قصه های اسلامی ماه (مرد خسیس)

نوشته غلامحسین رحیمی

ص: 2

شمارهای قصه های اسلامی ماه

1- دختر وظیفه شناس

2- مرگ سبز

٣. مردخسیس

ص: 3

در دست دارد ولباس زهد پوشیده است . مسرور جلو آمد و گفت : تو کیستی ؟ رهگذر گفت :

من قاری قرآن هستم و از مکه می آیم. مسرور گفت : من آثار شرارت و تقلب در تو میبینم و بلافاصله شمشیر کشید و سر او را جدا کرد ، وقتی که او را کشت دربار شتر او وزیر لباسهایش تیر و کمان و خنجری پیدا کرد که مخصوص دزدان بود و معلوم شد اوهم دزد میباشد که برای بهره برداری بهتر به لباس پرهیزکاران و قیافه آنان در آمده است .

موقعیکه مسرور سر او را آورد و دو مرتبه سرها را شماره کرد دید سرها درست چهل عدد است و با این سرجدید سرها 41 عدد میشود و معلوم شد دفعه ی قبل در شمارش سرها اشتباه کرده است . وروشن شد که در اشتباه او هم سری بود است.

ولی این یک فرد دزد مخفی بود وزیان این دزد مخفی بمراتب از ضرر دزدان آشکار بیشتر میباشد.

بلی آن 40 نفر از یکطرف ضررشان شخصی بود ولی این یک نفر بدین ولباس دین ضرر میرسانید و زیان این فرد خیلی زیادتر میباشد و از طرفی آنان چون آشکار بودند مردم حتی المقدور خودشان را از آنها حفظ میکردند ولی این فرد چون شناخته نبود بیشتر مردم را بهلاکت میانداخت .(1)

ص: 6

زیاد میکنم اکنون شما بفرمائید تا یکی از آنها را ترک نمایم .

علی (علیه السلام) فرمود دروغ مگو و این عمل زشت را ترک کن.

او از خدمت علی (علیه السلام) بیرون رفت وهرگناهی را از سرقت ، قمار ، شرابخواری ، زنا ، تقلب و ... خواست انجام دهد ، فکر کرد اگر من این کار را کردم و بعد علی(علیه السلام) ( یادیگری ) از من سؤال کند که تو این کار را انجام داده ای ؟ اگر راست بگویم رسوا شده و گرفتار میگردم و اگر دروغ بگویم و آنرا منکسر شوم برخلاف پیمانی است که نزد علی(علیه السلام) بسته ام که دروغ نگویم و بهمین ترتیب تمام گناهان و زشتی های اوترک شد .

او خدمت علی(علیه السلام) آمد و جریان خود را نقل کرد و گفت : راستی من دانستم که دروغ سرچشمه تمام گناهان است . (1)

ص: 8

به راه افتاد، من با خود گفتم این مرد چه احتیاجی دارد که دزدی میکند ؟

باز هم در راه به مغازه انار فروشی رسید و او را نیز غافل گیر کرد و دو دانه انار از مغازه ی او سرقت کرد . من ( بازهم )از کار او در شگفت شدم و با خود گفتم لابد با او خرید و فروش دارد .

ولی باز گفتم چه احتیاجی است که از او دزدی کند؟

من به تعقیب او ادامه دادم تا اینکه به مرد مریضی برخورد کرد و دو نان و دو انار که دزدیده بود نزد او گذاشت و به راه خود ادامه داد .

گفتم: به چه چیز نادان هستم؟

گفت : بقول خدای متعال که می فرماید :« به کسی که کار خوبی انجام دهد ، ده برابر پاداش داده می شود و کسی که کارزشتی بکند جز به همان اندازه کیفر ندارد.» (1)

من دو نان سرقت کردم و این دو گناه است که انجام داده ام و آن دو انار را که دزدیدم نیز دو گناه بود که انجام دادم و روی هم چهار گناه میشود و چون نان و انار را انفاق کردم چهل حسنه برای من میباشد 40 عدد آن که بخاطر آن چهار گناه کسر میشود بازهم 38 حسنه و کار نیک برای

من باقی میماند .

تو دونان دزدیدی دوگناه کردی و دو انارهم سرقت نمودی دو گناه کردی (این چهار گناه) و چون آنها را بدون اجازه صاحبانش صدقه دادی نیز چهار گناه انجام دادی .

و روی هم هشت گناه کردی در صورتیکه هیچ حسنه ونیکی انجام نداده ای ( زیرا آنها را از آنجا که حرام بوده برداشته ای و به واسطه سرقت کردن آنها پرهیزکار نیستی وعمل تو قبول نشده است.)

امام فرمود من او را رها کرده میرفتم و او هم به من نگاه می کرد .

سپس حضرت فرمود :مانند همین(افکارپوچ و) تأویل (قرآن) زشت و نادرست است که (اینان) گمراه شده اند و

(دیگران را هم )گمراه میکنند . (1)

ص: 13

آری بعضی افراد هستند وقتیکه کم و بیش اطلاعات ناقصی از قرآن و روایات اسلامی فرا گرفتند به افکاروسلیقه ها وفهم ناقص خود مغرور شده و دیگر زیربار علماء و مراجع تقلید نمی رود ، بلکه آنان را هم مورد انتقاد قرار میدهد.

اینان هم گمراه اند و هم دیگران را گمراه میکنند و نیز افرادی هستند که شنیده اند گریه کردن برای امام حسین (علیه السلام) موجب بهشت یگردد و یا فلان نماز مستحبی ویادعای مخصوص را اگر کسی بخواند بهشت بر او واجب میگردد .

فکر میکنند اگر کسی هم نماز واجب خود را نخواند ، خمس و زکات نداد ، حج نرفت و هزاران عمل زشت از شراب خواری، قماربازی، رباخواری و ... انجام داد ، باز همان گریه یا نماز مستحبی ودعا موجب بهشت رفتن میشود ؛ در صورتیکه اینها فرع انجام واجبات و ترک محرمات است و خلاصه باید انسان پرهیزکار باشد تا آنها پذیرفته شود و اگر پرهیزکار نباشد آنها پذیرفته نمیشود تا موجب بهشت گردد.

ص: 14

فرزندانم ، از هرنوع و هرقسم سخن دروغ و نادرست گفتن خودداری و دوری نمائید ! دروغ بزرگ و کوچک دروغ . شوخی و جدی (همه رانرک نمائید ).

برای اینکه اگر انسان دروغ کوچکی هم گفت کم کم جرئت پیدا می کند و دروغ بزرگ هم میگوید، ( و به این کار عادت می کند ).

( و همین طور اگر دروغ شوخی گفت رفته رفته عادت پیدا می کند و دروغ جدی هم می گوید )

آیا نمیدانید که (جد بزرگوارتان) رسول اکرم اسلام(صلی الله علیه آله و سلم) و فرمود : « هروقت انسان دروغی میگوید خداوند او را از دروغگویان بشمار می آورد و هر وقت سخن راست و مطابق با واقع میگوید خداوند عالم او را از راستگویان (صدیقین) محسوب میکند.(1)

پیدا کرد گذشته از آنکه ترک آن برایش مشکل است کم کم کار زشتش شدت پیدا کرده و زیادتر هم می شود .

دروغ گفتن یکی از کارهای بسیار زشت و زیان آور است که از نخست ترک آن زحمت ندارد ولی وقتی که برای انسان عادی شد دیگر خیلی سخت است که آنرا ترک کند بلکه رفته رفته زیاد تر هم میگردد . برای کودکان که مطابق فطرت پاکی که خداوند در وجود آنان قرار داده است تصور دروغ و خلاف واقع مشکل است و اگر ببینند کسی دروغی گفته است با دید نفرت و تعجب بار نگاه میکنند!

ولی همین کودکان معصوم و بیگناه وقتی در مقابل پدر، مادر ، برادر ، خواهر و افراد دیگری قرار می گیرند که بنظرشان آنان کامل تر و فهمیده تر از کودکانند و می بینند که آنان بی پروا دروغ میگویند کم کم زشتی دروغ از نظرشان رفته و گاهی خودشان هم دروغ میگویند ولی مدتی که گذشت و این وضع ادامه پیدا کرد اول دروغهای کوچک و شوخی گفته و سپس دست به دروغ های بزرگ وجدی هم می زنند و بالاخره این عمل برای آنان عادت شده و طولی

ص: 17

نمی کشد که خودشان یک دروغ گوی زبردست خواهند شد.

اگرچه دروغ برای همه زشت است ولی از آنجا که کودکان زودتر به یک کار عادت پیدا میکنند و یک عمل زشت زود در نهاد آنان ریشه دار می شود دروغ گفتن برای آنها خیلی خطرناک تراست .

روی این جهان است که امام چهارم حضرت زین العابدین ( علیه السلام ) و فرزندان خود را مخاطب قرار داده و به آنان

سفارش میکنند که نباید هیچ دروغی از آنها سرزند .

ص: 18

فرودادم. پدرجان مگر عیبی دارد ؟

پدر : ای وای چه کار بدی کردی زودباش آنرا ب هر طوری شده از حلق خود بیرون آور زوباش زود !

دختر : آقاجان ! راستی مگر چه شده ؟ مگر سم کشنده و زهر مهلک است که این قدر از کار من ناراحت شده ای و اصرار داری به هرطور شده آنرا از حلق خود خارج کنم؟

پدر : بله فرزندم این غذا سم است . زهر است بلکه از زهر هم بدتر است ! آری آن کشنده است نه، کشتن که چیزی نیست چندان خطری ندارد خطر وضرر این غذاخیلی از کشتن بالاتر وضررش زیاد تر است . معطل مکن زود آنرا بیرون بیاور!

دختر : مگر خداوند غذاهای لذیذ و خوشمزه را برای ما خلق نکرده است ؟ مگر هر چیز خوبی را نباید خورد؟! مگر شما خودتان نمی گوئید هدیه ی مسلمانان را باید قبول کرد ؟ او مگر این هدیه نیست که یک مسلمان برای ما فرستاده است بنا براین خوردن آن برای ماچه مانعی دارد ؟!

ص: 20

پدر : بلی فرزندم خداوند غذاهای لذیذ را برای مردم خلق کرده است ولی همگی باید آنرا از راهی که خداوند معین کرده است بدست بیاورند .

و آنچه من گفته ام که هدیه ی مسلمانان را باید پذیرفت غیر از این حلوای زهر آگینی است که اگر چه ظاهرش هدیه است ولی هزاران نقشه خطرناک وطمع های شیطانی در زیر آن وجود دارد ! زودباش ! نه ! غذارا بیرون بیاورا.

دختر : پدر جان خواهش میکنم بفرمائید که این حلوا چه عیبی دارد وضرر آن چیست که اینقدر از خوردن من ناراحت شده ئید و اصرار دارید من آنرا از حلق خود بیرون بیاورم !

راستی مگرچه شده که می گوئید خطر و ضرر آن به مراتب از کشتن بالاتر است ؟.

پدر : دختر عزیزم حالا که میل داری حقیقت آنرا بفهمی و از خطر وضرر آن باخبر شوی گوش بده تا برایت بگویم.

ص: 21

دختر: بابا جان بفرمائید زود باشید ! زود !

پدر: فرزند عزیزم من قبلا به تو گفته بودم و به خوبی میدانی که امام و آقای ما امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است که از طرف پیغمبر اسلام (صلی الله علیه وآله و سلم ) به جای آن حضرت منصوب شده است و او مردی بافضیلت و بزرگوار و باشرافت و دوست داشتنی ولی معاویه این پسر هند جگرخوار سوابق ننگینی دارد و فردی است به تمام معنی بی لیاقت و پست و ناپاک.

او به زور سر نیزه ، کشتن ، زندان کردن پول دادن و استخدام نمودن دنیاپرستان مقام با عظمت وجانشینی پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) را غصب کرده است.

او ظلم و جنایت و کارهای زشت فراوانی انجام می دهد.

یکی از کارهای ننگینی که انجام میدهد این است که حق ضعفاء وفقراء و بینوایان را جمع کرده و در راه های نادرست و پیشرفت هدف های شوم خود خرج میکند.

او کوشش میکند که به هر طوری که شده است و برای او امکان دارد مردم را از دوستی علی(علیه السلام) بازداشته و دور

ص: 22

خود جمع کند و در ظاهر دوست و همراه با خود گرداند و از این راه دین و سعادت دنیا و آخرت آنها را نابود میگرداند.

کند و با این وسیله از دوستی علی (علیه السلام ) دست برداریم و دوست و ارادتمند معاویه گردیم.

دخترعزیزم ، اگر ما این حلوا را خوردیم از یک طرف براثر تأثیر آن غذا در روح و جسم ما و از طرف دیگر به واسطة احسان و مهربانی او ناگزیریم دست از ولایت علی (علیه السلام ) و دین و ایمان خود برداریم و در نتیجه گمراه و بدبخت بشویم آن وقت است که سعادت و خوشبختی دائمی وجاویدان ما در آخرت از بین خواهد رفت و تا ابد باید با غضب خدا و رسول (صلی الله و علیه وآله و سلم ) بسر بریم و گرفتار جهنم وعذاب پروردگار عالم کردیم و این هم همان است که گفتم این حلوا زهر و سم است ، بلکه بدتر بوده و خطر وضرر آن ب مراتب از خطر و

ضرر کشته شدن زیادتر است .

زیرا اگر انسان به غیر از این راهها کشته شود آخرین ضررش این است که جان از بدنش خارج شده و از زندگی دنیا محروم میگردد اما بدین و سعادت آخرت او ضرری نمی رسد اما اگر آدم دین و ایمانش از بین برود آخرت و سعادت دائمی او از بین رفته است و این زیان و ضرر

ص: 24

هزاران مرتبه از کشته شدن بدتر میباشد.

فرزند عزیزم حالا فهمیدی چرا من از آن لقمه شیرینی که توخورده ای ناراحت هستم و اصرار دارم که بزودی

به هرجوری که ممکن است آن را از حلق خود بیرون آوری؟

ابالشهد المزعفر یابن هندی

نبیع علیک أخابا و دینا

معاذالله کیف یکون هذا

ومولانا أمیر المؤمنینا

معاویه پسر هند جگرخوار آیا می خواهی ما به واسطه حلوای شیرین و زعفرانی ، دین و سعادت خود را بفروشیم .

پناه میبریم بخدا با اینکه مولا و آقای ما امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است چگونه ممکن است ما چنین عمل زشتی را انجام دهیم» (1)

پدر : ای فرزند آفرین بر تو راستی که کودک دانائی هستی ولی فرزندم تویک اشتباه نمودی و این که به تو میگویم که بعد از این مواظب باشی دیگر آن را تکرار نکنی!

اشتباه تو این است که تو بیش از پنج شش سال از عمرت نمی گذرد. تو هنوز کاملا سرد و گرمی های روزگار را نچشیده ای و مردم را خوب نمی شناسی تو نمیدانی که این دنیا چقدر هرج و مرج است و اگر تو خودسر باشی و هرچه میل خودت باشد خواسته باشی انجام دهی بطور مسلم در دنیا و آخرت بدبخت خواهی شد و من پدر تو هستم و بقول معروف

ص: 26

چند پیراهن از تو بیشتر پاره کرده ام و هرچه باشد با وضاع وأحوال و مقاصد مردم وارد ترم و از طرفی نیز فرزند منی و اندازه ی محبت مرا بخود میدانی و البته معلوم است که هیچ پدری بدخواه نور چشم وکودک خود نیست .

از این رو تمام رفتار و کارهای تو از خوردن ؛ پوشیدن رفت و آمد ، رفاقت با افراد و درس خواندن و حتی امور ازدواج سخن گفتن تو و ... باید زیر نظر من باشد و به اجازه ی من صورت گیرد .

عزیزم ! کودکی، خوب و مؤدب است که همیشه به فرمان پدر و مادر بوده و هر میخواهد انجام دهد و قبل از همه آنها را با پدر و مادرش در میان بگذارد و باجازه آنان باشد تا همیشه عزیز و در دنیا و آخرت سعادت مند و خوشبخت باشد !

* * *

برادر مسلمان ! شما هم مسئولیت بزرگی به دوش دارید و باید بدانید که تنها وظیفه ی شما تأمین جنبه های جسمی

ص: 27

کودکان از تهیه ی لباس ، خوراک وطبیب نیست بلکه از نظر تربیت و جنبه های روانی کودکان خویش نیز مسئول میباشید و باید تمام امور فرزندان خود را طبق دستورات دینی زیر نظر بگیرید تا فرزند شما در اجتماع محترم باشد و سبب ناراحتی شما نگردد.

ص: 28

اکرم اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم ) به مردم معرفی کرد. از این جهت مردم گرد او جمع شدند و با او بیعت کردند و رفته رفته کارش بالا

گرفت تا جایی که قسمت مهمی از افریقا را از زیر حکومت و تسلط بنی عباس بیرون آورد .

«تونس»، نوشت که به آسانی سلیمان را از آنجا عبور داده و بزودی به آفریقا برساند.

سلیمان از بغداد حرکت کرد و بزودی خود را به ادریس رسانید و همانند بسیاری از حیله گران بی عاطفه که بخاطر بدست آوردن مال ، مقام و خوش آمد جنایتکاران دست به هر کار زشتی میزند روش نفاق و دروغ را پیش گرفت و به ادریس گفت :« من شیعه هستم و دکتر نیز میباشم ،

ادریس هم سخن او را باور کرد و وی را مورد احترام و نوازش قرارداد .

ادریس را مسموم کرد و این دکتر حیله گر مأموریت خود را بخوبی انجام داد و در نفاق و حیله گری موفق گشت و به بغداد بازگشت و نتیجه حیله گری و موفقیت خود و کشتن ادریس را به هارون گزارش داد .

هارون هم از اینکه به آسانی رقیب او از پای در آمده بسیار خوشحال شد و به پاس قدر دانی از خیانت سلیمان بی عاطفه و سودپرست حکومت مصر را به او داد . و از آنجا که مردم آفریقا به ادریس کاملا علاقه مند بودند پس از آنکه ادریس کشته شد باز هم تابع هارون نشدند و موقعی که ادریس کشته شد همسرش باردار بود و ماه بعد وضع حمل کرد و پسری به دنیا آورد . مردم آن کودک را به نام پدرش ادریس نام گذاشتند وقتی 11 ساله شد او را حاکم خود قرار دادند و با وی بیعت کردند هارون از کشتن ادریس نتیجه ای نگرفت .(1)

آری هارون نتیجه ای نگرفت و سلیمان هم با روش حیله گری و نفاق ماهیت خویش را معرفی کرد و برای

ص: 32

همیشه در ردیف جنایتکار تاریخ ثبت گردید و از نظر معنوی و اخروی نیز خودش را بدبخت ساخت .

اندرزهای حکیمانه ی پدر ارجمندش آماده کرده بود .

