نام کتاب : عظمت حرم ها و پاکی و قداست حریم قدسی رضوی

نویسنده : محقق نامدار شیخ علی اکبر مهدی پور

تاریخ انتشار : 23 ذیقعدةالحرام 1441 قمری تابستان 1399شمسی

ناشر : محبّ العترة الطاهره

بهاء : سلام و صلوات بر :

حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام

و حضرت فاطمه معصومه علیها السلام

و جوادالائمه ، امام محمد تقی علیه السلام

ص: 2

الحَمدُ لله رَبِّ العالَمین وصلَّی اللهُ عَلی سَیِّدِنا و نَبِیِّنا و حَبیبِنا و طَبیبِنا الَّذی بُعِثَ رحمةً لِلعالَمین ، و بَشیراً للمُذنِبین مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیّین وعَلی آلِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ الاَنجَبین ، لا سِیّما الإمامِ المُنتَظَر ، و الوَلیِّ المُنتَقِم الحُجَّةِبن الحَسَنِ المَهدِیِّ عجل الله تعالی فرجه الشریف ولَعنَةُ اللهِ عَلی أعدائِهِم اجمَعین مِنَ الآنَ إلی یَومِ الدّین آمینَ آمینَ آمینَ آمین

ص: 4

حرم مطهّر حضرت فاطمۀ معصومه علیها السلام. 53

حرمهای امن.. 58

حرم مکّی.. 59

حرم نبوی.. 60

حرم علوی.. 61

حرم حسینی.. 64

حرم اهل بیت علیهم السلام. 67

گزارشی مستند و علمی راجع به حریم مقدّس امام رضا علیه السلام. 69

متن گزارش استاد یونسیان. 72

طرح بررسی میکروبی حرم مطهّر امام رضا علیه السلام. 73

نتیجه آزمایشات مقدماتی بهار 1369. 78

قسمتهای نمونه برداری شده در آزمایشات 78

گزارش آزمایشات اسفند 1369. 79

قسمتهای مختلف نمونه برداری شده در آزمایشات اسفند 1369 81

ختم سخن.. 83

جدیدترین تحقیقات.. 84

آخرین سخن.. 85

عامل اصلی بروز طاعون در یک جامعه ؟. 88

فهرست منابع. 93

ص: 6

خدایا ! درود بفرست بر علی بن موسی علیهما السلام همانی که او را پسندیدی و هر که را بخواهی از خلق خودت ، به وسیلۀ او خشنود می سازی .

راستی فراز عجیبی است ، دریچۀ رحمتی است ، روزنۀ امیدی است که از جانب پروردگار مهربان بر روی مردمان گشوده شده است .

هر که را خدا بخواهد خشنودش کند ، به وسیلۀ امام رضا علیه السلام خشنود می سازد .

آری ، او که ضامن غریبان ، پناه بی پناهان ، و حریم قدسیش ملجأ درماندگان و محل آرامش دل ها ، و بارگاه ملکوتی اش ، جایگاه نزول رحمتِ الهی ، و توسل به ذیل مرحمتش ، شفای دردمندان ، و اُنس با روح مقدسش برطرف کنندۀ غم ها و اضطراب ها ، و پناه گیری در جوارِ لطف و عنایتش ، زدایندۀ غبار یأس و ناامیدی است ، در چنین دورۀ حساس و پُرمخاطره ای می تواند به عنوان پناهگاه امن و آرامش بخش ، مطرح باشد .

این کمترین خدمتگزار آستان مقدّس اهل البیت علیهم السلام و بالاخص حضرت فاطمۀ زهرا علیها السلام به قصد توسّل به ذیل عنایت و مرحمت آن حضرت و فرزندان عزیزشان بالاخص حضرت عَلی بْن مُوسَی الرِّضا علیهما السلام تصمیم گرفتم که گامی در راه توجه دادن عموم مردمِ با ایمان و ولایت ، که در گرفتاری های جاری و مشکلات گوناگون گرفتارند ،

ص: 8

بردارم به امید آنکه زمینه برای توسّل و تضرع و استغاثۀ خالصانۀ شیعیان و دوستان ، در آستان مقدس آن بزرگواران بیشتر فراهم گردد .

به دنبال بشارت هایی که در این زمینه حاصل شد ، از نویسندۀ محقق و نامدار ، دانشمند فرزانه و دلباختۀ اهل البیت علیهم السلام ، حضرت حجّت الاسلام و المسلمین ، آقای حاج شیخ علی اکبر مهدی پور دامت برکاته و توفیقاته ، استدعا نمودم که در مورد پاکی و قِداست و برکات حرم های اهل البیت علیهم السلام و بالاخص حرم مطهّر و منوّر امام علی بن موسی الرضا علیه السلام و امتیازات ویژۀ آن بقعه های بهشتی ، و امن و امانِ آن مهبط های نور و رحمت الهی ، و ویژگی های قدسیِ آن جایگاه های نزول و اجتماع ملائکه و ارواح انبیا و اولیا ، از ذوق و ابتکار و قلم روان و تأثیرگذارشان بهره گیری نمایند و بالاخص در زمینۀ بیان تحقیقات و آزمایشات علمی و دانشگاهی که در مورد دوریِ حرم مطهّر و ضریح مقدّس و مضجع شریف و نورانی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام از میکروب ها و ... انجام شده ، دلدادگانِ آن دادرس بیچارگان را آگاه نموده و هر چه بیشتر و بهتر ، دل های بیدار و شیفتۀ آن امام رئوف را راهنمایی و ارشاد نمایند .

ص: 9

همان طور که انتظار می رفت ، در اثر عنایت و لطف حضرت رضا علیه السلام (1) آن بزرگمرد ، از تمام توان و ارادتِ ولایی و اخلاصشان بهره گرفتند و مقاله ای بسیار محکم و مستند ، و با عشق و علاقه آماده کردند و در اختیار جامعۀ ولایی و شیعیان و دلسوختگان اهل البیت : قرار دادند .

در اینجا لازم می دانم از همۀ عزیزانی که در شکل گیری و تنظیم و آماده سازی و طراحی جلد و چاپ و انتشار این مجموعۀ نورانی ، با اخلاص و حالت تضرّع و توسّل گام برداشتند قدردانی نموده ، و اجابت دعا ، و قبولیِ خدمت و دوام توفیقشان را از درگاه ربوبی و تحت توجه خاص امام رضا علیه السلام خواستار شوم .

حوزۀ علمیّۀ اصفهان – میرسیّد حجّت موحّد ابطحی

23 ذی القعده 1441 قمری روز زیارتیِ مخصوص امام رضا علیه السلام

ص: 10

بِسمِ اللهِ الرّحمن الرّحیم

الحَمدُللهِ رَبِّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی سَیِّدِنا وَ نَبیِّنا اَبِی القاسِمِ المُصطَفی مُحَمَّدٍ وَ عَلی آلِهِ الطّیِّبینَ الطّاهِرینَ المَعصُومینَ و لَعنَۀُ اللهِ عَلی اَعدائِهِم اَجمَعین .

« اَ وَ لَمْ نُمَکِّنْ لَهُمْ حَرَماً آمِناً »(1)

آیا مگر ما حرم امنی در اختیار آن ها قرار ندادیم ؟!

این ویروس منحوس سیاه ، سفید ، زن ، مرد ، کودک ، بزرگسال ، ثروتمند و مستمند نمی شناسد ، ناجوانمردانه بر همۀ جوامع بشری می تازد و قربانی می گیرد .

در مقابل ، اماکن امنی سراغ داریم که خداوند منّان در آیات نورانی قرآن از آن ها خبر داده ، بزرگ مفسّر قرآن مصادیق آنها را برای ما بیان فرموده است .

دقیقاً سی سال پیش در یکی از این اماکن مقدّسه آزمایشی انجام شده ، نفوذ ناپذیری میکروبها را در آن مکان مقدّس با ابزار علمی اثبات کرده است . گزارش علمی و مستند این آزمایش را در این نوشتار برای ثبت در تاریخ ، به عاشقان شیفته و زائران دلباختۀ این اماکن مقدّسه و مشاهد مشرّفه تقدیم می داریم .

حرم سرزمین مقدّسی را گویند که محل مقدسی همانند کعبه را در بر دارد ، که ورود و خروج از آن آداب خاصی دارد .

حرم را به جهت حرمت آن مکان و حرام بودن برخی رفتارها در آن مکان حرم گویند .

برترین حرم ها ، کعبۀ مشرّفه است که مسجدالحرام آن را در برگرفته و حرم مکّی آن را در بردارد .

حرم مکّی احکام ویژه ای دارد ، از جمله :

1 : حرمت ورود به حرم مکّی بدون احرام

حجّاج خانۀ خدا که برای حج و یا عمره وارد سرزمین وحی می شوند ، حتماً باید از یکی از میقات ها احرام ببندند و با احرام وارد حرم مکه بشوند .

2 : حرمت جنگ در حرم مکّی

خداوند منّان می فرماید :

« وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ حَتَّی یُقاتِلُوکُم »(1)

[ با کسانی که با شما می جنگند ] در کنار مسجدالحرام نبرد نکنید ، تا هنگامی که در آن جا با شما بجنگند .

ص: 13

به اتفاق فقها جنگ در حرم مکّی حرام است ، مگر این که دشمن در آن جا جنگ را آغاز کند ، در آن صورت دفاع جایز می باشد .

3 : حرمت اجرای حدود در حرم مکّی

اگر مجرم به حرم پناه ببرد ، دستگیر کردن و یا اجرای حد شرعی در آن جا جایز نیست ، فقط می توانند به او سخت بگیرند ، مثلاً موادّ خوراکی نفروشند ، تا ناگزیر شود که از حرم خارج شود ، ولی اگر کسی در حرم مرتکب جرم بشود ، اجرای حد در آن جا جایز است .(1)

4 : حرمت بریدن درختان حرم . (2)

5 : حرمت ورود غیر مسلمانان به حرم .(3)

و صدها حکم دیگر که در کتب فقهی به تفصیل بیان شده است .

حرم نبوی نیز احکام خاصی دارد که از آن جمله است :

1 : استحباب غسل برای ورود به حرم .

2 : استحباب نماز در میان قبر مطهّر و منبر پیامبر .

3 : استحباب مجاورت حرم نبوی .

4 : استحباب فرستادن صلوات به کثرت .

5 : استحباب روزه در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه .

6 : استحباب نماز در کنار ستون ابولبابه در شب های چهارشنبه .

