ویلچرنشینان مدال آور : تیم ملی بسکتبال بانوان دارای معلولیت

ویلچرنشینان مدال آور: تیم ملی بسکتبال بانوان دارای معلولیت

پدیدآورنده: مریم قاسمی

نوبت چاپ: اول، پاییز 1397 شمارگان: 1000 نسخه

شابک: 1-11-6216-622-978 قیمت: 000/300 ریال

ناشر: توانمندان

قم، بلوار محمدامین، خیابان گلستان، کوچه11، پلاک4، دفتر فرهنگ معلولین

تلفن: 32913452-025 فکس: 32913552-025 همراه: 09125520765

www.HandicapCenter.com , www.DataDisability.com , info@handicapcenter.com

ص: 2

بسم الله الرحمن الرحیم

ص: 3

ص: 4

کشورهای برگزار کننده مسابقات پارالمپیک.... 54

رم (ایتالیا) - 1960. 54

توکیو (ژاپن) - 1964. 54

تل آویو (رژیم صهیونیستی) - 1968. 54

هایدلبرگ (آلمان) - 1972. 55

تورنتو (کانادا) - 1976. 56

آرنهم (هلند) - 1980. 56

نیویورک (ایالات متحده) - 1984. 57

سئول (کره جنوبی) - 1988. 57

بارسلونا (اسپانیا) - 1992. 58

آتلانتا (ایالات متحده) - 1996. 59

سیدنی (استرالیا) - 2000. 60

آتن (یونان) - 2004. 60

پکن (چین) - 2008. 61

لندن (انگلیس) - 2012. 62

ریو (برزیل) - 2016. 62

پایان و نتیجه. 63

کارآیی و نقش ورزش معلولین.. 65

آمادگی جسمانی یا بدنسازی.. 65

مهارت افزایی.. 66

اهداف و وظایف عمومی.. 67

اهداف و وظایف اختصاصی.. 68

اصول پزشکی.. 69

ورزش تفریحی در اوقات فراغت... 70

نیاز معلولان به تفریح سالم و ورزش تفریحی.. 73

اهداف اختصاصی در تفریحات سالم و ورزش های تفریحی.. 74

ص: 6

ساده و انجام پذیری بازی ها 75

فصل دوم: تاریخ تحولات ورزش معلولیتی در ایران.. 77

آغاز و تداوم رشته های ورزشی.. 79

اسناد و مدارک... 79

کریستوفل و ورزش... 79

ورزش ناشنوایان. 80

ورزش نابینایان. 82

تأسیس فدراسیون ورزشی معلولان. 83

مسئولان فعال و ارشد فدراسیون: 87

پس از پیروزی انقلاب اسلامی.. 89

آرم و لوگو فدراسیون: 91

تشکیل کمیته ملی پارالمپیک (NPC) 93

پیوستن معلولان ذهنی.. 95

فصل سوم: بسکتبال با ویلچر ایرانی... 97

شکل گیری تیم بسکتبال با ویلچر. 99

شکل اجرای بازی.. 99

قوانین و ضوابط.. 100

پیشینه. 100

تیم های ایرانی.. 101

تشکیل تیم ملی ایران. 103

مسابقات برون کشوری.. 104

سیر تحولات... 104

انتقال تجارب و گسترش.... 108

الگوگیری و توسعه. 108

مقررات و ضوابط.. 110

کلاس بندی بازیکنان. 111

ص: 7

آسیب شناسی.. 114

ورزش همگانی و ضرورت توسعه آن. 114

تأسیس انجمن ورزشی بانوان و تحولات بعدی.. 115

جایگاه جهانی.. 117

موانع و مشکلات... 118

فصل چهارم: نشست مشترک ورزشکاران قمی و تیم ملی

معرفی و معارفه. 123

شیوه اجرای نشست... 123

رقیه امیری.. 124

مهری باقرپور هل آباد. 125

فتانه پورات... 125

زهرا حبیبی.. 126

سحر حیدری.. 126

مهدیه خاکباز. 127

مریم دهستانی.. 127

مهسا سعادت... 128

ندا فراستی.. 129

ناهید کرمی.. 129

سمیه کهزادپور. 129

لیلا ملکی.. 130

ثریا نوری.. 132

آزاده همایون پور. 132

ورزشکاران قمی.. 134

محمد پیروزمنش... 134

اعظم آرزومند. 136

لیلا الهی.. 136

ص: 8

راحله براتی.. 137

خدیجه تجدد 137

معصومه توحیدی.. 138

مجید شرافت... 138

هم اندیشی و تعاطی تجارب... 139

ضرورت معارفه و همکاری.. 139

حمایت های مردمی.. 141

علل موفقیت و پیشرفت... 142

دیدگاه اعظم آرزومند. 142

دیدگاه ندا فراستی.. 142

نظر محمد پیروزمنش... 143

دیدگاه محمد نوری.. 144

نظر مریم دهستانی.. 144

ملاحظه محمد نوری.. 144

جمع بندی و نتیجه گیری.. 145

پذیرایی.. 145

فصل پنجم: گفت وگو

آزاده همایون پور: سرمربی تیم ملی بسکتبال با ویلچر. 149

مهدیه خاکباز: ملی پوش تیم بسکتبال با ویلچر. 165

ندا فراستی: ملی پوش تیم بسکتبال با ویلچر. 172

سمیه کهزادپور: ملی پوش تیم بسکتبال با ویلچر. 176

مهسا سعادت: ملی پوش و کاپیتان تیم. 183

سحر حیدری: بازیکن تیم ملی بسکتبال با ویلچر. 188

لیلا ملکی: بازیکن تیم ملی.. 196

رقیه سلطانی: عضو تیم ملی بسکتبال با ویلچر. 200

رقیه امیری: ستاره تیم ملی.. 207

ص: 9

مهری یوسف زاده: مربی سابق تیم ملی بسکتبال با ویلچر. 209

حبیب قربانلو: مربی سابق تیم ملی.. 219

فصل ششم: حضور در جاکارتا

از آماده سازی تا سخت کوشی بانوان بسکتبال با ویلچر. 227

اردوی قم. 227

رقابت های بسکتبال با ویلچر آسیا و اقیانوسیه. 228

کسب سکوی نخست شدنی اما سخت... 229

رقابت های آزاد بسکتبال با ویلچر بانوان- بانکوک 2018. 230

بر نداشته ها تمرکز نمی کنیم. 231

امیدوارم در این جاکارتا قهرمان شویم. 231

ناکامی تیم بسکتبال با ویلچر بانوان در صعود به دیدار فینال. 232

ناکامی بسکتبال با ویلچر بانوان از ایستادن روی سکو. 232

با ارزش ترین بازیکن رقابت های بسکتبال با ویلچر جاکارتا 233

نگاهی به بازی های پاراآسیایی و کاروان ایران. 235

نمادها، علائم و شعار. 235

پایان سومین دوره رقابت های پاراآسیایی و بازگشت به ایران. 236

پایان کار کاروان خودباوری و امید ایران با 136 مدال. 238

مدال آوران طلا.. 238

مدال آوران نقره 240

مدال آوران برنز. 242

اسامی نهایی ورزشکاران اعزامی به جاکارتا در 13 رشته. 244

بسکتبال با ویلچر. 245

بوچیا 245

تنیس روی میز. 246

تیروکمان. 246

تیراندازی.. 246

جودو. 246

ص: 10

دو و میدانی.. 247

دوچرخه سواری.. 248

شطرنج.. 248

شنا 248

گلبال. 249

والیبال نشسته. 249

وزنه برداری.. 250

فصل هفتم: رخدادهای ورزش معلولیتی

بانوان دارای معلولیت در کیهان ورزشی.. 253

رخدادهای 1361. 253

رخدادهای 1362. 253

رخدادهای 1368. 254

رخدادهای 1369. 254

رخدادهای 1370. 254

رخدادهای 1371. 254

رخدادهای 1372. 255

رخدادهای 1373. 256

رخدادهای 1374. 256

رخدادهای 1375. 256

رخدادهای 1376. 258

رخدادهای 1377. 259

رخدادهای 1378. 259

رخدادهای 1379. 260

رخدادهای 1380. 261

رخدادهای 1381. 262

رخدادهای 1382. 263

رخدادهای 1383. 264

ص: 11

رخدادهای 1384. 265

رخدادهای 1385. 266

رخدادهای 1386. 267

رخدادهای 1387. 267

رخدادهای 1388. 267

رخدادهای 1389. 268

رخدادهای 1390. 268

رخدادهای 1391. 269

رخدادهای 1392. 271

بانوان دارای معلولیت در دنیای ورزش.... 274

رخدادهای 1359. 274

رخدادهای 1361. 274

رخدادهای 1363. 274

رخدادهای 1367. 274

رخدادهای 1368. 274

رخدادهای 1370. 275

رخدادهای 1371. 275

رخدادهای 1372. 276

رخدادهای 1373. 277

رخدادهای 1374. 277

رخدادهای 1375. 278

رخدادهای 1376. 279

رخدادهای 1377. 279

رخدادهای 1378. 279

رخدادهای 1379. 279

رخدادهای 1380. 281

ص: 12

رخدادهای 1381. 282

رخدادهای 1382. 283

رخدادهای 1383. 283

رخدادهای 1384. 284

رخدادهای 1385. 285

رخدادهای 1386. 285

رخدادهای 1387. 286

رخدادهای 1388. 286

رخدادهای 1389. 288

رخدادهای 1390. 290

رخدادهای 1391. 291

رخدادهای 1392. 294

بانوان دارای معلولیت مدال آور. 296

مدال آوران 1370 تا 1391. 296

مدال آوران بر اساس نام شهرها 304

گزارش حوادث سال های 52 تا 93. 314

دو مدال طلا برای پاشا و کاظمی سرشت... 314

کاروان ورزشی ناشنوایان ایران در المپیک... 314

امضای تفاهم نامه ایران و ترکیه و گسترش ورزش معلولان. 315

اهدای مدال طلای جهانی به موزه شاهچراغ(ع) 316

افزودن ورزش ناشنوایان به بازی های 2020 توکیو. 316

هنرنمایی معلولان در جام جهانی با سیستم کمک حرکتی.. 317

دستاوردهای ورزشکاران ناشنوا در مسابقات برون مرزی.. 318

علیرضا صادقی، صاحب رکورد جهانی پرتاب توپ بسکتبال. 319

انتخاب زهرا نعمتی به عنوان بهترین ورزشکار جهان. 319

دستیابی محمد خالوندی به مدال طلا در مسابقات فرانسه. 320

ص: 13

محسن کائیدی، قهرمان رقابت های دوومیدانی معلولان جهان. 321

جلیل باقری (ناشنوا) در مقام چهارم در رشته پرتاب وزنه. 322

کسب مقام هشتم توسط جلال خاکزادیه در مسابقات فرانسه. 322

رعایت تساوی در پاداش های ناشنوایان با دیگر ورزشکاران. 323

محمد کاظم زاده در مسابقات المپیک ناشنوایان بلغارستان. 323

رتبه هشتم المپیک، برای کاروان ورزشی ناشنوایان. 324

موفقیت تیم کشتی آزاد ناشنوایان. 325

موفقیت سجاد پیرایقرچمن در بازی های المپیک ناشنوایان. 325

موفقیت سید امیر دانیالی در المپیک ناشنوایان. 326

عملکرد تیم وزنه برداری معلولان در رقابت های جهانی.. 326

تقدیر سازمان بهزیستی از قهرمانان پارالمپیک... 328

مدال آوری تیم کم بینایان و نابینایان بوشهر در چین.. 328

جهش ورزش نابینایان و کم بینایان ایران در سال جاری.. 329

حضور سید حسن خمینی در اردوی تیم های ملی.. 330

حضور زهرا نعمتی در کنفرانس سازمان ملل.. 331

ساره جوانمردی، قهرمان تیراندازی معلولان جهان. 332

رقابت های تیراندازی قهرمانی جهان معلولین – آلمان 2014. 332

پایان و نتیجه گیری.. 335

تصاویر. 337

نشست 4 بهمن 96. 339

مسابقات پاراآسیایی جاکارتا 2018. 341

منابع و مآخذ.. 351

ص: 14

دارای معلولیت عرضه کند تا مردم بدانند وقتی گفته می شود معلولان توانایی دارند یعنی چه؟

اما به عنوان مقدمه و به منظور آشنایی جامعه با فرآیند و سیر ورزش معلولین، دو فصل اول کتاب به تاریخچه و سیر تحولات تاریخی ورزش معلولین اختصاص دارد.

البته این تیم یک نمونه از چندین گروه ورزشی فعال در ایران است و لازم است گزارش کامل و جامع درباره همه تیم ها و شخصیت های ورزشی عرضه شود. همین جا لازم است اطلاع دهم که در سال 1394، دفتر فرهنگ معلولین تصمیم گرفت، یک جلد کتاب مرجع درباره سامانه های ورزشی معلولین آماده و منتشر کند. اما به دلیل کمبود منابع مالی، اجرای آن با مانع مواجه شد.

کسانی که فکر می کنند چنین پروژه هایی تفننی است و فاقد اولویت است، چند صفحه از اظهارنظرهای افراد تیم ملی را که در این کتاب آمده مطالعه کنند تا معلوم و مبرهن گردد، این افراد چه سرمایه هایی هستند؛ و با چنین آثاری، حداقل می توان نامشان را در تاریخ ثبت کرد.

لازم است از همه اشخاصی که با جدیت و تلاش در آماده سازی این اثر کوشیدند تشکر کنیم. خانم مریم قاسمی به عنوان مدیر پروژه چند ماه بسیار تلاش کرد و همه کارمندان و پژوهشگران دفتر فرهنگ معلولین در به پایان رساندن این پروژه به خوبی همکاری کردند. همچنین لازم است از خانم دهستانی و خانم همایون پور مسئولین تیم و همه اعضاء و عوامل تیم ملی بسکتبال با ویلچر بانوان که با درایت و هوشمندی، زمینه ها و شرایط را فراهم کردند و با کاستن از حواشی، موجب پیشرفت پروژه شدند، تشکر نماییم. نیز از حجت الاسلام والمسلمین سیدجواد شهرستانی نماینده آیت اللّه العظمی سیدعلی سیستانی مدظله که همواره و در هر شرایط مساعدت و حمایت کرده اند، تشکر خاص می نماییم.

محمد نوری

مدیر عامل دفتر فرهنگ معلولین

ص: 16

حضور در میادین ملی و بین المللی تأسیس شد. اما فقدان امکانات کافی و نبود زیرساخت های مناسب ورزشی برای بانوان معلول از مهم ترین مشکلات این قشر است.

ادغام ورزش بانوان معلول در فدراسیون ورزشی بانوان، فراهم آمدن امکانات فنی مناسب و حضور کادر فنی مجرب را به همراه داشت و زمینه رشد، توسعه و حضور بهتر ورزشکاران در سطح ملی و بین المللی فراهم گردید و حداقل افراد دارای معلولیت از گوشه منازل جذب رشته های ورزشی شدند.

با توجه به روند پیشرفت ورزش بانوان معلول، در حال حاضر آنان در چند رشته ورزشی در سطح جهان و آسیا دارای جایگاه نسبتاً خوبی بوده، به گونه ای که در رشته تیراندازی دارای مقام جهانی هستند. با افزایش حضور بانوان معلول در ورزش، جامعه به این باور می رسد که معلولیت، محدودیت نیست و می توانند به ورزش گرایش پیدا کنند؛ و از این طریق، استرس و فشارهای روانی خود را کاهش دهند.

با توجه به بررسی پیشینه علمی و پژوهشی درباره ورزش، به این نتیجه رسیدم که تحقیقات میدانی و پژوهش های موردی و عینی درباره بانوان ورزشکار و دارای معلولیت اندک است از این رو این کتاب را بر اساس تحقیقات میدانی و موردی به تیم ملی بانوان با ویلچر اختصاص دادم. اما برای زمینه چینی فصل اول را به بیان پیشینه و اهمیت ورزش معلولان و فصل دوم را به بررسی تاریخ تحولات ورزش معلولیتی در ایران اختصاص دادم. اما فصل سوم (معرفی رشته بسکتبال با ویلچر و تاریخ آن در ایران) و فصل چهارم (جزئیات نشست مشترک ورزشکاران قمی و تیم ملی) و دیگر فصل ها بررسی های جزئی و عینی است. از این رو با سختی های فراوان توانستیم با اعضای تیم ملی، مربیان و مسئولان این تیم مصاحبه انجام دهیم و نظرات آنها را در مورد جایگاه ورزش معلولین در ایران به دست آورده و نقاط قوت و ضعف آن را از زبان آنها بیان کنیم و مجموعه این گفت وگوها در فصل پنجم گردآوری شده است. فصل ششم به معرفی و گزارش حضور تیم ملی بسکتبال با ویلچر بانوان و عملکرد آنها در مسابقات پاراآسیایی جاکارتا پرداخته شد. در پایان و در فصل هفتم به بیان رخدادهای مهم ورزشی که بانوان ورزشکار در آن حضور داشتند پرداختیم. امید است با ایجاد

زیرساخت های ورزش به خصوص برای

ص: 18

بانوان و همچنین ایجاد بسترهای فرهنگی در این زمینه شاهد موفقیت های روز افزون این عزیزان باشیم. لازم است از کمک های آقایان محمد نوری و علی نوری مدیران دفتر فرهنگ معلولین کمال تشکر را داشته باشم. بدون کمک های ایشان و ایجاد بستر مناسب برای این تحقیقات امکان اجرایی شدن این پروژه میسر نبود. همچنین از خانم ها اعظم قاسمی و فاطمه رسولی سپاسگزارم که با تلاش و کمک این دوستان این کتاب به سر انجام رسید.

مریم قاسمی

پاییز 97

ص: 19

ص: 20

این فصل به دو مبحث مهم پرداخته است. یکی به تاریخچه تحولات ورزش معلولان در ایران و جهان می پردازد. تأسیس پارالمپیک، حادثه مهم و سرنوشت ساز در تاریخ معلولان بوده و توانسته بستری برای ظهور و بروز استعدادها و توانایی های آنان فراهم آورد. اما مدیریت دولتی ورزش های معلولان در ایران هنوز نتوانسته از همه ظرفیت ها، امکانات و فرصت های پارالمپیک بهره برداری کند. به ویژه در مورد زنان موانع و مشکلات بیشتر است.

مبحث دوم اهمیت و کارآیی و تأثیر ورزش برای معلولان به ویژه نقش ورزش معلولیتی در جامعه هدف را بررسی می کند.

مشکل اصلی فقدان تحقیقات و طرح های کارشناسی شده است، زیرا بحث و گفت وگو در این حوزه هنوز در ایران فراگیر نشده است. این کتاب درصدد است از زاویه و منظر گسترش گفت وگو بین نخبگان و ورزشکاران دارای معلولیت، آسیب شناسی کند و دستاوردهای پژوهشی خود را در اختیار تصمیم سازان و مدیران قرار دهد.

ص: 22

تبعیض آور کلیسا به معلولین هم سرایت کرده بود؛ از این رو آنان زندگی پر مشقتی داشتند. تا اینکه رنسانس پدید آمد و مکاتب انسان گرا تسلط پیدا کردند. با ظهور این فلسفه ها و مکاتب انسانی، نگرش عمومی تغییر یافت. به علاوه تفکر روان شناسان و روان پزشکان زمینه مساعدی برای رفتار مناسب با افراد دارای معلولیت به وجود آورد. محققان دریافتند که معلولیت ها صرفاً به دلیل عوامل ماوراء طبیعی نیست، بلکه عدم رعایت بهداشت و کمبود امکانت پزشکی و عوامل ژنتیکی و مادرزادی نیز مؤثرند.

در سال 1920 در ایالات متحده، اولین قانون کمک به مردم آسیب دیده جسمانی و از کار افتاده تصویب شد. این قانون به افرادی که در حوادث طبیعی، صنعتی یا موارد دیگر مجروح می شدند، حق شرکت در برنامه های توانبخشی را می داد. در سال 1943 قانون دیگری برای بازپروری جسمی معلولین با استفاده از برنامه های توانبخشی به تصویب رسید و در سال 1960 تصمیم هایی برای بهبود آموزش و پرورش معلولین گرفته شد که نهایتاً در سال 1975 منجر به تصویب قانون تعلیم و تربیت برای تمام معلولین شد. در این قانون، برای هر کودک معلول، یک برنامه آموزشی انفرادی از طرف مدرسه اجرا می شد؛ از این طریق خدمات آموزشی برای کودکان دارای معلولیت گسترش یافت و معلولان مثل افراد عادی می توانستند از فرصت های آموزشی بهره مند شوند.

افزایش جمعیت معلولین طی جنگ های جهانی اول و دوم، زمینه توجه ویژه به معلولین و روش های توانمندسازی آنها را زمینه سازی کرد. این جنگ ها موجب کشف روش های مختلف در جراحی های استخوان شد؛ در این دوران، هم زمان با مداوای مجروحین جنگی، معلولین نیز از برنامه ها و کارگاه های توانبخشی مجروحین استفاده می کردند. در این کارگاه ها، فعالیت های خاص درمانی به بیمار آموزش داده می شد. امروزه این نوع فعالیت ها به عنوان کاردرمانی شناخته می شوند و هدف آنها آموزش مهارت های خاص برای توانمند ساختن معلولین است.(1)

بالاخره از وقتی انسان متوجه شد ورزش تأثیر فراوان در بهبود زندگی انسان دارد

ص: 24

و فهمیدند با توسعه ورزش می توانند آسیب های جسم و روان را مرتفع و زندگی مطلوبی به وجود آورند، برنامه ریزی گسترده برای این منظور انجام دادند.

در بهترین شرایط رشد کند و از زندگی سالم و مفید بهره مند گردد.(1)

سده نوزدهم میلادی به دلیل کشورگشایی اروپا و گسترش استعمار و جنگ های بسیار در اروپا، آسیا و آفریقا و بعداً آغاز جنگ جهانی اول (1914 تا 1918م/ 1292-1296ش) در آغاز قرن بیستم، آمار معلولان افزایش یافت. و جامعه پزشکی و افراد نیک اندیش و خیرخواه به فکر چاره جویی افتادند. در این چاره جویی ها، ورزش به عنوان عامل مهم توان بخشی و رهایی انسان از زمین گیر شدن مطرح شد و مدیران جوامع به فکر گسترش ورزش در دو بعد قهرمانی و عمومی (آماتوری) افتادند.

چند ماه پس از فروکش کردن آخرین زبانه های آتش جنگ، یکی از جراحان معروف انگلیسی به نام دکتر وانس جونز(2)

آسایشگاه ویژه ای برای آسیب دیدگان نخاع تأسیس کرد. این آسایشگاه بیش از آنکه یک مرکز عادی درمانی باشد از ویژگی های یک مرکز توانبخشی برخوردار بود. در این آسایشگاه امکانات بسیاری برای ورزش کردن در رشته های مختلف وجود داشت. معلولان همه روزه بر طبق برنامه و با نظارت کارشناسان ورزشی، ساعت ها از وقت خود را به ورزش ها و تمرین های پزشکی ورزشی می گذرانند. نتیجه کار این آسایشگاه به زودی پدیدار و سبب شد که معلولان به اهمیت ورزش کردن پی ببرند. انتقال نتیجه چنین تجربه ای سودمند به کشورهای دیگر باعث ایجاد مراکز توانبخشی در آن کشورها شد. هر کشور با ابتکارهای جدید به بالا بردن کیفیت امر توانبخشی کمک کرد. مثلاً در آلمان یک پزشک به نام دکتر مال ویتز مرکز توانبخشی نوینی تأسیس کرد. این پزشک از زمان جنگ جهانی اول با معلولان همکاری نزدیک داشته و بر اثر توجه به امر ورزش و اعتقاد به تأثیر مثبت ورزش ها در روند بهبود آنان به تمرین های ژیمناستیک روی آورد و آن را به مثابه قسمت اعظم برنامه های درمانی و نوتوانی قرارداد. بعد از آن به زودی چنین مراکزی در نقاط مختلف تأسیس شد و موجب بهبودی کامل یا نسبی هزاران معلول شد. دکتر مال ویتز علاوه بر این اقدام

ص: 27

انسانی، در ایجاد تشکیلات مستقل ورزشی معلولان آلمان نیز نقش بسزایی ایفا کرد. کوشش های ارزنده او الگو و نمونه فعالیت های چشمگیر سایر کشورها شد.

وجود میلیون ها معلول در کشورهای درگیر جنگ و امکانات وسیع پزشکی ورزشی و علاقه روزافزون کارشناسان و محققان به موضوع معلولیت و بالاخره نتایج حیرت آور درمان از راه ورزش، به فعالیت های وسیعی در همه زمینه ها و از جمله تأسیس تشکیلات مستقل ورزشی معلولان انجامید. این موج عظیم در محدوده برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی محصور نماند و به سایر نقاط دنیا کشانده شد. از جمله هندوستان، اندونزی، کره، ژاپن، کانادا، استرالیا و کشورهای دیگر را در برگرفت. به این ترتیب ورزش معلولان به پدیده ای جهانی تبدیل شد و نیاز به تشکیلات جهانی پیدا کرد.(1)

البته فعالیت هایی قبل از جنگ جهانی اول وجود داشت، برای نمونه در سال 1888، اولین برنامه و فعالیت ورزشی رسمی برای معلولین در "انجمن ناشنوایان برلین" شروع به کار کرده بود؛ اما این گونه اقدامات عمومی و گسترده نبود، بلکه محدود به منطقه خاص می بود. در واقع اولین نهاد رسمی پس از جنگ جهانی اول در سال 1922، اولین نهاد بین المللی در ورزش معلولین به نام "کمیته بین المللی ورزش ناشنوایان" (CISS) تأسیس شد. پس از آن، در 19 ماه می 1951، پیشنهاد تبدیل این کمیته به فدراسیون مطرح شد و در 15 ژوئن 1955 به عنوان یک فدراسیون بین المللی با مجوز المپیک شروع به کار کرد. ایجاد اولین تشکل رسمی، نقطه عطفی در ورزش معلولین بود؛ اما گروه محدودی از جامعه معلولین را شامل می شد و هنوز تعمیم و توسعه لازم را نداشت.(2)

یک پزشک آلمانی به نام لودویگ گاتمن(3) اولین کسی بود که نیاز به فعالیت های جسمی و توانبخشی در افراد معلول را مطرح کرد و او را بنیان گذار پارالمپیک می دانند. او در سال 1944 به درخواست دولت بریتانیا، بیمارستانی که مرکز

ص: 28

جراحی آسیب های نخاعی بود، در شهر "استوک مندویل"(1) و به نام همان شهر یعنی استوک مندویل تأسیس کرد. در این مرکز، ورزش، یکی از درمان های مؤثر برای معلولین به حساب می آمد. از ویژگی های گاتمن ارائه اندیشه های تازه، ابتکارات نوین و روش های جدید در برنامه های پزشکی - ورزشی معلولین بود، به طوری که در یکی از برنامه های درمانی، تمرینات ورزشی اصلاحی برای آسیب دیدگان نخاعی و ستون مهرها را بررسی کرد. گاتمن عقیده داشت که فعالیت بدنی نه تنها موجب نشاط و شادابی معلولین می شود بلکه نقش مهمی در امر بهبود آنها ایفا می کند. او همچنین طی تحقیقات طولانی دریافت، حدود 80 درصد از معلولین ضایعات نخاعی که به تمرینات ورزشی و مراقبت های روزانه توجهی نداشتند، پس از معلولیت حداکثر سه سال زنده ماندند. گاتمن به ورزش معلولین در سطح جهانی از زوایای مختلفی نگاه می کرد و علاقه او به برگزاری مسابقات جهانی صرفاً به عنوان رقابت های ورزشی نبود، بلکه به منزله نشان دادن ابعاد همه جانبه افراد معلول بود. در 28 جولای سال 1948، هم زمان با افتتاحیه بازی های المپیک 1948 لندن، برای اولین بار مسابقات ورزشی معلولین در رشته تیر و کمان برای سربازان بریتانیایی آسیب دیده از جنگ جهانی دوم، در شهر استوک مندویل با شرکت 14 مرد و 2 زن برگزار شد. در سال 1952، سربازان معلول دانمارکی به شرکت در برنامه های ورزشی ویژه معلولین، علاقه مند شدند و با کمک گروه های دیگر، کمیته بین المللی بازی های استوک مندویل (ISMGF) را تأسیس کردند. در سال 1960، گروهی از سربازان قدیمی تحت نظارت و حمایت فدراسیون جهانی، به مطالعه و تحقیق ورزش معلولین پرداختند، که نتایج این مطالعات در سال 1964 منجر به افتتاح سازمان جهانی ورزش معلولین (ISOD) شد. هدف سازمان این بود که تمامی ورزش های معلولین را در برگیرد و به شکل یک کمیته هماهنگ کننده فعالیت داشته باشد. در ابتدا ورزشکاران معلولی که نمی توانستند به عضویت کمیته بین المللی استوک مندویل در آیند (مانند نابینایان، قطع عضوی ها، ضایعات نخاعی و فلج مغزی ها) را تحت پوشش قرار داد.

ص: 29

در کنار فعالیت های این سازمان، کمیته ها و سازمان های بین المللی دیگری نیز در زمینه های مختلف شروع به کار کردند.(1)

خلاصه اینکه انسان و جوامع انسانی هزاران سال طول کشید تا تحولات مختلف را پشت سر گذارند و به وضعیت کنونی برسند. چند هزاره طول کشید تا جوامع اولیه متوجه شدند، طرد افراد آسیب دیده که قادر به مشارکت در برنامه ها و فعالیت ها نبودند، از جامعه و خانواده صحیح نیست و لازم است آنها باز توانی و توانبخشی شوند.

البته مکاتب و مذاهب که به روش های انسانی در برخورد با معلولین توصیه می کردند و از مردم درخواست می کردند تا با عقب ماندگان ذهنی، رفتار انسانی داشته باشند و پس از آن افزایش جمعیت معلولین طی جنگ های جهانی اول و دوم، در پیدایش زمینه توجه ویژه به معلولین و اهتمام به روش های توانمندسازی آنها بی تأثیر نبود.

برگزار می شود. از 1924 بازی های زمستانی هم جداگانه به بازی های المپیک افزوده شد و از 1994 بازی های تابستانی و زمستانی به فاصله دو سال از یکدیگر برگزار می شوند.

بازی های کنونی با اولین دوره بازی های جدید المپیک در آتن در کشور یونان برگزار شد. این بازی ها را فردی فرانسوی به نام پیِر دو فردی(1)، بارون دو کوبرتن(2) (1863-1937) احیا کرد و هر چهار سال به استثنای 1916، 1940، و 1944 که دو جنگ جهانی مانع از برگزاری آنها شد برگزار شده اند. دهمین سالگرد ویژه این بازی ها در 1906 در آتن برگزار شد. در اولین دوره بازی های پس از احیا، 245 ورزشکار از چهارده کشور در نُه رشته ورزشی حضور یافتند. در المپیک آتلانتا در 1996 بیش از 10 هزار ورزشکار از 197 کشور در 29 رشته ورزشی شرکت کردند. شهر آتن که میزبانی اولین دوره بازی های جدید المپیک را در 1896 بر عهده داشت، در 1997 به میزبانی بازی های سال 2004 برگزیده شد.

سال

محل

1896

آتن

1900

پاریس

1904

سن لوئی

1908

لندن

1912

استکهلم

1916

برگزار نشد

1920

آنتورپ

1924

پاریس

1928

آمستردام

1932

لوس آنجلس

1936

برلین

1940

برگزار نشد

1944

برگزار نشد

1948

لندن

1952

هلسینکی

1956

ملبورن

1960

رم

1964

توکیو

1968

مکزیکوسیتی

1972

مونیخ

ص: 33

1976

مونترآل

1980

مسکو

1984

لوس آنجلس

1988

سئول

1992

بارسلون

1996

آتلانتا

2000

سیدنی

2004

آتن

2008

پکن

2012

لندن

المپیک زمستانی Winter Olympics

ورزش هایی که در شرایط خاص برف و یخ و سرما برگزار می شود و نیاز به برودت زیاد هوا و یخبندان و برف دارد در المپیک زمستانی برگزار می گردد.

مسابقات ورزشی که هر چهار سال یک بار در برف و یخ برگزار می شود. اولین دوره آن در 1924 مانند المپیک تابستانی تحت نظارت کمیته بین المللی المپیک برگزار شده است. اگرچه در 1908 اسکیت نمایشی به بازی های المپیک لندن افزوده و سپس در 1920 هاکی روی یخ هم به بازی ها اضافه شد، اولین دوره بازی های المپیک زمستانی به صورت جداگانه در 1924 در شامونی(1)

فرانسه برگزار شد. در این بازی ها 258 ورزشکار از شانزده کشور برای کسب مدال در رشته های اسکی نوردیک، اسکی پرشی، هاکی روی یخ، لوژ سواری چهار نفره، اسکیت نمایشی و سرعت به رقابت پرداختند. اسکی آلپاین که امروزه بیشترین تماشاچی را

ص: 34

جلب می کند، از 1936 به بازی ها افزوده شد.در میان ورزش هایی که بعداً افزوده شدند می توان از اسکی صحرانوردی با اسلحه (1960)، حرکات موزون روی یخ (1976) و اسکی آزاد (1992) نام برد. المپیک زمستانی 1998 در ناگانوی(1) ژاپن بزرگ ترین المپیک زمستانی تا به حال بوده است و بیش از 2400 ورزشکار از 72 کشور که رکوردی به شمار می رود در آن شرکت داشته اند.(2)

بیمارستان ها و باشگاه ها در روز افتتاح بازی های المپیک لندن (1948) در استوک مندویل برگزار شد. در دوره های بعد اندازه و دامنه آنها افزایش پیدا کرد و در 1960 در شهر رم بازی های بین المللی استوک مندویل - که اصطلاحاً به این مسابقات گفته می شد - 400 ورزشکار از 23 کشور را جذب کرد. تا 1972 شرکت در این مسابقات منحصر به ورزشکاران نشسته بر روی صندلی چرخ دار بود، ولی از 1976 افراد قطع عضو شده و نابینایان را نیز در برگرفت از آن زمان تا کنون بازی ها مرتباً گسترش پیدا کرده و مبتلایان به فلج مغزی و مشکلات یادگیری را نیز در برگرفته است. بازی های 1988 سئول اولین پارالمپیک واقعاً «موازی» بود و در آن مسابقات متعدد در ورزشگاه المپیک برگزار شد و هم تماشاگرانی بسیار را به خود جلب کرد و هم مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. در سیدنی استرالیا در سال 2000 تعداد 3824 ورزشکار از 122 کشور در رقابت های ورزشی از دو و میدانی، شنا، بسکتبال، و تیراندازی با کمان گرفته تا رشته های خاص نابینایان نظیر گلبال شرکت کردند. در حالی که در مسابقات دوره های اول ورزشکاران معلول بر اساس ارزیابی پزشکی از ناتوانی هایشان دسته بندی می شدند، اخیراً دسته بندی ورزشکاران بر اساس توانایی ها یا ظرفیت عملکردی آنان صورت می گیرد به طوری که اکنون شرکت افرادی بیشتر با معلولیت های مختلف در مسابقات واحد میسر شده است. در خلال بیست سال گذشته، ایران از جمله کشورهایی بوده است که در این مسابقات حضوری گسترده داشته و توانسته در رشته های مختلف مسابقات پارالمپیک مدال دریافت کند. ورزشکاران معلول ایرانی در رشته های والیبال نشسته، بسکتبال روی ویلچر (صندلی چرخ دار)، وزنه برداری، دوومیدانی و جودو، از جایگاه ویژه ای برخوردارند و از صاحبان مدال به شمار می آیند.(1)

فکر، جسم و روح می باشد. در سال 1988 و در بازی های پارالمپیک تابستانی سئول این لوگو برای اولین بار استفاده شد.(1)

بازی های پارالمپیک تابستانی شامل 20 رشته ورزشی با نشان ها و علائم به شرح زیر است:

* تیراندازی با کمان؛

* دو و میدانی؛

* بوچیا؛

* دوچرخه سواری؛

* فوتبال پنج نفره؛

* فوتبال هفت نفره؛

* گلبال؛

* تنیس روی ویلچر؛

* جودو؛

* وزنه برداری؛

* قایقرانی؛

* قایقرانی بادبانی؛

* تیراندازی؛

* شنا؛

* تنیس روی میز؛

ص: 37

* والیبال نشسته؛

* بسکتبال روی ویلچر؛

* شمشیربازی روی ویلچر؛

* راگبی روی ویلچر؛

* سوارکاری؛(1)

رشته های ورزشی حاضر در پارالمپیک پکن 2008

از بیست تصویر فوق، هفت تصویر نشان دهنده ویلچر است. یعنی بیش از یک سوم به ویلچر اختصاص دارد. اما بسکتبال با ویلچر به شکل زیر است:

ص: 38

پارالمپیک زمستانی معلولان (1976)

در سال 1984 کمیته برگزار کننده بازی های المپیک تابستانی لس آنجلس از برگزاری بازی های پارالمپیک امتناع کرد. کمیته اجرایی دلیل این امتناع را عدم مطابقت داشتن بازی های پارالمپیک با شأن حرفه ای بازی های المپیک لس آنجلس بیان کرد. به این دلیل شهرکی به نام چامپاگنه(1)

در حومه شیکاگو اعلام آمادگی کرد که این بازی ها را برگزار کند. اما چند ماه قبل از تاریخ افتتاحیه، برگزاری بازی ها را به دلیل کمبود صد هزار دلار لغو کرد. پس از این اتفاق، بازی ها تقسیم شدند. معلولان فلجی برای آخرین بار بازی های خود را در استوک ماندویل انگلستان و سایر معلولان جسمی یا حرکتی بازی های خود را در شهرکی در حومه نیویورک به نام همپستد(2)

برگزار کردند. اهالی ثروتمند این شهرک در عرض 2 ساعت منابع مالی مورد نیاز برای برگزاری این بازی ها را در فراخوانی که از طرف دانشگاه هوفسترا(3) مطرح شده بود، جمع آوری کردند.

از سال 1988 بازی های پارالمپیک به طور مرتب در همان محل بازی های المپیک، برگزار می شوند. در تفاهم نامه ای که در تاریخ 19 ژوئن 1991 بین کمیته بین المللی المپیک(4)

و کمیته بین المللی پارالمپیک(5) منعقد شد، نحوه برگزاری بازی ها، از بازی های المپیک تابستانی 1992 همواره به این ترتیب خواهد بود. با

ص: 40

وجود این تفاهم نامه در سال 1996 و هنگام برگزاری بازی های المپیک تابستانی آتلانتا، مسئولان آمریکایی برگزار کننده بازی های المپیک پس از پایان بازی ها، تأسیسات محل برگزاری بازی ها را جمع آوری کردند و به این دلیل بازی های پارالمپیک در اماکن و تأسیساتی برگزار شد که تا حدودی مخروبه بود و به این ترتیب لکه ننگی برای ایالات متحده آمریکا بر جای گذاشته شد.

از زمان داوطلبی برای برگزاری بازی های المپیک 2012 شهرهای متقاضی برگزاری، در مدارک ارسالی خود به کمیته بین المللی المپیک موظف هستند تأسیسات مورد نیاز برای برگزاری بازی های پارالمپیک را نیز معرفی و اعلام کنند.(1)

بنا به درخواست دولت بریتانیا یک مرکز ضایعات نخاعی را در بیمارستان استوک مندویل (stoke Mandeville) ایجاد کرد. یک دیدگاه جدید، ورزش را به عنوان بخش مهمی از درمان ترمیمی و توانبخشی کامل افراد معلول معرفی کرد. ورزش توانبخشی نسبت به ورزش تفریحی رشد و تکامل سریع تری پیدا کرد و تنها چند سال بعد، گام بعدی در جهت ایجاد ورزش قهرمانی برای معلولین برداشته شد.

در تاریخ 28 جولای 1948، روز برگزاری مراسم افتتاحیه بازی های المپیک لندن 1948، دکتر گاتمن اولین دوره مسابقات برای ورزشکاران ویلچری با نام «بازی های استوک مندویل» را برگزار کرد. در سال 1952 مجروحین جنگی هلند به این جنبش پیوستند و کمیته بین المللی بازی های استوک مندویل (ISMGF) تشکیل شد. در سال 1960 اولین دوره بازی های پارالمپیک مستقیماً بعد از بازی های المپیک در رم ایتالیا برگزار شد.(1)

در این رویداد از همان سالن های ورزشی و چارچوب مورد استفاده برای بازی های المپیک استفاده شد و 400 ورزشکار از 23 کشور در آن شرکت داشتند. این بازی ها به همین رویه هر 4 سال یک بار بعد از بازی های المپیک برگزار شد. گروه های مختلف معلولیتی در مسابقات سال 1976 به این رویداد پیوستند و اولین دوره بازی های پارالمپیک زمستانی در همان سال برگزار شد. همچنین در سال 1960 با حمایت فدراسیون جهانی مجروحین جنگی، یک کارگروه بین المللی در خصوص ورزش معلولین به منظور بررسی و مطالعه مشکلات ورزش معلولین تشکیل شد. این کار منجر به ایجاد یک فدراسیون ورزشی بین المللی در سال 1964 به نام ISODs (سازمان بین المللی ورزش های معلولین) شد.

ISODs فرصت هایی را برای آن دسته از ورزشکارانی که نمی توانستند زیر مجموعه ISMGF قرار گیرند شامل معلولیت های نابینایی، قطع عضو، افراد مبتلا به فلج مغز و پاراپلژی، فراهم نمود. در ابتدا 16 کشور به عضویت ISODs در آمدند و این سازمان تلاش فراوانی نمود تا ورزشکاران نابینا و قطع عضو را در بازی های پارالمپیک تورنتو 1976 و مبتلایان به فلج مغزی را در بازی های 1980 آرنهم

ص: 42

شامل نماید.

هدف این سازمان جذب و در بر گرفتن تمامی معلولیت ها در آینده و عمل نمودن به عنوان یک کمیته هماهنگی بود. به هر حال، سایر سازمان های بین المللی با گرایش گروه های معلولیتی از قبیل CP-ISRA و IBSA در سال های 1978 و 1980 تأسیس شدند.

چهار سازمان بین المللی نیاز به هماهنگ نمودن بازی های پارالمپیک را تجربه کردند. از این رو در سال 1982 اقدام به ایجاد «کمیته بین المللی هماهنگی ورزش های معلولین در جهان (ICC)» نمودند.