و از آنجا که پدر هم از هر نظر فرزندخودر الایق شنیدن گفتار و بیانات ارزنده خویش میدانست به سخن آمد و گفت :

فرزند عزیزم با پنج دسته از مردم رفاقت و نشست و برخاست مکن. با آنان سخن مگو ، در راه با آنها رفیق وهمسفر مباش !

پسر: پدر جان این پنج دسته کدامند؟

1- بی بندوبار:

پدر: نخست کسانی که فاسق و زشت کارو بی بند و باراند.

با آنها معاشرت و رفاقت نداشته باش ، زیرا ( چون از خدا نمیترسند و برای خداوند عالم کار نمیکنند و دوست ظاهری میباشند) تورا به یک لقمه (نان) و کمتر از آن میفروشند (بخاطرلقمه نانی دست از تو برداشته و بلکه دشمن تو میگردند !)

پسر : پدر جان ! چطور به کمتر از یک لقمه میفروشند ؟!.

پدر : آنان طمع در لقمه ای پیدا می کنند و می خواهند

ص: 35

به آن برسند ولی به آن نمیرسند و (در نتیجه برای رسیدن به آن تو را میفروشند و معلوم است که طمع به یک لقمه به این جهت که خود لقمه وجود ندارد از آن کمتر است!)

پسر : پدرجان دسته دوم چه افرادی میباشند ؟

٢- کوته نظر :

پدر: دوم با افراد بخیل (و کوته نظر و بی خبر) مجالست :

رفاقت نداشته باش ! چه آنان چون بخیل ( وکوته نظر ) مستند اگر تو احتیاج به مال آنان پیدا کردی آن را از تو باز داشته و محرومت میسازند ( و در نتیجه هیچ گاه امید خیرو نیکی از آنان نیست)

٣- دروغگو:

پسر : پدرجان دسته سوم چه افرادی می باشند ؟

پدر : فرزندم با کسی که دروغگوست معاشرت و رفاقت نداشته باش ، زیرا کسی که دروغگوست و در اثر خلاف گوئی و وارونه کردن حقایق همانند سراب بیابان همیشه چیزهای موهوم و بی اساس را بصورت حقیقت جلوه میدهد :

ص: 36

دور را نزدیک و نزدیک را دور نشان میدهد !

پسر: پدرجان دسته چهارم چه مردمی هستند؟

4- کوتاه فکر

پدر : فرزندم با افراد نادان و کم فهم معاشرت و هم سخن مباش و در مسافرت رفیق و همراه مگرد، برای اینکه آنان اگر بخواهند خوبی هم به تو برسانند ( در اثر نادانی و کم فهمی) به تو ضرر و زیان میرسانند .

پسر : پدر جان دسته پنجم چه افرادی می باشند .

5- قاطع رحم

پدر : فرزندم با مردمی که قطع رحم کردم و با خویشان خود رابطه و رفت و آمدی ندارند معاشرت و رفاقت نداشته باش زیرا من در سه جای از قرآن مجید دیده ام که خداوند آنهارا ملعون و دور از رحمت خود معرفی کرده است . (1)

آری انسان در اجتماع ناگزیر است که دوست و رفیقی داشته باشد و با مردم معاشرت و مجالست کند؛ ولی باید توجه داشت که همیشه رفیق ومعاشر انسان

ص: 37

باید کسی باشد که انسان از خبرو نفع دینی و دنیائی او بهره مند گردد و از زیان و ضرر مادی و معنوی اش در امان باشد .اینگونه افراد کسانی هستند که از پنج طبقه نام برده نباشند وگرنه همانطوریکه امام (علیه السلام) یاد آوری کرد موجب ضررهای فراوانی خواهند بود . کسانی که طالب سعادت دنیا و آخرت خود هستند باید دراختیار رفیق و به اصطلاح همنشین خویش و فرزندانش کمال مراقبت ودقت را داشته باشند.

ص: 38

امام صادق (علیه السلام) ابی بصیر را مخاطب قرار داده فرمود:

آیا نمی شنوی سخن این زن را؟! یعنی از ایمان او و مقید بودنش به دستورات دین تعجب نمی کنی؟! .

سپس به زن فرمود: نه بخدا قسم به تواجازه شراب خوردن نمی دهم . و اگر خوردی پشیمان میشوی که جانت به اینجا برسد و حضرت به گلوی خود اشاره فرمود ، بعد سه مرتبه فرمود شنیدی چه گفتم.

زن عرضه داشت بلی. (1)

فرزند یزید پرسید : چرا؟

امام (علیه السلام) فرمود : برای اینکه آن حرام است و خداوند در چیزی که حرام کرده دواء و شفاء قرار نداده است .(1)

و در روایت دیگر امام فرمود: «هیچ گناهی بالابر از شراب خوردن نیست .(2)

ص: 42

ودوستان) ابوتراب را بدست آورده و با ریختن خون او بخدا تقرب جویم . منظور حجاج از ابوتراب علی (علیه السلام) بود و این کلمه را برای تحقیر آن حضرت به زبان می آورد .

از آنجایی که افراد جنایتکار برای سرپوشی خباثت درونی و کارهای زشت خود فورا نام خدا و پیغمبر را به میان می آورند و به اصطلاح سعی می کنند آب و رنگ دینی و مذهبی به آن بدهند اطرافیان حجاج گفتند: ما یار و دوست با سابقه تری از قنبر غلام او برای شما سراغ نداریم.

حجاج هم بلافاصله دستور جلب و احضار او را صادر کرد ،طولی نکشید که قنبر بوسیله مأمورین حجاج مقابل میزمحاکمه او قرار گرفت.

قنبر : من بنده خدا هستم و علی بن ابی طالب (علیه السلام) آقای من است .

حجاج : از عقیده و مرام او بی زاری بجوی .

قنبر : اگر بی زاری جستم تو مرا به عقیده و مرامی که بهتر از آن باشد راهنمائی می کنی ؟

حجاج : من تو را خواهم کشت ، اکنون هرجورکشته شدن را میل داری اختیار نما.

قنبر : این اختیار با خود توست .

حجاج : چطور ؟

قنبر: برای اینکه هر طوری تو مرا امروز بکشی روزی میرسد که من هم به همان طریق تو را خواهم کشت، ولی امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) مرا خبر داده است که مرا بدون حق از روی ستم سر می برند .

حجاج دستور داد او را سر بریدند . و به این ترتیب یکی دیگر از اخبار غیبی که علی (علیه السلام) درباره کشته شدن قنبر داده بود به وقوع پیوست .(1)

ص: 45

بدیهی است خلیفه ی عباسی که سعی می کرد از هرخطر احتمالی جلوگیری کند از این گزارش بسیار ناراحت شد و شبی که در مجلس خویش با جمعی نشسته بود و شراب می خورد تار و طنبور و ساز می نواختند و خواننده ها آواز می خواندند ! به جمعی از اراذل و مأمورین پست خود دستور داد به طور ناگهانی در خانه ی علی بن محمد (علیه السلام) بریزید ، و خانه را بازرسی کنید و خود آن حضرت راهم در هر حالی که یافتید دستگیر کرده بیاورید .

مأمورین از دیوار ب خانه ریختند و هر چه خانه را بازجوئی کردند چیزی نیافتند و معلوم شد تمام آن گزارش ها دروغ بوده است . خود امام (علیه السلام) را هم در اطاقی یافتند که جز شن و ریگ فرش نداشت ! حضرت درب اطاق را به روی خود بسته و لباسی از مو پوشیده ، پارچه ای از پشم روی سرانداخته و روی همان ریگ ها ایستاده مشغول عبادت است وضمن راز و نیازهای خود آیات نوید وتهدید را می خواند .

امام را گرفتند و با همان حال نزد متوکل آوردند . متوکل از جابر خاسته احترامی کرد ( چون فهمیدگزارش

ص: 47

.

صرف تهمت بوده است )سپس ظرف شرابی که از آن می نوشیدند برداشت و به امام (علیه السلام) تعارف کرد. امام (ععلیه السلام) فرمود: گوشت

وخون من با مشروب آشنائی پیدا نکرده است .

پرده و کلاه زینت داده شده بود . «در حالی که درقبر بودند پاسخ داده شد : کرم ها بر این صورت ها می غلطند .»

«آنان مدت ها خوردند و آشامیدند (وعیاشی کردند) و اینک بعد از آنها خوراک (کرم ها) شدند ! سالها ، ساختمان هائی برای حفظ خود ساختند و اکنون ، آن آسمان خراشها را با زن و فرزند گذاشتند و رفتند .»

« آنان چقدر ثروت ها جمع و ذخیره کردند و بعد برای دشمن ها گذاشتند و رفتند .»

متوکل وقتی این سخنان آتشین و اشعار تکان دهنده و ملکوتی را شنید منقلب شد و گریه کرد و اطرافیان او گریه کردند. بعد متوکل دستور داد شراب ها را از مجلس بیرون بردند ، سپس عرض کرد : آقا شما قرض هم دارید؟

امام (علیه السلام) فرمود بلی 4 هزار دینار قرض دارم .

متوکل دستور داد : قرض حضرت را دادند و دستور

ص: 49

داد امام (علیه السلام) را با احترام به منزل برگردانیدند.(1)

آری اگر سخنانی از روی دل و با خلوص نیت و بدون غرض گفته شود در شنونده اثر می گذارد و او را منقلب می گرداند .

ص: 50

که دارای افکار روشن تر و روحیات بهتری بود بیشتر احترام و توجه میکرد .

شاگردان از این مطلب ناراحت شدند و رسما به استاد اعتراض کردند ، که جهت امتیازی برتر داشتن او بر ما چیست ؟

استاد دانا برای اینکه شاگردان به امتیاز معنوی و افکار روشن آن شاگرد پی ببرند و بی جهت عقده ی حسادت آنها تحریک نگردد و به استاد بد بین نگردند گفت: فردا برای شما مطلب را روشن می سازم .

فردا تمام شاگردان برای فهمیدن علت برتری آن شاگرد در محضر استاد اجتماع کردند . استاد هم به هر کدام از آنها مرغی داد و گفت هر کدام بروید در جائی که کسی نیست مرغ را سر بریده بیاورید .

شاگردان هر کدام به گوشه ی خلوتی رفتند و مرغ خود را سر بریدند و نزد داستاد آوردند ولی شاگردی که استاد به او بیشتر احترام می گذاشت چون دارای فکر روشن و ایمان و نیروی معنوی بود هرکجا رفت جای خلوتی پیدا نکرد زیرا

ص: 52

هرکجا می رفت می دید لا اقل خدا هست در صورتیکه استاد گفته است جایی که کسی نباشد مرغ را سر ببرید.

شاگرد مرغ را زنده ، نزد استاد آورد. شاگردان همه تعجب کردند و به او اعتراض نمودند که اگر شاگرد فرمانبرداری هستی ، چرا دستور استاد را در سر بریدن مرغ انجام ندادی؟! استاد نیز بصورت ظاهر اعتراض کرد. .

استاد و آموزگار این است که در عین اینکه مطالب علمی را به دانش آموزان می آموزد لازم است از نظر جنبه های روانی افکار و روحیات معنوی و دینی نیز کوشش فراوان داشته باشد و نتیجه گیری کند .

اگر اطفال و جوانان بی اراده ، سست ، بی بندوبار و عیاش بار بیایند بطور مسلم، تنها دانش ، سودی برای آنها نخواهد داشت و همین مسائل علمی چه بسا آنان را از هستی ساقط می کند !

ص: 54

من کاغذ را خواندم دیدم نوشته است تو فضیلت هایی برای جهاد بیان کردی و من چون از فیض شرکت در جنگ محروم هستم اینک موی سر خود را چیده و در این بسته به تو تقدیم می کنم که آنها را در روز جنگ قید اسب خود نمایی و چون خداوند آنرا می بیند مرا مورد آمرزش خود قرار دهد. ابوقدامه می گوید: من از ایمان و فداکاری آن زن تعجب کردم.

روز جنگ فرارسید کودکی را دیدم که بدون زره و سپر پیاده در جلوصف سربازان قرار گرفته است ، نزدیک او رفتم و گفتم: کودک! این لشکر تو را لگدکوب می کنند بر گرد!

ناگاه نظری به من کرد و گفت تو به من می گویی برگردم در صورتیکه خداوند می فرماید: «ای کسانی که ایمان دارید چون انبوه کسانی را که کافراند ملاقات کنید پس پشت به آنان نکنید» (که از جنک برگردید) . (1)

من چون شوق و وضع رقت آور وی را مشاهده کردم او را بر اسبم سوار کردم یک وقت به من رو کرده گفت :ای

ص: 56

ابوقدامه سه عدد تیر به من قرض بده ! گفتم : امروز روز تیر قرض دادن نیست ولی چون زیاد اصرار کرد سه تیر به او دادم و گفتم شرط آن آن است که اگر خداوند فیض شهادت را نسیب تو نمود فردای قیامت مراهم شفاعت نمایی. او هم شرط را پذیرفت !

جنگ آغاز شد و با دو عدد از تیرهای من دو نفر از رومیان را کشت ، سپس تیری از دشمن به پیشانی او رسید و زمین افتاد با من خدا حافظی کرد . من خود را بالای سرش رسانیدم و گفتم شرط را فراموش ننمایی ؟

گفت: نه.

گفتم: اگر وصیت داری بگو!

گفت: ای ابوقدامه من فرزند همان زنی هستم که موی سرش را به تو داد که قید اسب خودنمائی و بیش از یک سال نیست که پدر من مرده است و اینکه مادر من به مصیبت من هم گرفتار شده از شما درخواست می کنم سلام مرا به مادرم برسان ...

خواهرش از منزل بیرون آمد وقتی مرا دید به منزل رفت وگفت : آه مادرجان ! ابوقدامه آمده و برادرم با او نیست!

مادر بیرون دوید و گفت: ابو قدامه آمده یی به من تسلیت بگویی یا تبریک ؟

گفتم : منظورت از تسلیت و تبریک چیست !

گفت: اگر فرزندم به مرگ طبیعی مرده است به من تسلیت بگو ولی اگر در میدان جنگ کشته شده است تبریک بگو !

گفتم: بلی باید تبریک بگویم فرزندت شهید شد .

زن گفت:شهادت فرزندم علامت دارد . من جریان مرگ او را گفتم .

مادر امانت را باز کرد و عباو زنجیری در آن بود دید و گفت فرزندم در شب های تاریک این زنجیر را به گردن می انداخت و این عبا را هم به سرمی کشید و در ضمن مناجات با خدا می گفت: خدایا مرا از بدن پرندگان محشور نما(1)

اکنون معلوم میشود دعای او مستجاب شده است که

ص: 58

در میدان مرگ جان داده و پرندگان گوشت بدنش را میخورند !

آری مسلمانان از زن و مرد و کودکشان دارای چنین ایمان و فداکاری بودند که آنچنان پیشرفت کردند و امپراطوری های عصر خود را یکی پس از دیگری درهم کوبیدند . و امروز هم وضع زن و مرد ، جوان و کودک مسلمانان و اعمال آنها را می نگریم که هرچه مسلمانان صدر اسلام

صفحات تاریخ اسلام و مسلمین را زینت داده اند اینان صفحات تاریخ را سیاه و ننگین می نمایند و از همین نظر است که در مقابل بیگانگان ذلیل می گردند و ممالک اسلامی بیشتر به مشکلات و نابسامانی گرفتار میشوند .

ص: 59

وقتی که عثمان از جریان با اطلاع شد سخت ناراحت گشت و با خزینه دار اعتراض کرد و گفت : تو خزینه داره ما هستی چرا از انجام فرمان ما خودداری نمودی ؟!

عبدالله ارقم گفت : تو مراخزینه دار مسلمانان کرده یی وخزینه دار تو غلام تو است که باید مطیع محض و غلام حلقه بگوش تو باشد و هر دستوری به او دادی هرچند برخلاف باشد ناگزیر است عملی نماید ، اما من هرگز چنین نیستم. بخدا قسم (چون میخواهی مرا در خیانت خود شریک نمائی) دیگر از طرف تو متصدی بیت المال نخواهم بود .عبدالله چون دید وضع موجود و عمل خود سرانه عثمان و اغراض خصوصی و دلخواه او در مورد بیت المال کم کم او را در هلاکت و زبان های اخروی معنوی قرار میدهد از پست خزینه داری استعفا داد و کلیدهای بیت المال را برداشت و به منبر پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) آویزان کرد و بنابر نقلی کلیدها را آورد پیش عثمان ریخت .

عثمان هم چون میدانست عبدالله ارقم صددرصد گوش به فرمان و غلام حلقه بگوش نیست از استعفای او و

ص: 61

تحویل کلیدها خیلی خوشحال شد و کلیدهارا به غلام خصوص خویش داد و او را خزینه دار بیت المال کرد.

مانند عبدالله ارقم با اینکه هردو را در دست داشت از همه گذشت و کنار کشید. ناگفته نماند که این مطلب از نظر آنان که معتقد به خداوند عالم و پاداش و کیفر او هستند چندان تعجبی ندارد زیرا پول دریاست اگر چه مهم اند ولی نیروی عقیده و ایمان از این بالاتراند. سود دنیوی خوب است ولی سود الهی بالاتر از آن است .

ص: 63

معاویه : بلی به خدا سوگند تو در یک مورد به من خیانت کردی و مرا در بدبختی و زیان انداختی.

عمروعاص : در چه مورد ؟

معاویه : در موقعی علی بن ابی طالب (علیه السلام) مرا به جنگ با خود دعوت کرد، تو با اینکه شخصیت و عظمت او را میدانستی مرا به صورت خیرخواهی تحریک کردی و وادار به جنگ او نمودی .

عمروعاص : یا امیرالمؤمنین مقصود من از این کار خیانت و ضرر به تو نبود بلکه من میخواستم با او بجنگی تا به یکی از دو سعادت برسی یا علی(علیه السلام) رابکشی و بدین وسیله شرافتی برشرافت های تو افزوده شود و در زمامداری نیز بی رقیب باشی و اگر علی(علیه السلام)تو را کشت به رفاقت و همنشینی شهیدان راه خدا و صلحا و نیکان که بسیار جای خوبی دارند نافل کردی !

معاویه : بخدا سوگند این سخن توخیانت و ضرر آن در حق من بدتر از آن خیانت است. زیرا بخدا قسم من میدانم که در جنگ با علی (علیه السلام) اگر کشته می شدم به جهنم

ص: 65

میرفتم و اگر هم او را میکشتم بازهم جای من دوزخ بود !

