یا «تواب» و یا «رحیم»!

گناهان ما را ببخش - اگرچه بسیارند -

که عفو تو آن قدر عظیم و بزرگ است که همه گناهان را می بخشایی. و ما را به انجام نیکی ها توفیق ده و از بدی ها دورساز که تو خود فرموده ای. إن الحسنات یذهْبنَ السیّئات»

خدایا!

نام ما را از دفتر اهل دوزخ محو کن و در شمار بندگان برگزیده ات قرار ده و عاقبت ما را نیک گردان «فانک تمْحوا ما تشاء و تثبت و عندک ام الکتاب»

آه از این روزهای متوالی و شب های تنهایی! سجّاده ای می خواهم گسترده رو به مهربانی تو تا در آن غرق شوم، تا دست هایم را به آسمان گره بزنم، تا از تو بخواهم راهی را که در آن گام توان زد به سوی وصال تا در آن بتوان برید از هر چه غیر از تو.

خدایا! نخواه تا نقاب از چهره گنهکارم برافتد که تو ستّار العیوبی، نخواه تا چشمانم به تاریکی عادت کنند که تو منوّر النّوری.

پروردگارا! گناهان، چون پیچکی عظیم بر ساقه نحیف پیکرم پیچیده اند، کمک کن تا رها شوم از بند خویش، از نفس نافرمان. خار بوته کویر جست وجو بر پای عبورم می خلد، اهدنا الصراط

المستقیم.

باید از خویش بگسلم، به هوای تو، کمک کن تا پیله های گناه را بِدَرَم،

بالی برای کوبیدن به دریچه های توبه می خواهم.

بزرگ تویی که مرا هر صبح و ظهر و شام، به بندگی می خوانی که بلندترین و ولاترین مرتبه انسانی، بندگی توست.

صاحب جلال تویی که در آسمان و زمین، بحر و برّ، ظاهر و باطن، مرگ و زندگی، درون و بیرون، هر دم در تجلی هستی.

رب تویی که مرا در پناه خودت پروراندی و شکوفایم کردی تا انسان باشم و انسان بمانم.

مهربان تویی که مادر را آفریدی و همه آغوش های گشوده به سمت ایثار و محبت را.

مهربان تویی که عمل را نه با معیار عدالت که با معیار مهربانی و عطوفت می سنجی، ورنه کجا می توانست انسان کوتاه و کوچک و ناشدنی، دم از بندگی زند و رویش و شدن.

ورنه کجا می توانست انسان ناقص، که سر برآورد و از تو بخواهد، با تو سخن بگوید؟ عاشق تویی؛ تو که عشق را آفریدی.

عاشق تویی که بر اساس عشق، جهان را بنا کردی و هر لحظه به انسان از چشمه عشق و فیضت می نوشانی تا زنده و امیدوار به سوی تو بشتابد.

عاشق تویی که انسان را وا داشتی تا تو را بشناسد، تو را درک کند و آن گاه به لذت عشق تو برسد. عاشق تویی و کاش انسان می دانست که تو چه قدر به او عشق می ورزی تا مفهوم زندگی را دریابد و اگر می دانست که تو چه قدر عاشقی، هر لحظه از شوق، جان می سپرد.

رحمان تویی که گستره نور رحمتت جهان را در بر گرفته است. نه انسان را، که هر جنبنده ای که در جهان به ایجاد رسیده است. نه جانداران که هر آفریده را.

خدا تویی، تو یگانه که تنها شایسته خدایی هستی و جز تو گمان دیگری در ذهنم نمی رود که شایسته خدایی باشد: «لا الا اله اللّه وحده لا شریک له»

ای خدای همیشگی! دلم لبریز از اشتیاق است و سرشار از شوق، که این کمترین حد ارادت من به توست و بزرگ ترین دل خوشی من است.

الهی! بیزارم از این اشتیاق های موقتی و متنفرم از این نگاه های چون باد، گذشتی. تو را می خواهم و می خواهم تو را، که تو همیشه همان خدایی که همواره مهربان است.

ای مهربان پرور!

وقتی چند واژه، قلب مرا می شکند، از خویش می پرسم که چگونه این همه قلب های نامهربان را تحمل می کنی و این همه نامردی را فقط به نظاره می نشینی.

ای بزرگ تر از نام های بزرگ! ای رفیع تر از هر آستانی!

من چه قدر در مقابل موج مهربانی تو ناچیزم که به اندازه یک تصوّر نمی توانم برخیزم و سر فرود آرم.

الهی! خسته ام؛ دست های مرا بگیر و از عرض خیابان زندگی عبورم ده که من هر چه قدر که بزرگ شده باشم، کوچکی خویش را بیشتر به یاد می آورم.

الهی! تولد این شب مرده پرست، مرا در خویش زنده به گور کرده است. مرا از این خواب پریشان رهایی ده.

الهی!

خنده خنده می گریم و گریه گریه می خندم و دل خوشم به این که این شوق جاری، به تو برسد.

الهی! نه طاقت آن دارم که سنگینی بار عصیان را بر دوش کشم و نه توان آن دارم که شانه از زیر این بار تهی کنم، تحمل این نَفْسِ نفس گیر، مرا در هم شکسته است و چونان راهزنی، سر راه تنهایی ام نشسته است.

الهی! آخرین مهلت سبز را در رگ های خشکم مریز و مرا چون تکاپویی شورانگیز، در عمق لحظه های به خواب رفته، برانگیز.

الهی! در فراخنای نَفْس، تنگی نفس گرفته ام، هوای بهاری رحمت خویش را بر پیکر خمود این لحظه های ناشکیبا جاری کن که سخت محتاج باران رحمت توأم.

آفتاب آفرینا!

نور نمایی از نیایش را دیدم و مشتاق شدم. چشمه شور آفرینت را دیدم و بی تاب شدم و اینک خویش را می بینم که بی تاب و مشتاق، غوطه در چشمه سار محبت تو می خورم و غرق در تلاطم

ص:5

نورانی نیایش تو می شوم.

حبیبا! مرا در زمره نیکان درگاهت قرار ده و به صفّ با صفای شایستگان بارگاهت ملحق کن.

خوشا آنان که سودای تو دیرند

که سر پیوسته در پای تو دیرند

به دل دیرم تمنای کسانی

که اندر دل تمنای تو دیرند

ای مهربان! به هر کاری توانائی، پس ای شایسته کرم! دست اجابتت را بر سر نیاز بندگان خود کش.

به حق بهار سراسر سبز رحمتت، ای مهربانی که خزان نقصان، به خزانه بی کران مهربانی ات راه ندارد.

«یا من اَرْقَدَنی فی مَهادِ اَمنه؛ ای کسی که مرا خوابانید در گهواره امنیتِ خود» این روزها، خانه دلم ناامن تراز همیشه تو را می طلبد.

در من احساسی است که هر روز تو را می طلبد و در تو مهری که هر روز مرا به ورطه عشق می کشاند؛ مگذار یاد من در پیکره تاریخ به نسلِ فراموش شده باد بپیوندد.

پروردگارا! شرافت، این شمعِ خاموش شده در شب های پر تشویش بشر را به شوری تازه برانگیز و محبت، این حلقه مفقود شده از مدار مهربانی را معنایی دوباره بخش

خدایا! نسیمِ نیایش، این نغمه افلاکی و نوای آسمانی را همواره بر جان ناشکیبم بوزان.

رؤیایی بی خیالی ام را می شکند، مرغ دلم بال و پر می زند، انگار به دنبال گوشه ای می گردد که سرِ سرگردانی خویش را بر دیوار توبه تکیه دهد و آهسته بر ساحل گونه ها، قطره ای اشک بچشاند و چه تکیه گاهی بهتر از تو، تو که «عماد من لا عماد له» هستی.

مولای من! تو کریم تر از آنی که این آشفته را از درت برانی. و شنواتر از آنی که التماس قنوتم را بی پاسخ گذاری «یا أسمع السامعین» و ستارتر از آنی که پرده از رازهایم برداری. یا ستار العیوب! «هیهات ما ذلک الظن بک».

خداوندا! این روی نیازم، این رکوع و سجودم و این تمام وجودم برای توست. مرا در خلوت با خود بودن دریاب.

«اِلهیِ إنْ أَخَذْتَنی بِجُرْمِی، أخَذْتُکَ بِعَفْوِکَ و إنْ أَخَذْتَنِی بُذُنُوبِی أَخَذْتُکَ بِمَغْفِرَتِکَ وَ إنْ أَدْخَلْتَنِی النّارَ

أَعْلنتُ أَهْلَها أَنّیِ أُحِبُّکَ»

مرا در نور مهمان کن!

مرا با نور بیامیز!

مرا با نور متولد کن

مرا با نور بمیران!

در قنوتم نور می طلبم و خواهش مرا نور توست که پاسخ می دهد. نور توست که در دل من جاری است و این جملات را به زبان می راند.

دعای مرا بپذیر!

دعای مرا که از خاک اوج می گیرد، بال های نورانی آسمانی عطا کن، تا به همه نشان بدهم و بگویم: «هذا من فضل ربی»

یاری ام کن تا تلاوت کنم نفحات کلام دلنشین تو را و بانگ برآرم: «یا غایة آمال العارفین»؛ هر چند در شهر اوّل عشق باشم.

هرچند قنوتم چندین منزل تا تو فاصله داشته باشد.

هرچند سیمرغ وجودم به قاف آرزوهایش که تو باشی، نرسیده باشد.

هرچند در تاریکی باشم و دستانم در طلب نور «یا نور المستوحشین فی الظّلم»

لبانم آکنده از عطر نیاز به تو است و آکنده از جست وجوی تو و فریاد می زنم و تو را از هر آیه ای سراغ می گیرم.

فریاد می زنم تو را و فریادم به دنبال پاسخی است؛ «یا غیاث المستغیثین» و پاسخم تو هستی؛ تو که در قنوتم متبلور شده ای.

همه ذرات من تو را زمزمه می کنند و تو زمزمه مرا می شنوی و هیچ زمزمه ای تو را از شنیدن زمزمه دیگر بازنمی دارد.

تو قاضی الحاجاتی! حاجت دستان مرا خودت برآورده می سازی و تویی که اوّل هر دفتری و آخر هر دفتر و قنوت مرا آغاز و پایانی.

ص:10

باران، نوازش مهر خدا بر سر سبزه ها و تبسم رحمت الهی به سوی آه ها است.

باران، عصاره آه اقیانوس ها در تب و تاب خورشید است و زمزمه خوش رویش در گوش طبیعت.

باران، مسکرهای تمام عیار بهار در کاسه امید کشاورزان است.

باران، قطره های خون زندگانی در کالبد هستی و بلندترین آبشار خلقت است که از گرده نرم آسمان، به دامان سخت زمین سرازیر می شود، اشک شوق ابرها در انتظار رسیدن سبزه هاست.

باران، اقیانوس پرنده ای است که با قطار ابرها، خود را به خانه التماس و دعای مردم رسانده است؛ پرنده ای که گاه از دامن ابرها بر دامنه کوه ها می نشیند و گاه، از شاخه رودها، تا عمق آسمان ابرها پر می گشاید.

تو را دوست داریم. تو را با نغمه هایت، ای آوازجاری طبیعت! با ضرباهنگ فرودت برسیم برگ ها و شاخه ها، دستی بر تار اندیشه ها می کشی، ای که با تو، گام های موج جویبارها، بلندتر می گردد!

تو را دوست داریم ای رگبار مسلسل غیرت حق بر سر و سینه نامحرمان و ای مرهم نوحه های نوح علیه السلام در بیابان خشکیده!

با آمدن تو بود که کشتی نجات بخش نوح، پر در آورد، ای مظهر رحمت الهی، ای باران!

دستان معجزه آسای باران که بر رخسار پنجره ها دست نوازش می کشد، غبار از سر و روی کوچه ها می زداید و بعد از رفتن، رنگین کمانی زیبا به آسمان هدیه می دهد.

دست های دعا در زیر باران مستجاب تر است و دل های شکسته در باران، نوید گشایش.

باران می بارد و آسمان، سخاوت محض است و دست های تشنه در زیر کرامت باران.

بوی خاک باران خورده، عطر سکر آور آسمان در زمین «وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلِّ شَی ءٍ...»

و ما زنده ایم از باران و باران، پیغام آسمانی فرشتگان را به گوشمان می رساند.

باران، شفاعت کننده دستان نیاز ما در حضور حق است. باران، نزول حضرت عشق است بر دل های ما.

با نم نم باران، یاد اوست که در دل ها بیدار می شود و با یاد اوست که طنین قطرات باران دلنشین است در گوش جان ما.

باران، آوای قدسیِ آسمانیان است که برای زمینیان نواخته می شود.

باران، بوی نم روستای اصالت را به یاد شهرنشینان عادت می آورد تا دلتنگی هایشان تلنگری برای آغازی دوباره باشد.

باران، به بادهای خشک، طراوت نسیم بهاری و به دل های خشکیده، طهارت تزکیه نفس و تقرب الی الله می بخشد.

باران، مژده مهر الهی و حاصل گشایش عقده دل های دردمندی است که به آستان آسمان اجابت، چشم دوخته و نماز استسقا خوانده اند.

باران، بهانه بهاری شدن و بهای بهشتی زیستن است.

او مدیر کل آفرینش است. دست اوست که زنگ دبستان را به صدا درمی آورد و می گوید: ببار! و ابر می بارد. و می گوید: بتاب! و خورشید می تابد. به رود می گوید: برو! و می رود، و به درخت می گوید: سبز باش، تا باشد. او به ابر می آموزد معلّم رویش بودن را و ابر خوب می دانَد کِی داد بزند: ساکت! و بغرّد، و برقی در چشم هایش بدود، و همه هم بترسند از صدای بلندش و هم

خوشحال باشند که به آنها توجّه کرده است. همه می دانند وقتی او می غرّد، حتما می بارد. آن وقت همه می توانند در سخاوت مهربانش رشد کنند و بالا بروند.

وقتی دست ابرها کشیده می شود روی سرِ باغ ها، همه جا از محبتِ خدا خیس می خورَد. گیاهان، با نوازش باران، درخت می شوند، درخت ها میوه می دهند و میوه ها آن قدر می رسند به مقصد، که آدم می شوند. یعنی: با شفافیت، همه ابرهایی که در خود ذخیره کرده اند، در دهان آدم ها، طعم تلاوتِ باران می چکانند، تا طراوت آنها در خون آدم ها بدود و به چشمه چشم هاشان برسد.

یک نیمه شب هم ممکن است مدیر آفرینش بخواهد، در دانشگاه آدمیّت ابر دل آدم ها را باز کند و طعم باران را از چشم آنها بباراند و این بار، درختان نیز باران شوند و بریزند روی گونه های دلتنگی آدم ها، روی گونه های استسقای زیبایی، روی نگاه های پل زده بی نهایت.

گاهی وقت ها همین قطره های کم قُطراند که آتشِ قطار قطار هیزم جهنم را خاموش می کنند.

راستی! بگو بدانم، چند فصل است که برکت این باریدن ها را خدا به مؤمنانِ سبز آیین وعده داده است؟

در من جاری می شوی و به جلو می روی، تاریکی های درونم تو را به ایستادن، به کرختی و به زانو زدن می خوانند، اما تو به پیش می روی؛ روان و آزاد و رها.

کودکی در می زند با کاسه زلال آبی در دست و دو چشم معصوم که سبزینه تر نیایش در آن ها دمیده است. کودکی در می زند با ترنم اذان، دست های شسته شده در پاکی صبح، با سپیده، با نماز.

کودکی در می زند با سبزه های بسته شده با نوار سبز امید، ماهی های سرخ بازیگوش تُنگ پاکی

در را می گشایم، تو وارد می شوی، با همان زلالی و لطافت همیشگی.

در را باز می کنم، تو جاری می شوی و در روان آشفته ام نقطه های سیاه را که صفحه روحم را گرفته اند - به عقب می رانی.

در را می گشایم، کاسه های لبریز امید را و صداقت کودکانه ام را از تو می گیرم و آن دو چشم معصوم که از سبزینه نیایش ترند.

در را می گشایم، ترنم اذان را از دستان تو می گیرم و خودم را رها می کنم در پاکی زلال صبح، سپیده، نیایش. در را می گشایم؛ سبزه های امید را می گیرم، ماهی های سرخ بازی گوش را و... کودکی ام را از دستان بخشنده تو می گیرم.

چتر را می بندم، چتر را برکناری می گذارم؛ کفش هایم را نیز، تا در تو، تا با تو، تا در رقص شادی بخشت، همراه با کودکی های بازگشته ام زندگی کنم.

زندگی را از پشت چشمان زلال تو می بینم که با طلوع رنگین کمان عشق، به من چشمک می زند.

زندگی را می بینم که پاکی ام را، شکستگی و تولدم را تبریک می گوید.

تولدی در باران را، تولدی دوباره در زلالی باران را.

تا این که «آسمان بار امانت، نتوانست کشید».

عشق سرازیر شد و «باران» گرفت! باران! لحظه به لحظه، دشت به دشت، دریا به دریا، قطره به قطره، چکید و چکید و چکید ...

و احساسِ بودن را در شعر سبز زمین، با آهنگ رویش، در هم آمیخت!

هر قطره، «حرفی» شد و الفبای «بارش»، با موسیقی «ناودان»ها جان گرفت!

ناودان های روستا، بوی صمیمانه کاه گِل ها را به مشام خسته شهر رسانیدند و کوچه های دودی شهر، در طراوتِ سبزِ «باز باران با ترانه» گم شدند، ...

