خدایا!

به مولود مقدس نیمه این ماه

به شب های پرشکوفه «قدر»

و به فریاد سرخ «فزت و ربّ الکعبه» محراب کوفه،

دست های ما را دریاب

فرصت آمرزش را از ما دریغ مدار

و جان خسته ما را از شراب بخشش خود سیراب

کن.

سردبیر

ص:2

ای که نامت عظیم و مرامت کریم است(1)! بر روح ارجمند پیغمبر طور مناجات و خاندان شریفش که پیشوای متقین و پرچمدار مهتدین اُمتند، درود بی پایان نثار فرما و در کشاکش رنج های روزمره و گردنه های سختِ بودن، دست یاری خویش را ایثار کن تا تنها و تنها تو را بپرستیم و از غیر تو نهراسیم، تنها به تو توکّل کنیم و از غیر تو مدد نجویم.

ای نیکوکار پایدار! بر خاتم فرستادگان خویش و بازماندگان معصومش درود فرست و ما را به پایداری در یقین و شرف یکتاپرستی و گنج صبر و رضا مزین فرما.

مرا بنده خویش قرار دهی تا طعم آزادگی را بچشم؛ تا بِرَهم از بند عصیان، تا پاک شوم از بدی، تا آینه شوم؛ آینه حضور تو، که منشأ هر نوری!

پروردگارا!

دست هایم را بگیر؛ این دست های خالی را که هر بار، در قنوتشان، چونان پروانه ای، پر باز می کنند، تا در شعله سار رحمتت بسوزند؛ در آتشی که درون را گلستان می کند.

پناهم بده در جوار کرامتت که تو رحمان و رحیمی؛ که تویی پناه هر بی پناه.

خداوندا! از همه کس رانده شدم و از همه جا مانده، آمده ام تا تو قبولم کنی در پناه خودت که غیر از پناهگاه امن تو، هر کجای این زمین اضطراب امانم نمی دهد!

خدایا!

هرچند دستانم تهی است، امّا دلم پُر است از امید؛ امید به تو و رحمت و کرامت بی کرانت.

مرا بپذیر!

پاهای مرا توانی عنایت کن تا از ظلمات وهم و تردید و دو دلی بگذرم و کوره راه خودبینی و خودپرستی را پشت سر بگذارم.

تا آن قدر بدوم به سوی تو؛ تو که نور محضی

تا در نور وجود لایزالت محو و غرق شوم.

خدایا! به دست هایم قدرتی ببخش که توان گشودن گره از کار خلق را پیدا کنند و یاوری باشند برای افتادگان.

به دست هایم عنایتی کن تا با قلم پیوند بخورند

تا شمه ای از تو را به توصیف بکشند.

قلمم را چونان ذوالفقار علی علیه السلام قرار بده؛ آن سان که ذوالفقار، جدا کننده حقّ از باطل، زبان رسای عدالت بود و راه گشای اسلام.

خدایا! از بند جهل برهانم و به نور محض برسانم.

اَللَّهُمَّ اخْرِجْنا مِنْ ظُلُماتِ الْوَهْمِ وَ اَکْرِمْنا بِنُورِ الْفَهْمِ، وَ افْتَحُ عَلیْنا اَبْوابَ رَحْمَتِکَ وَ الْنُشْرَعَلَیْنا خَزائِنَ عُلُومِکَ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمِین.

دریغ نورز و هستی ام را که رنجور و مجروح از پنجه های دیو گناه است از ردای زیبای قرب و وصل ات محروم مساز(1).

ای اقیانوس عفوت بی کران،

یا ارحمن الراحمین!

که را دوا بکند؟!

و من، شرمسار، سر به زیر می افکنم و در خود فرو می روم! نمی دانم چه بگویم! آن قدر در تعلقات زمینی، محبت دنیا، و باتلاق اغیار فرو رفته ام و آن قدر آیینه دلم زنگار گرفته که مجذوب مغناطیسِ نافذِ محبت و عشق تو نمی شود!

اما باز دلم نمی آید بگذارم و بروم.

اصلاً کجا بروم؟ مگر جای دیگری هم هست؟!

پس باز به دامان احسانت می آویزم که:

مهربانا! طیبا!

تو خود سوز و دردم ده! که همان، درمان من است.

پایان من، لحظه بی یاد تو زیستن است و شایسته مرحومانِ محروم از یاد تو گریستن است.

با ما سخن بگو، تا به یاد تو برخیزم و قامت بیافروزم بر قله های بلوغ.

ای تکامل من محتاج نگاهت! نگاه لطفی کن به این گوشه از عالم هستی که منم.

شکوهمندی رویش سرشاخه هایی از توجّهت را بشکوفان، به سمت شعاع نورانیتی از قبله، که در من ریشه دارد و تا کعبه، می رویانَدَم، هر وعده فرا می خوانی ام به بانگ بلند دعوتت.

وقتی مؤذن به اذن تو فرمان دهد مرا، بشتاب! شتاب کن، سریع تر!

من چگونه بدانم شیوه شتاب کردن را، اگر در بلوغ سبز نماز گزاران، به اقامه صبوری، نرویانی ام تا در آن سیادت سرسبزی در جلگه ای که نامش را سجّاده گفته اند به تموج بندگی شور بگیرم؟! روزی صدها هزار بار، در هوای با تو بودن، شبیه مخمل سبز چمنزار، می نشینم و برمی خیزم، پر پر شده بر خاک عبورت می چکم و تو انگار لب هایم را رازگونه به شکفتن باز کرده ای!

امّا همین اندازه می دانم کلید حلّ تمام این پرسش ها، در دایره با کفایت دانش و حکمت توست و تنها تویی که باران عنایتت را به کویر خواهش دست های ترک خورده نیاز، لطف می کنی و پنجره های مهر خویش را به زمستانِ سنگینِ بندگان می گشایی، تا باران نور، سبزینه های دلشان را مستجاب کند.

ای مهربان من!

این گیسوان تمنّاست که در نسیم استجابت تو به سماع می ایستند و صاف و بی غش، شربت حس عاقبت را روزی خویش می خواهد

«ای در سر من اصل تمّنا همه تو

ای در دل من مایه سودا همه تو

هرچند به روزگار در می نگرم

امروز همه تویی و فردا همه تو»

روزی رسان من!

مگر شاخسار مهری غیر از دستان با کفایت رحمت تو می تواند سبّابه قسمت من باشد. تا مرا به سرزمین روزیِ روزانه ام، روزنه گردد؛ بی منت و فخر؟!

ای مهربان من!

مگر سفره چشمه ای غیر از اقیانوس عظمت تو هست که بی اندازه، میوه شبنم، روزیِ آفریدگانِ خویش کند و پیش پیش، فرو فرستد، بدون چشم امید خویش به عبادت بندگان دخیل بسته باشد؟!

روزی رسان من!

مگر آسمانِ هیچ زمینی هست که بی مشقتِ گداختنِ آفتاب و غبار شدن آب، دریا دریا بر شوره زار عطش بندگان، تگرگ رحمت شود و یخ نثار کند، جز آسمانِ بی کرانِ محبت و مهر تو که بر لهیب گدازنده نیاز مخلوق، پیوسته باران می آورد و بی دریغ، بر سرِ شهر می پاشد؟!

ای مهربان من!

تو نیک می دانی و من هم... که هیچ دست قدرتی نخواهد توانست آن چه تو از من دریغ کنی، عطا کند و هیچ کس را یارای آن نیست که آن چه از کهکشان جود تو به من عطا شود، از من بستاند.

ای روی تو قبله نیاز، ای همیشه بی نیاز و ای بخشاینده عطا و روزی!

جمله آفریدگان، به فروردین رحمت و بهار لطف تو، فقیر و محتاجیم؛ پس به جود و بخششِ خویش، از جمله بندگان درگاهت، بی نیازمان کن.

ص:11

از دنیا بروم که تنها امیدم به توست و تنها دست نیازم به سوی توست و تنها چشم انتظارم به درگاه توست که جز تو فریادرسی نیست و جز تو که مبدأ تمام نیکی ها و پاکی هایی، نیکویی در کسی نمی یابم؛ امیدم را ناامید مکن و دست نیازم را کوتاه مکن که امام صادق علیه السلام فرموده است:

«حُسْنُ الظَّنِّ بِاللّه ِ اَنْ لا تَرْجُوا إِلاَّ اللّه وَ لا تَخافَ اِلاّ ذَنْبک»

خوشبینی به خدا این است که امید نداشته باشی، جز به خدا و نترسی جز از گناهانت.

که من از این قدم های بی اراده گله دارم!

که من از این - وجود حقیر و ناچیز - شاکی ام!

الهی! ای آن که هیچ درخواست کننده ای را ناامید نمی کنی!

رحم کن به من؛ به کسی که تنها سرمایه اش، امید به توست؛ سلاحش، گریه و اشک است!

یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ

نه! هرگز چنین مباد گمان بر تو. چگونه در نظرم آورم که تو، دوستانت را در آتش افکنی؛ که من بارها، مهر تو بر جان خویش احساس کرده ام.

ای نور! ای روشنایی مطلق در سیاهی ظلمت! منم منتظر ستاره باران یک لحظه نگاهت.

چهر آرام در تو آویخته و چه روشن است. چهره ای که شب هنگام، دیده به تو دوخته و نالان از تو یاری جسته است!