عمروعاص : اگر چنین است پس برای چه به جنگ و مخالفت او قیام کردی ؟

معاویه : الملک عقیم (1)

منظور معاویه این است که در ریاست و حفظ آن ، دوستی و خویشاوندی مورد توجه نیست . پدر پسر را می کشد وفرزند پدر را تا بتوانند ریاست خود را حفظ کنند .(2)

ص: 66

داد که اشعار خود را تکرار کند. ابن عایشه هم اشعار خود را تکرار می کرد. ولید بی اندازم در اثر شنیدن اشعار عشقی از خود بی خود شد تا جائیکه از جا بلند شد و تمام اعضاء بدن ابن عایشه حتی عضو مخصوص او را بوسید و لباسهای خود را بیرون آورده عریان شد و روی ابن عایشه ریخت ... تا بالاخره دیگران که وضع را خیلی بیشرمانه دیدند لباسی آورده به خلیفه پوشانیدند !!

آقای خلیفه نشست وهزار دینار پول و اسب بسیار عالی به ابن عایشه داد و گفت: بر اسب سوارشو و روی فرش های من راه برو که تا ابد جگر مرا آتش زدی .

از این رو ولید یک روز در حالیکه شراب خورده مست بود وارد اطاق یکی از زنان خود شد دید قرآنی آنجا گذاشته است آن را برداشت و برای خورسندی خاطر و پیروزی خویش تفالی به قرآن زد و آن را باز کرد دید این آیه در مورد سرنوشت او آمد «وَاسْتَفْتَحُوا وَخَابَ کُلُّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ (15)» (1) یعنی فیصل کار خواستند و هرستمکار ستیزگری ناامید شد.

ولید چون دید قرآن برخلاف مرادش او را محکوم کرده و مطرود و ناامید و زیانبار معرفی کرد سخت ناراحت شد . و به قدری دیوانه ومغرور و از خودراضی بود که نه تنها متنبه نشد و خود را اصلاح نکرد بلکه دستورداد که کمان مرا بیاورید ! کمان او را آوردند قرآن را در مقابل خود گذاشت و کمان را کشید و قرآن را تیر باران کرد و آن قرآن را پاره پاره کرد و گفت :

اتوعد کل جبار عنید *** هاانا ذاک جبار عنید

ص: 69

اذا ماجنت ربک یوم حشر *** فقل یا رب مزقنی الولید(1)

یعنی آیا میترسانی هر ستمگر ستیزه جو را ؟!

بلی منم ستمگر ستیزه جو! وقتی که روز قیامت نزد خدایت رفتی بگو : پروردگارا ولید مرا پاره کرد .

از اشعاریکه ولید خوانده است به خوبی معلوم می شود که قرآن و خدا را مورد مسخره و استهزاء قرار داده است و در اشعار دیگرش می گوید:

تلعب بالخلافة هاشمی *** بلاوحی اتاه ولاکتاب فقل لله یمنعنی طعامی *** وقل لله یمنعنی شرابی

پیغمبر هاشمی (پیغمبر و اوصیاء آن حضرت ) با ریاست بازی می کردند و کتاب و پیامی برای او نیامده بود . بخدا بگو غذای مرا بازگیرد ! بخدا بگو آشامیدنی مرا منع کند.(2)

معلوم میشود که اساس آقای خلیفه ایمان و عقیده ای بخدا و قرآن و پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نداشته است .

ص: 70

بلی قرآن مجید می فرماید: «ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاءُوا السُّوأَی أَنْ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَکَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِئُونَ (10)»(1)

یعنی عاقبت و سرانجام کسانی که گناه و معصیت انجام می دهند این است که منکر آیات خدا شده و آنها را مسخره می کنند .

* * *

چه بسا افرادی که در اجتماع هستند و در اول تا حدودی معتقد به امور دینی می باشند و عباداتی هم انجام می دهند ولی در اثر گناه و معصیت کم کم روان آنان آلوده شده و مانند ولید اساسا منکر خدا و دین شده و تمام مقدسات دینی را مورد حمله و استهزاء قرار می دهند و قرآن را پاره پاره میکنند!!

باید توجه داشت که پاره کردن قرآن و تیرباران کردن آن دو راه دارد : یک راه ، راهی که ولید پیمود و راه دیگر این است که انسان خلاف دستور خدا عمل کند و قوانین آن را کنار بگذارد و به آن بی اعتنائی و توهین کند !

ص: 71

تاجر بغدادی گفت: یکی از تجار بصره احتیاج به یک نویسنده دارد که منشی دفتر تجارت خانه او باشد ولی چون مردی بسیار بخیل است کسی نزد او نمی رود . مرد بغدادی گفت: چون فعلا کار من به اینجا کشیده شده هرچه بدهد من حاضرم منشی اوشوم .

تاجر بغدادی او را به تاجر بصره ای معرفی کرد و با مزد ماهی دو مثقال نقره نزد او به کار پرداخت .

وی می گوید:من مدت شش ماه که نزد او کار می کردم حتی یکبار هم مرا منزل خود نبرد تا اینکه روزی کاری پیدا کرد مرا به خانه خویش فرستاد . من وقتی درب خانه او رفتم کودکی را دیدم با وضعی دلخراش و لباسهای پاره و رقت آور از خانه ی او بیرون آمد وقتی از پدر او سوال کردم خود را فرزند تاجر معرفی کرد. من وقتی ثروت بیش از اندازه او را ملاحظه کرده و این وضع نکبت بار فرزند او راهم دیدم با خود گفتم:

مردی که این قدر بخیل باشد که از این همه ثروت ، لباس آبرومندی برای فرزند خود تهیه نکند سزاوار نیست که من نزد او بمانم و تصمیم گرفتم که از نزد او بروم!

ص: 73

نداشتیم کاسه کله را نمکدان کردم. چند روز بعد هم مجددأ مریض شد و مرد و از مال او هزار مثقال طلا (در حدود35هزار تومان) به من رسید من هم به وطن خود بغداد بازگشتم و پس از سه سال برای کاری به بصره آمدم گفتند امروز پسر او مجلس مهمانی دارد . من هم به منزل او رفتم دیدم هزار کله بره به اضافه غذا های دیگر آوردند که معلوم شد هزار بره در آن روز برای یک جلسه ضیافت کشنه اند !!

پس از صرف غذا که مردم رفتند من جریان آن روز پدر او را که با آن همه ثروت، من یک کله بره از پول خودم برای او خریدم و او مدت پنج روز با آن زندگی کرد ، برای فرزندش نقل کردم.

جوان در حالیکه با پدر سخن می گفت، فریاد زد: اکنون توحمیم ( آبهای کثیف وسوزان جهنم ) را نوش جان کن و من باده لعل!(1)

ص: 75

عبدالله وقتی این جمله را شنید به گریه افتاد، به طوریکه اشک چشم او جاری شد سپس گفت : ای ابو یوسف مرا به جمعیتی (شیعه) نسبت دادی که میترسم از آنان نباشم .

سپس قاضی گواهی او را پذیرفت . (1)

عبدالله بن ابی یعفور کسی است که امام صادق (علیه السلام) درباره او فرمود: «ماوجدت احدا یقبل وصیتی ویطیع امری الا عبدالله بن ابی یعفور ، (2)یعنی من کسی را نیافتم که سفارش های مرا به پذیرد و پی دستور من باشد مگر عبدالله بن ابی یعفور .

عبدالله کسی است که به امام صادق (علیه السلام) عرض کرد: بخدا قسم اگر شما اناری را پاره کنی ویک قسمت آن را بفرمایی حلال است و قسمت دیگر آن را بفرمایی حرام است به طور مسلم من گواهی می دهم که آنچه فرموده ای حلال است حلال می باشد و آنچه فرموده یی حرام است، حرام خواهد بود . (3)

ص: 77

امام صادق (علیه السلام) دوبار به او فرمود: « خداوند تورا رحمت کند.» و موقعی که عبدالله بن ابی یعفور از دنیا رفت امام صادق (علیه السلام) مفضل را مخاطب قرار داده و پس از دعا در حق عبدالله با جملات بسیار جالب از او تعریف و تمجید کرد و مطالبی درباره عظمت او فرمود که شاید درباره هیچ یک از دوستان شیعیان خود فرموده باشد. (1)

شیعه می دانیم و خیلی هم باد به دماغ می اندازیم .

امام صادق (علیه السلام) فرمود: شیعیان من کسانی هستند که شکم و عورت خود را از حرام حفظ کنند و کوشش آنان در اطاعت خدا، زیاد و سخت) باشد و برای خدا کار کنند و امید به ثواب و ترس از عذاب خدا داشته باشند.(1)

ص: 79

فاسق امانت دار!!

پس از روزها که فکر و تفحص گر مرد با ایمانی را پیدا کرد و مال خود را نزد او به امانت گذاشت ، اتفاقا طولی نکشید که آن مرد از دنیا رفت و فرزند فاسقی داشت که در کوتاه ترین زمان ، ثروت پدر را صرف عیاشی کرد تا بالاخره ثروت پدر را تمام کرد !!

صاحب « امانت »گفت: آه که پسر فاسق مال مرا هم که نزد پدرش به ودیعه بوده است از بین خواهد برد. روزی نزد او رفت و گفت: مالی از من نزد پدرتو به امانت بوده است مبادا آن را از بین ببری؟ .

پسر فاسق گفت: خیر، مال تو موجود است. هر موقع : ص:80

وضع ساده ای که داشت: ریش بلند، کلاه نمدی به سر، چپقبلندی هم در جیب وارد تهران شد. وقتی درب منزل همیشگی پسرش رفت صاحب منزل گفت امشب جلسه ی عقد پسر توست و آدرس منزل عروسی را به او داد. پدر هم با همان قیافه و سوغات ها وارد مجلس عقد شد.دیگران که از آمدن آن پیرمرد و سوغات های او در شگفت بودند از حال او سؤال کردند مرد دهاتی هم خود را پدر داماد معرفی کرد و در کنار پسر آمده

به احوال پرسی پرداخت پسر که زود از دروغ خود رسوا شده بود و این خود نشانه بی شخصیتی او بشمار میرفت سر خود را پایین انداخته بود و چیزی نمی گفت و برادر عروس که از اول با این ازدواج موافق نبود فورا جلو آمده، گفت چرا تو دروغ گفتی و خود را پدر مرده معرفی کردی ؟ سپس ظرف شیرینی را به سر او کوبید پسر هم متقابلا به دفاع پرداخت و ظرف شیرینی دیگر به کله برادر عروس زد و جمعی نیز به طرفداری از طرفین قیام کردند و مجلس عقد بصورت میدان جنگ و ظرف های شرینی هم به شکل اسلحه در آمد (1).

ص: 83

سلامت هستی که دیگران گرفتار آن می باشند و شکر آن را می نمایی؟ مرد عاجزو کورعرض کرد: من بهترهستم از کسانی که خداوند آن معرفت و ایمان شناسائی خودش را که در دل من گذاشته است در قلبشان قرار نداده است.

عیسی (علیه السلام) فرمود :دست خود راجلو بیاور! وقتی عاجز دست خود را پیش آورد حضرت عیسی به امر خداوند عالم او را شفا داد که در همان وقت سالم و زیبا گشت به طوری که از تمام مردم از نظر جسمی وصورت بهتر شد و از آن به بعد همراه حضرت عیسی (علیه السلام) به راه افتاد و از شاگردان مخصوص حضرت عیسی(علیه السلام) گشت(1)

آری ایمان به خداوند عالم و تقوی و پرهیزکاری از هر نعمتی بالاتر است که در برابر آن تمام ناراحتی های گرفتاری های جسمی و مادی ناچیز است.

بزرگ وخانمانسوزی است که تمام نعمتها وخوشی های مادی وظاهری در برابر آنبی ارزش و کوچک خواهد بود. و چنان که علی (علیه السلام) می فرماید: بدانید که از جمله بلاها فقر و تنگ دستی است و سخت تر از تنگ دستی مریض بودن بدن و جسم است و سخت تر از مرض . جسم،مریض بودن روان انسان است (بواسطه اخلاق فاسد و بی ایمانی) بدانید که از جمله نعمت ها مال زیاد است و بهتر از مال زیاد سلامتی جسم و بدن است و بهتر و بالاتر از سلامتی بدن سلامتی روح قلب انسان است که دارای تقوی و پرهیزکاری (وایمان و اخلاق خوب باشد»(1).

ص: 86

مرد جواب داد :

امروز آن را در یکی از کوچه های مکه پیدا کردم و راستی چه قدر پول در آن است!!

همسرش که زن با ایمانی بود گفت: آه شوهرم ! مبادا یک دانه از آنها را مصرف نمایی زیرا مسلما این کیسه مال یک نفر مسلمان است که از راه دور به زیارت خانه خدا آمده است و مخارج سفر او می باشد که اکنون آن را گم کرده و در غربت در مانده و معطل خواهد ماند، ماگرچه فقیر هستیم اما هر چه باشد در وطن خود می باشیم ولی اوغریب و دور از وطن است. از این گذشته این پول ها مال مردم است و برای ما حرام می باشد و در هر صورت توهم فعلا مدیون صاحب آن شده ای و باید بروی صاحب آن را پیدا کنی و پولش را باز گردانی و ما باید توکلمان بخدا باشد. خداوند اگر خواست از راه حلال هم می تواند برای ما پول برساند ! بلند شو برو حتما صاحبش را پیدا کن!

کردن صاحبش در کوچه های مکه به راه افتاد . ناگاه دید بک نفر فریاد میزند : آی مسلمانان من یک کیسه پول که هزار اشرفی در آن بوده دیروز گم کرده ام هرکس پیداکرده به من ردکند !

مرد فقیر پیش آمد و از خصوصیات آن سؤال کرد صاحب پول هم علامت های آن را بیان کرد شخص فقیر که دید درست می گوید کیسه را به او تحویل داد .

صاحب کیسه پول گفت : همراه من بیا و او را به منزل خود برد و 9 کیسه دیگر که در هر کدام هزار اشرفی دیگر بود به فقیرداد !!

فقیر گفت : مرا مسخره کرده ای! این کیسه ها را چه کار کنم !

صاحب کیسه گفت : خیر من اهل عراق هستم ، وقتی خواستم به حج بیایم یکی از تجار عراق نزد من آمد و گفت: من ده هزار اشرفی دارم میخواهم به یک شخص با ایمان بدهم که در راه خیر صرف شود و ثوابی برده باشم تو اینها را ببر مکه و روز اول یکی از کیسه ها را بینداز در راه و فردای

ص: 89

آن روز به مردم اعلان کن که هرکس پیداکرده بیاورد و اگرکسی نیاورد کیسه دوم را بینداز تا هرکس آورد معلوم میشود او با ایمان بوده و از خدا می ترسد و او همان کسی است که من میخواهم هرچه از پول ها هست به او بده او هرچه خودش احتیاج دارد صرف می کند و بقیه را چون مؤمن است در راه خیر صرف می نماید و بطور حتم من هم به نوایی خواهم رسید.من دیروز خودم این کیسه را انداختم و اکنون که تو آوردی

معلوم می شود آن کس که آن تاجر میخواهد پول هایش به او برسد تو هستی!

مرد فقیر ده کیسه را که مجموعة ده هزار اشرفی طلا در آن ها بود برداشت به منزل آورد و جریان را برای همسرش بیان کرد!

همسرش گفت نگفتم : اگر خدا بخواهد از راه حلال هم می تواند برای ما پول و مال برساند ؟! (1)

آری همسر شایسته در زندگی مادی و معنوی انسان یکی از عوامل سعادت به شمار می رود چنان که امام حسین (علیه السلام)

ص: 90

می فرماید: هرکس چهار مطلب به او داده شده باشد سعادت دنیا و آخرت سبب او شده است : .

1_ورعی که او را از کار حرام حفظ کند.

2_حلمی که با آن در مریم زندگی کند .

3_دانشی که جهالت جاهل را از بین ببرد .

4_زن شایسته ای که در کار دین و دنیا به او کمک کند.(1)

ص: 91

العمل، راگفت .

حاکم مدینه وقتی آن جمله را از مؤذن شنید فهمید که افرادی او را مجبور کرده اند آن جمله را بگوید و اوضاع وخیم و انقلابی است و کم کم ممکن است دامنه ی نقلاب توسعه پیدا کند و او هم جانش در معرض خطر قرار گیرد . از این رو بر اسبی سوار شد و باعجله از مدینه فرار کرد .

عبدالله تا زمان هارون الرشید زنده بود و از آنجا که مردی انقلابی بود و هارون هم از اینگونه افراد در مورد خلافت خود خایف بود او را گرفته زندانی کرد و در زندان تحت شکنجه قرارش داد .

عبدالله از رنج های زندان به تنگ آمد و نامه ای بسیار تند و زننده برای هارون نوشت.

هارون وقتی نامه ی او را خواند گفت : این مرد از طول زندان و زحمت های آن خسته شده و این نامه را به من نوشته است که از دست او ناراحت شده او را بکشم تا راحت شود سپس هارون به وزیر خود جعفر برمکی دستور داد : عبدالله را از زندان بیرون آورد و او را در منزل خود

ص: 93

جای دهد و وسائل راحتی او را فراهم سازد.

جعفر برمکی هم از بغض و دشمنی که با خاندان پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم) داشت و از آنجا که میخواست خود را بیشتر مقرب در گاه هارون کند دستور داد عبدالله را از زندان بیرون آوردند سپس دستور داد : وی را گردن زدند و شهیدش کردند؛

جعفر سرعبدالله را در طبقی گذاشته، روپوش هم بر آن کشید و برای هارون هدیه فرستاد. هارون وقتی سر عبدالله را دید ناراحت شد و از رفتار جعفر خوشش نیامد سپس به او گفت: چرا عبدالله راکشتی ؟!

جعفر گفت : چون او به جناب خلیفه جسارت کرده بودخواستم او را نابود کنم و انتقام بگیرم. .

هارون گفت: این خطای تو که عبدالله را بدون اجازه من کشتی از جسارت او بالاتر است .

هارون دستور داد عبدالله را غسل دادند ، کفن کردند و با احترام دفن نمودند !!

ص: 94

کسی که برای رسیدن به منظوری معصیت و نافرمانی خدا را انجام دهد همان کار زودتر او را در آنچه از آن ترس دارد می اندازد و همان عمل بیشتر سبب نرسیدن به مقصودش میشود .

ص: 96

را مأمور کرد آنها را با کتاب کلیات جامی برای سلطان یعقوب ببرد و به وی دستور داد در کتابخانه رفته و کتاب کلیات را از کتابدار بگیرد و در ضمن هدایا به آذربایجان ببرد!

امیرحسین نزد کتابدار رفت و کلیات را خواست . اتفاقا کتابدار فتوحات مکیه را که از نظر جلد و قطر شبیه کلیات جامی بود اشتباها بدست او داد. امیر حسین هم در آن را باز نکرد و در توشه خود گذاشته بطرف آذربایجان حرکت کرد!

سلطان یعقوب غرار گیرد ، فورا گفت : نه قربان من در این سفر به دوست بسیار عالی و مونس خوبی داشتم که هرگز احساس خستگی و رنج سفر را نکردم.

