تنها دل است که تو را به خوبی در می یابد و تنها دل است که بی قرارت می شود، ای گمشده دل ها و دیده ها!

می ستایمت! چون می دانم که ریزش الطاف نامتناهی ات، نه فقط مرا که تمام ذرات هستی را به وجد آورده است.

«جلوه گاه رخ او دیده من تنها نیست

ماه و خورشید هم این آینه می گردانند»

دل به حقیقت نام تو سپرده ام.

نامت را بر کتیبه جانم نوشته ام.

بی تو نمی توانم بود.

بی تو نمی توانم زیست.

بی تو نمی خواهم که باشم.

ای شور آفرین در رگ ها!

شب و روز می ستایمت و می بالم به خویش که تو محبوب بی زوال را می ستایم.

«هر کس که دید روی تو، بوسید چشم من

کاری که کرد دیده من بی نظر نکرد»

تو را به آسمانی نمی توان یافت؛ چرا که وجودت بی نهایت است.

چگونه بنویسمت من، که معنای تو را نمی توان در کلمه ریخت؟

چگونه بخوانمت، با چه زبانی که عظمتت را نمی توان در حرف، به زنجیر کشید.

فقط می خواهم بجویمت؛ از تمام خشت های خانه بپرسمت و همچنان یادت را زمزمه کنم.

خدای من! کیست که با آرزوی آن که پذیرایی اش کنی، نزد تو اتراق کرده است و تو او را مهمان خود نکرده ای؟!

کیست که با امید آن که دعوتش کنی، مقیم درگاهت شده است و تو او را فرا نخوانده ای؟!

آیا رواست که نا امید از تو برگردم، حال آن که جز تو مولایی ندارم که در حقّ این بنده نیکی کند؟

چگونه در دیگران امید ببندم، حال آن که کلید خزانه خوبی ها، تنها به دست توست و چگونه دست به دامان دیگران بزنم، حال آن که چرخ کائنات، تنها به سر انگشت تو می چرخد؟

آیا ناامیدم می کنی، حال آن که از این پیش، بی آن که ازتو خواسته باشم، از فضل و کرامتت بهره مندم ساخته بودی؟

آیا مرا از خود می رانی، حال آن که به ریسمان لطف تو آویخته ام؟

خدای من! تو آنی که پناه جویان را به مهربانی کامروا می کنی و عذرخواهان را از عذاب آتش امان می دهی.

چگونه فراموشت کنم، حال آن که همواره به یاد منی؟

چگونه از تو غافل باشم، حال آن که در همه حال نگران منی؟

خدای من! دستم به دامن کَرَمت؛ آن مایه بر من عطا کردی که آرزوهایم صد چندان شد.

زنگار شرک از آیینه جانم پاک کن و خالص و بی شائبه، در شمار بندگان برگزیده ات جایم ده.

خدای من! تو آنی که هر که از هر کجا بگریزد، در تو گریخته است و هر که هر چه بخواهد از تو

خواسته است. تو آنی که نیازمندان را از درت نمی رانی و امیدواران را محروم نمی گذاری. باب رحمتت را بر طالبان گشوده ای و پیش چشم عاشقان، پرده از چهره برداشته ای.

تو را به لطف و کرامتت، بر سر ما سایه لطف انداز و نعمت هایت را بر دلم فرو ببار؛ چندان که چشمانم روشن شود.

امیدوارم ساز؛ چندان که قلبم آرام گیرد.

جانم را جایگاه یقین کن؛ چندان که رنج دنیا را به هیچ بگیرم و پرده های تیره تردید را از مقابل چشمانم به کنار زنم.

ای مهربان ترینِ مهربانان!

آمین.

ص:3

دستان استغاثه و استغفار را به آسمان گره می زنم؛ آن قدر اشک می ریزم تا چشم هایم را آب ببرد.

خدایا! چشم هایم را به نوری از خویش روشن کن.

خدایا! از این همه بیهودگی خسته ام؛ نه توان ماندن، نه توان رفتن و نه چشمی برای دیدن برایم مانده است.

پیله تنهایی، بال هایم را در خود شکسته است.

هوای نفس، می سوزاند بند بند پیکرم را.

خدایا! بگذار تن به چشمه های زلال و جاری لطف تو بزنم.بگذار رها از این همه آلودگی، به سوی مهربانی تو گام بردارم.

دست هایم را بگیر که دستگیری و مهربان؛ که از هر کجا وا بمانم، درهای مهربانی تو به رویم گشوده است.

چون غبار، ذره وار به سوی تو می آیم. لبریز کن مرا از آسمان، این آبی بی کران که تیرگیِ خاک، دیوانه ام می کند.

کلمه به کلمه جاری می شوم. اقیانوس اقیانوس در شریان هایم موج می زند.

از هر که و هر چه رهایم کن؛ بی نیاز از همه، نیازمند به تو.

دستِ مرا بگیر که افتاده ام ز پا.

من دلتنگ همیشه تو ام؛ خرابه نشین درد، مسافری که جاده وحدانیت تو را جان می فرساید و هر شب،

کوچه های بزرگی ات را فانوس به دست می دود.

ای داد ستان بزرگ! بیدادِ روزهایی چنین تیره را تو خورشید عدالتی.

پروردگارا! صبوری ام ده تا بار سنگین غربت را در سرزمین آشنای مهربانی ات زمین بگذارم و بر چهره عبوس لحظه هایم لبخندکرامت تو بنشیند.

یاری ام کن تا وجود زنگار گرفته ام، در زلال یاد و نام تو جلا یابد و هر ثانیه که می گذرد، گام های جستجویم، به قله های نورانی جبروتت نزدیک تر شود.

معبودا! کهکشان، فروغی از جلال مکرر توست که هر شب در چشم های آسمان می شکوفد.

درختان، جلوه ای از قامت کبریایی تو اند که از قلب توحیدی زمین، قیام کرده اند و کوه ها، جلوه زوال ناپذیر استواری ات.

ای بزرگ! تیرهای گناه، پرندگی را از بال هایم گرفته و سنگ های هرزه نومیدی، پنجره های جانم را شکسته اند. به آئینِ مرداب، زمینگیر خویشتنم؛ اما تو می دانی که حقارتی این گونه بزرگ را نمی خواهم.

دستم را بگیر و مرا به بلندایی ببر که غرور انسان بودنم را چون نخستین روزهای خلقت، حس کنم و ابلیس را در پس کوچه های تاریک وسوسه نا کام بگذارم.

«سبحانک یا لا اله الا أنت»

به کوه می نگرم؛ در سکوت سنگین خود، صدایت می زنند. به بادها گوش می سپارم؛ با ندای سوزناک تو را می خوانند. طبیعت را گوش می سپارم؛ هیاهویی بر پاست و در سکوت بکرِ آن، قیامتی برپا که هر کس به زبان خود، تو را می سراید.

«هر چه نه یاد تو، فراموش به

هر که نه گویای تو، خاموش به

چاره ما ساز که بی یاوریم

گر تو برانی، به که روی آوریم؟

پیش تو گر بی سر و پا آمدیم

هم به امید تو خدا آمدیم»

خاک تنم، از سیاهی خاطره ها و شعله های سوزناک فراموشی ها می سوزد.

الهی! رازهایم را مگشا و چهره زردم را به غیر ظاهر مساز.

الهی! دست های کوتاهم را به دامن ستاره های حضورت برسان و در باورم، بغل بغل ستاره و عشق بریز.

الهی! پر از ناگفته هایم؛ نه زبان را یارای گفتن آنهاست و نه شرمندگی مجالم می دهد تا بازگو کنم.

کاش در این بیابان ها، طور تجلی را بیابم و حضورت را سر بکشم.

الهی! آفریده شده ام که تو را بشناسم، نه غیر را. پس توانی ده که در نهانخانه دل، غیر ماوی نگزیند و جوار مهربانی ات، نصیب این رو سیاه شود.

«الهی به عشاق دیوانه ات

به مجنون صفاتان فرزانه ات

به فریاد مخمور صهبای عشق

به دیوانه سر به صحرای عشق

به پیمانه نوشان روز الست

به تسبیح گویان هوشیار و مست

به راز هو الله، به سرّ احد

به دانای علم ازل تا ابد

به احمد بهین شاهد عرشیان

ص:7

به عنقای قدس بلند آشیان

که در کوی وصلت مرا راه دِه

دلِ روشن از مهرت ای ماه، دِه.»

الهی! آن جا که تمام درها بسته می شود و تمام جاده ها به پایانِ بی سرانجامی می رسد، آنجا که سرگردانی ها، روی باورها سایه می افکنند تو را می جویم.

«الهی! سینه ام را شعله ور ساز

تمام باورم را بارور ساز

تویی که کرده هایم را گواهی

نشانم دِه همان راهی که خواهی»

بار الها! چگونه جانی را که شناسای یکتایی ات کردی و گرامی اش داشتی، به ذلّت هجران مبتلا کنی و دلی را که به عشق خود گره زدی، به آتش خشمت بسوزانی؟

بار الها! از آتش خشمت که تار و پود جان ها را از هم می گسلد، به تو پناه آورده ام، که سخاوتمندی و دلسوز بخشنده ای و مهربان، توانمندی و چیره دست و پرده پوشی و پوزش پذیر.

بار الها! آن روز که نیکان را نزد خود می خوانی و بدان را از درگاهت می رانی، آن روز که هول رستخیز، مردمان را از خود بی خود می کند و هر که هر چه کرده است، پیش روی خود می یابد و البته بر هیچ کس ستمی نمی رود... به مهر و عطوفتت سوگند که در آن روز از رسوایی محشر و عذاب آتش خلاصم کن.

نور می خواهم؛ آن چنان که تشنگیِ سال ها بیهوده در مسیرهای در خزان و خسران گام فرسودنم را سیراب کنم.

به رغم این همه گناه، بر دریچه های محبت تو چشم دوخته ام؛ فصلی بی پرنده و بارانم که امروز بر ستونِ استوار مهر تو پیچیده ام.

فرازی از فریادم را در رگ های خاک رها کرده ام، خاک مرا نمی پذیرد، آسمانی ام کن.

خدایا! دستم را رها مکن که شوره زارهای غفلت، دهان گشوده اند تا مرا در خویش فرو ببلعند.

الهی! یادت، دریا دریا مرا از این انبوهیِ ظلمات، خواهد شست.

هنوز دنبال تکیه گاهی چون تو می گردم، مهربانی ات را از من دریغ نکن.

وَ عَرّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ؛ و تنها روح اطاعت می تواند برای سرگردانی ذهن ما، مقامشان را تعریف کند.

فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلاً قَریبا؛ پس تو را به معصومیت چهارده گانه ای که خود مقرر کرده ای، گره از کار بسته مان بگشا؛ گشایشی نزدیک که سکوت و سکون هستی را به کلام و قیام برخیزاند.

کَلَمْحِ البَصَرِ اَو هُوَ اَقْرَبْ؛ به میزان پلک بر هم زدنی یا کمتر از آن.

و فرشتگان محبّت را فرو فرست در سایه روشن این بالا و پائینی که ما را تا جمعه عهد بسته خواهد رساند و در هیاهوی تیرها و نیرنگ ها که تضرّع الغوث و الامان بالا گرفته است، تو فریادمان را به خاک برمگردان!

... و دریاب دیدگانی را که می گرید و می نگرد تا " عدالت موعود " در آن ظهور کند که او هر چه نیاز عاشقانه را کفایت خواهد کرد.

چگونه نام نبرم تو را که زبان، واژه واژه کلام را از تو وام می گیرد؟

چگونه سر بر سجدگاه عشقِ تو نسایم که وجودم برای عبادت تو معنا گرفته است.

خدایا! خود را به روشنای کرامت تو می سپارم و چشم امیدم را بر هر مدعی دروغین می بندم؛ دست هایم را باز می کنم و خود را در ملکوت بی انتهای تو رها می سازم.

از تن خویش جدا می کنم، پیرهن آلوده معصیت را، جدا می کنم جامه چرکین تردید را. بر تن می درم لباس های زشت تشویش را.

این کویر، تنها مگذار. باران بخشایشت را بر روح بی بهارم نازل کن و آسمان خالی ام را پرنده ریز کن. یا غفار!

یا ذَا العَفْو!

تویی که به رسمِ احسان، درهای توبه به رویم گشوده ای؛

آن را که جز تو پناه و فریادرسی نیست، به خویشتن وا مگذار!

یا مَلْجَأَ کُلِّ مَطْرود!

دست گیر از گمشده ای که در بیابان های جهل و عصیانِ خویش سرگردان است!

ببخش آن را که تو خداوندی و از تو روی گرداند!

آن که دوستی کردی با او و به دشمنی پاسخت گفت!

این قطره ناچیز را به دریایِ لطفت برسان، این دست های لرزان را لبریز رحمتت کن و این موج

سرگردان را به ساحلِ التفاتت برسان.

من همه دلدادگی های دیرینه را آزموده ام؛ نبود یاری که بر عهد و وفای خویش بماند و هر روز بر میعاد خویش حاضر شود، مگر آن دوستی که هر روز در نماز از عهد الست با من سخن می گوید.

من هر چه راه و گذرگاه بود، زیر پا گذاشته ام؛نبود صراط مستقیمی که بر آن پایم نلغزد و خطا نرود، جز آن راه ایمنی که در نماز، مرا به سوی آرامش و آرمان شهر گمشده ام می کشاند.

از این پرسه زدن های بیهوده و واگویه های پر گلایه چیزی نصیب نمی شود، جز سنگینی بار پیری که چون بهمن برف های عصیانگر بر وجودت سایه می اندازد و آن گاه، سر کشیدن اززیر توده سهمگین برفهای عادات دوران پیری و به آفتاب سلام کردن، چون آرزوی دست نیافتنی می شود که برای وصل آن، دیگر وقتی نمانده است.

نماز را با جوانی نسبتی است، چون ارتباط میان گل و بهار.

اگر کسی در بهار جوانی اش، نهال نماز خود را در باغچه وجودش سبز نکند، در زمستان پیری باغ زندگی اش خالی از هر مناجات و نمازی خواهد بود.

تا وقت نگذشته، جوانی مان را به نماز، شکوفا کنیم.

دیگر نه گام هایم بیهوده می گردند و نه چشمانم به دنبال روزنی ست تا خورشید.

خورشید، روبرویم نفس نفس می زند و راه های رسیدن بر پایم می پیچند و بال های بندگی ام باز می شوند در هوایی از جنس نور.

سخن می گویم با معبود، با همه بود و نبود.

دستانم را بلند می کنم تا در گودی شان فرو بریزد ستارگان، تا مرا سراسر نور کنند.

«ربّنا آتنا فی الدنیا حسنه».

در کالبد خاکی نمی گنجم، روحی آماده پرواز و خدایی که نزدیک تر است از من به من.

می نشینم؛ پلکی نمی زنم. بی آن که پیش از آن بندگی ام را درک نکرده باشم. تمام وجودم اقرار به خاکساری می کند.

حس می کنم از هرچه بریده ام تا به هر چه برسم.

نردبانی از نور، روبرویم قد کشیده است تا خورشید. عطش ایمانم را سیراب می کنم در موج خیز نور مطلقش.

«السلام علیکم و رحمه الله و برکاته»

سبکبالی ام را بال می گشایم. سرم به آسمان می رسد، دل کنده از خاک، سبکبار از دیداری روشن برگشته ام، نفسم بوی بهار گرفته است.

منتظرم تا بار دیگر، ملائک تا آسمان بر بال بگیرند صدای زمزمه نیایشم را با معبود، در هر نماز.

«به نام خداوند بخشنده مهربان»؛

نگاه کن، چه لطیف است، مثل شعر می ماند این لحظات؛ مثل خواب شیرین و هر شبه آدم و حوّا برای بر گشتن به خانه بهشتی شان!

ببین! ما با همه حقارتمان می توانیم روبروی حضور بی نهایت تو بنشینیم و مهمان لحظه های «با تو» باشیم.

برای همین موهبت، اگر تمام عمر، سر از سجده شکر تو بر نداریم جا دارد؛ چه رسد به این که تو خودت خواسته باشی، دست کم پنج مرتبه در روز، به زیارت نگاه تو بیاییم و دلی در زُلال این رکعات بشوییم و تازه شویم.

بی خود نیست در روز ملاقات با تو، روز حساب را می گویم؛ اولین سؤال از همین لحظات رنگین است. معلوم می شود برای این لحظات، حسابی دیگر باز کرده ای.

امّا این را هم می دانم که هر رکوع و سجودی این همه نور و گرما ندارد؛ و گر نه، زیادند کسانی که خاطره زانوانشان، پر از رکعات طولانی و پیشانیشان ساعت ها و سال ها همنشین سجده گاه بوده است، امّا حاشیه دستارشان خالی از ذرّه ای نور مانده است.

آخر می دانی، این حرکات و کلمات، به شرطی نور می دهند که پشت به آفتاب نایستاده باشی.

حتماً تو برای دیدارت شرط و شروطی گذاشته ای.

بی شک هر کسی نمی تواند مهمان خوانِ این همه نعمت باشد.

نزدیکی به تو و دوری از هر چیزی که رنگ و بوی تو را به یاد و خاطره دل نمی اندازد.

بیا و کرم را تمام کن ای کریم!

حی علی الصلوة

بوی بال های ملائک، خاک را می تکاند از رکود.

چشمانم می کاوند آسمان های دور را برای رسیدن به نزدیک ترین لحظه شکفتن.

نه چشمانم می بینند جز دریچه های گشوده به سمت آسمان را، نه گوش هایم می شنوند جز آواز ملائک را که می پیچد در طنین اذانی که بیخود می کند تمام یاخته هایم را و به هیجان می آورد تمام وجودم را برای رسیدن به لحظه ای شگفت؛ با شکوه.

کدام جذبه است که می کشد مرا به سر چشمه های جاری لطفی که می جوشد و می جوشاند خونی را که در رگ هایم می دوند و به هیجان شیرین وا می دارد تمام تنم را؟

به خاک می افتم در برابر عظمت آفریننده ای که خاکساری ام را در برابرش به تواضع، سر بر سجده می سایم.

«سبحان ربی الأعلی و بحمده»

و بزرگ تر از او نیست.

دل کنده از خاک، گذشته از تعلّقات، پای در مسیر رسیدن، جز به خورشید نمی اندیشم.