خدایا! ببخشای ما را در لحظه های غفلت دلمان

بازخواست مکن ما را در لحظه های فراموشی مان.

بزرگا! با زبان بندگی ام هرگز نمی توانم آنچه سزاوار ستایش توست، بر زبان آورم.

بارالها! بگذار هماره یادمان بماند که تو از رگ گردن به ما نزدیک تری.

همیشگی ات، از «هزار رکعت قصیده عشق یک شبه ات(1) از نجواهای ناز و نیازت با معبود، از ناله های سوزناکت در کوچه های ساکت و تاریک کوفه، که هنوز هم در گوش تاریخ پیچیده است: «مولایَ یا مولای انتَ العظیمُ و انا الحقیر و هَلْ یرحَمُ الحقیرَ اِلاّ العظیمُ، مولای یا مولای...»(2)

برایم بگو! از گفته ها و ناگفته هایت، از آن چه در سرچشمه جان سرشار از معرفتت نهفته بود. از غربت گفته هایت بگو! خطبه ها، نامه ها و کلمات قصاری که سرشار از فصاحت و بلاغت است.

ای گرداننده گردونه هدایت تاریخ! ای والی دلسوز مظلومان! ای حاکم حکومت مستضعفان! ای خلیفه آه های جگرسوز محرومان! ای که همه نگرانی ات آه مظلومی است و تمام دغدغه ات، شکستن دیوار طبقاتی.

برایم از عدالت بگو، آن جا که با صدایی رسا، حکّام ولایات اسلامی را خطاب می کردی: «با مردم ب

انصاف رفتار کنید. در راه مشکلات مردم بردبار باشید. هیچ کس را از گفتن و خواستن نیازها باز ندارید و به خاطر گرفتن خراج، لباس زمستانی و تابستانی و مرکب سواری آنان را نفروشید. مبادا کسی را به خاطر وصول پول، بزنید! در عمران و آبادی سرزمین های خراج گزار کوشا باشید. اگر خراج بیاورید، ولی عمران نکنید، شهرها را خراب و مردم را هلاک کرده اید. ویرانی زمین، از تنگ دستی اهل آن است و تنگ دستی مردم، بر اثر آن است که حاکمان، پول ها را انبار می کنند...»(3)

جای انبان های نان خشک، بر بازوان غیرتمندت، نهیبی بر عثمان بن حنیف ها و شریح قاضی ها بود که به میهمانی سفره های رنگین فریفته نشوند و در خانه های وسیع و مجلل، فقر محرومان را فراموش نکنند.(4)

آه، که گرده زجر کشیده انسان عصر معاصر، چقدر به ترازوی عدالت آخرین حضورت محتاج است، تا قامت برافرازد و از زیر خروارها ستمِ استثمارگران متجدّد، رهایی یابد!

ص:17

بر شماست هماره ساحل نشین بودن بر دریای کلام و پیشی گیرنده در نوشیدن جرعه های نورانی قرآن. مبارک باد نشان بندگی بر پیشانی تان؛ بندگی آن چنان که سزاوار خالق است و کدام بنده نواز، سزاوارتر از پروردگار مهربان!

ای خون من در رگ هایتان! نماز چون بالی است توانا برای رسیدن به معبود. ای فرزندانم! مبادتان غفلت از طواف خانه حق که چون کعبه خالی بماند، مهلتی برای هیچ کس نخواهد ماند.

ص:19

شب های عملیّات، درهای بهشت، باز باز بود، راه بهشت، کوتاه کوتاه بود! انگار شب های عملیّات، میان بری بود بین سنگر تا بهشت!

راه، آن قدر نزدیک بود که می شد عطر گل های بهشت را حس کرد؛ یا اصلاً دست دراز کرد، چند شاخه از گل های زیبای محمّدی را چید! می شد آواز خوش قناری ها را شنید و صدای خوش آمدگویی حوریان را!

تا بهشت، یک قدم بیش تر فاصله نیست؛ یک جان ناقابل، فقط کافی است، یار بپسندد!

فقط کافی است، معشوق، گوشه چشمی بیافکند.

شب های عملیات، شب عروسی بود، سنگرها، جمله های آذین بسته و منوّرها، ریسه های لامپ؛ همه چیز مهیّاست!

شب های عملیات، درست شبیه شب حنابندان است؛ با یک فرق، این جا، دامادها با خون حن

می بندند.

این جا به جای نقل، بر سر دامادها خمپاره می ریزند.

این جا دامادها به جای خانه بخت، یکراست به بهشت می روند.

این جا - جبهه، شب عملیّات - هزار داماد جوان به خانه بخت می روند.

این جا - جبهه - تنها عروس، شهادت است.

خویش می کشید و ما، راه سعادت را در امتداد کهکشان بغل می زدیم و همه سلول هایمان، بلندگوی تکبیر بود!

یادش به خیر، که ستاره چشمان هر شهید، باغچه الماس چشممان می شد و خاکریزهای قلبمان را فتح می کرد و در سنگرهای انفرادی معنویتمان، نجوای شبانه را زنده می کرد.

امّا امروز، قطعه ای از بهشت را بسته اند و خبری از نردبان تقرب «شلمچه» و «مجنون» و «مینو» نیست و «فاوِ» رشادت در ساحلِ «کارخانه نمک» مرده است.

امروز دیگر کم تر کسی، راهِ صد ساله را یک شبه می رود.

جنگ، بلا نبود که به گفته امام شهیدان: «جنگ

نعمت بود».

اکنون که از بوستان شهادت، دستمان کوتاه است، ژرفای کلام آن مرشد و مراد را خوب می فهمیم، شاید!

این پیشانی بلند شهید است که از دشت لاله آن، نسیم ایمان به سمت ساده حیات می وزد. این قلب شهید است که در کف دست های بی خیال من و تو مضطرب می شود؛ وقتی که فراموشی از ارزش های جبهه، زهر در جانش می ریزد.

این سینه شهید است که داغ فتنه ها و تزویرها آتش می گیرد تا در زمانه زمهریر، خوابِ زمستانی عافیت، عقل از سر دینمان نرُباید.

این دست شهید است که از آسمان اجابت، به سوی

زمین نازل می شود و دست به دعا بر می دارد که آرمان ها را فراموش نکنیم.

«ای ابرهای معجزه، توفان بیاورید

یک مشت خاطرات پریشان بیاورید

یک کاسه از طراوت آن دست های سبز

یا از گلوی تشنه باران بیاورید»

این تن شهید است که ستاره های ترکش، در لاجوردی آن، به اهالی عافیت، غمزه می زند تا رنگ گل فراموش نشود که «گل رنگ تن شهید دارد»

این پای شهید است که زندگی همه ما مدیون قدم های اوست؛ قدم هایی که بر لشکر مین های خنثی نشده تاخت تا معبر خورشید برای فتح قله های کهکشان باز شود.

«ای بادهای غم زده دیگر دلم گرفت

بویی ز خاک پای شهیدان بیاورید»

این هفت سجده گاه شهید است که به تربت خون آلودِ هفت شهر عشق، حنوط می کند تا عِطر «بازی دراز» و «قله اللّه اکبر» و «خاک شلمچه» و «جزیره ام الرّصاص» و «تنگه چزّابه» و «شهر بستان» و «خرمشهر»، سوغات سفر شهید باشد.

این راه شهید است که از ناسوت می گذرد و با روزه سکوت، تا بام ملکوت، آزاد راه عشق می کشد تا من و تو در جاده خاکی تردید نمانیم.

«ره در ملکوت دارد این عشق

یک عمر سکوت دارد این عشق»

این چشم شهید است که به دنبال من و توست و عالم محضر اوست تا با یاد شهید، از معصیت چشم بپوشیم.

این چشم شهید است که به وفای من و تو چشم امید دارد تا زحمات خونش را به تند باد حادثه

نسپاریم.

ص:23

این چشم شهید است که چشم به راهِ من و توست

تا در زلال شهادت، حنظله غسیل الملائکه شویم و رخ از خاک شسته به سفر افلاک دل سپریم.

اَللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفِیقَ الشَّهادَةِ فِی سَبِیلِکَ تَحْتَ رایَةِ وَلِیِّکَ الْمَهْدِیّ(عج)

پروردگارا! شهادت در راه خودت و در رکاب ولیّت، امام مهدی(عج) را روزی مان فرما.

برادرم! حالا دیگر ای خاک خفته جاودان! خون تو، نه بر دشت های دهلاویه است و نه بر نیزارهای هویزه؛ خون تو در خاطره هایم و نشسته و من اکنون که تو را یافتم، می خواهم با چشم های تو ببینم.

اکنون من با ذره بین اراده ام، می خواهم کاوش گر جا پای تو باشم و راه رفته تو را بپیمایم؛ شاید هنوز هم امتداد جا پای تو، مرا به آسمان بکشاند.

دوست دارم در کنار مزارت زندگی کنم و در کنار جسم به ظاهر بی روحت، زنده بودن را بیاموزم. پنج شنبه پنج شنبه، یک شیشه گلاب و یک شاخه گل و یک دهان فاتحه برای تو و همرزمانت.

آه! چه کرده ای در خاطره ام، نمی دانم! که هر روز هفته ام، پنج شنبه ها تکرار می شوند.

یاران رفتند، تا همیشه مأنوس واژه بی قراری شویم و همدم تنهایی.

