ص: 2

ص: 3

ص: 4

9.نماز اول وقت...................................................34

10.استخدام افراد مؤمن ........................................35

11. دفت در تحویل اجناس.....................................36

12. مستحبات فروش...........................................36

فصل دوم، کارهای ناپسند ...................................39

1.نگاه به نامحرم...............................................39

الف، بعضی از آثار مخرب و زیانبار نگاه به نامحرم......40

راه ورودی قلب ................................................40

بذر شهوت .....................................................41

حسرت دایمی...................................................41

سلب آسایش ...................................................41ب: احکام نگاه ...................................................43

نگاه مردان به زنان ............................................43

نگاه مردان به عکس زنان ....................................45

نگاه زنان به مردان...........................................46

نگاه زنان به عکس مردان ....................................47

2.خلوت با نامحرم در محیط کار..............................47

3.شوخی با نامحرم ..........................................49

4.غیبت .........................................................50

5.غش در معامله..............................................51

6.موسیقی......................................................52

ضررهای شرعی و بهداشتی موسیقی...................52

الف) تشویق به فساد اخلاق ................................53

ص: 6

ب) غفلت از یاد خدا.............................................53

ج) آثار زیانبار براعصاب .........................................53

د) غناء ، ابزار کار استعمار ....................................54

احکام موسیقی.................................................55

7.آلودگی صوتی.................................................56

8.کم فروشی کارگر به دستور کارفرما.....................57

9. دروغ گفتن در معامله......................................57

10. کالاهای قاچاق و دزدی ................................57

11.کم کاری....................................................58

12.تماس بدنی به اقتضای شغل.........................58

13. مکروهات خرید و فروش ..............................59

فصل سوم: معروفات صنف.................................61

فصل چهارم، منکرات صنف .................................63

بخش دوم احکام و آداب تولید ابزار صوتی و تصویری

فصل اول: احکام دوبله و سانسور............................71

تقلید صدا .........................................................72

نازک کردن صدا ..................................................72

دروغ گفتن ........................................................73

خندیدن و گریه کردن............................................74

سانسور ............................................................75

ص: 7

فصل دوم: احکام سینما و بازیگری............................79

بازیگری زنان.......................................................81

اختلاط زن و مرد در سینما.....................................81

بازی در نقش همسر............................................82

کلمات محبت آمیز و شوخی در فیلم ......................82

تغییر سبک زندگی.............................................83

فیلم زندگی اهل بیت (علیهم السّلام) و عالمان دینی.84

آرایش و پوشیدن لباس جنس مخالف در فیلم............86

توصیه ها و پیشنهادات ........................................86

بخش سوم:احکام و آداب خرید و فروش

فصل اول: احکام فروش لوازم صوتی و تصویری ...........91

رادیو تلویزیون در کلام امام خمینی (قدسّ سرّه)..........92

1.احساس ترین رسانه..........................................92

2.تقویت نیروی انسانی.........................................93

3. دانشگاه عمومی.............................................93

4. تضعیف انسانیت.............................................95

5.آموزندگی.......................................................95

6.استقلال و آزادی ..............................................96

احکام رادیو تلویزیون .............................................96

شیوه های جذب مشتری .....................................98

الف: تبلیغ کالای خاص ......................................98

ب: جایزه دادن .................................................98

ص: 8

ج: استفاده از نور پردازی یاد.................................99

د:تبلیغ کالاهای خارجی.......................................99

بالا بردن قیمت جنس، جهت تخفیف......................100

گرفتن انعام ......................................................100

احکام ماهواره ..................................................101

تأثیر ماهواره بر جامعه.........................................101

سوالات فقهی ماهواره ......................................104

فصل دوم، احکام ویدیو کلوپ و خدمات رایانه ای ......107

اشتغال در ویدیو کلوب......................................107

اجاره دادن ویدیو و فیلم......................................108

فروش سی دی و فیلم ...................................109

نگهداری فیلم و عکس مبتذل..............................109

تکثیر و رایت محتوای حرام .. ..............................110

عکس بازیگران .................................................110

مدارک مشتری نزد فروشنده ..............................111

بررسی فلش قبل از رایت ...................................111

سرقت اطلاعات رایانه ای....................................112

تدوین و میکس فیلم های عروسی.........................113

دانلود فایلهای اینترنتی........................................114

تأییدات وزارت ارشاد.............................................115

خمس کالای داخل مغازه .....................................115

کپی رایت .........................................................116

الف: قوانین کپی رایت ........................................117

ص: 9

ب: احکام کپی رایت............................................118

شکستن قفل نرم افزار.........................................118

رایت و تکثیر سی دی.........................................119

رایت محصولات مذهبی.......................................123

رایت سی دی های مستهجن ............................124

کپی و رایت فیلم های خارجی.............................124

الف) با زیرنویس فارسی....................................124

ب) دوبله شده................................................125

ج) رایت فیلم های خارجی...............................126

محصولات مشترک ...........................................126

کپی فیلم و صوت روی کامپیوتر ............................127

فصل سوم: بازیهای رایانه ای ..............................129

اهداف بازی های رایانه ای ...............................130

1.تخریب چهره مقدس اسلام...........................131

2. توهین به مقدسات در بازی ها ......................131

3. القاء ناجی بودن آمریکا .................................134

4. ترویج سبک زندگی غربی...............................134

5.تحریک شهوات و مسائل جنسی .....................135

آسیب های بازی های رایانه ای.............................136

1.مشکلات جسمانی ........................................136

2.بلوغ زودرس..................................................137

3. متزلزل شدن روابط خانواده................................137

4. منزوی شدن .................................................138

ص: 10

5.چاقی...........................................................138

6. خشونت طلبی و پرخاشگری .............................138

7. افت تحصیلی..................................................139

8.بازیهای نامناسب.............................................140

بازی کانتر........................................................140

احکام بازیهای رایانه ای.....................................141

توصیه هایی به والدین دربارۀ بازیهای رایانه ای.......145

قانون بازی های رایانه ای ...................................146

فصل چهارم: تعمیرات وسایل صوتی تصویری ..........149

بخش چهارم: احکام و آداب واردات

واردات کالای خارجی.......................................155

اثر واردات کالا در جامعه...................................156

1.رکود اقتصاد داخلی.....................................156

2.تقویت دشمنان ..........................................157

دومسئله.......................................................158

قاچاق کالا ...................................................158

توصیه هایی به مسئولین .................................159

آدرس دفاتر مراجع تقلید ....................................161

مقام معظم رهبری .........................................161

آیت الله سیستانی..........................................161

آیت الله شبیری زنجانی.....................................161

ص: 11

آیت الله مکارم شیرازی.......................................162

آیت الله وحید خراسانی.....................................162

آیت الله نوری همدانی.......................................162

آیت الله صافی گلپایگانی....................................162

منابع

الف. کتابها.......................................................163

ب. مجالات ......................................................167

ج. سایتها ......................................................167

ص: 12

خداوند متعال را مورد توجه قرار داده است.

گام دوم یعنی شناخت معروف و منکر در روابط اجتماعی و معاملات اقتصادی، کاری است که با وجود برخی از آثار علمی و پژوهشهای ارزشمند با نگاه تخصصی به هر صنف مورد توجه قرار نگرفته است. سلسله کتابهای فقه و زندگی به پژوهش و نگارش در حوزه اصناف خاص توجه دارد و بایدها و نبایدهای فقهی و اخلاقی و آداب اسلامی هراتحادیه صنفی و دست اندرکاران مشاغل مختلف تولیدی، توزیعی، و خدماتی را محور پژوهش و نگارش و اطلاع رسانی خویش می داند

گام سوم در شناخت معروف و منکر به روابط مردم و حکومت ها اختصاص دارد، اسلامی شدن روابط دولت و ملت بالاترین گام به سوی رضای خداوند متعال محسوب می شود و در سایه ی پیروی از رهبری الهی و تسلیم دولت و ملت در برابر قوانین قرآن و عترت امکان پذیر است

در حدود سالهای 1372 ش با آغاز فعالیت های ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر طرح پژوهشی فقه و زندگی» توسط جناب حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمد حسین فلاح زاده، در پژوهشکده باقر العلوم (علیه السّلام) قم، پی ریزی شد. هدف طرح، تألیف و تدوین مجموعه کتابهایی در زمینه آداب و احکام اسلامی برای

ص: 14

اصناف و مشاغل گوناگون اقتصادی و بازاریان کشور بوده با هماهنگی این دو نهاد فرهنگی تألیف حدود بیست جلد از این مجموعه در سال های آغاز کمک خوبی به بازاریان متدین در زمینه شناخت احکام شرعی و حلال و حرام مشاغل بشمار می رفت. اما مثل بسیاری دیگر از طرح ها این کار هم به دلایل مختلف ناتمام ماند و در زمینه ی احکام فقهی بسیاری اصناف اثری فراهم نیامد

ضرورت اسلامی شدن بازار، علاقه ی بسیاری از کسبه ی محترم در بخش های تولید و توزیع و خدمات و پیگیری ریاست محترم ستاد احیاء حجة الاسلام و المسلمین زرگر دام عزه العالی سبب احیای مجدد این طرح پژوهشی کاربردی در سال 1393 ش شد و تالیف و تدوین کتبی دیگر در زمینه فقه اصناف در دستور کار پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر قرار گرفت.

