آرزوهایش ستون ستون فرو ریخته، نیازهایش شدید و خطاهایش بی شمار است. این صدای کسی ست که از جان می نالد؛ نفسی نیست تا فریادی از جگر برآورم.

«دست از طلب ندارم تا کام من برآید

یا تن رسد به جانان یا جان زتن برآید»

پروردگارا! آتش یادت را در خرمن فراموشی ام بیفروز تا به ریسمان بقا بیاویزم. ای تکیه زده بر عرش، مبادا که بی چراغ روشن یاد تو راهی جاده های تاریک شوم! خدایا که مرا از مردگی برانگیختی، کمک کن تا هستی غافلم را بمیرانم - مرا از من باز پس بگیر- ! راهی نیست، جان پناهی نیست - تنها تویی که بر آستانه تمام درها ایستاده ای. ستایش از آن توست.

ای آنکه زیبایی و خوبی و قدرت بی انتهایی! قطره ای بیش نیستم؛ متصل گردان مرا به دریاهای خویش!

ای کریم علی الاطلاق!

دنیای من را آباد و آخرت مرا نیز آباد فرما و در هر دو سرا، به من نیکویی و حسنه عطا فرما؛ آنکه را در دنیا «حسنه» دادی و در آخرت نیز، از عذابت رهایی خواهد یافت.

ای زیبای زوال ناپذیر!

آنجا که مجنون، سگی را که از کوی لیلی گذشته بود، می نوازید بدین بهانه که چون از دیار یار می آید، عارفان و عاشقانت چقدر جهان هستی را خواهند نواخت و عشق خواهند ورزید که همه از کوی تو آمدند و به شکل جهان هستی درآمدند و همه ذرّات آن، بوی تو را می دهند.

«عارفان از چمن قدس چو بوی تو کشند

خویش را بی خبر و مست به کوی تو کشند سرو را در نظر آرند به یاد قد تو

گرد گلزار برآنند که بوی تو کشند» پروردگارا!

به گناه آلوده ام و تو پاک و مطهر هستی و دریای رحمتت بی کران است و من نیز تشنه رحمت تو، اگر غرق می باشم، بیش از آنکه در گناهانم غرق باشم در دریای رحمت تو غرق هستم. از این دریایت موجی ایجاد کن؛ تا مرا برباید؛ پاک کند و بی خویشتنم نماید و تا خبری از من نباشد؛ آنچه می ماند، تو باشی و بی کرانگی دریای رحمتت.

خدایا!

چون، ماهیان که از عمق و وسعت دریا بی خبرند، عظمت و ژرفای عشق تو را نمی شناسم، فقط می دانم که آب حیات منی که اگر دیده از من برگیری، خواهم مرد.

ای بزرگ زوال ناپذیر!

گر تیغ سختی ها و تلخی ها و خطاها مجروحم کرد، باکی نیست؛ زیرا که عشق در همین نزدیکی هاست؛ به زیارتش می روم و از شهد آن در کامم می ریزم. جراحاتم التیام می یابد و زخم هایم درمان می پذیرد.

«جز عشق تو بر مُلک دلم شاه مباد!

وز راز من و تو خلق آگاه مباد! کوته نشود عشق توام زین دل ریش

دستم ز سر زلف تو کوتاه مباد!» پا

ص:3

الهی!

آفریدی مرا از لطف، بی هیچ منتی، پروریدی مرا از فیض، بی هیچ منتی؛ رستگارم کن از لطف، بی هیچ منتی.

الهی!

تهی دستی ناچیزم. کوله بارم خالی است، سرمایه ای ندارم، جز اشک و توبه.

شفیعی ندارم، جز کرم و احسانت. رفیقی ندارم، جز مهربانی و عطوفتت.

«بود که یار نرنجد ز ما به خلق کریم

که از سؤال ملولم و از جواب خجل»

خداوندا!

چه بلاها و حوادثی که از من دور ساختی و چه لغزش ها که بازم داشتی و چه رسوایی ها که پوشاندی و چه توبه ها که قبول کردی! من در برابر این همه احسان چه دارم، جز چند قطره اشک در دل شب تار که در اوج ذلت و شرمندگی بر گونه هایم جاری می شود؟!

پروردگارا!

ای مهربان ازل و ابد، ای آنکه سرچشمه تمام خوبی ها و زیبایی هایی، ای آنکه حتی علم به ذره هم بر تو پوشیده نیست، ای کسی که بی نیاز مطلقی و من سرتا پا نیازمند به تو! حمد و سپاس بی کران، تراست که به این ذره ناچیز، اظهار لطف و مهر می فرمایی. راستی!

«من که باشم که بر آن خاطر عاطر گذرم

لطف ها می کنی ای خاک درت تاج سرم» بار خدایا! شأن و منزلت ما را کمتر از شاخه ای گل قرا مده که بتوانیم - دست کم - چون او غمی از دل گرفتار و بیماری بزدائیم و قدر ما را افزون تر از یک پروانه قرار ده که بی پروا و مشتاقانه، با افکندن خویش در میان شعله آتش، خود را از ننگ هستی کاذب، رها می سازد.

الهی!

آن روز که آتش غضب و خشم تو، جسم ناتوان مرا فرا گیرد، چگونه تاب بیاورم که تو خود بهتر از هرکسی می دانی این استخوان های ضعیف، تاب عذاب ندارد.

الهی!

چگونه شکر نعمت های تو را گذارم که از عهده آن برنمی آیم؟

«از دست و زبان که برآید

کز عهده شکرش به درآید» تمام کائنات، تسبیح تو را می گویند و همه موجودات، تو را می پرستند؛ ما را نیز لایق عبادت و پرستشت گردان، که هر صبح و شام، اعتراف به یکتایی تو می کنم؛ «قل هو الله احد»

دستان نیازمند ما را دریاب که تنها بی نیاز تویی؛ «الله الصمد»

بی شکیبا تو را می خوانم و دست یاری به درگاه چون تویی دراز می کنم؛ «ایاک نعبد و ایاک نستعین»

چه سستند تارهای عنکبوتی دنیا! چه ناپایدار است خوشی ها و لذت هایش و چه فریبنده است آرزوهایش!

پروردگارا! فکر و ذهن و کردار خود را در این میان به تو می سپارم؛ ای پناهِ پناه جویان!

خدایا!

رحمت بی کرانت را از ما دریغ مدار که با همه گناهانمان، چشم به رحمانیت و غفران تو داریم و هنوز تو را به «بسم الله الرحمن الرحیم» می خوانیم.

پروردگارا!

ای همیشه زیبا و ای همیشه عزیز! در اندیشه اجابت دعا نیستم که همین لذت مرا بس که با تو گفت وگو دارم و جمال بی مثالت را جست وجو:

«دعاگویی است کار من، بگویم تا نطق دارم

قبول تو دعاها را بر آن باری چه حق دارم بگرد شمع سمع تو دعاهایم همی گردد

از آن چون پر پروانه، دعای محترق دارم» ای مهربان تر از مادر که مهر قلب مادر، وامدار توست و با تزریق مهر تو، قلب پرمهرش می تپد! آنجا که مادر از ما هزاران بار اشتباه می بیند و - حتی بی طلب پوزش - چشم می پوشد، تو خود می دانی که از تو چه امیدی خواهد رفت. به امید چنین مهری!

بار خدایا!

ای شادی دل های عارفان و منتهای آرزوی عاشقان! مرا به مقام عارفان و عاشقانی برسان که روحشان از «شراب طهور» دیدار تو مست شد و غیر تو را از یاد برده و جز تو هیچ چیز موجب شادی آنها نخواهد گشت.

«مرا چون دایه فضلش بشیر لطف پرورده است

چو من مخمور آن شیرم سر زمزم نمی دارم ز شادی ها چو بیزارم سر غم از کجا دارم

به غیر یار دلدارم خوش و خرم نمی دارم» بار الها!

بهار جان من در مرغزار وصال توست؛ آرزوی من، دیدار جمال توست.

خدایا!

ستایش ها و نیایش های مرا که بوی خوش امید، آنها را فرا گرفته است، بپذیر و آنها به شکوفه های اجابت بنشان!

ای سبّوح و ای قدّوس!

از بخت خفته خویش در رنجم؛ باشد که آن امام غائب پرده نشین دعایی کند و یا بیداردلی به یادم باشد.

ص:8

خدایا! مرا نیز مشمول دعاهایشان بفرما!

«ز بخت خفته ملولم، بود که بیداری

به وقت فاتحه صبح، یک دعا بکند» ای زیبایی محض!

آبی آسمانی دلم را آفتاب باش و سحرگاه بیداری ام را ماهتاب!

خداوندا!

از تو آن می خواهم که رسول گرامی تو صلی الله علیه و آله، با اشک و آه در دل شب از تو مسئلت می کرد.

«پروردگارا! مرا لحظه ای به خودم وامگذار. پروردگارا! آنچه از چیزهای خوب و شایسته که عطایم فرمودی، از من مگیر. خدایا! آنچه از بدی ها که از آنها نجاتم دادی، دوباره مرا به آنها مبتلا بفرما».

ای عزیز قادر متعال!

آن قدر ضعیف و ناتوانم که بی مدد تو، حتی دعا و راز و نیاز نیز نتوانم؛ اگر مناجاتی می کنم، به برکت بخشش و لطف توست. تو را سپاس بر این نعمت بزرگ!

«ای خدا زاری ز تو رحمت ز تو

رحمتت با زاری ما کرده خو این دعا هم بخشش و تعلیم توست

ورنه در گلخن گلستان از چه رست هم دعا از تو اجابت هم زتو

ایمنی از تو مهابت هم ز تو» ای رحیم بخشنده!

نعمت جسم سالم و قوی عطایم کن تا در امر دین و تقوا و دانش اندوزی، گرفتار سستی و قصور نشوم؛ همان گونه که مولایمان در دعای کمیل مسئلت کرد:

«قَوِّ عَلی خِدمَتِکَ جَوارحِی؛ به من جسمی قوی عنایت کن تا در امر خدمت تو موفق باشم».

باخبری؛ پس چگونه این سراپا تقصیر که اسیر غفلت و جهل و بی خبری است، از تو تمنای عفو و بخشش نکند؟

هماره شکست ناپذیر و عزیزی؛ پس چگونه جسم ضعیف من که با اندک مشکلی، چون نهالی خزان زده فرو می افتد، به دامان امنت پناه نیاورد؟

غنی تر و بی نیازتر از تو کسی نیست؛ پس چگونه بند بند وجودم که جز فقر و نیاز نیست، به درگاهت روی نیارود؟

زنده تر از تو کسی نیست؛ پس چگونه این مرده قبرستان غفلت ها، از تو آب حیات لطف و رحمت نطلبد؟ خدایا! تو بخشنده ترینی؛ پس چگونه دستان خواهش و تمنا را بر آستان بلندت نسائیم و بر دامان کرامتت چنگ نزنیم؟

پروردگارا!

عاشقانت دردمندند، اهل سوز و گدازند و چشمانشان با گریه آشناست و چه لذت ها از آن همه درد می برند و چه شادی ها از آن همه سوزشان، نصیبشان می شود. مرا نیز عاشقی دردمند قرار ده!

«الهی! سینه ای ده آتش افروز

در آن سینه دلی وان دل همه سوز هر آن دل را که سوزی نیست دل نیست

دل افسرده غیر از آب و گل نیست» بارالها!

مرا با رنج آدمیان آشنا کن.

مرا گره گشای کار مردمان قرار ده.

به دست من، لبخندی بر لبان یتیمی بنشان و با کمک من، سروری بر قلب بینوایی بیفشان!

ای رحیم مهربان!

گناهانم را می دانی و پرده می پوشی، دردهایم را می دانی و درمان می کنی، بیچارگی مرا آگاهی و رحم می کنی و افتادگی مرا می بینی و دست می گیری؛ اما من چه برایت بیاورم؟ من که جز شرمندگی و خجلت و سرافکندگی - که برایت دارم - چیز دیگری ندارم!

«ای دل چه اندیشیده ای در عذر آن تقصیرها

زان سوی او چندان وفا زین سوی تو چندین جفا زین سوی تو چندین حسد، چندین خیال و ظنّ بد

زان سوی او چندان کشش، چندان چشش، چندان عطا چندان چشش از بهر چه؟ تا جان تلخت خوش شود

چندین کشش از بهر چه؟ تا در رسی در اولیا» معشوق من، ای آنکه اسم تو شفا و ذکر تو دواست! آن زمان که به نامت گوش می سپارم و تو را یاد می کنم، از همه وحشت های زندگی فراترم.

دیگر حتی از فرشته مرگ نیز ترسی ندارم. تو تجسم خرد هستی با تاج هایی از گل های عشق، تنها کافی است بویی از تو بر مشامم برسد و نسیمی از تو بر قلبم بوزد؛ مرا برای همیشه سرمست کرده و از همه غم ها رها خواهد ساخت.

«در ازل دادست ما را ساقی لعل لبش

جرعه جامی که من سرگرم آن جامم هنوز»

ص:11

خدایا!

جسمم را نیز که سایه ای از روح من است، متبرک گردان و به برکت نام و یاد تو، آن را مقدس و نورانی قرار ده!

ای قادر متعال!

می خواهم خاموش شوم و راه حیرت در پیش گیرم؛ حیرت از احسان عامت که همگان را شامل است، حیرت از میِ جود و کرمت که حتی «بدون گفت» و درخواست، همگان را می چشانی.

«هله خاموش که بی گفت، از این می همگان را

بچشاند، بچشاند، بچشاند، بچشاند»

امید آفرینا! آغاشته به کسالت روزمرگی ام، سر از نامردمی های روزگار درمی آورم تا مردهای آسمانی را در هر فصلی از تاریخ با تو جست وجو کنم. هر صبح پس از هر سحر، شکوفه های لبریز از پرستش در نگاهم گل می کند تا در لحظه لحظه جوانی ام نام تو بر زبان آید.

دستانم را بگیر تا احساس بی پناهی ام را در امید به «اَمَّن یجیب» امن تو آرام سازم.

ای عزیز زوال ناپذیر!

مرا متبرک کن تا در دنیایی که آدمیانش به دنبال لذت، تملک و قدرتند، دیدگانم فقط بر تو دوخته باشد.

تو مرا مدد فرما و مگذار از پی چیزهایی بروم که فناپذیرند. بلکه آنهایی را بطلبم که جاودانه اند، مرا عشق عطا کن که گنجی است بی پایان.

«از صدای سخن عشق ندیدم خوش تر

یادگاری که در این گنبد دوار بماند»

خدایا!

مرا تطهیر کن که باز سقوط کرده ام و نور تو را پنهان کرده ام؛ اما نام تو را می برم که دستگیر از پا افتادگانی.

سوی تو می آیم تا سینه آلوده ام را تطهیر کنی.

مرا بشویی، پاک سازی؛ آنچنان که دوباره سقوط نکنم و دوباره در پیشگاهت احساس شرمساری نکنم.

«گر راه نمایی همه عالم راهست

ور دست نگیری همه عالم چاهست» خداوندا!

سودای تو در سر دارم و رؤیای تو را می بینم؛ رؤیای با تو بودن، با تو زیستن و در تو محو شدن.

«دل من رای تو دارد، سر سودای تو دارد

رخ فرسوده زردم غم صفرای تو دارد سر من مست جمالت، دل من دام خیالت

گهر دیده نثار کف دریای تو دارد اگرم در نگشایی ز ره بام درآیم

که زهی جان لطیفی که تماشای تو دارد» معبود من!

هر عاشقی در پی معشوقی است که در زیبایی و کمال بی نظیراست؛ غافل از آنکه در عالم خاکی آن را نخواهد یافت.

خوشا به حال آنها که تو را یافتند و به تو رسیدند، که تنها معشوق بی نظیر و بی مثلی.

«دل من گرد جهان گشت و نیابید مثالش

به که ماند؟ به که ماند؟ به که ماند؟ به که ماند؟»

ص:14

است. خدایا! افسوس که هرچه بیشتر در دریای مواج حیرت فرو می روم، چیزی جز صخره های سخت و محکم عصیان نمی یابم!

خدایا! این روزها که می گذرد، احساس می کنم که قوای باطنی ام ضعیف گشته و سلول سلول آن در بند بند شیاطین به دام افتاده است؛ پس ای آنکه آگاه به احوال ضعیفانی، من ضعیف را از

چنگال شیاطین نجات ده!

خدایا! می دانم که بنده ای عاصی هستم و هاله وجودم در زنگار گناه بی نور شده؛ اما باز به تو پناه می آورم. خدایا! اینک که بی پناهم و دستان اجابتم بلند است، نا امیدم مکن. خدایا! به تو پناه می برم از چیرگی حسد و از آن بدتر به تو پناه خواهم آورد از کمی طاقتم، سستی صبر و کمی قناعتم. می دانم که بدی در اخلاق و زیاده روی در شهوات و پافشاری در گناهان و پیروی از هوا و هوس، موجب شده تا در غفلت فرو افتم و از صراط مستقیمت فرسنگ ها دور شوم.

الهی! شرمنده ام از آن همه لطف و رحمتی که بر من عطا کردی.

می دانم که غرق در نعمتم گردانیدی و بزرگ ترین، سرمایه هستی را که همان نعمت وجود است بر من ارزانی داشته ای. خدایا! مرا ببخش که در برابر تمام این نیکوئی ها، بر عصیان خویش اصرار نمودم و با کوچک شمردن معصیت و بزرگ دانستن طاعتت ناسپاس شدم آنچه را که بر من ارزانی داشته ای.

