ص: 2

بسم الله الرحمن الرحیم

ص: 3

ص: 4

فصل سوم: مدیریت و ساختار اداری 53

همکاری و مشارکت تشکل ها 55

سازمان اداری... 58

پوستر و تندیس..... 59

فصل چهارم: ثبت نام متسابقین.. 63

چگونگی ثبت نام. 65

اسامی و زندگی نامه متسابقین... 67

متن مسابقه. 75

فصل پنجم: شورای علمی و اجرایی.. 81

فهرست اعضاء شورای علمی و اجرایی... 83

جلسه 3 مهرماه 96.. 83

جلسه 18 مهرماه 1396.. 88

جلسه 30 مهرماه 1396.. 89

جلسه 2 آبان ماه 96.. 89

جلسه 4 آبان ماه 96.. 90

جلسات 15 آبان ماه تا 5 دی ماه 96.. 91

جلسه 10 دی ماه 1396.. 91

تصاویر جلسات... 97

فصل ششم: روز مسابقه. 101

آخرین اطلاع رسانی... 103

طرح سؤال.. 104

مراقبین، مدیریت سالن ها و داوران.. 110

تصحیح و نظارت... 110

فصل هفتم: جشن اختتامیه. 115

برنامه ها 117

سخنرانی ها 117

اعلام جوایز و اعطای جوایز. 121

آیین نامه رتبه بندی... 122

اعطای گواهی... 123

تندیس..... 124

بیانیه نهایی... 124

ص: 6

فصل هشتم: همکاری و مشارکت 125

شورای علمی و اجرایی 127

دبیر: 140

کمیته ثبت نام: 140

کمیته تبلیغات: 140

کمیته دعوت و ترویج: 140

مراقبت و اداره جلسه 140

تصحیح و رتبه سنجی 141

کمیته پذیرایی و راهنمایی 141

کمیته جمع آوری اطلاعات و آماده سازی کتاب 141

فصل نهم: بازتاب در رسانه ها 143

اولین مسابقه قرآنی ناشنوایان استان قم برگزار شد 145

استان قم 4 هزار و 500 نفر ناشنوا دارد 146

معلولان نیازمند خدمات فرهنگی و اجتماعی و معنوی هستند 147

اولین دوره مسابقه قرآنی ناشنوایان استان قم برگزار شد 148

برنامههای فرهنگی و قرآنی در بین معلولین افزایش یابد 149

ناشنوایی آیهای از آیات خدا است 150

به همت دفتر مرجع تقلید: اولین مسابقه قرآنی ناشنوایان استان قم برگزار شد 151

کتب فقهی ویژه ناشنوایان تولید شود 152

تصاویر 153

فصل دهم: آمارسنجی شرکت کنندگان 175

تجزیه و تحلیل فرم نظرخواهی 177

نظرسنجی 178

متن فرم همراه با نتایج به دست آمده 179

ص: 7

ص: 8

دهه گذشته هر سال مسابقه قرآن بوده و دو سال است مسابقه بین المللی قرآن برای نابینایان برگزار شده است ولی برای ناشنوایان هیچ اقدامی در زمینه مسابقه قرآن نبوده است. با اینکه چندین سال است، بسیاری از کشورهای اسلامی برای ناشنوایان مسابقه های مختلف فرهنگی و قرآنی برگزار کرده اند.

سازمان بهزیستی در شورای عالی قرآن، بودجه ای به قرآن بریل اختصاص داد و برای ترویج بریل و قرآن به خط بریل تلاش کرده است، اما برای زبان اشاره به ویژه در امور مذهبی و قرآنی اقدام خاصی صورت نگرفته است. برای بررسی جوانب مسابقه ناشنوایان، جلسه با معاونت فرهنگی اداره بهزیستی استان قم، حجت الاسلام آقای اکرامی و آقای عمادی برگزار شد و دفتر فرهنگ معلولین علاقه مند بود این مسابقه با مساعدت آن معاونت برگزار شود ولی به دلیلی که بر ما پوشیده است، بهزیستی خودش را کنار کشید. اما نخبگان ناشنوا و تشکل های ناشنوایی اصرار داشتند این مسابقه برگزار شود؛ تا بالاخره با تلاش های ایثارگرانه خود، نخستین مسابقه قرآنی ناشنوایان را خلق کردند.

در ابتدایی کار، جلسه ای با حجت الاسلام و المسلمین حاج سید جواد شهرستانی برگزار شد و ایشان دستور فرمودند شورایی از صاحب نظران و خبرگان این رشته تشکیل گردد و از خود ناشنوایان و نخبگان ناشنوا کمک گرفته شود. این شورا تشکیل شد و یک جلسه خدمت ایشان رسیدیم. در این جلسه نکات راهبردی مهمی تذکر دادند.

با کمک تشکل های ناشنوایان به سرعت ناشنوایان علاقه مند به مباحث قرآنی شناسایی شدند و تصمیم های متعدد این شورا پیگیری و بالاخره قرار شد در 27 بهمن مسابقه در قم برگزار گردد.

اما روز مسابقه باران زیبایی از آسمان می ریخت و فضای طربناک بود از این رو این مسابقه «بارش رحمت» نام گرفت.

کتاب حاضر گزارشی از این مسابقه از ابتدا تا انتها است. هدف این است که تجارب و دستاوردهای ناشنوایان از بین نرود و با ثبت و ضبط آنها بتوانیم در دیگر فرصت ها و مسابقات از آنها استفاده کنیم.

محمد نوری

ص: 10

بسم اللّه الرحمن الرحیم

کسانی که به دلیل جنگ یا دلایل مادرزادی یا بر اثر حادثه ای مثل تصادفات جاده ای، بینایی یا شنوایی یا حرکت دست و پا یا قدرت فکری و ذهنی یا سلامت روانی خود را از دست داده اند، آمارشان رو به افزایش است چون زندگی مدرن و جدید علاوه بر اینکه شرایط را بهتر می سازد اما پیامدهایی هم دارد که یکی از آنها تصادفات جاده ای و افزایش معلولیت ها است. حتی بیماری هایی مثل سرطان ها یا دیابت و سکته مغزی و قلبی موجب برخی آسیب های جسمی می شود.

شما آقایان و خانم ها که به سهم خود برای اصلاح امور این افراد گامی بر می دارید و کاری انجام می دهید حتماً مأجور نزد خداوند هستید و اجر شما محفوظ است.

کسانی که ظاهراً سلامت دارند و مدعی اند سالم هستند، گاه بازدهی افراد دارای معلولیت را ندارند و توانمندی افراد سالم نسبت به افراد دارای معلولیت گاه کمتر است. ما که خود را سالم می دانیم نسبت به ناشنوایان، نابینایان بازدهی و ثمرات و نتایج کمتری داریم. بسیاری از این افراد دارای آسیب در گفتار یا در بینایی یا در حرکت دست و پا هستند اما خلاقیت و توانایی های آنها بیشتر از ما است. در موزه امیرالمؤمنین علیه السلام عکس خانمی به نام معصومه است که در سال 93 در جریان همایش عکس و معلولیت همراه پدر و مادرش از لنگرود به قم آمدند چون در آن همایش نفر اول در هنر نقاشی شده بود و من او را دیدم. پا اصلاً نداشت و دستان او هم ناقص است، وزن او حدود 20 کیلوگرم است اما نقاشی های زیبایی دارد که بعضی را به من هدیه داد و در موزه گذاشته ام.

شما هر سال در اخبار پارالمپیک می شنوید که تیم های معلولان ایران یا عراق یا دیگر کشورها مدال های طلا، برنز و نقره دریافت کرده اند. امسال تیم فوتسال نابینایان بسیار زیبا و دیدنی بازی کرد. حتی اگر درصدی بینایی داشته باشند و به اصطلاح کم بینایی شدید داشته باشند، با چشم بند چشمان آنها را می بندند ولی آنها با مهارت توپ و دروازه را تشخیص می دهند نیز خودی را از حریف باید تمییز بدهند. بالاخره کار بسیار سخت و دشوار است ولی امتیاز و رتبه بالا دریافت کردند و مدال طلا گرفتند.

البته پیشرفت های آنان تا حدی مربوط به شما است، با آموزش، توانبخشی و ارائه خدمات به آنان، آنان را آماده می کنید تا خدمت نمایند.

ص: 12

من به شما تبریک می گویم که مشغول برنامه ریزی برای توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه ناشنوایان هستید. چند سال قبل به مدیریت دفتر فرهنگ معلولین گفتم و تأکید کردم که لازم است برای قشرهایی مثل ناشنوایان که برایشان کمتر کار شده، شما بیشتر تلاش کنید و خلأها را جبران نمایید. در سه سال اخیر دیدم برای اینان کارهای فراوانی انجام شده است. یکی از کارها، انجام مسابقات قرآنی و کلاً ترویج قرآن در بین ناشنوایان است. تلاش کنید و سعی نمایید این اقدام را درست و صحیح و مطابق ضوابط انجام دهید.

درست است مدیریت دفتر فرهنگ معلولین و آقای نوری تلاش می کنند ولی شما همگی به نوبه خود فعال و کوشا هستید و هر کس گوشه ای از کارها را بر عهده دارید و مشغول خدمت هستید و شما در کارتان موفق بوده اید. اساساً برکت و موفقیتی که در زندگی تک تک شما هست به خاطر همین فعالیت ها است و به خاطر دعایی است که بدرقه شما است.

نیازها و اقتضائات روز

شما می خواهید فرهنگ معنوی ناشنوایان را توسعه و ارتقا بدهید؛ این هدف بسیار مقدس و ایده آل است. اما برای انجام این کار لازم است از نخبگان و کارشناسان مشورت بگیرید؛ یعنی استبداد در رأی مذموم است و لازم است از خبرگان تبعیت کنیم.

فناوری همواره رو به پیشرفت است. در امور معلولان و ناشنوایان هم تکنولوژی های جدید آمده و می توانید از آنها استفاده کنید. حتماً با مراکز در کشورهای مدرن و مترقی ارتباط داشته باشید. آموزه های مکتب اسلام و تعالیم معصومین علیهم السلام و تشیع را برای آنها بفرستید؛ زیرا هم در قرآن و هم در سیره و سنت معصومین علیهم السلام نکات مترقی فراوان هست. در قرآن کریم هست که حضرت زکریا با زبان اشاره با مخاطبانش ارتباط برقرار می کرد، همین طور درباره حضرت مریم می فرماید او به مردم با اشاره حضرت عیسی را نشان داد و با اشاره به مردم تفهیم کرد که از حضرت عیسی بپرسند.

در حالی که بعضی جوری تبلیغ می کنند که زبان اشاره متعلق به دوره جدید است و غربی ها آن را ایجاد کرده اند در حالی که در قرآن کریم به این زبان اشاره شده است. نیز در احادیث نبوی و علوی و دیگر ائمه هست که در جاهای مختلف از علائم اشاره برای تفهیم مقاصد خود استفاده کرده اند. به دفتر معلولین گفته ام

ص: 13

اینها را به صورت کتاب منتشر کنند. البته تا کنون دفتر چند کتاب در این باره منتشر کرده است ولی کم است و بیشتر باید کار شود.

آقایان در مورد تزریق بودجه و امکانات و تسهیلات گفتند. شما که دستتان در کار است به خوبی می دانید که همه چیز را با پول و امکانات مادی نمی توان به دست آورد، البته پول یکی از عوامل پیشرفت است و اینجانب هم به سهم خودم به همه کمک کرده و می کنم ولی هر کاری می خواهید انجام دهید قبل از شروع طرح آن را بدهید تا ببینیم دیگران شروع کرده اند و به اصطلاح کار موازی است یا نه؟ دفتر فرهنگ معلولین هر کاری می خواهد شروع کند اول مشورت می گیرد و پس از آن طرح نامه تدوین می کند و مراحل بعد را پس از آن انجام می دهد.

ما در جامعه ای زندگی می کنیم که اسلامی است و مشکلات فراوان داریم. در جامعه معلولان تصور کنید هزاران مشکل کوچک و بزرگ هست. از طرف دیگر امکانات و منابع مالی هم محدود است. لذا باید حساب شده گام برداریم و تدبیر و درایت به خرج دهیم. باید طوری عمل کنیم و وظیفه ها و تکالیف خود را به گونه ای عمل کنیم که هم در دنیا و هم در آخرت روسفید باشیم و داوری خداوند درباره ما مثبت باشد.

منت خداوند

روایت مهمی نقل شده که می فرماید من مِنَنِ اللّه علیکم حوائج الخلق الیکم یعنی یکی از منت های خداوند به شما این است که مسئولیت رفع حاجت های مردم را به شما سپرده است. اینکه شما مسئول برنامه ریزی امور قرآنی معلولان و ناشنوایان شده اید منت الهی بر شما است. لطف و تکریم نیست چون رفع حاجت مردم از امور ویژه خداوند و از افعال خاص او است و تفویض آن به دیگر در واقع منت بر آنان است. پس این وظایف - مسئولیت ها، منّتی است که خدا بر سر ما گذاشته است. اما این منت چیست؟ یکبار می گوید من لطف اللّه، یکبار می گوید من نعم اللّه، ولی می فرماید من منن اللّه، چون به جایی رسیده اید که خدا بر سر شما منت می گذارد، که بتوانید قدمی بردارید.

نیاز چیست؟ نیاز فقط مادی نیست، نیاز فقط علمی نیست، نیازها مختلف است. حاجیه خانم کاظمی که واقعاً با این سن و سال خدا خیرشان بدهد، خدا ان شاءاللّه توفیقاتشان را بیشتر قرار بدهد، من خوشحال می شوم که می بینم اینها با یک عشق و علاقه احساس مسئولیت می کنند و یک انگیزه ای دارند، این کم

ص: 14

نیست. اینها بدانید که مسلماً پاداش اخروی دارد و در همین دنیا اثر وضعی دارد. یعنی همین دنیا آثارش را خواهید دید. شما قدمی برمی دارید و کاری انجام می دهید در همین دنیا، تأثیرش را می بینید.

کتابخانه

آقایان درباره ضرورت کتابخانه تخصصی برای ناشنوایان گفتند. اصل کتابخانه خوب و سودمند است. من قبلاً مساعدت کرده ام تا کتابخانه تخصصی معلولین و کتابخانه ناشنوایان در تهران تأسیس شود و به ناشنوایان سرویس بدهد اما نمی دانم به کجا رسیده است. لطف کنند گزارش بدهند تا بررسی شود و برای ادامه کار تدبیر گردد.

یک نکته مهم این است کتابخانه ناشنوایان دو جور قابل تصور است. کتابخانه ای داشته باشیم با کتب ویژه ناشنوایان؛ مثل کتب با زبان اشاره یا کتب مصور. چون اصلی ترین کتب ناشنوایی، کتاب های به زبان اشاره و کتب مصور است. اما در ایران چند عنوان کتاب به زبان اشاره یا مصور داریم، این گونه آثار بسیار اندک است؛ کتاب های مصوری که داریم اغلب برای کودکان تولید شده است. لذا قبل از تأسیس کتابخانه، تألیف کتاب های ناشنوایی اولویت دارد.

نوع دوم کتابخانه ای است که شامل کتب معمولی و مجلات معمولی است. البته شامل دستگاه ها الکترونیکی مورد نیاز ناشنوایان هم باشد. به نظر می رسد اگر کتابخانه های موجود یک بخش را برای ناشنوایان تجهیز کنند بهتر است تا اینکه یک کتابخانه مستقل دایر گردد. البته در شرایط کنونی و بودجه ها جهت داده شود برای کارهای مهم تر و اولویت دارتر و پس از تقویت فرهنگ ناشنوایی، چنین کتابخانه هایی هم می توان دایر کرد.

بهرحال بودجه ها محدود است و باید با برنامه ریزی کارهای مهم تر را انجام داد و نمی توان با یک دست چند هندوانه برداشت. نکته آخر که باید تذکر بدهم این است که باید یاد بگیریم محاسبه شده و دقیق و با حساب و کتاب خرج کنیم. یعنی هر تصمیمی می خواهیم بگیریم و هر کاری می خواهیم انجام دهیم، عاقبت آن را بررسی کنیم، بررسی کنیم این کار چه پیامدهای مثبت در پی دارد و زیان های احتمالی آن را بسنجیم و بعد تصمیم بگیریم. به قول معروف هر کاری صرفه و توجیه ندارد، وارد آن نشویم. در پایان دعا می کنم در کارهایتان برای این قشر زحمت کش و البته مظلوم موفق باشید.

ص: 15

پس از سخنرانی

با اتمام سفارشات و توصیه های سودمند حاج آقا شهرستانی، آقایان رضا محمودی، میثم اخوان، بهزاد اشتری و خانم اقدس کاظمی صحبت کردند و هر کدام نکاتی را مطرح نمودند. خانم کاظمی شعر زیبایی درباره خدمات حضرت آیت اللّه العظمی سیستانی و جناب آقای شهرستانی خواند که بسیار زیبا است.

شعر خانم کاظمی

تصویر

جناب آیت اللّه سیستانی

بگویم

من ز لطفت داستانی

از اینکه مهر بر مردم نمودی

چه

خدمت ها به شهر قم نمودی

چو اینجا شهر من هست و دیارم

سپاس

ویژه ای را از تو دارم

شنیدم که به دور زندگانی

همیشه

حامی مستضعفانی

که باید بر حقیقت ها رسیدن

«شنیدن

کی بُوَد مانند دیدن»

من اینک شاهد کار تو هستم

از این

بابت تو را هم می پرستم

که خدمت می نمایی از دل و جان

به

مردم از عراق و هم ز ایران

تو خود مشهور در کلّ جهانی

زبان

حال هر یک را بدانی

مؤسسه که بنمودی تو بر پا

هزار و

سیصد است در کلّ دنیا

ص: 16

ز تحقیق و ز آموزش، ز فرهنگ

که با

دیگر اثرها شد هماهنگ

به هر جایی کتابخانه ست بر پا

که در

رأسش نهادی نخبگان را

تخصّص، ویژه ی این کار باشد

برای

هر زبان معیار باشد

محقّق را به هر امری نیاز است

کتابخانه

برایش کارساز است

پژوهشگر برایش هست امکان

که

تحقیقی کند درباره آن

مؤسسات فرهنگی ست در قم

که

باشد مورد حاجات مردم

امام علی، دگر اَیتام باشد

که

این هم شیوه ی اسلام باشد

چو بر فرهنگ معلولین نظر هست

عنایت

هم به آنان بیشتر هست

عنایت را به معلولین چو دارید

به

آنان لطف بی حد می نمایید

چو معلولین عموماً ناتوانند

و

قدر این محبّت را بدانند

از این که لطف حق از حدّ بردن است

یقین

دارم ثواب آن فزون است

شما که حامی هر بی پناهی

به

هر سویی کنون داری نگاهی

به هر جایی که بینم رد گشایی

عنایت

را به محرومان نمایی

به قم این مرکز چشمی که برپاست

ز

بهر جمله محرومینی مهیّاست

به نیروگاه، درمانگاه دیگر

برای

مردمان زار و مضطر

یقین دارم که خود مأجور هستی

ز

طوفان حوادث دور هستی

یکی هم مسکن طلّاب دینی ست

که

تنها مسکن اش مدّ نظر نیست

تو چون مولا علی، بهر یتیمان

چه

خدمت ها کنی پیدا و پنهان

تو را دیدم که چون مرد خدایی

عنایت

بر یتیمان می نمایی

چو خود یاری ده هر ناتوانی

از

این رو مرجع ما شیعیانی

فضای موزه را دیدم چه زیباست

شما

را بهترین هدیه ز دنیاست

در این شهری که دارالمؤمنین است

که

هر گوشه پُر از مردان دین است

ص: 17

چنین آیات در قم بی شمار است

ولی

بنگر کدامین مرد کار است

تو تنها شخصیت در شهر هستی

که

پای درد محرومین نشستی

هدف گر خدمت بسیار باشد

نباید

یک نفر بیکار باشد

ز شهرستانی اکنون می کنم یاد

که

این مجموعه را بنموده آباد

از این که نام نیکویش جواد است

که

ایشان مظهر مهر و وداد است

زمانی که من ایشان را بدیدم

به

عمق کار آن حضرت رسیدم

که با اخلاق و رفتار گهربار

نماید

با خلایق نیز دیدار

و با خُلق حَسَن، با هر جماعت

نماید

در ملاقاتش عنایت

به هر مجلس که بنماید فراهم

روابط

را به مردم کرده محکم

از این که در محبّت اوستاد است

و

لطف او به مردم هم زیاد است

بُوَد تأثیر او در کار، بسیار

که

تصویر

باشد بر همه یار و مددکار

بگویم بعد از آن توفیق دیدار

خدا

باشد شما را هم نگه دار

به نام خالق یکتای منّان

دهم

بر گفته های خویش پایان

موّرخ 4 مهر 1396/ 5 محرم 1439

ص: 18

شاخص های جامعه ناشنوایان چگونه است؟ و این جامعه از نظر پیشرفت علمی و فرهنگی چه وضعیتی دارد؟ وضع ناشنوایان چگونه است که کارشناسان مسابقه قرآن را لازم شمرده اند؟

این فصل درصدد است اطلاعات و شناختی از وضعیت جامعه ناشنوایان عرضه کند و قوت ها و ضعف های این جامعه را بشناسد و راه کارهای اصلاح امور این جامعه را بررسی و معرفی کند. سپس نقش و جایگاه قرآن کریم در توان افزایی و اصلاح امور ناشنوایان را بررسی کند.

ص: 20

نیز روایات بسیاری داریم که درباره ناشنوایی و شنوایی است. بعداً بخشی از میراث معصومین علیهم السلام را می آوریم.

قرآن و ناشنوایان رابطه دو سویه دارند، یعنی هم قرآن به آنها پرداخته و هم ناشنوایان در ترویج قرآن بسیار کوشیده اند. در طول تاریخ ناشنوایان بسیار برای فرهنگ قرآن تلاش کرده اند؛ حتی در دوره جدید ناشنوایان مسلمان در کشورهای مختلف اسلامی و حتی غربی در زمینه قرآن فعال هستند. اما ناشنوایان ایران در زمینه قرآن کمتر مورد توجه بوده اند. هر سال برای نابینایان و معلولان حرکتی چند مسابقه قرآنی برگزار می گردد اما حتی یک بار در ایران مسابقه قرآنی برای ناشنوایان برگزار نشده است. با اینکه عربستان سعودی، اردن، ترکیه و دیگر کشورهای سنی سالانه چندین مسابقه برای ناشنوایان برگزار می کنند. اما متأسفانه در ایران و عراق و شیعیان لبنان چنین مسابقاتی ندارند.

همچنین اردن برای اولین بار در سال 2010م تفسیر قرآن به زبان اشاره برای ناشنوایان منتشر کرد اما در ایران هیچ کتابی برای ناشنوایان تا کنون چاپ نشده است. فقط یک کتاب شامل پنجاه ضرب المثل ایرانی و فارسی به زبان اشاره منتشر شده است. غیر از این اثر که چند صفحه آن را جهت آشنایی می آورم هیچ اثری منتشر نشده است.

مشاهده لب خوانی طرف مقابل به مفهوم مورد نظر او پی می برد.

مشکل اساسی در ایران از سال 1374ش این است که وزارت آموزش و پرورش و سازمان استثنایی آموزش و پرورش، آموزش و آموختن زبان اشاره را در ایران تعطیل کرد.

این رخداد عظیم آنچنان در عقب افتادن ناشنوایان تأثیر داشته که هیچ ضربه ای بدتر از آن نمی توان سراغ داشت.

علت تعطیلی در ابتدا نامناسب بودن برخی از اشارات بوده (به ادعای آموزش و پرورش) یعنی می گویند ناشنوایان اشاراتی دارند که موجب وهن و تمسخر و استهزاء مثلاً روحانیت می شود. اما خود نخبگان و رهبران و متفکران ناشنوایان این استدلال را قبول ندارند و می گویند یک مورد هم آموزش و پرورش نمی تواند نشان دهد که ناشنوایان اشارات خلاف عرف یا مخالف ارزش ها یا مخالف شریعت به کار برده اند.

در بررسی هایی که دفتر فرهنگ انجام داد و مصاحبه هایی که گرفتیم به این نتیجه رسیدیم که حرف ناشنوایان درست است و ناشنوایان هیچ اشاره مخالف عرف و شرع و اخلاق ندارند. البته آنان هم مثل مردم عادی بعضاً ممکن است یک روحانی را مسخره کرده باشند ولی عمومیت ندارد.(1)

چند ماه از سال 1374 گذشته بود که آموزش و پرورش اعلام کرد: کارشناسانش به این نتیجه رسیده اند که به جای اشاره، لب خوانی را جایگزین کنند و ناشنوایان باید لب خوانی کنند. البته لب خوانی مورد نظر آموزش و پرورش در واقع نوعی تکلم و گفتار است و صرف حرکت لب ها نیست. به باور آموزش و پرورش اگر ناشنوایان تمرین کنند و تلاش کنند می توانند گفتار ولو ضعیف داشته باشند.

اما متفکران ناشنوایی مثل آقای رضا محمودی، آقای محسن لوح موسوی و آقای سید رضاقلی شهیدی اعتقاد جدی دارند که همانطور که یک نابینا نمی تواند با تمرین و ممارست بینا شود، یک ناشنوا هم با تمرین نمی تواند شنوا و دارای گفتار گردد و بتواند حرف بزند ولو ضعیف؛ مگر نیم درصد آنها که ذاتاً درجه ای از گفتار را دارند. و با عمل پزشکی و توانبخشی یا تمرین این درجه را ارتقا می دهند و گفتار یا شنوایی ضعیف پیدا می کنند.

ص: 23

تعطیل شدن زبان اشاره مثل اینست که آموزش الفبای زبان فارسی برای خردسالان فارسی زبان یا آموزش الفبای عربی برای کودکان عرب زبان، تعطیل شود. این تعطیلی پیامدها و آثار زیان آور فراوان به همراه دارد. اگر الفباء را از کودک بگیری در واقع تمام توان و سرمایه رشد فرهنگی را از آنها گرفته ایم.

به هر حال طی 23 سال اخیر ناشنوایان و متفکران آنها بسیار با وزارت آموزش و پرورش گفت وگو کردند. در شرایطی حتی مبارزه کردند و تلاش بسیار کرده اند که آموزش زبان اشاره را برگردانند اما نتوانستند. چون وزارت آموزش و پرورش و آموزش استثنایی با خشونت رفتار می کرد. حتی دانش آموزانی را که از زبان اشاره استفاده می کردند کتک می زدند. و ناشنوایان هم پناه و پشتوانه نداشتند و همواره شکست خورده اند. مهم تر اینکه می گفتند: زبان اشاره را مخالف ارزش ها است. نتیجه اینکه بسیاری از بزرگان زبان اشاره به خارج از کشور مهاجرت کردند. نیز بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان ناشنوا رفتند. آنهایی هم که ماندند در جلسات خودشان یا در خانه اشاره داشتند ولی در محیط مدرسه نه. اما در سیمای جمهوری اسلامی نوعی اشاره کنترل شده جریان دارد و برای بیان اخبار استفاده می شود.

علاوه بر تعطیلی آموزش زبان اشاره، کمیته توسعه زبان اشاره هم مدت ها تعطیل شد و بعد هم به بهزیستی منتقل گردید و خلاصه مراکز پژوهشی و ترویجی و انتشاراتی زبان اشاره هم ضربه خورد. البته ناگفته نماند، در چند ماه اخیر و کلاً در سال 96 معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی فعالیت هایی در زمینه زبان اشاره آغاز کرده است. ولی گزارشی از کارهایشان هنوز منتشر نکرده اند.