ایستاده در برابر معبود، دل کنده از بود و نبود، تکّه تکّه در خویش فرو می ریزم، دستم به آسمان می رسد، از شاخه های خورشید می چینم، بوی نور در یاخته هایم می دود.

و چه تلخ است اگر جواب نگیریم از خدا که محال است! چه تلخ است رها نشوم از بند تن!

معبودا! به نماز ایستاده ام، بندگی ام را به رکوع می روم تا بزرگی ات را به یاد بیاورم.

به سجده می افتم تا بندگی و خاکساری ام را مهری بر پیشانی بزنم، مرا از خویش رها کن، مرا از پیوستگی روزها و شب های متمادی، برسان به نور، به سر چشمه شعور، سیرابم کن از چشمه خورشید.

نفس نفس، نور در روح کلماتت جاری است.

ملائک به قد قامت تو، قامت می بندند.

هوای رسیدن به معبود، لحظه ای از وجودت بیرون نمی رود.

به رکوع می روی و در پیشگاه حضورش، کمر خم می کنی.

به سجده می روی و نزدیک ترین لحظه با او را درک می کنی.

چشم های خویش را در چشمه های «ربَّنا ربَّنا...» شستشوی می دهی.

اکنون به سبکی یک روح، به لحظه پرواز می رسی.

وصال، بزرگ ترین و با شکوه ترین لحظه زندگی ات می شود.

تو به نور می پیوندی و نور، در نمازت جریان می یابد.

فرشتگان، دست به دعا برمی دارند برایت.

چه کسی می توانست مولودبهاری باشد که سراسرهستی را محوخویش خواهدکرد؛ جز محمد

صلی الله علیه و آله؟

چه کسی می توانست هم کانون مهر ازلی باشد و هم آیینه قهر الهی؟ مگر نه این که خداوند، حبیب خویش را چنین ستایش کند:

«محمّدٌ رَسولُ اللّه، اَلَّذینَ مَعَهُ اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّار، رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ»

چه کسی سزاوارتر از او برای حضور در بهارانه «ربیع» و شکفتن در نوروزی که نام مبارکش همچون مرواریدی درخشان بر سردر بهشت خواهد درخشید و کوچه های آسمان را با عطر «صلوات» خواهد آراست؟!

چه کسی سزاوارتر از او، برای اصلاح ناراستی های آدمی و تربیت امت برای وارستگی؟!

گویا خداوند «جلّ جلاله»، بهار «ربیع» را بهانه ای برای آفرینش بهار ازلی و ابدی «نبوت»، حضرت محمّد بن عبد اللّه صلی الله علیه و آله - خاتم النبیین - قرار داد تا شکوهی شگرف در آفرینش کلمات پدید آورد؛ کلماتی که تمام هستی را در خلسه فصاحت و بلاغت خویش قرار داده است.

هفدهم ربیع، بهانه ای شد تا سرزمین تیره «جهل»، میهمان آفتاب باشد؛ آفتابی که چهار سوی عالم را مغلوب حرکت خویش کرد و تمام نگاه ها را حیران جمال بی بدیل خویشتن.

آفتابی که تمام کاینات، ذره وار، جذب آیینه جمالش می شوند.

اِنّی أَعْلَمُ مَا لا تَعْلَمونْ؛ کجا ذهن ما را توانِ شناخت و توصیف عظمت حضرت اوست؟

دستی از جنس خورشید داری؛ آن گونه که آسمان را به حرکت وا داشته ای در مدار نگاهت.

بزرگ مرد! کدام سیّالی شیرین در کلامت نهفته است که می جوشد در رگارگ تاریخ؟

از پشت هر نخلستان، صدای تو را می شنوم با حُزن سرشارت که سر در چاه برده ای از نامردی این روزها و شب های خاک خورده.

چگونه است که چاه موج موج، اشک های تو را به جوش آمده است؟

ذو الفقارت را در کدام خاک دفن کرده ای که جوانه های یقین داده است؟

دستانت را به کدام آسمان بالا دست گره زده ای که این گونه از خاک بریده ای؟

تو را در کدام واژه بیابم، تو را در کدام عبارت؟

ای فراتر از ادراک که هر چه بهار از ردّ گام هایت شکوفه می دهد! هنوز بوی بهشت می دهی؛ آن چنان که ملائک به دست بوسی ات مباهات می کنند.

تو را چه دیر، تو را چه اندک - به اندازه فهم ناچیز خویش - شناخته ام!

از هر چه بزرگتر! تو را نه به اندازه تو، که به اندازه خویش شناخته ام.

«چگونه در قدمت سر به خاک نگذارم؟

نماز آبیِ «نفسی فداک» نگزارم؟»

دست های عدالتت را می جویم در سایه روشنِ تاریخ.

هنوز هزاران درِ بسته به امید دست های تو نفس می زنند در تاریکی شب.

بوی نان و خرما می دهی، امّا کدام کوچه را جستجو کنم؟

ردّ گام هایت تا خورشید رسیده است.

دلاویزیِ عطرِ ملکوت، می ریزد از کلامت.

نیستی، امّا هنوز تاریخ شرمسار توست.

پلاک نقره ای ات، زبان باز می کند؛ تصویر تو را می بینم در قاب چوبی خاطرات، با همان لبخند همیشگی، با همان نگاه های ساده، آرام، مهربان.

هنوز هم نگاه تو آرامم می کند؛ از پشت دریچه زمان، از این حصار سال ها جدایی.

عطر کلماتت هنوز در فضای ذهنم جاری است.

کاش زمان در روزهای با تو بودن در جا می زد؛ روزهایی که از پرواز می گفتی، از آسمان، از دلتنگی، از کسی که انتظار تو را می کشید، کسی که برای او رفتی، برای او جنگیدی و برای او جاودانه شدی.

همیشه از حصار بیزار بودی. از هز چه بوی ماندن می داد، بَدَت می آمد. از روزهای راکد زندگی، می گریختی. چیزی در کلماتت بود که روحت را به آتش می کشید و دلت را به غلیان می آورد. تو برای خودت نبودی؛ حجم تو بزرگ تر از دنیایی بود که فضای اطرافت را اِشغال می کرد. آن روزها، معنای حرف هایت را نمی فهمیدم. حتی راز سکوت های طولانی ات را نمی دانستم. من نمی دانستم که تو از پس پرده هایِ هزار لای این روزهای مکرّر و این عادت های سخیف، روشنای ملکوت را به نظاره نشسته ای. من نمی دانستم شوق رفتن، آرزوی بلند زندگی کوتاهت شده است؛ آرزویی که برای رسیدن به آن از حجم خاکی جسمت گذشتی و به درک ما ورای حضور رسیدی.

چقدر روزهای با تو بودن زود گذشت! هنوز هم عطر نفس هایت، فضای این اطاقِ از خاطره لبریز را متبرّک می کند. هنوز هم می شود با یاری دستان بلند تو، پرده های زمخت رخوت را کنار زد. هنوز هم

می شود از روح کلماتت مدد گرفت و راز روشن پرواز را از سیمای ساده خاطراتت دریافت. در سکوت این سال های جدایی، سدّی است که حضور جاودانه تو را، در میان تمام لحظات من آشکار می کند؛ سرّ روشن «أَحیاءٌ عند ربّهم یرزقون»...

تو هستی، نفس می کشی، زنده ای، زندگی می کنی؛ مثل نور، مثل خورشید، مثل هر چه روشنایی است...

ص:27

چشم هایم سوی دیدن ندارد. تو بزرگ تر از حجم نگاه من شده ای؛ آن قدر بزرگ که می شود از دریچه چشمانت، آن سوی مرزهای نادیدنی را دید؛ تا آسمان پُل کشید و پرواز انسان را در قرن هبوط انسانیّت تماشا کرد. با تو می شود راز گفت، حرف زد، زندگی کرد. دوباره به قاب عکست نگاه می کنم. تصویرت سرشار از زندگی است. پویایی، فریاد، فردا...

روحت را هیچ گاه به خاک نسپرده اند. روحت در تمام لحظات آشکار و پنهان ما جاری است. روحت سر چشمه بالندگی است. یادت نغمه بلند پرواز است و راهت، روشن ترین مسیر تا بلندای حقیقت، تا مبدأ نور، تا سر آغاز عشق و سوز و جاودانگی.

ص:28

چگونه بود که در کنار تو، مشغول مادیّات بودم و غافل از این که تو از تمام تعلقات، دوری؛ دست بر دامنت دخیل نکردیم؟

هنوز آبی آسمان از زلال نگاه شما نیرو می گیرد وخود را مقدس ترین رنگ عالم نشان می دهد.

ای ساکنِ ملکوت! کوکب هدایت شو که راه مقصودمان گم شده است.

این شام سیاه، نور تو را می خواهد؛ نور تو و تمام کوکب نشانان آسمان عشق.

به بیراهه مبتلاییم و در کوره راه ها، مسیر سلامت را می جوییم!

ای بیرق های سرخ! می دانم که راه عشق را بر بال فرشتگان پیمودید و نام حق را بر کرسی جاودانگی فریاد زدید.

ای شهید! تو را در خاک نمی جوئیم؛ وقتی که روشنای مهتاب را بر تارک پیشانی ات نظاره می کنیم.

بهار وجودت را بر خزانِ باورمان بتابان؛ تا سرشار شویم از بوی بهشت اخلاصت.

التهاب حضورت را بر انجماد راکدمان تکثیر کن که سخت محتاج تو ایم.

هوای مندرس این سینه آلوده را با عنایت پروردگارت به ملکوت نزدیک کن که نسیم نور و عشق را در شریان های وجودمان در جریان ببینیم.

شهادت، مدالی است که تو را سزاوار است.

زمین برای تو عرصه کوچکی است؛ دل آسمانی ات در آن می گیرد؛ تو پرنده ای و پرنده، زنده به پرواز است.

تو موجی و موج، زنده به این است که در اوج باشد. از زبان توست که امواج می گویند:

«ما زنده به آنیم که آرام نگیریم

موجیم که آسودگی ما عدم ماست»

حالا دریچه های آسمان به رویت گشوده شده اند.

عقده چندین ساله زمین گیر شدنت را خالی کن!

اوج بگیر در بی کرانی که دور از این زمین دست و پا گیر است؛ دور از این خاک دامن گیر.

بغض زمین می ترکد و تو ایستاده ای؛ با بال هایی از هیجان پریدن لبریز؛ به افق خیره می شوی. هنگام نماز رسیده است.

وضو می گیری و رو به نماز می ایستی. بادها وزیدن آغاز می کنند، باران بر فراز سرت چتر می بندد، پرندگان محو تماشایت، بر گستره آسمان میخکوب می شوند، صخره ها به رقص می آیند، کوه ها به وجد، درختان ایستاده، تماشایت می کنند و تو اوج می گیری، وقتی که بغض زمین، زیر پایت می ترکد و دریچه های آسمان به رویت باز می شوند.

دست تکان می دهی؛ برای آنان که ناچارند روی این خاک بمانند، برای آنان که دل هایشان در بند علقه های این جاست.

بال می گیری و دریچه های آسمان به رویت لبخند می زنند.

«ردّ تو را تا ابرهای دور می بینم

این آسمان می بارد امشب ردّ پایت را»

به یاد می آورم تنه آن درخت تنومند را که وقتی جوان بودی، به راحتی از آن بالا می رفتی و برایمان از شاخه هایش سیب می گرفتی. ما آن وقت هاحتی به سرمان نمی زد بالا رفتن را تجربه کنیم.

ما بچه ها کنار باغچه می نشستیم و از آن پایین، کودکانه به بزرگی تو نگاه می کردیم.

نه این که تصور کنی امروز بزرگ تر شده ایم، یا زبان باز کرده ایم. نه...! باور کن فقط حجیم تر شده ایم؛ امّا کوچک تر از آن روزها هستیم.

هنوز هم هر چه از خدا بخواهیم، گریه می کنیم. درست مثل بچه هایی که حرف زدن بلد نیستند. هنوز هم با کمک دست هایمان راه می رویم. یک قلم می نویسیم، یک قدم به خدا نزدیک می شویم.

دستانمان بوی سوختگی می دهند؛ از این رو با قلم دود اندود برایت می نگاریم؛ با چشم هایی که اگر بترسند، می بارند؛ گاهی وقت ها هم از خدا بی خبر می شوند و نمی بارند.

می ترسیم؛ از این که تو آمده ای، سراپا سوخته، عطر آگین از بوی سیب های سرخِ باغچه، به مقصد رسیده، خدا دیده و ما هیچ حرفی برای گفتن نداریم.

همیشه مقصد برای ما، مانند سیبی که روی سر شاخه ها روییده باشد، دور از دسترس، امّا برای تو دست یافتنی بود.

چقدر به حال خودمان غصه و به حال تو غبطه می خوریم!

راستی؟ از جیب های پیراهنت چه خبر؟ هنوز پُر از سیب اند؟

ببینم! پیراهنت کو؟ نکند در کشاکش نبردهای بی رحم، جیب های تن پوشت شکافته باشد؟

من از لبه پرتگاه، از کنار درّه شکاف نسل ها با تو سخن می گویم.

نمی دانی چقدر دلم برای سیب چیدن هایت تنگ شده؛ بر گرد! تا باز هم کودکانه، چهار زانو کنار باغچه بنشینم، دست هایم را زیر چانه ام بزنم و خنده های آسمانی ات را تماشا کنم؛ شاید در جذبه های عاشقی، سیبی هم به دامان من بیفتد و قانونِ جاذبه عشق را کشف کنم.

ص:32

بیت المقدس، نفست در سینه حبس می شود؛ با کدام گلوی گداخته فریاد می زنی که خورشید، قطره قطره فرومی چکد در تشنگی ات برای رسیدن؟

دل هایت جوانه می دهند.

بوی خون می دهد پاره های کشورت.

نگاه می کنی در دود و خون و باروت، دست هایت را بلند می کنی تا از شاخه های آسمان نیز سنگ بچینی - سنگ؛ تنها سنگ -

تو را هزار فانوس، شب را هزار دریچه ناگشوده، تو را فریادی از جنس آهن، شهر را صدای گلوله و فرو ریختن. بایست!

فریاد بزن خشم سی ساله ات را.

درختان زیتون سرزمینت شاخه بر خشکیدگی گسترده اند.

تو را فریادی باید از جنس آوازهای به یغما رفته کشورت، تا بیدار کنی خواب سنگین خاک را، تا فرو بپاشد تکه تکه پیکر ابلیس که چنگ بر سکوت سرزمینت انداخته است.

فریاد بزن تا هم نوا با تو، تمام رودهای جهان به خروش در آیند.

فریاد می کشند و پیش می آیند و سنگ ها را - این خون های لخته شده را - به اسطوره ای جاوید مبدّل می کنند.

«سنگ قانون دهان کوب زمین است، بزن!

آه موسیقی خشم تو همین است، بزن!»

آری، سنگ، خشمی است که در دست مردانت فشرده و سخت می شود.

سنگ، بغضی است کهنه، بغضی است دیرینه که در دست های کودکانت نفس می کشد، جان می گیرد، شعر می شود و می بارد؛ آن گاه که سپاه ابرهه به شکستن حرمت خانه ها می اندیشد.

سنگ، خون غیورْ مردان توست که این گونه لخته شده بر زمین می اُفتد و در هیئتی دیگر، جان می گیرد.

سنگ، اشک مادران داغدیده توست که این گونه در صدف چشم هایشان جان می گیرد.

و اینک، دستان فرزندانت سنگ را می فشارد و به خشمی فشرده مبدل می کند؛ خشمی که زائیده پیراهن دریده کودکان توست، زائیده قلب چاک چاک زنان و زخم سر باز کرده مردان توست؛ خشمی که زنده است، نفس می کشد، ترانه می خواند و تو را - سرزمین آتش و خون - می سراید.

می سراید؛ پیراهن دریده کودکانت را.

می سراید؛ قلب چاک چاک زنان و زخم سر باز کرده مردانت را.

می سراید؛ سرزمینی را که ایستاده است و بادها بر مزار عزیزانش شروه می خوانند، هو هو می کنند.

کودکان ما، پیش از این که زبان وا کنند، سنگ را می شناسند؛ سنگ را و مقاومت را، سنگ را و غیرت را و ایمان را.

مادرانمان لالایی انتفاضه می خوانند و پدرانمان جرأت جهاد را سینه به سینه به ارث می گذارند.

کوچه هامان بوی باروت می دهند؛ درست مثل خانه های ساده بی کسی مان.

کوچه هامان هر روز دسته گلی را تشییع می کنند.

در شهر ما فقط لاله می روید؛ لاله و زیتون و سنگ... شهید و خون و حماسه... تانک و تفنگ و گلوله...

ردّ روشن خون، از تمام خانه های شهر جاری است. اینجا، قطعه ای از زمین است که هیچکدام از اعلامیه های حقوق بشر، حقّی را برای ساکنان مظلومش به رسمیت نشناخته اند. این جا، حقیقتی است که خفّاشان کور سیرت نمی بینند؛ نقطه ای فراموش شده در جغرافیای ستم، با مردمانی که سال هاست صدای رسای غربتشان، گوش های خفته و دل های سخت را هوشیار نمی کند، مردمانی که ردپای مظلومیتشان،

سال هاست صفحات تاریخ بشر را سرخ کرده است؛ سرخ به رنگ حماسه، مقاومت، جهاد، انتفاضه...

پنجره ای می گشایم؛ رو به غمگین ترین آسمان.

پنجره ای می گشایم و خدا را می بینم که شاهد است و من حتم دارم روزی دسته دسته از پرندگانش را سنگ بر منقار می فرستد تا این کاروان بی سرانجام را به ضرب سنگ هاشان تکه تکه کنند.

اهالی مظلوم می گیرند. در آن سوی خاطره ها، عکس های خاک خورده، زیر باران و اشک له و در جان تشنه زمین جاری می شود.

خیابان های شهر، پیراهن سرخ شهادت به تن کرده اند.

لباسی از خیانت به تن دارند و حسی از عداوت در چشمانشان.

آنها هرگز لذت لبخند بر لب های مادران را ندیده اند.

و شاید هرگز آنسان نزیسته اند که مفهوم انسان بودن را بفهمند.

کاش می دانستند که برادران من، پاره های تن من هستند!

کاش می دانستند که روی شانه های مردان پاک، بال های سبز ملائک سایه گستر است!

می نگرم و می نالم کوچه های به آوار نشسته را.