صدایت می کنم ای فریادرس هر درمانده تنها! ای مددکار هر محتاج رانده شده! بار دیگر به مدد من بشتاب و باران عفو و بخشش را بر سر و روی غبار گرفته از عصیانم بباران.

خدایا! اگر در این خلوت شبانه، دستی از دعا به سویت بلند کرده ام، فقط از آن روست که تو خود مرا به دعا فرمان دادی و پس از آن «لبیکت»، دروازه توبه را به رویم باز نمودی تا من در پیشگاه خداوندی ات به خاکساری افتم و تو در سایه سار بنده نوازی ات دستگیرم باشی.

خدایا! اکنون که به سوی تو آمده ام، از من روی مگردان و در حالی که دل خویش را به سوی تو گردانده ام، محرومم مکن.

اکنون به درگاهت با دستانی از اجابت به پای ایستاده ام، دست رد بر سینه ام مزن.

خدایا! اکنون که تشنه یک جرعه معرفتت گشته ام، تو نیز کامم را به باران رحمتت سیراب کن.

ص:18

چگونه سلطان وجودم نباشی، حال آنکه تمام یاخته هایم با یک اشارت تو نابود می شوند؟

چگونه سر به مهر تو نسپرده باشم، وقتی که الطاف بی دریغت، شبانه روز از زمین و آسمان بر من می بارد و در برم می گیرد؟

مهربانی آشکار و پنهانت را چگونه نفهمم؟

نعمت های ناشمردنی ات را چگونه شکر گویم؟

پرورش دلسوزانه ات را از کودکی تا حال، چگونه فراموش کنم؟

ای پروردگار خوبی ها! تو زیباتر از آنی که در وصف بگنجی.

تو والاتر از آنی که افکار محدود و کوچک من تصورت کند.

تو مهربان تر از آنی که من فکر می کنم. با این همه لطف و محبتت قصور و جرمم را چگونه در پیشگاه تو پاسخگو باشم؟ چگونه در مقابل بارگاه بلندت سربرآورم، وقتی که جز شرم هیچ ندارم؟

مولای من!

آینه ام غبارآلود است؛ کی زلال محبتت، به رنگ لطافت بارانش می کند؟ پنجره ام تاریک است؛ کی آفتاب معرفتت به روشنایی مطلقش متصل می کند؟ لحظات زندگی ام آنگونه که باید، سرشار از یاد تو نیست؛ کی تک تک ثانیه هایم عطر بهار نگاهت را می گیرد؟

الهی! برگام های خویش ایستاده ام و تو را می خوانم. خود را از تمام بندها می رهانم تا تو را بخوانم و بر ریسمان عشق تو گرفتار آیم.

این درخت خشکیده، این آتش به خاکستر نشسته و این رود در بستر نهان شده تو را می خواند.

خدایا! لبانم ذکر تو را له له می زند، آن گاه که جان تازه ای می گیرد و با نام تو عطرآگین می کند فضای راکدم را.

این گریبان از عشق دریده با تو سخن می گوید تا هوای مندرسم را زیر و رو کنی.

خدایا! از بی خودی سرشارم و از تعالی تهی. نردبان ترقی تو جای چون منی نیست که قدم بر این وسیله صعود گذاشتن، گام هایی مقدس و پاک می طلبد.

الهی! گودال بی ترنم حنجره ام جز نام تو خیالی ندارد؛ اگرچه در لابه لای رنگ ها و واژه های غبارآلود گرفتار است. الهی! ای آنکه نام تو شریف است و ذکر تو مقدس. این غبار ناچیز، چگونه عظمت بی مانند خورشید را دریابد؟!

ای خدایی که ذات تو بزرگ است و شکوه تو سترگ! از خاک و خاکیان فاصله می گیرم و بی تعلق به سوی تو می آیم.

ص:20

سایه سار لطف و رحمت تو را حس می کنم و با تمام وجود می خوانم: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ به نام خداوندی که رحمان و رحیم است».

تویی که نعمت خویش را از بنده ای چنین خطاکار و گناهکار فروگذار نکردی.

حصارهای پیچیده در اطراف تنم را یک به یک با هر آیه باز می کنم و آیات نورانی تو، نیلوفرانه به دیواره قلبم می پیچد و روحم را بالا می برد.

زمان و مکان حل می شوند در لحظات مناجاتم و من تنها تو را سپاس می گویم و تنها از تو یاری می جویم؛ تویی سبحان و منزه از هر چیز. به حول و قوه تو بر می خیزم و می نشینم.

هیجان بودن در حوالی تو مو بر اندامم راست می کند.

دیوانه وار می چرخم در سماع خویش.

ملکوت روبه رویم به جلوه درمی آید و پرواز، تصویر زیبایی از شکوه رسیدن به تو می شود.

بوی بهشت در هوا چرخ می زند و ذرات آن در من رخنه می کند.

پنجره ها مرا می خوانند.

دریچه های عنایت و لطف تو گشوده شده اند و آبی زلال عشق، وجودم را در برمی گیرد.

خورشید می درخشد در قلبم و در خلسه ای از نور فرود می آیم از آسمان. دوباره سپاس می گویم تو را با تمام رکوع ها و سجده ها.

می شوم تا تمام ذرات وجودم افتخار خاکسایی تو را داشته باشد و سر بر آستان تو می سایم. پیشانی ام بر سجده که می رود، احساس می کنم سرم از همیشه بلندتر است؛ حتی از زمانی که بر قله ها ایستاده ام. دیگر بر روی این جهان مادی وجودم را نمی بینم؛ من در ملکوتم، در فضای لامتناهی افلاکیان، بریده از خودبینی ناسوتیان و غرقه در خدابینی لاهوتیان، مست غمزه ها و عشوه های ملائک می شوم و به تو می اندیشم.

ای آنکه هیچ تخیلی، شکوه تو را پی نبرده است و هیچ زبانی به تسبیح شایسته تو توفیق نیافته! این بنده حقیر توست که از وجود مقدست توفیق عبادت گرفته و سر بر آستان ملکوتی تو می ساید.

بار خدایا! چشمانم چشمه ای شده است که رود رود وجودم از آن سرازیر می شود و دهانم آتشفشانی که گدازه گدازه اشتیاقم را فریاد می زند.

جذبه نام تو بر زبانم غالب می شود.

«سبحان الله؛ تو منزهی، پاکی و بی آلایش».

سر بر سجده می گذارم و تسبیح تو می گویم.

جهان، دور سرم چرخ می خورد و من بر ملکوت تو سر می سایم.

پیشانی ام بر خاک، دست هایم خاک آلود، زانوانم خسته، پاهایم ناتوان و وجودم چون کشتی به گِل نشسته.

قامت خمیده ام هیچ گاه از درگاه تو سر از سجده برنمی دارد؛

مگر صدای لبیک تو را بند بند وجودم به سماع بنشیند و آفتاب رضایت تو را بر صفحه سیاه سینه ام تجلی دهد.

خدایا! مگر می توان در پیشگاه عظمت تو بود و تسبیح نگفت؟! مگر می توان جبروت تو را دید و سر سجده فرود نیارود؟!

الهی! این بنده ضعیف را دریاب که سخت مستمند عنایت توست.

ص:23

نهج البلاغه علی علیه السلام، نشانه هایی از فکر و خیال و عاطفه را در خود دارد؛ عبارات به هم پیوسته و متناسب که از حس عمیق و ادراکی ژرف جوشش گرفته و با شور و شوق بیان شده است. آری! کلام علی علیه السلامپس از قرآن، عالی ترین نمونه بلاغت است و بلاغت ادبی علی علیه السلامهمیشه در خدمت تمدن و بشریت بوده و خواهد بود».(1)

روح زمین سپرده به دیوان عدل توست

روح زمان به نام تو پیوند خورده است

وقتی سرشت، روز ازل خاک مرده را

دل بی گمان به نام تو پیوند خورده است

صوفی صفت به گرد تو می گردد این زمین

کون و مکان به نام تو پیوند خورده است

سرگشته مدار تو گشته است سرنوشت

تقدیرمان به نام تو پیوند خورده است.

ص:27

خیلی وقت است که برگریزان عمرم شروع شده. چشم هایم از فرط گریه، روزبه روز کم سوتر می شوند. آسمانم تارتر و بغض هایم تیره تر. سقف خانه پر است از ابرهای بغض آلود که مجال گریه پیدا نمی کنند.

خانه، حال و هوای بهار به خود گرفته است. شکوفه های بهار نارنج، یکی یکی سر باز می کنند؛ مثل زخم های کهنه من؛ ولی با هر شکوفه، تار موی دیگری سفید می کنم.

برف پیری، موهایم را سپید کرده است؛ آن قدر که حتی خودم را دیگر نمی شناسم.

بیا، پیش از آنکه مرا نشناسی.

دیشب خواب دیدم پیراهنت را آورده اند. نه! یادم است پیراهنت را خودت آوردی؛ پیراهنی خونی تا شده بر روی دستانت با یک قرآن جیبی و یک پلاک خونی. می خندیدی؛ چقدر شکل فرشته ها شده بودی محمد حسن! چشم هایت می درخشیدند، حتی آن چشمت که می گفتند تیر خورده می درخشید مثل خورشید. چقدر نگاهت پرجذبه بود، چقدر گیرا بود.

نمی دانم چرا سرت را مثل همیشه زیر انداختی، برگشتی و رفتی؟ صدایت کردم، سر چرخاندی، خندیدی و دست تکان دادی.

پنج شنبه ها که به بهشت زهرا می روم، سنگ مزارت را با اشک می شویم و گل های محمدی را بر سنگت پر پر می کنم؛ ولی می دانم تو، آن تو نیستی؛ یک روز می آیی، من خوب می دانم.

الان ده سال است که هر روز ده سال پیرتر می شوم، ده سال بی قرارتر می شوم... ده سال... .

در سرت، سودای پر کشیدن از این شاخساران بی آرام. رها از این ثانیه های بی ستاره خاک، بال گشوده ای تو را باکی از فرو ریختن در پیشگاه نور نیست. چفیه ات را رها کرده ای - پرندگی ات را - انتهای جاده کجاست؟

تویی که از هر طرف، بر مدار گذشتن شتاب گرفته ای و هزار ستاره بر طاقچه های روحت می درخشند.

تویی و هنوز صدای گام هایت، خاکریزهای خاک را به زانو درمی آورد.

تویی که چشم در چشم جبروت، گذشته ای از خاک. فرازهای فریادت هنوز در رگ های خاک جاری ست. شب، بر شانه های زمین فرو ریخته است، اما تو پلک گشوده ای در صبحی تازه.

فواره های نور از چشم هایت اوج گرفته اند.

بهار از شاخه دستانت بالا رفته است.

هنوز شقایق های سوخته، عطر نفست را در هوا می پراکنند.

هنوز پلک هایت، خواب آشوب شب های بی ستاره است. هنوز ایستاده ای؛ فراتر از مکان و زمان. شب، چون پنجره ای تاریک، روبه رویت باز و بسته می شود؛ اما تو رها به صبح می اندیشی، چشم هایت

را برداشته ای و به روشنی آسمان ها سنجاق کرده ای، هولی از عبور در تو نیست. بال هایت را گشوده ای و هوا همچنان رقیق است. آن سوی عبور، پیراهنت را از غبار راه تکانده ای.

پاره های استخوانت، یادگار حماسه توست؛ یادگار عبور سبزست، سبز آمدن و سرخ رفتنت. از پشت تمام پنجره ها، نگاهت را می بینم و بر شاخه های بلند ابدیت، پرندگی ات را.

سرنوشت چشم هایت را به خورشید سپرده ای - سفر به بارگاه نور - .

صدای رگبار گلوله، خواب خاک را می شکند.

پنجه های جهان رهایم نمی کند تا در آسمان ها بیابمت. تو از آسمان به زمین می نگری و من از زمین به آسمان.

تو از افلاک به خاک و من از خاک به افلاک، شب، روی ذهن زمین شتاب گرفته است و صبح، در گودی چشم هایت به سپیده نشسته است.

هنوز گرمی خونت، خاک را به تپش وا می دارد.

ص:30

خانه دلم می لرزد؛ اما محکم تر می شود.

از این پلکان جدایم نکن.

از استغاثه ام آتشی افروخته ام، اگر سردت باشد.

تکه های ویران روحم آرام آرام از هوایم می گذرد.

شانه خالی کرده ام از اندوه سرگردانی خویش و به هوای پناهی برای گریستن، بی تابم.

شب، آرام و شهر، بی تاب است؛ گویا فرشتگانی در تحریر، گویا پیامبرانی در تکبیر! شب ملائکه سنگین است.

شب روح سنگین است.

عاقبت شب در سنگ ها چون صدای خداوند است در آسمان.

دستم را بگیر میان این همه هیچ.

درهای و هوی خالی ها، از صدای آسمان سرشارم کن.

دست هایم در پوست زمان می گریزد. فریادی از جان می کشم و با کلمات خداوند فرو می ریزم.

بر طاقچه های روحم غوغایی ست؛ گویا پرندگانی در تکثیر، گویا دیوانگانی در زنجیر.

بر رواق رنگ باخته خاک غوغایی است؛ گویا فرشتگانی در تحریر، گویا پیامبرانی در تکبیر. از این پلکان جدایم نکن! می خواهم سرم را سخت تر بکوبم بر حاشیه ماه؛ ماه بی تاب، ماه تیپاخورده مغرور.

برمی خیزم از موج خاکستر خویش.

سرمستم از خیال این پلکان شبانه باشد که امشب سرم را سخت تر بکوبم بر حاشیه ماه!

سرم با کلمات، سنگین است.

خداوند نوازشم می کند و آسمان کلمه خواهد شد.

صدایی از آخرین پله ها می آید؛ «اقرأ»

گویی برانگیخته شده ام!

می شنوم که خداوند نوازشم می کند.

بر پلکان آخر غوغایی است.

از این پلکان جدایم نکن! می خواهم راهی آسمان شوم؛ آنجا که موج خاکستر خویش برخواهم خاست.

ص:33

شب مهمانی «او»

شب بیزاری من از دنیا.

شب دلجویی او از مهمان

شب قدر است آیا؟

من همان بنده از «دوست» فراری هستم

من همان چهره غمگین پریشان حالم، من همان آدم خاطی و گنه آلوده ام

شب قدر است آیا؟

چه کسی می گوید: «شب دراز است و قلندر بیدار»؟

شب، کوتاه است

این دقایق همگی نایابند. لحظه ها می گذرند.

چشم بر هم بزنی، سحر از راه رسید و تو هنوز در خوابی.ها، مبادا که بگویند به تو سحر از راه رسید است و قلندر در خواب! جامه را از تن خود خواهم کند

جوشنی می پوشم، بند بندش از نور

جوشنی می پوشم. همه از جنس عطوفت، احسان

شب قدر است امشب! تا سحر بیدارم

تا سحر دانه به دانه، غم خود می بارم

تا سحر، سر به زانوی «تو» می گریم زار، تا سحر، توبه به درگاه خدا

شب قدر است امشب

حیف اگر در شب قدر، قدر خود نشناسیم!

آمده ام؛ با تسبیح توبه جاری بر زبانم تا شرمندگی ام را هجی کنم.

آمده ام؛ تا امید اجابت را ملتمسانه بخواهم.

آمده ام ای قدر آفرین!

در یلدای امید و آرزو، در شام غریبان خودم، در شب سفره های گسترده آسمان بر زمین و در شب قدر، تا بر مزار غفلت هایم شمع پشیمانی روشن کنم و دقّ الباب کنم دروازه بازگشت به تو را.

آمده ام ای شنواترین، در همهمه عابدان و زمزمه عاشقان، تا بالقلقه این زبان، «الغوث الغوث» کنان فریادرس بی کسی ام را بیابم.

آمده ام ای مهربان ترین، در محفل بندگان پاکت، شبی میهمان تو باشم و قرآن مقدست را ترازوی سنگینی پر کاه آبروی خویش نمایم. عاجزانه با چهارده لهجه و چهارده صوت آسمانی، قسمت دهم تا مرا ببخشایی و قلم آمرزش بر سیاه مشق های گناه آلوده ام بکشی.

آمده ام ای پناه امن و تنها امیدم!

در این دراز نای طاعت و عبادت، در این شب بارش فرشته، در این لحظه های بی تکرار تا خود را هزار بار بالاتر برم، پناه خویش جویم و بگویم: الهی! مکش این چراغ افروخته را و مسوز این دل سوخته را و مدر این پرده دوخته را و مران این بنده نوآموخته را.

الهی! اگر تن مجرم است، دل مطیع است و اگر بنده بدکار است، کرم تو شفیع است.

«بادا کرم تو بر همه پاینده

احسان تو سوی بندگان آینده بر بنده خود گناه را سخت مگیر

ای داور بخشنده بخشاینده»(1)

با راز مرموز شب یکی می شود و دست به دست کائنات، تقدیر مشترکش را بهترین تقدیر مقدر، التماس می کند.

ایمانش را پا برجا، جانش را رها و تعلقاتش را هر روز ناچیزتر طلب می کند.