تأثیر همه اینها در فرهنگ مذهبی و فرهنگ قرآنی هم ظاهر شد و ناشنوایان در این زمینه هم رشد قابل توجه نکردند. همه این حوادث با تبعیض علیه آنان هم ترکیب شد. در همه سال های پس از انقلاب نابینایان انواع بودجه های مصوب و امکانات مصوب را داشته اند ولی ناشنوایان هیچ مورد مصوب ندارند. مثلاً نابینایان شورای عالی بریل، بودجه ویژه برای توسعه خط بریل، مؤسسه رودکی جهت تولید محصولات بریل و گویا و چندین نوع از این امکانات ملی را دارند یا معلولان حرکتی توانبخشی و بودجه مصوب برای توانبخشی معلولان حرکتی را دارند ولی ناشنوایان هیچکدام از این موارد را ندارند و از تبعیض های موجود رنج می برند.

ص: 24

محصولات فرهنگی در مدارس باغچه بان تا حداقل دو دهه همچنان ادامه داشت. اما بعداً تولید کتاب و محصولات در عرصه ناشنوایان کاهش یافت. یک دلیل مهم کم کاری در عرصه ناشنوایی، مضاعف بودن هزینه های تولید محصولات ناشنوایی است.

برای مثال سال 93 تصمیم گرفتیم احکام نماز را به زبان اشاره آماده و منتشر کنیم پس از بررسی ها به این نتیجه رسیدیم حداقل 60 میلیون تومان هزینه نیاز دارد و از توان این دفتر بیرون است. با معاونت فرهنگی بهزیستی صحبت شد اول گفتند خودمان تولید می کنیم ولی آنها هم منصرف شدند.

البته با روش های مدرن کامپیوتری می توان ارزان تر تولید کرد و کارهایی را در دستور داریم بلکه بتوانیم هر سال حداقل 5 اثر مورد نیاز را به زبان اشاره یا حداقل مصور تألیف و منتشر کنیم.

توضیح اینکه بعضی مؤسسات که متوجه شده اند نمی توانند آثار را به زبان اشاره تولید کنند، به کتاب مصور رو آورده اند مثلاً عکس حرکات سجود را در کنار احکام سجده می گذارند.

علت دوم و مهم تر در مورد فقدان محصولات ناشنوایی، اشارات است. اشارات مثل کلمات و واژه ها است اگر در یک موضوع کلمه نداشته باشیم، نوشتن و تولید متن هم ممکن نیست.

متأسفانه اشارات ناشنوایان ایران اولاً اندک است و در بسیاری از موضوعات اشاره، وجود ندارد یا ثبت نشده است.

دوم اینکه اشارات ایرانی چون ضبط و ثبت و بعداً نقد و تنقیح نشده، در مورد استفاده از آنها تهافت و تضاد هست و هر گروه دیدگاه خاص خود را دارد. علت این اختلافات فقدان بحث و گفت وگو است.

اشارات اختصاص داد. هم اکنون درصدد جمع آوری اطلاعات اشارات هستیم. از نظرات و طرح های کارشناسان هم استقبال می کنیم.

2- قبلاً گفتم کتب ناشنوایان سه گروه دارد: به زبان اشاره؛ مصور و کتب معمولی ولی بازنویسی شده. حداقل کاری که می توان برای آنها انجام داد، تألیف و بازنویسی و نشر کتاب هایی روان، بدون تعقیدات لفظی و معنوی است.

دفتر فرهنگ تولید این گونه آثار را در اولویت دارد چون هزینه و امکانات کمتر نیاز دارد. از طرف دیگر کتاب های معمولی مقدم بر کتب دیگر است. چون اگر بخواهیم یک اثر را به زبان اشاره ترجمه کنیم ابتدا باید متن آن را بر اساس نیازها و اقتضائات ذهنی ناشنوایان بازنویسی کنیم و بعد به اشاره ترجمه نماییم. لذا بازنویسی مقدم بر امور دیگر است.

3- اقدامات مهم و ضروری دیگر که این دفتر در مورد ناشنوایان به انجام رسانده، فرهنگ سازی است. بعضی زبان اشاره را غربی و خواهان حذف آن هستند و بعضی آن را یک ضرورت می دانند؛ گروهی آن را یک زبان، و گروه دیگر یک نوع تکلم و روشی برای ارتباط می دانند و اختلافات بسیار درباره ماهیت زبان اشاره وجود دارد.

دفتر فرهنگ با انجام تحقیق متوجه شد که زبان اشاره در قرآن آمده و مورد تأیید قرآن کریم است. حضرت زکریا بر اساس قرآن سه روز به زبان اشاره با مردم ارتباط داشت در هنگامی که پیامبر بود؛ حضرت مریم با اشاره به مردم گفت بروند و با عیسی سخن بگویند. نیز در قرآن زبان اشاره را رحمت دانسته است. نیز بر اساس سیره پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم و ائمه علیهم السلام آنان از زبان اشاره استفاده می کردند. و چند روایات درباره زبان اشاره آمده است.

یک جلد کتاب به نام زبان اشاره در قرآن و روایات تولید و آماده شده و در ماه های آینده منتشر خواهد شد. پنج جلد کتاب دیگر هم آماده شده و در مراحل ویراستاری است و به زبان اشاره در ایران و جهان می پردازد.

این مجموعه آثار برای اولین بار در ایران منتشر می شود و برای اولین بار است که می گوییم یک پیامبر با اشاره سخن گفته است و مثلاً حضرت رضا علیه السلام با اشاره فلان مطلب را بیان کرده است.

4- چهارمین اقدام این دفتر تألیف و نشر آثاری درباره ناشنوایان فرهیخته مثل سید رضاقلی شهیدی و درباره کسانی است که در حوزه ناشنوایی و زبان اشاره کار کرده اند مثل فاطمه آقامحمد.

تا کنون 20 عنوان از این گونه آثار تألیف کرده ایم و چند عنوان آنها منتشر شده است.

ص: 27

5- پنجمین دسته از کارهای این دفتر نشر کتب احکام ناشنوایی و دیگر آثار مورد نیاز در موضوعات شرعی است.

6- اختصاص بخشی از بانک اطلاعات به ناشنوایان و معرفی ناشنوایان فرهیخته به جهان اقدام دیگر است.

7- برگزاری نشست ها و جلسات با کارشناسان و درباره موضوعات ناشنوایی به ویژه درباره زبان اشاره، وضعیت فرهنگ ناشنوایان ایران و غیره. این نشست ها در جاهای مختلف از جمله در مجتمع ناشران قم برگزار شده است.

همانطور که آقای رضا محمودی در جلسه ملاقات با جناب آقای شهرستانی گفت و نیز آقای رفعتی تأکید کرد: دفتر فرهنگ معلولین بی سر و صدا در زمینه فرهنگ ناشنوایی مهم ترین اقدامات را انجام داده است. در حالی که همواره با تحقیرها و تضعیف های دیگران هم مواجه بوده است و کسی به نیروهای این دفتر حداقل نگفته دست شما درد نکند.

مشکل اصلی در فرهنگ و جامعه ناشنوایی، کمبود محصولات مثل کتاب و نشریه از یک طرف و فقدان مراکز فعال در پژوهش و تحقیق برای موضوعات ناشنوایی است. تا وقتی کمبودهای ناشنوایان مرتفع نشود نمی توان امیدوار بود که انواع مشکلات این جامعه رفع شود.

تعمیم داد. همچنین قرآن درباره ناشنوایان و ناشنوایی دیدگاه های خاص هم دارد.

آیات فراوانی از قرآن کریم، به مقوله های مربوط به شنیدن و گفتن یا فقدان آنها پرداخته اند و ذیل واژ گان بُکْمْ (لال)، صَمّ (گنگ)، سَمْعْ (شنیدن)، اُذُن (گوش)، فَم (دهان)، لِسان (زبان)، کلام و تَکّلُم (سخن و سخن گفتن)، نُطق (گفتن) و مشتقات فعلی، اسمی و ترکیب آنها مطالبی آمده است. و ابعاد شنوایی، گفتار، مسائل شنونده و گوینده یا گنک (کر و لال) تحلیل شده است.

آمار کاربردهای این اصطلاحات در قرآن قابل توجه است. برخی از نکات آماری در این زمینه این گونه است: صُم و بُکْم در کنار هم و با عطف به هم، پنج بار استعمال شده است؛ نیز بکم به صورت اَبْکَم یک بار آمده است(نحل، آیه 76)؛ صَمّ (لال) با مشتقاتش، پانزده بار به کار رفته است. واژه اخرس و خَرِس که در فرهنگ عمومی عرب کاربرد دارد، در قرآن نیامده است.

مفاهیم و کاربرد واژگان: اصطلاحات ویژه ناشنوایی که در قرآن به کار رفته، همگی به یک معنا و دارای بار مفهومی یکسان نیست. در برخی آیات، همان معانی متداول در عرف مردم منظور شده است؛ برای نمونه، آیه 78 سوره نحل تصریح می کند که انسان هنگام تولد از مادر چیزی نمی داند و با کمک گوش، چشم و قلب، آگاهی کسب می کند. سمع در این آیه به معنای شنیدن واقعی با گوش است. شنیدن و گوش در این آیه، همان معنایی است که در عرف ادیبان و عموم مردم به کار رفته است.

واژه های مربوط به شنوایی و ناشنوایی غیر از استعمال در معنای شنیدن صوت و سخن با گوش، در معانی دیگری هم به کار رفته است. سَمْع در آیاتی به معنای اطاعت استعمال شده است. سمع در قرآن، کاربردهای بیشتر دارد و ابعاد آن در آیات مختلف بیان شده است.

در فرهنگ فارسی، «حرف شنوی» اصطلاحی است که به معنای اطاعت به کار می رود. چنان که در کلام قصار «حرف شنیدن هنرست، حرف گوش کردن ادب است» همین مفهوم منظور شده است. در فرهنگ انگلیسی هم، گاه deaf (ناشنوا) به جای obstinate (معاند، غیر مطیع، لجوج) به کار می رود.

سمع به معنای درک و فهم نیز به کار رفته است: «سَمِعنا و اَطعنا»، فهمیدیم و اطاعت کردیم (بقره، آیه 285) یا «سمعنا و عصینا»، فهمیدیم و عصیان کردیم (نساء، آیه 46).

وقتی فاعلِ شنیدن خدا باشد، مانند «سَمعَ اللّه قول الذین قالوا»، به معنای

ص: 29

علم خداوند است. «بُکم» در آیه 76 نحل، به معنای لال و در بسیاری از آیات به معنای نگفتن حرف حق و عدم اقرار به حقانیت مطلبی است. از جمله، آیه 18 بقره دارای چنین معنایی است. این گونه افراد در قیامت هم، کرولال اند (اسراء، آیه 97).

ویژگی کسانی که کرولال معنوی نه ظاهری اند، یعنی گوش و شنوایی یا قدرت تکلم دارند ولی در مقابل حق، قلبی شنوا و زبانی ناطق ندارند، در قرآن این گونه بیان شده است: فقدان تعقل (بقره، آیه 171)؛ بودن در ظلمت (انعام، آیه 39)، بدتر از حیوان (انفال، آیه 22)؛ مشمول لعنت خدا (محمد، آیه 23)؛ عدم توجه به آیات خدا (فرقان، آیه 73).

«اُذُن» به معنای گوش و به عنوان ابزار شنوایی در چندین آیه به کار رفته است. مهم آن است که در هیچ کدام از این آیات، ناشنوایی و آسیب مندی گوش مذموم شمرده نشده، بلکه کسانی که به رغم داشتن گوش ظاهر، سخن حق را نمی پذیرند، مورد مذمت قرار می گیرند: چرا که گویی نمی شنوند (برای نمونه آیات 179 و 195 اعراف). از این آیات می توان برداشت کرد که ناشنوایان اگر شنونده حق و مطیع ارزشهای قرآنی باشند، مقبول درگاه خداوندند.

همین نکته نیز از آیاتِ اَفْواه (جمع فم: دهان) به عنوان ابزار گویایی برداشت می شود. در آیه ای آمده است: فقط با دهان اظهار رضایت نسبت به شما می کنند، در حالی که قلوب آنها ابا دارد. اینان فاسق اند (توبه، آیه 8).

نگاه قرآن به ناتوانیهای انسانی متفاوت از تحلیلهای بشری است؛ زیرا در تحلیلهای عادی، فقدان قدرت شنوایی نوعی ناتوانی به شمار می رود، ولی قرآن اینها را مهم و اساسی ندانسته و حق شنوی را ارزش، و اجتناب از پذیرش حق را نقص و ناتوانی دانسته است.

از نظر قرآن، شرط و زمینه شنوایی، عقل و خردورزی (یونس، آیه 10؛ انفال، آیه 22) و تقوا (مائده، آیه 108) است. کسانی که این ویژگی را نداشته باشند، هر چند دارای گوش ظاهری و قدرت شنیدن باشند، ولی در واقع نمی توانند شنوایی از سخن حق داشته باشند. خود قرآن یادآور سوء برداشت عده ای بین شنوایی ظاهری و باطنی شده است و کسی را که می گوید «سخنان پیامبر(ص) را شنیدم» متوجه خطای خود کرده و به او تذکر می دهد که تو سخن ایشان را نشنیده ای (انفال، آیه 21). از سوی دیگر کسانی که قدرت و استعداد شنیدن را ندارند، در قرآن به نامهای متفاوت معرفی شده اند: مستکبران، که به دلیل خود بزرگ بینی و

ص: 30

عدم توجه به آیات الاهی، فاقد شنوایی اند (لقمان، آیه 7؛ جاثیه، آیه 8)؛ تکذیب کنندگان آیات خداوند را «صم بکم» دانسته است (انعام، آیه 39)؛ منافقان به کرولال ملقب شده اند (بقره، آیه 18)؛ کافران با اینکه ظاهراً صداهایی را می شنوند ولی کرو لال اند (بقره، آیه 171). غیر از چهار قشر مزبور دو دسته لعنت شدگان (دورافتادگان از نعمتها) و غافلان نیز متصف به ناشنوایی و لال بودن شده اند (محمد، آیه 23؛ اعراف، آیه 179). تیپ شناسی ناشنوایان از نگاه قرآن با قشربندیهای متداول در جامعه شناسی ناشنوایی متفاوت است؛ زیرا قرآن فقط این شش گروه اجتماعی را بی بهره از شنوایی و گویایی واقعی معرفی می کند.

قرآن به روش یافتن شنوایی هم اشاره کرده است. در آیه ای توجه به آیات طبیعی و شگفتیهای موجود در حیات انسانی را راهی برای شنوا شدن می دا ند (روم، آیه 23). در آیه دیگری سیر و سیاحت در زمین، و خردورزی در عجایب خلقت را به عنوان زمینه شنوایی مطرح می کند (حج، آیه 46). انسان با گذشتن از این راه و طی این مراحل می تواند هدایت واقعی را پذیرا گردد و دعوت انبیا را بپذیرد. ورود به این مرحله را نیز رهایی از مردگی و وارد شدن به حیات ارزیابی کرده است. (نمل، آیه 80؛ روم، آیه 53؛ فاطر، آیه 22؛ انبیا، آیه 45).

بالاخره در جامعه شناسی قرآنی برتری مردم از یکدیگر به سلامت جسمانی نیست، بلکه معیار، صحت نفسانی است. ناشنوایی خود به خود عیب نیست، بلکه ناشنواییِ حق و عدم اهتمام به ارزشهای معنوی، مذموم است. از این رو، معلولیت حقیقی در نگاه قرآن، لبیک نگفتن به دعوت برای جهاد و عدم همراهی با امت برای مبارزه با کفار دانسته شده است (احزاب، آیات 9 -18)؛

شنوندگان و ناشنوایان: در قرآن، فاعل و مصادیق ناشنوایی یعنی ناشنوایان و گنگان معرفی نشده اند؛ بلکه برخی روایات ذیل آیات مختلف، کسانی را به عنوان مصداق معرفی کرده اند. برای نمونه، مصداق ابکم در آیه 76 سوره نحل را ابوجهل، و در روایت دیگر، هاشم بن عمر بن حارث، به دلیل دشمنی آنها با رسول اکرم(ص) و عناد آنان با آن حضرت دانسته اند، با آنکه به ظاهر، سلامت جسمی داشته اند.

اما کار سمع (شنیدن) را قرآن به چه کسانی نسبت داده است. غیر از خداوند که یکی از اسماء حسنای او «سمیع» است، شیاطین (شعراء، آیات 192-223)، اجنه (جن، آیه 1) و ملایکه هم قدرت شنوایی دارند.

درباره شنوایی خداوند و مجردات دیگر، نظیر ملائکه، در بین متکلمان اختلاف است و با اینکه فرقه هایی خداوند را دارای گوش می دانند، ولی شیعه، سمع در این

ص: 31

آیات را به معنای علم، و سمیع را به معنای علیم تفسیر کرده است.

بعضی مفسران اعتقاد دارند که حضرت موسی(ع) در عین کلیم اللّه بودن در تکلم مشکل داشت. آیه «و احلل عقدة من لسانی»؛ خداوندا، گره از زبانم بگشا (طه، آیه 27) را نیز دلیل بر مشکلات گفتاری موسی(ع) گرفته اند.

حقوق ناشنوایان: مسائل ناشنوایان در چند آیه بیان شده است. ماهیت ناشنوا در سوره نحل، آیه 76 این گونه ترسیم شده است: به دلیل اینکه کرولالها قدرت هر کاری را ندارند و توانا به هر ادراکی نیستند، یا به عبارت دیگر، برخی آگاهیها که از راه گوش منتقل می شود، در ناشنوایان مختل است و نیز، لالها امکان بیان خواسته های خود را ندارند، از این رو، نیاز به مساعدت و تأمین اجتماعی دارند. همین آیه یادآور می شود که از لال به دلیل فقدان برخی تواناییها، نمی توان انتظار چندانی داشت و باید متوجه بود که مأموریتها و سپردن کارها به آنها، سنجیده باشد.

تفسیر قرآن برای ناشنوایان: با پیشرفت های زبان اشاره و گسترش آنها در همه اقشار، امروز ناشنوایان به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و یادگیری و یادآموزی دارند. به همین دلیل نظریه ای که ناشنوایی را معلولیت نمی داند، بلکه طبقه ای از جامعه با ارتباطات متفاوت و ابزارها و روش های متمایز نسبت به دیگر مردم می داند، در حال گسترش است. کتاب های فراوانی در کشورها به زبان اشاره تبدیل شده اند. اخیراً شاهد ابتکار دیگری در عرصه زبان اشاره از کشور اردن بودیم و در خبرها آمد که تفسیر قرآن کریم با زبان اشاره عرضه شده و در اختیار علاقمندان قرار گرفت.

مؤسسه ای دولتی به نام جمعیة المحافظة علی القرآن الکریم (تأسیس در شوال 1411ق/ نیسان 1991م) زیر نظر یکی از اعضای خاندان پادشاهی هاشمی به نام امیر رعد بن زید متصدی اجرای این پروژه را بر عهده داشته است. عنوان این پروژه، تفسیر القرآن الکریم بلغة الاشارة للصّم است. در ابتدای جزوه تبلیغاتی کاتولوگ آن آمده است: «این پروژه برای نخستین بار در تاریخ اسلام تولید شده است».

در جهان اسلام حدود 35 میلیون ناشنوا و کم شنوا، در کشورهای عربی بیش از شش میلیون ناشنوا و در اردن 25 هزار ناشنوا زندگی می کنند. این جمعیت وسیع نیاز به برنامه ریزی آموزشی دارند تا به انسان های پویا و فعال تبدیل شوند.

اگر برنامه ریزی های تربیتی و اجتماعی نباشد، شبکه های شرور و مفسد از اینان

ص: 32

برای اجرای اهدافشان استفاده می کنند و به جای خدمت تبدیل به عناصر فاسد و آسیب زا خواهند شد. از اینرو نیکوکاران جوامع اسلامی با احساس مسئولیت و تخصیص بخشی از اموال خود می توانند به پیشبرد اهداف تربیتی و اجتماعی این قشر کمک نمایند.

جمعیة المحافظة القرآن الکریم با اینکه هر دوره این تفسیر 150 دلار امریکا هزینه داشته ولی با استفاده از بخشش ها و مساعدت های نیکوکاران، آن را رایگان در اختیار ناشنوایان اردن و دیگر مناطق جهان اسلام قرار می دهد. مطابق برخی گزارش ها این پروژه حدود 750 هزار دلار هزینه داشته و چند گروه متخصص در طی پنج سال آن را به اتمام رسانده اند. نخست گروه متخصص در تفسیر و علوم قرآن متن را آماده کرده اند. این متن بر اساس چند تفسیر معتبر از جمله تفسیر المیسر (از علمای سعودی)، تفسیر بیان معانی مفردات الکتاب العزیز، تفسیر طبری، تفسیر نسفی، تفسیر ابن کثیر و تفسیر المنتخب (از علمای الازهر) تألیف شده است. در واقع این اثر مشترک بین قاهره و ریاض یا دو قطب مصر و سعودی است.

در بین منابع هیچ منبع شیعی مشاهده نمی شود، از اینرو استفاده این پروژه برای ناشنوایان شیعی مذهب توصیه نمی شود. البته متخصصان علوم قرآن از مذهب شیعه می توانند با تأمل و دقت از آن بهره گیری کنند. لازم به یادآوری است دفتر فرهنگ معلولین در نامه ای به آقای حسام الحیاری مسئول روابط عمومی این جمعیت، درخواست مشارکت این دفتر در ورژن بعدی و لزوم توجه به تفاسیر گران سنگ شیعی شد.

پس از تهیه متن یک گروه از رابطان که در فرهنگ عربی به آنان مترجم گفته می شود، متن حاضر را به زبان اشاره تبدیل کرده اند. یعنی با استفاده از علائم و حالات دست، صورت، سر، انگشتان و بدن مفاهیم قرآنی را به بینندگان تفهیم می نمایند.

برای این منظور از بهترین رابطان (مترجمان) کشور اردن استفاده شده است. استاد حسین ترکی العورتانی که 25 سال در تلویزیون اردن به زبان اشاره برای ناشنوایان برنامه اجرا می کرده، وظیفه اصلی را بر عهده داشته است و تمامی متن را با زبان اشاره بیان کرده است.

زبان اشاره انواع گوناگون دارد و زبان اشاره به کار رفته در این برنامه بین المللی و قابل فهم برای ناشنوایان در سراسر جهان است.

ص: 33

مرحله سوم تطبیق، کنترل و نظارت است. گروهی خبره در هر دو رشته زبان اشاره و علوم قرآنی پروژه را از ابتدا تا انتها بررسی کرده و اغلاط آن را تذکر داده اند. پس از رفع اشتباهات نسخه نهایی آماده شده است. در مجموع این پروژه در شصت DVD عرضه شده است.

از نظر فنی این حجم برای افراد متخصص و نخبه مناسب است، ولی پیشنهاد دفتر فرهنگ معلولین این است که تفسیری در پنج لوح فشرده برای عموم ناشنوایان به عنوان منتخب تهیه شود.

محمد المجالی قائم مقام جمعیت در مصاحبه ای با روزنامه الدستور اردنی اطلاعات دیگری بیان کرده است. او تجربه اندوزی این جمعیت در عرصه بریل سازی تفسیر قرآن برای نابینایان را مقدمه و پیش درآمد پروژه حاضر دانست و یادآور شد جمعیت این پروژه را با همکاری مؤسسه جهانی افق اجرا کرده است. نیز گفته است قبل از انتشار هر دو پروژه، تفسیر به بریل و به زبان اشاره را برای گروهی از نابینایان و ناشنوایان به صورت کلاس و کارگاه آزمایش کردیم و پس از اینکه پاسخ مساعد و مثبت دریافت شد، دستور پخش آن صادر شد.

پخش این پروژه به سازمان اوقاف اردن سپرده شده است و تاکنون درخواست های فراوانی برای آن به جمعیت و سازمان واصل شده است. با اینکه 24 مهر ماه به بازار عرضه شده؛ اما درخواست ها زیاد بوده است.

علل مختلفی را برای جذابیت آن می توان برشمرد: از جمله DVD به صورت نماهنگ است و شامل تصاویر بسیار زیبا و جذابی از طبیعت و زندگی انسان و غیره می باشد. یعنی به اقتضای مفاد و مفهوم آیه و سوره، تصویر زمینه نمایش داده می شود، نیز به اقتضای مفاد آیات، آهنگ خاصی پخش می گردد. البته هیچ یک از مسئولان این پروژه که تاکنون مصاحبه کرده یا گزارش منتشر کرده اند راجع به ویژگی های این بُعد پروژه سخنی نگفته اند. با اینکه مناسب بود درباره نوع و سطح تخصص و دیگر ویژگی های آهنگ و نماهای زمینه مطالبی گفته می شد. نیز راجع به راهنمایی آیات، مفاهیم، اشخاص و غیره هم اطلاع رسانی می شد. یعنی نمی دانیم آیا قابلیت جستجوی مفاهیم را دارد یا نه؟ اگر دارد با چه برنامه و چه نوعی؟

دفتر فرهنگ معلولین درخواستی برای دریافت این مجموعه ارسال کرده است و امیدواریم با دریافت و مطالعه بتوانیم در گزارش دیگری ابعاد آن را تبیین نماییم.

قابل توجه مسئولین فرهنگی به ویژه سازمان بهزیستی و وزارت فرهنگ و ارشاد

ص: 34

اسلامی، فرهنگ سازی در زمینه معلولان یک ضرورت انکار ناپذیر است. اما صرفاً با شعار نمی توان به این هدف نایل آمد و نیاز به اجرای طرح های مهم دارد.

به ویژه بیوت مراجع عالیقدر شیعه باید به رخدادهای مهمی که در حال وقوع است توجه کنند. در ایران حتّی یک کتاب احکام برای ناشنوایان نداریم. آنان احکام نماز و روزه را چگونه یاد بگیرند؟! مبلّغی که زبان اشاره بداند برای آنها نمی فرستیم، و منابعی که با اشاره به آنها احکام یاد بدهد هم تألیف نشده و نداریم، پس آنان از چه طریقی تکالیف و وظایف شرعی خود را بدانند.

در گزارش ها هست که یک کشیش اسپانیایی چهار قرن قبل مدرسه ای برای آموزش تعالیم مسیحیت به ناشنوایان دایر کرد، به نام پدرو پونسی دلئون. وی در سده شانزدهم میلادی، دِیرش در شهر وایادولید اسپانیا را تبدیل به مدرسه ناشنوایان برای تعلیم آموزه های مسیحیت کرد.

دارالافتای منطقه «عمرانیه» شهر استانبول طی یک اقدام فرهنگی با هدف تبیین آموزه های دینی و تعلیم قرآن کریم به بانوان ناشنوا و کم شنوا کلاس های آموزش قرآن دایر کرده است.

خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا) به نقل از وب سایت سازمان دیانت ترکیه گزارشی از این پروژه و کلاس های آموزش قرآن و مسائل دینی مختص افراد ناشنوا و کم شنوا در 25 اسفند 93 آورده است: این پروژه به همت مرکز آموزش قرآن بانوان «برات» وابسته به دارالافتای منطقه عمرانیه استانبول دایر شد. برپایی این کلاس ها مورد اسقبال عظیم شهروندان قرار گرفت.

«الیاس ییلمازتورک»، مفتی منطقه عمرانیه نیز برای مشاهده عینی از روند کلاس ها از این مرکز قرآنی بازدید کرده است. در این مرکز، بانوان هم به کمک زبان اشاره و هم با تلفظ کلمات، قرآن می خوانند. وی پس از بازدید از این مرکز قرآنی، ضمن قید نکات و ایراد نصایحی برای شرکت کنندگان این کلاس های قرآنی برای آنان آرزوی موفقیت کرد.(1)

زبان اشاره: قرآن کریم در دو آیه به زبان اشاره پرداخته و متذکر شده که کسانی زبان اشاره را به کار برده اند این:

1- قال رب اجعل لی آیةً قال آیتک الّا تکلّم الناس ثلاثة ایامٍ الا رمزاً (سوره آل

ص: 35

عمران آیه 41)

حضرت زکریا عرض کرد پروردگارا نشانه ای برای من قرار ده. گفت: نشانه تو آن است که سه روز فقط با اشاره با مردم ارتباط خواهی داشت.