یاران رفتند و هم قطاران گذشتند، تا پنجره های زلالِ خاک خورده، محال نور و روشنایی یابد.

هم سنگران رفتند و عصاره عطش را نوشیدند.

وارثان خون و خندق و خورشید بودند و عاشقان حقّ و حقیقت.

از دیار زخم های ناسور بودند و دخمه های نمورِ به جا مانده از سال های دور.

و زمزمه هاشان زخم بود و داغ، فریاد بود و تکبیر.

یاران رفتند و از اسارت تن بازگشتند.

یاران رفتند؛ مماس با کبوتران، در امتداد آبی ترین پروازها.

رهسپاران دیار نور بودند و عاشقان لحظه های نیاش.

رفتند و سر از شگرف ترین حماسه ها در آوردند و در یک پلک به هم زدن، پرواز را به بالاترین حد آسمان رساندند.

هم قطاران رفتند و بی درنگ، از لحظه های نفس گیر گذشتند و نقاب نَفْس را با نَفَسِ گرم خویش، به آتش کشیدند، سیمای حقیقی و آفتابی خویش را غرق در لحظه های نور شکفتن - نیایش و باریدن - نمودند و صادقانه به اقیانوس حقیقت رسیدند.

«ای از پی آشوب ما، از رخ نقاب انداخته

لعل تو سنگ سرزنش بر آفتاب انداخته»

دارم عذاب می کشم و بی تو

هی دور می شوم ز خودم کم کم

احساس می کنم تو نمی آیی

اما هنوز مانده به در چشمم

هی خیره می نشینم و می پیچد

حالا صدای پای تو در گوشم

باور نمی کنم که تو... اصلاً من

این روزها سیاه نمی پوشم

یک چفیه، یک پلاک و یک نامه

یک قاب عکس کهنه خاک آلود

باید قبول کرد که بعد از تو

این ها تمام دار و ندارم بود

این چفیه مدتی است که می چرخد

در باد بی تو آمده مست توست

این نامه بوی خون تو را دارد

سرشار از حرارت دست توست

نام تو را به سینه نوشتم من

حالا از این پلاک چه می خواهم؟

تو زنده ای همیشه برای من

از این دو مشت خاک چه می خواهم؟

ص:27

گفتی بدون دغدغه باید رفت

درهای آسمان خدا باز است

از این دریچه سمت کجا رفتی

این پنجره به سوی کجا باز است؟

تو بال می گرفتی و می رفتی

ده سال بعد، بال و پرت برگشت

در کوچه می دویدم و می گفتند

مردم به من، ببین، پسرت برگشت!

یادش به خیر خاطره آن روز!

وقتی لباس رزم تنت کردم

یک پاره استخوان تنت برگشت

با دست های خود کفنت کردم

این روزهای بی تو چه می دانی!

دنیا برام رنگ عزا دارد

در خود فرو شکستم و می سوزم

خورشید، حال و روز مرا دارد

ص:28

و در این جا، مشت ها، کاخ های متجاوزان را به لرزه در می آورد، و از هر دهان، فوّاره فریادی در طلب آزادی می جوشد.

روزی سیم های خاردار، از بغض این سرزمین، از هم دریده خواهند شد، و خاک، تانک ها و تجهیزات دشمنان را در خود خواهد بلعید.

فردا، ما وارثان خاکیم؛ در سایه سار موعود.

فردا دنیای دیگر را خواهیم ساخت؛ دنیایی که در آن هیچ کس نتواند عبودیّت را انکار کند، دنیایی که هم عرفان داشته باشد، هم سیب و هم گل سرخ و هم لبخند و هم موعود.

آن روز دور نیست.

که زمین نیز گدازه های خشمش را بیرون بریزد

که کوه ها نیز هم صدایمان گردند.

سنگ های جهان، در مشت های اعتراضمان مچاله می شوند؛ این سنگ ها سال هاست گور شیاطین را پر می کنند.

گوشه های دنج زمان، جایی برای دفن کردنشان است و تو، هماره سبز بمان، هماره بایست، هماره دردهایت را نعره بزن و هماره سنگ هایت را در مشت بفشار، تا صدایمان در صدایت حل شود و سیاهی ها را در نوردد، بشکافد، نابود کند.

ما همچنان با توایم، قدس، ای همیشه قبله گاه اول!

رو به سوی تو نمازهای پدرانمان را قامت می بندیم.

روز قدس، روز فریاد خستگی ناپذیر کسانی است که مساوات و عدالت اجتماعی را برای تک تک انسانی های روی زمین، آرزومندند!

روز قدس، روز جهانیِ وجدان های بیدار است.

روز قدس، روز انسان هایی است که به جهانی خالی از خصومت می اندیشند و نگاه سبز خود را به خیابان های سرخ فلسطین معطوف کرده اند! روز قدس، روز محکومیت سازش با شیاطین است؛ روز محکومیت سوداگران خون برابر قدرت! مسأله قدس و جهان اسلام، فراتر از کج فکری های «ابوساف» و «امِّ فتح» است! مسأله قدس، جان جوانان فلسطین نیست که روی میز مذاکره، معامله شود و در قبال پس گرفتنِ پسی کوچه ای از «نوار غزه»، اردوگاهی در آتش و خون و خاکستر بسوزد! روز قدس، یعنی: روز شرافت اسلام و آرمان های جهانی عدالت اجتماعی! روزی که چشم انتظار عدالت حضرت موعود(عج) است، تا هیچ جوان مسلمانی در زندان های کفّار، پیر نشود و هیچ جنایتکار صهیونیزم، از چنگال قانون

نگریزد! آی مسلمان! آی انسان آزاده! به دست هایت ایمان داشته باش! روزی پرچم آزادی، بر بام بلندترین قله های جهان، به اهتراز در خواهد آمد!

به خودت ایمان داشته باشد که وعده پیروزی نزدیک، و برای کافران، جز پشیمانی، آینده ای نخواهد بود.

یاد تو را به دیوار خانه قلبم می آویزم و فریاد تو را و ضجه تو را به گوش استغاثه شب های قدر، به گوش نماز هر شبم، گوشوار می کنم

تا عطر خونِ تو، خواب از چشمم برباید

و دل شکسته برایت دعا کنم.

نمی دانم، فلسطین!

تو را مرور می کنم؛ از گذشته تا حال!

گذشته تو، گذشته من است، گذشته «ما» است

گذشته «بشر»! و اکنونِ تو، اکنونِ غم انگیز انسان است!

تو را مرور می کنم؛ به یاد چوپان های آزاده ای که در تو متولّد شدند، زیستند و به آسمان ها پیوستند!

تو را مرور می کنم؛ به یاد مادران طاهره ای که از دامنشان مردان بزرگی به معراج رفتند!

تو را مرور می کنم؛ تو را و گذشته دل انگیزت را.

در کوچه پس کوچه های گذشته ات قدم می زنم و درست به نقطه ای می رسم که ای کاش هرگز نمی رسیدم؛ به نقطه حضور شیاطین!

به نقطه هجوم اشباح خبیث! به نقطه هجوم کفتارهای خون آشام، که طهارتت را به مسخره

گرفتند. حقانیّت و عصمتت را به غارت بردند و تو را - پیکر پاره پاره ات را - زیر چکمه هایشان لگدمال کردند!

قلبت را - قدس را - اشغال کردند و انسان را در غم از دست دادن انسانیّت، به سوگ نشاندند و اینک...

فلسطین! تو، در نقشه جغرافیای جهان، شاید به چشم نیایی، شاید نادیده ات بگیرند و تمامیّت ارضی ات را به هیچ انگارند، اما، یقین داشته باش که در جغرافیای انسانی، فلسطین یعنی تمامیّت ارضی انسانیّت!

بوی بد سوداگران خاک، آب از چشمم روان کرده و من پیمان بسته ام با کوچه های «الخلیل» و با تمام سال های سنگ و سوزش چشمانم.

من هر روز، با اندوه و انفجار، فریادهای خونین «محمد الدوره» را دوره می کنم و گوش هام، لحظه به لحظه، فریاد پیچ فریادهای «رحمان» و «سلمان» و «ابو حمزه» است.

من می خواهم خون را در شریان های شهرم، کشورم و قدس، خانه مقدسم به جریان درآورم.

می ایستم و در انتظار، وعده نزدیک پروردگار را با خود زمزمه می کنم؛ «نَصْرٌ مِنَ اللّه ِ وَ فَتْحٌ قَریب»؛ فتح و پیروزی نزدیک است. و هر روز، در آغازین ثانیه های اندیشه ام، پرواز خود خواسته کبوتران آزادی را بر فراز مسجدالاقصی می بینم. بوی زیتون، چه مستم می کند؛ آن روز که بوی زجرآور

دشمن را باد، با خود برده باشد و من بر فراز درختان زیتون، نه از پشت زنجیر، برای برادرانم دست پیروزی تکان دهم و نفس، نفس های خودمان باشد! و اکنون، هر روز، پرواز خود خواسته کبوتران تکرار می شود و در فضای مه گونه شهر، از دستانی که بوی سنگ می دهد، نوید پیروزی به گوش می رسد.

آری! من پیمان مقاومت بسته ام؛ تا شکافتن زنجیرها و در آغوش کشیدن قدس ها.