این کمیته در ابتدا مرکب از چهار نفر رؤسای سازمان های CP-ISRA، IBSA، ISMGF، ISOD، دبیران کل و یک عضو دیگر (در ابتدا به عنوان پست نائب رئیس و سپس مسئول فنی) بود.

CISS (فدراسیون جهانی ورزش های ناشنوایان) و INAS-FID (فدراسیون بین المللی ورزش های کم توانان ذهنی) در سال 1986 به این کمیته پیوستند. اما ناشنوایان همچنان خودشان اقدام به برگزاری بازی های خود می کردند.

ولی کشورهای عضو تقاضای حضور تعداد بیشتری از نمایندگان ملی و منطقه ای را در این کمیته داشتند و این نهایتاً منجر به تأسیس یک سازمان جدید و با ساختاری دمکراتیک به نام کمیته بین المللی پارالمپیک (IPC) شد.(1)

پارالمپیک شامل جرأت، اراده، الهام بخشی و برابری است.

IPC که در 22 سپتامبر 1989 تأسیس شد، یک سازمان غیرانتفاعی بین المللی است که توسط 165 کمیته ملی پارالمپیک (NIPCS)، از پنج منطقه آسیا - آمریکا - آفریقا - اروپا و اقیانوسیه، 4 فدراسیون بین المللی ورزش های معلولین (IOSDs) و 16 فدراسیون بین المللی تک رشته ای تشکیل و اداره می شود. مقر اصلی (ستاد مرکزی) IPC و تیم مدیریت آن در شهر بن آلمان مستقر است. این سازمان دارای یک اساسنامه و ساختار دمکراتیک بوده و متشکل از نمایندگان انتخابی می باشد.

چهار سازمان بین المللی ورزش های معلولین (IOSDs) عبارت اند از:

1- CP-ISRA: انجمن بین المللی ورزش ها و تفریحات مبتلایان به فلج مغزی.

2- IBSA: فدراسیون بین المللی ورزش های نابینایان.

3- INAS-FID: فدراسیون بین المللی ورزش های کم توانان ذهنی.

4- IWAS: فدراسیون بین المللی ورزش های افراد ویلچری و قطع عضو.

در حالی که سایر سازمان های بین المللی ورزش های معلولین محدود به یک گروه معلولیتی یا محدود به یک رشته ورزش خاص می باشند، اما IPC به عنوان یک سازمان حمایتی و پوشش دهنده، نماینده و متولی چندین رشته ورزشی و گروه های معلولیتی است. سازمان های ملی ورزشی که IPC را به وجود آوردند، اذعان دارند که آینده ورزش افراد معلول در گرد هم آوردن ورزشکاران دارای توانایی های مختلف با هدف برگزاری مسابقات مشترک، نهفته است. پس از برگزاری نخستین دوره مسابقات معلولین که بعد از مسابقات المپیک لندن 1948 در استوک مندویل انگلستان برگزار شد، با گذشت زمان مسابقات چند معلولیتی توسعه یافت و سپس در قالب بازی های پارالمپیک نمود پیدا کرد.

بازی های پارالمپیک به سرعت رشد کردند و به یک رویداد ورزشی بین المللی مهم تبدیل شدند. نیاز به مدیریت و حاکمیت کارآمدتر بر این بازی ها و داشتن صدایی واحد و هماهنگ با IOC (کمیته بین المللی المپیک) منجر به تشکیل کمیته هماهنگی بین المللی سازمان های جهانی ورزش های معلولین (ICC) در سال 1982 شد.

تنها 10 سال بعد، کمیته بین المللی پارالمپیک (IPC) جایگزین ICC شد. این

ص: 44

آرزوی غایی و راسخ کشورهای عضو بود تا سازمانی را با یک اساسنامه دمکراتیک و با نمایندگان انتخابی تشکیل دهند. IPC در سال 1989 در شهر دوسلدورف آلمان تأسیس شد. بازی های پارالمپیک زمستانی لیل هامر در سال 1994، اولین دوره بازی های پارالمپیک با مدیریت IPC بودند. امروزه، با نگاه به تاریخچه این سازمان، شاهد رشد سریع آن هستیم و در حال حاضر 165 کشور در آن عضویت دارند. رشد این جنبش به نحو شایسته ای در افزایش قابل توجه سطح بازی های پارالمپیک تجلی و نمود پیدا کرده است. تعداد کشورهای بیشتری در بازی های پارالمپیک لندن شامل 4294 ورزشکار از 165 کشور نسبت به بازی های پارالمپیک سئول 1988 شرکت کردند.

در لندن، میزان پوشش خبری و رسانه ای این بازی ها بی سابقه بود. با توجه به افزایش علاقه مندی و پذیرش روزافزون ورزش های معلولین، گسترش و ارتقاء بازی های پارالمپیک، بدون شک در آینده همچنان تداوم خواهد یافت. کلمه «پارالمپیک» برگرفته از حرف اضافه یونانی «پارا» (به معنای «در کنار یا همراه») و کلمه المپیک می باشد. در ابتدا کلمه «پارالمپیک» یک کلمه ترکیبی متجانس از پاراپلژیک و المپیک بود. اما با لحاظ نمودن و در برگیری سایر گروه های معلولیتی و همکاری و ارتباطات نزدیک با جنبش المپیک، این کلمه (پارالمپیک) هم اکنون به معنای Paraller (موازی) و المپیک است تا نشان دهد که چگونه این دو جنبش (المپیک و پارالمپیک) در کنار یکدیگر وجود دارند.

IPC در حال حاضر متشکل از یک مجمع عمومی به عنوان عالی ترین مرجع تصمیم گیری و مرکب از کمیته های ملی پارالمپیک، فدراسیون های بین المللی، سازمان های منطقه ای، چهار سازمان IOSDs و کمیته های ورزشی، یک هیئت حاکمه، یک تیم مدیریت مستقر در بن و چندین کمیته دائمی و شوراهای مختلف می باشد. از سال 1989 (زمان تأسیس IPC) تا سال 2001، دکتر رابرت استیدوارد عهده دار ریاست IPC بود. در دسامبر 2001 پس از سه دوره مسئولیت، ورزشکار پارالمپیکی سابق و رئیس فدراسیون بین المللی بسکتبال با ویلچر، آقای سر فیلیپ

ص: 45

کریون(1) جایگزین دکتر استیدوارد(2) شد. در سال 2005 یک هیئت حاکمه جایگزین کمیته اجرایی شد و اعضای این هیئت حاکمه مستقیماً توسط مجمع عمومی IPC انتخاب شدند. علاوه بر چندین کمیته دائمی، چهار شورای مشورتی نیز در IPC وجود دارند. این کمیته ها و شوراها بر اساس اساسنامه جدید IPC و یک سیستم جدید انتخاباتی اداره می شوند. این ساختار جدید، هشت رشته ورزشی IPC را به سمت پایداری و ماندگاری و در نهایت به استقلال از IPC سوق خواهد داد. علاوه بر کمیته های ملی پارالمپیک و سازمان های IOSDs، کمیته های ورزشی نیز به عنوان اعضای کامل IPC در خواهند آمد.(3)

حق رأی و سخنرانی در اجلاس، ثبت نام کاندیداها برای بخش های متناسب IPC برخوردار بوده و می توانند در تمامی فعالیت های IPC منوط به برخورداری از معیارهای مربوط برای فعالیت ذیربط، مشارکت داشته باشند.

** ورزش پارالمپیکی CP-ISRA فوتبال هفت نفره.

** ورزش پارالمپیکی IBSA: فوتبال پنج نفره، گلبال، جودو.

** ورزش پارالمپیکی INAS-FID دو و میدانی، شنا.

** ورزش پارالمپیکی IWAS: شمشیربازی با ویلچر.

* در نوامبر 2004، فدراسیون بین المللی ورزش های با ویلچر استوک مندویل (ISMWSF) و سازمان بین المللی ورزش های معلولین قطع عضو (ISOD) ادغام شدند و فدراسیون بین المللی ورزش های ویلچری و قطع عضو (IWAS) را تشکیل دادند.(1)

رقابت ها می گردد.

در حال حاضر 23 رشته ورزشی تابستانی شامل تیر و کمان، دوومیدانی، بوچیا، دوچرخه سواری، جودو، تیراندازی، فوتبال 5 نفره، فوتبال 7 نفره، گلبال، وزنه برداری،قایق پارویی، قایق بادبانی، قایق کانو، تیراندازی، والیبال نشسته، شنا، تنیس روی میز، بسکتبال با ویلچر، رقص با ویلچر، شمشیربازی با ویلچر، راگبی با ویلچر، تنیس با ویلچر، اسب سواری و 5 رشته ورزشی زمستانی شامل اسکی آلپاین، کرلینگ با ویلچر، اسکی راهپیمایی و هاکی روی یخ و بیاتلون فعال می باشند و مقرر است ورزش ترایلتون (ورزش سه گانه شامل 3 رشته ترکیبی شنا، دوچرخه سواری، دو و میدانی) از سال 2016 در مسابقات پارالمپیک ریو در کشور برزیل وارد صحنه رقابت ها گردد. بدین ترتیب در مجموع 28 رشته ورزشی در IPC فعال می باشد.(1)

1980

آرنهایم

هلند

42

12

1973

1984

استوک مندویل

نیویورک

انگلستان

ایالات متحده

امریکا

41

45

10

15

1100

1800

1988

سئول

کره

جنوبی

61

16

3057

1992

بارسلونا

اسپانیا

82

15

3020

1996

آتلانتا

ایالات متحده

امریکا

104

20

3259

2000

سیدنی

استرالیا

127

20

3846

2004

آتن

یونان

136

19

3806

2008

پکن

چین

148

20

4200

2012

لندن

انگلستان

166

21

-

2016

ریودوژانیرو

برزیل

-

22

-

1994

لیل

هامر

نروژ

31

5

471

1998

ناگانو

ژاپن

32

4

571

2002

سالت

لیک سیتی

ایالات متحده آمریکا

36

5

416

2006

تورین

ایتالیا

39

4

486

2010

ونکوور

کانادا

44

5

506

2014

سوشی

روسیه

-

5

-

در بازی های پارالمپیک 2008 پکن حدود 4200 ورزشکار از 148 کشور در 20 رشته ورزشی به رقابت پرداختند. مسئولیت برنامه ریزی و برگزاری بازی های پارالمپیک از سال 1989 به عهده کمیته بین المللی پارالمپیک(1)

(IPC) است.

کمیته بین المللی پارالمپیک نماینده بین المللی سازمان ورزش معلولان است. IPC مسابقات پارالمپیک و دیگر مسابقات ورزش معلولان را در دو سطح کشوری و جهانی برگزار می کند. IPC یک سازمان بین المللی غیرانتفاعی است با 160 کمیته ملی پارالمپیک و پنج فدراسیون بین المللی مخصوص ورزش معلولان. در حالی که دیگر سازمان های ورزش معلولان تنها یک گروه معلولان با یک ورزش را پوشش می دهند، IPC به عنوان یک سازمان حمایتگر، تمامی ورزش ها و رشته های ورزشی معلولان را در برمی گیرد. دفتر مرکزی و بین المللی سازمان ورزش های معلولان که در سال 1989 در شهر دوسلدورف آلمان تأسیس شد، از تاریخ 3 سپتامبر 1999 در شهر بن آلمان مستقر است. با توجه به رشد چشمگیر فعالیت ها و پیچیدگی فزاینده خدمات، سازمان بر آن شد تا از نیروی کاری داوطلب در سطح وسیع و گسترده در این دفتر استفاده نماید.

با کمک مالی دولت آلمان و شهر بن، توسعه دفتر مرکزی انجام شد و ساختمان این مرکز مورد بازسازی قرار گرفت تا تمامی تسهیلات برای معلولان

ص: 50

در نظر گرفته شود.

پنج سازمان ورزش بین المللی فلج مغزی، سازمان بین المللی ورزش نابینایان، سازمان ورزشی و بین المللی معلولان کم توان ذهنی، فدراسیون ورزش های بین المللی با ویلچر از جمله مراکز سازمان های فعال در ورزش معلولان به شمار می روند. سازمان های ورزشی که IPC را تشکیل می دهند؛ مطمئن هستند که آینده ورزش معلولان بستگی به ورود همه ورزشکاران معلول به صحنه مسابقات دارد.(1)

تأسیس کردند. این کمیته، متشکل از چهار نهاد، سازمان بین المللی ورزشی برای افراد فلج مغزی (CP-ISRA)، سازمان بین المللی ورزش نابینایان (IBSA)، کمیته بین المللی بازی های استوک مندویل (ISMGF)، سازمان بین المللی ورزش معلولین (IOSD) و چندین دبیر کل و معاون بود که جمعاً 16 کشور را شامل می شدند؛ اما در سال های بعد، کشورهایی که عضو بودند خواستار حضور بیشتر یا داشتن نماینده در این سازمان ها شدند؛ این امر منجر به تأسیس مؤسسه مردمی به نام "کمیته بین المللی پارالمپیک" (IPC) در سال 1989 شد که تا امروز، تنها سازمان چند منظوره رشته های ورزشی معلولین در جهان است. در حقیقت این کمیته یک سازمان بین المللی غیرانتفاعی است که از یکصد و شصت کمیته ملی پارالمپیک (NPC) و پنج فدراسیون بین المللی مخصوص ورزش معلولین(1)

تشکیل شده است. این کمیته، نماینده ورزش معلولین است و به عنوان یک سازمان حمایتگر، تمامی رشته های ورزشی معلولین را در بر می گیرد؛ این در حالی است که دیگر سازمان های ورزش معلولین تنها یک گروه معلولین با یک رشته ورزشی را پوشش می دهند. این کمیته همچنین مسابقات پارالمپیک و دیگر مسابقات ورزش معلولین را در دو سطح کشوری و جهانی تحت پوشش قرار می دهد. سازمان های ورزشی وابسته به کمیته بین المللی پارالمپیک بر این باورند که در آینده، ورزش معلولین بستگی به ورود همه ورزشکاران معلول به صحنه مسابقات دارد. کمیته بین المللی پارالمپیک که از سال 1989 در شهر دوسلدورف آلمان شروع به کار کرد، به شکل مستقل عمل می کند. در حال حاضر دفتر مرکزی این کمیته در شهر بن مستقر است. با توجه به رشد چشمگیر فعالیت ها و پیچیدگی فزاینده خدمات، سازمان بر آن شد تا از نیروی کاری داوطلب در سطح وسیع و گسترده در این دفتر استفاده کند. با کمک مالی دولت آلمان، توسعه دفتر مرکزی انجام شد و ساختمان این مرکز مورد بازسازی قرار گرفت تا تمامی تسهیلات برای معلولین در نظر گرفته

ص: 52

شود و نهایتاً دفتر مرکزی کمیته بین المللی پارالمپیک رسماً در تاریخ سوم سپتامبر 1999 گشایش یافت. لوگوی کمیته بین المللی پارالمپیک از سه رنگ سبز، قرمز و آبی تشکیل شده که این سه رنگ نماد سه مشخصه انسان یعنی ذهن، جسم و روح است. این لوگو برای اولین بار و در بازی های پارالمپیک تابستانی 2004 آتن استفاده شد. به موجب موافقت نامه سال 2001 کمیته بین المللی پارالمپیک و کمیته بین المللی المپیک، از المپیک 2012 لندن، هر دو رویداد یعنی المپیک و پارالمپیک همواره به شکل هم زمان و در یک شهر برگزار خواهند شد.(1)

ص: 53

ابتدا، قرار بود بازی های پارالمپیک 1968 با بازی های المپیک در مکزیکوسیتی به صورت هم زمان برگزار شود؛ اما دولت مکزیک به دلیل مشکلات فنی از تعهدات خود برای میزبانی پارالمپیک حمایت نکرد و میزبانی به رژیم صهیونیستی رسید. در این دوره ویلچررانی زنان و بسکتبال با ویلچر به رشته های ورزشی اضافه شد. در پایان مسابقات، بیشترین مدال ها به ترتیب به ایالات متحده، بریتانیا و رژیم صهیونیستی رسید.

لوگوی پارالمپیک 1968، تل آویو (رژیم صهیونیستی)

هایدلبرگ (آلمان) - 1972

در این دوره، 984 ورزشکار از 43 کشور در 10 رشته ورزشی به رقابت پرداختند. در پایان مسابقات، به ترتیب تیم های آلمان غربی، ایالات متحده و بریتانیا بیشترین مدال ها را کسب کردند.

تمبر یادبود پارالمپیک، 1972، هایدلبرگ (آلمان)

ص: 55

لوگوی پارالمپیک 1980، آرنهم (هلند)

نیویورک (ایالات متحده) - 1984

بازی های پارالمپیک در سال 1984 در دو قاره اروپا و آمریکای شمالی انجام گرفت. این دوره به میزبانی مشترک بریتانیا و آمریکا و در شهرهای استوک مندویل و نیویورک برگزار شد. مسابقه ماراتن ویلچری ها برای اولین بار به این مسابقه اضافه شد؛ همچنین ورزشکاران فلج مغزی نیز برای اولین بار برای شرکت در مسابقه دعوت شدند. در این دوره از مسابقات در نیویورک 1800 ورزشکار از 45 کشور و در استوک مندویل 1100 ورزشکار از 41 کشور در 18 رشته ورزشی به رقابت پرداختند. کشورهای ایالات متحده، بریتانیا و کانادا به ترتیب بیشترین مدال ها را کسب کردند.

لوگوی پارالمپیک 1984، نیویورک (ایالات متحده)

سئول (کره جنوبی) - 1988

در سال 1988 برای اولین بار مسابقات پارالمپیک و المپیک در یک کشور برگزار

ص: 57

شد. در این دوره که به میزبانی کره جنوبی انجام گرفت، همکاری بین کمیته المپیک و پارالمپیک بی نظیر بود. این کشور مسابقات پارالمپیک را با کیفیت مسابقات المپیک برگزار کرد. 3057 ورزشکار از 61 کشور در 18 رشته ورزشی در سئول به رقابت پرداختند. در این دوره از مسابقات 971 رکورد جدید ثبت شد. ایران برای اولین بار در این مسابقات شرکت کرد. کاروان ایران در این دوره شامل 35 ورزشکار در چهار رشته گلبال، وزنه برداری و تیم والیبال نشسته بود. تیم ایران در مسابقات 4 طلا، یک نقره و سه برنز کسب کرد و در مجموع به مقام 28 مسابقات دست یافت. کشورهای ایالات متحده، آلمان غربی و بریتانیا مانند ادوار گذشته بیشترین مدال ها را به خود اختصاص دادند.

لوگوی پارالمپیک 1988، سئول (کره جنوبی)

بارسلونا (اسپانیا) - 1992

در این مسابقات 3001 ورزشکار (2301 مرد و 700 زن) از 83 کشور در 16 رشته ورزشی شرکت کردند. 431 رکورد جدید در این دوره به ثبت رسید. فوتبال سالنی محبوب ترین رشته ورزشی مسابقات بود. این دوره که پس از فروریختن دیوار برلین انجام گرفت، ورزشکاران آلمان غربی و شرقی تحت یک نام و یک پرچم به نام آلمان در مسابقات حضور یافتند. در این دوره ایران با 29 ورزشکار در سه رشته (دو و میدانی، تنیس روی میز و والیبال نشسته) شرکت داشت که با کسب یک مدال طلا، دو نقره و یک برنز در مجموع به مقام سی و هفتم مسابقات رسید. در پایان این مسابقات ایالات متحده، آلمان و بریتانیا بیشترین عناوین را کسب کردند.

ص: 58

لوگوی پارالمپیک 1992، بارسلونا (اسپانیا)

آتلانتا (ایالات متحده) - 1996

عملکرد خوب اسپانیا در برگزاری پارالمپیک بارسلون، انتظارات را بالا برد. چهار سال پس از آن، متأسفانه کمیته پارالمپیک کمک اندکی را در مقایسه با المپیک آتلانتا دریافت کرد و ورزشکاران در مورد امکانات رفاهی و حمل و نقل در دهکده المپیک گلایه داشتند. آتلانتا اولین پارالمپیکی بود که از حمایت های جهانی برخوردار شد. سوارکاری، قایق رانی و ویلچر راگبی رشته های ورزشی جدید این دوره از مسابقات بودند. در این پارالمپیک رکوردهای جدیدی از نظر تعداد شرکت کننده و بهترین برنامه ریزی های جهانی تجربه شد و 269 رکورد جدید در مسابقات به ثبت رسید. در این دوره از مسابقات 104 کشور با حضور 3259 ورزشکار (2469 مرد و 790 زن) در 19 رشته ورزشی به رقابت پرداختند. ایران در این دوره با 30 ورزشکار در رشته های دو و میدانی، وزنه برداری، تیراندازی و والیبال نشسته با کسب 9 مدال طلا، 5 نقره و 3 برنز به مقام بیستم مسابقات دست یافت. ورزشکاران کشورهای ایالات متحده، استرالیا و آلمان بیشترین مدال های این دوره را کسب کردند.

لوگوی پارالمپیک 1996، آتلانتا (ایالات متحده)

ص: 59

والیبال نشسته و بسکتبال با ویلچر شرکت داشت که با کسب 7 مدال طلا، 3 نقره و 13 برنز در مکان بیست و سوم جهان قرار گرفت؛ کشورهای چین، بریتانیا و کانادا از نظر کسب مدال به ترتیب، به مقام اول تا سوم دست یافتند.

لوگوی پارالمپیک 2004، آتن (یونان)

پکن (چین) - 2008

این دوره از رقابت ها به میزبانی چین بود؛ مانند بازی های المپیک پکن، مسابقات رشته سوارکاری در هنگ کنگ و مسابقات رشته قایق رانی بادبانی در چینگ دائو برگزار شد. شعار این مسابقات «یک جهان، یک رؤیا» بود. حضور 3951 ورزشکار (2568 مرد و 1383 زن) از 148 کشور دنیا در 20 رشته ورزشی، این رویداد را به بزرگ ترین پارالمپیک برگزار شده، تبدیل کرد. کشورهای بوروندی، گرجستان، مونته نگرو، هائیتی و گابون برای اولین بار در بازی های پارالمپیک تابستانی شرکت کردند؛ همچنین رشته ورزشی قایقرانی برای اولین بار برگزار شد. در این دوره از مسابقات پارالمپیک، 339 رکورد جدید به ثبت رسید. ایران با 72 ورزشکار شرکت کرد که در پایان با کسب 5 مدال طلا، 6 نقره و 3 برنز به مقام بیست و دوم جهان دست یافت. ورزشکاران چین، بریتانیا و ایالات متحده بیشتر مدال ها را از آن خود کردند.

ص: 61

لوگوی پارالمپیک 2008، پکن (چین)

لندن (انگلیس) - 2012

محققان انگلیسی معتقدند که بازی های پارالمپیک لندن تأثیر قابل توجهی بر جامعه بریتانیا گذاشته است. مطالعات انجام گرفته در این زمینه بیانگر تغییر نگرش مردم انگلیس نسبت به افراد معلول است. در این دوره از مسابقات 4237 ورزشکار (2736 مرد و 1501 زن) از 164 کشور در 20 رشته ورزشی به رقابت پرداختند. در این دوره 314 رکورد جدید به ثبت رسید. 79 ورزشکار ایرانی با کسب 24 مدال (10 طلا، 7 نقره و 7 برنز) در مجموع به مقام یازدهم پارالمپیک دست یافتند که بهترین نتیجه ایران در پارالمپیک بود. در پایان این دوره از مسابقات کشورهای چین، روسیه و بریتانیا بیشترین مدال ها را کسب کردند.

لوگوی پارالمپیک 2012، لندن (انگلستان)

ریو (برزیل) - 2016

پانزدهمین دوره مسابقات پارالمپیک در تابستان 2016 به میزبانی کشور برزیل

ص: 62

و در شهر ریو برگزار خواهد شد. این مسابقات در 22 رشته (تیر و کمان، دو و میدانی، بوچیا، کانو (قایقرانی)، دوچرخه سواری، سوارکاری، فوتبال پنج نفره، فوتبال هفت نفره، گلبال، جودو، وزنه برداری، روئینگ (پاروزنی)، قایقرانی بادبانی، تیراندازی، شنا، تنیس روی میز، تری اتلون (سه گانه)، والیبال نشسته، بسکتبال با ویلچر، شمشیربازی با ویلچر، راگبی با ویلچر، تنیس با ویلچر برگزار می شود.

طبق اعلام مسئولین برگزار کننده پارالمپیک، در این دوره از مسابقات، 4350 ورزشکار (2659 مرد و 1691 زن) شرکت خواهند کرد. بیشترین ورزشکار در رشته دو و میدانی با 1100 نفر (660 مرد و 440 ورزشکار زن) و کمترین ورزشکار، در رشته تری اتلون است که 60 ورزشکار (30 مرد و 30 زن) مجوز حضور در این رقابت ها را خواهند داشت. هر چند تا شروع مسابقات جدول رشته های ورزشی و تعداد ورزشکاران برای حضور در مسابقات تغییر خواهد کرد. بر اساس برنامه کمیته برگزار کننده پارالمپیک ریو، در این دوره 528 مراسم توزیع مدال برگزار می شود که رشته دو و میدانی با 177 و شنا با 152 آیین توزیع مدال بیشترین آمار مدال ها را به خود اختصاص خواهند داد.(1)

لوگوی پارالمپیک 2016، ریو (برزیل)

پایان و نتیجه

سازمان ورزشی متصدی امور ورزشی معلولان در کشورهای مختلف، دستاوردها و تجارب هر یک از کشورهایی که برگزار کننده بازی ها بوده اند را اخذ کرده و پس از

ص: 63

بومی سازی در اختیار معلولان کشورشان قرار داده اند. امید است سازمان های ورزشی متصدی امور ورزشی معلولان ایران هم، این تجارب را اخذ کرده و به روش های مختلف در اختیار معلولان گذاشته و در ارتقای مهارت های آنها کوشا باشند. معلولان ایران از نظر آموزشی و از منظر انتقال دستاوردهای جهانی در مضیقه و محدودیت اند. در گفت وگو با اعضای تیم های ملی معلولان، بیش از حمایت مالی، خواهان پشتیبانی فرهنگی و علمی و تجربی و نیز تبلیغاتی بودند.

ص: 64

کمبودهای خود بهتر پی می برند و امکان برطرف کردن و جبران آنها را به دست می آورند. گذشته از آن، این امکان فراهم می شود که آنها به اثر تمرینات بدنی بر روی ارگانیسم خود پی برده و سطح توانایی ها و بازدهی خودشان را دریابند. به طور کلی می توان گفت تمرینات بدنی هدف دار می تواند برای معلولان اثرات زیر را داشته باشد:

- انبساط و شل کردن عضلات (جلوگیری از اسپاسم)؛

- تحرک پذیری مفاصل؛

- بهبود انعطاف پذیری عضلات؛

- افزایش قدرت عضلانی؛

- بالا رفتن توانایی و کارایی ارگان های داخلی.

وظیفه مربی یا معلم ورزش انتخاب تمرینات با توجه به سطح توانایی ها و درجه پیشرفت معلولان و اجرای آنها با فشار مناسب است. در برنامه تمرینی معلولان باید تمرینات استقامتی منظم وجود داشته باشد زیرا اغلب آنها به خاطر معلولیتشان دچار کمبود حرکتی هستند. تمرینات استقامتی سیستماتیک باعث افزایش توانایی و بازدهی سیستم قلبی - عروقی و بهبودی کار دستگاه تنفسی می شود.

میدانی، ژیمناستیک، شنا و غیره علاوه بر بهبود عناصر فیزیولوژیکی باعث افزایش روند تکاملی هماهنگی یعنی انجام ریتمیک و اقتصادی حرکات آموخته شده و صرف انرژی کمتر می شوند.

معلولان اختصاص دارد که معلولیت آنها مراقبت های پزشکی دائمی طلب می کند یا نیاز به اتخاذ تدابیر آموزشی و یادگیری مخصوصی دارد.

در اینجا دوباره بر اصل نگهداری و افزایش توانایی های بازدهی تأکید می شود در حالی که هدف دیگر آن است که در هر حال باید از بدتر شدن شرایط جسمی و روحی - روانی معلول که ممکن است به خاطر صدمات ثانوی به وجود آیند جلوگیری کرد. شخص معلول باید از طریق تدابیر شخصی، خود به این امر مهم کمک کند.

بالاخره باید گفت که اهداف عمومی ورزش معلولان از چارچوب فعالیت های ورزشی صرف، فراتر می رود. هدف ورزش معلولان این است که اعتماد به نفس و حس مفید بودن را در معلولان تکامل بخشید و یا به وجود آورد. از طریق به دست آوردن تجربیات اجتماعی در چارچوب فعالیت های ورزشی گروهی، روند اجتماعی شدن شخص معلول سرعت می گیرد و امکان شرکت آسان وی در اجتماع(1)

بیشتر فراهم شده و نیز از منزوی شدن او نیز جلوگیری به عمل می آید. اگر ورزش معلولان قادر شود از این طریق بر روی شخصیت معلول تأثیر بگذارد، این موضوع تأثیر مثبتی نیز روی خانواده و زندگی شغلی او خواهد گذاشت. بنابراین ورزش معلولان دارای یک وظیفه اجتماعی مهم نیز هست.

توجه به نوع آسیب دیدگی، در هر مورد به طور مجزا اهداف و وظایف دیگری را مدنظر قرار دهد. در این جا لازم است از اصل تفاوت های فردی بحث شود.

بالاخره هر دو نفر شرایط و ویژگی های یکسان ندارند، مخصوصاً در معلولین تفاوت های مربوط به آسیب ها و معلولیت ها و اختلالات، تمایزات آنان را مضاعف کرده است. بنابراین مربیان نباید برای همه یک راه کار و یک نسخه اعمال کنند. بلکه لازم است با بررسی دقیق، اقتضائات، توانایی ها و نیز مشکلات جسمی و روحی هر فرد را سنجیده و برای ورزش هر فرد یک نسخه ویژه توصیه کنند.

انفرادی او باشد. در اینجا توجه به این اصل کلی دارای اهمیت زیاد است که می گوید: تمرین قوی می کند، هیچ تمرینی ضعیف نمی کند، تمرین بیش از حد ضرر می رساند و تمرین منظم سالم می سازد.

این ده اصل و قاعده لازم است در ورزش هر فرد دارای معلولیت، اساس هر نوع برنامه ریزی و اقدام باشد.

خلاصه اینکه مسائل زیاد و متنوعی در هنگام ورزش معلولان وجود دارد که ایجاب می کند با دقت و با حوصله برنامه ریزی و اقدام شود. اصول و قواعدی که لازم است مبنا و اساس اقدامات قرار داد عبارت اند از:

* مطابقت داشتن ورزش با نوع معلولیت

* مفید بودن در عمل

* اقتصادی بودن

* به کارگیری تدابیر آموزشی و روش های یادگیری مخصوص

* به کارگیری تکنیک های تمرینی مخصوص

همه تصمیم گیران و مربیان در عرصه ورزش معلولان پیش از هر اقدامی لازم است پنج اصل فوق، اساس کار باشد.

به عنوان جزئی از جامعه که حقوق یکسانی با افراد غیر معلول دارند، به کار گرفته شود. به منظور پی بردن به اهمیت اوقات فراغت و ورزش های تفریحی برای معلولان، آنچه در این قطعنامه درباره فرهنگ، اوقات فراغت و ورزش معلولان آمده است، به اختصار بیان می شود.

ماده 10: فعالیت های فرهنگی: تمامی کشورها موظف اند به معلولان کمک کنند که در فعالیت های هنری شرکت کنند و توانایی های آنان به کار گرفته شود.

بند1: کشورها باید امکاناتی را برای معلولان فراهم کنند که آنان بتوانند از خلاقیت ها و توانایی های هنری و ذهنی خود نه تنها به منظور منافع شخصی، بلکه در راه منافع همگانی (اجتماعی) استفاده کنند. مثال هایی برای این گونه فعالیت ها عبارت اند از موسیقی، تئاتر، نویسندگی، طراحی، هنرهای تزیینی و ... این امور در کشورهای در حال توسعه به ویژه در زمینه هنرهای بومی و محلی مانند تئاتر عروسکی، نقالی و ... اهمیت فراوان دارد.

بند 2: کشورها موظف اند تأسیسات و امکانات مناسبی مانند سالن های تئاتر، سینما، کتابخانه، موزه و غیره. که به آسانی در دسترس معلولان باشد، برای آنان بسازند.

بند 3: کشورها باید در راه تکامل و به وجود آوردن روش های خاص گام بردارند تا امکان استفاده مناسب از کتاب ها، فیلم ها، تئاترها و دیگر امور هنری برای همه معلولان فراهم شود.

ماده 11: اوقات فراغت و ورزش: همه کشورها موظف اند تدابیری در پیش گیرند تا معلولان بخت یکسانی با غیر معلولان برای گذران مناسب اوقات فراغت و به ویژه فعالیت های ورزشی داشته باشند.

بند 1: کشورها موظف اند تأسیسات رفاهی مانند هتل ها، سواحل دریا، فضاها و سالن های ورزشی مخصوص، اردوگاه های تفریحی و ...، برای معلولان بسازند یا تأسیسات موجود را به نحوی تجهیز کنند که معلولان به آسانی بتوانند از آنها استفاده کنند. گذشته از آن، ضروری است که برای این گونه مکان ها و تأسیسات، کارکنان مناسب آموزش داده شوند و اطلاعات مناسب در اختیار معلولان قرار داده شود.

ص: 71

بند 2: مراکز جهانگردی و شرکت های گردشگری، هتل ها، سازمان ها و ارگان های داوطلب که در زمینه فعالیت های اوقات فراغت وظیفه ای به عهده دارند، باید خدمات خود را به نحوی ارائه دهند که با شرایط و نیازهای معلولان همخوانی داشته باشد و امکان حداکثر استفاده از آنها را برای معلولان فراهم سازد. به این دلیل آموزش و تربیت کارکنان متخصص نیز از ضروریات است.

بند 3: سازمان های ورزشی باید همه سعی و کوشش خود را به کار گیرند تا امکان شرکت معلولان در فعالیت های ورزشی فراهم آید. گاهی تنها امکان دسترسی آسان تر به تأسیسات و مکان های ورزشی کفایت می کند تا معلولان به شرکت در فعالیت های ورزشی تشویق شوند. البته گاهی نیز لازم است تأسیسات و مکان های ورزشی مخصوص برای آنان ساخته شود. همچنین دولت ها موظف اند امکان شرکت ورزشکاران معلول را در مسابقات داخلی و خارجی فراهم سازند و از آن پشتیبانی کنند.

بند 4: معلولان شرکت کننده در فعالیت های ورزشی، باید امکان تمرین و آموزش را همانند افراد غیر معلول و با همان کیفیت داشته باشند.

بند 5: همه سازمان های وابسته به اوقات فراغت و ورزش کشورها، موظف اند سازمان ها و ارگان هایی که در زمینه اوقات فراغت و ورزش معلولان فعالیت دارند، کمک کنند و از خدمات آنها پشتیبانی به عمل آورند.

نگاهی دوباره به مطالب بالا که تنها قسمتی از قطعنامه سازمان ملل متحد درباره وظایف دولت ها نسبت به معلولان است، نشان از اهمیت توجه به مسائل مربوط به این قشر از جامعه دارد. خوشبختانه دیدگاه ها درباره معلولان و اینکه آنان نیز با دیگر افراد (غیر معلولان) حقوق یکسانی دارند، رفته رفته در جامعه ما نیز رو به بهبود است. با فرهنگ سازی مناسبی که توسط رسانه ها در حال اجراست، هر روز افراد بیشتری به این موضوع پی می برند که به جای ترحم نسبت به معلولان باید آنها را درک کرد. یکی از ضروریات در زمینه درک معلولان، آشنایی با محدودیت های آنان و تلاش در برطرف کردن مشکلاتی است که معلولان در اثر این محدودیت ها دچارشان می شوند.

ص: 72

4-6- ابراز وجود در اجتماع؛

5-6- شرکت در فعالیت های اجتماعی؛

6-6- استفاده از حق تعیین سرنوشت.

7- رشد خلاقیت ها و نشان دادن آن

1-7- نیاز به رشد خلاقیت ها و بروز آنها؛

2-7- شرکت در فعالیت های ورزشی متنوع؛

3-7- فراگیری و آموزش مهارت های ورزشی.

4-2- آشنایی با امکانات مختلف وابسته به اوقات فراغت؛

4-3- کمک به انتخاب مناسب فعالیت های فراغتی به خصوص ورزش های تفریحی از میان امکانات مختلف و زیاد.

5- توسعه آموزش

5-1- توسعه و استحکام دانستنی ها و توانایی ها؛

5-2- آموزش رفتار اجتماعی؛

5-3- کمک به حل مشکلات.

6- برداشتن بار از دوش خانواده

با شرکت در اردوهای تفریحی، ورزشی می توان مدتی معلول را از خانواده جدا کرد و به این ترتیب برای اعضای دیگر خانواده، آسایش به ارمغان آورد.

7- به وجود آوردن شرایط یکسان برای معلولان و غیر معلولان برای سپری کردن اوقات فراغت به ویژه با ورزش های تفریحی

8- به وجود آوردن شرایط مدیریتی و تجهیزاتی به منظور شرکت راحت معلولان در فعالیت های تفریحی به خصوص ورزش های تفریحی

9- در اختیار قرار دادن امکانات مناسب مانند وسیله حمل و نقل مناسب، تجهیزات و تأسیساتی که معلولان بتوانند به سهولت با آنها رفت و آمد کنند.

10- کمک به معلولان تا آنها بتوانند علایق، سلایق و رؤیاهای خود را در مورد تفریحات سالم و ورزش های تفریحی بیان کرده و عملی سازند.

گوی های پلاستیکی، اکثر این وسایل را می توان به راحتی ساخت یا از هر جایی تهیه کرد.

برای هماهنگی با محدودیت های بازیکنان معلول شاید لازم شود تمام یا قسمتی از بازی یا ورزش های متداول (ورزش هایی که غیر معلولان به آنها می پردازند) را تعدیل و اصلاح کرد. بازی ها را می توان به طور کلی با یک یا چند طریق و به صورت زیر اصلاح و تعدیل کرد:

1- جایگزین کردن راه رفتن به جای لی لی کردن یا دویدن؛

2- نشستن یا دراز کشیدن به جای ایستادن؛

3- کم کردن فاصله ها؛

4- آهسته کردن و کوتاه کردن گام ها؛

5- بیشتر کردن میزان استراحت ها در حین بازی؛

6- ساده کردن الگوهای حرکتی؛

7- ارائه راهنمایی های شفاهی و حرکتی در حین بازی.

این که کدام یک از تغییرات فوق مورد استفاده قرار گیرد، بدون شک به شرایط فرد معلول بستگی خواهد داشت. در مواردی که محدودیت استفاده از دست ها و پاها وجود داشته باشد، امکان دارد در نوع حرکت هایی که در بازی وجود دارد و یا میزان آنها تعدیل صورت گیرد.(1)

ص: 76

اولین حضور معلولین ایران به صورت گروهی در عرصه های جهانی مربوط به سال 1336 است. در این سال گروهی از ناشنوایان به ایتالیا برای شرکت در بازی های المپیک اعزام شدند. اما اطلاعات دقیق تر درباره اینکه از چه زمانی معلولان به پارالمپیک راه یافتند، و در چه رشته هایی فعالیت خود را شروع و ادامه دادند، در دست نیست. در مورد تیم بسکتبال با ویلچر در ایران و تیم ملی بسکتبال بانوان با ویلچر در ایران، چون امکان پیدا کردیم با اعضای این تیم ملاقات کنیم و به روش پرسشنامه و مصاحبه از آنها اطلاعات بگیریم، دانسته های کافی از آنان در اختیار داریم. اما اسناد و مدارک از رشته ها، تیم ها و رخدادهای ورزشی معلولین در ایران بسیار اندک و در مواردی صفر است. و تلاش کردیم از اطلاعات عرضه شده در گفت وگوها مطالبی را به دست آوریم از کسانی که اطلاعات کافی درباره ورزش های معلولین ایران دارند خواهش می کنیم با ما تماس بگیرند یا اطلاعات خود را نوشته و برای ما بفرستند.

ص: 78

گفته شده که کریستوفل به ورزش نابینایان و ناشنوایان علاقه مند بود و آنان را تشویق به ورزش می کرد و مجموعه مدرسه کریستوفل که ده هزار متر بود دارای ورزشگاه بود.(1) کریستوفل 92 سال قبل یعنی 1304ش به تبریز رفت و در سال 1307 به اصفهان رفت و در 1308ش مدرسه بزرگی برای نابینایان و ناشنوایان و معلولان حرکتی تأسیس کرد. البته بعدها قلمرو کاری اش را فقط به نابینایان اختصاص داد.(2)

بالاخره اولین اقدام مدرن در زمینه آموزش و ورزش را باید در مدرسه کریستوفل جستجو کرد. و قبل از آن در دوره قاجاریه به دلیل رونق زورخانه ها و ورزش های باستانی احتمالاً معلولان هم به این محل ها رفته و اقدام به ورزش می نموده اند.(3)

این فدراسیون شروع به کار کرد و در سال 1335 طی نامه ای به انجمن تربیت بدنی آذربایجان در تبریز، خواستار اعزام یک گروه ورزشی به تبریز به سرپرستی آقای رضاقلی شهیدی شد.(1)

ناشنوایان ایران برای اولین بار در هشتمین دوره المپیک ناشنوایان در سال 1336 شمسی (1957 میلادی) ایتالیا (میلان) شرکت کردند که عبارت اند از: آقایان: کریم رئیس نیا، امیرحسن قائم مقامی، سهراب ایلچی کبیر و منصور حاج قلی، رضا قلی شهیدی

اینان موفق شدند چهار مدال طلا دریافت کنند.

در مهرماه 1335 ثمینه باغچه بان مدیرعامل سازمان ملی رفاه ناشنوایان، رضا قلی شهیدی را به عنوان کارمند این سازمان، متخصص زبان اشاره، رابط ناشنوایان و رئیس انجمن خانواده های ناشنوایان معرفی شده است:

در سال 1961م ناشنوایان ورزشکار ایرانی در نهمین دوره «المپیک» کر و لال ها در فنلاند (هلسینکی) شرکت کردند و ایران در رشته کشتی آزاد به اخذ سه مدال طلا و یک مدال نقره و احراز مقام دوم در رشته کشتی فرهنگی به دریافت سه مدال نقره و یک مدال برنز و نیل به مقام سوم در جهان توفیق یافت.