باران بارید و آسمان، بارها نگاه های زرد را به شهود سبز ترنّم فرا خواند؛ اَفَرَاَیْتُمُ الْماءَ الَذی تَشْرَبُونَ * أَأَنْتُمْ اَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ اَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ *(1)

باران بارید و درختان، باور سبز خود را - که پر از هیجان تسبیح و نیایش بود - به تماشا ایستادند

باران بارید و جویبارها مسیر خود را به سمت ابدیت گشودند؛ به سمتی که هر سالک می تواند، از ردّ پای باران، به خدا برسد!

باران بارید و «برکه ها»، فرود دل انگیز قطره ها را با رقص پرندین «قوها»، جشن گرفتند! باران بارید و «پلنگ ها»، از ترس پاک شدن «خال هاشان»، آزادی را به آهوان، هدیه کردند.

باران بارید و «کشاورزان»، به فکر ادای «نذرهای گذشته» خود افتادند.

باران بارید و «عشق»، با تلنگرهایش، پنجره ذهن «عاشقان» را، به بازی گرفت.

باران، بارید و بارید و بارید... و پشت هر پنجره ای، فرشته رویید؛ فرشته باران!

نخستین روزهای خلقت سپری شده بود و ساختمانِ گردِ زمین، نیاز به شستشو داشت؛ دایم تب می کرد و غبار تکلّف آزارش می داد!

خداوند، «باران» را آفرید و نجوای دل انگیز باران، نخستین «موسیقی» نرم و شاد در زمین بود!

دیگر زمین تنها نبود و آسمان، پیوند تازه ای را با زمین برقرار کرده بود. کم کم، تمام موجودات

ص:17

پدید آمدند و در نهایت، انسان - آدم علیه السلام - هم به ساکنان زمین پیوست! انسان، - غمگین ترین موجود زمینی - همیشه مثل ابرها، بغض کرد، مثل رعدها، غرّید و مثل باران، در فراق یاران،

گریست؛ درست مثل باران!

انسان، انسان عاشق! در کنار عاشقانه هایش بالید و مثل «نی» از جدایی ها شکایت کرد. انسان گریست، باران بارید و «عشق» از آسمان سرازیر شد... .

چونان شفافیت تجلی عشق

کوچه ها، با موسیقی شرشر آب، از خواب سنگین قحطسالی برخاستند

باران گرفت؛ ریزان و پیوسته.

درهای آسمان گشوده شد

باران گشایش بود

باران سخاوت بود

و باران موسیقی سلام خدا بود

... و خدا جهان را صدا زد که برخیزد

با حرکت رونده باران در ریشه های زمین

و رگبارها

که آسمان را جرقه زدند از عشق

و باران زمزمه عاشقانه خدا بود

در گوش خلقت

که آرام آرام پیچید و فرو ریخت... آیه آیه

باران یعنی کلماتی خیس که معنای شکفتن را در ذهن خاک متبادر می کند.

معنای «باران» را در کدام دایرة المعارف می توان یافت؟

باران را باید لمس کرد، باران را باید چشید،

کسی نمی تواند با چترِ باز به مکاشفه یاران برود.

کسی که با کلاه و بارانی به میهمانی باران برود، زبان باران را نمی فهمد.

باران، مهربانیِ ملایم است.

باران یعنی عطوفت خیس.

باران یعنی حسّ مرطوب در آمیختن با اشیا.

باران یعنی هجی کردنِ اوزان دریا.

باران یعنی شعری که هر وقت آن را در راه خانه می خوانیم، با موهای خیس، به خانه بازمی گردیم.

اگر باران نبود، گلوی باغچه می خشکید.

اگر نام باران در حافظه ابر فراموش شود، آسمان به سقفی شیشه ای و گردآلود تبدیل خواهد شد. اگر باران نبود، سفال های باغچه ترک برمی داشتند و پیراهن غنچه از شدت گرما چروک

می شد. اگر باران نبود، بر خوشه های انگور، عنکبوت ها تار می بستند و دیگر هیچ کس کفش های

کفش دوزک را نو و برّاق نمی دید.

اگر باران نبود، کدام زمزمه ای این همه طراوت را به باغ هدیه می کرد؟

اگر باران نبود، کدام دستی این قدر مهربانانه موهایمان را نوازش می کرد؟

آه ... خدایا! تو چه قدر مهربان هستی که باران را آفریدی... !

ص:21

سر نهادند؟ پس آیا جز بی مقدارانی هستید که زبان باز نمی گردد مگر بر نکوهشتان و دل نمی کوشد مگر در کوچک شمردن و به دست فراموشی سپردنتان؟ «انّا للّه و انّا الیه راجعون» تباهی آشکار شد. نه کسی هست تا زشتی را دیگرگون سازد و نه بازدارنده ای تا از بدی باز دارد.

بدین حال جوار رحمت الهی می طلبید و سرای قدس او آرزو می کنید و دوست می دارید که عزیزترین دوستان او باشید؟ هیهات! که خداوند را طمع بهشتش نمی توان فریفت و مگر با فرمانبرداری بر آستان خشنودیش نمی توان بار یافت.

نفرین خداوند بر آنان که مردمان را به نیکی می خوانند و خویشتن نیکی نمی کنند.

و از زشتی ها بازمی دارند و خویشتن زشت کردارند!

ص:23

که از نور سیراب شدی، آن گونه که بهاری در راه پیکرت را لبریز از شقایق کردند، پیکرت بوی لاله های پرپر می دهد و فرشتگان، در آسمانی فراتر، عروج تو را به نظاره نشسته اند.

صدایت را هنوز می شنوم، هنوز خاکریزها آهنگ گام هایت را زمزمه می کنند، هزار بهار، عروجت را شکفته است، رنگین کمان های سوخته از سرشانه هایت تا آسمان، نقطه چین سوز را

ادامه می دهند، چفیه ات در باد بوی شکفتن می دهد، پیشانی بندت در آسمان چون کبوترانِ رها، آهنگ پرواز کرده است، هزاران پروانه، بال هایت را می بویند و دریچه های باز، روبرویت بال می زنند و تو از بوی آسمان های فرا دست سرشاری.

این جاست که لبخند خونین پدر، معنای دیگری می گیرد و قفل زبان دخترک، عاطفه اش را می گشاید:

«سلام بابا! حالت خوبه؟ الهی قربونت برم

فدای اون دسّات بشم که می کشیدی رو سرم

راستی بابای بی وفا! کی برمی گردی از صفر

این روزا تا در می زنن، من می دوم جلوی در

«اما تو هیچ وقت نمی آی» دختر همسایه می گه

به خاطر همین باهاش بازی نمی کنم دیگه»(1)

کاش این دخترهای همسایه که جبهه و جنگ را از ورای دیوارها، تنها شنیده اند، می توانستند

اندکی از رؤیاهای آسمانی کودکی را که یک عمر، با چشمانی جستجوگر، مهر بابا را می جوید،

بفهمند! شاید آن وقت، با احتیاط بیشتری پاسخ احساسات پاکش را می دادند.

دخترک، به پناهگاه همیشه بارانی از گنجینه خاطرت پدر، پناهنده می شود.

آغوش مادر، همان جایی است که بارها، صدای خرد شدن استخوان صبرش را زیر آسیاب زمان شنیده؛ مادری که باغبان تک گل سرخش مانده و به کبوتر آسمانی اش چشم دوخته است.

«مامان می گه گریه نکن تموم می شه غصه و درد

اما یه بار خودم دیدم یواشکی گریه می کرد

بعضی روزا فکر می کنم پیش خدایی بابایی!

داری به چی فکر می کنی الآن کجایی بابایی؟!

می گن کسی نمی دونه زنده ای یا شهید شدی

بابایی! «مفقود» یعنی چه؟ چه جوری ناپدید شدی؟»(2)

رقیه های انقلاب، پای قاب عکس ها بزرگ شده اند تا زینب وار، پیام رسان عاشورای شهیدان کربلای جبهه ها باشند. با نجواهایی که هنوز در گوش ابرها، بهانه گریستن می شود و دل زمین را می لرزاند.

ص:27

کاش هرگز دخترکان چشم به راه بابا را با قاب های خیس خلوتشان، تنها نگذاریم و مدال افتخا شهادت را بین همه ملت مظلوم و مسلمان ایران قسمت کنیم.

قابو بغل می گیره و هی مهربونی می کنه

تا صبح برای قاب عکس شیرین زبونی می کنه

شب که می شه تو پنجدری یه دختری مثل پری

وقتی که گریه می کنه خون می چکه رو روسری»(1)

آخر شناختی مرا یا نه؟ منم اخوی!

یادت هست من و تو چه شب ها که در سرمای سوزناک کردستان و گرمای دشت تفتیده خوزستان، مشق را بازنویسی می کردیم؟!

حالا من کوچ کرده ام و شهری شده ام، تو چرا غریبی می کنی برادرم؟

من فاصله گرفتم... از اصالتم و از هر آن چه که پیوند من بود با عالم عشق.

برادرم! دیشب هیزم وجودم را آتش زد شراره خاطراتت.

حالا که باز در وجودم رخنه کرده ای، بیا و نااهلی ام را نادیده انگار. بیا و باز طعم عاشقی را بر زبانم بنشان. بیا و برادری کن ...

برادرم! لااقل هر شب جمعه برایم فاتحه ای بخوان؛ شاید که روح مرده ام، طراوت ازلی

خویش را باز یابد. برادرم! بیا و مردانگی کن، مرا هم دریاب... .

سلسله موی دوست حلقه دام بلاست

هر که در این حلقه نیست خارج از این ماجراست

ص:29

باز کن پنجره های نارس بر سوختگی خاک را، فریاد کن خشم کهن سال پدرانت را از حنجره مه گرفته خویش. دست هایت را مشت کن، سنگ های جهان بر درختان زیتون کشورت میوه خواهد داد.

این خاکِ پا فشرده از آنِ توست، دریچه های آسمان باز می شود و چشم هایت مشتاقانه در آسمان جاری می شود، فریاد بزن! بیت المقدس روی شانه های خاک تشییع می شود. صدایت بوی ترانه های

سوخته می دهد و پیکرت بوی لبریز زخم های زیتون، بهاری در راه، در تو جوانه خواهند زد.

خوابی که انگار هیچ وقت بیداری را در خود نمی بیندو شاید می بیند و آغشته به خون و مرگ و مبارزه.

پنجره باز می شود و ستارگان معصوم، قطره قطره، بر سنگ فرش خیابان های ترک برداشته جاری می شوند... به عمق سخت سنگ ها و آسفالت ها فرو می روند ... گلوی خشکیده زمین را

تازه می کند. آیا این گونه است رازهای سرخ این پنجره ها؟ آیا این گونه باید باشد فریاد توفانی رها شده بر سنگ فرش ها... ؟

زیتون ها شعر می شوند؛ یکدست سرخ و حماسه و شور.

سنگ ها حرکت می شوند؛ یک دست سرخ و توفان و فریاد.

و پنجره ها که دیری است رو به انتظار کوچه های آشفته باز شده اند، دست می برند به سنگ تا شیشه عمر دیو را...

و خون آیه حقیقتی است که پیش از هجوم باروت و نیزه و سرب، متولد شده است.

زیتون، ریشه در اسطوره زخم خورده - ولی استوار - فلسطین دارد.

زیتون، تفسیر آزادی ست.

به زخم زخم تن تمام درختان زیتون سوگند، که اگر سهم لحظه لحظه زیتون، تبر باشد و ترکش و گلوله و بر برگ برگ شاخه های آن، تازیانه های وحشی پاییز نشسته باشد، هرگز نمی میرد؛ چرا که زیتون زخم می خورد، می شکند، تبر می خورد، ولی نمی افتد. چه قدر بهار

می روید از دست های خشکیده ات، ای زیتون!

- «قدس»، بوسه گاه قدم های پاک فرشتگان وحی است و جایگاه محبّت الهی.

حیف از آن گاهی که سمّ کافران شب پرست، آلوده ات کند.

مأذنه های مساجد قدس، جای پای بلال دارد و طنین دلنشین صدایِ محمد صلی الله علیه و آله

مأذنه های مساجد قدس، محلّ معراج فریادهای وحدانیت خلیل علیه السلام است و محل نزول جبرئیل.

- با شما هستم ای فرزند همیشه بیدار وطن! وقتی که دست هایت پر از سنگ است و حنجره ات پر از فریاد و بر دهانت ذکر «یا علی علیه السلام»، ضجّه های شیطان شنیدنی ست و «رَمی جمره عقبه» حال و هوای دیگری دارد.

ما به رودهای خروشان نیل، به توفان خشم تک تک دلاوران، به آتشفشان در خفقان مانده و به بازگشت پرستوهای مهاجر ایمان داریم.

این زرورق های ظاهری، خالی از هر گونه شکوه اند و تهی از احساسِ دوست داشتن.

این غریوهای تو خالی صهیون، طبل هایی توخالی اند که در حنجره باد می پیچد و لاجرم، با اولین تلنگر، در سکوت خود خواهد مُرد.

برادرانم! آن صبح که آسمان ها، از مظلومیت تو پر شده و بر سینه داغدار زمین، اشک بارید، قطرات باران، شانه هایت را آن قدر سبک کردند تا با اولین تازیانه گلوله، بال سفر گشودی و برصورت آسمان قدم گذاشتی و آن گاه که تن خاکی ات به زمین افتاد، دلهره ای بر دل سربازان

شیطان انداختی که جسد بی جان توهم اسطوره استقامت وطن شد و آنها را چنان به وحشت انداخت که من از همان لحظه مطمئن شدم که شب باور صهیون، صلابت خود را از دست داده

است و با اولین نسیم ممکن، جای خود را به سحر خواهد داد.

ص:33

بشنود و انگار هیچ دلی برای زیتون های سوخته نمی سوزد. ولی با این همه درد، زیتون ها باز هم ایستاده اند و سرسبزی را هدیه کودکان چشم انتظار می کنند. انگار زیتون ها هم انتظار سبزپوشی را می کشند که روزی بیاید و زنجیرها را از دست و پای قدس بگلسد و آزاری را در گوشش زمزمه کند و جوانان را از زیر زخم گلوله های صهیونیسم برهاند.

دوباره سنگی پرتاب می شود، کسی غرق خون می شود، قلبی از تپیدن باز می ایستد، مادری گریان می شود. دوباره زیتونی زخمی می شود، چشمی به انتظار خیره می شود، اما ... !

نبض فلسطین هنوز می زند. قدس هنوز نفس می کشد. بیت المقدس هنوز زندگی می کند و آرزوی آزادگی، خونی تازه در رگ هایش جریان می دهد.

آری! ما غُصه های قلب خاکی ات را حس می کنیم و غم چشمانِ بی گناهت را از پشت حصارهای رسانه ای درمی یابیم.

و بی شک، آن روز را خواهیم دید؛ روزی که در دستانِ مشت کرده غیرتت، به جای سکّه های سنگی، شکوفه های زیتونِ صلح بروید و نسیمِ عدالت، غبار از چهره ات بزداید.

و آن روز، تو کوچ خواهی کرد به سمتِ سبزِ ستارگان.

آری! دوباره می شود «آوازهای سنتورم» را از لبانِ کودکان فلسطینی شنید، دوباره می شود برگ برگِ عدالت را بر دشت های خشکیده و سوخته فلسطین، به بار نشاند و دوباره می شود

شب های پر از سکوتِ فلسطینیان را شکست و آنان را در بازی تساویِ عدالت، شریک ساخت.

بیایید، اشتغالِ «قدس» را باور کنیم و گم شدن «ناصره» را و سوختن «الخیل» را و اشک های «نابلس» را.

بی شک، روزی شکوفه های شادی، بر تن پاره فلسطین خواهد رویید.

زمین، آن روز با ریشه ریشه وجودش خواهد گریست و زمان، با لحظه لحظه اش.

و سنگینی باد، شهیدان را بر دوشِ خود حس خواهند کرد.

وسعت کوچه های آن را گام های غریبه طی می کنند و محصول شب های آسمانش را دست های غریبه ها می چینند؛ ستاره های آسمانت را می گویم، همان هایی که تو را به وسعت

رؤیاها می برد؛ رؤیای پس گرفتن سهمت از دست غریبه های ستمگر ...

روزی ستاره ها، شیرینی پیروزی تو را در آسمان ها جشن خواهند گرفت.

کدام در از آسمان گشوده شده است؟ کدام فرشته، بال هایش را پرنیان راهت کرده است؟ به کدام کرانه از آسمان چشم دوخته ای که افلاک در چشم هایت خلاصه شده اند؟

توس، تکّه تکه، پیراهنش را در باد می دَراند و بر سینه می کوبد، زمین و آسمان در هم فرو می شوند و می پیچند و غبار می شوند. دسته های عزادار، بر سینه می زنند و اندوه نداشتنت را اشک می ریزند، شانه های ستبرت، آشیان کبوتران سپیدِ بال گسترده در ملکوت است.

دخیل می بندم تمام انگشتانم را بر ضریحت، چشم هایم را. قلبم را. اشک می ریزم دعاهای مستجاب نشده ام را، همراه کبوتران بال می گیرم در هوای معطّر از عطر حضورت، دهانم از

ترانه های سوخته لبریز است، نگاهم موج خواهش است و نیاز.

همچنان بر سر می زند تاریخ، اتّفاق شومی را که در تاک های مجاور، نطفه بسته است.