می نگرم و دلگیرم از سکوت غمگین سایه ها بر روی باور مردم. می نگرم به چشم های در خون نشسته،

«من هلهله شبگردان را شنیدم، در بی ستاره ترین شب ها. لبخندت را آتشبازی کردم و از آن پس، قلب کوچه، خانه ماست.»

آری! قلب کوچه، خانه من و تو است و تو باید که قلبت را در کوچه ها بپاشی و دلت را مانند آینه ها پاک کنی؛ تا فردایی روشن را برای وطن رقم بزنی.

ص:38

اینک، دست در دست هم فشرده، دل ها به هم متمایل، در میقات وحدت، سرود همراهی سر می دهیم.

اینک، به سپاس شادمانی میلادت، مجذوب عارفانه های جمالت شده ایم.

کجایند افلاکیان تا پای کوبی خاکیان را به تماشا بنشینند؟

کجایند عرشیان پرده نشین تا سرور فرشیان وحدت آفرین را ببینند؟

کجایند اغیار تا محرمان خلوت انس را در کنار هم ببینند؛ این روزها که عظمت و شکوه اسلام را کران تا کران، جار می زنند؟

کجایند آنان که دل هاشان را به سردی سنگ ها سپرده اند تا ببینند که آفتاب ایمان از کدامین افق طلوع کرده است؟

صدا کن برادر، برادر خویش را تا طنین صدایت از فراسوی مرزها بگذرد و نوید یکدلی در سراسر جهان شود!

تا فلسطینی به غربت خویش نگرید.

تا عراقی تنهایی خویش را به تماشا ننشیند.

تا کشمیری، بیمناک از عاقبت خویش نباشد.

تا سودانی، گرسنگی فرزند از یاد ببرد!

فریاد کن آزادی قدس را!

فریاد کن رهایی اسیران آتش نمرود را!

بگذار جهان به زلالی آیینه هامان ایمان بیاورد!

بگذار آسمان به صداقت کلاممان سر بجنباند!

اینک مجال سرودن از وحدت است!

ص:40

غمگین ترین ترانه خراسان، در گلوی مردی است که آب و آیینه را با صلابت شعر و سلوک و خدمت همراه کرده بود.

بهارِ عُمرِ بهار آغاز شد و او شاه شاعران تا قصیده قصیده، خنگ راهوار ادب پارسی، بر دشت های سخن بتازد.

این مشهدی زاده سخنور، بر آستان سبز رضا قامت شعر را پوشید و بالید. محمد تقی که هر چه پدر خواست از شعر دورش کند نتوانست، سر آمد شعر معاصر شد تا کلام و اندیشه خود را در راه آزادی صرف کند. جایی که تبعید و زندان نمی توانست گامی از گام های این مرد را سست کند.

زبان رسای او قله های آزادی را پیمود.

بهار، مرد سیاست بود؛ امّا در خون سیاسی ترین انسان این سر زمین نیز نشئه کلام مولوی، سحر سخن صائب شیوایی شعر سعدی و شعور غزل حافظ جریان دارد.

بهار، آخرین حلقه زنجیر زبان پارسی بود؛ آخرین ایستگاه گذشته، آخرین جهت قصیده، آخرین سمت و سوی چکامه.

بهار شاعر بود؛ شاعر سحر، مرغ سحر. وناله ای به عمق اقیانوس شک می فرستاد. خراسانیِ خسته سال ها از حقوق حقه ملت گفت.

مثل مردان سترگ، از طلوعستان خراسان طلوع کرده بود؛ از دیار شاعران قصیده پرداز، از دیار دلدادگان کوی دوست، حریم حرم حضرت شمس الشموس علیه السلام، از دیار شعر و ادب و عرفان، حکمت و فقه و اخلاق؛ «مشهد الرضا علیه السلام»!

با باوری سلیم که دیانتش را برای «سیاست» نفروشد و سیاستش را برای دین، سدّی قرار ندهد!

آزاد مردی که «قلمش» را برای اعتلای «فرهنگ و ادب» می خواست و «قدمش» برای تثبیت ارزش های فاخر ملّی و اسلامی!

لباس ریاست، تغییرش نداد و خوی آزاده اش را وعده و وعید هیچ کس نفریفت.

شکوه شعر خراسانی اش را با عظمت و آزادی می سرود و قلمش برای سربلندی فقرا، رنج زندان را به جان می خرید.

روح متلاطم آزاده اش ظلم را بر نمی تافت و زبان حق گویش، آیینه درونش بود.

صداقتِ کلام و مرامش، درویشانه و روح تجریدی اش، آکنده از احساسات عارفانه بود!

گاه، لطافت «بهارانه» داشت؛ هر چند، گاهی همچون تندر، رعب و وحشت در دل اهالی ستم می انداخت.

لطافت بهارانه اش را هر گاه با تندر خشم به هم می آمیخت، مهار سخن را به «طنز و هجو» می سپرد.

آموخت و آموزش داد و با «سبک شناسی» ادیبانه اش، چراغی فراروی اهالی ادب روشن کرد که هیچ گاه از نورش نکاست و اثرش زوال نیافت.

گویی هیچ گاه به تقدیر خویش نیاندیشیده بود که با وجود احساسات «بهاری»اش، در ثانیه های سبز و دل انگیز اردیبهشت، شاهد خزان و برگ ریزان لحظات عمرش خواهد شد!

تمام دل تنگی هایش را به خاک سپرده، راهی لحظه های بلورین آسمان شد.

آن جا که دیگر غم نباشد و غم پروری.

یادش گرامی!

ص:43

سعدی، مروارید گرانبهای عشق را که از دست شاعران درباری در جوی لجن افتاده بود، به صدف دل های مردمان باز گرداند.

سعدی، دامن دراز قصیده را از زیر دست و پا جمع کرد که شاهد غزل، در حین طنّازی زمین نخورد.

سعدی، در شیراز برای عنصری، مجلس فاتحه گرفت.

سعدی، شاعری بود که حق داشت زلف معشوق را شانه بزند.

سعدی، تنها شاعری بود که به تعداد کسانی که فارسی حرف می زدند تیراژ داشت.

سعدی، تنها شاعری بود که به هیچ ناشری التماس نکرد.

سعدی، جاده ای را گشود که حافظ، سوار بر اسب غزل در آن تاخت کند.

مرد آفتابی اندیشه! گلستان معانی ات و شنیدنِ پندهای حکیمانه ات لذت بخش است. گاهی گم می شوم در سحر مواعظ تو و گاهی خلسه مجالست مرا می برد.

تو را چون واژه ای از جنس بهار، روزگار در ابتدای قصیده خویش نشانده است.

غزلوار! خوش می درخشی در آسمان همیشه.

«من آن مرغ سخندانم که در خاکم رود صورت

هنوز آواز می آید به معنی از گلستانم»

هندسه متوازن شانه هایت مرا به یاد آخرین انار پاییز می اندازد که نو برانه نبودن است.

آقای خسته که این جا خوابیده ای! می گویند: بعضی روزها امامزاده هوای بهشت می گیرد و تو در بهشت قدم می زنی با پرندگان و کلمات، می گویند وقتی در گلستانه بوی علف می پیچد، کودکان حثار، مردی بوم بر دوش می بینند که به کوه می رسد.

چقدر اتاق کوچک تو آبی بود!

چقدر به نور دست کشیده بودی!

زبان تو حتی نه آن قدر شعر بود که گم شوم در جذبه کلام و خودم نباشم و نه آن قدر حرف می زدی که با مردم کوچه وبازار اشتباهت بگیرم.

چیزی بین وهم و خیال و واقعیتی ملموس، لای این شب بوها بود.

مجال اگر می داد مرگ که خاطراتت را بگویی، می دیدیم اشراق گُل سرخ را و ترانه باران را.

از آب چشمه های دور می خوردیم و ظهر تابستان، سایه سار دست هایت، خنکمان می کرد.

هوا این جا گرفته است، سهراب! دلم می خواهد با تو در ابدیت قدم بزنم.

می خواهم دوباره کودک باشم، کوچک باشم؛ مثل یک ماهی، مثل یک کبوتر.

می خواهم با درختان ذکر بگویم؛ با بار اذان، با زمین، مستانه بچرخم، با قاصدک، مسافر دورها شوم.

می خواهم به هر چه نشدنی است، هر چه محال، برسم.

می خواهم شاعر باشم.

می خواهم نقش عشق بکشم.

هوای این جا گرفته است؛ روزنی نور می باید؛ کمکم می کنی؟

می خواهم این بار با تو سبزترین نماز زندگی ام را بخوانم.

سبزی شعرهایت را در چند سمساری فروختی تا برای زن جذامی، گوشواره ای از خوشه انگور بخری؟

چقدر در دامان بی بی های زمین گیر شده در گوشه آسایشگاه های تبعیدی شان، گل شمعدانی ریختی؟

سر مزار چند عاشق، بید مجنون کاشتی؟

در همسفری با حلزون های خانه به دوش، تا کجای آوارگی و بی خانمانی کولی های سرگردان، ره سپردی؟

در پای کدامین سقا خانه برای شفای پیر مرد کور محله که فال حافظ می گرفت، شمع روشن کردی؟

با صدای ساز چند چوپان دلخسته، برای صدای بی جواب روستای گمشده در میان کوه های بی احساس گریستی؟

اشک چشمانت را در آب گل آلود کدام چشمه آمیختی تا کبوترها بتوانند پاکی خویش را در زلالی اش ببینند؟

کفش هایت در جستجوی کدام پسر بچه ماهیگیر پا برهنه، خود را به آب زد و از تو هم جلوتر رفت؟

چرا چمدانت که به اندازه تنهایی جا داشت، در فصل بهار و هم آغوشی گل و پرنده، برای همیشه بار سفر بست و ما برای خوردن یک سیب سرخ، پشت درهای بسته نگاهت تنها ماندیم؟

آیا شاعری دیگر، از همین آب و خاک برای تو خواهد سرود:

«که از اهالی امروز بود

و با تمام افق های باز نسبت داشت»

نگاهت آهنگ آفتاب، دست هایت ادامه جویبارهای جاری، نفست پیچیده در طعم آبشارها و گندم زارها.

قلمت را در خاک دفن نکن.

بگذار رنگ بگیرد صفحات اشارتت!

بگذار آن چه در رگ هایت جریان دارد؛ شقایق های سوخته را به یاد بیاورد.

کشف و شهودت، کلمات را به رقص آورده است.

بیرون از حصار قوافی نفس می کشی.

کلمات، رام تو اند.

شعر می گویی و شعر می تراوی، تکّه ای از بهشت را در هوای پیرامونت نفس کشیده ای.

بی رنگ می کِشی لحظاتت را با نور، با شعور،

می سرایی و نقش می دهی با بال هایی از جنس پرواز، آسمانِ زیر پرت را.

خاک، آغوش گشوده توست، قلمت را در خاک ها جا نگذار؛بگذار عطر آهنگِ موزنِ شعرت، پیچد در صفحات تاریخ!

تو را به آن چه شعر، تو را به آن چه موزنی کلام، نگاهت را بر طاقچه های شعر جا گذاشته ای، دفترت را، قلمت را.

هر چه نهال، به بار نشسته است احساس سرشارت را. بی آن که زمان در سر پنجه های تقدیرت سوسو زنان تو را به فراموشی بسپارد.

ردّ گام هایت را تا مهتاب ادامه داده ای.

سیراب از ماه، نور می سرایی.

می لغزد قلم در دست هایت؛ تو را نه شعر، تو را نه نقش، تو را هیچ یک به رستاخیزی که چشم هایت

انتظار می کشید، نرساند.

روحت که بی خودانه از کالبد بیرون تاخت تا آسمانی فرادست را تجربه کند.

نفس گرمت، آتش به جانِ هر چه کلمه زد؛ کلمه هایی گر گرفته.

جریانِ احساس تو اند که موج می زنند و بال می گسترند.

تو را به میهمانی آسمان ها خوانده اند. قلمت را در خاک دفن نکن.

ص:52

دیگر نیازی به هیچ «نوشدارویی»نبود؛ آن چه در ذهن «شعرهایش» گل می کرد، «سپید» بود!

آن چه در کوچه «طرح هایش» می شکفت، سپید بود؛ خانه سپید، کوچه سپید، جاده سپید....

.... و گاهواره ای که تمام زمزمه های کودکی اش را به لالایی سپرده بود؛ او بود و آغوش گرم آسمان!

اینک او رفته است و نجوایی که مثل عطر گلاب ها در فضا می پیچد.

دیباچه دل هامان از یادش لبریز و تغزّل های سپیدش، آرامش خیالمان باد!

«غبار عادت پیوسته در مسیر تماشاست.»

«چشم ها را باید شُست، جور دیگر باید دید»

همسو شدن با او یعنی یکسان نگری نسبت به پدیده های پیرامون که تمامی آفریده ها زیبا و خوشایند هستند: «اسب و کرکس - گل شبدر و لاله قرمز و...»

برای سهراب چیزی به اسم شرّ و پلیدی مطلق وجود ندارد. شب، سراسر تیرگی نیست:

«و نگوئیم که شب چیز بدی است.»

او حتّی مرگ را زیبایِ زنده ای می داند که ریحان می چیند و در سایه نشسته، نگاهمان می کند.

«و نترسیم از مرگ / مرگ پایان کبوتر نیست»

و چقدر شاعرانه عقیده روشن خویش را در متنِ روز مرّه گی جاری می کند که کوچیدن از این سرا، لازم است و کامل کننده:

«و اگر مرگ نبود، دست ما در پی چیزی می گشت»

بیائیم سهراب وار خط بزنیم برداشتِ اشتباه پیشینیان را در این زمینه:

«پشت سر نیست فضایی زنده»

«زندگی آب تنی کردن در حوضچه اکنون است.»

آری! سپهری در تب حرف، آب بصیرت نوشید و برای رسیدن به ملتقایِ درخت و خدا، پی آواز حقیقت دوید و در شب اصطکاک فلزات و سطوح سیمانیِ قَرن از باغ عرفان سرود و با پلک هایش، مسیر نبض عناصر را به ما نشان داد و گفت:

«راه معراج اشیا چه صاف است!»

زلالی ات، صفا، در آب جمع است

شهود و نور در مهتاب جمع است

لطافت، عاطفه، اندیشه سبز

صفات فوق در سهراب جمع است.

ص:56

نگاه از غیر دل برچید، باید

حقایق را همه فهمید باید

فدایِ پندِ زیبایِ تو سهراب

که گفتی: «جور دیگر دید، باید»

به کنکاشیِ یک دریاست، سهراب

دلش ابری تر از «نیما»ست، سهراب

نگو نه. لا اقل هر چند یک بار

به دیدارش بیا، تنهاست سهراب

سهراب رفت؛ بی آن که دستی، پنجره ای رو به آسمانِ ابری اش بگشاید، بی آن که حنجره روشنی صدایش کند «سهراب؟».

او که «از بازترین پنجره با مردم این ناحیه صحبت کرده بود»، «حرفی از جنسِ زمان نشنید» و رفت...

«زندگی یعنی یک سار پرید.

از چه دلتنگ شدی»؟

سرشاری یک خوشه انگور نبود! و سر انجام ای مسافر دشت اندوه، قایقی ساختی و رفتی به سوی دریاها. تو گم شدی و دیگر هیچکس تو را ندید. رد پای نگاهت لا به لای انارستان ها پیدا بود.

و صدایت هنوز، در کوچه پس کوچه های خاطره می پیچید: انگار کسی آهسته می گفت:

«مرگ پایان کبوتر نیست. مهربانی هست، سیب هست، ایمان هست. آری! تا شقایق هست زندگی بایدکرد».

سهراب! هنوز لهجه سادگی ات، در روح جاری آب جریان دارد و مرگ تو هنوز در ذهن اقاقی ها جاری است.

ای شاعر سپید!

واژه ها را شست؛ نگاهش را چرخاند و گفت: «به سراغ من اگر می آیید نرم و آهسته بیایید؛ مبادا که ترک بردارد. چینی نازک تنهایی من.»

و روشنی را همراه گل و آفتاب، در رستگاری اطلس ها جستجو کرد.

و نور را دید که در کاسه مس، چه نوازش ها می ریزد.

او سهراب بود...؛ سهرابی که پر شد از نور پشت لبخندی پنهان.

سهرابی که به یک سیب، به بوییدن یک بوته بابونه، خشنود بود. سهرابی که به یک آیینه، یک دلبستگی پاک، قناعت می کرد و زندگی را رسم خوشایندی می دانست که پرسشی دارد، اندازه عشق وزندگی را با تمام زیبایی هاش تفسیر می کرد.

حتی در شستن یک بشقاب، در لمس تنهایی ماه، در حس غریب یک مرغ مهاجر.

صبح ها وقتی خورشید طلوع می کرد، متولد می شد. پی آواز حقیقت می دوید... او سهراب بود.»

ص:61

کجای این روزهای خاکستری پوش، پر است از شنیدن صدای چکاوکی که از بهار بخواند؟

این جا پرستو را نمی خواهد، این جا با قناری مخالفند.

قارچ های سمی کارخانه ها، ویروس جنون و سرعت را توی رگهامان می ریزند.

داریم پیر می شویم و سنّی نداریم.

داریم سلاخی دود و سیاهی می شویم و نمی فهمیم.

مادر بزرگ از روزهای بدون ماسک برایم می گفت؛ از هوای صاف، از خورشید زرد، از خوشه های طلایی گندم، از سبزترین آبادی که زمین به نو رسیده بود.

کجاست هِی هِی چوپان از بی کران دشت و کوه؟

کجاست نی دلنشین؟

کجاست مشک های پر از شیر و کره؟

کجاست دست های مهربان بی بی که نان تازه را میهمان سفره مان می کرد؟

چیزی دارد گم می شود و ما نمی فهمیم.

چیزی از ما کم می شود و ما خوابیم.

داریم جلو می رویم در عقب و هوا پر است از مندرس ترین لکّه های دود.

درختی که سال ها سایه اش را دوست داشتیم، دارد زُغال کارخانه های کجا می شود؟

آه! سرزمینی که دوست داشتم، خاکی که می پرستیدم، زمینی که عاشقت بودم! پر شده ای از زباله و لجن؛ از سرب، از دود.

داریم با دست های خودمان، می کُشیمت، زمین خوب!

ای مادر مهربان، ما را ببخش!.

