح قصائد هفتگانه ابن ابی الحدید،از شمس الدین محمد بن ابی الرّضا(سدۀ 8 ق).ط.مکرّر.
-النجد الطریق الواضح...
اللّغات)
امام ابو القاسم علی بن حمزۀ بصری لغوی نحوی (-375 ق).مذکور در معجم الادباء.
فقه،از سید هاشم توبلی بحرانی،مؤلف تنبیه الاریب.مذکور در ریاض العلماء.
ص:157
حاشیۀ سید حسین خلخالی(-1014 ق)بر حاشیۀ دوانی بر«تهذیب المنطق».خ.آستان قدس،ش 6129(1012 ق).
-نحمدک یا من نور قلوب العارفین
فارسی،از محمد کریم بن محمد علی خراسانی، تألیف:1351 ق.ط.نجف،1352 ق.
ص:158
از اصحاب امام رضا(علیه السلام)و امام جواد(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
سید عبد الحسین بن یوسف شرف الدین موسوی عاملی(معاصر).
در منطق و حکمت،ظاهرا از اثیر الدین ابهری.
مذکور در کشف الظنون.
حیدر بن علی عبیدلی آملی.مذکور در«جامع الاسرار»مؤلف که در آن به این کتاب ارجاع داده است.
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(معاصر) مؤلف«اعیان الشیعة».
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-ح 310 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ص:159
فقه،از احمد بن کربلایی بابا اردبیلی(-ح 1350 ق).در احکام خلل صلاة.
اخلاق،از محمد شفیع بن محمد سمیع میثمی عراقی(-1353 ق)،تألیف:1350 ق.خ.دیده شده.
ابو الحسن شریف عاملی غروی،در احوال رجال و محدثین قم.ط.قم،1328 ش.
فقه،از محمد باقر بن محمد جعفر همدانی بهاری(-1333 ق).در این موضوع که اشخاص جنب و حائض نباید به مشاهد مقدسه وارد شوند.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).
مختصر«التنبیه فی التنزیه»اوست،که در آن رأی شیخ صدوق را در تجویز سهو رد کرده است.
مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه علی افضاله
فارسی،از باقر بن محمد جعفر اصفهانی حائری فشارکی(-1314 ق).ط.تهران،1333، 1348 و 1368 ق؛اصفهان،1320 ق.
فارسی،در شناخت جواهر،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)که برای هولاکو خان تألیف کرده.خ.آستان قدس،ش 12434(1207 ق)و چند شمارۀ دیگر.
تاریخ،از رضی الدین بن محمد بن علی آل نجم الدین موسوی عاملی مکی(-پیش از 1168 ق).
منطق،از ابو الحسن بن بنده حسین نقوی معروف به میرن صاحب.ط.لکهنو.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق)،خ.
موجود.
محمد بن احمد بن ابراهیم درازی،برادر صاحب حدائق.
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
مهدی بن صالح موسوی کشوان کاظمی (-1358 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
الاعراب)
جعفر بن محمد بن جعفر اعرجی کاظمی (-1332 ق)،متن و شرح هردو از اوست.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی رفع منار الهدی
(نفقۀ همسر،نزدیکان و بردگان)،از اسماعیل بن محمد علی بن زین العابدین محلاتی،مؤلف «انوار المعرفة»(سدۀ 14 ق).ط.
-الحمد للّه رب العالمین
(منطق،طبیعی و الهی)،از علامه حلّی(-726 ق).در«خلاصة الاقوال»از آن یاد کرده است.
(اسلام،مسیحیت و یهود)،از عز الدوله سعد بن منصور بن سعد بن حسن بن هبة اللّه بن کمونۀ اسرائیلی(-676 ق).
ص:160
افضل الدین محمد بن صدر ترکۀ اصفهانی، تاریخ ترجمه:843 ق.ط.تهران،1321، 1335 ش.اصل«ملل و نحل»از شهرستانی است.
محمد تقی بن عبد الحی حسینی پشت مشهدی کاشانی،معاصر ملا احمد نراقی.خ.موجود.
سید محمد رضا طباطبائی قاضی.ط.نجف، 1371 ق.
اصول فقه،از محمد مهدی بن مهدی بن ابی ذر نراقی(1209 ق-)،تألیف:1251 ق.خ.آستان قدس،ش 8732 ق.
ابو سعد محمد بن احمد بن محمد عمیدی ادیب نحوی(-433 ق).مذکور در«معجم الأدباء».
نصر اللّه بن حسن حسینی استرآبادی،تألیف:
1236 ق.خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه الذی اناط زمام الارشاد بقواعد الاحکام
الشرایع)
فاضل مقداد بن عبد اللّه سیوری(-826 ق)، شرحگونه ای است بر«المختصر النافع»محقق حلی.ط.قم(در 4 مجلد).خ.آستان قدس،ش 2271(818 ق)،2272(918 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه العلی العظیم العزیز الحکیم...
اصول فقه،از محمد باقر بن محمد مهدی زنجانی (1312 ق-).خ.دیده شده.
یس
علامه حلّی(-726 ق).مذکور در خلاصه و مسائل مهنائیه.
شیخ حسین عصامی نجفی،معاصر صاحب جواهر.
حاشیه بر عدة الاصول و بر حاشیۀ ملا خلیل قزوینی بر آن،از علی اصغر بن محمد یوسف قزوینی معاصر حرّ عاملی و شاگرد ملا خلیل قزوینی،تألیف بعضی از مجلدات:1110 ق.
اصول فقه،از ابراهیم بن حسین حسینی.مذکور در«بحر الحقایق»مؤلف.
مؤلف از دانشمندان هند بوده.ط.هند.
محمد جعفر بن محمد هاشم موسوی خوئی.خ.
موجود.
سید محمد بن علی حسینی حجت کوهکمری (معاصر).
الحائریة)
متن و شرح از محمد حسن بن محمد معصوم قزوینی(-1240 ق)،تألیف:1212 ق.خ.
آستان قدس،ش 6646(1268 ق).
-الحمد للّه الذی هدانا الی معرفته
شرح رسائل شیخ انصاری است،از عبد اللّه بن محمد علی کرمانی رائنی نجفی(-1327 ق).خ.
دیده شده.
ص:161
-الحمد للّه رب العالمین
و الرجال)
حسن بن عباس بلاغی نجفی،در روضات از آن بسیار نقل شده.
عبد اللّه بن محمد حسن مامقانی(-1351 ق)، آغاز تألیف:1348 ق.ط.نجف،1349- 1352 ق.
رساله در دلالات،از میرزا ابو الفضل کلانتری(- 1316 ق).در مقدمۀ دیوان مؤلف از ناتمام ماندن این رساله یاد شده است.
فارسی،شرح هبة اللّه حسینی معروف به شاهمیر بر فارسی هیأت قوشچی.خ.آستان قدس،ش 12212(1276 ق)و ض 12208(1118 ق).
-خوشترین صورتی که مصوران ناطقه عرایس کلام
شرح المناظر ابن هیثم،از کمال الدین ابو الخیر حسن بن علی فارسی(-718 ق).خ.آستان قدس،ش 5480(1073 ق).
منطق و حکمت،التلویحات از شهاب الدین سهروردی است و شرح از عزّ الدوله سعد بن منصور ابن کمونۀ اسرائیلی(-676 ق).خ.
آصفیه،کوپریلی و ایاصوفیه.
-نستعین باللّه واهب العقل عزّ سلطانه...
علی قلی خان بن قره چغای خان،مؤلف«احیاء حکمت»و«الایمان الکامل».مذکور در برخی تألیفات مؤلف.
محمد علی بن احمد قراچه داغی اونساری (-بعد از 1306 ق).مذکور در آخر«اللمعة البیضاء».
ابو طالب بن ابی القاسم موسوی زنجانی(- 1329 ق)،تألیف:1314 ق.ط.تهران،1316 ق.
المجید
علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری(معاصر).
ط.لاهور.
-الحمد للّه الذی انزل کتابا جامعا
اردو،از اعجاز حسین امروهوی(معاصر)،داماد و شاگرد مفتی عباس لکهنوی.ط.هند،1328 ق.
اردو،از علی اظهر کهجوی(معاصر).
اردو.ط.دهلی.
اردو،از احمد سلطان.ط.هند.
اردو،از غلام حسنین پانی پتی.ط.
امیر علی صاحب،در تاریخ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم.ط.لکهنو.
فارسی،طب،از حکیم میر جعفر علی هندی.ط.
از کتب ردود.
ص:162
ابو نصر فتح اللّه خان شیبانی.
میرزا فضل اللّه بدایع نگار.مذکور در آخر «مطلع الشموس»مؤلف.
اردو،ترجمۀ رساله قاضی نور اللّه شوشتری،از حسن عباس موسوی کنتوری.ط.هند،1341 ق.
محمد بن حسن فتال نیشابوری.مذکور در معالم ابن شهرآشوب.
ابو بکر بن عبد الرحمن حضرمی.مذکور در آخر دیوان چاپی او.
ابو الخطاب عمر بن حسن از اولاد دحیۀ کلبی.
مذکور در وفیات ابن خلکان.
اخلاق،از علی اکبر بن فتح اللّه موسوی مشهدی (سدۀ 13 ق).خ.موجود.
محمد بن مرتضی،نوادۀ برادر فیض کاشانی.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی شرح صدور محبیه با نوار معرفته
حاشیه بر«مواهب علیه»کاشفی،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق).
شیخ علی بن محمد ابراهیم زاهد قمی نجفی (-1370 ق).خ.دیده شده.
ناشناخته،شرحی است بر تلخیص مفتاح الحساب غیاث الدین جمشید کاشانی که نسخۀ آن در نجف دیده شده.
حاشیۀ قدیم جلال الدین محمد دوانی(-908 ق)بر حاشیه صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق)بر شرح مطالع قطب الدین رازی.خ.آستان قدس،چند نسخه.
-اما بعد الحمد لولی النّعم
حاشیۀ جدید دوانی بر حاشیۀ دشتکی بر شرح مطالع.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی اطلع من مطالع البراهین...
محمّد بن یعقوب فیروزآبادی(-817 ق) صاحب قاموس.سند روایت این تفسیر به محمد بن سائب کلبی(-146 ق)منته می شود و ابن عدی در«الکامل»به چنین تفسیری اشاره کرده است که از کلبی است.ط.مصر،1314 ق و مکرر؛بمبئی،1280 ق.
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی بصری(-298 ق).ط.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.
موجود.
-الحمد للّه رب العالمین...
امیر ذی المناقب ابن طاهر بن ابی المناقب الحسینی الرازی استاد پدر شیخ منتجب الدین.
ص:163
مذکور در فهرست منتجب الدین.
سیف الدوله و هشودان بن دشمن زیار بن مرد افکن دیلی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارسی و عربی،در رخدادهای مختلف،از مفتی عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در تجلیات.
ص:164
اردو،ترجمۀ تعبد مالاند در تحقیق قبلۀ اسلام و جواب هندوان.ط.
ابو الحسن بن درویش محمد،تألیف:1129 ق.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه المتوحد فی ذاته و صفاته
ابو جعفر احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی.
نجاشی به سه واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی (-311 ق).مذکور در فهرست شیخ،فهرست ابن ندیم و رجال نجاشی.
ص:165
ابو سعید سهل بن زیاد آدمی رازی(سدۀ 3 ق).
علان کلینی و جعفر بن قولویه آن را از مولف روایت کرده اند.
ابو مالک ضحاک حضرمی.مذکور در رجال نجاشی.
محمد طاهر وحید.خ.دیده شده.
ابو القاسم علی بن احمد شریف علوی کوفی(- 352 ق).مذکور در رجال نجاشی.
علی بن حسن قطیفی(1291 ق).نسخۀ ناقص آن نزد شیخ فرج قطیفی شاگرد مؤلف موجود بوده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن محمد طاطری.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (-329 ق)،پدر شیخ صدوق.مذکور در رجال نجاشی.
علی بن مبارک بن علی قطیفی(-1266 ق).خ.
موجود.
علی بن محمد بن احمد بن علی بن سیف بحرانی قطیفی.مذکور در«انوار البدرین».
ابو سلمه علیم بن محمد بکری چاچی.مذکور در رجال نجاشی.
عنایت اللّه بن حسین بن علی بن محمد اخباری.
مرحوم مرعشی نجفی که از مؤلف مجاز بوده از آن یاد کرده است.
ابو محمد فضل بن شاذان نیشابوری(-260 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ملا محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.فیض آباد هند.
ص:166
شیخ صدوق،محمد بن علی بن بابویه قمی(- 381 ق).ط.تهران،1285،1375 ق؛بمبئی، 1322 ق.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
مفصل بن عمر جعفی کوفی.نجاشی از آن به کتاب فکّر تعبیر کرده و بعضی آن را «کنز الحقایق»و«المعارف»نامیده اند.ط.
تهران،1294،1322 ق؛نجف،1369 ق؛ مصر،1328 ق.
مهدی بن محمد تقی طباطبایی تبریزی (-1241 ق).خ.موجود.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی.مذکور در «خلاصة الاخبار»مؤلف(تألیف خلاصه:
1250 ق).
اردو،از نیاز حسین عابدی هندی(معاصر).ط.
حیدرآباد.
محمد هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).
فارسی،نیز از محمد هادی تهرانی،در جواب سؤالی که از زنگبار در باب علم پروردگار به معدومات و ممتنعات به او رسیده،تألیف کرده است.
ابو محمد هشام بن حکم کوفی(-179 یا 199 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اردو،از محمد هارون زنگی پوری هندی (-1339 ق).ط.
فارسی،از محمد بن محمود دهدار(سدۀ 10 ق).
خ.آستان قدس،ش 875 و 6393.
-حمد و سپاس بی قیاس مر خداوندی را که مشکات دل انسان
در توحید،نبوّت و معاد،از محمد علی بن حسین هبة الدین شهرستانی.ط،1341 ق.
فارسی،از محمد بن محمود دهدار.خ.موجود.
-جل ربّی لا آله الاّ هو...منّت و سپاس مر خداوندی را جلّ شأنه که نظام ملک و ملّت...
محمد رضا بن علی نقی همدانی(-1318 ق).
مذکور در«الانوار القدسیۀ»مولف.
فارسی،از شریعت سنگلجی.ط،1361 ق.
عبد الکریم بن ابراهیم گیلانی.شیخ احمد احسائی این رساله را شرح کرده است.خ.
موجود.
اردو،محمد هارون زنگی پوری(-1339 ق).
محمد علی هبة الدین شهرستانی،در بیان لزوم
ص:167
اتحاد مسلمانان در عقاید و احکام و لزوم اتحاد آنان در برابر دشمنان اسلام.
فارسی،از سید محمد عصار تهرانی(-1356 ق)به صورت مناظره ای است بین آقا کمال و معلم او.
عبد اللّه بن جعفر حمیری(سدۀ 3 ق).
قاضی نعمان مصری(-354 ق).مذکور در مقدمۀ طبع کتاب«الهمة فی معرفة آداب الائمة»مؤلف.
ابو الفضل محمد بن احمد جعفی کوفی معروف به صابونی.مذکور در رجال نجاشی.
التوحید و التثلیث
محمد جواد بن حسن بلاغی(-1352 ق)،در جواب اعتراضات مسیحیان.ط.صیدا،1332 ق.قم،1412.
ابو محمد حسن نوبختی.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو محمد یحیی بن محمد شریف علوی نیشابوری،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن ابراهیم قمی،صاحب تفسیر قمی.
امام مهدی باللّه حسین بن قاسم عیانی از اولاد ابراهیم طباطبا(-400 یا 404 ق).
ابو طالب عبید اللّه بن ابی زید احمد انباری(- 356 ق).مذکور در رجال نجاشی.
دو عنوان(الکبیر و الصغیر)،از امام قاسم الرسی (-246 ق).مذکور در«الحدائق الوردیة».
اردو،از ظهور الحسین بارهوی(-1357 ق).
فارسی،منظومه،از میرزا حسن جابری اصفهانی،مؤلف«آفتاب درخشنده».
ابو الحسن علی بن ابی سهل قزوینی.ابو عبد اللّه بن شاذان که از مشایخ نجاشی است آن را از مؤلف روایت کرده است.
امام منصور باللّه قاسم عیانی(-393 ق).
مذکور در شرح الرسالة الناصحة.
ابو عبد اللّه حسین بن علی بن موسی بن بابویه قمی،برادر شیخ صدوق،این رساله را سید مرتضی علم الهدی از مولف روایت می کند.
مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از محمد بن حسن مدقق شیروانی (-1098 ق).خ.دیده شده.
-بدانکه اثبات صانع عالم محتاج به مقدمات بسیار و تطویل و اکثار نیست.
فارسی،نظم توحید مفضل،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی معروف به مسأله گو(- 1374 ق).
ص:168
فارسی،از مهدی ابی الحسن الهی قمشه ای (1319 ق-).ط.
ص:169
و السّلام الی افضل الرجال
فارسی،ترجمۀ تحریر اقلیدس،از مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق).خ.آستان قدس،ش 12202(1312 ق)
-سپاسی که مهندسان کارخانۀ ابداع از تقدیر او قاصرند
عباد بن احمد بن اسماعیل حسینی گلستانه، معاصر علاّمه حلّی مؤلف«تهذیب الوصول»، تاریخ شرح:707 ق به خواهش محمود بن محمد طبری.خ.آستان قدس،ش 6491
الصلاتیة)
شرف الدین علی بن حجة اللّه شولستانی(-ح 1065 ق).شرح«الاثنی عشریۀ»صاحب معالم است.
الاعور)
نجم الدین خضر بن محمد حبله رودی رازی، تألیف:839 ق.مقصود از اعور یوسف بن مخزوم اعور واسطی است.خ.آستان قدس،ش 398.
فارسی،در مقادیر و اوزان،از حبیب اللّه بن علی مدد ساوجی(-1340 ق)،مرتب بر 3 مقدمه،3 مقصد و خاتمه و هریک در چند فصل،تألیف:
1294 ق.ط.تهران،1313 ق.
-الحمد للّه الموفق للصواب
شرح تذکرۀ نصیریّه در نجوم،از نظام الدین حسن بن محمد معروف به نظام اعرج نیشابوری، تألیف:711 ق.خ.آستان قدس،ش 5569 (833 ق)،ش 5347(986 ق)،ش 5346 (987 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جعلنا من المتفکرین فی خلق السموات و الارض
محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به شیخ محمد سبط(-1030 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی جعل الکائنات علی وجوه اعدل شاهد
در تشریح حروف هجا،از محمد علی هبة الدین شهرستانی،مادّۀ تاریخ ختم:بکرة یوم المبعث.
-الحمد للّه الذی الهمنا الحروف لتوضیح المعانی
حاشیۀ خلاصة الحساب شیخ بهائی،از محمد تقی بن حسین علی هروی(-1299 ق)،تألیف:
1241 ق.خ.آستان قدس،ش 13252(1290 ق).
فارسی،شرح خلاصة الحساب شیخ بهائی،از محمد امین بن میرزا جان نجفی قمی،شاگرد شیخ.خ.آستان قدس،ش 5398 و ش 7529.
عبد النبی بن علی کاظمی(-1256 ق).مذکور در«تکملۀ نقد الرجال»مؤلف.
حاشیۀ فرائد الاصول شیخ انصاری،از محمد حسین بن محمد مهدی سلطان آبادی کره رودی (-1314 ق).خ.دیده شده.
از این کتاب در«جواهر المطالب»فی فضائل علی بن ابی طالب تألیف فخر الدّین طریحی و «جواهر الاخبار»نجف علی زنوزی بسیار نقل شده است.
ص:170
حاشیه بر رسائل شیخ انصاری،از علی بن محمد رضا آل کاشف الغطاء(1331 ق-).خ.دیده شده.
محمد محسن بن محمد علی،آقا بزرگ تهرانی، صاحب ذریعه،تالیف:1359 ق به خواهش سید جعفر اعرجی.
-الحمد للّه و الصلاة و السّلام علی رسول اللّه...
ص:171
کاشانی،مؤلّف«توضیح الآیات».
فارسی،رسالۀ عملیه،از آیت اللّه آقا حسین بروجردی.این رساله را شیخ علی اصغر کرباسچیان به فارسی ترجمه کرده.ط.تهران، 1375 ق.
فارسی،در تصوف و عرفان،از سدۀ 11 ق.
مؤلّف که ناشناخته است در این کتاب میان سخنان مبطلین و مصحّحین طریقۀ تصوف محاکمه کرده است.این رساله در 23 باب و هر باب در 4 فصل است.خ.موجود.
الاشعار و الاحجیات)
فارسی،ناشناخته.ط.ایران،1294 ق؛تبریز 1324 ق.
در صرف و نحو و عروض،از محمد حسن بن قنبر علی زنجانی(-ح 1340 ق).مذکور در «زهر الریاض»اردوبادی.
فارسی،شرح خلاصة الحساب شیخ بهائی،از ابو طالب بن میرزا بیک فندرسکی،نوادۀ میر ابو القاسم فندرسکی و معاصر صاحب ریاض.
تاریخ،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).ط.مصر،1313 ق(با«شرح البائیة»)؛ایران،1315 ق(با«مسار الشیعة»).
ص:172
شیخ علی حزین گیلانی(-1181 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
دار الفناء)
رضی الدین علی بن طاوس حسینی حلّی(-664 ق).مذکور در امل الآمل.
قواعد متفرقه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).
فارسی،مواعظ رمضان،از حسن بن حسین بن اسماعیل حسینی یزدی واعظ متخلص به فانی (معاصر).مذکور در اکسیر الاخبار مؤلّف.
ابو موسی جابر بن حیان کیمیاوی(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
به خط سید حسن نیاز طباطبایی در 1247 ق،به ضمیمۀ وصایای پیامبر(صلی الله علیه و آله)به امیر المؤمنین (علیه السلام).خ.شهید مطهری.
فارسی،مثنوی،از حسن طوطی اهری.
-چو در تقویم بود الفاظ مشکل
به کشف آن همه دل بود مایل
توقیعات خارجه از ناحیۀ امام زمان(علیه السلام)
عربی و فارسی،منسوب به علاّمه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).ط.بمبئی.
ابو العباس عبد اللّه بن جعفر حمیری قمی از اصحاب امام عسکری(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،ترجمۀ جلال الدّین محمد طباطبائی زواری(-995 ق).ط.کلکته،1240 ق و چندین چاپ دیگر.این کتاب قبلا از پهلوی به عربی ترجمه شده بوده است.
فقه،از علی بن حسین بن محیی الدین جامعی، تألیف:1124 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه المتطول علی عباده بالارشاد الی شرایع الاسلام
از مآخذ«البلد الامین»کفعمی.
فقه،در صلاة،از شیخ علی تولانی،شاگرد شهید اول.خ.آستان قدس،ش 2283(917 ق)،ش 2718 و ش 6187.
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب قمی اشعری، کتاب را احمد بن ادریس(-306 ق)از مولف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ص:173
(-573 ق).خ.آستان قدس.
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.نور عثمانیه و بشیر آقا.
استانبول.
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-388 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الفرج محمد بن علی بن یعقوب بن اسحاق بن ابی قرّۀ قنانی کاتب مولف کتاب عمل الشهور و عمل الجمعة و از مشایخ نجاشی.کفعمی در تالیفات خویش از آن نقل کرده است.
فارسی،از رضی الدین محمد بن حسن قزوینی (-1096 ق)،در آداب نماز شب.خ.دیده شده.
مخالفت با تکفیر بدون حجت،از محمد علی هبة الدّین شهرستانی(معاصر).ط.بغداد.
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمّی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
در عبادات شرعیه،از علامه ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق).پیوست کتاب«التلقین لاولاد المؤمنین»مولف.
شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق).ط.تهران،1316-1318 ق؛نجف 1377-1382 ق.خ.آستان قدس،ش 1638 (978 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه ولی الحمد و مستحقه...
ابراهیم بن محمد شبر حسینی(1308 ق-).
احمد بن عبد اللّه کوزکنانی نجفی(-1327 ق).
خ.موجود.
عباسقلی بن محمد باقر باکوئی(-1252 ق).
محمد صالح بن عبد الباقی،مازندرانی معروف به آقا بزرگ.مذکور در اجازۀ حیدر علی نوادۀ مؤلف.
عبد الوحید گیلانی،شاگرد شیخ بهائی و مؤلف انیس الواعظین.
اردو،ترجمۀ«حلیة المتقین»مجلسی،از مقبول احمد دهلوی(معاصر).
ص:174
ابراهیم طباطبا.از این کتاب عبیدلی نسابه فراوان نقل کرده است.
ابو الحسن محمد بن محمد بن علی عبیدلی حسینی نسابه(-435 ق).خ.دیده شده.
نحو،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.آستان قدس،ش 3790 (1005 ق).ط.هند.
-باسمک یا رب یبتدی الکلام
ابو علی احمد مسکویه.مذکور در ابتدای تاریخ بیهق.
ابو نصر منصور بن علی بن عراق(-پس از 408 ق).ابوریحان که شاگردش بوده در«الاستیعاب» از این کتاب نقل کرده است.
اردو،اخلاق.ط.هند.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).مذکور در ایضاح الاشتباه علامه حلی.
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
ابو الحسن محمد بن احمد بن محمد شریف ابن طباطبا اصفهانی(-322 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و معجم الادباء.
الاصول
علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق)،به نام فرزندش فخر المحققین،تألیف کرده.
ط.تهران،1308 ق.خ.آستان قدس،ش 2861 (728 ق)،ش 13974(777 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه رافع درجات العارفین...
لغت،از ابو الحسن علی بن محمد عدوی سمیساطی(زنده در 377 ق).این کتاب تهذیب «کتاب العین»خلیل بن احمد است.
ص:175
فارسی،از عباس خلیلی.ط.تهران.
فارسی،داستان،از مرتضی مشفق کاظمی.ط.
تهران،1340 ش و مکرّر.
شرح کلمۀ توحید،ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
-الحمد لمن تفرد و تعالی ان توحد
فارسی،شرح کلمۀ توحید.خ.دیده شده.
در حکم تهلیل در آخر اقامه،از محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی(-1126 ق).
-الحمد للّه حمدا کثیرا کما امر...
در اعراب کلمۀ توحید،از محمد کاظم موسوی نحوی بروجردی(-1344 ق).
فارسی،تفسیر کلمۀ توحید،از جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق)که برای سلطان حسن بیک تالیف کرده.خ.آستان قدس،ش 5886 و ش 5978.
-آفتاب جمال قدم از آن متعالی است...
فارسی،از حسن بیک رفیع قزوینی.مذکور در خزانۀ عامره.
فارسی،منظوم،ترجمۀ غلام رضا رشید یاسمی.
ط.تهران.
دیوان احمد بن علی صافی نجفی(معاصر).
سید جعفر اعرجی نسابه(-1332 ق)،به نام حشمت الدوله عبد اللّه میرزا نگاشته.
ص:176
10 ق).
فارسی،داستان،از محمد علی جمال زاده.ط.
تهران،1320 ش و مکرر.
فارسی،فقه،از علی اصغر بن علی اکبر بروجردی (1231 ق-).مذکور در آخر«نور الانوار» مؤلف.
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی،شیخ صدوق(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).خ.دیده شده.
فارسی،مثنوی در احوال تیمور،از عبد اللّه هاتفی (-927 ق)خواهرزادۀ جامی.این کتاب نظم ظفرنامۀ شرف الدین علی یزدی است.ط.
-به نام خدایی که فکر خرد
نیارد که تا کنه او پی برد
انساب،از سید هاشم بن سلیمان کتکانی بحرانی (-1107 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ص:177
گجراتی،در انتقام از قاتلان سید الشهداء(علیه السلام)،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(معاصر).
اردو.ط.هند.
ابو الحسن محمد بن عبد اللّه سلامی مخزومی (-393 ق).مذکور در«تاریخ بیهق».
منظومۀ میمیمه،در فاجعۀ کربلا و ماجرای مختار،منسوب به احمد بن متوّج بحرانی.خ.
سامراء.
محمد بن علی جرجانی،معاصر ابن شهرآشوب (-588 ق).ظاهرا این کتاب همان«ثاقب المناقب»است که از آن یاد می شود.
فارسی،از مهدی بن صالح موسوی کاظمی (-1358 ق)
-الحمد للّه مخزی المغترین
اصول دین،از ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حسنی حلّی(-673 ق)
در معجزات پیامبر و ائمّه(علیه السلام)،از عماد الدین محمد بن علی طوسی معروف به ابن حمزه، معاصر شیخ منتجب الدین(-پس از 585 ق)، تألیف:560 ق.از آن در کتب متأخرین نقل شده است.
سید هاشم کتکانی بحرانی.ظاهرا مقصود از «مدینة المعجزات»اوست.
ص:178
ابو النظام قوام الدین حسینی نقیب واسط.
ثبوت الخلافة
اردو،از دکتر نور حسین صابر جهنگ(معاصر).
ط.هند.
اردو،در شهادت سید الشهداء(علیه السلام)،از محمد هارون زنجیفوری(-1339 ق).ط.
التزویج)
احمد بن ابراهیم بحرانی(-1131 ق)پدر شیخ یوسف بحرانی.مذکور در«لؤلؤة البحرین».
محمد صالح خاتون آبادی(-1126 ق).خ.
سامراء.
فارسی،ترجمۀ محمد علی بن محمد حسین فروغی ذکاء الملک.ط.تهران.
در استحباب گریه برای سید الشهداء،رد رسالۀ «النّجم»عبد الشکور.ط.
فارسی،مثنوی،از محمد باقر قرابولاغی خلخالی(زنده در 1310 ق).ط.تبریز،1329 ق.
دیوان ابو الفتح محمود بن حسین رملی(-ح 350 ق)،صاحب«ادب الندیم».ط.بیروت، 1313 ق.
-الحمد للّه الذی منّ علی عباده...
ناشناخته.مذکور در کشف الظنون.
محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).ط.
تهران،1363 ق.
محمد محسن بن علی،آقا بزرگ تهرانی.این کتاب جزء سوم«طبقات الاعلام»مؤلّف است،آغاز تألیف:1346 ق.
کیمیا،از ابو الفیض ذو النون بن ابراهیم مصری.
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در البدر التمام.
ابو موسی جابر بن حیان صوفی کیمیاوی (-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو بکر محمد بن خلف بن مرزبان.در«معجم الادباء»از آن نقل شده.
صدر الدین بن محمد باقر رضوی قمی(سدۀ 12 ق).مذکور در اجازۀ سید عبد اللّه جزائری.
فارسی،ردّ صوفیه،از شاگرد میر داماد که ظاهرا سید احمد بن زین العابدین عاملی بوده است.در «نصیحت الکرام»ملا عصام،و کتاب محمد علی طباطبایی از مؤلف به«السید الجلیل تلمیذ المیر الداماد»تعبیر شده است.
ابو الحسین احمد بن فارس قزوینی(-375 یا 395 ق)صاحب«مجمل اللّغة».خ.
اسکوریال،ش 363(771 ق).
ص:179
ابو القاسم حمید بن زیاد دهقان(-310 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو العباس عبید اللّه بن احمد نخعی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن محمد ملقب به بزرگ.این کتاب و کتاب قبل را حمید نینوایی از مؤلفان آنها استماع کرده.مذکور در رجال نجاشی.
فخر المحققین محمد بن حسن بن یوسف حلی (-771 ق).خ.موجود.
-بعد حمد واجب الوجود و مفیض الخیر و الجود...یقول اضعف عباد اللّه تعالی محمد بن الحسن بن المطهر...
ص:180
در علم و علم اصول،از عبد الحسین بن عیسی رشتی(1292 ق-).خ.دیده شده.
سید محسن بن احمد لکهنوی(1329 ق-).
سفرنامه،از محمد نجیب مروۀ عاملی.ط.
فارسی،هیأت و نجوم،از علی شاه بن محمد قاسم خوارزمی،تالیف:952 یزدجردی.خ.
آستان قدس،ش 11448.
-به نام ایزد خداوند بخشایندۀ مهربان
در مصائب معصومین،از علی بن حسین هاشمی نجفی.ط.نجف،1355 ق.
به احتمال از ابراهیم احدب.در شرح شافیۀ محمد بن امیر الحاج(تالیف:1173 ق)از آن نقل شده است.
باقر بن اسماعیل کجوری تهرانی(-1313 ق).
مذکور در«الخصائص الفاطمیۀ»مولف.
فارسی،مواعظ و مناقب و مصائب،از محمود بن عبد العلی موسوی درب امامی(-ح 1372 ق).ط.مکرر.
محمد علی واعظ مبارکی اصفهانی.مذکور در علماء معاصرین خیابانی.
الکتاب)
در رد مسیحیان،از علی بن احمد آل عبد الجبار قطیفی(-1287 ق).صاحب«انوار البدرین» نسخۀ آن را داشته است.
محمد بن عقیل علوی حضرمی(-1350 ق).
مذکور در«العتب الجمیل»مؤلّف.
درایة الحدیث،از محمد بن اسماعیل یمانی (-1182 ق).مذکور در«اتحاف النبلاء» صدیق حسن خان.
ص:181
-الحمد للّه الّذی خلق الانسان علمه البیان
شرح چهل حدیث،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری شیرازی مؤلف«تعبیر طیف الخیال».مذکور در نجوم السماء.
فارسی،از محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی (-1284 ق)در موضوعات شهادت امام حسین علیه السّلام.ط.
-الحمد للّه الذی وفقنا لاتباع السنّة السنیّة
علی نقی حیدری.«الدوحة الحیدریة»هم از اوست و این کتاب را از آن برگرفته و فرزند مؤلّف،محمد بن علی نقی مطالبی بر آن افزوده است.
اردو،از سید محمد باقر هندی.ط.
محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).ط.نجف، 1330 ق(با شجرة الریاض).
فارسی،اصول دین و اختصاری از«شجرة الالهیّة»،هردو از فیض کاشانی.مذکور در فهرست تالیفات او.
فارسی،در رد منکرین شفاعت،از محمد حسین موسوی شاه چراغی،مرتب بر مقدمه،3 فصل و خاتمه،تألیف 1361 ق.ط.تهران،1361 ق.
انساب طالبیین،از تاج الدین محمد بن قاسم بن معیۀ دیباجی(-776 ق)،شاگرد علامه حلّی و استاد مؤلّف«عمدة الطالب».
معز الدین محمد بن ابی الحسن موسوی(سدۀ 11 ق)،مؤلف انیس الصالحین.
فارسی.ط.ظاهرا تصحیف«ثمرة الفؤاد»است.
اردو،اخلاق،از غلام عباسعلی مدراسی.ط.
فارسی،ترجمۀ تفسیر فرات،از یوسف بنایی، تألیف:1372 ق.ط.تبریز،1372 ق.
در اسرار احکام و عبادات،از قطب الدین محمد بن علی شریف لاهیجی(-پس از 1075 ق) شاگرد میرداماد.خ.آستان قدس،ش 3523 (1072 ق بخط فرزند مولف)و ش 3524 (1075 ق).
-الحمد للّه الّذی جعل قوام الدین
اصول،از محمد مهدی بن محمد شفیع استرابادی(-1259 ق)،تالیف:1235 ق.
مذکور در کشف الحجب.
-احمد اللّه علی جزیل نعمائه...
فارسی،مثنوی،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(-1374 ق).
محسن بن حسن اعرجی کاظمی(-1227 یا 1228 ق).
مجموع رسائل ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق).ط.لیدن،1889 م.
ص:182
در احوال صدیقۀ طاهره سلام اللّه علیها،از نیاز حسین عابدی هندی.ط.حیدرآباد دکن.
محمد بن عبد اللّه موسوی مدنی معروف به کبریت،صاحب رحلة الشتاء و الصیف.
قصیدۀ لامیّه،از ابو بکر بن عبد الرحمن حضرمی.ط.(در دیوان او).
محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.دیده شده.
-اللهم اجعل شرایف صلواتک و نوامی برکاتک...
محمد بن محمود دهدار.خ.دیده شده.
-الحمد للّه ربّ العالمین حمدا ازلیا بابدیته
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی.
کتاب را ابن ادریس(-306 ق)از او روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد جعفر بن سلیمان قمی.محمد بن حسن قمی(-343 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه حسین بن علی بن سفیان بزوفری.
شیخ مفید(-413 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الفضل سلمة بن خطاب براوستانی از دور- قانی.ابن ادریس(-306 ق)و دیگران آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو الحسن علی بن احمد بن حسین طبری آملی.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو عبد اللّه محمد بن حسان رازی زبیبی(یا زینی).ابن ادریس(-306 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).ط.مکرر(با عقاب الاعمال).
خ.آستان قدس،ش 6755(977 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
ابو جعفر محمد بن عیسی بن عبید یقطینی،از اصحاب جواد علیه السّلام.سعد بن عبد اللّه حمیری(-ح 300 ق)آن را از مولف روایت می کند.
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).ط.
(ضمن جوامع الکلم).
فارسی،از محمد کاظم بن محمد گیلانی ملک الاطبّاء(معاصر ناصر الدین شاه قاجار).ط.
تهران.
ابو محمد(یا ابو علی)حسن بن عباس بن حراش(یا حریش)رازی.سعد بن عبد اللّه حمیری(-ح 300 ق)آن را به یک واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن محمد معروف به بزرگ.
حمید بن زیاد نینوایی(-310 ق)آن را از
ص:183
مؤلف استماع کرده است.
ابو عبد اللّه محمد بن حسان رازی.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ص:184
در صلاة جمعه و رد بر ملا خلیل قزوینی،از یکی از معاصرین او،آغاز تالیف:1076 ق.خ.
مرعشی قم.
محمد علی هبة الدین شهرستانی.
محمد باقر بهاری همدانی(-1333 ق).خ.
موجود.
الحسین)
محمد صادق بن محمد باقر حسینی واعظ اصفهانی،معاصر فتحعلی شاه قاجار،مرتب بر 30 فصل و خاتمه.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی هدانا الی صراط المستقیم
فارسی،تاریخ.خ.فیض آباد هند.
فارسی،از کاپیتان ادواردتو،ترجمۀ نظام الدین نوری.ط.تهران،1306 و 1311 ش.
فارسی،ترجمۀ شرف الدین قهرمانی فرزند عمید الدوله کیومرث میرزا.ط.تهران،1308 و 1311 ق.
فارسی،از ادواردتو،ترجمۀ نظام الدین نوری.
ط.تهران،1306 ق.
البشر)-المنظومة البدریة
منظومه منسوب به علی بن حسن بن عبد الکریم برزنجی حسینی(سدۀ 12 ق)،که گویا از روی رسالۀ بدریۀ برادرش سید جعفر برزنجی به نظم آورده است.ط.
در ذکر اصحاب بدر و احد،از جعفر بن حسن شریف برزنجی(-1177 ق).همین کتاب را علی بن حسن برزنجی به نظم آورده است که در بالا یاد شد.
فارسی،نجوم،منسوب به جاماسب فرزانه فرزند لهراسب،ترجمۀ میرزا عبد اللّه بن عیسی افندی اصفهانی(-1130 ق).ط.بمبئی.صاحب ریاض العلماء.خ.آستان قدس،ش 8477 (1241 ق)و ش 12092(1253).
-سپاس ایزد را که ما را آفرید چنانکه خواست
فارسی،منظومه منسوب به خواجه نصیر الدین طوسی(-672 ق).خ.ایا صوفیه.
ص:185
فارسی،مثنوی بر وزن حدیقۀ سنایی،از رکن الدین اوحدی مراغه ای اصفهانی(-738 ق)که به نام سلطان ابو سعید سروده.ط.تهران،1307 ش.خ.آستان قدس،ش 4480(922 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-قل هو اللّه لامرء قد قال
من له الحمد دائما متوال
ص:186
فارسی،حکمت،از میرزا نصیر حسینی طبیب اصفهانی(-1191 ق).مذکور در مقدمۀ دیوان فرصت.
ابو علی احمد بن محمد مسکویه(-421 ق).
مذکور در معجم الادباء.
ظریف بن ناصح کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد حسن بن علی جحّال(سدۀ 4 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حمزۀ بطاینی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه جرجانی(سدۀ 3 و 4 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر احمد بن محمد بن زید بزنطی(-221 ق).
ابو الحسن علی بن ابی سعید(یا ابی سعد)خیّاط.
شیخ منتجب الدین به واسطۀ پدر خویش آن را از مولف روایت می کند.
محمد علی بن محمد شاه عبد العظیمی (-1334 ق).وی اخبار مربوط به زنان را از این کتاب برگرفته و«تنبیه الغافلات»نام نهاده که طبع شده.
جابر بن حیان صوفی(-200 ق).مذکور در «غایة الحکیم»مجریطی.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1126 ق).مذکور در فهرست کتب او.
فارسی،محمد بن محسن بن مرتضی علم الهدی.مذکور در روضات الجنات.
عبد الباقی بن محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی(-1207 یا 1208 ق).مولف «فیض قدسی»نسخۀ آن را دیده بوده است.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی.مذکور در رجال نجاشی.
حمید بن زیاد دهقان کوفی(-310 ق).مذکور در رجال نجاشی.
مجموعۀ قراآت مرویه به طریقۀ ابو البرکات محمد بن محمّد بلوی.خ.مجلس تهران.
-الحمد للّه الذی جعل اهل القرآن من خصوص اهله
فارسی،ترجمۀ«النافع یوم الحشر»فاضل مقداد،از محمد علی بن محمد حسین شهرستانی (-1344 ق)تاریخ ترجمه:1324 ق.ط.
تهران،1325 و 1378 ق؛بمبئی،1326 ق.
ابو محمد حسن بن احمد بن محمد بن هیثم عجلی رازی،که از شیخ صدوق بدون واسطه و هم به واسطه برادرش حسین روایت می کند و نجاشی او را در کوفه درک کرده.
ص:187
ابو محمد حسن بن حمزۀ شریف طبری مرعشی (-358 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو طاهر محمد بن ابی یونس تسنیم معروف به ورّاق حضرمی کاتب امام عسکری علیه السّلام.
محمد بن احمد بن یحیی.شیخ صدوق در المرشد از این کتاب نقل می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن احمد بن ولید معروف به ابن ولید(-343 ق).شیخ طوسی از این کتاب در تهذیب نقل کرده و از روایت ابن طاوس در«الاقبال»برمی آید که وی نسخۀ آن را داشته است.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بن معاویة بن وهب بجلی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو علی عمرو بن عثمان ثقفی کوفی خزّاز.نیز مذکور در رجال نجاشی.
ص:188
سید محمد بن حسن بن محسن مقدس اعرجی کاظمی(-1303 ق).خ.دیده شده.
رضی الدین محمد بن محمد تقی حسینی(سدۀ 12 ق)مرتب بر مقدمه،4 منهج و خاتمه، تالیف:ح 1105 ق.خ.آستان قدس،ش 1981(1105 ق،خط مولف).
محمد بن سلیمان خطی،شاگرد ابو الحسن شریف عاملی(-1138 ق)،مرتب بر فصول.
ص:189
-الحمد للّه الذی دلّنا علی الاحکام
الهداة)
نظام الدین ابو القاسم علی بن عبد الحمید نیلی شاگرد فخر المحققین.مذکور در کشف الحجب.
اصول فقه،از محمد تقی بن محمد حسین کاشانی(-1321 ق).
نجم الدین خضر بن شمس الدین محمد بن علی حبلرودی،تألیف:834 ق،شرح تعریب فصول نصیریه است.خ.آستان قدس،ش 408(856 ق).
اصول فقه،از زین العابدین بن ابی القاسم طباطبایی معروف به سید آقا(-1303 ق)که ظاهرا ناتمام مانده.
ص:190
تفسیر،از احمد بن فارس لغوی.مذکور در معجم الادباء.
فارسی،طب،از ابو طالب متطبب شریف حسینی،متولی آستانۀ رضوی،در یک مقدمه، 28 فصل و خاتمه.خ.موجود.
-الحمد للرب الکریم...بعد چنین گوید حاجب درگان واجب التعظیم ابو طالب مشرف مشرف به تولیت ثامن ائمّه
امام ابو القاسم حسین بن محمد بن فضل،راغب اصفهانی(-502 ق).بیضاوی در«انوار التنزیل»از این تفسیر بسیار استفاده برده است.
ط.مصر،1329 ق(جزء اول).
-الحمد للّه علی آلائه...
ص:191
العلماء».صاحب ریاض یکی بودن آن را با «جامع الاسرار»و یا«جامع الانوار»محتمل دانسته است.
فارسی،در فرج بعد از شدت،از حسین بن اسعد (یا سعد)بن حسین دهستانی مؤیدی.ط.بمبئی، 1276 و 1329 ق؛تهران،1340 ش.
-حمد و ثناء قیومی را که عجز عقول...
فارسی،از جمال الدین محمد عوفی که در سالهای 617-625 ق به نام سلطان شمس الدین التتمش تالیف کرده.ط.لیدن(مقدمه).
حکیم ناصر خسرو علوی،شرحی است بر قصیدۀ ابو الهیثم احمد بن حسن جرجانی.ط.
تهران،1332 ق.
ابو الفضل عباس بن هشام ناشری(-220 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
حواشی«استبصار»،«تهذیب»و«من لا یحضره الفقیه»،از محمد تقی مجلسی،علامه مجلسی، عبد اللّه شوشتری،شیخ بهائی،سلطان العلماء، مراد تفرشی محمد امین استرابادی و دیگران.
تاریخ تدوین:1133 ق.خ.مرعشی قم.
عبد الرحمن بن علی بن احمد قرشی.خ.مجلس تهران.
محمد علی بن محمد حسن آرانی کاشانی،مجاز از ملا احمد نراقی در 1217 ق،آغاز تالیف:
1242 ق.مذکور در مطلع الانوار مؤلف.
کلام،از نجم الدین خضر بن محمد رازی حبلرودی صاحب«جامع الاصول(تألیف:
834 ق).خ.موجود.
-نحمدک یا من توحّد ذاته الجلالة بدوام العزّ و البقاء...
مجموعه رسائل در اصول و جز آن،جامع:غلام حسین بن علی اصغر دربندی(-1322 ق)، بعضی از این رسائل از صاحب ریاض و بعضی از شیخ انصاری است.خ.دیده شده.
فارسی،از محمد رضا بن اسماعیل موسوی شیرازی(-ح 1300 ق).ط.تهران،1309 ش.
ص:192
محمد حسین بن محمد مهدی کرهرودی (-1314 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
در عبادات فقه،از محمد باقر بن سید احمد حسینی قزوینی(-1246 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق العباد امتنانا علیهم
محمد جعفر بن سیف الدین استرابادی (-1263 ق)،مجموعه ای است از رسائل علماء که خود نیز فوائدی به آن افزوده است.مذکور در مظاهر الآثار فرزند مؤلف.
ص:193
12006(1354 ق)و دو نسخۀ دیگر.
الجواب
عربی و فارسی،عقاید و کلام،از ابو القاسم بن محمد حسن گیلانی محقق قمّی(-1231 ق).
خ.آستان قدس،ش 9671.
کشکول گونه ای در نوادر و متفرقات از اسماعیل خواجویی.خ.آستان قدس،ش 7544
-بعد حمد اللّه ولیه جامع الشتات
کشکول گونه ای از محمد بن علی آل شبانۀ بحرانی،معاصر شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق).خ.موجود.
کشکول گونه ای از نظر علی بن اسماعیل کرمانی (-1348 ق).
علی بن غیاث الدین عبد الکریم حسینی.کفعمی در حواشی«مصباح کبیر»از این کتاب نقل می کند.
فقه،از ابو زکریا یحیی بن احمد هذلی(-689 ق).خ.حسن صدر الدین،کاظمین؛حسینیۀ شوشتریهای نجف؛مشکات.
در شرح حال علما و مشایخ،از حسین بن ابراهیم قزوینی(-1208 ق).در«خاتمة المستدرک»از آن نقل شده.
فارسی،طب،از حکیم شفاء الدّوله سید افضل علی صاحب رضوی فیض آبادی.ط.هند.
فارسی،شرح شواهد کتب درس عربی،از محمد باقر بن علی رضا اردکانی،معاصر صاحب جواهر.ط.تهران،1279 ق و مکرر.
نظام الدین اردبیلی،برای شواهد این مؤلف- شرح الشواهد.
فقه،از ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-283 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی و عربی،در امامت،از علی نقی بن محمد هاشم طغائی کمری(-1060 ق)که به نام شاه صفوی تألیف کرده.خ.آستان قدس،ش 127 و ش 9773.
-بعد حمد اللّه رب العالمین...
طب،از کاظم علی خان حاذق،مرتب بر 2 قسم در طب علمی و عملی.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان من نطفة امشاج...
فقه،از محمد حسین عاملی،از دودمان شهید ثانی،تألیف:حدود 1220 ق.خ.موجود.
ص:194
ص:195
(1014 ق)و ش 6736.
علم بن سیف بن منصور نجفی حلّی.منتخبی است از تأویل«الآیات الظاهرۀ»شرف الدّین علی استرآبادی.خ.موجود و مکرّر.
فخر المحققین محمد بن حسن حلّی(-771 ق).
خ.آستان قدس،ش 6037.
فارسی،در علم حروف،از ابو محمد محمود بن محمد دهدار عیانی،که پس از بازگشت از سفر هند برای فرزندش محمد بن محمود نگاشته است،مرتب بر فاتحه،5 فصل و خاتمه.خ.
دیده شده.
فاضل مقداد بن عبد اللّه سیوری(-826 ق).
تلخیصی است از قواعد استادش شهید اول.خ.
آستان قدس،ش 2313(991 ق).
-ربنا اغفر لنا و لاخواننا...
فارسی،طب،از یوسف بن محمد بن یوسف طبیب هروی(-950 ق)،شرح رباعیات مولف که«علاج الامراض»نام دارد تالیف:913 ق.
ط.ایران،1318 ق.خ.آستان قدس،ش 13164(1054 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-حمد نامحدود حکیمی را که به قانون حکمت...
فقه،از ابو الحسن علی بن محمد بن شیرۀ کاشانی،صاحب کتاب«التأدیب».
فقه،از ابراهیم بن محمد ثقفی.مذکور در رجال نجاشی.
ص:196
فارسی،رسالۀ عملیه،از محمد جعفر استر آبادی(-1263 ق)مرتب بر 8 باب به نام محمد شاه قاجار.خ.موجود.
-الحمد للّه علی نواله...
سؤالات فقهی و جواب آنها حسب فتوای محمد بن علی طباطبایی معروف به سید محمد مجاهد (-242 ق).خ.موجود.
ص:197
فارسی،فقه،از علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی(-1315 ق)،که به خواهش میرزا سعید خان وزیر خارجه و به نام ناصر الدین شاه تالیف کرده.
شیخ صدوق،ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،اخلاق،از اسماعیل بن علی اصغر واعظ سبزواری(-1312 ق).ط.تهران،مکرر.
فارسی،نظم الفیۀ شهید اول،از محمد بن حسن رمزی طباطبایی.خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین و العاقبة للمتّقین...
عقاید و اعمال،از نصر اللّه بن حسین حویزی نجفی(-1346 ق).خ.موجود.
شیخ الجزیره ابو الحسن علی بن محمد شمشاطی نحوی.نجاشی آن را به واسطۀ ابو الخیر موصلی از مؤلف روایت می کند.
ابو القاسم مسلمة بن احمد بن قاسم مجریطی (-398 ق).ط.دمشق،1367 ق.
-الحمد للّه الذی خلق فسوّی...
در وزن و مساحت کر،از علی بن مهدی بغدادی (معاصر).ط.نجف،1351 ق.
اصول دین،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.
مذکور در فهرست تصانیف او.
مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق)،تألیف:
1201 ق.خ.روضاتی اصفهان.
-الحمد للّه الذی وفقنا الاستنباط الاحکام الشرعیّة.
در عبادات ظاهر و باطن،از عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از احمد قاسمی.ط.تهران،1323 ش.
احمد بن صالح بن طوق قطیفی،معاصر شیخ احمد احسائی.
فارسی،از یحیی مهدوی.ط.تهران،1323 ش.
ص:198
فارسی،از حسین بن حسن سمیعی ادیب السلطنه متخلص به عطا(1293 ق-).مذکور در ادبیات معاصر.
جاودان الکبیر
هردو از سید شاه فضل اللّه مشهدی متخلص به نعیمی(-796 ق).مذکور در«شهداء الفضیلة».
فارسی،عرفان،از افضل الدین محمد بن حسن کاشانی معروف به بابا افضل مرقی.ط.تهران، 1311 ش و مکرّر.
فارسی،منظومه از حروفی.خ.یوگوسلاوی.
فارسی،از کتابهای کهن پهلوی در اخلاق و عرفان که در روزگار مأمون به وسیلۀ حسن بن سهل به عربی در آمد و احمد بن مسکویه (-421 ق)صاحب آداب العرب و الفرس آن را به فارسی برگرداند و عربی آن را در کتاب خویش جا داد.ترجمه های دیگری هم از این کتاب شده است از جمله ترجمۀ محمد حسین بن شمس الدین.ط.تهران،1293 ق و مکرّر؛ خ.آستان قدس،ش 5989.
-پادشاه معارف آگاه هوشنگ این پندنامه به جاویدان خرد ترتیب داد
صالح بن عبد الکریم کوزکانی بحرانی(سدۀ 11 ق).مذکور در اجازۀ سماهیجی.در کشف الحجب،الجنایز آمده است.
در اثبات جباریت باریتعالی،از ابو المکارم عز الدّین حمزه بن زهرۀ حلبی مؤلف«غنیة النزوع».
فارسی،از ابو الحسن بن محمد کاظم جاجرمی که در 1229 ق به نام محمد تقی میرزا قاجار نگاشته.
فارسی،از ابو القاسم بن حسین نقوی لاهوری (-1324 ق).ط.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).
-بعد الحمد هذه شبهة مشکلة
علامه حسن بن یوسف حلّی(-726 ق).مذکور در«امل الآمل».صاحب ریاض از آن به رسالۀ «بطلان الجبر»تعبیر کرده است.
آقا حسین بن جمال الدین محمد خوانساری (-1098 ق).حاشیۀ مؤلف بر شرح مختصر عضدی است.
فتح اللّه بن حسن وفائی شوشتری(-1304 ق) که به دستور استاد خویش فتح اللّه کیمیایی مرعشی نگاشته و تمام رساله در«البدایع الجعفریة»درج شده است.خ.آستان قدس،ش 576(1294 ق).
محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی،شاگرد وحید بهبهانی(-1206 ق)،تالیف:1232 ق.
خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه رب العالمین.
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).ط.تهران 1315 ق(در«کلمات المحققین»).
ص:199
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق).
خ.آستان قدس،ش 1076.
-امّا بعد حمد اللّه فتاح القلوب
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«فوائد رجالیۀ»بحر العلوم.
محمد بن عاشور کرمانشاهی،معاصر فتحعلی شاه قاجار.خ.دیده شده.
محمد بن عبد الکریم طباطبایی،جد بحر العلوم.
خ.خوانساری نجف.
-قال الفاضل الباغنوی فی حواشی شرح القاضی
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).ط.تهران،1315 ق(در«کلمات المحققین»).خ.آستان قدس، چندین نسخه.این رساله به عربی هم ترجمه شده،مترجم:رکن الدین محمد بن علی جرجانی.
فارسی،از جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق)که به دستور امیر حسینعلی خان والی نگاشته.خ.
حسن صدر الدین کاظمین.
-سزاوار حمد و ثنای نامحدود فاعل مختاری تواند بود.
هادی بن مهدی سبزواری(-1298 ق).خ.
فیض آباد هند.
ناشناخته،مؤلّف به دیگر رسائل خویش چون «شرح رسالة العلم»و«تفسیر التبیان»ارجاع داده است.خ.دیده شده.
محمد بن جعفر کوفی معروف به محمد بن ابی عبد اللّه(-312 ق)،نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در البدر التمام.
احمد بن مصطفی خوینی قزوینی معروف به حاج ملاّ آقا(-1307 ق).خ.موجود.
ابو جعفر احمد بن ابی زاهر موسی اشعری.
محمد بن یحیی عطار که از مشایخ کلینی است آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
اسماعیل بن محمد حسین خواجوئی(-1173 ق).در«بشارات الشیعۀ»مؤلّف به آن ارجاع داده شده است.
اسماعیل بن زین العابدین مصباح(1300 ق-).
در نفی هردو و اثبات امر بین امرین،از میر محمد باقر داماد(-1040 ق).خ.آستان قدس.
فارسی،از محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق)،ترجمۀ حدیث جبر و تفویض.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 5704(1108 ق)و ش 7439(1289 ق).
ص:200
فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر اصفهانی، تألیف:1281 ق.
-بی نهایت حمدی که بر عارفان عالم امکان لازم است.
فارسی،از سید تقی صاحب.ط.هند.
محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی (-1332 ق).مذکور در«جامع الانوار»مؤلّف.
شرح رسالۀ نفی الجبر و التفویض امام هادی علیه السّلام،از خلیل بن محمد اشرف اصفهانی (-1136 ق).
فارسی،از محمد رضا شیرازی.خ.خوانساری نجف.
محمد شفیع بن محمد رفیع اصفهانی معروف به محمد شفیع قاری بحار،تالیف:1117 ق.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی اختار لعباده الامر بین الامرین
ملاّ طاهر.خ.فیض آباد هند.ظاهرا محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی(-پس از 1099 ق).
عبد الحسین بن علی آقا قزوینی(1290 ق-).ط.
تهران،1311 ش(در آخر رسائل شاه نعمت اللّه).
محسن فیض کاشانی.خ.دیده شده.
علی نقی گنابادی.مذکور در مقدمۀ طبع«صراط الجنّة».
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.آستان قدس،ش 7065(1262 ق).
رضی الدین محمد بن حسن معروف به آقا رضی قزوینی(-1096 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی.مذکور در خلاصة الاخبار مؤلف(تالیف خلاصه:1250 ق).
ص:201
نواب تفضّل حسین خان کشمیری(-1215 ق).
مذکور در تحفة العالم.
فارسی،از میرزا رضا خان مهندس الملک.ط.
تهران.
خواجه نصیر الدین طوسی(-672 ق).ط.
تهران.
-الحمد للّه رب العالمین حمد الشاکرین
فارسی،از محمد وحید تنکابنی.ط.تهران، 1315 ش.
فارسی،از ملک محمد بن سلطان حسین اصفهانی،مجاز از علی بن هلال کرکی در 984 ق،مرتب بر 2 فن.خ.آستان قدس،ش 5291 (1096 ق).
محمد رزم آرا.ط.تهران.
ص:202
محمد بن زکریا رازی(-311 ق).خ.آستان قدس،ش 5096.
-الحمد للّه حمدا دائما
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء».
فارسی،ترجمۀ مناظرۀ بحر العلوم در 1211 ق با علماء یهود در ذی الکفل،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی.خ.موجود.
تقی الدین ابراهیم کفعمی(-905 ق)،در مصباح او درج است.ط.
در موالید معصومین و اختیارات،از محمد تقی بن حسین بن دلدار علی لکهنوی(-1289 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
اختیارات،از غلام حسن صاحب هندی.ط.
تفأل و معرفت اوائل شهور،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.دیده شده.
شکوک صلاة،از احمد بن محمد علی کرمانشاهی(-1235 ق).در«مرآة الاحوال» به آن ارجاع شده است.
در میراث،از علامه کراجکی(-449 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
مواریث،از معاصرین.ط.ایران(سدۀ 14 ق).
موازین شرعیه،از محمد باقر یزدی.در یادداشتی که بر پشت«شرح دعاء الصباح» خواجوئی نگاشته به آن ارجاع داده است.
دو جدول در میراث و طبقات آن از محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).یکی از آنها چاپ شده.
ابن شهرآشوب(-88 ق).مذکور در خاتمة المستدرک،به نقل از«البلغة فی ائمة اللغة».
در جذام و درمان آن،از عبد الحسین فیلسوف الدولۀ زنوزی(معاصر).خ.مرعشی قم.
اردو،اخلاق،از راحت حسین بهیکپوری (1306 ق-).
نوّاب احمد حسین مذاق هندی.مذکور در تاریخ احمدی.
فارسی،مثنوی،از عبد العلی خان احسن بنگالی، تاریخ نظم:1144-1151 ق.
-به نام خداوند عرش مجید
که از امر کن کرد عالم پدید
منطق،از صدر الدین محمد دشتکی حسینی (-903 ق).خ.دیده شده.
-بعد حمد من علیه تیسیر العسیر یسیر
فارسی،حکمت،از میر محمد باقر داماد (-1040 ق)،در نرسیدن آسیب به موسی هنگام تجلّی و احتراق کوه.ط.بمبئی،1302 ق.
ص:203
خ.آستان قدس،ش 9152.
اصول،از جعفر بن محمد بن عبد اللّه عوامی ستری بحرانی(-پس از 1340 ق).در جواب برادرش در مسألۀ اجتهاد و ترک تقلید نگاشته.
ط.بحرین،1331 ق.
انساب،از تاج الدین محمّد بن قاسم بن معیۀ دیباجی(-776 ق).صاحب«عمدة الطالب»از قراءت این کتاب نزد مؤلّف یاد کرده است.
نظم اربعین شهیدیه در کلام،از محمد بن طاهر سماوی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی دل علی
توحیده بما دنی و ما علی
ادب،از احمد بن حسن خیاط نجفی معروف به شیخ احمد نحوی(-1184 ق).مذکور در تألیفات نصر اللّه حائری شهید.
فارسی،در علامات ظهور،از ابو الحسن بن محمد دولت آبادی مرندی.ط.تهران،1330 ق.
جامع:سید شریف ابو حرب محمد بن محسن نسابه(-پس از 480 ق).وی این جرائد را هنگام مسافرت به سرزمین های مختلفه گرد آورد.مذکور در عمدة الطالب.
کشکول،از عبد الغفار بن محمد حسینی تویسرکانی(-1319 ق).از همکاران و معاصران صاحب روضات.خ.موجود.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در نجوم السماء.
فارسی،طب،از حکیم علاجی معاصر شاه عباس صفوی.خ.مرعشی قم.
محمد علی بن غلام علی نجّار تویسرکانی (1341 ق-)مرتب بر 4 تحریف.
فارسی،فیزیک،از محمد حسین بن محمد علی حسینی شهرستانی(-1315 ق).خ.موجود.
ابو محمد عبد الرحمن بن یوسف معروف به ابن خراش مروزی بغدادی(-283 ق).مذکور در تذکرة الحفاظ و شذرات الذّهب.
فارسی،از ابو الحسن عمیدی نوری(معاصر).
ط.تهران،1308 ش.
فارسی،از محمد حسن شریف.ط.تهران، 1316 ش(چاپ دوم).
انساب،جامعان:ابو الحسن علی امیرک ناسب مرو و محمد بن حسن نقیب سمرقند.مذکور در «تذکرة النّسب».
انساب،از ابو محمد حسین بن موسی ابرش موسوی پدر شریف مرتضی و شریف رضی.
عمیدی در«المشجّر الکشاف»از او روایت کرده است.
انساب،جامع:ابو العباس احمد بن مانکدیم.
مذکور در تذکرة النسب.
ص:204
انساب،از این جریده در«عمدة الطالب»نقل شده است.
انساب،جامع:ابو طالب یحیی بن محمد بن حسن اعرجی،تاریخ جمع:505 ق.طبری در «بشارة المصطفی»از مؤلف روایت کرده است.
انساب،در تاریخ بیهق از آن یاد شده و از مؤلف نام برده نشده است.
انساب،ابو عبد اللّه حسین بن محمد از دودمان ابراهیم طباطبا.از این جریده عبیدلی در«تذکرة النسب»نقل کرده است.
ص:205
است.
ابو غالب زراری این جزء را به خط خویش نوشته و از ابو عبد اللّه محمد بن ابراهیم نعمانی روایت کرده است.
اسما)
ابو نعیم اصفهانی مؤلف«تاریخ اصفهان».محمد بن محمد بن سلیمان مغربی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ابو الغنائم محمد بن علی بن میمون نرسی کوفی (-510 ق).آن را نیز محمد مغربی به اسناد خویش از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن معروف بزاز.محمد مغربی با اسناد خویش آن را روایت می کند.
ابو الحسین احمد بن فارس لغوی.آن را نیز محمد مغربی با اسناد روایت می کند.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید بن عقدۀ کوفی(-333 ق).ابن طاوس در«کتاب الیقین» از آن نقل کرده است.
12 حدیث،از ابو علی حسن بن ابی البرکات علی بن حسن بن علی بن عمار.از این کتاب نیز ابن طاوس در«کتاب الیقین»نقل می کند.
ابو نعیم اصفهانی صاحب«حلیة الاولیاء».محمد مغربی به اسناد خویش از او روایت می کند.
منتخب«المستطرف من کل فن مستظرف» اصل از زین الدین محمد بن احمد خطیب مصری ابشیهی،انتخاب از محمد بن عبد الجلیل حسینی بلگرامی(-1185 ق)،تالیف:1155 ق.مذکور در سبحة المرجان تالیف میر غلام علی.
-الحمد للّه الذی علمنا من البیان ما هو مستطرف...
ابو سلیمان محمد بن عبد اللّه بن فرید.محمد مغربی به اسناد خویش آن را از مولف روایت می کند.
کلام،هردو از ابو محمد حسن بن موسی نوبختی (-پس از 300 ق).مذکور در رجال نجاشی.
کلام،از ابو نصر محمد فارابی(-339 ق).
مذکور در اخبار الحکماء قفطی.
ابو الفتح محمّد بن جعفر همدانی(-پس از 371 ق).مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن ابراهیم آل عصفور بحرانی(-1131 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین»تألیف فرزندش.
آقا حسین بن جمال الدین محمد محقق خوانساری(-1098 ق).از معاصرین او نقل شده.
سلیمان بن احمد آل عبد الجبار قطیفی(-1266 ق).مذکور در«انوار البدرین».
ص:206
عبد اللّه بن علی بن احمد بلادی بحرانی (-1148 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین».
رشید الدین فضل اللّه بن ابی الخیر همدانی (-716 یا 718 ق)،تالیف:710 ق در جواب فخر المحققین فرزند علامه حلی نگاشته.مؤلف در تألیفاتش به این رساله ارجاع داده است.
فارسی،مثنوی در کیمیا،منسوب به نور علی شاه.
-اول دفتر به نام آن کسی
که چو من آشفته دارد دل بسی
کاظم بن سلمان بن داود کوّاز شمّری حلّی(ح 1300 ق-).این کتاب در ردّ الفصل فی الملل و الاهواء و النحل تالیف ابو محمد علی بن حزم اندلسی(-456 ق)نوشته شده،نخست نام آن را «الحسم»گذاشته بود و سپس آن را«الجزم» نامید.
میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق).ط.(در آخر الغنائم).
علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).خ.شیخ الشریعه،نجف.
-الحمد للّه الذی اعزّ الاسلام و اذلّ الکفار...
ابو الفضل محمد بن احمد جعفی معروف به صابونی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
شیخ صدوق،ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
شبر بن محمد بن ثنوان موسوی حویزی،از دودمان سید محمد شعشعی.
مجد الدین فضل بن یحیی طیبی کوفی.تمام رساله در جلد 13«بحار الانوار»درج شده است.
اصول دین،از سید محسن امین عاملی مؤلف اعیان الشیعه.
فارسی،از سعید نفیسی.ط.تهران،1320 ش.
محمد حسین بن علی اصغر طباطبایی تبریزی (-1294 ق).خ.موجود.
احمد بن حسن یزدی واعظ(-ح 1310 ق).در «نواصیص العجب»مؤلف به آن ارجاع داده شده است.
جنگ متفرقه،از محمد علی بن زین العابدین حبیب آبادی اصفهانی(1308 ق-).
جنگ ملمع،از علی اکبر بن حسین نهاوندی (1278 ق-).ط.تهران،1345 ق.
فارسی،داستان،از حسن مقدّم.ط.تهران، 1301 ش.
فی الکیمیاء.ط.هندنبرگ،1924 م(با ترجمۀ
ص:207
آلمانی).ظاهرا رسالۀ جابر بن حیان است که از املاء آن حضرت نگاشته.
فارسی،تاریخ تبریز از ابتدای مشروطیّت،از میرزا جعفر حکیم اف تبریزی.
فارسی،از قوام الدین حسین بن محمد خفری، که برای شاه سلطان جعفر نگاشته.خ.کاشف الغطاء نجف.
-حمد و ثنا خداوندی را که وجود هر موجود از بحر جود اوست.
عبید اللّه بن علی بن ابراهیم(-312 ق)(ابراهیم نوادۀ حضرت ابو الفضل عباس(علیه السلام)است).
مذکور در تاریخ بغداد.
نور الدین علی بن حسین بن عبد العال محقق کرکی(-940 ق)،تالیف 917 ق.خ.آستان قدس،ش 2317(917 ق)ش 2319(917 ق)و چندین شمارۀ دیگر.
اردو،در وضوء،از غلام حسنین موسوی کنتوری (-1337 ق).ط.
قاضی ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی(-502 ق).مذکور در معالم ابن شهر آشوب.
ص:208
فارسی،از بار تولد،ترجمۀ حمزۀ سردادور.ط.
تهران،1308 ش.
فارسی،از شهاب الدین عبد اللّه بن لطف اللّه خوافی هروی معروف به حافظ ابرو(-833 ق)،تالیف:817 ق به دستور شاهرخ.
قسمتهایی از آن چاپ شده.خ.ملک و ملی تهران.
-سپاس بی قیاس قادری را که بساط افلاک را
فارسی،از بهمن کریمی.ط.تهران،1316 ش.
ص:209
فارسی،از علی رزم آرا.ط.تهران،1310 ش.
فارسی،از احمد احتسابیان.ط.تهران،1310 و 1313 ش.
فارسی،از احمد بهارمست.ط.تهران،1309 ش.
فارسی.ط.تهران.
احمد بن ابی الحسن تنکابنی.خ.خوانساری نجف.
به احتمال از محمد طاهر آتشی(-ح 1330 ق).
خ.حسینیۀ نجف آبادیهای نجف.
فارسی،از جلال الدین عبد اللّه بن محمد بیک.
خ.موجود.
-الحمد للّه حمدا لا نهایة له کالاعداد...
فارسی،از علی اکبر بن شیر محمد همدانی (-1325 ق).خ.موجود.
ص:210
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.آستان قدس.
ابو سعد(یا سعید)محسن بن محمد بن کرامۀ جشمی بیهقی(-ح 500 ق).مذکور در معالم ابن شهرآشوب و«تاریخ بیهق».
فارسی،از عیسی بن شکر اللّه لواسانی(-1364 ق).ط.تبریز،1340 ق.
فارسی،تفسیر،برگرفته از احادیث مروی از اهل بیت(علیه السلام)،از ابو المحاسن حسین بن حسن جرجانی.خ.آستان قدس،ش 1280(972 ق) و پنج نسخۀ دیگر.
در علم مساحت،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
اردو،از خواجه فیّاض ایوبی هندی(معاصر).ط.
هند.
فارسی،از علی حسین زنجیفوری.ط.هند.
ابو الفرج قدامة بن جعفر بن قدامۀ کاتب(-پس از 320 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شرح تفسیر جلالین،تألیف:1116 ق.خ.دیده شده.
در صلاة جمعه،از محمد بن عاشور کرمانشاهی (معاصر فتحعلی شاه قاجار)،در رد میر سید علی صاحب ریاض که به نفی وجوب آن رأی داده بود.
اصول،از ابو الحسن بیهقی صاحب تاریخ بیهق.
مذکور در معجم الادباء.
حسین بن محمد آل عصفور درازی(-1216 ق)،جواب مسائل حسین بن محمد باقر است.
محمد علی بن محمد تقی بحرانی.ط.بمبئی، 1325 ق.
-الحمد للّه الّذی انزل علی عبده کتابا...
الحسین(علیه السلام))
سید حسون براقی(معاصر)مؤلّف«تاریخ الکوفة».در کتاب«الدرة البهیّة»مؤلف به آن ارجاع شده است.
اردو،تاریخ،تالیف یکی از فضلاء معاصر هند.
فارسی،تاریخ و مصائب معصومین،از علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).ط.ایران مکرر؛نجف،1353 ق.
-ستایش بی مثل و انباز سزاوار خداوند بی نیازیست که
علامه مجلسی،ترجمه به عربی با اضافات،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر کاظمی (-1242 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی جعل الدنیا جنة لاعدائه (مجلد اول).
-الحمد للّه علی ما جری به قضاءه فی اولیائه (مجلد دوم).
ص:211
اردو،علامه مجلسی،ترجمۀ یکی از معاصرین.
ط.هند.
ادعیه،از محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.
آستان قدس،ش 9054(1295 ق).
-یا من به السلوی و الیه المشتکی...
ترکی،عرفان،از محمد بن پیر علی برگلی، تالیف 971 ق.
جلالیّه
فارسی،مجموعۀ غزلهای محتشم کاشانی (-1000 ق)که در 970 ق سروده و به نام شاطر جلال مسمّی ساخته.خ.آستان قدس،ش 6553،جلالیه؛دیوان محتشم مکرر چاپ شده.
السلبیّة)
فارسی،از میرزا فیض اللّه اینجو شیرازی،از نزدیکان سلطان محمود شاه بهمنی در هند.
شرح اسماء الحسنی،از عبد الرافع بن ابی الفتح هروی،مداح سلطان ملک خسرو.
ص:212
بحرانی
یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق).ط.
بمبئی،1291 ق.
الشافی)---
ص:213
خ.دیده شده.
-فال الفقیر الحسن بن راشد
مبتدیا باسم الآله الماجد
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی،که به نام ابو الفتح مودود غزنوی تالیف کرده.ط.حیدرآباد دکن،1355 ق.
-الحمد للّه رب العالمین الذی لمّا توحد بالازل و الابد
ابو فید مؤرّج بن عمرو بن حارث سدوسی بصری نحوی اخباری از شاگردان خلیل بن احمد(ح- 170 ق).
فرید الدین عطار نیشابوری.مذکور در«طرائق الحقایق»و«آثار العجم».
مرتضی قلیخان بن علی محمد خان نظام الدولۀ اصفهانی(-1306 ق).مذکور در«المآثر و الآثار».
اردو،فقه.ط.هند.
فارسی،مقتل،از محمد مقدس زنجانی.ط.
مکرّر.
فارسی،مثنوی،از خلیل زرگر رشتی،در مدح و احوال جمشید خان اسحاقی.مذکور در«مجمع الخواص».
فارسی،مثنوی،از جمال الدین سلمان بن علاء الدین محمد ساوجی(-778 ق).خ.نخجوانی تبریز،آستان قدس(در کلیات سلمان ساوجی) ش 4666(826 ق).
فارسی،مثنوی،از فرخ،معاصر محمد شاه (-1264 ق).خ.نخجوانی تبریز.
-نخست آغاز هردفتر ثنا به
ثنا بر بارگاه کبریا به
جابر بن حیّان.مذکور در فهرست ابن ندیم.
یحیی بن زیاد فرّاء(-207 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و معجم الادباء یاقوت.
ابو حنیفۀ دینوری صاحب«الاخبار الطوال».
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ظاهرا تصحیف الجمع و التثنیه است،از یحیی بن زیاد فرّاء.ولی در کشف الظنون به این عنوان هم ذکر شده است.
الجمع و التوفیق بین الخبرین
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق)در اینکه آیا بدن امام در قبر می ماند یا به آسمان می برند.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
الجمع و التوفیق بین الفتویین
فقه،از شیخ بهائی،در جواب یکی از امیران صفوی،در موضوع خلال کردن دندانها در ماه رمضان.خ.دیده شده.
(علیه السلام)
اخبار،از محمد شاه قاضی یزدی،در باب حدیث «ما عرفناک حق معرفتک»و«ما شککت فی
ص:214
الحق منذ رأیته»،تالیف:1031 ق.مذکور در کشف الحجب.
-الحمد للّه و لا حامد له سواه.
شیخ احمد احسائی.ط.تبریز،1273-1276 ق (ضمن جوامع الکلم).
اصول،از محمد باقر وحید بهبهانی(-1206 ق).خ.سید حسن صدر الدین کاظمین و خوانساری نجف.
-(پس از خطبه)هذه رسالة فی الجمع بین الاخبار...قوله فیحمل علی الاستحباب
در حدوث عالم و جز آن،از ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق).ط.مصر، 1325 ق(ضمن مجموعة فلسفة ابو نصر الفارابی)؛تهران،1315 ق(با رسالۀ اثبات خلافة الکبری؛تهران،1315 ق(با شرح حکمة الاشراق علامۀ شیرازی).خ.آستان قدس،ش 126 و 11358.
-الحمد لواهب العقل و مبدعه و مصور الکل و مخترعه...
الجمع بین الصلاتین
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
عبد الجواد بن عباس ادیب نیشابوری(-1344 ق).برخی از شاگردانش از این رساله یاد کرده اند.
احمد بن صالح آل طعان ستری بحرانی (-1315 ق).خ.موجود.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).خ.دیده شده.
-اعلم یا اخی انّ الجمع بین الفاطمیتین صحیح بلا شبهة اجماعی عند المسلمین...
(ظاهرا وحید بهبهانی 3 رساله در این موضوع داشته است،چنانکه از منته المقال استفاده می شود).
محمد باقر بن محمد جعفر کافی بهاری همدانی (-1333 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
شبر بن محمد بن ثنوان موسوی حویزی(-پس از 1186 ق).
عبد اللّه بن محمد حسن مامقانی(-1351 ق).
محمد علی بن محمد باقر وحید بهبهانی (-1216 ق).مذکور در«منته المقال».
ص:215
ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی (-502 ق).مذکور در«التدوین»رافعی.
ص:216
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو مخنف لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف راوی از امام صادق(علیه السلام).
هردو از ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی بصری(-298 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).
محمد بن علی بن نعمان مؤمن الطاق.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو محمد مصبح بن هلقام بن علوان عجلی راوی از امام صادق(علیه السلام).
ابو القاسم منذر بن محمد بن منذر،ابن ابی الجهم قابوسی،از طبقۀ کلینی.
نصر بن مزاحم منقری عطّار کوفی.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسّابه (-206 ق)،میرزا کمالا شارح تائیّۀ دعبل از این کتاب به نحوی یاد کرده که گویا نسخۀ آن در روزگار او موجود بوده است.
ص:217
آستان قدس،ش 7928(1260 ق).
ابو القاسم علی بن حسین موسوی شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).ط.نجف.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9811(1231 ق).
-الحمد للّه کما هو اهله و مستحقه.
در جامع الاخبار منسوب به صدوق از آن نقل شده است.
ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان،شیخ مفید (-413 ق)،مذکور.در رجال نجاشی.
ابو زید احمد بن سهل بلخی(-322 ق).مذکور در کشف الظنون.
منطق،از ابو بکر محمد بن زکریا رازی.مذکور در فهرست ابن ندیم.بیرونی از آن به جوامع قاطیقوریاس تعبیر کرده است.
نیز از محمد بن زکریا رازی.مذکور در«عیون الانباء».
در عبادات،از شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی(-460 ق).خ.آستان قدس،ش 2450(975 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه حق حمده...
نحو،از نظام الدین حسن بن محمد قمی نیشابوری معروف به نظام اعرج(سدۀ 9 ق).
-(پس از خطبه)...قد اشتهر من اساتذه صنعة الاعراب ان الجمل نکرات
محمد یحیی بن محمد شفیع قزوینی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-الحمد للّه الذی جعل الجموع رباطا
لغت،از ابو بکر محمد بن حسن بن درید ازدی (-321 ق).ط.حیدرآباد دکن،1354-1355 ق و بیروت.
-الحمد للّه الحکیم بلارویّة
ابو الفرج علی بن حسین اصفهانی(-356 یا 357 ق).
انساب،از ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).ط.قاهره،دمشق و بیروت.
ابو منذر کلبی خودش از«الجمهرة»آن را اختصار کرده.ابن ندیم می نگارد که این کتاب به روایت ابن سعد کاتب واقدی است.
فارسی،از نجفقلی معزی(یا ترجمۀ او).ط.
تهران،1306 ش.
محمد بن علی بن ابراهیم بن ابی جمهور احسائی (-پس از 901 ق).خود آن را شرح کرده و شرح را«الطوالع المحسنیّة»نام نهاده است.
حافظ محمد بن محمود همدانی.خ.مجلس تهران؛آستان قدس.
ابو نصر فارابی.مذکور در اخبار الحکماء قفطی.
ص:218
فارسی،داستان،از لطف اللّه بن مهدی ترقی.ط.
تهران،1307 ش.
فارسی،از راحت حسین رضوی که در پاسخ «الجن و الجان علی ما فی القرآن»تالیف سید احمد خان دهلوی نگاشته،تألیف:1324 ق.
قطب الدین ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق).مذکور در«معالم العلماء»ابن شهر آشوب.
علی بن محمد غریفی بحرانی(-1302 ق)، تألیف:1295 ق.خ.دیده شده.
ابو اسحاق ابراهیم بن اسحاق احمری نهاوندی (سدۀ 3 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-283 ق).
مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
احمد بن محمد بن حسین بن دول قمی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه حسین بن محمد بن فرزدق قطعی فزاری(سدۀ 3 ق).نجاشی به واسطۀ محمد بن جعفر نجار آن را از مؤلّف روایت می کند.
صالح بن عبد الکریم بحرانی.این کتاب به نام «الجبائر»گذشت ولی در کشف الحجب به عنوان«الجنائز»ذکر شده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (-329 ق).
ابو الحسن علی بن سعید بن رزام کاشانی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ بن صفار قمّی (-290 ق).
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری، صاحب«الجامع»در فقه.
هردو از ابو النضر محمد بن مسعود بن محمد بن عیاش سلمی معروف به عیاشی سمرقندی.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:219
(1327-1331 ق).خ.آستان قدس،ش 4100(خط مؤلّف).
در تدبیر حجر،از جابر بن حیان صوفی کیمیاوی (-200 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10759(1266 ق).
فارسی،تاریخ ائمه و مطالب متفرقه،از محمد رضا بن محمد مؤمن امامی اصفهانی که در 1125-1128 ق آن را به نام شاه سلطان حسین صفوی تألیف کرده است.ط.مکرر.خ.آستان قدس،4218(1127 ق)و چند نسخۀ دیگر.
میرزا مهدی مدرس اصفهانی(-1365 ق).
حل المسائل،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری(1074 ق-).مذکور در«نجوم السماء».
فارسی،ادعیه،از مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی(1298 ق-).ط.ایران.
در اصطلاحات علوم،از محمد مؤمن جزائری.
مذکور در«نجوم السّماء».
عبد العظیم)
محمد اسماعیل(سدۀ 13 ق)،صاحب«العقیدة الفریدة».
فارسی،مثنوی عرفانی،از محمد علی نور علی شاه(-1212 ق).ط.تهران،1270 ق.
-بسم اللّه الرحمان الرحیم
افتاح کنز اسماء عظیم
فارسی،مثنوی،از علی اصغر سیّاف شیرازی (-1262 ق).
فارسی،مثنوی،از محمد حسین رونق کرمانی.
تتمۀ«جنات الوصال»نور علی شاه است.
ارجوزه در ارث،از سید محسن امین عاملی (معاصر)مؤلّف«اعیان الشیعة».ط.صیدا؛ مصر،1323 ق.
لغت،از سید هادی آل کمال الدین حلی.
محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی،تألیف:
1123 ق.خ.روضاتی اصفهان.
ص:220
فارسی،از ژرژ برانداس دانمارکی،ترجمۀ مهدی جواهری.ط.برلن،1336 ق.
فارسی،مثنوی،از عبدی بیگ نویدی شیرازی.
ص:221
فارسی،مثنوی،از محمد تقی دانش ضیاء لشکر (1288 ق-).مذکور در ادبیات معاصر.
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی (-1312 ق).مذکور در مشاهیر علماء الهند.
الغیبة الکبری)
مستدرک باب(من رأی الحجّة)از مجلد 13 بحار الانوار،از میرزا حسین بن محمد تقی نوری (-1320 ق)،تالیف:1302 ق.ط.تهران، 1305 و 1332 ق.
-الحمد للّه الذی انار قلوب اولیائه
مثنوی به شیوۀ نان و حلوا.از محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
فقه منظوم،از سید محمد بن عبد الصمد شهشهانی(-1287 ق).خ.آستان قدس،ش 9917.
فارسی،از علی بن رستم پیشخدمت ناصر الدین شاه قاجار.ط.تبریز،1371 ق.
رساله در صوم،از محمد بن سلیمان تنکابنی (1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مولف.
اشرف بن اغر بن هاشم نسابه معروف به تاج العلی(-610 ق).مذکور در«نکت الهمیان» صفدی.
عبد العظیم)-روح و ریحان
فارسی،از باقر بن اسماعیل کجوری مازندرانی (-1313 ق).ط.تهران،1297 ق.
امامت،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
عبد الوحید گیلانی.صاحب ریاض از ناتمام بودن کتاب یاد کرده است.
فارسی،از محمد علی بن محمد معروف به ملا علی برغانی،جلد پنجم«ریاض الاحزان»مولف است.خ.آستان قدس،ش 8780(1299 ق).
-حمد ذرات و ثنای موجودات مخصوص ذات حضرت معبودیست که
در احکام و اسرار روزه،از اسد اللّه بن محمود گلپایگانی(1303 ق-)،تألیف:1326 ق.
مذکور در شمس التواریخ مؤلف.
مختصر مصباح کفعمی که اختصار هم از کفعمی است.خ.آستان قدس،ش 3139(1093 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،زیارات،از ابو القاسم رضوی لاهوری (-1324 ق).ط.لاهور.
فارسی،طب،از حکیم شفاء الدّوله.ط.
رد بر مقدمۀ الحدائق الناضرۀ شیخ یوسف بحرینی،از محمود بن محمد علی کرمانشاهی (-1269 ق).
خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه و سلامه علی عباده الذین
ص:222
اصطفی
گجراتی،از غلام علی بهاونگری(معاصر).
حسین بن محمد بن ابراهیم عصفوری بحرانی (-1216 ق).
فارسی،اخبار،از اسماعیل بن علی اصغر واعظ سبزواری(-1312 ق).ط.تهران.
فارسی،اخبار،شرح 2 حدیث در وعد و وعید از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق).
-الحمد للّه الذی اعد لأولیائه جنات النعیم
فارسی،نیز از علاّمه مجلسی.خ.دیده شده.
-(پس از حمد)این رساله ای است در بیان صفت بهشت و دوزخ
ص:223
متفرقه،جامع:عبد الحی در 823 ق.خ.دیده شده.
فارسی،مناقب و مصائب،از میرزا مهدی جرس.
ط.تهران،1302 ق.
مواعظ،از امین الواعظین اسد اللّه بن ابو القاسم محمد دزفولی(-ح 1353 ق).
ص:224
فارسی،از آمین مارسلین رومی،ترجمۀ محمد صادق اتابکی(-1325 ش).ط.تهران،1310 ش.
فارسی،مثنوی،از محمد رفیع واعظ قزوینی (-1089 ق).خ.ملک تهران.
-سزاوار شکر آفریننده ای است
که هرقطره از وی دل زنده ای است
گجراتی،از غلام علی بهاونگری(معاصر).ط.
فارسی،ترجمۀ احمد فرامرزی(یا فرزامی).ط.
تهران،1323 ش.
فارسی،مثنوی،از ابو الحسن بن علی ساطع کشمیری(-1156 ق).
فارسی،ترجمۀ یاور خداداد.ط.تهران،1310 ش.
ص:225
نامه به اهل مصر،از شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
از کتب ردود.ط.هند.
ص:226
علی الشهادة مع عدم الانصار)
حسن بن عبد الرزاق لاهیجی(سدۀ 11 ق).نسخۀ آن در آخر«شمع الیقین»مؤلّف دیده شده.
در همان موضوع،از جعفر بن محمد باقر شرف الدین واعظ شوشتری(-1335 ق)،تألیف:
1333 ق.
-اللّهمّ انت المرجوّ اذا اشتدّت الامر...
ص:227
(-413 ق).نسخۀ آن در ضمن مجموعه ای در سامراء دیده شده و منظور از باقلانی ابو بکر محمد بن طیّب(-403 ق)است.
ابو القاسم قمّی لاهوری.ط.لاهور،1316 ق.
اخلاق،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی نور قلوبنا فی عین ظلمات الفتن
جمال الدین ابو القاسم عبد اللّه بن علی بن زهرۀ حسینی حلبی(-پس از 597 ق).
در معنی قول علی(علیه السلام):لیس الذکر من مراسم البیان،از محمد بن عبد علی بحرانی قطیفی(سدۀ 13 ق).خ.موجود.
در معنی حدیث:نحن الانبیاء لا نورث،از افضل الدین محمد از دانشمندان سده(10 و 11).خ.
دیده شده.
بالنّص)
سید مرتضی علم الهدی(-436 ق).خ.
مشکات تهران.
-الحمد للّه علی البصیرة فی دینه...
ص:228
شهر رمضان)
در ردّ بر ابو حازم مصری،نیز از ابو الفتح کراجکی.
عبد الرزاق بن علی رضا.رسالۀ زن امروزه ترجمۀ «المرأة الجدیدة»از قاسم امین مصری است.
نیز از عبد الرّزاق بن علی رضا(1291 ق-).«زن و آزادی»ترجمۀ«تحریر المرأة»نیز از قاسم امین مصری است.
محمد بن خاتون عاملی.مذکور در«کشف الحجب».
-الحمد للّه وحده...
سبحان علی خان هندی.مکاتیب منسوب به نور الدین اخباری است.
-الحمد للّه علی ما علمنا ما لم نعلم...
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).
(صلی الله علیه و آله))
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).خ.خوانساری نجف.
سؤال کرده)
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).
علاج آن پرسیده)
نیز از سید کاظم رشتی.
ص:229
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).خ.
خوانساری نجف.
الالهیّة
علامه حلّی حسن بن یوسف بن مطهر(-726 ق)به جواب سلطان محمد خدابنده نگاشته.خ.
موجود.
میرزا علی بن محمد حسین شهرستانی(-1344 ق).این رساله غیر از«البیان المبرهن فی عرس قاسم بن الحسن»از همین مولف است.
جمال الدین ابن زهره،برادر صاحب غنیه.
اردو،مؤلّف از فضلاء هند بوده.ط.هند.
محقق قمی.
ص:230
باقر علی خان،شاگرد و معاصر حکیم محمد کامل(-1235 ق).رشید الدین صاحب شبهات مؤلف«الشّوکة العمریّة»و شاگرد عبد العزیز دهلوی بوده است.مذکور در«نجوم السماء».
مفتی میر محمد عباس شوشتری لکهنوی (-1306 ق).مذکور در التجلیات.
حکمت و کلام،از شیخ الرئیس ابو علی ابن سینا (-427 ق).
اردو.ط.هند.
و معنی الحروف،الهجائیة)
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).
در بناء و تجدید قبور،از محمد حسین بن سید کاظم کشوان کاظمی(-1356 ق).خ.موجود.
هاشم عبد اللّه موسوی مرندی(-1358 ق).ط.
تبریز.
تعالی«علیه و اللّه»فی سورة الفتح)
محمد بن عبد الوهاب آل داود همدانی(-1303 ق)،تألیف:1270 ق.خ.سماوی نجف.
ابو المکارم عزّ الدین حمزة بن زهره،صاحب الغنیة.
ابو القاسم بن عبد الحکیم کاشانی(-1351 ق)، در جواب سید علی شوشتری سلطان العلماء هند.
محمد رفیع بن عبد الواحد طبسی.به امر امیر محمد خان در جواب نامۀ امیر معصوم بیک والی ماوراء النهر که در شعبان 1202 ق فرستاده بود نگاشته است.
-الحمد للّه الذی فضل الاسلام علی سایر الملل...
ص:231
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
سید کاظم رشتی.جواب 9 مسأله است.
محمد حسن بن محمد صالح بن مصطفی کبّۀ بغدادی(-1336 ق).این سؤالها ظاهرا به فارسی از میرزا محمد تقی شیرازی(-1338 ق) پرسیده شده بود و مجیب به خواهش او به عربی آن را جواب گفته.
شیخ احمد احسائی.خ.خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.جواب 3 مسأله است.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)،در طریقت حکما، مجتهدین و اخباریان و فقهاء و صوفیه.خ.
موجود.
-الحمد للّه و سلام علی عباده...چنین گوید احقر عباد اللّه الغنی محمد باقر بن محمد تقی...
سید کاظم رشتی،در افعال اللّه،اختلاف الاحادیث و ذکر دافع شبهات قلب.
نیز از سید کاظم رشتی،در عقاید و تفسیر.مذکور در کشف الحجب.
الدهلوی
سید کاظم رشتی.سائل شاگرد سید بوده.خ.
خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.
سید کاظم رشتی.مذکور در کشف الحجب.
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).ق.خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.خ.خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.جواب 5 مسأله است.خ.
موجود.
سید کاظم رشتی.
سید کاظم رشتی.جواب 4 مسأله است.
احمد بن ابراهیم عصفوری بحرانی(-1131 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین»از فرزند مولف.
سید کاظم رشتی.
سید کاظم رشتی.خ.خوانساری نجف.
محمد حسن کبۀ بغدادی(-1336 ق).10 سؤال است که از میرزا محمّد تقی شیرازی(-1338 ق)پرسیده اند و بغدادی به خواهش او جواب گفته.
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).خ.خوانساری نجف.
ص:232
سید کاظم رشتی.3 سؤال بوده.
سید کاظم رشتی،4 مسأله.خ.خوانساری نجف.
سید کاظم رشتی.
ص:233
لندن به عنوان علماء لکهنو فرستاده شده بوده.
ط.
ص:234
نصیر الدین عبد الجلیل واعظ قزوینی مؤلف کتاب النقض(بعض مثالب النواصب).
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).خ.موجود.
نسخۀ آن را در سدۀ 12 ق دیده اند.مذکور در رسالۀ ترجمۀ سید شبر حویزی.این جواب در موضوع خروج سید محمد بن فلاح و دعوای مهدویت او بوده است.
فارسی،از مفتی محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در تجلیات.
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).خ.موجود.
در تقلید،از محمد حسن کبۀ بغدادی(-1336 ق).
ص:235
نیز از شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
نیز از شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
الرضوی)
حکیم ملا هادی سبزواری(-1289 ق)،تالیف:
1276 ق.خ.موجود.
-سألنی السید الوجیه العالم النبیه،الفقیه بن الفقیه
شیخ الرئیس ابو علی ابن سینا(-427 ق).خ.
موجود.
نیز از ابن سینا.ط.(در هامش شرح«هدایة الحکمة»).
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
الکراجکی)
شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ احمد احسائی(-1241 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
ص:236
الیزدی)
حکیم ملا هادی سبزواری(-1289 ق).خ.
موجود.
-الحمد للّه الودود فیاض الوجود...
یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق).مذکور در «لؤلؤة البحرین».
شیخ احمد احسائی(-1241 ق)،تألیف:
1323 ق.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
ص:237
فارسی،از شیخ بهائی(-1031 ق)،در حدود 60 مسأله است.خ.حسن صدر الدین،کاظمین.
شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ الرئیس ابو علی بن سینا(-428 ق).خ.
برلن.بعضی از این جوابات در حاشیه شرح «هدایة الحکمة»(شرح ملاصدرا)چاپ شده است.
ص:238
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فقه،از زین الدین شهید ثانی(-966 ق)با حذف سؤالات.خ.موجود در سامراء.
شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).خ.
آستان قدس.
زین الدین شهید ثانی(-966 ق)،جواب سؤالات فقهی شرف الدین سماکی است.خ.
آستان قدس،ش 2370.
ص:239
ابو سعید عبد الجلیل بن مسعود رازی(سدۀ 6 ق) از مشایخ شیخ منتجب الدین.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ق)-جوابات ملا علی نوری
فارسی،از میرزا ابو القاسم محقق قمّی(-1231 ق).ط.(ضمن جامع الشتات).
الشدقمی)-المسائل المدنیات
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهائی (-1031 ق)،تألیف:1013 ق.خ.موجود.
شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه عیدان بن یحیی بن حمیدان القاسمی صاحب«بیان الاشکال».خ.دار الکتب مصر.
در غیبت،از شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
ص:240
ابو سعید عبد الجلیل بن مسعود بن عیسی رازی، استاد منتجب الدین.مذکور در فهرست منتجب.
محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن مکی شهید اول(-786 ق)،27 مسأله است.خ.آستان قدس.
-الحمد للّه المحمود علی افضاله
سید ابو تراب عبد العلی بن ابی القاسم موسوی خوانساری(-1346 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ص:241
سید شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق)،24 مسأله است منسوب به بادرایا در نزدیکی بغداد.
مذکور در رجال نجاشی.
سید ابو تراب خوانساری،مؤلف«جوابات الشیخ مهدی جرموقة».
نیز از سید ابو تراب خوانساری،32 مسأله است که شیخ حسین بحرانی پرسیده.
جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).خ.آستان قدس،ش 2632.
ص:242
شهید ثانی(-966 ق)،در 2 نوع که نوعی در نجف و نوعی در جبل عامل شنیده شده.خ.
موجود.
-الحمد للّه الغنی فی ذاته و صفاته...
سید هاشم بن احمد آل سلیمان بحرانی (-1309 ق).مذکور در«انوار البدرین».
محمد امین بن محمد شریف استرآبادی (-1036 ق)در 3 مبحث:1.علم واجب و ممکن،2.ربط حادث با قدیم،3.افعال بندگان.
خ.آستان قدس،ش 132(1014 ق،زیر عنوان «المباحث الثلاثه»).
ص:243
شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق).مذکور در فهرست مؤلف.
محمد جواد بلاغی(-1352 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
سید علی یزدی نهاوندی(زنده در 1128 ق).
مذکور در تکملۀ امل الآمل.
سید علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در مشاهیر علماء الهند.
زین الدین شهید ثانی(-966 ق).خ.موجود.
شیخ علی حزین.مذکور در نجوم السّماء.
از شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق)صاحب حدائق،پاسخ به سؤالات شیخ ابراهیم خشتی.
مذکور در لؤلؤة البحرین.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
سید ابو تراب خوانساری نجفی.مسائلی است که از خوانسار به او رسیده بوده.
عبد اللّه بن حسن مامقانی(-1351 ق).
محمود بن علی اصغر طباطبائی تبریزی (-1310 ق).ط.تبریز،1302 ق.
سید محسن امین عاملی،صاحب«اعیان الشیعة».مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،تألیف:
1337 ق،جواب مسائل شیخ جعفر نجفی صاحب«المبانی الجعفریة»است.خ.دیده شده.
ص:244
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،جواب مسائلی است که از روم رسیده.خ.راغب پاشا،استانبول.
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی (-1312 ق)؛در جواب مسائل کلامی که از زنگبار رسیده بوده.خ.فیض آباد هند.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق).جواب سؤالاتی است که از فاضل شریف از ساری به شیخ رسیده و در عقاید و کلام است.
شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق)،جواب مسائل سلار دیلمی شاگرد شریف است.خ.
موجود.
ص:245
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق)است.مجیب در جوابات المسائل السرویة به آن ارجاع داده است.
نیز از شیخ مفید.مسائل متفرقۀ فقهیه است.ط.
نجف.
-الحمد للّه علی سبوغ نعمته...
شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن هبة اللّه طرابلسی شاگرد شیخ طوسی.مذکور در معالم ابن شهرآشوب.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در نجوم السماء.
ص:246
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق)،جواب مسائل ابو لیث بن سراج حاجب است.خ.آستان قدس،ش 7722 (1352 ق)و ش 2428
-الحمد للّه الذی یؤید بالتوفیق
در حکمت،از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
ص:247
ص:248
هرسه از حسن بن زین الدین(-1011 ق)، صاحب معالم و فرزند شهید ثانی.جواب مسائل سید محمد بن جویبر است که به دفعات از مؤلّف پرسیده و نسخه های هرسه عنوان دیده شده است.
آقا احمد کرمانشاهی،صاحب جوابات مسائل فیض آباد.مذکور در«مرآة الاحوال».
مفتی عباس شوشتری لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در تجلیات.
محقق حلّی،ابو القاسم جعفر بن حسن(-676 ق).خ.دیده شده.
القاهرة)
جمال الدین عبد اللّه بن علی بن زهره،صاحب «جوابات المسائل البغدادیة».مذکور در فهرست کتب او.
هردو از شریف مرتضی علی بن حسین موسوی (-436 ق)،عنوان دوم 5 مسأله در حکمت.
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه قمی (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).در جوابات«المسائل الرسیة»به آن ارجاع داده شده است.
شهید اول(-786 ق).جواب 27 مسأله که فاضل مقداد از او پرسیده است.خ.آستان قدس.
-الحمد للّه المحمود علی افضاله
محقق فیض کاشانی(-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
هرسه عنوان از شریف مرتضی علم الهدی (-436 ق).جوابات اول،3 مسأله در وعید، قیاس و اعتماد دوم 9 مسأله و سوم 109 مسأله هردو در فقه.خ.آستان قدس.
الرؤیه)-جوابات اهل الموصل
شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
-(بعد الحمد)ذکرت ایّدک اللّه انّ کتاب اخ من اخواننا اهل الموصل ورد علیک...
فارسی،حکمت،از افضل الدین کاشانی مؤلّف «جاودان نامه».جواب مسائل شخصی به نام منتجب الدین یا منتخب الدین است.خ.موجود.
علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق)،جواب مسائل مهنّا بن سنان.ط.قم.
نیز از علامه حلّی.جواب مسائلی است که مهنّا بار دوم فرستاده.خ.موجود.
ص:249
محمد حسین کاشف الغطاء،جواب 14 مسألۀ متفرقه است که قاضی در 1367 ق آن را تدوین کرده است.
ص:250
النّکاح)
سید محمد باقر حجت الاسلام اصفهانی (-1260 ق).در رسالۀ السؤال و الجواب مولف که چاپ شده،درج است.
علیها)
عبد الحسین مبارک نجفی(-1364 ق)،تألیف:
1345 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
محمد رفیع بن عبد المحمد کزّازی نجفی(سدۀ 13 ق).
الحدود
جواز اقامة العزاء لسید الشهداء(علیه السلام)
علی بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1259 ق).
مذکور در نجوم السماء.
علی اکبر بن غلام حسن خوانساری(1300 ق-).خ.دیده شده.
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
محمد تقی بن حسین بن دلدار علی نقوی (-1289 ق)،تالیف:1258 ق.مذکور در کشف الحجب.
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.خوانساری نجف.
شریف العلماء محمد شریف بن حسنعلی آملی (-1146 ق).خ.موجود.
جواز تحلیل احد الشریکین الامة لصاحبه
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق)، تألیف:1116 ق.
-الحمد للّه و سلام علی عباده الذین اصطفی
الغیر)
میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق)،تالیف:
1205 ق.ط.تهران،1319 ق(با غنائم الایّام).
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).خ.
خوانساری نجف.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
مذکور در«لؤلؤة البحرین».
زین الدین علی بن سلیمان قدمی ام الحدیث (-1064 ق).مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
ص:251
المجتهد للضرورة)
حسین بن مفلح صیمری.مذکور در«الفوائد النجفیة»تألیف سلیمان ماحوزی.
المجتهد الجامع للشرایط)
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-965 ق).مذکور در«الفوائد النجفیّة»تالیف سلیمان ماحوزی.
حسین جعل بصری.مذکور در معالم العلماء.
مؤلّف متأخّرتر از علامه مجلسی بوده.خ.دیده شده.
المعصوم)
شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق)صاحب حدائق.ردی است بر بعضی از معاصرینش که در منع این امر رأی داده بوده.
محمد حسن بن محمد صالح بن مصطفی کبۀ بغدادی(-1336 ق).
اردو،از ظفر حسن امروهوی.ط.
فخر الدین بن محمد علی طریحی(-1085 ق)، ردی است بر مؤلفی که رأی بر منع داده بوده.
-اما بعد حمد اللّه و الصلاه علی محمد و آله الطاهرین فاقول قد ذهب فرد
سید نعمت اللّه محدّث جزائری.در برخی از منابع به او نسبت داده شده.
جعفر بن علینقی طباطبایی یزدی(-1321 ق).
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
موجود.
شیخ هادی بن عباس آل کاشف الغطاء(-1361 ق).
ص:252
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).
فارسی،نجوم،از ابو الحسن علی بن زید بیهقی (-565 ق)مؤلف«تاریخ بیهق».خ.آستان قدس،ش 5485(890 ق)،ش 12264(949 ق)و چند نسخۀ دیگر.
طب،ناشناخته،به نام الب ارغون ملک ری تألیف شده و بر آن نگاشته است که:من املاء...
ظهیر الدین عماد الاسلام الفارس.خ.دیده شده.
فارسی،از حسن بن مرتضی طباطبائی یزدی متخلص به منیب(-1315 ق)،تألیف:1288 ق،مصدر به نام ناصر الدین شاه قاجار.خ.دیده شده.
-جوامع لوامع تجلیات انوار الهی...
محمد تقی بن کاظم شوشتری(1321 ق-).
ابو الحسین زید بن رفاعة بن مسعود.مختصری است از«اصلاح المنطق»ابن سکیت(-243 ق).ط.حیدرآباد دکن،1354 ق.
-الحمد للّه الذی شرف الانام بما یمیزهم...
اصول فقه،از سید حسن بن علی مدرس (-1273 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-الحمد للّه الموفق للخیرات...
علی بن گل محمد قارپوزآبادی(-1290 ق).
مذکور در«انیس الطلاب».
ص:253
فارسی،تاریخ،از سدید الدین محمد بن محمد عوفی بخاری،تالیف:618-625 ق.خ.آستان قدس،ش 4213(1029 ق)،ش 4097 (1031 ق).ط.تهران،مکرّر.
محمد رضا بن قاسم غرّاوی نجفی(1303 ق-) در تاریخ،نجوم،جغرافیا،رجال و علوم غریبه.خ.
دیده شده.
حبیب اللّه بن زین العابدین قمی زیوانی (-1359 ق).خ.آستان قدس،ش 6769-6772(1349-1358 ق).
عماد الدین حسن بن علی طبری(سدۀ 7 ق).
21 رساله از میرزا ابو القاسم محقق قمی (-1231 ق).ط.تهران،1319(با غنایم الایام).
-الحمد للّه المتفرد بالازلیة و القدم...
عبد الرحیم بن یحیی بحرانی.خ.آستان قدس، ش 3137.
ابو نصر محمد بن احمد فارابی(-339 ق).ط.
مصر.
من الافادات)-جوامع الاصول
اصول،از محمود بن جعفر میثمی عراقی (-1308 ق)،تألیف:1285 ق.خ.آستان قدس،ش 7371(1289 ق)و ش 7363.
ادعیه،به قول صاحب«فردوس التواریخ»نسخۀ آن در آستان قدس موجود بوده است.
طب،از حاج محمد کریم خان کرمانی(-1288 ق)،تألیف:1269 ق.
-الحمد للّه رب العالمین...
ترجمه فارسی آن از حسن بن علی اکبر محیط کرمانی شاگرد مؤلف.
-سپاس بی قیاس خداوندی را
ص:254
فارسی،تاریخ.خ.فیض آباد هند.
فقه،از محمد رحیم بن محمد بروجردی (-1309 ق).خ.آستان قدس،ش 5838- 5848(1260-1270،خط مؤلف).
ص:255
نحو،ابو علی فضل بن حسن طبرسی(-548 یا 552 ق).آستان قدس،ضمیمۀ ش 3795.
نحو،از نصر اللّه بن هبة اللّه زنجانی.مذکور در فهرست شیخ منتجب الدین.
فخر الدین محمد بن محاسن،کفعمی در«البلد الامین»از آن نقل کرده است.
ابوریحان محمد بیرونی(-440 ق).مذکور در مجلۀ«المقتطف».
فن پنجم از«البحر الزخار»تألیف،مهدی احمد بن یحیی حسینی زیدی یمنی امام زیدیه(-840 ق).شرح آن«یواقیت السیر»نام دارد.
ترجمۀ شعراء،از صالح بن درویش تمیمی بغدادی(-1261 ق).
شرح وصایای پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)است به ابو ذر غفاری،تألیف صاحب روضات،ناتمام.خ.
روضاتی اصفهان.
فارسی،اخلاق،از محمد حسین بن عبد اللّه بن فصیح خوانساری،در 40 باب.خ.دیده شده.
-زیباترین کلامی که شایستگی ارمغان بودن مجلس قدس تواند داشت.
فارسی،تاریخ،از منشی بوداق قزوینی که آن را به شاه اسماعیل صفوی(-984 ق)اهداء کرده و در آن از وقایع 795 تا 984 ق یاد کرده است.
شیخ حسین معروف به ارده شیره.آیت اللّه مرعشی از آن یاد کرده است.
شرح اربعین حدیث،از رفیع الدین بن علی اصغر نظام العلماء طباطبائی تبریزی(-1326 ق).
مذکور در آخر«المقالات النظامیة».
علی بن حسین مسعودی(-346 ق).مذکور در حاشیۀ«الخلاصه»از شهید ثانی.
محمد علی بن مهدی آل عبد الغفار کاظمی (-1345 ق)،در 247 عنوان به ترتیب حروف و هرعنوان در چند فصل،در زهد،اخلاق،ادبیات و مسائل متفرقه،تألیف:1344 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه المحمود بنعمته
فارسی،در امامت،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی(سدۀ 13 ق).خ.دیده شده.
ادعیه و مواعظ،از نجفعلی بن محمد رضا زنوزی تبریزی،تالیف:1280 ق.ط.تبریز،1280 ق.
فارسی،اخلاق،از سید محمود جواهری تهرانی، تألیف:1324 ق در 110 فصل.ط.تهران، 1325 ق.
فارسی،از شیخ عبد الکریم سعادت.ط.شیراز، 1341 ق.
فارسی،شرح 47 حدیث،از شهاب الدین علی دانیالی فسائی برازی جهرمی شاگرد محقق دوانی و معاصر شاه طهماسب صفوی.نسخۀ کتاب را
ص:256
صاحب ریاض العلماء دیده بوده است.
فارسی،علوم غریبه.ط.بمبئی.
فارسی،در حرمت ریش تراشی،از محمد باقر سیرجانی(معاصر).ط.بمبئی،1333 ق.
فارسی،از حمزة بن عبد الملک آذری اسفراینی (-866 ق)،مرتب بر 4 باب.خ.مجلس تهران، ملک تهران.ط.
-یا مفتح الابواب افتتح باب قلبی...حمد و ستایش آن علیمی را
-(بعضی نسخ)سپاسی که از روی گویای خرد...
ابو اسحاق ابراهیم بن اسحاق احمری.نجاشی به 2 واسطه از او روایت می کند.
فارسی،رمل.خ.خوانساری نجف.
فارسی،شرح مثنوی معنوی،از کمال الدین حسین بن حسن خوارزمی،مرید ابو الوفاء خوارزمی(-835 ق).خ.آستان قدس،ش 416 (1039 ق)و ش 4517.
ص:257
شرح شرایع،از محمد بن ابراهیم مشهدی نجفی (-1281 ق).مذکور در تکملۀ امل الآمل.
فارسی،ترکی و عربی،لغت،از ابراهیم ودید، تألیف:1182 ق.خ.مجلس تهران.
قدامة بن جعفر بن قدامه(-پس از 337 ق).ط.
مصر،1351 ق.
سید شریف یحیی بن علی بن زهرۀ حلبی.
کفعمی در«فرج الکرب و فرح القلب»از آن نقل کرده است.
فارسی،مقتل،از ملا آقا بن عابدین فاضل دربندی(-1285 ق).ط.تهران،1298 ق.
فارسی،اصول دین،از اسد اللّه بن علی محمد جودتانی(یا جوزدانی)اصفهانی(-1323 ق).
خ.موجود.
فارسی،ترجمۀ تفسیر عسکری(علیه السلام)،از محمد باقر بن محمد اسماعیل یزدی سیرجانی کرمانی، آغاز تالیف:1318 ق.ط.1320 ق.
فارسی،کلام،از ابراهیم سعید العلماء لاریجانی، در نبوت خاصه براساس انجیل برنابا.ط.
تهران،1307 ق.
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)، مجموعه ای از اخبار کتب اربعه نظیر«الوافی» فیض،ولی بدون ترتیب آن.خ.دیده شده.
ناشناخته،از این کتاب در«جواهر الاسرار» آذری(-866 ق)نقل شده است.
نعمت اللّه بن مرتضی حسینی.در نفایس اللباب و از آن در علماء معاصرین نقل شده است.
اردو،در فضایل اهل بیت ع،از اکبر مهدی جروتی هندی.ط.
اردو،در تعزیۀ سید الشهداء،از محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی(1324 ق-).ط،1353 و 1354(در 2 حصّه).
فارسی،طب،از علی خان بن زین العابدین همدانی،مرتب بر 7 مقاله در تشریح قسمتهای مختلف بدن.ط.تهران،1306 ق.
فارسی،تفسیر،از حسین بن علی واعظ کاشفی که به نام وزیر امیر علیشیر تالیف کرده و مرتب است بر مقدمه ای در 4 اصل و 22 عنوان و پس از آن تفسیر.خ.آستان قدس،ش 1277(979 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-اللّه علیم حکیم زینت فاتحۀ هرخطاب و زیور خاتمۀ هرکتاب
فارسی،از سلمان قزوینی،شامل وقایع قدیمترین ایام تا 1037 ق.مولف این تاریخ را در عهد اورنگزیب(-1068 ق)تالیف کرده و بیشتر آن اختصاص به تاریخ مغول و تیموریان دارد.
طبرسی.در کشف الظنون آمده است که این کتاب برای ابو منصور محمد بن یحیی حسینی
ص:258
تألیف شده و از مؤلّف نام نبرده است.در کتابخانۀ سماوی نجف نسخه ای به نام الجمل فی العوامل موجود است که برای صفی الدین ابو منصور محمد بن یحیی بن هبة اللّه حسینی تالیف شده و نسخۀ دیگری از همین کتاب در کاظمین دیده شده که نام آن را کاتب نسخه، جواهر النّحو نوشته و تصنیف آن به ابو علی طبرسی نسبت داده شده است.یک نسخه جواهر الجمل در نحو منسوب به ابو علی فارسی در آستان قدس(ش 3795)موجود است.
-الحمد للّه ربّ العالمین و سلام علی عباده الذین اصطفی محمد و عترته الطاهرین...
محمد بن جعفر حسینی قزوینی(سدۀ 13 ق).
خ.دیده شده.
ادب و تاریخ،از محمد بن مهدی مغنیّۀ عاملی (سدۀ 13 ق).این کتاب از مآخذ اعیان الشیعة است.
فارسی،طب،از علی خان بن زین العابدین همدانی،معلم دار الفنون.ط.تهران،1298 ق.
فارسی،ادبیات از عباس بن احمد رفعت، صاحب آثار العجم.
فارسی،عرفان،از محمد بن قطب الدین از نبیرگان شیخ عطار،تالیف:956 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الاحد الصمد...
ص:259
رکن الدین محمد بن علی جرجانی،شاگرد علامه حلّی.
سید محمد باقر.ملاّ حسین کسائی یزدی مسأله ای در نحو در مجموعه ای از این کتاب نقل کرده است.
ابو القاسم بن سید معصوم اشکوری(-ح 1325 ق)تالیف:1292-1297 ق،حاشیه ای است بر رسایل شیخ انصاری که طبق اظهار مؤلّف از کلمات استادش میرزا حبیب اللّه رشتی استفاده کرده است.خ.آستان قدس،ش 2967(1307 ق).
محمد تقی بن شیخ احمد احسائی(-1241 ق).
خ.دیده شده.
فارسی،داستان،منسوب به علامه مجلسی، مناظره ای است میان صوفی و طلبه.ط.مکرر.
فارسی،طب،از قربانعلی بن محمد طبیب سمنانی(علی ناصح)(-1363 ق)در 5 مجلد.
خ.دیده شده.
-احمدک یا من تنزّه عن مجانسة مخلوقاته...
ابو حنیفه احمد بن داود دینوری(-282 ق).
مذکور در کشف الظنون.
علی بغدادی.تکمله ای است بر،«غرر الحکم» آمدی.
فارسی،طب،درمان بیماریهای چشم،از علی ناصح،قربانعلی طبیب سمنانی(-1363 ق)، تألیف:1338 ق.
نعمت اللّه موسوی جزائری(-پس از 1112 ق).خ.آستان قدس،ش 1993(1106 ق).
-الحمد للّه الذی رجّح مداد العلماء علی دماء الشهداء...
ص:260
شیخ محمد حسن بن محمد باقر نجفی(-1266 ق).ختم تألیف:1257 ق،در چندین مجلد.ط.
مکرّر.نسخ متعددی از آن در آستان قدس موجود است.
فارسی،از حسن بن محمد حسینی اشرف الواعظین.ط.تهران،1362 ق.
قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).مذکور در امل الآمل.
شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی(-1248 ق)،شاگرد وحید بهبهانی.مذکور در«فردوس التواریخ».
عقاید،از صدر الدین بن نصیر الدین بن میر صالح مدرس طباطبایی زواری اردکانی یزدی،جدّ سادات مدرسی یزد.خ.موجود.
الانام)
ابو الفتح عبد الواحد بن محمد بن عبد الواحد آمدی.مذکور در کشف الظنون.
-الحمد للّه استمطار سحائب کرمه
ص:261
ابو نصر فتح اللّه بن محمد کاظم شیبانی(-1308 ق).
فارسی،فقه،از محمد مهدی بن محمد باقر محلاتی.برگرفته از مطالع الانوار حجت الاسلام سید محمد باقر شفتی اصفهانی.خ.دیده شده.
-حمد و ثنایی که امتدادش جواهر مسائل ربّانی را...
اردو،مقتل،از قاسم علی کربلائی.ط.هند، 1348 ق.
اعجاز حسین امروهوی.مذکور در تجلیات.
ابی طالب)
حسن بن یوسف بن مطهّر علامه حلّی(-726 ق).مذکور در«عوالی اللآلی».
فخر الدین بن محمد علی طریحی(-1085 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
علی بن ابی طالب ع)
شمس الدین ابو البرکات محمد بن احمد باعونی شافعی(-871 ق).خ.آستان قدس،ش 1661 (وقف 1067 ق)در پشت نسخه نسبت باعونی، باغنوی خوانده شده است.
-الحمد للّه الذی جعل قدر علی فی الدارین علیّا
علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1315 ق).مذکور در«غایة الآمال»مؤلّف.
ناشناخته،کلام.خ.فیض آباد هند.
سید جعفر بن محمد اعرجی کاظمی(-1332 ق).در«مناهل الضرب»مؤلّف مکررا به آن ارجاع شده است.
فارسی،طب،نظم غیاثیه از علی بن محمد بن عبد الرحمان(-1112 ق)که به نام صدر الدین علی به نظم آورده.خ.بادلیان.
سید مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی، مؤلف«خلاصة الاخبار».خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق الاربعین...
فارسی،در علم حروف و جفر،منسوب به آصف بن برخیا.ط.ایران،1312 ق.
فارسی،ادعیه،از مصطفی بن محمد خوئی، تالیف:1255 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین.
سید عبد الحسیب بن احمد بن زین العابدین علوی عاملی،نوۀ محقق داماد.خ.آستان قدس، ش 11894.
فارسی،مجموعۀ اشعار میرزا مطهر(ظاهرا سدۀ 7 ق).در«زنبیل»از آن نقل شده.
ص:262
فارسی،احکام نجوم،ناشناخته.خ.مجلس تهران و خوانساری نجف.
فارسی،در شناخت جواهر،از محمد بن ابی البرکات جوهری نیشابوری،تألیف:592 ق، برای سلطان ابو الفتح مسعود بن صدر شهید یا وزیر او.
فارسی،جزء دوم جوهر ذات،منسوب به فرید الدین عطار نیشابوری،ولی از عطار تونی (سدۀ 9 ق)است.ط.تهران،1355 ق.
فارسی،در شناخت جواهر،از صدر الدین محمد بن غیاث الدین منصور دشتکی که به نام سلطان ابو الفتح خلیل بهادر سلطان تألیف کرده.خ.
آستان قدس،چند نسخه.
-سپاس و ستایش بی اندازه و قیاس صانعی را...
فارسی،مثنوی،از محمد امین،روح الامین شهرستانی ملقب به میر جمله(-1047 ق).خ.
مجلس.
ص:263
ادعیه.از عبد الفتاح بن ضیاء الدّین محمد مرعشی حسینی مؤلّف«التبر المذاب»،جد آیت اللّه مرعشی.
ادعیه.منسوب به امام موسی بن جعفر علیه السّلام.در«مهج الدعوات»ابن طاووس درج است.
ادعیه،مروی از امام سجاد علیه السّلام.در مصباح کفعمی درج است.
محمد بن عبید اللّه مسبّحی حرانی مصری.ابن خلکان می نویسد که این کتاب متضمن غرائب اخبار و اشعار و نوادر است.
ابو جعفر محمد بن احمد کرخی معروف به ابن خانبه.مذکور در رجال نجاشی.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
در عصمت و امامت،از محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی(-1293 ق).
اللّه الحسنی)
سید معروف.خ.موصل.
درویش علی بن حسین بغدادی(-1277 ق).
مذکور در«کنز الادیب»فرزندش.
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبّر کاظمی (-1242 ق)،تألیف:1239 ق؛ط.بیروت،در 6 مجلّد.
-الحمد للّه منزل القرآن الکریم.
ص:264
کشکول،از محمد علی اردوبادی،آغاز تألیف:
1352 ق.
ص:265
-الحمد للّه الاول و الآخر...
اسماعیل بن عباد طالقانی(-385 ق)،مختصری است از«الجمهرة»ابن درید در لغت.خ.
موجود.
المتقومة علی جمیع المذاهب)
شمس الدین عبد الصمد بن عبد اللّه علوی دامغانی.در جواب سؤال عبد الحق ذهبی نگاشته.
خ.موجود(1085 ق).
-الحمد للّه علی جمیع نعمه
العترة الطاهرة)-الجوهرة الشعشعانیة(و الثمرة
الجنیّة فی فضل کربلا و الغاضریة)
حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی، مؤلّف تاریخ الکوفه.خ.موجود.
فقه،از عبد اللّه بن عباس ستری بحرانی(-1270 ق).مذکور در«انوار البدرین»،منتخبی است از «منیة الراغبین».
علی بن حسن بحرانی(-1340 ق)مؤلّف«انوار البدرین».مؤلف در این کتاب قول شیخیه را که خالق مؤثّر حقیقت محمّدی است،رد کرده است،تالیف:1326 ق.خ.دیده شد.
-الحمد للّه الخالق لکل شیئی...
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).ط.
ناشناخته.نسخۀ آن به خط عبد الغفور،مؤرّخ 1128 ق،در کتابخانۀ جامع کبیر موصل موجود است.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی.خ.موجود.
علی خیر البریّة)
معروف بن مصطفی حسینی،تضمین قصیدۀ بوصیری است.خ.خوانساری نجف.
فقه،از عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق).مذکور در اجازۀ مولف برای محمد تقی.
از مؤلف«الشرایع المحمّدیة».خ.مرعشی قم (مجلد طهارت).
فارسی،از محمد تقی حاج بابا ملک الاطبّاء شیرازی(-1283 ق)در منع تداوی با برخی داروی های فرنگی.ط.تهران،1283-1285 ق (در مجموعۀ رسائل طبی).
محمد صادق بن علی بن ابی طالب یزدی، شرحی است بر جواب آقا رضی قزوینی در مورد یک مسألۀ حسابی در باب جواهر اهدائی تجار به شاه،تاریخ شرح 1282 ق.
-(پس از خطبه)چنین گوید محتاج پروردگار سبحانی محمد صادق بن علی بن ابی طالب الیزدی الاردکانی...
منظومه در توحید و عدل،از ملک الصالح طلایع بن رزّیک(-556 ق).مذکور در تاریخ مقریزی.
ابن سینا(-428 ق).خ.مشکات تهران.
ص:266
عرفان،از ابو الحسن علی بن ارفع رأس اندلسی، شرح قصیدۀ سلیمان بن ثابت در علم حروف و خواص برخی از کلمات و دیگر موضوعات عرفانی.خ.حسینیۀ نجف آبادیهای نجف.
فارسی،از عبد اللّه حسینی بلیانی معروف به شاه ملاّ منجّم شیرازی،تالیف:986 ق،مرتب بر مقدمه،6 جهت و خاتمه و هرجهت شامل چند افق.
غیاث الدین منصور حسینی دشتکی(-948 ق).
مذکور در مجالس المؤمنین.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمّی (-290 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو النّضر محمد بن مسعود عیاشی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
عبد الوحید گیلانی،تالیف:1025 ق.خ.دیده شده.
اسماعیل بن علی نقی(1295 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،در وجوب جهاد،از ابو الحسن بن محمد کاظم،تألیف:1238 ق،هنگام خصومت روس با ایران.خ.دیده شده.
-نحمدک یا من حبب الیناحمیّة الاسلام
فارسی،از ابو القاسم بن عیسی قائم مقام فراهانی (-1251 ق).ط.تبریز،1234 ق.
فارسی،تألیف جمعی از علماء عهد فتحعلی شاه قاجار.خ.آستان قدس،ش 2343-2345.
-ربنا افرغ علینا صبرا
فارسی،محمد حسین بن عبد الباقی خاتون آبادی (-1233 ق).خ.آستان قدس،ش 2348.
-جواهر حمد و لئالی ثنائی که مصطبه گزینان...
فارسی،مقتل،از عبد العباس دامغانی کرمانشاهی (سدۀ 13 ق).خ.دیده شده.
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،از میرزا عیسی بن محمد حسن معروف به میرزا بزرگ فراهانی(-1238 ق)پدر قائم مقام فراهانی.خ.آستان قدس،ش 2347-2350.
فارسی،از حاج محمد کریم خان قاجار کرمانی (-1288 ق)،تالیف:1273 ق.خ.شهید مطهری.
-سپاس بیرون از قیاس پروردگاری را
محمد بن علی طباطبایی معروف به سید محمد مجاهد(-1242 ق).خ.آستان قدس،ش 2346(1228 ق).
-الحمد للّه الذی فضّل المجاهدین علی
ص:267
القاعدین اجرا عظیما
شیخ هاشم عرب معاصر فتحعلی شاه قاجار، تالیف:1230 ق.خ.آستان قدس،ش 2342 (1230 ق).
-الحمد للّه رب العالمین...
یوسف بن عبد الفتاح طباطبائی تبریزی(-1242 ق).
محمد بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق).
خ.مشکات تهران.
ص:268
نیزۀ خطیت به قصد غنیم
تقویم 5 ساله،از 1318 ق،از محمد مهدی تبریزی(معاصر).
اصول،از ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق).مذکور در«البدر التمام».
حبیب اللّه بن فتحعلی کرمانی،تألیف:1307 ق، حاشیه گونه ای است بر فصل الخطاب استاد او حسینعلی تویسرکانی(-1286 ق).خ.مرعشی قم.
شیخ بهائی،بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.آستان قدس،ش 2751 (1012 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-اما بعد الحمد و الصلاة فیقول اقل العباد محمد المشتهر...ان تحقیق حقیقة جهة القبلة...
فقه استدلالی ملمع،از محمد رضا بن جواد کاظمی دزفولی(معاصر).
احمد بن صالح آل طعان بحرانی(-1315 ق)، ردّ قول علی بن عبد اللّه مهری در وجوب اخفات آن.خ.موجود.
فارسی،از علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری (معاصر).ط،1322 ق.
عبد اللّه بن عباس ستری بحرانی(-ح 1270 ق).
مذکور در«انوار البدرین».
خلف بن عبد علی درازی،تألیف:1175 ق.خ.
دیده شده.
محمد بن احمد بن ابراهیم،تألیف:1180 ق.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی یعلم السّر و اخفی...
المأموم)
علی بن محمد مقابی بحرانی،تألیف:1176 ق، برای سلیمان بن حسین بحرانی.خ.آستان قدس، ش 8216(1183 ق).
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
دیده شده.
ابو العباس احمد بن محمد معروف به ابن عقده (-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
ریاضی،از محمد باقر بن شمس الدین حسینی میرداماد(-1040 ق).مذکور در آخر «القبسات».
ابو عبد اللّه محمد بن احمد تمیمی مقدسی.
مذکور در«الحاقات کتاب البلدان»یعقوبی.
ریاضی،از شهاب الدّین ابو العباس احمد معروف به ابن سراج.
ریاضی.مذکور در«دستور العلماء».
ص:269
فارسی،از ذبیح بهروز،برلن،1302 ش.
جامع:محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).خ.
دیده شده.
ص:270
فارسی،مثنوی،از ابو الحسن بن محمد حسین ذکاء الملک فروغی.ط.تهران،1330 ش.
فارسی،در تهییج ایرانیان به دفاع از وطن.ط.
ایران،1328 ق.
فارسی،از سعید کردستانی.ط.تهران،1309 ش.
فارسی،مثنوی،از عبد الحلیم عاصم هندی.
بسم اللّه الرحمان الرحیم
حرف نخست است ز نظم حکیم
فارسی،داستان،از عباس خلیلی.ط.تهران، 1310 ش.
فارسی،منظوم،از شعلۀ گلپایگانی.خ.مجلس تهران.ط.تهران،1354 ق(با کنز الحقایق).
فارسی،مثنوی،از میرزا احمد سند.خ.موجود.
-سپهدار دیار درد مجنون
علم زد روزی از حی سوی هامون
فارسی،ترجمۀ لماذا اخاف من الموت،از ابو علی مسکویه،ترجمۀ علی اکبر بن رضی الدین برقعی قمی.ط.قم،1327 ش(چاپ دوم).
فارسی،از محمد حسن شریف.ط.تهران، 1323 ش(چاپ دوم).
فارسی،طبیعی و هیأت،تألیف بانوی دانشمند فرانسوی،ترجمۀ کاظم احمد محلاتی،محمد حسین فروغی و محمد علی فروغی(محلاتی پس از ترجمۀ نیمی از کتاب در گذشته است).
ط.تهران،1318 و 319 ق.
فارسی،از دکتر دردریان.ط.تهران،1317 ش.
فارسی،رد بهائیگری،از جلال دری.
فارسی،داستان،از حسین رامتین.ط.تهران.
فارسی،در باب انجیل یوحنّا.ط.تهران،1313 ش.
ص:271
فارسی،از محمد حسن بن محمد حسین نیستانکی نائینی(-1354 ق)در آداب نماز شب و دیگر نمازهای مستحب و ادعیه.ط.تهران، 1334.
فارسی،اصول دین،از علی بن علی نقی بحرانی.
ط.تهران،1319 ق.
فارسی،لغت فرس،از سراج الدین علی خان آرزو.ط.تهران،1338 ق(ضمیمۀ غیاث اللغات).
اردو،اصول دین و فروع،از بهادر علی پنجابی هندی.ط.حیدرآباد.
گجراتی.در صلاة و صوم،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(1283 ق-).ط.
فارسی،واقعۀ 1940 ق،از آندره موروا،ترجمۀ ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1319 و 1320 ش.
فارسی،سلسله مقالات علی اکبر دهخدا.ط.
تهران،1341 و 1343 ش.
فارسی،ترجمۀ تاریخ جندشاپور،از اسد اللّه بیژن.ط.تهران،1315 ش.
فارسی،ناشناخته،مولف از دانشمندان روزگار صفویه بوده و این کتاب را در 1081 ق تألیف و به شاه سلیمان صفوی اهدا کرده است و در مقدمه از علی خان اعتماد الدوله(-1101 ق) نام برده است.
-چشمۀ خورشید سپهر علیم
نور فزای دل اهل نعیم
فارسی،مثنوی،از نظام الدین محمود حسینی شیرازی معروف به شاه داعی الی اللّه.(-ح 870 ق).خ.مجلس تهران.
گجراتی،مراثی،از غلام علی بهاونگری.مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،منشآت طغرا،معاصر اکبر شاه پادشاه هند.
-چشمۀ فیض طغرا لثام این تازه مقال است.
اردو،ترجمۀ«عین الحیات».ط.
اردو،مثنوی.ط.هند.
فارسی،ترجمه از روسی:نظام الدین نوری.ط.
تهران،1306 ش.
فارسی،منظوم،از منوچهر پراوی.ط.تهران، 1323 ش.
فارسی،از محمد یزدی.ط.تهران،1324 و 1325 ش.
فارسی،داستان،از عبد اللّه ناهید.ط.تهران، 1320 ش.
فارسی،اخلاق و روانشناسی تربیتی،از ه.
موسیه،ترجمۀ احمد آرام.ط.اصفهان،1316
ص:272
ش.
فارسی،از اوریزان اسوت ماردن،ترجمۀ رحیم نامور.ط.تهران،1309 س.
فارسی،از عبد الحسین صنعتی زادۀ کرمانی.ط.
تهران،1309 ش.
فارسی،داستان،از مادام هانری وود،ترجمۀ رحیم نامور.ط.تهران،1318 ش(در 3 مجلد).
فارسی،مجموعۀ داستان،از بزرگ علوی.ط.
تهران،1313 ش.
فارسی،ادبیات،از محمد بن عبد الکریم شوشتری(-1323 ق).
اردو،مواعظ،از آقا مهدی،مؤلّف«جلوس تبرّا»،فرزند محمد تقی صفوة العلماء(-1331 ق).
فارسی،مثنوی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).
خ.مجلس تهران.
-به نام آنکه آذر را چمن ساخت
دل دوزخ شرر را انجمن ساخت
فارسی،از محمد رضا بن محمد قاسم حسینی، صاحب«بحر المغفرة»،در احوال درختی که روز عاشورای هرسال از آن خون می چکد(در زر آباد قزوین).
فارسی،از فرانسواموریاک،ترجمۀ جواد صدر.
ط.تهران،1323 ش.
فارسی،مثنوی،از صادق بن محمد عنقای تهرانی (1335 ق-).
فارسی،نظیر کشکول،از عبد الحسین ذو الریاستین شیرازی(1290 ق-).
فارسی.ط.تهران،1324 ش(قبلا در جریدۀ امید منتشر شده بوده است).
فارسی،اخلاق.خ.آستان قدس.
فارسی،از راینر ماریان ریلکه،ترجمۀ پرویز ناتل خانلری(-1369 ش).ط.تهران،1320 ش.
فارسی،از هارولد لمب،ترجمۀ غلام رضا رشید یاسمی.ط.تهران،1313 ش.
فارسی،طب،از قاضی بن کاشف الدین یزدی، که برای شاه عباس ثانی صفوی تالیف کرده.خ.
آستان قدس،ش 15085(1064 ق).
فارسی،از ملک الاطبّاء فیلسوف الدوله کاظم بن محمد رشتی طبیب.ط.تهران،1304 ق.
فارسی،از عماد الدین محمود بن حذاق الاطباء معاصر شاه طهماسب صفوی،تالیف:954 ق.
خ.آستان قدس.
-سپاس و ستایش پروردگاری را که انسان را به شرف نطق
فارسی،از حکیم محمد باقر قمی.خ.ملک و
ص:273
دانشگاه تهران.
-دستور العمل خوردن چوب چینی از حکیم محمد باقر...
فارسی،از محمود بن مسعود شیرازی.خ.
موجود.
-الحمد للّه اودع...و بعد این رساله ای است مختصر...متعلق به چوب چینی...
اردو،از احمد حسین خان هندی.ط.هند.
فارسی،کلام،از بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی(-1137 ق)، تألیف:1122 ق،به نام شاه سلطان حسین صفوی.
-الها توئی ستایش کنندۀ خود...
ص:274
-نخوت فروشی زبان فصیح بیانان
فارسی،منظومه در وقایع روزگار تیمور،از نصرت اللّه کاسمی.ط.تهران،1313 ش.
فارسی،از نراقی.ط.ایران.
فارسی،مثنوی،از احمد بن مهدی صفائی نراقی.
مذکور در ریاض العارفین.
فارسی،از افضل الدین کاشانی،برگرفتۀ مختصری است از«کیمیای سعادت»غزالی.خ.
موزۀ بریتانیا،مجلس تهران.
فارسی،مثنوی،از ابو المعانی عبد القادر بیدل (-1130 ق).ط.کابل و لکهنو.
فارسی،کلام،از سید هاشم بن مرتضی،در ردّ ذریعة الوری محمد باقر همدانی شیخی.خ.
آستان قدس،ش 417(1298 ق).
فارسی،داستان منظوم،از علی بن یوسف میکدۀ آشتیانی.ط.تهران،1307 ق.
فارسی،از نثار علی بن اعظم علی بخاری.ط.
لاهور،1864 م و مکرّر.
فارسی،عرفان،از شاه داعی نظام الدین محمود (-ح 870 ق).
فارسی،ادبیات و تاریخ،از نظام الدین احمد بن عمر بن علی نظامی عروضی سمرقندی،تالیف:
ح 550 ق،به نام ابو الحسن حسام الدین علی غوری.ط.مکرّر.خ.آستان قدس،چند نسخه.
فارسی،از محمد حسین بن ابی القاسم کاشانی (1303 ق-)،مرتب بر 4 مقاله به ترتیب در دین اسلام و تکلیف مسلمین،تکلیف ملّت و عمل به قانون،فلسفۀ عید.
فارسی،منظوم،از سید محمود نعمت فسائی.ط.
تهران،1331 ق.
فارسی،مجلۀ هفتگی،به مدیریت عبد المحمد مؤدّب السلطان،انتشار نخستین شمارۀ آن:
1322 ق در اسکندریّه.
ص:275
بر خدایی که هست و خواهد بود
ص:276
حرف«ح»
مسایل فقهی،از محمد صادق بن محمد قفقازی لنگرانی(-1285 ق).چون در کربلا تالیف شده،حائریات نامیده شده است.
ترجمۀ شاعران کربلا،از عبد المولی بن عبد الرسول طریحی(معاصر)،بعضی اجزاء آن در ناتمامی دیده شده.
فوائد متفرقه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.تألیف:پیش از انقلاب عراق،در کربلا.
ص:277
مکرر در ایران و هند.
فارسی،داستان،از صادق هدایت.ط.تهران، مکرّر.
فارسی،داستان از جیمز موریه،ترجمۀ اسد اللّه طاهری.ط.بمبئی،1325 ق؛تهران،1321 ق.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).
محمد باقر بن مقدس لاهیجی(-1341 ق).خ.
دیده شده.
غیاث الدین منصور بن صدر الدین دشتکی (-948 ق).اصل از عضد الدین ایجی است.خ.
دیده شده.
سید شریف علی بن محمد جرجانی(-816 ق).
غیر مدون است و در هوامش نسخۀ متن دیده شده.
فضل اللّه استرابادی،شاگرد میرداماد.اصل از مقدس اردبیلی است.مذکور در تکملة امل الآمل.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری.مذکور در فهرست تالیفات او.
محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی(-1124 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:278
ابراهیم بن قوام الدین بن عطاء اللّه حسنی حسینی همدانی(-1026 ق یا 1025 ق).مذکور در ریاض العلماء و جامع الرواة.
غیاث الدین منصور بن صدر الدین دشتکی شیرازی(-948 ق).خ.علی پاشا،استانبول.
عبد الخالق قاضی زادۀ گرهرودی.خ.آستان قدس،ش 120 و ش 432.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق) تاریخ تحشیه:1012 ق.خ.آستان قدس،ش 2729(1012 ق).اصل از شیخ حسن صاحب معالم.
ماجد بن هاشم بن علی بحرانی(-1028 ق).
اصل از شیخ بهائی.خ.موجود.
قاضی سعید قمی(-1103 ق).خ.موجود.
اصل از فلوطین مصری است.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.اصل از شهاب الدین احمد بن ادریس.
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق).احسن الودیعة در رجال از سید مهدی خوانساری است.
اسماعیل بن محمد حسین خاجوئی(-1173 ق).در حاشیۀ مفتاح الفلاح محشی به آن ارجاع شده است.
عبد الصمد بن حسین عاملی(-1020 ق)برادر شیخ بهائی.مذکور در تکملة امل الآمل.
عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق)، تألیف:1135 ق.خ.مدرسۀ قوام نجف.
عبد العلی بن حسین جزائری.تألیف:پس از 1049 ق.خ.موجود(در هامش متن).
سید احمد عطار بغدادی،ناظم ارجوزه.
ابراهیم بن سلیمان قطیفی(سدۀ 10 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین»و«روضات الجنات».
اصل از علامه حلی.
عزّ الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).ظاهرا ناتمام مانده.مذکور در«نظام الاقوال».
زین الدین بن علی بن احمد شامی شهید ثانی (-966 ق).مذکور در ریاض العلماء.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).مذکور در روضات الجنّات.
عبد اللّه بن محمد تونی بشروی(-1071 ق).
مذکور در ریاض العلماء.ظاهرا با شرح ارشاد یکی است.
عبد النّبی بن سعد جزائری(-1021 ق).
ص:279
نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).خ.آستان قدس،ش 2376 (944 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-(بعد الحمد)قوله فانّ السّهو کالطبیعة الثانیة
ظهیر الدین علی بن یوسف نیلی شاگرد فخر المحققین و استاد احمد بن فهد حلی.خ.
آستان قدس،ش 2377(947 ق).
-الحمد للّه العظیم الشأن
فخر المحققین محمد بن حسن حلّی(-771 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی (-1082 ق).مذکور در فیض قدسی.
ناشناخته.محشی متأخّرتر از صاحب مدارک بوده است.خ.موجود.
-الحمد للّه لتفضّل علی عباده بارشاد الاذهان
ص:280
محمد بن علی بن حسین عاملی(-1009 ق) صاحب مدارک.مذکور در فهرست تصانیف او.
مجذوب.نسخۀ آن به خط میر هاشم حسینی در 1083 ق نوشته شده و در آن آمده است که محشی استاد کاتب بوده و در 1038 ق حیات داشته است.خ.مرعشی قم.
سید نعمت اللّه جزائری.صاحب الانوار النعمانیّة.وی شرحی نیز بر«استبصار»دارد که نواده اش سید عبد اللّه در اجازۀ معروف خویش به هردو اشاره کرده است.
سید یوسف خراسانی.حاشیۀ غیر مدون که بر هوامش نسخۀ مورخ 1030 ق نوشته شده است.
ص:281
عبد الغفار بن محمد بن یحیی رشتی.مذکور در ریاض العلماء.«افق المبین»از میرداماد است.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.اصل اکسیر از ملاّ آقا دربندی است.
ابراهیم بن سلیمان قطیفی(سدۀ 10 ق).خ.
خوانساری نجف.اصل الفیه از شهید اول است.
ناشناخته.مؤلّف معاصر شهید ثانی(-966 ق) بوده و از او نقل کرده است.خ.دیده شده.تاریخ کتابت نسخه:974 ق.
-الحمد لغة الوصف بالجمیل
ناشناخته.نسخۀ مورخ 1047 ق دیده شده.
جواد بن علی بن عبد العالی بن محقق کرکی.خ.
مرعشی قم.
-الحمد للّه علی سوابغ نعمائه و ترادف آلائه
عز الدین حسین عاملی.مذکور در ریاض العلماء.
ظاهرا منظور عزّ الدین حسین بن علی بن حسام عاملی عیناثی است.عز الدین حسین بن عبد الصمد شرح الفیه دارد.
سید حسین(-1069 ق)شیخ الاسلام مشهد، فرزند سید محمد صاحب مدارک.مذکور در ریاض العلماء و امل الآمل.
شیخ خلف(چنانکه در نسخه نوشته شده است).
از خصوصیات مؤلف چیزی در دست نیست جز اینکه سبزواری بر او تقدم داشته،زیرا محشی از ذخیره نقل می کند.خ.دیده شده.
-(پس از خطبه)فهذه فوائد معلقات علی الرسالة الموسومة بالالفیة...
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).این حاشیه غیر از المقاصد العلیۀ اوست که شرح الفیه است و در این حاشیه به آن ارجاع داده.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9690 (1028 ق)و دو نسخۀ دیگر.
نیز از شهید ثانی،که در آن به فتاوی اکتفا کرده است.شیخ حر عاملی این 2 حاشیه را هم شرح شمرده است.
عبد العالی بن محقق کرکی(-993 ق).صاحب ریاض نسخۀ آن را نزد فاضل هندی دیده بوده است.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
آستان قدس،ش 2375(1008 ق).
-قوله تقربا الی اللّه آه کانّه اراد به الرّد علی السیّد.
نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).ط.(در هامش الالفیة)، 1312 ق.خ.آستان قدس،ش 2386.
علی بن محمد بن حسن بن زین الدین(-1104 ق)نبیرۀ شهید ثانی.خ.موجود.
محمد بن احمد بن نعمت اللّه معروف به ابن خاتون عاملی،تألیف:1003 ق.خ.آستان قدس،2361(ظاهرا به خط محشی).
ص:282
-نحمدک اللهم علی ما کلفتنا بالعبادات
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
محمد بن علی بن حسین موسوی(-1009 ق) صاحب مدارک،تألیف:997 ق.ط.(در هامش «المقاصد العلیّة»)،1312 ق.
-الحمد للّه حمدا کثیرا
ناشناخته.نسخۀ قدیمی آن موجود است.
-البسملة علی خمسة اقسام...
ناشناخته،حاشیۀ مختصری است.خ.موجود.
ص:283
عبد الغفار گیلانی.اصل ایقاظات از میر داماد و محشی شاگرد اوست.
نیز از عبد الغفار گیلانی،و اصل ایماظات از استادش میر داماد.
حسن بن یوسف زابی جزائری،تالیف:923 ق.
خ.موجود،اصل از علامه حلّی.
ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
عبد الباقی بن محمد حسین.نخست به عربی حاشیه نوشت و به خواهش جمعی حاشیه را به فارسی برگردانید.شرح نیز دارد.به نام«ذخیرة یوم المحشر».
محمد مهدی حجّار(-پیش از 1295 ق).
حاشیه ای است بر مجلد دهم«بحار الانوار» مجلسی.
عبد الواحد.اصل بدایه از شهید ثانی است.
مذکور در«ریاض العلماء».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
احمد طالقانی قزوینی(سدۀ 12 ق).مذکور در «تتمیم امل الآمل».اصل از حرّ عاملی است.
الواجب
اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی(-1237 ق)،اصل از شیخ جعفر کاشف الغطاء.خ.موجود.
محمد رضا بن موسی بن جعفر(-1297 ق).خ.
دیده شده.
موسی بن جعفر آل کاشف الغطاء(-1243 ق).
خ.دیده شده.
حسن بن جعفر آل کاشف الغطاء.
ابو طالب اصفهانی(-1237 ق).ط.مکرر.اصل از جلال الدین عبد الرحمان سیوطی است.
اعجاز حسین بدایونی(-1350 ق).مذکور در شرح حال او.
محمد باقر حجت الاسلام رشتی اصفهانی (-1260 ق).مذکور در«تکملۀ امل الآمل».
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).مذکور در فهرست کتب او.
رفیع بن محمد رفیع گیلانی شاگرد بحر العلوم.خ.
موجود.
-لک الحمد یا من یبتدأ باسمائه فی مبادی الافعال
محمد شفیع گیلانی.به احتمال برادر محمد رفیع بن فرج گیلانی است.محمد شفیع از محقق سبزواری در 1085 ق اجازه گرفته است.
محمد صالح بن عبد الرحیم احسائی.خ.یحیی پاشای موصل.
ص:284
علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی (-1315 ق).مذکور در«نهایة الآمال»مؤلّف.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلّف.
ملا محسن کرمانشاهی.خ.موجود.
-حمدا لمن صرف القلوب نحو مشیته
ملا هادی اسرار سبزواری(-1289 ق).خ.
مشکات تهران.
فارسی،از میرزا یحیی قزوینی معاصر ناصر الدین شاه قاجار.خ.مرعشی قم.
فارسی،از کمال الدین حسین بن عبد الحق اردبیلی.اصل از خواجه نصیر الدین طوسی.
فارسی،از علاء الدین محمود کرمانی.خ.دیده شده.
ص:285
حمزۀ گیلانی شاگرد محمد صادق ارجستانی (-1134 ق).خ.دیده شده.
-اللهم وفقنی لاتمامه
ملاّ علی لاهیجی.در آن از حواشی سید شریف جرجانی نقل شده.خ.موجود.
-حمدا لمن خلق الانسان
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.موجود.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.موجود.
-لا یخفی ان اثبات احتمال الامتناع...
زین الدین علی بن حسن استرآبادی(-ح 837 ق).اصل تحریر از علاّمه حلّی است.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).خ.دیده شده.
-اما بعد حمد اللّه علی نواله
ابراهیم بن ابی الفتح زنجانی(-1350 ق).خ.
دیده شده.تحریر اقلیدس از محقق طوسی است.
-الحمد للّه الذی علم الانسان...
ابو الحسن بن اسماعیل لاری معروف به محقق اصطهباناتی(-1338 ق).
ابو القاسم بن محمود خوانساری(معاصر).خ.
دیده شده.
حاجی قراچه داغی(-1273 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
حسن بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی(-1260 ق).مذکور در«نجوم السماء».
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی.
مذکور در فهرست تألیفات او.
قاضی حسین بن معین الدین میبدی(-911 ق).
خ.آستان قدس،ش 5275 و ش 12166.
-الحمد للّه الذی یتحیّر المهندسون فی اشکال صنایعه...
مفتی عباس شوشتری لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در تجلیات.
عبد الکریم بن محمد حسن زنوزی(معاصر).
عبد الرحمان بن نصر اللّه شیرازی(1268 ق-).
مذکور در«مطلع الشمس»و«المآثر و الآثار».
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
ابو القاسم بن محمود خوانساری(معاصر).
«تحریر اکر»از محقق طوسی است.
محمد باقر بن زین العابدین یزدی.خ.مجلس تهران.«تحریر اکر»از محقق طوسی است.
احمد بن علی اکبر مراغی(-1310 ق).مذکور
ص:286
در زهر الربی«تحریر القواعد»از قطب الدین محمد رازی است.
جعفر شریعتمدار استرابادی(-1263 ق).
مذکور در«مبدأ الآمال»از فرزند مؤلّف.
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق).مذکور در ریاض العلماء.
خلیل بن محمد رضوی.حاشیه بر قسم تصدیقات است.ط.آستانه،1309 ق.
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق).خ.
مرعشی قم.
خلیل بن محمد قرمانی رضوی.مذکور در کشف الظنون.
عبد الحکیم بن شمس الدین سیالکوتی(-1067 ق)حاشیه بر قسم تصورات.ط.آستانه،1238 ق.
الشریفیة)
عبد الغنی بن معز الدین محمد حسینی.در هوامش نسخه ای که محشی در 1075 ق نگاشته.خ.دیده شده.
نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب.مذکور در «ریاض العلماء».
الشریفیة)
عبد الغفار بن محمد بن یحیی گیلانی،شاگرد میر داماد.مذکور در«ریاض العلماء».
ملا عبد اللّه یزدی.حاشیه ای است بر تحریر و بر حواشی سید شریف و جلال الدین دوانی.خ.
موجود.
-مطلع کل منطق و مبدأ کلّ کلام حمدا للّه الملک العلاّم
علی بن محمد معروف به نصیر الدین کاشی (-755 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین».
علی اکبر بن عبد الوهاب طباطبایی معروف به شاهمیر،جد سادات عبد الوهابی تبریز.مذکور در تاریخ اولاد الاطهار.
عماد الدین استرابادی.ظاهرا عماد بن محمد بن یحیی فارسی.خ.دیده شده.
-نحمدک یا من نطق لسان عبده بآیات جلاله
مولانا محمد،برای برهان الدین محمد بن کمال الدین حمید تألیف کرده.نسخۀ مورخ 1038 ق آن دیده شده.
-متوکلا بکرمه العمیم
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس،ش 1033(1013 ق)و چند نسخۀ دیگر.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری نائینی(-ح 1140 ق)حاشیه بر اوائل کتاب در مبحث علم.خ.مرعشی قم.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در قصص العلماء مؤلف ذکر شده که نامدوّن است.
ص:287
صدر الدین محمد بن منصور دشتکی(-903 ق).خ.آستان قدس،ش 1157(934 ق).
-احق منطق یعرب عما فی ضمائر العقلاء
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ یوسف بحرانی(-1186 ق)صاحب حدایق.خ.دیده شده.
اکر
محمد باقر بن زین العابدین یزدی.حاشیه بر تحریر محقق طوسی بر اکراتولوقس.
میرزا حاجی قراچه داغی تبریزی(-1273 ق).
تحریر از محقق طوسی است.
محمد باقر بن زین العابدین یزدی.خ.مجلس تهران.
علی بن میر علی صرّاف شوشتری،معاصر و مصاحب سید عبد اللّه جزائری مؤلّف«تحفة».
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).«تذکرة القبور»از گزی است.
کمال الدین حسن بن علی فارسی.خ.موجود.
عبد الوهاب(-1262 ق)شیخ الاسلام مشهد.
مذکور در«مطلع الشمس».
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-)،ترجمه(شرح حال)شیخ بهائی از ابو المعالی است.
نیز از محمد علی معلم حبیب آبادی و اصل آن از ابو المعالی.
نحو،از صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی اصفهانی(-1263 ق).مذکور در«تکملۀ امل الآمل».التسهیل از ابن مالک است.
علی بن عبد اللّه علیاری تبریزی(-1327 ق).
مذکور در«بهجة الآمال»مؤلّف.«تشریح الافلاک»از شیخ بهائی است.
از شیخ بهائی مؤلّف«تشریح الافلاک».خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 12235(1265 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
مصطفی بن محمد هادی بن مهدی بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1323 ق).مذکور در شرح حال مؤلّف که در هند چاپ شده.
علی بن خلیل طبیب تهرانی(-1296 ق).خ.
دیده شده.تعلیقه از وحید بهبهانی است.
باقر بن غلام علی شوشتری(-1327 ق).خ.
دیده شده.
ص:288
علی بن حسین خاقانی(-1334 ق)،تألیف:
1315 ق.خ.دیده شده.
ابو طالب سبط میرفندرسکی.مذکور در«ریاض العلماء».
محمد جعفر استرآبادی(-1263 ق).مذکور در «مظاهر الآثار»فرزند مؤلّف.
سید حسین خلخالی(-پس از 1024 ق).خ.
آستان قدس،ش 1310.
حسین بن شهاب الدین کرکی معاصر حرّ عاملی (-1104 ق).
سلطان العلماء علاء الدین حسین بن رفیع الدین محمد مرعشی(-1064 ق).مذکور در«جامع الرواة».
محمد رفیع بن فرج گیلانی(-پس از 1160 ق).
مذکور در«فیض قدسی».
صدر الدین بن نصیر الدین بن صالح طباطبائی یزدی معروف به اخباری.
شاه طاهر بن رضی الدین اسماعیلی کاشانی.
صاحب«حاشیة الشفا».
عبد الحکیم بن شمس الدین سیالکوتی(-1067 ق).خ.آستان قدس،ش 6611(1125 ق)و ش 8643.
-الحمد للّه الذی انزل القرآن
وجیه الدین عبد السّلام علوی.خ.آستان قدس، ش 1312.
عبد علی بن ناصر بن رحمۀ حویزی(-1053 ق).مذکور در«امل الآمل».
عبد القاهر بن حاج عبد بن رجب عبادی حویزی، معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
علی اکبر بن علی بن اسماعیل خراسانی شیرازی (-1363 ق).مذکور در«طرائق الحقایق».
علی قلی بن محمد خلخالی(-ح 1115 ق).
مذکور در ریاض العلماء.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.خدیویۀ مصر.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهائی (-1031 ق).خ.آستان قدس،ش 6612 (1052 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جعل نسخة عالم الامکان شرحا لآیات قدرته
نصر اللّه مدرّس شیرازی(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس».
ص:289
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه الذی انزل الینا کتابا
نیز از قاضی نور اللّه شوشتری.
هادی بن محمد صالح مازندرانی(-1120 ق) سبط علامه مجلسی.مذکور در اجازۀ حیدر علی مجلسی.
ناشناخته،نسخۀ آن در آستان قدس موجود است که در 1067 ق وقف شده.
-قوله نزل الفرقان(الخ)اختیار التنزیل علی الانزال...
احمد بن مصطفی معروف به ملا آقا خوینی قزوینی(-1307 ق).مذکور در«مرآة المراد» مؤلّف.تفسیر صافی از فیض کاشانی است.
صدر الدین یزدی،صاحب جواهر الکلام.
عبد الرحیم بن محمد بن یونس دماوندی کربلائی (-ح 1160 ق).مذکور در«الفیوضات الحسینیۀ»مؤلّف.
محمد علی بن محمد بن مرتضی وامق طباطبائی مدرسی یزدی(-1240 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد تویسرکانی.خ.دیده شده(در 2 مجلد).
سید هادی بن علی سیستانی(معاصر).اصل تفسیر از علی بن ابراهیم قمی است.
ابراهیم همدانی،مؤلّف حاشیة آلهیّات شفا.اصل تفسیر از جار اللّه زمخشری است.
محمد بن محمد رضا قمّی.مؤلّف در «کنز الدقایق»به آن ارجاع داده است.
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق).خ.
سلیمان خان عثمانی،استانبول.
محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی(-1031 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
غیاث الدین منصور بن صدر الدین دشتکی (-948 ق).خ.آستان قدس،ش 1293 و ضمیمۀ ش 13708.
-کلام اللّه شاف الکروب
ص:290
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی.
مذکور در فهرست تألیفات او.
عبد الرحمن بن نصر اللّه شیرازی(1268 ق-).
مذکور در«مطلع الشمس».
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی (-1031 ق).مذکور در«کشف الحجب»و دیگر منابع.
علامه حسن بن یوسف بن مطهر حلی(-726 ق).اصل تلخیص هم از علامه حلی است.خ.
موجود.
ابو محمد حسن بن هادی صدر الدین عاملی (-1354 ق)،اصل تلخیص در رجال از محمد بن ابراهیم استرابادی است.
محمد جعفر بن محمد صفی فارسی آباده ای.خ.
موجود(بخط محشی در 1047 ق).
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)،غیر مدون.خ.خوانساری نجف.
محمد بن ابراهیم مؤلف اصل.در هامش نسخۀ اصل.
محمد بن حسن بن زین الدین معروف به محمد سبط(-1030 ق)نوادۀ شهید ثانی.خ.موجود.
محمد مقیم بن صفی الدین محمود شجاعی شریف شیرازی،تألیف:1028 ق.خ.مرعشی قم.
نعمت اللّه بن قوام الدین محمد نصیری شیرازی.
وی در 1028 نسخه ای از تلخیص را به دست آورده بر آن حاشیه نوشته است.
التوضیح
عبد الحکیم سیالکوتی.مذکور در فهرست تألیفات او.ط.اصل تلویح در اصول فقه از صدر الشریعه عبید اللّه بن مسعود محبوبی بخاری (-747 ق)است.
شاه ویردی تبریزی.مذکور در«تتمیم امل الآمل».اصل تمهید از شهید ثانی است.
عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی صاحب ریاض العلماء.خ.دیده شده.
علی بن زین الدین بن محمد بن حسن بن زین الدین معروف به شیخ علی صغیر نبیرۀ شهید ثانی،تألیف:1104 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه رب العالمین...
حبیب اللّه ساوجی کاشی(1262 ق-).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
محمد رضا قمشه ای(-1306 ق).اصل از صائن الدین ترکه.ط.تهران،1315 ق(در هامش تمهید).
محمد تقی شوشتری(معاصر).خ.دیده شده.
ص:291
«تنقیح الرجال»از عبد اللّه مامقانی است.
جعفر بن محمد باقر کاشانی.خ.دیده شده.
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).توضیح البیان از حبیب اللّه ساوجی است.
حکیم شاه محمد بن مبارک قزوینی(-966 ق).
اصل از مصطفی خواجه زاده است.
اسماعیل بن محمد حسین خاجویی(-1173 ق یا 1177).خ.دیده شده.اصل تهذیب از شیخ طوسی است.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق).خ.موجود.
محمد بشیر گیلانی معاصر وحید.خ.دیده شده.
حسن بن زین الدین(-1011 ق)صاحب معالم.
خ.موجود.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).در آخر رسالۀ«سهو النبی ص»مؤلف به آن ارجاع شده است.
صلاح الدین بن علی بن سلیمان ام الحدیث بحرانی(-بعد از 1064 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین».
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
عبد اللّه بن عیسی تبریزی صاحب«ریاض العلماء».
عبد النبی بن سعد جزائری(-1021 ق).مذکور در«روضات الجنات».
عزیز اللّه بن محمد تقی مجلسی(-1074 ق).
مذکور در«مرآة الاحوال».
علاء الملک بن عبد القادر بن شکر اللّه حسینی مرعشی(سدۀ 10 ق).خ.موجود.
زین الدین علی بن سلیمان ام الحدیث بحرانی (-1064 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ماجد بن هاشم جد حفصی بحرانی(-1028 ق).مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
محمد بن حسن بن زین الدین(-1030 ق)نوادۀ شهید ثانی.مذکور در«معاهد التنبیه».
جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق).مذکور در «جامع الرواة».
محمد بن علی بن ابراهیم استرابادی.مذکور در فهرست کتب او.
ص:292
محمد بن علی بن حسین موسوی عاملی (-1009 ق)صاحب مدارک.مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد علی بن محمد بلاغی(-1000 ق).
مذکور در«تنقیح المقال»از نوادۀ مؤلف.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
نجم الدین عبد اللّه بن شهاب الدین حسین یزدی (-981 ق).ط.مکرر.
-افتتح بحمد اللّه بعد البسملة...
نیز از نجم الدین عبد اللّه یزدی.خ.آستان قدس.
-الحمد هو الوصف بالجمیل الاختیاری
الاشکال الاربعة خاصة)
نیز از عبد اللّه یزدی،که به دستور استادش جمال الدین محمود شاگرد دوانی نگاشته.خ.آستان قدس.
-حمدا لآله هو بالحمد حقیق...
الاشکال الاربعة خاصة)
محمود نیریزی.خ.آستان قدس.
-اذ وقع للمصنف الفراغ من بیان
جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس،ش 13688(971 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-تهذیب المنطق و الکلام توشیحه بذکر المفضل المنعام
میرزا ابو القاسم بن حسن محقق قمی(-1231 ق)،در«قوانین الاصول»مؤلف به آن ارجاع شده.اصل تهذیب از علامه حلّی است.
جواد بن محمد حسینی عاملی(-1226 ق)، صاحب«مفتاح الکرامة».قطعه ای از آن دیده شده.
علی بن حسن حائری(سدۀ 8 ق).خ.آستان قدس،ش 13974(777 ق).
محمد بن حسن بن زین الدین(-1030 ق).در بعضی از مجموعه ها منقولاتی از آن دیده شده.
محمد بن علی بن ابراهیم بن ابی جمهور احسائی.مذکور در اجازۀ او به محمد بن صالح غروی در 896 ق.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق).مذکور در تکملۀ امل الآمل.اصل تیسیر در فقه شافعی از ابن ربیع است که آن مختصر جامع الاصول ابن اثیر جزری است.
احمد بن عبد الکریم.اصل جامع از استاد او یحیی بن سعید هذلی(-689 یا 690 ق).
ص:293
فارسی،از محمد بن علی بن خاتون عاملی که با موافقت او توسط ملا برهان تبریزی در 1054 ق تدوین شده است.اصل جامع عباسی از شیخ بهائی است.
-بر ضمیر منیر در ارباب کیاست و خاطر عاصر اصحاب فراست پوشیده نیست.
بر جامع عباسی حواشی فتوائیۀ بسیاری نوشته شده که به دلیل اختصار از همۀ آنها نام برده نشد.
قدیمی ترین حاشیۀ فتوائیه از حسینعلی تویسرکانی(-1286 ق)است.
لطف اللّه میسی،مؤلف«الاعتکافیه».مذکور در شرح حال محشی.جامع المقاصد از محقق کرکی است.
محمد امین کاظمی.مذکور در روضات.جامع المقال از طریحی است.
ابو طالب بن ابی الفتح حسینی شیرازی.خ.آستان قدس،ش 3806(1008 ق).«الفوائد الضیائیه» از نور الدین عبد الرحمان جامی است که شرحی است بر کافیۀ ابن حاجب.
محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).مذکور در«مظاهر الآثار»از فرزند مؤلّف.
عبد القاهر بن حاج عبد حویزی.مذکور در«امل الآمل».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
مصطفی بن سید هادی بن مهدی بن دلدار علی نقوی(-1323 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید نعمت اللّه بن عبد اللّه جزائری(-پس از 1112 ق).ط.ایران،مکرّر.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او
العشر
عماد الدین علی بن عماد استرآبادی(سدۀ 10 ق)معاصر شاه طهماسب صفوی.خ.موجود.
اصل ارجوزۀ«طیبة النشر»از شمس الدین محمد جزری است.
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق) مؤلّف اصل.بعضی از حواشی با اصل کتاب چاپ شده.
از میر محمد باقر محقق داماد(-1040 ق).
جواب هم از اوست.خ.موجود.
اسماعیل خاجوئی(-1173 ق).صاحب روضات نسخۀ آن را داشته است.اصل جوابات از علامه حلّی.
سید ابو تراب خوانساری(-1346 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.«جواهر الکلام»از محمد حسن بن محمد باقر(-1266 ق)و این حاشیه بر کتاب الخمس جواهر است.
ص:294
ملا علی کنی(-1306 ق)شاگرد مؤلّف.مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
الجدیدة
حبیب اللّه معروف به ملاّ میرزاجان باغنوی.
حاشیۀ اول هم از اوست.خ.مشکات تهران.
علی بن جعفر کاشف الغطاء.حاشیۀ اوّل از برادرش موسی بن جعفر کاشف الغطاء است.
شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).خ.دیده شده.
محمد هاشم بن زین العابدین.حاشیۀ اوّل از ابو طالب اصفهانی و«بهجة المرضیه»از سیوطی است.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی (-1031 ق).حاشیۀ اول هم از اوست.
محمد بن محمد رضا قمی.مذکور در اوائل کنز الدقائق مولف.
ابو الفتح بن میر مخدوم محمد علی بن محمد بن سید شریف جرجانی(-976 یا 977 ق)شارح «باب الحادی عشر».خ.آستان قدس،ش 997 (972 ق)،ش 1144(1222 ق)؛حاشیۀ اول از دوانی است.
-الحمد للّه علی تهذیب المنطق و الکلام...
سید حسین خلخالی(-پس از 1024 ق)،شاگرد ملا میرزاجان شیرازی.خ.آستان قدس،ش 6129(1012 ق).
-نحمدک یا من نور قلوب العارفین
سید اسماعیل بن قطب عالم بلگرامی.مذکور در تذکرۀ بی بها.
ملا عبد اللّه یزدی شهابادی(-981 ق).خ.
آستان قدس،ش 6691(965 ق)،ش 1048 (971 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-بعد الحمد و الصلاة علی عباده الّذین اصطفی فهذه کلمات منتشره.
ص:295
محمد سعید بن سراج الدین قاسم طباطبائی (-1092 ق).مذکور در«جامع الروّاة».
بهاء الدین محمد مختاری نائینی.خ.آستان قدس،ش 12657 و چند نسخۀ دیگر.ط، 1323 ق(در هامش حاشیۀ ملا عبد اللّه).
شیخ عبد الرحیم.ط.(بعضی)1323 ق(در هامش حاشیۀ ملا عبد اللّه).
عبد الرزاق لاهیجی(-1051 ق).خ.موجود.
میرزا عبد الغفار.ط.(بعضی)1323 ق(در هامش حاشیۀ ملا عبد اللّه).
ظاهرا مؤلف،عبد الغفار بن محمد بن یحیی صاحب«حاشیة الهیّات الشفاء»است.
محمد علی بن نور محمد.ط.مکرر در هوامش اصل.
فارسی،از علی رضا که برای آموزش ابراهیم خان شاگرد خویش نگاشته.ط.مکرر(در آخر حاشیۀ ملا عبد اللّه).ممکن است محشی علی رضا تجلی(-1085 ق)بوده باشد.
محمد علی بن احمد قراچه داغی(-1310 ق).
ط(بعضی)،1323 ق(با حاشیۀ ملا عبد اللّه).
محمد علی بن قربان علی اردبیلی(-ح 1160 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی تفرّد فی وحدانیته
ملا محسن تهرانی،تألیف:1257 ق.خ.دیده شده.
محسن بن محمد طاهر قزوینی.خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 13675(1260 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی خلق فسوی
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
محمد یزدی.ط(بعضی)،1323(با حاشیۀ ملا عبد اللّه).
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 13 ق).مذکور در آخر«خلاصة الاخبار»مؤلّف.
نظر علی بن محسن گیلانی.خ.خوانساری نجف.
-سبحانک اللهم یا من کل المنطق علی رسمه الناقص...
یعقوب بن ابراهیم بختیاری،استاد سید عبد اللّه جزائری.خ.موجود.
ص:296
محمد بن حسین.حاشیۀ دوم از میر ابو الفتح و حاشیۀ اول از دوانی است.خ.مسجد مرجان بغداد.
غیاث الدین.خ.موجود.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق)،حاشیۀ اول از حسن فناری چلبی و شرح از قوشچی است.
احمد بن محمد ابراهیم اردکانی یزدی،تألیف:
1225 ق،به نام امین الدوله محمد حسین خان صدر اعظم.خ.دیده شده،حاشیۀ اول از آقا جمال خوانساری و شرح از قوشچی است.
محمد بن فتح اللّه موسوی(-1225 ق)،که به نام شاه زاده محمد ولی میرزا تألیف کرده.خ.
آستان قدس،ش 438.
ابراهیم بن صدر الدین محمد شیرازی.خ.مسجد مرجان بغداد و خوانساری نجف.حاشیۀ اول از شمس الدین محمد خفری است.این حاشیه بر حاشیۀ دوانی هم نظر دارد.
-یا هو یا لا اله الاّ هو و لا یعلم ما هو الا هو.
میر ابو طالب سبط فندرسکی.مذکور در ریاض العلماء.
احمد بن زین العابدین علوی عاملی.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق)،حاشیه ای است بر اوائل آن حاشیه.مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد جعفر بن محمد صادق لاهیجی.خ.
مشکات تهران.
-اعظم حلیة للکلام حمدا للّه الملک العلاّم...
جمال الدین محمد خوانساری(-1125 ق).خ.
آستان قدس،ش 9227(1230 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-قوله اعتبر فیه حدوث الخلق...
حسین بن ابراهیم تنکابنی،شاگرد ملاصدرا.خ.
آستان قدس،ش 8829 و ضمیمۀ ش 13128 (1099 ق).
سید حسین حسینی خلخالی.خ.موجود.
سلطان العلماء سید حسین بن رفیع الدین محمد خلیفه سلطان مرعشی آملی(-1064 ق).خ.
آستان قدس،ش 8844.
-(بعد الخطبه)...فهذه تعلیقات کتبها العبد الغریق فی بحر العصیان خلیفه سلطان...
شمس الدین محمد معروف به ملا شمسا.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه ذی المجد و البهاء
عبد الرزاق بن علی بن حسین فیاض لاهیجی (-1051 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 13128(1099 ق)،ش 460(1199 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد لصانع السموات
ص:297
عبد الغفار بن محمد بن یحیی گیلانی شاگرد میر داماد.صاحب ریاض نسخۀ ناتمام آن را دیده بوده است.
محمد قاسم بن محمد صالح اصفهانی.خ.آستان قدس،ش 84(1104 ق،ظاهرا به خط محشی)؛ ش 436.
محمد مسیح بن اسماعیل فسوی،تألیف:1098 ق.خ.مرعشی قم.
-نحمدک یا من هو لسلوک مقاصد التجرید...
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 10077(1104 ق)،ش 429 (1107 ق).
محمد معصوم حسینی قزوینی(-1091 ق).
مذکور در خاتمۀ«معارج الاحکام».
ص:298
شمس الدین محمد گیلانی.مذکور در فهرست کتب او.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«جامع الرواة».خ.موجود.
جمال الدین محمود سبزواری،شاگرد دوانی.
مذکور در«تتمیم امل الآمل».
محمد معصوم حسینی قزوینی(-1091 ق).
مذکور در خاتمۀ«معارج الاحکام».از نوادۀ مؤلّف.
معز الدین بن فخر الدین مشهدی(سدۀ 12 ق).
مذکور در ریاض العلماء.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
حاشیۀ اول از صدر الدین دشتکی است.
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق)،حاشیۀ اول از سید شریف است و شرح قدیم از شمس الدین محمود اصفهانی.مذکور در فهرست تصانیف دشتکی.
حامد بن برهان الدین(سدۀ 10 ق).خ.شهید مطهری.حاشیۀ اول از نظام الدین عثمان خطابی،شرح از سعد الدین تفتازانی،تلخیص از جلال الدین محمد قزوینی و اصل مفتاح از سراج الدین سکاکی است.خ.آستان قدس،ش 4001.
-حامدا مصلیا مستمسکا بلطفه العمیم و بعد فیقول المتّکل علی اللّه الباری حامد بن برهان بن ابی ذر الغفاری...
عبد اللّه بن حسین شهابادی یزدی(-981 ق)، تالیف:962 ق.خ.آستان قدس،ش 4048 (962 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-حمدا لمن خلق الانسان علمه البیان
رضی الدین محمد بن حسین معروف به آقا رضی قزوینی(-1096 ق)،صاحب«لسان الخواص».مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
موجود.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست کتب او.
حامد بن برهان بن ابی ذر الغفاری.خ.آستان قدس.حاشیۀ اول از خطابی و شرح از سعد تفتازانی است.
-الحمد للّه المتنزه عن تنزیه المتنزّهین...
ملا عبد اللّه بن حسین شهابادی یزدی(-981 ق).خ.آستان قدس،ش 3998(1030 ق)و 2 نسخۀ دیگر.حاشیۀ اول از سید شریف است.
-الحمد للّه رب العالمین.
صدر الدین دشتکی شیرازی(-903 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:299
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق).خ.
آستان قدس.حاشیۀ اول از جلال الدین دوانی و شرح از قطب الدین محمد رازی است.
عبد اللّه بن حسین شهابادی یزدی(-981 ق).
مذکور در«ریاض العلماء».
ابو الحسن ابیوردی معروف به دانشمند.خ.
آستان قدس،ش 1148(1117 ق).حاشیۀ اول از سید شریف است.نسخۀ مورخ 984 حاشیۀ ابیوردی هم در حسینیۀ شوشتریهای نجف موجود است.
-الحمد للّه الذی نور قلوب العارفین بانواع انوار المعارف...
محمد جعفر استرآبادی(-1263 ق).مذکور در «مظاهر الآثار»فرزند مؤلّف.
خلیل بن محمد رضوی کرمانی،معاصر شاه اسماعیل صفوی و شاگرد حسین بن عبد الحق اردبیلی.خ.آستان قدس.
از ملا عبد اللّه یزدی که پیشتر یاد شد.
نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب حسینی (سدۀ 10 ق)مؤلّف«المعضلات».خ.آستان قدس،ش 1050(1001 ق).
-هو الحی الوهاب اللهم زدنا العلم و الاستعداد...
عماد الدین محمد بن یحیی بن علی فارسی.خ.
آستان قدس،ش 1001(895 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-نحمدک یا من انطق لسان عبده بآیات جلاله...
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس(تحت عنوان حاشیة شرح الشمسیة).
-جل من ظهرت علی حواش الاکوان...
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق).مذکور در کشف الظنون.
شرف الدین محمد نیریزی.خ.آستان قدس،ش 10042.
-الحمد لمن نزه عن عین الاجناس و الفصول
عبد الحکیم سیالکوتی.ط.آستانه،1316 ق.
حاشیۀ اول از احمد بن موسی خیالی و شرح از سعد تفتازانی است.
جمال الدین محمد خوانساری(-1125 ق).خ.
موجود.حاشیۀ اول از ملا میرزاجان باغنوی و شرح از عضد الدین عبد الرحمان ایجی است.
-(بعد الحمد)انما قیل الظاهر و الظاهر...
رفیع بن فرج گیلانی.حاشیۀ اول از آقا جمال خوانساری.
تاج الدین حسین بن شمس الدین ساعدی، تالیف:977 ق.خ.آستان قدس.حاشیۀ اول از سید شریف است.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی
ص:300
(-1206 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
حاشیۀ اوّل از محمد بن حسن شیروانی است.
ابو الحسن احمد ابیوردی معروف به دانشمند.خ.
آستان قدس،ش 1025(887 ق)و 6131.
حاشیۀ اول از سید شریف جرجانی و«شرح مطالع الانوار»از قطب الدین محمد رازی است.
حبیب اللّه معروف به ملاّ میرزاجان باغنوی شیرازی.خ.آستان قدس،ش 993.
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق).مذکور در کشف الظنون.
عبد الرحیم شیروانی.خ.موجود.
-قوله الفیاض الوهاب هذا التفسیر یحمل علی معنیین...
الدوانیة علی شرح المطالع)
ملا عبد اللّه یزدی(-981 ق).صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده بوده است.
علاء الدین طوسی(-887 ق).مذکور در کشف الظنون.
الصدریه)-تنویر المطالع(یا تعویذ المطالع)
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس،ش 10488(972 ق)و چند نسخۀ دیگر.
محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی شرح صدورنا بلوامع نور الایمان.
صدر الدّین محمد دشتکی(-903 ق).2 حاشیه دارد.یکی بر حاشیۀ سید شریف(همین حاشیه) و دیگری بر حاشیۀ دوانی.خ.آستان قدس،ش 990.
سید مرتضی شیرازی(-940 ق).مذکور در کشف الظنون.
ملا معین طبسی(یاتونی).خ.آستان قدس،ش 112(894 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
ص:301
شیروانی و اصل معالم از حسن بن شهید ثانی است.
محمد کاظم هزار جریبی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه رب العالمین...
محمد رحیم بن نور الدین بن محمد صالح.
محشی اول جد او محمد صالح مازندرانی است.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).حاشیۀ اول از سلطان العلماء است.
امیر محمد معصوم قزوینی(-1091 ق).حاشیۀ اول از رفیع الدین نائینی در اصول است.
احمد بن حبیب زوین حسینی معروف به سید احمد زوین(-پس از 1267 ق)در هامش الحاوی دیده شده.اصل الحاوی از محمود بن الیاس شیرازی است.
خیر الدین عبد الرزاق بن مکی،از احفاد شهید اول و معاصر شیخ بهائی.اصل«حبل المتین»از شیخ بهائی است.مذکور در«ریاض العلماء».
عبد اللّه بن عیسی افندی صاحب ریاض.حجة الاسلام از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی است.
ابراهیم بن محمد موسوی دزفولی(-پیش از 1300 ق).خ.موجود(قطعه ای از اول کتاب الصلاة).اصل حدائق از شیخ یوسف بحرانی است.
علی بن محمد علی طباطبائی(-1231 ق) مؤلّف«ریاض المسائل».مذکور در رجال حائری.
عبد اللّه بن محمد تقی مجلسی(-1084 ق).
حدیقه از پدرش محمد تقی مجلسی است.
محمد صالح بن محمد سعید خلخالی،شاگرد محمد صادق ارجستانی(-1134 ق).اصل «الحکمة الصادقیة»از ملا حمزۀ گیلانی است که او هم شاگرد ارجستانی بوده است.خ.آستان قدس،ش 456.
فارسی،از محمد تقی مدرس رضوی.ط.تهران، 1329 ش.
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).«حزن المؤمنین»از محمد علی کاظمی است.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
کلمة العین از کاتبی قزوینی است.مذکور در «جامع الرواة».
رضی الدین بن حسین خوانساری.مذکور در «تتمیم امل الآمل».
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).اصل«حیاة الارواح»از محمد جعفر استرابادی است.خ.همدان.
ص:302
میرزا یحیی بن شفیع مستوفی اصفهانی.خاتمه از نوری است.
عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).«خلاصة الاقوال»از علامه حلی است.
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).خ.موجود.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
مذکور در اجازۀ او برای شیخ احمد بحرانی.
علی بن عبد الحمید حسینی نیلی.ظاهرا با صاحب رجال نیکی یکی است.
ماجد بن هاشم جد حفصی بحرانی(-1028 ق).مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
از قاضی نور اللّه شوشتری است.مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به شیخ محمد سبط(-1030 ق).شیخ مساعد بن بدیع از آن در نسخۀ خویش نقل کرده است.
بهاء الدین محمد بن حسین بن عز الدین عاملی شیخ بهائی(-1031 ق).در رجال یکی از شاگردان او که موجود است،از این حاشیه نقل شده است.
محمد بن علی بن حسین عاملی صاحب مدارک.
مذکور در«نجح اسباب الادب».
مساعد بن بدیع حویزی.معاصر حرّ عاملی.خ.
موجود.
محمد امین قمی.خ.موجود.«خلاصة الحساب»از شیخ بهائی است.
محمد رضا.مذکور به همین نام در برخی از نسخ «خلاصة الحساب».
فارسی،از محمد علی مدرس چهاردهی (-1334 ق).خ.دیده شده.
-مقدمه به کسر دال مأخوذ است از قدم...
محمد علی.مذکور به همین نام در بعضی از مجامیع.
سید عبد اللّه جزائری(-1173 ق).مذکور در اجازۀ محشی.
محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تصانیف او.
محسن بن محمد طاهر طالقانی قزوینی معروف به نحوی.خ.موجود.
از مولف اصل،شیخ بهائی.در هامش خلاصة الحساب طبع شده.
صدر الدین محمد بن مجد الدین طباطبائی تبریزی.مذکور در«تاریخ اولاد الاطهار».خ.
ص:303
مرعشی قم.
محمد مؤمن بن جلال الدین محمد کاشانی.خ.
موجود(در 1070 ق کتابت شده).
ص:304
حسین بن حسن غریفی(-1001 ق).مذکور در «تاریخ علماء بحرین».«الذکری»در فقه از شهید اوّل است.
نور الدین علی بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
شیخ بهائی،بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.موجود(در هامش الذکری).
محمد بن مکی شهید اول(-786 ق)مؤلف اصل.در حاشیۀ ناصر بویهی از آن نقل شده است.
ناصر بن ابراهیم احسائی(-853 ق).
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
موجود.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
ص:305
از محمد حسن بحرانی.مذکور در تتمیم امل الآمل.
عبد الحی استرآبادی.اصل از عضد الدین ایجی است.
ص:306
در روضات.
محمد باقر خلیفه سلطانی فرزند حسن بن حسین خلیفه سلطان.مذکور در تتمیم امل الآمل.
ابو الحسن خان مجتهد فسائی(-1279 ق).
مذکور در«فارس نامه».
فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر فشارکی (-1314 ق).مذکور در«تذکرة القبور».
محمد باقر هرندی.خ.موجود.
عبد العلی هرندی(-1306 ق).خ.موجود.
محمد علی نوری(سدۀ 13 ق).معلم حبیب آبادی از قصص العلماء نقل کرده.
محمد تقی بن عباس نهاوندی،مؤلف«ترجمة الشرایع».بخشی از آن تدوین شده و برخی در هامش نسخۀ متن است.
محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).مذکور در«مظاهر الآثار»از فرزند مؤلف.
جعفر بن عبد اللّه حویزی کمری(-ح 1115 ق) قاضی اصفهان.خ.دیده شده.
-نحمدک یا الهی و نصلّی علی نبیّک الهادی...
جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق).ط.تهران، 1272 ق.
محمد جواد حسینی عاملی نجفی(-1226 ق)، صاحب«مفتاح الکرامة».خ.دیده شده.
حسن بن سلام بن حسن گیلانی(سدۀ 12 ق).
مذکور در تتمیم امل الآمل.
حسن بن محمد بن احمد سبیتی عاملی(-پیش از 1300 ق).نوادۀ مؤلف از وجود نسخۀ آن یاد کرده است.
شیخ حسن(-1011 ق)صاحب معالم و فرزند شهید ثانی که مولف روضه است.در فهرست تصانیف محشی از آن به عنوان«التعلیقة المبسوطة»یاد شده است.
حسین بن جعفر بن حسین موسوی خوانساری (-1191 ق)شیخ بحر العلوم و جد صاحب روضات.مذکور در روضات الجنات.
حسین بن حسن گیلانی لنبانی،صاحب«حاشیة الذخیرة».مذکور در روضات الجنات.
محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (-1151 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد حسین بن محمد قاسم قمشه ای(-1336 ق).خ.دیده شده(در هامش متن و هردو به خط محشی).
سلطان العلماء علاء الدین حسین بن رفیع الدین مرعشی(-1064 ق).
ص:307
آقا حسین بن جمال الدین محمد محقق خوانساری(-1098 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
سید حیدر علی هندی(-1303 ق).مذکور در «مشاهیر علماء الهند».
محمد رفیع بن فرج گیلانی(-بعد از 1160 ق).
مذکور در اجازۀ معروف سید عبد اللّه جزائری.
از مؤلف متن یعنی شهید ثانی.خ.موجود.
حسام الدّین محمد صالح بن احمد مازندرانی (-1086 ق)داماد محمد تقی مجلسی.
عبد الصمد بن احمد جزائری(-1337 ق).خ.
موجود.
عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق).
مذکور در اجازۀ مؤلف.
محمد علی بن احمد قراچه داغی(-1310 ق).
ط.در هامش روضة.
محمد علی بن محمد باقر بهبهانی(-1216 ق).
خ.دیده شده(ج 3).
محمد علی بن سید صادق رضوی(-1311 ق).
مذکور در«الشجرة الطیبة».
علی بن عزیز اللّه بن عبد المطلب جزائری (-1149 ق).مذکور در اجازۀ معروف سید عبد اللّه جزائری.
محمد علی بن محمد مرتضی مدرس طباطبائی یزدی(-1240 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
علی قلی بن محمد خلخالی(-ح 1115 ق).
مذکور در«تکملة امل الآمل».این حاشیه در موضوع وقت و قبله است.
علی بن نصر اللّه لیثی،شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
محمد علی بن محمد نصیر چهاردهی(-1334 ق).خ.آستان قدس،ش 12364(خط مؤلف).
امیر فخر الدین مشهدی خراسانی(-1097 ق).
مذکور در ریاض العلماء.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).مذکور در کشف الحجب.
میرزا محمد دیلماج.خ.آستان قدس،ش 9074 (1084 ق)و دو نسخۀ دیگر.
-الحمد لاهله و الصلاة علی نبیه و آله
محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به شیخ محمد سبط.خ.آستان قدس،ش 7142(ح 1052 ق)و ش 6517.
-نحمدک یا من منحنا بفضله روضة بهیّة
رضی الدین محمد بن آقا حسین خوانساری.
ص:308
مذکور در تتمیم امل الآمل.
محمد بن سلیمان تنکابنی.مذکور در قصص العلماء مؤلف.
محمد بن صالح خاتون آبادی(-1148 ق).خ.
آستان قدس،ش 6485(1147 ق).
محسن بن سمیع کرمانشاهی.خ.موجود.
محمد بن علی بن ابی الحسن عاملی صاحب مدارک.خ.دیده شده.
-الحمد لاهله و الصلاة علی النّبی و آله...
رفیع الدین محمد صدر بن محمود بن علی خلیفه سلطان مرعشی.
محمد بن هبة اللّه قزوینی(1296 ق-)مؤلف «جغرافیای عالم».
مصطفی بن هادی نقوی لکهنوی(-1323 ق).
مذکور در فهرست تصانیف او.
محمد بن مؤمن بن شاه قاسم سبزواری،معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
نصر اللّه فارسی مدرّس(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس»و«فردوس التواریخ».
محمد نصیر بن عبد اللّه بن محمد تقی مجلسی.
مذکور در ریاض العلماء.
یاسین بن صلاح الدین بن علی بحرانی.مذکور در اجازۀ مؤرخ 1145 ق برای سید نصر اللّه حائری.
محمد یوسف بن عبد الفتاح تبریزی(-1242 ق).خ.موجود.
ناشناخته با عناوین قوله قوله،مجلدی از آن دیده شده.
ص:309
محمد باقر بن محمد حسن قاینی بیرجندی (-1352 ق).مذکور در«نور المعرفة»و«بغیة الطالب»مؤلّف.
محمد تقی بن حسینعلی هروی(-1299 ق).خ.
دیده شده،تالیف:1290 ق.
-الحمد للّه و سلام علی عباده...
محمد تقی بن مؤمن حسینی قزوینی معروف به کرامات(-1270 ق).خ.موجود.
حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق).از اشارۀ کتاب«اوراق الذهب»برمی آید که حاشیه صرف بر کتاب صوم و هبه بوده است.
شفیع بن علی اکبر موسوی جاپلقی(-1280 ق).
به نقل از نوادۀ مؤلّف.
عبد الحسین بن نعمة طریحی نجفی(-1295 ق).
خ.بیت الطریحی نجف.
عبد الکریم ایروانی قزوینی،شاگرد مؤلف اصل.
خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
عبد الواسع بن محمد بن ابی القاسم زنجانی (-1291 ق).خ.موجود.
عبد الوهاب شیخ الاسلام در مشهد رضوی (-1262 ق).مذکور در«مطلع الشمس».
محمد علی بن احمد قراچه داغی.مذکور در فهرست تألیفات او.
علی بن محمد جواد مرندی(1287 ق-)، تألیف:1325 ق.خ.دیده شده.
-نحمدک علی ما شرحت صدورنا بریاض المسائل...
محمد علی بن محمد نصیر مدرّس چهاردهی (-1334 ق).خ.موجود.
-الحمد لولیه و السّلام علی نبیه و وصیه
سید محسن بن سید مهدی حکیم طباطبائی (1306 ق-).از اول کتاب الاجاره تا اوائل کتاب النکاح.
محمد بن محمد تقی بن عبد المطلب حسینی تنکابنی(معاصر)شاگرد میرزا محمد حسن آشتیانی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلمای مؤلف.
مصطفی بن حسین حسینی کاشانی(-1336 ق).
غیر مدوّن.
مصطفی بن هادی بن مهدی بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1323 ق).حاشیه ای بر کتاب الطهارۀ ریاض.مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
نصر اللّه فارسی مدرس(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس»و«فردوس التواریخ».
ص:310
محمد هاشم بن زین العابدین چهارسوقی خوانساری(-1318 ق).مذکور در اجازۀ مؤرّخ 1295 ق مؤلّف برای شیخ الشریعة اصفهانی.
ص:311
محمد رفیع بن فرج اللّه گیلانی(-پس از 1160 ق).مذکور در«تتمیم امل الآمل».
محمد شفیع بن محمد علی استرابادی.سبط محمد تقی مجلسی.خ.موجود.
محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی.حاشیه در باب توحید است.مذکور در امل الآمل.
«الشافی»شرحی است بر کافی از ملا خلیل قزوینی.
میر ابو طالب سبط میرفندرسکی.مذکور در ریاض العلماء.«الشافیة»در صرف از ابن حاجب است.
علیقلی بن محمد خلخالی اصفهانی(-ح 1115 ق).مذکور در ریاض العلماء.
عنایت اللّه بن محمد مؤمن بن محمّد باقر اصفهانی(-پیش از 1074 ق)،دایی صاحب ریاض.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«الفوائد الرجالیۀ»بحر العلوم.اصل شبهه منسوب به ابن کمونه است.
فارسی،از علامه محمد بن عبد الوهاب قزوینی (معاصر).«شد الازار»در شرح مزارات شیراز از معین الدین جنید شیرازی است.حاشیه طبع شده.
ابراهیم بن سلیمان قطیفی معاصر محقق کرکی.
اصل شرایع از محقق حلّی است.
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).خ.آستان قدس،ش 14046.
-الحمد للّه حمدا یلیق بجلاله...
محمد علی بن حسین شوشتری.خ.موجود.
نور الدین علی بن حسین بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).خ.آستان قدس،ش 14039 (971 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-(بعد الحمد)فهذه فوائد مهمة علقتها علی کتاب شرایع الاسلام...
علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1104 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه المحمود لالآئه المشکور لنعمائه...
ماجد بن هاشم بحرانی(-1028 ق).مذکور در «تاریخ علماء البحرین».
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 13278.
جمال الدین محمد بن حسین معروف به آقا جمال خوانساری(-1125 ق).مذکور در «جامع الرواة».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
مفلح بن علی کونینی شاگرد صاحب معالم.
ص:312
مذکور در کشف الحجب.
سید محمد مهدی بحر العلوم(-1212 ق).خ.
دیده شده.
هاشم بن راضی بن سید حسن اعرجی،شاگرد سید عبد اللّه شبر(-1242 ق).
عمید الدین عبد المطلب بن محمد اعرجی حسینی(-754 ق).خ.موجود.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.کتابخانۀ قوله.شرح از کمال الدین مسعود شیروانی و اصل از سمرقندی است.
-قال المصنف المنة لواهب العقل
عماد الدین یحیی بن احمد کاشانی(سدۀ 10 ق).
خ.کتابخانۀ قوله.
-الحمد للّه رب العالمین...
ص:313
در ریاض العلماء.
عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1051 ق).خ.
آستان قدس،ش 459(1064 ق).
-یا من کلت فی زمرة العقول عن وصف جلاله.
عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی(-ح 1130 ق) صاحب ریاض.آغاز تألیف 1106 ق.طوری که در«ریاض العلماء»یاد کرده تا 1119 ق به تألیف آن مشغول بوده است.
نصیر الدین علی بن محمد کاشانی(-775 ق)، غیر مدوّن.مذکور در«مجالس المؤمنین».
محمد بن محمد حسین نهاوندی.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.نسخه به خط محشی در هامش شرح اشارات است که آن را هم برای خود نوشته بوده است.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در مطلع الشمس.
رفیع الدین محمد بن حیدر نائینی حسینی طباطبائی.
غیاث الدین منصور دشتکی شیرازی(-948 ق).مذکور در مجالس المؤمنین.
امیر محمد معصوم بن محمد فصیح بن اولیاء حسینی(-1091 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی لا تدرکه المشاعر
محمد جواد بن علی جزائری نجفی(1300 ق-).اصل از ابن مالک و شرح از فرزند اوست.
طاهر بن عبد علی حچامی نجفی(-1357 ق).
خ.موجود.
ص:314
عبد الخالق قاضی زادۀ گرهرودی.خ.آستان قدس،ش 109.
-الحمد للّه الذی وفقنا لتوضیح عقاید الاسلام
الاعراض)
عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1051 ق).خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 14191(1209 ق)، ش 13023(1230 ق)و 12640.
الاعراض)
عبد اللّه بن حسین یزدی شاهابادی(-981 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
الاعراض)
عطاء اللّه گیلانی.مذکور در ریاض العلماء.
فیض اللّه بن غیاث الدین محمد طباطبائی،از مشایخ محمد تقی مجلسی.
سلطان محمد قائنی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی عرفنا الخلاص عن العلائق الجسمانیّة...
شمس الدین محمد استرابادی که به نام سلطان محسن مشعشعی(-905 ق)تألیف کرده.
ابراهیم بن صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1050 ق).حاشیه ای است بر شرح و بر حاشیۀ خفریه.که یاد آن در حاشیة حاشیة...هم گذشت.
شمس الدین محمد بن احمد خفری(-942 یا 957 ق)شاگرد صدر الدین دشتکی.خ.آستان قدس،ش 458(989 ق)و چند نسخۀ دیگر.
حافظ الدین محمد بن احمد عجم(-957 ق).
مذکور در کشف الظنون.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
دوانی 3 حاشیه بر شرح جدید دارد:قدیمه، جدیده و اجد.خ.آستان قدس،ش 11290 (1094 ق)،ش 467(1115 ق)،ش 112 (1119 ق)و چند نسخۀ دیگر.
شمس الدین محمد گیلانی.خ.آستان قدس،ش 107(1061 ق)و ش 442.
-الحمد للّه ذی المجد و البهاء...
محمد بن حاج حسن(-911 ق).مذکور در کشف الظنون.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 430(1108 ق)و ش 6694
(علی بحث الجواهر و الاعراض)
فخر الدین محمد بن حسین حسینی استرابادی تالیف 965 ق.خ.آستان قدس،چند نسخه.
-الحمد للّه مفیض جواهر العلوم...
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلّف.
صدر الدین محمد حسینی دشتکی(-903 ق).
خ.آستان قدس،ش 13956(979 ق)و ش
ص:315
473(988 ق)و چند نسخۀ دیگر.دشتکی 2 حاشیۀ قدیم و جدید بر شرح جدید دارد.
-صدر کلام ارباب التجرید...
الحواشی الخفریّة و الحواشی الجمالیّة)
مهدی بن کریم گلپایگانی.معاصر ابراهیم بن صدر الدین محمد شیرازی.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری(-1324 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».«کشف المراد»در شرح تجرید الاعتقاد از علامه حلی است.
عبد الرزاق بن علیرضا محدّث.مذکور در فهرستی که مؤلف به صاحب ذریعه فرستاده بوده.
محمد حسین بن محمد بن حسن شیروانی.خ.
مرعشی قم.
علی بن محمد معروف به نصیر الدین کاشی (-775 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
ناصر بن عبد الحسین منامی بحرانی،شاگرد شیخ حسین ماحوزی(-1171 ق).
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.موجود.
محمد نصیر بن عبد اللّه طبیب،تألیف:1169 ق.
خ.دیده شد،شرح از بیرجندی و تحریر از خواجۀ طوسی است.
ص:316
ص:317
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
موجود.
-قال الشارح الحکمة استکمال الخ...
الاستکمال مصدر و المصادر قد تطلق و یرادبها...
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق).خ.
دیده شده.
-اللهمّ ارنابعین حکمتک
ناشناخته،ظاهرا از مؤلّفی شیعی.خ.مشکات تهران...
-قال قدس سره انّما قال خاطر ذوات العقول...
ص:318
«طوالع الانوار»از قاضی بیضاوی است.
حمید الدین بن افضل الدین حسینی معروف به ابن افضل(-908 ق).مذکور در کشف الظنون.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه علی نواله و الصلاة علی محمد و آله...
علی بن محمد،سید شریف جرجانی(-816 ق).مذکور در کشف الظنون.
معین بن حسن بن محمد تونی.خ.دانشگاه تهران.
-الحمد للّه الذی لا اله الا هو الحی القیّوم...
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص الانبیاء مؤلف.شرح از شیخ احمد احسائی و اصل عرشیه از ملاّ صدرا است.
آقا حسین خلخالی(-پس از 1024 ق).شرح از دوانی و اصل از عضد الدین ایجی است و این حاشیه در ردّ«الحواشی الخانقاهیۀ»یوسف قره باغی محمد شاهی معروف به کوسه (-1054 ق)نوشته شده است.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا للنهج الرشید.
عبد الحکیم سیالکوتی.ط.آستانه،1275 ق(در هامش شرح عقاید).
القبر)
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
یاسین بن صلاح الدین بلادی بحرانی.مذکور در اجازۀ مورخ 1145 ق مؤلف برای نصر اللّه مدرس حائری.
بهاء الدین محمد بن حسن فاضل هندی (-1137 ق).مذکور در آغاز«کشف اللثام» مؤلّف.شرح عقاید از سعد الدین تفتازانی و اصل از نجم الدین عمر بن محمد نسفی است.
عبد اللّطیف بن محمد بن ابی الفتح کرمانی.
مذکور در کشف الظنون.
ابو الحسن جلوۀ طباطبائی(-1314 ق).خ.
آستان قدس،ش 387(زیر عنوان تعلیقه).شرح از داود قیصری(-751 ق)یا صدر الدین قونوی واصل فصوص از محیی الدین محمد بن علی معروف به ابن عربی است.
محمد حسین فاضل تونی(1298 ق-).ط.
تهران،1316 ق.
امام خمینی(-1368 ش).
محمد رضا قمشه ای(-1306 ق).ط.تهران، 1299 ق(در هامش شرح قیصری).
از صالح بن محمد سعید خلخانی(-1306 ق).
خ.دیده شده.
محشی یکی از شاگردان شارح و شارح عبد الوهاب بن علی حسینی استرابادی و اصل فارسی فصول از خواجه نصیر الدین طوسی است که رکن الدین محمد بن علی جرجانی است.
صاحب ریاض العلماء این حاشیه را دیده بوده
ص:319
است.
ابو القاسم حسینی رضوی لاهوری(-1324 ق).
مذکور در فهرست تصانیف او.شرح فصول از فاضل مقداد است.
علی بن جمشید نوری(-1246 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.شرح و متن فوائد از شیخ احمد احسائی.
ص:320
سلطان العلماء علاء الدین حسین بن رفیع الدین حسینی(-1064 ق).خ.آستان قدس،ش 9692(1111 ق)و دو نسخۀ دیگر.
کمال الدین حسین بن عبد الحق اردبیلی(-950 ق).محشی 2 حاشیه بر شرح مختصر نوشته بوده است.
محمد صالح بن احمد مازندرانی(-1086 ق).
خ.موجود.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).مذکور در ریاض العلماء.
عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی(-ح 1130 ق)، صاحب ریاض العلماء.
عبد الواحد بن علی شوشتری،استاد قاضی نور اللّه شوشتری.این حاشیه را قاضی نور اللّه تدوین و تهذیب نموده است.خ.آستان قدس،ش 2972 (1052 ق).
-حمدا لمن تعذّر شرح مختصر من الآئه...
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.آستان قدس،ش 2885.
-قال شیخنا و استادنا...
نیز از دوانی،حاشیۀ مختصری است.مذکور در کشف الظنون.
-قوله و الاقتصار علیه ثانیا...
محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 2864 و چند نسخۀ دیگر.
-قوله من لطف اللّه تعالی احداث الموضوعات...
بهاء الدّین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا لاحکام اصول الاحکام...
رفیع الدین محمد بن حیدر حسینی طباطبائی نائینی(-1082 ق).مذکور در«فیض قدسی».
صدر الدّین محمد بن منصور دشتکی(-903 ق).مذکور در کشف الظنون.
-قال ان اراد بقوله تحقیق...
محمد مهدی بن محمد هادی بن صالح مازندرانی(سدۀ 12 ق).مذکور در اجازۀ حیدر علی مجلسی.
قاضی نور اللّه شوشتری.تقریر استادش عبد الواحد شوشتری است که در بالا یاد شد.
ناشناخته.نسخۀ آن دیده شده و از مؤلفی شیعی است.
-الحمد للّه الّذی وفقنا للوصول الی منته اصول الشریعة...
نیز از مؤلفی شیعی و ناشناخته.نسخۀ مؤرّخ 1097 ق آن دیده شده.
-قوله بان یصرح اهل اللغة باسمه
ص:321
شرح مطالع الانوار
ابو الحسن احمد دانشمند ابیوردی.خ.آستان قدس،ش 1025(887 ق).شرح از قطب الدین بویهی رازی(-766 ق)و اصل مطالع از سراج الدین محمود ارموی است.
میر ابو الفتح بن محمد علی مخدوم شریفی (-976 ق)،نبیرۀ سید شریف جرجانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
شرف الدین حسن شاه بقال.خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 12039(1058 ق،با عنوان الفوائد المنطقیه).
-الحمد للّه فیاض ذوارف.
سلطان العلماء علاء الدّین حسین بن رفیع الدین حسینی مرعشی(-1064 ق).مذکور در جامع الرّواة.
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق).مذکور در ریاض العلماء.
عبد اللّه بن نجم الدین فاضل قندهاری.مذکور در مطلع الشمس.
عطاء اللّه رودسری.مذکور در ریاض العلماء.
علی بن حسین بن علی حسینی،تألیف:849 ق.
خ.موجود.
-قوله:الفیاض الوهاب الخ...الفیاض الّذی بمعنی الماء الکثیر
خلیل بن محمد رضوی.خ.مرعشی قم.
-لا احصی ثناء علیک...
عماد الدین علی بن عماد استرابادی.مذکور در ریاض العلماء.برخی مجموعه ها این انتساب را داده اند ولی صاحب ریاض تصریح کرده که شرح شمسیه و شرح مطالع از عماد عامّی است.
شاه فتح اللّه بن حبیب اللّه حسینی،تالیف:994 ق.در این حاشیه محشی به سید شریف جرجانی اعتراض کرده است.خ.دیده شده.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
این حاشیه بر شرح مطالع و بر حاشیۀ سید شریف نوشته شده.خ.موجود.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی.
حاشیه بر شرح مطالع و بر حاشیه سید شریف است.خ.مرعشی قم.
محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق).خ.
موجود.
صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق)،3 حاشیه نوشته که نسخه هایی از 2 حاشیه موجود است و از سومی فرزند محشّی غیاث الدین منصور در ذیل«کشف الحقایق المحمّدیة»یاد کرده است.
حاشیۀ سوم به فیاضیّة نیز شهرت داشته است.
جمال الدین محمود شیرازی،شاگرد جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق)و استاد ملا
ص:322
عبد اللّه یزدی.مذکور در«تتمیم امل الآمل».
ص:323
کشف الحجب.«شرح الوقایة»از عبید اللّه بن مسعود صدر الشریعۀ ثانی و اصل وقایة الروایة از برهان الشریعة محمود حنفی است.
-قوله کتاب الطهاره قال الفاضل الاسفراینی
ابو الحسن جلوۀ اصفهانی(-1314 ق).ط.
تهران،1311 ق(با شرح ملاصدرا و حاشیۀ آقا علی مدرس).شرح از ملاصدرا و اصل از اثیر الدین ابهری است.
محمد تقی بن حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی (-1289 ق).مذکور در«احیاء الآثار»در شرح حال مؤلف.
حسن بن ملا علی نوری.ط.تهران،1313 ق(با شرح).
حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق).مذکور در«ورثة الانبیاء»و«اوراق الذهب».
حیدر علی هندی(-1302 ق).مذکور در تجلیات.
دلدار علی بن محمد معین نقوی لکهنوی (-1235 ق).در آن به نقض اقوال مولوی عبد العلی حنفی و تفضل حسین خان کشمیری پرداخته است.مذکور در«نجوم السماء».
آقا علی مدرس،مؤلف«بدایع الحکم».ط.(در هامش شرح).
کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی (-950 ق)،شرح از کمال الدین حسین میبدی است.
-توالت آلائک و تتالت نعمائک
میر محمد صادق بن محمد طاهر(-1135 ق)، نبیرۀ خلیفه سلطان و مجاز از علامه مجلسی.2 حاشیۀ مختلف.خ.مرعشی قم.
نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب حسینی جرجانی که در 930 ق قاضی هرات بوده است.
خ.آستان قدس،ش 89.
-اللهم لا درایة الاّ من لدیک و لا هدایة الا منک...
بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی(-1137 ق).
محمد صادق بن محمد طاهر بن علی مرعشی.
محمد طاهر پدر محشی از شاگردان مجلسی بوده است.
فخر الدین محمد بن حسین حسینی استرابادی.
تاریخ تالیف:928 ق.خ.آستان قدس،ش 483 (984 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه العلیم الحکیم...
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
-یا ذا الهدایة الکاملة و الحکمة البالغة الشاملة
ص:324
میرک بخاری است.
-هدایتک اللّهم یا ذا الحکمة الباهرة...
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین لاهیجی(-1181 ق).مذکور در«مرآت الاحوال».شرح از جلال الدین محمد بن اسعد دوانی و اصل از شهاب الدین سهروردی است.
ظهیر الدین ابراهیم بن قوام الدین حسین بن عطاء اللّه حسینی همدانی(-1025 ق)،معاصر و مصاحب شیخ بهائی.اصل شفاء از شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا است.
ابراهیم بن صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی (-1070 ق).
سید الحکماء ابو الحسن جلوه.خ.مشکات تهران (در حاشیۀ شفاء به خط محشی).
ملاّ اولیاء،شاگرد آقا حسین خوانساری.ط.(با شفاء).
محمد باقر بن محمّد مؤمن سبزواری(-1090 ق).خ.مشکات تهران.
-الحمد للّه رب العالمین...امّا بعد فان کتاب الالهیّات من الشفاء...
محمد باقر بن محمد میرداماد(-1040 ق).خ.
مشکات(بخط مؤلف در هامش اصل شفاء).
آقا حسین بن جمال الدین خوانساری(-1098 ق).خ.آستان قدس،ش 486(1105 ق)،ش 14518(نسخۀ عهد مؤلف)و 2 نسخۀ دیگر.
-قوله الفن الاول فی السماع الطبیعی قال بعض السادة المحققین
ملا سلیمان.ط.(با اصل شفاء).
شاه طاهر بن رضی الدین اسماعیلی حسینی کاشانی(-952 ق)،شاگرد شمس الدین محمد خفری.مذکور در«مجالس المؤمنین».
عبد الغفار بن محمد بن یحیی گیلانی،شاگرد محقّق داماد.
عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی اصفهانی(-ح 1130 ق)صاحب«ریاض العلماء».که در همان کتاب از این حاشیه یاد کرده است.
شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در «مرآت الاحوال».
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 5662(1082 ق).
محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1098 ق).خ.
موجود.
آقا جمال الدین محمد بن حسین خوانساری (-1125 ق).مذکور در روضات الجنات.
قوام الدین محمد بن محمد مهدی حسینی سیفی قزوینی.مذکور در تکملۀ امل الآمل.
ص:325
امیر محمد معصوم قزوینی(-1091 ق).مذکور در خاتمۀ«معارج الاحکام».
غیاث الدین منصور بن صدر الدین محمد دشتکی (-948 ق).صاحب«مجالس المؤمنین»نسخۀ آن را دیده بوده است.
ص:326
شرف الدین علی بن حجت اللّه طباطبائی شولستانی،از مشایخ محمد تقی مجلسی.
صاحب ریاض نسخۀ خط محشی را دیده بوده است.
علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1104 ق).صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده بوده است.
ملاّ هادی بنه آبی(بنآبی)،راوی از شیخ انصاری.
منسوب به شیخ بهائی،بهاء الدین محمد بن عزّ الدین حسین عاملی(-1031 ق).در برخی از فهرستها تصریح شده که این حاشیه غیر از «حدائق الصالحین»در شرح صحیفه است.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی (-1082 ق)،مذکور در«فیض قدسی».
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).ط.ایران،1316 ق(با نور الانوار).
-الحمد للّه الذی کتب فی صحیفة قلوبنا محبة اهل بیت حبیبه
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.اصل ضوابط از استاد او سید ابراهیم قزوینی است.
ص:327
سید عبد اللّه بن محسن ثقة الاسلام اصفهانی (1285 ق-).مذکور در«ارشاد المسلمین» مؤلّف.
غلام حسین مرندی.
ناشناخته.خ.مرعشی قم.
ص:328
سید حسین مجتهد کرکی(-1001 ق).غیر مدون.مذکور در ریاض العلماء.عیون اخبار الرضا از شیخ صدوق است.
ص:329
احمد بن علی اکبر مراغی(-1310 ق).
اسماعیل بن علینقی تبریزی(1295 ق-).
مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد امین،تألیف:1291 ق.خ.دیده شده.
محمد باقر بن محمد جعفر بهاری(-1333 ق).
خ.موجود.
محمد باقر بن مرتضی درچه ای(-1342 ق).
محمّد باقر بن مقدس زنجانی(-1341 ق)، تألیف:1325 ق.
محمد باقر بن محمد مهدی زنجانی(1312 ق-).
محمد تقی بن محمد باقر آقانجفی اصفهانی (-1332 ق).حاشیه بر اوائل فرائد است.
محمد تقی بن حسن بن اسد اللّه دزفولی کاظمی (-1327 ق).خ.دیده شده.
محمد تقی بن محبعلی بن محمد علی گلشن شیرازی(-1338 ق).
التراجیح)
محمد تقی تربتی(-1330 ق).خ.آستان قدس، ش 2979(1306 ق).
جواد بن عبد الحسین مبارک نجفی(-1311 ق).
خ.دیده شده.
میرزا محمد حسن آشتیانی.خ.آستان قدس،ش 9720 و ش 8850.
محمد حسن آل یاسین کاظمی،مؤلّف«اسرار الفقاهة».مذکور در تکملۀ امل الآمل.
محمد حسن بن محمد صالح کبّۀ بغدادی (-1336 ق)،تالیف:1307 ق.وی حاشیۀ دیگری هم پس از این حاشیه بر فرائد نگاشته است.
محمد حسن بن صفر علی بارفروشی معروف به شیخ کبیر(-1345 ق).ط.تهران،1332 ق(در 2 مجلد).
حسین بن علی بن ابی القاسم بختیاری اصفهانی (-1365 ق).
محمد حسین بن سید کاظم کیشوان نجفی (-1356 ق).
حسین بن محسن علوی سبزواری(-1352 ق).
خ.موجود.
محمد رضا بن محمد جواد دزفولی کاظمی (-1352 ق).
آقا رضا بن محمد هادی فقیه همدانی(-1322 ق)،تألیف:1308 ق.ط.ایران،1318 ق.
ص:330
محمد رضی بن شیخ علی گیلانی(-1318 ق).
تقریرات استادش شعبان بن مهدی گیلانی است.
محمد شریف بن محمد طاهر تویسرکانی (-1322 ق).خ.دیده شده.
عبد الحسین بن نعمت طریحی(-1295 ق).
شاگرد شیخ انصاری.
عبد الحسین بن یوسف شرف الدین موسوی عاملی.نسخۀ آن در 1329 ق از نزد مؤلّف گم شده است.
عبد الرحیم نهاوندی(-ح 1304 ق).مذکور در «المآثر و الآثار».
عبد الرحیم بن نصر اللّه گلی بری،مؤلف الاجتهاد و التقلید
عبد الصمد بن احمد موسوی جزائری،صاحب التحفة النظامیّة:
عبد اللّه مامقانی(-1351 ق).
عبد المحمد بن حسن زائر دهام نجفی(-1357 ق).تقریر استادش آخوند خراسانی صاحب کفایه است.خ.موجود.
عبد النبی نوری(-1344 ق).
ملا علی خوئی(-1309 ق).شاگرد شیخ انصاری.ط.تهران،1312 ق.
علی بن محمد جواد مرندی،تألیف:1330 ق.
خ.موجود.
-الحمد للّه ولی کل شیئ...
علی بن حسین جصانی،تألیف:1305 ق.خ.
موجود.
علی بن نصر اللّه همدانی(-1339 ق).خ.
موجود.
علی بن محمد علی مجیراوی(-1314 ق).خ.
موجود.
محمد علی بن احمد قراچه داغی(-1310 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد علی بن خداداد نخجوانی(-1333 ق) شاگرد فاضل ایروانی.خ.موجود.
محمد علی بن کاظم شاهرودی(-1293 ق).خ.
موجود.
محمد علی بن محمد نصیر مدرّس چهاردهی (-1334 ق).خ.موجود.
علی اکبر بن محمد حسین نهاوندی(معاصر).
علی اکبر بن رجبعلی دیزجی زنجانی(-ح 1310 ق)،شاگرد سید حسین کوهکمری.خ.موجود.
ص:331
غلام حسین بن علی اصغر دربندی(-1322 ق).
خ.آستان قدس،ش 7367(1295 ق).
سید فتاح سرابی تبریزی(-1311 ق).
فتحعلی زنجانی.
محمد کاظم بن حسین خراسانی(-1329 ق).
سید کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی (-1337 ق).خ.دیده شده.
محمد بن احمد بن عطاء اللّه موسوی کماری (-1357 ق).ط.
محمد بن محمد تقی بن عبد المطلب حسینی تنکابنی(1277 ق-).ط.تهران،1358 ق.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
محمد بن هاشم بن شجاعتعلی هندی(-1323 ق).خ.دیده شده.
محمود بن محمد ذهب ظالمی نجفی(-1325 ق)،تالیف:1295 ق.خ.دیده شده.
مهدی کجوری.ط.تهران،1305 ق.
مهدی بن احمد بن حیدر حسنی حسینی بغدادی کاظمی(-1336 ق).خ.دیده شده.
مهدی بن صالح طباطبائی معروف به سید مهدی حکیم(-ح 1312 ق).خ.موجود.
علی بن عبد اللّه بن احمد بن محمد بن مظفر نجفی(-پس از 1308 ق).
نصر اللّه فارسی(-1291 ق)مدرس روضۀ رضویه.مذکور در«مطلع الشمس».
سید هاشم بن جلال الدین خوانساری(-1356 ق)نبیرۀ صاحب روضات الجنات.
ناشناخته،محشی از شاگردان شیخ انصاری بوده است که حاشیه را در حیات استاد نوشته.خ.دیده شده.
-(بعد الحمد)...قال دام ظلّه:اعلم ان المکلف اذا التفت...
ناشناخته،محشی از مولف با عبارات استادنا الاعظم و مولانا الافخم یاد کرده است.خ.دیده شده.
ناشناخته،محشی از شاگردان مؤلف بوده و نسخۀ آن دیده شده.
نیز محشی از شاگردان شیخ انصاری بوده.خ.
حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-قوله:اعلم ان المکلّف اذا التفت...
محشی از شاگردان صاحب جواهر بوده.خ.
موجود.
ص:332
محمد حسین بن محمد جعفر خیابانی(1300 ق-)،تقریرات شیخ الشریعۀ اصفهانی و آقا ضیاء عراقی است.
عبد الحسین بن علی محلاتی معروف به میرزا بابا (-1323 ق).
نور الدین محمد بن ابی الحسن حسینی تفرشی.
خ.موجود.
ص:333
سید صادق بن سید مهدی سنگلجی(-1300 ق)سبط سید محمد مجاهد.
عبد الکریم لاهیجی(-ح 1323 ق).بخشی از این حواشی توسط شاگردش-صاحب ذریعه- در 1313 ق.تدوین شده و نزد او موجود بوده است.
محمد علی بن احمد قراچه داغی.مذکور در فهرست تألیفات او.
علی بن جواد مرندی(معاصر).
فتح اللّه بن محمد جواد شیرازی نمازی معروف به شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
محمد بن عبد الکریم موسوی سرابی تبریزی معروف به مولانا(-1360 ق).
نصر اللّه مدرس شیرازی(-1291 ق).مذکور در «فردوس التواریخ».
عبد الحسین بن نعمۀ طریحی(-1295 ق).در هامش فوائد دیده شده.اصل فوائد از وحید بهبهانی است.
ص:334
ص:335
حسنعلی بن عبد اللّه شوشتری(-1075 ق).
مذکور در«ریاض العلماء».ظاهرا ناتمام مانده.
قاضی بن کاشف الدّین محمد یزدی(سدۀ 11 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9820(1085 ق).
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
بعضی از این حواشی در 1308 ق در هوامش قواعد طبع شده.
-اللهم انا نحمدک بلسان الحال
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلّف.
محمد بن محمود حسینی عصار لواسانی (-1356 ق).ط.1308 ق(در هامش قواعد).
ابو القاسم علی بن علی بن محمد بن طی فقعانی عاملی(-855 ق).صاحب ریاض نسخۀ حاشیه را ضمن مجموعه ای دیده بوده است.
ص:336
شیخ محمد حسن یزدی.خ.موجود.
الالفاظ)
سید حسن بن احمد کاشانی(-1346 ق).خ.
موجود.
محمد حسین بن علی اصغر شیخ الاسلام طباطبائی(-1293 ق).خ.موجود.
زین العابدین بن سید حسین بن سید محمد مجاهد(-1292 ق).خ.موجود.
عبد الحسین محلاّتی.مذکور در دیباچۀ«مغتنم الدرر»مؤلّف.
شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی مشهدی (-1248 ق).مذکور در«فردوس التواریخ».
عبد اللّه بن احمد زنجانی(-1327 ق).خ.
موجود.
عبد العلی هرندی.نواده اش عباس نحوی در مقاله ای از آن یاد کرده است.
عبد الواسع امام جمعۀ زنجانی(-1291 ق).خ.
موجود.
عبد الوهاب(-1262 ق)شیخ الاسلام مشهد.
مذکور در«مطلع الشمس».
محمد علی بن ابی الحسن عاملی(-1290 ق) سبط شیخ اسد اللّه دزفولی.
محمد علی بن احمد قراچه داغی(-1310 ق)، بخشی از آنها در هامش قوانین طبع شده.
علی بن اسماعیل موسوی قزوینی(-1298 ق)، تالیف:1297 ق.ط.تبریز،1299 ق.
محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق).مذکور در آخر«مجمع العرایس»از فرزند مؤلّف.
محمد علی بن سید صادق مدرس رضوی (-1311 ق).مذکور در«الشجرة الطیبة».
علی بن محمد علی بن حیدر معروف به شیخ حیدر(-1314 ق).خ.موجود.
ملاّ علی خوانساری(-1307 ق).عبد المجید همدانی که نسخۀ آن را داشته نقل می کرد که محشی اغلب بر مؤلّف اعتراضاتی نگاشته است.
محمد علی بن محمد بن مرتضی طباطبائی مدرسی یزدی(-1240 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد علی بن کاظم شاهرودی(-1293 ق).
محمد علی بن محمد نصیر مدرس چهاردهی (-1334 ق).خ.موجود.
علینقی بن سید جواد طباطبائی(-1249 ق).
ص:337
محسن بن سمیع کرمانشاهی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا الی اصول الفروع و فروع الاصول
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مولف.
سید محمد تنکابنی(معاصر)،صاحب«حاشیۀ ریاض المسائل».
محمد بن کرم علی زرگر محلۀ بارفروشی (-1315 ق).خ.دیده شده.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری دزفولی (-1281 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
صاحب تکملة نسخۀ حاشیه را دیده بوده است.
نظام الدین مرتضی،صاحب«تشریح الحساب».
میرزا موسی تبریزی مولف«اوثق الوسائل».
حاشیه را خواهرزادۀ محشی لطفعلی تبریزی (-1340 ق)پس از وفات او تدوین کرده است.
میرزا نصر اللّه فارسی(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس»و«فردوس التواریخ».
میرزا نصر اللّه تربتی مشهدی(-1298 ق).
مذکور در مطلع الشمس.
محمد هاشم بن محمد حسین حسینی خاتون آبادی افطسی(-1262 ق).خ.موجود.
ص:338
محمد امین بن محمد شریف استرابادی (-1036 ق).مولف در«الفوائد المدنیّة»از آن به شرح تعبیر کرده و در«جوابات المسائل الظهریّة»از آن به عنوان حاشیة الکافی یاد کرده است.
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق).در هوامش نسخۀ کافی نزد صاحب ذریعه موجود بوده است.
محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی میرداماد (-1040 ق).مذکور در«سلافة العصر».
محمد حسین بن یحیی نوری،شاگرد علاّمه مجلسی.خ.موجود.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی.مذکور در«تکملة امل الآمل».قطعه ای از آن در تبریز دیده شده.
سید شبر بن محمد بن ثنوان حویزی.در هامش نسخه ای نزد صاحب ذریعه موجود بوده است.
نور الدین علی بن ابی الحسن علی بن حسین موسوی عاملی(-1068 ق)،صاحب«الانوار البهیّة».مذکور در«تحفة الازهار»ابن شدقم.
زین الدین علی بن شیخ حسن صاحب معالم،در برخی از فهرستها آمده است که این حاشیه بر «کتاب التوحید»از اصول الکافی است.
الاصول)
علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی،معروف به شیخ علی صغیر،تالیف:1085 ق.خ.
خوانساری نجف.
علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی،معروف به شیخ علی کبیر(-1104 ق).
قاسم بن محمد بن جواد کاظمی،معروف به ابن الوندی(-پس از 1104 ق).ظاهرا همان«الدرّ المنظوم»در شرح اصول کافی است که شارح در مقدمه آن را حاشیه خوانده است.
محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به شیخ محمد سبط عاملی(-1030 ق).مذکور در امل الآمل.
رفیع الدین محمد بن حیدر حسینی طباطبائی نائینی(-1080 ق یا 1082 ق).خ.آستان قدس،ش 7582 و 10099.
محمد بن قاسم بن الوندی.
نظام الدین بن احمد دشتکی.در«عین الغزال» میرزا فضل اللّه از آن نقل شده.
ص:339
سید شریف جرجانی-وارد کرده است.
شیخ ابو علی فارسی حسن بن علی بن احمد فسوی نحوی(-377 ق).الکتاب در نحو از سیبویه است.
محمد بن محمود حسینی عصّار لواسانی (-1356 ق)،«کشف الریبة»از شهید ثانی است و با حاشیه چاپ شده است.ط.تهران، 1308 ق.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مولف،«کشف الغطاء»از شیخ جعفر کاشف الغطاء است.
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق).
اصل کشف الغمّة از علی بن عیسی اربیلی است.
از این حاشیه در«فضائل السادات»نقل شده است.
از محمد بن محمود حسینی عصار لواسانی (-1356 ق).«کشف الفوائد»از خواجه نصیر الدین طوسی است.ط.تهران،1305 و 1333 ق(با کشف الفوائد).
ص:340
شیخ علی قوچانی.ط.
محمد علی بن محمد جعفر قمی(-1354 ق)، شاگرد صاحب کفایه.ط.نجف،1344 ق(2 جزء).
علی بن عبد الحسین بن علی اصغر ایروانی (-1354 ق).
علی بن یوسف حاریصی عاملی(معاصر).
سید محسن بن مهدی طباطبایی حکیم(1306 ق-)تالیف جزء اول:1345 ق،جزء دوم:
1346 ق.حاشیۀ قدیمی نیز بر جزء دوم دارد که در 1339 به پایان رسیده است.
میرزا محمد نجفی(-1355 ق)فرزند صاحب کفایه.
مهدی بن ابراهیم دجیلی کاظمی معروف به جرموقه(-1339 ق).مذکور در احسن الودیعة.
حسن بن محسن بن احمد دجیلی(-1366 ق)، تألیف:1345-1346 ق.خ.موجود.
غلام حسین مرندی.
محمد بن حسین قمی(-1369 ق).مذکور در آئینۀ دانشوران.
محمد بن علی بن علی نقی حسینی کوهکمری، در 2 مجلد.
مهدی بن حسین بن عزیز خالصی(-1343 ق).
ط.بغداد،1328 و 1344 ق.
ص:341
الخواص»از آقا رضی قزوینی است.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
لغز هم از اوست.خ.موجود.
یحیی بن حسین بحرانی یزدی،شاگرد محقق کرکی.اصل لمعه از احمد بن فهد حلی است.
ناشناخته،نسخۀ مورخ 932 ق آن در کتابخانۀ سماوی موجود است.اصل لمعه از شهید اول است.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 13 ق).لمعات از حسن گوهر است.
ص:342
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق)،در هنگام مجاورت در مکّۀ مکرّمه تألیف کرده.مجمع البیان از ابو علی فضل طبرسی است.
ص:343
صدر الدین بن محمد باقر رضوی قمی(سدۀ 12 ق).
عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی(-ح 1130 ق)صاحب«ریاض العلماء»و مذکور در همان کتاب.
نور الدین علی بن عبد العالی محقق کرکی(-940 ق).خ.آستان قدس،ش 2363.
-اما بعد حمد اللّه حمدا یستوجب من نعمة المزید...
محمد بن حسن سبط شهید ثانی(-1030 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1031 ق).
خ.ملّی تهران.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی (-1082 ق).خ.آستان قدس،ش 6647.
مراد بن علی خان تفرشی(-1051 ق).مذکور در«جامع الرواة».
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
-قوله،الطهارة غسل بالماء او مسح بالتراب
ص:344
عبد اللّه بن محمد تونی(-1071 ق)صاحب الوافیة.مذکور در«ریاض العلماء»(به عنوان تعلیقات).
عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق).
مذکور در«تحفة العالم».
عزیز اللّه بن محمد تقی مجلسی(-1074 ق).
مذکور در رسالۀ انساب المجلسی.
علی بن عزیز اللّه بن عبد المطلب جزائری خرّم آبادی(-1149 ق).مذکور در اجازۀ معروف سید عبد اللّه جزائری.
علی بن محمد علی بن ابی المعالی طباطبائی (-1231 ق)،صاحب«ریاض المسائل».
علی اکبر بن آقا علی خراسانی(-1263 ق).
مذکور در«طرائق الحقائق».
محمد بن حسن سبط شهید ثانی(-1030 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی (-1082 ق).
محمد بن عبد الفتاح تنکابنی(-1124 ق).
مذکور در«تکملة امل الآمل».
محمد بن علی بن حیدر،مؤلّف«ایناس المؤمنین».
ص:345
محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«الفوائد الرجالیّة».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی(-ح 1130 ق)صاحب ریاض.اصل مسالک از شیخ جواد کاظمی است.
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).مستدرک از شیخ محمد حسین نوری است.
ابو العباس احمد بن محمد بن احمد ازدی اشبیلی معروف به ابن الحاج.«المستصفی»در اصول فقه از امام محمد غزالی است.
جمال الدین محمد خوانساری(-1225 ق).
اصل مشارق که شرح دروس شهید اول است،از پدر محشی آقا حسین خوانساری است.
میرزا عبد اللّه افندی(-ح 1130 ق)صاحب ریاض.
میرزا ابو الحسن جلوۀ طباطبائی(-1314 ق).
«المشاعر»در مبداء و معاد از ملاصدراست.
احمد بن ابراهیم نعمت اللّه اردکانی شیرازی.ط.
(با المشاعر).
-احمدک اللهمّ یا مفیض الخیر و الجود...
احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).
ظاهرا منظور شرح عرشیۀ احسائی است که جرح گفته می شود.
اسماعیل بن سمیع اصفهانی معروف به واحد العین(-1277 ق).
علی بن جمشید نوری(-1246 ق).
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).در آخر رسالۀ«سهو النبی»مؤلّف به آن ارجاع شده است.«مشرق الشمسین»از شیخ بهائی است.
موسی بن محمد علی بن مراد خراسانی.خ.دیده شده(مورخ 1300 ق،به خط مولف).
«مشکاة النحو»از سید محمد یمنی است.
شرح مفتاح غیب الجمع و الوجود
محمد هاشم بن محمد محسن بن محمد علی گیلانی اشکوری(-1332 ق).ط،1323 ق(در حاشیۀ مصباح)مصباح از ابن فناری و مفتاح از صدر الدین قونوی است.
ص:346
سعد الدین تفتازانی است.
-و بک الاعتصام یا کریم...قوله حقایق المعانی و دقایق البیان الخ فی ذکر المعانی و البیان براعة الاستهلال.
احمد بن علی اکبر مراغی(-1310 ق).
محمد جعفر شریعتمدار استرابادی.مذکور در «مظاهر الآثار»از فرزند مؤلّف.
حسین بن شهاب الدین کرکی عاملی(-1074 ق).مذکور در امل الآمل.
شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی مشهدی (-1247 ق).مذکور در«مطلع الشمس»و «فردوس التواریخ».
عبد الحکیم سیالکوتی(-1067 ق).ط.آستانه، مکرّر.
عبد اللّه شهابادی یزدی(-981 ق)،تألیف:
962 ق.
-حمدا لمن خلق الانسان علمه البیان...
عبد اللّه بن نور الدین جزائری شوشتری(-1173 ق).مذکور در«تحفة العالم».
عبد النبی نوری(-1344 ق).خ.موجود.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی.
خ.دیده شده(غیر مدون در هامش مطوّل).
محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1030 ق).
مذکور در«لؤلؤة البحرین».
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی (-1031 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
صدر الدین محمد بن منصور دشتکی(-903 ق).خ.احمدیۀ حلب و عاشر افندی استانبول.
قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:347
انصاری.خ.موجود.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).ط.خ.آستان قدس،ش 9636 (1223 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی شرح صدورنا بانوار معرفة معالم الدین...
محمد تقی بن محمد برغانی قزوینی(-1264 ق).
محمد جعفر شریعتمدار استرابادی.هنگام اشتغال به درس نزد استادش سید علی صاحب ریاض به تالیف آن پرداخته.خ.موجود.
محمد جعفر بن محمد علی کرمانشاهی (-1254 ق).مذکور در«مرآت الاحوال».
محمد جواد حسینی(-1226 ق)صاحب مفتاح الکرامة.مذکور در تکملة امل الآمل.
محمد حسن بن محمد صالح بغدادی(-1336 ق)،تألیف:1304 ق.خ.دیده شده.
حسن بن محمد.در آن از فاضل طبری-ملا صالح مازندرانی-نقل می کند.
محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (-1151 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
آقا حسین بن جمال الدین محمد محقق خوانساری(-1098 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
علاء الدین حسین بن رفیع الدین محمد مرعشی سلطان العلماء(-1064 ق).خ.آستان قدس، ش 13696(1073 ق)و چند نسخه دیگر.ط.
تهران،1274 ق(با حاشیۀ ملا صالح).
کمال الدین حسین فسایی(-1134 ق).مذکور در تذکرۀ حزین.
رفیع بن محمد رفیع گیلانی،شاگرد بحر العلوم.خ.
موجود.
-الحمد للّه المنعم المتعال...
محمد شفیع گیلانی(سدۀ 13 ق).
شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی مشهدی (-1274 ق).مذکور در«فردوس التواریخ».
حسام الدین محمد صالح بن احمد مازندرانی (-1086 ق)،داماد محمد تقی مجلسی.خ.
آستان قدس،ش 13401(1095 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-نحمدک اللهم یا من خلقنا
محمد طه بن مهدی آل نجف تبریزی نجفی (-1323 ق)،تالیف:1271 ق.ط.ایران، 1315 ق.خ.آستان قدس،ش 7370(1306 ق).
عبد الحسین بن آقا باقر وحید بهبهانی(زنده تا 1222 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی علّم بالقلم.
ص:348
عبد الرحمن بن نصر اللّه شیرازی(1268 ق-).
مذکور در«مطلع الشمس».
عبد اللّه بن محمد بشروی فاضل تونی(-1071 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
عبد اللطیف بن علی بن احمد بن ابی جامع عاملی،مجاز از صاحب معالم.
علی بن اسماعیل موسوی قزوینی(-1298 ق).
مذکور در«المآثر و الآثار».
علی بن محمد باقر بهبهانی کرمانشاهی(-1216 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
علی عاصی عاملی(-ح 1297 ق).مذکور در تکمله.
سید علی بن محمد علی طباطبائی(-1231 ق) صاحب«ریاض المسائل».
نور الدین علی بن سید علی نور الدین موسوی عاملی(-1068 ق)برادر صاحب مدارک.خ.
موجود.
محمد علی بن محمد بلاغی(-100 ق).مذکور در«تنقیح المقال».
ملا علی میرزا.خ.موجود.از مؤلف و وجود نسخۀ حاشیه سید محمد باقر سبط حجت الاسلام به همین صورت یاد کرده است.
علی بن یوسف فقیه حاریصی(معاصر).
محمد قاسم.خ.مرعشی.
محمد کاظم بن اللّه آورد خراسانی(-ح 1349 ق).
سید ماجد بن هاشم بحرانی(-1028 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محسن بن سمیع کرمانشاهی.خ.موجود.
محمد بن ابی القاسم حسینی سردانی زنجانی (-1269 ق).خ.موجود.
محمد بن احمد بن حیدر کاظمی(-1315 ق).
خ.کتابخانۀ عطار کاظمین.
بهاء الدین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی.
در حاشیه بر شرح صمدیّه به آن ارجاع داده است.
فخر الدین ابو جعفر محمد بن حسن بن شهید ثانی (-1030 ق)،فرزند مولف متن.خ.موجود.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).خ.
آستان قدس،ش 2881(1216 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-قوله الفقه فی اللغة الفهم انما ابتدأ بتعریف الفقه.
فارسی،نیز از مدقق شیروانی.مذکور در«جامع
ص:349
الرواة»اردبیلی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مولف.
محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی(-1124 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید محمد مجاهد(-1242 ق)فرزند سید علی صاحب ریاض.خ.دیده شده.
محمد بن معصوم رضوی مشهدی(-1255 ق).
خ.آستان قدس،ش 2884.
معزّ الدّین محمد مهدی بن حسن موسوی قزوینی(-1300 ق).
ناشناخته،محشی پس از بحر العلوم می زیسته.خ.
روضاتی اصفهان.
-قوله الفقه فی اللغة الفهم آه و منه قوله تعالی وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ ...
ناشناخته،مولف از شاگردان میر سید علی بوده.
خ.روضاتی اصفهان
-(بعد الحمد)الفقه فی اللغة الفهم آه یقال فقه الرجل.
منسوب به سید مهدی بحر العلوم یا سید مهدی فرزند صاحب ریاض.ط،1316 ق.
ناشناخته،مؤلف شاگرد شریف العلماء بوده است.خ.دیده شده.
ص:350
سید محمد بن عبد الکریم جزائری.مذکور در «تحفة العالم».
محمد مؤمن بن محمد زمان مؤلف«تفسیر سورة الملک».
محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی،معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
یعقوب بن ابراهیم بختیاری.در هوامش مغنی دیده شده.
محمد هاشم روضاتی(-1356 ق).خ.روضاتی اصفهان.
ص:351
جزری است.
عباسقلی قاری اعتماد القرّاء تبریزی(-1342 ق).ط.(با اصل مقدمه).
ضمن حواشی کتب اصول فقه هریک در موضعش آمده است.
سید محسن بن حسن مقدس اعرجی کاظمی (-1227 ق).این حاشیه بر مقدمه های اول و دوم حدایق شیخ یوسف بحرانی است.
ابو الفضل تهرانی،صاحب حاشیة رجال النجاشی.خ.موجود.مکاسب از شیخ انصاری است.
شیخ احمد سلطان آبادی(-ح 1315 ق).خ.
دیده شد.
ملاّ احمد شبستری،شاگرد شیخ انصاری.خ.
دیده شده.
احمد بن حسین تفرشی.
باقر بن جعفر بهاری همدانی(-1333 ق).خ.
موجود.
محمد باقر بن محمد مهدی زنجانی(1312 ق-).خ.دیده شده.
محمد باقر بن مهدی نجم آبادی(-1347 ق)، تألیف:1320 ق.خ.دیده شده.
محمد تقی بن محب علی شیرازی(-1338 ق).
ط.
محمد جواد بن حسن بلاغی(-1352 ق).ط.
نجف،1343 ق(با العقود المفصّلة).
میرزا حبیب اللّه رشتی(-1312 ق).تدوین از شاگردش محمد ابراهیم لواسانی در 1317 ق.
خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
محمد حسن بن محمد صالح کبّۀ بغدادی،خ.
دیده شده.
محمد حسین بن محمد جعفر تبریزی(1304 ق-).حاشیه بر قسم خیارات مکاسب است.
محمد حسین بن محمد حسن معین التجار کمپانی اصفهانی(-1361 ق).حاشیه بر بیع و خیارات.
حسین بن علی بختیاری اصفهانی،صاحب «حاشیة الفرائد».
میرزا رضا بن ابراهیم بن حاج آقا تبریزی لطفی (ح 1335 ق-)تقریرات بحث استادش سید ابو القاسم خویی است.خ.دیده شده.
آقا رضا بن محمد باقر تبریزی(-1331 ق).خ.
موجود.
آقا رضا بن محمد هادی همدانی(-1322 ق).
خ.موجود.
ص:352
آقا ضیاء الدین عراقی(-1361 ق).حاشیه بر بیع مکاسب است.
عبد اللّه بن محمد علی راینی کرمانی،مؤلّف «تنقیح المقاصد».خ.موجود.
علی بن جواد مرندی(معاصر)،مؤلّف«حاشیة الفرائد»،تالیف:1327-1332 ق.خ.موجود.
-الحمد لمن خلق الانسان علّمه البیان...
علی بن عبد الحسین ایروانی،مولف«بشری المجتهدین».ط.تهران،1365 ق.
علی بن نصر اللّه همدانی،صاحب«حاشیة الفرائد».خ.موجود.
محمد علی نخجوانی،صاحب حاشیة الفرائد.
محمد علی بن محمد صادق خوانساری (-1286 ق)شاگرد حسینعلی تویسرکانی.ط.
1324 ق(قسمت اول،در هامش مکاسب).
غلام حسین مرندی.
محمد کاظم بن حسین معروف به آخوند خراسانی(-1329 ق).ط.ایران.
سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی (-1337 ق).ط.تهران،1316-1317 و 1324 ق.
سید محسن بن مهدی حکیم طباطبائی(1306 ق-)،تألیف:1342 ق.
سید محمد تنکابنی مؤلّف«حاشیة الفرائد»که غیر از محمد بن سلیمان تنکابنی است.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
هاشم بن جلال الدین خوانساری،مؤلّف«حاشیة الفرائد».
ناشناخته،محشی پس از شیخ انصاری می زیسته است.خ.دیده شده.
ص:353
محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی (1308 ق-).«منتخب التواریخ»از ملا هاشم خراسانی است.
صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی (-1263 ق).منته از ابن ملاّ حلبی است.
نصر اللّه همدانی معروف به آخوند نصیر،شاگرد محقق داماد.«منته المطلب»از علاّمه حلی است.
سید ابو تراب خوانساری(-1346 ق).«منته المقال»از محمد بن اسماعیل مازندرانی است.
ابو محمد حسن صدر الدین(-1354 ق).خ.
موجود.
ص:354
محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1030 ق).
تالیف:1025 ق.خ.آستان قدس،ش 7590.
جمال الدین محمد بن حسین خوانساری(- 1225 ق).در«جامع الرواة»از آن به تعلیقات تعبیر شده است.
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی(- 1031 ق).خ.آستان قدس،ش 14849 (1088 ق).
-ابه خبر یبتدی به الکلام...
محمد بن علی بن یوسف بحرانی.مذکور در تاریخ علماء البحرین.
ملا مراد کشمیری.خ.موجود.
ص:355
نگاشته اند.از جمله شیخ مرتضی انصاری شاگرد مولف،شیرازی،کوهکمری،راضی،محمد تقی هروی،سید کاظم یزدی و دیگران نسخۀ برخی از این حواشی موجود است.
سید حسین بن علی طباطبایی بروجردی(1292 ق-).
محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق)،میرزا حیدر علی در اجازه اش از این حاشیة نقل می کند.«نقد الرّجال»از میر مصطفی تفرشی است.
سید عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق)، غیر مدون.مذکور در اجازۀ محشی.
محمد علی کرمانشاهی(-1216 ق).از این حاشیه در«خاتمة المستدرک»نقل شده.
عنایت اللّه قهپائی(سدة 11 ق).مذکور در «توضیح المقال».
صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی(- 1263 ق).خ.موجود.
سید نعمت اللّه جزائری(-پس از 1112 ق).
حاشیه را سید آقا شوشتری(معاصر)تدوین کرده است.
محمد شفیع بن محمد بن عبد الکریم موسوی جزائری.
ص:356
از محسن فیض کاشانی(-1091 ق)مؤلف اصل.
محمد رضا بن محمد مؤمن قمّی.خ.مرعشی قم.
-الحمد لمفیض الخیر و الجود.
سید محسن بن مقدس اعرجی کاظمی(-1227 ق)،تألیف:1188 ق.خ.موجود(در هامش وافیّة).
«وافیة الاصول»از عبد اللّه بشرویی است.
سید محمد مهدی بحر العلوم(-1212 ق).
ص:357
است...
اردو،در احوال شهیدان کربلا.ط.هند.
فارسی،از کمال الدّین محمد بن جمال الدین ابو روح،ط.مکرّر.
سید حسین مجتهد کرکی(-1001 ق).مذکور در ریاض العلماء.
فقه،از احمد بن حسن بن منصور آل عمران قطیفی معاصر شیخ جعفر کاشف الغطاء.مذکور در«انوار البدرین».
نحو،از ابو نزار حسن بن صافی ملک النّحاة(- 568 ق).
کلام،از محمد حسین بن عبد الحسین حسینی مؤلف«سفینة النجات».«الحاوی»در امامت است.
فقه،از حسین بن منصور،شیخ حسین بن مفلح صیمری در مسألۀ ای از مؤلف به همین نام یاد کرده است.
طب،از ابو بکر محمد بن زکریا رازی(-311 ق).ط.حیدرآباد دکن،1374-1382 ق.
فقه،از رکن الدّین محمد بن علی بن محمد جرجانی.
طب،از نجم الدین محمود بن صائن الدین الیاس شیرازی.خ.آستان قدس،ش 8933(894 ق).
-الحمد لله الواحد الماجد السبّوح
عبد النّبی بن سعد جزائری(-1021 ق).خ.
موجود.
-نحمدک اللهم علی ما هدیتنا لتصحیح المقال.
تفسیر،از ابو الحسن علی بن احمد واحدی نیشابوری(-468 ق).این نام بر 3 تفسیر او (بسیط،وسیط و وجیز)اطلاق می شود.
شرح شرایع الاسلام.
ناشناخته،در چند مجلّد،نسخۀ خط مؤلف را سید محمد جزائری دیده بوده است.
من العقائد و الاعمال)
محمد مقیم بن درویش محمد حامدی خزاعی اصفهانی(-1165 ق).این کتاب شرحی است بر«بدایة الهدایۀ»شیخ حرّ عاملی.خ.موجود.
-الحمد للّه الواحد الاحد الفرد الصمد
محمد صادق که به مولوی عبد اللّه-چنانکه در 1289 بر ظهر نسخه نگاشته-اهدا کرده است.
خ.دیده شد.
ناشناخته.خ.آستان قدس.
کشکول گونه ای از محمد زمان بن کلبعلی تبریزی اصفهانی شاگرد علامه مجلسی.ظاهرا نام درست آن،«الجبّة»است.
ص:358
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در الفوائد الرجالیۀ بحر العلوم.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.نجاشی آن را به 2 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو النّضر محمد بن مسعود عیاشی.
رساله در بداء،از علی نقی گنابادی.مذکور در مقدمۀ چاپی ارجوزۀ«صراط الجنّة»مؤلف.
حکمت،از محمد باقر بن محمد حسینی میر داماد (-1041 ق).
فارسی،جریده ای که به مدیریت جلال الدین حسینی کاشانی(-1349 ق)در کلکته چاپ و منتشر می شد.
ادعیه،از عبد الوحید گیلانی،شاگرد شیخ بهائی.
مذکور در ریاض العماء.
(فی اربعین فضیلة امیر المؤمنین):
جعفر بن محمد بن جعفر اعرجی نسابه(-1332 ق).مذکور در«نفحة بغداد».
امیر المؤمنین)
فارسی،از شمس الدین محمد بن بدیع الدین رضوی خادم آستان قدس در اواخر روزگار صفویان.خ.موجود.
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(- 1031 ق).ط.تهران،1319 ق و 1321 ق.خ.
آستان قدس،ش 7182(1050 ق خط حرّ عاملی)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی دلنا علی الطریق القویم.
محیی الدین بن عبد اللطیف جامعی.خ.مرعشی (ج 4).
فقه،از میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق).ط،1319 ق(در آخر«الغنائم»).
احمد بن صالح آل طعان ستری بحرانی(- 1315 ق).
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمی (-350 ق).نجاشی آن را به واسطۀ مشایخ خویش از مولف روایت کرده است.
اسد اللّه بن اسماعیل بن عباس بن عبد اللّه حسینی انگری(-1333 ق).تقریر بحث استادش میرزا حبیب اللّه رشتی را نوشته است.خ.دیده شده.
فارسی،از محمد تقی بن علی محمد نوری(- 1263 ق).خ.دیده شده.
جعفر بن علی نقی نوادۀ سید محمد مجاهد (-1321 ق).
رفیع الدین حسین حسینی رضوی لنگرودی، تالیف:971 ق به نام سلطان خان احمد حاکم گیلان.
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.دیده شده.
ص:359
زین الدین بن علی بن احمد شامی شهید ثانی(- 966 ق)،تألیف:956 ق.ط.تهران،1319 ق (با الحق المبین).خ.آستان قدس،ش 2367 (سدۀ 10 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی حبانا بدینه القویم
محمد طه نجف(-1323 ق).ط،1324 ق (با الانصاف).
علی بن رضا بن بحر العلوم طباطبائی،تألیف، 1290 ق.ط.تهران،1291-1293 ق.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«الفوائد الرجالیّۀ»بحر العلوم.
محمد علی بن عاشور کرمانشاهی،تالیف:1196 ق.خ.دیده شده.
ناشناخته.خ.دیده شده.
-قال فی التنقیح یحبی الولد الاکبر بثیاب بدن المیّت
ص:360
ابو منصور زیادی.مذکور در معالم العلماء.
ابو ولاد حناط(ابو الحسن میمونی).مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمی (-350 ق).نجاشی به یک واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو جعفر احمد بن محمد بن عیسی اشعری.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو سعید،اسماعیل بن علی بن حسین سمان صاحب«البستان»در تفسیر.
بندار بن محمد بن عبد اللّه.مذکور در فهرست ابن ندیم.
جعفر بن حسین بن قاسم موسوی خوانساری (-1158 ق).مذکور در«روضات الجنات»از نوادۀ مؤلف.