7 : استحباب اعتکاف در مسجد نبوی .(1)

شیخ طوسی فتوا داده که اگر مردم به زیارت قبر شریف پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نروند ، بر امام واجب است که مردم را به آن وادار کند .(1)

من مأمور شدم که برای اهل بقیع استغفار کنم ».(1)

و در بیان دیگر فرمود :

« إِنِّی بُعِثْتُ إِلَی أهْلِ الْبَقِیعِ لاُصَلِّی َ عَلَیْهِم ؛

من برانگیخته شدم به سوی اهل بقیع که به آنها درود بفرستم ».(2)

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله شب ها به بقیع تشریف می بردند و در ضمن دعاهایشان می فرمود : السّلام علیکم دار قوم مؤمنین ، و در پایان می فرمود :

« اللّهُمَ اغْفِرْ لأهْلِ بَقیعِ الْغَرْقَد ؛(3)

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرمود :

« یُحشَرُ مِن هذِهِ المَقبَرَۀِ سَبعُونَ اَلفاً بِغَیرِ حِسابٍ ، کاَنَّ وُجُوهَهُمُ القَمَرُ لَیلَۀَ البَدرِ ؛

از این گورستان 70000 نفر بدون حساب وارد محشر می شوند ، گویی چهره هایشان ماه چهارده شبه می باشد ».(4)

ص: 17

با خاکسپاری چهار امام معصوم علیهم السلام در بقیع خاک بقیع به اوج شرف رسید و در طول قرون و اعصار گنبد و بارگاه ، برفراز قبور مطهّرشان ساخته شد .

شَیْ ءٍ حَتَّی الطَّیْرُ فِی جَوِّ السَّماءِ وَ الْحِیتانُ فِی جَوْفِ الْمَاءِ فَمَنْ بَکَاهُ لَمْ تَعْمَ عَیْنُهُ یَوْمَ تَعْمَی الْعُیُونُ وَ مَنْ حَزِنَ عَلَیْهِ لَمْ یَحْزَنْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَحْزَنُ الْقُلُوبُ وَ مَنْ زارَهُ فِی بَقیعِهِ ثَبَتَتْ قَدَمُهُ عَلَی الصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الأقْدامُ ؛

و امّا حسن ! پس او پسر من ، فرزند من ، نور چشم من ، روشنیِ دل من ، میوۀ قلب من و سرور جوانان اهل بهشت است . او حجّت خدا بر امّت من است . امر او امر من ، و سخن او سخن من است . هر کس از او نافرمانی کند از من نیست . هنگامی که او را نگریستم به یاد آوردم آنچه را پس از من ، از زبونی به او می رسد ، این گونه می ماند تا از روی جور و ستم ، با زهر جفا کشته شود . در آن هنگام فرشته های هفت آسمان برای وفات او گریه می کنند ، همۀ موجودات حتی پرندگان در بلندای آسمان و ماهیان در اعماق دریا برایش گریه می کنند . هر کس برای او گریه کند ، در روزی که دیدگان کور می شوند ، او ، کور نمی شود و هر کس برای او غمگین شود ، در روزی که دل ها غمین هستند ، او غمگین نمی شود . هر کس او را در

ص: 19

« بقیع » زیارت کند ، قدم هایش در پل صراط ، هنگامی که قدم ها در آن می لغزند ، ثابت می ماند ».(1)

پیامبر رحمت صلی الله علیه و آله در این حدیث شریف خبر می دهد که نور چشمش در بقیع به خاک سپرده می شود .

امام مجتبی علیه السلام وصیت کرده بودند که در کنار قبر مطهّر حضرت فاطمۀ بنت اسد علیها السلام به خاک سپرده شود ، ولی در مسیر حرم تا بقیع جنازه اش را تیرباران کردند ، که 70 تیر کفن را به تابوت وصل کرد . (2)

دل عایشه به این مقدار خنک نشد ، خود ، تیر و کمان از مروان گرفت و به سوی جنازۀ امام مجتبی علیه السلام تیر انداخت .(3)

30 حدیث از منابع معتبر ، از شخص رسول اکرم صلی الله علیه و آله و دیگر پیشوایان معصوم صلوات الله علیهم اجمعین نقل کردیم ، که به چند نمونه از آن ها اشاره می نماییم :

1 : رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود :

« مَنْ زَارَ عَلِیّاً فَقَدْ زَارَنِی ، وَ مَنْ أحَبَّهُ فَقَدْ أحَبَّنِی ، وَ مَنْ أبْغَضَهُ فَقَدْ أبْغَضَنِی ؛

هر کس علی علیه السلامرا زیارت کند ، مرا زیارت کرده ، هر کس او را دوست بدارد ، مرا دوست داشته ، هر کس او را دشمن بدارد ، مرا دشمن داشته است ».(1)

2 : در حدیث دیگری فرمود :

« مَنْ زَارَ عَلِیّاً بَعْدَ وَفَاتِهِ فَلَهُ الْجَنَّةُ ؛

هر کس علی علیه السلام را بعد از وفاتش زیارت کند ، بهشت از آنِ اوست ».(2)

3 : در حدیث دیگری خطاب به آن حضرت فرمود :

ص: 21

« وَ مَنْ زَارَ قُبُورَکُمْ عُدِلَ ذَلِکَ لَهُ ثَوَابُ سَبْعِینَ حَجَّةً بَعْدَ حَجَّةِ الإِسْلامِ وَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ حَتَّی یَرْجِعَ مِنْ زِیَارَتِکُمْ کَیَوْمٍ وَلَدَتْهُ اُمُّهُ ؛

هر کس زیارت کند قبور شما را ، این زیارت با 70 حج بعد از حَجّةالاسلام برابری می کند و همانند روزی که از مادر متولد شده از گناهان خارج می شود ».(1)

4 : در حدیث دیگری آمده است :

« مَنْ تَرَکَ زِیَارَةَ أمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام لَمْ یَنْظُرِ اللَّهُ إِلَیْهِ ؛

هر کس زیارت امیرالمؤمنین علیه السلام را ترک کند ، خداوند به او نظر نمی کند ».(2)

5 : یونس بن ابی وهب می گوید : به مدینه رفتم ، به خدمت امام صادق علیه السلام مشرف شدم ، گفتم : جانم به فدای شما ، من به خدمت شما آمدم در حالی که امیرالمؤمنین علیه السلام را زیارت نکردم ، فرمود :

« بِئْسَ مَا صَنَعْتَ ، لَوْ لا أنَّکَ مِنْ شِیعَتِنَا مَا نَظَرْتُ إِلَیْکَ ؛

ص: 22

چه کار زشتی انجام دادی ، اگر نبود که تو از شیعیان ما هستی ، من به سویت نگاه نمی کردم ».(1)

6 : رسول اکرم صلی الله علیه و آله خطاب به مولای متقیان صلوات الله علیه فرمود :

« وَ لَکِنَّ حُثَالَةً مِنَ النَّاسِ یُعَیِّرُونَ زُوَّارَ قُبُورِکُمْ بِزِیَارَتِکُمْ ، کَمَا تُعَیَّرُ الزَّانِیَةُ بِزِنَاهَا ، اولَئِکَ شِرَارُ اُمَّتِی ، لا نَالَتْهُمْ شَفَاعَتِی ، وَ لا یَرِدُونَ حَوْضِی ؛

لکن تفاله هایی از مردمان ، زائران قبور شما را به جهت زیارتشان سرزنش می کنند ، همان گونه که زنان بدکاره را برای کار زشتشان سرزنش می کنند . آن ها بدترین امت من هستند ، شفاعت من به آن ها نمی رسد و به حوض من وارد نمی شوند ».(2)

7 : ابوحمزۀ ثمالی که در محضر امام سجاد علیه السلام به زیارت مولای متقیان علیه السلام مشرف شده ، می گوید :

امام زین العابدین علیه السلام از ناقه اش پیاده شد ، هر دو طرف صورتش را بر خاک کشید و فرمود :

ص: 23

ای ابوحمزه ! این جا قبر جدم علی بن ابیطالب علیهما السلام می باشد .(1)

8 : امام صادق علیه السلام به پسر مارد فرمود :

« یَا ابْنَ مَارِدٍ ! مَنْ زَارَ جَدِّی عَارِفاً بِحَقِّهِ ، کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ حَجَّةً مَقْبُولَةً وَ عُمْرَةً مَبْرُورَةً ؛

ای پسر مارد ! هر کس جدم را عارفاً بحقه زیارت کند ، برای هر قدمی حج مقبول و عمرۀ مبروره نوشته می شود ».(2)

9 : رسول اکرم صلی الله علیه و آله خطاب به سالار شهیدان فرمود :

« لا یَزُورُنِی وَ یَزُورُ أبَاکَ وَ أخَاکَ وَ أنْتَ إِلا الصِّدِّیقُونَ مِنْ أمَّتِی ؛

قبر مرا و قبر پدرت را و قبر برادرات را و قبر تو را به جز صدّیقین از امت من ، زیارت نمی کنند ».(3)

10 : امام صادق علیه السلام می فرماید :

« بِظَهْرِ الْکُوفَةِ قَبْرٌ لا یَلُوذُ بِهِ ذُو عَاهَةٍ إلا شَفَاهُ اللَّهُ ؛

ص: 24

در پشت کوفه قبری هست که هیچ صاحب دردی به آن پناهنده نمی شود ، جز این که خداوند شفایش می دهد ».(1)

برای زیارت مضجع منور و قبر مطهّر مولای متقیان صلوات الله علیه آدابی هست که ما حدود 60 مورد از آنها را از منابع معتبر در کتاب « نبراس » آوردیم .(2)

علامۀ امینی قدس سره در یک مجلس ، بیست مورد از مواردی را که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله از مصائب حضرت سیدالشهدا علیه السلام سخن گفته و در واقع مجلس عزا برای سالار شهیدان برگزار نموده ، در یک مجلس ، منحصراً از طریق عامّه نقل کرده و آن ها را در کتابی به نام «سیرتُنا و سُنّتُنا » گرد آورده است .

صدیق ارجمند ، جناب آقای کلباسی ، اشعار عربی موجود در سوگ آن حضرت را در مجموعه ای متجاوز از 500 مجلّد گردآورده و صدها مجلّد آن تاکنون چاپ و منتشر شده است .

یکی از زیارت های خاصّۀ آن حضرت ، زیارت اربعین است که امام عسکری علیه السلام آن را از نشانه های مؤمن بر شمرده است .(1)

سال هاست که این زیارت از سوی شیفتگان آن حضرت در سطح جهانی با حضور بیش از 20 میلیون نفر برگزار می شود .

تاکنون هیچ سالی تعداد حجاج خانۀ خدا از مرز سه میلیون نفر نگذشته است ، ولی تعداد زائران امام حسین علیه السلام از مرز 20 میلیون نفر گذشته است !

ص: 26

این بزرگترین همایش بشری در سطح دنیا می باشد ، که بیش از 20 میلیون نفر از اقطار و اکناف جهان در ایام اربعین به سوی عتبۀ حسینی سرازیر می شوند .

جالب توجه و شایان دقت است که اشغال قسمت اعظم عراق توسط داعشی ها نیز نتوانست از عظمت و هیمنۀ آن بکاهد .

عصر عاشورا ، پیکر مقدّس حجت خدا را پایمال سُمّ ستوران کردند که نشانی از آن حضرت باقی نماند ، زنان و کودکان بی پناه را در خیمه ای گرد آوردند و خیمه را آتش زدند ، تا احدی از سلالۀ پیامبر در روی زمین نباشد ، ولی خداوند اراده کرد که این مشعل فروزان ، باقی بماند و در طول قرن ها نورافشانی کند و دلهای آزادی خواهان را به سوی مشعل آزادی فرا خواند .