خورشید، در حال غروب است و هفت ستاره روشن در آسمان، آغوش گشوده هشتمین اختراند.

کبوتران بال می زنند آسمانی را که چشم هایم سال هاست به آن دوخته شده، صدای بال کبوتران در صدای سنج عزاداران می پیچد و خوابِ مسموم انگورهای پیچیده بر خوشه های حادثه آشفته می شود، خورشید، ذره ذرّه در عطش چشم هایش رسوب می کند.

و امام چه صادقانه صبر می کرد و چه عاشقانه لبخند می زد و به آسمان می نگریست!

در چشم هایش، آب از آب تکان نمی خورد و موج روی موج ایستاده بود، تا پرندگان دور دست ترین ستاره ها، به استقبال استعاره های مضمون ناب نگاهش، بیایند. امّا در مأمون، تفکری پوسیده، آتشی پوشالی برپا ساخته بود تا او را اسیر ندامت و نفرتی ابدی نماید.

مأمون، به گذشته ها می نگریست و می دانست که دیگر، نه دسیسه مناظره امام با «صائبین و «برهمنان» و... کارگشاه است و نه سودای ولایت عهدی، کارآمد؛ که آتش در کلام و برهان بارانی امام از گوش های گران مأموم می وزید و می وزید و تنهایی مشوّش او را به آتش می کشید.

حسد و کینه، مأمون را تا آخرین لحظه منتهی به پرتگاه پریشانی به پیش می برد و مأمون، لب زیر لب می گزید تا به این همه پریشانی سرپوش نهد، و امام از این پنجره پنج روزه فانی شدنی، لبخندهای مرده مأمون را می دید که در پوسیده ترین لحظه ها، خوراک موران است و مارها.

امام می دانست که آفتاب ها، بدون دلهره می تابند و جوانه ها بدون اجازه می رویند و تنها این شبان، مشوّشند که چون کرمی شب تاب، در آتش نمور خویش می خزند و از زوالی لبریز خویش می گریزند.

مأمون می دانست که با بنی امیه محشور می شود که بنی عباس، زاده نامشروع بنی امیه است و بنی امیه، خاستگاه خیانت.

مأمون می دانست! امّا چه توان کرد آن جا که ذات ظلم، ظلمت است و طینت تیرگی، تباهی. مأمون می دانست که ریختن خون امام، ریختن آبروی خویشتن است. تیغش آخته از کینه بود و ساخته از کینه ای دیرینه، امّا می دانست که تیغ زبان رضا علیه السلام، گیتی فروز است و ذوالفقار در دستش، آتش سوز.

توس، غرق در فتنه بود و ازدحام. انتشار آتش فتنه بود و ناآرامی دل کینه توز.

امّا امام دست در دست اعتقاد و مهربانی، با تمامیت بی نظیر خویش تکیه بر اطمینان قلبی خویشتن زد و به ترانه ای از جنس تنهایی بسنده نمود. زمزمه ای که نوازش گر تارهای روشن

آفتاب است و هم نغمه نفیر داوودی.

پیاله را به کف گرفت و دریا را در آن نگریست که سر به ساحل فانوس ها می نهند.

آخرین خیال راحت خویش را نوشید و سهم پروازش را به آسمان ها بخشید. تا زمینیان، در آرزوی دیدن کبوتران حرمش، زمزمه رضا رضا سر دهد و مرغ جان را به پرواز درآورند.

ص:40

امام، آرام و مطمئن در گوشه ای از لبخندهای خویش به آینده اندوه خویش، می اندیشید. چشم به در دوخته بود و دل نگران، منتظر مسافری از خطّه عراق بود و از سرزمین عراق. درب که گشوده شد، چشم های امام بسته شد تا از پشت پلک هایش، پرندگان بی پروا و بی قرار به پرواز

درآیند و غرق در تماشای لحظه حضور امام شوند. درب که بسته شد، امام با خیالی راحت از ذهن تمام گل ها گذشتند و رایحه سبز عمامه خویش را برای تمام بهارها به یادگاری گذاشتند، امام می رفت تا تاریخ به خویشتن آید، امام می رفت تا چیزی از عمر ستم و تباهی باقی نماند، می رفت تا منطقه ای که می گویند، پرواز در آن ممنوع است.

من که همیشه آرزو داشتم تا روزی به دستان مبارک امام رضا علیه السلام چیده شوم و غنچه لبانشان را ببوسم و شهد شیرین جانم را با خون پاک او که از سلف انبیا علیه السلام بود، بیاویزم، عاقبتم به این جا رسید که چون شَرَنگی تلخ در هستی او رخنه کردم و عصاره جانش را مکیدم، آن چنان که در

هنگام بازگشت از دربار مأمون ملعون، دست بر دیوار کوچه های بی کسی می گرفت و در میانه

راه، بر زمین می نشست و خبر سیاهی بخت من در پیش چشمانش چیزی نمی دید.

ای وای بر بداقبالی ام!

اباصلت! بشتاب و آقایمان را در بر گیر!

حیف آن صورت عزیز است که همچون مادر مظلومه اش بر خاک بیفتد!

ببین چگونه عبای غربت بر سر کشیده و حتی لب از ناله فرو بسته است؟

خدا خیرت دهد صحابه مؤمن! دست من از یاری امام کوتاه است. در پاهای او نیز دیگر رمقی نمانده است. بگذار تا وقت آمدن میوه دلش، حضرت جواد الائمه علیه السلام، سر بر زانوی تو بیاساید!

فقط اگر مجالی یافتی، از آقا برایم حلالیتی بطلب تا در اقامه قیامت کبری، ضامن روسیاهی ام در نزد جدّش رسول خدا صلی الله علیه و آله باشد.

به آقا بگو که ما رسم میهمان نوازی و آداب حرمت مسافر غریبه می دانستیم، اما افسوس که مردم، فریب خدعه مأمون را خوردند و تزویر سالوسانه او را باور کردند و از غربت امامشان در پشت مقام دروغین ولایت عهدی، غفلت نمودند.

به گمان من، ایرانیان را پس از این، هیچ تاکستانی برکت نخواهد داد، مگر به دعای رحمت امام هشتم!

هوای صحن و سرای تو، پُر از زمزمه است و آسمان، آکنده از ذرات لطیف حضوری است که چهره زایران خسته را می نوازد.

در بارگاه تو، هیچ کس غریب نیست. سلام بر تو ای آشنای غریب!

سلام بر تو، که توس، با آمدنت مدینه ایمان شد. و ما هر روز، در «مشهد» عاشقان، نگاهمان را به نگاه تو پیوند می زنیم.

هر سحر، به کوچه های ایوان نگاه روشنت کوچ می کنیم و چون پرنده ای غریب، به گوشه حَرَمت پناه می بریم.

هر روز، در سایه سار مزارت مویه کنان، شانه های خسته مان را می لرزانیم.

هر شب، فانوس اشک هامان را روشن می کنیم و دست های عاطفه مان را به دامان پر مهر و محبت تو می آویزیم.

هر روز، با دامنی از اشک و آه، به حرمت پناه می آوریم و بر ضریحت، سر ارادت و عشق می نهیم و بر غربت و مصیبت هایت می گرییم.

و دستی پیش می رود؛ دستی که فکری پلید را در ذهن می پروراند.

دستی که تصمیمی شوم گرفته و امام، همچنان آرام و سر به زیر، زیر لب زمزمه ای دارد.

اگر مأمون کمی دقت کند، فقط کمی، شاید صدای شیون فرشتگان را بشنود.

اگر کمی دقیق شود، آه و ناله افلاکیان را می بیند؛ ولی مأمون، پنبه در گوش وجدان گذاشته.

مأمون قصد شنیدن ندارد. دستی پیش می رود؛ دستی که قرار است ارکان عرش را بلرزاند.

دستی که قرار است، قیامت کند. دستی که قرار است، روسیاهی خود را، بر اوراق تاریخ بنگارد. و امام، همچنان آرام است. دست، پیش می رود و خوشه ای انگور برمی دارد - دست

خوب می داند که انگور، زهرآگین است - نگاه امام، گذشته ها را مرور می کند.

نگاه امام علیه السلام، زایر کوچه پس کوچه های مدینه می شود.

نگاه امام، به طواف یک در سوخته می رود.

نگاه امام، به در خانه کریم اهل بیت علیهم السلام می رود و تکه تکّه جگر سوخته امام حسن علیه السلام را به ضجّه می نشیند.

نگاه امام در غربت، مدینه را می جوید.

لحظه ها، می ایستند.

صدای مویه ملایک بلندتر می شود.

دست، خوشه انگور را به سمت امام دراز می کند، دست، بی شرمانه مرگ را به امام، تعارف می کند.

«بفرمایید... یابن الحسن علیه السلام! از این انگور میل کنید» و رضا علیه السلام، تبسّمی تلخ بر لب می نشاند و...

پیچک سوزنده انگور آتش

بر وجود آسمان پیچیده ای اشک

باز هم دستان پاییز کدورت

یاس غربت دیده ای را چیده ای اشک

و از آن به بعد، توس، برای همیشه عزادار شد، و از آن به بعد، تا همیشه تاریخ، خورشید از آسمان توس طلوع خواهد کرد.

ص:44

آب حکمت، از دم تیغ بیانش ریخته

این حروف اسم اعظم از زبانش ریخته

میخ عصمت، برگ حکمت، بار رحمت سر زده ست

هر کجا آب از دل و دست و زبانش ریخته

رمز تسخیر پری، در پلک هایش خفته است

سرِّ اعداد نجوم، از دیدگانش ریخته

سرو بالای کمر باریک باغ سرمدی

ایزد از نوک قلم، طرح میانش ریخته

سروْمردی، دست غیبش حلّه سبز بهشت

گرد سر پیچیده و بر بازوانش ریخته

از مدینه آمده است و هر قدم روییده گل

بر بیابانی که گردِ کاروانش ریخته

شد طلای حکمت از هرم کلام او مذاب

زان حدیثی کز لب آتشفشانش ریخته

والی ملک خراسان، این که در هر گوشه ای

ردّ پایی از دل غربت نشانی ریخته

آب حوضش اشکِ حور و، سنگفرشِ صحن را -

پولک پلکِ پری، تا آستانش ریخته

هست انگشت فرشته بر ضریح او دخیل

سوخته بال مَلَک، در شمعدانش ریخته

دسته کرّوبیان نقّاره زن بر درگهش

نور، از گلدسته پاک اذانش ریخته

نوحه خوانیِ عزاداراش مقامِ جبرئیل

گیسِ حور از زمره شیون کنانش ریخته

ریزه نان های قدسی، حق ز بزم کائنات

ص:46

در کبوتر خانه معمور جانش ریخته

بی شک از رشکِ شفاعت های او، ابلیس هم

اشک، گردِ گنبد دارالامانش ریخته

آبِ حکمت از دمِ تیغِ بیانش ریخته

این حروفِ اسم اعظم از زبانش ریخته ...

سیده فاطمه موسوی

به سر کشیده عبا رفتی ای غریب آری!

به زهر خوردن پنهان، تب تو شد محسوس

شب است و چشمه آبِ شفا - رضا علیه السلام بیمار

شفا هم از اثر خویش می شود مأیوس

هزار آینه چشم است از در و دیوار

و در هر آینه گریان هزارها فانوس

شود خجول ز ماهیِ کوچک غزلش

به شاعری که ببخشی ردای اقیانوس.

ولی گویی دلت این جا رضا نیست

خراسان روضه خوان در پلک هایت

که تا کی نیمه شب در خوابْ رویاند

گُلی از شوکران در پلک هایت

بزن مژگان به هم، مژگان به هم زن

که نبض عاشقان در پلک هایت

حریمت قبله گاهِ قلب هامان

ضریحی کعبه سان در پلک هایت

(چه سخت گریه شوقی! چه تلخ هوهویی!)

و روی شانه خود بُرد نعش سردش را

به جست وجوی تو که روح رفته اویی

و هشت مرتبه هر شب تو را نوشت (نوشت:

چه قدر ماه قشنگی! چه عطر شب بویی!)

و حتم داشت که بی تو به باد خواهد رفت

به کوه و دشت زد و رفت بر لب جویی -

(به عمد) آهویی شد، بعد توی دام افتاد

شکارچی آمد، بَهْ! چه ران و پهلویی.

و خواست سر ببرد که تو آمدی از راه

(تویی که ضامن آهو و بچّه آهویی).

ص:51

التجا و اجابت، توسّل های شکفته بر قنوت دست ها،

یا ربّ به نسل طاهر اولاد فاطمه علیهاالسلام

یا ربّ به خون پاک شهیدان کربلا

دل های خسته را به کَرم، مرهمی فرست

ای نامِ اعظمت، درِ گنجینه شفا

فردا که هر کسی به شفیعی، زنند دست

ماییم و دست و دامن معصوم مرتضی علیه السلام

... و تو، تویی که همنشینیِ گل ها را، همنشینیِ گلستان و بوستان را، همنشینی انجمنِ سبز تغزّل را برگزیدی و در سلوک عاشقانه - عارفانه، عطر وصال را از تراوش تا تبخیر و پیوستن به بی کران آبی، همراهی کردی!

همه قبیله من، «عالمان دین» بودند

مرا معلم عشق تو، عاشقی آموخت!

آن هم چه زیبا! که نمود «عشق» را حتی در نگاه بلورینِ بت ها به تماشا نشستی و عظمتِ سلوک را - حتی در تمام سختی ها - آزمودی!

«اشراق» نگاهت را هیچ «شامی» تاریک نتوانست دید و نظام هیچ «نظامیه»ای مانع از «شهود» تماشایت نشد!

«تراوشات سبز» نگاهت را هنوز هم می توان در «رشحات قلمت» جستجو کرد:

درِ «معرفت» دیده آدمی ست

که بگشوده بر آسمان و زَمی ست

به «حکمت»، زبان داد و گوش آفرید

که باشند صندوقِ دل را، کلید!

نخست، او «ارادت» به دل، در نهاد

پس این بنده، بر آستان، سر نهاد

صفای عظمتت را نازم که امروز، ما به نام تو در جهانِ «غرب و شرق» سرافرازیم و جهان بینی آثارت را تمامی «ملت ها» ارج می نهند، تا جایی که با شیوعِ «زهر خندهای روزگار» - با فراخوانی تاریخی تو - ، بی تفاوتی ها، جایشان را به «تبسّم های سخاوتمندان» می دهند و حسّ «نوع دوستی» نخستین «دغدغه جهان» می شود. آری!

بنی آدم اعضای یک پیکرند

که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوی به درد آورد، روزگار

دگر عضوها را، نماند قرار!

درود سبزه زارانی که هنوز بوی «عشق» می دهند و هنوز هم مایه زیبایی شیرازند، بر اشراق نگاهت و صفایِ سبز و آبی دلت!

ص:53

درود بر روان آکنده از عطر گلستان و نکهتِ طیّباتت باد! که بوستان دل ها، خوش رنگ از نغمه های عاشقانه توست!

سعدیا! مرد نگو نمیرد هرگز!

شاپرکان خیالش، بر تاک ها می رقصند.

نسیم وار، بر شاخساران ذوق می خندد

کلمات را کشان کشان به دامنه های روان کشیده است.

کلماتِ شکسته، کلماتِ زرد، بر انگشت های معجزه گرش بوی پرواز می گیرند.

هوای ساکت سپیده دم، بر پلک هایش جاودانه است.

فلات های اندیشه، زیر قدم های بی تابش جا مانده است.

چون توفانی سهمگین، از شاخه های بلند تأمّل می گذرد.

عطر نوازشگر هوایش را می شناسم.

شیخ، پرنده آرام تاکستان هاست، با زمزمه روزان و شبانش در گوش سرزمین ها...

ص:55

نام بلندت، فریادی است بر بام های بلند دنیا.

روزهای رنگین، دقایق سخت، هوای آتش گرفته سرزمینت.

مدینه، چشم های جهان است که با التهابی مکنده، به راهت خیره مانده است.

هجرت، بریدن از خاطره های بزرگ، جدایی از «حَرای» مهربان، از عطر باقیمانده پدر، از یاد نافراموش مادر، هجرت از شکوه اعرابی پدر بزرگ، هجرت از بی قراری های پنهانی ابی طالب.

ظهر ثانیه ها بر سنگ ها عرق کرده است. قدم های داغ، رنج ناتمام. سودای رسیدن و بریدن؛ بریدن از بوی ایلیاتی حلیمه، حلیمه مادر. هجرت از... ناگهان، چیزی در شقیقه کبریایی ات می جوشد.

بارانی در چشم هایت به زانو درآمده است.

سرمی چرخانی، کسی انگار چنگ در دامان عزیزت انداخته است. - هجرت! - هجرت از سوزندگی های خدیجه بزرگ برای تو ...

آن سوی واقعه، جهانی بیدار است. جهانی با چشم های بی تاب، بر جداره های انتظار سر گذاشته است. مدینه منتظر است.

یک نهیب دیگر بر دقیقه ها کافی ست تا شکوه جاودانه شدن، تنگ در آغوشت بگیرد.

جماعت را در آغوش می کشی.

مهربانی ات، چنگ انداخته است در دل ها.

سال های تازه آغاز شده اند، رستگاری نزدیک است.

جماعت، پیراهنی از همهمه می پوشد.

آخرین پلّه های تنهایی را قدم می گذاری. راه ها و سال ها از همین جا شروع می شوند. بی تابی ات را فرشتگان خداوند در حجاز می نوازند...