2- یا اخت هارون ماکان ابوک امرأ سوءٍ و ما کانت اُمّک بغیّاً فاشارت الیه قالوا کیف نکلّم من کان فی المهد صبیاً (سوره مریم آیات 28 و 29)

ای مریم (خواهر هارون) در حالی که نه پدرت مرد بدی بود و نه مادرت زن بدکاره ای؟! مریم به او (عیسی) اشاره کرد؛ اما مردم گفتند چگونه با کودکی که در گاهواره است سخن بگوییم.

هر دو مورد فوق، زبان اشاره توسط شخصیت هایی اجرا شده که متعلق به خاندان عمران (آل عمران) هستند. مورد نخست زکریا با زبان اشاره با مردم ارتباط داشته و در مورد مریم با اشاره به مردم تفهیم نمود که از عیسی بپرسند.

بنابراین به سراغ آل عمران و معرفی خاندان عمران می رویم و آیات مرتبط به این خاندان را از سوره آل عمران و سوره مریم می آوریم. هدف ما این است که زمینه و شرایط خاندان عمران به عنوان کسانی که با زبان اشاره با مردم سخن گفته و ارتباط داشته اند، بشناسیم و ببینیم اینان چه شخصیت ها و دارای چه ویژگی های فردی و اجتماعی بودند؟ و چرا و به چه دلیل از زبان اشاره استفاده کردند؟ و اساساً قرآن چه تعریف و چه تلقی از زبان اشاره دارد؟

مباحث به ترتیب نظم سوره ها و آیات مطرح خواهد شد. لذا سیر مباحث این گونه است:

- سوره آل عمران، آیات 33 تا 60، از تفسیر نمونه، ج2، ص 602 تا 670

- سوره مریم، آیات 7 تا 35، از تفسیر نمونه، ج13، ص 27-77

اما قبل از ورود به آیات و تفسیر آیات، لازم است اطلاعاتی درباره آل عمران ارائه کنیم.

فعالین قرآن و اجتماعی هم دعوت شدند تا از نظریات آنها بهره مند شویم. افراد حاضر در اولین جلسه عبارت بودند از:

محمد نجفی، یداللّه سعدی، رضا محمودی، ناصر خانزاده، میثم اخوان، زهره قاری، اقدس کاظمی، سید محمد عباسی کومله، بهزاد اشتری، سید مرتضی لاجوردی، محمد نوری، علی نوری، محمد مهدی رفعتی، محمد واشقانی.

این جمع در 3 مهرماه 96 به ملاقات حاج آقای شهرستانی رفتند تا آخرین مطالعات انجام شده درباره مسابقه قرآنی را به عرض رسانده و با جمع بندی مطالعات و مذاکرات گذشته، خط مشی نهایی مسابقه را بررسی و تصویب نموده و اقدامات اجرایی مسابقه قرآنی را تسریع کنند.

در این جلسه آقای شهرستانی نکات مهمی بیان کردند و خواستار اهتمام بیشتر به امور ناشنوایان و بهره گیری بهتر از این مسابقه برای حل بیشتر مشکلات فرهنگی ناشنوایان شد. گزارش این جلسه و نیز گزارش جلسه بعدازظهر شورا در فصل دوم آمده است و خلاصه مباحث مطرح شده عبارت است از:

مسابقه قرآنی ناشنوایان به گونه ای برنامه ریزی و اجرا گردد که فرهنگ تلاش و کوشش و رعایت حقوق معلولان در جامعه ناشنوایان گسترش یابد و از مسابقه به عنوان یک راه کار جدید برای رفع مشکلات استفاده شود.

نتیجه گیری

قرآن می تواند مشکلات کنونی جامعه ناشنوایی را برطرف کند، به شرط اینکه ابعاد مکتب قرآنی در عرضه ناشنوایان دقیقاً شناخته شود و به روش صحیح فرهنگ سازی شود.

مسابقه قرآنی ناشنوایان شیوه ای برای توجه دادن به قرآن و جلب نظر نخبگان و کارشناسان امور فرهنگی جامعه است. هدف اینست که از این طریق بیش از گذشته به قرآن مراجعه شود و از این کتاب استمداد گردد؛ بلکه از این طریق راه کارهای صحیح کشف شود و جامعه هدف سامان دهی شود.

ص: 37

ص: 38

در فصل گذشته معلوم شد قرآن و دیگر متون اصلی اسلام از معلولین و ناشنوایان حمایت نموده و طرفدار حیات فرهنگی و اجتماعی آنها هستند. اما در این فصل بیان خواهد شد که هم اکنون به چه روشی می توان احیای حقوق ناشنوایان را اجرایی کرد؟ و چگونه می توان به توسعه فرهنگی و اجتماعی آنان کمک کرد؟

یکی از روش های مهم ایجاد رقابت در جامعه ناشنوایان است. این رقابت ها با برگزاری مسابقه ممکن خواهد شد. از این رو به طرح برگزاری مسابقات قرآنی می پردازیم.

ص: 40

لازم به تذکار است به تاریخ 25 اردیبهشت 96 نامه ای به معاون فرهنگی بهزیستی استان قم ارسال گردید. متن این نامه ذیلاً درج خواهد شد. در این نامه قید شده که طرح نامه و چگونگی اجرای نخستین مسابقه قرآنی ناشنوایان در این دفتر تدوین شده و برای آن معاونت ارسال شده و از ایشان خواهش کردیم تا نظر خود را به ما بدهند. اما آقای اکرامی هیچ گونه همکاری با این مسابقه نداشت، حتی روز برگزاری مسابقه هم بعد از اتمام مسابقه تشریف آورد.

طراحی و تدوین طرح نامه

به منظور سامان دهی به امور این مسابقه مطالعات تفصیلی انجام یافت، نمونه های مشابه بررسی شد و طرح نامه زیر تدوین گردید. معمولاً برای پروژه های

تصویر

ص: 42

مهم، طرح نامه به عنوان نقشه راه و راهنمای مدیران تألیف می گردد. این طرح نامه شامل سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین آقای سید جواد شهرستانی و مطالبی درباره ضرورت، قلمرو و محدوده علمی، هویت متسابقین، مکان و زمان، جوایز همکاران و دیگر موضوعات اینچنین بود. این طرح نامه به صورت کتابچه منتشر شد و در اختیار کارشناسان، مدیران تشکل ها قرار گرفت و خواستار مطالعه و عرضه انتقادهای آنان شدیم. زیرا درصدد بودیم جامعه ناشنوایی و پژوهشگران در مسائل مختلف تفاهم پیدا کنند و خرد و فهم عمومی و جمعی جای شکاف ها و شکاف های موجود را بگیرد. تجربه نشان داد تدوین و نشر این کتابچه مؤثر بوده و موجب رفع اختلافات و مسابقه ای بدون تنش و حاشیه برگزار گردید.

- تشریحی

2- روش تصویری

اجرای این شیوه هم به دو گونه ممکن است:

چاپ عکس و ناشنوا تصویر را با نوشتن معنا می کند.

چاپ عکس و ناشنوا تصویر را با اشاره معنا می کند.

3- به روش اشاره

4- به روش استفاده از رابط

5- به روش لب خوانی

در کشورهای مختلف این پنج شیوه معمول و متداول است. اما در ایران تا کنون مسابقه نبوده و تجربه در این روش ها نداریم.

کشورهایی مثل اردن، ترکیه و عربستان در جهان اسلام در زمینه آموزش قرآن به ناشنوایان سپس انجام مسابقه برای آنان به روش های مختلف پیشتاز هستند.

جمعیة المحافظة علی القرآن الکریم وابسته به خاندان سلطنتی در اردن فعال است و انواع متون برای نانشوایان منتشر کرده است. حتی تفسیر قرآن به نام تفسیر القرآن الکریم بلغة الاشارة للصم را منتشر نمود.(1)

نیز دارالافتاء منطقه عمرانیه استانبول کلاس های آموزش قرآن به شیوه های مختلف برگزار می کند و برای دانش آموزان، مسابقه به شیوه های مختلف برگزار می کند.(2)

اما این مسابقه به شیوه کتبی و تستی برگزار خواهد شد و با برنامه ریزی های آتی، احتمالاً بتوانیم مسابقات ناشنوایی را به شیوه های دیگر برگزار کنیم.

باشند:

1- این مسابقه برای کودکان و نوجوانان نیست و برای این گروه سنی یک مسابقه دیگر به نام «مسابقه قرآنی کودکان و نوجوانان ناشنوا» بعداً اعلام و برگزار خواهد شد. بلکه برای گروه سنی جوانان و میان سالان است.

از این رو حداقل شرایط سنی 13 سال است و شرط حداکثر سن هم ندارد.

2- ناشنوایی یا کم شنوایی شدید متسابق باید احراز شده باشد. برای اثبات این ویژگی از اطلاعات بهزیستی استفاده خواهد شد.و ملاک هایی که در سازمان متعارف است در اینجا هم اجرا می شود.

3- متسابقین باید آگاهی های نسبی از موضوع مسابقه داشته باشند. برای احراز شرایط علمی متسابقین مصاحبه یا پیش مسابقه برگزار خواهد شد.

این ویژگی ها و شرایط در کمیته ای به نام کمیته پذیرش بررسی و پس از ثبت حداکثر آرای اعضاء کمیته در پرونده و در فرم پذیرش هر فرد، او به مسابقه راه می یابد.

مطلب مزبور قبل از برگزاری نوشته شد و بعد از اجرای مسابقه شرکت کنندگان از نظر تیپ شناسی دارای این ویژگی ها بودند:

1- اکثراً افراد با سنین زیر بیست سال بودند.

2- اکثر شرکت کنندگان دانش آموز بودند.

3- با اینکه مسابقه در سطح استان بود اما از روستاهای استان قم کسی نداشتیم و تماماً از شهر قم بودند.

4- همچنین در مجموع 5 نفر از بخش های اطراف آمده بودند و اکثراً از شهر مرکزی یعنی استان قم بودند.

5- تعداد آقایان دو برابر دختران و زنان بود.

برخلاف تلقی اکثر کارشناسان ناشنوایی که این جامعه را از نظر سطح سواد و دانش پایین می دانند، اما افراد برجسته و نخبه با اطلاعات و دانش قرآنی بسیار در این جامعه هستند.

سطح ایده آل و شرایط کنونی می تواند اجرا شود. شرایط و سطح ایده آل شامل رشته های زیر می تواند باشد:

* حفظ قرآن: ناشنوایان مثل دیگر انسان ها می توانند شعر یا قرآن یا هر متن دیگر را به حافظه بسپارند. البته برای بازیابی و ارائه مشکل دارند و مثل افراد عادی نمی توانند بیان کنند. برای حلّ این مشکل هم راه کار وجود دارد و می توان از رابط یا شیوه نگارش و کتابت استفاده کرد.

* هنر و شامل حداقل سه رشته زیر است:

(1) جلدسازی و صحافی

(2) آرایش جلد و حواشی صفحات

(3) خطاطی و خوشنویسی

* زبان اشاره، برگردان قرآن به زبان اشاره و شامل:

(1) برگردان واژه ها

(2) برگردان آیات

* فرهنگی و شامل حداقل سه رشته زیر است:

1) قصص قرآن (یعقوب، شعیب و ایوب)

(2) درباره پنج مفسر مشهور (علامه طباطبایی، طبرسی، سید علی اکبر قرشی، محمدجواد مغنیه، بانوی ایرانی یا خانم امین

(3) درباره چهار تفسیر مشهور (تفسیر نمونه، تفسیر نوین، تفسیر پرتوی از قرآن، الفرقان)

* مفاهیم شامل ده کلید واژه: تقوا، ایمان، ناشنوایی، ایثار، دعا، استغفار، رحمت، رجا، اخلاص و حبّ

* ویژه ناشنوایی؛ این رشته به موضوعات و مباحثی می پردازد که مخصوص و ویژه ناشنوایی است؛ مانند زبان اشاره در قرآن کریم، واژه ها و اصطلاحات قرانی که دلالت بر زبان اشاره می نماید؛ استفاده زبان اشاره توسط انبیاء و مشاهیر.

در سال های آینده مسابقات قرآن در دو سطح عمومی و تخصصی برگزار می شود. افراد متخصص در یکی از رشته های فوق در همان رشته ثبت نام می کنند و سؤالات هر رشته متناسب با آن رشته است.

اما تا سه سال مسابقه قرآنی ناشنوایان عمومی برگزار خواهد شد. یعنی از رشته های مختلف موضوعات ساده و آسان انتخاب و بر اساس آن مسابقه برگزار می گردد.

ص: 46

مسابقه امسال (96) در قم هم به شیوه عمومی برگزار شد. پنجاه سؤال درباره موضوعات مختلف تدوین و به شکل تستی در اختیار متسابقین قرار گرفت. مهم اینست که اکثریت مطلق از این شیوه راضی بودند.

پس از برگزاری سه سال مسابقه در سطح عمومی به سراغ مسابقات تخصصی می رویم.

اما در رشته مفاهیم از متسابق خواسته می شود یک صفحه درباره هر یک از ده کلید واژه بنویسد و در زمان مقرر تحویل دهد.

قابل توجه اینکه در این دوره مسابقه رشته های دیگر مثل بافندگی و قرآن، معرق و قرآن، خاتم کاری و قرآن و هر آنچه غیر از پنج رشته مذکور، در قلمرو نیست.

برای نوع جوایز بستگی به امور متعدد دارد و در زمان خودش تصمیم مطلوب اتخاذ می گردد.

این جوایز پس از امضاء داوران و مدیر مسابقه و تکمیل پرونده در جلسه اختتامیه، اعطاء می گردد.

اما در مسابقات استانی در سه سطح جوایز به 12 نفر تعلق می گیرد. هر سطح شامل 4 نفر است. سطح اول (چهار نفر) هر کدام یک سکه بهار آزادی، سطح دوم شامل چهار نفر و به هر کدام نیم بهار آزادی و سطح سوم شامل چهار نفر و به هر کدام ربع سکه بهار آزادی تعلق می گیرد. اما برای اعطای جوایز آیین نامه ای تدوین شده که به شرح زیر است.

علاوه بر وجوه نقد و سکه طلا، مشوق های دیگر در نظر گرفته شده و در مسابقه 27 بهمن ماه 96 هم همه این موارد اجرا گردید.

1- برای همه شرکت کنندگان گواهی حضور در مسابقه با امضاء ریاست بهزیستی و مدیر دفتر فرهنگ معلولین صادر و اعطا گردید.

2- به همه شرکت کنندگان کتاب مسابقه اعطا گردید.

3- زندگی نامه و توانایی های شرکت کنندگان در کتاب ویژه مسابقه همراه با عکس آنها در سطح بین الملل منتشر می شود تا توانایی های آنان به دنیا معرفی شود.

4- برای هر یک از افرادی که رتبه های بالاتر را کسب کرده اند گواهی به شکل لوح تقدیر اعطا گردید.

5- کسانی که برای این مسابقه زحمت کشیده و همکاری کردند، لوح تقدیر با امضای ریاست بهزیستی و دفتر فرهنگ معلولین صادر و اعطا گردید.

6- به افراد دارای رتبه برتر و سازمان های همکار تندیس اعطا گردید.

مجموعه مشوق هایی که در مسابقه 27 بهمن اجرا شد بالای سی میلیون تومان است. لازم به یادآوری است تمامی مخارج و جوایز این مسابقه توسط جناب حجت الاسلام حاج سید جواد شهرستانی پرداخت گردید.

آحاد مردم ارتباط برقرار کنند و تعلیم و تعلم آنان هم با مشکلاتی مواجه است. به همین دلیل برگزاری مسابقه هم برای آنان مشکل تر است. از این رو تلاش شد از همه تجارب گذشته استفاده شود تا مسابقه ای فاخر برگزار شود.

1- به دستور و پیشنهاد جناب حجت الاسلام والمسلمین سیدجواد شهرستانی، قرار است سه رتبه برای متسابقین تعیین شود: رتبه یک، رتبه دو و رتبه سه.

2- پنجاه سؤال به روش تستی (چهار گزینه ای) از کتاب مورد نظر استخراج شده است.

3- هر سؤال دو نمره و در مجموع یکصد نمره، حدّ پر نمرات است.

4- نمرات 41 تا 60 رتبه سه؛ 61 تا 80 رتبه دو؛ 81 تا 100 رتبه یکم است.

5- برای هر رتبه چهار سکه در نظر گرفته شده است، رتبه یکم سکه کامل بهار آزادی، رتبه دوم نیم سکه بهار آزادی و بالاخره رتبه سوم ربع سکه بهارآزادی را دریافت خواهند کرد.

6- چهار نفر از متسابقین که رتبه یکم را کسب می کنند، چهار عدد سکه کامل بهار آزادی تقدیم خواهد شد. چهار نفر که رتبه دوم را کسب کنند، چهار عدد نیم سکه تقدیم می گردد و چهار نفری که رتبه سوم را کسب کنند، چهار قطعه ربع سکه تقدیم می گردد. مجموع جوایز و 12 سکه ارزشی معادل 12 میلیون تومان دارد.

7- متسابقین نمی توانند از یک رتبه به رتبه بالاتر بروند. مثلاً در رتبه یکم کسی رتبه نیاورده ولی در رتبه دوم 6 نفر رتبه آورده اند، دو نفر از آنان نمی توانند به حساب ورود به رتبه یک، سکه دریافت کنند.

8- اما به صورت نزولی متسابقین می توانند به رتبه های پایین تر منتقل شوند به شرط اینکه در رتبه پایین متسابق نباشد. مثلاً اگر 6 نفر رتبه یک کسب کردند و در رتبه دو کسی نبود یا کمتر بودند از رتبه یک به دو امکان پذیر است.

9- در صورتی که هر رتبه چهار نفر یا بیشتر رتبه آورده باشند امکان جابجایی نیست.

10- در هر رتبه اگر متسابقین از چهار نفر بیشتر شوند، به ترتیب برتری نمرات افراد تعیین می شوند اما اگر در چند نفر نمره یکسان کسب کنند، قرعه کشی خواهد شد.

11- اوراق پس از اتمام مسابقه تصحیح و جوایز اعطاء می شود.

12- در جلسه امتحان هر فردی تقلب نماید و به هر دلیل نظم جلسه را بر هم زند

ص: 50

از جلسه اخراج خواهد شد.

13- مسئولین تشکل ها و افرادی که در یک سال گذشته به هر عنوان در جلسات برنامه ریزی مسابقه شرکت داشته اند، نمی توانند در امتحان شرکت کنند.

14- این مسابقه در دفتر فرهنگ معلولین و با حضور تشکل های معلولین و رؤسا و نمایندگان بهزیستی اجرا می شود.

15- علاوه بر سکه به افراد برتر، به همه متسابقین یک جلد کتاب مسابقه و یک برگ گواهی شرکت در مسابقه با امضاء رئیس اداره کل بهزیستی استان قم و دفتر فرهنگ معلولین اعطاء می گردد.

16- نام و زندگی نامه همه متسابقین در کتاب گزارش مسابقه ثبت می گردد تا به جهان معرفی شوند.

رشته، پرسش به روش مکتوب ولی پاسخ به روش اشاره است.

البته در مسابقات استانی پرسش ها فقط مکتوب است و رسم و زبان اشاره هم نخواهیم داشت.

اما درباره سال های آینده، صریحاً به مسئولین بهزیستی و وزارت فرهنگ و ارشاد اعلام شده که یک تشکل مردمی با امکانات محدود نمی تواند مسابقه برای همه ناشنوایان در همه شهرها را برگزار کند مگر سالانه بودجه کافی داشته باشد. از این رو در سال های آینده اگر نهادهای متکفل امور معلولین و امور فرهنگی جامعه، جلو آمدند و همکاری کردند، مسابقات اجرایی خواهد شد.

مهم ترین دستاورد و تجربه این مسابقه اثبات این نکته بود که اجرای بزرگ ترین پروژه ها با اتحاد و همدلی ممکن است. در این رخداد بزرگ که برای اولین بار اجرا می شد و حتماً مشکلات و موانع بسیاری جلوی راه بود، از طرف دیگر دستگاه های متولی امور معلولین تشخیص داده بودند همکاری نداشته و غایب باشند. از این رو این رخداد بزرگ توسط خود تشکل های معلولیتی و ناشنوایی اجرا گردید. تقریباً نمایندگان همه تشکل ها آمدند و حضور داشتند و با اخلاص و تدبیر امور را مدیریت و نظارت کردند.

در این فصل درصدد هستیم کارآیی مدیریت مسابقه، تقسیم کار بین تشکل ها و نخبگان را گزارش دهیم.

ص: 54

اهداف: این مجتمع دارای خط مشی آموزشی و ترویجی و مهارت افزایی و توانبخشی است و این اهداف است:

1- آموزشی: کلاس های آموزشی بر مبنای استانداردهای فنی و حرفه ای برگزار می شود. در رشته های آموزشی: قرآن، کامپیوتر، معرق، حسابداری، طراحی نقاشی، خیاطی، زبان انگلیسی، خوشنویسی و تئاتر که در جهت رشد فکری و علمی در مخاطبین مذکور می باشد و دستیابی ایشان را به زندگی پویا ممکن می سازد.

2- توانبخشی: با توجه به اهمیت خدمات توانبخشی ویژه معلولین که موجب بهبود وضعیت جسمی این قشر از جامعه می شود، این مجتمع خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی و کار درمانی را ارائه می دهد.

3- مددکاری اجتماعی: شامل مشاوره فردی و خانوادگی و جلسات گروه درمانی که موجب تقویت اعتماد به نفس و خودباوری در توان یابان می گردد.

4- اشتغال زایی: با توجه به اهمیت حضور این افراد در جامعه و نشان دادن قابلیت ها و استعدادهای ایشان، هدف این مجتمع مشارکت کارآموزان در فعالیت های اجتماعی و کارآفرینی می باشد.

فعالیت های گروه همیار بانوان رعد فاطمیه قم:

1- کمک به برپایی بازارچه های خیریه

2- برگزاری مراسم مذهبی

3- کمک به برگزاری مراسم افتتاحیه

4- تدارک و برگزاری مراسم افطاری

5- تهیه برخی از تجهیزات و لوازم مورد نیاز مجتمع اعم از وسایل آموزشی و دارو و درمان کارآموزان مجتمع.

اعضای گروه همیار بانوان رعد فاطمیه قم با فعالیت خود توانسته اند در جهت تکمیل بخش فیزیوتراپی و تهیه صندلی کلاس های درسی اقدامات لازم را به عمل آورده اند.

بخش مددکاری آموزشگاه: مددکار اجتماعی در این مجتمع، مصاحبه پذیرش، مشاوره فردی، بازدید منزل (به صورت سالیانه) مشاوره با خانواده های مددجویان (در صورت لزوم) را انجام می دهد.

ص: 56

همچنین جلسات گروه درمانی به صورت هفتگی با موضوع انواع مهارت های زندگی تشکیل می گردد.

بروشور انواع معلولیت های جسمی- حرکتی به صورت ماهیانه توسط مددکار تنظیم و در اختیار مددجویان و خانواده هایشان قرار می گیرد.

- کانون ناشنوایان قم: هدف این کانون در جهت شناخت توانایی ها و حل مسایل و مشکلات خاص ناشنوایان و استحکام قدرت و توانایی آنها از طریق به کارگیری کلیه امکانات و کمک های مؤثر خود افراد عضو کانون و افراد خارج از آن می باشد.

این کانون در سال 1381 تأسیس و فعالیت خود را آغاز نمود. در این مدت توانسته است منشأ خدمات ارزنده ای برای جامعه ناشنوایان باشد و مسئولیت خود را به در حد توان انجام دهد. کانون در این مدت توانست با اخذ دو مجوز از سازمان بهزیستی کشور و سازمان بهزیستی استان از طریق استانداری استان و سازمان اسناد رسمی کشور با شماره 243 به ثبت رسمی برسد و به طور رسمی و قانونی فعالیت خود را ادامه دهد.

مؤسسه برای تسریع در روند و نیل به این اهداف و سایر برنامه های خود کمیته هایی را دایر نموده که مهم ترین آنها عبارت اند از:

1- کمیته فرهنگی - ورزشی؛ 2- کمیته آموزشی - هنری؛ 3- کمیته روابط عمومی و رسانه ای؛ 4- کمیته رفاهی - تفریحی؛ 5- کمیته امور اجتماعی و مشاوره

- مؤسسه ناشنوایان وفاداران کربلا: مؤسسه وفاداران کربلا استان قم با همکاری کانون و انجمن ناشنوایان هیئت مذهبی یا صاحب الزمان(عج) شکل گرفته و در مجتمع توانبخشی آیت اللّه گلپایگانی مستقر است، از سازمان بهزیستی و سازمان اسناد رسمی مجوز دریافت کرده است.

این مؤسسه به عنوان اولین تشکل غیردولتی ویژه ناشنوایان در ایران تأسیس گردید. این مرکز فعالیت خود را از سال 1385 شروع نمود. در این مدت توانسته است منشأ خدمات ارزنده ای برای جامعه ناشنوایان در ایران گردد که قبل از آن بسیاری از این اهداف غیرقابل ممکن به نظر می رسید. ولی با یاری پروردگار متعال و با همت یاران همیشگی، این نهاد بدون هیچگونه چشم داشتی و تنها به خاطر خدمت به جامعه ناشنوایان، طی این مدت توانسته است، مسئولیت خود را به در

ص: 57

حد توان انجام دهد. در این مرکز حس وظیفه شناسی، خدمت به همنوعان، تلاش عام المنفعه و رضایت حق تعالی موج میزند.

- هیئت مذهبی یا صاحب الزمان(عج) ویژه ناشنوایان قم: هیئت مذهبی ناشنوایان استان قم با همکاری کانون ناشنوایان قم شکل گرفته و با نام هیئت مذهبی یا صاحب الزمان(عج) در حال فعالیت میباشد.

آورده می شود تا متسابقین راحت تر بتوانند عمل نمایند.

گروه نظارتی: چند نفر توسط مدیریت برای نظارت بر حسن اجرای مسابقه، تعیین خواهند شد. اینان موظف اند در همه مسابقات حضور داشته باشند و گزارش مکتوبی از هر مسابقه تدوین و در پرونده آن درج کنند.

آیین نامه ها: حداقل یک ماه قبل از شروع مسابقه، همه آیین نامه ها منتشر و در اختیار متسابقین قرار می گیرد. اگر آنها پرسشی و ابهامی داشته باشند، مدیریت موظف به رفع ابهام و پاسخگویی است.

برگزار کنندگان

برای سال های آتی بررسی شد که چه نهادها و سازمان هایی می توانند همیاری و همکاری داشته باشند. در نهایت این فهرست آماده شد.

- دفتر فرهنگ معلولین

- معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

- دارالقرآن سازمان تبلیغات اسلامی استان قم

- اداره کل آموزش و پرورش استثنایی استان قمچ

- سازمان بهزیستی

- تشکل های مردمی

تصویر

اما پوستر طراحی و منتشر شده به این شکل است:

ص: 60

تندیس قطعه ای است که به دلیل داشتن آرایه ها و زیبایی های هنری ماندگار خواهد شد. معمولاً آنچه از همایش ها در معرض دید عموم باقی می ماند و خاطره رخداد و همایش را زنده نگه می دارد، همین تندیس است.