در سال 1965م نیز ایران، در دهمین دوره المپیک که در آمریکا (واشنگتن) برگزار گردید، در رشته های کشتی، دوومیدانی و تنیس روی میز شرکت جست و در رشته کشتی آزاد و فرنگی به مقام دوم جهان دست یافت. در سال 1344 فرح همسر شاه ریاست عالیه فدراسیون را بر عهده گرفت و موجب تحولاتی گردید.

در شهریورماه سال 1345 باشگاهی در خیابان شهباز - گوته، خریداری و به کر و لال ها اهدا شد. در سال 1969م در یوگسلاوی (بلگراد) یازدهمین دوره بازی های المپیک» کر و لال ها برگزار شد و ایران که در رشته کشتی، دوومیدانی و تنیس روی میز شرکت کننده داشت در رشته های کشتی و دو و میدانی موفق به اخذ چندین مدال طلا، نقره و برنز گردید. در سال 1350 تیم کشتی ایران راهی مسابقات جهانی ایتالیا شد که در هر دو رشته کشتی آزاد و فرنگی به مقام

ص: 81

قهرمانی جهان رسید.

در سال 1973م ناشنوایان ایران راهی دوازدهمین دوره المپیک کر و لال ها شدند که در سوئد (مالنمو) برگزار می شد.ایران در رشته کشتی، والیبال، دو و میدانی دختران و پسران، تنیس روی میز دختران و پسران شرکت کننده داشت که تیم کشتی ایران صاحب دو مدال طلا و برای نخستین بار تیم والیبال ایران مقام دوم المپیک را احراز کرد.

«فدراسیون» کر و لال های ایران در اسفندماه 1352 به «فدراسیون» ناشنوایان ایران تغییر نام پیدا کرد. «فدراسیون» ناشنوایان همه ساله نیز مسابقات دوستانه ای با کشورهای همسایه مانند شوروی، بلغارستان، ایتالیا برگزار کرده است.

مسابقات قهرمانی کشور، همه ساله در یکی از شهرستان ها برگزار می شود که هشتمین دوره آن در 1354 در خرم آباد برگزار شد. علاوه بر گسترش کوشش های ورزشی ناشنوایان، این «فدراسیون» در تأمین رفاه ناشنوایان از طریق کاریابی و یارمندی های نقدی و جز آن گام هایی برمی دارد.

این فدراسیون از صفر کارش را شروع کرد و ظرف چند سال توسعه مطلوبی پیدا کرد. در همه این تحولات مرحوم شهیدی نقش اساسی داشت. رئیس سازمان تربیت بدنی در سال 1333 از شهیدی می خواهد فدراسیون ورزشی کر و لال ها را تشکیل دهد.(1)

از جمله کمبود نیروی انسانی متخصص و امکانات و تجهیزات بسیار محدود بوده. هر چند در بیشتر منابع اشاره به انجام فعالیت هایی مانند مهارت های ورزشی، ژیمناستیک، کشتی، شنا، فوتبال، شطرنج، شودان، بدنسازی، وزنه برداری، آموزش صف بندی، رژه و آموزش اجرای هرم ورزشی در میان دانش آموزان دختر و پسر نابینا شده است.

در سال 1358 فدراسیون ورزش های معلولین ایران تأسیس و تحت نظارت سازمان تربیت بدنی فعالیت آن شروع شد؛ همچنین ورزش نابینایان تحت قالب کمیته ورزش نابینایان کشور از سال 1358 فعالیت خود را به سرپرستی فدراسیون تازه تأسیس معلولین آغاز کرد. رشته هایی که افراد نابینا به فعالیت پرداختند، گلبال، شطرنج، شنا، دو و میدانی، کشتی، وزنه برداری و شودان بود. اولین مسابقه ورزشی نابینایان به عنوان یک مسابقه بین استانی در رشته گلبال با حضور چهار تیم از سه استان اصفهان، لرستان، تهران برگزار شد.(1)

1333 نوشت، او را مأمور کرده تا فدراسیون ناشنوایان را تشکیل دهد. متن نامه این گونه است:

متن نامه سرتیپ دکتر ایزدپناه مشتمل بر چند نکته کلیدی است: ورزش در افراد دارای کر و لال توسعه پیدا کند و از نتایج ورزش بهره مند شود؛ تشکیلاتی مثل فدراسیون کر و لال ها تشکیل شود؛ از طریق این تشکیلات با نهادهای ورزشی جهان ارتباط پیدا کنند. روز موعود نشست هفتم آذرماه 1333 تعیین شد. در این نامه از آقای شهیدی و چند تن از همفکران و دوستانش دعوت شده بود در جلسه ای جهت مشورت و تشکیل فدراسیون ورزشی کر و لال ها شرکت کند. این موضوع موجب خوشحالی مسئولین کانون و نخبگان ناشنوا شد. در جلسه شرکت کرد و اعلام کردند ناشنوایان علاقمند به ورزش به صورت پراکنده کار خود را انجام می دهند، به دلیل اینکه جای مشخصی ندارند. مجدداً در سال 1334 جلسه ای دیگر تشکیل گردید. نظریات ناشنوایان را مطرح کرده و بر اهمیت و ضرورت مکان ورزشی و نیز آموزش ناشنوایان در رشته های ورزشی را یادآور شدند. از آن پس سعی در جمع آوری و تمرکز ورزشکاران ناشنوا در یک مکان به عنوان یک اولویت پیگیری شد. سرانجام در سال 1334 «فدراسیون ورزشی کر و لال ها» با کمک تیمسار

ص: 84

سرلشگر گرزن تشکیل گردید و اولین پایه گذاران عبارت بودند از: آقای جبار باغچه بان به عنوان مشاور عالی، خانم ثمینه باغچه بان (دختر شادروان جبار باغچه بان) به عنوان خزانه دار و آقای شهیدی به عنوان رئیس کمیته فنی فدراسیون ورزشی کر و لال ها ایران و رابط، مکان باشگاه موقت در خیابان فردوسی(1)

بود.

بالاخره در شهریور ماه 1335 فدراسیون ورزشی ناشنوایان ایران به نام «فدراسیون ورزشی کر و لال ها» شکل اجرایی گرفت. پیش از تشکیل این فدراسیون اولین اقدام، شناسایی و جمع آوری ناشنوایان ورزشکار در اتحادیه های مختلف ورزشی پراکنده بود. تا اینکه با تلاش فراوان جمع آوری و در هشتمین دوره المپیک در 1957م/1336ش در ایتالیا شرکت داده شدند. یکی از مشکلات و موانع عدم عضویت ایران در «فدراسیون بین المللی ناشنوایان» بود. با تلاش های فراوان آقای شهیدی و دیگر همکارانش این عضویت اجرایی شد و ایران عضو فدراسیون بین المللی گردید. در این مسابقات، ایران موفق به اخذ چهار مدال طلا شد. چهار سال بعد در 1961م/1340ش ناشنوایان ورزشکار ایرانی در نهمین دوره المپیک ناشنوایان در فنلاند (هلیسنگی) شرکت کردند و ایران در رشته کشتی آزاد به اخذ سه مدال طلا و یک مدال نقره و احراز مقام دوم، در رشته کشتی فرنگی به دریافت سه مدال نقره و یک مدال برنز و نیل به مقام سوم در جهان توفیق یافت.

در 1965م/1344ش نیز ایران در دهمین دوره المپیک که در امریکا (واشنگتن) برگزار گردید، در رشته های کشتی، دو و میدانی و تنیس روی میز شرکت جست و در رشته کشتی آزاد و فرنگی به مقام دوم جهان دست یافت. در شهریورماه 1345 باشگاهی در خیابان شهباز - گوته، خریداری و به ناشنوایان اهدا شد.

در 1969م/1348ش در یوگسلاوی (بلگراد) یازدهمین دوره بازی های المپیک ناشنوایان برگزار شد و ایران که در رشته کشتی، دو و میدانی و تنیس روی میز شرکت کننده داشت، در رشته های کشتی و دو و میدانی موفق به اخذ

ص: 85

چندین مدال طلا، نقره و برنز گردید. در سال 1350 تیم کشتی ایران راهی مسابقات جهانی ایتالیا شد که در هر دو رشته کشتی آزاد و فرنگی به مقام قهرمانی جهان رسید.

در 1973م/1352ش ناشنوایان ایران راهی دوازدهمین دوره المپیک ناشنوایان شدند که در سوئد (مالنمو) برگزار می شد. ایران در رشته کشتی، والیبال، دو و میدانی دختران و پسران، تنیس روی میز دختران و پسران شرکت کننده داشت که تیم کشتی ایران، صاحب دو مدال طلا شد، و برای نخستین بار تیم والیبال ایران مقام دوم المپیک را احراز کرد.

فدراسیون ناشنوایان، همه ساله مسابقات دوستانه ای با کشورهای دیگر برگزار می کرد. مسابقات قهرمانی کشور نیز، همه ساله در یکی از شهرستان ها برگزار می شد که هشتمین دوره آن در 1354 در خرم آباد برگزار شد. افزون بر گسترش کوشش های ورزشی ناشنوایان، این فدراسیون در تأمین رفاه ناشنوایان از طریق کاریابی و مساعدت های نقدی و دیگر اقدامات اقتصادی و رفاهی گام هایی برمی داشت.(1)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، این فدراسیون به «فدراسیون ورزش های ناشنوایان جمهوری اسلامی ایران»(2) تغییر نام یافت.

این فدراسیون نخست در تهران فعالیت خود را در محیطی محدود آغاز کرد. در سال های بعد با همت رئیسان وقتِ این فدراسیون و به ویژه شادروان جواد کلهر، زیربنای یک مجموعه ورزشی اختصاصی برای ورزشکاران ناشنوا پایه ریزی شد و سرانجام در 1357 مجموعه ورزشی ناشنوایان ایران در زمینی به مساحت چهارده هزار متر مربع شامل زمین چمن فوتبال، استخر سرپوشیده، زمین والیبال و بسکتبال، سالن های کشتی، پینگ پنگ، بدن سازی، رزمی، آمفی تئاتر و رستوران که از قبل برنامه ریزی و احداث شده بود افتتاح گردید. چند سال بعد نیز بنای

ص: 86

جدید بخش اداری این فدراسیون، با مساحت دویست متر زیربنا ساخته شد و مورد استفاده قرار گرفت.

ناشنوایان هر چهار سال یک بار در یکی از کشورهای جهان برای بانوان و آقایان برگزار می شود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، ورزشکاران ناشنوای ایران در سال های 1989، 1993، 1997، 2001 در بازی های المپیک در کشورهای نیوزیلند، بلغارستان، دانمارک و ایتالیا شرکت کردند.

همچنین ورزشکاران ناشنوای کشورمان در سال های 1992- 1996 و2000 در بازی های آسیایی که در کشورهای کره، مالزی و چین تایپه برگزار شده است، حضوری فعال داشته اند.

تیم ملی فوتبال ناشنوایان در سال های 1992 در کشور کره جنوبی، 1996 در کشور مالزی، و در 2000 در کشور چین تایپه به مقام قهرمانی آسیا دست یافته است. ناشنوایان ایران در رشته پینگ پنگ به مقام نایب قهرمانی و سوم آسیا دست یافته اند. در بازی های آسیایی مالزی در رشته دو میدانی، با کسب شش مدال طلا به مقام نایب قهرمانی دست یافته اند و در سال 2000 در چین تایپه با کسب یازده مدال طلا، چهار نقره و یک مدال برنز مقام خود را حفظ کرده اند. در والیبال نیز مقام نایب قهرمانی آسیا متعلق به ورزشکاران ایران است.

ورزشکاران پرتلاش ناشنوای ایران در بازی های المپیک، مجموعاً 41 مدال طلا، 27 مدال نقره، 18 مدال برنز و در بازی های آسیایی 20 مدال طلا، 10 مدال نقره و 2 مدال برنز کسب کرده اند.

همچنین ورزشکاران ناشنوای ایران در نوزدهمین دوره بازی های المپیک که در ایتالیا انجام شد، بین 84 کشور شرکت کننده پس از امریکا و روسیه در مجموع امتیازات بانوان و آقایان به مقام سوم بازی ها دست یافته اند که این افتخار بزرگ برای نخستین بار نصیب کشورمان شده است.

ناشنوایان در رشته فرنگی و کشتی آزاد، به موفقیت هایی دست یافته اند.

برجسته ترین ناشنوا در این رشته، کریم رئیس نیا است. پس از تشکیل فدراسیون ورزش ناشنوایان در ایران، در چند مسابقه شرکت کرد و به مقام قهرمانی کشور رسید.

او برای نخستین بار در مسابقات المپیک ناشنوایان در میلان ایتالیا در 1957

ص: 88

شرکت کرد و در رشته کشتی آزاد و فرنگی به کسب دو مدال طلا نایل آمد. در 1981 در مسابقات المپیک ناشنوایان در فنلاند شرکت کرد و دو مدال طلا گرفت.(1)

رئیس نیا در 1965 در مسابقات المپیک ناشنوایان در امریکا به علت ضرب دیدگی نتوانست مسابقه را به پایان برساند. رئیس نیا مدرک کشوری و بین المللی در زمینه های مربیگری و داوری دارد. مثلاً در 1970، گواهینامه مربیگری از روسیه گرفت.(2)

نتیجه اینکه نهالی که آقای شهیدی و یارانش در سال 1334 کاشتند و با زحمات فراوان نگهداری و حمایت کردند، اکنون یکی از مهم ترین فدراسیون های منطقه و جهان است و خدمات مهمی برای ناشنوایان داشته و دارد. متأسفانه نسل جدید ناشنوایان و مردم از گذشته این فدراسیون و بنیانگذاران آن کمتر می دانند. حق ناسپاسی است که مدیریت کنونی توجهی به آقای شهیدی و دیگر فعالان فدراسیون نداشته باشد. بلکه مدیریت جدید اخلاقاً و وجداناً باید جلسه بزرگداشت و تقدیر از آقای شهیدی برگزار کند و از زحمات او و دیگران تشکر نماید.

صدها سند هست که فدراسیون ورزشی ناشنوایان در سال های پیش از انقلاب در داخل کشور و خارج کشور فعالیت های گسترده داشتند.(3)

تحت پوشش این فدراسیون فعالیت داشت.(1)

در سال 1363 تیم ملی جانبازان و معلولین جمهوری اسلامی با توجه به یک سال تحریم در مسابقات استوک مندویل با شرکت در مسابقات جهانی، صاحب مدال های طلا و نقره و برنز در رشته دو و میدانی شدند؛ همچنین تیم والیبال نشسته کشورمان در مسابقات جهانی والیبال نشسته نروژ در اولین حضور خود به مقام قهرمانی دست یافت. یک سال بعد، حضور 5000 ورزشکار معلول و جانباز در اولین جشنواره فرهنگی ورزشی جانبازان و معلولین، بیانگر حرکت رو به جلوی ورزش معلولین بود. اولین حضور گسترده تیم های ورزشی افراد جانباز و معلول کشورمان در بازی های پارالمپیک سئول با حضور موفق تیم های مختلف ورزشی مخصوصاً والیبال نشسته و دو و میدانی همراه بود که ضمن استحکام تشکیلات ورزش های معلولین در جهان، فعالیت ورزشی در این رشته ها گسترش بیشتری یافت. در سال 1368 با همگام شدن فعالیت بنیاد جانبازان با فدراسیون، ورزش جانبازان و معلولین سیر صعودی گرفت و موجب فعالیت رو به رشد ورزشی این قشر شد. اولین اعزام بین المللی و موفقیت آمیز ورزشکاران نابینا، مسابقات کشتی قهرمانی جهان سال 1991 در هلند بود؛ تیم ایران با کسب یک مدال طلا، دو نقره و یک برنز به مقام قهرمانی این مسابقات دست یافت. پس از این پیروزی، ورزشکاران نابینا و کم بینای کشور توانستند در مسابقات وزنه برداری قدرتی قهرمانی جهان در سه دوره متوالی، 1994 اسپانیا، 1995 ایالات متحده و 1996 کانادا به مقام قهرمانی جهان دست یابند. در سال 2000، کمیته پارالمپیک جمهوری اسلامی ایران تشکیل شد که پس از تأیید کمیته ملی المپیک کشورمان، جهت پیشبرد اهداف ورزش معلولین قطع عضوی، قطع نخاعی، فلج مغزی، کم توان ذهنی و نابینا رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. روند رو به رشد ورزش معلولین در پارالمپیک های بارسلون، آتلانتا، سیدنی، آتن و پکن موجب شد تا در پارالمپیک 2012 لندن، ورزشکاران معلول و جانباز ایران بهترین نتیجه تاریخ این بازی ها را به دست آوردند و با کسب 24 مدال (10 طلا، 7 نقره و 7 برنز) در مجموع به مقام

ص: 90

یازدهم این مسابقات دست یافتند.(1)

در حال حاضر فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولان شامل هجده رشته ورزشی تابستانی و یک رشته زمستانی است.(2)

آرم و لوگو فدراسیون

همه مراکز و نهادها به ویژه ورزشی ها دارای آرم و لوگو خاصی هستند. در واقع اینها شناسه و معرف آنها است. فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولان جمهوری اسلامی ایران هم ابتدا این آرم و لوگو را طراحی کرد.

با گسترش فعالیت های ورزشی جانبازان و معلولین و با پیشنهاد ریاست فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولین در سال 1376 مبنی بر تأسیس فدراسیون ورزش های نابینایان به سازمان تربیت بدنی و با پیگیری های به عمل آمده در سال 1378 این فدراسیون به جرگه سایر فدراسیون های تحت پوشش سازمان تربیت بدنی در آمد که اکنون با 10 رشته ورزشی به فعالیت خود ادامه می دهد.(3) بعداً آرم و لوگو این رشته این گونه طراحی شد:

ص: 91

اولین حضور بین المللی ورزش معلولین و نابینایان، مربوط به مسابقات بین المللی معلولین هلند در تابستان 1359 بود. هدف از این اعزام، کسب تجارب فنی و تهیه منابع، قوانین و مقررات و آشنا شدن فدراسیون جهانی با ورزش معلولین و نابینایان در ایران بود. پس از بازگشت گروه اعزامی از مسابقات بین المللی هلند، اولین دوره کلاس های مربیگری ورزش های معلولین در چند رشته برگزار شد و مربیان پس از آموزش های لازم، به تشکیل تیم های ورزشی اقدام کردند. اولین مسابقات افراد معلول در رشته های دو و میدانی، تنیس روی میز، شطرنج، بسکتبال با ویلچر، والیبال نشسته و شنا در شهریورماه 1359 به میزبانی تهران برگزار شد که نابینایان فقط در رشته شطرنج شرکت داشتند. استقبال افراد معلول از فعالیت های ورزشی و شرکت در مسابقات، موجب شد تا مسئولین کشور، تلاش های بیشتری برای بسترسازی ورزش معلولین انجام دهند. با آغاز جنگ تحمیلی در سال 1359 و نیل بخشی از رزمندگان به فیض جانبازی، به آمار ورزشکاران معلول افزوده شد. در سال 1360 فدراسیون ورزش معلولین به فدراسیون ورزش جانبازان و معلولین تغییر نام داد. برگزاری مستمر مسابقات در رشته های گلبال، دو و میدانی، وزنه برداری، شنا، کشتی، جودو، شودان و شطرنج، قابلیت های ورزشی ورزشکاران و مربیان با رشد قابل توجهی در سطح داخلی و خارجی نمایان شد. در سال 1361 اولین کاروان ورزشی جانبازان و معلولین در قالب تیم تیراندازی به مسابقات جهانی استوک مندویل اعزام شد.

اما با گسترش فعالیت های ورزش جانبازان و معلولان و با پیشنهاد ریاست فدراسیون در سال 1376 مبنی بر تأسیس فدراسیون ورزش های نابینایان به سازمان تربیت بدنی و با پیگیری های به عمل آمده در سال 1378 این فدراسیون

ص: 92

به جرگه سایر فدراسیون های تحت پوشش سازمان تربیت بدنی در آمد که هم اکنون با 8 رشته ورزشی به فعالیت خود ادامه می دهد.

از سوی دیگر با توسعه ورزش در میان مردان، با تأسیس انجمن ورزش های بانوان جانباز و معلول و نابینا در سال 1365 و سپس تأسیس انجمن ورزش بانوان نابینا در سال 1379، در عمل، دو انجمن فوق از بدو تأسیس تحت پوشش معاونت ورزش بانوان قرار گرفته و فعالیت خود را رسماً آغاز نمودند.(1)

را در بازی های تابستانی و زمستانی پارالمپیک، منطقه ای، بین المللی که کمیته بین المللی پارالمپیک تدارک می بیند و یا حمایت می کند بر عهده دارد. قهرمان جانباز و معلول به همه قهرمانانی اطلاق می شود که قطع عضو، قطع نخاع، فلج مغزی، نابینا و کم توانان ذهنی هستند و در طبقه بندی پزشکی فدراسیون های جهانی قرار می گیرند. کمیته ملی پارالمپیک دارای شخصیت حقوقی بوده و با توجه به قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیر دولتی مصوب سال 1373 نهاد عمومی غیر دولتی است.(1)

آرم و نماد این کمیته این گونه است:

کمیته ملی پارالمپیک جمهوری اسلامی ایران

اولین حضور بین المللی ورزش معلولین و نابینایان، مربوط به مسابقات بین المللی معلولین هلند در تابستان 1359 بود. اولین حضور ایران در مسابقات پارالمپیک، در سال 1988 سئول بود و بهترین عملکرد ورزشکاران ایران در پارالمپیک 2012 لندن رقم خورد که در مجموع ورزشکاران ایران به مقام یازدهم دست یافتند.

اولین دوره مسابقات پارالمپیک در سال 1960 در رم ایتالیا برگزار و دوره های پس از آن به ترتیب در کشورهای ژاپن، رژیم صهیونیستی، آلمان، کانادا، هلند، ایالات متحده، کره جنوبی، اسپانیا، استرالیا، یونان، چین و انگلستان برگزار شد.

ص: 94

پانزدهمین دوره مسابقات نیز در سال 2016 به میزبانی کشور برزیل در شهر ریو برگزار خواهد شد.(1)

اهداف: بر طبق اساسنامه، این کمیته دارای اهداف ذیل می باشد:

1. کمیته ملی پارالمپیک برای ایجاد زمینه های مناسب و تدارک لازم برای شرکت فعال قهرمانان و ورزشکاران جانباز و معلول کشور در رقابت های پارالمپیک، منطقه ای، بین المللی و قاره ای با رعایت مقررات بین المللی پارالمپیک تشکیل شده است.

2. تلاش برای توسعه ورزش در بین افرادی که دارای معلولیت شدید هستند.

3. تلاش برای توسعه ورزش در بین بانوان جانباز و معلول.

4. تشویق و کمک به احیای برنامه های پژوهشی در جهت تحقق اهداف کمیته ملی پارالمپیک.

5- ایجاد زمینه ها و بستر مناسب برای اجرای فعالیت های آموزشی به منظور توسعه ورزش های جانبازان و معلولان.

6. تلاش برای ائتلاف ورزش های جانبازان و جنبش های جهانی ورزش برای افراد سالم ضمن حفظ هویت ورزش های جانبازان و معلولان.

7. تلاش برای تشکیل پایگاه های قهرمانی در سطح کشور.

8. مشارکت هر چه بیشتر قهرمانان در بازی های پارالمپیک به ویژه جانبازان و معلولان حاد و مؤنث.

9. تلاش برای تحقق اهداف و اصول.(2)

روی ویلچر اسپانیا را معلولان جسمی یا حرکتی تشکیل نداده بودند، بلکه دارای معلولیت های ذهنی بودند. در این دوره، اسپانیا مدال طلای بسیاری را کسب کرده بود. همین مسأله سبب اعتراض سایر تیم ها شد. برای سال 2008 پکن نیز کمیته بین المللی المپیک اجازه شرکت معلولان ذهنی در بازی ها را نداد. البته برای معلولانی که در بازی های پارالمپیک حق شرکت ندارند، مانند معلولان ذهنی، روانی و یا معلولان شنوایی، برنامه های مستقلی انجام یافت و مسابقات مختلفی در سطح ملی یا بین المللی برای آنها برگزار می شد. لازم است جداگانه گزارش از این بازی ها عرضه کنیم.

ص: 96

این فصل درباره ورزش بسکتبال در جامعه معلولین ایران است. ورزشکاران ایرانی دارای معلولیت اعم از مرد و زن، سال ها است در این رشته تلاش می کنند و توانسته اند به مدارج و مقامات عالی برسند و در جهان درخشش داشته باشند.

موضوع اصلی این کتاب بسکتبالیست های ایرانی و دارای معلولیت، اما چون بسکتبال جزء تیم های ورزشی و نیز جزء تیم های معلولیتی است، جهت توضیح سیر ورزش و ورزش معلولین، فصل اول و دوم را آوردم و اکنون از این فصل به مسئله بسکتبال می پردازم.

ص: 98

فلزی مدور نصب شده است.

ملی بسکتبال (NBA)(1) است که در 1949 تشکیل شد. شاید بتوان گفت تیم جهانگردان هارلم(2)

مشهورترین تیم حرفه ای آمریکاست. این تیم مستقل در 1927 تشکیل شده است. بازی هایی که تیم جهانگردان هارلم در سراسر جهان انجام داده سبب رواج بیشتر این بازی در کشورهای دیگر شده است. کانادا نخستین کشور غیر آمریکایی بود که به بسکتبال علاقه مند شد. در حال حاضر تقریباً همه کشورهای اروپایی دارای لیگ های ملی اند و جام های اروپایی گوناگونی وجود دارد. بیش از 140 کشور جهان عضو فدراسیون بین المللی بسکتبال غیر حرفه ای (FIBA)(3) هستند. از 1936 بسکتبال در شمار یکی از بازی های المپیک تابستانی درآمده است.(4) پس از آن معلولین در امریکا و اروپا و بعد در دیگر کشورها شروع به تشکیل تیم دادند.

بسیار تحت تأثیر قرار گرفت، چون خودش مربی هم بود و شرایط ما را درک می کرد.

بالاخره همین بازدید موجب می شود که ریاست و مدیریت هیئت بسکتبال روی ویلچر مدافع و طرفدار خانم همایون پور شود. از ایشان برای همکاری در راه اندازی تیم بسکتبال بانوان روی ویلچر دعوت می کند. یعنی همان بازدید موجب می شود ریاست هیئت به فکر تأسیس چنین تیمی بیفتد. در سال 1381 تیم بسکتبال بانوان روی ویلچر با پنج نفر بازیکن در زنجان آغاز می شود. این اولین گروهی است که در این زمان شروع به تمرین می کند و هیچ سابقه ای پیش از این در بانوان نداشته است. طبیعتاً چون قبل از این کاری نشده بوده، افراد عضو باید برای رسیدن به سطح مطلوب و آماده شدن از نظر جسمی و روحی باید سخت کوشش می کردند. از این رو تا سال 1386خانم همایون پور به عنوان مربی تیم فقط روی آماده کردن آنها کار می کند و در این دوره شش ساله هیچ مسابقه ای هم نبوده است. در این دوره علاوه بر تیم زنجان، یک گروه هم در مشهد از سال 1383 شروع کردند و یک گروه هم در تهران در سال 1386 شروع کرده بودند. به هر حال در سال 1386 سه تیم بسکتبال بانوان روی ویلچر در سه شهر زنجان، مشهد و تهران وجود داشت.

اما نخستین مسابقه بین تیم های زنجان و مشهد در زنجان و در مشهد برگزار شد. این مسابقه دوستانه بود ولی به عنوان اولین حرکت مسابقه ای بسیار مهم و بسیار هم مؤثر بود. پس از آن در همان سال 86 مسابقه دیگری بین سه تیم زنجان و مشهد و تهران در کرج برگزار شد. این مسابقه را می توان نخستین مسابقه کشوری بین سه استان دانست.

پس از این مسابقه و پخش خبر آن در کشور، مدیریت های ورزشی در دیگر شهرها هم تمایل پیدا کردند و به تدریج تیم ها در شهرها و استان ها به هشت تیم رسید و در سال 1395، هشت تیم فعالیت داشت. بنابراین از 1381 تا 1395، پانزده سال طول کشید تا از صفر به هشت تیم برسد. البته این هشت تیم فقط مربوط به بسکتبالیست های خانم روی ویلچر است یعنی خانم هایی که به دلیل داشتن معلولیت حتماً باید روی ویلچر کار کنند.

خانم همایون پور از آغاز این رشته ورزشی تاکنون که در شانزدهمین سال تولد

ص: 102

این رشته هستیم، با تلاش و دلسوزی فراوان به این ورزش بسیار کمک کرده است از این رو او را باید یکی از بنیان گذاران این رشته ورزشی در ایران بدانیم.

انجام شد به نکات زیر دست یافتم:

1- اگر تیم ملی را نسبت به نداشته ها و فقدان و کمبود امکاناتش بسنجیم، قطعاً باید به مدیریت و مربی ها و سرمربی و بازیکنان این تیم، نمره بیست داد. اما در دنیای مدرن سه سال فرصت کمی نیست و اگر نسبت به بهره گیری از امکانات مدرن بسنجیم، وضع فرق می کند. برای مثال سرمربی می گوید فقط در اردوها روی اعضای تیم نظارت داریم و وقتی جدا می شویم و به شهرهای خودشان می روند، نظارتی نداریم و چند ماه از وضع و حال آنها با خبر نیستیم و ممکن است تمرین های اشتباهی داشته باشند.

اما در جهان مدرن به راحتی می توان از طریق سامانه های مدرن همیشه از اعضا خبر داشت و در همه شرایط آنها را ملاحظه کرد و زیر نظر داشت.

2- مدیریت تیم ملی به راحتی می تواند از مراکز و امکانات آنها بهره گیری و استفاده کند و تجارب تیم های خارجی را وارد کند، بسته های فرهنگی و مطالعاتی برای تیم داشته باشد، مثلاً کتاب ها و مقالات جدید که برای ارتقای سطح دانش و تجربه آنها سودمند است را به صورت بسته های فرهنگی در اختیار تیم قرار دهد. به ویژه فیلم های تیم های درجه یک و دو در جهان را همراه با آنالیز دائماً از طریق موبایل به اعضای تیم رساند و آنها را به روز کرد.

سرمربی از به روز نبودن خانم ها گلایه دارد، اما با وسایل مدرن به راحتی می توان آنها را به روز نمود. این موارد در متحول شدن اعضا بسیار مؤثر است. کشورهای مترقی که دارای تیم های ملی مترقی هستند از طریق بسته های فرهنگی و با فعال سازی سامانه های اطلاعاتی هر روز و هر ساعت روی ذهن و تجارب نیروهایشان کار می کنند، نه اینکه نیرو را چند ماه رها کنند و فقط چند روز قبل از مسابقه از او تمرین بخواهند.

3- مطلب دیگر نشست ها و درگیر شدن نیروها با مسائل جدید است. تیم ملی چند روز در قم اردو داشته حداقل می توانست پنج جلسه و نشست با بسکتبالیست های قمی داشته باشد و از آنها خواسته شود ارزیابی خود را از تیم ملی بگویند و البته نخبگانی هم باشند که اشتباهات را تجزیه و تحلیل کنند و نگذارند خطایی القاء گردد.

ص: 105

اساساً نشست و جلسه و بحث رو در رو در ارتقای روحی و فکری و بعد عملی اعضاء تیم بسیار مؤثر است.

4- ایزوله کردن و منزوی سازی مربی و اعضای تیم ملی به ویژه در بانوان بیشتر ضربه را به روحیه و توانایی های آنها می زند و موجب خورد شدن روحیه آنان می گردد. گاه یک تصویر از یک بازیکن روی جلد یک مجله در روحیه او بسیار مؤثر است.

متأسفانه به بهانه حجاب خانم های بسکتبالیست را منزوی می کنند، حتی نمی گذراند کسی از ورزش آنها فیلم و عکس و گزارش تهیه کند.

اگر کار این تیم خطا و اشتباه و خلاف شئون مذهبی و ملی است، چرا اجازه می دهند، اجرا شود و اگر مشکلی ندارد و صحیح است، لازم است ترویج شود و برای بانوان دیگر و دیگر کشورها الگوسازی گردد. از این رو لازم است گزارش و عکس و فیلم از آنها تهیه شود و پخش شود.

5- پیشرفت های تیم ملی بسکتبالیست های بانوان با ویلچر تاکنون مدیون خواست و اراده و پشتکار خودشان بوده است. و هیچ طرح و برنامه یا اراده ای از بالا نبوده است.

مدیران فدراسیون در شرایطی مجبور شده اند با خواست آنان خود را تطبیق دهند. بنابراین خانم های دارای معلولیت با این عزم و اراده ای که دارند می توانند تحولات بعدی را رقم بزنند، اسپانسر پیدا کنند، کمبودهای تیم را برطرف کنند. زنان بسیاری هستند که صاحب مال و اموال بسیار هستند، کارخانه و شرکت دارند یا نفوذ فراوان دارند و به راحتی می توانند مشکلات این گونه تیم ها را مرتفع نمایند. اما لازمه ورود آنان، اطلاع رسانی است. ضروری است مسئولین و سرمربی خانم همایون پور که بیان خوب و جذابی هم دارد مصاحبه کند و مشکلات تیم را بگوید و از مردم در حلّ این مشکلات استمداد نماید. قطعاً کسانی اعلام آمادگی می کنند. این موارد همگی در ارتقا و رشد پیشرفت این تیم مؤثر است.

شبی که اعضای تیم ملی همراه سرمربی و مسئول تیم به دفتر فرهنگ معلولین دعوت شدند و تشریف آوردند و به درخواست مدیریت این دفتر مشکلات و مسائل خود را گفتند و خودشان را معرفی کردند. همان جا اعلام کردیم همه امور فرهنگی

ص: 106

این تیم را می توانیم پوشش دهیم و مساعدت کنیم و گفتیم، این تیم عصاره جامعه ایران در توانایی و عزت نفس و سلامت طبع اند و تا حالا نمی دانستیم چه وضعیتی دارند و حالا که متوجه شدیم، آمادگی هر نوع کمک را خواهیم داشت. برای اینکه حسن نظر خود را اثبات کنیم سریع یک گزارش از تیم روی سایت گذاشتیم و ظرف چند روز کتاب حاضر را آماده و البته به صورت جزوه در اختیار آنان قرار دادیم.

ص: 107

آغاز فعالیت این رشته در ایران به سال 1359 برمی گردد و اولین دور مسابقات قهرمانی کشوری این رشته نیز در همین سال برگزار گردید و در سال 1360 اولین برنامه برون مرزی با اعزام تیم ملی کشورمان به مسابقات بین المللی یوگسلاوی صورت گرفت. در این ورزش هر تیم از 12 بازیکن تشکیل شده که 5 بازیکن اصلی در زمینی به ابعاد 28×15 متر در چهار زمان 10 دقیقه ای با هم به رقابت می پردازند که زمان استراحت بین زمان اول، دوم، سوم و چهارم 2 دقیقه ای و دوم - سوم (نیمه بازی) 15 دقیقه می باشد. تیم برنده در هر مسابقه تیمی است که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشد. در حال حاضر حدود 65 تیم استانی و باشگاهی آقایان و بانوان در کشورمان فعال می باشد.(1)

معلولان ایرانی بسکتبالیست روی ویلچر چند بار به مسابقات پارالمپیک آسیا راه یافتند. و خوب است اطلاعاتی هم درباره این مسابقات بدهیم.

در طول برگزاری مسابقات پارالمپیک سیدنی 2000، کمیته بین المللی پارالمپیک (IPC) اقدام به برگزاری جلسات مناطق 6 گانه خود شامل اروپا، آمریکا، اقیانوسیه، آفریقا، آسیا و خاورمیانه با هدف هماهنگی بیشتر در اجرای سیاست ها و برنامه ریزی های منطقه ای IPC را نمود.

با تأسیس کمیته ملی پارالمپیک کشورمان در 17 بهمن ماه 79 و تلاش های بین المللی وسیع این کمیته جهت فعال نمودن کشورهای منطقه برگزاری جلسه منطقه خاورمیانه با نام اختصاری IPC-ME که شامل کشورهای ایران، کویت، بحرین، اردن، امارات، عراق، فلسطین، عمان، لبنان، افغانستان، قطر، عربستان و سوریه بود نیز با حضور ریاست جدید منطقه در کشور اردن با حضور رئیس و دبیر کل کمیته ملی پارالمپیک کشورمان برگزار و تصمیمات متعددی از جمله توجه به توسعه همه جانبه و ارتقاء سطح عملکرد ورزشی و ارتباطی منطقه اتخاذ گردید، مذاکره با رئیس جدید منطقه و اعلام آمادگی ایران از برنامه های اعلام شده در طی برگزاری مسابقات برون مرزی و در طی چند مرحله صورت گرفت. در ادامه و با ایجاد ارتباطات وسیع با کشورهای عضو منطقه خاورمیانه (IPC-ME) که کشورمان

ص: 109

نیز یکی از 13 عضو آن محسوب می گردید، نهایتاً به دلیل عملکرد بسیار ضعیف 12 کشور عضو دیگر منطقه موضوع تغییر منطقه کشورمان از منطقه خاورمیانه به منطقه آسیا (با حدود 47 کشور عضو) مورد توجه کمیته ملی پارالمپیک کشورمان قرار گرفت که نتایج این نگاه، برنامه ریزی و پیگیری مستمر چهار ساله منجر به تغییرات مختلفی در نحوه تقسیمات منطقه بندی در کمیته بین المللی پارالمپیک (IPC) و نهایتاً حضور کشورمان در نهمین دوره مسابقات فسپیک (آسیا و اقیانوسیه) و عضویت در منطقه جدید آسیا (APC) گردید.

در طی هفت روز رقابت فشرده ورزشکاران پارالمپیک در نهمین دوره مسابقات فسپیک که با حضور ورزشکاران 46 کشور از دو قاره آسیا و اقیانوسیه برگزار گردید، یکی دیگر از بزرگ ترین افتخارات ورزشی در عرصه پارالمپیک با کسب 105 مدال شامل: 36 طلا، 43 نقره، 26 برنز و جایگاه پنجم در میان کشورهای شرکت کننده برای اولین حضور نصیب ورزشکاران اعزامی گردید و خلأ بزرگ عدم حضور در مسابقات پارالمپیک آسیایی برداشته شد.(1)

شرکت تعداد زیادی از معلولان با درجه معلولیت های مختلف و بالاخره جذابیت بازی بیشتر شود. مهم ترین تفاوت هایی که بازی بسکتبال روی ویلچر نسبت به بازی بسکتبال غیر معلولان دارد عبارت است از:

- مقررات دریبل: توپ را می توان به دفعات دلخواه نگهداشت و روی ران ها قرار داد و دریبل کرد و پاس داد. تنها محدودیتی که وجود دارد در هنگام هول دادن ویلچر (پوش) است. اگر بازیکنی صاحب توپ شود اجازه ندارد آن را بیش از دو بار هول (پوش) دهد. اگر او بعد از این دو بار هول دادن یک بار توپ را به زمین بزند باز هم اجازه دارد آن را دو بار دیگر هول بدهد. و همین عمل را به دفعات تکرار کند.

- پرتاب ها: در هنگام پرتاب آزاد و یا پرتاب سه امتیازی چرخ های جلوی ویلچر بازیکن پرتاب کننده می توانند از روی خط پرتاب و یا کناری زمین عبور کنند.

- توقف زیر حلقه: بازیکن حق دارد تنها سه ثانیه با ویلچر خود در ذوزنقه زیر حلقه قرار داشته باشد.

- خصوصیات ویلچر: ویلچر بازیکن حتماً باید دارای جاپایی در قسمت جلوی آن باشد و بازیکن باید پاهای خود را حتماً روی آن قرار دهد.

- دریافت توپ: بازیکن در هنگام دریافت توپ از حلقه (ریباند) یا دریافت پاس، حق بلند شدن از روی ویلچر را ندارد. او اجازه دارد فقط یک طرف از نشیمنگاه خود را از روی صندلی بلند کند.

در تیم داده شود. توجه به عملکرد عضلات کمر و نیز استحکام شخص روی ویلچر با توجه به تشخیص کمیسیون پزشکی و فنی مسابقات، پایه و اساس کلاس بندی بازیکنان بسکتبال روی ویلچر را تشکیل می دهد.

بازیکنان 1 امتیازی: قادر به حرکت دادن پاها نیستند و عضلات کمر آنها به طور کامل عملکرد ندارد. قاعدتاً قادر نیستند به جلو، عقب یا پهلو خم شده و تعادل خود را حفظ نمایند و در صورت متمایل شدن برای برگشتن به حالت عمودی از دست های خود استفاده می کنند این گونه بازیکنان در هنگام برخورد با ویلچر دیگران تعادل خود را از دست می دهند و تنها با یک دست از روی سر قادرند توپ را دریافت کنند. سطح آسیب دیدگی بازیکنان یک امتیازی بالاتر از T7 (از T3 تا T7 است).

بازیکنان 2 امتیازی: این بازیکنان نیز قادر به حرکت دادن پاهای خود نیستند اما می توانند تا حدودی به طرف جلو خم شوند. قادر به خم شدن به پهلو نیستند و آنها در هنگام برخورد با ویلچر دیگران می توانند تا حدودی تعادل خود را حفظ نمایند اما باید دست خود را به ویلچر یا ران خود بگیرند تا از این طریق بتوانند تعادل خود را روی ویلچر حفظ نمایند. سطح آسیب دیدگی بازیکنان دو امتیازی بین مهره های T8 (مهره هشتم سینه ای) و L1 (مهره اول کمری) است.

بازیکنان 3 امتیازی: تا حدودی عملکرد در پاها دارند اما عضلات کمر آنها دارای عملکرد کامل است. آنها قادرند به طرف جلو و حتی تا زمین خم شوند و دوباره به حالت قائم روی ویلچر برگردند اما نمی توانند به صورت مناسب به پهلو خم شده و دوباره به حالت قائم برگردند.از طرف دیگر در هنگام برخورد با ویلچر دیگری می توانند به خوبی تعادل خود را حفظ کرده و توانایی گرفتن توپ با دو دست از روی سر خود را دارند. سطح آسیب دیدگی این گونه بازیکنان بین مهره های L2 و L5 (دوم و پنجم کمری) است.

بازیکنان 4 امتیازی: این گونه بازیکنان دارای عملکرد طبیعی عضلات کمر و پشت هستند اما به خاطر ضعف هایی که در حرکت دادن پاها دارند، توانایی خم شدن به صورت مناسب به پهلوها را ندارند. آنها در هنگام گرفتن توپ و نیز برخورد با ویلچر دیگران به خوبی تعادل خود را حفظ می کنند. سطح آسیب دیدگی این

ص: 112

بازیکنان بین مهره های S2 , S1 (مهره های اول و دوم خاجی) است.

