سلام بر خورشید (مجموعه شعر در سایه سار آفتاب 1)

فهرست

مسیح عترت نور

بهار زیارت

آینه آفتاب

پاره جان پیغمبر

شهر شهادت

قدمگاه

بهشت بین دو کوه

پروانه شدن

کبوتر حرم

متن آیه نور

دل بی قرار

خورشید خورشیدها

پروانه معراج

باغ بلور

باغ آرزو

قصد زیارت

پنجره فولاد

احساس آفتاب شدن

حرف دل

گریه پنهان

زیارت

هفت شهر عشق

گل بهشت

عذر تقصیر

قبله هفتم آفرینش

کبوتر دل

ص: 5

اشاره

شعر شیعه سرشار از شور و شعور است، شعری که تار و پود آن شرح شوریدگی های لبریز از شهودی الهی و دینی است. در واژه واژه ی آن می توان دلدادگی های فراتر از دایره عقل مآل اندیش و حسابگر را دید و در همان حال خردورزی و عقلانیتی بارور از ناب ترین چشمه های وحی و سنت را یافت.

این شعر روزی از حنجره سرخ فرزدق در کنار کعبه می تراود. روزی در کام ابوالاسود دئلی گل می کند و گاهی بر زبان حسان بن ثابت جریان می یابد و مهر تأیید پیامبر آفتاب را دریافت می کند:

«لا تزال مویدا بروح القدس ما نصرتنا بلسانک»

«همواره در پناه روح القدس باشی که با زبان خود یاری ما کردی»

این شعر زمانی در زبان کمیت می شکفد، گاهی در گلوی سید حمیری و روزی در کام دعبل با چکامه بلند «تأیید» خود و سپس در حنجره شاعران پارسی گوی و عربی گوی گل می کند و عطر آسمانی عشق به خاندان نبوت را در سرزمین های اسلامی می پراکند. اما به راستی کدامین قلم را یارای آن است که این اقیانوس عاشقی را در ظرف واژگون بگنجاند و کدامین دست می تواند خامه به تقدیر و سپاس از ستایندگان آفتاب بچرخاند؟ اداره امور فرهنگی آستان قدس رضوی با درک این ضرورت که فرهنگ، بدون آمیختن با هنر نهادینه نمی شود و نیز با توجه به این واقعیت که نسل امروز ما به اندازه پیشینیان و شاید بیشتر از آنان به شعر توجه و عنایت دارد بر آن شد، از شاعران اهل بیت علیهم السلام درخواست کنند برای خاندان نبوت صلی الله علیه و آله آثاری تازه و نو بیافرینند و خوشبختانه این خواهش با اقبال آن بزرگواران مواجه گردید. ما ضمن سپاس از این استادان فرهیخته مجموعه اشعار ایشان را به خوانندگان محترم و زائران و عاشقان ارجمند حضرت شمس الشموس علیه السلام تقدیم می کنیم.

آستان قدس رضوی

معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی

اداره امور فرهنگی

ص: 7

طلیعه

در دنیای بیرحم امروز، که بشر کوآنتومی با سرعت مجذور انسان بر ثانیه، به سمت غوطه وری در تاریکی مطلق پیش می تازد و هجوم همه جانبه ی بی هویتی، چونان اژدهایی هفت سر، در پوشش هنرهای هفت گانه، دهان به بلعیدن فرهنگ ها و باورهای انسانی گشوده است، آخرین پناهگاهی که غزالان عشق و عاطفه می توانند در آن آرام گیرند، جایی نیست جز خنکای سایه ساری که در آن ترنم آوایی ملکوتی، عطر گل های ایمان می پراکند. آرامشی که رهاتر از این قیل و قال های متداول ایام، انسان افسرده، مضطرب و دلتنگ این روزگار را به سمت نیمه ی پنهان خود فرا می خواند و در هر عصر و روزگار به شکلی و زبانی متفاوت درآمده است. هم، در آواز غریب شبانان می توان ردی از این دعوت جست هم در قصاید فاخر و مطول ادیبان، به گونه ای که میزان برخوردی از این بازگشت به خویش را می توان معیار شعر در راستای باورمند بودن یا نبودن دانست.

در قرن انسان های مجازی، هرچند شعر، روزگار محاق خود را می گذارند اما هنوز هم می توان آن را اصیل ترین و انسانی ترین هنر دانست، زیرا به شکلی مستقیم ریشه در احساسات، عواطف، آرزوها و تخیلات انسان دارد.

غم، شادی، شکست، پیروزی، شادکامی و ناکامی آدمیان، هنگامی که بر شانه ی کلمات می نشیند شعر متولد می شود. اما آنچه شعر باورمند را، ارزش وجودی بیشتری می بخشد تلاشی است که شاعر، در درک و تصور لحظاتی فراتر از زندگی جمادی و نباتی آدمیان دارد. این گونه شعر خود را در دایره ی زبان و هنجارهای آن محصور نمی سازد. خود را با معیارهای زیباشناسی متداول نمی سنجد، و در موازنه ی میان در آمیختن با تخیلات شاعرانه و نگریستن به افقی فراتر از حرف های روزانه، هیچ گاه لحظه ای درنگ نمی کند و به سمت ماندگار شدن پیش می رود. اگر معنا را جان شعر، و زبان و بیان را جسم آن در نظر بگیریم، شعر باورمند به این بیت معتقد است که:

مکن در جسم و جان منزل، که این دون است و آن والا

قدم زین هر دو بیرون نه، نه این جا باش نه آن جا

زیرا شاعر چنین شعری وقتی خود حاضر است تمام زندگی و هستی اش را در راه نیل به آرمانی الهی فدا کند سخن گفتن از هویت شاعرانه و ارزش گذاری های ادبیانه دیگر چه محلی از اعراب خواهد داشت؟! شعر باورمند شیعی گونه ای خاص تر است که نمونه های پیشین آن را در میان دلسوختگانی چون (کمیت) و (فرزدق) باید جستجو کرد. در روزگار معاصر تلاش های بیشتری برای احیا و نوسازی شعر باورمند شیعی انجام شده است. در میان افرادی که زحمات فراوانی در

ص: 8

مسیح عترت نور

دمید از افق آرزو، سپیده ی صبح

گرفت روشنی از نو، چراغ دیده ی صبح

شب فراق به پایان رسید، شکر خدا

هوا عصاره ی گل شد، سحر چکیده ی صبح

ستارگان همه از دست ماه نوشیدند

شراب نور زانگور دست چیده ی صبح

گشود دیده به روی سپهر، خورشیدی

که خواند مرغ سحر، تا سحر قصیده ی صبح

مدینه جلوه ی شمس الشموس را چون دید

سلام کرد به زیباترین پدیده ی صبح

رسید در شب یلدا، مسیح عترت نور

به دلنوازی جان به لب رسیده ی صبح

طلوع کرد که گل ها بیاورند ایمان

به آرمان بلند سحر، به ایده ی صبح

درست در قدم او، طلسم خواب شکست

گرفت روشنی از او سواد دیده ی صبح

به رو سپیدی خود، هر پگاه می نازید

به یمن دیدن او محو شد عقیده ی صبح

به روشنان فلک، داد درس شب شکنی

پس از تلاوت آیات برگزیده ی صبح

نثار مقدم او شد زغرفه های بهشت

شکوفه های دل انگیز نو دمیده ی صبح

«حدیث سلسله» را، آسمان نیشابور(1)

ص: 11

بهار زیارت

بهار آمد و بر روی گل تبسم کرد

شکوه وا شدن غنچه را تجسم کرد

بهار دید که شمشادها جوانه زدند

شکوفه های جوان را نثار مردم کرد

زسمت مشرق دل ها وزید عطر بهشت

بهار مست شد و راه باغ را گم کرد

به سایه سار زیارت نشست و با مژه اش

غبار روبی صحن امام هشتم کرد

پس از طواف حرم، یا «محول الاحوال»!

بهار با نفس عاشقان تفاهم کرد

بهار، نیت معراج داشت وقت نماز

به خاک مقدم زوار او تیمم کرد

در آستان رضا، «انما یریدالله»

کریمه ای است که روح الامین ترنم کرد

زلال اشک اگر گل کند، به لاله قسم

که با امام رضا می شود تکلم کرد

ص: 13

آیینه ی آفتاب

هر روز سر زخواب چو بردارد آفتاب

از خاک پاک توس گذر دارد آفتاب

پر می کشد به سمت سراپرده ی رضا

گویی پرستویی است که پر دارد آفتاب

از بس که سر نهاده بر این آستان پاک

بر جبهه آب و رنگ سحر دارد آفتاب

از فیض خاک بوسی شمس الشموس یافت

این تاج عزتی که به سر دارد آفتاب

صدها ستاره بر سر راهش نشسته اند

کز مشرق زمین چه خبر دارد آفتاب

ص: 14

پاره ی جان پیغمبر

صبح است و در بزم چمن، هر گل تبسم می کند

باغ از طراوت، حسن یوسف را تجسم می کند

ساقی می باقی به کف، مطرب ترنم می کند

موج نشاط و عشق چون، دریا تلاطم می کند

شو و شعف غوغا به پا، در جان مردم می کند

از شرق عصمت جلوه ها، خورشید هشتم می کند

در حیرت درگاه او، دل دست و پا گم می کند

باشد که بر دیدار او، شیدا شود دل بیش از این

ص: 18

شهر شهادت

خلق را کعبه ی ایمان و امیدست این جا

به مرادش رسد آن کس که مریدست این جا

این خراسان بود و مشرق خورشید وجود

بی پناهان همه را چشم امیدست این جا

چشمه ی فیض بود «شهر شهادت» آری

عشق را مایه ی الهام و نویدست این جا

غرق در عطر حضور ملکوت ست، مگر

که همان آینه ی عرش مجیدست این جا؟

گر در این آینه با چشم بصیرت نگری

ای بسا نکته که پیدا و پدیدست این جا

یک جهان خاطره ی زنده از ایام قدیم

نقش دیوار و در «صحن جدید»ست این جا

مسجد و صحن و رواق و حرم و کفش کنش

با دل سوخته در گفت و شنیدست این جا

بسته بر پنجره اش، سلسله ی اشک دخیل

زان که بر قفل مهمات، کلیدست این جا

«شرط توحید» که سرفصل حدیث نبوی ست _

جلوه گر با خطی از نور سپیدست این جا

این زمین، خوابگه ظالم و مظلوم بود

عجبا! بستر جلاد و شهیدست این جا

نه همین قبله ی دل هاست «شفق»! خطه ی توس

خلق را کعبه ی ایمان وامید است این جا

ص: 28

قدمگاه

جلوه گاه لطف حق، یا کوثر نور است این؟!