آن چنان که فرشته وحی، رواق دیده او را روشن می سازد:

«هنگامی که کافران بر ضد تو چاره اندیشی می کنند تا تو را زندانی کنند یا بکشند و یا تبعید نمایند، آنان با خدا از درِ مکر وارد می شوند. خداوند مکر آنها را به خودشان بازمی گرداند و او بهترین تدبیر کنندگان است.»(1)

... و پیامبر صلی الله علیه و آله گذر می کند از مقابل نگاه هایی که در کاسه خیس چشم، هراسان، دودو می زند و هیچ گاه اقیانوس حقیقت را شناگر نیست.

از زیر دست هایی که جز برای ستم از خواب برنمی خیزد و هرگز سزاوار آشتی نیست.

از روی پوست ماری زخمی که خانه وحی را به محاصره خزیده است.

تلاطم شب در دامان کسی می آرمد که روح تاریخی هجرت را در «لیلة المبیت» می دمد.

و لیلة المبیت، از تنفّس هر چه عشق و هر چه رادمردی، جان می گیرد. چه کسی می داند امشب در بستر پیغمبر صلی الله علیه و آله، فداکاری در مطلع بیداری است و شیر خدا علیه السلام هجوم نیرنگ را نمی هراسد.

«وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشرِی نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرَضاتِ اللّه»

«برخی از مردم، جان خود را برای رضایت خدا می فروشند».(2)

از مکه تا مدینه، راهی است که همراهی می کند با مسافت خویش، حضرت خاتم صلی الله علیه و آله را در لحظه لحظه رفتن و رفتن تا رسیدن و ماندن در غار ثور.

آن جا که میان دهان دره غار، عنکبوت، تار می زند و به نامحرمان فرمان عقب گرد می دهد.

آن جا که آشیانه پرندگان وحشی، پر از آواز انتظار برای تولّد جوجه هاست و دشمن را در پرتگاه انحراف می اندازد.

... و پیامبر، هجرت می کند

می آید و می رسد در آغوش استقبالی که شهر را به هلهله، آذین بسته است و عطشبارانِ

دل هایی که سال هاست تشنگی را تجربه کرده اند.

ص:58

... و پیامبر هجرت می کند؛ از مقابل نگاه هایی که در کاسه خیس چشم، هراسان دودو می زند و هیچ گاه اقیانوس حقیقت را شناگر نیست.

پس خاک، گهواره و گور آدمی است.

خاک، برای آدمی، گاه مزرعه گندم است و گاه، سرمایه تیمّم کوهساران، ریشه در خاک، استوار داشته اند.

از آن سپیده ازلی که خاک، پاهای آدم را روی شانه هایش حس کرد، تا امروز که زمین را مظاهر آدمی پوشانده است، خاک، شاهدِ خاموش تاریخِ انسان بوده است.

آری! بر ماست که «خاک» را قدر بدانیم و آلوده اش نسازیم.

ص:62

... و این، خواب های پریشانی که شیطانِ مست در ذهن خود می پروراند، خواب هایی که هیچ گاه تعبیر نخواهند شد.

صحرای تفتیده طبس، جولانگاه گرگ هایی می شود که لباس انسان بر تن کرده اند.

پرنده های آهنی به طبس می رسند. چرخ می خورند و در دل، قند خوش باوری آب می کنند.

«و مَکروا و مَکَرَ اللّه و اللّه خیر الماکرین»

دست های مکرشان بریده باد! خدا، صدق وعده اش را عیان می کند. چشم های فتنه کور می شوند. فضا پر از باران سجّیل است. اعجاز قرن آهن و فولاد... قومِ محکوم به شکست اَبرهه

در آتش غیب می سوزند.

«ان تنصروا اللّه ینصرکم» «اگر دین خدا را یاری کنید خدا شما را یاری می کند» و این مُزد جهادِ

مردانی است که چون دین خدا را یاری کردند، خدا به یاری آنها برخاست.

توفان شن، بالگردهای شوم خیانت را سرنگون می کند. توفان شن، خبر اول تمام آنتن های خبری می شود. اعجازی که چشم های خفته و دل های سخت را هم به فکر وا می دارد.

دنیا باور کند که دست قدرت غیب، بر سَر مردمی است که «جاهدوا فینا».

... و خدا بزرگ تر از آن است که در وصف آید.

و خدا بزرگ تر از آن است که واژه ها در بزرگی اش در هماهنگی جملات، جوابگوی اتفاق های افتاده شوند.

در هم می پیچد هوا؛ آن گونه که شب مچاله می شود از هُرم نفس های شن های روان.

طبس، روی دو پا بلند می شود.

دست هایش آکنده از نفرت است.

در مشت، مچاله می کند حادثه را.

نفس می کشد در هوای رقیق آن سویِ اتّفاق، خلاصه می شود در خورشید.

طبس، بی تابی اش را چون کابوسی شکسته در پشتِ پلک های روشنِ شن های روان، به دست باد می سپارد تا هنگامه ای عظیم بر منابرِ روانِ اتّفاق.

خفاش ها چشم می چرخانند در هیاهوی طبس و در هم می پیچد هوای پرواز، در حوالی دشت. صدای فریادِ ابلیس، بر ذهنِ خاک پنجه می کشد، دستی روشن، بلند می شود و خورشید

فرو می چکد بر گرمیِ ریگ های روان.

آرامشی شگفت، خفاش های سرگردان در بیهودگیِ غلظتِ شبی مغموم، کوبیده بر جداره های شکست، هوایی سرشار، پیچیده در ریه های طبس و معجزه ای دیگر بار، در صفحات تاریخ.

شن ها جوانه می زنند یقین را در بطنِ گسترده طبس؛ وقتی «ید اللّه فوق ایدیهم»

بیابان خشک طبس، تبلور مرصاد الهی شد برای گرگ های در کمین نشسته ای که راوی سیاه مرگ بودند.

می گویند تاریخ، تکرار شدنی است؛ اگر چنین است، پس این سپاه ابرهه بود که دیگر بار، از حافظان کعبه حقیقت به تنگ آمد و نابود شد.

همه چیز مهیا بود برای شبیخونی وحشیانه؛ برای خنجر زدن بر پیکر شقایق. حتی چراغ های استادیوم امجدیه نیز روشن بودند برای فرود دژخیمان ددمنش. اما حقیقت از جنس دیگر بود.

مدعی خواست که از بیخ کند ریشه ما

غافل از آن که خدا هست در اندیشه ما

عجب شبی بود شامگاه چهارمین روز اردیبهشت ماه.

گرگ ها آمده بودند تا همه چیز را یک نفس ببلعند، تا شاید طعم تلخ شکست، از مشتی

دانشجوی پیرو خط امام را از خاطره ها محو کنند؛ غافل از آن که «ید اللّه فوق ایدیهم».

آری! دست قدرت الهی، پاسدار موطن عاشقان بود. چه خوش بود که رهرویی از قافله عشق

نیز به پاس خلوص خود، معبر وصال را در آن واقعه جست و صحرای طبس را تا معراج، بال در

بال ملایک پیمود.

محمد منتظر قائم، مزد انتظار خود را گرفت؛ انتظاری سبز که فرجامی سرخ داشت. و

به راستی که گواه صدق عاشقان، جامه سرخی است که زینت پیکرشان می شود. شیطان، سرّ پایداری مردان حق را از صدای بال ابابیل دریافته است.

غریو اللّه اکبر سپاه توحید، تا ابد کاخ سیاه شیطان را به رعشه می اندازد.

ص:66

و اصل خود بود، اندوه رانده شدن آدم علیه السلام از بهشت قربِ حق تعالی بود:

«بشنو از نی چون حکایت می کند

از جدایی ها شکایت می کند

کز نیستان تا مرا ببریده اند

از نفیرم مرد و زن نالیده اند...»

حکایتِ نی، حکایت سرگشتگی آدمی است، در طول اعصار؛ حدیث غربت انسانی که از لحظه تولد، در جستجوی گمشده خویش است. شوریدگی مولوی، با دانش و آگاهی عمیق او از قرآن و حدیث و فلسفه و حکمت و علوم اسلامی همراه بود. مثنوی معنوی مولوی، گواه همین

مطلب است. اثری که از ارزشمندترین آثار مکتوب بشری به شمار می رود.

مولوی در مثنوی معنوی، آن چنان مفاهیم حِکَمی و فلسفی را به شیرین ترین حکایات و ظریف ترین کلمات درمی آمیزد که خواننده را با یک اثر کاملاً هنری روبرو می کند...

درباره مولوی این عارف و شاعر شوریده پارسی گوی بسیار می توان سخن گفت. شاید بهتر

آن باشد که به جای هر سخن دیگری، چند بیت از یکی از غزل هایش را زمزمه کنیم:

باز آمدم چون عید نو تا قفل زندان بشکنم

وین چرخ مردم خوار را، چنگال و دندان بشکنم

هفت اختر بی آب را، کاین خاکیان را می خورد

هم آب بر آتش زنم، هم بادهاشان بشکنم

از شاه بی آغازْ من، پرّان شدم چون باز من

تا جغد طوطی خوار را، در دیر ویران بشکنم...

من کودکی هستم که وقتی برای بازی، به باغِ مِه رفته بودم، کفش هایم را در آستانه آسمان جا گذاشتم.

من با ساعتی که از گل آفتابگردان ساخته بودم، از خواب بیدار می شدم و صبح های زود، کودکی ام را می دیدم که از کوچه ها رد می شد.

کودکی ام به عشق، سلام می کرد و برای عاشقان نان می خرید. کودکی ام در تصوّف عمیق

رودخانه شنا می کرد و با ماهیانِ دلداده می رقصید. دوران کودکی ام، در خانقاهِ خاکی گلدان ها بزرگ و بزرگ تر می شود - هر وقت باران می آمد، برای دل کویر، شعری می سرودم و هر وقت در بیابان قدم می زدم، برای باران شعر می گفتم.

یک روز در یک بعد از ظهر، وقتی می خواستم به سیر و سلوک پروانه ها بروم، نوری بر من ظاهر می شد؛ نوری که لباسی از آئینه پوشیده بود با منشوری از رنگ های بی رنگ.

آن نور جلو آمد و به من جامِ شرابی کهنه داد؛ وقتی از آن می نوشیدم، حضرت نور، مرتعش شد و حریم شیشه ای اش به رقص درآمد

گفتم نامت چیست؟

گفت: شمس

گفتم: مرا با تو چه کار؟

گفت: مرغی ست در دل من و مرغیست در دل تو، که این باید به وحدت برسند و از قفس جان رها شوند و چون سیمرغ، به کوه قاف برسند تا به بقا برسند؛ پس در من بریز و فانی شو تا به بقا برسی.

گفتم: این الطاف موزن تو با افکار مجنون من چگونه ادغام شود؟

گفت:

سر از پی آن باشد تا مستِ بتی باشد

یار از پی آن باید، کز یار تعب بیند

و تا هنگام صبح، این مکالمه عاشقی ادامه یافت و ناگهان، و السّلامی گفت و مرا ترک کرد؛ پس آن گاه دریافتم که سخت عاشقم؛

شمس الحق تبریز کجا رفت و کجا نیست

وندر پی او آن دل آواره ماگو

ص:69

و من سال هاست که میخانه های جهان را به دنبال او می گردم، ولی دریغ از اثری و نشان و خبری

ای تو بداده در سحر، از کفِ خویش باده ام

ناز رها کن ای صنم، راست بگو که داده ام

گر تو برفتی از برم، آن نَبِرفت از سرم

بر سر ره بیا ببین، بر سر ره فتاده ام

زاده اولم بشر، زاده عشقم این نفس

من ز خودم زیادتم، زان که دوباره زاده ام

از هر دریچه، صدایت بال می گیرد و شعله های آهت زبانه می کشد.

مثنوی، مدیون نگاه های بی تاب و سرِ سودایی توست.

در آسمانِ سینه ات می آید و می رود و ضربانِ گام هایش، تو را در هوای غزل مچاله می کند. می سوزی و می گدازی؛ همراه واژه های تازه شکفته ات.

خاطره بلخ، چون خونی در شریان های کشیده ات می جوشد؛ شریان هایی که در تمام پیکر

خاک کشیده شده.

قونیه، در هوایِ شمس، تابستان های سوزانِ جستجو را در دهانِ روزهای تنهایی ات مزه مزه می کند.

رد می شوی؛ خالی از مرز مکان و زمان.

«قبة الخضرا» در خاک خمیدگی تو نیست؛ از خاک به افلاک پرندگی توست.

عبور می کنی از شفافیّت کلمات، حل می شوی در «مجالس سبعه»، خلاصه می شوی در «فیه ما فیه».

نفس هایت، جوانه می زند در نایِ حزین «مثنوی»

می جوشی در پیوستگیِ «غزل»

صدایت را نزدیک تر از کلمات می شنوم.

بوی بی خویشی می دهی؛ خالی از کالبد خالی.

سماعت را در آسمان، با چشم هایم به بال می کشم

جاودانه، آهنگ حضور می نوازد دست هایت، در رستاخیز کلمات.

... و واژه واژه که در حول محورت چرخید

تو چشم بستی و در یک غزل دو نیمه شدی

و بیت بیت غزل دور پیکرت چرخید

درون خاطره بلخ نیمه ات حل شد

میان قونیه پس نیم دیگرت چرخید

جهان بلند شد و با تو در سماع آمد

و آسمان و زمین در برابرت چرخید

تو چرخ می زدی و با دَف غزل هایت

هزار مرتبه در خویش دفترت چرخید

دوباره رویِ سر انگشت پا بلند شدی

تو شمس بودی و در آسمان سرت چرخید

ص:72

ضمیر جوان، آیینه پاکی هاست؛ آیینه ای که هنوز گردی از گناهان بر روی آن ننشسته است.

نگاه جوان، پنجره ای است که رو به سوی افق های روشن گشوده شده است.

پنجره ای که آفتاب حقیقت را می نوشد.

دلِ جوان، رودخانه ای است که می خواهد تمام سنگ ها و صخره ها را درنوردد و از تمام دشت ها و درّه ها بگذرد تا به آستانه دریا قدم نهد.

خیال جوان، نسیمِ پویایی است، که می تواند به هر جا سفر کند و کرانه ها را کشف کند.

جوان، همواره در جستجوی چشم اندازهای روشن است.

جوان، همواره در پی تجربه و تماشاست.

پس باید همیشه، دریچه های «شهود» را بر روی جوان باز نگاه داشت.

و فانوسِ «ایمان» را به دست او داد،

و گل های لبخند را به او تعارف کرد.

ص:74

گویی دلم نبض خویش را با «سامرّا» تنظیم کرده است!

پرده ای از تلخ ترین غریبانه ها، پیش رویم می آویزد و من به غمگین ترین غروبِ جاری در افق می نگرم؛ غروبی درست شبیه غروب عاشورا!

شاید «شام غریبانی دیگر» در راه است و سوگنامه غریبی دیگر در دیار غریبان؛ آن هم در غربتی سنگین و جان گداز، آن هم در «سامرّا»؛ جایی که حتی یک نفر، نگاهش را مهربانی نیاموخته و از در و دیوارش، فقط جاسوس می بارد!

آه، ای غربت آبادِ غصه های ویرانگر! ای شهر غم های فراموش ناشدنی حضرت مهدی(عج)!

مثل بغضم، مثل آهم، در غروب سرد و زخمی

بیتْ بیتِ غربت و تنهایی ات را می شناسم

آه، چه تلخ گرفته ای در آغوش، اینک غم را، ای دیار شوم، ای ماتم آباد تمام تبعیدها! کدامین سوگواره هایت را بگریم در مصیبت فرزندان زهرا علیهاالسلام؟!

کدامین ناله را با افق های غم گرفته ات، هم آهنگ کنم؟

آه، ای ماتم آباد تبعیدها، ای دیار تلخ! روزهای چنین دردناکت، هرگز مباد!

مولا جان، خوشا یادت، آن هنگام که برای نماز بپا می خاستی و فرشتگان، مشتاقانه به اقتدایت صف می آراستند!

خوشا نامت، که هرگاه برده می شد، شوق زیارت، سراسر آسمان را فرا می گرفت و عرش

الهی، به تو و فرزند بی نظیرت، درود می فرستاد!

مولا جان! ای افتخار خاندان نبوّت! ای معلّمِ تنها منجیِّ بشریّت! چه قدر سخت است وسعت اندوهت در دل ما!

چه جانکاه است عزای غریبی ات در دیاری که حتی اندک آشنایانت، به خاطر امیال دنیا، با تو بیگانگی کردند!

مولا جان، یا ابا محمّد! ای حجّت خداوند در عصر تباهی و تکبّر!

داغ اندوه تو، حتی سنگین تر از غربت زخم های غروب عاشوراست؛ شهادتت، تشییع و تدفین ات و سوگواری شمع های شام غریبان مزارت! چه قدر غریبانه برگزار شد، عروج

آسمانی ات، ای میوه دل زهرا علیهاالسلام!

ص:76

هنوز در غزل از اشک شمع می گوید

کسی که خوب ندیده، زبانه هامان را!

سیاه مثل شبی، بی ستاره در باران

احاطه کرده غمی، حجم شانه هامان را

تو را قسم به غمِ عشق و اشک بی پایان

زما مگیر همین، پشتوانه هامان را

رسید نوبت غم، باز هم عزاداریم!

کَرم نما و ببین، عاشقانه هامان را

مولا جان! خوشا نگاه زایرانت، که حجم غربت تو را بهتر می فهمند؛ ما را هم لذّت دیدار بچشان!