25 بار متوکّل قبر مطهّر و مضجع منوّر آن حضرت را با خاک یکسان کرد تا نشانی از سرور آزادگان باقی نباشد .

هارون الرّشید درخت سِدری که مشتاقان را به حریم حرم حسینی رهنمون می شد ، از ریشه و بُن قطع کرد ، تا نفرین پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله که فرموده بود :

« لَعَنَ اللَّهُ قَاطِعَ السِّدْرَةِ ؛

ص: 27

خداوند لعنت کند قطع کنندۀ درخت سدره را ».(1)

مرجع ضمیرش را پیدا کند. متوکل دستور داد که محل قبر آن حضرت را شخم بزنند ، هر چه گاو را می زدند ، روی قبر آن حضرت نمی رفت .(2)

امان از دست گاو دو پا که حرم حجت خدا را تخریب می کند ، حرم علامۀ مجلسی شمه ای از جنایات متوکل را در این رابطه نقل فرموده است .(3)

در آن روزگار پرآشوب که متوکّل برای حرم مطهّر سالار شهیدان نگهبان گذاشته بود ، زائران را دستگیر می کرد ، دستشان را قطع می کرد ، امام هادی علیه السلام به هنگام مریضی ، به یکی از اصحاب امر فرمود که به حائر حسینی برود و برای شفای حضرتش دعا کند .

چون مهیای سفر شد ، یکی از اصحاب گفت : او خودش حائر است .

چون این سخن به امام هادی علیه السلام نقل شد ، فرمود :

رسول اکرم صلی الله علیه و آله از بیت خدا حرمتش بیشتر بود ، ولی به گرد بیت الله طواف می کرد ، حجر را استلام می نمود و در عرفات وقوف می نمود ؛

ص: 28

زیرا عرفات محلّی است که خداوند دوست دارد ، در آن جا خدای خوانده شود .

من نیز دوست دارم در جایی که خداوند دوست دارد که در آن جا خوانده شود ، برای من دعا شود .

حایر حسینی یکی از این مواضع می باشد .(1)

بزرگان علما از این حدیث شریف استفاده کرده اند که زیارت امام حسین علیه السلام در هر شرایطی استحباب دارد ، اگر چه راه نا امن باشد و سفر ، خطری باشد .

امام صادق علیه السلام فرمود :

« إِنَّ لِمَوْضِعِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه السلام حُرْمَةً مَعْرُوفَةً مَنْ عَرَفَهَا وَ اسْتَجَارَ بِهَا اُجِیرَ ؛

برای محل قبر امام حسین علیه السلام حرمت معروفی هست ، هر کس آن حرمت را بشناسد و به آن پناهنده شود ، پناه داده می شود ».(2)

و در حدیث دیگری فرمود :

ص: 29

« مَن لاذَ بِقَبْرِ الحُسَینِ فَاستَجارَ مِنَ النّارِ وَ سَألَ الجَنَّۀَ ، إِلا أجَارَهُ اللَّهُ مِنَ النّارِ وَ اَعطاهُ الجَنَّۀَ ؛

هر کس به قبر امام حسین علیه السلام پناهنده شود از آتش جهنم ، و بهشت مسألت کند ، خداوند او را از آتش جهنم پناه می دهد و بهشت را به او عطا می فرماید ».(1)

آن زن به شدت آزرده شد و به خداوند منّان عرضه داشت :

« بِحَقِ الْمَقْتُولِ فِی الْحَبْسِ أنْ تُرِیَنِی الْقُدْرَةَ ؛

خدایا ! به حق آن امامی که در زندان به شهادت رسیده ، قدرت خود را بنمایان .

پسر آن زن آزاد شد ، و پسر آن شخص ، به جهت زخم زبانی که زده بود به زندان رفت ».(1)

ابوعلی خلال گوید : برای هیچ حاجت مهمی به حرم حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام نرفتم و متوسل نشدم ، جز اینکه حاجتم برآورده شد .(2)

در مورد پاداش زیارت آن حضرت ، امام رضا علیه السلام فرمود :

زیارت قبر پدرم همانند زیارت قبر امام حسین علیه السلام می باشد .(3)

و در حدیث دیگری فرمود :

هر کس پدرم را در بغداد زیارت کند ، همانند کسی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله یا امیرمؤمنان علیه السلام را زیارت

ص: 31

کند ، جز این که آن ها فضیلت ویژۀ خود را دارند .(1)

در حدیث صحیح ازا مام جواد علیه السلام منقول است که فرمود :

هر کس زیارت کند قبر موسی بن جعفر علیهما السلام را از برای اوست بهشت .(2)

از امام هادی علیه السلام پرسیدند : زیارت امام حسین ، امام کاظم و امام جواد علیهم السلام کدامیک بهتر است ؟ فرمود :

زیارت امام حسین علیه السلام مقدّم است و زیارت این دو امام جامع تر است و ثوابش بیشتر است .(3)

امام کاظم علیه السلام در مقابر قریش قطعه زمینی را خریده بودند ، پس از شهادت در ملک خود دفن شدند .(4)

37 سال بعد ، امام جواد علیه السلام به شهادت رسید ، و در کنار مضجع منوّر جدّ بزرگوارش به خاک سپرده شد .

ص: 32

از بررسی صفحات تاریخ استفاده می شود که در قرن سوم بر فراز قبر کاظمین علیهما السلام گنبد و بارگاه با شکوهی ساخته شد و در عهد آل بویه بر شکوه و عظمت آن افزوده شد .

معجزات فراوان و کرامات باهره ای از آن باب الحوائج الی الله مشاهده شده که در برخی منابع ثبت شده است .(1)

3 : حضرت سلیل ، سفیر امام حسن عسکری و نائب حضرت مهدی علیهما السلام

4 : حضرت حسین ، برادر امام عسکری و عموی امام زمان علیهما السلام.

شهر سامرا علاوه بر این دو خورشید و چهار ستاره ، ویژگی دیگری دارد که در جهان آفرینش فقط در این شهر اتفاق افتاده است . و آن انفجار نور ، یا میلاد مسعود قبلۀ مقصود ، کعبۀ موعود ، حضرت بقیّت الله ارواحنا فداه ، که همۀ پیامبران از حضرت آدم تا حضرت خاتم ، از ظهور موفور السّرورش خبر داده اند و در انتظار طلوع نورش چشم به راه زیسته اند .

حرم مطهّر امام هادی و امام عسکری علیهما السلام همان محلی است که آن را امام هادی علیه السلام از شخصی به نام « دلیل بن یعقوب انصاری » خریداری کرده بود .(1)

از امام عسکری علیه السلام روایت شده که فرمودند :

« قَبْرِی بِسُرَّ مَنْ رَأی أمَانٌ لِأهْلِ الْجَانِبَیْنِ ؛

قبر من در سُرَّمَن رأی ( سامرا ) امان است برای اهل هر دو طرف ».(2)

ص: 34

2 : در حدیث دیگری فرمود :

« سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّی بِأرْضِ خُرَاسَانَ مَا زَارَهَا مَکْرُوبٌ إلا نَفَّسَ اللَّهُ کُرْبَتَهُ وَ لا مُذْنِبٌ إلا غَفَرَ اللَّهُ ذُنُوبَهُ ؛

به زودی پارۀ تن من در سرزمین خراسان به خاک سپرده می شود ، هیچ شخص غمگینی او را زیارت نمی کند ، جز این که خداوند غم هایش را می زداید ، و هیچ گنه کاری او را زیارت نمی کند ، جز این که خداوند گناهانش را می آمرزد ».(1)

3 : امام صادق علیه السلام در فرازی از یک حدیث فرمود :

« مَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ ، أعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أجْرَ سَبْعِینَ شَهِیداً ، مِمَّنِ اسْتُشْهِدَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله عَلَی حَقِیقَةٍ ؛

هر کس او را عارفاً بحقه زیارت کند ، خداوند به او پاداش 70 شهید عطا می کند ، از شهیدانی که به حق در محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله به شهادت رسیده باشند ».(2)

ص: 37

4 : امام رضا علیه السلام فرمود :

« مَنْ زَارَنِی عَلَی بُعْدِ دَارِی ، أتَیْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی ثَلَاثَةِ مَوَاطِنَ ، حَتَّی اُخَلِّصُهُ مِنْ أهْوَالِهَا ، إِذَا تَطَایَرَتِ الْکُتُبُ یَمِیناً وَ شِمَالاً ، وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِیزَانِ ؛

هر کس مرا با دوری مزارم زیارت کند ، من در روز رستاخیز در سه مورد به دیدنش می آیم و او را از مشکلاتش نجات می دهم : 1) هنگامی که نامۀ اعمال به چپ و راست می پرد ؛ 2) در کنار صراط ؛ 3) در هنگام سنجش اعمال ».(1)

5 : در حدیث دیگری فرمود :

« أبْلِغْ شِیعَتِی أنَّ زِیَارَتِی تَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ تَعالی ألْفَ حِجَّةٍ ؛

به شیعیانم ابلاغ کن که زیارت من در نزد خدا با هزار

حج معادل می باشد » .(2)

6 : در حدیث دیگری خطاب به اهل قم فرمودند :

ص: 38

« مَرْحَباً بِکُمْ وَ أهْلاً فَأنْتُمْ شِیعَتُنَا حَقّاً وَ سَیَأتِی عَلَیْکُمْ یَوْمٌ تَزُورُونِی فِیهِ تُرْبَتِی بِطُوسَ ، ألا فَمَنْ زَارَنِی وَ هُوَ عَلَی غُسْلٍ ، خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمٍ وَلَدَتْهُ اُمُّهُ ؛

مرحبا به شما ، شما به راستی شیعیان ما هستید . روزی برای شما فرا می رسد که تربت مرا در طوس زیارت کنید ، آگاه باشید که هر کس با غسل ، مرا زیارت کند ، از گناهان بیرون می آید ، همانند روزی که از مادر متولد شده است » . (1)

7 : امام رضا علیه السلام در سفر خراسان وارد بقعۀ هارونی شدند و در کنار قبر هارون خطی کشیده و فرمودند :

« اینجا تربت من است ، به زودی من در اینجا مدفون می شوم ، به زودی اینجا محل رفت و آمد شیعیان و محبان من می شود . هر کس مرا زیارت کند و به من سلام گوید ، خداوند رحمت و مغفرت خود را با شفاعت ما اهل بیت علیهم السلام بر او واجب گرداند ».(2)

ص: 39

8 : در حدیث دیگری فرمود :

« مَا زَارَنِی أحَدٌ مِنْ أوْلِیَائِی عَارِفاً بِحَقِّی إِلا شُفِّعْتُ فِیهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ؛

هیچ کس از اولیایم که عارف به حق من باشد ، مرا زیارت نمی کند ، جز این که در روز قیامت شفاعتم در حق او پذیرفته می شود » .(1)

9 : روزی یک نفر اهل طوس در خدمت امام صادق علیه السلام بود ، امام کاظم علیه السلام وارد شدند ، امام صادق علیه السلام به آن شخص فرمودند :