دعا کن روزی به آغوش بی شیله پیله ات بر گردیم.

دعا کن این برزخ سیمان و دود تمام شود.

دعا کن پرستوها دوباره بر گردند، بُلبل ها بخوانند، ماهی ها برقصند.

دعا کن باد، دوباره بوی گل های بهاری را هدیه بیاورد و جنگل باشد و سبزه و میوه های آبدار و دست های مشتاق.

ص:63

دعا کن، زمین پاک!

دعا کن که ما خودمان باشیم؛ انسان باشیم.

دعا کن ما هم کنار تو به تلاش بایستیم تا آسمان فردا آبی تر باشد.

انسان نا سپاس، مادر خود - خاک - را به استثمار می کشد و ذرّه ذرّه شیره جانش را می مکد و پس مانده هایش را نیز بر سر و رویش می پراکند و از فردای عقوبت الهی نیز نمی هراسد.

شاید می پندارد جز دامان پر مهر مادرش، دامان دیگری نیز پذیرای زیاده خواهی های او خواهد بود. شاید می پندارد زمین دیگری نیز در این آسمان هست.

پدران ما می گفتند: مهر مادر را پاس دارید؛ امّا چه شده است که ما فرزندان نا خلف، پند پدران مان را از یاد برده ایم؟

طلوعی موفق از «مغرب» جغرافیایی معرفت، تا علوم و اندیشه ناب اسلامی را در «مشرق» فلسفه عرفان، به نمایش بگذارد. مرشدی که برای ارشاد خلق اللّه، دل به رنج سفر می سپارد و ناهمواری های روزگار را برای هموار شدن وظیفه، نادیده می گیرد.

به صفاهان می آید تا صفای باطن، «شاگردی» بپرورد که مثل سرود، آزاد و رها، برای تمام فصول،

سرسبزی «حکمت صدرایی» را تضمین کند.

به صفاهان می آید تا جلوه پرداز کانون علوم الهی شود.

به صفاهان می آید تا نگاهبان فضایلی باشد که از دستبرد حرامیان دین فروش، مصون مانده است.

و درست مثل آیینه ای آکنده از پرتو حرارت خورشید، برای انتشار طیف گسترده ای از علم، ادب عرفان، حکمت، فقه، حدیث و کلام می آید.

اینک از شکوه نام اوست که شهر «اصفهان»، به منزلت خویش می نازد؛ «شیخ الاسلام» کشور عشق، کشوری که مردانه به نام نامی مولایش علیه السلام می نازد و به دین از پنجره «اشراق» می نگرد، نه از دریچه «تعصّب»!

او آمد تا این شکوه ناباورانه را پاسداری کند.

او آمد تا امانت علم را به دست های پاک و شایسته بسپارد.

او آمد تا به تکثیر باورهای راستین تشیّع بپردازد!

او آمده؛ با کشکولی پر از طراوت، حکمت، عرفان و ادب.

اینک، مجال پروردن کسانی ست که حافظ آرمان های «تشیّع» در صحنه اندیشه باشند؛ حافظِ اشراقی ترین حکمت ها، شهودی ترین عرفان ها، پر شورترین غزل ها و پر جاذبه ترین علوم عقلی و نقلی.

گویا از وجودش، روزگار «افسانه» ساخته بود؛ افسانه ای که با روحی اساطیری، هم معمار مساجد است، هم مهندس معابر؛ هم به سامان ملک می پردازد و هم به درمان فقر؛ هم به تقسیم ستارگان می پردازد و هم به ترسیم آب راه ها.

ص:67

فارغ از تعلیم، تألیفات «نود گانه اش»، هر کدام، چلچراغی فرا راه اندیشه هاست؛ از ریاضیات تا فقه، از کلام تا مراحل پیچیده نجوم، از ادبیات عرب و عجم تا دقایق عاشقانه عرفان.

برای پرتو افشانی بیشتر، همچو خورشید، شهر به شهر و کشور به کشور، به زیارت و سیاحت پرداخت: عراق و شام و مصر و حجاز!

... و آن گاه «آخرین منزل هستی»؛ گویی از ضیافت «حج» باید به زیارت «مشهد» می رفت؛ امّا نه با پای «تن»، که با پای «جان»!

کاروان، عزادار بود و جسم پاک شیخ الاسلام کشور عشق به سمت آفتاب می رفت.

ص:68

یادت می آید حسن را؟

نامش که می آید، جگر عالم آتش می گیرد.

نامش که می آید، سیاهی تو بیشتر دیده می شود.

نامش که می آید، گریه، بهانه امدن پیدا می کند و نام تو هر وقت می آید، خشم من انبوه تر از پرندگان آسمان می شود. چطور دلت آمد، آلاله های خدا را بگویی تا بکشند؟

آی سیاهی ابن سیاهی! آی از نسل خون و شراب! تو را با لب و دندان عشق چه کار؟

تو را با حرمت پرستوهای قاصد کربلا چه کار؟ ای پسر آزاد شده، ای حقیرتر از مورچه های کف بیابان، ای کوچک تر از شن های بادیه! تازیانه ام را غلاف نمی کنم، وقتی می بینم تازیانه زدی بر سپیدترین، ظریف ترین و مهربان ترین اطلسی ها و یاس ها.

خیزران و تشت طلا، از یاد آسمان نمی رود.

تو میهمان عمیق ترین چاله دوزخی و تا ابد حمیم می نوشی، زقوم، شرابت خواهد بود.

بمیر سیاهی! می دانم جان کندن سخت است؛ امّا برای تو وحشتناک تر هم می شود؛ زیرا صدها فرشته عذاب، منتظرت هستند.

تو می میری و از تو حتی خاکستر نمی ماند.

تو جسدت هم می سوزد و مزبله خواهد بود.

تو در لجن می مانی برای ابد... تازیانه های آتشین آماده اند و رهایت نمی کنند.

چشم های گستاخت را بر دیواره های فرو ریخته خواهند دید.

بیهوده می کوشی از خاک برهی؛ بندی که پاهایت را در تالاب های غون گناه خواهد کشید، تو را رهایی از آن نیست.هلاک می شوی؛ آن گونه که حتی به خواب نمی دیدی.

شام، تو را زیر گام هایش لگد کوب می کند.

دست آویزی نخواهی داشت؛ جز رشته هایی از آتش که تو را در دوزخ رها می کنند.

صدایت را هیچ کس نخواهد شنید.

شام، چه زود تاج و تختت را در خود فرو بلعیده است!

چه زود دست تقدیر، تازیانه هایی را که از دست های ستمکارت، خوابِ خرابه های هراس را می آشفت،

بر شانه هایت فروخواهد کوبید!

تو را تاریخ در گنداب های فراموشی و لعن کشانیده است؛ آمیخته با هر چه زشتی!

خاک نیز تو را در خویش نخواهد پذیرفت. در گور حادثه می لغزد جسم رو به زوالت. تو را به هیچ کرانه ای بالی برای رهایی نیست.

تصویرهایِ موهومِ قدرتت را در هم می ریزد خاک فشرده.

تو را نه مکان، نه زمان، هیچ یک به یاد نخواهد سپرد.

شیطان در ارکان وجودت پنجه انداخته است، تو را نیست می کند تاریکی و ظلمات درونت.

تو را گردابی از آتش در میان می کشد؛ آن گونه که حتّی صدایت را کسی نمی شنود. دوزخ، دهان گشوده توست.

تشنگی، امانش را بریده و هر چه بر دریچه ذهنش می کوبد، چیزی به خاطر نمی آورد؛ جز سیاهی و شقاوت و تیرگی.

هر چه پلک هایش را بر هم فشار می دهد تا لحظه ای سر بر بالین آسایش بگذارد، نمی تواند.

کابوس، چون خفّاش هایی خون آشام در رگ هایش جریان دارند؛ گویی می خواهند تمام خون های آشامیده او را از وجودش بمکند.

قلبش، هر لحظه او را در تپش های مضطرب خویش، به مرگ نزدیک می کند.

ای کاش در این دقایق آخر که زندگی او را واپس زده است، مرگ زودتر او را در کام خویش فرو می کشید!

ص:72

ببین که این ستون بلند، چقدر برای شانه های تو لَه لَه می زند؛ تشنه تر از آب!

ببین؛ این محراب دارد با تو دُعا می خواند؛ با دست هایت.

دیوار به دیوار، داری اولین آرمانْ خانه بشریت را می سازی.

خصوصی نیست؛ مثل دیوار بلند قصرهای شاهان.

خصوصی نیست؛ مثل دیر راهبان.

این جا عمومی ترین محله باران است.

این جا ساده ترین کتابت مهربانی است.

این جا دست ها، آسان به هم می رسند؛ غنی و فقیر در کنار همند.

این جا بوی وفا می دهد؛ بوی سادگی، بوی لحظه های لطیفِ با تو بودن.

دیوارهای کوتاهش، پشت دیوار چین را خم می کند.

سقف ساده اش، قندیل های ساسانی را بر سر پادشاهان آوار می کند.

محراب غریبش، طاقی می زند به وسعت رنگین کمان.

منبر ساده اش، ستون عرش می شود و تو می نشینی روی عَرش و از خدا، سبد سبد سیب، برای دل ها می فرستی.

می شناسم این جا را.

هر وقت دلم می گیرد و هوای تو می کنم، به مسجد می روم و زیر گلدسته سبزش می ایستم و به لاجورد آسمان فخر می کنم.

می روم و خودم را گم می کنم توی کاشی کاری های محراب.

ناگهان بوی تو می آید؛ بوی محمدی و سیب از خط به خط کتیبه محراب.

دلم بهانه سادگی تو را دارد.

اشک چشم هایم را دریا می خواهد.

مرا به سادگی محرابت برسان!

مرا به ستون اول عشق برسان؛ به قبا، به عرش.

مرا به جرعه ای از نور برسان!

دلم تنگ می شود برای تو؛ مرا به خدا برسان!

ص:74

ایمان آوردیم که صدای قرآن، برتر از تمام سلاح های تاریخ است و هواپیماها مسخ می شوند و می سوزند؛ وقتی به آسمانی می رسد که نور ولایت، آن را روشن می کند... ابابیل، دانه های شن شدند و فیل های طاغوت و استکبار به خاک و خون کشیده شدند.

راستی! آن روز در هوای توفانی طبس اگر قدم می زدی، صدای بال فرشته ها را حتماً می شنیدی؛ صدای جبریل امین را که آیات نور می خواند.

حالا درست رسیده ام به سرمنزل نور، به شروع حماسه، به آغاز معجزه، به شروع یقین و دلم سرشار از یقینی سبز می شود که خدا با من و تو، مهربان تر از همه مهربانان است.

به ریسمان خدا اگر چنگ اندازیم و غرق دریای بی کرانه سلوک و روشنایی شویم، دست های من و تو بوی رسیدن می گیرند و حتی در کویر، بوی باران و معجزه می وزد.

خدا سپاهیانی از هر چه بخواهد دارد؛ از نور، از فرشته، از دانه های روان شن صحرا که پویه کنان دشت ها هستند. سپاهی از رعد، از جنبش مردان با ایمان، از زمین تسبیح گوی و آسمان ذکرخوان.

خداوند یاور درخت های آبیاری شده از خورشید است.

خداوند، حامی مستضعفان و رنجدیدگان است.

خوشا به حال فروتنان که ملکوت آسمان از آنهاست و روی زمین، وارثان خدایند!

خوشا به حال دل هایی که خدا دوستشان دارد و بدا به حال طغیانگران که جهنم میزبان آنها خواهد بود!

خداوند، سپاهیانی از شن فرستاد تا توکل را معنا و شرک را مغلوب کند.

خداوند، سپاهیانی از شن فرستاد تا پیشانی شیطان، سیاه تر باشد.

خداوند، فرمان معجزه داد.

خدا بر زمین طبس فرمان فرشته باران داد.

خدا در کویر طبس جاری بود.

خدا در طبس جاری شد، خدا در طبس بارید.

ص:77

و این بار، نوبت لشکر شن ها بود که سوار بر بال باد، بر سر و روی ملخ ها بتازند و زندگی را پیش چشمان وقیح شان تیره و تار کنند.

شن های خشک بیابان، حامی جوانه نورسته بهار شدند و زمستان عقب نشست...

و اینک آن جوانه خرد، درختی تناور است که گردباد و توفان نیز یارای شکستنش را ندارند و زمستان، به پایان دردناک خویش رسیده است.

جمهوری بهار در راه است.

حادثه پایان گرفته است؛ آسمان، آرام تر از همیشه بیابان را می نگرد. انگار هزار فانوس، بیابان را روشن کرده است! بیابان، چشم در چشم آسمان دارد.

تنها تکه هایی از آهن پاره ها، بیابان را به یاد حادثه ای این چنین شگفت می اندازد و خدا نزدیک تر است.

«سرزمین لاله های سرخ ویران خواهد شد!»

«کدام نگاه، به تیررسِ بال های ما خواهد رسید؟ نگاه کن، صحرا هم به خواب رفته است.»

کلاغان دسته دسته در صحرا فرود آمدند.

چشم ها را به اطراف دوختند.

مردمکِ تنگِ دیدگانشان، شن ریزه دید و صحرا، خاموشی و خواب، غفلت و تاریکی.

طنین شیطانی قهقهه شان در صحرا پیچید.

هنوز برقِ تیزی از منقارها بلندنشده بود که یکباره دستی، خطوط تیره قصّه را خط زد.

کلمات، رو سیاه شدند،

این بار قصه از اینجا آغاز شد؛

به نام او که بود.

توفان اعجاز الهی در گرفت.

مکرِ خدا در دامانِ پلیدشان چنگ انداخت.

تاریخ، بار دیگر تکرار شد.

دانه های شن

مردمک های تنگِ سپاهِ ابرهه را برای همیشه بست

و صحرا، بار دیگر در آرامشی شگرف، فرو رفت.

قصه تمام شد.

و قهرمانِ گمنامش، که نیشِ مارانِ بیرون آمده از آستین صحرا در پیکرش نشسته بود، با جامه ای سرخ،

روی بال فرشتگان به خواب رفت.

او محمّد بود؛

شهید محمّد منتظر قائم.

ص:81

نه به حیرت افتاده ام. شنیدم همان شب، موبد زرتشتیان در خواب دیده بود که شتران نیرومندی، اسب های عربی را می کشیدند و از دجله می گذشتند و وارد سرزمین ایران می شدند، آب دجله طغیان کرده بود و خانه های اطرافش را فرا گرفته بود.

آن وقت، نور تابانی از سوی سرزمین حجاز صعود کرد و به سوی شرق کشیده شد و بعد، همه جهان را فرا گرفت و تخت های پادشاهان واژگون شد و کاهنان نتوانستند از دانششان استفاده کنند و جادوی جادوگران بی اثر شد. من شاید تعبیرش را ندانم، امّا یقین دارم حتی آن خواب هم به تو مربوط می شود.

کاش پدرت زنده بود و می دید این روزها را! کاش می شنید آن ندای غیبی را که به وحدانیت خدا و پناه بردن به او از شرّ حسودان سفارشم می کرد، تا مبادا گزندی به تو برسد!

حتی نام زیبای تو را هم همان ندای غیبی برگزید. امّا وقتی همه این ها را برای جدّت عبد المطلب تعریف کردم، او هم مثل من تعجب نکرد. فقط لبخند زد و برق شوق، در چشمانش درخشید و انگار که همه چیز را می دانسته، شادان تو را در بغل کشید و به سوی خانه کعبه رفت. حتماً برای سپاسگزاری از خدایش، خدای ابراهیم و موسی و عیسی، تو را به آنجا بُرد.

کاش پدرت زنده بود، آن وقت حلیمه، با دلگرمی بیشتری تو را با خود می بُرد!

امّا قول می دهم با یک لحظه تو را در آغوش گرفتن، تمام نگرانی اش را از دست بدهد؛ مثل من.

حالا برو؛ برو و هر چه زودتر بزرگ و قوی و سالم پیش مادر بازگرد. آری، دیگر برو محمد صلی الله علیه و آله کوچک من!

سلام بر فراخی سینه ات که می تواند همه جهان را تنگ در آغوش رحمت خویش بکشد و باز هم برای بخشش پشیمانان، جا داشته باشد!

سلام بر شیوایی کلامت که می تواند خشن ترین دل های سنگی را چون آب زلال زمزم نور، جاری کند!

سلام بر عبادتت که می تواند جماعت بی کران اقتدا کنندگان را تا معراج خدا ببرد و از عشق، سرشارشان سازد!

سلام بر تواضعت که می تواند هر غریب دور افتاده ای را همنشین تو کند و هر خانه به دوش آواره ای را به همسایگی تو بکشاند.

سلام بر شجاعتت که می تواند چون شمشیری، قلب پر کینه دشمنان اسلام را بشکافد و یک تنه، سپر همه جانبه دین خدا شود!

سلام بر عدالتت که می تواند دست عرب و عجم، فقیر و غنی، برده و ارباب را در دست هم بگذارد و همه را جز به چشم تقوا ننگرد!

سلام بر ایثارت که می تواند طعام خویش به فقیر رهگذر بدهد و لباس خود بر تن سائل پشت در بپوشاند!

سلام بر علمت که می تواند شهری باشد به بی کرانگی ابدیت، با دروازه ای که هیچ پرسشی را بی جواب نمی گذارد!

سلام بر صبرت که می تواند خاکستر جفا از موهایت بتکاند و رد تازیانه ها را دنبال نکند!

سلام بر امانتداری ات که می تواند تو را محرم همه رازهای مبهم و دردهای مجهول کند.

سلام بر وفاداری ات که می تواند رشته هر عهد و پیمانی را محکم کند و باعث بقای هر قول و قراری باشد!

سلام بر لحظه لحظه عمری که جز با نزول رحمت و فرود هدایت بر خلایق نگذشت!

و سلام و صلوات بر رسولی که ولادتش نقطه عطفی در تاریخ انسانیت است!

ص:84

محمّد آمده است، اما زمینیان، سرد و خاموش، مبهوت از ستاره باران شب میلاد، فردا را به انتظار نشسته اند.

باید چلّه ای بگذرد تا دریابند خداوند چه هدیه ای برای بشر فرو فرستاده است. باید چهل سال بگذرد.

«طرب سرای محبّت چنین شود معمور

که طاق ابروی یاد مَنَش مهندس شد.»