در سالهای آغازین، این پژوهش ها با هدایت و حمایت ستاد و نظارت علمی و فقهی برادران گرامی حجج اسلام محمد حسین فلاح زاده و محمود مهدی پور شکل گرفت و بیست و چند دفتر از آن فراهم آمد. اینک بار دیگر پس از حدود چهارده سال، این کار ناتمام و بر زمین مانده به توفیق الهی و نظارت جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای حاج سید محمد تقی علوی و همکاری گروهی

ص: 15

از فضلای حوزه علمیه قم در پژوهشکده امر به معروف پیگیری می شود.

همیشه اصناف محترم و صاحبان مشاغل در انجام وظیفه خود نیاز به احکام و قوانین الهی دارند و لازم است معروف و منکرات صنفی را بشناسند. تحولات صنفی و دگرگونی ها در حوزه کسب و کار سبب می شود که احکام براساس نیازهای روز مورد بازنگری فقهی و علمی قرار گیرد وتفقه واجتهاد جدید ضرورت یابد. از این رو بار دیگر با استفاده از فتاوی مراجع بزرگوار تقلید و قوانین مصوب شورای نگهبان موضوعات کار نشده در برنامه پژوهشی قرار گرفت و بیست اثر جدید تحقیق و تولید شد. عناوین پژوهش های سال 1393 ش بدین شرح است: ..

1.احکام صنف طلا و جواهر

2. احکام تلفن همراه

3.أحکام بازی های رایانه ای

4.احکام صنف اتوبوس رانی

5. احکام صنف فرش و تابلو فرش

6. احکام صنف کیف و کفش (سراجان)

7. احکام صنف ماهی فروشان

8. احکام صنف ناشران

9. احکام صنف پوشاک

ص: 16

10 احکام صنف نانوایان

11. احکام صنف اینترنت و رایانه

12. احکام صنف پرندگان و پرنده فروشان

13. احکام صنف اغذیه فروشان

14. احکام صنف پارک ها

15. احکام عمومی کسب و کار

16. احکام صنف قهوه خانه ها

17.احکام صنف الکتریکی

18. احکام صنف داروخانه ها

19. احکام صنف صوتی و تصویری

20. احکام بیمه ها

این دفتر از فقه و زندگی که با تلاش برادر گرامی حجت الاسلام محمود صادقی پدید آمده به احکام صنف لوازم و ادوات صوتی و تصویری اختصاص یافته است و امیدواریم محققان و بازاریان محترم با ارائه تجارب و مسائل شرعی خویش ما را در تکمیل این اثر یاری کنند.

با درخواست توفیق از خداوند دانا و تواناویاری محققان حوزوی و همراهی اصناف کشور، بسیج اصناف و مسؤولان ستادهای امر به معروف، می توان به سوی اسلامی شدن بازار، آرامش روانی جامعه، کاهش جرم و

ص: 17

تخلفات اقتصادی و کسب رضای حضرت حق گامهایی بلند تر برداشت

امیدواریم با شناخت احکام الهی در تمام بخش ها و اجرای آن در زندگی فردی و اجتماعی و در سایه فقه ناب اسلامی و با هدایت حضرت بقیة الله عجل الله تعالی فرجه الشریف ، توحید و عدالت در سراسر عالم حاکم گردد، ان

شاء الله.

قم پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر

خیابان سمیه کوچه 12 پلاک 355

Al-adl.ir info@al-adl.ir

ص: 18

خواهند شد)(1)

با توجه به آیات و روایات، اعضاء و جوارح انسان مسئول هستند و باید در مسیری قرار بگیرند که انسان را به کمال برسانند، پس صنف «لوازم صوتی و تصویری»(2)

باید بدانند که چه کار با عظمتی را بر عهده دارند؛ چون وسایلی را تولید و توزیع می کنند که نیاز فرهنگی و فکری انسانها را برطرف می کند و از طرف دیگر، با همین کار می توانند در ترویج معارف الهی سهیم باشند.

صنف صوتی تصویری، صنفی است که در آن ابزار و وسایلی تولید و توزیع می شود که اطلاعات و مفاهیم شنیداری و دیداری را از طریق صدا و تصویر به افراد و مخاطبانش انتقال می دهد. تلویزیون(3)،رادیو(4)،ضبط صوت، ویدیو، تلفن همراه، ماهواره، دیسک سخت (سی دی و دی وی دی)، فلش مموری، ام پی تری پلیر، ام پی فور و... محصولاتی هستند که توسط این صنف تولید و

ص: 20

توزیع می شوند.

این وسایل دو نوع کاربرد دارند: هم می توانند ابزاری برای یادگیری علوم و معارف باشند و هم یکی از بهترین آلات برای انحراف و سقوط جامعۀ بشری از انسانیت؛ چون می توانند انسان را به مرحله ای برسانند که از حیوانات نیز پست تر شود: «أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَکْثَرَهُمْ یسْمَعُونَ أَوْ یعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا»؛ آیا گمان می کنی بیشترآنان [سخن حق را] می شنوند یا در {حقایق }می اندیشند؟ آنان جز مانند چهارپایان نیستند؛ بلکه آنان گمراه ترند!.(1)

در جامعۀ بشری امروز، مردم از وسایل صوتی تصویری استفاده می کنند و اخبار، اطلاعات و خواسته های لازم خود را از این طریق به دست می آورند. بسیاری از دشمنان زمانی که بخواهند کشور دیگری را از پا در بیاورند و آن را نابود کنند، از این ابزار استفاده می کنند و مردم آن جامعه را تحت تأثیر افکار و عقاید خود قرار می دهند.

می توان یکی از اهداف تولید کنندگان و فروشندگان این وسایل را، حفظ نظام اسلامی و مبانی نظری آن دانست. این عزیزان از هرگونه اموری که باعث تضعیف آن می شود، جدّاً باید اجتناب کنند. امام خمینی(قدسّ سرّه)

ص: 21

دربارۀ حفظ انقلاب اسلامی می فرمودند: «از این جهت، این سازمان (صدا و سیما) باید صد در صد به صورتی باشد که با نهضت و انقلاب اسلامی بسازد. نه اینکه ما بگوییم رادیو تلویزیون اسلامی هست؛ ولی ببینیم یک حرفهایی در آن می زنند که به اسلام و به انقلاب اسلامی لطمه وارد می آورد.»(1)

بعضی از مباحثی که در این کتاب آورده می شود مانند «سینما، دوبله، سانسور و ...» از آن جهت که با محتوای محصولات صوتی تصویری در ارتباط است ذکر می شود و امیدوارم مفید واقع شود.

این صنف با اصناف دیگری مانند «خدمات کامپیوتری»، «عرضه کننده محصولات فرهنگی»(2)،

«الکترونیک»(3)،«لوازم خانگی» و ... در ارتباط می باشد لذا به اختصار به احکام و آداب این اصناف هم اشاره ای می شود تا علاوه بر صنف صوتی تصویری، اصناف دیگر هم از این کتاب بهره مند شوند.

این اثر دارای چهار بخش می باشد که به اختصار معرفی می شود:

ص: 22

بخش اول: کلیات تجارت که شامل (کارهای پسندیده، کارهای ناپسند، معروفات صنف و منکرات صنف) می باشد.

بخش دوم: احکام و آداب تولید که شامل (احکام دوبله و سانسور، احکام سینما و بازیگری، و توصیه به مسئولین) می باشد.

بخش سوم: احکام و آداب خرید و فروش که شامل (احکام فروش، احکام ویدئو کلوپ و خدمات رایانه ای، بازی های رایانه ای، تعمیرات وسایل صوتی تصویری) می باشد.

بخش چهارم: احکام و آداب واردات و صادرات که شامل (واردات کالای خارجی، اثر واردات بر جامعه، قاچاق و توصیه به مسئولین) می باشد.

نکته: اگر در کتاب، نظرات فقهی مرجع تقلیدی ذکر نشد یا به آن دست نیافتیم یا در این مورد نظری نداشته اند. ان شاء الله در صورتی که این نظرات را به دست بیاوریم در چاپهای بعدی اضافه می شود.