تصویر

در این مسابقه از یک طرف هزینه ای برای ساخت تندیس نداشتیم و از طرف دیگر این فرصت را نمی خواستیم از دست بدهیم از این رو بسیار کوشش شد که تندیسی داشته باشیم که مطلوب باشد و با شرایط مالی ما هم سازگاری داشته باشد و در نهایت این تندیس ساخته و عرضه شد:

ص: 61

ص: 62

از شروع بحث مسابقه، یکی از دغدغه های عمومی مسئولین مسابقه، ثبت نام بود. اولین بحث این بود که اکثراً می گفتند افراد بسیار معدود مثلاً بین 3 تا 8 نفر از این مسابقه استقبال می کنند و به دلایل مختلف استقبال نمی شود و ثبت نام کننده نداریم.

در مقابل در جلسات بحث می شد که چکار کنیم تا شور مسابقه را بالا ببریم، هیجانات را قلیان و گسترش دهیم مثلاً تبلیغات را زیادتر کنیم. بعضی پیشنهاد می دادند تابلوهای بزرگ در سطح شهر نصب شود. ولی پس از بررسی معلوم شد فقط شهرداری حداقل بیست میلیون تومان دریافت می کند. یعنی کل هزینه مسابقه را برای این اقدام می دادیم.

در یکی از جلسات به یاد این آیه افتادم که ان اللّه یدافع عن الذین آمنوا، خداوند از مؤمنان حمایت می کند و مطرح کردم، اگر ما مؤمن و مخلص باشیم، بقیه کارها درست خواهد شد. از آن تاریخ به بعد به فکر تعداد شرکت کننده و تعداد ثبت نام شونده نبودیم.

مشکل دیگر اینکه طیف وسیعی ثبت نام کرده بودند با سنین مختلف، سطح سواد متنوع ولی اغلب خواهان آسان گیری و تسهیل در سؤالات و در متن مسابقه بودند. از طرف دیگر آبرو و حیثیت مسابقه بسته به این بود که متن جامع و قابل قبول بدهیم.

به رغم همه این مشکلات ثبت نام شروع شد، کسانی مثل آقای عباسی و آقای فرکی خوب کار کردند و کسانی هم اصلاً کار نکردند گویا ته دلشان نمی خواستند این مسابقه پا بگیرد. ولی در نهایت با آبرومندی تمام و بسیار پر جاذبه برگزار گردید.

ص: 64

تصویر

تعدادی از ناشنوایان فرهیخته در حال ثبت نام در مسابقه

ص: 66

افراد حاضر در روز مسابقه

در همه مسابقات، تعداد شرکت کننده از تعداد ثبت نام کننده کمتر است. اما اطلاعات افراد شرکت کننده به شرح زیر است:

طیبه حسن زاده اصفهانی، کم شنوا، او متولد 1358 دارای مدرک کارشناسی آموزش ابتدایی می باشد. وی در آموزش طراحی و مداد رنگی و رنگ روغن، قلاب بافی، طرح فرش، طراحی روی پارچه، آموزش اینترنت پیشرفته، تایپ، فتوشاپ، آموزش مقدماتی خط مهارت دارد. سوابق کاری ایشان این گونه می باشد: حدود 4 سال مسئول کتابخانه بیت النور؛ یک سال مربی نقاشی مدرسه ابتدایی؛ مربی نقاشی در سازمان تبلیغات؛ مربی نقاشی و ورزش در کانون بیت النور؛ یک سال به عنوان مسئول امور آموزشی مدرسه؛ مربی نقاشی مدرسه ملک زاده؛ یک سال مسئول بهداشت در بسیج؛ مربی نقاشی در کانون قائم؛ 4 سال در ترم تابستان مربی خط در کانون بیت النور؛ از سال 90 تا کنون در کانون ناشنوایان مسئول بایگانی قسمت خواهران؛ آموزش مفاهیم و تفسیر قرآن کریم. از جمله افتخارات کسب شده توسط ایشان می توان به این موارد اشاره کرد: مسابقه نقاشی رتبه اول استانی؛ دوره دبیرستان مسابقات نقاشی رتبه اول استانی؛ مسابقه کتابخوانی رتبه اول (مطهری)؛ نقاشی مسابقات فنی و حرفه ای رتبه سوم. همچنین در نمایشگاه نقاشی بین المللی در سال 83-84 و نمایشگاه نقاشی در بهزیستی مسبح سال 91-92 شرکت داشته است.

فاطمه فرکی، ناشنوا، او متولد 1374 دیپلم خیاطی دارد و در رشته های هنری خیاطی، گلدوزی، سرمه دوزی، سرود، تئاتر مهارت دارد. در رشته خیاطی دو سال در مدرسه مقام دوم آورده است. 9 سال سابقه فعالیت در سرود و تئاتر دارد. همچنین به عنوان مربی گروه سرود بوده است. همچنین در جشنواره سرود کشور مقام دوم را کسب کرده است. از کانون ناشنوایان استان قم و سازمان بهزیستی و اداره آموزش و پرورش استثنایی حکم تقدیر دریافت کرده است. در رشته ورزشی دو و میدانی در مسابقات کشوری در سال 1391 مقام اول را به دست آورده است.

سمیه مرادی، ناشنوا، او متولد 1370، ناشنوا و فوق دیپلم گرافیک می باشد. در زمینه های هنری از جمله: بافتنی، عروسک سازی، ساخت تاج، سرمه دوزی، رمان دوزی، خمیر گل چینی، عکاسی و غیره کار می کند. پنج سال سابقه حضور در گروه سرود ناشنوایان؛ مقام سوم در رشته طراحی قلم فلزی؛ مقام اول در نقاشی اوریگامی، در سال 1387؛ مقام اول در طراحی آرم؛ مقام ممتاز در قرآن دوران راهنمایی سال 1387. همچنین در دوران راهنمایی در مسابقات نقاشی قرآنی شرکت کرده و مقام

ص: 68

آورده است. در زمینه ورزش در رشته های دو و میدانی، تنیس روی میز، والیبال و آمادگی جسمانی فعالیت دارد. در رشته آمادگی جسمانی بخش پرتاب توپ در سال 1386 مقام اول را کسب کرده است. در رشته دو و میدانی در سال 1387 مقام اول را به دست آورده است.

محمدمحسن حاجیلو، ناشنوا، محمدمحسن حاجیلو متولد 1376 بوده و دیپلم تعمیرات لوازم خانگی دارد. در رشته های هنری معرق، سرود، تئاتر فعالیت می کند. او 9 سال در زمینه سرود سابقه داشته و همچنین دارای تقدیرنامه از کانون ناشنوایان استان قم برای سرود، اداره استثنایی آموزش و پرورش برای حفظ قرآن کریم، از سازمان بهزیستی برای فوتسال دریافت کرده است. در سال اول راهنمایی در مسابقات حفظ قرآن در شهریار مقام اول کشوری را کسب کرد. مدت 5 سال در رشته فوتسال مشغول فعالیت می باشد. دو مقام اول استان و کشور و یک مقام دوم کشوری دارد.

محمدرضا میر حائری، ناشنوا، او متولد سال 1373 بوده و تحصیلات خود را در رشته گرافیک در مقطع کاردانی در دانشگاه علمی و کاربردی علم و فرهنگ به پایان رسانده است. در زمینه ورزش در رشته فوتسال، والیبال، تنیس روی میز فعالیت دارد. در سال 90 مسابقات فوتسال دانش آموزان مقام سوم کشور را کسب کرد.

فاطمه درگاهی هشترود، ناشنوا، او متولد 1365 و فوق دیپلم رشته هنرهای تجسمی می باشد و به مدت 3 سال والیبال کار می کرده است. در زمینه قرآن نیز حدود یک سال فعالیت داشته است. ایشان همسر آقای اخوان از ناشنوایان هستند.

حسن سعادت مزین، ناشنوا، او متولد 1377 بوده و دانش آموز کلاس دهم است. در زمینه کشتی کار می کند. و مقام سوم کشوری را کسب کرده است. از سازمان بهزیستی و مؤسسه وفاداران کربلا تقدیرنامه دریافت کرده است.

زهرا ذاکر، کم شنوا، او متولد 1355 بوده و دیپلم خیاطی دارد و علاوه بر آن در زمینه معرق کاری و نقاشی نیز مهارت دارد. قبلاً مترجم زبان اشاره بوده است. خودش به طور شخصی قرآن را آغاز کرده و مدتی با افراد شنوا آموزش دیده است. در مسابقات دانش آموزی که در مدرسه بلال برگزار شد در رشته حفظ مقام آورده است. (مادر فاطمه ابراهیمی کجانی رابط ناشنوایان و همسر آقای مهدی ابراهیمی کجانی ناشنوا)

ص: 69

احمد اخلاقی، ناشنوا و متولد 1362 ناشنوا بوده و در رشته برق صنعتی در مقطع دیپلم فارغ التحصیل شده است. او به کار با کامپیوتر و تایپ تسلط دارد. هشت سال است در زمینه خیاطی فعالیت می کند. سه سال است که با هیئت ناشنوایان صاحب الزمان استان قم در زمینه های تایپ، عکاسی و به عنوان خادم همکاری دارد. حدود سه سال است که در رشته کشتی فعال بوده و مقام سوم ناشنوایان کشور در ارومیه را به دست آورده است.

رقیه سلیمانی مقدم، ناشنوا، او متولد 1363 و دارای دیپلم می باشد. در زمینه سرود فعال بوده و توانسته مقام دوم را در سرود ناشنوایان به دست آورد. (همسر آقای علی فرکی)

رقیه نیک سیرت انرجان، ناشنوا، او متولد 1363، ناشنوا و فوق لیسانس مدیریت آموزشی می باشد. او در زمینه قرآن فعالیت داشته و توانسته حافظ 8 جزء از قرآن باشد. همچنین در ورزش در رشته های والیبال و دو و میدانی فعالیت دارد.

ریحانه عرب زاد، ناشنوا، وی در سال 1364 به دنیا آمد و توانسته در مدرسه کار و دانش رشته خیاطی دیپلم خود را بگیرد. او از سال دوم دبیرستان خیاطی را شروع کرده و تا کنون در آن فعالیت دارد. همچنین در زمان تحصیل در مسابقات حفظ قرآن شرکت کرده و رتبه آورده است.

مرتضی خاوری، ناشنوا، مرتضی خاوری متولد سال 1376 بوده و در کنار تحصیل در کلاس دهم در زمینه خیاطی هم مهارت دارد و دوخت کت و شلوار انجام می دهد.

همچنین در ورزش چندین سال است که در رشته کاراته فعالیت می کند و کمربند قهوه ای دارد. مقام های اول تا سوم در مسابقات کسب کرده است.

مرضیه کریمی، ناشنوا، او متولد سال 1373 می باشد و دیپلم عکاسی دیجیتال دارد. در زمینه های ورزشی و هنری مقام های استانی و کشوری دارد. 5 سال سابقه حضور در گروه سرود ناشنوایان را دارد. 3 سال سابقه فعالیت در عکاسی دیجیتال را دارد. سال 78 در مسابقات قرآن آموزش و پرورش مقام اول را کسب کرده است. او در خوشنویسی نیز مهارت دارد و در آموزش و پرورش رتبه اول را به دست آورده و تقدیرنامه ای از این سازمان دارد. او در زمینه ورزش حدود 12 سال در دو و میدانی و 8 سال در والیبال حضور دارد. در دو و میدانی در سال 86، 87، 89 و 91 مقام کسب کرده است.

ص: 70

همچنین تنیس روی میز نیز کار می کند. (همسر آقای ابوالفضل عمو حسنی)

علیرضا خانزاده، ناشنوا، او متولد سال 1357 بوده و دیپلم نقشه کشی ساختمان دارد. علاوه بر رشته تحصیلی و شغلی خود در ورزش فوتبال و فوتسال نیز به عنوان بازیکن و مربیگری فعالیت دارد. در این زمینه مقام های بسیاری کسب کرده است که به موارد ذیل می توان اشاره نمود: مقام اول استانی فوتسال در سال های 77 - 78 - 89؛ مقام دوم استانی فوتسال در سال های 78 - 79 و مقام دوم طناب کشی در سال 90؛ مقام سوم استانی فوتسال در سال 1390؛ مقام سوم کشوری فوتسال در اردبیل سال 1379 به عنوان کمک مربی؛ مقام دوم کشوری فوتسال در دزفول سال 1382 به عنوان مربی؛ مقام دوم کشوری فوتسال در مشهد سال 1383 به عنوان مربی؛ مقام سوم کشوری فوتبال در بندرعباس سال 1384 به عنوان مربی؛ مقام اول فوتبال در دزفول - 1385 به عنوان بازیکن. او گواهینامه مربیگری فوتبال درجه D آسیا را در سال 1383؛ گواهینامه مربیگری بدن سازی در سال 1384؛ گواهینامه شرکت در کارگاه آموزشی تغذیه و مکمل های غذایی را در سال 1384 کسب کرده است.

همچنین گواهینامه فنی و حرفه ای در دوره نقشه کشی ساختمان و گواهی نامه طراح و نقشه کشی اتوکد را دریافت کرده است.

علی اکبر محمد حسینی، ناشنوا، علی اکبر محمد حسینی متولد سال 1363 می باشد و در رشته برق ساختمان دیپلم گرفته است. وی پس از تحصیل بیشتر وقت خود را به حرفه آموزی گذاشته است و در تراشکاری، معرق و کامپیوتر مهارت دارد. همچنین در سرود ناشنوایان و تئاتر هم فعالت دارد. نیز در زمینه ورزش هم دو سال هست که کاراته کار می کند ولی مقامی نداشته است.

امیر سلطانی فرید، کم شنوا، او متولد سال 1375 و فارغ التحصیل کارشناسی معماری است. از ابتدا در مدارس عادی درس خوانده است. پس از ورود به دانشگاه نیز در رشته خود جزو دانشجویان برتر بوده و معدل بالا داشته است. در کنار تحصیل در زمینه ورزش فعال بوده است. حدود 15 سال است که در رشته فوتسال کار می کند و مدتی در تیم نونهالان استقلال قم هم حضور داشته است. در رشته های والیبال و بدمینتون نیز حضور دارد. او در زمینه تایپ و کار با کامپیوتر و نرم افزارهایی مثل فتوشاپ استکچاپ، اتوکد و تری دی مکس مهارت دارد. او به عنوان دانشجوی نخبه قم معرفی شده است. همچنین نفر چهارم دومین دوره مسابقات بازی های رایانه ای بین پایگاه های بسیج استان قم شده است. لوح تقدیر از سازمان بهزیستی قم در سال 96؛

ص: 71

لوح تقدیر از اداره آموزش و پرورش استثنایی استان قم در سال 95؛ لوح تقدیر برای حضور در مسابقات فوتسال جام بزرگداشت استاد شهید مطهری دریافت کرده است. حامی و مشوق او در فعالیت هایش مادرش بوده است.

مهدی اخوات، ناشنوا، مهدی اخوات متولد سال 1375 و دانش آموز کلاس دهم می باشد. رشته تحصیلی او تعمیرات لوازم خانگی می باشد. علاوه بر کار در رشته خودش حدود پنج سال است که در ورزش کشتی نیز فعالیت دارد.

مهدی خدری، ناشنوا، مهدی خدری متولد 1379 می باشد و از دانش آموزان کلاس دهم رشته تعمیرات لوازم خانگی است. بیشتر در زمینه ورزش فعالیت داشته است و در رشته های طناب کشی، دو و میدانی حدود یک سال است که در مدرسه کار می کند. مقام اول طناب کشی و مقام سوم دو و میدانی را کسب کرده است.

اکبر صادقی، ناشنوا، او متولد سال 1373 و محصل می باشد. در زمینه قرآن فعالیت می کند و مقامی هم کسب کرده است. در زمینه ورزش در رشته کشتی مقام سوم را کسب کرده است.

محسن فتاحی، ناشنوا، او متولد سال 1369 بوده و دیپلم کار و دانش می باشد. او در ورزش در رشته های فوتبال و فوتسال فعال بوده و توانسته مقام هایی را به دست آورد، از جمله: مقام اول در همدان، مقام دوم و سوم در اردبیل.

محمد بهرامیان، ناشنوا، او متولد 1379 بوده و دانش آموز کلاس دهم رشته تعمیر لوازم خانگی می باشد. در کنار درس در زمینه خیاطی پرده دوزی مهارت کسب کرده است. قبلاً در مسابقات قرآن مدرسه شرکت داشته است.

سید مرتضی هاشمی، ناشنوا، او متولد سال 1377 و دانش آموز کلاس یازدهم رشته تعمیر لوازم برقی است. در مسابقات قرآنی مدرسه شرکت داشته و مقام پنجم را به دست آورده است.

علیرضا اسماعیلی، کم شنوا و جسمی حرکتی، او متولد سال 1381 و دانش آموز کلاس هشتم است. او به صورت شخصی قرآن را تمرین می کند.

ص: 72

حوریه محمدی خواجه غیاثی، ناشنوا، او متولد سال 1350 بوده و تحصیلات ابتدایی دارد. 15 سال است که زمینه خیاطی مشغول است و مدرک دیپلم را از فنی و حرفه ای دریافت کرده است.

محمدمهدی اسدزاده، ناشنوا، او متولد سال 1380 و دانش آموز کلاس دهم است. در مسابقه ورزشی در مدرسه رشته طناب کشی مقام سوم را کسب کرده است.

فاطمه جلیلیان دهقان، ناشنوا، او متولد سال 1364 و تحصیلاتش دیپلم می باشد. در زمینه سرود فعال بوده و توانسته مقام دوم را در سرود ناشنوایان به دست آورد.

فاطمه خلج، ناشنوا، او متولد سال 1363 و دارای مدرک کاردانی طراحی نقاشی است. در زمینه سرود ناشنوایان و نقاشی فعالیت می کند.

محسن سلطانی فرید، ناشنوا، او متولد سال 1377 و دانشجوی کاردانی حسابداری می باشد.

محمدپارسا صادقی روشن، ناشنوا، او متولد سال 1378 و دانش آموز کلاس دهم رشته تعمیر لوازم خانگی است.

سجاد خالو، ناشنوا، او متولد سال 1377 و دانش آموز کلاس یازدهم رشته تعمیر لوازم خانگی است.

سعید عرب شاهی، او متولد سال 1368 بوده و دیپلم دارد.

امیر باباخانی، کم شنوا، او متولد سال 1365 می باشد و تحصیلات او دیپلم برق صنعتی است. در همین زمینه هم مشغول به کار است.

طاهره عطایی، ناشنوا، او متولد سال 1361 بوده و تحصیلات ابتدایی دارد. حدود سه سال است که خیاطی می کند.

حامد طاهری طجر، ناشنوا، او متولد سال 1355 بوده و سیکل دارد. همچنین منبت کار است.

ص: 73

مهدی ابراهیمی کجانی، ناشنوا، او متولد سال 1354 و دیپلم دارد.

علی قدیمی، ناشنوا، او متولد سال 1383 و دانش آموز کلاس هفتم است.

محمد قربانی، ناشنوا، او متولد سال 1389 و دانش آموز کلاس نهم است.

محمدمهدی صفایی، ناشنوا، او متولد سال 1368 بوده و دیپلم دارد.

علی آزادی، ناشنوا، او متولد سال 1363 بوده و مدرک دانشگاهی او فوق دیپلم است.

مهدی بیات، ناشنوا، او متولد سال 1377 می باشد و دانش آموز کلاس نهم است.

محمدصادق سهرابی، ناشنوا، او متولد سال 1376 بوده و دانش آموز کلاس دهم است.

زهرا بیات عباسی، ناشنوا، او متولد سال 1354 می باشد و تحصیلات ابتدایی دارد.

شهناز کمیجانی، ناشنوا، او متولد سال 1346 بوده و تحصیلات ابتدایی دارد.

سعید سعیدی، ناشنوا، او متولد سال 1378 و دانش آموز کلاس دهم رشته تعمیر لوازم خانگی است.

محبوبه سادات میر ابوطالبی رکن آبادی، کم شنوا، او متولد سال 1361 است.

محمدرضا الهی پور، ناشنوا، او متولد سال 1368 بوده و دیپلم دارد.

وفا زادخور، ناشنوا، او متولد سال 1361 بوده و دیپلم خیاطی دارد.

فاطمه نقی پور آتدره سی، کم شنوا، او متولد سال 1372 بوده و دیپلم دارد.

سجاد شمسی صابر، ناشنوا، او متولد سال 75 بوده و تا دبیرستان تحصیل کرده است.

مریم پسندیده والا، ناشنوا، او متولد سال 1363 بوده و دیپلم دارد.

ص: 74

شناسایی و فهرست متسابقین

برای اجرای مسابقه، گام نخست شناسایی ناشنوایان موفق و نخبه در سطح استان قم بود. مسابقه مثل بسیاری از پروژه ها نیاز به اطلاعات دارد. بسیاری از نهادها به دلیل نداشتن اطلاعات و عدم دسترسی به اطلاعات توانایی اجرای پروژه و مسابقه ندارند. اما دفتر فرهنگ معلولین از روز اول، با درایت این مشکل را پیش بینی کرد و با جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات، نیازهای خود را مرتفع نموده است. در این مسابقه هم به سرعت اطلاعات افراد استخراج و ظرف یک هفته، شناسایی ها انجام یافت. فهرست اسامی ابتدا شناسایی شدند به این صورت است.

فاطمه آقایی؛ فاطمه آقازیارتی؛ فریده خانعلی زاده؛ سید مجتبی شریعت زاده؛ محمد ناصری؛ فردین ناصری؛ محسن مردانی؛ رقیه نیک سیرت انرجان؛ علی زینل وند؛ سیاوش زینل وند؛ مهدی سعدی؛ حسین جفتانی؛ داود خسروی نیا؛ فاطمه فرکی؛ محمد محسن حاجیلو؛ سمیه مرادی؛ اسماعیل شاه زید؛ قاسم عطایی؛ سید مرتضی جدّائی؛ محمدرضا میرحائری؛ طیبه حسن زاده اصفهانی؛ عباس قرنلی؛ فهیمه رسولی؛ اعظم کمیلی؛ فاطمه درگاهی هشترود؛ زینت رمضانی؛ سپهر ادیب زاده؛ سید محمد میر قیصری؛ مهدی حسینی؛ نسرین ابراهیمی؛ میثم صفری؛ فاطمه عیسی آبادی؛ فاطمه شیرین؛ لیلا ملک زاده؛ محمد شمسی؛ محمد یوسفی بزچلویی؛ مهدی بیات؛ مهدی محمدپور بایرام کندی؛ خدیجه طراوتی؛ احمد اخلاقی؛ روح اللّه طالبی آتونی؛ شیرین شهرابی؛ زهرا ذاکر؛ عرفان اکبری؛ فاطمه آزادی فر؛ محمود آهنگران؛ حامد طاهری طجر؛ مجید رضا پورعاشقی؛ زینب سادات حسین آقایی؛ محمدامین بیات؛ حسن سعادت مزین؛ داوود طالبی؛ رقیه رحمتی؛ علی فراقی؛ فاطمه چهره قانی؛ مهدیه ملکی؛ امید رومندیان؛ سمیه طارمی؛ سید عرفان هاشمی نژاد؛ سمانه نیک گفتار؛ سمیه شیری.

مؤثر باشد. به هر حال تصمیم گرفته شد کتابی در تلخیص و ساده سازی جلد آخر تفسیر نمونه با افزودن چند مبحث ناشنوایی قرآنی به آن تدوین و در اختیار ناشنوایان قرار گیرد.

این کتاب دارای این مشخصات است:

مسابقه قرآنی ناشنوایان، دفتر فرهنگ معلولین، پاییز 1396

این کتاب شامل چهار فصل است:

تفسیرشناسی: درباره تفسیر نمونه، شیوه نگارش و رویکرد، تجربه گروهی

هشت سوره آخر قرآن: سوره های ماعون، کوثر، کافرون، نصر، تبت، اخلاص، فلق و ناس.

دفاع از کرامت و حقوق معلولان: فعالیت های قرآنی جامعه هدف، فعالیت قرآنی شورای قرآن عترت، مسابقات بین المللی، ضرورت و چشم انداز آینده، شیوه دفاع قرآن کریم.

آل عمران و زبان اشاره: استفاده آل عمران از زبان اشاره، آل عمران در قرآن، خدمات آل عمران، خاندان زکریا و عیسی.

اما در مقدمه این کتاب چنین آمده است:

نابینایان با استفاده از خط بریل و منابع صوتی می توانند بخوانند و با دیگران ارتباط داشته باشند. ناشنوایان هم از طریق زبان اشاره یا متون تایپی و تصویری توانسته اند به دنیای فرهنگ و دانش راه پیدا کرده و از اطلاعات خوشه چینی نمایند.

اما هر متنی را نمی توان به بریل یا اشاره یا صوتی برگرداند و لازم است نخست متن بر اساس نیازها و سطح فکری معلولان بازنویسی شده و پس از تهیه مطلبی قابل فهم برای آنان، آن را به شیوه های دیگر ترجمه کرد. بسیاری از مراکز تولید کننده کتب معلولیتی بدون توجه به نکته مزبور، اقدام به تألیف و نشر کتاب برای معلولین می نمایند.

اما نتیجه چنین اقدام نسنجیده روشن است و موجب عدم استقبال و افت سطح فرهنگ جامعه هدف می گردد. برای رعایت این تجربه دفتر فرهنگ معلولین در زمینه های مختلف به تدوین متون ساده و آسان روی آورده است. و در گام دوم به

ص: 76

برگردان این متون اقدام خواهد شد.

متن حاضر دو منظوره تهیه شده و برای متسابقین ناشنوا و هم برای مطالعات قرآنی معلولین و بعداً تبدیل به بریل یا گویا یا اشاره است.

پس از مطالعات تفضیلی و مشاوره با قرآن پژوهان به این نتیجه رسیدیم ناشنوایان، فقط اطلاعات درون قرآنی نیاز ندارند بلکه نیازمند اطلاعات برون دینی هم هستند. لازم به توضیح است که علوم و معارف قرآنی دو دسته اند: یک دسته در متن قرآن کریم موجود است و دسته دوم معلومات و مطالب درباره قرآن کریم است که از طریق ائمه معصومین علیهم السلام یا مورخین به دست آمده اند.

اینکه مسابقات قرآنی از چه زمانی شروع شد و معلولان چه زمانی به مسابقه قرآن روی آوردند، چه تشکل های مردمی برای مسابقات توسط نیکوکاران تأسیس شده است، همه این مباحث و معلومات درباره قرآن هست ولی در متن این کتاب درج نشده است. اما آیات سوره عبس یا آیات سوره ماعون در قرآن هست. اصطلاحاً دسته اول را برون قرآنی یا دسته دوم را درون قرآنی می نامند.

ناشنوایان

نیازمند هر دو دسته اطلاعات می باشند و در فصول مختلف اهم مباحث درون قرآنی و برون قرآنی را برای آنان آورده ایم.

از طرف دیگر تلاش شده مطالب هم منظم و هم ساده و هم جذاب باشند. مهم تر اینکه در سرنوشت و زندگی آنان تأثیر داشته و بتوانند از این اطلاعات استفاده های لازم را ببرند.

چند تن پژوهشگر طی یک ماه متن حاضر را با استفاده از منابع مقبول آماده کردند. منبع اصلی تفسیر نمونه است. متن این تفسیر با اینکه نسبت به دیگر تفاسیر ساده تر و قابل فهم تر است ولی هنوز نیاز به بازنویسی داشت. بنابراین در دو مرحله، بازنویسی شد و متن هموارتر و آسان تر حاضر به دست آمد.

در پایان از همه پژوهشگرانی که در این اقدام نیک ما را یاری نمودند تشکر می کنیم و برای آنان آرزوی موفقیت می کنیم. همچنین لازم است از جناب حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی که همواره پشتیبان و راهنمای معلولان و مدیریت این دفتر بوده اند تشکر نماییم.

این کتاب رایگان در اختیار متسابقین قرار گرفت.

ص: 77

اطلاعیه ها

به منظور جلب مشارکت بیشتر و ثبت نام زیادتر ناشنوایان چند اطلاعیه در تلگرام و سایت و به صورت کاغذی منتشر شد. نمونه هایی از این اطلاعیه ها را می آوریم.