شب قدر، تنها خدا را می بیند که کارگزار هستی ست و تنها کلام خدا را می شنود که نزولش، هرلحظه، هرم فضاست. اشک می ریزد و در انتهای ضجه هایش، درمی یابد که کائنات، چون گویی با چوگان امر الهی متحرکند و سیطره امر و اراده محض اوست که گسترده بر مقدرات است. شب قدر، شب رنگ باختن جسم است؛ شب حکومت جان. شب تحقیر ماده و عظمت معناست.

شب قدر، شب آسمانی شدن است؛ شب یکی شدن با ژرفای فطرت الهی.

شب قدر، شب همسایگی با فرشتگان است. شب از یاد بردن خود، شب غرق شدن در وجود خداوند، شب رحمت، شب تقدیر الهی است.

شب قدر، «شبی است که از هزار ماه برتر و بالاتر است». قدر، میعاد انسان است با خداوند.

از پیله نیاز و توسل، از بند بند «جوشن کبیر» و از عمیق ترین شعله های «یا رب» «یا رب»، هزار پروانه می شکافند، پیله دلتنگی غربتشان را. امشب، شب پرواز است؛ شب قدر، شب تقدیر و سرنوشت، بیایید ای صداهای در سینه حبس شده!

بیایید ای گداهای پشت درمانده! بیایید، ای اشک های یخ زده!

بیایید ای درمانده های در راه فرومانده! اگر فرصتی باشد، امشب است.

کجایید، دستان همیشه سائل من؟

بکوبید کوبه این درگاه را؛ صاحب خانه پشت در منتظر توست، این درگاه دربان ندارد، هیچ نگهبانی دست رد بر سینه ات نخواهد زد، صاحب خانه خودش تو را خوانده است. صاحب خانه خود، پیش قدم شده. امشب، شب آشتی است؛ پایان قهرها و جدایی ها. امشب شب قدر است.

باران می بارد، چقدر باران تند می بارد. باران روح است «قدر».

باران ندامت است از چشم. باران توبه است در «دل».

باران آتش است در «من».

باران رحمت است از «تو». و من خیس شدم.

باران می بارد؛ باران توبه است در «من». ریزش عصیان است در «من». تطهیر «منیّت» است در «من». امشب، شب قدر است. من سراپا آتش، من شعله ور در عشق، من می سوزم از شوق؛ بیدارم کن. انگشت اشاره ای کافی است؛ کجاست شعله طوری که هادی ام شود؟

این روشنایی از توست موسای گمشده در هروله بوته آتش مانده! تو آن آتشی که در من زبانه می کشد. جاری است حس خواستنت در من.

من ذره ذره در تو رها هستم.

در تار و پود روح پریشانم، اندوه شعله سای تو می پیچد.

مرا می سوزانی، خلیلم آیا در آتش سوزان نیاز؟ امشب شب قدر است، باید تلاش کنم؛ تلاشی مستمر تا تو.

باید دست و پا بزنم؛ غریق دریای نیسان خویشم، ساحل نجاتی پیداست، تو آن دورها، شاید نزدیک تر از دورها، در انتظار منی. باید تلاش کنم؛ برای رسیدن تا تو.

ص:40

شب هایی که امواج دریای وجودم اوج خواهند گرفت به سمت بودن. در کوچه باغ های سبز جوشن کبیر، مسافر راهی می شوم که مقصدش رستگاری است.

چراغ راهم، هزار نام نورانی خداست. از صدف لبم مروارید «الغوث الغوث»، می تراود؛ به امید آنکه باران توبه، آتش دوزخم را فرو نشاند «خَلِّصنا مِنَ النار یا رب».

و من آمده ام تا در میان انبوه ستارگان روشن شب های قدر، در زیر نور رهایی مهتاب به خویش برگردم؛ به سرزمینی که از آن دور افتاده ام، سرزمین حقیقت.

«من ملک بودم و فردوس برین جایم بود

آدم آورد در این دیر خراب آبادم» و شب های قدر، محفل وصل دوستداران است.

«چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی

آن شب قدر که این تازه براتم دادند»

صفا آوردی امشب، خیر مقدم

پرم کن از دو بیتی هایت ای اشک!

چشم هایت شروع به برق زدن کرده بود. زمزمه ها به همهمه تبدیل شده بود و هوای ایران، بدجوری برایت دلتنگی می کرد. آرزو داشت تا دوباره از نفس هایت نفس تازه کند.

تو را نفس بکشد، در آغوش بفشاردت، زندگی کند؛ اما دیوار می کشیدند تا خبرها را باد به گوشتان نرساند، تحمل نداشتند، شادی ات را نمی خواستند ببینند و درهم شکستنشان را.

می خواستند آفتاب را بکشند؛ اما مگر می شد؟!

طاقتشان را طاق کرده بودی و آفتاب داغ صبرت به ستوه شان آورده بود چون بوف کور. دریا را از آفتاب گرفتند، اما یادشان رفته بود که روز را هم بگیرند، یادشان رفته بود که با رفتن دریا، آفتاب، دریادل تر می شود.

هرچند شانه های آسمانی آفتاب، زیر داغت خم نشد، ولی بغض های دوری ات را بر دستمال گریه های محرّمش، دیواری های جماران بو می کشیدند و می دانستند نفس هایش فریادت می زنند که «برگرد تنهایی امان از من بریده ست».

ایستاده است تکیه داده بر دیوارهای صبر و استقامت.

ایستاده است تا نگاهت را تا همیشه، در کرانه های آسمان دنبال کند.

ایستاده است و تو چه آرام و سبک بال، آسمان را به پر گشوده ای! از کوفتن بر این دقایق اندوه، بیمناکم.

با جانی بی تاب، بر سینه می کوبم و با لبانی سوخته بر برکه های شفق نجوایت می کنم.

دریا دریا انبوهی اندوه، مرا در خویش فرو بلعیده است.

تکه تکه با استخوان هایم خرد شده ام - دردی این چنین جانکاه - و هنوز کوهوار ایستاده ام.

شب و شروه در من شدت گرفته است؛ همچنان می نالم.

تو را در آسمان ها با نگاه دنبال می کند - جان پاره اش را که از ساغر نور سیراب شده است، جان پاره اش را که خورشیدوار... اما چقدر روز! در توفان های داغ می تازم، از اعماق پریشان.

شب غلیظ در من می بارد. نگاهت را از خاک گرفته ای؛ اما هنوز ایستاده است تا تو را به سرنوشتی محتوم بسپارد. ایستاده است و پاره تنش را به مصادر نور رسانیده است.

ایستاده است و غم شدت گرفته است؛ اما نه زبانی به شکوه، نه چشمی به اشک، نه گلویی به ناله.

تنها تو را نظاره می کند که چه سبک بال...

در آن لحظات دردخیز، سایه ات، جان پناه خستگی ها و رنج ها بود. کوهوار شانه هایت، ایستادگی را فریاد می زد.

می خواستند تو را بگیرند از پدر، از مردم، از انقلاب - می دانستند چقدر حضورت، سبز و تپنده بود - تو را که دست پرورده مکتب پیر خمین بودی و کلامت، سوز و غیرت قیام حسینی داشت، تو را که جوانی ات را به درس حوزه کشاندی تا عشق را بیاموزی، تو را که در جوانی به درجه اجتهاد رسیدی. ناگهان، خبرت شکفت. دست شیطان، توطئه ای تلخ چید. مذاق شهر، اندوهی ناگوار را زمزه زمزه کرد.

چه زود بهار نورَسَت به خزان نشست! می خواستند از پدر، پشت گرمی اش را، از مردم، استواری اش را و از انقلاب، عصای دستش را بگیرند؛ اما... داغت، جان ها را آتش زد. داغت زنده شد، قد کشید. تصمیم ها را، مصمم کرد. اراده ها را آهنین کرد. پدر، خبرت را شنید. ایستاد، کوه شد و از پا نیافتاد. پدر، شهادتت را مشتاق شد.

پدر گفت: پسرم مصطفی فدای علی اکبر علیه السلام حسین علیه السلام! و این طور شد که داغت ماندگار شد. داغت، قیام کرد. و تو - فدایی اسلام - خونت قد کشید و در شریان های زمان جاری شد و هنوز هم نامت در خاطره ها زنده است.

دو ماه زندان انفرادی، مردان عشق را از پای درنمی آورد؛ سواران مرکب شهادت، همه عمر را در زندان زندگی مادی درد می کشند و آزادی عاشقانه را بال بال می زنند. شهادت مظلومانه، شیوه مردان است. آنان که به علی اقتدا می کنند، مظلومانه شهید می شوند و چه افتخاری بزرگ تر از اینکه در شهر صاحب الزمان متولد شوی، شهرها و کشورها را بگردی دنبال موعود خویش و کربلایت را در نجف بیابی و در آغوش مولای متقیان بیارامی! مولا او را خواند، چون نماز مولا خوانده بود، جام از کوثر ولایت خورده بود، مست معنای ذوالفقار بود، جان «اسماعیل» خمینی قربانی شد تا کعبه حکومت اسلامی بنا شود، تا رسم ولایت بر جای بماند، تا تاریخ، بر چهره پیر ولی باعظمت. امام خمینی سجده کند.

مصطفی رفت، خمینی رفت، خامنه ای هست؛ پس به نام او یا علی.

ص:49

حتی سکوت هم امشب خواب را فراموش کرده.

ماه و ستاره ها لبریز دلشوره اند؛ همان هایی که گواه تواند.

چه شب های تلخی که با تو در گلوی چاه اشک ریخته اند. حتی کفش های کهنه ات را امشب میل رفتن نیست.

احساس خستگی می کنند، نمی توانند سنگینی سنگ فرش های نفرینی امشب را تحمل کنند.

شور برگشتن دارند؛ اما حیف، حیف که محال است.

برگشتن تو از نیمه راه محال است.

برگشتن تو که اگر تمام عرب به تو پشت می کردند، به دشمن پشت نمی کردی، محال است.

می روی؛ بی خیال اینکه فردا آب، بخواندت، آفتاب، جارت بزند و غربت، ندیدنت را سوگواری می کند.

می روی که تنها عشق را ماندگار کنی. می روی تا با دم مسیحائی ات مرگ را زنده کنی.

شگفت می روی؛ مثل روزی که آمدی؛ روزی که دیوار کعبه را شکافتی و امروز پیشانی ات شکافته خواهد شد. فرشته ها نمازت را صف کشیده اند و تو می روی، می روی تا جبرئیل، نماز را با تو اقامه کند.

می روی چون خون.

می دانی فاطمه علیهاالسلام مهربانی بر دوش پرنده ها بهار را به پیشوازت آورده است.

پیامبران خدا ساعت هاست چشم انتظار آمدنت، تمام قد ایستاده اند دلشوره نرسیدنت را؛ ایستاده اند تا با آخرین سجده، دلشوره هایشان را لبخند بزنی.

هر آنچه کوه، به زانو درآمده است، هرآنچه رود بر سینه می کوبد و چاه، رازی نهانی را موج می زند. افلاک، دنبال تکیه گاهی چون شانه های استوار تو می گردد. سحر از گوشه قبایت بر خاک کشیده می شود. تو آرام آرام به سوی مقصد می شتابی. از درد گریخته ای تا به دروازه درمان بیاویزی. از خاک دل بریده ای تا به افلاک دل ببندی. تو را از بالادست به شکوه و جلال فراخوانده اند. خروش یادت، استخوان های تاریخ را درهم خواهد شکست.

ابلیس، نفس می کشد و بوی اتفاق، فضا را پر می کند.

گام هایت، ادامه استواری آسمان هاست گام هایت بر زمین، ادامه نقطه چین کهکشانی از رمزهاست.

راز نامکشوف خلقت!

تو را به کدام بهشت وعده داده شده فرا خوانده اند که هیچ مسیری، قدرت بازگرداندنت را ندارد؟

تسبیح از سرانگشت هایت می لغزد، پنجره های اتفاق، باز و بسته می شود؛ پنجه های جهان رهایت کرده است؛ راه پیداست و جان پناه منتظر.

ایستاده ای و تن سپرده ای به چشمه ساران زلال رحمت حقیقت. باران بر گونه هایت می کوبد؛ اما تنها به شوق نزدیکی به دوست. زخم چرکین ناسپاسی و کینه در پیکر شهر سرباز کرده است. شقاوت از در و دیوار می بارد؛ اما هنوز دست های مهربان عدالت گسترت... آه از این روزهای این گونه! تاریک، سیاه، شب؛ روز درهم می پیچد، شیطان فریاد می کشد، ملائک به زانو درمی آیند. ستون های تاریخ فرو می پاشد. مسجد روی دو پا بلند می شود و بر سر می کوبد. شمشیر شب بالا می رود و فرق خورشید را نشانه می رود و تو همچنان آرام و مطمئن رستگار می شوی.

مسجد، لبریز هیاهو و فاجعه بر جراحت قلب مردی می گریست که روزهای توفانی شهر، با اشاره دستان آزاده اش به واحه ای از آرامش بدل می شد؛ مردی که خاطره های خاموشش، چراغ خاک خورده عدل را نخستین شعله ها بود.

آن روز که عاشقانه سلامش کردند و به یاری اش خواندند، می دانست که پایان این جاده تاریک و پوشیده از خنجر، رودخانه خونی ست که از فرق عدالت خواهش سرریز خواهد کرد.

پس بی هیچ بیمی به راه افتاد تا سرچشمه های آینه را نشان مردمی بدهد که جز سنگ، معامله ای نمی شتاختند.

پچپچه های پشت روزنه ها را به تاریخ واگذاشت تا خورشید را از حلقه محاصره کوه های منافق بیرون کشد و حالا زیر شمشیر همان پچپچه ها، به آسمانی می مانست که آفتابش را تکه تکه کرده باشند.

او می رفت، با خاطراتی خون آلود و این شهر بیهوده را به مردمان مردابی اش می سپرد که رود، ایستادن را تاب نمی آورد.

امشب، لحظه ها به تدریج از او خالی می شود. او می رود آرام آرام و جان فرزندان و یارانش نیز همین گونه آرام، ذره ذره چون شمعی در باد، تحلیل می رود.

ای بزرگ! این پس لرزه های کبود، زمین لرزه رفتنت را در گوش زمین نجوا می کنند.

زردرویی ات، دل زینب را می شکافد و شانه های حسن را می لرزاند. تو می روی و حسین و ام کلثوم ات را با بغض هایی خونین تنها می گذاری، می روی و زمستانی طولانی، اجاق روشن عدالت را در خویش مچاله خواهی کرد. نخلستان ها گیسو پریشان و قد خمیده، مسیر عبورت را خون گریه می کنند.

پس از تو جهان، شبی مکرر است که در حسرت رؤیای خورشید، پیر می شود. آه، ای کوفه! شهر خواب های دراز خرگوشی! با کدام واژه ها رذالتت را به تصویر کشم؟

نامردمی هایت را چگونه بگویم که کلمات از فرط بغض، بر سر صفحاتم فرو نریزند؟

آه، ای کوفه، شهر فریب های مداوم، شهر دل های بی روزن! حقیرتر از آنی که با دست و دهانی شعله ور بخواهمت.

ص:53

بعد از تو دیگر

صدای پای هیچ عابری در کوچه باغ دل عاشقان نخواهد پیچید

و هیچ پرنده ای

بر سقف فرو ریخته مسجد کوفه

خانه نخواهد ساخت.

روزگار صبوری ات به سر آمده.

غزل خانه نشینی ات تمام شد.

اندوه بی زهرائی ات به پایان رسید. شب های بی ستاره ات سحر شد.

بی تابی، مولا!

امشب می خواهی داغ یتیمی بر دل دنیا بگذاری.

گلوی لحظه ها را می فشارد بغضی تلخ.

علی جان!

امشب را به مسجد نرو!

بگذار آفتاب، زودتر از روشنای نگاهت کوچه های کوفه را روشن کند. امشب را در خانه بمان.

علی جان! تو که 25 سال غم خانه نشینی را به جان خریدی.

امشب را هم خانه نشین می شدی.

اما نه! تو باید می رفتی.

شهادت، تقدیر آسمانی شماست.

می خواند، مویه سر می دهد.

خداوندا!

علی را چه می شود امشب؟

چه می گذرد بر ولی تو؟ تو را با علی چه پیمانی است که لحظه می شمارد ساعت دیدار را.

و علی عبا بر دوش، پا به حیاط خانه می گذارد و عزم رفتن به مسجد دارد. اشک از دیدگان ملائک بر زمین می چکد.

علی به آستانه در می رسد. شالی که در کمر بسته به دستگیره درگیر می کند و علی به زمین می افتد. خم می شود. شال را دوباره دور کمر می بندد؛ زیر لب زمزمه می کند:

«اشدد حیاز بمک للموت...؛ هان ای فرزند ابوطالب! کمر خویش را برای مرگ ببند، چرا که مرگ در راه است و به دیدارت می آید...» و علی قدم در تاریکی کوچه می گذارد.

خدای من! تقدیر تو چیست که این گونه پریشان کرده است کائناتت را؟

غم در سینه حجر بن عدی - یار باوفای مولا - چنگ می زند. آرام ندارد. به مسجد می رود تا به انتظار مولایش بنشیند. علی را که ببیند آرام خواهد گرفت. می نشیند، چشم می دوزد به جای خالی علی در محراب، خیره می شود به در. ناگاه زمزمه ای شوم، در گوش حجر می پیچد: «آماده باش! چیزی نمانده است. اکنون می رسد کارش را یک سره کن!» این صدای شوم اشعث است که از حنجره سیاهش خطاب به ابن ملجم - شقی ترین آدمیان - بیرون می آید. شعله های خشم به چشمان بی تاب حجر هجوم می آورد. برمی خیزد. میان سینه اش آشوب است. رو به سوی کوچه سحرگاهان علی می گذارد: «می بینمش، نخواهم گذاشت پا به مسجد بگذارد. از همین کوچه خواهد آمد، می دانم».