می آیی و از کشتگاهِ آسمان، خورشید برایت می آورند، ملائک.

کعبه در پوست نمی گنجد. تو را خدای بزرگ خلق کرده است؛ از آبشارها و نور که موج می زنی و می تابی.

تو را با کلماتی سبز باید سرود.

ای آخرین رسول خدا در زمین!

آمدی تا دهانِ به حیرت گشوده آینه ها، نامت را تکثیر کنند در همه زاویه های تاریخ.

دف می زنند و کل می کشند آمدنت را، هر آن چه که پیش از تو سر در گریبانِ انتظار فرو برده بودند.

شهاب های سرگردان می چرخند حول نامت.

به یمن آمدنت، هر چه بهار در سراشیب سکون و سکوت بار دیگر به جوانه نشسته است.

آغاز کرده ایم؛ از آغازین لحظات حیات، از ثانیه های نخستین ازل، فدای خاک پای تو بودن را!

قدم به دیدگان حقیر ما نهاده اید: «طَلَعَ الْبَدْرُ عَلَیْنا»

.... تیرگی، مجال از تابش حقیقت گرفته بود و تراوش نور از دخمه های غرور ناممکن می نمود!

گویی زمین، خورشید را به فراموشی سپرده است!

بت های سنگی و استخوانی با سایه های مهیب؛ در انبوه دودهای نامطبوع! زمین را به شیطان کده هایی تبدیل کرده بود که ساکنانش ابوجهل ها و ابولهب ها بودند! میوه های فاسدی که اصالت شان به «زقوم» می رسید؛ نگاهشان آتشین و سخنانشان مسموم بود.

آنک، آن تیرگی را روشنایی می بایست تا دخمه های دود آلود را با جمال چهره جانان بیارایند!

اهریمنان ناسپاس را، چهره ای اهورایی می بایست تا مردمان به زلال محبت الهی ایمان بیاورند.

آن گاه، خداوند پرده های زمان و مکان را کنار زد و تجلّی جمال خویش را در آیینه نگاه «محمد صلی الله علیه و آله» به تماشا نشست؛ به تماشای خورشیدی که حرارت عاشقانه کاینات را به پرتو جمال او سپرده است.

دیگر چه مجال سرودن از ستاره و ماه است؛ این خورشید است که بر تیرگی ها، حریر نور گسترده است، این نور جمال لا یزالی است!

آی آسمان! مبارک بادت این روز و همه روز! چه هدیه ای آورده ای خاک نشینان مفلوک را؟!

این عطر حضور کیست که عرش را به هیجان آورده است!

ایام به کام، ای درخت نبوت، طوبای صداقت! شاخه هایت پر بار که امروز گل کرده ای به وجود زیباترین مولود هستی؛ مولود حرم، مولود آستانه عفت و ایمان!

می خوانمت به نام تمام زیبایی ها!

مولود زیبای آمنه علیهاالسلام، اینک این آغوش پرندین حضرت جبریل علیه السلام است که تو را به گلگشت و تفرّج آسمان می برد.

ص:88

درود خداوند بر تو باد، آن گاه که پیشانی ارادت بر خاک نهادی تا شکوه بندگی را به جای آوری!

درود خداوند بر تو باد، آن گاه که مادر را سلام گفتی و فرشتگان به تحسین جمال بی مثالت پرداختند.

درود خداوند بر تو باد، آن گاه که زمین از نعمت حضورت در کاینات برخوردار شد و آسمان به میزبانی زمین غبطه خورد.

درود خداوند بر تو باد، آن گاه که خانه دوست، آکنده از عطر عاشقانگی ها شد و نجوای نمازت، دل از آسمان ربود!

درود خداوند بر تو باد، آن گاه که زبان به حمد و یگانگی خداوند گشودی و عطر توحید، کوچه های مکه را فراگرفت!

درود خداوند بر تو باد، آن گاه که زخم بی شمارت، عشق را به تماشا فرا خواند و عاشقانگی از افسانه به حقیقت پیوست!

درود خداوند بر تو باد، آن گاه که غربت، به قصد قربت برگزیدی و برکت وجودت، تاریخ را به مبدأی از نور، راهنما شد.

درود خداوند بر تولّد، حضور، شهادت و بعثت و جاودانگی ات باد که چلچراغ معرفت را در تاریکنای زمین، برافروختی!

درود خداوند بر تو باد؛ مادامی که حیات در کاینات باقی است.

میلادت مبارک، یا رسول اللّه صلی الله علیه و آله.

فریادی، سکوتِ سالیانِ مکّه را در هم شکست.

رسول عشق، خوش آمدی!

خوش آمدی که نوای ملکوتیِ اذان، آهنگِ قدسیِ نام تو را کم داشت.

خوش آمدی که قرآنِ خدا، در انتظار سینه فراخت بود.

ببین که صحرای سوزانِ حجاز، چگونه از شمیم نفس های تو جان گرفته است؟

خوش آمدی! که شب های سیاهِ مکّه، ماهِ رخسار تو را کم داشت!

یا محمّد!

باید می آمدی؛ تا ستارگانی چون بِلال و حبیب ابن مظاهر، در آسمانِ عرب بدرخشند

باید می آمدی تا ساده لوحانِ حجاز، از چنگالِ جهل وخرافه رها شوند

معصومیّت دخترانِ عرب، قرن ها بود که از درونِ گورهای تاریک جهل، صدایت می زد.

ای پیشوای رحمت! بر زنانِ عرب چه می گذشت اگر تو با کوثرت نمی آمدی؟

خجسته باد قدوم پر برکتت که کوچه های حجاز، سالیانِ سال، ابهّت گام های تو را به انتظار نشسته بود!

خجسته باد نزولِ مهربانی ات!

برگزیده خداست که این گونه جهان را در شوقی عظیم، چشم براه خویش کرده است.

برگزیده خداست که می آید؛ با کاسه ای از روشنی لبریز و با سفره ای که محبت را بین چشم های در راه مانده تقسیم خواهد کرد.

برگزیده خداست که پنجره ها را هوای پریدن خواهد داد. دست هایی که شوق پریدن را در بال ها جاری خواهد کرد.

«خدایت ثنا کرد و تجلیل کرد

زمین بوس قدر تو جبریل کرد»

زبانی که تو را سرود، تنها زبان اول شاعر هستی است.

«ترا عزّ لولاک تمکین بس است

ثنای تو طه و یس بس است»

خشمش، شمشیری ست که تنها بر پیکر ناساز ستم، فرود می آید.

آئینش تکاپو می آموزد و فصل فصل کتابش، آیینه تمام نمای رستگاری است.

محمد صلی الله علیه و آله پا به دنیا می گذارد و آفرینش را در عطر پرستشی سبز، یله می کند. او آخرین نوید خداوند است، برای انسانی که خود را در بیراهه خود پرستی گم کرده بود.

او می آید؛ عرشیان، ستاره باران تولدش را به ترانه می ایستند و زمینیان، آخرین رسول وحی را به استقبال می دوند.

هفت آسمان را در طرفة العینی، زیر پا می گذارد و آسمان ها را درمی نوردد.

محمد صلی الله علیه و آله متولد می شود؛تا سنگینی هوا را بر نفس کشیدن، ریشه کن کند و وسعت باور اهالی، آن قدر رشد کند که پیچک های سبز امید، از پشت دیوارهای بن بست، بالا رود وبه آسمان ها پیوند بخورد.

او آمده است تا بهشت را بین خوبان عالم، به مزایده بگذارد و محبت را بین گل های باغچه تقسیم کند. او می آید؛ تا درخت علم را برویاند و آینده ای روشن را برای تمام جهانیان، رقم بزند.

آری، او آمده است تا جاده های فرا روی دنیا را به دروازه های سراسر نور برساند.

محمد متولد شده است تا بهار، خانه نشین زمستان نباشد.

امشب، مکه در زیر نم نم باران، شانه های خاک گرفته اش را می شوید و منتظر است تا در فردایی نزدیک، از کنگره های عرش، شانه های فرزند تازه متولد را نوازش کند.

خوش آمدی ای رحمة للعالمین! ای یتیمان را پدر!

خوش آمدی به این آسمان تیره بی خورشید، ای محو کننده شک و تردید!

خوش آمدی به این خاک تفتیده ریگزار، ای گل همیشه بهار! بیا که با آمدنت، خونی تازه در رگ های تاریخ جریان یافت و پنجره های امید، به روی ستمدیدگان باز شد.

بیا که با آمدنت، عطر گل محمدی، در کوچه باغ های زمان پیچید و تا فراسوی آن مشام جان ها را تازه کرد.

آری!

این صدای فرو ریختن کنگره های ایوان مدائن است که لابه لای خنده های تو گم می شود.

این سِحر جاذبه چشمان توست که در یک دَم، سحرِ همه ساحران را تا ابد بی اثر می کند.

این نورانیت توست که آتشکده هزار ساله پارس را خاموش می کند و آمدن عصر ایمان را نوید می دهد.

ای که آغاز زندگی ات، پایان یکّه تازی شیطان بود و میلاد خجسته ات، کابوس ستمگران! لبخند بزن که جادوی لبخندت، پرده نشینان ملکوت را به ولوله انداخته است.

لبخند بزن، رسول خدا، لبخند بزن!

که تو دلیل خلقتی، سرّ آفرینشی، منتهای بینشی.

ای رسولِ خوب خدا! هنوز آدم از آب و گِل در نیامده بود که تو پیامبر بودی!(1)

آمدی که زمین در حسرت مهربانی نپوسد.

می خواستی سفره کرامت بگستری و ما را برای طاعت خدا بخری.

ما را مشتریِ نگاهِ خدا کردی؛ منظومه دلمان رها شد از مدار بی دردی.

آفتابِ نگاهمان برای تو التهاب گرفت و راهمان در شبِ دیجور، فانوس ماهتاب گرفت.

به یمن آمدنت، پیروان کتاب شدیم.

شما بند بندگی شیطان از گریبانمان برداشتید و در قلب های دردمندمان بی کرانی از محبت کاشتید.

چشم شهر روشن باد!

نوری وزید، پنجره ای گشوده و جهانی متولد شد.

آسمان، دانه دانه شوق خویش را به دهان تشنه خاک ریخت.

زمین، پای کوبان در چرخش مستانه خویش گیج شد.

قلب ها آهنگ دل نواز هستی را در لحظه لحظه نفس های آغازین تولد، ضرب زدند.

محمد آمد! جهالت در حضور پر رنگ او رنگ باخت.

چشم شهر روشن باد!

می آید «پیام آوری» که پیک علوم آسمان و زمین، به «صداقت» کلامش سوگند خواهند خورد و نامش در ذهن کاینات فراگیر خواهد شد.

شکوهمندی که گیرایی کلامش، نغمه های آسمانی را به سکوت وا خواهد داشت!

قرآن به تفسیر علوی اش خواهد بالید و تشنگان حقیقت، آستان نشین درگاهِ کبریایی اش خواهند شد.

«کیمیای» کلامش را «جابر بن حیان»؛ صداقتِ «فقه»اش را ابو بصیر و روایت حدیثش را «زرارة بن اعین» و ... تکثیر کرد.

می آید از سمت بهاری ترین فصل هستی، تا در دامان عصمت «خاتونی»، به بزرگی و عزّت برسد در علم و عصمت، در عفت و تقوا، در ایمان و شرافت، در ذات و نسب!

بانویی که «صادق»ترین «آیینه صداقت» را برابرنگاه آسمان خواهد گرفت تا افلاکیان پی به عظمت «آل اللّه» ببرند!

آیینه ای که بازتاب نور الهی در زمین است و از پرتو شعشعه ذاتش چراغ «ششمین شاخه طوبا» روشن شده است!

می آید، «امامی» که بر قلّه سترگ دانش خواهد ایستاد و جاهلان عصر را صلا خواهد داد.

می آید، «امامی» که در عصر استبداد و جهل، کشتیبان تنها سفینه حقیقت «تشیّع علوی علیه السلام» خواهد شد تا در گردابِ «دین شویی» امویان و عبّاسیان، سرگردان نماند!

می آید «امامی» که عظمت «فقه جعفری»اش، راه گشای، تمام بن بست های فکری خواهد شد و به پرچم سبز تبارش، اعتباری پایان ناپذیر، خواهد بخشید.

می آید تا با «ید بیضای» دانش، پیروان نور را، به سرمنزل مقصود، راهنما باشد.

حضور حضرتش، فرصتی زیبا و قسمتی زیباتر از تقدیرات الهی در سرنوشت ماست؛ مقدمش گلباران و نام عزیزش، قرین صلواتمان باد؛ اللهم صل علی جعفر بن محمدٍ الصادق علیه السلام

ص:99

خدایا! دلتنگ قدم زدن در همان حوالی که او رد می شود هستم؛ همان جا که درس نور می داد، به همان اطاق که آمد تا درس مهر بدهد.

خدایا! دست هایم بهانه دارند. دست های بهترین آموزگار را بر سرم بکش؛ راستگوترین آموزگار.

تو می آیی و قدم های جستجوگرت، جغرافیای دانش و آگاهی را درمی نوردد.

می آیی؛ بال های بلند معرفتت را بر این آسمان خالی می گسترانی و این گونه جهان، محصل همیشه مکتبت خواهد شد.

باید رفت... «و من مسافرم ای بادهای همواره / مرا به وسعت تشکیل ابرها ببرید»

باید بارید؛ بر کویر خستگی ها.

باید رویید بر دشت یأس، باید پُل زد بین بنفشه و گندم.

این را دست های جستجوگر من می خواهد و باید به دست بیاورد هر چه می خواهد.

نه مأیوس می شود از طول راه و نه خسته ازسختی بی نهایتش.

باید گام زد و به درختان اثبات کرد که ماندن، همیشه محکم بودن نیست.

مثل موج باید به دلِ دریا بزنی و هر بار که برمی گردی، پُر باشی از مرجان و مرواریدهای زیبا.

ریه هایم از هوای پریدن پُر است.

بال دارم و می خواهم پرواز کنم؛ بال دانش و پشتکار.

هر چند سخت است، هر چند تیغ مشکلات، هر چند سایه سیاه گذشته نمی خواهد من برسم؛ امّا می توانم.

من، جوان ایرانی، با هزارها سال تاریخ و فرهنگ و دانش و عشق نسبت دارم؛ و عشق، آغاز پریدن است.

یاری دست های ایمان و اراده، باید مرا تا آخرین لحظه های جاری سرودن برساند.

من جوانم؛ امروز، روز من است؛روز شکوفه زدن، روز شاخ و برگ پیدا کردن، روز فکر کردن به میوه های رسیده، روز تلاش.

من جوانم!

شناسنامه ام، خورشیدی است و اسمم بارانی.

چشم هایم خاکی و نجیب و دست هایم مثل باد، در تلاش.

من ایستاده ام تا به فصل های دور برسم.

من ایستاده ام تا به خورشید برسم.

می خواهم خود خورشید باشم.

می خواهم مثل باد، زمین را بگردم.

می خواهم به آینده، رنگی از سپیده بزنم.

ص:104

طرحی از عشق را روی زمین جاودانه کنم.

میراثی از علم، برای فرزندانمان بگذارم.

سوغاتی از فردا برای نسل دیگری که می آید داشته باشم.

من جوانم و جوان یعنی زمین، درخت، گُل، باد، آب، خاک، میهن، دین، عشق، حماسه، شور، تلاش، خدا؛ جوان یعنی من.

و من می خواهم خودم باشم؛ می خواهم پرواز کنم.

گام هایت استوارند؛ نهراس که هراسیدن، سرآغاز سقوط است و تردید، برای کسی که از گردنه ها می گذرد، سرآغاز لغزش. تا فتح قله های زندگی، فقط یک گام مانده است؛ اراده.

پیله یأس را پاره کن!

پیاله اندوه را بشکن! سنگلاخ ها در برابر ایمان تو هیچ نیستند.

به هم بزن دام های ابلیس را!

پنجه بکش بر پیکر تاریکی!

لحظه ها یکایک از مقابلت رژه می روند؛ اگر به زنجیرشان نکشی، دیگر هیچ گاه برنخواهند گشت.

دستبند بزن بر دست های زمان تا فردا از آنِ تو باشد، ... تا پرستوی خاطرات که بر می گردد، گرد حسرت به روی بال هایش ننشسته باشد.

خستگی در فرهنگ چشم های تو معنی ندارد.

چشم های تو بیدارند تا در کمین اهریمن خواب و خمودگی بنشینند؛ تا نگذارند شعله های آتشکده عشق و راستی، به خاموشی بگراید.

به دست هایت نگاه کن!؛ پر از نیروست.

شانه هایت تکیه گاه انسانیتِ تیر خورده است.

برخیز! جوانی ات را رقم بزن؛ جوانی ات هیچ گاه رو به زوال نخواهد رفت!

قلب بی پیرایه اش، چون چشمه ای زلال می جوشد و مهربانی می پراکند.

با دست های اوست که چرخ های صنعت و هنر جهان، این گونه منظم و تند می چرخد.

خون آفرینش در رگ هایش جریان دارد و بوی جانبخش هستی، در نفس های آسمانی اش منتشر است.

جوان، یعنی اعتماد به نفس، یعنی پشتکار، یعنی آمیزه تفکر و احساس و آگاهی؛ کسی که با اراده اش، دشوارترین میادین علمی و عملی را پسِ پشت می گذارد.

جوانی، دنیای پر رمز و راز زیبایی است که ساکنان روشن ضمیر و جستجوگرش، درخشان ترین گوهرهای معرفت و ایمان را در مشت دارند.

بگذارید دلتنگی هایم را چکّه چکّه فرو ریزم.

غرورم را قطره قطره در لبخندهایتان ذوب کنم.

بگذارید از چشمه معرفت بنوشم

و تمامِ یأس ها و درماندگی هایم را به دور بریزم.

بگذارید از تُنگِ تَنگِ محدودیت، به سویِ اقیانوسِ تلاش و تکاپو و امید بشتابم.

بگذارید موجی شوم که گستاخ و مغرور، پیشانی عصیانش را بر صخره های سختْ پیکرِ ساحل می کوبد.

بگذارید پرواز شوم؛ پر از احساسِ پرندینِ پرواز.

می خواهم به پنجره های طبیعت سپرده شوم.

باید به این تجربتِ شیرین تن دهم!

باید جاری شوم در آب ها و اوج بگیرم در آسمان ها.