ما را هم ببر آن جا؛ آن جا که آسمان و زمینش، شاهد گریه های مظلومانه و غریبانه «حضرت موعود(عج)» بوده است!

ما را هم ببر آن جا که پرتو نگاهت را ذره ذره خاک درک کرده است!

درود خداوند بر تو و لحظات سخت تنهایی و عمق غریبانگیِ شهادتت باد. از ما همین ارادت کوچک، از تو، شفاعتی بزرگ که انتظار ماست.

ص:77

روزی که روز برافراشته شدن پرچم های سفید

بر بلندی های کوفه است

روز نهم ربیع الاول است

عطر لبخند بهارگونه تو

پوینده تر از گل و نسیم،

در شریان فشرده جهان می دود

امروز روز آغاز پادشاهی توست

آغاز همان فردای نزدیک که بشارت داده اند

روزی که اقیانوس، از خواب دیرینه

آشفتگی اش بر خواهد خواست

و بهار، در حافظه درختان خواهد پیچید

صبحی که فرشتگان،

پلک های سنگین زمین را خواهند تکاند

و هزاران هزار صبح

در تاریکنای جهان جوانه خواهد زد

ما همچنان چشم به راه رسیدن توایم؛ همچنان شیفته و عاشق.

ای حجاب ازلی قدیم!

ما همچنان

بر خویش نوحه می خوانیم

ما همچنان راه را گم کردیم

و جهان همچنان در امتزاج آتش و ویرانی است

ای آفتاب نزدیک!

ص:79

ای پیش آمد مبارک!

امروز روز آغاز عدالت جهان است

زین کن اسبِ یال دار برفی ات را

ما چشم دوخته ایم به راه آمدنت

ای نزدیک!

ای فرارس!

مرگ تنوره می کشد

فصل ها یتیم شده اند

خواب هایمان سنگین اند

کی اتفاق می افتی ای بهار!

دست ها آلوده خون و خیانتند

تا گردن در تاریکی ها فرو غلتیدیم

هر چند این تمام ماجرا نیست ...

روزها بی تو، همان شب هستند!

روزها، بی تو فقط خاکستر!

باز با یاد تو امروز سفر خواهم کرد

به دیاری که بر آن آینه ها می تابند

و دل کوچه پر از عطر سحرگاهان است!

آب ها: روشنیِ اندیشه!

رنگ ها: سبزترین خاطره را می دانند!

با تو امروز سفر خواهم کرد...

باز با یاد تو، امروز اشک شوق را در «دعای عهد» خلاصه خواهم کرد و ادامه «نُدبه ها» را به شوق آمدنت خواهم سپرد! شاید آن روز که می آیی، از اشک ها خبری نباشد، امّا وسعتِ شادی آن لحظه، عجب دیدنی است!

باز با یاد تو، امروز، میهمان آسمان خواهم شد و در حریم اجابت، قنوت خواهم گرفت: اَللّهُمَّ اِنا نَرْغَبُ اِلَیْکَ فی دَوْلَةٍ کَریمَةٍ، تُعِزُّ بِها الْاِسْلامَ وَ اَهْلَهُ ...(1)

هر روز، روز توست؛ نه تنها امروز! تویی که از طراوت نگاهت، تب زمین فروکش خواهد کرد و آسمان، سحرگاهانش را با زیارت جمال تو آغاز می کند. تویی که رنگ های «خشن» را از پرچم های دنیا، خواهی زدود

امروز روز توست؛ روزی که عظمتِ «امامت»، نگاه ها را به سمت خویش می خواند و بی پناهان عالَم، آرزومندِ سایه امن و امانِ «ولایتند»!

آرزومند ولایتی که در سایه حکومتش، در هیچ جای این کره خاکی، جایی برای «ظلم و ستمِ استکبار و صهیونیزم، خود فروختگان و سازش گران» وجود نداشته باشد! هیچ «بمبی» ساخته

نشود و هیچ خانه ای ویران نگردد!

هیچ نوجوانی زندانی، هیچ جوانی معلول و هیچ خانواده ای پریشان نگردد!

گرسنگی و «فقر»، تنها واژه های مهجور، در قاموس زمانه باشند و وسعت لبخند کودکان، از فلسطین و عراق تا کشمیر و افغانستان.

ص:81

از اتیوپی و سودان تا کوبا و اکوادُر

از آلبانی و بوسنی، تا کامبوج و گینه، کشیده شود و آسمان تمام نقاشی ها، تنها از «بادبادک های آبی» پر شود!

امروز، آغاز «حکومت و ولایت» جهانی توست؛ آغاز نخستین حکومتی که بشارت الهی است؛ بشارتی که خداوند، بشر را بدان سرافراز نموده و برگزیدگان خویش را وارثانِ حکومت

در زمین خواهد کرد، حکومتی عادلانه و مصلحانه:

«و نرید أَنْ نَمُنَّ علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم أَئِمَّةً و نجعلهم الوارثین»

ای امیر کشور دل، مهربان ترین مولا، صاحب الزمان! آغاز امامت و ولایتت که منتهای منّت و نعمت خداوند است، مبارک باد!

فردایی که سپیده است

فردا نزدیک است

فردایی که پایان گرسنگی است

پایان شب یلداست

پایان زمستان است

فردا نزدیک است

فردایی که کاخ ها و کوخ ها هم سطحند

سیاه و سفید هم رنگند

فردا قیام اقاقی هاست

قیام کوه طور است

فردای معهود

فردای تکلم با زبان عدالت خداوندی

فردا نزدیک است

فردایی که هوای معطر فروردین است

بازار گرم گل نرگس است

آرامش دهکده جهانی است

فردا روز بارش باران فرشته و مهربانی است

فردا روز تاج گذاری عشق است

روز عطر اسپند است

روز معطر آفتاب است

فردا همین نزدیکی هاست

کنج همین دقایق دلتنگی

در لابلای بوته های معطر ریحان

فردا در چند قدمی ربیع الاول است

ص:83

اللهم عجّل لولیّک الفرج

فردا روز گشایش کلیدهاست

روز باز شدن دریچه های خوشبخت

روز ناگهانی عدالت

روز ناگهانی مهربانی

آن روز سامرا می پنداشت که تیرگی بر تخت تکرار خواهد نشست و آفتاب، خانه نشین تنهایی خواهد شد. و به راستی که چه قدر سکوت سرد سامرا، سنگینی حجم داغ را بر شانه های

شکوهمند تو می گذاشت. امّا تو خوب می دانستی که هیچ پیچکی به آسمان شک نمی کند. تو خوب می دانستی که شب مشکوک سامرّا، تشنه مرگ است و گرسنه گرگ های گرداگرد دین.

تو خوب می دانستی که کوچه منتهی به اعتقاد، باریک است و دلهره آور و لحظه منتهی به روشنی، لبریز از تیرگی و تاریکی است. برخاستی و با قدم کوچکت، از داغ بیرون زدی و با

دست های مالامال از روشنی ات، جسم بزرگ داغ را از سینه صبورت برداشتی.

برخاستی و دست به دست ملکوت دادی و چشم به چشم جبروت دوختی.

اگرچه سامرا پر از وسوسه وسیع سیاهی بود، امّا تو تنهاترین حقیقت را نشان حقارت پیشگان دادی، تا نشان بدهی که آفتاب می سوزد، امّا تمام ناشدنی است.

ایستادی به نماز، تا اشک های خویش را فراموش کنی و آتش افروخته در دل را خاموش.

ایستادی به نماز، تا دست های کوچکت را به سمت طولانی ترین پرواز، پر و بال دهی تا شب سامرا را در شگفتی سرنوشت ساز خویش غوطه ور کنی.

از بین انگشت های تو، نور منتشر می شد تا طومار طولانی تاریکی را در هم بپیچد و در هم بکوبد. شب به پایان رسیده بود و تو در ابتدای صبحی که غروبش به قیامت ختم می شود، ایستادی و اولین نفس مسیحایی خویش را نذر گل های مریم نمودی.

شب به پایان رسیده بود و سامرا، ابتدای تبسّم تو بود، در ابتدای شبی که رایج ترین مهربانی را در ذهن تمام شکوفه ها می پراکند.

ص:85

از راه های پر خطر تاریخ به سلامت بگذر.

آفتاب اقبالت بی سایه باد!

ای مهر نشان و ماه جبین!

کفش های هبوط از پای درآور

که همپای تو

پای برهنه

تو را به معراج اسم اعظم می برد.

حیف دامان پاک توست

که گرد خاکیان بر آن بنشیند.

دامان تو مهد اسلام است و ایمان گستر!

خاتون نیکونام و پاک سرشت!

نان گرمت را بادستان فقیر نبی خد صلی الله علیه و آله قسمت کن

تا فرشتگان، خرده های طعام سفره ساده تان را به تبرک ببرند

و بهشتیان، به ضیافت چشم های سخاوتمندتان بیایند.

طوبای شفقت و عاطفه!

تزویج آسمانی تو را قدسیان عالم ربّانی به سرور نشسته اند

و صاحبدلان حریم انس، تهنیت گو هستند.

عتاب قبیله ات را به جهلشان واگذار

و دل به نکاح با یتیم قریش قوی دار

که نامت سر سلسله خوبان خواهد شد.

بیم تنهایی از خود برهان

که تو در کنار رسول رحمت

به وجود نامتناهی وصل خواهی شد

ص:87

که به بی پناهی ات پایان می دهد.

ای حنانه سَنا و رستگاری

از هم اینک، زنان بهشتی در انتظار گلباران مقدم نوزاد تو هستند

که سیده نساء عالم خواهد بود.

خوشا به حالت که سربلند افق نگاه رسول خدا صلی الله علیه و آله شدی!

آن چنان که بعد از تو، هیچ زنی نتوانست جای تو را در قلب پیامبر صلی الله علیه و آله بگیرد

جز فاطمه ات که میوه دل تو بود.

ص:88

آری! سخنان او باقی خواهند ماند؛ چرا که کلمه او «کلمه طیبه» بود: «و مثل کلمةٍ طیّبةٍ کشجرةٍ طیبةٍ اصلها ثابتٌ و فرعها فی السماء تؤتی اُکُلها کلّ حینٍ... .

و این است که ثمرات کلمات طیبه او همیشه در دسترس طالبان قرار دارد.

کلام شهید مطهری رحمه الله طیّب و مطهر بود؛ چرا که او آن چه می گفت، برای خدا می گفت و برای خدا می نوشت...

«توحید» لرزه بر وجنات زمین فکنید

تفسیری از نجابت انسان! سفر به خیر!

وقتی خدا حکایت افلاک می نوشت

نام تو را به روی زمین چاک می نوشت

باد مخالفی که به پیشانی ات وزید

آرام در شقیقه ناز تو آرمید

دیوارهای شهر چه ساکت نشسته اند

حرفی نمی زنند، دهان را شکسته اند

دستی به روی ابر بکش، بارور شود

آه تو در میان تن ما شرر شود

ص:91

خورشید، نمره درخشانِ مهربانی توست، در گوشه دفتر آسمان.

هر شب تا صبح، در انتظار دیدن تو، آسمان، مشقِ ستاره می نویسد

و ماه، شعر شبانه اش را حفظ می کند.

نسیم و درخت، درس تو را باهم بحث می کنند.

تو به ما پرواز و رهایی را می آموختی؛ آن چنان که پرنده، پرواز را به جوجه هایش می آموزد.

تو به ما درس جاری بودن دادی،

درسی که نسیم، به برکه کوچک می آموزد تا رودِ روان شود و سراغ دریا شدن را بگیرد.

چراغی که تو در دست داری، راهِ کهکشان ها را روشن می کند.

صدای روشن تو صبح پاکِ بیداری است.

بمان و حرف بزن تا حدود سرزمین دانایی ما وسعت پیدا کند.

و دشت روحمان به بی کرانگی آسمان بپیوندد!!

تا زنگ تفریح، دویدیم

و حلقه حلقه شناور شدیم

در لبخندهای بی دریغ

پای پنجره ها نشستیم

درختان را یکی یکی شمردیم

خیره شدیم به آسمان که روشن بود و آبی.

دوستی را مشق کردیم؛ با مدادهای رنگی

و دریا کشیدیم و باران

و کلمه ای که لابلای ابرها

بود و همسایه آفتاب

خوبی ها بی اندازه بودند در حساب های کوچک ما

و همیشه علم بهتر بود از ثروت

و نابرده رنج گنج میسر نمی شد

با تو برخاستیم

برای تو برخاستیم

و نشستیم پای کلماتِ روشنگرانه ات

که از نسیم، ملایم تر بود

و از باران آرام تر

نیمکت هامان، بوی درخت می داد که از دوردست چیده شده بودند

دست هامان را گرفتی و با ستاره های نزدیک آشتی دادی.

پرنده شدیم با تو

آسمان را

دریا را

خدا را

ص:94

مشق کردیم

با همان مدادهای رنگی و کوچک

و در همان دفترچه های کاهی

تو یکی یکی شمردی

و ما از چپ به راست

تا بی نهایت اعداد و اشیا،

نعمت های خدا را شمردیم

و چه قدر بی اندازه بودند

و چه قدر انگشتان ما کوچک بود

و چه قدر...

با لهجه دریا حرف زدیم

با زبان باران نوشتیم

و سیاهی ها را کلمه به کلمه پاک کردیم

تا به روشنی خدا برسیم

و رسیدیم با تو؛ پشت نیمکت های چوبی شکسته.

دستت میان انگشتان سرد ما گذاشت

و با فشار دست تو انگشت های ما

کم کم نوشت: - آ -

آغاز آسمان را دیدیم

قبل از نزولِ «آب»

آن وقت، آسمان را با

«سین» ستاره آذین بستی

پس «لام» و «میم» را که نوشتی

با اولین «سلام» سپیده دمید...

آن روزها مکاشفه حرف ها

و میهمانی کلمات تو

آغاز آسمان و شروع بهار بود

آن که به ما نوشتن «آموزگار» را آموخت

آموزگار بود...

من خانم معلم را دوست داشتم و کلاس را.

همان طور که او می گفت، کلماتِ کوچک و بزرگ را بخش می کردم. او می گفت: «الفبا کلید آموختن است» او می گفت: «الف شبیه آئینه است؛ شبیه آسمان، شبیه آرزو و «ب» مثل باران است، مثل بهار، مثل برگ».

او می گفت: «پ مانند پَر است، مانند پروانه، مانند پرستو، مانند پرواز...»

خانم معلم به ما می گفت: «یک مَرد می آید.

یک مرد در باران می آید

یک مرد با اسب می آید...»

و ما بزرگ تر که شدیم، فهمیدیم آن مرد، از آن سوی درک افق، برای یاری شاپرک ها می آید، برای شفاعت آئینه ها.

خانم معلم، بزرگ ترین دوست من بود - او از ابرها برایمان املا می گفت و از باران برایمان انشا

خانم معلم، صبح ها در جاده رنگین کمان قدم می زد و عصرها دفتر نقّاشی مان را رنگی می کرد.

خانم معلم ما را به باغِ کاغذی کتاب ها می برد و ما که از عطر گل ها سرشار می شدیم، به خانه برمی گشتیم

او به ما می گفت که شعر بگوییم - و ما حرف های کودکانه مان را می گفتیم

او می گفت این ها زیباترین شعرهایند

خانم معلم در ماه مهر، به ما مهربانی را می آموخت و در اردیبهشت، نشانی بهشت را یادمان می داد - معلم ما روی تخته سیاه، با کلماتی از برف می نوشت با کلماتی از گل های سرخ.

و من هنوز عطر کلماتش را به خوبی استشمام می کنم

من از حروف معطّرِ نامش هنوز سرشارم و دوستش دارم...

بر تخته سیاه خیره مانده ام؛ بر لوحی که هر روز، روشنی کلام تو را در ذهن کوچک ما منتشر می کرد. سنگینی نگاه لطیف تو هنوز هم مرا مُتنبّه می کند.

بوی گچ را که می شنوم، صدای ممتد سرفه هایت تداعی می شود.

آن روزها دلم می خواست همه گچ هایی که تو را به سرفه می انداختند می شکستم.

آن روزها دلم می خواست یکبار به چشم هایم جرأت می دادم، در نگاهت خیره می شدم و زیر لب می گفتم: «خیلی دوستت دارم» آن روزها - با همان شیطنت کودکانه - چه قدر دلم می خواست

بدانم اسم کوچکت چیست، کجا زندگی می کنی، چند سال داری!

... و حالا، حالا که سال هاست از آن روزها بزرگ تر شده ام، جواب همه آن سؤال ها را خوب می دانم.

اگر از من بپرسند اسم کوچک تو چیست، می گویم: «شمعی که شعله های عاطفه اش هنوز هم مرا مشتعل می کند.»

اگر بپرسند کجا زندگی می کنی، می گویم: «در دنیای خاطرات پاک و محبّت های بی ریا»

و اگر بگویند چند سال داری، جواب می دهم: «تو به قدمت علم، عمر داری و از زمانی که عصر هدایت آغاز شد، متولّد شدی.

... دوباره پشت این نیمکت های چوبی نشسته ام و تو را می بینم که با همان لباس سادگی همیشه ات وارد می شوی، به احترام نگاهت قیام می کنم، در زلال کلامت رها می شوم و الفبای

انسانیت را با تو مرور می کنم، از تمام منیّت ها خالی شده ام،

وه! چه رؤیای قشنگی ... ، کاش می شد دوباره در برابر همه بزرگواری های تو، زانوی شاگردی می زدم و عقده های جهنم را با دست های دانش تو یکی پس از دیگری باز می کردم.