سلطان یعقوب : مگر دوست و مونس تو چه کسی بود ؟

امیرحسین : قربان، کتاب کلیات جامی را که جناب سلطان حسین برای شما به عنوان هدیه به وسیله ی من فرستاده است همراه داشتم و از خراسان تا آذربایجان آن را می خواندم و سرگرم مطالعه و دقت در مطالب آن بودم !

سلطان یعقوب : آه مگر آن کتاب را آورده ای ؟.

امیرحسین : بلی اینک درضمن اثاثیه من است .

سلطان یعقوب : به، آفرین ، مرحبا چقدر خوش وقت شدم ! زود آن را بیاور به بینم که مدت ها است درصدد پیدا کردن آن می باشم .

امیر حسین از اینکه دروغش گرفته است خوشحال به نظر می رسد و فورا در خورجین را باز می کند و کتاب ص:99

را تحویل سلطان یعقوب می دهد . او هم با اشتیاق تمام کتاب را گرفته و در آن را باز می کند ولی یک مرتبه قیافه اش درهم می شود و با تعجب نگاهی به امیرحسین کرده می گوید: اینکه فتوحات مکیه است !

چرا دروغ گفتی چرا مرا فریب دادی؟! معلوم می شود تو از وقتی این کتاب را گرفته ای اساسا در آن را هم باز نکرده ای که بدانی کتاب را اشتباه آورده یی .

امیرحسین می گوید : من از رسوائی و دروغ خود به قدری شرمنده شدم که حاضر بودم همان وقت بمیرم. سر را پائین انداخته و بدون خداحافظی مراجعت کردم .

آری چون دروغ باعث رسوائی انسان میگردد(1)

و سبب سلب اطمینان و صد ها زیان دنیوی و اخروی می گردد اسلام شدیدا آن را نهی کرده است از جمله شخصی به پیغمبر اسلام عرض کرد: آیا مؤمن زنا می کند ؟

فرمود: گاهی ممکن است.

عرض کرد: دزدی می کند ؟

ص: 100

فرمود: گاهی ممکن است .

عرض کرد:دروغ میگوید؟

فرمود: نه. (1)

ص: 101

نژادی بود و عملا به جهانیان فهماند کم رنگ و ثروت و طایفه موجب برتری نیست و فقط کمال معنوی و پرهیزکاری است که شخصیت انسان را بالا می برد.

بلال تا وقتی که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) زنده بود. مرتب در وقت نمازها ، یا موقعی که احتیاج می شد اذان می گفت ولی

موقعیکه آن حضرت از دنیا رفت و دیگران مقام خلافت را اشغال کردند و علی (علیه السلام) که خلافت واقعی را دارا بود برحسب ظاهر از خلافت کنار زده شد، بلال از منصب خود کناره گیری کرد و نه تنها اذان نگفت بلکه با ابوبکر هم بیعت نکرد و این عمل، ضرری برای مقام خلافت اشغالی بشمار میرفت !!

روزی عمر با بلال برخورد کرد به او گفت: آقای بلال آیا امروز نباید از روی حق شناسی با ابوبکر بیعت کنی و برای او اذان بگویی و بدینوسیله حق او را ادا نمایی مگر ابوبکر تو را از غلامی آزاد نساخت !

بلال که راستی روحش از اغراض و صفات رذیله آزاد شده بود در پاسخ عمر گفت : اگر ابوبکر مرا برای خدا آزاد کرده است دیگر چه توقعی از من دارد و اگر مرا برای

ص: 103

غیر خدا آزاد کرده اینک من در اختیار او هستم اما در مورد بیعت من با کسی که پیغمبر او را به خلافت نصب نکرده بیعت نمیکنم و بیعت کسی که پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) او را به خلافت نصب کرده (علی-علیه السلام) تا روز قیامت در گردن ماست .(1)

بلال در مدینه برای آنان زیان آور است و هر روز مردم از علت اذان نگفتن او پرسش می کنند و او هم این قبیل سخنان را در پاسخ می گوید تصمیم گرفتند او را جایی بفرستند که هرگز او را نبینند !!

بلال آزادهم که قهرا طاقت دیدن آن همه حق کشی ها را نداشت از مدینه به شام رفت و پس از مدتی از دنیارفت و در باب صغیر دمشق دفن شد .(1)

آری آزاد مرد و آزاد زن ، کسی است که از اسارت در برابر مال، مقام ، اغراض و هوس ها آزاد باشد ، زیرا آزادی واقعی جز این نخواهد بود چنانکه علی (علیه السلام) می فرماید: هرکس هوی و هوس ها و خواسته های شخصی را در برابر خواسته های خدا کنار بگذارد آزاد می باشد.»(2)

ص: 105

به دستور مأمون این بود که هروقت حضرت رضا(علیه السلام) می خواست وارد شود همه به احترام آن حضرت از جا بلند می شدند و پرده را بالا می زدند تا اینکه حضرت رضا (علیه السلام) واردشود .

آنان خواستند جسارتی به امام رضا (علیه السلام) بنمایند، لذا همگی پس از مذاکرات خصوصی گفتند:وقتی امام رضا(علیه السلام) وارد شد هیچکدام از جای خود بلند نمی شویم و پرده را هم بالانمی زنیم و بنا گذاشتند که هیچکدام از این اعتصاب کار تخلف ننمایند .

آن روز وقتی که امام هشتم (علیه السلام) خواست وارد شود همگی بی اختبار از جای خود بلند شدند و پرده را بالا زدند تا اینکه حضرت واردشد، بعد متوجه رفتار خود شدند و خویش را ملامت کردند و تصمیم گرفتند که روز بعد اعتصاب را نشکنند .

روز بعد وقتی حضرت خواست وارد شود آنان باز بی اختیار همگی از جا بلند شدند ولی پرده را بالا نزدند ناگهان دیدند باد تندی وزید و پرده را بیش از آنچه آنها روزهای پیش بالا می کردند بالا برد و وقتی امام رضا (علیه السلام) وارد شد باد ایستاد و پرده به جای خود برگشت . آنان وقتی این وضع را دیدند بی اندازه در شگفت شدند و با خود گفتند :

ص: 107

ای جمعیت این مردی است که نزد خداوند دارای مقام بزرگی است و خداوند به او توجه خاصی دارد . آیا ندیدید چون شما پرده را بالا نکردید خداوند باد را برای او فرستاد و در اختیار وی قرار داد تا پرده را برایش بالا ببرد همان طوریکه خداوند باد را در اختیار حضرت سلیمان قرارداد و به او کمک کرد. برگردید در خدمت او و نسبت به او احترام کنید که این کار برای شما بهتر خواهد بود .

از آن به بعد عقیده ی همگی آنان درباره ی امام هشتم (علیه السلام) زیاد شد و به خدمت آن حضرت مانند سابق آغاز کردند و در عمل خود کوشا بودند .(1) * * *

آری کسی که دارای تقوی و ایمان به خداوند باشد، خداوند عزت و مقام او را زیاد می کند و در نظر دوست و دشمن وی را آبرومند و عزیز می گرداند ، بطوری که دست دشمن و مغرض هرگز نمی تواند او را کوچک و ذلیل نماید .

ص: 108

شراب می خورد و به همسایگان خویش و از جمله ابو بصیر نیز اذیت می کرد و آسایش آنها را در معرض خطر فرار داده و سلب کرده بود !!

ابو بصیر می گوید : من کرارا او را نصیحت می کردم و پیوسته به او می گفتم این قدر گناه و عیاشی نکن اینقدر باعث ناراحتی و سلب آسایش من نشود ولی او همچنان به روش خود ادامه می داد !!

بالاخره چون اصرار من زیاد شد گو اینکه کم کم به خود آمده بود اما روزی به من گفت : آقای ابابصیر من کسی هستم با این حالی که می بینی گرفتار شده ام ولی تو مردی هستی آزاد و درستکار اگر امکان دارد تو این وضع نکبت بار و آلودگی های مرا برای مولایت امام جعفر صادق (علیه السلام) توضیح بده و راه چاره ای برای من پیدا کن امید است خداوند عالم مراهم بوسیله تو هدایت کند و سعادتمند گردم!

ابو بصیر می گوید: گفتار این شخص در نظر من بود تا اینکه در مدینه خدمت امام صادق (علیه السلام) مشرف شدم و احوال

ص: 110

همسایه ی خود و گفتار وی را به عرض رسانیدم . امام صادق(علیه السلام) فرمود : وقتی که به کوفه رفتی به دیدن تو می آید به او بگو جعفر بن محمد (علیه السلام) به تو می گوید : آنچه با تو هست (از شرب خمر و مال های حرام و رفتار ناشایسته) از خود دور نما من هم نزد خداوند بهشت را از برای تو ضمات خواهم کرد .

فرمود ؟

من برای اوقسم خوردم که امام این مطلب را در باره تو فرمود .

همسایه ام گفت : همین قدر کافی است . خدا حافظی کرد و بیرون رفت چند روز از این جریان گذشت روزی کسی را فرستاد و مرا به خانه خویش دعوت کرد وقتی که درب خانه او رفتم دیدم در خانه بسته است او را صدا زدم پشت در آمد وگفت:ای ابا بصیر من برهنه هستم اگر امکان دارد یک دست لباس برای من بیاور تا آن را بپوشم و درب منزل را باز کنم من نزد بعضی از دوستانم رفتم و یک دست لباس برای او تهیه کردم و آمدم به او بدهم . همسایها م لباس ها را از پشت در گرفت پوشید و درب را باز کرد به خانه او رفتم دیدم هیچ چیز در آن وجود

ندارد. او گفت من به فرمان امام (علیه السلام) عمل کردم . تمام اعمال ناشایسته خود را کنار گذاشتم و آنچه مال و اثاثیه خانه داشتم حتی لباس های بدنم را چون از مال حرام بود به فقرا انفاق

ص: 112

کردم. کمی آنجا مانده و بیرون آمدم. ابوبصیر می گوید: چند روز از این داستان طول کشیده بار دیگر مرا به خانه خود دعوت کرد. موقعی که پیش او رفتم دیدم در بستر بیماری افتاده و چیزی ندارد . چند روزی نزد او رفت و آمد می کردم و از او پذیرائی می نمودم یک روز وقتی کنار بستر او رفتم دیدم در حال جان دادن است ناگاه از هوش رفت و باز به هوش آمد و به من گفت: مولایت به عهد خویش وفا کرد ! و از دنیا رفت .

ابو بصیر می گوید: من او را دفن کردم و پس از مدتی که در مدیند خدمت حضرت صادق (علیه السلام) رسیدم ، هنوز یک پایم در صحن منزل و پای دیگرم در دهلیز بود که امام صادق(علیه السلام) فرمود: ای ابا بصیر ما عهد خود را درباره همسایه ات وفا کردیم . (1)

ص: 113

بودند ابوبکر را معرفی کردند. راهب در مقابل او قرارگرفته و گفت : نام تو چیست؟

ابوبکر: عتیق(1)

راهب : نام دیگرت چیست ؟

ابوبکر: صدیق.

راهب: نام دیگرت

ابوبکر : من نام دیگری برای خود سراغ ندارم .

راهب : آن کسی که من می خواهم تو نیستی!

ابوبکر : خوب بگو بدانم حاجت تو چیست ؟

راهب : من از سرزمین روم آمده ام تا مسائلی از امین این امت پرسش کنم اگر پاسخ صحیح داد مسلمان شوم و این طلا و نقره ها را هم به او بدهم که میان شما تقسیم کند و آنچه به من دستور داد اطاعت نمایم . و اگر جواب نداد مال ها را می برم و مسلمان نمیشوم !

ابوبکر : مسائل خود را سؤال کن.

ص: 115

راهب : نه بخدا قسم تا به من امان ندهید پرسش نمی کنم !

ابوبکر : بگو تو در امان هستی .

راهب : من سه مسئله دارم اول اینکه بگو بدانم آنچه از برای خدا نیست چیست ؟

دوم : چیزی که نزد خدا نیست چه می باشد ؟

سوم : بگو بدانم چه مطلبی است که خدا آن را نمی داند . ؟

ابوبکر کمی فکر کرد و بدنش به لرزه افتاد گفت: عمر را بیاورید او نیز آمد و سؤالات را گوش کرد اما بدنش

بلرزه افتاد و گفت : نمیدانم. ابوبکر گفت عثمان را بیاورید او نیز آمد و پس از شنیدن پرسشها سر خود را پائین انداخت و گفت : من هم نمیدانم . و همه متحیرانه سر به زیر شدند !!

راهب : آه که شما ( چقدر ستمگرید) مقام بزرگی را اشغال کرده اید و هیچ لیاقت و قدرت اداره آن را ندارید!

پس راهب برخاست برود ، ابوبکر فریا دزد: ای دشمن خدا اگر امان نداشتی زمین را از خون تو رنگین می کردم !

ص: 116

و آنچه را خدا نمی داند چیست ؟

علی(علیه السلام) : برشخص دانائی وارد شده ای اما آنچه از برای خدا نیست این است که خدا یکی است و رفیق و فرزند برای او نیست و آنچه نزد خدا نیست ظلم است که نزد خدا نبوده و او به کسی ستم نمی نماید و آنچه را خدا نمی داند شریک است که خداوند برای خود در حکومت خود کسی را شریک نمی داند .

دانستم . و تو از هر کسی به این مقام شایسته تر می باشی اکنون بگو بدانم حال تو با این مردم چگونه است؟ .

علی (علیه السلام) او را به مطلبی که خودش خوب فهمید پاسخ داد سپس راهب از جا بلند شد و طلا و نقره ها را به علی (علیه السلام)

تسلیم کرد و آن حضرت هم تمام پول ها را در همان مجلس در میان فقرا و بینوایان مدینه تقسیم نمود !

راهب هم مسلمان شد و با اطرافیانش به وطن خویش باز گشت. (1)

آری ریاست طلبان و مردمان دنیا دوست با زور تبلیغات و تهدید و تطمیع فراوان می خواستند مقام خلافت اسلامی را اشغال کنند و حق را زیر پرده نگاه دارند ولی از آنجا که حق همیشه پیروز است و خورشید بطور دوام زیر ابر نمی ماند بطلان کار آنان در چنین مواقعی ظاهر می گشت

و حقانیت علی (علیه السلام) مانند خورشید تابناک آشکار می شد !

ص: 119

سر راه را بر او گرفت و گفت: من می خواستم برای تجارت به سفری بروم و برای احتیاط کار خود دو هزار زر طلا و اشرفی در کیسه ای کرده و در آن را مهر کردم و نزد قاضی شما که به ظاهر امین ترین افراد این شهر به شمار می رفت به امانت گذاشتم. اتفاقا سارقین در سفر،مال التجاره مرا بردند و اکنون که به شهر آمده ام و کیسه خود را از قاضی گرفتم و به منزل برده ام درب آن را باز کردم می بینم بجای زر و اشرفی خورده مس و آهن در کیسه است وقتی به او مراجعه کردم گفت مگر مهر کیسه ات برهم خورده ؟ گفتم نه .گفت پس هر چه از اول در آن بوده تغییری نکرده است .

سلطان برای پیدا کردن این استاد نقشه ای را پیاده کرد. نصف شب از بامی که خوابیده بود پائین آمد و باطاق مخصوص خود رفت و روکش متکای خود را با نیزه شکافت و بجای خواب خویش رفت وصبح اول وقت برای مسافرت سه روزه از شهر خارج شد.

مستحفظ اطاق وقتی به اطاق رفت و روکش پاره شده سلطان را دید بسیار ناراحت شد و مطلب را با پیر مردی که دوست او بود در میان گذاشت . پیرمرد گفت : ناراحت مباش نزد استاد احمد رفوگر که تمام رفوگرهای شهر شاگرد او هستند ببر او طوری آنرا رفو می کند که سلطان هرگز متوجه نمی شود . مستحفظ روکش متکارا نزد او برد. او هم با کمال مهارت آن را رفو کرد و به جای خود گذاشت .

سلطان وقتی از سفر آمده و روکش را صحیح دید مستحفظ را احضار کرد و گفت : چه کسی این روکش را رفو کرده ؟ پیرمرد هم استاد احمد را معرفی کرد. سلطان محمود استاد احمد را خواست و گفت: از تو هم

ص: 122

استادتر در این شهر هست جواب داد نه . سلطان محمود گفت : در این مدت کیسه ای را رفو کرده یی؟ گفت : بلی .

سلطان گفت : در کجا ؟ جواب داد: در خانه قاضی و وقتی سلطان کیسه را به او نشان داد گفت : همین کیسه است و محل رفو شده را نشان داد . سلطان گفت: آیا نزد قاضی گواهی می دهی؟

جواب داد: بلی.

سلطان رفوگر را در اطاقی نگاه داشت و قاضی را احضار فرمود و به قاضی گفت : از تو داناتر در این شهر زیاد بوده اند و من تو را مسلط به مال و جان و ناموس مردم کردم چرا به کیسه تاجر خیانت کردی ؟! و کیسه را به فاضی نشان داد.

قاضی گفت: من تاکنون این کیسه را ندیده ام .

سلطان ، تاجر و استاد احمد را احضار کرد، استاد احمد گواهی داد که در فلان روز این کیسه را در خانه تو رفو کردم.

و تاجر هم گفت همین کیسه من است که به آن خیانت کرده ای !

سلطان دستور داد قاضی پول ها را به تاجر رد کرد و او را زندانی نمود سپس دستور داد قاضی را بالای درب کاخ من

ص: 123

به طور معلق به دار بزنید تا مردم کیفر خیانتکار را مشاهده کنند . بعضی از مخصوصین نزدسلطان وساطت کردند که قاضی پیرمرد است او را عفو کنید و به پنجاه هزار دینار جریمه اش نمایید.

سلطان پس از اصرار زیاد پنجاه هزار دنیار را از او گرفت و برای همیشه او را از منصب قضاوت برکنار نمود.(1) و با این ترتیب قاضی خیانتکار به کیفر عمل خویش رسید و شر او از سر مردم برطرف گشت.

ص: 124

جابر می گوید: پس از این مدت وقتی خواستم از نزد امام باقر(علیه السلام) مرخص شوم عرض کردم یابن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) برای من مطلبی بفرمائید. امام فرمود پس از این 18 سال عرض کردم بلی یابن رسول اله شما دریایی هستید که تمام شدنی ندارد و کسی به عمق آن نمی رسد. مطالب علمی و معارف شما تمام شدنی نیست !

پیشگاه خدای کاری نمی کنیم و (بگو) مردم بدون عمل با پرهیزکاری به دوستی ما نمی رسند و روز قیامت کسی از همه حسرش زیاد تر است که کار عدالتی (وخوبی را برای دیگران گفته باشد ولی خودش برخلاف آن رفتار کرده باشد(1).

*دوست واقی

هرکسی میل دارد بداند آیا در دوستی خاندان پیغمبر صادق است یا نه و آیا واقعا دوست آنان می باشد یا نه ؟ آیا راستی می توان میزانی برای آن بدست آورد یا خیر؟

توجه کنید میزان این مطلب را از بیان امام باقر (علیه السلام) به دست آورید !