ای طوسی ! او امام ، خلیفه و حجت است بعد از من ، از صلب او مردی به دنیا می آید که مرضیّ خدا در آسمان و در زمین باشد ، در سرزمین شما ، با زهر جفا کشته می شود ، و غریبانه به خاک سپرده می شود ، هر کس او را در غربتش زیارت کند ، در حالی که او را امام واجب الاطاعه از سوی خدا بداند ، همانند کسی است که پیامبر خدا را زیارت کرده باشد ».(2)

ص: 40

10 : امام رضا علیه السلام در حدیث دیگری فرمودند :

« من به زودی با زهر جفا کشته می شوم و در کنار هارون به خاک سپرده می شوم . خداوند تربت مرا محل رفت و آمد شیعیان و دوستداران من قرار می دهد . هر کس مرا در آن محل غربت زیارت کند ، روز رستاخیز دیدارم برای او واجب می شود . سوگند به خداوندی که حضرت محمد صلی الله علیه و آله را به رسالت گرامی داشت و او را بر همۀ مخلوقات برگزید ، هر کس در کنار قبر من دو رکعت نماز بخواند ، شایستۀ آمرزش خداوند می شود در روزی که با خداوند ملاقات نماید ».(1)

مرحوم آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری ، فرزند ارشد و عظیم الشأن مؤسّس حوزۀ علمیۀ قم آیت الله العظمی ، آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی قدس سره ملتزم بودند که نماز اول ماه را در اول هر ماه در حرم مطهّر امام رضا علیه السلام بخوانند و برای این که درس طلبه ها خیلی تعطیل نشود ، شبانه با اتوبوس از قم به مشهد مقدس مشرّف می شدند و به حرم مطهّر مشرّف شده ، نماز اول ماه را در

ص: 41

حرم مطهّر می خواندند و همان روز با اتوبوس به قم باز می گشتند و اگر اول ماه ، با تعطیلیِ حوزۀ علمیّه مصادف می شد ، یکی یا دو روز توقف نموده ، و در صورت امکان با قطار می رفتند .

یکی از عزیزان ، اول هر سال 52 بلیط رفت و آمد هواپیما تهیه می کرد ، و هر هفته عصر پنج شنبه از تهران مشرف می شد و عصر جمعه به تهران بر می گشت .

با فراهم بودن امکانات حیف است که کسی چندین ماه بر او بگذرد و به عتبه بوسی امام ثامن و ضامن تشرّف پیدا نکند .

5 : لباس تازه و پاکیزه بپوشد .

6 : در آستانه بایستد ، اذن دخول بخواند ، هر وقت دلش رقّت پیدا کرد وارد شود .

7 : با اعتقاد به این که حضرت او را می بیند و سخنانش را می شنود و سلامش را جواب می دهد ، وارد حرم شود .

8 : در طول تشرّف حضور قلبش را حفظ کند .

9 : هرگز در حرم با صدای بلند صحبت نکند .

10 : هرگز مزاحم دیگر زائران نشود و اگر قصد ارشاد کسی را دارد ، با زبان خوش و رعایت ادب تذکّر دهد .

11 : در احترام زائران و خادمان کوتاهی نکند ، که احترام آن ها احترام امام علیه السلام می باشد .

12 : در پیش روی مبارک ، پشت به قبله زیارت بخواند .

13 : سپس به طرف بالای سر رفته ، رو به قبله دعا بخواند .

14 : در صورت امکان نماز زیارت را در طرف بالای سر بخواند .

15 : بهتر است که در رکعت اول نماز زیارت ، « سورۀ یس » و در رکعت دوم ، « سورۀ الرحمن » بخواند .

16 : در قنوت نماز ، حوائج خود را بخواهد .

ص: 43

17 : بعد از نماز زیارت ، دعای بعد از زیارت را بخواند .

18 : ازدعاهای مأثور چون « مکارم الاخلاق » و « عالیة المضامین » غفلت نکند .

19 : در رأس همۀ دعاها برای فرج حضرت بقیة الله ارواحنا فداه دعا کند .

20 : بعد از زیارت ، اگر موجب ایذای دیگران نباشد به کنار ضریح رفته ، طرف راست صورتش را بر ضریح نهاده دعا کند .

21 : از گناهان گذشته اش توبه کند و تصمیم قطعی بگیرد که بعد از مراجعت گناه نکند .

22 : در حرم مطهّر مقداری قرآن تلاوت نماید و به امام علیه السلام هدیه کند .

23 : در نماز زیارت ، یا هر نمازی که در حرم می خواند ، هرگز جلوتر از قبر مطهّر ، حتی مساوی با آن نایستد .

24 : در حرم امام هشتم از نمازجعفر طیّار غفلت نکند .

25 : به هنگام خروج از حرم پشت به ضریح نکند .

26 : در مدّت اقامتش در مشهد مقدّس نمازهای یومیه اش را در حرم بخواند .

27 : در حرم مطهّراز سوی پدر ، مادر ، ذوی الحقوق ، همسایگان ، بی وارث ها و بد وارث ها نائب الزّیاره شود .

28 : چون به وطن برمی گردد ، وضعش نسبت به قبل از سفر متفاوت باشد .

ص: 44

29 : بانوان محترمه بیش از سایر اوقات ، در مشهد مقدّس مواظب حجاب خود باشند .

30 : در هر فرصتی خود را به مشهد مقدّس برساند ، مخصوصاً در ایام زیارتی :

1) ماه رجب ، به ویژه اوّل ماه .

2) 11 ذیقعده ، ولادت با سعادت آن حضرت علیه السلام .

3) 23 ذیقعده ، روز زیارت مخصوص آن حضرت علیه السلام .

4) آخر ذیقعده ، روز شهادت امام جواد علیه السلام .

5) 25 ذیقعده ، روز دحوالارض .

6) ششم رمضان ، روز ولایت عهدی آن حضرت علیه السلام .

7) آخر صفر ، روز شهادت آن حضرت علیه السلام .

8) اعیاد و وفیات و دیگر مناسبت ها .

برخاسته اند . و در توس آثار عظیمی از عمارات باستانی وجود داشت که یکی از آن ها عمارت حمید بن قحطبه بود .

مشهد مقدّس در گذشته های دور با نام روستای سناباد در 24 کیلومتری شهر توس شناخته می شد . در سال 193 هجری هارون برای سرکوب شورش « رافع بن لیث » به خراسان رفته ، در توس بیمار شد ، در کاخ حمید بن قحطبه بستری شد و در همان جا در گذشت و در همان ساختمان به خاک سپرده شد .

در سال 200 هجری که امام رضا علیه السلام در مسیر خود به مرو ، از توس عبور می کردند ، وارد بقعۀ هارونی شده و در کنار قبر هارون خطی کشیده و فرمودند : این جا تربت من است و به زودی در این

محل به خاک سپرده خواهم شد .(1)

پس از خاک سپاری امام علیه السلام در بقعۀ هارونیه در کنار قبر هارون ، دعبل خزاعی اشعاری سروده که در ضمن آن می گوید :

قَبْرَانِ فِی طُوسَ خَیْرُ النَّاسِ کُلِّهِمُ

وَ قَبْرُ شَرِّهِمْ هَذَا مِنَ الْعِبَرِ

مَا یَنْفَعُ الرِّجْسُ مِنْ قُرْبِ الزَّکِیِّ وَ لا

عَلَی الزَّکِیِّ بِقُرْبِ الرِّجْسِ مِنْ ضَرَر(2)

ص: 46

در طوس دو قبر در کنار یک دیگر است ، یکی قبر بهترین انسان ها ، دیگری قبر بدترین آن ها، این از مسائل عبرت انگیز است .

همجوار شدن با آن پیکر پاک و مطهّر ، به آن پلید سودی ندارد و هم جواری آن ناپاک به آن پیکر مطهّر آسیبی نمی رساند .

تا قرن هشتم قبر هارون مشخص بود و شیعیان به هنگام ورود به حرم مطهّر به قبر هارون لگد می زدند و به قبر مطهّر امام علیه السلام درود می فرستادند .(1)

تا چند سال پیش ، زائران ارض اقدس ، به هنگام طوافِ مضجع منوّر امام مهربانی ها ، چون به قسمت شمالیِ ضریح می رسیدند ، بانگ لعنت بر هارون و مأمون سر می دادند ، پس از جدا کردن بخش زنانه از بخش مردانه امکان طواف از بین رفت و عملاً این عملِ قربی ، تعطیل شد .

از روز نخست ، پیکر مقدّس آن حضرت در داخل بقعه خاکسپاری شده و قبّه ای بر فراز آن بود و بانویی از نوغان همه روزه می آمد ، و تنظیف بقعه و خدمت رسانی بر زائران را بر عهده می گرفت .

سپس حسین بن علی صاعد ، خدمت رسانی را در سطح گسترده تری انجام می داد ، تا نسل به نسل بر تعداد خدمه افزوده شد . تا در قرن ششم گنبد و بارگاه با عظمتی ساخته شد ، که تا الآن سرپاست .

ص: 47

از اوایل قرن سوم تاکنون ، همه روزه کرامات فراوان از آن امام همام مشاهده گردیده و در کتاب ها گردآوری شده است .

ابن حبّان ، دانشمند و محدث مشهور اهل سنّت ، متوفای 354 قمری در کتاب مشهور خود ، « الثِّقات » نقل می کند که من در طول زندگی ام با مشکلات لاینحلّ مواجه بودم ، که مرا همواره رنج می داد ، چون به توس رفتم ، از آن جا به سناباد رفتم ، به زیارت قبر امام رضا علیه السلام مشرّف شدم و به آن حضرت ملتجی شدم ، دعایم مستجاب شد و حاجتم روا گردید .(1)

ابوجعفر طوسی ، مشهور به « ابن حمزه » از بزرگان علمای شیعه در قرن ششم هجری ، در کتاب ارزشمند خود ، تعدادی از معجزات

امیرمؤمنان علیه السلام را نقل کرده ، در پایان نوشته است :

عجیب تر از همۀ این ها داستانی است که در عصر ما اتفاق افتاد و ما آن را مشاهده کردیم و آن داستانِ انوشیروان مجوسی ، از اهالی اصفهان است . او از نزدیکان خوارزم شاه بود ، او را برای رسانیدن پیامی به سلطان سنجر پسر ملکشاه فرستاد .

وی مبتلا به برص ( پیسی ) بود و در همۀ بدنش ظاهر بود .

ص: 48

انوشیروان از انجام این مأموریت واهمه داشت ؛ زیرا می دانست که بسیاری از مردمان از مشاهدۀ فرد بَرَص دار نفرت دارند .

هنگامی که به سرزمین طوس رسید ، به او گفتند : به حرم مطهّر امام رضا علیه السلام مشرّف شده ، از آن حضرت برای شفای خود تضرع کن .