ابو القاسم جعفر بن محمد ابن قولویۀ قمی(- 368 ق).استاد شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
حسین بن موسی خشاب.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو عبد اللّه حسین بن علی بن سفیان بزوفری،از مشایخ شیخ مفید و ابن غضائری و ابن عبدون.
ابو الحسن سلامة بن محمد ارزنی(-339 ق).
نجاشی به 2 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
ابو الفضل سلمة بن خطاب براوستانی از دورقانی.
نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد عبد اللّه بن محمد حذاء دعلجی،استاد نجاشی.مذکور در رجال او.
ابو العباس عبید اللّه بن احمد بن نهیک نخعی،از مشایخ شیخ صدوق.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الفضل عبیس بن هشام ناشری اسدی(-220 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن ابی سهل حاتم بن ابی حاتم قزوینی.نجاشی به واسطۀ ابو عبد اللّه بن شاذان آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن حسن طاطری طائی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو الحسن علی بن عبد اللّه میمونی مخزومی.
مؤلّف آن را به نجاشی داده و نجاشی نسخه ای برای خود نوشته بوده است.
ابو الحسن علی بن عبید اللّه بن علی بن حسین،که آن را از امام موسی بن جعفر(علیه السلام)روایت می کند.
مذکور در رجال نجاشی.
ص:361
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی،راوی از امام رضا،امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.
ابو احمد محمد بن ابی عمیر ازدی(-217 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن احمد معروف به ابن خانبه صاحب«کتاب التأدیب».مذکور در رجال نجاشی.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن اسماعیل بن بزیع.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.
ابو طاهر محمد بن تسنیم ورّاق کوفی،کاتب امام حسن عسکری(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فرّوخ صّفار(-290 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن سماعۀ حضرمی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن سنان زاهری خزاعی(-220 ق).مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد بن صادق خوانساری(-1308 ق).
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی.
احمد بن ادریس اشعری(-306 ق)از مؤلف روایت می کند.
ابو علی محمد بن محمد بن اشعث کوفی(سدۀ 4 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ محمود تهرانی(-1304 ق).خ.دیده شده.
ملاّ مصطفی قزوینی(-پس از 1270 ق).
شرحی است بر کتاب حجّ«شرایع الاسلام».خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق الکعبة
معاویة بن عمار(-175 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو ایوب منصور بن حازم بجلی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.ابن ابی عمیر (-217 ق)کتاب را از مولف روایت می کند.
ابو الحسن موسی بن حسن بن عامر اشعری قمی (سدۀ 3 ق).عبد اللّه بن جعفر حمیری آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از حمیری روایت می کند.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بن معاویة بن وهب بجلی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ص:362
ابو حکم هشام بن سالم جوالیقی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو علی یونس بن یعقوب جلاب بجلی دهلی وکیل امام رضا(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
جعفر بن محمد نقدی(1303 ق-).ط.بغداد، 1348 ق.
مجموعۀ فوائد متفرقه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی.مذکور در «خلاصة الاخبار»مولف که در 1250 ق تألیف شده.
ابو الفتح محمد بن عبید اللّه تعاویذی معروف به سبط ابن تعاویذی(-583 ق).مذکور در معجم الادباء.
ابو محمد فضل بن شاذان نیشابوری(-260 ق).
مذکور در النّجم الثاقب.
ابو الفضل ثابت بن عبد اللّه یشکری،شاگرد شریف مرتضی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
داعی الی الحق حسن بن زید بن محمد حسنی (-270 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی (-283 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست ابن ندیم.
ابو علی حسن بن علی فارسی(-377 ق).نسخۀ این کتاب را سلامة بن عیاض در کتابخانۀ موقوفۀ ابن عباد در ری دیده بوده است.مذکور در معجم الادباء.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی،تالیف:
1129 ق.این کتاب جزء دوم از کتاب بزرگ اوست که جزء اول آن در توحید است و یاد شد.
در اثبات حرمت خمر،از ابو القاسم بن کاظم موسوی زنجانی(-1292 ق).خ.موجود.
اردو.ط.هند.
فارسی،از دلدار علی بن سید عسکر بلگرامی ترمذی(سدۀ 13 ق).
-نحمدک یا من منّ علی البریّة بارسال الرسل
محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی نجفی (-1098 ق).پیش از شرح تهذیب مقدمه ای در اصول فقه و کلام نگاشته و صاحب ریاض بر این مقدمه تعلیقاتی دارد.
فارسی،کلام،از ملا علی نوری(-1246 ق).
میزان الحق از هنری مارتین معروف به پادری است،تألیف:1232.خ.آستان قدس،ش 76 (1232 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الاول بلا اول کان قبله
عقاید،از محمد مرتضی حسینی جنفوری
ص:363
(-1337 ق)در این کتاب لزوم استجابت دعای پیامبر ص و ائمه علیهم السّلام بررسی شده است.
مذکور در فهرست تألیفات مولف.
فارسی و عربی،مناجات،از محمد جعفر بن محمد قاسم شریف نراقی کاشانی،تألیف و طبع به دستور محمد حسن خان حاکم کاشان،کاشان، 1273 ق.
فارسی،در اثبات وجود امام عصر،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق)، تألیف:1281 ق.ط.تهران،1308 ق.
الشریعة)
سید صادق بن سید محمد عطار بغدادی (-1336 ق).ط.بغداد،1329 ق.
عبد الکریم بن سید عبد اللّه جزائری(-1215 ق).مذکور در«الشجرة الطیّبة».
عبد المطلب بن محمد حسن عباس آبادی اصفهانی(سدۀ 13 ق).شاگرد شیخ احمد احسائی.
علی بن فضل اللّه مازندرانی حائری(-1339 ق).خ.موجود.
الملل الباطلة)
فارسی،از سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)ترجمه از ملا حسن مراغی.خ.آستان قدس، ش 9788(1259 ق).
-حمد بی حد و ثنای بی عد...
اردو،از سید محمد مهدی بن علی بهیکپوری (-1346 ق).ط.هند.
البالغة فی تنبیه القلوب الزائغة
سید ناصر الدین بن محمد هاشم حجّت نجف آبادی(-1360 ق).ط.مشهد،1348 ق.
حجة التفضیل
در تفضیل حضرت امیر(علیه السلام)،از اثیر.این کتاب از مآخذ«کتاب الیقین»ابن طاووس بوده است.
اولاد الامام)
سید شبر بن محمد بن ثنوان حویزی(-پس از 1186 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه علی توفیقه الی جادة طریقة اخلص من وحده...
اصول فقه،از محمد بن یونس شویهی حمیدی، شاگرد شیخ جعفر کاشف الغطاء،تألیف:1208 و 1217 ق(2 مجلد).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی نصب عمود الحق بکلمته
الذاهب الی کفر ابی طالب
سید شمس الدین فخار بن معد بن فخار موسوی حائری(-630 ق).خ.آستان قدس،ش 12423.ط.1351 ق.
-الحمد للّه الذی تظاهرت الآءه...
فارسی،در واقعۀ عاشورا،از محمد حسن بن علی اعتماد السلطنه(-1313 ق)،تالیف:1304 ق.
ط.تهران،1304 و 1310 ق.
ص:364
ناشناخته.خ.آستان قدس.
در کروی بودن زمین،از ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق).مذکور در «خاتمة المستدرک».
سید مرتضی بن حسن علی جنفوری(-1337 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
اردو،شرح حدیث غدیر.ط.دهلی.
محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی(معاصر) مؤلّف«البضاعة المزجاة».
غیاث الدین منصور دشتکی(-948 ق).وی در این کتاب اعتراضاتی بر کتاب حجة الاسلام غزالی وارد کرده است.خ.آستان قدس،ش 500.
محمد تقی بن رضا حسینی قزوینی.از آن در «نهایة التحریر»سید تقی نوادۀ مؤلّف نقل شده است.
اصول دین،از علی بن موسی اسکوئی،تالیف:
1336 ق.ط.مشهد،1336 ق.
شمس الدین محمد هاشمی عباسی.
-الحمد للّه و سلام علی عباده.
ناشناخته.خ.آستان قدس.
ابو الخیر برکة اسدی،شاگرد شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی مولف«الآراء و الدیانات».
ابو الحسن علی بن حسن بن محمد طاهری فقیه.
مذکور در رجال نجاشی.
الآئمّة المعصومین ع)
ابو محمد عبد الباقی بن محمد بصری استاد شیخ مفید عبد الرحمن نیشابوری.مذکور در فهرست منتجب الدین.
بالعراق من الکرامات)
علی نقی بن ابو الحسن نقوی لکهنوی(معاصر).
مربوط سال 1350 ق.ط.لکهنو.
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در«مدینة المعاجز»سید هاشم بحرانی.
احمد بن حسن یزدی مشهدی(-ح 1310 ق)، در 14 مجلد.مذکور در«نواصیص العجب» مؤلّف.
محمد مهدی بن احمد موسوی کاظمی(1335 ق-)،تألیف:1360 ق.در این کتاب رای قاضی عدل و ابن تیمیه در امر مهدی علیه السّلام ردّ شده است.
احوال ائمۀ(علیه السلام)،از احمد بن حسن یزدی(-ح
ص:365
1310 ق).ظاهرا با«الحجج الحقایق»یکی است.
علی البابیة)
فارسی،از محمد بن محمود عصار لواسانی (-1356 ق)،تالیف:1341 ق.خ.آستان قدس،ش 501(1341 ق،خط مؤلف).
حسن بن موسی نوبختی،برگرفته از کتب ارستو.
مذکور در رجال نجاشی.
رد منکرین معراج،از ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری(-1324 ق).ط.هند،1296 ق.
-سبحان الذی اسری بعبده
الحسن ع و الرد علی التقریر الحاسم)
اردو،از ابو الحسن علی بن نقی شاه کشمیری لکهنوی.ط.هند.
در اثبات حقانیت شیعۀ امامیّه،از ابو سعید حمزة بن محمد حسینی رضوی(سدۀ 13 ق).
طالب ع)
منسوب به علامه حلی.چون مولف از الصراط المستقیم بیاضی(-877 ق)هم نقل کرده پس بایست پس از بیاضی بوده باشد.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی ارسل الانبیاء حججا للعالمین...
شرح حال،از قاضی بهلول بهجت افندی.مذکور در«تاریخ آل محمد»از همین مؤلّف.
فارسی و عربی،دیوان مراثی،از محمد هاشم بن محمد مفید،تاریخ نظم:1255 ق،این کتاب ذیلی است بر«کعبة الباکین»از پدر ناظم.
الزکاة
ابو جعفر محمد بن یونس شویهی حمیدی، تالیف:ح 1211 ق.خ.دیده شده.
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق).
خ.آستان قدس،ش 8657.
فارسی،در آداب و احکام نکاح،از ملا محمد بن حسن طوسی(-1257 ق)،مرتب بر 7 شمع تاریخ تألیف:1229 ق.خ.دیده شده.
فارسی،طب،از سالک الدّین محمد حموی، تألیف:1032 ق(در 80 سالگی مؤلّف)، مجموعۀ 44 رساله از چندین مؤلف که اکنون 13 رساله از جمله باقی مانده است.خ.دهخدا، تهران.
ص:366
سید حسین بن جعفر خوانساری(-1191 ق)، جدّ پدر صاحب روضات.مذکور در«روضات الجنات».
زین الدین بن علی بن احمد عاملی شهید ثانی (-966 ق).مذکور در امل الآمل.
زین العابدین بن جعفر خوانساری(-1275 ق)، پدر صاحب روضات.
عبد الوهاب بن محمد علی شریف قزوینی(سدۀ 13 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین.
مقالات شریف مرتضی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).مذکور در«الانتصار» مؤلّف.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ص:367
ق-).این کتاب بابی است از ابواب«سبائک الذهب»مؤلف.ط،1363.
-قال المصنّف دام ظله:المقام الرابع فی الاستصحاب
ص:368
محمد علی بن سید کاظم مقدس اعرجی کاظمی (-پیش از 1246 ق).خ.دیده شده.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
مهدی بن سید علی طباطبایی(-1260 ق) فرزند صاحب ریاض و استاد شیخ انصاری.
عبد اللّه بن محمد رضا شبّر حسینی کاظمی (-1242 ق)،تالیف:1213 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی ظهر للعقول و الافهام بشواهد افعاله و آثاره
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
نظام الدین مرتضی(-1336 ق)مؤلف«تشریح الحساب»و شاگرد میرزا حبیب اللّه رشتی.
ص:369
محمد علی بن محمد حسین مرعشی شهرستانی (-1287 ق).خ.دیده شده.
محمد علی بن کاظم بن محسن مقدس اعرجی کاظمی،شاگرد عبد اللّه شبر کاظمی(-1242 ق).خ.موجود.
علی بن شیخ جعفر کاشف الغطاء(-1253 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین...
صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی (-1263 ق)،تألیف:1242 ق.خ.دیده شده.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
عبد الوهاب شریف قزوینی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا الی الطریق الموصل الی الیقین...
هاشم بن علی بن رضا بن بحر العلوم طباطبایی (-1284 ق).
شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).از اجزاء «فرائد الاصول»مؤلف است.ط 1268 ق(به صورت مستقل).
ص:370
شیخ حرّ عاملی در امل الآمل مؤلّف را از معاصرین خویش شمرده است.
لغت،از عبد اللّه بن محمد بن علی بن شاهمردان.
مذکور در معجم الادباء.
محمد بن محمد بن حسن بن قاسم حسینی عیناثی،تألیف:1081 ق.در«معارج الاحکام» و«معین الواعظین»از آن نقل شده است.
ادعیه،از محمود بن علی مشهدی،معاصر شیخ حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
اسد اللّه امین الواعظین شوشتری(-ح 1353 ق)، در 2 مجلد.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی زین حدائق العالم بازهار نعمته...
تفرقهم فی البلدان و الاقطار)-حدائث الازهار و
اخبار بیت النّبی المختار
علی بن حسین مسعودی(-345 ق).در«مروج الذهب»مؤلف به آن ارجاع شده است.
غلام حسین بن علی اصغر دربندی(-1322 ق)، تالیف جلد سوم:1298 ق.خ.دیده شده(ج 3).
-حمدا لک یا معین...
حاج کریم خان بن ابراهیم کرمانی(-1288 ق).
تقریرات اوست که فرزندش محمد خان جمع کرده.خ.آستان قدس،ش 2865(1257 ق).
-الحمد للّه الذی هدانی للاسلام
انساب مشجرۀ ملوک،مشاهیر و سادات.
ابو الحسن شریف عاملی در«الانساب»از آن یاد کرده که نسخۀ آن را در کربلا دیده بوده است.
منظومه در نحو،از ابو تراب بن محمد صالح موسوی(-1360 ق)،مرتب بر 5 حدیقه،تاریخ نظم:1357 ق.
-انّا فتحنا عقدة اللسان
باسمک یا معلم البیان
فارسی و عربی،در فضائل معصومین(علیه السلام)به نظم و نثر،از صدر الدین محمد بن محمد حسن شعبان کردی قزوینی.ط.تهران،1333 ق و مکرّر.
ناشناخته،در«مفتاح التواریخ»از آن نقل شده است.
فارسی،از شمس الدین فقیر شاهجهان آبادی (-1183 ق)،در 5 حدیقه:بیان،بدیع،عروض، قافیه،معمی و خاتمه در سرقات شعری تالیف:
1263 ق.ط.لاهور،1263 ق و چند چاپ دیگر در بمبئی،لکهنو و کلکته.
فارسی،نحو،از محمود بن سلطان علی معلم شوشتری(معاصر).خ.دیده شده.
ینبغی ان یطلع علیه ابناء نوع الانسان)
در اصول،فروع فقه و اخلاق،از علی بن زین العابدین یزدی بارچینی(-1333 ق).فرزند مؤلف در آخر«الزام الناصب»نوشته است که مجلدات«حدائق الجنان»به 18 مجلد می رسد و مرحوم صاحب ذریعه 3 مجلد آن را دیده است.
کلام،از ابو القاسم زید بن محمد بن سلیمان بیهقی (-517 ق).فرزندش در شرح«نهج البلاغه»
ص:371
(خطبۀ اول)از آن یاد کرده است.
فارسی،لغز و معمّا،ناشناخته،در 2 قسم،هر یک به ترتیب در 50 باب و 8 باب.خ.
خوانساری نجف.
فارسی،در محسّنات بدیعی،از شرف الدین حسن بن محمد رامی تبریزی(-795 ق)،که مرتب بر 2 قسم و به نام سلطان اویس ایلکانی تألیف شده است.بخشی از این کتاب شرحی است بر حدائق السحر رشید وطواط.ط.تهران، 1341 ش.
-بعد از حمد بی حد...
الناطق)
شرح«نهج البلاغه»،از علاء الدین محمد علی حسینی گلستانه(-ح 1110 ق).در 3 مجلّد، تالیف جلد دوم:1080 ق.خ.آستان قدس،ش 9757.
-الحمد للّه الذی رفع لنا اعلام المجد.
شرح نهج البلاغه،از قطب الدین ابو الحسن محمد بن حسین کیدری(زنده در 576 ق).
نسخه ای از این کتاب در کتابخانۀ مدرسۀ فاضلیّۀ مشهد موجود بوده است.
-الحمد للّه الذی جعل آل محمد اصول البراعة...
فارسی،تفسیر،از معین الدین محمد مسکین فراهی معروف به ملاّ معین و ملا مسکین (-907 ق)،تفسیری است عرفانی با شعرهایی از خود او و دیگران.ط.تهران،1347 ش.خ.
آستان قدس،ش 1516(986 ق)،ش 9843 (989 ق)و ش 1414.
-ربّنا آتنا من لدنک رحمة...همی گوید بندۀ ضعیف مستکین معین مسکین...
محمد علی اردوبادی(1312 ق-)،جزئی است از اجزاء ششگانۀ کشکول مؤلّف.
مرحوم صاحب ذریعه از این کتاب در«الذریعة» و«نقباء البشر»بسیار نقل کرده است.
فارسی،منظومه از علی بن محمد گیلانی.خ.
مجلس تهران(1206 ق).
-جواهر حمدی که مطایای عبارات فصیحة...
علی بن زین العابدین بارچینی مؤلف حدایق الجنان.مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ مفید ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(-413 ق).ابن طاووس در«الاقبال»از این کتاب بسیار نقل کرده است.
در اعمال سنت،مؤلف آن که ناشناخته است از شاگردان علامه مجلسی بوده است.کتاب مرتب بر حدائق به عدد ماههای سال است و از «زاد المعاد»مجلسی و«زوائد الفوائد»ابن طاوس استفاده برده و به آنها ارجاع داده است.
حدیقۀ سوم این کتاب را که در اعمال ماه رمضان است،معزّ الدین اصطهباناتی حیات غیبی به فارسی ترجمه کرده است.خ.دیده شده.
فارسی،بدیع،از رشید الدین محمد بن محمد بن عبد الجلیل معروف به وطواط(-573 ق).ط.
تهران،1272 ق و مکرر.
ص:372
(-1031 ق).این کتاب در اصل شرح تمام ادعیۀ صحیفۀ کاملۀ سجادیه بوده ولی اکنون فقط «حدیقة الهلالیّة»باقی است که شرح دعای رؤیت هلال رمضان است،تالیف:1003 ق.ط.
تهران،1317 ق(در هامش نور الانوار جزائری).خ.آستان قدس،ش 3339(1094 ق)،ش 7011(1097 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-نحمدک یا من اطلع فی فلک الهدایة شمس النبوّة و قمر الولایة...
فارسی،در علم هیئت،از میرزا تقی خان بن محمد هاشم کاشانی(معاصر).ط.اصفهان، 1300 ق(جلد اول).
الصانع تعالی)
بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری، تألیف:1108 ق به نام محمد باقر بن حسن بن سلطان العلماء.خ.مرعشی قم و کتابخانۀ قاضی تبریزی در تبریز.
-الحمد لمن دلّ علی وجوب وجوده افتقار اسرار الحدوث و الامکان...
الوسائل و مستدرکه من اخبار الائمّة الطاهرین ع)
فضل علی بن عبد الکریم صفائی ایروانی تبریزی (-1337 ق).ط.تبریز،1324 ق(جلد اول).
موجود در کتابخانۀ کاشف الغطاء(بخط محمد باقر لکهنوی،1277 ق).اصل از ابن خلکان است.
احکام،از ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).مذکور در فهرست شیخ طوسی.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1126 ق)،در احوال ملائکه،انبیاء،ائمّه، سفراء،سادات و علماء.در«روضات الجنات»و «فیض قدسی»از آن نقل شده است.
فارسی،اخلاق،از محمد اسحاق صدر العلماء بن کاظم بن رجبعلی اردبیلی(-1306 ق)؛تألیف:
1295 ق،مرتب بر مقدمه و 40 حدیقه.خ.
موجود.
-الحمد للّه الّذی جعل الانسان افضل انواع الاکوان...
یوسف بن احمد بن ابراهیم درازی بحرانی (-1186 ق).ط.تبریز،1315-1318 ق(در 6 مجلد)؛نجف،مکرر؛خ.آستان قدس،چند نسخه.
-الحمد للّه الذی هدانا بواضح الدّلیل الی سبیل معادن العلم و التّأویل.
فارسی،ستاره شناسی،از هشیار جنگ دبیر الملک منجّم هندی،تألیف:1253 ق.ط.
هند(در 2 مجلّد).
نحو،از صدر الدین علی بن احمد حسینی معروف به سید علی خان مدنی(-1120 ق)، تألیف:1079 ق.این کتاب شرح مفصل او بر فوائد صمدیه است و 2 شرح دیگر هم دارد.خ.
آستان قدس،ش 10985(1079 ق)و 2 نسخۀ دیگر.ط.تهران،مکرّر.
-الحمد للّه الصمد بما له من المحامد الابدیّة...
عبد العزیز بن احمد بن عبد الحسین موسوی نجفی (سدۀ 12 ق).محمد امین بن علی بن سید صافی
ص:373
نجفی،نوادۀ مؤلّف کتابی در شرح حال جدّ خویش به نام«الوجیز فی تاریخ آل السید عبد العزیز»نوشته است.نسب نامۀ مشجّر سید عبد العزیز را صاحب ذریعه دیده که در آن به احوال برخی از اجدادش اشاراتی شده و ظاهرا این نام را سید رضا بحرانی که حدائق را به او نسبت می دهد بر نسب نامه گذاشته است.
جعفر بن محمد بن جعفر اعرجی(-1332 ق).
مؤلف در«مناهل الضرب»به این کتاب خویش ارجاع داده است.
حمید بن احمد فقیه شهید یمنی،تألیف:پس از 614 ق.در این کتاب شرح حال ائمۀ زیدیه به تفصیل آمده،از احوال حضرت امیر(علیه السلام)آغاز شده و با احوال امام المنصور باللّه عبد اللّه بن حمزة بن سلیمان(-614 ق)پایان یافته است.
خ.حسینیۀ کاشف الغطاء.
ابو محمد حسن صدر الدّین بن سید هادی کاظمی (-1354 ق)،از مشایخ صاحب الذریعه.
النازلة فی شأن امیر المؤمنین(علیه السلام))
فارسی،از ملاّ ابو طالب استرابادی،که به نام شاه طهماسب صفوی(-984 ق)تألیف شده.خ.
حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-توشیح کلام هرسخندان
حمد است و سپاس و شکر یزدان
غسل الجنابة
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).ط،1313 ق.(در مجموعۀ رسائل مؤلف).
خ.آستان قدس،2366(سدۀ 10 ق).
سلیمان بن عبد اللّه بحرانی سراوی(-1121 ق).
مذکور در اجازۀ شاگرد او عبد اللّه سماهیجی برای ناصر جارودی در 1128 ق.
محمد بن احمد درازی،در مجموعۀ 14 رسالۀ او.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در قصص العلماء مؤلف.
اردو.ط.
ناشناخته.صاحب روضات نسخۀ آن را در تهران دیده بوده است.
الحد فی السرقة:
الحد للشارب:
الحد للقاذف
هر4 عنوان از ابو النضر محمد بن مسعود بن محمد بن عیاش سمرقندی.نجاشی به 2 واسطه آنها را از مؤلّف روایت می کند.
حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی(سدۀ 12 ق).خ.دیده شده.
اربعة)
محمد علی بن احمد محلاّتی شیرازی(-1284 ق).خ.دیده شده.
محمد حسن بن محمد صالح کبۀ بغدادی (-1336 ق).خ.دیده شده.
ص:374
حسین بن محمد بن احمد بن ابراهیم عصفوری (-1216 ق).اصل«النّوادر»در اخبار از فیض کاشانی است که ناتمام مانده.
ادعیه،از مآخذ«الجنة الواقیۀ»کفعمی.
ابو سهل اسماعیل بن علی نوبختی.مذکور در فهرست شیخ طوسی به نقل از ابن ندیم.در برخی از مآخذ کتاب حدث العالم آمده که ظاهرا اشتباه است.
محمد باقر بن عبد المحسن اصطهباناتی(-1326 ق)،مرتب بر 5 مقدمه و 3 مقصد.تألیف:اوائل سدۀ 14 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی دل علی وجوده بخلقه
محقّق داماد،میر محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی(-1040 ق).در این کتاب مؤلف به طرفداری از ارسطو در برابر افلاطون و نقد فارابی در جمع بین رأیین پرداخته است،تألیف:
1034 ق.ط.تهران،1315 ق(در حاشیۀ قبسات مؤلّف).خ.آستان قدس،ش 640.
عبد الجواد بن سلیمان نیشابوری،از طبقۀ شاگردان شیخ جعفر کاشف الغطاء.خ.دیده شده.
عبد الرحیم بن محمد یونس دماوندی،تألیف:
1137 ق.خ.دیده شده.
عبد الرزاق بن علی بن حسین فیاض لاهیجی (-1051 ق).مذکور در روضات الجنّات.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب زاهدی معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).خ.
دیده شده.
-نحمد اللّه علی آلائه و نشکره علی نعمائه...
علی نقی بن محمد هاشم طغائی شیرازی کمره ای (-1060 ق).مقصد نهم از«المقاصد العالیة فی الحکمة الیمانیّۀ»مؤلف است.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی لا یبلغ مدحته القائلون...
سید علی مدرّسی(-1329 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو محمد فضل بن شاذان ازدی،راوی از امام جواد(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
شمس الدین محمد معروف به ملاّ شمسا گیلانی،تالیف:1045 ق.مؤلّف در آن رأی میرداماد را در حدوث دهر تأیید کرده است.خ.
موجود.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.تهران،1302 ق(در مجموعۀ رسائل مؤلف).خ.آستان قدس،ش 578(1292 ق)و 2 شمارۀ دیگر.
-سبحانک اللهم من قدیم تفرّد بالقدم...
ملاّ نعیم طالقانی.از این کتاب در«مرآة الحق» کبودراهنگی نقل شده است.
ص:375
فارسی،از عبد الرحیم رضوی علوی.خ.مشکات تهران.
-الحمد للّه ربّ العالمین...به خاطرم رسید...
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمّی (-350 ق).نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
حسین بن سعید اهوازی(زنده در 300 ق).وی با همکاری برادر خویش حسن 30 عنوان کتاب تألیف کرده که نجاشی و دیگران آنها را به اسناد خویش از او روایت کرده اند.
ظریف بن ناصح کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن مهزیار دورقی اهوازی وکیل امام رضا، امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمّی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ صفّار(-290 ق).نجاشی تألیفات او را به 2 واسطه و 3 واسطه از او روایت می کند.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).نجاشی آن را به واسطۀ پدر خویش علی بن احمد با اجازه و سماع از مؤلّف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو النّضر محمد بن مسعود بن محمد بن عیاش سمرقندی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
معاویة بن حکیم دهنی از اصحاب امام رضا(علیه السلام).
نجاشی به 3 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بن معاویۀ بجلی.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمن،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)،مرتب بر 2 قسم،تألیف:
1102 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی شرع الدّیات و القصاص و الحدود لرفع الفساد من بین العباد
فارسی،از محمد جعفر بن محمد ابراهیم کلباسی اصفهانی(-1292 ق).نسخۀ آن در 2 رسالۀ مستقلّه موجود بوده است.
سید عبد اللّه بن محسن ثقة الاسلام اصفهانی (1285 ق-).
فارسی(؟)،از میرزا عسکری بن هدایت اللّه رضوی مشهدی(-1280 ق)که به نام محمد شاه قاجار تألیف کرده.مذکور در«فردوس
ص:376
التواریخ».
فارسی،از محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی(-1120 ق)خواهرزادۀ علاّمه مجلسی،مرتب بر 3 مقدمه،چند فصل و خاتمه.
خ.موجود.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
یوسف بن عبد الفتاح طباطبایی تبریزی(-1242 ق).مذکور در«الجواهر المنضّد»،از فاضل اردوبادی.
(در سایر موضوعات)،از نجیب ابو طالب استرابادی.مذکور در«معالم العلماء»ابن شهر آشوب.
معین الدین امیر کابن ابی اللجیم صدری عجلی (اواخر سدۀ 5 ق)استاد رشید الدین عبد الجلیل رازی که آخری از مشایخ شیخ منتجب الدین بوده است.
زین الدین ابو الحسن علی بن عبد الجلیل بیاضی از مشایخ شیخ منتجب الدین.
قطب الدین ابو جعفر محمد بن علی بن حسین مقری نیشابوری،از مشایخ فضل اللّه راوندی (-ح 547 ق).
العرب)-حدود الاعراب
یحیی بن زیاد فرّاء دیلمی(-207 ق).مشتمل بر 46 حدّ در اعراب،تألیف آن در 2 سال و به دستور مأمون عباسی صورت گرفته.
نیز در نحو،از ابو جعفر محمد بن سعدان ضریر (-231 ق)نسخۀ نحو ابن سعدان مربوط سدۀ 5 ق.در آستان قدس،ش 12404 موجود است و ظاهرا با همین عنوان یکی است.
نیز در نحو،از ابو عبد اللّه هشام بن معاویۀ ضریر، از شاگردان کسائی.مذکور در فهرست ابن ندیم و بغیة الوعاة سیوطی.
ابو عماره حمزة بن حبیب زیات کوفی(-156 ق)از مشایخ قراءت و از اصحاب امام صادق علیه السّلام.مذکور در فهرست ابن ندیم(به نام «عدد آی القرآن»).ظاهرا«حدود آی القرآن» که در«الشیعة و فنون الاسلام»از ابن ندیم نقل شده مصحّف آن بوده باشد.
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).نسخ متعددی از آن در آستان قدس و دیگر کتابخانه ها موجود است.ط.آستانه، 1298 ق(در مجموعۀ رسائل ابن سینا).
-(پس از خطبه)فان اصدقائی سألونی ان املی علیهم حدود الاشیاء...
ص:377
علی اکبر بن باقر ایجه ای اصفهانی.
فارسی،جغرافیا،ناشناخته،تالیف:372 ق به نام ابو الحارث محمد بن احمد بن فریغون حاکم جوزجانان(گوزگانان).ط.لنین گراد،1913 م و 1930 م؛تهران،1352 و 1340 ق.
تفسیر قرآن،از قاضی نعمان مصری(-363 ق).مذکور در مقدمۀ چاپی کتاب الهمة مؤلف.
ناشناخته.نسخه هائی از آن در کتابخانۀ خوانساری نجف و نیز در سامراء دیده شده.
حکمت،از شریف مرتضی علم الهدی علی بن حسین موسوی(-436 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه ذی العظمة و الکبریاء...
قاضی اشرف الدین صاعد بن محمد بن صاعد بردی،ظاهرا معاصر شیخ منتجب الدین بوده و همو از این کتاب یاد کرده است.
الحدیث،کتاب
آدم بن اسحاق بن آدم اشعری قمی.محمد بن عبد الجبار و ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)بدون واسطه و نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
ابان بن عمر اسدی که تنها عبیس بن هشام الناشری(-220 ق)از او روایت می کند.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو یحیی ابراهیم بن یحیی بن سلیم(یا سلیمان).
نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.ابو یحیی نامه ای از حضرت رضا(علیه السلام) دریافته که حضرت در آن نامه او را ستوده اند.
ابراهیم بن ابی الکرام جعفری،از راویان امام رضا(علیه السلام).نجاشی کتاب او را به 5 واسطه از خودش روایت کرده است.
ابراهیم بن ابی محمود خراسانی،از راویان امام رضا(علیه السلام).نجاشی آن را به 2 طریق و 4 واسطه از مولف روایت کرده است.
ابراهیم اعجمی نهاوندی.ابو جعفر احمد بن محمد برقی آن را از مولف روایت کرده.مذکور در فهرست شیخ.
ابراهیم بن حماد کوفی.قاسم بن اسماعیل در طریق شیخ طوسی و احمد بن میثم نوادۀ فضل بن دکین در طریق نجاشی آن را از مولف روایت می کنند.
ابراهیم بن خالد عطار عبدی،راوی امام صادق (علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابراهیم بن رجا معروف به ابن هراشۀ شیبانی.
شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مولف روایت کرده است.
ص:378
ابراهیم بن صالح انماطی اسدی،راوی از امام موسی بن جعفر(علیه السلام)که پس از آن واقفی شد.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابراهیم بن عبد الحمید اسدی کوفی.شیخ و نجاشی هریک در رجال خویش از او یاد کرده.
شیخ از«اصل»و نجاشی از«النوادر»او نام برده اند و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
ابراهیم بن عمر یمانی صنعانی.نجاشی آن را به 5 واسطه-که آخر آنان حماد بن عیسی جهنی (-209 ق)است-از مؤلّف روایت کرده است.
ابراهیم بن قتیبۀ اصفهانی.احمد بن محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف روایت کرده است.
مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ابراهیم بن مبارک.مذکور در رجال نجاشی.
ابراهیم بن محمد اشعری قمی برادر فضل بن محمد.کتاب بین آن دو مشترک است و حسن بن علی بن فضّال(-224 ق)آن را از آن دو روایت کرده است.نجاشی هم به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابراهیم بن مهزم اسدی معروف به ابن ابی برده، راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام)نجاشی کتاب او را به 3 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
ابراهیم بن نصر بن قعقاع جعفی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابراهیم بن نصیر.شیخ طوسی در فهرست آن را به 5 واسطه از مولف روایت کرده و محتملا این شخص با ابراهیم بن نصیر کشی که در رجال از او یاد شده یکی است.
ابراهیم بن نعیم عبدی معروف به ابو الصباح کنانی که امام صادق(علیه السلام)به سبب وثوق بسیار،او را به«المیزان»ملقب فرمود.صفوان بن یحیی (-210 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به 4 واسطه از صفوان روایت کرده است.
ابراهیم بن یزید مکفوف.نجاشی با تضعیف مؤلّف،این کتاب را نام می برد.
ابراهیم بن یوسف بن ابراهیم کندی طحّان.از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).شیخ و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلّف روایت کرده اند،و نجاشی از آن به«کتاب النوادر»تعبیر کرده است.
ابن ابی اویس.شیخ طوسی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو احمد بصری.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو اسماعیل.شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو اسماعیل بصری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:379
ابو اسماعیل فراء حذاء.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو ایوب انباری.نجاشی و شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند که واسطۀ چهارم احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)است.
ابو ایوب مدنی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو بدر کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده که پنجم آنان محمد بن سنان است.
ابو بلال اشعری.شیخ طوسی و نجاشی هریک به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو جعفر شاه الطاق.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جنادۀ اعمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که چهارم آنان ابن ابی الخطاب است.
ابو الجوز تمیمی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو حبیب نباجی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن لیثی،جبلة بن عیاض.شیخ به 4 واسطه آن را با ذکر کنیه از مؤلّف روایت کرده و نجاشی نام او را ذکر کرده است.
ابو الحسن نهدی.شیخ طوسی و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت کرده اند که واسطۀ آخر محمد بن علی بن محبوب است.
ابو الحفص رمانی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو حمزۀ غنوی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو حنیفه سائق الحاج.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو خالد قماط.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.نام او در رجال نجاشی یزید و در رجال شیخ طوسی خالد بن یزید مکنی به ابا خالد آمده است.
ابو داود مسترق.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو الربیع شامی.نجاشی و شیخ طوسی هریک به 7 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو زید رطاب.مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب.در فهرست به نام کتاب الدلائل آمده است.
ابو ساسان کوفی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مولف روایت کرده است.
ص:380
ابو سلمۀ بصری.مذکور در فهرست ابن ندیم و رجال نجاشی.در طبع اول فهرست شیخ طوسی هم به نقل از ابن ندیم از این کتاب یاد شده است.
ابو سلیمان حماد.مذکور در معالم العلماء ابن شهر آشوب.در فهرست شیخ حمار آمده است.
ابو سلیمان ختلی(یا جبلی).ابو جعفر احمد بن ابی عبد اللّه برقی.شیخ طوسی و نجاشی هریک به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت کرده اند.
ابو شبل اسدی پارچه فروش(بیاع الوشی).
نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند.
ابو شعیب محاملی کوفی از اصحاب امام کاظم (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو صباح مولی آل بسام.شیخ در باب کنیه ها در فهرست 2 بار از او یاد کرده و هربار کتاب او را به 5 واسطه-با اختلاف-اسناد روایت کرده است.
ابو طالب ازدی بصری شعرانی.نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو طالب بصری.نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند.در معالم العلماء هم 2 ابو طالب آمده است.
ابو العباس صاحب عمران بن عمار.نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند.
ابو عبد الرحمن اعرج.شیخ در فهرست به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو عبد الرحمن عرزمی.احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)آن را از مولف روایت کرده و نجاشی و شیخ طوسی هم اسناد روایت خویش را تا برقی می رسانند.
ابو عبد الرحمن مسعودی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو عبد اللّه اعرج.مذکور در معالم ابن شهر آشوب.
ابو عبد اللّه جامورانی رازی.احمد بن محمد بن خالد برقی آن را از او روایت کرده و نجاشی و شیخ هم اسناد روایت خویش را به برقی می رسانند.
ابو عبد اللّه فراء.ابن ابی عمیر(-217 ق)کتاب را از مؤلف روایت کرده و شیخ طوسی هم اسناد خویش را به ابن ابی عمیر می رساند.این شخص به احتمال با سلیم فرّاء که یاد خواهد شد یکی است.
ابو عثمان احول.نجاشی به 5 و شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده اند.
ص:381
ابو علی حرّانی.برقی(-274 یا 280 ق)آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
ابو غسان ذهلی.شیخ طوسی در فهرست روایت کتاب را به سند خویش تا ابن همام(-336 ق) رسانیده و ابن همام آن را به سند خویش از ابو غسان روایت می کند.
ابو غسان نهدی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الفرج سندی.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
قاضی ابو القاسم بستی زیدی.مذکور در معالم ابن شهر آشوب.
ابو کهمش شیبانی.شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو مالک جهنی.ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلّف روایت کرده و شیخ و نجاشی هریک به طریق خویش از ابن ابی عمیر روایت کرده اند.
ابو محمد اسود-چنانکه در رجال نجاشی یاد شده(یا اسدی:الفهرست؛یا آمدی:معالم العلماء)شاگرد ابو مریم انصاری.کتاب او را برقی(-274 یا 280 ق)از مؤلف و شیخ و نجاشی هریک به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
ابو محمد حجال.شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در«معالم العلماء».
ابو محمد فزاری.ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلف،و شیخ به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
ابو محمد واسطی.حسن بن محبوب(-224 ق) آن را از مؤلّف،و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از ابن محبوب روایت می کنند.
ابو مخلد سراج.ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلّف و شیخ و نجاشی از ابن ابی عمیر روایت می کنند.
ابو مریم انصاری.حسن بن محبوب(-224 ق) آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در«معالم العلماء»و فهرست شیخ.
ابو هارون سنجی.نجاشی و شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو هارون مکفوف.عبیس بن هشام آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
ابو یحیی حناط.حسن بن محبوب.شیخ طوسی و نجاشی هریک به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو یحیی مکفوف.عمر بن طرخان که حمید
ص:382
نینوائی(-310 ق)از او روایت کرده،کتاب را از مولف روایت می کنند و شیخ طوسی و نجاشی اسناد خویش را به عمر بن طرخان می رسانند.
ابو یحیی واسطی.برقی از مولف،و نجاشی و شیخ طوسی از برقی آن را روایت می کنند.
ابو یعقوب جعفی.احمد بن میثم که حمید نینوائی (-310 ق)از او روایت کرده،کتاب را از مؤلّف، و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از حمید روایت می کنند.
احمد بن حرث انماطی واقفی.حسن بن محمد بن سماعه(-263 ق)آن را از مؤلّف،و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از ابن سماعه روایت می کنند.
احمد بن رباح بن ابی نصر سکونی.علی بن حسن طاطری استاد حسن بن محمد بن سماعه (-263 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.
نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
احمد بن زرق قمشانی بجلی.عباس بن عامر قصبانی آن را از مولف و سعد بن عبد اللّه اشعری (-301 ق)از قصبانی،و نجاشی و شیخ به سند خویش از سعد روایت می کنند.
احمد بن سلیمان حجال.نجاشی و شیخ طوسی آن را به اسناد خویش از احمد بن ابی عبد اللّه و او از پدر خویش و او از حجال روایت کرده است.
احمد بن عائذ بن حبیب احمسی بجلی خلال.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
احمد بن عبید ازدی کوفی.احمد بن ابی عبد اللّه برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به طریق خویش از برقی روایت می کند.
احمد بن عمر بن ابی شعبۀ حلبی از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).حسن بن علی بن فضال(-224 ق) آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی با ذکر اسناد تا مؤلف.
احمد بن عمر کوفی خلاّل.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
احمد بن مبارک.مذکور در فهرست شیخ.
نجاشی از«کتاب النوادر»مؤلّف یاد می کند که ممکن است با همین عنوان یکی باشد.
احمد بن محمد بن زید بزنطی(-221 ق) صاحب جامع بزنطی که آن را از امام رضا(علیه السلام) روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
احمد بن معروف قمّی.شیخ طوسی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند و ممکن است با «کتاب النوادر»مؤلّف که نجاشی یاد کرده یکی باشد.
احمد بن نضر خزّاز جعفی کوفی.نجاشی به 4 واسطه و شیخ طوسی به 2 طریق 6 و 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
ص:383
ادریس بن عبد اللّه بن سعد اشعری از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
ارطاة بن حبیب اسدی کوفی.نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو علی اسباط بن سالم از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلّف روایت می کند.ممکن است این کتاب با آنچه شیخ طوسی در فهرست اصل خوانده یکی باشد.
اسحاق بن آدم بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو حذیفه اسحاق بن بشر کاهلی خراسانی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است که آخر آنان احمد بن سعید است.
اسحاق بن جریر بن یزید بجلی کوفی.محمد بن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلف روایت کرده و نجاشی اسناد خویش را به او می رساند.
اسحاق بن جندب فرائضی راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده که آخر آنان عیسی بن هشام ناشری است.
اسحاق بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی.مذکور در رجال نجاشی.شیخ طوسی از او با نام اسحاق قمی یاد و کتاب او را به 4 واسطه از او روایت می کند.
اسحاق بن عمار کوفی صیرفی فطحی.از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).شیخ در رجال از آن با عنوان کتاب و در فهرست اصل یاد کرده و نجاشی«کتاب النوادر»نوشته است.
اسحاق بن غالب اسدی.صفوان بن یحیی (-210 ق)آن را از مؤلّف روایت کرده و نجاشی اسناد خویش را به او می رساند.
اسماعیل بن آدم بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی.نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
اسماعیل بن ابان حناط.احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق)آن را از مؤلف روایت کرده،و نجاشی و شیخ طوسی اسناد خویش را به او می رسانند.
اسماعیل قصیر بن ابراهیم بن بزۀ کوفی.نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
اسماعیل بن ابی زیاد سکونی شعیری(یا اسماعیل بن زیاد:ابن ندیم).نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده اند.
اسماعیل بن جابر جعفی کوفی.صفوان بن یحیی (-210 ق)آن را از مؤلف،و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از صفوان روایت می کنند.
ص:384
اسماعیل بن حکم رافعی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند و ذکر آن در فهرست شیخ هم آمده است.
اسماعیل بن دینار.نجاشی به 5 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
اسماعیل بن سهل دهقان.احمد بن محمد بن خالد برقی از پدرش و او از اسماعیل دهقان روایت می کند.نجاشی هم با اسناد خویش از او روایت می کند.
اسماعیل بن عبد الخالق بن عبدربه.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
اسماعیل بن محمد بن اسحاق بن امام جعفر صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو همام اسماعیل بن همام بن عبد الرحمن بصری راوی از امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
اسماعیل بن یسار هاشمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
اصرم بن حوشب بجلی.شیخ طوسی و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلّف روایت می کنند.
الیاس بن عمرو بن الیاس بجلی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
امیة بن عمرو شعیری کوفی.احمد بن محمد برقی آن را از پدر خویش و او از مؤلّف روایت می کند و نجاشی اسناد روایت خویش را تا برقی می رساند.
انس بن عیاض لیثی مدنی.نجاشی به 3 واسطه و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مولف روایت کرده اند.
ایوب بن حرّ جعفی کوفی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.نجاشی«اصل»او را یاد می کند.
ایوب بن عطیۀ حذّاء،راوی از امام صادق(علیه السلام).
صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
براء بن محمد کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
برداسکاف ازدی کوفی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلف و نجاشی با اسناد خویش از او روایت می کند.
بریۀ عبادی.گروهی آن را از بریه و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از آنان روایت می کنند.
بریۀ نصرانی.شیخ در فهرست بریۀ عبادی و بریۀ نصرانی را 2 تن شمرده ولی از رجال نجاشی برمی آید که یک تن بوده اند.
ص:385
ابو عبد اللّه بسام بن عبد اللّه صیرفی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
بسطام بن حصین جعفی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسین بسطام بن شاپور زیات واسطی.
صفوان بن یحیی از مؤلّف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از صفوان روایت می کنند.
بسطام بن مرة.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که چهارم آنان معلی بن محمد بصری است.
بشار بن یسار ضبیعی.او و برادرش سعید از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام)روایت می کنند.کتاب او را محمد بن ابی عمیر از او و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
بشر بن سلیمان بجلی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
بشر بن مسلمۀ کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
ابو اسماعیل بکر بن اشعث کوفی.مؤلف آن را از امام کاظم(علیه السلام)روایت می کند.
بکر بن جناح(یا ابو محمد بکر بن محمد بن جناح)کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کند.
بکر بن محمد بن عبد الرحمن بن نعیم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
بنان(یا بیان)جزری کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو ادریس تلمیذ بن سلیمان محاربی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت میکند.
ثابت بن جریر از اصحاب امام صادق(علیه السلام)عبیس ناشری(-219 یا 220 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به 4 واسطه از عبیس روایت می کند.
ابو حمزة ثابت بن دینار ثمالی(-150 ق).
حسن بن محبوب(-224 ق)آن را از مؤلف و شیخ طوسی و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کنند.
ابو اسماعیل ثابت بن شریح صائغ.عبیس ناشری (-219 یا 220 ق)آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ابو یزید ثابت بن موسی ضریر کوفی(-229 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم و تقریب ابن حجر.
ابو اسحاق ثعلبة بن میمون قاری فقیه نحوی، راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت
ص:386
می کنند.
ابو المنذر جارود بن منذر کندی نحاس کوفی، راوی از امام صادق(علیه السلام).کتاب را صفوان بن یحیی و جز او از مؤلّف،و شیخ طوسی و نجاشی به سند خویش از او روایت کرده اند.
جحدرة بن مغیرۀ طائی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).کتاب را ابو العباس بن عقده(-333 ق)به 2 واسطه از مؤلف و نجاشی به طرق خویش از ابن عقده روایت می کند.
جرّاح مداینی راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 6 واسطه از مؤلف روایت می کند.
جعفر ازدی کوفی.محمد بن ابی عمیر(-217 ق)آن را از مؤلّف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی(در بعضی از نسخ نجاشی به جای ازدی اودی آمده است).
جعفر بن بشیر و شاءبجلی.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده و سید عبد الکریم بن طاوس نسخۀ قدیمی کتاب را داشته است.
جعفر بن عثمان بن شریک بن عدی کلابی وحیدی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کنند.
جعفر بن عثمان از اصحاب ابو بصیر.احمد بن محمد برقی آن را از پدرش و او از مؤلّف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
ابو محمد جعفر بن محمد.شیخ طوسی در فهرست به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که آخر آنان محمد بن علی بن محبوب است.
جعفر بن محمد بن حکیم.کشی به اسناد خویش روایت آن را تا حسن بن موسی می رساند و حسن از مؤلّف روایت می کند.
جعفر بن محمد بن شریح حضرمی.شیخ طوسی در فهرست به 7 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند نسخۀ آن نزد علامه نوری صاحب «خاتمة المستدرک»موجود بوده است.
جعفر بن محمد بن عبید اللّه.احمد بن ابی عبد اللّه برقی آن را از پدر خویش و او از مؤلف روایت می کنند و شیخ طوسی در فهرست اسناد روایت را به برقی می رساند.
جعفر بن محمد بن یونس.برقی از پدر خویش و او از مولف و شیخ به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.نجاشی از آن به«کتاب النوادر» تعبیر کرده است.
جعفر بن یحیی بن علاء رازی.نجاشی آن به 5 واسطه از مولف روایت کرده و گفته است که این کتاب با کتاب پدر نجاشی در آمیخته است.
ابو منذر جفیر بن حکم عبدی.راوی از ابا عبد اللّه (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که واسطۀ چهارم منذر بن جفیر است.
ص:387
جلبة بن عیاض لیثی،برادر ابو ضمره.نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
جمیل بن دراج از اصحاب اجماع و راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
جمیل بن صالح اسدی.مذکور در فهرست شیخ.
جهم بن حکیم کوفی.نجاشی به طریق خویش از برقی و او از مؤلّف روایت می کند.
جهم بن حکم قمی بصری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
جهم بن حکم مداینی.شیخ طوسی در فهرست مکرر آورده و محتمل است که هردو نام مربوط به یک شخص بوده باشد.
حاتم بن اسماعیل مدنی(-186 ق).نجاشی آن به 6 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
حارث بن عبد اللّه تغلبی کوفی.نجاشی آن را به 3 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
حارث بن محمد بن نعمان احول.گروهی از اصحاب-از جمله حسن بن محبوب(-224 ق) آن را از مؤلّف روایت کرده اند و نجاشی به اسناد خویش آن را از حسن بن محبوب روایت می کند.
حارث بن مغیرۀ نضری،راوی از امام باقر،امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی آن را به 5 واسطه-که آخر آنان صفوان بن یحیی (-210 ق)است-از مؤلف روایت می کند.
حبشی بن جناده.احمد بن حسن آن را از مؤلف روایت کرده و به همین صورت در فهرست شیخ طوسی از آن یاد شده است.
حبیب بن معلل خثعمی مدنی.ابن ابی عمیر (-217 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
حبیب بن نعمان اعرابی اسدی.آن را از جعفر بن محمد-ظاهرا امام صادق(علیه السلام)-به سال 122 ق روایت کرده و نجاشی آن را به 3 واسطه از حبیب روایت می کند.
حجاج بن دینار واسطی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
حجاج بن رفاعۀ خشاب کوفی.نجاشی و شیخ طوسی هریک به طریق خویش آن را از مؤلف روایت می کنند.
حجر بن زائدۀ حضرمی،از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی آن را به 6 واسطه از مؤلف روایت می کنند.
ابو علی حدید بن حکیم ازدی مدائنی.برقی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
ص:388
حذیفة بن منصور خزاعی از اصحاب امام باقر، امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
حرب بن حسن طحان کوفی.نجاشی کتاب را عامی الروایه خوانده و به 4 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
حریز بن عبد اللّه ازدی سجستانی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
حسان بن مهران برادر صفوان کوفی.وی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام)روایت کرده و نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
حسن بن ایّوب،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه و نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
ابو محمد حسن بن حسن مثنّی راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد حسن بن جهم بن بکیر بن اعین شیبانی از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).حسن بن علی بن فضال(-224 ق)آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حسن بن حسین بن حسن جحدری راوی از امام صادق(علیه السلام).حسین بن محمد بن علی ازدی آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از ازدی روایت می کنند.
حسن بن حسین سکونی عربی کوفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسن بن حسین عرنی مدنی نجار.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد حسن بن راشد طفاری راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند و او غیر از ابو علی حسن بن راشد مولی آل مهلب و مولف «الرّاهب و الراهبة»است.
ابو الخزرج حسن بن زبرقان قمی.احمد برقی از مولف و نجاشی و شیخ به سند خویش از برقی روایت می کنند امّا شیخ نام او را حسین می نویسد.
حسن بن رباط بجلی کوفی از اصحاب امام صادق (علیه السلام).حسن بن محبوب(-224 ق)آن را از مؤلف روایت می کنند.
حسن بن زیاد.ابراهیم بن سلیمان بن حیان آن را از مؤلف و شیخ طوسی به 3 واسطه از ابراهیم روایت می کند.
حسن بن زیاد عطار ضبّی کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
حسن بن سری عبدی انباری کاتب.حسن بن
ص:389
محبوب آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حسن بن صالح احول.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسن بن عباس حریشی.احمد بن محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و شیخ به سند خویش از برقی روایت می کند.
حسن بن عطیۀ حناط کوفی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسن بن علی بن ابی حمزۀ بطاینی از بزرگان واقفیّه.شیخ در فهرست به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
حسن بن علی بن ابی المغیرۀ زبیدی کوفی.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
حسن بن علی حضرمی.شیخ طوسی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسن بن علی بن سبرة.احمد برقی(-274 یا 280 ق)آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
حسن بن علی بن فضال(-224 ق).آن را از پدر خویش و او از امام رضا(علیه السلام)روایت می کند.
مذکور در رجال نجاشی.
حسن بن علی لؤلؤی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن علی بن محبوب است.
حسن بن کبش حسینی.حسن بن سلیمان حلّی در «کتاب المحتضر»از این کتاب نقل کرده است.
حسن بن محبوب سراد.مذکور در فهرست ابن ندیم.
حسن بن محمد حضرمی.نجاشی آن را به اسناد خویش از مؤلّف روایت کرده است.
ابو محمد حسن بن محمد بن فضل راوی از امام رضا(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
حسن بن موسی بن سالم خیاط.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.در بعضی نسخ نام محدث حسین آمده است.
ابو علی حسین بن ابی العلاء خفاف اعور.محمد بن ابی عمیر و صفوان بن یحیی در طریق شیخ طوسی و احمد بن ابی بشر در طریق نجاشی آن را از مؤلف روایت می کنند.
حسین بن ابی غندر.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کنند.
حسین بن احمد بن ظبیان.محمد بن ابی عمیر و
ص:390
صفوان آن را از مؤلّف و شیخ طوسی به اسناد خویش از آنان روایت می کند.
حسین بن احمد منقری.عبیس بن هشام ناشری (-220 یا 219 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عبیس روایت می کند.
حسین بن ایوب.حسن بن محمد بن سماعه (-263 ق)آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از ابن سماعه روایت می کند.
حسین بن حسن فارسی قمّی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
ابو عبد اللّه حسین بن حماد بن میمون عبدی کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند.
حسین بن حمزه(یا حسین بن ابی حمزه)کوفی لیثی،دخترزادۀ ابو حمزۀ ثمالی.ابن عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
حسین بن زید شهید معروف به ذو الدمعة(-135 ق).حمید بن زیاد نینوائی(-310 ق)آن را از ابراهیم بن سلیمان و او از مؤلف روایت می کند.
مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
حسین بن سیف بن عمیره.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسین بن شاذویۀ صفار.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
حسین بن عثمان احمسی بجلی کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حسین بن عثمان بن زیاد رواسی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسین بن عثمان بن شریک عامری وحیدی.ط.
تهران(در الاصول الستة عشر).
حسین بن علوان کلبی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسین بن مبارک.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حسین بن محمد بن سلیمان.محمد بن خالد برقی از او و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
حسین بن مختار قلانسی کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).حماد بن عیسی(-209 ق)آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از حماد روایت می کنند.
حسین بن مخلد بن الیاس.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن خالد برقی است.
ص:391
حسین بن مصعب بن مسلم بجلی کوفی.شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حسین بن مهران سکونی.حمید نینوائی(-310 ق)به یک واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
مذکور در فهرست شیخ.
حسین بن نعیم صحاف کوفی اسدی.جمعی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
حسین بن یزید بن محمد نوفلی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
حفص بختری بغدادی.گروهی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو ولاد حفص بن سالم حناط کوفی.حسن بن محبوب(-224 ق)آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کنند.
حفص بن سوقۀ عمروی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
حفص بن عاصم سلمی مدنی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حفص بن علاء کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
حفص بن غیاث بن طلق(-194 ق).شیخ به اسناد خویش آن را از پسرش محمد بن حفص و او از پدر خویش روایت می کنند.
ابو علی حکم بن ایمن حناط کوفی.راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف،و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کنند.
ابو خلاد حکم بن حکیم صیرفی کوفی.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف،و شیخ طوسی و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کنند.
حکم قتات کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حماد بن ابی طلحۀ کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حماد بن عثمان بن عمرو بن خالد فزاری کوفی (-190 ق).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند،که آخر آنان محمد بن ولید خزاز است.
حماد بن عثمان ناب رواسی.شیخ در فهرست به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:392
حمدان بن سلیمان بن عمیرۀ نیشابوری.شیخ طوسی و نجاشی آن را از چند طریق از مؤلف روایت می کنند.
حمدان بن مهلب قمّی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
حمزة بن حمران بن اعین شیبانی کوفی.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به طریق خویش از صفوان روایت می کند.
حمزة بن یعلی اشعری قمّی.گروهی از جمله محمد بن حسن بن فروخ صفار(-290 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.نجاشی آن را به اسناد خویش از محمد بن حسن روایت می کند.
حمید بن راشد ذهلی کوفی.عبیس بن هشام ناشری(-220 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از حمید روایت می کنند.
حمید بن شعیب سبیعی همدانی.گروهی از جمله عبد اللّه بن جبله آن را از مؤلف و نجاشی به 4 واسطه از ابن جبله روایت می کند.
حمید بن مثنی عجلی کوفی صیرفی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
حمید بن مسعود.حمید نینوائی آن را از قاسم بن اسماعیل و او از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از قاسم روایت می کند.
حنان بن سدیر صیرفی.حسن بن محبوب (-224 ق)آن را از مؤلف و شیخ طوسی به سند خویش از حسن روایت می کند.
حیدر بن شعیب.تلعکبری در 326 ق آن را از مؤلّف استماع کرده است.نجاشی می نویسد که حمید این کتاب را از ابو جعفر محمد بن عباس بن عیسی در بنی غاضره استماع کرده است.
خالد بن ابی اسماعیل کوفی.گروهی از جمله صفوان بن یحیی آن را از مؤلف روایت می کنند.
مذکور در رجال نجاشی.
خالد بن جریر بن عبد اللّه بجلی.حسن بن محبوب آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
خالد بن عبد اللّه بن سدیر.محمد بن حسن بن ولید آن را موضوع دانسته.مذکور در فهرست شیخ طوسی به روایت از شیخ صدوق.
خالد بن سعید قماط کوفی.محمد بن سنان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
خالد بن صبیح کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
خالد بن ماد قلانسی کوفی.ابو هریره عبد اللّه بن سلام و نضر بن شعیب صیرفی آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از هریک از آنان روایت
ص:393
میکند.
خالد بن یزید بن جبل کوفی.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلّف و نجاشی به 3 واسطه از یحیی روایت می کند.
خطاب بن مسلمۀ کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام) گروهی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از او روایت می کند.
خلاد بن خالد منقری.ابن ابی عمیر و صفوان بن یحیی آن را از مولف و شیخ طوسی به طریق خویش از آن دو روایت می کند.
خلاد سندی بزّاز کوفی.راوی از امام صادق(علیه السلام).
گروهی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و شیخ طوسی و نجاشی به طریق خویش از او روایت می کنند.ط.تهران(در مجموعۀ الاصول الستة عشر).
خلف بن حماد بن ناشر بن مسیّب کوفی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).جماعتی از جمله محمد بن خالد برقی و محمد بن حسین بن ابی الخطاب آن را از مولف و شیخ طوسی و نجاشی به سند خویش از آنان روایت می کنند.
خلف بن عیسی،آن را از سلیمان بن جعفر جعفری و او از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.
نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند که اول آنان ابو عبد اللّه حسین بن جعفر خمری است.
ابو الربیع خلید بن اوفی شامی غزی راوی از امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه بن مسکان آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از عبد اللّه روایت می کند.
خلیل عبدی کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).
عبیس بن هشام ناشری آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به طریق خویش از او روایت می کنند.
خیبری بن علی طحّان کوفی شاگرد یونس بن ظبیان.وی کتاب خویش را از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده و از او محمد بن اسماعیل بن بزیع و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
خیثمه.محمد بن عیسی بن عبد اللّه اشعری آن را از مؤلف و نجاشی به 5 واسطه از محمد بن عیسی روایت می کند.
خیران خادم از موالی امام رضا(علیه السلام).نجاشی آن را به 4 واسطه از خادم روایت می کند.
داود بن ابی یزید فرقد کوفی عطار،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله علی بن حسن طاطری آن را از مؤلّف و نجاشی آن را به 4 واسطه از طاطری روایت می کند.
داود بن حصین اسدی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
داود بن زربی کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:394
داود بن سرحان عطار کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو سلیمان داود بن سلیمان حمار کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).حسن بن محبوب آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
ابو احمد داود بن سلیمان بن جعفر قزوینی.کتاب خویش را از امام رضا(علیه السلام)روایت می کند.نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
داود بن سلیمان بن قرشی.نجاشی به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
داود بن علی یعقوبی هاشمی راوی از امام کاظم (و گفته اند:از امام رضا(علیه السلام)).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
داود بن محمد نهدی کوفی.محمد بن حسن بن فروخ صفار(-290 ق)و یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلّف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از آن دو روایت می کنند.
داود بن نعمان،راوی از امام کاظم(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
داود بن یحیی بن بشیر دهقان کوفی.مذکور در رجال نجاشی.
درست بن ابی منصور محمد واسطی راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله سعد بن محمد طاطری و ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کنند.نجاشی آن را به سند خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.ط.تهران (در«الاصول الستة عشر»).
ذریح بن محمد بن یزید بن ولید محاربی راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان جعفر بن بشیر بجلی است.
رافع بن سلمة بن زیاد بن ابی الجعد اشجعی از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ربعی بن عبد اللّه بن جارود بن ابی سبرۀ هذلی بصری،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).
حماد بن عیسی آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از او روایت میکند.
ربیع بن ابی مدرک کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
ربیع بن زکریا وراق کوفی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ربیع بن سلیمان بن عمرو کوفی شاگرد اسماعیل بن ابی زیاد سکونی.نجاشی و شیخ طوسی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کنند که آخر آنان ابو اسحاق ابراهیم بن سلیمان نهمی همدانی است.
ص:395
ربیع بن محمد بن عمر بن حسان اصم مسلی.
نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
ابو العباس رزیق بن زبیر خلقانی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
رزیق بن مرزوق کوفی.ابراهیم بن سلیمان نهمی آن را از مؤلف روایت می کند.شیخ طوسی هم به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند ولی او را در حرف«ز»(زریق)می آورد.
رشید بن زید جعفی کوفی.نجاشی و شیخ به سند خویش آن را از حمید نینوایی روایت می کنند.و حمید به واسطۀ ابراهیم بن سلیمان نهمی از رشید روایت می کند.
رفاعة بن موسی اسدی نخاس.محمد بن ابی عمیر و صفوان بن یحیی آن را از او و شیخ طوسی به سند خویش از آنان روایت می کند.
رقیم بن الیاس بن عمرو بجلی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
روح بن عبد الرحیم کوفی.نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
رومی بن زرارة بن اعین شیبانی راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن عیاش-احمد بن محمد جوهری-آن را از مولف و نجاشی به سند خویش از ابن عیاش روایت می کند.
ابو علی ریّان بن صلت اشعری قمی.نجاشی می گوید که مؤلف در آن کلام امام رضا را در فرق بین آل و امّت جمع کرده و از شیخ خویش ابن الغضائری نقل می کند که در نسخۀ دیگر ریان بن شبیب دیده است.
ابو الحصین زحر بن عبد اللّه اسدی راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ریان بن صلت بغدادی خراسانی.شیخ طوسی به اسناد خویش که به ابراهیم بن هاشم قمی منته می شود آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد زرعة بن محمد حضرمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
زکار بن یحیی واسطی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
زکریا بن آدم بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی از اصحاب امام رضا(علیه السلام).محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
زکریا بن ادریس بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی معروف به ابو جریر،راوی از ائمه علیهم السّلام.
محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
زکریا بن حرّ جعفی برادر ادیم و ایوب،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:396
زکریا بن عبد اللّه فیاض،راوی از امام باقر،امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد زکریا بن محمد مؤمن راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام)که ملاقات حضرت رضا (علیه السلام)را دریافته،شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
زکریا بن یحیی تمیمی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان ابراهیم بن سلیمان نهمی است.
زکریا بن یحیی واسطی.راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
زیاد بن ابی الحلال کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو عبیده زیادة بن حذاء کوفی راوی از امام باقر (علیه السلام)و امام صادق(علیه السلام).علی بن رئاب کوفی کتاب او را روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
زیاد بن مردان انباری قندی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
زید زراد کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).کتاب او را ابن ابی عمیر روایت کرده است.ط.تهران(در الاصول الستة عشر).
زید شحام.تحت عنوان زید بن یونس آمده است.
زید نرسی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.ط.
تهران(در الاصول الستة عشر).
ابو اسامه زید بن یونس(یا موسی)شحام کوفی.
صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از صفوان روایت می کند.
سالم بن ابی حفصۀ ملعون(-137 ق).نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
سالم بن ابی سلمۀ کندی سجستانی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الفضل سالم حناط کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
ابو خدیجه سالم بن مکرم بن عبد اللّه کناسی صاحب الغنم،راوی از امام صادق و امام کاظم (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است که آخر آنان حسن بن علی و شاء است.
سری بن سلامۀ اصفهانی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت کرده است.
سری بن عبد اللّه بن یعقوب سلمی کوفی از
ص:397
اصحاب امام صادق(علیه السلام).گروهی از جمله عباد بن یعقوب رواجنی(-250 یا 271 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عباد روایت کرده است.
سعد بن ابی خلف کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
سعد بن سعد بن احوص بن سعد بن مالک اشعری قمی راوی از امام رضا(علیه السلام)و امام جواد (علیه السلام).عباد بن سلیمان آن را از مؤلف روایت می کند.
نیز از سعد بن سعد بن احوص.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی این کتاب و عنوان سابق را به سند خویش به ترتیب از برقی و عباد بن سلیمان روایت می کند.
ابو الحسن سعدان بن مسلم عامری،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله محمد بن عیسی بن عبید آن را از مؤلّف و نجاشی به سند خویش از محمد بن عیسی روایت می کند.
ابو حنیفه سعید بن بیان سائق الحاج همدانی.
گروهی از جمله عبیس بن هشام ناشری(-220 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به سند خویش از عبیس روایت می کند.
سعید بن جناح ازدی بغدادی،راوی از امام رضا (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
سعید بن عبد الرحمن(یا عبد اللّه)اعرج سمان تمیمی کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مولف و نجاشی به سند خویش از صفوان روایت می کند.
سعید بن غزوان اسدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجّاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که واسطۀ پنجم محمد بن ابی عمیر است.
سعید بن مسلمۀ کوفی از اصحاب امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده که آخر آنان محمد بن ابی عمیر است.
سعید بن یسار ضبیعی کوفی راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله محمد بن ابی حمزه آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از ابن ابی حمزه روایت می کند.
سلام بن ابی عمرۀ خراسانی از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام)،عبد اللّه بن جبله آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از عبد اللّه بن جبله روایت کرده است.ط.تهران(در الاصول الستة عشر).
سلام بن عبد اللّه هاشمی.ابو سمینه محمد بن علی صیرفی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از ابو سمینه روایت می کند.
سلام بن عمرو.در فهرست شیخ چنین آمده ولی ظاهرا همان سلام بن ابی عمره است که گذشت.
سلمة بن محمد برادر منصور کوفی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف
ص:398
روایت می کند.
سلیم فراء کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم (علیه السلام).گروهی از جمله محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
سلیم بن قیس هلالی.به عنوان اصل گذشت.
ابو محمد سلیمان بن جعفر جعفری از دودمان جعفر طیار و راوی از امام رضا(علیه السلام).احمد بن محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و شیخ طوسی به سند خویش از برقی روایت می کند.
ابو الربیع سلیمان بن خالد اقطع راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه بن مسکان آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از عبد اللّه بن مسکان روایت می کند.
سلیمان بن زکریا(یا عبد اللّه)دیلمی.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده که آخر آنان محمد بن سلیمان دیلمی است.
ابو داود سلیمان بن سفیان کوفی.در عنوان ابو داود یاد شد.
سلیمان بن سماعۀ ضبّی کوفی،که آن را از عم خویش عاصم و دیگر رجال روایت کرده و نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
سلیمان بن صالح جصاص کوفی.ابو سعید حسین بن هاشم مکاری واقفی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابو سعید روایت می کند.
سماعة بن مهران حضرمی(-145 ق).عثمان بن عیسی رواسی واقفی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از رواسی روایت می کند.
سندی بن ربیع بغدادی،از اصحاب امام کاظم (علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلّف و نجاشی به سند خویش از صفوان روایت می کند.
سندی بن عیسی همدانی.عباد بن یعقوب رواجنی(-250 یا 271 ق)آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از رواجنی روایت می کند.
سوید بن مسلم القلا.راوی از امام صادق(علیه السلام).
علی بن نعمان اعلم آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
سوید مولای محمد بن مسلم.مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
سهل بن حسن صفار.برادرش محمد بن حسن صفار قمی(-290 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
سهل بن یسع بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمّی، فرزندش محمد بن سهل آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
سیّابة بن ناجیۀ مدنی.مذکور در رجال نجاشی.
سیف بن سلیمان تمّار کوفی،راوی از امام صادق
ص:399
(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
سیف بن سلیمان تمّار کوفی راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
سیف بن عمیر نخعی کوفی.گروهی از جمله محمد بن خالد طیالسی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از طیالسی روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
شریف بن سابق کوفی تفلیسی.گروهی از جمله محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
شعیب بن اعین حداد کوفی.گروهی از جمله بکر بن جناح آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از بکر روایت می کند.
شعیب عقرقوفی راوی از امام صادق و امام کاظم (علیه السلام).حماد بن عیسی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حماد روایت می کند.
شهاب بن عبد ربّه بن ابی میمون از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
صابر مولای بسام بن عبد اللّه صیرفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
صالح بن ابی الاسود حناط لیثی کوفی.شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
صالح حذاء.حمید بن زیاد نینوائی آن را از احمد بن میثم و قاسم بن اسماعیل از او روایت می کند.
مذکور در فهرست شیخ.
صالح بن حکم نیلی احوال از اصحاب امام صادق (علیه السلام).گروهی از جمله بشر بن سلام آن را از مؤلف و شیخ به اسناد خویش از او روایت می کند.
ابو شعیب صالح بن خالد محاملی کوفی،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان عباس بن معروف است.
صالح بن خالد قماط.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن سنان است.
صالح بن رزین کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).
حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صالح روایت می کند.
صالح بن سندی.ابراهیم بن هاشم و احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از آن دو روایت می کند.
صالح بن عقبة بن خالد اسدی.نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که آخر آنان محمد بن ایوب است.
ص:400
صالح بن عقبة بن قیس بن سمعان.وی کتاب را از پدر خویش و او از پدر خویش و فرزند مؤلف اسماعیل بن صالح از او روایت می کند،نجاشی از او به 5 واسطه روایت می کند که آخر آنان محمد بن اسماعیل بن بزیع است.
صباح بن صبیح حذّاء،از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.گروهی از جمله عبیس بن هشام ناشری آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از عبیس روایت می کنند.
صباح بن یحیی مزنی کوفی راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).جماعتی از جمله احمد بن نضر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از احمد روایت می کند.
صبیح بن ابی الصباح صیرفی.گروهی از جمله صفوان بن یحیی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
ابو علی صبیح صائغ کوفی.محمد بن بکر بن جناح آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از محمد بن بکر روایت می کند.
صفوان بن مهران جمال کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 3 واسطه و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
صلت بن حرّ جعفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ضحاک بن سعد واسطی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ضحاک بن محمد شیبانی.آن را از امام صادق (علیه السلام)روایت می کند.هارون بن مسلم آن را از او و نجاشی به اسناد خویش از هارون روایت می کند.
طاهر بن حاتم بن ماهویه قزوینی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
طلاب بن حوشب شیبانی کوفی.آن را از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.نجاشی آن را به 4 واسطه از مولف روایت می کند.
ابو الخزرج طلحة بن زید نهدی شامی.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عاصم بن حمید حنّاط کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ط.تهران(در«الاصول الستة عشر»).
عاصم بن سلیمان بصری،از اصحاب امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
عامر بن عبد اللّه بن جداعۀ ازدی،از امام صادق (علیه السلام)روایت می کند.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عامر بن کثیر سراج زیدی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ابو سعید عباد عصفری کوفی.ط.تهران(در «الاصول الستة عشر»).
ص:401
عباد بن سلیمان.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن خالد برقی است.
ابو بکر عباد بن صهیب بصری،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان هارون مسلم است.
عبادة بن زیاد اسدی کوفی زیدی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان ابراهیم بن سلیمان تمیمی است.
عباس بن عامر بن رباح ثقفی.سعد بن عبد اللّه اشعری آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از سعد روایت می کند.
عباس بن علی بن ابی سارۀ کوفی.نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
عباس بن عیسی غاضری.فرزندش محمد بن عباس آن را از او روایت می کند.نجاشی به اسناد خویش از حمید و او از محمد بن عباس روایت می کند.
عباس بن ولید بن صبیح کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).گروهی از جمله حسن بن محبوب آن را از مؤلّف روایت می کند.
عباس بن یزید خرزی کوفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الجبار بن مبارک نهاوندی آزادکردۀ امام جواد(علیه السلام).وی کتاب العتق را در 213 تالیف کرد.احمد بن محمد برقی کتاب الحدیث او را از مؤلّف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
عبد الحمید بن ابی العلاء ازدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به سند خویش از او روایت می کند.
عبد الحمید بن سعد بجلی کوفی از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به 5 واسطه-از جمله صفوان-آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الرحمن بن ابی حماد کوفی صیرفی ساکن قم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو ادریس عبد الرحمن بن بدر کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان یحیی بن زکریا لؤلؤی است.
عبد الرحمن بن حجاج بجلی.گروهی از جمله ابن ابی عمیر و صفوان آن را از مؤلف روایت می کنند.نجاشی به اسناد خویش آن را از آن دو روایت می کند.
عبد الرحمن بن حمّاد.شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از احمد بن محمد برقی و او به واسطۀ پدر خویش از مؤلّف روایت می کند.
عبد الرحمن بن سالم بن عبد الرحمن اشلّ کوفی عطار.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ص:402
عبد الرحمن بن عمرو عائذی مذحجی کوفی.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الرحمن بن عمران کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
عبد الرحمن بن محمد بن عبید اللّه فزاری عرزمی از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد السّلام بن سالم بجلی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الصمد بن بشیر عرامی کوفی،آن را از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند و گروهی از جمله عبیس بن هشام ناشری آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد العزیز عبدی کوفی راوی از امام صادق(علیه السلام).
حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
عبد العزیز بن مهتدی بن محمد بن عبد العزیز اشعری قمی،راوی از امام رضا(علیه السلام).احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
عبد الغفار بن حبیب طائی جازی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو مریم عبد الغفار بن قاسم بن قیس بن فهد انصاری،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).
حسن بن محبوب آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد الکریم بن عمرو بن صالح خثعمی کوفی، راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان عبیس بن هشام ناشری است.
عبد الکریم بن هلال جعفی،از امام صادق(علیه السلام) روایت می کند.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان حسن بن عبد الکریم فرزند مؤلف است.
ابو عتبه عبد اللّه.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه حلبی.سید بن طاوس از آن در«الاقبال» در نوافل شهر رمضان نقل کرده است.مذکور در فهرست ابن ندیم.
عبد اللّه بن ابراهیم بن ابی عمرو غفاری انصاری مزنی.حسن بن علی بن فضال آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
عبد اللّه بن ابی یعفور،معاصر امام صادق(علیه السلام).
گروهی از جمله ثابت بن شریح آن را از مؤلف روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
عبد اللّه بن ادریس،شیخ طوسی در فهرست به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
ص:403
عبد اللّه بن بکیر بن اعین بن سنسن شیبانی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن حجاج بجلی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
عبد اللّه بن حکم ارمنی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن حماد انصاری مقیم قم.به قول نجاشی وی 2 کتاب مختصر و مفصل دارد و نجاشی هر دو را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند که آخر آنان ابراهیم بن اسحاق احمری است.علی بن طاوس در«فلاح السائل»و«کشف المحجّة»از کتاب عبد اللّه بن حماد نقل می کند و کفعمی آن را از مآخذ«البلد الامین»می شمارد.
ابو خداش عبد اللّه بن خداش مهری.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن داهر بن یحیی احمری.آن را از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
عبد اللّه بن زرارة بن اعین شیبانی راوی از امام صادق(علیه السلام).علی بن نعمان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن بزیع و او از مولف روایت می کند.
ابو شبل عبد اللّه بن سعید،راوی از امام صادق (علیه السلام).علی بن نعمان آن را ز او و نجاشی به اسناد خویش از ابن نعمان روایت می کند.
عبد اللّه بن سنان کوفی،خازن خلفای عباسی از منصور تا رشید،ابن ابی عمیر آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
عبد اللّه بن صلت قمّی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن عطا کوفی.محمد بن موسی خورا آن را از مؤلف و شیخ و نجاشی به سند خویش از او روایت می کنند.
عبد اللّه بن علی بن حسین بن زید شهید،راوی از امام رضا(علیه السلام).ابن عقده به سند خویش آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
عبد اللّه بن عمرو بن اشعث.شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن عمرو بن بکار حناط کوفی.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از یحیی روایت می کند.
عبد اللّه بن غالب اسدی شاعر و فقیه.از امام باقر و امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.گروهی از جمله حسن بن محبوب آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
عبد اللّه بن فضل بن عبد اللّه هاشمی نوفلی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و
ص:404
نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
عبد اللّه بن قاسم حضرمی بطل،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن قاسم حارثی شاگرد معاویة بن عمّار دهنی.نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
عبد اللّه بن محمد اسدی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن محمد بن حصین خصیبی اهوازی راوی از امام رضا(علیه السلام).نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
عبد اللّه بن محمد بن قیس.عباد بن یعقوب رواجنی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
عبد اللّه بن میمون بن اسود قداح،راوی از امام صادق(علیه السلام).گروهی از جمله ابراهیم بن هاشم آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ و فهرست ابن ندیم.
عبد اللّه بن ولید سمان کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).گروهی از جمله عبیس بن هشام آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از عبیس روایت می کند.
عبد اللّه بن ولید منقری و صافی عجلی کوفی.
شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد اللّه بن هلیل.علی بن اسباط آن را از فرزند مؤلف-محمد-و او از پدر خویش روایت می کند.
ابو محمد عبد اللّه بن یحیی کاهلی تمیمی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).گروهی از جمله احمد بن محمد بن ابی نصر آن را از مؤلف،و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.ط.
تهران(در«الاصول الستّة عشر»).
عبد الملک بن حکیم خثعمی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.ط.تهران(در «الاصول الستة عشر»).
عبد الملک بن عتبۀ نخعی صیرفی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مولف روایت می کند که آخر آنان حسن بن علی بن بنت الیاس است.
عبد الملک بن عنترۀ شیبانی.مذکور در فهرست شیخ.ظاهرا با عبد الملک ابن هارون-که یاد خواهد شد-یکی است.
عبد الملک بن منذر عمی بصری.نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
عبد الملک بن ولید کوفی.نجاشی و شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
عبد الملک بن هارون بن عنترۀ شیبانی کوفی.
ص:405
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبد المؤمن بن قاسم بن قیس بن فهد انصاری کوفی برادر عبد الغفار(-147 ق).سفیان بن ابراهیم بن مرثد حارثی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.نیز مذکور در فهرست ابن ندیم.
عبدوس بن ابراهیم بغدادی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ به اسناد خویش از او روایت می کنند.
عبید بن حسن کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عبید بن زرارة بن اعین شیبانی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان حماد بن عثمان است.
عبید اللّه بن ولید رصافی،از امام باقر و امام صادق (علیه السلام)روایت کرده.نجاشی به 6 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
عتیبة بن میمون،از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده که آخر آنان علی بن نعمان است.
عثمان بن جعفر محاربی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
عقبة بن خالد اسدی کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از علی بن عقبه -فرزند مؤلّف-و او از پدر خویش روایت می کند.
عقبة بن محرز جعفی کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
علاء بن رزین قلاء.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.شیخ طوسی چهار نسخۀ آن را یاد کرده و طریق روایت هریک را ذکر می کند.مختصر اصل علاء موجود است.
علاء بن فضیل بن یسار نهدی بصری.محمد بن سنان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
علاء بن مقعد کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
علاء بن یحیی مکفوف کوفی.علی بن حسن طاطری آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از طاطری روایت می کند.
علی بن ابراهیم بن یعلی.شیخ طوسی در فهرست از او به نقل از فهرست ابن ندیم نام می برد ولی ابن ندیم علی بن ابراهیم معلی می نویسد.
علی بن ابراهیم بن جهمه(یا ابی جهمه).نجاشی و شیخ طوسی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کنند.
علی بن ابی راشد.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از
ص:406
مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از یحیی روایت می کند.
علی بن ابی رافع کاتب امیر المؤمنین(علیه السلام).نجاشی می نگارد که کتاب ابن ابی رافع در وضوء و صلاة است.
علی بن ابی شعیب مدائنی.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
علی بن ابی المغیرۀ زبیدی کوفی.نجاشی به سند خویش آن را از حسن بن علی-فرزند مؤلف-و او از پدر خویش روایت می کند.
علی بن اسحاق بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی.
احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
علی بن بلال بغدادی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن حدید بن حکیم مداینی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن حسان واسطی قصیر معروف به منمس.
نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن حسن بصری.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن حسن صیرفی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
علی بن حکم بن زبیر،از علی بن جعفر بن زبیر روایت می کند.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
علی بن رئاب.مذکور در فهرست ابن ندیم.
علی بن ریدویۀ نهاوندی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
علی بن سوید سایی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).
شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان احمد بن زید خزاعی است.
علی بن سوید صنعانی.مذکور در فهرست شیخ.
علی بن سیف بن عمیرۀ نخعی کوفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان یحیی بن زکریا بن شیبان است.
علی بن شجرة بن میمون.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن صلت.مذکور در فهرست ابن بطه،ابن بطه آن را از احمد بن محمد برقی و او از مؤلّف روایت می کند.نجاشی آن را به اسناد خویش از ابن بطه روایت می کند.
ص:407
علی بن عبد العزیز کوفی.نجاشی آن را به اسناد خویش از ابن بطه روایت می کند.
علی بن عبد اللّه بن صالح دهان.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن عبد اللّه بن غالب قیسی کوفی.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن عبد اللّه بن مسکان.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن عطیۀ کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
شیخ در فهرست به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
علی بن عقبة بن خالد اسدی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
علی بن علی بن رزین،برادر دعبل خزاعی،آن را از امام رضا(علیه السلام)در طوس به سال 198 ق روایت کرده است اسماعیل بن علی-فرزند مؤلف-آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از اسماعیل روایت کرده است.
علی بن عمران خزاز کوفی معروف به شفا.
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند که آخر آنان عبد اللّه بن جبله است.
علی بن عیسی رامشکی.مذکور در فهرست ابن بطه.نجاشی می نگارد که کتاب را احمد بن محمد برقی از مؤلف روایت می کند.
علی بن غراب.در علی بن عبد العزیز یاد شد.
شیخ طوسی و ابن ندیم ابن غراب نوشته اند.
علی بن کردین.شیخ به اسناد خویش آن را از محمد بن علی بن محبوب و او از مؤلف روایت می کند.
ابو قتاده علی بن محمد حفص اشعری قمی، راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن معبد بغدادی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن معمر کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
علی بن مهدی بن صدقۀ رقی انصاری.احمد بن علی-فرزند مؤلف-آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از او روایت می کند.
علی بن مهرویه قزوینی.ابو نعیم آن را از مؤلّف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
علی بن میسرۀ بصری.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ طوسی به نقل از ابن بطه.
ابو الاکراد علی بن میمون صایغ،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:408
علی بن نعمان اعلم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علی بن وهبان از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
علیة بنت علی بن حسین(علیه السلام).زرارة بن اعین آن را از علیه و نجاشی به اسناد خویش از زراره روایت می کند.
عمار بن ابی الیقظان اسدی.عبیس بن هشام ناشری(-220 یا 219 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عبیس روایت می کند.
عمار بن مروان یشکری،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمار بن معاویۀ دهنی عبدی کوفی.مذکور در فهرست شیخ و فهرست ابن ندیم.
عمار بن موسی ساباطی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان مصدق بن صدقه است.
عمارة بن زیاد.حمید بن زیاد(-301 ق)آن را از ابراهیم بن سلیمان خزاز و او از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
عمرو بن ابراهیم ازدی کوفی.راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان محمد بن خالد برقی است.
عمرو بن ابی المقدام ثابت عجلی،که آن را از امام باقر و امام صادق(علیه السلام)روایت می کند و عباد بن یعقوب رواجنی(-250 ق)از او و نجاشی به اسناد خویش از عباد روایت می کند.
عمرو بن ابی نصر زید(یا زیاد)،راوی از امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه جبله آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن جبله روایت می کند.
عمرو بن الیاس بن عمرو بن الیاس بجلی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان علی بن حسن بن محمد طاطری است.
عمرو بن الیاس بجلی کوفی(جد عمرو سابق)، راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه بن جبله(-219 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن جبله روایت می کند.
عمرو بن جمیع قاضی ری.شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمرو بن حریث صیرفی اسدی کوفی(-267 ق).نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند که آخرشان صفوان بن یحیی است.
عمرو بن خالد اسدی اعشی کوفی.حمید بن زیاد آن را از ابراهیم بن سلیمان و او از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
ص:409
عمرو بن خالد افرق خیاط،راوی از امام صادق (علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
عمرو بن خالد واسطی.نصر بن مزاحم آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از نصر روایت می کند.
عمرو بن سالم.حمید آن را از قاسم بن اسماعیل و او از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست شیخ.
عمرو بن سعید مدائنی،راوی از امام رضا(علیه السلام).
نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
عمرو بن شمر جعفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
شیخ طوسی آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت می کند.
عمرو بن عبید اللّه ازرق،راوی از امام صادق(علیه السلام).
صفوان بن یحیی آن را از مؤلّف روایت می کند.
مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
عمرو بن منهال بن مقلاص قیسی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
عمرو بن یسع کوفی.مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
عمر بن ابان کلبی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو حفص عمر رمانی،راوی از امام صادق(علیه السلام)و نیز به یک واسطه از آن حضرت.عبیس بن هشام ناشری آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عبیس روایت می کند.
عمر بن ابی زیاد ابزاری کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست شیخ و فهرست ابن ندیم.
عمر بن محمد بن عبد الرحمن بن اذینه.شیخ طوسی آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت کرده و از 2 نسخۀ کوچک و بزرگ آن یاد می کند.نیز مذکور در رجال نجاشی.
عمر بن اسماعیل جعفی کوفی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
ابو احمد عمر بن ربیع بصری،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.نیز مذکور در فهرست شیخ.ابن ندیم نام او را عمر بن رضیع می نویسد.
عمر بن سالم سابری کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمر بن عاصم ازدی بصری.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ص:410
عمر بن عبد العزیز معروف به زحل بصری،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کنند.
عمر بن علی بن عمر.محمد بن علی بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت می کنند.
عمر بن محمد بن سلیم(یا سالم)براء معروف به ابن جعابی از مشایخ شیخ مفید و ابن غضائری.
مذکور در فهرست شیخ طوسی.
عمر بن منهال.ظاهرا با عمرو بن منهال-که یاد شد-یکی است.
عمر بن یزید(یا عمر بن محمد بن یزید)،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از حسین بن عمر بن یزید-فرزند مؤلف-و او از پدر خویش روایت می کند.
عمر بن یزید بن ذبیان صیقل نهدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمران بن اسماعیل.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی به نقل از محمد بن جعفر بن احمد بن بطه.
عمران بن حمران اذرعی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عمران بن قطن،راوی از امام صادق(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
عمران بن محمد بن عمران بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
عنبسة بن بجاد،راوی از امام صادق(علیه السلام).صفوان بن یحیی و جزوی آن را از مؤلف روایت می کنند.
عوام بن حوشب بن یزید بن رویم شیبانی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عون بن جریر شاگرد عمرو بن هارون ثقفی.
محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی،به نقل از ابن بطه.
عون بن سالم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن اعین حریری اسدی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).عبد اللّه بن جبلة آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
عیسی[بن]حمزۀ مداینی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن راشد معروف به ابن گازر کوفی،راوی
ص:411
از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الیسع عیسی بن سری کرخی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن صبیح عرزمی،راوی از امام صادق (علیه السلام).حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
عیسی بن عبد اللّه بن محمد بن عمر بن علی(علیه السلام).
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن ولید همدانی کوفی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
عیسی بن هشام.محمد بن حسین آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
عیص بن قاسم بن ثابت بجلی کوفی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
غالب بن عثمان منقری،راوی از امام صادق(علیه السلام).
گروهی آن را از مؤلف روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
غفاری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
غیاث بن کلوب بن فیهس بجلی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فاید حناط کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم (علیه السلام).عثمان بن عیسی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
فتح بن یزید جرجانی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فرج بن سندی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فضل بن ابی قرّۀ تمیمی سمندی،که آن را از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و گروهی از او روایت کرده اند.نجاشی به 5 واسطه آن را از او روایت کرده است.
فضل بن عبد الملک بقباق کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
فضل بن عثمان مرادی کوفی صائغ اعور،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
فضل بن محمد اشعری.نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.شیخ طوسی در فهرست آورده است که این کتاب بین مؤلف و برادرش ابراهیم مشترک بوده و شیخ به اسناد خویش آن را از هردو روایت کرده است.
ص:412
فضل بن یونس کاتب بغدادی،که از امام کاظم (علیه السلام)روایت کرده و کتاب او را حسن بن محبوب از وی و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
فضیل بن عثمان صیرفی اعور مرادی.در فهرست شیخ فضیل و در نجاشی-چنانکه یاد شد-فضل آمده است.
ابو العباس فضیل بن محمد بن راشد کوفی.برقی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در خلاصة الاقوال.
فضیل بن یسار نهدی،راوی از امام صادق و از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام).حماد بن عیسی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
فیض بن مختار جعفی کوفی.جعفر بن فیض -فرزند مؤلّف-آن را از او روایت می کند.
قاسم رسی ابن ابراهیم طباطبا.بخشی از آن را از امام کاظم(علیه السلام)روایت کرده احمد بن مفلس در 297 ق آن را از کتاب او املا کرده است.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
قاسم بن برید بن معاویۀ عجلی،راوی از امام صادق(علیه السلام).فضالة بن ایوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از فضاله روایت می کند.
قاسم بن خلیفۀ کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند که واسطۀ آخر یحیی بن زکریا لؤلؤی است.
قاسم بن ربیع صحاف کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
قاسم بن سلیمان بغدادی.نضر بن سوید آن را از مؤلّف و نجاشی و شیخ طوسی به چند طریق از نضر روایت می کنند.
قاسم بن عروۀ خوزی بغدادی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به چند طریق آن را از مؤلف روایت می کنند.
قاسم بن فضیل بن یسار نهدی بصری،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
قاسم بن محمد اصفهانی(یا قمی)معروف به کاسولا.نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
قاسم بن محمد جوهری کوفی بغدادی،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
قاسم بن ولید قرشی عماری کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
قاسم بن یحیی بن حسن بن راشد،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).مذکور در فهرست شیخ.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو محمد قتیبة بن محمد اعشی مؤدب مقری،که
ص:413
از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و گروهی از وی روایت کرده اند.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو طارق کثیر بن طارق از اولاد قنبر از موالی علی (علیه السلام)که از زید شهید و جز او روایت کرده و نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
کرد بن مسمع بن عبد الملک(یا مسمع کردین).
شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
کعیب بن عبد اللّه مولی بنی طرفه که از امام صادق (علیه السلام)روایت کرده و گروهی از او روایت کرده اند.
نجاشی به 6 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
کلثم بنت سلیم،وی از امام رضا(علیه السلام)و محمد بن اسماعیل بن بزیع از او روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
کلیب بن معاویة بن جبلۀ صیداوی اسدی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).عبد الرحمن بن ابی هاشم آن را از مؤلف و نجاشی به 5 واسطه از او روایت می کنند.
ابو بصیر لیث بن بختری مرادی،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).ابو جمیله مفضل بن صالح آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
مالک بن انس.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت می کند.
شیخ مالک را از اصحاب امام صادق(علیه السلام) می شمارد.
مالک بن عطیه احمسی کوفی بجلی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).عبیس بن هشام آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
مثنّی بن حضرمی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان ابن ابی عمیر است.
مثنی بن راشد.حسن بن محمد بن سماعه آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی از ابن سماعه روایت می کنند.
مثنّی بن عبد السّلام حناط کوفی.قاسم بن اسماعیل آن را از مؤلّف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از قاسم روایت می کنند.
مثنّی بن ولید حنّاط کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).ط.تهران(در«الاصول الستة عشر»).
محسن بن احمد بجلی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محفوظ بن نصر همدانی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن ابی حمزۀ ثمالی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ص:414
محمد بن ابی عبد اللّه.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن احمد بن روح طوسی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن احمد بن قیس غیلان کوفی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).مذکور در«خلاصة الاقوال»به نقل از رجال شیخ.
محمد بن احمد بن محمد جریری معروف به ابن بصری.مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن ادریس حنظلی(-277 ق).شیخ طوسی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن اسحاق بن عمار تغلبی صیرفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن اسلم طبری بجلی،از اصحاب امام رضا (علیه السلام).نجاشی و شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
محمد بن اسماعیل بن جعفر علوی جعفری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن اسماعیل بن خثیم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن بکر ازدی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن تمیم نهشلی بصری،راوی از امام کاظم (علیه السلام).نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد ثوابا کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن جبرئیل اهوازی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن جمیل بن صالح اسدی.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
محمد بن حداد کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن حسن بن زیاد عطار کوفی.پدرش آن را از امام صادق(علیه السلام)و نجاشی به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند.
محمد بن حسن بن زیاد میثمی اسدی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن حکیم خثعمی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).فرزندش جعفر بن محمد آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن حماد بن زید حارثی.پدرش آن را از
ص:415
امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و نجاشی به 4 واسطه از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن حمران بن اعین شیبانی.محمد بن ابی عمیر آن را از مؤلف و شیخ طوسی در فهرست به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن حمران نهدی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که آخر آنان علی بن اسباط(زنده در 230 ق)است.
محمد بن خالد احمسی بجلی کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند،که واسطۀ آخر ابراهیم بن سلیمان بن حیان خزّاز است.
محمد بن خالد اشعری قمّی.احمد بن محمد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
محمد بن خالد بن عمر طیالسی(-259 ق).
شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
محمد بن زائد خزّاز.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند،که آخر آنان حسین بن علی لؤلؤی شعیری است.
ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی (-298 ق).حسین بن عبد الوهاب معاصر سید مرتضی در«عیون المعجزات»از این کتاب نقل کرده است.
محمد بن سالم بن ابی سلمۀ کندی سجستانی، راوی از پدر خویش.مذکور در رجال نجاشی.در بعضی نسخ فهرست محمد بن مسلم آورده است.
محمد بن سعید بن غزوان اسدی.غزوان بن محمد فرزند مؤلف آن را از او و نجاشی به 3 واسطه از غزوان روایت می کند.
محمد بن سکین بن عمار نخعی جمال.پدرش از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده و نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند که واسطۀ آخر ابراهیم بن سلیمان است.
محمد بن سلیمان بن عبد اللّه اصفهانی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن سلیمان دیلمی بصری.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
محمد بن سهل بن یسع اشعری،راوی از امام رضا و امام جواد(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن شریح حضرمی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن صباح کوفی.ابراهیم بن سلیمان بن حیان خزاز آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابراهیم روایت می کند.
ص:416
محمد بن صدقۀ عنبری بصری،که آن را از امام کاظم(علیه السلام)روایت می کند.حسن بن علی بن زکریا آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن عبد اللّه هاشمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن عذافر بن عیسی صیرفی مداینی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن عصام انماطی کوفی.شیخ طوسی و نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
محمد بن عطیۀ حناط کوفی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن علی همدانی.شیخ طوسی به نقل از ابن بطه کنیۀ او را ابو سمینه آورده و کتاب او را به 4 واسطه از او روایت می کند.
محمد بن عمرو بن سعید زیات مداینی،راوی از امام رضا(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن غورک.ابراهیم بن سلیمان آن را از مؤلّف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن فرات جعفی کوفی.عباد بن یعقوب رواجنی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از عباد روایت می کند.
محمد بن فضیل بن کثیر صیرفی ازدی ازرق، راوی از امام کاظم و امام رضا(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
محمد بن قاسم بن بشار.سعد بن عبد اللّه و حمیری آن را از مؤلف و شیخ طوسی به 3 واسطه از آن دو روایت می کند.
محمد بن قاسم بن فضیل.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن قاسم مثنّی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن قیس بجلی کوفی(-151 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن مارد تمیمی،داماد محمد بن مسلم،که از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت کرده است.
محمد بن مبشر.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و شیخ طوسی به اسناد خویش از او روایت کرده است.
محمد بن مثنّی بن قاسم حضرمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.ط.تهران (در«الاصول الستة عشر»).
ص:417
محمد بن مرازم ساباطی،از اصحاب امام باقر و امام صادق(علیه السلام).محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
ابو عیسی محمد بن مروان ورّاق.ابن داود به نقل از نجاشی از او یاد می کند امّا در نسخ موجودۀ رجال نجاشی یادی از این شخص دیده نشد.
محمد بن مروان جلاب،از اصحاب امام الهادی (علیه السلام).در«الرجال الکبیر»به نقل از نجاشی از او یاد شده اما در نسخه های رجال نجاشی یاد او دیده نشد.
محمد بن مروان حناط مدنی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
ابو یحیی محمد بن مروان ذهلی کوفی(-161 ق).مذکور در رجال نجاشی.شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت کرده است.
محمد بن مسعود طائی کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
محمد بن مسلمۀ کوفی.علی بن حسن طاطری آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت کرده است.
محمد بن مصبح بن صباح کوفی.موسی بن جعفر بغدادی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از بغدادی روایت می کند.
محمد بن معروف خزاز هلالی.عبد اللّه بن محمد بن خالد طیالسی آن را از مؤلف و نجاشی به 3 واسطه از طیالسی روایت می کند.
محمد بن منصور بن یونس بن بزرگ کوفی.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
محمد بن میسر بن عبد العزیز نخعی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
محمد بن هشام خثعمی،راوی از کرام و علاء بن رزین و جز آنان.مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن هیثم بن عروۀ تمیمی کوفی.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
محمد بن یحیی بن سلیمان(یا سلمان)خثعمی کوفی.نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کنند.
محمد بن یحیی صیرفی.محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و شیخ طوسی به 5 واسطه از او روایت می کند.
محمد بن یحیی معیشی(یا معینی یا مغیثی) کوفی.مذکور در رجال نجاشی به نقل از«طبقات الشیعۀ»سعد اشعری.
محمد بن یوسف صنعانی،راوی از امام صادق
ص:418
(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلّف روایت می کند که آخر آنان حماد بن عیسی است.
مرازم بن حکیم ازدی مداینی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند که آخر آنان علی بن حدید است.
مرزبان بن عمران بن عبد اللّه بن سعد اشعری قمّی،راوی از امام رضا(علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
مروان بن قیس دینوری قرشی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
مسعدة بن صدقۀ عبدی بصری.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
مسعدة بن فرج ربعی.نجاشی و شیخ به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند،که واسطۀ آخر هارون بن مسلم است.
مسعدة بن یسع بصری.هارون بن مسلم آن را از مؤلّف و شیخ طوسی و نجاشی به اسناد خویش از هارون روایت می کنند.
مسعودی.در باب القاب فهرست شیخ به همین صورت آمده است.
مسکین بن حکم بن مسکین کوفی.مذکور در رجال نجاشی به نقل از سعد اشعری.
مصعب بن سلام(یا سالم)کوفی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
مصعب بن یزید انصاری.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
مطلب بن زیاد زهری قرشی مدنی،راوی از امام صادق(علیه السلام).محمد بن خالد برقی آن را از مؤلف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از برقی روایت می کنند.
معاویة بن عثمان.ایوب نوح از صفوان بن یحیی و او از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
معاویة بن عمار دهنی کوفی(-175 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست ابن ندیم.
معاویة بن میسرة بن شریح بن حرث کندی،راوی از امام صادق(علیه السلام).ابن عمیر و دیگران از او روایت کرده اند.مذکور در رجال نجاشی.
معاویة بن وهب بن جبله.شیخ در فهرست از گروهی از ابو الفضل از حمید از عبید اللّه بن احمد بن نهیک از مؤلف روایت می کند.
معاویة بن وهب بن فضال.سلسلۀ روایت مثل سابق.
معاویة بن وهب میثمی.سلسلۀ روایت مثل دو عنوان بالا.
ص:419
معلّی بن خنیس مولای امام صادق(علیه السلام).معلی بن عثمان بن احوال آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت میکند.شاید این عنوان با«نوروزیّه»-که خواهد آمد-یکی باشد.
معلّی بن موسی کندی کوفی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
معلّی بن عثمان(یا ابن زید)احول کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
معمر بن یحیی بن بسام(یا مسافر)،راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).ثعلبة بن میمون آن را از مؤلّف و شیخ و نجاشی به اسناد خویش از ثعلبه روایت می کنند.
ابو جمیله مفضّل بن صالح اسدی نخاس،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند که واسطۀ آخر حسن بن علی بن فضال است.
مقاتل بن مقاتل بن قیاما بلخی از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
مندل بن علی عتری(یا عنزی(-279 ق).
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
منذر بن جفیر(یا جیفر)بن حکیم عبدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
منصور بن ابی الاسود لیثی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
منصور بن محمد بن عبد اللّه خزاعی،برادر سلمه، راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
منصور بن یونس بن بزرگ کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه-که آخر آنان عبیس بن هشام است-آن را از مؤلف روایت می کند.
موسی بن ابراهیم مروزی،که از امام کاظم(علیه السلام) استماع نموده است.نجاشی به 4 واسطه-که آخر آنان محمد بن خلف بن عبد السّلام است- آن را از مولف روایت می کند.
موسی بن ابی حبیب کوفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
موسی بن اکیل نمیری کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
موسی بن برید بن معاویۀ بجلی کوفی،برادر قاسم بن برید.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
موسی بن بکر واسطی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف
ص:420
روایت می کند.
موسی بن جعفر بن وهب بغدادی.شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
موسی بن رنجویه ارمنی.بیشتر آن را از عبد اللّه بن حکم روایت کرده و نجاشی آن را به 5 واسطه از او روایت می کند.
موسی بن سابق کوفی.نجاشی و شیخ طوسی به 4 واسطه-که آخر آنان حسن بن علی شعیری لؤلؤی است-آن را از مؤلف روایت می کنند.
موسی بن سعدان حناط کوفی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
موسی بن سلمۀ کوفی.وی آن را از امام رضا(علیه السلام) روایت کرده و نجاشی به 3 واسطه از او روایت می کند.
موسی بن عمر بن بزیع کوفی مولای منصور.
نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
موسی بن عمر بن یزید صیقل.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
موسی بن عمیر هذلی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 4 واسطه آن را از مولف روایت می کند.
ابو نصر مهران بن محمد سکونی.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی به نقل از ابن بطه.
ناصح بقال کوفی.نجاشی و شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند که آخر آنان جعفر بن بشیر است.
نشیط بن صالح بن لفافه از اصحاب امام کاظم (علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه-که آخر آنان محمد بن خالد برقی است-آن را از مولف روایت می کند.
نصر بن قابوس لخمی،راوی از امام کاظم و امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو یقظان نوح بن حکم کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
وزیرة بن محمد غسانی.وی آن را در 190 ق از امام رضا(علیه السلام)،نواده اش وزیرة بن محمد بن وزیره از او و ابو الحسن جندی در 325 ق از وزیره و نجاشی از او روایت کرده است.
ابو العباس ولید بن صبیح کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه-که آخر آنان عباس بن ولید فرزند مؤلف است-آن را از وی روایت می کند.
ولید بن علاء رصافی کوفی عجلی.ابن ابی عمیر و حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از آنان روایت می کند.
وهب بن عبد ربّه اسدی،راوی از امام باقر و امام
ص:421
صادق(علیه السلام).نجاشی به 5 واسطه-که آخر آنان حسن بن محبوب است-آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو البختری وهب بن وهب بن عبد اللّه بن زمعه، راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی و شیخ به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
وهیب بن حفص نخاس،راوی از امام صادق(علیه السلام) و امام کاظم(علیه السلام).شیخ طوسی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
وهیب بن خالد بصری،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
هارون بن جهم بن ثویر بن ابی فاختۀ کوفی، راوی از امام صادق(علیه السلام).محمد بن خالد برقی آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از برقی روایت می کند.
هارون بن حمزۀ غنوی صیرفی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از او روایت می کند.
هارون بن خارجۀ کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).نجاشی و شیخ آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت می کنند.
هارون بن عیسی.ابن بطه کتاب او را روایت کرده و می نویسد که وی از امام صادق(علیه السلام)روایت می کند.
هاشم بن ابراهیم عباسی مشرقی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).نجاشی به 7 واسطه-که آخر آنان یونس بن عبد الرحمن است-آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو سعید هاشم بن حیان مکاری،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
هاشم بن مثنّی کوفی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
هشام بن سالم جوالیقی،راوی از امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلّف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
هیثم بن ابی مسروق عبد اللّه نهدی کوفی.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو کهمش هیثم بن عبد اللّه کوفی.مذکور در رجال نجاشی به نقل از«طبقات الشیعۀ»سعد بن عبد اللّه اشعری.
هیثم بن عبد اللّه رمانی کوفی،راوی از امام کاظم و امام رضا(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
هیثم بن عروۀ تمیمی کوفی،راوی از امام صادق (علیه السلام).صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
ص:422
هیثم بن محمد ثمالی کوفی.نجاشی به 4 واسطه -که آخر آنان ابراهیم بن سلیمان است-آن را از مؤلف روایت می کند.
هیثم بن واقد جزری،راوی از امام صادق(علیه السلام).
محمد بن سنان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
یاسین ضریر زیات بصری.راوی از امام کاظم (علیه السلام).نجاشی آن را به 4 واسطه-که آخر آنان محمد بن عیسی بن عبید است،از مؤلف روایت می کند.
ابو البلاد یحیی بن ابراهیم.یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
یحیی بن ابی العلاء رازی-چنانکه در فهرست شیخ است-یا یحیی بن علاء بجلی رازی-به روایت نجاشی-نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن حجاج کرخی بغدادی،راوی از امام صادق(علیه السلام).نجاشی آن را به 5 واسطه از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن خلف وابشی همدانی کوفی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
یحیی بن زکریا لؤلؤی.شیخ طوسی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن سالم فرّاء کوفی زیدی.نجاشی آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن عبد الحمید حمانی.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن عبد الرحمن ازرق کوفی،از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از مولف روایت می کنند.
یحیی بن علاء بجلی رازی.در کتاب یحیی بن ابی العلاء گذشت.
یحیی بن عمران بن علی بن ابی شعبۀ حلبی از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیه السلام).ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ابن ابی عمیر روایت می کند.
یحیی لحام کوفی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).
حسن بن محبوب آن را از مولف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
یحیی بن محمد بن علیم کلبی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن هاشم.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یحیی بن یحیی حنفی.نجاشی به 5 و شیخ طوسی به 6 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ص:423
ابو خالد یزید قماط عجلی.صفوان بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از صفوان روایت می کند.
یزید بن اسحاق بن ابی السخف غنوی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت می کند.
یزید بن خلیفۀ حارثی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
نجاشی به 7 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
یعقوب سراج کوفی.حسن بن محبوب آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حسن روایت می کند.
ابو محمد یعقوب بن شعیب بن میثم بن یحیی تمار.ابن ابی عمیر آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از او روایت می کند.
یوسف بن ثابت بن ابی سعدۀ کوفی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).ثعلبة بن میمون آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ثعلبه روایت می کند.
یوسف بن حماد قیراط کوفی.مذکور در رجال نجاشی.
یوسف بن عقیل بجلی کوفی.نجاشی انتساب کتاب را از قمیین نقل کرده و خود آن را از محمد بن قیس می داند و اسناد روایت آن را به محمد بن خالد برقی می رساند.
یوسف بن یعقوب جعفی کوفی.زکریا بن یحیی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از زکریا روایت می کند.
یونس بن ظبیان.شیخ طوسی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسابه (-206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو اسحاق ابراهیم بن سلیمان نهمی خزّاز کوفی.
حمید بن زیاد(-310 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حمید روایت می کند.
امام نجم الدین ابو نعمان بشیر بن حامد بن سلیمان جعفری تبریزی(-646 ق).مذکور در کشف الظنون.
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی(-157 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،احادیث اختیارات ایام،از علی اکبر برهان.ط.کربلا.
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المنذر هشام کلبی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو عبد اللّه سلمان فارسی(-ح 34 ق).ابو وقاص و ابو عمره زادان فارسی آن را از سلمان روایت کرده اند.شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از ابو وقاص و نیز از طریق شیخ مفید از زادان روایت
ص:424
می کند.
اردو،از محمد حسین بن بنده حسین نقوی لکهنوی(-1325 ق).ط.هند.
ابو الجوائز حسن بن علی بن محمد بن باری کاتب (سدۀ 5 ق)،تاریخ روایت:458 ق.خ.موجود.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید بن عقدۀ سبیعی همدانی زیدی جارودی(-333 ق).
نجاشی و شیخ طوسی به یک واسطه آن را از مؤلف روایت می کنند.
فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری(-260 ق)، از اصحاب امام رضا،امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.نجاشی به 4 واسطه-که آخر آنان علی بن محمد بن قتیبۀ نیشابوری است-آن را از مؤلف روایت می کند.
در دلالت آیۀ وَ أَنْفُسَنا، از عبد الحسین بن سید علی حسینی آل کمونۀ بروجردی(-1336 ق).خ.
مرعشی قم.
ابو مخنف لوط بن یحیی(-157 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المقدام عمرو بن میمون،که از جابر جعفی و او از امام باقر(علیه السلام)روایت کرده است.شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از جابر روایت کرده است.
در موضوع حدیث شوری در حرف شین هم عناوینی خواهد آمد.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
از اجزاء کتاب«عبقات الانوار»است.
فارسی،از سید شهاب الدین مرعشی حسینی (-1411 ق).ط،1356 ق.
محمد علی هبة الدین شهرستانی.مناظرۀ دینی است با مبلغ پروتستان.ط.بغداد،1329 ق.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده (-333 ق).در تصانیف علی ابن طاوس به همین نام و در رجال نجاشی کتاب الولایة آمده است.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی بن احمد جلودی (-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن عبد الواحد معروف به ابن عبدون و ابن حاشر(-423 ق)از مشایخ نجاشی و شیخ طوسی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن محمد بن احمد بن داود بن علی قمی (-368 ق).مذکور در رجال نجاشی.وی به واسطۀ چند تن از مشایخ خویش کتاب را از مؤلف روایت می کند.
صالح بن محمد محسن بن نظام الدین قرشی ساوجی معاصر شاه سلطان حسین صفوی.
ترجمۀ فارسی کتاب که آن هم از مؤلف است «المقمعة الحسینیّة»نام دارد.
ص:425
فارسی،ردّ بابیّه،از ناظم الشریعۀ همدانی.
مختصر آن«احسن الحدیث»نام دارد که آن هم از مؤلف است.
محمد ابراهیم بن حیدر سبزواری،از متأخرین.
کشکول گونه ای است در موضوعات متفرقه.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی شید بروج الاسلام و اقام بنیانه...
الحدیقة
در علم قافیه،از محمد نجف کرمانی مشهدی (-1292 ق).مذکور در مطلع الشمس.
فارسی،اخبار أئمه(علیه السلام)،از حسین بن فتح اللّه اهری.ط.نجف،1358 ق.
حسن بن احمد احسائی.
شیخ بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی(-1030 ق).از اجزاء«حدائق الصالحین»فی شرح صحیفة سید الساجدین است.شرح دعاء بیستم در مکارم اخلاق.
شیخ منیر عسیران(معاصر)،مؤلف«تعدیل المیزان».
محمد بن عبد النبی نیشابوری اخباری(-1232 ق).
التواریخ و الاخبار)
محمود بن حسن معروف به پدر کرمانشاهی (-ح 1360 ق).خ.دیده شده.
احمد بن محمد بن علی بن ابراهیم همدانی شیروانی یمانی(-1250 ق)،در شرح احوال ادباء معاصر مؤلف،مرتب بر 6 باب.ط.کلکته.
فارسی،تاریخ،از مرتضی حسین.ط.لکهنو، 1879 م.
فارسی،تذکرۀ شعراء کردستان،از عبد اللّه رونق، که به نام امان اللّه خان والی کردستان تألیف کرده.
فارسی،عرفان،از عبد الکریم بن محمود سرمست روحی،تالیف:ح 1305 ق.ط.تهران، 1307 ق.
حدیقة الانوار
در حل شبهۀ ابن کمونه،از حسین بن صدر الدین آستاری.
ص:426
الحدیقة
محمد علی قراچه داغی.ط.(در هامش قوانین الاصول).
جعفر بن محمد بن جعفر اعرجی.مذکور در آغاز «مناهل الضرب»مؤلف.
الحدیقة الجعفریة
در جبر و تفویض،از محمد بن سلیمان تنکابنی (-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء» مؤلف.
فارسی،مثنوی،از ابو المجد مجدود بن آدم سنائی (-525 ق)،تاریخ پایان یافتن منظومه:525 ق:
پانصد و بیست و چهار رفته ز عام
پانصد و بیست و پنج گشت تمام
ط.مکرر در ایران و هند.
شرح 40 حدیث نبوی(صلی الله علیه و آله)،از امام المنصور باللّه حمزة بن سلیمان(-614 ق).خ.دیده شده.
ادعیه،از محمد نصیر بارفروشی.مذکور در «جنة الساعی»مؤلّف.
ناشناخته.نسخۀ آن در تبریز موجود بوده.
ترکی،از محمد بن سلیمان فضولی بغدادی، ترجمه ای است از«روضة الشهداء»ملا حسین کاشفی.خ.آستان قدس،ش 1672(1005 ق) و 2 نسخۀ دیگر.ط.بولاق،1271 ق.
فارسی،کلام و فقه،از سید حسین بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1273 ق)،مرتب بر 2 مقصد که به نام سلطان محمد امجد علیشاه تألیف کرده.
ط.لکهنو،1269 ق(باب چهارم از مقصد اول)، هند،1315 ق.
محمد صالح بن عبد الواسع حسینی خاتون آبادی (-1126 ق).به نام شاه سلیمان صفوی تألیف کرده.مذکور در روضات الجنات.
زین العابدین بن اسکندر مست علی شاه شیروانی (1194 ق-).مذکور در«بستان السیاحۀ» مؤلف.
فارسی،از علی شاه اسرار تبریزی(1265 ق-).
از مآخذ دانشمندان آذربایجان.
فارسی از حاج کاظم تاجر تبریزی(-1315 ق)، ظاهرا این عنوان با کتاب سابق تألیف اسرار یکی است و حاج کاظم در تألیف آن شرکت داشته است.
فارسی،از احمد بن ابی الحسن(سدۀ 13 ق).خ.
موجود.
فارسی،در اثبات نبوت خاصّه و امامت،از احمد بن محمد مقدس اردبیلی((-993 ق).ط.
تهران،مکرّر.خ.آستان قدس،ش 9471 (1133 ق)و چند نسخۀ دیگر.قابل یادآوری است که اخیرا انتساب این کتاب به مقدّس اردبیلی مورد تردید قرار گرفته و از معزّ الدین اردستانی دانسته شده است.«حدیقة الشیعه» مورد تحریف و اضافات هم قرار گرفته است و
ص:427
به چند نام عرضه شده است.
فارسی،منظومه در مناقب و مصائب ائمّه(علیه السلام)، ناشناخته.ط.تهران،1271 ق.
فارسی،مواعظ،از محمد حسن بن صفر علی بار فروشی معروف به شیخ کبیر(-1345 ق).ط.
تهران.
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری (1283 ق-).ط.
الوهابیین)
محمد علی بن باقر بن محمد علی قاضی طباطبائی،آغاز تألیف:1356 ق.
الحدیقة الصومیّة
از اجزاء حدایق الصالحین شیخ بهائی.شرح دعاء ماه رمضان از صحیفۀ سجادیه.
منظومه در صرف،از محمد بن عبد الوهاب آل داود همدانی(-1303 ق).خ.آستان قدس،ش 6633.
-الحمد للّه الذی اعطانی
صیانة اللّسان عن الحان
فارسی،ادعیه،از نظر علی بن اسماعیل شریف کرمانی(-1348 ق).
عرفان،از محمد حسن بن صفر علی بارفروشی معروف به شیخ کبیر(-1345 ق).ط.تهران، 1323 ق(ترجمۀ فارسی در هوامش).
دیوان محمد طاهر عامل الدین کاتب تقی خان رشید الملک امیر تومان،تالیف:1323 ق.خ.
آستانۀ قم.
مرتضی حسین اللّه یاربلگرامی.ط.هند.
فارسی،تاریخ قطبشاهیۀ حیدرآباد و آصفیه،از میر عالم نواب ابو القاسم بن رضی الدین جزائری موسوی شوشتری هندی(-1316 ق).ط.
حیدرآباد دکن،1309 و 1319 ق؛هند،1877 و 1882 م.(جلد اول).
جمال الدین محمد بن حسین بن مرتضی یزدی حائری،مؤلف اخبار الاوائل.
فارسی،عقاید و سلوک،از علی بن محمد سلیم مازندرانی،تالیف:1280-1283 ق،به نام ناصر الدین شاه،مرتب بر مقدمه،5 حدیقه و خاتمه.
-ستایش و ثنای بی انباز و سپاس بی قیاس فزون از حد و انداز
فارسی،مثنوی،از علی اکبر ساری شیرازی سدۀ 13 ق.خ.دیده شده(ضمن کلیات شاعر).
-این بسم آله کت بیان است
رحمن و رحیم غیب دان است.
اردو،مراثی،از مولوی رضا صاحب هندی.ط.
هند.
از اجزاء ششگانۀ کشکول محمد علی بن ابی القاسم اردوبادی(1312 ق-).
ص:428
سید ابو القاسم بن محمد رضا علامۀ تبریزی (-1361 ق).مؤلف آن را مختصر ساخته، «قوت لا یموت»نامیده است که در 1323 ق طبع شده.
معارج الیقین
فارسی،رسالۀ عملیه،از محمد تقی بن مقصود علی مجلسی اصفهانی(-1070 ق)،در یک مقدمه و 5 باب،تالیف:1064 ق.ط.هند، 1265 ق.خ.آستان قدس،ش 14537(1183 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از محمد باقر بن محمد شفیع طبسی گیلکی،تألیف:1118-1120 ق،به نام شاه سلطان حسین صفوی،مرتب بر مقدمه،7 باب و خاتمه.خ.روضاتی اصفهان.
-شکر و سپاس و حمدی که قسطاس خواص سنجیدن آن نگراید.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از اختیار بن شهاب الدین ترشیزی؛تألیف:1252 ق به نام غلام حسین خان سپهدار کرجی.خ.موجود.
شرح صغیر المختصر النافع،از سید علی طباطبائی صاحب«ریاض المسائل»(شرح کبیر).خ.موجود.
در فضائل پیامبر(صلی الله علیه و آله)و ائمّه(علیه السلام)،از احمد بن دراج.از آن در«فضائل السادات»نقل شده.
ص:429
ابو محمد فضل بن شاذان بن خلیل ازدی نیشابوری(-بین 254 و 260 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی.نجاشی آن را از مؤلّف روایت می کند.
محمد بن اسحاق مطلبی(-151 ق)صاحب «کتاب المغازی».شرح جنگهای بین بکر و تغلب،فرزندان وائل بن قاسط.
فارسی،از قادر تونی.مذکور در تذکرۀ صبح گلشن.
فارسی،مثنوی،از کرم.تاریخ نظم:1135 ق.
مذکور در تاریخ ادبیات اته.
ابو معشر مدنی،در وقایع مدینه در سال دوم سلطنت یزید.داود بن محمد بن ابی معشر آن را به وسیلۀ پدر از جد خویش روایت کرده است.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،در علم حروف و اسرار آن،از صفی الدین علی بن حسین بیهقی کاشفی(-939 ق)، معاصر شاه طهماسب.در 5 مقاله و هرمقاله در 5 باب.خ.آستان قدس،ش 13166(1259 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.هند.
-الحمد للّه الذی انزل الکتاب مشتملا علی غرائب...
مذکور در کشف الظنون.ظاهرا منظور او دعاء صباح است.
محمد بن عبد النّبی اخباری نیشابوری(-1232 ق).در آخر آن اختلافات میان اصولیان و اخباریان-در 39 فرقه-را بیان کرده است.خ.
دیده شده.
فارسی،در تعقیبات،از نظر علی بن اسماعیل واعظ کرمانی(-1348 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
اردو،ادعیه و احراز.ط.حیدرآباد.
اردو،ترجمۀ دعاء السباسب،از فیاض حسین ایّوبی هندی.ط.هند.
اردو،از فیاض حسین.ط.هند.
ادعیه و احراز،از سید حسن بن حسین فانی یزدی اصفهانی(-1338 ق).ط.
ناشناخته،ادعیه در 5 باب.
مذهب الامامیّة
فارسی،منظومه،از حسن بن سلیمان سلیمی تونی(-854 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 7136(877 ق).
-تبارک خالق بیچون تعالی ربنا الاعلی
حکیم و عادل و عالم قدیم و فرد بی همتا
ص:430
منسوب به امیر المؤمنین(علیه السلام)،تدوین از میرزا محمد اخباری(-1232 ق).
ناشناخته.از آن در«راحة الرّوح»نهاوندی نقل شده.
ابو طالب بن عبد اللّه جیلانی اصفهانی(-1127 ق)پدر شیخ علی حزین.حزین رسالۀ پدر را شرح کرده است.
ابو القاسم بن میرزا بیک معروف به میرفندرسکی،در 5 فصل.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-الحمد للّه رب العالمین...فانی ارید فی مقالتی هذه ان ابین امر الحرکة و صورتها
ص:431
قاجار.مذکور در«فردوس التواریخ».
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق).مؤلف آن را نزد شیخ بهائی و میرداماد قراءت کرده است.
مذکور در«روضات الجنات».
داود بن حسن جزائری،معاصر حرّ عاملی.
مذکور در«لؤلؤة البحرین».
عبد الکریم شیرازی.مذکور در طیف الخیال.
زین الدین علی بن سلیمان ام الحدیث بحرانی (-1064 ق).مذکور در«روضات الجنات».
علی نقی بن محمد هاشم کمره ای(-1060 ق).
مذکور در ریاض العلماء.
عماد مازندرانی گلباری.نیز مذکور در ریاض العلماء.
فخر الدین محمد بن علی طریحی(-1085 ق).
در«دار السّلام»از آن نقل شده.
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).مذکور در روضات الجنات.
نصر اللّه بن حسین موسوی حائری شهید(-پس از 1153 ق).مذکور در روضات الجنات.
ابو الحسن بن ابراهیم لکهنوی.فرزندش سید علی نقی از آن یاد کرده است.
فارسی،از آقا حسین بن جمال الدین محمد خوانساری(-1099 ق).هبة الدین شهرستانی نسخۀ آن را دیده بوده است.
ص:432
ابو زید عمارة بن زید خیوانی همدانی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن خالد برقی،از اصحاب امام کاظم،امام رضا و امام جواد علیهم السّلام.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی نسابه (-206 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).مذکور در فهرست شیخ به نقل از ابن عبدون.
ابو الحسن علی بن مهریار اهوازی،وکیل امام رضا،امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.مذکور در رجال نجاشی با تعبیر حروف القرآن.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).قفطی از آن با نام تعلیق کتاب الحروف یاد می کند.
فارسی،از ابو علی ابن سینا،ترجمۀ پرویز ناتل خانلری.ط.تهران،1333 ش.
نحو،از تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی (647 ق-).مذکور در رجال مؤلف.
محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).
مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو علی ابن سینا(-428 ق).خ.دیده شده.
فارسی،مثنوی از سلطان محمد واجد علی شاه بن سلطان محمد امجد علی شاه هندی.ط.
فارسی،منظومه از نظر علی واعظ کرمانی (-1348 ق)،در بیان قضیه قتل گروهی از ایرانیان در کربلا در 1318 ق.
فارسی،مصائب،از میرزا محمد ملک الکتاب شیرازی.ط.بمبئی.
فارسی،از محمد علی بن موسی بن جعفر کاظمی اسدی،تألیف:1255 ق،به نام سلطان امجد علی شاه.خ.آستان قدس،13748(1295 ق).
محمد ابراهیم سبزواری(1291 ق-).تاریخ نظم:1324 ق.ناظم در همان سال شرحی نیز بر آن نگاشته است.
ابو القاسم علی بن محمد کاشانی.در«عیون الحساب»محمد باقر یزدی از آن نقل شده.
فارسی،از ابو القاسم بن محمود موسوی خوانساری(معاصر).
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در«البدر التمام».از فرزند مؤلف.
مهذب الدّین احمد بن عبد الرّضا،تألیف:1081 ق،در حیدرآباد هند.
ص:433
مولوی اصغر حسین هندی.ط.هند.
فارسی،از جعفر خان بن محمد تقی خان مشیر الدوله(-1279 ق)،تألیف:1262 ق به نام محمد شاه قاجار.مرتب بر مقدمه،3 باب و خاتمه.خ.مجلس تهران.ط.تهران.
-حمد و سپاس بی قیاس شایستۀ واحدیست معبود.
غیاث الدّین جمشید بن مسعود بن محمود کاشانی (-841 ق).خ.مسجد مرجان بغداد(معلوم نیست که با«مفتاح الحساب»مؤلف یکی است یا غیر آن است).
نظام الدین حسن بن محمد بن حسین قمّی نیشابوری(سدۀ 9 ق).خ.موجود.
حسین بن محمد علی قاری بهشتی،معاصر شاه اسماعیل صفوی.منقول از صاحب ریاض.
محمد حسین بن محمد علی مرعشی(-1315 ق).خ.دیده شده.
فارسی،مثنوی،از خاوری.خ.موزۀ بریتانیا؛ آستان قدس،ضمیمۀ ش 7674.
-به نام کردگار فرد بی زوج
که دایم بحر لطفش می زند موج
خیر الدین عاملی از دودمان شهید اوّل.صاحب ریاض نسخۀ آن را در سیستان دیده بوده است.
میر صالح بن حبیب اللّه مدرس طباطبائی زواری یزدی،تألیف:1049 ق،در اکبرآباد هند.خ.
موجود.
ملاّ عبد الواسع.خ.مسجد مرجان.
بخط عبد اللّه بن حسن حسینی از سادات آل ابی جبل.مؤرّخ 965 ق و 978 ق(2 عنوان).
علی بن ابی طالب حسینی همدانی(سدۀ 14 ق).
ص:434
ناصر بن ابراهیم بویهی احسائی(-853 ق).
مذکور در«امل الآمل».
نصر اللّه فارسی مشهدی(-1291 ق).مذکور در «فردوس التواریخ».
فارسی،منسوب به خواجه نصیر الدین طوسی.
خ.ملک تهران.
-حمد بی حد مر احدی را که به مقتضای حکمت کاملۀ ازلی
فارسی،از سید حسین بن محمد تقی مستوفی شریفی فهیم السلطان(1308 ق-).خ.مرعشی قم.(128 عدد اسم مؤلف است).
ناشناخته،تألیف:1119 ق.خ.مرعشی قم.
-اعلم ان الحساب مشتمل علی اربع مراتب آحاد و عشرات و مآت و الوف.
ناشناخته،مؤلف از متأخرین بوده و نسخۀ مؤرّخ 1270 ق آن دیده شده.
حساب ابتدائی
فارسی،از مترجم همایون علی محمد فرهوشی.
ط.تهران.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق).خ.دیده شده.
ابو القاسم علی بن قاسم شریف قصری.مذکور در «فرج المهموم»ابن طاوس.
فارسی،از عبد الغفار اصفهانی نجم الدّوله (-1326 ق).ط.تهران.
فارسی،از عبد الکریم بوشهری.ط،1327 ق.
فارسی،از علی خان ناظم العلوم(-ح 1317 ق).ط.
فارسی،از موسی خان بن محمود خان مفتاح الملک.ط.تهران،1300 ق.
در آخر تقریرات شیخ حسن بن مهدی شاه عبد العظیمی شاگرد شیخ انصاری،مورخ 1262 ق نوشته شده و به فرزند مقرّر(بدون ذکر نام) انتساب یافته است.
میرزا مصطفی بن حسن بن باقر تبریزی(- 1337 ق).
نجیب الدین علی بن محمد بن مکّی عاملی، شاگرد صاحب معالم.
ابو حنیفۀ دینوری،مؤلف«اخبار الطوال»،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابراهیم بن ابی الفتح زنجانی(-1350 ق).خ دیده شده.
-الحمد للّه الّذی حلّ عقد المشکلات للعباد.
احمد حسینی یمنی.خ.شهید مطهری(1049 ق)،صدر(1024 ق).
ص:435
-بسم اللّه الرحمن الرحیم المنّان باللطف و الارشاد
میرزا احمد گیلانی.خ.خوانساری نجف (1294 ق.بر پشت صحاح جوهری).
مهذّب الدین احمد بن عبد الرّضا.خ.موجود.
شیخ حسین گیلانی.در«حلّ العقود»از ان نقل شده.
فارسی،از شرف الدین علی بن شیخ حاجی معمائی یزدی(-830 یا 850 یا 858 ق).خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 12297(1309 ق)و ش 5294(زیر عنوان عقد انامل).
-بعد از حمد پروردگاری که اصناف الطاف.
علی بن خلیل تهرانی(-1296 ق).خ.حسینیّۀ شوشتریهای نجف(ضمیمۀ«منیة المرید»).
سید محمود رشتی.در«حلّ العقود»از آن نقل شده.
محمد مهدی بن ابراهیم علوی سبزواری (-1350 ق).ط.بغداد(در مجلۀ«لغة العرب»).
فارسی،از علی محمد مترجم همایون.ط.تهران.
فارسی،نیز از مترجم همایون.ط.تهران.
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).مذکور در«خاتمة المستدرک».
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن صباح کندی(- ح 260 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و«فرج المهموم»سید ابن طاوس.
فارسی،کلام،از دلدار علی بن محمد معین نقوی نصیرآبادی(-1235 ق).در رد باب ششم «تحفۀ اثنا عشری».ط.هند،1215 ق.
در امامت،از ابو القاسم بن محمد علی سدهی اصفهانی(-1339 ق).مذکور در دیباچۀ «لمعات الانوار»مؤلّف.
فارسی،از حسن بن جعفر بن محمد رضا بن علی اکبر بن سید عبد اللّه جزائری(-1323 ق)، تألیف:1311 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی جعل الکعبة البیت الحرام...
فارسی،از محمد باقر بن محمد تقی آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).مذکور در آخر«جامع الانوار»مؤلف.
یاسین بن صلاح الدّین بلادی بحرانی.مذکور در اجازۀ مؤرخ 1145 ق مؤلف برای نصر اللّه مدرس حائری.
شیخ جعفر نقدی(معاصر).مذکور در«الانوار العلویۀ»مؤلف.
کلام،از سید محمد بن علی بن حیدر بن نجم الدین
ص:436
موسوی عاملی معروف به سید محمد حیدر (-1139 ق).در«ایناس سلطان المؤمنین»از همین مؤلف به آن ارجاع شده است.
اردو،از سید محمد سبطین.ط.
فقه،از عبد الفتاح مؤلف«التبر المذاب».
مهذّب الدّین احمد بن عبد الرضا مؤلف«حساب العقود».خ.موجود.
کمونة
شمس الدین محمد بن احمد خفری(-957 ق).
مرتب بر مقدمه و دو مقصد.خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 8.
اصیبوا بالغاضریات)
حسین بن احمد بن حسن معروف به سید حسون براقی(-1332 ق)،مؤلّف«الدرة البهیّة»در تاریخ کربلا که در آغاز آن از این کتاب یاد کرده است.
ابو عبد اللّه جعفر بن محمد دوریستی،شاگرد شیخ مفید.
مفتی محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
فارسی،از میرزا محسن تأثیر تبریزی اصفهانی (-1129 ق).خ.مجلس و شهید مطهری تهران.
-تفتست و فرشته بلبل او
مه تفته ز آتش گل او
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق).
مذکور در«روضات الجنات».
فارسی،اصول دین،از محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی(-1293 ق).خ.موجود.
تفسیر.خ.فیض آباد هند.مذکور در فهرست کتابخانه.
فقه،از قاضی سعد الدین ابو القاسم عبد العزیز بن نحریر بن عبد العزیز بن براج طرابلسی شاگرد شریف مرتضی و شیخ طوسی.مذکور در معالم ابن شهرآشوب.
محمد هاشم بن محمد علی خراسانی(-1352 ق).«وسیلة الامان»مؤلف که به فارسی است و چاپ شده برگرفته از این کتاب است.
فارسی،از فتاحی سیبک نیشابوری.
فارسی،مثنوی،از محمد حسن زلالی خوانساری (-1031 ق).خ.موجود.
-بسم اللّه الرحمن الرحیم
نص صحیح است و کلام قدیم
فارسی،مثنوی،از رشیدا عباسی،تاریخ نظم:
1040 ق.خ.موجود.
-کنم کوثر کده از شعله نوشی
لب تبخاله را الماس پوشی
فارسی،هیأت جدید،از میرزا محمود خان کارپرداز سفارت ایران در بغداد،ط.
ص:437
فارسی،از کمال الدین حسین ضمیری اصفهانی (-973 ق)،در معارضۀ دیوان حسن مشهدی.
وی اسکندرنامه ای هم دارد.
فارسی،در حرمت ریش تراشی،از شیخ یوسف رشتی(معاصر).مذکور در«طومار عفت» مؤلف.
علی بن حسن معروف به حلو حسینی جزائری (-پیش از 1300 ق)معاصر و مصاحب سید مهدی قزوینی و سید حسین بحر العلوم.
فارسی،مثنوی از کمال الدین حسین نصیری اصفهانی.
فارسی،مثنوی از میرزا داراب بیک جویا تبریزی.
فارسی،مثنوی از ملول تویسرکانی،ناظم«باغ فردوس».خ.دیده شده.
برگزیدۀ اشعار حسین بن احمد معروف به ابن حجاج بغدادی(-391 ق)که توسط شریف رضی انتخاب شده است.
فارسی،مثنوی از محمد خان ایزدی بوشهری (-1322 ق).ط.بمبئی،1308 ق.
یعقوب بن شیبه مؤلف مسند امیر المؤمنین(علیه السلام)و مسند عمار.مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،مثنوی،از رضی الدین محمد بن محمد شفیع(-1222 ق).خ.موجود.
-به نام آنکه دلها را در آغاز
به نام اوست حسن مطلع راز.
فارسی،نظم و نثر،از سلمان تربتی.به پیروی رسالۀ حسن دل فتاحی.
فارسی،مثنوی،از محمد افضل سرخوش لاهوری(-1126 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
فارسی،مثنوی،از علی عنایت هندی(-1120 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
فارسی،مثنوی،از محمد بن عبد اللّه کاتبی ترشیزی یا نیشابوری(-838 یا 850 یا 893 ق).مذکور در«حبیب السیر»و ذیل کشف الظنون.
فارسی،مثنوی،از ملا مراد طسوجی،بر وزن یوسف و زلیخا در 4000 بیت.
فارسی،مثنوی،از نعمت خان عالی.ط.هند، مکرّر.
اسماعیل بن عبد الملک عقدائی یزدی(-1230 ق).مذکور در«حقایق الاصول»مؤلف.
آقا حسین خوانساری(-1098 ق).خ.دیده شده.
ص:438
سید محمد صادق بن سید محمد باقر حجت طباطبائی(-1337 ق).از تقریرات آخوند خراسانی است.
عبد اللّه بن فرج بن عبد اللّه بن عمران قطیفی، مؤلف«تحفة الابرار».
عبد النبی بن محمد علی وفسی عراقی(1307 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین.مذکور در«نجوم السماء».
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
اصول فقه،از میرزا سبزواری.موجود در فیض آباد هند.ظاهرا مقصود محقق سبزواری مؤلف«الذّخیرة»است.
قاضی نور اللّه مرعشی شوشتری(-1019 ق).
خ.دیده شده.
-ان العقل یدرک الحسن و القبح...
فارسی،مثنوی،از نظام الدین محمد معصوم نامی ترمذی بکری(-1019 ق)،مؤلّف تاریخ سند (تاریخ معصومی)،که به پیروی از«خسرو و شیرین»نظامی سروده.
حکمت طبیعی،از ابو الحسن بن احمد شریف قائنی،شاگرد محقق کرکی(سدۀ 10 ق).خ.
موجود:
-اللّه الذی لا اله الا هو له الاسماء الحسنی
فارسی،مثنوی،از تذروی قزوینی(-975 ق).
فارسی،امامت،منسوب به ابو الفتوح رازی، شرح مناظرات حسنیّه کنیز شیعه با علماء مخالفین-در عصر هارون الرشید-که توسط ملاّ ابراهیم یا ضیاء الدین نامی در سدۀ 10 ق به فارسی ترجمه شده.ط.
فارسی،از عز الدین بن جعفر بن شمس الدین آملی(سدة 10 ق).معاصر محقق کرکی،مرتب بر مقدمه و 2 باب.خ.آستان قدس،ش 14339 (1004 ق).
-حمد و ثنای بی عد مر واجب الوجودی را...
فارسی،از فضیلة النساء بیگم هندی،تالیف:
1193 ق مرتب بر مقدّمه و 2 باب نسخه به خطّ فضیلة النساء در کتابخانۀ خوانساری نجف دیده شده و محتملا همان کتاب عزّ الدین آملی است با بعضی تغییرات.
فارسی،ترجمۀ فهرست وسائل الشیعه،از محمد حسن بن محمد صالح هروی.خ.آستان قدس،ش 11086.
-حمد و سپاس و شکر بی قیاس معبودی را سزاست که جمیع مکلفین
ادب،از عز الدین علی بن فضل اللّه راوندی.در فهرست منتجب الدین و«الدرجات الرفیعۀ» سید علی خان مدنی مذکور است که در این کتاب هزار غزل از طبع ابو القاسم یحیی بن محمد شریف(-589 ق)وارد شده است.خ.مرعشی قم.
ص:439
فارسی،سیر و احوال امام علیه السّلام،از سید جلال الدّین(معاصر).ط.مؤلّف کتاب«عظمت حسین(علیه السلام)»این کتاب را از مآخذ خویش شمرده است.
مراثی،از سید محمد رضا بن عبد الحسین شرف الدّین موسوی عاملی(معاصر).ط.بغداد، 1352 ق.
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری در معجزات سید الشهداء که در هند به ظهور رسیده.
اردو،از مهدی بن محمد تقی(1316 ق-)از دودمان دلدار علی نقوی.ط.
اردو،از ریاض علی ریاض هندی(معاصر).
اردو،از پادشاه حسین هندی(-1358 ق).ط.
در جواز شبیه و تعزیه از ابو القاسم بن کاظم موسوی زنجانی(-1292 ق).خ.موجود.
فقه،از عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).جواب 50 مسأله که شیخ حسین بن عبد النبی پرسیده.مذکور در اجازۀ معروف مؤلف.
اردو،از غلام حسنین کنتوری(-ح 1340 ق).
در این رساله مؤلف آیات قرآنی دال بر اثبات شهادت امام حسین(علیه السلام)را مورد تحقیق قرار داده است.ط.هند.
معاد الاشیاء و حشرها
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.(در حاشیۀ«کشف الفوائد»و نیز ضمن رسائل مؤلف).
یوسف یعقوب بن اسحاق معروف به ابن سکیت.مذکور در رجال نجاشی.
قدامة بن جعفر کاتب.مذکور در فهرست ابن ندیم
فارسی،از احمد بن غلام رضا سهیلی خوانساری (1291 ش-).ط.تهران،1319 ش.در مجلۀ ارمغان سالهای 1317 و 1318 ش نیز چاپ شده.
دیوان عربی محمد بن مرتضی کشمیری(1312 ق-).
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).این کتاب در«تأسیس الشیعه»به مؤلّف نسبت داده شده و ظاهرا مقصود کتاب«اثبات الفرقة النّاجیة»است.
فارسی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
ص:440
اردو،از مظفر علی خان جانستۀ هندی(-1354 ق).ط.
ادعیه،از علاّمه میر محمد باقر،این انتساب در مجموعه ای بخط حسن بن ابراهیم بن محمد معصوم قزوینی دیده شده.
توحید،از ابو الحسن بن اسماعیل محقق اصطهباناتی(-1338 ق).«البلد الامین»از جد مادری او سید جعفر دارابی کشفی است.
عبد الوحید بن نعمة اللّه شاگرد شیخ بهائی و مؤلف«انیس الواعظین».مذکور در«ریاض العلماء».
اردو،ردّ«حصول الاسلام»محمد حسین سهارن پوری،از مهدی بن محمد تقی نقوی(1316 ق-).ط.
فارسی،مثنوی،از ملا مراد طسوجی،بر وزن «مخزن الاسرار»نظامی در 3000 بیت.
علی بن محمد رضا آل کاشف الغطاء(-1350 ق)،در 10 مجلد.
حق الشیعة)
سید محسن امین عاملی(-1371 ق).ط.
بیروت،1327 ق.
ادعیه،از مهدی بن علی غریفی بحرانی(-1343 ق).خ.دیده شده.
حضینة الاخیار و جهینة الاخبار
تاریخ،از حسن بن علی بن احمد حاینی عاملی، مجاز از صاحب معالم و صاحب مدارک.مذکور در امل الآمل(در چاپی امل«حقیبه»آمده است).
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمّی (-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
مناقب شیخ مفید شیرازی،از محمد بن سلطانعلی حسینی،دارا بجردی شیرازی متخلص به قدسی (1282 ق-).مذکور در ذیل کشف الظنون.
قطب الدین محمد بن حسین کیدری نیشابوری (قرن 6).مذکور در«الصراط المستقیم»مؤلّف.
محمد حسن نیستانکی مؤلف«تاج الملوک».
محمود بن عبد العظیم موسوی خوانساری(زنده در 1290 ق)،شاگرد سید محمد هاشم چهارسوئی.خ.مشکات تهران.
-وقع التشاجر و التنازع فی حکم الاشیاء قبل الشرع.
حاشیه بر شرح آلهیات تجرید و حاشیۀ خفری بر آن،از سید احمد بن زین العابدین علوی شاگرد شیخ بهائی و شاگرد و داماد میرداماد.خ.
مشکات تهران.
-عونک یا واهب الحیاة و ملهم الخیرات.
احمد بن غلام علی هروی-چنانکه در برخی از فهرستها یاد شده-و شاید هم مقصود«حظیرة الجنان»غلام علی آزاد بلگرامی بوده باشد که در «نفایس اللّباب»از آن نقل شده.
ص:441
نحو،از ابو طالب اسماعیل بن حسین شریف علوی نسابۀ مروزی(572 ق-).مختصر آن، «بستان الشرف»نیز از مروزی است.مذکور در «معجم الادباء».
مؤیّد الدّین عبد اللّه بن ابی علی جلال الدین از دودمان عبید اللّه اعرج بن حسین اصغر بن علی بن حسین(علیه السلام).مذکور در«صحاح الاخبار»رفاعی.
محمد تقی ملک الاطباء معروف به حاج آقا بابا (-1283 ق).ط.1283 ق.
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق).خ.
آصفیّه و رامپور هند.
فارسی،از دکتر صدر الدین بن مجد الدین بن لطفعلی صدر الافاضل نصیری.ط.تهران.
فارسی،از میرزا علی خان اعلم الدّوله(1284 ق-).ط.تهران،1315 ق.
علی بن محمد ناصح سمنانی(-1363 ق).خ.
موجود.
فارسی،نیز از همان مؤلف و موجود.
فارسی،منظومه،از عادل شیرازی.ترجمه از متن عربی که گویا ثیاذوق حکیم برای انوشیروان نگاشته بوده.خ.دهخدا،تهران.
-توق اذا ما استطعت...
تا طعامی نگذرد از معده بر بالای آن
گر نبات سوده می نوشی بود عین زیان.
فارسی،قصیده،از یوسف بن محمد بن یوسف یوسفی طبیب،که برای بابرشاه(-937 ق) نگاشته.خ.ملک.
-بعد از حمد حکیم دانا...
ای که داری تندرستی از در حکمت درا
تا به علتهای گوناگون نگردی مبتلا
فارسی،از دکتر رستگار تهرانی.ط.(درج 8 سالنامۀ پارس).
فارسی،از ملک الاطباء کاظم بن محمّد رشتی.
ط.تهران،1304 ق.
-سبحانک اللهمّ یا قدوس...
محمد حسین شهرستانی(-1315 ق).خ.
موجود.
تالیف یکی از علماء هند.ط.هند.
در امامت،از ابو محمد بن مظاهر حسین نوگانوی هندی(1325 ق-).ط.(در 2 مجلد و جلد دوم به اردو).
اردو،مجلۀ ماهانه به مدیریت سید بن الحسن هندی.
احمد عارف زین عاملی.برگزیدۀ 10 مجلّد مجلۀ عرفان که به مدیریت مؤلف در صیدا منتشر می شده.ط.
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمّی (-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ص:442
محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی (-1091 ق)،تألیف:1090 ق،در 6 مقاله.خ.
آستان قدس،ش 3525(1176 و 1195 ق)، ش 5995(1177 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.
1299 ق.
-الحمد للّه الذی نور قلوبنا بنور الایمان
فی حدیث خیر الخلائق)
ابو محمد حسن صدر الدین(-1354 ق).جامع از سیوطی و کنوز از مناوی است.خ.دیده شده.
تالیف یکی از دانشمندان هند.در دفتر الشهید (سال 1341 ق)از آن نقل شده.
فارسی،از محمد جعفر حسینی خورموجی معروف به حقائق نگار(-1301 ق)،تألیف:
1284 ق.ط.تهران،1284 ق و مکرّر.
کیمیاء از فخر الکتّاب مؤیّد الدین حسین بن علی طغرائی(-515 ق).بنا به قول صفدی،در این رساله به اثبات صناعت کیمیا و ردّ قول ابن سینا در ابطال آن پرداخته است.
حقائق الاسرار
فارسی،ترجمه جلد 17«بحار الانوار»مجلسی، از محمد تقی آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).
ط.بمبئی،1299 ق.
فارسی،عقائد،از محمّد شفیع بن محمد سمیع میثمی(-ح 1354 ق).
-الحمد للّه ربّی الاکرم الّذی علّمنا بالقلم...
کیمیا،منسوب به ابن سینا.گویند نخست بر ابطال کیمیا معتقد بود پس رأی او بر اثبات صحت آن قرار گرفت و این رساله را نگاشت.
مذکور در روضات به نقل از کشکول شیخ بهائی.
حکمت،از ابن سینا.خ.موجود.
اسماعیل یزدی عقدائی،شاگرد بحر العلوم.خ.
آستان قدس،ش 2984.
عبد الرحیم بن علی اصفهانی نجف آبادی،شاگرد شریف العلماء مازندرانی.ط.تهران،1286 ق (در حیات مؤلّف).
سید عبد الکریم بن حسین جزائری،تألیف:
1297 ق.خ.موجود.
محمد بن هاشم بن شجاعتعلی موسوی هندی (-1323 ق).خ.موجود.
حدیث،از فضل بن حسن بن فضل طبرسی (-548 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
کلام،از ابو الخیر برکة بن محمد بن برکۀ اسدی، شاگرد شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
عقاید،از زین الدین بن علی شهید ثانی(-966 ق)،تألیف:954 ق.ط.تهران،1305،1312 ق و مکرّر.
ص:443
یوسف بن علی حاریصی معروف به فقیه عاملی، تألیف:1342 ق.ط.صیدا،1343 ق.
الدّینیة)
شمس الدین بن محمد حسینی،در 2 جزء، نخست،موالید در 14 باب،دوم،آداب در 14 فصل.خ.خوانساری نجف.
-(جزء اول)الحمد للّه القدیم سلطانه
-(جزء دوم)نحمدک اللّهم یا من ارشد عباده
فارسی،شرح حدیث کمیل.ط.(در مجلّة الدعوة الاسلامیّة).
-انّ هذه القلوب اوعیة...
حقائق التّأویل(فی متشابه التنزیل)-حقائق
التنزیل و دقائق التأویل
شریف رضی محمد بن حسین موسوی.خ.
آستان قدس،ش 1320(533 ق)؛ط.نجف، 1355 ق.
التوحید)
فارسی،از عبد المطلب عباس آبادی،در 6 باب، خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
محمد بن حسین سکمی صوفی(330 ق-).خ.
مشکات.
العامّة و الخاصّة)
عبد العظیم بن محمد لواسانی.تقریر بحث استادش شریف العلماء در 1241 ق.خ.دیده شده.
فارسی،از شرف الدین حسن بن محمد رامی تبریزی(-795 ق).شرحی است بر«حدائق السحر»رشید وطواط.خ.آستان قدس،ش 4524(983 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.تهران، 1341 ش.
میر احمد حسینی گیلانی.نواده اش سید محمد آن را به فارسی ترجمه کرده.خ.آستان قدس، ش 7497(1355 ق،ترجمه).
برگزیدۀ ابن عتایقی که در عنوان اختیار گذشت، از این کتاب برگرفته شده است.
بهاء الدین محمد بن جلال الدین مولوی رومی بلخی،خطی آن در نخجوانی تبریز موجود بوده.
محمد محسن بن محمد علی،آقا بزرگ تهرانی (-1389 ق)صاحب ذریعه.این کتاب جزء پنجم از«وفیات الاعلام»مؤلف است.
فارسی،در حقایق و حدود صناعات،از ابو القاسم میرفندرسکی استرآبادی(سدۀ 11 ق)،مرتب بر 24 باب و خاتمه.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه و بحول اللّه...غرض از این رساله بیان حد صناعات است.
حاج محمد کریم خان کرمانی(-1288 ق)، تالیف:1264 ق.خ.آستان قدس،ش 5173 (1264 ق)،و 5072(1298 ق).
نجم الدین خضر بن محمد حبلرودی(سدۀ 9 ق).
مذکور در«ریاض العلماء».
ص:444
ابراهیم بن عبد الجلیل تبریزی.مؤلف«مآثر سلطانی»و معاصر محمد شاه قاجار.این کتاب را هم به نام محمد شاه تألیف کرده.مذکور در «دانشمندان آذربایجان».
در مبدأ و معاد،از نور الدین محمد بن مرتضی معروف به نور الدین اخباری،تالیف:1105 ق.
خ.مشکات.
-الحمد للّه الذی قصرت الالسن عن بلوغ ثنائه
محمود بن شیخ الاسلام علی اصغر طباطبائی تبریزی(-1310 ق).شرحی است بر«قوانین الاصول».ط.تبریز.
منظومه در معانی،از حسن بن مرتضی بن احمد طباطبائی یزدی(-1315 ق)،تاریخ نظم:
1297 ق.خ.موجود.از ابیات آغاز آن:
-حمدا لمن علّمنی بحکمته
و سخر البیان لی برحمته
در معرفت پروردگار،از صدر الدین محمد دشتکی(-903 ق).مذکور در«اسامی العلوم» تألیف شاگردش تقی الدین ابو الخیر.
از کتب مقاتل.ط.
فارسی،تاریخ منظوم(نظیر حمله حیدری)،از ابو القاسم بن علی اکبر راجی اصفهانی بیدآبادی (-1301 ق).ط.ایران،1286 ق و مکرّر.
ص:445
سراج الدین حسن معروف به فدا حسین لکهنوی(1278 ق-).مذکور در«تجلیات».
فارسی،در رد بابیه،از احمد بن محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی(معاصر)،مؤلف از «ازالة الاوهام».ط.تهران،323 و 1334 ق.
الاخباریین)
شیخ جعفر بن خضر جناجی نجفی(-1227 ق).
ط.تهران،306 و 1319 ق.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان و علّمه البیان
منطق و کلام،از سید خلف بن عبد المطلب مشعشعی(-1074 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
ذبیح اللّه محلاتی.ط.نجف؛تهران،1333 و 1337 ش.
علی بن حبیب آل شبیر خاقانی معروف به محدث اخباری،در رد«صحیفة المجتهدین» سید مهدی قزوینی.
محسن فیض کاشانی(-1091 ق)،تالیف:
1068 ق مرتب بر مقدمه،مقصد و خاتمه.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه و الصلاة علی رسول اللّه(صلی الله علیه و آله)...
محمد بن محمود سماکۀ حلّی(معاصر)،در 3 جلد.ط.هند.
سلامة الانجیل من نشریات المسیحیین)
مصطفی بن حسین بغدادی(-1364 ق).ط.
بغداد،1329 ق.
ابو طالب بن ابی القاسم موسوی زنجانی (-1329 ق).خ.موجود.
علی بن حبیب آل شبیر خاقانی(معاصر).
فارسی،عرفان،از محمد داراشکوه،تألیف:
1056 ق.خ.آستان قدس،ش 585.
-هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن حمد ذاتیرا که اوست موجود مطلق
شرح احوال احمد بن صالح آل طعان(-1315 ق)از علی بن حسن بحرانی شاگرد و خواهرزاده اش.
اصول،از عبد الرحیم بن نصر اللّه کلیبری قره داغی تبریزی(-1334 ق).
سید محمد بن محمد تقی آل بحر العلوم (-1326 ق).ط.(ضمیمۀ«بلغة الفقیه» مؤلف).
محمد هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی احیی ما اندرست من اعلام الدین...
ص:446
فارسی،از علامه مجلسی(-1111 ق).آخر تألیف اوست که به نام شاه سلطان حسین نگاشته.ط.تهران،1241 ق و مکرّر.
-الحمد للّه الواحد الاحد
اصول دین،ناشناخته،مرتب بر 4 نور.مذکور در کشف«الحجب».
-اللهّم لک الحمد علی الآئک...
اخلاق و عرفان،از سید خلف بن عبد المطلب مشعشعی حویزی(-1074 ق).خ.آستان قدس،ش 503(1203 ق).
-الحمد للّه نور الانوار
محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی(-1098 ق)در یک مقدمه،5 باب و خاتمه.خ.آستان قدس،ش 504.
-الحمد للّه ربّ العالمین...اما بعد فقد الّف بتوفیق اللّه سبحانه
عقاید،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی، شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«ریاض العلمه».
در اثبات واجب،از ملاّ عوض بن حیدر شوشتری کرمانی(-1100 ق).خ.آستان قدس،ضمیمه ش 10875(1104 ق).
اخلاق،از سید محسن امین عاملی.ط.صیدا، 1331 ق.
فارسی،از سعد الدین محمود بن عبد الکریم شبستری(-720 ق)در 8 باب.ط.تهران، 1283 ق و مکرر(با مرآت المحققین)؛تهران، 1318 ق و مکرر(با عوارف المعارف).
-ای پیداتر از هرپیدائی...
شیخ یوسف فقیه حاریصی عاملی(معاصر).ط.
صیدا،1345 ق.
الحقوق،کتاب
ابو جعفر محمد بن عبد اللّه حمیری قمّی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو حمزۀ ثمالی(-150 ق)،آن را از علی بن حسین(علیه السلام)روایت کرده است.
صدر الدین بن اسماعیل موسوی عاملی.ط.
بغداد،1329 ق و مکرر.
حق خالق و مخلوق
فارسی،از ابو الفضل بن حسن قمی برقعی معروف به علامه ابن الرضا و علامه رضوی.ط.
تهران.
فارسی،از حسن بن علی یزدی کثنوی(-1297 ق).خ.دیده شده.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ترکی،از قاضی بهلول بهجت زنگه زوری.
مذکور در«تاریخ آل محمد»از همین مؤلّف.
محمد علی بن محمد حسین ذکاء الملک فروغی
ص:447
(-1361 ق).ط.تهران،1326 ق.
فارسی،از دکتر قاسم قاسمزاده.ط.تهران، 1303 ش و مکرّر.
فارسی،از مصطفی منصور السلطنۀ عدل (1299 ق-).ط.تهران،1328 ق،مکرر.
فارسی،احکام فقهی،از عماد نقیب زادۀ طباطبائی.ط.تهران،1344 ق.
فارسی،از حسین بن نصر اللّه عرب باغی (معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
به زبان فرانسه،از دکتر محمد مصدق السلطنه، ترجمۀ فارسی از دکتر احمد متین دفتری.
فارسی،تالیف یکی از فضلاء.ط.ایران.
فارسی،از دکتر عبد الحمید زنگنۀ کرمانشاهی.
ط.تهران،1323 و 1326 ش.
فارسی،از ارسلان خلعتبری.ط.تهران،1312 ش.
فارسی،از ابراهیم مفتح یمن السلطنه.ط.تهران، 1331 ق(ج 1).
فارسی،از ارسلان بن امیر اسعد علیقلی خلعتبری.ط.تهران،1316 ش.
فارسی،از حسن پیرنیا مشیر الدوله(-1354 ق)،تالیف:1317 ش.ط.تهران، 1317-1319 ش.
فارسی،از محمد مظاهر صدیق حضرت تبریزی.ط.تهران،1329 یا 1330 ق،1322 ش و مکرر.
فارسی،از دکتر محمد مصدق.ط.تهران، 1302 ش.
فارسی،از دکتر حسن سمیعی.ط.تهران،1318 و 1333 ش.
فارسی،از حسن صدر.ط.تهران،1319 ش.
فارسی،از عبد اللّه هادی.ط.تهران،1326 ش.
فارسی،از منصور السلطنۀ مصطفی عدل.ط.
تهران،1317 ش(چاپ سوم)و مکرر.
فارسی،از دکتر سید علی بن هاشم شایگان.ط.
تهران،1316 ش و مکرّر.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمّی.نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت می کند.
حقوق نامه
فارسی،مثنوی،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(-1374 ق).
ص:448
محمد حسن آل یاسین کاظمی(-1308 ق).
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری (معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید علی بن حسن صدر الدین کاظمی(معاصر).
کشکول گونه ای است که شرح حال بسیاری از رجال معاصر هم در آن آمده است.
ص:449
فارسی،منظوم،از علی رضا فاتحی اصفهانی.ط، 1333 ش.
ابو الحسن شریف عاملی(-1138 ق)،تألیف:
1138 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی لم یخلق الخلق الاّ لیعبدون
اردو،از دکتر نور حسین صابر،ردّی است بر حقیقت مذهب شیعه،تالیف نظام الدین ملتانی.
ط.
گجراتی،در مساوات نبی(صلی الله علیه و آله)و وصی(علیه السلام)،از غلام علی بهاونگری.
فارسی،ترجمۀ منظوم وصیت نامۀ امیر المومنین(علیه السلام)،از ناظم الملک جهانگیر ضیائی مرندی(-1352 ق).ط.استانبول، 1321 ق؛تبریز،1327 ش.
نصر البیان بن نور البیان(سدۀ 10 ق).خ.
سماوی(989 ق).
-بعد الحمد لموجود اظهر ماهیات الاشیاء...
فارسی،ناشناخته.
-بدانکه کلمه حقیقت و کنایت و مجاز است.
علی اکبر محدث نهاوندی(معاصر).خ.موجود.
ص:450
محمد باقر فشارکی.خ.موجود.
محمد باقر وحید بهبهانی(-1206 ق).مذکور در«کشف الحجب».
عزّ الدین حسین بن عبد الصمد جبعی عاملی (-984 ق).خ.خوانساری نجف.
عبد اللّه بن محمد کاظم اصفهانی.خ.موجود (1243 ق)
-الحمد للّه الذی ادخلنا فی بیوت اذن اللّه
محمد بن محمد بن حسین رازی طبیب(-606 ق).خ.خدیویۀ مصر.
-اذا وجدت خطوط الکف مستویة فاقتض ...
فارسی.ط.ایران.مذکور در برخی از فهارس.
محمد باقر فشارکی.خ.موجود.
جریده ای که به مدیریت محمد مهدی خان زعیم الدوله مؤلف«باب الابواب»در قاهره منتشر می شد.
عرفان،ناشناخته،مرتب بر مقدمه،3 مقصد.خ.
دیده شده.
فارسی،ناشناخته،در 4 فن:1.امور عامه،2.
جوهر و اعراض،3.الهیات،4.طبیعیات.خ.
حسینیۀ شوشتریهای نجف.
محمد جعفر بن عبد اللّه کمره ای معروف به شیخ جعفر قاضی(-1115 ق).مذکور در«نجوم السماء»به نقل از تکملۀ«امل الآمل».
فارسی،از رجب علی تبریزی(-1080 ق).
شاگردش قاضی سعید قمی آن را به عربی ترجمه کرده و«البرهان القاطع»نامید.
عبد علی بن رحمۀ حویزی شاگرد شیخ بهائی.
مذکور در«امل الآمل».
سید محمد قطب ذهبی شیرازی(-1173 ق).
نواده اش ابو القاسم تمام آن را در«قوائم الانوار» گنجانیده است.
محمد کامل بن عنایت احمدخان(-1235 ق).
مذکور در«نجوم السماء».
شمس الدین محمد طالش،مرتب بر تمهید،4 اصل و خاتمه.خ.دیده شده.
-الحمد لولیه...
فارسی،از ملا محمد مؤمن بن ابو محمد میامی (-1306 ق)،که به نام محمد تقی رکن الدوله والی خراسان تالیف کرده.خ.ملک تهران.
-الحمد للّه الذی شرح صدور محبیه بانوار...
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.محمد پاشای استانبول.
حاج ملا هادی سبزواری(-1289 ق).مذکور در مطلع الشمس(ظاهرا«اسرار الحکم»
ص:451
سبزواری است).
محمد حسن بن زین العابدین سبزواری.تاریخ نظم:1292 ق.شرح این منظومه که از ناظم است«کاشف الاسرار»نام دارد.
-یا حسن الوجه و الاسم و الصفة
لسنا عرفناک حق المعرفة
حسین بن محسن علوی سبزواری(-1353 ق).
-سبحان من الهم اسرار الحکم
لنفس الانسان و ابدع القلم
کلب باقر نقوی نصیرآبادی(-ح 1326 ق).ط.
فارسی،منسوب به میر شریف شیرازی.خ.
دار الکتب قاهره
-ز اهل مدرسه و خانقاه جمله دیار...
ص:452
المتصوفین و المتفلسفین)
محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی(-1098 ق).خ.آستان قدس،ش 507(1201 ق)و ش 506.
-الحمد للّه الذی جعلنا بمعرفته و معرفة دینه علماء فقهاء.
العلویة
قصیدۀ تائیه،از قطب الدین محمد ذهبی شیرازی(-1173 ق).خ.آستان قدس،ش 9407 و 9573.
-حمدت اله العالمین بوحدة
حقیقة لا وحدة العددیة
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط.تهران،1315 ق و مکرر.خ.آستان قدس،ش 11735(1233 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی جعلنا ممن شرح صدره
فارسی،از شیخ الرئیس ابو علی ابن سینا(-427 ق)مرتب بر فصول.ط،بمبئی،1309 ق؛ تهران،1315 ش و مکرّر در ایران و هند.خ.
آستان قدس،ش 98(نسخۀ قدیمی)و ش 510.
-حمد و ستایش مر خداوند آفریدگار بخشایندۀ خرد را
بدیع الملک عماد الدولۀ دولتشاهی،شرح«درّة الفاخرۀ»جامی است.خ.مجلس تهران.
-الحمد لله الذی لا یعرف کنهه العقول...
فارسی،از علی اکبر بن ابی الحسن اردکانی یزدی (-1344 ق)،که به نام عماد الدوله بن محمد علی دولتشاه قاجار تألیف کرده.
-حمد خدایی را که ذاتش حقیقت نور است
الحکمة القدسیة
از ابن سینا.مذکور در کشف الظنون.
الحکمة المتعالیة
شمس الدین محمد گیلانی معروف به شمسا.خ.
موجود.
-الحمد للّه فاطر العالیات
ارجوزه،از هادی بن رضا زائر دهام نجفی (1328 ق-).
-فها اتت ارجوزة سنیة
سمیتها بالحکمة المرضیة
ص:453
ابو منذر هشام بن محمد سائب کلبی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو موسی جابر بن حیان(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،شرح حال،از مؤتمن جنگ عماد الدوله سید محمد حسن بلگرامی متخلص به ایما (معاصر).ط.حیدرآباد دکن،1346 ق.
فارسی،مثنوی،از عطار تونی،منسوب به عطار نیشابوری.ط.تهران،1354 ق.
-به نام کردگار فرد بیچون
که ما را از عدم آورد بیرون.
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن ابی یحیی مدنی، راوی از امام باقر و امام صادق(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی،ابن طاوس در«الاقبال»از آن نقل کرده است.
عبد اللّه بن سنان،راوی از امام موسی کاظم(علیه السلام)، مذکور در رجال نجاشی.
عبد اللّه بن مسکان،راوی از امام کاظم(علیه السلام).بیشتر آن را از محمد بن علی بن ابی شعبۀ حلبی روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
عبید اللّه بن موسی بن احمد از دودمان موسی مبرقع.مذکور در فهرست منتخب الدین.
2 عنوان،مبوّب و غیر مبوّب،از ابو الحسن علی بن امام جعفر صادق(علیه السلام)معروف به علی عریضی.مذکور در رجال نجاشی.
مبوّب،از غیاث بن ابراهیم تمیمی،راوی از امام صادق.نجاشی آن را به اسناد خویش از مؤلف روایت کرده است.
مبوّب،از محمد بن علی بن ابی شعبۀ حلبی.
عبد اللّه بن مسکان آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از عبد اللّه روایت کرده است.
مبوّب،از مسعدة بن زیاد ربعی.مؤلف آن را از امام صادق(علیه السلام)و نجاشی به اسناد خویش از مؤلف روایت کرده است.
احوال و آثار شاعران،از محمد مهدی بن عبد الحسین جواهری.ط.بغداد،1341 ق.
در ردّ مادّیّون،از سید مهدی بن صالح کیشوان کاظمی(-1358 ق).ط.نجف،1347 ق.
-خیر معنی یعبر عنه بالمقال توحید الربّ المتعال
ص:454
کلبی(-206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و وفیات ابن خلکان.
فارسی،از سید جعفر آل بحر العلوم.ترجمۀ «تحفة الطالب»اوست.
محمد جواد بن شیخ حسن بلاغی.مذکور در فهرست تصانیف او خ.موجود.
محمد حسن کبّه مؤلّف حاشیة الفرائد.صاحب ذریعه آن را از روی خطّ مؤلّف در 1330 ق- در حیات مؤلف-نوشته بوده است.
-لا ریب فی حرمة حلق اللّحیة
شیخ علی اصفهانی(-ح 1330 ق).هبة الدین شهرستانی نسخۀ خطّ مؤلّف را دیده بوده است.
علی بن محمد علی حسینی میبدی(-1313 ق)، تألیف:1301 ق.خ.دیده شده.
محمد مؤمن بن حسن تبریزی،تألیف:1300 ق.
ط.نجف،1300 ق.
عبد العلی بن محمد بن حسین بیرجندی(-934 ق).شرح«آداب البحث»عضد الدین ایجی است.خ.آستان قدس،ش 1175(932 ق).
هندسه،از ابو القاسم موسوی خوانساری ریاضی (معاصر)،مؤلف«بحر الحساب».خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی قسم وجه البسیطة بخطوط من الجبال و الانهار
ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حسنی حلّی(-673 ق)،استاد علاّمه حلّی و ابن داود.
منطق،از تقی الدین حسن بن داود حلّی رجالی (647 ق-).مذکور در رجال مؤلّف.
ص:455
ظاهرا از کتب چاپی شیعه در هند است.مذکور در بعضی از فهرستها.
فارسی،از ابو الخیر تقی الدین محمد فارسی، تألیف:917 ق یا پیش از آن.خ.آستان قدس، ش 5271(971 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-درخشنده تر ستاره که از افق مقال اهل کمال...
-(برخی نسخه ها)،...تقویم در لغت راست داشتن و قیمت کردن است...
فارسی،ناشناخته.خطی مؤرّخ 1023 ق موجود است.
-بعد از حمد و ثنای پروردگار عالم و عالمیان...
فارسی،از میرزا محمد نصیر حسینی طبیب اصفهانی(-1191 ق)جدّ فرصت.مذکور در مقدمۀ چاپی دیوان فرصت.
ص:456
ریاض العلماء.
رباعیات در عقاید،از محمد جواد بن علی آل شیخ احمد جزائری(1298 ق-).ط.نجف، 1356 ق و مکرّر(در دیوان او).
کیمیا و صنعت،از ابو العباس قمّی.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10795(1266 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی خلق الارواح و الاجساد...
ص:457
-انا دیک یا من ینادی من کل فجّ عمیق...
فارسی،ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه و الصلاة علی عباده الذین اصطفی و اوصیائه...
اعجاز حسین بدایونی(-1350 ق).مذکور در شرح حال او.
ریاضی،از ابو الحسن بن میر جلال الدین دانشمند.
مذکور در کشف الظنون.
فی الدنیا و الاخرة).
علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری،تألیف:
1316 ق.ط.لاهور،1316 ق.
شمس الدین محمد بن احمد فارسی معروف به خفری(-942 یا 957 ق).مذکور در فهرست تالیفات او.
ابو القاسم حسین بن محمد راغب اصفهانی (-502 ق).ظاهرا غیر از مفردات«الفاظ القرآن»است که چاپ شده.
لغت،از ابو عمر محمد بن عبد الواحد مطرز ابیوردی خراسانی(-345 ق).«المداخل»نیز از اوست.مذکور در معجم الادباء.
فارسی،در طالع و احکام نجوم،از قطب الدین عبد الحی لاری،در 12 فصل و خاتمه.خ.آستان قدس،ش 10757(1266 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-بر ارباب خبرت و اصحاب بصیرت پوشیده و مستور نماند.
فارسی،از محمد رضا مهندس الملک.ط.
تهران.
فارسی،نیز از محمد رضا مهندس الملک.ط.
تهران.
ابو الفتح عمر بن ابراهیم خیّام نیشابوری(-پس از 508 ق).نسخۀ آن نزد عباس اقبال موجود بوده است.
محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).
طب،از سید شریف حسینی تونی،خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان ذا نفس ناطقه.
فارسی،علوم غریبه،از ابو المحاسن محمد بن سعد معروف به ابن ساوجی،ظاهرا اصل از حکیم طمطام(؟)هندی بوده و ابن ساوجی آن را به فارسی ترجمه کرده است.ط.بمبئی، 1312 ق.
المغالطات)
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
شرح تلویحات شهاب الدین سهروردی،از علاّمه حلی(-726 ق).مذکور در«خلاصة الاقوال» مؤلف.
ص:458
شرح اشارات ابن سینا،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)، تألیف:644 ق.ط.مکرّر در ایران،هند،مصر و ترکیّه.
-الحمد للّه الذّی وفقنا لافتتاح المقال بتحمیده...
ص:459
احوال شاعران اندلس و مغرب تا سدۀ 7 ق،از ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه قضاعی بلنسی معروف به ابن ابار(-658 ق).منتخبات آن در 1847 م چاپ شده.
در رد صوفیه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،نجوم،از قطب الدین عبد الحی زاهدی لاری،تألیف:1017-1033 ق به نام شاه عباس صفوی،مشتمل بر 2 مقاله و یک خاتمه.
خ.آستان قدس،ش 5492(1033 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-ستایش دور از آلایش صانعی را سزاوارست که...
کشکول گونه ای است از محمد حسن بن محمد حسین نائینی نیستانکی(-1354 ق).ط.
عبد علی بن ناصر بن رحمۀ حویزی(پس از 1063 ق).در یکی از تالیفات خویش آورده است که این کتاب مختصر دیوان عربی اوست.
ابو المجد محمد رضا بن محمد حسین معروف به آقا رضا اصفهانی(-1362 ق).نسخۀ ناقص آن دیده شده.
قاضی نعمان مصری.مذکور در مقدمۀ چاپی «کتاب الهمۀ»مؤلف.
تذکرۀ شاعران حلّه،از محمد علی یعقوب (1312 ق-).
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق)مذکور در فهرست تألیفات او.
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق).در برخی از فهارس به همین صورت یاد شده ولی ظاهرا مصحّف«حلیه الابرار»است که خواهد آمد.
ناشناخته.خ.موجود.
احمد بن عبد المنعم بن یوسف مصری (-1192 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق)، مرتب بر 13 منهج،تألیف:1099 ق.خ.آستان قدس،1668(1099 ق).ط.
ناشناخته.خ.دیده شده(کتابت پس از 1000 ق).
-الحمد للّه الذی انطق الالسن نعوت کمالاته
ناشناخته،در فلسفۀ آلهی و طبیعی مرتب بر مقدمه 2 مقصد و خاتمه.خ.روضاتی اصفهان.
-الحمد لمن اصبح الکل به موجودا
فقه،از محمد بن عبد علی آل عبد الجبار قطیفی.
اریبان(روبیان)نوعی ماهی است.خ.موجود.
-الحمد للّه و الصلاة علی منته الحکم...
زید بن محمد بن حسین بیهقی(-517 ق)پدر مؤلّف«تاریخ بیهق».مذکور در معالم ابن شهر
ص:460
آشوب.
ناشناخته،در اصطلاحات اصول و فقه و کلام، مرتب بر 2 قسم.
-سبحانک یا نور النور و یا مدبر الامور...
فارسی،عربی و ترکی،لغت،از جمال الدین احمد بن علی حسینی معروف به ابن عنبه(828 ق).ط.استانبول،1340 ق.
ناشناخته،ابن شهر آشوب از آن یاد کرده و گویا حلیة الاولیای ابو نعیم اصفهانی باشد.
شرح احوال،از ابو نعیم احمد بن عبد اللّه اصفهانی (-430 ق).ط.مصر،1932-1938 م(در 10 مجلد).
معمّا
فارسی،معمّا،از نور الدّین عبد الرحمن جامی (-898 ق).خ.آستان قدس،ش 10291 (856 ق،منسوب به خط جامی).ط.
-بعد از گشایش مقال
ناشناخته.خ.دیده شده.
محمد علی بن محمد حسینی شاه عبد العظیمی (-1334 ق).
فارسی،از مولوی حیدر علی بن محمد علی حیدرآبادی.ط.مدراس،1293 ق.
فارسی،از تاج العلماء علیمحمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).ط.
فارسی،از سید تقی بن حسین بن دلدار علی.ط.
فارسی،از بنده حسین بن محمد سلطان العلماء (-1295 ق).ط.
فارسی،از محمد علی قائمة الدین.خ.فیض آباد هند.
نیاز حسن هندی(سدۀ 13 ق).ط.
الحموضة)
ماجد بن فلاح شیبانی.در آن رأی سید عبد اللّه شوشتری(-1021 ق)را رد کرده.خ.مرعشی قم(به خط صاحب ریاض العلماء).
حلیة الفقهاء
احمد بن فارس بن زکریا قزوینی رازی،ادیب معروف و از مشایخ شیخ صدوق(-381 ق).
فارسی،تجوید،از احمد بن رکن الدین کوه کیلویی،تألیف:1095 ق به نام سلطان قطب شاه در یک مقدمه،14 باب و خاتمه.خ.دیده شده.
-انواع حمد و ثنا و سپاس متجاوز از حد و قیاس مر بارگاه کبریای احدیت
سید محمد باقر حجت الاسلام اصفهانی (-1260 ق).خ.مرعشی قم؛روضاتی اصفهان.
-الحمد للّه الذی امرنا ما لابتداء
فارسی،در آداب شرعیه،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)،تألیف:
ص:461
1081 ق.ط.مکرّر.
-الحمد للّه الذی حلی انبیائه المرسلین
ادعیه و زیارات،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر(-1242 ق)،تألیف:1220 ق.خ.
سماوی.
سید مهدی بن حسن قزوینی(-1300 ق)،در 4 مجلد،برگرفته از«بصائر السالکین»شارح.خ.
موجود(شرح مختصر را«نور البصائر»نیز گفته اند).
شرف الدین حسن بن محمد رامی،مؤلّف «حدائق الحقایق».
الاخوان
محمد علی بن حسین بهشتی قاری نجفی،تألیف:
1209 ق.خ.خوانساری نجف.
-قال الراجی رضوان ربه الباری نجل حسین البهشتی محمد علی القاری الحمد للّه الذی انزل التنزیل...
در آداب عشرت بر مبنای اخبار،از محمد علی بن محمد حسینی شاه عبد العظیمی(-1334 ق).
ط.نجف(نسخۀ روزگار مؤلف.)
ابو الحسن علی بن حسن زواری.اصل روضه از محمد بن حسن فتّال فارسی نیشابوری شهید است.
قاضی ابو المحاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی(-502 ق).مذکور در«مرآة الجنان» یافعی.
سید مهدی بن صالح موسوی قزوینی(-1358 ق)،در آن تقلید میّت را جایز ندانسته،پس در ردّ آن«الدر النضید»را نگاشته است.خ.نجف، 1347 ق«حلبة النجیب»هم پیشتر یاد شده که به نام همین مؤلف است و یکی بودن این دو عنوان قابل بررسی است).
سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق)، تألیف:1099 ق.خ.آستان قدس،ش 1669 (1099 ق).
-الحمد للّه و سلام علی عباده الذین اصطفی
فقه،از احمد بن محمد بن یوسف مقابی (-1102 ق).مذکور در اجازۀ عبد اللّه سماهیجی.
شعر،از ابو تمام حبیب بن اوس طائی(-ح 231 ق)مداح اهل بیت،که در خراسان برای عبد اللّه بن طاهر نگاشته.نسخه هایی از آن در آستان قدس موجود است که در عنوان بعدی خواهد آمد.در خدیویه هم ظاهرا نسخه ای از آن موجود است.
نیز از ابو تمام که برای ابو الوفاء بن سلمه نگاشته.
ط.مکرّر.خ.آستان قدس،ش 13606(1200 ق)و ش 4536(1282 ق)و ش 4312- 4313(به عنوان حماسه در فهرست ثبت است).
ابو العلاء معری احمد بن عبد اللّه(-449 ق).
مذکور در کشف الظنون.
فارسی،از دکتر ذبیح اللّه صفا ابن علی اصغر
ص:462
سمنانی(1290 ش-)،تألیف:1322 ش.ط.
تهران،1324 و 1333 ش.
ابو عثمان سعید بن هاشم خالدی و برادرش ابو بکر خالدی.خ.خدیویۀ مصر.
ابو الحسین احمد بن فارس رازی مؤلّف«حلیة الفقهاء».مذکور در فهرست ابن ندیم و معجم الادباء.
ابو الحسن علی بن حسن بن عنبة بن ثابت معروف به شمیم حلّی(-601 ق)،در 14 باب.مذکور در کشف الظنون.
ابو الرّضا فضل اللّه بن علی راوندی(-پس از 548 ق).مذکور در فهرست منتجب الدین.خ.
موزۀ بریتانیا.
کعب بن زهیر(-26 ق).ط،1823 م؛مذکور در «معجم المطبوعات»
ابو عباده ولید بن عبید بحتری(-284 ق).ط.
بیروت،1910 م و مکرّر.
ابو السعادات هبة اللّه بن علی شجری معروف به ابن شجری(-542 ق).ط.حیدرآباد هند، 1345 ق.
فارسی،در خصوص شاهنامۀ فردوسی،از تئودور نلدکۀ آلمانی،ترجمۀ بزرگ علوی.ط.تهران، 1327 ش.
کاظم شعیب شاعر عاملی معاصر.ط.صیدا، 1341 و 1343 ق.
جزئی است از«کتاب الابرار»ابو الحسن میرزا شیخ الرئیس ابن محمد تقی میرزا ابن فتحعلی شاه قاجار(-1336 ق).ط.بمبئی،1312 ق.
اردو،مقالات سیاسی و دینی از سید احمد بن ابراهیم لکهنوی(معاصر).ط.هند،1330 ق.
فارسی،کلام و عقائد،از امانت علی عبد اللّه پوری هندی.خ.فیض آباد هند.
فارسی،مطایبات،از مهدی بن مصطفی حسینی بدایع نگار.مذکور در«بدایع الاحکام»مؤلّف.
فارسی،لغت،منسوب به رشید وطواط.شخصی از معاصرین سلطان مراد عثمانی به آن دست برده،«عقود الجواهر»نام نهاده و آن را به سلطان اهدا کرده است.
سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
شاگردش سماهیجی از آن یاد کرده است.
ص:463
فارسی،مثنوی،ناشناخته.خ.ملی تبریز.
در فرق اخباری و اصولی،از ابو الفضائل علی بن اسماعیل محدّث سنجانی،تألیف:1295 ق.خ.
موجود.
فارسی،مثنوی،از غلام علی موسوی رضوی هندی،تاریخ نظم:1263 ق.خ.بانکی پور هند.
فارسی،مثنوی،عبد المجید اوجی قمّی (-1314 ق).خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از محسن تتوی سندی(سدۀ 12 ق).مذکور در«مقالات الشعراء».
اردو.ط.هند.
فارسی،مثنوی،از بمان علی راجی کرمانی که در 30 هزار بیت به نام ابراهیم خان ظهیر الدولۀ قاجار سروده.ط.تهران،1264 ق و مکرر تا 1337 ش.
-به نام خداوند دانای فرد
که از خاک آدم پدیدار کرد
فارسی،مثنوی،از میرزا ارجمند بن عبد الغنی بیگ آزاد کشمیری(-1134 ق).تکملۀ «حملۀ حیدری»اثر باذل مشهدی که خواهد آمد.خ.موزۀ بریتانیا؛آستان قدس،ش 8584 (سدۀ 13 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-ثنائی که سر دفتر نامه هاست
خداوند لوح و قلم را سزاست.
فارسی،مثنوی،از محمد رفیع بن محمد باذل مشهدی(-1123 یا 1124 ق).خ.شهید مطهری.
-به نام خداوند بسیاربخش
خردبخش و دین بخش و دیناربخش
مثنوی باذل ناتمام مانده و میر ابو طالب فندرسکی دنبالۀ آن را سروده است.
فارسی،مثنوی،از عاشق هندی.مذکور در تذکرۀ«صبح گلشن».
فارسی،مثنوی،از محمد حسن فقیر.
فارسی،مثنوی،از گل احمد.ط.لاهور،1334 ق.
مولوی محمد وحید اللّه بن محمد سعید اللّه هندی.
حملۀ مختاریه
فارسی،تاریخ مختار،از محمد حسین بن عبد اللّه شهرآبی ارجستانی متخلص به گریان.مذکور در «طریق البکاء»مؤلّف.
آقا علی حکمی بن آقا عبد اللّه مدرس زنوزی (-1307 ق).ط.
فارسی،طب،از رستم جرجانی.خ.دهخدا، تهران.
-سپاس بی قیاس حکیمی را که روح نفسانی را
ص:464
سید ابو بکر بن عبد الرحمن حضرمی(-1341 ق)،در رد«الرقیة الشافیة»است.مذکور در آخر دیوان مؤلّف.
سید محمد منیب هاشمی جعفری.ط.هند، 1343 ق.
اردو،رد کتاب عایشۀ صدیقه،از اختر حسین نقوی کهجوی هندی.ط.
الحنانیة
قصیده در رثای امام حسین ع،از محمد بن حنان.
خ.موجود.
دقایقی مروی.مذکور در«مجمع الفصحاء».
انشاء به نظم و نثر،از جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).خ.دیده شد.
-سلام رسیل الشوق ملیء الاضالع
سلام حلیف الوجد فی قلب نازع
فارسی،تاریخ،از سید محمد بن هبة اللّه بحر العلوم(1296 ق-).خ.موجود.
السابعة
تاریخ،از کمال الدین عبد الرزاق بن احمد شیبانی معروف به ابن فوطی و ابن صابونی مروزی (-723 ق).ط.بغداد،1351 ق.
تاریخ،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.
فارسی،از عبد الغفار بن اسحاق.خ.آستان قدس،ش 135(985 ق).
-بهترین ذکری که دیباچۀ اوراق بیان را شاید...
فارسی،از میرزا حسن جوزا محلاتی.ط.بمبئی.
فارسی،از قاضی محمد شریف بن شمس الدین شیرازی(1001 ق-).مذکور در«خزان و بهار» مؤلف.
خ.مرعشی قم.
-فقد سألنی من یشق علی مخالفته و یعزّ لدی الاباق من احابته.
ص:465
حمیده بنت محمد شریف بن شمس الدین رویدشتی(-1087 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
عبد الرزاق مدرس حائری(1291 ق-).
میرزا علی رضا مؤلف«ترجمة العشق».
علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ حسن صاحب معالم؛مراد از«و غیرها» «خلاصة الاقوال»علاّمه حلّی و«شرح اللّمعة» شهید ثانی است.
عیسی بن محمد صالح جیرانی اصفهانی (-1074 ق)پدر صاحب ریاض.مذکور در «ریاض العلماء».
قاسم بن محمد طباطبائی زواری قهپائی شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«جامع الرواة».
غیرها)
علی بن احمد آل عبد الجبار قطیفی(سدۀ 13 ق).مذکور در«انوار البدرین».
ملا آغا خوینی قزوینی(-1307 ق).
الفقهیّة)
عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق)پدر شیخ بهائی.مذکور در فهرست تألیفات او.
و الادبیة و غیرها)
عبد اللّه بن نور الدین موسوی جزائری(-1173 ق).مذکور در«تحفة العالم».
عبد الرضا بن عبد الصمد حسینی بحرانی،معاصر محدّث جزائری.مذکور در«ریاض العلماء».
محمد مسیح بن اسماعیل فسوی،شاگرد محقق خوانساری.مذکور در تذکرۀ حزین.
سید محسن بن حسن مقدّس اعرجی(-1227 ق).مذکور در فهرست تصانیف او،از جمله در «ذکری المحسنین».
محمد نصیر بن عبد اللّه بن محمد تقی مجلسی.
مذکور در«ریاض العلماء».
غیرها)
نعمت اللّه بن عبد اللّه موسوی جزائری محدث(- پس از 1112 ق).مذکور در«تحفة العالم».
محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری.مذکور در «نجوم السماء».
المکاسب و غیرهما)
علی بن رضا خوینی خاکمردانی(-1350 ق).
سید عبد الکریم لاهیجی.
نظام الدین احمد بن معین الدین خوانساری معروف به میرک،شاگرد محقق کرکی.
منقولات این حواشی در برخی از مآخذ دیده
ص:466
شده.
غیرها)
عبد الحسین شرف الدین عاملی(معاصر).
حسین بن نور الدین بن محدث جزائری.مذکور در«تحفة العالم».
زین الدین بن اسماعیل جزائری،شاگرد سید عبد اللّه جزائری.مذکور در«تحفة العالم».
محمد سعید جنفوری(سدۀ 12 ق).مذکور در «نجوم السماء».
المسالک و المفاتیح)
رضی الدین بن محمد بن حیدر بن محمد بن نجم موسوی عاملی مکّی.مذکور در اجازۀ مؤرخ 1155 ق او برای سید نصر اللّه مدرس حائری.
القوانین و الفصول)
ابو الحسن بن علی شاه رضوی کشمیری لکهنوی (-1313 ق).مذکور در آخر«اسداء الرّغاب».
ناصر بن ابراهیم بویهی عاملی(-853 ق).
مذکور در«امل الآمل».
غیرها)
ابراهیم بن سلطان العلماء(-1098 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
جعفر بن محمد باقر شرف الدین.26 حاشیه است که نواده اش شیخ مهدی بن محمد آنها را تدوین کرده است.
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1126 ق).مذکور در«مشجرة الخواتون آبادیین».
در علوم مختلفه،از نظام الدین محمد بن حسین قرشی ساوجی(-ح 1040 ق)شاگرد شیخ بهائی و متمّم«جامع عباسی».مذکور در«ریاض العلماء».
عبد اللّه بن حسن شیرازی شولستانی،معاصر صاحب ریاض.مذکور در«ریاض العلماء».
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).10 حاشیۀ مستقل است، هریک به عنوان تعلیقات.
علی بن محمد بن عبد الفتاح مرعشی تبریزی طبیب(-1316 ق).
الاشارات)
میرزا حسن کرمانشاهی تهرانی(-1336 ق).
تاج الدین سعیدی.مذکور در«تراجم مشایخ الشیعة».
الوافیة
سید نعمت اللّه جزائری(-پس از 1112 یا 1114 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه لا شریک له...
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.ابن قولویه (-368 ق)برخی از این کتاب را از صابونی
ص:467
روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن احمد بن جنید بغدادی(-381 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ طوسی.نجاشی آن را یاد کرده،ولی ظاهرا جزءی از کتب دیگر مثلا تهذیب یا استبصار است.
فقه،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)، در این که ماهی افتاده در کشتی متعلق به مسافر است یا صاحب کشتی.
فارسی،ترجمۀ اعتقادات صدوق،از میرزا محمد طبیب زادۀ احمدآبادی اصفهانی،تاریخ ترجمه:1365 ق.ط.اصفهان،1366 ق.
فارسی،شرح رباعی ابو سعید ابو الخیر،از عبید اللّه بن محمود احرار چاچی(-895 ق).خ.
آستان قدس،ضمیمه ش 14050(999 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.(با اسرار التوحید).
-حورا به نظارۀ نگارم صف زد
رضوان ز تعجب کف خود بر کف زد
نحو،شرح کتاب سیبویه،از ابو بکر محمد بن احمد بن طاهر اشبیلی معروف به ابو بکر خیاط و ابو بکر خدب فارسی(-پس از 580 ق).مذکور در«بغیة الوعاة»سیوطی.
مناقب ائمه،شرح منظومۀ محمد برزنجی،از حیدر علی حسینی.در«الحدیقة المبهجة»از آن نقل شده است.
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی.
جابر بن حیّان صوفی(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،در معجزات امیر المؤمنین(علیه السلام)،از قریش بن محمد حسینی قزوینی(-1279 ق).
ط.تبریز،1279 ق.
محمد علی اردوبادی،مؤلّف«الحدیقة المبّهجة».ط.(در آخر«حیات مالک الاشتر»از سید محمد رضا).
فارسی،شرح حال ابو الحسن علی بن زید بیهقی فرید خراسان،از سید محمد مشکات بیرجندی،تألیف:1313 ش.
نجم الدین بن محمد تهرانی عسکری.
اردو،تألیف یکی از دانشمندان هند.ط.هند.
عبد اللّه سبیتی عاملی،مؤلّف«تحت رایة الحق».
ط.تهران،1365 ق.
سید محسن امین عاملی(معاصر).ط.دمشق، 1360 ق.
-بعد الحمد و الصّلاة...فانّی ذاکر فی هذه الاوراق ترجمة احوال ابی فراس...
سید محسن امین عاملی.ط.دمشق،1366 ق.
ص:468
جمال الدین ابو الفضل محمد بن مکرم انصاری معروف به ابن منظور(-712 ق).ط.مصر، 1343 ق.
عبد الحسین شرف الدین(معاصر)،ط.1365 ق.
محمد علی بن ابی طالب گیلانی معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق)،در 78 باب،حاوی نکات و لطائف و ظرائف، تألیف:854 ق.خ.کاشف الغطاء.
-الحمد للّه حمدا یتأرج نفحاته اعین من تنفس نکهة الورد...
در مبدأ و معاد،از محمد جعفر استرآبادی مؤلف «آب حیات».در این کتاب بر عقائد شیخ احمد احسائی و پیروان او اعتراض شده و مرتب بر 5 باب است،تألیف:1240 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الواجب بالذات المنزّه عن نقائص
فارسی،کلام،از محمد حسین بن احمد شریف حسینی.خیابانی چنانکه در آخر«وقایع شهر الصیام»یاد کرده نسخۀ آن را داشته است.
(-1312 ق))
محمد علی بن ابی القاسم اردوبادی(1312 ق-).
احمد بن ابراهیم درازی بحرانی(-1131 ق).
مذکور در«لؤلؤة البحرین».
آقا حسین بن جمال الدین محمد بن آقا حسین خوانساری(-1131 ق).در برخی از مجموعه از آن یاد شده.
محمد صادق بن محمد حسین صدر موسوی عاملی(ح 1320 ق-).ط.بغداد،1363 ق.
صالح بن مهدی حسینی قزوینی(-1306 ق)، مرتب بر 3 منهج و خاتمه.خ.موجود.
اسد اللّه بن محمود گلپایگانی(-1366 ق).
مذکور در«شمس التواریخ»مؤلّف.
محمد علی بن محمد حسن صفوت واعظ تبریزی(معاصر).مذکور در آخر«منابع الحکم»مؤلّف.
محمد بن علی اشرف طالقانی(-1329 ق)، مجلد اول از کتاب«الفیض العام و النعیم التام من فوائد زیارة بیت اللّه الحرام».
اردو،تذکرۀ شاعران هند،از پیر علی انیس.ط هند.
عرفان،از محمد علی بن محمد برغانی،برادر شهید برغانی.مذکور در«لسان العارفین» مؤلّف.
ردّ شیخیه،از نظام الدّین مرتضی رشتی.مؤلّف تشریح الحساب.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی جعل صحیفة عالم الایجاد
ص:469
گجراتی،در احوال امام باقر(علیه السلام)،از غلام علی بهاونگری.ط.هند.
ص:470
ابو القاسم احمد بن محمد حسینی کوهپائی اصفهانی،تألیف:1295 ق.ط.تهران،1352 ق (با محاسن اصفهان).
محمد حسین بن محمد آل مظفر نجفی(1312 ق-)،تالیف:حدود 1358 ق.ط،1365 ق.
شیخ موسی سبیتی عاملی(معاصر).ط.نجف، 1356 ق.
فارسی،عقاید،از محمد صالح بن علی نقی طباطبائی بهبهانی.خ.مرعشی قم.
در ردّ تقلید میّت،از محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری(1297 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
گجراتی،زندگانی امام سجّاد،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
عبد الرزاق بن محمد آل مقرم نجفی(معاصر).
ط.نجف.
الحسنی
اسماعیل بن عباد طالقانی(-385 ق).شیخ نوری در«خاتمة المستدرک»آن را آورده است.
ص:471
قطب الدین محمد بن علی اشکوری لاهیجی.
بقول صاحب ریاض،بحرانی در«روضة العارفین»از آن نقل کرده است.ظاهرا مراد «محبوب القلوب»مؤلف است و در نقل تصحیفی رخ داده است.
اخلاق و اخبار،از محمد بن یونس شویهی حمیدی،تالیف:1226 ق،مرتب بر 3 باب.
مذکور در«موقظ الراقدین»مؤلّف.
در معرفت پروردگار،از محمود بن میر علی مشهدی(زنده در 1107 ق).مذکور در«امل الآمل».
محمد تقی بن سعید حکیم نجفی(معاصر).ط.
نجف،1365 ق.
محمد رضا بن جعفر حکیم نجفی(ح 1338 ق-).ط.تهران،1365 ق.
احوال چندابی بی هندی،تألیف یکی از معاصرین.ط.حیدرآباد هند.
علی بن حسین هاشمی موسوی(1326 ق-).
(علیه السلام))
محمد علی اردوبادی نجفی.
حیات المختار-تنزیه المختار
عبد الرزاق بن محمد آل مقرم نجفی(معاصر).ط.
(در آخر«حیات زید»).
اردو،از قاسم علی هندی.ط.هند.
سید حسین قزوینی(-1325 ق)فرزند مؤلّف.
محمد حسین بن محمد آل مظفر نجفی(معاصر).
ط.نجف.
اصول دین،از شیخ احمد بن زین الدین احسائی (-1241 ق)،مرتب بر مقدّمه،5 باب و خاتمه.
خ.آستان قدس،ش 12735(1240 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،فقه،ناشناخته،تالیف:1240 ق،مجلد اول آن،در طهارت و صلاة،در کتابخانۀ مامقانی دیده شده.
فارسی،اخلاق،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
شیخ احمد احسائی.مذکور در فهرست کتابخانۀ راجۀ فیض آبادی.ظاهرا با«حیات النفس» یکی است.
المسائل)
محمد علی بن محمد طاهر معروف به آقا بالا خیابانی تبریزی(معاصر).ط.(کتاب الطهارة).
امین الواعظین شیخ اسد اللّه انصاری شوشتری، مؤلّف«حدائق الادب».
حسن بن احمد اصفهانی،معروف به جلال نقاش.مذکور در ذیل کشف الظنون.
ص:472
فارسی،داستان منظوم.ط.تهران،1291 ق؛ بمبئی،مکرّر.
فارسی،مثنوی،از فرید الدین محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری.
رسالة عملیه،از شیخ احمد بن زین الدین احسائی (-1241 ق)،تالیف:1220 ق،نسخۀ مختصر آن از فرزندش علی نقی در آستان قدس،ش 14562.نیز مرعشی قم.
-الحمد للّه المستحق للعبادة...
شرح جعفریّۀ محقّق کرکی،از شاه طاهر بن رضی الدین اسماعیلی حسینی شاگرد محقق خفری،تألیف:950 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه کالمدح له هو الوصف...
در مدح علی(علیه السلام)،از شیخ کاظم سودانی،ط.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).
ترکی،مثنوی،از امیر علیشیر نوائی.خ.شهید مطهّری.
شرح احوال،ناشناخته،تالیف:1050 ق.مذکور در ذیل کشف الظنون.
فارسی،مثنوی،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(-1374 ق).
ابو نصر محمد فارابی(-339 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الفضل سلمة بن خطاب براوستانی ازدورقانی (سدۀ 3 ق).احمد بن ادریس(-306 ق)آن را از مؤلّف روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن سماعۀ حضرمی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو عمرو محمد بن محمد بن نصر سکونی.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
معاویة بن حکیم دهنی،راوی 24 اصل.حسن بن علی بن فضال(-224 ق)آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن محمد طاطری واقفی.نجاشی آن را به 3 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ناشناخته،ضمن مجموعۀ رسائل محقق کرکی که در 958 ق کتابت شده در کتابنامۀ صدر موجود است.
ص:473
محمد طه نجف(-1323 ق).ط.(با الانصاف مؤلّف).
محمد رضا بن عبد المطلب تبریزی(سدۀ 12 ق).
مذکور در ابتدای کتاب«المصابیح»مؤلّف.
محمد معروف به فاضل ایروانی.خ.موجود.
محمد بن حسن بن درید ازدی(-321 ق).
مذکور در کشف الظنون.
نیز از ابن درید.مذکور در کشف الظنون.
ابو بکر محمد بن زکریا رازی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو نصر محمد بن محمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
ابو موسی جابر بن حیّان صوفی(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از ابو تراب عبد العلی بن ابی القاسم موسوی خوانساری(-1346 ق)،از مشایخ صاحب الذریعة.مذکور در فهرست تألیفات او.
میرزا ابو القاسم بن حسن محقق قمی(-1231 ق).ظاهرا با«الغنائم»مؤلف چاپ شده است.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).خ.آستان قدس،ش 7197.
سید محمود خوانساری صاحب«الحضر و الاباحة».خ.مشکات تهران.
-بسمله،حمد له،و بعد یقول...محمود بن...
فقد تداول فی هذا العصر الاسترباح
ابو موسی جابر بن حیان(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
حسن بن احمد بن یعقوب همدانی صنعانی (-334 ق).مذکور در«بغیة الوعاة»سیوطی.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از شاهزاده میرزا مهدی خان.ط.تهران.
جابر بن حیان صوفی(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-260 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ردّ المسیح فی الاسلام،از سید مهدی بن صالح قزوینی(-1358 ق).ط.بغداد،1343 ق.
اخلاق،از ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).ط.تهران،1331 ش و مکرّر.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 13143(1065 ق).
-حاطکم اللّه جماعة الاخوان...
پایان مجلّد دوّم
ص:474
سرشناسه : آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، 1255 - 1348 .
عنوان و نام پدیدآور : مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)/ تالیف محمدمحسن نزیل سامراءالشهیر بالشیخ آغا بزرگ الطهران. به اهتمام محمد آصف فکرت
مشخصات نشر : مشهد - بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی 1372
مشخصات ظاهری : 4ج.
یادداشت : فارسی.
موضوع : کتاب های چاپی -- کتابشناسی
موضوع : نویسندگان شیعه-- کتابشناسی
موضوع : نسخه های خطی فارسی -- فهرست ها
موضوع : نسخه های خطی عربی -- فهرست ها
ص :1
ص :2
مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)
تالیف : محمدمحسن آقابزرگ طهرانی
اهتمام: محمد آصف فکرت
ص:3
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
ص:4
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ص:5
ص:6
در مثالب،از ابو الفضل عباس بن هشام ناشری (-220 یا 219 ق).نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو موسی جابر بن حیان کیمیاوی(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
اردو،تالیف یکی از فضلاء هند.ط.هند.
25)
در اجازات،نسخۀ آن در کتابخانۀ مجد الدین (تهران).دیده شده و اکثر آن به خط مؤلّف، علاّمه محمد باقر مجلسی است.
فارسی،داستان،از ورکور فرانسوی،ترجمۀ حسن شهید نورائی،ط.تهران،1323 ش و مکرر.
ترکی،احوال 12 امام(علیه السلام)،ط.
فارسی،از عباس اقبال آشتیانی،ط.تهران، 1311 ش.
فارسی،مثنوی،از علی معین الشریعۀ اصطهباناتی شیرازی متخلّص به فقیر.ط.شیراز.
فارسی،داستان تاریخی،از محمد علی صفاری،ط.تهران،1311 ش.
فارسی،سرگذشت خانم هورتست،ترجمۀ محمد حسن مقدم اعتماد السلطنه،ط.تهران، 1304 ق.
ترجمۀ کتاب یاد شده به عربی،از یوسف خان اعتصام الملک.ط.مصر.
فارسی،از جرجی زیدان،ترجمۀ عبد الحسین میرزا ابن مؤید الدوله.ط.تهران،1330 و 1344 ق.
فارسی،داستان،از لطف اللّه ترقّی.ط.تهران، 1309 ش.
فارسی،داستان منظوم،از نیما یوشیج،ط.
تهران،1305 ش.
فارسی،از بدر الملوک بامداد.ط.تهران،1367 ق.
فارسی،مثنوی،از محمد بن حسام الدین معروف به ابن حسام خوسفی(-893 ق)تاریخ نظم:
830 ق.ط.تهران،1305 ش و مکرّر.
-نخستین براین نامۀ دلگشای
سخن نقش بستم به نام خدای
هر5 عنوان،از ابو الحسن علی بن عبد اللّه بصری (-234 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
کربلاء
عبد القاهر بن حاج عبد بن رجب عبادی حویزی، معاصر حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».
ص:7
شیخ حسین آل عصفور(-1216 ق)،خ.
موجود.
ابو محمد عبد اللّه بن جعفر بن درستویۀ نحوی (-347 ق).مذکور در«کشف الظنون»و«بغیة الوعاة».
ناشناخته،نسخۀ آن در شوشتر موجود بوده است.
-اللهم انا نسألک العفو و العافیة.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی.مذکور در رجال نجاشی.
رضا بن هاشم موسوی(-1365 ق).به ترتیب ابجدی،2 مجلد آن را به اتمام رسانیده است، تألیف:1346 ق.
کشکول گونه ای است از محمد زمان بن کلبعلی تبریزی اصفهانی شاگرد محقق خوانساری و علامه مجلسی.برخی معتقدند که در ثبت نام کتاب تصحیف رخ داده و الجبّه یا چنته بوده است.
سید عبد اللّه بن نور الدّین محدث جزائری.
محمد علی بن محمد باقر بهبهانی(-1216 ق).
مذکور در«مفتاح المجامع»مؤلّف.
فارسی،خواص دوازده امام خواجه نصیر طوسی، از حسن بن محمد بن عبد المطلب اصفهانی.خ.
دیده شده.
فارسی،وقایع کردستان،از سلطان قهرمانی،ط.
تهران،1310 ش.
فارسی،مثنوی،از حکیم افضل الدین ابراهیم بن علی خاقانی شروانی(-582 یا 595 ق)خ.
شهید مطهری.
-بر کره خاک تنگ میدان
کم باش چو گوی اسیر چوگان
شرح ابیاتی از یک قصیدۀ خاقانی،از محمد بن خواجگی گیلانی استرآبادی.خ.ملّی تبریز.
فرهنگ فارسی به فارسی،از محمد مقیم تویسرکانی که در 8 ماه،در 1040 ق به نام جعفر خان نگاشته است.خ.مجلس و دانشگاه، تهران؛آصفیۀ هند.
فارسی،ادعیه،منسوب به میر محمد باقر داماد (1040 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین.
محمد حسن بن محمد حسین نیستانکی نائینی (-1354 ق).ط 1331 ق(در آخر«طرائف السوانح»مؤلف).
اسماعیل بن حسن آل عبد الجبار بوشهری (-1328 ق).خ.دیده شده.
ابو جعفر محمد بن سلمۀ یشکری،استاد ابن سکیت(-243 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،شعر،در معارضۀ دیوان بابا مشهدی،از
ص:8
کمال الدین حسین بن محمد ضمیری اصفهانی (-973 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
طب و احکام نجوم،ناشناخته،در 9 فصل.خ.
مشکات تهران.
گجراتی،در توحید،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،ترجمۀ ذبیح اللّه منصوری،ط.تهران.
فارسی،از فلاماریون،ترجمۀ خسرو وارسته.ط.
تهران،1306 ش و مکرّر(با حواشی محمد خالصی).
فارسی،از منصور علی،ط.تهران.
فارسی،از محمد باقر کمره ای،مرتب بر 24 درس در کلیات مسائل توحید.
اردو،از مولوی غلام حسنین،ط.هند.
فارسی،مثنوی،در رد مسیحیّت،از اسماعیل تائب تبریزی،130 بیت.
فارسی،از موریس مترلینگ،ترجمۀ ذبیح اللّه منصوری.ط.تهران،1323 ش و مکرّر.
فارسی،مثنوی،از فتحعلی خان صبا کاشانی (-1238 ق).خ.موجود.
-به نام خداوند بینش نگار
خردآفرین آفرینش نگار
فارسی،از آناتول فرانس،ترجمۀ کاظم عمادی.
ط.تهران،1324 ش و مکرّر.
فارسی،از شیلر،ترجمۀ اعتصام الملک یوسف بن ابراهیم اعتصامی.ط.تهران،1325 ش.
ابو الحسن علی بن عبد اللّه خدیجی تمیمی.
نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ناشناخته،در 12 قسم،قسم چهارم آن«نسیم الحجاز فی التصاحیف و الالغاز»نام دارد که قطعه ای از آن ضمن مجموعه ای دیده شده.
مذکور در«کشف الظنون».
اخلاق،از یعقوب بن ابراهیم حویزی بختیاری (-ح 1150 ق)شاگرد محدّث جزائری.خ.
کاشف الغطاء.
فارسی،مثنوی،از شیخ علی حزین(-1181 ق)،در حدود 470 بیت.در کلیات شاعر درج است،خ.مجلس-تهران.
-ثناهاست پیر خرابات را
که شست از دلم لوح طامات را
کشکول ملمع،از علی اکبر بن شیر محمد همدانی.
عبد المجید همدانی(-1346 ق)دوست مؤلف گفته است که این کتاب در طبقات شعراء، حکما،عرفا و خطاطان و موضوعات دیگر بوده و نسخه ای ازآن برای طبع به تهران فرستاده شده بوده و عبد المجید نسخۀ خط مؤلف را
ص:9
داشته است.
فارسی،منظوم،از علی بن باقر فقیر اصطهباناتی معروف به معین الشّریعه،ط.شیراز،1307 ش.
ابو الفرج قدامة بن جعفر بن قدامۀ کاتب بغدادی (-پس از 320 ق).ط.لیدن،1892 م.
میرزا بدیع اصفهانی(-1318 ق).مذکور در «تذکرة القبور».
فارسی،ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
احمد بن محمد مقدس اردبیلی(-993 ق)،در اثبات حرمت آن.ط.(در مجموعة «الخراجیات»).نسخه ای از آن به خط صاحب ریاض در کتابخانۀ مرعشی در قم موجود بوده است.
-اعلم وفّقک اللّه لمرضاته ان الخراج لا یخلو عن شبهة
نیز از مقدس اردبیلی که آن هم طبع شده.
میرزا عبد اللّه افندی صاحب«ریاض العلماء».
خ.مرعشی قم.
-...الفائدة الاولی فی ذکر جلّ الاخبار المرویه
ماجد بن فلاح شیبانی،مولف به ردّ نظریۀ مقدس اردبیلی و طرفداری محقق کرکی پرداخته است.
خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الّذی احلّ خراج بلاده للمؤمنین من عباده
ص:10
عهد صفویه)،در یک مقدمه،3 باب و خاتمه.
مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،منطق،از محمود شهابی(معاصر)،در رهبر خرد که از همین مؤلف است از آن نقل شده.
فارسی،از عبد الحسین بن محمد آیتی تفتی (1288 ق-).ط.استانبول.
فارسی،مثنوی،یکی از 7 مثنوی هفت اورنگ نور الدین عبد الرحمن جامی(-898 ق)که مکرّر طبع شده.
-الهی کمال آلهی تر است
جمال جهان پادشاهی تر است
فارسی،مثنوی،از محمد اهلی شیرازی(-942 ق)،جزو کلیات اوست که چاپ شده.
فارسی،مثنوی،از صمصام السلطان محمود بن احمد تندری شیوا(-1321 ش).ط.تهران، 1305 و 1309 ش.
فارسی،مثنوی،از کافی بن محتشم قائنی.
-یکی پرسید در یثرب ز صادق
که ای ذات تو چون قرآن ناطق.
فارسی،از خلیل ثقفی اعلم الدوله.ط.تهران، 1339 ق.
ص:11
فارسی،مثنوی،ناشناخته،ناظم از اهل هند بوده و در آن از جنگهای شمایل شاه و ملکشاه و بنگاله یاد کرده است.ط.بمبئی،1329 و 1331 ق؛تهران،1325 ق.
ابو محمد عبد اللّه بن ابراهیم بن محمد بن عبد اللّه بن جعفر بن ابی طالب.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
نیز از ابو محمد عبد اللّه،مذکور در رجال نجاشی.
نور الدین علی بن عبد العال محقق کرکی(-940 ق).خ.دیده شده.در«کشف الحجب»که از این رساله یاد شده لقب مؤلف زین الدین آمده است.
سید محسن بن حسن اعرجی کاظمی(-1227 ق).
احمد بن اسماعیل جزائری نجفی(-1150 یا 1149 ق)،مذکور در«لؤلؤة البحرین»،تألیف:
1128 ق.خ.موجود.
-حمدا لمتبدّء النّعم و نصلّی علی نبیّه عنصر الکرم
جعفر بن علی نقی بن حاج آقا بن سید محمد مجاهد طباطبائی(-1317 ق).
محمد جواد بن محمد حسینی عاملی اعرجی (-1226 ق)،به امر سید محسن اعرجی نگاشته.خ.دیده شده.
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق)،تألیف:950 ق.خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از میر حسن اصفهانی.
جغرافیا،از خواجه نصیر الدّین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.شیر آقا- استانبول و خوانساری نجف.از رؤیت نسخۀ نجف گمان می رود که کتاب عین تالیف این وردی باشد.
منظومه در اصول دین،از تقی الدین حسن بن علی بن داود حلی(647 ق-).مذکور در رجال مؤلف.
میرزا حسن فسوی مؤلّف«فارسنامه»،تاریخ ترتیب:1298 ق.
محمد علی بن محمد حسن واعظ تبریزی (معاصر).مذکور در آخر«منابع الحکم» مؤلف.
فارسی،اخلاق،از قاضی محمد شریف بن شمس الدین محمد کاشف شیرازی(ح 1001 ق-)،ط.تبریز،1276 ق و مکرّر.خ.آستان قدس،ش 9473(1060 ق)و چند نسخۀ دیگر-
چمن آرای فرج بعد از شدت در خزان و بهار
فارسی،منظومه ای از ظهوری ترشیزی.خ.
مجلس-تهران.
-شوق هرکس را که در راه طلب سر
می دهد
گر در آرد اول از پا آخرش سر می دهد.
ص:12
فارسی،تتمۀ«مشکلات العلوم»،از احمد بن مهدی بن ابی ذر نراقی(-1245 ق).ط.تهران، 1290 ق و مکرّر.«مشکلات العلوم»از ملا مهدی نراقی است.
-یا مالک الملک و الملکوت...
شرح درّۀ بحر العلوم،از ملاّ آقا بن عابد بن رمضان شیروانی دربندی(-1286 ق).ط.
علی بن خلیل تهرانی(-1296 ق).اصل تلخیص از علامه حلی است.
فارسی،دیوان اشعار سید عباس جوهری حسینی متخلص به ذاکر.ط.تهران،1310 ش و مکرّر.
ملا آقا دربندی(-1286 ق).ط.تبریز،1274 ق؛تهران،1284 ق.
-حمد المبدع عقیلة العقل
فارسی،از احمد بن حسن واعظ یزدی(-ح 1310 ق).
تفسیر،از محمد رضا امامی که برای شاه سلطان حسین صفوی تألیف و اهداء شده،مذکور در «جنّات الخلود»مؤلّف.خ.آستان قدس،ش 7643(به نام محمد رضا خاتون آبادی اصفهانی).
در اعمال سنّت و مستحبّات،از محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی(-1151 ق).خ.
آستان قدس،ش 6453(1252 ق)
تفسیر،از علی قلی بن قرچقای خان(1020 ق-).خ.مدرسۀ خان قم(خط مؤلف).
-نحمدک و نشکرک اللّهم علی ما شرفتنا
جعفر بن محمد نقدی(1303 ق-)،تألیف:ح 1323 ق(-ها للنقود خزائن الدرر).
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
در«التنبیه و الاشراف»مؤلف به آن ارجاع شده و محتملا با«خزائن الملک»یکی است.
گجراتی،ادعیه،از غلام علی بهاونگری (معاصر).
محمد جعفر استرآبادی.مختصر«موائد العوائد» اوست؛ط.
-الحمد للّه الذی افاض بجوده الوجود.
فارسی،تاریخ روزگار علاء الدین خلجی تا 711 ق،از امیر خسرو دهلوی.مذکور در فهرست کتابخانۀ مجلس.
فارسی،مثنوی،از شرف الدین محمد بن محمد رضا مجذوب،تبریزی(سدۀ 11 ق).خ.
دانشگاه تهران.
-بحری است لبالب از فرائد
شد نام خزائن الفوائد
محمود بن محمّد حسینی تبریزی.مذکور در «جواهر القرآن»مؤلّف.
محمود بن جعفر عراقی میثمی(-ح 1308 ق).
برخی از مجلّدات آن دیده شده.
ص:13
-الحمد للّه الذّی شرع لنا الدین ببعث الانبیاء و المرسلین...
فارسی،مجموعۀ منظومه ها در رثای ائمّه(علیهم السلام)، از محمد علی بن محمد حسین انصاری(- 1405 ق).ط.تهران،1365 ق.
علی بن حسین مسعودی(-346 ق).در«معجم الادباء»و«کشف الظنون»به همین صورت آمده و شاید با«خزائن الدین»که یاد شد یکی بوده باشد.
فهرست کتابخانۀ محمد علی هبة الدین شهرستانی،که در آن تألیفات خویش را هم یاد کرده است.
عبد القادر بن عمر بغدادی(-1093 ق).شرح شواهد شرح سید رضی بر کافیۀ نحویه.ط.
بولاق مصر.منقول از برخی افاضل.
ادعیه،در«مجمع الدعوات»از آن نقل شده.
اخلاق و تراجم،از محمد مؤمن مؤلّف«تعبیر طیف الخیال»،تألیف:1130 ق.صاحب روضات از آن در شرح حال شیخ بهائی و موارد دیگر نقل کرده است.
-حمدا لمن جعل خزانة خیال اهل الکمال مشحونة بدرر الاقوال.
هیأت و نجوم،از عبد القادر رویانی.در تحفۀ «نظامیۀ»مؤلّف به آن ارجاع شده است.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از سید غلام علی بن نوح آزاد بلگرامی(-1200 ق)،آغاز تألیف:
1176 ق،ط.کانپور،1900 م.
فارسی،نماز شب و ادعیه،فتح اللّه حسینی مرعشی شوشتری(-1288 ق)،تألیف:1272 ق،برای فتح اللّه وفائی شوشتری(-1304 ق).
خ.دیده شده.
-(پس از خطبه)فتح اللّه الحسینی در این بیاض سواد می نماید که این مختصری است نافع.
مجموعۀ ملمّع،از علی اکبر بن غلام علی مروّج کرمانی:
سید مصطفی بن هادی نقوی معروف به میر آقا صاحب(-1323 ق)،در 4 جزء:اصول العقاید،اصول الفقه،تمام ابواب الفقه و المسائل المتفرقة.ط.(جزء اول).
فارسی،از محمد بشیر گیلانی(-ح 1300 ق).
ضمیمۀ نسخۀ تهذیب که محشّی به حاشیۀ مؤلّف است دیده شده.
مولوی غلام سرور لاهوری.ط.کانپور،1332 ق.
فارسی،مواعظ،از علی اکبر بن محمّد حسین نهاوندی(معاصر)،در 4 باب:آیات،روایات، مواعظ و حکایات.ط.تهران،1358 ق و مکرّر.
اردو،دیوان یکی از شاعران هند.ط.هند.
ص:14
فارسی،عربی و ترکی،دیوان نظم و نثر محمد جعفر بن محمد حسین طرب نائینی، معاصر فتحعلی شاه قاجار.مذکور در«مجمع الفصحاء»
در برخی از منابع از آن نقل شده است.
گجراتی،مراثی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(معاصر).ط.
اردو،مقتل،ترجمۀ«لسان الذاکرین»مترجم:
علویه مصطفی بیگم بنت باقر حسین هندی،ط.
هند.
اردو،ط.هند.
فارسی،داستان در مفاسد بی حجابی،از هادی بن محمد طارمی منجیلی(معاصر).ط.نجف، 1345 ق.
فارسی،داستان،ط.تهران،1298 ق؛بمبئی.
فارسی،یکی از مثنویهای خمسۀ جمال الدین ابو محمد احمد بن الیاس نظامی گنجوی(-ح 611 ق)که در 573-576 ق به نام طغرل ارسلان سلجوقی سروده.ط.مکرّر.
-خداوندا در توفیق بگشای
نظامی را ره تحقیق بنمای
فارسی،مثنوی،از محمد جعفر شعلۀ نیریزی.ط.
بمبئی،1308 ق.
فارسی،مثنوی،امیر خسرو بن سیف الدین محمود دهلوی(-725 ق)،یکی از مثنویهای خمسۀ اوست.ط.بمبئی،1326 ق.
-خداوندا دلم را چشم بگشای
به معراج یقینم راه بنمای
فارسی،مثنوی،از محمد بن زین الدین علی عرفی شیرازی(-999 ق).خ.مجلس-تهران (ضمیمۀ دیوان او)
-خداوندا دلم بی نور تنگ است
دل من سنگ و کوه طور سنگ است
فارسی،مثنوی،از محمد صادق نامی اصفهانی شیرازی(-1204 ق)،یکی از مثنویهای پنجگانۀ«نامۀ نامی».خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 4540(1248 ق).
فارسی،مثنوی،از شهاب الدین عبد اللّه بن حبیب اللّه شهاب ترشیزی(-1215 ق)،خ.
مجلس.
-درّة التاج نامه نام خدای
کاسمان و زمین از اوست به پای
فارسی،مثنوی از محمد قاسم قاسمی گنابادی، که در 950 ق در 3000 بیت به دستور سام میرزا سروده است.
-سخن پرداز از این افسانۀ نو...
فارسی،مثنوی از عبد اللّه هاتفی(-927 ق).خ.
مجلس و شهید مطهری-تهران.
-خداوندا به عشقم زندگی ده
به فرقم تاج عزّ بندگی نه
ص:15
فارسی،مثنوی،از شهاب الدین عبد اللّه بیانی معروف به مروارید(-932 ق)،مذکور در«سام نامه»(که از ناتمامی منظومه یاد می کند).
فارسی،مثنوی،از محمد اکبر ناظم«زاهد نامه».
فارسی،مثنوی،از محمد خان بن حاج خان دشتی(1246 ق-)که به نام ناصر الدین شاه قاجار سروده است.مذکور در دیباچۀ دیوان چاپی او.
-به نام آنکه عشق اندوز جانهاست
کلامش حکمت آموز زبانهاست.
فارسی،مثنوی،از آصف خان میرزا قوام الدین جعفر بن بدیع الزمان جعفری قزوینی(-1021 ق).خ.ملک.
فارسی،مثنوی،از شمس الدین ابو الفتح جرعۀ تبریزی.
فارسی،مثنوی،از اکبر دولت آبادی.مذکور در تذکرۀ نصر آبادی.
فارسی،مثنوی،از میر جمله سید محمد امین روح الامین شهرستانی(-1047 ق).از مثنویهای خمسۀ اوست.خ.آستان قدس،ش 10380(1121 ق).
فارسی،مثنوی،از ملاّ سالک یزدی(-1066 یا 1083 ق).خ.دانشگاه تهران(ضمیمۀ کلیات سالک).
فارسی،مثنوی،از سالم تبریزی،خ.مجلس- تهران(1026 ق).
فارسی،مثنوی،از محمد هاشم سنجر کاشانی.
خ.ملک.
-الهی سینه ای درد آشنا ده
غم از هردل که بستانی به ما ده
فارسی،مثنوی،از شرف الدین ارجاسب شاپور تهرانی.خ.ملک و دانشگاه.
-صباحی زاب کوثر روی شسته
گلی از چشمۀ خورشید رسته
فارسی،مثنوی،از محمد طالب آملی(-1035 یا 1036 ق)،که به نام حاکم مرو سروده.
فارسی،مثنوی،از ابو القاسم حسن بن احمد عنصری بلخی(-431 ق).این انتساب را نگارندۀ فهرست کتابخانۀ مجلس از قول عوفی استنباط کرده است.
فارسی،مثنوی،از محمد محسن فانی کشمیری، مذکور در تذکرۀ«صلح گلشن».
فارسی،مثنوی،از قانع،خ.دانشگاه تهران.
فارسی،مثنوی،از میر عقیل کوثر همدانی.
مذکور در تذکرۀ میر آبادی،خ،دانشگاه.
-به نام آنکه شمع دیده افروخت
به نور دیده ام نظاره آموخت
فارسی،مثنوی،از رکن الدین مسعود بن حکیم
ص:16
نظام الدین شیرازی متخلص به مسیح،مسیحا و مسیحی و معروف به حکیم رکنا(سدۀ 11 ق).
مذکور در«مجمع الخواص».
فارسی،مثنوی،از میرزا ملک مشرقی طوسی (زنده در 1050 ق)که به نام شاه صفی صفوی آغاز کرده و به انجام نرسانده است.خ.آستان قدس.
فارسی،مثنوی،از ناصر الدین حجت نجف آبادی.
فارسی،مثنوی،از میرزا حسن هدایت تهرانی، معاصر شاه عباس و طهماسب صفوی،مذکور در«تذکرۀ روز روشن».این مثنوی به مقصود بیگ هم انتساب یافته.
فارسی،مثنوی،از فرید الدین محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری(-ح 627 ق).ط.
-به نام آنکه جان داد و جهان ساخت
زمین را جفت طاق آسمان ساخت
فارسی،مثنوی،از محمد ابراهیم بن مهدی بدایع نگار تهرانی(-1299 ق).مناقب برگرفته از این مثنوی در هامش«مخزن الانشاء»چاپ شده است.
محمد حسین مرعشی شهرستانی(-1315 ق).
خ.موجود.
فارسی،مثنوی از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(1286 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
در امامت،از ابو محمد فضل بن شاذان بن خلیل ازدی نیشابوری،راوی از امام جواد(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن جعفر بن عنبسۀ اهوازی معروف به ابن رویده.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
اخلاق،از شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).ط.تهران،1302 ق و مکرّر.
-الحمد للّه الّذی توحّد بالوحدانیة
فارسی،از شیخ مهدی(معاصر)،ط.هند.
الرّجال)
ابو الجیش مظفر بن محمد بن احمد بلخی(-367 ق).مذکور در«معالم العلماء».
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمّی (-350 ق).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلّف روایت می کند.
طبری،علامه حلّی در«کشف الیقین»از آن نقل کرده و ظاهرا احمد بن محمد طبری یا محمد بن جریر طبری(-310 ق)را در نظر داشته است.
ابو عبد الرحمن احمد بن علی نسائی(-303 ق).
ابو نعیم می نویسد که بیشتر احادیث خصایص را مؤلف از کتاب احمد بن حنبل نقل کرده است.
نحو،از ابو الفتح عثمان بن جنّی(-392 ق).ط.
ص:17
مصر،1322 ق.
-احمد للّه الواحد العدل القدیم
فارسی،مواعظ،جزء دوم از«خزائن الاشعار»یا دیوان سید عباس ذاکر جوهری.ط.مکرّر.
ابو الحسن محمد بن حسین موسوی شریف رضی (-406 ق).در«حدیقة الشیعه»از آن نقل شده است.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9736 (1280 ق)و 7636(1348 ق).
ابو محمد حسن بن احمد بن قاسم بن محمد بن علی بن ابی طالب(علیه السلام)از مشایخ نجاشی و شیخ طوسی.
ص:18
فارسی،از ملا باقر بن اسماعیل کجوری (-1313 ق).ط.1318 ق.
اردو،ترجمۀ«الخصایص العلویۀ»نسائی.ط.
هند.
اردو،از ظهور حسین بارهوی(معاصر).ط.هند.
ناصر بن احمد بن عبد الصمد آل ابی شبانۀ بحرانی(-1331 ق).
منظومه از میر محمد باقر بن حسین فقیه ایمانی (-1370 ق).
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمّی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ناشناخته،نسخه ای از آن در آستان قدس موجود بوده و شاید«الخصایص النبویۀ»سیوطی یا مختصر آن بوده باشد.
ابو الحسین یحیی بن علی ابن بطریق،معاصر ابن ادریس(-598 ق).ط.تهران 1311 ق.
-الحمد للّه الذی نبّه ذوی العقول
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).ط.صیدا.
-الحمد للّه الذی شرف الایام بعضها علی بعض
ص:19
ابو الحسن احمد بن محمد معروف به ابن جندی، از مشایخ نجاشی و مذکور در رجال او.
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.موجود.
ص:20
هردو از سید عباس مجتهد کازرونی(-1343 ق).خ.دیده شده.
ابو اسحاق ابراهیم بن حکم فزاری،نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.ظاهرا با«خطب امیر المؤمنین»یکی است.
ابو اسحاق ابراهیم بن سلیمان نهمی.نجاشی به 3 واسطه-که آخر آنان حمید بن زیاد(-310 ق) است-آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در«البدر التمام».
احمد بن عبد السّلام بحرانی معاصر محمد تقی مجلسی،مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
اسماعیل صاحب بن عباد وزیر دیلمی(-385 ق).از برخی فهارس برمی آید که نسخۀ آن در مغرب موجود است.
اسماعیل بن علی و اسماعیل بن عبد اللّه.نجاشی به 5 واسطه آن را از مؤلفان روایت کرده است.
محمد حسن قزوینی شیرازی مؤلف«تنقیح المقاصد الاصولیّة».مذکور در«طرائق الحقائق» از نوادۀ مؤلف.
فارسی و عربی،از حسن خطیب فارسی سبزواری،معاصر شاه سلیمان صفوی و شارح «مشارق الانوار».مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).خ.دیده شده.
نظام الدین عبد الحی بن عبد الوهاب حسینی اشرفی جرجانی(سدۀ 10 ق).مذکور در «ریاض العلماء».
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
مذکور در اجازۀ معروف مؤلف.
محمد علی پادشاه کشمیری(-1221 ق).خ.
دیده شده.
محمد علی مدرس طباطبائی یزدی(-پس از 1255 ق).مذکور در تذکرۀ«میکده».
محسن فیض کاشانی(-1091 ق)تالیف:
1067 ق،جمع:1070 ق.خ.موجود.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.مذکور در رجال نجاشی.
تاج الدین محمد بن حسین حسینی کیسکی.پدر شیخ منتخب الدین(-پس از 585 ق)آن را از مؤلف روایت می کند.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو عبد اللّه محمد بن احمد بن خالد برقی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو علی محمد بن عیسی بن عبد اللّه اشعری.
نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت
ص:21
می کند.
مسیح بن اسماعیل فسائی معروف به ملا مسیحا، شاگرد محقق خوانساری و مجاز از علامّه مجلسی.مذکور در تذکرۀ حزین.
سید نور الدین محدث جزائری(-1158 ق).
مذکور در«تحفة العالم».
ناصر حسین بن حامد حسین لکهنوی(-1361 ق).
ابو القاسم هارون بن مسلم بن سعدان کاتب انباری،از اصحاب امام هادی و امام عسکری(علیه السلام).نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ یوسف محدث بحرانی.مذکور در«لؤلؤة البحرین»مؤلف.
ابو یحیی عبد الرحیم بن محمد بن اسماعیل بن نباتۀ حاذقی فارقی(-374 ق).ط.مکرّر.
جمال الدین ابو بکر محمد بن محمد(-686 ق) از نوادگان ابن خطیب فارقی و معروف به ابن خطیب مصری و خطیب مصر.ط.مکرّر.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
عبد اللّه بن ابی القاسم موسوی بلادی بوشهری (معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابراهیم بن حکم بن ظهیر فزاری.نجاشی و شیخ طوسی هریک به سند خویش کتاب را از ابن عقده و او به واسطۀ یحیی بن زکریا بن شیبان از مؤلف روایت کرده است.
ابراهیم بن سلیمان نهمی.ظاهرا با کتاب «الخطب»که پیشتر یاد شد یکی است.
ابو یعقوب اسماعیل بن مهران سکونی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
الاعیاد)
ابو سلیمان زید بن وهب جهنی(-96 یا پس از 80 ق).مذکور در فهرست شیخ.
ابو الخیر صالح بن ابی حمّاد سلمۀ رازی.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
به روایت ابو روح فرج بن فروه از مسعدة بن صدقة از امام صادق(علیه السلام)،نسخه ای از این کتاب را که ابن طاوس بر آن تاریخ کتابت آن را-پس از 200 ق-نوشته بوده حسن بن سلیمان حلّی به دست آورده و خطبة المخزون را از آن در «منتخب البصائر»خویش نقل کرده است.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابن طاوس در«محاسبة النفس»از آن نقل کرده است.
ص:22
سید شریف ابو القاسم عبد العظیم بن عبد اللّه حسنی(-252 ق).
ابو الحسن علی بن محمد مدائنی اخباری(-225 ق).مذکور در«الوافی»صفدی و فهرست ابن ندیم.
ابو محمد(یا ابو بشر)مسعدة بن صدقۀ عبدی.
مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
به روایت ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی (-207 ق).مذکور در«اخبار آل اعین».
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-283 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلّودی(-332 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
محمد علی اکرم آروی(معاصر).ط.کلکته، 1313 ق.
ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-283 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن محمد مدائنی(-225 ق).
مذکور در«الوافی»صفدی.
احوال واعظان و مبلغان معاصر،از حیدر بن صالح مرجانی نجفی(معاصر).ط.نجف، 1368-1372 ق(3 جزء).
در صلوات بر معصومین و بیان سیرت آنان،از علی بن حماد که ظاهرا در اوائل روزگار صفویه می زیسته است.نسخۀ سدۀ 10 یا 11 ق آن در نجف موجود بوده است.
-الحمد للّه الذی فضّلنا بحبّ آل محمد علی البشر
ابو ذر جندة بن جنادۀ غفاری(-32 ق)صحابی پیامبر(صلی الله علیه و آله).مذکور در فهرست شیخ.
ص:23
کرده است.
فارسی،مواعظ،از محمد بن شریف دشمانی اصفهانی معروف به واعظ.خ.موجود.
از خطبه های معروف امیر المؤمنین(علیه السلام)،که شیخ رجب برسی در«مشارق الانوار»نقل کرده است.
-انا اخ رسول اللّه و وارث علمه
از خطبه های امیر المؤمنین(علیه السلام)که در «نهج البلاغۀ»سید رضی موجود نیست،خ.
آستان قدس،در آخر نسخۀ نهج البلاغۀ ش 1860(729 ق).
ص:24
خ.خوانساری نجف.
از خطبه های امیر المؤمنین(علیه السلام).بعضی از آن در «نهج البلاغه»آمده است.
فارسی.
-بسم اللّه الرحمن الرحیم
گنج ازل است و کلید قدیم
ص:25
نیامده ولی در«علائم الظهور»سید عبد اللّه شبر نقل شده است.
محمد بن عبد الکریم شهرستانی مؤلف اصل کتاب،ابن تیمیه در جزء چهارم«منهاج»به این خطبه اشاره کرده است.خ.موجود.
-الحمد للّه حمد الشاکرین بجمیع محامده
ابن جوزی در«المناقب»به امیر المؤمنین(علیه السلام) نسبت داده و در مجلد 17«بحار الانوار»از آن نقل شده است.
خطبۀ بدون الف منسوب به امیر المؤمنین(علیه السلام).
در آخر نسخۀ ش 1860(729 ق) «نهج البلاغۀ»موجود در آستان قدس نقل شده است.
ابو الفتح عثمان بن جنی(-392 ق).یاقوت در «معجم الادباء»آن را نقل کرده است.
ص:26
نسخه مؤرخ 657 ق آن در نجف موجود است.
اصول دین،از شیخ بهاء الدین احمد بن حسن رصاص.سید هادی آن را نظم کرده و«درّة الغواص»نامیده است.
اصول دین،از علامه جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر حلّی(-726 ق).خ.
خوانساری نجف.
اصول دین و عقاید،از فخر المحققین محمد بن علامه حلّی(-771 ق).خ.مرعشی(892 ق).
فقه،از خلف بن حاج عسکر حائری(-1246 ق)،تلخیصی است از فتاوی سید علی طباطبائی صاحب ریاض،برگرفته از شرح صغیر مختصر نافع،تالیف:1228 ق خ دیده شده.
-الحمد للّه حق حمده
فارسی،رسالۀ فتوائیه،از محقق سبزواری (-1090 ق)که برای شاه عباس دوم صفوی تألیف کرده.خ.مرعشی.
فارسی،از عباسقلی خان سپهر(معاصر)،مذکور در«مشکاة الادب»مؤلّف.
ارجوزه از محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.ملک.
-یقول راجی عفو من ذی المنن
عبیده محمد بن الحسن
فارسی،مثنوی در فقه،از صبای کاشانی، مجموعه ای است از فتاوی محقّق قمی در نماز.
خ.ملک.در دیوان ناظم نیز درج است.
-ای نگارندۀ سپید و سیاه
ای طرازندۀ نگین و کلاه.
فارسی،در قصص انبیاء و ائمه(علیه السلام)از محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنکابنی، تألیف:1250 ق.ط.ایران 1282 ق و مکرّر.
فارسی،تاریخ،از غیاث الدین محمد بن همام الدین معروف به خواند میر(-942 ق) مؤلّف«حبیب السیر».خ.آستان قدس،ش 9744 و چند نسخۀ دیگر.
-خلاصة کلام روایان اخبار انبیاء عالیمقدار
فارسی،در توحید،از قاسم علی قاینی.خ.
آستان قدس،ش 6459(1098 ق).
فارسی،در مستحبّات،از محمد بن فخر الدّین معاصر شاه طهماسب صفوی(-984 ق).خ.
آستان قدس.
-الحمد للّه الملک القدیم...
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،مرتب بر مقدمّه،12 فصل و خاتمه.ط.تهران،1311 ق(با مجموعه رسائل فیض.)خ.آستان قدس،ش 10643(1238 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-ربّنا لو لا ما وجب علینا من قبول امرک
ص:27
کیمیا،از حسین بن علی کاشفی(-910 ق)،خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 10725(1261 ق).
-لک الحمد یا محیی الاجساد
میر تقی کاشی
فارسی،از میر محمد تقی کاشی.در«دانشمندان آذربایجان»از آن نقل شده است.
اصول فقه،از ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری(-1324 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
اصول فقه،از عبد اللّه بن محمد علی کرمانی راینی (-1327 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی ارشدنا الی اصول شریعته.
فارسی،اصول فقه،از محمد تقی بن علی عقدائی،که به خواهش محمد ولی میرزا ابن فتحعلی شاه قاجار تألیف کرده و مرتّب است بر مقدمّه،5 مقصد و خاتمه.
-الحمد للّه الذی جعل الاصول اصولا
علی بن حسن بن عاملی امامی،شاگرد علامه حلّی،تاریخ شرح:706 ق.خ.آستان قدس،ش 2890(733 ق)،اصل«مبادی الوصول»از علامّه حلّی است.
-الحمد للّه ذی القدرة و الجلال
ارجوزه در اصول فقه،از محسن بن سمیع نوادۀ فیض کاشانی،خ،آستان قدس،ش 6531 (1257 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-سبحانه من لا یزال محسنا
حمدی الیه الملک المهیمنا
محمد بن محمد بن مکی شهید اول(-786 ق).
خ.موجود.
ابو عبد اللّه سلیمان بن داود حسینی حلّی (-1247 ق)،مرتب بر مقدمّه،4 فصل و خاتمه.خ.حسینیۀ کاشف الغطاء.
-للّه حمدا مرفوعا بدوام الثناء
فارسی،لسان السلطنة عبد الحسین بن هدایت اللّه سپهر متخلص به ادیب(-1312 ق).ط.تهران، 1327 و 1333 ق.
ص:28
کلام،ناشناخته،چنانکه از برخی فهارس برمی آید چاپ شده است.
اخبار قم،از محمد بن محمد بن هاشم حسینی رضوی،تألیف:1179 ق،به خواهش محمد صالح معلّم قمی.این کتاب از مصادر «انوار المشعشعین»است.
محمد تقی بن حسینعلی هروی اصفهانی (-1299 ق).نسخۀ خط مؤلف در کتابخانۀ سماوی موجود است.
-تبارک الذی نزل الفرقان علی عبده
فارسی،از عباسقلی سپهر،مذکور در«مشکات الادب»مؤلف.
فارسی،به روش سیاق،مؤلّف معاصر فتحعلی شاه قاجار بوده.خ.دیده شده.
فارسی،ناشناخته،اصل جهانگشا از عطا ملک جوینی(-681 ق)است.خ.دیده شده.
فارسی،از محمد اسماعیل وکیل الملک نوری حاکم کرمان(سدۀ 13 ق)،ط.تهران،1317 ش.
خلاصۀ تاریخ وصّاف-منتخب تاریخ وصّاف الحضرة.
فارسی،خلاصۀ«تجزیة الامصار»خواجه عبد اللّه وصّاف الحضرة،تلخیص از حسین بن حسین انصاری عطّار.تألیف:823 ق،به امر ابراهیم سلطان بن شاهرخ تیموری،حاکم شیراز.
خ.موجود.
-حمد و ستایش مر خدای را که انوار اخلاصش
فارسی،از علی رضا تبیان الملک تبریزی (معاصر)..
فارسی،طب،از بهاء الدوله حسن بن شاه قاسم بن شمس الدین محمد نوربخشی،تألیف:907 ق.
خ.آستان قدس،ش 11775(1256 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-حمد بلا احصاء حکیمی را که به کمال حکمت
فارسی،از سید حسین بن رضا علی قاری هندی (-1334 ق).ط.1331 ق.
کمال الدین عبد الرزاق بن جلال الدین کاشانی (-730 یا 735 ق)،مرتب بر مقدمه(در 7 اصل)و 2 مقصد و خاتمه،خ.دیده شده.
-الحمد للّه المنّان بالنّعم السوابق
ص:29
فارسی،ناشناخته،در 99 باب،خ.مجلس.
محمد حسین بن محمد باقر بن محمود طبیب.
تألیف:1083 ق،در آن از تفسیر«الاصفی» تألیف فیض کاشانی نقل شده است.خ.آستان قدس،ش 7637(1083 ق).
قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).خ.علی پاشا-استانبول.
فارسی،از محمود تهرانی،ط.تهران،1352 ق.
محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 13 ق).مذکور در«خلاصة الاخبار»مؤلّف.
محمد هارون حسینی زنگی پوری(-1339 ق).
محمد تقی بن میر مؤمن حسینی قزوینی (-1270 ق.خ.موجود.
اصول دین و عبادات،سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
معانی و بیان،از شیخ کلبعلی،تألیف:1007 ق، خ.آستان قدس،ش 4016 و ش 8993.
-الحمد للّه علی ما انعم.
معانی و بیان،از غیاث الدین منصور دشتکی (-948 ق).قاضی نور اللّه شوشتری نسخۀ آن را دیده بوده است.مذکور در«مجالس المؤمنین».
فارسی،از غیاث الدین علی بن امیر حسن حسینی اصفهانی،تألیف:869 ق در شهر بدخشان،در 12 باب،خ.حسینیۀ کاشف الغطاء.
فارسی،مثنوی در تجوید،از ابن عماد،در 140 بیت،نسخۀ مؤرخ 863 ق آن موجود است.
-ای به نام تو افتتاح کلام
در ثنایت زبان رسیده به کام
شرح ارشاد علامه حلّی در فقه،از شهاب الدین احمد بن محمد بن فهد احسائی،معاصر ابن فهد حلّی(-841 ق)،تألیف:806 ق.خ.سماوی.
فارسی،از قاضی میر احمد بن محمد حسینی معروف به میر منشی(-1001 ق).مجلّد پنجم آن در وقایع روزگار صفویان تا سال وفات مؤلف موجود است.
فارسی،از محمد کاظم بن رضا طبری.در مقدمه کتاب آمده است که این کتاب مشتمل بر وقایع سالهای ولادت پیامبر(صلی الله علیه و آله)،تا سال 1267 ق است،ولی نسخۀ یک جلدی مورّخ 1268 ق که موجود است تنها وقایع صدر اسلام را دربر دارد.
-سپاس بی قیاس سزاوار صانعی جلّت عظمته
فارسی،در حقیقت مذهب امامیّه،مترجم که ناشناخته است اصل رساله را به ملا صفر علی نسبت می دهد و نسخۀ مورخ 1238 ق دیده شده.
-حمد مبدعی راست که گیتی را به کن آفریده...اما بعد این است خلاصة الثقلین در ترجمۀ رسالۀ ملا صفر علی که برای سلطان نوشت و او شیعه شد.
ص:30
رشید الدین محمد بن علی بن شهر آشوب سروی مازندرانی(-588 ق).در«متشابه القرآن» مؤلّف،در باب اصول فقه به آن ارجاع شده است.
فارسی،از قطب الدین خسرو شاه معاصر تیمور گورکان(-807 ق)،در یک مقدمه،2 مقاله و خاتمه.خ.آستان قدس،ش 5276(1034 ق) و چند نسخۀ دیگر.
-نحمدک یا اسرع الحاسبین
بهاء الدین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهائی (-1031 ق)،مرتب بر مقدّمه،10 باب و خاتمه.ط.مکرّر.خ.آستان قدس،ش 14122 (1012 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
-نحمدک یا من لا یحیط بجمع نعمه عدد
نظم«خلاصة الحساب»شیخ بهائی.از قوام الدین محمد بن محمد مهدی سیفی قزوینی.
خ.موجود.
-الحمد للّه القدیم الواحد
حمدا یشق قلب کل جاحد
فارسی،مثنوی،از نجیب الدین رضا-زرگر تبریزی،تاریخ نظم:1100 ق.خ.آستان قدس، ش 9276(1194 ق).
-حمد و ثنای احد لا یزال
فرد قدیم و صمد بی زوال
فارسی،طب،از نواب میر محمد حسین بن محمد هادی علوی عقیلی خراسانی،تالیف:
1195 ق به امر استادش میر محمد علی حسینی.
ط.بمبئی،1261 ق.
فارسی،طب،از زین العابدین مؤتمن الاطبّاء کاشانی،معاصر ناصر الدین شاه قاجار.
صدرا
فارسی،از اکبر داناسرشت(صیرفی).ط.
تهران،1324 ش(چاپ دوّم).
احمد بن قاضی نصر اللّه دیبلی(-996 ق).
نور الدین عبد الرّحمان بن احمد جامی(-898 ق).نسخۀ مؤرخ 868 ق آن در اصفهان موجود بوده.مذکور در«خلد برین».
الاعیان)
فارسی،از ابو الجود بن نصر اللّه شوشتری،که به دستور وزیر ابو الفتح بن عبد الرزاق تألیف کرده.
مذکور در«ریاض العلماء».
سید علی محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).
مذکور در شرح حال مؤلف.
ناشناخته،ط.1289 ق.
اردو،از تاج العلماء علی محمد بن محمد نقوی (-1312 ق).ترجمۀ«نخبة الدعوات»است.
مرتضی قلی بن حسن قلی.تالیف:ظ 1174 ق، مرتب بر مقدمه 3 باب و خاتمه.خ.خوانساری.
-الحمد للّه الذی سمع لمن دعاه
فارسی،از محمد کاظم سبزواری.در«نفایس اللباب»علی اکبر کرمانی از آن نقل شده.
ص:31
محمد مهدی بن جعفر موسوی تنکابنی.مذکور در آخر«خلاصة الاخبار»مؤلّف.
فارسی،در بیان سلسلۀ ذهبیه،از جلال الدین محمد حسینی مجد الاشراف،ط.تهران،1322 ق.
فارسی،اصول و فروع دین،از عبد الوهاب بن محمد علی شریف قزوینی.خ.موجود.
-الحمد لولیه
عبد الغنی حافظ شیروانی،مؤلف«انوار الرمل».
فارسی،خلاصۀ«روضة الشهداء»کاشفی،از علی بن حسن زواری،مرتب بر 10 باب و خاتمه.خ.موجود.
فارسی،از بیرشک انواری،ط.تهران،1326 ش.
معانی و بیان،از مؤلّف اصل زبده،مهذب الدین احمد بن عبد الرّضا بصری(-پس از 1085 ق) معاصر شیخ حرّ عاملی،خ.کاشف الغطاء.
-امّا بعد الحمد لولیه و مستحقه...فهذه خلاصة الزبدة و زبدة العمدة
از مؤلف«جوامع احکام النجوم»که ناشناخته است و در آن به تألیف کتاب اشاره کرده است.
ابو الحسن علی بن زید بیهقی فرید خراسان (-565 ق)مذکور در«معجم الادباء»به نقل «مشارب التجارب»مؤلّف.
اردو،از مؤلّف اصل آن،غلام حسنین پانی پتی، تألیف:1350 ق.این کتاب در رد مذهبی است که دیانند اختراع کرده و چاپ شده است.
جعفر شرف الدین،مؤلّف«تضمین الالفیة».
نسخۀ آن نزد نوادۀ مؤلف در شوشتر موجود بوده.
فارسی،از محمد علی بن محمد حسین فروغی ذکاء الملک.ط.تهران،1313 ش.
فارسی،طب،از میر مظفر بن محمد حسینی کاشانی معروف به شفائی،صاحب«قرابادین شفائی».خ.موجود.