یکی از شاگردان برجسته حضرت باقر(علیه السلام) جابر جعفی است که رتبه و مقام او نزد آن حضرت مانند رتبه و مقام سلمان نزد پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بود(2)

در هر صورت جابر روزی به محضر امام شرف یاب شد وعرض کرد: امروز نیز میل دارم از بیانات شیوای خویش مرا سرافراز فرمائید .امام (علیه السلام) مطالبی به شرح زیر در مورد

ص: 127

معرفی دوست واقعی خود ایراد فرمود .

مؤمن کسی است که با خود (هوای نفس) مجاهده کند و تا می تواند بر هوس های خویش پیروزگردد. (بلی) او گاهی بر آن ها غالب می شود و زمانی هوس ها براو پیروز می گردند سپس در صورت اخیر) پشیمان می شود و در مقام جبران گناه بر می آید خدا هم توبه ی او را می پذیرد و وی را می بخشده (1). شکی نیست که خوبی و بدی با گفته مردم عوض نمی شود مثلا طلا چیز خوب و با ارزشی است و با گفتن این که خوب . است با افکار خوبی آن تغییری در آن به وجود نمی آید.

انسان از این قاعده مستثنی نیست اگر در اثر صفات شایسته و کمالات و اعمال نیک، خوب باشد با مذمت مردم بر نمی گردد . و در صورتی که آلوده به رذائل اخلاقی وصفات ناپسند و اعمال .زشت باشد با تعریف و تمجید مردم خوب نمی گردد. بنابراین هر کسی باید سعی کند از درون خود خویش را اصلاح نماید و گول حرف مردم را نخورد. .

ص: 129

تمام کارهای زشت و ناپسند که بصورت ناراحت کننده ای در سرزمین حجاز شیوع داشت، مردم را نهی و مذمت می نمود و به اعمال یک و فضائل اخلاقی دستور میداد . این گفتار و ندا های آسمانی در جزیرة العرب مخصوصا مکه که مردم آن بیش از همه جا در لجنزار فساد و اعمال زشت دست و پا می زدند و از خوبی و فضیلت کمتر خبری داشتند بسیار تازگی داشت و شنیدنی بود. صرف نظر از وضع محیط از این نظر که این نوای ملکوتی و سخنان حیات بخش پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) با فطرت انسان نیز موافق بود و مخصوصا طبقات محروم اجتماع آنرا دریچه حیات و سعادتی برای خود می دیدند و برخی از پاک دلانی که قهرا محیط و مردم آلوده آن ها را کنار زده بودند و از آن اوضاع نکبت بار رنج می بردند، شیفته مطالب آن حضرت شدند و آن را برای یکدیگر نقل می کردند. بدین طریق طولی نکشید که مطالب آن حضرت همه جا ورد زبان ها شد و عده ای دور آن حضرت جمع شدند و به وی ایمان آوردند. کم کم زمزمه ها

ص: 131

بگوش مردم اطراف مکه رسید و آنان را ناگزیر ساخت که برای تحقیق بیشتر به مکه بیایند و از نزدیک، آن حضرت را ملاقات کنند و از حقیفت ادعای نبوت آن حضرت آگاه شوند .

باری گفتار ملکوتی آن حضرت در عین مخالفت ها و کار شکنی های قریش و آنان که خود آلوده به هزاران فساد بوده و می خواستند مردم همیشه در آن وضع بمانند تا موقعیت آنها محفوظ تر باشد، روز به روز بیشتر توسعه پیدا کرده و نه تنها در مکه بلکه در سایر نقاط نیز مطالب آن حضرت جائی برای خود باز کرد!!

سخنان رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را می شیدند و به عنوان خبر روز . به نقاط مختلف عربستان انتشار می دادند، بیشتر موجب وحشت سران شرک و بت پرستی شد و به خوبی می دیدند که با پیشرفت رهبر عالی قدر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) وانتشار سخنان آن حضرت جلال و جبروت آنان در خطر نابودی قرار گرفته است، مخصوصا وقتی ملاحظه کردند که حضرت علیرغم تمام ناراحتی ها. و

مخالفت ها باکمال حدیت به کار خود مشغول است و بخصوص از موقعیت بازار عکاظ و اجتماع مردم حداکثر استفاده را می کند ، بیش از هر چیز آنها را تکان داده بود!! .

. از همه ی این ها گذشته وقتی مردم از حال آن حضرت در برابر آن همه مخالفت ها جویا می شدند مخالفین برای خنثی کردن کوشش های پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بعضی می گفتند : ساحر است ، برخی می گفتند : دیوانه است . جمعی او را شاعر معرفی می کردند و عده ای می گفتند: کاهن است و بعضی هم او را دروغگو قلمداد می کردند. مسلمانان هم می گفتند: او پیغمبر است و این اختلاف در گفتار باز علت مهمی برای تحقیق و کنجکاوی مردم بود ..و کم کم عواقب وخیمی را برای آنان

ص: 133

اعلام می داشت. *شورای مکه تشکیل جلسه داد

. وجود پیغمبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) و گفتار آسمانی وی برای آنان که سال ها خود را مالک جان ، مال، ناموس و هستی اکثریت مردم می دانستند بزرگترین ضربه ای بود بر پیکر عظمت و سیادت آنها !

آنان هم هر نقشه ای طرح کردند که از فعالیت آن حضرت جلوگیری کنند به نتیجه ای نرسیدند !!

در چنین وقتی باز همسران شرک و بیدادگری تشکیل جلسه دادند و برای طرح یک نقشه اساسی برای کوبیدن پیغمبر اسلام در «دار الندوه »اجتماع کردند و از «ولید بن مغیره» که بزرگترین پناهگاه علمی و شکافنده مشکلات آنان بود نیز دعوت کردند.

«ولید» به قدری شهرت علمی و نبوغ فکری داشت که او را «ریحانه »قریش می نامیدند و به اندازه ای به خود مغرور بود که به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) میگفت:اگر پیغمبری بر حق است من از تو سزاوار ترم به مقام نبوت زیرا هم زیادتراز تو عمر کرده ام

ص: 134

و هم ثروتم از تو بیشتر می باشد. باری چیزی که بیشتر مورد نظر قریش بود این بود که در پاسخ سؤالات جستجو گران مکه مطلب یک نواختی بگویند که در عین اینکه همه می پذیرند از فکر تحقیق در باره رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بیرون آیند و با آن حضرت تماس نگیرند و از طرفی آن حضرت را متهم کنند که دیگر گفتارش ارزشی نداشته باشد و به دین طریق آن حضرت را بکوبند ولی البته در اینکه چه تهمتی به او بزنند که تاحدودی بتوانند آن را قالب بزند احتیاج به وقت و شور و تبادل فکری داشت ! و رهبر قریش در کنار پیغمبر اسلام (صلی الله علیه وآله و سلم) ولید در صدر مجلس بادی به دماغ خود انداخت و نشست. قریش به او گفتند: ای عبد شمس ( نام دیگر ولید بود ) آنچه محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) می گوید سحر است یا کهانت یا خطبه ؟

- ولید گفت : من باید مقداری از سخنان او را گوش بدهم ، سپس برای شما بگویم مطالب او چیست ؟

ص: 135

ولید از انجمن مخالفین محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) بیرون آمد و برای شنیدن سخنان پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به مسجد الحرام رفت؛ آن حضرت هم در «حجر اسماعیل »، نشسته بود و آیات سوره فصلت را که تازه نازل شده بود قرائت می فرمود . ولیدگوش

فرا داد و پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله و سلم) هم از اول سوره شروع کرد.

بخواندن(1):این قرآن از طرف خداوند بخشنده و مهربان فرود آمده ، کتابی است که ایده های آن برای گروهی که می دانند توضیح داده شده و قرآنی عربی است که بشارت آور و بیم رسان است... اگر «این کافران) از خدا روی بگردانند . بگو من شما را از صاعقه ای مانند صاعقه (که برای عاد و ثمود آمد) بیم می دهم!»

بدنش لرزید

ولید در کناری ایستاد و این جملات تکان دهنده را با دقت گوش کرد و از فصاحت عبارات و حقایق عمیق و تکان دهنده آن که با کمال صراحت ، قاطعیت ، و جذابیت خاصی

ص: 136

ادا شده بود در شگفت شد و مو بر بدش راست گردید و یک مرتبه بدنش لرزید (1) و از آنجا حرکت کرد و به انجمن قریش وارد شد و در مقابلشان با وضع غیر عادی قرارگرفت.قریش هم پس از ساعتی انتظار چشم و گوش به او دوخته بودند به بینند نتیجه تحقیقات ولید به کجارسیده است . ولید به حاضرین گفت : ای جمعیت قریش امروز کلامی از محمد(صی الله علیه و آله و سلم) شنیدم که نه کلام بشر است و نه از سخنان جنیان . حلاوت و شیرنی خاصی دارد و از شاخ وبرگ های آن میوه های عالی و نتایج ارزنده ای فرو میریزد و و از بن آن برکت و رحمت هاپدیدار است. از هر چیزی بزتر است و چیزی از آن بالاتر نیست .

ولید این کلمات را با کمال قاطعیت و صراحت گفت و در پایان آن بدون اینکه حرفی بزند، از انجمن بیرون آمد و به منزل رفت .(2) قریش و اعضاء انجمن از این سخنانی که بزرگترین

ص: 137

رهبر فکری و علمی آنان به نفع پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) گفت و صریحا عظمت و حقانیت او و قرآنش را بیان نمود ، سخت

ناراحت شدند ، زیرا او نه تنها گره ای از کار آنها نگشود بلکه مشکلی بر مشکلاتشان افزود و ممکن بود گفتار مسلمانان را در عقیده خویش محکم تر کند و جمعیتی از قریش را نیز به اسلام بکشاند. قریش گفتند ولید حتما مسلمان کشته است و جمعیت ما نیز از کیش بت پرستی بیرون خواهند رفت .

می دانند و معتقد اند که تو با گفتار خویش گفتار محمد (صلی الله علیه ئ آله و سلم) راز نیت دادی و عظمت او را زیاد تر کردی .: ولید گفت (پسر برادر ! من مسلمان نشده ام ) و با ابوجهل برخاسته به انجمن وارد شدند. ولید در مقابل قریش قرار گرفت و گفت : شما فکر می کنید و می پندارید که محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) دیوانه است و آیا تا کنون رفتار دیوانگان را از او دیده اید ؟

قریش : خدا گواه است که نه .

ولید : آیا خیال می کنید از کاهن است و تا کنون آثار کهانت در او دیده اید ؟.

قریش : خدا گواه است نه ا

ولید : آیا می پندارید او شاعر است و تاحال شده که او شعری بگوید ؟.

فریش : خدا گواه است نه!

ولید : آیا می گویید دروغگو است و تاحال حتی یک دروغ هم از او شنیده اید ؟

ص: 139

قریش : خدا گواه است نه ، بلکه او قبل از نبوت خویش به راستگویی و امین بودن معروف بود . قریش از ولید پرسیدند : به نظر شما باید درباره ی او چه بگوئیم ؟

ولید مدتی سر خود را پائین انداخت فکر کرد و بعد سر برداشت و با قیافه در هم کشیده و ناراحتی که حاکی از نسب و حق کشی او بود گفت

بگوئید او ساحر است ! چه وی دل ها را به خود متوجه کرده و ( به واسطه دین خود ) میان زن و شوهر و پدر و فرزند و برادران را جدایی می اندازد.» (1) چون برخی مسلمان می شدند و از سایر بستگان خود

که مسلمان نبودند کناره گیری می کردند. از آن به بعد قریش به اتفاق کلمه به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نسبت سحر می دادند ولی معلوم بود که این هم تلاش مذبوحانه و اتهامی بی اساس بیش نبود!

ص: 140

زهری روزگاری از فرمانداران بنی امیه بود و در محل مأموریت خود مردی را در اثر کتک کشت.زهری بعد از این عمل سخت ناراحت شد و زیر ضربه های شلاق ندامت و وجدان قرار گرفت. به طوری افکار درونی وی او را ناراحت نمود که دیگر نتوانست خود داری کند لذا از مأموریت خویش استعفا داد و دست از زن و فرزند و خانه و وطن کشید و به مکه رفت.

سال ها در غار کوه و میان سنگ ها منزل کرده بود و از زشتی عمل خویش رنج می برد و دنیا در نظرش تاریک شده بود!

آسایش، غذا خوردن ، خواب و استراحت از وی سلب گشته بود. و از اینکه مورد عفو پروردگار عالم قرار گیرد جدا نا امید شده بود. شب و روز می سوخت و می ساخت و هرآن انتظار می کشید که مرگ او فرارسیده و از این وضع دلخراش آسوده گردد!!

در یکی از سالها از کوهستان به مکه آمد وگونه ای مانند دیوانگان بهت زده و حیران نشست، عده ای از مردم به عنوان اینکه او یک دیوانه است گرد او جمع شده بودند و قیافه او را تماشا می کردند !

ص: 142

را با نیروی عقل و دستورات شرعی کنترل کند و گناه نکند، زیرا گناه آنچنان انسان را به نکبت می کشاند که حتی دانشمندان روانشناسی یکی از علل دیوانگی را گناه و سپس ملامت های و جدان می دانند چنانکه خلبانی که شهر بزرگ ( هیروشیما )را بمباران کرد و هزاران نفر را کشت دیوانه شد. همین زهری اگر امام (علیه السلام) به داد او نرسیده بود دیوانه شده بود و دنیا و آخرت او تباه می گشت !

نکته دوم اینکه در اجتماع ما نیز افرادی هستند که در اثر رفاقت با افراد منحرف به مجالس زشت و سینما و مجلات و... گرفتار گناه و فساد اخلاق و قمار ، سرقت ، مشروب ، تجاوز به مال و ناموس دیگران و بالاخره غرق در منجلاب گناه شده اند و چون از اصلاح خویش و رحمت خداوند نا امید می گردند یا دست به خود کشی می زنند و یا یکباره غرق در گناه می گردند و از سعادت مادی و معنوی محروم

می شوند ، ولی باید توجه داشته باشند که این عمل آنها گناهش بالاتر است و از نظر اسلام نا امیدی از رحمت خدا از گناهان

ص: 146

کبیره شمرده شده و نادرست است پس هر کس و در هرحال قرارگرفته باید نا امید باشد بلکه باید نزد رهبران دینی برود و راه اصلاح اپیداکند

ص: 147

لطف بفرمائید تا به وطنم باز گردم و به نماینده شما تحویل دهم متشکر خواهم بود ، زیرا من در شهر خودم ثروتمندم و اینک درمانده ام

امام (علیه السلام) که گرم صحبت بود ساکت شد و به سخنان خراسانی خوب گوش داد سپس فرمود: خدا تو را رحمت کند بنشین و بگفتار خویش ادامه داد، کم کم مجلس به پایان رسید وجمعیت جز عده ی معدودی پراکنده شدند . آنگاه حضرت از آن چند نفر اجازه خواست و به اطاق مخصوص خود رفت و پس از لحظه ای از پشت درب صدا زد: آن مرد خراسانی کجاست؟

مرد خراسانی عرض کرد: اینجا هستم.

امام (علیه السلام) فرمود : این دویست دینار را از بالای در بگیر و به کسی هم نمیخواهد عوض آن را بدهی ولی برو که من تو را نبینم و توهم مرا نبینی .

خراسانی رفت سپس حضرت به مجلس آمد . سلیمان جعفری عرض کرد: شما به این مرد احترام و کمک کردید ولی برای چه از پشت درب تحویل دادید و سفارش کردید که برود که شما او را نبینید و او هم شمارا نبیند ؟

ص: 149

امام (ع) فرمود : میخواستم وقتی حاجت او را بر طرف کردم، چشمش به صورت من نیفتد که گرفتار ذلت و خاری سؤالگردد .

آیا حدیث پیغمبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) را نشنیده اید که فرمود: هرکس کار نیکی را پنهانی انجام دهد پاداش آن با هفتاد حج

برابر است و کسی که گناهی را آشکارا بجا آورد ذلیل می گردد و اگر مخفیانه گناه کند خداوند (پس از توبه ) از او میگذرد». (1)

ص: 150

و سقائی می کرد و با گمنامی زندگی می نمود. روزی یحیی پسر حسین که از پدر خود وصف عمویش را شنیده بود به پدرش گفت میل دارم مکان عمویم را به من نشان دهی و او را به من معرفی کنی تا من ملاقاتی از او بنمایم زیرا تنیح است که من از دیدار چنین عموئی همیشه محروم باشم.

حسین گفت : فرزندم ! از انتظار انجام چنین کاری دست بردار ، زیرا عمویت میل ندارد کسی او را بشناسد و از مکان او با اطلاع شود و من میترسم اگر مکان او را به تو نشان دهم ، وی به زحمت افتد و ناچار شود منزل خود را تغییر دهد.

هرچه حسین از معرفی عیسی و مکان او امتناع می کرد یحیی بیشتر اصرار می نمود تا سرانجام حسین ناگزیر شد مکان برادر را بفرزند خود نشان دهد از این رو گفت فرزندم از مدینه بیرون برو و مسافرتی به کوفه نما و موقعیکه آنجا رسیدی محله « بنی حی» را سراغ بگیر وقتی در آن محل رفتی در فلان کوچه برو و خصوصیات منزلی را به او نشان داد و گفت آن منزل عموی تو است ولی به منزل او مرو بلکه درب کوچه

ص: 152

بنشین وقت مغرب پیرمرد سقائی را می بینی که آثار سجده در صورت نمایان است و جبه پشمی بر تن دارد و با هر قدمی که برمی دارد ذکر خدا می گوید و اشک چشمش جاری است همان شخص عموی تو است که با شتری سقائی می کند وقتی نزدیک او شدی از تو وحشت می کند فورأ خود را به او معرفی کن ولی زیاد توقف نکن که برای او خطرناک است .

شد یکی از همسایگان که مناسب ما نبود از دخترم خواستگاری کرد من نمی توانستم به همسرم بگویم که او همشأن دختر من که فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) است نمی باشد و همسرم اصرار می کرد که به او بدهیم تا سرانجام دخترم مرد و راحت شدم. من اینجا

این شتر را کرایه کرده ، سقائی می کنم و پس از پرداخت کرایه آن از باقی مانده ی اجرت آن زندگی خود را اداره می نمایم و متاسفم که دخترم از دنیا رفت و من نتوانستم به او بگویم تو فرزند یک فرد عادی نیستی بلکه از دودمان رسول خدا (صلی الله عیه و آله و سلم) و سید می باشی .