بارگاه زاده ی موساست، یا طور است این؟!

ای امام راستان! ای بضعه ی پاک رسول

مشهد قدس تو، یا یک کهکشان نور است این؟!

آستان قدس تو شایسته ی بوسیدن است

چون مقام وحی و جای بوسه ی حور است این

ای قدمگاه تو خاکش، سرمه ی اهل نظر

یادگار صبح وصلت در نشابور است این

اشک در چشم کبوترهای عاشق حلقه زد

در حریمت گریه ی شیدایی و شور است این

ای به یاد غربتت، زن های نوغان نوحه گر

چلچراغ اشک یا گلدسته ی نور است این؟!

در سه جا، افتادگان را دستگیری می کنی(1)

ای به قربان وفایت، قول مشهور است این

روی کی گردانی از بیچارگان مستمند

بی گمان از ساحت اکرام تو دور است این

نعمت قرب جوارت را مگیر از دوستان

از حضورت ای سلیمان! حاجت مور است این

ص: 29

بهشت بین دو کوه

* بهشت بین دو کوه(1)

السلام ای وارث نوح و خلیل!

ای جلال و جلوه ی رب جلیل!

ای درون سینه ات قلب سلیم

وارث عیسی و موسای کلیم

ای شمیم بوستان فاطمه

ای ولایت، شرط توحید همه

ای دلیل روشن صبح الست

با طلوع تو طلسم شب شکست

ای ولی الله اولی بر نفوس!

ای مسافر از مدینه سوی توس

لحظه ای کردی در آن وادی درنگ

خاک نیشابور شد فیروزه رنگ

ای تولایت سعادت آفرین

ای رواقت منظر عرش برین

بس که در عشق الهی گم شدی

کعبه ی جان، قبله ی هفتم شدی

ای صفای روح، آب و خاک تو

عرش، یعنی آستان پاک تو

آستانت بوسه گاه فرشیان

فرش ایوانت، نگاه عرشیان

عرش را اینجا به زیر آورده اند

دل پسند و دلپذیر آورده اند

ص: 30

پروانه شدن

گلزار بهشت است، غمی نیست در این جا

حق را به جز این در، حرمی نیست در این جا

فرمود نبی: روضه ای از باغ بهشت است

در سایه ی گل، خار غمی نیست در این جا

در این حرم عقده گشا، می شکفد گل

چون غنچه دل سر بهمی نیست در این جا

این صحن و سرا مطلع خورشید وجود است

پیداست که گرد عدمی نیست در این جا

از خود به خدا می رسد این جا دل عارف

ای هم سفران! پیچ و خمی نیست در این جا

پوشیده شد از بال ملک، این حرم قدس

زنهار که جای قدمی نیست در این جا

آن دم که دلت قفل ببندد به ضریحش

شیرین تر از آن لحظه، دمی نیست در این جا

سوگند به آئینه ی جودش به جوادش علیه السلام

جانسوزتر از این قسمی نیست در این جا

این بارگه از شمع هدایت متجلی است

پروانه شدن، کار کمی نیست در این جا!

ما گرچه «شفق»! منزلت خار نداریم

گلزار بهشت است غمی نیست در این جا

ص: 37

کبوتر حرم

این حریم کیست با نور و جلال آمیخته؟

جلوه اش چون باغ جنت با جمال آمیخته؟

آستان زاده ی موساست اینجا، کز ازل

مهر او با جان سرشته، با خیال آمیخته

دست و پا گم می کند جبریل اینجا چون نسیم

بوی غربت بس که با عطر وصال آمیخته

ضجه ی افلاکیان و های های خاکیان

با صدای مبهم پرواز بال آمیخته

از دل گلدسته ها تا دور دست آسمان

لحن داودی است با صوت بلال آمیخته

ای خوشا آن کس که اینجا مثل شمع چلچراغ

در وجودش شعله با اشک زلال آمیخته

رو بر این دارالامان کن از سر صدق و یقین

دل بگیر از باور با احتمال آمیخته

نور این خورشید، روز افزون شد، اما قرنهاست

دولت اقبال مأمون، با زوال آمیخته

خشم و خشنودی او، خشنودی و خشم خداست

چون رضایش با رضای ذوالجلال آمیخته

بی بهشت لطف او، دانی چه باشد زندگی؟

برزخی تاریک با وزر وبال آمیخته

فیض می بارد بر او، ابر کرامت چون بهار

هرکه اینجا معرفت را با کمال آمیخته

شاهدند اینجا کبوترها، که هر شب تا سحر

اشک شوق زائران با شور و حال آمیخته

ص: 38

متن آیه ی نور

ای جمال تو متن آیه ی نور!