-حمد بی نهایت و ثنای بی غایت حکیمی را که از حکمت کاملۀ او
فارسی،از سید محمّد حجّت کرمانی.ط.تهران، 1332 ق و چندین چاپ دیگر.
فارسی،از حکیم اصغر حسین هندی.ط.هند.
فارسی،از میر محمد حسین بن محمد هادی، مؤلف«مخزن الادویه».خ.سرای همایون، استانبول.
تلخیص کتاب«سنگلاخ»در لغت ترک،از محمد بن عبد الصبور خوئی که به دستور عباس میرزا نائب السلطنة تألیف کرده.اصل کتاب از میرزا مهدی خان استرآبادی است.خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه الذی جعل الناس شعوبا و قبائل
ص:32
ابو طالب اسماعیل بن حسین مروزی(572 ق-).
ناشناخته.خ.کاشف الغطاء.
محمد نجف کرمانی(-1292 ق).مذکور در «مطلع الشمس».
مظفر علی شاه محمد تقی بن محمد کاظم طبیب متخلص به مظفر(-1215 ق).
فارسی،از میرزا محمد کرمانی منشی کریم خان زند(-1193 ق)،در چند مجلّد.خ.موجود.
در طهارت و صلاة،از ابو القاسم بن کاظم موسوی زنجانی(-1293 ق).
عبد اللّه بن محمد علی راینی کرمانی(-1327 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی
اصول،از محمد علی صدر الدین بن اسماعیل صدر اصفهانی(1299 ق-)،تألیف:1363 ق.
خ.دیده شده.
شیخ حبیب آل شبیر خاقانی و 1272 ق-).
مذکور در فهرست کتابهای او.
حسین بن عبد الکریم رشتی(-1348 ق)مذکور در«احسن الودیعۀ»خوانساری.
ناشناخته مذکور در«کشف الحجب».
-کتاب الطهارة و هی فی اللغة النظافة و النزاهة
فیزیک
فارسی،از آلبرت انیشتاین و لئوپولد ایتفلد، ترجمۀ احمد آرام.ط.تهران،1327 ش.
احوال ابو مسلم خراسانی،ناشناخته،ظاهرا خلاصۀ«فوائد المؤمنین»تألیف یکی از فضلای سدۀ 11 ق است.
فارسی،تجوید،از محمد مؤمن بن عبد الکریم قاری در 10 باب.خ.شهید مطهّری.
فارسی،تجوید،از محمد شفیع قاری،خ.دیده شده.
نحو،از محمد بن ناصر.شاید فرزند بهاء الدین بحرانی.خ.موجود.
راضی بن محمد حسین تبریزی(معاصر).
فارسی،از محمد صادق فخر الاسلام.ط.تهران، 1322 ق؛قم،1330 ش.
فارسی،از محمد نصیر بن محمد جعفر نصرت بصری،خلاصۀ«لطائف الخیال»محمد صالح نواب رضوی(-پس از 1104 ق).آغاز تألیف 1104 ق.خ.ملک و شهید مطهری.
فارسی،از بدیع الزمان فروزانفر،ط.تهران
ص:33
1326 ش.
اصول،ناشناخته،سید احمد زوین در مجموعه ای در 1234 ق برخی از مباحث کلامی را از آن نقل کرده است.
فارسی،رسالۀ عملیه در طهارت و صلاة،از ملاّ احمد بن مهدی نراقی.خ.موجود.
محمد زمان بن کلبعلی جلائر متخلص به ساقی خراسانی(-1286 ق).خ.ملک.
اردو،مقتل،از محمد هادی بن علی صلاح هندی، که برای واجد علی شاه تألیف کرده،ط 1263 ق و مکرر.
فارسی،مقتل،از محمد حسن قزوینی(1296 ق-)،تألیف:1326 ق.خ.دیده شده.
نور الدین جعفر بدخشی،شاگرد سید علی همدانی (-786 ق).در«مجالس المؤمنین»شوشتری از آن نقل شده است.
محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
فارسی،مختصر تفسیر«منهج الصادقین»،از مؤلّف آن فتح اللّه بن شکر اللّه کاشانی(-997 ق یا 988).
ط.تهران،1275 ق و مکرّر.
-حمدی چون کلمات ربّانی بی غایت
فارسی،مختصر«نجاة المتقین»از مؤلف آن، هدایت اللّه بن مهدی رضوی(-1280 ق).
فارسی،نحو برای مبتدئین،از میرزا علی احمد زاده سلماسی،ط.تبریز،1326 ق.
ارجوزه،از محمد باقر بن حیدر حسنی حسینی کاظمی(-1290 ق).خ.موجود.
-احمد ربّا منه لا یحصی النّعم
حمدا بنحو قصرت عنه الهمم
ابو محمد حسن صدر الدین(-1354 ق).
تألیف:1335 ق.
منظومه،از ابو الفضل بن ابی القاسم کلانتری (-1316 ق).مذکور در شرح حال مؤلف در مقدمۀ دیوان او.
ناشناخته،زین العابدین حسینی شرحی بر آن دارد که در حرف شین خواهد آمد.
محمد رضا بن محمد صادق طباطبائی نوادۀ میر یوسف طباطبائی.در تفصیل نسب،اجداد مؤلف.مذکور در«تاریخ اولاد الاطهار».
منتخبی است از چند نسخۀ رسائل«اخوان الصفا»که مکرر طبع شده است.
فارسی،مثنوی عرفانی،منسوب به محمد علی مؤذّن خراسانی.ابیاتی از آن منطبق با منتخب مثنوی ملا صدر است.ط.شیراز،1318 ش.
-می ستایم خالقی را کوست هست
این دگرها نیستند و اوست هست
ص:34
شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (-460 ق).خ.آستان قدس،ش 2736(1231 ق)و 2392.ط.تهران،1370 ق؛قم،1376 ق -الحمد للّه حق حمده..سالتم ایدکم اللّه
شریف مرتضی علم الهدی علی بن حسین موسوی(-436 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد علی هبة الدین شهرستانی(معاصر).در فهرست آمده است که در این کتاب به ذکر اقوال و مستندات آنها اکتفا و حکم بر موضوع به فهم خوانندگان گذاشته شده است.
ابو یحیی جرجانی.مذکور در رجال نجاشی.
تقی الدّین حسن بن علی بن داود حلّی(-647 ق-).مذکور در رجال مؤلف.
قراءت،از محمد بن محمود،نوادۀ ناصر الدین ابو القاسم سمرقندی و مؤلّف«تجوید الفاتحه و التوحید».شعبه و حفص راویان عاصم در قراءت تمام قرآن بوده اند...
خ.موجود.
-الحمد للّه الذّی جعل صدور ناخزائن کلامه
فارسی،از ابو القاسم بن حسین لاهوری(-1324 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
انگلیسی،در اثبات امامت،از لقاء علی حیدری هندی(معاصر).ط.
غیاث الدین منصور حسینی دشتکی(-948 ق).
مذکور در مجالس المؤمنین.
در اثبات خلافت علی(علیه السلام)،از محمد جواد بن عبد الهادی شری بغدادی(1325 ق-).ط.
بیروت،1366 ق.
امامت،از محمد بن خلیل عاملی(1327 ق-) مؤلف«احسن الاثر».
اردو،از سید محمد سبطین سرسوی لاهوری، مؤلف رسالۀ اهل البیت.
ص:35
فارسی،مثنوی،از علی بن محمد حسین خاموش یزدی(1295 ق-).خ.آستان قدس،ش 11739(خط ناظم).
فارسی،مثنوی،نیز از خاموش یزدی.خ.آستان قدس،9565(بخط ناظم).
رسالۀ علمیّه،از ابراهیم بن سلیمان قطیفی(- پس از 945 ق).مذکور در برخی از اجازات مؤلف.
در تمام ابواب فقه،از عبد اللّه بن عباس ستری بحرانی(-ح 1270 ق).نسخۀ آن در بحرین موجود بوده است.
در مسائل مورد اختلاف میان مسلمانان،از محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق).
مذکور در«نجوم السماء».
ناشناخته،چنانکه در«امل الآمل»و«ریاض العلماء»یاد شده شهید ثانی بر این کتاب حاشیه نوشته که در این صورت مؤلّف پیش از شهید ثانی می زیسته است.
فارسی،رسالۀ عملیّه،از محمد باقر بن محمد مؤمن محقّق سبزواری(-1090 ق).خ.آستان قدس،ش 2393(1194 ق).
-الحمد للّه ربّ العالمین
فقه،در خلخال پای زنان،از جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).خ.مشکات.
-اعلموا ایّها الطلاّب انه قد شکّ اکثر فقهاء فی حدّ الشرف فی المرئة بخلخال.
فارسی،اصول دین،از ابراهیم بن اسد اللّه لاهیجی که به نام سید محمد خلخالی تألیف کرده است.
فارسی،از بیان الواعظین احمد بن حسن واعظ اصفهانی.ط.تهران،1367 ق.
فارسی،ادعیه،از حبیب اللّه بن زین العابدین قمی مؤلّف«جوامع الخیرات».خ.موجود.
فارسی،مواعظ،از عبد الفتاح بن ضیاء الدین محمد حسینی مرعشی،مؤلف«التبر المذاب» که در همان کتاب از این اثر یاد کرده است.
فارسی،مثنوی،از وحشی بافقی(-992 ق).ط.
تهران،1303 ق و مکرّر؛کلکته،1261 ق؛ بمبئی،1286 ق.
ص:36
فقه،از علی بن یوسف فقیه حاریصی(1327 ق-)که آن را به امر پدر خویش تألیف کرده است.
ص:37
ذکر شده است.
-الحمد للّه المدرک القریب
لغت،در نامهای اعضای بدن انسان،از ابو الحسین احمد بن فارس رازی(-375 ق).خ.
آستان قدس،ش 3713.
علی محمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).
مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
عبد الغفار گیلانی.صاحب ریاض نسخۀ آن را نزد یکی از نوادگان او دیده بوده است.
علی محمد بن دلدار علی حسینی(-1312 ق).
مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
ابو علی محمد بن عبد اللّه بن عمران برقی.
ماجیلویه قمّی آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از ماجیلویه روایت کرده است.
ابو اسحاق ابراهیم بن سلیمان نهمی خزاز،حمید نینوائی(-310 ق)آن را از مؤلف و نجاشی به اسناد خویش از حمید روایت کرده است.
ص:38
ملا حسینقلی درجزینی(-1311 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
فارسی،از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمی(-1098 ق).مذکور در«جامع الرّواة».
محمد علی بن محمد نصیر چهاردهی(-1334 ق).تقریرات سید حسین کوهکمری استاد مؤلف است.خ.موجود.
-و قال لما ثبت ان حلیّتها مشروطة...
محمد علی بن محمد حسن خوانساری(-1332 ق).خ.دیده شده.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
محمد بن محمد باقر فاضل ایروانی(-1306 ق).خ.موجود.
محمد بن عاشور کرمانشاهی،معاصر فتحعلیشاه قاجار،خ.موجود.
محمد بن قاسم طباطبائی فشارکی(-1316 ق).
تقریرات بحث استاد اوست.مرحوم صاحب ذریعه آن را از روی نسخۀ شاگرد مؤلف استنساخ کرده است.همین رساله را نوادۀ مؤلف با دیگر فقهیّاتش تدوین کرده،«الفوائد المحمّدیة»نامیده است.
محمد بن قاسم حجی برانی نجفی،تألیف:
1269 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین ذی الجلال و الاکرام
محمد بن حبیب اللّه فقیه رضوی مشهدی (-1264 ق).شرح خلل شرایع است.مذکور در «الشجرة الطیّبة».
فارسی،از محمد بن حسن شیروانی(-1098 ق).مرتب بر 3 فصل:عمد،سهو،شک.خ.
موجود.
-بدان ارشدک اللّه تعالی که نماز مشتمل بر ارکان و اجزای غیر رکن...
منصور بن محمد امین دزفولی،برادر شیخ انصاری.
سیّد مهدی بن مرتضی بحر العلوم(-1212 ق).
خ.دیده شده.
منظومه از شیخ مرتضی بن عباس آل کاشف الغطاء(-1349 ق).
نصر اللّه فارسی مشهدی(-1291 ق).مذکور در «مطلع الشمس»و«فردوس التواریخ».
نعمت بن علاء الدین طریحی نجفی(-1293 ق).
خ.دیده شده.
منسوب به علی بن عبد العال محقق کرکی (-940 ق).خ.آستان قدس،ش 2385(957 ق)و چند شمارۀ دیگر.ط.تهران،1322 ق(در آخر البیان).
-الحمد للّه الذی فطر السموات و الارض
ص:39
فارسی،مثنوی،از کوهی کرمانی،ط.تهران، 1304 ق.
در نوافل،از سید عبد اللّه بن ابی القاسم بن علم الهدی بلادی بوشهری(معاصر).شاید هم این نام تصحیف صلواتیۀ او باشد که«ضیاء المستضیئین»نام دارد.
فارسی،رد صوفیه،از عبد الفتّاح بن ضیاء الدین محمد مرعشی حسینی اصفهانی،مؤلّف«التبر المذاب».
فارسی،مثنوی،از محمد امین واصل لاهیجی.
فارسی،مثنوی،از محمد طاهر وحید قزوینی.خ.
مجلس.
-ای فرازندۀ سرای جهان
به گل و خشت آشکار و نهان
در آیات و حدیث در باب خلود بهشت و دوزخ، از فضل اللّه بن فیض اللّه اینجو شیرازی که به اسم فیروز شاه بهمنی پادشاه هند تألیف کرده.
فارسی،از سر آرتور ویلسن،ترجمۀ محمد سعیدی،ط.تهران،1310 ش.
فارسی،از غلام علی بایندر(-1320 ش)،ط.
تهران،1317 ش.
فارسی،در امامت،ناشناخته.ط.ایران.
صدر الدین بن عبد الحسین شرف الدّین.ط.
ص:40
فارسی،در احکام خمر،از محمد علی بن حسنعلی همدانی(1293 ق-)،در 6 عنوان:1.
الحرمة من لدن آدم،2.الحرمة من القرآن.3.
الحرمة من الاخبار،4.الحرمة طبّا،5.الحرمة برهانا عقلیا،6.الحرمة وجدانا ضروریا،خ.
دیده شده.
صالح بن عبد الکریم بحرانی کوزکنانی(-1098 ق).خ.موجود.
محمد علی بن مهدی ارانی کاشانی(-1325 ق)، خ.موجود.
فاضل بن قاضی هاشمی بروجردی(معاصر)، ط.
صدر الدین محمد بن غیاث الدّین منصور دشتکی شیرازی.
ص:41
علی اکبر بن محمد باقر اژه ای اصفهانی(-1232 ق).مذکور در«روضات الجنات».
سید محسن بن محمد تقی کوهکمری شاگرد علامّه شیخ هادی تهرانی.خ.دیده شده.
فارسی،از محسن بن عبد اللّه اردبیلی(-1294 ق)،تألیف:1286 ق.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمّی(سدۀ 3 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن حسن صفار قمی(-290 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد جواد شقرانی نجفی(-1226 ق).
مذکور در تکملۀ امل الآمل.
استدلالی و مفصل،از محمد بن حسین بن خلیل تهرانی(-1355 ق).خ.دیده شده.
شیخ صدوق،ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمود شهابی(معاصر).از خودش نقل شده.
استدلالی و مفصل از شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).ط.مکرّر(به عنوان ملحقات المکاتب).
فارسی،مثنوی،از آهی مشهدی.مذکور در «مجالس النفائس».
فارسی،از اکرامی ترک معروف به کاشی.
مذکور در تذکرۀ نصر آبادی.
فارسی،از سید حسن بن فتح اللّه،تاریخ نظم، 1038 ق.خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،از محمد حسین بن محمد حسن بن معصوم حسینی قزوینی(-1249 ق)،مشتمل بر مثنویهای الهی نامه،اشترنامه،مهر و ماه،وامق و عذراء و وصف الحال.ط.شیراز، 1324-1328 ق.خ.ملک.
فارسی،مثنوی،از کمال الدین ابو العطاء محمود بن علی کرمانی متخلص به خواجو (-753 ق).مشتمل بر همای و همایون،گل و نوروز،روضة الابرار،کمال نامه و گهرنامه.
برخی از این مثنویها مستقلا طبع شده.خ.شهید مطهری(953 ق).
ص:42
بهشت.ط.هند.
فارسی،مثنوی،از محمد امین شهرستانی متخلص به روح الامین و معروف به میر جمله.
چهار تا از این مثنویها در کتابخانۀ سلطان القرائی موجود بوده است:خسرو و شیرین،مطمح الانظار،لیلی و مجنون و بهرام نامه(یا آسمان هشتم).
فارسی،مثنوی،از حکیم شفائی(-1037 ق).
مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،مثنوی،از عبد اللّه شهاب ترشیزی (-1216 یا 1215 ق).مذکور در«ریاض العارفین».
فارسی،مثنوی،از کمال الدین حسینی ضمیری اصفهانی(سدۀ 11 ق)مشتمل بر مثنویهای ناز و نیاز،بهار و خزان،لیلی و مجنون،وامق و عذراء و اسکندر نامه.برخی مثنوی ششم را هم به نام جنة الاخیار(یا حسنة الاخبار)بر آنها می افزایند.
فارسی،مثنوی،از ابو الفیض بن مبارک ناگوری (-1004 ق).مشتمل بر مثنویهای نل و دمن، مرکز ادوار،اکبر نامه،سلیمان و بلقیس و هفت کشور.وی ظاهرا دو مثنوی اول را به اتمام رسانیده که نسخۀ آنها موجود است و نل و دمن در لکهنو چاپ شده.
فارسی،مثنوی،از فوق الدین احمد یزدی معاصر شاه عباس صفوی(-1077 ق).گفته اند که مثنویهای او همه غزلیات بوده است.
فارسی،مثنوی،از قاسمی گنابادی معاصر شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی(-984 ق).
معلوم نیست که موفق به اتمام خمسه شده باشد.
فارسی،مثنوی،از محمد بن عبد اللّه کاتبی ترشیزی(سدۀ 9 ق)مشتمل بر مثنویهای مجمع البحرین،بهرام و گلندام،حسن و حسن، ناظر و منظور و محبّ و محبوب.نسخۀ برخی از این مثنویها موجود است.
فارسی،مثنوی،از ابو البرکات لاهوری.یاد یکی از مثنویها(لیلی و مجنون)از این خمسه در مقالۀ رومئو ژولیت در مقایسه با لیلی و مجنون اثر علی اصغر حکمت به نقل از تذکرۀ«روز روشن» آمده است.
فارسی،مثنوی،از عبدی بیک نویدی شیرازی (-988 ق)مشتمل بر روضة الصّفا،روضة الازهار،جنّة الاثمار،زینت الاوراق و صحیفة الاخلاص.مذکور در تذکرۀ هفت اقلیم و تحفۀ سامی.
فارسی،مثنوی،نیز از عبدی بیک،مشتمل بر جام جمشیدی،هفت اختر،بهرام نامه،لیلی و مجنون و آینۀ اسکندری.در مقالۀ سهیلی خوانساری در باب پیروان نظامی از آن یاد شده است.
فارسی،مثنوی،از مکتبی شیرازی(زنده در 909 ق).لیلی و مجنون که از مثنویهای این خمسه است مکرر چاپ شده.مثنوی دیگر مخزن الاسرار است و معلوم نیست که خمسۀ او تمام شده باشد.
ص:43
فارسی،مثنوی،از ابو محمد الیاس بن یوسف گنجوی(-611 ق)،مشتمل بر مخزن الاسرار، خسرو و شیرین،لیلی و مجنون،هفت پیکر و اسکندر نامه.ط.مکرّر.
ترکی،مثنوی،از امیر علی شیر نوائی(-906 ق)، مشتمل بر مثنویهای حیرة الابرار مجنون و لیلی، فرهاد و شیرین،سبعۀ سیاره و سدّ سکندری.خ.
شهید مطهری.
فارسی،مثنوی،از عطاء اللّه بن یحیی نوعی زاده (-1044 ق)،مشتمل بر مثنویهای ساقینامه، نفحة الازهار،هفتخوان،صحبة الابکار و...
المجالس.مذکور در کشف الظنون.
فارسی،مثنوی از عبد اللّه هاتفی جامی(-927 ق)،مشتمل بر مثنویهای لیلی و مجنون،خسرو و شیرین،هفت منظر،تمرنامه(یا ظفر نامه)و مثنوی در فتوحات شاه اسماعیل.ط.لکهنو، 1869 م.
فارسی،مثنوی،از میرزا حسین هدایت،مشرف اصطبل شاه عباس و شاه تهماسب صفوی 20 هزار بیت بی معنا در 5 مثنوی به استقبال خمسۀ نظامی.مذکور در تذکره های فارسی.
طب،از نجیب الدین ابو حامد محمد بن علی سمرقندی(-619 ق).کتاب چهارم این خمسه-قرابادین المفردات-در آستان قدس موجود است.ش 5123(650 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فقهیّة)
علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی (-1315 ق).مذکور در«غایة الآمال»مؤلّف.
ابو موسی جابر بن حیان کیمیاوی(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
رمل،ناشناخته.نسخۀ آن در بحرین موجود بوده است.
-احمد اللّه علی نعمائه و اشکره علی تواتر آلائه...
فارسی،اخلاق،از پل نسیس،ترجمۀ محمود نوائی.ط.تهران،1328 ش.
فارسی،مثنوی،از ابو القاسم حسن بن احمد عنصری(-431 ق).
فارسی،داستان،ط.تهران.
فارسی،اخلاق،از فتحعلی اصفهانی.ط.برلن، 1305 ش.
سید شیرین محمد بن ثنوان مشعشعی(-ح 1190 ق).
ص:44
(-814 تا 830 ق)،درج در دیوان شاعر.
فارسی،مثنوی،محتملا از مشتری طوسی.خ.
مجلس.
فارسی،نام بخشی از غزلیات سعدی که ضمیمۀ دیوان اوست و مکرر چاپ شده.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در فهرست شیخ.
نجاشی ازین کتاب به«کتاب الخاتم»تعبیر کرده است.
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان دبیلی(سدۀ 4 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شرح«الدرر البهیّة»منسوب به بحر العلوم،از علی بن حسن بن علی خاقانی،تالیف:1368 ق.
آیت اللّه سید ابو القاسم خوئی استاد شارح بر آن تقریظ نوشته است.
فارسی،از مولوی ابو علی هندی،تألیف:1249 ق.ط.لکهنو.
-حمدا لک یا من زین السماء الدنیا بزینة الکواکب
فارسی،شرح حال،از حسین مسرور،ط.تهران، 1306 ش(در مقدمۀ«روضة الانوار»خواجو).
فارسی،شرح حال،از سعید نفیسی،ط.تهران، 1307 ش.
فارسی،فقه،از ملا عبد اللّه افندی،صاحب «ریاض العلماء».خ.موجود.
-بعد از حمد حضرت آله...به عرض اقدس ارفع همایون اعلی می رساند...
شرح حال،از مصلح الدین بن شهاب الدین موسوی اصفهانی(1334 ق-).
فارسی،شرح حال،از مرتضی مدرسّی چهاردهی،ط.(در مجلّۀ ارمغان-سال 19).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلّودی(-332 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
مذکور در«فوات الوفیات»ابن شاکر.
فارسی،بخشی از«روضة الصفا»،تألیف میرخواند محمد بن خاوند شاه.ط.پاریس، 1842 م.
در اعجاز قرآن،از علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری(معاصر).ط.1316 ق.
فارسی،از محمد علی بن ابی طالب معروف به شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو موسی جابر بن حیان صوفی کیمیاوی(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
محمد بن زکریا رازی.خ.مشکات.
ص:45
فارسی،از احمد بن محمد تمیمی.خ.آستان قدس،ش 1422(1369 ق).
-حمد و سپاس کریمی را که قرآن قدیم و حکیم را شفای دلهای بیمار گردانید.
فارسی،از محمد تقی بن محمد باقر،آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).ط.بمبئی،1299 ق.
ناشناخته،در«مجمع الدعوات»عبد المطلب بن غیاث الدین از آن نقل شده است.
فارسی،از محمد تقی بن محمد باقر،آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).
ناشناخته،منتخبی از آن را محمد تقی گلپایگانی (-1292 ق)برگزیده.خ.خوانساری.
فارسی،از حبیب اللّه بن علیمدد شریف ساوجی کاشانی(-1340 ق).ط.تهران،1329 ق.
فارسی،به نظم،از احمد بن محمد تمیمی که در 972 ق سروده.خ.موجود.
فارسی،طب،از محمد حسین بن محمد علی بن سلیمان بیک افشار،تألیف:1249 ق در 50 باب.
فارسی،طب،از شاه قلی سلطان بن حمزه سلطان استاجلو(سدۀ 10 ق).خ.آستان قدس،ش 5098.
مهدی بن علی اکبر یزدی قمّی(1281 ق-).خ.
مرعشی.
جابر بن حیان کیمیاوی(-200 ق).مقالۀ نهم آن در مجربّات قاضی عبد الجبار نقل شده.
محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
سید صدر الدین دشتکی شیرازی(-903 ق).خ.
شهید مطهری.
ص:46
فارسی،براساس احادیث،از نظام الدین احمد گیلانی،از امیران دولت سلطان عبد اللّه قطبشاه (-1083 ق).
-شکر مر خدایرا که گردانید زمین را سبز
ناشناخته،ملا عبد المطلب در«مجمع الدعوات» از آن بسیار نقل کرده است.
فارسی،ناشناخته،برای سلطان محمد قلی قطبشاه(-1020 ق)تالیف شده.خ.مرعشی، -تیمن و اعتصام به نام خجسته فرجام آن علامی که تلاوت...
سعد الدین محمد محمودی،خ.دیده شده.
عبد الرحمن بن علی بن احمد قرشی.وی گاه به گاه در این کتاب از امام صادق(علیه السلام)نقل می کند و بیشتر روایت آن از امام تمیمی است.از وجود نسخۀ مورخ 912 ق خبر داده شده.
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق)،در 2 قسم.خ.دیده شده.
فارسی،از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی.تألیف:1220 ق.خ.دیده شده.
کیمیا،از جابر بن حیان(-200 ق).خ.آصفیّه.
فارسی،از شیخ علی حزین(-1181 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
کیمیا،منسوب به جابر بن حیان(-200 ق).
نسخۀ کهنی از آن دیده شده.
ص:47
فارسی،منشآت محمد دانشمند خان معروف به نعمت خان عالی(سدۀ 12 ق).ظاهرا در 1850 م در لکهنو طبع شده.خ.دیده شده.
-عیار افزای نقد سخن اکسیری است که
فارسی،از ح.مطبوخیان،ط.تهران.
فارسی،از محسن معالی پور،ط،تهران،1319 ش.
فارسی،از بهمن شیدائی.ط.تهران،1309 ش.
فارسی،از علی اکبر بهپور شیرازی،ط.تهران، 1304 ش و مکرر.
فارسی،از علی اصغر کاوسی برومند.ط.تهران، 1323 ش.
فارسی،از علی آری،ط.1323 ش.
فارسی،از خلیل داور.ط.تهران،مکرّر.
فارسی،از عبد اللّه صدق.ط.تبریز،1310 ش.
فارسی،ترجمه تحت نظر عزیز اللّه افتخار.ط.
تهران.
فارسی،شرح«منظومة اللئالی»محقق سبزواری، از شیخ محمد کاظم بن محمد حسین مدیر شانه چی.ط.مشهد.
فارسی،از خسرو روزبه.ط.تهران.
فارسی،از عبد الحسین رحیمی.ط.تهران.
فارسی،از ضیاء مختاری،ط.تهران.
بهاء الدین محمد بن تاج الدین حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی(-1137 ق).مذکور در اوائل«کشف اللثام»مؤلّف.
فارسی،مثنوی،از سالم،تاریخ نظم:1254 ق،به نام محمد شاه قاجار.خ.دانشگاه.
-حمد پاک از دلی چه آینه صاف بخداوند منبع الطاف.
فارسی،داستان.ط.تهران،1308 ش.
فارسی،مثنوی،از سلمان ساوجی،تاریخ نظم:ح 763 ق،به نام سلطان اویس.درج در کلیات شاعر.
-الهی پردۀ پندار بگشای
در گنجینۀ اسرار بگشای
فارسی،مثنوی،از حکیم قمّی.خ.ملک.
-ای قبله نمای عشقبازی
معشوق حقیقی و مجازی
ص:48
تولستوی و کاظم زادۀ ایرانشهر.ط.تهران،1325 ش.
فارسی،از محمد حسین محمدی اردهالی.ط.
تهران،1324 ش-1329 ش(در 5 مجلد).
فارسی،از برناردن دو سن پیر،ترجمۀ محمد علی گلشائیان.ط.تهران،1306 ش.
گجراتی،در احوال شهیدان کربلا،از غلام علی بهاونگری،در 50 مجلس.ط.
فارسی،از پوشه،ترجمۀ محسن بن محمد تقی جهانسوز.ط.تهران،1315 و 1330 ش.
ابو علی مسکویه.ط.بیروت،1911 م(به نام ابن سینا چاپ شده).
-الحمد للّه رب العالمین حمد الشاکرین...
فارسی،مثنوی،از محمد بن صالح همدانی(سدۀ 13 ق).خ.موجود.
-به نام آنکه نامش حرزجان است
ثنایش جوهر تیغ زبان است
فارسی،مثنوی،از تقی دارابی که به روش«موش و گربۀ»عبید زاکانی سروده:
-خوشتر از حمد نیست عنوانا
لب گشایم به حمد یزدانا
اردو،مراثی،از صالحۀ هندی.ط.
ص:49
شرح مزجی شرایع،از محمد بن جعفر بن محمد بن عاشور کرمانشاهی(-1294 ق).خ.
دیده شده.
محمد بن فضل اللّه بن خداداد پهنه کلاهی ثقة الاسلام(-1342 ق).خ.دیده شده.
سید محمد بن میر قاسم طباطبائی فشارکی.
نواده اش سید هادی آن را تدوین کرده.
مهدی بن علی بن جعفر کاشف الغطاء(-1288 ق).خ.دیده شده.
محمد هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).
خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا الی مسالک شرایع الاسلام
محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق).خ.دیده شده.
محمد بن علی بن محمود موسوی نوری(-1325 ق).خ.دیده شده.
فارسی،داستان،ط.تهران.
فارسی،مثنوی،از فرید الدین عطّار نیشابوری.خ.
ملک.
-به نام آنکه هستی زو نشان یافت
نفوس ناطقه زو نور جان یافت
ابو موسی جابر بن حیان کیمیاوی(-200 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،مقالات،از عباس خلیلی.ط.تهران، 1309 ش.
ص:50
دیوان اشعار سید علی خان بن خلف مشعشعی حویزی(-1088 ق).
اردو.ط.هند.
یکی از مجلّدات«الدلائل و المسائل»از محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
در احوال رجال اسانید«من لا یحضره الفقیه»،از بهاء الدین محمد بن علی شریف لاهیجی.(ظاهرا سدۀ 11 ق).خ.دیده شده.
-نحمدک اللّهم یا من کان باب رحمته محطّ رجال
فارسی شرح گلشن راز شبستری،از محمد بن محمود عصّار حسینی لواسانی(-1356 ق)، تألیف:1335 ق.ط.مشهد 1355،ق.ط.
مشهد،1355 ق.
ابو الحسن بن علی شاه رضوی لکهنوی(-1313 ق).مذکور در آخر«اسداء الرغاب».از فرزند مؤلّف.
در فرائض صلاة،از عبد الحسین بن جواد بغدادی (-1365 ق).ط.بغداد،1340 ق.
اصول دین و احکام،از عبد المحسن بن حسین خاقانی(معاصر).ط.نجف،1357 ق.
رسالۀ عملیّه،از علی بن محمد حسین شهرستانی.
ط.
فارسی،از نظام الدین محمود معروف به داعی الی اللّه(-867 یا 869 ق).خ.موجود.
-سپاس بی قیاس آفریدگار عالم راست.
الامجاد)
شیخ باقر بن حبیب خفاجی(1312 ق-).ط 1372 ق.
فارسی،رسالۀ عملیه،از علی بن عبد الحسین ایروانی(-1354 ق).خ.موجود.
در نبّوت و امامت،از مولوی محمد باقر بن ابی جعفر اصفهانی.ط.هند.
فارسی،قصاید در مدح معصومین(علیه السلام)،از حیدر علی مجد الادباء متخلّص به ثریّا(زنده در 1306 ق).
واحد من ائمّة الانام)
از سید خلف بن عبد المطلب مشعشعی حویزی (-1074 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،رد رسائل کسروی،از ذبیح اللّه محلاّتی، در 2 مجلّد.
احمد بن صالح موسوی قزوینی(معاصر).ط.
بغداد،1349 ق.
النبی و الآل)
سید علی خان بن خلف مشعشعی حویزی (-1088 ق).آغاز تألیف:1083 ق،در 4 مجلّد.مذکور در«ریاض العلماء».
ص:51
دکتر ابراهیم سعید،ط.اراک،1308 ق.
گجراتی،اخلاق زنان،از غلام علی بهاونگری (معاصر).ط.
قصیده در اخلاق،از محمد بن عبد اللّه بن رمضان احسائی.خ.موجود.
فارسی،از محمد حسن خان اعتماد السلطنته (-1313 ق).«مشاهیر النسوان»از سید محمد ذهنی است.ط.تهران،1304-1307 و 1311 ق.
ص:52
اصول فقه،شرح«منار الانوار»حافظ الدین عبد اللّه بن احمد نسفی(-710 ق)،از محمد بن مبارکشاه هروی معروف به میرک بخاری.ط لکهنو،1877 م.
حکمت،از عبد اللّه قطب بلیانی،خ.آستان قدس،ش 623.
فارسی،احکام نجوم،از کمال الدّین حسین بن علی واعظ کاشفی(-910 ق).«آئینۀ اسکندری»تهذیب و تکمیل این کتاب است.
فارسی،از ملک المؤرّخین عبد الحسین بن هدایت اللّه بن محمد تقی سپهر کاشانی(-1352 ق).مذکور در سالنامۀ پارس-1312 ش.
فارسی،تألیف گروهی از مستشرقان،ترجمۀ جمعی از مترجمان به عربی و ترجمۀ محمد علی خلیلی به فارسی.ط.تهران،1318 ش(2 جزء).
فارسی،از عبد العزیز بن عبد الحسین جواهر کلام.
ط.تهران 1324-1337 ش.(نخست 10 جزء با مستدرک در یک مجلد و بعد در 4 جزء).
فارسی،تألیف نارمن هیر،ترجمۀ عبد اللّه رهنما.
ط.تهران،1325 و 1328 ش.
ریاض،از تقی الدین ابو الخیر فارسی(سدۀ 10 ق).خ.آستان قدس،ش 7387(1090 ق).
ایام عرب،ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-205 یا 206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،فقه،در مسائل بیع،از علی بن محمد مرعشی سید الحکماء(-1316 ق).خ.
مرعشی.
صفی الدین عبد العزیز سنبسی حلّی(-750 ق یا
ص:53
پس از آن).ط.(با دیوان او).
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).مذکور در رجال نجاشی.
علی اکبر بن غلام علی مروّج الاسلام کرمانی (معاصر).
فارسی،از نور الدین محمد حسین شریف بن محمد محلاتی(-1362 ق)در 2 باب و خاتمه خ.موجود.
-سرور قلوب عارفین و فرح و راحت دلهای محبین
محمد حسین بن محمد تقی نوری(-1320 ق)، تألیف:1292 ق.ط.تهران،1305 ق.
عبد الهادی بن اسماعیل حسینی شیرازی.حدود 1000 مسأله را در فروع سلام بیان کرده است.
چهل حدیث،ناشناخته،خ،شهید مطهّری.
فارسی،در ملاقات امام عصر(علیه السلام)از محمود بن جعفر میثمی عراقی(-ح 1310 ق)،تألیف:
1301 ق،در یک مقدمه،5 باب و خاتمه.
-حمد بی حد و ثنای بیعدد
قصیدۀ و تریّه،از سالم بن احمد شیخان حسینی یمنی(-1046 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
احمد بن فارس بن زکریا قزوینی رازی(-390 ق).مذکور در«معجم الادباء».
فارسی،داستان،از محمد علی جمال زاده (معاصر).ط،تهران،1320 ش.
ابو عبد اللّه محمد بن عبد الرزاق بیهقی سبزواری، معاصر قفال شاشی(-336 ق)،به نام محمد بن ابراهیم بن سیمجور امیر خراسان تألیف کرده.
مذکور در«تاریخ بیهق».
فارسی،از محمود بهزاد،ط.تهران،مکّرر.
فارسی،ط.ایران.
فارسی،مجموعۀ اشعار از 5 شاعر معاصر،به اهتمام شاهزاده افسر شیخ الرئیس.ط.تهران، 1313 ش.
[در باب داستان و قصص،مقالۀ مبسوط و مفصلی به قلم ع.منزوی،در مجلد 8 ذریعة صص 23-35 پس از عنوان داریوشنامه گنجانیده شده است].
فارسی،از صادق هدایت.ط.تهران،1309 ش و مکرّر.
فارسی،از نیکلا حدّاد،ترجمۀ حبیب اللّه عین الملک،ط.تهران،1343 ق.
فارسی،از عبد الرحیم بن عبد الحسین اصفهانی (1294 ق-).مذکور در آخر«ملخص المقال مؤلف».
ص:54
فارسی،از مرتضی مدرّس چهاردهی.ط.در مجلۀ یادگار و دانشنامه.
فارسی،از عباس خلیلی مدیر روزنامۀ اقدام.ط.
تهران،1310 ش.
فارسی،ط.مکرر در ایران و هند.
فارسی،از صادق هدایت،ط.تهران،1343 ق.
فارسی،از نصرت الوزاره حسن بن ملا رضا بدیع بهبهانی(-1355 ق).ط.تهران،1299 ش.
فارسی،از صادق هدایت(-1330 ق)،ط.
تهران،1329 ش و مکرّر.
فارسی،از صادق هدایت،ط،تهران،1342 ش (چاپ سوم).
فارسی،از دولتیار جنگ نصر اللّه فدائی اصفهانی در 5 مجلد.ط.بمبئی،1310 ق(ج 1)؛ حیدر آباد.
فارسی،از محمد علی مقدم(به همکاری صادق کیا).ط.تهران،1314 و 1341 ش.
فارسی،از نصرت الوزاره حسن بن محمد رضا بهبهانی(-1355 ق).ط.تهران.
ابسال)
فارسی،از عبد الرحیم بن عبد الحسین حائری تهرانی.ط.تبریز،1343 ق.
ص:55
فارسی،از کتاب«روضة البیان و حدیقة الایمان»نقل شده و در نسخه ای که دیده شده بعضی هزلیات هم در 1295 ق به آن افزوده شده.این داستان در«شاخۀ طوبی»از محمد حسین نوری هم درج است.
فارسی،ترجمۀ قاسم غنی.ط.تهران.
فارسی،مراثی منظوم،از محمد طاهر بن ابی طالب،تاریخ نظم:1298 ق.خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،از بدر الدوله مولوی محمد صبغت اللّه.
ط.مدارس،1259 ق.
فارسی،مثنوی،غیر از آنچه در شاهنامه آمده و این مثنوی از یک شاعر سدۀ 6 ق است.مذکور در«حماسه سرائی در ایران».
-کنون داستان کک کوهزاد
بگویم بدان سان که دارم به یاد
فارسی،مثنوی،از شمس الدین عباسی فقیر دهلوی(-1179 ق).ط.لندن،1903 م.
فارسی،منظومه،از رفعت شیروانی.ط.
فارسی،ترجمۀ نصر اللّه شیفتۀ مازندرانی.ط.
تهران،1314 ش.
فارسی،از اسکار وایلد،ترجمۀ هوشنگ انصاری.ط.تهران،1328 ش.
فارسی،از امیر قلی امینی.ط.اصفهان،1324 ش (ج.اول)،1333 ش(2 جلد).
فارسی،از حسن پیرنیا مشیر الدوله.ط.تهران، 1307 ش.
فارسی،ترجمۀ ناصر نجمی.ط.تهران.
فارسی،از محمد علی خلیلی.ط.تهران.
فارسی،ترجمۀ امیر قلی امینی.ط.اصفهان، 1310 ش.
فارسی،از مصطفی الموتی.ط.تهران،1326 ش(در 4 جزء).
فارسی،از محمد باقر الفت.
منظومه در احوال امام عصر(علیه السلام)،از مهدی بن علی غریفی بحرانی(-1343 ق)؛تاریخ نظم:
1330 ق.
اردو،مثنوی،از مولوی محمد زکی،ط 1308 ق.
فارسی،حبسنامۀ مؤلّف،از میرزا هادی خراسانی(-1368 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
جواز لعن ظالمین،از شیخ محمد مدرس تهرانی (-پس از 1320 ق).ط.خوانساری نجف.
ص:56
لاصحاب التخمة و الهیضة)
فارسی،طب،از حکیم شفاء الدوله سید افضل علی رضوی فیض آبادی هندی،ط.لکهنو.
قاضی نور اللّه شوشتری(1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
اردو،در تقیه،از سجاد حسین هندی،ط.هند.
فارسی،لغت،از نجفعلی حجری،مؤلف به تحقیق پاره ای از لغات«برهان قاطع»پرداخته.
خ.مجلس.
اردو،ادعیه،از مظفر علی خان بن خورشید علی خان جانستۀ هندی(-1354 ق).ط.هند.
فارسی،از تقی بهرامی،ط.مکرّر(همین مولف 2 کتاب دیگر به نامهای دامپروری خصوصی و دامپروری عمومی نیز دارد که در 1324 و 1328 ش چاپ شده است).
فارسی،در مظالم انگلیسیها در هند،از ولیم هوریت،مترجم ناشناخته.ط.شیراز و تبریز.
قاضی ابو حنیفه محمد بن منصور بن حیون تمیمی مغربی معروف به ابن ابی بزائی(-363 ق) مذکور در فهرست تألیفات او.
الکلام)
امام مهدی احمد بن یحیی بن مرتضی حسینی یمنی(-840 ق).سفر سوم«غایات الافکار» اوست.
فارسی،داستان،از ادین انگلیسی،ترجمۀ ابو القاسم طاهری.ط.تهران.
در ردّ ابی الهیثم مسیحی،از ابو الفتح محمد بن علی عثمان کراجکی(-449 ق).مذکور در فهرست تألیفات او در خاتمۀ«مستدرک الوسائل».
فارسی،داستان تاریخی،از عبد الحسین صنعتی زادۀ کرمانی،ط.بمبئی،1299 و 1339 ش؛تهران،1304 ش.
اردو،منظومه در اخلاق زنان،از آقا شاعر قزلباش دهلوی،ط.
فارسی،از اولارد فرانسوی،ترجمۀ ناصر نجمی.
ط.تهران،1324 ش.
فارسی،از مس اماف انجل در یک،ترجمۀ ذبیح اللّه قربان آباده ای،ط.برلن،1306 ش.
تربیت اخلاقی کودکان)
فارسی،از فریدون کشاورز،ط.تهران،1317 ش.
فارسی،مجلّۀ علمی و ادبی،مؤسس:نور اللّه ایران پرست در 1328 ش در تهران.
فارسی،از برتراند راسل انگلیسی،ترجمۀ هوشنگ ایرانی،بخشی از آن در تهران در مجلۀ دانش چاپ شده.
ص:57
فارسی،منطق،از محمود بن عبد السّلام شهابی تربتی خراسانی(1321 ق-).خ.دیده شده.
فارسی،مجلّه به مدیریّت عباس شیدا.
فارسی،شرح احوال،از ابو القاسم سحاب (معاصر)،تألیف:1353 ق،از مآخذ فهرست کتابخانۀ سپهسالار تألیف ابن یوسف شیرازی.
فارسی،مجلّۀ ادبی،تأسیس:1335 ق توسط محمد تقی ملک الشعراء بهار(معاصر).
فارسی،از ماکسیسم گورکی،ترجمۀ علی اصغر هلالیان،ط.مشهد،1323 ش؛تهران،1341 ش.
فارسی،شرح حال،از هادی جلوه.ط.رشت، 1325 ش.
فارسی،از محمد علی بن محمد صادق تربیت تبریزی.(-1318 ش).ط.تهران،1314 ش و مکرّر.
فارسی،از جلال الدین همائی فرزند ابو القاسم طرب،مذکور در مقالۀ همائی در مجلّۀ مهر،سال 1354 ق.این تألیف،ضمیمۀ تاریخ اصفهان-از همین مؤلّف گردیده است.
فارسی،از مرتضی مدرسی.برخی در مجلّۀ ارمغان(ش 21 و 22)چاپ شده و بعدا ضمیمۀ تألیف دیگری شده است.
فارسی،نشریۀ مؤسسۀ پایدار(به ریاست غلام رضا سمیعی).ط.تهران،1326 ش
فارسی،علوم طبیعی،از غیاث الدین علی(یا محمد)بن علی امیران حسینی اصفهانی.تألیف:
879 ق.ط.بمبئی،1291 ق؛لکهنو،1880 م.
خ.آستان قدس ش 515 و چند نسخۀ دیگر.
-سزاوار ستایش و سپاس مبدعی است که ...
فارسی،در علوم مختلفه،از محمد امین بن محمد شریف استرآبادی(-1036 ق).خ.آستان قدس،ش 517(1091 ق).
-الحمد للّه الذی عرفنا نفسه
فارسی،از فخر المحققین میرزا هادی بن میرزا احمد شیخ الاسلامی.ط.شیراز،1370 ق.
فارسی،منطق و الهیّات،از ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق)،ط.حیدر آباد دکن، 1309 ق و مکرر در ایران و هند.خ.آستان قدس.ش 98(نسخۀ کهن).
فارسی،از محمد بن معصوم علی هیدجی.ط.(در دیوان شاعر).
فارسی،از محمد علی بن محمد حسن صفوت تبریزی،ط.تهران،1321 ش؛قم،1327 ش.
فارسی،مثنوی،از ابو الفتح سیف الشعراء دهقان سامانی،تاریخ نظم:1287 ق.ط.تهران،1324 ق(ضمیمۀ«شکرستان ناظم»).
ص:58
فارسی،عروض و قافیه،ناشناخته،نسخۀ مؤرخ 1088 ق دیده شده.
فاطمة(علیه السلام)
فارسی،از حیدر علی فیض آبادی؛ط.هند، 1275 ق.
فارسی،مجلّه،مؤسس:سید حسن طبسی،مشهد، 1301 ش.
فارسی،دستور زبان،از میرزا حبیب اصفهانی، ط.استانبول،1308 ق؛تبریز،1324 ق.
فارسی،از میرزا رجاء زفره ای(-1361 ق).
فارسی،دیوان اشعار سید محمد نصیر بن جعفر فرصت شیرازی(-1339 ق).ط.بمبئی،1333 ق.
فارسی،ملل و نحل،از محسن فانی کشمیری (-1081 ق).ط.تهران،1260؛بمبئی،1262 ق و مکرر.
-ای نام تو سردفتر اطفال دبستان
یاد تو به بالغ خردان شمع شبستان.
فارسی،حساب،از انتشارات وزارت معارف.
ط.
فارسی،تاریخ تحول رسم الخط،از ذبیح اللّه بهروز ساوجی،ط.تهران،1313 یزدگردی و 1341 ش.
فارسی،ادعیه و اعمال سنت در 2 مجلد،از شیخ محمد فیض قمی یا عبد الحسین بن یوسف نائینی.ط.تهران،1350 ق
عقائد،از نجم الدین جعفر بن محمد تهرانی (1313 ق-).خ.دیده شده.
عقاید،از محمد علی بن حسن علی همدانی (1293 ق-).ط.نجف،1354 ق.
فارسی،از احمد بن محمد حسین متین دفتری.ط.
تهران،1334 ش.
فارسی،از حسین عبد اللّهی.
دخانیات و روزه،از محمد علی هبة الدین شهرستانی.
فارسی،از جواد فاضل(معاصر).ط.تهران، 1340 ش(چاپ سوم).
فارسی،مجلّۀ بانوان،مؤسس:زنددخت،شیراز، 1310 ش.
فارسی،داستان،از جهان بخش جمهری.ط.
تهران.
فارسی،مثنوی،از اللّه وردی خان.خ.ملک.
فارسی،داستان،از ایران دخت تیمورتاش،ط.
تهران.
ص:59
فارسی،داستان،ترجمۀ نقیب الممالک محمد علی شیرازی،ط.تهران،1336 ش.
فارسی،از بالزاک،ترجمۀ رضا سید حسینی و عبد اللّه توکل.ط.تهران.
فارسی،داستان،از پوشکین،ترجمۀ پرویز ناتل خانلری.ط.تهران،1310 ش.
فارسی،داستان،از آرتور براند فرانسوی،ترجمۀ خانم حاجب.ط.تهران،1309 ش.
فارسی،داستان،از الکساندر دوما،ترجمۀ علیقلی سردار اسعد در 1320 ق.ط.تهران، 1324 ق.
فارسی،داستان،ترجمۀ محمد علی خلیلی.ط.
تهران.
فارسی،داستان،از جواد فاضل،ط.تهران، 1331 ش و مکرّر.
فارسی،مثنوی،از تائب تبریزی.
فارسی،مثنوی،از نواب هادی خان که ظاهرا نادم تخلص داشته.خ.ملک.
ورود امام باقر(علیه السلام)در مجلس حجاج،ناشناخته.
خ.خوانساری نجف.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-206 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.ظاهرا«دخول جریر علی معاویة»صحیح است.
احمد بن ابراهیم آل عصفور بحرانی(-1131 ق)پدر صاحب حدائق.مذکور در«لؤلؤة البحرین».
سید حسین بن ابراهیم بن معصوم حسینی قزوینی (-1208 ق).خ.دیده شده،نام صحیح آن «الدّر الثمین»است.
فقه،تعلیقات بر رسائل فقهی آخوند خراسانی، از مهدی بن حسین خالصی کاظمی(-1343 ق).
ط.بغداد،1332 ق.
الاحکام الآلهیّة)
اصل و شرح از قاضی محمد بن علی شوکانی (-1250 ق).مذکور در«نیل الوطر».
پیشخدمت هتلر بود)
فارسی،داستان،از ف.پارسا(یا پارسی).ط.
تهران.
فارسی،از جواد پیشه ور.ط.تهران.1324 ش (چاپ دوم).
فارسی،عرفان،از صاین الدین ترکه(-830 ق)، شرح«فمنهم ظالم لنفسه و منهم مقتصد و منهم سابق بالخیرات».
فارسی،از لرد آویر بوری انگلیسی،ترجمۀ ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1327 ش(چاپ ششم)
ص:60
اخیر آذربایجان)
فارسی،داستان،از احمد شریعتی بیدار.ط.
اصفهان.
فارسی،سفرنامه،از ژان هردوان،ترجمۀ مصطفی مهذّب.ط.تهران،1324 ش.
محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی (-1332 ق).مذکور در آخر«جامع الانوار» مؤلف.
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.دیده شده.
ملاّ صفر علی لاهیجانی شاگرد سید محمد مجاهد و استاد تنکابنی.مذکور در«قصص العلماء».
علی آقاین محمد بن علی رضوی تبریزی معروف به داماد(-1336 ق).خ.موجود.
منظومه،از عبد الرّحیم بن عبد الحسین حائری.
نور الدین علی بن حسین بن عبد العال محقق کرکی (940-ق).خ.خوانساری نجف.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).در «قصص العلماء»مؤلف از آن به عنوان منظومه یاد شده است.
محمود بن علی اصغر شیخ الاسلام طباطبائی تبریزی(-1310 ق).خ.دیده شده.
مهدی بن اسماعیل موسوی هروی خراسانی (-1270 ق).خ.موجود.
ابو سعید مسعود بن ناصر سجستانی(-477 ق).
مذکور در«الاقبال»سید بن طاوس.
فارسی،رد صوفیه،از علم الهدی بن فیض کاشانی.خ.موجود.
فارسی،ملکم خان بن یعقوب ارمنی(-1326 ق).مذکور در مجموعۀ آثار میرزا ملکم.
فارسی،از شمس العلماء محمد حسین آزاد.ط.
کانپور،1871 م.
اردو،احوال برخی از مرثیه سرایان حسین(علیه السلام).
ط.هند.
فارسی،داستان،ترجمۀ علی اکبر ارداقی،ط.
تهران،1321 ش.
فارسی،از اشتفن تسوایک(استفن زاویک)، ترجمۀ مصطفی فرزانه.ط.تهران،1343 ش.
فارسی،ترجمۀ ابراهیم دیلمقانیان.ط.تهران، 1327 و 1328 ش.
فارسی،از هانری بردو،ترجمۀ ناصر احیاء.ط.
تهران.
فارسی،داستان،از محمد مسعود(-1326 ق).
ص:61
ط.تهران،1312 و 1328 ش.
فارسی،از آندره ژید،ترجمۀ عبد اللّه توکل و رضا سید حسینی.ط.تهران،1327 و 1342 ش.
اصول دین،از تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی(647 ق-).مذکور در رجال مؤلف.
فارسی،از فتح اللّه شیبانی.ط.تهران.
اصیل الدین عبد اللّه بن عبد الرحمن حسینی دشتکی شیرازی(-883 یا 884 ق)،مذکور در «مجالس المؤمنین».
فارسی،از میرزا سنگلاخ خراسانی(-1294 ق)،ظاهرا یادداشت سفر او است.خ.مرعشی.
-این فقرات صورت ارقامی است که در اوقات سیر و سیاحت اقالیم...
فارسی،از محمد باقر اصفهانی،مؤلّف پس از علامه مجلسی می زیسته و در تألیف خویش از «بحار الانوار»نقل کرده است.
فارسی،کلمات قصار پیامبر(صلی الله علیه و آله)،ترجمۀ علی اکبر کاشف،برقعی.ط.تهران،1366 ق.
فارسی،مثنوی خمسه،از محمد صادق نامی اصفهانی(-1204 ق).مذکور در«نگارستان دارا».
فارسی،از فتح اللّه بن محمد کاظم شیبانی کاشانی (-1308 ق).مذکور در فهرست کتابخانۀ مجلس.
فارسی،احوال ابو مسلم مروزی،ناشناخته، مؤلّف در سدۀ 11 ق می زیسته و معاصر میرلوحی بوده است.مذکور در پشت نسخۀ «اظهار الحق».
فارسی،سفینۀ متفرقه،از محمد زمان بن کلبعلی خان ساقی خراسانی(-1286 ق).مذکور در «مجمع الفصحاء».
فارسی،مثنوی،از میر کرمانی(سدۀ 8 ق).خ.
موجود(در دیوان او).
فارسی،منظومه در تجوید،از مختار قاری اصفهانی،تاریخ نظم:949 ق.
-ای کلام اعظم از نام تو زیور یافته
در تفضیل امیر المؤمنین(علیه السلام)،از ابو عبد اللّه بصری استاد قاضی عبد الجبار معتزلی مذکور«در معالم العلماء».
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمّی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن حسن واعظ یزدی(-ح 1310 ق).
مذکور در«نواصیص العجب»مؤلّف.
البیت(علیه السلام))
عماد الدین حسن بن علی بن محمد طبری(زنده در 673 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
ص:62
صدر الدین علی بن احمد معروف به سید علی خان مدنی(-1120 یا 1118 ق)،خ.
آستان قدس،ش 8937(1336 ق)و ش 7643).
-الحمد للّه الذی جعل لعباده المؤمنین لسان صدق فی الآخرین.
فارسی،اخلاق،از لرد آویبری،ترجمۀ ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1336 ش(چاپ دهم).
فارسی،از حسین کاظم زادۀ ایرانشهر.ط.
فارسی،داستان،ترجمۀ احمد رخشانی.ط.
تهران.
فارسی،داستان،از ماکسیم گورکی،ترجمۀ نوذر (یا احمد صادق).ط.تهران.
فارسی،از اولین لومر،ترجمۀ افسون،ط.تهران، 1318 ش.
فارسی،از حبیب اللّه ثابتی،ط.تهران،1326 ش.
فارسی،پرورش درخت سیب،از مصطفی شاه علائی.ط.تهران،1320 ش.
فارسی،از حکیم عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری، ط.تهران،1315 ش.
فارسی،اخلاق،از محمود بروجردی(1300 ق-).ط.قم،1327 ش.
فارسی،مقالات،از مدرسی چهاردهی(1328 ق-).ط.(در مجلۀ پیمان).
فارسی،داستان،از صادق هدایت.ط.تهران.
ابو محمد حسن بن حمزۀ طبری مرعشی(-358 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،مثنوی،از اسد اللّه غالب دهلوی (-1163 ق)که با دیوانش طبع شده.
گجراتی،اخلاق،از مولوی غلام علی بهاونگری (معاصر).ط.هند.
محمد المصطفی)-سرباب الوصول
قصیده،از ابو وهیب بهلول بن عمرو صیرفی کوفی معروف به بهلول مجنون(-ح 190 ق).
ط.بمبئی،1311 ق.
فارسی،اصول دین،از یکی از عالمان سدة 11 ق،خ.موجود.
-درّ بحر علم اعلای علیم...
فارسی،از علی بن ابراهیم معروف به درویش برهان،ترجمۀ«بحر المناقب»اوست.ط.تبریز.
1313 ق.
بهاء الدین بن یحیی بن ابی تراب بحرانی،تألیف:
ظاهرا 1312 ق.نسخۀ خط مؤلف مورخ 1312 ق دیده شده.
-الحمد للّه ربّ العالمین بدیع السموات و الارضین...
ص:63
گجراتی،احوال معصومین(علیه السلام)،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری،ط.هند.
اردو،مواعظ،از سید علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).مذکور در «مشاهیر علماء الهند».
اردو،در ردّ خوارج،از سید سجّاد حسین هندی (معاصر).ط.هند.
ابو الحسن بن محمد علی رضوی کشمیری (-1313 ق).تعلیقاتی است بر شرح اربعین شیخ بهائی.خ.موجود.
ابو الهدی بن ابی المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1356 ق).خ.موجود.
المعصومین ع)
فارسی،از محمد باقر بن محمد حسین تمامی شیرازی(1278 ق-).ط.1321-1324 ق.
-حمدنا محدود و ثنای غیر معدود
ناشناخته،به نام سلطان ابراهیم خان حاکم کرمان تألیف شده.خ.شهید مطهری.
-اللّهم اهدنا للعمل بالکتاب و سنّة...
ناشناخته،در«الخصائص الفاطمیّة»به احتمال از ابو نعیم اصفهانی دانسته شده و آمده است که مجلسی در«بحار الانوار»از آن نقل کرده است.
تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی(647 ق-).
مذکور در رجال مؤلف.
ص:64
اصول و فروع دین،از سید محسن امین.ط.مکرّر (در 2 جزء).
نیز از سید محسن امین،مذکور در فهرست تألیف او در«الشجرة الطیبة».
محمد امین-تحفة الامین
فارسی،از میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری (-1232 ق)،جواب سؤالات محمد امین خان همدانی است.خ.آستان قدس،ش 7015 (1272 ق).
-این چند کلمه است از ابو احمد محمد بن عبد النّبی در جواب اجمالی از مسائل دوازده گانه
گجراتی،احوال امام صادق(علیه السلام)،از غلام علی بهاونگری.ط.هند.
جعفر بن محمد بن عبد اللّه شوشتری بحرانی (معاصر).مؤلف در«الجذوة الحق»به این کتاب ارجاع داده است.
فارسی،مثنوی،از محمد تقی نیّر تبریزی (-1312 ق)؛خ.ملک.
سید حسن بن احمد اشکذری یزدی(-1358 ق).ط.1328 ق(با منتخب الرسائل).
قاضی محمد بن علی شوکانی(-1250 ق)، مؤلّف«الدّراری المضیئة».
فارسی،مواعظ،ناشناخته،خ.دیده شده.
رجال،از ابو الفضل بن ابی القاسم نوری کلانتری (-1316 ق)،خ.موجود.
جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).مذکور در«امل الآمل».
فارسی،از محمد طاهر حافظ اصفهانی(زنده در 875 ق.خ.آستان قدس،ش 3080(967 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
علی بن محمد حسین حسینی شهرستانی (-1344 ق).ط.
ابو الحسن علی بن هلال جزائری شاگرد ابن فهد و از مشایخ محقق کرکی که در 909 ق به او اجازه داده است.مذکور در«لؤلؤة البحرین».
محمد بن عبد النّبی اخباری(-1332 ق).مذکور در ذیل کشف الظنون.
مجموعۀ اشعار عرب،جامع:محمد بن ایدمر، تألیف:694 ق.مذکور در«ایضاح المکنون».
سید ابو تراب بن ابی القاسم موسوی خوانساری (-1346 ق).مذکور در«علماء معاصرین».
مجموعۀ شعر،از ابو القاسم لاهوتی.ط.مسکو، 1936 ق.
در حساب جمل و عقود،ناشناخته،مذکور در کتاب«حلّ العقود».
ص:65
عرفان،از هدایت اللّه بن محمد حسین آشتیانی.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه الباعث الوارث
و الملوک)
احمد بن حسن حرّ عاملی(زنده در 1120 ق).
خ.آستان قدس،ش 4232.
اردو،مقتل،از مولوی قاسم علی رضا صاحب هندی.ط.
اصول دین،از سید آل محمد بن اصغر حسین نقوی امروهوی هندی(معاصر).ط.هند،1324 ق.
فارسی،تصوّف،از امیر الدوله زین العابدین بن جعفر خان هندی.ط.
اخلاق،ناشناخته،نسخۀ مربوط حدود سدۀ 8 آن دیده شده که مرتب بر 12 باب است.
-(بعد الحمد)...یتضمن کل فن غریب من احکام نبویة و علوم شرعیّة...
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.دیده شد.
اردو،از سید اولاد حیدر بلگرامی.ط.هند.
فارسی،فقه،از اسماعیل بن عبد الغفور بن اسماعیل بن عبد الغفور علوی سبزواری(-ح 1340 ق)،در 6 مجلّد.
مجموعه ای از کلمات امیر المؤمنین(علیه السلام).جامع:
ناشناخته،نسخۀ آن در تبریز دیده شده.
منطق،از علامه حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی (-726 ق).مذکور در«خلاصة الاقوال» مؤلّف.
فارسی،مثنوی،از شمس الدین فقیر(-1183 ق).مذکور در«نجوم السماء».
حکایت ها و قصص،از عبد اللطیف بن عبد اللّه رازی رومی(-1146 ق)که به نام وزیر ابراهیم پاشا تألیف کرده.
فارسی،مثنوی،از صدر الدین موسی بن محمد باقر موسوی دزفولی.خ.ملک.
فارسی،مثنوی،از علی اصغر بن علی اکبر بروجردی(1231 ق-)مذکور در آخر«نور الانوار»مؤلف.
ناشناخته،از مؤلف کتاب«الروضه فی المناقب و المعجزات»،که پس از 651 ق و پیش از این کتاب تألیف کرده است و در اول روضه به تألیف آن تصریح دارد.
کمال الدین عبد الرحمن بن محمد بن عتایقی حلّی،تألیف:776 ق.نسخۀ خطّ مؤلف در نجف دیده شده.
ناشناخته،از مآخذ«البلد الامین»کفعمی.
ص:66
جعفر بن محمد اعرجی(-1332 ق).خ.
موجود.
ظهور حسین بارهوی لکهنوی(-1357 ق).ط.
کیمیا،شرح ابیات آغاز«شذور الذهب»علی بن موسی،از ایدمر بن علی جلدکی،تألیف:742 ق.
فارسی،مراثی،از جودی تبریزی،غیر از جودی خراسانی و نیز غیر از ملاّ ستّار جودی تبریزی است.مذکور در«دانشمندان آذربایجان»:
در احوال زنان معروف،از زینب بنت علی بن حسین معروف به زینب فواز(-1909 م).
تالیف:1310 ق در مصر،ط.1312 ق.
ص:67
حسین بن علی بن محمد اخباری(-1318 ق).
دیوان اشعار سید عبد اللّه حدّاد یمنی حسینی (-1132 ق).ط.مذکور در ذیل کشف الظنون.
مجموعۀ اشعار منسوب به ائمه(علیه السلام)،جامع:سبط حسن فتحپوری(1328 ق-).
فارسی،منظومه در طب،از شمس الدّین محمد بن حسن جرجانی،خ.روضاتی اصفهان.
شرح اصول کافی،از شیخ علی سبط شهید ثانی، تالیف:1061 ق.خ.مشکات.
-اصحّ الاخبار سندا و اعلاما...
فارسی،در تاریخ رامپور،از غلام محمد گیلانی.
مذکور در ذیل کشف الظنون.
احمد بن احمد مقبل مصری،تألیف:1267 ق.
خ.خدیویۀ مصر.
کشکول گونه ای از حیدر قلی خان بن نور محمد خان سردار کابلی،خ.دیده شده.
محمد علی بن محمد حسین معروف به هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
اردو،فارسی،هندی،ترجمۀ خطابۀ محمد علی هبة الدین شهرستانی،مترجم:نظیر حسین حسینی زیدی جونپوری،ط.هند،1330 ق.
در شناخت سنگها و خواص آنها و آداب تختم، از هاشم مهنة بن عبد الحسین کرمانی جواهری (1297 ق-)،تألیف:1328 ق در یک مقدمه 38 فصل و خاتمه و تتمه.خ.موجود.
-احمدک اللهم یا من دلّ علی ذاته بذاته
فارسی،مثنوی،از ندیم مشهدی(-1163 ق).
خ.مجلس(در کلیات شاعر).
کلام،از ابو تراب عبد العلی بن ابی القاسم موسوی خوانساری(-1346 ق)که از مشایخ صاحب ذریعه بوده.به نام«الدرّ الفرید»هم آمده است.
العقد النضّید
فقه صلاة،از جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).
اردو،از محمد حسین بن بنده حسین نقوی لکهنوی(-1325 ق).ط.هند.
حسین بن یوسف بحرانی(معاصر)،ط.بغداد، 1347 ق.
محمد حسین بن محمد علی حسینی شهرستانی (-1315 ق).خ.موجود.
عباس بن حسن آل کاشف الغطاء(-1323 ق).
مذکور در شرح حال مؤلف،نوشتۀ شیخ هادی.
بهاء الدین علی بن غیاث الدین عبد الکریم حسینی نیلی نسابه مجیز از ابن فهد حلّی در 791 ق.
ص:68
نسخۀ این کتاب نزد علامه مجلسی بوده و از آن نقل کرده است.
سید محسن امین عاملی صاحب«اعیان الشیعه».ط.صیدا،1331 و 1346 ق.
سید جعفر بن محمد اعرجی کاظمی(-1332 ق).مذکور در«نفحة بغداد».
مجالس المفید و بعض کلمات ابن ابی الحدید)
سید محمد بن سید صافی موسوی نجفی(-ح 1330 ق).خ.دیده شده.
قاضی محمد بن علی شوکانی(-1250 ق).ط.
مصر،1340 ق.
هاشم بن سلیمان توبلی بحرانی(-1107 ق).
صاحب«ریاض العلماء»نسخۀ خطی آن را نزد فرزند مؤلف در اصفهان دیده بوده است.
تقی الدین ابو الخیر محمد بن محمد فارسی(سدۀ 10 ق).مذکور«در کشف الظنون»(به نام تقی الدین محمد معروف به راصد).
-الحمد للّه واهب المنن
فقه،در تتمیم کر،از ابو محمد حسن صدر الدین اصفهانی کاظمی(-1354 ق).خ.دیده شده.
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،از محمد رضا بن محمد امین همدانی (-1247 ق).ط.تهران،1276-1279 ق.
-جامع ترین کلامی که از رشحات اقلام اعلام...
کمال الدین عبد الرزاق بن احمد معروف به ابن فوطی(-723 ق)،برای استاد خویش غیاث الدین عبد الکریم بن طاوس حلّی(-693 ق)تألیف کرده است.
فارسی،منسوب به عفیف الدّین ابو محمد عبد اللّه بن اسعد یمانی شافعی(-768 ق)،ولی ظاهرا مولف از اعلام روزگار صفویه بوده است.
ط.بمبئی،1311 ق.
منظومه از محمد بن ناصر بن تمر بحرانی (-1348 ق).
-الحادث الّذی بدا بالعدم
و ذا علی التحقیق و الوجه الاتم
جمال الدین یوسف بن هاشم شامی(سدۀ 7 ق).
شاگرد محقق حلّی(-676 ق)و مجاز از رضی الدین علی بن طاوس.خ.موجود.
7 قصیده از عز الدین حسن بن محمد بن علی عراقی حلبی معروف به ابو احمد شاعر(-803 ق).مذکور در«شذرات الذهب».
ابو المحاسن صفی الدّین عبد العزیز سنبسی حلّی (-750 ق یا پس از آن).مذکور در«کشف الظنّون».
محمد محسن بن محمد علی معروف به آقا بزرگ تهرانی(-1389 ق)صاحب ذریعه.
تلخیص شرح احوال رجال«تأسیس الشیعه» تألیف ابو محمد حسن صدر الدین.
ص:69
علاّمه حسن بن یوسف بن مطهّر حلی(-726 ق)،در 10 جزء.مذکور در«خلاصة الاقوال» مؤلّف.
محمد علی هبة الدین شهرستانی(-1344 ق)، تاریخ نظم:1321 ق.ناظم آن را جزئی از کتاب «متون الفنون»خویش قرار داده است.
-حمدا لمن علمنا البیانا
و اوضح المجاز اذ دعانا
در زنان توأمان زا،از محمد حسین گرگانی (معاصر)،مذکور در آخر«مقصد الطالب» مؤلف.
درّ یتیم
فارسی،عرفان،از محمد بن محمود دهدار،خ.
آستان قدس،ش 6397.ط.شیراز،1319 ش.
-حمد و سپاس ازلی الاساس مر آفریدگاری را
فارسی،ترجمۀ منظوم«درّة الیتیمه»،از دانش نوبخت.ط.تهران،1321 ش.
در معارف خمسه،از ابو طالب بن ابی تراب حسینی قاینی(-1293 ق).خ.موجود.
منظومه در توحید،از حسین بن علی بحرانی مؤلّف«انوار البدرین».
-افضل شئی بعد حمد الاحد
صلاتنا علی النبّی احمد(صلی الله علیه و آله)
فارسی،مقتل،از جمال الدین میثمی عراقی تهرانی،در 61 مجلس،تالیف:1349 ق.خ.
دیده شده.
سلیمان بن احمد آل عبد الجبّار قطیفی(-1266 ق).خ.موجود.
کشکول گونه ای از صالح بن محمد برغانی (-1283 ق)پدر قرّة العین.
تعریب کبری در منطق،از شمس الدین محمّد (-838 ق)،اصل کبری،از سید شریف است.
مذکور در«مجالس المؤمنین».
حکمت،از محمد بن علی بن ابراهیم بن ابی جمهور احسائی(زنده در 901 ق)،مذکور در اجازۀ مؤلف برای محمد صالح غروی مورخ 896 ق.اللّمعة الجوینیّة که درّه از آن استخراج شده از ابن کمونه است.
ص:70
محمد بن مکی شهید اول(-786 ق).مذکور در «بحار الانوار»مجلسی(در اول کتاب،در شمار مآخذ).خ.موجود.
اخلاق،از احمد بن درویش علی بغدادی حائری (-1329 ق)،تألیف:1295 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی اوضح لاهل طاعته طریق الامان...
تاریخ کربلاء،از حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی،تالیف:1316 ق.خ.دیده شده.
منظومه در نحو،از شیخ محمد بن عبد اللّه همدانی که خود آن را شرح کرده(در 1306 ق)و «الفوائد التقیّة»نامیده است.
-و بعد فالعبد الاثیم اللاهی
محمد هو ابن عبد اللّه
در وفیات و موالید،از شیخ مرزوق بن محمد شویکی بحرانی،تألیف:1214 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا للتمسک بالعروة الوثقی...
مفتی محمد عباس موسوی لکهنوی(-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
-الحمد للّه الذی امتحن اصفیائه
منظومه در اصول فقه،از محمد علی بن محمد حسن کاشانی معروف به ملاّ علی ارانی، تاریخ نظم:1242 ق.شرح این منظومه-«الغرّة الجلّیة»-نیز از اوست.خ.آستان قدس،ش 2986.
-یقول راجی ربّ ذی الاحسان علی بن الحسن الآرانی
العرفیّة)
سید محسن امین عاملی،ط.دمشق،1332 ق.
منظومه در اصول فقه،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).ط.
منظومه در اصول فقه،ظاهرا از سید مهدی بحر العلوم(-1212 ق).با«الدرة المنظومة الفقهیّة»او چاپ شده است.
منظومه در اصول فقه،از سید ابو القاسم بن سید محمد طباطبائی سنگلجی(1287 ق-).
-اعوذ باللّه من الرّجیم
و بسمه الرحمان الرحیم
الحمد للّه الذی هدانا
الی صراط الحق و اجتبانا
محمد باقر بن محمد حسینی میر داماد(-1040 ق).مذکور در آخر«قبسات»چاپی مؤلّف.
محمد باقر بن محمد حسن بیرجندی(معاصر) مؤلف«بغیة الطالب».مذکور در آخر «نور المعرفة»مؤلف.
سید محمد تقی بن سید اسحاق قمّی رضوی (-1344 ق)،تاریخ شرح:1330 ق.ط.تهران، 1352 ق.
جمال الدین محمد بن حسین واعظ یزدی(ح- 1313 ق).مذکور در فهرست تألیف او.
ص:71
فارسی،در طهارت،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی(معاصر).ط.تبریز.
فارسی،از عبد العلی بن هدایت اللّه بن محمد تقی سپهر پیشخدمت همایونی،در احوال ساره، مریم،خدیجه و فاطمه.ط.تهران،1323 و 1325 ق.
فقه،در عدّه،از محمد قاسم بن محمد تقی اردوبادی(-1333 ق).خ.موجود.
(علیه السلام))
نجم الدین جعفر بن محمد تهرانی عسکری (معاصر).
محمد بن زین العابدین نقوی خوانساری (معاصر)،حاشیه ای است بر«عروة الوثقی» تألیف سید محمد کاظم یزدی.ط.اصفهان، 1343 ق.
صدر الدین محمد بن محمد رضوی.خ.موجود.
-رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا
فارسی،شرح کبرا در منطق،از عبد العظیم شیخ العلماء صدوقی اردبیلی.اصل کبرا از سید شریف جرجانی است.مذکور در پشت جلد«ایمان صادق»تألیف شارح.
میرزا یحیی بن محمد شفیع اصفهانی.سید محمود امامی مطالبی را در درّۀ خویش از آن نقل کرده است.
مجموعۀ علمی،از قطبی لاهیجی.مذکور در بعضی از فهارس.شاید مؤلف قطب الدین محمد بن علی مؤلّف«خیر الرجال»بوده باشد (شاید هم منظور کتاب«درّة التاج لغرة الادباج» تألیف قطب الدین محمود بن مسعود کازرونی است که فارسی است و چاپ شده).
نجم الدین حسین افطسی.اخلاطی در«ذخائر الاسماء»با ذکر نام مؤلّف از این کتاب نقل کرده است.
ابو عبد اللّه حسین بن احمد بغدادی(-391 ق).
وی این مجموعه را از دیوان چند جلدی خویش برگزیده است.
فارسی،مواعظ و مقتل،از محسن تاج الواعظین.
ط.تفلیس،1234 ق؛باکو،1234 ق.(یا 1324 ق).
منظومه در صرف و اشتقاق،از ابو تراب بن محمد صالح موسوی اصطهباناتی(-1360 ق).
تفسیر،از ابو القاسم حسین بن محمد بن مفضل راغب اصفهانی(-322 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
تفسیر،از محمد بن مهدی حسینی معاصر محمد شاه قاجار(-1264 ق).مذکور در کشف الآیات مؤلف.
محمد صالح بن احمد آل طعان بحرانی (-1333 ق)،تألیف:1325 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه ربّ العالمین و کفی...
ص:72
مواعظ،از محمد صالح بن محمد برقانی قزوینی (-1283 ق).خ.موجود.
اثبات واجب،از عبد الحکیم بن شمس الدین سیالکوتی.مذکور در ذیل کشف الظنون.
فارسی،شرح نصاب،از علی اکبر بن محمد جعفر حسنی حسینی یزدی،تألیف:1292 ق.ط.
تهران،1295 ق و مکرّر.
نظم«تهذیب المنطق»،از فرج بن حسن قطیفی، مؤلّف«تحفة اهل الایمان».خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی حبانا
العقل و المنطق و البیانا
ابو المظفر محمد بن احمد بن محمد(-507 ق).
مذکور در«معجم الادباء».
ابو الحسین محمد بن جعفر معروف به ابن نجار تمیمی کوفی(-420 ق).از مشایخ نجاشی.
در حرمت تعبیه و شبیه،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).خ.دیده شده.
کلمات علی(علیه السلام)در اخلاق،از نظر علی بن اسماعیل واعظ کرمانی(-1348 ق).خ.
موجود.
ص:73
عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
تالیف:1132 ق.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه الهادی الی الرشاد.
نظم طهارت و صلاة«اللمعة الدمشقیّة»از شیخ فرج بن حسن آل عمران قطیفی،تاریخ نظم:
1358 ق.
-احمد ربی منشی العوالم
سید عبد اللّه ثقة الاسلام(1285 ق-).خ.دیده شده.
ص:74
فارسی،در میراث،از سید حسین بن نصر اللّه بن صادق موسوی ارومی عرب باغی،ط.تبریز.
عبد الکریم بن محمد باقر سلماسی(-ح 1280 ق)،تألیف:1250 ق،خ.موجود.
-اللّهم انّی احمدک حمدا تطهّرنی به...
اردو،مراثی سید الشهداء(علیه السلام)،از ناجی هندی،ط، هند.
ایدمر بن علی جلدکی.
الخاص)
معزّ الدین محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی حلّی(-1300 ق).خ.موجود.
ضیاء الدین سید هادی بن ابراهیم؛اصل از احمد بن حسن رصاص است.
-الحمد للّه باری الروح و النسم...
در ردّ صوفیه،ناشناخته،مذکور در«السهام المارقة عن اغراض الزنادقة».
فارسی،از جمال الدین بن ابی تراب شیرازی (-1341 ق).در«نفایس اللّباب»و«لمعات النّور»از آن نقل شده است.
محمد صادق بن محمد نمینی لنکرانی(-1285 ق).
در اثبات واجب،از نور الدّین عبد الرحمن بن احمد جامی(-898 ق).خ.آستان قدس، ش 17(948 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.مصر، 1328 ق.
-الحمد للّه الذی تجلی بذاته لذاته
عمید الدین عبد المطلب بن محمد بن علی اعرجی خواهرزادۀ علامّه حلّی.مذکور در«کشف الحجب».
فارسی،از حافظ کلان،که برای ابو الغازی عبید اللّه بهادر خان تألیف کرده.خ.خوانساری نجف.
-بعد از حمد حضرت جلّ و علا
محمد بن طیب بن عبد السّلام فاسی.مذکور در ذیل کشف الظنون.
در شناخت اسب،از سید جعفر بن محمد اعرجی نسابه مذکور در«نفحة بغداد».
مقتل،ط.هند،مذکور در برخی از فهارس.
محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،تألیف:1327 ق.خ.دیده شده.
در تحقیق بداء،از محمد محسن بن محمد رفیع رشتی اصفهانی.در«وسیلة النّجات»مؤلف که فارسی است و در 1269 تألیف شده عباراتی از آن نقل شده است.
خیر البریّة)
شرف الدین محمد مکّی بن ضیاء الدّین محمّد از دودمان شهید اول.مذکور در اجازۀ مورّخ 1178 ق مؤلف برای محمد رضا بن عبد المطلب تبریزی با عبارت:الروضة العلیّة و الدرّة المضیئة فی
ص:75
الادعیة المأثورة عن الخیر البریّة،که براساس آن ممکن است روضة و درّة یک کتاب باشد.
علی بن سلطان محمد قاری هروی.خ.موجود (در آلمان).
-الحمد للّه ربّ العالمین...
کیمیا،از جابر بن حیان کیمیاوی(-200 ق).در «الخواص الموازینیّة»مؤلف به آن ارجاع شده است.
فارسی،از قاضی محمد شریف بن شمس الدین شیرازی(1001 ق-).مذکور در«خزان و بهار» مؤلّف.
در خواص حروف،ناشناخته،در«حرز الامان» صفی علی بن حسین واعظ کاشفی از آن نقل شده است.
طب،از داود بن عمر ضریر انطاکی(-1008 ق).
مذکور در«خلاصة الاثر»(در آستان قدس نسخه ای به همین نام موجود است که ظاهرا غیر از این عنوان و تألیف نصر بن نصر است که به نام داود بن ملک مظفری مصدر ساخته،ش 5082 (سدۀ 8 ق).
منظومه در اصول فقه،از ابو الحسن عبد الهادی بن حاج جواد همدانی بغدادی آل شلیلة(-1333 ق).خ.دیده شده.
منظومه در اصول فقه،از موسی بن امین شراره (-1304 ق)،تاریخ نظم:1290 ق.خ.موجود.
-ابدأ بسم اللّه خیر مفتتح
و الحمد للّه علی ما قد منح
منظومه در فقه،از سید مهدی بن مرتضی بحر العلوم(-1212 ق).ط.ایران،مکرّر.
-افتتح المقال بعد البسمله
بحمد خیر منعم و الشکر له
بر این منظومه شروح و ملحقاتی نوشته اند که برخی چاپ شده است.
سیرۀ ائمّة زیدیّه،از امام مهدی احمد بن یحیی (-840 ق).این کتاب فنّ هشتم از«البحر الزخار»است.
فارسی،تاریخ نادر شاه افشار،از میرزا محمد مهدی بن محمد نصیر منشی استرآبادی، ط.مکرّر در(تهران و بمبئی).
-دیباج دیباچۀ کتاب کتاب فصاحت قرین
فارسی،مجلّه ماهانه،به سردبیری محمد بن اسماعیل محلاتی و مدیریت شیخ حسین صحاف که از 1327 ق در نجف منتشر می شد.
فارسی،از نجفقلی خان حسام الدوله معروف به آقا سردار،تألیف:1330 ق.ط.مکرّر.
ابراهیم بن حسین بن علی بن غفار دنبلی خوئی (-1325 ق)،تاریخ شرح:1291 ق.ط.تبریز، 1292 ق و مکرّر.
مهذب الدین احمد بن عبد الرضا.خ.موجود.
فارسی،از محمد باقر بن محمد جعفر همدانی (-1332 ق).ط.تهران،1300 ق.
ص:76
در حسن و قبح عقلیون،از حسین بن حاج نجف تبریزی(-1251 ق)جدّ مادری طه نجف، تالیف:1192 ق،مرتب بر 8 باب.خ.
خوانساری نجف.
-الحمد للّه الذی بدأ بخلق العقول
سید مهدی بن علی مشعل بحرانی(-1343 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او که بخط خودش نزد فرزند او عبد المطلب موجود بوده است.
ص:77
به ترتیب:نحو،صرف،معانی،لغت،میزان، رجال،درایة،حدیث،اصول،تفسیر،تجوید، هیأت،حساب،کلام و فقه.مذکور در«غایة الآمال»مؤلّف.
موسی بن محمد باقر بن محمد سلیم قراچه داغی.
مؤلف«لطائف الدرر»را در طهارت و صلاة از این کتاب برگزیده و در 1316 ق چاپ کرده است.
محمد رضا طبسی(معاصر).خ.دیده شده.
سید عبد اللّه شبّر(-1242 ق).تلخیص اوّل «جامع المعارف و الاحکام»مؤلف است.
مذکور در اجازۀ مؤلف برای محمد تقی قزوینی.
محمد کاظم بن شفیع هزار جریبی(-بین 1232 و 1238 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،معانی و بیان،از آق اولی حسام العلماء.
ط.شیراز،1315 ش.
ملل و نحل،از ملاّ عباس بن حیدر قمی.تألیف:
1069 ق،مرتب بر مقدمه،4 فصل و خاتمه.
کمال الدین عبد الرزاق ابن فوطی(-723 ق).
مذکور در«فوات الوفیات»ابن شاکر.
شیخ هلال الدین بن اسماعیل خوئی.در مجموعه ای از آن نقل شده.
اصول فقه،از عبد الکریم بن محمد جعفر مهرجردی یزدی(-1355 ق).ط.تهران، 1337-1338 ق و مکرر.
میرزا ابراهیم بن محمد علی محلاتی شیرازی،در اثبات فتوائی که برخلاف شیخ فضل اللّه نوری داده.ط.ایران،1323 ق.
منظومه از علی بن جعفر شریعتمدار استرآبادی (-1315 ق)،برگرفته از نظم«اللمعة الدمشقیۀ»او،مذکور در«غایة الآمال»مؤلّف.
نیز از علی بن جعفر شریعتمدار و مذکور در«غایة الآمال».
محمد باقر بن محمد آل زائر دهام(معاصر).ط.
العماره،1348 ق.
الملقب به نور الانوار)
محمد بن مرتضی معروف به نور الدین اخباری (زنده در 1115 ق)نوادۀ برادر فیض کاشانی.خ.
دیده شده(در چند مجلّد).
-الحمد للّه الذی فجر من قلوب اولیائه ینابیع الحکمة
در عروض و قافیه،از سید رضا بن محمد بن شجاعتعلی هندی(-1362 ق).خ.موجود.
المنصور)
اشعار صفی الدین عبد العزیز حلّی(-750 ق)در مدح ناصر الدین ابو الفتح ارتقی.درج در دیوان او که مکرر طبع شده و به صورت مستقل نیز در 1283 ق چاپ شده.
ابو علی فتح اللّه بن علوان کعبی دورقی(-1130 ق).
ص:78
سید محمد صادق بن سید حسن آل بحر العلوم(ح 1315 ق-).
الحسینیة)
انساب،از ادریس بن ابی العباس احمد حسنی علوی فضیلی.ط.فاس،1314 ق.
المستطرفة)
منظومه،منسوب به سید محسن مقدس اعرجی (-1227 ق)،ط.تهران،1271 ق.
منظومه از محسن بن محمد سمیع کرمانشاهی(- زنده در 1221 ق)نبیرۀ فیض کاشانی.خ.دیده شده.
-سبحانه من لا یزال محسنا
حمدی الیک الملک المهیمنا
قاضی محمد بن علی شوکانی(-1250 ق).
شرح آن به نام«الدراری المضیئة»نیز از شوکانی است.شرح دیگرش«الروضة الندیة»از صدیق حسن خان است که چاپ شده.
منظومه از محمود عباس عاملی(-1353 ق).ط.
بیروت،1353 ق.
سید عبد اللّه بن محمد طاهر موسوی شیرازی نجفی(1319 ق-).ط.شیراز،1348 ق.
فارسی،تاریخ اشکانیان،از محمد حسن خان اعتماد السلطنة.ط.تهران،1308-1311 ق(3 جلد).
منظومه از محسن بن شریف(-1355 ق)نوادۀ صاحب جواهر که به مثابۀ سفرنامۀ بحرین اوست.خ.موجود.
منظومه در ادب و تاریخ،از محمد بن مهدی مغنیۀ عاملی(سدۀ 13 ق).صاحب«اعیان الشیعه»آن را به همین نام از مآخذ اعیان شمرده امّا شیخ خلیل مغنیه نوادۀ اناظم که نسخۀ آن را داشته نام صحیح آن را«درر الحکم»می داند.
رسالۀ بی نقطه،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری(1074 ق-)-جزءی از«لطائف الظرائف»اوست که در 1109 ق تألیف آن را به پایان رسانیده.خ.موجود.
-لا اله الاّ اللّه محمد رسول اللّه،اوّل الکلام
و اکمل المرام حمد اللّه الاحد الصمد العلاّم
شرح فاکهی در نحو،از سلیمان بن داود حلّی پدر سید حیدر شاعر معروف(-1304 ق)،تألیف:
1233 ق.خ.خوانساری نجف(خط مولف در 1239 ق).اصل فاکهی از عبد اللّه بن احمد مکی است.
-الحمد للّه الذی رفع قدر العلماء.
شیخ غالب بن قعود حویزی(-1317 ق)؛خ.
موجود.
-الحمد للّه ذی الجلال و الاکرام...
رسائل،از ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق).مذکور در«مشارب التجارب»مولف.
سخاب رشتۀ قرنفل را گویند که در آن گوهری نباشد.
ص:79
قاضی ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه ابن ابار قضاعی بلنسی اندلسی(-658 ق)امام اندلس.
شیخ احمد تلمسانی از این کتاب در«نفح الطیب من غصن الاندلس الرطیب»نقل کرده است.
السبطین)
جمال الدین محمد بن یوسف زرندی(-750 ق)،محدّث حرم نبوی(صلی الله علیه و آله).خ.دیده شده.
-الحمد للّه ذی المنّ و الاحسان و الطول و الامتنان...
ناشناخته،ط.بیروت،مذکور در برخی از فهارس.
حامد حسین بن محمد قلی نیشابوری لکهنوی (-1306 ق)صاحب عبقات.خ.موجود.
فارسی،از اشرف الواعظین سید حسن بن محمد حسینی یزدی آل ط.ط.تهران،1349 ق.
فارسی،ترجمۀ کلمات قصار امیر المؤمنین(علیه السلام)، از محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی.خ.
دیده شده.
ص:80
العقائد)
شریف احمد بن یحیی بن مرتضی حسنی یمنی زیدی(-840 ق).سفر دوم از«غایات الافکار فی شرح البحر الزخار».خ.دیده شده.
فارسی از حبیب اللّه بن شیخ زین العابدین قمّی (-1359 ق).«کشف الفوائد»از علاّمه حلّی است که شرحی است بر قواعد العقائد خواجه نصیر الدین طوسی.خ.موجود.
کلام،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).«غرر الفوائد»منظومۀ حکیم سبزواری است و شاید این کتاب شرح منظومه بوده باشد و ظاهرا نسخۀ آن نزد یکی از نوادگان شارح موجود است.
منظومه در اصول فقه،از ملا علی قزوینی خوینی حائری(-ح 1318 ق).خ.دیده شده.
-ابدا بسم اللّه فی المقال
و حمده و الشکر بالافضال
فقه،از محمد حسن آل مظفر نجفی،در چند مجلد،تألیف مجلد اول:1354 ق.
-الحمد للّه الذی فضّل الشریعة الاحمدیّة
اصول فقه،از احمد بن صالح آل طعان بحرانی (-1315 ق)،جواب 4 سؤال است که سید شبر بن علی ستری بحرانی پرسیده بوده.
سید هادی بن علی بجستانی(-1368 ق)،شرح منظومۀ سبزواری است.مذکور در فهرست تألیفات او.
ادب و اخلاق،از اسماعیل بن نجف حسینی مرندی(-1318 ق)،تألیف:1250 ق.خ.
موجود.
فارسی،ناشناخته،ط.ایران.
حاشیۀ جدید بر فرائد الاصول شیخ انصاری،از محمد کاظم آخوند خراسانی(-1329 ق).ط.
ایران.مکرّر.
سید محسن امین عاملی.برای تدریس در مدارس تألیف کرده.
ص:81
تخمیس قصیدۀ الازریّة،از جابر بن عبد الحسین ربعی کاظمی،ط.بمبئی،1300 و 1318 ق؛ تهران،1301 ق؛نجف،1370 ق.
علوم غریبه،از سید محسن(یا حسن)بن حسین آقائی یزدی(-1338 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی تحیرت العقول فی کنه ذاته
در انواع علوم،از سید محمد رضا بن اسماعیل شیرازی(-1300 ق).ط.تهران،1299 ق و مکرّر.
منظومه در صلاة،از عبد الغنی قراچه داغی(- پس از 1300 ق).این منظومه تکملۀ درۀ بحر العلوم است.
محمد بن علی بن ابراهیم ابن ابی جمهور احسائی (-پس از 901 ق)،از مآخذ«مستدرک الوسائل».
-الحمد للّه الذی اقام قواعد القوانین الفقهیّة...
سید محمد باقر بن مرتضی موحّد موسوی ابطحی (-1340 ق)،تألیف:1325-1327 ق،خ، موجود.
منظومه از نظر علی زنجانی(-پس از 1290 ق) شاگرد شیخ انصاری.این کتاب همانند«نصاب الصبیان»ولی بزرگتر از آن است.
اسماعیل بن محمّد علی محلاّتی(-1343 ق).
مجموعۀ فوائدی است در اصول،فقه و رجال.
خ.دیده شده.
-(پس از خطبه)فهذه جملة من الدرر اللوامع الغرویة من شتات القضایا الفقهیّة و الاصولیّة و الرجالیّة
فرج بن حسن بن فرج مؤلف«تحفة اهل الایمان».در این کتاب اجازات مشایخ خویش را گرد آورده.
ادعیه،از محمد صالح آل طعان قطیفی.خ.
موجود.
نحو،از محسن بن محمد سمیع کرمانشاهی(زنده در 1221 ق)،نوادۀ فیض کاشانی.
فارسی،منظومه در مراثی سید الشهداء(علیه السلام)،از محمد شفیع شوقی،ط.تهران.
انساب،ناشناخته،محمد علی هبة الدّین شهرستانی نسخه ای از«بحر الانساب»را در بعلبک دیده بوده که از این کتاب برگرفته شده است.
امام مهدی احمد بن یحیی بن مرتضی حسنی یمنی(-840 ق)کتاب چهارم از 8 کتاب «یواقیت السیر»؛خ.موجود.
شیخ حسین بن احمد آل سمیسم لامی نجفی (-1340 ق)،تالیف:1325-1327.خ.
موجود.
ابی طالب(علیه السلام))
ولی اللّه بن نعمت اللّه حسینی حائری(سدۀ 10 ق).در«مدینة المعاجز»سید هاشم بحرانی و
ص:82
چند کتاب دیگر از آن نقل شده است.
محمد ابراهیم کلباسی نجفی.تقریرات سید ابو تراب خوانساری است.تالیف:1346 ق.
شاذان بن جبرئیل قمی(سدۀ 6 ق)مؤلف «ازاحة العلّة»مذکور در«الروضة فی المناقب» که از همین مؤلّف است.
سید محسن امین عاملی مؤلّف«اعیان الشیعة».
الهیولی و الصورة)
سلیمان بن احمد آل عبد الجبّار قطیفی(-1266 ق).مذکور در«انوار البدرین».
محمد تقی بن حسینعلی هروی اصفهانی (-1299 ق).تعلیقاتی است بر«اللوامع الحسینیّة»تالیف استادش سید کاظم رشتی.خ.
موجود.
-الحمد للّه و سلام علی عباده الذین اصطفی.
سید عبد الکریم بن جواد بن عبد اللّه جزائری(-ح 1215 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الواحد القدیم
عبد اللّه بن حسن مامقانی(-1351 ق).
اخلاق،از عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی (-1242 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه علی نعمائه
کشکول گونه ای از محمد بن عبد اللّه بن محمد رضا شبّر حسینی.تالیف:1238 ق.خ.
دیده شده.
-فاتحة کل کتاب کریم و مفتح کل خطاب عظیم حمد اللّه الملک الجبّار...
اصول فقه،از محمد بن هاشم بن شجاعتعلی هندی نجفی.به مسائل دیگری از جمله رجال نیز در آن پرداخته شده است.
منظومه در صیغ و عقود و ایقاعات،از عبد اللّه بن حسن مامقانی(-1351 ق)تاریخ نظم:1346 ق.ط.نجف،1346 ق.
-ابدأ بسم اللّه ذی الجلال
ثم بحمده علی التوالی
منطق،از عبد النبّی بن محمد علی وفسی عراقی (1307 ق-).
حاشیة القوانین
علی بن محمد علی بن حیدر بن خلیفۀ مجیراوی معروف به شیخ علی حیدر شروقی(-1314 ق) تألیف مجلد دوم که نسخۀ آن دیده شده:1293 ق.
منظومه در اصول فقه،از محمد جواد بن محمد رضا واعظ دارابی شیرازی(1309 ق-)، مرتب بر غیاصات،اصداف و درر.مذکور در مقدمۀ طبع«النّجعۀ»مؤلّف.
السجّادیّة المشهورة)
عبد اللّه بن عیسی بن محمد صالح افندی تبریزی (-ح 1130 ق).ط.تهران،1324 ق.
سید حسن صدر بن هادی موسوی(-1354 ق).
ص:83
«عقائد جعفریّه»فن اول کتاب«کشف الغطاء» است.
28 قصیده در مدح ناصر الدین شاه قاجار،از حسن بن هانی نجفی.خ.دیده شده.
-حمدا لناصر دینه...
ما عسی ان یکون فیک مدیحی
غایة المدح فی علاک ابتداء
کمال الدین عبد الرزاق ابن فوطی مروزی (-723 ق).
علی بن جعفر شریعتمداری استرآبادی.این کتاب شرحی است بر بوستان که آن نیز از علی شریعتمدار و شرح منظوم«درج المضامین»در تجوید تألیف ملاّ مختار قاری اعمی اصفهانی.
کشکول فوائد متفرقه،از حیدر قلی خان بن نور محمد خان سردار کابلی.خ.دیده شده.
ناشناخته.مؤلف از نوادگان صاحب حدائق و شاگرد سید محسن مقدس اعرجی است.خ.
موجود.
سید صادق بن علی اعرجی فحام نجفی(-1204 ق).خ.حسینیّۀ کاشف الغطاء.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
فقه،از محمد بن عبد الکریم قائنی(معاصر)، تألیف:1349 ق.ط.نجف،1354 ق.
فقه وسائل دیگر،از یوسف بن احمد بحرانی (-1186 ق)صاحب حدائق.تألیف:1177 ق.
ط.ایران،1307 ق.
ص:84
فارسی،داستان،از پسیان،ط.تهران.
فارسی،از سید علی رضا بن ریحان حسینی، مؤلّف«آئینۀ دانشوران».ط.
فارسی،از دکتر ریولان و عدّۀ دیگر،ترجمۀ محمود پورشالچی،ط.تهران،1327 ش.
محمد محمدی.ط.تهران،1328-1330 ش (2 جلد)و مکرّر.
فارسی،از محمد حسن شریف،ط.تهران.
فارسی،داستان،از غلام رضا کیانپور،ط.تهران.
فارسی،آثار جنگ جهانی در ایران،از حاج مراد مرغیوف،ترجمۀ شرف الدین قهرمانی.ط.
تهران.
فارسی،از علی نقی وزیری،ط.تهران،1304 ش.
فارسی،در فجایع جنگ جهانی،از اریش ماریار مارک آلمانی،ترجمۀ هادی سیاح سپانلو.ط.
تهران،1309 و 1316 ش.
فارسی،از گوردن واترفیلد،ترجمۀ عبد الحسین بدیع،ط.تهران،1320 ش.
فارسی،از سعید نفیسی(-1345 ش).ط.
تهران،1328 ش.
در ادیان و عبادات،از عزّ الملک محمد بن عبد اللّه مسبّحی حرّانی(-420 ق).
فارسی،شعر،از سهراب سپهری،ط.تهران.
فارسی،در حقیقت اسم اعظم،از عبد الوحید گیلانی،مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،داستان،از ش.پرتو.ط.تهران،1310 ش.
فارسی،از سید محمد مویلحی،ترجمۀ محمد حسن شریف.ط.تهران،1317 ش.
فارسی،طب،از محمد علی عزمی.ط.تهران، 1323 ش.
فارسی،اخلاق،از جهانگیر بلوچ.ط.تهران، 1326 ش.
اردو،ظاهرا ترجمۀ دوازده امام خواجه نصیر الدین طوسی است که در هند طبع شده.
سید ابو طالب قائنی(-1293 ق).تقریرات درس استاد او شیخ محسن خنفر(-1270 ق) است.
شرح«قطر الندی»،از سید جعفر بن محمد اعرجی(-1332 ق).
تجوید به قراءت عاصم،از عبد الحسین بن عبد المولی،مرتب بر مقدمه و چند درس.خ.
ص:85
موجود.
-الحمد للّه العاصم من الزّلل...
جعفر بن محمد نقدی(1303 ق-).ط.نجف، 1307 ق.
محمد حسین بن علی اکبر اصفهانی.تالیف مجلّد اول:1248 ق.خ.حسینیۀ کاشف الغطاء(ج.
اول).
سیر و تواریخ پیامبر(صلی الله علیه و آله)و ائمّه(علیه السلام)از حسن بن محمد بن ابراهیم لواسانی تهرانی(معاصر).ط.
صیدا،1349 ق.
سید محسن امین.تالیف 1362 برای شاگردان مدارس.ط.
نیز از سید محسن امین.ط.سوریه.این کتاب هم برای شاگردان مدرسۀ علویۀ دمشق تألیف شده است.
شمس الدین ابو عبد اللّه محمد بن مکی شهید اول (-786 ق)،تألیف:784 ق.تا کتاب الرهن که به سبب شهادت او ناتمام مانده.ط.تهران، 1265 و 1269 ق.خ.آستان قدس،ش 2401 (822 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی انطق السنتنا بحمده
توحید و اخلاق،از محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی(-1293 ق).تالیف مجلد اول:
1274 ق.خ.دیده شده.
احمد رضا عاملی نباطی(معاصر).قسم دوم از «هدایة المتعلّمین الی ما یجب فی الدین».ط.
صیدا،1353 ق.
شیخ عبد الکریم زنجانی(معاصر)،ط.نجف، 1359 ق.
ملا داود بن سلیمان کعبی(1313 ق-)،شرح 8 فصل از منظومۀ«الدرر الغرویة»از سید صالح قزوینی است.
سید خلف بن عبد المطلب مشعشعی(-1070 یا 1074 ق).
کل شهر علی التکرار)
ادعیه،از رضی الدین علی بن طاوس(-664 ق).
خ.آستان قدس،ش 12157(977 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-احمد اللّه جل جلاله بما وهب لی من القدرة
فارسی،مثنوی،ناشناخته.خ.دانشگاه.
فارسی،داستان،از علی اصغر معززی.ط.تهران.
فارسی،داستان،از محمد باقر حجازی،ط.
تهران.
فارسی،عرفان،از میر سید علی بن شهاب الدین همدانی(-786 ق).ط.شیراز،1338 ق.
فارسی،فقه،از عبد النبی عراقی(معاصر)،خ.
دیده شده.
فقه،از ابراهیم بن غیاث الدین خوزانی،معاصر
ص:86
نادر شاه افشار،مذکور در«تتمیم امل الآمل».
فارسی،داستان،از مصطفی رحیمی.ط.
سید محسن امین.مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:87
لغت عربی به فارسی،از قاضی خان بدر محمد دهار وال دهلوی هندی(سدۀ 9 ق)مؤلف«اداة الفضلاء».خ.موزۀ بریتانیا(در کتابخانۀ دهخدا هم در تهران موجود بوده است)
-حمد بیحد مبدع ذو الکمال را...
فارسی،در خواص ادویه،منسوب به ابن جزله، تألیف:803 ق.خ.آستان قدس،ش 5083 (1082 ق).
فارسی،از ملا علی محمد بن محمد حسین محلّه نوی(-1293 ق).از مآخذ«معرفة القبلة».
طب،از ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق)،خ.مشکات.
-سئل الشیخ الرئیس ابو علی بن سینا ان یملی کتابا فی امره باستعمال الهندباء.
طب،از محمد قاسم هندو شاه فرشتۀ استرآبادی که در«مخزن الادویه»از آن نقل شده است.
فارسی،از موسی بن علی رضا ساوجی که به نام ناصر الدین شاه قاجار تألیف کرده.ط.تهران، 1269 ق.
فارسی فقه،از ناصر خسرو علوی بدخشانی (-481 ق)،مذکور در وصیتنامۀ مؤلف.
علی اکبر قائم مقامی فراهانی.مذکور در آخر «جان جهان»مؤلّف.
از مآخذ«مؤید الفضلاء»و مذکور در اول آن کتاب.
فارسی،از صدر المعالی نور حقیقی خوانساری.
ط.
فارسی،از سید محسن خلیق رضوی.ط.تهران، مکرّر.
فارسی،از سرهنگ خوشنویسان.ط.تهران.
فارسی،قصیده در فنّ بلاغت،از صدر الافاضل لطفعلی دانش(-1350 ق).وی این قصیده را خود شرح و به صدیق الملک اهداء کرده است.
خ.موجود.
فارسی،نشریۀ تجارتخانۀ واردات و صادرات شوروی(زاک کاستورک).ط.تهران،1318 ش.
فارسی،دستور زبان پهلوی،از دین محمد جی هندی.ط.بمبئی،1934 م.
-الحمد للّه الذی هدانا للاسلام
فارسی،موسیقی،از علی نقی خان وزیری.ط.
برلن.
فارسی،از عبد الرحیم سلطان القرائی.خ.
موجود.
-اول در بیان وقف.وقف در لغت...
فارسی،از حافظ جی بن یوسف الدین گیلانی شفتی.خ.موجود.
-الحمد للّه رب العالمین و الصلاة و السّلام علی سید المرسلین و آله الاکرمین و صحبه المنتجبین،و بعد چنین گوید...
ص:88
فارسی،از ع.ح.حکیمی و ح.معینی.ط.تهران، 1308 ش.
فارسی،از مهدیقلی هدایت مخبر السلطنه.ط.
تهران.
فارسی،از حبیب اللّه صحیحی.ط.تهران، 1305 ش.
فارسی،ناشناخته،نسخۀ خطی مجلد اول این کتاب که«تحفة المؤمنین»نام دارد و در کیمیاست موجود است.خ.آستان قدس ضمیمۀ ش 10867.
دستور الحکم-دستور معالم الحکم
فارسی،شرح فرمان امیر المؤمنین(علیه السلام):به مالک اشتر،از احمد ادیب کرمانی.ط.1321 ق.
فارسی،ترجمه و شرح فرمان امیر المؤمنین(علیه السلام) به مالک اشتر،از محمد علی بن علی اصغر واعظ تهرانی همّت آبادی.
فارسی،ترجمۀ فرمان امیر المؤمنین(علیه السلام)به مالک اشتر،از محمد علی بن محمد حسین فروغی ذکاء الملک(در فهرست مشار ترجمه به نام محمد حسین ذکاء الملک فروغی است).ط.
تهران،1321 ق.
ناشناخته،در«مناقب مرتضوی»از آن نقل شده.
فارسی،از ماه لقا برهان.ط.تهران،1309 ش.
فارسی،از مترجم همایون(علی محمد فرهوشی).ط.تهران.
فارسی،از محمد مصدق مصدق السلطنه.ط.
تهران،1333 ق.
فارسی،از محمد جعفر بن محمد صادق،که در 1134 ق برای میرزا ابو الحسن تالیف کرده،خ.
آستان قدس،ش 3146(1133 ق).
فتح اللّه مرعشی شوشتری معروف به کیمیاوی، برای شاگرد و مریدش فتح اللّه وفائی شوشتری (-1304 ق)تالیف کرده.
دستور رمل-رمل
فارسی،در زیارات شیراز،از عبد العزیز بن محمد افضل شیرازی،برگرفته از«شدّ الازار»، مذکور در کشف الظنون.
فارسی،از عبد العلی پرتو علوی،ط،تهران.
ص:89
فارسی،از محمد باقر کمره ای.
میرزا ابراهیم شاعر اصفهانی(-1302 ق)، برای فرزند خویش اسماعیل دردی تألیف کرده.
جلال الدین بن محمد نصیر همائی شیرازی (1317 ق-)،بخشی از آن در نامۀ فرهنگستان و سالنامه طبع شده.
شیخ حسن هروی مؤلّف«انقلاب طوس».ط.
محمد حسین ادیب السلطنۀ سمیعی عطا (-1332 ش).ط.تهران.
محمد حسین صدر آموخته.ط.رشت.
عبد العظیم قریب گرگانی.ط.تهران،مکرّر.
عبد العظیم قریب،ملک الشعراء بهار بدیع الزمان فروزانفر،جلال الدین همائی و رشید یاسمی.ط.
تهران،1329 ش.
عبد الکریم بن ابی القاسم ملا باشی ایروانی (-1294 ق)به نام فرزند خویش محمد علی،در زمان حکومت بهمن میرزا در تبریز تالیف کرده و مرتب است بر 14 فائده.
-سپاس و ستایش خداوندی را سزاست که نوع انسان را پایۀ برتری
غلام حسین کاشف.ط.استانبول،1328 ق.
قویم.ط.تهران.
محمد بن عباس پروین گنابادی.ط 1328 ش (ضمیمۀ مجلۀ آشفته).
محمد کریم خان بن ابراهیم کرمانی(-1288 ق).
ط 1275 ق).
فارسی،صرف و نحو،از حبیب اللّه اصفهانی (-1315 ق).ط.استانبول،1289 ق.
فارسی،از هادی بیرجندی.ط.تهران.
فارسی،از نجیب الدین رضای ذهبی تبریزی اصفهانی.
امیر رضا حسینی قزوینی(سدۀ 11 ق).خ.
موجود.
ص:91
فارسی،رسالۀ عملیه،از علی اکبر اصفهانی.
ظاهرا مؤلّف علی اکبر بن محمد باقر اژه ای (-1232 ق)است.رساله مقدمه ای هم در اصول دین دارد.خ.دیده شده.
فارسی،فقه منظوم،از محمد علی بن شیر علی بروجردی(-1328 ق).خ.موجود.
-مهر مهرش نامۀ مشکین طراز
بر سپاس کردگاری گشت باز
فارسی،از حسن مشیر الدوله پیرنیا.ط.تهران.
فارسی،صرف و نحو،از عبد الرحیم همایون فرخ.ط.تهران،1324 ش.
فارسی،داستان نویسی،از عبد النبی فخر الزمانی زلالی قزوینی(-1037 ق).
شرح منظومه در عروض از خود ناظم که ناشناخته و معاصر رفیع الدین محمد(-1034 ق)پدر سلطان العلماء است.خ.آستان قدس، ش 4334.
فارسی،از مشهدی اللهوردی،ط.رشت،1304 ش.
فارسی،از نور الدین عبد الرحمن جامی(-898 ق).خ.موجود.
-بعد از تیمن به موزون ترین کلامی...
فارسی،از قاضی مسعود رازی،مذکور در «کشف الظنون».
انشاء و ترسل،از محمد بن هندو شاه شمس منشی نخجوانی(687 ق-).خ.شهید مطهری.
-تحمیدی که سیار فهم دوربین...
فارسی،از ا.ر.تامسن،ترجمۀ محمد صادق نشأت.ط.تهران.
بدیع الزمان حسین بن ابراهیم نطنزی(-497 ق).
خ.آستان قدس،ش 11976(594 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی ابدع العالم بقدرته
فارسی،از ادمون دیل و شارل کاردر،ترجمۀ علی محمد مدرسی.ط.تهران،1336 ش.
فارسی،پرورش کودک،از حسین قلی قزل ایاغ قاجار،تألیف:1345 ق.ط.قاهره،1306 ش/ 1345 ق.
فارسی،صرف،از انور علی،ط.هند.
حافظ محمد بن ابی بکر مدینی.ابن طاوس در «اقبال»از آن نقل کرده است.
فارسی،کشاورزی،از رضا قلی گل پیرا.ط.
تهران،1308 ش.
ناشناخته،از مآخذ«البلد الامین»کفعمی.
فارسی،از نور الدین عبد الرحمان جامی(-898 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 8715(985 ق).
ص:92
-به نام آنکه ذات او ز اسماء(رسائل دیگری هم در دستور معمّا از جامی در دست است).
فارسی،از حسین بن محمد حسینی معمائی نیشابوری(-904 ق)که به نام امیر علی شیرنوائی تألیف کرده،خ.آستان قدس ضمیمۀ ش 13479(991 ق)و چند نسخۀ دیگر.
دستور معمّا-معمّا
دستور معما-حلیة الحلل
فارسی،استخراج تقویم،از حسین بن محمد بن یحیی شریف زیدی حسینی،تالیف:891 ق،خ.
ملک.
-زواهر جواهر حمد و سپاس
فارسی،از نور الدّین عبد الرحمان جامی(-898 ق).خ.موجود.
فارسی،از امیر خسرو دهلوی(-725 ق).
ص:93
فارسی،ترجمۀ ابو تراب شایگان.ط.تهران.
فارسی،در بیان روح،غذای روح و طیران روح، از حسین بن علی بن عبد الهادی حسینی نبوی قمی (1342 ق-)،تألیف:1369 ق.خ.دیده شده.
فارسی،برگزیدۀ دیوان محمد علی صفوت.ط.
تبریز،1324 ش.
فارسی،دیوان عباسقلی خرّم اصفهانی.ط.
فارسی،جغرافیا،از عباس شوقی.ط.تهران، 1314 ش.
فارسی،داستان،فارسی،از ماکسیم گورکی، ترجمۀ کریم کشاورز.ط.تهران،1327 ش.
فارسی،داستان،از حسین شعشعانی.ط.تهران، 1322 ش.
لغت فارسی به ترکی،از مصطفی بن لطف اللّه دشیشی،تالیف:988 ق به اسم حسن پاشا امیر الامراء مصر.مذکور در«کشف الظنون»
ابو اسحاق ابراهیم بن سلیمان بن عبید اللّه بن خالد نهمی.حمید بن زیاد(-310 ق)آن را از مولف و نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش از حمید روایت می کنند.
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمی(-350 ق).نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلّف روایت می کند.
به احتمال از جابر بن حیان صوفی(-200 ق).
ضمن 11 رساله جابر در کیمیا دیده شده.
ابو القاسم حمید بن زیاد بن حماد کوفی نینوائی (-310 ق).حسین بن علی بزوفری و احمد بن جعفر بزوفری که هردو از مشایخ شیخ مفیداند، آن را از مؤلّف روایت می کنند.و شیخ مفید آن را از محمد بن حسین بزوفری روایت می کند.
سید خلف مشعشعی حویزی(-1074 ق)، مذکور در«ریاض العلماء».
ابو القاسم سعد بن عبد اللّه بن ابی خلف اشعری قمّی(-301 یا 299 ق).مذکور در رجال نجاشی.
حاج محمد سعید.ظاهرا از مؤلفات پس از هزار هجری است و در برخی از مجامیع از آن نقل شده است.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
از وی 3 کتاب دعاء روایت شده که دومی کتاب الدعاء عن علی(علیه السلام)و سوّمی کتاب الدعاء عن ابن عباس نام داشته است.مذکور در رجال نجاشی.
عبد القاهر(یا عبد القادر)بن ابی القاسم اشتری.در تصانیف سید بن طاوس از جمله در اقبال از آن نقل شده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال کوفی (سدۀ 3 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ص:94
ابو الحسن علی بن حسن بن محمد طائی جرمی طاطری.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق) صاحب«مروج الذهب».مذکور در برخی از تألیفات کفعمی.
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی،وکیل امام رضا،امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.
سید مبین حسینی وفسی همدانی،تألیف:1268 ق.خ.مرعشی قم.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمّی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فرّوخ صفار(-290 ق).نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو طاهر محمد بن سلیمان زراری(-300 ق)جد ابو غالب زراری.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن عباس بن عیسی غاضری.
تألیفات غاضری را حمید نینوائی(-310 ق)از او روایت می کند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو المفضل محمد بن عبد اللّه شیبانی(-387 ق).
ابو جعفر محمد بن حسین بن سفیان بزوفری،از مشایخ شیخ مفید.محمد بن ابی قرّه دعای ندبه را از این کتاب برگرفته است.
محمد بن علی ناموسی خاری فریومدی سبزواری،معاصر فخر الدین بن علامه حلّی (-771 ق).صاحب ریاض العلماء،بعضی از ادعیۀ امام سجاد را در کتاب«الصحیفة الثالثة السجادیّة»از این کتاب برگرفته است.
ابو الفرج محمد بن علی بن ابی قرّۀ قنانی.از این کتاب در«مزار»محمد بن مشهدی و«اقبال» ابن طاوس نقل شده و شاید مؤلف از اولاد ابن ابی قرّه منجم خلیفه فاطمی مصر بوده باشد.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران بن موسی خراسانی بغدادی(-378 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سلمی سمرقندی،از مشایخ کشی و از طبقۀ کلینی.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن وهبان بن محمد دبیلی، مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن یعقوب کلینی(-328 ق).
کتاب از مآخذ«البلد الامین»کفعمی است و کفعمی نسخۀ آن را داشته است.
محمد بن هارون تلعکبری.علامۀ مجلسی در «بحار الانوار»از این کتاب به«الکتاب العتیق» تعبیر کرده و کفعمی آن را«مجموع الدعوات» نامیده است.
میر سلطان محمود،در برخی از مجموعه ها از این کتاب نقل شده است.
ص:95
مظفر حسین بن ضامن حسین رضوی لکهنوی (1294 ق-).
معاویة بن عمار بن ابی معاویۀ دهنی بجلی (-175 ق).نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
قاضی ابو حنیفه نعمان بن محمد بن منصور، مؤلف«دعائم الاسلام».مذکور در فهرست تألیفات مؤلف.
ابو القاسم هارون بن مسلم بن سعدان کاتب سرّ من رائی(سامرائی).نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
ناشناخته،مؤلف از نوادگان میر داماد بوده است.
خ،دیده شده.
فارسی،ناشناخته،مرتب بر 2 قسم،خ.دیده شده.
ناشناخته،در 5 باب،در آن از«بحر المغفرة»نقل شده است.خ.دیده شده.
ناشناخته،در 5 مقصد،خ.دیده شده.
به روایت ابو محمد هارون بن موسی تلعکبری.بر این دعاء شرحهای متعددی نوشته شده که در حرف شین خواهد آمد.
چهار دعاء است که به ترتیب به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)،علی بن ابی طالب،حسن بن علی و حسین بن علی علیهم السّلام منسوب است و هر یک را شروحی است که در حرف شین خواهد آمد.
ناشناخته.سید کاظم رشتی(-1259 ق)براین دعاء شرحی نوشته است.
منسوب به امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام).در اجازۀ عماد الدین علی شریف قاری مورّخ 988 ق این دعاء نقل شده است و نسخۀ آن ضمن مجموعۀ«کنز السالکین»موجود است.
در مجلد مزار«بحار الانوار»از محمد بن بابویه روایت شده است.
ص:96
عبد النّبی بن محمد علی وفسی(1307 ق-).
مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:97
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
و الاحکام)
فقه،از قاضی ابو حنیفه نعمان بن محمد بن منصور مغربی مصری(-363 ق)،خ.آستان قدس،ش 1683(1003 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه استفتاحا لحمده...
نیز از قاضی نعمان،مذکور در«المرشد الی ادب الاسماعیلیة».
محمد بن علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق).
مذکور در«نجوم السماء».
الرجعة)
محمد محسن بن عنایت اللّه مشهدی(سدۀ 11 ق).خ.ملّی تهران.
-الحمد للّه الذی حبّب الینا الایمان...
در بیان اصول کفر و ایمان،از عبد الوحید گیلانی.
مذکور در«ریاض العلماء».
در انواع تعزیه،از محمد علی بن خداداد نخجوانی (-1334 ق).ط.1331 ق.
محمد بن جعفر کتانی.ط.دمشق،1342 ق.
رکن الدین محمد بن علی جرجانی غروی(سدۀ 8 ق).مذکور در«الابحاث فی تقویم الاحداث» مؤلّف.
سید حسین بن حسن مجتهد کرکی(-1001 ق) نوادۀ دختری محقق کرکی.مذکور در«روضات الجنات».
ابو الحسین علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
مذکور در«مروج الذهب»مؤلّف.
اخلاق،از ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق).ط.حیدرآباد هند،1349 ق.
سید محسن امین عاملی.در آن به ردّ صاحب «مجلة المنار»پرداخته است.به نقل از نامۀ مؤلف.
فقه،از علی بن حسین خاقانی(-1334 ق).به نقل از مؤلّف.
ابراهیم بن حسین دنبلی خوئی(-1325 ق).
مذکور در«ریحانة الادب».
ابو یعقوب فقیه،مذکور در معالم العلماء.
جامع:احمد خوانساری در 1279 ق.خ.شهید مطهری.
ناشناخته،مؤلّف از متاخرین بوده.ط.تهران، 1268 ق.
ناشناخته.خ.آستان قدس،ش 12407(سدۀ 6 ق).
ص:98
ناشناخته،نسخۀ آن را با حواشی به خط محمد صادق سراب تنکابنی دیده شده است.
فارسی،ناشناخته،در 10 باب،خ.روضاتی، اصفهان.
-الحمد للّه...اما بعد این رساله ای است در دفع آفات...
ناشناخته،17 دعاء از دعاء کمیل تا دعاء رؤیت هلال.خ.شهید مطهری.
ناشناخته،3 عنوان مختلف،خ.شهید مطهری.
به خط محمد حسین شاگرد زین العابدین خطاط اصفهانی در 1240 ق.خ.شهید مطهری.
جامع و کاتب:خداداد بختیاری در 1151 ق.خ.
شهید مطهری.
جامع و کاتب:زین العابدین یزدی،که در 1227 ق برای محمد حسن خان یزدی نوشته.خ.شهید مطهری.
کاتب:علا بیک،برای خزانۀ شاه سلطان حسین صفوی،خ.شهید مطهری.
کاتب:علی اکبر خوئی در 1253 ق.خ.شهید مطهّری.
جامع:سید مبین وفسی همدانی در 1268 ق.خ.
مرعشی قم.
جامع:محمد خوانساری،خ.شهید مطهری.
شرح 40 اسم از اسماء پروردگار،از تقی الدین ابراهیم کفعمی(-905 ق)که به آخر «البلد الامین»ملحق ساخته است.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 11478(1276 ق)ظاهرا مختصر شرح سهروردی است.
ص:99
در آستان قدس موجود است.
ناشناخته،نسخۀ مورخ 1193 ق در آستان قدس موجود است.
ملا محمد رضا بن محمد صادق بن مقصود علی مجلسی،تألیف:1069 ق.خ.موجود.
شرف الدین علی بن حجت اللّه طباطبائی شولستانی،از مشایخ علامۀ مجلسی.مذکور در «ریاض العلماء».
ص:100
خط سید عبد الوهاب طباطبائی در 1250 ق.خ.
شهید مطهری.
ناشناخته،خ.آستان قدس.
3 نسخۀ خطی جداگانه در آستان قدس موجود است که به ترتیب در 1270 و 1279 و 1285 ق چاپ هم شده است.
نسخه ای از آن در کتابخانۀ مدرسۀ عالی شهید مطهری موجود است که نام جامع و کاتب و تاریخ کتابت را از آخر آن محو کرده اند.2 نسخۀ ناشناختۀ دیگر هم به همین نام در آن کتابخانه موجود است.
در بخش ادعیه و مناجات کتابخانۀ شهید مطهری موجود در فهرست آن یاد شده است.
لذلک الرجل
سید محمد معروف به مولانا(-1360 ق).
مؤلف«براهین الفقه».
میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق).ط.(در آخر الغنائم).
یمین)
احمد بن عبد اللّه بن حسن بلادی(-1137 ق).
عبد اللّه سماهیجی در اجازۀ معروفش یاد کرده که مؤلف در این اثر به ردّ عبد اللّه بلادی-که از او یاد خواهد شد-پرداخته است.
یمین)
احمد بن ابراهیم بحرانی(-1131 ق)،پدر صاحب حدائق.وی نیز به ردّ شیخ عبد اللّه آتی الذّکر پرداخته است.
بشاهد و یمین)
عبد اللّه بن علی بن احمد بلادی بحرانی(-1148 ق).مذکور در«لؤلؤة البحرین».
در رد فتوای وهابیان در تخریب اماکن متبرکه،از محمد جواد بلاغی نجفی(-1352 ق)،ط.
نجف،1344 ق.
ص:101
فارسی،از علی اکبر صدر الاسلام همدانی (-1325 ق).ط.بمبئی،1310 ق.
در استحباب گریه بر سید الشهداء(علیه السلام)به عقیدۀ اهل تسنّن،از محمد باقر همدانی.خ.موجود.
فارسی،اصول دین،از اسد اللّه بن صدر الدین تنکابنی(-1339 ق).
فارسی،جریدۀ سیاسی و اخلاقی و دینی که در ایران منتشر می شد.
رسالۀ عملیه،از محمد بن زین العابدین رضوی نقوی خوانساری(معاصر).ط.اصفهان،1360 ق.
در ردّ وهابیان،از سید هادی بن علی بجستانی (-1368 ق).ط.1347 ق.
مهدی بن صالح موسوی کشوان کاظمی قزوینی (-1358 ق).«داعی الرشاد».تألیف ابراهیم رفاعی شافعی است.
-الحمد للّه هادی العباد
در معجزات ائمّة(علیه السلام)،از هادی بن علی بجستانی (-1368 ق).
در رد اشاعره،محمد باقر بن محمد جعفر همدانی (-1333 ق).خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از محسن تأثیر تبریزی(-1129 ق).خ.شهید مطهری(در کلیات شاعر).
-بیا ای بلبل فرخ پر و بال
که از گل گشته ای شوریده احوال
قاضی ابو العنبس محمد بن اسحاق کوفی صیمری(-275 ق).مذکور در«معجم الادباء».
به نقل از فهرست ابن ندیم و«تاریخ بغداد».
فارسی،از غلام رضا بن علی نمائی طبسی.ط.
تهران،1327 ش،1367 ق.
حسنعلی آل بدر قطیفی،که هنگام تهاجم ایتالیائیان بر طرابلس در 1329 ق نگاشته.ط.
طرابلس،1329 ق.
ص:102
فارسی.ط.تهران.
فارسی،از ابو المجد حجتی،ط.تهران،1327 ش.
فارسی از ابو الفضل بن مبارک هندی(-1011 ق)صاحب تاریخ اکبری.ط.هند(در 4 مجلد).
بهزادی)
فارسی،انساب فرزندان علی محمد مستوفی مازندران،ط.تهران،1319 ش.
ملا آقا منجم معاصر فتحعلیشاه قاجار.مذکور در «المآثر و الآثار».
از ابو القاسم نجم الملک.تقویم چند سال از جمله 1299 و 1300 ش،ط.
احمد بن محمد جعفر منجّم باشی شیرازی.
نسخه های چاپی برخی از سالهای 1305-1315 ش.دیده شده.
احمد بن محمد حسن منجم باشی تفرشی اصفهانی(اواخر سدۀ 13 و اوایل سدۀ 14 ق).
مذکور در«المآثر و الآثار».
احمد بن محمد حسن بن محمد علی منجم رشتی (-ح 1315 ق).مخطوطات چند سال از این تقویم دیده شده.وی ساکن نجف بوده است.
اسد اللّه هزار جریبی منجم باشی مظفر الدین میرزای ولیعهد.مذکور در«المآثر و الآثار».
محمد اسماعیل منجم مشهدی(سدۀ 13 ق).
مذکور در«المآثر و الآثار».
اسماعیل بن زین العابدین مصباح نجم الملک.
تقویم او از سال 1341 ق تا چندین سال طبع می شد.
بدیع الزمان حسینی گنابادی،منجم آقا محمد خان قاجار(-1211 ق).
محمد جعفر خان قاجار مجیر السلطنۀ مراغی (-1356 ق).ط.
جعفر بن عبد الکریم منجم باشی نائب السلطنه عباس میرزا در تبریز.مذکور در«المآثر و الآثار».
جعفر بن میرزا غلام منجم تبریزی معاصر ناصر الدین شاه قاجار.مذکور در«المآثر و الآثار».
سید جلال الدین بن سید علی تهرانی(معاصر) تقویم او سالهای متواتر چاپ شده است.
جواد جهانبخش نهاوندی(-1333 ق).تقویم بعضی از سالها از جمله(1327 و 1331 و 1332 ق دیده شده.وی شاگرد عبد الغفار نجم الدوله بوده است.
حاج آقا قراچه داغی تبریزی(-ح 1273 ق)، مذکور در«المآثر و الآثار».
ص:103
حبیب اللّه بن احمد نجومی منجم باشی شیرازی.
تقویم چاپی برخی از سالهای 1316-1321 ش دیده شده.
میرزا حبیب اللّه ذو الفنون(-1366 ق).تقویم سالانۀ او از سال 1305 تا سال درگذشت ذو الفنون در سالنامۀ پارس چاپ می شد.
ملا حسن محلاتی،شاگرد ملا حسین زنوزی.
مذکور در«المآثر و الآثار».
میرزا رضا بن جعفر نجم الملک(-ح 1290 ق).
مذکور در«المآثر و الآثار».
محمد حسن بن احمد منجم تفرشی اصفهانی، معاصر ناصر الدین شاه.
حسن بن دوست محمد منجم اصفهانی(-1211 ق).در«المآثر و الآثار»آمده است که او تقویمهای 87 سال را استخراج کرده و سال درگذشت خویش را هم خبر داده است.
ملاّ حسین منجم زنوزی برادر علی بن عبد اللّه مدرس زنوزی.مذکور در«المآثر و الآثار».
ملاّ حسین منجّم افشار(-ح 1272 ق).مذکور در«المآثر و الآثار».
محمد حسن بن محمد حسین(-ح 1289 ق)، منجم باشی ناصر الدین شاه.مذکور در«المآثر و الآثار».
محمد حسین بن بدیع الزمان حسینی گنابادی، منجّم باشی فتحعلیشاه.
میر محمد صادق منجّم خاتون آبادی(-1344 ق).مذکور در«المآثر و الآثار».
ملا صادق منجّم افشار،استاد ملا حسین افشار که پیشتر یاد شد.مذکور در«المآثر و الآثار».
میر عبد الباقی منجّم باشی گیلانی متولّی آستانۀ مقدسۀ رضویّه.مذکور در«المآثر و الآثار».
ترجمۀ تقویمهای فارسی ایران،از عبد الجلیل بن جعفر عادلی نجفی(1311 ق-).
عبد الحسین بن محمد مهدی منجم باشی.تقویم چاپی چند سال از جمله 1304 و 1309 ش، دیده شده(ظاهرا مقصود عبد الحسین بن ملا مهدی منجم باشی هروی است).
نجم الدوله عبد العلی بن میرزا علی منجم باشی.
تقویم سال 1327 و 1329 ق دیده شده.
عبد العلی بن احمد کرکانی تبریزی شاگرد اسد اللّه هزار جریبی و پدر خویش ملا احمد(-1295 ق)،مذکور در«المآثر و الآثار».
عبد العلی بن محمد تقی منجم باشی آستانۀ مقدسۀ رضوی(علیه السلام).مذکور در«المآثر و الآثار».
عبد الکریم منجم باشی معاصر آقا محمد خان قاجار(-1211 ق)و فتحعلیشاه قاجار
ص:104
(-1250 ق).
عبد اللّه پیوندی،تقویم او در چند سال از جمله 1323 ش طبع شده است.
عبد الوهاب بن علی محمد منجم باشی(-1327 ق)وی تقویم برخی از سالها را به همکاری محمد هاشم کاشانی و برخی را به تنهائی استخراج کرده است.
عبد الغفار بن علی محمد نجم الدوله(یا نجم الملک)(-1326 ق).مذکور در«المآثر و الآثار».تقویم استخراجی او طی چند سال طبع شده است.
ملا علی منجم افشار،استاد ملا حسین منجم افشار.
علی بن جعفر منجم باشی.برادر رضا نجم الملک.
مذکور در«المآثر و الآثار»و آغاز تقویم سال 1327 ق استخراج فرزندش عبد العلی نجم الدوله.
محمد علی بن عبد اللّه تفرشی شیرازی اصفهانی (-1282 ق).
علی اکبر منجم باشی قزوینی مقیم بجنورد.مذکور در«المآثر و الآثار».
غلام حسین منجم باشی قاینی مشهدی(-1284 ق).وی ساعت جلوس محمد شاه قاجار را تعیین کرد.
قوام الدین معمار معاصر شاهرخ میرزا تیموری.
مذکور در«مجالس النفایس».
محمد بن احمد رشتی نجفی(-ح 1333 ق).
ذیل عنوان تقویم از او یاد شد.
منجم الدوله جمال الدین محمد حسینی تهرانی (معاصر).تقویم استخراجی او طی چندین سال از جمله سالهای 1303،1307 و 1313 ش طبع شده است.
نجم الملک محمود بن عبد الوهاب منجم باشی (-1326 ق).ذیل تقویم یاد شد.
محیی الدین قدسی.تقویم فارسی او طی چند سال از جمله 1320 و 1325 ش چاپ شده است.
محمد مهدی بن محمد حسن منجم باشی،زنده در 1306 ق.مذکور در«المآثر و الآثار».
ملا مهدی منجم(-1337 ق)استاد سید جلال الدین تهرانی که از او در گاهنامۀ 1313 ش یاد کرده است.وی تقویم هرماه را به خط خویش می نگاشته و به ابواب حرم مطهر رضوی می آویخته.تقویم چاپی استخراجی او مربوط سال 1301 ش دیده شده.
محمد مهدی بن غلام حسین منجم باشی مشهدی.
وی پس از وفات پدر خویش در 1284 ق به جای او به استخراج تقویم پرداخته است.مذکور در«المآثر و الآثار».
ص:105
محمد هاشم بن محمد علی کاشانی(-1285 ق).
وی نخست به همراهی حسین منجم زنوزی و حسن منجم محلاتی و پس از وفات آن دو به تنهائی به استخراج تقویم می پرداخته است.
نجم التولیۀ آستان قدس رضوی؛به همین صورت از آن نقل شده است.
یحیی بن رضا منجم باشی مظفر الدین میرزای ولیعهد.مذکور در«المآثر و الآثار».
فارسی،از میرزا ملکم(-1326 ق)،تالیف بین سالهای 1275 و 1276 ق.ط.تهران،1327 ش(ضمن مجموعۀ آثار ملکم).
فارسی،از مهران،ط.تهران.
فارسی،از محمد مظاهر صدیق حضرت.ط.
تهران،1321 ش.
فارسی،از بهمن شیدائی.ط.تهران،1315 ش.
فارسی،چهارمین کتاب از 12 کتاب«کلیات دیوان ریاضی».
فارسی،مثنوی،از نویدی شیرازی.
فارسی،ناشناخته،از برخی از شاعران هند.
مذکور در فهارس کتابخانه های هند(چندین مجموعه به عنوان رباعیات در هند چاپ شده است).
فارسی،از محمد علی بن مفتی عباس لکهنوی (1298 ق-).ط.لکهنو.
فارسی،قانون مدنی،از میرزا ملکم بن یعقوب اصفهانی ناظم الدوله(-1326 ق).ط.تهران، 1327 ش(ضمیمۀ مجموعۀ آثار ملکم).
اردو،مقتل،از میرزا دبیر صاحب هندی.ط.
هند.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از لطفعلی آذر بیگدلی (-1195 ق).خ.دیده شده.
الافطار لابی ائمّة الاطهار)
سراج الدین حسن معروف به شیخ فدا حسین شاگرد مفتی عباس لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در«النفحة القدسیۀ»مؤلّف.
سید محسن امین عاملی مؤلف«اعیان الشیعة».
مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری (1298 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
صدر الدین محمد بن محمد صادق حسینی قزوینی(-پس از 1103 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه المحمود المعبود
سید محمد بن عبد الکریم طباطبائی بروجردی(- پیش از 1168 ق).خ.موجود.
ص:106
الشهید الثانی
در موضوع تبعض البضع مذکور در شرح لمعه، نیز از محمد بن عبد الکریم طباطبائی بروجردی.
خ.موجود.
جواب اعتراضات سلطان العلماء.
ص:107
(-1098 ق).ط.ایران،1317 ق.
-الحمد للّه الذی لا شبهة فی وجوده...
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
نسخۀ آن ضمن مجموعه ای در آستان قدس موجود است.
رفیع الدین محمد بن حیدر حسینی نائینی (-1099 یا 1082 ق).مذکور در«الفیض القدسی».
آقا حسین بن جمال الدین محمد خوانساری (-1098 ق).مذکور در«جامع الرواة».
نیز از آقا حسین خوانساری و مذکور در«جامع الرواة».
فارسی،از محمود بن محمد حسن بن محمد جعفر شریعتمدار(معاصر).
ابو الفتح شریفی نوادۀ سید شریف جرجانی، تألیف:950 ق.صاحب ریاض از آن به حاشیۀ طولانی بر مبحث مجهول مطلق شرح مطالع و حاشیۀ میر سید شریف تعبیر کرده است.
المخالفة لعموم الکتاب و السنّة)
اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی(-1234 ق).خ.
دیده شده.
محمد جعفر بن محمد حسین بن محمد مهدی موسوی شهرستانی(-1260 ق)،تألیف:
1259 ق.دفع شبهات محمد باقر حجت الاسلام است،در موضوع وقف موقوفات میرزا فضل اللّه شهرستانی.این رساله به فارسی هم ترجمه و خطی هردو دیده شده.
دفع الغوایة لشرح الهدایة-رفع الغوایة
علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی (-1312 ق).
فارسی،در اثبات سیادت سادات کشمیر،از علی نقی بن محمد علی رضوی حائری معروف به خوشنویس،این رساله ردّ و نقدی است بر «السیف الصادر».ط.بمبئی،1308 ق.
اردو،از عمار علی بن نظام علی سونی پتی (-1304 ق)،ردّی است بر رسالۀ نجفعلی فرید پوری.ط.
(علیه السلام))
اردو،از حکیم محمد کاظمی لکهنوی.ط.
محمد مرتضی جنفوری،ظاهرا«رفع الملال فی جواب کشف الحال»است.ط.
در شأن امیر المؤمنین(علیه السلام)،از سید حسین بن حسن مجتهد کرکی(-1001 ق)،تالیف:959 ق،خ.
موجود.ترجمۀ فارسی آن از علی بن زین العابدین عبدی در آستان قدس،ش 6108 (1050 ق)موجود است.
-هو الذی لا اله الا هو الملک القدّوس
اردو،از سید علی اظهر هندی(معاصر).ط.
ص:108
احمد بن داود نعمانی.در دیباچۀ کتاب«المجتنی فی الادعیة المجتبی»تألیف سید بن طاوس از آن نقل شده است.«رفع الهموم»هم می خوانند.
ابو محمد جعفر بن احمد بن علی قمّی(سدۀ 4 ق).مذکور در«کتاب الغایات»مؤلف.
سفرنامۀ ملاّ حسین بن ابو الحسن دزفولی (-1347 ق).مؤلّف«مخزن الدّرر»و پدر ابو الحسن جلوه.
نحو،از ابو الفتح عثمان بن جنی(-392 ق).خ.
موجود(در مغرب).
عبد الرحیم بن احمد قاضی.در«نفائس اللباب» از آن نقل شده است.
الحقایق)
عبد الرحیم بن عبد الرحمن کرکوتی(سدۀ 13 ق) تالیف:1274 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی ارشدنا الی دقایق اشارات فصول القوانین...
محمد نبی بن احمد تویسرکانی(-ح 1319 ق).
مذکور در آخر«لئالی الاخبار»مؤلف.
ناشناخته.نسخۀ خطی آن در سامراء دیده شده و محتمل است که مؤلف از شاگردان شیخ انصاری بوده باشد.در این کتاب از«کتاب الجواهر»نقل شده است.
-الحمد للّه الذی سهّل شرایع الاسلام
ص:109
ردّ بر«التقریر الحاسم»،تالیف یکی از علماء هند.
فارسی،از ژان بکاس فلرانسی،ترجمۀ احمد دریابیگی(-1339 ق).ط.بوشهر،1325 ق.
مجموعۀ متفرقات،جامع:محمد حسن نائینی (معاصر).مذکور در آخر«گوهر شب چراغ»او که چاپ شده.
فقه،از محمود بن علی اصغر شیخ الاسلام طباطبائی تبریزی(-1310 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از محمد علی داعی الاسلام مولف فرهنگ نظام.ط.1346 ق.مجتبی مینوی نیز در همین موضوع تالیفی دارد که در 1327 ش چاپ شده.
فارسی،داستان،از عبد الحسینی آیتی،جلد اول آن«سه گمشده»و جلد دوم آن«سه فراری» نام دارد.ط.تهران،1306 و 1310 ش.
فارسی،از سید حسین بن محمد باقر مکی.ط.
تهران،1324 ش.
ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-382 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن محمد بن حسن بن حسین بن دؤل قمی (-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن احمد بن محمد بن علی بن عمر بن رباح قلاء سواق واقفی.مذکور در رجال نجاشی.
حسن بن علی بن ابی حمزۀ بطائنی واقفی،مذکور در رجال نجاشی.
حسین بن داود کردی بشنوی،مذکور در معالم و دیگر تألیفات ابن شهر آشوب.
ابو القاسم حمید بن زیاد کوفی نینوائی(-310 ق) مذکور در رجال نجاشی.
خلیل بن ظفر بن خلیل اسدی کوفی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو محمد عبد الباقی بن محمد بن عثمان خطیب بصری(سدۀ 5 ق).مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو العباس عبد اللّه بن جعفر بن حسین بن مالک بن جامع حمیری(سدۀ 3 و اوایل 4 ق).ابن طاوس در«محاسبة النفس»از آن نقل کرده و چنانکه در «بیاض کمالی»یاد شده،میرزا کمال صاحب بیاض نسخۀ دلائل را داشته است.
ابو الحسن علی بن اسباط بن سالم کوفی،زنده در 230 ق،مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال(سدۀ 3 ق).
ابو الحسن علی بن محمد واقفی.مذکور در رجال
ص:110
نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن ابراهیم بن جعفر نعمانی معروف به ابن زینب،شاگرد کلینی.ابن طاوس در«الامان من الاخطار»از آن نقل کرده است.
ابو سمینه محمد بن علی قرشی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام)،نجاشی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت می کند.
ابو الحسن معلی بن محمد بصری.نجاشی آن را به اسناد خویش از مولف روایت می کند.
ص:111
معاصر نجاشی(-450 ق)و شیخ طوسی (-460 ق)،ابن طاوس(-664 ق)در تالیفات خویش از آن نقل کرده و نسخۀ آن را داشته است.سید هاشم توبلی(-1107 ق)نیز در «مدینة المعاجز»از آن استفاده کرده و آن را در شمار مآخذ کتاب ذکر کرده است.خ.آستان قدس،ش 1923(1262 ق)و ش 7655.ط.
نجف 1369 و 1383 ق.
اثبات امامت علی(علیه السلام)،از محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 13 ق).در«طوالع الانوار»مؤلف به آن ارجاع شده.
محمد تقی بن محمد ملا کتاب احمدی بیانی نجفی مجاز از بحر العلوم و محمد علی بن وحید بهبهانی.مرتب بر دو صنف،نخست:ادلّة الفقه، دوم:الاحکام الفرعیّة.خ.حسینیۀ کاشف الغطاء.
-الحمد للّه الذی نوّر بصائرنا لاتباع اولیائه...
لمحکمات القرآن)
فارسی،از ابو الحسن مرندی(-1340 ق).ط.
تهران،1303 ش.
علامه حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی(-726 ق)،مرتب بر مقدمه و 15 باب.این کتاب تلخیص«فرحة الغری»تألیف ابن طاوس است.
خ.آستان قدس،ش 1685.
-الحمد للّه مظهر الحق و مبدئه
منظومه در غریب القرآن،از قاسم بن حسن آل محیی الدین جامعی عاملی(1314 ق-)،تاریخ نظم:1357 ق.
-حمدا لمن قد انزل الفرقانا
و ابدع الاعجاز و التبیانا
کلام،از ابو الفضل بن شهر دویر دیلمی(سدۀ 8 ق).مذکور در«مطلع البدور»ابن ابی الرجال.
ابو علی حسن بن محمد صفار بصری.مذکور در رجال نجاشی.
جعفر بن محمد بن محمد جعفر نوچه دهی(-ح 1364 ق).مذکور در«الحدیقة المبهجة»تألیف اردوبادی.
منظومه در عقاید،از کلب باقر بن کلب حسین نقوی جایسی نصیر آبادی(-1329 ق)،تالیف:
1308 ق.ط.لکهنو،1318 ق.
-الحمد للّه العلی الشان
ذی المن و الآلاء و الاحسان
عبد اللّه بن محمد هادی هرندی.مذکور در «تذکرة القبور»گزی.
فارسی،از ابو القاسم بن محمد علی واعظ سدهی (-1339 ق).ط.تهران،1311 ق(بالمعات الانوار در یک مجلد).
فارسی،از غلام علی بن محمد عقیقی کرمانشاهی(معاصر).ط.کرمانشاهان،1323 ق.
ص:112
حسینی یزدی،شاگرد شیخ انصاری.
محمد حسن بن محمد آل مظفر نجفی(1301 ق-)،تالیف:1350 ق.این کتاب تکمله و تتمّه ای است بر«احقاق الحق»قاضی نور اللّه شوشتری و ردّی است بر«ابطال الباطل» فضل بن روزبهان.ط.تهران 1369 و 1372 ق (جزء اول)؛نجف،1372 ق(جزء دوم)؛تهران، 1372 ق(جزء سوم).
-الحمد للّه الذی تنزّه عن ادراکه بالمشاعر و الابصار
محمد تقی بن علی محمد نوری(-1263 ق)،در چند مجلّد.مذکور در«دار السّلام»تألیف فرزند مؤلف محمد حسین نوری؛خ.آستان قدس،ش 13528،13529(1304 ق).
شیعی سبزواری.به همین نام در«الجهادیّۀ» عبد العباس دامغانی از آن یاد و نقل شده است.
فارسی،در استخاره،از ابو القاسم بن محمد رضا طباطبائی(-1361 ق).ط 1307 ق.
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
برهان الدین ابو الحرث محمد بن علی بن ظفر حمدانی.مذکور در فهرست منتجب الدین (معاصر مؤلف).
ابو عبد اللّه محمد بن نعمان شیخ مفید(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از حسین بن نصر اللّه عرب باغی (معاصر).ط.تبریز،1345 ق.
جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرآبادی (-1263 ق).مذکور در«مبدأ الآمال».فرزند مؤلف.
در امامت،از مهدی صحین بن علی ساعدی (1296 ق-)،تألیف:1338 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی اصطفی لدینه المبین...
در امامت،از محمد علی بن احمد بن علی عاملی مکّی.خ.موجود(1108 ق).
-الحمد للّه الذی منّ علی العباد بوجوب معرفته
حافظ ابو نعیم احمد بن عبد اللّه اصفهانی(-430 ق)مؤلف تاریخ اصفهان.ط.حیدر آباد دکن، 1320 ق و 1950 م.
ابو العباس جعفر بن محمد مستغفری نسفی سمرقندی(-432 ق)مؤلّف تاریخ نسف و کش.مذکور در«ریاض العلماء».
ابو جعفر احمد بن یحیی بن حکیم ازدی کوفی.
مذکور در رجال نجاشی.
جواب مسائل اهل صحار،از رضی الدین محمد بن علی بن حیدر موسوی عاملی مکی (1103 ق-).مذکور در اجازۀ مؤلف برای سید نصر اللّه حائری.
ص:113
فارسی،داستان،از حسینقلی مستعان.ط.تهران، 1336 ش(چاپ چهارم).
قطب الدین محمد بن محمد بویهی رازی(-766 ق)،خ.آستان قدس،ش 1059(حاشیه ای است بر مبحث دلالت لفظیۀ شرح شمسیه).
فخر الدین ابو الحسن علی بن محمد بندهی معروف به ابن بدیع.خ.الخزانة الغرویۀ نجف (778 ق،بخط عبد الرحمن بن عتایقی).
محمد صادق بن ضیاء الدین.تألیف:1204 ق.
خ.موجود.
هشام بن حکم کوفی واسطی بغدادی(-199 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق).
مذکور در«نجوم السماء».
فارسی،داستان،ازگی دومو پاسان،ترجمۀ محمد علی شیرازی،ط.تهران،1334 ش.
فارسی،داستان،از سکس پیر،مترجم:
ناشناخته،ط.تهران،1327 ش.
اردو،مکالمات سجاد حسین هندی(معاصر)با الطاف حسین در مسائل عقیدتی.ط.هند.
فارسی،مثنوی،از احسنی پیاله(-1111 ق).
فارسی،شرح بعض اشعار حافظ،از مسعود فرزاد.ط.تهران،1313 ش.
فارسی،منظومه،از حبیب اللّه چایچیان،ط.
تهران.
فارسی،مثنوی،از کاتبی ترشیزی(-839 ق).
خ.دانشگاه(در کلیات شاعر).
ص:114
فارسی،داستان تاریخی وقایع جنوب ایران در جنگ اول جهانی،از محمد حسین رکن زادۀ آدمیت شیرازی.ط.تهران،1310 ش و مکرّر.
فارسی،داستان،ترجمۀ محمود رجاء.ط.
تهران.
فارسی،داستان.ط.ایران.
ناشناخته،مذکور در بعض تألیفات ابن شهر آشوب.
کلام،از قاسم بن ابراهیم طباطبائی رسی(-246 ق).مذکور در«الحدائق الوردیّة».
نیز از قاسم رسی و مذکور در همان کتاب.
فهرست نسخ خطی،از علی خاقانی،تألیف:
1357 ق.ط.
اخلاق،از احمد بن ابراهیم ادلبی،ط.بیروت.
جزء دو«وقایة الاذهان»در اصول فقه،از محمد رضا بن محمد باقر معروف به آقا رضا اصفهانی(-1362 ق).ط.ایران،1337 ق؛ اصفهان،1346 ق.
محمد حسین موسوی نجف آبادی(-1358 ق)، تألیف:1314-1316 ق،تقریرات استادش آخوند محمد کاظم خراسانی و حاشیه ای بر رسائل شیخ انصاری،خ.موجود.
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.دیده شده.
الصلاة)
اردو،از مولوی احمد دیوبندی.ط.دهلی.
در سیر و سلوک،از کمال الدین بن قوام الدین حسینی مرعشی(سدۀ 8 ق).از ملوک طبرستان.
مذکور در«مجالس المؤمنین».
ادعیه،از محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی.خ.
آستان قدس،ش 8881(1123 ق)،ش 3350.
محمد رضا بن محمد قاسم حسینی قزوینی(سدۀ 12 ق)،مؤلف«بحر المغفرة».مؤلف از این کتاب در«صیامیۀ»خویش نقل کرده است.
ادعیه،از عبد الحسین بن علی آقا ذو الریاستین شیرازی(1290 ق-).
الآثار،المجعولة علی اخذ الثار،الی اسماق
المختار)
سراج الدین حسن معروف به فدا حسین (-1353 ق)مؤلّف«اکمال المنّة».
ردّ تشحیذ الاذهان و قادیانیها،از احمد علی واعظ امرتسری(معاصر).ط.هند.
در بیان کبائر،از علی حسین زنجیپوری(-1310 ق).ترجمۀ فارسی این کتاب«الذخائر فی الکبائر)نام دارد.
ص:115
از مآخذ«البلد الامین»کفعمی(تألیف:868 ق) است.
فارسی،شرح«بدایة الهدایۀ»حرّ عاملی،از شاگردش محمد مراد بن محمد صادق کشمیری.
مذکور در دیباچۀ«نور ساطع»از همین مؤلّف که آن ترجمه فارسی بدایه است.
از مجموعه های قوانین عراق،از محمد صادق بن حسن آل بحر العلوم(معاصر).
محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
اوزان و مقادیر،از عدنان بن شبّر موسوی،تألیف:
1310 ق،ط.بروجرد،1360 ق(همراه با نظم آن که از سید حسن فرزند مولف است).
فارسی،از مفتی میر محمد عباس لکهنوی (-1306 ق).ط.بمبئی،1285 ق.(ضمیمۀ مطارح الانظار).
اردو،از سجاد حسین هندی،ط.هند.
فارسی،آداب سلوک و اذکار،از صدر الدین محمد بن باقر موسوی دزفولی(-1256 ق).که در 3 فصل و خاتمه برای برادر خویش محمد علی نگاشته.
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).
جواب مسائلی است که در باب اعتقادات شیخیه از او پرسیده اند.این کتاب را شاگرد مولف-محمد رضی بن محمد رضا به فارسی ترجمه کرده که در 1261 ق چاپ شده است.خ.آستان قدس،ش 9292 (1258 ق،عربی)،ش 13336(1267 ق، فارسی)و یک نسخۀ دیگر.
سیر و سلوک،نیز از سید کاظم رشتی.این کتاب را شاگرد مؤلف-حسین بن علی تبریزی خسرو شاهی-به فارسی ترجمه کرده.خ.
روضاتی اصفهان.
آداب دعاء،از محمد محسن بن محمد رفیع رشتی اصفهانی(سدۀ 13 ق).در«وسیلة النّجات» مؤلّف(تألیف:1269 ق)به آن ارجاع شده است.
معزّ الدین محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی (-1300 ق).خ.حسینیۀ شوشتری های نجف.
-الحمد للّه الّذی اوجب حج بیته الحرام
فارسی،از حکیم ناصر بن خسرو علوی (-481 ق).مذکور در«بیان الادیان» ابو المعالی.
ادعیه،از سید علوی بن سید حسین توبلی بحرانی (-پس از 1340 ق).ط.نجف،1370 ق.
ابو الحسن علی بن ابی القاسم رضوی لاهوری (معاصر).ط.
اردو،از علی اکبر بن محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1326 ق).ط.هند.
فارسی،رسالۀ عملیه در صلاة،از مهدی بن محمد باقر موسوی خوانساری(-1324 ق)
ص:116
فرزند صاحب روضات.ط.اصفهان،1318 ق.
سرگذشت و خاطرات حسینقلی داغستانی جدید الاسلام،به قلم خودش.ط.بمبئی،1320 ق.
ادعیه و اذکار،از خلف بن عبد المطلب مشعشعی (-1074 ق).
فارسی،از سید حسین عرب باغی(معاصر).ط.
اردو،ناشناخته،مؤلف از فضلاء هند بوده.ط.
هند.
محمد بن علی بن احمد حریری حرفوشی (-1059 ق)،تألیف:1047 ق.این شرح در واقع تکمیل و تهذیب شرح فاکهی موسوم به «مجیب الندا»است.مذکور در«کشف الظنون».
-یا من غرقت فی تیار الوهیّته...
شرح شرایع،از اسماعیل بن نجف مرندی (1318 ق)،شاگرد شیخ انصاری،تالیف:1270 ق،خ.موجود.
محمد حسن صاحب جواهر.خ.موجود(این رساله غیر از جزء نجات العباد مطبوع است).
فارسی،از زین العابدین ابی القاسم طباطبائی تهرانی(-1303 ق)،برگرفته از«نجات العباد» مطابق فتوای سید محمد حسن شیرازی،تألیف:
1297 ق.خ.دیده شده.
عبد النّبی وفسی عراقی(1307 ق-)مؤلّف «الدرر المنطقیة».مذکور در فهرست تألیفات او.
غلام علی بن عباس بارفروشی(معاصر).ط.
ایران.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلف.
محمد بن علی بن جعفر کاشف الغطاء(-1267 ق).خ.دیده شده.
محمد بن قاسم فشارکی(-1316 ق).این رساله به وسیلۀ نوادۀ مؤلّف،سید هادی در«الفروع المحمدیة»درج شده است.خ.موجود.
محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1206 ق).ط.مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،داستان،از بهاء الدین پازارگاد.ط.تهران، 1322 ش.
در رد اصولیان،از محمد بن عبد النبّی اخباری (-1232 ق).مذکور در«الفوائد الشیرازیّة»از ملا فتحعلی شاگرد مؤلف.
فارسی،از محمد بلگرامی هندی.(سدۀ 12 ق).
از این کتاب،مؤلّف اشعار و حکایاتی در «منتخب الاشعار»نقل کرده است.
اردو،از محمد حسین بن حسین بخش زیدی نوگانوی(-1355 ق).
ص:117
فارسی،ترجمۀ«خصائص الحسین»شوشتری، از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).ط.بمبئی،1313 ق.
-حمد و ثنا مخصوص خداوند...
اردو،ترجمۀ یکی از فضلاء هند،ط.هند.
محاضرات و خطب،از لطفعلی خان دانش صدر الافاضل،خ.موجود.مذکور در«ترجمان الحال».
-احمد اللّه الواصل الحمد...
و المثالب العائبة)
محمد باقر بن عبد الکریم دهدشتی بهبهانی (-1285 ق).ط.تهران،1306 ق و 1314 ق، تبریز،1331 ق.خ.آستان قدس،ش 2015 و 2016(خط مؤلف).
-احمدک اللّهم حمد عبد فضلت موالیه...
قصائد بحر طویل در رثاء سید الشهداء(علیه السلام)، ناشناخته،خ.دیده شده(جامع:سید محمد).
محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
مقتل،تألیف بعض فضلاء هند،ط.
حسین بن محسن حسینی حائری(-1319 ق)، تألیف:1304 ق.خ.موجود.
حیدر بن سلیمان حسینی حلّی(-1304 ق)، تألیف:1275 ق.خ.موجود.
فارسی،از محمد حسن شریف.ط.تهران.
فارسی،داستان،از موریس لبلان،ترجمۀ نصر اللّه فلسفی.ط.تهران،1302 ش.
اردو،تتمۀ قول صواب،از حسنعلی بن گدا حسین حسنی حسینی جونپوری(معاصر).ط.هند.
فارسی،جریده به مدیریت محمد علی تقوی.
فارسی،از ولز،ترجمۀ رحیم نامور.ط.تهران، 1319 ش.
فارسی،از استفان زوایک،ترجمۀ عبد اللّه توکل.
ط.تهران،1326 ش.(از همین مترجم و نویسنده،در فهرست کتابهای چاپی دو کتاب به نامهای دنیای امروز و دنیای دیگر ثبت است).
فارسی،از موریس مترلینگ،ترجمۀ ذبیح اللّه منصوری.ط.تهران،1327 ش.
در علوم مختلفه،از حسن بن عبد الرسول زنوزی (-1223 ق).مذکور در«بحر العلوم»مؤلّف.
نیز در علوم مختلفه،از محمد بن عبد النّبی اخباری (-1232 ق).مذکور در«روضات الجنات».
ابو منصور بن علی بن عراق،به نام ابو ریحان بیرونی تألیف کرده،مذکور در یک رسالۀ مؤلف.
ص:118
مهدی بن محمد واعظ اصفهانی(1319 ق-) مؤلف«احسن الودیعه».چنان می نماید که-با اضافاتی-تعریب«جنات الخلود»باشد.ط.
بغداد،1368 ق.
ابو اسحاق ابراهیم بن اسحاق احمری نهاوندی (سدۀ 3 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن عباس معروف به ابن ماهیار و ابن حجام.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
فارسی،از محمد باقر حجازی(معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).ط.(در مجامیع ادعیه).خ.
آستان قدس ش 10293(1084 ق)و چند شمارۀ دیگر.
منسوب به محیی الدین ابو عبد اللّه محمد بن علی بن عربی(-638 ق).خ.آستان قدس ش 8877(1320 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط 1315 ق(در آخر التمهید)
نور الدین بن نعمت اللّه جزائری(-1158 ق).
درج در نجوم السماء.
ص:119
فارسی،از محمد علی فائز دشتستانی(-1330 ق).ط.تهران؛شیراز،1315 ش.
اردو،دستور زبان،ط،حیدر آباد.
فارسی،داستان،از شکسپیر،ترجمۀ ابو الفتح ایل بیک،(اوژن بختیاری).ط.تهران.
انساب،از ابو علی حسن بن علی بن ابراهیم بن احمد قطان مروزی بخاری(-548 ق).مذکور در«الباب الانساب»بیهقی.ظاهرا با«مشجّر نسب آل ابی طالب»یکی است.
فارسی،مثنوی،از عبدی بیگ نویدی شیرازی.
ص:120
-الحمد للّه حق حمده علی ما الهم
فارسی،داستان،از ماکسیم گورکی،ترجمۀ کریم کشاورز.ط.تهران،1329 ش.
ص:121
تجلّی.
فارسی،داستان،از نصر اللّه بن حسین شیفته.ط.
تهران،1318 ش.
فارسی،داستان از اسکار وایلد،ترجمۀ فریدون صدری.ط.تهران.
ابو منذر هشام بن محمد سائب کلبی نسابه(-205 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،داستان تمثیلی،از شیلر،ترجمۀ بزرگ علوی،ط.تهران،1309 ش و 1340 ش.
فارسی،داستان،از محمد علی شیرازی(ظاهرا ترجمه است).ط.تهران،1327 ش.
فارسی،داستان منظوم،از مهدی موافق متخلص به رامین،ط،تهران،1309 ش.
فارسی،در سبب تعلق نفس به بدن،منسوب به بابا افضل کاشی.خ.آستان قدس،ش 6421 (1273 ق).
فارسی،از حسینعلی بن عباس راشد تربتی.ط.
تهران،1318 ش؛اصفهان،1332 ش و 1334 ش.
فارسی،داستان،از ادگار آلن پو،ترجمۀ رضا سید حسینی.ط.کرمانشاه،1328 ش.
فارسی،داستان،از عباس یمینی شریف.ط.
تهران،1329 و 1344 ش.
فارسی،داستان،تألیف(یا ترجمۀ)علیرضا پویان ربانی.ط.تهران،1306 ش.
فارسی،داستان،از محمد باقر کمره ای.ط.
تهران،1326 ق(در فهرست کتابهای چاپی دو گنهکار تألیف محمد علی نصیری ثبت است).
فارسی،مثنوی،از مولوی مهدی بن محمد تقی شیدای اکبر آبادی(-1062 یا 1080 ق).
فارسی،منظومه در جنگهای سلطان محمود، منسوب به ابو الحسن فرخی سیستانی(-429 ق).مذکور در مقدمۀ چاپی دیوان او.
العلویّة
مهدی بن صالح آل کیشوان کاظمی(-1358 ق)،ط.بغداد،1346 ق
تاریخ فاطمیان،از سید محمد بن علی آل بحر العلوم،تالیف جلد اول:1368 ق.نسخۀ 3 مجلد آن دیده شده.
یا شرکت نفت انگلیس در ایران،رسالۀ سیاسی، از سلسلۀ انتشارات رسائل الطلیعة در بغداد.
فارسی،مثنوی،از امیر خسرو دهلوی،تاریخ نظم:
715 ق.ط.بمبئی،1336 ق.خ.آستان قدس، ش 10519(988 ق)و یک نسخه دیگر.
-سرنامه به نام آن خداوند
که خوبان را به دلها داده پیوند
عزیز اللّه حاتمی،جلد اول به نام بیست سال آشوب؛دوم،اروپا در آتش؛و جلد سوم،اسرار
ص:122
پیروزی.ط.تهران،1321 ش.
فارسی.ط.تهران،1310 ش.
شاه
فارسی،ط.تهران،1320 ق.
فارسی،داستان،از ش.پرتو،ط.تهران،1329 ش.
فارسی،رسالۀ علماء ماوراء النّهر در رد شیعه و دولت صفویه با جواب آن.ط.در مجلۀ خرد شماره 11 سال دوم و پس از آن.خ.آستان قدس،ش 13232(با عنوان جواب نامۀ علمای ماوراء النّهر از منشی محمد خادم).
فارسی،از کاتبی ترشیزی(-839 ق).خ.
موجود(در کلیات شاعر).
فارسی،مثنوی،از میرزا احمد نقیب شیرازی (-1302 ق).خ.آستان قدس و مجلس.
فارسی،شرح ده بیت منسوب به محیی الدین اعرابی،از صاین الدین ترکه.
فارسی،عرفان،از عین القضات همدانی(-533 ق).ط.شیراز،1342 ق(در ذیل السبع المثانی).
-الحمد للّه سبحانه و تعالی علی نعم متواصلة
فارسی،در بازسازی روستاها و احیاء مزارع،از تقی بهرامی.ط.تهران،1334 ش.
فارسی،قصاید،از محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از نصر اللّه شیفته،ط.تهران.
فارسی،مثنوی،از شرف الدین حسن رامی (-795 ق).خ.موجود.
فارسی،عرفان از سید علی بن شهاب الدین همدانی(-786 ق).خ.آستان قدس،ش 9032 (1073 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-حمد و ثنای نامتناهی پروردگاری را
فارسی،داستان،از حسین شعشعانی.ط.تهران.
فارسی،شرح حال،از مهدی شاهرودی که به خواهش آیت اللّه شهاب الدین مرعشی تالیف کرده.
اردو،مراثی منظوم،ط.هند(نول کشور).
اردو،مقتل.ط.لکهنو.
فارسی،ط،تهران،1339 ق.
ابن عماد خراسانی(-800 ق).خ.موزۀ بریتانیا.
-الحمد لخالق البرایا
و الشکر لواهب العطایا
فارسی،از ابن نصوح فارسی معاصر سلطان ابو سعید بن خدابنده(-736 ق)که به غیاث الدین محمد بن رشید الدین فضل اللّه اهدا کرده.مذکور
ص:123
در تذکرۀ دولتشاه.
فارسی،از رکن الدین اوحدی مراغی(-737 ق) که به نام خواجه ضیاء الدین یوسف بن اصیل الدین بن خواجه نصیر الدین طوسی در 706 تألیف کرده.مذکور در تذکرۀ دولتشاه.
شاه اسماعیل بن حیدر صفوی متخلص به خطائی (-930 ق).بخش دوم دیوان اوست.خ.موجود.
-بسم اللّه فرد یزدان
رحمن و رحیم و حیّ و سبحان
فارسی،مثنوی،از صاین الدین سمنانی(-754 ق).خ.ملک.
فارسی،مثنوی،از میرزا احمد نقیب شیرازی که ظاهرا با ده باب او یکی است.
فارسی،مثنوی،از محمود برسه(یا پرلاس) معاصر سلطان حسین بایقرا(مجالس النفائس، 287).
فارسی،از یحیی سیبک نیشابوری(-852 ق).
مذکور در شرح حال او.
فارسی،داستان،از حسین بن محمد جواد مسرور (1308 ق-).ط.تهران،مکرّر.
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دؤل قمی (-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،ضمن وجیزۀ علامه محمد باقر مجلسی (-1111 ق)در کتابخانۀ خوانساری نجف دیده شده و شاید این رساله هم از مجلسی باشد.
-الحمد للّه رب العالمین و الصلاة علی اشرف الموجودات...
فارسی،از محمد تقی بن محمد برغانی قزوینی (-1264 ق).تالیف:1255 ق.خ.موجود.
فارسی،از محمد جعفر بن محمد ابراهیم کلباسی (-1292 ق).
جواد بن محرّم علی طارمی(-1325 ق).ط.(با رسالۀ میراث مؤلّف).
حکم بن سعد اسدی ناشری.مذکور در رجال نجاشی.وی این کتاب را به اشتراک برادر خویش مشعل ناشری تالیف کرده.
ظریف بن ناصح کوفی بغدادی.این کتاب در عناوین اصل هم ذکر شد.موجود است و به تمامی در«من لا یحضره الفقیه»،«تهذیب»و «جامع الشرایع»درج شده.خ.آستان قدس
عبد اللّه بن سعید بن حبان بن ابجر کتانی(-240 ق)،معاصر امام رضا علیه السّلام.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن رئاب کوفی،راوی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی وکیل امام رضا، امام جواد و امام هادی علیهم السّلام.نجاشی به 3 واسطه از ابراهیم بن مهزیار و او از مؤلف روایت کرده است.
ص:124
ابو الفضل محمد بن احمد بن ابراهیم جعفی صابونی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمّی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار(-290 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»،مؤلّف.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمّی.
مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از سید محمد بن محمود لواسانی تهرانی معروف به عصار(-1356 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو النضر محمد بن مسعود سلمی عیاشی سمرقندی.مذکور در رجال نجاشی.
مشعل بن سعد ناشری.به اتفاق برادر خویش حکم بن سعد تالیف کرده و پیشتر یاد شد.
معاویة بن حکیم بن معاویة بن عمار دهنی.
نجاشی با اسناد از او روایت می کند.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بجلی.مذکور در رجال نجاشی.
آقا احمد بن مصطفی خوینی قزوینی(-1307 ق).خ.موجود.
ابو الفرج علی بن حسین اصفهانی(-356 ق).
صاحب اغانی.مذکور در«تاریخ بغداد».
ابو عثمان بکر بن محمد مازنی(-248 ق).در «بغیة الوعاة»به همین نام آمده،ولی در فهرست ابن ندیم،الدیباج علی خلل من کتاب ابی عبیده آمده است.
علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق).مذکور در «نجوم السماء».
ابو موسی عیسی بن مهران،مذکور در رجال نجاشی.
و الاصفهانی)
فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری.جامع:علی بن محمد بن قتیبه شاگرد مؤلف.مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
المؤیّد باللّه حمزة بن علی علوی ادریسی یمنی (-749 ق)از ائمّۀ زیدیه.مذکور در«یواقیت السیر».
ص:125
فقه زیدیّه،نسخۀ آن در جامع مرجان بغداد دیده شده.
فارسی،از نظام الدین محمود حسینی معروف به شاه داعی نیشابوری(-870 ق یا 867 ق).
مذکور در«ایضاح المکنون».
فارسی،از میرزا علی بن حسن کاتب الخاقان.
مقالۀ اول از«سه مقالۀ مخصوص»اوست،ط.
تهران،1365 ق.(در طبع اشتباها نام آن دریچۀ اخلاق یاد شده که آن نام مقالۀ دوم است).
ص:126
فارسی،از غلام علی شیخ نیا،ط.تهران،1319 ش.
فارسی،از هندو شاه بن سنجر بن عبد اللّه نخجوانی،که به نام غیاث الدین محمد رشیدی (-736 ق)تألیف کرده.مذکور در«کشف الظنون».
ص:127
ق).خ.موجود.
محمد حسین بن علی بن محمد رضا آل کاشف الغطاء.ط.صیدا،1330-1331 و مکرّر.(در 2 جزء).
گجراتی،از محمد حسن بن ابی القاسم کاشی (1303 ق-).
فارسی،از سید مفید ملجائی خلخالی هروی (معاصر).ط.رشت،1304 ش.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی.مذکور در رجال نجاشی.
در رد«الاسلام و الرجعة»،از شیخ حسن بن حسین سردرودی(1306 ق-).
فارسی،مجلۀ اخلاقی،ادبی و دینی،به مدیریت علی مقدس،تاریخ انتشار شمارۀ اول:رمضان 1346،در تبریز.
فارسی،از انتشارات جریدۀ ستارۀ غرب.ط.
تهران.
فارسی،از اسد اللّه مامقانی(معاصر).ط.
استانبول،1334 ق.
عبد اللّه بن محمد واعظ بلوی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
مهدی صحین بن علی ساعدی(1296 ق-)، تالیف:1351 ق در 3 جزء.خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی اختصّ بالازلیّة و القدم...
اردو،از کرامت حسین بن سراج حسین کنتوری (-ح 1336 ق).مذکور در«تجلیات».
داود بن حسن بحرانی.مذکور در«لؤلؤة البحرین» و اجازۀ سماهیجی.
فقه استدلالی،ناشناخته،خ.حسینیۀ کاشف الغطاء،بخط نور الدین بن امین الدین طریحی در 1201 ق.
گجراتی،اصول و فروع دین،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
اردو،در 3 حصّه،از حافظ قربانعلی هندی.
فارسی،داستان،از سید حسین کبیر.ط.رشت.
فارسی،داستان،از ابو تراب شایگان.ط.
فارسی،داستان،از جاهید،ترجمۀ ع.باقرزاده.
ط.تهران.
فارسی،از اسکاروایلد،ترجمۀ فریدون صدری.
ط.
فارسی.ط.
ص:128
فارسی،ناشناخته.خ.روضاتی اصفهان.
-یا عبد الرّحمان پادشاه جنّان و دیوان و پریان...
پیداست که شعر«اثر»ی است از شاعر،و آوردن«دیوان»های شاعران در شمار تألیفات و مصنّفات به جا و لازم است.
در«الذریعه»نخست،اشعار مدوّن،زیر عنوان«دیوان»در حرف«دال»و اشعار نامدوّن زیر عنوان «شعر»،در حرف«شین»جای داده شده بود.سپس دیدیم که جداسازی اشعار نامدوّن از مدوّن کاری دشوار است و کمتر شاعری است که از شعر او مجموعه ای-هرچند مختصر-ترتیب نشده باشد.پس جمع این 2 بخش را در یک جا و در ذیل دیوانها-با اشارۀ اجمالی به قطعیّت وجود دیوان یا نامعلوم بودن آن-بسزاتر دیدیم.یعنی اگر وجود دیوان شاعری قطعا معلوم نبوده،با آوردن عبارت(او شعره-یا شعر او)در عنوان پس از نام شاعر به این موضوع اشاره شده است.
دیوان آئینۀ مشروطه-دیوان مهندسی
فارسی،از نصر اللّه آبانی تهرانی عطار،معاصر مؤلف مجمع الفصحاء(62/2).
فارسی،از آتش اصفهانی نائب الصداره اصفهان،حلّی الاصل،ساکن فریدن،معاصر مؤلف مجمع الفصحاء(64/2).
فارسی،از حسن آتش اصفهانی(-1349 ق)ط اصفهان،1321 و 1336 ش
اردو،از میر حیدر علی آتش لکهنوی.ط.مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
ص:129
فارسی،از ملا آثار از اجزای دفترخانۀ سلطان بخارا که مغضوب واقع شد و از طریق اصفهان و شیراز به هند رفت(تذکرۀ نصرآبادی،434).
فارسی،از محمد شفیع بن علی عسکر(سدۀ 14 ق)شاعر غزلسرا و خطاط نسخ نویس(آثار عجم،249).
فارسی،از میر محمد حسینی آجری،زنده در 1047 ق(تاریخ یزد،269).
فارسی؟،از فتحعلی بن محمد تقی آخوندزاده (ح 1227 ق-)(دانشمندان آذربایجان،2)
فارسی،از آدمی یزدی معاصر غیاث الدین نقشینه که با او مناظراتی داشته.مذکور در عرفات العشافین(خطی).
فارسی؟،از گوهر بیگم خانم(خیرات حسان، 47/3).
فارسی،از لطفعلی بیگ بن آقا خان(1195-ق) مؤلف آتشکدۀ آذر.خ.ملک،دانشگاه و مجلس-تهران؛موزۀ بریتانیا.
فارسی،از آذر بن رشید خان اخگر بن حسینعلی بیک شرر بن لطفعلی بیک آذر بیگدلی.پدر آذر، اخگر در 1297 در گذشته.
فارسی،از نور الدین محمد بن عبد الملک آذری اسفراینی طوسی(سدۀ 9 ق).نام او را حمزه و نام پدر او را علی هم نوشته اند.خ.ملک-تهران و بادلیان.
ترکی،از ابراهیم بن معلم زاده(سدۀ 11 ق).
نسخۀ مثنوی«نقش خیال»او دیده شده.
فارسی،از نجف آذری بروجردی معاصر فتحعلیشاه قاجار،مذکور در سفینۀ محمود.
فارسی،از صادق آرام یزدی مداح محمد ولی میرزا قاجار و معاصر رضا قلی خان هدایت (مجمع الفصحاء،62/2).
ترکی،از درویش آرامی(-1040 ق)(ذیل کشف الظنون،483/1).
فارسی،از آرزو شاعر ایرانی که به هند رفت و در آنجا مرد(مجمع الفصحاء،62/2).
فارسی؟،از انور حسین آرزو لکهنوی.ط.هند.
فارسی،از سراج الدین بن علی خان بن حسام الدین اکبر آبادی معروف به خان آرزو(-1169 ق).
خ.دانشگاه پنجاب پاکستان.
اردو،نیز از آرزو اکبرآبادی(ذیل کشف الظنون، 83/1).
فارسی،از آرزوئی شاعرۀ سمرقندی(مرآت الخیال،337؛تذکرۀ الخواتین،59).
فارسی و عربی،از میر غلام علی آزاد بلگرامی (-1200 ق)،3 دیوان او در حیدرآباد چاپ
ص:130
شده که ظاهرا هرسه به عربی است (معجم المطبوعات العربیه،1)،خ.آصفیۀ دکن (فارسی).
فارسی،از غلام محمد آزاد لاهوری(-1209 ق).
فارسی،از شمس العلماء مولوی محمد حسین آزاد(-ح 1330 ق).
فارسی؟،از الماس حبشی غلام سید محمد سحاب که فتحعلیشاه قاجار او را از سحاب خرید (مجمع الفصحاء،63/2).
فارسی،از میر غلام رسول معروف به میرزا محمد علی آزاد کشمیری معاصر رضا قلی خان هدایت(مجمع الفصحاء 65/2؛ ریاض العارفین،421).
فارسی؟،از محمد مقیم آزاد کشمیری(-1150 ق)شاگرد سام کشمیری،مذکور در «صبح گلشن».
فارسی،از محمد صدیق آزاد یزدی شاگرد صاحب«ظفرنامۀ»،شرف الدین علی یزدی (-858 ق)(تاریخ یزد،269).
فارسی،ظاهرا غیر از آزاد یزدی است که پیشتر یاد شد.وی هنگام تألیف«تحفۀ سامی»زنده بوده(تحفۀ سامی،154).
فارسی،از محمد مهدی بن حیدر علی آسودۀ شیرازی(-1320 ق)معاصر فرصت(آثار عجم،353).خ.دانشکدۀ ادبیات-تهران.
فارسی؟،از آسی(تحفۀ سامی،164).
فارسی،از آشفتۀ استرآبادی معروف به قصه خوان(تحفۀ سامی،84).
فارسی؟،از کلب حسین بیک آشفتۀ ایروانی از مقربان ظل السلطان(دانشمندان آذربایجان، 16).
فارسی،از محمد کاظم بن محمد جعفر آشفتۀ شیرازی(-1278 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از عنایت خان محمد ظاهر بن ظفر خان احسن شاهجهانی متخلص به آشنا(-1081 ق) (تذکرۀ نصرآبادی)،58؛تذکرة الشعراء عبد الغنی خان،2).
فارسی،از آشوب ایروانی مداح فتحعلی شاه قاجار(دانشمندان آذربایجان،13)
فارسی؟،از آشوب دیلمقانی(سدۀ 13 ق) (دانشمندان آذربایجان،13).
فارسی،از آشوب نطنزی خوشنویس که در نوشتن نستعلیق مهارت داشته(صبح گلشن،6).
فارسی،از محمد حسین آشوب مازندرانی (-1099 ق)که به هند مهاجرت کرد و به ظفر خان احسن پیوست(تذکرۀ نصرآبادی، 309؛صبح گلشن،30؛تذکرۀ الشعراء عبد الغنی خان،2).
ص:131
فارسی،از میر آشوب همدانی ملازم مرتضی قلی خان قورچی باشی(تذکرۀ نصر آبادی،325؛صبح گلشن،6).
اردو،از میرزا امانی یحیی اعلی خان آصف (-1212 ق)نواب اوده(ایضاح المکنون، 483/1،نیز مذکور در سرو آزاد).خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،از آصف بهبهانی زنده در 1015 ق (تذکرۀ نصرآبادی،482).
فارسی،از امین بن محمد تویسرکانی،برادر میرزا طاهر وقایع نویس شاه عباس(تذکرۀ نصرآبادی، 82).
فارسی،از نظام الملک آصف جاه متخلّص به آصف و شاکر(-1161 ق).ط.حیدرآباد، 1301 ق.
فارسی،از محمد قلی آصفا،از ایل بهارلو،معاصر نصر آبادی(تذکرۀ نصرآبادی،325).
فارسی،از خواجه آصفی بن نعمت اللّه قهستانی هروی(-923 ق).ط.تهران،1342 ش.خ.
آستان قدس،ش 10464(970 ق).
فارسی،از ابو الحسن آغاجی شاعر عهد سامانی (تاریخ یزد،319).
فارسی،از آغنه دوست بنت درویش قیام سبزواری(مرآت الخیال،337).
دیوان آغورلو خان-دیوان اغورلو و دیوان زیادی.
دیوان آغولی-دیوان ترکی
فارسی؛از آفاق بیگه(یا آقا بیگه)جلایر هروی شاعرۀ معاصر سلطان حسین بایقرا(مرآت الخیال،336-337؛لطایف نامه،164).
فارسی،از الو المظفر مروج الدین آفتاب دهلوی (-1221 ق)از امیران هند.ط.حیدرآباد، 1301 ق.
فارسی،از آفتی تونی مشهدی(مجالس النفائس،22 و 243؛صبح گلشن،7).
فارسی،از زین العابدین آفرین اصفهانی (-1125 ق)(تاریخ یزد،370)نسخه ای از دیوان آفرین در کتابخانۀ ملّی تبریز موجود است و معلوم نیست که کدام آفرین است.
فارسی،از شاه فقیر اللّه آفرین اللّه آبادی (-1143 یا 1153 ق)معروف به آفرین لاهوری،ط.لاهور،1386 ق و پس از آن(با عنوان کلیّات آفرین).
فارسی،از احمد یار خان بن محمد امیر خان آفی یا آنی(1265 ق).مذکور در ریحانة الادب.
ص:132
فارسی،از محمد صادق آقا جان طبرستانی(- پس از 1310 ق).ط.ایران.
ص:133
فارسی،از محمد آهنگ شیرازی(-1309 ق) فرزند فرهنگ شیرازی(آثار العجم،354).
ترکی،مراثی،از آهی تبریزی(دانشمندان آذربایجان،13).
ترکی و فارسی،از سلطان قلی بیک آهی ترشیزی(-927 ق)،از امیران و شاعران سلطان حسین میرزا بایقرا و فرزندش غریب میرزا.
نخست نرگسی تخلص می نمود(تحفۀ سامی، 182؛آتشکدۀ آذر،10).
فارسی،از آهی مشهدی(مجالس النفائس، 191).
فارسی،از آهی هروی(-938 ق)وی پیشتر نرگس تخلص داشته و امیر علی شیر به او نسبت سرقت شعر داده است(مجالس النفائس،238).
فارسی،از محمد حسن بن محمد حسین آیت قزوینی،که در 1286 ق دیباچۀ دیوان دشتی(ط 1319 ق)را نوشت.
فارسی،از محمد تقی بن محمد باقر آیتی بیرجندی(-1347 ق).مذکور در«تاریخ قهستان»تألیف برادر شاعر.
فارسی،از آیتی اصفهانی معلم اطفال(تحفۀ سامی،143؛تاریخ یزد،168).
فارسی،از آیتی یزدی(صبح گلشن،7).
فارسی،(-1192 ق)ملک الشعراء مدراس هند.ط.مدراس،1944-1954 م.
فارسی،از ابدال،نسخۀ دیوان او نزد اکرادکاکائی و علی اللّهی فراوان است و ظاهرا با ابدال اصفهانی-که یاد می شود-یکی است.
فارسی،از ابدال عطار اصفهانی(تحفۀ سامی، 119؛آتشکدۀ آذر،169 ق).
فارسی؟،از ابدال بلخی اصفهانی.نخست در خدمت سلطان یعقوب ترکمان بود و سپس به شاه اسماعیل صفوی پیوست و مقیم اصفهان شد (آتشکدۀ آذر،299؛صبح گلشن،8).
فارسی،از ابراهیم اردوبادی که در حدود 1040 ق به هند رفت و پس از بازگشت در اصفهان درگذشت(ریاض العارفین،65؛دانشمندان آذربایجان،14).
فارسی،از ابراهیم استرآبادی منشی آستانۀ مقدسۀ رضویه و معاصر سام میرزا(تاریخ یزد،82).
فارسی،از خلیفه ابراهیم بدخشانی متولّد دهلی و متوفای لکهنو(-1160 ق)(ریاض العارفین، 11).
فارسی؟،از ابراهیم خطاط تبریزی(یا قزوینی) پدر اسماعیل نجاتی شاعر و خطاط(تحفۀ سامی،82).
ص:134
ابراهیم بن ابراهیم بن فخر الدین عاملی شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«امل الآمل».
فارسی،از ابراهیم بیک شیرازی معاصر صادقی (مجمع الخواص،264).
فارسی،از ابراهیم بن شاه حسین معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،70).
فارسی،از ابراهیم حسین از سادات آل مختار سبزوار(تحفۀ سامی،42).
ابراهیم بن حسن بن محمد علی آل عزّ الدین حنوی عاملی(-1332 ق)(اعیان الشیعه، 150/4).
ابراهیم بن محمد علی بن تقی الدین آل شمس الدین فوعانی عاملی(-1357 ق).خ.
موجود
ابراهیم بن حیدر عطار حسینی بغدادی.خ.
خوانساری نجف.
ابراهیم خطی،خ.سماوی نجف.
ترکی؟،از ابراهیم بن محمد خلیل حاکم نیمروز (لطائف نامه،111).
ابراهیم بن صادق بن ابراهیم عاملی خیامی (-1283 ق).صاحب اعیان الشیعه نسخۀ دیوان را در مجموعه ای دیده بوده است.
فارسی؟،از سلطان ابراهیم صدر.ظاهرا صدر الدین سلطان ابراهیم امینی است که فتوحات شاهی را برای شاه اسماعیل صفوی به نظم آورده(لطائف نامه،138).
فارسی و عربی،از ابراهیم بن عبد الوهاب اسراری سبزواری(1291 ق-)نوادۀ ملا هادی اسرار سبزواری.
فارسی،از ابراهیم فاروقی مؤلف«شرفنامۀ منیری»(سدۀ 9 ق).
فارسی،از ابراهیم بن خواجه موسی قانونی معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،46).
فارسی،از ابراهیم بن قباد بیک قاجاری،مدرس در مشهد مقدس رضوی و معاصر نصرآبادی (تذکرۀ نصرآبادی،532).
فارسی،از ابراهیم لاری(ریاض العارفین،68).
ابراهیم بن سید محمد عطار بغدادی،خ.سماوی.
فارسی،از ابراهیم همدانی،نوادۀ میرزا ابراهیم (-1028 ق)متولی امامزاده سهل علی (نصر آبادی،97).
ابراهیم بن یحیی بن فیاض بن عطوه مخزومی (-1214 ق)،خ.سماوی.
ص:135
ابو عبد اللّه محمد بن بختیار ابله بغدادی(-579 یا 580 ق).مذکور در«وفیات الاعیان»ابن خلکان.
فارسی؟،از ابکم برادر ناطق شاعر،شعر او در هند معروف است ولی نصر آبادی شعر او را نشنیده بوده(تذکرۀ نصرآبادی،451).
ص:136
نقل کرده است(الغدیر،151/4).
قاضی جمال الدین عبد الصمد بن ابراهیم بن خلیل (-765 ق)که تقی الدین زریرانی را مدح و مرثیه و ابن تیمیه را مرثیه گفته است.مذکور در «شذرات الذهب»و«الدرر الکامنة».
فارسی،تاج الدین احمد(ابن خطیب)معاصر سلطان محمود غزنوی(مجالس النفایس، 327).
احمد بن محمد بن علی بن یحیی بن صدقۀ تغلبی معروف به ابن خیاط دمشقی(-517 ق)،ط.
نجف،1343 ق.
حسین بن علی بن موسی خیاط صنعانی(-1140 ق)مذکور در«نسمة السحر».
مفامس بن داغر حلّی(سدۀ 9 ق).شیخ محمد سماوی(-1370 ق)نزدیک به 1350 بیت از اشعار او را جمع کرده و او از شاعران غدیر است (الغدیر،24/7)
حسین بن محمد بن عبد الوهاب معروف به ابن دباس نحوی لغوی(-524 ق).(بغیة الوعاة، 236).
حسین بن دعبل بن رزین خزاعی(فهرست ابن ندیم،229؛وفیات الاعیان،178/1).
الملک الصالح ابو الغارات طلایع بن رزیک (-556 ق)وزیر فاطمیان مصر(وفیات الاعیان،238/1؛نیز نسمة السحر).
علی بن رزین بن سلیمان خزاعی،پدر دعبل (فهرست ابن ندیم،229).
فارسی،محمد رضا بن محمد معروف به ابن روح آرانی کاشانی،پدر بیضائی شاعر.مذکور در مقدمۀ چاپی دیوان بیضائی.
ابو الحسن علی بن عباس بن جریج(یا جرجیس) بغدادی(-283 ق).دیوان ابن رومی را پس از مرگ او،ابو بکر صولی به ترتیب حروف مدوّن ساخته(وفیات الاعیان،351/1).ط.مصر، 1924 م(ظاهرا دربر دارندۀ قطعاتی از دیوان است که پیشتر کامل گیلانی در 3 جزء و درین سال در یک مجلد چاپ کرده است).
ابو الحسن علی کاتب.مذکور در«کشف الظنون»
بهاء الدین ابو الحسن علی بن رستم بن هردوز خراسانی(-604 ق).ط.بیروت،1939 م (جلد دوم).
دیوان ابن الساعاتی-مقطعات النّبیل
ابو محمد عبد اللّه بن محمد بن سعید حلبی معروف به ابن سنان خفاجی(-466 ق)،ط.
بیروت،1316 ق.
نسخۀ خطی به همین نام در مدرسۀ جامع پاشا در موصل موجود است(فهرس مخطوطات الموصل،47).
نسخۀ خطی به همین نام در مدرسۀ حسن پاشا در موصل موجود است(فهرس مخطوطات
ص:137
الموصل،136).
ابو اسحاق ابراهیم بن سهل اشبیلی(-649 ق).
ط.مصر،1279 و 1302 ق؛بیروت،1885 م.
جامع و شارح:حسین قرنی،ط.مصر،1926 م (ظاهرا هردو نام ابن سهل مربوط به یک شخص می شود).
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق).در بیشتر تذکره ها اشعار فارسی و قصیدۀ عینیۀ عربی از او نقل شده است.
ابو بکر ابن شهاب علوی نابغة الیمن(-1340 ق).مذکور در مجلة«المرشد البغدادیة».
شمس الدین محمد بن حسن(یا محمد بن عبد الرحمان)(-777 ق).مذکور در«کشف الظنون».
ابو الحسن محمد بن احمد بن طباطبا اصفهانی (322-ق)شاعر و نسّابه(فهرست ابن ندیم، 196).
ابو محمد عبد الحمید محمد بن عبد اللّه وزیر فهری(-529 ق)صاحب قصیدۀ«البسامة» (کشف الظنون).
محیی الدین ابو عبد اللّه محمد بن علی بن محمد قشیری حاتمی طائی معروف به ابن عربی،ط.
مصر،1271 ق؛بمبئی.
صالح بن عبد الوهاب بن عرندس حلّی(-ح 840 ق)(الغدیر،3/7).
فارسی،از ابن عماد خراسانی ناظم «روضة المحبین»در 804 ق.خ.قاهره دار الکتب(823 ق).
ابو المحاسن محمد بن نصر اللّه بن مکارم انصاری معروف به ابن عنین(-630 ق).(شذرات الذهب،140/5 ق).
ابو حفص(یا ابو القاسم)عمر بن علی بن مرشد صوفی مصری(-632 ق).ط.مکرّر.
ابن فقیه عاملی،نسخه ای به همین نام در کتابخانۀ سماوی نجف موجود بوده است.
نسخه ای به همین نام در کتابخانۀ مدرسۀ جامع پاشا در موصل موجود است.
محمد بن یوسف بن علی بن کمبار صمیری نعیمی بلادی(-1131 ق).مذکور در«انوار البدرین».
محمد علی بن محمد کمونۀ اسدی نجفی (-1282 ق).ط.نجف،1367 ق.
فارسی،از ابن لعلی فرزند شاه بدخشان(مجالس النفایس،209).
بدر الدین بن یوسف بن لؤلؤ ذهبی(-680 ق).
جامع:علی خاقانی؛ط.
ص:138
عبد اللّه بن سعید بن متوّج بحرانی پدر فخر الدین احمد بن عبد اللّه که دومی از مشایخ احمد بن فهد حلی(-841 ق)بوده است.مذکور در «ریاض العلماء».
جمال الدین ابو الحسن یحیی بن عیسی مصری معروف به ابن مطروح(-649 ق).ط.استانبول، 1298 ق.
شهاب الدین احمد بن ناصر بن معتوق موسوی حویزی(-1087 ق).دیوان را معتوق فرزند ناظم پس از مرگ او در 3 فصل مدایح،مراثی و متفرقات مرتب کرده است.ط.مصر،1271 ق و مکرّر.
ص:139
ندیم،237).
ابو الحسن علی بن احمد بن نوبخت(-416 ق).
وی دو دیوان بزرگ و کوچک داشته (کشف الظنون،500/1).
ابو الحسین علی بن عباس نوبختی(فهرست ابن ندیم،238).
ابو الحسن(یا ابو الحسین)علی بن عبد اللّه ناشی بغدادی معروف به ابن وصیف(-360 ق)مدّاح اهل البیت(معجم الادباء،280/13).
ابو الحسن علی بن وصیف ملقب به خشکنا که (-365 ق)شاعر حکاک(فهرست ابن ندیم، 200).
ابو القاسم(یا ابو الحسن)محمد بن هانی اندلسی ازدی(-362 ق)مدّاح اهل البیت(علیه السلام)(وفیات الاعیان،4/2).ط.بولاق،1274 ق؛بیروت، 1326 ق.
ص:140
ص:141
فارسی،از ابو حامد(یا حامد)کرمانی(آتشکدۀ آذر،118).
ابو الحب محسن بن محمد حویزاوی حائری (-1305 ق).نسخۀ دیوان نزد فرزندش موجود بوده و از او به نواده اش منتقل شده.
فارسی؟،از ابو الحسن بن محمد قاسم انجوی.
شیرازی(تذکرۀ نصر آبادی،188).
ص:142
از ابو سعید،که از ایران به هند رفت و از مقربان شاهجهان گردید(تذکرۀ نصرآبادی،61).
ابو الخیر
فارسی،از فضل اللّه بن ابی الخیر(-440 ق).ط.
تهران،1301 ق و مکرّر در ایران،هند و ترکیه.
فارسی،از ابو سعید برغش شیرازی از عرفاء و اصحاب سهروردی(نفحات الانس،422).
فارسی،از ابو سعید کالیبی از مرتاضان هند (ریاض العارفین،283؛صبح گلشن،10).
فارسی،از ابو سعید بن خواجه مؤیّد از معاصرین امیر علیشیر نوائی و از نوادگان ابو سعید ابو الخیر (آتشکدۀ آذر،131؛مجالس النفائس 104 و 277).
فارسی،از ابو شکور بلخی(-334 ق)شاعر روزگار نصر بن احمد سامانی.شعر او در اکثر تذکره ها آمده.
ابو جعفر محمد بن عبد اللّه بن رزین خزاعی معروف به ابو الشیص(-196 ق)ابن عمّ دعبل خزاعی.دیوان او را صولی شطرنجی مرتب کرده است.(فهرست ابن ندیم،230).
سید مهدی بن محمد بن حسن بغدادی معروف به ابو طاپو(-1329 ق).گردآورنده:عبد المولی طریحی.وی را ارجوزه هائی در معانی و بیان، انساب و منطق نیز هست.
ابو طالب بن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف.
جامع:علی بن حمزۀ بصری(-375 ق)،ط.
نجف،1356 ق(با«زهرة الادباء»در یک جلد).
ص:143
فارسی،از ابو عبد اللّه عارف شیرازی(-391 ق) (ریاض العارفین،68).
ص:144
فارسی،از ابو الفضل مهنۀ خراسانی،از دودمان ابو سعید ابو الخیر(تذکرة الشعراء،6).
ص:145
ابو نزار حسن بن صافی بن نزار ترکی ملقب به ملک النحّاة(-568 ق)(وفیات الاعیان، 135/1)
فارسی،از ابو نصر بن خواجه مؤید مهنه،معاصر سلطان حسین بایقرا(مجالس النفایس،279).
ابو نواس حسن بن هانی حکمی دمشقی(-195 تا 200 ق).ط.مصر،1277 و مکرر؛بیروت، 1301 ق.
فارسی،از ابو الوجد(مجالس النّفائس(بهشت هشتم)،383).
فارسی،از ابو الوفا خوارزمی معروف به پیر فرشته(-835 ق)صاحب رسالۀ کنز الجواهر (مجالس النفائس،185؛نفحات الانس،385).
مؤلف آتشکده کنیت او را ابو العرفاء نوشته است.
فارسی؟،از ابو الوفا تبریزی(دانشمندان آذربایجان،29).
فارسی؟،از ابو الهادی تبریزی(دانشمندان آذربایجان،29).
فارسی؟،از ابو الهادی دیلمی خطاط و موسیقی دان خواهرزادۀ ملاّ ملک خطاط دیلمی قزوینی(مجمع الخواص،260).
ابو هاشم داود بن قاسم جعفری بغدادی وی ائمّه را از امام رضا تا امام زمان علیهم السّلام ملاقات و از آنان روایت کرده است.دیوان او را ابو عبد اللّه جوهری مدوّن ساخته است.مذکور در رجال نجاشی.
ابو هاشم موسوی.بعضی اشعارش را بخط خویش در 1002 ق،در مشیخۀ«کنز السالکین» نوشته است.
ابو المظفر محمد بن احمد بن محمد اموی معاوی ابیوردی(-507 ق)،ط.بیروت،1327 ق.
ترکی،از اتائی بلخی،نوادۀ ملاّ اسماعیل اتای بلخی(مجالس النفائس 50 و 224).
فارسی،از امین السلطان اتابک اعظم علی اصغر بن محمد باقر(-1327 ق)،شنیده شده که دیوانش در ایران به چاپ رسیده است.
فارسی،از محمد زمان بن محمود مازندرانی متخلص به اثر(تذکرۀ نصرآبادی،357).
اثر تبریزی،از آن در دانشمندان آذربایجان(ص 30)نقل شده است.
اردو،از امداد امام اثر عظیم آبادی ملقب به شمس العلماء.
فارسی،ناشناخته،قصائدی از آن در مجموعه ای که در کتابخانۀ خوانساری نجف موجود است نقل شده که دیده شد.
فارسی،از آخوند شفیعا متخلص به اثر لاری (-1113 ق)(تذکرة الشعراء عبد الغنی،8).
ص:146
ص:147
شیخ احمد بن عبد السّلام بحرانی معاصر محمد تقی مجلسی(-1070 ق).مذکور در «تاریخ علماء البحرین».
احمد بن محمد بن علی حسنی حسینی معروف به سید احمد عطار بغدادی شاگرد بحر العلوم.خ.
موجود.
فارسی،از احمد بن محمد تبریزی مؤرخ(سدۀ 8 ق)مؤلف«تاریخ النوادر»و ناظم «شاهنشاهنامه»از روزگار یافث بن نوح تا 738 ق به نام سلطان ابو سعید بهادر خان(دانشمندان آذربایجان،32).
سید احمد بن مطلب علی خان مشعشعی حویزی معاصر سید عبد اللّه جزائری.شرح حال او در اجازۀ سید عبد اللّه آمده و معلوم می شود که پیش از 1168 ق درگذشته است.
احمد بن مهدی آل ابی السعود خطی قطیفی (-1306 ق)،در 4 مجلد.مذکور در «انوار البدرین».
فارسی،از احمد بن اطعمۀ شیرازی.مذکور در مقدمۀ چاپی«دیوان بسحاق اطعمه».سروری هم بسیاری از اشعار او را در«مجمع الفرس» آورده است.
فارسی،از احمد بیک اصفهانی که به بنگاله و شاهجهان آباد رفت و نزد شاه جهان تقرب یافت(صبح گلشن،18).
فارسی،از احمد بیگ تبریزی برادر میرزا محمد مجذوب(تذکرۀ نصرآبادی،193).
سلطان احمد بن سلطان اویس جلایر(-808 ق) (مجمع الفصحاء،8/1).
احمدچه رازی.مؤلف«بعض مثالب النواصب» او را از شاعران شیعه شمرده است(ص 239).
فارسی،از احمد حسن خان بن نواب احمد خان حسینی صادقی کابلی(-1340 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از احمد خان اصفهانی قمشه ای برادر میرزا سعید که هردو برادر از وزراء بوده اند (تذکرۀ نصر آبادی،77).
فارسی،از احمد خان بیک برادر قاسم خان بیک افشار رازی(-1042 ق)معروف به لنگ (تذکرۀ نصر آبادی،34؛تذکرة الشعراء،10).
فارسی،از احمد خلخالی معاصر صادقی مؤلف «مجمع الخواص»(ص 262).
ص:148
ص:149
مدرسۀ همدان(سدۀ 12 ق)(ریاض العارفین، 282).
فارسی،از محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق)مذکور در«روضات الجنات».
عربی،نیز از میرزا محمد اخباری و مذکور در همان مأخذ.
فارسی،از اختر،ط.ایران.
فارسی؟،از ابو منصور ناصر الدین محمد واجد علی شاه پادشاه اوده،جلوس:1264 ق.
(صبح گلشن،20).
فارسی؟،از اختر مراد برادر روشن اختر محمد شاه و فرزند خجسته اختر جهان شاه بن بهادر شاه بن اورنگ زیب(صبح گلشن،19).
فارسی؟،از سعد اللّه اختر اجمیری(-1153 ق) مداح علی اصغر خان شجاع و سعادتخان نیشابوری.ناظم مثنوی های گلشن محمود،شعلۀ عشق،گیتی آشوب و جز آنها.
فارسی،از محمد علی بیک اختر شیرازی (-1302 ق)(آثار عجم،554).
فارسی،از غلام حسین اختر طوسی(-1333 ق) ناظم مثنوی گلزار حسینی در وقایع کربلا که نسخۀ آن در آستان قدس موجود است.
فارسی،از احمد بیگ بن فرامرز بیگ اختر گرجی(-1232 ق).خ.ملک.
فارسی،از اختری گنابادی(صبح گلشن،21).
فارسی،از اختری یزدی معاصر شاه عباس اول صفوی(تاریخ یزد،269).
فارسی،از قاضی اختیار تربتی خراسانی قاضی القضات هرات یا کاتب محکمۀ نظام الدین و معاصر سلطان حسین بایقرا(-911 ق).خ.
دانشگاه.
ص:150
منتخبات و مطالب آن در 1177 کتابت شده).
فارسی،از ادائی اصفهانی از مشاهیر شاعران اصفهان(تحفۀ سامی،132).
فارسی؟،از ادائی بخارائی(تحفۀ سامی،148).
فارسی،از امیر محمد مؤمن ادائی بفروئی یزدی (-1030 ق)قاضی میبد و اردکان(تاریخ یزد، 270).
فارسی؟،از بهاء الدین علی(یا محمد)سیاح (-928 ق)،ناظم تاریخ سلطان سلیم عثمانی (مجالس النفائس،365).
ادائی سمرقندی(-1004 ق)،ظاهرا با ادائی بخارائی که یاد شد یکی است(صبح گلشن، 22).
فارسی،از محمد تقی ادب کرمانشاهی که شکسته را خوش می نوشته،مذکور در«مدایح معتمدیّه».
فارسی،از ابراهیم بن رضی ادهم تویسرکانی آرتیمانی همدانی(-1060 ق).به هند رفت و نزد شاهجهان مقرب شد،ولی به زندان افتاد و در زندان درگذشت(تذکرۀ نصرآبادی،359؛ تذکرة الشعراء،11).
فارسی،از ادهم رازی معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،177).
فارسی،از ابراهیم ادهم صفوی.در عصر شاه جهان به هند رفت و شاعری هزّال بود(کلمات الشعراء،3).
فارسی،از ادهم کاشانی(-969 ق)شاعر معروف کاشان.بیشتر در بغداد بود و سرانجام در تبریز کشته شد.سام میرزا دیوانش را دیده بود، (تحفۀ سامی،239؛تذکرة الشعراء،11).
ادهم بغدادی،معاصر سلطان سلیمان عثمانی (تذکرة الشعراء،11).
ادهم بیگ بن شاهقلی بیگ ترکمان قزوینی از مقربان شاه سلیمان صفوی(تذکرۀ نصرآبادی، 48).
فارسی،از ادهم بیگ قزوینی موسیقیدان که به هند رفت و در خدمت همایون شاه مقرب شد (صبح گلشن،22).
ادهمی شاعر مقیم تبریز در 1050 ق (دانشمندان آذربایجان،220).
ص:151
فارسی،از حکیم قاسم بن زین العابدین ادیب کرمانی معروف به سیستانی(-1348 ق).
مؤلف«خارستان»بر روش«گلستان»و ناظم «نیستان»بر وزن«بوستان»و مؤلف تاریخ منظوم مختصر ایران به نام«تاریخ تلگرافی».
فارسی،از احمد بن حافظ عقیلی کرمانی (-1329 ق).وی دیوان عربی و مثنویی به نام «سالارنامه»نیز دارد.
فارسی و عربی،از افضل الملک غلام حسین بن مهدی خان زند متخلص به ادیب وقایع نگار روزگار مظفر الدین شاه،زنده تا حدود 1330 ق.
ص:152
کاظم بن محمد بن مراد ازری تمیمی بغدادی (-1211 ق).ط.بمبئی،1320 ق.
محمد رضا بن محمد بن مراد ازری(-1240 ق).
مذکور در«تکملة امل الامل».
مسعود بن محمد یوسف ازری(1246 ق)،نیز مذکور در تکمله.
مؤید الدوله مجد الدین اسامة بن مرشد کنانی کلبی شیرازی(-548 ق).خ.عارف حکمت مدینه.
فارسی،از امیر امین الدوله استرآبادی که با کاتبی و خواجه علی مشاعره داشته است.(مرآت الخیال،70).
فارسی،از ابراهیم استعداد از اعراب مقیم شاه جهان آباد هند(صبح گلشن،22).
فارسی،از عبد الرسول استغناء هندی (کلمات الشعراء،9).
فارسی،از سید اسحاق شیخ الاسلام بروجردی (-1059 ق)(تذکرۀ نصر آبادی،117).
ص:153
فارسی،از حکیم ملا هادی بن مهدی اسرار سبزواری(-1289 ق).ط.تهران،1356 ق.
ص:154
تقی الدین عبد الملک بن اغر بن عمران ثقفی اسنانی(-707 ق)مذکور در«الدرر الکامنة».
ص:155
محمد حسینی(-1041 ق)،ط.اصفهان،1349 ق.
فارسی،عبد الرزاق بن سید محمد اشراق اصفهانی معاصر رضا قلی خان هدایت(مجمع الفصحاء، 62/2).
فارسی و ترکی،از میر عبد الفتاح اشراق مراغی (-1275 ق)شیخ الاسلام مراغه.وی در فارسی اشراق و در ترکی فتاح تخلّص داشت.خ.آستان قدس،ش 4902(1312 ق به عنوان دیوان فتاح مراغی).
فارسی،از میر حسین اشراقی(تذکرة الشعراء، 14).
فارسی؟،از میرزا اشرف،ط.(با عقاید النساء).
فارسی،از علی اشرف تبریزی از دودمان جابر انصاری و معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،ج 2).شاید با اشراف طسوجی یکی بوده باشد.
فارسی،از میر مخدوم بن محمد بن سید شریف جرجانی متخلص به اشرف(مجمع الخواس، 42).
فارسی و ترکی،از علی اشرف بن احمد بن عبد النبیّ طسوجی که خود آن را در 1240 ق برای فرزند خویش احمد تدوین کرده.خ.
موجود.
ص:156
فارسی،از میر اشکی(-972 ق)،خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،از جمال الدین شاهپور بن محمد اشهری نیشابوری از دودمان عمر خیام و شاگرد ظهیر فاریابی(آتشکده،134).
فارسی؟،از محمد اصدق بن شاه اسماعیل صفوی(-984 ق)(تذکرة الشعراء،15).
فارسی،از اصغر بن غیاث الدین عزیز سبزواری نقیب مشهد خراسان(لطائف نامه،137؛صبح روشن،52).
ص:157
فارسی،از ملا اعجازی مازندرانی معاصر سلجوقیان(تذکرۀ الشعراء،15).
ص:158
فارسی،از باقر علی خان بن نقد علی خان قاجار همدانی از خویشاوندان شیخ علی خان وزیر شاه سلیمان صفوی که به حیدر آباد رفت و نزد آصفجاه تقرّب یافت(صبح گلشن،29).
فارسی،از کمال بن محمد افسر ادیب و عارف دهلوی ناظم مثنوی راح و ریحان(صبح گلشن، 30).
فارسی،از افسری گلپایگانی(تذکرۀ نصر آبادی، 381).
فارسی،از افسری هروی(مجالس النفائس، 163).
فارسی،از محمود بن محمد صادق افشار (معاصر)مدیر مجلۀ آینده(تاریخ یزد،270).
ص:159
فارسی،از محمد کمال الدین افقری ناظم مثنوی روح و ریحان(روز روشن،62).
فارسی،از ملا افگار سمرقندی(تذکرۀ نصرآبادی،441).
فارسی؟،از افلاکی تبریزی(دانشمندان آذربایجان،47؛تذکرۀ نصرآبادی،314).
فارسی،از ملا نور اللّه اسد آبادی اصفهانی معروف به امیر افندی.وی نخست بدیهی تخلص می کرده (تذکرۀ نصر آبادی،524؛روز روشن،62).
فارسی،از سید محمد اقبال کازرونی،از نوادگان میرزا شهرت یزدی(تاریخ یزد،273).
فارسی،از محمد اقبال بن نور محمد کشمیری (-1317 ش).وی به علاوه دیوان چند منظومۀ فارسی هم دارد که همه چاپ شده اند.دیوان اقبال مکرر در ایران و پاکستان چاپ شده است.
اقبالی ندیم سلطان محمد(بعض مثالب النواصب،239).
فارسی؟،از رضی الدین بن نور الدین بن نعمت اللّه جزائری معروف به اقدس شوشتری(-1194 ق)که به هند رفت و نزد شجاع الدوله ناظم بنگاله و آصف جاه نظام الملک تقرب یافت.
(تذکرة الشعراء،17).
فارسی،از عبد الواسع بن محمد خان قدسی معروف به اقدس هندی،که به هند رفت و در خدمت دختر اورنگزیب درآمد.نیز گفته اند که وی هندی الاصل بوده است(تذکرۀ نصر آبادی، 287).
فارسی،از اقدسی مشهدی(-1004 ق).وی ساقی نامه ای نیز داشته که صاحب تذکرۀ میخانه از آن یاد کرده است(مجمع الخواص،222).
فارسی،از محمد اکبر اصفهانی که به هند و ماوراء النّهر سفر کرد و ندر محمد خان(-1056 ق)حاکم بخارا را مدح گفت.خ.مجلس.
فارسی،از علی اکبر اصفهانی معمار مسجد جامع اصفهان(صبح گلشن،32؛تذکرة الشّعراء،17).
فارسی،از میر محمد اکبر بن آقا میرزا،پدرش مستوفی شاه عباس اول صفوی بود و اکبر ناظم مثنویهای زاهدنامه و خسرو و شیرین است (تذکرۀ نصر آبادی،109).
فارسی،از محمد اکبر بن میرزا نصیر قزوینی (تذکرۀ نصرآبادی،84؛صبح گلشن،32).
فارسی،از اکبر قمّی(روز روشن،64).
فارسی،از اکبر گلپایگانی(روز روشن،64).
ترکی؟،از اکرم بیک بن قایتمز بیک قره قوینلو، پسر عم علی پاشا حاکم بغداد(العراق بین الاحتلالین،136/4).
فارسی،از عماد الدین اکرم قزوینی(روز روشن، 65).
ص:160
فارسی،از محمد عظیم اکسیر اصفهانی(-1169 ق).خ.موجود(خط ناظم در 1150).
فارسی،از میرزا عوض بیگ اکسیر اصفهانی که در روزگار شاه جهان به هند رفت و در دیوان انشاء او ماند(روز روشن،65).
فارسی،از میر امام الدین دهلوی معلم اطفال(روز روشن،65).
فارسی،از میر نور الدین محمد اکسیر قمّی(اوائل سدۀ 12 ق)(روز روشن،65؛تذکرة الشعراء، 17).
فارسی؟،از اللّه قلی ترک بخارائی که در عهد شاه طهماسب اول صفوی به اصفهان آمد(تحفۀ سامی،186).
فارسی،از محمود بن امیر احمد نظام قاری یزدی (سدۀ 9 ق).شاعر این دیوان را در جواب یا به پیروی از دیوان بسحاق اطعمه سروده است.
ط.استانبول،1303 ق.
فارسی؟،از الغ بیگ میرزا بن شاهرخ تیموری (-853 ق)مجالس النفائس،24؛روز روشن، 67).
فارسی؟،از الف ابدال بلخی که نخست مطیعی تخلص می کرد.الف ابدال نخست در سلک شاعران سلطان یعقوب در تبریز بود و پس از درگذشت او به اصفهان رفت و نزد شاه مقرب شد(تحفۀ سامی،111؛روز روشن،68).
فارسی،از محمد باقر الفت فرزند محمد تقی آقا نجفی اصفهانی(1301 ق-).خ.موجود.
فارسی،از محمد کاظم بن زین العابدین بیگ الفت نوری اصفهانی(-بین 1299 تا 1306 ق).خ.
مجلس.
فارسی،از محمد خفیف(ظاهرا محمد حنیف) الفت اللّه آبادی(-1130 ق)برادر محمد افضل ثابت(صبح گلشن،33).
فارسی،از میر عبد اللّه الفت خراسانی که به هند سفر کرد و در آنجا درگذشت(تذکرۀ نصر آبادی، 397).
فارسی؟،از داود الفت شوشتری(تذکرۀ نصر آبادی،413).
فارسی،از الفت شیرازی معاصر ظل السلطان حاکم فارس،خ.ملک(ظاهرا با الفت اصفهانی یکی است).
فارسی،از لاله اوجاگر چند الفت عظیم آبادی از قوم کایتهه.وی شاگرد محمد علیم تحقیق سمرقندی بود و نخست غریب تخلص می کرد (ظاهرا نخست هندو بوده است چون هندوان را لاله گویند).
فارسی،از محمد قلی الفت افشار کاشانی (-1240 ق).که در دیوان حسنعلی میرزا شجاع الدوله خدمت می کرد(مجمع الفصحا، 72/2).
ص:161
فارسی،از رای بهادر بن راجه لالجی بهادر از قوم کایتهه از امیران واجد علیشاه.در دیوان او مراثی سید الشهداء(علیه السلام)درج است(صبح گلشن،32).
فارسی،از الفتی ساوجی فرزند حسینی ساوجی که به هند سفر کرد و نزد عبد اللّه قطبشاه تقرب یافت.و رسالۀ عروض و قافیه را به نام او نوشت و به اصفهان بازگشت و نصر آبادی او را ملاقات کرد(تذکرۀ نصرآبادی،326).
فارسی،از الفتی بدخشی(-1007 ق)معروف به وکیل فرعون که حاشیه هائی بر فصوص الحکم و فتوحات مکیّه داشته است(روز روشن،69).
فارسی،از الفتی برادر شیخ علینقی کمره ای(روز روشن،69).
فارسی،از راجه پیاری لال عظیم آبادی متخلص به الفت از قوم کاتیهه،ناظم مثنوی نیرنگ تقدیر (صبح گلشن،33).
فارسی،از الفتی یزدی معاصر وحشی بافقی.وی در روزگار همایون پادشاه به هند سفر کرد و در ریاضیات ماهر بود.
فارسی،از محمد صادق شاهجهان آبادی متخلص به القا شاگرد عبد القادر بیدل(صبح گلشن،34؛کلمات الشعراء،8).
فارسی؟،از القاص میرزا بن شاه اسماعیل صفوی(-940 ق)(آتشکده،9؛ مجمع الفصحاء 10/1).
فارسی،از میرزا شریف الهام اصفهانی(سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،342).
فارسی؟،از کمال الدین حسین بن عبد الحق آلهی اردبیلی(-950 ق)شاگرد دوّانی و غیاث الدین منصور دشتکی(دانشمندان آذربایجان،47).
ص:162
اول به هند رفت و در کشمیر درگذشت.خ.
آصفیۀ هند.
فارسی،از خلیفه سدید الدین محمد الهی گیلانی که سدید نیز تخلّص داشته است(تذکرة الشعراء، 18).
ابو القاسم عبد الکریم بن محمد بن عبد الکریم رافعی قزوینی(-623 ق)مؤلف«الفتح العزیز» و«المحرّر»(مجالس النفائس 321).
فارسی؟،از مامقلی خان حاکم بخارا(صبح گلشن،35؛آتشکده،9).
ص:163
فارسی،از میرزا امانی معروف به میخچه که تاریخ فوت سلطان چغتای را در 953 ق به نظم آورده است(تذکرۀ نصرآبادی،470).
فارسی،از امانی گلگار همدانی (مجمع الخواص،271).
فارسی،از امان اللّه بن مهابت خان سپهسالار متخلص به امانی از امراء شاه جهان(تذکرۀ نصر آبادی،59؛کلمات الشعراء،4).
فارسی،از شیخ امان اللّه دهلوی(روز روشن، 71).
فارسی،از ابراهیم امّتی از امراء سلطان حسین بایقرا که قاضی سلطان حاکم مشهد را در روزگار شاه عباس اول صفوی مدح گفت(تذکرۀ نصر آبادی،261).
فارسی،از میر محسن امتیاز مدراسی(-1190 ق)(صبح گلشن،38).
فارسی،از امداد علی بلگرامی(صبح گلشن، 38).
فارسی،از امداد اللّه خان بن کفایت اللّه خان رامپوری لکهنوی(روز روشن،71).
فارسی،از قاسم امری شیرازی،که در علوم غریبه مهارت داشت.به زندقه متهم شد و شاه طهماسب در 932 ق چشمانش را میل کشید و در 999 ق به دست عوام کشته شد(ریاض العارفین،284).
ترکی،از امری بر سوی،خ.مدرسۀ اسلامیۀ موصل(1022 ق).
ام نزار بنت عبد الرزاق بن شیخ محمد حسن کبّه (1326 ق-)همسر صادق ملائکه،خ.دیده شده.
فارسی؟،از میرزا محمد امنی تبریزی معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،278).
فارسی،از ام هانی بنت عبد الرحیم خان بیگلر بیگی یزد(تاریخ یزد،275).
فارسی،از امّی شیرازی که بی سواد بود و در روزگار شاه جهان به هند رفت و به میهن بازگشت(روز روشن،71).
فارسی،از میرزا امتیاز امید از اکابر بلخ(صبح گلشن،38).
فارسی،از حسن بن محمد حسینی طوسی نعمت اللّهی،خ.آستان قدس،ش 4888 (1304 ق).
فارسی،از عباس امید کرمانشاهی زنده تا حدود 1275 ق(مجمع الفصحا،68/2).
فارسی،از ابو الحسن امید نهاوندی که فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار را مدح گفت و مرید مجذوب علی شاه(-1239 ق)بود(مجمع الفصحاء، 71/2).خ مجلس و دانشگاه.
ص:164
فارسی،از امید هروی(روز روشن،71).
فارسی،از محمد رضا امید قزلباش(-1159 ق).خ.ایشیاتک بنگال و دانشگاه پنجاب لاهور.
فارسی،از محمد جعفر بن محمد باقر بن دلدار علی نقوی متخلص به امید(-1293 ق).مذکور در تذکرۀ سید علی نقی.
فارسی،از امید علی خان بن جهان خان ناظم شهر هوگلی(سدۀ 13 ق)(روز روشن،71).
ترکی،از امیدی ترک مولف«زبدة الاشعار»در 1023 ق.خ.کتابخانۀ عثمان ثالث استانبول.
«کشف الظنون»وفاتش را در 942 ق ذکر کرده.
فارسی،از خواجه ارجاسب مسعود بن خواجه علی(925 ق)شاگرد دوانی.خ.مجلس(959 ق).
فارسی،از امیر بدخشانی(مجالس النفائس، 193).در«لطائف نامه»امیری آمده است.
فارسی،از امیر بیگ اصفهانی شاگرد حکیم شفائی.وی قصاب بود و 70 سال عمر کرد (آتشکده،169).
ص:165
فارسی؟،از امیر شمس حروفی،از او در «جاودان نامه»نقل شده است.
دیوان امیر شیخ نظام الدین-دیوان سهیلی
فارسی،در طبقۀ چهارم«تذکرۀ دولتشاه»یاد و غزلی از او نقل شده است.
فارسی،از امیر پازواری مازندرانی معروف به شیخ العجم که به لهجۀ طبری شعر می سروده است.ط.پترزبورگ،1283 ق؛تهران،1334 ش.
دیوان امیر معزّی-دیوان معزّی
فارسی،از امیر مغیث.مذکور در«گنجینۀ گرانمایه».
جامع:ابو السعادات هبة اللّه بن علی بن محمد معروف به ابن شجری(-543 ق)مؤلّف «الامالی فی علوم الادب»که سوّمین مأخذ از مآخذ«انوار العقول»است.
جامع:قاسم علی بن محمد تقی خوانساری.خ.
دیده شده.
الصحیحة)
جامع:سید محسن امین در 1360 ق،ط.دمشق، 1366 ق.
جامع ناشناخته،برگرفته از کتاب محمد بن اسحاق(-151 ق)و مآخذ دیگر.این دوّمین دیوانی است که از مآخذ مؤلف«انوار العقول» بوده است.
جامع:ناشناخته.ط.تهران،1251،1284، 1311،1312 ق و مکرر؛قاهره،1276 ق و مکرّر؛لیدن،1745 م(با شرح لاتین).نسخ متعددی هم در آستان قدس موجود است.
ص:166
40).ظاهرا این شخص همان ساکت تبریزی است که یاد خواهد شد.
فارسی،از امینا اوشی(صبح گلشن،41).
ص:167
ص:168
فارسی،از اسحاق انجمن شیرازی،خ.مجلس.
ص:169
میر علی ابو طبیخ نجفی(-1316 ق)،ط.نجف، 1362 ق.
ص:170
فارسی،از اوحد الدین اوحد سبزواری(-868 ق).دولتشاه او را در طبقۀ هفتم آورده است (مجالس المؤمنین،504).
ص:171
(تذکرة الشعراء،23؛صبح گلشن،48).
فارسی،از ایزدی عارف یزدی که در روزگار اکبر به هند رفت و در آنجا درگذشت (ریاض العارفین،64).ظاهرا هموست که در صبح گلشن به نام ایزدی شیرازی آمده است.
دیوان ایزدی-دیوان محمد ایزدی.
فارسی،از اسماعیل علاقه بند اصفهانی متخلّص به ایما(-1132 ق).وی با شفیعا و نجات مطارحاتی داشته است(تذکرة الشعراء،23؛روز روشن،85).
فارسی،از محمد هادی ایمای مشهدی که از مشهد به اصفهان رفت و در هنگام فتنۀ افغان در آنجا درگذشت(تذکرة الشعراء،23).
فارسی؟،از ملاّ مؤمن ایمان تبریزی که پدرانش از نقباء و اشراف تبریز بوده اند(تذکرۀ نصرآبادی،194).
فارسی،از رحیم علی خان بن بهره مند خان بن پردل خان(-1226 ق)مؤلّف«منتخب اللطائف»(صبح گلشن،48).
فارسی،از سید شاهمیر خان ایمان همدانی که مدتی در خدمت نجفقلی خان بن قزاق خان بود (تذکرۀ نصرآبادی،123).
فارسی،از احمد قلی خان ایمن دهلوی قمی که با نادر شاه به هند رفت و در جنگهای هند کشته شد و فرزندش در آنجا ماند(روز روشن،85).
فارسی،از عبد الغنی ایمن کرمانی(زنده تا 1299 ق).
ص:172
ص:173
فارسی،از باطنی شاعر روزگار سلطان ابو سعید (مجالس النفائس،306).
فارسی،از باقر بن ملاّ عنایت برلشتی که در فن معمّا مهارت داشته(تذکرۀ نصر آبادی،535).
فارسی،از محمد باقر بن حسن بیرجندی مؤلف «بغیة الطالب».مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از باقر تبریزی معروف به ایبک از تبریزیان عباس آباد اصفهان(تذکرۀ نصرآبادی،199).
فارسی،از باقر تبریزی نوادۀ قاضی زین العابدین مدرّس مدرسۀ قطبیّه که تقسیم غلات تبریزیان اصفهان به دست او بود و ظاهرا با عنوان قبل یکی است(تذکرۀ نصرآبادی،175 و 532).
فارسی و عربی،از کلب باقر جایسی حائری (-1329 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از محمد باقر بیگ بن محمد قاسم بیگ وزیر جهرمی(تذکرۀ نصرآبادی،86).ظاهرا از همین شخص در تاریخ یزد به عنوان محمد باقر یزدی حاکم یزد یاد شده است.
ص:174
فارسی،از باقر خردهی(یا خرده ای)کاشانی (-1038 ق).خ.آستان قدس،ش 6555(سدۀ 11).
فارسی،از میر محمد باقر کاشی عبد الوهابی (تذکرۀ نصرآبادی،115).
فارسی،از شاه باقر پشت مشهدی کاشانی (تذکرۀ نصرآبادی،138).
سید باقر بن سید حیدر حسینی کاظمی(-1290 ق).جامع:فرزندش سید محمد حسن.
فارسی و عربی،از ملا باقر واعظ کجوری مؤلف «جنة النعیم»و«الخصائص الفاطمیة»که در کتاب اخیر از دیوان خویش یاد کرده است.
فارسی،از محمد باقر محلاّتی حلاّج که به سبب معاشرت با حکیم شفائی اصفهانی به شفائی معروف شد(تذکرۀ نصرآبادی،422).
فارسی،از میرزا باقر مشهدی،خواهرزادۀ خواجه حسین ثنائی مشهدی و معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،261)،ظاهرا هموست که در تذکرۀ«روز روشن»به نام باقر بن میرزا عرب آمده است.
فارسی،از باقر بن میر ابو علی(-1000 ق)از سادات جزء برخوار اصفهان(تذکرۀ نصرآبادی، 69).
فارسی؟،از باقر وزیر بصری خاری از مردمان جزیرۀ خار(ظاهرا:خارک)که پدرانش از بصره بوده اند و در اواسط سدۀ 10 ق درگذشت.مذکور در«صبح گلشن»و ظاهرا با عنوان پیشتر یکی است.
فارسی،از باقر ورنو سفادرانی معلم اطفال که مردی زاهد و عابد و در معمّا ماهر بود(تذکرۀ نصرآبادی،417).
فارسی،از باقر هروی،شاگرد ملاّ شهاب هروی (تذکرۀ نصرآبادی،520).
سید باقر بن هاشم بن شجاعت علی هندی (-1329 ق).جامع و مدوّن:حسن بن علّی در 1330 ق،خ.موجود.
فارسی،از باقر زرگر یزدی(تذکرۀ نصرآبادی، 424؛روز روشن،87).
ص:175
ترکی،از باقی چلبی معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،116).ظاهرا 2 نسخه از این دیوان در موصل موجود است.(فهرس،48 و 133).
فارسی،از باقی دماوندی،مذکور در«صبح گلشن».
فارسی،از باقی کاشی؛لطفعلی آذر نسخۀ آن را دیده بوده است(آتشکده،241).
فارسی؟،از باقی ماوراء النهری(صبح گلشن، 55).
فارسی،از میر عبد الباقی(920-ق)،از نوادگان شاه نعمت اللّه ولی و صدر دولت شاه اسماعیل صفوی که در جنگ با عثمانی کشته شد(تحفۀ سامی،21؛آتشکده،119).
فارسی،از باقی نهاوندی ملازم خان خانان در هند و زنده تا 1033 ق.وی آثار رحیمی را در سرگذشت خان خانان و اجدادش تالیف کرد (صبح گلشن،55).
فارسی،از باقی هروی(صبح گلشن،55).
ص:176
سید مهدی بن مرتضی بحر العلوم طباطبائی (-1212 ق)،ناظم«الدرّة المنظومة فی الفقه»و قصیده«حساب عقود الانامل».
ص:177
فارسی،از بدر الدین بن نور الدین هروی معاصر عوفی(لباب الالباب،250/1).
فارسی،عبد الجلیل قزوینی او را در شمار شاعران شیعه آورده و گویا یکی از شاعرانی بوده که در بالا یادشان گذشت(کتاب النقض،239).
فارسی،از محمد حسن بن ملا رضا خان بدیع نصرة الوزراة.ط.بمبئی،1332 ق.
فارسی،از بدیع الزمان بن علی رضا عباسی شاعر و خوشنویس معروف به بدیعا(زنده تا 1035 ق).
فارسی،از بدیعا خشکه ای یزدی مقیم اصفهان (تذکرۀ نصرآبادی،353).
فارسی،از بدیع بن قاضی شمس الدین اردستانی مقیم اصفهان و معاصر شاه عباس اول صفوی (تذکرة الشعراء،26).
ابو القاسم هبة اللّه بن حسین بدیع اسطرلابی مؤلّف«درّة التّاج فی شعر ابن الحجاج» (معجم الادباء،273/19).
فارسی،از بدیع الدین اتابک کاتب انجدانی، معاصر رشید وطواط و سلطان سنجر(روز روشن،91؛تذکرة الشعراء،26).
فارسی،از بدیع الزمان اکبرآبادی،مذکور در «ریاض الشعراء»والۀ داغستانی.
فارسی،از بدیع الزمان سبزواری،معاصر شاه سلیمان صفوی(آتشکده،78).
دیوان بدیع الزمان صفوی-دیوان بدیعی صفوی
فارسی،از بدیع الزمان میرزا بن سلطان حسین بایقرا(-921 ق)(مجالس النفائس،127 و 315).
فارسی،از بدیع الزمان بن محمد طاهر نصرآبادی (-1121 ق)فرزند صاحب تذکرۀ نصرآبادی و ملک الشعراء شاه سلطان حسین صفوی.وی قصیده ای در تاریخ بنای چهل ستون سروده که مصراع اول هربیت تاریخ آغاز بناء و مصراع دوّم تاریخ ختم آن است(تذکرۀ نصرآبادی، 455).
فارسی و عربی،از بدیع الزمان ابو عبد اللّه حسین بن ابراهیم نطنزی(-497 ق)مؤلف «دستور اللّغة».بسیاری از اشعار فارسی و عربی او در«دستور اللغة»نقل شده است.
ابو الفضل احمد بن حسین بن یحیی بدیع الزّمان همدانی(-398 ق).ط.مصر،1321 ق.
ص:178
فارسی،از سید فتح اللّه شیرازی(-1298 ق) (آثار عجم،554).
فارسی،از بدیعی که در کتاب مثالب النواصب (ص 239)در شمار شاعران شیعه یاد شده است.
فارسی،از ملا یوسف بدیعی اندجانی سمرقندی (-897 ق)که چون شاگرد صفائی بود به یوسف صفائی معروف گشت(مجالس النفائس، 48 و 222).
فارسی و ترکی،از بدیعی تبریزی معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،260).
در روز روشن(ص 92)یاد او آمده و گویا با بدیعی اندجانی یکی است.
فارسی،از بدیع الزمان میرزا بن بهرام میرزا صفوی حاکم سیستان.مذکور در«عالم آرای عباسی».
دیوان بدیهی اصفهانی-دیوان افندی
فارسی،از مجد الدین احمد معاصر سلطان سنجر سلجوقی(ریاض العارفین،291).
فارسی،از میر عرب بدیهی سیستانی(روز روشن،92).
فارسی،از بدیهی همدانی که سام میرزا بدیهه سرائی او را ستوده است.(تحفۀ سامی،145).
ص:179
تذکرۀ دولتشاه،6؛آتشکده،319).
فارسی،از خسرو برهان،و چنانکه در برخی از فهرستها یاد شده،به طبع رسیده است.
فارسی،از برهان ابرقوهی که از سادات ابرقوه شاگرد قاضی اسد کاشی بوده(آتشکده،262).
فارسی،از محمد حسین بن خلف برهان تبریزی (سدۀ 11 ق)مؤلّف«برهان قاطع».
فارسی،از خواجه یوسف برهان،از نوادگان شیخ احمد جام.امیر علی شیرنوائی در موسیقی شاگرد او بود(مجالس النفائس،42 و 215).
فارسی،از برهان الدین عطاء اللّه رازی هروی (سدۀ 9 ق)مؤلّف«جواهر الاسماء»در معمّا (مجالس النفائس،91 و 265).
فارسی و عربی،از سید عبد اللّه بن حسن برهان سبزواری(1300 ق-).
فارسی،از شاه خلیل اللّه بن نعمت اللّه ولی- برهان کرمانی(847 ق-)(ریاض العارفین، 69).
فارسی،از محمد صالح برهان مازندرانی (-1151 ق)که در عصر محمد شاه به هند رفت (صبح گلشن،61).
فارسی،از سید برهان الدّین مشهدی(-919 ق) از علماء هرات(روز روشن،94).
فارسی؟،از شیر مردان بیگ برهمن گرجی از غلامان شاه سلیمان(تذکرۀ نصرآبادی،47).
فارسی،از جگت رای برهمن لاهوری که به یزد آمد و نزد نصرآبادی دانش آموخت(روز روشن، 95).
فارسی،از ملا وجیه الدّین برین شاگرد فاخر مکین(روز روشن،95).
فارسی؟،از بزمی اردبیلی که در عصر جهانگیر به هند رفت و بازگشت(روز روشن،96).
فارسی،از غیاث الدین محمد بزمی استرآبادی (سدۀ 11 ق).برخی وفات یا قتل او را 950 ق و برخی سدۀ 12 ق نوشته اند(مجمع الخواص، 229؛آتشکده،151 و تذکرة الشعراء،26).
فارسی،از ملاّ شاه حسین بزمی خراسانی (مجالس النفائس،162).
فارسی،از بزمی فرزند منوّرخان معاصر جهانگیر و ناظم مثنوی«رت پدم».مذکور در «صبح گلشن».
فارسی،از بزمی کفشدوز قزوینی(تحفۀ سامی، 149).
فارسی،از میر عقیل(یا عبد الشکور)بن میرابی تراب علوی همدانی متخلص به بزمی،طبیب سپاه شاه عباس اوّل(صبح گلشن،62).
ص:180
حسین بن محمد بن سعد بزی عاملی(-ح 1342 ق).خ.موجود.
فارسی،از بساطی سمرقندی(-815 ق)که حصیر باف بوده و نخست حصیری تخلّص داشته و شاگرد عصمت بخارائی بوده است.خ.
مجلس و دانشگاه تهران؛آصفیه.
فارسی،از بساطی شوشتری(-955 ق)که به ماوراء النهر سفر کرد و از مقربان عبید اللّه خان ازبک گشت(روز روشن،96).
ص:181
صیدا،1365 ق.
فارسی،از محمد بشیر بن نظام الدین فقیر بن خواجه حسین مودودی چشتی(صبح گلشن، 65).
فارسی،از محمد ابراهیم بصیر اصفهانی،مذکور در«مدایح معتمدیّه».
محمد مهدی بصیر حلی(معاصر).مذکور در «الادب العصری».
فارسی،از شیخ نور الدین بصیر سمرقندی،ادیب دورۀ تیموری(روز روشن،99).
فارسی،از قاضی بصیر برادر قاضی لاغر سیستانی(روز روشن،66).
فارسی،از بصیر عجمی(مجالس النفائس، 381).
ترکی،از بصیری افندی،خ.موصل.
فارسی،از اشرف الکتاب سید محمد بقا خوشنویس اصفهانی(المآثر و الاثار،202).
ص:182
برگزید.تالیفات متعددی به فارسی دارد که چاپ شده.
شیخ حسین بن طالب نجفی(سدۀ 13 و اوائل 14 ق).
فارسی،از سید محمد حسین اسماعیل بلبل خراسانی،زنده در 1295 ق.مذکور«در صبح گلشن».
فارسی،از بلبل یزدی،(روز روشن،101).
ص:183
شیخ ناصر بن ابراهیم بن صباغ احسائی(-853 ق)منتسب به آل بویه.مذکور در ریاض العلماء.
فارسی،از مولانا بها که شاه محمد قزوینی شعر او را ستوده است(مجالس النفائس،393).
فارسی و عربی،از محمد بن مؤید خوارزمی معروف به بهاء الدین بغدادی(-545 ق) معاصر تکش خوارزمشاه(هفت اقلیم،117).
ص:184
فارسی،از محمد باقر بهجت اصفهانی.مذکور در «مدایح معتمدیه».
فارسی،از شاه بهجت دهلوی(روز روشن، 108).
فارسی،از جعفر بن کاظم بهجت شیرازی (-1296 ق).پدرش شرفا تخلص داشت و فرصت مؤلف«آثار عجم»فرزند او بود(آثار عجم،105 و 320).
فارسی،از عبد الحمید بن عبد الغفار بهجت شیرازی معاصر هدایت(ریاض العارفین، 435).
فارسی،از حاج بهرام ملک الشعراء بخارائی (-1099 ق).وی در بخارا مدرس بوده و با صائب مکاتبه داشته است(آتشکده،319؛ تذکرۀ نصرآبادی،435).
فارسی،از بهرام بیگ دهلوی(روز روشن، 108).
فارسی،از بهرام شاه بن فرخ شاه.نسخۀ خطی مورخ 900 به همین نام در المدرسة الاسلامیة موصل موجود است(فهرست،41).
فارسی،از بهرام میرزا بن شاه اسماعیل صفوی (-956 ق)(آتشکده،10).
فارسی،از درویش بهرام سقّاء صوفی(طبقات اکبری،509/2).
فارسی،از ملا ظهیر الدین بهرامی اردبیلی(روز روشن،108).
فارسی،از ابو الحسن بهرامی سرخسی(-500 ق)مؤلف«رسالۀ خجسته»در عروض (مجمع الفصحاء،173/1).
فارسی،از بهشتی حصاری معاصر امیر علی شیر (مجالس النفائس،80 و 251).
فارسی،از بهشتی گیلانی،زنده در 1021 ق (تذکرۀ نصر آبادی،481).
فارسی،از عبد اللّه بهشتی هروی(سدۀ 11 ق) شاگرد فصیحی هروی و ناظم«نور المشرقین» در جواب«تحفة العراقین»خاقانی که نسخۀ آن در کتابخانۀ ملک موجود است.
فارسی،از بهشتی بن ملا عبد الوهاب و معاصر امیر علی شیر(مجالس النفائس،86 و 261).
فارسی،از محمد تقی بن نظام الدین بهلول گنابادی (ح 1320 ق-).
ص:185
فارسی،از عبد السّلام بیاضی دشت بیاضی(روز روشن،109).
فارسی،از مهدی بیان اصفهانی خواهرزادۀ ابو طالب کلیم(صبح گلشن،70).
فارسی،از خواجه احسن اللّه بیان هندی(صبح گلشن،70).
فارسی،از بیانی که در شمار شاعران شیعه آمده است(النقض،239).
فارسی،از مولانا بیانی رمّال استرآبادی(تحفۀ سامی،157).
فارسی،از بهرام بیگ بن نقدی بیگ بیانی تبریزی(تذکرۀ نصرآبادی،390).
فارسی،از بیانی تبریزی معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،271).
فارسی،از بیانی جوینی خراسانی(تحفۀ سامی، 172).
فارسی،از خواجه شهاب الدین عبد اللّه بن محمد مروارید کرمانی متخلص به بیانی(-932 ق) مؤلف«تاریخ شاهی»و«منشآت بیانی»و از امراء روزگار سلطان حسین بایقرا.خ.استانبول، طوپقپو سرای(919 ق).
فارسی،نوشته اند که برای بابر میرزا صدارت می کرده(صبح گلشن،71)و شاید مراد از بیانی کرمانی یا بیانی جوینی بوده باشد.
فارسی،از خسرو شاه بیانی یزدی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،75).
فارسی،از محمد حیات بیتاب بلگرامی مداح غازی الدین حیدر پادشاه آوده که وی نخست تخلص امید را برایش برگزیده بود(روز روشن، 111).
فارسی،از محمد جعفر بیتاب تهانیسری(روز روشن،110).
فارسی،از میرزا حیدر بیجان جایسی(سدۀ 13 ق)شاگرد شیخ علی حزین.
فارسی،از بیجۀ منجمۀ کرمانی معاصر جامی (مجالس النفائس،350).بیجه خواهر علاء الدین کرمانی است.
فارسی،از غوث خان بیخبر کشمیری(روز روشن،112).
فارسی،از بیخود گنابادی شاهنامه خان معاصر شاه عباس صفوی که خدمت وی را نپذیرفت (آتشکده،71).
فارسی،از بیخود دهلوی کشمیری(-1201 ق) (روز روشن،112).
فارسی،از جامی نامدار خانی متخلص به بیخود (-1084 ق)استاد محمد افضل سرخوش (کلمات الشعراء،11-13).ط.هند(به عنوان
ص:186
دیوان خیال)
فارسی،در«مجالس النفائس»(ص 162) بیخودی سمرقندی و در«صبح گلشن»(ص 72)بیخودی بلخی آمده است.
فارسی،از بیخودی سمنانی معاصر شاه عباس اول صفوی(صبح گلشن،72).
فارسی،از بیخودی شیرازی،شاهنامه خوان شاه عبّاس اول(صبح گلشن،72).ظاهرا با بیخودی گنابادی یکی است.
فارسی،از بیخودی قزوینی روملو(آتشکده، 11).
فارسی،از مولانا ابو المعانی عبد القادر بیدل دهلوی(-1130 ق).ط.هند؛مکرّر؛کابل؛خ.
آستان قدس،ش 4613(1239 ق).
فارسی،از قربان بن رمضان بیدل رودباری، مؤلف«مقتل بیدل».
فارسی،از بیدل ساوجی که در هرات خیاطی داشته(صبح گلشن،72).
فارسی،از میرزا رحیم بن محمد بیدل شیرازی اصفهانی طبیب دربار فتحعلی شاه قاجار (مجمع الفصحاء 182/2).
فارسی،از محمد بن علی محمد بیدل مازندرانی.
خ.ملک.
فارسی،از محمد امین بیگ بیدل نیشابوری (مجمع الفصحاء،82/2).
فارسی،از بیدلی،همسر شیخ زادۀ انصاری (مجالس النفائس،102 و 277).
فارسی،از بیدلی لنگ که از خیابان هرات و مردی میخواره بوده(مجالس النفائس،157).
فارسی،از بیدلی کاتب همدانی معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،274).
ص:187
فارسی،از بیکسی شیرازی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،307).
فارسی،از میرزا ابو الحسن بن محمد تقی بیگانۀ نیشابوری،معاصر شاه عباس صفوی.خ.
نخجوانی تبریز.
ص:188
فارسی،از محمد حسین پروانۀ اصفهانی لنجانی.
مذکور در«مدایح معتمدیّه».
فارسی،از محمد صادق بن قائم مقام،پروانۀ فراهانی(المآثر و الاثار،217).
فارسی،از پروین بنت یوسف اعتصام الملک اعتصامی(-1360 ق).ط.تهران 13142 ش و مکرّر.
فارسی،از خلیل پروین شیرازی،زنده در 1313 ق(آثار عجم،539).
فارسی،از ابو القاسم پروین تاجر تهرانی(-پس از 1300 ق).خ.موجود.
ص:189
فارسی،از پهلوان محمود قتالی خوارزمی معروف به پوریای ولی(-722 ق)ناظم مثنوی «کنز الحقایق»(صبح گلشن،382).
فارسی،از محمد حسین بن محمد همدانی پوست فروش که در 1289 ق سید حسن اعرجی را مرثیه گفت.مذکور در«نفحۀ بغداد».
ص:190
فارسی،از پیروی ساوجی(صبح گلشن،77).
ص:191
فارسی،از میرزا محسن تاثیر تبریزی(-1128 ق)مستوفی دربار صفوی(تذکرۀ نصرآبادی، 119؛آتشکده،170).در تاریخ یزد از محمد حسن تاثیر یاد شده که ظاهرا تصحیف همین محسن تاثیر است.
فارسی،از تاج الدین آبی سرخسی وزیر ادیب خراسانی که اولجایتو را به تشیع مایل ساخت (لباب الالباب،145).
ص:192
فارسی،از محمد محسن تجلّی اصفهانی،معاصر محمد طاهر مؤلف تذکرۀ نصرآبادی(ص 262).
فارسی،از تجلّی بخاری که در بلخ درگذشت (آتشکده،327).
فارسی،از شیخ عبد الحسین تجلّی(-1338 ق).
مذکور در تذکرۀ مرتضی مدرس چهاردهی.
فارسی،از رجبعلی تجلّی سبزواری،که «تجددنامۀ»منظوم از چاپ شده است.
فارسی،از تجلی سمنانی(روز روشن،124).
فارسی،از علی رضا بن حسین اردکانی شیرازی (-1085 یا 1088 ق).خ.ملک و مجلس.
فارسی،از تجلی لاهیجی که در هند بود و نخست خاوری تخلّص داشت(تذکرۀ نصرآبادی، 304).
فارسی،از عظیم الدین حسین لکهنوی(-1220 ق)که در مدراس از جانب انگلیسیها مفتی بود و طبابت هم می کرد(صبح گلشن،81).
فارسی،از حافظ قاضی عبد الرحمن(-1294 ق)شاگرد غالب دهلوی(صبح گلشن،82).
فارسی،از شیخ غلام علی تحسین دهلوی،شاعر دربار عالمگیر(روز روشن،124).
فارسی،از میر عطا حسین بن محمد باقر تحسین رضوی معروف به مرصّع قلم(صبح گلشن، 83).
فارسی،از میرزا تقی تحسین شیرازی(روز روشن،124).
فارسی،از عبد العظیم تحسین لاهوری،شاگرد آفرین لاهوری(صبح گلشن،82).
فارسی،از تذروی قزوینی(-975 ق)خواهرزادۀ نرگسی ابهری.دیوانش در هند معروف است و مثنوی«حسن یوسف»هم از اوست(آتشکده، 223).
فارسی،از تذهیبی اصفهانی که در تذهیب ماهر و معاصر صادقی کتابدار صاحب«مجمع الخواص»(ص 239)بوده.
فارسی،از ابو تراب خوشنویس معروف به ترابا اصفهانی(-1072 ق)شاگرد فایضی و میر عماد (تذکرۀ نصرآبادی،208).
فارسی،از ابو تراب بن محمد طاهر اصفهانی (-1143 ق)(تذکرة الشعراء،32).
فارسی،از تراب کاشانی،ط.کاشان(منتخب).
فارسی،از ترابی پانی پتی(صبح گلشن،84).
فارسی،از ترابی بلخی که در مزار امام علی(علیه السلام) در بلخ معتکف بوده و امام قلی خان را مدح گفته
ص:193
است(تذکرۀ نصرآبادی،440).
فارسی،از ترخانی اندخودی(مجالس النفائس، 41،214).
فارسی،از اعجم قلی ترکمان شیرازی متولد در هند(مرآت الخیال،256).
فارسی،از محمد حسین آغولی ترکی شیرازی.
ط.بمبئی،1314 ق(در 2 جلد:حدیقة البکاء و لاله زار).
فارسی،از ترکی همدانی(روز روشن،130).
ظاهرا با ترکی شیرازی یکی است.
فارسی،از محمد تقی بن علی رضا ترمذی بلگرامی(1160 ق-)(صبح گلشن،84).
فارسی،از تزریقی اردبیلی که در شماخی دلالی می کرده و به قول معاصرش سام میرزا شعرهای بی مزه می گفته است(تحفۀ سامی،168).
فارسی،از فتحعلی تسکین تبریزی مقیم کشمیر و معاصر عالمگیر(دانشمندان آذربایجان،87).
فارسی،از میرزا باقر تسکین دهلوی(روز روشن، 130).
فارسی،از میر معصوم بن محمد امین تسلّی استرآبادی(تذکرۀ نصرآبادی،402).
فارسی،از تسلّی اصفهانی که از نوادگان اوحد الدین حسینی بلیانی بوده و به هند رفته و بازگشته و ساکن کاشان شده است(روز روشن، 131).
فارسی،از ابو الحسن بن جعفر تسلّی دست غیب شیرازی(تذکرۀ نصرآبادی،187).
عبد الغنی خان در تذکرة الشعراء(ص 34)نام او را محمد ابراهیم و معاصر ابو الفضل فیضی نوشته است.
فارسی،از حسن صدر الافاضل تسلیم اصفهانی معاصر هدایت(ریاض العارفین،427).
فارسی،از زین العابدین بن معین الدین منشی محمد زمان خان حاکم کوه کیلویه(تذکرۀ نصرآبادی،93).
فارسی،از شاه رضا تسلیم خراسانی مرید میرزا حسین سبزواری و مجاور مزار او در کشمیر (تذکرۀ نصرآبادی،401).
فارسی،از معین الدین تسلیم سندی معروف به دل(روز روشن،132).
فارسی،از محمد انوار حسین،ناظم «تاج المدایح»در مدح کلب علی خان بهادر حاکم رامپور(روز روشن،132).
فارسی،از محمد هاشم(-1109 ق)که در روزگار عالمگیر به هند رفت.خ.ایشیاتک بنگال.
فارسی،از محمد طاهر تسلیم صحّاف شیرازی
ص:194
(صبح گلشن،85).
فارسی،از تسلیم که از سادات کاشان بوده (آتشکده،241)مؤلف روز روشن(ص 133) یکی بودن او را با تشبیهی کاشانی محتمل دانسته است.
دیوان تسلیم کشمیری-دیوان تسکین تبریزی
فارسی،از امیر اللّه تسلیم هندی،ط.هند.