نکته: خوانندگان محترم در صورتی که در یک موضوع خاص، مسئله شرعی ای را در این کتاب پیدا نکردند حتماً از مرجع تقلید خودشان استفتاء کنند.

این اثر با نظارت «پژوهشکدۀ امر به معروف و نهی از

ص: 23

منکر» تهیه شده است و امیدواریم که خوانندگان محترم از آن در مسیر رشد خود و جامعه استفاده کنند.

در پایان از تمام عزیزانی که بنده را در تهیه این مجموعه یاری فرمودند تشکر می کنیم و از خدای منّان موفقیت آنها را خواستاریم.

ص: 24

ص: 25

مسائل و احکام شرعی(1) آن شغل(2)

یا حرفه و صنف می باشد؛ زیرا اگر کسی بدون در نظر گرفتن احکام شرعی وارد شغلی شود،(3)

ممکن است دچار آسیبهایی شود که رهایی از آن چندان راحت و آسان نباشد و چه بسا به نابودی دنیا و آخرت او منجر شود.

مولای متقیان علی(علیه السّلام) بارها می فرمودند: «یَا مَعْشَرَ التُّجَّارِ الْفِقْهَ ثُمَ الْمَتْجَرَ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ؛(4)

ای تاجران! ابتدا فقه و احکام شرعی تجارت را فراگیرید، سپس به تجارت بپردازید.»

تکراردر روایت ، به ما گوشزد می کند که فهم و یادگیری

ص: 28

مسائل (مخصوصاً احکام و آداب شرعی) هر شغلی از اهمیت و حساسیت بالایی برخوردار است. حضرت علی(علیه السّلام) در ادامۀ حدیث، ابتلا به ربا را مهم ترین آسیب تجارتِ بدون آگاهی لازم می دانند و می فرمایند: «به خدا قسم! ربا در این امت، از راه رفتن مورچه بر روی سنگ مخفی تر است»(1)

یعنی «ربا» در معاملات آنقدر مخفی است که فقط کسانی که «احکام معامله» را به خوبی فرا گرفته باشند می توانند از آسیبهای آن در امان باشند.

احتمال آلوده شدن به گناه کردن زیادتر است،(1)

طبیعتاً غفلت مردم نیز شدّت پیدا می کند(2)،

لذا سزاوار است در طول کسب و کار، همیشه به یاد خدای منّان باشید تا از خطرات و آسیبهای کاری در امان مانید و همیشه آرامش داشته باشید که: «الَّذِینَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(3)؛ [بازگشتگان به سوی خدا] کسانی [هستند] که ایمان آوردند و دلهایشان به یاد خدا آرام می گیرد. آگاه باشید! دلها فقط به یاد خدا آرام می گیرد.»

پس بهتر است کاسبان عزیز در تمام اوقات، زبان و قلب آنان به ذکر الهی(4)

مشغول باشد تا از وسوسه های

ص: 30

شیطان محفوظ باشند و به گناهان شغلی آلوده نشوند.(1)

علاقه، نوع برخورد فروشنده با ما است؛ چون با مشتریان خود با احترام برخورد می کند.

امکان) تعطیل می کند(1)،باعث برکت زندگی و کسب و کار خویش می شود.

معیارهای اسلامی را داشته باشند و باعث ترویج و اشاعۀ ناهنجاریها در جامعه نشوند، بهتر است تا معاذ الله در گناه آنها شریک نباشند.

اولی (که چانه زده) کم کند؛ ولی برای دوّمی زیاد کند؛ اما اگر به سبب فضیلت و دین، میان خریداران فرق بگذارد، ظاهراً اشکال ندارد.(1)

در قیمت جنس سختگیری نکند،(2) مگر در موردی که اگر سختگیری نکند، مغبون (متضرّر) می شود.(3)

چیزی را که می فروشد قدری زیادتر بدهد.(4)

فروشنده (برای خرید و فروش) قسم نخورد.(5)

ص: 37

ص: 38

امام علی(علیه السّلام) می فرماید: «اَلْعُیُونُ مَصَایِدُ الشَّیْطَان؛(1) یکی از دامهای قوی شیطان، نگاه کردن به نامحرم است.» فروشندگان محترم لوازم صوتی تصویری باید مواظب این دام شیطانی باشند؛ چون متأسفانه بعضی از خانمها با حجاب نامناسب برای خرید لوازم به فروشگاه ها مراجعه می کنند و این امر ممکن است باعث انحراف اخلاقی فروشنده شود.

گاهی نیز ممکن است همکار انسان، زن نامحرمی باشد که پوشش مناسبی ندارد. در این صورت، نگهداری چشم از نگاه به نامحرم سخت تر می شود؛ چون دایم در معرض دید است، در نتیجه مراقبت بیشتری نیاز است.

به سختی می افتد.» کسی که به نامحرم نگاه کند، آسایش فکری ندارد و پیوسته فکر و ذهنش مشغول آنچه دیده است، می باشد.

اگر فروشندگان محترم چشم خود را از نامحرم بپوشانند، برای خود آنها بهتر است: «قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ ... ذلِکَ أَزْکی لَهُمْ؛ به مردان مؤمن بگو دیدگان (از نگاه حرام) فرو دارند ... این برای آنان پاک تر است»(1) و باعث راحتی قلب(2)

آنان می شود و حتی به مقاماتی می رسند که کمتر کسی به آن رسیده است(3) و از عبادت، لذتی وصف نشدنی می برد.(4)

ص: 42

نگاه به غیر از صورت و مچ دست تا انگشتان زنان نامحرم مانند کف پا، روی پا، پاشنه پا، ساق پا و...جایز نیست. (1)

اگر مردی بترسد، در صورتی که به نامحرم نگاه کند، به گناه می افتد، نباید به او نگاه کند.(2)

آن چیزی که حرام است «نگاه کردن» است، نه «نگاه افتادن»، لذا آنچه را که انسان به طور اتفاقی در بازار، اماکن عمومی، محل کار و... می بیند، اشکال ندارد؛ ولی باید بلافاصله نگاه را برگرداند تا حکم «نگاه کردن» پیدا نکند. (3)

هر کس که نگاه کردن به او جایز نیست، دیدن او از پشت شیشه یا در آینه و یا آب صاف و یا هر چیز دیگری که عکس او را منعکس می کند نیز جایز نیست. (4)

نگاه کردن به مواضعی از بدن زنان نامحرم غیر

ص: 44

مسلمان (چه اهل کتاب و چه کفار) که به طور معمول نمی پوشانند، اشکال ندارد، مشروط به آن که به قصد لذت و ریبه نباشد؛ لکن بنابر احتیاط واجب، مردان نمی توانند به مواضعی که معمولاً آنها می پوشانند، نگاه کنند. (1)

نگاه کردن به عکس زنان غیر مسلمان، در صورتی که مرد آنها را نشناسد و نترسد که به مفسده و گناه بیفتد، بدون قصد لذت و ریبه اشکال ندارد؛ اگرچه احتیاط مستحب این است که نگاه نکند.(1)

نگاه کردن به عکس دختربچۀ نابالغ؛ اگر بدون قصد لذت باشد و انسان نترسد به گناه آلوده شود، اشکالی ندارد.(2)

در صورتی که کسی بترسد با نگاه کردن به عکس شخصی به گناه می افتد، نباید با آن عکس نگاه کند.(3)

گردن مردان نامحرم برای زنها اشکالی ندارد، به شرط آن که به قصد لذت و ریبه نباشد. (1)

نمی کند، مگر اینکه شیطان {به عنوان} سومین نفر در آنجا حاضر می شود.» (1)

اگر در قصۀ حضرت یوسف(علیه السّلام) دقت کنیم، متوجه خواهیم شد که زن عزیز مصر در خلوت و اتاق در بسته فکر شیطانی خود را بروز داد: «وَ راوَدَتْهُ الَّتی هُوَ فی بَیْتِها عَنْ نَفْسِهِ وَ غَلَّقَتِ الْأَبْوابَ وَ قالَتْ هَیْتَ لَک؛ و آن [زنی] که یوسف در خانه اش بود، از یوسف با نرمی و مهربانی خواستار کام جویی شد، و [در فرصتی مناسب] همه درهای کاخ را بست و به او گفت: پیش بیا [که من در اختیار توام].»(2) و اگر خدای متعال حضرت یوسف(علیه السّلام) را حفظ نمی فرمود، و او به قصد شوم زلیخا توجه می کرد، به گناه مبتلا می شد: «وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها لَوْلا أَنْ رَأی بُرْهانَ رَبِّهِ کَذلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصین؛ و در حقیقت [آن زن] آهنگ وی کرد، و [یوسف نیز] اگر برهان پروردگارش را ندیده بود، آهنگ او می کرد. چنین [کردیم] تا بدی و زشتکاری را از او بازگردانیم؛ چراکه او از

ص: 48

بندگان مخلص ما بود.» (1)

بر این اساس، مراجع تقلید فتوا داده اند که: «اگر مرد و زن نامحرم در محل خلوتی باشند که کسی آنجا نباشد و دیگری نیز نتواند وارد شود؛ چنانچه بترسند که به حرام بیفتند، باید از آنجا بیرون بروند و ماندن آنها در آن مکان حرام است.»(2)

پس اگر افرادی به خاطر شرایط کاری و شغل شان مجبورند با نامحرم در یک اتاق باشند، حتی الامکان درب اتاق را باز بگذارند تا از وسوسه های شیطانی در امان بمانند.