ای مقاومان فلسطینی، سرزمین حماسه های کهن! چشم های شما به من می گویند فردا روز دیگری است؛ فرداهایی که در آن، هجای بلند آزادی را فریاد کنم.

می بینم که درختان زیتون، چقدر دلشان برای کودکان شاد فلسطینی تنگ شده که دست در دست هم، سایه نشین سوزهای آفتابی اش بودند. قسم به خون های بر زمین ریخته شده و قسم به حرمت مقدس قدس و قسم به پیمان بسته شده! فلسطین، آزادت خواهیم کرد.

این جا کودکان، سنگ در دست به دنیا می آیند. این جا پیرمردان، سنگ در مشت می میرند.

سنگ با سرنوشت این قوم گره خورده است. سنگ همزاد هر کودک فلسطینی است!

ای قوم بنی اسرائیل!

هر شاخه سبز زیتونی را که بشکنید، هزار شاخه

تناور دیگر، جای آن را خواهد گرفت؛ آن قدر تناور و تنومند که حتی توفان تانک هایتان و باران گلوله هایتان نتواند آن را از جا بکند!

هر کبوتر سفیدی را که در خون بکشید، مدال افتخاری ست برای فلسطین و دلیل بزرگی ست مظلومیّت این ملّت را.

ما از مرگ هراسی نداریم؛ از گلوله هایتان نیز!

ای قوم بنی اسرائیل!

هر قدر که می خواهید بر این سرزمین بتازید؛ که بیت المقدس، همان کعبه است و هر فلسطینی، ابابیلی سنگی در دست، که رو در رو و چشم در چشم شما ایستاده است. پیروزی از آن ماست؛ این را خون هر فلسطینی که به شهادت می رسد گواهی می دهد:

بر دیوارهای این کشور نوشته شده: «هیچ ظلمی پایدار نیست و هیچ حقّی پایمال نخواهد ماند.»

قدس، قبله گاه نخستین من! بال های رهایی ات را خواهی گشود و ما، خیل مشتاقان تو، که امروز با فریادهامان تو را صدا می زنیم، با اشک های سال ها انتظار که از انفجار بغضی مانده در گلو فرو

می ریزند، وجب به وجبت را شستشو خواهیم داد. آن گاه، از بلندترین جایگاهت فریاد رهایی ات را به گوش همه عالم خواهم رسانید؛ ولی تا آن زمان، جمعه های هنوز مانده با افطار، مرا ویارانم را خواهند دید که وجودمان فریاد خواهد بود و فریاد.

پروردگارا! به لب های خشکیده تمام عاشقان قدس که از دل، آزادی اش را می خواهند و در آخرین روزهای ماه رحمت، دست پلید دشمن را از مسجدالاقصی کوتاه کن، تا روزی این چنین شاد، در یکی از آخرین جمعه های ماه مبارکت، رمضان، پیشانی شکر در قدس فرود آوریم.

بت هایی که به دست شیطان بزرگ و استعمار تراشیده شد و به هنر و مکر سامری زمان، لعاب حقیقت به خود گرفت.

امروز مسلمانان، با مراسم حجّی در قدس، چون موجی خروشان، به گرد کعبه حق طواف خواهند کرد و با غریو برائت از مشرکین و لبیک، بر پیکر خفته سازمان های پر طمطراق و پوک حقوق بشر خواهند خروشید و با رمی جمرات خود، شیطان اسرائیل را هدف خواهند گرفت و در منای وحدت، دیو تفرقه را ذبح خواهند نمود؛ چرا که در روز جهانی قدس، امام خمینی رحمه الله با عصای موسوی پیام خود، به جنگ نیرنگ و جادوی ساحران زمان رفت و داستان پوچی گوساله سامری را برای ما بیان کرد؛ سیل آئینه های پاک و روزه داررا به حرکت فرا خواند تا تصویر هلاکت فرعون را با زلال خود، به رخ استعمار کشند.

آسمان به تماشای امواج خروشانی از انسان نشسته که دست از ساحل سلامت شسته اند و به دریای تعهّد دل بسته اند. شعله های شور و شهامت است که جان زخم خورده جوانان فلسطینی را گرما می بخشد و حرارت حیات و حماسه را در وجودشان به جوش و خروش می آورد.

بجوش ای چشمه خروشان انتفاضه! بخروش ای فریاد بنیان کن ایمان! بسوزان ای ناله جانسوز و ویرانگر مظلومان! که دوران سلطنت عنکبوتانی تار تنیده بر دار دنیا، به سر آمده است، دوران حکومت حباب های تو خالی غرور و نخوت استکبار.

مجسمه های پوشالی زر و زور سامری، نزدیک است که با دستان اعجازگر موسای آخرالزمان، امام عصر، ارواحنا له الفداه، رسوا شود و طلای ریای دنیا رنگ بازد.

برخیز، که سپیده صبح پیروزی دمیده است! «یاری از خداست و پیروزی نزدیک است».

فریاد می زنیم؛ بلندترین فریادها، از گلوهای خشکیده و دهان های روزه دار، با قلم هایی لبریز از اراده: ما فلسطین را آزاد می کنیم. ما حقمان را از کاخ نشینانی که حتی صدایمان آزارشان می دهد، پس می گیریم؛ از آنها که پشت تانک ها، مسلسل ها، هواپیماها و سلاح های هسته ای پناه گرفته اند و با شعار مذاکره، حقوق بشر، سازمان ملل و نظم نوین جهانی هیاهو می کنند.

اما فریاد من همراه با میلیون ها فریاد دیگر، فریاد جوان سیاه پوستی از آفریقای جنوبی، دختری محجبه از ترکیه و مادری فلسطینی از اردوگاه «عین الحِلْوَه» همراه می شود.

فریادهامان اوج می گیرند و چونان پتکی بر سر غاصبان حق مسلم ما - فلسطین - فرود می آیند!

روزها می گذرد و ما همچنان فریاد می زنیم و مشت های گرده کرده مان را در هم می فشریم، بازوهایمان ورزیده تر می شوند و روزی تو را ای قدس، ای وطن! آزاد می کنیم تا آنگاه که یاری کننده مظلومان و گیرنده حق ستم دیدگان از راه برسد و نماز باشکوه رهایی را برای همیشه تاریخ در تو اقامه کند. و من می دانم آن روز، روز قدس خواهد بود!

الخلیل! مسلمانانت، اعتقاد خویش را فریاد می زنند؛ آن چنان که کائنات، همراه فریادشان ضجّه می زنند.

الخلیل! انبوه کشتگانت را در آغوش بفشار، ببوس، روی روش بگیر، تشییع کن، نماز بخوان و روزنامه های جهان را برای کفن پیچ کردنشان مهیّا کن.

الخلیل! تنهایی ات را، خستگی ات را و معصومیّتت را فریاد بزن؛ صدایت آن قدر رساست که تمام درختان زیتون، هم نوایت، فریاد خواهند زد.

چگونه بوی باروت را حس نمی کنند؟!

چگونه صدای فریاد مردان و ضجّه زنانت را نمی شنوند؟! چگونه درختان مسمومت را نمی بینند؟!

چگونه بی پناهی ات را پناهی نمی شوند؟! چگونه دستان خواهان کمکت را نمی فشرند؟!

چگونه بی فروغی چشمانت را بی توجّه اند؟!

چقدر تلخ، تورا فراموش کرده اند!

نفرین بر این روزهای شوم، که استقامت را در واپسین لحظات حس نمی کند!

الخلیل! صدایت خواب سنگین این قوم را نمی شکند.

این جا هزار دست در سر پنجه های شیاطین شوم، برای شکستت خنجر کشیده اند.

محکم تر بایست!

قبله ات ایستاده است؛ نماز بخوان و کشتگانت را به خاک بسپار، امّا به فراموشی هرگز!

حجله سپید چند نو عروس جوانت، به خون سینه تازه دامادش آذین می شود؟ می دانم که هر شب و هر روز، باران تیر و تگرگ گلوله، قلب تپنده خاکت را نشانه می رود.

مادران سرزمین تو، سرشار از استقامتند و پدران خاکت اسطوره های مقاومت.

جوانانت هر روز بوسه عشق بر رویت می زنند و در مکتب شجاعت، کتاب غیرت را به رنگ خونشان می نگارند.

کودکانت سنگ به دست، سینه سیاهی شیطان را هدف می گیرند تا روزنی از نور را بر رخساره تهی بنشانند. حالا دیگر تو به انتظار صبحی نَفَس می کشی که به جای باران تیر، چشمان آسمان، کام زخمی عطش آلودت را سیراب کند.

به انتظار صبحی نفس می کشی که ریشه های نهال زیتون را در آغوش بفشاری و سیم های خاردار را از تنش بیرون کنی.

آن روز آمدنی است؛ تو صدای پای آفتاب را خواهی شنید.

ص:42

این لحظه های پشیمان، بوی عطوفت تو را می دهد

این لحظه های پشیمان، توفانی از ندبه می شود

این لحظه های پشیمان، آتش خشمت را می بلعد

اشک قافیه تمام شعرهایم، «العفو» می شود؛ در دریای «الغوث»، جانی تازه می کنم و با امید «خلّصنا من النّار»، تمام خستگی هایم را به دوش زمان می سپارم.