بازیکنان 5/4 امتیازی: دارای کمترین سطح آسیب دیدگی هستند. آنها قاعدتاً دارای آسیب دیدگی های جزئی در پاها و یا قطع یک پا از زیر زانو هستند. آنها توانایی خم کردن بالاتنه خود به تمامی جهات را دارند و در هنگام برخورد با ویلچر بازیکنان دیگر استحکام کامل روی ویلچر خود دارند. اما بازیکنان دیگری وجود دارند که دقیقاً در این کلاس بندی نمی گنجند. در این صورت طبق نظر کمیته فنی از امتیاز آنها کاسته و یا افزوده می شود. به این خاطر امتیازهای 5/0، 5/1، 5/2 یا 5/3 به وجود می آید. اما در هر حال مجموع امتیازات بازیکنان حاضر در زمین نباید از 14 تجاوز نماید.(1)

ص: 113

در این رقابت ها هستند.

توسعه ورزش همگانی در میان بانوان آنقدر حساسیت دارد که با سرنوشت معلولان در ارتباط است. پرداختن معلولان به ورزش باعث جلوگیری از شدت یافتن نوع معلولیت آن ها می شود. همچنین حفظ سلامتی و تقویت قوای اندام های مختلف بدن شان را به دنبال دارد. از نظر روانی هم باعث می شود به خودباوری برسند و بدانند که در کنار معلولیت مکانیزم هایی برای جبران محدودیت هایشان دارند و می توانند در سطح وسیع تری به موفقیت برسند و اعتماد به نفس پیدا کنند. از طرفی ورزش کردن معلولان باعث ایجاد نشاط و شادی، غنی کردن اوقات فراغت و بالا رفتن سطح تعاملات اجتماعی می شود. آمار زنان مشغول به ورزش در سراسر کشور این گونه است، چهار هزار نفر زن دارای معلولیت سازمان یافته و سه هزار نفر غیر سازمان یافته داریم. فدراسیون درصدد است این آمار را افزایش دهد. البته این آمار مربوط به سال 1392 است.(1)

بالاخره تا وقتی ورزش همگانی توسعه پیدا نکند، نمی توان انتظار داشت در عرصه ورزش قهرمانی و حرفه ای موفق شویم.

بعد از مدتی رشته های ورزشی دیگر شامل تیراندازی، تیروکمان، والیبال نشسته و بوچیا به فعالیت های این انجمن افزوده شد و در سال 1991 و در نخستین حضور بین المللی بانوان معلول ایران مدال برنز رشته تنیس روی میز مسابقات جهانی توسط "معصومه کارگر ذوقی" کسب شد.

در سال 1384 با ادغام انجمن های ورزشی در فدراسیون ها و تشکیل جایگاه سازمانی "نایب رئیس ورزش بانوان" در فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولین، فعالیت بانوان معلول ورزشکار در سه بخش متمرکز و در این فدراسیون پیگیری شد.

بخش نخست شامل آموزش بود که تشکیل کلاس های آموزشی برای تربیت مربی، کلاس بندی و داوری در رشته های مختلف در دستور کار این بخش قرار گرفت. تاکنون بیش از 750 داور، مربی و کلاس بند در رشته های مختلف در ورزش بانوان معلول تربیت و فعال شده اند.

برگزاری مسابقات قهرمانی کشور، لیگ های باشگاهی و جشنواره های ورزشی از دیگر فعالیت های ورزش بانوان در دومین بخش است.

همچنین شناخت استعدادهای ورزشی برای حضور در میادین و رویدادهای بین المللی ورزشی از دیگر فعالیت های مهم و سومین بخش فعالیت بانوان فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولین است.

رشد و توسعه ورزش بانوان معلول و نابینا باعث شد فعالیت های ورزشی نابینایان مستقل شود و در سال 1379 انجمن ورزش نابینایان در فدراسیون این عزیزان ادغام شد.

سال 1384 را می توان آغاز دوره جدید ورزش بانوان در فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولین در هشت رشته ورزشی دانست.

تنیس روی میز، تیراندازی، تیروکمان، والیبال نشسته، بوچیا، دوومیدانی، شنا و بسکتبال با ویلچر از جمله این هشت رشته ورزشی هستند.

ادغام ورزش بانوان معلول در فدراسیون ورزش های این عزیزان باعث شد با توجه به برخورداری بانوان از امکانات فنی مناسب و کادر فنی مجرب، زمینه رشد و توسعه و حضور بهتر ورزشکاران در سطح ملی و بین المللی فراهم شود.

با توجه به روند پیشرفت ورزش بانوان معلول، در حال حاضر آنان در چند رشته

ص: 116

ورزشی در سطح جهان و آسیا دارای جایگاه بسیار خوبی هستند، به گونه ای که در رشته تیراندازی دارای مقام جهانی هستند.

در رشته والیبال نشسته، تیروکمان، دوومیدانی و تنیس روی میز در آسیا از جایگاه های دوم و سوم برخوردارند.

در حال حاضر 25 هیئت ورزشی معلولین در سطح کشور دارای نایب رئیس بانوان هستند که بیش از یک هزار و 500 معلول را به صورت سازمان یافته در رشته های مختلف ورزش بانوان را زیر نظر دارند.

تعداد تقریبی نفرات هر رشته ورزشی به قرار زیر است:

والیبال نشسته: 350 تا 400 نفر

تنیس روی میز: 350 تا 400 نفر

تیراندازی: 200 تا 230 نفر

دوومیدانی: 220 تا 250 نفر

شنا، بوچیا و بسکتبال: هر رشته حدود 100 نفر

تیروکمان: 40 تا 50 نفر(1)

تحولات ساختاری و سازمانی از سال 1365 تا کنون (1397) تداوم داشته است و هر چهار سال یا هر هشت سال با آمدن دولت جدید، نه تنها مدیران عوض شده بلکه ساختارهای سازمانی هم تغییر یافته است. این تغییرات موجب شده ثبات پروژه ها و تداوم طرح ها لطمه خورده، بسیاری از کارهای مهم در نیمه راه رها شود.

ایران در این مسابقات در رشته تنیس روی میز صاحب مقام اول تیمی و مقام های دوم و سوم انفرادی و در رشته بوچیا عنوان سوم انفرادی را کسب کردند.

در رشته تیراندازی بانوان، ایران مقام های اول تا سوم جهانی را در اختیار دارند. ضمن اینکه در بازی های پارالمپیک 2000 سیدنی مقام سوم این رشته را به دست آورند.

در رشته دوومیدانی و در مسابقات پارالمپیک 2004 آتن، اعظم خدایاری، ورزشکار زن ایران به مقام سوم دست یافت که وی به همراه زهرا تقی بیگلو در مسابقات جهانی نیوزلند مقام های اول و دوم را کسب کردند.

در رشته دو و میدانی، در رشته پرتاب دیسک در مسابقات بین المللی 2008 تونس مقام اول را آوردند. سال 2007 والیبال نشسته بانوان مقام سوم آسیا، سال 2005 تیر و کمان مقام سوم آسیا و تیم تنیس روی میز ایران نیز در سال 1382 در مسابقات جهانی اردن، مقام دوم را کسب کردند.

در رشته تیراندازی، مقام اول و دوم جهان در رشته تپانچه و مقام اول جهان در رشته تفنگ بادی را در مسابقات جهانی اسپانیا، شهریور ماه سال 1388 به دست آوردند. مهم ترین دستاورد معلولان ایران اعم از زن و مرد به دست آوردن مقام سومی در پارالمپیک آسیایی سال 1397 بود. یعنی کاروان معلولان ایرانی بعد از چین و کره و قبل از ژاپن و اندونزی قرار گرفتند.

تیم بسکتبال بانوان ایرانی در این مسابقات هم امتیازات خوبی آورد.

اما به نظر می رسد هنوز ظرفیت ها و توانمندی های زنان و مردان دارای معلولیت در ایران می تواند بیشتر پیشرفت کند و مقامات و امتیازات جدیدتری را بگیرد. اما همه اینها منوط به اهتمام مسئولین ارشد فدراسیون به ورزش معلولین اعم از قهرمانی و عمومی است.

رقابت های سنگین جهانی را داشت. البته هنوز هزینه ای که برای تیم های معلولیتی می شود بسیار کمتر از هزینه تیم فوتبال است.

بتول مشرف جوادی نداشتن بودجه کافی را یکی از دلایل مهم عدم توسعه ورزش قهرمانی بانوان می داند. امکانات وسایل ورزشی برای معلولین را گران قیمت ولی تهیه آنها را لازم می شمارد.

مشکل دیگر تغییرات ساختارها و تعویض مدیران است، مسئله دیگر فقدان زیرساخت های مناسب ورزشی برای معلولین است.(1)

ص: 119

ص: 120

پس از شنیدن خبر حضور تیم ملی بسکتبال با ویلچر، و هماهنگی با مسئولین ورزشی استان قم، بالاخره قرار شد روز چهارشنبه 4 بهمن ماه 1396، ساعت 20، اعضاء و عوامل تیم ملی بسکتبال با ویلچر بانوان ایران به دفتر فرهنگ معلولین تشریف بیاورند. افراد این تیم خانم هایی هستند که از شهرهای مختلف گزینش شده و چند روز است در قم اردوی آمادگی دارند. تیم ملی بسکتبال با ویلچر زنان ایران خود را برای دومین حضور پیاپی در بازی های پاراآسیایی آماده می کند. بازی های پاراآسیایی جاکارتا در مهر 1397 و قبل آن مسابقه انتخابی پاراآسیایی با تیم تایلند در بانکوک در اسفندماه 1396 است. از این رو برای رسیدن به آمادگی ایده آل در قم اردو زده اند.

با رایزنی و بررسی های انجام شده این جلسه دو سرفصل داشت:

1- هر یک از اعضای تیم ملی بسکتبال ضمن معرفی خود گزارشی از اقدامات ورزشی و توانمندی های خود را بیان کردند.

2- انتقال تجارب و تعاطی دستاوردهایی که تیم در جریان تلاش های چند ساله خود به دست آورده است.

پیرامون هر یک از این سرفصل ها به تفصیل بحث و گفت وگو شد.

بازیکنان تیم ملی دارای روحیه عالی بودند و تا ساعت 23 ابتدا با معارفه ورزشکاران خانم قمی؛ سپس بحث و گفت وگو پیرامون موضوعات مهم ورزش معلولان پرداختند. در مجموع مباحث خوبی در این نشست مطرح شد.

ص: 122

برگزاری نشست ها درصدد هم اندیشی و انتقال دستاوردها به دیگر افراد و تیم های تازه وارد است.

نیز با معرفی توانایی ها و استعدادهای ورزشی به جهان از طریق بانک اطلاعات، ورزشکاران ایرانی را به عنوان الگوی فرهیخته و کارآمد معرفی کند. امید است این نشست همچنین رسالتی را به انجام رساند.

متأسفانه بسیاری از چهره های ورزشی که ده ها مدال در مسابقات کشوری یا بین المللی به دست آورده اند، مردم حتی شهر خود آنها، اطلاعی از آنها ندارند، با اینکه موفقیت یک ورزشکار به شناخت مردم و استقبال مردم بستگی دارد.

روش دفتر فرهنگ معلولین که معرفی چهره ها از طریق سایت اینترنتی و گروه تلگرامی و نیز از طریق کتاب و مجله است، موجب می شود با شناخت مردمی، پشتوانه های اجتماعی برای ورزشکاران هم شکل بگیرد. از این رو لازم است خود ورزشکاران کمک کنند تا حضار به درستی و هر چه جامع تر خودشان را معرفی کنند. معرفی ها دو بخش دارد در یک بخش اطلاعات شخصی مثل نام، سال تولد بیان می شود و در بخش دوم اقدامات و فعالیت ها و توانمندی های ورزشی گزارش می گردد.

اطلاعات عرضه شده در اینجا تماماً از خود افراد اخذ شده است. بدون دستکاری و فقط پس از ویرایش جزئی در اینجا درج شده است. اشخاص بر اساس الفبای فامیلی تنظیم شده اند.

سکونت دارد.

در بسکتبال مقام اول دوم و سوم کشوری را دارد. در شنا هم سه تا طلا دو تا برنز و دو تا هم نقره دارد. به چین اعزام و در آنجا مقام سوم را آورد.

تیم ملی مقام چهارم بسکتبال با ویلچر مسابقات چین اقیانوسیه را دریافت کند. هم اکنون ساکن مشهد است.

زمانی که مجرد بوده کوهنوردی می کرده و رشته کوه تفتان را با دوستان معلول و گروه کوهنوردی معلولین افق فتح کرد. به همراه دوستش خانم ملکی به عنوان خانم گل معرفی شد.

این مسابقاتی که بچه ها در چین حضور داشتند ، او برای امتحان داوری IWbF ویلچر رفته بود که باز آنجا توانست جایگاهی از بانوان ایرانی نشان بدهد. به نظر دهستانی، زنان ایرانی با حجابی که دارند خیلی توانمندتر از بانوان خیلی کشورها هستند. ولی متأسفانه برای بازیکن ها و برای مربیان و برای داوران خانم موانعی هست که مشکل آفرین است. اما او می توانسته این جایگاه را نشان بدهد. آنجا هم قبول شد، همراه با دو آقای دیگر و داوری بین المللی ویلچر را هم گرفت که الآن اولین بار است که دعوت شده است برای همین مسابقات، مسابقات پاراآسیایی، و خیلی خوشحال است که بعد از گرفتن این کارت به اینجا دعوت شده است.

برای مسابقات ایستاده هم به قطر، لبنان رفت و داوری آنجا را بر عهده داشت. به هر حال الآن سرپرست این تیم است.

به نظر خانم دهستانی راه اندازی یک تیم و مدیریت آن دشواری های بسیار دارد، آن هم در عرصه خانم های دارای معلولیت. حتی در مواردی باید پول داد و امکانات شخصی را به میدان آورد. از این رو کسانی که فقط ایراد می گیرند و غر می زنند و کسانی که دنبال کار راحت و نان و آب دار هستند نباید به سراغ این گونه کارها بیایند.

در شهر قم امکانات و استعدادهای خوب هست و افراد پای کار و جدی و کارآمد نداشته تا تیمی را راه اندازی کند.

هم همراه او خانم گل شد. برای مسابقات اقیانوسیه به چین رفت و چهارم شد. همچنین حکم های ورزشی متعددی در زمینه های یاد شده دارد.

معلولیت او جسمی - حرکتی است. به رغم معلولیت تحصیلاتش را در رشته تربیت بدنی ادامه داد. و دانشجوی کارشناسی تربیت بدنی در دانشگاه شیراز است.

علاوه بر تحصیل در رشته تربیت بدنی در رشته های پینگ پنگ و بسکتبال به صورت تخصصی فعالیت دارد. در رشته بسکتبال عضو تیم ملی می باشد. و دارای مقام های مختلف در داخل و خارج از کشور است. عنوان مقام داخلی لیگ و قهرمانی کشور، و مدال تیمی برنز بازی های پارا آسیایی 2014 اینچئون کره جنوبی را در کارنامه خود دارد.

2014 کره جنوبی مقام های اول و دوم را کسب کرد. همزمان در اردوی تیم ملی دومیدانی و هم در اردوی تیم ملی بسکتبال با ویلچر شرکت داشته که چون مسابقات با هم اجرا می شده فقط دومیدانی را مسابقه داده و الآن دوباره به اردوی تیم ملی بسکتبال دعوت شده که یک ماه دیگر به چین اعزام خواهد شد.

او دارای 27 مدال طلای رشته دومیدانی پرتاب نیزه و پرتاب وزنه است. اولین مسابقاتش سال 2009 در کشور تونس بود که برنز به دست آورد. سپس در چین یک نقره و یک برنز، بعدش مسابقات 2014 اینچئون باز هم یک نقره و یک برنز به دست آورد.

او انگیزه و مشوق خود را به رشته ورزش یکی از دوستان و همچنین مربی اش می داند و بعد هم علاقه و پشتکار خودش. او قرار است سال آینده در مسابقات 2018 نیوزلند با وزنه شرکت کند.

او می گوید: من دوست دارم بچه های معلول خانه نشین نشوند و در جامعه حضور داشته باشند. من خودم در استان مان چندین نفر را از خانه ها بیرون آوردم. کتابی که من نوشتم هدفم جامعه معلولین بود.قیمت کتابم 5 تا 6000 تومان است. من در کلاس نقاشی بهترین نقاش بودم و هر کلاسی که در جامعه معلولین برگزار شد من بهترین بودم. چون یک معلول نویسنده کتاب است قطعاً تأثیر گذار خواهد بود.

او در مصاحبه دفتر فرهنگ معلولین در مورد سؤال آیا در حوزه ورزش انتظارات شما از مسئولین به عنوان قهرمان ملی بر آورده شد؟ می گوید:

در حوزه ورزش همه ما در یک سطحیم. مثلاً وقتی ما داشتیم برای مسابقات به چین می رفتیم از سوی نهادها و ارگان ها به ما وعده حقوق مادام العمر داده شد. ولی فقط یک وعده بود. نه تنها حقوق ندادند؛ بلکه برای گرفتن وام هم با مشکل مواجهیم. مثلاً بنده برای گرفتن وام برای خرید ویلچر برای مسابقات به بانک انصار مراجعه کردم. در پاسخ به من گفتند وام را به شرطی به شما می دهیم که برای ما تبلیغ کنید. اما حراست به من اجازه این کار را نمی دهد. و نمی توانم لباسی بپوشم که خارج از شأن تیم ملی جمهوری اسلامی ایران باشد. در تربیت بدنی یک عکس بزرگ از من زدند؛ ولی فقط در حد یک عکس است. در سال 91 من به عنوان یکی از سه نفر برتر استان شناخته شدم که دو نفر مرد بودند و من تنها زن بودم. ولی

ص: 131

هیچ کمکی از سوی استان به من نشد.در مورد کتابم هم با بهزیستی صحبت کردم و گفتم که حاضرم این کتاب ها را رایگان در بین جامعه معلولین پخش کنند؛ ولی این کار را هم نکردند. من دوست دارم بچه های معلول خانه نشین نشوند و در جامعه حضور داشته باشند. من خودم در استان مان چندین نفر را از خانه ها بیرون آوردم. کتابی که من نوشتم هدفم جامعه معلولین بود.قیمت کتابم 5 تا 6000 تومان است. من در کلاس نقاشی بهترین نقاش بودم و هر کلاسی که در جامعه معلولین برگزار شد من بهترین بودم. چون یک معلول نویسنده کتاب است قطعاً تأثیر گذار خواهد بود.

بیشتری به آنها بشود. درست است که تعدادشان محدود و جامعه شان کمتر است ولی همیشه رکورددار بوده اند. تعداد مدال هایی که معلولین در بازی های پاراآسیایی یا پارالمپیک می آورند، با تعداد مدال هایی که سالم ها به دست می آورند، برابری می کند. ولی توجهی که به ورزش افراد سالم می شود، به ورزش معلولین نمی شود. متأسفانه این قضیه در خود استان ها هم هست و به خاطر کمبودها و کم توجهی ها، رشد و نمو بچه ها کمتر است. البته با تلاش خودشان، ضعف ها را پشت سر می گذارند. ورزش بسکتبال با ویلچر چندین سال است که با حجاب برگزار می شود، ولی هیچ وقت فیلم برداری نشده و در رسانه ملی نمایش داده نشده است؛ به خاطر همین، اسپانسر ندارد و چون کسی مساعدت نمی کند، لیگ هایمان دچار مشکل هستند، و خیلی از استان ها نمی توانند اسپانسر بگیرند و در مسابقات شرکت کنند. به علت اینکه اعزامش بسیار هزینه بر است. ویلچرش، تعمیراتش و کلاً مخارج معلولین بسیار بیشتر است. چون اسپانسر جایی می آید که دیده شود، کارش فیلم بشود ولی از زنان محجبه، فیلم گرفتن ممنوع است. اگر نگاه ویژه بشود از این نظر که شناخته تر بشوند، بچه ها خیلی بهتر می توانند پیشرفت بیشتری داشته باشند.

او لیسانس ریاضی کاربردی و فوق لیسانس تربیت بدنی گرایش بیومکانیک ورزشی دارد. از سال 78 کار مربیگری را شروع کرده است و الآن مربی این تیم است. خودش بیماری ام اس دارد و در شمار معلولین است.

کارت های مربیگری درجه سه، دو و یک را کلاس رفته است، ولی قبل از اینکه کارت داشته باشد کار آموزش را دوست داشته و بدون کارت کار می کرده است. چون اعتقاد ندارد به اینکه با کارت می شود کار کرد. بعد از سال 80 افتخار این را داشته کنار بچه های معلول در زنجان انجام وظیفه کند. و فکر می کند سال 93 اولین اعزام مسابقات برون مرزی پاراآسیایی را به عنوان سرمربی کنار بازیکن ها بود. مقام سوم پاراآسیایی را دارد. مقام های کشوری و لیگ در بسکتبال ایستاده و در بسکتبال با ویلچر داشته است. کمک مربی تیم ملی روئینگ بود. مدتی خودش در رشته دراگون بوت پارو می کشید و فعال بود. (روئینگ و دراگون بوت از رشته های قایقرانی است). کارت مربیگری آمادگی جسمانی و ایروبیک را هم دارد.

ص: 133

هزار تومان فقط برای کرایه می شود و تأمین این مبالغ یک مقدار سخت است. نیز قم فرهنگ خاصی دارد و بعضی از خانواده ها نمی گذارند که دخترها به سمت ورزش بیایند. ولی اگر ماشینی باشد که برود درب خانه، آنها جذب ورزش خواهند شد. بسکتبال با ویلچر یک رشته خیلی هیجانی و شور و نشاط خوبی در آن هست و لازم است برنامه ریزی برای آن انجام شود.

تیم بسکتبال با ویلچر بانوان در سراسر ایران هشت یا نُه تیم هستند. اما قم تیم بانوان ندارد، ولی تیم آقایان دارد.

این عزیزانی که الآن در تیم ملی بسکتبال با ویلچر مقام کسب کرده اند؛ روز اول وضعیت بدی داشتند و فاقد امکانات لازم بودند. رقیبان آنها در کشورهای دیگر مثل استرالیا ، چین، آنها ماشین های بی ام وِ سوار هستند، ولی اینها پراید سوار بودند. منظور ویلچرهایشان است. بحث مالی همه جا هست. این عزیزان الآن باید بهترین ویلچر را داشته باشند. یعنی وقتی ورزشکار اولین حرکت را می رود انجام بدهد، اگر ویلچر خوب باشد به سرعت می رسد. ولی با ویلچرهای ناجور، به سختی حرکت می کنند و به اصطلاح پوش نمی کند و نیروی بسیاری هدر می رود چون وسیله خوب نیست.

آقای محمدنژاد که الآن در لیگ ترکیه بازی می کند، ایشان یک ویلچر با کمک استانداری قم خرید و یک مقدار هم تربیت بدنی کمک کرد، یک ویلچر انگلیسی دو سال پیش حدود بیست و دو میلیون تومان خرید. شما وقتی ویلچر محمدنژاد را نگاه می کنید، مثل همان مقایسه بی ام وِ با پراید است. این عزیزان که شما می بینید مقام کسب کرده اند؛ با همین امکانات در کره مقام آوردند؛ با اینکه آنها عضو تیم ملی و برگزیده استان ها هستند اما دریغ از دو ویلچر خوب که فدراسیون برای آنها تهیه کرده باشد.

در دو و میدانی در مسابقات خارج از کشور می بینید که دختران و پسران ما مقام می گیرند، اما در ویلچررانی در قم ویلچر نیست. فدارسیون هم می گوید پول نداریم و متعهد نیست هزینه ها را تقبل کند. از طرف دیگر توصیه می کند که ورزشکاران را به سمت رشته هایی ببریم که کمتر هزینه دارد. اما پیدا کردن اسپانسر و کمک گرفتن، برخی استان ها مثل فارس، ورزشکاران و تیم ها حامی های خوبی دارند ولی قم چنین اسپانسرهایی ندارد.

ص: 135

هم اکنون تیم بسکتبال با ویلچر بانوان در آسیا می تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. آقایان در جهان نمی توانند حرفی بزنند. چون پارالمپیک یازده تیم حضور داشتند و ایران یازدهم شد. پس فاصله بسیار زیاد است. چرا فاصله هست؟ آقایان که جدیداً شروع نکرده اند، بسکتبال با ویلچر آقایان چندین سال سابقه دارد. اما چرا پیشرفت ندارند؟ چون امکاناتی مشابه تیم های رقیب ندارند. تمرینات تیم ملی مثل تیم های رقیب نیست. خلاصه این مشکلات و کمبودها موجب عدم پیشرفت تیم ایران شده است.

به جایی رساند که قرآن را می تواند بخواند. بالاخره در رشته قرائت و تجوید کلاس داشته است.

کشورهای دیگر مسابقات بروم. چرا باید حسرت بچه های دیگر را بخوریم. دو مقام کشوری می آوری می گویند تمام. چقدر بیاییم جلسه بگذاریم، چقدر با مسئولین ورزش معلولین حرف بزنیم؟ اینها حرف های ماست. الآن هم من می گویم، دوباره می گذرد و تمام می شود. الآن یک سال است که دیگر پرتاب وزنه نمی روم. دو بار آسیب دیده ام. در مسابقات دو بار با وجود آسیب دیدگی مقام آوردم در حالی که هیچ کس غیر من مقام نیاورد. اینها درد و دل های من است. من که انرژی دارم چرا باید نتوانم مثل بچه های دیگر مقام بیاورم؛ چرا من نباید بروم کشورهای دیگر؟ چرا من نتوانم برای مسابقه به جاکارتا بروم و در مسابقات شرکت کنم؟

این همه دردهای ما بچه های قم است. به نظر می رسد مدیریت ورزش معلولین در قم ضعیف عمل می کند یا اساساً نمی خواهند بچه ها به جایی برسند.

برای نمونه، جمع حاضر که حدود 22 نفر می باشند، و هر کدام دارای چندین مقام و مدال هستند؛ ولی هیچکدام در رسانه ملی یا در مجلات و نشریات و روزنامه ها و سایت ها معرفی نشده اید. یا به ندرت افرادی از شما مطرح شده اید.

با اینکه در کشورهای دیگر و حتی در ایران ورزشکاران چهره سازی می شود، در مجله های ورزشی، تصاویر بزرگ از آنها زده می شود. اما در ایران ورزشکاران دارای معلولیت که به مدارج عالی رسیده اند، چهره سازی نمی شوند و به جهان معرفی نمی شوند. مثلاً روی یک مجله برجسته نشده اند.

فدراسیون ها و مسئولین ورزشی معلولین در این زمینه کم کاری دارند. اما وقتی توانمندی های ورزشکاران داری معلولیت معرفی نشود، پیامدها و اتفاق های بد و نامطلوب به وقوع می پیوندد. مردم آنها را نمی شناسند، اسپانسر ندارند، هزینه ها و نقدینگی ندارند و در نتیجه فشارهای سختی را باید تحمل کنند.

اما اگر توانمندی های آنان معرفی شود به ویژه وقتی لباس خاص ایرانی دارند و اخلاق خاص دارند نوعی نگرش و مکتب ورزشی در جهان شکل می گیرد و برای زنان جهان الگوسازی خواهد شد. و مهم تر ده ها مشکل این قشر سامان خواهد یافت. مهم این است که مدیران ورزشی از سطحی نگری فاصله بگیرند و طرح نو در این مسیر داشته باشند.

مسئله دیگر معارفه است یعنی ورزشکاران باید با هم ارتباط نزدیک داشته باشند و با ارتباطات و تعاملات، تجارب را منتقل کنند و موجب رشد یکدیگر شوند.

معلولانی که مدارج ورزشی را با سختی طی کرده اند و به تیم ملی رسیده اند، مثل یک مربی دلسوز باید افراد ورزشکار در شهرستان ها را رشد دهند. امروز با شبکه های اجتماعی به راحتی این ارتباطات و تعاملات شکل می گیرد و اجرا می شود. البته نقش و جایگاه فدراسیون و مدیریت ورزشی مهم است و در ایجاد این پیوندها و ارتباطات باید کوشا باشند.

به هر حال مدیران ورزشی قم لازم است، فرصت را غنیمت شمرده و انواع نشست های معارفه ای برگزار کنند و شناخت گروه های اجتماعی را بالا ببرند. مثلاً جلسه ای با استادان دانشگاه و ورزشکاران تیم ملی؛ با مدیران استان و تیم ملی؛ یا حتی بازاریان، مراجع تقلید، با نویسندگان، با صاحبان جراید و خلاصه با گسترش

ص: 140

یکدیگرشناسی و به قول قرآن کریم خلقناکم من قبائل و ذکر و انثی لیتعارفوا، و هم اندیشی نتیجه اش ارتقای سطح فرهنگ که قرآن به آن تقوا می گوید، است.

یک ویلچر درست و حسابی نداشته باشند؟ تاریخ درباره این مسائل چه می نویسد؟

امید است این اخبار و گزارش ها به گوش کسانی که دلسوز ایران و پیشرفت ایرانیان هستند، برسد و اقدامی برای سامان دهی و تجهیز این تیم انجام دهند.

موفق باشم. اگر اطلاع رسانی خوب باشد در این روند خیلی کمک می کند.

دومین دلیل فکر می کنم خانواده ها هستند. خانواده هایی که بها می دهند به بچه هایشان، خیلی می توانند بچه ها را موفق کنند. خانواده های معلولین خیلی در این امر مهم هستند. البته این را هم بگویم که اکثر معلولین در خانواده های متوسط رو به ضعیف هستند متأسفانه، و از نظر مالی خیلی ها مشکل دارند، و اینکه خیلی ها در کنج خانه هایشان هستند و اصلاً از این قضیه اطلاع ندارند. در صورتی که می توانند بیایند بیرون و موفق باشند. یعنی این را به شما بگویم که از نظر مالی معلولین فوق العاده به پول احتیاج بیشتری دارند. یعنی لازمه زندگی شان پول است. با پول می توانند زندگی کنند و از این انزوا دربیایند.

ورزش خیلی در بالا رفتن اعتماد به نفس تأثیر دارد و خیلی به فرد کمک می کند. وقتی ورزش حرفه ای شروع می شود و ورزشکار مقامی را به دست می آورد؛ شیرینی این مقام در روحیه او مؤثر است و موجب افزایش تحریک و تحرک او می گردد. دیگر نمی تواند از این ورزش حرفه ای دست بکشد. جنبه مادی کسب جایزه و این مدال از نظر اقتصادی بسیار مهم است. این جایزه می تواند زندگی خیلی ها را عوض کند. کسی که ماشین ندارد فوق العاده رفت و آمد برای او سخت است؛ گاه یک ساعت و نیم در راه رفت و یک ساعت و نیم در راه برگشت است. با چه فلاکتی مجبور است از اتوبوس استفاده کند. مسیرهایی ماشین ندارد. اما با این جایزه می تواند ماشین تهیه کند و از مشکلاتش کاسته می شود.

قهرمانی جذابیت اش را از دست داده است.

ص: 146

متأسفانه منابع یعنی کتاب و مقاله مستقل درباره ورزش معلولیتی ایران به ویژه در رشته های کمتر مطرح و کمتر شناخته شده مثل بسکتبال بانوان دارای معلولیت با ویلچر وجود ندارد، گاه در برخی منابع چند سطر درباره این رشته ها درج شده است که چندان گره گشا نیست.

از طرف دیگر به منظور بررسی و تجزیه و تجلیل این رشته ها و نیز عملکرد ورزشکاران و کارآیی مدیریت این رشته ها نیاز به اطلاعات، آمارها و اسناد هست. از این رو درصدد برآمدیم از طریق گفت وگو و پرسش از افراد مطلع، اطلاعات آنها را جمع آوری و تنظیم نماییم. سپس بر مبنای آنها به تحلیل و بررسی اقدام کنیم.

این فصل گفت وگو با مسئولین تیم بسکتبال با ویلچر بانوان دارای معلولیت، ورزشکاران بسکتبالیست این تیم و مربیان آنها است. نکات بسیار مهمی درباره شکل گیری و سابقه تیم و درباره تحولات تاریخی، علل و عوامل موفقیت ها و شکست ها در این مصاحبه ها آمده است.

این گفت وگوها ماه ها وقت یک گروه را در دفتر فرهنگ معلولین گرفت، زیرا مصاحبه با این گونه افراد که دائم در سفر داخل و خارج هستند و هماهنگی زمان با آنها بسیار دشوار است، سپس اخذ پاسخ از آنها چه به صورت صوتی یا کتبی، دشواری های خاص خود را دارد و در مجموع وقت گیر است. اما تجربه مثبت و خوبی برای ادامه این گونه پروژه ها بود.

ص: 148

تربیت بدنی به عنوان یک رشته درسی تعریف نشده بود. من دوست داشتم بخوانم، ولی نه دانشگاه این رشته را داشت، و نه اینکه خانواده ها به عنوان یک رشته تحصیلی قبول داشتند. خانواده مخالف ورزش نبودند، ولی می گفتند ورزش را کنار دَرست داشته باش. چون من ریاضی ام خیلی خوب بود و نمراتم خیلی بالا بود، خیلی اصرار داشتند که ریاضی بخوانم. من هم به حرفشان گوش دادم و ریاضی را خواندم.

بعد از اینکه لیسانسم را گرفتم، دیگر زمینه دانشگاهی مناسب شده بود. ورزش علمی شده بود و همه نگاه علمی به آن داشتند. گرایش بیومکانیک بسیار رشته سختی است. ولی چون پایه ریاضی داشتم و فیزیکم خیلی خوب بود، برایم مثل آب خوردن بود و خیلی راحت خواندم.

* رشته بیومکانیک Biomechanics ورزشی تحصیل کرده اید، ظاهراً رشته بسیار مشکل است و به دلیل مشکل بودن آن کمتر خواهان دارد و از آن استقبال نمی شود؛ اگر ممکن است درباره این رشته توضیح بدهید؛ چون برای معلولین هم مهم و سودمند است؟

- رشته بیومکانیک، جدید است و از رشته های بسیار مهم و زیربنایی است. اساس این رشته بحث و بررسی جاهایی از بدن که کارکرد مکانیکی دارد مثل مفصل ها که حرکت دارند و چگونگی حیات و جریان پیدا کردن حیات در این جاها است. کاربرد اصول و فنون مهندسی مکانیک در پزشکی، جراحی و نیز مطالعه ساختارهای طبیعی، به منظور اصلاح ساختارهای تولیدات بشر. مثلاً، صدف ساختاری بهتر از فایبر گلاس دارد و شاخ های گوزن بسیار بادوام اند، زیرا از الیاف میکروسکوپی تشکیل شده اند. این ساختارهای طبیعی ممکن است اساس مواد مرکب پیشرفته را تشکیل دهند. بیومکانیک موجب بسیاری از پیشرفت های اخیر در زمینه های ارتوپدی، بیهوشی، و مراقبت های ویژه پزشکی بوده است. ارزیابی بیومکانیک شرایط تعویض مفصل ها، شامل تعیین تنش و کشش بین اندام ها و قابلیت اطمینان آنهاست و سبب توسعه روش های کاشت مفصل هایی با اصطکاک

ص: 150

اندک و عمر طولانی شده است.

تَرمیم (regeneration) به بیومکانیک ارتباط نزدیک دارد. در زیست شناسی، رشد دوباره اندام یا بافت تازه، پس از جدا شدن یا از بین رفتن اندام اصلی. در گیاهان، که فرد جدید را می توان از بریدن قطعه ای از گیاه اصلی به دست آورد، پدیده ای رایج است. در جانوران، ترمیم ساختارهای اصلی به موجودات ابتدایی محدود است. برخی از مارمولک ها می توانند در صورت از دست دادن دم، آن را دوباره تولید کنند و یک کرم پهن جدید را می توان از قطعه ای کوچک از کرم دیگر رشد داد. در پستانداران، این پدیده محدود به ترمیم بافت ها، طی ترمیم زخم یا رشد دوباره اعصاب محیطی بعد از آسیب است.

ترمیم مفصل (arthroplasty) نیز از مباحث دیگر مرتبط به بیومکانیک است. تعویض مفصل بیمار. یکی از موفق ترین این گونه اعمال جراحی تعویض کامل مفصل بالای ران است.در سال های اخیر پیشرفت های بسیاری در زمینه طراحی، تولید و جاگذاری مفاصل جدید در بدن و استفاده از آلیاژها و پلاستیک های مقاوم در برابر ساییدگی، که بدن هم به خوبی آنها را تحمل می کند، به دست آمده است. بسیاری از بیمارانی که مشکل مفصل بالای ران داشتند، پس از تعویض مفصل از درد رهایی یافته و به تحرک بیشتر رسیده اند. در حال حاضر، تعویض سایر مفاصل، از جمله شانه، زانو، آرنج، و مچ پا نیز شایع است. امروزه می توان مفصل های سیلیکونی انعطاف پذیر را به صورت یک تکه در مفاصل دست قرار داد. این مفصل ها حرکت بدون درد را در مفاصل تغییر شکل یافته دست، ناشی از بیماری آرتریت روماتوئید، امکان پذیر می کنند. اثر درمان در مفاصل قاعده انگشتان بهتر دیده می شود. شکل و اندازه مفصل کروی مصنوعی، برای استفاده در تعویض مفصل بالای ران با قرار دادن آن روی کلیشه پرتونگاری، مفصل بالای ران بیمار بررسی می شود. با این کار هم تناسب اندازه مفصل مصنوعی دقیقاً مشخص می شود و هم جراح متوجه می شود تا چه اندازه باید استخوان را سوهان زد و قلاویز کرد.

ص: 151

* شما خودتان سالم هستید یا معلولیت دارید؟

- فعلاً توفیق دارم سرپا هستم، سالم هستم.

* شما به عنوان یک بسکتبالیست از یازده سالگی کار می کردید، آیا عضو تیمی بودید؟ و آیا مقامی و مدالی آوردید؟

- بله، من مقام زیاد دارم. در دوره دانش آموزی مقام کشوری داشتم، دوران دانشجویی هم سال اول دانشگاه یعنی سال 81، زمانی که هم بازیکن بودم و هم مربی، مقام سوم اولین المپیاد دانشجویی پیام نور را داشتیم. قبل از آن در سال 79 در بازی های لیگ مقاومت مقام دوم را در ایران داشتیم. آن وقت باشگاهم باشگاه مقاومت بود زمانی که بازیکن بودم. سال 79 بود، جام عفاف و حجاب. بعد از آن که وارد دانشگاه شدم مقام سوم همان پیام نور را داشتیم. در دوران دانشجویی ارشد هم که باز با تیم دانشگاه همچنان بازی می کردم، مقام اول المپیاد را داشتیم که فکر می کنم سال 93 بود.

* در دوران مدرسه هم گفتید مقام دانش آموزی کشوری دارید، آن چه بود؟

- فکر می کنم سال 73 بود که در مقطع راهنمایی مقام داشتیم. ولی در حکم هایم است، یادم نمی آید به صورت دقیق بگویم که چه مقامی بوده است. در زمینه مربیگری هم مقام داشتم. از هفده سالگی که کار مربیگری را در کنار بازیکنی شروع کردم، دو تا مقام نائب قهرمانی در المپیاد سازمان هلال احمر در رده جوانان داشتم.

* مربی چه تیمی بودید؟

- مربی تیم زنجان برای سازمان های هلال احمر بودم. در مسابقه های بسیار شرکت کرده ام و با تیم های مختلف دانش آموزی و لیگ و لیگ دسته یک و مثلاً تیمم از دسته دو صعود کرده به دسته یک.

ص: 152

* چند سال تقریباً سابقه مربیگری دارید؟

- از هفده سالگی، یعنی نوزده سال. از یازده سالگی هم خودم بازیکن بودم یعنی تا حالا 25 سال بازیکن بوده ام.

به علاوه اینکه امسال بهترین بازیکن ایران یعنی زینب غفاری افتخار این را دارم که بازیکن من در زنجان بوده است. بازیکن شانزده ساله زنجان که کاپیتان تیم ملی نوجوانان بود، و در اولین حضورش در بازی های برون مرزی بهترین بازیکن ایران بوده است. هنوز هم با ایستاده تمرین دارم، یعنی کار می کنم در رده جوانان. ضمن اینکه کمیته مربیان استان هستم، رئیس کمیته مربیان شهرم هم هستم.

* این توضیحات درباره فعالیت های شما و کارنامه ورزشی و تحصیلی تان بود. حالا می خواهیم ورود کنیم به حوزه معلولین که ابتداً این سؤال را می پرسیم که چه شد که اصلاً ورود کردید و علاقه مند شدید در ورزش معلولین فعالیت کنید، که حالا مدارج را طی بکنید بیایید بالا تا بشوید مربی تیم ملی بسکتبال با ویلچر کشورمان؟ چه شد که ورود کردید؟

- من سالنی که بسکتبال ایستاده را کار می کردم فکر می کنم سال 80 یا 81 بود. مسئول و رئیس هیئت که سالنش را اجاره کرده بودم یعنی هیئت سالم ها بود و خودش هم مربی تیم ملی بسکتبال با ویلچر بود. ایشان چون خودش آنجا رئیس هیئت بود و می دید که من خیلی دلسوزانه دارم بسکتبال را به بچه ها در بسکتبال ایستاده آموزش می دهم ، مثلاً شاهد بود که ساعت های بد نامطلوب به ما تعلق می گرفت، ولی ما می رفتیم و هرجور بود تمرین می کردیم بچه ها بسیار سخت کوش بودند. به هر حال کار ما را دیده بود.

تا اینکه روزی به اداره تربیت بدنی، برای کار اداری، فکر می کنم برای دریافت حقوق ماهانه ام از هیئت خودمان رفته بودم. ایشان من را دید و راجع به یکی از هم تیمی های من سؤال کرد. گفت مثلاً خانم ماهرخ رسولی را می شناسی، اگر اشتباه نکنم. گفتم بله. گفت کارش را قبول داری؟ گفتم ایشان همبازی ام بودند و از نظر اخلاقی قبولش دارم. گفت که من می خواهم تیم بسکتبال با ویلچر بانوان را

ص: 153

در زنجان تشکیل بدهم. هیچ جای ایران چنین تیمی ندارد و فکر می کنم مشهد هم تازه دارد تشکیل می دهد. از هیئت بسکتبال سالم ها مربی خواستم، آنها ایشان را معرفی کردند. ایشان چهار سال از من بزرگ تر و متولد 56 بود. گفت شما او را تأیید می کنید؟ چون در رشته بسکتبال من فقط شما را می شناسم. گفتم بله من تأیید می کنم. گفت من او را نمی خواهم، من می خواهم شما بیایید و کمک کنید. گفتم من هیچ چیز از ویلچر بلد نیستم. گفت مشکلی نیست، یاد می گیری، و من هم تا آن حدی که بتوانم کمکت می کنم.