حالا سال هاست که کودکی هایم بزرگ شده اند و وسعت نادانی ام هر روز با خودم رشد می کند.

من هنوز هم محتاج معرفتی هستم که از سرچشمه ایمان ناب تو نشأت می گیرد.

من هنوز هم شاگردی هستم که باید در دبستان روشن چشم های تو، مفهوم شیرین زیستن را بیاموزد.

می خواهم دوباره در سایه سار کلام شیوا و دلنشینت نفسی تازه کنم، چشم های خواب آلوده ام را بگشایم و روح خسته ام را به میهمانی شعر و شعور دعوت کنم.

ص:98

خدا نکند که زلال برادری ما، از گل ولای تفرقه، کدورت نفرت بگیرد!

حیف نیست که میوه شیرین وحدت، فاسد شود؟

حیف نیست که قصاب تساهل، پیش روی همه، با ساتور جدایی اش تن اصول و باورهایمان را قیمه قیمه کند؟

حیف نیست که پای وحدت را به ساحل امنیت نگذاریم و از شرّ گرداب نزاع ها آسوده نشویم و سزه زار عزت اسلامی را با چشم عاقبت اندیشی خود حس نکنیم؟

ذخیره حج و معدن جهاد کجا و فقر اعتماد و ترس از دزد اتحاد کجا؟

غزل های نبوی با قافیه وحدت کجا و تکرار تلخ و دوئیت کجا؟

پس ای دست های شیعه و سنی، به هم گره بخورید!

ای قلب ها، باهم بجوشید!

ای غریوهای استکبارشکن، بخروشید!

یا ایها المسلمون اِتّحدوا

و تو ای آئینه بزرگ حج! خودت را، قامت امواج دشمن شکنت را، وحدت یکایک سلول های غیرت، در لباس بی ریایی احرامت را، شعار مشترک توحیدت را، شعور عرفانی و خلسه های عرفاتت را، شکوه حرکت اقیانوس هروله هایت را و مشت گره کرده برائتت را به نمایش تفرقه

اندیشان کوته بین بگذار.

آی زلال نماز جمعه ها و جماعت ها! عمق پیوند نمازگزارانت را و حرکات موزون رکوع و سجودشان را در نسیم طاعت نشان ده.

... و راستی چه دینی می تواند در مسابقه پرستش فردی و ستایش گروهی، به گَرد اسلام برسد؟ چه دینی بدون عقد اخوت، حج، نماز جمعه و جماعت و... ، از حمله غول تفرقه، جان

سالم به در می برد؟

بیاییم، به سلاح وحدت مجهز شویم که نعمت وحدت، نفس عیسوی را ماند که به کالبد بی رمق جامعه، نشاط پویایی می بخشد و چونان عصای موسوی است که مارهای تفرقه و سستی را می بلعد و نیرنگ فرعونیان را بی رنگ می سازد.

ص:101

من، خانه ام را و زندگی ام را با تو سهیم می شوم. تو در غم ها و شادی ها با من شریک می شوی.

... و من و تو، در محضر خدا، عهد می بندیم تا برای همیشه دوست و یاور هم باشیم.

... و امروز، چندین قرن از آن روز شیرین می گذرد...

پیامبر به دیدار خدا رفته، اصحاب، همگی ترک دنیا گفته اند...

از آن جماعت عظیم، هیچ کس نمانده، ولی هنوز من و تو، در سایه همان پیوند آسمانی، عاشقانه «ما» بودن را تجربه می کنیم.

ص:103

آغاز ستم نبودی و ای کاش پایان آن بودی و انسان فراموش کار، از سرنوشت شوم تو درس می گرفت و افسار خودش را این گونه رها نمی کرد تا شاید انسان می ماند و انسان می زیست.

به درد می آیم از این که تاریخ، تو را آدمی زاده ای می داند و به هیأت ظاهری آدمی زادگان تصویر می کند.

اما به آن سوتر که نظر می کنم، مردی را می بینم که به تمام دلواپسی هایم پاسخ می دهد. و مرا به «انسان» بودن دلداری می دهد.

مردی آن گونه که حسین علیه السلام بود، انسانی آن گونه که حسین زیست.

به شوق می آیم؛ که حسین علیه السلام، فرزند آدم است. مردی که فرشتگان به بودن وجود او می نازند ما از انسان است.

به شوق می آیم؛ از صفحه بعدی تاریخ که سرنوشت مردی را قلم می زند که در ارتفاع مظلومیت، در بالاترین نقطه تنهایی، عزیز بود و به عزّت می اندیشید.

مردی که مایه انسانیت اش - دین و باورش - را فراتر از زندگانی دنیایی خود و عزیزان و حتی فراتر از آسایش خانواده اش می دانست و در پای آن زیباترین پرنده های زمین را قربان کرد.

به شوق می آیم؛ از صفحه بعدی تاریخ که نام «عباس» در آن می درخشد و نام زیبای «ایثار»

به شوق می آیم از صفحه ای که زینب را - آدمی زاده ای فرشته خو - رقم می زند و سرنوشت زیبای صبر را و عزّت را.

به درد و شرم می آیم از این که تو را به هیأت ظاهری آدمی زادگان در تاریخ می بینم، اما شوق به دیدن «علی اکبر» عاشق، حرّ آزاده، قاسم عارف، علی اصغر، بزرگ شعر حماسه عاشورا و...

آن چنان پیشی می گیرد از این درد که نام تو را از خاطر می برم؛ چرا که شایسته گم شدنی.

تو را حتی شایسته نفرین و لعنت نمی دانم و شایسته بر زبان آوردن؛ چرا که آن قدر ناچیزی که در برابر عظمت این همه ستاره، خود به خود می میری، اما تو نباید فراموش شوی. تو باید عبرتی

باشی تا آنان که ستم می کنند، با دیدن سرنوشت تو به خویشتن آیند و... انسان زنده بماند.

ص:105

اکنون به خود آمده ام؛ پیش از آن که به تو بیابم، تا آشیانم باشی و پناهم؛ تا سکوتم را بشنوی و آوازم تعلیم دهی؛ تا درمانم باشی و دردی نو بیاموزی ام؛ تا نیازم برآوری و به نماز، نیازی نو هدیتم دهی.

«و جزاینم هنری نیست» که بازگردم؛ از رو نروم و باز، بازگردم و شرم را پشت درهای همیشه باز تو جا بگذارم و به خانه ات بیایم... و جزاینم هنری نیست.

و ذهنی آشفته، گلویی خشک، دستانی که همه جا سخن گفت و کسی نشنید و پاهایی که به هر جا رفت و... باز آمد... و اگر نبود این خانه که چراغش همیشه به مهر، روشن است و...

تا من نماز بگزارم بدان جا که نیاز بخرند آداب نماز بیاموزند و دستور نماز.

تا من سکوت کنم آن جا که کلام آموزند و به تبرک، دستمالی برای زدودن شرم و نانی که امید را در ذهن روشن می کند، به آغاز با تو بودن آمدن، از پایان بی خویشی.

بیا ای بهار اجابت شده دل ها!

بیا ای فرصت سبز!

بیا ای رحمت آیینه های خسته از شب های گمراهی!

بیا ای وسعت امید!

بیا ای قامت آزادیِ انسان، ز قید خشمگین شلاق های مرگ!

بیا ای برترین فریاد مرد آسمانی، بت شکن، توحید گستر، رهبر انسان!

دین تو انسان «عاشق» را به اوج کهکشان ها می برد با خود! جذبه لبخند تو، آیینه دل های بی کینه است!

عشق تنها، با تو معنا می شود. حضور تو تنها برای سرسبزیِ کویرستان «حجاز» نبود؛ که تب زمین، تنها با طراوت لبخند تو فروکش خواهد کرد.

کافی ست گفته شود: «یا محمّد صلی الله علیه و آله»، درِ قلعه هایی همچون خیبر که هیچ! تمام درهای بهشت را می شود به اذن نامتان گشود!

یا رسول الله صلی الله علیه و آله! «صفای قدمتان»! همانا بی زبانی، قلم را خوش تر! که هیچ گاه قادر به بیان عظمتتان نخواهد شد!

مولا جان! نبیِ رحمت! امام صداقت و عشق! چه غوغا می کند عشقتان در سینه ها! که جای این خاک، معطّر از ذکر صلوات بر نام شریف و روح نازنینشان نیست؟!

مولا جان! یا رسول اللّه صلی الله علیه و آله! صفای قدمتان! رخ بنمایید: طَلَعَ الْبَدْرُ عَلَینا.

روشن از نورِ شما، کلبه دل ها، مولا

سینه از فیض عطش وسعت دریا، مولا

نور گفتم، رخ زیبای شما را دیدم

نور هم پرتوی از «نور شما»، یا مولا!

اینک ماییم و دست های گره خورده در هم! دست هایی پر از شوقِ «وحدت»!

یا رسول اللّه صلی الله علیه و آله! اینک می شود تبلور آرزوهای شما را در اتّحاد مسلمانان، به تماشا ایستاد؛ اتحادی که تمام قومیّت ها را در یک صف - صف مسلمانی - قرار می دهد و امت جهانی اسلام را به افق آرزوهای خویش می رساند!

اینک، این جهان غرق در روح مادی، بیشتر از هر زمانی نیازمند به «عشق» است! نیازمند، به گفتن: «لا اله الاّ اللّه؛ مُحمّدٌ رسُولَ اللّه صلی الله علیه و آله!»

ص:109

جهانی که در تب رؤیتِ واپسین سحرگاه «آدینه» است؛ آدینه ای که با «ظهور عدالت اسلامی»، بساطِ بی عدالتی «شمال و جنوب»، فقیر و غنی، حاکم و محکوم را برخواهد چید و چشم اندازی

زلال، از برابری و هم سانی، مثل اقیانوس، به بشریّت هدیه خواهد کرد!

یا رسول اللّه صلی الله علیه و آله! ای نور حقیقت در نبض هستی! ای شور محبت در تن عشق! ای عطر رحمت بر مشام آفرینش! ای «امین» عاشقانه های خداوند.

تماشاکده چشمانم فدای خاک نعلینِ آسمان پیمایتان باد.

یا محمد صلی الله علیه و آله! تو می بایست می آمدی تا هیاهوی هول انگیز و هراسناک را در های وهوی هستی بخش خویش، خاموش کنی.

یا محمد صلی الله علیه و آله! تو می بایست ظرفیت چشم های ظریف خویش را در برابر آن همه کور دلی و شورچشمی به تماشا بگذاری، تا مجال کوتاه مرگ را برای بلندای شب های یلداپرست فراهم کنی.

«عام الفیل» بود و زمان، زمان آفرینش آفتابی ترین لحظه ها.

کوچه پس کوچه های نسیم، پر از عطر عطوفت بود و لبریز از مهربانی محض.

کرانه افق مکه، غرق در دامنه های مواج نگاه تو بود. در آستانه سپیده سحری، التماس سرازیر سکوت، موج می زد تا تو بیایی و تمام شوق و شور، تمام شکفتن، زبان به حُسن تو باز کند و عقده دل بگشاید.

مکّه منتظر بود تا بیایی و از پیکر بت ها، تبر بتراشی.

مکّه منتظر بود تا تو بیایی و عشق را به زمینیان هدیه دهی.

مکه منتظر بود تا تو بیایی و تکبیر متلاطم تو در طولانی ترین طومار تاریخ بپیچد و واژه های واهی را از معرض دید عموم لحظه ها بردارد.

مکه، تشنه محبت بود و مشام محبت، آکنده از عطر حضور مکه، تشنه محبت بود و شوق را توان سخن گفتن نبود و شور و اشتیاق را جز وصل، آرزویی در دل نبود.

جز جوانه های محبّت، در شب مکه نمی رویید و شاخه شادمانی، سرشار از «در خود نگنجیدن بود» و شاخه شکوفایی، پا به پای موسیقی مواج هنر، می رقصید و نوازش نور بود و نیایش.

نوازش نور بود و نیایش نیلوفران آفتابی

یا محمد صلی الله علیه و آله! قنداقه تو در دست های آمنه، آیه ای بود که صراحت آن، شب را شکست و شکوفه مهر و لبخند را بر لبان خشکیده «انتظار» نشاند.

انتظار تمام ستاره ها به سر آمد، و تو آمدی تا سیاهی را در خاکِ سرد، به خاک سیاه بنشانی.

آمدی تا تیرگی را زنده به گور کنی.

ص:111

یا محمد صلی الله علیه و آله! آمدی تا دلهره آورترین و ابهام آمیزترین شب را برای «لات و هبل، منات و عزّی» رقم بزنی، آن شب که تلألوی تو از شکافِ شک، بر «لات و هبل و منات و عزّی» تابید،

ابهام انگیزترین شب تاریخ را به تماشای چشم های ابراهیمی خویشتن بردی.

شب بود و ناگهان، بزرگ ترین حادثه، از مشرق ملکوت، سر بر آورد و لرزه بر دیوارهای دیو مرامان انداخت که مکه بی محمّد صلی الله علیه و آله همیشه تاریک می ماند و افسرده.

که مکه بی محمّد، پر از شکّ است و شراب

پر از هراس است و بیم

و محمد صلی الله علیه و آله آمد تا اولین غزوه خویش را با «لات» به انجام رساند،

محمد صلی الله علیه و آله آمد تا ترس و هول بر جان «هُبَل» بیاندازد.

محمد صلی الله علیه و آله آمد تا مهربانی، تا عشق به دنیا بیابد.

باران ساده صفا و سپیده، از ردای تو بر جلگه های جوامع فرو بارید و همه انسان ها را به سمت حاصل خیزی هدایت نمود.

اگر تداوم آبی آرامش، از سر انگشتان همایش اندیشه و احساس موج می زند، از شکوه نگاه توست.

تو ناخدای کشتی کرامتی، عاطفه روشن بارانی، پناهگاه چشمان یارانی و شکوه همه سبزه زارانی.

معنای ملکوت را تو به ما یاد دادی - کتاب ایمان را تو برای جهان تفسیر کردی. طلوع خورشید جمالت که طلوع خورشید زیبایی هاست، خجسته باد!

از اوست، سبز شد و قاصد پیام تو شد

حروفی از الف و لام و میم، در گوشه

قدِ «الف» دهنِ «میم»، زلفِ «لام» تو شد

«احد» احد شد و یک «میم» از تو کم شد اگر

دو «میم» چون که در او ضرب شد، مقام تو شد

در این میانه نیفتاد از قلم هم «لام»

گرفت «سین» مسیح از تو و «سلام» تو شد

سلام بر تو که «لولاک» این غزل هرگز

نبود و شکر، که با حسن اختتام تو شد.

ص:114

از را ه می رسد، فرزند امامت؛ فرزندی که «صادق»ترین، «جعفر» آل اللّه علیه السلام است و «فاضل»ترین عالِم عِلم اللّه(جلّ جلاله) و «طاهر»ترین فرد روزگار خویش. شرافتش، مصطفوی صلی الله علیه و آله است و نجابتش، علوی علیه السلام.

مَهد پرورشش، به دامان مادری است که در اقتدا به «فاطمه» علیهاالسلام، فاطمه علیه السلام است؛ بانویی سرشار از عصمت و نجابت، علم و زهد و یقین و کرامت و عزّت و وقار!

چه نیکو پرورشی در دامان بانویی کم نظیر! بانویی به پاکی و زلالی آب! دریایی که در دامان خود، گوهر وجود «حضرت امام صادق علیه السلام» را پرورده است!

از راه می رسد، پرچم دار «فقه ناب علوی»؛ پرچم داری که آسمان، برابر عظمت آستان

کبریایی اش، سر فرود خواهد آورد و نام مبارکش، با پاس داشت تمام، بر زبان ها جاری خواهد شد!

و تمام حوزه ها و مکاتب، در سایه سار عنایاتش، غبار شکّ از آیینه دل ها خواهند زدود.

چراغ هدایتش، تا ابد فروزان و جاده های معارفش برای سالکان مسیر الی اللّه «جلّ جلاله»، امن خواهد بود!

مولا جان! امام صادق علیه السلام!

سلام و درود خداوند بر تو باد

بر تو که آسمان و زمین، در ستایشِ نامت ناتوان اند و اوراق هستی را گنجایش فضل تو نیست!

بزرگوارا، یا صادقِ آل محمد صلی الله علیه و آله!

جاری ترین زلالِ ازل تا ابد، تویی!

نامیده کردگار جهان، چون که جعفرت علیه السلام!

فقه و اصول و فلسفه، جز نقطه ای نبود

گر می گشود حوصله، اوراق دفترت!

افتخار ما، پیروی از «مذهب» توست.

ماییم و آرزوی شفاعت!

ما گدایان را به احسانی بنواز، سخت محتاجِ عطوفتت هستیم، مولا جان!

یَابن رسول اللّه صلی الله علیه و آله! صفای قدمتان، خوش آمدید!

میلادتان مبارک.

ص:116

آن گاه که جنگل ها، جز درختان خشکیده نمی رویاندند و درختان، جز میوه های نارس ثمری نداشتند، و آن گاه که دریاها در آب های مسموم خود، جز ماهیان خُرد را پرورش نمی دادند و سالیانِ سال، در پهنه راکد و به سکون نشسته خود هیچ موجود زنده ای را از نسل نهنگانِ دریایی ندیده بودند، به ناگاه بر خلاف سیر نزولی، ولی عادّی و یک نواختِ همه آن چه بر خطوط تقدیر این سرزمین حک می شد، اَبَر مردی پا به عرصه هستی نهاد که طنین پُر ابهت گام های استوارش،

بنیاد هستی همه کاخ نشینانِ سال ها بر سریرِ تموّل نشسته و بر تخت های پَرِ قو آرمیده را به لرزه درآورد.