عمویم پس از این مذاکرات به من گفت خواهش میکنم زود از اینجا حرکت کن و دیگر نزد من نیا که برای من خطرنا ک است : (1) * * *

راستی ستمگران تا چه اندازه نسبت به مردان با فضیلت و فرزندان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) سخت گیری کردند به این جهت که خوف داشتند مبادا روزی برای حکومت آنان

ص: 154

ضرری داشته باشند حاضر شدند مانند عیسی را که مردی دانشمند و پرهیزگار بود ناگزیرسازند با گمنامی زندگی کند و از دیدار نزدیکترین افراد محروم باشد و حتی وقتی دختر او بزرگ شود . و بمیرد، نداند که از اولاد پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است .

ص: 155

عباسی) از پای تخت خود بغداد به اینجا می آید . کم کم انتظار به پایان رسید و آقای خلیفه با مأمورین تشریفات خود وارد شد و بر حسب معمول، اول به حرم مطهر عسکریین (امام دهم حضرت هادی (علیه السلام ) و امام یازدهم حضرت عسکری(علیه السلام)رفت و از آنجا بازدید نمود.

: وضع حرم مطهر جالب بود ، تشکیلات صحن ، گنبد، ضریح ، فرش های زیبا ، چراغ های مجلل ، در و دیوار باشکوه و خادمان باکمال ادب و جدیت مشغول وظائف خود بودند. مردم با گریه و خضوع به زیارت و دعا و نماز و راز و نیاز با پروردگار عالم مشغول و عده ای هم از مریضان و عاجزان به توسل پرداخته و بالاخره مانند اوضاع فعلی مشاهد مشرفه وضع حرم مطهر از هر نظر جالب و دیدنی بود و آثار معنویت و عظمت و نورانیت .کاملا به چشم می خورد . راستی به کالبد بی جان ، حیات می بخشید .

خلیفه از دیدن این اوضاع سخت در شگفت شد و از توجهات مردم انگشت حیرت به دندان گرفت و از آن مکان مقدس بیرون آمد و سری هم به قبور خلفا و پدران خود زد اما

ص: 157

آنجا راخلوت، با قبور مخروبه و کثیف دید که ریزش باران آن ها را بصورت ویرانه ای در آورده است و از همه رقت آورتر اینکه پرندگان فضله های خود را سخاوتمندانه بر آنها نثار کرده اند . نه فرشی، نه چراغی ، نه خادمی، نه زائری، آه این ها یک روز خلیفه بودند پول داشتند، قدرت داشتند، هزاران خدمتگذار داشتند ، رقاصه ها، شعرا و چاپلوسان پروانه وار دور آنها می گشتند چرا امروز کسی به آنها توجه ندارد .

روی زمین و نیرومندان جهان بودند اکنون برای شخص خلیفه زشت است که قبرهاشان در این وضع دلخراش قرار گرفته باشد شما هم که پول دارید آنها را تعمیر کنید و خادم و در بان بگذارید و به مردم دستور بدهید که بیایند آنها را زیارت کند، متوسل شوند، نزد آنها دعا و نماز بخوانند گریه کنند و...

مستنصر بالله کمقدری به این گفتار متملقانه گوش کرد و این مطالب تازه، نمکی بود که بر زخم دل او پاشیده شده بود ،.

با ناراحتی آه می کشید و سربلند کرده گفت:«هذا امر سماوی» این همه احترامات و توجهاتی که مردم به خاندان پیغمبر و علویین دارند و حتی به قبورشان توجه و علاقمند هستند و از راه های دور به زیارت آنها می آیند و با خلوص نیت این همه خرج می کنند و زحمت ها تحمل می کنند و اینکه هیچ توجهی به قبور پدران ما ندارند و این چنین که می بینید مخروبه و ویران است ، مربوط به امر آسمانی و خداوند عالم است . چه می توان کرد خدا دل های مردم را علاقمند و متوجه علویین و پیغمبر و آل او نموده است .

ص: 159

این طوری که تو می گویی که من به زور مردم را وادار به تعمیر و زیارت قبور پدران خود نمایم چگونه امکان دارد ؟ و اگر ما چنین کنیم ابدأ مردم از ما نخواهند پذیرفت امور اعتقادی به زور برکسی تحمیل نمی شود و هرگونه تلاشی در این باره بی نتیجه است ! (1)

واگر کسی خواسته باشد عزت ذاتی و واقعی پیدا کند باید از خداوند اطاعت نماید همانطوریکه امام صادق (علیه السلام) می فرماید : « هرکس می خواهد بدون طایفه، عزیز باشد و بدون ثروت بی نیازگردد و بدون جاه و مقام دارای هیبت و عظمت باشد باید از زیر ذلت گناه بیرون آید و در عزت اطاعت خدا داخل شود .» (1)

ص: 161

میکوبند ؟! راستی چرا آنان حتی به فکر حفظ موقعیت و شخصیت خود و فرزندانشان نیستند؟!مأمور مخفی عبدالملک مروان (پنجمین خلیفه ی اموی) در ضمن گزارش اخبار مدینه به عبدالملک نوشته بود:

«علی بن الحسین (علیه السلام ) کنیزی داشته که او را آزاد کرده است سپس وی را به ازدواج خویش در آورده است » و این خبر تازه ، سخت عبدالملک را به شگفت در آورده و ناراحتش کرده که چرا او هم مانند دیگران که بویی از معنویت و قوانین و اخلاقیات اسلام به مشامشان نرسیده است

نیست و چرا همانند مردم جاهلیت نیست که در منجلاب جهالت و خرافات و افکار موهوم دست و پا می زدند و ارزش و شخصیت انسان را تنها در چهار دیواری مزایای اجتماعی و ارزشهای مادی مانند ثروت ، ریاست ؛ زیبائی اهمیت های خانوادگی و ... محصور می دانستند و برای کسی که از این مزایا دستش خالی بود ، هرچند از نظر کمالات انسانی و فضائل معنوی در مراحل عالیه قرار گرفته بود ، هیچگونه

ارزش قائل نبودند ؟!

|193

ص: 163

کاملا تعجب داشت که ببیند امام سجاد (علیه السلام) که شخصیت اجتماعی و عظتمش از هر نظر از دیگران بالاتر است و در آن وقت بزرگترین فرد بنی هاشم به شمار می رود کنیزی را که آزاد شده خود اوست و در ظاهر فردی بی ارزش مجسوب می شود به ازدواج خویش در آورده است ؟! ولی این عمل امام چهارم (علیه السلام) در حقیقت مشتی بود بردهان متکبرانی خود خواه همچون عبدالملک !!

نظر کرده اید و با کنیزی ازدواج کرده اید ؟! »

شما در مورد این ازدواجی که انجام داده اید که شخصیت خودتان را در نظر گرفته اید و نه بزرگی شخصیتی برای فرزندانتان باقی گذاشته اید. والسلام.

وقتیکه نامه ی فوق به امام چهارم (علیه السلام) رسید وعبدالملک را در چنگال خرافات و موهومات جاهلیت و بی خبری از قوانین و معارف اسلامی نگریست در پاسخ وی نوشت :

مطابق دستورش به ازدواج خویش در آورده ام ، و کسی که از نظر دین و اخلاق بزرگوار و با عظمت باشد و مطابق دستورات خدا عمل کند چیزی سبب نقصان و پستی او نخواهد شد . خداوند با آوردن دین مقدس اسلام مفاخر( موهومی) را از بین برد و نواقص (خیالی) را برداشت ، خداوند با اسلام سرزنش های بی جهت ) را نابود ساخت اکنون بر مسلمان درست کار و با ایمان) سرزنشی نیست فقط سرزنش بر افکار

و اعمال نادرست) جاهلیت است (1) (که مانند عبدالملک ها گرفتار آنها هستند). و السلام)

تظاهر به مال ، نسب و زیبائی) باشد خداوند ذلت و خواری او را زیاد می گرداند و به اندازه ای که از او بهره برداری می کند در دوزخ عذابش می نمایند !((1)

وفرموده کسی که زنی را برای زیبائی او ازدواج کند چیزی که مورد پسند او باشد در وی نخواهد دید و اگر او را برای مالش ازدواج کند خداوند او را به خودش واگذار می کند ، (2)

او خبر ندارد که وقتی مردی به پیغمبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) عرض کرد: من چگونه زنی را اختیار کنم ؟ فرمود: آن کسی که دارای دین است .(3)

او بی اطلاع است که پیغمبر اکرم (صلیالله علیه و آله و سلم ) شخصا با کنیزان و زنان کم ارزش ازدواج می کرد و به دیگران هم دستور می داد با مردها یا زنان با ایمان ازدواج کنند اگرچه از نظر ظاهری هیچ شخصیتی ندارند.(4) تا عملا تبعیض نژادی را محکوم کند

ص: 167

-یک تذکر به مسلمانان .

ناگفته پیدا است که بسیاری از افراد اجتماع مسلمانان امروز هم در اثر ضعف ایمان و دور افتادن از معنویت و معارف عالیه اسلام مانند عبدالملک گرفتار افکار موهوم و اغراض پستی شده اند و در نتیجه به وضع رقت آور و عواقب وخیمی گرفتار گشته اند.

در مورد دخترشوهر دادن و زن گرفتن نه تنها از مانند عبدالملک ها دست کمی ندارد بلکه به مراتب از او پا را فراتر گذاشته اند . آنچه در ازدواج های خویش هدف اصلی آنها را تشکیل می دهد عبارت است از ثروت، اهمیت خانوادگی، جاه و مقام. زیبائی، دانش های مادی که موجب بدست آوردن امتیازات مادی گردد و... و آنچه در نظر نیست یا خیلی کم به فکر آن هستند، ایمان، اخلاق، عفت است و در به نتیجه همیشه گرفتار فساد ها و بلاهای خانمانسوزی هستند !!

١- کم شدن آمار ازدواج و عدم قدرت ازدواج برای جوانان در اثر تشریفات غلط و توقعات بیجا و رقابت ها و..

ص: 168

٢- گسترش مفاسدی مانند فحشا، موسیقی، سینما، عکس های لخت ، فرزندان غیرقانونی و...

٣- اختلافات خانوادگی و ازدیاد آمار طلاق.

ص: 169

یکی از روزها رهبر عالی قدر اسلام بر او گذشت و چون وضع رقت آور«سعد،را نگریست متأثر گشت و فرمود: ای سعد اگر روزی مالی به دستم آمد تو را بی نیاز می سازم. مدتها گذشت و پولی به دست ، پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نیامد. از این رو بخاطر فقرو بینوایی سعد اندوهناک گشت . روزی جبرئیل فرود آمد و عرضه داشت: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) خداوند اندوه تو را به جهت سعد دانست و اکنون میخواهد او را بی نیاز گرداند، این دو در هم را بگیر و به سعد بده که با آن تجارت کند تا خداوند او را بی نیاز گرداند .

پیغمبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) دو درهم را به سعد داد. او هم به تجارت پرداخت . و در معاملات خود سود فراوان می برد و روز به روز کارش بالا می گرفت تا اینکه در مدت کمی در ردیف بزرگترین تجار و ثروتمندان مدینه قرار گرفت و کثرت گرفتاری تجارت و داد و ستد او را از حضور نماز جماعت و بهره برداری از مجالس رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) محروم ساخت !!

ص: 171

تو را از حضور نماز باز داشته است ؟!

سعد عرض کرد: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) چه کنم ؟ گاهی موقع نماز از یکی چیزی خریده ام باید پول آن را بدهم و زمانی

به دیگری جنس فروخته ام که باید پول آن را دریافت دارم.

نبی اکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) که طبیب روحانی و جسمانی جامعه است و در صدد تأمین سعادت مادی و معنوی اجتماع

می باشد از این نظر که وضع سعد طوری شده بود که او را از معنویت و سعادت آخرت باز داشته بود و ممکن بود آخر کارش نیز بجای باریکی بکشد چنانکه سرانجام «ثعلبه انصاری» به آنجا کشید ، از احوال سعد و کثرت اشتغالات دنیوی او بسیار متأثر و اندوهگین شد. در این موقع بود که پیک وحی (جبرئیل) فرود آمد و عرض کرد: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) خداوند حزن و اندوه تو را می داند اکنون حالت نخست سعد را بهتر دوست داری یا وضع کنونی او را ؟

پیغمبر اسلام (صلی اللهعلیه و آله و سلم) فرمود حال اول سعد نزد من محبوب تر است .

جبرئیل عرضه داشت :

ص: 173

«بدون تردید دوستی دنیا و ثروت، فتنه ای می باشد که موجب باز ماندن از آخرت (و سعادت معنوی) میگردد» (1)

اکنون آن دو در هم که آن روز به سعد دادی از او بگیر تا به حالت نخست برگردد !

پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) سعد را طلبید و فرمود : آن دو درهم که به تو دادم باز نمی دهی ؟! سعد عرض کرد: البته می دهم و

دویست درهم نیز اضافه بر آن تقدیم می کنم ! رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)

فرمود: نه اضافه نمی خواهم همان دو درهم را به پر داز .

سعد دو درهم را به آن حضرت تقدیم کرد و از آن پس کم کم کار سعد به پستی گرائید تا بالاخره طولی نکشید که مانند روز نخست گشت و حضور به نماز جماعت و بهره برداری وی از مجالس پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز مرتب گشت . (2)

آری پیغمبر اسلام با اینکه از روش رهبانیت و کناره گیری از دنیا نکوهش کرده و از بیکاری و سربار دیگران شدن شدیدا انتقاد نموده است و صریحا می فرماید :

ص: 174

« کنار گذاشتن کسب و کار از عقل می کاهد ، (1) و آن حضرت و اوصیاء گرامش از کار و کوشش تمجید کرده اند ولی از این نظر که سعادت واقعی انسان را در امور معنوی و در جهان دیگر می دانند و هدف از بعثت تکمیل فضائل اخلاقی و کمالات انسانی است ، از امور مادی و دنیوی تا جایی تعریف و حمایت می کنند که موجب باز ماندن از سعادت و معنویت نگردد و بالاخره امور مادی باید همیشه تحت الشعاع امور معنوی باشد و اگر چنین نباشد امور معنوی تحت الشعاع قرار گیرد دیگر امور مادی مذموم خواهد بود !!

ص: 175

وقتیکه حجاج بن یوسف ثقفی روی کار آمد او از مخفی گاه خود در آمد و از مأمورین و مقربین حجاج گشت.

روزی حجاج به او گفت کسی را از ثروتمندان کوفه که دوست ابوتراب (علی -علیه السلام) باشد سراغ نداری ؟!

او هم به حکم نمک شناسی و قدردانی از زحمات صراف!!

گفت : چرا و فورا مرد صراف را معرفی کرد و اضافه کرد که مبلغ هشت هزار دینار هم از مال مصعب نزد او است .حجاج هم بلافاصله او را احضار کرد و دستور داد صراف را حت شکنجه قرار دهند و آن مبلغ گزاف را از او بگیرند.

وقتی که خواستند صراف را بزند گفت: مرا نزد حجاج ببرید که با او کاری دارم. مأمورین به گمان اینکه می خواهد پول ها را بدهد وی را رها کرده نزد حجاج بردند .

حجاج به او رو کرد و گفت : زود باش پول ها را بده و آزاد شو!

صراف گفت : من اصلا با مصعب آشنائی نداشته ام و پول از او نزد من نیست .

حجاج گفت : چرا حتما پول نزد تو هست چون مأمور

ص: 177

من گزارش داده است !

صراف گفت : مأمور شما دروغ گفته است و تنها گناه من این بوده که در وقتیکه جان او در خطر بود من مدت دو سال او را در خانه خود مخفی نگاه داشتم و تمام مخارج او و همسرش را اداره کردم.

حجاج همسر و فرزندان مأمور را احضار کرد. آنان هم همانطوریکه صراف گفته بود گواهی دادند و گفتار او را تصدیق کردند !!

حجاج اطمینان پیدا کرد که آقای صراف درست می گوید و دانست که مأمور او کفران نعمت کرده و در برابر آن همه پذیرائی و زحمت که مرد صراف درباره او متحمل شده است او بی وجدانی کرده و با چنین تهمتی به او خیانت کرده است .

از این رو حجاج دستور داد مرد صراف را آزاد کردند و نیز دستور داد مأمور خیانتکار را هزار چوب زدند و گفت ریسمانی به گردن او بیندازید و او را در کوفه بگردانید و اعلام کنید این است کیفر کسی که کفران نعمت کند . او امر حجاج عملی شد

ص: 178

و آقای مأمور به کیفر خیانت خویش رسید ! (1)

تنها روزنه امیدی که برای او پیدا شد این بود که گاهگاهی گفتاری از امام صادق (علیه السلام) در مورد اثبات وجود خدا زبان به زبان آمده و به گوش او می رسید و چون از لابلای آن سخنان، حقایق درخشانی را می نگریست تصمیم گرفت هر طوریکه هست خودش را به امام صادق (علیه السلام) برساند و از نزدیک با آن حضرت محبت نماید. از این رو بقصد مدینه از مصر که وطن او بود حرکت کرد ولی وقتیکه به مدینه رسید و از احوال امام صادق (علیه السلام) جویا شد گفتند: برای انجام مراسم حج به مکه رفته است. جویای علم به طرف مکه حرکت کرده وارد مکه شد و در حال طواف امام صادق(علیه السلام) را ملاقات کرد و برای وجود خدا مطالبه دلیل کرد !

امام صادق (علیه السلام) : نام تو چیست؟

مادی : عبدالملک . (بنده پادشاه)

امام : کنیه توچیست ؟

مادی : ابوعبدالله .(پدر بنده خدا )

امام : آن پادشاهی که تو بنده اوهستی کجاست ؟ از پادشاهان زمین است یا از پادشاهان آسمان بگو بدانم پسرتو

ص: 181

بنده خدای آسمان است با بنده خدای زمین ؟هر چه میخواهی بگو تا محکوم شوی .

مرد مادی چنان مطابق اقرار خود با برهان کوبیده شد که حتی یک کلمه حرف نتوانست بزند سپس امام صادق(علیه السلام) فرمود وقتی که من از طواف فارغ شدم نزد من بیا !

موقعیکه امام صادق (علیه السلام) از طواف فارغ شد و جمعی از اصحاب گرد آن حضرت بودند مرد مادی آمد و در مقابل آن حضرت نشست . امام (علیه السلام) به او فرمود : آیا میدانی که زمین پائین و بالایی دارد ؟

مادی : بلی

امام : آیا پائین و بالای آن رفته ای ؟!

مادی : نه

امام : میدانی در آنها چیست ؟

مادی : نه

امام : آیا مشرق و مغرب رفته ای ؟!

مادی : له

امام : آیا می دانی در آن مکان ها چیست؟

ص: 182

مادی : نه جز اینکه گمان می کنم چیزی (خدایی) در در آنها نباشد.

امام : گمان تابه مرحله یقین نرسد ناتوان می باشد.

آیا به آسمان بالا رفته ای ؟!.

مادی : نه

امام : میدانی در آن چیست ؟

مادی : نه

امام : شگفتا از تو ! به مشرق و مغرب نرفته ای ، پائین زمین و بالای آسمان نرفته ای از آنها نگذشته ای که بدانی آنجا چیست ولی انکار می نمایی که چیزی در آنها باشد ! آیا شخص خردمند چیزی را که نمی داند (هست یا نیست) منکر می شود ؟!