تمام حالات موازین شرعی را مراعات کرده و از کاری که عفت و حیای آنان را از بین می برد، اجتناب کنند.

می شود و هم آخرت ما را تأمین می کند.

اشاره می کنیم:

می کند. به همین دلیل بسیاری از مفاسد مواد مخدر در غنا وجود دارد، خواه تخدیر آن خفیف باشد یا شدید.(1)

«روبرت شومان آلمانی»، «ریچارد واگنر»، «شوپن»، «نیچه»، «یوهان»، «بتهون»، «مندلس»، «باخ» و... جزء آن دسته از موسیقی دانانی هستند که با عمر کوتاه و بر اثر ابتلا به بیماریهای عصبی و روانی از دنیا رفته اند.(2)

این شخص تحریک شود یا نشود).(1)

س: گوش دادن به موسیقی هایی که برای درمان بعضی از بیماریها یا آرامش اعصاب می باشد، جایز است؟

ج:اگر اخراز شود که نظر پزشک متخصص امین این است که بیماری ، فققط بااستفاده از موسیقی درمان می شود ، به کارگیری آن به مقداری که معالجه بیمار اقتضا میکند ، اشکال ندارد. (2)

مزاحمتی ندارد، خرید و فروش در بازار مانع ندارد.(1)

همین مقدار از لمس بدن نامحرم نیز اتفاق نیفتد.

س: برخی از شغل ها به اقتضای نوع کار، در آن تماس بدنی با نامحرم صورت می گیرد، {مثل گرفتن پول از مشتری، تحویل جنس و ...} چنین تماس هایی چه حکمی دارد؟

ج: جایز نیست و باید از موارد حرام دوری کنند.(1)

از این سوال به دست می آید که هنگام گرفتن پول از مشتری یا تحویل جنس به او باید دقت شود تا تماس بدنی با نامحرم محقق نشود.

بیشتر از صد درهم باشد که اگر درآمد روزش را از آن سود، ببرد، مکروه نیست. (1)

* از کسی که به او وعدۀ احسان داده است (یعنی به او گفته از تو سود نمی گیرم)، سود بگیرد، مگر در صورت ضرورت. (2)

* فروختن بین الطلوعین. (3)

* خرید و فروش از فرومایگان که نسبت به آنچه که می گویند و آنچه برای آنها گفته می شود، باکی ندارند. (4)

* عهده دار شدن پیمانه یا وزن کردن یا شمردن یا مساحت نمودن، در صورتی که انجام آن را به خوبی نداند. (5)

* خریدار، آنچه را که می خرد، مذمت کند (به اصطلاح امروزی، تو سر مال بزند). (6)

*خواستار پایین آوردن قیمت بعد از معامله. (7)

* داخل شدن در معامله مؤمن{دیگر}.(8)

ص: 60

قرآن، دعا، سخنرانی و... که انسان را به یاد خدای متعال می اندازد؛

7. ضبط سخنان و تصاویر به یاد ماندنی از بزرگان و افراد تأثیرگذار در تاریخ؛

8. اطلاع رسانی نسبت به اخبار و اطلاعات روز جامعه و جهان.

ص: 62

حرام؛

7. ضبط صدا یا تصویر افراد و اشخاص حقیقی و حقوقی، برای سوء استفاده از آن؛

8. نشر و اشاعۀ اکاذیب و شایعات بی پایه و اساس در جامعه.

ص: 64

ص: 65

ص: 66

مانع رشد آن است، جلوگیری بشود، هم برای محصولات، بازار به وجود بیاید، هم واردات محصولات مشابه به یک نحوی کنترل بشود (کلمۀ ممنوع را به کار نمی برم) و با محاسبه، مورد مراقبت دقیق قرار بگیرد، هم در قراردادهای خارجی ای که این مجموعه(1)

و امثال این مجموعه دارند، دولت کمک بکند. گفتیم، اقتصاد ما «درون زا» و «برون گرا» است؛ یعنی ما از درون باید رشد کنیم و بجوشیم و افزایش پیدا کنیم؛ امّا بایستی نگاه به بیرون داشته باشیم. بازارهای جهانی متعلّق به ما است. باید بتوانیم با همّت خود و با ابتکار خود، در این بازارها حضور پیدا کنیم و این حضور، بدون حمایت دولت امکان پذیر نیست که البتّه بخشهای مختلف دولتی در این زمینه می توانند سهم داشته باشند.»(2)

تولیدکنندگان محترم می توانند با راهکارهای متنوع و مفیدی، استفاده از تولیدات داخلی خودشان مخصوصاً وسایل صوتی تصویری مانند تلویزیون، رادیو، کامپیوتر و ... را در بین اقشار مختلف جامعه رواج بدهند که به برخی از آنها اشاره می شود:

* استفاده از نیروهای متخصص و متعهد(3)

ص: 68

* بالا بردن کیفیت تولیدات داخلی

* تبلیغات مناسب برای خرید کالای داخلی

*بسته بندی زیبای متناسب با فرهنگ اسلامی ایرانی

* قرار دادن تولیدات فرهنگی اسلامی درون بسته بندی کالای داخلی

* اهداء جوایز برای خرید تولیدات داخلی

* ارائه خدمات پس از فروش

صنف صوتی تصویری دارای محصولات متنوعی است که مردم جامعه ما با آنها سروکار دارند و از آنها استفاده می کنند که در لابه لای مطالب به مسائل آنها اشاره می شود.

برخی از محصولات فرهنگی مانند فیلم ها و بازیهای رایانه ای از یک سو علاقه مندان و مخاطبان زیادی دارند و از طرف دیگر با محصولات صوتی تصویری در ارتباط هستند از این جهت به اختصار به مسائل آنها پرداخته می شود.

ص: 69

ص: 70

قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً»(1)؛ «پس در گفتار خود نرمی و طنّازی [چنانکه عادت بیشترزنان است] نداشته باشید تا کسی که بیماردل است طمع کند، و سخن پسندیده و شایسته گویید!».

اجتناب کنند.(1)

عزیزانی که به دوبله کردن مشغول هستند باید توجه داشته باشند که دوبلۀ اینگونه فیلم ها که در آن زیاد دروغ گفته می شود، ممکن است باعث شود در جامعۀ ما دورغ گفتن یک امر عادی شود و همین امر منجر به اشاعۀ منکر می شود؛ پس سزاوار است در انتخاب فیلم برای دوبله کردن، دقت شود تا با این مسائل مواجه نشوند.

کشور خودتان باشد. (1)

س: دیدن فیلم های ویدیویی که گاهی تصاویر منحرف کننده ای دارند، به قصد نظارت و حذف بخشهای فاسد آنها برای ارائه به دیگران چه حکمی دارد؟

ج: دیدن این فیلم ها اگر به منظور اصلاح فیلم و حذف تصاویر فاسد و گمراه کنندۀ آنها باشد، اشکال ندارد، به شرط اینکه کسی که اقدام به این کار می کند، مصون از افتادن به حرام باشد.(2)

جامعۀ ما می تواند با توجه به فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی خود، فیلم هایی را تولید کند که از یک سو نیاز جامعه را برطرف کند و از طرف دیگر، نیازمند دوبلۀ اینگونه از فیلم ها که با فرهنگ و دین ما سازگاری ندارد، نباشد.