امشب نذر کرده ام تا سحر، توبه ببارم

نذر کرده ام نمازهایم را سر به زیر بخوانم؛ به علامت شرمساری! نذر کرده ام تمام رکعت هایم را در سجده باشم و تمام سجده هایم را زیر باران خیس کنم...

در میان امواج رحمتت دست و پا می زنم؛ جسم نحیفم، دوباره جان می گیرد، جانم گرم می شود و

گرمای روح، دلم را تسلّی می دهد.

بر کرانه های خواهش نشسته ام و نام تو را با تمام نیاز خود، فریاد می کنم.

بر کرانه های خواهش نشسته ام و دست های التماسم را به هزار نام بزرگت، گره می زنم

بر کرانه های خواهش نشسته ام و نجوای «العفو»، کابوس عذابم را بی تعبیر می گذارد.

بوی یاس سپید، سجّاده ای از تار و پود سبز مخملی، آسمانی که بر آن راهی هست، دست هایی که پل شده اند، چشم هایی که ستاره امید می پرورند و «مهربانی» که اشک هایم را می خرد.

سنگینی گناه، شانه هایش را می آزارد و بغض ابرآلود نگاهش، نیاز به بارانی شدن دارد! نم نم باران پر عاطفه نیایش شروع می شود:

اللهم اِنی اَسئَلک الْاَمانَ یَوْمَ لا یَنْفَعُ مالٌ و لا بَنون... .

مولایَ یا مولایَ اَنْتَ الْخالِقُ و اَنَا المَخْلُوقُ و هَلْ یَرْحَمُ المَخْلُوقَ الاَّ الْخالِقُ مولایَ یا مولایَ انت الْغَفُورُ و اَنَا المُذنِبُ و هَلْ یَرْحَمُ المُذْنِبَ الاّ الْغَفُورُ(1)

عمر می آید به پایان، بازگرد

کاین، علاج رنج بی پایان ماست!(2)

تَرْکُ الذَّنْبِ أَهْوَنُ مِن طَلَبِ الْمَعُونَةِ(3): ترک گناه، آسان تر از درخواست توبه است!

چه زیباست حکمت های آسمانی مولا علیه السلام؛ مولایی که در مسجد کوفه می نشست و با آن همه عظمت ایمان و الخاص، در حجم گریه های شبانه غرق می شد و از خدا، امان می خواست! وای بر ما! اگر علی علیه السلام، آن گونه، عفو خویش از خداوند می خواست، پس ما چه کنیم با این دفتر سیاه!

چه زیبا می فرمایند، مولای اندیشمندان عالَم، پدرِ فصاحت و بلاغت: فَبادِرُوا الْمَعَادَ و سابِقُوا الْآجَالَ، فَإِنَّ النَّاسَ یُوشِکُ أَنْ یَنْقَطِعَ بِهِمُ الْأَمَلُ و یَرْهَقَهُمُ الْأَجَلُ، وَ یسَدَّ عَنهُمْ بَابُ التَّوْبَةِ(4): «پس به سوی قیامت بشتابید و پیش از آن که مرگ فرا رسد، آماده باشید؛ زیرا ناگهان، آرزوهای مردم قطع شده و مرگ آنها را در کام خود می کشد و در توبه بسته می شود».

الهی، مولای من! ای مهربان ترین مهربانان!:

«شنیده ام که تو، کوهی به کاه، می بخشی

چرا جهان نتوانی، به ناله ای بخشود؟!

هماره دفتر عمرم به پیش چشمم دار!

مگر به اشک توان، آن سطورِ زشت زدود(5)

اینک، در ماه ضیافت، ماهی که بندگان خویش را به ضیافتِ «روزه» فرا خوانده ای، تا از بهشت یادت لبریز شوند، مرا هم لیاقت توبه نصیب گردان!

شبانه های ستایش، با حمد و ثنای تو آغاز می گردد: «اللهم اِنی اَفَتیحُ الثَّناءَ بِحَمْدِک»(6)... .

ص:45

الهی، ای مهربان ترین که چشم های بارانی و دل های شکسته را خریداری!

ای تواناترین که غرور شیطانی ما را نادیده می گیری!

نقصان اعمال ما را به کمال ذاتت ببخش؛ که جسم ضعیفان را طاقت قهر تو نیست!

«یا رَبِّ اِرْحَمْ ضَعْفَ بَدنی وَ رِقَّةَ جِلْدی و دِقَّةَ عَظْمِی(1)... .

الهی! به شرمناکیِ اشک هایم، مرا ببخش که ناتوانم ای مهربان! آن گاه، درِ آمرزشت باز است که در توبه به روی بندگان گشوده باشد؛

پس ما را به قنوت های شرمندگی مان ببخش!

به لحظه هایی از زندگی ببخش که با تمام توان، فقط تو را می خوانیم؛ فقط تو را با آن همه بزرگواری ات، وقتی طالب توبه من می شوی و هماره مهلتم می دهی، چگونه مقابل عظمتت خاکساری نکنم؟!

چگونه چشم هایم را به زمزمه های گرم گریه ها

نسپارم؟!

الهی!

اگر «توبه» را، مهلت «آشتی» را فرا راه بندگانت قرار نمی دادی، چگونه می توانستم به فردایی امیدوار باشم؟!

خدای من! ای مولای مهربانی که خاطر بندگان را بیش از خودتان می خواهی! نعمت «توبه» را به سینه های غبار گرفته ما عطا کن

الهی!

دل هامان را با نور یادت طراوت بخش، تا تجلّی حضرتت را در آیینه تک تک سلول ها، به تماشا بنشینیم.

الهی، ای پذیرنده توبه گنه کاران!

در این ماهِ عشق و شهادت، ضیافت و نور و آیینه و قرآن، ما را از فضیلت توبه محروم مگردان و از بخشیده شدگان عنایات حضرتت قرار ده!

ص:46

اعمالم، وجود مرا آکنده از آلایش نموده است؛ «نه در زشت روئی ام جای تأمل است و نه در زشت خوئی ام جای شک

الهی! در تب و تاب توبه کردن سوختم، امّا توفیق توبه کردن، فرصتی است که تنها با اشک می آید و بی اشک بر باد می رود؛ چشمه های جوشان اشک را در ایمان خشک و ترک خورده ام برویان و باران توبه را بر عطش گداخته ام ببار!

الهی! به گریبان گناه آویخته ام و دست در آغوش شرمناکی فرو برده ام؛ نه مرا باری هست و نه غباری، نه روزگاری و نه دیاری، نه امیدی و نه آرزویی؛ جز آن که به من فرصت دهی بعد از آخرین واژه بارانی ام، محو بی مقداری و بی چیزی خویش شوم و چون گیاهی، در سرزمین مهر گستر تو جوانه زنم و بی برگی خویش را سرشار از شکوفه های توبه نمایم؛ که تمام امید من همین لحظه کوتاه شکفتن و پایانی است.

الهی! چشم گوشه گیرم را گوشه چشمی نیاز است و قلب متروکم را منّت نهادن و قدم رنجه نمودنِ مهربانی تو، که من منّت پذیر مهر توأم و منّت گذار احتیاج خویش.

الهی! توبه ام را بپذیر و از من بگذر؛ که سخت به گذشت تو محتاجم و به بخشش تو نیازمند.

الهی! بدگویم و بدگوهرم، بدمهرم و بدمنش؛ مرا نیکو اختر کن و نیکو منظر، نیکو نهاد کن و نیکو نیاز

الهی! توبه کردم از سیاهی و ظلمات، از تاریکی و عصیان؛ امّا مورچه های وسوسه و موریانه های شک، تکّه های ایمانم را از برابر چشمانم عبور می دهند و در لانه ناله و زاری، به خاک می سپارند.

الهی! ای کاش می توانستم در یک چشم بر هم زدن، تمام خویش را فراموش کنم و تنها لحظه ای را که تو به من تبسمّت را هدیه می دهی، به خاطر داشته باشم.

الهی! کیست که توبه نکرده باشد و کیست که توبه نشکسته باشد؟ سرم را بشکن، امّا مگذار توبه ام را بشکنم که سر شکستگی بهتر است از سرخوردگی.

الهی! به سوی تو باز می گردم؛ با اشتیاقی وصف ناپذیر و آغوشی آشوب آشنا.

الهی! بگذار هرچند بار که به تو پناه می آورم، به تو محتاج تر شوم؛ که تو احتیاج همیشه منی و نیاز مبرم لحظه به لحظه من.

ص:48

الهی! اگرچه از تو دورم، امّا نزدیک ترین پنجره ها را به اشک ها دارم

الهی! توبه را از من مگیر که تا توبه را دارم و تا تو را دارم از همه چیز و همه کس بی نیازم.

الهی! پرونده توبه های مرا ببند، امّا در توبه را برای لحظه ای به رویم مبند که این خانه، همیشه خانه امید من بوده و هست.

از نردبان نور، از ریسمان ماه بالا می روم - خودم را بالا می کشم - آن قدر بالا که حسّ اقاقی شدن در گیسوانم می پیچد؛ آن قدر بالا که طعم

هلهله ملائک را به طارمی های تنم حس می کنم.

جادوی کائنات، جادوی باغ های بلند، جادوی وصل. ای بلند! هوای تو آرامم می کند

«ألا بِذِکْرِ اللّه ِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»...