کوچه را تا انتها می رود، هنوز خبری از علی نیست. حجر اندکی آرام می گیرد: «می بینمش، به او خواهم گفت....» به سمت خانه دختر علی می رود. می داند که علی آن شب را در خانه اوست. در می زند. دختر در را می گشاید؛ بی تابی در چشمان دختر موج می زند. زانوان حجر به لرزه درمی آید. لب می گشاید: «علی؟» دختر تکیه خود را به در می دهد: «رفت، بابایم رفت.» حجر

ص:58

سراسیمه در میان کوچه ها می دود. کوچه های کوفه سیاه تر از همیشه اند. گویی ماه سر به چاه برده که شب این سان تاریک است: ظلمت از در و دیوار شهر می بارد و حجر به آستان مسجد می رسد. ندایی در فضا طنین انداز است: «فزت و رب الکعبه»

چیزی در درون حجر فرو می ریزد. حجر به کوچه سحرگاهان علی می اندیشد. علی آن شب را به آن کوچه پا نگذاشته بود.

عطش کینه ای زهرآلود، سیراب شد.

شصت و سه سال رنج مداوم، به ثمر نشست.

فضیلت ها، بی پدر شدند.

مهربانی ها، ناتمام ماندند. پرچم هدایت بر زمین افتاد.

کانون ایمان لرزید. ساقی کوثر، دیده فرو بست.

کوفه تنها شد.

کوفه ماند و یک محراب خالی.

کوفه ماند و تا همیشه حسرت.

کوفه ماند و یک عمر فقدان عدالت.

کوفه ماند و خاطره شیرین پنج سال عدالت محض.

کوفه ماند و یک عمر اندوه حق نشناسی.

کوفه ماند و داغ غریب بی کسی.

شمشیر فرود آمد!

«فزت و رب الکعبه»

غربت مولا تمام شد.

سر می سایید و با شمشیرش حقیقت را آبیاری می کرد و غبار غم را از دیدگان کودکان یتیم می شست و در آه دردمندان می گداخت.

آزاد مردی که فریاد عدالتش، خواب شب زیستان را می ربود و وسعت شجاعتش دشمنان را در هاله ای از مرگ می نشاند، اینک می رفت تا در غروب غم هایش بنشیند و این سیاره خاکی را سرشار از تهی نماید.

آه! نمی دانم که در پردازش هستی چه رازی نهفته که خوبان همیشه قرین غمند؛ آخر این همه شجاعت و نام آوری و این همه غربت و خانه نشینی؛ دلیر مردی که باب فتح جنگ ها بود و خیبرشکن نبردها، جور زمانه این گونه او را غریب نخلستان ها کرده بود و غارتگران، میراثش را به تارج برده بودند و علی، این اسطوره تاریخ، برای آرامش امت، دم نمی زد و شبانگاهان راز دلش را با چاه می گفت و طرح اندوهش را در آب می انداخت.

آه، خاموش مشو ای شمع که پروانه بی تو می سوزد، اما علی را یارای ماندن نیست. می دانم، خوب می دانم اینک علی از سست پیمانان کینه توز خسته و رنجیده است و دیدگانش بهانه آسمان را می گیرند و رخ رنگ پریده و لبان خسته اش، زیر شعاعی از خون به روی شهادت تبسم می زنند. آخر زندگی علی، حدیث درد و رنج بود؛ حیاتی که اشک یتیم و آه دردمندی، او را سخت می آشفت؛ حال چگونه دنیاطلبی زراندوزان زاهدنما را ببیند و دم نزند؟ هرگز! هرگز! عدالت علی، این گونه زندگی را تاب نمی آورد، اما افسوس، کوفه و کوفی اندیشان، عدالت علی را تاب نیاوردند و علی را به عدالتش سرزنش می کردند!

هنوز فریادهای رعدآسای علی در گوش زمان طنین انداز است که جماعت خواب زده کوفه را خطاب می کرد که نفرین باد بر شما کوفیان! از سرزنش های بسیار شما خسته شده ام. آیا به جای زندگی جاوید قیامت، به زندگی زودگذر دنیا رضایت داده اید؟

ای مرد نمایان نامرد! ای کودک صفتان بی خرد! چقدر دوست داشتم که شما را هرگز نمی دیدم و هرگز نمی شناختم.

خدا شما را بکشد که دل من از دست شما پرخون و سینه ام از خشم شما مالامال است. کاسه های غم و اندوه را جرعه جرعه به من نوشاندید.

ص:61

خنده شیطان، چون آوای هولناک ناقوسی شوم برمی خیزد.

وجود تو، در هاله ای از نور گم شده است.

آفتاب پیشانی ات، در کسوفی نابه هنگام، فرو رفته است.

محراب، تو را عاشقانه در آغوش می کشد.

تمام پنجره های اشراق به سویت گشوده می شود.

تمام یاخته هایت فریاد می زنند: «فزت و رب الکعبه».

تو در نماز هستی، به نماز عشق ایستاده ای و صفی از ملائکه اقامه نماز کرده اند با تو. قامتت چه پا برجا و استوار است!

هرچند بعد از فاطمه، شکسته شده بودی، اما حالا دارم می بینمت که عشق، راست قامتت کرده است.

حالا دارم می شنوم زمزمه های عاشقانه ات، گوش آسمان را چون همیشه پر کرده است. به رکوع می روی، با چه شوری، دارم لبریز بودنت را می بینم.

برمی خیزی از رکوع، حالا به قصد سجود... دلهره، لحظه به لحظه بیشتر می شود؛ اما نه! آسمان به غلغله افتاده است... چرا لبخند می زنی یا علی؟! عرش در هیاهو است.

قلب آسمان در التهاب ذوب شده است.

یا علی! زمین مسجد می خواهد، شمشیر زهردیده را ببلعد. محراب می خواهد تو را در خود بگیرد؛ اما تو در آرامشی عجیب، دست و پا زدن زمین و آسمان را به سخره گرفته ای.

چه سجده طولانی، چه سجده لبریز از انتظاری! گویی نقش دیدار را بر صفحه جانمازت حک کرده اند و تو محو تماشایی که از سجده برنمی خیزی. منتظری... منتظری تا آن وعده ها را که گوش هایت سال ها از پیامبر صلی الله علیه و آلهشنیده بودند حالا به دیده عشق بنگری و سرمست، پایکوبی کنی.

مولا! زبان زمان، گنگ مانده است. اشقی الاشقیا به سمت تو می آید؛ سیه چرده و رعب آور، دارم می بینمش. شمشیرش نگاه به میان سر تو دوخته است و حال دارم می بینم اشک زهرآگین شمشیر را که فرو می چکد و در تقلا با سر انگشتان قاتل لعین توست. هرچه فریاد می کشد، رهایش نمی کند. هرچه تکاپو می کند، گلویش بیشتر فشرده می شود. دارم می بینمش که چگونه تلاش می کند...، اما بی فایده است. دستی بالا می رود... کاش رضای خداوند در این بود، تا با آهی همان جا خشک می ماند!

دست بالا می رود و پایین می آید. در و دیوار، شیون می کند. نماز، شرمنده، اشک ریز است و صدای تاریخ، در گلو یخ بسته است. پنجره ها، بی قرار باد، زار می زنند. وای، چگونه تاب بیاوریم این لحظه را، یا علی! چرا لبخند می زنی؟

ص:65

به رایحه دیدگان پسرم حسن. فرزندم چرا اشک؟

اکنون پس از سال ها فراغ، جدت و مادرت زهرا را ملاقات خواهم کرد. چرا اشک؟ موسم دیدار است. گریز از قضا ممکن نیست... بگوییدش، علی آرام می گیرد.

بگوییدش، موسم دیدار است و نشانه اش... و نشانه اش، غربت این سحرگاه. نگذارید زینب اشکتان را ببیند!

فقیران محروم و مظلومان بی کسی را که در سراسر جهان، هر لحظه دادرسی می طلبند و به درازنای طلب یاری شان هیچ پاسخی نمی شنود و تو خود را قیّم جهان می دانی و وحدت بخش ملت های دنیا.

آینه را در ذهن خویش بگردان تا از زمان حضورت، غلبه قانون جنگل بر همه قوانین انسانیت و آزادگی را دریابی؛ قانون زور و زر که برای چپاول دنیا، هر روز تبصره و ماده جدیدی پیدا کرده است: به بهانه دموکراسی، به بهانه دفاع ملی، به بهانه نبرد با تروریسم، جنگ و خون ریزی. بهانه هایت را در این قانون جنگل برای خود نگه دار و چشمانت را باز کن تا حق جویان جهان را ببینی که آمده اند تا حضور تو را به سخره بگیرند و خود وحدتی آسمانی به بشریت سرگردان ببخشند و تو در آن بهشت موعود، به کدامین ناکجاآباد تبعید خواهی شد؟! خدا می داند و بس!

ص:69

همیشه تنهایی که پیراهن تنگ غربتش در دنیایی که وسعت بودنش را تحمل نمی کرد، می آزردش. مهربانی که هوای دورنگی و شرجی شهر، گلوگیر می شدش. آفتابی بود از جنس دریاها. دلتنگی هایش بوی اشک های خدا را می داد و بغض هایش بوی رفتن. عدالتی که بر شانه های پیامبر صلی الله علیه و آله به عمر چند هزار ساله خدایان سنگی پایان داد. مسیحادمی که آسمان، آرزوی قدم هایش را داشت. بغض تلنباری که شانه هیچ دیواری تحمل گریه هایش را نداشت.

دو شب است که تمام دیوارها زار می زنندش.

دو شب است که مسجد سر بر زانو زده، غصه ندیدن مردی را که هنوز دل خون غدیر، تشنه دست های اوست که تا آخرین لحظه، دنبال دست هایی بود که برای سکه های بیت المال به سویش دراز نشده باشد. دو شب است که محراب خون گریه می کند تنهایی اش را در آفتاب پیشانی مردی که دیگر پیشانی اش را هیچ سجده ای بوسه نخواهد داد.

بی تاب و شیفته ملاقات پروردگار خویش بودی، باشد؛ اما هنوز انسان در ابتدای معرفت، سرگردان بود. می دانم چه به روزت گذشته.

می دانم هر روز و هر لحظه در آرزوی رفتن بودی، بعد از آن حادثه شوم نگفتنی. «انس تو به مرگ، از انس کودک به پستان مادر بیشتر بود.» «تو مانند پیامبرانی که در جوامع بشری مبعوث می شدند که گنجایش آن پیامبران را نداشتند، در زمانی ظهور کردی که زمان آنان نبود».(1)

پسر ملجم، به ضربت شمشیری تو را رهایی داد از دنیای نامردمی ها و برای دنیا، ارمغان آورد، یتیمی و شوربختی را.

آه، مولا جان!

می روی و خون جگرت را به یادگار می گذاری در سینه شیعه تا هر روز و هر لحظه به یاد غربت خانه نشینی ات خون بگرید. می روی تا هر روز به یاد مظلومیت مطلق - شجاع ترین مرد عرب - ضجه بزند.

تا هر روز از بی وفایی کوفه بنالد. ای اندوهستان درد! تو را دیدند و انکار کردند؛ تو را حقیقت محض را. سلام هایت را شنیدند و جوابی ندادند.

غدیر را به فراموشی نشستند و ریسمان بر دستان خدایی ات نهادند.

آه، علی... علی... علی..!

آسوده باشید و سکه بر سکه بگذارید خراج بیت المال کوفه را. بنوشید و بدزدید و انبار کنید که عدالت، چهره در خاک فرو برد! اف بر شما! چه بد مردمانی بودید که مولا از جهلتان به ستوه آمده بود! میدان های جنگ، پر بود از مردانگی او و نامردمی شما. زمستان شما را خواند؛ گفتید سرد است، بگذار کمی گرم شود.

تابستان شما را خواند، گفتید: گرم است، بگذار کمی سرد شود... به راستی که لایق نبودید حکومت عدل علی را. آسوده باشید که روح خسته علی علیه السلام در جوار آرامش زهراست. التماس کاسه های شیر، بی جواب مانده است. اکنون چاه های شهرتان همه عزادارند و نخلستان ها بی تاب. وای بر کوفه بعد از علی! وای بر تنوره های سرد بیوه زنان عرب! وای بر کوچه های بی گذر شبانه بعد از این! وای بر یتیمان کوفه!

فراموشی سپارد؟ پس از تو، اشک های معصومانه یتیمان کوفه را نوازش کدام دست مهربان التیام می بخشد؟

پس از تو، گرد و غبار یتیمی را چه کسی از سر و روی فرزندان زهرا پاک خواهد کرد؟ پس از تو، کیست که روح عدل و داد را در کالبد بی جان امت بدمد؟ کیست که تیرهای فتنه و نفاق را از چشم های حادثه بیرون آورد؟ کیست که تیغ ذوالفقارش، خواب از سر عمروعاص ها و معاویه ها برباید؟ ای ابرمرد تاریخ! هنوز طنین خطبه هایت در کوچه پس کوچه های کوفه طنین انداز است. هنوز گل زخم هایت بر تن رنجور زمان نقش بسته است. هنوز فریاد حق طلبی ات، در دامنه های هزاره ها می پیچد و چون موسیقی غم آلودی، مظلومیت تو را فریاد می زند.

ای بزرگ مرد که دستان مهربان تو، سایه بان یتیمان بود! رفتی و دل سجاده و محراب گرفت و سینه ها در جوشش آتشکده داغت سوخت و چه زیبا رفتی تو که صاحب زیباترین خصلت ها بودی!

در شب قدر، در خانه خدا، هنگام نماز، با زبان روزه و در حالت سجده عروج کردی و این چنین بود که بعد از اصابت شمشیر فرمودی: «فزت و رب الکعبه؛ به خدای کعبه رستگار شدم.» تو رفتی؛ اما زیباترین واژه خلقت، رساترین بانگ عدالت، مرتفع ترین قلّه انسانیت و محکم ترین دژ بندگی تا ابدیت خواهی ماند.

حق! ای همیشه همراه خدا! شمشیری که بر تو فرود آمد، جهان را سوزاند، عشق را یتیم کرد،

ایمان را به سوگ نشاند و در جان ما، درد داغ ریخت.

ای پیشوای ما! ای پدر ایثار و ایمان! ای افتخار شهادت! یاد تو، نام تو و راه تو، سبزترین گل همیشه بهار دل های مؤمنان است.

زینب را بیش از این بی تاب مکن.

پیاله شیری را که به لب هایت چسبانده ام، بنوش و باز با من سخن بگو که به صدایت محتاجم. پدر جان! چشم باز کن، آخر، زینب، بی تو چه کند؟

زمان بر گرده ام سنگینی می کند.

دستانم در سمت عقربه ها تکرار می شوند و گام هایم پر از تکرار گشته اند، مثل کودکان یتیم کوفه.

کسی دیگر نوید صبح نمی دهد.

چاه ها پر از انعکاس دردند و فقط تنهایی است که همراه همه یتیمان کوفه شده است. کودکان، کاسه های شیر در دست و قرص های نان بر کف می آیند و می ایستند در صف انتظار که مولایشان جرعه ای از آن شیر بنوشد.

آه، مولایم! چه سکوت عمیقی کوفه را فرا گرفته است، این یتیم همواره زمان را دریاب! علی علیه السلام! کجاست دست نوازشت که محتاجانت به صف ایستاده اند؟ اندوهگینم و هیچ پدری نیست که دستش بر شانه من باشد.

نخل ها چشم انتظارند و چاه ها گوش به تو سپرده اند. شاید نوایی از تو به گوش برسد. افسوس! صدایی از تو نمی آید و آهی از تو مرهم دل چاه ها نمی شود.

ص:79

هرچه دیوارها بلندتر شوند، هرچه دیوارها تنگ تر شوند، هرچه کوچه های تنگ اردوگاه های غم زده از خون شهید رنگین تر شوند، برکت را نمی توانند از ما بگیرند؛ همان طور که خدا را، همان طور که سنگ نتوانستند.

سلاحمان از سنگ است.

کودکانمان از سنگ زاده می شوند، بزرگ می شوند با هر سنگی.

روزی خواهد آمد که گرمای نفس هایمان و شعله آه هایمان با اشک کودکانمان و شعله های آتشی که بر باغ های زیتونمان می زنید، در شما بگیرد و شب های غفلت جهانیان را تا همیشه روشن کند.

روزی که دود آه های مادران شهید داده ما چشم هایتان را کور کند و خواب غفلت دنیا را دچار نفس تنگی کند، نزدیک است.

روزی که سنگ ها شیشه عمر دیو سیرتتان را خرد کند، نزدیک است.

این روزها در خانه های مان در کوچه ها و خیابان های ویرانه ما، بوی خدا را نزدیک تر می توان حس کرد.

می دانم روزهای بی پناهی تان را.

می شناسم ستاره های بی سرتان را.