اطلاعیه شماره 1 / جمعه 26 آبان

اولین مسابقه قرآنی برای ناشنوایان استان قم روز جمعه 26 آبان ماه توسط دفتر فرهنگ معلولین برگزار می شود. متن این مسابقه تفسیر نمونه جلد 27 از سوره تکاثر (صفحه 274) تا پایان این جلد است.

سؤالات درباره فهم و درک کلمات، فهم و درک معانی، تفسیر برخی موضوعات و ترجمه کلمات و به صورت تستی و چهار گزینه ای است.

تقدیر از افراد برتر در پایان جلسه مسابقه، نقداً می باشد. چهار سکه بهار آزادی به چهار نفر رتبه یکم، چهار نیم سکه به چهار نفر رتبه دوم، چهار ربع سکه به چهار نفر رتبه سوم.

تصویر

در هر رتبه اگر برندگان بیشتر از چهار نفر باشند، این تعداد با قرعه انتخاب خواهند شد. لازم است افراد علاقه مند به شرکت در مسابقه تا 30 آذر 96 با حضور در دفتر فرهنگ معلولین ثبت نام کنند.

ص: 78

اطلاعیه شماره 2 / 28 دی ماه

مسابقه ملی قرآنی ناشنوایان سراسر کشور

با توجه به استقبال ناشنوایان سراسر کشور از مسابقه حفظ قرآن کریم، این مسابقه حتماً در وقت تعیین شده در 28 دی 96 در شهر قم و توسط دفتر فرهنگ معلولین اجرا خواهد شد.

اما لازم است ناشنوایان و کم شنوایان عزیز سایر شهرها به این نکات توجه داشته باشند:

1- ناشنوایان و کم شنوایان، مدارک خود شامل فتوکپی کارت ملی، فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی و گواهی ناشنوایی خود را تا دهم اسفند ماه 96 ارسال فرمایند.

2- مسابقه روز جمعه 25 فروردین ماه 1396 ساعت 3 تا 4 بعدازظهر در شهر قم اجرا خواهد شد.

3- ساعت 4:30 تا 5 بعدازظهر اختتامیه جشنواره برگزار و جوایز تقدیم خواهد شد.

4- به هر شرکت کننده یکصد و پنجاه هزار تومان جهت هزینه های ایاب و ذهاب و غیره تقدیم می گردد. از این رو تمامی هزینه ها بر عهده خود شرکت کننده است.

5- هیچگونه امکانی برای اقامت در نظر گرفته نشده و افراد می توانند به گونه ای برنامه ریزی کنند که شب برگردند. اما اگر می خواهند در قم بمانند لازم است خودشان اقدام فرمایند.

6- غیر از مبلغ مزبور به تمامی شرکت کنندگان گواهی شرکت در مسابقه اعطاء خواهد شد.

7- کسانی که از بیست نمره، 15 به بالا بگیرند، مبلغی وجه نقد به عنوان جایزه تقدیم می گردد.

8- این مسابقه کتبی است و پرسش ها و پاسخ ها مکتوب می باشد.

9- دبیر این جشنواره خانم دکتر زهره قاری است و مسئول روابط عمومی آقای مسعود باقری است.

ارتباط با دبیرخانه: 32916527-025 تلگرام و پیام کوتاه 09398373435

آدرس: قم، بلوار محمد امین، خیابان گلستان، کوچه11، پلاک4، دفتر فرهنگ معلولین

ص: 79

اطلاعیه شماره 3

افرادی که در مسابقه قرآنی شرکت کنند هر چند نمره کافی برای دریافت جایزه نیاوردند، به آنها مجوز شرکت در مسابقه، کتاب رایگان داده می شود و نامشان در کتابی که این رخداد را به جهان معرفی می کند ثبت می گردد. بنابراین مسابقه خوبی برای شرکت کنندگان محسوب خواهد شد.

اگر نمره قبولی را دریافت کنند علاوه بر موارد فوق، سکه بهار آزادی هم دریافت می کنند.

ثبت نام این مسابقه تا روز 20 دی ماه تمدید شده و فقط از ناشنوایان و کم شنوایان استان قم ثبت نام می کند. روز مسابقه 28 دی ماه است.

اطلاعیه شماره 4

مسابقه ناشنوایان و کم شنوایان استان قم با کمک تشکل های مردمی استان برگزار می شود. این مسابقه به صورت مکتوب و چهار گزینه ای است.

درباره سطح سؤالات فراوان می پرسند: سؤالات در سطح عموم ناشنوایان است.

افراد بالای سیزده سال اعم از زن و مرد می توانند شرکت کنند.

ص: 80

از آغاز طرح این مسابقه بسیاری را دعوت کردیم، اما افرادی که صاحب طرح و فکر و نظر بودند، اغلب از آمدن امتناع می کردند؛ از طرف دیگر سازمان های دولتی هم راه کار، طرح، دیدگاه نداشتند، یا عرضه نمی کردند و دعوت آنها بلافایده بود.

وقتی مشکل به آقای شهرستانی گفته شد، فرمودند اولاً از خود ناشنوایان و مدیران تشکل های آنها استفاده کنید و افرادی که با علاقه و عشق نمی آیند اصرار نکنید. این توصیه را به کار بستیم و خوب هم نتیجه داد.

لازم است از چند تن یاد کنم که عاشقانه و بدون هیچ چشم داشتی همیشه و در هر شرایطی که مزاحمشان می شدیم، نه نمی گفتند حداقل نام بردن از این افراد بر ما فرض است: خانم اقدس کاظمی، ایشان در ایام مسابقه در بیمارستان بستری بودند و امیدواریم زودتر شفا یافته و به کارهای خود باز گردد.

خانم زهره قاری؛ آقای رضا محمودی؛ حجت الاسلام و المسلمین آقای محمدعلی کوشا.

البته افرادی دیگر هم فراوان کمک کردند و لازم است از همگان تشکر نماییم.

ص: 82

خط مشی مسابقه در این جلسه بیان و تدوین گردید.

سخنرانی و توصیه ها: استاد شهرستانی به تفصیل به مسائل معلولان پرداختند و نکات مهمی ایراد نمودند، ایشان گفتند: برای گروهی از معلولان زیاد کار شده ولی برای ناشنوایان کم کار کرده اید. همین توصیه ایشان موجب شد که امور ناشنوایان را جدی تر بگیریم و تبعیض گذشته را هم جبران کنیم. هم اکنون هر هفته با ناشنوایان جلسه داریم و هر ماه اقدام مناسبی را برای آنان استارت می زنیم. و خوشحال هستیم که توانسته ایم توصیه ایشان را جامه عمل بپوشانیم. به هر حال دفتر فرهنگ در سه سال اخیر تلاش کرده بدون تبعیض برای همه ناشنوایان کار کند.

متن کامل سخنرانی استاد شهرستانی در ابتدای همین کتاب آمده است:

قبل از سخنرانی استاد شهرستانی، آقای محمد نوری گزارشی از پیشرفت امور مسابقه قرآنی را بیان کرد و با معرفی افراد حاضر از جناب آقای شهرستانی اجازه خواست تا افراد هر کدام یک تا دو دقیقه صحبت کنند.

ابتدا آقای لاجوردی گفت: از خدمات گسترده آیت اللّه شهرستانی بی نهایت سپاسگزاریم. خدماتی که ایشان نموده هیچ جا و هیچ کس دیگر انجام نداده و من در دفتر آیت اللّه العظمی وحید هم گفتم و از خدمات حاج آقا شهرستانی تجلیل کردم. خداوند همیشه ایشان را سلامت نگه دارد و ما همواره برای ایشان دعا می کنیم.

رضا محمودی گفت: ما ناشنوایان دو معلولیت داریم گفتاری و شنوایی و بسیار وضعیت ما بدتر است ولی متأسفانه تبعیض در مورد ما بیشتر است. به ویژه به لحاظ فرهنگی اقدامی نشده است. ولی دفتر فرهنگ معلولین در تولید کتاب و محصولات فرهنگی و بانک اطلاعات خوب کار کرده است. باید از حضرتعالی تشکر کنیم.

اقدس کاظمی: شعری درباره امام حسین علیه السلام و کربلا خواند آن را تقدیم به آقای شهرستانی کرد. سپس از استاد شهرستانی بابت کارهایشان تشکر کرد و گفت از کارهای بی نظیری که انجام داده اید بسیار تشکر می کنیم.

حجت الاسلام آقای رفعتی گفت: دفتر فرهنگ معلولین دائماً مشغول بررسی و تحقیق و دیگر اقدامات فرهنگی و اجتماعی برای معلولین است و لازم است از حضرتعالی تشکر نماییم. مشکل اساسی ناشنوایان زبان اشاره و پایین بودن سطح سواد و فرهنگ آنها است و داریم تلاش می کنیم به زبان خودشان فرهنگشان را

ص: 84

ارتقا بدهیم.

زهره قاری گفت: زبان اشاره در همه کشورها مورد توجه است و از نیازهای اولیه و ضروری ناشنوایان می باشد. اما در ایران مظلوم و محروم بوده است. با اقدامات و نشست هایی که دفتر فرهنگ در زمینه زبان اشاره داشته از جنابعالی تشکر می کنیم.

آقای بهزاد اشتری: درباره نیاز معلولان به کتاب و کتابخانه گفت و تأکید کرد نابینایان در همه شهرها چند کتابخانه دارند ولی ناشنوایان ندارند و لازم است با عنایت جنابعالی این اقدام انجام شود.

میثم اخوان گفت: من هم به نوبه خود از زحمات جنابعالی تشکر می کنم اقدامات فرهنگی مهمی انجام داده اید.

آقای عباسی گفت: روش مسابقه قرآنی ناشنوایان باید بر اساس تجربه هایی باشد که در آموزش و پرورش داشته ایم. سؤالات آسان و تستی باشد. متن ساده ای هم برای مطالعه به آنها داده شود. من هم از خدمات حضرتعالی تشکر می کنم.

پس از صحبت های حضار جناب آقای شهرستانی فرمودند:

اینکه شما در جایگاهی قرار گرفته اید که به معلولان خدمت کنید خودش یک نعمت بزرگی و منتی است که خداوند بر دوش شما قرار داده است.

لازم است نیازهای ناشنوایان به کتابخانه و کتاب بررسی شود و دقیق بدانیم چی نیاز دارید تا اقدامی داشته باشیم.

پس از سخنان ایشان ملاقات به پایان رسید و عکس دسته جمعی گرفته شد.

بازدید از موزه: در ادامه اعضای شورا از موزه امیرالمؤمنین علیه السلام بازدید کردند.

موزه ای که جناب استاد شهرستانی راه اندازی کرده اند در جهان بی نظیر است. اعضای شورای قرآنی ناشنوایان به توصیه ایشان از این موزه بازدید کردند و بسیار خوشحال شدند.

تأثیر و اهمیت ملاقات: چند سال بود ناشنوایان در جلسات مختلف می گفتند سلام ما را به حاج آقا شهرستانی برسان و ما می دانیم چه کارهای مهمی به دستور ایشان در حال انجام است و قدر ایشان را می دانیم. گاهی هم می گفتند وقت ملاقاتی برای ما بگیر خیلی دوست داریم ایشان را حداقل از نزدیک ببینیم.

حتی در روز افتتاحیه دفتر فرهنگ معلولین در سال 1390هم ناشنوا نداشتیم و حق ایشان رعایت نشده بود چون دعوت ها با آقای حسین روحانی صدر بود و ایشان

ص: 85

90 درصد نابینا دعوت کرده بود البته همان زمان به ایشان اعتراض شد.

امروز برای اولین بار جمعی از ناشنوایان با حاج آقا ملاقات داشتند. بسیار ذوق و شور داشتند و پس از این ملاقات، در دفتر فرهنگ جلسه داشتیم و همواره از ملاقات امروز یاد می کردند و بسیار انرژی گرفتند. یکی از آنان می گفت: خداوند این سید را برای ما مظلومین نگه دارد و همواره سلامت بدارد.

جناب آقای شهرستانی بعد از جلسه ملاقات که خدمتشان رسیدیم گفتند هر چه ناشنوایان نیاز دارند بررسی کنید و لیست کنید تا انجام شود و فرمودند: گزارش آنها را زودتر بیاورید. همه اینها نشانه عنایت ایشان است.

البته امروز تا ساعت 2 با ناشنوایان جلسه داشتیم و از ساعت 4 تا 7 شب با مدیران تشکل های معلولان قم جلسه داشتیم لذا نتوانستم گزارش امروز را آماده و تقدیم حاج آقای شهرستانی کنم؛ ولی فردا تقدیم شد.

جلسه بعدازظهر در دفتر فرهنگ معلولین: این جلسه حدود ساعت 11 در دفتر فرهنگ معلولین تشکیل شد و درباره چند موضوع زیر بحث و مشورت شد و مصوبه هایی هم داشتیم. اما مباحثی که بحث شد اینها بودند:

1- اسم شورا

2- آرم و لوگو

3- جای دبیرخانه

4- مسئولیت و مدیریت دبیرخانه

5- حقوق مالی اعضای شورا آیا تبرعی کار کنند یا درخواست وجه دارند

6- حیطه وظایف شورا

7- چگونگی اجرای مسابقه

8- روز مسابقه

9- نوع سؤالات

10- روش ثبت نام

11- شیوه تصحیح اوراق

پس از مباحث و بررسی ها ثبت جلسه و امضاء، نهار میل شد و ساعت دو جلسه به اتمام رسید.

چون ناشنوایان دارای جامعه بسته هستند و کمتر با بیرون و دیگران ارتباط دارند و کار می کنند؛ آنان دوست دارند با افراد ناشنوا کار کنند. البته وقتی عملاً دیدند دفتر فرهنگ صادقانه برای آنان تلاش می کند، حاضر شده اند با این دفتر همکاری

ص: 86

کنند و تقریباً هر هفته با آنان جلسه داریم. علاوه بر این مدیر این دفتر، درصدی اختلال شنوایی دارد.

مهم این است که عالی ترین رهبران و نخبگان جامعه ناشنوایی مثل محسن لوح موسوی، سید رضاقلی شهیدی، خانم اعتماد، خانم ثمینه باغچه بان (دختر باغچه بان) و رضا محمودی همکاری داریم. چون صادقانه با آنان همکاری داشتیم و کار کردیم؛ ارتباط خوبی با دفتر دارند.

درباره آینده و اینکه چکار کنیم تا جامعه ناشنوایان ارتقا یافته و از معضلات رهایی پیدا کند و به این نتایج رسیدیم:

- شورایی به عنوان اتاق فکر ایجاد و به بررسی وضعیت و قدم به قدم جلو برود. برای این منظور شورای قرآنی ناشنوایان تأسیس شد.

2- این شورا در اولین جلسه با بحث درباره اولویت ها به این نتیجه رسید که مسابقات قرآنی را فعلاً راه اندازی کنیم و بلافاصله پس از آن چند جشنواره مثل داستان نویسی قرآنی (یعنی ناشنوایان داستان های قرآن را می نویسند و می فرستند و به بهترین آنها جایزه می دهیم)، نیز چند جشنواره دیگر مثل جشنواره شعر اجرا خواهد شد. هدف این است که اولاً فرهنگ مذهبی را در این جامعه توسعه داده و فنون و مهارت های فرهنگی آنان را رشد دهیم.

3- مهم ترین بحث هزینه ها است. تلاش بر این است با حداقل هزینه ها کارها را به سامان رسانیم.

فکر کنم بهترین روش این است که هر ماه مبلغی به عنوان ناشنوایان مساعدت شود مثلاً 4 میلیون تا 6 میلیون تومان ماهانه در اختیار دفتر فرهنگ معلولین قرار گیرد و با کمک شورا قرآنی ناشنوایان به برنامه ریزی بپردازیم و ظرف 3 تا 5 سال مشکلات اصلی این جامعه را بر طرف کنیم.

مصوبات: این موارد در این جلسه به تصویب رسید:

1- نام این شورا، شورای عالی قرآنی ناشنوایان باشد و تلاش نماید قرآن و فرهنگ قرآنی را در جامعه ناشنوایان ترویج نماید.

2- این شورا فقط به مسابقه و برگزاری مسابقات نمی پردازد و به برگزاری جشنواره، اعطای جوایز و امور مختلف که به ترویج قرآن در جامعه ناشنوایان منجر می گردد، می پردازد.

3- سؤالات در این مرحله فقط کتبی و به صورت تستی است و چهل سؤال خواهیم داشت.

ص: 87

4- پوستر رؤیت شد و تأیید شد جهت چاپ و نشر آن اقدام شود و اشکالات جزئی دارد که باید رفع گردد.

5- اعضای شورا که آمدن آنها قطعی شده، عبارت اند از: واشقانی، محمودی، نوری، اشتری، قاری، کاظمی، میثم اخوان، ناصر خانزاده، عباسی کومله، رفعتی و لاجوردی.

برخی افراد به دلیل اینکه وقت ندارند یا می گویند در این زمینه تبحر ندارند و به هر دلیل دیگر از آمدن به شورا انصراف داده اند.

در صورت صلاح دید دبیر، شورای علمی و اجرایی یکی شده و با هم برگزار می گردد.

6- دبیرخانه این شورا در قم و در دفتر فرهنگ معلولین مستقر می گردد.

7- در مورد جوایز حاج آقا شهرستانی نظر می دهند و بحثی در شورا نشد.

8- قرار شد هر کدام از اعضای شورا ناشنوایان را تشویق کنند تا این مسابقه به خوبی برگزار گردد.

9- این مسابقه ابتدا در قم و پس از آن در تهران (استان)، اصفهان، شیراز و تبریز برگزار می شود و سپس مسابقه کشوری برنامه ریزی خواهد شد.

10- پس از برگزاری مسابقه کشوری برای مسابقات جهانی اقدام خواهد شد.

11- متن که بر اساس آن سؤالات مطرح خواهد شد تفسیر نمونه، ج27، ص274 تا پایان کتاب است و به همه افرادی که ثبت نام می کنند یک جلد داده می شود.

12- هر فرد مؤظف است تلاش و کوشش نمایند و عدم فعالیت موجب حذف از شورا خواهد شد.

2- بخش دومی به آن افزوده شد تا سطح اطلاعات افراد ناشنوا نسبت به قرآن و زبان اشاره در قرآن افزایش دهد.

3- هدف بخش دوم افزایش قدرت دفاعی ناشنوایان در مقابل نقدها و هجوم ها بالا برود. مثلاً بتوانند به قرآن استدلال کنند که زبان اشاره را آورده و تأیید کرده است.

4- پس از نهایی شدن کتاب برای همه اعضا ارسال و خواسته شود نظراتشان را بفرستند.

این جلسه در ساعت 7 بعدازظهر به پایان رسید.

قرار شد:

این اولین جلسه است که برای سازمان دهی و اجرای مسابقه قرآن برای ناشنوایان تشکیل شده و این مباحث مطرح گردید:

1- مسابقات قرآنی برای ناشنوایان توسط یک شورای 6 نفری چهار نفر ناشنوا یا کم شنوا (عباسی، فرکی، ابراهیمی، شریعت زاده) و دو نفر از دفتر فرهنگ معلولین برگزار می شود.

2- این مسابقه در سطح استان قم برگزار می گردد و فقط برای ناشنوایان و کم شنوایان شدید

3- این مسابقه در محدوده ده سوره آخر قرآن و بر اساس تفسیر نمونه برگزار می شود.

4- این مسابقه در چارچوب ترجمه، فهم و تفسیر، حفظ و قرائت (کتبی) برگزار می شود.

5- بیست سؤال داده می شود و یک ساعت پاسخ می دهند و به برگزیده ها جوایزی اهدا می گردد.

6- هیئت مسابقه قرآنی ناشنوایان موظف اند:

- نیروهای ناشنوا و کم شنوای شدید را شناسایی کنند.

- فهرست آنها را به دفتر فرهنگ معلولین بدهند.

- تبلیغ و نشر بیانیه در رسانه ها

- برگزاری مسابقه

- تصحیح اوراق

- برگزاری اختتامیه

7- روز شنبه 4/6/96 اولین جلسه هیئت مسابقه قرآنی ناشنوایان برگزار می گردد.

1- قرار شد روز 26 آبان ماه (جمعه) مسابقه برگزار گردد و به مناسبت کتاب و کتابخوانی

2- دو سه هفته آینده سؤالات (40 سؤال تستی) توسط آقای عباسی آماده و نیز خانم قاسمی تحویل گردد.

3- هیئت برگزاری مسابقه عبارت اند از: قاسمی، کاظمی، نوری، عباسی، خانزاده، شریعت زاده.

4- امور تبلیغات بر عهده علی نوری و آقای عباسی است.

دومین جلسه مسابقه قرآنی ناشنوایان استان در 10 دی 1396 ساعت 18 تا 20 تشکیل شد.

این مسابقه یک شورای علمی هم دارد که حدود بیست نفر می باشند که تاکنون دو جلسه داشته است.

شرکت کنندگان: گروه هایی که با این مسابقه همکاری داشته و صادقانه تلاش کرده اند عبارت اند از:

1- مؤسسه ناشنوایان وفاداران کربلا، ناصر خانزاده (جوایز)

2- هیئت مذهبی ناشنوایان یا صاحب الزمان(عج)، بهزاد رحمانی دوست (تبلیغات)

3- مؤسسه آوای علم و ایمان مهرورزان، حجت الاسلام رفعتی

4- کانون، سید مرتضی لاجوردی (تبلیغات)

5- چهارده معصوم، سید محمدرضا لاجوردی (تلگرام و شبکه های مجازی)

6- بخش ناشنوایان مدرسه خاتم النبیین(ص)، حجت الاسلام رفعتی

7- نماینده معلمان مدارس ناشنوایی قم، میثم اخوان و عباسی کومله (ثبت نام)

8- گروه سرود ناشنوایان دستان فرشته، علی فرکی (مشاوره)

9- دفتر فرهنگ معلولین، محمد نوری

گزارش دبیر اجرایی: آقای محمد نوری مدیر دفتر فرهنگ معلولین درباره پیشرفت کارها و وضعیت این مسابقه گفت: قرار شد چند مسابقه استانی برگزار گردد و پس از آن مسابقات کشوری و بین المللی شود. و خوشبختانه یا شوربختانه اولین مسابقه بر عهده قمی ها است در واقع همه سختی ها و مشکلات باید توسط شما تسهیل گردد و جاده ای صاف شده و آماده در اختیار دیگران قرار گیرد. چون هر کاری در ابتدا سخت و پر مشقت است. اما اجر و پاداش این سختی ها عنداللّه محفوظ است.

بهزیستی حدود یک سال ما را سرکار گذاشت و در نهایت نیامد و امسال این مسابقه را با حمایت مرجعیت محترم دفتر آیت اللّه العظمی سیستانی برگزار کنیم. در اوائل سال 95 با بهزیستی قم نامه نگاری شد، دو جلسه هم آقایان اکرامی و عمادی تشریف آوردند و بحث شد و در حرف قبول کردند ولی هر چه زنگ زدیم و نامه ارسال کردیم پاسخی دریافت نکردیم. تا اینکه حاج آقای شهرستانی فرمودند خودتان برگزار کنید. بهزیستی شاید منتظر است ببیند شماها نمی توانید این مسابقه را آبرومند و در کمال کیفیت و بدون حاشیه برگزار کنید.

اگر همت کنید و با هم باشید قطعاً می توانید ولی با نزاع های بی حاصل و

ص: 92

تک روی مطمئناً موفق نمی شویم. تمام امید به شما است که برای اولین بار در ایران یک مسابقه آبرومند در سطح استانی و ملی برگزار کنید مسئولیت این مسابقه بر عهده چند تشکل موجود است که نماینده آن اینجا حضور دارند.

اقدامات انجام یافته: تاکنون متن مسابقه آماده شده و لازم است در این باره توضیح بدهم. مسابقه قرآنی ناشنوایان در کشورهای ترکیه، اردن، مالزی، اندونزی و چند کشور دیگر برگزار می شود حتی در اردن چند سال است مسابقه تفسیر قرآن برای ناشنوایان برگزار می کنند. ایران به عنوان تنها کشور شیعه باید این مسابقه را با آبرومندی برگزار کند. تصور کنید اگر متن مسابقه یک جزوه 15 صفحه ای باشد وقتی خبر مسابقه به خارج می رود، به ما خواهند خندید و موجب وهن ما و مسابقه است. لذا متن سنگین و وزین آماده شد تا در خارج بگویند چقدر پیشرفته اند.

این متن دو قسمت دارد یک بخش تفسیری دارد و برخی سوره های جزء سی ام را آورده ایم بر اساس تفسیر نمونه و یک بخش آن اطلاعاتی است که به منظور فرهنگ سازی و ارتقای مهارت قرآنی و سطح درک و سواد قرآنی عزیزان ناشنوا تدوین شده است.

بعضی معتقدند متن سنگین است، اما چاره ای نداشتیم تا سطح مسابقه را بالا بگیریم. متسابقین باید خودشان را به سطح کتاب برسانند، کتاب را مطالعه کنند و اگر مشکلی دارند بپرسند. نیز می توانند سه نفره مباحثه کنند و چند نفر را آماده کرده ایم تا اگر مشکلی دارید از آنها بپرسند.

بالاخره در همه مسابقات علمی و ورزشی کار راحت نیست، تفریح نیست بلکه شرکت کننده باید با سختی و تلاش طاقت فرسا خودش را بالا بکشد.

حتی اگر مسابقه تعطیل شود ما به دلایل حیثیتی نمی توانیم یک متن ساده و یک جزوه ده صفحه ای بدهیم یا آنگونه که می گویید پاسخ ها را تعیین کنیم و سؤال ها را همراه با پاسخ ها به شما بدهیم. این نوعی دغلکاری است و کاری بسیار زشت است و مخالف روح قرآن است که ما را به عمل صالح دعوت می کند.

متنی که در اردن هست من دیده ام بسیار وزین و مشکل است. اما مطمئن باشید سؤالات را آسان می گیریم تا در سطح فهم یک نوجوان متوسط باشد. بالاخره کتاب را رایگان در اختیار ثبت نام کنندگان قرار می دهیم و از طرف دیگر پوستر مسابقه آماده شده و منتشر گردیده است. در این مدت آقای عباسی بسیار زحمت کشیدند و پوستر را پخش کردند نیز دیگر آقایان.

متأسفانه در عرصه خانم ها کسی را نداریم لطف کنید اگر کسی را سراغ دارید

ص: 93

معرفی کنید.

تسهیلات و جوایز: جوایز و اعطائات ما به متسابقین در دو سطح است. اولاً به همه شرکت کنندگان این موارد اعطا می گردد:

1- کتاب رایگان جهت مطالعه

2- گواهی و جواز شرکت در مسابقه

3- ثبت نامش در کتاب ویژه مسابقه و معرفی او به داخل و به جهان

اما به افرادی که در مسابقه رتبه برتر آورده و برنده می شوند علاوه بر موارد فوق این امتیازات پرداخت می شود.

1- سکه بهار آزادی

2- گواهی ویژه

3- معرفی به مراکز قرآنی کشور

بنابراین برای اولین بار شش امتیاز بسیار عالی به ناشنوایان علاقه مند اعطا می گردد.

به علاوه تسهیلات دیگر جهت مشاور دهی و راهنمایی افراد علاقه مند به شرکت در مسابقه داریم.

وظایف هر فرد ناشنوا: وظیفه و تکلیف ناشنوایان روشن است شما باید هر مقدار می توانید ناشنوایان را شناسایی و به کمیته ثبت نام یعنی خانم قاسمی که در دفتر مستقراند معرفی کنید.

آقای لاجوردی پیشنهاد می دهد هر یک از مسئولین تشکل های ناشنوایان حق ثبت نام داشته باشند.