هشتمین چلچراغ نخله ی طور

از شب قدر عارفان، که گرفت

روشنی از تو صبح نیشابور

می کند ظلمت بنی عباس

به چه تقصیرت از وطن مهجور

به خیال دوام دولت خویش

به بهانه ی رسیدن به حضور

ساخت آواره از مدینه تو را

ظلم و خودخواهی حکومت زور

شدی از روضه ی رسول جدا

شدی از کوثر رسالت دور

از همان لحظه ی وداع تو رفت

از دل اهل بیت علیهم السلام، نور سرور

بدرقه ی راه توست، اشک جواد علیه السلام

ای به ترک وطن شده مجبور

صبر کن تا زشرم آب شود

از شکیبایی تو سنگ صبور

ص: 40

خط مشی سیاست مأمون

با تو از راه «بصره» کرد عبور

فرس شوکتت ز «فارس» گذشت

به «صفاهان» رسید و «نیشابور»

همه در اشتیاق استقبال

همه مشتاق درک فیض حضور

کم کم ای بضعه ی رسول الله صلی الله علیه و آله

رخ نمودی زپشت پرده ی نور

گفتی از راه دلنوازی و مهر

دوستان «ان سعیکم مشکور»

با حدیثی که سلسله ی ذهب است

آفریدی تو لؤلؤ منشور

کلمه ی «لااله الاالله»

دژ امن خداست حی غفور

ایمن است از عذاب جاویدان

هر که در این حصار شد محصور

ای که فرموده: این ولای من است

شرط توحید و شرط این منشور

السلام ای صلای فیض تو عام

«اشهد انک ترد سلام»

ص: 41

دل بی قرار

قرار ما، حرم توست یا امام رضا علیه السلام

امید ما، کرم توست یا امام رضا علیه السلام

خوشا به حال دل عاشقی، که در همه حال

کبوتر حرم توست یا امام رضا علیه السلام

قسم به قبله ی هفتم، که کعبه ی فقرا

حریم محترم توست یا امام رضا علیه السلام

تو بوستان همیشه بهاری و خورشید

گل سپیده دم توست یا امام رضا علیه السلام

به عجز خم نشود، منت از فلک نکشد

سری که در قدم توست یا امام رضا علیه السلام

خط امان بنویسد برای اهل نظر

قلم اگر قلم توست یا امام رضا علیه السلام

ضریح سبز تو ای از مدینه دور، هنوز

طلایه دار غم توست یا امام رضا علیه السلام

دلش قرار ندارد «شفق» که می گوید:

قرار ما حرم توست یا امام رضا علیه السلام

ص: 42

خورشید خورشیدها

من از جام ولایت، مست مستم

مگیر این ساغر ای ساقی! زدستم

به توحیدی _ که شرط آن تولاست _

ولایت باورم، یکتا پرستم

رضا جان! ای فروغ آسمان ها

زمین بوس تو از روز الستم

تو عطر ناب گل های بهشتی

ولی من، خار بی مقدار و پستم

تو خورشید همه خورشیدهایی

ولی من، ذره ای بی پا و دستم

تو از جان نیستی بهتر؟ که هستی

من از دل نیستم عاشق؟ که هستم

تو بستی با دلم عهد محبت

ولی من، رشته ی الفت گسستم

من آن اشکم، که افتادم به پایت

من آن گردم، که بر راهت نشستم

حریمت را، به اشک توبه شستم

ضریحت را، دخیل گریه بستم

فقیرم، مستمندم، دردمندم

چه گویم بیش از این، اینم که هستم

مرا این شرمساری بس که یک عمر

نمک خوردم نمکدان را شکستم

زپا افتاده تر از من کسی نیست

بگیر از مرحمت ای دوست دستم

ص: 43

پروانه معراج

حسن تو، به هر دیده مصور شده باشد

جا دارد اگر، مهر منور شده باشد

عیسی نفسی، جز تو ندیدیم که در توس

نقش قدمش عافیت آور شده باشد

هر سو نگرد، جلوه ی رخسار تو بیند

چشم دل اگر آینه باور شده باشد

با شهپر جبریل کند سیر در آفاق

هر دل که در این روضه کبوتر شده باشد

اشک از شرف بوسه به پایت، به چه ماند؟

آن قطره ناچیز، که گوهر شده باشد

تا عطر دلاویز تو، شیرازه ی گل هاست

یک غنچه محال است که پرپر شده باشد

جز این شجر پاک و بهشتی، نشنیدیم

نخلی که چنین عاطفه گستر شده باشد

لطف تو شود ضامن آهوی دل ما

در طالع ما، گر که مقدر شده باشد

از چشمه ی خورشید، خورد آب در اینجا

آن ذره که با خاک برابر شده باشد

هرگز نشود تشنه به صحرای قیامت

هرکس لبش از جام رضا، تر شده باشد

همسایه ی دیوار به دیوار که دیده است؟

هم صحبت دل های مکدر شده باشد

پاداش طواف حرم کعبه دهندش

هر سوخته دل، زائر این در شده باشد

ص: 44

باغ بلور

ای آن که حریم تو پر از آیه ی نور است

نومیدی و درگاه تو؟ از عشق به دور است

اینجاست تجلی کده ی شمس هدایت

یا مهبط انوار خداوند غفور است؟

ای شاهد تکریم تو آیینه ی قرآن!