او گفت : من مجوسی هستم ، می ترسم خدّام مرا به حرم راه ندهند . گفتند : جامه هایت را عوض کن تا کسی تو را نشناسد . او نیز تغییر لباس داده وارد حرم شد و برای شفای خودش به آن حضرت ملتجی شد . هنگامی که از حرم مطهّر بیرون آمد ، دید که آثار بَرَص در دست هایش به کلی رفع شده است . لباس هایش را در آورد و دید در هیچ قسمتی از بدنش از آثار بَرَص چیزی نمانده است . پس افتاد و غش کرد . چون به هوش آمد ، مسلمان شد ، صندوقی از نقره ساخت و به حرم مطهّر وقف کرد و اموال فراوانی در این راه تقدیم نمود .

ابن حمزه گوید : داستان وی مشهور است و بسیاری از اهل خراسان آن را مشاهده کرده اند .(1)

ص: 49

ظهور کرامات فراوان در طول قرون و اعصار ، سلاطین هر زمان را به عتبه بوسی حرم مطهّر و ایجاد بناها ، صفّه ها ، رواق ها ، صندوق ها ، قبّه ها و بارگاه های بسیار نفیس و قیمتی برای ضامن آهو ، واداشته است .

سلجوقیان ، سامانیان ، دیلمیان ، غزنویان ، خوارزمشاهیان ، تیموریان ، صفویان ، قاجاریان ، و ... حاکمان و امیران هر دوره ، در تعمیر ، تزیین و احداث بناهای پیرامون حرم مطهّر تلاش کرده اند ، که شرح این تلاش ها به تألیف دائرة المعارف چند جلدی نیاز دارد .

روحانیِ این کاروان ، از شهر مرند به همراه کاروان مشرّف شده بود . معلوم شد که یک بانوی زمین گیر با این ها آمده ، که او را از شهر مرند روی تخته ای آورده بودند و در آن لحظه ، روی همان تخته ، به شبکۀ فولاد دخیل بسته بودند .

در وسط این مدیحه سرایی و عرض ادب ، یک مرتبه عنایتی شد به 27 نفر ، که هر کدام با طنابی به شبکۀ فولاد دخیل شده بودند ، و در یک لحظه همگی شفا یافتند .

این بانو از جای برخاست ، تخته اش را برداشت که از میان جمع زائران خودش را نجات دهد . خدّام دور این ها را گرفتند و گفتند : احدی به این ها نزدیک نشود ، ما لباس های این ها را می گیریم ، در قطعات کوچک می بُریم و فردا در بیت آیت الله میلانی به علاقمندان تقدیم می کنیم .

یک مرد کور مادرزاد در میان آن ها بود که 44 سال داشت و بینا شده بود ، به مردم نگاه می کرد به گنبد و مناره ها نگاه می کرد ، به دستان خود نگاه می کرد ، چون در عمرش چیزی را به چشم خود ندیده بود .

همچنین فلج مادرزادی بود ، که برای اوّلین بار روی پاهای خود ایستاده بود و ...

ص: 51

در طول قرون و اعصار ، ده ها هزار نفر در صحن و سرای امام رضا علیه السلام شفا یافته اند ، ولی این که 27 نفر ، یک جا و در یک لحظه شفا پیدا کنند را ، در جایی ندیده ام ، ولی به چشم خود دیدم .

و قبری در طوس ، آه چه مصیبت هایی برای آن هست ، که آتش در درون زبانه می کشد . تا روز رستاخیز ، تا هنگامی که خداوند آن قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف را برانگیزد ، تا هم و غمّ را از ما گشایش دهد .

دعبل گفت : این قبرِ در طوس ، قبر چه کسی می باشد ؟!

فرمود : قبر من است .(1)

امام رضا علیه السلام در این ابیات از حوادث تلخی که در انتظار آن قبر مطهّر بود ، خبر می دهد . گویی با چشم خود می بیند که غارتگران ازبک و مغول چه جنایت ها و جسارت ها در اطراف این حرم مطهّر مرتکب می شوند ، تا نوبت به روس ها برسد و حرم مطهّر را به توپ ببندند !!

محدث قمی قدس سره می فرماید :

اما دختران حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام بر حسب آنچه به ما رسیده است ، افضل آن ها سیدۀ جلیلۀ معظّمه ، فاطمه بنت امام موسی علیهما السلام ، مشهور به حضرت معصومه است که مزار شریفش در بلدۀ طیبۀ قم است .(1)

به برکت قدوم حضرت معصومه علیها السلام به قم ، این شهر شرافت خاصی پیدا کرده و امام صادق علیه السلام پیش از تولد آن حضرت ، حتی پیش از تولد پدر بزرگوارش امام کاظم علیه السلام ، احادیث فراوان در عظمت و شرافت حضرت معصومه علیها السلام و این سرزمین بیان فرموده ، که چهل مورد از آن ها را علامۀ مجلسی در دائرة المعارف بزرگ خود نقل فرموده است .(2)

عمدۀ این احادیث از کتاب ارزشمند « تاریخ قم » مشهور به تاریخ قم قدیم ، تألیف : حسن بن محمد بن حسن قمی است ، که به سال 378

ص: 54

قمری آن را به عربی تألیف نموده ، حسن بن علی بن عبدالملک قمی ، به سال 865 قمری آن را به فارسی ترجمه نموده است .(1)

با کمال تأسف متن عربی آن در طول زمان از بین رفته ، فقط پنج باب از ترجمۀ فارسی آن به دست ما رسیده است .

خوشبختانه هشت باب آن به دست میرزای نوری رسیده و داستان مسجد مقدس جمکران را از آن نقل فرموده است .(2)

1 : امام صادق علیه السلام در تعدادی از این احادیث به راز قداست قم اشاره کرده می فرماید :

بانویی از فرزندان من به نام « فاطمه » دخت موسی در آن جا « قم » رحلت می کند که با شفاعت او همۀ شیعیان ما وارد بهشت می شوند . (3)

2 : امام صادق علیه السلام در حدیث دیگری در مورد قم فرمودند :

« وَ سَتُدْفَنُ فِیهِ امْرَأةٌ مِنْ وُلْدِی تُسَمَّی فَاطِمَةَ ، مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ ؛

ص: 55

به زودی در آن جا بانویی از تبار من ، به نام فاطمه دفن می شود . هر کس او را زیارت کند ، بهشت برایش واجب شود ».(1)

3 : حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام در مورد نور چشم خود فرمود :

« فِداهَا أبوهَا ؛ بابایش به قربانش ».(2)

4 : امام رضا علیه السلام در مورد خواهر بزرگوارش فرمود :

« مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّة ؛

هر کس او را زیارت کند ؛ بهشت از آنِ اوست ».(3)

5 : در حدیث دیگری فرمود :

« مَنْ زَارَ الْمَعْصُومَةَ بِقُم کَمَنْ زَارَنِی ؛

هر کس حضرت معصومه علیها السلام را در قم زیارت کند ، همانند کسی است که مرا زیارت کند ».(4)

ص: 56

6 : و در حدیث دیگری فرمود :

« مَنْ زَارَهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّة ؛

هر کس او را زیارت کند ، در حالی که عارف به حق او باشد ، بهشت از آنِ اوست ».(1)

7 : در فرازی از زیارت نامۀ آن حضرت فرمود :

« یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ ؛ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللَّهِ شَأناً مِنَ الشَّأن ؛

ای فاطمه ! در بهشت برای من شفاعت کن ، که برای تو در نزد خدا مقامی بس رفیع است ».(2)

8 : در حدیث دیگری آمده است :

« إنَّ زِیَارَتَهَا تُعَادِلُ الْجَنَّةَ ؛

زیارت او همسنگ بهشت است ».(3)

9 : امام جواد علیه السلام فرمود :

« مَنْ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِی بِقُم فَلَهُ الْجَنَّةُ ؛

ص: 57

هر کس قبر عمه ام را در قم زیارت کند ، بهشت از آنِ اوست ».(1)

10 : از امام رضا علیه السلام نقل شده که فرمود :

« هر کس نتواند به زیارت من بیاید ، اگر برادرم را در «ری » یا خواهرم را در « قم » زیارت کند ، همان ثواب زیارتِ مرا در می یابد ».(2)

آیا تا به حال فکر کرده اید که در میان بیش از بیست میلیون نفر که همه ساله در ایّام اربعین حسینی از چهارگوشۀ جهان به سوی کربلای معلّی که فاقد همه گونه وسایل بهداشتی است ، سرازیر می شوند ، اگر یک نفرشان مبتلا به یک باکتری خطرناک باشد ، چه فاجعه ای رخ می دهد ؟

پاسخ این وسوسه های شیطانی ، فقط یک جمله است و آن این که این حرم ها حرم امن الهی می باشند ، این حرم ها آتش جهنم را خاموش می کنند ، چه رسد به ویروس های منحوس دنیوی !

آمِنٌ مِنْ أنْ یُهَاجَ أوْ یُؤْذَی حَتَّی یَخْرُجَ مِنَ الْحَرَمِ ؛

هر کدام از مردمان وارد حرم شود و به آن پناهنده شود ، در امان است . هر فرد گنه کاری وارد بیت شود و به آن پناهنده شود ، از غضب خداوند در امان است . هر حیوان وحشی ، درنده یا پرنده وارد حرم شود ، در امان است . کسی نمی تواند به آن آسیبی برساند تا هنگامی که از حرم بیرون شود » .(1)

این حدیث شریف صریح است در این که طاعون به مکه و مدینه وارد نمی شود ، یعنی امن بودن حرم مکی و حرم نبوی فقط تشریعی نیست ، بلکه تکوینی هم هست و امنیّت آن ها فقط از جهت معنوی نیست ، بلکه از نظر مادی نیز هست .

در حدیث دیگری که حسن بن محبوب زرّاد در مشیخۀ خود از امام صادق علیه السلام روایت کرده ، امام علیه السلام از خروج سفیانی و شدّت بلاها صحبت می کند ، می فرماید :

« وَ یَشْتَدُّ الْبَلاءُ وَ یَشْمُلَ النَّاسَ مَوْتٌ وَ قَتْلٌ ، وَ یَلْجَئُونَ مِنْهُ إِلَی حَرَمِ اللَّهِ تَعَالَی وَ حَرَمِ رَسُولِهِ صلی الله علیه و آله ؛

بلاها شدّت پیدا می کند ، مرگ و کشتار همگانی می شود ، پس مردمان از آن به حرم خدا و حرم رسول خدا صلی الله علیه و آله پناه می برند ».(1)

در این حدیث شریف سه نکتۀ مهم است :

1 : این حدیث را حسن بن محبوب بیش از یکصد سال پیش از وقوع غیبت نقل کرده و در آن از غیبت صغری و کبری سخن رفته است .

ص: 61

2 : در این حدیث از مرگ و قتل سخن رفته و تعبیر « شَمَلَ » آمده ، یعنی : فراگیر شدن و تعبیر « موت » آمده که فقط در مورد کشتارها نیست ، بلکه مطابق دیگر روایات از « مرگ سفید »

سخن رفته ، که بیشترین ظهورش در وبا ، طاعون ، کرونا و امثال آن ها می باشد .

3 : در این حدیث از پناه بردن در مقابل این حوادث به حرم امن الهی و حرم امن رسول خدا صلی الله علیه و آله سخن رفته است .