چرخش ذرات معلق

جنبش موجودات کوچک و بزرگ

حرکت سلول های بدن

نظم و ترتیب آفرینش

رنگ در رنگ

هستی و هر چه در هستی است را به چشم ببیند و تو را نبیند؟!

خدایا!

مرا از درت مران

این مستمند سر در گریبان را

این ناتوان پشیمان را

این ضعیف محتاج را

این رنجور ناامید را

این تشنه بلا دیده را

این گرسنه دردمند را

این روح بیچاره و سرگردان را!

به سوی تو آمده ام

اَنا عَبدُکَ الذَّلیلُ...

من بنده ذلیل توام

بنده نافرمان

بنده مایوس از درِ بنده های تو

فقیر تهی دست

فقیر گرسنه

فقیر شرمنده

به سوی تو آمده ام

ص:54

اَسْتَغْفِرُ اللّه َ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ

به سوی تو آمده ام

سرافکنده، امّا امیدوار

بی قرار، امّا امیدوار

دلشکسته، امّا امیدوار

ناتوان، امّا امیدوار

پشیمان، امّا امیدوار؛

چونان گدایان همیشگی ات

چونان زیر دستان همیشگی ات

چونان درمانده گانت

چونان غریبان در راه مانده ات

چونان گرسنگان بی چیزت

یا کَریمُ، یا رَب

توبه ام را بپذیر؛

چونان توبه «فضیل عیّاض»

چونان توبه قوم یونس

چونان توبه مرد آتش پرست

کیست تو را خوانده باشد و اجابت نکرده باشی؟!

کیست صدایت زده باشد و بی جوابش گذارده باشی؟!

جز تو کسی را نمی شناسم که ستار العیوب باشد

جز تو کسی را نمی شناسم که دافع النقم باشد

جز تو کسی را نمی شناسم ببیند و چشم پوشی کند

بشنود و چشم پوشی کند.

اَللَّهُمَّ فَاقْبَلْ عُذْرِی

من پشیمانم!

ص:55

چونان خسته ای که به دنبال آرامش است

چونان گرسنه ای که در جستجوی غذاست

چونان بی پناهی که سرگردانِ رسیدن است

چونان گدایی که از رو نمی رود

چونان بیچاره ای که به دنبال چاره است

چونان بیماری که از تبِ عشق می سوزد

چونان زخم دیده ای که در آماج تهمت هاست

چونان گرفتاری که به دنبال رهایی است

شب ها، شب های شگرف مناجات است، شبِ توبه و بازگشت.

که را بخوانم جز تو که هم شنوایی و هم بینا، در این دقایق سرشار از نور؟

که را صدا بزنم جز تو که هم بخشنده ای و هم حساب گر، در این شب های عاشقانه؟

قرآن بر سر می گیرم و خاشعانه می خوانمت:

به حق محمد و خاندان پاکش

به حق آفریدگانِ زیبایت

به حق هر چه در قلمرو ذات توست

به حق هر چه در زمین و آسمان است

هر چه متعلق به توست

مرا از سیاه چال گناه

از قعر بدبختی ها و رنج ها،

از این خودی های بی خودی

از گزند چشمان حسودان

از منِ تعلقات پوچ

از نیش زبان های گمراهان

از زخم خنجرهای آلوده به تهمت و دروغ

ص:56

از آوار قیافه های گناه

از وسوسه و نیرنگ شیاطین

از انبوه زرق و برق ها

و از چنگال فتنه انگیزان

رهایی بخش!

خدایا!

به سوی تو آمده ام

«یا مَفْزَعِی عِنْدَ کُرْبَتی»

ای پناهم در گرفتاری

دلم را از نفاق

زبانم را از دروغ

چشمم را از خیانت

و گوشم را از گناه

تهی کن!

مرا به خویشتن خویشم برگردان

سلول های نارسم را از نور وجودت لبریز کن

در من و بر منِ من حکومت کن

مرا سزاوار رحمت خویش گردان

اِلهِی وَ رَبّی مَنْ لِی غَیْرُک

ای نزدیک تر از همه به من!

مرا توان آتش تو نیست

مرا توان دوری تو نیست

می دانم بدم

می دانم ضعیفم

می دانم رو سیاهم،

امّا تو را دوست دارم.

ص:57

الهی! به من شرح صدر عطا کن و سینه ام را گشاده کن و روشن.

الهی! دلواپس خاموشی چراغ اشک، در توفان تیرگی و تباهی هستم و نگران شکستن آئینه قلب خویش، در گذر گناهم و اشتباه، که نمی خواهم پایان اشک هایم، به فراموشی خاموش لحظه هایم ختم شود.

الهی! می خواهم تا آخرین دقیقه، دلواپس دلدادگی باشم و شوریدگی.

الهی! قلبم، سیاه چالی است که در آن، سال های سال، با واژه گریستن زیسته ام و نگاه ناچار و نگران خویشتن را نگریسته ام.

الهی! انیس نادانی خود بودم و همنشین شرارت خویش. غرق در حماقت حیوانی نفس بودم و محو جهالت و جنونِ افسار گسیخته خویش.

الهی! دوست دشمنان تو بودم و دشمن دوستان تو، نه آن چه داشتم را قدر می شناختم و نه آن چه را که قدر می شناختم، مُهر رضایت تو را داشت.

الهی! آن چه در حق خویشتن نموده ام، همه تباهی بود و تزویر، دشمنی بود و عصیان گری؛ تو در حق من آن کن که دوست در حقّ من نتواند نمود.

توبه، آزادی در راه است و پرواز نامحدود. توبه، پادتنی است که در خون اعتقادها، جریان دارد و تمام جریان ها به آن اعتقاد دارند. توبه سرپیچی کردن از تخلف است و سر به زیری مقدّس. توبه، از ذوق در پیرهن نگنجیدن است و از شوق به خود پیچیدن. توبه، پا به پای اشک رفتن است و دل به دریا سپردن. توبه، پای بست خود نبودن است و پای بند او شدن.

توبه، دست داشتن از آخرین لحظه دوست داشتن خویش است. توبه، ثانیه های بی سن و سالی است که بالغ شده اند.

توبه، معصوم ترین ثانیه های نورانی است. توبه، رویش خود به خودی دست های مشتاق است و شکفتنی بارانی. توبه، تبسّمی است به حقیقت و نور.

توبه، به استقبال باران رفتن است. توبه، شب نشینی، در مجاورت جوانه هاست. توبه، قراردادی است بین دل و عشق که تنها شاهدش، اشک است، اشک. توبه، پلک به هم گذاشتن است ود ست از روی دست برداشتن. توبه، فروردین فروتنی است و فرو رفتن در عمق اندیشه روشنی. توبه، رد پای سیاهی

را با اشک شستن است و به روشنی رسیدن است. توبه، چراغی است، بالاتر از سیاهی رایج رنگ ها. توبه، زمزمه کردن ترانه های خاموش است در تاریکی لحظه های رو به رشد.

صدایمان به گوشتان نمی رسد مگر؟

ای جوابتان بلند!

* * *

ماه توبه فصل بازگشت آدما

موسم دعا

لحظه های ناب پر زدن

رها شدن

توبه، اشک، آه، ناله، گریه، درد عاشقی

بی قراری من و شما.

سوختن حلالتون

نوش جونتون عطش

حقّ عاشقا همینه، نیست؟!

ص:61

مشکوک تو را شهید کرد، تا قلب رهبر را بسوزاند، به امید آن که در عزم او خللی حاصل آید.

امّا هیهات که چنین شود! امام، چشم فتنه را کور کرد و فرمود: «این مصیبت، در مقابل مصیبتی که توسط شاه و پدرش بر فرزندان مسلمان ایران

رفته، ناچیز است.»(1)

در خیالم دستانت را می بوسم، ای مصطفای امام! که شهادت تو، جان تازه ای در پیکر مبارزان مسلمان دمید و صف مستحکم آنان را برای دگردیسی بزرگ پنجاه و هفت، متحدتر و منسجم تر ساخت.

3 - و قیام، جانی دوباره می گیرد، خشم در چهره هر ایرانی مبارز لانه می کند و مشت ها باز گره در گره، کوبنده تر از پیش، هوای ایران را

می شکافد و امام که کلامش گرمابخش دل های ما بود، امروز در این غم، تسلی بخش دل هامان شد و جرقه های کلامش، آتشی افروخت که غم، غم از دست دادن یاری بزرگ، در هر ایرانی به خشم بدل شد؛ خشمی که در جانمان نشست و سوار بر لب هامان، شعار آزادی سر می داد. تا سال لبخند، تا سال پیروزی ماندگار، تا سال پنجاه و هفتِ غرور و سرفرازی که یاد حاج مصطفی همچنان در دل هامان، سرور و آزادی را به جشن نشستیم. امام که آمد، بوی خوب فرزند شهید خود را عطر مشاممان ساخت. حاج مصطفی خمینی، باور امام و یاور امام در سال های سخت تبعید بود و اینک نام او بر بلندای دروازه انقلاب جاودانه است. باشد که همچنان ماندگار بماند.

ص:64

و عزت مان 72 خاطره سرخ بر جای نهاده است و همچنان تا امروز. و شمایان، از این ناکجاآبادِ قرنی ناپیدا، بی هیچ نشانی آمده اید و مرا با قلاده به گردنانتان همسان کنید؟!