در این باره چند مشکل هست چگونه پرونده را تکمیل کنند و چگونه کتاب را از ما بگیرند و در اختیار ثبت نام کنندگان بگذارند. به نظر می رسد امکان پذیر نیست و بهتر است ثبت نام متمرکز انجام شود.

با توجه به اینکه شهر قم کوچک است یک نفر از هر نقطه قم با اتوبوس و یک هزار تومان می تواند خودش را به این دفتر برساند و ظرف نیم ساعت ثبت نام کند و کتاب دریافت نماید و برگردد. کار سخت و خیلی شاقّ نیست.

هر یک از مدیران و معاونان تشکل های ناشنوایی باید حداقل بیست نفر را شناسایی و ترغیب کنند و در مجموع حدود دویست نفر باید در مسابقه حضور داشته باشند.

اگر جمیعت اندکی پنجاه نفر مثلاً شرکت کننده مسابقه را تعطیل می کنیم.

ص: 94

البته تعطیلی مسابقه برای شما زشت است چون نابینایان حدود سی و سه سال است مسابقه دارند و به شما می گویند نتوانستید یک مسابقه برگزار کنید و نوعی شکست جدی برای شما است. تا دهم دی ماه ثبت نام را تمدید می کنیم بلکه با تلاش شما حداقل دویست نفر بیایند. یعنی ده روز وقت دارید.

توجه کنید کتابی را منتشر کرده ایم به نام نخبگان نابینای قرآنی و خواهش می کنم توجه کنید، نابینایانی که یک سال یا چند سال در مسابقات قرآنی شرکت کرده و رتبه آورده یا نیاورده اند همه آنها در این کتاب معرفی شده اند.

وقتی اینها را معرفی کردیم نهادهای قرآنی و افراد پول دار برای آموزش بچه های خود از این افراد دعوت می کنند و نوعی اشتغال است. اما شما بخواهید ده نفر ناشنوای قرآنی پیدا کنید و در یک مقاله آنها را معرفی کنید، پیدا نمی کنید.

آقای لاجوردی، آقای خانزاده، آقای بهزاد، آقای عباسی، و غیره شما چندین سال مسئول و متکفل اداره یک تشکیلات بوده اید واقعاً زشت است که در سطح قم ده نفر قرآنی را نتوانستید تربیت کنید، یک جلسه مسابقه نتوانسته اید برگزار کنید.

در همه امور شما عقب هستید و در همه امور نابینایان و غیره جلو هستند. البته در زمان باغچه بان و تا سی سال قبل شما جلو و پیشقراول بودید ولی با بی همتی و با کم کاری عقب رفتید. الآن شروع یک میدان و آغاز یک پروژه ای است که سال ها تداوم خواهد داشت اگر درست کار نکنید هیچ وقت افراد نخبه تربیت نخواهند شد و همیشه عقب خواهید بود. اما اگر در این مسابقه موفق شوید و 5 سال ادامه دهید، 5 سال بعد حداقل یکصد نفر خواهیم داشت تا به عنوان نخبه معرفی کنیم و موجب رونق زندگی و معیشت آنها باشیم.

تقسیم وظایف: مسئول این مسابقه شما هستید ما فقط نقش هماهنگ کننده داریم. اگر تلاش کنید و خوب برگزار کنید یک سابقه خوب برای شما ثبت می شود و اگر تنبلی کنید و بد برگزار کنید برای همیشه شکست می خورید. اما کارهایی که در بخش اجرایی مسابقه داریم عبارتند از:

تبلیغات

تلگرامی

انتظامات

هیئت بین المللی مسابقه

آماده سازی محل مسابقه

دعوت از شخصیت ها

ص: 95

پذیرش و ثبت نام

جوایز

این کارها بین افراد به شکل زیر تقسیم شد و تفاهم نامه ای با هر فرد به امضاء رسید.

کمیته تبلیغات، دبیر بهزاد رحمانی دوست

کمیته اطلاع رسانی روی تلگرام، آقای علی فرکی

کمیته دعوت از شخصیت ها، آقای رفعتی

کمیته جوایز، ناصرخانزاده

کمیته ثبت بین المللی آقای میثم اخوان

کمیته ثبت نام آقای عباسی

کمیته انتظامات آقای سید مرتضی لاجوردی

هر هفته دو تا سه جلسه با دبیران کمیته ها خواهیم داشت. این جلسه با صرف شام در ساعت 8 شب پایان یافت.

تقسیم کار: در جلسه ای در آذرماه 96 قرار شد هر یک از تشکل های ناشنوایان مسئولیتی بر دوش گیرد. برخی مصوبات این جلسه اینگونه است:

- هیئت مذهبی ناشنوایان 14 معصوم علیه السلام به مدیریت سید مرتضی لاجوردی، کمیته انتظامات مؤسسه ناشنوایان وفاداران کربلا، به مدیریت ناصر خانزاده، کمیته جوایز

- کانون ناشنوایان به مدیریت سید محمدرضا لاجوردی، تبلیغات

- قرار شد هر یک از آنان طرحی مکتوب آماده کنند و بنویسند و بیاورند. اما هیچکدام طرحی نیاوردند و مجبور شدیم کارهای مختلف و به ویژه کارهای مختلف روز مسابقه را توسط کارمندان دفتر فرهنگ معلولین سامان دهی نماییم.

ص: 96

تصویر

ص: 98

تصویر

ص: 99

تصویر

ص: 100

مسابقه روز 27 بهمن ماه 96 در دفتر فرهنگ معلولین (قم) برگزار شد. اعلام شده بود ساعت 2 تا 30/2 بعدازظهر متسابقین حاضر باشند و ساعت 30/2 درب سالن ها بسته شد. ابتدا آقای میثم اخوان به زبان اشاره نکاتی برای آنها توضیح داد سپس سؤالات توضیح و مسابقه شروع شد.

یک ربع بعد اولین خانم برگه تکمیل شده را آورد و مصححین کار را شروع کردند. اما گزارش تفصیلی این روز تاریخی در این فصل عرضه می شود.

ص: 102

معلولین به همراه تندیس تقدیم می گردد.

***** به دوازده نفر افرادی که رتبه برتر کسب می کنند، سکه بهار آزادی، لوح تقدیر و تندیس تقدیم می گردد. اگر تعداد افراد احراز کننده رتبه بیش از دوازده نفر باشند، با قرعه کشی دوازده نفر تعیین می گردند.

****** شرکت کنندگان در مسابقه باید رأس ساعت 14:30 بعدازظهر در محل دفتر فرهنگ معلولین حضور داشته باشند و پس از بسته شدن درب سالن از پذیرش افراد معذور هستیم. لطفاً از آوردن همراه، کتاب متن مسابقه، موبایل و کیف در سالن برگزاری امتحان خودداری فرمایید.

محل برگزاری: قم، بلوار محمد امین، خیابان گلستان، کوچه11، پلاک4، طبقه4، دفتر فرهنگ معلولین

زمان ها: جمعه27 بهمن96 ؛ ساعت14:30 الی 16 برگزاری مسابقه ؛ 16 الی 16:30 تصحیح اوراق امتحانی ؛ 16:30 الی 17 اهداء هدیه و لوح های تقدیر توسط رئیس محترم اداره کل بهزیستی استان قم

3- تفسیر نمونه از کیست؟

آیت اللّه مکارم شیرازی و جمعی از پژوهشگران محمدرضا آشتیانی

طلاب حوزه علمیه پژوهشگران

4- ویژگی های تفسیر نمونه عبارت است از:

ترجمه آیات، بررسی مسائل اجتماعی و فردی و پاسخ به شبهات

ترجمه روان و دقیق آیات قرآن پاسخ به اشکالات و سؤالات

پرداختن به مسائل اجتماعی

5- ابی لهب اسم کیست؟

عموی حضرت محمد(ص) سوره ای از قرآن

برادر حضرت علی(ع) یکی از بت ها

6- تبت یدا ابی لهب در کدام سوره است؟

سوره کافرون سوره تبت سوره قریش سوره انبیاء

7- آیه «قل یا ایها الکافرون» در کدام سوره آمده است؟

سوره کافرون سوره یس سوره عابد سوره نصر

8- افواج یعنی چه؟

شتران گروه گروه مردم لشگریان کافر

9- سوره کافرون در کدام جزء قرآن است؟

جزء یکم جزء هشتم جزء سی ام هیچکدام

10- کلمه «ابتر» در کدام سوره آمده است؟

ماعون بقره کوثر فلق

11- اللّه الصمد در کدام سوره است؟

سوره حمد سوره اخلاص سوره غاشیه سوره آل عمران

12- اذا جاء نصراللّه و الفتح به چه معنا است؟

ص: 105

هنگامی که یاری خدا و پیروزی فرا رسد وقتی خدا فتح کند

وقتی شکست بیاید آمدن نصر و شکست

13- کوثر یعنی چه؟

حضرت محمد(ص) خیر و برکت فراوان حضرت علی(ع) سلامتی

14- خداوند «کفو ندارد» یعنی؟

شبیه و مانند ندارد خلقت ندارد مخلوق ندارد قدرت ندارد

15- آیه من شر حاسدٍ اذا حَسَد در مذمت چه کسی است:

دروغ گویان حسودان ریاکاران

منافقان

16- تفسیر به رأی یعنی چه؟

تحمیل افکار خود بر قرآن نسبت دادن سلیقه شخصی به قرآن

داوری درباره قرآن بر اساس افکار خود همه موارد

17- ماعون به معنای ............ است.

هر چیز زیاد هر چیز کم هر دو هیچکدام

18- نام دیگر سوره اخلاص چیست؟

خلوص

خالص

توحید

نجات

19- خنّاس در سوره ناس به چه معنا است؟

دروغ گو

ریاکار پنهان کار کذاب

20- معنای آیه «لکم دینکم ولی الدین» کدام گزینه است؟

دین تو برای من و دین برای خودم دین من برای تو و دین برای خودم

دین شما برای خودتان و دین من برای خودم دین هر فرد برای خودش

21- تبت یدا ابی لهب یعنی چه؟

ای ابولهب سرت بریده است ای ابولهب پاهایت قطع شده

دو دست ابولهب بریده باد دستانت سالم اند ای ابولهب

ص: 106

22- حضرت مریم با زبان اشاره چه مطلبی را فهماند؟

بیماری خودش بیماری فرزندش انجیل ماجرای تولد عیسی

23- قل هو اللّه احد یعنی؟

بگو تو خداوند هستی یکتایی را فریاد کن بگو خداوند یکتا و یگانه است یگانگی مخصوص خدا است

24- ابتدای سوره نصر می گوید: وقتی پیروزی خدا فرا رسد و مردم گروه گروه به دین خدا گرایش پیدا کنند، وظیفه مسلمان .................. است.

تسبیح پروردگار و استغفار رفتن به جبهه

جنگ با کفار تحصیل معارف

25- معنای استغفار چیست؟

گناه نکردن جهاد آمرزش خواستن تکریم

26- زبان اشاره با چه کلماتی در قرآن معرفی شده است؟

واژه های اشاره و رمز واژه لسان واژه ناس واژه رمز

27- کدام آیه زیر گویای ارتباط حضرت زکریا با زبان اشاره است؟

الا تکلّم الناس ثلاثه ایام الّا رمزاً قل هو اللّه احد

قل اعوذ برب الناس انا اعطیناک الکوثر

28- من شر غاسقٍ اذا وقب در کدام سوره است؟

سوره فلق سوره علق سوره نبأ سوره ناس

29- آیه اَن جاءَه الاَعمی در کدام سوره است؟

سوره فلق سوره توبه سوره عبس سوره اخلاص

30- آخرین سوره قرآن کریم کدام، سوره است؟

سوره کوثر سوره علق سوره ناس سوره فلق

ص: 107

31- کدام سوره درباره عبداللّه بن ام مکتوم است؟

سوره عبس سوره قدر سوره کوثر سوره نبأ

32- یَمنَعونَ الماعُون در کدام سوره و به چه معنا است؟

سوره ماعون و تحریک مردم به کار خیر سوره فلق و تشویق مردم به امور نیک

سوره ماعون و جلوگیری از کارهای ضروری و خیر هیچکدام

33- زبان اشاره در دو سوره ............... آمده است.

بقره و آل عمران آل عمران و مریم فلق و ناس اخلاص و کوثر

34- حسد یعنی؟

بد رفتاری با دیگران بدگویی نسبت به مردم

نعمت و خوشی را برای دیگران نخواستن دروغ گویی

35- سوره اخلاص دارای چند آیه است؟

چهار آیه سه آیه پنج آیه شش آیه

36- آیه فأشارت الیهِ قالوا کیف نکلّم مَن کانَ فی المَهد صَبیاً گویا و نشانگر چیست؟

اشاره مریم به حضرت عیسی اشاره به آل عمران

اشاره حضرت زکریا به مریم هیچکدام

37- قل اعوذ برب الفلق به معنای چیست؟

بگو پناه می برم به پروردگار سپیده صبح بگو می روم به سوی روشنایی

پناه می برم به سوی سپیده پناه می برم به سوی آفتاب

38- و لا انتم عابدون ما اعبد به معنای چیست؟

برای خداوند عبادت می کنم پناه می برم به طرف خداوند

می روم به سوی خداوند و نه شما آنچه را که من می پرستم پرستش می کنید

39- پیامبر اکرم(ص) جمله الیَوم یَومَ الْمَرحَمَة (امروز روز عفو و رحمت است) را در کدام

ص: 108

جنگ بیان کرد؟

در جنگ خیبر در جنگ احزاب در جنگ احد

جنگ با سران قریش در مکه و فتح مکه

40- صدور در سوره ناس یعنی چه؟

بدن ها سینه ها سینه سرها

41- اللّه به عنوان یکی از نام های خداوند دارای این ویژگی ها است؟

اسم خاص و مخصوص خداوند و شامل تمام صفات جلال و جمال و اسم اعظم

صفت زیبای خداوند اسم مشترک خدا و دیگران هیچکدام

42- زبان اشاره در قرآن کریم در داستان ......................... آمده است.

حضرت مریم و حضرت زکریا حضرت موسی و حضرت خضر

حضرت موسی و حضرت عیسی حضرت شعیب و حضرت یوسف

43- آیا سوره ای در قرآن هست که آخر همه آیات آن «ناس» باشد؟

خیر بله سوره نبأ بله سوره ناس بله سوره اخلاص

44- سازش نکردن با کفّار در کدام سوره تأکید شده است؟

سوره ناس سوره کافرون سوره کوثر هیچکدام

45- سوره ماعون می گوید: کسانی که دین را تکذیب می کنند و به معاد باور ندارند این کارها را انجام می دهند:

دعوت به کار بد، جذب مردم و تلاش برای رهایی

اطعام دادن، نماز خواندن و انجام کار بد

فراری دادن یتیم،عدم تشویق اطعام دهنده، سهل انگاری در نماز، ریاکاری و منع مردم از کار نیک هیچکدام

46- «فَصَلِّ لِرَبّکَ وَ انْحَرْ» یعنی چه؟

پس برای پروردگارت نماز بگذار و قربانی کن برای خودت قربانی کن

برای پروردگارت جهاد کن و شتر بده هیچکدام

ص: 109

47- در نماز و هر روز کدام آیه را می خوانیم؟

لیس الذکر کالانثی ان اللّه اصطفی آدم و نوحاً

و هو سمیع العلیم قل هو اللّه احد

48- کدام سوره قرآن به شدت از حقوق معلولین دفاع می کند؟

سوره قریش سوره کوثر سوره عبس هیچکدام

49- این جمله «با مردم سخن مگو مگر با اشاره» مربوط به کدام پیامبر است؟

نوح شعیب زکریا هیچکدام

50- «یَدُعُ الیَتیم» یعنی چه؟

یتیم را با خشونت می راند یتیم را جذب می کند

یتیم را تکریم می نماید هیچکدام

تصویر

ص: 111

تصویر

ص: 112

تصویر

ص: 113

تصویر

ص: 114

بعد از حدود یک سال تلاش مدیران و متسابقین و همه عوامل، همه چشم به جلسه اختتامیه دوخته اند و می خواهند بدانند جوایز نصیب چه کسانی خواهد شد. ثمره و نتیجه فعالیت ها را می خواهند عیناً ببینند.

در سالن آمفی تئاتر، خانواده ها، مسئولین و مقالات استان قم و مدیران تشکل ها همه جمع شده و منتظر جمع بندی نمرات هستند.

یکی از محاسن مسابقاتی که دفتر فرهنگ معلولین برگزار می کند این است که پاداش افراد را نقداً اعطا می کند. به چند ماه بعد موکول نمی کند. از این رو باید با سرعت اوراق تصحیح، نمرات جمع بندی و مقایسه ها صورت گیرد و افراد برتر مشخص شوند. گزارش اختتامیه در این فصل عرضه می شود.

ص: 116

می پردازد. اگر مدیریت این دفتر مثل بعضی از تشکل ها عافیت و راحت طلب بود، به سراغ پروژه های راحت می رفت، اما خودشان را به آب و آتش می زنند و هر سختی را تحمل می نمایند تا جامعه هدف پیشرفت کند. لازم است از آقای محمد نوری تشکر کنم که این جشن را به خوبی اداره کرد.

آنگاه آقای دکتر سلیقه به ایراد سخنرانی پرداخت. آمار ناشنوایان استان را بیان کرد. و از برگزارکنندگان رخداد اولین مسابقه قرآنی ناشنوایان تقدیر و تشکر نمود و درباره ارتقای فرهنگ ناشنوایان نکاتی را بیان کرد.

سپس حجت الاسلام و المسلمین آقای محمدعلی کوشا به عنوان نماینده بیت آیت اللّه العظمی سیستانی و نماینده حجت الاسلام و المسلمین آقای شهرستانی پشت تریبون قرار گرفت و درباره اهمیت ناشنوایان در قرآن سخن گفت و خدمات این بیت و اقدامات جناب آقای شهرستانی در سراسر جهان را بی نظیر خواند. او گفت:

بر اساس قرآن در قصه حضرت زکریا، زکریا مأمور شد باز زبان اشاره با مردم ارتباط داشته باشد و این را به عنوان آیت خداوند می شمارد از این رو زبان اشاره مورد تأیید خداوند است.

خداوند در آیه 10 از سوره مریم می فرماید:

قال ربّ اجعل لی آیةً قال آیتک الاتکلم الناس ثلاث لیال سویاً

زکریا عرض کرد پروردگارا آیه و نشانه ای برای من قرار ده؛ فرمود نشانه تو این است که سه شبانه روز با مردم تکلم نکنی و با اشاره خواسته های خود را تفهیم کنی چون در سوره آل عمران آیه 41 می فرماید:

قال رب اجعل لی آیة قال آیتک الّا تکلم الناس ثلاثةَ ایامٍ الّا رمزاً.

حضرت زکریا پیرمرد شده بود و خداوند به او بشارت داد که صاحب فرزندی به نام یحیی خواهی شد. چون زکریا از خداوند درخواست فرزند کرده بود:

یا زَکَرِیا إِنّا نُبَشِّرُکَ بِغُلام اسْمُهُ یحْیی لَمْ نَجْعَلْ لَهُ مِنْ قَبْلُ سَمِیاً (سوره مریم، آیه 7): «ای زکریا ما تو را بشارت به فرزندی می دهیم که نامش یحیی است و پیش از او همنامی برایش قرار ندادیم».

ضمناً از جمله اخیر، استفاده می شود: نام مزبور نام بی سابقه ای بوده است.

همان طور که از آیات گذشته استفاده شد، تقاضای تولد یحیی بعد از مشاهده پیشرفت های سریع معنوی مریم به وسیله زکریا انجام شد.

زکریا تعجب می کند که با اینکه خودش پیرمرد و همسرش نازا و پیرزن است

ص: 118

چگونه صاحب فرزند خواهد شد و به خدا می گوید آیا می شود به من آیه و نشانه ای نشان دهی که مطمئن شوم.

قالَ رَبِّ اجْعَلْ لی آیةً قالَ آیتُکَ أَلاّ تُکَلِّمَ النّاسَ ثَلاثَةَ أَیام إِلاّ رَمْزاً وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثیراً وَ سَبِّحْ بِالْعَشِی وَ الْإِبْکارِ (سوره مریم، آیه 41)

ترجمه:

(زکریا) عرض کرد: «پروردگارا! نشانه ای برای من قرار ده»! گفت: «نشانه تو آن است که سه روز، جز به اشاره و رمز، با مردم سخن نخواهی گفت. (و زبان تو، از کار می افتد). پروردگار خود را بسیار یاد کن! و به هنگام صبح و شام، او را تسبیح بگو!

سخن از زکریا علیه السلام و درخواست فرزندی از سوی او از پیشگاه خدا و بشارت به تولد یحیی علیه السلام بود.

در اینجا زکریا از خداوند تقاضای نشانه ای بر این بشارت بزرگ می کند و چنان که گفتیم، نه به خاطر عدم اعتماد بر وعده های الهی، بلکه، برای تأکید بیشتر و این که ایمان او به این مطلب ایمان شهودی گردد، تا قلبش مالامال از اطمینان شود، همان گونه که ابراهیم خلیل علیه السلام تقاضای مشاهده صحنه معاد برای آرامش هر چه بیشتر قلب می نمود.

زکریا عرضه داشت: «پروردگارا! نشانه ای برای من قرار ده»! (قالَ رَبِّ اجْعَلْ لی آیةً).

در پاسخ، خداوند به او «گفت: نشانه تو آن است که سه روز با مردم جز به اشاره و رمز، سخن نخواهی گفت» و زبان تو بدون هیچ عیب و علت برای گفتگوی با مردم از کار می افتد (قالَ آیتُکَ أَلاّ تُکَلِّمَ النّاسَ ثَلاثَةَ أَیام إِلاّ رَمْزاً).

«ولی پروردگار خود را (به شکرانه این نعمت) بسیار یاد کن و هنگام شب و صبحگاهان او را تسبیح گوی»! (وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثیراً وَ سَبِّحْ بِالْعَشِی وَ الْإِبْکارِ).

از این جمله، استفاده می شود در حالی که زبان او به طور موقت، برای سخن گفتن با مردم از کار افتاده بود، قادر بر تسبیح و ذکر خدا بود، تا هم وظیفه شکرگزاری را نسبت به این موهبت عظیم که خدا به او عنایت کرده بود، انجام دهد و هم نشانه روشنی از خداوند بزرگ بر گشودن موضوعات بسته باشد.

یا به تعبیر دیگر، بریدن از مردم و پیوستن به حق در این سه روز، او را به خدا

ص: 119

نزدیک تر کند و آیت و نشانه روشنی از قدرت خدا باشد.(1)

«رَمْز» اشاره کردن یا شاره کردن با لب ها را گویند، به صدای آهسته نیز «رَمْز» گفته می شود، این واژه در گفتگوهای معمولی، معنی وسیع تری پیدا کرده و به هر سخن و اشاره و نشانه ای که مطلبی را مخفیانه یا به طور غیر صریح، برساند، رمز می گویند.

به هر حال، خداوند درخواست زکریا را پذیرفت و سه شبانه روز زبان او بدون هیچ عامل طبیعی از سخن گفتن با مردم باز ماند، در حالی که به ذکر خدا مترنم بود.

این وضع عجیب، نشانه ای از قدرت پروردگار بر همه چیز بود، خدایی که می تواند زبان بسته را به هنگام ذکرش بگشاید، قادر است از رحم عقیم و بسته، فرزندی با ایمان که مظهر یاد پروردگار باشد، به وجود آورد، و از اینجا رابطه این نشانه با آنچه زکریا می خواست، روشن می شود.

در تفسیر نمونه این پرسش را مطرح کرده است:

در اینجا سؤالی پیش می آید که: آیا بسته شدن زبان پیامبر، با مقام نبوت و وظیفه تبلیغی او سازگار است؟ به عبارت دیگر آیا پیامبر می تواند ناشنوا باشد و تکلم نداشته باشد و با اشاره با مردم تبلیغ کند.

پاسخ این سؤال، چندان مشکل نیست؛ زیرا این موضوع، در صورتی با وظیفه نبوت سازگار نمی باشد که طولانی باشد، اما برای یک مدت کوتاه، مدتی که پیامبر می تواند در آن مدت از قوم و جمعیت خود غایب گردد، و به عبادت خدا بپردازد مانعی نخواهد داشت.

به علاوه در همین مدت او می توانست با ایماء و اشاره مطالب لازم را به اطلاع آنها برساند و یا با تلاوت آیات پروردگار، که ذکر خدا محسوب می شد، حقایق را به آنها تفهیم کند و اتفاقاً همین کار را کرد و با اشاره، مردم را به ذکر خداوند هدایت نمود!

بهرحال زبان اشاره به عنوان اصلی ترین وسیله ارتباطی ناشنوایان در قرآن در داستان حضرت زکریا و داستان حضرت مریم آمده و به نیکی از زبان اشاره یاد شده است.

ص: 120

متأسفانه می شنویم که برخی مسئولین رفتار خوبی با زبان اشاره ندارند و در گسترش آن تلاش نمی کنند. باید به اینان گفت قرآن کریم زبان اشاره و به حضرت زکریا می گوید این آیه الهی است. یعنی شما ناشنوایان که با زبان اشاره خواسته های خود را از بیان می کنید با آیه الهی سر و کار دارید.

آقای محمد نوری و همکارانشان که این مراسم را به زیبایی برگزار کردند، تشکر می کنم. نیز از دکتر سلیقه و مسئولین استان قم.

در پایان آقای محمد نوری به عنوان دبیر علمی و اجرایی این رخداد بزرگ، گزارشی عرضه کرد و از حضرت آیت اللّه شهرستانی و از همه مسئولین محترم استان و کشور و نیز تشکل های ناشنوایان، مراقبین، مصححین، داوران و شرکت کنندگان تشکر نمود. به ویژه از حضرت حجت الاسلام والمسلمین آقای کوشا تشکر خاص نمود. آنگاه رؤسا و داوران آماده شدند تا با اعلام اسامی هدایا را تقدیم کنند.

در پایان عکس های یادگاری گرفته شد و ختم جلسه اعلام گردید.

رتبه سوم (دارای نمره 41 تا 60)

1- علیرضا خانزاده

2- محمدرضا میرحائری

3- ریحانه عرب زاد

4- حوریه محمدی خواجه غیاثی

9- در صورتی که هر رتبه چهار نفر یا بیشتر رتبه آورده باشند امکان جابجایی نیست.

10- در هر رتبه اگر متسابقین از چهار نفر بیشتر شوند، به ترتیب برتری نمرات افراد تعیین می شوند اما اگر در چند نفر نمره یکسان کسب کنند، قرعه کشی خواهد شد.

11- اوراق پس از اتمام مسابقه تصحیح و جوایز اعطاء می شود.

12- در جلسه امتحان هر فردی تقلب نماید و به هر دلیل نظم جلسه را بر هم زند از جلسه اخراج خواهد شد.

13- مسئولین تشکل ها و افرادی که در یک سال گذشته به هر عنوان در جلسات برنامه ریزی مسابقه شرکت داشته اند، نمی توانند در امتحان شرکت کنند.

14- این مسابقه در دفتر فرهنگ معلولین و با حضور تشکل های معلولین و رؤسا و نمایندگان بهزیستی اجرا می شود.

15- علاوه بر سکه به افراد برتر، به همه متسابقین یک جلد کتاب مسابقه و یک برگ گواهی شرکت در مسابقه با امضاء رئیس اداره کل بهزیستی استان قم و دفتر فرهنگ معلولین اعطاء می گردد.

16- نام و زندگی نامه همه متسابقین در کتاب گزارش مسابقه ثبت می گردد تا به جهان معرفی شوند.

افراد بسیار با این رخداد بزرگ قرآنی همکاری و مشارکت داشتند؛ اساساً بدون تعاون و همکاری گروهی نمی توان انتظار داشت نخستین مسابقه قرآنی ناشنوایان در این سطح برگزار شود.