مادی که کاملا از گفتار امام صادق (علیه السلام) در شگفت فرو رفته بود گفت : غیر از شما تاکنون هیچکس این طور با من سخن نگفته بود .

امام : بنابراین تو در مورد خداوند در تردید هستی و می گویی ممکن است خدا باشد و ممکن است نباشد .

ص: 183

مادی : فکر می کنم همینطور باشد .

امام : ای مرد کسی که نمی داند و نادان است در مقابل کسی که می داند دلیل و برهانی ندارد .

دارید و می پندارید که ناگزیرکننده آنها روزگار باشد ، پس چرا روزگار آنها را بر نمی گرداند. او اگر آنها را برمی گرداند پس چرا آنها را نمی برد و چرا آنها ناگزیر از رفتن و آمدن هستند ؟!

ای برادر مصری چرا آسمان افراشته و زمین گسترده است و چرا آسمان فرو نمی ریزد و زمین زیر و رو نمی شود ؟

و چرا آنها از حرکت باز نمی مانند آنچه بر آنها است چرا از حرکت باز نمی ماند ؟!

مادی : خدای آنها و پروردگارشان قرارشان داده است .

هشام بن حکم که از شاگردان امام صادق (علیه السلام) و ناقل این جریان است می گوید این مرد مادی به دست امام صادق (علیه السلام) ایمان آورد و مسلمان شد.

حمران گفت : یابن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) اگر مادیین بدست شما ایمان می آورند (تعجبی ندارد زیرا) کفار نیز بدست پدرت

ایمان می آوردند !

مرد مادی که به دست امام صادق (علیه السلام) ایمان آورده بود عرض کرد یابن رسول الله (صلی الله عیله و آله و سلم) مرا از شاگردان خود

ص: 185

قرار دهید !

امام صادق (عیله السلام) فرمود : ای هشام بن حکم او را ببر و معارف اسلام را به او بیاموز !

هشام بن حکم هم او را برد و معارف اسلام را به او آموخت تا جائیکه وی از مسلمانان برجسته و مورد توجه امام صادق (علیه السلام) قرار گرفت و رهبر دینی مردم شام و مصر شد.(1)

ص: 186

کسی هستم که از روی خوشحالی باحال شگفت به تو می نگرم»

مأمون دستور داد او را احضار کردند و به او گفت برای چه این خطوط را به قصر من نوشتی ؟!

مأمون به غلام خویش دستور داد هزار دینار به او بده و به آن مرد گفت تا وقتی که این قصر آباد است و اهلش در آن هستند همه ساله بیا و این مبلغ را بگیر.(1)

آیا کسانی که جزئت نوشتن خط بر دیوار نداشتند تا از این طریق پول بگیرند و آرزوی مرگ مأمون را می کشیدند چند عدد بودند خدا می داند ولی این مرد با ابتکار خود زندگی خویش را تأمین کرد !!

ص: 189

بدست آورده ام .

امام صادق (علیه السلام) فرمود: اگر بنی امیه نویسندگانی نداشتند که برای آنها بنویسند ، لشکر برایشان بیاورند و به نفع آنان جنگ کنند و به جماعت آنها حاضر شوند ، آنها حق ما را نصب نمی کردند و آن همه ستمگری نمی کردند و بر پیکر قوانین و حکومت اسلامی ضربه وارد نمی نمودند

اگر مردم بنی امیه را به خودشان وا گذاشته بودند آنها خودشان بودند و بس ، چیزی نداشتند و کسی نبودند (پس شما باعث آن جنایات شدید) .

وی عرض کرد: فدایت شوم اکنون آیا راه نجاتی برای من هست ؟

امام صادق (علیه السلام) فرمود : اگر بگویم عمل میکنی ؟

عرض کرد : بلی عمل می کنم .

امام صادق (علیه السلام) فرمود : « آنچه مال از دستگاه : بنی امیه بدست آورده ئی هرکدام از صاحبانش را که می شناسی به آنها رد کن و هر چه از آنها را که صاحبانش را نمی شناسی برای آنها صدقه بده و من بهشت را برای تو ضمانت می کنم.

ص: 191

آن مرد سر خود را پائین انداخت ، کمی فکر کرد سپس سرش را بلند کرد و عرض کرد انجام می دهم .

علی بن ابی حمزه می گوید : « این مرد وقتیکه به شهر خود بکوفه آمد آنچه داشت حتی لباسهای بدن خود را بیرون آورد صدقه داد و چیزی برای خود نگذاشت سپس ما از میان خود پولی جمع آوری کردیم و از برای او لباس خریدیم و مخارجی هم به او دادیم. چند ماهی طول نکشید که آن مرد مریض شد و ما از او عیادت می کردیم . روزی من به عیادت او رفتم دیدم در حال جان دادن است . ناگاه چشم خود را باز کرد و گفت : ای علی بن ابی حمزه بخدا سوگند مولایت امام صادق (علیه السلام) به عهد خود وفا کرد .

بعد از مدتی من به مدینه رفتم و خدمت امام صادق(علیه السلام) مشرف شدم . امام(علیه السلام) تا اینکه چشمش به من افتاد .

فرمود : «ای علی بن ابی حمزه بخدا سوگند ما عهد خود را در مورد رفیقت وفا کردیم »

ص: 192

من عرض کردم بلی یابن رسول الله (علیه السلام) فدایت گردم خود او هم وقت مرگش به همین مطلب اعتراف کرد و از دنیا رفت .(1)

ثروت توتمام شد و در هر وضعی قرار گرفتی خانه خود را نفروش چون آدم بیخانه مانند پرنده بی بال است !

اگر روزی در تنگدستی قرارگرفتی بدان که مردن برای تو بهتر است از زندگی . در فلان اطاق طنابی به سقف آویزان کرده ام صندلی زیرپای خود قرار بده و آن را به گردن خود ببند و صندلی را عقب بزن و خود را حلق آویز کن که گرفتار ذلت سؤال و خاری فقر نگردی !

پدر از دنیا رفت و پسر ناپخته اش نصیحت و پند پدر را گوش نکرد و همانطوریکه پدر پیش بینی کرده بود آنهاییکه تا پول هست رفیق اند همراه دوستان فاسد ، اطراف جوان جمع شدند و به خوشگذرانی و اسراف پرداختند . بالاخره طولی نکشید که تمام آن همه ثروت و مال به باد رفت . جوان تمام اثاث خانه را هم فروخت و مصرف نمود تا اینکه امیدش از همه جا بریده شد ، رفیقانش هم از دور او پراکنده شدند !!

وی در خانه نشست و مدت سه روز براوگنشت که حتی یک قرص نان هم پیدا نکرد که گرسنگی خود را برطرف

ص: 195

کند . زیرا موقعیکه ثروتمند بود حرف پدر را گوش نداد و به فکر چنین روزی نبود او به وصیت نخست پدر عمل نکرد و این چنین گرفتار و بدبخت شد اینک تصمیم گرفت بقیه گفتار پدر خویش را عمل نماید ، لذا خانه را نفروخت و تصمیم گرفت آخرین وصیت پدر را در مورد کشتن خود عملی نماید. از این رو به اطاقی که پدرش نشان داده بود رفت و صندلی را زیر پای خود قرار داد و طناب را به حلق خود بست و صندلی را عقب زد یک مرتبه چوبی که پدرش طناب را به آن بسته بود شکست جوان دید ناگهان ده هزار مثقال طلا از زیر چوب به زمین ریخت .

پسر پول ها را برداشت ، ضمنا علت منع پدر را در مورد فروش خانه نیز دانست و با همان پول سرمایه ای برای خود قرار داد و از رفتار گذشته خویش توبه کرد.

جوان پو لها را در راه کسب و کار و تجارت به کار انداخت و طولی نکشید که از تجار معروف بغداد گشت . (1)

آری از یک طرف پدران باید پیوسته به فکر سعادت و تربیت فرزندان خود باشند و حتی فکر صحیحی برای آسایش پس از مرگ آنها نیز بنمایند و از طرف دیگر فرزندان باید نظریات و افکار خود را در برابر پدر و مادر کنار گذاشته و به اندرزها و نصایح آنان کاملا توجه کنند و از آنها پیروی نمایند و در تمام امور پس از اطاعت پروردگار عالم بدون مشورت آنان کاری انجام ندهند و بدانند که پدر و مادر چون فرزند را پاره تن و میوه دل خویش می دانند پیوسته درصدد خوشی و سعادت آنان هستند . و هر چه باشد نیروی فکری و عقلی آنان کامل تر است و بقول معروف یک یا چند

ص: 197

پیراهن بیشتر پاره کرد مانند سردو گرمی دنیا و فراز و نشیب های زندگی را بیشتر دیده اند و آنچه به فرزند نصیحت می کنند به صلاح آنهاست .

ص: 198

من مدت سی سال است از خدا خواسته ام که مرگم را وقتی برساند که روزه دار باشم اکنون که وقت آن رسیده است چطور می شود افطار نمایم سپس شروع کرد بخواندن سوره انعام تا وقتیکه رسید به آیه «لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ (127)»، (1) یعنی آنها را نزد خداوند «خانه سلامت » و« خانه آسایش است » و از دنیا رفت .

همسرش «اسحاق مؤتمن» خواست جنازه او را از مصر حرکت دهد و ببرد مدینه طیبه و در قبرستان بقیع به خاک بسپارد ولی اهل مصر نزد او آمده تقاضا کردند اجازه دهد در مصر دفن شود تا به قبر او تبرک جویند. مردم مصر حاضر شدند مال زیادی هم در عوض این اجازه و رضایت به اسحاق بدهند اما او نپذیرفت و تصمیم داشت جنازه را حرکت دهد.

ولی شب رسول اکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) را در خواب دید که به او فرمود : « ای اسحاق در مورد (جنازه) نفیسه با مردم مصر احتجاج مکن ( و بگذار در مصردفن شود) زیرا رحمت

ص: 200

(خدا) به برکت او مردم مصر نازل می گردد.(1) آری زنان مسلمان در عبادت وخوف از خداوند و کمال خویش از این زن مسلمان عبرت و پند می گیرند و می دانند که در حساب و عذاب خدا تردیدی نیست و در صورتی از عذاب

خدا نجات پیدا می کنند که دارای عفت و خوف خدا باشند و به وظائف خویش عمل نمایند و بدانند که کمال و عظمت زن در زر و زیور و لباسهای رنگارنگ و خودنمائی نیست بلکه کمال زن، به عفت و پاکدامنی و توجه بخداست و همین راه است که او را در نظر مردم محترم می گرداند و به هنگام مرگ هم تمام طبقات برای او عزادار خواهند بود .

ص: 201

ابوحازم : آدم نیکوکار حالش مانند کسی است که از سفری به وطن خویش می رود و به همسر و فرزندان خود وارد میشود و از رنج و زحمت مسافرت آسوده می شود .

اما بدکار حالش مانند حال بنده ای است که از دست ارباب خود فرار کرده و او را گرفته اند و به نزد مولایش می برند .

سلیمان : چه عملی از همه اعمال با فضیلت تر است؟

ابوحازم : انجام واجبات و ترک محرمات .

سلیمان : عدل چیست ؟

ابوحازم : سخن حقی که در پیش کسی که هم از او می ترسی و هم به او امیدوار می باشی به زبان جاری نمائی .

سلیمان : عاقل ترین مردم کیست ؟

ابوحازم : کسی که اطاعت خدا کند.

سلیمان : جاهل ترین مردم چه کسی است ؟

ابوحازم : کسی که آخرت خود را برای دنیای دیگران بفروشد .

ص: 203

سلیمان : مرا پند و نصیحتی بفرما !

ابوحازم : کوشش کن که خدا در جائیکه نهی کرده است تو را نبیند و سعی نما در جایی تورا ببیند که تو را به آن امر فرموده است .

در این وقت سلیمان گریه سختی کرد. از این رو یکی از حاضران به ابو حازم گفت :

این حرفها چه بود که در محضر خلیفه گفتی؟

باشند که بخواهند برای تأمین لذائذ و ارضاء تمایلات شیطانی به همه چیز پشت پا بزنند اگر مانند ابوهریره، کعب الاحبار، عمروعاص ، سمرة بن جندی ها بوده اند که دین خود را برای پول و ریاست بفروشند امثال ابوحازم، میثم تمار ، سعیدبن جبیر ، ابوذر ، کمیل و حجر بن عدیها نیز بوده اند که در مواقع لازم پند می داده اند !

ص: 205

ابوذر در این نامه مطالبی بسیار عالی و ارزنده و بند هائی که حاکی از عظمت روح ایمانی اوست برای حذیفه نوشت . حذیفه هم در پاسخ وی نامه ی پر مغز و ارزنده ای نوشت که جدا هر دو تکان دهنده است : * * *

ندارند نبرد و مبارزه کردن ، برای او آسان و کوچک گردد.)

«تا وقتیکه نفهمیده است خداوند از او راضی شده است باید به این اعمال ادامه دهد و بطور حتم تا از دنیا نرود این مطلب را درک نمی کند !»

«هر کسی مایل است در پناه خدا باشد و به رفت و آمد با پیغمبران نائل گردد باید همین روش را داشته باشد ».

«ای برادرم تو در آن مکان دور راحت هستی و من هم مصیبتها و غمهای خود را بخدا واگذار می کنم و شکوه اینکه ستمگران برمن غالب شده اند بخدا می نمایم.»

« من ستمگری ها و جنایاتی که می شد با چشم خود دیدم و با گوش شنیدم ( و روی احساس مسئولیت دینی که کردم ) علیه آنها به مبارزه برخاستم و در نتیجه از بهره خویش محروم شدم . مرا به شهرها بردند و از خویشان و برادران و حرم پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) دورم کردند و اینک غریب شده ام.»

« بخدای بزرگ پناه میبرم از اینکه خواسته باشم در مورد اموریکه برایم پیش آمده است اظهار نارضایتی (از خدا) نمایم بلکه به تو اطلاع میدهم که به آنچه خداوند دوست دارد

ص: 208

و برایم مقدر کرده است راضی هستم . من این مطلب را برای تو نوشتم تا برای من و عموم مسلمانان دعا کنی و نجات و راحتی را از خداوند مسئالت نمائی و خیر پایان وحسن عاقبت را از او خواستار باشی ! والسلام »

«ای برادر من از آنچه نوشته و بیان کرده بودی در مورد حرکت و غربت و تبعید خویش با اطلاع شدم ! به خدا سوگند ای برادر مصیبت ها و ناراحتی هاییکه به تو وارد شده است . بر من بسیار گران تمام شده و اگر امکان داشت که آنها با ثروت انسان برطرف گردد من باکمال میل حاضر بودم مال خود را در مورد آنها بدهم تا خدار مصیبت های شما را برطرف نماید. تا اینکه می نویسد : ای برادر بر آنچه از دست تو رفته است تأسف نخور و در مقابل مصیبت هایی که به تو وارد شده است اندوهگین مباش و آنها را برای خود خیرو خوبی بدان و در انتظار پاداش نیک خداوند بوده باش ».

«ای برادر، من مرگ را از برای خود و تو بهترین اندرزگو میدانم برای اینکه فتنه هایی بر ما سایه افکنده که همانند پاره های شب تاریک روی هم انباشته شده و همه را در کام خود فرو برده و له کرده است !»

«شمشیرها در این آشوب ها ظاهر گشته و مرگها در آن میرسد. هر کس بر آنها آگاه شود . و از آنها انتقاد نماید

ص: 210

و در آنها داخل شود و حرکتی داشته باشد که با آن ها مبارزه کند . کشته می گردد .»

«این فتنه ها و نکبت ها تمام جمعیت ها و قبائل عرب را فرا گرفته است ، در این زمان هرکس ستمگرتر باشد عزیزتراست و هر کس پرهیزکار تر باشد ذلیل ترمیباشد خداوند ما و تو را از زمانیکه مردمش چنین هستند حفظ کند !»

من در هر حال و هر وقت از دعا خود داری نمیکنم چون، خداوند یک وعده او خلاف نمیشود . میفرماید : مرا بخوانید تا برای شما اجابت کنم. آنانکه از عبادت من تکبر می نمایند بزودی وارد دوزخ خواهند شد!»(1)

«پناه می بریم بخدا از اینکه از عبادت او تکبر نماییم و از اطاعت او روگردان باشیم خدا را به رحمت او سوگند می دهم که بزودی من و تو را از این بلاها نجات دهد و سعادتمند گرداند. والسلام علیکم »(2)

ص: 211

بود ! و مونس خادم را با جمعی از دولت بنی عباس از بین برد .

بالاخر مردم از جنایات و خود سری های او به تنگ آمدند و در گوشه ی خانه اش بر سر او ریختند و در جمادی الاولی سال

322 چشمهای او را کور کردند و از خلافت بر کنارش نمودند. او مجموعة یکسال و شش ماه و شش روز خلیفه بود .

از عجایب روزگار و مکافات دهری ستمگری او این است که مردی گفت: در مسجد جامع منصوری بغداد نماز میخواندم ناگاه دیدم مرد نابینائی وارد شد و لباس کهنه ای به تن داشت که از کهنگی تمام آسترهای آن که مقداری پنبه لابلای آن باقی بود آشکار بود. او فریاد می زد : آی

مردم بر من تصدق کنید که من روزی امیرالمؤمنین وخلیفه شما بودم و امروز از فقر او گدایان مسلمانان میباشم !

من پرسیدم این مرد کیست؟ گفتند: اوقاهر بالله عباسی است که روزی خلیفه بود.(1)

ص: 213

راستی چقدر خوب است انسان از سرگذشت دنیا وجنایتکاران عبرت بگیرد.

ص: 214

عباده گفت : روز عید قربانی بر من گذشت که من چهارصد خدمتکار داشتم و باز هم میگفتم فرزندم جعفر در حق من کوتاهی کرده است و«عاق» است و امروز هم که روز عید قربان است به اینجا آمده ام که از شما بخواهم دو پوست گوسفند به من بدهید که یکی را زیر انداز و دیگری را رو انداز خود کنم .