خلاصه من خیلی حساس هستم به کار، یعنی وسواس شغلی دارم. آدم یک کاری را که قبول می کند یا باید پای مسئولیتش بایستد، یا قبولش نکند. خلاصه از من دعوت کردند که من کار را شروع کنم. با پنج بازیکن کار را شروع کردم.

* چه سالی بود؟

- سال 81. بالاخره خیلی سخت این روند شروع شد. توانایی بچه ها خیلی پایین بود. اول با قضیه خود ویلچر ورزشی مشکل داشتند. بعضی هایشان مثلاً کوتاهی پا بودند و خانواده ها قبول نمی کردند روی چرخ بنشینند. مثلاً یکی می گفت اگر پدرم بیاید ببیند من روی چرخ نشسته ام ناراحت می شود. یک سری مشکلات افکاری داشتیم اول. پذیرش معلولیت بازیکن ها را مشکل داشتیم. یک مدت زمانی روی این قضیه انرژیمان را گذاشتیم. سپس رفتیم در پروسه ای که ناتوانی جسمی داشتند. یعنی آنقدر که توان در کتف و دست و اینها باید باشد را نداشتند. درواقع قوای جسمانی شان آن طور که باید و شاید مطلوب نبود. خلاصه زمان گذشت و گذشت تا اینکه بالاخره با تلاش و همت زیاد به بار نشستند، و نتیجه آن این شد سال ها قهرمان بودیم و در رده های قهرمانی در ایران و جهان درخشیدند.

* چند سال طول کشید که بچه ها به آن شرایط مطلوب رسیدند؟

- ما سال 81 با پنج بازیکن شروع کردیم. اما بازیکن هایمان همینجور رو به افزایش بودند. و ما مجبور می شدیم همان کاری که روی آنها انجام دادیم روی اینها

ص: 154

هم انجام بدهیم. از سال 81 تا 86 هیچ مسابقه ای وجود نداشت در بسکتبال با ویلچر، چون هیچ استانی فعال نبود. فقط ما و مشهد فعال بودیم، که یک بازی دوستانه به پیشنهاد خود رئیس هیئت مان با مشهد گذاشتیم به میزبانی زنجان که رفت و برگشت باشد. که آنها آمدند، و با وجود اینکه سه چهار ماه قبل ما شروع کرده بودند، با این وجود زنجان در آن بازی برنده شد.

بازی برگشت را هم مشهد رفتیم، دو بازی آنجا انجام دادیم که هر دو را هم بردیم. یعنی در سه بازی اولیه دوستانه ای که برگزار شد زنجان مشهد را زد. این مسابقه و بردن مشهد حال و هوای جدید برای بچه ها ایجاد کرد و فضای جدید به وجود آورد. فکر می کنم سال 83 بود. بعد از آن چون هیچ استانی فعال نبود، تمرین داشتیم، ولی مسابقه ای در کار نبود.

سال 86 بالاخره اولین مسابقه قهرمانی کشوری برگزار شد به میزبانی فکر کنم شهریار کرج با سه تیم مشهد، زنجان، تهران. از آن زمان هر سال لیگ یا قهرمانی کشوری شروع شد. هر دو همزمان فکر می کنم فقط یک دوره برگزار شد که هم لیگ داشتیم در آن سال و هم قهرمانی کشوری. یا قهرمانی کشوری می گذاشتند، یا لیگ می گذاشتند. کم کم بسکتبال در استان ها رشد کرد و الآن فکر می کنم به هشت تیم رسیده است.

* مقام هایی که در کشور با تیم بسکتبال با ویلچر خود زنجان شما آوردید چه بوده است؟

- فکر می کنم از سال 86 که ورود کردیم، 6-7 قهرمانی در لیگ و قهرمانی کشوری داشتیم ، به علاوه دو نائب قهرمانی. تقریباً همیشه تیم من بین اول یا دوم بوده، غیر از پارسال که مقام سوم را آورد.

* به چه دلیل شما مربی تیم ملی شدید؟

- واقعیتش این پرسش را باید از انجمن سؤال کرد، ولی من مختصر بگویم، در سال 93 خانم مریم دهستانی مسئول انجمن بسکتبال با ویلچر ایران بود.

ص: 155

اردیبهشت 93 به من زنگ زدند و گفت می خواهد تیم ملی را تشکیل بدهند. ولی در تقویم ورزشی، این رشته ثبت نشده است. و با اصرار زیاد خانم دهستانی، من هم اعلام رضایت کردم. بالاخره بازیکن ها از دور یا نزدیک با فدراسیون در تماس هستند، آنها با نامه نگاری گفتند: دوست داریم مثل رشته های دیگر در مسابقه برون مرزی شرکت کنیم. آقای خسروی وقتی خواست و اصرار بچه ها را دید ورود کرد و با شروط و شرایط مثل فقدان بودجه و بدون هزینه کار کردن، اعلام موافقت کرد. من گفتم من مشکل ندارم و بدون دریافت حقوق کار می کنم. مربی های تیم های مشهد و یزد و من که هر سه در آن وقت جزو مقام های اول تا سوم بودیم، این شروط را قبول کردیم. نیز سه مربی را برای اردوی اول اردوی شناسایی بازیکن ها دعوت کردند، هم من هم مربی مشهد خانم یوسف زاده و هم مربی یزد خانم راستی، دعوت شدیم. بعد از اردوی اول و حضورمان در تمرین ها و شناخت مربی برتر، تصمیم بر این گرفته شد که من به عنوان سرمربی در آن سال در اینچئون در کنار تیم باشم. خانم راستی به عنوان مربی انتخاب شد. آن سال یعنی سال 93 ما با این کادر فنی به مسابقات آسیایی اینچئون کره جنوبی اعزام شدیم.

* آیا نتیجه ای گرفتید و آن نتیجه چه بود؟

- آنجا در کمال ناباوری در اولین حضورمان مقام سوم را کسب کردیم.

* بعد از آن شما همکاری تان با تیم ملی ادامه پیدا کرد تا الآن، یا نه؟

- نه، ما دوباره اردو نداشتیم، ولی لیگ و قهرمانی کشوریمان برگزار می شد. تا اینکه امسال مسابقات چین پیش آمد که خانم دهستانی خیلی با من رایزنی کردند و صحبت کردند، و گفته بودند که شما سرمربی تیم هستید و انتخاب ایشان روی من بود، ولی نمی دانم چه فعل و انفعالاتی اتفاق افتاد که من دعوت نشدم برای اردوی پیش رو که برای مسابقات اقیانوسیه بود.

* این مسابقات در چه زمانی برگزار شد؟

ص: 156

- در سال 96 تیم ملی اعزام شدند و در همین سال مسابقه برگزار شد.

* بالاخره سرمربی چه کسی شد؟

- سرمربی خانم یوسف زاده (مربی تیم مشهد) انتخاب شدند، به اضافه خانم دهقان (مربی اردبیل) هم دستیار ایشان بود.

* ایران در این مسابقات چندم شد؟

- فقط چهار تیم شرکت کرده بودند که بین اینها چهارم شدند.

* بعد از آن اتفاق مجدداً شما انتخاب شدید که الآن سرمربی تیم ملی هستید، درست است؟

- بله به عنوان سرمربی تعیین شده ام.

* الآن تیم را برای کدام مسابقات دارید آماده می کنید؟

- برای انتخابی جاکارتا، کسب سهمیه مسابقات پاراآسیایی جاکارتای اندونزی.

* آن وقت این مسابقات انتخابی کجا برگزار می شود؟ در چه تاریخی؟

- تایلند. تا یازدهم اسفند اردو داریم، و فکر می کنم حضورمان دوازدهم اسفند باشد.

* که هم اکنون شما در اردوی تیم ملی به سر می برید، درست است؟

- درست است. در بین مردم مهمان نواز قم بودیم و کارهایمان خوب پیش رفت.

* حالا در این چند سالی که با معلولین کار کرده اید، در حوزه ورزش معلولین چه نارسایی هایی چه نقاط ضعفی و چه نقاط قوتی هست در حوزه ورزش معلولین.

ص: 157

آیا اصلاً نقطه ضعفی وجود دارد؟ آیا اصلاً نقطه قوتی وجود دارد؟ نظرتان را در این زمینه بفرمایید.

- البته ضعف ها و کمبودهای بسیار وجود دارد. به خاطر اینکه ما از خیلی از کشورهای همجوارمان حتی در آسیا خیلی خیلی عقب هستیم. به خاطر اینکه این ورزش در بین بانوان جدیداً شروع شده و عوامل متعدد در وضعیت تیم مؤثر است: اول وضعیت و بحث فنی خود خانم هاست. بحث دوم این است که بالاخره ما به خاطر مذهبمان یک سری محدودیت هایی در ایران داریم که نمی توانیم تمریناتمان با آقایان باشد، و یک سری محدودیت هایی هست که در ورزش هم اعمال می شود، که بالاخره باعث می شود ما از بقیه کشورها یک مقدار عقب تر باشیم. در زمینه بسکتبال بالاخره آقایان تجربه بیشتری دارند.

* آیا می توانید از آقایان به عنوان مشاور استفاده بکنید.

- در اردوی اول این را داشتیم، ولی بعداً بحث مشاور را کنسل کردند. ولی اردوی قبل هم آنالیزور مرد داشتند که باز هم نتوانست آنقدر که باید و شاید برای تیم کمک کننده باشد. این یکی از ضعف های علمی ماست. خانم ها آنقدر به روز نشده اند. یعنی فرصتی برایشان نبوده که کلاس هایی را شرکت کنند یا بیشتر بازی ببینند. این یکی از ضعف هاست که قریب به اتفاق مربی ها در شهرستان ها دارند. چون وقتی بازیکنی می آید اردو، تنها ده روز در اردو است، سپس به شهرستانش برمی گردد. اگر یک حرکت غلط انجام بدهد و مربی نتواند تصحیح کند، این غلط تکرار می شود. و وقتی دوباره وارد اردو می شود و ما بخواهیم این را اصلاح کنیم یک انرژی مضاعفی هم از ورزشکار و هم از کادر فنی می گیرد.

* معمولاً کشورهای خارجی و اروپایی ها در این زمینه چه تجاربی دارند؟

- قطعاً آنان نیرو و عضو خود را ماه ها و روزها رها نمی کنند و چند روز به مسابقه به او فشار آورند و تمرین فشرده و اعصاب خوردکن به او بدهند. اولاً آنان بسته های فرهنگی به صورت فیلم، کتاب، مقاله و گزارش دائمی برای افراد آماده می کنند و

ص: 158

مدام برای آنان تغذیه فکری و روانی دارند. اعضاء تیم ها معمولاً در کمپ ها و مجتمع زندگی می کنند و دائم با هم ارتباط دارند و برنامه های روزانه با هم دارند.

* آیا در زمینه ابزار ضعف ندارید؟

- وسایل و ابزار برای یک ورزشکار معلول بسیار مهم است؛ چون این ابزار جایگزین اندام های او است؛ مثلاً ویلچر جایگزین پاهای او است. ما از نظر ابزاری، چون من گرایش بیومکانیک دارم بسیار مشکل داریم. در بسکتبال ایستاده چطور کفش مهم است که بالاخره سُر نخورد، در معلولین هم دقیقاً همین طور است. یعنی رینگ مؤثر است، تنه مؤثر است، همه اینها به بحث مالی ربط دارد. بچه های معلول آنقدر توانایی ندارند که بخواهند اول کار هزینه کنند. مگر اینکه یک چیزی را به دست بیاورند بخواهند آن را هزینه کنند. یا ببینند اصلاً می ارزد، آیا از آن چیزی که می خواهند هزینه کنند یک چیزی به دست می آورند، یا نه؟ اکثراً می آیند چرخ هایی را سوار می شوند که چرخ های آقایان است، مثلاً از طریق هیئت هایشان در اختیارشان قرار گرفته است. یا چرخ های اسقاطی آقایان حتی می توانم بگویم. برای اینکه مردها بعضی هایشان قرارداد مالی می بندند و برای خودشان رینگ می خرند چرخ می خرند، یک سری چرخ ها را دیگر استفاده نمی کنند، و هیئت ها این چرخ ها را در اختیار کسانی که علاقه دارند قرار می دهند. ولی این چرخ ها یا سایزش مشکل دارد، یا تنه اش اورجینال نیست، چون مثل لباس است، باید سایز تن ورزشکار باشد. در مانورش تأثیر دارد، روی همه چیزش تأثیر دارد. یا بحث رینگ هاست، بعضی از رینگ ها مثلاً از نظر کیفیتی خیلی پایین هستند. از نظر ابزاری ما مشکل داریم. من شاید یک تمرین خوبی که مثلاً آر کیو جی باشد که آقایان استفاده می کنند، من به جد می گویم هیچ کدام از بانوان بسکتبالیست در تیم ملی الآن رینگ آر کیو جی ندارند. چون رینگ آر کیو جی روی تنه خاص سوار می شود، روی هر تنه ای سوار نمی شود. روی تنه های قدیمی اصلاً سوار نمی شود. به خاطر همین اول باید تنه را بخرند، بعد رینگ را رویش سوار کنند.

ص: 159

* یعنی عدم حمایت مناسب در مورد آن وسایل ورزشی، مثل حمایت مالی از خرید ویلچر در بسکتبال مهم است و موجب عدم پیشرفت بچه ها شده است.

- بله. مثلاً بهزیستی یک دستورالعملی برایش آمده که مثلاً بچه هایی که نیاز به چرخ دارند با معرفی هیئت ها بروند بهزیستی و با کمک مددکارهایشان مثلاً برایشان یک هزینه تقبل بشود که بتوانند چرخ تهیه بکنند. ولی به جد می گویم من در استان خودم که در مجموعه با خبر هستم، ندیدم که این همکاری صورت بگیرد. همیشه گفته اند بودجه نیست.

واقعاً بچه های معلول مدال هایشان بیشتر آن چیزی است که سالم ها مدال دارند، ولی توجه به ورزش معلولین خیلی کمتر از سالم هاست. با اینکه هم آموزشش سخت است، و هم اجرایش سخت است.

* به نظر شما ریشه این مشکل از کجاست، که بچه ها مدال های بیشتری می آورند، اما حمایت از اینها از سوی نهادهایی مثل سازمان تربیت بدنی یا بهزیستی خیلی کمتر است؟

- من فکر می کنم در زمینه ورزش معلولین آنقدر تبلیغ نمی شود. و این رشته ها در جامعه معرفی نشده اند. ما مثلاً سیامند رحمان را داریم، واقعاً رکورددار وزنه برداری هستند ایشان، بسیار آدم با پشتکاری است، ولی آنقدر که آقای رضازاده نمو کرد، ایشان نمو نکرد. با اینکه الآن رکورددار آسیا و جهان است. ولی اینها می گویند چون معلولین اقلیت هستند نسبت به سالم ها، احتمالاً این گونه پارتیشن بندی می کنند، تبلیغاتی که در تلویزیون، یک بازی مثلاً سوپر لیگ ایستاده را دارد نشان می دهد، آن قدری نیست که سوپر لیگ معلولین را. بالاخره تبعیض هست و باید برای رفع آن فکری بشود.

* آیا در کشورهای خارجی هم این گونه است؟

- تا جایی که دیده ایم یا خبر داریم ژاپن، آلمان، فرانسه و کلاً اروپایی ها به ورزش معلولین اهمیت می دهند و برعکس ایران وقتی که رسانه ها به معلولین

ص: 160

اختصاص می دهند بیشتر از افراد عادی است. با اینکه اگر مسئولین ارشد، وزراء و مدیریت صدا و سیما و توانبخشی روی معلولین اهتمام کنند، بازتاب و انعکاس آن برای کل ایران و مذهب شیعه و دین اسلام مؤثر است. چون خواهند گفت ایران یا تشیع انسان مدارند و به معلولین رسیدگی می کنند و به ضعفا توجه دارند. اگر ایران در این موارد درست عمل کند، این گونه کارها، تأثیر فراوان در جذب مردم جهان، و در طرفدار شدن افکار عمومی جهانیان به نفع ایران خواهد داشت. و در هر موضوع وقتی افکار عمومی جهان بسیج شود، قدرت های جهانی کاری نمی توانند انجام دهند.

اما وقتی رسانه ها و تشکل ها و کلاً مردم جهان می بینند در ایران به قشرهای ضعیف، به معلولان، به ورزشکاران بانوی معلول توجه نمی شود، در حوزه کاری خودشان به دفاع از ایران برنمی خیزند و به اصطلاح افکار عمومی دنیا بسیج نمی شود و نتیجه آن منزوی و ایزوله شدن ایران است.

* یعنی مانور شبکه های اجتماعی و رسانه های جمعی درواقع آن قدری که روی ورزش سالم ها و اینها هست، در ورزش معلولین نیست؛ در نتیجه عموم جامعه و افراد نخبه و متمول به معلولین اهتمام و رویکرد نخواهند داشت؟

- بله. یعنی یک رشته خیلی نوپایی در سالم ها که عمرش چند ماه است، بسیار بسیار شناخته شده تر است، از ورزشی مثل بسکتبال با ویلچر معلولین که عمرش حدود 16 سال است. به همین دلیل خیلی ها نمی دانند. می گویند بسکتبال با ویلچر یعنی چه؟! مگر داریم؟! الآن خیلی سال است که بازی های ما با حجاب در ایران برگزار می شود. ولی ما هیچ وقت فیلم برداری نداشتیم. این قضیه باعث شده که ما اسپانسر نداشته باشیم. به همه اسپانسرها وقتی می رویم می گوییم که مثلاً استان خودمان زنجان پنج ملی پوش دارد، خب یک هزینه ای اعمال بکنید. صد درصد بقیه استان ها هم همین را می خواهند. ولی من چون شناختم بیشتر روی استان خودم است دارم مثال می زنم. یا مثلاً تیم ملی داریم که بسکتبال با ویلچر مقام دار مثلاً پارا آسیاست، می گویند ما که ندیده ایم. راست هم می گویند. یعنی نه

ص: 161

در رسانه ملی خبری و تصویری از این رشته هست و نه در دیگر مجلات.

* آیا شما به عنوان سرمربی یا مدیریت تیم کاری کرده اید؟

- وظیفه ما نیست و صلاح نیست من بروم کار تبلیغی برای تیم ملی انجام دهم، این وظیفه رسانه ها است.

* درست است، در قسمت های دیگر هم اگر معلولین می گفتند وظیفه ما نیست، کارهای معلولان تماماً بر زمین مانده بود، اما معلولان و خیرین آمدند، کتاب گویا، کتب بریل و صدها نیازهای معلولان را آماده و در اختیار آنها گذاشتند. در مورد ورزش هم حداقل شما هر سال چند نشست خبری و مصاحبه با رسانه ها داشته باشید یا با سایت دفتر فرهنگ معلولین داشته باشید و حداقل اخبار این مسائل در جامعه منتشر شود؟

- درست است ما هم باید تلاش کنیم و اطلاع رسانی نماییم. اگر ما به مردم بگوییم مثلاً در مورد معلولین تبعیض هست، خود مردم به شکل های مختلف به رسانه ها فشار می آورند و آنها را مجبور می کنند در این حوزه کار کنند.

* یک خاطره از این دوران که با بچه های معلول کار کرده اید بگویید. خاطره ای که برای خودتان جالب باشد، و در ذهنتان مانده باشد، بگویید تا مردم بیشتر شما را بشناسند و نسبت به خدمات شما اطلاعات بیشتر کسب نمایند.

- خاطره زیاد است و کار با معلولین همه خاطره است. ولی قشنگ ترین خاطره که یادم است می گویم. بعد از دو بازی اول که جلوی چین و ژاپن بازی کردیم و شکستمان سنگین بود. و حتی در ایران نوشته بودند: 68 بر 17 ایران باخت. در این دو بازی بچه ها واقعاً از نظر روانی آسیب دیدند. چون ما اصلاً اطلاعات نداشتیم. تنها اطلاعاتمان سی دی بازی از پارالمپیک لندن بود، که آن را آنالیز کرده بودیم، همچنین گفته بودند چین در آن بازی ها سوم شده است.

در بازی اول، در مقابل چین به زمین رفتیم و اولین تجربه برای من و بازیکن ها

ص: 162

بود. وحشت مسابقه خودش یک استرس و نگرانی در بین بچه ها ایجاد کرده بود. ما آن بازی را باختیم. و وقتی بازی را باختیم، من با بچه ها جلسه گذاشتم و صحبت کردم؛ بچه ها همه شان می گفتند اگر چین مثلاً سوم بوده ما باختیم، ما سکو را از دست داده ایم. بالاخره امیدشان ناامید شده بود. گفته بودند در بازی های پاراآسیایی قبل، کره اول بوده، ژاپن دوم و چین سوم. خلاصه با بچه ها بسیار صحبت کردیم و روحیه اینها را ساخته و آماده شان کردیم برای بازی دوم جلوی ژاپن. بازی ژاپن را صد البته بدتر از آن باختیم. علتش این بود که بازیکن سرعتی ما که در ایران رکورد می زد و بهتر از همه سرعت داشت، ولی در آنجا تا می خواست بجنبد، آنها رفته بودند. واقعاً ابزار خیلی تأثیر دارد و ابزار ما ضعیف بود.

بازی سوم، آقایانمان با کره بازی داشتند. ما را بردند سالن که بازی را تشویق بکنیم و یک سری پرچم به ما دادند تا تشویق کنیم. گفتند ایران بازی اش با کره است، اگر ببرد برای فینال می رود. ما رفتیم و بازی ایران کشید به وقت اضافه و آقایان متأسفانه بازی ای که جلو بودند را باختند. ولی آن پرچم هایی که داده بودند در کیف یکی دو تا از بازیکن ها مانده بود. یک توفیقی شد ما بازی کره با ژاپن را دیدیم. من بازی کره را دیدم و با آن شناختی که از بازیکن ها داشتم گفتم که بازی فردا مال ماست. ما آمدیم و در کریدور جلوی ستاد خانم مشرف جوادی را دیدم او مسئول فدراسیون جانبازان معلولین بود. ایشان گفتند همایون پور شنیده ام خیلی خودت را داری اذیت می کنی. عیب ندارد ما بچه ها را برای تجربه اول آورده ایم. نمی خواهد این قدر فشار به خودت بیاوری و اذیت بشوی. گفتم خانم فردا بیا، من قول سکو به شما می دهم. گفت واقعاً؟! گفتم من قول سکو به شما می دهم، فردا بیا برای بازی ما. گفت اگر تو می گویی، من می آیم. و واقعاً زحمت کشیدند با خانم دهستانی برای بازی ما آمدند و ما آن بازی را بردیم. و این پرچمی که شب قبل بچه ها گذاشته بودند در کیفشان، و به ستاد پس نداده بودند، در کیف یکی از بازیکن های من بود که در زمین بود. ما 48 بر 23 از کره جلو بودیم، ثانیه آخر من یک تایم گرفتم، فکر کنم بیست ثانیه آخر. به بچه ها گفتم بچه ها بازی مال ماست و ما بازی را برده ایم، بیست ثانیه داریم. حالا بعد از بیست ثانیه من می خواهم که بازی را بردیم، شما حلقه بزنید و پرچم ببندید دور گردنتان و یک دوری در سالن

ص: 163

بزنید. این بازیکن برگشت گفت پرچم دیروز در کیف من است، باز کنید، من آن را به گردنم می بندم. خلاصه ما اینها را فرستادیم در زمین، بازی که تمام شد، بلافاصله پرچم بست به گردنش و این راه افتاد و بقیه بچه ها یک حلقه ای زدند دور زمین بسکتبال و یک حس غرور خاصی به ما دست داد. این خاطره ملی بود که در مورد حس غرور آفرینی که نسبت به کشور و مردم خود داریم.

* با تشکر از اینکه برای مصاحبه تشریف آوردید.

ص: 164

مدرسه بسکتبال بازی می کردم. یعنی با این ورزش آشنا بودم و به خاطر همین نکات به بسکتبال رفتم.

* پس یکی از عواملی که باعث شد ورزش بسکتبال را انتخاب کنید علاقه و آشنایی بود که شما با این رشته در زمان قبل از سانحه تصادف و در مدرسه داشتید و در این رشته فعال بودید؟

بله. شور و هیجانش را هم خیلی دوست داشتم.

* فقط همین یک انگیزه بود؟ در طول اینکه ورزش را ادامه دادید و به سطح بازیکن تیم ملی رسیدید انگیزه دیگری برایتان به وجود نیامد؟

- مهم ترین اولویت و انگیزه من سلامت جسم بود. بعد از سلامتی جسم مسابقات کشوری رفتیم و هر دوره دوستان گذشته را می دیدیم، یک دیداری تازه می شد، و مدال هایی کسب می کردیم، سال بعد دوباره می خواستیم برویم که رقابت بیشتر باشد. اگر امسال مثلاً سوم شدیم، سال دیگر دوم بشویم. این رقابت را خیلی دوست داشتم.بعد از آن حضور در تیم ملی بود.

* به نظر شما ورزش در جامعه معلولین چه آثار و پیامدهای مثبتی می تواند داشته باشد؟

- یکی اینکه از گوشه گیری و انزوا واقعاً درمی آیند؛ باری از روی دوش خانواده برداشته می شود و مثل آینه دق جلو خانواده نیستیم. اجتماعی تر یا جامعه پذیرتر می شویم. من وقتی در ورزش آمدم خیلی اجتماعی تر شدم. دوست های جدید پیدا کردم، بعد با رشته های ورزشی خیلی خاصی آشنا می شویم، همچنین اعتماد به نفس بالا می رود.

* به عنوان یک ورزشکار حرفه ای چه معضلات و مشکلاتی در ورزش معلولین می بینید؟

ص: 166

- به نظر من در حرفه ای بودن ما، چون بالاخره رقابت های برون مرزی داریم و قرار نیست همیشه در ایران مسابقه بدهیم؛ ویلچر ما انگار پای ما است، یعنی مثل کفش ورزشی است. کفش ورزشی خوب باشد دونده خوبی می شوی، ویلچر ورزشی در ورزش ما حرف اول را می زند، بعد از آن قدرت بدنی و بدنسازی که خود فرد انجام می دهد، مهم است. ولی ویلچر خیلی مهم است. از این رو از مسئولین استدعا داریم ویلچر اعضای تیم ملی را تأمین کنند.

* پس یعنی آن زیرساخت سخت افزاری در رشته شما همان ویلچر است و خیلی مهم است که متأسفانه در ایران به آن اهمیت نمی دهند.

- ایران تکنولوژی تولید ویلچر دارد ولی تکنولوژی ساخت ویلچر روان، سرعتی که مانور بالا داشته باشد را ندارد.

* شما اگر بخواهید به مدیران ورزشی معلولین در ایران نمره بدهید، از بیست نمره چند می دهید؟

- نمره پانزده می دهم.

* به چه دلیل چنین نمره ای می دهید؟

- دلیلش این است که من یک ورزشکار قانعی هستم. اولش اینکه تشکر می کنم که پشت ورزش ما هستند و مسابقاتی برگزار بشود چه داخل کشور و چه بیرون از کشور. مسلماً هزینه این مسابقات زیاد است، بالاخره چه زحمت هایی کشیده می شود.

* به نظر شما چه کمبودها و کاستی هایی که در حوزه مدیریت ورزش معلولین هست؟ آیا عدم ارتباط مناسب با رسانه ها نمی تواند یک معضل باشد؟ چون خیلی از خانواده ها هستند که اصلاً خبر از ورزش معلولین در سطح استانشان ندارند تا بچه های معلولشان را بیاورند آنجا برای ورزش، به نظر شما آیا

ص: 167

این یکی از معضلات نیست؟

- چرا، واقعاً این یکی از معضلات است. وقتی رسانه نباشد هیچ کس دنبالش نمی آید. گاهی مثلاً یکی اجتماعی بشود و بیاید بیرون شاید بفهمد یک ورزشی هم وجود دارد. وقتی هم در ورزش پا گذاشت، این قصه پا گذاشتن در ورزش هزار مشکل دارد. از ایاب و ذهابش گرفته که نمی تواند بیاید، یک وقت هایی هم وقتی بچه ها وارد ورزشگاه می شوند اصلاً ویلچر نباشد سوار بشود. ویلچرها مشترک است و خراب می شود، هزینه اش شاید گردن خود بچه ها باشد، اینها نباید باشد، هزینه اش را باید خود هیئت بدهد.

* اینها کم و کاستی هایی است که مدیران ورزشی که در حوزه اطلاع رسانی یا حمایت های اقتصادی کار می کنند، باید انجام دهند؟

- بله. یکی هم اینکه مسابقات کشوری یا لیگ که برگزار می شود ما اسپانسر نداریم.

* اگر بُعد رسانه ای درست بشود اسپانسرش هم درست می شود. وقتی که رسانه اطلاع رسانی کند شاید خیلی ها تمایل داشته باشند که سرمایه گذاری کنند. ولی وقتی کسی نمی داند و نمی شناسد، طبعاً کسی نیست تا سرمایه گذاری کند؟

- من در استان خودمان چندین بار در تلویزیون صحبت کرده ام. هم از آنها تشکر کردم و هم خواستم که بیایند کمکمان بکنند. یکبار از کاشی پرسپولیس خواهش کردیم تا حمایت ما را بر عهده بگیرد. اسپانسرمان شد و رفتیم مسابقات و برگشتیم.

* به نظر شما تشکل ها و مؤسساتی که در استان ها و شهرهای مختلف برای معلولین هستند و فعالیت می کنند، اینها چه؟ اینها اگر بیایند در حوزه ورزش ورود کنند به نظرتان می توانند مثمر ثمر باشند؟

- با فرهنگ سازی باید اسپانسرها را متقاعد کرد تا ورود پیدا کنند و هزینه ها را تقبل نمایند. بهزیستی هم باید حمایت کند ولی تا الآن کاری انجام نداده است.

ص: 168

* تا حالا در ورزش مسئولیت یا مدیریتی چیزی داشته اید؟

- به من پیشنهاد شده ولی قبول نکرده ام.

* بیشتر تمایل داشته اید در همان بحث بازیکنی فعال باشید.

- به بازیکنی علاقه دارم. چون بازی برای رفع مشکلات معلولین بسیار شفابخش و مؤثر است.

* تیم بسکتبال با ویلچر کشورمان اسفندماه قهرمان مسابقات آسیایی شد برای دست یافتن به این مقام، شما چند مرحله اردو را پشت سر گذاشتید؟

- قبل از مسابقات سه مرحله اردو داشتیم. لازم به ذکر هست چون آبان ماه برای حضور در مسابقات آسیایی به چین رفتیم، اردوهای دوره چین هم 4 مرحله بود. بعد از برگشت از چین، یک استراحتی داشتیم و اردوهای تایلند برگزار شد که بعد از 3 مرحله اردو به مسابقات آسیایی اعزام شدیم.

* رقابت های قهرمانی آسیا در چه سطحی بود؟ با توجه به قهرمانی تیم کشورمان، فاصله ما با بسکتبال روز دنیا چقدر است؟

- رقابت با بعضی کشورها فوق العاده سخت و نفس گیره. بدون شک در این مواقع دیگه مربی باید بداند با چه مهره هایی بازی کند که حریف را شکست دهد ولی بازیکنان هم مهم هستند. ورزش بسکتبال ورزشی است که هر روز یا بهتر بگویم هر دقیقه باید به روز باشی چون اینقدر تکنیک و تاکتیک دارد، اگر بخواهی فقط به گذشته اکتفا کنی واقعاً جایگاهی در سطح ملی نداری. خدا را شکر مربی هایی که برای سطح ملی انتخاب میش فوق العاده آگاهی و اطلاعاتشان بالا و به روز هست. ولی ایران هنوز فاصله اش با بعضی کشورها مثل چین و ژاپن زیاده، بخشی از او هم برمی گردد به تکنولوژی کشورمان، چون چرخ ورزشی تو بازی های حرفه ای خیلی تأثیرگذار هست.

ص: 169

* تیم ملی مهرماه باید در مسابقات پارا آسیایی جاکارتا شرکت کند آیا در حال حاضر اردوهای آمادگی آغاز شده است و آیا بازی های دوستانه ای پیش رو دارید؟

- بله اردوها از تیرماه شروع شدن، یک بازی تدارکاتی تو کشور تایلند داریم. بعد از آنجا ان شاءالله به اندونزی برای مسابقات پاراآسیایی اعزام خواهیم شد.

* پیش بینی شما از عملکرد تیم ملی بسکتبال با ویلچر ایران در مسابقات پاراآسیایی چیست؟

- واقعاً این دوره هم بچه ها دارند تلاششان را می کنند هم از بالا که رأس مجموعه فدراسیون باشد تا به پایین اعم از رئیس بسکتبال بانوان، نایب رئیس، مربیان و در کنارش مربی بدنساز و مشاور ورزشی از جان و دل برایمان مایه گذاشتند و ما را از نظر جسمانی و روحی آماده می کنند، پیش بینی من این هست که حتماً سکوی قهرمانی برای بچه های ایران است چون باغیرت بازی می کنند بعد از سکوی قهرمانی هم هنوز دو سکوی دیگر هست. نگران نباشیم ولی ما باید تلاشمان را برای اول شدن انجام بدهیم.

* از مسئولان ورزش استان چه انتظاری دارید؟ آیا به نظر شما مسئولان به اندازه کافی با ورزشکاران همراهی و همکاری دارند؟

- من از مسئولان یک درخواست داشتم بهشان هم گفتم تا چه اندازه اهمیت بدهند و برآورده کنند بستگی به خودشان و ارزشی که برای من در حیطه ورزش می گذارند برمی گردد! از نظر همراهی کردن ورزشکاران، فوق العاده خوب هستند. در حال حاضر از ورزشکاران مدال آور تجلیل می شود در خانه خود ورزشکار نه یک جمع عمومی که برای من و خانواده ام خیلی خوشایند بود. از نظر همکاری کردن هم تا جایی که از دستشان برآمده دریغ نکردند (ولی خواسته منم یادشون نره)

سخت ترین و بهترین لحظات یک مسابقه مهم بسکتبال برای شما چیست؟

ص: 170

- از نظر من سخت ترین لحظه زمانی هست که تابلو نتایج رو نگاه می کنی و امتیازت از تیم حریف کمتره و سوت پایان بازی زده میشه. بهترین و شیرین ترینش هم اینکه تابلو امتیازات به نفع تو داره چشمک می زنه و با غرور خاصی که واقعاً وصف ناپذیره از زمین بازی خارج میشی و در کنارش اشک شوق هم می ریزی.

* سؤال آخر اینکه بزرگ ترین آرزوی ورزشی شما چی هست؟

- آرزو دارم لژیونر کشور چین بشم و خانواده ام را هم همراه خود ببرم. حتماً می پرسید چرا چین؟ چون توی تصویرسازی هایی که انجام میدم همیشه با بازیکنان چین دارم بازی می کنم و مسابقه میدم و من رو به عنوان لژیونر قبول دارند.

* با تشکر از حضور شما در این مصاحبه.

ص: 171

* به نظر شما ورزش در جامعه معلولین چه آثار و پیامدهای مثبتی می تواند داشته باشد؟

- آثار خیلی زیادی دارد. اول از همه برای خود فرد است که می تواند اعتماد به نفس خودش را بالا ببرد، هم اعتماد به نفس اجتماعی اش، هم اعتماد به نفس فردی اش را. به ورزشکار می تواند خیلی کمک کند که از آن گوشه گیری و انزوا دربیاید. همچنین وقتی که ورزش می کنی مخصوصاً در رده قهرمانی، اصلاً دید مردم نسبت به فرد عوض می شود، که معلولین هم می توانند موفق باشند، می توانند افتخارآفرینی بکنند. درست است یک نقایصی هست، ولی با وجود این مسائل هم می توانند موفق باشند. دید آدم ها نسبت به معلولین خیلی عوض می شود.

* چه مشکلات و موانعی در جامعه ورزشی معلولین به نظر شما هست؟

- مهم ترین مشکلمان کمبود امکانات است.

* امکانات سخت افزاری؟

- هم نرم افزاری و هم سخت افزاری.

* به نظر شما آیا تیم های ایرانی در خارج از کشور موفق بوده اند؟

- با توجه به اینکه ما مدت زیادی نیست که وارد عرصه بین المللی شدیم، موفقیتی که به دست آورده ایم خوب بوده، خدا را شاکریم. ولی در جهان ما هیچ جایگاهی نداریم. ما در نهایت در آسیا می توانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم، آن هم شاید مقام سوم. خیلی چیزها در این قضیه دخیل است، از جمله هم سخت افزاری و هم نرم افزاری. ما همینیم، ما بهترین های ایرانیم و مربی هایمان هم همین ها هستند. ما دست پرورده همین مربی ها هستیم. ما اگر قرار باشد بهتر بشویم، لازم است آموزش های مربیانمان باید بهتر بشود، نیز امکانات سخت افزاری ما باید بهتر بشود.

ص: 173

* بیشتر اردوهای برون مرزی لازم است؟

- اردوهای بیشتر برایمان بگذارند، خارج از کشور مسابقات تدارکاتی برایمان بگذارند. ما متأسفانه اصلاً اردو نداریم. قبل از اینکه اعزام بشویم می آیند فشار فشار اردو برای ما می گذارند بعد ما را اعزام می کنند. این قضیه می رود تا چهار سال دیگر دوباره قبل از مسابقات فشار فشار چند تا اردو، بیا برو مسابقه بده.

* یک نکته ای هم همان بحث سخت افزاری که شما می گفتید، ویلچر خیلی در این ورزش تأثیر دارد. خانم همایون پور می گفت در بازی با ژاپن ایمان داشتم که بچه ها از لحاظ تکنیک کمی از آن تیم ندارند. ولی مشکل ما فقط ویلچر بود، که آنها با آن ویلچرهای پیشرفته و خوبی که داشتند، موفق شدند.

- بله. نگاه کنید، بازی ما بازی سرعت است. آنقدر که سرعت در بازی ما نقش دارد، شاید آنقدرها تکنیک و تاکتیک تأثیر نداشته باشد. حالا ویلچری که من سوار می شوم تازه خریده ام، دو میلیون و هفتصد تومان هزینه داشت. بعد ویلچری که آنها سوار می شوند ویلچر (آر جی کی) است که بیست و شش میلیون تومان پول ویلچرهایشان است. ویلچر دو میلیون و هفتصد تومانی من کی می تواند با ویلچر بیست و شش میلیون تومانی آنها رقابت کند؟

* تشکل ها و NGOهای مردمی که در استان ها است و معلولین و اینها دارند، به نظر شما اینها می توانند در ورزش معلولین ورود کنند و تأثیرات مثبتی بگذارند؟ حتماً می توانند. مگر می شود جایی مردم باشند و کار انجام نشود؟

- اگر آنها بیایند و ورود پیدا کنند به بحث ورزش، می توانند پتانسیل خوبی در جهت پیشرفت اهداف ورزشی معلولین داشته باشند.

خیلی از معلولین متأسفانه قشر متوسط رو به ضعیف هستند، و خیلی هایشان امکانات حتی از خانه بیرون آمدن هم ندارند. شاید خیلی افراد با استعداد باشند که در خانه هستند، و شاید مهم ترین و اساسی ترین مشکلشان هم ایاب و ذهاب و

ص: 174

اینجور چیزها باشد.

* آیا در ورزش معلولین تاکنون مسئولیتی، پست مدیریتی، مربی باشید، چیزی باشد، سابقه داشته اید؟

- خیر نداشته ام. فقط کاپیتانی تیم را قبول کردم.

* الآن چطور، کاپیتان هستید؟

- تیم خودم که کاپیتان هستم، در تیم ملی هم به من گفته اند که کاپیتان دوم هستم.

* کاپیتان اولتان چه کسی هست؟

- به ما گفتند خانم فتانه پورات کاپیتان اول و من کاپیتان دوم تیم هستم، البته حکمی نداده اند و فقط در حد گفتن بوده است و اگر نظرشان تغییر نکند نمی دانم.

* با تشکر از اینکه در این مصاحبه شرکت فرمودید.

ص: 175

- هر فردی برای هر اقدام چندین محرک و انگیزه ممکن است داشته باشد. در مورد پیوستن من به ورزش و بعد به بسکتبال و سپس به تیم ملی انگیزه های متعدد مثل خدمت به میهن، افتخارآفرینی، دستیابی به سلامت و غیره مطرح است.

* آیا بزرگ ترین انگیزه شما در ورزش رسیدن به تیم ملی و افتخارآفرینی برای کشورمان بوده، درست است؟

- برای من افتخارآفرینی از طریق فعالیت در تیم ملی و کار در سطح بین المللی اهمیت داشت، البته صرف انگیزه نبود و برای رسیدن به آن بسیار تلاش کردم.

* به نظر شما ورزش در جامعه معلولین چه آثار و پیامدهای مثبتی می تواند داشته باشد؟

- از همه مهم تر با ورزش، معلولین مستقل می شوند، از گوشه گیری درمی آیند و از خطر بیماری هایی مثل افسردگی رهایی یافته و روی پای خودشان می توانند بایستند. انگیزه برای زندگی پیدا می کنند، اعتماد به نفسشان بالا می رود، و خلاصه متکی به کسی نیستند. البته اینها موارد حتمی و روشن است، غیر از اینها آثار و تبعات دیگر هم دارد که به صورت یک شبکه در هم تنیده است.

* به نظر شما چه آسیب ها و موانع و مشکلاتی در جامعه ورزش معلولین وجود دارد؟

- از همه مهم تر هزینه ایاب و ذهاب است. چون بسیاری از معلولین یا از قشر فقیر جامعه هستند یا متوسط رو به فقیر هستند، و رفت و آمد خیلی برایشان سخت است. آنهایی که ویلچری یا عصایی یا واکری هستند، با اتوبوس رفت و آمد برایشان خیلی سخت است و اذیت می شوند. مهم ترین مانع و مشکل همین ایاب و ذهاب آنها است. من شخصاً خیلی ها را می شناسم که به خاطر همین مشکل ایاب و ذهاب نمی توانند ورزش بیایند. مشکل دیگر عدم آشنایی خیلی از خانواده ها است. چون اطلاع رسانی در حوزه ورزش معلولین خیلی کم است. مسئله بعدی

ص: 177

نبود اسپانسر برای تیم های خانم ها است. علت آن همین کم بودن اطلاع رسانی است. خیلی از اسپانسرها این حوزه را نمی شناسند. حتماً در جامعه ها خانم هایی هستند که متمول هستند و می خواهند کمک کنند ولی چون تبلیغ و اطلاع رسانی از ورزش خانم ها نیست، کسی هم مطلع نمی شود. همین جا از همه افرادی که توانایی مساعدت دارند می خواهم این حوزه را در اولویت قرار دهند. این دختران و این بانوان بسیار تلاش کرده اند و افتخارات بزرگی آفریده اند، ولی حداقل امکانات را ندارند. چون اسپانسر وجود ندارد. یک لیگ که می خواهند بروند، واقعاً باید گدایی کنند. اسپانسری وجود ندارد که بخواهند راحت بروند.