حرم رسول خدا و حرم امیرالمؤمنین علیه السلام می باشد ».(1)

هارون الرشید که به شکار رفته بود ، آهوانی مشاهده کرد که در کنار تپه ای هستند ، باز شکاری و سگ های شکاری به سوی آن ها فرستاد ، آن ها به آن تپّه پناه بردند و سگ ها و بازها برگشتند .

چندین بار این کار را تکرار کرد و هربار آهوها به آن تپّه پناه بردند ، بازها و سگ ها بازگشتند .

دستور داد که به کوفه بروند و پیرمردی را که از همه کهن سال تر باشد بیاورند .

پیرمرد کُهن سالی را آوردند ، از او پرسید : داستان این تپّه چیست ؟

او گفت : من از پدران خود شنیده ام ،که آن ها از پدرانشان نقل کرده اند که این جا قبر شریف امیرمؤمنان علیه السلام می باشد .

« جَعَلَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَل حَرَماً لا یَأوِی إِلَیْهِ شَیْ ءٌ ؛ إِلا أمِنَ ؛

خداوند آن جا را حرم قرار داده است ، چیزی به آن جا پناه نمی برد ، جز این که در امان می ماند .

پس هارون مدتی در آن جا ماند ، اموال زیادی هزینه کرد و بارگاه باعظمتی ساخت . (2)

ص: 63

امام صادق علیه السلام فرمودند :

« إِنَ لِمَوْضِعِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه السلام حُرْمَةً مَعْرُوفَةً مَنْ عَرَفَهَا وَ اسْتَجَارَ بِهَا اُجِیرَ ؛

برای محل قبر امام حسین علیه السلام احترام خاصی هست ، هر کس آن را بشناسد و به آن پناه ببرد ، پناه داده می شود ».(1)

سید بن طاووس برای سومین زیارت مطلقۀ امام حسین علیه السلام اذن دخولی نقل کرده ، که در فرازی از آن آمده است :

« الْحَرَمُ حَرَمُ اللَّهِ وَ حَرَمُ رَسُولِهِ وَ حَرَمُکَ ، یَا مَولایَ أتَأذَنُ لِی بِالدُّخُولِ إِلَی حَرَمِک ؛

حرم حرمِ خدا ، حرم رسول خدا ، و حرم شماست ، ای مولای من! آیا به من اجازۀ ورود به حرمتان را می دهید ؟ ».(2)

امام صادق علیه السلام در فرازی از یک حدیثی طولانی ، خطاب به معاویة بن وهب فرمود :

ص: 65

« لا تَدَعْهُ لِخَوْفٍ مِنْ أحَدٍ ، فَمَنْ تَرَکَهُ لِخَوْفٍ رَأی مِنَ الْحَسْرَةِ مَا یَتَمَنَّی أنَّ قَبْرَهُ نَبَذَهُ ؛

زیارت آن حضرت را برای ترس از احدی ترک نکن ، هر کس آن را برای ترس ترک کند ، آن قدر حسرت می خورد

که آرزو می کند ای کاش قبرش او را بیرون می انداخت ».(1)

امام باقر علیه السلام به محمد بن مسلم فرمود : آیا به زیارت قبر امام حسین علیه السلام می روی ؟

گفت : با ترس و لرز .

فرمود : هر قدر ترس و لرز بیشتر باشد ، ثواب زیارت به همان مقدار است .

سپس فرمود :

هر کس در حال ترس و لرز به زیارت امام حسین علیه السلام برود ، خداوند در روز قیامت او را از ترس و لرز امان می دهد .(2)

امام صادق علیه السلام زیارت نامۀ کوتاهی به یونس بن ظبیان تعلیم فرمود ، تا به هنگام تقیّه در مقابل قبر مطهّر سالار شهیدان بایستد و با آن

ص: 66

الفاظ کوتاه آن حضرت را زیارت کند .(1)

از این حدیث شریف نتیجه می گیریم که در هیچ شرایطی نباید از زیارت آن حضرت غفلت کنیم .

این بود خلاصه سخنان پیشوایان معصوم علیهم السلام که در کتب اربعه و دیگر منابع اصیل و معتبر با سلسله اسناد روایت شده است .

اگر بخواهیم در مورد دیگر حرم های معصومین علیهم السلام به تفصیل سخن بگوییم ، سخن به درازا می کشد ، در مورد حرم ها به همین مقدار بسنده می کنیم ، در پایان اشاره ای به حرم مطهّر کریمۀ اهل بیت حضرت معصومه علیها السلام می نماییم .

حدیث لطیفی داریم که این معنی در آن به صراحت آمده است :

امام صادق علیه السلام در حدود نیم قرن پیش از تولد حضرت معصومه علیها السلام فرمودند :

« الا إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّةُ ، ألا إِنَّ لِرَسُولِ اللَّهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَةُ ، ألَا وَ إِنَّ لأمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَةُ ، اَلا اِنَّ حَرَمی وَ حَرَمَ وُلدی بَعدی قُم ، ألا وَ إِنَّ قُم کُوفَتُنا الصَّغِیرَةُ ، ألا إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أبْوَابٍ ، ثَلَاثٌ مِنْهَا إِلَی قُم ، تُقْبَضُ فِیهَا امْرَأةٌ مِنْ وُلْدِی ، وَ اسْمُهَا فَاطِمَةُ بِنْتُ مُوسَی ، تَدْخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتُنَا الْجَنَّةَ بِأجْمَعِهِمْ ؛

آگاه باشید که برای خدا حرمی است و آن مکه است . برای رسول خدا صلی الله علیه و آله حرمی است و آن مدینه است . برای امیرمؤمنان علیه السلام حرمی است و آن کوفه است . حرم من و فرزندانم بعد از من ، قم است. قم کوفۀ کوچک ما می باشد . برای بهشت هشت درب است ، سه تای آن ها به سوی قم است . بانویی از فرزندان من ، به نام «فاطمه » دخت موسی در آن جا رحلت می کند که با شفاعت او همۀ شیعیان ما وارد بهشت می شوند ». (1)

ص: 68

در سالی که دهه آخر صفر با ماه شهریور مصادف شده بود ، و افراد زیادی به جهت نزدیک شدن ایام تحصیلی مدارس ، فرزندان خود را به مشهد آورده بودند و ترافیک زائران در همه جای مشهد مقدّس بیش از حد تصوّر بود ، مرحوم یونسیان به تعدادی از دانشجویان خود پیشنهاد کرد که در چهار خیابان اصلی مشهد مقدّس :

1 : خیابان تهران ( خیابان امام رضا علیه السلام )

2 : خیابان طبرسی

3 : بالا خیابان (خیابان آیت الله شیرازی )

4 : پایین خیابان ( خیابان نوّاب صفوی )

از نقاط مختلف نمونه برداری کنند و در ظرف های جداگانه قرار بدهند .

مثلاً از آخر خیابان ضِد ، فلکۀ ضِد ، فلکۀ برق ، چهار راه دانش ، فلکۀ آب ، ورودی صحن مطهّر ، داخل صحن ، ورودی حرم مطهّر ، داخل حرم و کنار ضریح . همچنین سه خیابان دیگر .

ص: 70

در یک روز بارانی که همه جا گل و لای بود ، دانشجویان این کار را انجام دادند ، استاد یونسیان آن ها را در دانشگاه مشهد مقدس آزمایش کردند و به نتیجۀ عجیبی دست یافتند . مثلاً در آخر خیابان ضد میکروب بسیار کم ، در فلکۀ ضد کمتر ، در فلکۀ برق کمتر ... هر چه به صحن مطهّر نزدیک تر شدند کمتر ، سرانجام در دا خل حرم و در کنار ضریح به صفر رسید .

این نکته را باید اضافه کنم ، زائران ارض اقدس از همۀ نقاط کشور می باشند ، بسیاری از آنها از روستاها می آیند، احیاناً در روستایشان حمّام وجود ندارد ، در مشهد مقدّس نیز در مسافرخانه ها و خانه هایی اسکان پیدا می کنند که امکانات بهداشتی ندارند . حتی اگر فرض کنیم که در هتل غسل زیارت کرده ، لباس تمیز پوشیده به سوی حرم حرکت کرده باشند ، در آن ترافیک انسان ها ، که اجباراً با پای پیاده مشرّف می شوند ، چون در آن ایام خیابان های منتهی به حرم بسته می باشد ، چقدر عرق می کنند و موجبات آلوده شدن به میکروب فراهم می شود .

در چنین شرایطی اگر بخواهند به ضریح مقدّس نزدیک شوند ، چقدر باید تلاش کنند ، چقدر باید عرق بریزند ، تا دستشان به ضریح برسد .

آزمایش مرحوم یونسیان در سطح وسیعی انعکاس یافت و گزارش

ص: 71

آن به مراکز علمی تهران رسید ، از تهران عدّه ای به مشهد مقدّس گسیل شدند و مشابه آزمایش مرحوم یونسیان را در سال 1369 ش در دو نوبت : اردیبهشت ماه و اسفند ماه انجام دادند و نتیجۀ آن را در سطح گسترده ای اعلام کردند .

مرحوم یونسیان این گزارش را در یکی از آثارش به نام « چه کنیم عقل ما کامل شود » که در سال 1381 شمسی چاپ شده ، منتشر کرد .

اینک متن گزارش ایشان را در این جا می آوریم :

معصوم پرور است ، بلکه هر چه به دیواره های حرم و ضریح مقدسش نزدیکتر می شویم در صدِ آلودگی ها و میکروب ها کمتر می شود تا به حداقل ممکن می رسد .

در سال 1369 از طرف « وزارت فرهنگ و آموزش عالی ، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران » طی نامه ای به شمارۀ 1454/79/301 سه پژوهشگر معرفی شدند تا در مورد : « احتمال پراکندگی میکروبی در حرم مطهّر امام رضا علیه السلام » تحقیق نمایند و از آستان قدس رضوی در آن نامه تقاضا شده بود نسبت به نمونه برداری از نقاط مختلف ، علی الخصوص خاک مرقد مطهّر با ایشان همکاری های لازم معمول شود .

تحقیقات پژوهشگران پس از انجام و اتمام به صورت مقاله ای در « فصلنامه زیست شناسی » چاپ و اکنون عیناً در اختیار شما ارادتمندان به ساحت مقدس آن حضرت قرار داده می شود .

از درون به تخریب بافت ها می پردازند و چون گلبول های سفید و سیستم تدافعی و ترمیمی نیز از کار افتاده است ؛ لذا به سرعت سلول ها تجزیه شده و از بین می روند . به همین جهت بلافاصله پس از مرگ ، فساد نعشی آغاز می شود و دائماً با پیشرفت زمان این فساد به پیش می رود . در پزشکی قانونی از روی میزان پیشرفت فساد نعشی می توان زمان مرگ را تخمین زد . این فساد در طول زمان گسترش یافته و تمام بافت ها ظرف مدت کوتاهی تجزیه گردیده و تنها استخوان ها باقی می ماند . مواد پروتئینیِ استخوان ها نیز به زودی تجزیه شده و مواد سخت و معدنی باقی می مانند که آنها نیز به تدریج متأثر از فعل و انفعالات شیمیایی خصوصاً در زمینه های اسیدی متلاشی شده و وارد خاک می گردند . البته در برخی موارد در اثر استحالۀ بدن موجودات تبدیل به سنگواره می گردد که از این مبحث خارج است .