فارسی،از میر علی اکبر تشبیهی کاشی که 40 سال در هند مصاحب ابو الفضل فیضی بوده است (آتشکده،241).
فارسی،از محمد تقی تشنۀ مراغی(-پس از 1264 ق)خواهرزادۀ مهدی بیک شقاقی،خ.
مجلس.
فارسی،از حاج ابو طالب تصنیف اصفهانی که تاجر و از شاعران دربار شاه سلیمان صفوی بود، ظاهرا با تصنیفی خوانساری که نوشته اند در موسیقی مهارت داشته یکی بوده است (آتشکده،208؛تذکرة الشعراء،32).
ص:195
فارسی،از محمد تقی بن میرزا شفیع(زنده در 1089 ق)حسابدار وزیر جهرم(تذکرۀ نصرآبادی،121).
فارسی،از محمد تقی شیرازی ندیم امامقلی خان حاکم شیراز و معاصر نصرآبادی(تذکرۀ نصرآبادی،179).
دیوان تقی شیرازی-دیوان گلشن
فارسی،از شاه میر تقی(یا حکیم تقی الدین)که در استقبال«تحفة العراقین»مثنویی سروده و تذکرة الشعرائی هم تالیف کرده(آتشکده، 232).
فارسی،از تقی قورچی نوادۀ شاه علی مستوفی.
وی خوش نویس و شاگرد میر عماد بوده و وزارت لاهیجان و اصفهان را داشته سپس مستوفی شاه سلیمان صفوی شده است(تذکرۀ نصرآبادی،83).
دیوان تقی قورچی-دیوان مثال
فارسی،از تقی الدین محمد حسین معروف به تقی کاشی مؤلّف تذکرۀ«خلاصة الاشعار»که اشعار بسیاری از خود در آن تذکره نقل کرده است.خ.آصفیّه.
ص:196
فارسی،از محمد علی تمکین کشمیری(-1132 ق)برادرزاده و شاگرد عبد الرسول استغناء(صبح گلشن،91).
فارسی،از محمد عابد علی تمنّا سندیلوی (-1290 ق)(صبح گلشن،92-94).
فارسی،از میر محمد علی تمنّا شاه جهان آبادی (صبح گلشن،95).
فارسی،از میرزا ابو الحسن تمنّا شیرازی معاصر شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی (آتشکده،265).
فارسی،از خواجه محمد علی بن عبد اللّه تمنّا عظیم آبادی(-1232 ق)(صبح گلشن، 91-92).
فارسی،از محمد علی تمنّا کابلی(-1160 ق) شاگرد عبد اللطیف تنها(صبح گلشن،95).
فارسی،از تمنا لکهنوی شکوه آبادی(صبح گلشن،54).
فارسی،از تمنائی حروفی معاصر سلطان محمد بن بایزید عثمانی(تاریخ ادبیات براون، 400/3).
امیر ابو سعد تمیم بن المعز لدین اللّه عبیدلی (-365 ق).ط.مصر.
ابو یحیی تمیم بن المعز لدین اللّه بادیس صنهاجی (-501 ق)،مذکور در«نسمة السحر».
ص:197
فارسی،از اسماعیل توحید(-1386 ق)فرزند محمد شفیع وصال شیرازی.خ.ادبیات تهران.
فارسی،از توسن تبریزی شاعر دربار اکبر پادشاه (روز روشن،136).
فارسی،از شیخ محمد توفیق کشمیری(روز روشن،136).
شجاع بن منصور تهامی،مذکور در«معالم العلماء».
ص:198
فارسی،از مفاخر حسین(یا تفاخر حسین)ثاقب عم محمد زمان راسخ(کلمات الشعراء،21).
فارسی،از سید مهدی ثاقب برادر مرتضی بینش (صبح گلشن،98).
فارسی،از نجم الدین بن حمید الدّین ثاقب هندی.
حمید الدین معلم اورنگزیب بوده(صبح گلشن، 143)و در قاموس الاعلام از شاعری به نام ثاقب هندی یاد کرده که در 1229 درگذشته است.
فارسی،از شاه عباس بن شاه صفی بن شاه عباس صفوی(-1077 ق)که در اشعار خویش ثانی تخلّص داشته است(نصرآبادی،10).
فارسی،از ثانی هندی که از امیران همایون و اکبر بوده(صبح گلشن،98)و محتملا همان ثابت هروی است که یاد شد.
دیوان ثانی-دیوان شانی
فارسی،از میر محمد عظیم بن محمد افضل ثبات بدخشانی اللّه آبادی(-1162 ق)(خزانۀ عامره،176).
فارسی؟،از ثباتی اردوبادی که در تاریخ و معما مهارت داشته(دانشمندان آذربایجان،91).
فارسی،از میرزا علی اکبر بن فتح اللّه مستوفی شیرازی متخلّص به ثریا(-1305 ق)(آثار العجم،512).
فارسی،از مجدالادبا حیدر علی ثرّیا طهرانی (زنده در 1306 ق)معلم فرح السلطنه دختر ناصر الدین شاه.خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از نادر میرزا متخلّص به ثریای قاجار که تألیف تاریخ ثریّا را در 1314 ق به پایان رسانیده است.
فارسی،از محمد حسین ثمر انصاری.ط.تهران، 1304 ق.
فارسی،از هبة اللّه ثنای کشمیری شاگرد شیخ علی حزین(-1183 ق)(صبح گلشن،99).
فارسی،از خواجه حسین ثنائی مشهدی(-996 ق).خ.ملک و شهید مطهری.
فارسی،از میرزا ابو القاسم قائم مقام فراهانی (-1251 ق).خ.آستان قدس،ش 8437 (1293 ق)و 4995.ط.تهران،1280 ق، 1308 ش و مکرر؛تبریز،1294 ق.
ص:199
دیوان جاجرمی-دیوان بدرجاجرمی
دیوان جاجرمی-دیوان طالب جاجرمی
فارسی،از جاروبی مروی یا بلخی(مجالس النفائس،166؛تحفۀ سامی،167).
فارسی،از محمد علی بن محمد حسین جامع شیرازی نوادۀ عزّتی شیرازی(تذکرۀ نصرآبادی، 90،91 و 256).
فارسی،از ابو نصر احمد بن ابی الحسن ژنده پیل جامی(-536 ق).ط.لکهنو،1883 م و مکرّر؛ کانپور،1898 م و مکرّر.
فارسی،از بهاء الدّین جامی که در 807 ق مادّۀ تاریخ فوت تیمور را گفته است(تذکرۀ نصرآبادی،469).
فارسی،از نور الدین عبد الرحمن بن احمد جامی (-898 ق)،ط.استانبول،1274 ق؛کانپور، 1890 م؛لکهنو،1876 م«تهران،1317 ش و مکرر.
فارسی؟،از جانبی تبریزی گلکار(سدۀ 11 ق) (دانشمندان آذربایجان،220).
فارسی،از ملا محمد جانی اسفراینی(یا سبزواری)که خواجه حبیب اللّه ساوجی را مدح گفته(آتشکده،65).
فارسی،از جانی بخاری(-985 ق)از امیران همایون(صبح گلشن،100).
فارسی،از جانی جوزجانی که نخست ریحانی تخلّص داشت(مجالس النفائس،72 و 242).
ص:200
فارسی،از عبد الواسع بن عبد الجامع جبلی غرجستانی(-555 ق).ط.تهران،1341 ش.
فارسی،از میر سید علی جدائی مصور که از طرف اکبر شاه ملقب به نادر الملک گردید (طبقات اکبری،504/2).
فارسی،از جدیدی قزوینی(تحفۀ سامی،150).
فارسی،از جذبه صوفی و طبیب کاشانی و معاصر آذر(آتشکده،371).
فارسی،از جذبی(یا جذلی)که پدرش از اشراف خوانسار بوده(صبح گلشن،200؛ تذکرة الشعراء،36).
فارسی؟،از پادشاه قلی بن شاهقلی جذبی کرد (طبقات اکبری،503/2)ظاهرا با جذبی خوانساری یکی است.
فارسی،از جذوبی جغتائی اصفهانی(-910 ق) (آتشکده،11).
فارسی،از ملاّ ظفر علی جرأت اصفهانی(صبح گلشن،100).
فارسی،از نجفقلی جرأت(کلمات الشعراء،30)، صاحب صبح گلشن(ص 100).نام او را نیاورده و محتملا هردو یکی بوده است.
فارسی،از میر موسوی خان بن محمد شفیع جرأت گیلانی(-1175 ق)مقیم اورنگ آباد (تذکرة الشعراء،36).
ط.هند.
فارسی،از میرزا مهدی بن میرزا جامی جرس تهرانی،زنده در 1306 ق.خ.مجلس.
فارسی،از شمس الدین ابو الفتح جرعۀ تبریزی خوشنویس،زنده در 1273 ق.خ.مجلس.
فارسی،از ملا جرمی بخارائی(مجالس النفائس، 160).نسخه ای به نام دیوان جرمی در دار الکتب قاهره موجود است.
فارسی؟،از آقا محمد جرمی تبریزی(سدۀ 14 ق)(دانشمندان آذربایجان،94).
جریر بن عطیة بن خطفی(-110 ق).ط.مصر، 1313 ق.
فارسی،از میر جزمی عطار تبریزی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،86).
فارسی،از جزوی(مجالس النفائس،158، 305).
فارسی،از جسمی همدانی که در روزگار اکبر و جهانگیر در هند بود(تذکرة الشعراء،36).
ص:201
ارجوزۀ«الکامل فی الصناعة»در تجوید.
ص:202
(دانشمندان آذربایجان،96).
فارسی،از مولانا میر خود جعفری معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،221).
فارسی،از ملاّ مقیم جعفری شیرازی(-1074 ق)از ملازمین شیخ علی نقی کمره ای(تذکرۀ نصرآبادی،186).
فارسی،از قوام الدین جعفر بن بدیع الزمان جعفری قزوینی(-1021 ق)از مقربان جهانگیر و ملقب به آصف خان(تذکرۀ نصرآبادی،53).
فارسی،شعر او را در صبح گلشن(صص 101-102)آورده و گویا همان جعفری شیرازی است.
ص:203
ص:204
1320 ش؟خ.آستان قدس،ش 4493.
ص:205
فارسی،از جمشید منجّم هروی(مجالس النفائس،149).
فارسی،از جمیل بن جمال الدین شاعر روزگار اکبر در هند(مرآت الخیال،257).
فارسی،از جمیلۀ اصفهانی که به هند سفر کرد و بازگشت(صبح گلشن،107).
فارسی،از میر ابو طالب بن میر نصیر متخلص به جناب اصفهانی(-1135 ق)شکسته نویس (صبح گلشن،108).
فارسی،از فتح اللّه جناب خوزانی اصفهانی (-1148 ق)(آتشکده،371).در آتشکده تخلص او حباب آمده.
ص:206
فارسی،از معین الدین ابو القاسم جنید شیرازی (سدۀ 8 ق).ط.تهران؛1320 ش.
جواد بن عبد الرضا عواد بغدادی(سدۀ 12 ق)خ.
عطار بغداد و سماوی نجف.
جواد بن علی جزائری،مؤلف«حل الطلاسم».
خ.موجود.
سید جواد بن محمد زینی حسینی بغدادی معروف به سیاه پوش(-1247 ق)،خ.دیده شده.
سید جواد لاریجانی که در 1311 ق از نجف به خراسان سفر کرد و بازگشت.شعر او در برخی از مجموعه ها موجود است.
ص:207
دیوان جوهری حسینی-دیوان ذاکر
فارسی،از جوهری زرگر بخارائی شاگرد ادیب صابر(-546 ق)و معاصر اثیر الدین اخسیکتی (تذکرۀ دولتشاه،2؛آتشکده،319).
دیوان جوهری زرگر-دیوان جوهری تبریزی
فارسی،از جوهری سمرقندی ناظم«سیرة النبی ص»(مجالس النفائس،47 و 220).
محمد ادیب جوهری شامی(سلافة العصر، 395).
فارسی،از محمد امین جوهری شاه جهان آبادی (صبح گلشن،110).
فارسی،از جوهری عراقی(صبح گلشن،110).
فارسی،از جوهری قندهاری(صبح گلشن، 110).
فارسی؟،از شیخ احمد بن محمد علی جوهری مکّی(-1079 ق)که 2 بار به هند سفر کرد و بار دوم در آنجا مقیم شد(سلافة العصر، 192-204).
فارسی،از محمد ابراهیم بن محمد باقر جوهری هروی قزوینی الاصل(-1253 ق)ناظم «طوفان البکاء»که مکرّر چاپ شده.
فارسی،از میرزا داراب بیگ جویای تبریزی (-1118 ق).خ.دانشگاه تهران،ملّی تبریز.
فارسی،از شیخ محمد فاضل جویای سرهندی (صبح گلشن،110).
فارسی،از زبیده بنت فتحعلیشاه قاجار متخلص به جهان(-1304 ق).خ.ملک.
فارسی،از جهانبخش جمهری،ناظم«کلیله و دمنه»که چاپ شده.
فارسی،از تاج الشعراء محمد جیحون یزدی (-1302 ق).ط.بمبئی،1316 ق؛خ.آستان قدس،ش 4623(1308 ق).
فارسی،از عبد الرحیم جیشی،معاصر ملا خیالی (کلمات الشعراء،29).
فارسی؟،از جیشی ترکمان آذربایجانی ملک الشعراء شاه اسماعیل صفوی(روز روشن، 159)که ظاهرا با حبیبی یکی است.
فارسی،از آصف خان جیوهندی ناظم مثنوی «خسرو و شیرین»(کلمات الشعراء،29).
ترکی و فارسی،از حسین قلی چاکر افشار،نوادۀ ذو الفقار خان حاکم خمسه(دانشمندان آذربایجان،103).
فارسی،از نصر اللّه چاکر تاجر بروجردی.مذکور در«مدایح معتمدیه».
فارسی،از علی مردان خان چاکر شاملو(روز روشن،160).
ص:208
فارسی،از سید محمد هادی چاکر کاشانی، مذکور در«مدایح معتمدیّه».
فارسی،از محمد قاسم بن حسن چاکر مازندرانی معروف به غازی(-1271 ق)(مجمع الفصحا، 367/2).
دیوان چاکر مازندرانی-دیوان هدایت (رضا قلی خان)
فارسی و ترکی؟،از چاکری تبریزی که در سیاحت نامۀ اولیا چلبی از شاعران صاحب دیوان در 1050 ق به شمار آمده است(دانشمندان آذربایجان،220).
ص:209
او نقل شده است.
دیوان حاجبی-دیوان فیض اللّه
فارسی،از آقا یادگار حاجت عطار شیرازی (-1185 ق)(مجمع الفصحا،93/2).
فارسی،از محمد حسین حاجی.ط.
فارسی،از حاجی آقا،حاجی ابرقوهی(زنده تا 972 ق)که از دودمان اتابکان لرستان بوده و محمد علی قطب شاه را در دکن مدح گفته است.
خ.مجلس.
فارسی،از حاجی اردبیلی(صبح گلشن،133).
ص:210
فارسی،از شمس الدین حاسبی که مجد همگر شعر او را اقتباس کرده(رسالۀ مجد همگر،از سعید نفیسی،70).
فارسی،از شاه باقر حاصل مشهدی(-1140 ق)خادم آستان قدس،که به هند رفت و نزد جهانگیر تقرب یافت(صبح گلشن،115؛ تذکرة الشعراء،40).
فارسی،از حاصلی تبریزی که ابریشم فروش بوده(تحفۀ سامی،142).
فارسی،از ابو المکارم حاضری خراسانی(سدۀ 10 ق)که از نقیبان مشهد بوده(روز روشن، 163).
فارسی،از حاضری سمنانی که تاجر و معاصر سام میرزا بوده(تحفۀ سامی،147).
ص:211
فارسی،از حافظ صابونی قزوینی استاد صادقی کتابدار(مجمع الخواص،179).
فارسی،از حافظ صدر خیابانی تبریزی نستعلیق نویس که نجاتی تخلص داشت(تحفۀ سامی،82).
فارسی،از حافظ علی بن ملاّ نور خطاط هروی غوری(تحفۀ سامی،69).
ص:212
استانبول موجود است.در کتابخانۀ عارف حکمت مدینه هم نسخۀ دیوان حالتی موجود است.ولی معلوم نیست که از همین حالتی باشد.
فارسی،از حالتی گیلانی که خوشنویس و از سادات لاهیجان بوده(صبح گلشن،117).
فارسی،از یادگار خان حالتی جغتائی هندی،از نظامیان اکبر شاه که به دست فرزند خویش بقائی کشته شد(طبقات اکبری،492/2 و 515).در تذکرۀ روز روشن(ص 165)حالی گجراتی آمده است.
فارسی؟،از میرزا محسن حالی خوشنویس معروف به عماد الفقراء مترجم«الغرر و الدرر».
فارسی،از سید عبد اللّه بن یحیی حالی اصفهانی.
عبد الغنی خان مؤلف«تذکرة الشعراء»(ص 41) نوشته است که دیوانش در 20 هزار بیت موجود است.خ.ایشیاتک بنگال.
فارسی،از بابا شاه حالی شاعر و خوشنویس اصفهانی(996 یا-1012 ق)شاگرد میر علی هروی(ریاض العارفین،69؛امتحان الفضلاء، 190-199).
فارسی،از الطاف حسین حالی پاتی پتی(صبح گلشن،116-117).
فارسی،از دوست محمد حالی سبزواری(-937 یا 939 ق)(تحفۀ سامی،116؛روز روشن، 164).تخلص او جانی هم آمده است.
فارسی،از ملا علی حالی کاشانی(تحفۀ سامی، 155).
ص:213
فارسی،از میرزا حامد حامدی قمی،شاعر دربار شاه طهماسب اول(صبح گلشن،118).
فارسی،از حامی فارسی.خ.فیض آباد هند.
فارسی و کردی؟،از حسینقلی خان حامی (-1263 ق)فرزند امان اللّه خان والی کردستان (مجمع الفصحاء،98/2-102).
ص:214
1335 ش.
دیوان حبیب یزدی-دیوان حبیب مسگر
ترکی،از حبیبی آذربایجانی که از شاه اسماعیل صفوی لقب ملک الشعرائی یافت و به ترکیه رفت و در عهد سلطان سلیم(-918 ق) درگذشت(دانشمندان آذربایجان،112)؛در تذکرۀ روز روشن(ص 213)جیشی آمده است.
فارسی،از سید ابو تراب حجاب اصفهانی از تبریزیان مقیم عباس آباد اصفهان و معاصر نادر شاه افشار(آتشکده،371).
فارسی،از فتحعلی بن محمد جعفر حجاب شیرازی(-1269 ق)،شاعر و خوشنویس(آثار عجم،544).
فارسی،از اسماعیل حجاب قزوینی که در روزگار عالمگیر به هند رفت(روز روشن، 167).
فارسی،از علی نقی حجاب یزدی مدرس یزد و معاصر فتحعلی شاه(تاریخ یزد،285).
فارسی،از حجابی اردبیلی(روز روشن،167).
فارسی،از حجابی دختر خواجه هادی(یا هلالی)استرآبادی(مرآت الخیال،337).
شیخ مهدی بن داود حجّار نجفی(-1358 ق)، ناظم منظومۀ«فوز الدارین»که چاپ شده.
سید اسماعیل بن ابراهیم حجاف(سلافة العصر، 457).
سید زید بن علی بن ابراهیم(سلافة العصر، 455).
در روز روشن(ص 167)به همین نام اشعاری از او نقل شده و گویا مقصود ناصر خسرو بوده است.
فارسی؟،از میرزا محمد حجت ایروانی،معاصر فتحعلی شاه(دانشمندان آذربایجان،113).
ص:215
محمد بن علی حرّ شامی(سلافة العصر،368).
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.دیده شده(به خط ناظم در بغداد).-الحمد للّه الذی جعل نجوم المعانی.
محمد بن علی بن احمد حرفوشی عاملی (-1051 یا 1059 ق)(سلافة العصر،315).
ص:216
فارسی،از میرزا سلمان حسابی نطنزی اصفهانی (صبح گلشن،119؛آتشکده،175).
فارسی؟،از حسام الدین حسن بن عبد المؤمن حسام مظفری خوئی(سدۀ 7 ق)مؤلّف«نصیب الفتیان»،«تحفۀ حسام»و غیره.
ص:217
حسن بن زین الدین شهید ثانی(-1011 ق) صاحب معالم؛جامع:شاگردش نجیب الدین علی(سلافة العصر،304).
حسن بن شدقم حسینی مدنی که در جوانی به هند رفت(سلافة العصر،249).
ص:218
فارسی،از آقا حسن خراسانی نوادۀ شیخ داود خادم آستان قدس(تذکرۀ نصرآبادی،129).
ص:219
فارسی،از حکیم حسن گیلانی،مؤلف رسالۀ «ربط الحکمة بالتصوف»(صبح گلشن،133).
فارسی،از حسن بن ابراهیم بن غیاث الدین محمد لکهنوی،از نوادگان مودود چشتی(روز روشن، 172).
ص:220
سید حسین بن میر رشید رضوی(-1170 ق).
خ.موجود.
سید حسین بن رضا بن مهدی بحر العلوم(-1306 ق).خ.ملک.
-احمدک اللّهم علی تظافر آلائک...
سید حسین بن علی بن حسن بن شدقم(سلافة العصر،253).
شیخ حسین بن شهاب الدین بن حسین عاملی کرکی(-1076 ق).ط.اسکندریه،1290 ق.
محمد حسین بن محمد صالح مازندرانی نوادۀ محمد تقی مجلسی و ناظم مثنوی قضا و قدر (تذکرۀ نصرآبادی،182 و 542).
ص:221
فارسی،از کمال الدین حسین بن حسن خوارزمی (-840 ق).ط.بمبئی،1325 ق؛تهران،1316 ق(در برخی چاپها دیوان خوارزمی به حلاّج نسبت داده شده).
ص:222
فارسی،از میر حسین معمائی نیشابوری(-904 ق)که جامی مهارتش را در معمّا ستوده است.
(تذکرۀ نصرآبادی،500).
فارسی،از قاضی میر حسین بن معین الدین منطقی میبدی(-911 ق)،شارح دیوان امیر المؤمنین (علیه السلام)(تذکرۀ نصرآبادی،512؛هفت اقلیم، 174).
ص:223
فارسی،از حشمتی هندی که سرخوش دیوان او را که به طرز قدیم بوده ستوده است (کلمات الشعراء،22).
ابو الفضل یحیی بن سلام حصکفی(-551 ق)، منسوب به حصن کفای دیار بکر.خ.جامع پاشای موصل.
فارسی،از میر عزیز اللّه حضوری قمّی(-1000 ق)که مقیم نجف بوده.خ.دانشکدۀ ادبیات تهران.
فارسی،از حاج محمود حفظی اصفهانی،زنده در 1083 ق(تذکرۀ نصرآبادی،409).
فارسی،از حاج محمود حفظی تبریزی (دانشمندان آذربایجان،118 به نقل از«لطائف الخیال»که در 927 تألیف شده).
فارسی،از حفظی تهرانی که مردی درویش و فقیر و پدرش در تهران معمار بوده است؛ حفیظی هم گفته اند(تحفۀ سامی،162).
فارسی،از باقر حفید یزدی،نوادۀ مدرّس یزدی (تاریخ یزد،286).
فارسی،از حفیظ اللّه حفیظ اصفهانی(-1160 ق)نوادۀ میرداماد(صبح گلشن،140).
سید محمد بن مصفّی بن جعفر دارابی کشفی (-1327 ق)،جامع:سید موسی فرزند ناظم.
فارسی،از میرزا علی خان حقایق،فرزند میرزا جعفر حقایق نگار،زنده در 1313 ق(آثار عجم،542).
ص:224
فارسی،از شهاب الدین بن نظام الدین حقیری هروی،شاعر روزگار سلطان حسین بایقرا و ناظم منظومه ای در معمّا(مجالس النفائس،70 و 239).
فارسی،از سلطان ابو المظفر جهانشاه خان بن قرا یوسف خان متخلص به حقیقی(-872 ق)، که دیوانش را به جامی فرستاده و او بر آن تقریظ نوشته است(دانشمندان آذربایجان،120).
فارسی و ترکی،از مصطفی پسر عم عثمان بیک از امیران عثمانی(سدۀ 10 ق)(العراق بین الاحتلالین،135/4).
فارسی،از میرزا محمد بیگ حقیقی گجراتی احمد آبادی(مرآت الخیال،207).
فارسی،از سراج الدین معروف به سراجای حکاک اصفهانی(-پیش از 1089 ق)(امتحان الفضلا،152/2).
فارسی،از میرزا منعم حکاک شیرازی معاصر سرخوش،که مثنویی در ستایش اکبر آباد سروده است(کلمات الشعراء،109).
فارسی،از ملا حکمی خواهرزادۀ عرفی شیرازی که نزد قاسم خان حاکم بنگاله مقرب بود(صبح گلشن،142).
ابو الحسین طبیب شیرازی که به هند سفر کرد و در 1075 ق بازگشت(سلافة العصر،489).
ص:225
فارسی،فکاهیات تقی دانش-ضیاء لشکر (-1326 ش)-فرزند میرزا حسین وزیر تفرشی.
ط.تهران،1319 ق و مکرّر.
ص:226
فارسی،از ملا مقیما حلمی کاشانی که به هند رفت و نزد دارا شکوه مقرب گردید(آتشکده، 242).
فارسی،از محمود بیگ حلوائی(صبح گلشن، 382).
ص:227
فارسی،از حمید الدین بن عمعق بخاری(-670 ق)که سوزنی را هجو گفته(تذکرة الشعراء، 47).
فارسی از حمید الدین بن ملا محمد تبادکانی که از صوفیان ملامتیّه بوده(مجالس النفائس،94 و 270).
فارسی،از ملا حمید بن عبد الوهاب معروف به حمید کل،معاصر نوائی(مجالس النفائس،86 و 260).
ص:228
(مجمع الخواص،240).
فارسی،از حیاتی گیلانی(-1015 ق)معاصر نصرآبادی که در روزگار اکبر به هند رفته است (تذکرة الشعراء،47).خ.ملک.
ترکی،از ملا حیدر ترک،مداح اسکندر میرزا تیموری در سالهای 812-817 ق(مجالس النفائس،124).
فارسی،از حیدر تونیانی(-966 ق)که مردی قلندر و موسیقیدان بوده(مجالس النفائس، 167).
سید حیدر بن سلیمان حلی(-1304 ق).ط.
بمبئی؛نجف،1369 ق.
فارسی،از حیدر طهماسبی کاشی معاصر شاه طهماسب صفوی(آتشکده،242).
ص:229
کردی؟،از محمد بن امام الدین حیران کرد،ناظم مثنوی«مرشد العشّاق»(مجمع الفصحا، 102/2).
اردو و فارسی،از میر حیدر علی حیران لکهنوی ملازم آصف الدوله بهادر(روز روشن،189).
فارسی،از شیخ محمود حیران هندی(کلمات الشعراء،32).
فارسی،از سید محمد علی بن محمد حیران یزدی معروف به میرزا محمد علی مدرس کبیر(سدۀ 13 ق).شرح حال او را عمه زادۀ او وامق در تذکرۀ«میکده»نگاشته است(آئینۀ دانشوران، 45).
فارسی،از آخوند ملاّ غلام رضا حیران یزدی، زنده در 1279 ق.خ.مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از مفتی اکرم الدین بن نظام الدین حیرانی دهلوی(1191 ق-)،در 1000 بیت(صبح گلشن،145).
فارسی،از ملا حیرانی از نوادگان صدر الدین رواسی که خود دیوان غزلهایش را مرتب کرده بوده است(تحفۀ سامی،131).
فارسی،از درویش حیرانی قزوینی،خ.ملّی تبریز و ملی پاریس.
فارسی،از حیرانی قمی(-903 ق)،ناظم مثنویهای بهرام و ناهید،مناظرۀ آسمان و زمین، مناظرۀ سیخ و مرغ و مناظرۀ شمع و پروانه.
دیوان حیرانی همدانی-دیوان حیرانی قمی
فارسی،از قیام الدین حیرت اصفهانی(-1174 ق)مؤلّف تذکرۀ«مقالات الشعراء».
فارسی،از میرزا احمد حیرت اصفهانی(صبح گلشن،146).
فارسی،از حسین علی حیرت طبیب تبریزی (سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان،127).
فارسی،از شاهزاده ابو الحسن میرزا ابن محمد تقی میرزا حیرت قاجار(-1336 ق).ط.تهران.
فارسی،از میرزا اسماعیل حیرت،مترجم تاریخ سرجان مالکم.
فارسی؟،از حیرتی آذربایجانی(دانشمندان آذربایجان،168 به نقل از حدیقة الشعراء).
فارسی،از میر حسن حیرتی استرآبادی(-839 ق)(صبح گلشن،146-147).
فارسی،از حیرتی اصفهانی(-989 ق)مذکور در«قاموس الاعلام»ترکی که ظاهرا با حیرت اصفهانی یکی بوده است.
فارسی،از شیخ عبد الرحمان حیرت لرستانی (-1355 ق).
ص:230
فارسی،از حیرتی بخارائی معاصر شاه طهماسب صفوی که چون ترک سنّت کرد از بخارا رانده شد به شاه طهماسب پناه آورد(روز روشن، 189).
فارسی از حیرتی تبریزی(دانشمندان آذربایجان،178).
دیوان حیرتی تونی-دیوان حیرتی مروی
فارسی،از حیرتی قزوینی که سام میرزا طبع او را ستوده است(تحفۀ سامی،128).
فارسی،از حیرتی تونی مروی(-970 ق).خ.
نخجوان تبریز.
ابو الفوارس شهاب الدین سعد بن محمد صیفی تمیمی(-554 ق یا 574).مذکور در«وفیات الاعیان»و«طبقات الشافعیّة».
فارسی،از حیفی ساوجی که مؤلّف«طبقات اکبری»او را در گجرات ملاقات کرده بوده است (طبقات اکبری،498/2).
فارسی،از اسماعیل خائف شیرازی.ط.شیراز، 1305 ش.
فارسی،از عبد الرزاق بن علی اصغر خائف قمّی.
ط.تهران.
فارسی،از خاتمی اصفهانی خوشنویس (آتشکده،175).
فارسی،از خاتمی تبریزی،شاعر دربار سلطان یعقوب آق قوینلو(-896 ق)(مجالس النفائس، 308).
فارسی،از خاتمی تبریزی کتاب فروش(تحفۀ سامی،146).
ص:231
فارسی؟،از خادم عطار تبریزی معروف به نوحه خوان(-1290 ق)؛ط.
فارسی،از خادم قمی،خادم و سرکشیک حرم حضرت معصومه(س).مذکور در«مدایح معتمدیّه».
فارسی،از خادم قیری،منصوب به روستای قیر فارس،معاصر فتحعلی شاه قاجار (مجمع الفصحاء،110/2).
فارسی،از خادم علی خادم کیتهلی(صبح گلشن، 147).
فارسی،از خادم حسین خان بن عبد القادر خان جایسی لکهنوی(-1275 ق)(صبح گلشن، 147).
فارسی؟،از خادمی بغدادی شاعر صوفی و معاصر عهدی بغدادی(-1002 ق)مؤلف «گلشن شعراء»(العراق بین الاحتلالین، 136/4).
فارسی از خادمی خراسانی که به حکم شاه بیگخان حاکم قندهار کشته شد(روز روشن، 193).
فارسی،از خادمی قزوینی سلمانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،266).
ص:232
فارسی،از ابو بدیل افضل الدین ابراهیم بن علی خاقانی شیروانی(590 یا 595 ق).ط.تهران، 1317 ش و مکرّر در ایران و هند.
فارسی،از حبیب اللّه خاقانی محلاّتی شیرازی معاصر ناصر الدین شاه قاجار(مجمع الفصحاء، 107/2).
فارسی،از امامقلی خاکی خراسانی،معاصر شاه عباس اول و شاه عباس دوم صفوی (-1077 ق).خ.موجود.منتخبات اشعار او را ایوانف در 1359 ق در بمبئی چاپ کرده است.
فارسی،از لطفعلی خاکی بروجردی خراسانی (-1234 ق)(مجمع الفصحاء،109/2).
فارسی از محمد صالح خاکی دهلوی،معاصر محمد شاه(روز روشن،195).
فارسی،از(میرزا جانی)خاکی شیرازی،که از امیران شاه طهماسب صفوی بوده است.
(تذکرة الشعراء،48).
فارسی،از محمد امین خاکی شیرازی معروف به خاکی شاه،معاصر هدایت(مجمع الفصحا، 108/2).
فارسی،از خاکی کاشغری(صبح گلشن،149).
فارسی،از خاکی کوسوی(منسوب به کوسویۀ هرات)(مجالس النفائس،223).
ص:233
فارسی،از عبد الواسع خالص هانسوی هندی مؤلّف دستور قدسی در صرف و نحو و عروض فارسی(روز روشن،195).
فارسی و عربی،از سید محمد رضا خالص میبدی یزدی(معاصر)(تاریخ یزد،288).
فارسی،از سبحان وردی خالص یزدی معاصر شاه سلطان حسین صفوی،که نخست طوغری تخلص داشت(تاریخ یزد،278).
فارسی،از سید مرتضی خالص یزدی،از عالمان روزگار قاجاریه(تاریخ یزد،288).
فارسی،از خالصی تبریزی که به قول سام میرزا زرگرد می آورد تا مرد و به دیگران نهاد(تحفۀ سامی،168).
ص:234
فارسی،از خان میرزا که نوادگان معصوم بیگ صفوی و از فقیهان و چند سالی وکیل شاه طهماسب صفوی بوده(مجمع الخواص،63).
فارسی؟،از محمود خان بن شهباز خان(-1260 ق)،از رئیسان اکراد آذربایجان غربی،که مدتی مترجم دربار و چندی حاکم لرستان بود(مجمع الفصحا،124/2).هدایت دیوانش را دیده بود.
فارسی،از حیدر قلی میرزا بن فتحعلیشاه قاجار متخلّص به خاور.خ.آستان قدس،ش 4652.
فارسی،از محمد اکبر بن مهدیخان خاور قزلباش کابلی مقیم لکهنو(روز روشن،196).
فارسی،از میرزا علی بن میرزا خرّم کردشتی متخلص به خاور و معروف به معلم کل(-پس از 1302 ق)مؤلف«در افشان»به پیروی از «گلستان»(دانشمندان آذربایجان،133).
ص:235
فارسی،از زین الدین خبوشانی که سنگلاخ آن را به خط ابو تراب اصفهانی خوشنویس دیده بوده است(امتحان الفضلاء،7/2).
ص:236
روزگار قاجاریه(مجمع الفصحا،110/2).
فارسی،از خرّم کردشتی قراچه داغی(-1241 ق).ط.تبریز،1307 ق(با دیوان مظهر).
فارسی،از حسین خرّم مازندرانی زانوسی معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،111/2).
فارسی،از عبد الحمید خرّم مشهدی،معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،111/2).
فارسی،از خرمی هروی معاصر امیر علی شیر که امیر او را به بدی یاد کرده(مجالس النفائس، 63).
فارسی؟،از مولانا خرّمی،شاعر دربار سلطان یعقوب آق قوینلو(مجالس النفائس،301).
ص:237
ص:238
فارسی،از خضری لاری،(-1040 ق)ملازم امامقلی خان(تذکرۀ نصرآبادی،282؛ تذکرة الشعراء،49).
شیخ محسن بن محمد بن موسی مالکی(-1302 ق).اشعار او را نواده اش عبد الغنی گرد آورده است.
فارسی،از ملا محمد خطاء شوشتری مقیم لکهنو و زنده تا اوائل سدۀ 13 ق(تحفة العالم،35).
ترکی،از خطائی که مثنوی یوسف و زلیخا را به نام سلطان یعقوب ترکمان(-896 ق)به نظم آورده(دانشمندان آذربایجان،137).
فارسی،از میر قرشی(یا میرویس)خطائی سمرقندی(مجالس النفائس،47 و 220).
ترکی،از شاه اسماعیل بن حیدر صفوی(-930 ق).خ.موجود.
فارسی،از خطائی که در اصل ایرانی و مقیم گجرات هند بود(صبح گلشن،152).
فارسی،از محمد علی خطائی یزدی عقدائی، ملازم وزیر عبد اللّه خان امین الدوله (مجمع الفصحا،108/2).
ص:239
«امل الآمل»یاد شده است.
فارسی،از خلقی بخارائی که نخست بزازی و سپس تجارت داشته است(مجالس النفائس، 158).
ص:240
فارسی،از خلیل خراسانی که هنگام تألیف مرآت الخیال(1102 ق)در شهر پتنۀ هند می زیست(مرآت الخیال،25).
فارسی؟،از خلیل خلخالی که در دانشمندان آذربایجان(ص 142)شرح حال او از«تحفۀ سامی»نقل شده و صاحب تذکرۀ روز روشن (ص 202)او را تیرگر نامیده است.
فارسی،از شاه خلیل سلطان بن میرانشاه بن تیمور (-810 ق).دیوان او را عصمت بخاری در ضمن قصیده ای تقریظ کرده است(مجالس النفائس،12،125،187).
فارسی،از خلیل بن میرزا شکر اللّه شوشتری (تذکرۀ نصرآبادی،95).
فارسی،از خلیل اللّه طارخانی اصفهانی(صبح گلشن،154).
ابو الصفا خلیل بن احمد عروضی نحوی فراهیدی (-170 ق).خ.پاریس.
فارسی،از باقرای خلیل کاشانی که در روزگار شاه سلیمان صفوی در مشهد می زیسته.خ.
مجلس.
فارسی،از خلیل بیگ لاهیجی که داروغگی می کرده(روز روشن،202).
فارسی،از خلیل نخجوانی که وزیر و سپس کلانتر نخجوان بوده و ظاهرا با خلیل حلّی که یاد شد یکی بوده است(دانشمندان آذربایجان،142).
فارسی،از میرزا ابراهیم خلیل همدانی معروف به قاضی زاده،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،93).
فارسی،از محمد ابراهیم بن سید مظفر خلیل هندی وزیر حیدرآباد دکن و معاصر سرخوش (کلمات الشعراء،32).
فارسی،از خلیل هندی،شاعر زیب النساء بنت عالمگیر(کلمات الشعراء،33).
ص:241
(مجالس النفائس 88 و 262).ظاهرا همین شخص بعدا به هند رفته و از امیران همایون شده و خوشگو در سفینۀ خویش از او یاد کرده است.
نسخه ای به نام دیوان خنجر بیگ در بادلیان موجود است.
ص:242
تاریخ«حبیب السیر».اشعار او در برخی از تصانیف او نقل شده.
ص:243
فارسی،از حکیم ابو الفتح عمر بن ابراهیم خیامی نیشابوری معروف به عمر خیام(-515 یا 517 یا 525 ق).ط.مکرر در ایران،هند و اروپا(به نام«رباعیات خیام»).
ترکی،از خیر العلی(دانشمندان آذربایجان، 143).
فارسی،از خیری تبریزی که سام میرزا او را از شاعران غیر مشهور شمرده است(تحفۀ سامی، 144).
فارسی،از خیری تربتی(روز روشن،208).
فارسی،از خیری خوارزمی که مردی دیوانه و مفلس بوده ولی شعر خوب می گفته است (مجالس النفائس،117).
فارسی،از دائمی(یا دامی)استرآبادی،معاصر امیر علی شیر نوائی(مجالس النفائس،86 و 260).
فارسی،از دائمی اصفهانی(یا ادیمی)معاصر سام میرزا و از شاعران غیر مشهور اصفهان (تحفۀ سامی،141).
فارسی،از دائمی سبزواری که در هرات آهنگری می کرد.(تحفۀ سامی،150؛در چاپ حروفی تحفۀ سامی دیده نشده).
ص:244
فارسی،از نظام الدین محمود بن حسن داعی حسینی شیرازی(865 تا 870 ق).خ.دانشگاه تهران؛سلطنتی سابق و بادلیان.
فارسی،از داغ هندی؛ط.هند.
فارسی،از محمد صالح بن طالش مراد(ظاهرا طاش مراد)دافعی لاهیجی(سدۀ 11 ق)که نخست صالح تخلص داشت(تذکرۀ نصرآبادی، 377).
ص:245
ق می نگارد که او از جانب سلطان وظیفه دارد اما عبد الغنی خان در تذکرة الشعراء(ص 51)وفات او را به سال 1065 ق ذکر می کند(تذکرۀ نصرآبادی،252).
ص:246
فارسی،از دخلی اصفهانی که در روزگار اکبر شاه به هند رفت و به خدمت او پیوست(صبح گلشن، 164).
فارسی و ترکی،ملا حسین دخیل مراغه ای(سدۀ 13 ق).ط.تبریز.
فارسی،از ملا آقا جان شمس دخیلی گیلانی (-1353 ق).خ.موجود(تاریخ علما و شعرای گیلان،66).
فارسی،از اسماعیل بن ابراهیم دردی اصفهانی (اوائل سدۀ 14 ق).مذکور در مقدمۀ جلال همائی بر چاپ دیوان غمگین.
فارسی،از دردی افشار،معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،125).
فارسی،از میر ابراهیم دردی تویسرکانی،نیز معاصر صادقی(مجمع الخواص،92).
فارسی،از دردی سمرقندی،آذر نوشته است که او را شعر بسیار است(آتشکده،233).
محمد تقی بن عبد الرسول آل صاحب جواهر (1341 ق-).خ.دیده شده.
دیوان درکانی-دیوان جلال درکانی
فارسی،از درکی قمی معاصر نصرآبادی که دیوانش را در حدود 20 هزار بیت دیده بوده است.(تذکره،267).خ.ملک.
فارسی،از آقا بابا درکی نهاوندی که پدرش در روزگار شاه اسماعیل وزیر همدان بوده(روز روشن،213).
درمکی.سماوی در«طلیعه»شرح حال او را آورده و گویا نسخۀ دیوان را داشته است.
فارسی،از درونی تبریزی.جامع:صائب تبریزی (-1081 ق)برخی از اشعار این مجموعه در کتاب دانشمندان آذربایجان(ص 146)نقل شده است.
فارسی،از مولانا درویش که وزیر کپک میرزا فرزند سلطان حسین بایقرا بوده(تحفۀ سامی، 58).
دیوان درویش-نصایح درویش
فارسی،از ابراهیم درویش صحافباشی(معاصر).
ط.تهران،1322 ق.
فارسی،از درویش احمد خوانساری(تذکرۀ نصرآبادی،381).
ص:247
فارسی،از درویش تربتی(تحفۀ سامی،14).
فارسی،از درویش حیدر یزدی(تذکرۀ نصرآبادی،432).
فارسی،از درویش سرخسی(مجالس النفائس، 168).
فارسی،از درویش دهکی قزوینی که نخست جولاهی می کرد و آخر به خدمت سلطان یعقوب (-896 ق)رسید.سنگلاخ 2 نسخه از دیوانش را دیده بوده است(امتحان الفضلاء،160/1).
ص:248
فارسی،از لطف اللّه دریا فرزند عبد الوهاب قطرۀ اصفهانی شاعر دربار محمد شاه قاجار (مجمع الفصحا،129/2).
فارسی،از دری شوشتری که در 1240 ق به دستور عبد الکریم جزائری«سفینۀ خوشگو»را مرتب کرد و تا 1244 ق زنده بود.
فارسی،از محمد ابراهیم دری کابلی(تذکرۀ حسینی،124).
ص:249
فارسی،از میر دلال شاعر روزگار سلطان یعقوب ترکمان(-896 ق)(مجالس النفائس،312).
ترکی،از حاج محمد شجاع الملک دلخون آذربایجانی(سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان،51).
ترکی،از کربلائی علی اصغر دلریش تبریزی (دانشمندان آذربایجان،151).
فارسی و ترکی،از محمد امین دلسوز تبریزی، استاد سروش و مظهر.ط.مکرّر.
فارسی،از کربلائی محمد دلگیر عطار(-1282 ق)(دانشمندان آذربایجان،151).
اردو،در صبح گلشن(صص 164-165)دو شاعر با این تخلص یاد شده اند.
ص:250
نوائی او را در قصیده سرائی انوری زمان خوانده است.(مجالس النفائس،158).
فارسی،از دوست حسین گنجور ابو الفتح محمد خان شیبانی(-916 ق)(مجالس النفائس،172).
فارسی،از دوست محمد کشمیری(صبح گلشن، 165).
فارسی،از دوست محمد هروی(-949 ق)که به شاه طهماسب صفوی پیوست و در سفر حج در مکه درگذشت(تحفۀ سامی،83).
ص:251
ابو محمد عبد السّلام بن رعنان کلبی معروف به دیک الجن(235 یا 236 ق).دیوان او را شیخ محمد سماوی جمع کرده است.
ص:252
تألیف آدولف برژۀ فرانسوی(صص 46-113)اشعار ذاکر نقل شده است.
ترکی،از قاسم قراباغی(-1314 ق)،نوادۀ ذاکر اول(دانشمندان آذربایجان،152).
فارسی،از ذبیح اصفهانی،زنده در 1072 ق (تذکرۀ نصرآبادی،299)وی ذبیحی هم تخلص می کرده است.
فارسی و ترکی،از آقا اسماعیل ذبیح گنجوی (دانشمندان آذربایجان،152).
دیوان ذبیحی اصفهانی-دیوان ذبیح اصفهانی
فارسی،از نواب اسماعیل میرزا ذبیحی افشار از نوادگان نادر شاه.مذکور در«مدایح معتمدیه».
فارسی،از اسماعیل ذبیحی یزدی(-1150 ق) ناظم مثنوی نرگسدان(تاریخ یزد،289).
فارسی،از عابد سلطان ذرّه(سدۀ 12-13 ق)، خ.ملک.
فارسی،از میرزا عبد اللّه ذرّه(-1137 ق)فرزند محمد تقی مجلسی اول(نجوم السماء،130).
فارسی،از افتخار علی بن خورشید علی ذرّۀ بلگرامی(-1240 ق)(روز روشن،227).
فارسی و اردو،از ذرّۀ پنجابی که در فارسی ذرّه و در اردو مهر تخلص می کرد(صبح گلشن،166).
فارسی،از آقا بزرگ ذرّۀ شیرازی(-ح 1290 ق)(آثار عجم،556).
فارسی،از میر اولاد محمد بن میر غلام امام ذکاء بلگرامی(1151 ق-)برادرزادۀ آزاد بلگرامی (خزانۀ عامره،228).
ترکی،از ذکری اردبیلی(دانشمندان آذربایجان، 152).
فارسی،از تقی الدّین محمد ذکری کاشانی مؤلف تذکرۀ«خلاصة الاشعار»(روز روشن،229).
ترکی،از کربلائی نجف بازارچی تبریزی متخلص به ذکری کوزه کنانی(سدۀ 13 ق) (دانشمندان آذربایجان،152).
فارسی،از کربلائی محمد جعفر ذلیل آذربایجانی مؤلف«مخزن المصائب»(دانشمندان آذربایجان،152).
ص:253
فارسی،از ملا علی شاه ذوقی اردستانی(-1045 ق).لطفعلی آذر از آن یاد کرده(آتشکده، 176).
فارسی،از ابو القاسم ذوقی اصفهانی(-1336 ق).ط.تهران،1336 ق.
فارسی،از میرزا فتح اللّه معاصر رضا قلی خان هدایت.
فارسی،از ضیاء الدین محمد مهدی بن داود ذوقی تنکابنی.
فارسی،از ذوقی تونی(-975 ق)(روز روشن، 229).
فارسی،از ذوقی سمرقندی ملک الشعراء دربار قل احمد خان و ناظم مثنوی ناز و نیاز(خزانۀ عامره،228).
فارسی،از میر محمد امین ذوقی کاشانی(-949 یا 969 ق)شاگرد ملا میرزا جان شیرازی (آتشکده،13).
فارسی،از ذو النون قزوینی طبیب،معاصر سام میرزا،که رساله های حفظ الصحه،معما و بحران را به نام او تألیف کرده است(تحفۀ سامی،53).
ص:254
فارسی،از ملک محمد بن نورا رابط اصفهانی صحاف،معاصر نصرآبادی،(تذکره،423).
وی از سبک نظامی پیروی می کرده.
فارسی و عربی،از زین العرب رابعه بنت کعب بلخی معاصر رودکی(لباب الالباب،61/2).
ام الخیر رابعه بنت اسماعیل عدوی(-135 ق) عارفه و زاهدۀ معروف و معاصر سفیان ثوری و حسن بصری(خیرات حسان،138).
فارسی،از میرزا راجه،دائی شاه جهان(-1077 ق).خ.ایشیاتک بنگال.
فارسی و ترکی،از میرزا ابو الحسن بن علی اکبر راجی تبریزی(-1293 ق).ط.تبریز،1313 ق و مکرّر.
فارسی،از محمد بن حاج بابا راجی سدهی (معاصر).ط.تهران،1337 ق(ج 1.به نام مخزن المراثی).
فارسی،از ملاّ بمانعلی راجی کرمانی(-بین 1237 و 1241 ق).ناظم مثنوی«حملۀ حیدری»(روز روشن،232).
فارسی،از میر میران نوازش خان بن علی مردان خان راز اصفهانی که از جانب شاه سلطان حسین به سفارت به هند رفت و در آنجا ماند (-1180 ق)(صبح گلشن،168).
فارسی،از میرزا ابو القاسم بن محمد نبی راز شریفی ذهبی حسینی معروف به میرزا بابا (-1286 ق)؛خ.آستان قدس،ش 4982.
با عناوین تخلّصها و القاب دیگر چون ابو المعالی،ابو المفاخر و دهخدا آمده است.
فارسی،از رازی اصفهانی،برادر کوچک محمد شریف هجری،وزیر اصفهان از سوی شاه طهماسب اوّل صفوی(صبح گلشن،169).
فارسی،از رازی بغدادی(مجالس النفائس، 384).
ص:255
روشن،233).
فارسی،از زمانا نقاش اصفهانی که نخست انور تخلص داشت و آن را به راضی تبدیل کرد (آتشکده،176).
فارسی،از محمد رضا راضی تبریزی زرگر مقیم عباس آباد اصفهان(تذکرۀ نصرآبادی،393).
سید راضی بن سید صالح قزوینی(-1287 ق)، جامع:محمد سماوی.
فارسی،از احسن اللّه خان راضی ملقب به فصاحت خان(سدۀ 12 ق).خ.ایشیاتک بنگال.
فارسی،از میر یوسف راغب اردبیلی(آتشکده، 25).
فارسی،از کلبعلی راغب تبریزی که در تبریز نزد خان احمد حاکم گیلان رفت،ولی پس از مدتی او را در قصیده ای هجو گفت(دانشمندان آذربایجان،157).
فارسی،از میرزا غلام حسین راغب شیرازی (-1303 ق)(آثار عجم،557).
فارسی،از حکیم عبد اللّه بن حکیم اسماعیل راغب کاشانی مقیم قم که نخست راغب تخلص داشته و در 1083 وحدت تخلص می کرده است (تذکرۀ نصرآبادی،364 و 478).
فارسی،از میرزا سبحان قلی بیگ راغب لکهنوی(روز روشن،235).
فارسی،از میر مبارک بن سید عاصم راغب هندی (1203 ق-)ناظم مثنویهای ساقینامه و فراقنامه (صبح گلشن،170).
فارسی،از محمد سعید راغب یزدی مال میری که به هند رفت و در آنجا درگذشت(تاریخ یزد، 290).
فارسی،از قاسم رأفت شوشتری(-1165 ق) برادر آقا جواد وزیر.رأفت در جنگ میان کریم خان زند و علی مردان خان کشته شد(تذکرۀ شوشتر،150 و 154).
فارسی،از عبد اللّه بن کاظم رأفت لکهنوی(صبح گلشن،171).
فارسی،از رافع کشمیری،که صمصام الدوله (-1151 ق)را مدح گفته است(خزانۀ عامره، 245).در تذکرۀ حسینی(ص 136)نام او را محمد نوشته است.
فارسی،از سید محمد کاظم رافع هندی(صبح گلشن،171).
فارسی،از سید محمد رفیع رافع یزدی که به هند رفت و در کشمیر مقیم شد(روز روشن،235).
ظاهرا با رافع کشمیری یکی است.
فارسی،از عزّ الدین رافعی اسفراینی(لباب
ص:256
الالباب،151/1).
دیوان رافعی قزوینی-دیوان امام الدین
فارسی،از رافعی نیشابوری معاصر سلطان محمود غزنوی و مداح او که با عنصری مشاعراتی داشته است(مجمع الفصحا، 220/1).
فارسی،از خواجه عابد بخاری که به اصفهان آمد و از آنجا به هند رفت(تذکرۀ نصرآبادی، 439).
فارسی،از سعد الدین محمد بن غیاث الدین راقم مشهدی(-1100 ق).خ.ملک و دانشگاه تهران.
فارسی،از راقم مشهدی مداح(سدۀ 13 ق).ط.
مشهد،1294 ق.
فارسی،از سید رضا رامش کازرونی(-1250 ق)،جامع:رضا قلی خان هدایت(مجمع الفصحا، 135/2).
فارسی،از رامی اردوبادی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،232).
دیوان رامی تبریزی-دیوان شرف تبریزی
فارسی،از شیخ خضر رامی هندی(-1027 ق).
فخر الزّمانی آن را در 6000 بیت دیده است (تذکرۀ میخانه،574).
فارسی،از قلی رامی که در یزد سلمانی داشته (آتشکده،260).
فارسی،از مهدی موافق رامین(معاصر)،ناظم داستان«دوشیزۀ سیه روز»که چاپ شده است.
ضیاء الدین ابو الرّضا فضل اللّه بن علی حسنی راوندی کاشانی(-پیش از 547 ق).ط.تهران، 1374 ق.
فارسی،از محمد فاضل خان راوی گروسی (1252 ق)،مؤلف تذکرۀ«انجمن خاقان» (مجمع الفصحا،152/2).
فارسی،از راهب اصفهانی معاصر نصرآبادی (تذکره،414).
فارسی،از میرزا جعفر راهب طباطبائی اصفهانی (-1166 ق)(آتشکده،373).
ص:257
فارسی،از رباعی مشهدی که در روزگار اکبر شاه به هند رفت(تحفۀ سامی،132؛صبح گلشن، 172).
ص:258
فارسی،از سید علی بن عباس رحمت کازرونی شیرازی(-1343 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از رحمتعلیشاه،ط.تهران،1374 ق(در ذیل دیوان نور علیشاه و رضا علیشاه).
فارسی،از رحمتی تبریزی خوشنویس.دیوانش در 7 یا 8 هزار بیت بوده،خود به هند رفته و در آگره درگذشته است(دانشمندان آذربایجان، 168).
فارسی،از رحمی بخاری که به سبک قدیم شعر می گفته.مذکور در«سفینۀ خوشگو».
فارسی،از رحمی لاهیجی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،234).
فارسی،از رحمی اصفهانی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،170).
ص:259
171).
فارسی،از رسمی سمرقندی مقیم تبریز(تحفۀ سامی،144).ظاهرا با رسمی هروی معاصر اکبر شاه(-1014 ق)مذکور در«سفینۀ خوشگو»یکی بوده است.
ص:260
محمود شیرازی معاصر اتابک زنگی(-591 ق)و سعد زنگی(-623 ق)که ابن فوطی در «تلخیص مجمع الالقاب»از او و دیوانش یاد کرده است.
فارسی،از رشید الدین محمد بن محمود رشید اسفزاری(مجمع الفصحاء،231/1).
فارسی و ترکی،از میرزا رشید افشار(سدۀ 13 ق)(المآثر و الاثار،215).
فارسی و ترکی،از رشید جغتائی(-771 ق) حاکم کاشغر(مجمع الفصحاء،28/1).
فارسی،از عبد الرشید خان پادشاه ختن(جلوس، 950 ق).مذکور در تذکرۀ«هفت اقلیم».
فارسی،از مولانا رشید کازرونی(-920 ق)که شرحی فارسی بر«فصوص الحکم»نوشته (مجالس النفائس،389؛روز روشن،243).
فارسی،از شاه رشید کاشانی معاصر طالب آملی.مذکور در«سفینۀ خوشگو».
ص:261
الاصدار».خ.موجود.
فارسی،از سید رضا حسینی اصفهانی،نقیب اصفهان در روزگار شاه سلطان حسین صفوی (آتشکده،176).
فارسی،از میرزا رضا بن شاه تقی میرزا اصفهانی معروف به نمک خوان اصفهان(صبح گلشن، 176).
فارسی،از محمد رضا بلگرامی شاگرد ذرّۀ بلگرامی در نظم فارسی و شاگرد سلامت اللّه کشفی در عربی(روز روشن،246).
فارسی،از محمد رضا پاشا از عموزادگان محمد حسین چلبی و از تبریزیان عباس آباد اصفهان(سدۀ 11 ق)که پاشای مصر و حبشه بود(تذکرۀ نصرآبادی،69).
ص:262
332).
فارسی،از محمد رضا عظیم آبادی معروف به میر محمدی(سدۀ 13 ق)که در عظیم آباد متولد شد و مقیم مرشد آباد بود و اشعارش را نزد ضیاء شاهجهان آبادی اصلاح می کرد.
فارسی،از رضا علی شاه دکنی که به واسطۀ شمس الدین دکنی به سلسلۀ نعمت اللّهی می پیوسته و هدایت او را از سادات و عرفای متأخّر دانسته است(ریاض العارفین،451).
فارسی،از رضا علی شاه هروی که تربیت یافتۀ معصوم علی شاه دکنی بود؛ط.تهران،1316 ش،1374 ق(به نام رضا علی شاه دکنی).
فارسی،از رضا قزوینی که درباری شاه عباس اول صفوی بود(صبح گلشن،176).
فارسی،از رضا قلی قراگوزلو که مداح منوچهر خان معتمد الدوله بود.مذکور در«مدایح معتمدیه».
ص:263
فارسی،از شیخ محمد رضا بهکهری هندی (-1143 ق)،شاگرد عبد الجلیل بلگرامی(صبح گلشن،175).
فارسی،از رضائی اصفهانی(روز روشن،247).
فارسی،از سید جلال الدّین بن سید محمد رضوی بخاری که نزد شاه جهان متقرب بود و نخست جلال و سپس رضائی تخلص می کرد(روز روشن،149).
فارسی،از تبیان الملک علی رضا رضائی تبریزی (1278 ق-).
فارسی،از رضائی تتوی ناظم مثنوی«زیبانگار» در 1071 ق.مذکور در مجلۀ سخن.ش 6، 1333 ش.
فارسی،از رضائی دارابجردی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،137).
ص:264
1296 ش(تاریخ یزد،291).
فارسی،از میرزا رضی آرتیمانی تویسرکانی همدانی(سدۀ 10 ق)؛خ.سنا و دانشگاه تهران؛ موزۀ بریتانیا.
فارسی،از رضی اصفهانی،از سادات اصفهان (-1024 ق)،برخی بین او و رضی آرتیمانی اشتباه کرده هردو را یکی دانسته اند(تذکرۀ حسینی،133؛آتشکده،176).
سید رضی،ابو الحسن محمد بن حسین موسوی بغدادی(-406 ق).ط.بمبئی،1306 ق، بیروت،1310 و 1375 ق؛مصر.
دیوان رضی تبریزی-دیوان بنده
فارسی،از میرزا ارشد بن شفیعا،رضی خراسانی، مستوفی مازندران و وزیر شیخ علی خان اعتماد الدّوله(تذکرۀ نصرآبادی،80).
دیوان رضی الدین بابا-دیوان بابا رضی الدین
فارسی،از رضی الدین خشاب نیشابوری(-598 ق).خ.دانشگاه و مجلس-تهران؛پاریس در ذیل دیوان خشاب هم یاد او گذشت.
ص:265
ابو الحسن بن احمد سری رفای کندی موصلی (-362 ق).خ.موجود(خدیویه،پاریس، لندن).
فارسی،از میرزا حسن خان رفاهی معتضد الدّوله (معاصر).خ.دهخدا-تهران.
فارسی،از ملا رفعا یا ملا رافع بخاری که به هند سفر کرد و مدّتی ملازمت ابو الفضل داشت و به ایران بازگشت(تذکرۀ نصرآبادی،433).
فارسی،از رفیع الدین محمد بن محمد حسین رفعت اصفهانی(تذکرۀ نصرآبادی،189).
فارسی،از غلام جیلانی رفعت رامپوری که داستان جنگ آصف الدوله و غلام محمد خان روسیله را به نظم آورد(روز روشن،250).
فارسی،از شاه محمود رفعت فیروز آبادی شیرازی(تذکرۀ نصرآبادی،411).
فارسی،از فتح اللّه میرزا بن محمد علی دولت شاه رفعت قاجار(-1250 ق).مذکور در«مدایح معتمدیّه».
فارسی،از غلام اشرف رفعت هندی،ناظم منظومۀ«می باید شنید»(روز روشن،248).
فارسی،از محمد عباس بن شیخ احمد شیروانی متخلص به رفعت،زنده تا 1295 ق،مؤلّف «حدیقة الافراح»،«بحر النفائس»،«تاج الاقبال» و غیره(صبح گلشن،181-182).
فارسی،از میرزا ابراهیم رفعتی تبریزی که به هند سفر کرد و در اواخر در خدمت عرب خان حاکم شیروان بود(تذکرۀ نصرآبادی،399).
فارسی،از مولانا رفقی که شاه محمد قزوینی طبع ظریف و شعر لطیف او را ستوده است (مجالس النّفائس،403).
فارسی،از رفیعا نائینی که نخست در خدمت میرزا حبیب اللّه صدر بود و سپس در ایروان به خدمت نجف قلی خان بن قزاق خان پیوست و هنگام تألیف تذکرۀ نصرآبادی(1083 ق)به اصفهان آمد(تذکرۀ نصرآبادی،128).
فارسی،از رفیعا نائینی(سدۀ 12 ق)(تاریخ یزد، 291).
فارسی،از رفیع آمدی.خ.حالت افندی استانبول.
فارسی،از رفیع الدین ابهری قزوینی(سدۀ 7 ق) معاصر و مصاحب کمال الدین اسماعیل (مجمع الفصحا،234/1).
فارسی،از میر رفیع دستور که با محمد بن خاتون عاملی به هند مهاجرت کرد(تذکرۀ نصرآبادی، 270).
فارسی،از رفیع الدّین بکرانی ابهری،معاصر غازان خان(سلطنت:694-703 ق) (مجالس النفائس،335).
دیوان رفیع الدّین رفعت-دیوان رفعت اصفهانی
ص:266
فارسی،از رفیع الدین کرمانی(تاریخ گزیده، 818).سنگلاخ نسخۀ دیوان را دیده بوده است (امتحان الفضلاء،7/2).
فارسی،از رفیع الدین مسعود(یا عبد العزیز بن مسعود)لنبانی(سدۀ 6 ق).خ.مجلس،تهران، چستربیتی.
فارسی،از رفیع الدین نسوی(تذکرۀ نصرآبادی، 492).
فارسی،از رفیع الدّین نیشابوری(مجمع الفصحا، 234/1).
فارسی،از میرزا رفیع شهرستانی،داماد و صدر شاه عباس اول صفوی(تذکرۀ نصرآبادی،16).
ص:267
فارسی،از رفیقی همدانی،شاعر دربار سلطان یعقوب(-896 ق)(مجالس النفائس،304).
فارسی،از زین العابدین رقمی تربتی(روز روشن،256).
ص:268
محمد شجاع بوده و دیوان مختصری داشته.
مذکور در«سفینۀ خوشگو».
ص:269
فارسی،از روحی تبریزی حکاک (مجمع الخواص،276).
فارسی،از روحی خراسانی،معاصر امیر علی شیر نوائی(مجالس النفائس،190).
فارسی،از روحی رازی برادر نیستی رازی که ظاهرا معاصر سام میرزا بوده است(تحفۀ سامی، 163).
فارسی،از سید جعفر رنبیری(-1154 ق)از دودمان نعمت اللّه ولی کرمانی و مقیم رنبیر هند (سرو آزاد،207).
فارسی،از روحی ساوجی که ظاهرا معاصر سام میرزا بوده و بازرگانی می کرده(تحفۀ سامی، 153).
فارسی،از روحی سمرقندی شاعر روزگار ازبکیه(تحفۀ سامی،151).
ص:270
فارسی،از حاجی روشنی بغدادی معاصر سام میرزا که به کتابت اوقات می گذرانیده است (تحفۀ سامی،189).در«اسماء المؤلفین»هم از عمر ضیاء الدین روشنی رومی صوفی(-907 ق)ناظم«آثار عشق»و شارح مثنوی یاد شده (794/1).
ص:271
فارسی،از رهائی ماوراء النّهری(مجالس النفائس،159).
فارسی،از محمد علی بن عبد اللّه رهبان طبیب اصفهانی(آتشکده،378).
ص:272
فارسی،از ریحان طوسی شاعر متقدم (مجمع الفصحا،241/1).
فارسی،از غلام حسین ریگی تاجر منسوب به بندر ریگ(آثار عجم،372).
ص:273
فارسی،از حاج امید زایر همدانی که به هند سفر کرد و در بازگشت ملازم بوداق سلطان کمره ای شد(تذکرۀ نصرآبادی،324).
فارسی،از میر اولاد علی زایر هندی(صبح گلشن،189).
فارسی،از شیخ محمد فاخر بن محمد یحیی زایر هندی(-1164 ق).در«سرو آزاد»(ص 210)اشعاری از دیوان او نقل شده.
فارسی،از زایری شاعرۀ اصفهانی(روز روشن، 268).
فارسی،از زبانی شاعر روزگار صفوی(تاریخ یزد،292؛گلستان مسرت،291).
دیوان زبیده-دیوان جهان قاجار
فارسی،از زجری معاصر شاه طهماسب اول صفوی(صبح گلشن،189).
فارسی،عربی،و ترکی و دیگر زبانها،از مهاراجه رتن سنگ برهمن(-1267 ق)که در 1264 ق به اسلام مشرف شد.خ.دانشگاه پنجاب پاکستان.
ص:274
فارسی،از بهاء الدین زکریا ملتانی(-605 ق) فرزند وجیه الدین بن کمال الدین قرشی که جدّ او از مکّه به ملتان رفت(ریاض العارفین،291).
فارسی،از میرزا محمد زکی؛خ.ملک.
فارسی،از عبد اللّه بن ابی تراب زکی شیرازی (-677 ق)استاد قاضی بیضاوی و قطب الدین شیرازی(مجمع الفصحا،244/1).
فارسی،از لطیف الدّین زکی کاشغری(-607 ق)(مجمع الفصحا،241/1).
دیوان زکی مشهدی-دیوان ندیم
فارسی،از زکی مراد آبادی ملک الشعراء منطقه اوده در هند(صبح گلشن،190).
فارسی،از ملا زکی همدانی(-1030 ق).خ.
آستان قدس،ش 4493(1055 ق)و موزۀ بریتانیا(1036 ق).سال وفات زکی را 1025 و 1026 ق هم نوشته اند.
فارسی،از زکیا یزدی پسر عم خواجه سیف الدین محمود و از نوادگان خواجه غیاث نقشبند (تذکرۀ نصرآبادی،413).
فارسی،از زلالی تبریزی معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،145).
فارسی،از زلالی خوارزمی که در هرات اشتغال داشته و قصاید نیکو می سروده است و شاید با زلالی هروی که یاد خواهد شد یکی بوده باشد (مجالس النفائس،146).
فارسی،از محمد حسن زلالی خوانساری(1031 یا 1024 یا 1016 ق)؛خ.آستان قدس ش 4661(سدۀ 11 ق)؛مجلس و دانشگاه تهران؛ ط.تهران،1312 و 1320 ق.
فارسی،از درویش زلالی.مذکور در«مشیخۀ کنز السالکین».
فارسی،از زلالی شیرازی(-948 ق)شاگرد اهلی شیرازی که به گجرات سفر کرد و در آنجا درگذشت(آتشکده،269).
ترکی،از حسین زلالی شیروانی(دانشمندان آذربایجان،162).
فارسی،از زلالی گیلانی(مجمع الخواص، 297).
فارسی،از زلالی لاری که در تبریز صحافی می کرده است(تحفۀ سامی،170).در بعضی از نسخ تحفۀ سامی به جای زلالی،ذاتی لاری آمده است.
فارسی،از زلالی هروی(-931 ق)که بیشتر به سرودن قصیده می پرداخته است(تحفۀ سامی، 127؛مجالس النفائس،72 و 243).یکی بودن آن با دیوان زلالی خوارزمی که یاد شد محتمل است.
ص:275
فارسی،از زمانا(یا زمانی)لاهیجی شاگرد معزّ الدین محمد(تذکرۀ نصرآبادی،399؛صبح گلشن،191).
فارسی،وی به گمان نصرآبادی،پدر حکیم اسماعیل طبیب بوده(تذکره،296)و آتشکده (ص 176)تخلص او را راضی می نگارد.
ص:276
فارسی،از زیبق آذربایجانی(دانشمندان آذربایجان،169).
فارسی،از مولانا زیرک معروف به زیرکی (مجالس النفائس،75 و 250).
فارسی،از مولانا زین کیسه دوز(مجالس النفائس، 23 و 197).
فارسی،از میرزا زین نطنزی(تذکرۀ نصرآبادی، 144).
فارسی،از عبد الجبار زینبی(یا زینتی)علوی، شاعر دربار سلطان محمود غزنوی(تاریخ بیهقی،131).
فارسی،از سید حسن زینتی اصفهانی(یا زینت اصفهانی)که از سادات نطنز بوده(تذکرۀ نصرآبادی،327؛آتشکده،177).
فارسی،از زینتی سبزواری،ملازم ظهیر الدین بابر(روز روشن،275).
فارسی،از محمد حسین زینتی مشهدی (مجمع الخواص،299).
ص:277
فارسی،از زین العابدین بن آصف خان معاصر نصرآبادی(تذکره،60).
زین العابدین بن حسن(-1078 ق)برادر شیخ حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».
ص:278
فارسی،از علی اکبر ساری شیرازی.خ.ملّی تبریز و ملک.
فارسی،از ابو الحسن بن ملاّ علی ساطع کشمیری (-1156 ق)مؤلّف«گلشن اسلام»و ناظم مثنوی جنگ فیلان(روز روشن،279).
فارسی،از ساعی؛خ.بنگال،ایشیاتک.
فارسی،از میرزا محمد ابراهیم ساغر خوشنویس اصفهانی(-1302 ق).خ.موجود.
فارسی،از میرزا عبد الرحیم بن میرزا سعید سرابی کلانتر سراب(دانشمندان آذربایجان، 171).
فارسی،از شیخ محمد بن مؤمن ساغر خزاعی شیرازی(-1245 یا 1241 ق).خ.ملک.
فارسی،از میرزا جعفر ساغر کنگاوری قصر شیرینی(سدۀ 13 ق).خ.دانشگاه.
فارسی،از ساغری رمال کاشانی(تحفۀ سامی، 151).
فارسی،از ساغری(منسوب به شهر ساغر) هروی،معاصر جامی(-898 ق)(صبح گلشن، 192).
فارسی،از شاه حسین ساقی(یا سیاقی)اصفهانی (-941 ق)(تحفۀ ساقی،121).
فارسی و ترکی،از ملک ساقی بیگ بن جعفر یخشی بیگ(مجالس النفائس،113 و 285).
فارسی،از ساقی جزائری معاصر اکبر شاه(صبح گلشن،193).
فارسی،از محمد زمان بن کلبعلی ساقی جلایر کلاتی خراسانی(-1286 ق).خ.مجلس.
ص:279
فارسی،از عنایت اللّه ساکن شاه جهان آبادی (سدۀ 12 ق)(صبح گلشن،193).
فارسی،از ملاّ ساکنی سمرقندی،معاصر امیر علی شیر(مجالس النفائس،147).
فارسی،از درویش حسین سالک(هفت اقلیم، 299).
ترکی،از سالک اردوباری(سدۀ 13 ق) (دانشمندان آذربایجان،172).
فارسی،از محمد حسین سالک اصفهانی(سدۀ 13 ق)(مجمع الفصحا،211/2)
فارسی،از اللّه کرم سالک رؤوفی بروجنی (1322 ق-)(نامۀ سخنوران،158).
فارسی،از شاطر حسن سالک پیر اصفهانی (-1356 ق)(شعراء اصفهان،233).
فارسی،از سالک تبریزی،زنده در 1238 ق؛خ.
ملّی تبریز.
ص:280
فارسی،از محمود بیگ بن ابی الفتح بیگ سالم تبریزی،ناظم مثنویهای«یوسف و زلیخا»و «مهر و وفا»و«شاهنامۀ شاه طهماسب» (مجمع الخواص،110).
ص:281
چرکسی از امراء چرکس.خ.ملک.
ص:282
فارسی،از سایل همدانی(-940 ق)که اصلا اهل ری بوده و در نهاوند همدان اقامت داشته است(آتشکده،212).
فارسی،از مولانا سایلی جوینی (مجالس النفایس،67 و 241).
ص:283
فارسی،از عبد الحسین بن غلام رضا سپنتای اصفهانی(1282 ش-).ط.اصفهان،1342 ش.
فارسی،از سپهر بخارائی،شاعر روزگار سامانیان و معاصر ابو المؤیّد بلخی(مجمع الفصحا، 244/1).
فارسی،از مشیر افخم عباسقلی خان بن محمد تقی سپهر ثانی(-1341 ق)که تالیفات متعدد دارد،و از آن جمله«شامل التواریخ»را در 1316 و برخی از تألیفاتش را در 1340 ق به پایان رسانیده است(المآثر،190).
فارسی،از محمد تقی خان لسان الملک سپهر کاشانی(-1297 ق).خ.مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از سهراب سپهری(معاصر).وی چند مجموعه منتشر کرده از آن جمله:«در کنار چمن»،ط.تهران.
فارسی،از سپهری زوارجی(زنده در 1016 ق) (مجمع الخواص،246).
فارسی،از نظام شاه سپهری هندی(شاید سلطان مرتضی ثانی)از سلاطین هند که ظاهرا هنگام تألیف مجمع الخواص:1016 ق زنده بوده (مجمع:18).
فارسی،از محمد صالح ستّار تبریزی(سدۀ 11 ق)که در روزگار شاه جهان به هند سفر کرد (دانشمندان آذربایجان،174).
فارسی،از محمد طلعت ستاک یزدی نائینی.ط.
بمبئی،1307 و 1347 ق؛تهران،1335 ش.
منسوب به امام زین العابدین علی بن حسین علیهم السّلام.ط.(در«دیوان المعصومین»(علیه السلام)) تبریز،1357 ق.
فارسی،از سید علی اکبر بن عبد الرحیم سجادی بروجردی(معاصر).ط.تهران،1328 ش.
فارسی،از ملک الکلام مجد الدین احمد بن محمد سجاوندی که ظاهرا با بدیهی سجاوندی که یاد شد،یکی بوده است(لباب الألباب، 282/2).
فارسی،از سجودی سمرقندی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،165).در بعضی نسخ تحفه به جای سجودی بیخودی آمده است.
فارسی،از سید محمد سحاب ملقب به مجتهد الشعراء(-1222 ق)،فرزند سید احمد هاتف اصفهانی؛خ.آستان قدس،4663، ملک،مطهری.
فارسی،از ابو القاسم بن محمد زمان تفرشی (1304 ق-)مؤلف«فرهنگ خاورشناسان».
فارسی،از سحاب بن عبد اللّه محیط سامانی (1301 ش-)(شعراء اصفهان،237).
فارسی،از شیخ حسن علی سحاب همدانی،عضو انجمن دانش همدان.مذکور در«دانشنامۀ
ص:284
الفت».خ.موجود.
فارسی،از مولانا سحابی استرابادی(-1021 یا 1010 ق).خ.آستان قدس،ش 4798،ملک و مجلس.
از دیوان رباعیات او در فهرست کتابخانۀ آصفیه (ص 298)یاد شده و ظاهرا همان دیوان سحابی استرابادی است.
ص:285
فارسی،از سدید بن ملاّ نعمت طبیب گیلانی (مجالس النفائس،384).
فارسی،از سید مصطفی سرابی خراسانی (معاصر).ط.تهران،1332 ش.
فارسی،از سراجای نقاش اصفهانی فرزند ترابا، ظاهرا با سراجای نقاش که یادش خواهد آمد، یکی بوده است(تذکرۀ نصرآبادی،394).
فارسی،از محمد قاسم سراجای نقاش که ظاهرا همو به امر خانان در 1024 ق به تدوین دیوان عرفی پرداخت(تذکرۀ نصرآبادی،139).
ص:286
998 ق)یاد شده است.
فارسی،از معتمد السلطان احمد خان سرتیپ وکیل الرعایا که از طرف ناصر الدین شاه قاجار حکومت بندر عباس داشت و خودش آن را تدوین کرد(آثار عجم،372).
فارسی،از سرحدی قهفرخی بختیاری اصفهانی ناظم مثنوی«سفرنامۀ کاج»(بهترین اشعار، 173-176).
فارسی،از عبد المحمود بن محمد صادق سرخوش اصفهانی(1282 ق-)(شعراء اصفهان،239).
فارسی،از یحیی بن عبد الغنی تفرشی(-1338 ق)منشی سفارت انگلیس در تهران.ط.تهران، 1316 ش.
فارسی،از محمد افضل بن محمد زاهد سرخوش لاهوری(-1126 ق)مؤلف تذکرۀ «کلمات الشعراء»و ناظم مثنویهای«احوال هند»،«جوش و خروش»،«خمخانه»و«قضا و قدر»(سرو آزاد،143).
فارسی،از نجفعلی(یا نجفقلی)سرشار قفقازی (زنده تا 1190 ق).خ.ملّی تبریز.
فارسی،از هیرالال سرشار کاکوروی هندی مشهور به سیام سندر(-1284 ق).خ.موجود (صبح گلشن،201-202).
فارسی،از سرشکی کابلی(صبح گلشن،202).
فارسی،از میر محمد حسین سرعت مازندرانی معاصر نصرآبادی(تذکره،411).
ص:287
فارسی،از سرودی خوانساری معاصر سام میرزا،که نخست امینی تخلص داشته است (تحفۀ سامی،158).
فارسی،از سرودی قمی که ظاهرا در هنگام تألیف«مجمع الخواص»(1010 ق)زنده بوده و او نیز از قصبۀ خوانسار بوده است (مجمع الخواص،243).
فارسی،از محمد حسین بن محمد علی سرور خوانساری مداح محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار(مجمع الفصحا،211/2).
فارسی،از لاله هیت پرشاد سرور شاه جهان پوری(روز روشن،290-291).
ترکی،از کربلائی شکر اللّه سرور شاه نعمت اللّهی(دانشمندان آذربایجان،181).
فارسی،از محمد بن کاظم سرور شیرازی (-1315 ق)مؤلف«رشحات الفنون»(آثار عجم،116).
فارسی،از عالم بیگ سروری کابلی که در خدمت خان خانان و جهانگیر بود(تذکرۀ نصرآبادی،62،سرو آزاد،57).
فارسی،از محمد قاسم بن حاج محمد سروری کاشانی،مؤلّف«مجمع الفرس»در 1008 ق (تذکرۀ نصرآبادی،291؛صبح گلشن،203).
فارسی،از رای بنس دهر سروری لکهنوی که مسلمان و شیعه گردید و شاگرد احسان اللّه ممتاز بود(صبح گلشن،202).
فارسی،از شیخ رضی الدین غلام مرتضی بن غلام محمد سروری هندی شاگرد نظام الدین معجز (سدۀ 13 ق)(صبح گلشن،202-203).
فارسی،از سکندر سروری هندی(-1136 ق).
خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،از شمس الشعراء محمد علی بن قنبر سروش اصفهانی(-1285 ق).ط.تهران، 1339،1340 ش.خ.آستان قدس،ش 12675.
فارسی،از ابراهیم بن محمد مهدی سروش تفرشی مدایح نگار(-1325 ق)مؤلّف«انجمن ناصری»،«دقایق النظر»و«ملستان».
فارسی،از مرتضی قلی بیگ سروشی از غلامان دربار صفوی(تذکرۀ نصرآبادی،46-47).
فارسی،از ملاّ سروی بن حافظ علی بیرجندی قادری(سدۀ 10 ق)که ظاهرا با سروی خراسانی یکی است و فخری و قزوینی اشعار مختلفی را از او نقل کرده اند(مجالس النفائس 157 و 392).
ص:288
فارسی،از حسن خان سرهنگ تبریزی،که از جانب عباس میرزای نائب السلطنه لقب سرهنگی یافت(مجمع الفصحا،183/2).
فارسی،از میر ابراهیم بن ابی القاسم سری پوده ای (-1346 ق)منسوب به روستای پودۀ سمیرم اصفهان که افزون بر دیوان مثنویها و تألیفات دیگر هم دارد(شعراء معاصر اصفهان،242).
فارسی،از مولانا سرّی بن علی شهاب الدین ملازم بایسنقر و معاصر نوائی(مجالس النفائس،67 و 240).
ص:289
ص:290
فارسی،از سعید بن خواجه علی لاهیجی،معاصر شاه سلیمان صفوی(تذکرۀ نصرآبادی،377).
ص:291
فارسی،از سلامی اردبیلی وزیر معصوم بیگ (مجمع الخواص،279).
فارسی،از سلامی اصفهانی معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،143).
ابو الحسن محمد بن عبید اللّه سلامی بغدادی از شاعران صاحب بن عباد.مذکور در «یتیمة الدهر»و«نسمة السحر».
فارسی،از محمد سلامی هروی که خادم گنبد ملکان مسجد جامع هرات بوده است (مجالس النفائس،69).
فارسی،از سلجوق شاه بن سلغر زنگی(جلوس:
661 ق)از اتابکان فارس(مجمع الفصحاء 30/1).
فارسی،از سلطان محمد تاجر اصفهانی(صبح گلشن،207).
ص:292
(مجالس النفائس،151).
فارسی،از سلطان محمد میرزا سیف الدولة بن فتحعلی شاه قاجار(زنده در 1292 ق)،خ.
آستان قدس،ش 4664(1292 ق).
فارسی،از سلطان بنت محمود میرزا بن فتحعلی شاه قاجار(از رابعه تا پروین،151).
فارسی،از ملک سلطان محمد بن رئیس شهاب الدین معمائی کلانتر قم(مجمع الخواص، 271).
ص:293
فارسی،از سلمان اصفهانی(-990 ق)وزیر اعظم سلطان محمد صفوی(مجمع الخواص، 41).
فارسی،از جمال الدین سلمان بن علاء الدّین محمد ساوجی(-778 ق).ط.تهران،1305 و مکرّر.خ.آستان قدس،ش 4667(812 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از محمد زمان سلوکی،ندیم اسلام خان.
مذکور در«سفینۀ خوشگو».
فارسی،از میر علی حسن خان بن صدیق حسن خان بهادر سلیم بهوپالی که تذکرۀ«صبح گلشن» را در 1295 تألیف کرد(صبح گلشن، 208-210).
فارسی،از میرزا محمد قلی سلیم شاملو (آتشکده،14).ظاهرا با سلیم طهرانی یکی بوده است.
فارسی،از محمد قلی سلیم طهرانی (-1057 ق).ط.تهران،1349 ش.
ص:294
شیخ سلیمان بن محمد آل ظاهر عاملی(1290 ق-).ط.صیدا،1348 ق.
ترکی،از سلطان سلیمان خان بن سلطان سلیم عثمانی(-974 ق)(تحفۀ سامی،19).
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی بحرانی (-1121 ق)،جامع:سید علی بن ابی شبانۀ بحرانی.مذکور در«تکملة امل الامل».
نیز از سلیمان بن عبد اللّه،جامع:شیخ یوسف بحرانی.مذکور در«لؤلؤة البحرین».
سید سلیمان بن داود بن حیدر حسینی نجفی (-1211 ق).خ.سماوی.
فارسی،از سلیمانی،ملازم با بر میرزا بن عمر شیخ(مجالس النفائس،21 و 194).
فارسی،از سلیم سلیمی که در برخی از مجموعه ها اشعاری از او دیده شد.
فارسی،از حسن بن سلیمان سلیمی تونی(-854 ق)،ناظم«ولایتنامه»و«حرز النّجات».
فارسی،از علی اکبر بن علی اصغر سلیمی تهرانی مؤسس روزنامۀ اطلاعات در 1304 ش.
(سخنوران نامی معاصر،151/2-155).
فارسی،از سلطان سلیم بن بایزید عثمانی(-926 ق).ط.برلن،1904 م.
فارسی،از سلیمی فیروزکوهی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،152).
فارسی،از سمائی کحال(-1001 ق)شاعر روزگار صفویان(صبح گلشن،211).
فارسی،از حکیم محمود بن علی سمائی مروزی، شاعر عصر سلجوقی(مجمع الفصحاء، 248/1).
محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).
مجموعایی از اشعار او به نامهای «شجرة الرّیاض»،«ثمرة الشجر»و جز آنها چاپ شده است.
شیخ عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)، ناظم«تحفة الرجال».
فارسی،از سمر،که شاعر خودش آن را به نام محمد شاه قاجار،ممدوح خویش گرد آورده است؛خ.ملک.
ابو الحسن سمری که ابن شهر آشوب او را از شاعران شیعه شمرده است(معالم العلماء، 137)و ظاهرا مراد او علی بن محمد سمری (-329 ق)نائب خاص بوده است.
فارسی؟،از سمطوری اردبیلی(دانشمندان آذربایجان،183).
فارسی،از میر رونق سمندر بوانائی که نخست سمندر و سپس رونق تخلص داشت و معاصر
ص:295
نصرآبادی بود(تذکره،410).
فارسی،از آقا علی بن خواجه عبد الصمد سمند گیلانی معاصر و معاشر نصرآبادی(تذکره، 137).
فارسی،از امیر ظهیر الدین نصر سموری سجزی وزیر،شاعر و خوشنویس که از سیستان به غور به سفارت رفت و صدر اجل فخر الدین مبارکشاه را مدح گفت(لباب الالباب،133/1).
فارسی،از سموی تبریزی که اشعار او از «خلاصة الافکار»تقی کاشی نقل شده (دانشمندان آذربایجان،183).
ص:296
ق)(مجالس النفائس،18 و 192).
فارسی،از آخوند ملاّ عبد الکریم سودائی اصفهانی(-1352 ق)،ط.تهران،1336 ش.
فارسی،از سید عبد اللّه سودائی طباطبائی،ابن عم حریف و شاگرد آذر.مذکور در تذکرۀ میکده.
فارسی،از سودای گجراتی(-1031 ق)که ملازم نظیری بود(میخانه،531).
فارسی،از محمد رفیع سودای دهلوی لکهنوی (-1195 ق).ط.هند.
ص:297
212).
فارسی،از میر محمد حسین سهوی خوشنویس تبریزی(-1003 ق)،شاگرد محزون(طبقات اکبری،516/2).
فارسی،از مهدی بن غلام رضا سهیلی(1303 ش -)که مجموعه هائی از شعر او چاپ شده.
فارسی،از میرزا احمد سهیلی تبریزی(-1330 ق).ط.تبریز،1321 ق(با اشعار هلالی و اهلی).
فارسی و ترکی،از نظام احمد سهیلی جغتائی (-918 ق).خ.دار الکتب قاهره،موزۀ بریتانیا و ایشیاتک بنگال.
فارسی،از احمد بن غلام رضا سهیلی خوانساری (معاصر)(بهترین اشعار،223).
فارسی،از میر جلال الدین سیادت لاهوری.
سرخوش در حاشیه«کلمات الشعراء»آورده است که سیادت 2 جزء از اشعارش را در بیاضی برای او نوشته است(ص 49).
ص:298
فارسی،از سید محسن تبریزی معروف به گلستان نقّاش(-ح 1330 ق)،ناظم«مرآت البکاء».
(دانشمندان آذربایجان،12).
ص:299
فارسی،از سیف الدین اعرج اسفرنگ(-666 ق).خ.آستان قدس،ش 4677.مجلس،ملک، مطهری و دانشگاه تهران.
فارسی،از سیف الدین محمود اصفهانی،از نوادگان کمال اسماعیل(صبح گلشن،384).
ص:300
فارسی،از سیمائی مشهدی که معاصر سام میرزا و شاعری مقلّد بوده(تحفۀ سامی،138).
فارسی،از سیمی بغدادی(-830 ق)،مذکور در شاهد صادق که محتملا با عنوان بعدی یکی بوده است.
فارسی،از سیمی نیشابوری مقیم مشهد که خطوط ششگانه را خوش می نوشت و در تذهیب و صورتگری نیز مهارت داشت و معاصر علاء الدولة بن بایسنقر بود(مجالس النفائس،16 و 191).
فارسی،از سیمین بهبهانی(معاصر).وی چند مجموعه منتشر کرده است از آن جمله:«جای پا»،«مرمر»و«چلچراغ».
فارسی،از مصطفی قلی بن محمد سینای تیرانی کرونی اصفهانی(-1353 ق).ط.اصفهان، 1327 ق.
فارسی و عربی،از جواد بن محمد علی سینای کرمانی(-1374 ق)که ارجوزه ای در نحو از او چاپ شده است.وی برادر احمد بهمنیار بوده است.
ص:301
فارسی،از غلام حسین شارق یزدی(تاریخ یزد، 295).
ص:302
ترکی،از شاهباز تبریزی(سدۀ 13 ق) (دانشمندان آذربایجان،187).
ص:303
فارسی،از رکن الدین محمود خوافی سنجانی (-597 ق)شاگرد خواجه مودود چشتی (خزینة الاصفیاء،252/1).
فارسی و عربی،از شاه شجاع بن مبارز الدّین محمد بن امیر مظفّر(-786 ق).گرد آورنده:
سعد الدین انسی که دیباچه ای نیز بر آن افزوده است.ط.بمبئی.
فارسی،از شاه شروان(سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان،188).
ص:304
فارسی،از شاهمیر بن عنایت اللّه،متولی آستانۀ حضرت عبد العظیم و معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،42).
در بهترین اشعار(ص 851)از آن نقل شده و محتملا با عنوان آتی یکی است.
فارسی،از شاهمیر قمی(صبح گلشن،220).
ص:305
فارسی،از شیخ محمد بن علی محمد شایق نائینی (تاریخ نائین،162/4).
فارسی،از میر یوسف بیگ شایق هندی (-1098 ق)(مرآت الخیال،224).
ص:306
فارسی،از شجاع السلطنه حسنعلی میرزا بن فتحعلی شاه قاجار(-1270 ق).خ.ملی تهران.
فارسی،از شجاع کاشی(-987 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،476).
ص:307
(-1068 ق)(دانشمندان آذربایجان،189).
ص:308
فارسی،از شرف الملک نسائی.سنگلاخ نسخۀ آن را دیده بوده است(امتحان الفضلاء، 122/1).
ص:309
فارسی،از حکیم شریف که اشعار او در آخر نسخۀ دیوان یوسف گرجی،مورخ 1297 ق موجود در کتابخانۀ مجلس،در 8 صفحه افزوده شده است.
فارسی،از محمد شریف سبزواری که در مشهد ساکن بوده است(روز روشن،346).
ص:310
کرد و پس از سفر حج به هند رفت و در آنجا در گذشت(روز روشن،346).
فارسی،از میر شریف ثالث فرزند شریف ثانی و نوادۀ میر سید شریف جرجانی.وی حاکم شیراز و معاصر سام میرزا بود(تحفۀ سامی،290).
ابراهیم بن حسام شریفی کرمانی(-1016 ق) ناظم قصائد تائیه در نظم ایساغوجی،شافیه و کافیه،که ذیل التائیّة از آنها یاد شده.
فارسی،از شریفی مشهدی که صاحب مطلع الشمس(435/2)او را از شاعران خراسان و از نوادگان سید شریف جرجانی شمرده است.
فارسی،از شمس الدین احمد بن منوچهر، امیر الشعراء معاصر راوندی(راحة الصدور، 57).
ص:311
فارسی،از آغو پور خان بن امام قلی خان افشار که در 1043 شاه صفی چشمان او را میل کشید و پدرش را کشت(تذکرۀ حسینی،176).
فارسی،از شعلۀ گلپایگانی،ناظم مثنوی «یوسف و زلیخا»در 1175 ق.
فارسی،از مهدی شعوری تبریزی(سده 10 ق).
مذکور در«سفینۀ خوشگو».
فارسی،از شعوری کاشانی شاگرد محتشم کاشانی(-996 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از شعوری مشهدی،معاصر نصرآبادی (تذکره،295).
فارسی،از شعوری هروی مقیم کابل و ناظم مثنوی«قند و شکر».وی پس از سفر حجاز در هند اقامت گزید و نزد اکبر شاه مقرب شد(صبح گلشن،225).در تذکرۀ«روز روشن»(ص 349)به جای هروی،نیشابوری آمده است.
فارسی،از خواجه شعیب جوشقانی کاشانی وزیر شاه عباس و شاه صفی(-1052 ق).خ.ملک.
فارسی،از شعیبا خوانساری(-1083 ق)شاگرد آقا حسین خوانساری(تذکرۀ نصرآبادی، 194).
فارسی،از ملاّ علی شغال(!)که در معمّا دست داشته(تذکرۀ نصرآبادی،504).
فارسی،از محسن شفائی(معاصر)که مجموعۀ شعر او به نام«صبح و عصر»در 1334 ش چاپ شده.
فارسی،از شرف الدین حسن بن حکیم ملاّ اصفهانی(-1037 ق)طبیب شاه عباس صفوی.خ.ملک.دانشگاه پنجاب و طوپقپوسرای استانبول.
ص:312
تا 1128 ق از خط او موجود است(نمونۀ خطوط...،286).
ص:313
153 نیز نوشته اند.از وی رباعی فارسی در برخی از تذکره ها نقل کرده اند که معلوم نیست انتساب آن درست باشد(آتشکده،304؛ مجالس المؤمنین 126).
فارسی و عربی،از شیخ عبد الحسین بن احمد شکر نجفی که به ایران آمد و در 1285 ق در تهران درگذشت.ط.نجف،1274 ق(جزء دوم).
مرتضی شکر.اشعاری از او در پشت کشکولی که به خط شیخ احمد شکر است دیده شد.
فارسی،از شکرریز که به مناسبت شغل قنّادی، شکرریز تخلص داشته.مذکور در تذکرۀ «میکده».
فارسی،از فرید الدین شکر گنج هندی (آتشکده،349).سنگلاخ شعر او را به خط ابراهیم بن میر عماد دیده بوده است (امتحان الفضلاء،292/1).
فارسی،از میر شکر شکری شیرازی که در صحافی و تجلید مهارت داشته و ظاهرا با سام میرزا معاصر بوده(تحفۀ سامی،45).
فارسی،از شکری هروی معاصر امیر علی شیر نوائی(مجالس النفائس،84 و 259).
در گلستان مسرّت(ص 59)به جای شکری هروی و شیرازی،شکری همدانی آمده است، که در بالا یاد هردو گذشت.
فارسی،از حسنعلی میرزا بن فتحعلیشاه قاجار تخلص به شکسته(-1270 ق).خ.آستان قدس،ش 4680(1351 ق)و ملک دانشگاه تهران.
فارسی،از محمد صالح شکستۀ کابلی نقشبندی (مرآت الخیال،204-205).
فارسی،از عبد الحمید بن علی محمد شکوه فیروزآبادی شیرازی،معاصر محمد شاه قاجار به نام محمد علی شکوه فیروزآبادی نسخۀ دیوانی در اراک موجود بوده است.
فارسی و ترکی،از مهدی شکوهی تبریزی (-1314 ق).ط.تبریز،1331 ق.
فارسی،از شکوهی خوشنویس همدانی،معاصر نصرآبادی(تذکره،239).
فارسی،از سید حسن بن سید علی شکوهی یزدی معاصر(تاریخ یزد،297).
فارسی،از محمد رضا بن محمد حسین شکیب شمشیری اصفهانی.ط.اصفهان،1329 ق.
فارسی،از سید محمد علی شکیب اصفهانی، معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،252/2؛ انجمن خاقان،4).
فارسی،از محمد علی بن محمد امین شکیب شیرازی(-1135 ق)شاگرد مسیح الانام (تذکرۀ حزین،34).
ص:314
فارسی،از میر عبد الوهاب شکیب شیرازی، شاگرد وصال(روز روشن،350).
فارسی،از محمد رضا بن عبد اللّه شکیبی اصفهانی (-1022 ق)ناظم مثنوی«عشرت آباد»و جز آن(طبقات اکبری،502/2).
فارسی،از مقصود علی شکیبی تبریزی(- 971 ق)(تحفۀ سامی،173).
فارسی،از شمالی دهستانی خراسانی (مجمع الفصحاء،309/1).
فارسی،از شمخال بیک که از نزدیکان خلیفه سلطان بوده و پس از سیاحت بلاد در هند اقامت گزیده(تذکرۀ نصرآبادی،147).
ص:315
نصرآبادی بوده است.(تذکره،99-100).
فارسی،از شمس الدّین جاسبی قمّی(آتشکده، 232).
فارسی،از شمس الدّین قوّاس تبریزی (دانشمندان آذربایجان،207).
فارسی،از شمس الدین کاشی(-602 ق)جامع «دیوان ظهیر فاریابی»(تاریخ گزیده،821).
فارسی،از شمس الدین کاشی که خواجه بهاء الدین صاحب دیوان جوینی را مدح کرده و در 673 یا 674 ق با سرودن قصیده ای رأی مجد همگر را در مقایسۀ شعر انوری و ظهیر پرسیده است.(تاریخ گزیده،821).
فارسی،از شمس الدین کرت(-676 ق)که با مغولان نبرد کرد و پس از شکست دادن آنان سرانجام شکست خورد و تسلیم شد(آتشکده، 16).
فارسی،از میر شمس الدّین کرمانی(تحفۀ سامی،38).
شمس الدین ابو القاسم علی(536 ق-)ناظر کوفه.مذکور در«الدرّ الثمین فی اسماء المصنّفین».
فارسی،از قاضی شمس الدین معلّم لاهیجانی که در زمان تألیف تحفۀ سامی(957 ق)زنده و صدر الممالک دولت صفوی بوده است(تحفۀ سامی،51).
فارسی،از شمس الدین حسینی ساوه ئی کاشانی معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،44).
فارسی،از شمس الدین شیرازی(-772 ق)مراد خواجه حافظ و استاد قوام الدین ابو اسحاق (ریاض العارفین،364).
فارسی،از شمس شیرازی معروف به تیشی که در موسیقی ماهر و از مقرّبان شاه عباس اول بود (تذکرۀ نصرآبادی،147).
فارسی،از قاضی شمس الدین محمد بن عبد الکریم طبسی(-626 ق)قاضی هرات.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 4955 (1039-1041 ق)،ملک،مجلس و دانشگاه تهران و چستر بیتی.
فارسی،از شمس الدین بن فخر الدین اصفهانی معروف به شمس فخری(سدۀ 8 ق)،از شاعران شاه ابو اسحاق،معاصر حافظ.«معیار جمالی»، «معیار نصرتی»و منظومۀ«مخزن البحور»نیز از اوست.
فارسی،از شمس الدّین محمد بن قیس رازی معروف به شمس قیس،معاصر سعد بن زنگی (-625 ق)و مؤلّف«المعجم فی معاییر اشعار العجم».
فارسی،از شیخ اسد اللّه ایزد گشسب بن محمود شمس گلپایگانی(-1366 ق)مؤلف «تحفة السفر»و«شمس التواریخ»(شعراء معاصر اصفهان،279).
ص:316
فارسی،از شمس مشرقی که 200 غزل او در شمار غزلیات مولوی در دیوان شمس تبریزی آمده است،و بدیع الزّمان فروزانفر در احوال مولوی(صص 150-151)آن غزلها را مشخص ساخته است.
فارسی،از شمس الدین محمد بن هندوشاه نخجوانی معروف به شمس منشی،مؤلّف «دستور الکاتب»و«صحاح الفرس».
فارسی،از قاضی شمس الدین نسائی.سنگلاخ آن را به خط جعفر هروی دیده بوده است (امتحان الفضلاء،159/1؛آتشکده،134).
فارسی،از قاضی شمس الدین محمد هروی (-624 ق)که به قول عبد الغنی خان 2 هزار بیت شعر داشته است(تذکرة الشعراء،76).
فارسی،از شمسی شاعر دربار سلطان یعقوب آق قویونلو(مجالس النفائس،305).
فارسی،از شمسی،مذکور در کتاب«بعض مثالب النواصب»که در سدۀ 6 ق تألیف شده.
فارسی،از شمسی بدخشانی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،118 و 389).
فارسی و ترکی،از شمسی بن عبد الملک بغدادی (زنده در 975 ق)پدر عهدی بغدادی مؤلّف «گلشن شعرا»که احوال او را فرزندش در آن کتاب آورده است.
فارسی،از شمسی شیروانی سرّاج(زین ساز) معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،166).
فارسی،از شمسی همدانی(-825 ق)(صبح گلشن،226).
فارسی،از محمد علی شمیم شیرازی،معروف به حکّاک(سدۀ 14 ق).دیوان شمیم در هند چاپ شده و معلوم نیست که از این شاعر است یا از محمد حسین شمیم که ذکر خواهد شد.
فارسی،از محمد حسین بن عبد الکریم(سدۀ 12 ق)که از جانب نادر قاضی سپاه و سپس کلانتر اصفهان بود(آتشکده،380).
ابو المحاسن شهاب الدین یوسف بن اسماعیل شواء کوفی حلبی(-635 ق)،که در تشیّع غلو می کرده و دیوانش در 4 مجلد بوده است
(وفیات الاعیان،411/2).
فارسی،از شوخی خوانساری(آتشکده،208).
فارسی،از مولانا شوخی بن شیخ ابو سعید لاده (مجالس النفائس،82 و 257 ق).
فارسی،از شوخی یزدی(-990 ق)(تاریخ یزد،298).
فارسی،از شورش مداح معتمد الملک منوچهر خان،مذکور در«مدایح معتمدیّه».
ص:317
فارسی،از امیر افشار بن قدمعلی شورش کریم پور شیرازی که در 1369 ق به انتشار روزنامۀ «شورش»پرداخت و پس از حکومت مصدق زندانی شد و بر سرش نفت ریخته و او را زنده زنده سوزانیدند.
فارسی،از سعد الدین صاحب قادری،متخلّص به شورش عشق.ط.حیدر آباد دکن،1309 ق.
فارسی،از سید علی شورش لکهنوی(روز روشن،361).
فارسی،از احمد بن محمد هاشم شوری اصفهانی خوشنویس،وزیر امامقلی خان قاجار (مجمع الفصحاء،248/2).
ص:318
فارسی،از شوقی شیرازی که مداح قاسم بیگ پرناک بوده(تحفۀ سامی،175).
فارسی،از محمد شفیع بن محمد سمیع شوقی عراقی ناظم«رجوم الشیاطین»و «درر المصائب».
فارسی،از شوقی کاشانی معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،157).
فارسی،از شوقی همدانی(معاصر)(بهترین اشعار،246).
فارسی،از شوقی یزدی(-963 ق)از نوادگان خواجه رشید وزیر و از بزرگان یزد که در هرات اقامت داشت(آتشکده،261؛صبح گلشن، 229).ظاهرا همین شخص بوده که یادش به عنوان شوقی تبریزی نیز گذشت و منشی سام میرزا بوده.
فارسی،از محمد اسحاق شوکت بخاری (-1107-یا 1111 ق).خ.آستان قدس،ش 7147 و ش 8793؛دار الکتب قاهره؛ط.
ص:319
ترکی،از شهاب تبریزی.ط.تبریز.
فارسی،از عبد اللّه خان حبیب اللّه شهاب ترشیزی(-1215 یا 1216 ق)که در هرات در خدمت شاهان درانی بوده است.خ.آستان قدس،ش 4681؛مجلس و ملّی تهران.
ص:320
است.
فارسی،از عمران بیگ شهاب مازندرانی که به هند رفت و نزد عبد المطلب خان در اکبر آباد تقرّب یافت و به دست راهزنان کشته شد(روز روشن،364).
فارسی،از قاضی شهاب الدین مرندی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،77).
ص:321
ص:322
فارسی،از حبیب اللّه بن میرزا هاشم شهیدی خراسانی(-1327 ق)،نوادۀ میرزا احمدی شهید.ط.تهران،1376 ق(با عنوان دیوان حبیب خراسانی).در ذیل عنوان دیوان حبیب هم گذشت.
فارسی،از بابا شهیدی قمّی(-935 ق) ملک الشعراء سلطان یعقوب که به هند رفت و در گجرات درگذشت.خ.آصفیۀ هند،دار الکتب قاهره و سلطنتی سابق تهران.
فارسی،از حافظ خان محمد خان بن غلام محمد خان شهیر رامپوری،شاگرد اسد اللّه غالب (صبح گلشن،230).
شیخ ابو الحسن علی بن حسین شهیفنی حلّی معاصر شهید اوّل که یکی از قصائد او را شرح گفت و شاعر به عنوان تشکّر قطعه ای در مدح شهید سرود.مذکور در«مجالس المؤمنین»و «ریاض العلماء».
فارسی،از ابو نصر فتح اللّه بن محمد کاظم شیبانی کاشانی(-1308 ق).خ.مجلس و ملک؛ط.
تهران؛منظومه هائی نیز در 1308 ق در استانبول از این شاعر چاپ شده.
فارسی،از شیبک خان بن براق خان اوزبیک (سدۀ 10 ق)حاکم ماوراء النهر(تحفۀ سامی، 19).
فارسی،از شیخ زادۀ انصاری که در معما مهارت داشت،پدرش عبد اللّه دیوانه و مادرش بیدلی نیز شاعر بوده اند(مجالس النفائس،102 و 277).
فارسی،از شیخ زادۀ پورانی که خلیفۀ ابو سعید پورانی بوده و خطی خوش نیز داشته است (مجالس النفائس،97 و 275).
ص:323
است(فهرست دانشگاه،3954/14).
فارسی،از سید عبد اللّه بن محمد علی شیدای اصفهانی(1296 ق-)نواده و شاگرد ملا علی جناب.مذکور در دانشنامۀ الفت.
فارسی،از محمد علی شیدای اصفهانی آئینه ساز (-1214 ق).خ.موجود.
فارسی،از مولوی مهدی بن محمد تقی شیدای اکبرآبادی کاکوری(-1062 ق)که نزد جهانگیر(-1037 ق)و شاه جهان(-1068 ق)مقرب بوده است؛خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از چلبی بیگ بن علی بیگ شیدای تبریزی که اکبر او را به هند فراخواند و در آنجا تخلص خویش را به فارغ تغییر داد(تذکرۀ نصرآبادی،158).
فارسی،از شیدای تویسرکانی(بهترین اشعار، 258).
فارسی،از عبد الباقی شیدای کردستانی(- 1244 ق)که از وزیر زادگان بوده (مجمع الفصحاء،246/2).
فارسی،از شیدای نسفی،حاکم بخارا و معاصر نصرآبادی(تذکره،442).
فارسی،از شیدای همدانی که اشعار او مکرّر در «گلستان مسرّت»آمده است.
فارسی،از میرزا ابو الحسن شیدای یزدی (مجمع الفصحاء،250/2).مؤلّف تذکرۀ میکده آورده است که دیوان شیدا 3000 بیت دارد و نصابی نیز به نظم آورده که لغات مذکوره در آن در نصاب ابو نصر فراهی نیامده است.
فارسی،از شیر خان،مذکور در«گلستان مسرّت».
فارسی،از شیر علی معاصر امیر علی شیر که نستعلیق را خوش می نوشت و در معمّا مهارت داشت(مجالس النفائس،100 و 273).
ص:324
الفت.
فارسی،از شیونی قائنی(آتشکده،116).
فارسی،از محمد علی بن عبد الرحیم صائب تبریزی اصفهانی(-1077 یا 1081 ق)؛ط.
لکهنو،1324 ق و مکرّر؛تهران،1345 ش و مکرّر.خ.آستان قدس،ش 8431 و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از حکیم شهاب الدین محمد بن علی زرگر خراسانی،مذکور«در لباب الالباب».
صائغ رامهرمزی(-312 ق)استاد ابو هاشم جبائی(معجم الادباء،65/4).
فارسی،از حکیم ابو المحامد محمود بن محمود جوهری صائغ هروی(لباب الالباب،10).
ص:325
فارسی،از مهدی صابر شیرازی خوشنویس(- پس از 1280 ق).خ.ملک و مجلس.
فارسی،از محمد قاسم صابر لاهیجی(سده 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،376).
فارسی،از محمد علی صابر مشهدی(آتشکدۀ 86).
فارسی،از سید احمد بن محمد هادی صابر همدانی(1271 ق-)،عضو انجمن دانش همدان(تذکرۀ علوی،140).
فارسی،از صابر یزدی،مؤلّف«تذکرۀ سلسله» در احوال مدرسیان یزد که اشعار بسیاری از خود در آن آورده است.
ترکی،از صابری(سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان،210).
ص:326
خوش می نوشته است(تذکرۀ حزین،223).
ص:327
فارسی،از صادق بن عبد الحسین منشی الممالک معاصر نصرآبادی(تذکره،84).
فارسی،از محمد صادق بن محمد طاهر موسوی (-1135 ق)،نوادۀ سلطان العلماء.مذکور در کشکول ناظم که موجود است.
فارسی،از حاج محمد صادق هندی شاعر دربار اکبر(صبح گلشن،241).
فارسی،از صادقی قاینی گلکار(مجالس النّفائس،151).
فارسی و ترکی،از صادق بیگ افشار خدابنده لو معروف به صادقی کتابدار(940 ق-)مؤلف تذکرۀ«مجمع الخواص»و آثار منظوم و منثور دیگر.خ.ملک و دانشگاه تهران.
فارسی،از صادق بن محمد صالح صادقی مینای اصفهانی(-1061 ق)مؤلف«صبح صادق»و «شاهد صادق»و جد طاهر نصرآبادی(تذکره، 64).
فارسی،از صادقی هراتی که اصلش از هرات و متولد قندهار بود و اکبر را مدح گفت(صبح گلشن،242).
فارسی،از محمد صادق خوئی معروف به صادقیه،ط.بمبئی،1317 ق.
فارسی،از میر عبد الحی صارم صمصام الدوله (1142 ق-)که نخست وقار تخلص داشت (خزانۀ عامره،296).
فارسی و عربی،از صارم الدّین محمد شریف بن محمد ابراهیم حائری یزدی که در 1304 ق «لواء الحمد»را تألیف کرد و در آخر آن 2 قصیدۀ خود را آورده است.
فارسی،از صدر الاجل زین الدین صاعد خبوشانی.سنگلاخ آن را به خط ملا معروف دیده بوده است(امتحان الفضلاء،173/1).
فارسی،از محمد باقر صاعد شیرازی(-بین 1312 و 1315 ق)که در اواخر در صحن کبیر نجف گدائی می کرد.برخی قصائد و مدایح و مراثی او در مجموعه ئی دیده شد.
فارسی،در قاموس الاعلام،وی را از شاعران سدۀ 6 ق و ناظم«لیلی و مجنون»نوشته است که ظاهرا همان صاعد خبوشانی است که گذشت.
فارسی و ترکی،از صافی که از بزرگ زادگان کوه صاف و از معاصرین نوائی بوده و شاهنامه ای به ترکی سروده است(مجالس النفائس،79 و 255؛روز روشن،378).
فارسی،از اعتماد الدوله حاتم بیگ صافی اردوبادی(-1019 ق)وزیر شاه عباس صفوی (فهرست ریو،185).
فارسی،از میرزا جعفر صافی موسوی اصفهانی (-1219 ق).خ.دانشگاه تهران،سلطنتی سابق و چند نسخۀ دیگر.
ص:328
فارسی،از صافی اصفهانی(معاصر)،عضو انجمن شیدا(شعرای معاصر اصفهان،300).
فارسی،از آقا کریم صافی تبریزی(-1348 ق).ط.تبریز.
ص:329
فارسی،از محمد صالح بن علیخان ترکمان (مجمع الخواص،61).
شیخ صالح بن شیخ درویش تمیمی(-1261 ق).ط.نجف،1367 ق.
شیخ محمد صالح بن قاسم جامعی عاملی(-پس از 1320 ق)؛جامع:سید احمد شوشتری.
فارسی،از محمد صالح بن امیر نور سعید(-941 ق)شاگرد جامی(مجالس النفائس،110 و 283).
فارسی،از صالح خراسانی،معاصر نوائی و کتابدار پادشاه حصار(مجالس النفائس،118 و 290).
فارسی،از محمد صالح شوشتری،معاصر نصرآبادی(تذکره،356).
فارسی،از صالح شیرازی که به اصفهان مهاجرت کرد و معاصر نصرآبادی بود(تذکره،425).
فارسی،از صالح صوفی،شاعر روزگار شاه عباس دوم و معاصر بقائی که در«لطائف الخیال»از او یاد کرده(دانشمندان آذربایجان، 217).
سید صالح بن مهدی قزوینی نجفی(-1306 ق)، ناظم«الدرر الغرویّة»؛جامع:شیخ ابراهیم صادق عاملی.
فارسی،از صالح کاشی که به هند رفت و در لاهور درگذشت(صبح گلشن،243).
صالح بن حمزۀ کواز آل نوح شمری حلّی (-1291 ق).بسیاری از مراثی او که شیخ حسن حلی گرد آورده است،دیده شد.
فارسی،از صالح بن فضل اللّه مازندرانی حائری (1297 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.وی منظومه هائی نیز به عربی سروده است.
فارسی،از صالح ملهم(کلمات الشعراء،109).
فارسی،از صالح منشی وزیر لاهیجان،که برادرزادۀ اسکندر بیک مؤلّف«تاریخ عالم آرا» و معاصر نصرآبادی بود(تذکره،79).
فارسی،از محمد صالح نصرآبادی مقیم هند،پدر محمد صادق مینا-جدّ نصرآبادی(تذکره، 452).
فارسی،از مولانا محمد میرک صالحی مشهدی نوادۀ خواجه عبد اللّه مروارید کرمانی (مجمع الخواص،48).
فارسی،از صالی اردستانی،معاصر مؤلف صبح گلشن(ص 244).
فارسی،از محمد صادق بن محمد مؤمن صامت اصفهانی(-1100 ق).خ.شیرانی پاکستان.
ص:330
فارسی،از محمد باقر صامت بروجردی،ط.
تهران،1308 ش و مکرّر.
فارسی،از نظام الدین احمد صانع بلگرامی (1139 ق-)(سرو آزاد،348).
فارسی،از شاه نذر علی صانع صوفی شاه جهان آبادی(-1180 ق)(صبح گلشن،244).
فارسی،از صانعی باخرزی وزیر،معاصر نوائی که به قول او به سبب ظلم و بدنفسی به سیاست پادشاه رسید(مجالس النفائس،52 و 266).
شهاب الدین ابو العباس احمد بن یحیی معروف به ابن ابی حجلۀ تلمسانی(-762 یا 776 ق)؛ ط.مصر،1279 ق.
فارسی،از سلیمان صباحی بیدگلی کاشانی (-1207 ق).خ.آستان قدس،ش 4694 (1234 ق)،ش 4695(1236 ق)و یک نسخۀ دیگر.
فارسی،از نظام الدین بن ابی القاسم شریف الحکما صبای شیرازی(-1309 ق)(آثار عجم،561).
فارسی،از غلام علی بن غلام رضا صبای تهرانی معروف به ندیم باشی(1278 ق-)نوادۀ صبای کاشانی؛مذکور در تذکرۀ علوی.
فارسی،از علی رضا صبای طهرانی که او نیز نوادۀ صبای کاشانی است.
فارسی،از فتحعلی خان صبای کاشانی ملک الشعراء(-1238 ق)مداح خاندانهای زند و قاجار.خ.آستان قدس،ش 4692(1267 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از محمد صابر صبای حسینی سهوانی شاگرد نجف علی خان و ناظم«شوکت خسروی»بر وزن و استقبال«اسکندرنامۀ» نظامی(صبح گلشن،245).
فارسی،از صبحی اوبه،منسوب به او به هرات، معاصر نوائی(مجالس النفائس،74 و 249).
فارسی،از صبحی ساوجی(مجمع الخواص، 281).
فارسی،از صبحی کشمیری(سدۀ 11 ق)شاعر مقرب شاه شجاع برادر عالمگیر(-1118 ق) در برخی تذکره ها سمرقندی آمده است (مرآت الخیال،163؛تذکرۀ حسینی،188).
فارسی،از صبحی مازندرانی که از سادات مازندران و از منسوبان خلیفه سلطان بود(تذکرۀ نصرآبادی،419).
فارسی،از صبحی همدانی که به هند رفت و نزد مهابت خان جهانگیر و جهان شاه تقرب یافت و در یکی از جنگها کشته شد(صبح گلشن، 247).
فارسی؟،از شریف علی زادۀ صبری.خ.عاشر افندی استانبول.
ص:331
فارسی،از صبری روزبهانی اصفهانی،شاعر دربار شاه طهماسب صفوی(-984 ق)که نخست فارسی تخلص می کرد(آتشکده،179).
فارسی و ترکی،از علی پاشا بن افراسیاب پاشای صبری بصری حاکم بصره(تذکرۀ نصرآبادی، 68).
فارسی،از شریف محمد صبری طهرانی(تحفۀ سامی،138).
فارسی،از غضنفر صبری هروی که نخست راهب تخلص می کرد،چون به هند سفر کرد آن را به صبری تغییر داد.وی نزد جهانگیر مقرب شد و شاگرد تقی اوحدی بود(صبح گلشن، 247).
فارسی،از محمد علی صبوح اصفهانی که در موسیقی و نواختن تار مهارت داشت(آتشکده، 394).
فارسی،از صبوحی بدخشانی هروی جغتائی (-973 ق)(آتشکده،149).
فارسی،از علی اشرف صبوحی بیرجندی(سدۀ 12 ق)ناظم«نصاب بیرجندی»که چاپ شده.
فارسی،از حسین صبوحی خوانساری(-1078 ق)که در شاهنامه خوانی و نواختن تار مهارت داشت و 7 مثنوی سروده بود(تذکرۀ نصرآبادی، 357).
فارسی،از ملا صبوحی سمرقندی(-937 ق).
در روز روشن(ص 385)صبحی آمده است.
فارسی،از صبوحی شیرازی نانوا (مجالس النفائس،388).
فارسی،از صبوحی شیرازی که بافندگی داشته و معاصر سام میرزا بوده است(تحفۀ سامی، 141).
فارسی،از شاطر عباس صبوحی(-1315 ق).
ط.مشهد،1322 ش و مکرر.
فارسی،از صبوحی کابلی شاعر دربار اکبر (طبقات اکبری،498/2).
فارسی،از میر حیدر صبوحی هروی از مقربان سلطان حسین بایقرا و امیر علی شیر (مجالس النفائس،109).
فارسی،از سید علی اکبر صبور تبریزی (دانشمندان آذربایجان،226 و 227).به همین نام و تخلص 2 شاعر بوده اند که یکی از آنان سیّد بوده است.
ترکی،از محمد حسین صبور تبریزی(-1269 ق)(دانشمندان آذربایجان،227).
فارسی،از میرزا علی خان صبوری شیرازی بواناتی(سدۀ 13 ق).وی به صبورا و انواری هم مشهور بوده(آثار عجم،490).
ص:332
فارسی،از میرزا احمد صبوری کاشانی(-1228 ق)،برادرزادۀ صبای کاشانی؛خ.ملک و دانشگاه تهران.
فارسی،از صبوری که رسائلی در موسیقی دارد (صبح گلشن،249).
فارسی،از نصر اللّه صبوری(-1353 ق)فرزند ابو طالب عادل اصفهانی(شعرای معاصر اصفهان،302).
فارسی و ترکی،از حسین بن علی صبوری تبریزی (-1269 ق).مذکور در«هدیة العارفین».
فارسی،از محمد حسین بن قرا بیگ تبریزی(سدۀ 10 ق).خ.دانشگاه تهران(985 ق،خط شاعر).
ترکی،از میر عباس صبوری معلّم تبریزی (دانشمندان آذربایجان،228).
فارسی،از مولانا محمد صبوری تربتی(صبح گلشن،249).
فارسی،از ملک الشعراء محمد کاظم صبوری خراسانی(-1322 ق)پدر ملک الشعراء بهار.
خ.مجلس.
فارسی،از محمد هاشم صبوری خوانساری (تذکرۀ نصرآبادی،381).
فارسی،از حکیم محمد باقر بن سید محمد صبوری دشتی(-1313 ق).ط.تهران،1335 ش.
فارسی،از کمال الدین حسین صبوری همدانی که در روزگار اکبر به هند رفت(صبح گلشن،249).
فارسی،از محمد حسین صحاف.ط.تبریز، 1331 ق.
فارسی،از صحبت اصفهانی،معاصر عالمگیر و محمد شاه که پزشکی حاذق بود؛به هند رفت و در عهد محمد شاه درگذشت(روز روشن، 387).
فارسی،از محمد باقر بن محمد علی صحبت لاری (-1251 ق).خ.دانشکدۀ ادبیات تهران.ط.
بمبئی،1312 ق؛شیراز و تهران،مکرّر.
فارسی،از صحبتی تفرشی(سدۀ 11 ق)که مادة تاریخ وفات ملاّ عبد اللّه شوشتری(آه آه از مقتدای شیعیان-1016 یا 1018)را گفته است(تذکرۀ نصرآبادی،484).
از صحرائی رازی معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،163).
فارسی و ترکی،از صحیفی شیرازی(-1022 ق)،پدر اسیری(مجمع الخواص،218؛میخانه، 244).
فارسی،از محمد صداقت گنجاوی(-1148 ق)
ص:333
برادرزادۀ غنیمت(صبح گلشن،249).
فارسی،از صدر ابن عبد الحسیب عاملی،نوادۀ میر داماد،که نصرآبادی رقت طبع او را ستوده است(تذکره،110).
فارسی،از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی معروف به ملا صدرا(-1050 ق)؛جامع:فیض کاشانی.خ.موجود.
فارسی،از صدر ابهری(سدۀ 10 ق)که لاجورد شوئی می کرده(مجالس النفائس،158).
ص:334
فارسی،از صدر دیوانه،معاصر سید شریف جرجانی(-816 ق)که معمّاهائی در مورد 99 نام پروردگار گفته بوده است(مجالس النفائس، 386).
فارسی،از صدر الشعراء،غلام حسین میرزا بن ایرج میرزا(انصاف)بن فتحعلیشاه قاجار،زنده در 1290 ق،پدر ایرج میرزا،جلال الممالک.
خ.ملّی تهران.
فارسی،از صدر الذاکرین محمد رضا بن ملا حسین شوشتری،زنده تا 1369 ق؛جامع شیخ محسن شوشتری.
فارسی،از محمد حسین بن فضل اللّه صدر الوظائف قزوینی که در 1287 ق متولّی آستان قدس تعیین گردید(مجمع الفصحاء،333/2).
فارسی،از صدر الدین محمد بن اسحاق رومی قونوی،استاد مولوی(نفحات الانس،504).
فارسی،از صدر کاتب که معاصر نوائی و مردی آشفته روزگار بوده است(مجالس النفائس،44 و 217).
ص:335
فارسی،از صلاح الدین صرفی ساوجی،شاگرد محتشم کاشانی(-996 ق)(آتشکده،221)و ناظم«لیلی و مجنون»که نسخۀ آن موجود است.
مسلم بن ولید صریع غوانی(-208 ق).ط.
لیدن،1875 م؛هند،1303 ق.
صعصعة بن صوحان عبدی،راوی فرمان حضرت امیر(علیه السلام)به مالک اشتر،که برخی او را از شاعران اهل بیت و برخی از صحابه شمرده اند(معالم العلماء،138؛الفهرست، 181).
فارسی،از صعود گجراتی که مدّعی بوده از دودمان امام صادق(علیه السلام)است(صبح گلشن، 252).
فارسی،از محمد حسین بن اسد اللّه صغیر اصفهانی(1312 ق).ط.تهران،1312 ش؛ اصفهان،1301 ش و مکرر.
فارسی،از ابراهیم صغیری(تذکرۀ نصرآبادی، 520).
فارسی،از میرزا محمد علی معروف به میرزا صفای اصفهانی(-1309 ق).خ.ملک.
فارسی و عربی،از میرزا فضل علی بن عبد الکریم صفای ایروانی(-1339 ق)،مؤلف«حدائق العارفین».مذکور در«مطرح الانظار»و «ریحانة الادب».
فارسی؟،از حاج حسن صفای آذربایجانی(سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان،230).
فارسی،از میرزا عبد الحمید صفای تفرشی(سدۀ 13 ق)(مجمع الفصحاء،327/2).
فارسی،از میرزا ابراهیم صفای دشتکی(سدۀ 12 ق)(آتشکده،294).
فارسی،از میرزا عبد الواسع صفای طباطبائی زواره ای اصفهانی(سدۀ 13 ق).مذکور در «مدایح معتمدیه».
فارسی،از علی اکبر صفای شیرازی صحّاف (آثار عجم،561).
فارسی،از ابراهیم بن محمد حسین صفای شیرازی(-1301 ق)که خوشنویس بود.به بمبئی رفت و به نوشتن کتب چاپی پرداخت (آثار عجم،561).
فارسی،از شیخ الاسلام صفای شیرازی(-پس از 1313 ق)فرزند ابو القاسم بحرانی الاصل (آثار عجم،510).
فارسی،از ظهیر الدّوله صفا علی شاه علی بن محمد ناصر کرمانشاهی که«رعنا و زیبا»، «واردات»و«مجمع الاطوار»از آثار او چاپ شده است.
فارسی،از میر علی رضا صفای حسینی قاینی طبیب که در 1308 ق مجموعه ای از اشعار
ص:336
خویش را به خط خوش نوشته به ظل السلطان اهداء کرد.این نسخه دیده شد.
فارسی،از مهدی قلی بن علی قلی صفای قمی(- پس از 1123 ق)،مؤلّف«سماء الاسماء» (صبح گلشن،478).
فارسی،از علی محمد بن حسنعلی صفای لواسانی خوشنویس(-1299 ق)(مجمع الفصحا، 333/2).
فارسی،از محمد رضا بن حبیب اللّه صفای محلاتی معروف به سلطان الکتّاب که برخی از کتب چاپی به خط اوست و قصیده ای از خود در مدح حضرت قائم(عج)در آخر«دیوان مجمر»در 1312 ق نگاشته.
فارسی،از محمد باقر بن هدایت حسین صفای نائینی(-ح 1080 ق)که افزون بر دیوان، رساله ای به نام«مفتاح الافق»در اصول دین داشته(تذکرۀ نصرآبادی،197).
فارسی،از احمد بن رحیم(یغما)جندقی سمنانی،زنده در 1274-1289 ق؛ط.تهران، 1315 ق.
فارسی،از بابا صفائی قلندر استرآبادی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،176).
فارسی،از محمد علی صفائی مبارکی اصفهانی (-1361 ق)،مؤلف«تاریخ اصفهان»و چند اثر دیگر(شعرای اصفهان،313).
فارسی،از ملاّ محمد بن سبز علی صفائی اصفهانی (-1225 ق یا پس از آن).مذکور در «حدیقة الشعراء»و«مدایح معتمدیّه».
فارسی،از صفائی اندیجانی معاصر نوائی (مجالس النفائس،48).
فارسی،از حسین علی بن سلیمان صفائی بروجنی (1296 ق-)(نامۀ سخنوران،160).
فارسی،از صفائی تبریزی(-1016 ق)که در هجوم عثمانیان به تبریز،وی به قزوین مهاجرت کرد(میخانه،568).
فارسی،از صفائی تبریزی صحاف و کاغذ فروش،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی، 171).
ص:337
فارسی،از ابراهیم صفائی ملایری(1292 ش-).ط.تهران،1319 ش و 1338 ش.
فارسی،از صفائی(یا صفاتی)مروی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،79 و 255).
فارسی،از ملاّ احمد بن مهدی بن ابی ذر نراقی که مثنویهای«طاقدیس»و«چهار صفّه»هم از اوست و هدایت این دیوان را دیده بوده (مجمع الفصحاء،33/2).
فارسی،از محمد علی صفائی یزدی(-1234 ق)(مجمع الفصحاء،316/2).
فارسی،از صفاتی شاعر دربار سلطان یعقوب آق قوینلو(-896 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از میر صفدر حسین بلگرامی،ط.هند.
فارسی،از محمد علی بن محمد حسن صفوت تبریزی(معاصر).مذکور در آخر«منابع الحکم»او که چاپ شده.
ص:338
فارسی،از صفیر لاهیجی که طلبه و رمّال بوده است(روز روشن،392).
فارسی،از صفی الدین علی بن حسین کاشفی بیهقی سبزواری(-929 ق)ناظم مثنوی «محمود و ایاز»و مؤلّف«حرز الامان».
فارسی،از صفی شیرازی(-974 ق)که ریاضی می دانسته،به دکن رفته و آنجا درگذشته است (صبح گلشن،254).
فارسی،از سام میرزا بن صفی میرزا معروف به شاه صفی صفوی(-1052 ق)(دانشمندان آذربایجان،237).
فارسی،از صفی الدین طبسی که از متقدمین بوده است(روز روشن،390).
فارسی،از میرزا حسن بن محمد باقر صفی علی شاه نعمت اللّهی اصفهانی(-1316 ق).ط.
مکرّر.
فارسی،از صفی قلی خان بن ذو الفقار خان حاکم قندهار که ظاهرا معاصر نصرآبادی(سدۀ 11 ق)بوده است(تذکره،29).
فارسی،از محمد صفی بن محمد ظهیر مخملباف که ظاهرا معاصر نصرآبادی(سدۀ 11 ق)بوده است(تذکره،299).
فارسی،از صفی الدین بن شاه قوام الدین نوربخشی (تحفۀ سامی،24).
فارسی،از صفی الدین نیشابوری(آتشکده، 138).
فارسی،از صفی یزدی(تذکرۀ نصرآبادی، 298).
فارسی،از صفی قلی بیگ بن محمد علی یزدی، وزیر یزد در سلطنت شاه عباس دوم(تذکرۀ نصرآبادی،72).
فارسی،از محمد هادی بن محمد علی صلاح هندی مؤلّف«خلاصة المصائب».
فارسی،از میر جلال الدین صلای حسینی اصفهانی،معاصر شاه عباس اول صفوی (تذکرة الشعراء،81).
فارسی،از حسن بیگ صلایی اسفراینی خراسانی(یا کاشانی)که در روزگار اکبر به هند رفت.خ.دانشگاه پنجاب پاکستان.
فارسی،از صلحی.در تذکرۀ روز روشن اشعاری از صلحی اصفهانی،محمد صالح صلحی یزدی، صلحی مازندرانی و صلحی خراسانی آورده است(روز روشن،393).
فارسی،از شیخ محمد لطیف صلواتی اصفهانی معروف به شیخ حیدر علی مؤلف؛نجم السّهیل» در نظم دعای کمیل(شعرای اصفهان،314).
فارسی،از صمد شیرازی،معاصر شاه طهماسب صفوی(تذکرۀ نصرآبادی،211).
ص:339
فارسی،فارسی،از عبد الصمد حائری همدانی (-1216 ق)مؤلف«بحر المعارف» (ریاض العارفین،465).
فارسی،از محمد علی بن ملا محمد صمصام مجتهد یزدی(تاریخ یزد،303).
فارسی،از اسد اللّه صمیمی بروجردی(-1361 ق).خ.موجود.
فارسی،از افتخار الحکماء مجد الدین ابو الشجری صندلی.عوفی اشعاری از دیوان او در «لباب الالباب»نقل کرده است(مجمع الفصحاء، 314/1).
فارسی،از میرزا آقا صنعت شیرازی ساعت چی (-1209 ق)(آثار عجم،561).
فارسی،از صنعت بنت کدخدای فداغی لاری (لارستان کهن،141،202).
فارسی،از صنعتی قالب تراش(مجمع الخواص، 293).
فارسی،از صنع اللّه کاشانی طبیب که در 944 قصیده ای در فتح شیروان سرود.(تحفۀ سامی، 54).
فارسی،از میرزا حسن بن محمد رشید صنعی دزفولی تفنگدار باشی(-1286 ش).ط.تهران، 1328 ش.
فارسی،از صنعی کشمیری(روز روشن،395).
ترکی،از محمد صنعی کلیبولی(941 ق).
مذکور در کشف الظنون.
فارسی،از غیاث الدین محمد صنعی هروی، معاصر فخری(مجالس النفائس،145).
فارسی،از صنعی نیشابوری(-976 ق).صادقی آن را دیده و ستوده است(مجمع الخواص،74).
ابو بکر احمد بن محمد ضبی انطاکی حلبی معروف به صنوبری(-334 ق)؛جامع:شیخ محمد سماوی.خ.موجود.
فارسی،از میر سید علی صوتی یزدی(-1080 ق)(تاریخ یزد،303).
فارسی،از لطفعلی صورتگر شیرازی(معاصر)؛ از صورتگر مجموعه هائی چون«برگهای پراکنده»،مجموعۀ اشعار و آثار منثور و ترجمه هائی منتشر شده.
فارسی،از علی صورتی معرکه گیر اصفهانی(روز روشن،395).
عبد المحسن صوری،معاصر امام باقر(علیه السلام).خ.
سماوی.
ابو علی حسن بن عبد الرحمان صوفی(-374 ق)،ناظم«صور الکواکب».
ص:340
فارسی،از صوفی(سدۀ 10 ق)که حکیم شاه محمد قزوینی از او یاد کرده(مجالس النفائس، 391).
فارسی،از محمد صوفی اردستانی معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،131).
فارسی،از صوفی استرآبادی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،86 و 260).
فارسی،از علاء الدین محمد صوفی اصفهانی (تذکرۀ نصرآبادی،351).
فارسی،از ملا محمد صوفی اصفهانی،دائی جامی(آتشکده،180).
فارسی،از میر محمد علی صوفی سنجانی تبریزی (روز روشن،398).
فارسی،از صوفی جغتائی(آتشکده،16).
فارسی،از صوفی زادۀ زوزنی.سنگلاخ آن را به خط محمد ابریشمی دیده بوده است (امتحان الفضلاء،114/1).
فارسی،از صوفی شیرازی که در اصل از کرمان بود و در شیراز اقامت داشت(تذکرۀ نصرآبادی، 312).
فارسی،از حکیم صوفی طبیب و تاجر شیرازی (تذکرۀ نصرآبادی،134).
ص:341
فارسی،از محمد تقی بن ید اللّه صهبای قمّی (-1191 ق).خ.شهید مطهری و ملک.
فارسی،از سید عبد الباقی صهبائی چشتی خوشنویس دربار عالمگیر و شاه جهان(صبح گلشن،275).
فارسی،از امام بخش صهبائی دهلوی.ط.کانپور، 1925 م.
فارسی،از صیاد مشهدی(مطلع الشمس، 437/2).
ص:342
(خزانۀ عامره،297).
فارسی،از تقی ضمیر حلوائی(سدۀ 11 ق) (تذکرۀ نصرآبادی،419).
فارسی،از کمال الدین حسین ضمیری،شاعر روزگار شاه طهماسب صفوی(-984 ق)که شاعری پرسخن بوده و شمار ابیات دیوان او را تا 100 هزار نوشته اند(مجمع الخواص،136).
فارسی،از نظام الدین ضمیری بلگرامی (-1003 ق).خ.ایشیاتک بنگال و دانشگاه پنجاب پاکستان.
فارسی،از ضمیری همدانی قمی فرزند ملاّ حیرانی قمی،معاصر شاه طهماسب صفوی (مجمع الخواص،178).
فارسی،از محمد حسین ضیاء اصفهانی (-1263 ق)مداح منوچهر خان معتمد الدوله.
خ.ملک.
فارسی،از ضیاء الدین محمد اصفهانی،پسر عمّ سلیمان خاوری(تذکرۀ حسینی،196).
فارسی،از میرزا نور اللّه ضیاء رودشتی اصفهانی شاعر و کاتب دربار شاه عباس صفوی(-1038 ق).خ.مجلس.
فارسی،از حافظ ضیاء الدّین بلگرامی(-1103 ق)(سرو آزاد،250).
فارسی،از یوسف بن شیخ علی خان ضیاء دهکردی(-1366 ق)(شعرای معاصر اصفهان،322).
فارسی،از ضیاء الدین مداح سلطان سنجر (مجمع الفصاء،326/1).
فارسی،از ضیاء الدین استرآبادی.سنگلاخ آن را به خط جعفر هروی دیده بوده است(امتحان الفضلاء،158/1).
فارسی،از ضیاء الدین بلخی واعظ،معاصر عوفی (مجمع الفصحاء،326/1).
فارسی،از ضیاء الدّین تبریزی چرندابی(مجالس النفائس،321).
ص:343
سید ضیاء الدین یوسف بن یحیی یمانی(-1121 ق)مؤلف«نسمة السحر»(مصفی المقال، 507).
ترکی،از کربلائی آقا ضیاء زنوزی(سدۀ 13 ق) (دانشمندان آذربایجان،241).
فارسی،از شاه بیگم ضیاء السلطنة بنت فتحعلی شاه قاجار(از رابعه تا پروین،163).
فارسی،از میرزا قاسم بن محمد حسین(همدم) ضیاء شیرازی(آثار عجم،528).
فارسی،از صفدر علی خان بن عسکر علی خان ضیاء صفوی(صبح گلشن،259).
فارسی،از ضیاء طهرانی(سدۀ 11 ق)(تذکرة نصرآبادی،297).
فارسی،از ضیاء قزوینی ضابطه نویس(سدۀ 11 ق)که در اواخر عمر مقیم هند بوده(تذکرۀ نصرآبادی،88).
فارسی،از ضیاء الدین محمد ضیاء کاشانی،که در 1006 ق تاریخ درگذشت محمد خان اورنگ را گفته است.
فارسی،از ضیاء الدین محمد ضیاء کاشانی (-1024 ق)فرزند علامه آخوند ملا نور رازی (ریاض العارفین،166).
فارسی،از ضیاء الدین کرمانی(-988 ق)وزیر اصفهان(تذکرۀ حسینی،194).
فارسی و عربی،از رضا قلی خان بن محمد قلی خان ضیاء کرمانی.خ.موجود.
فارسی،از ضیاء نور اللّهی،نوادۀ میرزا احمد کفرانی(عالم آرا،716).
فارسی،از میر سید علی بن محمد مهدی ضیائی اصفهانی معروف به آقا بزرگ(-1358 ق).
فارسی،از ضیائی اردوبادی(-927 ق)که بسیاری از قصاید او به طریق لغز بوده(تحفۀ سامی،119).در برخی از منابع،ضیاء اردوبادی آمده است.
فارسی،از ضیائی بخارائی که ظاهرا معاصر سام میرزا بوده است(تحفۀ سامی،165).
فارسی،از محمد حسین بن محمد باقر ضیائی آیتی بیرجندی(معاصر).ط.تهران،1378 ق.
فارسی،از ضیاء ضیائی خبوشانی(قوچانی)، مقیم شیراز که تا 1246 ق در آنجا زنده بوده است.خ.مجلس.
فارسی،از ملاّ رشید بن حاج بابا ضیائی دزفولی (-1332 ق).ط.تهران،1323 ش.
فارسی،از میر ضیاء الدّین ضیائی دهلوی، معاصر شاه جهان(کلمات الشعراء،69).
ص:344
فارسی،از ضیاء الدین محمد شفیع ضیائی شیرازی(سدۀ 13 ق)(مجمع الفصحاء،337).
فارسی،از میرزا سید علی ضیائی حکیم،فقیه و طبیب شیرازی(سدۀ 14 ق)(آثار عجم،561).
فارسی،از سید محمد بن ابراهیم ضیائی علوی کاشانی،شاگرد ملا حبیب اللّه کاشانی.برخی از اشعار او در پایان«تسهیل المسالک»چاپ شده است.
فارسی،از میر نظام الدین ضیائی کمانگر،معاصر جامی(-898 ق)(تذکرۀ حسینی،194).
فارسی،از میرزا جهانگیر خان بن محبعلی خان ضیائی ناظم الملک مرندی(-1352 ق)ط.
تهران،1313 ش.
فارسی،از محمد علی ضیائی ملتانی که در 1024 ق در اکبر آباد بوده است(صبح گلشن، 260).
فارسی،از ضیائی موشحی جونپوری(سدۀ 11 ق)که در گجرات و پتنه در ملازمت شمس الدین جهانگیر قلی خان بوده و دیوانی در 4 هزار بیت داشته است(میخانه،573).
فارسی،از ضیائی مروستی یزدی(تاریخ یزد، 304).
فارسی،از علی نقی ضیغم مازندرانی(روز روشن،405).
فارسی،از سید محمد طائر گلپایگانی(سدۀ 13 ق)(مجمع الفصحاء،339/2).
فارسی،از میرزا نصر اللّه طائر زرگر شیرازی شاگرد فرصت(آثار عجم،562).
فارسی،از میرزا حسن خان بن عبد الرحیم خان طائر شیرازی(-1247 ق)،برادرزادۀ ابراهیم خان اعتماد الدوله.خ.مجلس و دانشکدۀ ادبیات تهران؛موزه بریتانیا.
فارسی،از طائری استرآبادی(مجالس النفائس، 77).در تذکرۀ حسینی(ص 197)طاهری آمده است.
فارسی،از طائری رازی،فرزند امیدی تهرانی، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،141).
فارسی،از طائری مشهدی که ظاهرا معاصر سام میرزا بوده(تحفۀ سامی،145).
ص:345
فارسی،از محمد علی بن محمد حسین طائف گلپایگانی اصفهانی،شاگرد آقا حسین خوانساری(-1098 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از محمد طالب آملی(-1035 یا 1036 ق).خ.دار الکتب قاهره؛آصفیۀ دکن؛ مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از میرزا طالب بن خان بیگ اصفهانی تبریزی(سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی، 125).
فارسی،از طالب اصفهانی(طبقات اکبری، 518).
فارسی،از ابو طالب تبریزی(-1221 ق)مؤلّف «مسیر طالبی»(دانشمندان آذربایجان،243).
فارسی،از طالب جاجرمی(-ح 854 ق)ناظم مثنوی«گوی و چوگان»و شاگرد آذری (مجالس النفائس،19 و 193).
فارسی،از حکیم ابو طالب طبیب تبریزی معاصر شاه عباس صفوی(تذکرۀ نصرآبادی،68).
شیخ طالب بن اسد اللّه حلانی حویزی(-1346 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از عبد اللّه خان بن احمد خان گرجی شیرازی،غلام حسینعلی خان فرمانفرما(آثار عجم،562).
فارسی،از طالب گیلانی که خودش آن را ترتیب کرده و رساله ای هم در صنایع شعری داشته است (مجمع الخواص،283).
فارسی،از طالبی سمرقندی(سدۀ 10 ق) (مجالس النفائس،390).
فارسی،از نظام الدین احمد طالع دهلوی(صبح گلشن،260 ق).
فارسی،از طالع سبزواری(صبح گلشن،261).
فارسی،از میرزا محمد طالب طبیب شیرازی (-1303 ق)(آثار عجم،562).
فارسی،از محمد محسن طالع گیلانی مقیم اصفهان(تذکرۀ حزین،110).
فارسی،از طالعی،مداح سلطان محمد بایسنغر میرزا(سدۀ 9 ق)که قصیده ای در مدح حضرت رضا(علیه السلام)،داشته است(مجالس النفائس،17 و 191).
فارسی،از طالعی یزدی خوشنویس و صحاف که به اکبرآباد هند مهاجرت کرد(روز روشن، 407).
سید موسی بن جعفر حسینی طالقانی(-1298 ق).ط.نجف،1376 ق.
فارسی،از تاج الدّوله طاوس همسر فتحعلی شاه قاجار(از رابعه تا پروین،164).
ص:346
شیخ محمد طاها بن نصر اللّه کرمی حویزی (-1317 ق).بسیاری از اشعار او در«الحیاة الروحیّة»آمده است.
شیخ محمد بن مهدی تبریزی نجفی معروف به طاها نجف(-1323 ق)(دانشمندان آذربایجان،245).
فارسی،از طاهر بن رضی،نوادۀ شاه عباس صفوی اول(تذکرۀ نصرآبادی،13).
فارسی،از طاهر ابیوردی،معاصر بایسنغر میرزا (تذکرۀ دولتشاه،7).
فارسی،از محمد کاظم بن میرزا طاهر اردبیلی (-1085 ق).
فارسی،از میرزا محمد طاهر(-1119 ق)کاتب دیوان دربار صفوی که به دکن رفت و التفات خان لقب یافت(سرو آزاد،144).
فارسی،از طاهر اصفهانی شعر باف(تذکرۀ نصرآبادی،423).
ص:347
کرده.خ.دیده شده.
فارسی،از ملاّ طاهری نائینی(سدۀ 11 ق) (تذکرۀ نصرآبادی،296).
فارسی،از طاهری هروی(سدۀ 9 ق).در برخی از منابع ظاهری آمده(مجالس النفائس،82 و 257).
سید ابراهیم بن حسین بن رضا بن مهدی بحر العلوم طباطبائی(-1320 ق)،ط.صیدا،1332 ق.
فارسی،از طبخی قزوینی آشپز،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،199).
فارسی،از اسپهبد مرزبان بن رستم بن شروین طبری،مؤلّف«مرزبان نامه».ابن اسفندیار می نویسد که مرزبان دیوانی به لهجۀ طبری داشته،به نام«نیکی نامه»(تاریخ طبرستان، 137/1).
فارسی،از عبد بن محمد علی طبعی اشترخانی اصفهانی،معاصر نصرآبادی(تذکرۀ،420).
فارسی،از حکیم عنایت اللّه طبعی خبّاز اصفهانی (-944 ق)(تحفۀ سامی،54).
فارسی،از کمال الدین حسین طبعی(یا طبیعی) سیستانی(یا سمنانی)(تذکرۀ نصرآبادی،311؛ تذکرة الشّعراء،83).
فارسی،از طبعی قزوینی مصاحب حکیم شفائی (تذکرۀ نصرآبادی،304).
فارسی،از عبد الباقی بن محمد رحیم طبیب موسوی اصفهانی(-1168 ق)طبیب نادر شاه افشار.خ.مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از سید زین العابدین طبیب(سدۀ 13 ق) (مجمع الفصحاء،341/2).
فارسی،از آقا عبد اللّه بن علی اصغر طبیب شیرازی(سدۀ 13 ق)که از دوستان رضا قلی خان هدایت بوده است(ریاض العارفین،466).
فارسی،از طبیب گنجه ای(دانشمندان آذربایجان،245).
فارسی،از ملاّ طبیعی طبسی که در موسیقی مهارت داشته و ظاهرا معاصر نصرآبادی بوده است.(تذکره،223).
بدر الدین حسن بن مخزوم طحان ناظم «البدیعیّة»که در حرف باء گذشت.
حسین بن حسن بن علی طحّان بغدادی معروف به ابن الطحان که در 1308 ق مرثیه ای برای سید عبد الکریم اعرجی سروده.مذکور در«نفحة بغداد».
فارسی،از عبد الوهاب بن عبد الکریم طراز یزدی (-1221 ق).خ.آستان قدس،ش 4699(به خط شاعر)و ش 4497(1296 ق)؛مجلس و ملک.
فارسی،از طراز یزدی(-ح 1318 ق).مذکور
ص:348
در برخی از مجامیع.
فارسی،از ابو القاسم بن محمد نصیر(هما)طرب اصفهانی(-1330 ق).ط.تهران،1342 ش.
فارسی،ترکی و عربی،از محمد جعفر بن محمد حسین طرب نائینی اصفهانی،که در 1223 ق به فتحعلی شاه قاجار پیوست.این دیوان را هدایت دیده و خوانده بوده است(مجمع الفصحاء،337/2).
فارسی،از محمد رفیع خان بن ربیع خان طرب شیرازی عامل فارس و از مصاحبین رضا قلی خان هدایت(مجمع الفصحاء،44/2).
فارسی،از میرزا یوسف طرب همدانی شیخ الاسلام همدان(سدۀ 13 ق)(مجمع الفصحاء، 344/2).
فارسی،از طرزی افشار(-پیش از 1083 ق)که با بکار بردن مصادر جعلی دارای سبکی خاص بوده است.ط.رضائیه،1309 ش؛تهران، 1338 ش.
فارسی،از طرزی دزفولی مقیم بغداد.مذکور در «گلشن شعراء».
فارسی،از طرزی شبستری(سدۀ 10 ق) (دانشمندان آذربایجان،246).
فارسی،از طرزی شیرازی(آتشکده،286).
ص:349
1300 ق.
فارسی،از ملاّ طغرای مشهدی(-1100 ق)؛خ.
مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از محمد علی طغرای مشهدی تبریزی الاصل(سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان، 246).
فارسی،از طغرل بن سلطان ارسلان سلجوقی (مجمع الفصحاء،37/1).
فارسی،از محمد ابراهیم بن مهدی قلی خان طغرل قاجار ظهیر الدوله(-1240 ق) (مجمع الفصحاء،38/1).
فارسی،از طفیلی ابدال معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،186).در کتابخانۀ ملک نسخۀ دیوان طفیلی،مورّخ 1053-1079 ق موجود است.
فارسی،از طفیلی بناء،غلام جهانشاه(تحفۀ سامی،139).
فارسی،از طفیلی حصاری(سدۀ 10 ق) (مجالس النفائس،160).
فارسی،از طفیلی لاهیجی که از طبیبان دربار صفویه بوده(تذکرۀ نصرآبادی،50).
فارسی،از امیر حسن بن علی طفیلی جلایر هروی(-925 ق)که قصاید او را ستوده اند.
(مجالس النفائس،108 و 282).
طلایع بن زریک(-556 ق)وزیر فاطمیان،در 2 مجلّد(وفیات الاعیان،238/1).
فارسی،از آقا محمد طلعت اصفهانی که شاعری غزلسرا و بازرگان بوده(مجمع الفصحاء، 344/2).
فارسی،از سرهنگ اسد اللّه طلعت تبریزی.ط.
تبریز،1324 ش.
فارسی،از محمد طلعت یزدی،ط.بمبئی، 1347 ق؛تهران،1335 ش.
فارسی،از سید فخر الدین بن سید جلال طلوعی هاشمی اراکی(-1369 ق).(سخنوران نامی معاصر،190/2).
فارسی،از عبد الرسول طلوعی تبریزی(سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان،246).
فارسی،از علی اکبر طلوعی گیلانی،ط.
فارسی،از ابراهیم طوبای اصفهانی(-1174 ق).
فارسی،از طوبای دزفولی،مذکور در«مخزن الدّرر».ظاهرا با عنوان بعدی یکی بوده است.
فارسی،از محمد حسن بن محمد علی طوبای شهرستانی،ط.بمبئی،1304 ق(در مخزن الدرر).
ص:350
فارسی،از شجاع السلطان عبد الوهاب طوبای یزدی نائینی،حاکم ابرقوه(تاریخ نائینی 158/4)
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)،تدوین از فیض کاشانی.
فارسی،از مولانا طوسی(مجالس النفائس،18 و 192).
فارسی،از ملا حسن طوطی اهری(سدۀ 14 ق) ناظم«سبیکة المعانی»در لغت که چاپ شده
فارسی،از طوطی ترشیزی(-866 ق)ملازم بابر میرزا،که در طب مهارت داشت و در شعر از کاتبی پیروی می کرد(مجالس النفائس،31 و 204).
فارسی،از طوطی سمرقندی(تذکرۀ نصرآبادی، 524).
فارسی،از ابو الفتح بن ابراهیم طوطی قراباغی (-1255 ق)والی قراباغ،مذکور در تذکرۀ بهمن میرزا.
فارسی،از عبد اللّه طوطی قراباغی(سدۀ 13 ق).
مذکور در«حدیقة الشعراء».
فارسی،از میرزا ابو الحسن طوطی همدانی خیاط (1329 ق-)،که به جز دیوان منظومه هائی با نامهای«شکرستان»،«هشتاد قصیده»،«گواهی نامه»و«شیطان نامه»دارد و منظومۀ«مناجات نامۀ»او طبع شده؛تهران،1325 ش.
ص:351
ص:352
فارسی،از امیر ظهیر الدّین نصیر سگزی (سیستانی)از فضلاء و امیران سیستان (مجمع الفصحاء،329/1).
فارسی،از امیر ظهیر الدین عبد اللّه بن شفروه (لباب الالباب،273/1).
فارسی،از ظهیر شیرازی(سدۀ 11 ق).ط.
کانپور،1295 ق(به نام دیوان ظهیر فاریابی)، ظاهرا همین شاعر است که با نسبت اصفهانی هم یاد شد.
فارسی،از ظهیر الدوله ابو الفضل طاهر بن محمد فاریابی(-598 ق).ط.تهران،1338 ش؛ مشهد،1338 و 1345 ش.
فارسی،از ظهیر الدین حسن بن یحیی خطیب کرمانی که در 926 ق اشعار خویش را در «مشیخۀ کنز السالکین»-که موجود است- نوشته است.
فارسی،از ظهیر کرمانی که مثنوی «مجمع البحرین»را در 1162 ق سروده و مثنوی «وامق و عذرا»نیز داشته است.
فارسی،از ظهیر لاهیجی معاصر نصرآبادی (تذکره،377).
فارسی،از سید میر ظهیر الدین بن نصیر الدین بن کمال الدین مرعشی(-892 ق)پادشاه طبرستان،مؤلف«تاریخ طبرستان»که در همین تالیف،از دیوان خویش یاد کرده است.
فارسی،از ظهیر الدین ولی نسائی،معاصر عوفی.
مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از صدر الکتّاب ظهیر الدین محمد بن علی ظهیری سمرقندی،مؤلف«اغراض السیاسة»و«سندبادنامه».مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از میرزا زین العابدین عابد اصفهانی، ناظم«روضة المؤمنین»یا«چهارده گنج»(صبح گلشن 265).
فارسی،از زین العابدین عابد بیرمی لاری معروف به شاه زنده(مجمع الفصحاء،339/1).
فارسی،از عابد راقم بخاری،معاصر نصرآبادی (تذکره،439).
ص:353
فارسی،از غلام دستگیر صاحب عاجز نقشبندی.ط.حیدر آباد،1318 ق(چاپ دوم).
فارسی،از عادل بن علی خراسانی(سدۀ 10 ق) ناظم ترجمۀ صد کلمۀ حضرت امیر(علیه السلام)و«نظم اللئالی»و مرتّب ترتیب«ترجمان القرآن» جرجانی که چاپ شده.
فارسی،از شاه عادل لاری(-950 یا 983 ق) که از ملوک لار بوده(تحفۀ سامی،20).
ص:354
صائب و کاتب بیاض او در 1088 ق(دانشمندان آذربایجان،252).
فارسی،از آقا حسین عارف تبریزی(-1220 ق)(دانشمندان آذربایجان،252).
فارسی،از عبد اللّه عارف تبریزی(سدۀ 13 ق) که به هند رفت و در بنارس درگذشت (دانشمندان آذربایجان،253).
فارسی،از محمد علی عارف تبریزی،معاصر نادر شاه افشار که وی دستور داد شاهنامه ای به نظم آورد و با او به سفر هند رفت(تذکرة الشعراء،86).
فارسی،از محمد علی بن محمد حسین خراسانی معروف به عارفچۀ نوحه گر(ح 1290 ق-)که صد قصیده و منظومه های«هدیة المعصومین» و«افکار عارفچۀ»او چاپ شده است.
فارسی،از عبد الحسین بن محمد هادی عارف دزفولی مهرنویس که خودش در 1355 ق گردآوری آن را به پایان رسانیده است و «نگارستان مانی»و«گلشن بدایع»هم از اوست.
فارسی،از محمد طاهر عارف شوشتری (-1322 ق)داماد محمد جعفر شریف الدین.
خ.موجود.
فارسی،از علی اکبر بن ابی الحسن عارف شیرازی (-1261 ق)که مدتی ساکن کربلا بود و سپس به هند رفت(صبح گلشن،368).
فارسی،از آقا نور محمد عارف شیرازی کفاش (-1305 ق)(آثار عجم،562).
فارسی،از عارف شیرازی(سدۀ 11 ق)خاله زادۀ عرفی(تذکرۀ نصرآبادی،387؛صبح گلشن، 267).
فارسی،از محمد علی عارف طهرانی،معاصر نادر افشار(آتشکده،398).در تذکره ها از دو شاعر معاصر نادر که با او به هند رفته اند،با نام و تخلص محمد علی عارف(تبریزی و طهرانی) یاد شده که محتملا هردو عنوان یکی بوده است.
از عارف فرکتی سمرقندی(سدۀ 10 ق)که در هرات می زیسته و به عراق رفته است(مجالس النّفائس،117 و 288).
فارسی،از ابو القاسم بن ملا هادی عارف قزوینی (-1312 ش).ط.برلن،1343 ق؛تهران، 1377 ق.
فارسی و عربی،از علی بن ابی طالب عارف قمی نجفی(-ح 1325 ق).خ.موجود.
فارسی،از میر عبد الحسین عارف کاشانی(سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،368).
فارسی،از اسماعیل عارف کرمانی نقّاش(سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،382).
فارسی،از عارف گیلانی که از نیز معاصر
ص:355
نصرآبادی(تذکره،429).
فارسی،از عارف لاهوری،ناظم مثنوی مهر و ماه و از مقربان همّت خان(کلمات الشعراء،81).
فارسی،از عارف مشهدی،معاصر نصرآبادی (تذکره،429).
فارسی،از عارفی هروی خوشنویس روزگار سلطان حسین بایقرا(روز روشن،423).
ص:356
ص:357
149/2).
فارسی،از میرزا محمد نعمت خان عالی شیرازی (-1120 ق).ط.کانپور،1924 م؛لکهنو، 1298 ق.
فارسی،از میرزا محمد حسین عالی کردستانی (مجمع الفصحاء 351/2).
فارسی،از عالی گلپایگانی،مشتمل بر رباعیّات (روز روشن،428).
فارسی،از میرزا مهدی عالی مشهدی(تذکرۀ حزین،90).
عامر بن عامر بصری،که قصیدۀ عرفانی تائیّۀ «ذات الانوار»را در 731 ق سروده است.
عامر بن کثیر حسنی(کشف الظنون،515/1).
ص:358
شیخ عباس شبر نجفی قاضی بصره.منظومه ای از این دیوان در یکی از شماره های مجله«البیان» که به داستان اختصاص یافته نقل شده است.
فارسی،از شاه عباس اول صفوی(-1038 ق) (تذکرۀ نصرآبادی،8).
شیخ عباس عذاری حلّی،برادر شیخ عبد اللّه عذاری،مذکور در«البابلیّات»خطیب یعقوبی (184/2).
شیخ عباس بن محمد علی قرشی نجفی(-1299 ق).خ.موجود.
فارسی،از عباسقلی خان بن حسن شاملو،حاکم هرات،معاصر شاه صفی صفوی(تذکرۀ نصرآبادی،22 و 539).
شیخ عباس بن شیخ محمد آل اسعد کاظمی(-ح 1345 ق).مذکور در«شعراء الکاظمیّة».
فارسی،از مولانا عباس ناسخ معاصر نصرآبادی (تذکره،541).
ص:359
شیخ عبد الحسین حویزی،اشعار او در مجموعه های شیخ حسن حلو نقل شده.
ص:360
فارسی،از عبد الرّحیم بن میرزا نجف مستوفی نهاوندی(-1304 ق).از فرزندش شیخ محمد نهاوندی مؤلّف تفسیر«نفحات الرحمان»نقل شده.در فهرست منزوی ذیل دیوان عبد الرحمان نهاوندی از وجود نسخۀ دیوان در کتابخانۀ دانشکدۀ الهیّات یاد شده.
ص:361
فارسی،از عبد العزیز خان بن قدر محمد خان پادشاه بخارا،معاصر شاه عباس دوم(مجمع الفصحاء 39/1).
ص:362
محمد شاهمیر مرعشی شوشتری(-1206 ق).
مذکور در تحفة العالم.
فارسی،از عبد الکریم خوشنویس،ملقب به پادشاه برادر انیسی خوشنویس(تحفۀ سامی، 81).
عبد الکریم بن شیخ عباس آل شمس الدین عاملی (1330 ق-).
عبد الکریم بن عبد الهادی طحان بغدادی(1314 ق-).
ص:363
243).
ص:364
فارسی،از عبد اللّه قزوینی(سدۀ 9 ق)که 40 سال در هرات اقامت داشت(مجالس النفائس، 163).
ابو محمد عبد اللّه بن محمد کاتب اصفهانی،خازن صاحب بن عباد.مذکور در«یتیمة الدهر»و «نسمة السحر».
ص:365
جامع:سید حبیب اعرجی.
شیخ عبد المهدی بن داود حجّار نجفی(-1358 ق)،ناظم منظومه های«فوز الدّارین»و«البلاغ المبین».
عبد المهدی بن عبد الحسین مطر نجفی(1318 ق-)،نزدیک 5000 بیت،بیشتر در مراثی اهل بیت(علیه السلام)
شیخ عبد النبّی بن احمد خطّی.برخی از مرثیه های او دیده شده.
شیخ عبد الواحد بن احمد آل مظفّر نجفی(1310 ق-).خ.دیده شده.
فارسی،از عبد الواسع تونی(سدۀ 12 ق)،مترجم رسالۀ«ذهبیّۀ رضویّه»به نام شاه سلطان حسین صفوی،که در همین ترجمه اشعاری در مدح و دعای شاه سروده و آورده است.
فارسی،از بدیع الزمان عبد الواسع بن عبد المجامع جبّلی غرجستانی(-555 یا 575 ق).ط.تهران، 1341 ش؛خ.آستان قدس،ش 4713 و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از عبد الواسع منشی هروی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،99 و 276)
فارسی،از عبد الوهاب اسفراینی،قاضی سبزوار و اسفراین و محتسب استرآباد،که قصیدۀ «دریای ابرار»امیر خسرو را جواب گفته است (مجالس النفائس،42 و 214).
فارسی و ترکی،از عبد الوهاب سمرقندی(سدۀ 10 ق)(مجالس النفائس،171).
فارسی،از میر عبد الوهاب انجوی شیرازی معروف به میر مجنون(روز روشن،441).
فارسی،از عبد الوهاب قاضی مشهد(سدۀ 9 ق) که در بدیهه گویی معروف بود و در انشاء و کتابت نیز مهارت داشت(مجالس النفائس،26 و 201).
سید عبد الهادی بن اسماعیل حسینی شیرازی نجفی(1305 ق-).
سید عبد الهادی بن سید جواد موسوی عطار معروف به قطان(1325 ق-)،در 3 جزء:
«المواهب الموسویّة»،«الخواطر الموسویّة»و «النّفحات الموسویّة».
عبد الهادی بن محمد سودی زیدی صنعانی، معاصر امام شرف الدین(-995 ق).مذکور در «نسمة السّحر».
ابو اسماء عبدی که ابن شهر آشوب او را در شمار شاعران شیعه یاد کرده است(معالم العلماء، 139).
ابو عبد اللّه سفیان بن مصعب عبدی کوفی از اصحاب امام صادق(علیه السلام)(معالم العلماء،139).
ص:366
فارسی،از عبد اللّه بن محمد علی(طبعی)عبدی اصفهانی،که مثنوی«آدم و پری»را به نام شاه طهماسب صفوی سروده است(روز روشن، 442).
فارسی،از میر عبد الحسین عبدی اصفهانی (-1372 ق).ط.اصفهان،1368 ق.
فارسی،از عبدی رازی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،161).
ص:367
شاگرد حضوری قمّی،که به هند رفت و نزد عادلشاه تقرب یافت(هفت اقلیم،133).
فارسی،از قطب الدین عتیقی تبریزی،معاصر خواجه رشید الدین همدانی(-718 ق)(مجمع الفصحاء،338/1).
فارسی،از ملک الافاضل جلال الدین بن قطب الدین تبریزی سمرقندی(-741 ق).خ.
لالا اسماعیل استانبول و ایاصوفیا.
فارسی و ترکی،از عتیقی شروانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،243).
فارسی،از عتیقی شروانی از قلندران بکتاشیّه (سدۀ 14 ق).مقیم بغداد(دانشمندان آذربایجان،271).
فارسی و اردو،از امجد علی؛ط.آگره،1266 ق.
فارسی،از حسن بیگ عجزی تبریزی،که در جواب دیوان فغانی،دیوانی داشته است (دانشمندان آذربایجان،271).
ص:368
فارسی،از عبد اللّه بن علاء الدّین محمد عرفان شهرستانی که پدرش خواهرزادۀ شاه عباس بود و هردو را(پدر و پسر را)شاه صفی کور ساخت(تذکرۀ نصرآبادی،13).
فارسی،از سلطان ابو سعید عرفان کالبی (-1147 ق).خلیفۀ شاه فضل اللّه بن سید احمد کاشفی(صبح گلشن،280).
فارسی،از عرفان بن خواجه مکی هندی (کلمات الشعراء،81).
فارسی،از ملاّ مطیع عرفان یزدی که مدایح او «المواهب السنیة فی المدایح العلیة»نام دارد (تاریخ یزد،310).
فارسی،از عرفی تبریزی،معاصر شاه عباس صفوی و ناظم مثنوی«گوی و چوگان».مذکور در«سفینۀ خوشگو»؛نیز تحفۀ سامی(ص 167).
فارسی،از جمال الدین محمد بن زین الدّین عرفی حسینی شیرازی(-1002 ق).وی نخست دیوان خویش را در 996 ق گرد آورد و چون در بستر مرگ افتاد،مسوّدات اشعارش را نزد خان خانان فرستاد و محمد قاسم سراجا،به فرمان خان خانان پس از مرگ عرفی به گردآوری دیوان پرداخت و در 1026 ق آن را در 14 هزار بیت مرتب و مدوّن ساخت.ط.هند مکرر.خ.آستان قدس،ش 9161(1051 ق)و چند نسخۀ دیگر
ص:369
فارسی،از عزّ الدین اصفهانی،مستوفی سلطان سنجر که در حبس او درگذشت(مجمع الفصحاء،339/1).
فارسی،از عزّ الدین رازی،معلم اطفال،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،177).
فارسی،از عزّ الدین کیکاوس بن کیخسرو سلجوقی(مجمع الفصحاء،39/1).
فارسی،از عزّ الدین شیروانی،معاصر خاقانی (سدۀ 6 ق).سنگلاخ آن را به خط احمد آهو چشم دیده بوده(امتحان الفضلاء، 152/1).
ص:370
فارسی،از عزیز فرید،مشرف خراسان.مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از عزیز الدین نسفی،مرید سعد الدین حموی(مجمع الفصحاء،340/1).
فارسی،از درویش عزیز اللّه قزوینی،معاصر جامی،در 8000 بیت(تذکرة الشعراء،52).
ص:371
فارسی،از عشرت بروجردی(سدۀ 13 ق).خ.
موجود.
فارسی،از محمد شفیع عشرت شیرازی (-1358 ق)فرزند وقار شیرازی(آثار عجم، 363).
فارسی،از ملک الکتّاب سید مهدی عشرت فراهانی(-1260 ق)(مجمع الفصحاء، 345/2).
فارسی،از عشرت کشمیری،ملازم نجم الدوله امیر خان بهادر(صبح گلشن،285).
فارسی،از عشرتی اصفهانی که به هند سفر کرد و به مشهد بازگشت و در راه کشته شد(صبح گلشن،286).
فارسی،از آقا علی بن عین علی فروشانی ورنوسفادرانی اصفهانی،شاگرد ملاّ حسنعلی شوشتری(تذکرۀ نصرآبادی،338).
فارسی،از عشرتی قلندر،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،152).
فارسی،از عشرتی گیلانی،معاصر نصرآبادی (تذکره،204).
فارسی،از عشرتی یزدی،خوشنویس و شاعر روزگار صفویّه(آتشکده،261).
فارسی،از بابا جان عشرتی هروی(مجالس النفائس،164).
فارسی،از عبد اللّه بن محمد شفیع عشق اصفهانی،زنده در 1064 ق.خ.ملک.
اردو،از سید حسین میرزا صاحب عشق هندی؛ ط.جزء ثانی این دیوان«برهان غم»نام دارد.
فارسی،از سید برکت اللّه بن اویس عشقی بلگرامی(-1142 ق).وی افزون بر این دیوان کوچک مثنویی نیز به نام«ریاض عشق»دارد (سرو آزاد،248).نسخه ای تحت عنوان دیوان عشقی در 1309 ش در بمبئی چاپ شده و نسخه ای از دیوان عشقی هم در کتابخانۀ عثمان ثالث موجود است.ولی انتساب هیچ یک از این دو معیّن نیست.
فارسی،از عشقی تبریزی،معاصر سام میرزا،که در معما و کتابه نویسی خوب بوده و گاهی نیز شعری هم می سروده(تحفۀ سامی،142).
فارسی،از عشقی درگزینی،معاصر سام میرزا،که شهرانگیزی جهت شهر تبریز گفته است(تحفۀ سامی،274).
فارسی،از عشقی(یا عتیقی شیرازی)که مردی فقیر،دوستدار اهل فضل و معاصر سام میرزا بوده است(تحفۀ سامی،146).
فارسی،از عشقی طهرانی که به گفتۀ معاصرش- سام میرزا-شاعری هذیان سرا بوده است(تحفۀ سامی،162).
ص:372
فارسی،از محمد وجیه الدین بن شیخ غلام حسین (مجرم)عشقی عظیم آبادی(سدۀ 10 ق).خ.
ایشیاتک بنگال هند و دانشگاه پنجاب پاکستان.
فارسی،از عزیز الدین محمود عشقی کاشانی (روز روشن،456؛تحفۀ سامی،156).
فارسی،از عشقی لکهنوی،شاگرد محمد حسین قتیل(صبح گلشن،286).
فارسی،از میر عشقی نبیرۀ امیر جهان ملک و معاصر نوائی(مجالس النّفائس،110 و 283).
در«مجالس النّفائس»از شاعری دیگر نیز با همین تخلص عشقی هروی یاد شده است.
فارسی،از عشقی همدانی که معاصر سام میرزا بوده است.در«تحفۀ سامی»از 2 شاعر با تخلص و نسبت عشقی همدانی یاد شده است.
(صص 148 و 144).
فارسی،از میر محمد رضا بن ابی القاسم معروف به میرزادۀ عشقی همدانی(-1342 ق).ط.
تهران،1306 ش و مکرّر.
فارسی،از شمس الدین محمد بن احمد عصّار تبریزی(سدۀ 8 ق)ناظم مثنوی«مهر و ماه» (آتشکده،31).
فارسی،از سید محمد بن محمود عصار حسینی لواسانی(-1356 ق)،که نسخت آشفته تخلص می کرد.خ.آستان قدس،ش 4717(1353 ق بخط ناظم)،4718 و 5757(خط ناظم)
فارسی،از عصام الدین دهلوی.سنگلاخ منتخب آن را به خط قاسم شادیشاه دیده بوده است.
(امتحان الفضلاء،115/1).
عبد الملک بن جمال الدین عصامی اسفراینی (-1037 ق)که در ادب عرب تألیفاتی داشته (هدایة العارفین،628/1؛سلافة العصر،122).
یحیی بن عبد الملک عصامی اسفراینی(سدۀ 11 ق)مؤلّف«انموذج النجباء فی معشارة الادباء» (سلافة العصر،272).
فارسی،از عبد الملک عصامی سمرقندی معاصر تیمور و شیخ الاسلام سمرقند،استاد بساطی سمرقندی(روز روشن،458).
فارسی،از عصری تبریزی مقیم اصفهان و معاصر شاه ابو تراب گلستانه(تذکرۀ نصرآبادی، 306).
ص:373
فارسی،از ملاّ عطاء اللّه(سدۀ 12 ق)که اشعارش در مجموعه ای دیده شده.
فارسی،از عطاء امروهوی مرادآبادی دهلوی (-1136 ق)شاگرد بیدل(صبح گلشن،287).
ص:374
شیرازی(آثار عجم،563).
فارسی،از خواجه شهاب الدین عطارد(-650 ق).خ.تاشکند(فهرست،65/2).
فارسی،از عبد الرحمان بن محمد عطاردی خراسانی ابیوردی،شاعر روزگار محمود غزنوی.
سنگلاخ 2 نسخه از این دیوان را دیده بوده است (امتحان الفضلاء،122/1 و 90/2).
فارسی،از فرید الدین ابو طالب محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری(-627 ق)؛ط.تهران،1320 و 1345 ش و مکرّر؛خ.آستان قدس،ش 4683 (897 ق)و 8347.
فارسی،از حسین عطار یزدی،خواهرزادۀ مضطر(تاریخ یزد،331).
فارسی،از عظمت شاعرۀ سمرقندی(صبح گلشن،288).
فارسی،از میر هدایت اللّه عظیم شاه عبد العظیمی رازی(تحفۀ سامی،42).
فارسی،از عظیمای نیشابوری(-1111 ق) فرزند ملا قیدی و برادرزادۀ نظیری.خ.دانشگاه تهران و ایشیاتک بنگال.
فارسی،از سید عظیم الدین بن نجات بلگرامی (1113 ق-)(سرو آزاد،337).
فارسی،از فضل عظیم بن فضل امام خیرآبادی (صبح گلشن،288).
فارسی،از سید عظیم شیروانی(-1308 ق).ط.
تبریز،1313 ق.
فارسی،از سکینه بیگم بنت میرزا عبد اللّه (نسابه)عفت شیرازی(1192 ق-)که فتح علی شاه را مدح گفته و در ایجاد سبک جدیدی با نشاط اصفهانی اشتراک داشته است(فارسنامه، 94/1 و 149/2).
فارسی،از عفت عفتی اسفراینی،کنیز آذری اسفراینی،که دیوانی داشته و گم شده است(روز روشن،463).
فارسی،از سید میرزا فضل بن ابی القاسم عقاب شیرازی،شاگرد فرصت(آثار عجم،563).
فارسی،از اسماعیل بن ملک عقدائی یزدی (-1230 ق)که منظومه ای در معانی و بیان و تالیفاتی دیگر نیز دارد(تاریخ یزد،391).
عقیبۀ اسدی،از شاعران اهل بیت(علیه السلام)(معالم العلماء،141).
ص:375
فارسی،از جلال الدین فریدون ابن عکاشه، قصائدی از وی در ضمن منشآت او در کتابخانۀ دانشگاه تهران موجود است(فهرست، 276/2-281).
ص:376
صفوی(میخانه،457).
سید علوی بن سید حسین بن سلیمان توبلی بحرانی(-پس از 1340 ق).مذکور در مقدمۀ چاپی«دلیل المتعبّد»او.
شیخ ابراهیم ابو الریاض،ناظم«جامع الریاض»، مشتمل بر 14 روضه که این دیوان 28 قصیده در مدح امیر المؤمنین است که توسط ناظم در 1150 ق استخراج شده.خ.دیده شده.
ص:377
1201 ق نقل شده.
ص:378
«الوافی بالوفیات».
سیف الدوله ابو الحسن علی بن عبد اللّه حمدانی تغلبی(-347 ق).مذکور در«نسمة السحر».
علی بن عثمان بن علی بن سلیمان صوفی اربلی (-670 ق)که یاد«البدیعیۀ»او گذشت.
سید علی بن عدنان بحرانی(-پس از 1355 ق)، جامع:محمد علی بن عدنان برادر شاعر،خ.
موجود.
فارسی و عربی،از شیخ علی بن علیرضا خوئی (-1350 ق)که خودش در 1331 آن را تدوین کرده است.مذکور در«الحدیقة المبهجة».
سید علی بن ماجد جد حفصی(سدۀ 13 ق).
مراثی او را شیخ لطف اللّه جد حفصی در 1201 ق در مجموعه ای گرد آورده است.
قاضی ابو القاسم علی بن محسن تنوخی(-447 ق)(معجم الادباء،110/14-141).
قاضی ابو القاسم علی بن محمد تنوخی(-342 ق)(معجم الادباء،162/14-191).
علی بن محمد برقی(معالم العلماء،135).
علی بن محمد بیاضی نباطی(-877 ق)ناظم «ذخیرة الایمان».
علی بن محمد حریری،مذکور در«دمیة القصر».
قاضی جمال الدین علی بن محمد عنسی صنعانی زیدی معاصر مؤلف«نسمة السحر»که شرح احوال او را آورده است.
ص:379
فارسی،از علی اصغر حکمت شیرازی،دانشمند معاصر که تألیفاتی به نظم و نثر از او چاپ شده است.
ص:380
فارسی،از ملا علی ترشیزی(مجالس النفائس، 98).
شیخ علی بن قاسم جاسم حلّی(-1332 ق)؛ جامع:شیخ احمد حائری(شعراء الحلّه، 127/4).
فارسی،از میر سید علی بن میرزا مقیم بن شاهمیر تبریزی معروف به جواهر رقم(-1094 ق)که به هند رفت و نزد اورنگ زیب تقرب یافت (تذکرۀ نصرآبادی،208؛نمونۀ خطوط خوش، 152).
فارسی،از علی حسینی(-1286 ق)(المآثر و الآثار،222).
فارسی،از علی خان میرزا خویشاوند نزدیک سلطان یعقوب خان(-896 ق)(مجالس النفائس،302).
فارسی،از علی خان بن میرزا ذو الفقار گلپایگانی (سدۀ 11 ق)،شیخ الاسلام گلپایگان(تذکرۀ نصرآبادی،185).
سید علی خان بن نظام الدین احمد حسینی دشتکی شیرازی مدنی(-ح 1120 ق)،مولف سلافة العصر؛خ.سماوی و کاشف الغطاء.
فارسی و عربی،از سید علی خان بن خلف مشعشعی(-1088 ق)،والی حویزه،وی 2 دیوان داشته به فارسی و عربی که دیوان عربی را خیر جلیس نامیده و موجود است.
فارسی،از ملاّ علی خراس هروی(تحفۀ سامی، 69).
فارسی،از خواجه علی بن محمد جان قدسی (سدۀ 11 ق)مفسّر و محدث(تذکرۀ نصرآبادی،166).
فارسی،از حاج ملاّ علی کاتب و خوشنویس خراسانی(مجالس النّفائس،149).
فارسی،از میرزا علی خلج(سدۀ 10 ق)ملازم امیر فریدون جعفر(مجالس النفائس،166).
ص:381
فارسی،از علی رضا بن رئیس حسین رویدشتی (سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،427).
فارسی،از علی رضا بیگ اصفهانی(سدۀ 11 ق) شاگرد ملا محمد باقر سبزواری(تذکرۀ نصرآبادی،189).
فارسی،از علی رضا تویسرکانی(سدۀ 11 ق)که به هند رفت و به اصفهان بازگشت(تذکرۀ نصرآبادی،190).
فارسی،از علی رضا شولستانی(سدۀ 11 ق) (تذکرۀ نصرآبادی 400).
فارسی،از علی رضا عباسی تبریزی خوشنویس (سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،207).
فارسی،از ملا علی رضا معروف به علی کرمانی (سدۀ 13 ق)مرید رونق علی شاه(ریاض العارفین،469).
فارسی،از علی رضوی زاده،ناظم«نصاب واژه های نو»،که چاپ شده.
شیخ علی بن محمد حسین زینی نجفی(-1215 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
فارسی،از سید علی سبزواری(سدۀ 11 ق)، نوادۀ میر شمس الدین نقیب الاشراف سبزوار (تذکرۀ نصرآبادی،97).
فارسی،از میان ناصر علی سهرندی متخلص به علی(-1108 ق).خ.دانشگاه تهران و شیرانی پاکستان.
فارسی،از سلطان علی بن صدر الدین سیاهپوش معروف به خواجه علی سیاهپوش(-830 ق) (دانشمندان آذربایجان،279).
فارسی،از سید علی شاه شاه عبد العظیمی، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،42).
فارسی،از ملا محمد علی شوشتری،شاگرد آقا حسین خوانساری(تذکرۀ نصرآبادی،185).
فارسی،از علی شهریاری قمی،معاصر حکیم رکنا و نصرآبادی(تذکره،367).
فارسی،از شیخ علی بن عبد الحسین معروف به «شیخ العراقین»که مرثیه های او به نام«معراج المحبّة»چاپ شده.
ص:382
علی بن عبد اللّه علیاری تبریزی(-1327 ق) مؤلف«بهجة الآمال»و ناظم«تتمیم زبدة المقال».
فارسی،از علی بن ناصر علی عظیم سهرندی (سرهندی)شاعر دربار محمد شاه(سدۀ 12 ق) (نتائج الافکار،495).
فارسی،از سید علی بن عابد خطیب و واعظ خراسان و هرات در عصر سلطان حسین بایقرا (بهارستان،220).
شیخ علی بن سلیمان آل عبد الجبار قطیفی،در 4000 بیت در مدایح و مراثی.
فارسی،از علی قلی خان(گلستان مسرت،79).
فارسی،از علی قلی خان بن شاه وردی خان والی لر کوچک(تذکرۀ نصرآبادی،32).
فارسی،از محمد علی بن آقا رضی قمّی(تذکرۀ نصرآبادی،113).
فارسی،از ملاّ میر علی کاشی معاصر شاه عباس اول که در 1022 ماده تاریخ قتل فرزند شاه را به دست پدر،سرود(تذکرۀ نصرآبادی،484).
فارسی،از سید علی کمونه،از خدمتگاران شاه طهماسب صفوی(تحفۀ سامی،45).
فارسی،از علی محمد خان لغری(-1250 ق)، از شاعران بلوچستان و مکران و مؤلّف«انیس السّالکین».مذکور در حاشیۀ«روضات الجنات فی تاریخ هرات»(ص 538).
فارسی،از ملا بقای بخاری(تذکرۀ نصرآبادی، 443).
فارسی،از علی متکلم رازی(نقض مثالب النواصب،239 و 628).
فارسی،از علی محمد احتشام اولیائی،ناظم منظومۀ«وحدت ملی»که چاپ شده.
فارسی،از علی محمد اویسی،ناظم منظومۀ «سرگذشت پرویز»که چاپ شده.
فارسی،از محمد علی مهابادی اصفهانی،جامع اشعار مولوی(تذکرۀ نصرآبادی،138).
فارسی،از آقا علی نجف آبادی اصفهانی،معاصر نصرآبادی(تذکرۀ،135).
فارسی،از محمد علی بیگ بن ابدال بیگ (-1167 ق)،نقاش باشی شاه طهماسب صفوی (آتشکده،406).
شیخ علی نقی بن شیخ احمد احسائی که در 1236 ق از پدر اجازه گرفته.ط.تهران.
فارسی،از علی نقی بن احمد علی ایجاد(-1189 ق)که در اصل از همدان و متولد برهان پور بود (نتایج الافکار،84).
ص:383
علی نقی گنابادی که در 1216 ق نظم«صراط الجنة»را به پایان رسانیده.
سید علی نقی بن ابی الحسن لکهنوی(1323 ق-)،که«دیوان البقیعیات»نیز از اوست.
فارسی،از سید علی هاشمی(سدۀ 9 ق)که ملازم عبد اللطیف میرزا بود(مجالس النفائس، 14 و 189).
فارسی،از میر علی خوشنویس هروی(-925 ق)،مؤلف رسالۀ«مداد الخطوط»(امتحان الفضلاء،372/2-381).
فارسی،از میر علی هروی که در مدرسۀ جامی می نشست و از او استفاده می برد (مجالس النفائس،88 و 262).
فارسی،از میر سید علی بن شهاب الدین همدانی (-776).خ.ملک و مجلس.
فارسی،از علی یار بیگ بن شادی خان(سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،66).
فارسی،از حسنعلی یزدی متخلص به علی (تاریخ یزد،312).
فارسی،از عماد الدّین اسماعیل بخاری،معاصر ابو سعید خان(تاریخ گزیده،824).
فارسی،از عماد بن محمد تقی معین دفتر(1299 ش-)که مجموعه ای به نام«چند غزل عماد»از او چاپ شده است.
فارسی،از عماد الدین غزنوی که گویا فرزند مختاری غزنوی بوده است(آتشکده،113).
فارسی،از سید میر عماد الدّین شیرازی،که سلطان حیدر بن شاه اسماعیل را مدح گفت(روز روشن،475).
فارسی،از ملک عماد خوافی زوزنی،معاصر و مرید حجة الاسلام غزالی و شاگرد سید حسن غزنوی(آتشکده،77).
فارسی،از خواجه عماد الدین علی فقیه کرمانی (-772 یا 773 ق).خ.مجلس،ملک و شهید مطهری.
فارسی،از میر عماد قزوینی خوشنویس (-1024 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،207).
فارسی،از عماد کاتب(سدۀ 10 ق)(مجالس النفائس،394).
فارسی،از عماد لاری که افزون بر غزلیّات، مثنوی لیلی و مجنون نیز داشته(مجالس النفائس،121).
فارسی،از عماد اللّه فضلوئی معروف به عماد لر که ملازم شمس الدین محمد صاحب دیوان بوده (مجالس النفائس،343).
فارسی،از علی بن اسماعیل سرمدی ادیب خلوت معروف به عماد لشکر،که«تبریکنامه»،
ص:384
«چهارده بند»و«وطنیات»از اشعار او چاپ شده.
فارسی،از عماد الدین عمادی غزنوی شهریاری (-573 ق)؛خ.مجلس.
فارسی،از سید عماد الدین عراقی یزدی مقیم خراسان و معاصر امیر علی شیر(مجالس النفائس،122 و 312).
فارسی،از ابو منصور عمارة بن احمد مروزی (-360 ق)(مجالس النفائس،335).
نجم الدین ابو محمد عمارة بن حسن حکمی یمانی(-569 ق)مقیم مصر،مذکور در «نسمة السحر».
فارسی،از تاج الشعراء،نور اللّه بن عبد اللّه (جیحون)عمان سامانی اصفهانی(-1322 ق)؛ ط.تهران،1315 ق و مکرّر،اصفهان،1306 ق و مکرّر؛هند،1323 ق.
فارسی،از عمان سمرقندی که عبد العزیز خان را مدح می گفته(روز روشن،476).
فارسی،از عمدۀ تبریزی که از شاعران متقدّم بوده(دانشمندان آذربایجان،281).
فارسی،از شهاب الدین امیر الشعراء عمعق بخارائی(-542 یا 551 ق)؛ط.تبریز،1307 ش؛تهران،1339 ش؛خ.مجلس و ملّی تبریز.
فارسی،از محمود بن عبد الصمد بن محمود فرهنگ معروف به عموی اصفهانی(1285 ش-)(شعرای اصفهان،335).
ص:385
فارسی،از عنایت کتابدار کتابخانۀ سلطنتی (هفت اقلیم،302).
فارسی،از عنایت بهله دوز لاهیجی (مجمع الخواص،239).
فارسی،از شاه عنایت اللّه دیلمی،پدر شاه صدر دیلمی(تحفۀ سامی،58).
فارسی،از شاه عنایة اللّه بن شاه صدر دیلمی (تحفۀ سامی،62).
فارسی،از محمد حفیظ بن اللهیار عنایت لاهوری خوشنویس(تذکرۀ حسینی،226).
فارسی،از سید محمد عنایتی کرمانی،که در 1014 ق تاریخ جلوس شاه سلیم بن اکبر را سرود(تذکرۀ نصرآبادی،479).
فارسی،از میرزا عنبر شیرازی که قصیدۀ او در استقبال قصیدۀ«ایوان مدائن»خاقانی چاپ شده.
فارسی،از عندلیب تبریزی،شاعر داستانسرا (دانشمندان آذربایجان،282).
فارسی،از ملا صادق عندلیب دارابجردی، معاصر فرصت(-1339 ق)(آثار عجم، 103).
فارسی،از حافظ محمد تقی عندلیب کاشانی،که در شعر و موسیقی مهارت داشته(تذکرۀ نصرآبادی،406).
فارسی،از سید محمد تقی عندلیب حسینی که نخست بلبل تخلص می کرده.ط.کلکته،1309 ق؛استانبول،1313 ق؛لکهنو،1343 ق.
فارسی،از محمد حسین خان بن فتحعلی خان (صبا)عندلیب کاشانی،که پس از پدر به ملک الشعرائی رسید.او پدر محمود خان ملک الشعرا بود(المآثر و الآثار،195).
فارسی،از ابو القاسم حسن بن احمد عنصری بلخی(-431 ق).ط.تهران،1298 ق،1323 و 1341؛لکهنو،1922 م.خ.آستان قدس،ش 5835(1261 ق).
فارسی،از محمد جواد عنقای اصفهانی(سدۀ 13 ق)که نستعلیق را خوش می نوشت(مجمع الفصحاء 350/2).
فارسی،از ملک الشعراء محمد حسین عنقای شیرازی(-1308 ق)،فرزند همای شیرازی.
خ.موجود.
فارسی،از جلال الدین ابو الفضل بن علی عنقای طالقانی(-1333 ق).خ.ملّی و دانشگاه تهران؛ منتخب آن در تهران در 1332 ش چاپ شده.
فارسی،از محمد بن جلال الدین عنقای طالقانی (1306 ق-)(نامۀ فرهنگیان،705).
فارسی،از صادق بن محمد بن جلال الدّین عنقای تهران طالقانی(1335 ق-)که جز غزلیات و
ص:386
مثنویها آثار دیگری نیز دارد.
فارسی،از محمد رحیم بن محمد خان عنقای قاجار حاکم سبزوار(مجمع الفصحاء،349/2).
فارسی،از محمد رضا چلبی بن محمد صالح چلبی عنوان تبریزی(سدۀ 11 ق).خ.موجود.
محمد جواد بن عبد الرضا عواد بغدادی(سدۀ 11 ق).خ.موجود.
فارسی،از عبد اللّه بن احمد عوام سنندجی کردستانی(-1235 ق)(مجمع الفصحا، 351/2).
فارسی،از عوض خان لاری حاکم لار(تذکرۀ حزین،86).
فارسی و ترکی،از عبد اللّه خان ازبک پادشاه بخارا متخلّص به عوض غازی(مجمع الخواص، 16).
عوف بن محلم(الفهرست،233).
فارسی،از نور الدین محمد بن محمد بن یحیی عوفی بخاری(سدۀ 7 ق)مؤلف«لباب الالباب» و«جوامع الحکایات»...برخی از اشعار او در بخش اول«جوامع الحکایات»آمده است.
ابو محمد طلحة بن عبد اللّه بن ابی عون عونی غسانی،مداح اهل بیت(علیه السلام).شیخ محمد سماوی در حدود 350 بیت اشعار او را از مناقب ابن شهر آشوب و جاهای دیگر جمع کرده است.
شرف الدین عیسی بن حجّاج عویس(-780 ق)، ناظم«البدیعیّة».مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،از عهدی باکوئی خوشنویس(-965 ق) (نتایج الافکار،466).
فارسی و ترکی،از عهدی بن شمسی بن عبد الملک بغدادی،«ناظم منظر الابرار»و مؤلف تذکرۀ ترکی گلشن شعرا(هدیة العارفین، 48/1).
فارسی،از عهدی تبریزی(دانشمندان آذربایجان،282).
فارسی،از قاضی عبد الرزاق عهدی(یا عبدی) خراسانی،مصاحب قاضی نور اللّه شوشتری (روز روشن،487).
فارسی،از عهدی ساوجی،شاعر دربار شاه طهماسب صفوی(آتشکده،221).
فارسی،از میر مراد عهدی قزوینی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،154).
فارسی،از عهدی کوکب آبادی،معاصر جاهی صفوی(صبح گلشن،295).
فارسی،از حکیم عبد الرحیم عیاضی سرخسی، معاصر معزّی و نظامی عروضی(مجمع الفصحاء،354/1).
ص:387
فارسی،از احمد خان عیانی جهرمی(ریاض العارفین،468).
فارسی،از محمود بن محمد دهدار متخلص به عیانی،که«خلاصة الترجمان»را در 1013 ق تالیف کرد و منظومه ای به نام«سجنجل»دارد (آتشکدۀ،152).
فارسی،از میر عیانی پوستین دوز شیرازی(سدۀ 10 ق)(مجالس النفائس،392).
فارسی،از عیانی هروی،معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،231).
فارسی،از زین العابدین علی بن عبد المؤمن مؤلّف«تکملة الاخبار»،که در دیوان شاه طهماسب تا 973 ق خدمت می کرده است.
فارسی،از سید عیسی بن محمد علی عاملی اصفهانی(سدۀ 13 ق)ناظم مثنوی«الزهرة السنیّة».
عیسی بن جعفر بن محمد اعرجی که در 1308 ق مرثیه ای در وفات سید عبد الکریم اعرجی گفته است.مذکور در«تحفة بغداد».
فارسی،از عیسی بیک بن طالب خان تبریزی (دانشمندان آذربایجان،282).
فارسی،از قاضی عیسی بن خواجه شکر اللّه ساوجی از صدور و مقربان سلطان یعقوب (-896 ق)(مجالس النّفائس،118).
فارسی،از میرزا مسیح عیسی شیرازی(تذکرۀ نصرآبادی،386).
فارسی،از عیسی یزدی،درگذشته در هند و معاصر نصرآبادی(تذکره،285).
عیسی بن لطف اللّه بن مطهّر حسنی یمانی.مذکور در«نسمة السّحر».
فارسی،از عیشی اردبیلی که اشعارش از جنگ مؤرّخ 1135 ق نقل شده(دانشمندان آذربایجان،283).
فارسی،از محمد رضا عیشی اصفهانی،که در 1206 ق تاریخ وفات سید مهدی جزائری را گفته است(نجوم السماء،300).
فارسی،از عیشی حصاری که نخست محنتی تخلص می کرده و به دهلی رفته و نزد اکبر تقرب یافته است(صبح گلشن،296).
فارسی،از علی محمد عیشی شیرازی،شاگرد نصرت(آثار عجم،564).
فارسی،از عیشی شیرازی معروف به کل عیشی (سدۀ 10 ق)که قزوینی هزلیاتی از او نقل کرده است(مجالس النفائس،403).
فارسی،از طالب علی خان بن علی بخش عیشی لکهنوی(-1240 ق)شاگرد قتیل(صبح گلشن، 296).
ص:388
فارسی،از حافظ علی بن نور عیشی غوری هروی که در 908 ق قصیدۀ مصنوعی در مدح سلطان حسین بایقرا سرود و یکی از قصائد موجود و مصنوع او«ممتاز البدایع»نام دارد.(تحفۀ سامی،69).
سید صدر الدین بن محمد امین فضل اللّه عیناثی عاملی(-1360 ق).خ.موجود.
سید محمد حیدر عیناثی حسینی عاملی(-1369 ق)،که«المنتخبات المختارات»او چاپ شده.
مهذّب الدین ابو الحسین احمد بن منیر،عین الزّمان طرابلسی شامی(-543 ق)،ناظم قصیدۀ رائیۀ «التتریّة»(مجالس المؤمنین،456).
فارسی،از میر عین علی حسینی گلپایگانی که بیشتر رباعی می سروده(تذکرۀ نصرآبادی، 254).
فارسی،از امیر عین القضات،قاضی ری(تحفۀ سامی،40).
عین القضات ابو الفضل عبد اللّه بن محمد میانجی همدانی(-525 ق)مؤلّف«التمهیدات»که رباعیات بسیاری از خود در آن آورده.تألیفات دیگری نیز دارد.
فارسی،از سید صدر الدّین بن سید مراد عینی (-1333 ش)،که منظومه های یادگار،آدینه، غلامان،یتیم،مرگ رباخوار و بخارا نیز از او چاپ شده است.
فارسی،از عبد القیوم عینی فراهانی که در هند اقامت گزید و نزد جهانگیر و قاسم خان حاکم بنگال تقرب یافت(صبح گلشن،298).
فارسی،از عیوقی،شاعر عهد غزنوی،که نسخۀ مثنوی«ورقه و گلشاه»او در موزۀ سرای طوپ قاپو در ترکیه موجود است و اشعاری نیز از او در «فرهنگ فرس»اسدی آمده است.
فارسی،از امامقلی خان زند(سدۀ 13 ق)؛جامع سید حسن تفرشی(المآثر و الآثار،222).
فارسی،از غازی قلندر سمنانی(مجمع الخواص، 194).
فارسی؟،از غازی کرای خان بن دولت کرای خان تاتار از پادشاهان کریمیه که به دست سپاه صفوی اسیر شد(مجمع الفصحاء،41/1).
فارسی،از محمد قاسم خان بن میرزا حسن غازی مازندرانی(-1271 ق)که محمد شاه قاجار را مدح گفته است(مجمع الفصحاء،367/2).
فارسی،از غلام رضا غافل،مؤلف«عتاب الغافلین».خ.ملک.
فارسی،از ملک حمزة بن جلال الدین غافل سیستانی(سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،36 و 483).
فارسی،از محمد تقی غافل طالقانی،معاصر شاه عباس ثانی(صبح گلشن،298).
ص:389
فارسی،از محمد اسماعیل غافل مازندرانی خوشنویس که از اکبر شاه لقب روشن رقم یافت (کلمات الشعراء،72).
فارسی،از میرزا آقا جان غافل مازندرانی،که منظومۀ«کسائیۀ»او چاپ شده.
فارسی،از صادق غافل مازندرانی.ط.تهران، 1337 ش.
فارسی،از اسد اللّه غالب آذربایجانی(سدۀ 13 ق)(ریاض العارفین،469).
فارسی،از عبد اللّه بن ابی حفص منجی غالب ایذجی خوزی(سدۀ 7 ق)(مجمع الفصحاء، 372/1).
فارسی،از اسد اللّه بن عبد اللّه بیگ غالب دهلوی (-1163 ق).ط.کانپور 1875 م؛لکهنو، 1310 ق،1924 م و مکرّر.
ص:390
بر او مدح گفت(میخانه،450).
در مدح معصومین(علیه السلام)،و دعا و مناجات،از محمد مهدی بن اسد اللّه زرگر(صائغ)اصفهانی (-1365 ق).خ.موجود.
فارسی،از علی بن محمد بن عبد الرزاق غریب دنبلی(سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان، 285).
ص:391
ابو الحسین احمد بن علی غسانی اسوانی مصری ملقب به رشید(-562 ق)قاضی مصر در دولت فاطمیان(معجم الادباء،51/4).
ابو الفرج محمد بن احمد غسانی دمشقی معروف وأوأ(-ح 385 ق یا 390 ق)از شاعران سیف الدوله،ابن حمدان.ط.لیدن،1913 م.
فارسی،از ابو یزید محمد غضائری رازی (-426 یا 436 ق)مدّاح بهاء الدولۀ دیلمی،که مناظراتش با عنصری معروف است.ط.تهران، 1340 ش(در گنج بازیافته).
فارسی،از غضنفر(یا غضنفری)کله جاری، منسوب به قصبۀ کله جار کاشان،معاصر و معارض وحشی و از شاعران میر میران (مجمع الخواص،206؛تاریخ یزد،313).
فارسی،از غفوری رازی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،162).
فارسی،از غلام حسین بن غلام رضا که منظومۀ «فائدة الحیاة و مائدة الممات»او چاپ شده.
فارسی،از غلام رضا بن محمد حسین ذاکر قمی که منظومۀ«ریاض حسینی»او چاپ شده.
فارسی،از غلام غوث صمدانی که مثنوی فارسی او در هند چاپ شده.
فارسی،از غلام مصطفی بلگرامی(سرو آزاد، 74 و 328).
فارسی و اردو،از غلام نبی شاعر هندی (سرو آزاد،314-371).
فارسی،از سعید غلامی(صبح گلشن،300)
فارسی،از ملا غماز،شاعر دربار عبد العزیز خان در سمرقند(تذکرۀ نصرآبادی،441).
فارسی،از محمد بن یوسف غمام یوسف زادۀ همدانی(1292 ق-).ط.اصفهان، 1342-1346 ق.
فارسی،از غمدل دیلمقانی(سدۀ 13 ق) (دانشمندان آذربایجان،286).
فارسی،از محمد کاظم بن عباس غمگین اصفهانی(-1355 ق).ط.تهران،1328 ش.
فارسی،از محمد تقی غمناک فرش فروش اصفهانی،که«لئالی غم»و«گنجینۀ مصائب»او چاپ شده.
فارسی،از عبد الوهاب بن محمد غنائی حسینی معموری هندی،شارح دیوان خاقانی در 1018 ق.
فارسی،از سید عبد الغنی غنی عضو انجمن دانشکدۀ اصفهان(شعرای اصفهان،339).
فارسی،از عبد الغنی تبریزی(دانشمندان آذربایجان،287).
ص:392
فارسی،از سید عبد الغنی غنی تفرشی(آتشکده، 407).
غنی زاده
فارسی،از محمود غنی زادۀ سلماسی(-1353 ق).ط.تهران،1332 ش.
فارسی،از محمد طاهر غنی کشمیری(-1079 ه).ط.کانپور،1304 ق و مکرّر؛لکهنو، 1261 ق و مکرّر.
فارسی،از غنی مسگر لاهیجی(مجمع الخواص، 238).
فارسی،از محمد اکرم غنیمت پنجابی ملتانی (-110 ق).ط.لاهور،1337 ش.
فارسی،از سید محمد غنی یزدی،از سادات عریضیّه(تاریخ یزد،313).
فارسی،از غواصی یزدی(یا خراسانی)معاصر سام میرزا که خرده فروش بوده و روزی 500 بیت می سروده،کتابهای«روضة الشهداء»، «قصص الانبیاء»،«تاریخ طبری»،«کلیله و دمنه»و«ذخیرۀ خوارزمشاهی»را به نظم آورده است(تحفۀ سامی،174؛تاریخ یزد،313).
ص:393
فارسی،از غیاث الدین،محمد کججی برادر جلال الدین امیر بیگ مهرداد،معاصر سام میرزا و نوادۀ غیاث الدین کجج که در بالا یاد شد(تحفۀ سامی،57).
ص:394
مقیم دهلی و شاعر دربار محمد شاه(صبح گلشن،301).
فارسی،از شاهویردی غیوری،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،32).
فارسی،از حسن غیور کرمانی وزیر گرجستان و معاصر شفیعا(تذکرۀ حزین،28).
فارسی،از سید عبد اللّه فائح قزوینی،فرزند قوام الدین سیفی،ناظم«التحیّة العبهریّة»در صلاة و تحیّات.
فارسی،از برخوردار بیک بن آقا ولایت فاتح گلپایگانی(-پیش از 1083 ق)،وزیر گلپایگان نصرآبادی این دیوان را دیده بوده است.
فارسی،از میر رضی فاتح گیلانی که در سفر گجرات به دست دزدان کشته شد(تذکرۀ حزین، 111).
فارسی،از علیرضا بن محمد حسین فاتحی محمد شفیعی اصفهانی(1289 ش-)که «حقیقت گویی»و برخی دیگر از آثار منظوم او چاپ شده.
فارسی،از فاخر بهبهانی مقیم اصفهان و معاصر نصرآبادی(تذکره،361).
فارسی،از احمد فاخر تبریزی(سدۀ 13 ق) (دانشمندان آذربایجان،290).
ابو الحسین فاد شاه ناصر علوی،شاعر اهل بیت (علیه السلام)(معالم العلماء،137).
فارسی،از کمال الدین مرتضویان فارسانی (1291 ش-)که رباعیاتش در اصفهان طبع شده(شعرای اصفهان،344).
فارسی،از ملاّ اسماعیل فارس سیف الشعراء، معاصر ناصر الدین شاه قاجار.خ.دانشگاه تهران.
ابو الشول فارس بن عدنان،شاعر اهل بیت(معالم العلماء،137).
ص:395
است.
فارسی،از فارغ(یا فارغا)قمی،که با دانای کشمیری به سرودن«شاهنامۀ فرخ سیر» موظف شد(صبح گلشن،159).
فارسی،از فارغی استرآبادی(آتشکده،153).
فارسی،از فارغی تبریزی(سدۀ 13 ق)که تربیت نسخۀ آن را داشته است(دانشمندان آذربایجان،290).
فارسی،از محمد صالح فارغی هندی که پدرش کتابدار اکبر بوده(طبقات اکبری،509/3).
فارسی،از فارغی شیرازی،برادر شیخ فتح اللّه شیرازی و پدر میر مرتضی منجّم،که به هند سفر کرد و نزد اکبر شاه تقرب یافت.وی گاهی فایقی نیز تخلص می کرد(فارسنامۀ ناصری،149/2).
فارسی،از فارغی هروی معاصر نوائی(مجالس النفائس،69).
فارسی،از ابو الوجد ابن وجیه الدین فارغی هروی (-940 ق)که به هند رفت و نزد همایون مقرب گردید(صبح گلشن،305).
فارسی،از ابراهیم قوام فاروقی(سدۀ 8 ق) مؤلف«شرفنامۀ منیری»،که اشعار بسیاری از خود در شواهد لغات آن کتاب آورده است.
فارسی،از زین العابدین فاضل خوزانی اصفهانی (تذکرۀ نصرآبادی،418).
فارسی،از فاضل طبسی که حافظ قرآن و معاصر سام میرزا بوده(تحفۀ سامی،159).
فارسی،از محمد حسین بن علی مراد انصاری.ط.
تهران،1324 و 1328 ق.
فارسی،از ملاّ فاضل کاشانی،نوادۀ ملا شانی،که به گفتۀ نصرآبادی بیش از 100 هزار بیت شعر داشته(تذکره،374).
ص:396
فارسی،از سید رضا بن میر فاضل موسوی هندی (-1222 ق)مقیم اصفهان(مجمع الفصحاء، 284/2).
فارسی،از محمود فانی اهری،که در 1304 ق، 70 ساله بوده(دانشمندان آذربایجان،290).
فارسی،از میرزا باقر فانی تبریزی(-1350 ق) که«گنج پهلوی»و«گل و بلبل»اثر طبع او در تبریز چاپ شده.
فارسی،از فانی تبریزی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،137).
فارسی و ترکی،از صادق فانی تبریزی(1255 ق-)،مؤلف«الخمسة الادبیّة».
ص:397
فارسی؟،از فایض(سدۀ 13 ق)(دانشمندان آذربایجان،293).
فارسی،از محمد نصیر فایض ابهری(-1134 ق)شاگرد صائب و مصاحب حزین(تذکره، 104).
فارسی،از حیدر علی بن مسیح اللّه فایض اردبیلی (-1081 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،190).
فارسی،از عباس فایض اصفهانی،عضو انجمن دانشکدۀ اصفهان(شعرای معاصر،340).
فارسی،از فایض خوانساری(صبح گلشن، 310).
فارسی،از محمد باقر فیض مازندرانی (-1118 ق)(صبح گلشن،309).
فارسی،از محمد(یا علی رضا)نائینی(سدۀ 13 ق).خ.آلهیات.
فارسی،از فایض نهاوندی(صبح گلشن،310).
فارسی؟،از فایق اردبیلی(سدۀ 13)(دانشمندان آذربایجان،293).
فارسی،از امینا بن شاه ولی فایق اصفهانی، معاصر نصرآبادی(تذکره،349).
فارسی،از غلام محمد بن غلام حسین فایق لکهنوی(-1241 ق).مؤلف«مخزن الفوائد»، «انشاء فایق»،«بهار معنی»و جز آنها(صبح گلشن،310).
فارسی،از فایقی تبریزی،(دانشمندان آذربایجان،294).
ص:398
فارسی،از فتحی اندجانی،ملازم بابر شاه (مجالس النفائس،158).
فارسی،از فتحی تبریزی که مشک می فروخته و معاصر سام میرزا بوده(تحفۀ سامی،148).
فارسی،از حکیم علی بن محمد فتحی ترمذی، معاصر سنائی و مختاری(مجمع الفصحاء، 372/1).
فارسی،از فتحی،شاعر دربار سلطان یعقوب (-896 ق)(مجالس النفائس،312).
فارسی،از فتحی شیروانی(دانشمندان آذربایجان،293).
فارسی،از فتحی قزوینی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،194).
فارسی،از فتحی کور که او نیز قزوینی و معاصر سام میرزا بوده(تحفۀ سامی،194).
فارسی،از ابو تراب فتوّت(صبح گلشن،312).
فارسی،از روح اللّه فتوحی منشی(سدۀ 10 ق) که نسخۀ منشآت او در دانشگاه تهران موجود است و غزلها،معماها و مثنویهائی از خود در آنها نقل کرده.
فارسی،از سید علی اکبر بن محمد علی فتوحی زواره ای(1323 ق-)،در 5000 بیت(شعرای اصفهان،447).
فارسی،از اثیر الدّین فتوحی مروزی مصاحب صابری و معارض انوری(مجمع الفصحاء، 372/1).
فارسی،از میرزا نوری فتوی عاملی،برادرزادۀ شیخ بهائی که شیخ الاسلام هرات بوده و همانجا درگذشته است(تذکرۀ نصرآبادی،194).
سید عبد الرؤف بن محمود امین عاملی شقراوی معروف به فتی الجبل(1318 ق-)که «العواطف السائرة»اثر طبع او چاپ شده.
سید محمد صادق بن علی فحام حسینی نجفی اعرجی(-1204 ق)؛خ.موجود.
سید معد بن فخّار موسوی،منقول از شیخ محمد جبعی که او از خط شهید اول نقل کرده(اجازات البحار،15).
فارسی،از مولانا فخر(سده 10)(مجالس النّفائس،401).
فارسی،از فخر الدین داود بن محمد بناکتی(-735 ق)،ملک الشعراء غازان خان و مؤلّف«روضة اولی الالباب فی تواریخ الاکابر و الانساب»(تاریخ ادبیات براون،122/3).
فارسی،از فخر خلخالی که از شیخ زادگان خلخال بوده(مجالس النّفائس،391).
فارسی،از میر عمید الدین فخر الدولۀ گیلانی.
سنگلاخ نسخۀ آن را به خطّ ملا معروف دیده
ص:399
بوده است(امتحان الفضلاء،173/1).
فارسی،از فخر الدین که در معما مهارت داشته و معاصر قزوینی مترجم«مجالس النفائس»بوده است(مجالس النفائس،254).
فارسی،از فخر الدین بروجردی،از شاعران متأخّر.خ.موجود.
ص:400
فارسی،از علی قلی میرزا اعتضاد السلطنۀ فخری (-1298 ق).خ.مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از فخر الدین اسعد فخری گرگانی که در 446 ق به نظم مثنوی«ویس و رامین»پرداخته است.
الحبیب
فارسی،از سلطان محمد بن امیری فخری هروی،که دیوان غزلیات خود را نخست «بوستان خیال»نام نهاده و سپس آن را به نام خواجه حبیب اللّه وزیر خراسان«تحفة الحبیب» نامیده است؛ط.پاکستان.
فارسی،از میرزا سعید فدای اردستانی اصفهانی و-1243 ق).خ.تهران(سلطنتی سابق)
فارسی،از فدایی اردکانی که در 1085 ق به هند سفر کرده و بازگشته است(تاریخ یزد،316).
فارسی،از میر عماد الدین محمد فدایی استرآبادی(مجالس النفائس،87،261).
ص:401
فارسی،از حافظ چرگر(یا چرکین)فراتی تبریزی(دانشمندان آذربایجان،103).
فارسی،از ملا فراقی جوینی(مجالس النفائس، 168).
فارسی،از خواجه ابو البرکه فراقی سمرقندی قاضی سمرقند(مجالس النفائس،380).
فارسی،از فراقی طالقانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،311).
فارسی و عربی،از ابو نصر بدر الدین مسعود(یا محمود یا محمد)بن ابی بکر سنجری فراهی (640 ق)،ناظم«الجامع الصغیر»و«نصاب الصّبیان».
شیخ فرج بن حسن آل عمران قطیفی(1321 ق-)،مشتمل بر منظومۀ های«الجوهره»، «منهج السلامة»،«تحفة الابرار»،«مفتاح الفرج» و«الدرة الیتیمة».ارجوزۀ«مرشد العقول»وی چاپ شده.
ابو الفتح فرج بن مبارک بحرانی،خ.دیده شده.
شیخ فرج اللّه بن محمد درویش حویزی دارابجردی،معاصر حرّ عاملی(سلافة العصر، 192).
فارسی،از فرح لاهوری(صبح گلشن،314).
فارسی،از علی بابا فرخ تبریزی معاصر شیخ حسن زنوزی(دانشمندان آذربایجان،295).
فارسی،از فرخاری از شاعران فرغانه(آتشکده، 344).
فارسی،از فرخ حسین لاهوری مداح فرخ سیر (تذکرۀ حسینی،254).
فارسی،از فروغ فرخ زاد شاعرۀ معاصر که چند مجموعۀ او به چاپ رسیده،مانند«دیوار»، «عصیان»،«اسیر»،«تولّدی دیگر»...
فارسی،از محمد حسن خان بن علیمراد خان فرخ زند(-1237 ق)(مجمع الفصحاء،382/2).
فارسی،از فریدون میرزا بن عباس میرزا فرخ قاجار(مجمع الفصحاء،44/1).
فارسی،از فرخنده بنت محمد کاظم ساوجی.ط.
تهران 1347 ق.
فارسی،از فرخی استانبولی مداح سلطان سلیمان خان عثمانی(-974 ق)(مجالس النفائس،404).
فارسی،از حکیم ابو الحسن علی بن جولوغ فرّخی سیستانی(-429 ق).ط.تهران،1301 ق و مکرّر.
فارسی،از فرّخی شیروانی(یا شروانی)مداح سلطان منوچهر بن قابوس بن وشمگیر(-420
ص:402
ق)(مجالس النّفائس،345).
فارسی،از محمد بن ابراهیم فرّخی یزدی (-1358 ق).ط.تهران،1320.ش و مکرّر.
فارسی،از سید اسد اللّه فرد بلگرامی(-1149 ق)(سرو آزاد،336).
فارسی،از سید ابو الحسن فردوسی شیرازی، معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،82/2).
ص:403
فارسی،از فرقی هروی معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،294).
فارسی،از عباس فروتن کرمانی(1343 ق-).
فارسی،از محمد علی فروغ اصفهانی(1100 ق-)(تذکرة الشعراء،101).
فارسی،از میرزا مهدی فروغ الدّین فروغ اصفهانی فرزند محمد باقر بهجت(1223 ق-)؛ خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از میرزا محمد فروغ منجم اصفهانی.
مذکور در«مدایح معتمدیه».
فارسی،از جلال برجیس بن ابی طالب فروغ اصفهانی(شعرای معاصر اصفهان،355).
فارسی،از حاج محمد حسین فروغ بیرجندی واعظ و خوشنویس(بهارستان،314).
فارسی،از حاج عبد اللّه فروغ تبریزی(-1210 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از محمد قاسم(یا ابو القاسم)بن ملک الشعراء فتحعلی خان(صبا)فروغ کاشانی (-1291 ق)(المآثر و الآثار،195).
ص:404
فارسی،از محمد حسن فروغی لنجانی(1340 ق-)(شعرای معاصر اصفهان،422).
فارسی،از فروغی نیشابوری(سدۀ 10 ق) (مجالس النفائس،165).
فارسی،از علی بن احمد فرهاد اشتری(معاصر)، که منظومۀ«ستارۀ سحری»او چاپ شده.
فارسی،از فرهاد میرزا معتمد الدّولة فرزند عباس میرزا نائب السلطنه(-1305 ق) (مجمع الفصحاء،46/1).
فارسی،از فرهادی ماوراء النهری،شاعر دربار عبید اللّه خان شیبانی(مجالس النّفائس،158).
ص:405
معروف به گنج شکر یا شکر گنج(-664 ق) (مجمع الفصحاء،34/1).
فارسی،از فرید فارسی(هفت اقلیم،198).
فارسی،از فریدون شیرازی،شاگرد ملاّ رجبعلی حکیم(تذکرۀ نصرآبادی،198).
ص:406
گویا مثنوی«وامق و عذرائی»نیز داشته است (مجمع الفصحاء،381/1).
فارسی،از فصیحی هروی انصاری خراسانی (-1049 ق)فرزند ابو المکارم،ملک الشعرای خراسان و معاصر شاه عباس صفوی(-1037 ق)که او را در 1027 ق به اصفهان برد.خ.
بانکی پور.
فارسی،از فصیحی یزدی(مجمع الخواص، 263).
فارسی،از فضائی همدانی،استاد صادقی کتابدار (مجمع الخواص،247).
فارسی،از فضل بن عباس معروف به شیخ ابو العباس زنگی بخاری،معاصر رودکی (مجمع الفصحاء،381/1).
فضل بن عباس،شاعر و مداح اهل بیت(علیه السلام) (معالم العلماء،138).
فضل بن عتبه،شاعر و مداح اهل بیت(علیه السلام)(معالم العلماء،138).
فارسی،از فضل خلخالی(-945 ق)که از نوادگان با یزید خلخالی بوده است(دانشمندان آذربایجان،298).
ص:407
فارسی،ترکی و عربی،از محمد بن سلیمان فضولی بغدادی(-975 ق).دیوان ترکی او مکرّر چاپ شده و نسخه های دیوانهای فارسی و عربی او موجود است.
فارسی،از محمد امین بیگ فطرت بروجردی (مجمع الفصحاء،382/2).
فارسی،از میرزا معزّ الدین محمد بن میرزا فخرا، فطرت مشهدی(-1106 ق)که مدّتی هم موسوی تخلص می کرده است.خ.دانشگاه پنجاب پاکستان و ایشیاتک بنگال هند.
فارسی،از چراغعلی فطرت نوائی مازندرانی (مجمع الفصحاء،394/2).
فارسی،از فطری کشمیری که اکبر شاه را مدح گفته است(خزانۀ عامره،367).
فارسی،از ظریف الملک اشرف علی خان بن محمد شاه فغانی شاه جهان آبادی(سدۀ 12 ق) (صبح گلشن،318).
فارسی،از بابا فغانی(-925 ق)،شاعر دربار سلطان یعقوب و شاه اسماعیل.ط.لاهور؛ تهران،1316 ش.
فارسی،از فغان بن میر سعید کابلی که خویشاوند نوائی بوده(مجالس النفائس،80 و 255).
ظاهرا همان فغانی شیرازی است که سنگلاخ دیوانش را دیده است.(امتحان الفضلاء، 115/1).
فارسی،از فغانی کشمیری،معاصر نصرآبادی (تذکره،448).
ص:408
فارسی،از شمس الدّین فقیر شاهجهان آبادی دهلوی عباسی(-1183 ق).خ.دانشگاه داکا- بنگلادش و ایشیاتک بنگال هند.
فارسی،از فقیر لاهوری(صبح گلشن،482).
فارسی،از فقیری که معاصر فخری(سدۀ 10 ق)بوده و به قول او دیوان غزل را تمام کرده است(مجالس النفائس،166).در تذکرۀ صبح گلشن(ص 319)و دانشمندان آذربایجان(ص 300)از فقیری تبریزی یاد شده که یا همین شخص است و یا مصحف حقیری است.
فارسی،از فقیری همدانی معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،148).
فارسی،از مولانا فقیه که به جامی ارادت داشته و بیشتر تألیفات او را به خط خویش نوشته است (تحفۀ سامی،99).
فارسی و عربی،از میر محمد باقر بن حسین فقیه ایمانی اصفهانی(-1370 ق)،ناظم «الخصائص المهدیّة»(شعرای اصفهان،367).
فارسی،از فقیهی مروزی که از افاضل خراسان بوده است(مجمع الفصحاء،381/1).
فارسی،از محمد شفیع بن بهاء الدّین محمد فکرت،زنده در 1187 ق.خ.موجود.
فارسی،از غیاث الدین منصور فکرت هندی، معاصر سرخوش(کلمات الشعراء،87).
فارسی،از سید نعمت اللّه شیخ الاسلام لاریجان، معاصر فتحعلی شاه قاجار(مجمع الفصحاء، 382/2).
فارسی،از فکری اردوبادی معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،175).
فارسی،از فکری استرآبادی صحاف معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،169).
فارسی،از محمد رضا فکری اصفهانی،معاصر حکیم شفائی که حکیم او را هجو کرده است (آتشکده،185).
فارسی،از ملاّ یحیی فکری طالقانی معاصر نصرآبادی(تذکره،195).
فارسی،از امیر علی فکری برادر قدسی کربلائی (صبح گلشن،319).
فارسی،از سید محمد فکری مشهدی معروف به جامه باف(-973 ق)که به هند رفت و نزد اکبر تقرب یافت(آتشکده،94).
فارسی،از فکری نوربخشی رازی که به حیدرآباد دکن رفت و از شاه طاهر دکنی استفاده برد.وی نخست سیری تخلص می کرد.ظاهرا همان فکری دماوندی رازی است که در آتشکده(ص 215)یاد شده.
فارسی،از لطفعلی فگار شیرازی(طرائق الحقایق،157/3).
ص:409
فارسی،از قاضی احمد فگاری سبزواری، معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،174).
سنگلاخ نسخۀ آن را به خط عبد الرزاق، خواهرزادۀ میر عماد دیده بوده است(امتحان الفضلاء،319/1).
فارسی و ترکی،از مراد خان بن تمر خان فگاری، معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،174).
فارسی،از فگاری سمرقندی،معاصر عبد اللّه خان ازبک(صبح گلشن،319).
فارسی،از نصر اللّه فلسفی(معاصر)استاد دانشگاه تهران(نامۀ سخنوران،129).
فارسی،از شیخ فرید علی فلک کاکوروی لکهنوی،شاگرد یحیی الدین ذوق(صبح گلشن، 320).
فارسی،از محمد رضا بن محمد جواد فلک یزدی (تاریخ یزد،317).
فارسی،از نجم الدّین محمد(یا جلال الدین محمد مؤمن)فلکی شیروانی(-577 ق)که در ستاره شناسی نیز مهارت داشته؛ط.لندن،1929 م.خ.مجلس و سلطنتی سابق-تهران.
فارسی،از ملا علی فنای اصفهانی خوشنویس (-1350 ق)،که خودش دیوان خویش را گرد آورده(شعرای اصفهان،368).
فارسی،از ملاّ خورد فنای زرگر شاعر دربار اکبر (طبقات اکبری،516/2).
فارسی و ترکی،از میرزا عبد الرسول بن محسن فنای زنوزی(-1263 ق).خ.مجلس،ملی و دانشگاه تهران؛آستان قدس،ش 11959 (1255 ق).
فارسی،از حیدر علی بن حاج علی فنای کشمیری مدرّس،معاصر نصرآبادی(تذکره،446).
فارسی،از فنا همسر جهانگیر پادشاه(تذکرة الخواتین،155).
فارسی،از ملا علی فنای لنجانی.مذکور در «مدایح معتمدیّه».
فارسی،از میرزا عبد اللّه فنا معاصر عالمگیر و شاگرد محمد زمان راسخ(صبح گلشن،320).
فارسی،از ملا رمضان فنایی صحّاف استرآبادی (تحفۀ سامی،178).
فارسی،از میرزا اسود بن غیاث الدین عزیز فنایی رضوی(تحفۀ سامی،28).
فارسی،از میرزا احمد فنایی مهدوی اصفهانی (1316 ق-)(شعرای معاصر اصفهان،369).
فارسی،از سید محمد بن زین العابدین فنایی رضوی اصفهانی خوانساری(1293 ق-) (شعرای معاصر اصفهان،370).
ص:410
فارسی،از فنایی اصفهانی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،152).
دیوان فنایی جغتایی-دیوان فانی
فارسی،از شیخ احمد فنایی خلخالی(-985 ق)،شاگرد غیاث الدین منصور دشتکی (آتشکده،35).
فارسی،از فنایی سبزواری،ساکن قزوین (آتشکده،79).
فارسی،از فنایی شاه بیگی عامل دیوان شاه طهماسب صفوی اول(صبح گلشن،321).
فارسی،از سید محمد فنایی اعتمادی کاشانی، که«آثار الحقایق»(منظوم)و«رباعیّات فنایی» از آثار او به چاپ رسیده.
فارسی،از فنایی کشمیری(صبح گلشن،321).
فارسی،از کمال الدّین حسین بن شهاب الدین فنایی.گازرگاهی هروی(874 ق-)مؤلّف «مجالس العشاق»،که اشعار بسیاری از خود در آن نقل کرده است.
فارسی،از ملا علی فنایی علاف مشهدی که در روزگار اکبر به هند سفر کرد(آتشکده،93).
فارسی،از کمال الدین حسینی فنایی یزدی معاصر شاه سلطان حسین(صبح گلشن،321).
ابو الحسن علی بن احمد بن محمد فنجگردی نیشابوری شیخ الافاضل(-503 یا 513 ق) جامع«تاج الاشعار»،(اشعار منسوب به امیر المؤمنین(علیه السلام)).مذکور در«معجم الادباء».
فارسی،از ابو القاسم بن میرزا بزرگ موسوی معروف به میرفندرسکی(-1050 ق)ناظم قصیدۀ یائیّۀ معروف که بر آن شرحها نوشته اند و چاپ شده.تألیفات متعدّدی نیز به نثر دارد.
فارسی،از فتح اللّه فؤاد قدسی کرمانی(-1340 ق)که مجموعۀ آثار او مکرر چاپ شده.
زینب فواز بنت علی آل فواز عاملی(-1327 ق).مذکور در«نابغات القرن العشرین».
فارسی،از ملا مقیمای فوجی نیشابوری،فرزند قیدی و برادرزادۀ نظیری نیشابوری،که مدتی در هند بود و ساقینامۀ او در موزۀ بریتانیا موجود است.
فارسی،از فوزی که«بلبلستان»او به نثر و نظم بر شیوۀ«گلستان»و«بوستان»در یوگوسلاوی سابق و عکس آن در کتابخانۀ مرکزی موجود است.
فارسی،از فوق الدّین احمد فوقی یزدی(سدۀ 11 ق).خ.مجلس،ملک و دانشگاه تهران.
فارسی،از فتونی صحاف اصفهانی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،140).
ص:411
فارسی،از ملا محمد فهمی رازی که منظومۀ «قسمتنامۀ»او در کتابخانۀ مرکزی موجود است.
فارسی،از سلطان محمد بن شاه طهماسب صفوی معروف به خدابنده و متخلص به فهمی (-1003 ق)(مجمع الخواص،9).
فارسی،از شاه قاسم بن عزیز الدین فهمی قزوینی (-999 ق)،برادر عارفی قزوینی(صبح گلشن، 322).
فارسی،از فهمی کاشانی که به مذهب نقطویه تمایل داشته(مجمع الخواص،200).
فارسی،از شمس الدین محمد فهمی کرمانی صدر دربار سلطان محمد صفوی(آتشکدۀ، 121).
فارسی،از فهمی هرمزی از اهالی جزیرۀ هرمز در خلیج فارس(هفت اقلیم،55).
فارسی،از بدر الدین فهمی یزدی(تاریخ یزد، 319).
فارسی،از عبد الرزاق بن علی فیاض لاهیجی (-1051 ق).خ.آستان قدس،ش 4730(سدۀ 11 ق).
فارسی،از فیروز شاه بهمنی(-825 ق)امیر سند (مجمع الفصحاء،41/1).
فارسی،از فیروز مشرقی(-283 ق)معاصر عمرو لیث صفار(مجمع الفصحاء،381/1).
فارسی،از سید کریم بن مصطفی منتظم الدولۀ فیروزکوهی که منظومۀ«عفافنامۀ»او در موضوع حجاب چاپ شده.
فارسی،از ابراهیم فیض شاهجهان آبادی (-1124 ق)که نستعلیق را خوش می نوشته (نتایج الافکار،544).
فارسی و عربی،از سید فیض علی موسوی مشهدی که فیض علی و حکیم تخلص می کرده (مرآت الخیال،258).
فارسی،از عبد الحسین فیض علی شاه عارف طبسی(-1199 ق).
فارسی،از محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق).خ.مجلس،ملی و ملک تهران.
فارسی،از قاضی فیض اللّه حاجبی بغدادی معاصر شاه طهماسب صفوی و قاضی سپاه او (تحفۀ سامی،49).
فارسی،از فیض اللّه شوشتری که در ریاضیات، نجوم و معما ماهر و معاصر نصرآبادی بوده است(تذکره،535).
فارسی،از میرزا احمد فیض لرستانی،مداح منوچهر خان معتمد الدوله.مذکور در«مدایح
ص:412
معتمدی».
فارسی،از میرزا علی اکبر فیضی،متولی آرامگاه فتحعلی شاه قاجار.خ.ملک.
فارسی،از میر معزّ الدین محمد فیضی اصفهانی (-952 ق)که 7 سال صدارت شاه اسماعیل صفوی را داشته(تحفۀ سامی،22).
فارسی،از ملاّ آقا بابا فیضی تبریزی،که «چهارده بند»او در هامش«مجالس المتقین» چاپ شده.
فارسی،از علی فیضی تربتی،در 5000 بیت (تحفۀ سامی،118).
فارسی،از ابو الفیض بن شیخ مبارک فیضی دکنی (-1004 ق)که نخست فیضی و سپس فیاضی تخلص می کرده.ط.هند.خ.مجلس و دانشگاه تهران،امیر المؤمنین نجف و دار الکتب قاهره.
فارسی،از سید حسن فیضی واعظ شیروانی، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،42).
فارسی،از یزدی عصار،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،120؛تاریخ یزد،320).
فارسی،از حبیب اللّه بن محمد علی(گلشن) قاآنی شیرازی(-1270 یا 1272 یا 1273 ق).
ط.تهران،1270 ق و مکرّر؛تبریز،1273 ق؛ بمبئی،1273 و مکرّر.
فارسی،از قائلی سبزواری که در زمان تالیف تحفۀ سامی(957 ق)در قزوین می زیسته(تحفۀ سامی،135).
دیوان قائم مقام-دیوان ثنائی فراهانی
فارسی،از میرزا عیسی(میرزا بزرگ)بن محمد محسن قائم مقام حسینی فراهانی (-1237 یا 1238 ق)مؤلف جهادیه.
فارسی،از قائمی قمّی که مؤلّف کتاب النقض (صص 239 و 628)او را در شمار شاعران شیعه آورده است.نسخۀ دیوان قائمی در کتابخانۀ لعلی استانبول موجود است که محتملا از همین شاعر خواهد بود.
فارسی،از حسن بن علی خان بن محمد خان قابل قاجار ایروانی،ملازم محمود میرزا قاجار.
مذکور در«سفینۀ محمود».
فارسی،از سید عبد اللّه قابل بلگرامی(-1132 ق)که خوشنویس هم بوده است(سرو آزاد، 340).
فارسی،از قابل شیرازی شاعر عهد قاجار.خ.
دانشگاه تهران.
فارسی،از محمد پناه قابل کشمیری(-1170 ق)شاگرد بیدل(نتایج الافکار،572).در صبح گلشن(ص 225)وفات قابل که پیشتر صنعت تخلص داشته،1140 آمده و محتمل است که هردو شرح حال مربوط به یک شاعر باشد.
ص:413
فارسی،از قابلی ترشیزی(یا شیرازی)،معاصر نوائی که شعرش را نکوهش کرده است(مجالس النفائس،66 و 240).
فارسی و عربی،از شمس المعالی قابوس بن وشمگیر دیلمی(-403 ق).دیوان مختصر عربی او در مصر چاپ شده.
فارسی،از عبد القادر تونی،ناظم مثنویی در موضوع جنگ قندهار(صبح گلشن،325).
فارسی،از وزیر خان بن محمد ظاهر خان قادر مشهدی(-1135 ق)از مقربان عالمگیر و فرّخ سیر(صبح گلشن،325).
فارسی،از داراشکوه محمد بن شاه جهان بن جهانگیر قادری(-1069 ق).خ.بنگال.
فارسی،از ملک الشعراء،عبد اللّه خان قاری کابلی.ط.لاهور،1342 ق و 1923 م.
فارسی،از میرزا غازی قاری تبتی،معاصر نصرآبادی(تذکرۀ،60).
فارسی،از سید ابو القاسم قاری مشهدی خراسانی،زنده تا 1083 ق،ناظم«نظم اللئالی» در تجوید که مکرر طبع شده.
ص:414
فارسی،از قاسم مشهدی طوسی(-995 ق)که خود را از نوادگان ارسلان جاذب که از امیران سلطان محمود بوده می دانسته است.خ.مجلس.
فارسی،از قاسم عاصم(سدۀ 10 ق)(مجالس النفائس،165).
فارسی،از قاسم بن عنایت اللّه متولّی آستانۀ حضرت عبد العظیم و معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،42).
فارسی،از قاسم غمزۀ بخارائی که از ظریفان آن شهر بوده(مجالس النفائس،169).
فارسی،از قاسم علی مشهدی،معروف به قاسم قصّه خوان(تحفۀ سامی،84).
فارسی،از قاسم قمی.نصرآبادی(تذکره،282) نوشته است که شاید با قاسم اردستانی یکی بوده باشد.
فارسی،از قاسم کاشانی،نوادۀ اهلی شیرازی (صبح گلشن،327).
دیوان قاسم کاهی(یا شعر او)-دیوان کاهی
دیوان قاسم گنابادی-دیوان قاسمی گنابادی
فارسی،از قاسم گوالیاری،نوادۀ محمد عطا مرصّع رقم،(صبح گلشن،327).
شیخ قاسم محیی الدین بن حسن بن موسی (-1379 ق)صاحب«الشعر المقبول»و «العلویات العشر»که هردو چاپ شده.
فارسی،از قاسم مرموز،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،188).
فارسی،از قاسم ولدی که از امیران سلطان حسین بایقرا بوده(مجالس النفائس،171).
فارسی،از قاسم بن خواجه میرکی هروی (مجالس النفائس،170).
فارسی،از قاسمی اردستانی(-984 ق)ناظم مثنوی«انیس العارفین»(تذکرۀ حسینی،269؛ روز روشن،546).برخی او را با قاسم قمّی یکی دانسته اند.
فارسی،از درویش قاسمی اصفهانی(مجالس النفائس،153).
فارسی،از درویش قاسم قاسمی تونی.مذکور در تذکرۀ دولتشاه.محتملا با سابق یکی است.
فارسی،از مجد الدین قاسمی خوافی،مؤلف «روضة الخلد»به شیوۀ«گلستان»و معاصر ولی دشت بیاضی که او را هجو گفته(صبح گلشن، 328).
فارسی،از قاسمی صیرفی معاصر و مصاحب حکیم شفائی(تذکرۀ نصرآبادی،282).
فارسی،از ابو القاسم بن ابی حامد قاسمی کازرونی شیرازی(سدۀ 11 ق)،شاگرد میرزا جان باغنوی.خ.آستان قدس،ش 4481.
ص:415
فارسی،از قاسمی کاشی(روز روشن،548).
ص:416
فارسی،از محمد معصوم قاضی شوشتری (تذکرۀ نصرآبادی،196).
فارسی،از قاضی صفی الدین عیسی،معاصر سام میرزا،نوادۀ قاضی عیسی معلم سلطان یعقوب (تحفۀ سامی،73).
فارسی،از قاضی علاء الدین عبد الخالق کرهرودی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی، 53).
فارسی،از قاضی عثمان قزوینی،ناظم «رضی نامه»(تاریخ گزیده،822).
فارسی،از قاضی عطاء اللّه رازی معاصر شاه طهماسب معروف به عطاء تهرانی(تحفۀ سامی، 32).
قاضی محمد بن قاضی نعمان مصری(-389 ق).مذکور در مقدّمۀ طبع«کتاب الهمّة»تالیف قاضی نعمان(ص 15).
فارسی،از قاضی سید محمد بن شکر اللّه ورامینی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،32).
فارسی،از قاضی محمود بن روح اللّه معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،30).
فارسی،از قاضی مسافر،معاصر شاه اسماعیل دوم(تذکرۀ نصرآبادی،472).
فارسی،از قاضی مسعود بن میر عبد الصمد رازی معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،40).
فارسی،از قاضی میرک بن خواجه شکر اللّه (-896 ق).وی معلم سلطان یعقوب بوده و پس از وفات او کشته شده(تحفۀ سامی،72).
فارسی،از قاضی نعمت گنابادی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،169).
فارسی،از قاضی نور اللّه عم قاضی صفی الدین، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،73).
فارسی،دیوان قاضی نوری(یا قاضی نور) اصفهانی،قاضی روزگار شاه اسماعیل صفوی (کلمات الشعراء،119؛نیز مذکور در کشف الظنون).
فارسی،از قاضی نهاوندی معاصر نصرآبادی (تذکره،324).
فارسی،از قاضی هجیم طبرستانی که قصیده ای در 80 بیت به فارسی،عربی و طبری از وی در تاریخ طبرستان(ص 131)نقل شده.
فارسی،از قاضی یحیی لاهیجانی(سدۀ 10 و 11 ق)که به هند رفته و برگشته و در کاشان می زیسته است؛خ.سلطنتی سابق،تهران.
فارسی،از قاطعی مؤلف«تذکرة الشعراء»و «سفارت صدر جهان و حکیم همام»(سرو آزاد، 93).
ص:417
فارسی،از قامتی گیلانی که قدّی بلند داشته و معاصر صادقی کتابدار بوده است (مجمع الخواص،237).
فارسی،از محمد حسین بن حیدر علی قانع اسفهی اصفهانی(1319 ق-)که«شجرۀ طوبا» و«ره آورد»نیز اثر طبع اوست و چاپ شده (شعرای معاصر اصفهان،372).
فارسی،از محمد گلپایگانی(سدۀ 13 ق).خ.
مجلس.
فارسی،از قانع شوشتری،ناظم منظومۀ«آش و قلیه».
فارسی،از شیخ محمد علی قانع شیرازی بحرانی خواهرزادۀ محمد علی گلشن و دوست هدایت (مجمع الفصحاء،425/2).
فارسی،از مسیّب بن محبّت(یا محمد)قانع کاشانی(تذکرۀ نصرآبادی،369).
فارسی،از میر فدا حسین قانع لکهنوی(-1249 ق).مذکور در«ایضاح المکنون».
فارسی،از قانعی بخارایی،معاصر نصرآبادی (تذکرۀ،441).
فارسی،از بهاء الدین احمد قانعی طوسی،که «کلیله و دمنه»را به امر عزّ الدین کیکاوس سلجوقی به نظم آورد.خ.ملک.
فارسی،از قانعی قزوینی حکاک،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،149).
فارسی،از میر سید علی قانعی کاشانی(تذکرۀ نصرآبادی،404).
فارسی،از قانعی مشهدی خبوشانی مقیم استرآباد و معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی، 172).
فارسی،از قبائیان،فرزند سلطان بیغری(یا یبغو)بن طغان از ملوک ترکستان (مجمع الفصحا،53/1).
فارسی،از حکیم محمد بن عبد الصبور قبلی خوئی تبریزی،طبیب حضور محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار،مجموعۀ رباعیاتی است که در هررباعی بیتی از قصیدۀ«بانت سعاد» کعب بن زهیر را ترجمه کرده(دانشمندان آذربایجان،122).
فارسی،از عبد الغنی قبول کشمیری(-1139 ق)از خویشاوندان ملاّ شاه بدخشی و شاگرد میرزا داراب جویا(تذکرۀ حسینی،272).
فارسی،از قبولی شاعر دربار سلطان یعقوب (-896 ق)(مجالس النّفائس،307).
فارسی،از قبولی ترشیزی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،64).در برخی نسخه های ترکی مقبلی هم آمده است.
ص:418
فارسی،از قبولی رستمداری(سدۀ 10 ق)از ملوک رستمدار(مجالس النفائس،400).
فارسی،از قبولی قندزی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،72 و 224).سنگلاخ نسخۀ آن را به خط جعفر هروی دیده بوده است(امتحان الفضلاء،160/1).
فارسی،از قبولی هروی معاصر نوائی که پس از وفات شاعر،دیوان او را بر طبق وصیت او نزد نوائی برده اند(مجالس النفائس،616 و 43).
فارسی،از قبولی یزدی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،151).
فارسی،از قپلان بیگ یا قفلان بیگ سپاهی بدخشانی،از قورچیان شاه عباس(-1077 ق) که به هند رفته و مصاحبت صائب را گزیده و همانجا درگذشته است.خ.ایشیاتک بنگال.
فارسی،از قتالی مشهدی(آتشکدۀ،93).
فارسی،از قتلی بخارائی که شاعری مشهور و از مقرّبان عبد العزیز خان اوزبک بوده«صبح گلشن»،330).
فارسی،از محمد حسین بن درگاهی مل قتیل لاهوری(-1240 ق).خ.دانشگاه پنجاب لاهور.
فارسی،از سید مرتضی قتیل گلپایگانی معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،425/2).در موزۀ بریتانیا نسخه ای از دیوان قتیل هست که محتملا همین دیوان باشد.
فارسی،از قدرت دهلوی(-1205 ق)ناظم منظومۀ نتائج الافکار(؟).مذکور در قاموس الاعلام ترکی.(بعید نیست که این شاعر همان قدرت گوپاموی بوده باشد که یاد خواهد شد.)
فارسی،از سید علی بن عزیز اللّه قدرت قمّی (-1316 ق)خ.موجود.
فارسی،از محمد قدرت اللّه قدرت گوپاموی لکهنوی(-1280 ق)مؤلّف تذکرۀ«نتایج الافکار».وی به علاوۀ دیوان چند مثنوی نیز دارد.
فارسی،از قدرتی اصفهانی،معاصر نصرآبادی (تذکرۀ،421).
فارسی،از قدری شیرازی که از شیراز به هند رفت(هفت اقلیم،306).
فارسی،از عبد الحسین بن محمد علی قدسی اصفهانی(-1366 ق)(شعرای معاصر اصفهان،272-277).
فارسی،ترکی و عربی،از عباسقلی آقا بن محمد خان قدسی باکویی(1208 ق-)،مؤلّف «گلستان ارم»و«ریاض القدس»(دانشمندان آذربایجان،306).
فارسی،از قدسی تفرشی که از سادات تفرش و معاصر صادقی کتابدار بوده(مجمع الخواص،
ص:419
100).
فارسی،از شیخ محمد ابراهیم قدسی خراشادی قاینی(-1354 ق)(بهارستان،342).
فارسی،از میرزا زمان قدسی دشتی(المآثر و الآثار،216).
فارسی،از حسین علی قدسی قهفرخی شاعر چهارمحال که در همانجا معلم بوده(شعرای معاصر اصفهان،384).
فارسی،از میر حسین قدسی کربلایی سبزواری، که از مقربان محمد خان حاکم هرات بوده.
(صبح گلشن،330).
فارسی و ترکی،از شیخ ابراهیم قدسی گنجوی (-1282 ق)(دانشمندان آذربایجان،306).
فارسی،از حاج محمد جان قدسی مشهدی (-1056 ق).خ.ملک،مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از غلام رضا بن مهدی قدسی مشهدی (معاصر).ط.
فارسی،از قدسی هروی،معاصر نوائی(مجالس النّفائس،15 و 190).
فارسی،از سید محمد قدسی یزدی(-1356 ق) (تاریخ یزد،320).
فارسی،از قدیمی نقّاش گیلانی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،139).
فارسی،از قدیمی(یا ندیمی)طبال،معاصر نوائی(مجالس النّفائس،21 و 195).
فارسی،از محمد باقر قرابولاغی خلخالی،ناظم «ثعلبیه»که چاپ شده.
فارسی،از نور الدین محمد بن عبد الرزاق قراری گیلانی وزیر گیلان در حکومت خان احمد (مجمع الخواص،46).
فارسی،از قراضۀ شیرازی،معاصر نوائی که به هرات و سپس به سمرقند مهاجرت کرد (مجالس النفائس،63 و 236).
فارسی،از قراضی قزوینی معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،168).
فارسی،از قرانی مشهدی(مطلع الشمس، 441/2).
فارسی،از قربی که صادقی او را در شمار سادات یاد کرده است(مجمع الخواص،84).
فارسی،از قربی دماوندی که در بغداد دانش آموخت و به هند رفت(آتشکده،416).
فارسی،از ملا فتاح قربی شیرازی معروف به ملا فتاح مکّی مدنی(-1045 ق)که در جوانی به هند رفت و نزد اکبر تقرب یافت(صبح گلشن،
ص:420
331).
فارسی،از قربی لاهیجانی خوشنویس،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،92).
فارسی،از قرداش تبریزی چینی فروش،معاصر سام میرزا،مذکور در تحفۀ سامی(دانشمندان آذربایجان،307).
فارسی،از قرشی دیارجندی معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،77).
فارسی،از شمس العلماء محمد حسین قریب گرگانی معروف به جناب،مؤلّف«ابدع البدایع».
فارسی،از ملاّ علی نقی قسمت قمّی(تذکرۀ نصرآبادی،368).
فارسی،از محمد قاسم قسمت مشهدی(سدۀ 11 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،313).
فارسی،از قسمتی استرآبادی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،229).
فارسی،از قاسم بیگ قسمی افشار کرمانی (-989 ق).آیتی در«تاریخ یزد»(ص 320) وی را یزدی دانسته است.
فارسی،از امیر بیگ قصاب اصفهانی(روز روشن،557).
فارسی،از قصاب کاشانی؛ط.تهران،1338 ش؛خ.آستان قدس،ش 4732.
فارسی،از قصاب مازندرانی(سدۀ 13 ق)، مدّاح خانان مازندران،خ.مجلس.
فارسی،از قصاب یزدی(تاریخ یزد،321).
فارسی،از آقا عبد الرحیم قضائی یزدی (-1253 ق).خ.آستان قدس،4733؛نیز، ملک،ملّی و دانشگاه تهران.
فارسی،از قطب الدین احمد،از دودمان شیخ احمد جام(مجالس النّفائس،105،280)دیوان جمال الدّین قطب احمد در 1889 م در دهلی چاپ شده که محتملا از همین شخص است.
فارسی،از قطب الدّین حیدر تونی موسوی (-618 ق)مؤسس فرقۀ حیدری.خ.شهید مطهری.
فارسی،از قطب الدین عتیقی،پدر جلال الدین عتیقی(تاریخ گزیده،824).
فارسی،از قطب الدین محمد بختیار بن کمال الدین اوشی کاکی(-633 ق).ط.کانپور، 1904 م و 1915 م.
فارسی،از سلطان قطب الدین محمد خوارزمشاه بن تکش(-592 ق) (مجمع الفصحاء،52/1).
ص:421
فارسی و عربی،از قطب الدین محمد ذهبی حسینی شیرازی(-1173 ق)(ریاض العارفین، 482).
فارسی،از قطب الدین محمود بن مسعود معروف به ملا قطب علاّمۀ شیرازی(-710 ق)(هفت اقلیم،249).
فارسی،از قطب الدین عبد اللّه بن محیی الدین انصاری خزرجی سعدی شیرازی،استاد دوانی که ابواب الخیر را در 899 ق تالیف کرده(هفت اقلیم،250).
فارسی،از محمد بن عبد الغفار قطبی اصفهانی (معاصر)(شعرای معاصر اصفهان،379).
فارسی،از قطبی بن غیاثی تونی(-935 ق) (تحفۀ سامی،161).
فارسی،از قطبی گنابادی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،161).
ترکی،از قطبی،ملازم سلطان مسعود میرزا (مجالس النفائس،22 و 196).
فارسی،از حکیم ابو منصور امیر شرف الدین بن منصور قطران جیلی دیلمی تبریزی(-465 ق)؛ ط.تهران،1263 ق؛تبریز،1333 ش؛خ.
آستان قدس،ش 4736(1277 ق)و 4735 (1283 ق).
فارسی،از میرزا عبد الوهاب قطرۀ چهار محالی اصفهانی،شاعر روزگار فتحعلی شاه قاجار (مجمع الفصحاء،422/2).
فارسی،از ابو القاسم بن علی مدد قطرۀ طهرانی.
ط.تهران،1334 ش.
شیخ احمد بن صالح قطیفی بحرانی(-1315 ق)؛ط.
شیخ حسن بن علی قفطان نجفی(-1275 ق)، جامع:شیخ محمد سماوی.مذکور در«شعراء الغری».
فارسی،از قلاشی،معاصر نوائی(مجالس النّفائس،83 و 258).
فارسی،از شیخ محمد حسن بن محمد قلزم اصفهانی(-1326 ق)،در 3000 بیت(شعرای معاصر اصفهان،380).
فارسی،از قلزم،برادر عمان سامانی که معلم حبیب آبادی از او یاد کرده است.
فارسی،از سید مهدی بن سید یحیی قلزم یزدی (1270 ش-)که منظومۀ«هفتاد موج»او در 1309 ش در لندن طبع شده.
فارسی،از قل محمد شبرغانی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،103 و 279).
فارسی،از میر قلندر،معاصر نوائی (مجالس النّفائس،78).
ص:422
فارسی،از محمد قلندر خراسانی(صبح گلشن، 381).
ترکی،از قلندر سمرقندی معروف به حریمی قلندر،معاصر نوائی(مجالس النفائس،41 و 214).
فارسی،از ابو الوفاء قلندر شاه نعمت اللهی کرمانی (مجمع الخواص،301).
فارسی،از قلی بخاری،ندیم عبد العزیز خان و معاصر نصرآبادی(تذکره،437).
فارسی،از قلیج ارسلان(تذکرۀ نصرآبادی، 492).
ترکی،از قلیج بیگ بغدادی(مجمع الخواص، 127).