* جمع بندی مشکلات از نظر شما، یکی کمبود یا فقدان امکانات ضروری؛ دوم ایاب و ذهاب؛ سوم فقدان اسپانسر که تیم تأمین مالی نمی شود؛ چهارم به منظور حضور در مسابقات و لیگ های مختلف هزینه و امکانات ندارند و بالاخره ضعف اطلاع رسانی از مجاری مختلف مثل فضای مجازی سایت ها و یا رادیو و تلویزیون است؟

- بسیاری از این مشکلات به این مسئله باز می گردد که مسئولین مانع آمدن خبرنگاران و تهیه گزارش از اردوها، از مسابقات و از همه مراحل یک پروژه می شوند. چون محجبه هستیم حق ندارند، از ما گزارش مخابره کنند.

* شما چه راه کارهایی برای حل این معضلات می توانید ارائه بدهید؟

- اگر اطلاع رسانی بشود، به خانواده ها توضیح داده بشود، ورزش های همگانی گذاشته بشود، برای بچه ها جایزه ای باشد. انگیزه ها بالا رود و اسپانسرها بیایند، به نظر می رسد بسیاری از این مشکلات رفع خواهد شد.

* شما اولین راهکار را اطلاع رسانی می دانید که هم جامعه و هم خانواده های معلولین مطلع بشوند، درست است؟

- بله، دقیقاً. خیلی از خانواده ها اصلاً نمی دانند ورزش معلولین وجود دارد و

ص: 178

بسیاری از مردم هم نمی دانند. اگر صدا و سیما دو گزارش در سال منتشر کند و توانایی های بانوان ایرانی را در سطح بین الملل نشان دهد، قطعاً شرایط بهتر خواهد شد.

* این همان ضعف اطلاع رسانی است؟

- اساس مشکل ما فقدان اطلاع رسانی است. اگر محجبه بودن خوب است، باید اجازه دهند گزارش تلاش های بچه ها با حجاب منتشر شود تا در جامعه فرهنگ سازی شود؛ الگوسازی شود.

* ایجاد انگیزه در خود بچه ها، با دادن پاداش های نقدی و غیرنقدی هم اهمیت دارد، درست است؟

- شرایط به گونه ای است که تمام هزینه ها روی دوش خود افراد است. با اینکه در بخش تیم های دیگر ملی، دولت مساعدت می کند و کمک می کند، به افراد حقوق می دهند و مخارج آنها را تأمین می کنند. اما در تیم ملی ما این موارد یا نیست یا بسیار کم است. اساساً ورزش بانوان و ورزش معلولان ضعیف است.

* شما اگر بخواهید به مدیریت ورزشی معلولین در ایران نمره بدهید، از بیست نمره چند می دهید؟

- من با تک ماده ده می دهم. اصلاً هیچ رسیدگی به ورزش معلولین نمی کنند، علی الخصوص بسکتبال با ویلچر. هزینه های هنگفتی دارد و کسی رسیدگی نمی کند. مثلاً رشته والیبال یک توپ می خواهد و یک تور، یا بوچیا چند توپ می خواهد. رشته های دیگر خیلی هزینه هایشان سبک است، ولی بسکتبال با ویلچر هم معلولیتشان هزینه بری زیاد دارد چون یا نخاعی یا قطع نخاع هستند، و اینکه هزینه های ویلچرها زیاد است و کسی به اینها رسیدگی نمی کند. رسیدگی هیئت ها یا فدراسیون به این مسائل هم بسیار اندک است.

ص: 179

* پس عدم رسیدگی و توجه به شرایط سخت افزاری به ویژه در ورزش پر خرج بسکتبال با ویلچر را دلیل این نمره تان می دانید، درست است؟

- منظور از عدم رسیدگی این است که مدیریت فعال و پویا ندارد که بتواند با نهادها و با مراکز مختلف ارتباط برقرار کند و اطلاع رسانی نماید، توانمندی های بچه ها را معرفی نماید و در نتیجه مشکلات را مرتفع نمایند.

بالاخره در ایران و جهان افراد و شرکت هایی هستند که توانایی مساعدت دارند و دوست هم دارند که کمک کنند ولی اینکه کمک نمی کنند چون مطلع نیستند. به نظر می رسد شما با انتشار این مصاحبه ها و با چاپ و نشر کتابی که طرحش را دارید، بسیار می توانید کمک کنید.

* به نظر شما تشکل ها و NGOهای مردمی که در هر استانی هست، چه نقشی می توانند در برطرف کردن معضلات داشته باشند، یا باعث پیشرفت ورزش معلولین بشوند؟ آیا می توانند نقش مثبتی داشته باشند؟

- در شیراز که حقیقتاً نقشی نداشته اند. ولی نمی دانم شاید شهرهای دیگر کمکی کرده باشند. ولی ما در شیراز ندیدیم برای بچه های معلولین کاری انجام بدهند. البته بچه ها از دیگر شهرها هم همین حرف های ما را دارند و گویا در همه جای ایران این مشکل هست.

* به نظر شما اگر ورود کنند می توانند قدم های مثبتی بردارند؟

- چرا که نه، خیلی ها می توانند کمک بکنند. فقط مسئولین اگر اطلاع رسانی کنند؛ کار سخت هم انجام ندهند فقط هر سال مصاحبه کنند، توانمندی های بچه ها را بگویند و از کمبودها آمار بدهند.

* آیا شما تا به امروز در ورزش معلولین مسئولیتی یا مدیریتی در سطح استان یا در باشگاهتان داشته اید؟

- من مربیگری می کنم و مسئول تربیت و تأمین نیرو در تیم هستم.

ص: 180

* مربیگری چه می کنید؟

- بچه های 7-8 ساله که به نام نونهالان معروف هستند، با آموزش و تمرین آماده می کنیم. بدنسازی می شوند و از نظر ذهن آنها هم تربیت می شود

* برای چه ورزشی؟

- برای بسکتبال با ویلچر این بچه های نونهال آماده می شوند. بهترین دوره برای بدنسازی و آماده شدن جسم و روح انسان همین دوره است. از این رو باشگاه برنامه ریزی کرده که در این زمینه تلاش کند.

* چند وقت است در این حوزه فعالیت می کنید؟

- یک سالی است مشغول فعالیت هستم.

* این مسئولیتی که پذیرفته اید، تا حالا چه ابتکارها و اقدامات و خلاقیت هایی از خودت بروز داده ای؟

- اینها در سن خاصی هستند، بچه ها باید باهاشون یک جورهایی بچگانه یعنی بر اساس اقتضای سنشان رفتار کرد. با بازی های متنوع، حالا خودشان یک بازی را انتخاب بکنند در حوزه بسکتبال، تحقیقی بیاورند برای بچه ها بخوانند در مورد بسکتبال که آشنایی شان بیشتر بشود. حالا خودم هم مثلاً هر کسی که کارش بهتر بود یا هر گروهی که کارش بهتر بود یک جایزه می گذارم، یک جورهایی حس رقابت بینشان ایجاد می کنم.

* یعنی درواقع همان ایجاد انگیزه ای که با دادن جوایز خودتان گفتید باید در حوزه معلولین انجام بشود، خودتان الآن دارید این را به صورت پایلوت و مختصر دارید انجام می دهید، درست است؟

- دقیقاً. چون بچه ها با جایزه و اینجور چیزها خوشحال می شوند. با این روش ها

ص: 181

می توانیم جذبشان کنیم. اگر چنین چیزهایی نباشد خسته کننده می شود.

غیر از جایزه احترام به آنها، اعتلای شخصیت آنها مهم است. یعنی روش های تحقیرآمیز و توهین آمیز و خرد کردن شخصیت آنان با تنبیه یا ناسزا گفتن به آنها را ممنوع کرده ایم.

* شما در بُعد روانی کار خیلی می تواند اهمیت داشته باشد؟

- هر وقت می خواهم به اردو بروم و کنار بچه ها نیستم، بچه ها واقعاً اظهار ناراحتی می کنند و مدام می پرسند خانم مربی کی می آیی؟ کی دوباره بسکتبال را می گذاری؟ چون دوست دارند.

تجاربی که در همین سن و سال داشتیم، اشکالاتی که مربی های ما داشتند، سعی کردیم این بچه ها نداشته باشند و تلاش می کنیم از بهترین روش ها برای آماده سازی آنها استفاده کنیم.

* خود شما به عنوان مربی آیا اطلاع رسانی کرده اید؟

- من هم تا کنون در مورد کاری که می کنم، کمبودهایی که داریم، جایی مصاحبه نکرده ام و چیزی نگفته ام. این اشکال به من هم وارد است. اما مهم تر اینکه ریاست فدارسیون باید زمینه ها را آماده کند، خبرنگاران را دعوت کندو از ما بخواهد که گزارش دهیم و حقایق را به مردم بگوییم.

* با تشکر از اینکه در این مصاحبه شرکت کردید.

ص: 182

* بعد از اینکه رفتید و وارد ورزش شدید و با بسکتبال با ویلچر آشنا شدید و شرایطش، انگیزه های خاصی در شما به وجود آمد؟ چه انگیزه هایی؟

- برای من واقعاً خیلی تأثیرات مثبتی داشت. وقتی که وارد این رشته شدم اعتماد به نفسم خیلی بالا رفت و به من انگیزه داد. وقتی اردوی بسکتبال با ویلچر بانوان شروع شد، آن موقع من در تیم ملی حضور نداشتم. ولی این انگیزه را به من داد که خیلی تلاش بکنم تا بتوانم یکی از بازیکنان تیم ملی بشوم. چون خیلی تمرین کردم و با اعتماد به نفس تلاش می کردم.

سپس مربی ام خیلی به من اعتماد کرد. دید که من اعتماد به نفسم بالا رفته، تمریناتم خیلی خوب شده، من را به عنوان بازیکن فیکس در زمین گذاشت. و توانستم خانم گل آن دوره از مسابقات یعنی در سال 90 بشوم.

*گویا شما در سال 90 نائب قهرمان استان خراسان رضوی شدی؟

- نه، سال 90 اول شدیم. سپس در آن سال من در اولین حضورم خانم گل مسابقات شدم.

* با چند گل خانم گل شدید؟

- آنجا من نمی دانم چند گل بود، ولی امسال که در زنجان برگزار شد با 62 امتیاز خانم گل شدم.

* به نظر شما ورزش در جامعه معلولین چه آثار و پیامدهای مثبتی می تواند داشته باشد؟

- ورزش موجب تغییرات بسیار می شود و با ورزش افراد سالم و جامعه سالم ایجاد می شود. بازیکن مستقل می شود، می تواند خودش برای خودش تصمیم گیری بکند، اعتماد به نفسش بالا می رود، و اینکه حتی می تواند از نظر مالی خیلی پیشرفت کند. از نظر من می تواند در اجتماع خیلی راحت تر، شاید

ص: 184

معلولیتش دیگر برایش دیده نشود. من خودم شخصاً این جوری بودم. وقتی جزئی و عضوی از جامعه ورزشی شدم وضعیت معلولیتی ام برایم دیده نمی شد. چون باعث شده بود که خودم را پیدا کنم. نابینایان یا ناشنوایان یا هر معلولیت دیگری که وارد دنیای ورزش معلولین می شوند دیگر اینقدر دوستان و اطرافیان پیدا می کنند دوستان عین خودشان پیدا می کنند و روحیه می گیرند و شرایط خودشان را فراموش می کنند.

* به نظر شما در حوزه ورزش معلولین چه آسیب ها و موانعی وجود دارد؟

- تا جایی که می دانم بعضی رشته های ما وسایل خیلی خاصی لازم دارند. رشته بسکتبال معلولان ویلچرهای مجهزی لازم دارد. الآن همه رشته ها، حتی تیراندازی، همه رشته ها وسایل مجهزی لازم دارند. به نظر من به رشته ورزشی معلولین مخصوصاً بانوان خیلی کم توجه شده و نیازهای آنان برآورده نشده است.

* یعنی به لحاظ سخت افزاری کمبود دارید؟

- بله. خیلی کم توجه شده. حتی بازی های تدارکاتی برون مرزی هم برای بانوان ما نیست، و این خودش یک معضلی است برای ورزش های معلولین.

* برای حل این مشکلات چه راه کارهایی ارائه می دهید؟ آیا همت و توجه بیشتر مسئولین، وضع را بهتر می کند؟

- اگر مسئولین توجه کنند و با دلسوزی بودجه های تخصیصی را درست و به جا مصرف کنند، از میزشان جدا شوند و با نهادها و افراد در سراسر جهان ارتباط بگیرند، شرایط تیم را توضیح دهند، حتماً شرایط تیم بهتر می شود.

* اگر شما بخواهید یک نمره به مدیریت ورزش معلولین در ایران به طور کلی بدهید، از بیست نمره چند می دهید؟

- نمره ده می دهم. چون مدیریت مشکلات جدی دارد و نتوانسته آن گونه که

ص: 185

شایسته است از ظرفیت های موجود بهره گیری کند.

* دلیلش را می توانید بگویید؟

- مدیر خوب و شایسته اولاً از داشته ها و موجودی ها خوب استفاده می کند و دوم برای جذب امکانات جدید تلاش می کند. بهترین شیوه هم اطلاع رسانی، مردم را در جریان گذاشتن و شفافیت است. اما مسئولین ورزش معلولین و ورزش بانوان هر سال چند بار مصاحبه می کنند و چه نکاتی را می گویند.

* درواقع نبود زیرساخت های مناسب، نبود سخت افزاری و اردوها و اینجور مسائل، درست است؟

- اگر با کشورهای دیگر خودمان را مقایسه کنیم، متوجه مشکلات می شویم. ما نماینده ایران هستیم و به عنوان نماینده ایران به کشورهای دیگر می رویم، حداقل باید از نظر همین حرفه ورزشی مجهز باشیم که به یک دیدگاه منفی به ما نگاه نکنند. واقعاً در چین زشت بود و ما خیلی سختی کشیدیم، اصلاً با نگاه هایشان تحقیرمان می کردند.

* به خاطر نبود وسایل سخت افزاری مناسب؟

- وسایل و امکانات ما بسیار ابتدایی بود مثلاً ما ویلچرهای حمام را برداشته بودند آورده بودند. آبرویمان آنجا رفت.

* به نظر شما این تشکل ها، NGOها و این نهادهای مردمی که در حوزه معلولین فعال هستند و ادعای حمایت از معلولین را در استان های مختلف دارند، بچه های جسمی حرکتی، نابینایان و ناشنوایان هرکدام برای خودشان NGOها و کانون هایی دارند، به نظرتان اگر اینها بیایند و در حوزه ورزش معلولین ورود کنند، آیا می توانند قدم های مثبتی در جهت حل معضلات و مشکلات بردارند؟

- اگر با همدیگر همکاری کنند، ما هم تلاش می کنیم بهترین نتیجه ها را کسب

ص: 186

کنیم. البته بعضی تشکل ها فقط حرف می زنند و عمل ندارند یعنی بیشتر ویترین سازی برای کسب درآمد می کنند. اما تشکل هایی هستند که دلسوزی دارند و اقدامات عمل هم داشته اند.

* پس آن همدلی و همکاری اگر باشد به نظر شما می شود به نتایج خوبی رسید.

- قطعاً نتایج مثبتی می بینند.

* شما تا حالا در ورزش معلولین مدیریت، مسئولیتی، مربیگری یا کار دیگری انجام داده اید؟

- من کاپیتان جوانان بودم، در این زمینه تلاش کردم.

* منظور شما کاپیتان تیم ملی جوانان است؟

- نه، در استان خودمان یعنی در خراسان کاپیتان تیم جوانان بودم. در بازی های سه نفره که در ایران برای جوانان گذاشتند، دوم شدیم.

* شما به عنوان یک کاپیتان که در تیم مسئولیتی داشته اید، چه ابتکارهایی به خرج داده اید، چکار کرده اید که بتوانید بچه ها را به فعالیت، تمرین و تلاش بیشتر تهییج کنید؟ کار خاصی توانستید بکنید؟

- تلاشم این بود که تجارب خودم را اجرا کنم و تجارب دیگران را هم بگیریم و در این مورد استفاده کنم. مثلاً در تشویق بچه ها، روش های مؤثری به کار گرفتم. روش های تخریبی و تحقیر شخصیت بچه ها را کنار گذاشتم و با شدت با آنها مبارزه کردم. تلاش کردم با جوانان و با نیروها صمیمی و دوست باشم، به درد دل آنها گوش دهم و در رفع مشکلات آنها کوشا باشم.

در پایان بگویم، تقریباً دو سال است که با یکی از پسران بسکتبال با ویلچرمان ازدواج کرده ام.

ص: 187

همین خانم همایون پور بود. یعنی هیچ وقت تصور نمی کردم خودم ورزشکار بشوم، اولین بار که ایشان را دیدم از عملکرد و برخوردشان خوشم آمد و از همان جلسه اول به ورزش علاقمند شدم و بعد از آن دنبال این رشته رفتم.

* بعد از اینکه وارد ورزش بسکتبال با ویلچر شدید و شروع به فعالیت کردید، چه انگیزه هایی باعث شد که شما ادامه بدهید؟

- اول پی بردم که هوش هیجانی ام خیلی بالاست. یعنی وقتی وارد ورزش شدم فهمیدم هوش هیجانی ام خیلی بالاست. و برای تعدیل آن بسکتبال خوب است. بعد هم که مربی تشویق کرد، متوجه شدم که استعدادش را هم دارم. یعنی مثلاً در عرض سه چهار ماه من یکی از بهترین بازیکنان همان تیم شدم. آن تیمی که مثلاً دو و نیم سال بود تشکیل شده بود. من در عرض سه چهار ماه توانستم به یک مرحله ای برسم که یکی از عناصر اصلی تیم بشوم. یعنی استعدادش را تقریباً داشتم. بعد با توجه به اینکه به مربی ام علاقه پیدا کردم، یعنی به عنوان مربی خیلی دوستش داشتم، دیگر سعی کردم به خاطر علاقه ای که به ایشان دارم و می خواستم نظرش را بیشتر جلب کنم که من را به عنوان یک بازیکن خیلی خوب بپذیرد، تلاشم را بیشتر می کردم که بهترین بازیکنش بشوم که خدا را شکر این اتفاق افتاد. الآن هم که دیگر به هیچ عنوان ورزشم را کنار نمی گذارم، مگر اینکه دیگر خدای ناکرده یک آسیب جدی بزند که مجبور بشوم کنار بگذارم.

بعد تا آنجایی هم که می توانم همه بچه هایی که مثلاً جوان ترها را تشویق می کنم و به زور هم که شده به این سمت سوق می دهم. یک ماشین شخصی دارم و بعضی اوقات آنهایی که جدید وارد تیم می شوند را، خودم می روم دنبالشان، و آنها را می آورم و می برم. تا اینکه کم کم خودشان علاقمند می شوند و دیگر خودشان می آیند. چندین نفر را خودم دنبالشان رفته ام ، و مکرراً تماس گرفتم تا اینکه علاقمند شدند.

ناگفته نماند، از فدراسیون جانبازان و معلولین سؤال کنید، آقای کوثری معاون همین مسابقات برون مرزی، از آقای کوثری بپرسید می گویند که حیدری باعث شد

ص: 189

که شهرهای دیگر به این رشته رو بیاورند. مثلاً از جمله شیراز بود، یزد بود، اصفهان بود و چند شهر دیگر که الآن حضور ذهن ندارم، اینها را همه را تک به تک به این هیئت هایشان زنگ می زدم و از آنها خواهش می کردم که تیمشان را تشکیل بدهند. بعد به اصرارهای من، یعنی اینقدر خواهش می کردم، تقریباً چهار سال پیش، اینقدر خواهش می کردم، به خاطر خواهش های من هم که شده این کار را انجام می دادند. تازه جالب اینجاست که زنگ می زدند به من و می گفتند دیگر ما تشکیل دادیم، شما دیگر نگران نباشید. یک جوری باشد که اضافه بشود به این تیم ها که بانوان هم مثل آقایان رونق پیدا بکند، که خدا را شکر تقریباً شد. الآن 8 تا 9 تیم در کشور هستیم.

قم هم تماس گرفتم، یعنی از مسئول آن خواهش کردم دو سال یا سه سال پیش بود. آنها گفتند ما تیم را تشکیل دادیم، چون آقایان همکاری نکردند و چرخ هایشان را به خانم ها ندادند، یک ماه تمرین شد، دوباره جمعش کردند.

* به نظر شما ورزش در جامعه معلولین چه آثار و پیامدهای مثبتی می تواند داشته باشد؟

- اعتماد به نفس را شدیداً می برد بالا. آن احساس کمبودی که داری در روابط اجتماعی فرد هست، دفع می کند، یعنی کاملاً من به این نتیجه رسیده ام که آنهایی که ورزش می کنند، قبلش و بعدش را من کاملاً مقایسه کرده ام، اعتماد به نفس را کاملاً بالا می برد و انگیزه تلاش را بیشتر می کند، و نمی گذارد که فرد احساس افسردگی کند. یعنی یک ماده شیمیایی در بدن است که با ورزش می تواند روحیه شاد ایجاد بکند. یعنی من واقعاً این را دیده ام. خودم افسرده نبودم، ولی آدمی بودم که زیاد اجتماعی نبودم. یک طوری بود که نمی پذیرفتم که مشکل جسمی دارم، ولی با این وجود بالاخره در درون خودم یک سری فعل و انفعالات بدی بود و بروز نمی دادم که مشکل دارم. ولی در درونم بود، و باعث می شد که ایجاد افسردگی های خاصی در وجودم باشد. ولی وقتی ورزش کردم و دوستانم هم ورزش را شروع کردند کلاً زیر و رو شدیم. یعنی روی روحیه همه ما

ص: 190

خیلی تأثیر گذاشت.

حتی کسانی هم که دوباره ورزش را گذاشتند کنار، چون در آن مجموعه بودند و بر روی خودشان شناخت پیدا کردند، خیلی مؤثر افتاد، و الآن مثل یک آدم معمولی یا حتی شاید بهتر در روابط اجتماعی شان برخورد دارند، خیلی هم خوب است برایشان، اصلاً کمبود حس نمی کنند.

* به نظر شما چه موانع و مشکلاتی در جامعه ورزشی معلولین وجود دارد؟

- موانع یکی اینکه هنوز خیلی کامل نپذیرفته اند این ورزش معلولین را مثل رشته های سالم ها که در میادین ورزشی که مثلاً تماشاگر بیاید نگاه کند یا اصلاً پخش مستقیم بشود، یا صداوسیما این را بیاید ضبط کند و بعداً پخش کند، این را به صورت خیلی جدی ادامه نمی دهند. یعنی من یادم است ما رفتیم کُره، آنجا یک فیلم بردار با ما نفرستاده بودند. یک فیلم بردار یا حداقلش یک عکاس بفرستند، ما که آنجا مقام سوم آورده ایم، برنز آوردیم برای اولین بار، آنجا یک عکاس نبود از ما، یا یک خبرنگار نبود از ما یک گزارش تهیه بکند و آن لحظه ذوق و شوق بچه ها را ضبط کند و بعداً پخش کند. من بعداً خیلی ناراحت شدم و حتی اعتراض هم کردم. گفتم که چرا باید این کار نشود؟ مثلاً چرا رشته های دیگر رشته های سالم ها مسابقات کشوری شان را می روند فیلم برداری می کنند یا یک خبرنگار می فرستند، ولی برای ما این کار را نمی کنند. این گونه برخوردها و تبعیض ها در روحیه ورزشکاران تأثیر می گذارد.

* به نظر شما آیا این کم کاری در مرحله اول از خود مسئولین و متولی امور ورزش معلولین هست؟

- بله. باور بفرمایید من خیلی ناراحت شدم وقتی ما مقام آوردیم آنجا بچه ها احساس شادی خیلی زیادی می کردند برای اولین بار رفته بودیم، ولی من دنبال خبرنگار چشمم این طرف و آن طرف بود. چون می دیدم کشورهای دیگر آمده اند و باهاشون مصاحبه می کنند و از هرکدامشان یک سؤال می کنند و آنها

ص: 191

خوشحالی شان را انتقال می دهند. آن وقت هیچ کس نبود از ما آن لحظه فیلم برداری کند یا یک مصاحبه کند که مثلاً ما هم بگوییم آره ما هم مهم بودیم و مهم است که این قهرمانی را به دست آورده ایم. ولی الآن من پیش خودم می گویم ما داریم اعزام می شویم، اصلاً ما مقام بیاوریم مهم است یا مهم نیست؟ اصلاً صداوسیما برای مردم این را انتقال می دهد که بانوان کشورم رفتند برای خودشان یک صاحب مقامی شدند و بالاخره یک چیزی آوردند که ملت ایران هم خوشحال بشوند؟ دائم از حقوق و شئون زنان در نظام جمهوری اسلامی می گویند ولی در عمل کاری نمی کنند.

* راه کار شما برای این معضل یعنی عدم اطلاع رسانی که ریشه اش در خود فدراسیون معلولین است. مشکل اصلی از خودمان و بعد در سطوح بالاتر درواقع وزارت ورزش و جوانان است و به ورزش معلولین اهمیتی نمی دهد، باز بالاتر از آن سازمان صداوسیما است هر موقع زمان خالی داشته باشد برای پر کردنش سراغ معلولین می آید.

- تا وقتی برنامه ریزی نباشد آن هم برنامه ریزی مکتوب و مصوب و کارشناسی شده، همین مشکلات هست. صدا و سیما، وزارت باید برای ورزش بانوان و ورزش معلولین طرح و برنامه بدهد و بگوید مثلاً طی پنج سال می خواهد چکار کند. برنامه کوتاه مدت و بلندمدت چیست و می خواهند چکار کنند.

* شما چه پیشنهادی برای حل این مشکل دارید؟ راه کاری به نظرتان می رسد؟

- به قول شما باید خود آنها اول این کار را تقبل کنند، خودشان بخواهند به این فکر بیفتند که اطلاع رسانی بکنند. ولی اگر اهمیت نمی دهند و برایشان مهم نیست، آن موقع باید خودمان پیشنهاد بدهیم، درخواست بدهیم بگوییم این کار را انجام می دهند یا اصلاً اهمیت نمی دهند. بالاخره تبلیغی هم می شود و مردم هم با این رشته آشنا می شوند.

ما که سالیان سال عمرمان را در این ورزش گذاشته ایم، باور کنید بسکتبال با

ص: 192

ویلچر، مخصوصاً برای خانم ها خیلی سخت است. پیامدهایی مثل کمردرد دارد. آقایان نسبت به خانم ها قوی تر اند. این چرخ انگار عضوی از بدنشان است ، راحت حمل و نقلش می کنند. ولی خانم ها یک مقدار مشکل دارند، و هیچ وقت قدرتشان به آقایان نمی رسد. با این بدبختی با این مشکلات در این رشته آمده ایم، بعد می بینیم ما هرچقدر تلاش می کنیم زیاد اهمیت نمی دهند، بازیکن باید با تشویق و اینجور چیزها تهییج بشود.

* اگر شما بخواهید به مسئولین ورزش ایران نمره از بیست بدهید، نمره چند می دهید؟

- اگر فقط برای بانوان را در نظر بگیرم دقیقاً نصف نمره را که برای آقایان در نظر می گیرم را می دهم. یعنی گمان نکنم به اندازه آقایان به ما اهمیت بدهند.

* اگر بخواهی نمره بدهی، از بیست نمره چند می دهی؟

- اگر برای آقایان را نمره شانزده در نظر بگیرم، نمره ده به خانم ها می دهم.

* به چه دلیل نمره ده می دهی؟ همین نارسایی ها و ضعف هایی بود که گفتید، درست است؟

- بله. من واقعاً می خواهم برای خانم ها هم ارزش بیشتر قائل بشوند. چون ما هم واقعاً زحمت می کشیم.

* به نظر شما تشکل ها و NGOهایی که در استان ها برای معلولین وجود دارد و مدعی دفاع از حقوق معلولین هستند، اگر بیایند در حوزه ورزش معلولین ورود بکنند، آیا به نظر شما می توانند قدم های مثبتی بردارند؟

- متأسفانه در کشور ما همه اول موقعیت خودشان را در نظر می گیرند. همه تلاش می کنند جایگاه خودشان را حفظ کنند. اگر جایگاه خودش تثبیت شد به دیگران کاری ندارد و هیچ کاری برای زیرمجموعه اش انجام نمی دهد. در یک حدی

ص: 193

که مثلاً بگویند این کار انجام شد.

* پس شما نظرتان این است که اگر ورود هم بکنند فقط صرفاً برای این است که یک رزومه ای برای خودشان درست کرده باشند، درست است؟

- ما در قیاس با کشورهای دیگر در ورزش خیلی خیلی ضعیف هستیم. یعنی اگر آنها بیست باشند ما یک هستیم. من این جوری فکر می کنم. باور کنید این جوری است. اینجا ورزشکار خودش تلاش می کند، چون هیچ جایی برای پیشرفت زندگی نیست. یا باید خیلی خیلی درس بخواند به یک جایی برسد، یا باید از ریشه اینقدر پولدار باشد که خودش یک جایی باشد که دیگر جایگاهش آنجا محفوظ است، یا باید ورزش کند و از طریق ورزش به یک جایی برسد. ولی در کشورهای دیگر به بازیکن پول می دهند و بازیکن می سازند. می گویند هر ماه این مبلغ را به تو می دهیم، تو بیا برای ما تمرین بکن، ورزش بکن، برو مقام بیاور، ما در قبال این تمرین هایی که تو انجام می دهی به تو یک پول می دهیم، باهات قرارداد می بندند. در صورتی که برای ما این جوری نیست. یک برگه خالی را به ما می دهند می گویند امضا کن به صورت قرارداد، فقط اسمت در این قرارداد باشد که تو قرارداد بسته ای با ما، مثلاً تو مجبوری بسکتبال با ویلچر تمرین کنی. تو دیگر با این قرارداد نمی توانی به رشته دیگر بروی. یکی دو سال است این شیوه را اجرا کرده اند.

* پولی هم بابت این قرارداد می دهند؟

- نه هزینه یا حقوقی نمی دهند و بچه ها مجبورند از جیبشان بپردازند. مثلاً خانواده کمک می کند یا شوهر کمک می کند یا شغل دیگر دارند.

* فقط می خواهند محصورتان بکنند که در آن رشته که هستید فقط در همان فعالیت کنید.

- بله، دو سال است که این جوری شده که موقع لیگ می آیند برگه را دست ما می دهند می گویند بیا این را امضا کن. چون تو امضا کرده ای متعهد شده ای که این

ص: 194

رشته را فقط بروی تمرین کنی و نمی توانی یک رشته دیگر بروی و در آن تمرین کنی. آنها انگار با ما قرارداد اجباری می بندند. در صورتی که کشورهای دیگر این جوری نیست، می آیند با بازیکن قرارداد می بندند و یک وجهی هم بهش می دهند و در قبال آن تعهد می گیرند یعنی یک تعهد دو طرفه است و معاهده است ولی به قول خودمانی اینجا کلاه سر بچه گذاشتن است. مهم این است که چرا کسی از مسئولین بالاتر هم رسیدگی نمی کند.

* تا کنون در ورزش معلولین سمتی یا مدیریتی داشته اید؟

- واقعیتش به من یک بار گفتند چون تو در این رشته داری تلاش می کنی، یکبار مسئولیت روابط عمومی هیئت را دست من دادند. چندین بار هم موقع اعزام رفتم اسپانسر در حد خیلی کم جذب کردم. وقتی تلاش های من را دیدند مسئولیت روابط عمومی را به من سپردند. ولی در عمل مشکلاتی دیدم و قبول نکردم.

* منظور شما هیئت ورزشی استان زنجان است؟

- بله، یک مدت گذشت و دیدند کارم خوب است و اسپانسر جذب کرده ام، انتظار داشتند من بروم برای آقایان هم این کار را انجام بدهم ولی من گفتم وقتش را ندارم، چون کارمند هم هستم و نمی توانم به کارهای دیگرم برسم. من خیلی تلاش کنم برای خانم ها این کار را انجام دهم، برای رشته خودمان. آنها هم عذرم را خواستند و از روابط عمومی کنار رفتم. در واقع در اکثر شهرها این گونه است که مردم برای خانم ها کمک می دهند یا بهتر مساعدت می کنند و مسئولین این مساعدت ها را برای تیم خانم ها خرج نمی کنند بلکه برای آقایان خرج می کنند.

* با تشکر از اینکه در این مصاحبه شرکت کردید.

ص: 195

من بزرگ ترین هدفم این بود که خودم را در جامعه ثابت کنم. ثابت کنم که من می توانم کاری را انجام بدهم. یعنی نه تنها ناتوان نیستم، بلکه تواناییم از خیلی از آدم هایی که سالم هستند بیشتر است. و خدا را شکر با تلاش و همت این مسئله را به جهان ثابت کردم.

* چه موانع و مشکلاتی در جامعه ورزشی معلولین هست، و چه راه کارهایی برای رفع این مشکلات پیشنهاد می دهید؟

- مشکلاتی که برای ورزش معلولین وجود دارد در درجه اول رسانه ها اطلاع رسانی نمی کنند و هیچ حرفی برای گفتن ندارند. یعنی رسانه ها آنقدر که باید ساپورت کنند، نمی کنند. دوم اسپانسر برای ورزش معلولین خیلی کم است یا اصلاً نیست. من پیشنهادم این است که آنهایی که در این کار هستند مثل وزارت ورزش و ارگان های موظف اینها باید کمک کنند و در فرهنگ سازی و ترویج و اطلاع رسانی تلاش کنند. چون خیلی از افراد دارای معلولیت یا زنان منزوی در خانه هستند و اصلاً نمی توانند بیرون بیایند. ماندن آنها در خانه موجب بیماری های دیگر شده است. در رسانه ها باید آنقدر بگویند و اطلاع رسانی کنند که چنین چیزی هست، همه بیایند خودشان را ثابت کنند.

* یعنی رسانه ها باید بیشتر به ورزش معلولین بها بدهند؟

- بله. ببینید مثلاً ما الآن در ورزش اولین چیزی که حرف می زنند در جامعه ما فوتبال است. البته در دنیا کلاً این جوری است. بقیه رشته ها بقیه ورزش ها هیچ کس نیست که حمایت مالی بکند، هیچ شرکتی نیست که حمایت حداقل اسپانسری بکند. الآن ما خودمان چندین سال است که دنبال اسپانسر می گردیم و پیدا نکرده ایم.

دوم اینکه هیئت جانبازان و معلولین فقط یک هیئت است برای چندین رشته. ما خودمان بیست رشته ورزشی داریم، که یک هیئت داریم. بودجه ای که برای این می آید، مثلاً می بینی بسکتبال سالم ها یک هیئت دارند، والیبالشان یک هیئت

ص: 197

دارند، کاراته یک هیئت دارد، ولی برای ما یک هیئت ورزشی برای این همه رشته است، از این رو بودجه به همه نمی رسد. یعنی اصلاح ساختار اداری ورزش معلولین یک ضرورت است. اگر جامعه ما ده درصد معلول دارد بر اساس این آمار باید برنامه ریزی شود.

از طرف دیگر لازم است یک رسانه ویژه اطلاع رسانی برای ورزش معلولین ایجاد و راه اندازی شود و کارش فقط در زمینه معلولان و ورزش آنها باشد. اگر رسانه ای کمک کند، مطمئن باشید کسانی پیدا می شوند که بخواهند واقعاً به این ورزش اهمیت بدهند و بخواهند کمک کنند، بخواهند اسپانسر بشوند.

* شما اگر بخواهید به مدیریت ورزشی معلولین در ایران نمره بدهید چه نمره ای می دهید؟

- راستش را بگویم از بیست نمره، ده می دهم.

* چرا ده؟ دلیلش چه است؟

- مسئولین و مدیران ورزش معلولین تجربه و دانش کافی ندارند، مثلاً معلم یا پاسدار بوده و بازنشسته شده و بر اساس پارتی بازی او را در ورزش معلولین گذاشته اند. اولین و مهم ترین مسئله این است که اینها کنار بروند و یک گروه آموزش دیده و کارشناس جای آنها را بگیرند.

دوم طبق طرح و برنامه عمل کنند، الآن سلیقه ای است و هر مدیر بر اساس داشته ها و دانشی که دارد کاری کند. اما اگر خود مدیران با کمک معلولین نشست هایی برگزار کنند و طرح و برنامه درازمدت و کوتاه مدت بنویسند و بر اساس آن شروع به اقدام نمایند.

* به نظر شما تشکل ها و NGOهایی که مردمی هستند در استان های مختلف می توانند به ورزش معلولین کمک بکنند؟

- اینها را نمی دانم، نمی توانم بگویم، شاید ضعیف تر از آنی باشند که بتوانند

ص: 198

کاری انجام دهند. مثلاً از همان رعد زنجان چندین نفر را آنجا دعوت کردند، خود من را هم دعوت کردن آنجا و گفتند که فلانی ورزشکار است، شما هم می توانید بروید ورزشکار بشوید، خیلی تعریف و توصیف، که بچه ها را آنجا بفرستند. ولی اینکه مثلاً بخواهند کمک مالی کنند، فکر نکنم. می توانند، ولی خیلی ضعیف هستند.

البته تشکل ها تنوع دارند ولی در زمینه ورزش تا کنون اقدام جامع و مؤثر از آنها دیده نشده است.

* آیا در ورزش معلولین تاکنون مسئولیت، پست مدیریتی چیزی داشته اید؟

- نه.

* آیا پست مربیگری یا سرپرستی داشته اید؟

- نه. من از سال 83 که وارد عرصه ورزش شدم فقط ورزشکار بودم.

* مربی تیم زنجان همان خانم همایون پور بودند، درست است؟

- بله. ایشان مدیریت تیم را از ابتدا بر عهده داشته و خوب نه تنها در سطح استان بلکه در سطح کشور درخشیده است.

* با تشکر از اینکه وقت خود را در اختیار این گفت وگو گذاشتید.

ص: 199

* چه شد که به ورزش رو آوردید؟

- همسرم ابتدا بازیکن تیم یزد بود و سپس مربی تیم یزد شد. البته تیم بانوان هنوز تشکیل نشده بود. بعد همسرم آمد و چند ماهی تیم بانوان را دست گرفتند و کارهایش را انجام می داد. در این موقع، پیشنهاد داد، من به این رشته بروم. یک هفته آزمایشی آمدم ولی علاقه پیدا کردم. چون کاری هیجان انگیزی بود، کار تیمی را خیلی دوست داشتم. کم کم متوجه شدم استایلش را دارم، و همین رشته را ادامه دادم.

* بنابراین همسر گرامی در تیم بسکتبال با ویلچر استان یزد مشوق شما شدند و شما آمدید به این رشته و تا الآن ادامه داده اید.

- این مطلب را گفتم تا نتیجه گیری کنم که افراد دارای معلولیت اگر کارهایی را به صورت گروهی و با همفکری و همکاری انجام دهند موفق تر خواهند شد.

* چند سال به عنوان بازیکن در تیم یزد بودید؟

- نُه سال در تیم یزد بودم.

* در این نُه سال آیا مقام هایی در سطح کشور یا در سطح استان آورده اید؟ این مقام ها را توضیح دهید؟

- بله، مقام سومی و دومی استان و کشوری بوده است. در سطح کشور در مسابقات قهرمانی، مقام آوردم.

* خاطرتان هست مسابقات کجا و چه سالی بود؟

- سال 90 دوم شدیم در خود یزد که خود ما میزبان شده بودیم. سال 92 هم در شیراز سوم شدیم. البته چند بار مقام سوم آوردیم.

ص: 201

* بعد از این نُه سال که بازیکن بودید، چه شد که تصمیم گرفتید مربی بشوید؟

- تیم های دیگر مربی هایشان از اول که تیم را تشکیل دادند، همان مربی ثابت بودند. ولی تیم یزد متأسفانه هر سال مربی اش عوض می شد. مربی هایمان یا مشکل خانوادگی برایشان پیش می آمد، یا ازدواج می کردند، یا باردار می شدند و دیگر نمی توانستند بیایند. بعد ما هفت سال بابت مربی ضرر دیدیم. تا مربی ها می آمدند با ما کار کنند و بعد وارد مسابقات می شدند و با تیم های دیگر آشنا می شدند که آنالیز کنند، همین که می آمدیم برای بار دوم برویم مسابقات، متأسفانه مربی مان عوض می شد. تا می آمد مربی جدید با بازیکن ها آشنا بشود و تیم های شهرهای دیگر را آنالیز کند، دوباره یک دوره تمام می شد، و همیشه هم ما بابت مربیگری ضرر می دیدیم. ما هفت سال بود که همیشه از این بابت ضرر می دیدیم. بعد ما گفتیم که چرا باید مربی از بیرون بگیریم، خودمان تصمیم می گیریم که از بین خودمان مربی انتخاب کنیم. بعد خود هیئت پیشنهاد داد که خود من مربی بشوم. چون همسرم هم مربی است، به من گفتند که شما می توانید از تجربه همسرتان استفاده بکنید و با همدیگر تیم یزد را بسازید. من این پیشنهاد را قبول کردم و الآن یک و نیم سال است که در خدمت بچه ها هستیم.

چون بازیکن های ما همه پیشکسوت بودند و 36 سال به بالا بودند، برای همین ما آمدیم مثل تیم های دیگر جوان گرایی کردیم. پنج شش بازیکن جوان انتخاب کردیم، و الآن یک سال است که روی این بچه ها داریم کار می کنیم که ان شاءالله مسابقات بعدیمان بچه ها جوابگو باشند. و آمادگی کامل داشته باشند. بالاخره تلاش کردیم فضای تیم را عوض کنیم، نیروهای جوان تر، با انرژی تر و با انگیزه تر را بالا بیاوریم.