تحت شرایط خاص اقلیمی ، گاه جسد برخی موجودات بدون آن که مبدل به فسیل گردد سالم مانده و تجزیه نمی گردد ؛ به عنوان مثال می توان ماموت ها را مثال زد که در عصر یخبندان در چنگال سرما به دام افتاده و کاملاً سالم باقی مانده اند .

در حفاری های باستانی یا موارد اتفاقی نیز اجساد بعضی از انسان ها از دل

ص: 74

زمین بیرون می آید که علی رغم گذشت زمان طولانی از مرگ آن ها هم چنان بدنشان سالم باقی مانده است . مبانی این موضوع بر دو پایه استوار است . که یکی مبحث علمی قضیه بوده و دیگری بُعد اعتقادی آن است .

از لحاظ اعتقادات مذهبی ، معصومین علیهم السلام و افراد پاک و برجسته از هرگونه پلشتی(1) به دور بوده و فساد در آنها راه نمی یابد ، بدین لحاظ حتی پس از مرگ نیز به فرمان باری تعالی فساد نعشی از ایشان دور شده و بدن مطهّرشان هم چنان سالم باقی می ماند . بدن سالم حُر بن ریاحی و ابن بابویه که اتفاقاً در قرون معاصر سالم از قبر خارج شده اند مؤیّد این ادعا است . (2)

از سوی دیگر از نظر مکانی نیز ، محل دفن برخی از بزرگان دین صراحتاً از خاک بهشت یا امثال آن ذکر شده و شفابخش بودن آن و همین طور دارای کراماتِ دیگر بودنشان با استفاده از روایات محرز است . مانند خاک کربلا یا خاک طوس .

ص: 75

چنان که از امام محمد تقی علیه السلام نقل شده که :

« در میان کوه طوس قطعه ای از زمین است از بهشت برداشته شده و هر که در آن داخل شود روز قیامت از آتش جهنم ایمن خواهد بود ».

هر چند که چنین امری یعنی سالم ماندن بدن ائمه علیهم السلام نیاز به توجیه علمی ندارد ؛ لیکن از لحاظ علوم تجربی نیز مسئله قابل توجیه است . بدین شکل که ممکن است به خواست خدا نقطه ای از زمین به دلایل متعارف مادی استریل بوده و یا حتی خاصیّت میکروب کشی داشته باشد ( مثل معادن نمک ) و لذا چنین زمینی نه تنها موجب تجزیه بدن از خارج نمی شود ، بلکه می تواند جایگزین سیستم تدافعی بدن نیز بگردد .

هر چند که میان مقوله متافیزیک مافوق الطبیعه و علوم تجربی تفاوت بسیار است لیکن بر آن شدیم لااقل من باب تحقیق ، مسئله را از جهت میکروبیولوژی مورد بررسی قرار دهیم ، لذا به تهیه و تنظیم طرحی به شکل زیر پرداختیم .

بر اساس این طرح ابتدا نقشۀ کاملی از حرم مطهّر تهیه نموده و سپس با مرکز قرار دادن ضریح مطهّر دوایر متحدّالمرکزی از اطراف فلکه

ص: 76

حرم تا مرکز ( یعنی ضریح ) رسم نمودیم و سپس بر روی دوایر مزبور نقاطی را تعیین نمودیم و در ساعات مختلف شبانه روز و در فصول گوناگون سال به نمونه برداری میکروبی از آن نقاط پرداختیم ، بدین شکل که در هر نقطه با استفاده از یک سو آب استریل میکروبیولوژی آغشته به محیط کشت ، ما از (آبگوشت BROTH ) نمونه گرفته و در یک ظرف کوچک استریل موقتاً در داخل همان محلول آبگوشت کشت دادیم . سپس در پایان نمونه برداری تمام نمونه ها را به تهران منتقل کرده و پس از تأیید طرح در سال 1369 در سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران با مساعدت و همکاری مسئولین ذیربط در آستان قدس رضوی اکیپ تحقیقاتی را تشکیل داده چند مورد نمونه گیری کردیم و بدین ترتیب طی آزمایشات مقدماتی به نتایج جالبی دست یافتیم و گزارش این آزمایش ها که در سال 1369 تهیه شده است خود مورد این ادعا است .

باید توجه داشت که از لحاظ کمّی در آزمایشگاه های تشخیص طبی وجود کمتر از یکصد هزار میکروب در هر سانتی متر مکعب بسیار ناچیز بوده و در حد صفر تلقی می شود و آنچه قابل ملاحظه و شگفتی است این است

ص: 77

که ما از روی سطح ضریح تنها ده هزار میکروب توانستیم جدا نماییم .

از سوی دیگر با بررسی منحنی و نتایج آزمایشات اولیه این طور به نظر می رسد که در نقطه مرکزی دوایر متّحدالمرکز فرضی که ذکر آن گذشت یعنی در داخل ضریح میزان میکروب کمتر بوده و حتی شاید خاکی که در تماس با بدن معصوم علیهم السلام قرار گرفته است استریل و فاقد میکروب باشد !

منوّره قسمت زنانه ؛ 5 : پایین پای حضرت قسمت زنانه ؛ 6 : بالای سر حضرت قسمت مردانه (سطح فرش ) ؛ 7 : سطح ضریح قسمت مردانه .

نتایج این آزمایش در ( شکل 1) نشان داده شده ( خط شکسته ) و خط مستقیم در روی نمودار مقابل میانگین این نمودار است که ملاحظه می شود هر چند به ضریح مقدس نزدیک تر می شویم در صد میکروب ها تقلیل می یابد .

شانزدهم ( شکل 3 ) و هفدهم ( شکل 4 ) اسفند ماه سال 69 حدود 40 نمونه دیگر از قسمت های مختلف حرم مطهّر تهیه گردید . این بار در این آزمایشات به فاکتورهایی نظیر دما و میزان فراوانی نسبی جمعیت زن و مرد نیز توجه شده است . بر این اساس میانگین دما و فراوانی تعداد مرد و زن در پنج نقطه مختلف در ساعات مختلف روز به شرح زیر تعیین گردیده است :

همین طور علت بالا بودن تعداد نمونه های تهیه شده تنوع میکروبی بیشتری به چشم می خورد به طوری که از کل میکروب های موجود 33درصد استافیلوکوک 29 درصد کپک پنیسیلیوم و انواع قارچ و

ص: 80

مخمر 31 درصد دیفتروئید چهار و نیم درصد ، انتروباکتریاسه و دو و نیم درصد سایر میکروب ها تشخیص داده شدند .

همچنین به نظر می رسد که در کل حرم نوعی اپیدمی مزمن عفونت گلو که از همزیستی دیفتروئید و میکروب استافیلوکوک حاصل می گردد به صورت بومی منتشر باشد .

نکته قابل توجه دیگر این که منحنی پراکندگی میکروبی در حرم مطهّر از تلفیق سه منحنی اخیر ترسیم شده است (شکل 5 ) که به علت بالا بودن تعداد نمونه های تهیه شده دقیق تر است . برای رسم این منحنی تلفیقی ، مختصۀ قائم متناسب با هر شماره ( محل ) را با هم جمع و سپس بر سه تقسیم نموده آنگاه منحنی مورد نظر را ( شکل 5 ) رسم نمودیم . منحنی نزولی که روی نمودار تلفیقی کشیده شده متوسط آن است که به خوبی بیانگر میزان از بین رفتن انواع میکروب ها با نزدیک شدن به ضریح مقدس می باشد .

8 : درب پیش رو ؛ 9 : درب پایین پا ؛ 10 : سطح ضریح ( قسمت مردانه ) ؛ 11 : سطح ضریح ( قسمت زنانه ) ؛ 12 : بالای سر ( محل نماز قسمت مردانه ) ؛ 13 : محل نماز (قسمت زنانه ) .

ص: 82

تصویر

در تمام منحنی ها ، محور افقی مربوط به « محل نمونه برداری » و محور قائم مربوط به میزان میکروب « هر 100 هزار عدد سانتیمتر مکعب » می باشد.

اعلی با پیغمبر و آل طاهرین او همنشین باشید ، کسانی را برای خود به عنوان « رهبر » انتخاب کنید که خداوند تعالی انتخابشان فرموده و گوش جان به سخنان کسانی بسپارید که خداوند سخن خود را از دهان آنها به گوش خلق می رساند . آری فقط و فقط حضرات معصومین یعنی محمد و آل طاهرین او علیهم افضل صلواةالمصلین اند که مأموریت الهی دارند خلایق را به سر منزل مقصود برسانند و در دوران غیبت حضرت ولی عصر ارواحنا فداه با علمای عاملین مأنوس باشید که بدون هیچ اِعمال غرض و سلیقه شخصی ، راوی سخنان ارزندۀ این خاندان ، بدون کم و زیاد باشند ...(1)

است . درحالی که سهم وسایل نقلیه عمومی 26 / 41 درصد و سهم فروشگاه ها 22/27 درصد و سهم مدارس 11/ 77 درصد می باشد .(1)

قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف قیام نمی کند جز به هنگام ترس شدید مردمان ، زلزله ها ، فتنه ها و بلاهایی که بر مردمان وارد می شود و طاعون که پیش از آن ها پدید می آید ».(1)

امام رضا علیه السلام فرمود :

« قُدَّامَ هَذَا الأمْرِ قَتْلٌ بُیُوحٌ ؛

در پیشقدم امر ظهور قتل بیوح است.

بزنطی پرسید : منظور از بیوح چیست ؟ فرمود :

دَائِمٌ لا یَفْتُرُ ؛ مرگ مستمر که سست نشود ».(2)

مولای متقیان امیرمؤمنان علیه السلام فرمود :

یکی از پیامبران برای قوم خود نفرین کرد .

فرشتۀ وحی گفت : آیا دشمن را بر آن ها چیره سازم ؟

گفت : نه.

فرشته گفت : آیا گرسنگی را بر آن ها مسلّط کنم ؟

گفت : نه . فرشته گفت : پس خواستۀ شما چیست ؟

آن پیامبر گفت : مَوْتٌ دَفِیفٌ ، یَحْزَنُ الْقَلْبُ وَ یَقِلُّ الْعَدَدُ ؛

ص: 86

مرگ بنیان کن ، که دل بسوزد و تعداد کم شود .

پس خداوند به آ ن ها طاعون فرستاد .(1)

امام صادق علیه السلام در تفسیر آیۀ 155 از سوره بقره در تفسیر « أنفُس » فرمود :

مَوْتُ ذَرِیعٌ ؛ مرگ سریع وشایع .(2)

شخصی به نام عامر بن طفیل در صدد ترور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بر آمد ، پیامبر او را نفرین کردند و او مبتلا به طاعون شد :

« وَ بَعَثَ عَلَی عَامِرِ بْنِ الطُّفَیْلِ الطَّاعُونَ فِی عُنُقِهِ ؛

خداوند منّان طاعون را در گردن عامر بن طفیل قرار داد ».(3)

در تاریخ انسان ها طاعون کشتارهای فراوانی داشته ، 40000 ، 70000 ، 80000 ، 90000 ، 120000 ، 600000 ، و ... .(4)

ص: 87

باز از آن استقبال می کنیم ، ولی اگر نتیجۀ اعمال ما باشد و نشانۀ خشم خدا ، به خدا پناه می بریم .