فارسی،از سید قمر الدین بن حبیب اللّه اورنگ آبادی،که در 1175 ق از سفر حجّ بازگشته (خزانۀ عامره،380).
فارسی،از قمر السلطنه بنت فتحعلی شاه قاجار (از رابعه تا پروین،186).
فارسی،از منشی حسن بن اکرام اللّه قمر کاکوری هندی(صبح گلشن،334).
فارسی،از نظام الدین قمری اصفهانی مداح خاندان صاعدی و اتابکان فارس(سدۀ 7 ق).
خ.ادبیات تهران و آستان قدس،ش 4955 (سدۀ 11 ق).
فارسی،از قمری،ط.ایران.
فارسی،از سراج الدین قمری آملی(یا خوارزمی)معاصر کمال اسماعیل(-635 ق) (مجمع الفصحاء،477/1).این غیر از دیوان سراج قمری است.
فارسی،از پهلوان بیگ قمری خراسانی (مجمع الخواص،36).
ترکی،از محمد تقی قمری دربندی ناظم «کنز المصائب»که مکرّر چاپ شده.
فارسی،از ابو القاسم زیار بن محمد قمری جرجانی مازندرانی،مداح قابوس بن وشمگیر (-403 ق)(مجمع الفصحاء،477/1).
فارسی،از قاسم بیگ قمّی افشار(آتشکده، 19).
فارسی،از قنبری رازی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،178).
فارسی،از قنبری نیشابوری،مداح بابر میرزا و معاصر نوائی(مجالس النّفائس،39 و 213).
فارسی،از ملا هادی قواس شوشتری،مذکور در «تذکرۀ شوشتر».
فارسی،از سید میر شاه قوام الدّین اصفهانی
ص:423
(-پس از 940 ق)صدر روزگار شاه اسماعیل (آتشکده،185).
فارسی،از قوام الدین طبسی.سنگلاخ آن را به خط جمشید خوشنویس دیده بوده(امتحان الفضلاء،152/2).
فارسی،از آقا قوام الدین لاریجانی،یوزباشی تفنگچیان که در روزگار شاه عباس اول در جنگ گرجستان کشته شد(تذکرۀ نصرآبادی، 52).
فارسی،از خواجه قوام الدین هروی شاعر دربار سلطان حسین بایقرا که در 911 ق تاریخ وفات او را به نظم آورد(تذکرۀ نصرآبادی،469).
فارسی،از قوامی خوافی،معاصر عوفی،مذکور در لباب الالباب.
فارسی،از اشرف الشعراء بدر الدین قوامی خباز رازی(سدۀ 6 ق)؛ط.تهران،1374 ق.خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،از قوامی فریومذی،مداح قوام الدین ناصر بن علی درگزینی وزیر سلطان سنجر.
مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از میر قوام الدین شیرازی،شاگرد غیاث الدین منصور دشتکی(صبح گلشن، 335).
فارسی،از قوام الدّین احمد قوامی مطرزی گنجوی،ناظم قصیدۀ مصنوعۀ«صنایع الاسحار»،خ.مجلس.
فارسی،از سید علی بن حسین قوامی مدرسی یزدی قوام الشعراء(-1358 ق)؛ط.تهران، 1367 ق.
فارسی،از قوسی اسفراینی،معاصر نوائی (مجالس النّفائس،73 و 248).
فارسی و ترکی،از قوسی تبریزی،شاگرد آقا حسین خوانساری(-1098 ق)که در اصفهان می زیسته،خ.ملک.
فارسی،از قوسی تبریزی،معاصر سام میرزا، مذکور در«تحفۀ سامی».
فارسی،از اسماعیل بن علی خان قوسی تبریزی (دانشمندان آذربایجان،311).
فارسی،از قوسی شوشتری،نویسندۀ دیباچۀ دیوان خاقانی(تذکرۀ نصرآبادی،280).
فارسی،از قوسی هروی(یا طوسی)(مجالس النفائس،167؛روز روشن 464).
فارسی،از میرزا قهرمان کرمانشاهی(-ح 1337 ق)؛خ.موجود.
فارسی،از یزدان بخش بن محمد تقی قهرمان (1295 ش-).اشعار بسیاری از وی در مطبوعات منتشر شده است.
ص:424
فارسی،از قیدی شیرازی(-990 ق)که در عهد شاه طهماسب به هند رفته،نخست مورد بزرگداشت اکبر قرار گرفته و بعد از دربار او رانده شده است(تذکرۀ نصرآبادی،262).
فارسی،از قیدی کرمانی،معاصر نصرآبادی (تذکرۀ،262).
فارسی،از قیدی نیشابوری(-1074 ق)فرزند نظیری نیشابوری(خزانۀ عامره،436).
فارسی،از مولوی عابد حسینی قیس،شاگرد مفتی عباس لکهنوی.مذکور در«تجلیات».
فارسی،از قیصر هروی شاملو،ملازم حسین خان در هرات(تذکرۀ نصرآبادی،302).
فارسی،از قیصری بیگ شیرازی همدانی (-1022 ق)که در عهد شاه جهان به هند رفت (صبح گلشن،335).
شیخ حسن بن محمد قیّم حلّی(-1317 یا 1318 ق).دیوان را نخست عبد الکریم فرزند شاعر گرد آورده ولی در 1335 ق در واقعۀ حلّه سوخته است.اخیرا علی خاقانی برخی از اشعار پراکندۀ او را گرد آورده است.
فارسی،از شیخ ابو طاهر کاتب.سنگلاخ نسخۀ آن را دیده بوده(امتحان الفضلاء،214/1).
فارسی،از محمد بن عثمان کاتب خراسانی، معاصر عنصری(مجمع الفصحاء،485/1).
شیخ کاتب بن راضی طریحی(ح 1303 ق-)؛ جامع:محمد کاظم طریحی فرزند ناظم.
فارسی،از مولانا یوسف شاه کاتب هروی، معاصر نوائی(مجالس النّفائس،37 و 210).
فارسی،از کاتب(یا کاتبی)یزدی(-1000 ق) (صبح گلشن،335).
فارسی،از محمد کاتبی تبریزی(دانشمندان آذربایجان،311).
فارسی،از محمد بن عبد اللّه کاتبی ترشیزی (-839 ق).خ.مجلس،ملک و دانشگاه تهران.
فارسی،از کاتبی مشهدی(تذکرۀ حسینی، 281).
فارسی،از محمد باقر کاتبی نیشابوری(صبح گلشن،336).
فارسی،از کاتبی یزدی(تاریخ یزد،325).
فارسی،از محب علی کاسبی شوشتری(سدۀ 11 ق)مداح واخشنو خان حاکم شوشتر(تذکرۀ شوشتری،51 و 111).
فارسی،از اسماعیل بن حیدر علی کاشف اصفهانی(-پس از 1080 ق).خ.دانشگاه تهران.
ص:425
فارسی،از صدر الدین محمد باقر کاشف دزفولی (-1258 ق).خ.ملّی تبریز و موزۀ بریتانیا.
فارسی،از قاضی شریف الدین محمد بن شمس الدین محمد کاشف شیرازی(سدۀ 11 ق)،مؤلف«سراج المنیر»و«بهار و خزان»که جز دیوان منظومه هائی نیز داشته است(تذکرۀ نصرآبادی،251).
فارسی،از کاشف قراباغی(سدۀ 13 ق) دانشمندان آذربایجان،311).
فارسی،از میرزا علی اکبر بن سید رضی کاشف قمی(1317 ق-).خ.دیده شده.
فارسی،از کاشف الدین محمد بن سالک الدین یزدی(-910 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از کاشفی بدخشانی،که در 1033 ق به هند رفت(صبح گلشن،336).
فارسی،از کمال الدّین حسین بن علی کاشفی واعظ سبزواری(-910 ق).خ.دانشگاه تهران و آصفیّۀ هند.
فارسی،از ملا حسن کاشی آملی که هفت بند او به پیروی خاقانی چاپ شده.
فارسی،از کاظم بن میرزا علی اصفهانی که در مشهد مقدس مجاور بود و کتابت می کرد(تذکرۀ نصرآبادی،128).
فارسی،از کاظم بن نصر اللّه بیدآبادی اصفهانی، در 3000 بیت(شعرای معاصر اصفهان،384).
فارسی،از کاظم تبریزی،معاصر نادر شاه افشار ناظم«طبّ منظوم».مذکور در«ریاض الجنّة».
فارسی،از کاظم تبریزی مقیم کاشان که در ایام عاشورا«روضة الشهداء»می خوانده و معاصر نصرآبادی بوده است(تذکره،371).
فارسی،از حکیم کاظمای تونی که به هند رفت و به نظم جنگنامۀ جلال الدین منکبرنی پرداخت (تذکرۀ نصرآبادی،402).
فارسی،از کاظم تویسرکانی،مؤلف«تذکرة الشعراء»در 1287 ق(فهرست مجلس، 160/3).
فارسی،از محمد کاظم بن حسین لاکانی رشتی نجفی(معاصر).خ.موجود.
ص:426
123).
فارسی،از کاظم[بن]محمد صادق قمی،شاگرد قاضی محمد سعید قمی(آتشکده،234).
فارسی،از محمد کاظم بن محمد صادق کاشی (-1273 ق)ناظم چند ارجوزه که یاد شد.
فارسی،از میرزا کاظم بن میرزا مینا کاشی که به هند رفت و در دربار او رنگزیب واقعه نویس شد (تذکرۀ نصرآبادی،132).
شیخ کاظم بن سلمان کواز شمری حلی کاظمی، در حدود 11000 بیت.
فارسی،از کاظم نصرآبادی،معاصر طاهر نصرآبادی(تذکره،299).
شیخ عبد المحسن بن حاج محمد کاظمی (-1354 ق).ط 1939 و 1947 م(بخشی از دیوان).
فارسی،از کاظمی هروی،معاصر نوائی،که به سفارت به هند رفت و در بازگشت در شیراز درگذشت(مجالس النّفائس،37 و 211).
ص:427
آل البیت(علیه السلام)
کامل سلیمان عاملی.ط.1371 ق.
کامل شعیب عاملی صیداوی.ط.صیدا،1922 م.
فارسی،از کاملا،خواهرزادۀ میر تقی کاشی (تذکرۀ نصرآبادی،309).
فارسی،از اسماعیل کامی اصفهانی (مجمع الفصحاء،426/2)؛
فارسی،از شاه حسین کامی اوبه،معاصر نوائی (مجالس النّفائس،60 و 234).
فارسی،از کامی سبزواری،شاگرد جامی (آتشکده،79).نصرآبادی نیز از شاعری به نام کامی سبزواری یاد کرده است(تذکره،281 و 525).
فارسی،از میر علاء الدولة بن میر یحیی کامی قزوینی،معاصر شاه اسماعیل دوم صفوی.که در روزگار شاه طهماسب به هند گریخت و نزد اکبر تقرب یافت و تذکرۀ«نفائس المآثر»را تألیف کرد(تذکرۀ نصرآبادی،472).
فارسی،از شیخ محمد بن حسن کامی لاهیجی (ح 1310 ق-)،مؤلف«تراجم اعیان گیلان».
فارسی،از شیخ محمد بن حسن کامی لاهیجی (ح 1310 ق-)،مؤلف«تراجم اعیان گیلان».
فارسی،از کامی لاهیجی،منشی خان احمد خان حاکم گیلان و معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،57).
فارسی،از دوست محمد کامی گوشوانی هروی، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،83).
فارسی،از شاه حسین کامی یزدی(-954 ق) (تاریخ یزد،325)
فارسی،از امیر عنصر المعالی کیکاوس بن اسکندر،مؤلّف«قابوسنامه»،که در همین اثر مقداری از اشعار خویش را نقل کرده است.نیز مذکور در لباب الالباب(31/1).
فارسی،از ابو القاسم نجم الدین محمد معروف به ملاّ قاسم کاهی کابلی اکبرآبادی(-988 ق).خ.
ملّی تبریز و دانشگاه پنجاب پاکستان.
فارسی،از کاهی بدخشی،معاصر سلطان حسین بایقرا و شاگرد ملا محمد بدخشی(تذکرۀ حسینی،281).
فارسی،از عبد الکریم کاهی نیشابوری(مجالس النفائس،166).
فارسی،از شاه نصیر الدین(یا نصرة الدین)کبود جامه(سدۀ 6 ق).خ.مجلس.
فارسی،از رحیم بحری اسماعیلی کبودر آهنگی.ط.
فارسی،از حاج میرزا کبیر آقا بن میر باقر مراغی (-1325 ق)؛ط.
ص:428
فارسی،از میرزا مقیم بن میرزا قوام،کتابدار شاه عباس صفوی که به سفارت به دکن رفت(تذکرۀ نصرآبادی،75).
ابو صخر کثیر بن عبد الرحمان خزاعی معروف به کثیر عزة(-105 ق)(معالم العلماء،140).
فارسی،از کحلی تبریزی که اشعارش در بیاض گل احمد،مؤرّخ 1075 ق درج است (دانشمندان آذربایجان،314).نسخه ای نیز به عنوان«دیوان کحلی»در دانشگاه تهران موجود است.
فارسی،از کحلی شیرازی،معاصر سام میرزا که به قول او در کحالی بی بدل بود(تحفۀ سامی، 151).
فارسی،از عبد اللطیف کرام بخاری،شاعر دربار عبد العزیز خان(تذکرۀ نصرآبادی،436).
فارسی،از حافظ درویش حسین خادم کربلائی، مؤلف«روضات الجنان و جنات الجنان».خ.
موجود.
فارسی،از شاه کرم خوانساری(روز روشن، 573).
ص:429
هر شاعری که کاتب و منجم نیز بوده باشد.
فارسی و اردو،از میر صالح بن عبد اللّه(مشکین رقم)(-1060 ق)که در شعر فارسی کشفی و در اردو سبحانی تخلّص می کرد.
فارسی،از سید جعفر بن ابی اسحاق کشفی موسوی دارابی(-1267 ق)؛خ.ملک.
فارسی،از محمد سلامت اللّه کشفی هندی،ط.
کانپور،1278 ق.
ریگستان نجف(فارسی)
سید محمد بن مرتضی رضوی کشمیری(1308 ق)؛ط.
فارسی،از کشوری رودباری،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،151)؛خ.ملک(؟)
فارسی و ترکی،از نعمت اللّه دیلمقانی (دانشمندان آذربایجان،315).خ.مجلس.
کعب بن زهیر بن ابی سلمی مازنی(-26 ق) ناظم قصیدۀ«بانت سعاد»در مدح پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله).
هاشم بن حردان کعبی(-1331 ق).ط.نجف، 1354 ق.
فارسی،از کفائی گنجوی،مدّاح ملوک طبرستان (دانشمندان آذربایجان،315).
سید محمد کاظم بن محسن کفائی موسوی نجفی، مؤلف«عصور الادب العربی»و«الزهراء»که هردو چاپ شده.
فارسی،از یوسف شاه کفایت هروی خوشنویس (صبح گلشن،340).
فارسی،از کفاش اصفهانی،در مراثی سیّد الشهداء(علیه السلام)؛خ.دیده شده.
فارسی،از میر حسین کفری تربتی خوشنویس (-1077 ق)که به هند رفت و نزد خان خانان تقرب یافت(صبح گلشن،340).
فارسی،از کفری یزدی،معاصر نصرآبادی (تذکرۀ،419).
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق) ناظم«منهج السلامة»و مؤلف«مصباح کفعمی».
محمد بن حسن کلاعی،که ابن شهر آشوب او را در شمار شاعران شیعه یاد کرده است(معالم العلماء،140).
فارسی،از کلامی اصفهانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،271 و 245).
فارسی،از کلامی خوافی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،158).
ص:430
فارسی،از فخر العلماء عبد اللّه بن علی(آگه) کلامی شیرازی(-1299 ق)(آثار عجم، 477).
فارسی؟،از کلامی کربلائی شاعر و صوفی بکتاشی معروف به جهان دده،(العراق بین الاحتلالین،137/4).
فارسی،از صدر الدین محمد کلامی لاری (آتشکده،298).
فارسی،از کلامی مروزی،مدّاح بغداد خاتون (آتشکده،131).
فارسی و ترکی،از کلان اندجانی،که از جانب بابر بر کابل و قندهار حکومت داشته(صبح گلشن،340).
فارسی،از خواجه کلان بزاز هروی،معاصر نوائی(مجالس النّفائس،85 و 259).
ص:431
فارسی،از کمال الدین اسماعیل بن جمال الدین عبد الرزاق اصفهانی(-626 یا 635 ق).ط.
لندن،1903 م؛بمبئی،1307 ق.خ.آستان قدس،ش 4741(1019 ق).
فارسی،از سید کمال کجکولی بلخی،معاصر نوائی که می نویسد 500 هزار بیت شعر داشته است(مجالس النّفائس،34 و 207).نوائی از کمال دیگری نیز نام می برد که به ترکی شعر می گفته است(مجالس النّفائس،50 و 224).
فارسی،از کمال تربتی،معاصر نوائی که غزلیات حافظ را تخمیس کرده(مجالس النفائس،32 و 205).
فارسی،از کمال الدین مسعود خجندی(-792 ق).ط.تبریز،1337 ش.
فارسی،از کمال الدین بن حسام خوافی هروی، ناظم«عوامل»که به نام معزّ الدین حسین کرت (-771 ق)سرود(فرهنگنامه های عربی به فارسی،157).
فارسی،از کمال الدین بن حسین خوانساری (-1361 ق)(شعرای معاصر اصفهان،387).
فارسی،از میر کمال الدین حسین،معاصر نوائی و جامی،که نزد سلطان یعقوب رفت و پس از بازگشت به خراسان به شرح«منازل السائرین» خواجه عبد اللّه انصاری پرداخت(مجالس النفائس،94 و 270).
فارسی،از کمال الدین حسین،فرزند خواجه نظام الملک و معاصر نوائی(مجالس النفائس، 106 و 280).
فارسی،از کمال الدین زنجانی(-687 ق)مدّاح خواجه شمس الدین محمد و برادرش عطا ملک جوینی و خواجه نصیر الدین طوسی (مجمع الفصحاء،487/1).
فارسی،از ملک کمال الدین ترمذی معروف به کمال الدین کوتاه پای که در نواحی بدخشان ولایت داشته و اشعارش در سفینۀ اشعار موجود در کتابخانۀ مجلس دیده شده(فهرست، 158/3).
فارسی،از کمال الدین مراغی(مجمع الفصحاء، 487/1).
فارسی،از کمال الدّین مسعود شیروانی(-905 ق)مدرس مدرسۀ گوهر شاد بیگم هرات (مجالس النفائس،91 و 266).
فارسی،از کمال الدین سیستانی(صبح گلشن، 342).
فارسی،از کمال الدین محمد(یا حسین)بن غیاث الدین حکیم و مؤرّخ شیرازی که معروف به کمال الدین حسین قصّه خوان و ابن غیاث نیز بوده.خ.ملک.
فارسی،از کمال الدّین محمد بن محمد حسین فسائی شیرازی،معاصر نصرآبادی(تذکره، 202).
ص:432
فارسی،از میرزا کمال الدین کاشانی مقیم اصفهان(صبح گلشن،343).
فارسی،از کمال گیلانی(آتشکده،164).در «نگارستان سخن»این شاعر با کمال شیرازی یکی دانسته شده است.
فارسی،از حیدر علی بن محمد مهدی کمالی اصفهانی(-1355 ق).ط.تهران،1370 ق؛ استانبول،1339 ق.
فارسی،از کمالی سبزواری(-1020 ق)،شاعر دربار شاه عباس اول صفوی،که«عباسنامه»را به نام او سرود(آتشکده،79).
فارسی،از امیر عمید کمال الدین جمال الکتاب کمالی بخاری سبزواری،شاعر خوشنویس و موسیقیدان،معاصر سنجر سلجوقی،مذکور در «لباب الالباب»عوفی.
فارسی،از کمتری کفاش شیرازی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،275).
فارسی،از عبد الرّحیم کم گوی کشمیری(-ح 1100 ق)شاگرد سرخوش(کلمات الشعراء، 97).
ص:433
عباس صفوی و ناظم مثنوی«خسرو و شیرین» (آتشکده،257).
فارسی،از کوچک بیگ که از امراء سدۀ 10 ق بوده(مجالس النفائس،302).
فارسی،از رمضانعلی بن حسین علی نیستانی اردستانی،معروف به کوچک علی(-1337 ق)،منقول از معلم حبیب آبادی.
فارسی،از کور لطیف شاعر ماوراء النهری(سدۀ 10 ق)که فخری هراتی شعر او را ستوده است (مجالس النفائس،164).
فارسی،از شرف الشعراء،حکیم کوشککی قاینی،معاصر سلطان سنجر سلجوقی که شاعری هزل سرا بوده.مذکور در«لباب الباب».
ص:434
مجموعه های«ترانه های ملّی»و«خلنامۀ کوهی»او چاپ شده.
فارسی،از اسد اللّه کهتر.خ.ایشیاتک بنگال (1109 ق).
فارسی،از کیجیک میرزا شاهزادۀ تیموری، معاصر نوائی(مجالس النفائس،127 و 315).
فارسی،از کیخسرو خان،خواهرزادۀ رستم خان سپه سالار و معاصر نصرآبادی(تذکرۀ،17).
فارسی،از خواجه حسین کیرنگی باوردی،خال ابو نصر میهنه و معاصر نوائی،که مدّتی در هرات صدارت داشته(مجالس النفائس،105 و 279).
فارسی،از کیفی سیستانی که در اصل از یهودان سبزوار بوده،از آنجا به سیستان و سپس به هند رفته و فخر الزمانی در 1025 ق او را در لاهور دیده.وی مثنوی«آگاهنامه»را بر وزن مثنوی مولوی سروده(میخانه،560).
فارسی،از کیوان ناظم منظومۀ«موش و گربه» که در تبریز در 1262 ق چاپ شده و ظاهرا ناظم پس از روزگار عبید زاکانی می زیسته است.
فارسی،از عباسعلی بن اسماعیل کیوان قزوینی ملقب به منصور علی شاه که از صوفیه بوده ولی از آن طریقت روگردان شده.«عرفان نامه»که چاپ شده،تألیف اوست.
فارسی،از گدا حسین گدا که تقریظ او بر کتاب «الجامع الشفائیة»در سی و چند بیت چاپ شده.
ترکی،از گدائی،شاعر روزگار بابر میرزا،معاصر نوائی(مجالس النّفائس،83 و 258).
فارسی،از ابو القاسم گرامی معروف به آقا بابا اصفهانی(صبح گلشن،347).
فارسی،از گرامی بغدادی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،166).
فارسی،از گرامی تبریزی،فرزند سهوی(صبح گلشن،347).
فارسی؟،از محمد حسین گرامی ترک (آتشکده،20).
فارسی،از میر عبد الرحمان خان گرامی خوافی (-1124 ق).ط.لاهور،1932 م.
فارسی،از مهدی قلی گرامی کاشانی،که به قول نصرآبادی افزون بر غزلیات خمسه ای نیز داشته است(تذکرۀ،295).
فارسی،از گرامی کشمیری(-1156 ق)،فرزند قبول کشمیری(سرور آزاد،198).
فارسی،از دورۀ بیگ گرامی هروی،سفره چی دربار علی قلی خان حاکم هرات (مجمع الخواص،122).
فارسی،از محمد مؤمن گربۀ اصفهانی شاعر
ص:435
هزّال،معاصر شاه سلیمان صفوی(صبح گلشن، 347).
فارسی،از گربۀ شوشتری که شاعری ظریف و معاصر نصرآبادی بوده(تذکره،407).
فارسی،از اوحد الدین گرگانی شاعر متقدّم (مجمع الفصحاء،482/1).
فارسی،از گرمی بروجردی(مجمع الخواص، 296).
فارسی،از محمد قاسم گرمی شیرازی،از نوادگان اهلی شیرازی(صبح گلشن،348).
فارسی،از ملا حسین بن عبد اللّه گریان شهرابی اردستانی اصفهانی(سدۀ 13 ق)مؤلف«انوار المجالس»،«تذکرة الحال»و ناظم «دوازده بند».
فارسی،از گل بابا بلخی که در معما،لغز،عروض و قافیه مهارت داشته(صبح گلشن،348).
فارسی،از گلبدن بنت بابر شاه(از رابعه تا پروین،190).
فارسی،از گلچهره بنت بابر شاه(صبح گلشن، 348).
فارسی،از محمد صادق معروف به میرزای گلچین که«گلچین المدایح»او چاپ شده.
فارسی،از مجد الدین میر فخرائی،معروف به گلچین گیلانی،که منظومه هائی از جمله «نهضت»و«مهر و کین»از او چاپ شده.
فارسی،از احمد بن علی اکبر گلچین معانی (1295 ش-)که تألیفات متعددی از وی چاپ شده است.
فارسی،از گلخنی قمّی،معاصر سلطان حسین بایقرا،که شاعری سفیه،بدزبان،بی باک و ملامتی بوده(مجالس النفائس،161 و 297).
فارسی،از گلرخ بنت بابر شاه(صبح گلشن، 348).
فارسی،از رجب علی بن حسین گلزار اصفهانی (-1366 ق)(نامۀ سخنوران،161).
فارسی،از فضل اللّه گلزار فریز هندی(1349 ق-)(شعرای معاصر اصفهان،401).
فارسی،از گلشن که قصیدۀ نونیۀ مصنوع وی در یک مجموعۀ خطی دیده شد.
فارسی؟،از گلشن آذربایجانی(سدۀ 11 ق) (دانشمندان آذربایجان،318).
فارسی،از شیخ سعد اللّه گلشن احمدآبادی گجراتی(-1141 ق)(نتائج الافکار،606).
فارسی،از عبد الوهاب بن محمد حسین گلشن ایرانپور اردکانی یزدی(-1356 ق)،خ.
ص:436
امیر المؤمنین نجف.افزون بر دیوان منظومه های «عقل و جنون»و«دلکش و پریوش»نیز از اوست که چاپ شده.
فارسی،از علی بن عطاء اللّه گلشن انصاری جونپوری(-1200 ق)،در 5000 بیت.خ.
آصفیه.
فارسی،از محمد علی گلشن شیرازی پدر قاآنی (مجمع الفصحاء،426/2).
فارسی،از میرزا محمد گلشن گلپایگانی که نستعلیق را خوش می نوشته(سدۀ 13 ق)؛خ.
دانشگاه تهران.
فارسی،از راجه جیالال گلشن لکهنوی که اشعار او در صبح گلشن(ص 349)از دیوانش نقل شده.
فارسی،از رای گلاب گلشن لکهنوی سندیلوی، شاگرد قتیل(صبح گلشن،349).
فارسی،از علی اکبر بن محمد گلشن مشهدی تربتی،که روزنامۀ«آزادی»را از 1344 تا 1357 ق انتشار می داد؛ط.مشهد،1372 ق.
فارسی،ترکی و عربی،از ابراهیم بن محمد گلشنی بردعی(-940 ق)؛خ.دار الکتب قاهره.
فارسی،از گلشنی شبستری،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،142).
فارسی،از گلشنی شیرازی،که در روزگار جهانگیر به هند رفت(صبح گلشن،349).
فارسی،از گلشنی کاشانی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،133).
فارسی،از گل محمد نقشبندی(مقالات الشعراء، 692).منظومۀ«الهی نامه»در هند به نام گل محمد صاحب عالی چاپ شده که محتملا از همین شاعر است.
فارسی،از میرزا حسین خان گمنام ملقب به مرصّع پوش(-1334 ق).ط.تهران،1328 ش.
فارسی،از محمد جمال الدین بن وحید الدین گمنام هندی که اشعار او در تذکرۀ روز روشن (صص 588-593)از دیوانش نقل شده.
فارسی و اردو،از گنابیگم بنت علیقلی خان والۀ داغستانی(تذکرۀ الخواتین،158).
ترکی،از گنجی آذربایجانی(سدۀ 13 ق) (دانشمندان آذربایجان،320).
فارسی،از گنجی گلپایگانی،معاصر نصرآبادی (تذکره،394).
فارسی،از گوهر بیگم آذربایجانی(خیرات حسان،47/3).
فارسی،از ابراهیم بن اسماعیل گوهر کوهپایه ای اصفهانی(1342 ق-)(شعرای اصفهان،
ص:437
406).
فارسی،از گوهر خطیب و طبیب کرمانی(سدۀ 13 ق)(مجمع الفصحاء،429/2).
فارسی،از شمس الشعراء گوهر بنت موسی خان قاجار که مادرش دختر فتحعلی شاه قاجار بوده.
ط.تهران،1319-1320 ق.
فارسی،از محمد باقر خان گوهر مدراسی(سدۀ 12 ق).خ.مجلس.
ص:438
فارسی،از میرزا مهدی بن وکیل لشکر لاهوتی تفرشی بدایع نگار(-1320 ش)؛ط.تهران، 1306 ش.
فارسی،از ابو القاسم لاهوتی کرمانشاهی (-1335 ش).ط.مکرّر.
فارسی،از لایق بلخی،معاصر نصرآبادی (تذکره،441).
ص:439
سید لطف اللّه بن عطاء اللّه حسینی شجری نیشابوری،استاد منتجب الدّین،در 10000 بیت، مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارسی،از لطف اللّه نیشابوری(-786 یا 810 ق)مداح امیر تیمور گورکان(مجالس العشاق، 141؛مجمع الفصحاء،29/2).خ.ملّی تهران.
فارسی،از لطفی اصفهانی(صبح گلشن،354).
فارسی،از لطفی تاشکندی(سدۀ 10 ق) (مجالس النفائس،164).
فارسی،از لطفی تبریزی،فرزند عرفی کمانگر (صبح گلشن،355).
فارسی،از لطفی شیرازی(تذکرۀ حسینی، 285).
فارسی،از لطفی طهرانی صرّاف(آتشکده، 216).
فارسی،از لطفی مشهدی،که از ظریفان مشهد و معاصر نوائی بوده(مجالس النّفائس،71).
فارسی،از لطفی که افزون بر شاعری در نجوم نیز مهارت داشته(تذکرة الشعراء،117).
فارسی،از لطفی نیشابوری،داماد ملاّ قیدی و معاصر نصرآبادی(تذکرۀ،315).
فارسی و ترکی،از لطفی هروی،معاصر نوائی که به قول او ملک الکلام زمان خویش بوده (مجالس النفائس،49 و 223).خ.مطهّری.
فارسی،از میرزا عبد اللطیف اصفهانی(سدۀ 13 ق)که در روزگار محمد شاه به هند رفت.
(مجمع الفصحاء،430/2؛صبح گلشن،355).
فارسی،از لطیف اصفهانی بصری معروف به لطیف قلندر که به بصره نزد علی پاشا رفت و گویا در هرات درگذشت(تذکرۀ نصرآبادی، 395).
فارسی،از لطیف خراسانی هروی،معاصر شاه محمد قزوینی،(مجالس النّفائس،394).
فارسی،از لطیف قزوینی(صبح گلشن،356).
ترکی،از لطیفی معاصر نوائی که در جوانی درگذشته و طبعی شوخ داشته(مجالس النفائس، 51 و 225).
فارسی،از شمس الدّین محمد فرزند قاضی زادۀ اردبیلی(سدۀ 10 ق).
فارسی،از لطیفی جونپوری که افزون بر دیوان مثنوی«منازل»را به پیروی حدیقۀ سنائی سروده(صبح گلشن،356).
فارسی،از لعلی میرزا بن شاهقلی سلطان بدخشانی از امیران اکبر شاه و مصاحب عبد القادر بداونی(روز روشن،598).
ص:440
فارسی و ترکی،از شمس الحکماء میرزا علی خان بن حاج آقا میرزا ایروانی(-1325 ق).ط.تبریز،1316 ق و مکرّر.
فارسی،از فرّخ لقای یزدی شاعرۀ اواخر روزگار صفویّه(تاریخ یزد،327).
فارسی،از لقائی خراسانی(سدۀ 10 ق) (مجالس النفائس،155).
فارسی،از لقائی سمرقندی(سدۀ 10 ق) (مجالس النّفائس،146).
فارسی،از لقائی لاهیجی که از بزرگزادگان لاهیجان بود و در جوانی درگذشت(تذکرۀ نصرآبادی،337).
دیوان لکنتی-دیوان روانی
فارسی،از لوائی سبزواری(-979 ق)که به هند رفت و نزد اکبر تقرب یافت(صبح گلشن، 357).
فارسی،از بابا سلطان لوائی قمّی قلندر که به اصطلاحات عرفانی آشنا و معاصر نصرآبادی بوده است(تذکره،284).
فارسی،از لوحی اصفهانی که از مدّاحان و دراویش اواسط روزگار صفویّه بوده(تذکرۀ نصرآبادی،430).
فارسی،از میر لوحی،معاصر نصرآبادی،که مادۀ تاریخ وفات شیخ بهائی را گفته است.(تذکرۀ، 483).
فارسی،از شیر علی خان بن امجد علی خان لودی (-1102 ق)،مؤلّف«مرآت الخیال».
فارسی،از ابو الحسن علی بن محمد غزالی لوگری،شاعر عهد سامانیان که مداح عتبی وزیر بوده(لباب الالباب،15).
فارسی،از ابو العباس فضل بن محمد مروزی لوگری(-464 ق)،ادیب و فیلسوف(تتمة صوان الحکمة،120).
فارسی،از لوندی قصّه خوان،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،189).
فارسی،از یار علی ماتمی تبریزی(سدۀ 10 ق) که گویا شاعری مرثیه سرا بوده(مجالس النفائس، 389).
فارسی و عربی،از سید ماجد بن سید محمد بحرانی(سدۀ 11 ق)قاضی اصفهان(تذکرۀ نصرآبادی،161).
فقیه ابو علی ماجد بن هاشم حسینی جد حفصی بحرانی(-1028 ق)(سلافة العصر،500).
سید ماجد بن هاشم موسوی قطیفی(-1367 ق) که برخی از اشعارش در شرح حال او در«ذکری السید ماجد»چاپ شده.
ص:441
فارسی،از تاج الامراء،علی حسین خان بهادر ماجد هندی(-1216 ق)که حسین نیز تخلص می کرده و در جوانی درگذشته است (نتایج الافکار،689).
مالک بن ایمن جهنی،از اصحاب امام باقر(علیه السلام) (معالم العلماء،141).
فارسی،از مالک دیلمی(-969 ق)که موسیقیدان و خوشنویس بوده و سنگلاخ 2 نسخه از دیوان او را دیده بوده است(امتحان الفضلاء،199/1 و 206).
ابو حنظله مالک بن نویرۀ تمیمی،که مرزبانی (-378 ق)احوال او را نوشته است (معجم الشعراء،360).
دیوان مالمیری-دیوان حسین مالمیری
فارسی،از محمد بن نقی مأنوس مساکی دزفولی (-1300 ق)،در 1750 بیت،خ.موجود.
فارسی،از مانی اصفهانی(سدۀ 14 ق)(المآثر و الآثار،216).
فارسی،از ملا مانی تربتی(سدۀ 10 ق)کاتب و خوشنویس(مجالس النّفائس،167).
فارسی،از مانی شیرازی که کشاورز بود ولی کارش بالا گرفت و در شمار امیران شاه اسماعیل صفوی درآمد(آتشکده،292).
فارسی،از شیخ ابو حیان مانی طبیب شیرازی (سدۀ 11 ق)تذکرۀ نصرآبادی،383).
دیوان مانی کرمانی-دیوان راجی کرمانی
فارسی،از مانی مشهدی که معاصر نوائی بوده و ظرافت و جمال او مورد ستایش وی واقع شده (مجالس النفائس،67 و 240).
فارسی،از محمد علی ماهر اکبرآبادی(-1089 ق)که پدرش هندو بوده است.(خزانۀ عامره، 414).
فارسی،از علی قلی ماهر دامغانی اردبیلی تبریزی،معاصر نصرآبادی(تذکرۀ 141).
فارسی،از محمد سعید ماهر گیلانی،معاصر حزین،که دیوانی بزرگ داشته(تذکرۀ حزین، 110).
اردو،از سید مهدی حسین بن علی حسین نقوی لکهنوی(-1316 ق).ط.هند.
فارسی،از ماهی جلایر،خواهر ملاّ نثاری تبریزی،معاصر شاه عباس صفوی.
فارسی،از محمد علی بن میرزا کاظم مایل آشتیانی(-پیش از 1250 ق)مستوفی الممالک و وزیر جنگ عباس میرزا ولیعهد.خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از اسماعیل بیگ مایل استرآبادی تهرانی،معاصر لطفعلی آذر(آتشکده،408).
ص:442
فارسی،از شیخ رحیم مایل اصفهانی،شاگرد درویش مجید طالقانی،که در روزگار فتحعلی شاه می زیسته.خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از میرزا حسن مایل افشار شیخ الشعراء که در روزگار ناصر الدین شاه در وزارت خارجه کار می کرده است.خ.ملک و ملی تهران.
فارسی،از مایل تاشکندی،معاصر سلطان حسین میرزا(تذکرۀ حسینی،320).
فارسی،از ید اللّه بن ابی القاسم مایل تویسرکانی (-1329 ش)مدیر«شفق سرخ»،که 5 صفحه از اشعار او در«نامۀ فرهنگیان»نقل شده است.
فارسی،از میرزا قطب الدین مایل دهلوی (-1108 ق)(مفتاح التواریخ،435).
فارسی،از قلیچ مایل شاملو(سدۀ 11 ق) (آتشکدۀ،20).
فارسی،از ملاّ مهدی مایل شیرازی که در«آثار عجم»(ص 566)اشعار او از دیوانش نقل شده.
فارسی،از میرزا حبیب اللّه مایل طهرانی.مذکور در«نامۀ فرهنگیان»عبرت.
فارسی،از مدد علی بن محمد علی مایل کروری لکهنوی(صبح گلشن،360).
فارسی،از مایل مشهدی(مطلع الشمس، 442/2).
فارسی،از مایل همدانی(صبح گلشن،360).
فارسی،از میر شیر علی بن دایم علی مایل بوهاری،ط.اللّه آباد،1889 م.
فارسی،از غلام محیی الدین مایل هندی که ظاهرا از شاعران سدۀ 13 ق بوده است.(نتایج الافکار،796).
فارسی؟،از مایلی اردبیلی معاصر صادقی کتابدار که در تاریخ تألیف«مجمع الخواص»:
1010 ق ظاهرا زنده بوده است(مجمع الخواص، 243).
فارسی،از مایلی اسفراینی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،73 و 248).
فارسی،از مایلی کاشانی که از سادات کاشان بوده(آتشکده،247).
فارسی،از مایلی نیریزی،معاصر شاه طهماسب صفوی(هفت اقلیم،199).
فارسی،از مأیوس بخاری که ظاهرا معاصر نصرآبادی(سدۀ 11 ق)بوده است(تذکره، 437).
فارسی،از مئی کلال گوالیاری هندی،از خدمتگاران جهانگیر پادشاه(کلمات الشعراء، 109).
دیوان مبارک-دیوان مدهوش
ص:443
ص:444
فارسی،از فتح اللّه مجد الاسلام کرمانی،که منظومۀ شهر«خاموشان»(-اوضاع عدلیۀ)او چاپ شده.
فارسی،از سید جلال الدین محمد بن ابی القاسم مجد الاشراف ذهبی شیرازی(-1330 ق)که مجموعۀ شعر«جلالیۀ»او چاپ شده؛خ.ملک.
فارسی،از قاضی مجد الدین دزفولی،معاصر و دوست حزین(تذکره،43).
فارسی،از شیخ مجد الدین ابو سعید شرف بن مؤیّد بغدادی(-606 ق)منسوب به بغدادک خوارزم(مجمع الفصحاء،542/1).
فارسی،از مجد الدّین ابو الفضل محمد بن فضل اللّه ساوجی که در 1273 ق،23 ساله بوده.
خ.مطهّری.
او)
فارسی،از مجد الدین محمد بن عدنان طبیب سرخسی(اوائل سدۀ 7 ق)مذکور در «لباب الالباب»عوفی و صبح گلشن(ص 362).
فارسی،از شرف الکتاب مجد الدین بن رشید عزیزی،کاتب علاء الملک،مذکور در «لباب الالباب»عوفی.
فارسی،از مجد الدین عیوقی.مذکور در «لباب الالباب».
دیوان مجد الدین فارسی-دیوان مجد الدین همگر
فارسی،از مجد الدین کاشی(سدۀ 10 ق) مجالس النفائس،395).
فارسی،از ابو المظفر بهزاد بن اسماعیل ندیم بسوی(-666 ق).مذکور در«مجمع الآداب» ابن الفوطی.
فارسی،از مجد الدین محمد پاییزی نسوی که عوفی در سال 600 ق او را دیده بوده و شاهنامه ای به نام سلطان سکندر سروده است.
مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از مجد الدین همگر یزدی شیرازی (-695 یا 686 ق)،ملک الشعراء اتابک سعد بن زنگی.خ.مجلس و ملک.
فارسی،از مجد العلی بن حسن درودی خراسانی، که«پندنامۀ»او چاپ شده.
فارسی،از مجد مروزی،که سنگلاخ آن را به خط بابا شاه حالی دیده بوده(امتحان الفضلاء، 194/1).
فارسی،از قاضی مجد الدین نسائی،مذکور در «لباب الالباب».
فارسی،از مجد الدین ملک الکلام عبد المجید بن محمد کریم مجدی کردستانی،که منظومۀ «مجدیۀ»او چاپ شده.
فارسی،از میرزا محمد بن محمد رضا مجذوب تبریزی(سدۀ 11 ق).ط.تهران،1331 ش(به
ص:445
نام مجذوب همدانی)؛خ.مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از حاج محمد جعفر بن صفر خان مجذوب همدانی ملقّب به مجذوب علی شاه (-1339 ق)؛خ.ملک.
فارسی،از میر حیدر(یا صدر الدین)مجذوب هروی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،28/2 و 202).
فارسی،از هادی بن محسن مجرم ابراهیمی ورنوسفادرانی اصفهانی،که«مصیبت نامۀ»او چاپ شده(شعرای معاصر اصفهان،412).
فارسی،از ملا علی اکبر مجرم خوسفی (بهارستان،296).
فارسی،از مرتضی قلی خان بن سلطان حسن مجرم شاملو(-1020 ق).خ.مجلس.
فارسی،از شیخ غلامحسین مجرم عظیم آبادی، پدر وجیه الدین عشقی و شاگرد شاه محمد وفا (صبح گلشن،364).
فارسی،از شیخ عبد اللّه مجرم کشمیری،نوادۀ شیخ مسلم صنعی(صبح گلشن،364).
فارسی،از میر سلام اللّه مجرم موسوی مراغه ای معروف به حاج کبیر آقا و ملقب به مجذوب علی شاه.ط.تبریز،1324 ق.
فارسی،از ملا محمد مجرم هروی،که قصیده ای در تولّد امیر المؤمنین(علیه السلام)،از او در مجموعۀ مؤرخ 1285 ق دیده شد.
فارسی،از میرزا محمد مجرم یزدی،معاصر مؤلّف تذکرۀ«آفتاب عالمتاب»(صبح گلشن، 364).
فارسی،از مجرمی اردبیلی(مجمع الخواص، 234).
فارسی،از مجرمی هروی(سدۀ 10 ق)(مجالس النّفائس،169).
فارسی،از عصمت اللّه بن عبد اللّه مجروح بنارسی(صبح گلشن،365).
فارسی،از مجروح جاجمونی،شاگرد سید مهدی شاه جهان آبادی(صبح گلشن،365).
فارسی؟،از مجروح مغانی که با سید عظیم شیروانی مناظره و مشاجرۀ شاعرانه داشته (دانشمندان آذربایجان،327).
فارسی،از مجلّد خراسانی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،165).
فارسی،از ملا مقصود علی مجلسی اصفهانی، پدر محمد تقی مجلسی.از یک مجلسی دیگر، شاگرد محتشم کاشانی هم یاد شده که به هند سفر کرده و در دکن درگذشته و محتملا هردو یک شخص بوده است.(نتایج الافکار،360).
ص:446
ص:447
(تذکرۀ حسینی،328).
فارسی،از مجید شیرازی(صبح گلشن،367).
ص:448
فارسی،از میر محتشم قائنی که از بزرگان قائن بوده و ظاهرا در اواخر سدۀ 10 ق می زیسته است.(تذکرۀ نصرآبادی،526).
فارسی،از محتشم بن میرزا هادی بن میر محتشم قائنی،معاصر نصرآبادی(تذکره،191 و 526).
فارسی،از محتشم کاشانی(-999 یا 1000 ق).
ط.تهران،1337 و 1344 ش.خ.آستان قدس، ش 4749(1193 ق)و 8371(1200 ق).
فارسی،از ملا حسین محجوب واعظ بروجردی (سدۀ 13 ق).خ.موجود.
فارسی؟،از محجوب تبریزی که شعر او در سفینۀ مؤرّخ 1249 ق دیده شد(دانشمندان آذربایجان،327).
فارسی،از میرزا مرتضی محجوب فرزند عبد اللّه شهاب ترشیزی،معاصر هدایت (مجمع الفصحاء،487/2).
فارسی،از محمد علی محرم فرزند محمد هاشم زرگر اصفهانی(اوایل سدۀ 13 ق) (مجمع الفصحاء،445/2).
فارسی،از محرم جغتائی(صبح گلشن،271).
فارسی و ترکی،از حسینعلی بن محمد قاسم بیگ محرم افشار جهرمی،شاعر دربار فتحعلی شاه (مجمع الفصحاء،487/2).
فارسی،از ضیاء الدین علی محمد بن نور اللّه محمد محرم شیرازی،زنده تا 1265 ق (ریاض العارفین،492).
فارسی،از عبد الوهاب بن محمد علی محرم یزدی معروف به لسان الحق،مداح فتحعلی شاه و ناصر الدین شاه و مؤلف«فرهنگ خداپرستی».
خ.امیر المؤمنین نجف.
فارسی؟،از محرمی اردبیلی(مجمع الخواص، 234).
فارسی،از محرمی استرآبادی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،87 و 261).
فارسی،از محرمی میر شکار،شاعر دربار سلطان حسین میرزا(مجالس النفائس،169).
فارسی،از ابو تراب محروم رازی،برادر قاضی اسیری(مجمع الخواص،87).
فارسی،از ملا رضا بن محمد محزون رشتی (-پس از 1300 ق).ط.
فارسی،از محمد هاشم محزون(صبح گلشن، 373).
فارسی،از لطف اللّه بن حسین محزون اسدآبادی (1273 ق-)،خواهرزادۀ سید جمال الدین اسدآبادی؛ط.تهران،1335 ش.
ص:449
فارسی،از عبد المحمود بن حیدر علی محزون اصفهانی(1301 ق-).ط.(شعرای معاصر اصفهان،413).
فارسی،از محزون بلگرامی(سرو آزاد،351).
فارسی،از سید محمد باقر محزون سدهی اصفهانی(-1367 ق)(شعرای معاصر اصفهان،415).
فارسی،از مولوی عبد الرحمان محزون صدیقی، واعظ هندی(-1274 ق)(صبح گلشن،371).
فارسی،از محزون همدانی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،144).
شیخ محسن بن حسن بن محسن ابی الحب حائری (-1371 ق).یاد جدش در دیوان ابی الحب گذشت.مذکور در«شعرای الحسین»خاقانی.
فارسی،از محسن اصفهانی.مذکور در«تذکرۀ همیشه بهار».
سید محسن بن حسن مقدس اعرجی کاظمی (-1227 ق)مولف«المحصول»؛مذکور در «ذکری المحسنین».
سید محسن امین(-1371 ق)،مؤلّف«اعیان الشیعه»و ناظم«علاقات المجاز»،«جواب البغدادیّة»و«الدّر النّضید فی مراثی الحسین الشهید».
شیخ محسن بن شریف جواهری(-1355 ق) نوادۀ صاحب جواهر،ناظم«الارائه»در تجوید و «الدرر الحسان»که سفرنامۀ بحرین است.
شیخ محسن حائری.برخی از اشعار او در مجموعۀ مؤرّخ 1300 ق در کتابخانۀ ملک موجود است.و شاید جزءی از دیوان شیخ محسن ابو الحبّ باشد.
شیخ محمد محسن آل شیخ خضر جناجی نجفی (-1301 ق)؛ط 1363 ق.
فارسی،از محسن دست غیب(-1319 ق)، ناظم«حدیث کساء»؛ط.
فارسی،از محسن دها(معاصر)که منظومه های «خوشۀ تلخ»و«یاد یاد»او چاپ شده.
فارسی،از محسن بن محمد حسین شایق اصفهانی که نسخه ای از منظومۀ«گربه و موش»او در کتابخانۀ دیوان هند موجود است.
فارسی،از محسن(یا محسنا)شیرازی(تذکرۀ نصرآبادی،383).
فارسی،از محسن شفائی(معاصر)که منظومۀ «صبح و عصر»او چاپ شده.
فارسی،از محسن شمس ملک آرا(معاصر).
مذکور در مجلۀ ارمغان(172/13).
ص:450
شیخ محسن العذاری که قصیدۀ او در رثای سید مهدی قزوینی(-1300 ق)در«البابلیات» (19/2)آمده است.
فارسی،از محسن فراهی که به قول هدایت از اکابر فضلا و حکمای متقدم بوده است.
(مجمع الفصحاء،511/1).
محسن فرج که مرثیه هائی در مصیبت امام حسین(علیه السلام)دارد.مذکور در«شعراء الحسین» علی خاقانی.
ص:451
فارسی،از لاله محکم سنگ بنارسی،شاگرد حریق(صبح گلشن،376).
فارسی،از محمد آملی،شاگرد شرف الدّین علی یزدی معمّائی و معاصر نوائی(مجالس النفائس، 45 و 218).
بهاء الدین محمد بن احمد اسدی حلّی،از دودمان حبیب بن مظاهر و شاگرد بحر العلوم که اشعاری از خود در آخر شرح استادش بر وافیه که خود در 1196 شش ماه پس از تالیف کتابت کرده نوشته است.
شیخ ابو بکر محمد بن احمد خباز بلدی،از شاعران«یتیمة الدهر»ثعالبی و مذکور در «نسمة السحر».
محمد بن احمد بن حسین عصفوری(-1261 ق).خ.مدرسۀ بخارائی.
ابو الحسن محمد بن احمد بن حسن بن ابراهیم بن طباطبا(-322 ق).مذکور در«الدرّجات الرّفیعة».
محمد بن احمد حنّانی،زنده تا 1030،قاضی بعلبک.مذکور در«امل الآمل».
محمد بن احمد اموی ابیوردی(-507 ق) (وفیات الاعیان،12/2).
قاضی نظام الدّین محمد بن اسحاق بن مطهر اصفهانی:قاضی القضات عراق و مداح شمس الدین محمد صاحب دیوان و برادر و فرزندش(مجالس المومنین،226).
محمد بن اسماعیل بن صالح صیمری،مداح امام حسن ثالث(معالم العلماء،141).
محمد بن امیرکا بن ابی الفضل جعفری قوسینی.
مذکور در فهرست منتجب الدّین.
فارسی،از شمس الدّین محمد بن ایل طغان بردسیری کرمانی،ناظم«مصباح الارواح»و شیخ خانقاه سلطان در هرات.مذکور در «لباب الالباب».
ص:452
محمد بن حسن بن زین الدّین شهید ثانی(-1030 ق).مذکور در«امل الآمل».
فارسی،از محمد بن حسن خراسانی(-1257 ق)که قطعه ای از اشعار او را ملا نوروز علی بسطامی در مجموعه ای نقل کرده.
فارسی،از محمد بن حسن شیروانی(-1099 ق) مقیم اصفهان(تذکرۀ نصرآبادی،157).
محمد بن حسین طوسی.مذکور در «نسمة السحر».
محمد بن حسین حسنی کیسکی.مذکور در فهرست منتجب الدّین.
ابو نزار محمد بن حماد بن مبارک مخزومی ارجی شیبانی(اجازات البحار،15).
فارسی،از حیدر بن فجم الدّین عاملی،مؤلّف «تنبیه و سن العین».مذکور در«امل الآمل».
سید محمد بن رضا موسوی هندی نجفی که «القصیدة التأبینیّة»او چاپ شده(ذکری السید ماجد،72).
محمد بن زین الدین حسینی معروف به سید محمد زینی.خ.سماوی.
محمد بن زین العابدین عاملی نباطی،معاصر حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».
فارسی؟از میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی (-1302 ق).مذکور در«قصص العلما»ی مؤلف.
فارسی،از محمد بن صالح نوایحی مروی، معاصر سلطان محمود غزنوی(مجمع الفصحاء، 501).
سید محمد بن صادق حسنی حسینی عطار بغدادی(1299 ق-)که از جوزه هائی نیز در نحو،منطق و انساب دارد.
ابو بکر محمد بن عباس خوارزمی طبری،شاعر اهل بیت(معالم العلماء،141).
محمد بن عبد الحمید بن عبد القادر معروف به حکیم زاده،ناظم«اللّمعة المحمدیّة»در 1059 ق.
فارسی،از محمد بن عبد الرزاق بیگ،معاصر و مقرّب عباس میرزا نائب السلطنه(آثار الشیعه، 212).
محمد بن عبد العزیز آل زین الدین بحرانی (1333 ق-)،در حدود 2000 بیت.
محمد بن عبد اللّه خطی،که اشعارش در مجموعۀ لطف اللّه جد حفصی،مؤرّخ 1201 ق.نقل شده است.
ص:453
شیخ محمد بن بن کاظم جزائری(-1303 ق)، مؤلّف«الحاشیة علی السبیکة الذهبیّة».
شیخ محمد بن علی بن عبد اللّه نجفی معروف به شیخ محمد حرز(-1365 ق).خ.دیده شده.
محمد بن علی حسنی عاملی،معاصر حرّ و ساکن کشمیر،مذکور در«امل الآمل».
محمد بن علی بن حسن عودی عاملی جزینی، شاگرد شهید ثانی.مذکور در«امل الآمل».
علاء الدین محمد بن علی حسنی خجندی.مذکور در فهرست منتجب الدّین.
شمس الدین محمد بن زین الدّین علی بن شمال عاملی مشغری(سدۀ 9 ق).مذکور در «امل الآمل».
رشید الدین محمد بن علی بن شهر آشوب(-588 ق)صاحب«معالم العلماء».مذکور در «نقد الرجال»تفرشی.
محمد بن علی بن عیسی اربلی.مذکور در «امل الآمل».
ص:454
محمد بن محمد بن محمد بن داود مؤذن جزینی، پسر عم شهید اول و شاگرد ضیاء الدین علی بن شهید اول.مذکور در«امل الآمل».
محمد بن نصار،به زبان عامیانه،ط.نجف.
فارسی،از جمال الدین افتخار الملک محمد بن نصیر که ملازم ملوک جبال بوده است.مجلس آرای شهابی هم تألیف اوست.مذکور در «لباب الالباب»عوفی.
محمد بن یوسف خطی بحرانی،معاصر حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».
فارسی،از میرزا محمد طبیب اردبیلی که صائب او را در اردبیل دیده و چند بیت از اشعارش را در بیاض خویش نقل کرده است(دانشمندان آذربایجان،328).
فارسی،از محمد ارتضاعلی خشنود بن مصطفی علی خان هندی(1198 ق)،که در 1244 ق به جای پدر بر مسند قضا نشست(نتایج الافکار، 240).
فارسی،از محمد استرآبادی برادر میرزا یحیی مستوفی روزگار فتحعلی شاه(مجمع الفصحاء، 451/2).
سید محمد امین بن موسی حسینی عاملی،جدّ سید محسن امین،مذکور در تکملة«امل الآمل».
فارسی،از محمد امین گلپایگانی.مذکور در تذکرۀ«همیشه بهار».
فارسی،از محمد امین طبیب،مشهدی (مجمع الخواص،268).
فارسی،از محمد امین همدانی که پدرش در نواحی همدان کلانتر بوده(مجمع الخواص، 300).
فارسی،از شیخ محمد بن عبد اللّه ایزدی بوشهری (-1322 ق)که«حسن نامۀ»او چاپ شده.
فارسی و ترکی،از میرزا محمد ایواوغلی از امرای سپاه حمزه میرزا صفوی(مجمع الخواص، 126).
فارسی،از محمد باقر آگاه بیجابوری(-1220 ق)مقیم مدراس(نتایج الافکار،93).
فارسی،از محمد باقر بن زین العابدین جعفری (1311 ش)منشی مظفر الدین شاه و ناشر جرائد«مکافات»،«انقلاب سرخ»و«صیحه».
مذکور در«تاریخ جرائد و مجلات ایران».
فارسی و ترکی و عربی،از محمد پاشا بن اسکندر پاشا،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص، 33).
فارسی،از محمد تبادکانی(-900 ق)که قصیدۀ برده را تخمیس کرده و بر«منازل السائرین» خواجه عبد اللّه انصاری شرح نوشته است (مجالس النفائس،27 و 202).
ص:455
فارسی،از محمد تبریزی(معاصر)که منظومۀ «پروانه و شمع»او چاپ شده.
فارسی،از محمد تبریزی که یاد و شعر او در «صبح گلشن»آمده است(دانشمندان آذربایجان،329).
فارسی و عربی،از میرزا محمد تبریزی که در 1281 ق تقریظ منظومی بر«فرهنگ خداپرستی»محرم یزدی نوشته است.
فارسی،از محمد تحصیلی ناظم نصاب اصول متری(در تطبیق مقیاسهای قدیم و جدید)که چاپ شده.
فارسی،از سلطان محمد تغلق شاه خلجی هندی (مجمع الفصحاء،55/1).
ص:456
فارسی،از محمد رفیق ناظم«غزوۀ خیبر»که از آن در مقدمۀ وقایع الصفین(جزء سوم«نظر المجالس»محمد محسن عاصی)نقل شده است.
فارسی،از محمد زهری(معاصر)که مجموعۀ «جزیرۀ»او چاپ شده.
وزیر محمد بن عبد الملک زیات.خ.موجود (454 ق).
فارسی،از محمد ساروی،از مقربان آقا محمد خان قاجار،و مؤلّف تاریخ محمدی (مجمع الفصحاء،451/2).
فارسی،از محمد کسکنی سبزواری(آتشکده، 80).
فارسی،از حاجی محمد سمرقندی(آتشکده، 333).
فارسی،از محمد(یا محمد علی)شغانی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،17).
فارسی،از شمس الدین محمد بن محمد رضا شهرستانی،معاصر نصرآبادی(تذکرۀ،99).
فارسی،از سید محمد شیرازی مقیم اصفهان و معاصر حزین(تذکره،125).
فارسی،از محمد صادق بن حسینعلی اصفهانی(1282 ش)(شعرای معاصر اصفهان، 423).
فارسی،از سید محمد صالح حسنی نعمة اللّهی کرمانشاهی،ملقب به حیرانعلی شاه؛ط.تهران، 1324 ش.
فارسی،از تقی الدّین محمد بن جمال الدین صدر (-944 ق)(تحفۀ سامی،23).
فارسی،از ملا محمد بن عبد اللّه صوفی مازندرانی (-1035 ق).خ.بانکی پور.
فارسی،از محمد(یا محمد صاحب)طالب، معاصر نوائی(مجالس النفائس،75 و 250).
فارسی،از محمد عالم دانشمند سمرقندی مصاحب الغ بیک(مجالس النفائس،15 و 190).
فارسی،از محمد عرب که مردی دانشمند بود، امّا به سبب خلل دماغ هوای سلطنت به سرش افتاد و از هرات به سیستان تبعید شد و برای خود شاهنامه ای سرود(مجالس النفائس،28 و 203).
فارسی،از محمد علی اسلامی ندوشن(معاصر)، که مجموعه های«چشمه»و«گناه»از اشعار او چاپ شده.
فارسی،از محمد علی فردوسی ثانی طوسی، شاعر روزگار نادر شاه افشار و ناظم«شاهنامۀ نادری».
ص:457
فارسی،از سید محمد بن ناصر غزنوی،برادر سید حسین غزنوی(مجمع الفصحاء،510).
فارسی،از محمد بن ملک حسین فارسی، معاصر نصرآبادی(تذکره،202).
فارسی،از محمد فوطه فروش سمرقندی(سدۀ 10 ق)(مجالس النفائس،151).
فارسی،از محمد خان بن حسین بیگ قبیچانی، معاصر نصرآبادی،که پس از خلیفه سلطان به صدارت رسید(تذکره،22).
سید محمد قطیفی،در مراثی سید الشهداء(علیه السلام)،که در بعض مجموعه ها نقل شده.
فارسی،از محمد قلی خان کازرونی،معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،452/2).
فارسی،از محمد کتف اندجانی(سدۀ 10 ق) (مجالس النفائس،381).
فارسی،از محمد کشمیری(-1083 ق)مقیم اصفهان(تذکرۀ نصرآبادی،170).
فارسی،از محمد مذهب کرمانی(سدۀ 10 ق) که در خوشنویسی و تذهیب نیز مهارت داشت (مجالس النفائس،400).
فارسی،از خواجه شیخ محمد مستوفی اصفهان، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،61).
فارسی،از میر محمد مشهدی مقیم اصفهان، معاصر نصرآبادی(تذکرۀ،210).
شیخ محمد مطر،در مراثی امام حسین(علیه السلام)،که از آن در برخی از مجموعه ها نقل شده.
فارسی،از محمد معمائی هروی معروف به پیر معمائی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،34 و 207).
فارسی،از محمد معمائی،معاصر نوائی،که در روزگار بابر میرزا صدارت داشت و هنگام اقامت در شیراز گنبدی بر تربت حافظ ساخت (مجالس النفائس،37 و 211).
فارسی،از محمد طبیب نائینی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،99 و 276).
فارسی،از محمد نجفی که مدتی در هند به حبس افتاد و پس از رهائی به ایران آمد(آتشکده، 168).
فارسی،از محمد بن میرزا اسد نصرآبادی،از خویشاوندان صاحب تذکرۀ نصرآبادی(ص 455).
فارسی،از محمد نعمت آبادی،معاصر نوائی،که در معما مهارت داشت(مجالس النفائس،46 و 220).
فارسی،از محمد نقّاش هروی(سدۀ 10 ق) (مجالس النفائس،154).
ص:458
فارسی،از سید ظهیر الدین محمد نهاوندی، معاصر نصرآبادی،(تذکره،92).
فارسی،از محمد بن عبد الرحیم نهاوندی (-1371 ق)،مؤلّف تفسیر«نفحات الرحمان» و جز آن.
فارسی،از قاضی محمد ورامینی،معاصر صفویان(مجمع الفصحاء،39/2).
فارسی و عربی،از محمد خان وزیر وظائف در روزگار ناصر الدّین شاه،که قصیدۀ میمیۀ او در تقریظ«فرهنگ خداپرستی»در 1281 ق چاپ شده.
فارسی،از محمد علی هندی متخلص به محمد، ناظم«خیابان گلشن»در 1282 ق،که چاپ شده.
فارسی؟،از محمدی خان کرد،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،20).
ص:459
فارسی،از محمود زهگیر هروی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،190).
فارسی،از محمود بن عماد الدین حسن خوشنویس سبزواری،ناظم منظومۀ«اصول شش قلم»در 866 ق(مجالس النفائس،103 و 277).
فارسی،از محمود بن خدا رحم ستودۀ چالشتری (1310 ق-)(شعرای معاصر اصفهان،425).
دیوان محمود شبستری-دیوان شبستری
فارسی،از محمود بن محمد هادی شهرکردی (-1353 ق)(شعرای معاصر اصفهان،429).
فارسی،از محمود بن علی چکمه دوز شیرازی (-1311 ق)(آثار عجم،576).
فارسی،از محمود شیرازی،برادر محمد باقر وزیر قورچی،معاصر حزین(تذکره،125).
فارسی،از محمود صبوری،معاصر سام میرزا که در تهران کتابت می کرده(تحفۀ سامی،158).
فارسی،از سلطان محمود بن ناصر الدین سبکتگین غزنوی(-421 ق)که 400 شاعر او را مدح می گفته اند(مجمع الفصحاء،54/1).
فارسی،از محمود میرزا بن فتحعلی شاه قاجار (-1271 ق)،مؤلف«سفینۀ محمود»و«گلشن محمود»؛خ.آستان قدس،ش 4752،ملک و ملی تهران،ملّی تبریز.
فارسی،از محمود کاتب هروی،معاصر فخری هروی(مجالس النفائس،148).
فارسی،از محمود کاشی،معاصر سام میرزا که قصیدۀ«دریای ابرار»امیر خسرو را پیروی کرده است(تحفۀ سامی،155).سنگلاخ این دیوان را به خط شاه محمود نیشابوری دیده بوده است (امتحان الفضلاء،116/1).
فارسی و عربی،از ملا حسن محمودی کبکانی تنگستانی(-ح 1313 ق)(آثار عجم،372).
فارسی؟،از سلطان محمود خان بن امیر خان کلابی ترکمان(مجمع الخواص،65).
فارسی،از محمود گیلانی،معاصر سام میرزا و از امیران خان احمد خان حاکم گیلان(تحفۀ سامی،75).
فارسی،از محمود بن حاج محمد لاهیجی، معاصر نصرآبادی(تذکره 134).
فارسی،از محمود مشکی تبریزی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،171).
فارسی و عربی،از محمود بن میر علی میمدی مشهدی،معاصر حرّ عاملی.مذکور در امل الآمل.
فارسی،از ملک الشعراء،محمود بن محمد حسین (عندلیب)بن فتحعلی خان(صبا)کاشانی (-1311 ق).ط.تهران،1329 ش؛خ.آستان
ص:460
قدس،ش 4894(1306 ق)و ش 4895.
فارسی،از شیخ محمود نجم آبادی،ناظم «متاع الوارثین»که چاپ شده.
فارسی،از محمود وراق هروی شاعر روزگار طاهریان و صفاریان(مجمع الفصحاء،511/1).
فارسی،از محنتی اردبیلی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،145).
فارسی،از هری هرناتۀ محنتی عظیم آبادی (صبح گلشن،366).
فارسی،از شیخ جواد بن محسن خراسانی محولاتی.ط.تهران،1375 ق.
فارسی،از عبد العلی محوی اردبیلی(-1024 ق).خ.موجود.
فارسی،از ملاّ محمد باقر محوی استرآبادی، معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،451/2).
فارسی،از محوی اصفهانی(صبح گلشن،389).
فارسی،از محوی بسطامی،مصاحب خواجه عبد اللّه مروارید و معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،130).
فارسی و اردو،از ارشاد احمد بن عبد القادر که در شعر فارسی محوی و در اردو میکش تخلّص می کرده و شاگرد غالب بوده است(صبح گلشن، 388).
فارسی،از محوی خراسانی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،65 و 238).سنگلاخ نسخۀ دیوان محوی فراهی را به خط عبدی نیشابوری دیده است(امتحان الفضلاء،97/1).
فارسی،از میر مغیث الدین محوی همدانی (-1016 یا 1020 ق).خ.مجلس،ملک و دانشگاه تهران.
فارسی،از مسعود علی خان محوی هندی.ط.
حیدرآباد،1354 ق.
فارسی،از میر محمد سعید محیط اصفهانی (صبح گلشن،390).
فارسی،از عبد اللّه بن نور اللّه(عمان)محیط سامانی(-1355 ق)(شعرای معاصر اصفهان، 430).
فارسی،از میرزا معصوم بن میرزا عیسی (قائم مقام)محیط فراهانی(-1235 ق) (مجمع الفصحاء،473/2).
فارسی،از میرزا محمد محیط قمّی(-1317 ق)؛جامع:حیدر علی ثریا،ط.تهران،1318 ق.
فارسی،از محیط الدّین خان محیط مشهدی مقیم لکهنو(صبح گلشن،391).
فارسی،از محمد علی بن محمد باقر محیط نائینی، که افزون بر دیوان،«هلال یکشبه»و«صراط
ص:461
مستقیم»در ردّ شیخیه نیز از تألیفات اوست (تاریخ نائین،190).
فارسی؟،از محیطی بغدادی شاعر حروفی؛خ، موجود(العراق بین الاحتلالین،251/2).
فارسی،از محیی الدین مدّاح خواجه نظام الدّین احمد ساعدی(مجالس النفائس،398).
شیخ محیی الدّین طریح نجفی معاصر حرّ عاملی (امل الآمل،509).خ.نجف.
محیی الدین محمد بن علی بن محمد حاتمی ابن العربی(-638 ق).ط.بولاق،1271 ق.
فارسی،از محیی شیرازی،معاصر سام میرزا،که واعظی معروف بوده(تحفۀ سامی،164).
فارسی،از محیی الدین عبد القادر بن موسی حسنی گیلانی(-562 ق).خ.ایشیاتک بنگال، دار الکتب قاهره و بادلیان.
فارسی،از محیی لاری،معاصر سام میرزا، شاگرد دوانی و شاعر سلطان یعقوب(-896 ق) و ناظم مثنوی«فتوح حرمین»(خزانۀ عامره، 404).
فارسی،از خانبابا خان مخبری همدانی (معاصر).مذکور در«دانشنامۀ»الفت.
فارسی،از مختار اصفهانی،ناظم«درج مضامین»در تجوید که در 949 ق نظم آن را تمام کرده.
فارسی،از مختار رشتی(صبح گلشن،392).
فارسی،از مختار سبزواری(صبح گلشن،392).
فارسی،از رای ستیل داس مختار لکهنوی(صبح گلشن،391).
فارسی،از مختار نهاوندی،حزین در تذکرۀ خویش(ص 112)از 2 شاعر با تخلص مختار نهاوندی یاد کرده است.
فارسی،از سیف الملک مختار هندی(-1218 ق).«آسیائی».بنگال(که محتملا همین دیوان باشد).
فارسی،از سراج الدّین عثمان بن محمد مختاری غزنوی(-544 تا 554 ق).ط.تهران،1336 ش.خ.مطهری و مجلس و بسیاری از کتابخانه ها.
فارسی،از میر مختوم نیشابوری(-830 ق) شاگرد قاسم انوار و ناظم«محبّت نامه»به اسم میر غیاث الدین علی ترخان.نسخه ای به نام دیوان میر مختوم دیده شده.
فارسی،از حاج محمد مخدوم عارف خبوشانی (-938 ق)(ریاض العارفین،200).
دیوان مخدوم شریفی(یا شعر او)-دیوان اشرف
فارسی،از محجوبه مخدومۀ یزدی(تاریخ یزد، 329).
ص:462
فارسی،از عبد المحمد مخزن خوشنویس کرمانشاهی(-1246 ق)(مجمع الفصحاء، 456/2).
فارسی،از کاتب السلطان میرزا حسین خان مخصوص تهرانی(-1336 ق)فرزند میرزا علی کاتب الخاقان.
فارسی،از مخفی رشتی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،152).ط.لکهنو.1299 ق.
فارسی،از زیب النساء بنت اورنگزیب(-1113 ق).ط.مکرّر(در هند).
فارسی،از سلیمه بنت گلرخ بیگم بنت همایون پادشاه که پدرش نور الدین مخفی نقشبندی بوده است.(صبح گلشن،394).
فارسی،از نور جهان بیگم بنت اعتماد الدوله (-1055 ق)،همسر عالمگیر(مرآت الخیال 87 و 335).
فارسی،از ابو شریف احمد بن علی مخلدی گرگانی.مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از انندرام مخلص هندی(-1164 ق).
خ.دانشگاه پنجاب پاکستان.
دیوان مخلص تفرشی-دیوان لاهوتی تفرشی
دیوان مخلص تبریزی-شکوفۀ غم
فارسی،از سید احمد حسین بن محمد حسین مخلص سهرندی(صبح گلشن،394).
فارسی،از میرزا محمد نبی مخلص دنبلی شیرازی(سدۀ 13 ق)(مجمع الفصحاء، 446/2).
فارسی،از میرزا محمد(یا محمد تقی)مخلص نراقی کاشانی(-ظ 1150 ق).خ.ملک و دانشگاه تهران؛ملّی تبریز؛موزۀ بریتانیا.
فارسی،از قاسم خان مخلص ایروانی کشمیری (صبح گلشن،394).
فارسی،از مخلص میربخشی،شاعر روزگار اورنگزیب(صبح گلشن،395).
فارسی،از شاه محمود بن اسحاق مخلص نیشابوری نستعلیق نویس،شاگرد عبدی(تحفۀ سامی،81).
فارسی؟،از حسن مخلصی آذربایجانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،288).
فارسی،از مخلصی سبزواری،معاصر صادقی (مجمع الخواص،230).
فارسی،از لطف اللّه بن شکر اللّه مخمور تبریزی ملقب به مرشد قلی خان(-1164 ق)(سرو آزاد،221).
فارسی،از مخمور ملایری(سدۀ 13 ق).خ.
مطهّری.
ص:463
فارسی،از سید جعفر بن داود مخمور مشهدی ازغدی که 2000 بیت به خط او در جنگ مؤرخ 1283 ق دیده شده.
فارسی،از محمد علی بن درویش عباس مداح حبیب آبادی(1310 ق-)(شعرای معاصر اصفهان،433).
فارسی،از میر علی شاه،مدّاح کشمیری،شاعر دربار واجد علیشاه(صبح گلشن،396).
فارسی،از ملاّ حسن علی مدّاح مشهدی(سدۀ 13 ق)که قصیده ای از وی در یک مجموعۀ خطی دیده شده.
فارسی،از مدامی اصفهانی،معاصر سام میرزا، که در شیروان درگذشت(تحفۀ سامی،149).
فارسی،از حیدری مدامی همدانی که در روزگار اکبر به هند رفت(صبح گلشن،397).
فارسی،از میر محمد صادق بن محمد رضا مدامی هندی،که نزد نواب حاکم خیرپور مقرّب بود (صبح گلشن،396).
فارسی،از شیخ نور الدین مدامی یزدی(-1061 ق)(تاریخ یزد،330).
فارسی،از سید محمد حسین بن سید محمد مدرس«میر محمد صادقی»اصفهانی(1304 ق-)(شعرای معاصر اصفهان 436).
فارسی،از میرزا احمد مدرس صدری زنجانی (-1369 ق)ناظم«هدایة الانام»در کلام که خادم نیز تخلص می کرد(شعرای معاصر اصفهان،435).
فارسی،از سید ابراهیم مدرّس اردکانی شیرازی معروف به حاج مدرس،که«هیئت منظوم»او چاپ شده.
فارسی،از عبد اللّه بن محمد حسین مدرک شیرازی(-1311 ق)(آثار عجم،372).
فارسی،از مدرکی(صبح گلشن،397).
العاشقین
فارسی،از میرزا اسماعیل مدهوش طهرانی؛ط.
تهران،1290 ق.
فارسی،از سید مبارک خان مدهوش عربستانی.
سنگلاخ این دیوان را به خط عبد الرزاق خواهرزادۀ میر عماد دیده است(تذکرۀ نصرآبادی،29؛امتحان الفضلاء،319/1).
فارسی،از ملا محمد صادق مدهوش گلپایگانی، ملاّ باشی حیدر قلی میرزا بن فتحعلی شاه قاجار.
خ.ملی تبریز و ملک.
فارسی،از مدهوش لاهوری،برادر میر جلال الدین سیادت،شاعر دربار عالمگیر(صبح گلشن،397).
فارسی،از مدیحی،شاعر دربار سلطان یعقوب
ص:464
(-896 ق)(مجالس النفائس،311).
فارسی،از نواب احمد حسین خان مذاقی هندی.
مؤلّف«صبح صادق».مذکور در«تاریخ احمدی».
فارسی؟،از مذاقی تکلو،معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،34).
فارسی،از مذاقی نائینی،از سادات نائین،معاصر شاه عباس اوّل(تذکرۀ نصرآبادی،281).
فارسی،از نظام الدّین مذاقی نیشابوری،شاعر، مذهب و صحاف دربار سلطان حسین بایقرا (صبح گلشن،398).
فارسی،از مذنب،نسخه هائی ناشناخته به همین نام در کتابخانه های مجلس و دانشگاه تهران موجود است.
فارسی،از مولوی حافظ علی احمد بدایوانی (سدۀ 13 ق)(روز روشن،621).
فارسی،از مذنب بمرودی که«مقامات حسینی» سرودۀ محمد اکبر منشی را که به نام احمد شاه درانی(-1187 ق)سروده و ناتمام مانده بود تکمیل کرد که نسخۀ آن در مجلس موجود است.
فارسی،از فتحعلی بن حاج حسین مذنب تبریزی ایروانی(سدۀ 13 ق).تربیت این دیوان را دیده بوده است(دانشمندان آذربایجان،340).
فارسی،از غلام رضا بن محمد علی مذنب خراسانی،ناظم«مخزن الاشعار»که چاپ شده.
فارسی،از محمد جعفر بن محمود مذهب اصفهانی(تذکرۀ نصرآبادی،418).
فارسی،از مراد پهلوان شیرازی،مقیم یزد(صبح گلشن،399).
فارسی،از ملاّ مراد تسوجی تبریزی(سدۀ 11 ق)،ناظم مثنویهای«حصول المراد»و«حسن و عشق»(دانشمندان آذربایجان،340).
فارسی،از شاه مراد خوانساری،که به سبب مهارت در موسیقی از مقرّبان شاه عباس اوّل بوده است(تذکرۀ نصرآبادی،318).
فارسی،از مراد بیگ بن شاهقلی کرمانی (مجمع الخواص،67).
فارسی،از مراد قزوینی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،137).
فارسی،از ملاّ مراد قمّی(آتشکده،227).
فارسی،از مرادی یزدی،برادر وحشی بافقی (تاریخ یزد،344).
فارسی،از محمد حسن مرتاض نائینی(تاریخ نائین،29 و 185).
ص:465
فارسی،از میر مرتاض هروی،معاصر نوائی که مردی دانشمند بوده است(مجالس النّفائس،92 و 267).
فارسی،از منوچهر مرتضوی تبریزی(معاصر) که منظومۀ«چراغ نیم مردۀ»او چاپ شده.
مرتضی آل یاسین،که احوال او در«شعراء الوزراء»آمده است.
فارسی،از مرتضی ارتیمانی همدانی (مجمع الخواص،94).
فارسی،از سید مرتضی اصفهانی،معاصر نصرآبادی(تذکره،102).
فارسی،از مرتضی تویسرکانی(صبح گلشن، 400).
فارسی،از سید مرتضی زرگر کاشانی،معاصر سام میرزا،که کارش به جنون کشید(تحفۀ سامی،39).
فارسی،از مرتضی سمنانی،که در روزگار اکبر شاه به هند رفت(صبح گلشن،400).
فارسی،از مرتضی قلی خان شاملو،ایشیک آقاسی دربار شاه صفی صفوی(-1052 ق)؛خ.
ملک.
فارسی،از مرتضی اصفهانی مقیم قزوین(صبح گلشن،400).
فارسی،از مرتضی قلی بیگ،معاصر نصرآبادی (تذکره،46).
فارسی،از مرتضی قلی بیگ،جز شاعر پیش گفته که او هم معاصر نصرآبادی بوده(تذکره،401).
فارسی،از مرتضی قلی خان،که در 1078 ق والی بندر عباس شده(تذکرۀ نصرآبادی،30).
فارسی،از مرتضی قلی خان سلطان شاملو،فرزند حسن خان شاملو که شکسته را خوش می نوشته (تذکرۀ نصرآبادی،27).
فارسی،از مرتضی قلی خان نظام الدوله(سدۀ 13 ق)مؤلف«حجرات»و«اشعۀ قدسیه» (المآثر و الآثار،226).
فارسی،از میرزا باقر(یا غلام رضا)مرجع اصفهانی،معاصر حزین(تذکره،113).
فارسی،از میر محمد هاشم مردمی خراسانی، منشی آستان قدس و مصاحب علی قلی خان شاملو،حاکم هرات(مجمع الخواص،56).
فارسی،از مردمی کاشانی(مجمع الخواص، 301).
فارسی،از رفیع الدین مرزبان فارسی شیرازی، مداح ملک ارسلان سلجوقی(فارسنامه، 151/2).
ص:466
ابو عبد اللّه محمد بن عمران کاتب مرزبانی خراسانی بغدادی(-378 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از میر مرسل بزاز ساوجی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،38).
فارسی،از مرشد اصفهانی،مستشار دفتر،مذکور در«دانشنامۀ»الفت.
فارسی،از مرشد بروجردی همدانی(-1030 ق).خ.دانشگاه پنجاب پاکستان.
فارسی،از مرشد الدّین عمری(سدۀ 10 ق) (مجالس النفائس،377).
فارسی،از مرشد بن خواجه میرک شیرازی، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،61).
فارسی،از مرشد قلی بیگ بن عباسقلی خان حاکم هرات و معاصر نصرآبادی(تذکره،31).
فارسی،از مرشدی زواری که در معانی،عروض و قافیه مهارت داشت(صبح گلشن،401).
فارسی،از مرصّع پیشاوری،از نوادگان شیخ محمد عرب(صبح گلشن،402).
فارسی،از سید علاء الملک بن قاضی نور اللّه شوشتری مرعشی(سدۀ 11 ق).مذکور در «محفل فردوس».
اردو،از سید علی اطهر مرغوب نقوی لکهنوی (معاصر)،که منظومه«اصحاب کهف»او چاپ شده.
فارسی،از بهاء الدین مرغینانی(-537 ق)، شاعر دربار خوارزمشاهیان(مجمع الفصحاء 172/1).
فارسی،از مروارید که در 916 ق تاریخ قتل دوست محمد شیبانی به دست شاه اسماعیل را سروده(تذکرۀ نصرآبادی،470).
فارسی،از تقی مروارید کاشی که نستعلیق را خوش می نوشت(صبح گلشن،89).
ص:467
فارسی،از مریم ساوجی فاطمی(معاصر)که علاوه بر دیوان منظومۀ«دختران راه»نیز از او است که چاپ شده.ط.تهران،1381 ق.
فارسی،از مریم بنت ابو القاسم قائم مقام فراهانی (-1277 ق)(خیرات حسان،197/3).
فارسی،از میر عبد اللّه مژه(میخانه،3).
فارسی،از مسافر؛خ.ملک(1208 ق).
فارسی،از مست علی اصفهانی،معاصر شاه صفی صفوی(تذکرۀ نصرآبادی،438).
فارسی،از مست تبریزی(صبح گلشن،402).
فارسی،از ابو تراب بن موسی مستعان کرمانی (-ح 1333 ق)که خسته نیز تخلص می کرده است.
فارسی،از مستفید جلدکی،که در بلخ به خدمت عبد العزیز خان شیبانی بوده است(تذکرۀ نصرآبادی،438).
فارسی،از میر ابو الفضل مست هندی،شاگرد بیدل(صبح گلشن،402).
فارسی،از مسته مرد،مداح عضد الدولۀ دیلمی.
قابوس و شمس المعالی(تاریخ طبرستان، 138/1).
فارسی،از قاضی آقا عبد الرحیم مستور شیرازی، معاصر فرصت(-1339 ق)(آثار عجم، 567).
فارسی؟،از ماه شرف خانم بنت ابی الحسن بیگ مستورۀ کردستانی(1220 ق-)،ط.
تهران،1305 ش.
فارسی،از مستوفی اردبیلی که احوال و اشعارش در«لطائف الخیال»نصرت آمده است (دانشمندان آذربایجان،342).
فارسی،از حمد اللّه بن ابی بکر مستوفی قزوینی (-750 ق)،مؤلف«تاریخ گزیده»و «نزهة القلوب»و ناظم«ظفرنامه»(فهرست ریو، 173-174).
فارسی،از مستوفی نیشابوری،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،153).
فارسی،از مستی رازی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،168).
فارسی،از علیمراد بن محمد حسین مسرور رئوفی بروجنی(ح 1315 ق-)(شعرای معاصر اصفهان،447).
فارسی،از محمد ولی خان مسرور بیگدلی شاملو (-1145 ق)(آتشکده،409).
فارسی،از سید علی بن ابی طالب مسرور چهارمحالی(1313 ق-)(شعرای معاصر
ص:468
اصفهان،446).
فارسی،از ابو الفضل مسرور بن محمد طالقانی، شاعر دربار محمود غزنوی.مذکور در «لباب الالباب».
فارسی،از آقا رضی الدّین محمد بن حسن مسرور قزوینی(-1112 ق)(آتشکده،228).
فارسی،از حسین بن محمد جواد مسرور سخنیار کوهپایه ای(1308 ق-)ناظم«هنرنامه»و مؤلف چندین اثر که چاپ شده(شعرای معاصر اصفهان،443).
فارسی،از مسعود اصفهانی(-1008 ق)که از خویشاوندان ملا نیکی بوده است(نتایج الافکار، 631).
فارسی،از مسعود بخاری،مؤلّف «مرآت العارفین»(به نظم و نثر).
فارسی،از مقبول اللّه شیرخان مسعود دهلوی (-836 ق)؛خ.ایشیاتک بنگال.
فارسی،از مسعود رازی،شاعر دربار سلطان مسعود غزنوی که در 430 ق از دربار رانده شد.
مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از مسعود بن آقا زمان زرکش اصفهانی که تاریخ جلوس شاه سلیمان(1077 ق)را به نظم آورد(تذکرۀ نصرآبادی،424 و 478).
فارسی،از امیر مسعود سبزواری(صبح گلشن، 405).
فارسی،از مسعود بن سعد بن سلمان لاهوری (-515 ق).ط.تهران،1296 ق و مکرّر.
فارسی،از عبد الوهاب مسعود سیستانی،ملازم محمد خان افغان(صبح گلشن،404).
فارسی،از مسعود بیگ بن خواجه میرک شیرازی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،61).
ص:469
فارسی،از مسعود واعظ یزدی که اشعارش در یک جنگ قلمی دیده شده.
فارسی،از میرزا محمد علی مسکین اصفهانی (سدۀ 13 ق).خ.موجود.
فارسی،از عبد الواحد مسکین اکبر آبادی (-1271 ق).خ.بنگال.
فارسی،از مسکین بخاری(صبح گلشن،407).
فارسی،از مسکین بن عبد الکریم(یا عبد الحکیم) عطایی(سدۀ 12 ق).خ.ایشیاتک بنگال.
فارسی،از سید علی مسکین زنوزی(سدۀ 13 ق) که تاریخ وفات ملا باشی را در 1294 ق به نظم آورده است(دانشمندان آذربایجان،342).
فارسی،از عبد الحسین کبیر بن علی محمد مسکین محلاتی(-1358 ق).ط.قم،1374 ق.
فارسی،از مسکین ناظم الکتاب(معاصر)که مثنوی«سماور یا گفتگوی قند و چای»و «سرگذشت بیکارها»از وی چاپ شده.
فارسی،از سید حسین بن سید رضا علی مسکین طبیب هندی(-1334 ق).خ.موجود.
فارسی،از مسلمی اسفراینی که نوایی طبع او را ستوده است(مجالس النفائس،45 و 219).
فارسی،از مسلمی شیرازی(هفت اقلیم،307).
حسین بن محمد بن علی مسودی که برخی از قصاید خویش را در 967 و 968 ق سروده است که ملحق به نسخۀ«قواعد عقاید آل محمد»در آستان قدس موجود است.
فارسی،از خواجه مسیّب باخرزی که نوائی سیرت او را نکوهش کرده است (مجالس النفائس،52 و 216).
فارسی،از مسیّب بیگ،معاصر نصرآبادی (تذکره،46).
فارسی،از مسیّب بن شرف الدین اوغلی بیگلر بیگی هرات،از امیران شاه طهماسب صفوی(مجمع الخواص،29).
فارسی،از ملا سعد اللّه پانی پتی هندی،ناظم داستان رام و سیتا(کلمات الشعراء،106).
فارسی،از محمد کاظم بن امین مسیح طبیب تبریزی،زنده تا 1140 ق(دانشمندان آذربایجان،343).
فارسی،از مسیح قمّی که در یزد پرورش یافت (صبح گلشن،407).
فارسی،از حکیم رکن الدّین مسعود بن حکیم نظام الدّین علی شیرازی طبیب،معروف به حکیم رکنا و متخلص به مسیح(-1066 ق).خ.آستان قدس،ش 4493(ح 1055 ق)و ش 4951
ص:470
(سدۀ 11 ق)؛ملک و مجلس.
فارسی،از زنبیل بیگ مسیح هندی،معاصر شاه جهان(صبح گلشن،407).
فارسی،از مسیحی رازی(سدۀ 11 ق)برادر منصف کاشف.سنگلاخ نسخۀ این دیوان را دیده است(امتحان الفضلاء،114/1).
فارسی،از مسیحی فوشنجی که ظاهرا معاصر نوائی بوده است(مجالس النفائس،22 و 196).
فارسی،از سید محمد رضا مشتاق احمدآبادی اصفهانی،معاصر شاه سلطان حسین صفوی.
گفته اند که تخلص علامه مجلسی نیز مشتاق بوده است(صبح گلشن،413).
فارسی،از میر علی مشتاق حسینی اصفهانی (-1171 ق)استاد آذر بیگدلی که دیوانش توسط او تدوین شده.ط.تهران،1320 ش.خ.آستان قدس،ش 4755(1210 ق).
فارسی،از میرزا نصیر مشتاق تویسرکانی،شاگرد محقق خوانساری(تذکرۀ نصرآبادی،196).
فارسی،از سید خیرات علی مشتاق دهلوی (-1260 ق)(صبح گلشن،411).
فارسی،از مشتاق شوشتری،معاصر خواجه عبد المحمد زایر شوشتری(تذکرۀ شوشتر، 142).
فارسی،از میرزا محمد مشتاقعلی شاه تربتی (-1206 ق).وی امّی بوده و مریدش میرزا محمد تقی کرمانی دیوانی به نام او سرود-دیوان مشتاقیه.خ.ملّی تبریز.
فارسی،از محمد رضا مشتاق خوشنویس کشمیری،معاصر محمد شاه و نادر شاه،خ.
دانشگاه تهران.
فارسی،از مشتاق صوفی لاهوری،شاگرد آفرین لاهوری(صبح گلشن،412).
فارسی،از آخوند محمد باقر مشتاق هندی که نخست،مناسب تخلص می کرده (کلمات الشعراء،111).
فارسی،از سید میر علی بن علیرضا مشتاق طباطبائی یزدی(-1329 ق)(آئینۀ دانشوران، 29-31).
فارسی،از شیخ رزق اللّه مشتاقی دهلوی(-889 ق)،مؤلف«تاریخ سکندر لودی»(صبح گلشن، 413).
فارسی،از ملاّ حسین مشتاقی قصّه خوان شیرازی (-905 ق)(تحفۀ سامی،189).
فارسی،از میرزا محمد تقی بن محمد کاظم طریقتی عارف و طبیب کرمانی(-1215 ق)که دیوان را به نام مرشد خویش میرزا محمد مشتاقعلی شاه تربتی موسوم ساخته است.ط.
بمبئی،1303 ق.خ.آستان قدس،ش 4756
ص:471
(1273 ق)و ش 4761(1273 ق)تهران، 1274 ق.
فارسی،از میرزا علی خان بن محمد صفاء السلطنه مشتاقی نائینی(-1332 ق)؛ط.تهران،1322 ق.
فارسی،از مشتری استرآبادی،معاصر جامی (شمع انجمن،429).
فارسی،از ابو سعید حسام الشعراء محمد ابراهیم مشتری خراسانی(-1305 ق)؛خ.آستان قدس،ش 4757؛ملک،مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از مشتری فراهانی(صبح گلشن،414).
فارسی،از حکیم عبد الرزاق مشرب اصفهانی (-1127 ق)که در عهد عالمگیر به هند رفت (مقالات الشعراء،760).
فارسی،از بهوری سنگ مشرب اکبرآبادی (صبح گلشن،415).
فارسی،از میر عنایت اللّه مشرب دهلوی (صبح گلشن،416).
فارسی،از شاه معصوم مشرب شیرازی،معاصر نصرآبادی(تذکره،384).
فارسی،از مشرب بن میر حسین شیشه گر، معاصر شاه عباس اوّل صفوی که از سادات قم و معروف به کاشانی بوده و نستعلیق را خوش می نوشته است(تذکرۀ نصرآبادی،310).
فارسی،از میرزا اشرف مشرب عامری (-1180 ق یا 1175 ق)که از حکام نادر شاه افشار بوده(مجمع الفصحاء،445/2).
فارسی،از مشرب نائینی؛مذکور در«مدایح معتمدی».
فارسی،از محمد بن سلطان محمد مشربی استرآبادی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی، 75).
فارسی،از مشربی تکلو،معاصر صادقی کتابدار که در عهد اکبر شاه به هند سفر کرد (مجمع الخواص،125).
فارسی،از مشربی خوانساری،معاصر نصرآبادی (تذکر،319).
فارسی،از احمد حسین مشربی سهوانی،شاگرد تاج الدین سهوانی(صبح گلشن،416).
فارسی،از مشربی قمّی(مجمع الخواص،241).
فارسی،از مشربی مشهدی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،70).
فارسی،از احمد بیگ مشرف اصفهانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،60).
فارسی،از میرزا حسین مشرف اصفهانی،مباشر
ص:472
اصطبل در عهد صفوی(مجمع الفصحاء، 39/2).
فارسی،از اسفندیار بن مشرف الملک مشرف شهرکردی(1352 ق-)که مجموعۀ«گلهای شگفتۀ»او چاپ شده(شعرای معاصر اصفهان، 449).
فارسی،از مشرفی هروی،مشرف قوشخانۀ هرات و معاصر نوائی(مجالس النفائس،68 و 241).
فارسی،از حکیم میرزا رضا قلی بن میرزا بزرگ مشرق مازندرانی نوری(-1311 ق)،در 15 هزار بیت منظومۀ«حدیث کساء»او چاپ شده.
فارسی،از حسن(؟)مشرقی شیرازی،که مثنوی «شمس المشرقین»را در 1010 ق سروده است.
خ.مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از میرزا محمد حسین خان بن میرزا آقا خان مشرقی غفاری کاشانی،محتاج علیشاه (-1299 ق).ط.تهران،1314 ق؛خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از ملا ملک مشهدی قزوینی،منشی شاه عباس،زنده تا 1050 ق.خ.آستان قدس،ش 4758 و دانشگاه تهران.
فارسی،از مشرقی مشهدی،معاصر نوائی،که کاسه گری می کرد و در هرات درگذشته است (مجالس النّفائس،42 و 215).
فارسی و ترکی،از حاج امامقلی مشعوف قاجار (-پس از 1288 ق)؛خ.دانشسرای عالی تهران.
فارسی،از آقا کوچک مشفق استرآبادی (مجمع الفصحاء،452/1).
فارسی،از آقا عبد الحسین مشفق اصفهانی (-1362 ق)،که برخی از قصاید او با «مصیبت نامۀ»صغیر چاپ شده است.
فارسی،از میرزا محمد مشفق شیرازی(سدۀ 13 ق)(مجمع الفصحاء،454/2).
فارسی،از عباس مشفق کی منش کاشانی (معاصر)که«تضمین دوازده بند محتشم»و «خاطرات جوانی»او چاپ شده.
فارسی،از پیر مراد بیگ مشفق کرمانشاهی(سدۀ 13 ق)که برخی از اشعار حافظ را شرح کرده ولی مقبول نیفتاده است(مجمع الفصحاء، 446/2).
فارسی،از عبد الرحمان مشفق بخاری(-995 ق)شاعر دربار عبد اللّه خان اوزبک و سپس اکبر شاه.خ.ایشیاتک بنگال و آکادمی علوم روسیه.
فارسی،از مشفقی بغدادی،معاصر سام میرزا و شاگرد لسانی(تحفۀ سامی،138).
فارسی،از محمد رضا مشفقی قمّی،معاصر
ص:473
نصرآبادی(تذکره،366).
فارسی،از مشفقی کاشانی که در کاشان کرباس فروشی می کرده(آتشکده،253).
فارسی،از مشفقی کشمیری،مقیم اکبرآباد هند (صبح گلشن،417).
فارسی،از مشفقی هروی،که نسخه ای در 3000 بیت از آن در تهران موجود بوده است.
فارسی،از سید محمد مشکات(1319 ق-)که مجموعۀ کوچکی از غزلهایش طبع شده.
فارسی،از شیخ علی مشکات المحبۀ کاشمری، که منظومۀ«مشکات الجنان»او چاپ شده.
فارسی،از مشکی اصفهانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،238).
فارسی،از علا بیگ مشکی تبریزی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،175).
فارسی،از محمود مشکی تبریزی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،171).
فارسی،از درویش مشکی غزنوی،مقیم اصفهان (صبح گلشن،418).
فارسی،از حاج حسین بابا بن ملا آقا خان مشکین تهرانی،زنده تا 1320 ق.ط.تهران،1318 ش.
فارسی،از میر محمد آصف مشهدی سیتاپوری (صبح گلشن،419).
فارسی،از محمد زمان مشهور تبریزی،معاصر نصرآبادی(تذکره،400).
فارسی،از مشیر هندی(صبح گلشن،419).
ص:474
(-1358 ق)(شعرای معاصر اصفهان،453).
فارسی،از شیخ غلام بن ولی محمد مصحفی همدانی(-1240 ق)،مؤلف«ریاض الفصحا» و«عقد ثریّا».خ.دانشگاه داکا.
فارسی،از مصدق نائینی(تاریخ یزد،331).
نسخۀ دیوان مصدّق(سدۀ 14 ق)به شمارۀ 7134 در آستان قدس موجود است.
سید مصطفی واعظ بغدادی.مذکور در«شعراء الزوراء».
فارسی،از مصطفی بن مسیّب خان تکلو،شاعر دربار شاه عباس صفوی(صبح گلشن،421).
مصطفی جواد مؤرّخ معاصر بغدادی.مذکور در «شعراء الزّوراء».
فارسی،از احمد مجتبی خوشدل ملقب به مصطفی علی خان گوپاموی هندی(-1234 ق)(نتایج الافکار،224).
فارسی،از میر مصطفی دهلوی(صبح گلشن، 422).
مصطفی زناقی که از جبل عامل و از معاصران حر عاملی بوده.مذکور در«امل الآمل».
فارسی،از مصطفی سرخوش(معاصر)که مجموعۀ«آتش دل»او چاپ شده.
فارسی،از مصطفی بن سلطانعلی میرزا بن شاه طهماسب صفوی(-984 ق)(مجمع الخواص، 27).
فارسی و عربی،از مصطفی بن سید حسین حسینی کاشانی(-1336 ق)(مجاری اللطف، 16).
فارسی،از محمد مصطفی کشمیری،شاگرد مجرم(صبح گلشن،421).
فارسی،از سید غلام مصطفی کلکته(سدۀ 13 ق)(صبح گلشن،422).
ص:475
فارسی،از حاج علی قلی بن رضا قلی مصور مشهدی(1227 ق-).خ.آستان قدس،ش 4540(1248 ق).
فارسی،از شیخ غلام قطب الدین بن محمد فاخر مصیّب هندی(-1187 ق)(نتایج الافکار، 670).
فارسی و ترکی،از میر یحیی بن مصطفی مضطر زنوزی.ط.تبریز.
فارسی،از میرزا احمد بن حسین مضطر طبسی (طرایق الحقایق،341/3).
فارسی،از شیخ امام الدّین مضطر لکهنوی(صبح گلشن،423).
فارسی،از لاله متولال مضطر لکهنوی(صبح گلشن،423).
فارسی،از منشی کتورسین مضطر لکهنوی(روز روشن،632).
فارسی،از محمد مضطر یزدی(تاریخ یزد، 331).
فارسی،از آقا حسنعلی مضطرب قصاب شیرازی(-1310 ق)،معاصر فرصت (آثار عجم،567).
فارسی،از میر هاشم مضمون عظیم آبادی(روز روشن،632).
فارسی،از عبد الباقی بن موسی مطاع شیرازی (سدۀ 13 ق)(صبح گلشن،423).
فارسی،از سید محمد جعفر مطبوع شیرازی (-1237 ق)(مجمع الفصحاء،452/2).
فارسی،از علی اکبر مطرب همدانی،زنده در 1280 ق،از ندیمان ناصر الدین شاه (مجمع الفصحاء،445/2).
فارسی،از مطربۀ کاشغری،همسر یا ندیمۀ طغانشاه سلجوقی(آتشکده،351).
فارسی،از مطربی قزوینی،شاگرد ملاّ فروغی عطار و از مقرّبان شاه عباس اول(صبح گلشن، 424).
مطرق عبدی که صاحب مجالس المؤمنین(ص 368)او را در شمار شاعران شیعه آورده است.
فارسی،از مطلبی تونی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،41).
فارسی،از محمد امین(یا محمد علی)مطلع اکبر آبادی.خ.ملک و آسیائی بنگال.
فارسی؟،از مطلع براغوشی آذربایجانی (-1312 ق)که جز دیوان تألیفات دیگر نیز داشته است.(دانشمندان آذربایجان،348).
فارسی،از محمد بن محمد صادق مطلع شیرازی، معاصر فرصت(آثار عجم،546).
ص:476
فارسی،از بابا حسین(یا بابا حسن)مطلعی قزوینی(تذکرۀ نصرآبادی،140).
فارسی،از حاج میرزا مهدی مطمئن ورشی اصفهانی(-1370 ق)،در 1000 بیت(شعرای معاصر اصفهان،454).
فارسی،از مطیع تبریزی،ساکن عباس آباد اصفهان(تذکرۀ نصرآبادی،391).
فارسی،از مطیع کاشغری که از حکام آنجا بوده (صبح گلشن،425).
فارسی،از لاله رام بخش مطیع لکهنوی(صبح گلشن،425).
فارسی،از میرزا محمد زکی مطیع مازندرانی (-1267 ق)(مجمع الفصحاء،452/2).
فارسی،از مطیع همدانی.مذکور در تذکرۀ «همیشه بهار».
فارسی،از مطیعی تونی(صبح گلشن،425).
فارسی،از علی بن عباسقلی مظاهر تیرانی اصفهانی(شعرای معاصر اصفهان،454).
فارسی،از مظاهر مصفای اراکی(1347 ق-)که مجموعه هائی از وی،چون«نسیم»و«شبهای شیراز»چاپ شده است.
فارسی،از مظفر بن علی رضا بیگ تبریزی،ساکن عباس آباد اصفهان و معاصر نصرآبادی(تذکرۀ، 429).
فارسی،از مظفر علی بن حیدر علی،خواهرزادۀ بهزاد و استاد صادقی کتابدار(مجمع الخواص، 255).
فارسی،از محمد مظفر حسین بن یوسفعلی صبای گوپاموی،مؤلف تذکرۀ«روز روشن»در 1296 ق.
فارسی،از غلام حسین بن علی مظفّر شیرازی (1352 ق).ط.شیراز،1377 ق.
فارسی،از حسین میرزا بن سنجر میرزا مظفر صفوی نوادۀ شاه طهماسب،که شاه صفی او و پدرش را نابینا ساخت(تذکرۀ نصرآبادی،11).
فارسی،از مظفر حسین بن سلطان حسین میرزا صفوی(-1008 ق)(مقالات الشعراء،491).
فارسی،از مظفر علی امیر لکهنوی،که منظومه های«کربلا نامه»و«گلشن تعشّق»او چاپ شده.
ص:477
فارسی،از میر مظفر طبیب کاشانی(تحفۀ سامی، 39).
فارسی،از مظفر بیگ رنگرز کرمانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،300).
فارسی،از مظفر کشمیری(صبح گلشن،427).
شاید مظفری یا مظهری کشمیری بوده باشد.
فارسی،از مظفر گنابادی معاصر تقی الدین اوحدی(صبح گلشن،425).
فارسی،از مظفر معمار،کاتب سلطان یعقوب (-896 ق)(مجالس النفائس،300).
فارسی،از مظفر هروی خافی(-767 ق)،مدّاح معزّ الدین کرت(-772 ق)(آتشکده،150) سنگلاخ دیوان میر مظفر الدین هروی را دیده بوده است(امتحان الفضلاء،173/1).
فارسی،از مظفر خان(مرآت الخیال،255).
فارسی،از مظفّری پنجدهی شاعر مروی عهد سامانی.مذکور در لباب الالباب.
فارسی،از مظفری کشمیری(-1017 ق)،که محتملا با مظفر یا مظهری کشمیری یکی بوده است.(خزانۀ عامره،367).
فارسی،از سلطان بایزید مظفری برادر شاه شجاع(سدۀ 8 ق)(آتشکده،12).
فارسی،از حاج محمد هاشم مظلوم اصفهانی.
مذکور در«مدایح معتمدیه».
فارسی،از مظلوم خنجی(سدۀ 12 ق)،از دودمان شیخ محمد و شیخ عبد السّلام خنجی (لارستان کهن،200).
فارسی،از مهر علی خان مظهر،از امیران روزگار صفوی(صبح گلشن،428).
فارسی،از سید محمد مظهر طباطبائی اردستانی طبیب(-1245 ق)پدر میرزا ابو الحسن جلوه مذکور در«انجمن خاقان».
فارسی،از محمد صادق مظهر استرآبادی، معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،452/2).
فارسی،از محمد سمیع مظهر اصفهانی(صبح گلشن،429).
فارسی،از مظهر حسین که مثنوی«نان خشک» را در 1286 ق سروده است.
فارسی،از میرزا عباسقلی بن زین العابدین مظهر چاپارچی خوئی(سدۀ 13 ق).ط.تبریز،1307 (با دیوان خرّم).
فارسی،از میرزا جانجانان بن میرزا جان مظهر حنفی نقشبندی دهلوی(-1195 ق).ط.کلکته 1261 و 1271 ق؛لاهور،1922 م.
ص:478
فارسی،از غلام علی مظهر دهلوی(سدۀ 12) (روز روشن،633).
فارسی،از سید ابراهیم مظهر علی شاه تونی (طرائق الحقایق،94/3).
فارسی،از مظهر الدّین صاحب مظهر فوشنجی (صبح گلشن،428).
فارسی،از مرتضی قلی خان بن حیدر قلی میرزا.
مذکور در«مدایح معتمدیّه».
فارسی،از قاضی مظهر گجراتی،شاگرد نصیر الدین محمود و از مقربان فیروز شاه؛جامع:
محمد صوفی مازندرانی(صبح گلشن،429).
فارسی،از مظهری کشمیری(-1017 ق)، دریا سالار اکبر شاه(مجمع الخواص،196).
فارسی،از مظهری،شاعر دربار سلطان یعقوب (-896 ق)(مجالس النفائس،304).
فارسی،از اردشیر بن حسن معاذی تبریزی، معاصر کمال خجندی،در 5000 بیت (دانشمندان آذربایجان،349).
ص:479
معروف شیرازی نیز از او یاد شده (هدیة العارفین،369/2).
معروف رصافی بغدادی.مذکور در «شعراء الزوراء».
فارسی،از میر محمد معروف کشمیری(صبح گلشن،429).
فارسی،از ابو عبد اللّه محمد بن حسن معروفی بلخی،شاعر عهد سامانی،مدّاح عبد الملک بن نوح،مذکور در لباب الالباب(مجمع الفصحاء، 505/1).
فارسی،از میر معزّ الدین،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،45).
فارسی،از معزّ الدین اصفهانی،متولی اوقاف مزار بابا رکن الدین و بابا بیات در اصفهان و معاصر نصرآبادی(تذکره،210).
فارسی،از میرزا معز الدین بن حسن بن محمد صادق تبریزی(-1183 ق)که مقیم عباس آباد اصفهان بود و به هند رفت و در آنجا درگذشت (خزانۀ عامره،429).
فارسی،از معزّ الدّین محمد کاشانی،شاعر روزگار شاه عباس اول(تذکرۀ نصرآبادی، 208).
فارسی،از شیخ معزّ الدّین لکهنوی(صبح گلشن، 429).
فارسی،از معزّ الدین(یا معین الدّین)یزدی،از سادات یزد و معاصر نصرآبادی(تذکره،161).
فارسی،از ملاّ معزّی لنگ(سده 10 ق)که خود را از دودمان خواجه عبد اللّه انصاری می دانسته است(مجالس النفائس،157).
فارسی،از سدید الدّین علی بن عمر معزّی غزنوی،مدّاح سراج الدّوله خسرو ملک(-582 ق)که عوفی در لباب،این دیوان را به ارتنگ مانی تشبیه کرده است.
فارسی،از امیر ابو عبد اللّه محمد بن عبد الملک معزّی نیشابوری(-بین 518 تا 520 ق).ط.
تهران،1318 ش؛خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 4955(1039-1041 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از معصوم بن میرزا خواجگی اصفهانی که تاریخ شاه صفی را به امر آن پادشاه به نظم آورد(تذکرۀ نصرآبادی،77).
فارسی،از معصوم بن حاج مؤمن تبریزی مقیم عباس آباد اصفهان و معاصر نصرآبادی(تذکره، 135).منظومۀ«مهر خاوری»منسوب به معصوم تبریزی در آستان قدس موجود و محتملا از همین شاعر است.
فارسی،از معصوم بن زین العابدین قزوینی، ملقب به معصوم علی شاه(-1344 ق)مؤلّف «طرایق الحقایق».
فارسی،از معصوم بن میر حیدر معمّائی کاشانی (-1052 ق)،که مدتی در هرات بود و سپس به
ص:480
هند رفت(سرو آزاد،82).
فارسی،از حکیم شاه معصوم طبیب لاری (تذکرۀ حزین،88).
فارسی،از حاج شیخ علی معصومی گنابادی (-1379 ق)ناظم منظومه های«ارشادیه»، «توشۀ قبر»و«مناجاتنامه».
فارسی،از محمد مهدی بن محمد شفیع معطر کرمانی(-1217 ق)ملقب به معطر علی شاه (ریاض العارفین،538).
فارسی،از محمد معظم اکبرآبادی(صبح گلشن، 431).
فارسی،از معظم علی خان بهاری(صبح گلشن، 431).
فارسی،از موسی بن اسماعیل معظم السلطنۀ دولت،که منظومۀ«فرمانروایان ایران»او چاپ شده.
فارسی،از محمد علی بن زین العابدین معلم حبیب آبادی(1308 ق-)،که افزون بر دیوان تألیفات متعددی دارد.خ.دیده شده.
فارسی و عربی،از ملا محسن بن سمیع معلم قاری،ناظم«خلاصة الاصول»و «ارجوزة الاصول».
فارسی،از قاضی شمس الدین معلّم لاهیجی، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،51).
فارسی،از محمد حسین بیک معلوم تبریزی (تذکرۀ نصرآبادی،287).
فارسی،از ابو زرعه معمّری گرگانی(سدۀ 4).
مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از معنوی بخارائی،شاعر روزگار سامانیان.مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از خواجه عبد اللطیف معنوی بخارائی، از دودمان خواجه عبید اللّه احرار(صبح گلشن، 431).
فارسی،از میر عطا بن میر علی عادل معنوی جونپوری(روز روشن،462).در برخی از تذکره ها به عنوان عطائی آمده است.
فارسی،از معنوی هروی(صبح گلشن،431).
فارسی،از معنی استرابادی،شاعر دربار سلطان یعقوب(-896 ق).مذکور در«سفینۀ خوشگو».
فارسی،از میان منگلی بن محمد مکارم معنی اکبرآبادی(صبح گلشن،432).
فارسی،از محمد مسعود بن محمد معصوم معنی پنجابی نستعلیق نویس(سدۀ 12 ق)(صبح گلشن،431).
فارسی،از وجه الدین خان معنی حیدرآبادی (سدۀ 13 ق)(روز روشن،641).
ص:481
فارسی،از سید ابو الفیض معنی دهلوی،شاگرد عبد القادر بیدل(صبح گلشن،431).
فارسی،از معنی شیرازی،شاعر دربار سلطان حسین بایقرا(هفت اقلیم،276).
فارسی و عربی،از محمد مسیح بن اسماعیل معنی فسائی(-1115 یا 1127 ق)که در شعر عربی،مسیح و در فارسی معنی تخلص می کرده (فارسنامه،235/2؛تذکرۀ نصرآبادی،174).
فارسی،از معنی کشمیری(نتایج الافکار،643).
فارسی،از معنی گیلانی که مؤلف تذکرۀ صبح گلشن(ص 432)او را عم حزین خوانده و ظاهرا با معنی فسائی یکی بوده است.
فارسی،از میر جواد معنی هندی(تذکرۀ حسینی، 327).
فارسی،از معین الدین استرابادی(-پس از 976 ق)که رساله ای به نام«لذّت»داشته و به همان سبب به معین لذّت مشهور بوده(صبح گلشن،434).
فارسی،از معین الدین محمد اسفزاری،مؤلّف «روضات الجنّات فی اوصاف مدینه هرات» (حبیب السیر،348/4).وی نامی نیز تخلص می کرده است(سخنان ابو سعید،3).
فارسی،از معین الدّین(یا معین الملک)حسین بن علی اصمّ،صاحب دیوان انشاء سلطان سنجر سلجوقی،مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،از مولوی معین الدین بدایونی،شاگرد قتیل(صبح گلشن،435).
فارسی،از معین الدین بلیانی دقاقی حسینی (-979 ق)پدر تقی الدین اوحدی،مولف «عرفات العاشقین»(صبح گلشن،433).
فارسی،از خواجه معین الدین حسن بن غیاث الدین چشتی(-633 ق)؛ط.هند،مکرّر.
فارسی،از میرزا معین الدین علی(یا محمد) خراسانی(-1040 ق)،وزیر صفی قلی خان حاکم بغداد(تذکرۀ نصرآبادی،76 و 484).
فارسی،از ملک معین خرّم آبادی،منشی حاکم خرّم آباد و معاصر حزین(تذکره،115).
فارسی،از معین الدین غازی معروف به شاه غازی،از امیران سلطان محمد در ماوراء النّهر (مرآت الخیال،250).
در صبح گلشن(ص 433)شعر او نقل شده و ظاهرا سبزواری در آنجا مصحف شیرازی است که خواهد آمد.
فارسی،از معین الدین بن فرید الدّین خان شاه جهان آبادی(-1226 ق)،در 3000 بیت (صبح گلشن،435).
فارسی،از خواجه معین الدین محمد بن عبد اللّه شیرازی که در 670 ق به مراغه رفت و خواجه
ص:482
نصیر الدین را مدح گفته(آتشکده،294).
فارسی،از ملا معین الدین محمد بن شرف الدین محمد مسکین فراهی(-907 یا 909 ق)، مؤلّف«بحر الدرر»،«حدائق الحقائق»، «معارج النّبوة»و جز آنها(مجالس النفائس، 269).
فارسی،از میر معین الدین یزدی،مؤلف تاریخ معینی و پدر قاضی میر حسین میبدی که از وزیران آل مظفر بود(تاریخ یزد،332).
فارسی،از معین الدین معینی جوینی،مؤلّف «نگارستان»،در پیروی از«گلستان»سعدی، مذکور در تذکرۀ دولتشاه سمرقندی،
شیخ مغامس بن داغر حلّی(سده 9 ق)،جامع:
شیخ محمد سماوی.خ.دیده شده.
فارسی،از ملاّ علی مغانی(صبح گلشن،436).
فارسی،از مغتنم،شاعر دربار جهانگیر،مذکور در«سفینۀ خوشگو».
فارسی،از شمس الدین محمد شیرین مغربی (-809 ق).ط.تهران،1302 ق و مکرّر؛خ.
آستان قدس،ش 4763(1244 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از عبد اللّه مغموم بروجنی(1312 ق-) ناظم منظومۀ«توحید»(شعرای معاصر اصفهان،460).
فارسی و ترکی،از عبد الوهاب مغول سمرقندی، شاعر دربار شیبک خان(مجالس النفائس، 171).
فارسی،از عبد الکریم مغیثی شیرازی که منظومۀ «عروس چمن»او چاپ شده.
فارسی،از مغیثی گنجوی که هدایت شعر او را از حدی نقل کرده است(مجمع الفصحاء، 560/1).
فارسی،از شیخ محمد حسین مفتقر اصفهانی نجفی معروف به کمپانی(-1361 ق).ط.قم، 1376 ق.
فارسی،از بهاء الدین محمد تقی بن محمد باقر مفتون اصفهانی(1322 ق-)(شعرای معاصر اصفهان،461).
فارسی،از عبد الرزاق بیک بن نجفقلی خان مفتون دنبلی(-1243 ق)،مؤلف«نگارستان دارا»و ناظم مثنویهای«ناز و نیاز»و «همایون نامه».
فارسی،از محمد شفیع مفتون ساروی(-1313 ق).خ.موجود.
فارسی،از احسان اللّه بن مفتون شاه آبادی(صبح گلشن،436).
فارسی،از محمد حسن مفتون فارسی بواناتی معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،487/2).
ص:483
فارسی،از شیخ مؤمن علی بن ذو الفقار علی مفتون کاکوری(روز روشن،642).
فارسی،از عبد الرحیم مفتون لاهوری(سدۀ 13) (صبح گلشن،437).
فارسی،از سلیمان میرزا مفتون لکهنوی که بر «جامع شفائی»تقریظی منظوم سروده و چاپ شده است.
فارسی،از محمد بن علی اکبر مفتون واعظ محلاتی خراسانی(-1336 ق)؛خ.موجود.
فارسی،از میرزا آقا مفتون کبریائی همدانی (-1374 ق).ط.تهران،1334 ش.
فارسی،از فتح اللّه بن عبد الرحیم یزدی که از 1330 ق در حیدرآباد دکن معلم زبان فارسی بوده و منظومه هائی چون«آصفنامه»،«داستان شگفت»و نیز«آئینۀ دکن»(در تاریخ دکن)را در آنجا به طبع رسانیده است.
فارسی،از مفتی تبریزی(صبح گلشن،437).
فارسی،از مفتی لاهوری،ط.لاهور،1291 ق.
فارسی،از غلام حضرت مفتی لکهنوی مفتی الملک(صبح گلشن،437).
شیخ ابو عبد اللّه احمد مفجع بصری کاتب (-327 ق)،شاعر شیعه،شاگرد ثعلب و مؤلّف «الترجمان»(معالم العلماء،139).
فارسی،از ملاّ محمد علی بن محمد قلی بیگ مفرد تبریزی مقیم عباس آباد اصفهان(صبح گلشن،437).
فارسی،از مفرد خیاط قمّی،معاصر نصرآبادی (تذکره،366).
فارسی،از مفرد همدانی مقیم اصفهان و معاصر نصرآبادی(تذکره،322).
شیخ مفلح بن حسن صیمری،زنده تا 873 ق، شاگرد ابن فهد حلی؛جامع:شیخ محمد طاهر سماوی.وی اشعاری به فارسی هم داشته که آذر آنها را نقل کرده و او را از شاعران اصفهان شمرده است(آتشکده،196).
فارسی،از امان اللّه مفلس مکتبدار دهلوی(صبح گلشن،437).
فارسی،از شیخ حسین قمّی معروف به ارده شیره (-1367 ق).ط.تبریز 1347 ق؛قم،1359 ق.
فارسی،از مفلس گنابادی(صبح گلشن،438).
فارسی،از مفلسی خراسانی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،29 و 203).
فارسی،از میرزا محمد علی مفلق تهرانی دنبلی، صدر الشعراء و فخر الشعراء،معاصر فتحعلی شاه قاجار؛خ.دانشگاه تهران.
ص:484
فارسی،از مفید الدین اسکافی که اشعار او در سفینۀ اشعار موجود در کتابخانه مجلس آمده است(فهرست،158/3).
فارسی،از مفید بلخی(-1090 ق)شاعر دربار امام قلی خان حاکم بلخ که در عهد عالمگیر به هند رفت و در ملتان درگذشت،خ.ایشیاتک بنگال.
فارسی و عربی،از مفید بن محمد کاظم شیرازی (-1325 ق)که در شعر عربی مفید و در فارسی داور تخلّص می کرده است(آثار عجم،26).
فارسی،از شیخ محمد مفید بن شیخ نبی بحرانی شیرازی امام جمعۀ شیراز در روزگار فتحعلی شاه قاجار؛جامع:فرزندش محمد هاشم.
فارسی،از مفیدی اصفهانی،مدرّس جامع اصفهان که مؤلف صبح گلشن(ص 438)شعر او را از این دیوان نقل کرده است.
فارسی،از آقا محمد شیخا مقبل اصفهانی (-1157 ق)که در روزگار نادر به هند رفت و در گجرات اقامت گزید؛خ،مجلس و دانشگاه تهران.
فارسی،از شرف الدین مقبل کرمانی(صبح گلشن،448).
ص:485
فارسی،از مقصود شیرازی،معاصر سام میرزا که از ابتدای جوانی منشی دفتر استیفا بوده است (تحفۀ سامی،60).
فارسی،از مقصود عبدل خراسانی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،131).
فارسی،از مقصود بن ملا فضل اللّه قزوینی (-997 ق)(روز روشن،645).
فارسی،از خواجه مقصود کازرونی،معاصر جلال الدین دوانی(مجالس النفائس،309).
فارسی،از مقصود کاشانی(-987 ق)که مهاجاتی با محتشم داشته و شاگرد غیاث الدین منصور دشتکی بوده است.سام میرزا نیز از مقصود کاشانی معاصر خویش نام برده که در سیاق مهارت داشته است(تحفۀ سامی،146).
مجمع المراثی
فارسی،از میرزا عبد اللّه مقصود کرمانی (-1348 ق).ط.1332 ق(در 2 مجلد).
فارسی،از مقصود عالم بن صدر عالم لکهنوی، شاگرد غالب و ناظم مثنویهای«شکرستان، «سکندرنامه»و«مقصود الصنایع»(صبح گلشن، 440).
ص:486
فارسی،از مقیمی بخاری که ظاهرا معاصر فخری هراتی بوده(مجالس النفائس،159).
فارسی،از حسن بیگ مقیمی شکر اغلو ترکمان (اوایل سدۀ 11 ق)که حسن نیز تخلص می کرد (آتشکده،21).
ترکی،از مقیمی هروی،معاصر نوائی که به اصطلاحات صوفیه واقف بود(مجالس النفائس، 50 و 224).
فارسی،از محمد مکارم اکبر آبادی(سدۀ 11 ق) (صبح گلشن،432).
فارسی،از مکارم قزوینی معاصر سام میرزا،که شاعری پرسخن بوده است.نام او را ابو المکارم هم نوشته اند(تحفۀ سامی،196).
فارسی،از مولانا مکتبی شیرازی(-916 یا 928 یا 941 ق)،معلّم کودکان در شیراز که «کلمات علیۀ غرّا»ترجمۀ منظوم شصت کلمۀ حضرت امیر(علیه السلام)از اوست و چاپ شده.خ.
عارف حکمت مدینه.
فارسی،از محمد علی بن علی خان مکرم حبیب آبادی(1304 ق-)ناشر جریدۀ«صدای اصفهان».ط.اصفهان،1373 ق.
فارسی،از محمد بن عبد اللّه مکری کردستانی (1298 ش-)که مجموعه«نغمه های جوانی»او چاپ شده است.
فارسی،از مکنون گرجی کازرونی (مجمع الفصحاء،473/2).
فارسی،از حاج محمد مکی اصفهانی،معاصر نصرآبادی،که 22 سال مجاور مکّه بود و مثنویی به پیروی از مثنوی مولوی سرود(تذکرۀ نصرآبادی،428).
فارسی،از محمد فاخر مکین دهلوی(-1230 ق)که شاگردش میر ببر علی انیس کتابی در سرگذشت او به نام«انیس الاحبا»نوشته؛خ.
مجلس(1203 ق).
فارسی،از مکینی(صبح گلشن،444).
ابو نزار صادق بن جواد ملائکۀ بغدادی(1311 ق-)،در 5 مجلد که برخی به طبع رسیده.
فارسی،از میرزا محمود ملاّ باشی تسوجی (-1295 ق)معلّم مظفر الدین شاه،که نصف «الفیۀ عینکی»را وی سرود و 500 بیت دیگر را حجت الاسلام نیّر تبریزی(دانشمندان آذربایجان،395).
فارسی،از ملاّ جان کاشانی،معاصر سام میرزا و مخترع خطی به نام«شکسته بسته»که شبی 1000 بیت شعر می گفت و رسائلی هم در قافیه و عروض و معما نوشت(تحفۀ سامی،156).
فارسی،از ملاّ عبد الغفار ملازادۀ تاشکندی (سدۀ 10 ق)(مجالس النفائس،146).
ص:487
فارسی،از ملاّ فتح اللّه شهنامه چی ناظم مثنوی «صنم خیال»و معاصر شاه سلیمان صفوی.
ص:488
می زیسته و فتحعلی شاه را مدح گفته است.خ.
مجلس.
فارسی،از شرف الدین معروف به شاه ملول لکهنوی(سدۀ 12 ق)(صبح گلشن،448).
فارسی،از خلیفه اسد اللّه ملولی اصفهانی (-969 ق)متولی آستان قدس،جد خلیفه سلطان(آتشکده،196).ظاهرا هموست که در کتاب دانشمندان آذربایجان(ص 360)به نام ملولی آذربایجانی آمده است.
فارسی،از ملا محمد ملولی خطاط(صبح گلشن، 448).
فارسی،از ملا حسن بن حسین ملول شوشتری (-1300 ق)،برادر صدر شوشتری.خ.موجود.
فارسی،از ملهمی تبریزی(-1049 ق)که تصانیفی داشته و خواهرزاده اش آنها را تلف کرده است(آتشکده،33).
فارسی،از جمال الدین بن کمال الدین ملهمی شیرازی،زنده در 1024 ق(هفت اقلیم،308).
فارسی،از ملهمی کوکنی(صبح گلشن،449).
فارسی،از بدیع بن محمد شریف ملیح سمرقندی،مؤلّف تذکرۀ«مذکّر الاحباب»در 1093 ق.وی از جانب امیر بخارا به اصفهان آمد و نصرآبادی او را ملاقات کرد(تذکره، 440 و 443).
فارسی،از ملیحی بافقی که تقی الدین اوحدی اشعارش را آورده و در تذکرۀ صبح گلشن(ص 449)از او نقل شده.
فارسی،از میرزا برخوردار بن محمود ترکمان ممتاز فراهی،مؤلّف«شمسه و قهقهه»که چاپ شده.
فارسی،از ممتاز که نصرآبادی به احتمال او را از خراسان دانسته(تذکره،428).
فارسی،از محمد عابد بن محمد زاهد ممتاز سمرقندی که هفت قلم را خوش می نوشته (تذکرۀ نصرآبادی،439).
فارسی،از ممتاز شولستانی شیرازی که ظاهرا معاصر نصرآبادی بوده(تذکره،432).
فارسی،از افضل علی بیگ ممتاز گرجی،که در خدمت شاه سلیمان صفوی بوده(تذکرۀ نصرآبادی،45).
فارسی،از کاظم علی خان ممکن شاه جهان آبادی،زنده در 1174 ق،شاگرد محمد فاخر(صبح گلشن،453).
فارسی،از ممنون افغانی(روز روشن،652).
فارسی،از نظام الدّین بن قمر الدین ممنون دهلوی (صبح گلشن،454).
ص:489
فارسی،از ممنون لکهنوی(صبح گلشن،454).
ابو نصر احمد بن یوسف منازی سلیکی(-437 ق)،منسوب به منازجرد حلب.در روزگار ابن خلکان این دیوان کمیاب بوده است.مذکور در «وفیات الاعیان».
فارسی،از میر شاه حسینی(یا حسین)مناسب کشمیری(صبح گلشن،454).
ص:490
وزن«شاهنامه»سروده.
فارسی؟،از میرزا محمد منشی تبریزی(1094 ق-)که به 5 زبان،از جمله فارسی و ترکی سخن می گفته است(صبح گلشن،456).
فارسی،از میرزا مهدی بن محمد نصیر،منشی دیوان محمد شاه قاجار که ناصر الدین شاه و حاج میرزا آقاسی را مدح گفته است (مجمع الفصحاء،439/2).
فارسی،از محمد منشی ساوجی،مؤلف«تذکرۀ شعراء»در 1295 ق؛مذکور در«مدینة الادب».
فارسی،از وصاف الحضرة عبد اللّه بن فضل اللّه که متخلص به منشی و شرف و معاصر سعدی بوده و تاریخ وصاف یا«تجزیة الامصار»از اوست.
خ.ادبیات تهران.
فارسی،از میرزا عبد اللّه بن محمد قلی منشی طبری که در برخی اشعار منشی طبری و در برخی منشی اسرار تخلص می کرده و با هدایت معاصر بوده است(مجمع الفصحاء،461/2).
فارسی،از قاضی میرزا احمد منشی قمی(سدۀ 10 و 11 ق)مؤلف«گلستان هنر»که چاپ شده.
فارسی،از غلام علی منشی کانپوری(صبح گلشن،456).
فارسی،از غیاث الدین علی منصف اصفهانی معروف به غیاثا(-1019 ق)،در 5200 بیت (میخانه،216).
فارسی،از بابا خواجه منصف دهلوی ملقب به فاضل خان(-1128 ق)(صبح گلشن،457).
فارسی،از شاه منصف علی خان شاه جهان آبادی(صبح گلشن،457).
فارسی،از محمد اسماعیل بن شمسا منصف تهرانی(سدۀ 11 یا 10 ق)(صبح گلشن،458).
فارسی،از محمد زمان خان بن فضلعلی خان منصف قوانلوی قاجار(-1264 ق).خ.
عمومی اصفهان.
فارسی،از سید عبد الرّحیم منصف مازندرانی، مؤلف«تذکرة الشعراء»که از آن یاد شد (مجمع الفصحاء،316/2).
زین الکفاة ابو سعد منصور بن حسن آبی وزیر.
مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارسی،از میرزا محمد رضا منصور اصفهانی طبیب،معروف به میرزا رضا شرابی(-1238 ق).(مجمع الفصحاء،487/2).
فارسی،از حافظ مصلح الدین منصور اکبرآبادی، شاگرد غالب دهلوی.
فارسی،از شمس الدّین منصور بن محمود قاضی ترمذی-سنگلاخ منتخب دیوان را به خط محمد طاهر اعتماد الدوله دیده بوده است (امتحان الفضلاء،89/2 و 90).
ص:491
فارسی،از منصور بتکچی جرجانی،معاصر نوائی(مجالس النّفائس،85 و 259).سنگلاخ آن را به خط شاه محمود نیشابوری دیده است (امتحان الفضلاء،116/1).
فارسی،از منصور دامغانی شیخ الاسلام دامغان (صبح گلشن،459).
فارسی،از منصور سبزواری استاد نوائی در عروض که رساله ای هم در این فن دارد (مجالس النفائس،33 و 206).
فارسی،از منصور طوسی معروف به منصور قرابوقه(-854 ق)،از امیران شاهرخ(صبح گلشن،459).
فارسی و عربی،از ابو محمد منصور بن علی منطقی رازی(-پیش از 380 ق)،شاعر حضور اسماعیل بن عباد.خ.ملک.
فارسی،از برخوردار بیگ منصور نائینی،معاصر نصر آبادی(تذکره،406).
فارسی،از منصور هروی،معاصر نصرآبادی،که مدتی کلانتر هرات بود(تذکره،106).
فارسی،از منصور هندی(صبح گلشن،458).
ص:492
فارسی،از میرزا احمد منظور خوانساری اصفهانی(-1323 ق)(تذکرة القبور،77).
فارسی،از میرزا شکر اللّه بن محمد علی (مسکین)منعم اصفهانی(-1360 ق).ط.
اصفهان،1360 ق.
فارسی،از میرزا منعم بن سلطان اکبرآبادی (صبح گلشن،461).
فارسی،از عبد الرحمان بن قاضی بقای منعم بخاری،محتسب بخارا و معاصر نصرآبادی (تذکره،437).
فارسی،از منعم تبریزی(دانشمندان آذربایجان، 362).
فارسی،از قاضی نور الحق منعم رامپوری،که در ساعتی 100 بیت می سرود(صبح گلشن،460).
فارسی،از میرزا محمد علی بیگ منعم شیرازی (-1297 ق)(آثار عجم،568).
فارسی،از منعم شیرازی که نام و تخلص او یکی بوده و هدایت 1215 ق-در جوانی او را دیده بوده است(مجمع الفصحاء،446).
فارسی،از شیخ منعم لاهوری(مرآت الخیال، 163).
فارسی،از منعم مرادآبادی،زنده در 1201،که از خانوادۀ حکّام مرادآباد بوده،در 30000 بیت (صبح گلشن،460).
فارسی،از منوچهر خان لر(-1079 ق)،والی لر کوچک(تذکرۀ نصرآبادی،24).
فارسی،از منوچهر پراوی(معاصر)که مجموعۀ «چکش»او در 1323 ش چاپ شده.
فارسی،از حکیم ابو النجم احمد بن قوص بن احمد منوچهری دامغانی(-432 ق)مداح منوچهر بن قابوس وشمگیر.ط.مکرّر؛خ.
آستان قدس،ش 12094(1275 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از منور علی دهلوی(صبح گلشن، 462).
فارسی،از اللّه ویردی منور رازی،مرید محمد جعفر کبودرآهنگی(ریاض العارفین،535).
فارسی،از سید رحیم بن حسن،منور علی شاه حقانی شهرکردی(-1368 ق).
فارسی،از محمد منور علی شاه،نعمت اللّهی (-1301 ق).
فارسی،از عطاء منهی تهرانی(تذکرۀ نصرآبادی،241).
فارسی،از میر منهی زواره ای اردستانی،شاگرد حاتم کاشانی و معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،85).
ص:493
فارسی،از میرزا باقر منیر اصفهانی،شاگرد شمس الدین فقیر،که نخست فدائی تخلص می کرد(صبح گلشن،463).
فارسی،از ملا منیر بخاری که تاریخ تولد بابر شاه (888 ق)را به نظم آورده است(تذکرۀ نصرآبادی،469).
فارسی،از سید محمد رضا بن محمد علی منیر موسوی دزفولی(1327 ق-)؛خ.دیده شده.
فارسی،از منیر دهلوی(صبح گلشن،462).
فارسی،از منیر طاها،شاعرۀ معاصر،فرزند حسین تبریزی،که مجموعۀ«سرگذشت»او چاپ شده(سخنوران نامی،264/3).
فارسی،از نور الدّین محمد منیر کرمانی،معاصر حزین(تذکره،123).
فارسی،از ابو البرکات بن عبد المجید منیر لاهوری ملتانی(-1054 ق)که بر دیوان عرفی شرح نوشته و آزاد اشعارش را از دیوان او نقل کرده (سرو آزاد،60).
فارسی،از محمد طاهر منیر طالقانی که به هند رفت و در آنجا درگذشت(صبح گلشن،463).
فارسی،از شرف الدّین یحیی(یا احمد)منیری بلخی(-782 ق)که«شرفنامه»به نام او تألیف شده(ریاض العارفین،159).
فارسی؟،از موّاج(سدۀ 13 ق)شاعر آذربایجانی(دانشمندان آذربایجان،362).
فارسی،از علی اکبر بن اسماعیل موافق خاتون آبادی اصفهانی نعمت اللّهی(-1352 ق) (شعرای معاصر اصفهان،474).
فارسی،از ابو الحسن موالی اصفهانی،که به هند رفت و نزد نظام الملک آصف جاه تقرب یافت (صبح گلشن،464).
فارسی،از موالی تونی(-949 ق)(تحفۀ سامی،123).
فارسی،از موالی ترکمان معتمد سلطان حمزه میرزا و معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص، 129).
فارسی،از مرتضی قلی خان موالی تیموری کشمیری(صبح گلشن،463).
فارسی؟،از مؤبد آذربایجانی،مذکور در حدیقة الشعراء،در صبح گلشن،(ص 464)مؤبد فارسی آمده که محتملا هردو یکی است.
فارسی،از شیخ عبد العلی بن محمد باقر مؤبد صبحی بیگدلی کاشانی.ط.تهران،1322 ق.
فارسی و عربی،از محمد سعید خان مؤتمن الملک انصاری(المآثر و الآثار،190).
ص:494
فارسی،از شفیعای موجد اصفهانی طالقانی، معاصر نادر شاه افشار(صبح گلشن،465).در آتشکده(ص 412)موحّد آمده است.
فارسی،از موجد بلگرامی(صبح گلشن،464).
فارسی،از مجید موجد شیرازی،ندیم سلطان ابراهیم میرزا(صبح گلشن،467).
فارسی،از مولوی سراج الدین علی خان موجد موهانی کلکته ای(-1238 ق)قاضی القضات کلکته(صبح گلشن،467).
فارسی،از موجد همدانی(-1024 ق)(صبح گلشن،467).
فارسی،از شاه عبد الجلیل موجود(صبح گلشن، 467).
ترکی،از موجی شیخ الاسلام اهر(دانشمندان آذربایجان،363).
فارسی،از قاسم خان موجی بدخشانی(-979 ق)که مثنوی«یوسف و زلیخا»در 6000 بیت از اوست(دانشمندان آذربایجان،175)نیز مثنوی «لیلی و مجنون»او در دانشگاه تهران موجود است(فهرست،43/2).
فارسی،از علی جان بیگ بن اغلی بیک موجی گرجی که ظاهرا معاصر نصرآبادی بوده است (تذکره،51).
فارسی،از مودود چشتی،که از نوادگان قطب الدین مودود بن یوسف چشتی(-527 ق) صوفی معروف بوده(صبح گلشن،468).
فارسی،از محمد علی مؤذن خراسانی،زنده در 1077 ق،مؤلف«تحفۀ عباسی»، «قصص الخاقان»و جز آن.خ.آستان قدس،ش 9277(1312 ق)،ش 8613.
فارسی،از عباسعلی بن براتعلی موزون اصفهانی (1314 ق-)که مجموعۀ«اندوهنامۀ»او در اصفهان طبع شده.
فارسی،از ملاّ لطفی موزون الملک تبریزی (-1020 یا 1021 ق)از امیران جهانگیر شاه (میخانه،537).
فارسی،از میر شریف موزون سمرقندی، معروف به بابا خواجه معاصر نصرآبادی که در ستاره شناسی نیز مهارت داشت(تذکره،440).
فارسی،از موزون ناگوری که نستعلیق را خوش می نوشت و از اولاد حمید الدّین ناگوری بود (صبح گلشن،471).
فارسی،از میر محمد افضل بن سلطانعلی موسوی خواب بین(تذکرۀ حسینی،305).
فارسی،از محمد هاشم بن زین العابدین موسوی خوانساری،برادر صاحب روضات.خ.
بروجردی نجف.
ص:495
فارسی،از میر عماد موسوی مشهدی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،35 و 209).
شیخ موسی بن حسن بن احمد احسائی(-1289 ق)،ناظم منظومۀ«الباکورة»در منطق که چاپ و بر پشت آن از دیوان شاعر یاد شده است.
موسی بن علی بن حرفوش حرفوشی عاملی که ظاهرا معاصر شیخ حرّ عاملی بوده.مذکور در «امل الآمل».
فارسی،از میر موسی سیفی که از سادات قاضی سیف الدینی و معاصر سام میرزا بوده(تحفۀ سامی،44).
سید موسی بن جعفر حسینی طالقانی(-1298 ق)؛خ.کاشف الغطاء و بیت الطریحی نجف.
شیخ موسی بن شریف بن محمد عاملی(-1281 ق).این دیوان را شاعر خود تدوین کرده و آخرین شعرش دارای تاریخ 1254 ق است.
موسی بن عبد السّلام بن زین العابدین عاملی (-1253 ق)،در 4000 بیت.مذکور در «بغیة الرّاغبین فی احوال آل شرف الدین».
سید موسی عاملی معاصر شیخ ابراهیم صادق و سید صالح قزوینی.مذکور در«یتیمة الدّهر» محمد علی موسوی.
شیخ موسی بن جعفر نقدی(-1370 ق)قاضی جعفریّه در العماره و بغداد.مذکور در «شعراء الزوراء».
فارسی،از میرزا موسی نقّاش همدانی(صبح گلشن،472).
اردو،از نواب اسد اللّه خان،ط.لاهور،1926 م.
فارسی،از آقا عبد المولی خوشنویس اصفهانی (-1160 ق)آتشکده،412؛صبح گلشن، 473).
فارسی،از خلیفه اسد اللّه مولای اصفهانی،جد خلیفه سلطان،مذکور در«ریاض الجنة».
فارسی،از میرزا عبد الحسین خان مؤلف الدولۀ زند ناظم«فرهنگ منظوم فرانسه به فارسی»که چاپ شده.
فارسی،از مولوی بخاری که در خدمت عبد العزیز خان اوزبک حاکم بخارا بوده(تذکرۀ نصرآبادی،436).
ص:496
فارسی،از میرزا هادی مولوی گیلانی،معروف به وفا علی شاه،که مثنوی«عالم و آدم»را در 5000 بیت در تاریخ جهان سروده که چاپ شده است(سخنوران نامی معاصر،268/3).
فارسی،از مؤمن ابرقوهی(صبح گلشن،473).
فارسی،از محمد مؤمن استرآبادی،خواهرزادۀ سید فخر الدین سماکی و معلم سلطان حیدر صفوی،زنده تا 1025 ق(آتشکده،154).خ.
سلطنتی سابق،تهران.
فارسی،از مؤمن بن حاج آقا اصفهانی(صبح گلشن،474).
فارسی،از مؤمن اصفهانی،پدر صامت(تذکرۀ نصرآبادی،210).
فارسی،از مؤمن برادر محمد امین ترکمان مشهدی(مجمع الخواص،68).
فارسی،از مؤمن تونی،برادر شیخ محمد قاری (تذکرۀ نصرآبادی،311).
ص:497
معاصر صادقی بوده(مجمع الخواص،58).
فارسی،از مؤمنی استرآبادی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،154).
فارسی،از علی اکبر مونس اصفهانی،که به هند سفر کرد و در لکهنو اقامت گزید(صبح گلشن، 476).
فارسی،از میرزا محمد رضا مونس بار فروشی مازندرانی(مجمع الفصحاء،473/2).
فارسی،از سید محمد اعظم حسین بن حکیم محمد زکی مونس بهوپالی سندیلوی لکهنوی،زنده در 1293 ق(صبح گلشن،475).
فارسی،از مونس بخاری،شاعر دربار امیر بخارا، که ظاهرا معاصر نصرآبادی بوده(تذکره، 434).
فارسی،از مونسی شوشتری(صبح گلشن، 476).
فارسی،از میرزا عبد الحسین بن علی مونس علی شاه ذو الریاستین(1290 ق-)؛ط 1369 ق.
اردو،از نواب مونس صاحب هندی،برادر انیس و عمّ نفیس،ط.
فارسی،از عبد العلی مؤیّد؛ط.
عضد الدوله المؤید باللّه ابو الحسین حسینی هارونی(-421 ق)(تاریخ طبرستان،28).
فارسی،از سید علی بن حسن مؤیّد ثابتی (سخنوران نامی معاصر،211/1).
فارسی،از مؤید دیوانه،معاصر نوائی،که خلل دماغ داشته و از دودمان ابو سعید ابو الخیر بوده است(مجالس النفائس،35 و 209).
فارسی،از مؤید شولستانی که در خدمت ممتاز شولستانی ملازمت داشت(تذکرۀ نصرآبادی، 432).
ابو نصر هبة اللّه بن موسی ملقب به المؤید فی الدین(-پیش از 487 ق)،داعی خلفای فاطمی مصر؛ط.قاهره،1949 م.
فارسی،از مؤید مهنه نبیرۀ ابو سعید ابو الخیر (مجالس النفائس،35 و 209).
فارسی،از مؤیّد الدّین نسفی،ناظم مثنوی «پهلوان نامه».مذکور در«لباب الالباب»و «هفت اقلیم».
فارسی،از مؤیّدی که شمس قیس از آن نقل کرده است(المعجم،333).
فارسی،از مهتاب.ط.لکهنو.
فارسی،از میرزا محمد علی مهجور اصفهانی که در اصفهان معلم کودکان و معاصر هدایت بود (مجمع الفصحاء،446/2).
ص:498
فارسی؟،از مهجور تبریزی(سدۀ 13 ق).مذکور در«حدیقة الشعراء»(دانشمندان آذربایجان، 363).
ص:499
فارسی،از میرزا مهدی بن محمد نصیر خوئی، ندیم محمد علی میرزا دولتشاه قاجار (مجمع الفصحاء،439/2).
فارسی،از مهدی بن میرزا غیاث عرب نسابۀ طباطبائی رازی که ظاهرا معاصر نصرآبادی بوده (تذکرۀ،163).
فارسی،از میرزا مهدی بن میرزا حبیب اللّه صدر موسوی عاملی(-1043 ق)که پس از پدر به وزارت صفویه رسید(صبح گلشن،16).
فارسی،از مهدی فتح آبادی که به گفتۀ فرصت، از خوانین بوده است(آثار العجم،569).
سید مهدی بن حسن قزوینی(-1300 ق)که منظومه ای در اصول به نام«السبائک»داشته است.
فارسی،از مهدی قزوینی،معاصر فتحعلی شاه قاجار(صبح گلشن،477).
فارسی؟،از مهدیقلی قادورقائی(؟)معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،35).
سید مهدی قطیفی که چندی از مراثی او در مجموعه ای دیده شده.
ص:500
فارسی و عربی،از سید علی مهری عرب عاملی که در اواخر روزگار صفویه در اصفهان اقامت داشت و تا اندازه ای فارسی آموخته و به صورت شکسته بسته شعر می گفت و مورد تحسین ظرفا قرار می گرفت(مجمع الفصحاء،38/2)؛خ.
دانشگاه تهران.
فارسی،از مهری مشهدی(مطلع الشمس، 445/2).
فارسی،از مهری هروی،زوجۀ عبد العزیز طبیب شاهرخ بن تیمور گورکان(مجالس النفائس،21 و 195).
فارسی،از مهستی همسر ابن خطیب گنجوی، معاصر سلطان سنجر سلجوقی؛ط.تهران، 1376 ق.
ابو عیینۀ مهلبی،که ابن شهر آشوب،او را از شاعران اهل بیت(علیه السلام)شمرده است (معالم العلماء،140).
فارسی،از مهمّی تبریزی،معاصر امامقلی خان حاکم شیراز(آتشکده،215).
فارسی،از میرزا محسن بن اسحاق مهندس دستگردی اصفهانی(معاصر)که منظومۀ «فجایع بشر»اثر طبع او در 1370 ق چاپ شده.
ابو الحسین مهیار بن مرذویه دیلمی کسروی (-428 ق)،مولی و شاگرد شریف رضی؛ط.
مصر 1344-1350.ق،در 4 جزء.
فارسی،از حسن بن محمد علی(بهنیا)مهین اصفهانی(1290 ش-)(شعرای معاصر اصفهان،482).
فارسی،از ملا محمد حسین مهین خوشنویس تبریزی(دانشمندان آذربایجان،365).
فارسی،از مهین دخت بنت امیر خسرو دارائی زنجانی(1340 ق-)که منظومۀ«روباهنامۀ»او چاپ شده.
شیخ محمد تقی بن محمود عراقی میثمی(-پس از 1320 ق)،معلم صاحب ذریعه.
اردو،از میر محمد تقی اکبرآبادی مؤلف«نکات الشعراء»و خواهرزادۀ سراج الدین علی خان آرزو؛ط.لکهنو.
فارسی،از میر تربتی(صبح گلشن،480).
ص:501
فارسی،از ملا میرزا جان باغنوی شیرازی محشی معروف که حواشی متعددی از او یاد شد (صبح گلشن،482).
فارسی،از محمد بن حسن معروف به مدقّق و ملا میرزای شیروانی(-1098 ق)که حواشی او نیز معروف است(تذکرۀ نصرآبادی،157 و 298).
فارسی،از میرزا زین العابدین جعفر امیر الدوله فیض آبادی،معروف به میرزا بزرگ(صبح گلشن،481).
فارسی،از میرزا بیگ همدانی(مجالس النّفائس، 54 و 277).
فارسی،از میرزائی ساوجی معمار،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،148).
فارسی،از میر سبزواری،شیخ الاسلام سبزوار (مجالس النفائس،145).
فارسی،از میر سیستانی،معاصر جامی(تذکرۀ حسینی،320).
ص:502
فارسی،از میرم غوری(صبح گلشن،486).
فارسی،از میرم هروی معروف به میرم سیاه، زنده در 928 ق.خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از میر میران قزوینی.مذکور در تذکرۀ «همیشه بهار».
فارسی،از امین میر هادی(1287 ش-).ط.
تهران،1374 ق(با نام«منتخبی از بهترین اشعار امین میر هادی»).
فارسی،از علی بن یوسف میکدۀ آشتیانی،که منظومۀ«چهار فصل»او چاپ شده.
فارسی،از میر احمد حسین بن کرامت حسین میکش دهلوی(روز روشن،668).
فارسی و ترکی،از میر نقی بن حاج سید آقا میلانی.
ط.تبریز،1363 ق(بخشی از دیوان).
فارسی،از میلی تبریزی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،144).
فارسی،از میلی حصاری که اهل حصار شادمان و معاصر فخری بوده(مجالس النفائس،159).
فارسی،از میلی قزوینی(صبح گلشن،486).
فارسی،از میر قلی میلی،از ترکان هرات(-983 ق).خ.ملک تهران،آسیائی بنگال.
فارسی،از میمنت کشمیری(-1140 ق)،از امیران فرّخ سیر(صبح گلشن،486).
فارسی،از فریدون بیگ مینای افشار(-1235 ق).اشعارش در یک جنگ خطی دیده شده.
فارسی،از سلطان علی خان بن رضا علی خان مینای زند(-1302 ق).فرصت ظاهرا این دیوان را دیده بوده است(آثار عجم،569).
فارسی،از میرزا احمد مینوی شیرازی،شاگرد فرصت(آثار عجم،569).
فارسی،از امیر خان مینوی لاجوردی همدانی.
مذکور در«دانشنامۀ»الفت.
نائلی(؟)،خ.عثمان ثالث استانبول.مذکور در فهرست آن کتابخانه.
ابو لیلی حبان بن قیس،نابغۀ جعدی مضری عامری که عمری دراز یافته.خ.کوپرلی زاده.
زیاد بن عمرو بن معاویه،نابغۀ ذبیانی.خ.عطار بغداد.
فارسی،از محمد حسین بن محمد زمان ناجی اندجانی(-1126 ق)،از حکّام فرّخ سیر و برادر غافل مازندرانی(نتایج الافکار،724).
فارسی،از ناجی(یا نامی)اردوبادی(سدۀ 10 و 11 ق)که از تبریز به هند رفت و در آنجا درگذشت(دانشمندان آذربایجان،369).
ص:503
فارسی،از ناجی تبریزی،معاصر نصرآبادی (تذکره،363).
فارسی،از عبد المجید ناجی فرزند راجی تبریزی (تذکرۀ نصرآبادی،363).
فارسی،از ملا حسن ناجی واعظ خوانساری (صبح گلشن،488).
فارسی،از علی رضا بن محمد طاهر ناجی تاجر شوشتری(-1282 ق).مذکور در«تحفة الاحباب»حزین.
فارسی،از باقر ناجی بازرگان قزوینی،ط.تهران، 1322 ق.نسخۀ دیوان ناجی که توسط شاعر در 1297 ق کتابت شده در دانشگاه تهران موجود و محتملا از همین شاعر است.
فارسی،از ناجی لاهیجی،معاصر نصرآبادی (تذکره،380).
فارسی،از شاه قاسم ناجی مشهدی که به هند رفت و در آنجا درگذشت(صبح گلشن،488).
فارسی،از محمد حسین ناخدای شیرازی(سدۀ 13 و اوائل 14 ق)،در 50000 بیت،که منظومۀ «انیس العارفین»او چاپ شده.
فارسی،از احمد ناخدای یزدی(-1083 ق) (تاریخ یزد،334).
فارسی،از نادر نادرپور(معاصر)،که چند مجموعه از وی چاپ شده.
فارسی،از کلب علی نادر تبریزی مقیم عباس آباد اصفهان(تذکرۀ نصرآبادی،393).
فارسی،از نادر دامغانی(صبح گلشن،489).
فارسی،از نادر شیرازی که نخست تصوف می ورزید و سپس در خدمت وزیران درآمد (تذکرۀ نصرآبادی،350).
فارسی،از نادر علی شاه،خ.ملک.شاید نادر علی رعد باشد که دیوانش چاپ شده.
فارسی،از ابو محمد نادر میرزا بن بدیع الزمان بن محمد قلی بن فتحعلی شاه قاجار(-پیش از 1305 ق)که تألیفات متعددی دارد(المآثر و الاثار،197).
فارسی،از میرزا اسد اللّه بن عبد الغفّار نادر مازندرانی مؤلف«عبرة الناظرین»و معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،499/2).
فارسی،از محمد تقی نادری،زنده در 1281 ق.
خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از نادری؛خ.عثمان ثالث.مذکور در فهرست آن کتابخانه.نیز مذکور در«گلستان مسرّت»(ص 490).
ص:504
فارسی،از نادری افشار(نامۀ سخنوران،137).
فارسی،از نادری بخارائی(مجالس النفائس، 163).
نادری بغدادی،ساکن موصل(العراق بین الاحتلالین،137/4).
فارسی،از نادری ترشیزی.مذکور در«هفت اقلیم».
فارسی،از نادری سمرقندی(-966 ق)که در روزگار همایون به هند رفت(تحفۀ سامی، 155؛صبح گلشن،490).
فارسی،از نادری سیالکوتی لاهوری(صبح گلشن،490).
فارسی،از نادری شوشتری(صبح گلشن، 491).
فارسی،از سید محمد ابراهیم نادری کازرونی، مقیم شیراز،ناظم مثنویهای«گلستان خلیل»، «مشرق الاشراق»،«منهج عشاق»و جز آنها (ریاض العارفین،567).
فارسی،از نادری مروزی مصاحب امیر علیشیر (مجالس النفائس،76 و 251).
فارسی،از نادری مشهدی که به هند رفت(صبح گلشن،491).
فارسی،از نادری هروی معمار(صبح گلشن، 491).
فارسی،از نادعلی بن قربانعلی خرّم فروشانی اصفهانی که منظومۀ«مصیبت نامۀ»او چاپ شده.
فارسی،از ملا محمد نادم جاجرمی(-1221 ق)،نزدیک به 8000 بیت(مجمع الفصحاء، 502/2).
فارسی،از محمد علی نادم شفیعی؛ط.رشت، 1336 ش(ج 2).
فارسی،از شهسوار بیگ نادم لاهیجی(-1050 ق)که تذکره نگاران شعر او را ستوده اند(میخانه، 546؛تذکرۀ نصرآبادی،240).
فارسی و اردو،از نادم لکهنوی(-1291 ق)از قوم کایته(صبح گلشن،491).
فارسی،از نادم هروی(تذکرۀ حسینی،356).
فارسی،از نادمی اصفهانی(صبح گلشن،492).
فارسی،از نارنجی سلطان بن یاری سلطان شهرزوری،از سرهنگان ارتش شاه طهماسب صفوی(تحفۀ سامی،184).
نازک الملائکة بنت صادق الملائکة.این دیوان در 2 جزء چاپ شده به نامهای«عاشقة اللیّل»و «شظایا و رماد»؛ط 1947 و 1949 م
ص:505
فارسی،از نازکی استرآبادی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،153).
فارسی،از نازکی تبریزی،معاصر سام میرزا که تاجدوزی می کرده است(تحفۀ سامی،143).
فارسی و ترکی،از درویش نازکی،معاصر امیر علی شیر(مجالس النفائس،45 و 218).
فارسی،از نازکی مراغی،مدّاح معزّ الدّین محمد بن سام غوری(-602 ق)(دانشمندان آذربایجان،368).
فارسی،از نازکی نهاوندی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،302).
فارسی،از نازکی همدانی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،158).به قول سام میرزا وی می خواسته تمام کتب منظوم را جواب گوید.
بسیار ولی سست و غلط شعر می گفته.
فارسی،از نازنینی سبزواری،مصاحب امیر شاهی و معاصر نوائی(مجالس النفائس،40 و 213).
فارسی،از عباس بن محمد بیگ قاجار،که «تقویم المحسنین»فیض را به فارسی ترجمه کرد.نصرآبادی از ناسخ ترک یاد کرده و شاید هردو یکی باشد(تذکره،191 و 541).
فارسی و اردو،از امام بخش ناسخ لکهنوی (-1254 ق)؛ط.نول کشور.
فارسی،از ناشی که مثنوی او در احوال فتحعلی شاه قاجار در کتابخانۀ ملّی موجود است.
فارسی،از ناصح بروجردی(نامۀ سخنوران، 161).
فارسی،از محمد علی بن محمد صادق ناصح تهرانی(1316 ق-)که صاحب تألیفات متعددی است(شعرای معاصر اصفهان،494).
فارسی،از ملا علی قلی ناصح واعظ دهخوارقانی که«آیات الظهور»را در 1351 ق تألیف و چاپ کرده و در آن از دیوان او هم یاد شده است.
فارسی،از شیخ عبد الرّحیم ناصح قمشه ای (شعرای معاصر اصفهان،498).
فارسی،از خواجه ناصحی(نقض المثالب،252 و 628).
فارسی،از ناصحی بدایونی،شاعر روزگار اکبر شاه(صبح گلشن،493).
فارسی،از شاعری متخلص به ناصر که اشعارش در هامش نسخۀ دیوان حافظ،مؤرخ 858 ق موجود در کتابخانۀ مجلس کتابت شده و محتملا مربوط به یکی از عناوین زیر باشد.
فارسی،از محمد گلکار معروف به درویش ناصر علی اصفهانی(سدۀ 12 ق).
ص:506
فارسی،از ناصر بجه ای(سدۀ 7 ق)که در شیراز اقامت داشته.خ.ایاصوفیا.
فارسی،از درویش ناصر بخارائی(-773 ق).
خ.ملک،مطهری تهران و عارف حکمت مدینه.
فارسی،از ناصر بخارائی که در روزگار عبد العزیز خان،قاضی بخارا بوده(تذکرۀ نصرآبادی،432).
فارسی،از سید محمد ناصر بن محمد سعید خان طباطبائی بنارسی،شاگرد محمد حسن قتیل (صبح گلشن،494).
فارسی،از محمد ناصر خان بن محمد قاسم بنگالی،داماد نواب قاسم علی خان ناظم بنگاله، ناظم مثنوی«لیلی و مجنون»(صبح گلشن، 495).
فارسی،از خواجه شاه ناصر ترمذی(سدۀ 10 ق)(روز روشن،672).
فارسی،از نواب ناصر جنگ بن نظام الملک آصفجاه حاکم حیدرآباد(-1164 ق)؛خ.
آصیفّیه.
فارسی؟،از ناصر حسین بن حامد حسین (-1361 ق).منقول از سید سعید فرزند شاعر.
فارسی،از ناصر بن خسرو بن حارث حجت علوی اسماعیلی(-481 ق)؛ط؛تهران،1324 ق؛1304 ش و مکرّر در ایران و هند.
شیخ ناصر خطی بحرانی آل ابی سعود(-1305 ق)؛خ.موجود.
فارسی،از ناصر بن نصر اللّه دولت آبادی(1339 ق-)که بخشی از آن چاپ شده(شعرای اصفهان،496).
فارسی،از سید عطاء اللّه ناصر دهلوی(صبح گلشن،494).
فارسی،از ناصر الدین شاه بن محمد شاه قاجار (-1313 ق).ط.تهران.
فارسی،از ناصر الدین عین الملک(سدۀ 8 ق)که اشعارش در تذکرة الشعرائی که نسخۀ آن در کتابخانۀ مجلس موجود است نقل شده.
فارسی،از ناصر افغان رامپوری(-1259 ق) (صبح گلشن،495).
فارسی،از امیر ناصر الدین عثمان بن حرب سجزی..مذکور در«لباب الالباب»عوفی.
فارسی،از ناصر الدین احمد سمرقندی(سدۀ 9 ق)،ملازم احمد حاجی بیگ(مجالس النفائس، 117 و 288).
ص:507
شیرازی که یادش خواهد آمد یکی است.
ص:508
فارسی،از محمد حسن خان بن محمد علی خان ناطق دنبلی،وزیر لطف علی خان زند،که پس از انقراض خاندان زند،به دست آقا محمد خان اسیر و کشته شد.مذکور در«ناسخ التواریخ»، مجلد قاجاریه(ص 27).
فارسی،از ناطق دهلوی شاعر روزگار اکبر شاه (کلمات الشعراء،118).
فارسی،از مسیحای ناطق شیرازی،فرزند ملا نویدی،معاصر نصرآبادی(تذکره،412).
فارسی،از شیخ محمد بن محمد علی ناطق شیرازی،پیش نماز مسجد مشیر الملک و معاصر مؤلّف آثار عجم(ص 570).
فارسی،از محمد حسن ناطق کاشانی،داماد فتحعلی صبای کاشانی.مذکور در مدایح معتمدیه.
فارسی،از گل محمد ناطق منشی کرمانی؛ط.
لکهنو،1277 ق.
فارسی،از ناطق کشمیری،معاصر نصرآبادی (تذکره،451).
فارسی،از ملاّ زمان ناطق مکتبدار کوهپایه ای (سدۀ 11 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از خواجه رحمت اللّه ناطق لاهوری، شاگرد شیخ نور العین و خان خانان(صبح گلشن، 496).
ص:509
فارسی،از ناظر گیلانی(صبح گلشن،498).
فارسی،از میرزا طاهر ناظر مازندرانی(سدۀ 13 ق)؛خ.ملک.
فارسی،از ناظری(یا ناظر)مشهدی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،88 و 262).
فارسی،از میرزا علی اکبر ناظم ایروانی،مذکور در «نامۀ فرهنگیان»تألیف عبرت.
فارسی،از ید اللّه ناظم بختیاری(1294 ق-)در 1000 بیت(نامۀ سخنوران،139).
فارسی،از ناظم بن علی بنارسی(صبح گلشن، 499).
فارسی،از خواجه محمد صادق(معروف به صادقا)ناظم تبریزی،مقیم عباس آباد اصفهان که «نظم گزیده»را در 1036 ق تألیف کرده است (سخنان ابو سعید،183).
فارسی،از نصیر الدوله ناظم الملک دکنی فرزند عماد الملک و نوادۀ آصفجاه دکنی،شاگرد قتیل (صبح گلشن،500).
فارسی،از ملا نظامی ناظم سبزواری.مذکور در سفینۀ خوشگو.
فارسی،از نظامای بنّاء که نخست سالم تخلص داشت و سپس آن را به ناظم تغییر داد(تذکرۀ نصرآبادی،384).
فارسی،از میرزا مهدی بن نقیب ناظم شیرازی، معاصر معصوم علی شاه(طرائق الحقایق، 215/3).
فارسی،از کمال الدین محمد کریم صابونی (-1339 ق)،ناظم مثنویهای«لسان الغیب»، «اخلاق کمالی»و«توحید کمالی»که همه چاپ شده و برخی از آثار او به غلط به عصار انتساب یافته است.
فارسی،از میرزا محمد شفیع بن محمد علی ناظم کرمانی،زنده در 1234 ق معروف به میرزا کوچک،که به عراق و هند سفر کرد و در لکهنو اقامت گزید(صبح گلشن،499).
فارسی،از ناظم کرمانی،مصاحب محمد صادق اختر(صبح گلشن،499).
در کتاب دانشمندان آذربایجان(ص 175) منظومۀ«یوسف و زلیخا»به او نسبت داده شده.
فارسی،از ملا فرّخ حسین ناظم هروی،فرزند رضائی سبزواری(-1081 یا پس از 1083 ق) که مثنوی«یوسف و زلیخا»را در 1072 ق سروده است.خ.آستان قدس،ش 7146 و کتابخانۀ عامۀ لاهور(پبلیک لایبریری).
فارسی،از ناظم یزدی،معاصر نصرآبادی (تذکره،384).
فارسی،از ناظمی(صبح گلشن،501).
ص:510
فارسی،از شیخ اسماعیل بن فخر الدین نافذ بروجردی که ادیب هم تخلص می کرده است.
تخمیس پاره ای از غزلهای حافظ است.ط.
تبریز،1333 ق.
فارسی،از نافع قمی که طباخ بود،امّا سرانجام به پایه ای از شعر رسید که معانی بلند را در شعر می آورد و عبد الرزاق لاهیجی یک منظومۀ او را شرح کرده است(تذکرۀ نصرآبادی،366).
فارسی،از ناقد هروی(صبح گلشن،501).
فارسی،از ناکام بخارائی،ملازم امامقلی خان (تذکرۀ نصرآبادی،436).
فارسی،از میرزا محمد رضا بن محمد عباس نالان لکهنوی(سدۀ 13 ق)شاگرد قتیل(صبح گلشن، 501).
فارسی،از ملا محمد نالۀ حسنی حسینی بغدادی (-1237 ق)که اصلا اهل بغداد و ساکن استانبول بود.پس به هند سفر کرد و در لکهنو درگذشت(صبح گلشن،501).
فارسی،از سید محمد علی بن حسین نالۀ شیرازی جزائری،ملازم جعفر خان زند،در بیش از 2000 بیت(تحفة العالم،128).
فارسی،از صدر الدین محمد نامی ابهری،معاصر شاه عباس صفوی(صبح گلشن،502).
ص:511
فارسی،از نامی سبزواری،شاعر،منشی و خوشنویس معاصر جامی(مجالس النفائس،98 و 275).
فارسی،از ملا نامی شمسی(یا شمسی نامی) (صبح گلشن،501).
ص:512
زنده در 1310 ق.ط.بمبئی،1307 و 1315 ق.
فارسی،از بیان الملک میرزا مهدی بن ابو محمد نثار انصاری شقاقی گرمرودی تبریزی(-1283 ق)؛خ.آستان قدس،ش 4778؛ط.تبریز، 1324 ق.
فارسی،از تقی نثاری عصار اصفهانی(صبح گلشن،503).
فارسی،از نقیب الاشراف خواجه شیخ بهاء الدین حسن نثاری بخارائی،مؤلف تذکرۀ «مذکّر الاحباب»در 974 ق.
فارسی،از نثاری تبریزی،معاصر صادقی کتابدار،که در دیوان خویش،اشعار فغانی و امیر شاهی را پیروی کرده است(مجمع الخواص، 155).
فارسی،از نثاری تونی(-968 ق)که در گناباد می زیسته است.خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از محمد علی بن علی نثاری جلایری خراسانی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،111 و 284).
شیخ افضل الدین حسن بن علی ماهابادی،از مشایخ منتجب الدین.
مجمع بن احمد مسکنی نحوی لغوی،معاصر شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارسی،از نثری گیلانی،معاصر صادقی کتابدار، که به دست شرف الدّین بن مختار کشته شد (مجمع الخواص،294).
فارسی،از میر نجیب علی نجابت بهونگامی (صبح گلشن،504).
فارسی،از میر نجابت،برادر کوچک میر سیادت لاهوری(کلمات الشعراء،115).
فارسی،از عبد العالی بن میر محمد مؤمن نجات حسینی اصفهانی(-ح 1140 ق)خ.مطهری.
فارسی،از میرزا محمد حسین بن معین الاسلام نجات تبریزی،ناظم مثنوی«کلید بهشت»یا «داستان بوداسف و بلوهر»در 1310 ق (دانشمندان آذربایجان،372).
فارسی،از نجات قمی،ناظم مثنوی«گل کشتی».
خ.سن پترزبورگ.
فارسی،از ملاّ اسماعیل بن ابراهیم نجاتی استرآبادی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی، 82).
فارسی،از نجاتی بافقی که نصرآبادی شعر او را از وقاری که او را در سالخوردگی دریافته،نقل کرده است(تذکره،307).
فارسی،از سلطان محمود بن ابراهیم خوشنویس بخاری(نمونۀ خطوط خوش،130).
ص:513
فارسی،از ملاّ حیدر(یا صدر)نجاتی خیابانی تبریزی معاصر سام میرزا.مذکور در«تحفۀ سامی».
فارسی،از محمد علی بن غلام حسین نجاتی تهرانی(1324 ق-)که«عجائب المقدور»را به نثر و نظم ترجمه کرده است(سخنوران نامی معاصر،246/2).
ترکی،از نجاتی رومی،معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،115).شاید با عیسی نجاتی (-914 ق)ناظم لیلی و مجنون به ترکی یکی بوده باشد.خ.دار الکتب قاهره.
فارسی،از نجاتی شیرازی(هفت اقلیم،310).
فارسی،از ملک علی(یا عبد علی)نجاتی نیشابوری طوسی(صبح گلشن،504).
فارسی،از ابراهیم نجار اراکی(معاصر)،شاعر عامی که شعر خوب می سرود.
فارسی،از نجار ساغرچی،شاعر دربار خضر بن ابراهیم(چهار مقاله،73).
فارسی،از سعد الدّین اسعد نجاری سمرقندی.
مذکور در«لباب الالباب».
نجاشی تابعی،شاعر اهل بیت(علیه السلام) (معالم العلماء،139).
فارسی،از عماد الدین ملک ملوک الوزراء(سدۀ 7 ق).خ.موزه بریتانیا(732 ق).
فارسی،از سید عبد الوهاب نجدی یزدی که در اواخر روزگار صفویان به هند رفت و در اوائل دورۀ افشاریه بازگشت(تاریخ یزد،335).
فارسی،از نجف گازر اصفهانی(صبح گلشن، 504).
فارسی،از مولوی نجف علی خان شاه جهان آبادی،ناظم مثنوی«هفت پیکار»و«نظم تورات»و مؤلف«شرح دساتیر»(صبح گلشن، 505).
فارسی،از نجفقلی خان بن علی بیگ زنگنه، میر آخورباشی شاه عباس دوم و پس از آن والی مرو(تذکرۀ نصرآبادی،26).
فارسی،از شیخ عبد الکریم نجف لکهنوی، شاگرد مصحفی(صبح گلشن،504).
فارسی،از شاه غلام خوب اللّه بن شاه محمد نجفی افضلی اللّه آبادی(-1170 ق)(صبح گلشن،506).
فارسی،از شیخ محمود نجم آبادی تهرانی که منظومۀ«متاع الواثین»او چاپ شده.
فارسی،از نجم الشریعة بن بهاء الدین فاضل نوری اصفهانی(1310 ق-)(شعرای معاصر اصفهان،500).
ص:514
فارسی،از نجم الدین ابو بکر عبد اللّه بن محمد رازی معروف به دایه(-654 ق)،مؤلف «مرصاد العباد»و«بحر الحقایق»(نفحات الانس، 389).
فارسی،از نجم الدین یعقوب پروانه چی ساوجی، عمه زادۀ قاضی مسیح الدین عیسی ساوجی و معاصر نوائی(مجالس النفائس،119 و 295).
فارسی،از ملاّ نجم الدین سمنانی(صبح گلشن، 509).
فارسی،از نجم شوشتری(صبح گلشن،506).
فارسی،از نجم الدین احمد بن محمد بن عمر خوافی خیوقی خوارزمی معروف به کبری (-619 ق).سنگلاخ این دیوان را به خط ابراهیم بن میر عماد دیده بوده است(امتحان الفضلاء،292/1).
فارسی،از نجم الدین حسن شهرویۀ کرمانی (مجمع الفصحاء،633/1).
فارسی،از نجمی،معاصر قزوینی مترجم مجالس النفائس(ص 385).
فارسی،از نجمی منجم اصفهانی(صبح گلشن، 509).
فارسی،از آخوند ملاّ ابراهیم بن محمد حسین نجمی اصفهانی(-1362 ق)(شعرای معاصر اصفهان،502).
فارسی،از ملاّ نجمی شیرازی،معاصر فخری (مجالس النفائس،166).
فارسی،از نجمی کشمیری،شاگرد قاسم کاهی، که در 988 ق به ماوراء النهر رفت و اسفندیار بن خسرو را مدح گفت(خزانۀ عامره،435).
فارسی،از نجمی جامه باف مشهدی معاصر نوائی(مجالس النفائس،79 و 254).
فارسی،از ملاّ غیاث نجومی کاشانی(تذکرۀ نصرآبادی،38).
فارسی،از نجومی هروی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،38 و 212).
فارسی،از نجیب.خ.عثمان ثالث استانبول.
فارسی،از نجیب استرآبادی،مقیم اصفهان و معاصر شاه سلیمان صفوی(تذکرۀ نصرآبادی، 327).
فارسی،از نجیب الدین ابو بکر خوشنویس ترمذی،شاعر روزگار سلجوقیان.مذکور در «لباب الالباب».
نجیب الدین علی بن محمد العاملی،زنده در 1004 ق،شاگرد صاحب معالم،که در همین سال«منتقی الجمان»را کتابت کرده و در آن نسخه قصیدۀ ای را که در مدح مؤلّف سروده نوشته است.
ص:515
فارسی،از نجیب شیرازی معروف به میرزا نجیبا،معاصر نصرآبادی،(تذکره،205).
فارسی،از ملاّ نور بن خواجه محمد حسین نجیب کاشانی،معاصر نصرآبادی(تذکره،44 و 371).
فارسی،از نجیب الدین گلپایگانی(-653 ق) شاعر روزگار سلجوقیان فارس.خ.آستان قدس، ش 4493؛نیز مجلس و ملک تهران؛عارف حکمت مدینه.
فارسی،از نجیب بن حاج امین گلی شادی لنجانی اصفهانی،معاصر نصرآبادی(تذکره،424).
شیخ احمد بن حسن نحوی نجفی حلّی(-1183 ق)،ناظم منظومه های«تلخیص المفتاح»و «مدح السید نصر اللّه».
فارسی،از احمد خان نحوی کشمیری(صبح گلشن،510).
فارسی،از نوروز علی بیگ نحیف شاملو(صبح گلشن،510).
فارسی،از ضیاء الدین نخشبی بدایونی(-750 ق)ناظم«طوطی نامه»،«سلک السلوک»و «عشرۀ مبشّره»(هدیة العارفین،429/1).
فارسی،از نخلی بخارائی،مدّاح امامقلی خان حاکم بخارا و معاصر نصرآبادی(تذکره،435).
فارسی،از شیخ محمد صالح ندائی سمرقندی، ناظم مثنوی«عبد اللّه نامه»(صبح گلشن،512).
فارسی،از عبد اللّه بن محمد ندائی کاشغری (-1174 ق)،مقیم قسطنطنیه که در آنجا طریقت نقشبندیه را تدریس می کرد؛خ.طوپ قاپوسرای استانبول و دار الکتب قاهره.
فارسی،از ندائی گیلانی،معاصر خیالی(صبح گلشن،511).
فارسی،از سلطان محمد ندائی هروی حافظ، شاعر دربار[سلطان حسین]بایقرا(صبح گلشن، 512).
فارسی،از ندائی،اهل نیشابور،ساکن یزد و معاصر سام میرزا که«روضة الشهداء»کاشفی را به نظم آورد(تحفۀ سامی،150).
فارسی،از لاله حکیم بن لاله هروی رام ندرت تهانیسری(-ح 1150 ق)،شاگرد آرزو و بیدل (کلمات الشعراء،114).
فارسی،از ملا محمد ندیم اصفهانی روضه خوان (صبح گلشن،513).
فارسی،از میرزا علی بیگ ندیم دهلوی(صبح گلشن،514).
فارسی،از میرزا علی اکبر ندیم شیرازی(-1263 ق)،برادر قاآنی(فارسنامه،122/2).
ص:516
فارسی،از ندیم کشمیری،معاصر نصرآبادی (تذکره،447).
فارسی،از شیر غلام(یا شیو غلام؟)ندیم لکهنوی(صبح گلشن،513).
فارسی،از میرزا محمد بن میرزا کاظم ندیم مازندرانی(سدۀ 13 ق)ندیم فتحعلی شاه (مجمع الفصحاء،514/2).
فارسی و ترکی،از میرزا زکی ندیم مشهدی (-1163 ق)،ناظم مثنویهای«درّ نجف»و «تسبیح کربلا»؛خ.مجلس.
فارسی،از محمد عسکری خان ندیم هندی، معاصر صاحب تذکرۀ روز روشن(ص 688).
فارسی،از ندیمی سوزنگر اصفهانی(صبح گلشن،514).
فارسی،از ندیمی بلخی(صبح گلشن،514).
فارسی،از ندیمی(یا قدیمی)نقاره چی،معاصر نوائی(مجالس النفائس،21 و 195).
فارسی،از نذری شاملو که آذر او را در شمار امراء یاد کرده است(آتشکده،27).
فارسی،از نذری کاشی(مجمع الخواص،212).
فارسی،از محمد نذیر طبیب خیرآبادی(صبح گلشن،514).
فارسی،از محمد نذیر لکهنوی(صبح گلشن، 515).
ص:517
است.
فارسی،از میرزا طاهر نزهت اصفهانی(-1351 ق)،عضو انجمن دانشکده و انجمن شیدا (شعرای معاصر اصفهان،504).
فارسی،از محمد عظیم نزهت دامغانی،معاصر نصرآبادی(تذکره،428).
فارسی،از خواجه نور اللّه نزهت کشمیری(-1140 ق)شاگرد عبد الغنی قبول (صبح گلشن 515).
فارسی،از برهان الدین سرفراز علی نزهت لکهنوی(صبح گلشن،515).
فارسی،از ملاّ ضیائی نزهتی،مصاحب ملاّ اظهری(صبح گلشن،516).
فارسی،از محمد علی خان بن اصلان خان نژاد گرجی،که در روزگار محمد شاه از ایران به سفارت دهلی رفت(صبح گلشن،515).
فارسی،از سیّده بیگم فخر النساء نسائی خراسانی(مرآت الخیال،338).
فارسی،از تاج الدین نسائی ناظم«کارنامۀ اوقاف»که در«فرهنگ ایران زمین»چاپ شده است.
ابو القاسم علی بن حسن الرضی از دودمان شریف مرتضی.در انساب،مرتب بر 3 مجلد:
بنی حسن(علیه السلام)،2.بنی حسین،3.باقی بنی ابی طالب و بنی عباس(عمدة الطالب،193).
فارسی،از نسبت شوشتری(تذکرۀ نصرآبادی، 356).
فارسی،از مؤمن(یا مؤمن کلو)نسبت تبریزی، معاصر نصرآبادی(تذکره،386).
فارسی،از شاه محمد صالح نسبتی تانیسری لاهوری معاصر نصرآبادی(تذکره،448).
فارسی،از نسبتی مشهدی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،200).
فارسی،از سید مهدی نسودی تبریزی(معاصر)، که منظومۀ«نوروزنامۀ»او چاپ شده.
فارسی،از علی صدارت نسیم اردکانی(1329 ق-)فرزند حاج شیخ محمد مجتهد.یک مجموعۀ او به نام«ترانه های نسیم»در شیراز به سال 1360 ق چاپ شده.
فارسی،از میر غلام نبی نسیم امروهی دهلوی (سدۀ 12 ق)که نسبش به عبد القادر گیلانی می رسد و مراثی او برای سید الشهداء(علیه السلام)،در مجموعۀ«واقعات کربلا»به عنوان«واقعات ملاّ نسیم»چاپ شده.
فارسی،از محمود بن حسن نسیم وحیدزادۀ دستگردی(1324 ق-)مدیر مجلۀ ارمغان (شعرای معاصر اصفهان،507).
ص:518
فارسی،از بداق بیگ نسیم شاملو(تذکرۀ نصرآبادی،43).
فارسی،از اصغر علی خان نسیم شاه جهان آبادی (صبح گلشن،516).
فارسی،از سید اشرف الدّین بن سید احمد حسینی قزوینی،معروف و متخلص به نسیم شمال(-1353 ق)،مدیر روزنامۀ نسیم شمال.
ط.ایران و هند،مکرّر.
فارسی،از محمد ماه نسیم غازی پوری که نخست نسیم تخلص می کرد و پس از شاگردی نزد زایر تخلص زوّار را برگزید(روز روشن، 272).
فارسی،از سید عماد الدّین نسیمی بغدادی حروفی(-837 ق)،شاگرد فضل اللّه استرابادی، ط.استانبول،1298 ق؛خ.دانشگاه تهران،ملّی تبریز و دار الکتب قاهره.
فارسی،از نسیمی فرخاری،معاصر فخری هروی(مجالس النفائس،145).
دیوان نسیمی نیشابوری-دیوان نسیمی نیشابوری
فارسی،از نسیمی هروی که رمال بوده و مؤلّف تذکرۀ صبح گلشن اشعاری از دیوان او نقل کرده است(صبح گلشن،517).
فارسی،از ابو القاسم نسیمی همدانی،که غزلی از او در«دانشنامۀ»الفت آمده است.
فارسی،از میرزا عبد الرزاق نشاء تبریزی(- 1108 ق)که حزین او را در کودکی دیده بوده است(تذکرۀ حزین،124؛آتشکده،414).
فارسی،از شمس الضّحی بنت میرزا حسین صفی علی شاه(1317 ق-)که برخی از اشعار او در مجموعۀ«اسرار خلقت»چاپ شده است (شعرای معاصر اصفهان،509).
فارسی،از معتمد الدوله میرزا عبد الوهاب نشاط اصفهانی(-1244 ق).خ.ملّی تهران.
مجموعه ای از اشعار او به نام«گنجینۀ نشاط»، مکرّر در تهران چاپ شده است.
فارسی،از محمد تقی بیگ نشاط دهلوی،شاعر روزگار عالم گیر در هند(کلمات الشعراء،114).
فارسی،از آقا محمد نشاط قمّی،برادر محمد تقی صهبا(سدۀ 12 ق)(آتشکده،414).
فارسی،از نشاط مشهدی(-1120 ق) (آتشکده،414).
فارسی،از نشاط منشی هندی(-ح 1260 ق) (روز روشن،695).شاید منولال نشاط باشد.که دیوان او به نام«گلدستۀ نشاط»در هند چاپ شده است.
دیوان نشاطی بلخی-دیوان باطنی بلخی
فارسی،از حاج محمد نشاطی دماوندی،معاصر نصرآبادی(تذکره،429).
ص:519
فارسی،از نشاطی دهلوی،شاعر روزگار اکبر (صبح گلشن،519).
فارسی،از نشاطی شوشتری که از امیران قزلباش بوده(تحفۀ سامی،152).
فارسی،از محمد باقر نشاطی گرجی اصفهانی معاصر هدایت،که دیوان شاعر نزد او بوده است (مجمع الفصحاء،502/2).
فارسی،از میرزا عباس نشاطی هزار جریبی (-1262 ق)مداح فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار.نسخۀ دیوان نزد هدایت بوده است (مجمع الفصحاء،515/2).
فارسی،از مولانا علی احمد نشانی مهرکن (حکّاک)دهلوی(-1018 یا 1020 ق) (آتشکده،349).
فارسی،از نشانی شیروانی(دانشمندان آذربایجان،375).در گلستان مسرت(ص 238)نشانی شیرازی آمده است.
فارسی،از فضلعلی نصرآبادی،ناظم منظومۀ «مجلس افروز»که نسخۀ آن در آستان قدس موجود است.
فارسی،از شیخ نصر الدین اودهی معروف به چراغ دهلی؛مذکور در تذکرۀ هفت اقلیم.
فارسی،از صدر الممالک میرزا نصر اللّه نصرت اردبیلی(-1271 ق)،معلم محمد شاه قاجار.
پسرش میرزا هادی صدر الممالک نیز نصرت تخلص می کرده و نسخه های دیوان هردو موجود است.خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از میرزا نصیر نصرت ترشیزی،معاصر حزین(تذکره،96).
فارسی،از عبد الحسین بن محمد حسن نصرت خراسانی منشی باشی(-1374 ق)؛خ.موجود.
فارسی،از عباسقلی نصرت دکنی(سدۀ 13 ق) (مجمع الفصحاء،527/2).
فارسی،از نصرة اللّه خان نصرت دهلوی،ملازم بهادر شاه بن عالمگیر(صبح گلشن،519).
فارسی،از نصرت رحمانی،شاعر معاصر که مجموعه های متعددی از اشعار او چاپ شده.
فارسی،از میر محمد نعیم دلاور خان بن عبد العزیز نصرت سیالکوتی(-1139 ق)که به دکن مهاجرت کرد و نزد امراء آنجا تقرب یافت.
خ.ایشیاتک بنگال و آصفیّه.
فارسی،از سلطان حسین بیگ بن پناه بیگ نصرت طالشی گیلانی(مجمع الفصحاء، 522/2).
فارسی،از میرزا مسلم نصرت علی شاه(- 1242 ق).خ.موجود.
فارسی،از محمد نصیر بن محمد جعفر مشهدی بصری،مذکور در تذکرۀ«لطائف الخیال».
ص:520
فارسی،از میر ابو محمد نصرتی اصفهانی،مذکور در سفینۀ خوشگو.
فارسی،ظاهرا نصرت طالشی است(صبح گلشن،519).
فارسی،از میان نصرتی هندی،زنده در 1068 ق،ناظم منظومۀ«مهر و ماه»(فهرست اته،3).
فارسی،از مولوی نصر اللّه شکارپوری،معاصر مؤلف صبح گلشن(ص 519).
فارسی،از ابو المعالی نصر اللّه بن عبد الحمید شیرازی(سدۀ 6 ق)مترجم«کلیله و دمنه» (مجمع الفصحاء،55/1).
فارسی،از سید نصر اللّه بن سید رضای اخوی تقوی(-1367 ق)،که بیش از 20 صفحه از اشعار او در«نامۀ فرهنگیان»نقل شده است.
فارسی،از نصر اللّه خان قراگوزلو،معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،515/2).
فارسی،از محمد نصر اللّه شیرازی معمّایی،که نصرآبادی برخی از معمّاهای او را نقل کرده است(تذکره،505).
سید صفی الدین(یا عز الدین)ابو الفتح نصر اللّه بن حسین حسینی فائزی حائری مدرس شهید(-بین 1166 تا 1168 ق)؛خ.دیده شده.
فارسی،از آقا محمد نصیب اصفهانی(-1182 ق)(آتشکده،414).
فارسی،از حاج طالب بن مقصود چیت ساز اصفهانی،معاصر نصرآبادی(تذکره،360).
فارسی،از نصیب رازی،معاصر نصرآبادی (تذکره،400).
فارسی،از نصیب سبزواری از سادات رضوی خراسان(صبح گلشن،520).
فارسی،از نصیب شاه(صبح گلشن،520).
فارسی،از نصیب قزوینی،که از دودمان دولتشاه سمرقندی بود و نزد اکبر شاه تقرب یافت(صبح گلشن،520).
فارسی،از نصیبی کاتب شیرازی(صبح گلشن، 520).
فارسی،از محمد خان بن موسی بیگ نصیبی کرمانشاهی(-1261 ق)که از فتحعلی شاه لقب فخر الشعراء یافت و سپس به لکهنو رفت و نزد غازی الدین حیدر تقرب یافت؛خ.مجلس.
فارسی،از بابا نصیبی گیلانی حلوافروش (-944 ق).خ.آستان قدس،ش 4951 و ملک.
فارسی،از سید حسین نصیبی یزدی،نوربخشی (-914 ق)،در 8000 بیت(آتشکده،216).
ص:521
فارسی،از میرزا نصیر بن میرزا نظام اصفهانی، معاصر نصرآبادی(تذکره،123).
فارسی،از نصیر الدین محمد بن عبد اللّه طبیب اصفهانی(-1191 ق)طبیب کریم خان زند و ناظم مثنوی«پیر و جوان»(آثار عجم،105).
فارسی،از ابو نصیر بدخشانی(صبح گلشن، 521).
فارسی،از ملاّ محمد نصیر بروجردی،معاصر نصرآبادی،که به دستور شاه سلیمان در مدرسۀ گنجه تدریس می کرد(تذکره،537).
فارسی،از نصیر خان تبریزی که صائب، اشعاری از وی در بیاض خویش آورده است (دانشمندان آذربایجان،387).
فارسی،از حکیم ملا محمد نصیر بن حکیم صدر الدّین تنکابنی،مقیم اصفهان و معاصر نصرآبادی(تذکره،201).
اردو و فارسی،از نصیر بن غریب شاه دهلوی (صبح گلشن،523).
فارسی،از نصیر الدین(یا ناصر الدین)بن قطب الدّین سرخسی(صبح گلشن،522).
فارسی،از نصیر سیستانی،مذکور در تذکرۀ «هفت اقلیم».
فارسی،از ملاّ ابراهیم بن کمال قاری نصیر شیرازی که قصایدی در مدح اهل بیت(علیه السلام)دارد (تذکرۀ نصرآبادی 388).
ص:522
فارسی،از نصیری شیرازی که به قول صاحب تذکرۀ صبح گلشن(ص 523)قاضی محمد صادق خان این دیوان را دیده و در تذکرۀ خویش از آن یاد کرده است.
فارسی،از محمد بیگ نصیری کرمانی،معاصر آذر بیگدلی(آتشکده،409).
فارسی،از نصیری هندی،مدّاح خان خانان، مذکور در«مآثر رحیمی».
فارسی،از نطقی استرآبادی،مذکور در«هفت اقلیم».
فارسی،از نطقی بافقی(تاریخ یزد،336).
فارسی،از خواجه غازی نطقی تبریزی(صبح گلشن،524).
فارسی،از نطقی شیرازی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،146).
فارسی،از نطقی نیشابوری،داماد ملاّ قیدی (مطلع الشمس،184/3).
فارسی،از نظام استرابادی معروف به نظام معمائی(-921 ق).خ.مجلس،مطهری و ملک.
فارسی،از نظام اسکوئی،کلیددار کتابخانۀ شاه طهماسب صفوی(تحفۀ سامی،36-37).
فارسی،از میرزا نظام الملک بن میرزا سلمان اصفهانی،معاصر صادقی کتابدار، (مجمع الخواص،69).
دیوان نظام اصفهانی-دیوان قمری اصفهانی
فارسی،از نظام الدّین اعرج(صبح گلشن،529).
فارسی،از میرزا حبیب اللّه صدر الافاضل ارومی قره آقاجی خوشنویس،معروف به نظام افشار، زنده در 1306 ق.خ.ملّی تهران.
فارسی،از نظام العلماء حاج میرزا محمد رفیع بن علی اصغر طباطبائی تبریزی(-1327 ق).خ.
دانشکدۀ ادبیات تهران.
فارسی،از نظام تفرشی،مذکور در تذکرۀ «همیشه بهار».
فارسی،از نظام الدین تویسرکانی.مذکور در تذکرۀ«همیشه بهار».
فارسی،از نظام الدین احمد جامی،کاتب دیوان خوارزمشاه.مذکور در لباب الالباب و هفت اقلیم (مجمع الفصحاء،635/1).
فارسی،از قاضی نظام الدّین خوانساری،معاصر حزین(تذکره،44).
فارسی،از سید نظام الملک بن امین الدین حسن دستغیب شیرازی(-1029 ق)،جامع:ابو حیان مالی طبیب شیرازی در 1030 ق.خ.آستان قدس،ش 4772،ملک،مجلس و دانشگاه
ص:523
تهران.
فارسی،از سید نظام الدین احمد بن معصوم دشتکی،پدر سید علی خان مدنی(سرو آزاد، 286).
ص:524
قاضی هرات در روزگار سلطان حسین بایقرا؛خ.
سلطنتی سابق،تهران.
فارسی،از مولانا نظام،معاصر امیر علیشیر که مردی طالب علم بوده و در شعر غالبا به سرودن معمّا می پرداخته است(مجالس النفائس،46 و 219).
فارسی،از شیخ محمد نظام الدین بن شیخ محمد کریم اللّه نظامی بلندشهری(-1288 ق).
ط.آگره،1283 ق.
فارسی،از نظامی تبریزی،که در روزگار اکبر شاه به هند رفت و در آنجا دیوان خویش را تدوین کرد.ترجیع بندی از او در یک مجموعۀ خطی دیده شد.
فارسی؟،از نظامی خوشنویس تبریزی.مذکور در«دمیة القصر»(دانشمندان آذربایجان،385).
فارسی،از نجم الدین ابو الحسن احمد بن عمر بن علی نظامی عروضی سمرقندی(-570 ق)، مؤلف«چهار مقاله»که مکرّر چاپ شده.
فارسی،از ملا فصیح الدّین محمد نظامی (-919 ق)مؤلف حاشیة التذکرة، حاشیة المختصر،حاشیة الهدایة،شرح الاربعین و شرح العوامل(بهارستان آیتی،217).
فارسی،از ابو محمد ویس(یا الیاس)بن یوسف بن زکی نظامی گنجوی مطرزی(-607 تا 615 ق)که افزون بر دیوان مثنویهای «خمسه»یا«پنج گنج»نیز از اوست،ط.تهران، 1318 ش(به نام گنجینۀ گنجوی)،1338 ش.
فارسی،از حاج میرزا محمد رحیم بن حاج سعید نظر علی شاه نائینی(-1240 ق)که صحبت و نظر تخلص می کرد(ریاض العارفین،583؛ نور الابصار،44).
فارسی،از نظر قمشه ای،معاصر نصرآبادی و متولی مزار امامزاده رضا در قمشه(تذکرۀ نصرآبادی،277).
فارسی،از میرزا علی نظر لکهنوی،ملازم جلال الدوله سعادت علی خان(صبح گلشن، 530).
فارسی،از نظام همایون حسین خان بن حسن خان(-1362 ق)(شعرای معاصر اصفهان، 510).
فارسی،از منشی مولچند نظمی اللّه آبادی(صبح گلشن،531).
فارسی،از نظمی بلخی،ملازم محمد خان حاکم بلخ که در روزگار جهانگیر به هند سفر کرد و باز گشت(تذکرۀ نصرآبادی،440).
فارسی،از نظمی بهبهانی که به اصفهان رفت و از آنجا به شیراز مهاجرت کرد و با نصرآبادی معاصر بود(تذکره،287).
فارسی،از نظام الدین علی نظمی جوهرشناس تبریزی،که به هند رفته و در 1081 ق اشرف صحبتی را مرثیه گفته است؛خ.موجود.
ص:525
فارسی،از نظمی خراسانی،شاعر روزگار سلطان حسین میرزای بایقرا(صبح گلشن، 530).
فارسی،از ملا اخی نظمی زهگیر تراش هروی (تذکرۀ حسینی،353).
فارسی،از نظیر اکبرآبادی.ط.نول کشور.
فارسی،از نظیر الدین که در معما مهارت داشته و حکیم شاه محمد قزوینی او را ستوده است (مجالس النفائس،252).
فارسی،از امان اللّه بیگ نظیر زنگنۀ شیرازی (-1266 ق).
فارسی،از نظیر مشهدی که نخست نظیری تخلص داشت و به خواهش نظیری نیشابوری آن را به نظیر تغییر داد.در 1030 ق در بازگشت از حج به هند رفت و نزد عادلشاه تقرب یافت (سرو آزاد،55).
فارسی،از نظیری قمی،قصه خوان شاه طهماسب(تحفۀ سامی،166).
فارسی،از ملا محمد حسین نظیری نیشابوری (-1021 یا 1023 ق).ط.تهران،1340 ش؛ هند،مکرّر.
فارسی،از رحمت اللّه بن عبد اللّه نظیم نقشبندی بخارائی(-1165 ق).خ.حالت افندی استانبول.
نعمان حلی،خ.سماوی(دیده شد).
ابو حنیفه قاضی نعمان مغربی وزیر(-363 ق) ناظم«الارجوزة المنتخبة»-که نظم کتاب «الاقتصار»اوست-و قصیدۀ«ذات المحنة»و جز آن.
فارسی،از شبلی نعمانی(-1914 م).ط.
کانپور،1906 م.
فارسی،از میرزا عبد الوهاب خوشنویس شیرازی،معاصر هدایت(مجمع الفصحاء، 498/2).
ص:526
روزگار او نیز در دست است.
فارسی،از قاضی نعمت گنابادی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،169).
فارسی،از نور الدّین شاه نعمت اللّه بن میر عبد اللّه ولی کرمانی(-834 ق)؛ط.تهران،1276 ق و مکرّر.
فارسی،از سید نعمت اللّه نارنولی؟(-1077 ق)(مرآت الخیال،142).
فارسی،از نعمتی کاشانی،معاصر سام میرزا،که قصائد نیک در منقبت داشته و مثنویی بر وزن «سبحة الابرار»گفته بوده است(تحفۀ سامی، 157).
فارسی،از ملا نعمت نعیم سمرقندی،معاصر نصرآبادی(تذکره،443).
فارسی،از نعیم شیرازی،خیاط امامقلی خان حاکم شیراز(تذکرۀ نصرآبادی،294).
فارسی،از نعیم بن درویش بهشتی قلندر،معاصر نصرآبادی(تذکره،421).
فارسی،از فضل اللّه بن عبد الرحمان نعیمی استرابادی(-796 ق)معروف به حلال خور، رئیس فرقۀ حروفیه که افزون بر دیوان،منظومۀ «انفس و آفاق»نیز از اوست.خ.مجلس تهران، امیر علی استانبول و دار الکتب قاهره.
ترکی،از نعیمی هروی.وزیر سلطان حسین بایقرا(مجالس النفائس،197).
فارسی،از نغز مازندرانی که از سادات آن دیار و مقیم هند بود(صبح گلشن،532).
فارسی،از میرزا عبد الوهاب نغمۀ خراسانی، معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،498/2).
فارسی،از میرزا رضا قلی نغمۀ مازندرانی،مدّاح منوچهر خان معتمد الدوله.مذکور در«مدایح معتمدیه».
فارسی،از نفیس قزوینی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،63).
اردو،از میر خورشید علی بن میرزا ببر علی (انیس)نفیس لکهنوی.ط.هند.
فارسی،از سعید بن علی اکبر ناظم الاطبّاء نفیسی (-1245 ش).ط.تهران.
فارسی،از نفیسی کاشانی(صبح گلشن،535).
فارسی،از پندیت جی گوپال نقار کشمیری، شاگرد قتیل(صبح گلشن،535).
فارسی،از احمد نقاش.خ.موجود.
فارسی،از محمود بن غلام رضا نقاش فرشچیان اصفهانی(1348 ق-)(شعرای معاصر
ص:527
اصفهان،427).
فارسی،از نقاش شیرازی(آثار عجم،548).
ص:528
کمره ای طغائی فراهانی(-1060 ق)قاضی شیراز در روزگار شاه صفی و شیخ الاسلام اصفهان در عهد شاه عباس.خ.آستان قدس،ش 4493(ح 1055 ق)،مجلس،ملک و دانشگاه تهران.
فارسی،از نقی مشهدی،مذکور در سفینۀ خوشگو.
فارسی،از نقی ملتانی،نیز مذکور در سفینۀ خوشگو.
فارسی،از نقی همدانی،مذکور در تذکرۀ همیشه بهار.
فارسی،از ابو عبد اللّه روزبه بن عبد اللّه نکتی لاهوری.مذکور در«لباب الالباب»و«هفت اقلیم».
فارسی،از نکوئی حلوائی هروی(صبح گلشن، 538).
فارسی،از نکهت اردبیلی که اشعارش در بیاض صائب درج است(تذکرۀ حسینی،356).
فارسی،از محمد یوسف نکهت برهانپوری معروف به سخنور خان(-1150 ق)از درباریان محمد شاه(خزانۀ عامره،442).
ص:529
فارسی،از نگاهی نیشابوری،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،144).
فارسی،از فضلی نمگانی(یا نمنگانی؟)مؤلف تذکرۀ شاعران ماوراء النهر که به نام«مجموعۀ شعراء»در تاشکند چاپ شده.
فارسی،از میر نواب بن سید علی خان مرشد آبادی بنارسی،شاگرد شرر و نیرنگ (صبح گلشن،556).
فارسی،از میرزا محمد صادق نواب رضوی یزدی،ممدوح جیحون(تاریخ یزد،337).
فارسی،از اسماعیل نواب صفای کرمانشاهی (1303 ش-)؛ط.تهران،1342 ش.
فارسی،از سید محمد صدیق حسن خان بن حسن نواب قنوجی(1248 ق-)،مؤلّف «اتحاف النبلاء»و«شمع انجمن»(صبح گلشن، 554).
فارسی،از میرزا عبد العلی نوّاب یزدی(تاریخ یزد،337).
فارسی،از میرزا نوازش حسین خان بن حسینعلی خان لکهنوی(صبح گلشن،556).ظاهرا نسخۀ دیوان در آصفیۀ هند موجود است.
فارسی،از جعفر بن فضل اللّه نوای اصفهانی (1293 ق-)که مجموعۀ«نواهای جانگداز»او چاپ شده.
فارسی،از سید احمد ظهور اللّه خان بن دلیل اللّه نوای بدائونی که در 1229 ق به ایران آمد و فتحعلی شاه قاجار به او لقب«سعدی هند»داد (مجمع الفصحاء،527/2).
فارسی،از تاج الشعراء میرزا حیدر علی نوای شیرازی،فرزند محمد مهدی آسوده(سدۀ 13 ق و 14).خ.آستان قدس،ش 4786(1315 ق).
فارسی،از درویش حسین نوای کاشانی(سدۀ 13)که جهانگردی می کرده و سرانجام در تبریز اقامت گزیده است.خ.مجلس.
فارسی،از نوائی بافقی(تاریخ یزد،336).
ترکی،از نظام الدین امیر علی شیر نوائی (-906 ق)که در شعر فارسی«فنائی»و«فانی» و در ترکی«نوائی»تخلص می کرد و یادش گذشت.خ.آستان قدس،ش 4783(896 ق) و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از نوائی خراسانی،معاصر امیر علیشیر (مجالس النفائس،168).
فارسی،از نوائی ذرقانی(آثار عجم،260).
فارسی،از میرزا مهدی بن ملا آقا بابای نوائی منشی شیرازی(آثار عجم،571).
فارسی،از عزیز اللّه نوائی تهرانی که«گلچین نوائی»او چاپ شده.
ص:530
فارسی،از میرزا محمد علی شریف نوائی کربلائی،برادرزادۀ حسین قدسی(صبح گلشن، 540).
فارسی،از محمد تقی بن رضا قلی (منشی الممالک)نوائی مازندرانی،منسوب به روستای نوای مازندران(مجمع الفصحاء، 509/2).
فارسی،از بابا سلطان صوفی نوائی قمی،که در خدمت شاه عباس اول صفوی بوده(صبح گلشن،540).
فارسی،از ملا شمس الدین محمد نوائی کاشانی، معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،76).
فارسی،از حبیب اللّه نوبخت،که«پندنامۀ نوبخت»او چاپ شده.
ابو عبد اللّه احمد بن عبد اللّه نوبختی،که ابن ندیم به اندازۀ صد برگ از اشعار او را دیده بوده است.
مذکور در«الفهرست».
فارسی،از هدایت اللّه بن میرزا مسیح نوح دانشور اصفهانی(-1367 ق)(شعرای معاصر اصفهان،518).
فارسی،از عبد الغنی بن فتح اللّه نوحی فریدنی (1272 ش-)(شعرای معاصر اصفهان،517).
فارسی،از محمد نوربخش،نور اکبر آبادی(صبح گلشن،557).
دقائق الوحدة
فارسی،از سید محمد بن محمد بن عبد اللّه نوربخش موسوی خراسانی(-869 ق)،ناظم مثنوی«کشف الحقیقه».ط.کرمان؛تهران، 1380 ق(به اهتمام جواد نوربخش کرمانی).
فارسی،از شاه قاسم بن سید محمد نوربخش خراسانی(-981 ق)(بهارستان،212).
فارسی،از شاه رضا بن بهاء الدّولۀ نوربخش خراسانی(بهارستان،213).
فارسی،از سید احمد رحمت علی شاه نوربخش دهکردی(معاصر).ط.1366 ق.
فارسی،از قطب عالم بن علاء الحق نور بنگالی (یا بنگاله ای)(-848 ق)(صبح گلشن 557).
فارسی،از مولانا نور اللّه خراسانی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،168).
فارسی،از نور محمد دهلوی(صبح گلشن، 559).
فارسی،از سید نور الدین بن علی اکبر مولوی مشعشعی(آثار عجم،439).
سید نور الدین علی بن علی بن حسین موسوی عاملی(-1061 یا 1068 ق)(سلافة العصر، 302).
ص:531
فارسی،از نور الدین محمد زیدری منشی جلال الدین منکبرنی(-628 ق)مؤلف «نفثة المصدور»که چاپ شده(مجمع الفصحاء، 655/1).
فارسی،از نور اللّه رازی،معاصر شاه طهماسب صفوی(تحفۀ سامی،41).
ص:532
دانشگاه تهران.
فارسی،از نوری تبریزی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،139).
فارسی،از امین الدین حاج دده(-785 ق)، شاعر دربار شیخ حسن(-757 ق)و فرزندش شیخ اویس،در 2500 بیت.وی امین نیز تخلص می کرد.مذکور در«صحف ابراهیم».
فارسی،از نور الدین محمد ترخان سفیدونی دهلوی،مذکور در«منتخب التواریخ»بداونی.
فارسی،از قاضی نور اللّه بن شریف الدّین مرعشی شوشتری(-1019 ق)(مجمع الخواص،71).
فارسی،از نوری بیگ خان،معاصر اوحدی.
مذکور در«عرفات العاشقین».
فارسی،از ملاّ علی بن جمشید نوری مازندرانی اصفهانی(-1246 ق)(روضات الجنات، 417).
فارسی،از میرزا حسین بن محمد تقی مازندرانی (-1320 ق)،استاد صاحب الذریعه.
فارسی،از نوری مشهدی،معاصر امیر علی شیر، که به قول او مردی آشفته روزگار بوده (مجالس النفائس،73 و 249).
فارسی،از نوری نیشابوری کحّال،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،164).
فارسی،از رئیس نور الدّین نوری هرمزی(هفت اقلیم،54).
فارسی،از نوری هروی،نوادۀ حسن شاه شاعر و معاصر امیر علی شیر(مجالس النفائس،164).
فارسی،از نوش زند همسر فتحعلی شاه قاجار(از رابعه تا پروین،257).
فارسی،از سلطان محمد نوشی سبزواری، معاصر سام میرزا و مداح اهل بیت(علیه السلام)(تحفۀ سامی،176).
فارسی،از ملا محمد رضا بن شیخ محمود نوعی خبوشانی(-1019 ق)که در خدمت دانیال فرزند اکبر شاه بوده است؛خ.ملک و بانکیپور.
فارسی،از عطاء اللّه بن یحیی نوعی زاده(-1044 ق).مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،از محمد نوعی ساوجی(1360 ق-)که مجموعه های«آفتاب»،«خزر»و«لاله»او چاپ شده.
فارسی،از سعد الدین مسعود نوکی گنابادی، شاعر دربار بهرامشاه غزنوی.مذکور در «لباب الالباب».
فارسی،از محمد حسین نوید اصفهانی (-1187 ق)،خواهرزادۀ میر مشتاق(آتشکده، 419).
ص:533
فارسی،از سید معزّ الدّین محمد باقر بن شهاب الدین نوید مهدوی اصفهانی(1323 ق-) (شعرای معاصر اصفهان،520).
فارسی،از نوید اللّه آبادی(صبح گلشن،561).
فارسی،از سید ابو القاسم حبیب اللّهی،نوید خراسانی،که مجموعۀ«ارمغان نوید»او چاپ شده.
فارسی،از نور الدین نوید دهلوی(سدۀ 12 ق).
ط.لکهنو،1844 م؛آگره،1875 م.
فارسی،از نویدی تربتی.مذکور در تذکرۀ«هفت اقلیم».
فارسی،از نویدی سمرقندی(تذکرۀ حسینی، 354).
فارسی،از ملا عبدی بیگ زین العابدین علی بن عبد المؤمن نویدی شیرازی(-988 ق).ط.
لکهنو،1267 ق.خ.دانشکدۀ ادبیات و دانشگاه تهران.
فارسی،از نویدی شیرازی،معاصر نصرآبادی (تذکره،286).
فارسی،از نویدی تهرانی،شاعر روزگار شاه طهماسب اول(تذکرۀ نصرآبادی،287).
فارسی،از نویدی نیشابوری(یا گیلانی)که در خدمت اکبر شاه بوده(طبقات اکبری،500/2؛ صبح گلشن،569).
فارسی،از نهالی که مثنوی«مهر و ماه»را به نام حسین قلی میرزای فرمانفرمای قاجار سروده است.
فارسی،از نهالی شاعرۀ سمرقندی(از رابعه تا پروین،258).
فارسی،از نهانی اصفهانی،ندیمۀ خرّم بیگم مادر شاه سلیمان صفوی(مرآت الخیال،335).
برخی او را نهانی کرمانی نوشته و برخی از دو نهانی یاد کرده اند.
فارسی،از نهانی،مادر محمد جعفر حاکم کشمیر در 1004 ق(صبح گلشن،569).
فارسی،از نهانی،شاعرۀ شیرازی که غزلیّات جامی را جواب گفته(تذکرۀ حسینی،354).
فارسی،از منیژه خانم نهانی قائنی(صبح گلشن، 569).
فارسی و اردو،از مولانا شاه احمد قادر نیاز بریلوی.ط.هند،مکرّر.
فارسی،از میرزا اسماعیل بن ملا محمد حجت الاسلام نیاز مامقانی تبریزی.مذکور در «لغتنامۀ»دهخدا.
فارسی،از سید حسین(یا حسن)نیاز(و نیازی) جوشقانی،معاصر فتحعلی شاه قاجار؛خ.آستان قدس،ش 4497(ح 1296 ق).مجلس،ملک
ص:534
و دانشگاه تهران.
فارسی،از جمال الدین نیاز دهلوی(صبح گلشن، 570).
ص:535
فارسی،از مهدی علی خان نیّر حیدرآبادی، معاصر آزاد بلگرامی(صبح گلشن،571).
فارسی،از محمد ضیاء الدین خان بهادر بن فخر الدوله نیّر دهلوی(سدۀ 13 ق)(صبح گلشن،572).
فارسی،از زین العابدین نیّر دهلوی برادرزادۀ سادات خان که در روزگار محمد شاه از مازندران به دهلی رفت و«شجاع خان»لقب یافت(صبح گلشن،572).
فارسی،از علی اصغر نیّر رستگار شیرازی؛ط.
تهران،1377 ق.
فارسی،از شیخ محمد حسن نیرنگ دهلوی، عموزادۀ شمس الدّین فقیر(تذکرۀ حسینی، 357).
فارسی،از غلام حسین بن حیدر قلی نیّر نوری که منظومۀ«مرآت وطن»او چاپ شده.
فارسی،از محمد جعفر نیریزی که مثنوی خسرو و شیرین او چاپ شده.
فارسی،از میرزا طاهر بن قدیم خان نیّری شیرازی(-1256 ق)(فارسنامه،108/2).
فارسی،از سید عبد الحسین بن ابی القاسم نیسان شهشهانی(-1355 ق)،رئیس انجمن دانش همدان.خ.موجود.
فارسی،از منوچهر نیستانی(معاصر)،که مجموعۀ«جوانه»او چاپ شده.
فارسی،از نیستی تبریزی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،144).
فارسی،از نیستی رازی،معاصر سام میرزا و برادر روحی(تحفۀ سامی،163).
شیخ عبد الحسین بن عمران حویزی نیسی (1286 ق-)،منسوب به قبیلۀ نیس.
فارسی،از نیکی اصفهانی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،122).
فارسی،از علی بن ابراهیم نیما یوشیج اسفندیاری نوری(-1378 ق)که اشعار او در کتاب«نیما (زندگی و آثار او)»گردآوری و چاپ شده و مجموعه های متعدد دیگر نیز از او به چاپ رسیده.
فارسی،از نیمتاج بنت یوسف خاکپور سلماسی (زنان سخنور،378/2).
ص:536
فارسی،از واثق رشتی خیاط،معاصر نصرآبادی (تذکره 379).
فارسی،از صد الشریعه عبد الحی بن مفید واثق شیرازی(آثار عجم،571).
فارسی،از ملا مهدی بن محمد قاسم واثق خوشنویس نجفی،معاصر نصرآبادی(تذکره، 203).
فارسی،از میرزا حسن بیگ واثق نیشابوری، معاصر نصرآبادی(تذکره،215).
فارسی،از شیخ محمد باقر بن حسنعلی واثق همدانی(-1336 ق)،در 3000 بیت (معادن العلوم،23/2).
فارسی،از شیخ حیدر علی واثقی لکهنوی(صبح گلشن،578).
فارسی،از شاه محمد واثقی مشهدی کاتب، شاگرد سلیم کاتب(مطلع الشمس،435/2).
فارسی،از واثقی نیشابوری(-940 ق)که در نجف و سپس در تبریز اقامت داشت(صبح گلشن،578).
فارسی،از محمد قاسم واجد کابلی(معاصر)؛ط.
بدخشان،1370 ق.
ص:537
فارسی،از وارثی اردبیلی،معاصر تقی الدّین کاشی،که در استراباد مقیم بوده(دانشمندان آذربایجان،390).
فارسی،از وارثی سبزواری معاصر اکبر شاه و مقیم دهلی(صبح گلشن،579).
فارسی،از شیخ محمد شفیع بن محمد شریف وارد تهرانی شاه جهان آبادی،شاعر عهد عالمگیر (روز روشن،730).
فارسی،از شیخ محمد(یا محمدی)وارد پتیالی (صبح گلشن،579).
فارسی،از امام قلی بیگ وارستۀ چکنی،معاصر شاه عباس دوم(جلوس:1052 ق).که شعر بسیار می سروده و مکرّرا به هند رفته است (تذکرۀ نصرآبادی،335).
فارسی،از حفیظ اللّه خان وارستۀ دهلوی(صبح گلشن،580).
فارسی،از وارستۀ سیالکوتی،مؤلّف «اصطلاحات الشعراء»،و شاگرد حزین (-1181 ق).برخی تالیف«اصطلاحات الشعراء»را به وارستۀ چکنی نسبت می دهند.
فارسی،از شیخ قاسم وارستۀ فرّخ آبادی(صبح گلشن،579).
فارسی،از میر عبد الجلیل بن احمد واسطی حسینی بلگرامی(-1138 ق)،صاحب«مثنوی واسطی»که چاپ شده.
فارسی،از ابو جعفر عمر بن اسحاق واشی لاهوری.مذکور در لباب الالباب.
فارسی،از واصب(یا واهب)قندهاری،معاصر محمد قلی سلیم و صبوحی که هرسه در خدمت عبد اللّه خان وزیر لاهیجان بودند(تذکرۀ نصرآبادی،78؛روز روشن،731).
فارسی،از سید حسن شاه واصف کشمیری (-1285 ق)که در اصل از بخارا بود(روز روشن،731).
فارسی،از ملاّ ابراهیم واصف مشهدی،خادم آستان قدس.نسخۀ منتخب دیوان واصف مؤرخ 1081 ق در کتابخانۀ دهخدا موجود بوده و دیوان واصف(معلوم نیست کدام واصف)در مدراس طبع شده.
فارسی،از زین الدین محمود واصفی هروی (سدۀ 10 ق)مؤلّف«بدایع الوقایع»که بسیاری از اشعار خویش را در آن آورده است.
فارسی،از سید ابو القاسم بن عباس واصل پورحسینی کرمانی(1339 ق-)مدیر روزنامۀ روح القدس کرمان.
فارسی،از محمد واصل کشمیری(-1207 ق)، شاگرد میرزا گرامی(صبح گلشن،581).
فارسی،از ملاّ محمّد امین بن درویش محمّد واصل لاهیجی،معاصر نصرآبادی(تذکره،352
ص:538
و 380)،ناظم مثنوی«خلوت راز».
فارسی،از مبارک اللّه واصل هندی،شاگرد محمد زمان راسخ(تذکرۀ حسینی،361).
فارسی،از محمد واصل قیصری یزدی (معاصر).ط.
فارسی،از واصلی بخاری معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،166).
فارسی،از امام ویردی بیگ واصلی شاه جهان آبادی(سدۀ 12 ق).خ.آسیائی بنگال.
فارسی،از آقا خان واصلی فیلی شیرازی (-1303 ق)(آثار عجم،571).
فارسی،از میرزا علی واصلی لکهنوی،شاگرد محمد فاخر مکین و معاصر محمد جعفر راغب (صبح گلشن،581).
فارسی،از واصلی مروزی(-968 ق).مذکور در تذکرۀ«هفت اقلیم».
فارسی،از زمان بن کمال واضح اصفهانی،معاصر نصرآبادی(تذکره،343).
فارسی،از میرزا مبارک اللّه بن اسحاق واضح ساوجی ملقب به ارادت خان(-1128 ق)؛خ.
آصفیه؛آسیائی بنگال.
فارسی،از مهدی بن یوسف واعظ خراسانی که نسخۀ،مثنوی«عقد مروارید»او بخط ناظم مورّخ 1319 ق موجود است.
ص:539
می کرد(صبح گلشن،573).
فارسی،از محمد وافی طبیب کشمیری(صبح گلشن،581).
ص:540
فارسی،از میرزا یوسف والۀ اصفهانی،برادر میرزا طاهر وقایع نویس،معاصر نصرآبادی (تذکره،82).
فارسی،از صدر الذّاکرین والۀ افشار ارموی،ناظم منظومۀ«توان روان».
فارسی،از محمّد حسین بیگ والۀ بروجردی (ریاض العارفین،237).
فارسی،از علیقلی خان بن محمد علی خان والۀ لکزی داغستانی(-1170 ق)،مؤلّف «ریاض الشعراء»خ.لاهور پاکستان و ملک.
فارسی،از جمال الدین بن شمس الدین(جمالا بن شمسا)والۀ شیرازی،معاصر نصرآبادی که در خوشنویسی شاگرد میر عماد بود(تذکره،288).
فارسی،از سید محمد والۀ عجمی،ناظم«دستور نظم».خ.آسیائی بنگال.
فارسی،از خواجه نور اللّه والۀ کشمیری،معاصر مؤلف صبح گلشن(ص 584).
فارسی،از والۀ(یا والهی)مشهدی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،40 و 214).
فارسی،از درویش حسین والۀ هروی،شاگرد عبد القادر بیدل(کلمات الشعراء،124).
فارسی،از میرزا صادق والۀ همدانی،عضو انجمن دانش همدان.مذکور در دانشنامۀ الفت.
فارسی،از والهی اردبیلی که شعر او در بیاض صائب درج است(دانشمندان آذربایجان، 393).
فارسی،از والهی استرابادی(گلستان مسرّت، 238).
ص:541
فارسی،از نجفقلی میرزا بن حسینعلی میرزا (فرمانفرما)والی قاجار(-1272 ق) (مجمع الفصحاء،62/1).
فارسی،از امان اللّه خان بن خسرو خان والی کردستان،زنده در 1274 ق،(مجمع الفصحاء، 547/2).
فارسی،از حسن جهان خانم والیۀ قاجار،دختر فتحعلی شاه.خ.آستان قدس،ش 4794،ملی و دانشگاه تهران.
وامق را ابن شهر آشوب از شاعران اصحاب ائمّه (علیه السلام)شمرده است(معالم،140).
فارسی،از محمد صالح وامق اصفهانی،شاعر عهد فتحعلی شاه قاجار(مجمع الفصحاء، 558/2).
فارسی،از نواز محیی الدّین بن غلام محیی الدین وامق بلگرامی(سرو آزاد،350).
فارسی،از محمد اخلاص وامق هندی(- 1143 ق)که برهمن بود و به اسلام مشرف شد و نزد اورنگ زیب تقرّب یافت(تذکرۀ حسینی، 361).
فارسی،از محمد علی بن محمد باقر وامق یزدی حسینی(-1255 یا 1262 ق)مؤلّف تذکرۀ میکده؛خ.ملک تهران و وزیری یزد.
فارسی،از میر حسین وامق یزدی(-1307 ق) فرزند سید یحیی فدائی و نوۀ محمد علی وامق (تاریخ یزد،342).
فارسی،از میرزا حسن واهب مالمیری اصفهانی، معاصر نصرآبادی(تذکرۀ،107).
فارسی،از واهب بخارائی،معاصر عبد العزیز خان(تذکرۀ نصرآبادی،437).
ص:542
فارسی،از محمد اسماعیل وجدی خراسانی ازغدی(-1231 ق)مولف«الرسائل العرفانیة» (ریاض العارفین،486).
فارسی،از منشی محمد علی بن میر حسین وجدی شیرازی(-1291 ق)،حاکم لارستان(آثار عجم،571).
فارسی،از میرزا زین العابدین وجدی لکهنوی، معاصر هدایت(مجمع الفصحاء،528/2).
فارسی،از وجدی همدانی،مذکور در «همیشه بهار».
فارسی،از وجهی اصفهانی،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،303).
فارسی،از علی اکبر بن محمد صالح بیگ وجهی اصفهانی،معاصر نصرآبادی(تذکره،52).
فارسی،از وجهی تفرشی متولد هرات و مقیم هند که نزد اکبر شاه تقرب یافت(صبح گلشن، 587).
فارسی،از وجهی سنجاری،معاصر صادقی کتابدار(مجمع الخواص،241).
فارسی،از وجیه احمدآبادی(صبح گلشن، 588).
فارسی،از وجیه بهادری(صبح گلشن،587).
فارسی،از وجیه پنجابی(صبح گلشن،587).
فارسی،از عبد الاحد(یا عبد الواحد)بن محمد سعید وحدت سهرندی معروف به شاه گل (-1126 ق).خ.آسیائی بنگال.
فارسی،از میرزا آقای وحدت شیرازی (-1308 ق)،فرزند غلام حسین راغب(آثار عجم،572).
فارسی،از حکیم عبد اللّه بن حکیم اسماعیل وحدت قمّی،معاصر نصرآبادی که نخست راغب تخلّص می کرد(تذکره،364 و 478).
فارسی،از طهماسب قلی خان بن رستم خان وحدت کلهر(-1310 ق).ط.تهران،1350 و 1365 ق.
فارسی،از شیخ محمد وحدت کلکته ای،ناظم مثنوی«شیخ صنعان و دختر ترسا»،معاصر هدایت(ریاض العارفین،350).مثنوی یاد شده چاپ شده است.
فارسی،از وحدتی خراسانی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،76 و 251).
فارسی،از جمال الدین محمد بن ضیاء الدین وحشت طباطبائی اردستانی،معاصر نصرآبادی.
خ.آسیایی بنگال.
فارسی،از محمد باقر وحشت اصفهانی(مقالات الشعراء،826).
ص:543
فارسی،از امامقلی وحشت بختیاری،معاصر نصرآبادی(تذکره،39).
فارسی،از عبد الواحد وحشت تهانیسری (کلمات الشعراء،124).
فارسی،از عبد اللّه وحشت تهانیسری،معاصر بیدل(روز روشن،853).
فارسی،از محمد شاه خان وحشت کشمیری (صبح گلشن،588).
فارسی،از محمد امین وحشت هندی (مرآت الخیال،308).
فارسی،از وحشتی آگره ای.مذکور در«هفت اقلیم»و«سفینۀ»خوشگو.
ص:544
فارسی،از وحیدی قمّی(-942 ق)که از خویشاوندان مولانا گلخنی بوده و مثنوی «شهرانگیز»در باب تبریز از اوست(مجالس النفائس،161).
فارسی،از محمد زمان وداد دهلوی،معروف به سلیمان علی خان،معاصر احمد شاه گورکانی (صبح گلشن،589).
فارسی،از وداعی بلخی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،67 و 241).
فارسی،از شیخ وزیر علی بن قطب الدین احمد بلگرامی(صبح گلشن،590).
فارسی،از وزیر نساء شاعرۀ شاه جهان آبادی، شاگرد خاور سیستانی(صبح گلشن،590).
فارسی،از سید محمد بن مفتی میر محمد عباس وزیر لکهنوی(-1312 ق)،که مثنوی«باغ مؤمنین»او چاپ شده است.
ابو القاسم حسین بن علی وزیر مغربی(-418 ق) (کشف الجب،218).
فارسی،از وسعت سرهندی(صبح گلشن، 590).
ص:545
فارسی،از ظهیر الدین وصفی ورامینی(صبح گلشن،592).
فارسی،از وصفی هروی،نبیرۀ ملا معین و معاصر فخری(مجالس النفائس،165).
فارسی،از وصلی اصفهانی(صبح گلشن،593).
فارسی،از وصلی تبریزی،مطرب معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،143).
فارسی،از وصلی سارانی،منسوب به ساران تهران و معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،162).
فارسی،از میر نعمت اللّه وصلی طباطبائی شیرازی(سدۀ 11 ق)که به قندهار و از آنجا به هند رفت و فخر الزمانی او را در اجمیر ملاقات کرده و دیوانش را 4000 بیت نوشته است (میخانه،439).
فارسی،از محمد طاهر بن محمد شریف وصلی تهرانی،از خویشاوندان نور جهان،همسر جهانگیر(صبح گلشن،593 ق).ظاهرا با وصلی سارانی یکی است.
فارسی،از وصلی هروی،فرزند قاضی خواجه کلان و معاصر نوائی(مجالس النفائس، 102 و 264).
فارسی،از مولوی وصی احمد بن ابی القاسم جوش.خ.فیض آباد هند.
فارسی،از رشید الدین محمد بن عبد الجلیل وطواط بلخی(-573 یا 578 ق).ط.تهران، 1339 ش؛خ.آستان قدس،ش 4657(1012 ق)؛مجلس و ملک.
ص:546
فارسی،از محمد باقر وفا،فرزند صفای شیرازی (آثار عجم،510).
فارسی،از محمد حسین وفای فراهانی(-1209 ق)،عمّ عیسی خان قائم مقام و وزیر صادق خان زند.خ.ملک،سلطنتی سابق و دانشگاه تهران.
فارسی،از شرف الدّین علیخان وفای قمّی(-ح 1200 ق)که در روزگار نادر به هند رفت و در آنجا اقامت گزید(نتائج الافکار،769).
ص:547
فارسی،از فتح اللّه بن حسن وفایی شوشتری (-1304 ق).خ.ملک و مجلس.
فارسی،از ملاّ حسین وفایی شیرازی(صبح گلشن،597).شاید با وفایی اصفهانی یا مشهدی مذکور در«تحفۀ سامی»یکی بوده باشد.
فارسی،از وفایی کرد(آتشکده،23).
فارسی،از امیر احمد حاجی بیگ بن سلطان ملک وفایی کاشغری والی هرات و سمرقند و معاصر نوایی(مجالس النفائس،114 و 286).
وی بعدا تخلص زمانی را برگزید.
فارسی،از وفایی هروی که در روزگار اکبر به هند رفته و با مال بسیار بازگشت.خ.مجلس.
فارسی،از محمد وفایی یزدی(مجمع الفصحاء، 527/2).
فارسی و عربی،از شیخ محمد باقر بن میرزا یوسف وفی قمی تفرشی تهرانی(-1322 ق).
خ.دیده شده.
ص:548
فارسی،از ولایی استرآبادی(صبح گلشن، 601).
فارسی،از مرتضی قلی بیگ ولایی ایرانی دهلوی که در دهلی در ملازمت سربلند خان بود و در بنگاله درگذشت(صبح گلشن،601).
فارسی،از حاجی محمد ولایی سیستانی(صبح گلشن،601).
فارسی،از بهاء الدین احمد بن محمد مولوی بلخی رومی معروف به سلطان ولد(-712 ق).
ط.ترکیه،1943 م.خ.عارف حکمت مدینه؛ طوپقپوسرای و حالت افندی استانبول و دانشگاه تهران.
ص:549
فارسی،از وهمی قمّی.مذکور در«هفت اقلیم».
فارسی،از طهماسب قلی وهمی قندهاری که از اکراد مقیم آن شهر بود(تذکرۀ نصرآبادی،63).
فارسی؟،از ویرانی ابدال حروفی(العراق بین الاحتلالین،251/2).
فارسی،از ملاّ ویسی سمرقندی،معاصر فخری (مجالس النفائس،162).
فارسی،از ویسی هروی شاعر و خوشنویس معاصر جامی(-898 ق).خ.دار الکتب قاهره.
ص:550
فارسی،از شیخ هادی بن عبد اللّه مازندرانی حایری(1309 ق-)(سخنوران معاصر، 248/1).
فارسی،از میر محمد جواد هادی دهلوی(صبح گلشن،604).
فارسی،از هادی رنگرز که در معمّا مهارت داشته و با نصرآبادی معاصر بوده(تذکره،542).
فارسی،از هادی بن محمد رفیع صدر شهرستانی (آتشکده،206).
فارسی،از هادی بن معین الدین محمد شیرازی، وزیر فارس و کرمان در روزگار شاه سلیمان صفوی(تذکرۀ نصرآبادی،70).
فارسی،از هادی قزوینی،یا عبد الهادی(زنده در 1169 ق)(صبح گلشن،603؛مقالات الشعراء، 841).
فارسی،از عبد الهادی بن علیرضا(تجلّی)کاشانی (صبح گلشن،603).
فارسی،از هادی بن عبد الرزاق کاشانی طبیب (تذکرۀ نصرآبادی،115).
فارسی،از محمد مقیم هادی مشهدی اصفهانی (-1134 ق)(تذکرۀ حزین،41).
فارسی،از هادی نائینی که بیشتر اشعارش در رثای اهل بیت(علیه السلام)بوده(صبح گلشن،604).
شیخ هادی بن احمد نحوی حلّی نجفی؛جامع:
شیخ محمد سماوی.خ.موجود.
فارسی،از هارون بن خواجه شمس الدین محمد جوینی معروف به صاحب دیوان،ممدوح سعدی(مجمع الفصحاء،656/1).نسخه ای به نام دیوان هارون در موزۀ بریتانیا موجود است.
فارسی،از سید هاشم موسوی ابرقوهی(روز روشن،772).
ص:551
فارسی،از هاشم هروی که کمانگری و سپس حمامداری می کرده و با فخری معاصر بوده است.(مجالس النفائس،140).
فارسی،از هاشم هندی،پدر زن سرخوش (کلمات الشعراء،125).
فارسی،از هاشمی نصرآبادی که در 1012 ق تاریخ فتح قلعۀ تبریز را به نظم آورده است (تذکرۀ نصرآبادی،479).
فارسی،از شمس الدّین محمد هاشمی اصفهانی، صدر جهان(صبح گلشن،605).
فارسی،از خواجه هاشمی صدیقی بخارایی (-945 ق)شیخ الاسلام بخارا،نبیرۀ خواجه محمد پارسا؛خ.آصفیّه.
فارسی،از ابو عبد اللّه امیر محمد هاشم شاه بن میر محمد مؤمن(عرشی)هاشمی دهلوی مقتول در دهلی(-1150 ق).
الانوار
فارسی و عربی،از ثقة الاسلام سید محمد بن فضل اللّه هاشمی ساروی غروی(-1342 ق) دیوان فارسی او«انوار الهدی»نام دارد که چاپ شده و دیوان عربی موسوم به«مشکات الانوار» است.
فارسی،از هاشمی فراهی(صبح گلشن،605).
فارسی،از هاشمی که از سادات قم بوده است (آتشکده،239).
فارسی،از میر نظام الدّین شاعر روزگار شاه طهماسب صفوی(روز روشن،774).
فارسی،از سید محمد هاشم هاشمی کرمانی، معروف به شاه جهانگیر(-946 یا 948 ق) (هفت آسمان،130).
فارسی،از هاشمی کوفتگر معاصر نوائی (مجالس النفائس،73 و 243).
فارسی،از هاشمی گیلانی(صبح گلشن،605).
در تذکرۀ علمای گیلان(ص 73)هاشم لاهیجی آمده است.
فارسی،از هاشمی لکهنوی،برادر بنده علی (صبح گلشن،606).
فارسی،از هاشمی همدانی(-1136 ق)که به دست سپاه ترک کشته شد(تذکرۀ حزین،36).
فارسی،از حیدر هالۀ رقابی تهرانی(معاصر)که مجموعۀ«شهرزاد»او چاپ شده.
سید محمد علی هبة الدین شهرستانی(-1344 ق)ناظم«الدّر و المرجان».
فارسی،از هبة اللّه کاشی(آتشکده،40).
فارسی،از ابو محمد بن نور الهدی هجر هندی (صبح گلشن،606).
ص:552
فارسی،از قاسم بیگ بن اژدهای هجری افشار (مجمع الخواص،42).
فارسی،از هجری اندجانی فرغانی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،166).
فارسی،از ابو القاسم بن محمد صادق تفرشی، معاصر آذر بیگدلی(آتشکده،430).نسخۀ دیوان هجری در آسیایی بنگال موجود و محتملا از همین شاعر است.
فارسی،از هجری جامی(طبقات اکبری، 500/2).
فارسی؟،از هجری دده که از غالیان کرد بوده (الکائیة فی التاریخ،45).
فارسی،از خواجه محمد شریف رازی تهرانی (-980 ق)وزیر محمد خان تکلو حاکم خراسان که پس از مرگ او نزد شاه طهماسب آمده و حاکم یزد شده است(تاریخ یزد،249).در طوپقپوسرای استانبول نسخۀ دیوان هجری به نام محمد یوسف هجری رازی موجود است.
فارسی،از هجری قمّی شمشیرگر که در کاشان شمشیرگری می کرده(تحفۀ سامی،172).
فارسی،از هجری گنابادی که به بنارس و اللّه آباد سفر کرد و در روزگار آصف الدّوله درگذشت (صبح گلشن،606).
فارسی،از هجری مشهدی برادر ملاّ مشرقی (صبح گلشن،606).اصل شان از قزوین است و گویا همین شاعر است که در تذکرۀ«همیشه بهار»،هجری قزوینی یاد شده است.
فارسی،از هجری هروی،معاصر فخری هروی (مجالس النفائس،165).
فارسی،از میرزا هدایت بن محمد حسین وزیر دفتر آشتیانی(مجمع الفصحاء،567/2).
فارسی،از هدایت بن شاه تقی(واحد)اصفهانی، معاصر نصرآبادی،قاضی و شیخ الاسلام مشهد (تذکره،177).
فارسی،از خواجه هدایت اللّه(یا میرزا حسین) هدایت رازی،مشرف اصطبل شاه عباس و طهماسب صفوی که خمسه ای داشته که یک بیت آن هم معنای صحیح نداشته و سام میرزا آن را«شعر تزریق»خوانده است(ذریعه، 265/7؛تحفۀ سامی،177).
فارسی،از رضا قلی خان بن محمد هادی هدایت طبرستانی(-1288 ق).خ.مجلس،ملی و سلطنتی سابق تهران.
فارسی،از سعد اللّه بن عنایت اللّه هدایت کشمیری(صبح گلشن،606).
فارسی،از هدایت مشهدی فرزند شیخ الاسلام مشهد(روز روشن،777).محتملا با هدایت اصفهانی یکی بوده است.
فارسی،از هدایت حسین نائینی معاصر
ص:553
نصرآبادی(تذکره،197).
فارسی،از هدا معاصر فیض کاشانی که اشعار او در یک مجموعۀ قلمی دیده شده.
فارسی،از هراتی که ظاهرا معاصر نوائی بوده ولی شرح حال او را فخری در مجالس النفائس (ص 80)افزوده است.
فارسی،از هزارۀ اصفهانی(صبح گلشن،607).
فارسی،از محسن هشترودی که مجموعۀ «سایه ها»ی او چاپ شده.
فارسی،از محمد حسین هشیار شیرازی واقعه خوان(-1292 ق)(آثار عجم،572).
فارسی،از علی بن حسن هشیار نوری شیرازی (-1286 ق)(فارسنامه،152/2).
فارسی،از علینقی بن کاظم هشیار کرد(1266 ش-)معروف به دبیر مخصوص(سخنوران نامی،272/2).
دیوان هشیار هزار جریبی-دیوان سامی هزار جریبی
فارسی،از هفت رنگی خراسانی،معاصر قزوینی (مجالس النفائس،392).
فارسی،از هلاکی،شاعر دربار سلطان یعقوب (مجالس النفائس،306).
فارسی،از هلاکی هروی،معاصر جامی که با او به حج رفت(مجالس النفائس،76 و 253).
فارسی،از هلاکی همدانی که در خدمت بهرام میرزا فرزند شاه اسماعیل صفوی بوده و مثنوی«شوق و ذوق»سرودۀ او است (مجمع الخواص،172).
فارسی،از خواجه هلال قهستانی (مجمع الفصحاء،655/1).
فارسی،از هلال قزوینی.مذکور در تذکرۀ «هفت اقلیم»و«سفینۀ»خوشگو.
فارسی،ابو طالب بن محمد باقر هلال کاشانی (سدۀ 13 ق)،مداح منوچهر خان معتمد الدوله.
خ.مجلس.
فارسی،از هلالی ترک،که در شیراز اقامت داشته (آتشکده،23).
فارسی،از نور الدین(یا بدر الدین)هلالی چغتایی (-936 ق).ط.طهران و 1315 ق و مکرّر؛هند، مکرّر.خ.آستان قدس،ش 5758(سدۀ 10 ق) و 4593(1027 ق).
فارسی،از هلالی سبزواری(صبح گلشن،607).
فارسی،از هلالی قزوینی.مذکور در تذکرۀ «همیشه بهار»و«ریاض الجنۀ»زنوزی.
ص:554
فارسی،از هلال بنت محمد تقی میرزا هلالی قاجار،همسر اللهیار آصف الدّوله(از رابعه تا پروین،263).
فارسی و ترکی،از هلالی هروی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،53).در برخی از نسخه ها بلالی آمده است.
فارسی،از خواجه همام الدین بن علائی تبریزی (-714 یا 713 ق).ط.تهران،1333 ش؛ تبریز،1309 ش.خ.شهید مطهری و مجلس تهران،دار الکتب قاهره،پاریس و بادلیان.
فارسی،از همام یزدی،معاصر نصرآبادی (تذکره،146).
فارسی،از رضا قلی(یا محمد علی)بن بمانعلی بدیع خان همای شیرازی(1290 ق)؛ط.تهران، 1320 ق.
فارسی،از مولوی عطاء اللّه همای کشمیری (صبح گلشن،607).
فارسی،از محمد صادق همای مروزی وقایع نگار،معاصر فتحعلی شاه قاجار و مؤلف«تاریخ جهان آرا»؛خ.مجلس.
فارسی،از همایون استرآبادی(صبح گلشن، 607).
فارسی،از امیر همایون اسفراینی(-902 یا 910 ق).خ.مجلس،ملک،ملّی و سلطنتی تهران.
فارسی،محتملا از میرزا عباس اصلح الشعراء.خ.
ملّی تبریز.
فارسی،از همایون بن بابر شاه گورکانی(-963 ق)(تحفۀ سامی،16).
فارسی،از عبد العال همایون فریدنی،از نوادگان محقق کرکی که هجویات میان او محمد ابراهیم رهی مشهور بوده است(مجمع الفصحاء، 571/2).
دیوان همایون قاجار-دیوان حشمت
فارسی،از محمد همایون بن علی اکبر کرمانی (1330 ق-)که مجموعه های«منتخب همایون»و«گلزار همایون»او چاپ شده.
فارسی،از محمد همایون بن ملاّ شکوهی همدانی،معاصر نصرآبادی،که در حیات او در جوانی درگذشته(تذکره،324).سنگلاخ نسخۀ دیوان همایون عراقی-که شاید همین شاعر بوده باشد-را به خط سلطان محمد نور دیده بوده است(امتحان الفضلاء،115/1).
فارسی،از درویش سهراب همایی آذربایجانی، ناظم مثنوی«زهدیّه»و معاصر صائب (دانشمندان آذربایجان،398).
دیوان همایی اصفهانی-دیوان سنا
فارسی،از همایی ترک،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،185).
ص:555
فارسی،از همایی سمرقندی،معاصر فخری هراتی(مجالس النفائس،160).
فارسی،از همایی نسوی ماوراء النهّری (آتشکده،134).
فارسی،از محمد زمان بیگ همت اردبیلی، معاصر نصرآبادی(تذکره،290).
فارسی،از حسین بن غلام علی همّت عبداللهی اصفهانی(1333 ق-)که نخست هابط تخلص می کرده و افزون بر دیوان،تألیفات دیگری نیز داشته است(شعرای معاصر اصفهان،536).
فارسی،از میرزا عیسی بن ضیاء الدین حسین همت بدخشی هندی(-1112 ق) (کلمات الشعراء،125).
فارسی،از همت سیستانی که از عموزادگان ملک حمزه و معاصر نصرآبادی بوده(تذکره، 38).
فارسی،از علاء الدین حسین بن احمد(وقار) همّت شیرازی(-1336 ق)(آثار عجم،362).
فارسی،از خواجه محمد بن زین العابدین همّت فرح آبادی،معاصر نصرآبادی(تذکره،134).
فارسی،از محمد عاشق همت گورکه پوری که در خدمت زیب النساء دختر عالمگیر پادشاه هند بوده(کلمات الشعراء،125).
فارسی،از همّتی اصفهانی،عضو دفترخانۀ یوسف افشار،معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،242).
فارسی،از ملا افضل بن ملاّ یعقوب همّتی بافقی، معاصر نصرآبادی(تذکره،307).
فارسی،از غیاث الدّین همّتی بلخی (ریاض العارفین،158).
فارسی،از میرزا محمد علی بن محمد رضی همدم سمنانی،منشی محمد ولی میرزا والی سمنان که «بدایع الوقایع»را برای او تالیف کرده و ابیاتی از قصاید خویش را در آن آورده است.
فارسی،از محمد حسین بن علی فخر همدم شیرازی(آثار عجم،577).
فارسی،از میرزا مراد همدم نواسۀ بابر شاه(صبح گلشن،608).
فارسی،از شریفه بانوی همدمی هندی(مرآت الخیال،339).
فارسی،از همدمی رازی عصار(تحفۀ سامی، 164).
فارسی،از همدمی سمرقندی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،165).
فارسی،از همدمی شیرازی که معلم کودکان بوده (هفت اقلیم،310).
ص:556
فارسی،از میرزا علی همدمی کاشانی(-982 ق).مذکور در تذکرۀ«همیشه بهار».
فارسی،از همدمی مشهدی کاسه گر،معاصر نوائی(مجالس النفائس،79 و 254).
فارسی،از همدمی حلوافروش مشهدی (آتشکده،96).
فارسی،از همدمی هروی(صبح گلشن،608).
فارسی،از همدمی همدانی،معاصر سام میرزا (تحفۀ سامی،145).
دیوان همگر-دیوان مجد همگر
فارسی،از هندال بن بابر شاه.مذکور در تذکرۀ «هفت اقلیم».
شیخ طاها بن یاسین بن عباس هنداوی(1318 ق-).وی 2 دیوان در مراثی به زبان عامیانه دارد.
فارسی،از کلب حسین خان بن کلب علی خان هندی(-1281 ق)مؤلف تذکرۀ«شوکت نادری»(هدیة العارفین،329/1).
فارسی،از هندو شاه بن سنجر نخجوانی مؤلف «تجارب السلف»در 724 ق که اشعاری از خویش در«دستور الکاتب»آورده است.
فارسی،از حاجی بیگ هنر اللّه آبادی،فرزند ناجی و شاگرد آفرین اللّه آبادی(صبح گلشن، 609).
دیوان هنر تبریزی-دیوان امیر خیزی
فارسی،از اسماعیل هنر فرزند ابو الحسن یغمای جندقی،که در 1288 ق مرگ 2 فرزند خود را رثا گفته است.خ.مجلس.
فارسی،از ابو الحسن هنر جهرمی(-1267 ق) (فارسنامه،188/2).
فارسی،از کیان رای هنر شاه جهان آبادی،شاگرد آزاد بلگرامی(صبح گلشن،609).
فارسی،از محمد اکمل فضل اللّه هنر هندی، مذکور در مقدمۀ«کلمات الشعراء».ظاهرا وی فرزند سرخوش بوده است.
فارسی،از هوائی تونی.مذکور در«هفت اقلیم» (صبح گلشن،610).
فارسی،از هوایی مشهدی،شاعر و خوشنویس، مصاحب مشرقی مشهدی و معاصر نوائی (مجالس النفائس،42 و 215).
فارسی،از هوایی هندی(صبح گلشن،610).
فارسی،از میر سید علی بن عبد الحسین هور بدیع زادۀ اصفهانی(1330 ق-)که «تحفة المسلمین»او چاپ شده(شعرای معاصر اصفهانی،540).
ص:557
فارسی،از میرزا ابو القاسم هوس جندقی،که صدر الافاضل«نامۀ نامی»را به نام او تألیف کرده.مذکور در جنگ موجود در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران.
اردو،از محمد تقی هوس هندی ناظم مثنوی «لیلی و مجنون».
فارسی،از هوشنگ بن میرزا آقا خان سایۀ ابتهاج رشتی(معاصر)که مجموعه های متعددی از اشعار او چاپ شده.
فارسی،از هوشی خراسانی که ظاهرا در سدۀ 10 ق می زیسته(مجالس النفائس،404).
فارسی،از هوشی سنغزی دینوری،معلم کودکان در همدان و معاصر صادقی کتابدار (مجمع الخواص،249).
فارسی،از هوشی شیرازی،معاصر سام میرزا که وی را به شعر دزدی متهم کرده است(تحفۀ سامی،125).
دیوان هوشی همدانی-دیوان هوشی سنغری
فارسی،از هیبت بیگ اصفهانی شکسته نویس، نوادۀ طهماسبقلی سلطان،حاکم لار(صبح گلشن،610).
فارسی،از هیبت کاشی(صبح گلشن،610).
ظاهرا منظور هدایت کاشی است که در عنوان دیوان حاتم کاشی یاد شد.
فارسی و ترکی،از محمد بن معصوم علی هیدجی (-1339 ق)که نخست مغنی تخلص می کرد.
ط.تبریز.1377 ق.
فارسی،از یادگار بیگ بن سلطان (مجمع الخواص،69).
دیوان یادگار خراسانی-دیوان سیفی
فارسی،از یار احمد بن حسین رشیدی تبریزی که در 867 ق رباعیات خیام را گرد آورد که به نام «طربخانه»چاپ شده است.
فارسی،از نواب منور الدّوله احمد یار خان بهادر اورنگ آبادی(-1183 یا 1189 ق)؛خ.
شیرانی لاهور.
فارسی،از یار علی شیرازی(سدۀ 10-ق یا پیش از آن)مؤلّف«لمحات در شرح لمعات»و «نثر اللئالی»؛ط.لکهنو.1200 ق.
فارسی،از یار علی طبیب تهرانی،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،137).
فارسی،از حکیم عماد یارک قزوینی،مقیم هرات(مجمع الخواص،252).
فارسی،از یاری استرآبادی،معاصر نوائی (مجالس النفائس،86 و 260).
فارسی،از میرزا حسین یاری اصفهانی(-1215 ق)ندیم دربار افشاریۀ خراسان (مجمع الفصحاء،579/2).
ص:558
فارسی،از یاری بلخی معاصر نوائی (مجالس النفائس،46 و 219).
فارسی،از یاری تبریزی خرده فروش،معاصر سام میرزا(تحفۀ سامی،144).
دیوان یاری حافظ-دیوان حافظ یاری
فارسی،از یاری شیرازی مقیم هرات و معاصر نوائی،که خطاط و نقاشی ماهر بوده (مجالس النفائس،120 و 299).
فارسی،از حافظ یار محمد یاری هروی خوشنویس که نمونۀ خط مؤرخ 953 ق او دیده شده(خطوط خوش،130).
فارسی،از یاری یزدی(صبح گلشن،612).
فارسی،از یاس آره ای که از علمای شهر آره بوده (روز روشن،788).
فارسی،از یاسمن بو،همسر میرزا عسکر دامغانی مقیم دکن که تعلیق و نسخ و ثلث را خوش می نوشت.مذکور در«تذکرة الخواتین»(از رابعه تا پروین،264).
دیوان یاسمی-دیوان رشید یاسمی
یاسین علی شاه هندی مقیم نجف،مؤلف «الصنعة الشمسیّة»در 1339 ق که منظومۀ «قمریه»را نیز به آن الحاق نموده است.
فارسی و عربی،از عفیف الدّین ابو السعادت عبد اللّه بن اسعد یافعی یمنی(-768 یا 755 ق).(گلستان مسرت،387).
فارسی،از حکیم یالیت استرآبادی،مذکور در تذکرۀ«هفت اقلیم».
فارسی،از محمود یتیم بروجردی(سدۀ 11 ق).
خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از نصر اللّه بیگ بن میرزا منعم یتیم لاهوری(صبح گلشن،612).
فارسی،از یتیمی هروی(مجمع الخواص، 251).
فارسی،از یحیای احمدآبادی(روز روشن، 792).
فارسی،از یحیای اصفهانی،خواهرزادۀ طاهر وحید(تذکرۀ نصرآبادی،84).
فارسی،از محمد یحیای اللّه آبادی معروف به «شاه خوب اللّه»(-1144 ق)(سرو آزاد، 212).
فارسی،از شیخ الاسلام حاج میرزا یحیای بمی (-1288 ق).خ.موجود.
فارسی،از میرزا یحیی بن اسماعیل مدرس بیدآبادی(-1349 ق)؛ط.تهران،1365 ق.
سید یحیی بن نظام الدّین احمد حسینی دشتکی،
ص:559
برادر سید علی خان مدنی که برخی از اشعار او در مجموعه ای نقل شده است.
ابو الفضل یحیی بن ابی طی حمیدۀ حلبی(630 یا 658 ق)معروف به ابن ابی طی،مؤرخ و ادیب شیعی و مؤلف«معادن الذهب»و جز آن (تاسیس الشیعة،128).
فارسی،از میرزا یحیی بن میرزا هادی دولت آبادی (-1368 ق)که مجموعۀ«اردیبهشت»و «تسدیس خاقانی»او چاپ شده.