* الآن با تیم یزد مسابقه جایی رفته اید به عنوان مربی که مقامی بیاورید؟

- پارسال شرکت کردیم، ولی من مربی بازیکن بودم. چون هنوز آن پنج شش بازیکن جوانی که من آورده بودم هیچ چیز باهاشون کار نکرده بودم، فقط در حد شوت. فقط برای تجربه که بدانند تیم های دیگر چگونه هستند. الآن تا حدی

ص: 202

بچه ها پیش رفته اند. ان شاءالله که سال بعد تیم یزد پیشرفت خوبی داشته باشد.

* به نظر شما ورزش در جامعه معلولین چه آثار مثبتی می تواند داشته باشد؟

- من از جانب خودم و نظر خودم را می گویم؛، ورزش از نظر روحی روانی واقعاً برای ما معلولین خیلی مهم است. چون این باعث می شود که با دوستانمان آشنا می شویم، می بینیم که معلول هایی بدتر از خودمان هستند، بهتر از خودمان هستند، در حد خودمان هستند، و این جوری باعث می شود که فکر نکنیم فقط ما معلول هستیم. چون من خودم همین مشکل را داشتم که فکر می کردم فقط من هستم و خدا فقط من را معلول آفریده و هیچ کاری نمی توانم بکنم.

وقتی که وارد این ورزش شدم خودم را به همه ثابت کردم، به اطرافیانم، فامیلم، خانواده ام. ولی خانواده ام خیلی پشتم بودند، آنها می گفتند تو می توانی، ولی من به خودم امید نداشتم، می گفتم نه، من نمی توانم. ولی به همه ثابت کردم که من می توانم از توانایی هایم استفاده کنم. ولی وقتی وارد رشته ورزشی شدم به همه ثابت کردم که ما معلولین می توانیم از استعدادهای خود استفاده کنیم حتی بهتر از افراد سالم. بهتر از افراد سالم می توانیم خودمان را در جامعه نشان بدهیم، و خدا را شکر هم از نظر خانوادگی خانواده ام شاد و سرحال هستند. به هر حال توانستم زندگی ام را خوب اداره کنم و به اطرافیانم ثابت کنم، با اینکه یک پا ندارم، ولی در رشته ورزشی توانستم شرکت کنم و خدا را شکر مقام هم آوردم. به مسابقات پاراآسیایی اعزام شدم که آنجا هم مقام آوردم.

* شما به عنوان بازیکن پاراآسیایی شرکت کرده بودید؟

- بله. مسابقات پاراآسیایی کره جنوبی بودم.

* با خانم یوسف زاده بودید؟

- نه، با خانم همایون پور بودم. اولین دوره ای بود که مسابقات بسکتبال با ویلچر بانوان تشکیل شد، من هم انتخاب شدم برای مسابقات پاراآسیایی کره جنوبی، که

ص: 203

سوم شدیم.

همه فامیل وقتی که برای مسابقات پاراآسیایی به عنوان بازیکن تیم ملی انتخاب شدم، همه تعجب کردند. بعد گفتند که تو انتخاب شدی با این پا! گفتم بابا اصلاً ربطی به بی پایی ندارد، ما توانایی خودمان را ثابت می کنیم که ما می توانیم که مثل شما سالم ها در همه رشته ها شرکت کنیم و حتی مقام هم بیاوریم، که خودشان با صراحت آمدند جلو خیلی معذرت خواهی کردند و گفتند ما باورمان نمی شد و افتخار می کنیم.

من هم دوره ای های خودم را حتی تشویق می کنم که ورزش کنند. در زندگی شان باعث شادابی و سرحالی می شود، می توانند با دوست های دیگر آشنا شوند، همین که صحبت و درد دل می کنند از نظر روحی روانی خیلی فرق می کنند، از گوشه گیری درمی آیند، می توانند وارد جامعه بشوند.

* به نظر شما چه موانع و مشکلاتی بر سر راه ورزش معلولین در ایران هست؟

- در رشته بسکتبال با ویلچر، وسیله اصلی ویلچر است. من جوان گرایی هم که در تیم کردم و بچه ها را آوردم مشکل ویلچر داریم. چون آقایان و خانم ها ویلچرها را شریک هستند. خیلی هم رفتیم با مسئولین صحبت کردیم. گفتم که شما مقام می خواهید و توقع دارید که ما برایتان مقام بیاوریم، شما پیگیری کنید که به ما ویلچر خوب بدهند. خیلی هم صحبت کردم، منتها یک ارگانی قبول می کند، یک ارگانی قبول نمی کند. دوباره مشکلمان توپ است. متأسفانه مسئولین فقط جلوی رویمان چَشم چَشم می کنند، ولی پشت سرمان متأسفانه اصلاً پیگیر کار ما نیستند و کارهای ما را انجام نمی دهند. متأسفانه اصلاً کمک نمی کنند. همه ارگان ها مخصوصاً بهزیستی می توانند خیلی کمک کنند. اما مسئولین تجربه لازم را ندارند و بودجه هم ندارند که همه رشته ها را ساپورت کنند.

* به نظر شما اگر تیم حق پخش تلویزیونی داشته باشد و از این طریق به درآمد برسند چطور است؟

ص: 204

- لازم است تیم بتواند از طریق رسانه خودش را معرفی کند و حتی مسابقات خودش را بفروشد و از این طریق ساپورت شود. اما وقتی می گوییم، می گویند شما بروید به هیئت تان بگویید. اصلاً قبول نمی کنند. خیلی هم قبول کنند در حد مبلغ اندکی است که به هیچ جای تیم نمی رسد. ما اگر تیم بخواهیم اعزام بکنیم حداقل 8-9 میلیون تومان نیاز دارد که بتوانیم یک تیم را به شهرستان های دیگر اعزام کنیم. بعد مشکل بار ویلچر داریم ویلچرهایمان را ببرند بیاورند. ولی رشته ورزشی بسکتبال خیلی برایشان هزینه سنگینی دارد، بهشان حق می دهیم.

* جمع بندی شما از مشکلات چیست؟

- بزرگ ترین مشکل ورزش بسکتبال با ویلچر دو چیز است: یکی بحث اقتصادی و مالی و دوم هم بحث زیرساخت ها است. فقدان ویلچر و کمبود امکانات که باز برمی گردد به بحث مالی. یعنی بزرگ ترین مشکل، مشکل مالی است. در ورزش بسکتبال با ویلچر راه حل مشکلات، اهتمام مسئولین ذیربط مثل سازمان بهزیستی، سازمان تربیت بدنی، وزارت ورزش و جوانان و در واقع همت بیشتری داشته و بچه ها را بیشتر ساپورت کنند.

* شما اگر بخواهید نمره بدهید به مدیریت ورزش معلولین، از بیست نمره چند می دهید؟ دلیلش را هم بگویید.

- نمره 16 می دهم.

* آیا نمره خیلی بالایی ندادید؟

- از لحاظ رشته بسکتبال با ویلچر همین که تیم بسکتبال را تشکیل دادند و برای مسابقات تیم ملی را بردند و خیلی هم تلاش کردند، برای اولین بار تیم بسکتبال ایران خیلی خوب بود. ولی متأسفانه اردوهای بعدی حمایت ها و پشتیبانی ها کم کم خیلی کم شد. نمره کارهای اولشان 16 و نمره بی همتی ها و کم کاری های بعد زیر ده است.

ص: 205

* به نظر شما این تشکل ها و NGOها اگر که بیایند در حوزه ورزش فعالیت کنند، به نظرتان می تواند مثبت باشد؟

- حضور و پیگیری تشکل ها در حوزه ورزش یک ضرورت است و اگر نباشد، مسئولین دولتی هم نه امکانات کافی و نه توانایی گسترده دارند، اما خود تشکل ها هم قابل بحث اند که گاه از ظرفیت های خود، خوب استفاده نمی کنند. چون مدیران با تجربه و لایق ندارند. این مدیران لازم است آموزش ببینند.

* از شما برای شرکت در این مصاحبه تشکر می کنیم.

ص: 206

بدنیم خیلی پایین بود. شنا رفتم، شنا خیلی کمکم کرد، در شنا خیلی مدال دارم.

بعضی جاها که می روم یک جوری نگاهم می کنند، ولی دیگر درک کرده ام. گفتم شاید من با آنها خیلی فرق دارم و به آنها حق می دهم. ولی خودم هم زیاد برایم مهم نیست.

اولین دوره که به اردو چین دعوت شدم خیلی برایم سخت بود. یعنی از خانواده ام که جدا شدم حس خیلی بدی داشتم. اینجا تنها بودم. دو تا اردو که برگزار شد با بچه ها خیلی گرم شدم. بعد که دوباره به اردو تایلند دعوت شدم، با کمک مربیان اردوهای خیلی سختی داشتیم، واقعاً خیلی سخت تمرین می کردیم که در نتیجه بازی ها آخرش فهمیدم که ستاره بازی ها شده ام. واقعاً حس خیلی خوبی بود.

* باید بپذیریم که معلولیت با خودش محدودیت هایی را به همراه دارد. اما این محدودیت ها هیچ وقت باعث نشد که رقیه فراموش کند که چقدر قدرتمند است. او همیشه تلاش کرده که خودش را هم سطح بقیه ببیند، و برای رسیدن به اهدافش بجنگد. رقیه با محدودیت هایش کنار آمده، کنار آمده و سرنوشتش را خودش به دستش گرفته. همان دست هایی که شاید به ظاهر با دست های من و تو فرق کند، اما در تک تک سلول هایش امید زنده است. سخن پایانی خود را بگو؟

- در تیم ملی تجربه های بسیار فرا گرفتم، کار جمعی یا با جمع کار کردن که بچه ها می گویند کار تیمی را یاد گرفتم. یعنی باید تک روی را کنار گذاشت. تلاش، جنگیدن و رقابت کردن سالم را یاد گرفتم و خلاصه برای معلولین، حضور در چنین تیم هایی یک کلاس درس و یک رشته تحصیلی است.

* از حضور شما متشکریم.

ص: 208

* تیم ملی بانوان، درست است؟

- بله، تقریباً می شود بیست و خورده ای سال پیش در تیم ملی بودم.

* در آن برهه از زمان که خودتان به عنوان بازیکن در بسکتبال، هندبال، و در سطح مدرسه یا دانشگاه فعال بودید، توانستید مقام هایی در عرصه های مختلف بین المللی، کشوری و استانی بیاورید که بخواهید برای ما بگویید؟

- در هندبال تقریباً یک سال بیشتر نبودم، به خاطر اینکه بلافاصله از دانشگاه استخدام آموزش و پرورش شدم و خوشبختانه یا متأسفانه من رفتم خاف. یعنی کلاً مجبور شدم به خاطر کارم یک سری مسائل را کنار بگذارم. چون نمی شد. فاصله خاف تا مشهد خیلی بود، چه برسد به تهران، و اینکه نمی شد من هر روز بروم و بیایم، این شد که کنار گذاشتم.

در دوره دانشگاهی خب مقام های زیادی کسب کردیم. مقام های اول، دوم بوده، سوم بوده، مقام های متفاوتی آوردم. و در آموزش و پرورش مربی بسکتبال، هندبال در سطح هیئتی بودم و همیشه در استان و کشور مقام آورده ام.

* آن مقام هایی که در دانشگاه آوردید بین دانشگاه های آموزش عالی کشوری بوده، درست است؟

- نه، ما بین هیئت های هندبال یا بسکتبال به عنوان دانشگاه آزاد مثلاً با تیم پرسپولیس، بازی می کردیم، فقط دانشگاهی نبود. از طرف دانشگاه، دانشگاهی هم شرکت می کردند، ولی ما در هر دو شرکت می کردیم. البته مقام هایی که آورده ام هم دانشگاهی و هم غیر دانشگاهی است.

* در آموزش و پرورش چند سال سابقه مربیگری دارید؟

- من 22 سال است که الآن در آموزش و پرورش هم مربی و هم معلم هستم.

* همین واحد تربیت بدنی هم تدریس می کنید؟

ص: 210

- بله، واحد تربیت بدنی.

* چه شد که وارد عرصه ورزش معلولین شدید؟

- چون همیشه وقتی تلویزیون معلولین را نشان می داد، سعی می کردم کانال را عوض کنم. به خاطر اینکه هیچ موقع کاری برایشان نمی توانستم انجام بدهم و اذیت می شدم. ولی زیاد روی این مسأله فکر نمی کردم. من دعوت شدم آسایشگاه فیاض بخش، برای اینکه برای جوانان بسکتبال بگذاریم، ایستاده ها. یک فراخوان داده بودند، و من دعوت شدم برای مربیگری آنجا که برای بچه ها کلاس بگذارم. من از سالن وارد نشدم، از داخل خود آسایشگاه رفتم داخل. بچه ها دم درب بودند، یک ارتباط با بچه ها برقرار کردم. بعد در پارک آسایشگاه که نشستیم با آن مسئولی که صحبت کنیم برای کار، من آنجا پیشنهاد دادم که اگر شما حاضر باشید، من حاضرم برای بچه های معلولین کلاس بگذارم. خودم پیگیرش بودم، تمام تجربیات و تمام، چون شما می دانید، در ایران نه کلاسی، نه جزوه ای، نه کتابی در مورد معلولین هست. و اینها همه را با عشق و آن دوست داشتن زیاد که افتخار پیدا کردم با این بچه ها دوست باشم دنبالش بودم، و الآن حدوداً از سال 80 یعنی شانزده سال است که با معلولین کار می کنم.

* درواقع این حضور شما در آن آسایشگاه باعث شد که شما به عرصه ورزش معلولین ورود کنید و علاقمند شوید، و به پیشنهاد خودتان تیم بسکتبال را برای معلولین استان خراسان رضوی تشکیل بدهید. درست است؟

- بله.

* به نظر شما ورزش در ابعاد مختلف زندگی معلولین چه آثار و پیامدهای مثبتی می تواند داشته باشد؟

- خیلی زیاد. الآن بازیکنان من دارای خیلی اعتماد به نفس زیاد شده اند، الحمدلله در عرصه های کاری موفق هستند و با این بچه ها در آسایشگاه فیاض

ص: 211

بخش یک خانواده هستیم. تنها مسأله ورزش نیست، یعنی مسأله اینکه فقط بسکتبال باشد. چون به نظر من هدف انسانیت است. بچه ها باید این را درک کنند. وقتی که آن را یاد بگیرند، خودشان به همه جا خواهند رسید. من یک معلم هم هستم. متأسفانه در ورزش ما وقتی که این اتفاق می افتد، یعنی مسأله قهرمانی همیشه جلو می آید و تمام آنهای دیگر را پوشش می دهد، و به نظر من این غلط است، اصل نیست، یعنی اصل چیز دیگری است، آن به وجود می آید برای اینکه ما آنهای دیگر را به دست بیاوریم، اصل را به دست آوریم.

* که متأسفانه در این عرصه خیلی ها سعی می کنند وارد نشوند، چون کار سختی است. کار معلمی می شود در واقع، جدای از بحث مربیگری، که خیلی ها توانمندی اش را ندارند.

- فلسفه خلقت همین است، ما اصلاً برای همین آمده ایم. برای اینکه یاد بگیریم، متعالی بشویم، بزرگ بشویم و برویم. حالا قهرمان می شویم برای اینکه مثل تختی باشیم. یعنی آن قدرت را داشته باشیم، همه اینها را داشته باشیم، ولی سرمان پایین باشد و به قول معروف فروتن باشیم.

* به نظر شما چه موانع و مشکلاتی در عرصه ورزش معلولین در ایران وجود دارد؟

- به نظر من اول سطح آگاهی، یعنی آگاهی که ما از ورزش داریم صحیح نیست. اگر آگاهی داشته باشیم باید دنبال خیلی چیزها برویم. ما همیشه نه علمش را و نه آگاهی اش را پیدا کرده ایم، فقط دنبال یک سری مسائل قهرمانی هستیم که آنها هم همه گذراست، می رود و تمام می شود. ولی به نظر من چون آگاهی نداریم دنبال وسایل نیستیم، دنبال آن چیزهایی که لازمه یک ورزشکار است. یک ورزشکار در درجه اول امنیت می خواهد. وقتی یک بازیکن امنیت ندارد، امنیت اجتماعی ندارد، به خاطر اینکه هر جا که می خواهد برود وسیله ای نیست که با آن برود. یکی از مسائلی که برای معلولین سخت است ایاب و ذهابشان است.

ص: 212

وسایل اولیه ای که برای کارشان لازم است. من می توانم بدوم و بروم سوار یک اتوبوس بشوم ولی یک معلول نمی تواند. برای همین، امنیت خاطر ندارد. وقتی که داری با او کار می کنی، چون تمرکز و امنیت ندارد، تصمیم گیری برایش سخت است.

وسایل هم که می دانید در اختیار ندارند، و علم ما هم علم روز نیست. ما با علم روز خیلی متفاوتیم. من این مسابقاتی که رفتم، شاید فکر کنم که حالا این را همه به مسائل دیگر ربط می دهند، ولی من به شما می گویم که فرق ما با آنها خیلی، از صفر تا صد است، یعنی از همه لحاظ.

شما در مورد ورزش صحبت می کنید، ورزش وقتی در سطح قهرمانی نباشد، یک سری چیزها لازم است که به بچه ها آگاهی بدهیم، باهاشون کار کنیم، برای سلامتی شان بگوییم، برای اینکه اعتماد نفسشان بالا برود، برای همه این مسائل می شود با این بچه ها صحبت کرد. ولی وقتی شما جنبه قهرمانی را نگاه می کنید که ما برای این مسأله آنجا رفتیم، بچه های ما صفر تا صد با آنها متفاوت هستند. حالا درست است ما در سطح آسیا هم عقب هستیم. مثلاً در مسابقات که رفتیم چین و ژاپن و اقیانوسیه، آنها کمپی داشتند که ما در آنجا مستقر بودیم، تمام مدت بچه های آنها تمرین می کردند، بچه های غیر از بسکتبال، ما آنجا فقط بسکتبال مسابقه داشتیم. بچه های آنها تمام مدت در کمپ بودند و تمرین می کردند. ولی بچه های ما می گذرد نزدیک مسابقات می شود، دو سه تا اردو می گذارند، با تمام تجهیزاتی که نداریم، و می گویند حالا بروید قهرمانی به دست بیاورید. من فکر می کنم ما باید سطح آگاهی هایمان را باید ببریم بالا و با علم روز پیش برویم.

* شما چند سال سابقه مربیگری تیم ملی را دارید، چند دوره؟

- من دو دوره بیشتر نرفتم. یک دوره سه سال پیش بود که بچه ها اینچئون کره جنوبی رفتند، یک دوره هم اقیانوسیه بود. سپس کنار کشیدم.

* در اقیانوسیه تیم ملی حائز مقام شد؟

ص: 213

- در اقیانوسیه ما چهارم شدیم، به خاطر اینکه تیم خیلی ضعیف بود. یعنی ما از بچه هایمان بیشتر از این نمی توانستیم انتظار داشته باشیم. من وقتی می گویم تیم، شما فکر می کنید که یک تیمی است که سالیان سال کار کرده، مقامات متفاوت آورده، جام جهانی رفته، کار کرده است. اما تیم ما، یک تیمی است از توی خانه هایشان انگار برداشته اند آوردنشان، سه دوره برایشان گذاشته اند، و گفته اند حالا شما حالا بیایید بروید مسابقه بدهید.

* شما اگر بخواهید به مدیریت ورزش معلولین در ایران نمره بدهید، نمره چند می دهید، و چرا؟

- به نظر من اصلاً نمره ای ندارند. اجازه بدهید که من بهشان نمره ندهم، و فقط دوست دارم بهشان پیام بدهم که مدیریت ورزش خیلی گسترده است، خیلی بزرگ است، و اینکه فقط من پشت میز بنشینم، القاب داشته باشم، این مدیریت نیست.

من در سطح کاری خودم، یعنی در سطح آسایشگاه، با مدیریت آنجا که کار می کردم، مدیریت بیست بود. حالا نمی گویم بیست کامل، ولی چون همراه ما بوده اند و هرچه که در حد توانشان بوده ما پیگیری می کردیم دنبال می کردیم همراه ما بودند. و من فکر می کردم در سطح کلان هم همین است. ولی متأسفانه وقتی داخلش می روی، می بینی اصلاً این طور نیست، و برای همین من سعی می کنم در این مورد اصلاً صحبت نکنم.

* با توجه به تمام مسائل و مشکلاتی که هست، به نظر شما به طور کلی چه راه کار و چه پیشنهادی برای بهبود شرایط ورزش معلولین به ذهنتان می رسد؟

- من می گویم که صورت مسأله را پاک نکنند، مسأله را حل کنند. یعنی من اگر مشکلی می بینم، دنبال افراد نمی گردم که بهشان انگ بزنم، من برمی گردم به خودم، به من گفتند که بچه هایت بد بازی کردند. من قبول نکردم. من محکم ایستادم و گفتم بچه های من فوق العاده بازی کردند، و این را هم گفتند. یعنی تمام آن مربی استرالیا مربی، همه آمدند و گفتند روز به روز بچه ها خیلی بهتر شده اند و

ص: 214

بازیکن هایی که برایشان ارزشمند بودند را اسم هایشان را می گفتند، صحبت می شد حرف می زدند. و مسئولینی که آنجا بودند گفتند بچه ها خوب بازی نکردند.

من اعتقاد دارم که بچه های من خوب بازی کردند. من اشکال را در خودم باید پیدا کنم. من گفتم، حالا همه آقایان و خانم ها بهشان برخورده بود، گفتم که من سوار پراید شده ام، شما سوار ماشین بنز شده اید. یعنی فرق من با شما چه است، یعنی من و شما چگونه می خواهیم با هم در جاده مسابقه بدهیم.

* دقیقاً حرف خانم همایون پور را زدید، ایشان هم همین را می گفت.

- اتفاقاً ایشان هم، من چون اینها را صحبت کرده بودم قبلش، ایشان گفتند نه،ویلچر زیاد مهم نبوده است. ولی من می گویم، چرا، همه چیز مهم بود. از علم روز من مهم است، من که مربی می شوم باید دوره ببینم. وقتی من را به عنوان یک مربی انتخاب می کنند باید من را بفرستند دوره های جدید را ببینم و با علم روز آشنا شوم. نه اینکه بگویند حالا شما بلند شو بیا، آن یکی را نمی خواهم، شما بلند شو بیا. حالا تو را نمی خواهیم، آن یکی. این غلط است، صورت مسأله را پاک کردن است. مربی باید با علم روز پیش برود. یعنی من خودم باید اول علم پیدا کنم، باید به خودم اعتماد داشته باشم، باید وسایلی که در اختیارم می گذارند چیزهایی باشد که با علم روز است. کشور ژاپن، چین، حتی کُره، وقتی که آنجا می آیند ویلچرهایی سوار می شوند که با یک انگشت می روند آن طرف سالن، ولی بچه های من باید هندل بزنند بروند آن طرف سالن، کار خیلی متفاوت می شود. من می گویم که بیایند بنشینند فکر کنند. بنشینند بگویند اشتباه ما چه است، اگر ما این کار را می کردیم این تیم موفق می شد. نیایند تقصیر را بیندازند گردن این و آن. من آن روز در مصاحبه ام هم گفتم، اشکال از من است، به علم روز نیستیم. اشکال از وسایلمان است. از همه لحاظ. وقتی من می گویم از همه لحاظ، انگار که من سوار پراید شده ام، آنها سوار بنز، شما وقتی سوار ماشین بنز می شوید اعتماد به نفستان خیلی بالا می رود. وقتی سوار پراید می شوید خیلی باید اذیت بشوید تا سربالایی و سرپایینی جاده را بروید. من بارها گفته ام که اگر بتوانند خودشان اشکالات

ص: 215

خودشان را قبول کنند و رفع کنند، مطمئن باشید ورزش ما پیشرفت می کند.

* پس شما به طور کلی سه پیشنهاد داشتید، یکی تغییر دیدگاه مدیران کلان ورزشی، دوم به روز کردن مربیان علی الخصوص مربیانی که در سطح ملی کار می کنند، و سوم به روز رسانی سخت افزارهای ورزش معلولین، حالا در بحث ورزش شما ویلچر که به قول یکی از بچه هایتان کتانی پای بچه های فوتبالی ویلچر بچه های بسکتبالی است.

- شما در نظر بگیرید که آمده اید در مسابقات، تمام تیم ها از شهرستان ها می آیند. وقتی مربیان ما به علم روز آگاه نیستند، چون ما کلاس بندی داریم، اشکال بسکتبال با ویلچر کلاس بندی است، یعنی ما با یک کلاس های خاصی می توانیم برویم . وقتی من مجبورم کلاس هایی را انتخاب کنم که یک تیمی که قوی هست دیگر آن کلاس را ندارد. از یک تیم ضعیف تر باید انتخاب کنم. آن تیم وقتی که مربی اش آگاهی های کامل را بهش نداده، و من باید بیایم در عرض چند جلسه این را به، از آنهای دیگر عقب می مانم. من در تیم که می آیم نباید آموزش تکنیک ها را بهشان بدهم، من باید تاکتیک باهاشون کار کنم. پس اینها همه برمی گردد به اینکه ما باید مربیان تمام شهرستان هایمان. الآن در سطح ایران تیم خانم اگر خیلی زیاد باشد پنج تا شش تیم داریم که سه تا یا چهاری آنها خوب هستند.

* یکی زنجان باید باشد، یکی مشهد، یکی هم شیراز.

- بله، همین سه تا است. یعنی شما فکر کنید ما از این سه تا تیم باید انتخاب کنیم، حالا شهرستان های دیگر هم می آیند، مگر می شود؟ مگر اصلاً امکان پذیر است؟ برای همین وقتی که ما بیاییم یک مقدار به ورزش آگاهی بدهیم، اطلاعات بدهیم، بها بدهیم، همه جا بچه ها هستند. بچه های خود شهر مشهد چون واقعاً مسیرهای دور دارند همه نمی توانند بیایند. با سختی زیاد سرویس برایشان تهیه می کنیم می روند می آیند، چون نمی توانند. شهرهای دیگر هم همین طور.

ص: 216

برای همین اگر همه ورزشکارها یک نیم نگاهی داشته باشند و دیدگاهشان را عوض کنند، مطمئن باشید ورزش ما از این که هست خیلی بیشتر تغییر می کند.

* به نظر شما حضور رسانه های جمعی مثل رادیو، تلویزیون و فضای مجازی برای اطلاع رسانی در حوزه ورزش معلولین و جا انداختن فرهنگ اینکه بچه های معلول هم می توانند فعال باشند، اطلاع رسانی به خانواده هایشان، اینها چقدر نقشش می تواند مهم باشد؟

- در مسابقات اینچئون کره یک تیم خیلی ضعیف بود و تیم ما در بین چهار تیم سوم شد و با چین و ژاپن با اختلاف صد امتیاز باختیم. به نظر من آنجا باید فدراسیون، صداوسیما همه همراهی می کردند، و دلایل عملکرد ضعیف تیم (نبود امکانات، مسائل مالی و تمرینات کم) را شناسایی می کردند.

کسی که در رأس کار است باید تمام اینها را بداند و درصدد رفع آن باشد. باید وقتی تیم از اینچئون برگشت این مسائل را رفع می کردند، نه اینکه دوباره سه سال بگذرد و دو ماه به مسابقات یاد تیم ملی بیافتند بگویند تمرین کنید و توقع داشته باشند که قوی تر از دوره قبل عمل کنند. اینکه مسئولین مشکلات و مدیریت ضعیف خود را گردن تیم و دیگران بیاندازند به نوعی پاک کردن صورت مسأله است، باید کمبودها و موانع را رفع کرد و روی تیم سرمایه گذاری کرد؛ آن وقت این تیم در مسابقات حرفی برای گفتن خواهد داشت.

* به امید خدا امسال اگر بروند مقام بیاورند، چون الآن تیم های قوی ای نیستند.

- من می گویم اگر این تیم از اقیانوسیه که آمد، بلافاصله برایش برنامه ریزی می کردید و رویش کار می کردید، این تیم تا زمانی که برای مسابقات پاراآسیایی جاکارتا، خیلی قوی و قدرتمند می شد. ولی دوباره صورت مسأله را پاک کردند گفتند حالا یک دوره بیایید بروید. اینها به نظر من فقط هزینه است.

ص: 217

* اردوهای مقطعی و بدون هدف و برنامه ریزی است، درست است؟

- بله، دقیقاً همین است.

* از حضور شما در این گفت وگو متشکریم.

ص: 218

که مربی شدم؛ یک دوره مربی تیم ملی جوانان بسکتبال بودم، البته آقایان، که در تایلند اول شدیم، در ترکیه پنجم شدیم. مربی استان هستم، مربی بانوان هستم، مدتی مربی تیم پگاه بودم.

* عناوینی که در عرصه بازیکنی در رشته های مختلف به دست آورده اید را می توانید بگویید؟

- در رشته بسکتبال با ویلچر سه مقام اولی، دو مقام دومی و نزدیک چهار پنج مقام سومی، در رده باشگاهی و قهرمانی کشوری.

* ملی چطور؟

- در رده ملی، بسکتبال ما در آسیا هنوز نتوانسته جایگاه پیدا کند. آن زمانی که ما در تیم ملی بودیم دو بار مقام سوم آسیا را به دست آوردیم.

* مسابقات کجا بود؟

- مسابقات یکی ژاپن بود و یکی هم تهران.

* چه سال هایی بود؟

- فکر کنم سال 74 بوده و 73، دقیقاً سالش یادم نیست.

* آیا در رشته های ورزشی دیگر هم کار کرده اید؟

- در رشته دو و میدانی چندین دوره نائب قهرمان پرتاب دیسک و نیزه ایران بودم، البته در سال های 65-67 ، بعد از آن به خاطر آسیب دیدگی کنار گذاشتم.

* در حوزه مربیگری از چه سالی وارد عرصه مربیگری در ورزش معلولین شدید؟

ص: 220

- به طور جدی از سال 82 کار مربیگری ورزش معلولین را آغاز کردم.

* با چه رشته ای شروع کردید؟

- بسکتبال با ویلچر.

* پس به طور حرفه ای از سال 82 شما مربیگری بسکتبال با ویلچر را شروع کردید برای استان فارس و شهر زیبای شیراز، و هم در عرصه آقایان و هم در عرصه خانم ها، درست است؟

- بله.

* با تیم های آقایان و بانوان شیراز از سال 82 به بعد چه مقام هایی را آورده اید؟

- با آقایان دو دوره قهرمان دسته یک شده ایم، بعد با خانم ها هم سه بار قهرمان کشور و سه بار هم مقام سوم کشور را آوردیم.

* انگیزه شما از اینکه در عرصه ورزش ورود کردید چه بوده؟

- اولین انگیزه که یک معلول وارد ورزش می شود ارائه توانایی های خودش است، که ببیند چقدر توانایی دارد. بعد ارائه اش و تثبیتش به جامعه است، شناساندنش به جامعه است که ما معلولین توان داریم و می توانیم در خیلی از عرصه ها زندگی کنیم، در خیلی از عرصه ها وارد بشویم و موفق شویم.

من همیشه می گویم، بعضی وقت ها با مدیرکل بهزیستی می روم دعوا می کنم، می گویم شما به معلولین پول ندهید، توانمندشان کنید. وارد عرصه ورزش کنید. وارد عرصه ورزش که شدند توانمند می شوند و خودشان می روند دنبال کار. هرکدام از بچه هایی که وارد ورزش شدند همه الحمدالله بچه های موفقی شدند در عرصه زندگی و کار و خانواده. در ورزش که شما وارد می شوی خیلی چیزها را یاد می گیری. اجتماعی شدن، زندگی کردن، تلاش کردن، موفقیت، همه اینها را یاد می گیری.

ص: 221

ببینید، ورزش برای افراد سالم می گویند برای سلامتی است. من می گویم ورزش برای ما هم دارو است و هم درمان. یعنی ما اگر معلول هستیم دارویمان ورزش است، و با این ورزش درمان می شویم.

* ورزش هم به لحاظ روحی روانی و هم از لحاظ جسمی مؤثر است؟

- بله. ما بچه هایی را داشتیم که از کنج خانه در نمی آمدند، و حتی بلد نبودند یک رابطه اجتماعی برقرار کنند. ولی در ورزش آمده اند.

جدا از بحث قهرمانی، در ورزش یک چیزهایی به دست می آید که در زندگی اجتماعی به درد می خورد. توانمند می شوید می روید زندگی می کنید. به نظر من ورزش یک وسیله ای است برای توانمندسازی معلولین.

* به نظر شما چه موانع و مشکلاتی در جامعه ورزشی معلولین ایران وجود دارد؟

- مهم ترین مشکل عدم توجه مسئولین کشور است. جدی نگرفتن ورزش جانبازان و معلولین، و سطحی نگاه کردن به آن مشکل اساسی است. عدم بودجه ریزی کافی هم مشکل بعدی است. شما نگاه کنید اکثر تیم هایمان در بدر دنبال یک اسپانسر هستند که یک سال بهشان 40-50 میلیون تومان پول بدهد که در یک دوره مسابقه یک سال شرکت بکنند. حتی ورزشکارهای ما خیلی هایشان پول هم نمی خواهند. در یک استان یک اسپانسر یا دولت هیچ کس بانی نمی شود، بعد هزینه های گزاف میلیاردی برای یک بازیکن فوتبال می شود. شما بیست ورزشکار را با سی میلیون تومان می توانی شاد بکنی، یک سال در کوران مسابقه ها باشند. الآن خود شما هم در جریان هستید که تیم ها خودشان بازیکن ها می کشند کنار، چون پول ندارند، اسپانسر ندارند. ولی پول های میلیاردی خرج یک بازیکن در ورزش می شود. ما مخالف ورزش های دیگر نیستیم، ما می گوییم نگاه که می کنند، مساوی هم نگاه نکنند، فقط گوشه چشمی به ما داشته باشند.

ص: 222

* شما اگر بخواهید به مدیریت ورزش در ایران نمره بدهید، از بیست نمره چند می دهید؟

- چون مسئولین هیچ تأثیری در ورزش ما ندارند من نمره 2 بیشتر نمی دهم.

* دلیلش را می توانید بگویید؟

- دلیلش همین صحبت هایی که کردم، عدم توجه کافی و عدم نگاه درست به ورزش معلولین است. من همیشه این را می گویم به افراد سالم که معلولیت پشت درب خانه همه مسئولین خوابیده است. خدا کند که زنگ نزند، بعد آن وقت بیدار می شوند که معلولیت چه هست. معلولیت پشت درب همه خوابیده، خدا نکند که بر اثر یک حادثه اتفاق بیفتد. بعد آن روز معلول می شوی، و می فهمی معلولیت چه است. ما همیشه نباید سرمان بیاید و تجربه کنیم و بعداً بفهمیم، باید این آگاهی به وجود بیاید که هر آن احتمال دارد هر مسئولی برایش یک اتفاقی بیفتد و معلول شود.

* به نظر شما ورود NGOها و تشکل های مردمی غیردولتی که در همه استان ها هستند که ادعای این را دارند که ما برای معلولین زحمت می کشیم کار می کنیم، به نظر شما حضور اینها می تواند در ورزش معلولین مثمر ثمر واقع شود؟

- من می گویم هر کسی در ورزش معلولین وارد بشود و کوچک ترین قدمی بردارد باید دستش را ببوسیم. چون آمده یک خدمتی بکند. ما قبلاً از این افراد در جامعه زیاد داشتیم، ولی متأسفانه این روز به روز دارد کمتر می شود. من همیشه به معلول ها می گویم، اگر یک آدم سالمی آمد به شما کمک بکند، این یعنی شما را درک کرده است، یعنی فهمیده، دستش را ببوس. من معتقدم هر کسی کمک به معلولین کند، باید استقبال کنیم. بله، بعضی وقت ها می گویند فلان کارخانه یا شرکت می آید کار کند که سود ببرد، می گویم بگذار ببرد. بگذارید از قِبل معلولین سود ببرد. آخر یک چیزی در جیب معلولین می گذارد، یک کمکی به معلولین می کند و خودش هم سودی عایدش می شود.

ص: 223

* در پایان اگر نکته ای است بفرمایید.

- ما یک کشور مسلمان هستیم و ادعای مسلمانی مان هم می شود. ولی حالا من چون کشورهای خارجی زیاد رفته ام، من می گویم مسلمان واقعی آنها هستند. چون تمام چیزهایی که اسلام گفته آنها دارند اجرا می کنند، ما اجرا نمی کنیم. یعنی کشوری هستیم که ادعای مسلمانی می کنیم، ولی هیچ توجهی به حقوق انسانی افراد جامعه مان نداریم. یک مقدار در جامعه مان باید به خودمان برگردیم، بعد بفهمیم چه اتفاقاتی افتاده است. معلولین شاخص و معیار و محک خوبی است برای اینکه بدانیم چه کسی، کدام مسئول و کدام مدیر ارشد و حتی کدام دولت در ادعاها و سخنانش هم با این معیار می سنجد و مسئولین ما باید متوجه رفتارشان باشند.

* با تشکر از حضور جنابعالی برای شرکت در این مصاحبه.

ص: 224

زمانی که بانوان بسکتبالیست در جاکارتا مشغول رقابت سخت بودند، گروهی از پژوهشگران در دفتر فرهنگ معلولین با تمام ظرفیت تلاش می کردند تا کتاب درباره این تیم زودتر آماده و عرضه شود.

البته کتاب درباره تیم بانوان بسکتبال با ویلچر یک نمونه است و امیدواریم در آینده نزدیک برای همه تیم های معلولان کتاب هایی آماده و منتشر شود تا افتخارات و فعالیت های آنان در تاریخ ماندگار گردد و از خطر فراموشی و غفلت رهایی پیدا کند.

اما علت اولویت دادن به تیم بانوان بسکتبال با ویلچر اولاً معرفی توانمندی های آنان بود. در بین این خانم ها افرادی با چهل مدال هستند؛ دوم درخواست از جامعه مدنی برای کمک به این تیم و زدودن غبار مظلومیت از این تیم است. چند سال است بچه های این تیم به روش های مختلف مشکلات و موانع و کمبودهای خود را گفتند ولی کسی به فریاد آنها توجه نکرد. امید است با انتشار این اثر انسان های شرافتمندی که در جامعه ایران کم نیستند پیدا شود. اما این فصل شامل دو قسمت است. در قسمت اول اخبار مربوط به حضور تیم بانوان بسکتبال با ویلچر در جاکارتا را دنبال کرده ام و در بخش دوم اختتامیه رقابت های پاراآسیایی و نتایج آن نسبت به تیم های ایرانی را آورده ام.

ص: 226

نفره در نیمه زمین با هدف تمرین شوت و گلزنی پرداختند و تمرین تیم ملی حدود 3 ساعت به طول انجامید.

در حاشیه این تمرین، آذر همایون پور سرمربی تیم ملی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: اردوی تیم ملی تا 11 بهمن در قم ادامه خواهد داشت و پس از آن، ملی پوشان مدت کوتاهی استراحت می کنند و سپس وارد آخرین مرحله اردو می شوند که متصل به اعزام است و پس از آن راهی تایلند خواهند شد. یکی از مشکلات جدی تیم ملی، این است که تجربه برون مرزی بسیار کمی دارد و نتوانسته مسابقات تدارکاتی بین المللی کافی داشته باشد با این حال تلاش می کنیم تا زمان برگزاری مسابقات انتخابی پاراآسیایی به شرایط بهتری برسیم و خود را به شرایط ایده آل نزدیک کنیم. در آسیا تیم های ژاپن و چین قدرت های اول هستند زیرا این تیم ها از سطح فنی و کیفی و سابقه طولانی برخوردار هستند و ما توانایی رقابت با چین و ژاپن را نداریم با این حال در دوره قبلی بازی های پاراآسیایی با وجود این که برای نخستین بار در این مسابقات حاضر می شدیم مدال برنز و مقام سوم را کسب کردیم.

تلاش ما این است که قدم به قدم به تیم های مدعی و بزرگ آسیا نزدیک شویم با این حال کسب مقام سوم و مدال برنز دوره گذشته بازی های پاراآسیایی می تواند برای ما راضی کننده باشد. بازیکنان تیم ملی پس از کسب تجربه در بازی های اقیانوسیه در چین به تجربه بهتری رسیده اند و شیرازه تیم ملی از آن مسابقات برای حضور در پاراآسیایی جاکارتا حفظ شده است. آخرین مرحله اردوی تیم ملی از اول تا دوازدهم اسفند در تهران برگزار می شود. بسکتبال با ویلچر زنان در ایران یک رشته نوپا است و ابزار و امکانات رشد آن محدود است.(1)

است که از سوی کمیته برگزاری مسابقات انتخابی جاکارتا نیز به عنوان ستاره بازی ها معرفی شد.

امیری در گفتگو با روابط عمومی فدراسیون گفت: من در پست فوروارد، کلاس یک بازی می کنم و به خاطر عملکردم در رقابت های آسیا و اقیانوسیه، به عنوان ستاره بازی ها انتخاب شدم. اصلاً تصور نمی کردم که چنین عنوانی به من تعلق بگیرد و خیلی خوشحالم. از زحمات مربی خوبم خانم همایون پور و همه افرادی که برای اعزام تیم زحمت کشیدند تشکر می کنم و امیدوارم بتوانیم همراه با تیم عملکرد خوبی در بازی های پاراآسیایی جاکارتا داشته باشیم.

جوان ترین عضو تیم ملی خاطر نشان کرد: مسابقات تایلند، دومین تجربه برون مرزی من است و تجربیاتی که از رقابت های قهرمانی آسیا و اقیانوسیه در چین به دست آوردم به من کمک بسیار زیادی کرد تا در تایلند بهتر عمل کنم. در این مسابقات هم در هر بازی بهتر می شدم و استرس کمتری داشتم.

ستاره بازی های انتخابی جاکارتا گفت: کسب این عنوان و همین طور قهرمانی در این مسابقات انگیزه هایم را برای ادامه مسیر دو چندان کرد و تلاش می کنم تا بازی های پاراآسیایی جاکارتا به بهترین شرایط ممکن برسم.

در پایان رقابت های انتخابی بازی های پاراآسیایی جاکارتا، رقیه امیری به عنوان ستاره بازی ها و مهسا سعادت به عنوان ارزشمندترین بازیکن معرفی شدند و کاپ دریافت کردند.

تیم ملی بسکتبال با ویلچر بانوان کشورمان نیز پس از شش برد پی در پی، موفق شد به عنوان قهرمانی این رقابت ها دست پیدا کند.(1)

حریفان سختی چون چین و ژاپن کار ایران را سخت می کند.