تفسیر کرامات تو انجیل و زبور است

از فرط تجلای تو در این حرم قدس

خورشید ز هر آینه در حال ظهور است

بر گرد ضریحت، اثر بال ملایک

بر صحن و رواقت، اثر بوسه ی حور است

بر دامن زوار تو جاری است در اینجا

اشکی که درخشنده تر از باغ بلور است

ای پنجره ی پاک تو، در پنجه ی اخلاص

دریاب دلی را که تمنای حضوراست

ای خاک کف پای تو سرچشمه ی خورشید

هرجا که «قدمگاه» تو شد وادی طور است

تا محو تماشای تو شد «صبح نشابور»

«فیروزه» به زیبایی لبخند غرور است

توحید و تولای تو آمیخته با هم

پیداست که این گفته ی پیغمبر نور است

از شوق هماغوشی تو شهر شهادت

سرشار شکوفایی و شیدایی و شور است

ای وصف تو گسترده تر از دامنه ی عشق

دیباچه ی اوصاف تو در دست مرور است

ص: 46

باغ آرزو

ای روشن امید، که در دل نشسته ای

چون چلچراغ عشق، به محفل نشسته ای

زنهار لحظه ای نکنی غفلت از نگاه

آیینه وار اگر که مقابل نشسته ای

برخیز و دست قافله ی عشق را بگیر

ای کاروان شوق، به منزل نشسته ای

مجنون آن ضریح هماغوش نور باش

لیلای اشک من، که به محمل نشسته ای

فیضی چرا نمی بری از این حریم قدس

«طومار عشق طی شد و غافل نشسته ای»(1)

امواج رحمت است در این بحر بی کران

دریا دلا! چگونه به ساحل نشسته ای؟

نوح نجات خسته دلان را صدا بزن

ای زورق شکسته، که در گل نشسته ای

از آن کریم عاطفه، جز معرفت مخواه

ای باغ آرزو که به حاصل نشسته ای

با این غزل که بوی رضا می دهد «شفق»!

بر مسند فصاحت «دعبل» نشسته ای

ص: 48

قصد زیارت

به یک نگاه تو، تطهیر می شود، دل من

به یک کرشمه، نمک گیر می شود، دل من

مرا بس است طواف ضریح تو، هرگاه

شکسته بسته ی تقصیر می شود دل من

قسم به صبح جمال تو، پشت پنجره ات

دخیل ناله ی شبگیر می شود دل من

سرشک حاجت هرکس که می چکد برخاک

کنار پنجره ، تصویر می شود دل من

شمیم ضامن آهو، اگر به من برسد

خدای را، جگر شیر می شود دل من

به چشم آینه های حرم که می نگرم

هزار مرتبه تکثیر می شود دل من

به روی آب نماهای صحن تو چون موج

به عشق و عاطفه درگیر می شود دل من

به شوق آن که به پابوس زائرت برسد

به جای اشک سرازیر می شود دل من

خدا نکرده، اگر از تو رو بگردانم

اسیر بازی تقدیر می شود دل من!

چگونه قصد زیارت کنم برای وداع

مگر زدیدن تو سیر می شود دل من؟

«خدا مرا به فراق تو مبتلا نکند

من و جدایی از این آستان خدا نکند»