عبدالله گفت : من به حال او رقت کردم و مقداری پول به او دادم. او بسیار خوشحال شد بطوریکه نزدیک بود از خوشحالی بمیرد .(1)

باید توجه داشت که هیچ حادثه ای در این عالم بدون علل واقعی نیست . ما وقتیکه در احوال برامکه دقت میکنیم می بینیم آنان در کشتن موسی بن جعفر(علیه السلام) دست داشته اند از جمله وقتی هارون فرزند خود را در مکتب جعفر بن محمد اشعث گذاشت و چون او مردی شیعه بود یحیای برمکی براو حسد برد و گفت: اگر خلافت به او برسد منصب و ریاست من و فرزندم از بین خواهد رفت ، لذا در صدد نابود کردن او و موسی بن

ص: 216

جعفر (علیه السلام) بر آمد از یک طرف با جعفر طرح دوستی انداخت و به خانه او می آمد و اسرار کار او را با مطالب اضافی به هارون گزارش می داد و از طرف دیگر برای کوبیدن موسی بن جعفر(علیه السلام) علی بن اسماعیل را از مدینه خواست، او هم به بغداد که آمد به خانه یحیی وارد شد و(علت خواستن خود را به او گفت) با هم نزد هارون رفتند و گزارش های دروغی درباره موسی بن جعفر (علیه السلام) به هارون

داده شد و در نتیجه هارون موسی جعفر (علیه السلام) را زندانی و مسموم نمود . (1)

ص: 217

فرستاد ولی آن حضرت فرمود: نه، حق بیرون رفتن ندارد باید در خانه بماند و از شوهر خویش اطاعت نماید. مدتی طول کشید مرض پدر سخت شد. زن مجددا کسی را نزد پیغمبر (علیه السلام) فرستاد شاید آن حضرت اجازه دهد تا به منزل پدرش برود ولی باز هم رسول اکرم (صلی الله علیه وآله و سلم) فرمود: اجازه نمی دهم باید در خانه بمانی و از شوهر خویش اطاعت نمائی !

بازهم مدتی طول کشید و پدرش از دنیا رفت بازهم زن کسی را نزد آن حضرت فرستاد که اگر آن حضرت اجازه دهد در نماز بر پدر و مراسم تشییع جنازه شرکت کند ولی بالاخره زن چون ایمان نیرومندی داشت می دانست خروج از منزل شوهر بدون اجازه او گناه و معصیت است و کیفر او عذاب خواهد بود و می دانست پیغمبر (صلی الله علیه وآله و سلم) نماینده خدا است و اگر او اجازه دهد رفتنش گناهی ندارد، ولی در این بار هم رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود : نه، اجازه نمی دهم باید در خانه بنشینی و از شوهر خویش اطاعت نمائی !

سپس پیغمبر عالیقدر اسلام (صلی الله علیه وآله و سلم) کسی را نزد زن فرستاد و فرمود:چون تو در خانه ماندی و از شوهر خویش اطاعت

ص: 219

کردی خداوند عالم گناه تو و پدرت را بخشید (1)

در اینجا به چند نکته باید توجه شود :

1- پدران و مادران ما باید بدانند که اگر فرزندان خود را خوب و با ایمان تربیت کردند گذشته از اینکه خود آنها در دنیا و آخرت سعادتمند و آبروی پدر و مادر خود هستند وسیله آمرزش آنان نیز می شوند .

2- زنان مسلمان اگر ایمان دارند باید خود سری ها را کنار بگذارند مخصوصا از شوهران خویش اطاعت نمایند باید بدانند که شوهر دو حق اساسی بر آنها دارد یکی اطاعت در عمل زناشوئی و دیگر رفت و آمد خارج از منزل که باید بدون اجازه او رفت و آمد نداشته باشد.

زنی به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) عرض کرد :شوهرچه حقی بر زن دارد؟

فرمود : اینکه از او فرمانبرداری کند و نافرمانی نکند و بدون اجازه او از خانه اش صدقه ندهد و بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد و بدون اجازه او از خانه اش بیرون

ص: 220

نرود و اگر بدون اجازه رفت تا وقتیکه به خانه بر می گردد فرشته های آسمان و فرشته های زمین و فرشته های غضب و فرشته های رحمت او را لعنت میکنند ! (1)

3- اسلام چون میخواهد کانون مقدس خانواده آکنده از مهرو محبت باشد ، دارای صفا و آسایش باشد ، برای پرورش کودکان مساعد باشد و خلاصه نظام اجتماعی برقرار باشد ، دستور می دهد که زن در اغلب رفتار ، مخصوصا در رفت و آمد بیرون از خانه باید تحت نظر شوهر

باشد و اگر غیر از این شد هزاران فساد و هرج و مرج و اختلاف و از هم پاشیدگی زندگی بوجود می آید.

ص: 221

«بنام خداوند بخشنده مهربان . نامه ای است از محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) رسول خدا به بزرگ فارس کسری . درود بر کسی که پیرو هدایت باشد و بخدا و رسول او ایمان آورده گواهی دهد که خدائی جز خدای یکتا که شریکی ندارد نیست و اینکه محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) بنده فرستاده است ، من تو را دعوت به اسلام میکنم ، زیرا من فرستاده خدا هستم برای تمام مردم. من باید به زنده ها اعلام خطر کنم و حجت را بر کافران تمام نمایم،

تو اسلام اختیار کن تا در امان باشی و اگر سرپیچی نمائی گناه مجوس ( آتش پرستان) بر تو است .»

در میان زمامدارانیکه نامه های پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) با نان رسید خسرو پرویز از همه بی ادب ترو مغرورتر بود زیرا دیگران نامه

پیغمبر را دریافت داشتند یا ایمان آوردند و دعوت حیات بخش آن حضرت را با کمال شوق پذیرفتند و یا به تحقیق پرداختند و سرانجام بحقانیت آن حضرت اعتراف نمودند و بعضی هم که دعوت را نپذیرفتند با کمال ادب و ملایمت عمل کردند و حتی جایزه هم به نامه رسان آن حضرت دادند ولی کسری وقتی نامه رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را خواند از اینکه آن حضرت نام خود را مقدم بر نام کسری نوشته بود بینهایت عصبانی شد و بر خلاف رسم

ص: 223

معمول، نامه آن حضرت را پاره کرد و به زمین ریخت و با لحنی غرور آمیز گفت : بنده من برای من این چنین نامه می نویسد ! وجوابی هم به نامه پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نداد !

وقتیکه این جریان بگوش رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید فرمود :« مزق کتابی مزق الله ملکه» : « نامه مرا پاره کرد خداوند پادشاهی او را از هم متلاشی گرداند و بنابر نقلی عرض کرد: «اللهم مزق ملکة» : خدایا پادشاهی او را متلاشی کن !

سرانجام دعای آن حضرت به اجابت رسید و کسری بدست فرزندش کشته شد و آخر الأمرهم قدرت او بوسیله سربازان اسلام در هم شکست و دخترانش به اسارت مسلمین در آمدند و وقتیکه به مدینه برده شدند در حق کسری نفرین کردند که آنچنان نامه پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را پاره کرد و در نتیجه دخترانش اسیر شدند .

ادعای پیغمبری می کند و مرا به دین دیگری خوانده است و نام خود را مقدم برنام من می نویسد تا او را گرفته و دست بسته به بارگاه ما آورد.

باذان هم بر حسب دستور کسری دو نفر از شجاعان خود را به مدینه فرستاد و گفت: به او بگوئید که کسری امپراطور جهان است تورا طلب کرده و مصلحت آن است که به اتفاق ما نزد او بیائی !

ولی باذان به مأمورین خویش سفارش کرد خشونت نکنید و با کمال ادب با او سخن بگوئید و ضمنا از احوال او تحقیق کرده باشید برای من حال او را نقل کنید.

مأمورین باذان از یمن حرکت کردند و نزدیک طائف به ابوسفیان ( دشمن سر سخت پیغمبر.صلی الله علیه و آله و سلم ) برخورد کردند و احوال پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) را از او پرسیدند ! وی گفت در مدینه ساکن است و از اینکه کسری دشمن پیغمبر است بسیار خوشحال شد. از او گذشتند ، به مردی از قبیله ثقیف برخورد کردند و احوال آن حضرت را از او جویا شدند . وی پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را آنچنان که بود معرفی کرد. مأمورین باذان

ص: 225

گفتند: این مرد اگر از طرف خدا باشد هیچکس نمیتواند با او دشمنی کند و از او نیز گذشته وارد مدینه شدند و به نزد رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) رفتند. یک نفر از آن دو مأمور بنام «بابویه» که شجاع تر و فصیح تر بود شروع به سخن کرد و گفت امپراطور فارس خسرو پرویز به باذان پادشاه یمن نوشته و دستور داده که نزد تو بفرستد و تو را به درگاه کسری ببرند و باذان ما را به اینجا فرستاده که این دستور را ابلاغ نمائیم اگر این حکم را به پذیری باذان به کسری می نویسد تا از تو عفو فرماید و اگر نمی پذیرید شما خودتان کسری را خوب می شناسید

که شهرتورا با خاک یکسان میکند و تو و قوم تو را از جهان نابود می سازد ! .

سپس نامه باذان راتقدیم حضرت داشت. مأمورین یمنی کمربندهای نقره به کمربسته و دست بندهای زرین بدست کرده بودند! سبیل های خود را گذاشته و ریشهای خویش را تراشیده بودند. پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) از دیدن آنان ناراحت شد فرمود : چه کسی به شما دستور داده که خود را به این صورت در آورید؟ .

گفتند:پروردگار ما کسری.

ص: 226

پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: پروردگار من دستور میدهد که ریش را بگذاریم و شارب ها را بزنیم.

(علیه السلام) رسید از آن به بعد دیگر شارب خود را کوتاه نکرد. عجبا یعنی علی (علیه السلام) از دستورات اسلام بی خبر بوده و با اینکه تمام گفتار رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را اطلاع داشته از فرمایشات آن حضرت در مورد شارب بی خبر بوده و یا اینکه نافرمانی

کرده و مطابق فرمایش پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رسول خدا از علی (علیه السلام) بیزار بوده و آیا علی (علیه السلام) خود را شبیه به مجوس می نموده است ؟! نعوذ بالله آیا تهمت و جسارت به مقام علی (علیه السلام) از این بالاتر میشود؟!

آیا وقتی انسان میخواهد یک جنایت و عمل زشت انجام دهد تا چه اندازه باید یاوه گویی کند و به مردان خدا جسارت نماید .

واقع مطلب این است که این ها میخواهند علامتی میان خود داشته باشند که هم علامت حزب آنان باشد، و هم وقتی به هم برخورد میکنند یکدیگررا بشناسند بعد برای اینکه هو نشوند و کسی به آنها نگوید بدعتی در دین گذاشته اند به فکر افتاده اند که آب ورنک دینی به آن بدهند و از این نظر که از علی (علیه السلام) مظلوم تر پیدا نکرده اند که به ساحت مقدسش جسارت

ص: 228

کنند، باکمال پرروئی سبیل گذاشتن خود را به آن حضرت نسبت میدهند .

در هر صورت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به فرستادگان باذان اجازه جلوس داد آنها نشستند و چنان هیبتی از حضور آن حضرت

پیدا کردند که لرزه بر اندامشان افتاد.

سپس آن حضرت از بهشت و دوزخ سخن گفتند آیاتی در وعد و وعید برایشان قرائت کرد و آنها را دعوت به اسلام نمود، ولی آنان قبول کردند و گفتند: اگر با ما نزد کسری نمیائی نامه باذان را جواب بده تا ما برویم.

پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) مدتی آن ها را نگاه داشت تا اینکه روزی نزد آن حضرت آمدند و از ماندن خود اظهار دلتنگی کردند و گفتند: یا با ما حرکت کن و یا ما را مرخص فرما تا برویم. پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «ان ربی عزوجل قد قتل ربکما سلط الله علیه ابنه شیرویه حتی قتله البارحة .

پروردگار بزرگ من پادشاه شما را کشت فرزند او شیرویه را براو مسلط کرد تا اینکه دیشب او را بقتل رسانید .

ص: 229

اکنون شما بروید به باذان اطلاع دهید و بگوئید اگر اسلام بیاوری پادشاهی تو ادامه پیدا کند و سلطنت قسمتی از فارس را نیز به تو میدهم و اگر اسلام نیاوری هلاک میشوی چه دین من بزودی شهرها و کشورهای کسری را فرا می گیرد.

آن حضرت کمربند زریکه مقوف به آن حضرت اهدا کرده بود به یکی از آنان که نامش خرخسره بود بخشید و آنان را روانه ساخت. * باذان مسلمان می شود

فرستادگان باذان آن شب را یاد داشت کردند و نزد باذان رفتند و جریان قتل کسری و پیغام رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را به او ابلاغ کردند.

باذان گفت این سخنان مانند سخنان پادشاهان نیست همانا او پیغمبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) است اکنون باید صبر کرد تا اگرخبر کشته شدن خسرو پرویز در همان شبی که آن حضرت خبر داده است رسید فورا باید به او ایمان آوریم و مسلمان شویم ! طولی نکشید که نامه فرزند کسری شیرویه رسید که چون زندگانی پدرم موجب فساد مملکت بود من او را کشتم اکنون تو از

ص: 230

مردم برای من بیعت بگیرد با آن مردی که ادعای پیغمبری می کند سخت گیری کن تا فرمان بعدی من درباره او به تو برسد.

باذان چون از این جریان مطلع شد فورا مسلمان شد و مردم یمن هم به مضمون الناس علی دین ملوکهم بالاتفاق مسلمان شدند(1).

باری سرپیچی از حق و مبارزه به حق و مردان خدا سر انجام آن به اینجا می کشید. و برخلاف مراقبت های شدیدی که از خسرو پرویز می شد وقتی که خدا می خواست او را ریشه کن سازد نزدیکترین افراد او یعنی فرزندش را بر وی مسلط گردانید تا او را کیفر داده و زودتر گرفتار عذاب شدیدش نماید .

ص: 231

نوشته: مصطفی زمانی 280 صفحه چاپ پنجم .

کتابی که مورد نیاز تمام جوانان می باشد و برای همه ی طبقات مفید است

5- ندای اسلام از قلب ایتالیا ترجمه :محمد باقر انصاری 136 صفحه چهپ دوم استاد دانشگاه ناپل درباره اسلام سخن می گوید

6- علی بن ابیطالب (علیه السلام) پیشوای مسلمین نوشته: مصطفی زمانی 304 صفحه چاپ دوم.

یک شاهکار جاویدان برای محبین اهل بیت (علیهم السلام) و آنانکه از حوادث پبند می گیرند .

7- دختر وظیفه شناس نوشته : مصطفی زمانی 168 صفحه چاپ چهارم کتاب اول قصه های اسلامی ماه

8- رهبران جهانی نوشته : حیدر انصاری 12 صفحه چاپ سوم: یک کتاب سودمند درباره اصول دین برای جوانان عزیز

9- افسونگر قرن نوشته : سیف الله کبیریان: 72 صفحه چاپ هفتم یک اثر انتقادی درباره مفاسد سینما

10 - بحث هایی درباره خدا نوشته: محمد محمدی

ص: 234

136 صفحه چاپ سوم یک اثر عمیق برای شناختن خدا

11- مرگ سبز:نوشته: مصطفی زمانی 160 صفحه چاپ چهارم کتاب دوم قصه های اسلامی ماه

12-سلیمان و بلقیس نوشته: مصطفی زمانی چاپ هفتم. یک اثر تاریخی و انتقادی درباره ی فلسطین و حوادث خونین آن

13- سیمای مقداد نوشته: محمد محمدی 126 صفحه جاب اول برای آنان که از تاریخ پند می گیرند

14- فروع دین نوشته : آیت الله سید محمد شیرازی 312 صفحه قطع بزرگ فلسفه نماز، روزه ، جهاد ، امر به معروف و ...

15- مرد خسیس نوشته : غلامحسین رحیمی 232 صفحه چاپ اول کتاب سوم قصه های اسلامی ماه

16- جوانان چرا...؟ به قلم چند تن از دانشجویان

ص: 235

برای کسانیکه مفاسد جلق و استمناء را می جویند 112صفحه چاپ سوم

17- ده برهان نوشته : حبیب الله مرزوقی چاپ دوم 88 صفحه کتابی که خداشناسی را با دلیل علمی شرح می دهد

18- نور ایمان در قلب کودک از سید مهدی قریشی 172 صفحه چاپ چهارم برای کسانی که به آینده ی نسل جوان توجه دارند

19-روزه و ماه خدا ترجمه:مصطفی زمانی 120صفحه اسرار و فلسفه روزه برای جوانان عزیز

20- آرامش روانی و مذهب نگارش دکتر صفدر صانعی 232 صفحه چاپ چهارم برای آنانکه از زندگی ماشینی به ستوه آمده اند و در جستجوی پناهگاه معنوی هستند .

21- نکاتی درباره ی دستگاه آفرینش به قلم دانشمندان معظم آقایان: استاد علامه طباطبائی مرتضی مطهری ، مهمانی زمانی ، مهدی حائری تهرانی ، احمد آرام

مهندس بیانی 182صفحه

ص: 236

22- اسلام بر فراز اجتماع نوشته : محمدجواد مغنیه .

ترجمه: محمدرضا انصاری 184 صفحه. و مسائل متنوع اسلامی برای روشن فکران

23- اعتیادهای خطرناک چاپ چهارم نوشته مصطفی زمانی 256 صفحه برای جوانانی که در راه سعادت و پیروری خود و اجتماع گام بر می دارند .

24- پیشاهنگ شهیدان از : محمد اسماعیلی 80 صفحه

سرگذشت شورانگیز حمزه سیدالشهداء

25-دوستی های تلخ و شیرین نوشته :مصطفی زمانی چاپ دوم 256 صفحه 4 برای کسانی که در جستجوی دوست شایسته هستند و آئین دوست یابی را از نظر اسلام می خواهند

26-زندگی ایده آل از : استاد محمد تقی جعفری 64 صفحه، رأی آنانکه در راه سعادت و عظمت در تلاشند .

27- چرا رفوزه شدم ؟نوشته : مصطفی زمانی چاپ پنجم 224 صفحه. برای آنانکه به آینده خود علاقمند و راه پیروزی بر مشکلات را می جویند

ص: 237

28- ساز و آواز نوشته: سید مرتضی علم الهدی 104صفحه برای آنان که مفاسد موسیقی را می جویند.

29. بسوی اسلام یا آئین کلیسا ؟نوشته: مصطفی زمانی چاپ سوم336 صفحه برای آنانکه در مسائل اعتقادی و احکام الهی تحقیق می کنند و آیین برتررا می جویند

30- سخنان چهارده معصوم (علیهم السلام)408 صفحه نوشته علی مشکینی برای آنانکه از سخنان چهارده معصوم (علیهم السلام) پند می گیرند و نصائح آنان را حمل می کنند

31- یکه تاز پیروز از سیف الله کبیریان با مقدمه سید عبد الکریم هاشمی نژاد 120 صفحه برای آنانکه رمز پیروزی اسلام را بر مفاسد بررسی می نمایند .

32- عشق وخود کشی نوشته: مصطفی زمانی 248 صفحه . برای آنانکه در زندگی شکست خورده و تصمیم به خود کشی گرفته اند .

33- نظری به اردوگاه کمونیسم نوشته عبدالرحمن احمد ترجمه سید محمد ثقفی 184 صفحه برای آنانکه برتری اسلام را بر مکتب کمونیسم بررسی می نمایند .

ص: 238