انسانی که به تنهایی و یک تنه، تبرِ عزم راستین و اراده فولادین خود را بر کُنده کهن سالِ فلاکت ها و بدبختی های مردمی فرود آورد که یوغ بندگی و زنجیر بردگی، بر گردن ها و پاهایشان

سنگینی می کرد و پنجه سربی و ابلیسیِ اجانب، تا عمق روح و جانشان فرو رفته بود.

مردمی که آن چنان به بدبختی ها عادت داده شده بودند که حتّی واژه خوش بختی را به خاطر نمی آوردند و در چشم هایشان کور سوی امیدی اگر می درخشید، بیش از یک قدمی خود را یارای نگریستن نداشتند. در چنین زمانه وانفسایی بود که او با دستانی از گل های محبّت و شکوفه های عدالت پُر، قلبی از عشق و عاطفه سرشار، چشمانی از امید و روشنایی آکنده و

اندیشه ای متعالی از درایتِ فکر و سلامتِ نَفْس، از گرد راهِ غبارآلودِ زمان رسید و واپسین کورسوهای رو به خاموشِ حیاتِ مردمانِ هم کیش و هم میهن خود را فروغی دوباره بخشید که

چنین مهمّی میسّر نبود، جز با زُدودنِ انبوهی از القاب و عناوین دروغینی که همچون وصله ای

ناجور، بر پیشانی نابلندِ صاحبانِ نالایق خود به دلخراش ترین شکل ممکن، خودنمایی می کرد.

و این گونه بود که روبهان تملّق پیشه و کفتاران مردارخار، وجود چنین شیر مردی را که لرزه بر ستونِ شکننده فَقَراتشان می افکند، تاب نیاوردند و آن گاه که خود و همانندان خود را ناتوان تر و زبون تر از آن دیدند که یارای رویارویی با چنین تهمتی را داشته باشند، سر به دالان های حیله و نیرنگ فرو بردند و دست به د امان ابلیسه ای افسونگر شدند که با

دمیدن در گره دسایس

شیطانی اش، مُهر تأییدی زد بر حکمی که حاکی از به خون غلتیدن امیری بود که خطوط جاودانه نام و یادش بر بلندای پیشانی تاریخ حک گردیده و تا همیشه به ابدیّت پیوست.

ص:118

و به راستی که تو ایستادی و تابع هیچ قومی نشدی

تو ایستادی و می دانستی که می بایست آتش حقارت را خاموش کرد و چون موج های مرتفع خروشید. ای مرد! ذوق تو فطری بود و کارهایت فکری.

تحت نظر معلم عشق بودی و همکلاسی مکتب عقل و بینش و تربیت شده مکتب میرزایی خود.

نشاط تو طبیعی بود و خشم تو طبیعی تر، اما طبع بلند تو، آفتاب پرور بود و زبان تو ظلمت شکن.

تو حقیقت ناگهانی در ناآگاهی امنای منت پذیر دربار بودی و شکوه ای خروشان در دستگاه وسوسه جوش ناصری؛ که پیرامون شاه، مشتی متملق موج می زد و درون اندیشه شاه، سودای خام پختن کباب در کنار پل های «الیزابت» فرهنگ.

ای مرد، ای امیرکبیرترین حادثه اتفاق افتاده در این سرزمین! تو می خواهی ایران جاودان باشد و قوی و مترقی، امّا مرگ تو ضربه ای بود که بر نقطه اتکای کالبد ایران وارد آورد و بازار چاپلوسی و چانه زنی را رونق داد.

ای مرد! هزاران درود، نثار تو باد که آن زمان که تو «دارالفنون» را بنا نهادی، همسایگان این سرزمین، از حسرت پیشرفت ملی این سرزمین، نظر تنگانه به دیوارهای استوار «دارالفنون»

می نگریستند و صد افسوس که در آن هنگام، پادشاهان تن پرور، اسیر دست خواجه گان حرم بودند و حرمسرای خویش.

هنوز که هنوز است، داغ ترین خبرها را فقط در «وقایع اتفاقیه» تو می توان یافت

درود بر تو ای «امیر نظام»، که شهد بی نیازی را به کام خشکیده این خاک چشاندی و طعم سرخ شکر مازندران را به کام نیشکر خوزستان چشاندی و زراعت زعفران را رونقی تازه بخشیدی.

ای مرد! هیچ کس نمی تواند جای خالی تو را پُر کند و هیچ نامی نمی تواند به بلندای آوازه تو دست یابد که «بام بلند، همسر نام بلند نیست».

ای مرد! ای توفانی ترین حادثه! در چشم هایت وفور وقار بود و در کارهایت افراط طمأنینه

از تدبیر تو بود که مملکت سامان گرفت و رواق آرزو رونق یافت. بیست سال پیش تر از تفکر

ص:120

بودائیان و افکار آفتابی تو، دروازه های معرفت و تکاپو و علم را به روی ایران زمین گشود، تا تفکر میهنی آباد و کشوری آزاد را در فکر یکایک ایرانیان بنا سازی.

اگرچه علم را از فرنگ اقتباس می نمودی، اما اقتدار تو اقتباسی نبود. می خواستی دوشادوش تاریخ و شانه به شانه تمدن، تمام قله های افتخار را فتح کنی.

می خواستی جلوتر از جبر جابران زما نه قدم برداری. امّا هزار حیف که حاجیان حادثه جو، غرق در نفرت و کینه، تیغ بر رگ های این اقبال بلند می زدند.

«یک دو روزی پیش و پس شد ورنه از جور سپهر

بر سکندر نیز بگذشت آن چه بر دارا گذشت»

فریاد زدی.

بر سر خیانت فریاد زدی. بر سر ستم، دزدی، میهن فروشی.

سایه سپاه دسیسه ها بر سرت سنگینی می کرد؛ دست هایی که عادت کرده بودند، به چپاول و غارت و خیانت.

زمانه سیاه بود امیر؛ سیاه و کسی - حتی آنان که تو برای آنان این گونه درد و اندوه و دشمنی را به جان خریده بودی - ، نمی توانستند تو را درک کنند؛ چرا که تو فراتر از زمان خود بودی، فراتر از اندیشه بسته روزگار خود.

مردمان - رعیت - ؛ همانان که تو آنان را ولی نعمت خود می دانستی و از برای آنان عمرت را گذاشتی، حتی آنان نیز تو را ندانستند؛ چرا که آنان، جز دروغ و خیانت و ستم پیشگی از حاکمان ندیده بودند و نمی توانستند جز این باور داشته باشند.

زمانه سیاه بود؛ تاریک، امیر!

با این همه و در برابر این همه سیاهی، تو ایستادی و خم به ابرو نیاوردی تا پشت را به اندوه و درد خم کنند. ایستادی و استوار و مطمئن به قطع کردن دست های شوم خیانت و اندیشه های

مرگ آلود ستم پرداختی

ایستادی و بر سر تاریخ فریاد زدی که بازی عوض شد و... بالاخره گاهی کسی می شود که حکومت کند، اما به فکر خیانت نباشد. سیاست بورزد، اما نه برای قدرت و سیر کردن غرایز.

کسی که جز خدا و مردم، کسی را پشت پرده سیاست پنهان نکرده است.

ص:122

... که ناگاه، مردی از تبار آزاد مردان تاریخ، خواب شب شومشان را آشفته کرد و بساط نیرنگشان را با کلامی آتشین در هم ریخت. روح غیرت ایرانی را برانگیخت و فطرت آزادپرور

انسان را از پس پرده های غفلت و بی خبری، به وادی معرفت آورد.

در دل پیر و جوان، حسّ باشکوه عزّت متجلّی شد و سردمداران تزویر، در منگنه غیرت مردم ماندند.

هیچ چیز نمی توانست آتش خشم و بیداری ایران را خاموش کند.

«کاپیتولاسیون»، ننگین ترین معاهده ای است که عزت ما را در زیر چکامه های استبداد نابود می کند.

«کاپیتولاسیون»، تلخ ترین زهری است که جام جان یک ملّت را آتش می زند.

... مردی از تبار آزادمردان تاریخ، رنگ های نیرنگ را بر ملا کرد و نوکران سینه چاک شیطان را در دادگاه شعور مردم رسوا کرد.

مردی از تبار آزادمردان، تاریخ پرده های مذاکره با اجانب را بالا زد و از پس آن، چنگال های خون آشام ابلیس را که در دست های کریهِ غلام خود فروخته اش گره خورده بود، آشکار کرد.

ص:124

این شهر، در سایه گلدسته های حرمت، سبزترین گوشه زمین است.

بانو!

گرچه لایق نبودم که سایه نشین دست های کریمت باشم،

اما تو مرا به لطف پذیرفتی.

زندگی در کنار حرمِ تو،

همسایگی با بهشت است.

هر شب صدای بال زدن فرشتگان را گرد گنبد حرم تو شنیدن،

هر سحر در صدای اذان حل شدن،

و در عطر مناجات شناور شدن،

زیارتنامه گریه را به سمتِ تبسّمِ تو خواندن،

صبحانه نور خریدن،

نانِ «توکّل» خوردن،

به کسبِ «بهشت» رفتن،

یعنی زندگی در شهری که حضرت «معصومه» دارد.

یعنی زندگی در کنار نام تو،

یعنی زندگی در کنار مهربانی تو.

این جا همه جاده ها به سمت نگاه تو می پیچند.

چشم باز می کنم، یک گوشه از حرم تو، مثل یک تکّه از بهشت،

از قاب پنجره، در اشک چشم هایم حل می شود.

هرجا می خواهم راه کج کنم، حرم تو در برابرم سبز می شود.

هر وقت غفلت می کنم، سایه حرم تو را بر روی شانه هایم احساس می کنم.

جاذبه حرم تو، شهر را در خودش می کشد،

من که طاقت این همه جذبه را ندارم،

- نه درختم و نه کبوتر -

کاش یکی از ستون های حرمت می شدم!

ص:126

متولد می شوند

و رود رود عشق

به زیارت بانوی آیینه

می شتابد

جمعیتِ گل و آینه و اسپند است

جمعیت مهربان میهمان نواز است

صدای قافله می آید

و بوی دل انگیز صلوات

چشم ها میهمان اشکند و لبخند

دل ها زایر آینه اند و ضریح

روز چراغانیِ گلدسته هاست

روز معطر استقبال است

از امامزاده ابراهیم تا حرم

پیاده می آیم

در ناگهانِ طلوع صبح از بلندای مأذنه ها

و صدای زنگوله های شتران

خیابان ها امروز آینه بندان است

کوچه ها امروز اشک شادی است

تا حرم پیاده می آیم

در انبوه معطر اسپند و گل

ص:129

تمام جملات بلند، در تشریحِ ارتفاع نامت، کوتاه و همه قصیده ها در تفسیر قلمت، حیرانند!

شعرت، آکنده از ایمان و پایندگی ست و افق نگاهت مثل سپیده دمان، سرشار از زیبایی و ناز!

در گذارِ روزگاران هزار پرده که هر پرده اش، وصف حال کسی ست، نامت مثل ستیغ کوه، در دل آسمان اسطوره فتوت و مردی، ادب و کمال، شرافت و عشق، استغنا و صناعت و حمایت و توّلا از «ولایت» است.

منم بنده اهل بیتِ نبی صلی الله علیه و آله

ستاینده خاکِ پای وصی علیه السلام

اگر چشم داری به دیگر سرای

به نزد نبی صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام گیر جای!

هر آن کس که در جانشْ، بغضِ علی ست

از او زارتر، در جهان، زار کیست؟!

بر این زادم و هم بر این بگذرم

چنان دان، که خاکِ پیِ حیدرم علیه السلام!

دیده بگشا، ای دل افروخته از آتش معرفت!

تورانیان زشت روی بیگانگی را ببین، که تاب ایستادن مقابل واژگان آتشین ات را ندارند و تفاسیرِ «شاهنامه»ات، همچون منشور فتح و پیروزی، ایوان های بلند جهان را به تماشای خویش

فرا خوانده است!

دیده بگشا، ای شکوه دیرین «شعر پارسی»!

دیده بگشا، تا «رخش» واژگانِ شورآفرین ات را ببینی که تمام موزه های جهان را پشت سر گذاشته است!

«به گیتی بِه از مردمی کار نیست

بدین با تو دانش، به پیکار نیست!

بکوشد، بجوید به کوشش جهان

خرامد به هنگامْ، با همرهان!»

با تو در دل تاریخ، به عظمتی رسیده ایم که هیچ «کشور گشای جهانگیر»، چنین از قدرت

حماسه، بر دل ها حکومت نکرده است؛ حکومتی در نهایت مهربانی و عشق، در نهایت نظم و صلابت؛

«بدو گفت شو دور باش از گناه

جهان را همه چون تنِ خویش خواه!

هر آن چیز، کآنت نباشد، پسند

تنِ دوست و دشمن، بدان در مبند!»

ص:131

در آشفته روزگاری که «نیکان»، خدمتِ «سفلگان» پذیرفته بودند و گوهر گرانبهای «شعر»،

هر روز همچون بافته ای حریر، بر تن نازیبای «اهریمنان» می رفت، این تو بودی که می سرودی:

«دل از نور ایمان، گر آکنده ای

تو را خامُشی بِهْ، که تو بنده ای!

به گیتی در آن کوش چون بگذری!

سرانجام، «اسلام» با خود بری»

تو را ای «حکیم سخن»! قدرِ سزاواری، آن گونه است که آرایش واژگان از عهده بیان بر نخواهند

آمد و خود بیت بیتِ «شاهنامه»ات را، کتابی قطور برای «فضیلتْ شماری»، کم است !

مانا که جهانِ سخن پر رونق و آرایه های پارسی برپایند؛ سزاوار نام بلندت، درودِ روزگاران باد.

عجم زنده کردم بدین پارسی...»

فردوسی کاری کرد که چشمه زاینده زبان پارسی، در مسیری هموار، راه بسپارد و وسیله ای برای بیان تفکر انسان پارسی گوی باشد. خوب است که ما نیز چون گذشتگانمان که به «شاهنامه خوانی» می نشستند، با این اثر ارزشمند و آموزنده فردوسی، آشنا و مأنوس شویم و از این چشمه سار زلال معرفت و خرد، بنوشیم... .

و در این کتاب نه تنها روی خوشی به دغل کاری چون محمود غزنوی که به هیچ بیگانه نژاد تجاوزگری داده نشده بود؛ فردوسی با این کتاب، تجاوز را و ستم را، نامردی و زبونی را و بداندیشی و نادانی را محکوم کرده بود و این دل خواه حاکم ستم پیشه و بی ریشه و متجاوزی

چون محمود غزنوی نبود.

اما چه می شد کرد:

چو بگذشت سال از برم شصت و پنج

فزون کردم اندیشه درد و رنج

به تاریخ شاهان نیاز آمدم

به پیش اختر دیرساز آمدم

پس حکیم بزرگ ایران، به ناچار، اثر گران سنگ خود را به غزنین برد و به محمود تقدیم کرد، اما خلاف انتظاری که داشت، مورد محبت محمود قرار نگرفت؛ چرا که «قدر زر زرگر بداند، قدر گوهر، گوهری» و بی اندیشه و بی ریشه ای چون محمود، چه می دانست که حقیقت شاهنامه چیست؟

بالاتر از این ها، فردوسی شیعه بود و مانند همه شیعیان، دل باخته خاندان علی علیه السلام، به گونه ای که با دقت در شاهنامه می توان به این اندیشه و عقیده فردوسی پی برد.

در حالی که محمود، دشمن هر شیعی و آزادمردی که دم از عشق به علی و خاندان عصمت و طهارت می زد، بود.

او خام اندیشی بود که فقط با خام اندیشانی که چون مگسان به گرد او می گشتند و سخن جز به تأیید اعمال جبّارانه او نمی گشودند، سازگار بود.

فردوسی، چون حربه تکفیر را بالای سر خود دید و تهدید شد که به جرم الحاد، در زیر پای پیلان ساییده خواهد شد، هرات رفت و از آن جا به توس، تا سرانجام در کمال ناداری و تنهایی و بی کسی، در روستای زادگاهش، باز، درگذشت.

و افسوس را بر کسانی گذاشته که تا زنده بود، قدرش را ندانستند و وادارش کردند دست به کاری زند که نه خود می خواست و نه اندیشه بزرگش.

این بود سرگذشت بزرگ مردی که پیش از آن که فهمیده شود، ستایش شد؛ پیش از آن که

شنیده شود، شنید و بیش از آن که بگوید، گفته شد.

ص:134

شهاب ها بر گونه هایت روانند، نیمه شب هایت آشناست.

زمزمه ات، در خواب گلدان ها می چرخد. ایوان های بی ستاره شب، جور دیگری بیدارند.

رنجنامه ات را مُهر کرده ای.

دلت برای جهان بعد از خودت بی تاب است.

جهانی در خون و تاول و خاکستر.

دلت می خواهد پنجره ها را بِدَری و نادانی جماعت را فریاد بکشی، امّا چشم های توطئه تو را می پاید.

هنوز از گریبانت، بوی غم انگیزی می آید

از شام، نسیم های مسمومی می وزد، جگرت می سوزد و ستاره ها در ظرف پیش رویت، بی نهایت شده اند، این پایان واقعه ای است که دژخیمان را به قهقهه در خواهد انداخت.