س: نظارت کارمندان وزارت ارشاد بر انواع فیلم ها، مجلات، نشریات و نوارها برای تشخیص موارد مجاز آنها، با توجه اینکه نظارت، مستلزم مشاهدۀ عینی و گوش دادن به آنهاست، چه حکمی دارد؟

ص: 76

ج: دیدن و گوش دادن به آنها توسط مأمورین نظارت، در مقام انجام وظیفۀ قانونی به مقدار ضرورت اشکال ندارد؛ ولی باید از قصد لذت و ریبه احتراز کنند و واجب است افرادی که برای نظارت و بررسی گمارده می شوند، از جهت فکری و روحی زیر نظر و راهنمایی مسئولین باشند.(1)

ص: 77

ص: 78

علمی جامعه باشد، موافق هستیم.(1)

سینما یکی از مظاهر تمدن است که باید در خدمت این مردم، در خدمت تربیت این مردم باشد.(2)

باید فیلمهایی که در تلویزیون هست، فیلم های آموزنده باشد. فیلمهایی باشد، ولو از خود ایران درست کنند، آموزنده باشد یا فیلمهایی که از خارج می آید، درست تفتیش شود که ممکن است آنها با شیطنت فیلمهایی را بفرستند که بخواهند فاسد کنند جوانان ما را.(3)

سینما خیلی عنصر جذّابی است. رسانۀ فوق العاده ای است؛ یعنی واقعاً الان هیچ چیزی مثل سینما نیست، از لحاظ اثرگذاری؛ خوب روی این زمینه کار بکنید؛ کارهای ابتکاری بکنید.(4)

با توجه به سخنان امام خمینی(قدسّ سرّه) و مقام معظم رهبری سزاوار است تولید کنندگان آثار صوتی تصویری، محصولاتی را تولید کنند که نیاز واقعی جامعه را بر طرف کرده و موجب رشد و تکامل افراد جامعه شوند.

در این فصل سعی شده است سؤالات و نکاتی مطرح

ص: 80

شود که تولیدکنندگان محصولات فرهنگی هنری با آنها سر و کار دارند و به آنها نیازمندند. امید است با فراگرفتن این مسائل، بتوانند در تولید محصولات اسلامی کشور موفق باشند.

خودداری کرد. (1)

یکی از عللی که باعث به انحطاط کشیده شدن جوامع غربی شده است، اختلاط زن و مرد است که بنیان مستحکم خانواده ها را سست و حریم های اخلاقی را از بین می برد.

بیننده آثار منفی داشته باشد، جایز نیست.(1)

س: بازیگرانی که نقش مادر و پدر را بازی می کنند، اگر با بازیگر نقش مقابل خود که نامحرم است، از کلمات محبت آمیز استفاده کنند یا با آنها شوخی کنند، چه حکمی دارد؟

ج در مسئلۀ قبل گفته شد.

شایسته است بازیگران محترم در فیلم نیز شئونات اسلامی را رعایت کنند و از شوخیهای زننده و محرک جدّاً خودداری نمایند.

«تجمل گرایی» ترویج و تبلیغ می شود، اگر این فیلم ها باعث شود که سبک زندگی مردم کشورهای اسلامی تغییر کند، جایز است؟

ج: اشاعه و ترویج تجمل گرایی، اسراف و اموری که بر خلاف موازین شرعی می باشد، جایز نیست.(1)

بنابراین باید در این زمینه احتیاط شود.(1)

س: آیا برای ساخت فیلم، استفاده از لباس رسمی علمای دین و قضات در فیلم های سینمایی جایز است؟ آیا تدوین و تولید فیلم های سینمایی با صبغۀ دینی و عرفانی راجع به علمای گذشته یا معاصر با حفظ احترام آنان و حرمت اسلام و بدون اسائه ی ادب و بی احترامی به آنان، جایز است یا خیر؟

ج: با توجه به اینکه سینما وسیله ای برای آگاهی و تبلیغ است، بنابراین، به تصویر کشیدن و ارائۀ هر چیزی که ممکن است از آن برای رشد فکری جوانان و غیر آنان و ارتقای آگاهی و ترویج فرهنگ اسلامی استفاده شود، اشکال ندارد. یکی از این راه ها، معرفی شخصیت عالمان دین و زندگی اختصاصی آنان و همچنین سایر دانشمندان و صاحب منصبان و زندگی خصوصی آنان است؛ ولی رعایت شئونات اختصاصی و احترام آنان و همچنین حریم زندگی خصوصی آنان واجب است و همچنین نباید از آن برای ارائۀ مفاهیم منافی با اسلام استفاده شود.(2)

لذا شایسته است هنرمندان و مدیران فرهنگی و هنری

ص: 85

کشور فیلم زندگی اهل بیت علیهم السلام و عالمان دینی را تهیه کنند و در اختیار جامعه قرار دهند تا همگان بتواند از سبک زندگی اسلامی آنان درس گرفته، سعادتمند شوند.

مردم قدمهای موثری را بردارند.

1. استفاده از «اسلام شناسان متخصص» در زمینۀ فعالیتهای سمعی - بصری.

2. مدیران تولیدیها و فروشندگان لوازم صوتی تصویری از زنان باحجاب و مردان متدین استفاده کنند و در صورتی که به خاطر «تخصص»، زنان بد حجاب را به کار می گیرند، سعی کنند از باب «امر به معروف و نهی از منکر» اجازه ندهند در محیط کار بدحجاب باشند، وگرنه در گناه آنها شریک هستند.(1)

3. استفاده از سی دی های آموزشی، مانند «تربیت کودک و نوجوان»، «مسائل خانواده»، «مسائل ازدواج»، «نرم افزار رساله و استفتائات مراجع تقلید» و... در درون بسته های وسائل صوتی تصویری (مانند رادیو تلویزیون) جهت رشد و شکوفایی جامعه.

4. بین وزارت محترم ارشاد و سازمان اماکن، هماهنگی خوبی به وجود بیاید؛ چون گاهی ارشاد محصولاتی را تأیید می کند؛ ولی اماکن آن را غیر مجاز و غیر

ص: 87

شرعی می داند.(1)

5. با توجه به اینکه قیمت سی دیهای رایت شده از اورجینال خیلی ارزان تر است، برای اینکه عده ای با رایت کردن به گناه آلوده نشوند، قیمت سی دیهای اورجینال را پایین بیاورند.

6. ارتباط تنگاتنگ و موثر با مراکز تولید و تکثیر نرم افزارهای دینی مانند «مرکز تحقیقات کامپیوتری نور» و ... به منظور ترویج فرهنگ غنی اسلام.

ص: 88

ص: 90

تولیدکنندگان برنامه های رادیو تلویزیون باید به این نکته توجه داشته باشند که چه کار با عظمتی را انجام می دهند و در سعادتمند شدن جامعه چه نقش به سزایی را ایفا می کنند.

هست، حساس تر است.(1)

بشوند. یک دانشگاه عمومی است؛ یعنی دانشگاهی است که در تمام سطح کشور گسترده است. باید از آن، عملِ دانشگاه را، به آن اندازه ای که می شود، استفاده کرد. باید این دستگاه، دستگاهی باشد که بعد از چند سال تمام قشر ملت را روشن کند. تمام را مبارز بار بیاورد. تمام را متفکر بار بیاورد. تمام اینها را مستقل بار بیاورد. آزادمنش بار بیاورد. از غربزدگی بیرون کند؛ استقلال به مردم بدهد. این (دستگاه ها) وظیفه دارند با مردم حکمِ معلم و شاگرد را داشته باشند. اشخاص نویسنده، اشخاص گوینده، اشخاص فهیم، اشخاص مطلع در اینجا صحبت بکنند. فرصت به آنها بدهند که در اینجا صحبت بکنند. زیادند اشخاصی که این معانی را پیشنهاد می کنند. به اینها باید فرصت بدهند و آنها صحبت بکنند. به جای آن چیزهایی که به درد ملت نمی خورد یا مضرّ به حال ملت است، یک چیزهای مفید را به مردم بدهند و یک غذای مفیدی به مردم بدهند. مردم را تغذیه کنند به غذاهای صحیح سالم و من امیدوارم که این دستگاه هم - همان طوری که وعده کردند که به تدریج درست بشود - قدم را یک خرده بلندتر بردارند و زودتر- ان شاء الله تصفیه بشود و تعدیل بشود.(1)

ص: 94

این بچه کوچولو هم از (همین) حالا (به طور صحیح) تربیت می شود، و اگر چنانچه خدای نخواسته یک خلافی در او باشد، آن بچه ها (هم) که کوچک اند، از اولِ تربیت (آنها)، تربیت فاسد می شود؛ چون بچه ها به نگاه کردن به این عکسها و فیلمها علاقه دارند. می نشینند پایش و نگاه می کنند. اگر فیلم یک فیلم آموزنده باشد، این بچه ها تربیت می شوند به تربیت صحیح و اگر فیلمی باشد که بر خلاف (شریعت است)، انحراف کننده باشد، بچه ها تربیت می شوند به تربیت انحرافی.(1)

و همچنین استفاده از آن در جهت حلال نیز بی اشکال است؛ ولی باید به هیچ وجه از آن منفعت حرام نبرند و در دسترس کسی که استفادۀ حرام می کند، قرار ندهند.(1)

پس اگر کسی تلویزیون و ویدئو را به خاطر دیدن فیلم های مستهجن خریداری کند، حرام است یا رادیو را برای گوش دادن موسیقی های حرام یا شنیدن مطالب انحرافی خریداری کند، حرام است.(2)

س: آیا تجارت رادیو و تلویزیون و مهندسی آنها در کشورهای خارجی با در نظر گرفتن اینکه فروشنده یا مهندس می داند که بعد از فروش یا بعد از درست شدن این دستگاه ها از فیلم های سکسی یا موسیقی آنها هم استفاده خواهد شد، جایز است یا خیر؟

ج : با فرض داشتن منافع حلال، معامله باطل نیست.(3)

ص: 97

س: برخی از کارگردانها برای فروش تولیدات خود به صورت اصلی (اورجینال)، مسابقه ای را به این صورت برگزار می کنند که: هر کسی دی وی دی اورجینال (رایت نشده) را خریداری کند، در هر دوره ای قرعه کشی شود و به برنده جوایزی مانند (منزل مسکونی و ...) اهدا گردد. آیا این کار جایز است؟

ج: جایز است.(1)

و کالاهای داخلی را فاقد کیفیت لازم معرفی کنند که با این کار به اقتصاد جامعه خود ضرر وارد می کنند.