به گزارش خبرنگار اعزامی، «مهدیه خاکباز» روز پنجشنبه به عنوان سومی ایران در اینچئون 2014 کره جنوبی اشاره کرد و افزود: اردوهای تدارکاتی خوبی پیش از اعزام به این مسابقات داشتیم ویلچرهای مناسبی هم در اختیار ما قرار گرفته هرچند در این زمینه از سایر کشورها عقب هستیم اما تا 80درصد از شرایط ویلچرها رضایت داریم.

اما برای کسب مقام قهرمانی رقابتی فشرده با کشورهای چین و ژاپن داریم و کار اصلی ما در این رویداد در مرحله مقدماتی است.

ملی پوش بسکتبال با ویلچر ایران اما معتقد است که بیشتر تلاش ها بعد از مرحله مقدماتی است تا با حذف یک به یک رقبا به فینال راه یابیم.

مهسا سعادت زیندانلو، فتانه پورآت، ناهید کرمی کوشکک، لیلا عباسی، ندا فراستی، سحر حیدری، سمیه کهزادپور، زهرا حبیبی پرعلی، لیلا ملکی، مهدیه خاکباز علی آباد، رقیه امیری، ثریا نوری ترکیب اعزامی تیم به جاکارتا هستند.

سومین دوره این بازی ها در روزهای 14 تا 21 مهر ماه جاری و با حضور 2 هزار 880 ورزشکار از 41 کشور در 18 رشته ورزشی به میزبانی جاکارتا برگزار می شود.

بر اساس آخرین گزارش ها در این بازی ها ٦٨٥ مدال توزیع می شود که از این تعداد ٣٠٠ نشان برای زنان، ٣٤٣ مدال برای مردان و ٤١ گردن آویز در میکس و تیمی است.

ایران با 209 ورزشکار و در 13 رشته ورزشی راهی سومین دوره بازی های پاراآسیایی 2018 جاکارتا شده است.(1)

در این دیدار با امتیاز 25 بر 40 نتیجه را به تیم ملی تایلند واگذار کرد و به کار خود در این مسابقات پایان داد. نمایندگان ایران در دیدارهای پیشین مقابل تیم های لائوس، کامبوج، تایلند و کره جنوبی به پیروزی رسیده و به فینال راه یافته بودند. رقابت های آزاد بسکتبال با ویلچر بانوان- 2018 تایلند که از 11 شهریور در بانکوک آغاز شده بود، امروز چهارشنبه 14 شهریور به پایان رسید.(1)

اصلی ترین رقبای ما هستند. در گروه مقدماتی با چین هم گروه هستیم و یک دیدار جذاب و حساس با این تیم انجام می دهیم. امیدوارم با کسب یک مدال خوشرنگ که حتی المقدور طلا باشد، بتوانیم پاسخ زحماتی که در این یکی دو سال برای تیم کشیده شده را بدهیم.

سومین دوره از مسابقات پاراآسیایی با میزبانی جاکارتا و با حضور 41 کشور از روز شنبه به صورت رسمی آغاز می گردد و کشورمان با 208 ورزشکار زن و مرد در این مسابقات حضور دارد. تیم بسکتبال با ویلچر بانوان کشورمان یکی از تیم هایی است که شانس خوبی برای کسب یکی از 3 مدال خوشرنگ این مسابقات را دارد.(1)

جاکارتا برابر تایلند شکست خورد و عنوان چهارم را کسب کرد. تیم ملی بسکتبال با ویلچر بانوان ایران در دیدار رده بندی بازی های پاراآسیایی جاکارتا برابر تایلند شکست خورد.

ملی پوشان کشورمان در این دیدار حساس کوارتر اول را با نتیجه 13 بر 12 و کوارتر دوم را 7 بر 6 واگذار کردند تا نیمه اول با نتیجه 20 بر 18 به نفع تایلند به پایان برسد. شاگردان آذر همایون پور در کوارتر سوم جبران کرده و 13 بر7 پیروز شدند. در کوارتر چهارم نیز نتیجه 14 بر 9 به سود تایلند به پایان رسید و ملی پوشان ایران با نتیجه 41 بر 40 تن به شکست داده و عنوان چهارم را کسب کردند. تیم ملی بسکتبال با ویلچر بانوان ایران در دوره قبل این مسابقات عنوان سوم را کسب کرده بود.(1)

هر بار که هنگام بازی زمین می خورم و خودم دوباره بلند می شوم، حس خوبی دارم و اعتماد به نفسم بیش از پیش می شود و در واقع این رشته به من کمک کرد تا توانمندی هایم را باور کنم و فراموش کنم دارای معلولیت هستم.

مسابقات انتخابی جاکارتا، دومین تجربه برون مرزی من پس از رقابت های قهرمانی آسیا و اقیانوسیه است و پیش از آن در مسابقات قهرمانی کشور به عنوان خانم گل معرفی شده ام و امسال هم در مسابقات باشگاهی زنجان موفق شدم این عنوان را دوباره به دست آوردم.

حضور در مسابقات قهرمانی آسیا و اقیانوسیه که در چین برگزار شد خیلی به ما کمک کرد تا در این مسابقات موفق تر عمل کنیم و با توجه به اینکه در بازی های پاراآسیایی جاکارتا با سه تیم برتر این مسابقات و همین طور چین و ژاپن روبرو می شویم، می توان پیش بینی کرد اگر از نظر تجهیزات فاصله مان با کشورهای قدرتمند مثل چین و ژاپن کمتر شود، می توانیم اختلافات امتیازاتمان را کم کنیم و علاوه بر حفظ جایگاه سوم اینچئون، به ارتقا آن نیز چشم داشته باشیم.

از همه افرادی که برای این اعزام و برای بسکتبال با ویلچر بانوان زحمت کشیدند به ویژه کادر فنی تیم ملی، خانم همایون پور و نیز مربی باشگاهی ام در مشهد، خانم یوسف زاده و همه عزیزانی که در کاروان حضور داشتند، تشکر می کنم و امیدوارم بتوانیم با نمایشی قدرتمند در جاکارتا به ارتقا جایگاه بسکتبال با ویلچر بانوان کشورمان کمک کنیم.

سال 96 برای من سال خوبی بود و تجربیات زیادی با حضور در مسابقات لیگ، رقابت های قهرمانی آسیا و اقیانوسیه و همین طور رقابت های انتخابی جاکارتا به دست آوردم و در آخرین روزهای آن نیز خوشبختانه موفق شدیم با کسب عنوان قهرمانی سهمیه بازی های جاکارتا را نیز به دست آوریم. امیدوارم در سال 97 هم توجه بیشتری به ورزش بانوان بشود و با کمک بیشتر مسئولین و بهبود شرایطمان از نظر تجهیزات بتوانیم حضوری قدرتمند در بازی های پاراآسیایی جاکارتا داشته باشیم.(1)

ص: 234

حضور خانواده های ورزشکاران جانباز و معلول در مراسم استقبال هم جالب توجه بود که با حلقه های گل فرزندان و عزیزان خود را در آغوش گرفتند.

بسیاری از مسافران فرودگاه امام خمینی(ره) به محض اطلاع از ورود کاروان ورزشکاران جانباز، معلول و روشندل خود را به مراسم استقبال رساندند.

بسیاری از حضار که تصاویر سومین دوره بازی های پاراآسیایی ٢٠١٨ را از طریق رسانه ها دنبال کرده بودند، سراغ ورزشکاران محبوب خود از جمله سیامند رحمان و شاهین ایزدیار را می گرفتند.

در مراسم استقبال بسیاری از خانواده ها خود را به تهران رسانده بودند. قرار است در هر استانی هم مراسم استقبال برگزار شود.

گزارشگران رسانه ملی از برنامه های مختلف و حتی رسانه های نوشتاری و خبرگزاری ها نیز با حضور در فرودگاه امام خمینی (ره) این مراسم را پوشش دادند. هنرنمایی و افتخارآفرینی ورزشکاران با اراده ایرانی در رویداد جاکارتا که باعث قرار گرفتن کاروان خودباوری و امید در جایگاه سوم بازی ها شد، در مراسم استقبال نقل صحبت ها شده بود و حاضران پیش از ورود هواپیما از صحنه های به یادماندنی این بازی ها صحبت می کردند.

پرواز حامل کاروان ورزشی خودباوری و امید ابتدا قرار بود ساعت 5:30 بامداد به زمین بنشیند که با 6٠ دقیقه تأخیر ساعت 6:30 وارد فرودگاه امام خمینی(ره) شدند. کاروان ایران ساعت ٧:١5 وارد سالن فرودگاه شدند و مراسم استقبال از آنها برگزار شد.

برخی از اعضای کاروان از جمله داوران و خبرنگاران اعزامی به بازی های پاراآسیایی در پروازی جدا ساعت ٢ بامداد به فرودگاه رسیده بودند.

نصب تصاویری از افتخارآفرینان بازی های پاراآسیایی در فرودگاه از سوی فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولین همچنین بنر پیام های رئیس جمهور، رییس مجلس و وزیر ورزش و جوانان جلوه ویژه ای در مراسم استقبال ایجاد کرده بود.

تعدادی از مدیران کل ورزش و جوانان استان ها به همراه برخی از رؤسای هیئت های ورزش جانبازان و معلولین همچنین هیئت ورزش نابینایان هم در مراسم

ص: 237

استقبال حضور داشتند.(1)

9- امیر جعفری - وزنه برداری دسته پنجم 69 کیلوگرم

10- محمدرضا احمدی - دوومیدانی - پرتاب وزنه - کلاس F33

11-مهدی اولاد - دوومیدانی - پرتاب وزنه - کلاس F11

12- ساره جوانمردی - تپانچه بادی 10 متر P2 - کلاس SH1

13-بتول جهانگیری - دوومیدانی - پرتاب وزنه - کلاس F33

14-شاهین ایزدیار - شنا - ماده 200 متر مختلط

15- روح الله رستمی - وزنه برداری - دسته 72 کیلوگرم

16-فرزاد سپهوند - دوومیدانی - پرتاب دیسک

17- حسین خرسند امیری - دوومیدانی - پرتاب دیسک

18- مهدی اولاد - دوومیدانی - پرتاب دیسک - کلاس F11

19-تیم شطرنج بانوان - B2-B3

20-عاطفه نقوی - شطرنج - B2-B3

21- امید کریمی - شطرنج - B2-B3

22- علیرضا مختاری - دوومیدانی - پرتاب وزنه - کلاس F53

23- هاشمیه متقیان - دوومیدانی - پرتاب دیسک - کلاس F56

24- وحید نوری - جودو دسته 90 کیلوگرم

25- احسان موسوی نژاد - جودو - دسته 111 کیلوگرم

26- محمدرضا زندی - تیروکمان - کلاس W1

27- عارف بهاروند - دوومیدانی

28- شاهین ایزدیار - شنا

29- شاهین ایزدیار - شنا

30-مهناز امینی - پرتاب نیزه

31- آرزو حکیمی - پرتاب وزنه - کلاس F32

32- امید ظریف - دوومیدانی 400 متر - کلاس T13

33- زهرا نعمتی و غلامرضا رحیمی تیروکمان (تیم میکس ریکرو)

34- مهدی علیزاده - پرتاب نیزه - کلاس F33-34

35- حامد امیری - پرتاب وزنه - کلاس F54-55

ص: 239

36- تیم ملی والیبال نشسته مردان

37- وحید علی نجیمی - دوومیدانی 400 متر - کلاس T12

38- سجاد محمدیان - پرتاب وزنه - کلاس F42

39- محمد الوان پور - پرتاب نیزه - کلاس F56

40-حمید اسلامی - دوومیدانی 1500 متر - کلاس T11

41 – الناز دارابیان – پرتاب دیسک کلاس F51، F52 و F53

42 – سامان پاکباز – پرتاب دیسک کلاس F12

43 – پیمان نصیری – دوومیدانی 1500 متر کلاس T20

44 – سیدحامد صلحی پور – وزنه برداری دسته 97 کیلوگرم

45 – تیم شطرنج بانوان – کلاس B3 – B2

46 – تیم گلبال مردان

47 – سیامند رحمان – وزنه برداری دسته 107 کیلوگرم

48 – شاهین ایزدیار – شنا – 100 متر کرال پشت

49 – عشرت کردستانی – پرتاب وزنه

50- حامد امیری – پرتاب نیزه

51- تیم ملی بسکتبال با ویلچر آقایان

10- صالح فرج زاده در پرتاب وزنه کلاس F34

11- زهرا نعمتی در ریکرو

12- فریبا زنده بودی – شطرنج

13- بهزاد عزیزی – پرتاب نیزه

14- جلیل باقری – پرتاب دیسک

15- یوسف یوسفی – وزنه برداری 59 کیلوگرم

16- علی اصغر جوانمردی – پرتاب وزنه

17 – تیم شطرنج مردان

18 – تیم شطرنج بانوان

19 – اسدالله عظیمی – دوومیدانی

20- نادر مرادی – وزنه برداری

21 – هاشم رستگاری – دوی 400 متر کلاسT37

22- تیم ملی والیبال نشسته بانوان

23- جلیل باقری – پرتاب وزنه

24 – هاجر صفرزاده – دوی 400 متر کلاس T12

25 – تیم جودوی نابینایان

26 – شاهین ایزدیار ماده 400 متر آزاد کلاس S10

27 – محمد خالوندی – پرتاب نیزه

28 – فائزه کرمانی – پرتاب نیزه کلاس F33/34

29 – مسعود حیدری – پرتاب دیسک کلاس F12

30- مرضیه صدقی – پرتاب وزنه کلاس F54

31 – فرشته مرادی – پرتاب وزنه ماده F34

32 – هرمز سیدی – پرتاب نیزه کلاس F37/38

33 – داودعلی قاسمی – دوومیدانی – دوی 100 متر – کلاس T13

34 – محمدرضا خیرالله زاده – جودو وزن 100 کیلوگرم

35 – تیم تیراندازی – میکس کامپوند

36 – امان الله پاپی – پرتاب نیزه

ص: 241

36 – محسن کائیدی – پرتاب نیزه

37 – ملیحه صفایی – شطرنج

38 – فاطمه برقول – شطرنج

39 – تیم شطرنج بانوان – کلاس B1

40- علی اکبر غریب شی – وزنه برداری دسته 107 کیلوگرم

41 – منصور پورمیرزایی – وزنه برداری دسته 107 کیلوگرم

42 – عبدالرضا جوکار – پرتاب نیزه

19- رضا غلامی- جودو 66 کیلوگرم

20- شطرنج نابینایان گروه B1 آقایان

21 – مجید کاکوش – تیراندازی با کمان

22 – فرهاد کهریزی – دوی 400 متر کلاس T36

23 – هاجر صفرزاده – ماده دوی 100 متر بانوان کلاس T12

28 – شیلا حدادی – پرتاب دیسک کلاس ادغامی F54/55

25 – ژیلا یوسفی – پرتاب دیسک

26 – بتول جهانگیری – پرتاب نیزه کلاس F33/34

27 – تیم ملی گلبال بانوان

28 – امین عبدل پور – ماده 1500 متر مردان

29 – شهلا حدیدی – پرتاب وزنه کلاس F54

30- جواد حردانی – پرتاب نیزه کلاس F37/38

31 – احمد اجاقلو – دوومیدانی – دوی 100 متر

32 – علیرضا مختاری – دوومیدانی – پرتاب دیسک

33 – محمد خالوندی – پرتاب دیسک

34 – امیر خسروانی – دوومیدانی – پرش طول کلاس T12

35 – امیر جعفری – جودو وزن 73 کیلوگرم

36 – فریبا زنده بودی – شطرنج

37 – سامان رضی – وزنه برداری دسته 107 کیلوگرم

38 – محمدحسین کریمی – شنای 50 مترال کرال سینه

39 – میکائیل دیانی – دوومیدانی – دوی 5 هزار متر

40- پروین مقدم – پرتاب وزنه کلاس F55

41 – یونس سیفی پور – پرتاب وزنه کلاس F32

​42 – فریبا زنده بودی – شطرنج(1)

ص: 243

بخش بانوان از کشورمان در این بازی ها شرکت می کنند.

اسامی منتشر شده بر اساس آخرین ثبت نام انجام شده اعلام می شود و بدیهی است ورزشکارانی که تا زمان اعزام به بازی ها شرایط مطلوب خود را از دست بدهند، از لیست حذف خواهند شد اما دیگر امکان افزوده شده نفر جدید وجود ندارد.

کاروان اعزامی کشورمان 10 مهرماه تهران را برای شرکت در سومین دوره بازی های پاراآسیایی ترک می کند و رقابت ها نیز از 14 تا 23 مهر ماه برگزار خواهد شد.

آقایان)، کلثوم بافضل حسن بلبل (پرستار بانوان)، حیدر مهدی زاده دایو (پرستار آقایان)، فرحناز قاسمی (همراه فنی)، بهرام موحدی (همراه فنی)

سرپرست: سید مسعود طباطبائیان

امید جعفری، سید میثم بنی طبا خرم آبادی، رضا غلامی، علیرضا خجسته، وحید نوری

کادر فنی: محمدرضا حاجی یوسف زاده (سرمربی)، فرهاد معابی نوروز آبادی (مربی)

سرپرست: محمدرضا محمود خانی

همراه)

کادر فنی (مربیان): هرمز رادصادقی نیا، ماشااله طاهری، مهدی فارسی، مصطفی بهرامی، ابراهیم مومنی خراجی، نصراله احدی پرست، رسول کیانی آذر، فیروز کاظم زاد رائف، امیر حاجی زاده، محسن عزیز نژاد، الهه شیعه، شیرین یزدانی، ماهروخ مرادی، زهرا کرم زاده، لیلا صفری سهرفروزانی، سهراب اسدی شیراز، محسن پاکباز، مهدی موسوی، مهرداد بیابانی

سرپرستان: بهمن رضائی فرعی (مربی و قائم مقام سرپرست دو و میدانی در بخش جانبازان و معلولین)، علی اصغر هادی زاده (قائم مقام سرپرست دوومیدانی در بخش نابینایان و کم بینایان)، بهروز برجسته محبی(سرپرست کل دوومیدانی)

رهبری، محمدحسین کریمی جهان آبادی، سید مهدی میر دهقان بنادکی

کادر فنی: مهدی ضیائی بشیر زاد(مربی)، حمید شریفیان(مربی)، محمداسماعیل فرح بخشی(مربی)، عباس صادقیان (پرستار)

سرپرست: احمد ارشدی خزاقی

ورزشکاران: معصومه زارعی بروتی، ندا پنجه باشی، زهرا دانای طوس، بتول جعفریان ارجاس، فاطمه جهانی، بتول خلیل زاده فرسنگی، نسرین فرهادی، معصومه شجراتی، زینب ملکی دیزیچه، فرزانه حیدری، مهری فلاحی دریاکناری، زهرا نجاتی عارف

کادر فنی: فریبا سلیمانی (سرمربی)، مریم ایرانمنش (مربی)

سرپرست: رقیه اله کرمی

به منظور معرفی توانمندی های ورزشکاران دارای معلولیت به ویژه بانوان، برخی از گزارش های مربوط به فعالیت های آنان در چند دهه اخیر آورده می شود. البته درصدد نبوده ایم تمامی رخدادها و فعالیت های ورزشی معلولین را بیاوریم بلکه به صورت گزینشی فعالیت آنان معرفی شده است.

این رخدادها به ترتیب تاریخی منظم شده اند و شامل چهار بخش است:

بانوان دارای معلولیت در کیهان ورزشی (60 تا 92)

بانوان دارای معلولیت در دنیای ورزش (59 تا 92)

بانوان دارای معلولیت مدال آور (70 تا 91)

گزارش حوادث (52 تا 93)

اما در بخش های اول تا سوم فقط بانوان دارای معلولیت در قلمرواند و آقایان مدنظر نبوده اند. نیز در بخش اول و دوم گزارش توصیفی حوادث نیامده بلکه فقط تیتر حادثه آمده است. برای تهیه این اطلاعات حداقل هفت ماه کار شده، و پروژه ای دشوار، صعب و دیریاب بود.

در بخش حوادث ورزشکاران دارای معلولیت اعم از بانو یا آقا به صورت تفضیلی و گزارشی آمده است.

ص: 252

- اخبار کوتاه از ورزش های جانبازان و معلولین (29 ورزشکار جانباز و معلول در راه بارسلون)

(30 خرداد 1371، ش1944، ص54)

- اردوی چهارم جانبازان و معلولین پایان یافت

(20 تیر 1371، ش1947، ص16)

- بارسلون، این بار «پارالمپیک»

(31 مرداد 1371، ش1953، ص64)

- گزارش اختصاصی بهمن اسدی خبرنگار اعزامی کیهان ورزشی به بارسلون: [نگاهی به نتایج ایران]

(28 شهریور 1371، ش1957، ص49)

- باید از تجربه حضور بانوان بهره بگیریم

(28 شهریور 1371، ش1957، ص51)

- اعزام تیم تیراندازی معلولان ایران به مسابقات دانمارک - (زنان و مردان)

(15 اردیبهشت 1375، ش2129، ص32)

- در مسابقات بین المللی تیراندازی معلولان دانمارک، تیم ایران صاحب یک مدال برنز شد

(15 اردیبهشت 1375، ش2129، ص52)

- سمینار سراسری هیئت های ورزشی بانوان معلول

(29 اردیبهشت 1375، ش2131، ص61)

- پای صحبت مسئول انجمن ورزش نابینایان بانوان ایران

(2 تیر 1375، ش2136، ص28)

- 900 میلیون ریال، اعتبار عملیات مجموعه ورزشی بانوان اهواز

(2 تیر 1375، ش2136، ص28)

- جشنواره ورزشی بانوان معلول و نابینا برگزار می شود

(2 تیر 1375، ش2136، ص28)

- اعزام 6 ژیمناست به پاکستان

(2 تیر 1375، ش2136، ص28)

- پینگ پنگ دختران شاهد

(2 تیر 1375، ش2136، ص28)

- در بازی های پارالمپیک 96؛ ورزش بانوان 2 شرکت کننده دارد

ص: 257

(2 تیر 1375، ش2136، ص28)

- رقابت های دیدنی 260 ورزشکار معلول؛ تهران در دوومیدانی درخشید و فارس و کرمانشاه در پینگ پنگ

(10 آذر 1375، ش2159، ص 26- 27)

- صعود سراسری به قله شیرکوه

(10 آذر 1375، ش2159، ص27)

- آغاز بسکتبال باشگاه های دسته دوم تهران

(10 آذر 1375، ش2159، ص27)

- مسابقات دوومیدانی و کوه پیمایی در شهرکرد؛ دوندگان شهرکرد اول شدند

(10 آذر 1375، ش2159، ص27)

- مصاحبه: او را دریابید که همه عشق است و دیگر هیچ...

(15 دی 1375، ش2164، ص 16-18

(29 شهریور 1376، ش2198، ص 56-58)

- رقابت ویلچررانان در تهران

(20 شهریور 1378، ش2292، ص41)

- دومین اردوی ورزشکاران معلول راهی سیدنی

(20 شهریور 1378، ش2292، ص41)

- مسابقات ویلچررانی و پرتاب وزنه بانوان معلول استان تهران

(27 آذر 1378، ش2306، ص40)

- ورزش خواهران: توانایی ورزش معلولان انکارناپذیر است

(18 دی 1378، ش2309، ص40)

- نتایج رقابت های بانوان معلول استان تهران

(7 مرداد 1379، ش2334، ص47)

- چهار نماینده بانوان معلول ایران در پارالمپیک سیدنی 2000

(23 مرداد 1379، ش2345، ص10)

- روی خط پارالمپیک: نیره عاکف به مدال برنز دست یافت

(7 آبان 1379، ش2347، ص 45-44)

- مسابقات بانوان استان تهران

(14 آبان 1379، ش2348، ص40)

- مدال عاکف، نخستین مدال بانوان ایران در پارالمپیک

(21 آبان 1379، ش2349، ص41)

- مسابقات والیبال نشسته معلولان و جانبازان - جام رمضان

(10 دی 1379، ش2356، ص18)

ایران بانوان جانباز و معلول - تهران

(20 بهمن 1380، ش2409، ص35)

- نیره عاکف: از مربیان با سابقه استفاده شود

(22 شهریور 1382، ش2486، ص51)

- سوغات دوومیدانی معلولین بانوان از مسابقات جهانی

(17 آبان 1382، ش2494، ص33)

- شنای معلولین بانوان

(22 آذر 1382، ش2499، ص46)

- 8 مدال نقره و برنز نصیب تیم ملی پینگ پنگ معلولین بانوان کشور شد

(30 آذر 82، ش2500، ص11)

- رقیه روشنی: باید جایگاه ورزش معلولین مشخص شود

(6 دی 82، ش2501، ص18)

- کهریزک میزبان بوچیا

(20 دی 82، ش2503، ص63)

- مدال آوران

(23 اسفند 1382، ش2512، ص 28-29)

(19 اردیبهشت 1383، ش2517، ص18)

- هدف گیری تیراندازان در هلند

(26 اردیبهشت 1383، ش2518، ص43)

- اعضای تیم تیراندازی، معلولین اعزامی به آتن

(2 خرداد 1383، ش2519، ص51)

- دومیدانی کاران اردو زدند

(20 تیر 1383، ش2526، ص11)

- اعضای تیم ملی تیراندازی معلولین

(27 تیر 1383، ش2527، ص11)

- دعوت از 9 شطرنج باز زن و مرد به اردوی تیم ملی نابینایان و کم بینایان

(3 مرداد 1383، ش2528، ص19)

- مدال طلا و برنز بانوان در مسابقات آزاد اروپا

(10 مرداد 1383، ش2529، ص18)

- دوازدهمین دوره بازی های پارالمپیک 2004 آتن، «مدال طلایی که از کف رفت!»

(25 مهر 1383، ش2540، ص17)

- بانوان جانباز و معلول تنیس روی میز در اردو

(31 اردیبهشت 1384، ش2567، ص50)

- هیئت جانبازان و معلولین به بانوان معلول سرویس نمی دهد

(19 شهریور 1384، ش2582، ص52)

- قهرمانی پینگ پنگ بازان معلول

(16 مهر 1384، ش2586، ص47)

- اعزام تیم گلبال بانوان ایران به مسابقات آسیایی مالزی

(20 آذر 1384، ش2595، ص58)

- مرحله پایانی شطرنج قهرمانی بانوان ایران

(20 آذر 1384، ش2595، ص58)

- رقابت های فوتسال باشگاه های برتر بانوان کشور

(20 آذر 1384، ش2595، ص58)

- جانبازان و معلولین: مرحله پنجم اردوی دوومیدانی بانوان

(9 آبان 1388، ش2780، ص58)

- جانبازان و معلولین: تیم تیر و کمان آماده پرواز به هند

(9 آبان 1388، ش2780، ص58)

- همدان قهرمان پینگ پنگ بانوان معلول

(28 آذر 1388، ش2787، ص50)

- 5 بهمن، آغاز لیگ والیبال نشسته بانوان

(3 بهمن 1388، ش2791، ص59)

- زنجان میزبان بانوان والیبالیست جانباز و معلول

(10 بهمن 1388، ش2792، ص55)

- کاروان گلبال ایران عازم مالزی شد

(15 اسفند 1388، ش2796، ص5)

(3 اردیبهشت 1390، ش2849، ص43)

- زهرا نعمتی در ریکرو بانوان 2 رکورد جهان را شکست

(25 تیر 1390، ش2861، ص11)

(7 مرداد 1391، ش2910، ص42)

- با تمام وجود مبارزه می کنیم

(21 مرداد 1391، ش2912، ص58)

- رقیه الله کرمی، سرمربی تیم ملی تیراندازی بانوان: اردوها نباید قطع و وصل شود!

(28 مرداد 1381، ش2913، ص30)

- زهرا نعمتی اولین بانوی طلایی کاروان ایران

(18 شهریور 1391، ش2916، ص56)

- رئیس جمهور به زهرا نعمتی هدیه ازدواج داد

(15 مهر 1391، ش2920، ص11)

- زهرا نعمتی: اصلاً توجه نداشتم که رقبای اصلی من چه کسانی هستند

(15 مهر 1391، ش2920، ص42)

- پای صحبت کمانداری که معلولیت را احساس نمی کند، زهرا نعمتی: از کمربند مشکی تکواندو به مدال طلای پارالمپیک رسیدم

(29 مهر 1391، ش2922، ص32)

- نشست هماهنگی لیگ تیراندازی سال 91 بانوان و آقایان

(2 دی 1391، ش2930، ص43)

- آغاز اردوی والیبال نشسته بانوان

(14 بهمن 1391، ش2936، ص54)

ص: 270

- زهرا نعمتی بانوی کماندار طلایی پارالمپیک: سعی می کنم جایگاه ایران را حفظ کنم

(12 اسفند 1391، ش2940، ص26)

- جدال 80 راکت به دست تماشایی بود

(12 اسفند 1391، ش2940، ص26)

- یک طلا و یک برنز برای کمانداران ایران

(18 آبان 1392، ش2972، ص18)

- مدال آوری زوج قهرمان

(25 آبان 1392، ش2973، ص53)

- اولین نشست بانوان آسیایی در تهران

(2 آذر 1392، ش2974، ص58)

- اولین نشست کمیته زنان APC در تهران

(16 آذر 1392، ش2976، ص 57-62)

- زهرا نعمتی چشم انتظار است

(23 آذر 1392، ش2977)

- شنای بانوان دارای معلولیت، قم بر سکوی قهرمانی ایستاد

(30 آذر 1392، ش2978، ص63)

- بانوی کماندار ایرانی در جمع 50 چهره تأثیرگذار ورزشی جهان

(7 دی 1392، ش2979، ص4)

- مسابقات انتخابی والیبال نشسته پارا آسیایی در تهران

(28 دی 1392، ش2982، ص4)

- لیگ برتر والیبال نشسته بانوان: ثامن الحجج سبزوار به عنوان قهرمان لیگ یازدهم شناخته شد

(26 بهمن 1392، ش2986، ص34)

ص: 272

- هیئت زنجان: قهرمان دومین دوره مسابقات باشگاهی بسکتبال با ویلچر بانوان

(10 اسفند 1392، ش2987، ص62)

- با دعوت 15 ورزشکار: اردوی تدارکاتی انتخابی تیم ملی والیبال نشسته بانوان برپا شد

(17 اسفند 1392، ش2988، ص35)

ص: 273

(28 شهریور 1371، ش1046)

- در 7 رشته ورزشی، بیش از 460 رکورد جدید جهانی و پارالمپیکی بر پا شد

(4 مهر 1371، ش1047)

- برپایی جشنواره ای ورزشی برای دختران کم توان ذهنی

(28 آذر 1371، ش1059)

- جشنواره فرهنگی ورزشی دختران کم توان ذهنی، موقعیتی مناسب برای تقویت این قشر عزیز

(5 دی 1371، ش1060)

(18 آذر 1374، ش1198)

- سومین جشنواره فرهنگی ورزشی بسیج بانوان

(18 آذر 1374، ش1198)

- تیراندازان معلول در راه مسابقات تدارکاتی پارالمپیک

(17 اردیبهشت 79، ش1404)

- تیراندازان معلول در اردوی آمادگی پارالمپیک سیدنی

(25 تیر 1379، ش1412)

- بازگشت بانوان نابینا از مسابقات بین المللی شطرنج

(8 مرداد 1379، ش1414)

- تیم ملی دومیدانی بانوان معلول برای مسابقات پارالمپیک سیدنی آماده می شود

(15 مرداد 1379، ش1415)

- 27 مهرماه آغاز افتخار آفرینی ورزشکاران جانباز و معلول در پارالمپیک 2000

(23 مهر 1379، ش1425)

- بانوان معلول ایران در پارالمپیک سیدنی

(23 مهر 1379، ش1425)

- نخستین مدال بانوان ایران در پارالمپیک سیدنی

(7 آبان 1379، ش1427)

- برنامه های ورزشی بانوان نابینا

(7 آبان 1379، ش1427)

- معلولین در مسابقه تنیس روی میز شرکت کردند

ص: 280

(29 بهمن 1379، ش1443)

- مسابقه ویلچررانی معلولین

(29 بهمن 1379، ش1443)

- دختران کم توان ذهنی در ورزشگاه آزادی دویدند

(3 آذر 1380، ش1478)

- بانوان معلول به پارالمپیک آتن می روند

(27 بهمن 1380، ش1490)

- 6 مدال دستاورد تیم اعزامی (تیم ملی تیراندازی جانبازان و معلولان)

(5 مرداد 1381، ش1509)

- کلاس داوری گلبال

(2 خرداد 1383، ش1597)

- سی ام تیرماه آغاز نخستین جشنواره فرهنگی، ورزشی بانوان جانباز

(27 تیر 1383، ش1605)

- تیم ملی تیراندازی معلولین بانوان در راه چک

(27 تیر 1383، ش1605)

- فاطمه منتظری: مادر با ارزش ترین گنج است

(17 مرداد 1383، ش1608)

- اولین جشنواره فرهنگی ورزشی بانوان جانباز، تحول در زندگی ورزشی 280 ورزشکار

(31 مرداد 1383، ش1610)

(15 مرداد 1384، ش1655)

- چهارمین مرحله مسابقات تیر و کمان آزاد جانبازان و معلولین برگزار شد

(8 بهمن 84، ش1680)

(19 آبان 1386، ش1760)

- درخشش بانوان زنجان و خراسان رضوی در جشنواره بسکتبال با ویلچر

(6 مهر 88، ش1845)

- نایب رئیس انجمن بسکتبال با ویلچر بانوان: هیچ وقت برای برنامه ریزی روی معلولان دیر نیست

(6 مهر 1388، ش1845)

- آغاز اردوی آمادگی بانوان تیرانداز جانباز و معلول

(13 مهر 1388، ش1846)

- آمادگی بانوان ملی پوش جانباز و معلول

(20 مهر 1388، ش1847)

- ورزش بانوان معلول در گذر زمان

(4 آبان 1388، ش1849)

- حضور قدرتمند بانوان در مسابقات جهانی آیواز هندوستان

(4 آبان 1388، ش1849)

- مسابقات جهانی هند: دعوت 14 ورزشکار به اردوی تیم ملی والیبال نشسته

(4 آبان 1388، ش1849)

- حضور تنیس روی میز معلولان در رقابت های آسیا، اقیانوسیه، اردن

(4 آبان 1388، ش1849)

- تنیس روی میز بانوان ایران در میان بهترین ها دوم شد

ص: 287

(11 آبان 1388، ش1850)

- اردوی آمادگی تیم ملی تیر و کمان جانبازان و معلولان، ویژه رقابت های جهانی آیواز

(11 آبان 88، ش1850)

- بانوان معلول تهرانی قهرمان رقابت های کشوری بوچیا

(30 آذر 1388، ش1857)

- جانبازان و معلولین در سالی که گذشت

(17 اسفند 1388، ش1867)

(14 تیر 1389، ش1880)

- توکلی: در گوانگجو دوم می شویم

(4 مرداد 1389، ش1883)

- خسروی وفا: هر رشته ورزشی برای فعالیت قهرمانی بانوان مناسب نیست

(5 مهر 1389، ش1891)

- 34 بانوی جانباز و معلول و نابینا در گوانگجو به میدان می روند

(10 آبان 1389، ش1896)

- 50 درصد تیم بانوان را نفرات جدید تشکیل می دهد

(17 آبان 1389، ش1897)

- آشنایی با اعضای کاروان محرم شرکت کننده در مسابقات پاراآسیایی گوانگجو 2010

(15 آذر 1389، ش1901)

- مدال های نقره و برنز پرتاب وزنه بانوان به ایران رسید

(29 آذر 1389، ش1903)

- تیم گلبال بانوان ایران به مدال برنز دست یافت

(29 آذر 1389، ش1903)

- تیم والیبال نشسته بانوان به مدال برنز دست یافت

(29 آذر 1389، ش1903)

ص: 289

- در اولین پارالمپیک آسیایی: زنان معلول ایران 14 مدال گرفتند

(6 دی 1389، ش1904)

- بانوان ورزشکار معلول ایرانی با حجاب اسلامی و توانمندی در آسیا مورد احترام هستند

(13 دی 1389، ش1905)

- بانوی طلایی نخستین دوره رقابت های پاراآسیایی: رسانه ها فقط به فوتبال توجه می کنند

(20 دی 1389، ش1906)

- لیگ والیبال نشسته بانوان کشور به پایان رسید

(2 اسفند 1389، ش1912)

ورزش بانوان مشخص گردیده

(17 مرداد 1390، ش1931)

- تقدیر از جانبازان و ایثارگران موفق در عرصه ورزش

(17 مرداد 1390، ش1931)

- در تهران برگزار می شود: دومین مرحله اردوی آمادگی تیم ملی جانبازان و معلولین

(21 شهریور 1390، ش1935)

- دکتر مشرف جوادی: با رویکرد المپیاد ورزشی پنجمین دوره مسابقات قهرمانی کشور بانوان جانباز و معلول برگزار می شود

(18 مهر 1390، ش1939)

- نتایج نهایی المپیاد ورزشی بانوان جانباز و معلول

(16 آبان 1390، ش1943)

- زهرا نعمتی: ترجیح دادم در عضویت تیم معلولان باشم

(22 خرداد 1391، ش1968)

- رقابت های بین المللی دوومیدانی معلولین آلمان: پایان کار ملی پوشان جانباز و معلول ایرانی با کسب 16 مدال رنگارنگ

(5 تیر 1391، ش1970)

- رقابت های جهانی تیر و کمان چک: زهرا نعمتی طلایی شد، کسب 2 نشان تیمی برای کمانداران

(26 تیر 1391، ش1973)

- گزارشی از تمرین تیم تیراندازی بانوان اعزامی به پارالمپیک لندن: تلاش، سکوت و تمرکز

(26 تیر 1391، ش1973)

- بازگشت ملی پوشان تیر و کمان معلولین کشورمان از رقابت های چک

(26 تیر 1391، ش1973)

- پریسا بهزادی: حریفان را دست کم نمی گیریم

(9 مرداد 1391، ش1975)

- از رقیبان چیزی کم نداریم

(16 مرداد 1391، ش1976)

- با کاروان پارالمپیک، از «رُم» تا «لندن»

(6 شهریور 1391، ش1978)

ص: 292

- زهرا نعمتی در مسابقات تیر و کمان طلا گرفت

(20 شهریور 1391، ش1979)

- موفقیت تیم ریکرو بانوان ایران

(20 شهریور 1391، ش1979)

- زهرا نعمتی تاریخ ساز شد: نخستین طلای پارالمپیک زنان ایران

(20 شهریور 1391، ش1979)

- عروس طلایی، داماد حنایی

(17 مهر 1391، ش1983)

- کسب مدال برنز

(17 مهر 1391، ش1983)

- قهرمان بالقوه

(17 مهر 1391، ش1983)

- دومین لیگ شنا بانوان جانباز و معلول به کار خود پایان داد

(20 آذر 1391، ش1991)

- برگزاری دهمین دوره لیگ والیبال نشسته بانوان

(20 آذر 1391، ش1991)

- ششمین دوره مسابقات باشگاهی تنیس روی میز بانوان پایان یافت

(20 آذر 1391، ش1991)

ص: 293

- دهمین دوره لیگ والیبال نشسته بانوان به کار خود پایان داد

(27 آذر 1391، ش1992)

- برگزاری اردوی تدارکاتی انتخابی تیم ملی بوچیا جوانان (بانوان)

(23 دی 1391، ش2000)

- گفتگو: شور زندگی

21( اسفند1391، ش2004)

- گپی خودمانی با پر افتخارترین ورزشکار بانوی ایرانی: هیچ وقت حسرت گذشته را نخورده ام

(16 دی 1392، ش2040)

- پایان والیبال نشسته بانوان

(28 بهمن 1392، ش2046)

- رخشانی نامزد نشان رسمی بین المللی روز زن

(28 بهمن 1392، ش2046)

- اصفهان میزبان مرحله برگشت تنیس روی میز بانوان

(28 بهمن 1392، ش2046)

- زنجان فاتح بسکتبال با ویلچر بانوان

(12 اسفند 1392، ش2048)

- زهرا نعمتی قهرمان پارالمپیک لندن 2012

(19 اسفند 1392، ش2049)

ص: 295

1379

نیره عاکف

تیراندازی،

سیدنی - استرالیا

1 برنز

خراسان

1380

نیره عاکف

تیراندازی -

دانمارک

1 برنز

خراسان

1381

فاطمه منتظری

دوومیدانی -

فرانسه

1 برنز

تهران

1381

نیره عاکف

تیراندازی -

کره جنوبی

1 نقره

خراسان

1382

مهین احمدی

تنیس روی میز -

اردن

1 نقره

تهران

1382

رقیه روشن

تنیس روی میز -

اردن

1 نقره

تهران

1382

فروغ بختیاری

تنیس روی میز -

اردن

1 نقره

خوزستان

1382

زهرا زارع

تنیس روی میز -

اردن

2 برنز

فارس

1382

اعظم مهدی زاده

تنیس روی میز -

اردن

1 برنز

تهران

1382

نرگس خزائی

تنیس روی میز -

اردن

1 برنز

خراسان

1383

اعظم خدایاری

دوومیدانی -

آتن - یونان

1 برنز

زنجان

1384

فروغ بختیاری

تنیس روی میز -

تهران

2 طلا

خوزستان

1384

نسرین فرهادی

تنیس روی میز -

تهران

2 طلا

چهارمحال و بختیاری

1384

سمیه مصطفوی

تنیس روی میز -

تهران

1 طلا، 1 نقره

چهارمحال و بختیاری

1384

شیرین اسماعیل

پور

تنیس روی میز -

تهران

1 طلا

تهران

1384

نرگس خزایی

تنیس روی میز -

تهران

1 طلا

خراسان

1384

نرگس حمیدی

تنیس روی میز -

تهران

1 نقره، 1برنز

همدان

1384

رقیه روشن

تنیس روی میز -

تهران

1 نقره، 1برنز

تهران

1384

اعظم مهدی زاده

تنیس روی میز -

تهران

1 نقره

تهران

1384

خدیجه عزیزی

تنیس روی میز -

تهران

1 نقره

خراسان

1384

مهناز امینی

تنیس روی میز -

تهران

1 نقره

خوزستان

1384

مهین احمدی

تنیس روی میز -

تهران

1 نقره

تهران

1384

راحله صفدری

تنیس روی میز -

تهران

1 برنز

مرکزی

1384

سارا عزیزی

تنیس روی میز -

تهران

1 برنز

تهران

1384

فاطمه معین زاده

تنیس روی میز -

تهران

1 برنز

فارس

1385

اعظم خدایاری

دوومیدانی -

هلند

1 طلا

زنجان

1385

زهرا تقی بیگلو

دوومیدانی -

کوالالامپور - مالزی

1 طلا- 1 برنز

زنجان

ص: 297