فارسی،از یحیی خان اوزبک سبزواری (-1025 ق)(تذکرۀ نصرآبادی،264).
فارسی،از یحیای سمرقندی،معاصر نصرآبادی (تذکره،429).
فارسی،از قاضی یحیای سیستانی،معاصر سلطان ابو تراب(مجالس النفائس،144).
ص:560
401).
فارسی،از یعقوب بن بایزید سلطان استاجلو (-950 ق)(تحفۀ سامی،183).
فارسی،از سلطان یعقوب بن امیر حسن بیگ ترکمان آق قویونلو(-896 ق)(مجمع الفصحاء، 62/1).
فارسی،از یعقوب چرخی غزنوی.مذکور در «هفت اقلیم»و«سفینۀ»خوشگو.
شیخ یعقوب بن حسین نجفی حلی(-1329 ق)؛ جامع:محمد علی یعقوب.مذکور در جزء دوّم «طلیعة».
فارسی،از محمّد یعقوب غیاث پوری(صبح گلشن،615).
فارسی،از ملاّ یعقوب کشمیری،شاعر دربار اکبر شاه(طبقات اکبری،464/2).
کردی،از یعقوب ماهی دشتی،که محمد مکری برخی از اشعار او را چاپ کرده است.
اردو،از سیّد ظلّ الحسین یعقوب هندی،ط.
ص:561
فارسی،از مجید بن عبد الکریم اوحدی یکتای اصفهانی(1330 ق-)؛ط.اصفهان،1319 ش.
فارسی،از یکتای بلخی،شاعر دربار امامقلی خان حاکم بلخ(تذکرۀ نصرآبادی،441).
فارسی،از احمد بن مهدی یکتای اشتری جوشقانی(-1373 ق)(سخنوران نامی معاصر، 254/1).
فارسی،از احمد یار خان بن اللهیار خان یکتای مکرانی لاهوری بلوچ(-1147 ق)ناظم مثنویهای«گلدستۀ حسن»و«شهر آشوب».
فارسی،از محمد عاقل یکتای لاهوری.مذکور در تذکره«شمع انجمن».
فارسی،از محمد انور بن محمد خان یکدل مراد آبادی(-1151 ق)(نتایج الافکار،793).
فارسی،از یکسان دهلوی(صبح گلشن،616).
ص:562
بوده است.
فارسی،از یوسف امیری،شاعر حضور شاهرخ و بایسنقر.مذکور در تذکرۀ دولتشاه.
فارسی،از امیر مجاهد بن حسینقلی خان یوسف بختیاری(-1356 ق)(شعرای اصفهان، 549).
فارسی،از یوسف بلخی که در 792 ق مادّۀ تاریخ وفات تفتازانی را سروده است.
فارسی،از محمد یوسف بن محمد اشرف واسطی بلگرامی(-1172 ق)مؤلّف«الفرع النّابت عن الاصل الثابت»در توحید(سرو آزاد،307).
فارسی،از شیخ جلال الدین یوسف کاتب بیرجندی تبریزی(بهارستان،208).
فارسی،از یوسف بن زین العابدین تبریزی قره داغی(-1337 ق).خ.موجود.
فارسی،از یوسف تبریزی(گلستان مسرت، 516).
فارسی و ترکی،از یوسف جغتایی که پروانه چی شاه اسماعیل و توشمال شاه طهماسب بوده (تحفۀ سامی،186).
فارسی،از یوسف علی جلایر(صبح گلشن، 619).
فارسی،از خواجه یوسف جویباری،نوادۀ خواجه محمد پارسا.نصرآبادی شعر او را از دیوان وی نقل کرده است(تذکره،67).
فارسی،از یوسف چاکری هروی،معاصر فخری (مجالس النفائس،163).
فارسی،از یوسف بن خواجه رکن الدّین خراسانی،از نوادگان ابو سعید ابو الخیر(صبح گلشن،616).
ابو ذویب یوسف خطی که در 1310 ق مرثیه هایی از طبع خویش را در مجموعه ای نگاشته است.خ.سماوی.
فارسی،از یوسفای خوانساری،معاصر نصرآبادی(تذکره،321).
فارسی،از جمال الفلاسفه یوسف بن محمد دربندی.مذکور در لباب الالباب (مجمع الفصحاء،656/1).
فارسی،از یوسف عادلشاه بن سلطان مراد خان دکنی(-916 ق)حاکم دکن(مجمع الفصحاء، 63/1).
فارسی،از یوسف خان دهلوی،از امیران اکبر شاه(صبح گلشن،618).
فارسی،از یوسف سنندجی کرد،ملازم امان اللّه خان حاکم کردستان(مجمع الفصحاء،579/2).
ص:563
فارسی،از یوسف شاملو که از امیران شاه طهماسب صفوی بوده و دیوانی در 3 هزار بیت داشته(تذکرۀ نصرآبادی،42).
فارسی،از یوسف شیرازی(صبح گلشن،518).
فارسی،از یوسف عامری(صبح گلشن،617).
فارسی و عربی،از یوسف بن نصر کاتب غزنوی، مداح خسرو ملک(-582 ق).وی 2 دیوان به فارسی و عربی داشته است(مجمع الفصحاء، 656/1).
فارسی،از یوسف بن محمد جان قراباغی معروف به یوسف کوسه(-1054 ق) (آتشکده،52).
فارسی،از یوسف قزوینی،برادر میرزا طاهر وحید(آتشکده،228).
فارسی،از یوسف بن شاه بیگ خان کابلی(روز روشن،799).
فارسی،از یوسف امیری کازرونی،معاصر نصرآبادی(تذکرۀ نصرآبادی،122).
ص:564
فارسی،از یوسف بن محمد بن یوسف یوسفی طبیب هروی(سدۀ 10 ق)ناظم منظومه های «ادویه مفرده»،«علاج الامراض»،«فوائد یوسفی»،«بهداشت منظوم»و مأکول و مشروب.
فارسی،از یوسف یوسفی گلپایگانی،شاعر دربار شاه عباس اول صفوی،که قصیده و غزل را نیکو می سرود.
فارسی،از یونس ابهری،شاعر روزگار جهانگیر (روز روشن،811).
یونس دیلمی که ابن شهر آشوب او را از شاعران شیعه شمرده است(معالم العلماء،137).
پایان جلد سوم
ص:565
سرشناسه : آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، 1255 - 1348 .
عنوان و نام پدیدآور : مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)/ تالیف محمدمحسن نزیل سامراءالشهیر بالشیخ آغا بزرگ الطهران. به اهتمام محمد آصف فکرت
مشخصات نشر : مشهد - بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی 1372
مشخصات ظاهری : 4ج.
یادداشت : فارسی.
موضوع : کتاب های چاپی -- کتابشناسی
موضوع : نویسندگان شیعه-- کتابشناسی
موضوع : نسخه های خطی فارسی -- فهرست ها
موضوع : نسخه های خطی عربی -- فهرست ها
ص :1
ص :2
مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه الی تصانیف الشیعه)
تالیف : محمدمحسن آقابزرگ طهرانی
اهتمام: محمد آصف فکرت
ص:3
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
ص:4
گجراتی،در مصائب سید الشهداء(علیه السلام)،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(-ح 1367 ق).
مذکور در فهرست تألیفات مؤلف.
اردو،مقتل،از مولوی سید وزیر حسین رضوی هندی.ط.هند.
ناشناخته.ط.هند.
قصیدۀ تائیه در معارف،از عامر بن عامر بصری
(سدۀ 8 ق)،که در 731 ق در شهر سیواس سروده است.ط.دمشق،1367 ق.
ردّ ابن قتیبه،از قاضی ابو حنیفه نعمان بن محمد مغربی(-363 ق).مذکور در مقدّمۀ طبع «کتاب الهمّه»
کیمیا،از مؤیّد الدین حسین بن علی طغرائی اصفهانی(-515 ق).
منظومه در قیام ابو یزید مخلّد خارجی،از قاضی نعمان مغربی(-363 ق).مذکور در«کشف الظّنون».
منظومه در رخدادهای روزگار المعز خلیفۀ فاطمی.نیز از قاضی نعمان.
در اصول دین و فروع،از سیه حسین بن دالدار علی نقوی(-1273 ق).ط.هند.
فارسی،عرفان،از سید علی بن شهاب الدین همدانی(-786 ق).خ.خوانساری نجف.- فصل اول در حضرت ذاتیه و بعض مراتب کلیه
ص:5
1344 ق تالیف کرده و در 1368 ق در پایان کتاب«النجعۀ»او چاپ شده.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
اردو،از مولوی جعفر حسین هندی.ط.هند.
اردو،در احوال و سوانح سید الشهداء(علیه السلام)،از سید اولاد حیدر بلگرامی(معاصر).ط.هند.
اردو،مراثی منظوم؛ط.هند.
اردو،مقتل؛ط.هند.
فارسی،از حزین شیروانی؛خ.ملّی.
- ای بر احدیت تو اعیان
هریک به مثل دلیل و برهان
اردو،در اسرار شهادت سید الشهداء(علیه السلام)،از سید ابو جعفر نقوی امروهی(معاصر).ط.
در حرمت ذبیحۀ اهل کتاب،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهائی (-1030 ق).ط.
-الحمد للّه علی جزیل افضاله...
در حرمت ذبایح کفّار و نجاست آن،نیز از شیخ بهائی.خ.خوانساری نجف.
-بعد ان احمد اللّه علی آلائه
در حرمت ذبایح اهل کتاب،از شیخ محمد جواد بن حسن بلاغی(-1352 ق).از اجزاء «العقود المفصلة»است که بعضی چاپ شده.
در حرمت یا حلّیت ذبایح اهل کتاب،از شیخ ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان مفید (-413 ق).خ.موجود.
-بعد الحمد و الصلاة اختلف اهل الصّلاة فی ذبایح اهل الکتاب.
در ذبایح اهل کتاب،از سید محمد هاشم بن زین العابدین موسوی چهار سوقی خوانساری (-1318 ق).
قصاید و قطعات در مدایح و مراثی معصومین(علیه السلام)،از شیخ محمد علی یعقوبی نجفی (معاصر).
فارسی،از سید علی حسین زنگی پوری (معاصر).ترجمۀ«دلیل العصاة»اوست.
شیخ احمد بن سلیمان بحرانی در کشکول خویش که در 1135 ق تألیف کرده از آن نقل کرده است.
ابو الحسن محمد بن داود قمی(-368 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
فقه،از سید علی بن محمد حسین حسینی شهرستانی(-1344 ق).
در استخراج اسماء الحسنی،از کمال الدین حسین بن علی اخلاطی حسینی.
ص:6
شیخ حسن بن محمد مهدی شاه عبد العظیمی (-ح 1290 ق).تقریر بحث استادش-شیخ انصاری-است که در 1262 ق نگاشته.خ.دیده شده.
فقه،از شیخ محمد حسین بن علی بارفروشی (-1308 ق)،در 6 مجلد.خ.موجود.
ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق)،مؤلف «تاریخ بیهق».مذکور در«معجم الادباء».
ابو بکر محمد بن حسن بن درید ازدی بصری لغوی(-321 ق).خ.موجود.
-هذا الکتاب جمعنا فیه ذخائر استودعتها الحکماء
شیخ جعفر بن عبد اللّه حویزه کمره ای(-1115 ق).خ.آستان قدس.
محبّ الدین احمد بن عبد اللّه طبری(-694 ق).
ط.مکرر؛خ.آستان قدس،ش 1686(809 ق) و 6806(977 ق).
-الحمد للّه علی ترادف الآلاء
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
در«التنبیه و الاشراف»مؤلف به آن ارجاع داده شده است.
شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی(معاصر).
شیخ جعفر نقدی(-1371 ق)،تألیف،1331 ق.ط.بغداد،1366 ق.
منظومه از سید حسین بن میر رشید رضوی نجفی (سدۀ 12 ق).خ.موجود.
- نحمدک اللهم منشی الامم
و باسط اللوح و باری القلم
یاسین)
ابو المجد آقا رضا بن محمد حسین اصفهانی (-1362 ق)،تألیف:1312 ق؛اصل معالم از ابن قطان است.
-بعد الحمد للّه الذی جعل الحمد مفتتح کتابه
اصول دین،از شیخ محمد حسین بن علی بارفروشی(-1308 ق).خ.موجود.
فقه،از شیخ هادی بن محمد امین تهرانی (-1321 ق).مجلد«الخیارات»آن چاپ شده.
فارسی،اخلاق،از ملا سلطان حسین بن سلطان محمد واعظ استرابادی(-1078 ق)شاگرد شیخ بهائی.خ.موجود
سید عبد اللّه بن نور الدین محدث جزائری (-1173 ق).خ.آستان قدس،ش 7017 و 11947.«مفاتیح الشرایع»تألیف فیض کاشانی است.
فارسی،از محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی؛ تألیف:1116 ق،به نام شاه سلطان حسین صفوی؛خ.آستان قدس،ش 6650(1122 ق) و 3351(1229 ق).
شرح«عروة الوثقی»از سید عبد الصاحب بن محمد حلو جزائری نجفی(-1360 ق)
ص:7
«العروة الوثقی»از استادش سید محمد کاظم یزدی است.خ.موجود.
از علاّمه ابو الفتح محمد بن علی کراجکی (-449 ق)که در«کنز الفوائد»او درج است.
شیخ محمد علی بن ابیطالب حزین(-1181 ق).
مذکور در«نجوم السماء».
اصول فقه،تقریرات بحث سید حسین کوهکمری(-1299 ق)که توسط شاگردش نوشته شده.خ.موجود.
فارسی،از ابو ابراهیم سید اسماعیل بن حسین جرجانی(-535 ق.)ط.تهران،1344 ش.خ.
آستان قدس،ش 5087(669 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد لله حمد الشاکرین
احوال و انساب سید علی خان بن خلف والی حویزه،از سید شیرین محمد بن ثنوان(-ح 1190 ق).خ.کتابخانۀ صدر.
-الحمد للّه الّذی خلق من الماء بشرا
کلام،از سید مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).خ.آستان قدس.
ابو الحسن علی بن محمد معروف به ابن بسام (-302 ق).ط.قاهره،1358-1364 ق.
فارسی،مراثی،از حکیم عابد علی غیور هندی.
ط.
حروف و اعداد،ناشناخته؛خ.دیده شده.
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ناشناخته،ط.هند.
الذخیرة الابدیّة(فی جوابات المسائل الاحمدیّة)-
سید عبد اللّه بن نور الدین محدث جزائری (-1173 ق).جواب 40 مسأله که سید احمد حویزی پرسیده است.خ.حسینیۀ شوشتریها و کاشف الغطاء نجف
-الحمد للّه الذی جعل العلم وسیلة درک السعادات
فارسی،از شیخ عباس قمی(-1359 ق).
«انیس التجار»تالیف ملاّ مهدی نراقی است.خ.
دیده شده.
رسالۀ عملیه،از آقا رضا بن آقا هادی همدانی (-1322 ق).خ.کاشف الغطاء.فارسی این کتاب به عنوان«هدایة»خواهد آمد.
فارسی،کیمیا و علوم غریبه،ترجمه از عربی که آن نیز از یونانی ترجمه شده و تألیف اصل آن منسوب به انطیوخوس است.خ.آستان قدس، ش 5088.
-تبرکا بسمه العلی العظیم.الحمد للّه و کفی
فارسی،جفر،از سید کمال الدین حسین بن علی اخلاطی.خ آستان قدس،ش 10998(1263 ق).
ص:8
فارسی،ادعیه،از ملاّ یحیی بن محمد باقر مراغی.خ.موجود(1220 ق).
-الحمد للّه الذی جعل الدعاء وسیله للطالبین
ناشناخته،در«تظلم الزهراء»از آن نقل شده.
محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق).خ.
کاشف الغطاء نجف.
رسالۀ عملیه،از شیخ محمد حسین بن علی آل کاشف الغطاء(-1373 ق).ط 1339 ق.
منظومه در کلام،از زین الدین علی بن محمد نباطی بیاضی عاملی(-877 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه علی تمامه و الشکر للّه علی انعامه
سید عبد اللّه بن نور الدین محدّث جزائری (-1173 ق).جواب 30 مسأله است که سید علی نهاوندی پرسیده،برخی فارسی و برخی عربی است.
-الحمد للّه الذی فرض طلب العلم...
فارسی،ادعیه،از امیر حسین بن روح اللّه حسینی طبسی معروف به صدرجهان،که به نام سلطان ابراهیم قطبشاه(-988 ق)تألیف کرده.
فارسی،از مآخذ«خزانۀ عامره»،که احوال برخی از شاعران از جمله عرفی(-999 ق)را از آن نقل کرده است.
ذخیرۀ خوارزمشاهی-ذخیره یا(الذخیرة فی الطّب)
مقتل،از سید عبد المجید بن محمد رضا حسینی شیرازی حائری(معاصر).ط.نجف،1345 ق (جزء اول).
فارسی،مقتل،از فاضل سمنانی،در رسالۀ «جهادیّه»از آن نقل شده.
فارسی،رسالۀ عملیه،از فتاوی سید ابو الحسن اصفهانی(-1365).ط.مکرّر.
رسالۀ عملیه،فتاوی سید محمد کاظم طباطبائی یزدی(-1337 ق).جامع:شیخ سعید حلی؛ط.
بغداد،1329 ق(چاپ اوّل).
شیخ محمد رضا بن عباسعلی طبسی؛تألیف:
1366-1369 ق.«تبصرة المتعلمین»از علامه حلّی است.
مولوی اعجاز حسین بن جعفر حسن(-1350 ق).مذکور در«تذکرۀ بی بها».
رسالۀ عملیّه،از میرزا محمد تقی شیرازی (-1338 ق).
شرح زیارت عاشورا.مؤلف از معاصرین بوده و از آن در«اللّؤلؤ النّضید»نقل شده.
فارسی،در معاد،از محمد بن جعفر بن سلیمان فراهی(سدۀ 12 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الواحد الاحد
ص:9
شیخ عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)؛ تألیف:1131 ق در بهبهان.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی جعل فی عبادته زاد المعاد
فارسی،رسالۀ عملیه،از شیخ عبد النبی وفسی.
ط.قم،1369 ق.
فقه استدلالی،از سید ابی طالب بن عبد المطلّب حسینی همدانی(-1265 ق)،آغاز تالیف:
1234 ق.خ.موجود.
در میراث،از شیخ محمد زکی بن فرج بهبهانی؛ تألیف:1313 ق.ط.ایران،1326 ق.
فارسی،رسالۀ عملیه،از سید محمد تقی بن مرتضی موسوی خلخالی(-1362 ق).ط.
1344 ق
در علم اعداد،از سید هاشم بن مرتضی طباطبائی اصفهانی معروف به دکنی.خ.موجود.
ذخیرة المال-ذخائر المآل
فی المحشر فی مولد الامام المنتظر
شیخ ابو عزیز محمد بن عبد اللّه خطی بحرانی (سدۀ 12 ق)؛تألیف:1167 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی شرف الکائنات
شیخ علی آقا بن عبد العظیم تبریزی(-پس از 1340 ق).خ.موجود
-الحمد للّه الواجب وجوده
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
از این کتاب در«عقد اللآل»شیخ احمد شاگردش نقل شده.
اردو،مقتل،از سیده مصطفی بیگم بنت باقر حسین هندی.ط.هند.
الامجاد)
دیوان شیخ سلیمان ظاهر عاملی.ط.صیدا، 1348 ق.
فارسی،اخلاق،از قوام الواعظین سید اسماعیل فریز هندی(منسوب به روستای فریز هند).ط.
تهران.1325 و 1333 ق.
فارسی،مقتل،از سید اسماعیل بن محمد حسینی اردکانی یزدی(-1317 ق).ط.تهران،1320 ق.
ملاّ محمد باقر بن محمد حسین قائنی بیرجندی (-1352 ق).مذکور در«بغیة الطالب»مؤلّف.
محمد باقر بن محمد مؤمن محقق سبزواری (-1090 ق).ط.تهران.1273-1274 ق.
ذخیرة المعاد-ذخیرة العباد(از محمد تقی شیرازی).
فارسی،از سید محمد تقی بن محمد حسین شهرستانی(-1307 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی فتح مقالنا للشّتاء
ادعیه،از شیخ محمد حسین بن محمد اسماعیل شریعتمدار سیستانی(معاصر).ط.
فارسی،ادعیه،از محمد حسین بن علی اکبر،ط.
ص:10
1313 ق.
فارسی،فقه استنباطی،از شیخ محمد حسین بن علی بارفروشی(-1308 ق)،برگرفته از «ذخائر الایّام»مؤلّف.
فارسی،رسالۀ عملیه،فتاوی شیخ زین العابدین بن مسلم بارفروشی(-1309 ق) به طریق سؤال و جواب.ط.مشهد،1331 ق و مکرر در تهران و هند.
امیر سید علی کبیر مدرسی(-1316 ق)، مؤلّف«الهام الحجة».
تفسیر سورۀ یوسف،از شیخ محمد حسن بن محمد رفیع رشتی اصفهانی،که در کتاب«وسیلة النجات»(تالیف:1269 ق)به آن ارجاع داده است.
فارسی،رسالۀ عملیه،از فتاوی شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق)؛جامع:ملاّ علی شوشتری.خ.دیده شده.
فارسی،اخلاق،از نوروز علی بن محمد باقر بسطامی(-1309 ق)،مرتب بر مقدمه،30 مجلس و خاتمه.ط.تهران،1269 ق.
فارسی،اخلاق،از سید علی بن شهاب الدین همدانی(-786 ق)ط.لاهور،1906 م.خ.
آستان قدس،ش 3464(928 ق)و 3527
-حمد بسیار و ثنای بی شمار حضرت ملکی را
فارسی،مواعظ،از عباس بن علی محمد طارمی زنجانی(-1351 ق).
فارسی،مجموعه ای از اشعار سعدی،حافظ، شمس تبریز،شاه نعمت اللّه و هفت بند حسن کاشی،عناوین به اردو.ط.هند.
ناشناخته،در«السهام المارقۀ»شیخ علی عاملی (-1103 ق)از آن یاد شده.
فارسی،در فضیلت جمعه و اعمال آن،از عباس بن اسماعیل قزوینی.برگرفته از«کنز الفرائد»مؤلف.
فارسی،اعمال و ادعیه،از میرجهانی(معاصر).
ط.1364 ق.
سید محمد علی بن زین العابدین حسینی علویجه ای(-1348 ق).
تفسیر،از سید ابو القاسم حسینی سمنانی؛تألیف:
1071 ق.خ.مشکات.
در اصول و فروع،از معز الدین محمد بن ابی الحسن موسوی؛تألیف:1035 ق،در 12 فصل.
خ.موجود.
فارسی،از عبد الباقی بن محمّد حسین.خ دیده شده
-بهترین کلامی که سردفتر دیوان منشیان...
میر حامد حسین(-1306 ق)صاحب «العبقات».
ص:11
شیخ عبد الحسین بن محمد علی اعسم نجفی (-1247 ق)،در 3 مجلد؛تالیف:1239- 1243 ق.خ.دیده شده.
شرح شرایع،از شیخ محمد حسن بن عبد اللّه مامقانی(-1323 ق).ط تبریز،1319-1321 ق.
ذرّه و خورشید
فارسی،مثنوی،از زلالی خوانساری.خ.آستان قدس،ش 4661(سدة 11 ق)،ملک و دانشگاه تهران.
اخلاق،از شیخ محمد رضا طبسی(معاصر).خ.
دیده شده.
-الحمد للّه و کفی
فارسی،در تحقیق پیمانۀ ذرع،از محمد مهدی صمدی بیرجندی.ط.ایران.
شرح تصریف تفتازانی،از ملا حمزۀ مازندرانی، معاصر ملاّ محمد اشرفی(-1315 ق).
فارسی،فقه استدلالی،از شیخ محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی(-1297 ق).خ.موجود.
سید مرتضی بن احمد خسروشاهی تبریزی (معاصر).
اللئالی
سید محمد علی هبة الدین شهرستانی،نوادۀ سیّد ابو المعالی.
ابو الفضل محمد بن ناصر بغدادی سلامی (-550 ق)مذکزر در«شذرات الذهب».
فارسی،انساب اجداد مؤلف،از سید علی بن محمد مرعشی تبریزی(-1316 ق)،مؤلف «قانون العلاج».
سید ابو بکر عبد الرّحمن علوی حسینی حضرمی (-1341 ق).مذکور در پشت دیوان چاپی او.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی،که نجاشی (-450 ق)از او به 2 واسطه روایت کرده است.
فارسی،رسالۀ عملیّة،از میرزا جعفر بن شیخ مرتضی انصاری(-1360 ق)ط 1366 ق (جزء اول).
الشریعة
الذریعة(الی اصول الشریعة)
شریف مرتضی علم الهدی علی بن حسین موسوی(-436 ق)؛تألیف:430 ق..خ آستان قدس،ش 7373(1045 ق)و چند نسخة دیگر.
-الحمد للّه حمد الشاکرین الذاکرین
کتابشناسی،از شیخ محمد محسن بن حاج علی معروف به آقا بزرگ تهرانی(-1389 ق).ط.
نجف،1355 جزء اول)-1398 ق(جزء 24).
جزء آخر(25)نیز پس از آن طبع شده و 25 مجلد مکررا در عراق،لبنان و ایران چاپ شده است.کتاب حاضر ترجمه و تلخیص این کتاب است.
ص:12
در مصائب سید الشهداء(علیه السلام)از رفیع الدّین محمّد بن محمّد مؤمن گیلانی،بخط مؤلف در مجموعۀ ملا لطف اللّه مورّخ 1075-1085 ق دیده شده.
-یا عین مالی اراک
شیخ محمود عباس عاملی(-1353 ق)؛ط.
بیروت
الذریعة(الی مکارم الشریعة)
اخلاق و آداب شرعی،از شیخ ابو القاسم حسین بن محمد بن فضل راغب اصفهانی(- 565 ق)،در 7 فصل.ط.مکرر،خ.آستان قدس،ش 3463(708 ق)و چند نسخۀ دیگر.
سید عبد الحسین شرف الدین موسوی عاملی (-1370 ق).«البدیعة»در رد شیعه از نبهانی بیروتی است.
آداب و ادعیه،از شیخ محمد صالح بن احمد بن صالح آل طعان قطیفی بحرانی(-1333 ق)، مرتب بر مقدمه و 12 باب،تألیف:1327 ق، خ.دیده شده(بخط مؤلف).
-الحمد للّه الذی خلق الانسان بصنعه البدیع
سید جعفر بن محمد اعرجی نسابه(-1332 ق).
مذکور در«نفحة بغداد».
بعضی عبارات شیخنا العلامة المرتضی الاستاد)
حاشیۀ«فرائد الاصول»شیخ انصاری،از ملا لطف اللّه اسکی لاریجانی(-1311 ق).خ.
آستان قدس،ش 2987
شیخ عبد الحسین بن محمد جواد بغدادی (-1365 ق).
بلاغت،از ملا مراد بن علی خان تفرشی(-1051 ق).مذکور در«جامع الرواة»
فارسی،ترجمۀ رسالۀ عملیۀ سید ابو الحسن اصفهانی،از سید علی اصغر بن سید حسین طبیب جزائری شوشتری(-1348 ق).خ.آستان قدس،ش 7660(1346 ق،خط مترجم).
-الحمد للّه الذی هدانا لدینه
فارسی،از میرزا گوهری،ظاهرا میرزا ابراهیم گوهری است.خ.ملک.
ادعیه،از محمد محسن فیض کاشانی(-1091 ق).خ.آستان قدس،ش 3353(1127 ق)و 3352.
فارسی،اخلاق و مناقب اهل بیت(علیه السلام)،از سلطان المتکلمین محمد بن اسماعیل کجوری (-1353 ق)؛خ.دیده شده.
فارسی،اصول و فروع و ادعیه،از محمد علی بن ملا نصیر مدرس چهاردهی(-1334 ق).ط.
بمبئی.
سید احمد بن سید محمد حسین کحّال موسوی شیرازی(1306 ق-).
اردو،از منشی نعمت اللّه صاحب اختر هندی (معاصر)که به تشیع گرویده و این کتاب را در
ص:13
رد عامه نوشته است.
ناشناخته،از آن در دوازده امام خواجه نصیر الدین طوسی نقل شده.
عبد الرزاق علی رضا محدث و واعظ(1291 ق-)تألیف مجلّد اول:1330 ق.
اصول الدین)
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
مذکور در اجازۀ مورخ 1111 ق مؤلف به محمد رفیع بیرمی.
ارجوزه در میراث،از سید ابو بکر بن عبد الرحمان حسینی حضرمی(-1341 ق)؛ مذکور در پشت دیوان ناظم.
مختصر مجلد دوم«الدمعة الساکبة»از محمد رفیع بن قهرمان(یا قربان)خاتون آبادی کرهرودی(یا گرمرودی)؛تألیف:1302 ق،ط.
تبریز.1300 ق و مکرّر.
اردو،ترجمة«وسیلة النجاة که فتاوی سید ابو الحسن اصفهانی است،از شیخ سعادت حسین بن منور علی سلطان پوری(-1330 ق).
ط.هند،1356 ق.
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبّر حسینی(-1242 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،رسالۀ عملیه،از ملاّ محمد بن محمد مهدی اشرفی(-1315 ق).ط.ایران.
در اعمال سنّت،از امیر محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی(-1116 ق)که در روزگار شاه سلیمان صفوی(-1105 ق)،در یک مقدمه و 12 باب تالیف کرد.خ.آستان قدس،ش 3149(1246 ق).
-ذریعۀ نجاح سرگشتگان گرداب عصیان...
میرزا حسین خلیلی(-1326 ق)که از اساتید آقا بزرگ بوده.ط.تهران،1312 ق و مکرر.
شیخ حسین بن محمد بن احمد بن ابراهیم درازی بحرانی آل عصفور(-1216 ق)؛تألیف:
1213 ق،برای شیخ محمد علی کازرونی.خ دیده شده.
ابو احمد عبد العزیز بن احمد جلودی،از مشایخ ابن قولویه(-367 ق)مذکور در رجال نجاشی.
ناشناخته،از کتب موقوفۀ ابن طاوس(سید علی) به اولاد او.مذکور در«سعد السعود».
قاضی سید نور اللّه بن شریف الدین مرعشی شوشتری(-1019 ق).مذکور در«محفل فردوس»از فرزند مؤلف.
شیخ ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).
امام المهدی احمد بن یحیی حسینی یمانی (-840 ق)؛تألیف:831 ق.سوّمین کتاب از کتب هشتگانۀ«یواقیت السیر»است.خ.دیده شده.
ص:14
ابو احمد عبد العزیز جلودی(-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اردو،از سید حفاظت حسین سلیم بهیکپوری.ط.
هند.
شیخ میرزا محمد بن رجبعلی تهرانی عسکری (-1371 ق).شرح احوال خلیل بن احمد فراهیدی(-170 ق)مؤلّف«کتاب العین» است.
فارسی،احوال حافظان شیعه،از مولوی سید احمد رضا بن غلام محمد بخاری جائسی.ط.هند.
ابو الحمد عبد العزیز جلودی(-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
نیز از جلودی و مذکور در همان مأخذ.
نیز از جلودی و مذکور در رجال نجاشی.
تارح خلفا،از کافی الکفاة،اسماعیل بن عباد دیلمی طالقانی وزیر(-385).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الواحد العدل.
شیخ ابو عبد اللّه احمد بن محمد بن عبید اللّه جوهری(-401 ق)مؤلّف«مقتضب الاثر».
مذکور در رجال نجاشی.
ابو احمد عبد العزیز جلودی(-332 ق)درین کتاب مؤلف به ذکر آن عده از صحابه پرداخته که امیر المؤمنین(علیه السلام)آنان را دوست می داشته و یاد می فرموده است.مذکور در رجال نجاشی.
اردو،در احوال جعفر طیار،از سید اولاد حیدر بلگرامی.ط.هند.
اردو،احوال و مناقب و مصاحب عباس بن علی (علیه السلام)،از سید نجم الدّین حسن کراروی هندی(ح 1330 ق-)ط.هند.
ابو احمد عبد العزیز جلودی.مذکور در رجال نجاشی.
نیز از جلودی و مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن رمیح مروزی،مذکور در«معالم العلماء».
شیخ حرز بن علی شناطری اوالی عسکری بحرانی.تالیف:976 ق،در 2 باب.خ.دیده شده.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو احمد عبد العزیز جلودی(-332 ق)مذکور در رجال نجاشی.
ابو احمد عبد العزیز یحیی جلودی،مذکور در رجال نجاشی.ابن طاوس در«محاسبة النّفس» از آن به کتاب«ماللشیعة بعد علی»تعبیر کرده است.
نیز از جلودی و مذکور در رجال نجاشی.
ص:15
خیبر
سید مفتی میر ناصر حسین بن حامد حسین لکهنوی(-1361 ق).مذکور در«تجلیّات».
البیت(صلی الله علیه و آله)
از کتبی است که ابن طاوس وقف کرده و خصوصیات آنها را«سعد السعود»آورده است.
شیخ ابو الفتح محمد بن جعفر همدانی مراغی (-371 ق)،استاد ابو الحسن سمسمی،مذکور در«معجم الادباء».
هرپنج کتاب،از شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ذکر من احب علیا و ذکره بخیر،
ذکر من احب علیا و من ابغضه،
ذکر من اوصی بشعر جمعه،
هرچهار کتاب از ابو احمد عبد العزیز جلّودی.
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو عبد اللّه احمد بن عبید اللّه جوهری (-401 ق)مؤلف«مقتضب الاثر».نیز مذکور در رجال نجاشی.
من قاربهم)
ابو زرعۀ رازی-نجاشی احوال ابان بن تغلب را از آن نقل می کند.
المهدی من ولد الحسین(علیه السلام))
شیخ ابو علی احمد بو محمّد جرجانی مقیم بصره.مذکور در رجال نجاشی.
قاضی شیخ ابو بکر محمد بن عمر جعابی،استاد شیخ مفید(-413 ق).نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابو احمد جلودی.در همان مآخذ.
ابو المنذر محمد بن هشام کلبی(-205 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی.
معاصر کلینی.
محمد بن احمد بن محمد بن ابی الثلح(سدۀ 4 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو احمد جلودی.مذکور در همان مآخذ.
ابو منذر هشام کلبی.مذکور در فهرست بن ندیم.
واحد منهم و ذکر حدیثا منه)
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو منذر هشام کلبی(-205 ق)،مذکور در همان مأخذ.
ابو منذر هشام کلبی(-205 ق).مذکور در
ص:16
فهرست ابن ندیم.
حافظ ابو نعیم احمد بن عبد اللّه اصفهانی(-430 ق).مذکور در«طرائف»ابن طاوس.
ابو العباس احمد بن محمّد بن سعید بن عقده (-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.
الذکری-ذکری الشیعة
در نکوهش خمر،از امیر ابو نصر صدر الدین محمد بن غیاث الدین منصور حسینی دشتکی، معروف به صدر الدین صغیر،تاریخ مسوده:
961-ذکری،تبییض:962 ق.خ.روضاتی اصفهان و شهید مطهری.
-استغفر اللّه العظیم...
(علیه السلام)
شیخ علی بن حسن بن علی خاقانی نجفی،تألیف:
1365 ق.خ.دیده شده.
ذکری الامام المجدد الشیرازی-سبائک التبر
شیخ محمّد بن ناصر لائد نجفی(-1326 ق)،در 2 مجلد دیده شده.
سید هادی بن احمد حسینی آل کمال الدّین (معاصر).2 مجلد از آن دیده شده.
اخلاق،از سید مهدی بن صالح کاظمی(-1358 ق).ط.نجف،1346 ق.
-الحمد للّه مقیم الحجّة...
فرج بن حسن قطیفی(معاصر).از اجزاء «الازهار العرجیۀ»اوست.
شیخ حبیب بن ابراهیم مهاجر عاملی(معاصر).
ط.مذکور در«سبیل المؤمنین»مؤلّف.
سید قاسم بن حسن شبری(1346 ق-)خ.دیده شده.
مراثی یادبود اربعین عنایت اللّه بن جمال الدین (-1372 ق).ط.نجف،1372 ق.
حیاة ابی
شیخ عبد اللّه بن علی خنیزی،تالیف:1368 ق.
ط 1370 ق.
نیز از شیخ عبد اللّه بن علی خنیزی؛تالیف:
1371 ق.ط 1373 ق.
سید حسن صدر الدین.ط.بغداد،1343 ق.
منظومه،از سید هادی بن صمد آل کمال الدین حلّی(معاصر).
احوال عبد المحسن بیک سعدون رئیس الوزراء عراق(-1348 ق)؛از شیخ علی شرقی.ط 1348 ق.
ابو عبد اللّه محمد بن مکی شهید اول(-786 ق)، تالیف:784 ق.ط.تهران،1271-1272 ق.
-الحمد للّه الذی شرع الاسلام
منظومه در رد صوفیه،از سید محمد علی هبة
ص:17
الدین شهرستانی،که ناتمام مانده.
در احوال و آثار شیخ عبد اللّه بن معتوق قطیفی ناروتی(-1362 ق).
به همت فرزندش شیخ عبد اللّه چاپ شده.
احوال ملک غازی بن فیصل پادشاه عراق،از شیخ عبد الواحد انصاری.ط 1358 ق.
مولوی سید سبط حسن فتحپوری(معاصر)
احوال و مراثی سید ماجد بن هاشم قطیفی (-1367 ق)،در 2 قسمت:نخست زندگی نامۀ او به قلم محمد سعید مسلم،دوم مراثی شاعران معاصر در مرگ او.ط.
احوال سید محسن اعرجی کاظمی(-1227 ق)
از سید حسن صدر الدین کاظمی(-1354 ق)
تالیف:1320 ق.ط.تبریز،1321 ق(با کتاب الطهارة از سید محسن).
در احوال شیخ محمد بن ناصر آل نمر قطیفی عوامی(-1348 ق).
زندگی نامۀ سید ناصر بن هاشم آل سید سلمان موسوی احسائی(-1358 ق).ط.نجف، 1359 ق.
از شاعران معاصر،عبد الغنی بن شیخ محمد جواد مطر و سید محمد بن سید رضا هندی.ط.
نجف 1356 ق.
تواریخ معصومین،در 14 باب،از سید محسن حسینی سبزواری.خ.دیده شده.
اردو،ناشناخته.ط.هند.
ناشناخته،خ.آستان قدس.
شیخ زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (-966 ق).خ.موجود.
-اللهّم حببنا الی الحق...
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی خراسانی بغدادی(-384 یا 378 ق).مذکور در«معجم الادباء»یاقوت و فهرست ابن ندیم.
ابو الحسین احمد بن فارس قزوینی رازی (-375 ق).مذکور در«بغیة الوعاة».
ص:18
حسن بن طیّب بن حمزۀ شجاعی،که نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
سید ابو الحسن علی بن نقی رضوی لکهنوی (معاصر).مذکور در«اسعاف المأمول»مؤلّف.
در بیان کلماتی که با«ذو»آغاز می شود،از عبد الوهاب قائم مقامی(معاصر).
شیخ جعفر بن محمد معروف به ابن نمای حلّی (-645 ق).درج در آخر مجلّد دهم«بحار الانوار».ط.تبریز،1303 ق.
فارسی،اردو،در تاریخ ذو الجناح،از مولوی سید غلام حسنین کنتوری(-ح 1340 ق).ط.
سید صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی اصفهانی(-1363 ق).
ناشناخته،ط.هند.
فارسی،ردباب 12«تحفة اثنا عشریة»،از سید دلدار علی بن محمد معین نقوی(-1235 ق).
خ.موجود.
-الحمد للّه مثبت الحق و مزیل الباطل
اردو،کلام،از سید علی اظهر هندی(معاصر).
ط.هند.در 3 مجلّد).
گجراتی،در امامت،از مولوی غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(سدۀ 14 ق)،ط.
گجراتی،مراثی،نیز از مولوی غلام علی بهاونگری.
فارسی،در نکوهش تریاک،چای و توتون،از ملاّ سلطان علی گنابادی(-1327 ق).ط.
تهران،1318 ق و 1334 ش.
فارسی و عربی،از سید هبة الدّین محمد بن علی شهرستانی.ط.تبریز،1329 ش(چاپ سوم).
فارسی،تاریخ قاجار،از میرزا فضل اللّه خاوری شیرازی،از این تاریخ در«روضة الصفای ناصری»نقل شده است.
اردو،ردّ عیسویان،از بعضی فضلای هند.ط.
اخلاق و عبادات،از شیخ علی بن ابی طالب قمّی (-پس از 1320 ق)؛تألیف:1316 ق.خ.دیده شده.
-الحمد و کتابته بعد انشائه بعونک
فارسی،از محمد بن محمود دهد ارعیانی؛خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 10819(1102 ق)و 6392
-لک الحمد و انت اهل له
فارسی،از کوثر علی شاه،در تأویل بعض احادیث عرفانی.خ.موجود.
- اللّه اللّه مالک ملکی روا
نیست جز ربّ علی الاطلاق را
کیمیا،از جابر بن حیان صوفی کیمیاوی(-200
ص:19
ق).خ.مجلس.
تاریخ کشف ذغال سنگ کرکوک،از سید محمد علی هبة الدّین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
میرزا علی عبد الحسین ایروانی نجفی(-1354 ق).ط.تهران،1367 ق.
قصیده در مدح حضرت امیر(علیه السلام)،از سید اسماعیل بن محمد حمیری(-173 یا 178 یا 179 ق).
- هلا وقفت علی المکان المعشب
بین الطویلع فاللوی من کبکب
الرّسائل الذهبیّات
اردو،ترجمۀ«الذهبیّة الطبیّة»که خواهد آمد،از مولوی مقبول احمد(معاصر).ط.حیدرآباد.
روایت محمد بن حسن بن جمهور عمی بصری -به سند خویش-از امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام)؛ که به التماس مأمون نوشته اند.این رساله را مجلسی در«بحار الانوار»-مجلد«السماء و العالم»-درج کرده است.خ.آستان قدس،ش 1651(1059 ق)و 5185(1060 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.
-اعلم یا امیر المؤمنین ان اللّه لم یبتل العبد المؤمن ببلاء حتی یجعل له دواء
ذیل«ارغام الشیطان»در ردّ بابیّه،از محمد بن محمود عصار حسینی لواسانی(-1356 ق).
ظاهرا منظور تقریظی است که عصّار بر«ارغام نوشته»و در آخر آن چاپ شده است.اصل «ارغام الشیطان»از زین العابدین نوری است.
عزّ الدّین اسحاق بن ابراهیم حسنی حسینی طباطبائی.اصل انساب از سید جمال الدین احمد بن محمد بن مهنّاست.خ.موجود.
فارسی،از خواجه نصیر الدّین محمد بن حسن طوسی(-672 ق).اصل از علاء الدین عطا ملک جوینی است.ط.لیدن(با اصل تاریخ جهانگشا).
ذیل تاریخ گیتی گشای-تذییل تاریخ گیتی گشای
سید ظهیر الدین مرعشی.اصل تاریخ از محمد بن حسن آملی معروف به ملاّ اولیاء اللّه(سدۀ 8 ق).
مذکور در«مجمع الفصحاء».
فارسی،از میرزا عبد الوّهاب حسینی فراهانی در 1322 ق؛اصل از جیمز فریز،ترجمۀ ناصر الملک قراگوزلو.خ.موجود.
ذیل تاریخ یمینی-مشارب التجارب
ظهیر الدین ابو شجاع محمّد بن حسین(-488 ق)،وزیر المستظهر.اصل از ابو علی مسکویه است.مذکور در«کشف الظنون».
سید عبد اللطیف خان بن بن ابی طالب بن نور الدّین بن محدّث جزائری؛تألیف:1216 ق اصل نیز از اوست که سرگذشت مهاجرت و مسافرت او به عتبات و هند است و این ذیل در قضیۀ وهابیان در 1216 ق در کربلاست.ط.
بمبئی،1312 ق.
ذیل تذکرة الشّعراء-تذییل تذکرة الشعراء
ص:20
فارسی،از شهاب الدین عبد اللّه بن لطف اللّه معروف به حافظ ابرو(-834 ق).ط.تهران، 1317 ش.اصل«جامع التواریخ»از رشید الدین فضل اللّه است.
ذیل روضة الصّفا-روضة الصفای ناصری
ذیل سرور المؤمنین-تذییل سرور المؤمنین
ذیل سلافة العصر-تذییل سلافة العصر
ذیل الصّحیفة السجادیّة-الصحیفة الملحقة بالکاملة
ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق) معروف به فرید خراسان؛اصل از ابو سلیمان محمد بن طاهر سبحستانی است.ترجمۀ فارسی این ذیل«درّة الاخبار»نام دارد و چاپ شده.
سید عبد اللّه بن حسن بن علی حسینی علوی، معروف به ابن محفوظ نسابه؛تألیف:973 ق.
خ.مرعشی.
ص:21
منظومه در میراث،از شیخ تقی الدین حسن بن علی بن داود حلّی(647 ق-)،مؤلف«رجال ابن داود»که در همان کتاب از«الرائض»ضمن برشمردن تألیفات خویش یاد می کند.
مراثی اهل بیت(علیه السلام)،از 22 شاعر،جامع:شیخ مهدی بن یعقوب خطیب نجفی(-1372 ق)، تألیف:1350 ق.خ.دیده شده.
سید احمد بن محمد عطار حسینی بغدادی (-1215 ق)،در کتب متعدده از آن نقل شده.
شیخ حسن بن مطر جویبر اوی(-1327 ق)؛ مسودۀ آن که برای طبع آماده شده بود،دیده شده.
سید احمد بن حبیب حسینی زوینی نجفی معروف به سید احمد زوین(-پس از 1267 ق).خ.موجود.
قصیده در مدح حضرت امیر(علیه السلام)،از عزّ الدّین حسین بن عبد الصّمد حارثی عاملی(-985 ق) پدر شیخ بهائی.خ.دیده شده(با شرح آن).
-الی م الام و امری شهید
قصیده در مدح حضرت امیر(علیه السلام)،از شیخ رجب بن محمد برسی حلّی،زنده در 813 ق.
قصیده در مدح حضرت امیر(علیه السلام)،از شیخ محمد شریف بن فلاح کاظمی،که در 1166 ق سروده.
خ.موجود.
-نظرت فازرت بالغزال الاحور
قصیده در مدح حضرت امیر(علیه السلام)،از شریف مرتضی علم الهدی(-436 ق).
-سرت سحرا سلمی فسر فی المسری
سید محمود بن حسین حبوبی(1323 ق-)،در 1359 ق هنگامی که از نزدیک ایوان کسری می گذشته سروده است.درج در دیوان او.
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی (-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
بدیع،از ملا هادی بن مهدی اسرار سبزواری (-1289 ق)؛خ.مطهری.
امیر عزّ الملک محمد بن عبید اللّه بن احمد
ص:22
مسبحی حرانی(-420 ق).مذکور در«وقیات الاعیان»و دیگر کتب تراجم.
فارسی،مثنوی،از کمان بن محمد افسری دهلوی.مذکور در«صبح گلشن».
فارسی و عربی در معانی و بیان،از حکیم ملا هادی سبزواری(-1289 ق)و محتملا با«راح الافراح»که گذشت یکی است.خ.آستان قدس،ش 12088(1296 ق به خط مؤلف).
ص:23
مرغوب هم که ترجمۀ اردوی«راحة القلوب است،نام مؤلف ذکر نشده و ظاهرا مقصود،راحت القلوب،یا ملفوظات بابا فرید شکرگنج یا نظام الدین اولیاء بوده است).
قاضی نعمان مغربی(-363 ق).مذکور در مقدمۀ طبع«کتاب الهمّة»از همین مؤلف
فارسی،اسب شناسی،ناشناخته،تألیف به دستور شاه عباس دوم(-1078 ق).خ.دانشگاه تهران.
- سمند بادپای اندیشه را چه یارا؟
ادعیه،از سید عبد اللّه بن ابی القاسم موسوی (1291 ق-).
ص:24
فارسی،از شیخ محمد حائری تهرانی(-ح 1322 ق)،تألیف:1305 ق.وی در این کتاب به اثبات این نکته پرداخته است که ظالمین در کتاب و در سنت ملعون اند.خ.دیده شده.
- شکر و سپاس بیرون از وهم و قیاس...
حاشیه بر«مختلف الشیعه»،از شیخ ابراهیم بن عبد اللّه زاهدی گیلانی(-1119 ق)عمّ شیخ علی حزین،که همو از این کتاب یاد کرده.
فارسی،از سید محمد هاشم بن ابراهیم موسوی، مؤلّف«مصر الحقیقة»که در 1297 ق آن را تالیف کرده.خ.حسینیّۀ شوشتریها.
شیخ علی بن ابراهیم قمّی(-1371 ق)،شرحی است بر تعلیقات استادش میرزا حسین خلیلی تهرانی«بر نجات العباد».
شیخ علی بن محمد جعفر شریعتمدار استرابادی تهرانی(-1315 ق).مذکور در«غایة الآمال» مؤلف.
اردو،در تقیّه،از سید سجاد حسین هندی (معاصر).ط.هند.
ص:25
(معاصر).ط.
فارسی،حفظ الصّحه و اخلاق،از ویکتور پوشه، ترجمۀ نصرة اللّه بن اسد اللّه کاسمی.ط.تهران.
1315 و 1327 ش.
فارسی،از پوشه،ترجمة محسن میرزا جهانسوز بن اسعد السلطنه محمد تقی.ط.
فارسی،رسالة عملیه،از سید اسماعیل صدر موسوی عاملی(-1338 ق).این رساله مختصری است از«مفتاح الهدایة»و ترجمه ای است از«الصّراط المستقیم».ط.1320 ق.
فارسی،اخلاق،از عطاء اللّه شهاب پور.ط.
تهران.
فارسی،از شیخ هادی بن ملاّ حسین بیرجندی (-1366 ق)که برای فرمان فرماحاکم فارس تألیف کرده.
فارسی،ترجمۀ آیات در اخلاق و تربیت،از فتح اللّه بن ابراهیم مفتون یزدی.ط.حیدرآباد.
1366 ق.
فارسی،از شیخ مصطفی بن عبد الحسین رهنما؛ ط.تهران،1374 ق.منهج الارشاد»در اصول و فروع دین از شیخ جعفر شوشتری است.
فارسی،از م.ع.صدیق.ط.تهران،1312 ش.
فارسی،از صادق رضازادۀ شفق تبریزی.ط.
تهران،1301 ش.
فارسی،در اثبات نبوّت خاصّه،از شیخ ابو الحسن بن محمد شعرانی تهرانی(معاصر).
ط.تهران،1369 ق.
فارسی،اخلاق،از شیخ محمود بن محمد تقی کلباسی(-1365 ق).ط.تهران،1358 ق.
فارسی،ترجمۀ«طهارة الاعراق»مسکویه،از امینه بیگم علوی(-1308 ق).ط.
فارسی،در سبب اختلاف فرق اسلامی و بیان معنی اجماع،از محمد بن مرتضی معروف به ملا محسن فیض کاشانی(-1091 ق)تألیف:
1041 ق.ط.تهران،1329 ش.
- منّت بی پایان مر خدای را عزّ شانه...
فارسی،رسالۀ عملیه،از فتاوی میر سید علی صاحب ریاض که شاگردش محمد علی بهشتی رشتی از تصانیف استاد برگرفته است،تألیف:
1230 ق.خ.دیده شده.
فارسی،مثنوی،از علی قرابیان،که در 1317 ش سروده.خ.آستان قدس،ش 6320(1317 ش، بخط شاعر).
فارسی،در منع ریش تراشی،از حسین عبد اللّهی.
ط.اصفهان،1327 ش.
فارسی،از فتح اللّه بن عبد الرحیم مفتون یزدی.
ط.حیدرآباد،1356 ق.
فارسی،از سید علی اکبر کاشف برقعی،ط.
ص:26
تهران،1317 ش.
فارسی،در تعلیم و تربیت،از حسین بن کاظم کاظم زادۀ ایرانشهر.ط.برلن،1303-1308 ش (در 4 جلد).
فارسی،در الفباء و تغییر خط،از علی محمّد اویسی.ط.استانبول،1331 ق.
سید مولوی ابن الحسن بن حسن رضا جایسی لکهنوی(-1368 ق).ط.
اردو،از سید ابن الحسن لکهنوی(1288 ق-).
ط.
ابو عبیده ولید بن عبید بحتری(-284 ق).
مولوی ابو الحسن بن محمد کاظم جاجرمی(سدۀ 13 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
در تعزیۀ سید الشهداء(علیه السلام)،از سید محمد علی شرف الدین بن عبد الحسین موسوی عاملی (-1372 ق).ط.العمارة(در مجلۀ الهدی).
فقه،از تقی الدّین حسن بن علی بن داود حلی رجالی.مذکور در رجال ابن داود.
قطب الدین ابو الحسن سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق).
عماد الدین ابو جعفر محمد بن علی بن حمزۀ طوسی مشهدی معروف به ابن حمزه.
فارسی،در حرمت ربا،از میر سید ابو طالب حسینی،که وحید بهبهانی در بعض تألیفات خویش از آن نقل کرده است.
در حرمت ربا،از میرزا ابو القاسم بن حسن محقق گیلانی قمّی(-1331 ق).
سید حسن بن احمد یزدی اشکذری(-ح 1358 ق).خ.دیده شده.
میرزا حسن بن محمّد تقی تبریزی،که آن را از املاء استادش سید محمد بن یوسف طباطبائی تبریزی(-1336 ق)نگاشته.خ.دیده شده.
فارسی،از آقا رضا بن عبد الرسول مدنی کاشانی (-1366 ق).ط.تهران(یا کاشان).
محمد صادق بن محمد بالا مجتهد قره داغی تبریزی(-1351 ق).مذکور در«زهرا لربی».
محمّد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مؤلّف.
فارسی،از محمود بن محمد تقی کلباسی (-1365 ق).ط.تهران،1358 ق.
فارسی،از هاشم بن محمد علی خراسانی که آن را بر طبق فتاوی آخوند خراسانی و سید اسماعیل صدر اصفهانی تدوین کرده است.ط.1318 ق.
ص:27
فارسی،قسم سوم مثنوی ولدنامه،از سلطان ولد (-712 ق)فرزند جلال الدین محمد مولوی بلخی.
فارسی،از ابو سعید ابو الخیر(-440 ق).ط.
مکرّر.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 6347 (1293 ق)و چند نسخۀ دیگر.
اردو،از میر ببر علی انیس هندی؛ط.
فارسی،از بابا طاهر عریان همدانی(-410 ق).
ط.مکرّر.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 4709 (1222 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از نور الدین عبد الرحمان جامی (-898 ق)که خود آن را شرح کرده.خ.
خوانساری.
سید محمود بن حسین حبوبی(-1323 ق).ط.
1370 ق.
فارسی،از جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی (-907 ق)که خود آن را شرح کرده.
فارسی،از حکیم ابو الفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری.ط.مکرّر.در ذیل دیوان هم گذشت.
اردو،از دبیر هندی.ط.هند.
فارسی،از محمد یوسف ریاضی هروی.نهمین کتاب از کتب 12 گانۀ«کلیات ریاضی»یا«بحر الفوائد»است که در 1324 ق در مشهد طبع شده.
فارسی،از سید محمد محمد اعتماد فنائی کاشانی.ط.تهران،1315 ش.
رباعیات گنجفه-گنجفه
فارسی،از محتشم کاشانی(-999 یا 1000 ق).
وی 6 رباعی در مرگ شاه اسماعیل دوّم صفوی (-985 ق)سروده که 1128 تاریخ از آنها استخراج می شود.
فارسی،از جلال الدّین محمد بن محمّد مولوی بلخی(-661 یا 672 ق).ط.اصفهان،1320 ش(با دیوان شمس نیز مکرّر چاپ شده).
فارسی،از محمد هاشم میرزا افسر معروف به شیخ الرئیس(معاصر).ط.تهران.
فارسی،در بجور شعر،ناشناخته،خ،خوانساری نجف(1096 ق).
فارسی،ناشناخته،محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمی(-1098 ق)آن را شرح کرده و «منهاج العارفین»نامیده است.مذکور در«عطیۀ ربّانی»شارح.
سید الحکما میرزا ابو الحسن بن سید محمد جلوۀ اصفهانی(-1314 ق).ط.1313 ق(در هامش «شرح الهدایة»).
حکیم شاه محمد بن مبارک شاه قزوینی مترجم «مجالس النّفائس».مذکور در«کشف الظنون».
در عمل اسطرلاب،از حکیم کاشف الدین
ص:28
محمد اردکانی یزدی(سدۀ 11 ق).
فارسی ناشناخته،خ.آستان قدس،ش 5530 (1096 ق).
-فصل در القاب خطوط ربع...
فارسی،از کاشف الدین محمد اردکانی یزدی (سدۀ 11 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
نیز از کاشف الدّین یزدی که در آن به ردّ بعض اعمال اسطرلابی عبد القادر گیلانی پرداخته.
فارسی،از نظام الدّین حسن بن محمد نیشابوری (-728 ق).خ.آستان قدس.
فارسی،ناشناخته،خ.دیده شده.
ابو الحسن محمد بن هلال معروف به غرس النّعمه و ابن هلال صابی.این کتاب ذیلی است بر «نشوار المحاضرۀ»تنوخی،تألیف:468 ق.
مذکور در«معجم الادباء».
فارسی،کشکول گونه ای از علی اکبر بن علی برهان تهرانی(1320 ق-).خ.دیده شده.
ادعیه و مزار،از شیخ درویش بن محمد حلی؛خ.
مکتبة الآثار بغداد.در همین موضوع و به همین نام نسخه های 2 کتاب دیگر نیز در قطیف و نجف دیده شده که ظاهرا هریک کتابی جداگانه و از مؤلفی جداگانه است.
سید نعمة اللّه بن عبد اللّه محدّث جزائری (-1112 ق).مذکور در«کشف الحجب».
محتملا با«ریاض الابرار»مؤلف یکی بوده است.
شیخ یوسف بن محمد بن یوسف رشتی.مذکور در آخر«طومار عفت»مؤلّف که چاپ شده.
ص:29
عبد اللّه معروف به عبد الجلیل خان،تألیف:
1146 ق در 3 مجلد.
جمال الدین محمد بن حسین بن مرتضی طباطبائی یزدی حائری(-ح 1313 ق)مؤلف «اخبار الاوائل».مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،اعمال و ادعیه،از محمد جواد بن محرم علی طارمی(-1325 ق).ط.ایران.
شیخ ابو البرکات بن محمد اسماعیل خادم مشهدی،شاگرد علاّمه مجلسی.ط.ایران.
-الحمد للّه علی آلائه...
فارسی؛،تألیف یکی از علماء مازندران در 898 ق در رودبار،به نام سلطان حسن کارکیا.خ.
مجلس(ضمیمۀ«ترجمۀ مجمل الحکمة»).
فارسی،شرح سی فصل خواجۀ طوسی،از میرزا محمد رضی بن محمد شفیع مستوفی تبریزی؛ تالیف:1069 ق.خ.آستان قدس،ش 7128.
-نطق سخندان که مستخرج تقاویم کواکب
بنی هاشم)
ابو الحسین(یا ابو الحسن)نسّابه،تألیف:310 ق.
ابن طاوس در«الیقین»از آن نقل کرده است.
فارسی،ترجمۀ یوسف خان شیرازی لسان حضور.ط.ارومیّه،1325 ق.
کیمیا،از حکیم ابو القاسم مجریطی،تألیف:348 ق.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9212(1270 ق)و چند نسخۀ دیگر.
لغت،از شیخ ابراهیم لویزانی،خ.دیده شده.
ص:30
شیخ یحیی بن حسن بن بطریق(-600 ق).
مذکور در«بغیة الوعاة»سیوطی.
ابو محمد عبد اللّه جبلۀ کنانی(-219 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو الحسن احمد بن محمد بن عمران معروف به ابن جندی(-390 ق).مذکور در «تاریخ بغداد».
ص:31
مذکور در«روضات الجنّات».
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق).درج در«الارشاد»او.
سید تاج الدین محمد بن قاسم بن معیۀ حلّی حسنی دیباجی(-776 ق).مذکور در«عمدة الطالب».
ص:32
جریبی.
ص:33
الوحیدة».
شیخ اسماعیل اروحی تبریزی(-1295 ق)، مذکور در فهرست کتابهای او.
رجال اسماعیل الحسینی-وفیات العلماء و وقایع السنین
رجال اسماعیل الخاجوئی-الفوائد الرجالیّة
شیخ هلال الدین اسماعیل خوئی،مؤلّف «منتخب تذکرة الخواتین»در 1312 ق و «جلیس الواحد».
ص:34
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی(-274 یا 280 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن خالد برقی،از اصحاب امام کاظم،امام رضا و امام جواد علیهم السّلام.مذکور در فهرست ابن ندیم.
حواشی شیخ بهائی(-1031 ق)بر رجال نجاشی،فهرست شیخ،خلاصۀ علامه و جز آنها.
ص:35
شیعه،تالیف یکی از شاگردان محقق کرکی (-940 ق).
ص:36
ص:37
ص:38
زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی(-966 ق).افزون بر«کتاب الرجال و النسب»که در «لؤلؤه البحرین»و«ریاض العلماء»از آن یاد شده،«مختصر الخلاصة»،«تعلیقة الخلاصة»و «بدایة الدرایة»نیز در همین موضوع از اوست.
سید زین العابدین بن ابی القاسم طباطبائی تهرانی،معروف به آقا(-ح 1303 ق).اندکی از کتاب را تألیف کرده و توفیق اتمام نیافته است.خ.دیده شده.
ص:39
الذّهبیه و المجموع الرائق
ص:40
شوشتری می داند و مرحوم صاحب ذریعه معتقد است در حالی که شیخ عبد اللّه شوشتری شیخ رجالیان روزگار خویش بوده حتما کتابی در رجال داشته است.
ص:41
العصر
ص:42
ص:43
رجال نجاشی.
ص:44
ص:45
الحدیث
آقا محمود بن محمد علی کرمانشاهی(-1269 ق).باب سوم از کتاب«مهمّات الاحکام» اوست.خ.دیده شده.
ص:46
شمرده است.«ربیع الابرار»مجلد چهارم «مجالس الاخیار»است.
ملاّ مؤمن بن شاه مرتضی بن محمود کاشانی، برادر فیض کاشانی.تالیف:1020 ق.
-الحمد للّه ولی الحمد و مستحقّه
ص:47
میرزا نصر اللّه بن ابی القاسم شریف حسینی(سدۀ 13 ق)که«نقد الرّجال»را کتابت کرده و تعلیقاتی در هوامش آن نوشته است.خ.دیده شده.
ص:48
شیخ یحیی بن حسن بن حسین حلّی معروف به ابن بطریق(-600 ق)صاحب عمده.ابن حجر از«رجال الشیعۀ»او در«لسان المیزان»نقل کرده است.
ص:49
اوست و میر لوحی از آن در«کفایة المهتدی» نقل کرده است.از همین کتاب به«کتاب الغیبة» هم تعبیر شده که در حرف«غ»خواهد آمد.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیّاشی سمرقندی.نیز مذکور در رجال نجاشی.
میرزا محمد مؤمن بن دوست محمّد حسینی استرابادی(-1088 ق)،تالیف:1069 ق.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 11838.
-الحمد للّه علی نعمائه
القاموس
سید محمد بن علی موسوی عاملی معروف به سید محمد حیدر(-1139 ق).خ.موجود.
عبد الرّحیم بروجردی(معاصر).مقصود از اهل بیان،بابیه اند و کتاب در رد«الایمان»است،ط.
ایران.
فارسی،از محمد علی بن حسین شهرستانی (-1344 ق).از خودش نقل شده.
نکاحها)
ناشناخته.مؤلّف معاصر میرزا مهدی قاضی طباطبائی(-1241 ق)بوده.خ.موجود.
-بسم اللّه خیر الاسماء،مسألة نفعها جلیل...
سعة الوقت)
سید محمد عبد الکریم موسوی تبریزی معروف به مولانا(-1360 ق).
فارسی،احوال سلطان محمد گنابادی،از فرزندش ملا علی نور علیشاه،تالیف:1315 ق.
ط.تهران.
ناشناخته،در رد حاج کریم خان کرمانی که خود را رکن رابع خوانده بود؛تالیف به نام ناصر الدین شاه،در یک مقدمه،رجوم و تنبیهات.خ.
مرعشی.
-الحمد للّه الذی رفع اعلام الاعلام
احوال حاج محمد حسن قزوینی،از میرزا ابراهیم بن عبد المجید حائری(-1306 ق).
مذکور در«طرائق الحقائق».
ترکی،از میرزا ابو القاسم بن محمد تقی اردوبادی (-1333 ق)که در آن بر تفسیر میر کریم قاضی بادکوبه انتقاد کرده است.
فارسی،ردّبابیه،از ملاّ حبیب اللّه بن علی مدد کاشانی(-1349 ق).ط.تهران،1322 ق.
-الحمد للّه الّذی نسخ بشریعة محمد سائر الشرایع
فارسی،منظومۀ میرزا محمد شفیع بن محمد سمیع شوقی،در جواب میرزا نعیم سیّاح اصفهانی که در اشعار خویش نسبت به قرآن مجید بی حرمتی روا داشته بود.
حاج محمد کریم خان بن ابراهیم کرمانی (-1288 ق)،مرتب بر 2 اشراق،تالیف:
1268 ق.ط.تبریز،1283 ق.
ص:50
فارسی،عقاید،از سید میر هاشم بن عبد اللّه موسوی مرندی خوئی(-1358 ق).ط.تبریز.
علاّمه ابو الفتح محمد بن علی کراجکی(-449 ق).ابن ابی طی در احوال حسن بن بشر طرابلسی به این کتاب اشاره کرده است.
ارجوزة طویل از حبیب بن طالب بغدادی،تاریخ نظم:1263 ق.
سفرنامۀ شیخ عزّ الدین حسین بن عبد الصّمد حارثی(-984 ق).
سفرنامۀ میرزا محمد علی سارومی مقیم شیراز، مربوط سفر مشهد و مازندران.
سفرنامۀ منظوم نجیب الّدین علی بن محمد بن مکی عاملی،شاگرد صاحب معالم که هنگام سفر یمن،حجاز،ایران و عراق سروده است.
سفرنامۀ شیخ محمد شرع الاسلام(-1306 ق) که در 1275 از نجف به ایران آمده و به حضور ناصر الدین شاه رسیده و آن را به شاه اهدا کرده است.خ.موجود.
سفرنامۀ محمد بن علی بن محمد حرّ عاملی (-1081 ق)عمّ صاحب وسائل.
سید ناصر بن هاشم موسوی احسائی(-1358 ق).ماجرای سفر ایران،عتبات و مکه است.
مذکور در«ذکری السید ناصر».
الرحلة-سفرنامه یا سرگذشت زندگانی من
ارجوزه از سید محمد سعید بن محمود حکیم نجفی(معاصر).در حدود 180 بیت.
رامپور
شیخ عبد الحسین بن عباس اعسم نجفی.ط.
بمبئی،1346 ق.
شیخ مرتضی بن شعبان گیلانی(-1333 ق)، تألیف،1365 ق.
فارسی،از شیخ یوسف رشتی(معاصر).مذکور در آخر«طومار عفت».
رحلة البیرونی-ماللهند
سید رضا بن محمد هندی نجفی(-1362 ق).
سفرنامۀ حج اوست.
3 سفرنامه از سید محسن امین عاملی(-1371 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،مناسک حج،از سید عبد اللّه بن ابی القاسم بلادی بوشهری(معاصر).ط.بمبئی، 1346 ق.
سفرنامۀ حج شیخ محمد حسین بن حمد حلّی (-ح 1354 ق).ط 1329 ق.
سید احمد بن حبیب زوین نجفی(-پس از 1267 ق)که در اوائل 1234 ق به خراسان آمد و 4 ماه در این شهر ماند.خ.نجف.
ص:51
سید صادق بن علی فحام حسینی اعرجی نجفی که در 1180 ق به خراسان سفر کرد.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی شرع لنا منهاج الهدی
سید محمد بن عبد اللّه حسینی مدنی معروف به کبریت.ط.پرت سعید،1793 م.
سفرنامۀ منظوم سید مهدی بن علی بحرانی (-1243 ق).
الرحلة العراقیة-الحاضرات الحسنیه
سیّد محسن ابو طبیخ،شرح سفرهای او از 1341 تا 1343 ق.ط.صیدا،1343 ق.
شیخ محمد شیخ الاسلام حویزی.شرح سفر او از عراق به ایران است.خ.کاشف الغطاء
بردّ الدیانة النصرانیّة و اثبات حقیقة الدّیانة
الاسلامیة
رد یهود نصارا،از شیخ محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی(-1352 ق).ط.نجف 1342 و 1347 ق؛کربلا،1382 ق(کتاب در 3 جزء است و برخی اجزای آن به فارسی هم ترجمه شده).
سید رضا هندی(-1367 ق).ط.نجف(در مجلۀ العرفان).
شیخ ابراهیم بن فخر الدین عاملی بازوری:شاگرد شیخ بهائی.
سفرنامۀ منظوم شیخ محمد حسن بن محمد صالح کبۀ بغدادی(-1336 ق)،ماجرای سفر حج او در 1292 ق،در 1000 بیت که چند تن از علما و شعرای معاصر بر آن تقریظ نوشته اند.
-ابدأ باسم اللّه یمنا باسمه
سید علی خان بن مطلب مشعشعی حویزی معروف به سید علی خان صغیر نوادۀ سید علی خان کبیر(-1088 ق)که در 1114 ق به مقام ولایت حویزه رسید.خ.شهید مطهری.
سفرنامۀ منظوم سید ناصر بن هاشم احسائی (-1358 ق)،ماجرای سفر او به مکه،ایران و عراق.
کیمیا،از جابر بن حیان صوفی(-200 ق).ط.
بمبئی.
کیمیا،نیز از جابر بن حیّان،خ.آصفیه؛آستان قدس،ضمیمۀ ش 10773(1280 ق،فارسی و عربی).
فقه،از ابو سلیمان داود بن کورۀ قمّی.مذکور در رجال نجاشی.
فقه،از شیخ الطائفه ابو القاسم سعد بن عبد اللّه اشعری قمی(-301 یا 299 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فقه از ابو الحسن موسی بن حسن اشعری قمّی.
مذکور در رجال نجاشی.
اخبار،از ملاّ رکن الدّین محمّد بن علی جرجانی،
ص:52
تالیف:720 ق،در 7 مقدمه و 2 باب.خ.دیده شده.
-الحمد للّه خالق العقل...
ناشناخته.نسخۀ مورخ 1053 ق دیده شده(به همین نام کتابی از جلال الدین عبد الرحمان بن ابی بکر سیوطی موجود است که چاپ شده).
گجراتی،ادعیه،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(-1283 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید جواد بن محمد حسینی عاملی(-1226 ق)،مؤلّف«مفتاح الکرامة».
در معمّا و لغز،از مفتی میر محمد عباس لکهنوی (-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
بدیع،از حکیم ملا هادی بن مهدی سبزواری (-1289 ق).خ.دیده شده.
سید ابو الحسن بن علیشاه رضوی کشمیری (-1313 ق).مذکور در«اسداء الرّغاب».
قضیۀ غدیر،از سید علی محمّد بن محمّد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
دیوان سید محسن بن عبد الکریم امین حسینی عاملی(-1371 ق).ط.صیدا،1332 ق؛ دمشق،1348 ق.
قصیدۀ سید مهدی غریفی بحرانی(-1343 ق)به پیروی از مقصورۀ ابن درید.
اردو،تالیف یکی از افاضل هند.ط.دهلی.
ص:53
ص:54
ق)شاگرد کلینی.ابن رباح بر مذهب ابو علی جبائی معتزلی بوده است.مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ ابو عبد اللّه محمّد بن محمد بن نعمان مفید بغدادی(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
علی بن حمزۀ بصری.مذکور در«معجم الادباء».
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن مفید بغدادی (-413 ق).ابن عون ابو الحسین محمد بن جعفر کوفی(-312 ق)است و نجاشی کتاب«الجبر و الاستطاعة»را از تألیفات او شمرده است.
شیخ ابو الحسن محمد بن احمد بن داود قمّی (-368 ق).ابن قولویه قائل به عدد و عدم نقص ماه رمضان بوده است.مذکور در«الاقبال».
شیخ ابو عبد اللّه محمد مفید بغدادی(-413 ق).
عبد اللّه بن محمد بن کلاّب از بابیۀ حشویه بوده است و کتاب«الصفات»از تألیفات اوست.
مذکور در فهرست ابن ندیم.
قدامة بن جعفر بن قدامه(-337 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو نصر محمد بن طرخان فارابی(-339 ق).
مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
ابو نعیم علی بن حمزۀ بصری(-375 ق).
مذکور در«معجم الادباء».
قاضی نور اللّه مرعشی(-1019 ق).ظاهرا در ردّ عبد الرزاق بن همام بن نافع صنعانی زیدی (-212 ق)نوشته بوده است.مذکور در فهرست تألیفات قاضی.
محمد بن زکریای رازی(-311 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
الشافی فی الامامة)
شیخ ابو یعلی حمزة بن عبد العزیز سلار دیلمی (-463 ق)شاگرد شریف مرتضی و نائب او در حلب که،این رد را هم به دستور او نوشته.مذکور در«نقد الرجال»میر مصطفی.
علی الانبیاء)
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان مفید (-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
الرّد علی ابی حنیفة الدینوری(فی کتاب النبات):
الرّد علی ابی عبید القاسم بن سلام(فی المصنف):
الرّد علی ابی زیاد الکلاّبی:
هر4 عنوان از ابو نعیم علی بن حمزۀ بصری (-375 ق).مذکور در«معجم الادباء».
ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی (-311 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی.
ابو جعفر محمّد بن عبد الرحمان بن قبۀ رازی.وی نخست معتزلی بود و پس از استبصار،بر جبائی رد نوشت.مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-بین 300 تا
ص:55
310 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ محمد بن محمد بن نعمان مفید بغدادی (-413 ق).نیز مذکور در رجال نجاشی.
فی العلم الآلهی)
محمد بن زکریا رازی(-311 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
منقطع)
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-بین 300 تا 310 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ص:56
مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن علی بن عبدک.مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ(در فهرست، ابو محمد بن علی آمده).
شیخ خلیل بن ظفر بن خلیل اسدی کوفی،از طبقۀ شیخ الطائفه.مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارس بن حاتم بن ماهویۀ قزوینی.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن ابراهیم کاتب نعمانی معروف به ابن زینب،شاگرد کلینی.
ابو الفرج محمد بن موسی بن علی بن عبدویه،که نجاشی او را دیده بوده.
ص:57
صحابه،شیعه را مورد طعن قرار داده.
الثانی فی مسالة عدم تبعض البضع)
سید محمد بن عبد الکریم طباطبائی اصفهانی بروجردی(-1160 ق)جد بحر العلوم.خ.
خوانساری نجف.
العمل بالظن)
شیخ فخر الدین بن محمد علی طریحی(-1085 ق).خ.موجود.
جمیع اخبار الکتب الاربعة)
نیز از طریحی.خ.مرعشی قم.
امیر غیاث الدین منصور حسینی شیرازی (-948 ق).خ.موجود.
-اللهم انصرنا علی القوم الکافرین
بکر)
شریف نسابه یحیی بن حسن بن جعفر(-277 ق).مذکور در«الثبت المصان».
ابو عبد اللّه محمد بن احمد صفوانی،شاگرد کلینی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حاتم قزوینی که نجاشی به واسطۀ ابو عبد اللّه بن شادان از او روایت می کند.
سید قاضی بن محمد بن فرج اللّه هاشمی دزفولی بروجردی.به نقل از شاگردش سید شهاب الدین مرعشی.
التألیف)---
ص:58
(-585 ق)،صاحب«غنیة النزوع».
الرّد علی اهل القیاس-ابطال القیاس
ابو الحسن علی بن عبد اللّه میمونی(-400 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-پس از 300 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو الحسن علی بن محمد بن عباس مارویی.
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو الحسین یحیی بن حسن بن بطریق حلّی (-600 ق).
میرزا ابراهیم بن ابی الفتح زنجانی(-1351 ق).
مذکور در«الحدیقة المبهجة».
شیخ محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی (-1332 ق).مذکور در فهرست تالیفات او.
سید جعفر مزارۀ شیرازی(معاصر).ط؟.
شیخ محمد حسن خوسفی قائنی،شاگرد میرزا محمد حسن شیرازی.مذکور در«بغیة الطالب» بیرجندی.
شیخ مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی (معاصر).ط.
سید هبة الدین شهرستانی(معاصر).ط.مصر، 1329 ق(در مجلۀ المنار).
ص:59
الصوارم الالهیّات
العبقات
مصارع الافهام
مهجة البرهان
النزهة الاثنی عشریة
الرّد علی تحقیق التناسخ-ابطال التناسخ
قاضی سید نور اللّه مرعشی شوشتری(-1019 ق).رسالۀ«تصحیح ایمان فرعون»از ملا جلال دوانی است.
محمّد ابراهیم بن محمد حسن کلباسی(-1261 ق).ظاهرا در مبحث حجیة الظن از«حاشیة معالم الاصول»است.
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی اصفهانی(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
اردو،از سید محمد هارون زنگی پوری.ط.هند.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-پس از 300 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو نعیم علی بن حمزۀ بصری(-375 ق).
«فصیح»در نحو از ابو العباس احمد بن یحیی ثعلب شبانی است.
فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری(-260 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو نعیم علی بن حمزۀ بصری(-375 ق).ابو عثمان عمرو بن بحر جاحظ مؤلف«کتاب الحیوان»است.
محمد بن زکریا رازی(-311 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان مفید بغدادی(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو نصر محمد بن محمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
ص:60
ص:61
در«روضات»
النواصب)
فارسی،از عبد النبی طسوجی(-1203 ق).
مصائب از قاضی نور اللّه مرعشی است و یکی از علمای عامه به امر اشرف افغان در سدۀ 12 ق بر آن ردی نوشته و ردّ عبد النبی در جواب ردّ اوست.خ.تبریز.
-اللهم اهدنا الصراط المستقیم...برناقد بصیر مخفی نماند...
سید امیر محمد بن مهدی قزوینی(معاصر).
«السقیفة»تالیف محمد رضا مظفر است که عبد اللّه حضرمی بر آن رد نوشته و این عنوان رد حضرمی است.ط.صیدا،1372 ق.
میرزا ابو القاسم بن محمد علی نوری کلانتری (-1292 ق).رد رسالۀ ارثیۀ سید اسماعیل بهبهانی است که به فارسی هم ترجمه شده.خ.
شهید مطهری.
آقا حسین بن جمال الدین محمد محقق خوانساری(-1098 ق)،که در جواب ردّ محقق سبزواری بر رسالۀ«شبهة الاستلزام»خویش نگاشته.ط.تهران،1317 ق.
ناشناخته،در جواب ردی است که یکی از شیخیه-شاید محمد خان بن کریمخان-بر «هدیة النملۀ»واعظ همدانی نوشته و به احتمال از شیخ هادی تهرانی(-1321 ق)است.خ.
موجود.
آبادی
فارسی،از مولوی ناصر حسین جنپوری(-313 ق).ط.هند.
شیخ علی نقی بن احمد احسائی.مذکور در بعضی از فهارس.
فارسی،از ملا عبد الرحیم ملتانی.خ.دیده شده (1240 ق).
الرّد علی رسالة تصحیح ایمان فرعون-الرد علی تصحیح
حجت الاسلام سید محمد باقر بن محمد تقی موسوی گیلانی اصفهانی(-1260 ق).رسالۀ تعیین از ملا علی اکبر ایجی است و حجت الاسلام رساله ای نیز در ردّ ردّ مؤلف دارد.
میرزا عبد الواسع بن ابی القاسم حسینی زنجانی (-1291 ق).وی نخست رساله ای در تکفیر مولوی جلال الدین بلخی نوشته و مدتی بعد رساله ای در ردّ آن نوشته است.خ.موجود.
ملا حسن بن علی گوهر معروف به ملا گوهری، شاگرد شیخ احمد احسائی.شاید نام آن «البراهین الساطعة»بوده باشد که گذشت.«حیاة الارواح»از محمد جعفر استرآبادی است.خ.
موجود.
امیر غیاث الدین منصور بن صدر الدین دشتکی شیرازی(-948 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین».
ملا محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواری (-1090 ق).وی نخست رساله ای در همین موضوع نوشته و سپس آقا حسین خوانساری در
ص:62
رساله ای که در شبهۀ استلزام نوشته بر سبزواری اعتراض کرده و این رد در جواب اعتراض خوانساری است.ط.تهران،1317 ق.
ص:63
ابو العباس محمد بن یزید مبرّد(-285 ق).
قاضی ابو المحاسن مفضل بن محمد معرّی نحوی (-442 یا 443 ق).مذکور در«بغیة الوعاة».
محمّد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1205 ق).در باب اصول مورد تمسک اصولیان و جواب فیض کاشانی است.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
میرزا کاظم علی هندی،شاگرد سید دلدار علی نصیرآبادی.مذکور در«کشف الحجب».
-نحمدک یا من رفع درجات العلماء
فارسی،از قاضی نور اللّه مرعشی(-1019 ق).
ط.(در هامش«مجالس المؤمنین»).
-مخفی نماند که این تراب اقدام مؤمنین...
ص:64
ابو محمد هشام بن حکم(-179 یا 199 ق).
مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
شیخ عبد اللطیف بن علی بن احمد بن ابی جامع، شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«ریاض العلماء».
سید محمد حسن بن حسین فانی یزدی.ط.
تهران،1325 ق(در هامش«برهان المتقین»).
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان مفید (-413 ق).خ.سماوی نجف.
ناشناخته،تألیف:اوائل سدۀ 13 ق.خ.موجود.
منظومۀ شیخ فرج مادح خطّی.مذکور در«انوار البدرین».
شیخ عمران بن احمد دعیبل خفاجی(-1328 ق).به نقل از فرزند مؤلّف.
فارسی،از میرزا ابو القاسم بن حسن محقّق قمّی.
درج در«جامع الشتات».
ملاّ احمد بن محمد تونی بشر وی برادر ملا عبد اللّه تونی و معاصر شیخ حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».
اسماعیل بن محمد حسین خاجوئی(-1173 ق).مذکور در«روضات الخبات».
فارسی،از سید اعظم علی بنگوری،شاگرد سید دلدار علی نقوی،در 17 مقصد.-اعلموا یا اخوانی فی الدین،در این زمان در اذهان اکثر عوام
فارسی،برگرفته از«حدیقة الشیعة»اردبیلی توسط یکی از معاصرین او.مذکور در«خاتمۀ مستدرک».
فارسی،تالیف یکی از امیران روزگار فتحعلی شاه.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-ربنا آتنا من لدنک رحمة
فارسی،به احتمال از محمد جعفر بن محمد باقر کرمانشاهی.خ.خوانساری نجف.
میر محمد تقی بن محمد علی کشمیری.در «تسلیة القلوب»اخباری از آن نقل شده است.
حسن بن محمد علی یزدی،شاگرد سید محمد مجاهد.تالیف:1231 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی نصب الحقّ...
فارسی،از سید دلدار علی بن محمد معین نصیر آبادی(-1235 ق).مذکور در«کشف الحجب».
-الحمد للّه الذّی اظهر الحقّ...
حاج محمد رضی قزوینی،معاصر خلیل بن اشرف قائنی،که در حدود 1135 ق آن را نوشته به قائنی فرستاد و قائنی براءت خویش را از آن طائفه در مکتوبی ابراز کرد.
زیرا قزوینی او را نیز از صوفیه می پنداشت.
مذکور در«تتمیم امل الآمل».
ص:65
فارسی،از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمّی(-1098 ق).بر این رساله ردّی منسوب به محمد تقی مجلسی وردثانی منسوب به محمد طاهر موجود است که هرسه در مجموعه ای به نام«اصول فصول التوضیح»گرد آمده و موجود است.
سید محمد علی بن محمد مومن طباطبائی، تالیف:1321 ق.خ.کربلا.
فارسی،از سید فاضل بن قاضی هاشمی دزفولی (-1344 ق).خ.موجود(نزد فرزندش).
فارسی،از ملا فتح اللّه وفائی شوشتری که در 1294 ق به دستور شیخ جعفر شوشتری نوشته.
-الحمد للّه الذی منّ علیّ بالهدایة بعد الضلال...
ص:66
298 ق).مذکور در رجال نجاشی.
کلام،از سید علی محمد بن نقوی لکهنوی (-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی (-260 ق).نجاشی از آن با عنوان«النقض»یاد کرده است.
میر ابو الفتح بن محمد علی مخدوم شریفی جرجانی،در بحث تقدیم مسند الیه،از«کتاب الایضاح»در بلاغت تالیف خطیب دمشقی.خ.
مرعشی قم.
ابو اسحاق ابراهیم بن ابی حفص،از اصحاب امام عسکری(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
حسن بن علی بن فضال کوفی(-224 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری(-260 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسین اسحاق بن حسن عقرانی تمار(سدۀ 4 ق)که«کافی»را نزد کلینی قراءت کرد و نجاشی او را در کوفه دیده بود.
ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی (-260 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-پس از 300 ق).مذکور در رجال نجاشی
شیخ ابو عبد اللّه حسین بن عبید اللّه غضائری (-411 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو القاسم سعد بن عبد اللّه اشعری قمی (-301 یا 299 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی.نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمّی.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو یعلی محمد بن حسن بن حمزه(-463 ق).نجاشی از آن به عنوان«المسألة فی الرّد»یاد کرده است.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی(-290 ق).مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).درج در«کنز الفوائد»او که چاپ شده.
ابو جعفر محمّد بن موسی همدانی.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ یونس بن عبد الرحمان که در روزگار هشام بن عبد الملک زاده شد.مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
آقا محمد باقر بهبهانی(-1332 ق)نوادۀ وحید بهبهانی،که در آن به رد هنری مارتین مؤلّف
ص:67
«میزان الحق»پرداخته است.
سید محمد تقی بن امیر مؤمن حسینی قزوینی.خ.
موجود.
حاج محمد حسین خوانساری معروف به حسین علی شاه(-1234 ق).مذکور در«شمس التواریخ».نسخۀ رسالۀ«ردّ پادری»از محمد حسین اصفهانی در آستان قدس،ش 6916 (1235)موجود است.
سید میر محمد حسین بن عبد الباقی خاتون آبادی (-1207 یا 1208 ق).مذکور در«روضات الجنّات».
ص:68
الرّد علی القرامطة-جوابات القرامطة
ابو الحسن علی بن حاتم بن ابی حاتم قزوینی،زنده در 350 ق.مذکور در فهرست شیخ در رجال نجاشی.
فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری(-260 ق).
نیز مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
ثقة الاسلام شیخ ابو جعفر محمد بن یعقوب کلینی (-329 ق).مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
میرزا ابو القاسم بن حسن محقق قمّی(-1231 ق).«القسورة»از میرزا محمد اخباری است.خ.
دیده شده.
شیخ محمد باقر بهاری همدانی(-1333 ق).
قصیدۀ اصل از بغداد به نجف رسیده،مطالبی در انکار صاحب الزمان(علیه السلام)داشته است.
- ایا علماء العصر یا من لهم خبر
بکل دقیق حسار فی مثله الفکر
شیخ محمد جواد بلاغی(-1352 ق)که در آخر«حاشیة البیع»او چاپ شده.
شیخ رشید زینی عاملی(سدۀ 14 ق).مذکور در «تکملة امل الآمل».
سید رضا بن سید محمد هندی(-1362 ق).ط.
نجف.
شیخ عبد الهادی بن جواد بغدادی معروف به همدانی(-1333 ق).
ارجوزۀ سید علی محمود امین عاملی(-1328 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
سید محسن امین عاملی(-1371 ق)که خودش آن را شرح کرده و البرهان علی وجود صاحب الزمان نامیده است.
ص:69
علی الکرابیسی.
میرزا ابراهیم بن عبد المجید شیرازی حائری (-1306 ق)شاگرد سید کاظم رشتی.
میرزا ابراهیم بن محمد علی محلاتی(-1336 ق).به نقل از هبة الدین شهرستانی که نسخه را داشته است.
آقا سید حسین شاهشهانی.خ.موجود.
سید زین العابدین بن ابی القاسم طباطبائی تهرانی.
خ.دیده شده.
علی قلی میرزا.خ.موجود.
محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی (-1332 ق).مذکور در فهرست کتب او.
فارسی،از میرزا محمد حسین بن محمد تقی نوری(-1320 ق).«کشف الارتیاب»از شیخ محمود معرب تهرانی است که در آن بر«فصل الخطاب»نوری در موضوع«تحریف»اعتراض کرده است.خ.موجود.
سید ابو المکارم علی بن حمزة بن زهرۀ حلبی (-585 ق).مذکور در«امل الآمل».
ابو بکر محمد بن زکریای رازی(-311 ق) مذکور در فهرست ابن ندیم.
محمد امین بن محمد شریف استرابادی (-1026 ق).در ردّ حواشی جلال الدین دوانی و صدر الدین دشتکی بر تجرید.مذکور در«امل الآمل».
شیخ محمد علی عزّ الدین عاملی(-1303 ق).
ابو بکر محمد بن زکریای رازی(-311 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو محمد سهل بن رادویه قمی.مذکور در رجال نجاشی.
فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری(-260 ق) مذکور در فهرست شیخ.در رجال نجاشی«الرّد علی الثنویة»آمده است.
احمد بن محمد بن خلال(یا حلال).مذکور در فهرست شیخ.
ابو القاسم سعد بن عبد اللّه اشعری قمی(-301 یا 299 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی (-260 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-پس از 300 ق).
منظومه از محمد باقر حجت الاسلام.
شیخ محمد بن عبد اللّه بن فرج آل عمران قطیفی
ص:70
(سدۀ 13 ق)مذکور در«البارقة الحسینیة».
فارسی،از محمد تقی بن حسینعلی هروی (-1299 ق)که«تنبیه الغافلین»را در همین موضوع به عربی نوشته.
ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی (-260 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو القاسم علی بن احمد کوفی(-352 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو یعلی حمزة بن قاسم شریف از دودمان ابو الفضل عباس(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو حاتم احمد بن حمدان ورسنانی رازی (-322 ق).در برخی از منابع آمده است که رد ابو حاتم بر مطالب الحادی و ضد دینی بوده ولی در حالیکه محمد بن زکریای رازی تألیفاتی چون «الرّد علی ما یدعی من عیوب الانبیاء»و«الرّد علی سهل البلخی فی تثبیت المعاد»و«رسالة فی انّ للعالم خالقا حکیما»دارد،بعید است که تألیفاتی الحادی و ضد شرعی داشته بوده باشد.
ملا علی اکبر بن محمد باقر ایجی اصفهانی (-1232 ق).مذکور در«روضات الجنات».
فضل بن شاذان نیشابوری(-260 ق).مذکور در رجال نجاشی.
نیز از فضل بن شاذان و مذکور در همان مآخذ.
ابو بکر محمد بن زکریا رازی(-311 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
سید عباس بن سید محمد(1317 ق)نبیرۀ سید عبد اللّه شبّر.
خواجه نصیر الدّین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.آستان قدس،ش 5309 و 2 نسخۀ دیگر.
-ربّ انعمت فزد
ابو الحسن محمد بن احمد بن داود قمّی(-328 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر مؤمن الطاق محمد بن علی بجلی.
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان مفید بغدادی(-413 ق).مذکور در رجال نجاشی،به عنوان«مختصر علی المعتزلة فی الوعید».
ابو محمد هشام بن حکم(-179 یا 199 ق).
مذکور در فهرست شیخ طوسی.در رجال نجاشی «الرد علی المعتزلة و طلحة و الزّبیر»آمده است.
هشام رسالۀ دیگری نیز در رد معتزله داشته که در همین منابع ذکر شده است.
قاضی نور اللّه بن شریف مرعشی شوشتری (-1019 ق).ترجمۀ صواعق از ملا کاسه گر شاگرد ابن حجر است.
سید محسن بن حسن اعرجی کاظمی(-1227 ق).خ.دیده شده.
ناشناخته.خ.دیده شده.
ص:71
الرّد علی مقدّمات المفاتیح-حاشیة المفاتیح.
سید محمد باقر بن ابی الحسن رضوی کشمیری (-1346 ق).ناتمام است و در ردّ«مقدمة الکلام»سید کرامت حسین نوشته شده.
ردّ المقدّمة الثالثة من مقدّمات دلیل الانسداد-حاشیة فرائد الاصول(از سید کاظم یزدی).
سید صدر الدّین محمد بن صالح موسوی عاملی (-1263 ق).مقلاد از سید محمد مجاهد است.
-احمد من تنزّه عن خواطر الظنون
اردو،ناشناخته.ط.هند.
ابو جعفر محمد بن خلیل بغدادی سکاکی،شاگرد هشام بن حکم.مذکور در فهرست ابن ندیم.
سید مرتضی.خ.مرعشی قم.
-ما یقال لمن یدعی الدّلیل...
شیخ ابو الحسن علی بن محمد شمشاطی،معاصر کلینی.این رساله دارای فوائدی در نحو است.
فی الکتب الاربعة
ملا حسین تربتی(-ح 1300 ق).خ.موجود.
ابو بکر محمد بن زکریا رازی(-311 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-پس از 300 ق).مذکور در رجال نجاشی.
سید شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق)
ص:72
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی (سدۀ 3 ق).نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد هشام بن حکم(-179 یا 199 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو عبد اللّه ابراهیم بن محمد نفطویه نحوی (-323 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-پس از 300 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ص:73
موسی جار اللّه»را نوشته که طبع شده.همچنان -کشف الاشتباه.
ابو بکر محمد بن زکریای رازی(-311 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ص:74
شیخ هادی بن عباس آل کاشف الغطاء(-1361 ق)مؤلف«احمد هما».
ملاّ محمد یوسف بن آقا محمد دهخوارقانی،که به دستور شاه سلیمان صفوی تألیف کرده.
فارسی،ترجمۀ کتاب محمد یوسف که در بالا از آن یاد شد و خودش به فارسی برگردانده.
ملاّ عبد النّبی بن شرف الدّین محمد طسوجی (-1203 ق).«نواقض»از میرزا مخدوم بن عبد الباقی شریفی است.
ص:75
الهادی
شیخ محمد جواد بلاغی(-1351 ق).خ.
موجود.
شیخ محمد علی بن ابی القاسم اردوبادی(1312 ق-).ط 1345 ق.
سید محمد بن محمود عصار حسینی لواسانی (-1356 ق).
شیخ مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی (-1298 ق).ط.
شیخ هادی بن عباس آل کاشف الغطاء(-1361 ق).خ.موجود.
شیخ عبد الحسین خیامی عاملی(-1375 ق) - لا ریب ان مکوّن الاکوان
ذو حکمة بشهادة الاکوان
شیخ فتح اللّه شیخ الشریعۀ اصفهانی(-1339 ق.«الهدایة»تألیف گروهی از خاورشناسان است،در رد مسلمین،که در مصر چاپ شده است.ردّ شیخ الشریعه ناتمام مانده است.
بیان الحق
کشف الغوایة
الهدی الی دین المصطفی
ابو محمد هشام بن حکم(-179 یا 199 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-پس از 300 ق).نیز مذکور در رجال نجاشی.
ما لا یتناهی)
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).
الموحدین فی حدوث الاجسام)
نیز از شریف مرتضی.
المسلمین»)
نیز از شریف مرتضی.
ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی (-260 ق).
ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-283 ق).
ابو مخنف لوط بن یحیی،شیخ هشام کلبی(-205 ق).با 5 عنوان بالا مذکور در رجال نجاشی.
ابو منذر هشام بن محمد کلبی(-205 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).در رد کلام ابو المحاسن معرّی که بر علم الهدی در موضوع مسح پا اعتراض کرده بود.
مذکور در خاتمۀ«مستدرک الوسائل».
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن احمد صفوانی،شاگرد
ص:76
کلینی(-329 ق).مذکور در«کشف الحجب».
فارسی،داستان،از سید ابو القاسم کاشی که در 1316 ق برای اشرف السلطنه نگاشته.ط.
سید عبد اللّه بن ابو القاسم موسوی بلادی (معاصر).ط.بمبئی،1349 ق.
سید علینقی بن ابی الحسن لکهنوی(معاصر).
شیخ ابراهیم بن عرب آل عرفات قدیجی قطیفی (زنده در 1237 ق).حواشی وردود اوست بر «الفتوحات المکیة».از ابن عربی.خ.آستان قدس،ش 525(ج،1).
سید محسن امین عاملی(-1371 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
مقتل،از سلمان بن عبد اللّه عصفوری بحرانی (-پس از 1261 ق).خ.دیده شده.
منظومه در طب،از محمد حسن نائینی(معاصر).
مذکور در پایان«گوهر شبچراغ».
فارسی،مثنوی از میرزا عمران بیگ شهاب مازندرانی،که برای ذو الفقار الدوله به نظم آورده.مذکور در«تذکرۀ روز روشن».
فارسی،قصائد مراثی،از امیر محمد حسن علی خان بن محمد نصیر خان امیر سند.ط.
لاهور،1899 م.
ابو جعفر محمد بن یعقوب کلینی(-329 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ الرئیس،ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-428 ق).ط.استانبول،1953 ق.هررساله در محل خویش خواهد آمد.
ص:77
موجود.
میرزا ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1315 ق).15 رساله است که چاپ شده و هریک در محل خویش خواهد آمد.
ملا محمد باقر یزدی حائری(معاصر).خ.
موجود.
اصول دین،از ملا محمد جعفر استرآبادی (-1263 ق).7 رساله است که از جمله 5 رساله فارسی است-آب حیات،اصل الاصول و الغلک المشحون
میر محمد علی بن میر محمد حسین شهرستانی حائری(-1287 ق)،مشتمل بر«الحقیقة الشرعیة»،«الصحیح و الاعمّ»،«استعمال المشترک فی اکثر من معنی»،«المشتق»و «اثنا عشر فرعا من فروع الاستصحاب».
ص:78
«رساله در جفر»در آستان قدس موجود است ش 9208(1218 ق)و 11747.
میرزا محمد بن عبد النبّی اخباری(-1232 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
محمود بن محمد دهدار.خ.موجود.در آستان قدس هم نسخه هائی با عنوان رساله در جفر موجود است:ش 7724،9162 و 12797.
ابو الفضل یحیی بن سلامه خطیب حصکفی (-551 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید میر ابراهیم خاتون آبادی.مذکور در«تتمیم امل الامل».
ص:79
امیر ابو نصر منصور بن علی عراقی،معاصر ابوریحان بیرونی(-440 ق)،مشتمل بر 15 رساله.ط.حیدرآباد دکن،1362-1367 ق.
ابو سهل ویجن(بیژن)بن رستم کوهی طبرستانی.
مذکور در«تذکرة النوادر».
علامه محمد باقر مجلسی(-1111 ق)،مشتمل بر شکیّات،بداء،جبر،تفویض،نکاح،صفات الذات و العمل و متعه.ط.لکهنو.
مشتمل بر رسالۀ«الوازعة»از امام یحیی ادریس (-749 ق)،رسالۀ«العقد الثمین»از امام شوکانی(-1250 ق)و جز آنها.ط.مصر، 1348 ق.
احمد بن اسماعیل بن عبد اللّه قمّی معروف به سمکه،اوستاد ابن عمید(-260 یا 259 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از نور الدین نعمت اللّه بن عبد اللّه کرمانی، معروف به شاه نعمت اللّه ولی(-834 ق).ط.
تهران،1311،1340 و 1344 ش.
ابن ندیم به همین عنوان آورده و ظاهرا «الرسائل و المکاتبات»است که خواهد آمد.
ص:80
محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1216 ق).مذکور در شرح حال او.
رسائل فضل اللّه-رسائل رشید الدین
سیّد ابو الحسن بن عباس اشکوری(-1368 ق).
خ.موجود.
حجت الاسلام سید محمد باقر بن محمد تقی موسوی شفتی اصفهانی(-1260 ق).مذکور در اجازۀ سید حسن صدر الدین به صاحب الذریعة.
سید جعفر بن علی نقی طباطبائی(-1317 ق).
مشتمل بر 21 رساله است و نسخۀ آن نزد فرزند مؤلّف دیده شده.
سید عبد الکریم بن محمد جواد بن عبد اللّه (-1215 ق)،نوادۀ محدّث جزائری.مذکور در «نجوم السماء».
اوشذرات من عقدها المنظوم
6 رساله،از محمد کاظم آخوند خراسانی (-1329 ق).ط.بغداد،1331 ق.
فارسی،14 رساله از محمد بن سلیمان تنکابنی (-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء».
نیز از محمد بن سلیمان تنکابنی و مذکور در «قصص».
ابو بکر محمد بن زکریا رازی(-311 ق).ط.
مصر،1939 م(جزء اوّل).
شمس المعالی قابوس بن وشمگیر(-403 ق).
خ.کاشف الغطاء نجف(در آستان قدس،رسائل قابوس به نام«کمال البلاغة»ش 4915 موجود است.«کمال البلاغه»به سال 1341 ق در مصر چاپ شده).
زیر این عنوان رسائلی آمده که نامها و موضوعات آنها معلوم نبوده و برای رعایت اختصار نام مؤلّفانی که رسائل متعدد و نامشخصی به آنان نسبت داده شده ذکر می شود:
1.سید ابراهیم بن محمد باقر قمّی رضوی،زنده در 1168 ق.
2.سید ابو الحسن بن عبد اللّه بن نور الدین موسوی جزائری(-1193 ق).
3.شیخ احمد سلطان آبادی(-ح 1315 ق).
4.شیخ احمد بن اسماعیل جزائری نجفی(-ح 1150 ق).
5.شیخ مهذّب الدین احمد بن عبد الرّضا،شاگرد حرّ عاملی.
6.امیر اسماعیل خاتون آبادی.
7.محمد تقی بن کاظم الماس مجلسی(-1159 ق).
8.جعفر بن سید حسین خوانساری.
9.جعفر بن محمد علی کرمانشاهی،نوادۀ وحید بهبهانی.
10.سید حسین بن حیدر کرکی،شاگرد شیخ بهائی.
11.آقا حسین بن جمال الدین محقق خوانساری (-1099 ق).
12.محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (-1151 ق).
13.حیدر علی بن محمد بن حسن شیروانی.
14.شیخ خلف بن عبد العلی آل عصفور.
15.شیخ سلیمان بن احمد آل عبد الجبار قطیفی (-1266 ق).
16.شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121
ص:81
ق).
17.شریف العلماء،شریف الدین محمد بن حسنعلی آملی(-1245 ق).
18.محمد شفیع،ظاهرا پدر محمد مهدی استرابادی(-1259 ق)مقیم هند.
19.شمس الدین بن جمال الدین بهبهانی (-1348 ق).
20.سید عبد الکریم بن محمد جواد جزائری (-ح 1215 ق).نبیرۀ محدث جزائری.
21.شیخ علی بن عبد العالی میسی،شیخ شهید ثانی.
22.علی اصغر بن علی اکبر بروجردی(-1231 ق).
23.سید علی قزوینی،صاحب حاشیه بر قوانین و تعلیقات معالم.
24.شیخ علی مقابی.
25.محمد علی بن سید کاظم اعرجی کاظمی.
26.شیخ علی بن عیسی اربلی.
27.ملاّ عوض شوشتری.
28.غنی نقی(علی نقی؟)رضوی لکهنوی (-1257 ق).
29.لطف اللّه اسکی مازندرانی(-ح 1314 ق).
30.لطف اللّه بن عبد الکریم میسی(-1033 ق).
31.محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1099 ق).
32.بهاء الدین محمد بن حسن اصفهانی، معروف به فاضل هندی(-1135 ق).
33.محمد بن علی بن ابراهیم استرابادی (-1026 ق).
34.شمس الدین محمد شیرازی،معاصر ملا خلیل قزوینی.
35.شاه محمد بن محمد اصطهباناتی(-ح 1130 ق).
36.محمد مسیح بن اسماعیل فسائی،شاگرد آقا حسین خوانساری.
37.محمد هاشم بن زین العابدین چارسوئی (-1318 ق).این رسائل چاپ شده و«مجمع الفوائد»نام دارد.
38.نظام الدین گیلانی.
داعی حمید الدین احمد کرمانی(سدۀ 4 و 5 ق).
ط.مصر.
الرسائل الکرمانیة-رسائل شاه نعمت اللّه
سید ظهیر الدّین ابراهیم بن قوام الدین حسین همدانی(-1026 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
رسائل الکلینی-رسائل الائمّة
یعقوب بن اسحاق کندی(-252 ق)،ط.مصر، 1950 م
شیخ عبد اللّه بن علی بن احمد بحرانی،راوی از سید هاشم توبلی بحرانی(-1107 ق).
ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق).مذکور در«معجم الادباء».
شیخ علی نقی بن احمد احسائی.ط.
احمد بن علویۀ کوانی اصفهانی معروف به ابن اسود،راوی مصنّفات ابراهیم ثقفی.مذکور در «بغیة الوعاة».
سید شبرّ بن علی ستری بحرانی.جواب 9 مسأله در توحید و اصول فقه است که شیخ احمد بن صالح ستری(-1315 ق)از مؤلّف پرسیده
ص:82
است.
فارسی،از برخی فهرستها برمی آید که در ایران به طبع رسیده.
محمد بن محمود دهدار عیانی(-ح 1013 ق).
خ.آستان قدس.(بیشتر این رسائل هریک دارای نام خاصی است که در محلّ خویش ذکر شده است).
شیخ محمد حسین بن علی(یا عباسعلی)طالقانی قزوینی(-1281 ق)،شاگرد صاحب جواهر.
قطب الدّین محمد بن محمد بویهی رازی (-766 ق).خ.آستان قدس؟
مفتی میر محمد عباس موسوی لکهنوی (-1306 ق)،در 3 مجلد.
جامع مجلد اول:مولوی مهدی شاه صاحب؛
جامع مجلد دوّم:سید اصغر حسین؛جامع مجلد
سوّم:مولوی سید رفیق.
آقا حسین منجم،صاحب«زیج اصفهان».خ.
موجود.
خمسۀ نجیبیۀ نجیب الدین محمد بن علی سمرقندی(-619 ق)است که هرعنوان آن در محلّ خویش ذکر شده است.
رسائل نخشبی-رسائل نسفی-مجموعۀ رسائل شیخ عزیز نسفی
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
مذکور در«فوات الوفیات»ابن شاکر.
ابو العبّاس عبد اللّه بن جعفر حمیری قمّی،از اصحاب امام عسکری(علیه السلام).مذکور در فهرست شیخ و رجال نجاشی.
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).ط 1276 ق.
سید ابو الحسن مطهر بن علی بن محمد دیباجی، شاگرد شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
شیخ حسین بن علی بن حماد لیثی واسطی.مذکور در اجازۀ مورّخ 756 ق او به شیخ خضر مطارآبادی.
میرزا علی رضا تبیان الملک(1287 ق-).
مذکور در نامۀ مورّخ 1358 ق مؤلف به عنوان صاحب الذریعه.
مراسلات و مکاتبات میان ابو اسحاق صابی و شریف رضی(-406).گویا همان است که ابن ندیم به عنوان«رسائل الشریف الرضی»یاد کرده است.
پرسشها و پاسخهای شیخ طوسی و شاگردش شیخ کردی.
ابو الفضل احمد بن حسین بدیع الزمان همدانی (-398 ق).
ابو الحسین احمد بن فارس لغوی(-375 ق).
محمد بن حسن شیروانی(-1099 یا 1098 ق).
شاید با«تخلّف از جیش اسامه»یکی باشد.خ.
ص:83
آستان قدس،559،2043.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن علی شلمغانی،معروف به ابن ابی العزاقر(-322 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ محمد بن محمد بن نعمان مفید(-413 ق).
ابو عبد اللّه و ابو طاهر فرزندان ناصر الدوله بودند و شیخ نامه را در مجلسی به آنان فرستاده که در موضوع امامت در ان بحث می شده است.
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-428 ق).
رساله در انصاف خواهی ابن سینا از علمای بغداد در داوری میان او و مردی همدانی است که ادعای حکمت داشته.خ.ملک و مطهری.
ابو علی احمد بن اسماعیل بجلی قمّی،معروف به سمک،که گفته اند استاد ابن عمید بوده است.
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اسماعیل صاحب عباد(-385 ق).خ.دیده شده.
-اطال اللّه بقاک...کان یقال انّ السلطان سوق
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان مفید بغدادی(-413 ق).نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).خ.دیده شده.
-انّ اوّل ماسخ به الخاطر
امام قاسم بی علی بن عبد اللّه بن محمد بن قاسم رسی ابن ابراثیم طباطبا،از ائمّۀ زیدیّه.خ.دیده شده.
شریف ابو القاسم علی بن احمد کوفی(-352 ق).مذکور در رجال نجاشی.
الجنیدیّه)
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).از آن در«نصرة القول بالعدد» سید مرتضی نقل شده است.
-اختلاف الناس فی امر العقل و النّفس
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-428 ق).خ.رامپور.
-المسألة الاولی...قال ان النار جوهر
المؤمنین)
ص:84
شیخ شرف الدین محمد مکی عاملی،زنده در 1178 ق،از دودمان شهید اوّل.مذکور در اجازۀ او برای محمد رضا بن عبد المطلب تبریزی.
ص:85
ق).
27.سید حسین بن محمد علی حسینی کاشانی (-1296 ق).
28.میرزا محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق)،فارسی.
29.شیخ خضر بن شلال آل خدام عفکاوی (زنده در 1245 ق).
30.ملا رضا همدانی،جد میرزا رضا واعظ همدانی.
31.شیخ محمد رضا دزفولی(-1352 ق)، فارسی،مختصر«منهج الرشاد».
32.شیخ زین العابدین بن مسلم بارفروشی (-1308 ق)،2 رساله.
33.محمد شفیع بن محمد جعفر تبریزی،شاگرد سید کاظم رشتی.
34.شیخ محمد طاها نجف.
35.شیخ محمد طاهر بن محسن دزفولی (-1315 ق).
36.شیخ عبد الحسین تهرانی(-1286 ق)، فارسی،منتخب«نخبه».
37.شیخ عبد العالی بن محقق کرکی(-993 ق).
38.سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق)،فارسی.
39.شیخ ملا علی خلیلی-النبذة
40.سید علی طباطبائی-زهر الریاض
41.ملا علی قارپوزآباد(-1290 ق).
42.شیخ ملا علی کنی(-1306 ق).نام آن «ارشاد الامة».
43.ملا محمد علی بن احمد قراچه داغی (-1310 ق).
44.شیخ جعفر کاشف الغطاء(-1254 ق).
45.ملاّ محمد علی بن محمد حسن خوانساری (-1333 ق)-النخبة.
46.سید علی بن حسین خاقانی-العبادات.
47.سید علی بن محمد علی حسینی میبدی (-1313 ق).
48.شیخ علی بن محمد علی شروقی مجیراوی(-1314 ق).
49.سید علی آقا بن محمد علی رضوی (-1336 ق).
50.شیخ علی بن یاسین رفیش نجفی(-1334 ق).
51.سید علی نقی بن حسن طباطبائی(-1289 ق).
52.شیخ عیسی بن حسن خاقانی.
53.سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).
شاگردش حسن بن علی گوهر آن را به فارسی ترجمه کرده.
54.شیخ مبارک بن حمیدان احسائی قطیفی (-1226 ق).
55.سید محمد بن ابی القاسم حسینی سردانی زنجانی(-1269 ق).
56.محمد بن باقر فاضل ایروانی(-1306 ق)، فارسی.
57.محمد بن فضلعلی فاضل شرابپانی (-1322 ق).
58.شیخ محمد بن عبد اللّه آل عثیان احسائی (معاصر)-الطّهارة،رسالة
59.سید محمد بن سید علی طباطبائی معروف به مجاهد(-1242 ق)،فارسی.
60.سید محمد بن معصوم رضوی مشهدی، فارسی.
61.محمد بن محمد مهدی اشرفی(-1315 ق)،فارسی.
62.محمد بن هاشم هندی نجفی(-1323 ق).
63.ملا محسن فیض کاشانی(-1091 ق).
64.شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری (-1281 ق).
65.ملا مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق).
66.شیخ مهدی بن علی آل کاشف الغطاء (-1288 ق).به فارسی هم ترجمه شده- اللّئالی النّجفیّة
67.قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
68.شیخ محمد هادی بن محمد امین تهرانی
ص:86
(-1321 ق)-وسیلة النجاة
69.سید هاشم بن احمد احسائی.
70.سید هاشم بن راضی اعرجی کاظمی،شاگرد سید عبد اللّه شبر.
71.سید محمد هاشم بن زین العابدین چهار سوقی خوانساری(-1318 ق)،فارسی.
72.میرزا یوسف بن عبد الفتاح طباطبائی تبریزی (-1242 ق).
فارسی،مثنوی حماسی-دینی،ناشناخته،خ.
الهیات تهران
-هزاران درود و هزاران سلام
فارسی،داستان،عبد الحسین صنعتی زادۀ کرمانی.ط.تهران،1316 ش.
فارسی،ط.تهران،1290 ق و مکرّر.
فارسی،از حسین کاظمزادۀ ایرانشهر تبریزی (-1302 ق).ط.برلن،1302 ش.
مهذب الدّین احمد بن عبد الرضا،شاگرد حرّ عاملی(-1104 ق).خ.موجود.
-احمدک یا من علّم آدم الاسماء...
فارسی،از هادی بن ملا صالح مازندرانی معروف به آقا هادی منجّم(-پس از 1130 ق).
از اجزاء شرح او بر«الشافیة»است.
فارسی،از مجنون بن محمد رفیقی.تاریخ نظم:
940 ق ط.خ.دانشگاه تهران.
-بیا ای خامه انشای رقم کن
فارسی،از میرزا فتحعلی بن محمد تقی آخوندزاده(-1295 ق).خ مطهری.
فارسی،از میرزا ملکم خان ناظم الدّوله (-1327 ق).ط.
فارسی،از میرزا زین العابدین بن فتحعلی صفوی خوئی.ط.(با قرآن خط کوفی.)
فارسی،از صدر الافاضل لطفی شیرازی.خ دیده شده
فارسی،از میرزا عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی (-پس از 1130 ق)،صاحب«ریاض العلماء» و مذکور در همان کتاب.
فارسی،ادعیه و عبادات،از ملاّ محمّد بن حسن گیلانی لاهیجی.خ.موجود و متعلق به پیش از 1216 ق.
-الحمد لله الذی خلق الجن و الانس لیعبدون
تجوید،قراءت و رسم قرآن،از عماد الدین علی بن علی شریف قاری استرآبادی،در یک مقدّمه و 2 قسم.خ.دیده شده.
فارسی،هندسه،از حیدر قلی خان بن حسین قلی بیات نیشابوری،تألیف:1294 ق.خ.مجلس.
فارسی،از عباس اقبال آشتیانی.ط.ایران.
اردو،سیرت پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از سید ریاض علی ریاض(معاصر).ط.هند.
طب،از قاضی عبید اللّه بن احمد رازی.در یک مجموعۀ قدیمی که نقص آن در 577 ق.
ص:87
تکمیل گردیده،از آن نقل شده است.
فقه،از ابو سعید اسماعیل بن علی بن حسین سمان،معاصر سید مرتضی و شیخ الطائفه، مذکور در فهرست منتجب الدّین.
سید محمد بن علی شریف جرجانی،تألیف:
823 ق،خ.موجود.«ارشاد الهادی الی الرشاد» از تفتازانی است.
-نحوک تصریف النواظر النّاظرة...
حکمت،از ملا علی قارپوزآبادی(-1290 ق) که ظاهرا نسخۀ آن از میان رفته است.
در توحید،نبوّت و امامت،از سید مهدی بحرانی (-1343 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
رجال،از سید محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 13 ق).مذکور در آخر«خلاصة الاخبار»او.
شرح احادیث مشکله،از شیخ اسد اللّه بن محمود گلپایگانی،ایزد گشسب(1303 ق-)،تألیف:
1324 ق.مذکور در«شمس التواریخ»او.
فارسی،مثنوی از غزالی مشهدی(-970 ق).
مذکور در«مجمع الفصحاء».
فارسی،تذکرۀ شاعران،از سید محمد سحاب اصفهانی(-1222 ق)فرزند سید احمد هاتف، که به نام فتحعلی شاه به تألیف آن پرداخته و ظاهرا به پایان نرسانیده است.مذکور در «نگارستان دارا».
فارسی،از شیخ محمد علی بن زین العابدین معلّم حبیب آبادی(-1308 ق).مذکور در مقدّمۀ چاپی«مکارم الاثار»او
فارسی،احوال عارفان نقشبندی،از ملا حسین بن علی واعظ کاشفی(-910 ق)،تألیف:909 ق.
خ.دیده شده.ط.هند،مکرّر(به نام فرزندش علی صفی سبزواری).
دیوان ابو الفضائل سید علی بن اسماعیل محدّث سنجانی اخباری(-پس از 1295 ق).مذکور در کتاب«حملات اللّیث»او.
فارسی،علوم ادبی،از محمد بن کاظم طبیب شیرازی،معاصر فرصت(-1339 ق).مذکور در«آثار عجم».
تفسیر سورۀ فاتحه،از ابو عبد اللّه بن ابی القاسم موسوی زنجانی(-1313 ق).خ.موجود.
محسن بن محمد طاهر قزوینی نحوی.«نظم الحساب»یا منظومۀ«خلاصة الحساب»از استادش میرزا قوام الدّین است.خ.موجود.
-الحمد للّه الاحد الذی قسم بین عباده ضروب نعمائه
شرح دعاء صنمی قریش،از شیخ ابو السعادات اسعد بن عبد القاهر اصفهانی که علی بن طاوس و محقق طوسی از او روایت کرده اند.«ضیاء الخافقین»ترجمۀ این کتاب است.
سید عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق).
شرح مبحث کر از کتاب«الوجیز الرائق».
ص:88
میرزا ابو طالب بن ابی القاسم زنجانی(-1329 ق).خ.موجود.
فارسی،از پول لحورژ،ترجمۀ نائب الوزاره عماد الدین ندیم باشی،ط.تهران،1311 و 1316 ق.
فارسی،تجوید،از سید حسن بن دلدار علی نقوی (-1260 ق).ط.هند.
شیخ علی اکبر نهاوندی(معاصر).
شیخ جواد مطر نجفی(-1375 ق).خ.موجود (خط شارح).
رد عامّه،از سید مهدی بن صالح کشوان کاظمی (-1358 ق).
-الحمد للّه الذّی تفضل علینا بمعرفة الدین...
ملا علی شبشهی یزدی،تألیف:1270 ق.خ.
سامراء.
-الحمد للّه الذی اعزّ اولیائه...
منصور یمانی،داعی فاطمیان.
فارسی،الفباء جدید،از میرزا رضا خان ارفع الدّوله،ط.تفلیس،1296 ق.
کشف الغزل)
فارسی از سید محمد بن حسن حسینی هندی مشهدی(-1322 ق)،شرح غزلی است از حافظ با مطلع (دل می رود ز دستم...)
.ط.
مشهد،1316 ق.
شهاب الدین ابو حفص عمر بن محمد سهروردی (-632 ق).مذکور در مجالس المؤمنین.
فارسی،اصطلاحات صوفیان،از شرف الدین حسین بن احمد خالدی تبریزی(سدۀ 8 ق).خ.
آستان قدس،ش 653(سدۀ 9 ق)(از سید محمد حسین مدرس نقل شده که در همین موضوع کتابی به نام«رشق الالحاظ»از تألیفات والد ایشان محمد بن میرزا حسین بوده است).
فضائل اهل بیت(علیه السلام)از سید ابو بکر بن عبد الرحمان حضرمی(-1341 ق).ط.مصر.
فارسی؟،مثنوی از محمد بن عباس وزیر لکهنوی(-1312 ق).مذکور در تجلیّات.
فقه،از ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی (-332 ق).مذکور در فهرست شیخ.
ابو محمد حسن بن موسی نوبختی(-پس از 300 ق).مذکور در«فرج المهموم»ابن طاوس.
مولوی ابو القاسم غلام حسین بن فتح محمد جنپوری(سدۀ 13 ق)،مؤلّف«جامع بهادری».
اردو،از نواب احمد حسین مذاق هندی.مذکور در«تاریخ احمدی»او.
سید محمد بن احمد بن محمد حسینی،مذکور در فهرست منتجب الدین.
ص:89
ابو لقاسم جعفر بن محمد بن قولویه(-368 ق).
ابو احمد محمد بن زیاد ازدی معروف به ابن ابی عمیر(-217 ق).
ابو جعفر محمد بن علی اشعری قمّی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی،نیز در همان ماخذ.
ملا جعفر شرف الدین واعظ،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی قد ارضعا
سید محمد جواد عاملی،که به نام استادش بحر العلوم نظم کرده.خ.دیده شده.
-الحمد للّه و صلّی الباری
سید حسن محمود امین عاملی.مذکور در مجلّۀ عرفان.
ظاهرا از شیخ محمد علی اعسم نجفی که در جملۀ ارجوزه ها یاد شد.
-الحمد للّه علی افضاله
ص:90
محمد جعفر بن محمد طاهر خراسانی(-1080 ق)،مؤلف«اکلیل المنهج».
شیخ محمد جواد بن حسن بلاغی(-1352 ق)، 2 رساله دارد که یکی جزءی است از«العقود المفصّلة».
سید حسن بن احمد اشکذری(-1359 ق).خ دیده شده.
محمد حسن بن محمّد صالح کبّۀ بغدادی (-1269 ق)،تألیف:ح 1318 ق.
عزّ الدین حسین بن عبد الصمد عاملی(-984 ق).خ دیده شده.
-الحمد للّه کما هو اهله...
سید شفیع بن علی اکبر موسوی جابلقی(-1280 ق).
سید محمد صادق بن محمد باقر طباطبائی (-1337 ق)،از تقریر بحث آخوند خراسانی نوشته است.
سید صدر الدین بن صالح عاملی اصفهانی (-1263 ق)،منظومه ای است که خودش شرح کرده.
محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی قمّی (-1098 ق).مذکور در«روضات الجنّات».
سید عبد الرزاق بن علی حسینی جزائری معروف به حلو(-1337 ق)،تألیف:1325 ق.خ.دیده شده.
شیخ عبد اللّه بن معتوق قطیفی(-1362 ق).
جواب مسائلی است در رضاع که همه را شیخ فرج آل عمران در«الاخبار الارجیة»گنجانیده است.
شیخ عبد النبی وفسی عراق(معاصر).مذکور در فهرست تألیف او.
شیخ عبد النبی بن احمد آل عصفور درازی بحرانی،تألیف:1150 ق.خ.موجود.
شیخ محمّد علی بن محمد جعفر قمی(-1354 ق)،تألیف:1326 ق.خ دیده شده.
شیخ نور الدّین علی بن حسین محقق کرکی (-940 ق)،تألیف:916 ق.خ.آستان قدس، ش 2761(1025 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه کما هو اهله....
فارسی از علی اصغر بن علی اکبر بروجردی (-1313 ق).مذکور در آخر«نور الانوار»او که چاپ شده.
فارسی،از ملا علی اکبر بن محمد مهدی قمی یزدی.تقریر بحث شیخ انصاری و ترجمۀ رضاعیۀ اوست.ط.ایران،1311 ق.
2 رساله به فارسی و عربی،از شیخ علی اکبر خوانساری(-1359 ق).خ.دیده شده.
سید عیسی کمال الدین بن حمد حسینی حلّی (-1372 ق).خ.موجود.
ص:91
ملاّ محمد کاظم آخوند خراسانی(-1329 ق).
ط.(ضمن القطرات و الشذرات).
شیخ محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).
رساله ای که به شیخ حرّ منتسب شده،متعلق به ابو الحسن فتونی است که گذشت.
سید محمد بن عبد الکریم طباطبائی بروجردی (-1160 ق).خ.خوانساری نجف.
شیخ محمد بن یوسف بن یعقوب وائلی نجفی (-1356 ق).
فارسی،از ملاّ محمد یوسف استرابادی حائری (-ح 1287 ق).مطابق فتاوی شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).ط 1277 ق.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).ط.تهران،1305 ق؛
1326 ق(بالمکاسب)و مکرّر.
سید محمد مهدی بحر العلوم طباطبائی(-1212 ق).خ.موجود.
شیخ محمد هادی بن محمد امین تهرانی (-1321 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-الحمد للّه کما ینبغی...
ملا محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی معروف به مترجم-1120 ق).رساله ای که به نام او با ذکر سال تالیف(1107)دیده شده،به سید محمد بن عبد الکریم طباطبائی نیز منسوب است که یادش گذشت.
شیخ یوسف بن احمد درازی بحرانی(-1186 ق)،خ.دیده شده.
-الحمد للّه کما هو اهله...
ناشناخته،مؤلّف از شاگردان سید ابراهیم صاحب ضوابط بوده است.خ.دیده شده.
شیخ محمد هادی بن محمد امین تهرانی (-1321 ق).خ.آستان قدس،ش 7686 و 7685.
-حمدا لمن بالفقه اکمل النّعم
مجّلۀ ماهانۀ لکهنو،از مطالب مهم آن«خلاصة عماد الاسلام فی الکلام»و«کتاب التفسیر»هر دو از سید علی نقی لکهنوی.این مجلّه از 1353 تا 1358 ق انتشار می یافت.
سید محمد بن عبد الصمد حسینی شهشهانی اصفهانی(-1287 ق)،تالیف:1292 ق،در 2 مجلد.برخی در حواشی قوانین چاپ شده.خ.
آستان قدس،ش 13495(1288 ق)و چند شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی ارشدنا الی قواعد الدّین
فارسی،تاریخ شاهان مقتول،از محمد تقی بن محمد هادی حکیم.مذکور در«گنج دانش»او که در 1305 ق تألیف شده.
ص:92
رضی،سید مرتضی و شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدّین.
ملا محمد رضا بن العابدین(-1269 ق؟)، مؤلّف تحفة الرضویۀ.
ص:93
در مورد کتب همنام،از نواب احمد حسین مذاق هندی.مذکور در«تاریخ احمدی».
سید ابو بکر بن عبد الرحمان حضرمی(-1341 ق).مذکور در آخر دیوان چاپی او.
-رفع الریبة فیما یجوز و ما لا یجوز من الغیبة
محمد بن علی شوکانی(-1250 ق).خ.موجود.
سید محمد جعفر حسینی شیرازی حائری،از «اجزاء مرآة الفقاهة»است.ط.شیراز،1347 ق.
میرزا نجم الدین جعفر بن محمد تهرانی عسکری، مشتمل بر چهل حدیث برگرفته از کتب معتبر عامّه در وجوب مسح پاها.
ابو منذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
سید شهاب الدین بن محمود حسینی مرعشی تبریزی(1369 ش)،تالیف:1339 ق.شرح حاشیة ملا عبد اللّه یزدی بر تهذیب است.
ابو علی ابن سینا یا ابو علی مسکویه.خ.دیده شده.
شیخ عبد القاهر بن عبد بن رجب عبادی حویزی، مهاصر حرّ عاملی.مذکور در«اصل الآمل».
فارسی،در حقیقت علم و زهد،از محسن بن مرتضی فیض کاشانی(1091 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید قاسم نسابۀ مختاری سبزواری(سدۀ 10 ق.
مذکور در رسالۀ«اسدیّۀ»او.
تفسیر آیات صیام،ناشناخته.مؤلف از علماء معاصر شاه صفی صفوی(1052 ق)بوده و خود آن را به فارسی ترجمه کرده که همین ترجمه در آستان قدس موجود است.ش 2285(1046 ق).
- شایستۀ تقدیم در هرکتابی
و سزاوار تقدیر در هرخطابی...
قاضی نور اللّه بن شریف حسینی مرعشی شوشتری(1019 ق).مذکور در«نجوم السماء».
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-428 ق).به دستور سید ابو الحسن احمد بن محمد سهیلی نوشته.خ.موجود.
مولوی سید عماد علی صاحب بن نظام علی پنتی (1304 ق).مذکور در«تذکرۀ بی بها».
در جواب«کشف الحال».ط.
سید علی بن عبد الحسین بن سلطان موسوی، معاصر شیخ ابراهیم کفعمی(-905 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
ص:94
فارسی،اخلاق،از محمد حسین بن کلبعلی شوشتری،تألیف:1220 ق.
-حمدنا محدود و ثنای نامعدود تحفۀ بارگاه کبریا
ص:95
نبوّت خاصّه،از شیخ اسماعیل تائب تبریزی (1374 ق).
میرزا عبد الوهاب قائم مقامی.مذکور در مقدمۀ دیوان او.
نظم علم الخط«الشافیة»،از قوام الدین محمد بن مهدی حسینی سیفی قزوینی(-ح 1150 ق) تاریخ نظم:1123 ق،همین نظم راش گردش ملاّ محسن نحوی قزوینی شرح کرده آن را «تقویم الخط»نام نهاده است.
فارسی،از سید حسین بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی.ط.
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی (-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
سید محمد بن علی فیض آبادی،تألیف:1235 ق،در جواب النجانی در ردّ کتاب«آئینه حق نما» مذکور در«کشف الحجب»
-سبحان من لا هو الا هو
سید عبد اللّه بن نور الدین بن نعمت جزائری (-1173 ق)،در مقابلۀ«السیفیه»پدر خویش نوشته.خ.حسینیّۀ شوشتریهای نجف.
- اَلْقارِعَةُ وَ ما أَدْراکَ مَا الْقارِعَةُ
فارسی،مثنوی،از علی رضا صرام اصفهانی (معاصر).مذکور در«شعرای معاصر اصفهان».
شیخ فرج آل عمران قطیفی.
فارسی،مثنوی،از محمد هادی بن حبیب اللّه رمزی کاشانی،زنده در 1083 ق.خ.مجلس.
حاشیه بر نکاح شرایع،از محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق).مذکور در «روضات الجنّات».
فارسی،مثنوی،از رمزی کاشانی ناظم «رمز الحقایق».
النّبات و الحیوان)
فارسی،اخلاق،از شیخ علی بن مهدی لاهیجی (-1346 ق)،تألیف:1328 ق.ط.اصفهان، 1329 ق.
فارسی،قاعدۀ رمز تلگراف،ظاهرا از مستشارالدوله یوسف بن کاظم مهاد مهینی تبریزی،ط.تهران،1282 و 1292 ق.
شیخ حبیب اللّه بن زین العابدین قسمی زیوانی (-1359 ق).خ.دیده شده.
فارسی و عربی،2 رساله،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق)-خ.دیده شده.
میرزا عبد الرحیم گل پری تبریزی(-1334 ق).
مذکور در«زهر الربی».
شیخ عبد علی بن ناصر بن رحمۀ حویزی،شاگرد شیخ بهائی.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 4484.
ص:96
سید عبد اللّه بن سید نور الدّین بن محدث جزائری (-1173 ق)مذکور در اجازۀ او.
فارسی،از شمس الدین محمد بن احمد خفری (957 ق)،در یک مقدمه و 2 مقاله،خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
بعد الحمد،اما بعد این رساله ای است در علم رمل که انتخاب شده از کتابهایی چند.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء»مولف.
فارسی،از خواجه نصیر الدّین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-حمد بی حد و ستایش بی عد حضرت موجود...
فارسی،ناشناخته.خ.ملک.
-بعد حمد خدا و نعمت رسول
فارسی،ناشناخته،تاریخ نظم:706 ق.خ.
موجود.
-هرکه را عقل راهبر باشد.
سید ابو الرّضا ضیاء الدین فضل اللّه بن علی بن هبة اللّه حسینی راوندی(-پس از 548 ق).
مذکور در«خریدة القصر».
شیخ علی بن محمد جعفر استرابادی(1315 ق)، تألیف:1303 ق.خ.کاشف الغطاء نجف.
-الحمد للّه علی آلائه حتم مقضی...
فارسی،مثنوی،از احمد وقار شیرازی(-1298 ق)ترجمۀ فرمان حضرت امیر(علیه السلام)است.خ.ملک.
-به نام خداوند بالا و پست
-(نسخۀ مجلس)سپاس و ستایش در آغاز کار
فارسی،مثنوی،از فرید الدین عطار نیشابوری (-627 ق).
ملا خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق).خ.دیده شده.
من کتب الحدیث)
ملا علی اصغر بن محمد بن یوسف قزوینی،حرّ عاملی(-1104 ق)و شاگرد ملاّ خلیل قزوینی.
مذکور در«امل الآمل».
فارسی،داستان،از نقیب الممالک،ط.تهران، 1276 ق و مکرّر(نام نویسنده در فهرست مشار پرویز میرزا آمده است).
شیخ احمد بن محمد بن یوسف بحرانی(-1102 ق).شاگردش شیخ سلیمان صاحب«البلغة»از آن یاد کرده است.
شیخ عبد النبی بن علی شریعتمدار استرابادی (-1340 ق)،از تقریر بحث استادش شیخ اسماعیل قره باغی نوشته است.
رفیع الدین نظام العلماء محمد بن علی اصغر طباطبائی تبریزی(-1326 ق)خ.موجود.
ص:97
اردو،ط.
فارسی،مثنوی،ناشناخته،در چند جا از عطار نام می برد.خ.مجلس و ملک.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی (-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
شیخ مهدی بن علی آل شمس الدین عاملی، تالیف:1319 ق.خ.موجود.
-الحمد للموهوب و المعبود
فقه،از علی بن محمد جعفر استرآبادی(1315 ق).مذکور در«غایة الامال»مؤلّف.
لغز به اسم«الوافیة»،از ابو جعفر محمد باقر یزدی.
-نحمدک یا آلهی و نسلّم علی رسولک
ملا محمد علی بن محمّد برغانی،برادر ملا محمد تقی برغانی(-1263 ق).
مذکور در«لسان العارفین»مؤلّف.
اردو،از خادم حسین هندی در جواب«الآیات البیّنات»محسن الملک که در رد شیع نوشته بوده.
ص:98
فارسی؟،ترجمۀ«شرایع الاسلام».ط.لکهنو.
میرزا جعفر بن محمد نوچه دهی تبریزی (-1290 ق).
فارسی،از عباس میرزا فرزند فرمانفرما،ط.
تهران،1302 و 1328 ق.
ابو جعفر محمد بن جریر رستم طبری،صاحب «الایضاح».
احمد بن محمد بن عمران معروف به ابن جندی، استاد نجاشی.
ناشناخته.در«سفینۀ اهل البیت(علیه السلام)»که در 1079 ق تالیف گردیده،از آن نقل شده است.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(1205 ق).
فارسی،اخلاق،از میر محمد صالح بن عبد الواسع حسینی خاتون آبادی(-1126 ق).
خ.خوانساری نجف.
ملا علی نهاوندی(-1322 ق).ظاهرا با «التشریح»که گذشت یکی است.
شیخ حسین بن محمد آل عصفور درازی بحرانی (-1216 ق).خ.موجود.
شرح کافی،از میر محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی،محقق داماد(-1040 ق)-خ.
آستان قدس،ش 3635(1272 ق)و 3636 (از عصر مولف)و 12899.
-الحمد للّه ربّ العالمین حمدا لکرم وجهه...
سید هبة الدین محمد علی بن حسین شهرستانی (1300-ق).ط.تهران،1326 ق.
-الحمد للّه الذی الهمنا الشعر...
فارسی،از ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق)،ترجمۀ علی اکبر دانا سرشت.ط.
تهران،1316 ش و 1330 ش.
فارسی،ترجمۀ سید محمد مطیع الدولۀ حجازی.
ط.تهران،1308 ش.
فارسی،از علی اکبر سیاسی.وی 3 کتاب در روانشناسی دارد به نامهای روانشناسی پرورشی، روانشناسی از لحاظ تربیت و روانشناسی جنایی که هرسه در تهران به طبع رسیده است.
ابو علی محمد بن محمد بن اشعث کوفی(سدۀ 3 و 4 ق).ابن طاوس در«جمال الاسبوع»از آن نقل کرده است.
اردو،از نواب احمد حسین مذاق هندی.مذکور در«تاریخ احمدی»که چاپ شده.
مناظرۀ متدین و بیدین،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.
محمد کاظم بن ابراهیم شریف میلانی.ط.
اسکندریه،1320 ق.
ص:99
شیخ محمد رضا بن محمد علی خالصی کاظمی (-1370 ق)-ط.نجف،1375 ق.
ابو عمار طحان.مذکور در«معالم العلماء».
شیخ ابو المظفر لیث بن سعد اسدی مقیم زنجان، که عبد لرحمان مفید نیشابوری از او روایت کرده است.
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی (-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
حکمت،از حسن بن عبد الرزاق لاهیجی (-1121 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه حمدا خالد معر خلوده...
فارسی،منظومه،از مهین دخت دارایی،ترجمه و اقتباس از منظومۀ ترکی«ثعلبیة».ط.تهران، 1334 ش.
فارسی،از شیخ محمد باقر کمره ای(معاصر).
ط.تهران،1322 ش.
در نقض ابن ابی الحدید،از سید جمال الدین ابو الفضائل احمد بن طاوس حلّی(-673 ق).
گجراتی،از غلامعلی بن اسماعیل بهاونگری (-ح 1367 ق).
فارسی؟،از احمد بن محمد علاء الدولۀ سمنانی بیابانکی(-736 ق).خ.آستان قدس.
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 یا 428 ق).جزءی از«فصول طبیۀ»اوست.خ.ایا صوفیه.
شیخ علی بن محمد مقابی بحرانی،زنده در 1176 ق.مذکور در«انوار البدرین».
ناشناخته،مرتب بر 2 فصل و هرفصل در چند بحث.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
فارسی،از شیخ جمال الدین ابو الفتوح حسین بن علی خزاعی نیشابوری رازی،استاد شیخ منتجب الدین(-585 ق).خ.مشکات(ناقص).
-الدین یعنی واجب دعا راست...
سید علی نقی بن ابی الحسن نقوی نصیرآبادی (ح.1320 ق-).ط.1344 ق.
فارسی،از محمود بن حسین واعظ قمی (-1353 ق).تألیف:1350 ق.
-الحمد لله الذی خلق السماوات بلا عماد...
سید ابکر بن علی مصلح یمانی(سدۀ 13 ق)مؤلف«انس النفوس».
ادعیه،از نور الدین اخباری.خ.شهید مطهّری.
الحمد للّه الذی اذاق قلوب العارفین...
سید رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حسنی (-664 ق)،به خواهش محمد بن علی بن زهرۀ حلبی نگاشته.مذکور در«الاجازات لکشف
ص:100
الطرق و المفازات».
فارسی،اصول دین،از سید اسد اللّه بن صدر الدین تنکابنی قزوینی(1339 ق).
اصول دین از ملا محمد امین تاج(معاصر).
تالیف:1345 ق.ط.بغداد،1346 ق.
فارسی،از شیخ عبد النبی بن محمد علی وفسی عراقی(معاصر)،مرتب بر مقدمه،3 مقاله و خاتمه،ط.نجف،1362 ق.
شرح چهل حدیث در اصول دین،از مفتی میر محمد عباس لکهنوی(-1306 ق).مذکور در «کشف الحجب».
فارسی،از ملا زین العابدین گلپایگانی(-1289 ق)،مؤلّف«الانوار القدسیة».
کلام،از شیخ محمد علی عزّ الدین عاملی حناوی، مجاز از ملاّ علی خلیلی.
فارسی،مجموعۀ اشعار محمد حسین شهریار تبریزی.ط.تهران 1310 ش(ج اول)؛
1228 ش(ج اول)؛1332 ش(ج دوّم).
فارسی،از معین الاسلام حائری.ط.1337 ق.
اردو،ناشناخته.ط.بمبئی.
شیخ حسین بن علی قدیحی(-1340 ق).مؤلّف «انوار البدرین».
مفتی میر محمّد عباس لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در«تجلیّات».
شیخ محمد جزائری،معاصر حرّ عاملی.
عبد الصاحب دوانی در مجموعه ای از او یاد کرده و به احتمال با محمد مؤمن جزائری یکی بوده است.
شرح 300 حدیث،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری(-1074 ق).جلد ششم«مجالس الاخیار»اوست.مذکور در«طیف الخیال».
رجال،از شیخ محمد باقر بن جعفر بن کافی بهاری همدانی(-1333 ق)،تهذیبی است از «الجوامع الرجالیة».
شیخ علی بن زین العابدین بارجینی یزدی (-1333 ق).مختصری است از«السعادة الابدّیة فی الاخبار العدّیۀ»او.ط.نجف 1330 ق.
قاضی محمد سعید بن محمد مفید قمی(-پس از 1103 ق).خ.مشکات.
النّاصر لدین اللّه احمد بن حسن عباسی(-622 ق).مذکور در«تجارب السلف».
فارسی،در توحید،از امین الواعظین ابراهیم بن محمد علی اصفهانی(1275 ق-).
فارسی،عرفان،از پیر جمال الدین محمد اردستانی(897 ق).خ.شهید مطّهری.
ص:101
الی امیر المؤمنین ع)
ناشناخته،ابن طاوس نسخۀ قدیمی آن را داشته که بر پشت آن خطی با تاریخ 308 ق نوشته بوده است.مذکور در«کتاب الیقین».
ص:102
فارسی،تذکرۀ شاعران،از مولوی محمد مظفّر حسین صبا،تألیف:1296 ق.ط.بهوپال، 1297 ق.
فارسی،از احمد علی خدادادگر تیموری.ط.
کرمانشاهان،1306 ش.«روزگار سیاه کارگر» نیز از اوست که چاپ شده.
فارسی،از دکتر محمد معین.ط.مکرّر.
فارسی،از سعید نفیسی،ط.تهران،1331 ش.
فارسی،فجایع جنگ 1939 م،از کاظم بن عباسعلی رجوی.ط.تهران،1322 ش.
فارسی،از عباس خلیلی.ط.تهران،1310 ش؛
هلال بن محسن حرانی(-448 ق).در معجم الادباء از آن نقل شده است.
فارسی،از 1302 تا 1306 در استانبول چاپ می شده.
فارسی،از 1318 تا 1321 ق به وسیلۀ میرزا صادق خان ادیب در مشهد چاپ می شده.
فارسی،ظرف چند سال از طرف محمد حسن خان اعتماد السلطنه در تهران چاپ می شده که روزنامۀ سالهای 1267 ق و 1272 ق 1303-1310 ق در آستان قدس موجود است.
فارسی،از 1299 تا 1302 ش منتشر و«تاریخ سیستان»به صورت پاورقی در آن چاپ می شده است.مذکور در مقدمۀ چاپی«تاریخ سیستان».
فارسی،گزارش سفر ناصر الدین شاه قاجار به عراق در 1287 ق.ط.
فارسی،از ملا جلال یزدی،در احوال شاه عباس صفوی.در«مطلع الشمس»از آن نقل شده است.
فارسی،از نور الدین جهانگیر بن اکبر(-1037 ق)پادشاه مغول.خ.آستان قدس،ش 4123 (1046 ق).
شاه به خراسان)
فارسی،از حکیم الممالک علی نقی بن اسماعیل خان جدید الاسلام،تالیف 1283-1286 ق، ط.تهران،1286 ق.
فارسی،از میرزا حسن بن هادی حلاّج (-1264)خ.مجلس.
فارسی،خاطرات محمد حسن خان اعتماد السلطنه(-1313 ق).ط.تهران،1345 ش.خ.آستان قدس،ش 4114-4124(بخط اعتماد السلطنه).
فارسی،از میرزا رضا قلی خان هدایت، امیر الشعراء(-1288 ق).ط.پاریس،1879 م.
فارسی،سفرنامۀ ناصر الدّین شاه قاجار.ط.
بمبئی،1298 ق.
روزنامۀ شاه طهماسب-تذکرۀ شاه طهماسب
ص:103
فارسی،از غیاث الدین علی(یا غیاث الدین بن علی)بن جمال الاسلام یزدی.ط.پطروگراد.
فارسی،از میرزا محمد نصیرآبادی ملقب به نعمت خان عالی(-1120 ق).ط.هند،1248 ق؟
فارسی،در 1283 ق در تهران انتشار می یافت.
فارسی،از میرزا محمّد بن ابی القاسم(-1200 ق)کلانتر فارس.ط.تهران،1325 ش.
فارسی،از فیروز هیئت.ط.تهران،1331 و 1333 ش.
فارسی.ط 1248 ق(ظاهرا،روزنامۀ محاصرۀ حیدرآباد که گذشت یکی است).
فارسی،ترجمۀ«الایّام»طه حسین،از ابو الفضل طباطبائی.ط.تهران،1318 ش.
فارسی،از یحیی بن حبش شهاب الدّین سهروردی(-587 ق).ط.تهران،1317 ش.
فارسی،از ژان پل سارتر،ترجمۀ عبد الحسین نوشین.ط.تهران،1325 ش.
ص:104
1315 ش.
فارسی،از عبد الحسین بن محمد آیتی آوارۀ یزدی،ط.تهران.
فارسی،از اسد اللّه رویین مبشّری.ط.تهران، 1333 ش.
فارسی،مثنوی از ناصر خسرو علوی(-481 ق).ط.برلن،1340 ق(با سفرنامه و سعادتنامه)؛قاهره،1948 م(به نثر).
ملا محمد حسن بن قنبر علی زنجانی(-ح 1340 ق).مذکور در«زهر الریاض».
فارسی،از عیسی صدیق اعلم.ط.تهران،1314 ش و مکرّر.
فارسی،از بهاء الدین پازارگاد.ط.تهران،1331 ش.
فارسی،از بدیع زاده.ط.تهران،1325 ش.
فارسی،از علی افضلی پور.ط.تهران،1319 ش.
ناشناخته.میرزا الطفعلی در شرح«بانت سعاد» از آن نقل کرده است.ظاهرا«روض الاخبار» منتخب ربیع الابرار است که چاپ شده.
القریض)
دیوان ابو المجد آقا رضا بن حسین اصفهانی (-1362 ق).
سید محمد حسین بن بنده حسین نقوی نصیر آبادی.ط.لکهنو.
مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر موسوی لکهنوی(-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(-1371 ق).ط.
مجموعۀ نامه های شیخ محمد سماوی(-1370 ق).
مجموعه،جامع:میرزا محمد علی اردوبادی (معاصر).
عرفان،از ابو عبد اللّه حسین دامغانی.در مجموعه ای از آن نقل شده.
دیوان شیخ فرج بن حسن قطیفی.ط.نجف، 1373 ق.
سید عبد الوهاب بن محمد حسین موسوی (-1350 ق)نوادۀ سید ربیع کحّال شیرازی.
حکمت،از ملاّ الو الحسن بن احمد قائنی(-ح 962 یا 966 ق).خ.آستان قدس،ش 654(-1030 ق)،655(-1043 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-طوبی لحیقة کلام تنظر ربیع افنانه...
فارسی،از سید محمد باقر بن حسین موسوی
ص:105
اصفهانی(-ح 1335 ق).ط.مشهد،1350 ق؛ تهران،1372 ق.
فارسی،از شیخ جمال الدین ابو الفتوح حسین بن علی خزاعی نیشابوری رازی(سدۀ 6 ق)که تا کنون مجلّداتی از آن در بنیاد پژوهشهای آستان قدس تصحیح شده و به طبع رسیده است.خ.
آستان قدس،ش 1336(556 ق)و چند نسخۀ دیگر،نیز ط.تهران،مکرّر.
شیخ زین الدین بن علی عاملی شهید ثانی(-966 ق).تالیف:949 ق.اصل از علاّمه حلّی است.
ط.تهران،1303 و 1307 ق.خ.آستان قدس، ش 13865(987 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه المتفضّل بشرح المعالم
در احکام احیاء موات،از سید محمد سعید حسنی حسینی(-1092 ق)،مرتب بر مقدّمه، 3 باب و خاتمه.خ.موجود.
-الحمد للّه محیی الاموات...
اخلاق،از شیخ طاهر بن عبد علی حجامی نجفی (-1357 ق).خ.نجف.
نواب احمد حسین مذاق هندی،مذکور در «تاریخ احمدی»مؤلّف.
سید شهاب الدّین بن محمود بن علی حسینی تبریزی مرعشی.احوال و تواریخ خاندان و انساب اوست.تألیف:1352 ق.مذکور در نامه مؤلف به صاحب«وزیعه».
مجموعۀ اشعار شاعران،جامع:سید محمد حسن بن عبد الرّسول حسینی طالقانی (1350 ق-).تالیف:ح 1372 ق.
امیر المومنین(علیه السلام)
اردو،از حکیم ظفر مهدی هندی.ط.
اردو،از سید محمد هارون حسینی زنگی پوری.
ط.
اصول فقه،از ملا عبد العظیم بن محمد لواسانی «تقریر بحث استادش شریف العلماء»تألیف جلد اوّل:1241 ق.خ.موجود.
منظومه،از سید محمد صادق بن سید باقر طباطبائی آل صاحب ریاض(-1337 ق).ط.
بغداد،1331 ق(ج 2).
شرح کلمات قصار علی علیه السّلام،از سید علی اکبر بن رضی قمی برقعی(1317 ق).
تعلیقه بر«تهذیب المنطق»،از شیخ جواد مطر نجفی(-1375 ق).خ.موجود.
شیخ احمد بن حسن حرّ عاملی(زنده در 1120 ق)برادر شیخ حرّ عاملی.تألیف:1086 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الّذی اکرم نوع الانسان...
المتأخّر و الاخیر)
شیخ جعفر نقدی(-1370 ق).خ.موجود.
سید محسن بن محمد بحرانی حائری،تألیف:
1321 ق.خ.موجود.
-بحمدک یا من جعل علم النّحو آلة یستعان به...
ص:106
الروض النظر(فی علماء القرن الثالث عشر و الرابع عشر) -الروض النضّیر
در ذکر مصیبت سید الشهداء(علیه السلام)از میرزا باقر بن زین العابدین یزدی،تالیف:ح 1280 ق.مؤلّف آن را مجلّد ششم«فرادیس الممتحنین»قرار داده است.
-الحمد للّه الّذی جعل مصیبة الآل اعظم المصائب...
سید محمد باقر زین العابدین موسوی خوانساری (-1313 ق).تهران،1307 و 1367 ق.
شیخ جعفر بن حسین واعظ شوشتری(-1303 ق).در«الخصائص الحسینیه»مؤلّف به آن ارجاع شده است.
فارسی،از حافظ حسین کربلائی،تالیف:975 ق.خ.آستان قدس،ش 4107
شیخ غلام حسین بن محمد صادق نجف آبادی (-1345 ق).خ.موجود.
اخلاق،از ملا محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی(-1293 ق).خ.موجود.
سید صفی الدّین نصر اللّه بن حسین موسوی حائری شهید(-1166 ق).
الساجدین)
ملاّ عبد الرّسول بن محمد مدنی کاشانی،در 5 مجلد،مذکور در فهرست تألیفات او.
الروضة-مجمع المعارف
فقه،از شیخ ابو بکر احمد بن حسین نیشابوری خزاعی رازی،جدّ ابو الفتوح مفسر رازی.
شیخ احمد بن محمد بن دؤل قمّی(-350 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه حسین بن حمدان خصیبی جنبلانی(-358 یا 346 ق).مذکور در«الاقبال»ابن طاوس.
ناشناخته،تالیف:پس از 651 ق.خ.آستان قدس،ش 2095،2096 و 6753.
-القربی منهم صلّی اللّه علیهم مع الکتاب...
الخمس
قاضی سعد الدین ابو القاسم عبد العزیز معروف به ابن براج(-481 ق).خ.موجود.
اخلاق،از شیخ لطفعلی بن احمد معانی تبریزی (-1365 ق).خ.دیده شده.
حاج کریم خان بن ابراهیم کرمانی قاجار (-1288 ق).فرزند مؤلف در«الکتاب المبین» از آن نقل کرده است.
مجموعۀ اشعار،جامع:سید محمد بن سید رضا هندی نجفی.ط.1358 ق.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
نحو،از ابو الفباس محمد بن یزید مبرّد نحوی (-285 ق).
ص:107
اخلاق،مجلد 17 بحار الانوار مجلسی.
میرزا عبد الرزاق بن نجفقلی خان دنبلی(-1262 ق).مذکور در«دانشمندان آذربایجان».
فارسی،هردو از میرزا حسن زنوزی(-1223 ق).صاحب«ریاض الجنة».
فارسی،از شیخ ابو القاسم کاشانی(-ح 1350 ق).ط 1310 ق.
فارسی،مثنوی،از ملا محمد امین حشری تبریزی،تاریخ نظم:1011 ق.
محمد باقر بن محمد مؤمن محقّق سبزواری (-1090 ق).ط.
فارسی،شرح و ترجمۀ«نهج البلاغه»،از علی بن حسن زواری،شاگرد محقق کرکی و استاد ملا فتح اللّه کاشانی(-988 ق)،خ.آستان قدس،ش 1690(1083 ق).
-الحمد للّه علی نعمائه و الشکر علی آلائه...
فارسی،از جمال الدّین عطاء اللّه بن فضل اللّه بن عبد الرحمان حسینی دشتکی شیرازی هروی.
تالیف:888 ق.ط.لکهنو،1297 ق؛هند، 1310 ق.خ.آستان قدس،ش 4109(903 ق، ظاهرا اصل)و چند نسخۀ دیگر...
-الحمد لله الذی من علی المؤمنین اذ بعث فیهم رسولا
ص:108
فارسی،در مزارات تبریز،از ملاّ محمد امین حشری تبریزی.ط.تبریز،1303 ق.
روضة العبقریة فی مدح الحضرة الحیدرّیة(علیه السلام):
روضة الهدی فی مدح سید الشهداء(علیه السلام)
هرسه عنوان از شیخ محمد بن طاهر سماوی نجفی(-1370 ق).
ناشناخته،مؤلف از عالمان سدۀ 12 ق بوده و در آن به کتاب بزرگ فارسی خویش در اصول دین ارجاع داده است.
فارسی،مثنوی،از کمال الدّین ابو العطاء محمود بن علی خواجوی کرمانی(-پس از 743 ق).ط.تهران،1306 ش.
فارسی،اخلاق،از محمّد باقر بن محمّد مؤمن سبزواری(-1090 ق).ط.تهران،1285 ق.
خ.آستان قدس،ش 3542(1245 ق)و چند نسخۀ دیگر.
الانساب)
فارسی،از ابو سلیمان فخر الدین داود بن ابی الفضل بناکتی(سدۀ 7 ق).مذکور در«کشف الظنون».
سید امجد علی صاحب(معاصر).ط.
ملا محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق)،تألیف:1063 ق.خ.آستان قدس،ش 1688(1066 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
شیخ زین الدّین بن علی بن احمد عاملی شهید ثانی (-966 ق)،تألیف:956 ق.اصل از شهید اوّل محمد بن مکّی.ط.تهران و تبریز،مکرّر.خ.
آستان قدس،ش 14856(958 ق)و چند نسخۀ دیگر.
سیّد محمد شفیع بن علی اکبر موسوی جاپلقی (-1280 ق).ط.تهران،1280 ق.
قصیدۀ دالیه،از ابو الفتح فرج اللّه بن محمد احسائی.خ.موجود.
-سرورا بجمع الشمل فالربع قدبدی
میرزا محمد ملک الکتاب شیرازی.فهرست کتابخانۀ اوست.ط.بمبئی؟(پیش از 1306 ق).
فارسی،داستان شیخ و مجرم.مذکور در«شاخۀ طوبی».
فارسی،از خواجۀ طوسی.ط.بمبئی،1950 م.
قصائد،از شیخ صالح بن درویش تمیمی،در مدح ملاّ عبد علی حویزی.ط.(با دیوان او).
-سبحان من انشاء ریاض الافکار نظما منفودا...
شیخ مهدی بن حسن آل شیخ خضر جناجی (-1347 ق).ط.نجف،1349 ق.
فارسی،از مجد الدّین خوافی خراسانی.تألیف:
733 ق.نظیر گلستان سعدی است.خ.موجود.
فخر الدّین ابو جعفر محمد بن حسن بن شهید ثانی (-1030 ق).
ص:109
فارسی،از شیخ علی بن حسین کربلائی(زنده در 1108 ق)صاحب«مراد المرید فی ترجمة مزار الشهید».خ.دیده شده.
اردو،مرائی،از میرزا دبیر تشفی صاحب لکهنوی.ط.هند.
ناشناخته.در شرح شافیۀ ابو فراس،تالیف سید محمد بن امیر الحاج در 1183 ق از آن نقل شده است.
شیخ یعقوب بن جعفر قاری حلّی(-1329 ق).
ط 1343 ق(ج 3)،1356 ق(جلد 2).
شیخ ابو سعید محمد بن احمد مفید خزاعی،جدّ ابو الفتوح رازی.از این کتاب در تفسیر ابو الفتوح نقل شده است.
عرفان،از سید صدر الدّین کاشفی دزفولی (-1256 یا 1258 ق).
فارسی،منظومه در اخلاق،از سید باقر بن اسماعیل کاشانی(-1292 ق).
ترکی،منظوم،از محمد بن سلیمان فضولی بغدادی(-970 ق).خ.موجود.
فارسی،منظوم،از غواصی یزدی(سدۀ 10 ق).
مذکور در«تحفة سامی».
فارسی،از ملاّ حسین بن علی واعظ کاشفی (-910 ق)،مرتب بر 10 باب و خاتمه.ط.
مکرّر.خ.آستان قدس.ش 12589(1042 ق) و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،عربی و ترکی،از میرزا عبد اللّه بن عیسی افندی اصفهانی،صاحب«ریاض العلماء»
فارسی؟،از سید علاء الدین محمد بن ابی تراب حسینی گلستانه(-1110 ق).مذکور در«جامع الرّواة».
اردو،رسالۀ عملیّه،ط.هند.
فارسی،اصول و فروع دین،ناشناخته،مرتب بر مقدمه،12 روضه و خاتمه.نسخۀ مورخ 1173 ق دیده شده.
- حمد بی حدّ و ثنای بی عد صانعی را سزاست...
فارسی،تاریخ،از صدر الدین.خ.فیض آباد هند.
فارسی،از محمّد میر خواند بن خاوند شاه حسینی(-903 ق).ط.مکرّر در ایران و هند.
فارسی،مثنوی،از عبدی بیگ نویدی شیرازی (-988 ق).خ.دانشگاه تهران(در کلیات او).
فارسی،از رضا قلی خان بن هادی هدایت (-1288 ق).ط.تهران،1270 و 1374 ق(3 مجلد در ذیل 7 مجلد روضة الصفای میر خواند).
فارسی،تاریخ،از میرزا بیک حسن حسینی منشی گنابادی،معاصر شاه عباس صفوی(-1038 ق)، تالیف 1023-1026 ق.خ.شهید مطهّری.
ص:110
شیخ محمد بن ماجد بن مسعود بحرانی ماحوزی (-1105 ق)،در شیراز برای سید محمد صفی نگاشته.
-نحمدک یا من عجزت عن ادراک...
ابراهیم بن عمر بن فرج واسطی.ظاهرا در مستحبات بوده و در«الاقبال»سید بن طاوس از آن نقل شده است.
و السنین)
ادعیه و اعمال،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق).خ.موجود.
در صلاة،از شیخ ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق).از مآخذ «البلد الامین»کفعمی.
روضة العارفین(فی شرح صحیفة الساجدین)-ریاض العارفین
فارسی،عرفان،از محمد بن عنایت اللّه بسطامی بایزیدی معاصر شیخ بهائی(-1030 ق).خ.
مجلس و شهید مطهری.
-زیباترین رقمی که موحدان
رجال،از سید هاشم بن سلیمان توبلی کتکانی (-1107 ق).خ.کاشف الغطاء نجف.
-الحمد للّه رافع درجات العلماء
الرّوضة الحیدریّة
دیوان مدایح شیخ محمد بن طاهر سماوی (-1370 ق)،که نسخۀ خط خویش را به صاحب ذریعه اهدا کرده است.
الحسنی)-کاشف الاسماء
سید علاء الدّین محمد طبیب گلستانه(-1110 ق)ط.ایران،خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 6124.
-الحمد للّه الواحد الاحد...
ص:111
652 ق منقبت حضرت امیر(علیه السلام)را از قارونی در واسط شنیده است.و احتمالا با«الروضة»که یاد شد،یکی است.از این کتاب در«مدینة المعاجز»نقل شده است.
حکیم ابو الفتح عمر خیّام(-517 ق).فصلی از این کتاب در«زندگانی خیام»که به طبع رسیده، نقل شده است.
خواجه نصیر الدّین طوسی(-672 ق).خ.
شهید مطهری.شاید هم با عنوان پیش یکی باشد.
فارسی مثنوی در تفسیر سورۀ یاسین،از ابن همام شیرازی،تاریخ نظم:904 ق.خ دانشگاه تهران.
از اجزاء«کتاب الکافی»کلینی است که یاد خواهد شد و مستقلا نیز مکرّر چاپ شده است.
در امامت،از سید احمد بن زین العابدین علوی عاملی،شاگرد شیخ بهائی(-1030 ق)و میرداماد(-1040 ق).تعلیقاتی است بر مقصد پنجم و ششم تجرید محقق طوسی.خ.موجود.
-نحمدک یا من انار عقولنا...
«ع»)
فارسی،شرح من لا یحضره الفقیه از محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق)خ.
آستان قدس،ش 1689(1062 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه المتعالی بعزّ جلاله...
فارسی،از عطاء اللّه بن حسام واعظ هروی، تألیف:981 ق.ط.تهران،1261 ق و مکرّر.
فارسی،مثنوی،از ابن عماد خراسانی(-800 ق)،تاریخ نظم:794 ق؛ط.تهران،1314 ش.
-الحمد لخالق البرایا...
شیخ عیسی بن حسینعلی بغدادی معروف به ابن کبّه،تألیف:1245 ق.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه الّذی ارشدنا الی نهج الصواب...
فارسی،ناشناخته.
-ترصیع اکلیل عنوان کتاب معجزات...
فارسی،از حکیم شهمردان بن ابی الخیر رازی، آغاز تالیف:466 ق.خ.مجلس تهران؛ دار الکتب قاهره؛موزۀ بریتانیا و ملّی پاریس.
-سپاس خدایرا که آفرینندۀ جهان است...
سید جمال الدّین محمد بن حسین واعظ طباطبائی یزدی(-ح 1313 ق).مذکور در فهرست کتب او.
ص:112
محسن آقا بزرگ تهرانی(-1388 ق).ط.
من فقه السیرة)
امام مهدی احمد بن یحیی حسنی یمنی(-840 ق).خ.یمن.
روضة النّفس(فی العبادات الخمس)-الروضة
فارسی،مواعظ،در 17 فصل و خاتمه.
شیخ ابو علی واعظ فارسی،یا محمد بن احمد فتال نیشابوری معروف به ابن فارسی،یا محمد بن حسن بن علی فتال فارسی.ط.تبریز، 1303 ق؛قم،1377 ق.
-الحمد للّه استتماما لنعمته
سید المرسلین«ص»)
ملا مسکین فراهی(-907 ق).مذکور در آغاز «تفسیر آیات قصص موسی».
سید هاشم بن اسماعیل کتکانی بحرانی (-1107 ق).خ.شهید مطهّری.
از اجزاء«الوافی»ملا محسن فیض کاشانی (-1091 ق).خ.کاشف الغطاء نجف(به صورت مستقل).
فارسی،عرفان،ناشناخته،از سدۀ 7 ق.ط.
مشهد،1345 ش.خ.آستان قدس،ش 138
- حمد بی حد حضرت ذو الجلالی را
فارسی،داستان،از بونسون دوترای،ترجمۀ سردار اسعد علیقلی خان بختیاری.ط.تهران 1326-1331 ق(ج 1-3)،1304 ش(ج 6- 15).قسمتی از آن را در 1304 ش عین الملک حبیب اللّه هویدا نیز ترجمه کرده است.
شیخ اسماعیل تائب تبریزی معروف به مسأله گو (-1374 ق).
سید عبد اللّه بن ابی القاسم موسوی بلادی بهبهانی.
فارسی،در اغذیۀ ایرانی،از نادر میرزا بدیع الزّمان.
فارسی،از سید هاشم بن حسین حائری.1331 ق.
فارسی،ترجمه از زبانهای خارجی.ط.تهران.
اشعار ابو فراس حارث بن سعید حمدانی (-357 ق)که در روزگار اسارت در روم (351-355 ق)سروده است.
در طهارت،از مولوی ناصر حسین جنپوری (-1313 ق).مذکور در«تجلیّات».
گجراتی،مراثی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(-ح 1367 ق).مذکور در فهرست کتابهای او.
فارسی،تاریخ،از میرزا محمد خان.خ.فیض آباد هند.
روی دین-وجه دین
ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال ثقفی(283 ق).
ص:113
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی (-320 ق).
ص:114
فارسی،سفرنامۀ منظوم،از حسن بن محمد قاسم وحید دستگردی(-1321 ش).ط.تهران، 1311 ش(2 مجلد).
فارسی،از افضل الدّین محمد بن حسن کاشانی معروف به بابا افضل(-707 ق).ط.تهران، 1331 ش.
فارسی،از علی اکبر فروتن.ط.تبریز،1309 ش.
فارسی،از ما شاء اللّه بن محمود نیک مراد.ط.
تهران،-1330 ش.
فارسی،از سید حسن میر دادمادی.ط.تهران، 1332 ش.
فارسی،از لرنس فرانسوی،ترجمۀ فضل اللّه پروین.ط.تهران،1312 ش.
فارسی،از پزشکزاد.ط.تهران،1319 ش.
فارسی،منطق،از محمود بن عبد السّلام شهابی تربتی،تألیف:1352 ق.ط.تهران،1313 ش و مکرّر.
فارسی،از میرزا یوسف مستوفی باشی گروسی.
ط.بیروت،1317 ق(ج.اول).
فارسی،از زهرا کیا.ط.تهران.
میرزا آقا مقدس تبریزی(-1313 ش).ط.
تبریز،1363 ق.
قرآن)
فارسی،از شیخ غلام حسین بن محمد رضا عبد خدائی.ط.مشهد.(بحثی بنام رهنمای حقیقت در 1365 ق).
فارسی،از سید حسین بن جعفر خادمی موسوی (1319 ق-).ط.تهران،1318 و 1321 ش.
فارسی،در اثبات رجعت،از سید علینقی فیض الاسلام اصفهانی.ط.تهران،1353 و 1359 ق.
فارسی،از سید مجد الدین بن جمال الدّین مصباحی شیرازی.ط.
اردو،از سید مظاهر حسن امروهی.ط.
فارسی،از حسین کاظم زادۀ ایرانشهر تبریزی.ط.
برلن،1307 ش؛تهران،1320 و 1327 ش.
فارسی،از عبد الحسن آذر.ط.تهران.
فارسی،از شارل وایر،ترجمۀ علی اصغر معزّزی.ط.تهران.
سید علی بن هاشم موسوی هندی نجفی (-1273 ق)شاگرد و داماد صاحب جواهر.
مذکور در«نظم اللئال».
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.
ص:115
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی(-320 ق).
فارسی،از مهدیقلی خان هدایت.ط.تهران.
فارسی،از محمود ابو الضیاء.ط.تبریز،1312 ش.
فارسی،از سیلوانس امریکائی،ترجمۀ میرزا محمود خان مترجم.ط.برلن.
ص:116
فقه استدلالی،از محمد جواد بن محمد حسن اصفهانی.مذکور در«بحر البکاء»مؤلّف.
ابو احمد عبد العزیز بن یحی جلودی(-332 ق).
فارسی،انشاء،از مفتی میر عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
حاشیه بر«ریاض المسائل»،از میرزا علی نقی بن علی مغانی تبریزی(-1318 ق).
فارسی،از شیخ ذبیح اللّه بن محمد علی محلاتی (1310 ق-)،در 5 مجلد،ط.تهران،1369 ق.
ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق).
ص:117
«انوار البدرین»است.
سید اسماعیل مرندی.خ.موجود.
مقتل،از ملا محمد حسن شعبان کردی قزوینی (-1305 ق)،تالیف:1294 ق.ط.تهران، 1305 ق.خ.آستان قدس،ش 13645(1304 ق).
ملاّ محمد علی برغانی،در چند مجلد.خ.
آستان قدس،ش 9601(1246 ق،ج 9).
فارسی،از ملا محمد هاشم بن محمد حسین،در 2 مجلد،که مجلد دوم را به امر حجة الاسلام سید محمد باقر شفتی اصفهانی نگاشته.خ.موجود.
-ربنا انطق بلا بل بلا بلنا...
شایستۀ درود نامعدود...
ناشناخته.مطالب تاریخی از آن در بعضی مجموعه ها نقل شده است.
فارسی،از سید محمد بن تقی تدین.ط.تهران، 1318 ش.
فارسی،میرزا جعفر ریاض همدانی،تألیف:
1269 ق،در 20 مقامه.ط.خ.آستان قدس،ش 4813(1312 ق).
اردو،در اصول و فروع.ط.هند.
اردو،مدایح و مراثی منظوم،از سید علی احمد جانسته هندی.ط.
شیخ بهاء الدّین محمد بن حسین عاملی،شیخ بهائی(-1031 ق).قصائدی است در بحر وافی که ابیاتی از آن در«سلافة العصر»نقل شده است.
شیخ محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).برای هریک از معصومین(علیه السلام)روضۀ خاصی دارد که از جمله«شجرة الریاض»و«ثمرة الشجرة»به چاپ رسیده است.
در احوال پیامبر(صلی الله علیه و آله)و آل(علیه السلام)،ط.لکهنو.
ص:118
فارسی،در نماز جماعت،از ملا محمد سمیع بن مجد الدین شوشتری،تألیف:1175 ق.خ.
موجود.
میرزا عبد الحسین بن احمد امینی تبریزی (-1390 ق).
ص:119
نجفقلی مفتون دنبلی(-1243 ق).خ.موجود.
-باز نمودن اقوال قبیله و اجداد جامع این نسخه...
ادعیه و زیارات،ناشناخته.مرتب بر غرفه، ریاض،درجه و منزله.مذکور در «کشف الحجب».
-الحمد للّه و سلام علی عباده الّذین اصطفی
فارسی،از شیخ علی زلال.ط.تهران،1353 ق.
فارسی،اشعار غلام رضا بن محمد حسین ذاکر.
ط.تهران،1309 ش و مکرّر.
فارسی،از ملاّ حبیب اللّه بن علی مدد شریف ساوجی کاشانی(-1340 ق).ط.تهران،1332 ق و مکرّر.
علاّمه ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی(-1181 ق).مذکور در فهرست کتابهای او.
فارسی،مثنوی عرفانی،از حکیم محمد باقر ریاضی یزدی که در 1290 ق به نام امین السلطان سروده است.خ.مجلسی.
- ای تو کعبه،ای تو مروه،تو صفا
وی تو رکن و تو مقام و تو منا
شیخ محمد بن عیسی نجفی،به نام خزعل خان سردار ارفع حاکم خوزستان تألیف کرد.ط.
مصر،1319 ق.
فارسی،رجال،از ابو بکر بن هدایت اللّه حسینی.
تألیف:989 ق.خ.مجلس.
فقه،از شیخ احمد بن محمد بن یوسف خطی بحرانی(-1102 ق).
اردو،اخلاق،از سید راحت حسینی رضوی بهیکپوری(-1306 ق).ط.هند.
فارسی؟،از میرزا محمّد ملک الکتّاب شیرزای.
ط.بمبئی.
امیر غیاث الدّین منصور بن صدر الدین دشتکی (-948 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین».
فارسی،از مولوی ریاض علی هندی،شرح «گلستان»سعدی است.ط.کانپور،1887 م؛ لکهنو.
ادعیه و اعمال.در«وقایع الایّام»فاضل تبریزی از آن نقل شده است.
جزئی است از مجموعۀ میرزا محمد علی اردوبادی(-1312 ق).
شیخ صفی الدین بن فخر الدین طریحی نجفی (-پس از 1100 ق).خ.موجود.(محتملا با «الرّیاض الازهریة»که یاد شد،یکی است.
-الحمد للّه المحمود بسوابغ نعمه...
ریاض الصالحین
سید صدر الدین علی بن احمد بن محمد معصوم
ص:120
حسینی معروف به سید علی خان مدنی (-1120 یا 1118 ق).آغاز تألیف:1094 ق.
ط.تهران،1271 ق
و مکرّر؛تبریز،1334 ق.خ.آستان قدس،ش 9748 و چند نسخۀ دیگر از عصر مولف.
-اللهم انّا نحمدک حمدا توتینا به...
فارسی،تاریخ بنگاله،از غلام حسین سلیم زیدی پوری لکهنوی.ط.کلکته،1890 م.
فارسی،از مستعلی شاه زین العابدین بن اسکندر تمکین شیروانی(-1253 ق).ط.اصفهان، 1339 ق؛تهران،1339 ش.
فارسی،تذکرة الشعراء،از علی قلی خان بن محمد علی خان والۀ اغستانی(-1170 ق).خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش.12290.
مصائب الغرر المیامین القادة)
فارسی،مقتل،از محمد حسن بن محمد معصوم قزوینی(-1240 ق).ط.بمبئی(یا تبریز)، 1274 ق.
فارسی،ناشناخته،ط.تهران،1325 ش (ضمیمۀ خزائن المصائب).
فارسی،عروض و بدیع،از الفتی ساوجی(سدۀ 11 ق).خ.دانشکدۀ حقوق تهران.
سید اوحد الدّین عبد اللّه اولیاء حسینی بلیانی(-ح 900 ق).مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،از بدیع الزّمان قهپائی معاصر شاه صفی (-1052 ق).خ.آستان قدس،ش 9739 (1089 ق)و 12359.
- زواهر جواهر حمد و سپاس
بیرون از اندازۀ حصر و قیاس...
اردو،ط.
فارسی،شرح احوال،از رضا قلی خان بن محمد هادی هدایت نوری(-1288 ق)،تألیف:
1260 ق.ط.تهران،1305 ق و 1316 ش.
شرح صحیفۀ سجادیه،از شاه محمد بن محمد دارابی شیرازی.تاریخ شرح:1082 ق.خ.
آستان قدس،ش 1351(1086 ق).
-الحمد للّه الذی اشرق شموس عزمه...
ترکی،تذکرۀ شاعران قراباغ،از محمد بن صدر مجتهدزادۀ قره باغی.تالیف:1325 ق.ط.
استانبول،1338 ق(مجلد اول).
ص:121
آن در کتابخانۀ صاحب الذریعۀ و تمام نسخه در 5 مجلد به خط مؤلف در تهران نزد مرحوم عباس اقبال موجود بوده است.
فارسی،مثنوی،از سید میر عبد الفتاح موسوی معروف به میر فتاح(-1175 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10487(1323 ق).
- بیا ای دل شوخ کودک مزاج
رها کن دمی از خود این اعوجاج
فارسی،از نظام الدّین بن کمال الدّین ابن حسام هروی.تألیف:737 ق.خ.خوانساری نجف و شهید مطهری تهران.
اردو،مراثی،از حمایت حسین خان جرجیس هندی،ط.هند.
الزهر)
احوال ائمّۀ زیدیّه،از امام المهدی احمد بن یحیی حسنی یمنی(-480 ق).خ.موجود.این کتاب جلد ششم«یواقیت السیر»است.
عبد الرسول شریفی.ط.نجف،1369 ق.
شرح و حاشیه بر شرح تجرید قوشچی و حاشیۀ خفری،از سید احمد بن زین العابدین علوی(سدۀ 11 ق).تالیف:ح 1011 ق.خ.موجود.
فارسی،مناقب و مراثی،از صدر الدین محمد بن محمد حسن شعبان کردی،معروف به فاضل قزوینی (-ح 1330 ق).ط.تهران،1333 ق و مکرّر.
ترکی،در احوال معصومین(علیه السلام)،از عباسقلی بن محمد خان قدسی(-1252 ق).مذکور در «دانشمندان آذربایجان».
فارسی.خ.شهید مطهری.
اردو،نوحه،تالیف یکی از فضلای هند.
فارسی،در نماز شب،از رضی الدین محمد بن محمد شفیع معروف به محمد رضی مستوفی، تألیف:1079 ق.خ.موجود.
-لوامع سواطع حمد و ثنائی که در مصباح سویدا...
فارسی؟،از میرزا محمد ملک الکتّاب شیرازی.
ط.
فارسی،اخلاق،از امیر الشعراء رضا قلی خان بن محمد هادی هدایت(-1288 ق).ط.تهران، 1298 ق؛تبریز،1314 ق.
فارسی،عرفان،از عارف شاه نعمت اللّهی اصفهانی.ط.(موجود در کتابخانۀ راجۀ فیض آبادی).
شیخ حسن بن علی آل شیخ سلیمان بلادی بحرانی قطیفی(معاصر).ط.نجف.
ستاره شناسی،از ملاّ عبد العزیزی اردبیلی.
-اللّه اکبر ما احسن ابداع السماوات العلی...
شیخ محمد بن علی بن حسین رازی،تألیف:
1370 ق.اصل تضمین از سید محمد حسن آل طیب شوشتری است.
ص:122
کشکول،از سید شهاب الدّین تبریزی مرعشی نجفی(-1369 ش).تالیف:جزء اول،1350 ق؛دوم،1352 ق.
شرح کبیر
فقه،شرح«المختصر النافع»محقق حلّی،از امیر سید علی بن محمد علی طباطبائی(-1231 ق)، تالیف:1196 ق.ط.تهران،1268 ق و مکرّر.
خ.آستان قدس،ش 14712(1220 ق)و چند نسخۀ دیگر.
مواعظ و مصائب،از ملا حسین بن محمد جمی (1319-ق)،معروف به فاضل جم.
اردو،ط.هند.
مصائب آل عبا(علیه السلام)،از سید محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی،تالیف:1243 ق.ط.
تبریز،1295 ق.
-الحمد للّه الّذی اکرم المخلصین...
سید میرزا حسن بن عبد الرسول زنوزی(-1218 ق).مذکور در«بحر العلوم»او.
شرح قصیدۀ شیخ حسن بن راشد حلی در مدح حضرت حجت(علیه السلام)،از ملا علی بن عبد اللّه علیاری(-1327 ق)،تاریخ شرح:1267 ق.
خ.موجود.
-الحمد للّه الموجود فی کل اوان...
فارسی،ترجمۀ«سلوان المطاع»،در احوال سلطان شیخ اویس جلایر(-776 ق).مذکور در «کشف الظنون».
سید جمال الدّین محمد بن حسین واعظ طباطبائی یزدی(-1313 ق).مذکور در فهرست کتابهای او.
فارسی،ستاره شناسی،از میرزا مهدی بن مصطفی بدایع نگار لاهوتی تفرشی(-1279 ق).ط.تهران،1301 ق.
ملاّ محمّد بن علی فیض آبادی،شاگرد سلطان العلماء نصیرآبادی.مذکور در«کشف الحجب».
-الحمد للّه الذی نضر ریاض القلوب بانهار المواعظ...
سید محمد بن محمد میر لوحی حسینی ملقب به مطهّر و متخلّص به نقیبی(زنده در 1063 ق).
سید ابو القاسم لاهیجی(-1269 ق)،شاگرد امیر سید علی صاحب ریاض.خ.موجود
-الحمد للّه الذی هدانا الی الاقرار بالانبیاء....
مقتل،از محمد علی بن حسین بهشتی،تألیف:
1237 ق.خ.دیده شده
-حمد لا یحد و شکر لا یعد للّه الواحد...
سید محمد بن مهدی قزوینی حلی(-1335 ق).
خ.موجود.
فارسی،از ملاّ محمد بن رجا(یا محمد بن شیخ رجائی).ط.هند.
فارسی،از صدر العلماء محمد اسحاق بن محمد کاظم اردبیلی(-1306 ق)،تالیف
ص:123
1267-1282 ق،به دستور ناصر الدین شاه،خ.
دیده شده.
بدیع و بیان،از شیخ محمد مدرس تهرانی (-پس از 1320 ق):که برای عبد الحسین خان در یک مقدمه،2 مقصد و خاتمه نگاشته است.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان و علمه البیان...
اردو،ط.
فارسی؟،تذکرۀ شاعران ایران،از ذو الفقار علی مست مقیم کلکته،خ.برلن.مذکور در«تاریخ ادبیات ایران»تالیف رضازادۀ شفق.
فارسی،از ملا محمد بن رجاء(یا شیخ رجائی)، مؤلف«ریاض الناصحین».ط.ایران.
فن سوّم«البحر الزخار»،از شریف المهدی احمد بن یحیی یمنی(-840 ق)امام زیدیّه.
الکلام)
شیخ ابو جعفر محمد بن حسن طوسی(-460 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (-449 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،چهل حدیث،از صد الاسلام محمد بن عبد الحسین قزوینی.ط.تهران،1311 ق.
فارسی؟،از میرزا ابو تراب مهندس روزگار محمد شاه قاجار.خ.موجود.
میر محمد معصوم بن فصیح حسینی تبریزی قزوینی(-1099 ق).
ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-427 ق).خ.موجود.
فارسی،از ویکتور هوگو،ترجمۀ محمد لوی عباسی.ط.تهران،1334 ش.
فارسی و عربی،مجموعۀ ادبی-تاریخی،از حسام الاسلام دانش رشتی.
اخلاق،از آقا ریحان اللّه بن سید جعفر دارابی بروجردی(-1328 ق).خ.موجود.
احمد بن حسین(یا حسن)بن علی.ابن طاووس نسخه را داشته و مکرر در«فرج المهموم»از آن نقل کرده است.
او اللّقب)
فارسی،رجال،از شیخ محمد علی بن محمد طاهر مدرس تبریزی(-1373 ق).ط.تهران، 1364-1373 ق(5 جلد)؛تبریز،1333 ش (ج 6).
فارسی،از ذکاء الملک محمد حسین بن مهدی فروغی اصفهانی.ط.تهران،1302 ق(ج اول).
محمد علی بن بشاره آل موجی.مذکور در قصیدۀ شیخ احمد نحوی در مدح او.
تذکرۀ شاعران آل جزائری و مدایحشان،از عزّ الدین محمد بن محمد جواد جزائری نجفی.
ص:124
تألیف:1359 ق.ظاهرا ناتمام مانده است.
فارسی،داستان،از بن مارشه،ترجمۀ حسن ره آورد.ط.تهران،1327 ش.
فارسی،به نظم و نثر،از نظام الدّین عبید زاکانی.
ط.(ضمیمۀ کلیات او).
سید محمّد بن علی موسوی عاملی مکی (-1339 ق).مذکور در اجازۀ فرزندش رضی الدین برای سید نصر اللّه حائری.
-المطین
سید رضی الدّین علی بن طاووس(-664 ق).
مجموعۀ روایات محمد بن عبد اللّه بن سلیمان حضرمی کوفی(-297 ق).مذکور در کتاب «الیقین»مؤلّف.
اصولها)
فارسی،از شیخ محمد حسین آل کاشف الغطاء، ترجمۀ علیرضا خسروانی.ط.تهران،1317 ش.
فارسی،از محمد علی مقدّم.ط.تهران،1312 ش.
فارسی،از آناتول فرانس،ترجمۀ کاظم میر عمادی اصفهانی.ط.تهران،1328 ش.
فارسی،دیوان اشعار محمد بن مرتضی کشمیری.
ط.لاهور.
ص:125
فارسی،زیارات،از میر محمد مهدی رضوی، تألیف:954 ق،برای شاه طهماسب صفوی.خ.
آستان قدس،ش 3185 و 2 نسخۀ دیگر.
شریف ترین کلامی که زائران مخلص
فارسی،از سید عبد اللّه بن ابی القاسم بلادی بوشهری(-1372 ق).ط.
فارسی،از مولوی ملاّ بخش بهاری.ط.هند.
اردو،در زیارت سیّد الشهداء(علیه السلام).ط.هند.
اردو،مواعظ منظوم،از نواب سید محمد حسین خان.ط.هند.
گجراتی،مقتل،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(-ح 1367 ق).ط.هند.
فارسی،اخلاق،از عبد الوحید بن نعمت اللّه استرابادی،شاگرد شیخ بهائی،که برخی از تالیفاتش را در 1023 و 1025 ق به پایان رسانیده است.
فارسی،زیارات،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر کاظمی(-1242 ق).خ.موجود.
زیارات،از عبد الوهاب بن محمّد رضوی حسینی طوسی(سدۀ 13 ق).خ.دانشگاه تهران.
ص:126
است.خ.دیده شده.
فارسی،آداب سلوک،از شیخ خلیل اللّه طالقانی (-ح 1120 ق).مذکور در«کشف الظنون».
فقه،از شمس الدّین محمد بن احمد بن علی بن محمد بن ابی الفتح اخرس(زنده در 754 ق).
مذکور در حاشیۀ«عمدة الطالب»به خط میر محمد قاسم مختاری سبزواری در 950 ق.
اردو،مراثی،از سید اولاد حسین رضوی.ط.هند.
گجراتی،در اعمال سنت،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(-1367 ق).ط.
اردو،اعمال و ادعیه،به امضای جمعی از عالمان هند.ط.لکهنو.
نیز در اعمال و عبادات،از حسین بن ابی الحسن بن خلف فضل کاشغری.مذکور در «ریاض العابدین».
فارسی،اخلاق،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حلّی کاظمی(-1242 ق)،تألیف:1225 ق.خ.موجود.
فارسی،اعمال،از ملاّ محمد علی بن محمّد برغانی،در 5 باب،خاتمه و تذنیب.خ.مرعشی قم.
-بعد الحمد و الصلاة چنین گوید بندۀ محتاج
رسالۀ فتوائیه در طهارت و صلاة،از سید مهدی بن احمد بن حیدر کاظمی(-1336 ق).ط.
بغداد،1327 ق
بیاضی است به همین نام که در کتابخانۀ ملا محمد باقر شوشتری(-1327 ق)موجود بوده است.
رسالۀ عملّیه،از فتاوی شیخ زین العابدین حائری مازندرانی،جامع:امین العلماء سید محمد تقی هندی.ط 1309 ق
اردو،ترجمۀ«مودّة القربی».ط.هند.
فارسی،اعمال،از ملا محسن فیض کاشانی (-1091)که به دستور شاه عباس دوم نگاشته.
خ.خوانساری نجف و دانشگاه تهران.در هامش نسخه ای از«مصباح المتهجّد»مطالبی در تسبیح روزهای ماه رمضان از«زاد العقبی»نقل شده که به احتمال منقول از همین کتاب است.(در الذریعه،2 عنوان«زاد العقبی»به نام فیض انتساب یافته است).
فارسی،مثنوی اخلاقی،از سید محمد بن مفتی عباس لکهنوی متخلص به وزیر(-1312 ق).
مذکور در«تجلّیات».
چهل حدیث،از امیر محمد بن محمد میر لوحی سبزواری ملقب به مطهّر و متخلص به نقیبی، معاصر علاّمه مجلسی،که از آن در«کفایة المهتدی»و سائر تألیفات خویش نقل کرده است.
فارسی،پزشکی،از صادق علی خان بن حکیم محمّد شریف خان.ط.کانپور،1874 م و مکرّر.
ص:127
تجوید،از سید کمال الدین بن قوام الدین حسینی مرعشی،حاکم طبرستان،تالیف 765 ق.
-بحمدک اللّهم علی ما انزلت علینا...
کلام،از تاج العلماء سید علی محمّد بن سید محمد بن دلدار علی نصیرآبادی(-1312 ق).ط.
سوانح حضرت جواد(علیه السلام)،از نواب احمد حسین مذاق هندی.مذکور در«تاریخ احمدی».
فارسی،رسالۀ عملیه،مطابق فتاوی میرزا محمّد حسن شیرازی(-1312 ق)و شیخ زین العابدین مازندرانی.ط.بمبئی،1307 ق.
فارسی،رسالۀ عملیه،از شیخ الشریعه فتح اللّه بن محمّد جواد اصفهانی(-1339 ق).ط.نجف، 1338 ق.
رجال،از شیخ احمد بن صالح آل طعان ستری بحرانی(-1315 ق).اصل بلغه از شیخ سلیمان ماحوزی است.خ.موجود.
-انّ اصح الحدیث فاه بحمده اللّسان...
شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،تالیف:
1349 ق.خ.دیده شده.
مذکور در«السهام المارقة»تألیف شیخ علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی.
شیخ ابو العباس احمد بن علی بن حسن بن شاذان قمّی.
ضیاء الدین ابو العلاء حسن بن احمد بن حسن عطار همدانی.علی بن طاوس در«رسالة المضایقة»از آن نقل کرده و استرابادی در «الفوائد المدنیّة»تمام آن را درج کرده است.
فارسی،معارف و اخلاق،از علی بن محمّد رضا مرندی.ط.تبریز،1308 ق.
در وقایع بصره و ماجرای علی حسین پاشا والی آنجا،از شیخ فتح اللّه بن علوان کعبی(-1130 ق).ط.بصره.
سید جعفر اعرجی نسابه(-1332 ق).مذکور در«نفحة بغداد».
فارسی،مثنوی،از ملا حسین بن علی واعظ کاشفی(-910 ق).ط.لکهنو،1885 م.
فارسی،مثنوی،از حسین بن عالم معروف به میر حسینی سادات هروی(-723 ق).ط.لکهنو، 1885 م؛تهران،1345 ق.
ادعیه و اعمال،از سید سلطان محمود بن میرزا میر حسینی.برگزیده ای است از«لمعات الانوار»مؤلف.خ.دیده شده.
در اکسیر،از خواجگی رضوی سبزواری.مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،طب و ادعیه،از سید علی بن محمد مولوی حسینی مرعشی تبریزی(-1316 ق).
ط.تهران.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور
ص:128
در فهرست کتابهای او.
محمد بن علی بن ابراهیم معروف به ابن ابی جمهور احسائی(زنده در 901 ق).وی در 878 ق این کتاب را در مشهد شرح کرده و آن را «کشف البراهین»نامیده است.
فارسی،از سید محمد بن علی بن احمد شهید حسینی بافقی یزدی،تالیف:1343 ق،مرتب بر مقدمه،7 قبله و خاتمه.
فارسی،طب،از محمد مهدی بن علی نقی شریف طبیب،تالیف:1141 ق.ط.تهران، 1268 و 1283 ق.(ظاهرا همین کتاب است که در نسخۀ خوانساری به ابن محمد شریف منتسب است).خ آستان قدس،ش 8683 (1141 ق خط مؤلف)و چند نسخۀ دیگر.
-سپاس افزون از خواهش بیماران
فارسی،کلام و معارف،از ناصر خسرو علوی (-481 ق).ط.برلن،1303 ش.خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 14341(1273 ق)و چند نسخۀ دیگر.
بیاضی به همین نام در کتابخانۀ ملاّ محمد باقر شوشتری موجود بوده است.
فارسی،ادعیه و اعمال سنّت،از علامه محمّد باقر بن محمّد تقی مجلسی(-1111 ق)،تالیف:
1107 ق به نام شاه سلطان حسین صفوی.ط.
تهران،1244 ق و مکرّر،خ.آستان قدس ش 8147(1114 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
در«مجمع الغرایب»از آن نقل شده و محتملا تصحیف«زاد المسافر»است.
فارسی،رسالۀ عملیه،از شیخ محمد حسین بن علی آل کاشف الغطاء(-1373 ق).ط.نجف، 1364 ق.
اردو،زیارت عاشورا،از مولوی سید محمد تقی نقوی هندی.ط.لکهنو.
مولوی محمد عبد الحسین بن محمّد عبد الهادی جعفری طیاری هندی.مذکور در«انیس الشیعة».
فارسی،مناسک حج،از شیخ حبیب اللّه قمّی (-1359 ق).خ.موجود.
فارسی،مواعظ،از سید میرزا حسین بن جعفر حسینی،تألیف:1324 ق.ط.اصفهان،1373 ق.
فارسی،مواعظ،از ملا محمّد صادق(یا محمد باقر)فاضل هرندی.ط.تهران،1322 ق(ج 1)، 1323 ق(ج 2).
فارسی،جغرافیای ایران،از محمد علی بن محمد صادق تربیت تبریزی.ط.تبریز،1316 و 1319 ق.
فارسی،داستان،از مارک توین،ترجمۀ کریم کشاورز.ط.تهران،1329 ش
فارسی،مثنوی،از پروین اعتصامی.درج در دیوان او.
شمس الدین محمد بن احمد خضری(-957 ق).خ.آستان قدس،ش 1066(سده 10 ق)
ص:129
نصر البیان بن نور البیان.مرتب بر 3 فصل در تحقیق زاویه و اشکال متأخرین در مورد سطح بودن آن.نسخۀ مؤرّخ 950 ق دیده شده.
-الحمد للّه المفضل المنعام...
در آداب ملوک،از شیخ ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق)،که برای امیر صارم الدّوله نگاشته است.
فارسی،مثنوی،از ملاّ عبد القادر بداونی (-1004 ق).مذکور در«تذکرۀ هفت آسمان».
فارسی،مثنوی،از محمد اکبر بن آقا میرزا دولت آبادی.مذکور در«تذکرۀ نصرآبادی».
ص:130
زنجانی کاوسی برومند.ط.تهران،1316 ش(2 جلد)
فارسی،از م.سپهبدی.ط.تهران.
فارسی،از حسن قائمیان،ط.تهران،1316 ش.
فارسی،از ذبیح اللّه بهروز فرزند ابو الفضل طبیب ساوجی.ط.تهران،1313 و 1319 ش.
فارسی،از نوبخت بن محمد حسن شیرازی، ناظم«شاهنامۀ پهلوی».مذکور در جلد 8 «سالنامۀ پارس».
فارسی،نوشته یکی از معاصران،که ظاهرا چاپ شده.
فارسی،اشعار میر هادی ربّانی.ط.مشهد، 1333 ش.
فارسی،از ادیب العلماء.ط.تبریز.
فارسی،از عبد العظیم بن علی اکبر قریب گرگانی.ط.تهران،1317 ش.
فارسی،از یحیی ماهیار نوابی.ط.تبریز،1334 ش.
فارسی،از حسین لعل.ط.تهران،1334 ش.
فارسی،از اسد اللّه شریف رازی.ط.تهران، 1333 ش.
معانی،بیان و بدیع،از شیخ مهذّب الدین احمد بن عبد الرضا(سده 11 ق).خ.کاشف الغطاء نجف.
-امّا بعد الحمد لولیه و اهله وحده
فارسی،فقه،از ملاّ احمد بن محمّد مقدّس اردبیلی(-993 ق).
-حمد نامحدود معبودیرا که کائنات را
نحو،از سید حسن بن عبد اللّه کشمیری(-1328 ق).خ.موجود.
اصول دین،از بهاء الدین محمّد بن حسن اصفهانی معروف به فاضل هندی(-1137 ق).مذکور در«کاشف اللّثام»او.
صرف،از ابو الخیر محمد بن محمّد فارسی.خ دیده شده.
-الحمد للّه المحمود فی کل فعاله...
ابو نصر فتح اللّه بن محمّد کاظم شیبانی کاشانی (-1308 ق).مذکور در فهرست کتابخانۀ مجلس.
سید محمد رضا بن محمد علی شفیعی دزفولی متخلص به منیر(-1327 ق).مذکور در فهرست کتابهای او.
سید مبین حسینی و فسی همدانی.تألیف:
1268 ق.خ.موجود.
چهل حدیث،با ترجمۀ فارسی منظوم،
ص:131
ناشناخته.خ.مرعشی قم و دانشگاه تهران.
الاختصار)
اخلاق و معارف،از محمد حسین بن کمال الدّین سبزواری.تألیف:1073 ق.در یک مقدمه 12 باب و خاتمه.خ.سماوی نجف.
سید جمال الدین محمد بن حسین واعظ طباطبائی یزدی(-1313 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ شرف الدین یحیی بحرانی،شاگرد محقق کرکی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الفاطر الصمد
هیأت و نجوم،از خواجه نصیر الدین محمد طوسی(-672 ق).مرتب بر قاعده و 2 مقاله.
-الحمد للّه فاطر السماوات فوق الارضین...
اثیر الدین مفضل بن عمر ابهری(-ح 660 ق) که در آخر کتاب«هدایة الحکمة»به آن ارجاع داده است.در«کشف الظنون»این کتاب به محمد بن شریف حسینی،شارح هدایة انتساب یافته است.
ادعیه،از سید احمد بن عبد اللّه بن میرزا محمد رحیم کبیر(-1243 ق).خ.موجود.
فارسی،اخلاق و مراثی منظوم سید الشهداء(علیه السلام)، از صفی علی شاه حسن بن محمد باقر نعمت اللّهی(-1343 ق).ط.تهران،1297 ق و مکرّر.
حکمت،از سید عبد اللّه حسینی.خ.دیده شده.
ادعیه،حروف و طلسمات،از سید محمد هاشم بن ابراهیم موسوی بهبهانی(سدۀ 13 ق).
فارسی،مثنوی،از میرزا قاسم قاسمی گنابادی، تاریخ نظم:976 ق.خ آستان قدس،ش 8383 (سدۀ 10)
- بسم اللّه الرحمان الرحیم
حبل متین است و ره مستقیم
اصول فقه،از بهاء الدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهائی(-1030 ق).خ.آستان قدس،ش 2897(1033 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
-ابه اصل یبنی علیه الخطاب
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).اخلاطی در«ذخائر الاسماء»از آن نقل کرده است.
ناشناخته.در مجموعه ای از موقوفات سید علی ایروانی در تبریز موجود بوده است.
ادعیه و اعمال،میرزا حسن بن عبد الرسول زنوزی(-1223 ق).ترجمۀ فارسی این کتاب که توسط مؤلف صورت گرفته«روضة الآمال» نام دارد.
فارسی،مثنوی،از محمد اسماعیل ابجدی (-1192 ق).ط.مدراس،1951 م.
فارسی،مثنوی،از زین الدّین مسعود نیکی اصفهانی.مدکور در«عرفات العاشقین».
ص:132
ناشناخته،شیخ علی اکبر نهاوندی،در تألیفات خویش-از جمله در«خزینة الجواهر»-از آن نقل کرده است.
سید حسین بن کمال الدین ابرز حسینی حلاوی، شاگرد شیخ بهائی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدانا الی سبل النجاة
فارسی،جفر،از محمود دهدار.ط.بمبئی، 1301 و 1329 ق.
فارسی،انساب سادات مرعشی،از محمد جعفر بن محمد امین صافی حسینی(-1219 ق)،تألیف:1192 ق به خواهش میرزا محمد جعفر.خ.روضاتی اصفهان.
-جواهر زواهر حمد و ثنا تحفۀ بارگاه کبریا...
علی بن حسن شبستری(-1309 ق).خ.موجود.
جمال الدین احمد بن علی کفعمی(-پیش از 905 ق)،برادر شیخ ابراهیم کفعمی(-905 ق).در«البلد الامین»از آن نقل شده است.
احکام القرآن)
ملاّ احمد بن محمد مقدس اردبیلی(-993 ق).
ط.تهران،1305 ق.خ.آستان قدس،ش 1209(962 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-بعد الحمد اعلم انّ هنا فائدة لا بد قبل الشروع...
الزمان)-زبدة البیان فی جواب الاخوان
فارسی از سید حسین بن نصر اللّه موسوی عرب باغی(معاصر).ط.ارومیه،1316 ش.
البیان)
منتخب«مجمع البیان»زین الدین ابو محمّد علی بن محمّد عاملی بناطی(-877 ق).
کفعمی در تألیفات خویش از آن نقل کرده و آن را نیز مختصر ساخته است.
شیخ محمد بن محمود طبسی(سدۀ 11 ق).
مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،تجوید منظوم،ناشناخته.خ ملک.
محمد سعید بن ملا شاه محمد کرمانی،تألیف:
1277 ق.خ.دیده شده.
فارسی،عقائد و فروع از ملا حیدر بن محمد خوانساری،استاد آقا حسین خوانساری،تألیف:
به نام شاه عباس دوّم صفوی(-1078 ق).ط.
تهران،1278 ق.خ.آستان قدس،ش 10041 (1067 ق).
-حمد بی حد و ستایش بی عدد معبودی را سزد...
اعمال و ادعیه،از مؤلف«زبدة العقائد»،که در همین کتاب اخیر از آن یاد کرده است.
علی بن محمد شولستانی.نسخۀ مؤرّخ 1094 ق دیده شده.
فتح اللّه بن شکر اللّه کاشانی(-988 ق).تألیف:
977 ق.خ.آستان قدس،ش 11223.
ص:133
1020 ق،درج در مجموعه ای که محمد هاشم هروی خراسانی در حدود 1128 تدوین نموده است.
فارسی،از عبد اللّه بن لطف اللّه خوافی هروی، معروف به حافظ ابرو(-833 ق)این کتاب جزء چهارم«مجمع التواریخ سلطانیّه»است- مجمع التواریخ.
فارسی،حساب،از سید محمد صالح بن حبیب اللّه طباطبائی یزدی.تألیف:1049 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه مسبّب الاسباب
تاریخ العلماء سید علی بن محمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).
فارسی،از عین القضات عبد اللّه بن محمد بن علی میانجی همدانی(-525 ق).ط.تهران،1341 ش.خ.آستان قدس،ش 660(1224 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
الظرائف)
ملا میر قاری کوکبی گیلانی،معاصر شیخ بهائی، تالیف:...1 ق،به نام سلطان احمد خان حاکم گیلان.خ.موجود.
فارسی،طب،از دکتر پولاک،ترجمه و تحریر حکیم الملک علی نقی بن محمد بن اسماعیل جدید الاسلام.ط.تهران،1272 ق.
فارسی،از دکتر بازیل،ترجمۀ سید مصطفی بن عقیل علوی.ط.تهران،1280 ق.
فارسی،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی.
ط.تهران،1367 ق(ضمیمۀ مجموعۀ 12 رساله).
ناشناخته.در«مجمع الدعوات»از آن نقل شده.
شیخ حسین مفلس قمّی(-1305 ق).
فارسی،از ملا محمد کریم بن مهدی قلی اردبیلی مشکینی،که برای بهمن میرزا ابن فتحعلی شاه از «زاد المعاد»برگرفته است.تألیف:1239 ق،خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی ما عرفه احد حق معرفته
فارسی،از شیخ ابو الحسن محمد بن یوسف بحرانی عسکری،مجاز از شیخ بهائی در 968، 999 و 1000 ق.خ.موجود.
آداب نماز شب،از سید محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 11 ق)که در «خلاصة الاخبار»از آن یاد کرده است.
فقه،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق)،تالیف:1323 ق.خ.
کاشف الغطاء نجف.
ملا خداویردی بن قاسم افشار،شاگرد ملا عبد اللّه شوشتری و معاصر محمد تقی مجلسی (-1070 ق).
-الحمد للّه ذی العزّ و الجلال...
شیخ حسن بن محمد شاگرد وحید بهبهانی
ص:134
(-1205 ق)که در 1216 ق در فتنۀ وهابیون از کربلا به ایران گریخت.خ.نجف.
در مورد سؤال ابن میثم از خواجه نصیر الدین طوسی،از شیخ کمال الدّین عبد الرحمان بن محمد عتایقی حلّی(زنده در 787 ق)که آن را تکملۀ«الایضاح و التبیین»قرار داده است.خ.
دیده شده.
فارسی،از مولوی سید روشنعلی.ط.تهران، 1335 ق(ضمیمۀ مجموعۀ ناصر بن محمّد رمال).
فارسی،مثنوی،از محمد معین.خ حسینیۀ شوشتریها.
- هرکه را عقل راهبر باشد
کار او سربسر حذر باشد
فارسی،رمل،از شیخ عبد اللّه رمّال،ط.لکهنو، 1335 ق.
المعارف)
سید محمد عرفی شیرازی(-999 ق).ط.
بمبئی(به روایت فهرست مشار این کتاب تألیف نوفل نعمت اللّه طرابلسی است).
فارسی،از ظهیر علوی.ط.کلکته،1260 ق و مکرّر در هند.
انساب،از ابو طالب اسماعیل بن حسین حسینی مروزی(زنده در 614 ق).مذکور در معجم یاقوت.
سید اسماعیل حسینی جرجانی(-535 ق).خ.
آستان قدس،ش 9479(666 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،رسالة عملیه،از میرزا محمد علی بن نصیر الدین چهاردهی رشتی(-1334 ق).ط.
بمبئی،1324 ق.
فارسی،از ملا محمّد حسین که به نام ناصر الدین شاه قاجار نگاشته.خ.دیده شده.
-حمد بی حدّ و ثنای بی عدّ حضرت ذو الجلال راست...
فارسی،ملل و نحل،از شیخ محمّد شفیع بن سمیع میثمی عراقی،تالیف:1348 ق.خ.دیده شده.
الوالصفا خلیل بن احمد فراهیدی(سدۀ 2 ق).خ آستان قدس،ش 4816.
-الحمد للّه الذی تواتر فیضه و احسانه...
کلام،از سید ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری (-1324 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،اصول دین و معارف،از مؤلف«زبدة التعقیبات»که ناشناخته است.خ دیده شده.
ملاّ خلیل قزوینی اشتهاردی،تالیف:1361 ق.
خ دیده شده.
فارسی،طب منظوم،از احمد استادی مکّی طبسی که در 943 ق به نام سلطان سلیمان خان عثمانی به نظم آورده است.
-لطایف شکر و سپاس بی قیاس...
ص:135
ای اسم تو مظهر جمیع اسما...
فارسی،از سید محمد کاظم بن اصغر موسوی شیرازی.ط.تهران.
فارسی،ترجمۀ عقائد شیخ صدوق،از شیخ عبد اللّه بن حسین رستمداری.خ دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق السماوات و الارضین.
فارسی و ترکی،دیوان قصائد صادق بیگ افشار معروف به صادقی کتابدار(-940 ق) مؤلّف تذکرۀ«مجمع الخواص».مذکور در فهرست تألیفات او.
سید علی نقی نقوی لکهنوی(-1323 ق).
اصل از جدّش سید دلدار علی است.ط.لکهنو (در مجلۀ«رضوان»).
سید محمد مهدی اصفهانی(-1319 ق).ط.
بغداد،1343(ج.اوّل).
منظومه در اصول دین،ناشناخته.نسخۀ مورخ 1293 ق به خط ابراهیم بن سعید مخصص دیده شده.
-احمد ربّی واجب الوجود
بماله من نعم وجود
عربی-فارسی،از محمد طاهر بن حسین سبزواری.خ.دانشکدۀ ادبیات تهران.
عربی-فارسی،از علاء الدین علی بن مراد کاشانی(-624 ق).مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،از سلطان المتکلّمین محمد بن اسماعیل واعظ تهرانی.ط.تهران،1318 ق (با«خصایص الفاطمیه»در یک جلد).حاج ملا باقر مؤلف«خصایص الفاطمیّه»و برادر سلطان المتکلمین است.
مواعظ،ناشناخته،مؤلّف از متأخرین و یا معاصرین بود.خ.دیده شده(نسخه ای به همین نام تألیف محمد افندی کوزلحصاری در کتابخانۀ مرعشی قم موجود است).
فارسی،از علاء الدین محمد یا محمود بن هبة اللّه سبزواری.خ دانشگاه تهران(1083-1086 ق).
فارسی و عربی،از فتاوی میرزا محمد حسن شیرازی(-1312 ق).ط.هند،1311 ق.
فارسی،از احمد بن محمد رضا معروف به میرزا منظور خوانساری(-ح 1323 ق).ط.اصفهان، 1310 ق.
فارسی،مقتل،از ملاّ ابو القاسم تهرانی.ط.
اردو،از مولوی محمد عسکری صاحب هندی.
ط.هند.
فارسی،اصول دین و معارف،از ملا علی اکبر بن محمد باقر ایجی(اژهی)(-1233 ق)که در رد پادری و اخباری و احسائی به نام فتحعلی شاه قاجار نگاشته است.ط.ایران،1267 ق.
فارسی،اصول دین،از ملا عابدین عبد اللّه لاچین گرجی(-1079 ق).خ.دیده شده.
ص:136
-حمد معتکفان ملأ اعلی...
فارسی،اصول دین و معارف،از علم الهدی محمد بن محسن فیض کاشانی(-پیش از 1123 ق)خ.خوانساری نجف.
فارسی،قراءت و تجوید،از ملاّ ابو القاسم لاهیجی،تالیف:1240 ق.خ.موجود.
-الحمد حاصل لولیّه...
کمال الدین محمد بن طلحۀ شافعی نصیبنی (-652 ق)که نسخۀ این تألیف از نزدوی گم شد و سپس به تألیف«مطالب السؤل»پرداخت.
منظومۀ سید حسین بن رضا بروجردی(-1276 ق)،که ملا علی علیاری آن را شرح کرده و «بهجة الآمال»نامیده است.ظاهرا بعدا این منظومه را«نخبة المقال»نامیده است.ط.
1313 ق.
منظومۀ شیخ عبد اللّه بن صالح سماهیجی (-1135 ق)،تاریخ نظم:1109 ق.
ناشناخته.ملا محمد مقدس در 1285 ق در «مفتاح الجنّة»از این کتاب نقل کرده است.
شیخ علی قرنی گلپایگانی.ط.قم،1373 ق.
فارسی،ناشناخته.ط.هند.
داستان اخلاقی،که در مجموعۀ سید عبد الجواد زنوزی(مؤرخ حدود 1250 ق)دیده شده.
شیخ فتح بن علی بن محمّد بنداری اصفهانی (-ح 623 ق).مختصری است از کتاب «نصرة الفتره و عصرة الفطرة»تالیف عماد الدین محمد کاتب اصفهانی در اخبار وزیران سلجوقی.ط.لیدن،1889 م.
فارسی،از نظام الدین شیخ حبیب اللّه بن ابو طالب یزدی.ط.یزد،1328 ش.
زبدة النوائب(فی المقتل و المصائب)-زبدة المصائب (از خوانساری)
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد حسن طوسی(-672 ق).ط.تهران،1321 ق.
خ آستان قدس،ش 5553 و یک نسخۀ دیگر.
-بعد از سپاس و ستایش آفریدگار جلّ جلاله...
المبین)
ملا محمد بن فرج حمیر نجفی(سدۀ 11 ق).
مذکور در پشت نسخۀ«ابواب الجنان»به قلم شاگرد مؤلّف.
شیخ ابو یوسف یعقوب بن اسحاق معروف به ابن سکیت نحوی(-243 تا 246 ق).
شیخ ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی، نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت می کند.
اردو،در رد طرفداران حقانیت خلافت یزید،از سید نسیم حین بن اعجاز حسین امروهوی (معاصر).ط.هند.
فارسی،داستان،از برنارد نیرمان،ترجمۀ ابو تراب شایگان ملایری.ط.تهران،1319 ش.
ص:137
فارسی،از شیخ یوسف بن محمد رشتی (-1291 ق).ط.ایران.
سید میرزا محمد هاشم مرعشی.به همین صویت نقل آن دیده شده.
ص:138
فارسی،از عبد المحمد پور علیزاده مؤدب السلطان،ط.مصر،1929 م و مکرّر.
فارسی،از حسین بن محمد هاشم دانش اصفهانی(-1362 ق).ط.
فارسی منظوم،از شیخ کرنا.ط.تهران.
فارسی،مثنوی،از فخر الواعظین سید احمد خاوری کاشانی.خ.موجود.
فارسی،از مولوی محمد علی بن صادق لکهنوی (-1309 ق)مؤلّف«نجوم السماء»مذکور در «تجلیات».
فارسی،لطائف و ظرائف،از تاج العلماء سید علی محمد بن محمد نقوی نصیرآبادی (-1312 ق).خ.موجود.
در شهادت سید الشهداء(علیه السلام)و آثار آن،از سید آقا مهدی رضوی لکهنوی(معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
دیوان اشعار غالب بن عبد المطلب ناهی بصری (معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از میرزا ابو القاسم محقق قمّی(-1231 ق)،در 4 باب.خ.حسینۀ شوشتریهای نجف.
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمّی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن درویش طریحی نجفی،تألیف:1205 ق.خ.دیده شده.
احمد بن موسی اشعری قمی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
سید محمد باقر بن ابی القاسم طباطبائی (-1331 ق).خ.موجود.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق).
-بعد الحمد،بدان که زکات در نه چیز واجب است.
بکر بن احمد بن ابراهیم،شیخ یکی از مشایخ نجاشی و مذکور در رجال او.
بندار بن محمد امامی متقدم،نجاشی در رجال خویش به نقل از ابن ندیم یاد کرده است.
فارسی،از ملا جعفر بن محمد باقر شرف الدین شوشتری(-1335 ق).خ.موجود.
-اما بعد معروض خدمت برادران ایمانی می دارد...
سید ابو القاسم جعفر بن حسین موسوی(-1158 ق)جدّ صاحب روضات.وی 2 کتاب در زکات دارد که یکی به فارسی است و دیگری به عربی.
میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی(-1312 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
شیخ حسن بن اسد اللّه کاظمی(-1298 ق).خ.
موجود.
ص:139
فارسی،از ملا حسین بن حسن گیلانی لبنانی اصفهانی(-1129 ق).مذکور در«معدن الفوائد».
حماد بن عیسی جهنی(-207 یا 208 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از سید زین العابدین حسینی،خ.آستان قدس(در مجموعۀ نوشته شده در سدۀ 11 ق).
فارسی،از ملا محمد طاهر قمی.خ.دیده شده (1129 ق).
عبد اللّه بن جبلة بن حبان بن حرّ کنانی واقفی (-219 ق).مذکور در رجال نجاشی.
عبد اللّه بن مغیرۀ کوفی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).
مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی(-1181 ق).مذکور در فهرست کتابهای او.
ابو الحسن علی بن سالم بطائنی کوفی واقفی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضّال فطحی.
نجاشی آن را به 2 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی وکیل حضرت رضا،حضرت جواد و حضرت هادی علیهم السّلام.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ علی بن نصر اللّه همدانی(-1339 ق).خ.
موجود.
آخوند ملا لطف اللّه اسکی لاریجانی(-1311 ق).
فارسی،از میرزا محسن بن عبد اللّه اردبیلی (-1294 ق)،تألیف:1287 ق.خ.مرعشی قم.
ابو الفضل محمد بن احمد بن ابراهیم صابونی.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
ابو جعفر محمد بن احمد بن عبد اللّه بن مهران بن خانبۀ کرخی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
محمد بن حسن بن فروخ صفار قمّی(-290 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه قمی (-381 ق).
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمّی.
نجاشی آن را به 3 واسطه از مؤلف روایت می کند.
ابو جعفر محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین راوی از حضرت جواد(علیه السلام).
ص:140
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد اصفهانی.از اجزاء«الفروع المحمدیة».
محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در فوائد رجالیۀ بحر العلوم.
ابو الحسن موسی بن حسن بن عامر اشعری قمّی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم محلّی بجلی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
فارسی،از سید موسی بن محمد اکبر حسینی معروف به میرک،معاصر حرّ عاملی.خ.آستان قدس،ش.674(1094 ق).
شیخ هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).
خ.دیده شده.
یونس بن عبد الرحمن.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).
خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه علی افضاله
ثم علی محمد و آله
ناشناخته،مؤلّف در آن به کتاب دیگرش «مناهج الاحکام»الرجاع داده است،در حالی که 8 کتاب به نام«مناهج الاحکام»شناخته شده که در حرف میم یاد خواهد شد.خ.نجف.
شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق).ط.(در ملحقات«المکاسب»).
در محاسن اخلاق،از سید عبد الحسین بن شرف الدین موسوی عاملی(-1370 ق).ط.
صیدا(در مجلة العرفان).
ابو علی محمد بن جنید اسکافی(-381 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
میرزا عبد الرحمان بن نصر اللّه شیرزای(-1268 ق).مذکور در«مطلع الشمس».
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
ربیعة بن سمیع،که از حضرت امیر(علیه السلام)روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ محمد حسن بن باقر نجفی(-1266 ق).از اجزاء«نجات العباد»اوست خ.آستان قدس،ش 14257(-1264 ق).
علی اکبر بن محمد باقر ایجی(-1232 ق).
مذکور در«روضات الجنّات».
سید مهدی بحر العلوم طباطبائی(-1212 ق).
خ.موجود.
فارسی،از محمد باقر بن محمد اکمل وحید
ص:141
بهبهانی(-1205 ق).خ.موجود.
الزّکاتیّة-زبر الاولین و الآخرین
سید ابو الحسن علی بن نقی رضوی کنتوری (معاصر)مؤلف«اسعاف المأمول».
فارسی،پزشکی،از سید میر علی بن محمد حسینی مرعشی معروف به سیّد الاطّباء (-1316 ق)که به نام میرزا جواد مجتهد تألیف کرده.خ.مرعشی قم.
محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (-1151 ق).مذکور در«روضات الجنّات».
منظومه در زکات،از ملا حسن نائینی.مذکور در آخر«گوهر شبچراغ»او که چاپ شده.
فارسی،در زکات،از حسن بن عبد الرزاق لاهیجی(-1121 ق)،در 7 فصل.
-بعد الخطبه...این رساله ای است که قلم شکسته رقم...
ص:142
نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
فارسی،مجموعۀ اشعار کنستین رینالد امریکایی،ترجمۀ مهدی حمیدی شیرازی.ط.
تهران،1333 ش.
اردو،اعمال حج و زیارات،از سید مهدی بن علی بهیکپوری(-1346 ق).ط.هند.
فارسی،اشعار هوشنگ ابتهاج متخلّص به سایه.
ط.تهران،1334 ش.
فارسی،از ید اللّه سحابی.ط.تهران،1331 ش.
فارسی،از حسین علی بهرامی،برای دبیرستانها.
ط.تهران،1317 ش و مکرّر.
فارسی،از امین میر هادی.ط.تهران،1314 ش و مکرّر.
فارسی،از امین ثابت قدم حقیقی.ط.تهران، 1372 ق.
فارسی،از شیخ محمد حسین آل کاشف الغطاء، ترجمۀ علی رضا خسروانی.ط.تهران.
فارسی،از لوسین رودو،ترجمۀ رضا اقصی.ط.
تهران،1328 ش.
فارسی،از تامسن،ترجمۀ عباس آریانپور کاشانی.ط.تهران،1350 ق.
فارسی،اشعار محمد صادق رازی.ط.تهران، 1368 ق.
فارسی،مجموعۀ مقالات،جامع:ابو الحسن سپاه منصور.ط.تهران،1328 ش.
سید حسن بن ابراهیم قزوینی(-1208 ق).از اجزاء«الدرّ الثّمین».
محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.دیده شده.
ملا محمد اسماعیل(سدۀ 13 ق).ناظم «العقیدة الوحیدة».مذکور در آخر شرح آن منظومه.
فارسی،از محمود پورشالچی.ط.تهران،1331 ش.
فارسی،از تولستوی،ترجمۀ جلال الدّین دادگستر (یا دادگر)شیرازی.ط.تبریز،1310 ش.
فارسی،از مولر،ترجمۀ حسن ره آورد.ط.
تهران،1324 ش.
فارسی،از علی اکبر سلیمی.ط.تهران،1335 ش(2 مجلد)؛1337 ش(جلد سوم).
جهان)
فارسی،از علی جواهر کلام.ط.تهران،1321 ش.
ص:143
فارسی،از ابو الفضل حاذقی فرزند شکر اللّه حاذق.ط.تهران،1324 ش.
فارسی،از قاسم.امین مصری.ترجمۀ«المرأة الجدیدة».ط.تهران،1322 ش.
فارسی،از یوسابوروتاکه کوشی،ترجمۀ الف.
ب.ط.تهران،1326 ش.
فارسی،از اناتول فرانس،مترجمه ناشناخته.ط.
تهران،1318 ش.
فارسی،از علی تجریشی.ط.تهران،1299 ش.
فارسی،از موریس مترلینگ،ترجمۀ ذبیح اللّه منصوری.ط.تهران،مکّرر.
فارسی،منظومۀ حسین بن علی مراد پژمان بختیاری.ط.تهران.
فارسی و عربی،کشکولگونه ای از معتمد الدوله فرهاد میرزا بن عباس میرزا(-1305 ق).ط.
تهران،1318 ق،1329 ق و 1345 ش.
ابن خالویه.مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،داستان،از ماری کارولی،ترجمۀ احمد کریمی.ط.تهران،1306 ش.
تفسیر آیۀ «لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ»، از شیخ احمد احسائی.
فارسی،از ژان سرز،ترجمۀ م.ب.ط.تهران.
فارسی،داستان از البرت براینر آلمانی،ترجمۀ محسن جهانسورز فرزند اسعد السلطنه.ط.
تهران،1309 ش.
فارسی،ترجمهۀ حبیب اللّه آموزگار شیرازی.
ط.تهران،1310 ش.
فارسی،از اوریزان اسوت مارون،ترجمۀ رحیم نامور.ط.تهران،1318 ش.
فارسی،از خانم تربیت.ط.تهران،1316 ش.
فارسی،از ماه طلعت پسیان.ط.تهران.
فارسی،از نصرت خانم خادمی.ط.تهران، 1318 ش.
فارسی،از دیموند ماکار،ترجمۀ محمد علی شیرازی.ط.تهران،1335 ش و مکرّر.
فارسی،از جلال الدین بن سید احمد طالقانی معروف به جلال آل احمد.ط.تهران،1331 و 1342 ش.
فارسی،از بالزاک،ترجمۀ علی اصغر خبره زاده.
ط.تهران،1334 و 1343 ش.
فارسی،ترجمۀ شرف الدین قهرمانی.ط.تهران.
ص:144
فارسی،از سید هادی بن محمد حائری.ط.
تهران،1317 ش.
فارسی،از موریس دوکبری،ترجمۀ سیامک یاسمی.ط.تهران،1324 ش.
فارسی،اشعار.شیخ اسماعیل بن حسین تائب تبریزی معروف به مسأله گو(-1374 ق).که در زندان سروده و برخی از آنها چاپ شده است.
فارسی،از کرونین،ترجمۀ رضا مستعان.ط.
تهران،1330 ش.
فارسی،از ماکسیم گورکی،ترجمۀ عباس خلیلی.
ط.تهران،1310 و 1330؛ترجمۀ سحر،ط.
تهران،1330 ش.
فارسی،ترجمۀ عنایت اللّه شکیباپور.ط.تهران.
فارسی،شرح حال میرزا حسن بن مسیح بن صاحب روضات معروف به چهارسوقی،از سید محمد علی بن محمّد هاشم روضاتی.ط.
اصفهان،1372.
فارسی،از حسین رستگار نامدار.ط.تهران، 1373 ث.
ص:145
فارسی،از محمد حسین میمندی نژاد.ط.
تهران،1335 ش و مکرّر.
فارسی،از مهدی مجتهدی.ط.تهران،1329 ش.
جعفری
فارسی،از ابو القاسم سحاب(معاصر).ط.
تهران،1323 و 1328 ش.
فارسی،از مرتضی مدرّسی چهاردهی.ط.
تهران،1374 ق.
ص:146
فارسی،از شیخ جعفر نقدی.ترجمۀ حسین عمادزادۀ اصفهانی.ط.تهران،1323 ش.
سقراط
فارسی،از کورامایسون،ترجمۀ امیر حسین ایلخانی بختیاری.ط.تهران،1333 ش.
فارسی،از بدیع پاک بین شیرازی.ط.تهران، 1316 ش.
ص:147
فارسی،از حسن مشرف نفیسی فرزند علی اکبر ناظم الاطبّاء.ط.تهران،1360 ق.
سرگذشت لطفعلی
فارسی،از حسین بن محمد جواد مسرور اصفهانی.ط.تهران،1332 ش.
فارسی،ترجمۀ عباس فصیحی.ط.تهران، 1322 ش.
فارسی،ترجمۀ علی اکبر بامداد.ط.ایران.
فارسی،از اگوست پای پی،ترجمۀ خانبابا بیانی.
ط.تهران،1320 ش.
فارسی،از ملک الشعراء محمد تقی بهار فرزند محمد کاظم صبوری کاشانی.ط.تهران،1313 ش.
فارسی،از محمد حسین هیکل،ترجمۀ ابو القاسم پاینده.ط.تهران،1355 ق و مکرّر.
زندگانی محمد(صلی الله علیه و آله)-ترجمة الابطال،زندگانی حضرت رسول،زندگانی رهبر عالم و شرح زندگانی محمد(صلی الله علیه و آله).
فارسی،از ابراهیم سرمدی.ط.
فارسی،از مهدی ملکزاده فرزند ملک المتکلّمین.ط.تهران،1365 ق.
فارسی،از علی رضا احتشامی.ط.بروجرد، 1334 ش.تهران،1328 ش.
فارسی،از جواهر لعل نهرو،ترجمۀ محمود تفضلی.تهران،1335 ش.
در سوئیس
فارسی،از مارسل نبرانی،ترجمۀ داود مؤیّد امینی.ط.تهران.
فارسی،از ابو القاسم سحاب.ط.تهران،1370 ق.
فارسی،از کاظم میر عمادی.ط.تهران،1320 ش.
فارسی،از نصر اللّه یا نور اللّه لارودی.ط.تهران، 1319 ش.
فارسی،از ابو القاسم جنّتی عطائی.ط.تهران، 1333 ش.
فارسی،از احمد نیکو همّت.ط.کرمان،1334 ش.(ج دوم).
فارسی،از عبد اللّه انصاری.ط.تهران،1320 ش.
فارس،از هانری مورژه،ترجمۀ ابراهیم الفت.
ط.تهران،1323 ش.
زندگی اقتصادی-زندگانی اقتصادی
فارسی،از طرف کمیسیون ترجمۀ آثار بین المللی.ط.تهران،1331 ش.(چاپ دوم).
فارسی،از ماری کورمیلی،ترجمۀ علی شیرازی نقیب الممالک.ط.تهران.
ص:148
فارسی،از علی اصغر بن احمد علی حکمت شیرازی.ط.تهران،1320 ش.
فارسی،از تولستوی،ترجمۀ جلال الدین دادگر.
ط.تهران،1357 ق.
(ظاهرا با«فلسفۀ زندگی»یکی است).
فارسی،از جواد معینی.ط.تهران،1327 ش.
فارسی،از کاظم رجوی دیلمقانی.ط.
فردوسی
فارسی،از علی آذری،ط.تهران،1326 ش و 1327 ش.
فارسی،از مرتضی بن محمد مدرسی چهاردهی رشتی.ط.تهران،1334 ق.
فارسی،به اهتمام میرزا محمد ملک الکتّاب شیرازی.ط.بمبئی.
فارسی،از احمد احمدی.ط.تهران،1330 ش.
فارسی،از صادق هدایت.ط.تهران،1309 ش.
و مکرّر.
فارسی،از زین العابدین مؤتمن.ط.تهران، 1317 ش و مکرّر.
فارسی،از ابن طفیل،ترجمۀ بدیع الزمان محمد حسن بن محمد علی فروزانفر.ط.تهران،1334 ش و مکرّر.
فارسی،از ابراهیم بن بنی احمد.ط.تهران، 1329 ش.
فارسی،از علی جواهر کلام.ط.تهران،1313 ش.
فارسی،از آندره بلینه،ترجمۀ محمودپور شالچی.ط.تهران.
فارسی،از بانگو،ترجمۀ سید جعفر حسینی اصفهانی.ط.تهران،1306 ش.
فارسی،از ابو موا،ترجمۀ منصور افخمی.ط.
تهران.
فارسی،از محمد صمصام.ط.تهران،1331 ش.
فارسی،از ارنست همینگوی،ترجمۀ رحیم نامور.ط.تهران،1338 ش(چاپ دوم)و مکرّر.
فارسی،از موریس لبلان،ترجمۀ عنایت اللّه شکیباپور.ط.؛تهران،1306 ش.
فارسی،از گارنیه،ترجمۀ محمود شالچی.ط.
تهران،1330 ش.
فارسی،از قاسم بن احمد مازندرانی.ط.تهران، 1326 ش.
فارسی،از قاسم امین،ترجمۀ سید احمد مهذّب.ط.تهران،1316 و 1321 ش.
ص:149
فارسی،ترجمۀ سید جعفر حسینی اصفهانی.ط.
رشت،1306 ش.
حاشیه بر حاشیۀ ملا عبد اللّه یزدی بر تهذیب،از سید ابو القاسم بن رضا طباطبائی معروف به علامۀ تبریزی(-1361 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
کشکولگونه ای از سید محمد حسین بن محمد علی حسینی شهرستانی(-1315 ق).خ.دیده شده.
ادعیه و اعمال،از سید صفی الدین علی بن علی بن موسی بن طاوس حلّی،فرزند رضی الدین علی بن طاوس.از این کتاب در«بحار الانوار»مجلسی نقل شده است.خ.موجود.
در متعه،از سید هبة الدّین شهرستانی.مذکور در فهرست کتب او.
منظومه در کبائر،از سید مهدی بن علی موسوی بحرانی(-1343 ق).
- باسم الاله الراحم الرحمان
ذی العفو و التوبة و الغفران
ابو احمد حسن بن عبد اللّه بن سعید عسکری،از مشایخ شیخ صدوق.مذکور در«کشف المحجّۀ» ابن طاوس.
شیخ علی بن احمد معروف به مخدوم علی مهایمی(-835 ق).مذکور در«سبحة المرجان».
ابو بکر محمد بن حسن بن درید(-321 ق).مذکور در «کشف الظنون».
شرح مبحث زوار از«الروضة البهیّة»،از شیخ احمد بن ابراهیم بن احمد درازی بحرانی،پدر صاحب حدائق.خ.دیده شده.
شرح مبحث زوال از«الرّوضة البهیة»،از محمد تقی بن حسینعلی هروی اصفهانی(-1299 ق).
مذکور در«نهایة الآمال».
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1320 ق).مذکور در«قصص العلماء».
ادبیات،از سید بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری نائینی(-پس از 1130 ق).
مقالاتی است نظیر مقامات حریری در یک فاتحه و 3 باب.خ.مرعشی قم.
حکمت،از حسن بن عبد الرزاق لاهیجی (-1121 ق)،مرتب بر مقدمه و 3 باب.خ.
آستان قدس،ش 661(1206 ق).
حکمت،از جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی (-907 ق)که خود آن را شرح کرده است.خ.
آستان قدس،ش 140(-919 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-فوضت امری الیک یا من بیده الفضل
ص:150
نائب الصدر.تاریخ نظم،1359 ق.خ.مجلس.
- الا ای ساقی فیاض لاهوت
مراده از شراب فیض حق قوت
ابو جعفر محمد بن علی شلمغانی معروف به ابن ابی العزاقر.مذکور در رجال نجاشی.
حسن بن علی بن فضال کوفی.مذکور در رجال نجاشی.
حسین بن سعید اهوازی.خ.آستان قدس،ش 8128(1356 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال فطحی.
نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی،وکیل ائمّه (علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمّد بن اورمۀ قمّی.نجاشی آن را به 4 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
محمّد بن حسن بن فروخ صفار قمّی(-290 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مشتمل بر 13 کتاب،به عدد و به نام معصومین(جز حضرت حجت(علیه السلام).
مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن علی بن فضل بن تمام بن مسکین.شیخ ابو العباس ابن نوح،استاد نجاشی.
محمّد بن فضیل بن عزوان بن جریر ضبی(-195 ق).مذکور در رجال کشی که از او در«الاصابۀ» ابن حجر نقل شده.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن هبة اللّه وراق طرابلسی، شاگرد شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ملا محمود شریعتمدار تهرانی(معاصر).
شرحی است بر حدیث«اعمل لدنیاک کانّک تعیش ابدا...».
عمر بن خلاد بغدادی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
یحیی بن علیم کلبی،نجاشی به 4 واسطه روایت کرده است.
ابو محمد جعفر بن احمد قمّی معروف به ابن رازی،معاصر شیخ صدوق(-381 ق).مذکور در«امان الاخطار»و«الدروع الواقیة».
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،مثنوی،از مفتی محمد عباس لکهنوی (-1306 ق).
ص:151
شیخ عماد الدّین محمد بن ابی القاسم طبری، مؤلّف«بشارة المصطفی».
فارسی،از شیخ علی بن محمّد چاله میدانی.ط.
تهران،1323 ق(با اکسیر آل محمد).
اردو،احوال حضرت زهراء(س ع)،از سید اولاد حیدر بلگرامی.ط.
ص:152
فارسی،فقه،برگرفته از«ریاض المسائل»،شیخ ابو علی محمد بن اسماعیل حائری رجالی(- 1216 ق).خ.آستان قدس،ش 14828 (1233 ق)
شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی،تألیف:1331 ق.
شیخ عمر بن ابراهیم اوسی.سید هاشم توبلی در «نزهة الابرار»از آن نقل کرده است.
ناشناخته.شیخ احمد بحرانی در کشکول مؤلّف 1135 ق از آن نقل کرده است.
شیخ ابو الحسین قطب الدّین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ ابو الرضا محمد جواد بن محمد بن شبیب نجفی(-1363 ق).
فارسی،مثنوی،از یحیی کافرا(سدۀ 13 ق).خ.
موجود.
- یا خلیل النظر علی وجه الجمیل
منظومه در لغت،از محمد بن عبد الوهاب همدانی(-پس از 1303 ق)،تاریخ نظم:
1281 ق.خ سماوی نجف.
-حمدا کثیرا کل کل البلغاء عنه
جلد پنجم«مجالس الاخبار»،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری(-1074 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلی (-664 ق).از اجزاء«التّتمات و المهمّات» اوست.مذکور در اوّل«جمال الاسبوع»مؤلف.
زهرة الرّیاض:-زهر الریاض
سید ابو المعالی اسماعیل بن حسن حسنی،نقیب نیشابور و معاصر شیخ طوسی و صاحب«انساب الطالبیّة».
شیخ سلیمان بن داود سواری(یاسبتی).معرّب کتاب«بهجة الانوار»اوست.
سید جمال الدین ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حلّی(-673 ق).خ.آستان قدس،ش 8283(986 ق)و 6726(980 ق).
فارسی،مثنوی،از سید عیسی بن محمد علی عاملی(سدۀ 13 ق).
شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،تاریخ نظم:1329 ق.
البهادری)
میرزا احمد رشتی منجم(-1300 ق).خ.
موجود.
ص:153
-الحمد للّه المنفرّد بالازلّیة و البقاء
المقول(فی نسب ثانی فرعی الرسول)
سید زین الدین علی بن حسن شد قمی (-1033 ق)؛تألیف:1013 ق.خ.موجود.
ص:154
الزیارة،رسالة فی-مقالة
رضی الدین رجب بن محمد حافظ برسی(-ح 811 ق).
ص:155
شریف ابو القاسم علی بن ابی الحسن علوی معروف به ابن اعلم(-375 ق).مذکور در «فرج المهموم»ابن طاوس.
زیج ابراهیم بن حبیب الفزاری-الزیج علی سنی العرب
ابن حماد اندلسی.وی بر ارصاد ابراهیم بن یحیی نقاش 3 زیج ترتیب داد:«الکور علی الدور»، «الامد الی الابد»و«المقتبس»که مختصر آن دو است مذکور در«کشف الظنون».
علاء الدین علی بن ابراهیم انصاری معروف به ابن شاطر(-777 ق).مذکور در«الدرر الکامنه»و«کشف الظنون».
ابو حنیفه احمد بن داود دینوری(-ح 290 ق).
مذکور در«کشف الظنون».
سید محمد باقر بن محمد حسین بن بدیع الزمان حسینی منجّم.آغاز تألیف:1233 ق.خ.موجود.
فارسی،ازالغ بیگ محمد بن شاهرخ(-853 ق).خ.آستان قدس،ش 7699(879 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).خ.آستان قدس،ش 5332(872 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،از غلام حسین بن فتح محمد جنپوری.
ط.هند،1257 ق1855/ م.
فارسی،از غیاث الدین جمشید بن مسعود کاشانی(-841 ق).خ.آستان قدس،ش 5329 (قطعه ای از کلّ زیج است).
فارسی،از ابو الفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری(-517 ق یا پس از 525 ق)که به نام سلطان جلال الدّین ملکشاه سلجوقی تألیف کرده.
حارث منجم،مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الحسن علی بن عبد الرحمان منجم معروف به ابن یونس(-399 ق)به نام عزیز بن حاکم فاطمی در مصر تألیف کرده.مذکور در«کشف الظنون»(ظاهرا منصور بن حاکم صحیح است).
ط.فرانسه،1804 م.
تکملۀ زیج ایلخانی،از غیاث الدین جمشید بن مسعود کاشانی(-841 ق).خ.موجود.
علاّمه خلیلی.از مصادر«نصایح الاحباب فی العمل بالمجیب و المقنطر و الاسطرلاب»و مذکور در زیج ابن شاطر.
فارسی،از حبیب اللّه ذو الفنون(-1367 ق).
مذکور در«سالنامۀ پارس»1309 ش.
فارسی،از قطب الدین محمود بن مسعود شیرازی(-710 ق).خ.مجلس.(در«زنبیل فرهاد میرزا»زیج سلطانی تتمۀ زیج الغ بیگ دانسته شده است).
حکیم اوحد الدین انوری(-551 ق)، عبد الرحمان خازنی و حسام الدین،تألیف:525 ق.مذکور در«زنبیل فرهاد میرزا».«کشف
ص:156
الظنون»«زیج سنجری»را به عبد الرحمان خازن نسبت می دهد.
خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق).این زیج را نجم الدین لبودی تلخیص کرده و آن را«الزاهی»نامیده است.مذکور در«کشف الظنون».
زیج طغیانی-زیج بهادری
ظاهرا عبد الرحمان خازنی(یا خازن)که یادش در«زیج شاهی»گذشت
مذکور در«فرج المهموم»ابن طاوس.
ابو اسحاق ابراهیم بن حبیب فزاری،منجم منصور.مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از نظام الدین حسن بن محمد نیشابوری معروف به نظام 61 ج(-728 ق)که به نام علاء الدوله تالیف کرده و آن را شاگردانش پس از مرگ او در 10 باب مرتب کرده اند.
ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی(-440 ق).
مذکور در«کشف الظنون».
ناشناخته.خ.موجود.
کوشیار بن لبان گیلی خسروانی(سدۀ 3 ق).
مذکور در«محبوب القلوب»در احوال بطلمیوس قلوزی.
جابر بن حیان(-200 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از راجه سینگه سوایی(-1156 ق)که به کمک چند تن از جمله میرزا عابد و میرزا خیر اللّه شیرازی در 1140 ق به نام محمد شاه پادشاه هند نگاشته و سید نعمت اللّه بن نور الدین جزائری(-1151 ق)هم در اتمام آن سهم داشته است.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 12315(1197 ق)و چند نسخۀ دیگر.
حکیم ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی (-440 ق)،برای سلطان مسعود غزنوی ترتیب داده است.
سید عبد الرزاق بن محمد موسوی دغاری آل مقرم(معاصر).ط.نجف،1355 ق.
سید هبة الدّین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
حارثة
ابو المنذر هشام بن محمد کلبی(-205 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد بن علی بن ابراهیم استرابادی(-1026 ق).مذکور به خط شاگردش در آخر«منهج المقال».
فارسی،مثنوی،از خضر شاه استرابادی.مذکور در«مجالس النفائس».
ص:157
عبد الرزاق بن علی رضا اصفهانی همدانی (معاصر).
ص:158
قزوینی.نسخۀ ناقص و غیر مهذب به خط مؤلف موجود است.
فارسی،ادعیه،ناشناخته،به احتمال از زین العابدین بن محمد علی تبریزی(سدۀ 13 ق).
نسخۀ آن در کتابخانۀ صاحب ذریعه موجود بوده است.
در نوافل و تعقیبات،از ملا محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق)که مختصر «انیس الزاهدین»اوست.
اردو،ادعیه،از مولوی سید ظل الحسنین هندی.
اخلاق،از شیخ احمد بن شکر نجفی.خ.فیض آباد هند.
فارسی،رسالۀ عملیّه،از شیخ زین العابدین مازندرانی حائری(-1308 ق).ط.بمبئی، 1310-1311 ق؛تهران،1312 ق(با نخبۀ فیض)،1323 ق(با حواشی آخوند خراسانی).
مؤلّف 3 رساله به همین نام-مفّصل و مختصر- دارد که هرسه چاپ شده.خ.آستان قدس،ش 13585(1287 ق).
اصول عقائد،از سید محمد مهدی بن صالح موسوی قزوینی(-1358 ق).ط.نجف، 1346 ق.
تجوید،ناشناخته.احوال نافع از آن نقل شده است.
نجوم،از سید هبة الدین محمد علی بن حسین حسینی شهرستانی(-1300 ق)،تألیف:1330 ق.مذکور در فهرست تألیفات او.
رسالۀ عملیه،از سید محمد ابراهیم بن محمد باقر موسوی قزوینی(-1262 ق)صاحب ضوابط.
اردو،مناقب و مصائب،از سید محمد مجتبی بن محمد حسین نوگانوی(-1324 ق).ط.هند، 1352 ق.
فارسی،تاریخ،از مجد الدین محمد بن ابیطالب مجدی حسینی،تألیف:1004 ق به نام شاه تهماسب در 9 جزء.ط.تهران،1262 ق و مکرر تا 1342 ش.خ.آستان قدس،ش 10517(1261 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
کشکولگونه ای از نظام الدین محمد بن حسین قریشی ساوجی شاگرد شیخ بهائی.مذکور در«ریاض العلماء».
لطائف،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری (-1074 ق).مذکور در«طیف الخیال»او.
فارسی،مدایح فتحعلی شاه قاجار،جامع:محمد صادق همای مروزی.در«مجمع الفصحاء»از آن نقل شده است؛.
فارسی،تضمین 12 بند محتشم،ناظم:ناشناخته.
ط.ایران.
ادعیه،خط رحمت شیرازی نوادۀ وصال.ط.
بمبئی،1326 ق.
ص:159
شرح الفیۀ ابن مالک،از ملا محسن بن محمد طاهر قزوینی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی رفع درجاتنا با تباع النبیین...
آداب و سنن،مجلد شانزدهم«بحار الانوار» علاّمه مجلسی است.
زیور الهی-زیور الهی
زیور عارفین-زیور العارفین
ص:160
فارسی،از زین العابدین بن شیخ العراقیین مازندرانی رهنما.ط.تهران.
فارسی،از شیخ محمد جواد بن ابی طالب تربتی.
ط.تهران.
فارسی،از زهرا کیا،ط.تهران،1315 ش.
فارسی،داستان،از میشل زاکو،ترجمۀ حسینقلی مستعان و رشید امانت.ط.تهران،1307 یا 1310 ش(در 6 مجلد نخستین ترجمۀ مستعان و 3 مجلد آخر به عنوان«ژان دولاروج»ترجمۀ رشید امانت است).
ص:161
احوال سلمان فارسی،از شیخ عبد الواحد بن احمد مظفری(-1310 ق).ط.نجف.
شیخ ابو الحسن محمد بن ابراهیم قائنی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارسی،از مهدوی.ط.تهران،1330 ش.
قمار و موسیقی)
فارسی،از شیخ ذبیح اللّه بن محمد علی محلاتی.
ط.تهران،1332 ش.
فوائد متفرقه،از سید هبة الدین شهرستانی،که هنگام سفر در سواحل خلیج فارس نگاشته است.
فارسی،از غلام علی بازرگان.ط.تهران،1325 ش.
فارسی،از نور الدین کیانوری.ط.تهران،
فارسی،از ولتر،ترجمۀ محمد قاضی.ط.تهران، 1333 و 1344 ش.
فارسی،از محمد حسین میمندی نژاد.ط.
تهران،1321 ش.
فارسی،ترجمۀ سعید نفیسی.ط.تهران،1323 ش.
فارسی،از حبیب اللّه دری.ط.تهران،1325 ش.
حواشی و تعلیقات استاد مینورسکی بر
تذکرة الملوک)
فارسی،ترجمۀ مسعود رجب نیا.ط.تهران 1334 ش.
فارسی،از استانیسلاس گویارد،ترجمۀ سید فخر الدین طباطبائی.ط.تهران،1326 ش.
فارسی،از شمس العلماء محمد حسین قریب گرگانی(-1345 ق).ط.تهران،1320 ش(با مقدمۀ روح اللّه خالقی.در فهرست مشار همین کتاب از تألیفات روح اللّه خالقی شمرده شده است.
ص:162
فارسی،در اوصاف و اصناف شاهان،از افضل الدین محمد بن حسن مرقی معروف به بابا افضل کاشانی.ط.تهران،1311 ش.خ.آستان قدس،ش 6420(1273 ق)و چند نسخۀ دیگر.
مولوی سید حسنعلی جنپوری،رد تفسیر «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ» از سراج الدین که آن را در رد تفسیر مولوی مقبول احمد جنپوری در مباحث امامت، متعه و غیره نوشته بوده است.ط.لکهنو.
ساطع الانوار-النور الساطع
اردو،کلام،ناشناخته.ط.
کفعمی در تألیفات خویش از آن نقل می کند و ظاهرا«الاسرار المودعة فی ساعات اللّیل و النهار»ابن طاوس است که یاد شد.
ابو عمر و محمد بن عبد الواحد زاهد مطرز لغوی.
مذکور در«معجم الادباء»
ساعات اللّیل بمنازل القمر-تعیین ساعات اللیل
گاهشناسی،از سید هبة الدّین محمد علی بن حسین شهرستانی.ط.بغداد،1330 ق.
فارسی،از علی اکبر یوسفی.ط.تهران،1333 ش.
تاج العلماء سید علی محمد بن محمد بن دلدار علی تقوی لکهنوی(-1312 ق).مذکور در «مشاهیر علماء الهند».
فارسی،داستان،از مطیع الدوله سید محمد حجازی.ط.تهران،1331 ش و مکرّر.
اردو،مراثی،از حکمی،ط.هند
فارسی،مثنوی،از سراج الدین علی آرزو (-1169 ق).خ بادلیان و برلن.
فارسی،مثنوی،از محمد طاهر بن ظفر خان آشنا (-1081 ق)،معاصر نصرآبادی.خ.دیوان هند.وی ساقینامه ای هم در قالب ترجیع بند دارد.
(1)- به نام خدائی که از قدر و شان...
(2)- ای باده کشان مژده که ایام بهار است...
فارسی،مثنوی،از نظام الدین احمد آگاه(سدۀ 11 و 12 ق).خ بادلیان.
فارسی،مثنوی،از میر ابو طالب نواده میر ابو القاسم فندرسکی و شاگرد علامه مجلسی.خ.
مجلس تهران.
- ثنا ایزدی را که از نور پاک...
فارسی،مثنوی،از میرزا ابراهیم ادهم تویسرکانی (سدۀ 11 ق).دانشگاه تهران.
فارسی،مثنوی،از قاسم بن زین العابدین ادیب کرمانی(-1348 ق)،استخراج توسط گلچین معانی.خ.موجود.
- بده ساقی آن جام لبریز بود...
فارسی،مثنوی،از اسد بیگ بن مراد قزوینی (-1014 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- بیا کز خرد پای برتر نهیم...
ص:163
فارسی،مثنوی،از حاج ملا هادی اسرار سبزواری(-1289 ق)،درج در دیوان او که مکرر چاپ شده.
فارسی،مثنوی،از محمد سعید بن محمد صالح اشرف مازندرانی(-1116 ق).خ.آستان قدس(در کلیات او).
فارسی،مثنوی،از اظهری.مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،مثنوی،از اقدسی مشهدی(-1002 یا 1004 ق).خ.آستان قدس.ط.(در«میخانه»).
- دلا صبح شد خیز و بشکن خمار...
فارسی،مثنوی،از میر امان اللّه بن مهابت خان امانی هندی(-1044 یا 1046 ق).خ.دیوان هند.
- زهی مست پیمانه ات روزگار...
فارسی،مثنوی،از ارجاسب امیدی تهرانی (-929 ق).ط.(در«میخانه»).خ مجلس.
- حریفی که این نیلگون خم ازوست...
فارسی،مثنوی،از اوجی کشمیری(-1032 ق) فرزند ملا نامی.ط.(در«میخانه»).
- چنین تا به کی ترک ساغر کنیم...
فارسی،مثنوی،از تقی الدین اوحدی(-1030 ق)یا منسوب به او.خ.بادلیان.
فارسی،مثنوی،از اهلی ترشیزی خراسانی (-934 یا 936 ق).خ.شهید مطهری.
- الهی تویی واقف از حال من...
فارسی،رباعیات،از ملا محمد اهلی شیرازی (-942 ق).خ.مجلس آستان قدس(در کلیات او).
- ساقی قدحی که کارساز است خدا...
فارسی،مثنوی،از باقر خردۀ کاشی(-1038 ق).خ.آستان قدس.
- دلی دارم از درد ناسازتر...