قراردادها کهنه می شوند، امّا نام پاک توست که همچنان تازه مانده است.

نسیم های سمّی شام، توانت را طاق کرده است. بازدَمت سخت است.

دیوارهای دنیا به لرزه در می آید.

تو هیچ گاه، تو هیچ گاه دست آشتی نداده ای.

مُهر تو، شناسنامه خشم تو از امّتی است که نامت را به نان شیاطین فروختند.

تو هیچ گاه به روی ابلیس، لبخند نزدی. جگرت، سال ها پیش از نسیم های مسموم شام، پاره پاره بود. آن از آن روزهای تلخ...!

نگاهت را از مردم می گیری. افق های دور، پناهگاه چشمان تواَند.

هیچ کس همراهت نیست، «تنهاترین سردار!»

سرزمینی، مچاله قدم های توست.

خنجرهای توطئه از هر سو بیدارند. آخرین خیانت ها را خوب می فهمی. حربه آخر گستاخان را مُهر می کنی و از جماعت نامرد شهر می گریزی.

ستون های مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله، پناهگاه محکم توست. یک جرعه از این تلخ را نوشیده ای و

جرعه آخر را در خانه ات خواهی نوشید. آخرین جرعه را نوشیدی؛ شکّی نیست که ستاره های خدا از دهان مبارک تو متولّد شده اند.

ص:136

او منتظر افتادن هیچ «سیبی» نمی شود تا در باور کسان نشیند!

او حتی به جایگاهی فراتر از «قانون نسبیّت» می اندیشید!

او به جایگاهی می اندیشید که بساط ابدیّت را بتواند نه با «حیرت» که با «یقین»، آن جا پهن کند:

در دایره ای کآمدن و رفتن ماست

آن را نه بدایت نه نهایت، پیداست

کس می نزند دمی، در این عالم راست

کاین آمدن از کجا و رفتن به کجاست

او ترجمه هزمان شکّ و یقین بود و اندیشیدن با بصیرت را به خرافات ترجیح می داد!

او بارها در خویش «سفر» کرده بود!

سلوک جسمانی و روحانی اش، تنها رفتن از روستا به شهر نبود تا کلاه پشمینه ای تازه کند، او پیش تر از دیگران «عارف» بود؛ عارف به آگاهی.

شاگر مکتب «ابن سینا» را چه توقعی غیر از این؟!

اوست که آوازه آسمانی اش، «جهان غرب» را زیر سایه چتر خود برده است؛ گاه با «ریاضی و جبر»، گاه با «تاریخ و نجوم» و گاه با «فرهنگ و ادب».

برخیز، مخور غم جهان گذران

بنشین و دمی به شادمانی گذران

در طبع جهان اگر وفایی بودی

نوبت به تو خود نیامدی از دگران

آری! در طبع بی وفای زمان، بیگانگان حتی آوازه هنر و نبوغ بزرگان ما را به یغما بردند!

افتادن «سیب»هایشان را گردیدن چشم هایشان را، کاشت «لوبیا»هایشان را، با بزرگ نمایی هرچه تمام تر، ترسیم کردند و از «حکیم ابوالفتح عمر ابن ابراهیم خیّام نیشابوری»، تنها یک شاعر «اپیکوریست» ساختند!

و اینک ماییم و یاد بشکوه او که بر ستیغ تاریخ، چون تقویم جلالی اش، شاهد تحوّل روزگار است؛ ستوده مردی که اعتبار علوم اسلامی - ایرانی، در تاریخ سرافراز این مرز و بوم است.

ص:138

دریغا که افرادی سودجو، این گوهرهای گرانبها را که آفریده ذوق و جان و خلاقیت قوم ایرانی است، به بهای ناچیزی به بیگانگان می سپارند.

یادمان باشد که هیچ گاه هویت فرهنگی خویش را از یاد نبریم و در حفظ و نگهداری میراث ارزشمند فرهنگی مان، با دل و جان بکوشیم.

آن چه از میراث فرهنگی کشورمان به نسل امروز رسیده است، هویت ملی و قومی ماست که در این اقلیم عزیز، ریشه دوانیده است، پس اگر در راه صیانت این امانت عظیم تاریخی، رنج ها بر ما تحمیل شود، به جاودانگی گذشته مان می ارزد؛ چون وقتی ما نگهبانان و امانتداران خوبی برای میراث اجدادمان نباشیم، حق با راهزنان است در به یغما بردن آن!

مردمان، جام شراب عیش و عشرتشان بود؟

«هان ای دل عبرت بین از دیده عبر کن هان!

ایوان مدائن را، آئینه عبرت دان»

دنیا، مدام از انسان ها پر و خالی می شود

می آیند و چند روزی مهمان این کاروان سرای دو روزه می شوند و رخت سفر می بندند.

بر خانه ها و اشیای زندگی شان گرد فراموشی می نشیند و در تاریخ ماندگار می شود تا من اکنون شاهد باشم و من دیرین را از یاد نبرم. امّا افسوس که انسان هماره با نسیان هم قرین بوده است.

و یا به فرموده آن بزرگ مرد تاریخ(1) که

چه بسیار است عبرت ها و چه کم عبرت گرفتن ها... !

ص:142

می دهد؟ سال های درازی ست هر آن چه پروانه بر پیله های اسارت خود بال می کوبند و روزهای سرد و تکراری بی تو بودن را، در حصار تنهایی خویش به خیال پرواز خیره می شوند.

نگران روزهای رفته نیستم، لبانم از هرم عطش تابستان های در راه را می مکد، هوایم سخت فشرده است و شهر سخت سنگین.

در کدام روز سرشار، ردّ گام هایت خورشید را به خاک می کشد؟

کدام روز دست هایت ستونِ افلاک می شود و صدایت آرامش همه لحظات؟ کدام دقیقه روشن، پلک های بلندت پرندگیم را در خویش جای خواهد داد؟

این روزهای بی تو، عجیب بوی غربت می دهند، بوی پائیزهای سوخته، بوی برگ های آویزان از شاخه های یأس، جاده ها نیامدنت را در خویش می پیچند.

صدای سم ضربه ای، خواب خاک را خواهد آشفت، آن گاه که خورشید، قطره قطره بر خاک فرو می ریزد. آن گاه که صدایت، لحظاتم را به سماع وا می دارد، می آیی و من چشم هایم را...

آه! این حس غریب کی در سینه احساس بال و پر خواهد گرفت؟!

این دست های پرنیاز کی به اجابتِ شکوفه خواهد نشست؟!

این دل کی به طواف هفتم خواهد رسید و این نگاه منتظر کی بر نگاه دلربایت تلاقی خواهد کرد؟!

یابن الحسن! «الی متی أحار فیک یا مولا و الی متی»؟

کاش می دانستم عمود خیمه ات بر صورت کدامین سرزمین بوسه منّت ارزانی کرده است!

کاش می دانستم بر خاک کدامین صحرا، سر بر سجده شکر نهاده ای!

کاش می دانستم کدام نسیم بر دیوار خیمه ات تکیه خواهد کرد، تا این دل سرگشته را به دنبالش آواره کوه و بیابان کنم.

آقای من! ای کاش می دانستم غروب کدامین جمعه، خورشید ظهورت را در آغوش خواهد کشید. تا به تماشایش، چشم هایم را قربانی کنم.

کاش می دانستم...!

«بنفسی أنت من مغیّبٍ لم یخلُ منّا»

بیا تا حرمت آیات مُنزل، از گوشه های طاقچه ها، با کلامِ شما تفسیر شود و شیرینی لحظه «دیدار» جایگزین «دلتنگی ها» شود.

عطر حضور تو، پیچیده در تاروپود ندبه ها، در زلالی اشک ها؛ در پنجره های به سمت دریا و در غربت جمعه هاست.

«وَ اَمّا ظُهُورُ الْفَرَجِ؛ فَاِنَّهُ إِلَی اللّه ِ وَ کَذِبَ الْوَقّاتُؤن؛ ظهور فرج، به اراده خداست و آنها که وقت را تعیین می کنند، دروغ می گویند».(1)

خنده هایت خلاصه خوبی، ای نگاهت چکیده دریا

دست در دست بی کران داری، چشم در چشم آسمانی ها

در بهاری که زرد می روید، در بهاری که زرد می ماند

سبز می آیی از کدامین سمت، سبز می رویی از کدامین جا؟!

جمعه جمعه اگر نیامده ای، ندبه ندبه دوباره می خوانم

از دهان تمام شب بوها، از زبان تکیده صحرا

... و آسمان، باران خواهد بارید، خواهد گریست با اشک های شوق و خواهد شست، صورتِ خاک گرفته شقایق ها را، تا بر گونه های شقایق ها، شبنم سحری بنشیند و نوید آمدن صبح را بدهد، همان صبحی که تو خواهی رسید، شانه های خسته شهر، برای همیشه آسوده خواهد ماند.

از همان دقیقه، ممکن ترین استعاره های زیبا جان خواهد گرفت؛ آن گاه که نه تو می دانی و نه من!

آرام تر از آرامش دریا، با زوانِ دادگسترِ خویش را به روی حیاتِ ناآرام می گشاید.

آری! مردی از راه می رسد؛ با یک بغل تبسم و یک حنجره آواز، با دستانی آسمان گستر و چشمانی آسمان نشین.

مردی که خورشید، آتش گرفته از صاعقه چشمانِ اوست و طراوت، نشأت گرفته از باران نگاهش. مردی از راه می رسد که با سرانگشتانِ شِفا، قلب های بیمار را مرهم می نهد و با خنجر انتقام، دست های عصیان و تهاجم و ستمگری را قطع می سازد.

مردی که هر روز، در لحظاتِ تلخ و ناکامی و درماندگی، پیچک یادش، بر ساقه خاطرم می پیچد. مردی که رازِ یاس ها را خوب می داند.

مردی از جنسِ آب، که چشمان رسوب کرده در ساحلِ دوست داشتن را، زلال تر از آب، به جریان وا می دارد.

مردی با زخمی کهنه و دیرسال که هر روز، جهانی نو از نگاهش متولد می شود و تصویری تازه از زندگی، با دستانِ معجزه گرش، متجلّی می شود.

مردی که دستانش در مذهب عشق، معبدِ آرامش و چشمانش، قبله ایمان خواهد بود.

مردی که شاخه های پوسیده درختِ ایمان را از چنگالِ موریانه های سیاه در می آورد و گلبرگ های تکامل و شکوفه های تفاخُر را بر تن فرسوده اش، می رویاند.

مردی که چشمانِ علم را رو به شریان های دوست داشتن می گشاید و بی وقفه، سکوتِ سنگین فضا را درهم می شکند، تا اندوه هزار ساله بشر را بزداید و تصوّر بیراهه رفتن را از ذهن ها پاک کند. مردی که تمامِ کلمات و هجاهای ناموزون و ناهنجارِ زندگی را در زیر گام های اراده اش نابود می سازد و نسلِ فراموش شده عشق و ایمان را در پس دستانِ آسمان گستر و نگاهِ آسمان نشینش، پناه می دهد.

مردی که عشق، از او نام گرفته و کوه، از او هیبت یافته.

می رسد و فریاد می زند؛ به زبان دریا، به زبانِ دشت، به زبانِ مهتاب و به زبان انسان. و آن روز، دستانِ حمایتش را بر شانه های بی پناهمان حس خواهیم کرد.

با آمدنش، زمین، دیگر به حقارت تن نخواهد دارد و هیچ کلامی ناتمام نخواهد ماند. آری!

مردی از جنس نور منتظر است و عشق در راه ...

ص:147

... و جمعه، اسرار آمیزترین روز و مجهول ترین معادله ای که هیچ دانشمندی نتوانسته و نخواهد توانست راز این معما را بگشاید؛ روز موعودی که تمام ثانیه ها و تمام لحظه ها بر آن میخکوب شده اند.

کاش می دانستیم که چه ندبه ها و توسل ها، در حنجره جمعه ها گُر می گیرد! کاش می دانستیم که کدامین جمعه، کوچه ها، عطر قدم هایت را خواهند گرفت!

جز تو که می تواند دستان ناتوانمان را با لمس کردن غنچه های امید، طراوت بخشد؟

کوری مان از سرگذشته و اندیشه مان عن قریب، که جایی در بیابان بی انتهای تردید از رمق بیافتد. تنها شده ایم؛ تنها. انگار که از ابتدا چنین بودیم و ترسان از این که تا پایان به همین گونه باشیم؛ تنها، سرگردان و بی اعتماد.

تو در آن سوی آیینه به انتظار که نشسته ای، به انتظار چه؟ ما منتظر تو و تو...؟

از آیینه بگذر؛ از آیینه متلاطم انتظار و لبخندت را - جرعه ای از لبخندت را - در کاسه ما بریز. ببین کاسه مان چقدر خالی است... ببین دست هامان تاول زده، از بس که خارها را به جست وجوی

تو کاویدیم.

به خانه ما بیا، به خانه خودت و چشم ها را از آستانه سنگ شدن بردار و به نسیمی، بینایی شان بخش.

دست ها را از آستانه نومیدی بردار و با لبخندی، شادی شان بخش

گوش ها را از آستانه وهم بردار و به صوت دلنوازی، شنوایی شان بخش.

و اندیشه ها را، از آستانه غرق شدن در بی کرانه تردیدبردار و با حقیقت حضورت، راستی شان بخش.

از آیینه بگذر و پشت پرچین انتظار، جرعه ای از لبخندت را در کاسه های خالی بریز.

از آیینه بگذر؛ از آینه متلاطم انتظار.

انتظار، حدیث عشق و دلدادگی است. آن کس که این فصل آشنا را نخواند، هرگز حلاوت عشق را نمی چشد و به کوثر معرفت دست نمی یابد.

... به دنبال تو می گردم؛ ای زیباترین واژه قاموس هستی! به دنبال تو می گردم؛ ای روشن ترین صبح بهاری، به دنبال تو می گردم؛ ای رساترین بانگ عدالت! به دنبال تو آواره و شیدایم تا بی نهایت.

اسیر چشم هایت، فدای گام هایت، کجایی ای دریایی ترین مرد؟ کجایی ای که از خورشید می آیی؟

روزی می آیی، ای زاده کوثر! می آیی با صلابت حیدری، نجابت پیغمبری، شجاعت حسینی. می آیی و ما در انتظار رؤیت سیمای زیبایت هجر خویش را با صبر و تحمل سبز آذین بسته ایم.

بیا ای آخرین ستاره، ای نهایت انتظار

بیا و قدم بر آستان قلب ما بگذار. جهان در انتظار گام هایت لحظه شماری می کند و چشمان هزار هزار کودک آواره از جور خفاشان، در انتظار دیدن توست.

بیا ای شیرین ترین انتظار قرن تلخ ما

بیا ای آخرین منجی، ای موعود انسان ها

بیا.

بیا و پایان ندبه هایم باش. بیا و شور شعرهای عاشقانت را با عطرِ قدم هایت بیامیز.

جهان، با ظهور تو تفسیر می شود. ای آن که اگر کسی تو را نشناسد و بمیرد، به مرگ جاهلیت مرده است.

ای آن که سفارش شده پیامبر و امامان پیش از خویشی. یک لحظه مرا در میقات ذره با نور بپذیر و آسمان مرا از پرنده های روشن حضورت پر کن.

«مهدیا! کعبه شد از تاب تو بی تاب بتاب»

یابن اقمار المنیره! بر دل های چشم به راه بتاب!

«لیت شعری؛ این استقرت بک النوی» معنای انتظار!

ندبه ام زمین را پر کرده است؛ بیا تا در تقویم ها، روز آمدنت ثبت شود!

بیا تا یک روز دیگر به روزهای شاد شیعیان اضافه شود!

بیا تا روز آمدنت را جشن بگیریم!

ص:154

تو مهربان تر از آنی که ما در خواب هایمان آرزو می کنیم.

تو آرِزوی دیرینه مایی.

ای خدای مهربان و بزرگ!

پروردگار آب و درخت و آینه!

ای آفریدگار بی همتا!

ما را به خاطر دریا، که پاک ترین است؛

به خاطر آسمان که روشنی در چشم های اوست؛

ما را به خاطر کوه های سرزمینمان، که یاد تو را در دل دارند، ببخش و گناهانمان را نادیده بگیر! و رسیدن به راه راست را همیشه برای ما میسّر گردان!

ای خالقِ روز و ساعت و دقیقه!

ای خدای نظم و انضباط و پاکیزگی!

معلمان ما را حفظ کن و به پدران و مادران زحمت کش ما، سلامتی ارزانی ده!

ای خدای پروانه و زنبور و شاپرک!

پرورگارِ یاکریم و گنجشک!

ما را در کارهایمان پیروز گردان و توفیق شکرگزاری از نعمت هایت را به ما عطا کن!

ای خدای آسمان و زمین!

ما همیشه محتاج توایم،

فراموشمان مکن!

و بادبادک هایش را سفید!

یاد و نام تو را که همیشه از آن نور می بارد ستایش می کنم

و روی بادبادکم می نویسم:

خدایا دوستت دارم!

آن روز، اهتزارِ پرچم عدالت بر فراز جهان، دیدنی خواهد بود.

آن روز، شادترین روز مؤمنان است.

آن روز، بهترین روزِ زمین است.

ای امام روشن گل ها!

بی تاب ترین واژه هستی!

یا اباصالح المهدی (عج)!

«خدا کند که بیایی!»

ص:161