«من از سکوت شب سردتان خبر دارم

شهید داده ام از دردتان خبر دارم» آنان که این روزهای خاکستری را بر روشنای نگاهتان تحمیل کرده اند، بدانند که ظلم پایدار نمی ماند و خورشید ایمان شما سرانجام بر ابرهای تیره ستم، غالب خواهد شد.

بدانند که تو همچون چکاوکی عاشق، مسیر درخشان آفتاب را خواهی یافت و بر فراز درختان شکوفه آذین آزادی، ترانه آزادگی ات را سرخواهی داد.

آه، ای فلسطین، ای وطن حماسه و عشق، ای سرزمین حادثه و توفان! تو برخواهی خاست در سپیده دمانی بزرگ؛ آن گونه سربلند که ردپای اشغالگران نیز از پیکرت پاک شده باشد.

تو نفس خواهی کشید در هوایی معطر و پاکیزه و گازهای اشک آور، گلوی صهیونیست ستمگران را در خود مچاله خواهد کرد.

برخیز و آخرین پس مانده های ظلم و نفاق را در زباله دان تاریخ دفن کن!

برخیز و حماسه ماندگاری ات را بر بلندترین کوه های دنیا پرچم بکوب!

دلواپس چه هستی؟

شاخه های زیتونت، تا همیشه پرمیوه خواهد شد.

شمرها می خواهند سر فلسطین را ببرند؟ چه خیال باطلی!

هنوز در نگاه معصوم مسجدالاقصی، رد سبزی است از عبور بهار! هنوز در کوچه های فلسطین، طنین قدم های پیامبران می پیچد.

ای خاستگاه فطرت های پاک! کابوس تنهایی ات تمام خواهد شد.

شب های بی ستارگی ات، روشنان خورشید را به تماشا خواهد نشست. امروز روز توست.

با هیچ سیم خارداری نمی توانند تو را به زنجیر بکشند.

سربلندی ات آرزوی من است. ای نخستین سکوی پروازهای عاشقانه انسان!

ای اولین قبله! تاریخ، ورق ورق تکرار می شود.

خانه خدا، خراب شدنی نیست.

فرزندان فرعون، به بیراهه می روند. امروز، فرزندان فرعون، در کسوت «ابرهه»ها آمدند. این بار خنجرها فقط با قصد آشامیدن خون گلوی قدس برخاسته است. ای خانه مقدس! خدا برای رهایی ات لشکری خواهد فرستاد. ای مرثیه سال ها درد و اندوه! زخم های همیشه ات سر باز می کنند روزی. آن روز، آه و ناله هایت به آتش می کشد صهیون را. ای شناسنامه غربت و درد! خون های ریخته شده، بر خاکت قد می کشند روزی. خون های جاری فرزندانت، سیلی خروشان خواهد شد. هیچ دستی نمی تواند قداست تو را به سخره بگیرد. تو، قدس عزیز، هماره مقدس و جاودانه خواهی ماند.

مگر با زمین خوردن در همین خاک، ایستادن را نیاموخته ای؟! پس با همه وجودت بایست برای ایستادگی این خاک. شاید خیال گرمی دستان دیگران، دلخوشت کرده باشد!

شاید فکر می کردی کاری از دست کسی برمی آید!

شاید هم همین طور باشد؛ اما سکوت و زمزمه های بی فروغ این سال ها باید تو را به خود آورده باشد.

حتی اگر کسی هم بخواهد خانه تو را به تو بازگرداند، بی حضور تو این سقف، پایدار نمی ماند.

هر کجای این دنیای ناکجایی، بیا اینجا؛ بیا اینجا و در متن حادثه بنشین؛ دیگر وضع از اینکه بدتر نمی شود! باور کن کار از حرف و حدیث گذشته است.

دیگر نشست و مذاکره فایده ای ندارد. کار به خون رسیده؛ این خاک تشنه باید سیراب شود؛ حالا یا با خون تو و یا با خون دشمنت. مادرت که آزاد شود، حتی اگر تو نباشی، فرزندان دیگرش را در آغوش خواهد کشید. پس خود سنگ شو، آتش شو و به جان شب بیفت.

آواره و بی پناه، خاطراتت را به دوش می کشی و جاده ها بر گام هایت می پیچند.

پلکی امان نمی دهند تو را برای آرامش.

سی سال ویرانی خانه ها و آوارگی ات را به دوش می کشی. سی سال، از کودکی تا امروز پرپر زندگی کردن، تو را چنان کرده است که امروز ایستاده ای؛ حتی با دست های خالی.

سنگ های جهان پرنده شده اند مقصودت را.

هم صدا با تو مظلومیت را فریاد می زنیم تا صدایمان درهم تنیده شود.

از عمیق ترین لایه های جان، فریاد می زنیم. تمام روز را در سیاهی گذرانده ای؛ چشم هایت اما همچنان باز است؛ دیروز چون عابری زخمی، از این برزن گذشته است و فردا هنوز... هم صدا شده ایم با تو چندین رود در جریان در کنار هم؛ دریا از آن ماست، تشنگی این خاک را سیرابی از ماست.

فریاد می زنیم دست در دست، رها از فاصله ها، گلویمان را به یک پژواک واداشته ایم، آزادی، آزادی، آزادی.

قدس!

ای اولین قبله گاه پدرانم!

صبور باش و تاب بیاور که شمیم خوش ظهور خواهد زد.

دیر نیست آن هنگام که موعود از پشت جاده های سبز تقدیر سر برآرد.

دیر نیست آن هنگام که آزاد شوی از محاصره مثلث های سرخ.

ابابیل خدا در راهند!

آری، همه سنگ ریزه های دنیا، بر سر غاصبان تو آوار خواهد شد. موعود خواهد آمد و بار دیگر جوانان تو سر از خاک بیرون خواهند آورد. صحن تو پاک خواهد شد از گام های چرکین چکمه پوشان «صهیونیسم» آری، نوید می دهم تو را به فردای روشن که:

«... فَیَملأُ الاَرضُ قِسطا وَعَدلا، کَما مُلئَت جَورا و ظلما»(1)

پدران تو، مادران تو و اجداد تو هنوز یادشان جاری است در خاطره این سرزمین و تو چنان ریشه دوانده ای که هیچ کس نمی تواند تو را از این خاک قطع کند.

امواج فریادهای خشم آلودت چنان پرشتاب است که تمام کشتی های متجاوز را درهم می شکند.

تنهایی و غربت تو چیزی نیست که به راحتی در برگ های سیاه تاریخ مدفون شود.

بهارهای تو اگرچه هنوز نیامده اند؛ اما فصل آمدنشان نزدیک است.

روزهای خون و خاکستر، چیزی به پایانشان نمانده است.

به روبه رو نگاه کن! هر لحظه از غبار آسمان کاسته می شود. آزادی تو نزدیک است، راهت را ادامه بده!

بگذار هنوز امید در رگ های این فضا زندگی کند.

تو همیشه پرغرور بوده ای؛ سپس بجنگ؛ چیزی به پایان راه نمانده است. تو می توانی آزادی را نفس بکشی.

زخم فلسطین در دل اسلام، هنوز تازه است. زخم شهید کهنه نمی شود. درد دارد در جان اسلام ریشه می دواند، سرطان صهیونیسم، جهان را کبود کرده، جهان منتظر طبیبی است. طبیب عشق بر سر بالین اهل درد می آید.

نکند بی دردی، بزرگ ترین بیماری ملت های مسلمان باشد!

انتظار طبیب؛ آدابی دارد، رسم انتظار را باید به جای آورد. باید خود به مبارزه سرطان رفت، باید درد را از پا انداخت.

چمدانت می گذاری و می دوی. اندوه، اندوه نام شهیدان که تا سر تمام کوچه ها بدرقه ات خواهد کرد! قدم بزرگ با پاهای کوچک؛ تو را می شناسم و پوتین خردسالت را که بازگشته است از طعم خاک ها.

تو را می شناسم و لبخند وسیعت را که از بوسیدن آسمان می آید و سیزده سالگی ات را که چنگ در پیراهن قرن ها خواهد زد. آن سوتر از پرواز تو، پلکانی است به نجوای فرشتگان فرادست.

زمین بی تاب، در آغوشت می گیرد و تو سیزده بار بلند می شوی و چیزی در گوش آسمان می گویی. سیزده بار زمین در دست هایت فشرده می شود و شقایق ها بیرون می زنند.

سیزده بار بویت را بر دروازه خونین شهر خواهند آویخت.

قدم بزرگ با پاهای کوچک!

چند خیابان آن طرف تر، کسی در هیجان تو پیر خواهد شد. کسی زیر پرچم حیرتی که تو برافراشته ای زانو خواهد زد.

تو بزرگ خواهی شد و پا به پای سال ها، می بالی و چون شمعی بر تمام فرارها خواهی سوخت.

چند خیابان آن طرف تر، جهانی ذره ذره از نامت برمی خیزد؛ اما آن طرف تر از چند خیابان، تویی که می شناسمت با آن پاهای کوچک و قدم های بزرگ، با سربندت که از اعماق فریاد می کشد: «حسین!» حسین!

آن سوتر از چند خیابان، تویی که می شناسمت؛ با آن پوتین خردسال که بازگشته است از طعم خاک ها، با آن لبخند وسیع که از بوسیدن آسمان می آید.

بودی که دیگر در زمین جا نمی شدی.

هوای شهر، نفس تنگت می کرد.

فهمیده بودی با کیف مدرسه ات نمی توانی پرواز کنی.

دیگر صدای زنگ مدرسه هیجان زده ات نمی کرد.

صدای بوق ممتد ماشین ها بدجور گلویت را می فشرد. خیال می کردی خیلی وقت است آسمان بر شانه ات ننشسته.

هر روز خیره می شدی مسیر رفتن را که خیلی وقت بود پیدا کرده بودی.

بند کفش هایت را محکم کردی؛ گام هایت شبیه نفس هایت تند و تندتر می شد. رفتی همان طور که پرستوها هر پاییز می روند. قاصدک ها هنوز خبر می آورند سیزده سالگی ات را برای کاشی های آبی مسجد محله که دوباره دلتنگ شنیدن صدایت شده است؛ همان صدایی که می لرزید وقتی می گفتی «اهدنا الصراط المستقیم». جنگ، شاید تو را از ما گرفته باشد؛ اما نامت را نتوانسته، که حتی دیوارهای خواب آلوده شهر، زیر سنگینی پشت بام هایی که «دیش های ماهواره» را بر دوش می کشند، بین این همه دود و دم، این همه آدم، این همه اسم های رنگارنگ و سرب های آمیخته در صدای جیغ ماشین ها و نوارهای دلهره، آرزو می کنند تا با نام امثال تو که بر سینه هایشان حک می شود، سر

کوچه ها سینه سپر کنند و در تنگنای کوچه های منتهی به تمدن، سر بلند کنند تا سربلندیتان را بر شانه هایشان به تماشا بگذارند.

ای فرزند حماسه و حادثه! این خاک سرفراز را گام های تو این گونه به بلندی های عزت بخش پرواز، نزدیک کرده است. راز سرخ سیزده سالگی ات را آن امام فرزانه به زیباترین تعابیر برخاست.

تو آن پرنده ای که بال های رشیدش، این آسمان در دسترس را تاب نیاورد.

رفتی با چشمانی آن قدر روشن که کهکشان ها از دیدنت دهان به بهت گشودند.

پرهای گلوله آجینت را باز کردی و به سمت هفتمین آبی بی منتها کوچیدی.

زمین خالی از تو، خاک بیهوده ای ست که تنفس در آن دشوار است و طاقت سوز. تو هستی؛ در دل های پاک مادرانی که سال های سخت دفاع را با اراده ای آهنین آغوش گشودند.

تو زنده ای؛ در کوچه کوچه این وطن، در بیابان های لاله خیز این سرزمین.

رفتنت، وام گذار اقتدار و استقلالمان است و راهت را مردانی از جنس دریا به تلاطم می پویند.

تو رفتی تا فرزندان این خاک، صنوبرانه قد بکشند، تا پرندگان، هوای وطن را از پرشکوه ترین ترانه ها لبریز کنند.

رفتی غرورآفرین و سربلند و تانک های وحشی بعثی از خشم به خود پیچیدند.

تو بزرگ تر از آنی که نوجوانت بنامم که گوی جوان مردی را از مردان روزگارت ربودی.

ما را صدا بزن! طنین صدایت با صدای بال های فرشتگان مقرب خداوند هماهنگ است.

نگاهمان کن تا ملکوت را در نزدیکی مان حس کنیم.

می دانم که جان بی قرارت این زمین تنگ را برنمی تابید؛ پس چون قویی سبک بال، سمت دریاچه شهادت شنا کردی و به سوی اقیانوس یگانگی شتافتی.

ای شاهد جاوید! ایمان نوجوانت را می ستایم که چنین فاخر، بزرگ ترین حماسه ها را به تصویر کشید.

عطر دلنواز این خاک، تو را به اینجا کشانده است. یک باره نوجوانی ات را از پشت نیمکت های چوبی مدرسه برداشتی و در یک کوله پشتی ریختی و قد برافراشتی که من «مرد» شدم. و مردانه پای حرفت ایستادی تا آن روز که مادر با لبخندی بر لب و اشکی در چشم، تو را راهی کرد.

تو می رفتی و نگاه های مادرانه ای، قد و بالای تو را با حسرت می نگریست. هم کلاسی هایت، آرام درس ها را مرور می کردند و تو نقشه خاکریزها و سنگرها و خطوط مقدم را.

پرنده خیالت همیشه در آسمان جبهه رها بود. معلم، الفبای علم می آموخت و تو الفبای عشق فرا می گرفتی.

گفتند: هنوز برایت زود است. گفتی: عشق دیر و زود ندارد. گفتند: باید آموزش نظامی ببینی. گفتی: عاشقی آموزش نمی خواهد. گفتند: هنوز کوچکی، سیزده سال بیشتر نداری و تو به یاد کربلا می افتادی؛ قاسم علیه السلامچند ساله بود؟ نوجوانی ات را، شیطنت ها و خنده هایت را از پشت نیمکت های مدرسه، از کوچه های خاکی و توپ های پلاستیکی کشاندی تا جبهه، تا سنگر، تا خاکریز، تا وسط خط مقدم. تانک ها پیش رو، شهر پشت سر و تو که درست وسط معرکه ایستادی.

می توانی ذره های سوخته بدن ها را که در هوا چرخ می خورند، ببینی.

می توانی طعم خون را حس کنی.

می توانی برگردی و بزرگ شوی!

می توانی در سیزده سالگی، حماسه ای بزرگ بیافرینی.

می شود با تمام کوچکی بزرگ بود. می شود طفلی، ره صد ساله را یک شبه بپیماید.

اینک تویی؛ درست میان ماندن و رفتن، می توانی بمانی و برای ضجه های مادران داغدیده دل بسوزانی. بمانی و شهر سوخته را به تماشا بنشینی. یا می توانی نمانی و بروی. تو راه دوم را برگزیدی؛ رفتی تا بمانی. تو در سیزده سالگی چه خوب مفهوم «ماندن» را «فهمیده» بودی! یک... دو... سه... صدای انفجار!

همه دیدند!

آسمان شاهد بود که «حسین» خلیل وار به آتش رفت. آتش برایش گلستان شد. بادها خاکسترش را به آسمان ها پاشیدند. با صدای انفجار نارنجک یک پروانه سیزده ساله پرواز کرد!

ص:95

سیزده سالگی ات را آسمان تاب نمی آورد، چون ابری فشرده در خویش می باری، نمی گنجی در قالب؛ روحت،بزرگ تر شده است. هر آنچه ملائک، روبه رویت ایستاده اند و تو را به انگشت حیرت نشانه می روند که چگونه بال هایت را در راستای ستاره ها گسترده ای.

تمام تنت، رستاخیز شقایق های سوخته است؛ بوی شهادت می دهی. نگاهت را به فراسوها دوخته ای. نفست به شماره افتاده است. غوغایی نهان در تو و صدای غرش رگبار و گلوله؛ تانک به تو نزدیک تر می شود و تو به تکه ای از بهشت خدا. گلویت گداخته است. صدایت نمی رسد. سنگینی سیزده سالگی ات را به دوش می کشی؛ بزرگ تر شده ای.

هزار سال از خاک دور شده ای، تو را نمی شناسد زمان.

سنگریزه ها و خاکریزها و سنگرها تو را برنده می خواهند.

نزدیک تر می شوی؛ ضربان قلبت شدت می گیرد، بال هایت را گسترده ای.

تو اَمان با بارش بی وقفه رحمت خدا، پیشانی ات را می بوسند ملائک، چفیه ات را به دوش بادها انداخته ای، شکوفه می دهی. تانک نزدیک تر می شوی و آسمان فرو می پاشد و تو فرو می ریزی در خورشید؛ نور می شوی، بالا می روی. صدای انفجار، تاریخ را می لرزاند.

ورق می خورد کتاب زمان.

نارنجک ها، سیزده سالگی ات را با بوی نارنج های نورس خط می زنند.

چشم هایت، کرانه های آسمان است، دست هایت خاطره سیزده ستاره روشن.

هنوز ایستاده ای؛ اما نه روبه روی خاکریزها، گام هایت را آسمان با خود می برد تا همیشه بهار با توست. خودت تمام بهار شده ای.

دنیای خاکی ست. او با مرگ بازی می کند. او خسته از بازی های کودکانه دنیاست. فرشته ای دارد لالایی می خواند، دست روی پیشانی خونینش می کشد، ولی پیشانی ای نمانده، موج انفجار... .