فارسی،مثنوی،از عبد القادر بیدل دهلوی (-1130 ق).ط.(با دیوان او).
فارسی،مثنوی،از پرتوی شیرازی لاهیجی (-941 ق)منجم روزگار شاه اسماعیل صفوی.
خ.ملک تهران و آستان قدس ضمیمۀ ش 9596.
- دلا پرده بردار از روی کار...
فارسی،مثنوی،از تقی بن پیرزاد مشهدی مازندرانی(-1021 ق).ط.هند.
- ندارم سر خصمی از روزگار...
فارسی،مثنوی،از باقیا.مذکور در تذکرۀ «میخانه».
فارسی،مثنوی،از خواجه حسین ثنائی(-996 ق)که به نام ابراهیم میرزای صفوی به نظم آورد.
خ.آستان قدس،ضمیمۀ 9596؛مجلس و ملک تهران.
- بیا دل به میخانۀ اهل راز...
فارسی،مثنوی،از نور الدّین عبد الرحمن جامی (-898 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش
ص:164
9596 و دانشگاه تهران.
- دلا دیدۀ دوربین برگشای...
فارسی،مثنوی،از شمس الدین محمد حافظ شیرازی(-792 ق).ط.مکرّر(در دیوان او).
- سر فتنه دارد دگر روزگار...
فارسی،مثنوی،از حیاتی گیلانی(-1015 ق).
استخراج گلچین معانی.
- بیا ای ساقی خمخانه در دست
.
فارسی،مثنوی،از حیدر کلوچه پزهروی (-958 ق).خ.بادلیان.
فارسی،مثنوی،از امیر خسرو دهلوی(-725 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- بیا تا به شادی و فرخندگی
فارسی،مثنوی،از حیرتی تونی هروی(-970 ق).مذکور در«کشف الظنون».
- بیا ساقی ای ترک رعنای من...
فارسی،مثنوی،از کمال الدین ابو العطا محمود بن علی خواجوی کرمانی(-753 ق).خ.
آستان قدس ضمیمۀ ش 9596.نیز در دیوان او که چاپ شده درج است.
- بیا تا خرد را قلم در کشیم...
فارسی،مثنوی،از سیذد نظام الدین محمود داعی شیرازی(-865 تا 870 ق).خ.دیوان هند.
-الحمد لواهب الانابة...
فارسی،مثنوی،از دوستی سمرقندی(سدۀ 11 ق).ط(در«میخانه»).
- بیا تا تماشای عالم کنیم...
فارسی،مثنوی،از ابراهیم بن حسین دیری ترشیزی بلخی(زنده در 1052 ق).خ.موجود.
- خمار می کهنه نو گشت باز...
فارسی،مثنوی،از ملک محمد بن نور رابط اصفهانی(سدۀ 11 ق).خ.بادلیان.
فارسی،مثنوی،از میر مبارک بن سید عاصم راغب هندی(1203 ق-).مذکور در تذکرۀ «صبح گلشن».
فارسی،مثنوی،از رشدی(سده 11 ق)مدّاح خان خانان.مذکور در«مآثر رحیمی».
- بیا سوی میخانه ای دل بیا...
فارسی،مثنوی،دیوان رشید ای عباسی معروف به رشیدای زرگر(سدۀ 11 ق).خ.ملک(ضمن دیوان او).
- زهی عالم از نخل صنعت بری...
فارسی،مثنوی،از محمد رضا مشهدی.مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،مثنوی،از رضی ارتیمانی(سدۀ 11 ق).
ط.(در آخر دیوان منوچهری).خ آستان قدس، ضمیمۀ ش 8316.
- الهی به مستان میخانه ات...
فارسی،مثنوی،از ملاّ زکی همدانی(-1030 ق)،که به نام پرناک حاکم لار سروده.ط.
ص:165
(در«میخانه»)خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- دلا تا به کی بی می لاله گون...
فارسی،مثنوی،از محمد زمان ساقی خراسانی (-1286 ق).خ.مجلس(در دیوان او).
فارسی،مثنوی،از محمد ابراهیم سالک قزوینی (1021 ق-).خ.مجلس(در دیوان او).
فارسی،مثنوی،از میر حبیب اللّه بن علی مدد سالک ساوجی کاشانی(-1340 ق).وی 2 ساقینامه دارد که یکی از آنها را در 1286 ق سروده است.خ.دانشگاه تهران(در دیوان او).
فارسی،مثنوی،از ملا سالک یزدی(-1083 یا 1066 ق).خ.دانشگاه تهران(دیوان او).
فارسی،مثنوی،از ملا محمد افضل بن محمد زاهد سرخوش لاهوری(-1126 ق).در مقدمۀ«کلمات الشعراء».
فارسی،ترکیب بند،از محمد قاسم بن حاج محمد سروری کاشانی.خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از جمال الدین سلمان ساوجی (-778 ق)فرزند علاء الدین محمد.رشید یاسمی او را نخستین ساقینامه سرای خوانده است.خ.دانشگاه پنجاب پاکستان.
- بیا ساقیا مجلس عشرتی...
فارسی،مثنوی،از ابو المجد مجدود بن آدم سنائی غزنوی(-525 ق)یا منسوب به او.خ.تا شکند.
- به نام آنکه کرد از راه احسان...
فارسی،مثنوی،از محمد هاشم بن حیدر سنجر کاشانی(-1021 ق).ط.(در«میخانه»).در دیوان هند هم نسخه ای از ساقی نامه به نام اوست.
-(نسخۀ اول) شکار حمل چون کند آفتاب...
-(نسخه دیوان هند) آلهی سینه ای درد آشنا ده...
فارسی،مثنوی،از شاه شجاع بن امیر مبارز الدین (-786 ق).خ.تاشکند.
- بیا ساقی آن روشنی بخش روح...
فارسی،مثنوی،از میر شرف جهان قزوینی (-961 ق).ط.(در«میخانه»).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- عجب مانده ام زین خم نیلگون...
فارسی،از شرف زرد تبریزی(-1016 ق).خ.
ملّی پاریس.
فارسی،ترکیب بند،از حکیم ملا شرف الدین حین شفائی اصفهانی(-1037 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- ساقی بده آن روغن چشم بلسان را...
فارسی،مثنوی،از محمد رضای شکیبی اصفهانی(-1022 ق)فرزند ظهیر الدّین عبد اللّه امامی.ط.(در«میخانه»و«مآثر رحیمی»).
- بیا تا ز میخانه بستان کنیم...
فارسی،از شمس العلماء یا شمس المعالی،در شرح حدیث کساء و مدح ناصر الدین شاه
ص:166
(-1313 ق).خ.ملّی تهران.
- بده ساقی آن بادۀ خوشگوار...
فارسی،مثنوی،از شوکتی(سدة 11 ق)،شاید محمد ابراهیم شوکتی اصفهانی.خ.موجود.
- الهی دلم را شکستی رسان...
فارسی،مثنوی،از صادق بیگ صادقی کتابدار (-1010 م)،که گلچین معانی آن را از«فتحنامۀ عباس نامدار»برگرفته است.
- بیا ساقی آن ساغرم ده به دست...
فارسی،مثنوی،از صحیفی شیرازی(-1022 ق)،پدر اسیری شیرازی.ط.(در«میخانه»).
- بده ساقی آن آب فکرت گداز...
فارسی،مثنوی،از سلطان محمد صدقی استرآبادی(-952 ق).خ.دیوان هند.
- خوشا حال مستی که منصوروار...
فارسی،مثنوی،از صفی الدّین صفی اصفهانی (زنده در 1026 ق)که نزد جهانگیر به هند رفت.
مذکور در«میخانه».
فارسی،مثنوی،از ضیائی جونپوری موشحی، معاصر جهانگیر(-1037 ق).مذکور در «میخانه».
فارسی،مثنوی،از محمد طالب آملی(-1035 یا 1036 ق)که به نام جهانگیر(-1037 ق) سروده است.خ.موجود.
- دلا تا توانی کم آزار باش...
فارسی،مثنوی،از طالب اصفهانی،که از تبریزیان عباس آباد اصفهان بوده است.مذکور در«تذکرۀ نصرآبادی».
- الهی به مستان صهبای عشق...
فارسی،مثنوی،از طغرای مشهدی معروف به ملاّ طغرا(-1100 ق).خ.بادلیان و دیوان هند.
- زهی لطف سازندۀ آفتاب...
فارسی،مثنوی،از محمد ظهوری ترشیزی (-1025 یا 1026 ق)،که به نام برهان نظام شاه (-961 ق)سروده است.ط.لکهنو،1263 ق.
خ.آستان قدس،ش 13453.
- ثنا می کنم ایزد پاک را...
فارسی،مثنوی،از سراج الدّین حسن عارف ایگی(-1028 ق).ط.(در«میخانه»).
- چه داند کسی زیر این پرده چیست...
فارسی،مثنوی،از عاشقی.مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،مثنوی،از میر عسکر عاقل خان عاقل هندی(-1107 یا 1108 ق).خ.بادلیان،
فارسی،مثنوی،از میر عبد الفتاح اشراق شیخ الاسلام مراغه(-1175 ق).ط.تبریز،1338 ش(با«ریاض الفتوح»).
- سروشی خواست دوش از محفل جان...
فارسی،مثنوی،از حسن بیگ بن بخشی عتابی تکلو(-1025 ق).خ.موجود.
- جهان را رباطی شمر چار در
ص:167
فارسی،مثنوی،از عرشی کازرونی.خ.مجلس.
- یک نفس بیش نیست شربت تو...
فارسی،مثنوی،از جمال الدّین محمد عرفی حسینی شیرازی(-1002 ق).ط.(در «میخانه»).
- بیا ساقی این تشنگی را بسنج...
فارسی،مثنوی،از عبد العزیز عزّت هروی (-1080 ق).ط(در«مرآت الخیال»).
- سرنامه را نشأه نام خداست...
فارسی،مثنوی،از عبد النبی عزّتی فخر الزمانی قزوینی(-1037 ق)مؤلّف تذکرۀ«میخانه»که در این ساقی نامه نبی تخلّص کرده است.ط.
(در«میخانه»).
- شبی با خرد گفتم ای پیر کار...
فارسی،مثنوی،از حسن بن حسین عسکری کاشانی،زنده در 1025 ق.ط.(در«میخانه»).
- دلا تا توانی ز غم شاد باش...
فارسی،از عبد الحکیم عطای شوشتری.ط.هند (در دیوان او).
- کنم مدحت پیر خمّار را...
فارسی،از حکیم عطائی اصفهانی.خ.مجلس.
- زهی پیش درگاهت ای نور پاک...
فارسی،مثنوی،از علی بن مهدی شیخ الرئیس خراسانی(-1320 ق).ط.
فارسی،مثنوی،از عیانی،فرزند رفیقی.خ دیوان هند.
- بیا ای که عمرت به غفلت گذشت
فارسی،مثنوی،از غازی ترخان وقاری.ط.(در «میخانه»).
- به باغ از فتد عکس از روی یار...
فارسی،مثنوی،از میر غروی برهان کاشانی،که شاه عباس(-1038 ق)را مدح گفته و سپس به هند رفته است.ط.(در«میخانه»).
فارسی،مثنوی،از غیاثا که محتملا با حلوایی شیرازی یکی است.خ.ملک.
- زهی بهر تسبیحت ای نور پاک...
فارسی،مثنوی،از غواصی یزدی،که ظاهرا معاصر سام میرزا بوده.مذکور در تحفۀ سامی.
فارسی،مثنوی،از فتحعلی شاه متخلّص به خاقان(-1250 ق).ط.(در دیوان او).
- چمن تازه شد باز چون روی یار...
فارسی،ترجیع بند،از ابو تراب فرقتی کاشانی (-1026 یا 1027 ق).ط.(در«میخانه»).
- ساقی بده آن باده که ماه شب تار است...
فارسی،مثنوی،از سید رضا فروغ(سدۀ 13 ق).
خ.دانشگاه(در دیوان او).
- بیا ساقی ای مونس دوستان...
فارسی،از هاشم بیگ فزونی استرابادی که به سال 1025 ق به دکن رفته و این ساقینامه را به نام شاه عباس سروده و به اصفهان فرستاده است.
ص:168
ط.(در«میخانه»).
- در این فصل کز فیض باد شمال...
فارسی،مثنوی،از محمد بن سلیمان فضولی بغدادی(-971 ق)،در 7 جام.ط.(در دیوان او).خ.شهید مطهری و دانشگاه تهران.
- سر از خواب غفلت چو برداشتم...
ترکی،نیز از فضولی که آنهم در دیوان او چاپ شده.
فارسی،مثنوی،از ملا مقیمای فوجی فرزند ملا قیدی نیشابوری،زنده در 1060 ق.خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،ترجیع بند،از سید محمد حسین بن احمد فغفور گیلانی(-1028 یا 1029 ق).که در 1012 ق به هند رفته است.ط.(در«میخانه»).
- ساقی بده آن باده که خورشید شرار است...
فارسی،ترکیب بند،از ملا فصیحی هروی انصاری(-به احتمال در 1049 ق)فرزند ابو المکارم،ملک الشعرای خراسان که شاه عباس در 1027 ق او را به اصفهان برد.ط.(در «میخانه»).
- ساقیا آن قدح نور بیار...
فارسی،از ملا احمد فوقی یزدی که منظومه ای فکاهی و انتقادی است.خ.مجلس.
فارسی،مثنوی،از عبد الرزاق فیاض لاهیجی (-1050 ق).خ.مجلس(در دیوان او).نیز درج در«تسکین القلوب».
- بیا ساقی اسباب می ساز کن...
فارسی،5 غزل،از ابو الغیض فیضی(-1004 ق).ط.(در«میخانه»).
- ساقی و جام می و گوشۀ دیر است اینجا...
فارسی،مثنوی،از میر محمد قاسم قاسمی گنابادی(سدۀ 10 ق).ط.(در«میخانه»).
- دلا گر نسیم خزان شد وزان...
(وی جز این ساقینامۀ دیگری هم دارد که صاحب«میخانه»آن را از«شهنشاهنامۀ طهماسبی»برگرفته است).
فارسی،مثنوی،از میر علیشیر قانع تتوی.مذکور در«مقالات الشعراء»مؤلّف.
- بیا ساقیا زان می ناب ده...
فارسی،مثنوی،و ترجیع بند از حاجی محمد جان قدسی مشهدی(-1056 ق).خ.بادلیان و دیوان هند.
(1)- به نام خدایی که روز نخست...
(2)-برگردان: عمریست که در پای خم افتاده خرابیم...
فارسی،مثنوی،از اسماعیل کاشف(یا کاشفی) اصفهانی(سدۀ 11 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از قوام الدّین عبد اللّه بن نظام الدّین کامل جهرمی(سدۀ 11 ق).ط.(در«میخانه»).
- ساقی بده آن می که زیانش همه سود است...
فارسی،از میرزا ابو طالب کلیم کاشانی همدانی (-1061 ق).خ.بادلیان و موزۀ بریتانیا.
فارسی،از میر عقیل ابو تراب کوثری همدانی، معاصر شاه عباس اول(-1037 ق).خ.مجلس.
ص:169
- دلا تا به کی عقل زاهد منش...
فارسی،مثنوی،از میر غلام علی بن شیر علی (قانع)مایل(-1251 ق).ط.هند(با دیوان او).
- به نام خداوند پیمانه بخش...
فارسی،مثنوی،از مولانا گدائی،برادر فدا خان و ملازم خان خانان.ط.(در«مآثر رحیمی»).
- بیا ساقی اکنون که جشن سده است...
فارسی،از وجیه الدّین لسانی.خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،از قطب الدّین مایل دهلوی(-1108 ق).مذکور در«تذکرۀ نصرآبادی».
- به نام چمن آفرین جهان...
فارسی،مثنوی،از میرزا محمد مجذوب تبریزی.
خ.مجلس(در دیوان او).
- چه پیچی در این عالم پیچ پیچ...
فارسی،مثنوی،از محبعلی بن حیدر علی سندی تتوی.ط.(در«مآثر رحیمی»).
- دلا صبح شد آفتابی بر آر...
فارسی،مثنوی،از محمد صوفی مازندرانی (-1035 ق).ط.(در«میخانه»).
- دلا ای دل مانده از کار و بار...
فارسی،از آقا محمود بن محمد علی کرمانشاهی (-1271 ق)مذکور در«مجمع الفصحاء».
فارسی،مثنوی،از مرشد بروجردی(-1030 ق)که به نام قلی خان پرناک حاکم لار سروده است.ط.(در«میخانه»).
- بهار است و دل مست و من در خمار...
فارسی،مثنوی،از رکن الدّین مسعود مسیحای کاشانی(سدۀ 11 ق).ط.(در«میخانه»).خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- دلا چند از این دست برد خمار...
فارسی،مثنوی،از مسیحی،که بخشی از«گوی و چوگان»اوست.خ.موجود.
- ساقی وحدت قدحی از خم آر...
فارسی،از مشرب کاشانی.خ.دیوان هند.
فارسی،از مشرقی ملک(-1050 ق).ط.(در «میخانه»).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- دلا تا بکی از هجوم خمار...
فارسی،از حسن مشرقی شیرازی،زنده در 1010 ق.خ.دانشگاه تهران.
- آمدم از عالم عزلت به گوش...
فارسی،مثنوی،از ملک محمد ملک قمی (-1025 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- خرابم ره می پرستان کجاست...
فارسی،مثنوی،از میر ملکی قزوینی فرزند میر ظهیر الدین ابراهیم که آن را در 1029 ق سروده و در آن شاه پرویز را ستوده است.خ آستان قدس ضمیمۀ ش 9596.ط.(در«میخانه»).
- دلا مژده کامروز نوروز ماست...
فارسی،از محمد صادق منشی.خ.تاشکند(در
ص:170
دیوان او).
فارسی،از محمد اکبر بن غلام رضامنشی بمرودی،شاگرد شیخ حرّ عاملی و مستوفی دربار نادر شاه.مذکور در«بهارستان»آیتی.
فارسی،مثنوی،از غیاث الدّین علی منصف.ط.
(در«میخانه»).
- دلا کهنه شد دور و نو شد خمار...
فارسی،مثنوی،از نائی،خ.بادلیان.
فارسی،مثنوی،از ناصر علی سرهندی(-1109 ق).خ.دیوان هند.
- بیا ساقی که فصل نوبهار است...
فارسی،مثنوی،از صادق موسوی نامی اصفهانی (-1204 ق)که گلچین معانی آن را از مثنوی «وامق و عذرای»او برگرفته است.
- ساقی از آن بادۀ یاقوت فام...
فارسی،مثنوی،از میر معصوم نامی بکری ترمذی،که«تاریخ نامی»را در 1009 ق تألیف کرده است.
فارسی،از نشاط اصفهانی،که در«مجمع الفصحاء»از آن نقل شده است.
فارسی،مثنوی،ازنشمی(یا نسیمی).خ.بادلیان.
فارسی،مثنوی و ترجیع بند،از نظام دستغیب شیرازی(-1029 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
-(1) دلا چند بینی شکست از خمار...
-(2) ساقی بده آن باده که رنگ لب یار است...
فارسی،مثنوی،از نظامی گنجوی(-611 ق)،که مؤلف«میخانه»آن را از مثنویهای او برگرفته است.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- بیا تا ز بیداد شوییم دست...
فارسی،از نظر.خ.بادلیان.
فارسی،ترکیب بند،از محمد حسین نظیری نیشابوری(-1021 ق).مذکور در«بهار عشق» و مجموعۀ گلچین معانی.
- آن جلوه که در پرده روشهای نهان داشت...
فارسی،از امیر علیشیر نوائی(-906 ق).خ تاشکند.
فارسی،مثنوی،از محمد رضا نوعی خبوشانی (1019 ق)که برای اکبر پادشاه سروده.ط.(در «میخانه»).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
-(1) تویی اوّلین پیر میخانه ها
(آستان قدس).
-(2) الهی به یاد چمن زار صبح...
فارسی،مثنوی،از محمد شفیع وارد شاهجهان آبادی(سدۀ 12 ق).خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،مثنوی،از ارادتخان میر مبارک اللّه واضح ساوجی(-1128 ق).خ دیوان هند.
- به هشیار مستی که تاک آفرید.
فارسی،مثنوی،از میر ضیاء الدین اسلام خان بهادر والا بدخشی(-1074 ق).تاریخ
ص:171
نظم:1074 ق.خ.بنگال.
- به نامی کزو باده مستی گرفت...
فارسی،ترجیع بند،از وحشی بافقی(-991 ق).
ط.(در«میخانه»).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 9596.
- ساقی بده آن باده که اکسیر وجود است...
فارسی،مثنوی،از میر نعمت اللّه و صلی طباطبائی شیرازی،که در 1028 ق به هند رفت.خ.موجود.
- صراحی چو بردارد از رخ نقاب...
فارسی،از ولی لغاری،که در«مقالات الشعراء» از آن نقل شده.
فارسی،مثنوی،از عبد اللّه هاتفی خبوشانی (-927 ق).ط(در«میخانه»).خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 9596.
- به نام خدائی که فکر و خرد...
فارسی،مثنوی،از محمد هادی هادی،که دیباچۀ دیوان خویش را در 1067 ق نوشته است.خ.
دانشگاه تهران.
- ثنا باده نوشان ادراک را...
فارسی،از هاشم بن محمد قاسم نقشبندی که به نام اختر سروده است.خ.دیوان هند.
فارسی،مثنوی،از هلالی.مذکور در«کشف الظنون».
- خوش آندم که در بزمگاه الست...
اردو.ط.هند.
قصیدۀ تائیه در مصائب عاشوراء،از قوام الدّین سیفی حسینی قزوینی(-1150 ق).
- خلیلی شق الجیب بالحسرات...
فارسی،تاریخ منظوم،از شیخ احمد بن حافظ عقیلی ادیب کرمانی(-1329 ق).ط.شیراز، 1316 ق.
محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).
مذکور در«ریاض العلماء».
سید رضی الدّین علی بن موسی بن طاوس (-664 ق)
فارسی،طب،از احمد امامی.ط.تهران،1315 ش.
فارسی،از ذبیح اللّه قدیمی.ط.تهران،1317- 1325 ش.
فارسی،از علی اصغر حکمت وزیر معارف.ط.
تهران،1304 ش.
فارسی.ط.تهران،1328-1329 ش.
فارسی،ط.اصفهان،1328 ش.
فارسی،از محمد حسن خان اعتماد السلطنه (-1313 ق)ط.تهران،1318،1320،
ص:172
1321،1323،1324 ق.
فارسی،از مهدی سهیلی.ط.تهران،1334- 1335 ش(2 مجلد).
فارسی،نشریۀ مؤسسۀ مطبوعاتی جاویدان.ط.
تهران،1328 ش.
فارسی،از ع صفا کیش.ط.تهران،1325 ش.
فارسی،از محمد حسن مقدم.ط.تهران،1332 ش.
فارسی،از امیر جاهد.ط.تهران،1307- 1327 ش.
فارسی،از احمد تمدّنی.ط.مشهد،1315 ش.
فارسی،از حبیب اللّه جاودان.ط.تهران،1328 ش.
فارسی،به مدیریّت سید علی برادران ساداتی.
ط.تهران،1327-1331 ش.
فارسی،از منوچهر رجائی.ط.تهران،1328- 1330 ش.
فارسی،از علی نقی سامی کرمانی.ط.مشهد (نشریۀ روزنامۀ«چمن»).
فارسی،از حسن عمید و عبد الحسین تهرانیان.
ط.مشهد،1313-1320 ش.
فارسی،از علی نوری زاده.ط.تهران،1327- 1328 و 1330 ش.
فارسی،از باقر عاملی.ط.مشهد،1312- 1314 ش.
فارسی،از سید عبد الکریم طباطبائی.ط.تهران، 1324-1346 ش.
فارسی،از اعتماد السلطنه،مربوط سال 1291 ق.ط.تهران،1292 ق.
فارسی،از عبد الباقی تهرانیان و قاسم تهرانیان.
ط.تهران،1316-1321 ش.(سال اول با نام «سالنامۀ شرق ایران»انتشار یافته است.)
فارسی،از اردشیر آزموده.ط.تهران (یا لنگرود)،1328 ش؛رشت،1330 ش.
فارسی،از سید محمد علی امام اهوازی.ط.
ایران،1329 ش.
فارسی،از محمد صادق والی پور.ط.تهران، 1327 ش.
فارسی،از محمد رضا میرزا زمانی.ط.تهران، 1325-1345 ش.
فارسی،از محمد قورچیان.ط.تهران،1335 ش.
فارسی،از محمود کاشف،ط.تهران،1327 و
ص:173
1330 ش.
فارسی،از محمد هادی جواهری.ط.تهران، 1324-1341 ش.
فارسی،به اهتمام حسن عمید،مربوط سالهای 1313-1315 ش.ط.اراک،1940 م.
فارسی،نشریۀ انجمن تبلیغات اسلامی.ط.
تهران،1325 و 1326 ش.
فارسی،از اسکاروایلد،ترجمۀ هوشنگ انصاری.ط.تهران،1342 ش.
در دو قرن اخیر)
فارسی،از اسوالد اشپنگلر،ترجمۀ محمد باقر هوشیار شیرازی(-1376 ق).ط.تهران، 1331 ش.
فارسی،شعر،از مهدی حمیدی شیرازی.ط.
تهران،1325 ش.
فارسی،از ا.ج.کرنین،ترجمۀ محمد مسعودی.
ط.تهران.
فارسی،مثنوی،از کمال الدّین ابو العطا محمود بن علی خواجوی کرمانی(-753 ق).ط.تهران، 1319 ش.
فارسی،مثنوی،از ملا عبد الرزاق فیاض لاهیجی (-1051 ق).خ.موجود.
- خداوندا دلی ده آشنا روی...
عروض و قافیه،از میرزا احمد شیروانی (-1256 ق).ط.هند.
احکام حج،از ملا باقر بن اسماعیل واعظ کجوری(-1313 ق).مذکور در آغاز«زبدة المآثر»او که چاپ شده.
در ایمان و کفر،از محمّد محسن بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق).خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه الذی منّ علینا بالاسلام
فارسی،از ممتاز العلماء سید محمد تقی بن سید حسین لکهنوی(-1289 ق).خ.موجود.
فارسی،داستان،از علی دشتی.ط.تهران،مکرر.
فارسی،از نادر وزین پور.ط.تهران،1332 ش.
فارسی،داستانها،از مهدی اخوت.ط.تبریز، 1333 ش.
فارسی،اشعار محسن هشترودی.ط.تهران.
العلماء الاعلام)
سید هبة الدّین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
و آله من الشعر)
جلد دوم«ذکری الامام المجدّد الشیرازی»از محمد علی بن ابی القاسم اردوبادی(-1380 ق)، تألیف.خ 1348 ق.
ص:174
اصول فقه،شرح کفایه،از شیخ محمد صالح بن فضل اللّه حائری مازندرانی.ط.مشهد،1364 ق.
منظومه در اصول فقه،از سید معزّ الدّین محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی(1300 ق).خ.
کاشف الغطاء نجف.
- یقول راجی عفو ربّ محسن
محمد المهدی نجل الحسن
رجال،از شیخ جواد مطر(-1308 ق).
فارسی،از شیخ محمد علی حزین(-1183 ق).
مذکور در فهرست تألیفات ا.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ فتح اللّه بن علوان کعبی.(-1130 ق).
مذکور در اوّل«زاد المسافر»او.
فارسی،در حقانیت شیعه،از محمّد کاظم میلانی.ط.اسکندریه،1320 ق
-الحمد للّه الذی میز نوع الانسان...
ابو الحسن محمد بن احمد بن داود قمی(-368 ق).
قهپائی در رجال خویش از آن نقل کرده است.
نور الدین علی محقّق کرکی(940 ق).مذکور در «تاریخ عالم آرا».
فارسی،مثنوی،از نور الدین عبد الرحمن جامی (-898 ق).ط.مکرّر.
- ابتدأ بسم اللّه الرحمان
الرحیم المتوالی الاحسان
فارسی،مثنوی،از ظهیر الدوله صفا علی شاه علی بن محمد ناصر قاجار(-1343 ق).ط.
تهران،1310 ق(با«رعنا و زیبا»).
منظومه در فقه،از سید محمد علی خیر الدین.
تاریخ هند و مشاهیر آن،از میر غلام علی بن نوح آزاد بلگرامی(-1200 ق).ط.بمبئی،1303 ق.
فارسی،مثنوی،از سید منصور سمنانی.خ.
مجلس.
- مرحبا ای عشق نیکوکارها
وی به داغت گرمی بازارها
فارسی و عربی،کشکول ناتمام از سید محمد بن نعمت اللّه جزائری(1350 ق-)
اردو،اشعار مولانا للن صاحب هندی.ط.هند.
اردو،اشعار سید اولاد حسین بن فرزند حسین شاعر لکهنوی.ط.
فارسی،از تاگور،ترجمۀ ناصر ایراندوست.ط.
تهران،1334 ش.
فارسی،ناشناخته،ترجمه از فرانسوی.خ.
مجلس.
فارسی،ناشناخته،ترجمه از فرانسوی.خ.
ص:175
مجلس.
فارسی،از غلامرضا وزیر آلهی.ط.تهران، 1329 ش.
فارسی،از لئونس کارلیه،ترجمۀ مهدی نراقی.
ط.تهران،1335 ش.
قراآت هفتگانه،از ابو عبد اللّه حسین بن احمد بن خالویۀ نحوی(-370 ق).مذکور در«نامۀ دانشوران».
فارسی،اشعار سید سبط الحسن بن وارث حسین جایسی الکهنوی.ط.هند.(در فهرست مشار کتاب«سبع سنابل»چاپ کانپور 1299 ق به نام میر عبد الواحد ذوقی بلگرامی ثبت است).
السبع السیّار-الکواکب السبعة
ترکی،از شریف محمد رضای نقیب (-1169 ق).خ.سرای همایون استانبول و موصل.
اصول و فقه از میر محمد باقر بن محمد حسینی محقق داماد(-1040 ق)،تألیف:1023 ق، مرتب بر 7 مقاله در جواب مسائلی است که به او رسیده.ط.تهران،1313 ق(یا 1317 ق ضمن رسالۀ«الاعضالات»).
شیخ احمد بن مهدی آل ابی السعود خطی بحرانی(1306 ق).مذکور در«انوار البدرین».
عزّ الدین عبد الحمید بن ابی الحدید(-656 ق)، تاریخ نظم:611 ق برای وزیر مؤیّد الدین ابن علقمی.ط.بمبئی،1305 و 1316 ق،قاهره، 1317 ق؛بیروت،1374 ق.
اردو،دیوان مراثی،از میرزا اوج بن میرزا دبیر الکهنوی.ط.
فارسی،مثنوی در تفسیر،از محمد تقی بن کاظم مظفر علی شاه طبیب کرمانی(-1215 ق).وی در این مثنوی سورۀ حمد و چند سورۀ دیگر را تفسیر و«حدیث الحقیقة»را شرح کرده است.
ط.کرمان.1329 ق.خ آستان قدس،ش 6994(-1253 ق)و چند نسخۀ دیگر.
- باء بسم اللّه الرحمان الرحیم
هست مفتاح در گنج حکیم
منظومه در ستایش معصومین،خ.سامراء.
- باسم الکریم المحترم
من لطفه عم النّعم
فارسی،زیارت ائمۀ هفتگانه(علیه السلام)در عراق،از میر محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (-1115 ق)،مرتب بر مقدمه و 5 باب.خ.
موجود.
-(پس از خطبه)این رساله ای است با نهایت اختصار در بیان...
الی الحسن الثانی)
فارسی،جزء چهارم«انوار المواهب»از شیخ علی اکبر نهاوندی(-1369 ق).ط.تهران، 1360 ق.
فارسی،مثنوی عرفانی،از نجیب الدّین رضا تبریزی(-1075 یا 1080 ق).ط.شیراز، 1343 ق.
ص:176
تجوید،از سلطان العلماء سید محمد بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی(-1284 ق)، تألیف:1218 ق.خ.دیده شده.
- افصح الکلام یرتله البلغاء...
در اسرار سورۀ فاتحه،از سید هبة الدّین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،مدایح منظوم،از میرزا هادی بن علی بجستانی(-1356 ق).ط.نجف.
ص:177
فارسی،از مهدی حمیدی شیرازی.ط.تهران.
فارسی،از ملک الشعراء محمد تقی بهار خراسانی.ط.تهران،1321 ش و مکرّر.
فارسی،از حسین قلی کاتبی.ط.تبریز،1321 و 1326 ش.
مناسک حج،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر کاظمی(-1242 ق)،مرتب بر مقدمه در آداب سفر،3 مقصد و خاتمه.
-الحمد للّه ربّ العالمین...
در مذاهب و اثبات صانع،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی(1300 ق-).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید ابو تراب عبد علی بن ابی القاسم موسوی خوانساری(-1346 ق).تالیف:1304 ق،ط.
تهران،1322 ق(به نام السبیل الرشاد...).
از مؤلّف«معالم الهدی فی تحقیق البداء».خ.
آستان قدس(1081 ق).
شیخ محمد رفیع بن عبد المحمّد کزازی نجفی (-پس از 1300 ق).خ.دیده شده.
منظومه در حکمت و کلام،از سید محمد علی خیر الدّین بن حسین موسوی حائری هندی.
- باسم القدیم الواجب الوجود
الاحدی المستفیض الجود
ملاّ باقر بن اسماعیل واعظ کجوری(-1313 ق).مذکور در«زبدة المآثر».
شرح منظومۀ«صراط الجنّة»در کلام،از ناظم آن:ملاّ علی نقی گنابادی.تاریخ نظم:1216 ق.
ملا علی بن خلیل تهرانی(-1296 ق).مذکور در اجازۀ او برای محمد علی عزّ الدّین عاملی.
شرح حال مختار،از شیخ محمد علی اردوبادی (-1380 ق).
فقه،از سید علی حسین بن خیرات علی زنگی پوری.مذکور در«لسان الصادقین»او.
اصول فقه،از شیخ محمد صالح بن فضل اللّه حائری(1297 ق-).تاریخ نظم:1333 ق.ط.
تهران،1344 ق.
- علم الاصول عضدی و حاجبی
عن حمد غیر اللّه ربّی الواجب
تاریخ و ادب،از سید علی اکبر بن مختار هندی، تألیف:1315 ق.ط.هند.
سید محمد بن هاشم هندی نجفی(-1323 ق)، تألیف:1268 ق.خ.موجود.
استخراج مادۀ تاریخ،از سید رضا بن سید محمد هندی(-1362 ق).
تاریخ ملوک،از علی بن میرزا محمد اخباری (-1273 ق).خ.موجود.
ص:178
در فرق بین اصولیان و اخباریان،نیز از علی بن محمد اخباری،تألیف:1255 ق.خ فیض آباد هند.
- الحمد للّه الذی جعل للحق میزانا...
مناقب ناصر حسین بن حامد حسین لکهنوی،از شیخ فدا حسین لکهنوی(1278 ق-).مذکور در «تجلّیات».
فارسی،منظومه نظیر«نصاب الصّبیان»،از ملا حسن طوطی اهری،زنده در 1351 ق.ط.تبریز، 1345 ق.
جلد دوم«سدرة المنته»در صلاة،از سید محمد بن زین العابدین خوانساری(-ح 1369 ق).ط 1365 ق.
اردو،فضائل و مصائب معصومین(علیه السلام)،از مولوی سید امداد علی هندی.ط.
اجازات مشایخ شیخ محمد علی اردوبادی (-1380 ق).
اصول فقه،ناشناخته،صاحب جواهر از آن نقل و از مؤلف با عبارت«شیخ مشایخنا»یاد کرده است.
شیخ محمد حسن شمیرانی.ط.تهران،1310 ق.
فقه،از سید ابو محمد حسن بن هادی عاملی کاظمی(-1354 ق).که تنها مجلّد اول تا آخر فروع استبراء به پایان رسیده است.
فارسی،از محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.موجود.
صرف و نحو و اصول و احکام عبادات،از سید خلف بن عبد المطلب بن حیدر موسوی مشعشعی (-1074 م)مذکور در«ریاض العلماء».
مواعظ،از شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،تألیف:1330 ق.
الرشاد یا اصول دین محمدی
فارسی،از شیخ عباس بن محمد رضا قمّی (-1359 ق).ط.تهران؛قم،1330 ش.
از حکیم آقا علی بن عبد اللّه مدرس زنوزی (-1307 ق).ط.تهران،1310 ق.
اصول دین و کلام،از امام محمد بن حسن طباطبائی زیدی(1079 ق)،تالیف:1064 ق.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی لا اله الاّ هو...
فارسی،در نبوّت خاصه،از آقا محمود بن محمد علی کرمانشاهی(-1269 ق)،تالیف 1257 ق.
خ.دیده شده.
فارسی،عبادات،از شیخ موسی بن حیدر علی اردبیلی(1357 ق).ط.نجف،1353 ق.
فارسی،از شیخ محمد رضا افضل چال حصاری (-1373 ق).ط.تهران،1337 ق(یا 1373؟).
در اخلاق شرعی،از ابو محمد سید حسن صدر الدین موسوی کاظمی(-1354 ق)،
ص:179
تألیف:1315 ق.ط.تبریز،1332 ق.
شیخ ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).مذکور در«کشف الحجب».
مولوی سید اعجاز حسین امروهی،داماد و شاگرد مفتی عباس لکهنوی(1306 ق).مذکور در «تجلّیات».
اصول و فروع دین،از شیخ حبیب آل ابراهیم مهاجر عاملی(معاصر).ط.صیدا،1355 ق.
سید عبد الحسین بن یوسف شرف الدّین موسوی عاملی(معاصر).نسخۀ این کتاب در 1329 ق با دیگر کتب مؤلف به غارت رفته است.
فقه معاملات،از سید ابو محمد حسن صدر الدین بن سید هادی موسوی کاظمی (-1354 ق).
فارسی،ردّ نصارا،از سید محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).
رسالۀ عملیه،از محمد علی بن محمد حسین شهرستانی(-1344 ق).
فارسی،در نبوت،از محمد بن سلیمان تنکابنی (-1320 ق).ط.تهران،1296 ق و مکرّر(با «قصص العلماء»).
فارسی،از سید شهاب الدّین محمد بن حسین آقا نجفی.ط.قم،1374 ق.
فارسی،مثنوی،از سید محمد بن مفتی محمد عباس جزائری لکهنوی متخلص به وزیر.مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،در امامت،از آقا محمود بن محمد علی کرمانشاهی(-1269 ق).خ دیده شده.
فارسی،از میر هاشم بن نصر اللّه کلانتر نوری، تالیف:1275 ق،در 2 باب:شرح مواعظ پیامبر (صلی الله علیه و آله)و شرح مواعظ امیر المؤمنین(علیه السلام).خ.
آستان قدس 6561(خط مؤلف).
-الحمد للّه الذی منّ علینا بمحمد نبیّه...
اردو،از سید راحت حسین رضوی گویالپوری.
ط.هند،1318 ق.
فارسی،از احمد بن مهدی یکتا جوشقانی (-1333 ش).ط.تهران،1313 ش.
فارسی،از محمود فرهاد معتمد.ط.تهران، 1325 ش.
فارسی،داستان،از جک لندن،ترجمۀ محمّد قاضی.ط.تهران،1332 ش و مکرّر.
فارسی،از رضازادۀ شفق.ط.تهران،1335 ش.
فارسی،از آلفونی دوده،ترجمۀ محسن صبا.ط.
تهران.
فارسی،داستان،از سعید نفیسی.ط.تهران، 1316 ش.
ص:180
فارسی،از شیخ یحیی نصیری نوری.ط.تهران، 1334 ق.
فارسی،از وان دین،ترجمۀ احمد نخستین.ط.
بیروت،1345 ق.
فارسی،اشعار علی اشهپری فرهاد.ط.تهران، 1323 ش.
فارسی،از نیّر الدین شهپر دادگستر.ط.تهران، 1334 ش.
سینا)
فارسی،از رضا حجت.ط.تهران،1334 ش (چاپ دوّم).
فارسی،داستان از شیخ موسی نثری همدانی کبودر آهنگی.ط.بمبئی 1337 و 1344 ق.
فارسی،ترجمۀ غلام رضا برزگر اصفهانی.ط.تهران،
فارسی،از نظام وفا.ط.تهران،1320 ش.
فارسی،از دکتر محمد معین.ط.تهران،1316 و 1318 ش.
فارسی،از حسین بن محمد جواد مسرور (-1308 ق).قطعه ای از آن در«ادبیات معاصر»نقل شده است.
فارسی،6 مثنوی از کمال الدّین ابو العطا محمود بن علی خواجوی کرمانی(-753 ق):
روضة الانوار،گل و نوروز،گوهرنامه،همای و همایون،سامنامه و کمال نامه.
فارسی،6 مثنوی از سید نظام الدّین محمود داعی شیرازی(-865 تا 870 ق):مشاهد،گنج روان،چهل صباح،چهار چمن،چشمۀ زندگانی و عشقنامه.خ.مجلسی و دیوان هند.
فارسی،6 مثنوی از ابو المجد مجدود بن آدم سنائی غزنوی(-525 ق):حدیقة الحقیقه، سیر العباد،عشقنامه،طریق التحقیق،تجربة العلم یا عقلنامه و کارنامۀ بلخ.
فارسی،6 مثنوی،از امیر الشعراء رضا قلی خان بن محمد هادی هدایت(-1288 ق):انوار الولایه،بکتاشنامه،بحر الحقایق،انیس العاشقین، خرّم بهشت و هدایتنامه.
فارسی،طب،از عماد الدین محمود شیرازی، تالیف:944 ق.خ.آستان قدس،ش 5100.
-حمد و سپاس مر حکیمی را که قامت استعداد انسان...
فارسی،در امامت،از محمد بن محمد رضا قمّی (سدۀ 12 ق).خ.آستان قدس،ش 143.
فارسی،حفظ الصّحه،از یوسف بن محمد بن یوسف یوسفی هروی،تألیف:944 ق.ط.هند (در پایان«علاج الامراض»او).
-الحمد للّه المنعم حیاة النفس و صحة الاجسام...
فارسی،6 مثنوی،از فرید الدین محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری(-627 ق):آلهی نامه،منطق
ص:181
الطیر،مصیبت نامه،اسرارنامه،کنز الحقایق و مفتاح الفتوح.
ص:182
نسخه را دیده بوده که در آن به رد شیخ ابراهیم قطیفی معاصر خویش پرداخته است.
ابو النضر محمد بن مسعود عیّاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
خ.خوانساری نجف.
فارسی،مقتل،از قربان بن رمضان بیدل رودباری (سدۀ 13 ق).خ.موجود.
فارسی،از سید محمد سحاب(-1222 ق) فرزند سید احمد هاتف اصفهانی.
فارسی،مصائب،از ملا محمد بن مشهدی بابا اصفهانی.ط.تهران،1330 ق.
کشکول،از سید عبد اللّه بن ابی القاسم موسوی بلادی(-1372 ق).ط.1333 ق(جلد اول).
شیخ حسین محمد عصفوری(1216 ق).
قاضی نور اللّه بن شریف شوشتری(-1019 ق).
خ.سماوی نجف.
-الحمد للّه الذی جعل قلوبنا بالمطالعة...
شیخ ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی (-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فی شرح الروضة البهیّة)
فقة،از شیخ محمد بن یوسف جامعی عاملی (-1218 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الّذی فقهنا فی الدّین
شیخ ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی (-332 ق).مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد حسن بن عبد الرسول طالقانی (-1350 ق).این نام را صاحب الذریعه هنگامی که تألیف آن تا حرف عین رسیده بوده بر کتاب نهاده است.
ناشناخته.ط.هند.
دیوان اشعار سید جعفر بن حمد حسینی حلّی (-1315 ق).ط.صیدا،1331 ق.
فارسی،مثنوی،از محمد اهلی شیرازی(-942 ق).ط.مکرر در ایران و هند.خ.آستان قدس، ش 8724 و 2 شمارۀ دیگر.
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(-1371 ق).ط.دمشق،1330 ق.
دیوان شعر سید هبة الدّین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
اردو،ط.هند.
فارسی،از ادگار پش،ترجمۀ ناصر موفقیان.ط.
تهران،1950 م.
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا
ص:183
(-427 ق).ط 1313 ق(با شرح الهدایة).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلّودی(-332 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،برگرفته از«نهج البلاغة»،از شیخ حسن بن محمد رحیم مصطفوی.ط.تهران، 1373 ق.
فارسی،ترجمۀ بعض خطبه های«نهج البلاغة»، از جواد فاضل،ط.تهران،1321 ش.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از شمس العلماء محمد حسین آزاد دهلوی(-1328 ق).ترجمۀ قاری عبد اللّه خان ملک الشعراء.ط.کابل، 1315 ق(اصل کتاب هم به زبان اردو در هند چاپ شده است).
فارسی،از سید جعفر بن محمد شهیدی حسینی بروجردی(-1336 ق).تاریخ ایراد:1325 ش.ط.
فارسی،از شیخ حسین علی بن عباس راشد تربتی خراسانی(-1400 ق).ط.مکرّر.
فارسی،از لطفعلی صورتگر شیرازی.ط.تهران، 1319 ش و مکرّر.
فارسی،مثنوی،از میرزا محمد عالی شیرازی،که در 1068 ق سروده.خ.دانشگاه تهران.
در لغت فرس،که از آن در«فرهنگ جهانگیری»نقل شده است.
فارسی،از محمد اسحاق هندی.ط.دهلی 1351-1355 ق(در 2 جلد).
اردو،تذکرۀ شاعران حیدرآباد،از ترک علی شاه ترکی.ط.حیدرآباد.
فارسی،از سید محمد باقر بن علی اکبر برقعی قمی(-1346 ق).ط.تهران،1329،1330.و 1336 ش(3 مجلد).
فارسی،تاریخ ادبیّات،از محمد حسن بن علی بدیع الزمان فروزانفر.ط.تهران،1308 ش و مکرر(2 مجلد).
فقه،از شیخ حسین بن محمد آل عصفور بحرانی، برادرزادۀ صاحب حدائق شیخ یوسف بحرانی (-1316 ق).ط.بمبئی،1339؛ق.
-الحمد للّه الّذی فقّهنا فی احکامه...
فارسی،99 معمّای منظوم،از عبد المؤمن ترکستان محمد(1)اشکی،که در 915 ق آنها را به نظم آورده است.خ.بروجردی نجف.
رد بابیه،از ابو القاسم بن کاظم زنجانی(-1292 ق).خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از ناطق(سدۀ 13 ق؟).خ.
دانشگاه تهران.
ترکی،مثنوی،از نظام الدّین امیر علیشیر نوائی (-906 ق)که در«خمسۀ»او درج است.
ص:184
تفسیر،از محقق داماد میر محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی(-1040 یا 1041 ق).خ.برلن.
فارسی،از عبد الامیر بن محمد بن حمزۀ بادکوبی (-1357 ق).
عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی(یا استرآبادی)، شاگرد شیخ بهائی.
فارسی،عرفان و اصول دین،از سید محمد عبد الحسیب بن احمد عاملی علوی،تألیف:
1062 ق.برای حکیم محمد داود.خ.آستان قدس،ش 667(ظاهرا از روزگار مؤلّف).
-الحمد للّه الواحد القدیم المنّان...
فارسی،از سید عبد اللّه بن ابی القاسم بلادی بوشهری(-1372 ق).ط.شیراز،1331 ق، بمبئی.
شیخ فخر الدین احمد بن محمد رفاعی سبیعی، تالیف:836 ق.
ابراهیم بن محمد ثقفی(-283 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
در مثالب،از احمد بن ابراهیم بن ابی رافع استاد نجاشی و شیخ طوسی.مذکور در رجال نجاشی.
ص:185
شرح«الروضة البهیّة»،از شیخ محمد حسن بن صفر علی بارفروش معروف به شیخ کبیر (-1345 ق).ط.تهران،1324-1326 ق (2 جلد).
سید جمال الدّین محمد بن حسین طباطبائی یزدی (-ح 1313 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید احمد بن محمد بن عبد الرحمان نسابه،تالیف:
976 ق به نام شاه طهماسب صفوی.خ.ملک.
فارسی،اخلاق،از عیسی بن محمد علی اصفهانی،که،ظاهرا فضل بسیاری نداشته.خ.
موجود(1215 ق).
اردو،امامت،از سید محمد مرتضی بن حسینعلی جنپوری(-1333 ق).ط 1309 ق.
اردو،عقاید،ناشناخته.ط.هند.
فارسی،از روشنعلی.ط.لکهنو،1876 م؛کانپور، 1891 م.
فارسی،از سید رضا بن اسماعیل شیرازی(-پس از 1300 ق).مذکور در اول«شرح رضوی».
شیخ الاسلام احمد جام معروف به ژنده پیل (-536 ق).مذکور در«ریاض العارفین».
محمد صالح بن محمد سعید خلخالی.نواده اش محمد رضا در حدود 1257 ق در یادداشتی از آن یاد کرده.
فارسی،اصول دین،از شیخ علی بن حسین کربلائی(سدۀ 12 ق)،ترجمۀ«معراج السالکین»اوست.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی شرح صدورنا بالاسلام...
فارسی،برگزیدۀ مثنوی مولوی،از محمد محسن بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق).
مذکور در فهرست کتابهای او.
میرزا محمد اخباری(1232 ق).نواده اش محمد تقی از آن یاد کرده.
فارسی،فقه از سید وزیر علی بن امیر علی حسینی واسطی بلگرامی.مجموعۀ فتاوی سید محمد تقی،سید حسین و سید محمد است.ط.
هند.
الکمال
فارسی،هردو از شیخ عبد اللّه بن حسن مامقانی (-1351 ق).ط.نجف،1348 ق،1374 ق.
فارسی،منظومه در تاریخ معصومین و وقایع کربلا،از محمد حسن فقیر که در 1230 نظم آن را به پایان رسانیده.خ.موجود.
- چو می خواست نقشی برآرد قلم
به نام خدا کرد اول رقم
فضائل امیر المؤمنین،از عبد اللّه بن ابی القاسم بلادی بوشهری(-1372 ق).
-الحمد للّه الذی کان فی اولیته وحدانیا...
کیمیا،از یحیی بن ابی بکر برمکی(سده 2 و 3 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10722.
ص:186
فارسی،از عبد اللّه بن مهدی نجفی معروف به کتاب خوان.خ آستان قدس،ش 10769 و 10956.
فارسی،رسالۀ علمیه،از محمد بن فضلعلی فاضل شرابیانی.ط.بمبئی.
فارسی،رسالۀ عملیه،از فتاوی شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).ط.مکرّر.
نسخۀ عربی آن هم دیده شده.
اردو،مقتل.ط.هند(در 3 مجلد).
فارسی،منظومه در اخلاق،از محمد رضا بن علینقی همدانی(-1318 ق)که در 1307 ق آن را به نظم آورده.
فارسی،از سید محمد تقی بن عبد الرزاق موسوی احمدآبادی(-1348 ق).ط 1333 ق.
فارسی،81 سؤال و جواب،از خواجه امام نصر بن سعد.خ.دیده شده.
-الحمد للّه العلی العظیم
فارسی،در احوال طبیعت و تاریخ و اخلاق،از ابو نصر محمد قطان غزنوی،در 44 باب.ط.تهران، 1295 ق و مکرّر.خ.آستان قدس،ش 8384 و 2 نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه العلی العظیم...
فارسی،از سراج الدّین علی خان آرزو(-1169 ق).ط.هند،1850 م.
شیخ یوسف اصفهانی خوانساری،داماد آقا منیر اصفهانی.
شرح«بداید الهدایۀ»حرّ،از شیخ علی زاهد بن ابراهیم قمی(-1371 ق)،تألیف:ح 1343 ق.
خ دیده شده.
فارسی،ترجمه و شرح«منیة المرید»شهید ثانی،از سید محمود بن مهدی موسوی دهسرخی.ط.اصفهان،1364 و 1374 ق.
اردو،از سید اولاد حیدر بلگرامی متخلص به فوق.
فارسی،در نماز شب،از نوروز علی بن محمد باقر فاضل بسطامی،تألیف:1265 ق.برگزیده از «تحفة الابرار».ط.تهران.
-الحمد للّه الذی جعل اللّیل لباسا للمشتاقین
فارسی،از فتح اللّه وفائی شوشتری(-1304 ق).
ط 1249 ق(با دیوان او).
فارسی،در نماز،از سید محمد جعفر بن نور الدین حسینی(زنده در 1121 ق)،در 9 باب،خ دیده شده(خط مؤلف در 1121 ق).
فارسی،اخلاق،از قاضی محمد شریف بن شمس الدّین محمّد شیرازی،تألیف:1032 ق.
ط.تهران،1261 ق و مکرّر؛بمبئی 1256 ق و مکرّر.خ.آستان قدس،ش 3544(1082 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،عروض،از سراج الدّین علی خان آرزو
ص:187
(-1169 ق).ط.
رجال،از محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق).مذکور در«مجمع العرائس» فرزندش.
فارسی،در امامت،از قاضی علاء الدّین عبد الخالق قاضی زادۀ کرهرودی،شاگرد شیخ بهائی و معاصر شاه عباس صفوی(-1038 ق) که این کتاب را هم به نام او نگاشته.خ.ملک.
- کس نامۀ اسرار جلی ننویسد...
تفسیر،از سید لطف اللّه بن معزّ الدین محمد حسینی،تألیف:1107 ق به نام شاه سلطان حسین صفوی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی دلّ علی وجوب وجوده ابداع الموجودات
فارسی،ادعیه و اعمال،ناشناخته،تالیف:به نام شاه سلیمان صفوی.خ.دیده شده.
ادعیۀ منتخب،از شیخ حسن ارده شیرۀ قمّی (معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
السعادات)
فارسی،اخلاق،از محمد تقی بن محمد رضا گلپایگانی معروف به حاج آخوند کوکدی (-پس از 1302 ق).تالیف:1271 ق در مجلس.خ دیده شده.
اردو،ط.هند.
شیخ محمد بن عبد الرحیم نهاوندی(-1371 ق).
فارسی،از باقر بن اسماعیل واعظ کجوری (-1313 ق).
الخراج)
شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی(-پس از 944 ق)معاصر و معارض محقق کرکی،تالیف:924 ق.ط.تهران،1315 ق(ضمن کلمات المحققین)؛1313 ق(ضمن کلمات الرضا عیات و الخراجیات).خ.آستان قدس،ش 7621(1268 ق)
طب،خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
شرح«نتایج الاصول»صاحب ضوابط،از محمد جواد بن محمد حسن اصفهانی(-1312 ق).
مذکور در«بحر البکاء»مؤلف.
سید علی اکبر بن رضی برقعی قمّی(-1317 ق)، تألیف:1352 ق.
فارسی،اخلاق،از میرزا علی مخصوص کاتب الخاقان(-1298 ق).صاحب ذریعه نسخۀ خط مؤلف را هنگام سفر مؤلف در 1373 به عراق، در نجف دیده است(در فهرست مشار مؤلّف «سراچۀ اخلاق یا سه مقالۀ مخصوص»حسن مخصوص آمده است).
فارسی،در وجوب حجاب،از سید محمد علی واعظ مبارکه ای اصفهانی.ط.مشهد،1346 ق.
اردو،نیز در وجوب حجاب،از سید نجم الدّین
ص:188
حسن بن اکبر حسین امروهی لکهنوی(-1353 ق).ط.هند.
فارسی،از کریم طاهرزادۀ بهزاد تبریزی.ط.
برلن،1342 ق؛تهران،1330 ش.
امیر شرف الدّین علی بن حجت اللّه شولستانی،از مشایخ مجلسی،خ.دیده شده.
-و به نستعین فی حلّ المسائل المشکلة مسألة السرایه...
فارسی،مقتل،از شیخ عبد الرحیم کرمانشاهی.
ط.تهران.
فارسی،مثنوی،از محمّد کاظم غمگین اصفهانی (-1355 ق).
کیمیا،از محمّد بن زکریا رازی(-311 ق).ط.مسکو.
استخراج طالع،از ابو القاسم علی بن احمد بلخی.
فارسی،از سید رجبعلی خان جگروانی هندی (-1282 ق).
فارسی،ناشناخته،در کتابخانۀ مدرسۀ فاضلیه دیده شده است.
فارسی،در رازپوشی،از(سید هبة الدّین محمد علی بن حسین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ ابو نصر(یا نصیر)سهل بن عبد اللّه بخاری، شیخ مشایخ خطیب بغدادی(-463 ق).خ.
کاشف الغطاء.
-الحمد لله الذی خلق فسوی ...
فارسی،مصائب منظوم،از سلطان المحققین حسینعلی واعظ.تهران،1331 ق.
ابو بکر محمد بن حسن بن درید لغوی(-321 ق)، صاحب«الجمهرة».
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق سکیت(-243 یا 246 ق).
جمال الدّین ابو عبد اللّه محمد بن محمد معروف به ابن نباتۀ مصری(-768 ق)،خ.آستان قدس، ش 4822 و 4823.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
مذکور در«مروج الذهب».
فارسی،رمل،منسوب به سرخاب.ط.بمبئی، 1309 ق و مکرّر.خ.آستان قدس،ش 10923.
-حمد اکمل و شکر اجمل بعدد ذرّات رمل.
ص:189
فارسی،از نظام العلماء میرزا رفیع طباطبائی تبریزی(-1326 ق).
سرّ السلسلة العلویّة-سرّ انساب العلویّین
سرّ الصلاة-اسرار الصلاة:
امام خمینی سید روح اللّه بن مصطفی موسوی (-1368 ش).ط.تهران،1369 ش.
نحو،از ابو الفتح عثمان بن جنّی(-392 ق).خ.
خدیویۀ مصر و ظاهریۀ دمشق.
-رسمت اطال اللّه بقاک و احسن امتاع العلم...
در حقیقت دنیا و عقبی،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی،شاگرد شیخ بهائی.خ.آستان قدس،ش 9029(1072 ق).
اخلاق،منسوب به محمد غزّالی.خ.آستان قدس،ش 3548(1279 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
سید هبة الدّین محمد علی شهرستانی،که خود از آن نزد مؤلف ذریعه یاد کرده است.
سید محمد حسین بن شیخ الاسلام علی اصغر قاضی طباطبائی(-1293 ق).خ.موجود.
شیخ ابو محمد عبد اللّه بن محمّد بن سنان خفاجی (-466 ق).ط.مصر،1350 ق.
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).ط 1313(با«شرح الهدایة»).
سیدنا مالک الاشتر)
شیخ سراج الدّین حسن معروف به فدا حسین، تألیف:1316 ق.ط 1317 ق.در یکی از نسخه ها نام مؤلف سید مظفر حسین آمده.
فارسی،از آندره لوری،ترجمۀ عین الملک مکرم الدّوله مهدی.ط.تهران(یا تبریز)،1321 ق.
فارسی،در رجعت،از حسن بن عبد الرزّاق لاهیجی(-1121 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه و الحمد حقّه
در اسرار حروف و اسم اعظم،از عبد الرحمان بن محمد علی بسطامی.خ.مجلس(1270 ق).
ص:190
فارسی،شرح دعاء سحر،از هدایت اللّه بن محمد حسین آشتیانی.خ.دیده شده.
-اللّهم انّی اسألک من بهائک بابهاء...
المصون
ایدمر بن علی جلدکی،تألیف:744 ق.خ.
آستان قدس،ش 10777(1262 ق)و چند نسخۀ دیگر.
سید حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی(-1332 ق).سید مهدی بحرانی در مجموعه ای از آن نقل کرده.
صدر الدّین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).ط(با«المبدأ و المعاد»).
علاّمه حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی(-726 ق).خ.دیده شده.
در موضوعات علوم و اقسام اعراض،از محمد صالح بن فضل اللّه مازندرانی(-1297 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت(-243 یا 246 ق).
فارسی،اشعار منیر طه.ط.تهران،1332 ش.
فارسی،به نظم،از حسن بن محمد قاسم وحید دستگردی.ط.تهران.
فارسی،از فتح اللّه بینا.ط.تهران،1320 ش و مکرّر.
فارسی،از الکساندر دوما،ترجمۀ نظم الدوله ابو تراب نوری.ط.تهران،1336 ش.
فارسی،ترجمۀ محمد حسن خان اعتماد السلطنه.ط.تهران،1312 ق.
فارسی،ترجمۀ محمد امین دفتر.ط.1323 ق.
فارسی،از سید احمد بن عنایت اللّه حسینی زنجانی،تألیف:1331-1332 ق.
البرهان)
فارسی،کلام،از عبد الرزاق بن علی لاهیجی (-1051 ق).ط:بمبئی،1304؛تهران،1310 ق.خ.آستان قدس،ش 14276(1077 ق)و چند نسخۀ دیگر.
اردو،مراثی،از مولوی تشفی صاحب لکهنوی، ط.هند.
فارسی،اصول دین،از ملا محمد کرمانشاهی، معاصر فتحعلیشاه قاجار.
فارسی،از علم الهدی محمد بن فیض کاشانی، تالیف:1091 ق.خ.موجود.
فارسی،دیوان اشعار ترک علی شاه ترکی.ط.
حیدرآباد(نام شاعر در فهرست مشار:ترکی قلندر نور محلّی).
ص:191
فارسی،از میرزا ابو الحسن بن ذکاء الملک محمد حسین فروغی(-1301 ق).ط.تهران، 1327 ق.
فارسی،کلام،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی (یا استرابادی)،شاگرد شیخ بهائی.
اردو،در ردّ عامّه،از سید سجاد حسین هندی (-ح 1340 ق).ط.
فارسی،لغت،از تقی الدّین اوحدی حسینی اصفهانی(-1030 ق).ط.تهران،1364 ش.
فارسی،تذکرۀ شاعران،از میر غلام علی آزاد حسینی بلگرامی(-1200 ق)،تألیف:1166 ق.ط.هند،1910-1913 م(2 جلد)؛تهران، 1364 ش.
فارسی،منظومه از بهاء الّدین حسام زادۀ پازارگار.
ط.تهران،1309 ش.
الزمان)
سید بهاء الدین علی بن عبد الکریم نیلی(سدۀ 8 ق)،استاد ابن فهد(-841 ق).برگزیدۀ کتاب «الغیبة»اوست.مذکور در«بحار الانوار».
اردو،مناقب امیر المؤمنین،(علیه السلام)از مولوی منور حسن خان صاحب.ط.لکهنو.
اردو،قصائد در مدح معصومین(علیه السلام)از حمایت حسین خان جرجیس فرزند ولایت حسین خان برجیس.ط.حیدرآباد هند.
اردو،از سید اولاد حسن بلگرامی هندی (معاصر).ط.
فارسی،در احوال معصومین(علیه السلام)،از عبد اللّه بن ملکه جهان.خ.دیده شده.
سرور الشیعة-الاربعین
ادعیه،از علم الهدی محمد بن محسن فیض کاشانی(-1091 ق)،تألیف:1104 ق.خ.
آستان قدس،ش 3365(1109 ق).
-الحمد للّه الذی فطر ارواحنا...
ادعیه،ناشناخته.خ.دیده شده و ظاهرا با نسخه ای که مکرر به همین نام چاپ شده یکی است.
فارسی،احوال مختار،از نوروز علی بن محمد باقر بسطامی(-1309 ق)،تألیف:1265 ق.
خ.دیده شده.
-نحمدک اللهمّ یا من جعل سرور العارفین فی لقاء عطیاته...
فارسی،تخمیس برخی عزلهای حافظ،از اسماعیل بن فخر الدین محمد نافذ بروجردی (-1335 ق).ط.مشهد(یا تبریز؟)،1333 ق.
فارسی،رسالۀ عملیه،از فتاوی شیخ انصاری، جامع:محمد علی یزدی.ط.تهران،1283 ق؛ بمبئی،1302 ق و مکرّر.
فارسی،در معجزات پیامبر(صلی الله علیه و آله)و ائمّه(علیه السلام)، منسوب به سعید العلماء مازندرانی،ولی این
ص:192
انتساب مشکوک به نظر می رسد.
حدیث،از علی بن حسین بن حیدر رضا عاملی رکینی عاملی(زنده در 1273 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الاوّل الآخر الظاهر الباطن...
شیخ محمد بن سلیمان بحرانی،که در چند مجلد تألیف کرده و برخی مجلّدات آن در کتابخانۀ صدر موجود بوده است.
سید احمد بن محمد حسینی اردکانی یزدی (-پس از 1238 ق).خ.آستان قدس،ش.
11840؛مرعشی قم.
فارسی،ادعیه.ط.ایران،مکرّر.
فارسی،از حسین بن علی اکبر کربلائی،که به نام شاه سلطان حسین صفوی در 9 مجلس نگاشته.
خ.موجود.
-الحمد لمبید الظالمین...
فارسی،از شیخ محمد علی بن موسی کاظمی نجفی،تألیف:1281 ق،در 31 مجلس و خاتمه.
ط.بمبئی،1284 ق.
-الحمد للّه فاطر النجوم...
فارسی،در احوال مختار،از میرزا هادی بن ابو الحسن نائینی(-پیش از 1265 ق).خ.
مرعشی قم.
- ستایش مر خداوند مختاری را سزاست...
ص:193
ابو عمر و محمد بن عبد الواحد زاهد(-345 ق)، مؤلّف«اسماء الشعراء».
گجراتی،در ماجرای مختار،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(-ح 1367 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،انشاء،از مفتی میر محمد عباس لکهنوی (-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
معلوم بالروایات)
سید رضی الدین علی بن موسی بن طاوسی حلّی (-664 ق)،تالیف:پس از 635 ق.این کتاب مجلد دهم و آخر«التتمّات و المهمّات»اوست و از آن در«جوامع السعادات»عبد الرحیم بحرانی نقل شده است.
ادعیه،از شیخ شرف الدّین یحیی مفتی بحرانی یزدی، شاگرد محقق کرکی و نائب او در یزد.صاحب ریاض نسخۀ خط مؤلف را در یزد بوده است.
الشهادة
فارسی،مقتل،از ملاّ آقا بن عابد دربندی (-1268 ق)که برای ناصر الدین شاه تلخیص و ترجمه کرده و اصل هم از اوست.ط.تهران، 1292 ق.
شرح دعا و عدیله،از شیخ اسد اللّه بن محمود گلپایگانی ایزد گشسب(-1303 ق).مذکور در «شمس التواریخ».
نظم و نثر در اصول دین،اخلاق و فقه،از شیخ مهدی بن علی صحین ساعدی(-1296 ق).ط.
نجف،1371 ق.
در وسائل رسیدن به سعادت،از سید محمد علی هبة الدّین شهرستانی(معاصر).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ علی بن زین العابدین بارجینی یزدی (-1333 ق).مختصر این کتاب«روح السعادة» نام دارد.
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(-1371 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
من بشر)
فارسی،از شیخ محمد جواد بن غلام رضا قمّی.
ط.تهران،1358 ق.
فارسی،از طرف هیأت تحریریۀ مکتب اخوت کاظمین.ط.بغداد،1330 ش.
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن احمد بصری(-320 ق).در بعض نسخ رجال نجاشی«سقاة العرب» آمده است.
شرح حاشیۀ ملا عبد اللّه یزدی،از سید محمد حسین بن عبد الرسول طالقانی نجفی (1350 ق-)،تالیف:1370 ق.خ.موجود.
سید مهدی بن صالح موسوی قزوینی.ط.
حکیم ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء»قفطی.
ص:194
فارسی،داستان بدبختانی که به خوشبختی رسیدند،از شیخ اسماعیل تائب تبریزی (-1374 ق).برخی قطعات آن به طبع رسیده.
ترجمۀ«روضة الشهداء»با اضافاتی،از ملا جامی مصری.مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،از سلطان محمد بن حیدر معروف به سلطان علی گنابادی(-1327 ق).در یک مقّدمه،12 فصل و خاتمه.ط.تهران،1308 ق.
فارسی،مثنوی،از شیخ محمود شبستری(-720 ق).خ.دانشگاه تهران و موزۀ بریتانیا.
- حمد و فضل خدای عزّ و جلّ
هست بر بنده واجب از اوّل
فارسی،مثنوی،از ناصر خسرو علوی مروزی (-481 ق).ط.مکرّر.
- دلا همواره تسلیم رضا باش
به هرحالی که هستی با خدا باش
فارسی،مثنوی،از نظام استرابادی معّمائی (-921 ق)که در 918 ق به نام خواجه سیف الدین مظفر تبکچی سروده.خ.دانشگاه تهران
- خداوندا در گفتار بگشای
دلم را دولت دیدار بنمای
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-428 ق).خ.آصفیه و رامپور هند.
-لو طرق العارف الی صرف المعروف عن المعارف
حدیث،از شیخ ابو تراب کلباسی(-1337 ق)، تألیف:1373 ق.
-الحمد للّه الذی جعل الفقراء عیاله...
شیخ سراج الدّین حسن معروف به فدا حسین لکهنوی(-1278 ق).مذکور در«تجلیات».
در جمع قرآن و تفسیر بعضی مشکلات،از سید رضی الدین علی بن موسی بن طاوس حلّی (-664 ق).خ.آستان قدس،ش 1693
-(بعد المقدّمه)احمد اللّه جلّ جلاله الّذی اطّلع علی خزائن علمه
فارسی،مثنوی،از صادق بیگ صادقی کتابدار (سدۀ 10 ق).
فارسی،مثنوی،از عبد الرحیم اصفهانی شیرازی (سدۀ 8 ق)که در 779 ق به نظم آورده.خ.
دانشگاه تهران.
- به نام آنکه عالم آفریدست
محمد بر خلایق برگزیدست
اصول دین و فروع،از علامه جمال الدین حسن بن مطهر حلّی(-726 ق)،که برای سعد الدین محمد ساوجی(-711 ق)وزیر خدابنده نگاشته است.ط.1315 ق(در مجموعۀ «کلمات المحققین»).خ.آستان قدس،ضمیمۀ 14347(983 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه المتفضّل بجعل الانبیاء واسطة...
نصر اللّه بن هبة اللّه زنجانی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
السعدیة-التحفة السعدیة
ص:195
فارسی،در خواص السماء الحسنی،از صفی الدین علی بن حسین کاشفی(-ح 939 ق).
خ.موجود.
-سبحان من اوصل الی السعادة...
علی قلی خان بن قرچقای خان.مذکور در «ریاض العلماء».
فارسی،مثنوی،از حمزة بن عبد الملک(یا علی ملک)آذری اسفراینی(866 ق).مذکور در «خزانۀ عامره».
سفارتنامۀ خوارزم-سفرنامۀ خوارزم
شیخ مفید داور شیرازی(-ح 1320 ق).مذکور در«گنج گوهر»مؤلّف.
فارسی،مثنوی،از سید ابو القاسم بن محمود خوانساری(-1380 ق)،صاحب رسالۀ «ترجمۀ ابو بصیر».
- اوّل دفتر به نام آنکسی
کو چو ما آشفته دل دارد بسی
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمّی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ نجیب الدّین ابو ذکریا یحیی بن احمد حلّی (-689 یا 690 ق).مذکور در«الذکری»تالیف شهید اول.
سفرنامة عراق،از سید احمد علی محمدآبادی (-پس از 1282 ق).خ.لکهنو.
در تعیین مسافۀ سفر شرعی،از سید محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.موجود.
فقه.خ.آستان قدس.
فارسی،ط.ایران(ظاهرا«مسافرت قطب شمال»،از کاپیتان اطراس،ترجمۀ میرزا خان فرزند علیرضا.ط.تهران).
شیخ عبد اللّه مامقانی(-1351 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سفرنامۀ ابراهیم بیگ-سیاحتنامۀ ابراهیم بیگ
فارسی،از سید علی بن سید امام شوشتری (-1359 ق).خ.دیده شده.
ص:196
1326 ش(چاپ دوم).
سفرنامۀ اول شهید-روزنامۀ حکیم الممالک
فارسی،از میرزا علی خان اعتماد السلطنه (-1285 ق).خ.آستان قدس،ش 4125 (-1306 ق).
فارسی،قصیده در شرح حال پاریس،از محمد علی بن محمد اسماعیل پیرزادۀ نائینی(-1321 ق).ط.تهران،1316 ق(ضمیمۀ رمان شوالی فوبلاس).
فارسی،از بارون تاورنیه،ترجمۀ نظم الدوله ابو تراب خواجه نوری،ط.تهران،1331 ق.
فارسی،از میرزا رضا تبیان الملک.در نامه ای که به صاحب ذریعه نگاشته،آن را سفرنامه های عتبات،خراسان و رضائیه خوانده و تاریخ سفر اخیر را 1315 ق و 1341،ق نوشته است.
سید محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.موجود.
فارسی،عرفانی،ناشناخته،تألیف:1173 ق.
نسخۀ آن در کتابخانۀ مرحوم آیت اللّه مرعشی بوده است.
- سالی به راه کعبۀ وصال پویان...
فارسی،از ملاّ ابراهیم بن درویش محمد کازرونی (-1334 ق).خ.موجود.
فارسی،از حسین ذو القدر شجاعی.ط.تهران، 1334 و 1335 ش.
فارسی،از ژاک هردووان،ترجمۀ مصطفی مذهب.ط.تهران،1324 ش.
فارسی،از رضا قلی خان هدایت.ط.پاریس، 1879 ق؛بولاق،1292 ق.در«مرآت البلدان ناصری»هم طبع شده و شفر آن را به فرانسوی ترجمه کرده است.
فارسی،از عبد الغفار نجم الملک(-1320 ق).
ط.تهران.
فارسی،از میرزا عبد الامیر شیخ الاسلام،که در آن به شرح رخدادهای فتنۀ خوی و ماکو در 1325 ق پرداخته است.ط.تبریز.
فارسی،از ژاک دمورگان فرانسوی،ترجمۀ جهانگیر قائم مقامی.ط.تهران،1335 ش.
فارسی،از نظام العلماء محمد رفیع حسینی طباطبائی(-1326 ق)،در بیان رخدادهای سفر 1301 ق.ط.تبریز،1324 ق.
فارسی،از محمد بن سلیمان فضولی.ظاهرا با «روح و بدن»که یاد شد یکی است.
ص:197
است.ط.تهران،1338 ش.
فارسی،از سر آنتوان شرلی و روبرت شرلی (معاصر شاه عباس اول)،ترجمۀ اوانس.ط.
تهران،1330 ق.
فارسی،به نظم،از فضل اللّه بن داود(-1343 ق)،مذکور در آخر«مطلع الشموس».
فارسی،از معین السلطنه محمد علی خان رشتی اصفهانی.ط.پاریس،1318 ق.
فارسی،از سید جلال بن محمد حسین موسوی جزائری(-1316 ق).مذکور در«شجرۀ نوریّه».
فارسی،سفرنامه سال 1287 ق.ط.تهران، 1289 ق.
عراق و بلاد مرکزی ایران
فارسی،مربوط سال 1309 ق.ط.تهران،1311 ق.
فارسی،از میرزا رضا تبیان الملک تبریزی.
سفرنامۀ مشهد مربوط سال 1315 ق و سفرنامۀ رضائیه مربوط سال 1341 ق بوده که خودش در نامه ای از آنها یاد کرده است.
اردو.ط.هند.
اردو.ط.هند.
تاریخ خانوادۀ مشعشعی خوزستان.خ.شهید مطهری.
فارسی،از نظام العلماء سید رفیع بن علی اصغر طباطبائی تبریزی.ط.تبریز،1313 ق.
اروپا
فارسی.ط.تهران؛سفر دوّم.ط.تهران،1320 ق.
فارسی،سفرنامۀ ناصر الدین شاه به اروپا(سفر اول 1290 ق).ط.استانبول،1292 ق.
فارسی مربوط به سفر دوّم ناصر الدّین شاه به اروپا در 1295 ق.ط.تهران،1296 ق؛بمبئی، 1298 و 1309 ق.
فارسی،مربوط به سفر سوم ناصر الدین شاه به اروپا در 1306 ق.ط.تهران،1308 ق.
فارسی،از محمد حسن خان اعتماد السلطنه در 1290 ق،تالیف:1291 ق.خ.آستان قدس.
فارسی،از هانری رونه،ترجمۀ علی محمد فره وشی مترجم همایون،ط.تهران،1335 ش.
اردو،از سید حسن عسکری لکهنوی که از لکهنو به ایران،عراق و ترکیه سفر کرده و این سفرنامه را نوشته است.ط.هند.
فارسی،از مادام دیولافوآ،ترجمۀ علی محمد فره وشی مترجم همایون.ط.تهران،1332 ش.
فارسی،از ه.ل.رابینو،ترجمۀ غلام علی وحید مازندرانی.ط.تهران،1378 ق،و 1343 ش
ص:198
فارسی،به نظم،از حسام الشعراء محمد ابراهیم مشتری(-1305 ق).ط.تهران،1300 ق.
فارسی،از مخبر السلطنه مهدیقلی خان هدایت.
ط.تهران،1330 ش.
- ای نام تو با هزار اعزاز
برنامۀ کاینات آغاز
فارسی،از امین الدّوله علی بن مجد الملک محمد (-1322 ق).ط.تهران،1328 ش(چاپ دوّم).
فارسی،از شیخ میرزا علی صدر الذاکرین در 1325 ق.در 2 مجلد.
فارسی،از نائب الصدر شیرازی.ط.بمبئی.
فارسی،مثنوی،در شرح سفرناصر الدین شاه به مازندران خ ملّی تهران.
- بیومی که اردوی شاه جهان
ز تهران برون شد به مازندران
فارسی،مثنوی در شرح سفر ناصر الدین شاه به اروپا در 1290 ق،از عیوق،خ.ملّی تهران.
- نخستین بر زبانم گشت جاری
سپاس ذات پاک کردگاری
فارسی،مثنوی،از میرزا ابراهیم سری پوده ای (-1369 ق).
فارسی،مثنوی،از بنان السلطنه میرزا اسماعیل ثاقب آشتیانی تبریزی،معاصر ناصر الدین شاه (-1313 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،مثنوی،از میرزا جلایر معاصر محمد شاه قاجار(-1264 ق).خ.ملّی تهران.
- محمد شه شهنشاه جوانبخت
که برخوردار باد از تاج و از تخت
فارسی،مثنوی،از حاتم بن حسن بن محمد خان خوئی که در حدود 1311 ق در 40 سالگی سروده.خ.ملک.
- ستایش و سپاس مر حضرت معبودی...
نخستین چو هنگام دفتر کنم
به نام خدا خامه را سر کنم
فارسی،مثنوی،از میرزا محمد داود بن عبد اللّه اصفهانی که در 1109 ق هنگامی که نائب التولیۀ آستان قدس شده بود،نگاشته.خ.شهید مطهری.
فارسی،مثنوی،از همسر میرزا خلیل رقم نویس دربار صفویه که ماجرای سفر خویش از اصفهان تا مکّه را به نظم آورده.خ.دانشگاه تهران (1104 ق).
- مرا چو کرد چرخ حیله پرداز
جگر خون از فراق یار دمساز
فارسی،مثنوی،از میر سید علی نیاز شیرازی (-1263 ق)که شرح سفر هند را به نظم آورده است.نسخۀ آن در کتابخانۀ حکمت بوده که به آستان قدس منتقل شده است.
فارسی،مثنوی،از سید شفیع مجرم تفرشی مدیر لشکر و معاصر مظفر الدین شاه که شرح سفر خویش را از تهران تا مشهد به نظم آورده.خ.
دانشگاه تهران(ضمن دیوان او).
ص:199
فارسی،مثنوی،از حکیم سعد الدین نزاری قهستانی(-721 ق).خ.لنین گراد.
فارسی،از منوچهر مؤدب زاده.ط.مصر،1318 ش(در مجلۀ«چهره نما»).
فارسی،ط.تهران،1289 ق.
فارسی،از محمد حسن خان اعتماد السلطنه.ط.
تهران،1294 و 1314 ق.
فارسی،نیز از محمد حسن خان اعتماد السلطنه.
ط.تهران،1300 ق.
ص:200
فارسی،از مریم ناهید میرهادی.ط.تهران، 1332 ش.
فارسی،از پرویز صدیق.ط.تهران،1311 ش.
در وجوب حجاب،از سید محسن امین عاملی (-1371 ق).
فارسی،در نبرد حضرت پیامبر(صلی الله علیه و آله)با سفیان و نبرد حضرت امیر(علیه السلام)با عمرو بن عبدود.خ.
دانشگاه تهران.
-لشکر کشیدن سفیان به جانب یثرب زمین...
که سفیان دگر باره از راه کین
ز بطحا بیامد به یثرب زمین
در مثالب بنی امیه،از سید محمد علی هبة الدّین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
السفیر-سفیر الغبراء
احوال مسلم بن عقیل،از شیخ عبد الواحد بن احمد مظفّری(-1310 ق).ط.نجف،1956 م (چاپ دوم).
فارسی و عربی،تفسیر آیة الکرسی،از سید صدر الدین محمد بن غیاث الدّین منصور دشتکی شیرازی،معروف به صدر الدین ثانی(سده 10 ق)که در 2 جزء برای فرزندش غیاث الدّین منصور نگاشته است.خ.شهید مطهری.
-اللّه لا اله الاّ هو الحّی القیّوم نبهنا عن سنة شبهة الاوهام...
نجوم،از غیاث الدّین منصور دشتکی(948 ق).
خ.آستان قدس،ش 5337(957 ق).
-تبارک الذی بسط الارض مهادا
مجموعۀ فوائد،از سید میرزا ابو طالب(ظاهرا نوادۀ میر فندرسکی).خ.آستان قدس.
کشکولگونه ای از ملا صفی الدّین بن محمد ظهیر که در حدود 1081 ق گردآورده.خ.آستان قدس.
گجراتی،عقائد،از سید محمد حسین بن محمد بن نعمت اللّه شوشتری ناشر الاسلام(-1305 ق).
خ.دیده شده.
فقه،از ملا محمد سمیع بن محمد علی یزدی (سدۀ 13 ق).خ.دیده شده.
جامع از متأخرین بوده.ط.
فارسی،منشآت میرزا محمد فروغ منشی نائینی (-پیش از 1269 ق)گردآوری اسد اللّه نائینی که در 1269 ق کار جمع آن را به پایان رسانیده.خ.
شهید مطهری.
-منشیان فصیح اللسان را فروع انجمن...
ناشناخته.نسخۀ آن در کتابخانۀ ایروانی تبریز موجود بوده.
فارسی،تذکرۀ عرفا،از شاهزاده محمد دار اشکوه فرزند شاه جهان.ط.لکهنو،1874 م و مکرّر.
فارسی،در احوال و سیر،ناشناخته،تالیف:
1079 ق به نامه سلطان علی عادلشاه.خ.
ص:201
خوانساری نجف.
-الحمد للّه الذی احکم قواعد الاحکام...
فهرست«بحار الانوار»،از شیخ عباس بن محمد رضا قمّی(-1359 ق).ط.نجف، 1352-1355 ق.
کفعمی آن را از مآخذ«البلد الامین»که در 868 ق تألیف کرده شمرده است.
اردو،مقتل،از سید زاهد حسین چارجوی هندی.
ط.هند.
فارسی،جامع:وحید دستگردی.ط 1311 ش.
مذکور در مجلۀ ارمغان.
فارسی،از میر عظمت اللّه بی خبر بلگرامی، تألیف:1141 ق.از مآخذ«خزانۀ عامره».
فارسی،در آداب و خواص دعای سیفی،از شیخ حسن بن محمود بستی.خ.موجود.
-سپاس بی حد و شکر بی عد خدای را که اهل الیقین را...
فارسی،ترجمۀ«شرایع الاسلام»محقق حلّی،از عبد الصمد بن عاشور تبریزی که در 1101 ق بنام شاه سلیمان صفوی نگاشته است.مؤلف «دانشمندان آذربایجان»نسخۀ آن را دیده بوده است.
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(-1371 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سفینۀ خوشگو-تذکرۀ خوشگو
سید محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی حلّی (-1300 ق)،در شرح حدیث«حبّ علی حسنة لا تضّر معها سیّئّة».خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از تقی الدین اوحدی بلیانی (-1030 ق).مذکور در«شهرآشوب در شعر فارسی».
اردو،مراثی،ط.هند.
فارسی،از حاج ملا عبد الرحیم بن ابی طالب نجارزاده طالب اوف تبریزی.ط.استانبول، 1314-1319 ق(در 3 مجلد)،1311 ق.
فارسی،از علی شمس آبادی و ترابی،ط.تهران.
ص:202
فارسی،تذکرۀ شعراء،از محمود میرزا بن فتحعلی شاه قاجار(-1214 ق)که جزئی از اجزاء «مجمع المحمود»یا«مجمع محمودی»اوست.
احکام شکوک نماز،از شیخ عبد اللّه بن معتوق قطیفی(-1362 ق)که تمام آن در«الازهار الارجیۀ»شیخ فرج درج است.
ادعیه،از شیخ حسین بن علی قدیحی مؤلف «انوار البدرین»،تألیف:1359 ق.خ.دیده شده.
-بعد الحمد للّه علی نعمه الوافرة...
فارسی،از شیخ ابو الفضل بن حسین خراسانی.ط.
تهران،1364-1365 ق.
اردو،ادعیه.ط.هند.
رسالۀ عملیه،از شیخ احمد بن علی آل کاشف الغطاء(-1345 ق).ط.نجف،1338 ق و مکرّر.ترجمۀ فارسی آن«عین الحیاة»نام دارد.
فقه،از محمد تقی بن محمد حسین کاشانی(-ح 1316 ق)،در 7 مجلد،«معین العوام»او که به طبع رسیده از این کتاب برگرفته شده است.
ادعیۀ وبا و طاعون،از ملا محمد جعفر شریعتمدار استرابادی(-1263 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
در امامت،از ابو المحامد حامد بن احمد صفاری انصاری.خ.آستان قدس.
سید محمد حسین بن عبد الصمد حسینی خاتون آبادی.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه ربّ العالمین الذی هدانا الی الدّین القویم
سید خلف بن عبد المطلب حویزی مشعشعی (-1074 ق).در«حجة الخصام»سید شبر از آن نقل شده است.
فارسی،از سید صدر الدین بن اسماعیل موسوی عاملی اصفهانی(-1373 ق).ط.تهران،1366 ق(چاپ سوم)و 1372 ق.
اخلاق،از ملاّ محمد طاهر شیرازی که در کتاب «عطیة ربّانی»به آن ارجاع داده است.
شیخ معین الدّین ابو المکارم سعد بن ابیطالب معروف به نجیب رازی.مذکور در فهرست منتجب الدّین.
حافظ ابو محمد عبد الرّحمان بن احمد مفید نیشابوری،شاگرد شریف رضی و سید مرتضی.
مذکور در فهرست منتجب الدّین.
ملا عبد الصاحب خشتی(-پیش از 1274 ق).
نسخۀ آن نزد محمد جعفر فرزند مؤلف موجود بوده است.
رسالۀ عملیه،از میرزا محمد حسین شهرستانی (-1344 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
مجلّد دوم«بیاض ابراهیمی»است که یاد آن گذشت.
ص:203
فارسی،در احوال سید الشهداء(علیه السلام).جلد پنجم از کتاب«بحر اللئالی»است که یاد آن گذشت.
فارسی،ادعیه،از علی اصغر بن محمد یوسف قزوینی شاگرد ملا خلیل قزوینی و معاصر شیخ حرّ عاملی.خ.آستان قدس،ش 3367(1097 ق)و چند نسخۀ دیگر.
- شکر و سپاس کریمی را سزد...
حاج علی اکبر بن علی بن اسماعیل خراسانی شیرازی(-1263 ق).این کتاب مجلد پنجم از مجلّدات 14 گانۀ احوالات چهارده معصوم علیهم السّلام است.
فارسی،در امامت،از علی رضا بن کمال الدّین حسین تجلّی شیرازی(-1085 ق)،تالیف:
1067 ق.ط.بمبئی،1306 ق؛ایران.
در احوال سید الشهداء(علیه السلام)،از شیخ غلام حسین بن محمد صادق نجف آبادی(-1345 ق).جزء پنجم«سفن النجاة»اوست.
ملاّ فضل علی بن شاهویردی،معاصر شاه سلیمان صفوی(-1106 ق)که در کتاب «الاوفی»به آن ارجاع داده است.
اصول،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).خ.آستان قدس،ش 6934 (1134 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی نجانا بسفینة اهل بیت نبیه...
کلام،از محمد بن عبد الفتاح تنکابنی معروف به سراب(-1124 ق).خ.آستان قدس،ش 147 (1102 ق)و چند نسخۀ دیگر.
ملا محراب اصفهانی.مذکور در فهرست کتب خریداری شده از سید محمد یزدی.
فارسی،شرح منظومۀ«اثنا عشریۀ»بحر العلوم، از نوروز علی بن محمد باقر فاضل بسطامی (-1309 ق)،تألیف:1281 ق.ط.تهران، 1286 ق.
فارسی،ادعیه و اعمال،از سید محمد هاشم بن ابراهیم موسوی بوشهری(سدۀ 13 ق).خ.موجود
-الحمد للّه قاضی الحاجات...
فارسی،مثنوی،از میرزا قاسم زاهد اصفهانی،که در 1102 ق سروده.خ.دانشگاه تهران.
- به نام خداوند کون و مکان
خردبخش جان کردگار جهان
ادعیه،ناشناخته،خ.آستان قدس.
فارسی،ناشناخته،از مآخذ«دانشمندان آذربایجان».به همین نام 2 نسخه در آستان قدس موجود است:ش 4493(1055 ق،به خطّ جامع:محمد جعفر)و ش 4451.
شیخ شرف الدین محمد مکّی بن ضیاء الدّین محمد(سدۀ 12 ق)،از دودمان شهید اول.
مذکور در اجازۀ مؤلّف برای شیخ محمد رضا تبریزی،در آخر«الشّفا»فی اخبار آل المصطفی».
اردو،در رثاء عباس(علیه السلام)،از سید بشیر حسین
ص:204
مدرّس هندی.ط.هند.
فارسی،از رامی(یا جمال شهران)40.تهران، 1328 ش.
فارسی،از اندره گرسون،ترجمۀ کاظم میرعمادی اصفهانی.ط.تهران،1328 و 1343 ش.
فارسی،از کورامایسون،ترجمۀ امیر حسین ایلخانی بختیاری.ط.تهران،1333 ش.
فارسی،از افلاطون،ترجمۀ رضا کاویانی و محمد حسن لطفی.ط.تهران،1343 ش(چاپ دوم).
ابو المجد محمد رضا بن محمد حسین اصفهانی نجفی(-1361 ق).
دیوان اشعار ابو العلاء احمد بن عبد اللّه معرّی (-449 ق).ط.مصر.
ابو الحسن احمد بن محمد بن علی بن عمر بن ریاح قلاء سواق.نجاشی آن را به 2 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
فارسی،از ایلیا ارنبورگ،ترجمۀ ذبیح اللّه منصوری.ط.تهران.
فارسی،از علی حق پرست.ط.تهران،1324 ش.
فارسی،ترجمۀ ذبیح اللّه منصوری.ط.تهران، 1334 ش.
فارسی،از ایگور گزنکو،ترجمۀ هوشنگ مستوفی.ط.تهران،1335 ش.
فارسی،از برناردین کیلتی،ترجمۀ مصطفی مقرّبی.ط.تهران،1339 ش.
ابو صالح سلیل بن احمد بن عیسی(سدۀ 3 ق).
دیلمی در«غرر الاخبار»از آن نقل کرده است.
ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی،که از امام باقر(علیه السلام) روایت کرده است.
ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(-283 ق).
مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی.
شیخ محمد رضا آل مظفر نجفی(معاصر).ط.
نجف،1368 و 1373 ق.
ابو عیسی محمد بن هارون وراق.مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو بکر احمد بن عبد العزیز جوهری(سدۀ 4 ق).
مذکور در«شرح نهج البلاغۀ»ابن ابی الحدید و فهرست شیخ طوسی.
فارسی،از علامه شیخ رضا مظفر،ترجمۀ ابو القاسم سحاب بن محمد زمان تفرشی.ط.
تهران،1334 ش.
ص:205
فارسی،در وقایع پس از درگذشت پیامبر(صلی الله علیه و آله).
ط.
فارسی،مطایبات،از میرزا ابو القاسم فرهنگ شیرازی(-1309 ق).ط.خ.آستان قدس،ش 8949.
فارسی،مثنوی،از خواجه حسین ثنائی مشهدی (-996 ق).خ.ملک.
- به نام جهان بخش ملک آفرین
سرا پرده افراز چرخ برین
فارسی،مثنوی،از نور الدین عبد الرحمان جامی (-898 ق).درج در«هفت اورنگ».
فارسی،مثنوی،از مقصود عالم لکهنوی،شاگرد غالب.مذکور در«صبح گلشن».
ص:206
(-1333 ق).خ.مرعشی قم.
فارسی،از ژان بروله،،ترجمۀ احمد صادق.ط.
تهران،1329 ش.
ادعیه و اعمال،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی(-1242 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی بذکره تطمئن القلوب...
در مسائل قضا و شهادات،از شیخ حسن بن جعفر کاشف الغطاء،مؤلّف«انوار الفقاهه».خ.آستان قدس،ش 8218(-1256 ق)
-الحمد للّه الذی علّم بالقلم...
در بیان سند دعای سیفی،از میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری نیشابوری(-1232 ق)، تألیف:1227 ق.خ.حسینیۀ آشوریهای نجف.
-الحمد للّه و سلام علی عباده الذین اصطفی...
ادعیه،از محمود بن میر علی مشهدی معاصر حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».سید محسن عاملی نسخۀ یکی از مجلّدات آن را داشته است.
فارسی،ادعیه،از امیر ابراهیم بن معصوم تبریزی (-1149 ق).خ.آستان قدس،ش 7705.
رجال،از شیخ محمد بن عبد اللّه بحرانی(-1170 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی تلألأت انوار بهائه
رد«اسلام و رجعت»،از میرزا عبد الرزاق مجتهد حائری.ط.تهران،1318 ش.
سید ماجد بن هاشم جد حفصی(-1028 ق).
مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
شرح نهج ابن ابی الحدید)
در فضائل ائمّه(علیه السلام)،از سید هاشم بن سلیمان بحرانی(-1107 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
در ردّ برخی از مطالب«شرح نهج البلاغه»،از شیخ یوسف بن احمد درازی بحرانی(-1186 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه الذی جعل حبّ السادة الاشباح...
العرب)
احادیث مروی از پیامبر(صلی الله علیه و آله)به وسیلۀ ائمّه (علیه السلام)،از شیخ محمد بن علی اکبر تبریزی(معاصر) مذکور در فهرست تألیفات او.
الرتب)
سید نصر اللّه بن حسین فائزی حسینی شهید (-1168 ق).مذکور در اجازۀ معروف سید عبد اللّه جزائری.
کشکول گونه ای از سید محمد صادق بن حسن آل بحر العلوم(معاصر)که از مآخذ«اعیان الشیعة» است.
نیز از سید صادق آل بحر العلوم.تالیف:1353 ق.
احوال کمال الدّین میثم بحرانی(-679 ق)،از سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی بحرانی(-1121 ق).درج در کشکول بحرانی.تألیف:1104 ق.
ص:207
احوال اعیان سدۀ 11 ق،از سید صدر الدین علی بن احمد حسینی شیرازی معروف به سید علی خان مدنی(-1120 ق):تالیف 1081- 1082 ق.ط.مصر،1324 ق.خ.آستان قدس، ش 4826(1233 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-یا من اودع جواهر الکلم
برگزیدۀ«النخبة الکلباسیة»مطابق فتاوی میرزا محمد حسن شیرازی(-1312 ق)،از حسن میرزا بن محمد مهدی هندی که به نام نواب محمد علی خان برگزیده.خ.دیده شده.
فارسی،عرفان،در اسرار نبوّت و ولایت،از علی محمد خان نظام الدوله متخلص به شعراء،ط.
(ضمن«الفوائد البهیّة»از فرزندش).
ص:208
سید صدر الدین محمد بن نصیر الدین طباطبائی اردکانی،معاصر علاّمه مجلسی.خ.موجود.
مجموعۀ اجازات،از سید شهاب الدّین مرعشی تبریزی،در 3 مجلد:اجازات علمای شیعه به سید،اجازات اهل سنّت و زیدیّه و اجازات سید به دیگران.
فارسی،مثنوی،از نویدی شیرازی(-988 ق).
درج در«خمسۀ او».
ناشناخته.خ.بشیر آغا استانبول.
فارسی،منسوب به عمر خیّام نیشابوری.ط.
استانبول،1332 ش؛تهران،1338 ش.(چاپ استانبول ضمیمۀ«طریخانۀ رشیدی»؛چاپ تهران ضمیمۀ«کلیات آثار پارسی عمر خیّام»).
شیخ محمد کرمی(معاصر).سلسلۀ تراجم،از جمله احوال پدرش شیخ محمد طاها چاپ شده.
ترکی،تاریخ خوشنویسی،از عالی افندی.ط.
فارسی،مثنوی،از نور الدین عبد الرحمان جامی (-898 ق).ششمین مثنوی از«هفت اورنگ» اوست،که هم در آن و هم در حاشیۀ برخی چاپهای«نفحات الانس»به طبع رسیده.
شرح«الوجیزة فی الدرایة»،از تاج العلماء سید علی محمد بن دلدار علی نقوی مذکور در «مشاهیر علماء و الهند».
اردو،از سید مظفر علی خان بن خورشید علی خان جانستۀ هندی.ط.
فارسی،منظومه از سید هبة الدّین شهرستانی در شرح نسب او.
نسب آل بحر العلوم طباطبائی،از سید صادق بن حسن آل بحر العلوم.درج در مجلۀ«الهدی»، سال دوّم.
فارسی،از حاج محمد کریم خان کرمانی (-1288 ق)رئیس شیخیه.مذکور در فهرست تألیفات او.
فی مشاهدات الاعوام
فارسی،احوال شاه نعمت اللّه ولی و دودمانش،از فتح اللّه(یا صنع اللّه)نعمت اللّهی.ط.بمبئی، 1307 ق.
فارسی،در احوال غزالی،از سید محمد صادق نشأت.ط.تهران،1329 ش.
فارسی،مثنوی،از محمد زمان ساقی خراسانی (-1286 ق).خ.مجلس(در دیوان او).
فارسی،مشایخ ذهبیّه،از سید ابو القاسم بن محمد نبی شریفی حسینی شیرازی(-1285 ق).
خ.ملک.
-بدان ای صدیق صدیق و سرمست بادۀ تحقیق...
فارسی،از شیخ الرئیس ابن سینا.خ.خوانساری نجف؛آستان قدس،ش 639
ص:209
فارسی،مثنوی،از رضا قلی میرزا مجنون مراغه ای(سدۀ 14 ق).ط.تهران،1322 ق.
فارسی،از شیخ حسین بن ابدال پیرزاده زاهدی گیلانی،معاصر شاه سلیمان صفوی.ط.برلن، 1303 ش.
در معتقدات اشاعره،از علاّمه جمال الدّین حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی(-726 ق).
مذکور در برخی از تصانیف عبد الرحمان ابن عتایقی.
شیخ صدوقی ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،مثنوی،از داود اصفهانی،که در آن نسب شاه سلطان حسین صفوی را تا قصی بن کلاب یاد می کند.
میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق).
خ.مرعشی قم.
سید بهاء الدین عبد الکریم بن عبد الحمید حسینی نیلی از مشایخ ابن فهد حلّی در«بحار الانوار»از آن نقل شده.
فارسی،شرح حال نواب عثمان علی خان بهادر حاکم حیدرآباد(جلوس:1329 ق)،از فتح اللّه بن عبد الرحیم مفتون یزدی.ط.حیدرآباد دکن،(-1357 ق).
فارسی،مثنوی،از امیر خسرو بن سیف الدّین محمود دهلوی(-725 ق).ط.کلکته،1328 ش.
فارسی،تاریخ جنگ روس و عثمانی در 1294 ق،از عباس بن احمد رفعت شروانی هندی.ط.
بمبئی،1304 ق و مکرّر.
رشید الدین فضل اللّه بن ابی الخیر وزیر همدانی (-718 ق)،مشتمل بر اصل و ذیل در فوائد سلطان و فضائلش،درج در مجموعۀ رشیدی.
فارسی،در توحید،نبوت و امامت،از حاج محمد کریم بن ابراهیم خان کرمانی(-1288 ق).ط.بمبئی،1277 ق؛تبریز،1278 ق.
در عصمت نبوی،از سید جلال الدّین بن شرفشاه، حسینی(سدۀ 9 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،از الکساندر دوما،ترجمۀ کیومرث قهرمانی.ط.تهران.
فارسی،از الکساندر دوما،ترجمۀ غلام رضا بختیاری اقبال السلطان ط.تهران،1336 ق.
فارسی،از کریستن سن،ترجمۀ نصر اللّه فلسفی و احمد بیرشک.ط.تهران،1306 ش و مکرّر.
فارسی،ط.تهران.
فارسی،از محمد جعفر بن سیف الدّین استرآبادی (-1263 ق).ط.بمبئی،1309 ق.
فارسی،از سید محمد علی بن محمد حسینی شاه
ص:210
عبد العظیمی(-1334 ق).ط.نجف،1327 ق.
تاریخ،ناشناخته،خ.مراد افندی استانبول.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
شرح حال،از شیخ عبد اللّه سبیتی،ط.صیدا، 1358 ق.
ایران)
فارسی،از لوئی ماسینیون،ترجمۀ علی شریعتی.
ط.مشهد.
اردو،شرح حال،از سید شوکت علی.ط.هند.
بیان قاعدۀ«نفی الضرر و الضرار»،از عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
فارسی،فضائل سلمان،ابو ذر،عمار و مقداد،از محمد کاظم ابن محمد شفیع هزار جریبی (-1234 ق).
ص:211
(-1348 ق).درج در«الازهار الارحیة».
فارسی،از جرجی زیدان،ترجمۀ عبد الحسین میرزا بن طهماسب میرزا.ط.تهران،1321 ق.
محمد بن حجیه محمد،برای ابو عبد اللّه محمد بن قاسم علوی تألیف کرده در 5 سلوان و 5 باب:
تفویض،تأسی،صبر،رضا و زهد.خ.دیده شده.
دوّمین کتاب از 8 کتاب«یواقیت السیر»تألیف امام مهدی احمد بن یحیی یمنی(-840 ق).خ.
موجود.
سلوة الحزین-الهدهدیة
ادعیه،از قطب الدّین حسین بن سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).در«فضائل السادات»از آن نقل شده.
اشعار منسوب به علی بن ابیطالب(علیه السلام)،جامع:
ابو الحسن علی بن احمد پنجگردی نیشابوری (-513 ق).مذکور در«انوار العقول».138 بیت از آن در کتابخانۀ شهید مطهری موجود است.
فارسی،رد صوفیه،از مطهر بن محمد مقدادی، تالیف:1060 ق.خ.مرعشی قم.
-(بعد الحمد)چنین گوید ساکن زاویۀ نامرادی مطهر بن محمد مقدادی...
دیوان ابو النوادر شیخ جابر بن عبد الحسین.ط.
سفرنامۀ هند،از صدر الدین علی بن احمد حسینی شیرازی معروف به سید علی خان مدنی (-1120 ق)،تألیف:1075 ق.ط 1306 ق.
خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی جعل الارض مهادا
مجموعۀ احادیث،از علی اکبر بن محمد باقر عراقی(-1371 ق)،تالیف:1341 ق.خ.
مرعشی قم(خط مؤلف،ناقص الاول).
فارسی،از شیخ اسماعیل(سدۀ 13 ق)خ.
موجود.
فارسی،ناشناخته،مؤلّف از متأخرین و نسخۀ مؤرخ 1298 ق آن در کتابخانۀ مشکات موجود بوده است.
-ای دوستان سلوک سبیل حضرت ربّ العالمین...
ص:212
فارسی،در 5 باب،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی،شاگرد شیخ بهائی،خ.آستان قدس،ش 3549(1073 ق).
فارسی،از عباسقلی خان بن محمد تقی خان سپهر (-1340 ق).گفته ها و اندرزهای سلاطین و حکیمان باستان است که به دستور مظفر الدین شاه گردآوری شده.خ.مرعشی قم.
-آداب الولاة
فارسی،ترجمۀ عهدنامۀ مالک اشتر،از محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1110 ق).
خ.شهید مطهری.
-الحمد للّه و سلام علی عباده...
ص:213
حسن یزدی مشهدی(-ح 1310.ق).مذکور در «نواصیص العجب»مؤلّف.
مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی (-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
شیخ ابو الهدی بن ابی المعالی کلباسی(-1356 ق)،در 4 رکن.ط.قم،1332 ش.
مجلد چاردهم بحار الانوار که مکررا به طبع رسیده.
ابو العباس احمد بن محمد ازدی اشبیلی معروف به ابن الحاج(-647 یا 651 ق).مذکور در«بغیه الوعاة»و«کشف الظنون».
فارسی،از شیخ الرئیس ابن سینا(برگرفته از شفا)،ترجمۀ ذکاء الملک محمد علی بن محمد حسین فروغی.ط.تهران،1319 ش.
فارسی،مثنوی،از مسکین ناظم الکتاب.ط.
فارسی،در آیات وارده در آفرینش آسمان و ستارگان،از ملک الاطبّاء میرزا محمد تقی معروف به آقا بابا شیرازی.ط.تهران،1283- 1285 ق.
ص:214
کیمیا،از جابر بن حیّان(-200 ق).خ.تیموریۀ قاهره.
فارسی،از سر ریدر بولارد،ترجمۀ لطفعلی صورتگر.ط.تهران،1943 م.
فارسی،از سید محمد تقی بن علی محمد،نوادۀ میرزا محمد حسن شیرازی.ط.تهران،1368 ق.
فارسی،ناشناخته.خ.آستان قدس.ش 5092.
-طریق خوردن بعض سمها...
کشکول گونه ای از شیخ علی بن محمد رضا آل کاشف الغطاء(-1350 ق)،تالیف:1343 ق.
-الحمد للّه ذی المجد و الآلاء...
تاج العلماء سید علی محمد بن دلدار علی لکهنوی (-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،از سید ابراهیم چهرازی.ط.تهران، 1334 و 1340 ش.
فارسی،از صادق پیروز عزیزی.ط.تهران، 1327 ش.
شرح دعاء رجب،از سید جعفر بن اسحاق دارابی کشفی(-1267 ق).خ.آستان قدس 3369 (1255 ق)و چند نسخۀ دیگر.
شریف ابو الحسن محمد بن احمد معروف به ابن طباطبا(-322 ق).مذکور در وفیات ابن خلکان.
ابو عبد اللّه حسین بن یزید نوفلی نخعی که ابراهیم بن هاشم قمّی از او روایت کرده است.
شیخ صدوقی ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمّی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو الفتوح مظفر بن علی حمدانی از سفیران حضرت حجّت(علیه السلام).مذکور در فهرست منتجب الدین.
شیخ ابو جعفر محمد بن علی بن قاسم مرکب فقیه، که شیخ منتجب الدّین به واسطۀ سید مصطفی از او روایت کرده است.
الفتن)
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
چهل حدیث،از امام سید ضیاء الدین ابو الرضا فضل اللّه علی بن عبد اللّه حسنی راوندی(-پس از 548 ق).ابن طاوس در«الیقین»از آن نقل کرده است.
اردو،از سید سجاد حسین هندی.ط.
حکمت،از ابو الغنائم عبد الرزاق بن جلال الدّین کاشانی(-730 ق).خ.آستان قدس،ش 5969 (1263 ق)و یک نسخۀ دیگر.
-(بعد الحمد)و بعد فان السنّة الالهیّة من حیث امتدادها...
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در رجال نجاشی.
ص:215
فارسی،امامت،از آقا محمد علی ابن وحید بهبهانی(-1216 ق).خ.آستان قدس،ش 148 (1193 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-احمده علی نواله مصلیا...
فارسی،از محمد تقی دانشور.ط.تهران،1317 ش.
سنجل الارواح-سجنجل الارواح
شمس الدّین محمد بن ابی طالب ابن حمزۀ موسوی حائری.نسخۀ مؤرخ 955 ق.آن نزد شیخ عباس قمی موجود بوده است.
فارسی،پندنامۀ منظوم،از حکیم الفضل الدّین ابو بکر بن اسماعیل ازرقی هروی(-526 ق)که در دیوان خویش از آن یاد کرده است.
فارسی،اخلاق،از ظهیر الدین محمد بن علی ظهیری سمرقندی،تحریر:556 ق.این کتاب را نخست خواجه عمید الفوارس قناورزی در 389 ق از پهلوی به فارسی برگردانیده بوده است.ط.
استانبول،1948 ق؛تهران 1333 ش.
ادعیه،ناشناخته.در مجموعه ای دیده شده.
فارسی،از جلال افشار.ط.تهران.
شیخ محمد حسن بن محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1318 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی دلّ علی قدمه...
فارسی،از میر غلام علی بن سید نوح آزاد بلگرامی.ط.بمبئی،(-1308 ق).
نجم الدّین محمد بن حسن حسینی.خیابانی از آن یاد کرده و نسخۀ آن را داشته است.
ابو المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1315 ق).مذکور در«البدر التمام».
ملا مصطفی بن محمد ابراهیم قاری تبریزی (-1007 ق).خ.موجود.
نجوم،از ابو عبد اللّه محمد بن ابراهیم بن حبیب فزاری.قفطی می نگارد که فزاری در 156 ق به دستور منصور آن را از یک متن هندی تالیف «فیفر»به عربی برگردانده است.
نجوم،زیج اول و ثانی،مختصر کتاب سابق،از ابو جعفر محمد بن موسی خوارزمی.مذکور در «اخبار الحکماء»قفطی.
فارسی،ترجمۀ«الصفّین»نصر بن مزاحم،از شیخ مهدی بن محمد علی ثقه الاسلام اصفهانی.
ط.اصفهان،1345 ق.
فارسی،مثنوی،از نظام الدّین عبید زاکانی.ط.
ایران،مکرّر.
فارسی،از لامارتین،ترجمۀ باقر قائم مقامی.ط.
تهران،1318 و 1343 ش.
فارسی،و ترکی،لغت،از میرزا مهدی خان استرآبادی،تألیف 1172-1173 ق.ط.لندن، 1960 ق.
ص:216
فارسی،از موریس لبلان،ترجمۀ عنایت اللّه شکیباپور.ط.تهران،1306 و 1338 ش.
فارسی،از امیر عباس حیدری.ط.تهران،1330 ش.
فارسی،از محمد حسین میمندی نژاد.ط.تهران، 1326 ش.
شیخ ابو بکر احمد بن حسین نیشابوری پدر حافظ عبد الرحمان مفید و شاگرد شیخ طوسی.مذکور در فهرست منتجب الدّین.
احمد بن محمد بن حسین بن دؤل قمی(-350 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو العباس احمد بن محمد معروف به ابن عقده (-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد فضل بن شاذان(-260 ق).مذکور در فهرست شیخ طوسی.
ابو محمد مصبح بن هلقام بن علوان عجلی،راوی از حضرت صادق(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
عبد الباقی بن قانع.مذکور در«کشف الحجب».
الجماعة)
میرزا نجم الدّین عسکری تهرانی.
ابو موسی عیسی بن مهران.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ عباس بن حسن بلاغی عاملی، تالیف:1161 ق.
السنن و الآداب-الزّی و التجمّل
فارسی،ناشناخته،در 12 فصل.خ.دیده شده.
ص:217
شده.
توحید و عدل،از سید ابو الحسن علی بن نقی رضوی کشمیری لکهنوی(-ح 1341 ق).ط.
هند.
اردو،کلام،از سید محمد مهدی بن علی بهیکپوری هندی(-1346 ق).
فارسی،سیر و سلوک،از محمد حسین بن محمد مهدی کرهرودی سلطان آبادی(-1314 ق).
مرتب بر مقدمه،5 باب و خاتمه.خ.دیده شده.
-نحمدک اللّهم یا من هدانا بفضله سواء الطریق...
فارسی،از آلبرکامو،ترجمۀ جلال آل احمد.ط.
تهران،1341 ش(چاپ دوم).
فارسی،از بورژو،ترجمۀ محمود پورشالچی.ط.
تهران،1328 ش.
سید حسن بن مرتضی یزدی طباطبائی(-1315 ق).مذکور در«جوامع الاسرار».
در اعراب لفظ«سواء»،از شیخ محمد حسن بن محمد صالح کبّۀ بغدادی،که در آن نظر شیخ مهدی جرموقی را که مبتنی بر نصب است رد کرده است.
ناشناخته،مذکور در«بحار الانوار»...
تعلیقات بر شرح میرک بر«حکمة العین»از شمس الدین محمد بن احمد خفری(-957 ق).
خ.آستان قدس،ش 142(-1020 ق).
فارسی،از بونسون دوترای،ترجمۀ سید تقی تفرشی.ط.تهران 1324 ش.
تفسیر بی نقطه،از ابو الفیض فیضی(-1004 ق)،تالیف:1002 ق.خ.آستان قدس،ش 1342(-1039 ق)و یک نسخۀ دیگر.
-الحمد لملهم الکلام الصاعد
مجموعۀ تقریظات بر«عبقات الانوار»میر حامد حسین جامع:سید اصغر حسین.ط.لکهنو، 1303 ق(با«زینة الانشاء»).
منطق،از سید علاء الملک بن نور اللّه حسینی، مرتب بر مطلع و سواطع و مقطع.خ.موجود.
(-1127 ق).
-اللّهم الهمنا اسرار اللاهوت
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی و عربی،فقه،از ملا آقا خوینی قزوینی (-1307 ق).خ.دیده شده.
فقه و احکام،از میرزا ابراهیم کلباسی.خ.دیده شده.
فقه،از سید ابو تراب بن ابی القاسم موسوی خوانساری(-1346 ق).خ.موجود.
فارسی و عربی،از سید ابو طالب بن ابی تراب قاینی(-1295 ق).این کتاب نظیر«جامع الشتات»است.خ موجود.
ص:218
السؤال و الجواب-جامع الشتّات
عبادات و معاملات،از میرزا ابو القاسم محقق قمّی(-1231 ق)صاحب«جامع الشتات».
مذکور در«نجوم السماء»(به همین نام نسخه ای به فارسی در آستان قدس،ش 11210 (-1237 ق)موجود است).
فقه،از شیخ جمال الدّین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).خ.دیده شده.
شیخ اسد اللّه بن اسماعیل دزفولی کاظمی (-1237 ق).خ.موجود.
فارسی،از ملا محمد اسماعیل که در 1245 ق «العقیدة الوحیدة»را سروده.
فارسی فتاوی،فتاوی،از محمد باقر مجلسی.خ دیده شده.
-الحمد للّه الکریم الاکرم...
پاسخ به سؤالات یک مسیحی،از شیخ محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).خ.موجود.
فارسی،عقائد،از شیخ باقر کرمانی،شاگرد سید محمد کاظم یزدی.خ.دیده شده.
فارسی و عربی،از حجت الاسلام سید محمد باقر بن محمد تقی شفتی اصفهانی (-1260 ق).ط.اصفهان،1247 ق(جلد اول) و مکرر؛تهران،1247 ق(جلد دوم)و مکرّر.
فارسی،در عقائد شیخیه،نیز از حجت الاسلام.
ط.1261 ق.
فارسی،فقه،مجیب شاگرد شیخ عبد الرحیم جامی معاصر سید نعمت اللّه جزائری بوده و نسخۀ مورّخ 1102 ق آن در کتابخانۀ مرحوم آیت اللّه مرعشی موجود بوده است.
فارسی،فقه،مجیب پس از روزگار آقا جمال خوانساری می زیسته است.خ.دیده شده.
فارسی و عربی،فقه،مجیب از شاگردان وحید بهبهانی و بحر العلوم و صاحب ریاض بوده است.
خ.موجود.
سید محمد تقی بن حسین بن دلدار علی نصیرآبادی(-1285 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ملاّ محمد تقی بن محمد حسین کاشانی(-ح 1316 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی و عربی،فقه،از محمد تقی بن حسینعلی هروی اصفهانی(-1299 ق).مذکور در«نهایة الآمال».
فارسی،از میرزا محمد تقی بن علی محمد نوری (-1263 ق).خ دیده شده.
سؤال و جواب(محمد تقی مجلسی)-کتاب المسؤولات
شیخ جعفر کاشف الغطاء(-1227 ق).خ.
موجود.
ص:219
فارسی،در حرمت ریش تراشی،از محمد جواد بن محمد رضا دارابی(-1309 ق).ط 1342 ق.
فقه،از سید حسن بن علی اصفهانی(-1273 ق).
فارسی،عقاید و جز آن،از شیخ حسن بن مرتضی حلّی رشتی که در 1299 ق به نام رکن الدوله والی خراسان نگاشته و بسیاری از جوابها را در کتاب«شجرۀ طوبی»هم آورده است.
-الحمد کلّه اوّلا و آخرا...
فارسی،از سید محمد حسین بن ابراهیم قزوینی (-1208 ق).خ.موجود.
طمّع،فقه،از آقا حسین نجم آبادی(-1347 ق).جامع:فرزندش حسن نجم آبادی.
مسائل عملیه،از سید حسین بن حسن موسوی معروف به مجتهد کرکی(-1001 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
مسائل طهارت،صلاة و زکاة،از شیخ حسین بن حسن ظهیری استاد شیخ حرّ و مجیز او در 1051 ق.مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ محمد حسین بن علی آل کاشف الغطاء.ط.
نجف،1348 ق.
فارسی و عربی،از ملاّ رفیع گیلانی رشتی که بعض جوابها را در 1264 ق نگاشته است.خ.
موجود.
فارسی،از میرزا عبد الرزاق بن علیرضا اصفهانی، معروف به واعظ و محدّث همدانی.خ.موجود.
فارسی،مسائل عملی،از سید عبد العظیم بن علی رضا حسینی لنجانی اصفهانی(سدۀ 13 ق)، برگرفته از کتاب«الضّیاء اللاّمع».خ.موجود.
فقه،از شیخ عبد علی بن احمد بحرانی،برادر صاحب حدائق،خ.خوانساری نجف.
سؤالات و جوابات لغزگونه،از سید عبد اللّه بن نور الدین فقیر جزائری.خ.دیده شده.
طب،از حکیم صدر الدّین علی گیلانی مقیم هند و معاصر میر ابو القاسم فندرسکی،مذکور در «ریاض العلماء».
آخوند ملاّ علی قارپوزآبادی(-1290 ق).
مذکور در آخر«معدن الاسرار».
فارسی،معارف از ملا علی نوری(-1246 ق).
ط 1305 ق(در هامش«کشف الفوائد»).
فارسی،از سید علی بن ابو القاسم رضوی لاهوری.
ط.1315 ق.
فارسی،از محمد علی بن احمد محلاّتی شیرازی (-1284 ق).خ.موجود.
محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی(-1245 ق).مذکور در شرح حال مؤلف.
ص:220
در عصمت،سائل:میرزا ابو الحسن جاجرمی.
مجیب:ملا علی بن جمشید نوری(-1246 ق).
خ.موجود.
فارسی،از علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق)که ظاهرا جواب مسائل شاه طهماسب را نوشته است.خ.موجود.
-الحمد للّه حق حمده
از فتاوی علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).
خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
-من نسی نیة الصوم لیلا و نهارا...
فقه،نیز از محقق کرکی،جامع:سید فضل اللّه حسینی.
-مسائل متفرقه سمعتها من حضرة شیخنا
در طهارت و صلاة،از فتاوی شیخ علی بن عبد اللّه مهری بحرانی(-1318 ق).جامع:
خواهرزاده اش.میرزا محمد تقی شیرازی بر آن حاشیه نوشته است.
با اشاره به ادلّه،از سید علی بن محمد علی میبدی (-1313 ق).خ.موجود.
فارسی،مسائل عملیه،از سید علی بن محمد علی طباطبائی(-1231 ق)صاحب«ریاض المسائل»خ.موجود.
فقه استدلالی،از علی بن محمد ولی قائنی.
شاگرد سید محمد مجاهد.مذکور در «بغیة الطالب».
فارسی،از میرزا علی ناصح،قربانعلی بن محمد سمنانی(-1363 ق).خ.موجود.
فارسی،از فتاوی میرزا محمد حسن شیرازی (-1312 ق).،جامع:شیخ فضل اللّه نوری (-1327 ق).ط.ایران،1306 ق و بمبئی.
فارسی،نیز از میرزای شیرازی و مفصلتر از عنوان پیشین.ط.تبریز.
فقه استدلالی،از سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی(-1337 ق)،جامع:شیخ علی اکبر خوانساری(-1359 ق).ط.1340 ق.
فقه استدلالی،از سید محسن بن حسن مقدس اعرجی کاظمی(-1227 ق).خ.موجود.
مسائل متفرقه،از ملاّ محسن بن محمد سمیع کرمانشاهی،شاگرد صاحب ریاض.خ.موجود.
فتاوی شرعیه،از سید میرزا محمد بن حبیب اللّه رضوی مشهدی(-1264 ق).مذکور در «الشجرة الطیّبة».
السؤال و الجواب(اشرفی)-شعائر الاسلام
فقه،از محمد بن حسن مدقق شیروانی(-1098 ق).مؤلف«روضات الجنّات»این کتاب را مشتمل بر مسائل:ان الحیة لهادم سائلة ام لا؟، جواز التقلید و الافتاء،استحباب الحبرة العبریة، زکاة الغلات،خمس و حبوه می داند؛امّا از «الفوائد الرجالیۀ»بحر العلوم برمی آید که هریک رساله ای مستقّل است.
ص:221
بیشتر در عبادات،از بهاء الدین محمد بن حسن فاضل هندی(-1137 ق).مذکور در«روضات الجنّات».
سید محمد بن دلدار علی نقوی(-1284 ق).ط.
عزّ الملک محمد بن عبد اللّه مسبّحی حرانی (-420 ق).مذکور در«کشف الظنون»و «وفیات الاعیان».
السؤال و الجواب(سید محمد مجاهد)-جامع المسائل
فقه،از ابو عبد اللّه مقداد بن عبد اللّه سیوری (-826 ق).
فارسی،در طهارت و صلاة،از رفیع الدین محمد طباطبائی نائینی(-1099 یا 1080 یا 1081 ق)،جامع:سید محمد مهدی بن محمد رضا مشهدی،مذکور در«نجوم السماء».
فارسی،اصول و فروع،از میر مهدیعلی هندی.خ.
دیده شده(-1250 ق).
میرزا نصر اللّه مشهدی،شاگرد سید محمد مجاهد.مذکور در«مطلع الشمس».
فارسی،در حل بعض اخبار،از حکیم ملا هادی بن مهدی سبزواری(-1289 ق).برخی از سؤال ها را شیخ اسماعیل عارف بجنوردی پرسیده است.خ.موجود.
فارسی،به نظم در انواع ثلاثۀ مرگ نیز،از حکیم سبزواری،مسائل:میرزا بابا.
- ای حکیمی که چون تو فرزندی
-مادر دهر در زمانه نزاد
فارسی،در طهارت و صلاة،مطابق فتاوی شیخ مرتضی انصاری(-1281 ق)،جامع:محمد یوسف استرآبادی.ط.مکرر.
شیخ عبد الکاظم بن محمود بن سعید غبان،تألیف:
(-1343 ق)،مرتب بر مقدّمه در عقائد و 5 فصل در نحو،صرف،معانی،بیان و منطق.
سؤال:دلیل امامت جدّ شما چیست؟با شرح پاسخ آن،از شیخ ابو القاسم کاشانی.خ.موجود.
مسائل فروعی و عملی که ملاّ ابو طالب بن محمد حسن از محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی پرسیده،با جوابهای او.خ.دیده شده.
سؤالات صدر الدین القونوی-المضاوضات
با جوابات آن ط.مکرر در تهران و نجف و تبریز.
شیخ نصیر الدین بن ابی الحسین واعظ قزوینی (زنده در 556 ق)،در 7 مجلد.مذکور در فهرست منتجب الدین.
اردو،ردّ مذهب دیانند که در 1875 م اختراع کرد،از غلام حسین پانی پتی،تالیف:1350- تاریخ اهل زمانه.ط.
اردو،از سید کاظم علی.ط.هند.
ص:222
حجّت
فارسی،از ناصر خسرو علوی که در آخر عمر نوشته و در آن به برادرش ابو سعید در باب تجهیز و تکفین خویش وصیت کرده است.ط.(در اول دیوان).
جواب مسائل،از شیخ علی بن محمد علی حیدر شروقی نجفی(-1314 ق).
مدایح و مراثی اهل بیت(علیه السلام)،از سید جواد بن علی شبر نجفی(معاصر).خ.دیده شده.
اردو،از سید محمد بن مصطفی موسوی کشمیری (معاصر).
اردو،از حکیم سید حسین گریان.
گجراتی،از غلام علی بهاونگری(-1367 ق).ط.
ص:223
فارسی،از تاج العلماء،سید علی محمد(-1312 ق).
اردو،از سید غلام حسین کنتوری(-ح 1340 ق).ط.
محمد کاظم بن محمد صادق کاشانی اصفهانی (-1273 ق).
سید جمال الدّین محمد بن حسین واعظ یزدی طباطبائی(-1313 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:224
خ.ملک تهران.
- مشعر العشاق من اهل الحوا...
آتشی می بینم ای یاران ز دور
فارسی،مثنوی،از محمد رضا نوعی خبوشانی (-1019 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 13424(-1072 ق).ط.لکهنو،1286 ق.
- الهی خنده ام را نالکی ده
سرشکم را جگر پرکالکی ده
فارسی،از ادگار آلن پو،ترجمۀ شجاع الدّین بن علی رضا شفا.ط.تهران،1334 ش.
ابو عبد اللّه دامغانی(-478 ق)قاضی القضات بغداد.مذکور در«ریاض العلماء»و«ایضاح المکنون».
کشکول گونه ای از شیخ محمد علی عزّ الدین عاملی حناوی(-1303 ق).
فارسی،قصیده از ادیب صابر ترمذی(-546 ق).ط.(در«مونس الاحرار»).
- تنم به مهر اسیر است و دل به عشق فدی
همی به گوش من آید ز لفظ عشق ندی
فارسی،قصیده،از اوحد الدین علی بن اسحاق انوری ابیوردی(-552 ق).
- ای مسلمانان فغان از دور چرخ چنبری
وز نفاق تیر و قصد ماه و کید مشتری
فارسی،قصیده،از بدیعی سیفی.ط.(در«مونس الاحرار»).
- درآمد از درم آن آفتاب ترکستان
چو سرو بر سر سروش شکفته لاله ستان
فارسی،از پرتوی شیرازی.بخشی از ساقینامۀ اوست که یاد شد.
فارسی،از عبد القادر بیدل(-1130 ق).مذکور در فهرست سپهسالار.
فارسی،از جمال الدّین محمّد بن عبد الرزّاق اصفهانی(-پیش از 599 ق)،جزئی از قصیدۀ او در مدح رکن الدین مسعود صاعدی است.
فارسی،از حکیم افضل الدّین ابراهیم خاقانی (-582 ق).
- مرا ز هاتف همّت رسد به گوش خطاب
کزین رواق طنینی که می رود دریاب
فارسی،از سید حسن غزنوی.ط.(در«مونس الاحرار»).
- گشاد صورت دولت به شکر شاه دهان
چو بست زیور اقبال بر عروس جهان
ط.(در«مونس الاحرار»).
فارسی،از شمس الدّین محمد سوزنی سمرقندی (-569 ق).ط.(در«مونس الاحرار»).
فارسی،از ظهیر الدین ابو الفضل طاهر بن محمد ظهیر فاریابی(-598 ق).ط.(در«منوس الاحرار»).
- سپیده دم که زند ابر خیمه در گلزار
گل از سراچۀ خلوت رود به صفۀ بار
فارسی،از نجم الدّین محمد(یا جلال الدّین
ص:225
محمد مؤمن)فلکی شیروانی(-577 ق).ط.
(در«مونس الاحرار»).
- سپهر مجد و معالی محیط نقطۀ عالم
جهان جود و معانی چراغ دودۀ آدم
فارسی،از کمال الدین اسماعیل بن عبد الرزاق اصفهانی(-635 یا 639 ق).ط.(در«مونس الاحرار»).
- امید لذّت عیش از مدار چرخ مدار
که در دیار کرم نیست ز آدمی دیّار
فارسی،از مجیر الدین بیلقانی(-586،589 یا 592 ق).ط.(در«مونس الاحرار»).
- ز دار ملک جهان روی درکشید وفا
چنانکه زو نرسد هیچگونه بوی به ما
فارسی،از نجیب الدین جرفادقانی مک الشعراء.
ط.(در«مونس الاحرار»).
- چو چتر روز فروگشت ازین حدیقۀ نور
فکند سایه سرا پردۀ شب دیجور
فارسی،از رشید الدین محمد بن عبد الجلیل و طواط بلخی(-573 یا 578 ق).ط.(در «مونس الاحرار»).
- زهی به جود تو ایّام مکرمت مشهور
زهی به سعی تو اقلام محمدت منصور
فارسی،از حسین کوهی کرمانی.ط.تهران، 1333 ش.
فارسی.ط.تهران،1333 ش.
فارسی،ترجمۀ تاریخ واقدی،از ملاّ محمد تقی دزفولی.خ.موجود(1285 ق خط مترجم).
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1110 ق).مذکور در «کشف الحجب».
فارسی،فقه،از عباس بن مسلم ایراوانی(سدۀ 13 ق).خ.آستان قدس،ش 2455.
ردّ صوفیه،از علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی(-1104 ق).خ.آستان قدس،ش 150 و 672.
-الحمد لله منیر الحق و اهله...
فارسی،رد بابیه،از میرزا محمد قاسم بن محمد تقی اردوبادی(-1333 ق).خ.موجود.
فارسی،از رومن رولان،ترجمۀ حمید عنایت.
ط.تهران،1334 ش.
فارسی،ترجمۀ محمود قهرمان پور.ط.تهران.
فارسی،از استفان؛زوایک،ترجمۀ فرهاد دادستان.ط.تهران.
فارسی،دفاع از فلسفه از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق)،مرتب بر سه اصل:1.جهل،2.حب مال،3.تسویلات نفسانی.خ.آستان قدس،ش 595(1281 ق).
-ستایش بی انتها و ثنای بیرون از حد و احصا پروردگاری را
فارسی،منظومۀ سید محمد رضا بن ابی القاسم میرزاده صۀ عشقی که در دیوان چاپی او درج
ص:226
است جداگانه هم چاپ شده.ط.تهران.
فارسی،از جلال آل احمد.ط.تهران.
فارسی،اشعار سیمین بهبهانی دختر عباس خلیلی ط.تهران.
فارسی،از الکساندر دوما،ترجمۀ محمد طاهر بن اسکندر میرزا اسکندری قاجار.ط.تهران، 1316 ش و مکرر.
فارسی،ترجمۀ همان کتاب با اختصار،از 1.
حدادی.ط.تهران،1337 ش.
پاسان)
فارس،ترجمۀ حمید عنایت.ط.تهران،1333 ش.
فارسی،از ماتیو آرنولد،ترجمۀ منوچهر بن حسن امیری.ط.تهران،1333 ش.
فارسی،از جیمز موریه،ترجمۀ حسن ناصر (-1330 ش).ط.تهران،1325 ش.
فارسی،مثنوی،از محمد طاهر وحید قزوینی.
خ.شهید مطهری.
- تیره دل خیره زبان برگشود.
خیره سر و تیره زبان همچو دود
فارسی،از گزاویه،ترجمۀ سید رضا قلی قائم مقامی.ط.اراک،1330 و 1340 ش.
فارسی،از کنت گوبینو،ترجمۀ ذبیح اللّه منصوری.ط.تهران.
فارسی،از فوریه طبیب ناصر الدین شاه،ترجمۀ عباس اقبال.ط.تهران،1326 ش.
فارسی،از صادق رضازادۀ شفق.ط.تهران، 1319 ش.
فارسی،از سید جعفر شهیدی.ط.بروجرد، 1325 ش.
فارسی،جلد سوم سیاحتنامۀ دکتر ژاک،از عبد الحسین آیتی آوارۀ یزدی.ط.تهران،1312 ش.
فارسی،جلد دوم سیاحتنامۀ دکتر ژاک،از عبد الحسین آیتی آوارۀ یزدی.ط.تهران.
ص:227
کیمیا،از جابر بن حیان صوفی کیمیاوی(-200 ق).خ.آصفیۀ هند.
در تداخل اسباب،از سید زین العابدین بن ابی القاسم موسوی خوانساری(-1192 ق)پدر صاحب روضات.
تألیف یکی از علمای هند.ط.هند.
فارسی،از نصر اللّه شیفته،فرزند حسین توکلی.
ط.1325 ش.
فارسی،سرودۀ داعی الاسلام سید محمد علی بن حسن حسین ایرانی.ط.تهران،1322 ش.
فارسی،از سید عبد الرحیم خطیب برهان.ط.
کرمان،1324 ش.
فارسی،از شیخ علی اکبر بن موسی نوقانی خراسانی جلایر.ط.مشهد،1349 ق؛تهران، 1325 ش.
فارسی،از عبد الحسین بن عبد الرحیم معروف به میرزا آقا خان کرمانی(-1314 ق).
الثاقب
منظومه در رد شکری افندی علی بن آلوسی،از سید محمد باقر حجّت طباطبائی(-1331 ق).
ط.نجف،1318؛تهران،1315 ق.
فارسی،رد عامه،از شاگرد سلطان العلماء سید محمد نصیرآبادی(-1284 ق).ط.
سید جمال الدّین ابو الفضائل احمد بن موسی بن طاوس حسینی ملّی(-ح 673 ق).مذکور در رجال ابن داود.
المنکرین لولایة علی بن ابیطالب)
ناشناخته،مؤلف معاصر بحر العلوم بوده،تألیف:
1200 ق.
-الحمد للّه الذی اوجب علی الطاعة الثواب...
فارسی،از حسام الدّین وکیل پور.ط.تهران، 1326 ش.
فارسی،از نصرت اللّه کاسمی فرزند اسد اللّه دبیر الحرم.ط.تهران.
فارسی،از نور الدّین محمد ظهوری ترشیزی.ط.
کانپور،و مکرّر.
و آنتی گون)
فارسی،از سوفوکل،ترجمۀ محمد سعیدی،ط.
تهران،1334 ش.
ابو الفضل سلمة بن خطاب براوستانی از دور قانی،که حمیری و سعد بن عبد اللّه اشعری (-301 ق)از او روایت می کنند.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن علی بن حاتم ابن ابی حاتم قزوینی شیخی شیخ نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).
ص:228
ابو عمرو محمد بن محمّد سکونی معروف به ابن حذاقة.مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان.
محمد علی بن وحید بهبهانی کرمانشاهی (-1216 ق).مذکور در«تکملة امل الآمل».
سید محمد بن فضل اللّه ثقة الاسلام ساروی (-1342 ق)مذکور در آخر«انوار الهدی»که چاپ شده.
ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه المنزّه عن الآباء...
سید علی آقا بن میرزا محمد حسن شیرازی (-1355 ق).خ.دیده شده.
فارسی،اشعار ضعیف منسوب به لسانی شیرازی (-942 ق)که شاگردش شریف(-956 ق) گردآورده.مذکور در«تحفه سامی».
شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی(-پس از 945 ق).خ.آستان قدس،ش 2539(923 ق).
-الحمد لله الذی فطر السماوات و الارض
شیخ نور الدین علی بن حسین محقق کرکی (-940 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
شیخ محمد تقی شوشتری(-1321 ق)،تألیف:
1358 ق،در حمایت از نظر شیخ صدوق.
-الحمد للّه الذی لا تأخذه سنة و لا نوم
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
خ.خوانساری نجف.
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق)،در آن به رد شیخ صدوق پرداخته است.درج در مجلد 6«بحار الانوار».
-الحمد للّه الذی اصطفی محمدا لرسالة...
فارسی،از هالدین ماکفال،ترجمۀ اسد اللّه طاهری و عبد اللّه وزیری.ط.تهران،1338 ش (چاپ دوّم).
اردو،مجلۀ ماهانه،به مدیریت سید ظفر مهدی بن وارث حسین جایس.
کاظم موسی شوشتری نجفی.ط.بغداد و نجف.
فارسی،از ژول ورن،ترجمۀ محمود طرزی کابلی،از روی ترجمۀ ترکی احمد احسان.ط.
کابل،1330 ق.نیز-سفر هشتاد روزه
فارسی،از ژول ورن،ترجمۀ اعتمام الملک یوسف بن ابراهیم.ط.تهران
ص:229
جوان)
فارسی،از مصباح جالینوسی.ط.تهران.
فارسی،از پاطرقیس صاحب،ترجمۀ حسین قزوینی.ط.تهران،1301 ق و مکرّر.
سید ابو القاسم بن محمود موسوی خوانساری (معاصر).
فارسی،از حاج زین العابدین مراغه ای(-1290 ق).ط.قاهره،1290 ق و مکرر در ایران و هند.
فارسی،سفرنامه از اصفهان تا بنادر فارس، تألیف:1256 ق،به دستور محمد شاه قاجار.
خ.مجلس.
فارسی،ترجمۀ عبد الحسین آیتی آواره،در 3 مجلد(سه گمشده،سه عروسی،سه فراری).ط.
تهران،1306 ش.
فارسی،ترجمۀ ابو تراب شایگان ملایری.ط.
تهران.
فارسی،ترجمۀ محمد علی خان.ط.تهران.
ص:230
بغداد،1347 ق.
ابو نصر محمد بن احمد فارابی(-339 ق).ط.
حیدرآباد،1911 م.
ابو القاسم حسین بن علی وزیر مغربی(-418 ق).
خ.خدیویه.
قدامة بن جعفر بن قدامه(-337 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق)،در 5 باب.ط.بغداد.
فارسی،از سید حسین عرب باغی ارومیه ای.ط.
تبریز،1346 ق(با 4 رسالۀ دیگر).
شیخ محمد صادق فخر الاسلام(-1330 ق).
مذکور در پشت«بیان الحق».
فارسی،از مهدی کیانفر.ط.تهران،1328 ق.
فارس و بحرین و نفت و مروارید)
فارس،از م.ع.منشور گرگانی.ط.تهران، 1325 ش.
فارسی و فرانسه،از احمد بن عین الممالک محمد حسین متین دفتری.ط.تهران،1315 ش.
فارسی،از الف.قرشی.ط.تهران،1326 ش.
عربی و انگلیسی،از شیخ عبد الرضا بن عبد الحسین آل کاشف الغطاء.مذکور در «الانوار الحسینیة».
فارسی،تفسیر آیات سیاسی با احوال فلاسفه،از سید صدر الدین بن حسین ظهیر الاسلام زادۀ دزفولی،مؤلف«شکرستان»که خودش از آن یاد کرده است.
فارسی،از سید ابو الحسن طالقانی.ط.1348 ق.
فارسی،از مارتین و ژوزف،ترجمۀ سید جلال الدین حسینی.ط.تهران،1328 ش.گویا همین کتاب است که میرزا فضلعلی (یا لطفعلی)بن عبد الکریم ملاّ باشی بر آن توضیحات و مقدمه نگاشته است.ط.تبریز، 1328 ش.
اردو،از سید مظفر علی خان بن خورشید علی خان جانستۀ هندی(-1354 ق).ط.گویا کتاب دیگری هم به همین نام به زبان اردو موجود است و چاپ شده،که در برخی از فهرستها از آن یاد شده است.
مؤلف«امراض الاطفال»(محمد بن زکریای رازی؟).
میرزا مهدی مدرس اصفهانی(-1365 ق).
شاگردش محمود کلباسی از آن یاد کرده است.
الحسینیة)
شیخ عبد المهدی بن ابراهیم آل مظفر.ط.نجف.
فارسی،منظوم،از سید حسین حسینی قمی.ط.
ص:231
تهران،1329 ش.
فارسی،از ناصر.ط.تهران،1326 ش.
احمد بن محمد مسکویه(-421 ق).
فارسی،از عبد الرحیم بن ابیطالب طالب اوف.
ط.تهران،1329 ق.
اردو،رد منکرین سیاست امیر المؤمنین(علیه السلام)،از سید محمد حسین زنگیپوری.ط.هند.
شرح فرمان مالک اشتر،از شیخ عبد الواحد بن احمد آل مظفر(-1310 ق)
فارسی،از سید حسین عرب باغی.ط.تبریز.
فارسی،از شمس الافاضل رشید بن یوسف.ط.
تهران،1333 ق و مکرّر.
فارسی،جواب سؤالات پاتلر هلندی در مورد فلسفۀ سلوک پیامبر(صلی الله علیه و آله)تألیف:1345 ق.ط.
اصفهان،1345 ق.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
مذکور در اوائل«مروج الذهب».
ابو نصر محمد بن احمد فارابی(-339 ق).خ.
آستان قدس،ش 3533.
ابو دلف قاسم بن عیسی عجلی(-225 ق).
مذکور در«مرآت الجنان»و«شذرات».
تاریخی مشروطیّت ایران
فارسی،از حسین بن جعفر کی استوان تهرانی.ط.
1329 ش.
فارسی،ترجمۀ منظوم عهدنامۀ مالک اشتر،از ناظم الملک جهانگیر خان ضیائی حسینی مرندی(-1352 ق)تاریخ نظم:1327 ق.ط.
تبریز،1327 ش.
- به نام پاک یزدان جهان بخش
کلید گنج معنی بر زبان بخش
فارسی،از خواجه نظام الملک قوام الدّین ابو علی حسن بن علی بن اسحاق طوسی(-485 ق).ط.
تهران،1310 ق و مکرّر.
فارسی،از سید علی اکبر برقعی قمی متخلص به کاشف.ط.تهران.
فارسی،از جواد فاضل فرزند ابو الحسن لاریجانی.ط.تهران.
فارسی،از حاج علی اصغر سیاف(شمشیرگر) شیرازی(-1262 ق).ط 1329-1333 ش(تا دفتر سوم)،1376 ق(دفتر چهارم و پنجم).
فارسی،مثنوی،از حسن غیور کرمانی.
سید جمال الدّین ابو القاسم عبد اللّه بن علی بن زهرۀ حلبی(-پس از 597 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:232
فارسی،از عبد الحسین صنعتی زادۀ کرمانی.ط.
تهران.
فارسی،اشعار هوشنگ ابتهاج سایه.ط.تهران، 1332 ش.
فارسی،از شیخ غلام رضا بن محمد ابراهیم فقیه خراسانی یزدی.ط.یزد.
فارسی،منظوم،از سید سبط حسن بن وارث حسین لکهنوی.ط.
فارسی،از درویش علی محمد بن محمود شیرازی.ط.تهران،1331 ق و مکرّر.
فارسی،در سیّد هرطائفه از مخلوقات،از شیخ مفید بن محمد نبی داور شیرازی(-1325 ق).
ط.ایران،1320 ق(در آخر«گنج گوهر»).
فارسی،از سید حسن تقی زاده.ط.تهران، 1335 ش(ضمیمۀ«مردان خود ساخته»).
فارسی،از سید محمد علی جمال زاده فرزند صاحب ترجمه.ط.تهران،1335 ش.(ضمیمۀ «مردان خود ساخته»).
فارسی،از عمر ابو النصر،ترجمۀ سید جعفر غضبان.ط.تهران،1324 ش.
اردو،از سید مهدی بن محمد تقی.ط.هند، 1355 ق.
ص:233
بریتانیا و امریکا)
فارسی،از علی حمیدی همدانی.ط.تهران، 1330 ش.
فارسی،از اسد اللّه بیژن.ط.تهران،1316 ش.
فارسی،از ذکاء الملک محمد علی بن محمد حسین فروغی.ط.تهران،1310،1318 و 1320 ش (در 3 مجلد)و مکرّر.
فارسی،از پرویز پیروزفر.ط.تهران،1329 ش (جلد اول)و 1330 ش(جلد دوم).
فارسی،سیر و سلوک،از سید علی بن شهاب الدین همدانی(-786 ق)،جامع:برهان بن عبد الصمد.خ.آستان قدس،ش 5922 و 11686.
-حمدی که بر ورق احلاق بصائر اولو الالباب.
فارسی،مثنوی،از حکیم ابو المجد مجدود بن آدم سنائی(-525 یا 547 ق).ط.تهران،1316 ش.
احوال ائمّۀ چهارگانه،از ملا مهدی بن غلام علی عبد الرب آبادی.خ.ملّی تهران.
فارسی،تاریخ،از نواب میر غلام حسین بن نواب میر هدایت علی خان طباطبائی(-1208 ق).
تألیف:1159 ق.ط.1314 و مکرّر(در هند).
اخلاق،ترجمۀ ابو محمد عبد اللّه بن روزبه معروف به ابن مقفع از پهلوی به عربی و ترجمۀ خواجه نصیر الدین محمد طوسی به فارسی به دستور ناصر الدین عبد الرحیم حاکم اسماعیلی.
قطعه ای از ترجمۀ فارسی در کتابخانۀ مشکات موجود بوده است.
ص:234
ناشناخته،خ.آستان قدس.
-حدیث الملک المنصور من الرّب المشکور
شیخ قاسم بن حسن آل محیی الدّین جامعی عاملی،ناتمام.
حواشی و تنقیدات،از سید حسین بن احمد معروف به سید حسون براقی نجفی(-1332 ق).
اردو،از مولوی سلطان میرزا دهلوی(معاصر).
ط.هند.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
اردو،تألیف یکی از فضلای هند.ط.هند.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
ناشناخته:خ.دیده شده.
اردو،از سید ذاکر حسین اختر(معاصر).ط.
هند.
ابو الحسن معلّی بن محمد بصری.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
فارسی،از شیخ محمد علی بن ابیطالب حزین (-1181 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
منظومه در سیرت پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از ابو حنیفه نعمان بن محمد مغربی(-363 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ عبد علی بن ناصر معروف به ابن رحمۀ حویزی(-پس از 1063 ق)،تألیف:1059 ق.
مذکور در اول«مناهج الصواب»مؤلف.
ابو نصر محمد بن مسعود عیّاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
المؤیّد فی الدّین هبة اللّه بن موسی شیرازی (-470 ق).
ابو عبد اللّه حسین بن حمدان خصیبی(-358 ق).
کاظمی در«تفرج الکربة»از آن نقل کرده است.
احمد بن فارس لغوی(-395 ق).مذکور در «معجم الادباء».
اردو،از مولوی غلام حسین پانی پتی.ط.هند.
ابو بکر محمد بن اسحاق بن یسار مطلبی(-151 ق).خ.شهید مطهّری.
ابو عبد اللّه حسین بن علی بزوفری،شیخ مشایخ نجاشی.
منظومۀ منسوب به امیر المؤمنین(علیه السلام).ط.قاهره، 1251 ق.
-
الواحد الفرد العلیم الرازق
ص:235
اردو،سوانح امام هادی(علیه السلام)،از سید اولاد حیدر بلگرامی(معاصر).ط.هند.
ملا ابو القاسم بن علی شوشی.خ.موجود.
سید ابو القاسم بن محمد بنی حسینی ذهبی (-1286 ق).خ.ملک.
-الحمد للّه و سلام علی عباده
السیر و السلوک(مجلسی)-صراط النجات
فارسی،مثنوی،از حیدری تبریزی(-1000 ق).
خ.مجلس(ضمن دیوان او).
2 رساله از سید کاظم بن قاسم حسینی رشتی (-259 ق)،که یکی را در 1238 برای ملا امین نگاشته.خ.مرعشی قم.به فارسی هم ترجمه شده و موجود است.
فارسی،از آقا محمد بن محمد رفیع بیدآبادی (-1197 ق).خ.مرعشی قم.
-یا اخی و حبیبی ان کنت عبد اللّه
نیز از بیدآبادی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خمر بیدی جلاله و جماله...
شاه نعمت اللّه ولی کرمانی(-834 ق).خ.
مشکات(در مجموعۀ رسائل نسفی).
-الحمد للّه علی صفاته العلی
فارسی،منسوب به بحر العلوم سید مهدی بن مرتضی طباطبائی(-1212 ق).خ.آستان قدس،ش 6847(1291 ق)و 2 نسخۀ دیگر؛ دانشگاه تهران.
-(1) اُمْکُثُوا إِنِّی آنَسْتُ ناراً...
-(2)بسم اللّه خیر الاسماء الحمد و الثناء لعین الوجود...
همین رساله توسط ابو المجد محمد رضا اصفهانی به عربی ترجمه شده است.
فارسی،از محمد بن علی نجّار شوشتری(-1141 ق).مذکور در تذکرۀ سید عبد اللّه جزائری.
نور الدین محمد بن محمد اخباری،نوادۀ برادر فیض کاشانی.خ.موجود.
شیخ محمود اهری تبریزی(معاصر)،مرتب بر فاتحه،واسطه و خاتمه.
غیاث الدّین منصور بن صدر الدّین محمد حسینی دشتکی(-948 ق)،تألیف:933 ق.خ.موجود.
مهدی بن ابی الحسن قمشه ای(-1320 ق).
حق تعالی)
فارسی،از حاجیه نصرت خانم دختر سید محمد علی امین التجّار اصفهانی.ط.اصفهان، 1323 ش.و مکرّر.
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق).ط.تهران،1325 ش.
فارسی؟،از شیخ یوسف رشتی.
فارسی،از گزنوفون،ترجمۀ ضیاء الدین قریب فرزند محمد حسین شمی العلماء.ط.تهران،
ص:236
1333 ق.
شده)
فارسی،ترجمۀ هوشنگ انصاری.ط.تهران.
فارسی،از ربیع انصاری.ط.تهران،1311 ش.
فارسی،از محمد بن عباس فرهمند لاریجانی.
ط.تهران.
فارسی،از عزت اللّه همایونفر.ط.تهران،1306 ش.
شرکت تلفن
فارسی،از اسد اللّه داریوش.ط.تهران،1324 ش.
انگلیسی)
فارسی،از ملا احمد بن محمد مهدی نراقی (-1244 ق)تألیف:1233 ق به نام فتحعلی شاه ط.تهران،1276 و 1330 ق.
-الحمد للّه الّذی منّ علی عباده بارسال السفراء
فارسی،رد مادیون و مسیحیون،از شیخ عبد اللّه بن محمد حسن مامقانی(-1351 ق)،ترجمۀ یحیی خان بن رحیم ارومی.ط.نجف،1344 ق.
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق).
خ.آستان قدس،ش 8729(1243 ق).
اردو،در ردّ کسانی که تعزیۀ سید الشهداء(علیه السلام)را حرام بدانند،تألیف یکی از علمای متأخر هند.
ط.
فارسی،جواز بوسیدن ضریح سید الشهداء(علیه السلام)از ولایت علی بن غلام رسول اکبرپوری،که در آن بعض فصول«صراط المستقیم»را رد کرده است.مذکور در«کشف الحجب».
فارسی،مثنوی،از سلطان محمد میرزا بن فتحعلی شاه.خ.دانشگاه تهران(ضمن دیوان او).
سید خلف بن عبد المطلب موسوی مشعشعی حویزی(-1074 ق).مذکور در«دار السّلام».
فارسی،در اثبات امامت امیر المؤمنین(علیه السلام)،از علی اصغر بن علی اکبر بروجردی(-1231 ق).
مذکور در آخر«نور الانوار»که چاپ شده.
فارسی و اردو،در اثبات سیادت بعض سادات کشمیر،از سید محمد باقر کشمیری کابلی معروف به باقر شاه.ط.دهلی(اردو)؛لاهور (فارسی).
ابو المجد رضا اصفهانی(-1362 ق).
فارسی،از سید حسین عرب باغی ارومی.ط.
تبریز،1346 ق(ضمن چهار رساله).
فارسی،از سید علی بن ابی القاسم رضوی قمی لاهوری(-1288 ق).ط.لاهور،1316 ق.
فارسی،از سید محمد هادی بن مهدی بن دلدار علی،که در ردّ برخی از علماء مسیحی نگاشته و ظاهرا با کتابی به همین نام که در ردّ«کشف النقاب»از سید محمد که در هند چاپ شده،
ص:237
یکی است.
-الحمد للّه جاعل العقول حجّة باطنة
فارسی،از عبد الرزاق بن علی رضا اصفهانی حائری.خ.موجود.
شیخ محمد علی بن ابیطالب حزین(-1181 ق).
مذکور در«نجوم السماء».
الصارم البتار و قلع الاساس
سید محمد بن دلدار علی نصیرآبادی(-1284 ق).ط.1308 ق.
-الحمد للّه الذی شرفنا بمسح ایدی الافهام
سید علینقی بن ابی الحسن لکهنوی،تألیف:
1347 ق.خ.دیده شده.
جزئی از«دیوان محمود»است که یاد شد.
فارسی،در احکام جهاد،از ملا علی اصغر بن علی اکبر بروجردی(-1231 ق).مذکور در آخر«نور الانوار».
تربیع الشیخین
فارسی،رد شیخیه و کشفیه،از کوثر علی شاه میرزا محمد رضا بن علینقی همدانی(-1318 ق).خ.آستان قدس،ش 6930(1340 ق).
-الحمد للّه...مقدمه در بیان اجمالی از تازگی این مذهب
جامع الاصول)
مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی (-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
اخبار،از محمد بن محمد بن علی بن صادق.خ.
آستان قدس،ش 6523.
محمد باقر خمینی عراقی،تألیف:1345 ق.ط.
نجف،1354 ق.
القصیدة العلویّة)
شرح قصیدۀ علویه،از سید زین العابدین بن جواد قمّی که در 1319 ق به دستور استادش شیخ محمد طاها ناظم قصیده نگاشته است.
فارسی،ترجمۀ سفر تکوین تورات،از علی قلی جدید الاسلام معاصر شاه سلطان حسین صفوی.
خ.آستان قدس،ش 673.
جواب باب اول«تحفۀ اثنا عشریه»از سید محمد قلی بن محمد نیشابوری کنتوری(-1260 ق).
فارسی،مثنوی،از حسین ندائی یزدی(سدۀ 10 ق)که در آن«روضة الشهداء»کاشفی را به نام شاه اسماعیل صفوی(-930 ق)به نظم آورده است.خ.دانشگاه.تهران(927 ق).
فارسی،از شیخ محمد حسن بن محمد ابراهیم اردکانی یزدی(-1315 ق).ط.تهران،1307 ق.
ص:238
فارسی،جواب 30 مسأله،از حاج محمد کریم خان قاجار کرمانی(-1288 ق).ط.بمبئی، 1313 ق؛کرمان،1368 ق.
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد طوسی(-672 ق)که عین تألیف را به عربی هم نگاشته است.خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 6804(1114 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.
مکرّر.
فارسی،مثنوی،از عطار تونی(سدۀ 9 ق)ولی منسوب به فرید الدین عطار نیشابوری.ط.
تهران،1314 ش.
- یکی پیری مرا آواز می داد
که ای عطار از دست تو فریاد
لغز،از سید نور الدین بن محدّث جزائری (-1158 ق)که در برابر«قوسیۀ»کمال الدّین اصفهانی نگاشته است.
-و انزلنا الحدید فیه بأس شدید...
فارسی،از مسعود فرزاد.ط.تهران.
فارسی،از سعید نفیسی.ط.تهران.
قاضی محمد بن علی شوکانی(-1250 ق).
مذکور در«نیل الاوطار».
اردو،مراثی.ط.هند.
منتخب«الغیث المسجم».گزیننده:شیخ مرتضی بن شعبان گیلانی(1335 ق-)،تاریخ گزینش:1361 ق.خ.دیده شده.
لسید الشهداء ع)
شیخ عبد الحسین صادق بن ابراهیم مخزومی عاملی(معاصر).ط 1345 ق.(این کتاب فائدۀ هفتاد و دوم از«جامع الفوائد»است.)
فارسی،فقه،از شیخ محمد صالح بن فضل اللّه حائری.مختصری است از«العمل الصالح»او.
فارسی،از شیخ محمد بن عبد الرّسول منتظری یزدی.ط.یزد.
فارسی،از حسن علوی.ط.تهران.
فارسی،مثنوی،از حسین بن عالم امیر حسینی هروی(-718 یا 719 ق).خ.مجلس و دانشگاه تهران(ضمن دیوان او).
- سرنامه کنم نام خدایی
که نتوان گفتنش چون و چرایی
فارسی،مثنوی،از محمد بن عبد اللّه کاتبی ترشیزی(-839 ق).خ.مجلس و دانشگاه تهران.
- زهی مهر سر هرنامه نامت
کلیم ابکم ز تفسیر کلامت
فارسی،تفسیر سورۀ الحشر،از شیخ حسن بن محمد رحیم مصطفوی.ط.تهران،1333 ش.
و الملوک)
فارسی،ناشناخته،در ردّ شیخ الاسلام اردبیلی،در یک مقدمه و مقاله.خ.خوانساری نجف.
ص:239
-در سپاس بی قیاس نثار کریاس محکم اساس
سید عبد الرزاق بن سید حسن آل کمونۀ نجفی، تألیف:1357 ق.این کتاب جزء دوم«الوصول الی معرفة الاصول»است.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،رد صوفیه،از شیخ ذبیح اللّه بن محمد علی محلاتی،تألیف:1340-1351 ق.
-الحمد للّه الذی لا اوّل لاولیّته
رد صوفیه،ناشناخته،مؤلّف از اعلام سدۀ 12 ق بوده و در«نصیحت الکرام»به نقل از«نزول الصواعق»از آن یاد شده است.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
فارسی،از حسین پژمان بختیاری.ط.تهران، 1306 ش.
فارسی،از محمد بن حسن نخعی.ط.تهران،
ص:240
فارسی،مثنوی،از میر زین الدّین گزی اصفهانی معروف به شیخ جنتّی(سدۀ 11 ق).مذکور در تذکرۀ نصرآبادی.
فارسی،اصول دین،از محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).ط 1296 ق(در هامش«الرسائل العملیة»).خ.آستان قدس،ش 8629(1239 ق)و یک نسخۀ دیگر.
فارسی،در آنچه مناسب عیدها و ایام سرور است،از شیخ میرزا حسین نوری(-1320 ق).
خ.آستان قدس،ش 11512(1355 ق).
فارسی،مثنوی،از ابو القاسم حسن بن احمد عنصری بلخی(-431 ق).
منظومه در اصول دین،از شیخ حسین بن محمد آل عصفور بحرانی(-1216 ق).تاریخ نظم:
1209 ق.خ.دیده شده.
- حمدا لرّبی واجب الوجود
العالم القدیر و المرید
اجازۀ مفصّل سید مهدی بن علی بحرانی (-1343 ق)برای شخصی که نام او یاد نشده و نوشته است:(لبعض اخوانی).
فارسی،فتاوی در اصول و فروع،از میر محمد باقر بن محمد حسینی استرآبادی محقق داماد(-1041 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10708(1131 ق)و یک شمارۀ دیگر.
-الحمد للّه رب العالمین حمدا تا مافوق حمد الحامدین
زندگینامۀ سید اسماعیل بن محمد حمیری،از سید محمد تقی بن سعید حکیم نجفی.ط.بغداد، 1369 ق(یازدهمین عنوان از سلسلۀ«حدیث الشهر».)
فارسی،از رشید یاسمی.در«ترجمۀ تاریخ ادبیات ایران»به آن ارجاع داده است.
فارسی،تفسیر سورة الحشر،از صدر الدین محمد بن غیاث الدّین منصور حسینی دشتکی شیرازی،معروف به صدر ثانی(سدۀ 10 ق).
خ.مرعشی قم.
-سَبَّحَ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ... چنین گوید مفسر این کلام
ص:241
الشاف
امین الاسلام ابو علی فضل بن حسن طبرسی (-548 ق).مذکور در«کشف الحجب».
خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق)،آغاز تألیف:1057 ق به اسم سلطان العلماء.ناتمام.
خ.آستان قدس،ش 1714،1715 و 11439.
-الحمد للّه ما وفقنا للتمسک بالثقلین...
شیخ عبد الحسین بن عبد اللّه مظفر نجفی(-1376 ق).ط.نجف،1376 ق،مکرّر.
الشافی(الجامع بین البحار و الوافی)-الشفا فی اخبار آل المصطفی
ابو طالب عبد اللّه بن احمد انباری(-356 ق).
مذکور در فهرست شیخ.
در قیام کنندگان از اهل بیت،از المنصور باللّه عبد اللّه بن حمزۀ حسینی(-614 ق).مذکور در «ریاض الفکر».
ابو المحاسن عبد الواحد رویانی.مذکور در «معجم البلدان».
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).ط.تهران،1301 ق.خ.
آستان قدس،ش 674(1098 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه و سلام علی عباده...
ابو الحسن نجم الدّین علی بن محمد علوی عمری معروف به ابن صوفی(زنده در 443 ق).مذکور در«معالم العلماء».
ابو المفضل محمد بن عبد اللّه شیبانی که نجاشی (-450 ق)او را دیده و از او استماع کرده است.
از مؤلّف اصل:محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).تألیف:1082 ق.خ.
آستان قدس،ش 10869.
-نحمدک اللهم یا من شرح صدورنا...
ابو طالب عبد اللّه بن حمزۀ شارحی معروف به نصیر الدین طوسی(زنده در 578 ق)،راوی از ابو الفتوح رازی و قطب الدّین کیدری.صاحب ریاض نسخۀ آن را دیده و آن را با«الوافی بکلام المثبت و النافی»یکی می داند.
طب،از داوود بن عمر ضریر انطاکی(-1009 ق).مذکور در«سلافة العصر».
خطب و احادیث،از سید محمد رضا بن محمد علی موسوی دزفولی(1327 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فقه،از شیخ احمد بن اسماعیل جزائری (-1151 ق)،مرتب بر مقدمه و کتب،ولی تا آخر صلاة مسافر را نگاشته و ناتمام مانده است.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی یهدی بلطفه
در رد منکرین کفایت نظر در تحصیل معرفت پروردگار،از عزّ الدین ابو المکارم حمزة بن زهرۀ حبلی(-585 ق).مذکور در شرح حال او.
قصیدۀ میمیّه در نصرت ائمّه(علیه السلام)و رد ابن معتز عباسی،از ابو فراس حارث بن سعید حمدانی
ص:242
(-357 ق).درج در دیوان او.
- الحق مهتضم والدین مخترم
وفیئی آل رسول اللّه مقتسم
منظومه در طب،از شیخ محمد بن صادق خلیلی، مؤلّف«معجم ادباد الاطباء»تاریخ نظم:1342 ق.
- حمدا لمن ابدع فی خلق البشر
اودع فیه حکما لمن فطر
مختصر«معالم الشفاء»در طب،از غیاث الدّین منصور بن صدر الدین حسینی دشتکی(-948 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین».
الشافیة-المسألة الکافیة
قطب الدّین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).
مذکور در شرح حال او.
منظومه در طب،از سید محمد علی هبة الدّین شهرستانی(-1300 ق).
الشامل-الاشتمال علی معرفة الرّجال
الشامل-مؤیّد الفضلاء
جمال الدّین سعد(یا سعید)بن فرخان لغوی نحوی،از مشایخ منتجب الدّین(-585 ق)و مذکور در فهرست او.
ابو بکر محمد بن یحیی صولی(زنده در 330 ق)، ناتمام.مذکور در فهرست ابن ندیم.
امام یحیی بن حمزۀ زیدی(-749 ق)، تألیف:711-712 ق،مرتب بر 5 سفر.خ.
موجود.
فارسی،تاریخ چنگیز خان،از عباسقلی خان سپهر.مذکور در«احوال سجاد علیه السّلام».
اردو،مناقب،تألیف یکی از علمای هند.ط.
هند.
فارسی،ناشناخته،در آن از«یواقیت العلوم»فخر رازی نقل شده.خ.دیده شده.
فارسی،مثنوی در تاریخ شاه اسماعیل صفوی (-930 ق)،از قاضی سنجانی(-941 ق).
مذکور در«تحفۀ سامی».
شاه اسماعیل نامه-شاهنامه
فارسی،مثنوی،از شرف قلندر(-724 ق).ط لکهنو،1315 ق(با«گنجینۀ عرفان»).
- مرحبا ای بلبل باغ کهن
از گل رعنا بگو با ما سخن
فارسی،تاریخ،ناشناخته.خ.فیض آباد هند («عمل صالح»تألیف محمد صالح لاهوری هم به«شاهجهان نامه»معروف است).
فارسی،مثنوی،از ابو طالب کلیم کاشانی (-1061 ق).خ.ملک.
فارسی،مجموعۀ متفرقه،از ملا صادق بن صالح اصفهانی که در روزگار صفویان به هند رفت.خ.
دیده شده.
فارسی،مثنوی،از محمد مؤمن عرشی اکبرآبادی (-1091 ق).
ص:243
اردو،منظومه در رثای سید الشهداء(علیه السلام)،از سید ابن حسنین زایر.ط.هند.
اردو،تألیف یکی از فضلای هند.ط.
در زیارت ائمه(علیه السلام)،از سید محمد علی هبة الدّین شهرستانی(-1300 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از شیخ محمود شبستری(-720 ق).
مذکور در«دانشمندان آذربایجان».
فارسی،مثنوی،از محمد عظیم اکسیر اصفهانی (-1169 ق).خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از محمد بن محمد رضا مجذوب تبریزی که در 1068 ق آن را به پایان رسانیده.
خ.مجلس و دانشگاه تهران.
- این کتاب از توجه حضرات
شد مسمّی به شاهراه نجات
فارسی،ترجمۀ«مصباح الهدایة»از سید محمد رضا شفیعی موسوی(-1327 ق)که به اشارۀ استادش مؤلّف اصل:سید علی بهبهانی نگاشته.ط.قم،1372 ق.
فارسی،مثنوی،از میرزا محمد قاسم قاسمی گنابادی(سدۀ 10 ق).خ موزۀ بریتانیا.
فارسی،مثنوی،ناشناخته.خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،مثنوی،از میر ببر علی انیس هندی.خ.
آستان قدس.
فارسی،مثنوی،از حکیم ابو القاسم حسن بن اسحاق بن شرفشاه فردوسی طوسی(-411 ق) که بزرگترین اثر حماسی ملّی است.ط.کلکته، 1829 م-1208 ش و مکرّر در ایران،هند و اروپا.خ.موزۀ بریتانیا(675 ق)و در بسیاری از کتابخانه های جهان؛نیز آستان قدس،ش 4248 و چند نسخۀ دیگر(در متن عربی«الذریعه» بررسی مفصّل در باب شاهنامه شده است.)
- بنام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد
فارسی،مثنوی،از احمد بن محمد تبریزی(سدۀ 8 ق)،که به نام سلطان ابو سعید بهادر خان سروده و در آن تا وقایع سال 738 ق آمده است.خ.
موزۀ بریتانیا.
فارسی،مثنوی،در تاریخ سلطان سلیم،از بهاء الدین علی(یا محمد)ادائی شیرازی (-928 ق).
فارسی،مثنوی،از اشعری در وقایع اواخر عهد فتحعلی شاه(-1250 ق)و اوائل عهد محمد شاه قاجار(-1264 ق).خ.مجلس.
فارسی،مثنوی،از بمانعلی راجعی کرمانی(-بین 1237 تا 1242 ق)که ملاّ محمد تقی گلپایگانی (-1292 ق)در مجموعه ای از آن نقل کرده است(ظاهرا با«حملۀ حیدری»یکی است).
فارسی،مثنوی،از ملاّ عبد اللّه هاتفی(-927 ق) در فتوحات شاه اسماعیل صفوی مذکور در «تحفۀ سامی».
ص:244
فارسی،مثنوی،از خواجه مسعود قمی،که در آن وقائع روزگار سلطان حسین میرزا بایقرا(-911 ق)را به دستور او به نظم آورده است.مذکور در «روضة الصفا»و«مجالس النفائس».
فارسی،مثنوی،از ملاّ محمد افضل بن محمد زاهد سرخوش لاهوری(-1126 ق).
فارسی،مثنوی،از محمد صادق هجری تفرشی (زنده تا 1160 ق).خ.ملک و دانشگاه تهران.
- چرخ لوائی که نخستین گشود
بر سر اکلیل گیومرث بود
فارسی،مثنوی،از میرزا طبیب طوفان هزار جریبی مازندرانی(-1190 ق)که در آن احوال و حوادث روزگار محمد حسن خان قاجار را به نظم آورده است.خ.ملک.
- خدایا دلی خواهم آتش مزاج
که چون شمع از شعله یابد رواج
فارسی،مثنوی،از محمد علی عارف تبریزی معاصر نادر شاه افشار(-1160 ق)که آن را به دستور او سروده است،مذکور در «تذکرة الشعراء».
فارسی،مثنوی،از فتح اللّه عارف رومی(-969 ق)فتوحات سلطان سلیمان قانونی.خ.آستان قدس،ش 4249(1167 ق).
- خدایا خداوند هستی توئی
نگهدار بالا و پستی توئی
فارسی،مثنوی،از محمد نعمت خان عالی شیرازی(-1120 ق)که به امر محمد بهادر شاه فرزند اورنگ زیب به نظم آن پرداخته است.
فارسی،مثنوی،از عبد القادر تونی اصفهانی(سدۀ 11 ق)جنگها و فتوحات شاه صفی(-1052 ق)و شاه عباس دوم(-1077 ق).خ.مجلس.
فارسی،از محمد قاسم قاسمی گنابادی که در 940-950 ق سروده و در آن وقایع روزگار شاه عباس و شاه طهماسب صفوی را به نظم آورده است.خ.آستان قدس،ش 4137.
- خداوند بیچون خدایی تر است
به اقلیم جان پادشایی تر است.
فارسی،مثنوی،از مجد الدین ابو المظفر بهزاد بن اسماعیل ندیم بسوی(-666 ق).مذکور در «مجمع الآداب»ابن فوطی.
فارسی،مثنوی،از مجد الدین محمد پاییزی نسوی که آن را به نام سلطان سکندر سروده و در آن وقایع جنگهای خوارزمشاه را آورده است.
عوفی او را در 600 ق در نسا دیده بوده.مذکور در«لباب الالباب».
فارسی،مثنوی،از محمد عرب هروی(سدۀ 9 ق)که دماغش تباه گشته،ادعای سلطنت کرد و برای خود شاهنامه سرود.
فارسی،مثنوی،از نازکی همدانی معاصر سام میرزا.مذکور در«تحفۀ سامی».
فارسی،مثنوی،از میر نقش علی بن حسین علی لکهنوی(سدۀ 13 ق).مذکور در«تذکرۀ صبح گلشن».
ص:245
فارسی،مثنوی،از ولی قلی خان شاملو(سدۀ 11 ق)که به دستور ذو الفقار خان حاکم قندهار آن را به نظم آورد.
فارسی،مثنوی،ناشناخته،به احتمال از محرمی یا مجرمی(-943 ق)که در آن وقایع جنگهای سلطان بایزید عثمانی آمده است.خ.مجلس.
ص:246
فارسی،اخلاق،نیز از یحیی سیبک(یا شیبک) فتاحی،تألیف:843 ق.ط.لکهنو،1293 ق؛ لیپزیک،1865 و 1868 م.
ابو علی حسین بن عبد اللّه ابن یبنا(-428 ق)، وجه تسمیه آن است که انسان مانند مرغ گرفتار دام،دربند امور طبیعی مبتلا است.
سید ابو بکر بن عبد الرحمان بن محمد حضرمی (-1341 ق).مذکور در آخر دیوان او.
آقا حسین بن جمال الدّین محقّق خوانساری (-1098 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
در لزوم احتراز از شبهات،از صفی الدّین بن فخر الدّین طریحی،تألیف:1092 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه کما یحب و یرید...
فارسی،اشعار مظاهر مصفّا.ط.تهران،1337 ش.
ص:247
نصیر الدین طوسی از آن نقل کرده است.
انساب،از سید علی بن شد قم حمزی،که از آن در«تحفة الازهار»ضامن بن شد قم نقل شده است.
در تفسیر شجرۀ منهیّه،از سید محمد علی هبة الدّین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
انساب دودمان سید نعمت اللّه جزائری (-1112 ق)،از سید نور الدین بن محمد شریف جزائری(-1364 ق)که صورت مشجّر کتاب «الشجرة الطیبۀ»اوست.
سید محمد حسن بن عبد الرسول بن سید مشکور آل طالقانی(-1350 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شجرة درایة الحدیث:
شجرة الفقه:
شجرة النحو
هرچهار عنوان از میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق)که نواده اش محمد تقی در فهرست تألیفات او ذکر کرده است.
فارسی،اصول دین،از رفیع الدّین محمد بن حیدر طباطبائی معروف به رفیعا(-1082 یا 1099 ق)،تألیف 1047 برای شاه صفی صفوی در یک مقدمه و هشت مطلب.خ.آستان قدس،ش 10610(1349 ق).
- حمد بی حد و ثنای بیعد معبودی را سزد...
فارسی،اصول دین،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).مذکور در فهرست تصانیف او(در هامش«اهل الآمل»طبع دوم).
فارسی،عروض،از میرزا محمد حسن قتیل لکهنوی(سدۀ 13 ق).ط.لکهنو،1841 م و مکرّر.
فارسی،تاریخ انبیاء و ائمّه(علیه السلام)،از سید احمد بن محمد حسینی اردکانی(سدۀ 13 ق).خ.آستان قدس،ش 8193(ظاهرا خط مؤلّف).
فارسی،ناشناخته.خ.فیض آباد هند.
اخلاق و سلوک شاه با رعایا،ناشناخته.مؤلّف در آن به ربع مهلکات کتاب خویش ارجاع داده که به این دلیل،محتمل است تألیف غزالی و یا فیض کاشانی باشد که«احیاء العلوم»را تلخیص کرده است.
فارسی،رسالۀ عملیه،از سید محمد تقی بن مرتضی خلخالی اردبیلی(-1362 ق).ط.
اجازۀ میرزا محمد همدانی امام الحرمین(-ح 1304 ق)برای فرزندش.مذکور در اجازۀ او برای محمد علی شوشتری.
محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).ط.نجف، 1330 ق.
اردو،انساب،ناشناخته.ط.هند.
ص:248
انساب اولاد حسنین علیهما السّلام،از آقا بزرگ تهرانی،صاحب الذریعه،که آن را از«کتاب النسب»فتونی عامل برگرفته است.
فارسی،نسب قاضی صابر مدفون در ونک تهران، از محمد باقر کجوری(-1313 ق).مذکور در «الخصائص الفاطمیّة».
ناشناخته،محمد حسن نائینی نیستانکی(-1354 ق)در«حلویات العلوم»از آن نقل کرده است.
اتصال طرق اجازات تا ائمّه(علیه السلام)،از سید ابو القاسم بن علی اصغر شیخ الاسلام طباطبائی معروف به علامه(-1362 ق).
اعتقادات،از شیخ حسن بن مرتضی شیخ الاسلام رشتی،تألیف:1299 ق.خ.مرعشی قم.
فارسی،اخلاق،به نظم و نثر،از محمد حسین بن حیدر علی قانع طبیب اسفهی اصفهانی (-1319 ق)،تألیف:1352 ق.
رجال،از شیخ مهدی بن عبد الهادی مازندرانی حائری(ح 1300 ق-)،در 2 جزء:نخست،در احوال بعض صحابه و تابعین و برخی از ملوک؛ دوم،در احوال خمسۀ طاهره و مواعظ و اخلاق.
ط.نجف،1354 و 1369؛قم.
در اختلاجات،از خواجه نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن طوسی(-672 ق)
اخلاق،ناشناخته،محمد بن سلیمان تنکابنی در «قصص العلماء»به این کتاب ارجاع داده و محتمل است این کتاب هم تألیف او باشد و برخی آن را از ملا علی بن زین العابدین یزدی بارجینی می دانند.خ.مرعشی قم.
-الشجرة الطوبی و هی مشتملة علی اغصان
شیخ محمد علی بن ابیطالب حزین(-1181 ق)؛ تألیف:1140 ق.خ.دیده شده.
-نحمدک یا نور النور
ص:249
شرح حال مؤلّف و پدرش،از سید عبد الرحیم بن ابراهیم حسینی یزدی،شاگرد شیخ مرتضی انصاری.در مجموعۀ تصانیف او به خط خودش از آن یاد شده،که در 1298 ق نگاشته است.
در معنی توحید،از عبد الوحید بن نعمت اللّه گیلانی(یا استرآبادی)شاگرد شیخ بهائی.
مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ محمد بن عبود تعزیه خوان کوفی(-1340 ق).تألیف:1338 ق.از احوال ائمّه(علیه السلام)آغاز کرده،سپس به راویان آنان و نواب اربعه و دیگر مشاهیر علماء پرداخته است.خ.دیده شده.
احوال سید نعمت اللّه جزائری و اولاد او،از سید نور الدین امام(-1364 ق)،مرتب بر مقدمه، 12 فصل و خاتمه.
انساب،ناشناخته.سید ابو بکر حضرمی شاعر معاصر قصیده ای در تقریظ آن سروده که در دیوانش درج است.
سید محمد طاهر بن محمد طالب موسوی اردبیلی.
بعضی اجزایش در رجال است که در 1091 ق نوشته است.خ.مرعشی قم.
ص:250
شجرۀ ذریّه طاهره،از سید رضا بن علی صائغ غریفی نجفی(-1339 ق).خ.دیده شده.
سید عبد العزیز بن احمد موسوی نجفی،جدّ آل صافی.در نسب او و اجازات مشایخ اوست.
الجزائریّة)
احوال دودمان سید نعمت اللّه جزائری(-1112 ق)،از سید محمد بن نعمت اللّه جزائری(1350 ق-)،که در زمان تألیف ذریعه به نگارش آن مشغول بوده است.
رمل،ناشناخته.گویند اصل آن به یونانی بوده و به زبانهای عربی،فارسی و ترکی ترجمه شده است.(نسخه های فارسی«شجره و ثمره»که محتملا ترجمۀ همین کتاب است در آستان قدس،ش 11642(887 ق)و ضمیمۀ 13165 موجود است.)
ص:251
مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،مثنوی،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،مثنوی،از خواجوی کرمانی(-753 ق).
خ.موجود.
شرح دعای«مکارم الاخلاق»صحیفۀ سجادیه، از شیخ محمد جواد بن محمد علی شوشتری (-1335 ق).خ.موجود.
اخلاق،از شیخ صارم الدین بن محمد ابراهیم اردستانی یزدی،تالیف:1304 ق.
فارسی،12 بند در ستایش قم،از زکی باغبان قمی.ط.
- یا رب به حق پرده نشین دیار قم
در«کشف الظنون»از کتابی به همین نام در فقه شیعه یاد شده،ولی ظاهرا تصحیف«شرایع الاسلام»است.
فارسی،کلام،از محمد بن مرتضی فیض کاشانی (-1091 ق)،که منتخب«راه صواب»اوست.
خ.آستان قدس،ش 9324(1286 ق)و 11134(1244 ق).
- منّت بی پایان خدایرا جلّ شأنه...
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء».
اصول،از محمد حسن بن محمد صالح کبّۀ بغدادی(-1336 ق)،تألیف:1333 ق.خ.دیده شده.
امام الحرمین محمد بن عبد الوهاب همدانی (-ح 1304 ق)،تألیف:1278 ق.
-اما بعد الحمد و الصلاة...
فقه،از میرزا صادق تبریزی(-1351 ق).
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).
نیز از فارابی که در فهرستها از آن و از«شرایط القیاس»یاد شده.
شیخ ابو الحسن علی بن ابراهیم قمی،شیخ کلینی.
مذکور در فهرست شیخ طوسی.
شیخ ابو الحسن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی(-329 ق)که برای فرزندش نگاشته.خ.
موجود.
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق)در 2 فن و خاتمه.خ.موجود.
ابو علی رهیب بن جریری.مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد یونس بن عبد الرحمان،که به دستور امام رضا(علیه السلام)مرجع بوده است.
ص:252
شیخ ابو القاسم نجم الدین جعفر محقق حلّی (-676 ق).این کتاب به لحاظ ترتیب بهترین متون فقهی و پیوسته مورد توجه بوده است.
شروح و حواشی متعددی دارد که هریک در محلّ خویش یاد شده است.ط.تهران،1267 ق و مکرّر در ایران،بیروت،قاهره و...خ.آستان قدس،ش 7710(740 ق)و چندین نسخۀ دیگر.
-اللهم انّی احمدک یقل فی انتشاره...
فارسی،در مهمات احکام و اعمال،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی تبریزی(-1369 ق)،تألیف:1346 ق.ط.تبریز.
فارسی،مثنوی در فقه،ناشناخته که بنام نظام شاه دکنی سروده شده.خ.شهید مطهری.
- للّه الحمد مالک الملکوت
صاحب الکبریاء و الجبروت
شکر پروردگار حی قدیر...
ص:253
میر ابو الفتح بن میر مخدوم شریفی جرجانی (-976 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 12792(1131 ق).
-الحمد للّه علی افهام الخطاب...
نظام الدّین عبد العلی بن محمد بیرجندی(-934 ق)،تاریخ شرح:930 ق.خ.آستان قدس،ش 1175(932 ق).
-نحمدک یا مجیب دعوات السائلین...
در کتابخانۀ سید حسن صدر الدین در کاظمین هم نسخه ای ناشناخته از«شرح آداب المناظره» بوده که ظاهرا همین شرح است.
شیخ محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق)در جواب اشکالات یکی از مسیحیان که بر بعض آیات مبارکه وارد کرده بوده نگاشته است.خ.موجود.
قطب الدین ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق).خ.کاشف الغطاء نجف.
شرح آیات الاحکام-آیات الاحکام
ص:254
-نحمدک علی آلائک یا واجب الوجود...
قاضی نور اللّه بن شریف حسینی شوشتری (-1019 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:255
ص:256
ابو الحسن علی بن رضوان مصری(-453 ق).
خ.آستان قدس،ش 5572(918 ق)و یک نسخۀ دیگر.به فارسی هم ترجمه شده که نسخۀ آن در آستان قدس موجود است:ش 5463 (سدۀ 13 ق به نام«تفسیر اربع مقالات».)
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1111 ق).خ.آستان قدس،ش 6752 و چند نسخۀ دیگر(به نام ترجمۀ چهارده حدیث).
-(پس از خطبه)که چون کافۀ ارباب فطنت و ذکاء و علامۀ صحاب بصیرت
ص:257
الابحاث
شیخ احمد بن حسن حرّ عاملی(-ح 1120 ق) خواهرزادۀ ناظم.
محمد فاضل بن محمد مهدی مشهدی،شاگرد حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».
سید عدنان شبر بحرانی(-1340 ق)،ابن عمّ و شاگرد ناظم.
-ربّ لک الحمد علی ان شرحت
گویا وی شرح دیگری هم بر ارجوزۀ ابن عمّ خویش نگاشته است.
سید مهدی بن علی بحرانی،فرزند ناظم.مذکور در«الشجرة الطیّبة».
حلّی)
جمال الدین ابو العباس احمد بن محمد بن فهد حلّی(-841 ق).مذکور در«روضات الجنات».
محمد اکمل بن صالح بهبهانی.فرزندش وحید بهبهانی در حاشیه بر مدارک به او نسبت داده است.
غیاث الدّین جمشید بن مسعود کاشانی(-841 ق).مؤلّف«ریاض العلماء»آن را شرحی ضعیف خوانده است.
کتاب صوم،از محمد حسن بن محمد صالح کبۀ بغدادی(-1336 ق).خ.دیده شده.
-کتاب الصوم و مکانه فی الطاعات
سید حسین حسینی عمیدی.مذکور در«امل الآمل».
خال محقق داماد،گویا عبد العال بن محقق کرکی که یادش خواهد آمد.
محمد رحیم بن حاج رضی.نسخۀ قطعه ای از اوائل آن که نام مؤلف یاد شده دیده شده.
شیخ عبد الحسین بن علی برقانی قزوینی(-ح 1290 ق).نسخۀ آن در کتابخانۀ آیت اللّه مرعشی موجود بوده است(اکنون تنها شرح شرایع از این مؤلّف در کتابخانۀ مرعشی قم موجود است).
-(بعد الحمد)کتاب الطهاره،الکتاب مصدر ثان لکتب...
عبد اللّه بن محمد بشروی تونی(-1071 ق).
مذکور در«امل الآمل».
عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ محمد علی بن محمد بلاغی نجفی(-1000 ق).مذکور در«تنقیح المقال».
شیخ شمس الدین محمد بن احمد بن نعمت اللّه بن خاتون عاملی،شیخ اجازۀ سیّد حسین بن حیدر کرکی.مذکور در اجازۀ سید حسین.
شیخ محمد بن حسین معروف به ابو خمسین احسائی(-1310 ق).مذکور در«انوار البدرین».
شیخ محمد بن علی بن نعمت اللّه بن خاتون عاملی،شاگرد شیخ بهائی.
ص:258
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری دزفولی (-1281 ق).ط.مکرّر.
شیخ هارون بن خمیس جزائری.در رسائل یکی از نزدیکان به روزگار او از آن نقل شده است.
ناشناخته.مذکور در«ریاض العلماء»که مؤلف نسخۀ آن را داشته بوده است.
ناشناخته.خ.سماوی نجف(دیده شده).
ناشناخته،گویا نسخۀ آن نزد علامه مجلسی موجود بوده است.مذکور در«ریاض العلماء».
ناشناخته.مؤلّف از شاگردان فخر المحققین بوده.
خ.موجود.
-الحمد للّه العظیم الشان القدیم الاحسان...
ص:259
میرزا حسن بن عبد الرسول حسینی زنوزی (-1223 ق).مذکور در«بحر العلوم مؤلف».
محمد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادی (-1116 ق).مذکور در«روضات الجنات».
عبد الرشید بن نور الدین شوشتری(-1078 ق).
مذکور در تذکرۀ سید عبد اللّه شوشتری.
سید عبد الرضا بن عبد الصمد حسینی اوالی بحرانی.مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ عبد الرضا طفیلی نجفی،تألیف:1278-ح 1290 ق.خ.موجود.
شیخ قاسم بن محمد جواد معروف به ابن الوندی و فقیه کاظمی(-پس از 1100 ق)تالیف:
1086 ق.خ.آستان قدس،ش 7719 و 7720.
سید محسن بن حسن اعرجی کاظمی(-1127 ق) که برخی از مسائل را از کتاب الصلاة شرح کرده و نواده اش سید حسن بن محمد در 1318 ق آن را از سواد به بیاض آورده است-خ.دیده شده.
سید نعمت اللّه بن عبد اللّه حسینی جزائری (-1112 ق).مذکور در«کشف الاسرار»شارح.
ص:260
شیخ محمد بن بهاء الدین،چنانکه در خطبۀ آن یاد شده.نسخۀ مؤرّخ 1112 ق آن در کتابخانۀ ملک موجود است که از روی نسخۀ مؤرّخ 960 ق نوشته شده.
حاج ملاّ هادی سبزواری(-1298 ق).ط.
تهران،1322 ق و مکرّر.
ص:261
میرزا عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی(-1130 ق)،مؤلّف و«ریاض العلماء».مذکور در شرح احوال او.
عز الدوله سعد بن منصور معروف به ابن کمونه (-689 یا 690 ق).در«کشف الظنون»از شروح اشارات ابن سینا شمرده شده است.
سید علی بن عبد الکریم نجفی نیلی،شاگرد علامه حلی(-726 ق).
شرح اصول الدّین-شرح مقدمة الکلام
ناشناخته،شارح در 1057 ق در جوار کعبه به شرح آن آغاز کرده است.نسخۀ ناقص الاوّل آن دیده شده.
امیر اسماعیل خاتون آبادی.مذکور در«تتمیم امل الآمل».مؤلف استاد سید نعمت اللّه جزائری بوده است.
سید محمد باقر بن محمد ابراهیم رضوی قمی (-1218 ق).مذکور در«روضات الجنّات».
ملا حسین سجاسی زنجانی(-پس از 1320 ق).مذکور در«الحدیقة المبهجة».
سید رفیع الدّین محمد بن حیدر حسنی نائینی (-1082 ق).ناتمام مانده است.
ملا محمد زمان تبریزی.در تعلیقات میرزا مهدی(-1218 ق)از آن نقل شده و گمان می رود مؤلّف ملا محمد زمان بن کلبعلی تبریزی شاگرد علامه مجلسی بوده باشد.
فارسی،از عباس بن ملا حاجی تهرانی(-1360 ق).ط.تهران،1358 ق.(ج اول).
شیخ محمد علی بن محمد بلاغی نجفی(-1000 ق).مذکور در«تنقیح المقال».
اردو،از سید محمد شبر بن حسین حسینی جنپوری(-1308 ق)بخشی از این شرح در مجلّۀ«الدین»در جنپور چاپ شده است.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.آستان قدس،س 9610(1095 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الّذی جلّ عن مطارح اضواء الفکر
شیخ محمد بن عبد علی آل عبد الجبار بحرانی قطیفی(سدۀ 13 ق).مذکور در«انوار البدرین».
نسخۀ یک مجلّد آن دیده شده.
میر معصوم بن فصیح بن اولیاء تبریزی قزوینی (-1091 ق).خ.موجود.
فارسی،از نام مؤلف تنها«...ابن محمد شفیع» را می توان خواند.شارح میرزا رفیعا نائینی را سید المحققین خوانده و دور نیست که شاگرد وی بوده باشد.خ.شهید مطهری تهران(1104 ق).
ص:262
اصول فقه،از شیخ حسین بن جعفر کاشف الغطاء نجفی(-1262 ق)فرزند ماتن،در 50 مبحث.
خ.دیده شده.
-قال المقصد الاول
ملا عبد اللّه بن حسن شولستانی،معاصر صاحب ریاض که نسخه های عربی و فارسی شرح را دیده بوده است.
فارسی،از ملا عبد اللّه بن حسین رستمداری،که ذیل ترجمه ها گذشت.
فارسی،از سید محمد علی بن محمد اخباری طباطبائی اردکانی(سدۀ 13 ق)که آنهم ذیل ترجمه ها گذشت
فارسی،گمان می رود از فضل اللّه بن ولی قزوینی (سدۀ 12 یا اندکی پیش از آن)بوده باشد.خ.
دیده شده.
فارسی،از سید محمد مهدی موسوی مشهدی که برای شاه عباس صفوی(-1078 ق)تالیف کرده.خ.دیده شده.
سید نعمت اللّه بن عبد اللّه محدث جزائری (-1112 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:263
ملا علی اصغر بن محمد حسن بیرجندی،شیخ اجازۀ محمد باقر بیرجندی(-1352 ق).مذکور در«بغیة الطالب».
سید صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی (-1263 ق).شرحی است بر شرح ابن ناظم که ذیل«شرح شرح...»نیز خواهد آمد.
فارسی،از سلطان محمد بن علی کاشانی.خ.
آستان قدس،ش 3841(سدۀ 11 ق).
- سپاس و ستایش مر واضعی را
شیخ مهدی بن ابراهیم دجیلی کاظمی(-1339 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از محمد مقیم بن صفی قزوینی که به درخواست فرزندش محمد جعفر نگاشته.خ.
مرعشی قم(1125 ق).
-الحمد للّه الذی جعلنی من المستقرین...
شیخ یاسین بن صلاح الدین بحرانی،مؤلف «معین النبیه».
ص:264
محقق داماد،که به دستور سلیمان میرزا صفوی تألیف کرده.خ.آستان قدس،ش 2483 و 2484.
-(1)لک الحمد یا ذا لجود و المجد و العلی...
-(2)بهترین امری که سکان صوامع قدس
(یکی ازین نسخه ها به عربی و دیگری به فارسی است.)
عز الدین عبد اللّه بن حسین شوشتری اصفهانی (-1021 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ علی بن حسین بحرانی شناطری عسکری، مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
ملا عماد الدین.مذکور در آخر نسخۀ شرایع مؤرخ 885 ق.
سید محمد بن علی بن حسین موسوی عاملی (-1009 ق)صاحب مدارک.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).
خ.آستان قدس،ش 2779(917 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
شمس الدّین محمد بن احمد بن نعمت اللّه ابن خاتون عاملی.خ.آستان قدس.
محمد بن عاشور کرمانشاهی،معاصر فتحعلی شاه قاجار(-1250 ق).خ.دیده شده.
محمد بن نظام الدّین استرابادی.خ.آستان قدس، ش 2486.
-ربّنا وقفنا لمعرفة واجبات الصلاة...
ابو عبد اللّه مقداد بن عبد اللّه سیوری حلّی(-826 ق).نسخه ای از شرح الفیه در کتابخانۀ میرزا محمد تهرانی در سامراء دیده شده و گمان می رود تالیف فاضل مقداد باشد.
ص:265
اعرجی حسینی حلّی(-754 ق)خواهرزادۀ علاّمه حلّی.خ.آستان قدس،ش 7717.
مولوی جعفر علی هندی.ط.لکهنو.
شرح الایجاز-الانجاز
شیخ احمد بن اسماعیل.نسخۀ آن پیش از انهدام مسجد مرجان بغداد در کتابخانۀ مسجد دیده شده.
میرزا محمد حسین گرگانی.مذکور در آخر «مقصد الطالب»مؤلف،که چاپ شده.
سلیمان بن احمد آل عبد الجبار بحرانی (-1266 ق).مذکور در«انوار البدرین».
عماد بن یحیی بن علی فارسی.خ.آستان قدس، ش 1101(961 ق).
-نحمدک یا من هو بالحمد حقیق
علامه سید محسن امین عاملی(-1371 ق) صاحب«اعیان الشیعة».مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد بن عبد علی آل عبد الجبّار قطیفی بحرانی، معاصر سید کاظم رشتی(-1359 ق).
نحو،از ابو الحسن علی بن عیسی ربیعی نحوی شیرازی(-420 ق).
ص:266
(944 ق)و یک نسخۀ دیگر.
-یا مفتح ابواب الحق علی اصحاب العدل...
شیخ محمد بن علی مقشاعی اصبعی،ناتمام.
مذکور در«کشف الحجب».
شیخ محمد بن علی بحرانی،پدر شیخ احمد اصبعی.مذکور در«تاریخ علماء البحرین»
فارسی،ناشناخته.نسخۀ ناقص الاوّل مؤرّخ 998 ق آن در نجف دیده شده.
فارسی،ناشناخته.نسخۀ آن در سامراء دیده شده و از آن برمی آید که شارح پیش از تألیف این شرح،«مصباح»شیخ طوسی را مختصر ساخته است.
ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
-انّ ابتداء المصنّفین فی اوائل کتبهم بالبسملة
ناشناخته.نسخۀ مورخ 1045 ق آن در نجف دیده شده.
-الباء بهاء اللّه...
ناشناخته.خ.خوانساری نجف(982 ق).
-قوله الباب الحادی عشر فیما یجب...الواجب هو الّذی اذا فعله
ناشناخته.نسخۀ مؤرخ 1089 ق آن در سامراء دیده شده.
-قوله الباب الحادی عشر اقول انّما کان هذا الباب
ص:267
سید بهاء الدّین محمد بن محمد باقر حسینی نائینی مختاری،معاصر حرّ عاملی.
شیخ یوسف بن احمد درازی بحرانی(-1186 ق).مذکور در خاتمۀ«معارج»سید حسین قزوینی.
ص:268
سید محمد تقی شفتی گیلانی اصفهانی(-1260 ق).خ.دیده شده.
شیخ عبد اللّه بن عباس ستری بحرانی(-ح 1270 ق).مذکور در«انوار البدرین».
فارسی،از علی اکبر عبد الکریم یزدی.خ.دیده شده.
شرح متنی است در حساب،از ملک محمد بن سلطان حسین اصفهانی.
سید محمد تقی بن رضا قزوینی معروف به سید آقا(-1333 ق)،ناتمام.
فارسی،از شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین.
(-1181 ق).شرح این بیت:
- ترا عطیۀ عمری چنانکه هیلاجش
کند کبیسۀ سالش عطای کبری را.
خ.دیده شده.
شهاب الدّین احمد بن هلال.شرح این بیت از قصیدۀ برده:
-و واقفون لدیهم عند حدّهم
من نقطة العلم او من شکلة الحکم
نسخۀ مؤرخ 892 ق آن دیده شده.
ملا محمد صادق بن علی اردکانی.نسخۀ آن در مجموعۀ مورّخ 1024 ق دیده شده و شرح این بیت است:
- قلم اظافیرک بسنّة و ادب
یمنی ثم یسری حوابص او خسب
ملاّ جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق).خ.مرعشی قم.شرح این بیت است.
- پیر ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت
آفرین بر نظر پاک خطا پوشش باد
سید صدر الدین محمد بن محمد باقر موسوی دزفولی(-1256 یا 1258 ق).ط.در نسخۀ «معراج المؤمنین»به خط شارح.شرح این بیت است:
- من هماندم که وضو ساختم از چشمۀ عشق
چار تکبیر زدم یکسره بر هرچه که هست
فارسی،تنی چند از جمله مولوی نور الدین عبد الرحمان جامی(-898 ق)،شمس الدّین محمد بن یحیی اسیری لاهیجی(-912 ق)و صدر الدین ابو الفتح سید محمد گیسو دراز چشتی بر این بیت شرح نوشته اند که در بسیاری از کتابخانه ها موجود و برخی هم چاپ شده است.
اصل بیت:
- ز دریای شهادت چون نهنگ لا برآرد سر
تیمم فرض گردد نوح را در روز توفانش
ص:269
نام شاه عباس صفوی نوشته است.ط.
تهران 1276 ق و مکرّر.خ.آستان قدس،ش 13648(1015 ق)و چند نسخۀ دیگر.
شیخ هادی بن محمد امین تهرانی(-1321 ق).
ط.1320 ق.
شیخ جعفر بن خضر کاشف الغطاء(-1327 ق).خ.کاشف الغطاء نجف.
محقق داماد میر محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی(-1040 ق).«تایعت»با یاء کلمه ای است که در زیارت عاشورا آمده است.
مذکور در«الرواشح»او.
ص:270
سید محسن اعرجی.از این شرح در«هدایة المسترشدین»نقل شده است.
سید محسن امین عاملی(-1371 ق).ط.
دمشق،1343 و 1349 ق.
سید محسن بن سید مهدی حکیم طباطبائی.خ.
دیده شده.
محمد محسن بن محمد سمیع.خ.موجود.
محمد بن عاشور کرمانشاهی،تالیف:1195 ق.
خ.دیده شده.
شیخ مرتضی بن محمد حسن مظاهری اصفهانی (1316 ق-).
سید مهدی قزوینی حلّی(-1300 ق).وی 2 شرح دیگر نیز دارد که ذیل عنوانهای مستقل خواهد آمد.
شیخ موسی بن جعفر کرمانشاهی(-1340 ق).
دیده شده.
ملا محمد مهدی بن محمد محسن کرمانشاهی.
خ.موجود.
-الحمد للّه الذی لا یحصی ثناؤه...
سید هاشم بن احمد احسائی(-1309 ق).خ.
موجود.
ص:271
ص:272
محمد رضا قمّی مشهدی،تألیف:1090 ق(؟).
خ.دیده شده.
-الحمد لمصرف الامور
تجوید،ناشناخته.خ.آستان قدس،ش 3051 (1020 ق).
هیأت و نجوم،از میرزا ابو الحسن بن اسماعیل محقق اصطهباناتی(-1338 ق).ط.
سید معین الدّین محمد اشرف بن جیب اللّه حسینی طباطبائی شاگرد شیخ بهائی، تالیف:1049 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی خلق سبع سموات...
فاضل جواد بن سعد اللّه کاظمی،شاگرد شیخ بهائی.خ.موجود.
شیخ حسن بن اسد اللّه تولمی رشتی حائری(سدۀ 14 ق).خ.موجود.
-الحمد لولیه...
عباس قلی خان کلهر(-1273 ق).مذکور در «مجمع الفصحاء».
شیخ عبد الحسین بن قاسم حلّی نجفی(-1375 ق).خ.دیده شده.
سید علی حیدر طباطبائی،ناقص.ط.هند، 1300 ق.
سید شمس الدّین علی بن محمد حسینی خلخالی، شاگرد شیخ بهائی،تالیف:1008 ق.خ دیده شده.
-الحمد للّه الذی هدانا بانوار قدسه
ملاّ محمد صادق تنکابنی.یکی از فضلا از آن یاد کرده است.
سید محمد علی بن محمد کاشانی(-1294 ق)، شاگرد صاحب«ضوابط».مذکور در«لباب الالقاب»حبیب اللّه کاشانی.
فرج اللّه بن محمد بن درویش حویزی،معاصر حرّ عاملی،مذکور در«امل الآمل»
فضل اللّه بن محمد شریف(فضل اللّه ثانی)، تالیف:1072 ق.خ.حسینۀ شوشتریهای نجف.
نسخه ای هم در قم دیده شده.
-الحمد للّه الذی صیرنا من المتحیّرین
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید صدر الدین محمد بن محمد صادق قزوینی، معاصر حرّ عاملی.مذکور در«امل آلآمل».
شیخ محمد بن عبد علی آل عبد الجبار بحرانی قطیفی،معاصر سید کاظم رشتی.مذکور در «انوار البدرین».
سید محمد بن هاشم شرموطی،مجاز از شیخ محمد حسین کاظمی در 1302 ق.خ.دیده شده.
قاضی نور اللّه مرعشی شوشتری(-1019 ق).
خ.خوانساری نجف.
ص:273
ناشناخته،شارح شاگرد شیخ بهائی بوده است.
خ.آستان قدس،ش 5571.
-تبارک الّذی جعل فی السماء بروجا
ابو الحسن بن مفرّج یزدی.تألیف:1171 ق.خ.
دیده شده.
-الحمد للّه الذی قلب قلوب المؤمنین
فارسی،از سید محمد تقی بن محمد شفیع کازرونی بوشهری(معاصر)که در 1315 ق در جوانی از تقریرات پدرش نوشته است.
شیخ محمد حسن بارفروشی(-1345 ق).ط.
فارسی،از سید محمود بن سلطان علی خان مرعشی شوشتری(-ح 1355 ق).
ملا محمد مهدی بن محمد ابراهیم کلباسی اصفهانی(-1292 ق).خ.موجود.
شرح تصریف المازنی-المصنّف
ابو السعادات هبة اللّه بن علی شجری معروف به ابن شجری(-542 ق).مذکور در«نزهة الالباء».
شرح تعلیقة الرجال-حاشیة تعلیقة و شرح الفوائد
شیخ بهائی،بهاء الدّین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).در حاشیه ای بر این تفسیر به شرح خویش ارجاع داده است.
سید حسن صدر الدین(-1354 ق).
محمد رضا قزوینی.مذکور در«تتمیم امل الآمل».
شیخ یوسف بن محمد بحرانی حویزی،معاصر شیخ حرّ.مذکور در«امل الآمل»
ص:274
شرح تلخیص المرام-کاشف الحق
فارسی،از آقا هادی بن صالح مازندرانی.
قطعه ای از آن دیده شده.
سعد بن منصور معروف به ابن کمونه(-676 ق.)خ.آستان قدس،ش 703(705 ق).و چند نسخۀ دیگر.
ص:275
ص:276
-تهذیب المنطق و الکلام توشیحه بذکر المفضل المنعام
ابن یونس کاظمی.ظاهرا«میزان العقول»است که خواهد آمد.
سید صدر الدّین محمد موسوی عاملی(-1236 ق).
حاج محمود تبریزی،مجاز از سید صدر الدین دشتکی در 904.خ.آستان قدس 1088(پیش از 1067 ق).
-انّ احسن ما یهذب به المنطق و الکلام
میر بهاء الدین محمد بن باقر مختاری حسینی نائینی(-ح 1140 ق).مذکور در شرح حال او.
فارسی،از سید جمال الدین محمد بن محمود حسینی شهرستانی،تألیف:991 ق.خ.آستان قدس،ش 8887(1074 ق)و چند نسخۀ دیگر.
- سپاس بی حد و قیاس حکیمی را
میر هبة اللّه حسینی معروف به شاهمیر(سدۀ 9 ق).خ.مرعشی قم.
-غایة تهذیب الکلام فتح المنطق بحمد المنعام
ص:277
اعرجی،خواهرزادۀ علامه حلّی.خ.آستان قدس(«منیة اللبیب»).
شیخ محمد که از متأخرین بوده.مذکور در «براهین العقول»شویهی.
سید جمال الدین محمد حسینی استرابادی.
مذکور در«کشف الحجب».در«الفوائد المدینۀ»استرابادی هم از این شرح نقل شده است.
سید صفی الدین محمد بن جمال الدین حسینی استرابادی،شاگرد محقق کرکی.مذکور در یادداشت سید حسین کرکی.
شمس الدین محمد بن مکی شهید اوّل(-786 ق).در بعض اجازات از آن یاد کرده.
ناشناخته.به نام شاه طهماسب صفوی تألیف شده و شارح پیش از آن«مبادی الوصول»را شرح کرده است.خ.دیده شده.
ناشناخته.مؤلف شاگرد علامه حلّی بوده و شویهی مؤلّف«براهین العقول»نسخۀ شرح را داشته است.
ناشناخته.خ.سماوی نجف.
ص:278
شرح الجبر و المقابلة-شرح رسالة
ملا ابو الحسن مرندی(معاصر).ط.
متن و شرح از نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).خ.آستان قدس،ش 2323 و 2324(956 ق).
نور الدین علی بن عبد العالی میسی عاملی(-938 ق).مذکور با احتمال در«کشف الحجب».
شیخ عیسی بن محمد جزائری(-1060 ق).
مذکور در«ریاض العلماء»به نقل از تعلیقات سید نعمت اللّه جزائری بر«امل الآمل».
ناشناخته.مؤلف در سفر مشهد به قصد زیارت امام رضا(علیه السلام)آن را نگاشته است.
شیخ شرف الدین بن علی استرابادی نجفی شاگرد محقق کرکی.از شیخ حرّ نقل شده که نسخۀ شرح را دیده بوده است.
ص:279
عبد العلی بیرجندی(-934 ق).خ.حمیدیۀ استامبول.
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).خ.بروجردی نجف.
فارسی،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی (-1369 ق).ط.
قاضی نور اللّه بن شریف شوشتری(-1019 ق).
مذکور در فهرست کتابهایش.
ص:280
فارسی،از سعید نفیسی.ط.
ص:281
-الحمد للّه الّذی هدانی للاسلام...
شیخ محمد باقر بن محمد تقی اصفهانی(- 1301 ق)پسر ماتن.اصل،بخشی از«هدایة المسترشدین»شیخ محمد تقی است.خ.شیخ الشریعۀ نجف.
-الحمد للّه الذی شرح صدور العلماء...
فارسی،از ابو القاسم فرهنگ شیرازی(-1309 ق)،فرزند وصال.نسخۀ آن نزد عباس اقبال بوده است.
میرزا محمد امام الحرمین همدانی(-ح 1305 ق)،در 1270 ق به خواهش ابو الحسن خان کرمانشاهی تألیف کرده.خ.سماوی نجف.
ص:282
معنی انت منّی:
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق).مذکور در«رجال نجاشی».
محمد شاه قاضی،تألیف:1031 ق.
-الحمد للّه و صلّی اللّه علی محمد و آله...
ملا نظر علی بن محمد محسن گیلانی.خ.کاشف الغطاء نجف(1217 ق،به خطّ شاگرد او).
شیخ احمد بن زین الدّین احسائی(-1241 ق).
ط.(با رسائل او).
معنی انّی مخلف...
شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (-413 ق).مذکور در رجال نجاشی.
محمد باقر بن محمد مؤمن محقّق سبزواری (-1090 ق)،تألیف:1062 ق.صاحب «ریاض»نسخه را به خط او در مجموعه ای دیده بوده است.
حدیث الغمام
قاضی محمد سعید بن محمد مفید قمّی،شاگرد فیض کاشانی(-1103 ق)؛تألیف:1099 ق.
خ.مرعشی قم؛آستان قدس،ش 7722(1250 ق).
-الحمد للّه مدیر الادوار...
شیخ فخر الدین ترکستانی ماوراء النّهری،به شاه عباس دوّم اهدا کرده خ.موجود(1079 ق).
آقا جمال الدّین محمد بن حسین خوانساری (-1125 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
فارسی،از محمد فصیح تبریزی که به دستور سید محمد زمان مستوفی نگاشته است.
- حمد و سپاس مر خداوندی را که ممتاز
آقا باقر وحید بهبهانی(-1205 ق).مذکور در «المعجون الآلهی».
شیخ احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).
ط.(در«جوامع الکلم»).
فارسی،از آقا رضی الدین بن آقا حسین خوانساری که به نام شاه سلطان حسین صفوی تالیف کرده.خ.دیده شده.
محمد زمان بن محمد معصوم.خ.موجود.
-سبحان من اظهر من حصن نور علمه الاحدیّة
شیخ محمد حسن کبۀ بغدادی(-1336 یا 1333 ق).خ.دیده شده.
سید ابراهیم بن محمد موسوی دزفولی(-پس از 1265 ق).خ.صاحب ذریعه،نجف.
التوحید
میر محمد باقر داماد(-1040 ق)،تألیف:
1020 ق.خ.آستان قدس،ش 6162(1022 ق)و نسخۀ دیگر.مرعشی قم.
-الحمد کله لصانع الوجود...
شیخ محمد بن علی آل عبد الجبار قطیفی،تألیف:
1215 ق.خ.دیده شده.
ص:283
-نحمده علی جزیل احسانه...
ملا محمد مشهدی(-1257 ق)،شاگرد صاحب ریاض.مذکور در«مطلع الشمس».
منجیات
کمال الدین عبد الرزاق بن جلال الدّین کاشانی (-735 ق).خ.امیر المؤمنین نجف.
ملاّ احمد بن مهدی نراقی(-1244 ق).خ.
خوانساری نجف.
ناشناخته.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
شیخ حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی(-984 ق).خ.دیده شده.
شرح حدیث حدوث الاسماء-شرح حدیث الاسماء
میرزا محمد هندی اخباری،شاگرد سید العلماء.
فارسی،از سید محمد بن دلدار علی.ط.مذکور در فهرست کتابخانۀ راجۀ فیض آباد.
منسوب به علاّمه حلّی جمال الدّین حسن بن یوسف(-726 ق).ط.تهران،1315 ق(در مجموعۀ«کلمات المحققین»).
-الحمد للّه الذی نطق ذاته بصفاته
محمد حسین بن آقا باقر بروجردی.مذکور در پشت کتاب«النّص الجلی»به قلم فرزند مؤلف.
عبد الرحیم بن یونس دماوندی(-ح 1160 ق).
درج در«مفتاح اسرار الحسینی».
ملا عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1051 ق)یا کمال الدین عبد الرزاق کاشانی(-730 ق).خ.
آستان قدس،ش 6163(1264 ق)و چند نسخۀ دیگر.انتساب به عبد الرزاق لاهیجی در «نجوم السماء»آمده است.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ عزّ الدین محمود بن علی کاشانی.خ.دیده شده.
فارسی،از مظفر علی شاه کرمانی(-1215 ق).
جزئی از مثنوی«بحر الاسرار»اوست.
شیخ مفید بن محمد نبی داور شیرازی(-1320 ق).
فارسی،از ملاّ عبد اللّه زنوزی،که در 1245 به نام فتحعلی شاه قاجار تالیف کرده.خ.مشکات.
ناشناخته.در مجموعه ای به خط شیخ عبد علی زنجانی که در 1350 ق از روی نسخۀ مورخ 1197 ق.نوشته دیده شد.
-الحمد للّه الّذی تجلّی لقلوب العارفین...
سید محمد باقر بن زین العابدین خوانساری (-1313 ق)،صاحب روضات و مذکور در همان کتاب.
فارسی،از سبحان علی خان هندی،تألیف:
1252 ق.
ص:284
-پیشتر از زبان ثقات اهل سنّت...
ص:285
حزین(-1181 ق)به فارسی برگردانیده که در فهرست کتابهایش از آن یاد شده است.
ملا محمد کاظم شاهرودی(-1293 ق).شیخ احمد فرزندش از آن یاد کرده است.
سید محمد علی بن محمد بن دلدار علی نقوی (-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
فارسی،مثنوی،از جلال الدّین علی عنقا طالقانی (-1306 ق).
سید اسماعیل خاتون آبادی.
خلیل بن حاج بابا قزوینی.خ.مرعشی قم؟(در فهرست دیده نشد).
خلیل بن محمد اشرف قائنی اصفهانی(-1136 ق).خ.آستان قدس،ش 9094(1132 ق)و مرعشی قم.
-الحمد للّه هو نور کل شیء...
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).که برای میرزا زین العابدین در 1241 ق تألیف کرده و با «اللوامع الحسینیة»او چاپ شده است.خ.
آستان قدس،ش 2042(1256 ق).
ملا خلیل بن محمد زمان قزوینی.درج در«اثبات حدوث الارادة»که آن را در 1148 ق تألیف کرده است.
فارسی،از ملا عبد اللّه قزوینی،که ظاهرا در روزگار ملوک قطبشاهی در حیدرآباد تألیف کرده.مذکور در«ریاض العلماء».
شرح حدیث الغمامة-شرح حدیث البساط
ملا محمد رضا فرزند ملا صدرا شیرازی.مذکور در«تکملۀ امل الآمل».
ناشناخته،شرح حدیثی است که در اصول کافی از امام صادق(علیه السلام)روایت شده.خ.صاحب ذریعه،نجف.
-اللّه احمد علی ما فرج لی فی حدیث الفرجة
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.آستان قدس(ضمیمۀ«اکمال الدین» صدوق).
فارسی،ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
علاّمه حلّی جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر(-726 ق).ط.(با«مسار الشیعه»).
ص:286
به احتمال از صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).مذکور در«کشف الحجب».
اکثر من ثلاثة ایّام
ملا عبد علی.مذکور در فهرست کتابخانۀ راجۀ فیض آباد.
فارسی،مثنوی،از محمد باقر بن محمد جواد امامی(-1367 ق).مذکور در«شعرای معاصر اصفهان».
ص:287
فلم یر
سید محمد صالح خاتون آبادی(-1166 ق).
خ.دیده شده.
-روی شیخ الطائفة شکر اللّه مساعیه...
میرزا ابو القاسم بن حسن محقّق قمّی(-1231 ق).
شرح الحکمة العرشیه-شرح العرشیة
علامه حسین بن یوسف بن مطهر حلّی(-726 ق).خ.آستان قدس،ش 47(نسخۀ کهن).
-الحمد للّه ذی العزّ الباهر
سید محمد رحیم بن شیر محمد موسوی شهرستانی،تألیف:1093 ق.خ.مرعشی قم.
ملا محمد رضا بن محقق خوانساری.در مجموعه ای به همین صورت نقل شده و ظاهرا مراد رضی الدین محمد بن آقا حسین خوانساری است.
میر غیاث الدین منصور بن صدر الدین محمد حسینی دشتکی شیرازی(-948 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10118.
-اللّهم ارنابعین حکمتک
شمس الدین محمد بن مبارک شاه معروف به میرک بخاری.خ.آستان قدس،ش 14308 (1002 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-امّا بعد حمد اللّه فاطر ذوات العقول...
ابو العلاء احمد بن عبد اللّه معری(-449 ق).خ.
خدیویۀ مصر(654 ق).
فارسی،از شیخ صدوق،ترجمۀ شیخ میرزا باقر کمره ای.ط.ایران،1367 ق.
ناشناخته،شارح از شاگردان مؤلف متن بوده است.
ص:288
فارسی،ناشناخته،در کتابخانۀ امیر المؤمنین نجف دیده شده.
-حمد شریف و شکر لطیف که با شرف بیان و الطف تبیان
با ترجمۀ فارسی،از نور علی شاه.مذکور در فهرست مجلس.
ملا عبد المهدی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلقنا فی زمان دولة النّبی الکریم...
ص:289
الحقائق»به آن ارجاع داده و ظاهرا تتمۀ حدائق است.
فارسی،از سید محمد عباس لکهنوی(-1306 ق)،که به خواهش معتمد الدوله مختار الملک سید محمد خان بهادر ضیغم جنگ تألیف کرده.
ط.لکهنو،1287 ق.
ص:290
ملا محمد تقی بن حسین علی هروی اصفهانی (-1299 ق).مذکور در«نهایة الآمال»او.
شیخ محمد جواد بن علی بن جعفر شوشتری (-1325 ق).خ.موجود.
سید علاء الدّین گلستانه(-1110 ق).درج در «روضة العرفاء»او.
میر آصف قزوینی،زنده در 1136 ق.مذکور در «تتمیم امل الآمل».
ملاّ محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق).مذکور در«اعتقادات»علامه مجلسی.
ص:291
فارسی،از محمد طالب بن حیدر گیلی اصفهانی، زنده در 1066 ق.خ.دیده شده.
-حمد بی غایت و ثنای بی نهایت واحدی را سزاست...
سید عبد الرحمن بن ابی بکر مرعشی.خ.قوله.
فارسی،از ملاّ عبد الرّزاق همدانی محدّث (معاصر)،مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از شیخ عبد اللّه بن شاه منصور قزوینی، شاگرد شیخ بهائی.خ.دیده شده.
سید شمس الدین علی حسینی خلخالی.خ.
آستان قدس،ش 13704(1237 ق).
-الحمد للّه الفرد بلا نّد...
سید علی فردجانی،معاصر سید محمد مجاهد طباطبائی.خ.دیده شده.
ملا فرج اللّه بن محمد بن درویش حویزی معاصر محدث حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».
فارسی،از میرزا محمد علی بن محمد نصیر رشتی.خ.دیده شده.
سید بهاء الدّین محمد بن محمد باقر مختاری.
مذکور در رساله ای که خود در شرح حالش نوشته.
فارسی،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق)که به اتمام آن توفیق نیافته.مذکور در «قصص العلماء».
شیخ محمد بن عبد علی آل عبد الجبار بحرانی، معاصر سید کاظم رشتی.مذکور در«انوار البدرین».
فارسی،از شیخ محمد بن علی حائری ساوجی.
خ.دیده شده.
-حمد غیر متناهی شایسته و سزاوار بارگاه...
محمد بن فتاح قمشه ای(سدۀ 13 ق).خ.
صاحب الذریعه.
-الحمد للّه الذی عجز عن احصاء اعداد نعمه العقلاء...
سید محمد بن هاشم شرموطی،مجاز از شیخ حسین کاظمی در 1302 ق.
فارسی،از شیخ محمد نادری،در هامش بعضی از نسخه های خلاصه از آن نقل شده.
از مختار.در هوامش بعضی از شروح «خلاصة الحساب»از آن نقل شده(و ظاهرا مقصود شرح مختاری است که گذشت).
فارسی،از شیخ مسیّب سبزواری،تألیف:1152 ق.خ.دیده شده.
-حمدی که هیچ عددی احصای آن نکند...
سید محمد مهدی بن جعفر حسینی حائری معروف به حکیم زاده(-1331 ق).
ملا وحید الدین.به همین صورت از آن در بعضی از شرحهای«خلاصة الحساب»نقل شده.
ص:292
شیخ هاشم بن زین العابدین تبریزی(-1323 ق)،تألیف:1304 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الواحد الفرد الصمد
ناشناخته.از شرح محمد اشرف در آن نقل شده.
خ.دیده شده.
فارسی،ناشناخته،تألیف:1106 ق به خواهش بعضی از طلبۀ قزوین.خ.دیده شده
ص:293
شیخ زین العابدین گلپایگانی(-1289 ق).
نوری در«النجم الثاقب»از آن نقل کرده است.
ملاّ محمد صادق بن محمد یزدی،شاگرد شیخ انصاری.خ.آستان قدس،ش 11628.
به نظم،از شیخ عباس بن حسن بن کاشف الغطاء (-1323 ق).خ.دیده شده.
- حمدا لک اللّهم باری النسم
و الحمد لله للحامد من خیر النعم
سید علی بن ابراهیم عاملی(-1260 ق).
صاحب«اعیان الشیعة»از آن شفاها یاد کرده است.
سید علی بن ابی القاسم موسوی خوانساری (-1238 ق).ناتمام و مذکور در«روضات الجنات».
سید علی بن محمد امین عاملی(-1249 ق)، شاگرد سید عبد اللّه شبر.خ.دیده شده.
شیخ محمد علی بن غانم قطری بلادی بحرانی، شاگرد شیخ حسین عصفوری.مذکور در«انوار البدرین».
شیخ محمد علی بن محمد نصیر مدرّس چهاردهی(-1334 ق).نواده اش مرتضی مدرس از آن یاد کرده است.
سید محمد بن محمود عصار لواسانی(-1356 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
محمد بن محمد صادق،مؤلّف«الشرایع المحمدیّة».خ.مرعشی قم.
شیخ هادی بن عباس آل کاشف الغطاء(-1361 ق).خ.موجود.
شیخ هادی بن عبد الرحیم کرمانشاهی(-1377 ق).درین شرح،شارح به تکمیل شرح پدر خویش-«کشف الاسرار»-پرداخته است.
به نظم،ناشناخته،محتملا از میرزا رضا گلپایگانی یا سید حسین بحر العلوم.خ.مرعشی قم.
-(الماء ما سمی ماء مطلقا)
و لو علیه مع قید اطلقا
ناشناخته.نسخۀ آن در کربلا دیده شده.
ص:294
-الحمد للّه الذی جعل القرآن علی العبادة دلیلا...
فارسی،از محمد محسن بن سلیمان قاری.خ.
دیده شده(1179 ق).
-الحمد للّه الذی جعل قراءة القرآن سببا...
جمال الدّین محمد بن آقا حسین خوانساری (-1125 ق).
اول)
شیخ جواد بن سعد کاظمی،شاگرد شیخ بهائی.
مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ جواد بن تقی نجفی،معروف به ملا کتاب.
تتمۀ«مشارق الشموس»است.
حاج محمد حسن بن محمد صالح کبۀ بغدادی (-1336 ق).خ.دیده شده.
-کتاب الحج و هو للّه علی ما ذکره المصنّف...
رضی الدین محمد بن آقا حسین خوانساری.ط.
میرزا عیسی بن محمد صالح تبریزی اصفهانی (-ح 1073 ق).پدر صاحب«ریاض العلماء» و مذکور در آن.
میرزا مهدی بن هدایت اللّه موسوی اصفهانی مشهدی.مذکور در«کشف الحجب».
ص:295
نیز از شیخ اسماعیل که در 1317 ق شرح کرده.
نیز از شیخ اسماعیل که در همان تاریخ شرح کرده و نسخۀ هرچهار شرح موجود است.
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).مذکور در فهرست کتابهایش.
حاج محمد جعفر بن صفر خان همدانی کبودر آهنگی مجذوب علی شاه.ط.1314 ق.
شیخ اسماعیل بن حسن آل عبد الجبار بحرانی (-1328 ق).
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی اصفهانی(-1111 ق).
ملاّ حبیب اللّه بن علی مدد ساوجی کاشانی (-1340 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ملاّ محمد نجف کرمانی اخباری(-1298 ق).
مذکور در«مطلع الشمس».
شرح دعاء الجوشن الکبیر(سبزواری)-شرح الاسماء الحسنی
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در فهرست کتابهایش.
سید هاشم بن احمد احسائی(-1309 ق).
شیخ محمد صالح بن فضل اللّه حائری مازندرانی.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء».
شرح دعاء السحر-السر المکتوم
شیخ محمد ابراهیم بن عبد الوهاب سبزواری اسراری(-1291 ق)،تالیف:1350 ق.مذکور در نامۀ شارح.
با ترجمۀ فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق).خ.دیده شده.وی شرح دیگری هم دارد که در مجلد دعای«بحار الانوار»درج است.
سید محمد جعفر طباطبائی شولستانی،تألیف:
1113 ق.خ.دیده شده.
ملا حسن بن محمد باقر قره باغی،تألیف:
1281 ق.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی جعل الدعاء سببا للاجابة...
ملا درویش علی بن حسین بغدادی(-ح 1277 ق).خ.دیده شده(ناتمام).
فارسی،از محمد صالح بن محمد باقر قزوینی (-1075 ق).خ.مرعشی قم.
-اما بعد فقیر حقیر حسب التماس
ملا علی بن عبد اللّه علیاری(-1327 ق).مذکور در«بهجة الآمال»او.
فارسی،از میرزا محمد علی بن نصیر الدّین مدرس چهاردهی(-1334 ق)،تألیف:1324
ص:296
ق.خ.آستان قدس،ش 9353(1324 ق،خط مؤلف).
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق)،تالیف:
1238 ق به نام ملاّ اصغر نیشابوری.خ.آستان قدس،ش 8856(1258 ق).
شیخ هلال الدین اسماعیل خوئی.درج در «جلیس الواحد و انیس الفارد»که در 1313 ق تألیف کرده.
ناشناخته،درج در مجموعۀ محمد هاشم هروی خراسانی،که بعضی را در 1128 ق نوشته و نسخۀ آن در نجف دیده شده.
-نحمدک و ندعوک فی السّراء
ناشناخته،درج در مجموعه ای که بیشتر رسائل آن از میر عبد الفتاح مراغی است و در کتابخانۀ کاشف الغطاء نجف دیده شده.
ص:297
میرزا عبد الرحیم بن علی اصغر موسوی سبزواری،شاگرد ملا هادی سبزواری.خ.
موجود.
میرزا عبد الکریم مقدس ارومی(معاصر).
شیخ علی بن علی رضاخوئی(-1350 ق)، تالیف:1319 ق.مذکور«وقایع الایام» خیابانی.
تاج العلماء سید علی محمد بن محمد نقوی لکهنوی(-1312 ق).
میرزا محمد علی بن نصیر الدّین مدرس چهاردهی رشتی(-1334 ق).خ.آستان قدس،ش 9354(1324 ق بخط شارح).
سید غنی نقی زیدپوری رضوی لکهنوی (-1357 ق).مذکور در«نجوم السماء».
سید قطب الدّین محمد حسینی ذهبی شیرازی (-1173 ق)،تألیف:1130 ق.خ.مرعشی قم.
-نورانی ترین صبحی که چون صفای مرآت...
ملاّ محمد نجف کرمانی اخباری(-1292 ق).
مذکور در«مطلع الشمس».
سید محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی.
مذکور در آخر«خلاصة الاخبار»او.
ملاّ محمد مهدی بن علی اصغر قزوینی.خ.
روضاتی اصفهان.
حکیم ملاّ هادی بن مهدی سبزواری(-1289 ق)،تألیف:1267 ق،ط.تهران،1281 ق(با شرح اسماء الحسنی»).
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1031 ق).از اجزای«حدائق الصالحین» اوست.
فارسی،از ملاّ علی عراقی،تألیف:878 ق.
مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،از عیسی خان اردبیلی.
فارسی،از یوسف بن حسین طوسی اندروادی.
خ.مرعشی قم.
شیخ محمد علی مدرّس چهاردهی(-1334 ق).خ.موجود.
فارسی،ناشناخته،نسخۀ آن نزد میرزا عبد الرزاق همدانی بوده و از آن نزد صاحب الذریعه یاد کرده است.
ناشناخته.نسخۀ آن در 1119 ق نزد ملا مهدی قزوینی مؤلف«ذخر العالمین»بوده است و شاید هم با«ضیاء الخافقین»که یاد خواهد شد، یکی بوده باشد.
ص:298
فارسی،از میرزا ابراهیم بن محمد علی سبزواری وثوق الحکماء(-ح 1358 ق).ط.تهران.
-حمد مختص به محمودیست که در هرچامه نوای اوست.
فاری،از ملا حبیب اللّه بن علی مدد ساوجی (-1340 ق).ط.تهران،1316 ق و 1340 ق.
وی شرحی هم به عربی داشته است.
ملا علی خداوردی تبریزی،تألیف:1246 ق به خواهش ملا عباس گاوگانی.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الّذی لا یبلغ مدحته القائلون...
فارسی،از میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری (-1232 ق).درج در«میزان التّمیز»او.
فارسی،از سید مصطفی بن هادی نقوی (-1323 ق).ط.
ص:299
(-1292 ق)در کتابخانۀ خوانساری نجف موجود بوده.
ص:300
اردو،از سید محمد علی بن عباس لکهنوی(ح 1298 ق-).ط.هند.
سید اسماعیل بن نجف مرندی(-1318 ق)، تالیف:1282 ق.خ.موجود.
قاضی حسین بن معین الدین میبدی(-909 ق)، تألیف:890 ق.ط.لکهنو،1293 ق.خ.آستان قدس،ش 4837(1057 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
ص:301
از ناظم:شیخ حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).قصیدۀ رائیة در مدح امیر المؤمنین (علیه السلام)است.خ.دیده شده.
فارسی،3 رساله،از جلال الدّین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق).شرح رباعیات او و شرح غزل حافظ با مطلع.
در همه دیر مغان نیست چو من شیدایی...
و شرح بیت حافظ: پیر ما گفت خطا بر قلم صنع
نرفت...
مذکور در«مجالس المؤمنین».
فارسی،نیز از جلال الدّین دوّانی(-908 ق).خ.
خوانساری نجف.خ.آستان قدس.ش 4368 و ضمیمۀ ش 11134.
فارسی،از عباس کیوان قزوینی.ط.تهران، 1348 ق.
ص:302
شیخ احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)، تألیف:1224 ق.خ.دیده شده.
الرسالة الآلهیّة
آقا خلیل بن محمد اشرف اصفهانی(-1136 ق).مذکور در«تتمیم امل الآمل».
سید ابو المعالی بن بدر الدّین حسن استرآبادی، شاگرد محقق کرکی،تألیف:929 ق.خ.دیده شده.
سید محمد بن حبیب اللّه فقیه رضوی(-1264 ق).مذکور در«شجرۀ طیبه».
-احمد من تنزّه عن الظنون
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی (-1181 ق)،فرزند مؤلف.
ملا احمد بن محمد مهدی نراقی(-1244 ق).
مذکور در«روضات الجنّات».
شیخ احمد بن ابراهیم درازی بحرانی،پدر صاحب حدائق.مذکور در اجازۀ سماهیجی و «لؤلؤة البحرین».
شرح الرسالة الذهبیّة-شرح طبّ الرّضا
نور الدّین فتح اللّه ابهری.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی هدانا الی طریق الرسل
احمد بن فارس لغوی قزوینی.مذکور در«معجم الادباء».
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی (-339 ق).خ.دیده شده.
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی (-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
شیخ احمد بن عبد اللّه بلادی بحرانی(-1137 ق).مذکور در اجازۀ سماهیجی.
ص:303
گیلانی)
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین زاهدی گیلانی(-1181 ق)فرزند ماتن.مذکور در فهرست کتابهایش.
نیز از شیخ علی حزین.مذکور در«نجوم السماء».
مهدی الهی قمشه ای(-1320 ق).
علاّمه جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی(-726 ق).ظاهرا با«النور الانور»که یاد خواهد شد،یکی است.
-الرسالة البحرانیّة(احمد آل ماجد)
شیخ احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق) که برای سید عبد الصمد آل ابی شبانۀ بحرانی تالیف کرده.ط.(در«جوامع الکلم».
شیخ محمد علی حزین(-1181 ق).مذکور در «مرآة الاحوال».
ارسطو(ابو طالب زاهدی)
فارسی،از شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی(-1181 ق)فرزند ماتن.مذکور در فهرست تألیفات او.
شیخ احمد بن ابراهیم درازی بحرانی،پدر صاحب حدائق.مذکور در«لؤلؤة البحرین» ظاهرا صورت صحیح نام آن«شرح الرسالة الحمدیّة»است.
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،از ملا عبد الوهاب نیشابوری،که آن را در 945 ق نزد مؤلف خوانده است.مذکور در «ریاض العلماء».
شیخ محمد بن علی جزائری نجفی(-1303 ق).
شرح منظومه در اعتقادات،از ناظم آن:
عبد اللّه بن حمزۀ زیدی،تألیف 618 ق.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذی قهر سلطان الملوک سلطانه...
ص:304
سید اسماعیل بن نجف مرندی(-1318 ق).
«اللّمعة»از شهید اول است.خ.موجود.
ملا محمد تقی هروی اصفهانی(-1299 ق).
مذکور در«نهایة الآمال»مؤلّف.
شیخ جواد بن عبد الحسین نجفی(-1311 ق).
خ.دیده شده.
ملاّ حسین تربتی سبزواری(-ح 1300 ق).خ.
موجود.(تا آخر کتاب الصوم).
-الحمد للّه الذی خلق الانسان من العدم
میر محمد حسین بن محمد صالح خاتون آبادی (-1151 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
سید شفیع جابلاقی(-1280 ق).مذکور در شرح حال او.
سید محمد طاهر بن اسماعیل موسوی دزفولی، داماد شیخ انصاری(-1281 ق).تالیف:ح 1311 ق.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
شیخ عباس بن حسن آل کاشف الغطاء(-1323 ق).از اول کتاب الطهارة تا اواسط احکام الحیض،در 2 مجلد.
سید علی بن محمد اعرجی کاظمی(معاصر).تا آخر کتاب الحج،در 3 مجلّد.
آقا محمد علی بن محمد باقر(وحید) کرمانشاهی بهبهانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
آقا محمد علی بن محمد باقر هزار جریبی (-1245 ق).
مبحث قبله،از میرزا محمد علی بن نصیر مدرّس چهاردهی(-1333 ق).ط 1324 ق.
محمد کاظم بن محمد شفیع هزار جریبی(-ح 1238 ق).خ.دیده شده.
محمد کاظم بن محمد صادق کاشانی(-1373 ق).خ.موجود.
سید محمد سیوشانی بیرجندی.مذکور در«بغیة الطالب»بیرجندی.
شیخ محمد بن یوسف جامعی عاملی(-1218 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی فقهنا فی الدّین...
میرزا مسیح بن محمد سعید تهرانی(-1263 ق).خ.دیده شده.
سید مهدی قزوینی حلّی(-1300 ق).مذکور در«حاشیة المستدرک».
شیخ مهدی ملاّ کتاب نجفی،تألیف:1227 ق.
خ.دیده شده.
محمّد مهدی بن محمد ابراهیم کلباسی اصفهانی.
مذکور در«تکملۀ امل الآمل».
ص:305
میرزا محمد نصیر بن احمد نراقی(-1273 ق).
مذکور در«لباب الالقاب».
ص:306
آستان قدس،ش 7376(1066 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-الحمد لمن هو اصول نعمائه ظاهرة
شیخ عبد علی بن محمد حسین.خ.نور عثمانیۀ استانبول.
ملا علی آرانی کاشانی،معاصر شیخ انصاری (-1281 ق).مذکور در«لباب الالباب» کاشانی.
شیخ علی جزائری،ظاهرا شاگرد مؤلف.
فارسی،از شیخ محمد علی کربلائی،تألیف:
1196 ق.
-شکر و سپاس پروردگاری را که گردانید این امّت را
شیخ محمد بن خلف ستری بحرانی.خ.موجود.
سلطان العلماء سید محمد بن دلدار علی نقوی (-1284 ق).مذکور در«ورثة الانبیاء».
شیخ محمد بن علی بن احمد حرفوشی حریری عاملی(-1051 یا 1059 ق).خ.موجود.
ملاّ محمد بن محمود بن علی طبسی،شاگرد مصنف،آغاز تألیف:1053-1054 ق.
-نحمدک یا من تفرّد بالقدم...
شاه مرتضی بن محمد مؤمن پدر نور الدین اخباری.خ.آستان قدس،ش 14785(1277 ق).
شیخ مهدی بن حسین بن محمد ملا کتاب نجفی.
خ.موجود.
سید هادی بن حسین حسینی.خ.موجود.
ملا یعقوب بن ابراهیم فقیه و محدث بختیاری (-ح 1150 ق).
ص:307
از ماتن:جلال الدین محمد بن اسعد دوانی (-908 ق).خ.مرعشی قم.
-اما بعد الحمد لولیه و الصلاة علی نبیّه و آله...
شیخ احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)، تألیف:1230 ق،برای سید حسین اشکوری، ط.تبریز،1276 ق.خ.آستان قدس،ش 14573(1234 ق)و چند نسخۀ دیگر.
محمد تقی بن مقصود علی مجلسی اصفهانی (-1070 ق).مذکور در«مرآة الاحوال».
میرزا علی نقی بن سید حسین معروف به حاج آقا طباطبائی حائری(-1289 ق).مذکور در «شجرۀ طیّبه».
میرزا محمد علی بن محمد نصیر مدرس چهاردهی(-1334 ق).خ.موجود.
سید بهاء الدین محمد بن محمّد باقر حسینی مختاری نائینی،معاصر شیخ حرّ عاملی (-1104 ق).مذکور در«روضات الجنات».
ص:308
شیخ مفید بن محمد نبی شیرازی(-پس از 1320 ق).خ.مرعشی قم.
ص:309
فارسی،ناشناخته،تاریخ شرح:727 ق.خ.
آستان قدس،ش 5349.
ناشناخته.نسخۀ آن در کتابخانۀ خوانساری نجف دیده شده.
ص:310
سید عبد العزیز بن احمد موسوی نجفی،زنده در 1179 ق.مذکور در اجازۀ شیخ حسین سنبسی بحرانی.
سید ابراهیم بن علی حسینی ارموی.خ.دیده شده.
شیخ ابراهیم بن محمد جزائری،معاصر بحر العلوم.خ.دیده شده.
سید ابو الحسن بن محمد هادی حسینی تنکابنی (-پس از 1255 ق).خ.مسجد اعظم قم.
سید میرزا ابو الحسن محمد انگجی حسینی تبریزی(-1357 ق).وی کتاب حج را به تفصیل شرح کرده.
ملا محمد باقر یزدی حائری،از تقریرات بحث استادش محمد حسین اردکانی و استاد دیگرش میرزا علی نقی طباطبائی نگاشته.خ.موجود.
ملا محمد تقی برغانی معروف به شهید ثالث (-1264 ق)،تالیف:1225 ق.خ.مرعشی قم.
سید جعفر حسینی سبزواری معروف به آقا بابا (-ح 1292 ق).نسخۀ آن در مدرسۀ باقریّه مشهد دیده شده.
شیخ جعفر بن ابی جعفر حویزی.خ.موجود.
شیخ جعفر بن محسن اعسم نجفی(-1287 ق).
خ.دیده شده(ناقص).
سید محمد جعفر بن محمد هاشم خوئی،از تقریر بحث استادش سید محمد حجت نوشته.
میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی(-1312 ق).خ.آستان قدس(به احتمال)،ش 14295.
نیز حسینیۀ شوشتریهای نجف.
شیخ حسام الدین بن جمال الدّین طریحی نجفی.
خ.موجود.
شیخ حسن بن اسد اللّه دزفولی کاظمی(-1298 ق).خ.دیده شده(کتاب النکاح).
-الحمد للّه الذی قذف فی قلوب العلماء نورا
شیخ محمد حسن بن محمد صالح کبّۀ بغدادی (-1336 ق)،تالیف:1318 ق(نماز مسافر).
شیخ حسن بن عیسی فرطوسی نجفی.در 9 مجلد،که پس از وفات او در 3 مجلد پاکنویس گردیده است.
شیخ محمد حسن بن موسوی شروقی.تالیف:
1269 ق(خمس)،خ.کاشف الغطاء نجف.
سید حسین بن حسن مجتهد کرکی(-1001 ق).
خ.دیده شده(مجلد الطهاره).
شیخ حسین بن عباس خاقانی نجفی(-پیش از 1300 ق)،پدر شیخ علی خاقانی.خ.دیده شده.
شیخ حسین بن محمد علی اعسم نجفی.خ.دیده شده.(مجلد الطهارة).
ص:311
شیخ خلف بن عسکر حائری(-1246 ق).
شیخ رضا بن زین العابدین اسدی عاملی(-1269 ق).مذکور در شرح حال سید عبد اللّه شبر.
سید رضا بن مهدی بحر العلوم(-1253 ق).خ.
موجود.
شیخ سلمان بن کاظم هدابی نجفی(-1352 ق).
خ.دیده شده.
سید محمد صادق موسوی خوانساری صاحب «ضیاء التفاسیر».ط.(در 2 مجلد).
سید صادق بن زین العابدین موسوی خوانساری (-1289 ق).خ.دیده شده.
سید صادق بن علی اعرجی(-1204 ق).خ.
دیده شده.
میر محمد صادق بن سید محمد افطسی مدرس اصفهانی(-1304 ق).خ.موجود.
شیخ عباس بن احمد ربیعی نجفی.وی دو شرح، مختصر و مفصل نگاشته که بعضی را در 1315 ق به پایان رسانیده است.
شیخ عباس بن محمد حسین جصانی کاظمی (-1306 ق).در 13 مجلد.
میرزا عبد الجواد بن سلیمان نیشابوری نجفی،از طبقۀ شاگردان کاشف الغطاء.خ.کاشف الغطاء نجف.
سید عبد الحمید بن محمد موسوی،جد آقا سید ابو الحسن اصفهانی(-1365 ق).
شیخ عبد الرضا طفیلی نجفی.شرح معاملات را از 1290 تا 1305 ق نگاشته است.خ.موجود.
سید علی بن حسین صائغ حسینی عاملی،شاگرد شهید ثانی.مذکور در«ریاض العلماء».
ملا علی بن خلیل تهرانی نجفی(-1297 ق)که بعضی را در 1280 ق به پایان رسانیده است.خ.
موجود.
سید محمد علی بن صادق رضوی مشهدی (-1311 ق).خ.آستان قدس.
نور الدین علی بن عبد العال محقق کرکی(-940 ق).مذکور در«کشف الحجب».
شیخ علی بن محمد علی مجیراوی(-1314 ق).
خ.موجود.
شیخ عیسی بن حسین زاهد نجفی،زنده در 1363 ق.خ.دیده شده.
شیخ لطف اللّه بن عطاء اللّه حویزی،معاصر حرّ عاملی.
شیخ محمد بن طعمۀ زریقی.مجلد قضاء را در
ص:312
1266 ق شرح کرده است.
شیخ محمد بن عبد اللّه مظفر نجفی(-1321 ق).
خ.دیده شده.
سید محمد بن هاشم شرموطی نجفی(-1307 ق)،در 7 مجلد.خ.دیده شده.
شیخ مشکور بن محمد جواد حولاوی نجفی (-1353 ق).خ.دیده شده(نماز آیات و نماز مسافر).
ملا مصطفی قزوینی(-پس از 1270 ق)،تألیف بخش قضاء:1251 ق.خ.دیده شده.
سید مهدی بن احمد حسنی کاظمی(-1336 ق)،10 مجلد در طهارت و صلاة،تألیف مجلد اول:1309 ق.خ.دیده شده.
محمد مهدی بن ملا محسن کرمانشاهی(-ح 1280 ق).دوم مجلد تا آخر دماء الثلاثة از کتاب الطّهارة.خ.موجود.
ملاّ محمد نجف کرمانی مشهدی(-1292 ق).
مذکور در«مطلع الشمس».
شیخ نوح بن قاسم جعفری نجفی(-1300 ق)، تألیف مجلد زکات:1293 ق.خ.آستان قدس ش 13540(1294 ق).
میرزا هدایت اللّه اورسیجی شاهرودی(-1281 ق).مذکور در«مطلع الشمس».
ملاّ یعقوب بن ابراهیم بختیاری حویزی(-ح 1150 ق).مذکور در اجازۀ سید عبد اللّه جزائری.
شیخ یوسف بن علی حاریصی عاملی معروف به فقیه،شاگرد سید محمد کاظم یزدی،یک مجلد تا غسل استحاضه.
ص:313
اصول،از شیخ الطائفة ابو جعفر محمد بن حسن طوسی(-460 ق)که شاگردش حسن سلیقی از ان نقل کرده و به پایان نرسیده است.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-907 ق).
خ.کاشف الغطاء نجف.
سید صدر الدین بن صالح موسوی عاملی (-1264 ق).
ص:314
در«معجم الادباء»
ملاّ مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق).مذکور در«لباب الالقاب».
-یا من لا یرجی الشفاء الاّ من جوده...
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق)،در 2 جزء:طبیعیّات و الهیات.
میرزا عبد اللّه بن عیسی افندی تبریزی اصفهانی (-ح 1130 ق)مؤلف«ریاض العلماء».
حساب،از ملاّ عبد العلی بن محمد حسین بیرجندی(-934 ق).خ.آستان قدس،ش 5360(1106 ق).
-الحمد للّه الواحد الاحد...
منطق،از ملاّ بلال ساخنی،معاصر بیرجندی مؤلف«بغیة الطالب»و مذکور در همان منبع.
سید حسین بن حسن موسوی غریفی بحرانی (-1001 ق).مذکور در«سلافة العصر»و «خلاصة الاثر».
قاضی میر حسین بن معین الدین میبدی(-911 ق).خ.قوله.
شیخ سلیمان بن احمد آل عبد الجبّار قطیفی (-1266 ق).خ.موجود.مذکور در«انوار البدرین».
ص:315
12920(1254 ق)و یک نسخۀ دیگر.
نیز از نظام الدین اردبیلی.خ.آستان قدس،ش 12664(1228 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
شیخ فتح اللّه بن علوان کعبی(-1130 ق).
مذکور در شرح اعرجی بر شواهد.
فارسی،از محمد جعفر بن محمد کاظم قائنی.خ.
موجود.
-الحمد للّه الملک الغفّار...
فارسی،از نظام الدین بن احمد اردبیلی.خ.
مرعشی قم.
سید صادق بن علی حسینی اعرجی.خ.آستان قدس،ش 12726(1239 ق)و یک نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی رفع قدر العلماء
نظام اعرج نیشابوری.مذکور در فهرست کتابخانۀ مرحان بغداد،که ممکن است با شرح نظام اردبیلی اشتباه شده باشد.
ابو العباس محمد بن یزید مبرد نحوی(-285 ق).
ناشناخته،تاریخ شرح:1060 ق.شارح پیش از این کتاب،«المفصّل»را شرح کرده است.خ.
عطارد بغداد و حولاوی نجف.
-انّ اول ما یفتتح به الکلام و احلی ما یوشح به
ناشناخته،نسخۀ آن در کتابخانۀ سید حسن صدر در کاظمین دیده شده.
ناشناخته،نسخۀ خط مؤلف در کتابخانۀ سلطان المتکلمین در تهران دیده شده؛نیز آستان قدس، ش 4874(1258 ق).
شیخ ابو محمّد محمّد حسین بن محمد طاهر شریف وحید.ط.تهران،1338 ش.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الاکرم الّذی خلق القلم...
ناشناخته،شارح از عالمان کرمان بوده و آن را برای شاه شجاع آل مظفر(ح 800 ق)نوشته است.مذکور در«کشف الظنون».«المرشح» شرح کافیۀ ابن حاجب است.
-الحمد للّه الذی اوضح بانوار هدایته منهج الدین
کمال الدین حسین فسائی،شاگرد مسیح الدین فسائی(-1134 ق).مذکور در«نجوم السماء».
خ.مرعشی قم.
فارسی،از محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در فهرست کتابهایش.
فارسی،از محمد بن عبد الوهاب کاشانی بیدگلی.
خ.دیده شده.
ص:316
شرح شواهد المغنی-سحر الادیب
ناشناخته.ط.ایران.
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).ظاهرا شرح شواهد عوامل است.
ناشناخته.نسخۀ قدیمی آن در کتابخانۀ مدرسۀ بروجردی نجف دیده شده.
-الحمد للّه الّذی فضل الانسان
شرح 100 حدیث نبوی(صلی الله علیه و آله)که قاضی محمد بن سلامۀ قضاعی جمع کرده،از شیخ افضل الدین حسن بن علی ماه آبادی شیخ منتجب الدین.
ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق).مذکور در«معجم الادباء».
برهان الدین محمد بن ابی الخیر حمدانی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ص:317
-الحمد للّه الذی جعل لوح الامر و الخلق صحیفة
سید جمال الدین کوکبانی یمانی(-1339 ق) مقیم هند.مرحوم آیت اللّه مرعشی از آن یاد کرده است.
حبیب اللّه بن علی مدد کاشانی(-1340 ق).خ.
موجود.
شیخ حسن بن عباس بلاغی نجفی،آغاز تألیف:
1105 ق.
-الحمد للّه الذی جعل الدعاء امانا
حسن بن عبد الرزاق لاهیجی(-1121 ق).
تاج الدین حسن بن محمد اصفهانی معروف به ملا تاجا،پدر فاضل هندی.خ.موجود.
حسین بن حسن گیلانی اصفهانی(-1129 ق).
قطعه ای از ان دیده شده.
سید حسین بن حسن مجتهد کرکی(-1001 ق).
مذکور در اجازۀ شارح برای شمس الدین محمد بحرانی.
عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی (-984 ق).
ملا خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق).خ.
موجود.
ملاّ رضا علی طالقانی.مذکور در شرح ملا صالح روغنی.
ملا محمد سلیم رازی.خ.آستان قدس،ش 3198(1071 ق).
فارسی،از ملا محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی که در حدود 1073 ق نگاشته است.خ.
آستان قدس،ش 9641(1109 ق؟)و ش 3199(1134 ق).