س: آیا تبلیغ کالاهای خارجی جایز است؟

ج: اگر موجب ضرر و زیانی بر مسلمین نگردد و مخالف قوانین نباشد، مانعی ندارد.(1)

نکته: تبلیغ محصولات خارجی ممکن است در حال حاضر ضرر نداشته باشد؛ ولی در دراز مدت اثر منفی و ضرر خود را نشان می دهد. کمترین ضرری که تبلیغ محصولات خارجی وارد می کند این است که تولیدکنندگان داخلی را از ادامۀ کار دلسرد نموده و بازار فروش آنها را تحت الشعاع خود قرار می دهد.

گاهی از مشتری می خواهم که در مقابل حمل تلویزیون یا وسایل دیگری که او خریداری کرده است، به من پول (انعام) بدهد، این کار جایز است؟

ج: اگر با درخواست شاگرد نباشد و مشتری با رضایت خودش انعام بدهد، گرفتن اشکال ندارد؛ مگر بر خلاف قرارداد کارمندی باشد.(1)

البته سزاوار است که افراد، کرامت و شخصیت انسانی خود را به خاطر اندک مالی از دست ندهند و از دیگران درخواست انعام نکنند.

آن در مورد نوجوانان و جوانان عمیق تر و شدیدتر می باشد.

به طور کلی اثرات مخرب ماهواره را می توان در سه حوزۀ «اعتقادی»، «فرهنگی – اخلاقی» و «سیاسی» مورد بررسی قرار داد:

خانوادگی و... را از بین ببرند، چنین جامعه ای از درون خالی شده، با تلنگری در هم می ریزد. این مسئله در مورد جوانان و نوجوانان مهم تر و حساس تر است.

اکثر شبکه های ماهواره ای از طریق پخش فیلمهای غیر دینی و ضد اخلاقی که نتیجه ای جز بی بند و باری، بی حیایی، مشوش شدن ذهن جوان و... ندارد، به این مقصد پلید خود دست پیدا می کنند. بر همین اساس، استفاده از برنامه های ماهواره در نظر مراجع حرام اعلام شده است.

مطالب سودمند از مسایل زهرآگین، غیر واقعی و خلاف شرع را ندارند لذا نباید از ماهواره استفاده کنند.(1)

رادیو و تلویزیونی است، در این اواخر مراجعات زیادی برای نصب قطعات و تعمیر آنتن های ماهواره ای صورت می گیرد، تکلیف ما در این باره چیست؟

ج: اگر از این دستگاه برای امور حرام استفاده شود - که غالباً نیز همین طور است - و یا شما علم داشته باشید کسی که قصد تهیۀ آنتن ماهواره ای را دارد، برای امور حرام از آن استفاده می کند، نصب و راه اندازی آن جایز نیست.(1)

ص: 105

ص: 106

ج: در صورتی که مشتمل بر امور حرام(1) باشد، اشکال دارد.(2)

یا مشتمل بر غنا و موسیقی مطرب و لهوی و مناسب با مجالس لهو و گناه باشند، تولید، خرید، فروش و اجاره ی آنها جایز نیست.(1)

ج: حرام است و بر حاکم شرع لازم است که آنها را جمع آوری کرده، از بین ببرد، و این کار تعزیر دارد.(1)

مخالف مقرّرات باشد، جایز نیست.(1)

تا از محتویات آن اطمینان پیدا کند تا فیلم یا صوت حرامی نداشته باشد؟

ج: این کار جایز نیست؛ ولی می تواند سؤال کند تا اگر غیر مجاز است، از رایت خودداری کند.(1)

نکته: محتویات فلش از امور خصوصی فرد است و نگاه کردن به آن بدون اجازه حرام باشد، خدای متعال هم می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا ... لا تَجَسَّسُوا ...؛ ای کسانی که ایمان آوردید ... تجسس نکنید ...».(2)

شخصی افرادی که به این عزیزان مراجعه می کنند، بر روی کامپیوتر فروشنده بماند، باید آنها را سریعاً و به طور کامل از بین ببرد.

س: اگر به کسی که در ویدیو کلوپ کار می کند، بگویند: محتویات این فلش را روی یک دی وی دی رایت کن و او رایت کرد؛ ولی بعد فهمید که محتویات رایت شده حرام (فیلم های مستهجن) بوده است، آیا پولی را که به عنوان اجرت دریافت کرده، اشکال دارد؟

ج: اگر نمی دانسته، فعلاً تکلیفی ندارد؛ اما دقت کند که تکرار نشود.(1)

ج: هرگاه مربوط به صحنه های نامشروع باشد، درآمد حاصل از کارهای فوق نیز حرام است.(1)

علاوه بر تأدیۀ خسارات شاکی خصوصی، به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهند شد.(1)

س: نرم افزارهایی که مدل به روز شده آنها به بازار آمده و شرکت سازنده از مدل های گذشته پشتیبانی فنی نمی کند (یعنی از اعتبار ساقط شده و وقت آن گذشته است) آیا شکستن قفل و رایت آنها اشکال دارد؟

ج: فقط با اجازه سازنده آنها اشکال ندارد.(1)

س: اگر خرید سی دی رایت شده منجر شود رایت کننده سی دی های بیشتری را بدون اجازه صاحب اصلی آن تکثیر کند، آیا خرید جایز است؟

ج: خرید جایز نیست.(1)

س: اگر صاحب اصلی اثر را نشناسیم یعنی نمی دانیم از افراد محترم المال است یا نیست، رایت آن اثر جایز است؟

ج: جایز نیست چون حکم کسی را دارد که مالش محترم است.(2)

س: سی دی هایی که تکثیر و رایت آن ها جایز نیست، اگر برای استفاده شخصی و حفظ سی دی اصلی، آن را

ص: 120

رایت کنیم جایز است؟

ج: با اجازه صاحب آن جایز است.(1)

س: یکی از دوستان بنده از مرجعی تقلید می کند که رایت CD را جایز می داند ولی طبق نظر مرجع بنده رایت جایز نیست. اگر ایشان به بنده CD هدیه کنند استفاده از آن جایز است؟

ج: بدون اجازه صاحب اصلی استفاده از آن جایز نیست.(2)

س: آیا صاحب نرم افزار می تواند شرط کند خریدار فقط حق استفاده از نرم افزار را دارد؟

ج: در صورتی که ضمن قرارداد فروش چنین شرطی کنند باید خریدار به آن عمل کند، در غیر این صورت مجاز است به دیگران هم بدهد و استفاده کنند. (3)

ص: 121

س: کپی کردن بخش هایی از یک سی دی (مثلا نصف آن) چه حکمی دارد؟

ج: با اجازه صاحب آن اشکال ندارد(1) ولی اگر مقدار کمی باشد عیبی ندارد. (2)

س: رایت و تکثیر نرم افزارهایی که هیچگونه تذکری برای «اجازه تکثیر یا عدم اجازه» در آنها وجود ندارد جایز است یا باید از رضایت صاحب اثر مطمئن بود و در این مورد تحقیق کرد؟

ج: باید علم به رضایت صاحب اصلی پیدا کنیم.(3)

ص: 122

فقراء کفایت نمی کند. (1)

س: بعضی از قاریان معروف آیاتی از قرآن مجید را با صوت زیبا تلاوت می کنند و آن را بر روی نوار کاست و یا ویدئو ضبط می کنند، آیا می توانند امتیاز آن را خرید و فروش کنند و آیا باید دیگران در موقع تکثیر از آنها اجازه بگیرند؟

ج: در صورتی که در عرف عقلا به عنوان حقّی برای قاری شمرده شود، کسی که می خواهد تکثیر کند باید با موافقت او باشد. (2)

ج: اگر بر خلاف قانون باشد، جایز نیست.(1)

ج: اگر مالک اصلی از افراد محترم المال باشد باید با اجازه او ترجمه یا دوبله شود و با ترجمه یا دوبله، مالکیت ایجاد نمی شود مگر از کفار حربی باشد.(1)

س: روزی درآوردن با نرم افزار ویندوز یا ورد که متعلق به کشورهای خارجی است اشکال دارد؟

ج: استفاده از آنچه مربوط به کفار حربی است اشکالی ندارد. (1)

ص: 128

جنگ نرم دنبال می کنند، عبارتند از:

در اینجا به اختصار به برخی از توهین هایی که در بازی های رایانه ای وجود دارد اشاره می شود:

جسم داشتن خدای متعال و ناتوانی او در اداره امور(1)، هم درجه بودن شیطان با فرشتگان(2)،

مسخره کردن بهشت و جهنم(3)،

بی احترامی به مکانهای مقدس و

ص: 132

متبرک(1)،

بی احترامی به قرآن(2)

و اهل بیت (علیهم السلام)(3)

و تروریسم

ص: 133

و خشن نشان دادن مسلمانان مخصوصاً شیعیان(1) و ... .