کاپیتولاسیون، اندیشه ای بر گوشه سیاه تاریخ بود. و پیر ما که آن روز، قافله سالار خشم و غرورمان بود و قلب رنج دیده اش، رویش گاه فریادی بود که تنها شکستن بُت ها را می اندیشید.

غرورانگیز بود. و چه زود برآشفت خواب خواب زدگان در اندیشه برتری را! و چه مبارک است که اکنون، فریاد پیرمان را همچنان می شنویم؛ آن چنان که قافله سالار خشم و غرور و آزادی مان است. و هر روز، لایه ای از لایه های پوسیده تزویر، به فریادی در هم می شکند و آن خط سرخ غرور و عزت، پر فراز و نشیب، همچنان ادامه دارد.

مجموع میلیون ها زن و مرد، کودک و پیر، میلیون ها جوان، با غرورهای لگدمال شده که زیر میلیون ها یوغ دیگر، توان ایستادن ندارند.

پس اینک ای امام! تصاویر روشن میلیون ها آینه شکسته غرور دستان سحرانگیز تو را به ترمیم حضور خویش فرا می خوانند.

بگذار زمزمه های مانده در میلیون ها گلو، به یکباره فریادگونه از حنجره تن بیرون بپاشد. بگذار ارتعاش صدای یکپارچه این سرزمین، قلب تاراجگران این قوم را بلرزاند؛ آن چنان که زمین لرزه ای شود، بپا خاسته بر ویرانی جنگل تیره؛ بی شک پرهراس ترین قلب ها، در سینه ابلیسان می تپد؛ ابلیسان حقیری که از حواس مرگبار خویش، می نشیند و قانون وضع می کند و حتی به شاخه درختان، زنجیر می بندند که مبادا دستی باشد تشنه حلقوم ایشان. اما همیشه هستند آزادگانی

که تاب دیدن یوغ بر قوم خویش ندارند؛ سپس چون تو بر منبر رفیع فریاد می ایستند و بی واهمه از هیچ قانون و یوغ و شاخه ای، گردبادی می آفرینند؛ آن چنان که پیکر تهی هیچ شیطانی تاب ایستادن در آن نداشته باشد. پس آن گاه که فریاد، جسارت بیرون ریختن از حنجره را بیابد، همان، لحظه موعود زانو زدن شیاطین است. و این گونه است که شهامت، رمز بطلان تمام طلسم های زمین است.

و اما امروز، جنگل تیره را کشتزار وسیعی می بینم که عطر آزادگی در خود می پرورد و آن چه را که نمی توان یافت، یوغ است است و آینه شکسته. هر چه هست، وسعت است و یکپارچگی.

نبود، جز به همت فریادی که اینک هنوز در زبان بادهای این سرزمین نجوا می شود و به گوش اهالی می ریزد و بی شک، تا وقتی که این فریاد زنده است، کشتزار روشن هرگز نخواهد خشکید.

توفان اعتراض، به در و دیوار می کوبد. طاق های فیضیّه بلندتر شده است. نعره ای نیلوفرانه بر ستون ها می پیچد:

«سگانتان را به رخ ما نکشید؛ در این قبیله، آغوش گشوده ای نخواهید یافت». هوا توفانی است - استخوانی در گلوی وطن - دندان های غیرت بر هم می سایند صدایی از حنجره سلحشور قیام برمی خیزد: «من اعلام خطر می کنم» نبض زمان تپیدن

می گیرد: «ای علمای اسلام! من اعلام خطر می کنم» مشت های گره کرده شهر، شقیقه های شیطان را نشانه رفته است:

«ای حوزه های علمیّه! من اعلام خطر می کنم» باران شدّت گرفته است. - آسمان طغیانگر - دسیسه های سر به مُهر، خفّاشان، به خواب شوریده خویش می نگرند؛ جایی در حوالی ذلّت، با جام های فاجعه در دست، اربابان خویش را به میهمانی خیانت و ستم می خوانند.

خونابه های رنج در کاسه های این مردم، برای لحظه ای حتّی تکانشان نخواهد داد.

تمام میراث این سرزمین مظلوم را فدایی یک قطره کثیف از خون ستمگران می خواهند.

رگبار اعتراض، - لهجه افشاگر و تازنده یک مرد - ، این همان راهی است که به گورستان شیاطین ختم خواهد شد.

آه! از آن حماسه سرخِ سخن سرایی تو که اشتهای ما را به حکومت «اللّه» تحریک کرد: «این ها که در مجلس شورا، به نام وکلای ملّت، چنین لایحه ننگینی را به تصویب رساندند، وکیل ملّت نیستند؛ وکیل آمریکایند، و اگر وکیل ملّت هم بودند، من عزلشان کردم».(1)

زیر آبشار کلمات آتشین تو، آتش گرفتیم و غسل آفتاب کردیم، تا اسلام، از خونِ گرم مان آبیاری شود و قلب تو تا انقلاب بتپد؛ تو گفتی و ما گرم، گریستیم؛ گفتی و داغ گفتی: «قانونی به مجلس بردند که آمریکایی ها با کارمندان و خانواده های آنان و خدمه شان، ار هر جنایتی که در ایران مرتکب شوند، مصون باشند، اگر یک خادم آمریکایی مرجع تقلید شما را وسط بازار ترور کند، زیرا پای خود منکوب کند، پلیس ایران حق ندارد جلو او را بگیرد، دادگاه های ایران حق محاکمه ندارند، باید پرونده به آمریکا برود و در آن جا، ارباب ها تکلیف را معین کنند.»(2)

فدای قلب تو! که از هرزه گری های خفاش تاریکی در فشار بود و تأثّرات قلبی تو، در قالب کلام نمی گنجید. چشم امت، به داغی اشک سوخت؛ وقتی که مرگ خویش را پیش می خواندی، تا دیگر شاهد این همه بیدادگری نباشی؛ که «ملت ایران را از سگ های آمریکایی پست تر کردند،... حتی اگر شاه ایران، یک سگ آمریکایی را با اتومبیل زیر بگیرد، او را بازخواست می کنند، ولی چنان چه یک آشپز آمریکایی، شاهِ ایران را زیر بگیرد. کسی حق تعرض ندارد؛ چرا؟ برای این که می خواستند وام بگیرند و آمریکا خواست [در مقابل آن وام]، این لایحه تصویب شود... . ایران، برای این دلارها خودش را فروخت؛ ملت مسلمان ایران را از وحشی ها،

عقب مانده تر معرفی نمود؛ ما با این مصیبت چه کنیم؟!»(3)

تنور داغ حنجره تو، از جراحت ناسور اسلام شعله ور بود، که سر کردگان شب، «عید ایران را عزا کردند؛ عزا کردند و چراغانی کردند؛ عزا کردند و دسته جمعی رقصیدند؛ استقلال ما را فروختند و چراغانی کردند...»(4)

و ما گریستیم؛ بر تابوت این زخم کهنه که تو، بی محابا از آن سر برداشتی و از اثرِ باران زخم تو، سیل خروشان ملّت جاری شد و موج حادثه، بلند و استوار، قد کشید و ایستاد و بیرق اسلامِ سرخ را به سینه چسبانید، تا شاه آمریکایی برود و فرشته روح اللّه، از فجر خدا طلوع کند.

ص:69

چشمت جستجوگری بود که لحظه به لحظه به حکمت سمت و سو می داد و روشنی می افزود و زبانت، اعجازی بود که منطق را دگرگون می نمود، و این تفکّر تابناک تو بود که تمام نقاط کور را در نطفه خفه می نمود.

قلبت، دریایی بود، لبریز از چشمه جوشان دانش. اولین فیلسوف اسلام بودی و نقطه پایانی بر تمام ادعاها و ابهام ها.

دریای تلاش بودی و تکاپو و تلاطم.

وقتی که «ما بعد الطبیعه» ارسطو را ترجمه می کردی، دود از سر واژه ها برمی خاست و تعبیرها به خواب فرو می رفتند و از گرمی مهربانی تو، آفتاب، رونقی دوباره می یافت.

آفتاب و ماه و ستارگان، شاگردان مکتب تو بودند و غرق در هیبت و هیأت تو.

مسیر حرکت گام های تو از رنج بود و سختی؛ از فقر بود به سمت تهیدستی، امّا مسیر سیر و سلوک تو هم گام با «ابو سعید ابی الخیر» بود و همراه با «شیخ ابوالحسن خرقانی» و از فراز بود به اوج.

هزاران چون سلطان محمود غزنوی، به بلندای نامت نظاره نتوانند کرد؛ که در این راه، کلاه از سر چرخ اوفتاده است. آن ها که توان درک حقیقت نداشتند، صداقت زبانت را بر نتافتند و در آتش حسادت سوختند؛ که کتابخانه پر ارزش «ری»، داغدار آتش حسودان بود و شعله خشم و ستم. امّا هر نگاه تو، با خود دریایی از علم داشت.

رصدخانه اصفهان، زیر نظر تو بود که به آسمان چشم می دوخت و خوشه خوشه روشنی می اندوخت.

تاریخ ایران، سرشار از عصیان «سلطان محمودها» بود و لبریز از طغیان «سلطان مسعود»ها و تو خوب می دانستی که باید چون رود و چونان گردبادی مست، ادامه داد و به هیچ چیزی جز جسارت جرأت، نمی بایست نگریست.