نه! بگذار نگویم. حقیقت این است که موج عشق او به حسین و شهیدان جوان کربلا، تمامی اسلحه های دشمن را از کار انداخته. نگاه نافذش، تمام معبرها را بسته، عزم راسخش، ترس به جان تانک سواران می اندازد، او بسیجی است.

سربازان خمینی، با اسلحه روح بلندشان می جنگند؛ هر سرباز خمینی یک لشگر است. بمب های بازیچه، در مقابل بسیجی، ناکارآمدند و سرزمین فهمیده ها نیاز به بمب هسته ای ندارد. سپاهیان خمینی، فهمیده اند.

عشق ولایت، سپاه عشق تربیت می کند و جنگاوران عقل از هماوردی با مردان عشق ناتوانند. سدی از شهادت، راه تانک ها را بسته؛ اینجا ایران است.

کلامت چنان بوی عشق می داد که بهار را تداعی می کرد. آه محمد حسین! سراب ها از حضورت رنگ باخته بود و بوی نیلوفر و نرگس، مشام را نوازش می داد. انگار دنبالت آمده بودند. تو باید می رفتی. تانک ها و ترکش ها بهانه بود. تو باید می رفتی... زمین، زیر قدم هایت له له می زد. وقتی بی مهابا خود را زیر تانک... نه، خود را در آغوش پروردگارت انداختی، صدای مهیبی که برخاست، آه و افسوس زمین و زمان بود که تو را از دست داده بود.

انگار یک لحظه در آن تراکم وحشت، سکوتی عجیب برپا شد. دهان حیرت تقدیر بازمانده بود. آتش خشم و غیرتت گریبان تانک ها را گرفت؛ آن چنان که از طنین نام تو شنی های تانک از حرکت ایستادند و مرگ را انتظار کشیدند.

اینک؛ نام تو را تمام چکادهای این سرزمین به افتخار می برند و بر خویش می بالند. تمام کودکان این دیار نام تو را شنیده اند و با مرام تو سال ها زیسته اند. تمام پهنه های نبرد، سرود عروج تو را می خواند، گوش کن! محمد حسین گوش کن!...

«دید در معرض تهدید دل و دینش را

رفت با مرگ خود احیا کند آئینش را رفت و حتی کسی از جبهه نیاورد به شهر

چفیه و قمقمه اش، کوله و پوتینش را رفت و یک قاصدک سوخته تنها آورد

مشت خاکستری از حادثه مینش را»(1)

هنوز سیزده بهار از زندگی ات نگذشته بود که به معرفت نفس رسیدی.

معرفت آموختی تا فطرت جان را شفاف کنیم و زنگار بی توجهی از سینه پاک سازیم.

حکمت آموختی تا فلسفه هستی را دریابیم و در لابه لای شبهات، از خویشتن دور نشویم و خودبیگانگی را باور نکنیم.

فهمیده قهرمان! ادراکت، تو را به کجا کشاند که راه خودت را با یاران حسین علیه السلام پیوند زدی؟

در دلت توفانی به پا بود؛ اما هراسی از تانک های دشمن نداشتی.

آرام، آرام به استقبال مرگ رفتی تا جاودانه تاریخ بمانی.

در موج موج نگاهت، پرواز بی نهایت فواره می زد.

چقدر با نارنجک صمیمی شده بودی! انگار می خواستی با نارنجک، به آسمانی ترین نقطه برسی!

حسین فهمیده، معلم سیزده ساله! تو بار دیگر واژه عشق را معنا کردی و در عصر دود و آهن، به دانش آموزان آموختی که دل و جان را بازیچه دنیای ریاکار نکنند.

تو جاودانه ترین نامی و ماندگارترین قیام

گوارایت باد چشیدن طعم عسلین شهادت!

سرزمینی را دیدی که تکه هایش را داشتند پس می دادند.

تانک هایی را دیدی هراسان و شتاب زده راهی جز بازگشت نداشتند.

زمین خشک و ترک خورده بود؛ اما شقایق ها همین طور از زمین می رستند.

فریاد و آشوب، گوش دشت را کر کرده بود؛ ولی تو در آرامشی عجیب غوطه ور شدی.

از زمین جدا شده بودی؛ رها و آزاد به هر سو که دوست داشتی پر می کشیدی.

پرستووار چشم از خاکریزها گرفتی.

نگاهت را به اتاق کوچک خانه تان اوج دادی.

چون کبوتری سفر کرده بر بام قلب مادر نشستی.

چقدر آرام و مطمئن یافتی آن را!

عکس خاطرات تو را روی طاقچه گذاشته بودند.

چرخی در اطراف خانه زدی.

پدر و مادرت را دیدی.

احساستان به هم گره خورد و تو در قاب چشم هردویشان پیوند خوردی.

اشک های جاری شان چون مروارید بر گونه ها می ریخت. هیجانی از دیدار در قلبت شکل گرفت.

هوای خانه عطرآگین آمدنت شده بود و مادر چه خوب بوی تو را «فهمیده» بود.

او خیلی پیش تر از اینها می دانست فرزندش حسین روشنی افلاک را فهمیده است. او «حسین فهمیده» است و بیش از این سیزده سال نمی تواند در قفس تنگ جسم بماند و زندگی کند.

او می دانست پسرش از همان اول، بوی بهشت را استشمام کرده بود.

هوای پرواز را در شور رفتنش دیده بود.

دیگر ستاره شده بودی و بر قلب آسمان جا گرفته بودی.

ستاره های دنباله دار در اطرافت حلقه زدند و تو رفتی تا بهشت و نزد پروردگارت «عند ربّهم یرزقون» شدی.

ص:101

پرهیاهو. سوار بر توسن سرکش عمر، گردنه های رسیدن را به زانو درآورده ای. نفست گرم، نوجوانی ات راگام می زنی؛ سال های سبز روییدنت را، قد کشیدنت را، جوانه دادنت را.

به آینده می اندیشی. گلویت سرشار از آوازهای خوانده و ناخوانده پرندگان. بال می زنی، در خود نمی گنجی، گام می زنی، شب در تو جایی ندارد؛ بی تکرار، بی بازگشت، بی تیرگی، سراسر شور و نور. تو را در همیشه روز می خواهم نه در گمشده شب های درهم تنیده.

سال های نوجوانی ات را پر جوانه می خواهم، فردا از آن توست، امروز روز توست و همیشه برای توست. دستانت را بلند کن؛ فردا این دست ها ستون های تناور این سرزمین اند. بال هایت را باز کن! مباد آنکه آسمان، پرندگی ات را مجال ندهد. جهان گستره گام های توست.

می شد. در همان لحظات خنده و شادی، دلواپسی های زودگذر و کینه هایی که هنوز شروع نشده تمام می شدند. امروز اما، به «فردا» می اندیشی؛ به فردا و فرداها.

امروز، هم دیروزهایت را مرور می کنی و هم لحظه هایت را دانه دانه در قلک عمرت می ریزی. دریچه های بلوغ، باز شده رو به وسعت شکوفایی تو. سوال هایت بزرگ تر شده است؛ آن قدر که شاید دیگر مادر هم نتواند با جواب های سرسری اش قانعت کند. «من که هستم»؟ «از کجا آمده ام»؟ «آمدنم بهر چه بود»؟ می خواهی خودت را بشناسی. روحت شوق پریدن دارد. این تن، بسیار کوچک است. روح تو، قلمرو آسمان ها را می طلبد. جوانه های کنجکاوی ات، یکی پس از دیگری، سر برمی آورند. شکوفه های بلوغت یکی پس از دیگری می رسند. نوجوانی، آغاز دانستن است. تو پوست اندازی می کنی از کودکی ات.

دیگر شانه هایت آن قدر نیرومند شده است که بتوانند بار «تکلیف» را به دوش بکشد؛ بار «تعهد و مسئولیت» را. کلماتی که تا دیروز بازیچه بودند، امروز برایت باورند.

راه درازی پیش روست.

من چه خواهم شد! من کجا خواهم رفت؟ فصل سبزی به زندگی ات آمده. اشیای دور و برت، پر از مفهومند. دست هایت به شکفتن می اندیشند و قدم هایت به سفرهای دور و دراز؛ به وسعت های نامکشوف، به سرزمین های ناشناخته.

می خواهی جهان را زیر پر و بالت بگیری و سر از کار خلقت دربیاوری. تو امروز، مفهوم عشق را می فهمی. نوجوانی، آغاز بودن است؛ اولین قدم از ابراز وجود: من هستم!

مقابل آینه که می ایستی، دوست داری بزرگی ات را فریاد بزنی.

می شود؛ چرا که آمدنش با کلنجارهای بی وقفه ذهن تو هم سو شده است و با بی قراری هایت همآهنگ. پرشتاب می گذرد، بی آنکه دریابی اش. اگر می دانستی این آمد و رفت، با چه سرعتی در جریان است، شاید بیشتر، هراس به خرج می دادی و زودتر برجا می گفتی به سستی پاهایت.

نام این هستی مرموز را اگر خواستی بدانی، گوش جانت را به لب های خسته یک پیر بسپار تا با حکایت عمر، قصه سازی کند. این اسم باطراوت را؛ ترنمی سازد از لحظه های دیروز و با بانگ رسا که از جان خسته اش برمی آید، نام آن هستی پرجنب وجوش را یادآور شود برایت. وقتی از او پرسیدی، خواهی دید که چشمان بی فروغش نور باران می کند سؤال تو را. وقتی از او پرسیدی، خواهی شنید پاسخ آن مجهول پرغلغله آشنا را در یک کلام.

وقتی از او پرسیدی، خواهی شنید نامی را که می شناسی... نوجوانی... .

ص:106

بفهمند انار داشتن خوب است؛ ولی آزادی بهتر و واجب تر و بدانند که می شود پدر نداشت و حتی زنده نبود؛ اما آزاده بود.

حالا ما به یاد خاطرات سبزشان با دانش آموزانی هم سن و سال خودشان، با سلاحِ قلم، بسیج می شویم تا سنگر مبارزه را خالی نکرده باشیم، تا با دانش و هنر خود، دشمن را به زانو درآوریم، تا فرهنگمان زنده بماند. از گلوی کوچک شهیدشان فریاد می زنیم شعرهایی را که در دبستان با هم یک صدا و بلند می خواندیم؛ «خوب و قشنگی ایران زیبا...»

تا بدانند ایران را مثل صورت های زیبا و دوست داشتنی شان دوست داریم و به یادشان همیشه بسیجی می مانیم تا در سنگر دانش خون گرمشان، دلگرمی مان باشد در آبادانی و سرافرازی ایران عزیز.

ص:108

آسمان آبی تر شده بود؛ آبی تر از همیشه.

ابرها خمیازه آفتاب تنبل پاییز را پوشانده بودند.

گنجشک ها دل نگران بودند، انگار می دانستند که قرار است کلاغ ها نفرین را بر روی سیم های برق فریاد بزنند!

هوا سوز عجیبی داشت.

ترس، تن درخت ها را مور مور می کرد؛ اما او لحظه به لحظه محکم تر می شد. حرارت بدنش را حس می کرد. خوب می دانست راهی نمانده است.

جریان خون تندتر شده بود؛ انگار در شریان هایش خون فواره می زد! می خواست بیرون بدود تا جاری تر شود.

سماعی شگفت، وجودش را، تمام وجودش را گرفته بود.

در ذهنش صدا دائم تکرار می شد.

«جانا بی تو قرار نتوانم کرد

احسان تو را شمار نتوانم کرد گر بر تن من زبان شود هر مویی

شکر یکی از هزار نتوانم کرد» تمام وجودش زبان به ذکر گشوده بود. خودش خطبه می گفت برای جمعیتی که به نماز آمده بودند.

خطبه هایش شعر بود و شعور، عشق بود و ملکوت.

حرف هایش بوی پرواز می داد؛ بوی آسمان.

خوب می دانست که ابتدای سفر همین جاست، باید آغاز کند. باید پرواز کند سال های خستگی را.

زیر لب زمزمه می کرد: «مرغ باغ ملکوتم نیم از عالم خاک...»

باید قفس را می شکست.

چه لذتی می دهد نفس کشیدن در آزادی، نفس کشیدن بی قفس.

چه لذتی می دهد رهایی؛ رهایی از همه چیز و همه کس، خالی شدن از همه چیز و پرشدن از او؛ او که سال ها جست وجویش می کنی و نمی بینی.

ص:110

باید می رفت.

چند قدم بیشتر نمانده بود تا خدا.

چند پرنده مانده بود تا پرواز! حالا دیگر خوب حس می کرد شهید یعنی چه. آرام و آرام تر می شد. چهره اش مصمم شده بود؛ صمیمی تر از همیشه، شاید فهمیده بود این آخرین جمعه ای است که انتظار می کشد موعود بغض های فروخورده اش را.

آخرین لبخند بر لبانش راه می رفت که چشمانش را بست و آرزو کرد.

به وجد آمد؛ مثل تمام پرنده هایی که وقتی بال می گشایند شادی، تمام وجودشان را می گیرد.

تمام غصه هایش را دور ریخت.

بال هایش را گشود، فرشته ها آغوش گشودند آسمانش را. جماعت، دورتر و دورتر می شدند و آسمان نزدیک تر.

از ابرها سبک تر شده بود.

سال هاست که پرندگی اش را بر شانه جبرئیل نشسته.

«ای عشق، تو ما را به کجا می کشی ای عشق»

نماز اول وقت را بجا آورد.» پرسیدم: پاداش نماز اول وقت؟ و جواب نداد و در چشمش خواندم؛ شهادت. شهادت، میراث ماندگار مولا حسین علیه السلام است و مردان مبارزه را گریزی از مرگ نیست.

آنان که به محاسنشان حنای عشق می زنند پیر نمی شوند و جوان می مانند تا به آرزوی خویش برسند و در روز حشر، در صف شهیدان محشور شوند.

غربت زندان و تبعید، سربازان امام زمان را شادمان تر می کند و شکنجه، باده روحانی یاران خمینی است.

از شاگردان مکتب صادق آل محمد صلی الله علیه و آلهجز روشنگری منتشر نمی شود و روشنگری یعنی سوختن همچون شمع تا آخرین لحظه عمر، در شکنجه گاه های طاغوت و غربت تبعید.

باید آن قدر بسوزی تا همه تنت نور شود و خود نور شوی و به میعادگاه خورشید برسی. هیچ کس نمی داند حال پیرمردان و پیرزنان، کودکان و بزرگان خطه عشق خیز آذربایجان شرقی را، آن گاه که رادیو گفت: «آیة الله سید محمد علی قاضی طباطبایی، به دست منافقان کوردل به شهادت رسید».

ص:112

قدم تند می کنی تنفس عشق را، چون رودی که دریا دیده باشد.

در سیل خروشان آدم هایی که عشق را بر پیشانی شان نوشته اند و فرشته هایی که به پذیرایی شان آمده اند، گم می شوی.

جریان می یابی تا دریا شوی، تا بی کران شوی، تا... .

از سر انگشتان قنوتت میخک می ریزد و کبوترها بر شانه هایت آشیان می کنند. فرشته ها اقتدا می کنندت و ابرها روی سرت سایه می کشند.

خدا به تو سلام می کند.

سلام نمازت را که می دهی، با هم سفرانت که مصاحفه می کنی، فرشته های مقرب، دستان زلالت را می فشارند و عطر نفس هایت را در آغوش می کشند.

لبخندت، عطر تازه مسلمانی یاسر را می دهد.

نسیم پاییز از پیراهنت پر می گیرد. پلک که می زنی، آفتاب از خنکای حرکت مژگانت تبسمی دل پذیر می کند.

خسته نباشی تازه از سفر رسیده! آسوده نفس بکش که هوا را پر کنی از عطر میهمانی خداوند. بی آنکه رفته باشی، پلک بستی و محرم شدی، محرم شدی، بی آنکه احرام کنی. محرم شدی، نزدیک شدی به خدا؛ نزدیک تر از خودت.

گرد پایت را بتکان بر چشم هایمان تا با چشم دل ببینیم درختان و ابر و باد و آب و آفتاب و تمام پرنده هایی را که با تو سجده شکر می گزارند، تمام سنگ هایی را که تسبیح می کنند و کوه هایی را که ذکر می گویند و چله نشینی می کنند. تا بشنویم بوی پیراهن خیس تمام گلدان هایی را که از عطر تلاوت قرآنت، تمام شب تا سحر را اشک می ریخته اند.

صدای پایت، صدای بال فرشته ها را می دهد که به پیشواز تو و هم سفرانت می آیند؛ می آیند تا در زلال دریای وجودتان تن بشویند.

می آیند تا با نسیم، خنکای نفس هایتان را در سراسر جهان بپراکنند.

می آیند تا در عید سعید فطر، حیران بمانند رستگاری شما را.

ص:114

یک ماه میهمانی تو به من آموخت که توکل، تنها بر تو شایسته است. مرا در این روز پاک از خویش، آن چنان برهان که تنها در بند تو باشم.

اَلهمّ صَلِّ عَلی مُحمد وَ الِهِ، واجبُر مصیبَتَنا بَشَهرِنا...

به حرمت محمد و خاندان مقدسش، درگذر از گناهانی که در این ماه به انجام رساندیم و از آنچه به ظلم در حق خویش روا داشتیم.