«سبک زندگی» معرفی می شوند. در این بازی ها، سازندگان با ظرافت کامل سبک زندگی غربی را ترویج و آن را برای بشریت زندگی ایده آل معرفی می کنند.

در بازی های سبک زندگی، فرهنگ مصرف گرایی، آزادی های جنسی، روابط خارج از اخلاق و ... را ترویج می کنند. کاربر بعد از مدتی آنها را می پذیرد و سعی می کند آن را در نزدگی شخصی خود اجرا کند.(1)

رساند. او پیش از این اقدام یک بازی ویدئویی خشن بازی کرده بود، صحنه های بازی بسیار شبیه به یک جنایت واقعی بود که در آن مکان روی داد. یکسال قبل از این حادثه هولناک، در کشور فرانسه یک فرد که در بازی بصورت مجازی با چاقو شخصیت های بازی را می کشت، در دنیای واقعی نیز آن جنایت را تکرار کرد و یک فرد را با ضرب چاقو به قتل رساند. سال پیش از آن نیز، یک نوجوان 17 ساله به تقلید از یک بیمار روانی در یک بازی ویدیویی خشن با یک تبر به چند نوجوان حمله کرد و سپس یک زن میانسال را با ضربات تبر از پای درآورد.(1)

فحاشی، ترویج بی بند و باری و حذف خدا از زندگی، اهانت به کشورهای اسلامی و مسلمانان و... به نمایش در می آید (1)

و نشانه هایی دالّ بر مسلمان بودن تروریستها می بینید؛ ساختمانهایی با معماری عربی - اسلامی، مساجد، مناره ها، گنبدها و نهایتاً افرادی که می بایست با آنان مبارزه کرد. تروریستها دارای محاسن و پیشانی بند قرمز هستند. حتی تصاویری که پس از کشته شدن آنان نمایش داده می شود، تداعی کنندۀ همان تصاویری است که ما از لحظۀ شهادت رزمندگان دیده ایم. جالب تر اینکه شما می توانید به عنوان پلیس ضدّ ترور از کشورهای مختلفی، از جمله رژیم صهیونیستی وارد عمل شوید. در تمام بازیهایی که مسلمانان را تروریست نشان می دهند، نوک پیکان به سمت ایران نشانه رفته است. ایرانی یا تروریست و یا حامی تروریست جهانی معرفی می شود.(1)

س: بازی با آلات قمار مانند پاسور و تخته نرد و ... از طریق کامپیوتر با کامپیوتر جایز است؟

ج: اگر با آلات قمار و شرط بندی (برد و باخت) باشد، حرام است.(1)

س: بازی با آلات قمار مانند پاسور و تخته نرد و ... از طریق کامپیوتر با شخص دیگری، جایز است؟

ج: اگر با آلات قمار و شرط بندی (برد و باخت) باشد، حرام است.(2)

س: بنده مغازه ی بازی های رایانه ای دارم. بعضی از افراد با همدیگر بازی می کنند و طبق قرار خودشان فرد بازنده هزینه بازی را پرداخت می نماید، گرفتن این پول برای من اشکال دارد؟ و اگر این پول دارای اشکال است، مبلغی را که طی این مدت با جهل به مسئله دریافت کرده ام و با دیگر درآمد ها مخلوط شده است، چیست؟

ص: 142

ج: پول گرفتن حرام است(1) و باید به مقداری که یقین دارید به صاحبانش برسانید و اگر آن ها را نمی شناسید از طرف آن ها در راه خدا صدقه دهید و چنان چه نه مقدار و نه صاحبش معلوم است، با دادن خمس آن اموال پاک می شود. (2)

س: اگر صاحب مغازه بازی های رایانه ای(3)

بازی هایی که در آنها به مقدسات مسلمانان (مخصوصاً شیعیان) توهین می شود را در اختیار افراد قرار بدهند، پول دریافتی برای آنها حلال است؟

ج: درآمد به دست آمده حلال نیست.(4)

س: خرید و فروش بازی های رایانه ای که در آنها به مقدسات مسلمانان (مخصوصاً شیعیان) توهین می کنند، جایز است؟

ج: جایز نیست.(5)

س: اگر شخصی علم داشته باشد که در بازی های

ص: 143

رایانه ای به مقدسات مسلمانان (مخصوصاً شیعیان) توهین و بی احترامی می شود، آیا جایز است در آن بازی ها شرکت کند؟

ج: بازی کردن جایز نیست(1) و باید از انتشار آن خودداری شده و فوراً از روی سیستم پاک شوند. به دیگران هم اطلاع رسانی کنید که بازی نکنند و علاوه بر حرام بودن و گناه، تأثیرات نامطلوب و مخربی بر افکار و عقائد و روح انسان دارند.(2)

س: نگهداری بازی های رایانه ای که در آن به مقدسات مسلمانان (مخصوصاً شیعیان) توهین می شود در رایانه یا مغازه جایز است؟

ج: جایز نیست و باید آنها را از بین برد.(3)

س: آیا افرادی که مشغول بازی های رایانه ای که در آن به مقدسات مسلمانان توهین و جسارت می شود

ص: 144

را باید نهی از منکر بکنیم یا لازم نیست؟

ج: در صورتی که شرایط نهی از منکر وجود داشته باشد واجب است که نهی از منکر انجام شود.(1)

که حداکثر بیش از یک ساعت در روز نباشد.(1)

5. رایانه یا دستگاه بازی ویدئویی را در اتاق بچه ها و جایی که بتوانند در را بسته و به تنهایی بازی کنند قرار ندهید. (2)

6. لازم است والدین به همان اندازه که در خصوص (تماشای) تلویزیون آگاهی و هشدار می دهند، در مورد بازیهای ویدیویی و رایانه ای نیز این هشدار را اعمال نمایند.(3)

7. اگر چنانچه قرار است از بازیهای رایانه ای استفاده کنید، بهتر است بازیهای تصویری خلاق که کودکان باید به وسیلۀ آنها معماهایی را حل کنند، بیش از بازیهای دیگر مورد توجه قرار دهید.(4)

8. قانون «رده بندی سنین مختلف برای بازیهای کامپیوتری» را جدّی بگیرند.

بازی های رایانه ای که دارای محتوای مجرمانه(1)هستند جرم است و مجازات دارد. (2)

ص: 147

ص: 148

ویدئو ... جهت افرادی که تعمیرکار یقین دارد شخص از این وسایل استفادۀ حرام می کند و به این منظور آنها را تهیه می کند چه صورت دارد؟ و کسب از این راه حلال است یا حرام؟

ج: احتیاط این است که برای افرادی که می داند در خصوص حرام استفاده می کند تعمیر نکند.(1)

س: اگر شخصی به تعمیرگاه ابزار صوتی تصویری مراجعه کند و از تعمیرکار بخواهد تلویزیونش را طوری تعمیر کند که ظاهراً کار کند (یعنی تعمیر اساسی برایش مهم نیست) ولی قصدش این است که بعداً این وسیله را به شخص دیگری به عنوان یک تلویزیون سالم بفروشد، آیا انجام این کار توسط تعمیرکار جایز است؟

ج: اگر منجر به تدلیس {و فریب خوردن مشتری} شود و تعمیرکار بداند که صاحب تلویزیون آن را از مشتری مخفی می کند، {تعمیر کردن} جایز نیست.(2)

س: بعضی از وسایل برقی برای تعمیر آورده می شود، آیا در مدتی که آن وسایل در اختیار تعمیرکار است، تعمیرکار می تواند از آن استفادۀ شخصی کند (در صورتی که اینگونه استفاده ها به تعمیر وسیله کمکی نمی کند)؟