افراد در سطوح مختلف همکاری نموده اند، کسانی در تألیف کتاب، یا به عنوان مراقب روز مسابقه یا به عنوان مصحح یا به عنوان طراح و ده ها نوع همکاری دیگر کار و تلاش نموده اند. بسیاری افراد هستند، کار و نوع فعالیت و حتی نام آنها فراموش شده است؛ زیرا دامنه فعالیت ها بسیار گسترده است. به هر حال کسانی که ثبت و ضبط شدند در اینجا معرفی می شوند و اگر کسی فراموش شد حتماً یادآوری فرمایید.

ص: 126

401 کتاب در سال 1384 توسط نشر علم چاپ و منتشر گردیده است که به شرح زیر به استحضار می رسد:

1- اولین زن شاعره قم

2- اولین والیبالیست زن از سال 1330 به بعد

3- اولین راننده زن قم در سال 1346

4- مؤسس اولین سازمان زنان در قم در سال 1345

5- اوّلین نماینده زنان بی سرپرست

6- اولین زن به عنوان بازرس انجمن حمایت زندانیان قم در سال 1351 با حکم وزیر دادگستری

7- اولین زن عضو علی البدل انجمن حمایت زندانیان قم در سال 1350 با حکم وزیر دادگستری

8- رئیس کمیته بازرسی و همکاری کمیته ملی حمایت از مصرف کننده در سال 1352

9- مسئول اجرای بهداشت و خانواده از سوی بانوان شهر قم

10- اولین رئیس حوزه انتخاباتی بانوان در سال 1346

11- عضو هیئت هفت نفری فرمانداری به عنوان اولین زن در فعالیت های اجتماعی قم

12- اولین سخنران زن در مجامع فرهنگی و اجتماعی

13- اولین نماینده دانشجویان در مدرسه عالی قضایی قم (پردیس دانشگاه تهران) و پایه گذار انجمن فارغ التحصیلان

14- نویسنده کتاب قصّه منظوم کربلا برای اولین بار در تاریخ تشیّع

15- تأسیس اوّلین شعبه انجمن ملّی اولیاء و مربیان برای اولین بار در قم

16- مؤسس اوّلین دبیرستان شبانه دخترانه آزرمیدخت قم در سال 1347

17- راه اندازی اوّلین مشاوره تلفنی در انجمن ملّی اولیاء و مربیان ایران

18- اولین مبارزه با سازمان امنیّت و اطلاعات قم در سال 1350

19- اوّلین زن در تجارت فرش در قم از سال 1350 تا کنون

20- رئیس شعبه بانوان انجمن حافظان فرهنگ و هنر در ایران

21- اولین مشاور زن در قم برای رسیدگی به امور جوانان

22- برای اولین بار از خاندان سرشناس قم کتاب خاندان جواهری را گردآوری و چاپ نمودم در اینجا به ذکر سایر فعالیت ها می پردازم.

1- مسئول پیشاهنگی دبیرستان و شرکت در اردوهای پیشاهنگی

2- مسئول شیر خورشید دبیرستان و شرکت در جلسات و بازدید از بیمارستان ها

ص: 128

و نیازمندان و کمک به آنان توسط دانش آموزان

3- عضویت در انجمن قلم به ریاست زین العابدین رهنما از سال 1345 به بعد و نیز انجمن های ادبی دانشوران - سخنوران - صائب - بهار و خاقانی - گلستان سعدی - اراکی های مقیم تهران - آشتیانی های مقیم تهران - همدانی های مقیم تهران - بنیاد مفاخر ایران و نیز بنیاد قم پژوهشی از افتخارات اینجانب می باشد.

4- شرکت در دومین دوره شورای شهر قم

5- کارشناس تربیتی انجمن ملی اولیاء و مربیان ایران

6- عضو انجمن استومی ایران

7- عضویت در مؤسسه فرهنگی دارالاکرام

در اینجا به ذکر فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی خویش به اختصار می پردازم:

فعالیت فرهنگی

دوران تحصیلی ام از سنّ پنج سالگی از مکتب خانه آغاز شد و تا سنّ نه سالگی را در آنجا گذراندم که با امتحان ورودی وارد کلاس سوم دبستان ایراندخت شدم این مدرسه تا کلاس سوم متوسطه داشت و تنها دبیرستان دختران نیز بود لذا بعد از کلاس نهم در سال 1334 در حالی که شانزده سال بیشتر نداشتم تقاضای شغل معلمی نمودم که به علت رتبه اوّلی که در مسابقه ورودی به دست آورده بودم با ازیاد سن از طریق دادگاه در فرهنگ قم پذیرفته شدم و از اول مهرماه تا بهمن ماه آن سال که موافقت دادگاه را اعلام نمودم رایگان در خدمت فرهنگ انجام وظیفه نمودم. مدت کوتاهی را در دبستان تدریس نمودم و پس از آن به دفترداری دبیرستان منصوب شدم که با ادامه تحصیل، دبیری دبیرستان، معاونت دبیرستان، ریاست دبیرستان و بازرسی تعلیماتی را در کارنامه خویش ثبت نمودم.

در سال 1346 دبیرستان دولتی دخترانه آزرمیدخت را تأسیس نمودم و در حالی که آن زمان همکاران عزیزم به مدارس ملّی (غیر دولتی) روی می آوردند ولی من در همان زمان ترجیح دادم که خدمتگذار بچه های شهرم در مدارس دولتی باشم گرچه منطقه باجک در آن زمان پایگاه خانواده های ثروتمند و اصیل قم بود ولی دبیرستان آزرمیدخت پایگاهی نیز برای دانش آموزان بی بضاعتی بود که حتّی جایی در دبیرستان های دولتی دیگر نیز نداشتند. مهم ترین ویژگی من در کارم که رمز موفقیتم شد سه عامل بود 1- عشق به معلّمی 2- حسّ نوع پروری و کمک به مستمندان و عامل دیگر، سخت کوشی و تلاش و پشتکارم بود که در مقابل نام و مقام و پول و پارتی، سر در مقابل دیگران کج نکرده و راست قامت

ص: 129

روی پای خود ایستادم تا برای ایجاد شغل، دیگران به سراغم بیایند. عامل دیگر اینکه تکیه به قلم و به گچی داشتم که در دستم بود و سعی می کردم شرافت معلمی را لکّه دار نکنم زیرا معلّمی را برای خود یک افتخار می دانستم و ساعاتی را که در کلاس با حضور نوجوانان و جوانانی پاک طینت و صاف و ساده سپری می کردم که از ریب و ریا بیگانگی دور بودند. کلاس من پر از صفا و نور و ضیا بود. ولی مهم ترین عامل در زندگی ام اتّکاء و اتکال به خدای بزرگ بود که توانستم حساس ترین لحظات جوانی خود را به تنهایی سپری کرده و از شکست نهراسم و دست از مبارزه برندارم.

در سال 1354به تهران منتقل شدم و در سال 1355 به ریاست مدرسه ایران و آلمان منصوب گردیدم و در سال 1356 جهت شرکت در کانون وکلا بازنشسته شدم.

در ضمن در کنار خدمات فرهنگی خویش که از سال 1348 با انجمن ملی اولیاء و مربیان ایران آشنا شدم و اقدام به شعبه دیگر انجمن در محل دبیرستان نمودم و با توزیع کتب و مجلات ویژه ای انجمن (مکتب مام) مسائل تربیتی را در کنار آموزش به دانش آموزان و خانواده ها و مربیان به طور مستقیم منتقل می کردم و از سال 1354 که به تهران منتقل شدم، عصرها را در خدمت انجمن بودم که اولین مشاوره تلفنی را در انجمن با مسئولیت خویش راه اندازی نمودم.

فعالیت های اجتماعی

از سال 1342 که در آغاز جوانی همسرم را از دست دادم و به عنوان یک زن ولی در لباس یک مرد (پدر) ناگزیر بودم خود وارد اجتماع شوم و با توجه به اینکه دوران کودکی و آغاز نوجوانی خود را در حسرت رفتن به مدرسه گذرانده بودم و در جوانی شاهد بودم که چه استعدادهایی در قم مدفون می شدند لذا آستین همت را بالا زدم با گام های استوار قدم در جاده های پر از سنگلاخ (تهمت و ناسزا) برداشتم و به عنوان اولین زن در اجتماعی ظاهر شدم که حتی مورد اتهام و ناسزاهای زنان هم در قم می شدم ولی چون هدفم مقدس بود از هیچ چیز نهراسیدم. با این که در مسیر راه چه تهمت ها چه شنیدم و چه بال هایی در حین پرواز از من شکستند که با هر بار زمین خوردن، مصمم تر از قبل بر می خواستم و با پرهای جدید دوباره پرواز می کردم. ابتدا پایگاه زنان را به نام سازمان زنان قم ایجاد نمودم و به نام یک زن آزاده قمی به عضویت هیئت هفت نفری فرمانداری قم درآمدم که هر هفته با شش تن از رؤسای قم نظیر فرماندار، شهردار، رئیس سازمان امنیت و اطلاعات، رئیس شهربانی، رئیس دادگستری و رئیس آموزش و پرورش، به عنوان نماینده بانوان قم در کنار آنان به اداره امور شهر می پرداختم و

ص: 130

سایر فعالیت های اجتماعی که به اختصار در ابتدا به عرض رسید.

فعالیت سیاسی

از این که از دوران کودکی در مکتب خانه با آیین وحدت به معنی واقعی کلمه با نام خدا آشنا شدم که راستی و درستی و حقیقت در وجودم نهادینه شد و نیز معنی حب الوطن من الایمان را در کنار آن یافتم.

لذا به عنوان یک فرد ایرانی مسلمان، عشق ایران همواره در دلم موج می زد لذا برای اعتلای کشورم همواره در تلاش بودم و در تمام احزاب و کنگره ها و اردوها شرکت داشتم ولی هرگز سر سپرده هیچ گروه و مقامی نشدم و آنچه را برای کشور و جوانانم مفید می دانستم دنبال می کردم و یکی از افتخاراتی که موجب سربلندی ام در جامعه گردیده است این بود که نوکری هیچ کس در هیچ دوره را قبول نکردم و راه خدا و اهل بیت علیهم السلام را یافتم و چون کوهی بر آنان تکیه کردم و همواره مفتخرم که هم هویت ملّی و هم هویّت دینی خویش را حفظ کرده و به آنها می بالم و هیچ یک را فدای دیگری نخواهم کرد. و اکثر اشعارم چون میرزاده عشقی، پروین اعتصامی و فرّخی یزدی بوی سیاست و وطن خواهی می دهد.

باید این را به خاطر داشت فردی که در اجتماع زندگی می کند و اجتماعی است نمی تواند سیاسی نباشد مگر این که فقط فکر آب و نان روزانه باشد که من هرگز نتوانستم چنین باشم و اکنون در سنّ هفتاد و پنج سالگی نیز هر روز قلمم با مشکلات روزمره زندگی تندتر و روان تر شده است که همه درد وطن است و درد جوانان کشورم...

تألیفات

قابل ذکر است اسامی کتاب های چاپ شده خود را از سال 1374 تا کنون به شرح زیر به استحضار برسانم.

1- دیوان آذرین مهر

2- مژگان نامه

3- نیش و نوش جوانی

4- ایثارگران دفاع قدس

5- فرهنگ انتظار

6- سفر به وادی عشق (کربلا)

7- غدیریّه

8- کلام امیرانه

9- گل نرجس

19- تضمین شعر شاعران

ص: 131

10- دعای کمیل منظوم با ترجمه انگلیسی

11- دعای ندبه منظوم با ترجمه انگلیسی

12- حدیث کساء و دعای توسل با ترجمه انگلیسی

13- خطبه و مناجات شعبانیه

14- خطبه فدکیّه با ترجمه انگلیسی

15- سوره رعد منظوم با ترجمه انگلیسی

16- لبنان و امام موسی صدر

17- حج خونین، فاجعه قرن

18- پای صحبت بازنشستگان

20- جانباز کیست و زنان ایثارگر کدامند؟

21- آسیب های اجتماعی (اعتیاد)

22- آسیب های اجتماعی (آیا فقط جوانان مقصرند؟)

23- تو شهید وطنی، من پاسدار خون تو

24- حج چیست؟ مناسک حج

25- پس از شهادت (دکتر شریعتی منظوم)

26- آواری عاشورائیان

27- دوبیتی های عاشورایی

28- قصّه منظوم کربلا

29- قم، دیار کریمه اهل بیت علیهم السلام

30- حلقه مداحان

31- زنان شاهنامه

32- فراخوان مقالات و مسابقات

33- من خلیج فارس هستم

34- چگونه کودکان را به نماز تشویق کنیم؟

35- دیوان عشق مادرانه

36- گوهران دریایی

37- دیوان مژگانیه

38- با کودکان و نوجوانان چگونه رفتار کنیم.

39- در تربیت فرزندان

40- جهان نگران نسل جوان است

41- گیاهی خودرو، در کویر قم

42- خرمشهر قهرمان

43- این جوانان گل، معلّم باغبان

44- خاندان جواهری

45- دعای عرفه منظوم همراه با ترجمه انگلیسی

46- نوباوگان مظفری (دارالایتام)

ص: 132

47- طنزها، نقدها و مناظره های خاله اکّه

48- طفل صغیر کربلا

49- رقیّه، عبرت تاریخ

50- سفره حاجات

51- شهر ما خانه ما (کودک)

52- گفتگوی بلبل و کلاغ (کودک)

53- عقاب دانا و کرکس نادان (کودک)

54- آب مایه حیاته (کودک)

55- گفتگوی حیوانات (کودک)

56- معرفی میوه ها (کودک)

57- پریا و گل پری (فارسی)

58- پریا و گل پری (انگلیسی)

59- تپلی دروغ گو (کودک)

60- بازی با الفبا (کودک)

61- چرا فلسطینی خانه ندارد (کودک)

62- مشارکت با شهرداری (کودک)

63- پلیس کیست (کودک)

64- مداد (کودک)

65- نیروی انتظامی (کودک)

66- سالار پیامبران در سه جلد (انگلیسی، فارسی، عربی)

زهره قاری

تحصیلات: دکتری مطالعات ناشنوایان، دانشگاه لاتروب، 1386 ملبورن، استرالیا؛ کارشناسی ارشد دبیری زبان انگلیسی، دانشگاه نجف آباد، 1376، نجف آباد، اصفهان؛ کارشناسی دبیری زبان انگلیسی، دانشگاه نجف آباد، 1371، نجف آباد، اصفهان؛ (دو سال تحصیلات حوزوی در حوزه علمیه فاطمیه، کرج)

فعالیت های شغلی: دانشگاه الزهرا (تهران): دروس پیش نیاز، عمومی و تخصصی رشته های زبان انگلیسی، زبانشناسی، آزفا، 1387-1389، مطالعات خانواده، فقه و حقوق، قران و حدیث (MA)، مشاوره، روانشناسی، ادبیات فارسی، کتابداری، الهیات؛ دانشگاه آزاد نجف آباد: دروس عمومی، تخصصی رشته زبان انگلیسی، 1379-1378و 1387-1385؛ (کارشناسی و کارشناس ارشد)، مدعو و نظارت پایان نامه؛ دانشگاه آزاد نائین: دروس عمومی روانشناسی و الکترونیک، 1375؛ دانشگاه پیام نور زرین شهر: عمومی/تخصصی پرستاری و مامائی، 1379؛ دبیرستان سهر و فیروزان: زبان انگلیسی، 1379- 1378؛ آموزشگاه حکمت: زبان انگلیسی مقاطع مختلف، 1378-1372؛

ص: 133

(دبیرستان امام محمد باقر (ع): تدریس خصوصی در مقاطع مختلف مدرسه، دانشگاه، و آموزشگاه - راهنمای توریست به ویژه افرادی که برای تحقیق به ایران می آیند و افراد برجسته مثل دبیر کل سازمان ملل آمریکا و هلند از سال 1376، ترجمه در رشته های مختلف...)

فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی: ارائه مقاله در اولین اردوی جوانان ناشنوای ایران در تهران؛ ارائه مقاله در کنفرانس ناشنوایان در ماکو در مورد لزوم رابط برای دانشجویان ناشنوا و کسب مقام برتر؛ ارائه مقاله تاریخچه ناشنوایان در دانشگاه نجف آباد؛ ارائه مقاله تأثیر حس لامسه در رشد جسمی و روحی در دانشگاه نجف آباد؛ سخنرانی در همایش قم در مورد شعر به زبان اشاره؛ سخنرانی در همایش ساوجبلاق در مورد معماری ناشنوایان بهمن 1390؛ سخنرانی در اولین همایش مترجمین زبان اشاره در زنجان در مورد اصول و روش مترجمی به زبان اشاره تیر 1391؛ سخنرانی در مورد زبان اشاره ایران در بابلسر دی 1391؛ تحقیق در مورد الفبای دستی ایران در همایش شیراز بهمن 1391؛ سخنرانی در کنفرانس چشم اندازی بر آموزش زبان و ترجمه زبان در مؤسسه آموزش عالی فیض الاسلام خمینی شهر 1392؛ سخنرانی در کنفرانس اردوی مترجمین زبان اشاره (زبانشناسی زبان اشاره) در مشهد بهمن 1392؛ برگزاری همایش بررسی مشکلات ارتباط میان ناشنوایان و شنوایان سراسر کشور توسط شورای مترجمین زبان اشاره ایران در نجف آباد اردیبهشت 1393؛ سخنرانی در جشنواره امام رضا (ع) در ارتباط با نخبگان ناشنوا و کانون های برگزیده در مشهد شهریور 1393؛ سخنرانی در ارتباط با دیدگاه زبانشناسی در مورد گسترش زبان اشاره در مشهد بهمن 1393؛ کارگاه مترجمی زبان اشاره در جشنواره امام رضا (ع) برای مترجمین روحانی از قم و دیگر مترجمین کشور در مشهد شهریور 1394؛ سخنرانی در ارتباط با زبان اشاره در دانشگاه شیخ بهایی در اصفهان آبان 1394؛ سخنرانی در ارتباط با زبان اشاره در دانشگاه شیخ بهایی در اصفهان آبان 1394؛ سخنرانی در ارتباط با صرف و نحو زبان اشاره در دانشگاه علوم و تحقیقات(دانشکده زبان و ادبیات) در تهران 1395؛ دو روز برگزاری کارگاه در ارتباط با آموزش مترجمی همزمان زبان اشاره در همایش مترجمین زبان اشاره در مشهد 1395؛ سخنرانی در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ولنجک، مرکز فرانک: کودک کم شنوا و خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی تهران جنوب در تهران از 1992- 1994 برای دانشجویان دکتری؛ تدریس جامع شناسی زبان اشاره، روانشناسی زبان اشاره، یادگیری زبان اشاره به عنوان زبان اول در گروه زبان شناسی و آموزش زبان دانشگاه الزهرا 1391- 1394؛ پروژه معماری ناشنوایان با دانشگاه خوراسگان اصفهان 1390؛ آغاز پروژه فیلم برداری از زبان اشاره ایران جهت حفظ و نگهداری آن، آموزش این زبان در دانشگاه، و تحقیق و بررسی علمی شهریور 1391؛ پروژه تهیه فرهنگ لغت تصویری برای زبان اشاره ایرانی با همکاری مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی مبارکه 1394؛ عضو کمیته علمی همایش ملی گفتار و زبان در کودکان با نیازهای ویژه 20 آبان

ص: 134

1395 در تهران؛ همکاری با مرکز ثقافی سوریه در تهران (جهت برگزاری کلاس های عربی توسط عرب زبانان سوری)؛ همکاری با جامعه المصطفی در قم و اصفهان/همکاری با واحد خواهران بنت الهدی جهت ساختن فیلم و تهیه کتاب آموزش فارسی به غیر فارسی زبانان؛ تحقیق و پژوهش در مورد (body language) و تفاوت آن بین غرب و آسیا؛ همکاری برای نوشتن کتاب و شرکت در فیلم مستند آن در مورد "ارتباط ورزش سنتی ایران (زورخانه) و اسلام" به کارگردانی Simon Normanton؛ نوشتن سرفصل رشته مطالعات ناشنوایان (مورد تصویب قرار گرفت).

محمد نوری

فرزند یداله، متولد 1340 در اصفهان

مدارک: کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی - دانشجوی دکتری فلسفه در دانشگاه جهانی لندن

از دوم راهنمایی بوسیله معلم درس دینی و عربی مرحوم علی محققیان به متون و کتب دینی و اسلامی گرایش پیدا کرد. مرحوم محققیان با زبان شیرین و ساده موضوعات و تعالیم قرآنی، تاریخی و عقیدتی را توضیح می داد، البته رویکرد انتقادی نیز داشت.

دوره دبیرستان مصادف بود با سال های 1355 تا 1357 و جو التهاب آمیز سیاسی و فکری در ایران. رشد ایشان همانند دیگر جوانان در این شرایط بود. نیز در دوره انقلاب اسلامی در ایران مانند دیگران شاهد حوادث و جریانات بسیار بود. اما پس از پیروزی انقلاب در سال 1357 بر خلاف بسیاری که به ادارات نوظهور روی آوردند، او نخست به امور آموزشی در مناطق محروم کردستان و ترکمن صحرا روی آورد، سپس به ادامه تحصیل و تحقیق پرداخت و تاکنون بیشتر وقت خود را به فراگیری و پژوهش در موضوعات فرهنگ و تمدن اسلامی اختصاص داده است. به ویژه در زمینه مرجع پژوهی (کتابشناسی و دائرةالمعارف) فعال بوده است.

نخستین بار در سال 1358، شش مقاله از ایشان در مجله آلاچیق منتشر شد. این مقالات در نقد مارکسیسم دیالکتیک و نقد کتاب شناخت بود. در سال 1360 اولین اثر خود را که فهرست یا نماسازی بر کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم بود منتشر کرد. از ایشان بیش از 40 عنوان کتاب و بیش از 150 عنوان مقاله منتشر شده است.

محمد نوری بعد از حدود چهار دهه تلاش گسترده هنوز معتقد است کاری انجام نداده و تأخر فرهنگی و ناآگاهی را آسیب بزرگی برای جامعه معاصر دانسته و معتقد است باید هرچه بیشتر اطلاع رسانی را توسعه داد.

برخی کتاب های منتشر شده: دانشنامه ناشنوایان (دانا)؛ مأخذشناسی نظام تعلیم و تربیت روحانیت؛ حکومت نامه امام علی(ع)، به مناسبت نخستین همایش مردم سالاری

ص: 135

دینی؛ مأخذشناسی علوم عقلی، از ابتدا تا سال 1375؛ حکومت اسلامی در بستر تاریخ؛ کتابشناسی فقه و زمان و مکان؛ مأخذشناسی اندیشه سیاسی امام خمینی؛ کتاب شناسی علامه سید محمد حسین طباطبایی؛ شناخت نامه آخوند خراسانی؛ مأخذشناسی پژوهشهای اسلامی در غرب؛ کتابشناسی تاریخ اسلام؛ راهنمای آینه پژوهش، نمایه 12 ساله (شماره 1-72)؛ راهنمای ماهنامه کتاب ماه دین، نمایه 9 ساله (شماره 1-99)؛ میراث وقف: چکیده نامه فصلنامه وقف میراث جاویدان، نمایه پانزده ساله (شماره 1-60)؛ چاپ و نشر شیعه در لبنان؛ استبداد ستیزی (ترجمه کتاب ضد الاستبداد)؛ آفاق زندگانی و اندیشه صاحب بن عباد؛ مأخذ شناسی ابوالفتوح رازی؛ زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری؛ کارنامه استاد یحیی مهدوی؛ مأخذشناسی شیخ اشراق؛ مأخذشناسی کرامت انسان، به مناسبت همایش بین المللی امام خمینی(ره) و قلمرو دین؛ تبیان اندیشه: گزیده مقالات پژوهشی در شناخت آراء آیت اللّه العظمی میرزا محمد حسین غروی نائینی (فارسی، عربی، انگلیسی)؛ گفتگوی ادیان: مجموعه مقالات بزرگداشت پروفسور عبدالجواد فلاطوری در دانشگاه اصفهان، به انضمام سیری در زندگی علمی پروفسور عبدالجواد فلاطوری؛ امام خمینی و اندیشه های اخلاقی- عرفانی، مأخذشناسی توصیفی؛ همراه با امام در شهر قم؛ سیاست نامه: منابع علمی اندیشه سیاسی؛ کارنامه علمی فرقه های اسلامی؛ سالشمار زندگی، فعالیت ها، خدمات و درباره های جبار باغچه بان؛ آیت اللّه سید محمد رضا امام جزایری، زندگانی، خدمات علمی و تکریم؛ فعالیت های قرآنی جامعه معلولان؛ حاصل عمر: زندگی نامه و فعالیت های سید محمد کاظم مجاب؛ مؤسسه آموزشی ابابصیر (ویژه نابینایان: تأسیس 1348)؛ معماران فرهنگ و جامعه ناشنوایی ایران.

سید محمد عباسی کومله

ناشنوا و معلولیت انگشتان دست و پا، کارشناسی تاریخ و متولد سال 1348؛ دبیر ادبیات و زبان فارسی و تاریخ مدرسه ناشنوایان (20 سال سابقه)؛ مقام های دوم مسابقات تفسیر قرآن کریم بسیج قم؛ مقام اول جشنواره تدریس کشوری و مقام اول جشنواره تدریس استانی؛ مقام اول مسابقات فرهنگی معلمان استثنایی کشور در رشته معرق؛ مقام های اول و سوم مسابقات تنیس معلمان استثنایی قم و ناشنوایان قم.

علی فرکی

کم شنوا، دیپلم، مسئول گروه سرود ناشنوایان قم «دستان فرشته»، استخدام آموزش و پرورش، منبت کاری، فعالیت در کانون ناشنوایان استان قم.

ص: 136

ناصر خانزاده

نیمه شنوا، فوق دیپلم، 1354، مربی تربیت بدنی و فوتبال و شنا، دبیر هیئت ورزش های ناشنوایان قم و هیئت ناشنوایان عاشقان وفاداران کربلا و رئیس مؤسسه ناشنوایان وفاداران کربلا استان قم.

بهزاد رحمان دوست

ناشنوا، دیپلم، 1360، کارمند آموزش و پرورش ناحیه 3، رئیس هیئت مذهبی یا صاحب الزمان، کمیته کشتی و مربی کشتی، سال 1392 فعالیت هیئت یا صاحب الزمان(عج) شروع کرده و سال 93 مجوز گرفتم برای برنامه صدایم ها، رئیس همایش امام زمان(عج) و ... قهرمان کشور سال 1376 و مقام اول و سال 1377 مقام اول کرمانشاه، سال 1380 مقام دوم کشور و 1381 مقام اول کشوری در تبریز و 1381 چهارم شد.

میثم اخوان ارمکی

ناشنوا، دانشجوی ارشد مدیریت ورزشی، 1362، هنرهای تجسمی، گرافیکی، مقام قهرمان کاراته جهان ناشنوا (المپیک)، مقام اول تیمی طلا کویت، 2013 در بلغارستان، از سال 1374 تا به امروز کاراته کار می کند. قبلاً مدیر کانون ناشنوایان قم بودم. شنا، کاراته، والیبال، از سال 1384 تا 1390 مجله صدای ناشنوا خاموش را چاپ کردیم.