«فرصت ها چون ابر در گذرند» و خزان در تعقیب طراوت بهار.

جوانی در گذر است و بهار، با نگاه یاس های پاکی، لابه های ایثار و سروهای تنومند اندیشه و اقتدار تا همیشه می تواند پایدار بماند.

تا همیشه، تا گنجینه زمستانی عمر، سرشار از غنایم بهار باشد و دل ها همیشه بهاری!

وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله، بوسه بر دست های تو زده باشد، شکوه نام تو را کدامین شعر، خواهد سرود، کدامین داستان خواهد نوشت، کدامین قطعه خواهد نواخت؟! کدامین روز، خواهد توانست به بلندای افق دیدگانت دست یابد؟! نه این که تمام روزهای جهان، روشن از تلاش و تکاپوی تو اند؟

از گذشته های تلخ دیروز تا آینده های شیرین فردا؛ از بی عدالتی های ثروت اندوزان دیروز، تا عدالت مداری بی نظیر فردا؛ با تو خواهد بود، نبض تمام پویندگی ها!

با تو خواهد بود، آینده ای که نگاهت مثل دست هایت سبز باشد و آکنده از طراوت!

نامت که شکوه کار و تکاپوست، تنها واژه ماندگار روزگار است که هرگز فراموش نخواهد شد.

نام تو ثبت است بر تمام جراید عالم؛ از بسته ترین زوایای «اهرام»، تا بازترین گوشه های تخت جمشید!

آن چه ساختنی است، دست های تو می سازد؛ حتی تاریخ را، تمدن را، شهر، روستا و کشور را.

آن چه دست های تو می آفریند، پیروزی است.

.... چه زیباست همایش نامت در اردیبهشت! بهار را در بهار سرودن!

کارگر!

مفهوم واژه ای که مقدس است؛ نزد تمامی خوبان!

روزت که «روز» به یاد ماندنی «تاریخ» است؛ مبارک باد!

فراموش روزگاران مباد؛ ثمره رنج هایت!

فراموش مباد؛ در آیینه ای که آیندگان، به صافی و زلالی اش، سوگند خواهند خورد!

مبارک باد هر روز تاریخ، به نامت!

خوشا عرق جبین ات که خداوند، پاس می داردش!

دست هایت پر بار، ایمانت بر قرار و دلت زنده به کار باد

ص:112

هر چه هست، این مردم به راز بودن شما و پدرانتان واقف تر از دیگرانند.

انگار آنها بهتر دلیل وجود شما را درک کرده اند که این چنین جای خالیِ تان در طول مسیر کهنه تاریخ، آزارشان می داد!

و حالا که به شما رسیده اند، نمی دانند چگونه این شوق و شورِ دیدار را به پایتان بریزند.

بی خود نبود در طول سفر، یاد شهر ما، میهمان لحظه های شما شده بود و سراغش را می گرفتید؛

حتماً از تپش این همه قلب در احساسات این سرزمین خبر داشته اید.

به هر حال، این زمین جان گرفته از عطر نَفس تان، اگر چه هنوز فرسنگ ها میان حضور شما با او فاصله نشسته است، امّا همین خیال که شما را زیارت خواهد کرد، او را بهشتی تر می کند؛ زمینی که قرار است سال ها مادر گام های دوستداران شما باشد، زمین قم.

ما از تو عطر محمدی رسول خدا صلی الله علیه و آله را می جوییم و در پی مهر علوی علیه السلام هستیم و با دیدن سبزی نگاهت، یاد خانه نیم سوخته فاطمه علیهاالسلام می کنیم و از صبر و بردباری مجتبی علیه السلاممی پرسیم.

اما تو بیش از همه، عطر خاطرات امام هشتم علیه السلام را در ایوان دل ما می پراکنی؛ آن چنان که گویی امام رضا علیه السلامبر دشت خاطرمان خیمه زده است و بر منبر نگاهمان حدیث نور می گوید.

بانوی آب و آیینه!

ما شهرمان رامهیا کرده بودیم تا بر گرداگرد لبخند مهرت خانه بسازیم و از مسیر نگاهت، کوچه بکشیم و دیارمان را در پیوند با تو جاویدان کنیم.

ما کجا می دانستیم که میهمان تازه رسیده مان، هنوز بار سفر بر زمین نگذاشته، بار عمر خویش بر شانه های حضرت اجل می گذارد و از اقلیم ما محمل بر می بندد.

ما دلمان می خواست تمام دیوارهای گرداگردت را آیینه کاری می کردیم و زمین زیر پایت را از مرمر سفید می ساختیم و بالای سرت را سایبانی می زدیم از گنبدهای پر از کبوتر، نه این که با آرزوهای ناکاممان خانه آخرتت را آذین بندیم.

اما ما به همین نیز مفتخریم که شهرمان را به نام تو می شناسند و از ما نشانه های تو را می جویند.

خدا کند که همسایگان خوبی برای یادگار آل الله باشیم!

گل ها به بهانه تو شکفتند.

آرامش تازه فهمید چقدر محتاج چشم های شماست... و خاک تازه مهربان شد...

تو نبودی و قم، خاک صبوری نبود.

خاکِ شوره زار، با تو شعور تازه گرفت. تسبیح در تسبیح، درختان انار به مقدمت شکوفه های سُرخ ریختند؛ زیرا تو فرزند سرخ ترین آواز قرون بودی.

آمدی؛ با کوله باری از گُل و لبخند.

آمدی؛ با آشناترین خنده های سبز. آمدی؛ با کریم ترین دست های باغ. آمدی؛ با بی بهانه ترین سخاوت، سرشارترین حضور.

چقدر آمدن تو در دل هامان نور کاشت!

بانو! تو آمده ای تا هفت روز هفته این شهر، چیزی بشود ما ورای همه پیچیدگی های تاریخ.

این شهر نمک زده، باران می خواست، عشق می خواست، شور و صدا می خواست؛ با تو به تمام این ها رسید....

آه، ای رسول تلخ ترین لحظه های مدینه!

ای زایر غریب شاه خراسان، تنهای بی همراه...! بال های کدام فرشته، سایبان تو شد؟

کاش غربت نشین نبودی!

کاش صدای تو از مدینه که آمدی، تا توس رسیده بود!

بعضی وقت ها غبطه می خورم به کبوترانی که حول محور گنبد زرد رنگ تو می چرخند.

غبطه می خورم به ابرهای بالای حرم.

دلم تنگ می شود برای کاشی های فیروزه ای و یاکریم های آرام ایوان آیینه.

دلم تنگ می شود برای دُعای توسل، برای نُدبه، برای صُبح جمعه های بهاری ات، برای کُمیل خوانی های غریبانه.

آمدی و درخت ها بوی بهار گرفتند.

آمدی تا دلتنگی های گونه گونه این مردم صبور، هوای آرامش بگیرد؛

آرامش آفتابی قم.

ص:116

ستاره سپید پوش خانه خورشید، بهانه بی بدیل گریستن! آمدنت را با گُلاب و اشک، آمدنت را با ستاره و لبخند، آمدنت را با تمام درختان به پیشواز خواهیم آمد.

چه زیبا خورشید را به میهمانی شب های طولانی این خاک سپردی و کبوتران حرمت که بال می گشایند در یکدستی هوایی که نفس کشیدی و شاخه های خشک از دمِ مسیحایت به شکوفه نشستند، نعمت را بر این خاک تمام کردی!

بانو تو آمدی تا بر این شهر، تمام ستاره های دنیا بدرخشند.

«حالیا دست کریم تو برای دل ما

سر پناهی است در این بی سر و سامانی ها»

السلام علیکِ یا بنتَ فاطمةَ و خدیجة! هر آن که دست بر سینه، شما را درود می فرستد، تمام حق عشق را به جای آورده است.

زنان، بر پشت بام ها، هلهله کنان و کودکان در کوچه های شادی روان، شهر را به شور و شعف آذین بسته و نفس های گرم خویش را به خوش آمد گویی، رها کرده اند.

«ببین از چشمه می جوشد ترانه

زِ گل ها می کشد آتش زبانه

بیاور عاشقان را سهمی از نور

بپاش از پنجره در قلب خانه»

قم قطعه ای از بهشت شد و صدای بال فرشتگان، هر صبح و شام از آسمانش به گوش رسید.

انگار همه خوبی ها، همه شادی ها به سوی این نقطه از زمین سرازیر شده بود.

ای پرده نشین حرم عصمت و عفاف، خدا را شکر که آفتاب وجودت بر آسمان بی ستاره قم درخشید.

خدا را شکر که بیت النور عبادتت، بیت الله دلخستگان این وادی شد.

خدا را شکر که طوبای عشق و معرفتت، چونان درختی سبز و ستبر بر سر مردمان شیفته این دیار، سایه گستر شد.

بانوی عشق! قم، خانه اهل بیت است و صاحب این خانه تویی!

قم، پناهگاه همه دلسوختگان عالم است و سرسلسله این عاشقانِ دلسوخته تویی!

قم، باغی از جنات بهشت است و باغبان مهربان شکوفه هایش تویی!

خوش آمدی به خاک کویری این دیار، ای طلایه دار بهار!

صفای قدم های خسته ات، ای نادره روزگار!

چشم هامان را تا ابد به جمال فاطمی ات روشن کردی و دل ها مان را تا همیشه، سرشار از پروانگی ات کردی!

اینک، تو را قسم به کرامت دستانت، قبولمان کن!

تو را قسم به زلال چشمانت، آب کوثرمان بخش!

تو را قسم به عطوفت و مهرت، از خانه خویش مرانمان!

ای تجسم مهربانی زهرا علیهاالسلام و رأفت برادرت امام رضا علیه السلام!

دریاب ما را که ساحل نشین دریای تو ایم؛ رهامان مکن در این روزگار وانفسا!

ص:123

استاد، گاه به «امدادهای غیبی» می اندیشید و گاه به «تکامل اجتماعی انسان».

از «گفتارهای معنوی»اش که «مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی» بود؛ می شد، «انسان و ایمان» او را در جهان بینی توحیدی سنجید و برای رسیدن به عظمت «وحی و نبوّت»، شرافت «انسان در قرآن» را معیار «زندگی جاوید یا حیات اخروی» دانست.

«مقالات فلسفی» استاد شهید، «نقدی بر مارکسیسم» بود.

استاد، همه را به تفاوت «حق و باطل» آگاه کرد؛

باطلی که غفلت از آن، «علل گرایش به مادی گری» بود.

استاد، برای رسیدن به حق، «اصول فلسفه و روش رئالیسم» را به فرجامی مناسب رهنمون شد.

افسوس، وجود تابناک «استاد» در عرصه علوم اسلامی، ابوجهل تیره روز روزگار را آزرد!

نام و یادش در اندیشه نیکان، جاودانه باد!

به راستی از این بالاتر سعادتی در جهان هست؟

گلوله ای که مغز انقلاب را شکافت؛ نمی دانست که آن فکر برومند بار خود را برده است و به عهد امانت علم وفاکرده است و تنها مانده است که امانت جان را به صاحبش باز دهد.

چه کور دلند آنان که می پندارند مرگ، پایان آدمی است و نمی دانند مرگ مردان بزرگ، آغاز حیات حقیقی آنهاست، نمی دانند که مردان خدا، با مرگ زنده تر می شوند! چه کور دل بودند آنان که می پنداشتند شهادت مطهری، مرگ انقلاب است!

مطهری رفت؛ اما اندیشه اش ماند تا به یاری خون شقیقه اش، در راستای زمان پیش برود و تاریکی های جهل را به روشنایی علم بدل کند و خاطرات آفتاب را به یاد شب زدگان بیاورد.

مطهری رفت؛ امّا هرگز نخواهد مُرد.

روحانی بزرگ حوزه و دانشگاه، معقول و منقولمان آموخت تاسرایشی تازه از حکمت و نور را در رگ ها مان جاری کند.

مطهری، پاره تن عشق بود؛ سلاله لیلاها و مجنون ها، وارث سهروردی و عین القضاة.

شمع بود؛ در بی نوری سال های سیاه و سرد.

آفتاب بود؛ برای شاخه های جوان و پوینده...

آتش بگیرد دستی که مردان خدا را به مسلخ سرخ شهادت می رساند

اندوه اندوه اندوه، بر شانه های شهر ریخت.

کلاس ها سیاه پوشیدند.

دانشگاه غمگین شد.

حوزه به سوگ نشست.

امروز، روز پرواز مردی است که جهادگر راه خدا بود؛ معلم عرفان و شاگرد سلوک در محضر عشق.

مطهری، طاهر بود و طیّب، پاکیزه ونیک خو، عالم و متواضع؛ آبی تر از آبی بود،

مردان خدا، روحشان بر خاک چه می کند!

عقل به او می گفت بمان و عشق، ندای «إِرْجِعِی إِلی رَبِّک» سر داده بود.

آرامش دنیا را به هیچ گرفت و در راه دوست پرید.

گفتند، شب های آخر، خواب رسول الله را دیده بود.

گفتند، شمعدانی های خانه بعد از او خشک شدند.

گفتند، عمامه خونینش در بادها رها شد.

گفتند، رد پای ستاره در چشم هایش پیدا بود.

مطهری را لابلای کلامش، لابلای کتاب هایش می بینم.

می بینم که مرا به خوانشی نو فرا می خواند؛ به تعبیری جدید.

مطهری، مرا به باغ اندیشه اش مهمان می کند؛

ص:127

لابلای کلمات.

من همیشه او را در کتاب هایش زنده می بینم و چرا نبینم؛

که شهید، جاودان زنده است.

- به جای نوشتن -

و دیگر هیچ نگفت؛

جز سکوت تحمیلی اش.

اما

هزاران چکاوک سینه سوخته

از سقف نگاهش

پر کشیدند

تا وارث فریادهای خاموش باشند.

شاید با از پا افتادن بزرگ مردی از قبیله نور و آینه،

شکسته شود کمر اسلام.

اما خون شهید است

که به رگ های خشکیده دین جان می بخشد.

مرتضی مطهری

اگر چه استاد من و هم نسلان من نبود،

اما ما هر چه آموخته ایم

از درس های ناخوانده مکتب اوست.

بعضی ها تا هستند، فقط هستند و چون بروند، دیگر برای همیشه رفته اند

و بعضی دیگر،

وقتی بروند،

بودنشان قدر می یابد

و هستی شان، معنا.

و مطهری این چنین بود.

او همیشه با ماست

و صدایش

تا ابدیت جاری است.

ص:129

سلام بر مردی که شهادت، پلی برای عبورش بود؛ کسی که سرخ رفت!

سلام بر مردی که برای دیدن جهان، مقدمه ای می نگاشت به طومار تاریخ و حجاب را در برگ یک گل لطیف، نثار زمینیان می کرد!

سلام بر فیلسوفی که امام رحمه الله در عزایش عاشقانه می گریست؛ بر او که پاره تن امام بود!

سلام بر مجاهدی که با کلام می جنگید!

سلام بر او و گفتار و نام و یادش.

ص:131

حالت خوب است. صدای گم شده توی ادراک فصل ها ونسل ها، آقا اجازه! یادم نمی دهی مثل دریچه ها به آبی آسمان لبخند بزنم؟

آقا اجازه! کلاس کبوتر بودن کی برگزار می شود؟

دقیقاً دقیقه چشم های تو را قاب می گیرم.

لحظه دیدار نزدیک است. باز گویی در جهان دیگری باشم، هوای مداد و کاغذ، رهایم نمی کند.

مادرم می گوید: خدا روی شانه های معلم می نشیند و در چشم هاشان طلوع می کند.

صبور دوست داشتنی، ساده آرام! خشمت زیباست.

تقدس این خشم اندوهگین را تازه می فهمم و خداوند از عالمان عهدی گرفته است.

تو در ازل، شمع بودن را آغاز کردی، ای دایره مقدس ازلی، ای رکن ساده هستی!

و علم را در عرش، جایگاهی است چون ستاره ساعت شش صبح که هر روز جهان را روشن می کند.

سلام، مهربان ترین مرد سکوت و صدا!

سلام، مهربان ترین آدم روی زمین!

سلام، رازقی، اطلسی، میخک! سلام، شادی!

وقتی یاد کودکی های خودم می افتم، دست های تو، نجیب بر سرم می نشیند؛ ساده تر از این که حتی نقّاشی ات کنند در قاب های مربع مستطیل گیج زمانه.

شیرین تر از آنی که توی شیرینی روزها پیدا و گم شوی.

برخیز! دوباره غوغا کن.

کلمات، صف گرفته اند به همصدایی و همخانه بودن با لبان تو.

شوری مقدس، در حروف جاری می شود، وقتی به سر انگشت تو می آیند و چراغ های رابطه روشن می شود، وقتی چشم هایت را باز می کنی...

با کدام قاصدک بگویم که صدایم را پُست کند برایت.

معلم باشی یا شمع، پروانه ای این جا هست که همیشه دور مدارخورشیدی شما بچرخد و عشق را کلمه کلمه هجِّی کند.

ص:133

هدیه بی دریغت، گرفتن دست هاست؛ دست هایی که دارند در مرداب فرو می روند و پاداش بی دریغ بودنت، بی کرانه بودنت در رساندن پیام خورشید به گوش خاک نشین ها.

فلسفه بودن تو نثار کردن است.

دست هایت را می بوسم؛ دست های بخشنده ات را.

دست های تو ارزش بوسیدن دارد.

سخن بگو! سخن تو، بوی خدا می دهد.

آغاز به سخن که می کنی، عالم از زبان تو سخن می گوید.

انسانیت را به یادمان می آوری؛ دوباره و چند باره.

معلم، ای فریاد ناشنیده آسمانی! حضور هر روزه ات، استمرار آیه هایی است که از نو می توان آموخت و نکته هایی که از نو می توان یاد گرفت.

نو زایی زندگی در حضور هر روزه توست.

هم «درس عشق» می دهی هم «درس علم»

دست هایت را می بوسم!

می خواهم با تمام سلول های احساسم تورا ستایش کنم؛ تو که با نام مبارکت، علم آبرو می گیرد، ایمان در قلب های تشنه رسوخ می کند و اخلاق، والاترین ارزش انسانی می شود.

یک بار دیگر تنها!

می آمدی تا باز مهربانی را برایمان بخش کنی

و صدای سادگیِ آب را

کاش می آمدی!

تو ای پیامبر گونه! هماره چون فانوس دریایی، در ظلمات شب تیره ام درخشیدی و به سوی ساحل امن ایمان رهنمون شدی.