ص: 49

پنجره ی فولاد

دلا! بکوش، که با عشق آشنات کنند

چو عاشقان، به غم دوست مبتلات کنند

همیشه دست دعا، سوی آسمان بردار

که در زمین خراسان، زغم رهات کنند

دعا کن ای دل مسکین! که چون کبوترها

سفیر نامه بر روضه ی رضات کنند

ستارگان، همه شب در طواف این خورشید

نظر به سجده و تسبیح کاینات کنند

صف نماز ببندند، آهوان در دشت

سحر، که گوش به «قد قامت الصلاة» کنند

اگر به حرمت این قبله آشنا باشند

مجاوران حرم، ترک سیئات کنند

تو چون حباب فراموش می کنی خود را

به جرعه نوشی این بزم اگر صدا کنند

اگر چه آینه های حرم، شکسته دلی

فرشتگان مقرب همه دعات کنند

حواله ی دل ما را نوشته اند این جا

مباد آن که به جای دگر برات کنند

چو گردباد، در این شهر در به در گردی

خدا نکرده از این در، اگر جدات کنند

غبارروبی این روضه، اشک می خواهد

برو که چشم تو را چشمه ی فرات کنند

کنار پنجره اش، آب می شود فولاد

خدا کند به دل ما هم التفات کنند

ص: 50

احساس آفتاب شدن

من از بلور صداقت، خطر پذیرترم

من از جمال شفق، ارغوان نظیرترم

جدا فتاده ای از دشت آهوانم من

که در کمند بلا، از همه اسیر ترم

خدا گواست، که تقصیر ضعف ایمان است

اگر به معصیت از دیگران دلیر ترم

به کام من برسانید، جرعه جرعه عطش

که لحظه لحظه، من از عشق ناگزیرترم

تو ابر بارش فیضی در آسمان رضا

من از کویر عطشناک هم، کویر ترم

تو روح سبز بهاری، که در چمن جاری است

من از درخت خزان پوش هم فقیرترم

به قهر و آشتی و زود رنجی ام، منگر

من از بنفشه و سوسن بهانه گیرترم

تمام شعله ی دلگرمی ام، تلاوت توست

وگرنه از شب دی ماه، زمهریرترم

دویده در رگم احساس آفتاب شدن

اگرچه نزد تو از ذره هم حقیرترم

چگونه پیش تو از شرم، سربلند کنم؟

در آستان تو از اشک سر به زیرترم

دلم همین که جمال تو را تجسم کرد

غروب از سفر آمد شفق تبسم کرد

ص: 52

حرف دل

این همه عاشق که می بینی، همه اهل دل اند

گرچه در ظاهر اسیر پنجه ی آب و گل اند

زائران قبله ی هفتم، به امید کرم

در طواف این حرم مانند موج و ساحل اند

گر بیفتد قطره ای از اشک زوارش به خاک

دشت ها سرسبز و خرم، باغ ها پر حاصل اند

مهر ورزانی که فیض و قابلیت یافتند

پیش این خورشید روشن، ذره ای ناقابل اند

مشرق صبح سعادت، آستان قدس اوست

قدسیان، کی از طواف روضه ی او غافل اند؟

سبز پوشان فلک، در آسمان این حرم

در پناه آیه ی «یا اَیّها المُزَّمِلَ»اند

مطلع الفجر هدایت، سر زد از این آستان

اختران آسمانی، هر شب اینجا نازل اند

با پَرِ حور و پری، روح الامین اینجا نوشت:

شرط توحید و تولا آیه های کامل اند

از همان روزی که افتاده است در پایش غزال

آهوان از هر طرف، مشتاق این سرمنزل اند

گرچه می گویند: فردا هشت در دارد بهشت

باز می بینم کبوترها، به این در مایل اند

بر ضریح اش بسته اند از هر طرف زنجیر اشک

اشک ها اینجا زبان خواهش و حرف دل اند

شاعران زنده دل، در این غریبستان «شفق»!

آشنایان «کمیت» و دوستان «دعبل»اند

ص: 53

گریه ی پنهانی

آینه ی رنج و پریشانی ام

داغ گناه است به پیشانی ام

از نفسم، عطر جنون می وزد

در قفس خاطره زندانی ام

شب همه شب، تا به سحر می چکد

خون دل از دیده ی بارانی ام

تیغ به دست آمدی، ای دیو نفس!

باز من آماده ی قربانی ام

خنده چرا می زنی از روزگار

بر من و بر گریه ی پنهانی ام؟

سنگ ملامت، نکند بشکند

خلوت آیینه ی حیرانی ام

شعر کهن، مثل شراب کهن

تازه کند شور غزلخوانی ام

ص: 54

زیارت

«دوباره آمده ام، تا دوباره در بزنم»(1)

کبوترانه در این آستانه، پر بزنم

به ناامیدی از این در نمی روم هرگز

اگر جواب نگیرم، دوباره در بزنم

خدا مرا به حقیقت ولی شناس کند

که حلقه بر در این خانه بیشتر بزنم

سوادنامه ی من، رنگ صبح خواهد شد

شبی که بوسه بر این چشمه ی سحر بزنم

به یاد غربت تو، عهد کرده ام با خود

که لاله باشم و صد داغ بر جگر بزنم

خدای را، کمی ای زائران! درنگ کنید

که خاک پای شما را به چشمِ تر بزنم

به من هر آن چه که بخشیده اند توفیق است

مباد آن که دم از دولت هنر بزنم!

اگر چه خارم و نسبت به گل ندارم، باز

خوشم که گاه گداری به باغ سر بزنم

اگر شمیمی از این بوستان به من برسد

معاشران! به خدا تاج گل به سر بزنم

من آشنای همین درگهم، خدا نکند!

که رو به غیر کنم، یا دری دگر بزنم

صفای تربیت باغبان حرامم باد

که در مجاورت گل، دم از سفر بزنم

ص: 56

هفت شهر عشق

در این حرم، که میان کبوتران، یله ای

چه شد که دل نسپردی به یار یکدله ای؟

از این حرم به خدا می توان رسید اما

به شرط داشتن زاد راه و راحله ای

شنیده ای کسی از هفت شهر عشق گذشت

کنار قبله ی هفتم تو در چه مرحله ای؟!

چرا دخیل نبستی ضریح سبزش را

اگر که حلقه به گوش حدیث سلسله ای؟

به نام حجت هشتم، در این بهارستان

ببند نامه ی حاجت به بال چلچله ای

نگاه کن که چه گفتند، در مقام «رضا» علیه السلام

«کمیت» و «دعبل» اگر یافتند از او صله ای

چو آفتاب بخوان در طواف گنبد او

زیارتی و دعایی، نماز نافله ای

به پای بوسی زوار درگهش بشتاب

که بر سرت بنشیند، غبار قافله ای

بکوش، تا نرود از کف تو فیض سؤال

که پیش آینه پوشیده نیست مسئله ای

پناه داده به خاری چو من در این گلشن

خدای داده به این گل چه صبر و حوصله ای؟!

من از زیارت این روضه غافلم هرچند

«زخانه نیست مرا تا بهشت فاصله ای»(1)

ص: 58

گل بهشت

تا بوده ایم، غرق کرم بوده ایم ما

چون از مجاوران حرم بوده ایم ما

ای التفات بیشتر از حَدّ انتظار

شایسته ی حضور تو، کم بوده ایم ما

خاری چو ما کجا و مقام گل بهشت؟

شکر خدا همیشه به هم بوده ایم ما

مهر تو داشت، نشو و نما، در وجود ما

روزی که در دیار عدم بوده ایم ما

شوق تو داد، راه رهایی نشان ما

وقتی اسیر پنجه ی غم بوده ایم ما

تنها نه زیر چتر تو هستیم روز و شب

محتاج تو، قدم به قدم بوده ایم ما

عشقت رسید، لحظه به لحظه به داد دل

دل بسته ی تو دم همه دم بوده ایم ما

از هم جواری تو، به جایی رسیده ایم

آری کبوتران حرم بوده ایم ما

منت خدای را که درین آستان «شفق»!