ص: 150

ج: بدون رضایت صاحب وسیله جایز نیست.(1)

سوال: برخی از تعمیرکاران محترم به جای قطعات نو از قطعات کارکرده (البته کیفیت و قیمت بیشتری از نو دارند) استفاده می کنند؛ آیا این کار جایز است؟

جواب: اگر با اطلاع و اجاز مشتری باشد اشکال ندارد، وگرنه حرام است و باید تفاوت قیمت نو با کارکرده را به مشتری بدهند.(2)

سؤال: اگر تعمیرکاری جهت تعمیر وسایل، چه به صورت رایگان یا با دستمزد، موجب خراب تر شدن وسایل مردم شود، آیا ضامن است؟

جواب : بله، ضامن است.(3)

س: اگر صاحبان حرفه ها و صنایع در حفظ و نگهداری اشیای مردم، مثل پارچه پیراهنی برای خیاط و... کوتاهی کنند و اموال مردم به سرقت برود یا در آتش بسوزد و یا اشتباهی بریده شود، چه کسی ضامن می باشد؟

ج: صاحب آن حرفه یا صنعت ضامن است.(4)

ص: 151

س: اگر فردی ضبط صوتی را تعمیر کند و سپس معلوم شود که سرقتی بوده است، آیا ضمان تعمیر آن به عهدۀ سارق است یا مالک؟

ج: به عهدۀ سارق است.(1)

س: حکم اجناس مردم که از مدّتها پیش جهت تعمیر در نزد تعمیرکار می باشد و برای تحویل گرفتن آن هیچ اقدامی نشده است، چیست؟

ج: چنانچه صاحبانش را می شناسد باید به آنها برگرداند و اگر نمی شناسد، باید تحقیق کند، هرگاه از پیدا کردن صاحبانش مأیوس گردد می تواند آن را بفروشد و قیمت آن را به فقیر بدهد.(2)

ص: 152

ص: 153

ص: 154

س: وارد کردن کالا به صورت غیر قانونی از مرز و پول حاصل از آن برای وارد کننده چه حکمی دارد؟

ج: از کارهایی که بر خلاف مقرّرات حکومت اسلامی است، باید اجتناب کرد و هرگونه کمک کردن به این تخلّفات اشکال دارد و درآمد آن نیز مشکل است.(1)

سبب تعطیل یا رکود کارخانه ها و صنایع و بی کاری افراد شود، باید ورود آن ممنوع شود و نیز بازرگانانی که از این پیامد اطلاع دارند، شخصاً موظفند که این کالاها را وارد نکنند. باید صنعت و کار در کشور، ترویج و تشویق شود و حتی اگر کالای خارجی را ارزان عرضه می دارند، برای اینکه تولید آن در کشور گران تر تمام می شود، باید منافع اصلی و درازمدت را در نظر بگیرند. بعضی از کالاها هم که در داخل تولید نمی شوند؛ ولی چون ضرورتی برای ورود آن به کشور نیست و به نفع بیگانه می باشد و مثل خرجهای زاید است نیز باید ممنوع شود تا تولید و تجارت و کسب و کار در کشور رواج پیدا کند و مردم با اطمینان خاطر و امنیت کامل به اقتصاد مملکت اسلامی رونق بیشتری دهند.(1)

متأسفانه بعضی افراد برای کسب سود بیشترحاضر می شوند یک جامعه را با مشکلات فراوان مالی، سیاسی و امنیتی مواجه کنند.

مراجع تقلید فرموده اند: هرگونه قاچاقی حرام است و باید از آن اجتناب شود و در صورتی که شرایط وجود دارد، باید شخص قاچاقچی را نهی از منکر کنند و جلوی این کار گرفته شود. (1)

س: متأسفانه امر رشوه توسط قاچاقچیان بین برخی ارگانهای دولتی شایع گشته است، چه توصیه ای برای این افراد دارید؟

ج: گرفتن رشوه در این زمینه گناه مضاعف دارد و بر همگان لازم است امر به معروف و نهی از منکر را فراموش نکنند.(2)

خرید آنها اشتیاق بیشتری پیدا کنند؛

3. اگر مسئولین کشور اقدام به خرید کالاهای داخلی کنند، مردم نیز از آنها یاد می گیرند و از کالاهای خارجی کمتر استفاده می کنند؛

4. اگر کیفیت تولیدات و کالاهای داخلی بهتر شود، یقیناً مردم به سمت خرید کالاهی خارجی نمی روند؛

5. در میان بسته بندی کالاهای ایرانی صادراتی، فیلم ها یا نرم افزارهایی قرار داده شود که علاوه بر تبلیغ کالاهای ایرانی، فرهنگ غنی اسلام را نیز به دنیا معرفی شود.

ص: 160

تلفن: 02537740323 – 02537740322 - 02537740321

استفتاء پیامکی: 50001040

7.استفتائات، محمدتقی بهجت فومنی گیلانی، دفتر حضرت آیة الله آیت الله بهجت، چاپ اول، 1428ق.

8.اصول کافی، محمد بن یعقوب کلینی، انتشارات دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.

9. اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، انتشارات اسلام، چاپ دوم، 1378ش.

10. تحریرالوسیلة، سید روح الله موسوی خمینی، مؤسسه مطبوعاتی دار العلم، چاپ اول.

11.تحف العقول، حسن بن علی بن شعبه حرانی، محقق و مصحح: علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، قم، چاپ دوم، 1404ق.

12.التفسیر المعین للواعظین و المتعظین، محمد هویدی بغدادی، انتشارات ذوی القربی، چاپ اول.

13.تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، محمد بن محمدرضا قمی مشهدی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1368ش.

14.تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.

15.توضیح المسائل محشّی، سید روح الله موسوی خمینی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ هشتم، 1424ق.

16.توضیح المسائل، حسین وحید خراسانی، مدرسه امام

ص: 164

باقر(علیه السّلام)، چاپ نهم، 1428ق.

17. توضیح المسائل، سید روح الله موسوی خمینی، چاپ اول، 1426ق.

18.رساله توضیح المسائل، محمدتقی بهجت فومنی گیلانی، انتشارات شفق، چاپ 92، 1428ق.

19. رساله توضیح المسائل، ناصر مکارم شیرازی، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(علیه السّلام)، چاپ 52، 1429ق.

20.جامع الأحکام، لطف الله صافی گلپایگانی، انتشارات حضرت معصومه(علیهاالسّلام)، چاپ چهارم، 1417ق.

21.جامع المسائل، محمد فاضل لنکرانی موحدی، انتشارات امیر قلم، چاپ یازدهم.

22.دعائم الإسلام، نعمان بن محمد مغربی بن حیون، محقق و مصحح: آصف فیضی، مؤسسۀ آل البیت(علیهم السّلام) ، چاپ دوم، 1385ق.

23. صحیفه امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران.

24.عیون الحکم و المواعظ، علی بن محمد لیثی واسطی، محقق و مصحح: حسین حسنی بیرجندی، دار الحدیث، چاپ اول، 1376ش.

25.فتح الأبواب بین ذوی الألباب و بین ربّ الأرباب، سید علی بن موسی بن طاووس، محقق و مصحح: حامد خفاف، مؤسسۀ آل البیت(علیهم السّلام) ، چاپ اول، 1409ق.

ص: 165

26.الفقه المنسوب إلی الإمام الرضا(علیه السّلام)، محقق و مصحح و نشر: مؤسسۀ آل البیت(علیهم السّلام) ، چاپ اول، 1406ق.

27.مجمع المسائل، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، انتشارات دار القرآن الکریم، چاپ دوم، 1409ق.

28.المحجة البیضاء، ملامحسن فیض کاشانی، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ چهارم، 1417ق.

29.من لا یحضره الفقیه، محمد بن علی بن بابویه، محقق و مصحح: علی اکبر غفاری، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1413ق

30.منهاج الصالحین، سید علی حسینی سیستانی، دفتر معظم له، چاپ پنجم، 1417ق.

31.نهج البلاغه (صبحی صالح)، محمد بن حسین شریف رضی، محقق و مصحح: فیض الإسلام، انتشارات هجرت، چاپ اول، 1414ق.

32.هنر از دیدگاه مقام معظم رهبری، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1374ش.

33.یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ نوزدهم، 1389ش.

ص: 166

www.tebyan.net

www.jahannews.com

www. old.mouood.org

www.saafi.org

www.irica.gov.ir

www.farsnews.com

www.irdc.ir

www.mapnagroup.com

www. Cyber Police.ir

www.askquran.ir

www.gerdab.ir

www. rasekhoon.net

www. ejtema.ch1.iribtv.ir

ص: 168