چشم های تو پاسخ تمام پرسش های بی جوابم بود و دست هایت آرامش توفان درونی ام.

آبی ترین وسعت اندیشه را تو به رویم گشودی و بازترین پنجره های رهایی را در مقابل چشمان جستجوگرم نهادی.

ای مهربان! ای با آئینه همدل و با آب همزبان! تو شمع سوخته خردی و شعله های سرکش درونی ات، آهی است که دمادم، به خاطر جهل و نادانی پیرامونت می کشی.

ای یکه تاز جاده معرفت! تو مرا به سرزمین ناشناخته ها بُردی و از چشم انداز کوچک نگاهم، پُلی زدی به کهکشان ها؛ و من اکنون همه بزرگی ام را مدیون تو ام.

ص:138

خوشا حدیث و فقه و احکامش که موهبتی از حریم ولایت مهدوی(عج) بود و عنایتی از آستان کرامت نبوی صلی الله علیه و آله!

خویش را به «خصال» اهل بیت علیهاالسلام آراسته و گلستان کلامش را با گل های «حدیث» تزیین کرد!

در هر ورق از «خصال»اش، خصلتی ناب و آراسته را از نامی مبارک برگزید و رشته سخن را با یاد آوری کلمات آسمانی او آراست.

گویی روز و روزگار، مجالی برایش رقم زده است تا توانایی خویش را در خدمت به آرمان «تشیّع علوی علیه السلام» بیازماید؛ مجالی که با حضور «آل بویه» بر سریر قدرت، از موهبت های زندگی اش بود تا به آرزویش برسد.

از قم تا ری و مشهد و نیشابور؛ از اصفهان تا کوفه و بغداد، فرا گرفت و آموخت؛ جمع کرد و اندوخت آن چه را «حق» را از «باطل» جدا می کرد و «سره» را از «نا سره»!

گاه در قالب «الامالی»، گاه در شکل «التوحید»؛ گاه به تحریر «الاعتقادات» پرداخت و گاهی به تقریر «الهدایه» مشغول شد!

از «صفات الشیعه» تا «فضایل الشیعه»! از «ثواب الاعمال» تا «عقاب الاعمال» از «فضایل شعبان» تا «فضایل رمضان »! از «عیون الاخبار الرضا» تا «من لا یحضره الفقیه» شب های «شیخ» بود و آیینه نگاهش که از پرتو چلچراغ معرفت آکنده می شد.

«شیخ صدوق» بود و اقیانوسی از کلمات که مثل ستاره های کهکشان در ذهنش متبلور می شدند؛ ستاره هایی که هر کدام، هزاران واژه متبرک و مقدس بودند، واژه هایی که آدمی را از حضیض خاک به اوج افلاک می رساند.

اولین وادی حضورش، شهر «علم و عمل، قم» بود و آخرین وادی عبور، شهرِ عالمان «تشیّع» علوی «ری»؛ همجوار حضرت عبد العظیم!

یادش حدیث منزلت و روحش قرین رحمت باد!

ص:140

کرامات الهی ات، آوای حقانیت علمای تشیع را در آواز هزار دستان تکثیر کرده و یاد قدسی ات تقدیس پروردگار را دست یافتنی تر نموده است.

هنوز هم انبوه درختان به تو می اندیشند؛ ای حجّت آشکار سرزمین های بهاری! دریا، عظمت نگاهت را موج در موج حکایت می کند.

کاش قاصدک ها از ناکجا آباد سیر و سلوک عارفانه ات برایم خبر می آوردند، از نادیدنی هایی که دیدنی و ناشنیدنی هایی که به گوش جان نوشیدی!

کاش حضورت را از آغوش نسیم شمال حس می کردم، ای آیت الهی! سلام و درود خدا بر نفس حضور و شعله شهودت باد!

ص:142

به چپاول اگر دستی بر این سرزمین بنشیند، نگاه ژرف تو تا ابد چراغ راه تیغ هایی خواهد بود که ریشه ریشه پا می گیرد تا بر او بتازند.

ما فرزندان حماسه و بهاریم و گوش به فرمان آواز صدای ققنوس.

صدای تو که پیچید، تازه معنای بیداری را فهمیدیم.

حکایت تو و دل های ما، حکایت تنهایی و عشقی غریب است که سرانجام به خاطرات باغ می رسد.

به احترام تو، من هم کنار سروهای این جاده خبردار می ایستم و سکوت می کنم.

به احترام تو، چهار بار تکبیر می گویم و برای کبوترهای حرم، آب و دانه خواهم ریخت.

شنیده بودم، مردان سرزمین من، اهل آشتی و پیکارند؛ شنیده بودم علم و فقه را در این سرزمین، نسبتی دیرینه با زره و خفتان و کلاه خود و شمشیر است؛ باورم نمی شد کتاب، جایش را به جهادی سبز بدهد.

دیدم و با چشم های خودم دیدم، حکایت غیرت را،

آن هنگام که آشوب می اندازد در جان های سوخته.

دیدم سلوک را که چه پا برهنه رکاب اسب تو را خواهد گرفت.

جغد دارد فرار می کند، خورشید!

شب، دست هایش را کوتاه می کند.

مار دارد به خفاگاه می خزد.

کفتار، پشت کوه گم می شود.

این جا، پلنگ ها همیشه به پاسبانی نور ایستاده اند.

این جا، حریم حرمت درختان را پرندگانی پاس می دارند چون سیمرغ.

این جا، مرکز حکومت ققنوس هاست... چشم هایم را باز خواهی کرد به جهانی از شور و شیدایی.

می دانم با تو، بهار آخرین، نزدیک تر است.

با تو به استوای حقیقت نزدیک ترم.

ص:144

در رودخانه وصل شناورم، ولایت را خوب می دانم؛ تو ادامه امامت سرخ تشیعی.

تو فقه پویای اسلامی.

تو استوانه شعور و شعری.

تو حکایت همه بادهای بی قراری.

بتاب!

تا ابد بتاب و در آینه تکثیر شو، تا نور متکثر تو چراغ آینده سرزمینم را روشن کند و شب را مجال شبیخون تازه نباشد!

میرزای شیرازی در اوج قلّه پیروزی اقتدار، با باجامه ای ساده و قلمی بر دست، خواب از چشمان شیطان ربود.

شیطان، به هزاران نامه رسمی و سلطنتی می اندیشید که ذره ای در لایه های حضور مردم نفوذ نکرده بودند و به چند خط نگاشته مرجع مردم، با توفانی که نزدیک بود حکومتش را سرنگون کند.

می دید پیوند عمیق مردم با اعتقاداتشان را و باز هم در حلّ معمّا درمانده بود؛ معمّایی که گره گشای آن، روحانیت بود و سال ها بعد، بذر اقتدار میرزاهای شهامت، در انقلابی بزرگ به بار نشست و اعجاز ایمان مردم ایران، جهان را مسحور خویش کرد.

ص:146

با دیوها می جنگم، با پری ها دوستی می کنم.

راستی! پنجاه هزار بیت، گنجینه و میراثی است از فرهنگ و تاریخ گسترده سرزمین من.

هر چه نگاه می کنم، کسی را نمی بینم که بتواند مثل تو، باز حماسه ای نو بسراید.

سال های جوانی ات را پای تاریخ نیاکان من گذاشتی.

امانتدار تاریخ بودی؛ صریح و دقیق.

ستم ستمکاران را بی وقفه مذمت کردی و درفش عدل کاوه را بر ستیغ فرهنگ ایرانی کاشتی.

فریدون تازه ای برای ما آوردی و شک دارم که خود تو سیمرغ نباشی.

وقتی تو وصف می کنی از سیستان و ایران قدیم، انگار که خود ما درون آن جاری می شویم و می بینیم وقتی که از جنگ می گویی؛ چکاچک شمشیرها در گوش ها می نشیند.

گاهی به حکمت می نشینی و موعظه؛ چنان که پیران را باید و گاهی به شرح عشق، همچون جوانان برومند خاک عاشقان، صریح سخنی و محکم سراینده.

زبان فارسی، سهل و آسان می گویی؛ آن طور که حتی کلمه ای نمی توان کم و زیاد کرد

سر سپرده ی ولایت بودی و پشتیبان امامت.

این خاک، همه از نسل تو اند.

آری! یک ایران فردوسی وجود دارد، یک هزاره فردوسی.

دوست علی و خاندانش! علی پناهگاه تو باشد!

ایران، در پهنه تاریخ همواره خوان یغمای بیگانگانی بوده است که می آمدند و بر خوان می نشستند و لقمه برمی گرفتند و... نمی رفتند، که نمک گیر می شدند و می ماندند و ایرانی می گشتند؛ تو گویی جاذبه خاک، در این تکّه از زمین بیشتر از سرزمین های دیگر است.

ایران، اسلام - این مهمان عزیز - را به آغوش باز پذیرا شد، امّا عرب نشد.

بذر اسلام، خاک مستعدّی می خواست تا ببالد و بار بیاورد و خاک بی حاصل بیابان جزیرة العرب، این مایه طراوت نداشت.

باد، آن بذر را به خاک ایران آورد تا ذرّه ای از رازهایش را در این خاک، شکوفا کند. و ایران مسلمان شد. و ایران با اسلام یگانه شد.

امّا میان گذشته باستان و آینده اسلام، درّه ای عمیق بود که اگر پلی شگرف آن را از میان برنمی داشت، جان ایرانیان دو پاره می شد که هر یک، به جنگ دیگری بر می خاست.

و فردوسی بر این درّه پل زد.

دهقان طوسی به تختگاه آمده بود که دادش را از والی ظالم بستاند، امّا تقدیر چنین رفته بود که فردوسی، زبان ایرانیانی باشد که ایران و اسلام را توأمان می خواستند.

ابو القاسم فردوسی، پلی شد تا ایرانی از گذشته باستان به آینده اسلام رهنمون شود و در برهوت سرگردانی میان گذشته و آینده راه گم نکند. و گفت:

«منم بنده اهل بیت نبی

سقایده خاک پای وصی

منم بنده هر دو تا رستخیز

اگر شه کند پیکرم ریز ریز

به این زاده ام، هم به این بگذرم

چنان دان که خاکِ پیِ حیدرم.»

«بیا تا جهان را به بد نسپریم

بکوشش همه دست نیکی بریم

نباشد همی نیک و بد پایدار

همان به که نیکی بود، یادگار»

همچو خورشید، همچو «ید بیضای» معرفت، دمیده بود از شرق اندیشه، تا سخنش در دل ها ریشه کند.

دمیده بود قامت استوارش از میان کلماتی که نور «مولایی»اش، توانایی لایزالی به «رستم» می بخشید؛ مولایی که از صبح ازل تا شام ابد، یگانه گُرد گردان و یگانه پهلوان یلان تاریخ است!

به احترام نام مولایش می سرود:

«جهان آفرین تا جهان آفرید

سواری چو رستم، نیامد پدید»

به احترام نام مولایش بود که دیباچه شاهنامه را به نام نامی اش مزیّن می کرد:

«منم بنده اهل بیت نبی صلی الله علیه و آله

سراینده خاک پاک وصی علیه السلام

برین زادم و هم برین بگذرم

چنان دان که خاک پی حیدرم

اگر چشم داری به دیگر سرای

به نزد علی علیه السلام و نبی صلی الله علیه و آله گیر جای»

دمیده بود وجود جاری اش، از برکه ای زلال که هیچ گاه غبار حقارت نپذیرفت؛ حقارت دریوزگی از غلامان «تُرک»؛ غلامانی که با نهاد حقیرانه خود، او را که خورشید بود، حقیر می خواستند؛ حقیر، مثل تمام قصیده سرایان، مثل تمام آنها که گوهر کلام را به حذف دربارها، می فروختند.

مُرید «مولا علیه السلام» را که دم از مناعت رستم می زند، چه جای دریوزگی غلامان!

هشتاد سال، دل به کرم مولایش سپرد تا خداوند، عظمت هزارها سال جاودانگی را به نامش عنایت کند؛ نامی که تندباد حوادث روزگار، کتیبه جاودانگی اش را نتوانست گزندی برساند و روز به روز به تسخیر دل ها می پردازد!

نامی که عظمت و شکوهش را نه تنها «شاهنامه»، بلکه تمامی «دیوان»ها می ستایند.

نامی که حکمت جاودانه اش را آیینه اندیشه روزگاران کرده است.

ص:150

هنوز تویی و بزرگی شاهنامه ات.

تویی و عظمت خلقت در نظم، تویی و توس که در مقابلت سر خم کرده است.

«ز بهر پادشاهان جهانخوی

نبینی همچو فردوسی سخنگوی

به نور رای کز شهنامه افروخت

شهان را پادشاهی کردن آموخت»

فردوسی، شاعری است که با خنده هر مظلومی، شاد می شود و با اندوه آنها، جامه سیاه بر تن می کند.

او از هنر و شعر و احساس، بناهایی ساخته است که هیچ توفان سختی، نمی تواند خرابش کند و هیچ حادثه ای نمی تواند از یادها و خاطره ها پاکش.

«بناهای آباد گردد خراب

ز باران و از تابش آفتاب

پی افکندم از نظم کاخی بلند

که از باد و باران نباشد گزند».

فردوسی، نقاشی است که با زبان خامه، تاریخ می آفریند و از هر رنگ عشق و تنفر در آن به کار می برد.

زنده باد یادش و درخشان باد نامش بر فراز تاریخ.

ص:153

بتاب مهتاب! روشن تر بتاب!

هر چقدر می خواهی بتاب؛ امّا تو یک ذره از کمال چهره عشق را که در پیشانی بلند کودک خانه هادی است بازتاب نخواهی کرد!

این جا سهم همه پرنده ها از باران مساوی است.

این جا همه اسرار را می توان دید.

این جا عبادت معنا می شود، رسالت، ادامه دارد، امامت، حضور دارد و ولایت، آفتابی روشن است.

صدای پای قدم های کودکی می پیچد که فردا روز، امام آینه ها خواهد شد و پدر بزرگ ترین آفتاب آرامش.

شیرین تر از قند چه داری سامرا؟

کام شهر را شیرین کن، بغداد!

قند پارسی بریز، عراق!

شعر، کم می آورد برای گفتن لبخندهای تو.

حرف، کم می شود و سکوت، سرشار از ناگفته هاست.

سکوت کن، شب؛ وقتی نمی توانی از کسی بسرایی که یازده بار، آفتاب در خانه اش سجده کرده است؛ در مقابل پدرانش و خودش.

هر چند شب و خفاش، تحمل نور را ندارد و آفتاب را پشت کوه های بلند زندانی می کنند، امّا جمال حضرت خورشید را عشق است!

صدای خورشید که کودکانه می خندد و تسبیح می گوید، فردا را به میهمانی ما خواهد آورد.

او آمده است برای آخرین رسالت.

او آمده است تا منبع خورشید ساعت دوازده عشق باشد.

ص:155

او آمده است؛ تا خورشید، مبدأ همه آیینه ها باشد.

شکفتن بهار در بهاری دل انگیزتر؛ دمیدن گلِ حُسن در حُسنی فزون تر، روییدن گلی دلرُباتر در گلستان

طاها! تابیدن صبحی سپیدتر از سپیده در آفاق هستی و درخشیدن ستاره ای بر شاخه بلورین طوبا!

این است غزل واژه «مولودی» که نامش آراسته به حُسن ازلی و یادش جان مایه تمام زیبایی هاست.

... و اینک جمال دلارا و بی بدیل حضرت امام حسن علیه السلام است که یاد آور حُسن بی مثال «سبط اکبر» حضرت مجتبی و ملاحت رفتار ختم رسولان «حضرت مصطفی» صلی الله علیه و آله است؛ چنان پرتو افشان که تمام کاینات لب به ستایش می گشایند.

گویی تمام کاینات، منتظر این مولود اند؛ مولودی که ادامه «رسالت نبوی صلی الله علیه و آله و ولایت علوی علیه السلام» خواهد بود تا پرچم «عدل»، به دست توانای حضرت موعود(عج) بسپارد؛ وعده داده شده ای که گوشه گوشه هستی را به عدالتی فراگیر فرا خواهد خواند.

می آید؛ تا «مدینه» عشق، باز هم شاهد آیینه ای باشد که پرتو افشان انوار متجلّی الهی است.

می آید؛ تا بشارت دهنده روزهای سپید، برای سیاه بختان روزگار باشد.

می آید؛ تا پیوند آسمان و زمین از هم نگسلد.

می آید؛ شولای عاشقانگی بر دوش، محبت خلیل علیه السلام در دل، معجزه موسی علیه السلام بر کف، روح مسیحا علیه السلامدر تن، خاتم سلیمان علیه السلام در دست، صبر ایوب علیه السلام در جان و تبسّم محمد صلی الله علیه و آلهبر لب؛ تا وارث شجاعت علی علیه السلام، صداقت فاطمه علیهاالسلام، کرامت حسن علیه السلام، صلابت حسین علیه السلام، عبادت سجاد علیه السلام، بلاغت باقر علیه السلام، فقاهت جعفر علیه السلام، نجابت موسی علیه السلام، شفاعت رضا علیه السلام، سخاوت جواد علیه السلام و هدایت هادی علیه السلام، باشد؛ وارث تمام خوبی های هستی.

می آید؛ شولای عشق بر دوش؛ از دیاری که جز عشق، ارمغانش نیست.

می آید؛ از بهاری ترین فصل هستی تا بهار را در شکوفایی «ربیع»، به خاکیان هدیه و چلچراغ معرفت را به چشم هایی که در آیینه هستی جز «خدا» نمی بینند و جز به خدا نمی اندیشند، هدیه کند.

می آید و آسمان، سبد سبد شکوفه نذر شادمانه های اهل بیت علیهاالسلام می کند.

ص:156

مولا! خوشا یاد آوری یادت که با عطر ولایت همراه است!

و ما را در حریم عشق خود، عارفانگی آموز!

خوش آمدی!

می آیی و عصای معجزه بر نیل استبداد می کوبی. اینگونه است که فرعون های شب کور زمان، تاب دیدن عشیره خورشید را ندارند.