مگذار که طعنه طعنه زنان و شماتت شماتت کنندگان در گوش جانمان نشنید! ما را که اندوهگینیم در ماتم جدایی از این یار، شاد گردان و عیدمان را بهترین روزها قرار ده؛ چنان که در آن، هرچه کردیم، به کرمت بر ما ببخشای و رفتنش را رفتن گناهانمان قرار ده!

اَلهُمّز اِنّا نَتُوبُ اِلَیکَ فی یَومِ فِطرنا....

الها!

در این روز که عید فطر توست و شادمانی مؤمنانت، بپذیر توبه مان را؛ چنان که هرگز بدان باز نخواهیم گشت و به دل، خیال عصیان نخواهیم زد.

فَتَقَبلها مِنّا، و اَرضَ عنّا و ثَّبِتنا عَلَیها...

ای لحظه های رویش و شکفتن، خداحافظ! چه میزبان خوبی بود و چه میهمانی خوبی!

زیر سایه بان مهربانی خدا، یک دل و یک رنگ شدیم. زیر بارش احسان خدا، سبز شدیم و ریشه زدیم.

از باران بی دریغ رحمت، سیراب شدیم و سبز شدیم. دیوار به دیوار خدا، با لهجه قرآن، حرف زدیم. چقدر خدا به ما نزدیک بود!

سی روز میهمانی باشکوه خدا تمام شد و امروز روز «عید» است؛ روز باختن و بردن، روز پیروزی برنده ها و سر به زیری بازنده ها.

عید رمضان، عید فطرت های پاک شده، عید دعاهای مستجاب شده، جشن شکست ابلیس، پابه پای فرشته ها. همایش روزه داران قبول شده در امتحان و شیرینی خدا به قبولی ها.

امروز دست های روزه داران، برای گرفتن «عیدانه» به آسمان ها بلند است، امروز روز لبخند روزه داران است و روز حسرت جاماندگان قافله صیام. سی روز، با فرشتگان خدا نشست وبرخاست داشتیم؛ سر یک سفره و... میهمان یک میزبان.

امروز، عید است و دل ها منتظر «عیدانه». خدایا، عیدی ما را رستگاری دنیا و آخرت قرار بده!

آفتاب روز عید، درخشان تر، سپیدی این روز را تبریک می گوید. جامه هایی پاکیزه، پیشانی های آکنده از نور، لب هایی مترنم به ذکر حق، یک ماه گذشت؛ با تمام لحظات ملکوتی مناجاتش.

یک ماه، به اندازه گذر یک نسیم و مؤمنان امیدوار، به ذرّه ذرّه اوقات این ایام چشم دوخته و می خواهند قدری از خنکای این ماه را بر روح آتش گرفته شان بکشند تا غفلت یک ساله خویش را در درگاه مغفرت ایزد یکتا به توبه بگذراند. سی روز دهان از نوشیدنی ها و طعام ها بسته شد.

سی روز سحرگاهان دست ها به دعا برداشته شد. سی روز میهمانی و ضیافت به درگاه حق به پایان رسید.

سی روز درخواست آمرزش و مغفرت از آستان حضرت حق انجام گرفت. امروز، روز خداحافظی است؛ روز وداع است با تمام لحظه های خالصانه سحر، روز خداحافظی با شب های ملکوتی قدر، روز خداحافظی با دعای افتتاح، روز خداحافظی با دعای سحر است. امروز، روزی است که نمازگزاران نماز می گزارند تا سرافرازی خود را در روزه داریشان سپاس گویند.

از خاک به ملکوت می روند و در خلسه عاشقانه خویش غرق می شوند.

امروز، رحمت الهی از آسمان آبی پروردگار در دامن نیاز بندگان قرار می گیرد. بال های بندگی، بیش از پیش به سمت ملکوت گشوده می شود تا جذبه های عرفانی پرستش را درک کند.

دل ها نزدیک تر و قلب ها آسوده تر و شادمان از این همه شکوه می شوند و زمین به خود می بالد و باز تکبیر و تکبیر و تکبیر از مناره های افراشته مسجدها در گوش شهر می پیچد.

باز نام خداوند و یاد او جان ها را به سمت او متوجه می کند. امروز، عید، مبارک بر روزه داران رمضان می شود. امروز، عید فطر است.

بر همدلی همه در یک روز مثل هم باشند. پس باید از غذای همیشگی شان زکات بدهند. برای اینکه همه حداقل در همین یک روز یک رنگ باشند و همه مثل هم. تلالو نور در آینه های سی گانه و بازتاب آن در یک روز.

یک روز از یک سال. امروز عید است. عید بزرگ فطر، عید جهانی.

شکست و فرزندان نستوه این سرزمین، چون موج هایی خروشان، کشتی شیطانی استکبار را قطعه قطعه به سواحل نیستی خواهند فرستاد.

سفارت، مملو از دانشجویانی شد که هریک چون کاوه آهنگر به قصد نابود کردن ضحاک مار به دوش به پا خاسته بودند تا پرچم استقلال و آزادی وطن را بر فراز بام های هوشیاری به اهتزاز درآورند تا امریکا بداند که چون گذشته «هیچ غلطی نمی تواند بکند.» آه، ای سرزمین آزادگی، فرزندان دلیرت را سخت در آغوش بفشار که چنین

حماسه های بزرگی را بر پیشانی درخشانت حک می کنند؛ چنان که تاریخ جهان از این همه سرفرازی انگشت به دهان مانده است؛ سرفرازی فرزندانی که با دست هایی از ایمان، پرده حادثه را پس می زنند و بر دل ظلم و تاریکی می تازند.

چشمان روشنشان همسایه همیشگی آفتاب است که عمری است با دلی سربلند و سری سر به زیر، میدان های خطر و زخم را پشت سر گذاشته اند و از رد گام هایشان صنوبرانی عاشق سر برآورده اند.

دیگر نمی شد آزادی را مچاله کرد؛ نمی شد آفتاب را انکار کرد؛ هرچند دیوار حاشا برای نفرین های «سیاه»، همیشه بلند بوده است.

آفتاب، از هر روزنه ای سر می کشید و رد سیاهی را پاک می کرد.

هیچ راه گریزی نمانده بود.

جادوگر بزرگ، کم کم در ردپای آزادی مردان و زنانی دریادل محو می شد. غبار نفرت، آیینه تماشای جادوگر را پوشانده بود.

آفتاب عدالت، رد حقیقت را در دل خون جوانان عزیز ایرانی دنبال کرده بود.

دیگر دیر بود؛ لکه های ننگ را با هیچ رنگی نمی شد پاک کرد. افق، گسترده تر می شد و عرصه بر خفاشان، تنگ تر.

تمام خانه بوی خون می داد.

از در و دیوار، خون می چکید.

خانه چون غار دهشتناکی می مانست که سال ها خفاش های خون آشام را فربه کرده بود. چاره فقط آفتاب حقیقت بود و گرمی آتش خشم و نفرتی که تمام بدی ها را آنی در خود ذوب می کرد؛ شب پرستان را می سوزاند تا فقط آفتاب باشد و عشق.

کم کم پرونده های سیاه سازمان سیا، چون دست های سیاه توطئه رد شد و تبر دشمنی، کمر خودش را شکست تا نارون کهن سال عشق ما ماندگار شود در تاریخ.

تا جهان، با سربلندی ما، تاریخ را ورق بزند و بداند راز ماندگاری ما عشق است و آزادگی.

آن روز، روز دربه دری شیطان است.

مشت های آهنین گره خورده، این دهان گشاده را خرد خواهند کرد.

چنگ های کینه و نفرت، این چهره کریه را خواهد درید؛ وقتی زخم ها زبان باز کنند، وقتی عقده ها سر واکنند، می گویند ظلم کافی است، ستم بس است! لانه قساوت، ویران! لانه تباهی، ویران! لانه روسیاهی، سرنگون! صدایی می آید، گوش کن! صدا کوبنده است، صدا می خروشد. شیطان دربه در لانه موشی است تا آوارگی و درماندگی اش را پنهان کند. چشم ها باز شده، گوش ها دیگر صدایت را نمی شنوند. صدا، صدای سازش نیست. صدا، صدای تسلیم نیست.

این بانگ آزادی است.

این صدای فرشتگان است رها در باد؛ صدای قدم های فرشته ها بر سنگ فرش خیابان ها.

تو اینجا بیگانه ای! لاشه ات را بردار و از این خاک ببر، به همان لانه سفیدت.

لحن غیرت است این صدا.

لهجه وجدان های بیدار شده است.

لحن ستمدیدگان رها شده از ظلم است.

صدا نزدیک شده: سوراخ موشت، ویران خواهد شد. دستت از این خاک بریده خواهد شد. فرشته ها آمده اند: «دیو چو بیرون رود، فرشته درآید».

گسیل شدند. دانشجویان و دانش آموزان ایران زمین، معادلات خاکی را خط قرمز کشیدند و گرگان میش نمای امریکایی را به اسارت گرفتند. پیر روشن ضمیر از در حمایت درآمد و کلام جاودانه اش را بر رگ تاریخ جاری کرد و طاق ایوان ظلم، ترک برداشت.

تاج حکمرانان جور از سر فرو فتاد، آن گاه که پیر ما گفت: «امریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند» و نتوانست و عجزش عیان شد. انقلاب در انقلاب، فرزندان خمینی، گرگان در پوستین میش رفته را رسوا کرد و چوپان دروغگوی غرب را مضحکه تاریخ کرد. سروها به هم دلی برخاستند، خورشید انقلاب لبخند رضایت زد و حقا که این، انقلاب دوم ایران بود.

شانه به شانه هم ایستاده ایم که ایرانی بودن خود را فریاد بزنیم تا همه بدانند. خون آزادگی در رگ های یکایک ما جریان دارد؛ همان طور که رودهای ایران جاریست.

ایستاده ایم تا فریاد بزنیم اسلام را بر فراز قله های جهان. با تمام آزادی خواهان و عدالت جویان هم قدم می شویم تا همراهی کنیم مشت هایمان را با صدایمان، شاید زخم های کهنه خود را التیام بخشیم.

هنوز یادمان نرفته روزهایی نه چندان دور را که چون کابوسی هولناک، خواب های شیرینمان را آشفته می کند؛ روزهایی که آزادی را در قفس به ما می فروختند و بهایش جانمان بود و ایمانمان؛ ولی ما پنجره های غبار گرفته دیروزهایمان را رو به بهار باز کردیم و آفتاب را تا لب پنجره هایمان پایین کشیده ایم.

گلدان های شمعدانی مان هر صبح از شبنم رهایی،تر می شوند، دیوارهای خانه هایمان در عشق نفس می کشند و ریه هایمان از بوی پرواز سرشار می شوند.

پس از این خانه تکانی، دیگر محال است کوچه هایمان به سکوت تن دهد و آسمان آبی مان به شب.

هر روز بزرگ و بزرگ تر می شویم تا استکبار را در دست های به هم فشرده مان مچاله کنیم و در آتش رهایی بسوزانیم.

روزی در انبوه کشتار انسان، دم از تقدس انسان می زنی. روزی دیگر، در فراوانی ستم و تبعیض، به دروغ، مرثیه «حقوق بشر» می خوانی و... دیگر در دنیا چشمی نمانده است که دست های شیطانی شما را ندیده باشد و خوی فرعونی تان را نشناسد. ما تو را به مبارزه فرا می خوانیم.

دعوتت می کنیم تا کمی از آن بالایی که برای خود ساخته ای، زیرتر آیی و هم سو شوی با نگاه ما، شاید آن وقت ببینی خط انگشت اشاره ما به کدام سو نشانه رفته است. خط انگشت ما پشت سرمان را جهت گرفته و دیروز را می نمایاند. دیروز و دیروزی های تو که نقش شده، رج خونش بر دیوار تاریخ.

حالا که همسو شده نگاهت با انگشت اشاره ما، ببین که بشر دیگر دم زدن تو از احقاق حقوقش را به سخره می گیرد؛ چرا که یاد تاریخ، نشانه هایی بر صفحه ذهنش شکافته که هیچ گاه التیام نخواهد یافت. هیچ گاه پاک نخواهد شد از یادش، هیچ گاه فرو نخواهد نشست، حس نفرتش از تو.

حالا که نگاه پلیدت را هاله غلیظ ندیدن پوشانده است، حتی همسویی ات اینجا، با نگاه ما هم افاقه نمی کند درد را؛ اما بدان ما تو را دشمن بشر می دانیم و می خوانیمت با همین نام و خوب می دانیم که دشمن، هرچند گاهی لبخند می زند، باز در پس مهرش، کینه نهفته دارد.

بی شک، خنجری نیز حالا در پس این دوستی آتشینت پنهان داری و چون غافل شویم، فرو خواهی آورد مرگبار، بر سینه هامان. حالا هنوز بر ما چشم دوخته ای از آن بالا. هنوز رهایمان نکرده ای و نمی کنی بی شک؛ چرا که قدرت ناچیز و بی قیدت، در گرو چپاول هستی چون مایی ست که زمانی شاید فراموش می کنیم چه داریم، کجا هستیم و چه می توانیم باشیم.

ص:128

حس می کنی هیچ وقت سیر نمی شوی. چه خوب فرمود امیر سخن که «دو کس در دنیا، سیری ناپذیرند، یکی

طالب علم، دیگری طالب دنیا.»(1)

تو پرده ها را کنار می زنی و آفتاب معرفت، آرام پا می گذارد به دهلیزهای تاریک درونت.

می آموزی و علم را به معرفت پیوند می زنی.

تخته سبز، دریچه ای می شود برای کشف و شهودت.

آموزگار می گوید: «آب» و تو می گویی: «مایه حیات». می اندیشی به آفریدگار و می رسی به معرفت! نسیم علم می وزد و بذر معرفت را در سینه ات می کارد تا سال ها بعد، گلستانی شود از شهود و باور. «عشق» از پشت نیمکت های چوبی مدرسه آغاز می شود؛ عشق به «فهمیدن»، عشق به «دانستن».

تولد، آغاز فهمیدن است.

شاید نوزاد با نگاه های پرسش گرش به دنیا، می خواهد پرده بردارد از نادانی خود.

شاید گریه کودک، اندوه «ندانستن»هاست.

دانش آموزی، از گهواره شروع می شود و تا مرگ ادامه دارد: «زگهواره تا گور دانش بجوی.» راه دراز است و فرصت کم. الفبا هنوز حروف نامکشوف زیاد دارد و انسان هنوز در آغاز «دانستن» است و هنوز اذهان و عقول، در جست وجوی مداوم «باید»ها، «بودن»ها، «شدن»ها و «چرا»هاست و انگشت های خِرَد، هنوز در پی گشودن گره های جهل و حقیقت همچنان جاری است. تو، همیشه یک دانش آموز می مانی؛ برای فهم ناخوانده ها، ناگفته ها و چه خوب گفت که: «دوست ندارم شما را غیر از این دو حال ببینم یا دانشمند یا دانش آموز.»(2) علم هماره می تابد و هماره، در دل هر ذره، دنیایی نهفته است که با معرفت عجین است. به قول آن ابرمرد تاریخ: «آنان که داناترند، باایمان ترند».(3)

«برگ درختان سبز در نظر هوشیار

هر ورقش دفتری ست معرفت کردگار»

ص:130

گام های کوچکت را استوارتر برداری و کوچه و خیابان را با نسیم پاییزی که در زیر پوستت می دوید، طی کنی.

کم کم شروع کنی به دویدن و برگ های زرد پیاده روها را با حرکت گام هایت هم سفر کنی.

کم کم قلبت شروع کند به تندتر زدن، از ترس اینکه مبادا زنگ مدرسه خورده باشد و دیر برسی؛ اما چند قدم مانده تا مدرسه که قدم آهسته می کنی، عمیق تر نفس می کشی.

می ایستی تا نفس تازه کنی.

آرامشی عجیب، زیر گونه های گل انداخته ات می دود.

دوباره راه می افتی، از در بزرگ آبی رنگ مدرسه می گذری، پیش چشمانت هیجان موج می زند؛ هیجانی که در وجود کودکانی هم سن و سال خودت، یا کمی کوچک تر یا بزرگ تر، با روپوش های خاکستری که اصلاً در قد و قواره شادی هایشان نیست، فوران می کند.

کیف کودکانه ات را کنار پایت می گذاری.

بند کتانی هایت را محکم تر می کنی.

کیفت را برمی داری و دستانت را باز می کنی، مثل مرغ های دریایی.

شروع به دویدن می کنی، فریاد می کشی با خوشحالی؛ همچنان که دیگران.

به دوستانت می رسی؛ به شادی هایی که مثل خودت یک جا بند نمی شوند... .

می دانم تو هم مثل من بدجور دلتنگ آن روزهایی؛ آن روزهایی که تا زنگ می خورد، مثل گنجشک هایی که بر روی سیم برق کز می کنند، صف می شدیم؛ اما نه مثل گنجشک های بق کرده، مثل سارها که همیشه هوای پریدن دارند.

صف را مواج می کردیم و گاهی می خواستیم نظم را با لبخندهای شیطنت آمیز کودکانه مان بشکنیم.

می دانم که دلتنگ نیمکت های چوبی هستی که سه ردیف کلاس های رنگ و رو رفته را پر می کردند و سه نفر سه نفر، پشتشان می نشستیم تا شیطنت های کودکانه مان را پنهان کنیم، درس بخوانیم، بیاموزیم، بنویسیم، شاد شویم و بخندیم.