مسعود باقری، روابط عمومی و ارتباطات مسابقه

او متولد شهریور 1363 در شهر قم می باشد. پس از گذشت 3 سال از زندگی اش دچار عارضه بینایی شده و به رغم پیگیری های زیاد نتوانسته نتیجه بگیرد. از این رو تصمیم گرفته زندگی را با این کمبود جسمی به بهترین روش ممکن ادامه دهد. در سن 7 سالگی ابتدا به مدرسه بچه های سالم رفت اما پس از مدت کوتاهی فهمید که نمی تواند در این مدرسه درس بخواند و با راهنمایی معلمش آقای بهشتی به مدرسه نابینایان رفته است؛ تا کلاس سوم راهنمایی را در قم و دوران دبیرستان را در مدرسه شبانه روزی شهید محبی تهران ادامه داد. در سال 1382 موفق به قبولی در دانشگاه در رشته جامعه شناسی شد که به آن بسیار علاقه داشته اما به دلیل پاره ای مشکلات نتوانستم ادامه بدهد و مجدداً در سال 1388 در همان رشته به دانشگاه رفت و توانست مدرک کارشناسی بگیرد.

او در طول زندگی به فعالیت های هنری و ورزشی هم پرداخته است. در هنر و موسیقی، در رشته های ساز کوبه ای مانند تنبک و آواز سنتی فعال بود که چندین اجرا هم داشته اما بدلیل نارضایتی پدرش کنار گذاشت و در ورزش نیز در رشته گلبال توانست در مسابقات انجمن های کل کشور که در اصفهان برگزار شد مقام اول را کسب کند. در مسابقات

ص: 137

دانش آموزی زنجان مقام دوم و در مسابقات جوانان کشور در شهر قم مقام سوم را کسب کرد. در تمامی این مراحل مادر و پدرش همیشه در کنار او بودند.

اکنون مشغول خدمات رسانی فرهنگی به جامعه معلولین می باشد و در دفتر فرهنگ معلولین و در بانک جامع اطلاعات معلولان با ارتباط با معلولین سراسر کشور، اطلاعات آنها را وارد می کند. البته در امور بانک اطلاعات، در امور ارتباطات و روابط عمومی تجارب خوبی کسب کرده و به راحتی می تواند اینگونه کارها را مدیریت کند.

مریم قاسمی

او متولد 1365 و فارغ التحصیل رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی گرایش فیزیولوژی فعالیت ورزشی محض در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه الزهرا می باشد. وی در کارگاه های علمی مختلف شرکت داشته است که می توان به این موارد اشاره کرد: کارگاه تمرینات قدرتی و کار با دستگاه های آمادگی جسمانی، دانشگاه الزهرا(س)، 1394؛ کارگاه آموزشی مدل سازی در موش های آزمایشگاهی، دانشگاه تربیت مدرس،1393؛ کارگاه تخصصی: علم تمرین (برنامه ریزی و طراحی تمرین)، دانشگاه تهران، 1389؛ کارگاه آموزشی رفتارهای تعذیه ای مناسب و کاهش وزن، اداره تربیت بدنی دانشگاه الزهرا(س)،1393؛ کارگاه آموزشی آشنایی با مکمل های ورزشی، دوپینگ و اخلاق حرفه ای در ورزش، دانشگاه الزهرا(س)، 1392؛ کارگاه آموزشی فیزیوتراپی اندام های آسیب دیده بدن، فدراسیون پزشکی ورزشی، 1392؛ کارگاه آموزشی تغذیه، دانشگاه الزهرا(س)، 1393؛ کارگاه آموزشی تهیه و تنظیم گزارش های پژوهشی، اولین همایش ملی رویکردهای نوین در علوم ورزشی و تربیت بدنی، بهمن 1392؛ کارگاه کلینیک مربیگری پایه بسکتبال، کمیته آموزش و مربیان هیئت استان قم، 1391؛ دوره آموزشی رشته فن ورز داروخانه، جمعیت هلال احمر استان قم، آبان 1389؛ دوره آموزشی آشنایی با مهارت های ارتباطی معلولین، آموزش خط بریل، نرم افزارها و سخت افزارهای پکتوس، کتابخانه آیت اللّه خامنه ای استان قم، 1391.

دریافت گواهینامه های مربیگری درجه سه رشته آمادگی جسمانی، بهمن 89؛ مربیگری درجه سه رشته بسکتبال، خرداد 91؛ مربیگری درجه سه رشته هندبال، مهر 91؛ مربیگری درجه سه رشته ایروبیک، مرداد 93؛ مربیگری درجه سه رشته گلبال، خرداد 94 و ارائه مقاله های متعدد در همایش های ورزشی و فصلنامه توان نامه.

از فروردین 1392همکاری خود را با دفتر فرهنگ معلولین در زمینه های مختلف آغاز کرده و هم اکنون نیز ادامه دارد.

ص: 138

اعظم قاسمی

کارشناسی روانشناسی عمومی، قاری قرآن، آشنایی با نرم افزار آفیس و طراحی سایت. تدریس قرآن به نابینایان (حفظ، روخوانی)، کسب چندین مقام کشوری در مسابقات قرآن معلولین و کسب مقام اول استانی از سال 84 در رشته قرائت ترتیل، عضو انجمن بانوان فرهیخته سازمان تبلیغات استان قم. آشنایی با نرم افزار duxbury جهت چاپ کتب بریل.

بهزاد اشتری

در سال 1347 در شهر تهران در خانواده ای متوسط و فرهنگ دوست و معتقد متولد گردید. بهزاد که کودکی باهوش بود به علت ناشنوا بودن قادر به تکلم نبود. اما والدین بهزاد تمام همت خود را صرف آموزش وی نمودند، از این رو وی در سن 4 سالگی به مرکز آموزشی شماره یک باغچه بان سپرده شد و به موازات آموزش علمی در منزل نیز با کوشش والدین فداکارش به فراگیری لغات لب خوانی پرداخت و بالاخره این تلاش ها ثمره خود را با نمرات درخشان بهزاد در مقاطع مختلف تحصیلی داد. بهزاد دوره دبستان و راهنمایی را در مدرسه شماره یک باغچه بان و دوره متوسطه را در هنرستان فنی نظام مافی سپری نمود.

او در خلال اخذ دیپلم و پس از آن موفق به آموزش تعداد زیادی از دانش آموزان در درس های ریاضی، فیزیک، شیمی و عربی گردید و همین علاقه زیاد به تدریس منجر به انتخاب شغل دبیری فنی در هنرستان های نظام مافی و سید جمال الدین اسدآبادی گردید. در همین اثنا بهزاد علاوه بر تدریس به ادامه تحصیل در مرکز آموزش عالی، آموزشکده فنی انقلاب اسلامی تهران شماره 3 (لویزان) گردید و در سال 1371 از آن دانشگاه در رشته برق - قدرت در مقطع کاردانی فارغ التحصیل شد.

اباذر نصر

رضا محمودی

سید محمدرضا لاجوردی

سید مرتضی لاجوردی

علی نوری

محمد مهدی رفعتی

محمدرضا واشقانی

محمدعلی کوشا

ص: 139

ص: 142

آقایان ظهرابی و صفری از خبرگزاری های ایسنا و ایکنا قم و آقای فرامرزی از خبرگزاری حوزه آمده بودند و تلاش فراوان انجام دادند و حوادث این رخداد بزرگ را منتشر کردند.

رسانه ها وظیفه ذاتی دارند که رخدادهای قرآنی را پوشش دهند؛ اما در زمینه مسائل قرآنی معلولین غیر از مسابقه نابینایان، رخدادهای دیگر معلولین طی سال های گذشته بازتاب چندانی در رسانه ها نداشته است. فرهنگ سازی و بسط ایده های قرآنی در جامعه معلولین ایران بدون اطلاع رسانی درست و به هنگام ممکن نیست.

ص: 144

وی ادامه داد:باید زیرساختهای لازم برای افراد ناشنوا فراهم شود تا فرد ناشنوا بتواند با دیگران ارتباط برقرار کند و نیازهای خود را بگوید.

مدیرکل بهزیستی استان قم عنوان کرد:زبان اشاره برای ایجاد ارتباط اهمیت زیادی دارد و آموزش زبان اشاره در جامعه امری ضروری است در این باره جمعی از طلاب در قم در مؤسسه ای زبان اشاره را گسترش می دهند تا نیازهای اولیه فرد منتقل شود.

وی اظهار داشت: سلامت معنوی و جسمی در کنار هم مهم است در این باره دفتر آیت اللّه سیستانی خدمات خوبی را به معلولان ارائه می نماید.

معلولان نیازمند خدمات فرهنگی و اجتماعی و معنوی هستند (خبرگزاری ایسنا، 27 بهمن 96)

نماینده بیت آیت اللّه العظمی سیستانی گفت: معلولان علاوه بر حمایت های مادی، نیازمند خدمات فرهنگی و اجتماعی و معنوی هستند.

به گزارش خبرنگار ایسنا منطقه قم، حجت الاسلام کوشا در آئین اختتامیه اولین مسابقات قرآن ناشنوایان استان قم که در مرکز فرهنگ معلولین استان قم عنوان کرد: حمایت همه جانبه از معلولان می تواند استعدادهای آنان را شکوفا سازد.

نماینده بیت آیت اللّه العظمی سیستانی افزود: معلولان علاوه بر حمایت های مادی، نیازمند خدمات فرهنگی و اجتماعی و معنوی هستند.

وی تصریح کرد: یکی از نیازهای مهم جامعه معلولیت، حمایت های لازم در جهت برنامه های قرآنی است در این زمینه استعدادهای خوبی وجود دارد که باید ساماندهی شود.

تصویر

حجت الاسلام کوشا خاطرنشان کرد:ناشنوایان طیفی از معلولان می باشند که توانایی زیادی در عرصه های مختلف دارند، ناشنوایی آیهای از آیات خداوند است.

وی بیان کرد: دفتر آیت اللّه العظمی سیستانی خدمات بسیاری در عرصه های مختلف فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی در سطح جهان داشته است.

نماینده بیت آیت اللّه العظمی سیستانی یادآور شد: برگزاری مسابقات قرآنی و برنامه های فرهنگی بخشی از این برکات است که در قم متجلی شده است.

ص: 147

وی گفت:معلولین جزء اقشار بسیار مهم و مستعد جامعه محسوب می شوند و خوشبختانه این درک از سوی یک فقیه و مجتهد و مرجع تقلید که خدمات ایشان در تاریخ علمای شیعه دارای جلوه خاصی است باعث شده که خدمات ماندگار فرهنگی و حمایتی برای این قشر مظلوم جامعه انجام شود.

حجت الاسلام کوشا عنوان کرد:فراموش نکنیم همه انسان ها بندگان خدا هستند و هیچ تفاوتی در آن ها به غیر از تقوا وجود ندارد.

وی تصریح کرد:همه انسان ها با هر رنگ و نژاد و تفاوتی در مقابل خدا یکسان هستند وباید احترام بندگی و بندگان خدا را نیز حفظ کنند.

اولین دوره مسابقه قرآنی ناشنوایان استان قم برگزار شد (خبرگزاری ایکنا، 27 بهمن 96)

گروه اجتماعی -- اولین مسابقه قرآنی معلولین ناشنوای استان قم امروز با حضور مسئولان استان برگزار شد.

به گزارش ایکنا، از قم، اولین مسابقه قرآنی معلولین استان قم امروز با حضور حدود 50 نفر از معلولین ناشنوای استان قم در مرکز فرهنگ معلولین استان قم وابسته به دفتر آیتاللّه العظمی سیستانی در قم برگزار شد.

در این مسابقه که ظهر امروز در قالب مسابقه مفهومی چند سوالی برگزار شد داوطلبان به رقابت پرداختند که در نهایت 12 نفر به عنوان نفرات اول انتخاب شدند و جوایز خود را شامل سکه، نیم سکه و ربع سکه بهار آزادی بود از مدیرکل بهزیستی استان و نماینده بیت آیت اللّه العظمی سیستانی دریافت کردند.

پس از مسابقه برنامه اختتامیه این دوره نیز برگزار شد که در آن دکتر محمد نوری مدیر مرکز فرهنگ معلولین استان قم با انتقاد از کم توجهی به معلولین به خصوص ناشنوایان در سطح کشور گفت: امروز جمعیت مظلوم ناشنوایان با مشکلات عدیده ساختاری، آموزشی و فرهنگی روبرو است که متاسفانه کمتر حمایت هماهنگی در این زمینه وجود دارد.

تصویر

وی تصریح کرد: این مسابقه، اولین مسابقه در عرصه قرآنی ویژه ناشنوایان بود که با زحمات طاقت فرسای چند ماه گذشته با تالیف یک کتاب مستقل که حاوی تخلیص جلد سی ام تفسیر نمونه بود برگزار شد.

ص: 148

در ادامه این مراسم دکتر سلیقه مدیرکل بهزیستی استان قم نیز در سخنانی با اشاره به اهمیت فعالیت در این زمینه بر لزوم فعالیتهای فرهنگی منسجم در عرصه حمایت از معلولین به خصوص ناشنوایان تاکید کرد.

سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین کوشا به نمایندگی از دفتر آیت اللّه العظمی سیستانی از دیگر بخش های این مراسم بود که پس از آن مراسم اهدای جوایز به برگزیدگان برگزار شد.

در این مسابقه به ترتیب رقیه نیک سیرت، محبوبه سادات میرابوطالبی، طیبه حسن زاده، محمد محسن حاجیلو، علیرضا اسماعیلی، حامد طاهری طجر، امیرباباخانی، علیرضا خانزاده، محمد رضا میرحائری، ریحانه عرب زاده و حوریه مهدی به عناوین برتر دست یافتند.

معنوی نیز مشکلات و ناهنجاری هایی دارند نیز جزو معلولین محسوب می شوند که این معلولیت حادتر از معلولیت جسمی است.

مدیرکل بهزیستی استان قم تصریح کرد: گروهی از طلاب خوش ذوق با مهارتی که در این زمینه پیدا کرده اند فعالیت هایی را برای خدمت رسانی به ناشنوایان راه اندازی کرده اند؛ باید محصولاتی برای خدمت به معلولین ناشنوا در زمینه احکام و مسایل قرآنی و فقهی تولید کرد زیرا برخی از آنها با ابتدائیات احکام خود نیز آشنایی ندارند.

ناشنوایی آیهای از آیات خدا است (خبرگزاری ایکنا، 27 بهمن 96)

گروه اجتماعی: نماینده بیت آیت اللّه العظمی سیستانی در ایران ناشنوایی را آیهای از آیات الهی ذکر کرد.

به گزارش ایکنا از قم؛ حجتالاسلام کوشا عصر امروز 26 بهمن ماه در مراسم اختتامیه اولین مسابقات قرآن ناشنوایان استان قم که در مرکز فرهنگ معلولین استان قم برگزار شد گفت: خداوند در سوره مریم ناشنوایی را آیه ای برای قدرت خود آورده است؛ زمانی که خداوند مژده فرزندی را به حضرت زکریا دادند نشانه این مژده را سه روز ناتوانی از تکلم بیان کردند که این مساله نشان از قدرت الهی بود.

نماینده بیت آیتاللّه العظمی سیستانی در ایران افزود: نکته دیگر آن است که ناشنوایی نشانه ای از خدا است که بندگانی که سلامت هستند قدر سلامتی خودر ا بدانند و در خدمت بندگان خدا باشند.

وی بیان کرد: دفتر آیت اللّه العظمی سیستانی خدمات بسیاری در عرصه های مختلف فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی در سطح جهان داشته است و امروز بخشی از برکات این خدمات در قم متجلی شده است.

تصویر

استاد حوزه تصریح کرد: معلولین جزو اقشار بسیار مهم جامعه محسوب می شوند و خوشبختانه این درک از سوی یک فقیه و مجتهد و مرجع تقلید که خدمات ایشان در تاریخ علمای شیعه دارای جلوه خاصی است باعث شده که خدمات ماندگاری فرهنگی و حمایتی برای این قشر مظلوم جامعه انجام شود.

وی با تقدیر از فعالیت های حجت الاسلام والمسلمین شهرستانی در حمایت از جامعه معلولین گفت: در حقیقت این حمایت در قالب های مختلف به ویژه کمک

ص: 150

رسانی به معلولین در زمینه درک بهتر از قرآن باعث بالنده تر شدن استعدادهای آنها در حوزه های مختلف خواهد شد.

این استاد حوزه یادآورشد: خداوند مردم را با شعوب و زبان های و قدرت های مختلف آفرید تا مردم در این کثرت ها و گوناگونی ها به وحدت در رفتار و بندگی خدا برسند و به همین دلیل همه انسان ها با هر رنگ و نژاد و تفاوتی در مقابل خدا یکسان هستند و باید احترام بندگی و بندگان خدا را نیز حفظ کنند.

به همت دفتر مرجع تقلید: اولین مسابقه قرآنی ناشنوایان استان قم برگزار شد (خبرگزاری حوزه، 27 بهمن 96)

حوزه/ اولین مسابقه قرآنی معلولین ناشنوای استان قم امروز به همت مرکز فرهنگ معلولان وابسته به دفتر آیت اللّه العظمی سیستانی برگزار شد.

به گزارش خبرنگارخبرگزاری حوزه، اولین مسابقه قرآنی معلولین استان قم امروز با حضور حدود 50 نفر از معلولین ناشنوای استان قم در مرکز فرهنگ معلولین استان قم وابسته به دفتر آیتاللّه العظمی سیستانی در قم برگزار شد.

در این مسابقه که امروز در قالب مسابقه مفهومی چند سوالی برگزار شد داوطلبان به رقابت پرداختند که در نهایت 12 نفر به عنوان نفرات اول انتخاب شدند و جوایز خود را شامل سکه، نیم سکه و ربع سکه بهار آزادی بود از مدیرکل بهزیستی استان و نماینده بیت آیت اللّه العظمی سیستانی دریافت کردند.

پس از مسابقه برنامه اختتامیه این دوره نیز برگزار شد که در آن دکتر محمد نوری مدیر مرکز فرهنگ معلولین استان قم با انتقاد از کم توجهی به معلولین به خصوص ناشنوایان در سطح کشور گفت: امروز جمعیت مظلوم ناشنوایان با مشکلات عدیده ساختاری، آموزشی و فرهنگی روبرو است که متاسفانه کمتر حمایت هماهنگی در این زمینه وجود دارد.

تصویر

وی تصریح کرد: این مسابقه، اولین مسابقه در عرصه قرآنی ویژه ناشنوایان بود که با زحمات طاقت فرسای چند ماه گذشته با تالیف یک کتاب مستقل که حاوی تخلیص جلد سی ام تفسیر نمونه بود برگزار شد.

در ادامه این مراسم دکتر سلیقه مدیرکل بهزیستی استان قم نیز در سخنانی با

ص: 151

اشاره به اهمیت فعالیت در این زمینه بر لزوم فعالیتهای فرهنگی منسجم در عرصه حمایت از معلولین به خصوص ناشنوایان تاکید کرد.

سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین کوشا به نمایندگی از دفتر آیت اللّه العظمی سیستانی از دیگر بخش های این مراسم بود که پس از آن مراسم اهدای جوایز به برگزیدگان برگزار شد.

کتب فقهی ویژه ناشنوایان تولید شود (خبرگزاری حوزه، 27 بهمن 96)

حوزه/ مدیرکل بهزیستی استان قم بر لزوم تولید کتب فقهی ویژه معلولین به خصوص ناشنوایان تاکید کرد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، دکتر رضا سلیقه عصر امروز 26 بهمن ماه در مراسم اختتامیه اولین مسابقات قرآنی ناشنوایان استان قم در مرکز فرهنگ معلولین وابسته به دفتر آیت اللّه العظمی سیستانی در ایران با ذکر این مطلب که استان قم دارای 4500 ناشنوااست گفت: ناشنوایان از مستعدترین اقشار جامعه هستند که نیازمند حمایتهای مادی و معنوی هستند.

تصویر

وی افزود: ولی با این وجود امروزه محصولات کمی برای استفاده آنها تولید شده است ؛باید برنامههای مختلف فرهنگی قرآنی در بین معلولان در جامعه افزایش یابد.

مدیرکل بهزیستی استان قم بیان کرد: ناشنوایی از دسته مسایلی است که می توان در همان یک سالگی از رخ داد آن جلوگیری کرد؛ اکثر ناشنوایی های نوزادان پیشگیری کرد که این کار در قم هر ساله در حال انجام است و تا کنون 95 درصد کودکان دارای اختلال ناشنوایی بهبود یافته اند.

وی گفت: امروزه تعریف معلولیت با گذشته متفاوت است و افرادی که از نظر معنوی نیز مشکلات و ناهنجاری هایی دارند نیز جزو معلولین محسوب می شوند که این معلولیت حادتر از معلولیت جسمی است.

مدیرکل بهزیستی استان قم تصریح کرد: گروهی از طلاب خوش ذوق با مهارتی که در این زمینه پیدا کرده اند فعالیت هایی را برای خدمت رسانی به ناشنوایان راه اندازی کرده اند؛ باید محصولاتی برای خدمت به معلولین ناشنوا در زمینه احکام و مسایل قرآنی و فقهی تولید کرد زیرا برخی از آنها با ابتدائیات احکام خود نیز آشنایی ندارند.

ص: 152

تصویر

ص: 154

تصویر

ص: 155

تصویر

ص: 156

تصویر

ص: 157

تصویر

ص: 158

تصویر

ص: 159

تصویر

ص: 160

تصویر

ص: 161

تصویر

ص: 162

تصویر

ص: 163

تصویر

ص: 164

تصویر

ص: 165

تصویر

ص: 166

تصویر

ص: 167

تصویر

ص: 168

تصویر

ص: 169

تصویر

ص: 170

تصویر

ص: 171

تصویر

ص: 172

تصویر

ص: 173

تصویر

ص: 174

هر اقدام اگر ارزیابی و محاسبه نشود، کژی ها و راستی های آن استخراج و معرفی نگردد، نیز اگر فعالیت های گذشته نقادی نشود و جامعه هدف نظرات و آراء خود را بیان نکنند، برای آینده نمی توان تصمیم درست و مقتضی اتخاذ کرد. مدیران و مسئولین چون محاسبه گری از عملکرد گذشته ندارند و به آراء آحاد مردم مراجعه نمی کنند، در تصور خودشان است که کارشان صد درصد درست است. در حالی که اینان به جهل مرکب گرفتار شده اند و نمی دانند که نمی دانند و به خطای دانش خود علم ندارند. بنابراین دفتر فرهنگ معلولین در هر پروژه نظرسنجی کرده و تلاش نموده بر اساس آراء عرضه شده تصمیم گیری کند. این فصل گزارشی است از نظر سنجی درباره مسابقات قرآن ناشنوایان و تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده.

ص: 176

6- پرسش 7 اینگونه است: آیا کتاب مسابقه را مطالعه کردید؟

افرادی که نمره پایین گرفته اند، اغلب نوشته اند، این کتاب را مطالعه نکردند همین افراد غالباً در پاسخ سؤال هشت که از آسانی و سختی متن کتاب سؤال می کند نوشته اند سخت بود.

7- افرادی هستند مثلاً نمره 34 یا 36 گرفته اند یعنی 3/1 سؤالات را جواب گفته اند ولی در پاسخ سؤال نوشته گزینه «همه پرسش ها قابل فهم نبود» را تیک زده اند. و این نوعی پارادکس است.

8- شخصی که حداکثر نمره یعنی 98 را گرفته است اینگونه اظهار نظر کرده:

نظم مسابقه بسیار خوب، سؤالات آسان و همه آنها قابل فهم بود، مؤثر بوده، گزینه ها را قابل فهم و این مسابقه را در تشویق ناشنوایان برای گرایش به قرآن مؤثر می داند. همچنین مدیریت را بسیار خوب و متن کتاب مسابقه را آسان و حجم آن را متوسط می داند.

ایشان با مشاوره کردن و تلاش یکصد ساعته توانسته به نمره 98 دست پیدا کند.

نداشتند. اما امروز مدرک مهمی داریم که ناشنوایان متونی در سطح تفسیر نمونه را اغلب متوجه می شوند به شرط اینکه مطالعه کنند، بکوشند، مشورت بگیرند، مباحثه کنند.

اما طرفداران کتاب حاضر می گفتند، اساساً مسابقه ای با جوایز عالی نیاز به همت و تلاش و کوشش دارد و ناشنوایان در گذشته نشان داده اند می توانند به شرط اینکه اراده کنند و پشتکار به خرج دهند.

به هر قشر جامعه القا کنیم که نمی توانی و اهداف کوچکی برای آنان تعریف کنیم، این خیانت به آنان است. همیشه باید اهداف عالی به آنان نشان داد و آنان را تحریک و تشویق کرد تا به آن اهداف برسند.

* کسانی هستند که نمره خوب مثلاً 74 دریافت کرده اند ولی گزینه اول را تیک زده اند لذا آمار 28 درصد غیر منطقی به نظر می رسد. چون اگر همه سؤالات قابل فهم نباشد پس افرادی که چنین عقیده ای دارند باید هیچ پرسشی را نتوانند تیک بزنند در حالی که چنین فردی نداشتیم و حداقل نمره 6 یک نفر بوده و افراد دیگر دارای کمترین نمره از نمره 23 شروع می شود.

4- سؤالات و گزینه ها در تشویق و تحریک افراد به مطالعات قرآنی مؤثر بود؟

خیر تأثیر نداشت:60درصد آری مؤثر بود:50 درصد

بعضی از آنها تأثیر داشت:40درصد

* این پرسش کارآیی و کارآمدی و تأثیر مسابقه را مطرح می کند، فقط 6 درصد بی تأثیر می دانند و در واقع 94 درصد این مسابقه را مؤثر در فرهنگ ناشنوایان می دانند.

5- جملات عربی قابل فهم بود؟

آری:52 درصد

خیر : 18درصد بعضی از آنها قابل فهم نبود:26درصد

* سطح دانش ناشنوایان در ادبیات عرب و متن قرآن می پرسد، فقط 18 درصد مدعی هستند جملات عربی را نفهمیده اند.

6- مدیریت مسابقه چگونه بود؟

ضعیف :2 درصد متوسط:20درصد

خوب:50درصد

بسیار خوب:24درصد

* فقط 2 درصد مدیریت مسابقه را ضعیف و بقیه خوب و بسیار خوب یا حداقل متوسط دانسته اند.

7 - کتابی که برای مطالعه توسط دفتر فرهنگ معلولین به شما داده شد، آیا مطالعه کردید؟

بله: 76 درصد خیر: 16 درصد

* 16 درصد کتاب مسابقه را مطالعه نکرده اند، همه این افراد هم نمره بالا نگرفتند

ص: 180

و 76 درصد این کتاب را مطالعه کرده اند و با این متن ارتباط برقرار نموده اند.

8- متن کتاب چگونه بود؟

آسان: 14درصد متوسط:40درصد

سخت: 24درصد

بسیار سخت:18درصد

* متن کتاب مسابقه را 54 درصد از متسابقین آسان و متوسط دانسته و فقط 18درصد آن را بسیار سخت می دانند.

9- حجم کتاب چگونه بود؟

کم: 16درصد متوسط: 34درصد زیاد: 48درصد

* حجم کتاب مسابقه و پرسش از کمیت آن، 50 درصد حجم را کم یا متوسط و 48 درصد زیاد می دانند.

10- چند ساعت برای مطالعه این کتاب وقت گذاشتید؟

کمتر از پنج ساعت: 42درصد کمتر از ده ساعت:24درصد

کمتر از بیست ساعت: 16درصد کمتر از یکصد ساعت: 14درصد

* اکثر شرکت کنندگان وقت چندان برای مطالعه نگذاشته اند. البته کسانی که وقت گذاشته اند، نمرات عالی و جایزه خوب گرفتند.

11- آیا درباره کتاب و مطالعه از کسی مشاوره گرفتید و تحقیق و پرس وجو کردید؟

بله: 40 درصد خیر: 58 رصد

* متأسفانه اکثر افراد مشاوره نگرفتند، به دنبال حلّ پرسش های خود نرفتند و فقط 40 درصد با پیگیری و پشتکار توانستند معلومات خود را بالا برده و رتبه عالی بگیرند.

12- کسانی که جواب نداده اند:

* 4 نفر کلاً جواب نداده اند و سه نفر برخی از سؤالات را پاسخ نداده اند.

ص: 181