تو آن منظومه بهار و نسیمی که سرد اندیشانِ خزان سیرت، روح شکوفه فامت را در پشت حصارهای پولادین زمستان محصور می خواستند و بال های بلندت را زمینگیر و زخمی؛ بی خبر از این که:

«ب-ا سن-گ ها بگ-و ک-ه چه اندیش-ه م-ی کنند

ح-تی ب-دون ب-ال، کب-وت-ر کب-وت-ر اس-ت»

تو می آیی و این چنین نهالی دیگر از خاک معطر امامت، سر بر می کند.

«حُدَیثْ»! چشم بگشا که نوزاد امروزِ تو، پدر عدالتِ مُجَسَّمِ فرداست و بانیِ تمامِ رادْ مردی ها.

خوب نگاه کن، یا «ابو الحسن»!

این چشم های معصوم، انوارِ تابناکِ رسالتِ تو را تا کُنجِ زندان های تاریک و نمور «معتمد» نیز با خویش خواهندکشید.

شادباش که تا فتحِ دروازه های نور، راهی نمانده است.

ای سوارْ بر مرکب راهوارِ رسالت.

تو آمدی تا اعجازِ کلامت، برای همیشه، چراغ درخشانی شود، آویخته بر سقفِ معنا.

تو آمدی تا هزاران نفر از جویِ زلالِ عرفانِ تو بنوشند و مست از باده عشقِ تو شوند.

بیا که تا فتح دروازه های نور، راهی نمانده است.

فضیلت، به نام تو تبرک می جوید.

عبادت، زیوری است که بر چکاد بلند نام تو تلألو می کند.

عظمتِ اخلاق از وجود تو آشکار می شود.

ای نای پرخروش ولایت، آیینه ایزد نما!

ای تداوم وجود مبارک علی! تو فرزند ایمانی و پدر دریای بی پایان؛ مَهبط انوار رحمانی و مفسّر بزرگ آیه های قرآنی.

... و جهان، لحظه شمار گل آرایی فرزند توست؟... .

اینک بر تو و بر آن خورشید، بر تو و بر آن گل غایب، سلامی بی کرانه نثار باد!

ص:161

... آن گاه، تن و روان حکیم در برزخی از صلح و جنگ، خوف و رجا و مهر و قهر، شروع به بالندگی کرد. تا به عقل و عشق، توأمان بپردازد؛ به توصیف جام جهان نمای دل آدمی.

گویی آدمی در نگاه حکیم، ستاره ای ست که شب متولّد می شود و سحر، در پرتو جمال جهان آرای خورشید، جان می سپارد؛ امّا جان سپردنی که مایه تحیّر حکیمان و عرفان ست.

گاه، حکمتِ ریشه دوانیده در عمق اندیشه اش، او را به تفکری وا می داشت که:

«در دایره ای کآمدن و رفتن ماست

آن دانه بدایت، نه نهایت پیداست

کس می نزند، دمی در این عالم راست

کاین آمدن از کجا و رفتن به کجاست»

درست می بینم؛ این موهای سپید توست که بر سر هر دانشمند پویا دارد تکثیر می شود!

طب تو هنوز دارد درمان دردهای علم می شود.

نمی شود در مقابل تو، جبری بود.

لطیف می گویی و لطیف می نویسی.

راستی! امروز چند شنبه چه سالی است؟

تاریخ را هم دوست داشتی، تقویم خیامی تو مبدأ روزهامان بود.

رصدخانه تو کنار ستاره ها است.

آرام گرفته ای در نیشابور؛ کنار امامزاده و نمی دانم چه حکمتی است که عشق را به علم پیوند می دهد و همیشه عاشقی را می بینی که علم بر آستانش خوابیده است.

این شهادت علوم است به بودن عشق و تو بهترین شهید هر دو؛ عشق و علم...

«جامی ست که عقل، آفرین می زندش

صد بوسه ز مهر، بر جبین می زندش

این کوزه گر دهر، چنین جام لطیف

می سازد و باز بر زمین، می زندش»

آن جا که برای «جبر»، هیچ «مقابله» یافت نشود؛ چگونه می توان، از شب تاریکِ غم، به سپیده گاهان شادمانی رسید؟!

«آنانکه محیط فضل و آداب شدند

درجمع کمال، شمع اصحاب شدند

ره زین شب تاریک، نبردند برون

گفتند فسانه ای و در خواب شدند»

خوشا «نام» تو، که از شب های تاریخ، به سپیده گاهان جاودانگی پیوست تا سالیان سال، ستاره یادت را در جای جای این کره خاکی، مردمان به نظاره بنشینند و دل به نجوای پنهان «کوزه ها» بسپارد!

«در کارگه کوزه گران رفتم، دوش

کو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش»؟

خوشا «نام» تو که فراموش روزگاران نخواهد شد؛ مادام که زلال عشق در جوشش باشد و ستاره های اقبال، در کوشش:

«در دایره ای کامدن و رفتن ماست

آن دانه بدایت، نه نهایت پیداست

کس می نزند، دمی در این عالم راست

کاین آمدن از کجا و رفتن به کجاست»

آن چه تو آموختی، عشق بود و آن چه دیگران از تو می آموزند، عشق است؛ خواه در حساب و ریاضت باشد، خواه در حکمت و فلسفه؛ خواه در شعر و عرفان باشد، خواه در جبر و نجوم!

آن چه تو عقلش نامیدی؛ تبلوری از کمال عشق بود و آن چه تو عشقش شناختی، تصوّر جمالی از عقل!

... و اینک، نیشابور است که، یادت را با افتخار می ستاید و افق نگاه ها را به بلندای روشن نامت می سپارد.

این تو بودی که علم و اندیشه ات، سرمایه لایزالی افتخار برای این آب و خاک بوده و هست و خواهد بود.

یادت قرین بی کرانی و نامت همیشه آسمانی باد!

ص:165

چه می توان کرد که چون بزرگ قبیله ای محمل بربندد و راه غربت پیش گیرد، اهالی آن خاندان را تاب و توانی نمی ماند که بر سرای خویش بمانند و بر دوری او صبر کنند.

پس اگر رسم روزگار چنین است که امام و حجت خدا، پرده نشین غربت تحمیلی اش شود، همان بهتر که من هم در غربت جان سپارم!

ای زادگان آفتاب شرقی!

میان من و شما عهدی بماند به یادگار! اگر روزی گذار کسی از میان شما به شهر برادرم افتاد و نگاهتان در نگاه ازلی اش گره خورد، او را باز گویید که ما زنی را می شناسیم که در آخرین نگاه، آه حسرت چشمانش را به ما بخشید تا در تلاقی نگاه ها مان، آن را در کاسه خونین دیدگانت رها سازیم.

به او بگویید، رشته عمر خواهرش - معصومه علیهاالسلام - از زنجیر غربت او نازک تر و کوتاه تر بود و با یک تیغ آه پاره شد و این فاصله های بی انتها و فراق های بی مرز که بر تقدیر تاریخی اش سنگینی می کرد، به یک چشم بر هم زدن، زیر پا نهاده شد و او در آغوش یادت رها گردید؛ مثل پری که بر موج لغزان باد می رقصد.

این شهر، این سرزمین، تقدسش را وامدار قدم های نورانی توست، ای بزرگ!

درختان با رایحه کلامت شکوفه می کنند و دریاهای متلاطم را نگاه معصومت آرام می کند.

امروز که می روی، ستاره های جهان داغ رفتنت را به خاموشی نشسته اند و بادها عزادار مصیبتی بزرگ، کوچت را بر شانه های آسمان مویه می کنند و پنجره ها، سوگوار و بی قرار، بر رّد آخرین گام هایت خیره مانده اند.

بی تو همیشه غروب است و زمان گویی روی لحظه پروازت متوقف مانده.

دست هایم را در شبکه های ضریح، قفل می کنم و تو را صدا می زنم.

سلام بر تو ای فاطمه معصومه علیهاالسلام، ای بانوی باران ها!

صدایت می زنم؛ سر بر دامان کرامتت می گذارم و بغض های فروخورده ام را می تکانم.

رفته ای و اندوه دوری ات، چون زمین لرزه ای بیگاه، ستون های جانمان را می لرزاند.

نیستی و بی تو تنها صدای جاری در لحظه ها مان سکوتی کبود است که رگ رگ وجودمان را در خود مچاله می کند.

آه، ای آینه دار عفت و آگاهی! نبودنت آتش بر جگر دوستدارانت می زند؛

آن گونه که بار داغی چنین عظیم را به زانو درآمده اند.

ای خاتون عشق؛ تو تلفیق آب و آینه ای؛ سرشار معطرترین شکوفه های فضیلت و راستی.

حکایت مهربانی ات، دهان به دهان می رود و طنین منوّر نیایشت را شب های بی شمار به خاطر سپرده اند.

می روی و ما فراق جانسوزت را در ثانیه هایی سیاه به مرثیه می نشینیم.

دستمانم را بلند می کنم؛ تا کبوتران بر شاخه های خشک دستانم بنشیند.

حرم، روبرویم گسترده تر می شود، قد می کشد تا آسمان، اندوهی عمیق در ارکان خاک می پیچد، نبودنت

را با کدام حنجره داغدار به مویه بنشینم؟

بانوی نور و نافله! بی تو از رنج روزها و شوریدگی شب ها می ترسم. وقتی نگاهت را از این خاک بگیری، تمام جهان بر شانه هایم فرو ریخته اند.

بی تو خورشید فردا نیز بر این همه تاریکی و غم، راهی نخواهد داشت.

صدای ضجّه آسمان ها را می شنوم، کرانه بی دریغت پیدا نیست، آسمانم سخت بارانی ست.

سر در گریبان تمام اندوه جهان، در چشم هایم قطره قطره باران می شود، بوی غروب، تمام این فرودست را فراگرفته است.

تو نیستی، اما چراغ یادت روشن است. تو نیستی، امّا گلدسته های حرمت بوی بهار می دهند و چون ستون های استوار، خاک را به افلاک پیوند داده اند.

تو نیستی وغمی سنگین بر شانه های خاک حس می شود، تمام وجودم نوحه می خوانند، تمام سلول هایم فریاد می زنند.

بر در و دیوار می کوبم، بر سینه می زنم، در خویش فرو می ریزم، غمی این چنین طاقت فرسا در نبودنت، مرا چون آخرین رمق نور که بی تاب از شانه های بلند کوه فرو می ریزد، روزی هزار بار در خویش از هم فرو می پاشد، پشت پلک هایم باران گرفته است، سرد است؛ با تمام استخوان هایم یخ بسته ام.

تو را به خاطر کدامین غربت بگریم بانو؛ به خاطر غربت کاظمین، یا توس، مدینه یا بقیع؟

چه جانکاه است ایستادن، رو به آستانه کرامتت و تورا با نام والای حضرت فاطمه علیهاالسلام - سلام دادن!

بانو!

امشب سوگ تو را بهانه قرار داده ایم تا بر غریبانه های تمام اهل بیت مویه کنیم!

تو را با خاطری به مرثیه نشسته ایم که گویی پشت دیوار بقیع، شاهد سوختن خویشیم!

بانوی نازنین، ای کرامت اهل یقین و ای فرزند باب الحوائج!

با التجا به آستانه تو می توان تمام دردهای مأیوس را التیام بخشید.

ص:170

می توان با شکوه نامت، تمام خستگی های غم را به آرامش آرزو سپرد.

بی یادت مباد، لحظه ای از عبادتم!

آه، ای ستاره غروب کرده در خاک پاک قم!

اینک ماییم و آرزوی اجابت از آستانه زهرایی ات علیهاالسلام!

ماییم و این شب دیجور، که با غربت تو قرین شده است!

ماییم و عروج اشک هایی که در عمق آسمان گم می شوند؛ اشک هایی که روزی گواهی خواهند داد وفاداری مان به اهل بیت عشق را.

امشب سوگ تو را بهانه غربتمان کرده ایم؛ تا اشک ها مان، مرثیه سرای داغ هایی باشد که فرزندان نبوت را به سوگ نشانده است.

تا زمزمه هامان، بغض شکفته در گلوی فرشتگان را همراهی کنند.

تا اندوهمان، کبوتران سر فرو برده در غم را به هم نوایی بخوانند.

امشب، پایتخت علوم علوی علیه السلام را ازدحام پرچم های سیاه فرا گرفته است و انبوه زائران خاکی و افلاکی، غرق در بلور اشک ها، رو به ایوان آیینه، سلام می کنند.

امشب، قم، مرثیه سرای کربلایی ترین مرثیه های محتشم است.

امشب، قم، تمام سوگ نامه هایش را به بقیع تقدیم می کند.

امشب، قم، همایش ارادت آستان کبریایی «فاطمه» علیهاالسلام را برگزار می کند.

امشب، قم، میهمان اشک های متبرک حجت خدا در زمین(عج) است.

و آسمان غَرق در صداقت ارادتمندان، به سعادت مردمی می اندیشد که با التجا به آستان کبریایی اهل بیت(عج)، سرافرازترین ساکنان زمینند.

بانوی آفتاب! از تو گفتن زلال آب می خواهد و صداقت آئینه و از فراق تو سرودن، تنها سینه ای را ممکن است که چون آتشفشان، فوران کند و چهره سفید لوح های غم را به خاکستر گدازه های ماتم آشنا کند.

حدیث حضورِ کوتاهِ تو در بطن این کویر، حکایتی است زیبا و نامکرر.

مردم این خاک، تو را رشته اتصالِ زمین و آسمان می شناسند و بر دامانِ پر مهر و عنایات تو دست توسل دارند.

چگونه نبودنت را باور کنند؟

چگونه بار این اتفاق نامبارک را بر دوش کشند؟

خاتون دل های صادق! مسیر سفر پر فراز و نشیب تو، سیر و سلوک است برای مشتاقان حق و حقیقت که برای دیدار برادرت، تمام مصائب عالم را بر گرده خویش، هموار کردی و از هیچ سختی و مشقتی پروا نکردی.

ای کوثر کویر! حمایت از ولایت را رنگ و بوی تازه ای دادی و مشتاقانه بر پیچ و خم تمام جاده ها و مسافت های فراق، تازیدی و تاریخ را در حیرتِ طبعِ بلندِ خویش، واگذاشتی.

نام تو طنین جاویدی است که سنگلاخ ها بر سینه خویش حک کرده اند و وسعت تفتیده کویر، چون نامی مقدس، زمزمه می کند.

ای پژواک مانای کرامت! نام بلندت گشایش قفل های بسته و درمان دردهای پیوسته و آرامش سینه های خسته این خاک نشینانِ با کویر آشناست.

چگونه می شود نبودن تو را فریاد زد؟

این سکوت درد آور چیست که گلوی خشک زمین را می فشارد و بغضی سنگین، راه عبور نمی یابد؟

صدایی اگر هست، صدای لرزش اندام کویر است.

این وسعت ماتم زده، این سرزمین به غربت دچاری که بر شانه های خاک سنگینی می کند، بیت نور است که بی فروغ، در خاموشی می نالد و آوار سیاه تنهایی است که در شریان های مردم ماتم زده کویر قم جریان دارد.

ص:172

چگونه می شود ای کریمه، دستان عنایات تو را از باورها پاک کرد؟

چگونه می توان پیکر همیشه در عبادت تو را به دست خشک و ناملایم خاک سپرد؟

برخیز، بانو!

برخیز که آسمان هم غروب تو را باور نمی کند!...

از پشت انارستان ها و تاکستان ها، ردّ گام هایت تا آسمان ادامه دارد.

خاکِ خاموش را زیر و رو کن.

بگذار! جوانه های اعتقاد، بر شاخه های خشک دستانم بروید!

بگذار تاریکیِ زمخت این حوالی بشکند!

خواهی آمد؛ امّا کدام روز؟ از کدام ترانه جاری بر زبان ملائک، نامت را بشنوم؟

در کدام آسمان یکدست نفس تازه می کنی؟

شمشیر عدالتت، هر چه سیاهی را خواهد شکافت.

تو را انتظار می کشم؛ تو را هر بهار، تو را هر تابستان، هر غروب، هر طلوع، هر فصل، هر روز، هر ثانیه.

جاده های مقابل را می کاوم، با فانوسی در دست و با دهانی آغشته از شعرِ بی تابی.

بوی بهار می آید.

وعده آمدنت نزدیک است.

در هر ثانیه می میرم و زنده می شوم، صلوات می فرستم و دست های استغاثه ام را به آسمان می پیوندم.

مباد آن که چشم های مشتاقم، ردّ عبورت را دنبال نکند!

مباد آن که این همه سرگردانی و انتظار را در خاک های انباشته با خویش ببرم!

کلمات، می چرخند در دهانم؛ ندبه می خوانم و سمات.

کدام آینه تکثیر سرگردانی من است؟

نیامدنت را بر درگاه جمعه های دیر سال می گریم و بی تابی ام را در بغض این همه غروب، مچاله می کنم.

آه ای موعود! نفس های بهشتی ات را در کدام کوهستان منتشر کرده ای که جان هایمان در این هوا به سوختنی سخت، تن داده است.

با ما سخن بگو تا آسمان را به یاد آوریم.

لبخند بزن بر چهره های گرفته و محزونی که قرن هاست، در انتظار شکفتن خنده هایت بر شرقی ترین نقطه زمین خیره مانده اند.

این روزهای چشم به راهی، تقویم ها را خاکستر کرده است و ساعت های جهان، تأخیر طولانی ات را از محاسبه مانده اند.

بی تو، زندگی، حقارتی ست تحمل ناپذیر و لحظه ها، نفرینی ابدی که پیکر زخمی ما را نمک سود می کند.

قفس ها بی شمارند و دیوارها بسیار.

پیچیده در هزار توی مه آلود روزها، نگاهمان قلب جاده ها را به تپش وا می دارد و اشک های ناگزیرمان چون امواج سهمگین، بر صخره گونه ها می کوبد.

ما فریاد می زنیم و کسی نمی آید و بی قراری مان در چشم های بی تفاوت خیابان ها ناگفته می ماند.

با ما سخن بگو تا این حنجره های یخ بسته، از هجای نفس هایت به ترانه بنشینند. نگاهمان کن، صدایمان بزن!

ما تشنه شنیدنیم؛ تشنه دیدن.

سفرنامه ات را به پایان ببر و واژه ظهور را بر افق منتظر، حک کن.

بازگرد و جهان را منجی آخرین باش.

مولا! این عابران خسته، رّد تو را در کوچه های خداحافظی گم کرده اند.

کاش بیایی تا این جهان سوخته، آخرین روزهای زیستنش را به جشن جوانه برخیزد!

ص:176