نیمکت هایی که اگر وقتی پشتشان می نشستیم و سر می چرخاندیم، مبصر کلاس اسممان را پای تخته سیاهی که زیاد هم سیاه نبود، می نوشت.

ص:132

می دانم دلتنگ همان تخته سیاهی؛ با همان اسم هایی که قبل از آنکه معلم ببیندشان، پاک می شد و مبصری که فقط می خواست تا صدای ضربان قلب ما را از سینه هایمان بیرون زده بود، با صدای پای معلم که در سالن می پیچید، هم زمان بشنود و با لبخندهای نیش دار، بترساندمان تا به ما بفهماند که همیشه باید از او حرف شنوی داشته باشیم.

شاید تو هم هنوز مثل من فراموش نکرده باشی روزی را که اولین کلمات را می آموختیم «و در ابتدا کلمه بود.» چقدر خوب فهمیدم بودن را! چه شوقی وجودم را فرا گرفته بود.

هنوز یادم نرفته؛ انگار تمام کیف دنیا یک باره در زیر پوستم دوید. فکر می کردم بر بالای دور دست ترین ابرها راه می روم. دلم لک زده برای آن روزها؛ آن روزهایی که دانش آموز بودم، روزهایی که هم پای یارهای دبستانی ام کوچه های یکرنگی را قدم می زدم.

چه خوب می شد اگر زمان برمی گشت تا می توانستم یک بار دیگر نوجوانی ام را بر دیوارهای آجری مدرسه تکیه بدهم و اضطراب امتحان را در کتاب درسی ام ورق بزنم!

راهی شدیم به سمت خون، به سمت انجام وظیفه ای که انتهایش از همان نخست، روشن بود؛ وظیفه ای که حکم واجبش، همان خواسته تو بود. رژیم، تاب شنیدن فریاد آزادی خواهی ما را نداشت.

هربار، با سیلی گلوله، ما را ساکت کرده بود در خون؛ اما باز برپا شدیم و دوباره از دو گزینه فریاد و سکوت، برگزیدیم، هیاهوی هم صدایی را.

سبزی چمن های اطراف دانشگاه، دیگر نمایان نبود از غلغله جمعیت.

تجمع ما، دانشجویان را نیز بی قرار حضور کرد. به ما پیوستند با سرخوشی و آنها نیز جان برکف، هم صدایمان شدند.

ما فریاد می زدیم و شعارمان، شعار حمایت از دین بود. گلوله ها نیز جیغ می کشیدند. ما انگار تازه فرصت خروش را یافتیم و با هر سکوت، فریادهامان، جان دیگر گرفت!

اشک از چشم هامان می آمد و خون، از رگ هامان دیگر حسی نبود در تن جز حس نیاز به آزادی.

گاز اشک آور آتش می کشید به چشم هامان و سوزش زخم، تیر را بی رنگ می کرد؛ اما باز فریاد بود و فریاد.

چشم سربازان هم انگار به سوزش افتاده بود که دیگر، نگاه از ما بسته بودند و بی تفاوت به دریای خون، شلیک می کردند.

چشم بسته بودند و تنها می چکاندند خون را به قلب هامان؛ اما عزم ما جزم می شد تازه، با هر قطره خونی که از چکاندن آنان، می چکید.

تازه انگار، شور آغاز گشته بود!

شهر، تاب تحمل داغ جوانان را نداشت. دیگر دیده اش را خون گرفته بود و انزجار بیداد می کرد در چین افتاده بر پیشانی شان. و در آن هنگام، تنها ندای تو که دعوت به آرامش را در خود داشت، خشممان را فرو نشاند. مشت ها را پایین آورد و صداها را ذخیره کرد برای فردا؛ فردایی نه

چندان دور که در همان سال سرشار از خون رسید؛ سالی که انتهایش، با فریاد لبریز شده ما، ساخته شد بر بنای اسلام.

ص:134

مزاری بی نشان می تواند نشانه هستی باشد؛ چه رسد به قبوری که می دانیم میزبان کدام آیت خداوندی است. واقعیت این است که مزار واقعی آنها جایی است که خراب و شکسته اش ارزشمندتر است. وقتی دل تو خانه کسی باشد، می شود این گونه او را از خانه بیرون کرد؟ واقعیت این است که حالا بقیع برای ما دل پذیرتر شده است؛ ما شیفته همین صورت خاکی شده ایم. باز زیر این آفتاب سوزان و پشت این پنجره های ساکت و مبهوت، فکر می کنم که چقدر این چهره خاک آلود، دوست داشتنی است.

اینجا بقیع است؛ شمع وجود صدها جان شیفته، زیارتگاه صدها دل سوخته، آرزوی صدها روح مشتاق.

فرشته ها هنوز بر خاک این دیار قدم می زنند.

آه از دست های ویرانگر!

آه از قدم های عصیان و نفاق!

آه از فرزندان ناخلف قابیل! ردپای فرشتگان را نمی بینند بر خاک.

بی وضو، به این خاک نباید پا نهاد. نفرین به فرزندان «ابولهب»ها!

نفرین به فرزندان «ابوجهل»ها که حرمت حرم عشق را شکستند، که قداست بقیع را آلودند!

جغدهای شوم می خواهند بر فراز ویرانه های بقیع، لانه بسازند.

این خاک مطهر را به پلیدی وجودتان نیالایید! نفرین به دست های غارتگرتان!

نفرین به قدم های پلیدتان! نفرین به چشم های ناپاک، نفرین به قلب های سیاه! ساکنان بقیع، هرگز شما را نمی بخشند.

اگر این بوی عجیب که از آه دلش در هوای نیمه شب بقیع می پراکند نبود، من از کجا باید می دانستم که یک نفر آنجا خواب گریه، تا سحر می بیند؟

آن غریبه که هر شب، دل پر اندوهش را بر دامان تو سبک می کند، چه خوب راز بقیع را می داند!

کجا دیده ای کسی راهش به بقیع کشیده شود و جز به بغض پر سکوت گریه سردهد؟ هر صبح، وقتی نسیم غربت از روی خاک های قبور بقیع برمی خیزد، بوی تربت باران خورده ات به اشک آن یار آشنا، تمام کوچه های مدینه را سرشار غم گمنامی تو می کند.

نه چراغی در راه روشن و نه بارگاهی، گلدسته های حرمت را پرنده های حوالی، فراموش کرده اند. مرا یارای این همه اندوه نیست، با تمام تنم در خود گداخته ام، حسی عجیب و اندوهی فراگیر. گلویم را توان فریاد نیست.

بقیع!

صدایت را نمی خواهند بشنوند.

صبحی تازه در گلوی فریادت نهفته است و نمی بینند. نفست بوی بال ملائک می دهد؛ اما خاکت را لگدکوب ستم خویش کرده اند.

تکیه گاه زمین!

حرمتت را شکسته اند. آغوش مجبور شب، روبه رویت گشوده شده است. همچنان صدایت را نمی شنوند، همچنان تاریخ کشیده می شود کشان کشان بر صفحات پیوسته این روزها و شب های تکراری.

همچنان تویی و مظلومیتت.

همچنان تویی و کبوتران بی آشیانت.

همچنان تویی و چند پاره سنگ به نشان بی نشانی میهمانان بزرگت.

از هر سو به سمت تو آمده ام؛ با تمام جانم، با تمام پاره ها و یاخته هایم؛ تکه تکه ام را نذر خاک مقدست کرده ام.

بی بال و پر اوج گرفته ام.

هوای روشنت، رؤیای نافراموش گلدسته های بالا دست است؛ چشمم پیشکش! با کدام گلوی گداخته، ظلمی را که بر تو ای تکه از بهشت، رفته است، فریاد بزنم؟

ص:141

سبزینه سیادت بر سینه داشتی و داغ یتیمی بر دل؛ اما طبع بلند آسمانی ات، از خوشه چینی مزرعه های فقر و بی کسی، تو را به صدارت کرسی های علم و اندیشه رهنمون شد و تو آن شدی که گویند: «بسی صبر باید تا مادر گیتی چون تو بزاید».

اشراق اندیشه در مدار وجودت، جهانی را روشن کرده و در فراق چلچراغ بینش الهی ات، عمری است طفل سرگشته خواهنده بشر، سوگوار توست. ای علامه بزرگ! ای سید جلیل!

دوست من گاه در کسوت «شاهنامه» مرا می برد تا نبردگاه رستم و سهراب و من، هم ناله با رستم، در سوگ فرزند، می گریم.

چقدر این بوستان، گل برای چیدن دارد! دوست من، دریایی است که موج موج مرا در خود فرو می برد و من مستغرق در لحظاتی شیرین، شناور در عمیق ترین معانی و مفاهیم می شوم.

گاه در هیئت پیری فرزانه، با سخنانی ناصحانه، جوانی ام را سر به راه می کند. و گاه در شمایل یک طبیب، زخم های نادانی ام را مداوا.

کتاب خانه کوچک من، یک بوستان از معرفت است و یک بهشت از دانایی؛ گنجینه ای است سرشار از خرد و اندیشه و دریچه ای رو به سوی کشف و شهود.

دوست خاموش من، حافظ اسرار آفرینش است. کتاب، قشنگ ترین پدیده آفرینش است؛

حتی خالق خلقت هم کتابی دارد. حتی برترین معجزه تاریخ، یک کتاب است؛ ماندگارترین حقیقت روزگار.

هم نشینی بی زیان، رفیق همیشه مهربان، دانای بی زبان، کتاب است.

و «هستی» کتابی است فراروی ما.

و جهان، کتابی است که در آن آیه ها به جای اینکه بنشینند، عمود ایستاده اند. کتاب خانه کوچک من بهشت من است و کتاب، تنها رفیقی که مطمئنم، هرگز به من پشت نمی کند.

به گذشته های نه چندان دور که برمی گردیم، پیوند گرم خانواده های ایرانی را با کتاب می بینیم. شب نشینی ها و شاهنامه خوانی ها و سعدی خوانی و حافظ خوانی ها؛ راستی چرا این همه فاصله؟!

این روزها که پیراهن هایمان پر از بوی برزخ است، حتی حال حرف زدن با یکدیگر را هم نداریم، چه برسد به شاهنامه خوانی و «هزار و یک شب» و «چهل طوطی» و... . نمی دانم کدام شب می تواند شب نشینی های ما را گرم کند در این شب هایی که هر ساعتش با هزار و یک غصه سر می شود و بدن هایمان از تب نداری آتش جهنم را می سوزاند.

فکر می کنم تورّقی بر غزلیات سعدی یا فالی از حافظ و...بتواند آراممان کند.

چقدر آرام بخش است ورق زدن و با کلمات، سطر به سطر هم سفر شدن و بعد، یک خواب دل چسب، به دور از دغدغه و نگرانی ها!

مردمان منتظر، با دل هایی سپید به استقبالت می شتابند و از روزهای سیاهشان با تو سخن می گویند؛ از لحظه هایی که در هرم نفس های دیوهای زمین به خاکستر بدل شده است.

نگاهت می کنند و اشک شوق می ریزند.

تو لبخند می زنی و با نوازش هایت، بی قراری را از جان و تنشان می تکانی.

ای موعود آینه ها! من دلتنگ روز آمدنت شعر می سرایم و می گریم.

خسته تر از آنم که در غبار این همه تیرگی، صبوری پیش گیرم. فریاد می زنم کسی را که با کوله باری از نور، در عمق سرزمین هایی ناپیدا در رفت و آمد است. تو را فریاد می زنم، آقای جمعه های زمین، مسافر قرن های تودرتو! می خوانمت با لهجه چراغ و باران و پنجره هایی بسیار، به سوی آسمان گشوده می شوند.

گفته اند می آیی و کلبه های تاریک و سرد را تنها با اشاره ای روشن می کنی.

می آیی و رودخانه هایی مکرر به سمت خشک ترین خاک ها به جست وجو می شتابند.

می آیی و از دل خاکستری ترین خاطره ها، جنگل های انبوه امید، سر بر می کند.

آن روز مردمان منتظر، آینه به دستان صبوری خویش اند و چون پروانه هایی تازه از پیله درآمده، آسمان درخشان عدالت را به پروازی ابدی می آیند.

من حضورت را با تمام سلول های وجودم حس می کنم.

من حضورت را در ملکوت سجودم می بینم. من شب و روز از آسمان می پرسم: پس چه وقت، ماهتاب حضور، به آفتاب ظهور پیوند می خورد؟!

چه وقت، ستاره ها در مزرعه شب، خوشه می زنند؟! چه وقت، چشم هایم - این سرگردان ترین سیاره ها - بر مدار دیدار تو قرار می گیرند؟!

چه وقت جهان، به زیارت جمال بی مثالت نائل می شود؟! مولا! بیا که کویر چشم هامان، تشنه باران دیدار است.

سال هاست صدای گامت جمعه های بی قراری ام را به هیاهو می نشاند.

سال هاست جذبه نورت بی خویشم می کند.

سال هاست چراغ های راه را روشن کرده ام تا خیره در چشم هایت بنگرم.

سال هاست که از شتاب ترسناک دقیقه ها به امید آمدنت پناه برده ام؛ اما چقدر صبر؟ چقدر انتظار؟ آمدنت حتمی ست؛ اما بودن من نه! آمدنت نزدیک است؛ اما رسیدن من نه! هراسناکم از اینکه بیایی و نباشم. جان سوخته ام را لهیب عشق تو گدازان تر کرده است. می آیی؛ اما کدام روز؟

مباد آنکه بوی حسرت، مشامم را بیازارد! مباد اینکه نباشم و سر بر آستانت نگذارم!

«گر نقاب از جمال باز کنی

کار بر عاشقان دراز کنی وعده دادی به وصل جان ما را

عمر بگذشت چند ناز کنی؟»

هزار هزار سال است هرچه گل شکفت، به یاد تو بود و نیامدی؛

هرچه درخت جوانه زد،

هرچه چشمه جوشید.

کی قدم می گذاری به خراب آباد دل؟

کی دوباره جوانه خواهند زد اطلسی ها به برکت قدومت؟

کی می جوشند آن همه چشمه که نیامدی و به خشکی نشست؟

کجا رخ می دهد آن اتفاق سبز که گره می خورد دستان خسته ما به گوشه دامانت؟

مولای پرده نشین!

تمام کن تلخی را این همه سال بدون حضورت را

دستی برآر به آسمان و بخواه آمدنت را که ثانیه ها، تشنه حضور تواند.

گاه آمدن نیامده است، مولا؟

می دانم که عطر آشنایت در فضای مه آلود غربتم خواهد پیچید.

می دانم که در همین نزدیکی ها، در خلوت احساسم حضور داری؛ اما چه کنم دریای وجودم متلاطم است و فقط با آواز حضور تو آرام خواهد شد. آقای من، مولای من، صاحب الزمان! کاش می شد، شعر حضور تو را می سرودم؛ با واژه های به رنگ عشق، با شعری به رنگ غزل، با حسی سبز، با دلی زلال! کاش می شد غزل حضور تو را می سرودم. مولای عشق، مولای خوبی ها، صاحب الزمان!

کرد. می آیی از آبی ترین افق های روشنایی، در میان هلهله ملائکه و فصل دلتنگی هامان را به بهار وصال گره خواهی زد. می آیی؛ ای مسافر جاده های خسته از انتظار.

«ک-اش روزی سینه ها دری-ای ت-وف-ان خیز گ-ردد

کوچه از عطر عبوری ناگهان لبریز گ-ردد جان بگیرد لحظه هامان از حضور آشنایت

از نوایت وسعت هر سینه عطرآمیز گردد» مولایم! می آیی و من در شادمانی آمدنت یاس ها را به یمن قدومت آذین می بندم. می آیی و صدای نفس هایت، رستاخیز عظیم عدالت را در گوش جهانیان نجوا می کند. می آیی و من چون شمعی سراپا سوخته، به محفل نورانی منتظرانت قدم می گذارم.

«انتظار دیرپا پایان بگیرد کاش روزی

بزم دل هامان سراسر شاد و شورانگیز گردد با بهار سبز رخسارت گل باغ محمد

باغ های غصه و اندوهمان پاییز گردد»

عشق، در حسرت بهار تو است

و جهانی در انتظار تو است

غم عشقت، بهانه می گیرد

و دلم را نشانه می گیرد.

زیر آوار برف و توفانم

بی تو قرنی ست من زمستانم

چون سه تار شکسته، بم شده ام!

طعمه گرد باد غم شده ام

بی تو سنگ عذاب خود هستم

من شب آفتاب خود هستم

تا به کی آیت عذاب شدن؟!

سنگ زیرین آسیاب شدن

قاصدک وار، در به در بودن

از دل خویش، بی خبر بودن

فصل رویش، به جای روییدن

توی مشت تگرگ، پوسیدن

تو بیایی اگر، بهارانم!

تا ابد من بهار می مانم

ای بهاران؛ گل محمدی ات

آفتاب جمال احمدی ات

غایبی، کاشکی ظهور کنی

دل ما را شهید نور کنی

ص:157

عشق، یعنی: مبارک و مسعود!

عشق، یعنی که مهدی موعود(عج)

عشق، یعنی: ظهور نورانی

حجتی در عبور نورانی

آه، مهدی(عج) بیا خدا با توست

هم دل و هم سلاح ما با توست

ذوالفقاری که در نیام تو است

تشنه لحظه قیام تو است.

ص:158