تا بوده ایم غرق کرم بوده ایم ما

ص: 60

عذر تقصیر

ای امامی که لطف تو عام است

سایه ی رحمتت مستدام است

ای که گسترده در روضه ی تو

سفره ی «یُطْعِموُنَ الطَّعامْ» است

*****

ای تولّای تو در سرشتم

مهرت آیینه ی سرنوشتم

من نه آهو شدم، نه کبوتر

گرچه همسایه با این بهشتم

*****

آنقدر اشک حسرت فشاندم

آتش سینه را تا نشاندم

مثل موجی که بی اختیار است

خواهش دل، به هر سو کشاندم

*****

غرق بازی در آب و گلم من!

از عنایات تو غافلم من!

در کمند معاصی گرفتار

لحظه لحظه اسیر دلم من!

*****

بارها، توبه ام را شکستم

باز کردم دخیلی که بستم

یا هوی، می دهد سر به بادم

یا هوس، می برد دل زدستم

ص: 61

قبله هفتم آفرینش

گرچه درمانده و خسته ام من

دل به مهر رضا علیه السلام بسته ام من

ای رضای خدا در رضایت

با ولای تو پیوسته ام من

*****

ای غریبی که درد آشنایی

دلنواز و انیس النفوسی

بخت بیدار مایی که اینک

خفته در توس و شمس الشموسی

*****

ای مسیحا دم هاشمی خو

ای که موسی الرضا المرتضایی علیه السلام

قبله ی هفتم آفرینش

کعبه ی عشق و عرفان، رضایی

*****

آن که فرموده آتش نسوزد

سایه ی بال پروانه ات را

داده بر عمره و حج، فضیلت

یک طواف حرمخانه ات را

*****

ای تو در سرزمین خراسان

آسمانی ترین آیت عشق

می زند بوسه بر گنبد تو

جاودانه ترین رایت عشق

ص: 63

کبوتر دل

ای رخ دل فروز تو، منظرجان ما رضا علیه السلام

ای که دل غریب من، با تو شد آشنا رضا علیه السلام

اشک من است پنجه در، پنجره ی تو یا رضا علیه السلام

من که کبوتر دلم، انس گرفته با رضا علیه السلام

می شونم ز قدسیان، زمزمه ی رضا رضا علیه السلام

ای به نثار مقدمت، گوهر اشک دیده ام

ای به فدای جان تو، جان به لب رسیده ام

من که گل بهشت را، از حرم تو چیده ام

من به بهای هستی ام، مهر تو را خریده ام

مباد از برت کند، خدا مرا جدا رضا علیه السلام

ای که به باغ مکرمت، گل تویی و گلاب تو

ذکر تویی دعا تویی، اجر تویی ثواب تو

علم تویی حلم تویی، فاتحة الکتاب تو

عدل تویی امان تویی، امین تویی حساب تو

می دمد از ضریح تو، جلوه ی ربنا رضا علیه السلام

ای که پناه آهوی خسته و در به در تویی

لوح تویی قلم تویی، قضا تویی قدر تویی

عصر تویی نصر تویی، فتح تویی ظفر تویی

فجر تویی نجم تویی، شمس تویی قمر تویی

تویی شمیم سوره ی کوثر و هل اتی رضا علیه السلام

آن که وجود را به خود، آورد از عدم تویی

بارقه ی امید ما، روز نشاط و غم تویی

فضل تویی بذل تویی، جود تویی کرم تویی

مروه تویی صفا تویی، قبله تویی حرم تویی

ص: 67

ضریح آفتاب

آفتاب امروز، از مشرق زرافشان می شود

آسمان از برق شادی، گوهر افشان می شود

جبرئیل رحمت، این روح الامین مغفرت

در طواف قبله ی هفتم، پرافشان می شود

*****

تا ببیند دل فراسوی ضریح آفتاب

پرده بردارید از روی ضریح آفتاب

*****

پرده بردارید تا نور خدا را بنگریم

پرده بردارید تا بدرالدجا را بنگریم

پرده برداری کنید ای پرده داران حرم

تا ضریح روشن شمسی الضحی را بنگریم

*****

ای شکوه مشرق نور ای ضریح آفتاب

ای حجابِ سِرِّ مستور ای ضریح آفتاب

*****

چند روزی دست ما از دامنت کوتاه بود

چند روزی بی تو دل آیینه دار آه بود

چند روزی در طواف آستان قدس تو

ذکر خیر قدسیان «یابن رسول الله» بود

ص: 70

اشک بدرقه

یا بر سر زانو بگذارید سرم را

یا آن که بخوانید به بالین، پسرم را

شب تا به سحر منتظرم بال نسیمی

از من برساند به مدینه خبرم را

کی باور من بود که از آن حرم پاک

یک روز جدا گردم و بندم نظرم را

مجبور به تودیع حرم بودم و ناچار

بر دامن اندوه نشاندم پسرم را

هنگام خداحافظی از شهر، عزیزان

شستند به خوناب جگر رهگذرم را

گفتم همه در بدرقه ام اشک ببارند

شاید که نبینند از آن پس اثرم را

دامانم از این منظره پر اشک شد اما