واژگانی چون : « اَلمَوْت الابْیَضُ » ( مرگ سفید ) ، « قَتْلٌ بُیُوحٌ » ( مرگ مستمر ) ، « مَوْتٌ دَفِیفٌ » ( مرگ بنیان کن ) « مَوْتُ ذَرِیعٍ » ( مرگ سریع و شایع ) ، « الطَّاعُون فِی عُنُقِهِ » ( طاعون در گردن ) و « الأوْجَاعُ الَّتِی لَمْ تَکُنْ فِی أسْلافِهِم » ( بیماری هایی که در میان نیاکانشان سابقه نداشته است ) بسیار حائز اهمیت و جای تأمل و شایان دقت است .

حالا که جهان به این ویروس منحوس مبتلا شده است ، چه باید کرد ؟

آیا راهی به جز توسّل و تضرّع داریم ؟!

آیا راهی به جز پناه بردن به حرم های الهی داریم ؟!

آیا راهی به جز توبه و انابه و استغاثه داریم ؟!

آیا به جز قدرت لا یزال الهی کسی قدرت مقابله با این ویروس منحوس را دارد ؟!

آیا به جز خاندان عصمت و طهارت کسانی داریم که شفاعت کنند و خداوند متعال به احترام آن ها امت اسلامی ، بلکه همۀ انسان ها را از این بلای خانمان سوز نجات بدهد ؟!

هنگامی که در سامرا وبا شایع شد ، فقیه و محقّق نامدار ، مرحوم آیت الله آقا سید محمد فشارکی قدس سره ، استاد آیت الله العظمی آقای حاج شیخ

ص: 89

عبدالکریم حائری یزدی قدس سره اعلام فرمودند :

من حکم کردم بر زنان و مردان از شیعیان سامرا که زیارت عاشورا بخوانند و ثواب آن را به روح مطهّر حضرت نرجس خاتون علیها السلام هدیه نمایند ، تا ایشان نزد خداوند شفاعت کنند . من ضامن می شوم که هر کس این عمل را انجام دهد ، مبتلا به بیماری وبا نشود .

همۀ شیعیان به این حُکم عمل کردند ، حتی یک نفر از شیعیان مبتلا به وبا نشدند .

این مطلب به قدری روشن است که سنّی ها از روی شرمساری مرده های خود را شبانه دفن می کردند و به حرم مطهّر عسکریین علیهما السلام می آمدند و می گفتند : ما به شما درود می فرستیم ، همان گونه که شیعیان می فرستند .

این مطلب را فقیه عالی مقام ، آیت الله آقای شیخ مرتضی حائری قدس سره به نقل از پدر بزرگوارشان نقل فرموده اند و آیت الله استادی یادداشت های ایشان را به نام « سرِّ دلبران » چاپ کرده اند .

و کپی دستخط آیت الله حائری در کتابخانۀ اینجانب موجود است .

آیا وقت آن نرسیده ، که پیروان خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام با الهام از بزرگان خود ، برای دفع این ویروس منحوس با اخلاص کامل ، ختم زیارت عاشورا بگیرند و از سالار شهیدان بخواهند که برای دفع این

ص: 90

بلای خانمان سوز شفاعت کنند .

از امام سجاد ، امام صادق و امام کاظم علیهم السلام حدیثی به این مضمون روایت شده که فرموده اند :

« إِنَّ الدُّعَاءَ یَرُدُّ الْقَضَاءَ وَ قَدْ نَزَلَ مِنَ السَّمَاءِ وَ قَدْ اُبْرِمَ إِبْرَاماً ؛

دعا بر می گرداند قضا و قدری را که از آسمان نازل شده و قطعی شده است ».(1)

ما اینک در آخرین روز از دهۀ کرامت هستیم . دهۀ کرامت با میلاد مسعود کریمۀ اهل بیت حضرت معصومه علیها السلام در اول ذیقعدة الحرام آغاز شده و امروز با میلاد مسعود سلطان سریر ارتضاء حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام به اتمام می رسد .

در چنین روزی امام کاظم علیه السلام پس از ادای اذان و اقامۀ فرزند برومندشان قنداقۀ آن حضرت را به نجمه خاتون دادند و فرمودند :

« هَنِیئاً لَکِ یَا نَجْمَةُ کَرَامَةُ رَبِّک ؛

ای نجمه ! این کرامت پروردگارت بر تو مبارک باد ».(2)

ص: 91

پس از صدور گلواژۀ « کریمۀ اهل بیت » برای حضرت معصومه علیها السلام و تعبیر « کرامت » برای امام رضا علیه السلام نامگذاری این دهه ، به عنوان دهۀ کرامت چه زیباست .

از خداوند می خواهیم که به حرمت این برادر و خواهر ، در فرج حضرت بقیة الله ارواحنا فداه تعجیل فرماید ، این عرض ارادت را موجب قرب ظهور و تقرّب نویسنده ، ناشر و دست اندرکاران چاپ و نشر این اثر قرار بدهد و لبخند رضایت آن امام مهربانی ها را به شیعیان و ارادتمندان کویش معطوف بدارد .

11 ذیقعدةالحرام 1441 هجری قمری

جوار حرم کریمۀ اهل بیت علیهم السلام

حوزه علمیّه قم

علی اکبر مهدی پور

ص: 92

15. الثقات ، ابن حبّان ، افست نسخه خطی حیدرآباد ، بی جا ، 1393ق .

16. جامع احادیث الشّیعه ، آیت اللّه بروجردی ، قم ، 1399ق .

17. چه کنیم تا عقل ما کامل شود ، علی اصغر یونسیان ، نشر آیینه زمان ، تهران ، 1423ق .

18. الدرّة الثمینة فی فضل المدینة ، محب الدین نجار ، مکتبه الثقافه ، مکه مکرمه ، 1401ق .

19. الذّریعة إلی تصانیف الشّیعة ، شیخ آغابزرگ تهرانی ، اسلامیه ، تهران ، 1387ق .

20. زبدة التّصانیف ، مولی حیدر خوانساری ، قم ، 1415ق .

21. سفرنامه ابن بطوطه ، ابوعبداللّه محمّد بن عبداللّه بن محمّد ابراهیم طنجی ، ترجمه محمّد علی موحد ، بنگاه ترجمه کتاب ، تهران ، 1359ش .

22. سنن دارقطنی ، علی بن عمر دارقطنی ، یمانی ، مدینه منوره ، 1386ق .

23. سنن دارمی ، ابومحمّد عبداللّه بن عبدالرحمن دارمی ، دارالکتب العلمیه ، بیروت ، افست چاپ داراحیاء السّنّة النبویة ، بی تا .

24. صحیح مسلم ، ابوالحسین ، مسلم بن حجّاج قشیری نیشابوری ، داراحیاء التّراث العربی ، بیروت ، افست چاپ مصر ، 1374ق .

25. عوالم العلوم والمعارف والأحوال ، شیخ عبداللّه بحرانی، مدرسة الامام المهدی ، قم .

26. عیون الأخبار ، شیخ صدوق ، اعلمی ، تهران ، 1390ق . افست حیدریه نجف .

ص: 94

27. الغیبة ، ابی زینب نعمانی ، صدوق ، تهران ، 1397ق .

28. فضل زیارة الحسین ، ابوعبدالله شجری ، مکتبة المرعشیة ، قم ، 1403ق .

29. فتح الباری ، احمد بن علی ، ابن حجر عسقلانی ، دارالمعرفة ، بیروت ، افست چاپ ریاض ، 1379ق .

30. فرحة الغَرِیّ فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علیه السلام ، سید عبدالکریم بن طاووس ، مرکز غدیر ، قم ، 1419ق .

31. الفصول المهمّه ، علی بن محمّد بن احمد ، ابن صبّاغ مالکی اعلمی ، تهران ، افست چاپ کتبی نجف ، بی تا .

32. قرب الاسناد ، عبداللّه بن جعفر حمیری ، آل البیت ، قم ، 1413ق .

33. الکافی ، محمّد بن یعقوب کلینی ، دارالأضواء ، بیروت ، 1405ق .

34. کامل بهایی ، عمادالدّین حسن بن علی طبری ، تهران ، بی تا .

35. کامل الزّیارات ، ابوالقاسم جعفر بن محمّد بن قولویه ، مرتضویه ، نجف اشرف ، 1356ق .

36. کشف اللئالی ، ابن عرندس ، مخطوط .

37. کمال الدّین ، شیخ صدوق ، جامعه مدرسین ، قم ، 1405ق .

38. مزار شیخ مفید ، محمّد بن محمّد بن نعمان ، شیخ مفید ، مدرسه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ، قم ، 1409ق .

39. المزار الکبیر ، محمّد بن جعفر ، ابن مشهدی ، قیوم ، قم ، 1419ق .

40. مستدرک الوسائل ، میرزا حسین نوری ، آل البیت ، قم ، 1407ق .

ص: 95

41. مصباح الزّائر ، سید ابن طاووس ، آل البیت ، قم ، 1417ق .

42. مصباح المتهجّد ، شیخ طوسی ، فقه شیعه ، بیروت ، 1411ق .

43. مطالب السُّؤول فی مناقب آل الرّسول ، ابن طلحه ، البلاغ ، بیروت ، 1419ق .

44. معجم الادباء ، یاقوت بن عبداللّه حموی ، دارالفکر ، بیروت ، 1400ق .

45. المقنعه ، شیخ مفید ، چاپ کنگره ، قم ، 1413ق .

46. من لا یحضره الفقیه ، شیخ صدوق ، دارالاضواء بیروت ، 1405ق .

47. مناقب آل ابی طالب ، محمّد بن علی ، ابن شهر آشوب، دار الأضواء ، بیروت ، 1412ق .

48. المنتخب فی جمع المراثی والخطب ، فخرالدّین طریحی ، شریف رضی ، قم ، 1368ش .

49. منتهی الآمال ، شیخ عبّاس قمی ، مؤمنین ، قم ، 1389ش .

50. موسوعة ابن ادریس ، سید محمدمهدی خرسان ، دلیل ما ، قم ، 1429ق .

51. الموطّأ ، مالک بن انس ، داراحیاء ، التّراث العربی ، بیروت ، افست چاپ قاهره ، 1951م .

52. ناسخ التّواریخ ، میرزا محمّدتقی خان سپهر ، چاپ سنگی .

53. نبراس الفائزین ، علی اکبر مهدی پور ، رسالت ، قم ، 1431ق .

54. النّقض ، نصیر الدین عبد الجلیل قزوینی رازی ، انجمن آثار ملّی ، تهران ، 1358ش .

55. وسائل الشّیعه ، شیخ حرّ عاملی ، آل البیت ، قم ، 1409ق .

ص: 96