شیخ عباس بن محمد علی بلاغی نجفی(سدۀ 11 ق).
سید صدر الدین بن نصیر الدین طباطبائی،جدّ سادات طباطبائی یزد.در شرح حال او از آن یاد شده و ناتمام بوده است.
مفتی میر عباس لکهنوی(-1306 ق).خ.
لکهنو.
عبد الباقی خطاط تبریزی(سدۀ 11 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
ابو الحسن عبد اللّه بن ابی القاسم زیدی معروف به ابن مفتاح.
میرزا عبد اللّه بن عیسی افندی اصفهانی،صاحب «ریاض العلماء».شرح و حاشیه است.
ملا محمد طاهر بن حسین شیرازی.سید شهاب الدین مرعشی نسخۀ آن را در نجف دیده بوده است.
ص:318
نور الدین علی بن عبد العال محقّق کرکی(-940 ق).
فارسی،از ابو الحسن علی بن حسن زواری(سدۀ 10 ق).
شیخ علی بن زین العابدین عاملی،معروف به شیخ علی صغیر،تألیف:1097 ق.خ.آستان قدس،ش 10854(1097 ق).
-بحمدک اللهم و بشکرک هدیتنا
شیخ علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی (-1104 ق).نسخۀ خط مولف در کتابخانۀ مشکات بوده و در«ریاض العلماء»از آن به «حاشیه»تعبیر شده است.
شیخ محمد علی بن سلیمان جشی بحرانی صاحب«انوار البدرین»نسخه را نزد فرزند مؤلف دیده بوده است.
صوفی ملاّ فتح اللّه خطاط.مذکور در«ریاض العلماء».
سید محسن بن قاسم صنعانی(سدۀ 13 ق).سید جمال الدین کوکبانی از آن یاد کرده است.
سید محسن بن احمد زیدی(-1251 ق).مذکور در«نشر العرف».
محمد بن محمد رضا مشهدی،آغاز تألیف:
1091 ق.خ.مرعشی قم.
سید افصح الدین محمد شیرازی(سدۀ 9 ق).
مذکور در مقدمۀ سید شهاب الدین مرعشی بر صحیفۀ چاپی.
محمد عبد الباقی.شارح لغات صحیفه را شرح کرده است.مذکور در«کشف الحجب».
-امّا بعد حمد اللّه علی آلائه...
شیخ ابو جعفر محمد بن حسن بن شهید ثانی (-1030 ق).
سید رفیع الدین محمد بن حیدر حسینی طباطبائی نائینی معروف به میرزا رفیعا(-1099 ق).
تعلیقی بر صحیفه است.
فارسی،از قطب الدین محمد بن علی شریف لاهیجی،که به نام شاه سلیمان صفوی تألیف کرده.خ.مرعشی قم.
-صحیفۀ جامعۀ عالم امکان
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).تعلیق گونۀ مختصری است که در 1055 ق به پایان رسانیده است.مذکور در فهرست تألیفات او.
-الحمد للّه الذی کتب فی صحیفة قلوبنا...
شیخ ابو جعفر محمد بن منصور بن احمد بن ادریس عجلی حلّی(-598 ق).تعلیق گونه ای است.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی جعل الدعاء عبادة...
سید نعمت اللّه بن عبد اللّه محدث جزائری (-1112 ق)،که مختصرتر از شرح او به نام «نور الانوار»است و در اجازۀ سید عبد اللّه جزائری یاد شده است.
ص:319
شیخ یعقوب بن ابراهیم بختیاری حویزی (-1150 ق).نسخۀ خط شارح را سید حسن صدر دیده بوده است.
فارسی،ناشناخته،خ.آستان قدس،ش 3200 (-1050 ق).
-الحمد للّه الاول ستایش مر خدای را...
نسخه های عربی ناشناخته نیز در آستان قدس موجود است.
ص:320
سید حسین بن علی حسینی همدانی.
سید صدر الدین علی بن احمد دشتکی شیرازی معروف به سید علی خان مدنی(-1120 ق).
وی 3 شرح(کبیر،متوسط و صغیر)دارد.برای شرح کبیر-الحدائق الندیّة
بهاء الدین محمد بن محمّد باقر مختاری نائینی، معاصر شیخ حرّ عاملی(-1104 ق).وی 3 شرح(کبیر،متوسط و مختصر)دارد.شرح کبیر او در کتابخانۀ مرعشی در قم موجود است.
-اولی کلام یستعان به علی جملة المهام
ملا محمد مؤمن بن شاه مرتضی کاشانی،تألیف:
1027 ق.خ.دیده شده.
-الحمد لولیه و مستحقّه
شیخ محمّد بن علی حرفوشی عاملی(-1059 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:321
کاشانی حلّی(-755 ق).خ.امیر المؤمنین نجف؛آستان قدس.
میر غیاث الدین منصور حسینی دشتکی شیرازی (-948 ق).مذکور در«کشف الظنون».
-الحمد للّه الّذی خصّصنا بمزید الانعام...
ناشناخته.نسخۀ آن در بغداد دیده شده.
-الحمد لمن وجب وجوده و بقاء.
شیخ جعفر بن خضر جناجی نجفی(-1227 ق).
خ.کاشف الغطاء نجف.
-الحمد للّه الذی احکم قواعد الدّین...
محمد بن عاشور کرمانشاهی،معاصر فتح علی شاه قاجار(-1250 ق).
ص:322
(-1299 ق).
ص:323
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء».
فارسی،به نظم،از احمد وقار شیرازی(-1298 ق)فرزند میرزا کوچک وصال.ط.شیراز.
ص:324
ص:325
(736 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الاحد بذاته و کبریائه
مظفر الدین شیرازی(-922 ق).مذکور در «کشف الظنون».
صائن الدین علی بن محمّد ترکه(-830 ق).
مذکور در آخر«تمهید»او.
ص:326
نظام الدین عبد العلی بن محمد بن حسین بیرجندی(-934 ق)،تألیف:891 ق.
-الحمد للّه نعمه الوافیة
ص:327
حکیم الدین طبیب گیلانی بوده است.تألیف:
831 ق در هرات.خ.دیده شده.
ص:328
فارسی،از شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی(-1181 ق).مذکور در فهرست کتابهایش.
نور الدین عبد الرحمن جامی(-898 ق)،تألیف:
883 ق.خ.موجود.
ص:329
فارسی،ناشناخته.شرح مفصلی است و نسخۀ ناقص آن در نجف دیده شده.
سید جمال الدین عبد اللّه بن محمد حسینی معروف به نقره کار(-776 ق).خ.خدیویۀ مصر.
-الحمد للّه الّذی جعل ملح العلوم علم العربیّة...
فارسی،از عادل بن علی.نسخۀ مؤرّخ 902 ق آن موجود است.
ناشناخته،شارح از فضلای معاصر ناظم(سدۀ 11 ق)بوده و دیباچۀ شرح را محمد امین طبسی نوشته و در«گلدستۀ اندیشه»درج کرده است.
فارسی،از ناظم:شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی(-1181 ق).خ.موجود.
سیّد جعفر بن محمد اعرجی(-1332 ق).
مذکور در«نفحة بغداد».
شیخ حسن سردرودی تبریزی(معاصر).
تاج العلی سید اشرف بن اغر بن هاشم حسینی (-610 ق).مذکور در«نکت الهمیان».
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).ط.مصر،1313 ق.
اردو،از سید انور حسین(-ح 1350 ق).ط.
شیخ بخش علی یزدی حائری(-1320 ق).
ملا حسن بن محمد ابراهیم اردکانی(-1315 ق).خ.موجود.
ملا محمد حسین درباغی قزوینی(-پیش از 1191 ق).مذکور در«تتمیم امل الآمل».
ملا محمد صالح بن محمد برغانی.واعظ خیابانی نسخۀ شرح را دیده بوده است.
شیخ علی بن علی رضا خوئی(-1350 ق).خ.
موجود.
فارسی،از سید علی اکبر بن سید رضی برقعی (-1317 ق).
فارسی،از میرزا علی خان(ظاهرا گلپایگانی، شاگرد مجلسی).خ.موجود.
-حمد و سپاس نثار بارگاه کبریا اساس...
میرزا فضل علی بن عبد الکریم ایروانی تبریزی (-پس از 1330 ق).خ.موجود.
آقا کمال فسائی.خ.موجود.
ملا محمد قمّی(معاصر).
سید مرتضی بن علی رضا حسینی،تألیف:1290 ق.خ.دیده شده.
ناشناخته.خ.فیض آباد هند.
ص:330
ص:331
محمد بن سلیمان تنکابنی(-13020 ق).
مذکور در«قصص العلماء».
ص:332
(-1228 ق).فقط شرح طهارت و بیع را نوشته است.خ.مرعشی قم(بیع).
شیخ عزّ الدین حسین بن عبد الصمد حارثی عاملی(-984 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ حسین بن محیی الدین ابن ابی جامع عاملی، معاصر شیخ حرّ.مذکور در«امل الآمل».
میرزا محمد زمان بن محمد جعفر رضوی مشهدی(-1041 ق).مذکور در«امل الآمل».
شیخ عبد الحسین بن علی بن محمد برغانی، تألیف:1266 ق.خ.مرعشی قم.
ملا عبد اللّه بن شهاب الدین حسین یزدی شهابادی،معاصر مقدس اردبیلی.مذکور در «امل الامل».(ظاهرا یزدی در این مورد مصحّف تستری است که شرح او«جامع الفوائد»نام دارد.)
سید عمید الدین عبد المطّلب بن محمد بن علی اعرجی(-754 ق).نسخۀ آن نزد صاحب «ریاض العلماء»موجود بوده است.
شیخ عبد النّبی بن علی کاظمی(-1256 ق).
مذکور در«تکملة نقد الرّجال»مؤلف.
شیخ نور الدین علی بن احمد بن ابی جامع حارثی عاملی.مذکور در رسالۀ شیخ قاسم محی الدین در احوال آل ابی جامع.
شیخ محمد علی بن عباس بلاغی.خ.موجود.
میرزا محمد علی مدرس چهاردهی(-1334 ق).خ.موجود.
میرزا فخر الدین نراقی(-1325 ق).خ.موجود.
ملا لطف اللّه اسکی لاریجانی(-1311 ق).خ.
دیده شده.
میرزا مسیح بن محمد سعید تهرانی(-1263 ق) خ.موجود.
آقا محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی.
مذکور در اجازۀ حیدر علی مجلسی.
ص:333
میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری(-1332 ق).
مذکور در«الفوائد الشیرازیّة»تالیف ملا فتحعلی شاگرد اخباری.
شیخ ابو طالب بن عبد اللّه زاهدی گیلانی (-1127 ق).مذکور در فهرست تألیف او.
پسرش شیخ علی حزین هم آن را شرح کرده است.
شیخ عباس بن موسی بن عباس تهرانی،تالیف:
1292 ق.خ.دیده شده.
-نحمدک یا من تقدس هویتک من عرفان الممکنات...
العرضیّة من ثوانی المعقولات)
ملا حمزۀ گیلانی،شاگرد محمد صادق ارجستانی(-1134 ق).مذکور در«تتمیم امل الآمل».
شرح قول الرضی-العبقة
الجمعة)
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
خ.دیده شده.
بالمال)
شیخ لطف اللّه بن عبد الکریم میسی(-1032 ق).
ملا محسن بن محمد طاهر قزوینی،تألیف:
1124 ق.
قاضی سید نور اللّه بن شریف مرعشی شوشتری (-1019 ق).
من طهارتین...)
شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی (-1030 ق).خ.دیده شده.
ص:334
-کلمة اللّه هی العلیا فی جمیع الابواب
فارسی،از شهاب الدین.خ.فیض آباد هند.در آستان قدس نسخۀ شرح کافیه به شمارۀ 14438 از شهاب الدین بن شمس الدین دولت آبادی موجود است.
فارسی،از میرزا فخر الدین گیلانی مشهدی (-1097 ق).شاگرد آقا حسین خوانساری.
مذکور در«روضات الجنات».
شیخ سعد بن احمد نیلی.خ.دیده شده.
نجم الائمّه رضی الدین محمد بن حسن استرابادی(-686 ق).خ.آستان قدس،ش 14605(864 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.
مکرّر.شرحی هم به فارسی داشته.
-الحمد للّه الذی جلّت آلاه
کمال الدین محمد بن معین الدین محمد فسایی معروف به میرزا کمالا،داماد محمد تقی مجلسی.مذکور در فهرست تألیفات او.
سید مرتضی شیرازی.مذکور در«کشف الظنون»به عنوان«شرح نظم الکافیة».
سید نعمت اللّه بن عبد اللّه محدث موسوی جزائری(-1112 ق).مذکور در«الانوار النعمانیۀ»مؤلّف.
فارسی،ناشناخته.خ.دیده شده.
-الکلمة لفظ وضع یعنی لفظیست که وضع گردیده....
ص:335
الوعاة»و«کشف الظنون».
(بطلمیوس)
ابو الحسن علی بن رضوان طبیب(-453 ق).خ.
مشکات.
ملاّ جعفر کرمانی(1080 ق-).مذکور در «تتمیم امل الآمل».
ملا بلال شاخنی قائنی،مذکور در«بغیة الطالب» بیرجندی.
سید محمد بن محمود عصار لواسانی تهرانی (-1356 ق).بخشی از آن در هامش«کشف الریبه»چاپ شده است.
نیز از سید محمد عصار،که برخی از آن در 1305 ق در هامش متن چاپ شده.
شیخ علی بن قاسم قوچانی(-1333 ق).ط.
تهران،1341 ق.
شیخ عبد الحسین بن عیسی رشتی(-1373 ق).
ط.نجف،1370 ق.
آقا سید محسن حکیم(-1390 ق).ط.
محمد سلطان عراقی،شاگرد میرزا محمد تقی شیرازی.ط.
شیخ مهدی خالصی کاظمی.ط.بغداد(در هامش کفایه).
فارسی،از شیخ عبد الکریم بن ابراهیم خوئینی قزوینی(-1372 ق).ط.قم.مکرر.
ص:336
ص:337
شمس الدین استرابادی.خ.دیده شده.
-الحمد لمن تفرد و تعالی...
ملا فضل اللّه استرابادی.نسخۀ مؤرخ 1024 ق آن در کتابخانۀ سید حسین صدر موجود بوده است.
سید حسن بن دلدار علی نصیرآبادی(-1260 ق).مذکور در«کشف الحجب».
-نحمدک یا من ناط الاشیاء بمشیّته
سید محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.دیده شده.
ملا جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق).مذکور در«کشف الظنون».
شمس الدین محمد بن محمود آملی(-752 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین».
نیز از شمس الدین آملی و مذکور در مجالس.
حکیم علی گیلانی.خ.موجود(ج 1).
میرزا اسحاق بن کاظم صدر العلماء اردبیلی (-1306 ق).مذکور در خاتمۀ«حدائق ناصری».
اردو،از سید سجاد حسین.
ترکی،از سودی(-ح 1000 ق).خ.عثمان ثالث استانبول.
ملا مصطفی بن شعبان سروری(-969 ق)،به عربی برای سلطان مصطفی بن سلیمان خان شرح کرده،تالیف:957 ق.خ.عثمان ثالث استانبول.
-الحمد للّه الذی جعلنی من علماء المعانی و البیان
فارسی،از میرزا ابراهیم بن محمد علی حکیم سبزواری وثوق الحکما(-1358 ق).خ.
دانشگاه تهران.
فارسی،از مولانا ادریس بن حسام الدین بدلیسی.
ط.استانبول.
فارسی،از بابا نعمت اللّه بن محمود نخجوانی.خ.
دانشگاه تهران.
فارسی،از سید حسین بن سید رضا.تألیف:
1308 ق.(این شرح منظوم از شخصی به نام عین الدین است که سید حسین با اضافاتی آن را به علی اصغر خان اتابک اهدا کرده و در آن ناصر الدین شاه را ستوده است).خ.آستان قدس،ش 808.
فارسی،از کمال الدین حسین بن عبد الحق الهی اردبیلی،تالیف:908 ق.خ.موجود.
فارسی،از قاضی میر حسین بن معین الدین میبدی(-911 ق).مذکور در«مجالس المؤمنین».
فارسی،از شاه تاج الدین داعی.مذکور در
ص:338
«مجالس المؤمنین».
فارسی،از حکیم عبد الرزاق لاهیجی(-1051 ق).ط.
فارسی،از مظفر الدین علی بن محمد شیرازی رومی(-922 ق)که به نام سلطان بایزید تألیف کرده است.نسخه هایی از این شرح را در استانبول دیده اند.
فارسی،از صاین الدین علی بن محمد ترکه (-830 ق).خ.دانشگاه تهران.
فارسی،از شجاع کربالی.تألیف:856-867 ق.
نسخه هایی از آن را در استانبول دیده اند.
فارسی،به نظم،از سید محمد بن محمود عصار لواسانی(-1356 ق)،که در 1335 ق نظم آن را به پایان رسانیده است.خ.آستان قدس،ش 11649(1336 ق).
فارسی،از شمس الدین محمد بن یحیی لاهیجی، تألیف:877 ق.خ.آستان قدس،ش 11456.
مؤلف«مفاتیح الاعجاز»ناشناخته است و این شرح برگرفته از آن است.
فارسی؟،از سید میر محذوم.در«غنچۀ باز»از آن یاد شده است.
فارسی،از سید نوربخش(یا روح بخشان) بدخشانی.در«غنچۀ باز»از آن یاد شده است.
فارسی،به نظم مستزاد از امین الدین تبریزی، شاگرد شبستری مذکور در«دانشمندان آذربایجان».شاید با غنچۀ باز یکی باشد.
ص:339
فارسی،از شیخ غلام حسین شیرازی،معروف به قاموس گوشتی(معاصر).خ.موجود.
ابو العباس محمد بن یزید مبرد(-285 ق).ط.
قسطنطنیه،1300 ق.
ناشناخته.نسخۀ آن ضمیمۀ شرح لطف اللّه بن احمد دامغانی(-1262 ق)بر قصیدۀ«بانت سعاد»دیده شده و شاید این شرح هم از او باشد.
ص:340
منتجب الدین(-585 ق)و مذکور در فهرست او.
علی بن حسین بن عتبة معروف به شمیم حلّی (-601 ق).مذکور در«بغیة الوعاة».
سید ابو البرکات عمر بن ابراهیم کوفی علوی (-539 ق).نیز مذکور در«بغیة الوعاة».
سید ابو السعادات هبة اللّه بن علی نقیب معروف به ابن شجری(-542 ق).مذکور در«نزهة الالباء».
شیخ جواد بن تقی ملا کتاب،شاگرد کاشف الغطاء،خ.آستان قدس،ش 7760-7769 (سدۀ 13 ق).
سید حسن بن محمد باقر معروف به حاج آقا میر (-1380 ق).یک مجلد در طهارت دیده شده.
شیخ حسن بن جواد ملا کتاب.تتمه ای است از شرح پدرش،تالیف:1285-1293 ق.خ.
کاشف الغطاء نجف.
سید محمد رضا بن محمد مهدی بحر العلوم طباطبائی(-1253 ق).خ.موجود.
شیخ سلیمان بن احمد آل عبد الجبار قطیفی(-ح 1270 ق).خ.موجود.
شیخ علی بن حسین خاقانی(-1334 ق).خ.
موجود.
سید علی بن ابراهیم بن ابی شبانۀ بحرانی،شاگرد شیخ سلیمان ماحوزی(-1121 ق).مذکور در تکملۀ امل الآمل».
شیخ علی بن جعفر کاشف الغطاء(-1253 ق).
خ.دیده شده.
شیخ علی بن محمود طبسی.خ.دیده شده.
شیخ معز الدین تونی،نزدیک به روزگار شهید ثانی.خ.موجود.
محمد مهدی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1292 ق).خ.آستان قدس،ش 7756 و 2 نسخۀ دیگر.
شیخ مهدی بن حسین ملا کتاب.خ.کاشف الغطاء نجف.
ص:341
مقدمات کشف الغطاء)
شیخ احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).
خ.موجود.
شیخ نظام الدین سلیمان بن حسن صهرشتی، شاگرد شیخ طوسی.(-672 ق).مذکور در «معالم العلماء».
نیز از نظام الدین صهرشتی.مذکور در«کشف الحجب».
ص:342
فارسی،از نظام الدین محمود داعی حسینی شیرازی(-869 ق).
فارسی،از حکیم ملا هادی بن مهدی سبزواری (-1289 ق).ط.تهران،1285 ق.
فارسی،از ملا حسین بن علی کاشفی بیهقی (-910 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:343
مطلعین دیده شده.
ملا عبد الصمد همدانی حائری(-1216 ق).
نسخۀ بخشی-از لقطه تا مواریث دیده شده.
میر علی بن محمد علی طباطبایی(-1231 ق) صاحب ریاض.این شرح مختصر است و غیر از «ریاض المسائل»است.خ.کاشف الغطاء نجف.
ملا علی اصغر بن محمد حسن بیرجندی.مذکور در«بغیة الطالب»بیرجندی.
ملا فضل اللّه معاصر علامه حلّی(-726 ق).
ظاهرا نسخۀ آن در کتابخانۀ کاشف الغطاء نجف موجود است.
-هذه فوائد علقتها علی کتاب النافع...
آیت اللّه سید محسن حکیم طباطبائی(-1390 ق)،تالیف:1331 ق.
سید محمد بن حسن بن محسن مقدس اعرجی کاظمی(-1299 ق).خ.موجود.
شیخ محمود جاپلقی،شاگرد محقق کرکی (-940 ق).
ص:344
-(بعض از نسخ)سأل الاستاد الفاضل علی بن شه فیروز...
ص:345
سید عبد اللّه بن محمد رحیم کبیر علوی عاملی (-1243 ق).خ.موجود.
ملا محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق).تألیف:1063 ق.خ.آستان قدس،ش 1688(1066 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
سید حسن بن عبد الهادی موسوی آل خراسان (-1326 ق).ط.نجف،1379 ق.
سید محمد حسین بن علی اصغر قاضی طباطبائی تبریزی(-1293 ق).خ.موجود.
میرزا محمد هاشم چهارسوقی اصفهانی.خ.دیده شده.
میرزا یحیی بن محمد شفیع مستوفی(-ح 1326 ق).خ.دیده شده.
ص:346
میرزا زین العابدین بن جعفر خوانساری(1192 ق-)پدر صاحب روضات.مذکور در «روضات الجنات».
ملا محمد صالح بن احمد سروی مازندرانی(-ح 1081 ق)داماد مجلسی اول.
ملا صفر علی لاهیجانی قزوینی،شاگرد سید محمد مجاهد.مذکور در«قصص العلماء».
ملا علی بن محمد ولی قائنی،شاگرد سید محمد مجاهد.مذکور در«بغیة الطالب»بیرجندی.
ملا علی اکبر قائنی.نیز مذکور در«بغیة الطالب».
سید محمد فقیه رضوی مشهدی(-1264 ق).
مذکور در«الشجرة الطّیبة».
فارسی،از میرزا محمد بن حسن مدقق شیروانی (-1098 ق).مطالب مهم آن را محمد تقی هروی در حاشیه اش بر حاشیۀ شیروانی درج کرده است.
ملا محمد مهدی بن محمد شفیع استرآبادی لکهنوی(-1259 ق).مذکور در «نجوم السماء».
میرزا هدایة اللّه شاهرودی(-1281 ق).مذکور در«مطلع الشمس».
ص:347
شیخ عبد علی بن ناصر بن رحمۀ بحرانی.مؤلّف «ریاض العلماء»نسخۀ آن را داشته است.
سید عبد اللّه قارونی(-پیش از 1028 ق).
مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
ص:348
فارسی،از آقا جمال الدین محمد بن حسین خوانساری(-1125 ق).ط.
ناشناخته.در آن از شرح مجلسی اول نقل شده است.خ.مرعشی قم.
ضیاء الدین محمد بن حسن حلبی.خ.استانبول.
شیخ ابو علی احمد بن محمد مرزوقی اصفهانی (-421 ق)شاعر اهل بیت.خ.مرجان بغداد.
ملا محمد بن حاج محمد استرآبادی،تألیف:
1120 ق.خ.موجود.
-احمدک اللّهم علی نعمائک المنادیة.
خواجه صائن الدین ترکه.خ.موجود.
ابو نصر محمد بن احمد بن طرخان فارابی(-339 ق).مذکور در«اخبار الحکماء».
ملاّ محمد باقر بن زین العابدین یزدی(-پیش از 1056 ق)،شاگرد شیخ بهائی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه حق حمده...
علی بن حسن شمیم حّلی(-601 ق).مذکور در «بغیة الوعاة»و«کشف الظنون».
ابو عبد اللّه محمد بن علی بن احمد حلّی معروف به ابن حمیده(-550 ق).مذکور در «کشف الظنون».
ابو سعید محمد بن علی عراقی حلّی(-561 ق).
مذکور در«کشف الظنون».
سید صدر الدین محمد بن صالح موسوی عاملی اصفهانی(-1263 ق).
سید محمد تقی بن حسین نقوی لکهنوی (-1289 ق).خ.موجود.
شرح المقدمه-ریاض العقول
سید رکن الدین ابو محمد حسن بن محمد بن شرفشاه علوی(-717 یا 715 ق).
ص:349
ص:350
ق).مذکور در«قصص العلماء».
شیخ عبد الرحیم کرمانشاهی(-1305 ق).شیخ هادی فرزند شارح از آن یاد کرده است.
ص:351
(-1116 ق).مذکور در«روضات الجنات».
حسام الدین بن محمد صالح سروی مازندرانی (-1081 ق).مذکور در«امل الآمل».
ص:352
سید کاظم بن قاسم حسینی رشتی(-1259 ق).
خ.موجود.
میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
مذکور در«قصص العلماء».
شیخ مهدی کجوری شیرازی(-1293 ق).خ.
دیده شده.
ناشناخته،شارح شاگرد(مؤلف بوده و نسخۀ شرح دیده شده).
ص:353
فارسی،از عبد الصمد بن کمال بن امیر الحاج،که برای فرزند استادش ضیاء الدین محمد استرآبادی نگاشته است.خ.مجلس و دانشگاه تهران
-حمد بی غایت و ثنای بی نهایت سخن آفرینی راست.
شیخ علی نجار.در برخی از حواشی شروح نصاب از آن نقل شده است.
فارسی،از قاضی محمد کریم بن فصیح الدین محمد دشت بیاضی(سدۀ 10 ق).خ.آستان قدس،ش 7365(1311 ق)و یک نسخۀ دیگر.ط،تهران 1366 و 1275 ق.
فارسی،از ملاّ محمد مقیم جعفری،تألیف:
1049 ق.خ.سماوی نجف.
فارسی،از مرشد بن علی سیفکی شیرازی.خ.
دانشگاه تهران(سدۀ 11 ق).
شیخ یوسف بن مانع قرشی.
فارسی،ناشناخته،نسخۀ مؤرخ 1063 ق آن دیده شده.
-سپاس و شکر بی قیاس مر خدایراست
ص:354
ص:355
سید حسن بن محمد لواسانی(1308 ق-).
سید حسن بن مطهر جرموزی یمنی(-1110 ق).مذکور در«نسمة السحر».
علاّمه جمال الدین ابو منصور حسن بن مطهر حلّی (-726 ق).مؤلف.«کشف الحجب»آن را مختصر شرح ابن میثم دانسته است.
شیخ حسین بن شهاب الدین بن حسین بن خاندار شامی(-1076 ق)(چنانکه در«سلافة العصر» آمده)،یا حسین بن شهاب الدین بن حسین بن محمد بن حیدر کرکی عاملی(چنانکه در «امل الآمل»آمده است.)
فارسی،از میرزا محمد حسین بن مهدی فروغی ارباب اصفهانی(-1325 ق).ط.تبریز،1358 ق(چاپ دوم).
فارسی؟،از حیدر قلی خان بن نور محمد خان سردار کابلی(-1372 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از میرزا خلیل بن ابی طالب کمره ای (-1317 ق).ط.تهران،1366 ق.
ملا محمد رفیع بن فرج گیلانی(-ح 1160 ق).
مذکور در اجازۀ شیخ حسین برای شاگردش شیخ حسین حوری.
مختصر شرح ابن ابی الحدید،از ملا سلطان محمود بن غلام علی طبسی،زنده در 1079 ق.
خ.آستان قدس،ش 13817.
فارسی،از ملا محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی(-ح 1075 ق).ط.تبریز،1321 ق.
-الحمد للّه علی ما اولانا من نعمائه
فارسی،از مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر شوشتری لکهنوی.ط.هند،1287 ق.
فارسی،از شیخ عبد الحسین بن محمد طاهر دزفولی(-1339 ق).شرح خطبۀ همام است که پس از شرح آن را به نظم نیز درآورده است.خ.
موجود.
شیخ کمال الدین عبد الرحمن بن محمد ابن عتایقی حلی(-پس از 788 ق).خ.
امیر المؤمنین نجف.
فارسی،از ملا عبد الکریم بن محمد یحیی قزوینی معاصر شاه سلطان حسین صفوی(-1134 ق).
شرح خطبۀ قاصعه و در باب پنجم«نظم الغرر» او درج است.
شیخ عبد النبی بن شرف الدین محمد طسوجی آذربایجانی(-1203 ق).مذکور در «ریاض الجنّة».
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی (-1242 ق).قطعه ای از آن دیده شده و غیر از «نخبة الشرحین»اوست.
فارسی،از شیخ عزّ الدین آملی،تاریخ شرح:
944 ق.ط:آستان قدس،خ.شهید مطهری.
-نحمده علی ما کان و نستعینه...
ص:356
فارسی،از شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی(-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
شیخ محمد علی بن بشارة خیقانی آل موحی معاصر شیخ احمد نحوی(-1183 ق).مذکور در قصیدۀ شیخ احمد نحوی در مدح شارح.
فارسی،ترجمۀ منظوم از محمد علی بن محمد حسین انصاری قمی(-1329 ق).ط.
تهران،1367-1369 ق.
فارسی؟،از عماد الدین علی قاری استرآبادی، معاصر شاه طهماسب صفوی.مذکور در «ریاض العلماء».
فارسی،از خواجه صائن الدین علی بن محمد ترکه (-830 ق).مذکور در مقدمۀ چاپی «تمهید القواعد»او.
سید محمد علی بن محمد شاه عبد العظیمی (-1334 ق).ط.نجف.
سید رضی الدین علی بن موسی ابن طاووس حلّی (-664 ق).مذکور در«خاتمة المستدرک».
فارسی،از میرزا محمد علی بن محمد نصیر مدرس چهاردهی(-1334 ق).مرتضی مدرسی نوادۀ شارح از آن یاد کرده است.
فارسی،از نظام الدین امیر علی شیرنوائی(-206 ق).مذکور در«تحفۀ سامی».
فارسی،از سید علی نقی بن سید محمد حسینی سدهی اصفهانی معروف به فیض الاسلام.ط.
تهران،1367 ق.
سید ضیاء الدین ابو الرّضا فضل اللّه بن علی بن هبة اللّه حسینی راوندی،زنده تا 548 ق.خ.
مرعشی قم.
فارسی از محمد کاظم بن محمد فاضل مشهدی، زنده در 1107 ق که به خواهش اعتماد الدوله شاهقلی خان نوشته است.خ.آستان قدس،ش 1946(1277 ق).
-الحمد للّه مالک مصر الایجاد
سید محمد کاظم بن محمد ابراهیم موسوی قزوینی حائری(1348 ق-).ط.نجف،1378 ق(ج،اول)،1381 ق(ج،دوم).
سید ماجد بن سید محمد بحرانی(-پیش از 1097 ق).ناتمام.مذکور در«امل الآمل».
ترکی منظوم،از محمد جلال الدین.ط.استانبول، 1304 ق.
شیخ محمد قوام الدین بن حبیب اللّه قمی.مذکور در فهرست تألیفات او.
شریف رضی جامع«نهج البلاغة».تعلیقات او است بر بسیاری از خطبه ها و جز آنها.
شیخ محمد بن نصار حویزی،مجاز از شیخ بهائی و معاصر او،شرح حدود 100 کلمه از کلمات
ص:357
قصار در«نسخۀ کتاب الامامة»موجود در حسینیۀ شوشتریهای نجف.
صدیق الملک میرزا محمد رئیس،تعلیقات اوست بر یک نسخۀ«نهج البلاغة»موجود در آستان قدس.
فارسی،از میرزا محمود بن محمد تقی مشهدی، تألیف:1172 ق.
-بهترین کلامی که به شادابی در کلماتش...
مولوی(ظاهرا مولوی غلام علی بهاونگری) هندی،مذکور در«ما هو نهج البلاغة»از سید هبة الدین شهرستانی.
فارسی،از ملا محمد مهدی بن ابی تراب سهندی کججی،تألیف:1097 ق.خ.آستان قدس(در مسودۀ ذریعه به همین شکل یادداشت شده،امّا پس از آن نشانه ای از مآخذ به دست نیامد).
فارسی،از سید محمد مهدی بن مرتضی حسینی خاتون آبادی(-1150 ق).خ.شهید مطهری.
شیخ کمال الدین میثم بن علی بن میثم بحرانی (-679 یا 699 ق).وی جز شرح مفصل «مصباح السالکین»شرح مختصری نیز دارد،که برای فرزندان خواجه علاء الدین عطاملک نوشته است.
فارسی منظوم،از میرزا احمد وقار شیرازی (-1298 ق)فرزند وصال.ط.شیرازی،1331 ق.
فارسی،شیخ هادی بن حسین بیرجندی (-1366 ق).ترجمۀ عهدنامۀ مالک اشتر است.ط.تهران،1355 ق.
ابو الفضل یحیی بن حمید معروف بن ابن ابی طی (-ح 630 ق).مذکور در«لسان المیزان».
ملا قوام الدین یوسف شیرازی معروف به قاضی بغداد(-922 ق).مذکور در«کشف الظنون».
ابن عنقا.مذکور در«وقایع الایّام»خیابانی.
ظاهرا تصحیف ابن عتایقی است زیرا جای دیگری به این نام شرح و تألیفی دیده نشد.
اصفهانی(سدۀ 8 ق).نیز مذکور در«وقایع الایّام».
محمد حسن نائل مرصفی.وی تعلیقاتی بر «نهج البلاغه»دارد که در 1328 ق در ذیل نهج چاپ شده است.
ابو الفضائل حسن بن محمد صغانی یا صاغانی (-650 ق).نیز مذکور در«وقایع الایام»به نقل از«تحفة الابرار».
عزّ الدین ابو حامد عبد الحمید بن هبة اللّه ابن ابی الحدید معتزلی(-655 ق).ط.مکرّر.
سید عبد العزیز سید الاهل.تعلیقاتی است برگرفته از شرح ابن میثم که در ذیل صفحات زیاده بر تعلیقات شیخ محمد عبده چاپ شده است.
شیخ محمد بن عبده(-1323 ق).تعلیقات اوست که در پای صفحات«نهج البلاغة»مکرر
ص:358
چاپ شده است.عهد مالک اشتر را نیز شرح کرده و«مقتبس السیاسة»نامیده است،که آنهم در 1317 ق در مصر چاپ شده است.
امام فخر الدین محمد بن عمر رازی(-606 ق).
مذکور در«تاریخ الحکماء»قفطی.
شیخ محمد محیی الدّین عبد الحمید مصری (معاصر).
محیی الدین خیاط،منتخبی است از شرح ابن ابی الحدید.ط.بیروت.
سعد الدین مسعود بن عمر تفتازانی(-792 ق).
مذکور در«ما هو نهج البلاغة».
قاضی عبد الجبار،مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،از نور محمد بن عبد العزیز محلّی،تالیف:
1028 ق.مذکور در«نهج البلاغه چیست».
نسخ ناشناخته ای در آستان قدس و برخی کتابخانه های دیگر دیده شده.برخی کهن و برخی به فارسی است.
ص:359
الحق
ص:360
به دست نیامد.
ص:361
-الهدایة امر من لدیه...
خواجه صائن الدین(شاید صائن الدین ترکه در گذشتۀ 830 ق).مذکور در«کشف الظنون».
سید فخر الدین محمد بن حسین حسینی،تألیف:
928 ق.شرح شرح میبدی است و در عناوین حاشیه گذشته.
صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازی(-1050 ق).خ.آستان قدس،ش 173(1071 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.تهران،1297 ق و مکرّر.
-الحمد للّه مخترع عقل الفعال...
شمس الدین محمد بن مبارک شاه بخاری معروف به میرک.خ.آستان قدس،ش 741 (850 ق)و چند نسخۀ دیگر.
حاج محمود بن محمد نیریزی،مجاز از میر صدر الدین دشتکی در 903 ق.خ.آستان قدس،ش 175(موقوفۀ 1067 ق).
-هو المحمود الحمد لمحمود من آلائه...
ناشناخته.تالیف:880 ق.خ.بروجردی نجف (1078 ق).
میرزا محمد مهدی علی خان.
ناشناخته،شارح شیرازی بوده است.مذکور در «مسؤولات»بروجردی.
فارسی،شارح از فضلای هند بوده.ط.هند.
ملا عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1051 ق).خ.
موجود.
-یا قیوم ایّدنا بالنور...
ناشناخته.ط.ایران،1323 ق(با شرح دوانی).
ص:362
خ.دیده شده.
-فائدة لا یخفی ان قضیة الاشتراط
ملا عبد الرسول نوری(-ح 1325 ق).ط.(با شرح الزیارۀ او).
فقه،از سید محمد جعفر کاشانی(-1317 ق).
ط.ایران،1315 ق.
میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق).خ.موجود.
میرزا عبد الرحیم بن نصر اللّه انصاری(معاصر).
ط.ایران.
نهی از تسمیۀ صاحب الزمان،از میر محمد باقر بن محمد حسینی استرآبادی محقق داماد(-1040 ق).تالیف:1020 ق.خ.آستان قدس،ش 1710 و 1711.
-الحمد للّه رّب العالمین حمدا لا یبلغه حمد الحامدین...
میرزا ابراهیم بن غیاث الدّین قاضی اصفهانی.خ.
آستان قدس،ضمیمۀ ش 6126.
اردو،مقتل،از مولوی قاسم علی رضا صاحب (معاصر).ط.هند.
در حکم و آداب پیامبر(صلی الله علیه و آله)،از ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
در معجزات پیامبر(صلی الله علیه و آله)و دلائل امیر المؤمنین (علیه السلام)،از سید هبة اللّه بن حسن موسوی،صاحب «المجموع الرائق».مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،جریده ای که از 1300 تا 1309 ق چاپ و منتشر می شد.
شرف الابد-الفیض العام
سید محمد باشتی.خ.فیض آباد هند.
الجوینی)
قاضی نظام الدین اصفهانی،برای خواجه علاء الدین عطا ملک جوینی(-680 یا 681 یا 683 ق)نگاشته.خ.پاریس.
ابو المفضل محمد بن عبد اللّه شیبانی که نجاشی او را دیده و در رجال خویش از او یاد کرده است.
ابو العلاء احمد بن عبد اللّه معری(-449 ق).
مذکور در«کشف الظنون»و«نسمة السحر».
فقه عبادات،از ملا فرج اللّه بن محمد حویزی، نسخۀ مورخ 1103 ق که در حیات مؤلّف نوشته شده دیده شده است.
-الحمد لک اللّهم واجب الوجود...
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
دیوان قصائد محمد بن حسن معروف به ابن نعیم حلّی،در مدح عزّ الدین ابو محمد حسن بن حسین بن مظفر حلّی اسدی،که در حدود 695 ق سروده و علامه حلّی بر آن تقریظ نوشته است.
خ.موجود.
ص:363
فتح اللّه بن محمد کاظم شیبانی(-1308 ق).
مذکور در فهرست مجلس.
فارسی،مثنوی،از نظام الدین احمد بن الیاس نظامی گنجوی(-پس از 607 ق).ط.تهران 1316 ش؛لکهنو،1292 ق.
شرفنامۀ خراسان،
شرفنامۀ قم،
شرفنامۀ کربلا،
فارسی،سفرنامه های منظوم.
فارسی،جواب مسائل شیخ مهدی شرف الدین، از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی،تاریخ پرسش:1358 ق.ط.136 ق.
فارسی،طب،از محمد مسیح طبیب.
-بسم اللّه الذی لا یضرّ مع اسمه داء
فارسی،مجلّه ای که به مدیریت سعید نفیسی (-1345 ش)،از شعبان 1349 ق در تهران انتشار می یافت.
رساله در طهارت خون امام(علیه السلام)،حاج ملا محمد مشهدی(-1257 ق).مذکور در«مطلع الشمس».
ص:364
لواسانی(معاصر).ط.
رسالۀ عملیه،از شیخ مهدی بن حسین خالصی کاظمی(-1343 ق).ط.1339 ق.
اردو،آداب شرعی،از مظفر علی خان بن خورشید علی خان جانستۀ هندی(-1354 ق).
ط.هند.
فقه استدلالی،سید محمد بن عباس وزیر لکهنوی (-1312 ق).مذکور در«تجلیات».
شرح«مفاتیح الشرایع»از ملا ابو الحسن بن محمد طاهر شریف فتونی.تالیف بعضی:
1129 ق.مذکور در«لؤلؤة البحرین».
فقه،از مفتی میر عباس لکهنوی(-1306 ق).
ط.عظیم آباد هند.
ادعیه،از مآخذ مصباح کفعمی.
شیخ جواد بن تقی ملا کتاب نجفی،تالیف مجلد سوم:1234 ق.در«الانوار الغرویة»هم یاد شده.
در خمس،از شیخ احمد شانه ساز شیرازی (-1332 ق).
اردو،از سید سرور حسین امروهوی.ط.
زندگینامه،از شیخ محمد رضا بن هادی آل کاشف الغطاء(-1366 ق).ط،نجف،1360 ق؛هند 1355 ق(در مجلۀ رضوان).
منظومه در منطق،از سید جعفر بن ابی اسحاق کشفی(-1267 ق).خ.آستان قدس،ش 6902.
-بسم الاله فتح کل الالسنة
فارسی،مثنوی،از عبد الکریم سلطان حاکم بانه.
خ.مجلس(1273 ق،به خط ناظم).
-این حکایت ز«الف لیلا»دیده ام...
ص:365
بایزید بسطامی.ظاهرا نسخۀ آن ضمن مجموعۀ ئی نزد میرزا جعفر سلطان القرائی موجود بوده است.
طب،از ابو علی حسین بن عبد اللّه ابن سینا (-428 ق).خ.آصفیه و رامپور هند.
ابو بکر محمد بن یحیی صولی شطرنجی(-335 یا 336 ق).خ.عبد الحمید خان اول استانبول.
فارسی،ناشناخته.به قول صاحب «کشف الظنون»مؤلّف از متأخرین بوده است.
در حرمت شطرنج،از ملاّ عبد الرسول سوادکوهی نوری.ط.تهران(با یکی از رساله هایش).
میرزا محمد نصیر فرصت شیرازی(-1339 ق).
مذکور در«آثار العجم»او.
فارسی،مثنوی دینی،از میرزا علی خاموش.خ.
آستان قدس،ش 9567(1344 ق،به خط ناظم).
فارسی،از ملا محمد بن مهدی اشرفی بارفروشی (-1315 ق).ط.تهران،1312 ق و مکّرر.این کتاب به سؤال و جواب هم معروف است.
تامس لایل،ترجمۀ سید علینقی بن ابی الحسن نقوی لکهنوی،مذکور در فهرست تألیفات او.
وقایع 1360 ق،از سرهنگ عطاء اللّه فصیحی (-1313 ق).ط.
میرزا نجم الدین ابو القاسم بن محمد عبد الصاحب بن ملاّ احمد نراقی(-1319 ق).
ط.یزد،1367 ق.
ابو عبد اللّه احمد بن عبد اللّه نوبختی.مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الحسن علی بن محمد شمشاطی عدوی نحوی،معاصر کلینی،مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عبد اللّه محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ ابو جعفر احمد بن خالد برقی(-280 یا 274 ق).نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابو حنیفه احمد بن داود دینوری(-282 یا 290 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو الحسن محمد بن احمد بن محمد بن احمد بن ابراهیم بن طباطبا(-322 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم و«معجم الادباء».
اردو،از سید محمد علی داعی الاسلام،مؤلف «فرهنگ نظام».ط.
ص:366
فارسی،نیز از سید محمد علی داعی الاسلام.ط.
حیدرآباد دکن،1346 ق.
باقر بن صادق بن عبد الحسین ایروانی(ح 1345 ق-).
علی خاقانی صاحب مجلۀ«البیان»،آغاز تالیف:1361 ق.
نیز از علی خاقانی،در 5 مجلد،مشتمل بر احوال 128 شاعر.ط.نجف 1370-1372 ق.
سید هادی بن حمد آل کمال الدین حسینی، تألیف:1354 ق.بیش از 40 شرح حال از شاعران سدۀ 14 ق.
شیخ محمد علی بن یعقوب نجفی(-1313 ق)، آغاز تألیف:1332 ق،در 3 جزء.ط.نجف، 1370 ق(به نام«البابلیات»).
شیخ علی خاقانی.شرح حال 156 شاعر،از سال 656 تا 1337»ق.
عبد الصاحب بن شیخ عمران دجیلی نجفی (-1362 ق).ط.نجف،1938 م.
نیز از عبد الصاحب دجیلی.ط.نجف، 1955-1956 م و بغداد.
شیخ علی خاقانی.در احوال شاعران نجف که در تاریخ ادبیات عرب نسبت به آنان تغافل ورزیده اند.
نیز از شیخ علی خاقانی.احوال 84 شاعر.
محمد بن عبد اللّه بن زرین خزاعی(-196 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
ابو طالب عبد مناف بن عبد المطلب،شارح:
ابو هفان عبد اللّه بن احمد بصری نحوی(سدۀ 2 ق).ط.نجف،1356 ق(به عنوان دیوان...).
ابو عبد اللّه احمد بن محمد جوهری(-401 ق)، صاحب«مقتضب الاثر».مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد بن جمال الدین گلپایگانی نجفی (-1330 ق).برگرفته از«الادب الجدید».
ابو بشر احمد بن محمد بن ابراهیم معلی.نجاشی به 2 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
احمد بن ابراهیم بن اسماعیل بن داوود بن حمدون کاتب ندیم از خواص امام هادی و امام عسکری (علیه السلام).
محمد بن عمران مرزبانی(-378 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
شعر زید الخیل-اشعار زید و غریب شعر زید
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
پدرش ابو الشیص در 196 ق درگذشته است.
ص:367
مذکور در فهرست ابن ندیم.
احمد بن ابراهیم کاتب ندیم.
ص:368
فارسی،طب،از حکیم واجد علی خان هندی.
ط.لکهنو،1897 م.
اخلاق،سفر نهم«غایات الافکار»،از امام مهدی احمد بن محمد یحیی زیدی یمنی(-840 ق).
فارسی،طب،از حکیم عبد الرزاق بن عبد الکریم کرمانی،که به نام امیر علی شیرنوایی(-906 ق) تألیف کرده است.خ.آستان قدس 5113 (وقف شیخ بهائی).
ملا محمد مهدی بن محمد ابراهیم کلباسی (-1278 ق)،تألیف جزء اول 1219 ق.خ.
موجود.
-الحمد للّه الذّی میز الانسان
فارسی،طب،ناشناخته،مرتب بر ادویه با ذکر احراز و ادعیه.نسخۀ مؤرخ 1250 ق آن دیده شده.
-الحمد للّه الذی ابتلانا بالعلل و الاسقام...
در مواقیت صلاة،از شیخ فخر الدین بن محمد علی طریحی(-1085 ق)،در 10 باب.
خ.آل طریحی نجف.
سید معروف بن مصطفی حسینی.خ.خوانساری نجف.
سید محمد هاشم بن عبد اللّه موسوی خوئی.ط.
تبریز،1342 ق.
فارسی،از میرزا ابو الفضل بن ابی القاسم کلانتری نوری(-1316 ق).تألیف:1309 ق.ط.
بمبئی،1310 ق؛تهران.
-شفاء صدور سکینۀ صوامع ملکوت...
فارسی،اخلاق،تلخیص«عین الحیاة»مجلسی، از بی بی خاتون بنت اسد اللّه دزفولی،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی جعل القرآن و الحدیث
تفسیر آیات اخلاقی،از محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).مذکور در«مبدأ الآمال»فرزندش.
در اخلاق و آداب مستحب،از شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی(معاصر).خ.دیده شده.
القلوب)
اردو،از سید محمد مرتضی بن حسن علی حسینی جنپوری(-1333 ق).ط.«حیات القلوب»از مجلسی است.
طب،از حکیم صدر الدین علی گیلانی هندی،که در قبال«برء الساعۀ»رازی تالیف کرده.مذکور در«ریاض العلماء».
رضی الدین علی بن موسی بن طاووس حلّی (-664 ق).
ناشناخته،در کتب فقهی متأخر،از آن نقل شده است.
از مؤلّف«جنان الجنان».مذکور در «معجم الادباء».ظاهرا مقصود از مؤلف
ص:369
«جنان الجنان»،قاضی ابو الحسین احمد بن علی غسانی(-563 ق)است.
سید هاشم بن اسماعیل کتکانی توبلی بحرانی (-1107 ق)،تألیف:1100 ق.مذکور در «ریاض العلماء».
شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی،تالیف:
1327 ق.
غیاث الدین منصور حسینی دشتکی شیرازی (-948 ق).خ.موجود.
فارسی،مثنوی در طب،از شهاب الدین بن عبد الکریم طبیب،تاریخ تنظیم:790 ق.خ.
دانشگاه تهران.
فارسی،از سید جعفر موسوی،معروف به ابو علی خان بنارسی دهلوی،که در آن به نقض «تبصرة الایمان»سلامت علی بنارسی پرداخته است.
-الحمد للّه الذی خلق الانسان...
فارسی،ادعیه،از شیخ عبد الحسین حائری حافظ،که در مجموعه ای به خط او که بعضا دارای تاریخ 1294 ق است دیده شده.
طب،از میرزا زین العابدین بن محمد علی،که آن را از چند کتاب طبی قدیمی برگرفته است.
-الحمد للّه الذی جعل قانون الشفاء باشارات حکمته
شیخ حسن بن علی بن احمد عاملی،مجاز از صاحب معالم و صاحب مدارک،مذکور در «امل الآمل».
فارسی،مثنوی،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(-1374 ق).
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.نیز مذکور در رجال نجاشی.
شیخ یوسف فقیه عاملی(معاصر).
-اعلم انه قد اختلف کلماتهم فی ضبط الشفعة
فارسی،ادعیه و اعمال،از شیخ محسن آقا بن عباس علی انگجی کوچه باغی تبریزی.تألیف:
1378 ق،در یک مقدمه و 5 باب،ط 1378 ق.
سید ابو الحسن بن علی شاه رضوی لکهنوی (-1313 ق).مذکور در آخر«اسداء الرغاب».
فارسی،شرح گلشن راز،از شیخ احمد آلهی که به نام سلطان بایزید عثمانی(-918 ق).تألیف کرده است.ظاهرا مولف شیخ عبد اللّه آلهی (-896 ق)است.خ.سرای توپ قاپوی استانبول.
شیخ قاسم بن حسن محیی الدین جامعی (-1374 ق).خ.دیده شده.
-الحمد لله رب العالمین ...
شرح«ریاض المسائل»،نیز از شیخ قاسم.خ.
دیده شده.
ص:370
در مکارم پیامبر(صلی الله علیه و آله)و احوال قاسم بن موسی بن جعفر(علیه السلام)،نیز از شیخ قاسم.
مجموعۀ فوائد،از سید شهاب الدین بن محمود حسینی مرعشی(-1369 ق).مذکور در فهرست تصانیف او.
انساب مشجّر،از سید جعفر اعرجی کاظمی (-1332 ق).مذکور در«نفحة بغداد».
فارسی،در جبر و قدر و اختیار،از ملاّ محمد بن حسین مامقانی تبریزی.ط.تبریز،1286 ق.
در علم اشتقاق،از سید ابو الحسن بن عبد الشکور، نسخۀ مسوده دیده شده.
جواب منکران،از شیخ محمد تقی بن محمد حسین کاشانی(-ح 1316 ق).
فارسی،عرفان،از شیخ صائن الدین علی بن محمد ترکه(-830 ق).خ.آستان قدس،ش 8185 و مرعشی قم.
ص:371
فارسی،از محسن بن مرتضی فیض کاشانی (-1091 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
2 رسالۀ مفصل و مختصر،از محمد بن حسن مدقّق شیروانی(-1098 یا 1099 ق).مذکور در«فوائد»بحر العلوم و«جامع الرواة».
شیخ محمد بن خلف ستری بحرانی،شاگرد شیخ حسین عصفوری(-1316 ق).مذکور در «انوار البدرین».
شیخ محمد یحیی بن عبد الوهاب سریانی تونی خراسانی،شاگرد وحید بهبهانی.خ.دیده شده.
منظومه از ملا محمد اسماعیل.مذکور در آخر «العقیدة الوحیدة».
منظومه از شیخ عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری(-1313 ق).خ.موجود.
ناشناخته،نسخۀ قدیمی آن دیده شده و گمان می رود تألیف مازنی،استاد خواجه نصیر الدین طوسی باشد.
فارسی،مثنوی،از غلام حسین میرزا صدر الشعراء قاجار،شاعر روزگار مظفر الدین شاه.خ.مجلس و ملی تهران.
فارسی،از علی بن منصور حلوایی که در 705 ق از درباریان طغاتیمور خان و خواجه علی مؤیّد بوده است.در آن آمده که اصل آن از علی بن محمد نیشابوری است که به دستور ملکشاه و نظام الملک نگاشته و علی بن منصور فوائدی را بر آن افزوده است.خ.مجلس.
فارسی،مثنوی،از ملا حبیب اللّه بن علی مدد ساوجی(-1340 ق).ط.تهران،1310 ش(با مثنوی«نصیحت نامه»).
فارسی،مثنوی،از طوفان مازندرانی هزار جریبی (-1190 ق).درج در دیوان او.خ.شهید مطهری.
فارسی،مثنوی،از امیر خسرو دارایی زنجانی برهان السلطنه.ط.تهران،1326 ش.
فارسی،مثنوی،از فتحعلی خان صبای کاشانی (-1238 ق).خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از مقصود عالم لکهنوی،شاگرد غالب دهلوی.مذکور در تذکرۀ«صبح گلشن».
فارسی،مثنوی،از میرزا حسین قلی خان بن مصطفی قلی خان سلطانی کلهر(-1303 ق).
مذکور در«مجمع الفصحاء».
فارسی،از سید صدر الدین ظهیر الاسلام زادۀ دزفولی متخلص به حجازی.ط.تهران،1348 ق.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از میرزا محمد حسن شعاع شیرازی،معاصر مؤلف«آثار العجم».
فارسی،دیوان حکیم شرف الدین حسن صفائی اصفهانی(-1037 ق).خ.دیده شده.
ص:372
فارسی،مثنوی،از ابو طالب کلیم کاشانی (-1061 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ جنگ مؤرخ 1055 ق؛دانشگاه تهران.
منطق،از شیخ محمد بن ماجد ماحوزی بحرانی (-1105 ق).مذکور در اجازۀ سماهیجی.
هندسه،از خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق).
فارسی،مثنوی،از علی اکبر بن علی بن ابی القاسم فراهانی.خ.دانشگاه تهران.
-بعد تحمید کردگار غنی
گوی نعت پیمبر مدنی
فارسی،مراثی و مدایح،از زهرا بیگم بنت میرزا احمد آقا مولوی.ط.نجف،1354؛تهران، 1377 ق(به عنوان«شکوفۀ اعظم»).
فارسی،اشعار مهدی حمیدی.ط.تهران، 1357 ق.
فارسی،از علامه محمد باقر مجلسی(-1110 ق).ط.هند،(رساله ای نیز به عربی به همین نام دارد.خ.آستان قدس،ش 6702(1098 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی ازاح ظلمات الشبهات و الشکوک...
فارسی،از شیخ جعفر شوشتری(-1303 ق).
ملا حیدر علی بن محمد حسن شیروانی.خ.موجود.
سید محمد بن علی نوری(-1325 ق).خ.دیده شده.
سید حسن صدر الدین(-1354 ق).
شیخ احمد بن صالح طعان ستری بحرانی (-1315 ق).مذکور در«انوار البدرین».
فارسی،از میرزا ابو القاسم قائم مقام فراهانی، درج در منشآت چاپی او.
شیخ جعفر شرف الدین شوشتری.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی لا یخفی علیه انباء المتظلمین...
نظم و نثر،نیز از جعفر شرف الدین،خ.موجود.
-الحمد للّه الذی وعد اولیاء النصر...
ناشناخته،شکوائیه از ابناء زمان و بعضی از متعلقین،نسخۀ آن در آخر«تلخیص الاقوال» مؤرخ 1052 ق دیده شده.
فارسی،از حجت الاسلام سید محمد باقر شفتی (-1260 ق).
فارسی؟از میرزا محمد باقر بن حسن خلیفه سلطانی،نوادۀ سلطان العلماء.خ.ملک.
فارسی،از ملا غلام.نسخۀ آن در بیاض مؤرخ 1177 ق دیده شده.
فارسی،از سید علی بن محمد حسین شهرستانی.
ص:373
ط.
ص:374
فارسی،شرح زیارت وارده از ناحیۀ مقدسه، ناشناخته.خ.موجود.
اردو،در رد عامه،از مولوی شیخ احمد صاحب دیوبندی(-ح 1300 ق).ط.هند.
فارسی،منظومه در معجزات ائمّه(علیه السلام)،از سید شمس الدین دهلوی(-پیش از 1300 ق).
-ای به نامت زبان سحر طراز
نطق را داده مایۀ اعجاز
فارسی،مثنوی،از مولوی شمس الدّین فقیر شاه جهان آبادی(-1183 ق).مذکور در«نجوم السماء».
اردو،منظومه از سید محمد بن محمد عباس وزیر لکهنوی(-1312 ق).ط.مذکور در«تجلیات».
فارسی،تاریخ،از صفدر حسین مولوی.ط.
احوال صاحب الزمان(علیه السلام)،از شیخ غلام حسین بن محمد صادق نجف آبادی(-1345 ق).جزءی از«سفن النجاة»اوست.
فارسی،از سید عبد اللّه بن ابی القاسم موسوی بلادی.
فارسی،از میرزا محمد بن ابی القاسم ناصر حکمت طبیب زاده.ط.تهران،1366 و 1367 ق.
فارسی،سیر و سلوک،از فضل علی بن مصطفی تبریزی که به خواهش سهراب خان بن محراب خان تألیف کرده و نسخۀ مورخ 1289 ق آن دیده شده.
فارسی،از محمد باقر میرزا بن محمد رحیم خسروی کرمانشاهی.ط.کرمانشاهان،1328 ق (ج اول)؛تهران،1343 ق.
اردو،احوال حضرت حجت(علیه السلام)،از سید محمد حسن شمس آبادی هندی.ط.
انساب از،عبد الرحمن بن محمد معروف به ابن شهاب علوی حسینی.ط.هند.
لغت،از نشوان بن سعید بن نشوان یمنی حمیری (-573 ق).خ.آستان قدس ش 3722 (1145 ق)و مرعشی قم.
-الحمد للّه القدیم القادر العظیم...
فارسی،مثنوی،از عبد الکریم سودائی اصفهانی (-1352 ق).
فارسی،داستان،از میرزا برخوردار بن محمود ممتاز ترکمان فراهی.ط.تهران،1304 ق و مکرر؛بمبئی،1286 ق و مکرّر.
اردو،تاریخ.ط.هند.
فارسی،ترکی و عربی،از قاضی ابراهیم بن نور محمد،ط.بمبئی،1294 ق و مکرّر.
از کتب اخبار که در آستان قدس موجود بوده است.
ص:375
فارسی،تخمیس هفت بند ملا حسن کاشی،از میرزا سلامت علی دبیر هندی(-پیش از 1311 ق).ط.هند.
فارسی،مثنوی،از حسن مشرقی شیرازی،تاریخ نظم:1010 ق.خ.مجلس و دانشگاه تهران.
- ای نور حدیقۀ جهان بین
مه را ز تو زینت است و آیین
فارسی،مناقب و مصائب اهل بیت(علیه السلام)،از شیخ حبیب اللّه بن زین العابدین قمی(-1359 ق).
حاج محمد خان بن کریم خان کرمانی.ط.تبریز، 1322 ق.
شرح و متن،از حاج ملاّ هادی سبزواری،ظاهرا شرح منظومۀ اوست.
ادعیه و علوم غریبه،از شیخ احمد بن علی بونی (-622 ق).ط.هند،1318 ق و مکرّر.
فارسی،مناقب منظوم،از شمس الشعراء محمد علی بن قنبر علی سروش اصفهانی.ط.
تهران،1300 ق.
کسیر)
شیخ ایدمر بن علی جلدکی(سدۀ 8 ق).مذکور در«المصباح فی علم المفتاح»او.
اصول و فروع دین،از عماد الدین یحیی بن حسن زیدی،یا محمد بن احمد بن حسن زیدی یمانی (-1130 ق).این کتاب شرح گونه ای است بر «اساس الاکیاس»قاسم بن محمد زیدی.خ.
مرعشی قم.
-الحمد لله الذی له ملک السماوات و الارض ...
اخبار،از شیخ حسن بن محمد حنفی صاغانی(-650 ق).خ.آستان قدس،ش 1706(وقف 1112 ق).
فارسی،از سید غلام حسین موسوی.ط.
حیدرآباد دکن،1311 ق.
سید علی حسین بن خیرات علی زنگی پوری.
مذکور در فهرست کتابهایش.
منظومۀ شیخ عبد الرحیم بن محمد علی شوشتری (-1313 ق).درج در مجموعۀ«السلاسل الذهبیة»از سید محمد صادق بحر العلوم.
-یحمد ربّه القدیم الازلی
عبد الرحیم بن محمد علی
فارسی،در علم پروردگار به معدومات،از سید غلام حسین هندی.ط.حیدرآباد دکن، 1311 ق.
نظام الدین حسن بن محمد معروف به نظام اعرج (-728 ق).خ.آستان قدس 5359(999 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الفرد...
فارسی،سیر و سلوک،از شمس العرفا سید حسین بن محمد رضا حسینی درکه ای (-1353 ق).ط.تهران،1345 ق.
اثبات ردّ الشمس،از شیخ سلیمان بن عبد اللّه
ص:376
ماحوزی بحرانی(-1121 ق).مذکور در اجازۀ عبد اللّه سماهیجی به ناصر جارودی.
در پاک کننده بودن آفتاب،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفاتش.
فارسی،نحو،از میر معز الدین محمد بن ابی الحسن موسوی(زنده در 1043 ق)،که به نام فرزندش شمس الدین تألیف کرده.خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
نجم الدین علی بن عمر بن علی کاتبی قزوینی (-675 ق)برای شمس الدین محمد بن بهاء الدین محمد صاحب دیوان نگاشته.خ.
آستان قدس،ش 1077.ط.مکرّر.
رکن الدین محمد بن علی گرگانی،شاگرد علاّمه حلی.مذکور در فهرست تألیفات او.
منظومه در اصول فقه،از ملا محمد حسن نائینی.
مذکور در آخر نسخۀ چاپی«گوهر شب چراغ» او.
فارسی،تاریخ،از توکل بیگ،خ.فیض آباد هند.
منظومه در حکمت،از ملا محمد حسن نائینی، مذکور در آخر نسخۀ چاپی،«گوهر شب چراغ» او.
فارسی،تذکرۀ شعراء،از سید صدیق حسن خان بهادر امیر الملک.(-1307 ق).ط.کلکته، 1292 ق.
فارسی،دیوان ملاّ فتح اللّه قدسی کرمانی،که یادش در حرف دال گذشت.ط.تهران،1337 ش؛کرمان،1338 ق.
فارسی،مثنوی،از مهدی فولادوند.ط.تهران(ج اول).
فارسی و عربی،قصاید در مراثی سید الشهداء (علیه السلام)،از میر محمد عباس بن علی اکبر موسوی لکهنوی(-1306 ق).ط.لکهنو،1892 م.
فارسی،منتخب مثنوی«حدیقة الحقیقة»،از حکیم ابو المجد مجدود بن آدم سنائی غزنوی (-555 ق).خ.موجود.
فارسی،آداب نماز شب،از سید فتح اللّه بن محمد رضا حسینی شوشتری.
-الحمد لله رب العالمین ...
فارسی،از عزّت اللّه همایونفر.ط.تهران،1336 ش.
فارسی،مثنوی،از اهلی شیرازی.ط.شیراز، 1312 ش.
- به نام آنکه ما را از عنایت
دهد پروانۀ شمع هدایت
فارسی،مثنوی،از کمال الدین ابو العطا محمود بن علی خواجوی کرمانی(-753 ق).خ.موجود.
فارسی،مثنوی،از میر عسکر عاقل رازی بلخی هندی(-1108 ق).
ص:377
فارسی،مثنوی،از علی اکبر رضی.خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،مثنوی،از کمال تاشکندی،مذکور در «روز روشن».
ص:378
ق(در«سالنامۀ پارس»).
سید علی نقی بن ابی الحسن لکهنوی.
فارسی،مثنوی،از اشعری،شاعر روزگار فتحعلی شاه قاجار(-1250 ق).خ.مجلس.
منشآت و متفرقات،از سید مهدی بحرانی (-1313 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
فقه،از حاج محمد ابراهیم بن محمد حسن کلباسی اصفهانی(-1262 ق)،که در«منهاج»از آن یاد کرده است.
شیخ علی بن عبد الحسین طویحی(-1333 ق)، تألیف:1315 ق.خ.موجود.
سید محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق).خ.دیده شده.
سید محمد بن هاشم هندی غروی(-1323 ق).
خ.دیده شده.
ملا محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).مذکور در«مبدأ الآمال»و«مظاهر الآثار»از فرزندانش.خ.مرعشی قم.
سید مهدی بن علی غریفی بحرانی(-1343 ق).
2 جزء آن دیده شده.
شیخ محمد ابراهیم بن محمد حسن کلباسی اصفهانی(-1262 ق).خ.آستان قدس،ش 779 و 7216.
-الحمد للّه المنفرد بالقدم و الکمال...
شیخ عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثی (-984 ق).قاضی نور اللّه در«مجالس المؤمنین»از آن نقل کرده.
فارسی،کلام،ناشناخته،از مؤلف«البوارق الخاطفة».مذکور در«کشف الحجب».
حکیم عبد الرزاق بن علی لاهیجی(-1051 ق).
ط.تهران،1266-1267 ق و مکرّر.خ.آستان قدس،ش 331(1124 ق)و چند نسخۀ دیگر.
فارسی،در رد بابیه،از حاج محمد خان بن محمد کریم خان قاجار کرمانی،تألیف:1320 ق.ط.بمبئی،1322 ق.
فارسی.ط.هند.
کلام،از فخر الدین محمد بن حسن،تالیف:962 ق.خ.کاشف الغطاء نجف.
-الحمد لک اللهم اهل الحمد...
کلام،از میر حامد حسین بن میر محمد قلی (-1306 ق).خ.فیض آباد هند.
جلال الدین محمد بن اسعد دوانی(-908 ق)؛ تألیف:872 ق.خ.مرعشی قم.
-یا من نصب رایات آیات قدرته
فارسی،از الکساندر دوما،ترجمۀ محمد طاهر میرزا بن اسکندر میرزا.ط.تهران،1324 ق.
ص:379
فارسی،از الکساندر دوما،ترجمۀ حسین بن ضیاء العلماء ابو القاسم ضیائی دهخوارقانی.ط.
تهران،1306 و 1336 ش.
ص:380
سید نور الدین علی بن علی بن حسین موسوی عاملی(-1062 یا 1068 ق).
ردّی است بر«الفوائد المدینۀ»محمد امین استرآبادی که در هامش آن،در 1321 ق،در ایران به طبع رسیده است.
-الحمد للّه حمدا یلیق بجلاله...
فارسی،از نور الدین عبد الرحمن جامی.(-898 ق).ط.هند،1279 ق و مکرر.
فارسی،از محمد هاشم اصفهانی،ط،بمبئی، 1342 ق.
فارسی،مثنوی ظریف.ط.کلکته.
فارسی،داستان،در نکوهش تقلید کفار،ط 1300 ق.
فارسی،از نصر اللّه شیفتۀ مازندرانی،فرزند حسین توکلی.ط.تهران،1334 ش.
فارسی،داستان،از حمید(یا حسینقلی مستعان؟).ط.تهران،1320 ش و مکرّر.
فارسی،دیوان اشعار سعد الدین صاحب قادری.
ط.حیدرآباد دکن،1309 ق.
فارسی،منظومۀ شیخ محمد محسن بن محمد رفیع عاصی رشتی اصفهانی(سدۀ 13 ق)،نظیر نان و حلوای شیخ بهائی.مذکور در«وسیلة النجاة»او.
احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقده (-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو عمر محمد بن عبد الواحد زاهد مطرز ابیوردی لغوی(-345 ق).مذکور در«کشف الظنون».
ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه،شیخ صدوق (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد مهدی بن سید حسن خرسان موسوی نجفی(-1347 ق).
ابو مخنف لوط بن سعید کوفی.
فارسی.ط.ایران.
غیرقانونی...)
فارسی.ط.تهران،1326 ش.
فارسی،از حاج محمد باقر ویجویه.ط.تبریز، 1326 ق.
فارسی،از خلیل سعاده،ترجمۀ سید عبد الحسین بن علی رضا رضوی داوری(یا راوری؟)کرمانی.ط.تهران،1327 ق.
فارسی،ترجمۀ محسن دبیر مؤیّد.ط.تهران، 1333 ق.
فارسی،از منشآت فریدون صلاحی.ط.تهران، 1335 ق.
فارسی،اشعار ملا محسن فیض کاشانی
ص:381
(-1091 ق)،برگرفته از«گلزار قدس».
فارسی،نیز از فیض و برگرفته از«گلزار قدس».
فارسی،غزلیات فیض کاشانی،خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 11391.
فارسی،مثنوی،از هلاکی همدانی(سدۀ 10 ق).
مذکور در«مجمع الخواص».
سید ابو بکر عبد الرحمن بن محمد حسینی حضرمی (-1341 ق).مذکور در نسخۀ چاپی دیوان او.
احادیث نبوی(صلی الله علیه و آله)،جامع:شیخ یحیی بحرانی.
ط.تهران 1322 ق.
شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).ط.قسطنطنیه، 1302 ق.
شیخ ابو الحسن علی بن محمد عدوی شمشاطی، زنده در 377 ق.مذکور در فهرست ابن ندیم.
در فضیلت غسل جمعه.خ.دیده شده.
فارسی،از میرزا ابراهیم بن محمد علی امین الواعظین اصفهانی(-ح 1340 ق)،تألیف:
1323 ق.
فارسی،کلام،از ابو جعفر،خ.فیض آباد هند.
فارسی،تصوف،از احمد الدین.خ.فیض آباد هند.
ارجوزه در امامت،از سید محمد باقر بن ابی القاسم حجت طباطبائی(-1331 ق)،در ردّ شکری افندی بغدادی،ط،نجف،1318 ق؛ تهران،1315 ق.
-قال الشریف الفاطمی احمد
ابدا بسم اللّه ثم احمد
فارسی،از شیخ محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی.ط.
در فضائل امیر المؤمنین(علیه السلام)،از سید جعفر اعرجی نسابه(-1332 ق).مذکور در«نفحة بغداد».
میرزا نجم الدین جعفر بن محمد تهرانی عسکری.ط.
سائر النواصب)
شیخ محمد جواد بن موسی هرملی(-1358 ق).
خ.موجود.
-الحمد للّه الحمید المتعال...
ابی طالب)
شرح عینیۀ سید حمیری،از ملا محمد حسین بن ابراهیم،تالیف:1112 ق.خ.آستان قدس.
-الحمد للّه الذی نور قلوبنا بولایة اهل بیت المرسلین...
شیخ محمد حسین بن محمد مهدی سلطان آبادی (-1314 ق).خ.موجود.
شیخ درویش علی بن حسین بغدادی(-1277
ص:382
ق).خ.دیده شده.
رد صوفیه،از سید دلدار علی بن محمد معین نقوی نصیرآبادی(-1235 ق)،مرتب بر مقدمه،4 مقصد و خاتمه.خ.کاشف الغطاء نجف:
-یا من یخطر ببال اولی الرایات...
ملا محمد شریف بن رضا شیروانی تبریزی(سدۀ 13 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی انطقنا بمناقب نبیه...
فارسی،از سید عبد الحسین بن فاضل هاشمی، تألیف:1331 ق.شرح اکاذیب بابیه است.ط.
همدان،1333 ق.
کلام،از شیخ علی بن یوسف معروف به ابن بنّاء.
-الحمد للّه العلی الکریم...
فارسی،رد صوفیه،از ملا فتح اللّه وفائی شوشتری.درج در«التنبیهات الحلیة».از محمد کریم خراسانی.
-الحمد للّه الذی من علی بالهدایة...
در امامت،از شیخ محمد بن عبد علی آل عبد الجبار قطیفی بحرانی(سدۀ 13 ق).مذکور در«انوار البدرین».
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری نیشابوری (-1232 ق).مذکور در«روضات الجنّات».
در وجوب نماز جمعه،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).ط.نجف، 1368 ق.خ.آستان قدس،ش 6499(1111 ق)و یک نسخۀ،دیگر.
-الحمد للّه الذی جعل دلیل وجوب صلاة الجمعه...
فارسی،از سید محمود بن محمد سجاسی قزوینی،تالیف:1268 ق.ط.تبریز،1270 ق.
در حقیقت اسلام،از سید محمود بن یوسف حسینی تبریزی.خ.دیده شده.
فارسی،از ملا محمود بن محمد نظام العلماء تبریزی(-1271 ق).ط.
اردو،کلام و معارف،از سید مهدی علی بن حمایت علی هندی.ط.
تفسیر آیۀ «إِنّا زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا...»، از شیخ مهدی بن محمد علی ثقة الاسلام اصفهانی مسجد شاهی(-1298 ق).ط.تهران،1355 ق.
ملا مهدی بن ابی ذر نراقی(-1209 ق).مذکور در«لباب الالقاب».
ارجوزه در امامت،از سید هاشم بن حمد آل کمال الدین حسینی حلی(-1341 ق).تشطیر در جوزۀ سید محمد باقر حجت است.
-الحمد للّه علی افضاله
حمدا یدوم کبقا جلاله
شیخ یوسف بن احمد درازی بحرانی(-1181 ق).مذکور در«لؤلؤة اللبحرین».
فارسی،از مؤلف«شهاب ثاقب»یا«رجم الشیاطین»در رد بهائیان.خ.ملک،در آخر
ص:383
نسخۀ آن کتاب.
در میراث،از سید مهدی قزوینی حلّی(1300 ق).خ.خوانساری و کاشف الغطاء نجف.
-الحمد للّه وراث الارض ذات...
شیخ عبد النّبی بن محمد علی وفسی عراقی، تألیف:1357 ق.
فارسی،در اعجاز قرآن و نبوت خاصه،از میرزا ابو القاسم بن محمد تقی اردوبادی(-1333 ق).
ط.تبریز.
در ردّ«البارقة الحیدریة»،از حاج محمد کریم خان بن ابراهیم کرمانی(-1288 ق).ط.ایران.
در رد صوفیه،از سید احمد بن زین العابدین، شاگرد و داماد میرداماد،سید محمد علی طباطبائی در کتاب خویش از آن نقل کرده است.
مولوی سید اعجاز حسین امروهوی.مذکور در «تجلیات».
فارسی،از ملا محمد تقی بن محمد هادی نوری.
ط.1273 ق(در حیات مؤلف).
جمال الدین محمد بن ابراهیم ماردینی،به نام شهاب الدین احمد بن عیسی صاحب جده تألیف کرده است.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی خلق المخلوقات بقدرته.
ابو القاسم جعفر بن محمد بن قولویه(-368 یا 367 ق).
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی.مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.نیز مذکور در رجال نجاشی.
ابو جعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی (-296 ق).مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در همان مأخذ.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بجلی.مذکور در رجال نجاشی.
گجراتی،احوال شهیدان کربلا،از مولوی غلام علی بن اسماعیل بهاونگری.ط.هند.
جاسم محمد گلگاوی.ط.بغداد،1374 ق.
اردو،از سید اولاد حیدر فوق بلگرامی.
اردو،مقتل،از شاه محمد نذیر هاشمی.ط.هند.
روزه
فارسی،از انتشارات انجمن تبلیغات اسلامی.ط.
تهران،1322 و 1323 ش.
اردو،منظومۀ مولوی شیخ ناسخ هندی.ط.لکهنو.
فارسی،منظومه در شهادت امیر المؤمنین(علیه السلام):
ص:384
-چه ماتم است که باز از هلال چرخ کبود
شهادتنامه-غمکده
سید محمد بن عبد الکریم طباطبائی،جد بحر العلوم.خ.خوانساری نجف.
ناشناخته،نسخۀ آن در سامراء دیده شده و مؤلف در حدود سدۀ 13 ق می زیسته است.
جواب«نوافض الروافض»برزنجی،از یکی از شاگردان قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق).
فارسی،رد وحدت وجود،از میرزا ابو القاسم بن محمد تقی اردوبادی(-1333 ق).ط.تبریز، 1321 ق.
سماء المناقب)
رد«الصواعق المحرقۀ»ابن حجر،از میرزا علی خان نظام الدوله(-1276 ق).نسخۀ ناقص آن به خط مؤلف دیده شده.
شیخ محمد کاظم افصح المتکلمین.خ.دیده شده.
المعظم)
عقاید و معارف،از سید جعفر بن ابی اسحق دارابی کشفی(-1267 ق).خ.مرعشی قم.
شیخ ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق)،در آن به ردّ ابو القاسم ابو النعال زیدی پرداخته است.مذکور در«کشف الحجب».
ناصر الحق ابو محمد اطروش حسن بن علی بن حسن بن عمر بن علی بن حسین علیهما السّلام (-302 ق یا 304).مذکور در شرح حال او.
عبد الحسین بن احمد امینی تبریزی.ط.نجف، 1355 ق.
فارسی،در وقایع عاشورا،ط.تبریز،1309 ش.
ترجمۀ زبدۀ نصیریه در هیأت،از شیخ کمال الدین عبد الرحمن بن محمد بن ابراهیم عتایقی،پایان ترجمه:788 ق.خ.امیر المؤمنین نجف(خط مترجم).
-الحمد للّه حمدا یلیق بانعامه...
فارسی،مثنوی،از ماهر،خ.دانشگاه تهران (1189-1195 ق).
فارسی،مثنوی،از احمد یار خان یکتا لاهوری (-1147 ق).مذکور در«سرو آزاد».
فارسی،ملاّ محمد سعید اشرف مازندرانی،خ.
آستان قدس(در دیوان او).
- ساقیا پردۀ حجاب بکش
وز جمال حیا نقاب بکش
فارسی،مثنوی،از کلیم کاشانی.ط.(در دیوان او).
اردو،مثنوی،از صدر الدین محمد بن زبردست خان فائز.خ.بادلیان.
فارسی،مثنوی،از امیر خسرو دهلوی.ط.هند.
ص:385
فارسی،مثنوی،از حکیم فغفور لاهیجی.
فارسی،مثنوی،از مسعود سعد سلمان.ط.(در دیوان او).
فارسی،مثنوی،از میرزا محمد طاهر وحید قزوینی،که به نام شاه سلیمان صفوی(-1105 ق)سروده.خ.دانشگاه تهران.
فارسی،قصیده از ابو المظفر مروج الدین آفتاب دهلوی.
فارسی،قصیده،از آگهی خراسانی.
فارسی،قصائد،از محمد بن مرتضی فیض کاشانی(-1091 ق).خ.موجود.
فارسی،قصیده،از حاج محمد نشاط دماوندی.
فارسی،مثنوی،از وحید قمّی(-942 ق).
مذکور در«تحفۀ سامی».
فارسی،منظومۀ مجد الاسلام شیخ احمد کرمانی (-1346 ق).ط.تهران،1308 ش.
فارسی،ترجمۀ بقراط التولیه میرزا محمد حسن سبزواری.
فارسی،از میرزا هادی بن ابی تراب نوری.ط.
تهران،1390 ق.
شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه قمی (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،داستان،از میرزا یحیی بن هادی دولت آبادی.ط.تهران،1305 ش.
فارسی،از احمد کسروی،ط.تهران، 1307-1308 و 1335 ش.
فارسی،مثنوی،از عثمان بن محمد مختاری غزنوی،(سدۀ 5 و 6 ق).خ.موزۀ بریتانیا.ط.
گجراتی،قصص و نصایح از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری.ط.
گجراتی،احوال عباسه و هارون الرشید.از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری.ط.
گجراتی،قصص و مواعظ،از مولوی غلام علی بن اسماعیل بهاونگری(-1283 ق).ط.
فارسی،زندگی امیر المؤمنین(علیه السلام)،از گابریل انگیری،ترجمۀ کاظم میرعمادی.ط.تهران، 1331 ش و مکرر.
فارسی،مثنوی،از شمس الدین کاشی،پایان نظم:
704 ق.خ.استانبول،پاریس و شهید مطهری تهران.
اردو،متضمن حیات سید الشهداء(علیه السلام).ط.هند.
فارسی،مثنوی در تاریخ مغول تا 738 ق،از
ص:386
احمد بن محمد تبریزی،خ.موزۀ بریتانیا.
فارسی،مثنوی در معجزات و سیرت پیامبر(صلی الله علیه و آله) و غزوات امیر المؤمنین(علیه السلام)،از سید جعفر صفایی یا صافی اصفهانی(-1219 ق)،که نسخۀ آن را به فتحعلی شاه قاجار اهدا کرده و جائزه گرفته است.
فارسی،از ملک الشعراء فتحعلی خان صبای کاشانی(-1238 ق).خ.آستان قدس،ش 4250.
فارسی،مثنوی در شرح زندگانی سید الشهداء(علیه السلام)،از میرزا علی خان خاموش یزدی(-1287 ق).خ.آستان قدس،ش 9568 و 11738(خط ناظم).
ناشناخته.خ.موجود.
سید شبر بن محمد بن ثنوان حویزی،مذکور در شرح حال او.
اردو،مجله،با مدیریت سید حسن عباس موسوی،که شمارۀ اول آن در 1341 ق در آگره-محل مزار قاضی نور اللّه شوشتری- چاپ شده.
زندگانی سید الشهداء(علیه السلام)،از سید محمد هارون صاحب زنگی پوری(-1339 ق).ط.هند.
گجراتی،زندگانی سید الشهداء(علیه السلام)،از محمد جعفر شریف دوجی هندی.ط.هند.
اردو،مقتل،از سید ریاض علی ریاض بنارسی، ط.هند.
اردو،سیرت امام حسین(علیه السلام)،از سید علی نقی بن ابی الحسن نقوی لکهنوی.ط.لکهنو،1361 ق.
اردو،زندگانی قاضی نور اللّه شوشتری(-1019 ق)،از میرزا هادی عزیز.ط.هند،1341 ق.
اردو،از سید ابن حسن چارجویی هندی (-1288 ق).ط.هند،ترجمۀ گجراتی آن هم به طبع رسیده.
قصیدۀ دالیه در مدح امیر المؤمنین(علیه السلام)،از شیخ علی بن حسین شهیفینی(یا شفهینی)،معاصر شهید اول(-786 ق)،که شهید اول آن را شرح کرده است.
فارسی،از سید فخر الدین شادمان.ط.تهران.
ادبیات،از شریف مرتضی علم الهدی ابو القاسم علی بن حسین موسوی(-436 ق).ط.آستانه، 1302 ق.
ابو الاسود احمد بن علویۀ کوانی اصفهانی کاتب که مصنفّات ابراهیم ثقفی(-283 ق)را روایت کرده است.مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد علی بن عبد الحسین آل شرف الدین موسوی عاملی.ط.نجف،1349 ق.
فارسی،مثنوی،از شیخ بهاء الدین محمد بن حسین بهائی عاملی(-1031 ق)،که در مجموعه های شعری درج است.
ص:387
فارسی،شرح حال،از مرتضی مدرسی چهاردهی،ط.تهران،1334 ش.
سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
عبد العزیز سید الاهل:ط 1371 ق.
فارسی،از سعید نفیسی،تألیف:1356 ق.ط.
تهران،1356 ق.
فارسی،مثنوی،ط.لکهنو،1915 م.
اردو،زندگینامۀ عبد القادر گیلانی،از مولوی سید اظهار حسین کهجوی هندی.ط.هند.
فارسی،از سعید نفیسی.ط.رشت،1307 ش.
فارسی،از سید احمد کسروی.ط.تهران،1321 ش و مکرّر.
فارسی،داستان،از محمد حسین میمندی نژاد.
ط.تهران.
کردی،مثنوی.ط.تبریز،1346 ش.
فارسی،از غلام حسین مصاحب،فرزند دکتر علی محمد.ط.تهران،1324 ش.
فارسی،مثنوی،از آقا محمد وحدت هندی.ط.
خ.ملک و دانشگاه تهران.
- به نام آنکه بی انجام و مبدا
بود در عین کثرت فرد و یکتا
شیخ عیسی بن شکر اللّه لواسانی(-1364 ق).
خ.موجود.
ابو عبد اللّه محمد بن حسان زییبی رازی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
فارسی،از ناظم الدوله ملکم.ط.تهران،1325 ش(در«مجموعۀ ملکم»).
توحید،از ابو محمد هشام بن حکم کندی(-199 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از ابو الحسن بن محمد حسین خان ذکاء الملک فروغی.ط.تهران،1300 ش.
فارسی،از سید محمد مدرس صادقی.ط.شیراز، 1331 ش.
فارسی،ابو العباس فخر الدین احمد بن ابی الخیر زرکوب شیرازی،تالیف:پس از 734 ق.ط.
تهران،1310 ش.
ص:388
سید کاظم رشتی(-1259 ق).جواب مسائل محمد ابراهیم قزوینی است.
ص:389
فارسی،از عطاء اللّه شهاب پور.ط.تهران، 1323 ش.
اخبار،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.
سید محمد صادق بن محمد حسین صدر الدین کاظمی،در رد«العروبة فی المیزان»تألیف عبد الرزاق الحصان.ط.بغداد.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقده(-333 ق).مذکور در رجال نجاشی.
قاضی ابو بکر محمد بن عمر جعابی(-355 ق).
مذکور در فهرست ابن ندیم.
شیخ محمد حسین بن عبد الکریم آل زین عاملی.
ط.صیدا،1357 ق.
شیخ محمد حسین بن محمد مظفری(-1381 ق).ط.1352 ق.
فارسی،از سید موسی بن محمد نبی آقا میر معروف به سبط شیخ دزفولی(1327 ق-).ط.
تهران،1328-1329 ش.
شیعه رباعیات:
شیعه قومی فریاد
اردو،3 منظومه،از سید بشیر حسین مدرس هندی.
سید هادی بن حسین اشکوری(-1367 ق).
ظاهرا پیش از ختم تألیف در گذشته است.
ناشناخته.در فهرستها از آن یاد شده است.
فارسی،از شیخ عبد الحسین غروی تبریزی (معاصر).
سید ابو محمد حسن صدر الدین بن سید هادی عاملی کاظمی معروف به سید حسن صدر (-1354 ق)تلخیص«تاسیس الشیعۀ»اوست.
ط.صیدا،1331 ق.
سید محسن بن عبد الکریم امین حسینی عاملی.
ط.بیروت،1328 ق.در رد مطالبی است که در مجلّۀ«المنار»در اعتراضی بر شیعه چاپ شده است.
سید مهدی بن صالح موسوی قزوینی کاظمی (-1358 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه کما هو اهله....
شیخ مهدی حجاز نجفی،در رد«وشیعة الضلال» تألیف موسی جار اللّه.ط.بصره.
فارسی،از سید حسن صدر(که در بالا یاد شد)، ترجمۀ سید علی اکبر برقعی قمی.ط.تهران، 1319 ش.
انگلیسی،از شیخ پادشاه حسین هندی(-1356 ق).
فارسی،از میرزا علی خان ناظم العلوم معلم مدرسۀ دار الفنون و معاصر ناصر الدین شاه.ط.
ص:390
تهران.
فارسی،از میرزا علی خان اعلم الممالک.
فارسی،از میرزا کاظم محلاّتی.
فارسی،از احمد آرام،فصیحی و نصیری.ط.
تهران،1309-1315 ش.
فارسی،از محمود خان بن کاظم محلاّتی شیمی.
ط.تهران،1343 ش.
فارسی،از محمد پروین گنابادی.ط.مشهد، 1358 ق.
دعبل خزاعی(-246 ق).درج در دیوان او.
ص:391
ابو الفرج قدامة بن جعفر بن قدامه کاتب بغدادی (-پس از 320 ق).مذکور در«معجم الادباء».
محمد بن حسن بن جمهور عمی بصری،راوی از امام رضا(علیه السلام)،مذکور در فهرست شیخ.
اردو.ط.هند.
فارسی،مثنوی،ناشناخته،تاریخ نظم:1073 ق.
مذکور در فهرست بلوشه.
فارسی،مثنوی،از اسماعیل بن حسین تائب تبریزی(-1374 ق).
فارسی،مثنوی،از محمود میرزا قاجار.خ.
ملک.
- هرسخن را بیان خدا باشد
جز خدا دیگری چرا باشد
فقه اللغه و سنن عرب،از ابو الحسن احمد بن فارس قزوینی رازی(-375 ق)که برای شاگرد خویش-صاحب بن عباد-نگاشته است.ط.
مصر،1328 ق.
سید رضا بن محمد هندی نجفی،در جواب قصیدۀ ابن آلوسی.ط 1349 ق.
فارسی،در مدح صاحب الزمان(علیه السلام)،از میرزا آقا بن شیخ جعفر فقیه تهرانی(-1365 ق).
- ای ذره ای ز نور جمال تو آفتاب
وی قطره ای ز بخشش تو ریزش سحاب
اشعار فارسی و عربی،از سید احمد بن علی فلانی ابرقوئی یزدی(-ح 1334 ق).
منظور بر شیوۀ«کلیله و دمنه»(از لحاظ موضوع) از نظام الدین ابو یعلی محمد بن محمد بن صالح بن حمزۀ هاشمی عباسی بغدادی معروف به ابن هباریه(-509 ق).ط؛مصر،1292 ق و مکرّر.
-الحمد للّه الذی حبانی
بالاصغرین القلب و اللسان
مقاله در سیاست امام صادق(علیه السلام)،از توفیق الفکیکی.
الصادق-حیاة الصادق
شیخ اسد بن محمد حیدر(-1329 ق).ط.
ص:392
فارسی،در نقد استبداد،از میرزا کاظم.ط.ایران.
فارسی،از حسینقلی مستعان.ط.تهران،1304 ش.
سیف اللّه المسلول
فارسی،از میرزا محمد بن عبد النبی اخباری (-1232 ق)که در پاسخ«تحفۀ اثنا عشریۀ» عبد العزیز دهلوی نگاشته.مذکور در «کشف الحجب».
- اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنّا لِنَهْتَدِیَ ...
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1110 ق).خ.موجود.
-الحمد للّه و سلام علی عباده...
فارسی،در رد اصولیان،ناشناخته.مؤلف، اخباری بوده است.خ.موجود.
الصاغانیات-جوابات المسائل الصاغانیات
کیمیا،از جابر بن حیّان(-200 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 10795(-1266 ق).
-الحمد للّه الجازی بالاحسان
فارسی،اخبار،از ملاّ خلیل بن غازی قزوینی (-1089 ق)،تألیف:1064-1084 ق.خ.
آستان قدس،ش 11548(1066 ق)و چند نسخۀ کهن دیگر.
-فتح گنجینۀ شاهی،شرح احادیث رازداران الهی...
میرزا احمد بن محمد بن علی شیروانی(-1250 ق).
تفسیر،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق)،تألیف:1075 ق.خ.آستان قدس، ش 11140(1083 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-بحمدک یا من تجلّی لعباده فی کتابه...
فارسی،منظومۀ[ملا لطف اللّه بن]محمد جواد صافی گلپایگانی(-1378 ق).ط.تهران، 1330 ش.
نحو،از سید قوام الدین محمد بن محمد مهدی سیفی حسینی قزوینی(سدۀ 12 ق).مذکور در پایان«معارج»سید حسین قزوینی.
فارسی،رسالۀ عملیه،از سید حسین کاشی.
فارسی،از حاج محمد حسن صالح علیشاه بن نور علیشاه(یا ملا علی بن سلطان محمد)گنابادی.
ط.تهران،1330 و 1333 ق.
فارسی،مثنوی،از محتشم کاشانی(-999 یا 1000 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
الصبابة-دیوان الصبابة
فارسی،از شیخ عبد العظیم صدوقی اردبیلی.ط.
تهران.
تعقیبات،از سید محمد رضا بن اسماعیل موسوی شیرازی(-پس از 1300 ق).ط.1299 ق(در مجموعۀ او).
میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق).
نواده اش محمد تقی از آن یاد کرده.
ص:393
فارسی،در وظائف سلطان،از میرزا ابو المکارم بن ابی القاسم موسوی زنجانی (-1330 ق).خ.موجود.
فارسی؟،از نواب احمد حسین مذاق هندی.
مذکور در«تاریخ احمدی».
فارسی،از صدر الافاضل حسن تسلیم(سدۀ 13 ق).مذکور در«مآثر».
فارسی،رجال،از محمد صادق بن محمد صالح اصفهانی(-1062 ق).مذکور در«خزانۀ عامره».
فارسی،شرح عروض عینیۀ حمیری،از ملا صادق بن علی بن ابی طالب یزدی اردکانی،که در 1282 ق به نام ناصر الدین شاه تألیف کرده.
خ.دیده شده.
-حمد بی حد و ثنای بی عدد واجب الوجودی را
فارسی،تذکرۀ شعراء،از سید علی حسن خان بن صدیق حسن خان سلیم.ط.کلکته،1295 ق.
شیخ ابراهیم بن علی عاملی شامی معاصر حرّ عاملی(-1104 ق).مذکور در«امل الآمل».
محمد علی بن محمد اسماعیل حسینی بیرجندی (-1305 ق).خ.موجود.
-یا من دلع لسان الصباح...
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق).خ.مرعشی قم.
-صبح کاذب نوری است مستطیل
فارسی،اشعار محسن شفایی.ط.تهران،1333 ش؛
فارسی،از سید محسن صدر الاشراف.
اردو،مثنوی.ط.
فارسی،مثنوی،از سید قاسم.خ.موجود.
ابو الغنی محمود بن حسین کشاجم.مذکور در «کشف الظنون».
شیخ محمد حسین بن علی کاشف الغطاء (-1374 ق)،در جوانی نگاشته.
-لک الحمد یا من جعل الدعاء الیه الوسیلة
فارسی،از سید محمد بن محمد کاظم طباطبائی یزدی(-1334 ق).
الصحائف الاربعون-اربعون سورة
فارسی،از ملا حیدر علی بن نعمت اللّه طبسی، تالیف:1006 ق.خ.آستان قدس،ش 3237 (1068 ق).
کلام،از شمس الدین محمد بن اشرف حسینی سمرقندی(-ح 600 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الّذی استحق الوجود و الوحدة بالذات...
میرزا محمد مهدی بن محمد باقر اصفهانی معروف به فروغ الدین(1223 ق-).خ.مجلس
ص:394
و دانشگاه تهران.
میرزا غلام علی بن محمد بن عبد الکریم هروی حائری(سدۀ 13 ق).
اردو،از شیخ سعادت حسین بن منصور علی سلطان پوری(-1330 ق)،تالیف:1355 ق.
محمد علی بن غلام علی تویسرکانی(-1341 ق).
شمس الدین ابو الحسین یحیی بن حسن ابن بطریق حلّی(-606 ق).مذکور در«الخصائص الفاطمیة».
سراج الدین محمد بن عبد اللّه رفاعی واسطی فخرومی(-885 ق).ط.قاهره،1306 ق.
صحاح العجم-صحاح الفرس.
فارسی،لغت،از شمس الدین محمد بن هندو شاه نخجوانی،که در 728 ق به روش«صحاح» جوهری در 25 باب تألیف کرده.ط.تهران، 1341 ش.
-الحمد للّه الذی الهمنا اللغات و العبارات.
فارسی،مثنوی،از عطاء اللّه بن یحیی نوعی زاده (-1044 ق).
فارسی،از غلام حسین بن حیدر قلی نیّرنوری.ط.
تفلیس،1909 م-1327 ق.
فارسی،مثنوی،از عماد الدین فقیه کرمانی (-772 یا 773 ق).خ.موزۀ بریتانیا و آکادمی علوم روسیه.
قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی(-573 ق).
در قضاء«وسائل»از آن نقل شده است.
فارسی،از عبد الحسین کافی.ط.تهران،1314 ش.
نحوه
سید عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق).
مذکور در اجازۀ او.
شیخ بهاء الدین محمد بن حسین بهائی حارثی عاملی(-1030 ق).خ.خوانساری نجف.
ملاّ عبد الجواد فریزی بیرجندی،مذکور در «بغیة الطالب».
فارسی،مثنوی،از شوکت شیرازی،معاصر فتحعلی شاه قاجار که در 1233 ق در ستایش او سروده.خ.دانشگاه تهران.
- هرسخن را بیان خدا باشد
جز خدا دیگری چرا باشد.
فارسی؟،از سید صدر الدین ظهیر الاسلام حجازی دزفولی.
فارسی،ادبیات،از محمد بن سلیمان فضولی بغدادی(-970 ق).خ.آستان قدس،ش 6426 (1273 ق)و 2 نسخۀ دیگر.
-حمد بیحد احدی را سزاست که ریاض بدن را
اردو،از سید مجاور حسین تمنای لکهنوی،ط.هند.
ص:395
فارسی.ط.بمبئی.
فارسی،داستان،از سید محمد علی جمال زاده.
ط.تهران،1326 ش.
فارسی،تذکرۀ شعرا،از ابراهیم علی خان(سدۀ 12 ق).خ.توبینگن.
احمد بن حسین بن محمد معروف به ابن متویه، خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.مجلسی آن را در کتاب دعاء«بحار الانوار»درج کرده است.
ملا محمد جعفر بن محمد طاهر خراسانی (-1080 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 14691(1247 ق).
فارسی،مثنوی،از فضلی شبستری،که در 927 ق به نام شیخ شاه شروانشاه سروده.مذکور در «دانشمندان آذربایجان».
شیخ طاهر بن عبد علی مالکی(-1279 ق).خ.
موجود.
منظومۀ فلسفی،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست کتابهایش.
فارسی،اشعار در معجزات حسنین(علیه السلام).از مفتی محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق).
ط.عظیم آباد هند.
فارسی،از ابو الفضل لسانی،ط.تهران،1327 ش.
فارسی،از اسکندر ریاشی،ترجمۀ محسن فارسی.ط.تهران.
ناشناخته،مشتمل بر مقدمه،4 فصل و خاتمه، مؤلف از متأخرین است.خ.مرعشی قم.
-سبحان من ادخلنا فی اعمّ الادیان.
شمس العلماء محمد حسین جناب.مذکور در «مقصد الطالب»او.
ملاّ عبد الصمد همدانی حائری،خ.آستان قدس، ضمیمۀ ش 11423(1280 ق).
محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).مذکور در«قصص العلماء».
سید مهدی(-1212 ق).خ.فیض آباد هند.
حاج محمد ابراهیم کلباسی(-1261 ق).مذکور در«روضات الجنّات».
میرزا ابو القاسم بن حسن محقق قمی(-1231 ق).مذکور در فهرست تالیفات او.
میرزا ابو القاسم بن محمد علی کلانتری نوری (-1292 ق).مؤلف مضمون آن را در«مطارح الانظار»گنجانیده است.
آقا محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1205 ق).مذکور در فهرست تالیفات او.
ص:396
ملا محمد باقر بن محمد جعفر بهاری همدانی (-1333 ق).خ.موجود.
اخبار،از نظام الدین قرشی ساوجی(-ح 1040 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،شرح احادیث،از میرزا محمد تقی بن محمد بن حسین نیرمامقانی تبریزی(-1312 ق).تألیف:1290 ق.ط.تبریز،1319 ق.
فارسی،مثنوی،از عبدی بیگ نویدی شیرازی (-988 ق).خ.دانشگاه تهران.
اهل الاجتبا)
رجال،از میرزا محمد بن عبد النبی اخباری (-1232 ق)،تألیف:1212 ق.خ.آستان قدس،ش 6922 و 6923 و 6923(1238 ق).
الصحیفة الادریسیة-الصحف الادریسیّة
الصحیفة الاسطرلابیة-الصفیحة
فارسی،مثنوی،از میر عین الدین حسین بن محمد رضا موسوی دزفولی ذهبی(1273 ق-).
- به نام خداوند جانهای پاک
که بنهاد جان اندرین تیره خاک
ادعیه،از سید حسین بن حسن مجتهد کرکی (-1001 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی(معاصر).
خ.دیده شده.
با«الصحیفة السجادیة»در ایران چاپ شده است.
الصحیفة الجعفریة-اللئالی السنیة
سید محمد حسین بن محمد علی شهرستانی (-1315 ق)،تألیف:1303 ق.ط.تهران، 1306 ق.
-الحمد للّه مجیب الدعوات
امیر المؤمنین(علیه السلام)،مذکور در اخبار.
فارسی،زندگینامۀ ابو مسلم خراسانی،از سید محمد زمان بن محمد جعفر رضوی(-1041 ق).خ.مرعشی قم.
حدیث،منسوب به امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام).ط.مشهد آستان قدس.
خ.آستان قدس،ش 6168(881 ق)و چند نسخه دیگر.
ناشناخته.ملا حسین کاشفی(-910 ق)،در روضة الشهداء از آن نقل می کند.
ادعیه و مناجات،از امام زین العابدین علی بن حسین علیه السّلام(95 ق).ط.تهران،1287 ق و مکرر در ایران و هند.خ.آستان قدس،ضمیمه 12405(416 ق)و چند نسخه دیگر.
جامع:محمد بن حسن حر عاملی(-1104 ق) در 1053 ق.ط.ایران،بمبئی،1321 ق.خ.
مرعشی قم.
-الحمد للّه المجیب...
جامع میرزا عبد اللّه بن عیسی افندی اصفحانی، صاحب«ریاض العلماء».ط.تهران 1324 ق،
ص:397
خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی جعل الدعوات اللطیفة
جامع:میرزا حسین بن محمد تقی نوری (-1320 ق).ط.تهران 1322 ق.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی جعل الدعاء سهما
جامع:سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی (-1371 ق).ط.صیدا،1330 ق
جامع:شیخ محمد صالح بن فضل اللّه حائری مازندرانی(-1297 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
خواص آیاتی که با ربّ و ربنا آغاز می شود، ناشناخته،به نام سلطان محمد واجد علی شاه تألیف شده.ط 1286 ق.
فارسی،منشآت،از ملا حسین بن علی واعظ کاشفی(-910 ق)که به نام سلطان حسین بایقرا تألیف کرده.خ.آستان قدس،ش 4991
حاج ملا اسماعیل(سده 13 ق)ناظم «العقیدة الوحیدة».
فارسی،اصول دین،از ملا اسد اللّه بن محمد صادق بروجردی(سده 13 ق).خ.موجود.
-(بعد الحمد)اصول دین چند چیز است؟...
الاحمدیة(للفرقة الجعفریة)
شیخ احمد بن صالح بن طعان ستری بحرانی (-1315 ق)تألیف:1307 ق.خ.دیده شده
-الحمد للّه الذی یجیب المضطر...
صحیفة الصفا(فی ذکر اهل الاجتباء و الاصفا)- صحیفۀ اخوان الصفا
اردو،از سید اولاد حسین بلگرامی ط.
سید مجد الدین حسین افطسی.مذکور در«ذخائر الاسماء»اخلاطی.
جامع:شیخ عبد اللّه بن صالح سماهیجی (-1135 ق)،تألیف 1129 ق.ط.ایران، 1279 ق و مکرر،بمبئی،1319 ق.خ.آستان قدس،ش 11754(1231 ق)و یک نسخه دیگر
-الحمد للّه الذی جعل الدعاء مفتاح الفلاح...
جامع:میرزا حسین بن محمد تقی نوری (-1320 ق).ط.1321 ق.
-الحمد للّه الذی جعل الاجابة مقرونة...
سید مهدی غریفی بحرانی.مذکور در فهرست تألیفات او،
فارسی،از محمد وجدانی.ط.تهران،1329 ش.
شیخ فضل اللّه بن عباس نوری(-1327 ق).
فارسی،مثنوی،از محمد علی قاصر کرمانی.خ.
دانشگاه تهران.
- به نام خداوند پست و بلند
منزه ز هرنقص و از چون و چند
ادعیه و مناجات،از سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی(-1337 ق).ط.
ص:398
بغداد،1337 ق.
فارسی،مثنوی،از عبدی بیگ نویدی شیرازی (-988 ق).خ.دانشگاه تهران
فارسی،چهل حدیث در مناقب امیر المؤمنین (علیه السلام).خ.مشکات.
-حرفی که بر زبان
فارسی،امامت،از محمد رضی بن محمد تقی مجلسی،که در روزگار شاه سلطان حسین صفوی در یک مقدمه و 118 باب نوشته.خ.آستان قدس،ش 7178(1170 ق).
-ستایش بیرون از ترجمه تعقل مترجمان
سید مهدی بن صالح قزوی.
-الحمد للّه کما هو اهله
ادعیه،خطب و مواعظ نبوی،از شیخ ابراهیم بن محسن کاشانی.ط
-الحمد للّه الذی نور بنور قدرته
میر محمد باقر بن محمد حسینی استرابادی محقق داماد(-1040 ق).خ.موجود
ادعیة حضرت حجت(علیه السلام)،جامع:محمد بن رجب علی تهرانی،تألیف:1358 ق.
در فهرست کتب چاپی یاد شده و شاید با «الصحیفة الهادیة»یکی باشد.
سید محمد علی بن محمد حسین شهرستانی.
مذکور در فهرست تألیفات او.
ادعیه و زیارات،ط.بمبئی،1272 ق.
فلسفه،از تقی الدین ابو الخیر محمد بن فارسی (سده 10 ق).مذکور در«کشف الظنون».
اردو،زندگینامه قاضی نور اللّه شوشتری،از سید صغیر حسین شمس دهلوی.ط.
فارسی،عرفانی،از عزلتی.
اردو،دیوان مدایح و مراثی محمد هادی عزیز (-1354 ق).ط.
ادعیه وارده از حضرت حجت(علیه السلام)،جامع شیخ ابراهیم بن محسن کاشانی.ط.تهران،1318 ق.
-یا من تحیّرت فی اشعة انواره...
شیخ ابو القاسم جعفر بن محمد بن قولویه، (-367 یا 369 ق)استاد شیخ مفید.مذکور در رجال نجاشی.
ابو النضر محمد بن مسعود سلمی عیاشی سمرقندی.مذکور در همان مأخذ.
عبد القادر الجیلانی)
اردو،از احمد علی امرتسری.ط.
فارسی،مثنوی در اخلاق و تواریخ ائمه(علیه السلام).ط.
ص:399
مذکور در فهرس اثنا عشریه لاهوری
فارسی،از خواجه نصیر الدین محمد طوسی (-672 ق)،خ.آستان قدس،ضمیمه ش 12042(1104 ق)
-حمد بی حد و ثنای بی عد قادری را
فارسی،از نور اللّه بن محمد حسنی شوشتری (-ح 925 ق).خ.خوانساری نجف.آستان قدس،ضمیمه ش 10784(-1262 ق).
فارسی،از امیر گودرزنیا.ط.تهران.
فارسی،از ابراهیم بنی احمد.ط.تهران.
فارسی،ترجمه ضیاء الدین بهروش.ط.کلکته، 1935 م.
فارسی،قصص اخلاقی.ط.تهران.
فارسی،از نظام الدین عبید زاکانی.ط.(با دیوان او).
فارسی،از سید حسین بن ابی تراب عدالت سروستانی شیرازی.ط.تهران،1316 ش.
فارسی،ط.لکهنو،1925 م(با رساله خواجه عبد اللّه انصاری و تحفة الملوک).
فارسی،مثنوی،از یکی از شاعران سده 9 ق،که در 878 ق سروده.ط.هند.
فارسی،ناشناخته.خ.موجود.
صد پند لقمان-تحفة الملوک:
فارسی،از ابو الحسن محمد بن حاج بابا راجی اصفهانی.ط.
حاج میرزا ابو الفضل بن ابی القاسم نوری کلانتری (-1316 ق)که در شرح حال پدرش نوشته.ط.
فارسی،از خلیل ثقفی اعلم الدوله.ط.تهران، 1328 ق.
فارسی،منسوب به میرزا آقا خان کرمانی.ط.
سید صدر الدین بن سید حسین ظهیر الاسلام زاده حجازی دزفولی.
فارسی،از محمد جواد بن ابی طالب تربتی.ط.
تبریز،1312 ش.
فارسی،از صدر جهان سید حسین بن روح اللّه حسینی طبسی حیدرآبادی،که برای سلطان قطب شاه تألیف کرده و در آن احوال بیشتر حیوانات را آورده است.و صاحب ریاض العلماء نسخه آن را داشته است.
فارسی،مثنوی در اصول دین،از میرزا علی اکبر صدر الاسلام دبیر همدانی.خ.مرعشی قم.
- گوش کن ز اسرار علم بالقلم
تا چه می گوید ز علم ما علم
نحو،از سید معز الدین محمد بن ابی الحسن موسوی،که برای فرزندش صدر الدین در یک مقدمه و 3 مقصد نوشته.خ.موجود.
ص:400
-لک الحمد یا فاعل ما یشاء.
فارسی،در وجوب نماز جمعه،از سید صدر الدین محمد بن محمد صادق حسینی قزوینی،تألیف:پیش از(1100 ق).این رساله ردی شرحگونه است بر رساله«تهجدیه» استادش آقا رضی قزوینی.خ.موجود.
-نیایش بی عدو ستایش افزودن از عدد
فارسی،از ویکتور پوشه،ترجمه محسن بن محمد تقی اسعد السلطنه جهانسوز.ط.
فارسی،کشکول گونه ای از ملا حبیب اللّه بن علی مدد کاشانی.ط.تهران.
در آفرینش عالم،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،کیمیا،از شیخ موسی بن محمد علی خراسانی حائری(-ح 1333 ق).
سید هبة الدین محمد بن حسین شهرستانی،در نسب و احوال جدّ و دودمانش نوشته.
فارسی،کشکول،از حاج ملاّ محمد شریف بن رضا شیروانی(سده 13 ق).ط.تهران،1314 ق.
ابو سهل اسماعیل بن اسحق نوبختی(-260 ق).
فارسی،از غلام حسین صالحی علامی.ط.
تهران،1332 ش.
در اثبات خارجی بودن وهابیون،از شریف عبد اللّه بن حسن پاشا.ط.لاذقیه.
سید مهدی بن صالح کیشوان موسوی،در رد «الخطاب الکریم»که تألیف نویسنده مسیحی است.ط.العماره،1350 ق.
فارسی،از محمد علی بن محمد حسین طبسی خراسانی معروف به عارفچه(ح 1290 ق-).ط
فارسی،از شیخ بهاء الدین بن یحیی شیرازی.ط.
بمبئی،1321 ق.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).نیز مذکور در رجال نجاشی.
با شرح منظوم فارسی،ط.(با صد کلمۀ جاحظ).
-لو کشف الغطاء...
با ترجمه منظوم فارسی،ظاهرا از ملا عبد الباقی خطاط.خ.آستان قدس،ش 1729(سدۀ 11 ق).
ص:401
1312 ش.
فارسی،ریاضی،از میرزا صدیق خان اعلم.ط.تهران.
فارسی،از عبد الحسین بن عبد الرحیم معروف به میرزا آقا خان کرمانی(-1314 ق).محتملا با «صد خطابه»یکی است.
فارسی،از خواجه عبد اللّه انصاری(-481 ق).
ط.اروپا،1954 م.
فارسی،از خلیل ثقفی اعلم الدوله.ط.تهران، 1314 ش.
فارسی،از معزّی.ط.تهران.
فارسی،نیز از معزی.ط.تهران.
ص:402
محمد باقر موسوی دزفولی.خ.مرعشی؟
-الحمد للّه رب العالمین المتجلّی علی خلقه...
فارسی،ادعیه و اعمال،از سید محمد عبد الحسیب بن احمد علوی،واده محقق داماد.
خ.موجود(1083 ق).
-حمد بیحد و ثنای بی عدد واجب الوجودی را
فارسی،مثنوی در آموزش خط،از سلطان علی مشهدی(-926 ق)که در 920 ق سروده.ط.(در آخر«تذکرة الخطّاطین»).
سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی،تألیف:
1331 ق.
-الحمد للّه الذی هدانا الی الصراط السوی
علی بعد النبی ص)
شیخ محمد حسین بن محمد مهدی سلطان آبادی(-1314 ق).
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین (-1181 ق).مذکور در«نجوم السماء».
اردو،از سید محمد سبطین سرسوی.ط.
ملا علی خراسانی(-1356 ق).خ.موجود.
فارسی،از میرزا مهدی بن مصطفی حسینی لاهوتی معروف به بدایع نگار.
فارسی،از سید رضا بن اسماعیل موسوی شیرازی(-1302 ق).ط.تهران 1290 ق.
فارسی،رساله عملیه،از سید ابو القاسم علامه تبریزی.ط.1345 ق.
درایه و رجال،از میرزا ابو الهدی بن ابی المعالی بن محمد ابراهیم کلباسی(-1356 ق).
-الحمد للّه الذی...بوارع ثاقبات الفطن
سید اسماعیل بن علی مددقائنی.مذکور در«بغیة الطالب».بیرجندی.
فارسی،اصول دین،از شیخ اسماعیل تبریزی.
ط.تبریز،1313 ق
اصول و فروع،از شیخ بابویه بن سعد بن محمد بن حسن بابویه،شاگرد حسن حسکا(جد شیخ منتجب الدین).
میر محمد باقر بن محمد حسینی میر داماد (-1040 ق).خ.آستان قدس،ش 786.
-یا مفیض العقل و واهب النفس
مناظره با عامه،از سید محمد تقی هندی.ط.
القویم)
فارسی،اصول دین و اخلاق،از شیخ محمد جواد بن غلام رضا قمی.ط.تهران،1356 ق.
شیخ حبیب آل ابراهیم مهاجر عاملی.ط.
العماره،1348 ق،و مکرر.
در اصول حقه،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی.مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:403
سید حسین بن رضا حسینی بروجردی،تألیف:
1271-1275 ق.ظاهرا بیش از سوره بقره را تفسیر نکرده است.خ.موجود.
-تَبارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقانَ ...
در استخراج سمت قبله،از رستم بن شاه و یردی زنگنه خوافی،تألیف:1096 ق.خ.آستان قدس،ش 5361(1096 ق).
-الحمد للّه الذی هدانا الصراط المستقیم
فارسی،از زین العابدین بن محمد کریم خان کرمانی.ط.تبریز،1348 ق.
فارسی،فقه،از عبد الوهاب صابونی،یا امیر حسین بن عالم حسینی(-719 ق).خ.
آستان قدس،ش 2490
-بعد حمد و ثنای حضرت کبریا
گجراتی،در استحباب تعزیۀ سید الشهداء(علیه السلام)از غلام علی بهاونگری(-ح 1367 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
اصول فقه،از سید محمد علی خوانساری (-1286 تا 1288 ق)،که در جوانی درگذشته و ناتمام مانده است.مذکور در اجازه سید ابو تراب به سید مهدی بحرانی.
فارسی،در فضائل امیر المؤمنین(علیه السلام)،از ملا محمد علی بن احمد قراچه داغی.ط.تبریز، 1300 ق.
جواب سؤالات راجه ناهن،از سید علی اکبر بن محمد نقوی هندی(-1326 ق)مذکور در «تجلیات».
مناقب،از شیخ علی اکبر یزدی.
امامت،از زین العابدین ابو محمد علی بن محمد بیاضی نباطی عاملی(-877 ق)،تألیف:
854 ق.خ.آستان قدس،ش 2068(1103 ق).
-اللّه احمد حمدا لا یضاهی
فارسی،مبدأ و معاد،از محمد قاسم تبریزی، تألیف:1083 ق.مذکور در«دانشمندان آذربایجان».
-گرانبهاترین در شاهوار نیایش و ثنا
شرح و متن از سید محمد بن هاشم هندی غروی (-1323 ق)،که کتاب البیع را در 1269 ق به پایان رسانیده است.خ.موجود.
فارسی،اصول دین،از محمد بن سلیمان تنکابنی (-1302 ق).مذکور در«سبیل النجاة»مؤلف.
فارسی،مثنوی،از محمد بن عبد اللّه قاجار که به نام عباس میرزا سروده.خ.ملک(1241 ق).
-حمد بیرون از حد و شکر افزون از عد...
مفصل کرده اندر گنج اسماء
فارسی،از زین العابدین بن محمد کریم خان کرمانی.ط.تهران،1350 ق؛تبریز،1351 ق.
فارسی،رسالۀ عملیّه،از آقا سید ابو الحسن بن سید محمد موسوی اصفهانی(-1365 ق)، ترجمۀ سید ابو القاسم اصفهانی.ط.1345 ق و مکرر در نجف،ایران و هند.
ص:404
فارسی،ترجمۀ حدیث اعرابی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1110 ق).
ط.تهران،1316 ق و مکرر.
-الحمد للّه الواحد الفرد
در معارف،نیز از علامه مجلسی،در «بحار الانوار»به آن ارجاع داده است.
-الحمد للّه الذی سهل لنا سلوک شرایع الدین
فارسی،رسالۀ عملیه،از شیخ محمد حسن بن صفر علی بارفروشی.ط 1321 ق.
فارسی،اصول دین،از میرزا عبد الرحیم بن نصر اللّه قراچه داغی.ط.تبریز،1331 ق.
-سبحانک ما اضیق الطرق...
فارسی؟،رسالۀ عملیه،از میرزا عسکری بن هدایت اللّه رضوی مشهدی(-1280 ق)که شاگردش ملا نوروز علی صاحب«فردوس التواریخ»آن را از«نجاة المتقین»استخراج کرده است.خ.دیده شده.
فارسی،رسالۀ عملیه،از شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری دزفولی(-1281 ق).ط.
تهران،1319 ق و مکرر.بر این رساله حواشی بسیاری نوشته اند و به عربی هم ترجمه شده است.
اثبات واجب،از میر علاء الملک بن قاضی نور اللّه شوشتری.مذکور در«صبح گلشن».
شیخ احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق).
درج در«جوامع الکلم».ط.تبریز،1273 و 1276 ق.
فارسی،قواعد صرف،از میرزا محمد علی ادیب تهرانی،تألیف:1339 ق.
-بدانکه هرآوازی از هرجسمی چه انسان...
شیخ علی بن جعفر شریعتمدار استرآبادی (-1315 ق).شرح منظومۀ بحر العلوم است.
مذکور در«غایة الآمال».
ص:405
فارسی،از شیخ محمد حسین فاضل تونی (-1379 ق).ط.تهران،1315 ش.
سید محمد علی بن ابی الحسن آل نور الدین موسوی عاملی(-1290 ق).
فارسی؟،از محمد بن عنایت احمد خان کشمیری (-1235 ق).مذکور در«نجوم السماء».
در صرّافی،از شیخ ابو القاسم جعفر بن محمد بن قولویه(-367 یا 369 ق).
سید محمد تقی بن مؤمن قزوینی(-1270 ق).
قصیدۀ لامیۀ عبد الرّحیم که نسخۀ مؤرخ 1234 ق آن در مدرسه بروجردی نجف موجود است.
-بدأت باسم اللّه و الحمد اوّلا
فاحمده حمدا کثیرا مسلسلا
سید علی بن محمد قطب ذهبی شیرازی.
-الحمد للّه الحمید فی الازل
صرف فی القرآن من کل مثل
مولوی علیرضا بن طالب کابلی(سدۀ 13 ق).خ.
دیده شده.
علیرضا تبیان الملک تبریزی.
-قال ابن داود علی الرضا
عفی الاله عنه ممّا قد مضی
میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
فارسی،دو منظومه،از سید زین العابدین بن ابی القاسم طباطبائی.خ.موجود.
فارسی،ناشناخته.خ.موجود.
- بعد بسم اللّه دارم در مقال
حمد سبحانی که باشد بی مثال
فارسی،ناشناخته،در یک مقدمه،3 فصل،3 مقصد و خاتمه.خ.موجود.
فارسی،از میرزا یوسف خان نجات.ط.تبریز، 1310 ش.
فارسی،از میرزا علی اکبر نقاش مزین الدوله.ط.
تهران.1304 ق.
فرانسه
فارسی،از ابراهیم شکورزاده.ط.تهران.
فارسی،از میرزا احمد ذو الریاستین کرمانی.ط.
تبریز.1327 ق.
سید صدر الدین محمد بن محمد صادق قزوینی، تألیف:1101 ق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی من آیاته تصریف الریاح
فارسی،از علی مترجم الممالک.ط.تهران، 1318 ق.
فارسی،از شیخ محمد حسن بن محمد تقی هروی خراسانی.ط.مشهد،1349 ق.
ص:406
فارسی،از علی بن محمد حسینی معروف به میر سید شریف جرجانی(-816 ق).ط.مکرّر.
در صرّافی،از ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
ادیب تاج الدین ابو تراب علی بن عبد اللّه قزوینی شاگرد فضل اللّه راوندی.مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارسی،از علی اکبر خدابنده،ط.تهران،1313 ش.
فارسی،از محمد خوانساری،ط.تهران،1333 ش.
فارسی،از حاج محمد کریم خان بن ابراهیم کرمانی.ط.کرمان،1365 ق.
ادیب السلطنه حسین سمیعی.ط.تهران،1333 ش.
فارسی،از میرزا احمد خان بن محمد علی بهمنیار دهقان کرمانی(-1334 ق).ط.تهران،1334 ش.
فارسی،از محمد نصیر فرصت شیرازی،ط.
بمبئی،1322 ق(با«جغرافیای هندوستان»).
فارسی،از حبیب اللّه آموزگار شیرازی،ط.
ایران.
ابو الفرج قدامة بن جعفر بن قدامه(-پس از 320 ق).مذکور در فهرست ابن ندیم.
سید مرتضی ابو القاسم علی بن حسین موسوی (-436 ق).مذکور در رجال نجاشی.
در حمایت از ابو العلاء معری،از سید ابو علی معروف به ابن حاجب الباب.مذکور در«عمدة الطالب».
فارسی،از سید ابن الحسن هندی،ط.کانپور، 1905 م.
فارسی،منطق،از سید محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).
منطق،از سید شریف جرجانی که فرزندش شمس الدین محمد(-838 ق)آن را به عربی ترجمه کرده و در«مجالس المؤمنین»نام این ترجمه«الغرّة»آمده است.
میرزا ابراهیم بن محمد معصوم حسینی تبریزی قزوینی(-1149 ق).مذکور در پایان«معارج الاحکام».
احمد بن ابراهیم بن ابی رافع انصاری.ابن غضائری که استاد شیخ طوسی و نجاشی است، از او روایت کرده است.
حاشیه بر«الروضة البهیّة»(شرح لمعه)،از سید محمد صالح بن حسن موسوی،حائری معروف به میرزا صالح عرب(-1303 ق).
مذکور در«المآثر و الآثار».
ص:407
اخلاق،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی(-1242 ق).
سید علی حسین بن خیرات علی زنگی پوری.
مذکور در«لسان الصادقین».
میرزا محمد بن عبد النّبی اخباری(-1232 ق).
نواده اش محمد تقی از آن یاد کرده است.
شرح وجیزۀ بهائیه در درایه،از سید امجد حسین بن منوّر علی سونوی اللّه آبادی.ط.لکهنو.
فارسی،مثنوی،از لطف اللّه محزون اسدآبادی (-1340 ق).ط.تهران،1375 ق.
میر صدر الدین محمد دشتکی شیرازی(-903 ق).مذکور در«کشف الظنون».
ابو سهل اسماعیل بن اسحاق نوبختی(-260 ق).
شیخ ابو الحسن علی بن حاتم بن ابی حاتم قزوینی، از مشایخ نجاشی و مذکور در رجال او.
فارسی؟از شیخ محمد علی صفوت تبریزی (سدۀ 14 ق).
محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).مذکور در«غایة الآمال».
فارسی،مثنوی،از ملا سعید خلخالی،خ.ملک.
سید محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی(سدۀ 13 ق).مذکور در«خلاصة الاخبار»او.
صفات الجواهر و خواص الاحجار-جواهرنامه
فارسی،ترجمۀ«حیاة الحیوان»دمیری،با اضافات،از منصور بن حسن بن ابراهیم ایجی شبانکاره ای که در حدود 930 ق آن را به پایان رسانیده است.خ.مرعشی قم.
-حمد بیحد حکیمی را سزد که نجاری لطیف
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).مذکور در رجال نجاشی.
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1110 ق).ط.هند(با بعض رسائل دیگرش).
-الحمد للّه...اما بعد باید دانست که صفات مقدس حق تعالی بر دو نوع است.
شیخ الشریعه فتح اللّه اصفهانی(-1339 ق).خ.
دیده شده.
فارسی،از زین العابدین علی بن حسین انصاری شیرازی(-806 ق).
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه (-381 ق).خ.مرعشی قم.
-قال ابو جعفر محمد بن علی....
فارسی،مثنوی،از هلالی جغتائی(-936 ق).
ط.تهران،1324 ش.
ص:408
در احوال و نکوهش ابو مسلم خراسانی که سید احمد در«اظهار الحق»بدون ذکر نام مؤلّف از آن یاد کرده است.
ابو البختری وهب بن وهب بن عبد اللّه بن زمعة،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).
فارسی،مثنوی،از عماد الدین فقیه کرمانی (-772 یا 773 ق)که در 766 ق سروده است.
خ.آکادمی علوم روسیّه(در کلیات او).
در مذهب واقفیه،از احمد بن حسن قزاز بصری.
نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
عبد اللّه بن جبلة بن حیّان حرّ کنانی(-119 ق).
مذکور در رجال نجاشی.
احمد بن عبید اللّه بن یحیی بن خاقان.نیز مذکور در همان مأخذ.
الکلاء)
امام ابو بکر محمد بن حسن بن درید لغوی(-321 ق).خ.خدیویۀ مصر.
حنان بن سدیر صیر فی کوفی،که از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام روایت کرده است.
سعید بن جناح کوفی بغدادی،از اصحاب امام کاظم و امام رضا(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
عبد اللّه بن میمون قداح،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بابویه قمی (-381 ق).خ.آستان قدس.
-حدثنا ابو جعفر احمد بن محمد بن عیسی
احمد بن ابی زاهر موسی اشعری قمّی.نجاشی با اجازه از ابن شاذان و او به دو واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده اند.
ابو بکر محمد بن حسن بن درید(-321 ق).خ.
خدیویۀ مصر.
احمد بن ابراهیم ابن حمدون.مذکور در فهرست ابن ندیم.
عرفان،از میر سید علی بن شهاب الدین همدانی (-786 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه و الصلاة علی عباده....
ظاهرا نسخۀ فارسی آن هم در خدیویۀ مصر موجود است.
ابو یعقوب اسماعیل بن مهران بن ابی نصر سکونی (سدۀ 2 ق)،نخستین مصنّف در اخلاق-پس از آنکه امیر المؤمنین(علیه السلام)آن علم را تأسیس فرمود.
فارسی،افسانه،ط.کلکته،1911 م.
فارسی،از خلیل عزمی،ترجمۀ علی رضا خسروانی.ط.تهران،1334 ش.
ص:409
فارسی،از حسین رستگار.ط.تهران.
الصفحه فی الاسطرلاب-الصفیحة
احکام غسل ارتماسی،از مفتی عباس بن علی اکبر شوشتری لکهنوی(-1306 ق).مذکور در «تجلیات».
از اجزاء«مرآة الفقاهة»،تألیف سید محمد جعفر حسینی شیرازی.ط.شیراز،1347 ق.
زید شهید،خ.موزۀ بریتانیا.
ابو عبید اللّه بن ابی زید احمد انباری(-356 ق).
ابو الحسن علی بن حاتم ابن ابی حاتم قزوینی استاد ابن شاذان که استاد نجاشی بوده است.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
مذکور در آغاز«مروج الذهب»و رجال نجاشی.
فرج اللّه بن محمد بن درویش حویزی(-1148 ق).
فارسی،به نظم،از علی شیرین قلندر.ط.تهران، 1327 ش.
در حج،از سید مصطفی بن محمد هادی نقوی لکهنوی.ط 1291 ق.
ناشناخته.در«بحار الانوار»و«مدینة المعاجز» از آن نقل شده است.
صفوة الانبیاء-صفوة الصفا
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی(-1242 ق).مذکور در رسالۀ شاگردش سید محمد.
یکی از مجلدات«الدلائل و المسائل»سید هبة الدین شهرستانی.
منظومه در فقه زیدیه(یا شافعی)،[از شهاب الدّین احمد بن حسین رسلان رملی قدسی -844 ق)].خ.مرعشی قم.
- الحمد للاله ذی الجلال
و شارع الحرام و الحلال
مجمع البیان
منتخب تفاسیر چارگانه،از شیخ محمد بن علی مقابی بحرانی،تألیف:1165 ق.خ.موجود.
تلخیص«الشافی»در امامت،از سید بهاء الدّین محمد بن محمد باقر مختاری نائینی.زنده تا 1130 ق.خ.مرعشی قم.تلخیص دیگر مختاری «الارتشاف»نام دارد.
فارسی،احوال شیخ صفی الدین،از میر ابو الفتح بن میر مخدوم حسینی شریفی(-976 ق).خ.
آستان قدس،ش 4140.
-شریفترین ذکری که مسبحان حظائر ملکوت
فارسی،در همان موضوع،از متوکل(یا علی)بن اسماعیل معروف به ابن بزّاز،تالیف:759 ق.
خ.آستان قدس،ش 4251(1042 ق)و چند نسخۀ دیگر.ط.بمبئی،1329 ق.
شیخ تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی(-905 ق)،تالیف:895 ق.خ.مرعشی قم.
ص:410
-الحمد للّه الذی انطق السنتنا بلغة العرب
هیأت،از شیخ کمال الدین عبد الرحمن بن محمد معروف به ابن عتایقی حلّی(-ح 788 ق).
شرح منظومۀ سعد بن علی حضرمی است.
شیخ خلیل بن ابراهیم صوری عاملی.مذکور در پایان«الفوائد الخلیلیة».
حاشیه بر مدارک،از سید شبر بن محمد بن ثنوان (-ح 1190 ق).مذکور در زندگینامۀ او.
لغت،از محمد مصطفی خان بن روشن خان.ط.
آگره.1266 ق و مکرّر.
در اثبات پروردگار و ملائکه و روح،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست تألیفات او.
اصول فقه،از شیخ عبد القاهر بن حاج عبد عبادی حویزی،معاصر حرّ عاملی.مذکور در «امل الآمل».
شیخ بهاء الدین محمد بن حسین بهائی عاملی (-1030 ق).خ.آستان قدس،ش 5510 (1116 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-ارتفعت درجات جبروتک عن احاطة افهامنا
فارسی،مثنوی،از شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین(-1181 ق)که در 1172 سروده.ط.
(با کلیات او).
-خدایا دلی ده حقیقت شناس
زبانی سزاوار حمد و سپاس
ابان بن تغلب(-141 ق).مذکور در«تأسیس الشیعة».
ابراهیم بن محمد بن سعید(-283 ق)،از دودمان عمّ مختار ثقفی،مذکور در رجال نجاشی و رجال شیخ طوسی.
ابراهیم دیزیل همدانی.نصر بن مزاحم در کتاب خویش از آن نقل کرده است.
جابر بن یزید جعفی(-128 ق).
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
شیخ عبد اللّه حمیری.مذکور در«مشایخ الشیعة» از شاگرد محقق کرکی.
از ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی،راوی از امام صادق(علیه السلام).
2 کتاب(مختصر و مفصل)،از ابو عبد اللّه محمد بن زکریا بن دینار غلابی(-298 ق).
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
ابو القاسم منذر بن محمد،ابن ابی الجهم قابوسی.
نصر بن مزاحم منقری(-212 ق).ط.تهران، 1300 ق و مکرّر.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).
ص:411
در افعال امیر المؤمنین(علیه السلام)،از ابو الحسن علی بن عبد اللّه خدیجی اصغر.مذکور در رجال نجاشی.
فارسی؟،از قوامی شیرازی،معاصر صفویه، مذکور در بعض فهرستها.
فارسی،ارقام و سجلاّت تیمور در 806 ق.خ.
آستان قدس،ش 4141.
میر محمد ابراهیم بن محمد باقر موسوی قزوینی (-1262 ق).
ابو بکر بن شیبه.مذکور در«معالم العلماء».
ابو مریم انصاری،مذکور در«معالم العلماء».
ابو الفضل ادریس بن فضل خولانی کوفی واقفی.
مذکور در رجال نجاشی.
ابو ابراهیم،مذکور در«معالم العلماء».
میرزا ابو القاسم بن محمد مهدی کلباسی اصفهانی (-1308 ق).خ.موجود.
ابو الحسین(یا ابو عبد اللّه)احمد بن حسن، ابن فضال(-260 ق).
احمد بن محمد بن حسین ابن دؤل قمّی(-350 ق).
احمد بن محمد درازی بحرانی،تألیف:1222 ق.خ.موجود.الحمد للّه جعل الصلاة مائزة
ملا اسماعیل بن حسین خواجوئی(-1173 ق).
خ.موجود.
شیخ اسماعیل بن علی بن حسین بن سمان(سدۀ 5 ق).
ابو محمد اسماعیل بن محمد مخزومی.نجاشی به 3 واسطه آن را روایت کرده است.
رسالة عملیه،از ملا محمد باقر بن محمد سلیم قراچه داغی.
مؤلف شاگرد ابن فهد(-841 ق)بوده و از او نقل کرده است.خ.موجود.
بکر بن احمد اشج،شیخ بعضی از مشایخ نجاشی.
بندار بن محمد امامی.مذکور در رجال نجاشی.
سید محمد تقی بن احمد حسینی طالقانی،تالیف 1296 ق و همان حدود.خ.امیر المؤمنین نجف.
ابو محمد جعفر بن بشیر فقحة العلم(-208 ق).
ابو القاسم جعفر بن محمد ابن قولویه(-367 ق).
ابو محمد حریز بن عبد اللّه سجستانی ازدی،از اصحاب امام صادق(علیه السلام).کتاب دیگرش در همین موضوع به عنوان«اصل»گذشت.
حسن بن علی بن ابی حمزۀ بطائنی.
ص:412
حسن بن علی بن فضال کوفی(-224 ق).مذکور در رجال نجاشی.
میرزا محمد حسین قفقازی لنکرانی،از تقریر درس استادش آخوند خراسانی نوشته.خ.موجود.
ابو عبد اللّه حسین بن شاذویه صفار،شیخ ابن قولویه.
میرزا محمد حسین بن محمد جعفر تبریزی خیابانی(1300 ق-).
سید حسین بن حیدر حسینی کرکی عاملی،استاد محقق داماد.نسخۀ مورخ 981 ق از این رساله نزد صاحب«ریاض العلماء»بوده است.
آخوند ملا حسین فاضل اردکانی حائری (-1302 ق).
ابو محمد حماد بن عیسی جهنی(-208 ق).
شیخ داود بن حسن اوالی بحرانی(سدۀ 11 و 12 ق).
شیخ زین العابدین مازندرانی حائری(-1309 ق).خ.موجود.
قاضی سعید قمی(-پس از 1103 ق).
شیخ سلیمان بن عبد اللّه سراوی ماحوزی (-1121 ق)،تالیف:1103 ق.خ.دیده شده.
رسالۀ فتوائیه،از شیخ سلیمان بن علی قطیفی (-1311 ق).خ.موجود.
سید ابو العباس عقیل بن حسین،از نوادگان محمد بن حنفیه،زنده در 420 ق.مذکور در فهرست منتجب الدین.
ابو الفضل عباس بن هشام ناشری اسدی معروف به عبیس(-220 یا 219 ق).
شیخ عبد الکریم بن محمد جعفر یزدی(-1355 ق).ط.
عبد اللّه بن جبلة بن حیان ابجرکنانی(-219 ق) فقیه واقفی.
عبد اللّه بن سنان،راوی از امام باقر(علیه السلام).
ابو محمد عبد اللّه بن مغیرۀ بجلی،راوی از امام کاظم(علیه السلام).مذکور در رجال نجاشی.
ابو محمد عبد اللّه بن وضاح کوفی،شاگرد ابو بصیر که بیشتر از او روایت کرده است.
سید عبد المحسن بن علی بن حسن حسینی معروف به حلو نجفی.شرح شرایع است.
ابو عمرو عثمان بن عیسی عامری کلابی رواسی.
حاج شیخ علی قمّی(-1371 ق).رساله ای است استدلالی و مبسوط در نماز مسافر،تالیف:
ص:413
1318 ق.
ابو الحسن علی بن حمزۀ بطائنی،که بیشتر از ابو بصیر روایت کرده است.
ابو الحسن علی بن حاتم،ابن ابی حاتم قزوینی، شیخ بعضی از مشایخ نجاشی.
ابو الحسن علی بن حسن بن رباط بجلی کوفی،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال.
ابو الحسن علی بن حسین،ابن بابویۀ قمی(-329 ق).
ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی دورقی،از وکلای ائمّه(علیه السلام).
شیخ محمد علی بن عباس بلاغی عاملی،شاگرد کاشف الغطاء.خ.موجود.
ملا محمد علی بن محمد کاظم شاهرودی (-1293 ق).خ.موجود.
شیخ علی بن نصر اللّه همدانی(-1339 ق).خ.
موجود.
فارسی،از آقا محمد علی بن آقا محمد باقر هزار جریبی،شاگرد محقق قمی.مذکور در«روضات الجنات».
شیخ علی بن جعفر قدمی بحرانی(-1131 ق).
مذکور در اجازۀ سماهیجی به جارودی.
شیخ زین الدین علی بن سلیمان قدمی ام الحدیث (-1064 ق).مذکور در«تاریخ علماء البحرین».
فارسی،رسالۀ عملیه،از شیخ علی بن عبد العال محقق کرکی(-940 ق).خ.دیده شده.
فضالة بن ایوب ازدی اهوازی،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).
رساله عملیه،از شیخ محسن بن علی عصامی نجفی(معاصر).خ.موجود.
شیخ محسن بن مرتضی اعسم نجفی(-1238 ق).خ.دیده شده.
ابو احمد محمد بن زیاد،ابن ابی عمیر(-217 ق)،از اصحاب امام کاظم(علیه السلام).
شیخ محمد بن احمد بن ابراهیم بحرانی،برادر صاحب حدائق،مذکور در«انوار البدرین».
ابو الفضل محمد بن احمد بن ابراهیم صابونی،نجاشی به دو واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
ابو عبد اللّه محمد بن سماعۀ حضرمی.
شیخ محمد بن ماجد ماحوزی بحرانی(-1105
ص:414
ق).مذکور در اجازۀ سماهیجی به شیخ ناصر.
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.رسالۀ مختصری نیز داشته است.
ابو جعفر محمد بن موسی خوار کوفی.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری دزفولی (-1281 ق).ط.تهران،1305 ق؛خ.آستان قدس،ش 11130(خط مؤلّف).
معاویة بن عمار بن جناب جبلی.
ابو الحسن موسی بن حسن اشعری قمّی.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بجلی.
اردو،در حرمت بستن دستها،از سید نسیم حسن هلال امروهی هندی.ط.
شیخ نعمة بن علاء الدین طریحی(-1293 ق).
خ.موجود.
شیخ هادی تهرانی.ط.1342 ق.
فارسی،از شیخ هاشم شمیرانی،که آن را از «مطالع الانوار»حجت الاسلام برگرفته است.خ.
موجود.
شیخ یوسف بن احمد بحرانی(-1186 ق).خ.
آستان قدس،ش 7467؛خوانساری نجف.
-اما بعد حمد اللّه علی انعامه...
وی رساله ای مختصر نیز در همین موضوع دارد، تالیف:1170 ق.خ.مرعشی قم.
ناشناخته،مرتب بر مقدمه ابواب و خاتمه.نسخۀ قدیمی آن در کتابخانۀ«کبه»دیده شده.
-الحمد للّه الولی الحمید
الصلاة-اصل(حریز)
الصلاة-الکفایة
ابی طالب
ملا محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی(-1098 ق).
میرزا بدرا خراسانی.مذکور در«تقسیم امل الآمل».
سید محمد تقی بن حسین بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی(-1289 ق).ط.1361 ق.
سید محمد بن عبد الکریم طباطبائی.جدّ بحر العلوم،شرح مفاتیح فیض است.
-القول فی الجماعة ای الاجتماع.
ملا محمد فاضل ایروانی.خ.موجود.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق).ط.
منظومۀ شیخ عبد الهادی بن جواد همدانی،که آن را تتمۀ درّه بحر العلوم ساخته است.
ص:415
در ردّ محقق کرکی،از شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی بحرانی،معاصر محقق.
فارسی،از سید ابراهیم حسینی نیشابوری طوسی (-1012 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ الاسلام آقا ابراهیم مشهدی(-1148 ق).
تالیف:1120 ق.مذکور در«نجوم السماء».
فارسی،در رد رسالۀ یکی از اخباریان،از سید ابو الحسن بن محمد رضوی مشهدی،تألیف:
1300 ق.خ.خوانساری نجف.
التخییری)
سید ابو القاسم موسوی،مجاز از صاحب ریاض در 1230 ق.خ.موجود.
میرزا ابو القاسم محقق قمی(-1231 ق).این رساله را ملا محمد بن صالح روح افزائی در حیات مؤلف شرح کرده.خ.مرعشی قم.
شیخ الاسلام میرزا احمد بن ابی الحسن محقق لاری اصطهباناتی،(-1354 ق)،به خواهش سید عبد الحسین لاری نوشته.
در رد سلیمان شاخوری،از شیخ احمد بن محمد بن یوسف خطی بحرانی(-1102 ق).
در رد محقق فیض،از ملا اسماعیل بن محمد حسین خاجوئی(-1173 ق).
فارسی،از محمد امان لکهنوی،مذکور در «کشف الحجب».
-الحمد للّه الذی فرض الجمعة علی العباد
ملا محمد امین سیاح تبریزی(سدۀ 11 ق).
مذکور در«الشهاب الثاقب».
ملا محمد امین بن احمد تونی،در حمایت عمش ملاّ عبد اللّه تونی و ردّ ملا محمد سراب.خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی اخرج عباده من حیرة الضلالة
آقا محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی (-1205 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه....
نیز از وحید بهبهانی.خ.دیده شده.
-اختلف الاصحاب فی صلاة الجمعه
فارسی،نیز از وحید بهبهانی.خ.دیده شده.
-الحمد للّه....حکم نماز جمعه در زمان غیبت...
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه وحده....فهذه کلمات وجیزة
ملا محمد باقر بن غازی قزوینی،زنده در 1103 ق.مذکور در«امل الآمل».
ملا محمد باقر بن محمد مؤمن محقق سبزواری (-1090 ق).خ.آستان قدس،ضمیمۀ ش 13418 و ش 7150؛مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی فرض علی عباده المؤمنین...
وی رساله ای نیز به فارسی در همین موضوع دارد.
ص:416
سید محمد تقی بن محمد ابراهیم نقوی لکهنوی (-1341 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
میر محمد تقی بن حسن حسینی استرآبادی، شاگرد شیخ بهائی و محقق داماد.خ.آستان قدس.
-الاعتماد علی لطفه العمیم...
میر محمد تقی مشهدی پاچناری،معاصر محمد رفیع بن فرج گیلانی که در ساله را در رد او نوشته است.مذکور در«تتمیم امل الآمل».
العیدین فی زمین الغیبة)
میر محمد تقی بن عبد اللّه کشمیری.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه رّب....
ملا محمد تقی بن محمد برغانی قزوینی شهید (-1264 یا 1263 ق).مذکور در «قصص العلماء».
ملا محمد تقی بن مقصود علی مجلسی(-1070 ق).مذکور در«الشهاب الثاقب»از فیض کاشانی.
در رد آقا جمال خوانساری،از سید جعفر بن حسین موسوی خوانساری اصفهانی(-1158 ق).مذکور در«روضات الجنات»و«معدن الفوائد»از دو نواده اش.
شیخ محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی(-1352 ق).جزءی است از«العقود المفصلة».
به احتمال از سید حسن عاملی مفتی روزگار شاه طهماسب صفوی.مذکور در«تکملة نقد الرجال».
میرزا حسن بن امان اللّه دهلوی عظیم آبادی، شاگرد سید کاظم رشتی.خ.دیده شده.
فارسی،از ملا حسنعلی بن عبد اللّه شوشتری (-1075 ق).خ.موجود.
-حمد و سپاس و ستایش بی قیاس
عصر الغیبة)
آقا حسین بن ابراهیم خاتون آبادی مشهدی شیخ الاسلام سپاه نادرشاه افشار.خ.دیده شده.
الحمد لله رب العالمین ...
ملمع،از ملا حسین بن حسن گیلانی لبنانی (-1129 ق)که در رد استاد خویش آقا جمال خوانساری نوشته.مذکور در«معدن الفوائد».
سید حسین بن حسن غریفی بحرانی(-1001 ق)،تالیف:996 ق.مذکور در«خلاصة الاثر».
سید حسین عاملی(سدۀ 11 ق).مذکور در «روضات الجنات».
شیخ عزّ الدین حسین بن عبد الصمد عاملی (-984 ق).خ.خوانساری نجف.
-اللهم اجمعنا علی الحق و الهدی....
ملا خلیل بن غازی قزوینی(-1089 ق).خ.
آستان قدس،ش 8602.
ص:417
سید دلدار علی نقوی لکهنوی.سید علی نقی لکهنوی از آن یاد کرده.
محمد رضی قزوینی شهید(-1146 ق).مذکور در«تتمیم امل الآمل».
محمد رفیع بن فرج گیلانی(-ح 1160 ق).
مذکور در«تتمیم امل الآمل»و«لؤلؤة البحرین».
نیز از محمد رفیع گیلانی.خ.مرعشی قم.
شیخ زین الدین بن علی بن احمد عاملی شهید ثانی (-966 ق)،تالیف:962 ق.خ.آستان قدس، ش 2760؛خوانساری نجف.
-الحمد للّه الذی شرف یوم الجمعة
ملا سلمان بن خلیل قزوینی.مذکور در «ریاض العلماء».
شیخ سلیمان بن عبد اللّه بحرانی ماحوزی (-1121 ق).خ.دیده شده.
-نحمدک اللهم ما الهمتنا من الحقائق....
شیخ سلیمان بن علی شاخوری(-1101 ق).
مذکور در اجازۀ سماهیجی و«لؤلؤة البحرین».
فارسی،از محمد طاهر بن محمد حسین شیرازی (-1098 ق)استاد حرّ عاملی و علامه مجلسی، تألیف:1069 ق.وی در این رساله رأی ملا خلیل قزوینی و حسنعلی شوشتری را رد کرده است.
ظاهرا نسخۀ اصلی در آستان قدس موجود بوده است.
ملا عبد الخالق بن عبد الرحیم یزدی مشهدی (-1268 ق).خ.موجود.
شیخ عبد السّلام بن محمد حرّ عاملی،عمّ محدث حرّ عاملی.مذکور در«امل الآمل».
شیخ عبد العالی بن محقق کرکی(-993 ق).از قول صاحب«ریاض العلماء»برمی آید که نام آن«اللمعة»بوده است.
سید عبد العظیم بن عباس اخباری استرآبادی.
مذکور در اجازۀ سماهیجی و«لؤلؤة البحرین».
فارسی،از ملا عبد اللّه بن حسین شوشتری (-1021 ق).شاگردش عماد الدین از آن نقل کرده است.
در رد عبارت«کشف اللثام»،از سید عبد اللّه حسینی،تألیف:1128 ق.خ.خوانساری نجف (ظاهرا نسخۀ اصل)
-الحمد للّه ربّ العالمین الهادی
ظاهرا از سید عبد اللّه حسینی و ضمیمۀ همان نسخه در کتابخانۀ خوانساری نجف موجود است و در آن رأی محقق سبزواری را رد کرده است.
فذلکة الدلائل
شیخ عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
میرزا عبد اللّه بن عیسی تبریزی اصفهانی شاگرد مجلسی،صاحب«ریاض العلماء».مذکور در
ص:418
فهرست تألیفات او.
الجمعة
ملا عبد اللّه بن محمد،فاضل تونی(-1071 ق)، 1058 ق.خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه علی جمیل بلائه
شیخ عبد النبی وفسی عراقی(معاصر).مذکور در فهرست کتابهایش.
ملا عبد الوهاب بن محمد علی قزوینی،مجاز از شیخ جعفر کاشف الغطاء.خ.موجود.
شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی (-1181 ق).مذکور در فهرست کتابهایش.
شیخ زین الدین علی بن احمد بن ابی جامع حارثی عاملی،شاگرد شهید ثانی.مذکور در«امل الآمل».
شیخ نور الدین علی بن حسین محقق کرکی (-940 ق)،تألیف:921 ق.خ.آستان قدس (اصل).
-بعد حمد اللّه علی سوابغ نعمه القاهره...
سید محمد علی بن محمد حسین شهرستانی (-1287 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی قصرت عن رؤیته ابصار الناظرین...
شیخ زین الدین علی بن سلیمان قدمی ام الحدیث (-1064 ق).مذکور در تاریخ علماء بحرین».
شیخ علی بن محمد عصفوری درازی بحرانی، برادرزادۀ شیخ یوسف بحرانی.خ.موجود.
شیخ علی بن هلال کرکی شاگرد محقق کرکی و مجاز از او در 934 ق.
ملا علی اصغر بن علی اکبر بروجردی(-1231 ق).مذکور در آخر«نور الانوار»چاپی او.
فارسی،از ملا علی رضا بن حسین تجلی اردکانی یزدی(-1085 ق).
نیز از علی رضا تجلّی که در آن رأی محقق سبزواری را رد کرده و ملا محمد سراب به ردّ آن پرداخته است.
تاج العلماء سید علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
شیخ علی نقی بن محمد هاشم کمره ای(-1060 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
عماد الدین بن یونس،شاگرد ملا عبد اللّه شوشتری (-1021 ق).صاحب«ریاض العلماء»نسخۀ آن را داشته است.
-الحمد للّه الذی جعل لنا احسن السبیل
ملا عوض شوشتری کرمانی(-پس از 1100 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
میرزا عیسی بن محمد صالح اصفهانی(-ح 1074 ق) پدر صاحب ریاض.مذکور در«ریاض العلماء».
ص:419
شیخ کلب علی(ظاهرا فرزند نوروز علی تبریزی).خ.دیده شده.
سید محسن بن حسن اعرجی کاظمی(-1227 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ملا محمد بن عاشور کرمانشاهی،معاصر فتحعلی شاه قاجار،وی دو رساله در این موضوع دارد،یکی«تحقیق الحق»و دیگری «جلاء الشبهات».
محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).وی نیز دو رساله در این موضوع دارد؛یکی «ابواب الجنان»به فارسی و دیگری«الشهاب الثاقب».
محمد بن حسن فاضل هندی.شیخ عبد اللّه سماهیجی.«فذلکة الدلائل».را در رد این رساله نگاشته است.
محمد بن حسن.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه الذی اوضح لنا الحق....
محمد بن حسن حرّ عاملی(-1104 ق).خ.
موجود.
فارسی،از آقا جمال الدین محمد بن حسین خوانساری(-1125 ق)،برای شاه سلیمان در 1091 ق تألیف کرده است.خ.صدر.
-حمد و ثنای بی عدد واجب الوجودی را
نظام الدین محمد بن حسین قرشی ساوجی(-ح 1040 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
سلطان العلماء سید محمد بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی(-1284 ق).مذکور در تذکرۀ سید مهدی.
شرح رسالۀ محقق قمی،از ملا محمد بن محمد صالح بن نصر اللّه روح افزائی،تالیف:
1215 ق.خ.مرعشی قم.
-بحمدک یا من جعل الجمعة حج المحتاج
ملا محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی (-1124 ق).در رد نظر ملا عبد اللّه تونی.خ.
دیده شده.
نیز از سراب،که در آن به حمایت محقق سبزواری و ردّ تجلّی پرداخته است.تالیف:
1081 ق.خ.خوانساری نجف.
فارسی،نیز از سراب،در رد رسالۀ آقا جمال،که به دستور استاد خویش مدقق شیروانی(-1098 ق)نگاشته و سپس آن را به عربی تحریر کرده است.
نیز از سراب که پس از تالیف رسالۀ پیش نوشته.
خ.مرعشی قم؛آستان قدس،ش 6466(1110 ق).
-الحمد للّه الذی شرف الجمعة...
شیخ محمد بن علی آل عصفور بحرانی شاخوری، معاصر احمد بن صالح بن طوق.
محمود شهابی(معاصر).
ص:420
ملا محمد مقیم بن محمد علی یزدی،تألیف:
1063 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه علی ما انزل علی رسوله
ملمع،از ملاّ مهدی قمشه ای(-1281 ق)
سید ناصر بن هاشم موسوی احسائی.
فارسی،ناشناخته.مؤلف از متأخرین بوده و استحباب آن را اختیار کرده است.خ.دیده شده.
ناشناخته،مؤلف شاگرد آقا جمال خوانساری بوده و در آن به حمایت استاد پرداخته است.خ.
دیده شده.
ناشناخته،تالیف:1109 ق.خ.آستان قدس، ش 2743.
-الحمد للّه الذی رفع مقام الاولیاء
ناشناخته،تالیف:1191 ق به خواهش ملا حیدر ترک.خ.آستان قدس،ش 2743.
-الحمد للّه رافع الدرجات....
ناشناخته.مؤلف اخباری بوده و در آن رسالۀ محمد تقی کشمیری را رد کرده است.خ.
خوانساری نجف.
-الحمد للّه الذی سلک بنا سبیل الحق....
صلاة الجمعة-جاء الحق
صلاة الجمعة-الصدریة
صلاة الجمعة-اللمعة
شیخ منتجب الدین ابو الحسن علی بن عبد اللّه، ابن بابویه قمی رازی(-پس از 585 ق).مذکور در«ریاض العلماء».
شیخ قطب الدین سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق).مذکور در«کشف الحجب».
میرزا ابو المعالی کلباسی(-1315 ق).مذکور در«البدر التمام»
شیخ عبد النبی وفسی عراقی(1307 ق-).
مما لا یؤکل لحمه)
سید محمد بن عبد الکریم موسوی تبریزی معروف به مولانا(-1360 ق).
ص:421
سید ابو طالب بن ابی تراب قائنی(-1295 ق).
خ.موجود.
ملا محمد تقی برغانی قزوینی معروف به شهید ثالث.مذکور در فهرست تألیفات او.
ملا محمد حسین بن یحیی نوری(سدۀ 12 ق).
مذکور در فهرست ملخص بحار.
ملا حسین قلی همدانی(-1311 ق).خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
سید طاهر بن ابی القاسم کاظمی بروجردی (-1308 ق).
شیخ عبد الهادی بن جواد بغدادی همدانی آل شلیله (-1333 ق).خ.دیده شده.منظومه ای نیز در همین موضوع دارد و شاید هم هردو یکی باشد.
-فرض لمن سافران یقصرا
ان کان مختارا له و یفطرا
شیخ علی اکبر بن حسین نهاوندی(-1369 ق)، از تقریرات بحث شیخ محمد طاها نجف نگاشته.
سید محمد بن علی بن محمود نوری(-1325 ق).
خ.دیده شده.
سید محمد بن هاشم هندی نجفی(-1323 ق).
وی 2 رساله در همین موضوع دارد که بر یکی از آنها-در بعضی از مواضع-حاشیۀ شیخ انصاری، به خط او دیده شده.
سید موسی بن عبد السّلام موسوی عاملی (-1253 ق).مذکور در«بغیة الطالبین».
شیخ یوسف فقیه عاملی(-ح 1342 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
دخوله البلد)
ناشناخته.خ.بروجردی نجف.
صلاة المسافر-مبلغ النظر
فارسی،از مفتی میر عباس موسوی لکهنوی (-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
امیر المؤمنین«ص»)
شریف ابو القاسم علی بن احمد کوفی (-352 ق).
فارسی،از ملا علی اکبر اژه ای،که در روزگار فتح علی شاه به دستور امین الدوله محمد حسین خان صدر اصفهانی نگاشته.
رساله فتوائیه،از شیخ مهدی بن علی کاشف الغظاء،تألیف:1284 ق.خ.موجود.
ادعیه و اعمال،از سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر کاظمی(-1242 ق).خ.موجود.
اردو،تاریخ کوفه و شهادت سید الشهداء(علیه السلام)،ط.
شیخ احمد بن ابراهیم آل عصفور بحرانی (-1131 ق).مذکور در لؤلؤة البحرین.
ص:422
فارسی،از محمد تقی بن ابی طالب یزدی اردکانی.خ.مشکات.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.
فارسی،مثنوی،از میرزا رضا خان ارفع،فرزند شیخ حسن مهاجر.ط.
شیخ راضی آل یاسین کاظمی.ط.بغداد، 1372 ق.
عبد الرحمن بن کثیر هاشمی.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلّف روایت کرده است.
شیخ ابو العباس احمد بن محمد معروف به ابن عقده(-333 ق).
محمد شفیع بن محمد علی(یا عبد المجید) دابوقی بار فروشی مازندرانی(پس از 1272 ق).
خ.آستان قدس،ش 11348،مرعشی قم...
-نحمدک یا من علمنا بتشریع شرایع الاحکام...
فارسی،از تولستوی،ترجمه احمد نور شرق فرزند نور اللّه کتابفروش.ط.اصفهان،1330 ش.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).
شیخ ابو الحسن محمد بن احمد داود قمی (-368 ق).
علم الهدی محمد بن محسن(فیض)کاشانی (-پیش از 1123 ق).خ.مرعشی قم.
ص:423
فارسی،مقتل،از فرهاد میرزا معتمد الدوله (-1305 ق)فرزند فتحعلی شاه قاجار.ط.
فارسی،در تعیین فرقه ناجیه،از سلطان العلماء سید محمد بن دلدار علی نقوی نصیرآبادی هندی(-1284 ق).خ.کاشف العطاء نجف.
در امامت،از شیخ محمد باقر بن محمد حسن قائنی بیرجندی.
مصطلحات فقها،از سید شهاب الدین نجفی مرعشی(-1369 ش).مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی،ناشناخته،مؤلف از متأخرین بوده و در آن از 140 صنعت یاد کرده است.خ.دیده شده.
ابو الحسن علی بن وصیف بغدادی معروف به خشکناکه،معاصر و دوست ابن ندیم و مذکور در فهرست او.
ص:424
فارسی،کشکول متفرقه،از شیخ ذبیح اللّه بن محمد علی محلاّتی(1310 ق-).
مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:425
قدس،ضمیمه ش 12412(خط مولف)
ولد فاطمه«س»)
شیخ یوسف بن احمد محدّث بحرانی(-1186 ق).تألیف:1169 ق.خ.مرعشی قم.
-اما بعد حمد اللّه سبحانه علی مزید آلائه...
الناجیة)
امامت،از سید محمد مهدی بن حسن حسینی قزوینی(-1300 ق)،تألیف:1271 ق در چند مقدمه،مناهج و خاتمه.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی هدی...
اهل الرفض و البدع و الزندقة)
قاضی نور اللّه بن شریف مرعشی شوشتری شهید (-1019 ق).«صواعق»از ابن حجر هیتمی است.ط.تهران،1337 ش.خ.آستان قدس، ش 13624،مرعشی قم.
-الحمد للّه علی ما حجر علی حجارة ابن حجر
در بعضی از فهرستهای کتب چاپی از آن یاد شده و ظاهرا با عنوان آتی یکی است.
علی اصفهانی مبلغ بهائی)
فارسی،از زین العابدین بن محمد کریم خان کرمانی.ط.تهران،تبریز،1331 و 1339 ق.
تخریب بقاع متبرکه)
شیخ ابو الحسن بن محمد دولت آبادی مرندی.
ط.تهران،1334 ق.
در رد یهود و اثبات تحریف تورات،از سید احمد بن زین العابدین علوی عاملی(سدۀ 11 ق).مذکور در«مصقل الصفا»ی مؤلف.
سید مهدی بن محمد جعفر موسوی(سده 13 ق)-مذکور در«خلاصة الاخبار»مؤلف.
در احکام ذمّه،جزیه و جز آنها،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1111 ق)خ.
مرعشی.
-الحمد للّه الذی اعزّ الاسلام و المسلمین...
تفسیر،از شیخ یعقوب بن ابراهیم بختیاری، تألیف:1140 ق.خ.موجود.
محمد بن محمد بن شهرآشوب.مذکور در «بشارات الشیعۀ»خاجوئی.
ملا محمد حسین بن محمد مهدی کرهرودی سلطان آبادی(-1314 ق).در فهرست کتابهایش آن را از کتب به آب داده شمرده ولی ظاهرا جزئی از آن باقی مانده است.
ابو سلیمان محمد بن طاهر بن بهرام منطقی سجستانی.بیهقی(-565 ق).بر این کتاب تتمه نوشته است.
در ارث و وصیت،از سید محمد باقر بن ابی الحسن رضوی قمی کشمیری که در حدود 1324 ق به دستور استادش سید محمد کاظم طباطبائی نوشته و نسخۀ آن را به شیخ الشریعۀ اصفهانی فرستاده است.
-الحمد للّه مالک الملک و والی الامور
ناتمام،از شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماخوری (-1121 ق).مذکور در اجازۀ سماهیجی به جارودی.
ص:426
مراثی عربی با ترجمۀ اردو،از سید ظهور الحسن باهوری لکهنوی.ط.
فرق بین ضاد و ظاء و مسائل دیگر،از شیخ محمد رضا بن هادی کاشف الغطاء.ط.(در اجزاء«المرشد»سال چهارم).
ابو زید احمد بن سهل بلخی(-322 ق).خ.برلین.
اصظهری در«صور الاقالیم»خویش از این کتاب استفاده کرده است.
فارسی،از ابو القاسم بن احمد جیهانی،معاصر سامانیان.خ.آرشیو ملی کابل.
فارسی،ناشناخته،تألیف:748 ق،به نام امیر مبارز الدین محمد.خ.ملّی پاریس و ایاصوفیه.
نجوم،از ابو الحسین عبد الرحمن صوفی فلکی (-376 ق).خ.آستان قدس،ش 12194.
-بعد ان حمد اللّه و اثنی علیه...انی رأیت کثیرا من الناس یخوضون فی طلب معرفة الکواکب
ترجمۀ فارسی این کتاب،منسوب به خواجه نصیر الدین طوسی هم در آستان قدس موجود است.
امامت،از شیخ محمد بن عمر بن عبد اللّه زبیری.
جمعی عبد اللّه خان علامه پیشخدمت)
نسخه مؤرخ 1275 ق،در کتابخانه ملک موجود است.
ملی
فارسی،ط.تهران.
فارسی،ناشناخته،نسخه متعلق به سده 11 ق در کتابخانه ملک موجود است.
فارسی،از سید جلال الدین تهرانی.ط.تهران، 1312 ش.
شیخ ابو جعفر احمد بن محمد طبری،صاحب کتاب«التصریف».مذکور در فهرست ابن ندیم.
ارجوزۀ ابو علی حسن بن عبد الرحمن بن عمر صوفی(-374 ق)که برای فخر الدولۀ دیلمی سروده.ط.دکن،1373 ق(در پایان «صور الکواکب»ابو الحسین صوفی).
در خبر مظلوم و مراد،از علامه ابو الفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی(-449 ق).
شیخ محمد ماجد ماحوزی بحرانی(-1105 ق).مذکور در اجازۀ سماهیجی به جارودی.
ردّ صوفیه،از شیخ محمد رضا طبسی نجفی (معاصر).وی«ذرایع البیان»را به مثابه ذیلی بر این کتاب نوشته است.
سید محمد رضا جنپوری.ط.
ناشناخته،در تعزیه و تشبیه،مؤلف آن از کتاب خویش«البراهین القائمات»یاد کرده است.
در مسأله بیعت،ط.هند(با«سیف حسینی»)
ص:427
فارسی،مثنوی،از محب علی خان حکمت، آغاز نظم:1143 ق.خ.موزۀ بریتانیا.
-به نام خدا خالق مرتضی
ستایندۀ موجد ما سوی
سید علی محمد بن محمد بن دلدار علی (-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
اردو،در رد نصارا،از سید علی غضنفر بن علی اکبر بن سلطان العلماء.ط.
ناشناخته،نسخه مؤرّخ 1258 ق به خط مؤلف در مدرسۀ صدر نجف دیده شده.
-مباحث الصوم الذی هو فی اللغة الامساک و الکف
ملا محمد ابراهیم بن محمد علی قمی(-1301 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از شیخ ابو القاسم بن حسن قمی (-1231 ق).خ.ملک.
شیخ محمد باقر بن محمد جعفر بن کافی بهاری همدانی(-1333 ق).خ.موجود.
ملا حسن بن علی گوهر(سدۀ 13 ق).خ.موجود.
آقا حسن بن ابراهیم نجم آبادی(-ح 1284 ق).
خ.حسینیه شوشتریهای نجف ح
حاج محمد حسن کبه،شرحی است بر«ارشاد»، که در حرف شین یاد شد.
میرزا حسین بن محسن علوی سبزواری (-1352 ق).خ.موجود.
شیخ رفیع بن عبد المحمد کزازی(-پس از 1300 ق)،شاگرد میرزا حبیب اللّه رشتی.سید ابو تراب خوانساری از آن یاد کرده.
ملا محمد علی بن احمد محلاتی شیرازی(-1284 ق).مرتب بر مقدمه و مقاصد.خ.موجود.
فتوائیه،از سید علی بن رضا بن بحر العلوم طباطبائی(-1298 ق).خ.موجود.
شرح شرایع،از سید محمد بن علی بن علی نقی حجت حسینی کوهکمری(-1373 ق).
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری دزفولی (-1281 ق).خ.(با«الطهارة»).
شیخ مهدی بن علی بن کاشف الغطاء(-1289 ق).خ.موجود.
-کتاب الصوم الذی هو احد الخمس...
فارسی،از شاه نعمت اللّه ولی کرمانی(-834 ق).خ.ملک.
فارسی،از سید محمد هاشم بن زین العابدین موسوی خوانساری چهارسوقی.ط.اصفهان، 1310 و 1317 ق(با«مجموعه شش رساله»).
شیخ یوسف فقیه عاملی(-ح 1342 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ص:428
ملا میرزا محمد تقی،در 1280 ق سروده.خ.
ملک.
-بسم الا له شارع الاحکام
ملک الانام بالصیام
شیخ عباس بن حسن کاظمی.خ.موجود
-قال الفتی عباس نجل الحسن
خذ یار غاک اللّه غالی الثمن
شیخ محمد بن علی بن کاشف الغطاء.خ.دیده شده.
شیخ اسماعیل بن علی نقی تبریزی.مذکور در فهرست کتابهایش.
سید محمد بن عبد الکریم طباطبائی بروجردی، جد بحر العلوم.خ.مرعشی قم.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مجلد چهارم«زبر الاولین و الاخرین»تألیف محمد بن فرج نجفی معاصر محدث حرّ عاملی.
شیخ ابراهیم بن سلیمان قطیفی،زنده در 945 ق.
خ.آستان قدس،ش 2437(به عنوان«واجبات روزه»).
شیخ احمد بن زین الدین احسائی(-1241 ق)، در 1236 ق برای شاهزاده محمد علی میرزا نگاشته.خ.سماوی و حسینیه شوشتریهای نجف.
فارسی،از میرزا احمد بن لطفعلی تبریزی.خ.
سماوی.
فارسی،ناشناخته تألیف 1246 ق.ط.همدان، 1249 ق(به همت میرزا عباس برادر مؤلف).
ملا محمد تقی بن علی محمد نوری(-1263 ق).خ.آستان قدس،ش 14648.
شیخ جعفر بن خضر جناجی(-1228 ق).
فرزندش شیخ موسی بر آن تعلیقاتی دارد.خ.
صدر.
-الحمد للّه الذی خلق الانام
جزئی از«نجات العباد»شیخ محمد حسن صاحب«جواهر».
شیخ حسن بن جعفر کاشف الغطاء(-1262 ق).خ.صدر.
-الحمد للّه بارئ النسم
ملا حسن بن علی معروف به ملا گوهر،شاگرد شیخ احمد احسائی.خ.موجود.
فارسی،از شیخ محمد حسین(-1254 ق) صاحب«الفصول».خ.موجود.
سید سلیمان طباطبائی یزدی(-ح 1252 ق)،به یکی از امراء نوشته.
سید شفیع جاپلقی(-1280 ق).نواده اش آقا رضا از آن یاد کرده.
شیخ علی بن جعفر کاشف الغطاء(-1253 ق).
خ.آستان قدس،ش 14216(1245 ق)
ص:429
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).خ.
آستان قدس،ضمیمه ش 13392(1258 ق).
این رساله را شاگردش عباس بن علی بن علی به فارسی ترجمه کرده است؛خ.آستان قدس،ش 8854(1257 ق).
شیخ محمد بن عبد علی بن عبد الجبار قطیفی، تألیف:1241 ق.خ.موجود.
شیخ محمد بن ماجد بن مسعود بحرانی ماحوزی (-1105 ق).مذکور در«کشف الحجب»
فارسی،از سید محمد بن محمد رضوی مشهدی.
خ.موجود در آخر نسخۀ«قلادة العوام».
شیخ محمد هادی بن محمد امین تهرانی (-1321 ق).خ.موجود.
ص:430
محمد بن حسن بن فروخ صفار(-290 ق).
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی ابن بابویه قمی(-381 ق).
محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی.نجاشی به 3 واسطه آن را روایت کرده است.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
وی دو رساله درین موضوع داشته است،مفصل و مختصر.مذکور در رجال نجاشی.
ابو الحسن موسی بن حسن بن عامر اشعری قمی.
ابو عبد اللّه موسی به قاسم بن معاویة بن وهب بجلی.
هندی،از مولوی سید ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری.ط.
فارسی،از سید محمد رضا بن محمد قاسم حسینی قزوینی،تألیف:1107 ق برای محمد جعفر سلطان.خ.حسینیه شوشتریهای نجف.
-حمد و سپاس بی قیاس جناب خداوندی را بجا و رواست
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دول قمی (-350 ق).
شیخ الشریعه فتح اللّه بن محمد جواد اصفهانی (-1339 ق)،در ردّ اعتراضات آخوند خراسانی بر کتاب«ابانة المختار فی ارث الزوجة من ثمن العقار»خویش نگاشته است.
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق)، ردّ«الحق المبین»کاشف الغطاء نوشته است.
مذکور در«الفوائد الشیرازیّة»ملا فتحعلی.
سید مهدی بن علی بحرانی(-1343 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
مذکور در«قصص العلماء».
ابو محمد جعفر بن بشیر و شا ملقب به فقحة العلم (-280 ق).
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
فوائد متفرقه،از سید جعفر بن اسحاق موسوی دارابی معروف به کشفی(-ح 1267 ق).خ.
مرعشی قم.
-بسم اللّه خیر الاسماء و الحمد للّه ربّ الارض و السماء...
فارسی،از محمد سلیم تهرانی،شاگرد سلطان العلماء که برای یکی از امیران خراسان -صدر السلطنه؟-نگاشته است.خ مجلس و شهید مطهری.
-صدر رسائل دین مبین جز شکر نعمت...
فارسی،از سید حسین بن روح اللّه لسان حسینی طبسی صدر جهان(سده 11 ق)که به دستور سلطان قطبشاه،در یک مقدمه،10 باب و خاتمه نگاشته است.خ.آستان قدس،ش
ص:431
10409؛ملک و مجلس تهران؛آصفیه هند.
-سپاس بی قیاس و شکر محمدت اساس پادشاهی را سزاوار است.
فارسی،از محمد بن حسن مدقق شیروانی (-1098 ق).مذکور در«فوائد»بحر العلوم.
فارسی،از ملا علی قارپوزآبادی(-1290 ق).
که در 1284 ق به خواهش ملا علی هیدجی نوشته.ط.تهران 1288 ق.
ملا محمد تقی بن علی محمد نوری(-1263 ق).مذکور در«دار السّلام».
شیخ ابو الحسن علی بن مهزیار اهوازی دورقی، وکیل امام رضا و امام جواد(علیه السلام).
فارسی،از شیخ محمد علی بن ابی طالب حزین گیلانی(-1181 ق).خ.خوانساری نجف.
-سپاس بی قیاس که مدار اوهام از استقصای اصولش قاصر.
شیخ محمد علی بن عباس بلاغی عاملی،شاگرد سید محسن اعرجی و کاشف الغطاء.خ.موجود.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.
فارسی،از شیخ علی بن حسین کربلائی که به نام شاه سلطان حسین صفوی تألیف کرده.خ.
مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی احل لنا الطیبات...
ابو جعفر محمد بن اورمه قمی.
ابو جعفر محمد بن حسین بن سنان زاهری (-220 ق)،از اصحاب امام رضا(علیه السلام).
محمد بن حسین بن فروخ صفار قمی(-290 ق)
شیخ محمد علی بلاغی.خ.کاشف الغطاء نجف.
میرزا محمد بن محمد رضا قمی،صاحب تفسیر «کنز الحقایق».
صید و ذبایح-احکام الطعام
طب،از ابو ریحان محمد بن احمد بیرونی خوارزمی(-440 ق).ط.ترجمه فارسی آن از ابو بکر بن علی اسفره ای کاشانی نیز در ایران چاپ شده است.
الغواص
فارسی،از محمد علی عاری سعید السلطنه فرزند احمد خان میرپنجه.ط.تهران،1308 ش.
فارسی،از خواجه ابو الجوارح علی بن محمد نیشابوری،که به دستور نظام الملک علی بن اسحاق طوسی و به نام جلال الدین ملکشاه سلجوقی(-485 ق)نگاشته و مؤلف «شکارخانۀ ایلخانی»آن را در کتاب خویش گنجانیده است.
الیصیدنة-الصیدلة
فارسی،از قاضی فیض اللّه حاجبی بغدادی (تفرشی)،در 3 باب و یک خاتمه،که به نام شاه طهماسب صفوی تألیف کرده.خ.آستان قدس، ش 6046 و ضمیمۀ ش 11070(1082 ق).
ص:432
-حمد و سپاس پادشاهی را که مرغ دلهای مخلصان صید دام محبت اوست
فارسی،ناشناخته.خ.موجود.
-سپاس بی قیاس پادشاهی را سزا است که مرغابیان
(ظاهرا همان صید و ذبایح سید حسین طبی است که یاد شد).
فارسی،از شیخ جعفری عبد اللّه شوشتری (معاصر).
ناشناخته،تألیف:پیش از 1009 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی جعل عقد النکاح حرما مانعا...
ملا احمد بن علی اکبر مراغی(-1310 ق).
مذکور در«زهر الربی».
فارسی،از علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی(-1110 ق).خ.آستان قدس،ش 7175(1120 ق).
-الحمد للّه الذی احل النکاح
محمد جعفر بن سیف الدین شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).ط.تبریز،1293 ق و 1333 ق.
-الحمد للّه علی نواله...
فارسی،از شیخ محمد تقی بن محمد باقر آقا نجفی اصفهانی(-1332 ق).ط.1298 ق.
آقا محمد رضا بن محمد باقر درخشی قائنی کمیلی.مذکور در«بغیة الطالب»بیرجندی معاصر مؤلف.
شیخ زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (-966 ق).خ.دیده شده.
-الحمد للّه کما هو اهله
فارسی،از ملا علی بن گل محمد قارپوزآبادی (-1290 ق).که در 1281 ق به خواهش سید تقی زنجانی تألیف کرده.ط.تبریز،1289 ق و مکرّر.
نور الدین علی بن حسین محقق کرکی(-940 ق).خ.آستان قدس،ش 7094(948 ق)و چند نسخه دیگر.ط.تهران،1313 و 1315 ق.
-الحمد للّه کما هو اهله
شیخ ابو القاسم علی بن علی بن جمال الدین محمد بن طی عاملی فقعانی.
بر طبق فتاوی محمد جعفر استرآبادی،ملا عبد اللّه دیزجی و شیخ علی ضیا گاهی شاگردان صاحب ریاض.ط.(با«صیغ العقود»شیخ انصاری).
میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی(-1302 ق).
مذکور در«قصص العلماء».
سید بهاء الدین محمد بن محمد باقر حسینی مختاری نایینی(-پس از 1130 ق).مذکور در «روضات الجنات».
فارسی،بر طبق فتاوی شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری(-1281 ق)،جامع:
ص:433
محمد یوسف استرآبادی.ط.تهران،1270 ق و مکرر.
فارسی،از سید محمد هاشم بن زین العابدین موسوی خوانساری چهارسوقی.ط.اصفهان، 1310 ق.
فارسی،از شیخ یوسف استرآبادی شاگرد شیخ انصاری.ط.تهران،1317 ق.
ناشناخته.خ.خوانساری نجف.
-الحمد للّه الکبیر المتعال
نسخۀ ناشناختۀ دیگری نیز دیده شده.
ص:434
مولوی عصمت اللّه بن اعظم سهارنپوری،تألیف:
1095 ق خ.حسینیه شوشتریهای نجف.
فارسی،عرفان،از مشتاق احمد.ط.لودیانه، 1893 م.
منطق،از مفتی میر عباس لکهنوی(-1306 ق).
مذکور در«تجلیات».
وزیر جمال الدین ابو الحسن علی بن یوسف قفطی(-646 ق).مذکور در«کشف الظنون».
ابو عبد اللّه محمد بن جعفر قزاز قیروانی(-412 ق).مذکور در«بغیة الوعاة».
حل شبهۀ ابن کمونه،از شمس الدین محمد خفری.عده ای دیگر چون دشتکی و دوانی نیز به حل این مغالطه پرداخته اند،که میرزا یحیی بن محمد شفیع مستوفی همه را در 1278 ق گرد آورده و نسخۀ مجموعه در کتابخانۀ امیر المؤمنین(علیه السلام)نجف موجود است.
تاریخ الشهید العطشان الحزین)
عبد المجید سالم حائری(ح 1320 ق-)
فارسی،قصیده در معجزۀ امام رضا(علیه السلام)،از شیخ موسی بن محمد علی شوقی خراسانی حائری (-ح 1333 ق).ط.ایران.
شیخ محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق)
استخراج مادۀ تاریخ،از شیخ جعفر بن محمد نقدی(-1370 ق).ط 1366 ق.
سید محمد علی بن مفتی عباس لکهنوی.در 1355 ق خودش از آن یاد کرده است.
سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.
میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی (-1312 ق).خ.حسینیه شوشتریهای نجف.
سید حسن بن اسماعیل حسینی قمی،تألیف:
1304 ق.خ.موجود.
ص:435
سید محمد بن باقر حسینی یزدی فیروزآبادی (-1345 ق).
-الحمد للّه الذی لا یوصف بالانداد
ابو عبد اللّه محمد بن جعفر قزاز قیروانی نحوی (-412 ق).مذکور در«بغیة الوعاة».
ادعیه،از ممتاز العلماء سید محمد تقی بن سید حسین نقوی لکهنوی(-1289 ق).
غیاث الدین جمشید کاشانی(-841 ق).
ملا محمد بن عاشوری کرمانشاهی،معاصر فتحعلی شاه قاجار.خ.دیده شده.
فارسی،از شهرزاد کهن.ط.تهران.
ابو عبد اللّه محمد بن عمر واقدی(-207 ق).
سید ابو بکر بن عبد الرحمن حضرمی (-1341 ق).مذکور در آخر دیوان چاپی او
اردو،از نواب احمد حسین مذاق هندی.
ردّ اخباریان،از سید مهدی بن صالح موسوی قزوینی(-1358 ق).ط.نجف،1347 ق.
فارسی،از سلطان العلماء سید محمد بن دلدار علی نقوی لکهنوی(-1284 ق)،در ردّ«الشوکة العمریه»تألیف رشید الدین خان.ط.لکهنو، 1296 ق.
مسأله وجوب التقلید)
سید مهدی بن صالح قزوینی(-1358 ق).
ردّ مادّیّون،از سید علی محمد بن دلدار علی نقوی (-1312 ق).مذکور در«مشاهیر علماء الهند».
اردو،در تجویز دف و طبل در مراسم تعزیه،از سید علی گوهر بن علی اکبر بن سلطان العلماء نقوی لکهنوی.ط.
فارسی،لغت،از سیف الدین قاسم(یا سیف اللّه بن قیم اللّه)هندی.ط.لکهنو،1871 م.
در مؤنّثات سماعی.ط.هند.
عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری(پس از 525 ق).
ط.مهر،1313 ق(در مجموعۀ«جامع البدایع»).
شیخ ابو العباس محمد بن یزید مبرّد نحوی (-285 ق).
فارسی،مواد تاریخ منظوم،از محتشم کاشانی (-999 یا 1000 ق).خ.روضاتی اصفهانی؛ ملی تهران.
شیخ عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق)، برای پدر خویش در بندر گنگ نوشته.
میرزا محمد باقر بن زین العابدین موسوی خوانساری(-1313 ق).خ.روضاتی اصفهان.
ص:436
فارسی،از ملا کاظم هزار جریبی،تألیف:1332 ق.خ.موجود.
-الحمد للّه الودود و مفیض الجود...
فارسی،ترجمه رضا علی زاده.ط.لاهور، 1345 ق.
فارسی،سید محمد حسینی استرآبادی معروف به خطیب قطبشاه،از املاء میر معز الدین محمد بن ابی الحسن موسوی نگاشته و در مجموعه ای در آستان قدس موجود است.
-معبود عارفان،دلهای ما به نور معرفت بینا گردان...
تجوید،از عماد الدین علی قاری.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی علم بالقلم...
فارسی،مسائل متفرقۀ اصول و فروع،از علاء الدین محمد عاملی.
-الحمد للّه رب العالمین و الصلوة علی محمد و آله امناء الدین.
اردو،خلاصۀ دستور کوتوالی،از مولوی محمد جعفر هندی.ط.حیدرآباد هند.
فارسی،از بهرام عرفان.ط.اصفهان،1334 ش.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
شرح شرایع،از سید ابراهیم بن علی حسینی ارموی(سدۀ 13 ق).خ.موجود.
شیخ عبد اللّه بن صالح سماهیجی(-1135 ق).
نثر و نظم،از شمس الدین شیخ محمد امین بن صالح المهدی آل شمس الدین(-1366 ق).
ط.بیروت،1353 ق.
فارسی،از عبد الحسین بن محمد آوارۀ آیتی یزدی.ط.تهران،1307 ش.
فارسی،لغت،استدراک«الصحاح»جوهری.
ط.کانپور،1334 ق.
فارسی،از سدید السلطنه محمد علی بن احمد خان عاری.ط.تهران،1315 ق(ضمیمۀ «مفتاح الادب فی تاریخ العرب»).
شیخ فخر الدین بن محمد علی طریحی(-1085 ق).ط.تهران،1375 ق.خ.مرعشی قم.
اصول فقه،از سید ابراهیم بن محمد باقر قزوینی (-1262 ق).ط.تهران 1270-1271 ق.خ.
آستان قدس،ش 9047(1252 ق)و چند نسخۀ دیگر.
میر غیاث الدین منصور بن محمد حسینی دشتکی(-948 ق)در 6 باب و چند ضابطه.
-الهی عنایتک کفایة فانظر الینا
در شک و سهو،از محمّد بن مرتضی محسن فیض کاشانی(-1091 ق).ط.تهران 1300 ق (در حاشیۀ«عایة الایجاز»).
-الحمد للّه علی جزیل نواله...
میر محمد باقر بن شمس الدین محمد حسینی
ص:437
استرآبادی محقق داماد(-1040 ق)،تألیف:
1028 ق.ط.تهران،1313 ق و مکرّر.خ.
آستان قدس،ش 2788(1029 ق)و دو نسخه دیگر.
-الحمد للّه ربّ العالمین ولی کل رشیح.
فارسی،از غلام مرتضی.ط.لاهور 1289 ق.
خواجه نصیر الدین محمد طوسی(-672 ق).
خ.آستان قدس،ش 5131(900 ق).
-الحمد للّه علی آلائه المتواترة
اردو،در قواعد زبان فارسی،از عبد الحق مولوی.
ط.کلکته،1861 م.
نحو،از تاج الدین محمد بن محمد اسفراینی (-684 ق)که تلخیصی است از«مفتاح»در شرح«مصباح».خ.آستان قدس،ش 3891 و چند نسخه دیگر.
-ان احق ما یتوشح بذکره صدور الکتب
منظومه در فقه،از سید حسین بن محمد حسینی کاشانی(معاصر).ط.ایران،1342 ق(با ترجمۀ فارسی).
شرح«سقط الزند»هردو از ابو العلاء احمد بن عبد اللّه معرّی(-449 ق).ط.بولاق.
ضیاء الدین ابو الرضا فضل اللّه بن علی حسینی راوندی(-ح 548 ق)استاد شیخ منتجب الدین.
خ.حالت افندی استانبول.
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی بحرانی (-1121 ق).مذکور در اجازۀ سماهیجی.
یکی از شاگردان مجلسی در نامه ای در آخر «بحار الانوار»از آن یاد کرده و نوشته است که نسخۀ آن را در بیت مجلسی دیده بوده است.
الرواة)
شیخ محمد بن علی عاملی حناوی آل صوری (-1303 ق).
ملا زین العابدین نوری:خ.مجلس.متن از ملا صدرا است.
-الحمد للّه خالق الجود
امامت،از ابو القاسم سعد بن عبد اللّه اشعری قمی (-301 ق).مذکور در رجال نجاشی و فهرست شیخ.
ابو جعفر محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین،از اصحاب امام هادی(علیه السلام).
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی.
مذکور در فهرست شیخ.
فارسی،طب،از حکیم محمود خان دهلوی.ط.
کانپور،1872 و مکرّر.
الاطهار(علیه السلام))
فارسی،از میرزا محمد باقر بن محمد قاجار.خ.
موجود(1245 ق).
-سپاس افزون از احاطۀ وهم و قیاس
شیخ محمد بن عبد الرحیم نهاوندی(معاصر).
ص:438
فارسی،از ضیاء الدین دری.ط.تهران.
شیخ محمد بن یونس شویهی نجفی،شاگرد کاشف الغطاء.خ.کاشف الغطاء نجف.
-حمدا و شکرا لک یا من اوقفنا...
تقریرات بحث آقا ضیاء الدین عراقی،که شاگردش مرتضی مدرسی چهاردهی نوشته است.خ.موجود.
سید مرتضی بن میر احمد طباطبائی یزدی (-1315 ق).خ.دیده شده.
اصول دین،از شیخ ابو القاسم دامغانی(-1336 ق).میرزا آقا عالمی فرزند مؤلف از آن یاد کرده است.
ضیاء الانوار-نور الانوار
فارسی،از میر محمد صادق بن ابی القاسم موسوی خوانساری.ط.تهران،1298.
ادعیه،از میرزا حاتم بن نظام الملک نظام الملکی، مرتب بر مقدمه،88 فصل و خاتمه.نسخۀ مؤرخ 1104 ق دیده شده.نیز،خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی اذاق قلوب العارفین
مختصر شمس العلوم از فرزند مؤلف،شیخ ابو عبد اللّه محمد بن نشوان یمنی حمیری (-573 ق).خ.آستان قدس،ش 3667.
فارسی،ترجمة«رشح الولاء»تألیف اسعد بن عبد القاهر اصفهانی،که برای شاه سلطان حسین صفوی،در یک مقدمه و 30 باب ترجمه شده.
خ.مرعشی قم.
اردو،مراثی،از مولوی رضا صاحب هندی.ط.
لکهنو.
یکی از مجلدات«الدلائل و المسائل»سیّد محمد علی هبة الدین شهرستانی.
قطب الدین ابو الحسین سعید بن هبة اللّه راوندی (-573 ق).مذکور در«وقایع الایام».خ.
موجود.
اردو،از سید آقا مهدی رضوی لکهنوی (معاصر).
آداب نماز شب،از رضی الدین سید احمد(یا احمد بن رضی)موسوی تبریزی مستنبط.
ط.نجف.
ادعیه،از محمد صالح جوهرچی بن سعید صائغ.
ط.نجف،1353 ق.
فارسی،از ضیاء الدین دری.ط.تهران.
در بیان مبدأ عالم و شرح حدیث حقیقت،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.مذکور در فهرست کتابهایش.
امامت،از شریف ابو الحسن بن محمد طاهر فتونی نباطی عاملی(-ح 1140 ق)،مرتب بر مقدمه،دو مقصد و خاتمه.تألیف:1134 ق.خ.آستان قدس،ش 7802(ج 1)؛امیر المؤمنین نجف.
ص:439
-الحمد للّه الذی خلق العباد و امرهم بعبادته
ابو الفتح عمر بن ابراهیم خیامی نیشابوری.ط.
مصر،1330 ق(یا 1335 ق ضمن«جامع البدایع»)؛مسکو،1962 م.
قبل الدخول)
سید محسن بن عبد الکریم امین عاملی(-1371 ق)،تألیف:1329 ق؛ط.دمشق،1332 ق.
اصول فقه،از یکی از شاگردان محمد مهدی کلباسی(-1278 ق)،شاید ملا محمد طاهر دزفولی.خ.موجود.
اصول فقه،تألیف یکی از شاگردان صاحب جواهر و شیخ انصاری،مرتب بر مطالع و نجوم.
خ.دیده شده.
سید جعفر اعرجی،تألیف:1321 ق به نام میرزا هادی وزیر خزاعی.
مولوی سید فیض حسین هندی.ط.حیدرآباد.
عبد اللّه الحسین)
فارسی،مراثی منظوم،از ضیاء الدوله محمد رحیم بن عباس میرزا،ط.تهران،1269 ق.
گجراتی،در اشکال و نقوش،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری.مذکور در فهرست تألیفات او.
حاشیة«حکمة العین»کاتبی،از میر غیاث الدین منصور دشتکی شیرازی(-948 ق).خ.آستان قدس،ش 788(1049 ق)و یک نسخه دیگر.
-اللّهم ارنابعین حکمتک«حکمة العین»...
فارسی،از بقراط التولیه محمد حسن بن محمد تقی شیرازی(-1364 ق).ط.مشهد،1313 ش.
فارسی،در تواریخ سید الشهداء(علیه السلام)،در 28 مجلس و خاتمه،از ملا صفر علی بن علی اکبر میقانی بسطامی.خ.موجود(1308 ق،خط مؤلف).
-الحمد للّه الذی امرنا بالسلام و الصلاة علی اشرف الکائنات...
فارسی،در بیماریهای چشم،از رئیس الاطباء میرزا علی خان بن زین العابدین همدانی.ط.
تهران،1309 ق.
حرفی و عددی سور قرآن)
فارسی،از نظام الدین محمد هادی خان بن مهدی خان،شاه میرزای صفوی.ط.تهران، 1353 ق(ضمیمۀ قرآن چاپ حسن)و مکرر.
فارسی،نبوت خاصه،از میرزا فضل اللّه بن جمال میثمی عراقی ملک الواعظین(-1321 ق).
اخلاق،از محمد بن مرتضی محسن فیض کاشانی (-1091 ق).مختصر آن به فارسی«آینیۀ شاهی»نام دارد.ط.تهران،1303 ق و مکرر.
-الحمد للّه الذی جعل مراسم الشرایع مطابقة لمقتضی عقول الکاملین...
فارسی،امامت،از محمد بن عبد الفتاح سراب تنکابنی(-1124 ق).خ.روضاتی اصفهان.
ص:440
امامت،از احمد بن مهدی موسوی کاشانی، تألیف:1276 ق.خ.ملّی
فارسی،نام قصیدۀ معروفی است از اظهری شیرازی(سدۀ 11 ق)،که در دیوان او درج است.
فارسی،مناقب امیر المؤمنین(علیه السلام)،از محمود کنگاش مجلسی.ط.تهران،1373 ق.
فارسی،مقتل،از شیخ مفید داود شیرازی (-1325 ق).مذکور در«آثار العجم».
کتاب پنجم از کتابهای هشتگانۀ«یواقیت السیر»تألیف احمد بن یحیی زیدی یمنی(-840 ق).خ.موجود.
التاسع)
جزء ششم«طبقات اعلام الشیعۀ»آقا بزرگ تهرانی است،که چاپ شده.
سید علی بن احمد بن محمد حسن حسینی (-1322 ق).خ.دیده شده.
سید عبد العظیم بن علیرضا حسینی لنجانی اصفهانی.خ.موجود.
شیخ فخر الدین بن محمد علی طریحی (-1085 ق).خ.موجود.نسخه ای در کتابخانۀ مرعشی قم موجود است به نام«الضیاء اللامع فی شرح مختصر الشرایع»).
فارسی،از سید محمد حسین موسوی شاهچراغی.ط.تهران،1360 ق.
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری نیشابوری (-1232 ق)،تألیف:1228 ق.خ.آستان قدس،ش 3020.
سید احمد مستنبط.مؤلّف،«ضیاء الصالحین»را که یاد شد،از این کتاب برگرفته است.
فارسی،آداب نماز شب،از میرزا حسین بن حیدر خراسانی.ط.مشهد،1308 ش.
فارسی،در نمازهای مستحب،از سید عبد اللّه بن ابی القاسم موسوی،تألیف:1322 ق.ط.شیراز، 1322 ق.
ادعیه و اعمال،از شیخ محمد بن رجبعلی کفعمی باخرزی.
کتاب دوم از دوازده کتاب«کلیات ریاضی»از محمد یوسف بن محمد حسن ریاضی مهاجر هروی.ط.مشهد،1324 ق.
منظومۀ فلسفی،از سید هبة الدین شهرستانی، ناتمام.
-بشراکم هذا ضیاء المعرفة
فلسفة العلم و علم الفلسفة
مشیخه مشجّر،از آقا بزرگ تهرانی صاحب «الذریعه».تألیف:ح.1320 ق.
ضیاء الملوین-انسان العین
اخلاق،از سید محمد علی بن محمد باقر بن عبد اللّه موسوی خفری شیرازی،تألیف:1374
ص:441
ق.ط.بغداد،1374 ق.
فارسی،منظومۀ فصیح السلطنه سید محمد بن مهدی آشفته دزفولی.ط.تهران.
فارسی،تشریح چشم،از کالزوسکی،ترجمۀ محمد خان کفری کرمانشاهی.ط.تهران، 1301 ق.
فارسی،در طهارت،نماز،روزه و ذبایح،از مولوی سید ابو القاسم بن حسین رضوی لاهوری.
ط.هند.
فارسی،مثنوی،از ملا علی اصغر بن علی اکبر نیّر بروجردی.ط.تهران،1275 ق و مکرّر.
-یا ضیاء النور ای جان جهان
ای سر سردفتر سرّ و نهان
فارسی،مثنوی بر وزن«تحفة العراقین»،از حکیم ابو الفتح لاهیجی فرزند حکیم دوانی.
مذکور در«تذکرۀ نصرآبادی».
ضیاء النیرین-مآثر الکبراء
اصول دین،از سید محمد بن مهدی صفوی کشمیری(-1350 ق).خ.دیده شده.
فارسی،در زیارت عاشورا،ناشناخته.مؤلف آن را برای فرزندش ضیاء الدین نوشته و گمان می رود تألیف میرزا هدایت اللّه بن رضا گلپایگانی(-ح 1330 ق)باشد.
الضیائیة-رشحة السیول
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.نجاشی به دو واسطۀ آن را از مؤلّف روایت کرده است.
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه قمی(-381 ق).
تاریخ علماء قزوین،از رضی الدین محمد بن حسن قزوینی(-1096 ق).خ.مرعشی قم.
-الحمد للّه الذی فضلنا علی سائر الامم
ص:442
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید ابن عقده (-333 ق).
فارسی،مثنوی،از ملا مهدی بن ابی ذر نراقی (-1209 ق).مذکور در نجوم السماء.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی (-205 ق).
لغز و معما،از مفتی میر عباس لکهنوی (-1306 ق).مذکور در«تجلیات».
ابو النصر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
فارسی،از شیخ علی بن محمد جعفر تهرانی چاله میدانی(-1340 ق).ط.تهران،1325 ق.
سید میرزا محمد رضی طباطبائی تهرانی، تألیف:1293 ق به نام ناصر الدین شاه.ط.
1293 ق.
ملک الاطباء میرزا کاظم بن محمد رشتی.مذکور در آخر«حفظ الصحۀ»او که چاپ شده است.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).
در عدم وجوب فرار از طاعون،از سید محمد بحر العلوم(-1212 ق).خ.موجود.
-اما بعد حمد اللّه و سلامه علی عباده...
ص:443
(سدۀ 10 ق).خ.آستان قدس،ش 5288 و یک نسخۀ دیگر.
-غیب گفتن نبود درخور کس
فارسی،از ملا ابراهیم کرمانی.خ.موجود.
فارسی،از تقی الدین ابو الخیر محمد بن محمد فارسی.خ.آستان قدس،ش 5384
فارسی،از سید محمد باقر بن محمد شفیع حسینی منجم شیرازی.خ.موجود
سید محمد بن عبد الکریم طباطبائی بروجردی، جد بحر العلوم.خ.خوانساری نجف.
اردو،از سید مهدی لکهنوی.ط.
فارسی،مثنوی،از نور الدین آذری(-866 ق).
مذکور در«خزانۀ عامره».
احوال بنی طاوس،از سید محمود بن علی حسینی تبریزی(-1338 ق).ط.(با«مهج الدعوات»).
فارسی،مجله ای که به مدیریت میرزا احمد خان در 1341 و 1344 ق در تهران انتشار می یافت.
سپس مجله هایی به نام«طبابت»،«طب جدید»، «طب کنونی»و«طب مصور»نیز به نشر رسیده که در«تاریخ جراید و مجلات»از آنها یاد شده است.
احمد بن محمد بن حسین بن حسن بن دول قمی (-350 ق).
ابو عبد اللّه احمد بن محمد سیاری کاتب آل ظاهر.نجاشی و شیخ طوسی به اسناد خویش آن را از مؤلف روایت کرده اند.
اسماعیل بن شعیب عریشی.نجاشی به 3 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
دو کتاب«الکبیر»و«الصغیر»،از شیخ حسین شهاب الدین بن حسین بن محمد بن حیدر کرکی(-1076 ق).مذکور در«امل الامل»و«سلافة العصر».
سید حکیمی طبسی استرآبادی(-881 ق).خ.
مرعشی قم.
حکیم رکن الدین مسعود بن نظام الدین علی کاشی شیرازی معروف به حکیم رکنا و متخلص به مسیح،مسیحا و مسیحی(-1066 ق).خ.
مرعشی قم.
سیف الحکماء شجاعی دماوندی معاصر اکبر شاه.خ.مرعشی قم.
مسیح الزمان حکیم بن صدر الدین کاشانی متخلص به الهی،طبیب جهانگیر(-1037 ق).
خ.مرعشی قم.
میرزا عبد الرزاق مشرب اصفهانی.خ.مرعشی قم.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
عبد اللّه بن جعفر بن حسین حمیری،صاحب «قرب الاسناد».
ص:444
سید امیر علی حویزی(-1149 ق).
به طریق سؤال و جواب،از حکیم صدر الدین علی گیلانی،مؤلف«شفاء العاجل».مذکور در «ریاض العلماء».
شیخ علی بن علی رضا خوئی(-1350 ق)، تألیف،1346 ق.
ابو الحسن علی بن حسن بن علی بن فضال.
ابو الحسن علی بن حسین بن بابویه قمی(-329 ق).نجاشی آن را به واسطۀ عباس بن عمر کلوذانی از او روایت کرده است.
فارسی،از میرزا غلام علی بن ابی طالب طبیب تهرانی(-ح 1320 ق)،تألیف:1319 ق.خ.
موجود.
میرزا محمد کریم طبیب زنوزی.
فارسی،از کمال الدین بن نور الدین طبیب که برای شاه طهماسب صفوی تألیف کرده.خ.مجلسی.
سید نور الدین محمد شوشتری.
ابو جعفر محمد بن احمد بن محمد بن رجاء بجلی کوفی(-266 ق).
ابو جعفر محمد بن احمد بن یحیی اشعری قمی معروف به دبه شبیب،صاحب«انوار الحکمة».
ماجیلویه ابو عبد اللّه محمد بن عبید اللّه جنابی برقی.
میرزا محمود بن حسن بن خلیل رازی(-1340 ق).محمد بن طاهر سماوی به تهذیب این کتاب پرداخته است.
ابو الحسن موسی بن حسن بن عامر اشعری قمی.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی، مذکور در«کشف الحجب».
سید ضیاء الدین نور اللّه بن محمد شاه بن مندۀ مرعشی شوشتری(-ح 925 ق)،جد قاضی نور اللّه.مذکور در«مجالس المؤمنین».
حکیم شرف الدین حسن شفائی،صاحب دیوان «شکر المذاقین»و معاصر شیخ بهائی.
ناشناخته،در 37 باب،خ.آستان قدس،ش 5099(1089 ق).
فارسی،ناشناخته،تالیف:پس از 1051 ق برای فرزند مؤلف که در این سال مباشر طبابت دار الشفای قزوین بوده است.شاید هم با «منافع افضلیه»تألیف علی افضل قاطع قزوینی یکی بوده باشد.
ص:445
ابو عتاب عبد اللّه و حسین فرزندان بسطام بن شاپور زیات.خ.آستان قدس،ش 7803 (1071 ق)و دو نسخۀ دیگر.
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حلّی(-1242 ق).
احمد بن صالح درازی بحرانی(-1124 ق).
صاحب«لؤلؤة البحرین».نسخۀ آن را داشته است.
فارسی،از میرزا اشرف.خ.فیض آباد هند.شاید با«تقویم الابدان»که چاپ شده یکی باشد.
فارسی،از میر علی اکبر بن میر سید بابا حسینی سراچه ای.ط.
-بعد از حمد و ثنای و ستایش کریم لم یزل...
فارسی،از محمد اکبر بن حاجی مقیم شاه ارزانی که در 1112 ق برای عالم گیر تألیف کرده.ط.
هند،مکرّر؛ایران،1275 ق.خ.آستان قدس، ش 7805.
-صحیح ترین کلامی که مشام ناطقه
فارسی،از ملا ابو الفتح بن عبد الرزاق گیلانی که در 983 ق به هند رفت و به اکبر شاه پیوست.خ.
مرعشی قم(در فهرست همان تألیف ارزانی یاد شده است).
محمد بن صادق خلیلی رازی.ط.نجف،1374 ق.
سید ابو محمد زید بن علی حسینی شاگرد شیخ طوسی و استاد پدر شیخ منتجب الدین.مذکور در فهرست منتجب الدین.
فارسی،برگرفته از پراکلسوس.خ.آستان قدس (چند نسخه).
ص:446
«ریاض العلماء».
فارسی،مثنوی،در 43 باب.خ.مجلس.
-هرکجا بین سوخته باشد هنود
خاک آنجا گر بیاری شب و سود
ابو المظفر محمد بن منتصر به دستور ارغون خان در 24 باب نوشته است.خ.دیده شده.
سید مهدی بن خلیل حسینی شهرستانی(-1318 ق).خ.موجود.
-الصداع الم،و الالم لا یکون الاّ بسوء المزاج
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی حلّی (-1242 ق).
ص:447
حافظ ابو نعیم احمد بن عبد اللّه اصفهانی (-430 ق).مذکور در«حیاة الحیوان»دمیری.
ابو الوزیر بن احمد ابهری،خ.آستان قدس،ش 209(1070 ق).
-(بعد الحمد)...اما بعد فهذه احادیث مرویه
ابو العباس جعفر بن محمد مستغفری سمرقندی، ط.تهران.1293 ق و مکرّر.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی(-346 ق).
مذکور در«مروج الذهب».
ص:448
کرده است.ط.تهران،1299 ق.
طبقات اصحاب الحدیث-الشیعة من اصحاب الحدیث
محمد محسن بن علی آقا بزرگ تهرانی(-1389 ق).در 11 جزء و هرجزء نامی جداگانه دارد و چاپ شده است.
ص:449
الطبقات الصدریة-حاشیة الشرح الجدید للتجرید و حاشیة شرح المطالع
ابو علی محمد بن اسعد جوانی حسینی(-588 ق).مذکور در«کشف الظنون».
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
ابو المظفر محمد بن احمد ابیوردی خراسانی (-507 ق).مذکور در«معجم الادباء».
الامصار
صدر الحفاظ ابو العلا حسن بن احمد عطار همدانی (-569 ق).مذکور در«طبقات القراء»جزری.
از عصر غیبت تا روزگار مؤلف،از سید زین العابدین بن ابی القاسم طباطبائی معروف به سید آقا(-1303 ق).خ.موجود.
اعتضاد السلطنه علیقلی میرزا بن فتحعلیشاه قاجار (-1298 ق).خ.مجلس.بخشهایی از آن در مجله های«یادگار»و«یغما»چاپ شده است.
ابو بکر محمد بن عمر جعابی(-355 ق).مذکور در رجال نجاشی.
قاضی ابو عمرو منهاج الدین بن سراج الدین جوزجانی معروف به منهاج سراج(-698 ق)، تالیف:658 ق.ط.کلکته،1863 م؛کابل:
1949 م.
ابو العباس محمد بن یزید مبرّد نحوی بصری (-280 یا 285 ق).
سید عبد الرزاق بن حسن آل کمونه حسینی نجفی (1324 ق-).
-الحمد للّه الذی خلق آدم من سلالة من طین.
سید شهاب الدین مرعشی(-1369 ق).این طبقات مقدمه ای است بر مشجرات او.
ابو علی محمد بن اسعد جوانی حسینی(-588 ق).مذکور در«کشف الظنون».
اردو،سید ابن الحسنین زائر لکهنوی.ط.
فارسی،مثنوی،از خسرو بن معین،که در 792 ق برای شاه منصور آل مظفر سروده.خ.دانشکدۀ پزشکی تهران.
فارسی،نمایشنامۀ مولیر،ترجمۀ محمد حسن اعتماد السلطنه،ط.تهران،1322 ق.خ.آستان قدس،ش 4142(1304 ق).
فارسی،از برتیس مولفورد،ترجمۀ مجید یکتایی،ط.تهران،1316 ش.
فارسی،از سید ابراهیم چهرازی.ط.تهران، 1317 ش.
شیخ علی بن علیرضا خوئی خاکمردانی (-1350 ق).تألیف:1346 ق.مذکور در «الحدیقة المبهجة».
فارسی،از ح.فاضل زندی.ط.تهران.
ص:450
ابو الفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری(-515 تا 525 ق).مذکور در«نزهة الارواح» شهرزوری.رساله ای در طبیعیات در آستان قدس (ضمیمۀ 10679)موجود است.
جعفر بن عبد اللّه بن ابراهیم حویزی کمره ای (-1115 ق).
فارسی،مثنوی از ضیائی،که نسخه آن در مجموعۀ متعلق به سدۀ نهم در کتابخانۀ دانشکدۀ پزشکی تهران موجود است.
مسائل متفرقه،از علی اصغر بن علی اکبر بروجردی(-1231 ق).مذکور در آخر «نور الانوار»چاپی.
رضی الدین ابو القاسم علی بن موسی بن محمد بن طاوس حلّی(-664 ق).ط.تهران،1294 ق و مکرر.خ.آستان قدس،ش 1733(976 ق)و چند نسخۀ دیگر؛مرعشی قم.
-الحمد للّه کما یستحقه لذاته...
شیخ صدوق،ابو جعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی(-381 ق).
ابو جعفر محمد بن عیسی بن یقطین،نجاشی آن را به 3 واسطه از مؤلف روایت کرده است.
ابو الفرج محمد بن موسی کاتب قزوینی.نجاشی نسخۀ آن را دیده بوده است.
محسن فیض کاشانی.ظاهرا با«الکلمات الطریفة»یکی است.
موسی بن سعدان حناط.نجاشی به 4 واسطه آن را از مؤلف روایت کرده است.
تاج العلماء سید علی محمد بن محمد بن دلدار علی نقوی(-1312 ق).مذکور در«ورثة الانبیاء».
ناشناخته.نسخۀ آن ضمیمۀ«نفحة المجلوب من ثمار القلوب»دیده شده.
ص:451
نیستانکی.ط 1331 ق.
فارسی،عرفان،از سید خلیل اشرف.ط.
مجموعۀ اشعار.در«کشف الظنون»نام مؤلف، بارع هروی ذکر شده است.خ.موجود.
ابو علی موسی بن عمر صیقل.مذکور در رجال نجاشی.
قصاید،خ.موجود(نسخه ای به نام«طرائف»که قصیده ای است در مدح حضرت پیغمبر(صلی الله علیه و آله)، از جمال الدین عبد الکریم طرائفی به شمارۀ 4876 در آستان قدس موجود است).
فارسی،تذکرۀ عرفا،از میرزا معصوم علی بن رحمتعلی شاه نعمة اللّهی(-1344 ق).ط.
تهران،1316 و 1318 ق.
حاشیه بر طهارت«ریاض المسائل»از غلام حسین بن علی اصغر دربندی(-1323 ق).
مذکور در آخر«مخزن المعانی»مامقانی.
ابو الحسن علی بن زید بیهقی(-565 ق).مذکور در«معجم الادباء».
یحیی بن حمزة بن علی حسینی یزدی(-749 ق).ط.مصر.
سید محمد باقر حجة الاسلام رشتی.خ.موجود.
المعول)
سید صدر الدین علی بن احمد حسینی مدنی شیرازی(-1118 یا 1120 ق).تا حرف «صاد»را در 1118 ق به پایان رسیده و مهلت اتمام کار را نیافته است.خ.آستان قدس،ش 8962(1113 ق)و دو نسخۀ دیگر.
امامت،از سید محمد رضا حلّی(-1346 ق).
مذکور در آخر«لوامع الدرر»مؤلف.
تفسیر،از سید عز الدین علی بن فضل اللّه راوندی.
مذکور در فهرست منتجب الدین.
طراز المذهب مظفری
فارسی،از عباسقلی خان سپهر ثانی فرزند محمد تقی سپهر مؤلّف«ناسخ التواریخ»از ملحقات«ناسخ التواریخ»است که هم با آن و هم مستقل در ایران و هند چاپ شده است.از جمله:بمبئی،1322 ق.
-الحمد للّه...بعد از ستایش یزدان پاک و نیایش خواجۀ لولاک...
فارسی،مقتل،از ملا نظر علی بن سلطان محمد طالقانی(-1306 ق).خ.آستان قدس،ش 10707(1295 ق).
فارسی،تاریخ اسلام به نظم،ناشناخته.خ.ملّی تبریز.
فارسی،ترجمه«الطرائف»ابن طاوس،از ابو الحسن علی بن حسن زواری(سدۀ 10 ق)،که در 961 ق برای شاه طهماسب صفوی ترجمه کرده.خ.مرعشی قم.
-حمد عنبربیز بی پایان و شکر شکرریز فراوان
آغاز نسخۀ مرعشی:طرایف ظرایف تقدیس و تمجید.
ص:452
مطایبات،از محمد علی بن ابی طالب اصفهانی متخلص به بهار و فرهنگ(-پیش از 1306 ق).مذکور در«مجمع الفصحاء».
فارسی،تاریخ مختار،از ملا محمد قاسم رازی، مرتب بر مقدمه و 12 مجلس.خ.موجود.
-چون دهر زهر نام مساعدت نمی نمود...
فارسی،اخلاق،از میر حسین بن عالم حسینی هروی(-719 ق).ط.تهران،1353 ق(در یک مجموعه عرفانی).خ.آستان قدس،ش 14284(1033 ق)و دو نسخۀ دیگر.
-حمد و سپاس بی قیاس مر خالق ذو الجلال را
(عنوان دیگری نیز با همین نام از سید حسین بن ابی الحسن بن حیدر حسینی آمده که ظاهرا با همین عنوان یکی است).
لطائف،از محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائری شیرازی،معاصر مجلسی دوم.مذکور در «طیف الخیال».
فارسی،از دکتر محمد معینی.ط.تهران،1333 ش.
طرح الکونین-حشر الاشیاء
فارسی،از سید حسین بن دلدار علی نصیرآبادی (1211 ق-).ط.لکهنو،1265 ق و مکرر.
ابو الفتح محمود بن حسین کشاجم رملی(-350 ق).مذکور در«کشف الظنون».
فارسی،از حسین علی اسفندیاری نوری فرزند حسن محتشم السلطنه.ط.تهران.
فارسی،از حکیم تولوزان،ط.تهران،1293 ق.
فارسی،از تقی بهرامی فرزند مهذب السلطنه.ط.
تهران،1333 ش.
فارسی،از مارسلدو پینکر،ترجمۀ حسن پیلارام.ط.تهران،1327 ش.
فارسی،از علی اکبر فروتن،ط.تهران.
میرزا محمد باقر بن زین العابدین موسوی خوانساری(-1313 ق).خ.روضاتی اصفهان.
و الاطائب)
رضی الدین ابو القاسم علی بن موسی بن طاوس حلّی(-664 ق).ط.نجف،1369 ق.خ.
آستان قدس،ش 1732(987 ق)و چند نسخۀ دیگر.
-الحمد للّه الذی اوضح للعباد سبیل الرشاد...
فارسی،دیوان محمد باقر دارای رازی.ط.
تهران،1334 ق.
فارسی،نحو،از شیخ علی بن محمد جعفر استرآبادی(-1315 ق).مذکور در«غایة الآمال»مؤلف.
شیخ ابو طالب عبید اللّه بن احمد انباری(-356 ق).
نیز از انباری.
ص:453
سید ابو محمد حسن بن احمد بن قاسم از مشایخ نجاشی.
ص:454
تهران،1314 ق و مکرر.
-نحمدک اللهم یا من سلکنا فی مسلک احباء الحسین...
فارسی،مثنوی،از حکیم ابو المجد مجدود بن آدم سنائی غزنوی(-555 ق).
تاریخ نظم:528 ق.ط.تهران،1309 ق؛شیراز، 1318 ش.در اروپا هم به طبع رسیده است.
ابو العباس احمد بن محمد معروف به ابن عقده (-333 ق).
اردو،جواب مسائل،از مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق).مذکور در«تجلیات»
فارسی،مثنوی،از عماد الدین علی فقیه کرمانی (-772 یا 773 ق)،که در 10 باب به روزگار امیر مبارز الدین محمد سروده است.خ.مجلس.
-بنام آنکه جان را دانش آموخت
به نور عقل شمع دل برافروخت
فارسی،مقتل،از شیخ حسین بن محمد واعظ اصفهانی(-ح 1302 ق).خ.دیده شده.
ابو العباس احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقده(-333 ق).
شیخ ابو طالب بن احمد انباری(-356 ق).
نیز از انباری.
فارسی،امامت،از سید حسین بن نصر اللّه حسینی ارومی عرب باغی.تالیف:1353 ق.ط.تهران، 1353 ق و 1328 ش.
شیخ جعفر بن عباس نهاوندی،تالیف:1324 ق.
-الحمد للّه الواحد الموجود.
اخلاق و آداب،از شیخ عبد الکاظم بن محمود قبانی،که در 1336 ق برای فرزندش تألیف کرده.
ابو الحسن شریف عاملی(-1138 ق).طریق روایت او از معمر بن ابی الدنیا است.مذکور در «اجازات»سید نصر اللّه حائری.
جعفر بن هبة اللّه بن نما،از پدرش.مذکور در «بحار الانوار».
سید حسین بن حیدر کرکی.مذکور در«اجازات البحار».
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق).نیز مذکور در«اجازات البحار».
شیخ زین الدین بن علی بن احمد شهید ثانی (-966 ق)،مورخ 930 ق.درج در طریق روایت مجلسی در اجازات«بحار الانوار».طریق مفصل و متوسط دیگری هم در اجازات بحار درج است.
نیز از شهید ثانی و مؤرخ 930 ق.
عبد اللّه بن جعفر دوریستی،از جدش محمد بن موسی.موجود در«مستدرک الاجازات».
ص:455
فارسی،از سید زین العابدین علوی عاملی،شاگرد میرداماد.موجود در«اجازات البحار».
فارسی،از ابراهیم سعید(چهرازی؟).ط.تهران.
محدث جزائری.در«مفتاح اللبیب»مؤلف به آن ارجاع شده است.
نظم«کلیله و دمنه»،از محمد خان دشتی.ابیاتی از آن در مقدمۀ چاپی دیوان او آمده است.
فارسی،از عین القضاة عبد اللّه بن محمد همدانی (-525 ق).خ.موجود.
منظومه ای از سید مهدی بن علی غریفی بحرانی (-1343 ق).
-سبحان من وجوده درایة
و لطفه غنی عن روایة
فارسی،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی.ط.
تهران،1366 ق.
مسائل فقهی،از سید ابو الحسن بن محمد ابراهیم نقوی لکهنوی(-1298 ق).
شیخ حسین اولیاء یزدی.در«نفائس اللباب»از آن نقل شده.
ناشناخته.خ.دیده شده.
-باب ان الداء من اللّه و الشفاء من اللّه
شیخ حسین بن شهاب الدین بن خاندار عاملی (-1076 ق).مذکور در«امل الآمل».طریق مستقیم(در وجوب تسلیم بر ائمه 4):
سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی.ط.تهران، 1367 ق(ضمیمۀ مجموعۀ 12 رساله).
فارسی،نیز از سید حسین عرب باغی.ط 1348 ق.
شیخ عز الدین بن جواد جزائری،تألیف:1358 ق.صاحب ترجمه شیخ محمد بن علی جزائری، عم مؤلف بوده است.
علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (-1110 ق).تالیف:1091 ق.خ.موجود.
ملا محمد تقی بن حیدر علی زنجانی،شاگرد ملا خلیل قزوینی،مذکور در«ریاض العلماء».
فارسی،از ملا محمد تقی بن حسینعلی هروی اصفهانی(-1299 ق).مذکور در «نتیجة المقال»و«نهایة الآمال».
فارسی،رسالۀ فتوائیۀ میرزا محمد حسن حسینی شیرازی،جامع:سید مهدی یزدی.ط.لاهور، 1302 ق؛بمبئی.
شیخ عز الدین حسن بن ناصر بن ابراهیم بن حداد عاملی.کفعمی در تألیفاتش از این کتاب بسیار نقل کرده و آن را از مآخذ«البلد الامین»نیز شمرده است.
ص:456
فارسی،رد نصارا،از سید محمد حسین بن محمد علی شهرستانی(-1315 ق).خ.موجود.
فارسی،از سید حسین واعظ معروف به مسأله گو.
ط.استانبول،1328 ق.
در بیان مرادات«نجاة العباد»،با حواشی شیخ انصاری و میرزای شیرازی،از سید زین العابدین بن ابی القاسم طباطبائی.خ.موجود.
-الحمد للّه الذی اظهر بلطفه سبیل الحق و الرشاد
مواعظ و ادعیه،از شیخ عبد الکاظم بن محمود قبان نجفی(معاصر)،در 57 باب.خ.دیده شده.
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی حلی (-1242 ق).مذکور در«تکلمة امل الآمل»و اجازۀ مؤلّف در 1240 ق برای سید محمد تقی.
فارسی،مسائل کلامی،از تاج العلماء سید علی محمد بن محمد نقوی(-1311 ق).ط.
فارسی،از سید محمد کاظم بن عبد العظیم طباطبائی یزدی.ط.بغداد،1330 ق.
فارسی،از حاج محمد کریم خان بن ابراهیم کرمانی(-1288 ق).ط.ایران،1344 ق.
فارسی،ترجمۀ رسالۀ عملیۀ«ذخیرة العباد»،از شیخ محمد مهدی بن کاظم بیگدلی(-1371 ق).
شرح«شرایع»،از سید کاظم بن محمد علی حسینی شاه عبد العظیمی،تألیف:1348 ق.
-الحمد للّه الذی اسس قواعد الاحکام.
شیخ محمد رضا بن قاسم غراوی نجفی(معاصر).
فارسی،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی.ط.
تهران،1353 ق.
فارسی،از مجد العلی بوستان بن حسن خراسانی.
ط.تهران،1313 ش.
فارسی،در نبوت،از امین الواعظین میرزا ابراهیم واعظ اصفهانی(1275 ق-).
فارسی،اصول دین،از سید محمود بن سلطان علی خان مرعشی شوشتری.
سید محمد بن مؤتمن الشریعه عبد الکریم موسوی سرای تبریزی معروف به مولانا(-1294 ق).خ.مرعشی قم.ط.تبریز،1349 ق.
اردو.ط.
فارسی،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی.ط.
تبریز،1353 ق(با«تحفة الاخیار»).
رد بابیه،از سید علینقی کازرونی نجفی.
حفظ الصحه و درمان وبا،از وثوق الحکماء فضل اللّه بن محمد امین الحکماء.تالیف:1333 ق.ط.
منظومه در نبوات،از سید کلب باقر بن کلب حسین نقوی جایسی(-1329 ق).
ص:457
فارسی،از سید حسین بن نصر اللّه عرب باغی.ط.
تبریز،1353 ق.
ابو المنذر هشام بن محمد بن سائب کلبی(-205 ق).مذکور در«وفیات الاعیان»ابن خلکان.
سید بنده حسین بن محمد بن دلدار علی(-1295 ق).ط.1286 ق.
عز الملک محمد بن عبید اللّه حرانی مصری (-420 ق).مذکور در«وفیات الاعیان».
شمس العلماء محمد حسین جناب گرگانی.
مذکور در آخر«مقصد الطالب»او که چاپ شده.
ابو یوسف یعقوب بن یزید بن حماد انباری،کاتب المنتصر باللّه.
فارسی،از سلطان العلما سید محمد بن دلدار علی نصیرآبادی(-1284 ق).مؤلّف در آن به رد مطالبی از«تحفۀ اثنا عشریه»پرداخته است، تالیف:1238 ق،در دو مقصد و خاتمه.ط.
هند،1308 ق.
خواجه نصیر الدین محمد طوسی(-672 ق)،در جواب کاتبی دبیران قزوینی(-675 ق).ط.
مکرر.
ص:458
ملاقات با او در نیشابور،نگاشته.مذکور در «قصص العلماء».
ابو احمد محمد بن زیاد،معروف به ابن ابی عمیر(-217 ق).
ابو الفضل محمد بن احمد صابونی.نجاشی به دو واسطه آن را روایت کرده است.
ابو جعفر محمد بن اورمۀ قمی.نجاشی به 4 واسطه آن را روایت کرده است.
محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی(-290 ق).
نجاشی به 3 واسطه آن را روایت کرده است.
ابو جعفر محمد بن علی بن محبوب اشعری قمی.
نجاشی به 3 واسطه آن را روایت کرده است.
شیخ محمد علی بن عباس بلاغی نجفی،شاگرد کاشف الغطاء.خ.کاشف الغطاء(با کتاب النکاح).
محمد بن محمد بن احمد بن اسحاق بن رباط کوفی،رئیس کرخ بغداد که ظاهرا نجاشی او را دیده بوده است.
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
معاویة بن حکیم دهنی.نجاشی به 3 واسطه آن را روایت کرده است.
معاویة بن عمار بن جناب بجلی.نجاشی به 4 واسطه آن را روایت کرده است.
ابو الحسن موسی بن حسن بن عامر اشعری قمی.
نجاشی به 4 واسطه آن را روایت کرده است.
ابو عبد اللّه موسی بن قاسم بجلی.نجاشی به 4 واسطه آن را روایت کرده است.
شیخ یونس بن عبد الرحمن،نجاشی به 4 واسطه آن را روایت کرده است.
(و صحیح بودن آن در صورت صحیح بودن خلع و مبارات)از شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی (-1121 ق).
(و صحت آن بدون خلع)،از میرزا ابو القاسم بن محمد حسن محقق قمی(-1231 ق)،تألیف:
1222 ق.درج در«جامع الشتات».ط.
ملا محمد تقی بن حسینعلی هروی اصفهانی (-1299 ق)،تألیف:1294 ق.مذکور در «نهایة الآمال»او.
شیخ ابو عبد اللّه محمد بن احمد صفوانی،شاگرد کلینی و شیخ ابن نوح که او شیخ نجاشی بوده است.
شیخ محمد بن احمد بن ابراهیم بحرانی،برادر صاحب«حدائق».نسخۀ آن ضمن مجموعه ای در آستان قدس موجود.
شیخ زین الدین بن علی شهید ثانی(-966 ق).خ.
موجود.
ص:459
نیز از شهید ثانی.خ.موجود.
ملا محمد اسماعیل بن حسین خاجویی اصفهانی (-1173 ق).خ.موجود.
ملا عبد اللّه بن حسین شوشتری(-1021 ق).خ.
دیده شده.
شیخ زین الدین بن علی عاملی شهید ثانی(-966 ق).در«الروضة البهیّة»به آن ارجاع داده است.
ط 1312 ق(با ده رسالۀ او).
-الحمد للّه حق حمده...
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق)، تالیف:1116 ق.خ.خوانساری نجف.
-اللهم اهدنا لما اختلف فیه باذنه.
ضمن مجموعۀ رسائل محقق کرکی و مجموعۀ دیگری دیده شده است.در مجموعه اول به خط درویش محمد سمنانی(ح 958 ق)و در مجموعۀ دوم به خط سید حسین بن حسن حسینی (ح 949 ق).
ابو یحیی جرجانی،نجاشی به نقل از کشی او را از بزرگان اصحاب حدیث شمرده است.
سید جعفر بن علی نقی بن حاج آقا بن مجاهد طباطبائی(-1317 ق).خ.دیده شده.
قصیده در مدح امیر المؤمنین(علیه السلام)،از شیخ عبد علی بن حسین احسائی جزائری،که در 1054 ق.سروده.خ.دیده شده.
حاشیه بر حاشیه ملا عبد اللّه یزدی بر«تهذیب المنطق»،از ملا محمد حسین بن اسماعیل،ظاهرا معروف به«پاشنه طلایی»(-1273 ق).خ.
بروجردی نجف.
ابو جعفر مؤمن الطاق محمد بن علی بن ابی طریفۀ بجلی.مذکور در«فوز العلوم»یعنی فهرست ابن ندیم.
شیخ الرئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا (-427 ق).ط.تهران،1313 ق(در هامش «شرح الهدایة»).
در 50 مقاله،از ابو موسی جابر بن حیان صوفی (-200 ق).مجریطی در«غایة الحکیم»آن را ستوده است.
ناشناخته،در آن از«جامع شاهی»تالیف سجزی و کتاب منسوب به حکیم طمطام نقل کرده است.خ.کاشف الغطاء نجف.
-الحمد للّه الذی احاط بکل شییء علمه...
فارسی،هیأت،نجوم و طلسمات،از سید عبد اللّه بن نور الدین جزائری(-1173 ق).
که به خواهش ابو صالح سلطان ترشیزی،در 1157 ق نوشته و در آن به تهذیب و ترجمۀ «غایة الحکیم»مجریطی پرداخته،زوائد را حذف کرده و فوائدی بر آن افزوده است.خ.
آستان قدس،ش 11708 و 13475.
-گشایش طلسم سخن به نام قادری است ذی المنن
رد ابن حجر،از شیخ محمد باقر بن جعفر بن کافی بهاری همدانی(-1333 ق)،تألیف:1310 ق.
ص:460
خ.موجود.
اصول فقه،از میرزا زین العابدین بن جعفر موسوی خوانساری(1192 ق-)که در آن رأی صاحب «معالم»را در موضوع اوامر و نواهی شرعی رد کرده است.فرزندش محمد هاشم چهارسوقی در مجموعۀ رسائل از آن یاد کرده است.
منظومه از ملا محمد حسن،مؤلف«گوهر شبچراغ»و مذکور در آخر آن کتاب.
سید مهدی بن علی بحرانی(-1343 ق).مذکور در«الشجرة الطیبة».
فارسی،از میرزا محمد خان بهادر فرزند ملا احمد منشی بوشهری.ط.بمبئی،1328 ق.
فارسی،مثنوی،از امامقلی خاکی خراسانی، معاصر شاه عباس دوم(-1077 ق).
شیخ سراج الدین حسن معروف به شیخ فدا حسین لکهنوی(-1278 ق).مذکور در «تجلیات».
دیوان سید ضیاء الدین زید بن یحیی حسنی (-1104 ق)،که برادرش ضیاء الدین یوسف، صاحب«نسمة السحر»آن جمع کرده و این نام را بر آن نهاده است.
فارسی،قصیدۀ سید محسن بن محمد بن علی حسینی قزوینی سید الشعراء،در تهنیت نوروز و مدح مظفر الدین شاه.
-از سرشاه حبش سلطان روم افسر گرفت.
شیخ محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق)، تألیف:1335 ق.خ.دیده شده.
فارسی،داستان،ترجمۀ ابراهیم خان صحافباشی.ط.مشهد،1327 ق.
تقی الدین ابو الخیر محمد بن محمد فارسی(سدۀ 10 ق).خ.آستان قدس،ش 4370.
فارسی،مثنوی،از میرزا محمد طاهر وحید قزوینی(-1112 ق).
سید محمد مهدی بن محمد جعفر تنکابنی(سدۀ 13 ق).خ.مرعشی قم(1250 ق،خط مؤلف).
-الحمد للّه الذی جعلنا من المتمسکین بحبله
شرح جمهوریۀ ابن ابی جمهور احسائی،از شاگردش سید محسن رضوی.
مذکور در اجازۀ مؤرخ 896 ق ابن ابی جمهور برای شیخ محمد صالح غروی.
ص:461
فارسی،از شیخ علی اکبر بن محمد حسین نهاوندی(-1369 ق).
فارسی،مثنوی،از محمد بن هادی فائض نائینی (سدۀ 13 ق).خ.ملک
-ای نهان در ذات و ای پیدا به هست
جلوه گر رویت به هربالا و پست
فارسی،مثنوی،از شیخ بهائی بهاء الدین محمد بن حسین عاملی(-1030 ق).خ.مجلس.
-گر شما را غفلت و آلایش است
پیش ما هم رحمت و بخشایش است
فارسی،افسانه ها،ترجمه از سانسکریت،تحریر خواجه ضیاء الدین نخشبی بداوالی،معاصر سلاطین خلجی هند،ختم تحریر یا ترتیب:730 ق.تهذیب مجدد از محمد دارا شکوه(-1069 ق).ط.لندن،1801 ق(با ترجمه انگلیسی)و مکرّر در ایران و هند.
خ.آستان قدس،ش 4224 و نسخۀ دیگر.
-مناجات به حضرت رازق البغاث فی عشه
فارسی،به نظم،از محمد ابراهیم بن محمد باقر جوهری(-1253 ق).ط.ایران،مکرر.
ناشناخته.نسخۀ آن در شمار موقوفات ایروانی در تبریز موجود بوده است.
فارسی،مثنوی،از میرزا رضا خان دانش ارفع الدوله.ط.استانبول،1314 ق.به ترکی هم ترجمه و چاپ شده.
-گوش کن ای عزیز روحانی
احمد بن مصطفی بن خلیل ناتلی.خ.دانشگاه تهران.
فارسی،رباعیات،از شیخ علی بن ابی طالب عارف قمی(-پس از 1320 ق).خ.موجود.
فارسی،تقسیم آب زاینده رود،تألیف:933 ق.
ط.اصفهان،1374 ق.
فارسی،در لزوم حجاب،از شیخ یوسف گیلانی رشتی.ط.رشت،1346 ق.
-الحمد للّه الذی لیس بینه و بین خلقه غیر
ابو النضر محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی.
مذکور در رجال نجاشی.
قاضی نعمان مصری(-363 ق).مذکور در «فهرس المجدوع».
شیخ احمد بن اسماعیل حزائری(-1149 و 1150 ق).مذکور در«تتمیم امل الامل».
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی(-1121 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
سید صدر الدین بن محمد باقر رضوی قمی.
سید نور الدین بن محدّث جزائری(-1158 ق).
مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو سعید.مذکور در«معالم العلماء».
ص:462
ابو الفضل ادریس بن فضل بن سلیمان خولانی کوفی واقض.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ اسد اللّه بن محمد علی نراقی.خ.موجود.
بکر بن احمد بن ابراهیم اشج صحابی.شیخ یکی از مشایخ نجاشی.
بندار بن محمد امامی.مذکور در رجال نجاشی.
شیخ محمد تقی بن محمد رحیم تهرانی اصفهانی(-1248 ق)داماد کاشف الغطاء.
شیخ جعفر بن خضر جناجی کاشف الغطاء (-1228 ق).
شیخ جواد بن رضا عاملی نجفی از دودمان شهید اول.خ.موجود.
میرزا حبیب اللّه بن محمد علی رشتی(-1312 ق).یکی از مجلدات شرح او بر«شرایع»است.
محمد حسن بن محمد صالح کبّۀ بغدادی (-1336 ق).
ملا حسین اردکانی(-1302 ق).خ.موجود.
میرزا حسین بن محسن علوی سبزواری (-1352 ق).خ.موجود.
سید حسین مجتهد کرکی(-1001 ق).
شیخ داود بن حسن جزائری بحرانی.مذکور در «انوار البدرین».
سید ذبیح اللّه بن هدایت اللّه مشهدی(-سدۀ 13 ق).مذکور در«مطلع الشمس».
سید صدر الدین بن محمد باقر رضوی قمی.خ.
موجود.
شیخ محمد طاها بن مهدی آل نجف تبریزی (-1323 ق).ط.1334 ق(با«الانصاف»).
سید عبد الرزاق بن علی حسینی معروف به حلو (-1339 ق).
شیخ عبد اللّه بن مبارک بحرانی قطیفی (-1344 ق).
میرزا علی بن عبد الحسین ایروانی نجفی (-1354 ق).
ملا علی بن فتح اللّه نهاوندی(-1322 ق).
میرزا محمد علی بن محمد حسین شهرستانی (-1287 ق)،تألیف:1236-1238 ق.خ.
موجود.
شیخ علی بن هلال کرکی(-984 ق)راوی از محقق کرکی،تألیف 969 ق.
ملا محمد علی بن کاظم شاهرودی(-1293
ص:463
ق).خ.موجود.
ملا علی اکبر قائنی.مذکور در«بغیة الطالب» بیرجندی.
ملا محمد علی بن احمد شوشتری.
شیخ عمران بن احمد دعبیل نجفی(-1328 ق)،تالیف:1305 و 1306 ق در دو مجلّد.
میرزا قاسم بن محمد تقی اردوبادی(-1333 ق).خ.موجود.
شیخ محمد بن حسین خلیلی(-1355 ق).خ.
دیده شده.
شیخ مرتضی بن محمد امین انصاری دزفولی (-1281 ق).ط.
شیخ موسی بن جعفر بن باقر کرمانشاهی (-1304 ق).خ.موجود.
سید مهدی بن صالح حکیم حسینی(-1312 ق)
قاضی نعمان مصری.در عنوان«الطهارات» گذشت.
میرزا نصر اللّه مشهدی،شاگرد میرزا مسیح تهرانی و سید محمد مجاهد و ملا هادی سبزواری.مذکور در«مطلع الشمس».
شیخ هادی بن محمد امین تهرانی(-1320 ق).
خ.حسینیۀ شوشتریهای نجف.
سید هاشم بن احمد احسائی(-1209 ق).
نسخۀ ناشناخته ای که تقریرات درس استاد مؤلف است دیده شده.
سید هاشم بن احمد حسینی آل کمال الدین (-1341 ق)،تألیف:1326 ق.خ.موجود.
الطهارة-المبانی الجعفریة
شیخ ابو علی احمد بن محمد مسکویه رازی (-421 ق).ط.تهران،1314 ق(در هامش «مکارم الاخلاق»)قاهره،1307 ق؛ قسطنطنیه،1299 ق.
-اللهم انا نتوجّه الیک
«اخلاق ناصری»ترجمۀ همین کتاب است.
شیخ ابو عبد اللّه زنجانی.ط.بغداد،1345 ق.
مواعظ.خ.مرجانیۀ بغداد.
اردو.ط.هند.
فارسی،از سید ابراهیم بن محمد باقر موسوی قزوینی(-1262 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از میرزا ابو القاسم بن حسن محقق قمی (-1231 ق).خ.دیده شده.
فارسی،از سید ابو القاسم بن محمد محسن حسینی.ط.
ص:464
فارسی،از ملا احمد تبریزی.خ.آستان قدس.
فارسی،فتاوی سید اسماعیل صدر،جامع:سید محمود بن سلطان علی مرعشی(-ح 1350 ق).
محمد باقر بن محمد سلیم قراچه داغی اسکوئی (پس از 1285 ق).
ملا محمد تقی بن محمد برغانی قزوینی شهید (-1263 ق).مذکور در«قصص العلماء».
فارسی،از ملا محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی(-1263 ق).مذکور در«المبدأ و المآل»و«مظاهر الآثار»از فرزندانش.وی دو رسالۀ مفصل و مختصر در این موضوع داشته است.
سید محمد جواد بن محمد کاظم شبر حسینی.
خ.دیده شده.
-الحمد للّه الذی وفقنا للاهتداء بشریعة
شیخ محمد حسن آل یاسین(-1308 ق).خ.
دیده شده.
نیز از شیخ محمد حسن آل یاسین و مختصرتر از رسالۀ سابق.خ.دیده شده.
-الحمد للّه علی نعمائه...فهذه وجیزة فی احکام الطهارة و الصلاة
فارسی،از شیخ محمد حسین بن محمد رحیم اصفهانی حائری(-1254 ق).خ.موجود.
فارسی،از سید حسین بن محمد رضی الدین حسینی کاشانی(-1285 ق).در آغاز رساله مسائلی در تقلید آورده است.
شیخ محمد حسین بن هاشم کاظمی نجفی، جامع:محمد علی بن عزیز کاظمی.ط.1297 ق.
شیخ سلیمان بن عبد اللّه ماحوزی بحرانی (-1121 ق).خ.موجود.
-اما بعد حمد اللّه علی نعمه الوافرة
فارسی،رسالۀ عملیه،از شیخ عبد اللّه بن محمد نصیر گیلانی(-1330 ق).ط.(با حواشی آقا ضیاء الدین عراقی).
فارسی،از ملا عبد اللّه بن حسین شوشتری (-1021 ق)،تالیف:1017 ق.خ.به احتمال در آستان قدس،ش 2436.
سید عبد اللّه بن محمد رضا شبر حسینی کاظمی (-1242 ق).خ.آستان قدس،ش 2747.
فارسی،نیز از سید عبد اللّه شبر که به خواهش جمعی از برادران نوشته.خ.موجود.
شیخ عبد المحسن بن محمد لویمی احسائی (-ح 1250 ق).خ.موجود.
سید عدنان بن شبرستری بحرانی(-1340 ق).
مفصل تر از رسالۀ«قبضة العجلان»است.
ص:465
میر سید علی طباطبائی(-1231 ق)،صاحب «ریاض المسائل».خ.موجود.
میرزا علی نقی طباطبائی حائری.نسخۀ مؤرخ 1278 ق دیده شده.
سید کاظم بن قاسم رشتی(-1259 ق).
شاگردش محمد شفیع فتاوی خود را با عنوان «اقول»افزوده است.خ.موجود.
فتوائیه تا نماز جماعت،از ملا لطف اللّه مازندرانی(-1311 ق).خ.موجود.
فارسی،از میرزا محسن بن عبد اللّه اردبیلی (-1294 ق).ط.
فارسی،رسالۀ عملیه،از سید رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبائی نائینی(-1099 ق).
در جواب شاگردش میرزا محمد مهدی بن محمد رضا مشهدی.مذکور در«تکملة امل الامل».
رسالۀ عملیه،از شیخ محمد بن عبد علی آل عبد الجبار قطیفی بحرانی(-سدۀ 13 ق).خ.دیده شده.
شیخ محمد بن عبد اللّه آل عیثان احسائی (-1331 ق).خ.موجود.
رسالۀ عملیه،از سید هاشم احسائی(-1309 ق)،برگرفته از«ایضاح السبیل»او.
شیخ یوسف بحرانی،تألیف:1173 ق.خ.
موجود.
-اما بعد حمد اللّه علی جزیل نواله
مجلد اول«زبر الاولین و الاخرین»از ملاّ محمد بن فرج نجفی،معاصر حرّ عاملی.
فارسی،از عباس خلیلی.ط.ایران.
فارسی،از مرتضی مشفق کاظمی.ط.تهران، 1303 ش و مکرر.به اردو هم ترجمه و چاپ شده است.
میرزا محمد بن عبد النبی اخباری(-1232 ق).
«المطر الفاصل»هم آمده است.
فارسی،فقه،از محمد ابراهیم بن محمد بن ابراهیم،تألیف:1118 ق.خ.آستان قدس،ش 2492.
-شکر و سپاس هرمقدس را بجا است...
در امامت،از سید حسین بن حسن مجتهد کرکی (-1001 ق)که به نام شاه طهماسب صفوی نوشته.
فروع فقه،از شیخ عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثی(-984 ق).خ.شهید مطهری(ظاهرا با «العقد الطهماسبی»یکی است).
سید نور الدین بن نعمت اللّه محدث جزائری (-1158 ق)به دستور شاه سلطان حسین صفوی نوشته.مذکور در«تحفة العالم».
شیخ احمد بن ابراهیم بن اسماعیل بن داود بن حمدون کاتب و ندیم،از خواص امام هادی و
ص:466
امام عسکری(علیه السلام).
نحو،شرح عوامل جرجانی است که شارح برای فرزندش مسعود تألیف و بر 5 باب مرتب کرده است.خ.موجود.
-اما بعد حمد افاضل الانعام،
جاعل النحو فی الکلام
ناشناخته،مؤلّف در کتاب«الفوز العظیم»به این کتاب ارجاع داده است.
شوکانی.مذکور در«ذیل کشف الظنون».
فارسی،دیوان غزلیات شیخ مصلح الدین سعدی (-691 ق).ط.مکرّر.
احوال آخوند خراسانی،از سید محمد علی هبة الدین شهرستانی.بخشی از آن در سال وفات آخوند (1329 ق)در مجلۀ«العلم»چاپ شده است.
شیخ ابو یوسف یعقوب بن اسحاق بن سکیت نحوی(-243 ق).مذکور در رجال نجاشی.
اخلاق،از شیخ الرّئیس ابو علی حسین بن عبد اللّه بن سینا(-428 ق).ط.قاهره،1330 ق و مکرر،لیدن؛1891 ق؛بیروت،1911 م.
این رساله را قاضی عمر بن سهلان ساوجی به فارسی ترجمه کرده است.
ابو احمد عبد العزیز بن یحیی جلودی(-332 ق).
شیخ بهاء الدین علی بن عیسی اربلی(-692 ق).خ.موجود.
-یا خلیلی من ذوابة قیس فی التصابی
ص:467
فقه معاملات،از سید ابراهیم بن محمد تقی نقوی نصیرآبادی(-1307 ق).
گجراتی،از غلام علی بن اسماعیل بهاونگری هندی.مذکور در فهرست تألیفاتش.
شیخ ابو الفرج مظفر بن حسین حمدانی که عصر سید مرتضی و شیخ طوسی را درک کرده است.
فی المنام)
شیخ محمد بن طاهر سماوی(-1370 ق).ط.
نجف،1360 ق.
-سبحان اللّه المتنزه عن رویة الخلق
لطائف و مطایبات،از سید محمد رضا بن محمد علی منیر شفیعی موسوی دزفولی(-1380 ق).
نبوت خاصه و رد یهود و نصارا،از آقا محمد علی بن محمد باقر(وحید)بهبهانی(-1216 ق)،آغاز تألیف:1315 ق،مرتب بر مقدمه،مبحث و خاتمه...
-نحمده علی نواله مصلیا علی احمده
حکمت الهی و طبیعی،از شیخ اسد اللّه بن محمود گلپایگانی(-1303 ق)،تالیف:1326 ق.مذکور در«شمس التواریخ».
اقبال الدولۀ هندی بغدادی(سدۀ 13 ق).مذکور در فهرست دانشگاه تهران.
رد بابیه،از سید هاشم بن فتح اللّه حائری.ط.
1340 ق.
فارسی،اخلاق،منسوب به بزرگمهر که به امر انوشیروان نوشته،ترجمه منسوب به ابو علی ابن سینا(-428 ق)به دستور نوح بن منصور سامانی.ط.تهران،1330 و 1333 ش.خ.
آستان قدس،ش 6059(1003 ق)و یک نسخۀ دیگر.
-حمد و ستایش مر خدایرا جلّت قدرته...
فارسی،تاریخ منظوم،از حمد اللّه بن احمد مستوفی قزوینی(-ح 750 ق).این مثنوی ذیلی بر شاهنامۀ فردوسی است که مستوفی آن را در 735 ق.به پایان رسانیده است.
فارسی،تاریخ منظوم،از عهد نادر تا عصر حاضر،از میرزا محمد حسن آزادی اردوبادی ادیب التجار،که به تشویق حاج حسین آقا ملک
ص:468
سروده.مذکور در«زهر الریاض».
فارسی،تاریخ تیمور،از شرف الدین علی یزدی معمائی(-830 یا 850)،تألیف:828 ق برای سلطان ابراهیم بن شاهرخ ط.کلکته،1306 ق؛ تهران،1336 ش.(به ترکی،فرانسه و انگلیسی هم ترجمه شده است).خ.آستان قدس،ش 12064(893 ق)و چند نسخه دیگر.
-فنون ستایش،و سپاس فزون
از اندازۀ و هم و قیاس
فارسی،فتوحات شاه اسماعیل صفوی،از قاسمی گنابادی.خ.وین.
فارسی،مثنوی،از ملا عبد اللّه هاتفی جامی (-927 ق).ط.
فارسی،تاریخ،از نظام الدین شامی که به دستور تیمور تألیف کرده و در آن گزارش رخدادها را تا 807 ق رسانیده و حافظ ابرو بر آن ذیلی نوشته و گزارش وقایع را تا 807 ق(سال وفات تیمور)رسانیده است.ط.بیروت،1937 م(جلد اول)؛پراگ،1956 م.
فارسی،مثنوی،از شاهزاده محمد حسین میرزا بن ابو القاسم افشار امیر اشعراء نادری(-1364 ق).ط.تهران،1346 ش.
-ای داده ز ماه تا به ماهی
بر هستی ذات تو گواهی
فارسی،مثنوی،از ابو علی حسین بن حسن خیابانی ؟؟؟ اشرف مرغی که در 848 ق آن را به پایان رسانیده است.
فارسی،مثنوی،از حاج محمد جان قدسی مشهدی(-1065 ق).این مثنوی ناتمام مانده و ابو طالب کلیم آن را به پایان رسانیده است.این مثنوی در تاریخ جنگها و فتوحات عالمگیر است.خ.آصفیۀ هند و موزۀ بریتانیا.
-به گلگشت صحرا و عزم شکار
چو صاحبقران داد دل را قرار
فارسی،مثنوی،از میرزا عباسعلی صفا،در موضوع فتح هرات.ط.تهران،1275 ق.
در موزۀ بریتانیا نسخه ای به همین نام موجود است و ظاهرا با«ظفرنامه شاهجهانی»یکی است.
سید علی نقی بن ابی الحسن نقوی لکهنوی.در شرح حالی که خود در 1349 ق نوشته از آن یاد کرده است.
فارسی،منشآت،از مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق).مذکور در «تجلیات».
میرزا محمود شهابی،مذکور در فهرست تألیفات او.
فارسی و عربی،اشعار و منشآت مفتی میر محمد عباس بن علی اکبر لکهنوی(-1306 ق).ط (1286 ق،چنانکه در«تجلیات»تصریح شده عنوان اسبق غیر از این کتاب است.
-الحمد للّه ؟؟؟ الصلاه ؟؟؟ صاحب المقام المحمود...
الباهر)
؟؟؟
ص:469
مازندرانی حائری(-1297 ق).مذکور در فهرست تألیفات او.
ابو محمد حسن بن علی اطروش(-302 یا 304 ق).
ابو علی محمد بن احمد بن جنید اسکافی (-381 ق).مذکور در رجال نجاشی.
میرزا محمد حسین بن محمد تقی نوری (-1320 ق).
فارسی،رد بابیه،از ملا علی اصغر بن علی اکبر بروجردی(-1231 ق).مذکور در آخر «نور الانوار»چاپی که آنهم تألیف اوست.
انساب مشجر،از علامه محمد محسن بن علی آقا بزرگ تهرانی(-1389 ق)
ص:470