گفتم که نبیند پسرم، چشم ترم را

با کس نتوان گفت، ولیعهدی مأمون

خون کرده دلم را و شکسته کمرم را

تهمت زچه بندید به انگور؟ که خون کرد

هم صحبتی دشمن دیرین، جگرم را

آفاق همه زیر پَرِ رأفت من بود

افسوس بدین جرم شکستند پرم را

آن قوم که در سایه ام آرام گرفتند

دادند به تاراج خزان، برگ و برم را

بشتاب به دیدار من ای گل! که به بویت

تسکین دهم آلام دل در به درم را

ص: 74

مسافر

مدینه! بی تو شب من سحر نمی گردد

شب فراق، از این تیره تر نمی گردد

مدینه! شب همه شب با ستاره های صبور

بگو که شام غریبان، سحر نمی گردد

مدینه! تشنه وصل توأم، ولی چه کنم

نهال آرزویم، بارور نمی گردد

مدینه! از همه ی نخل های تشنه بپرس

مگر کسی که سفر رفت بر نمی گردد؟

مدینه! سکه به نامم زدند و نیست شبی

که دست و دامنم از اشک، تر نمی گردد

مدینه! سینه ی من تنگ شد در این غربت

چرا مدار فلک تندتر نمی گردد؟

مدینه! گوشه ی غربت چه عالمی دارد

کسی ز سوز دلم باخبر نمی گردد

مدینه! در عجبم من که خوشه ی انگور

چرا ز آه دلم شعله ور نمی گردد؟

مدینه! سوز دل من، جدایی از «زهرا»ست

وگرنه زهر، به من کارگر نمی گردد

مدینه! چشم مرا انتظار کرد سپید

چه شد که یوسف من جلوه گر نمی گردد

مدینه! حاصل عمرم اگر نمی آید

حدیث عمر چرا مختصر نمی گردد؟

مدینه! بی گل روی «جواد»، دست و دلم

رضا به بستن بار سفر نمی گردد

ص: 76

اشک گریز پا

از باغ گفت و از غم بی برگ و باری اش

از باغبان و زمزمه های بهاری اش

از شاهدان سایه نشین حرم _ کسی

همراه او نبود که آید به یاری اش

آن مهربان از وطن آواره، بسته شد

با دست ظلم، دفتر شب زنده داری اش

در جای جای شهر شهادت، هنوز هست

هر لاله ای نشانه ای از داغداری اش

هرجا که سوخت قامت شمعی در انتظار

خون گریه کرد و آب شد از سوگواری اش

در چشم خون گرفته ی آهو، نمانده است

اشک گریزپا و سرشک فراری اش

دروازه ی مدینه، پس از آن وداع تلخ

تنها نشسته است به چشم انتظاری اش

غمنامه ی شهید خراسان شنیدنی است

کو طاقتی که شرح دهم بی قرار ی اش؟

با این جگر که خون شد، حاجت به زهر نیست

انگور مرهمی است بر آن زخم کاری اش

«زهرا» کجاست تا که ببیند در این چمن

پژمرده گشت و سوخت گل یادگاری اش

شمعی که از مدینه به توس آمد و گداخت

آتش به جان فاطمه زد اشک جاری اش

یک روز خوش، ندید پس از تو «جواد» علیه السلام تو

فریاد از صبوری و از بردباری اش

ص: 78

خوشه انگور

چه شد که باز به جان آتش فراق افتاد

و دل دوباره در اندیشه ی عراق افتاد

اگر چه شهر سناباد غرق هلهله شد

مدینه از نفس و شور و اشتیاق افتاد

بلور اشک زچشمان آسمان می ریخت

در آن سپیده که این هجرت اتفاق افتاد

چه دلخوشی به ولیعهدی، آفتاب مرا

معاشران _ به خدا _ ماه در محاق افتاد

تمام آینه ها مات و تکه تکه شدند

همین که پرتوی این مهر در رواق افتاد

شرار فاجعه برخاست از مُقَرنس ها

سکوت بر سر ایوان و روی طاق افتاد

اگر چه خوشه ی انگور خون دل می خورد

کسی ندید اگر پرده ی نفاق افتاد

ص: 80

خورشید پشت پرده

الا ای هستی عالم نثارت

تمام آفرینش خاکسارت

تو پایان همه تردیدهایی

تو خورشید همه خورشیدهایی

تو را تا از مدینه دور کردند

به تودیع حرم مجبور کردند

غم دل سایبان محملت بود

تمنای شهادت در دلت بود

فدای خاطر اندوهناکت

جدا چون می شدی از جد پاکت

دو چشمت ابر باران خیز گردید

وداع تو سؤال انگیر گردید

وداع تو، وداع آخرین بود

وداعی تلخ و حسرت آفرین بود

برآمد آه سردی از نهادت

نگاهت حرف می زد با جوادت

چرا این یاس خوشبو را نبردی

چرا همراه خود او را نبردی

بگو با نور چشمت: ترک غم کن

سر راه مسافر گریه کم کن

بگو صبر تو را از پی ظفر نیست

امید بازگشت از این سفر نیست

ص: 81

باغ بهشت

ای آن که تو در غربت

سر به گریبان داری

در خلوت خود شب ها

شام غریبان داری

ص: 85