اگرچه «حکمة الشرقیه و حکمة العرشیه» در این آشوب ها به آتش پیوست،، امّا غلیان چشمه حکمت و منطق و معرفت، یک لحظه از پای ننشست؛ که تو ابوعلی سینا بودی و از ایل صداقت و حقیقت. آئینه ای بودی که چهره های سنگ تراش را در انعکاس صاعقه توفانی خویش در هم شکستی و بر فراز قلّه های روشن ستارگان ایستادی و به ویرانه های تفکّر جغد صفتان خندیدی.

مدبّری که در بدن تو تدبیر می کرد، از کار نایستاد.

ص:71

حافظ قرآن بودی و واقف به دانایی.

به دل، جز محبّت، هیچ نداشتی.

عشق به علی علیه السلام در سینه ات موج می زد و ازنگاه تو، سر به اوج.

زبانت، زبانه آتشِ اشتیاق و محبّتی بود که از

علی علیه السلام دم می زد و تو معترف بودی که:

«تا باده عشق در قدح ریخته اند

و اندر پی عشق عاشق انگیخته اند

در جان و روانِ بوعلی، مهر علی

چون شیر و شکر به هم درآمیخته اند»

شهرت تو عالم گیر است و حکمت تو شیرگیر.

از مشرق تا مغرب واژه ها، نامت طلوع کرده است و تمامی ستارگان علم و ایمان، آشنای دیرباز توأند.

بزرگی و بلندی و آوازه نامت در سراسر عالم منتشر است. هر زمان که «دانته» در رؤیای شیرین خود سفر می کند، دیدن نام تو بر فراز دروازه های علم و حکمت به او شور می دهد و اشتیاق؛(1) و این تویی که هم نشین طبقه حُکمایی و هم صحبت سقراط و هم کلام افلاطون و انیس جالینوس و مونس اقلیدس و ملازم بقراط ... .

آثار تو، آن چنان در بستر تفکر رسوب کرده و مردم مشرق را به تفکر وا داشت، که موریانه های شک را از پیکره سکون و رخوت و ترس بیرون ریخت؛ این بار نه آواز، که آوازه نام تو و تفکر شرقی تو، موریانه های شک را از پیکره سکون و رخوت و ترس انسان بیرون کشید و آفت جهل و خرافه را از تن بیمار و جان خسته این سرزمین به در نمود.

بی سبب نیست که «ابن خلّکان» تو را «دکان نادره عصر» نامید و محمّد انوری در سرود خویش تو را:

«دیده جان! ابوعلی سینا

بوده از نور معرفت بینا

جان موسی صفات او روشن

متجلّی و شخص او سینا»

هنوز که هنوز است، اروپا، وام دار حکمت و علم و معرفت توست که «آلپاگوس» و «کرموننتیس» سرمست از ترجمه «قانون» تو آواز روحشان، روشن از شرقی ترین کلمات منور توست.

ص:72

و گذشت، که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، دریای عفو بود و اقیانوس گذشت. پیامبر آمد و چشم ها همه حلقه بر در خانه خدا شد.

و پیامبر چه باشکوه پا بر خانه خدا نهاد و بر آستانه آسمانی کعبه، سجده شکر به جای آورد و زمزمه زلال «لا اله الا اللّه وَحْدَهُ وَحْدَهُ، اَنْجَزَ وَعْدَهُ وَ نَصَرَ عَبْدَهُ وَ هَزَمَ الْاَحْزاب وَحْدَه» را سر داد.

و این صدای آسمانی پیامبر بود که از فراز منبر نور و ایمان، به گوش می رسید که: «یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا اِنّ اکرمکم عند اللّه اتقیکم» محمد صلی الله علیه و آله وسلم آمد تا من و من، من و تو یکی شود، سید قریشی با سیاه حبشی، عرب با عجم برابر شوند و برادر. محمد صلی الله علیه و آله وسلم آمد تا «من ها» به هم بپیوندند و «ما» شویم؛ مایی که در برابر عظمت الهی هیچ است و هیچ.

«این من و ما بهر آن بر ساختی

تا تو با خود مزد خدمت بافتی

تا من و توها، همان یک جان شود

عاقبت مستغرق جانان شود»

سپاه همچنان لا اله الا اللّه گویان، به راه خویش ادامه می دهند.

مکّه سراسر شعف است

مکّه سراسر نور است

مکّه مکمل اسلام است.

درهای کفر، به هم می خورد. درهای کفر، برای ابد بسته می شود.

بت خانه ها با خاک یکسان می شود و قرآن، بالا دستِ نور، به فتح مکّه کمر می بندد و محمّد صلی الله علیه و آله وسلم - طلایه دار سپاه - شمشیر می زند و علی علیه السلام بر شانه هایش می ایستد تا اسلام گسترش یابد.

رودی بر فراز دریا موج می زند، تا لات و هبل و عزّی، مردگان همیشه تاریخ، این سنگ های بی جان و بی مصرف، در عذاب الهی بپیچند و نابود شوند. سفیانیان در آتش ندامت بسوزند و آزاد شوند، که محمّد بخشاینده است.

که محمد، فرستاده خدای بخشاینده است. که بلال، پا بر فراز کعبه، اذان بگوید که برده ای سیاه، برابری را فریاد بزند.

که ایمان، در رگ و تار و پود جامعه، بی وقفه

بدود

که مکّه، عظمت اسلام را نعره بکشد

که کعبه، سراسر، نورشود، سراسر عشق. که پنجره ها، روبه روشنایی باز شود.

که تالاب کفر، خشکانده شود. که گیاهان هرزه، بر پیکر کعبه ریشه ندوانند که فتح مکّه آغاز اشک ها و خنده های تاریخ شود.

... و امّا آن روز، روز بیستم ماه مبارک، در سال هشتم هجرت، برای حضرت محمّد صلی الله علیه و آله وسلم حسّ دیگری داشت؛ احساسی که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را به سجده شُکر وادار می کرد؛ شکر نعمتی که هنگام «خروج» از «مکّه»، آن را آرزو می کرد و هنگام «ورود» به مکّه، سرشار از خیل نعمت های فراوان شده بود؛ خیل رستگارانی که تا دوردست ها، مثل منظومه های کهکشانی به دورش حلقه زده بودند.

دیگر از شهر، نجوای مخالفی برنمی خاست؛ تا چه رسد به حرمت شکنی های ناجوانمردانه مختلف! سروش آسمانی، هر لحظه گلبانگ فتح و پیروزی را جار می زد: اِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحَا مُبینَا، یعنی: آی جهالت پیشگان، برخیزید! کو آن مرام بوجهلی و بولهبی تان؟! کو آن تازیانه های آتشینِ تان که مست از باده خودخواهی بود، کو؟! آی نامردمان سِفله، که حتی به خویشانِ خویش نیز ترحم نکردید! کجاست آن شکنجه های وحشیانه شما!

کجاست آن غرور تجمّل های دروغینِ تان!

آی استخوان پرستان جاهل! اینک بنگرید؛ این هما وعده الهی به پیامبر رحمت است! این همان

وعده پیروزی حق بر باطل است! اینک، زمان، زمانِ میقات مردان راه رفته در کوی حقیقت است! اینک، زمان، زمان پرتوافشانیِ خورشید جمال «مُحَمَّد» صلی الله علیه و آله وسلم است! اینک، زمان، زمان برآورده شدن آرزوهای «حمزه علیه السلام» است! اینک زمان، زمان تسبیحِ لا فَتی اِلاّ عَلی علیه السلام، لا سَیف اِلاّ ذوالفقار است! جمال کبریایی اش، آتش به جان بت ها انداخت و از آسمان نگاهش، عشق باریدن گرفت؛ گویی ذره ای در آفاق نمانده که جذب خورشیدِ پیشانی اش نشود!

دست برد و عصای قهر بر دست گرفت؛ ذرات عالم، همراه ملکوت آسمان ها به سماع برخاستند؛ کعبه را نوایِ جَآءَ الْحَّقُ وَ زَهَقَ الْباطِلُ فرا گرفت و باران ترنّم و تبسّم فضا را عطرآگین کرد. آری! اِنَّ الْبَاطِلُ کَانَ زَهُوقا؛ باطل همیشه رفتنی است! کدامین ابر را توانایی انکار خورشید است؟! کدامین شب، توانسته است حکومت ابدی داشته باشد؟! این جاست که دیگر نوبت حیدر کرّار است! باید که به اوج برسد، عظمت مولود کعبه؛ تا همدوش «حبیب خدا»، حرم را از خَس و خاشاک پاک نماید!

چه افتخاری برای اسلام بالاتر از علی علیه السلام! چه عظمتی والاتر برای حرم و چه شکوهی ماندگارتر برای این فتحُ الفُتوح؟!

اینک نوبتِ اِذَا جَآءَ نَصْرُ اللّه ِ وَ الفَتْح است؛ تصویر جاودانه حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و تفسیر عارفانه امیر مؤمنان علی علیه السلام، تا قیام قیامت!

ص:76

بلند بخوان، حضرت جبریل علیه السلام؛ بلندتر!

اِذَا جَآءَ نَصْرُ اللّه ِ وَ الفَتْحِ، وَ رَأَیْتُ النّاسَ...

آری! جای شگفتی نیست؛ او پیامبر رحمت است؛ عفو می کند! در کمال قدرت، می بخشد.

او کانون مهر خداوندی است، که بهایِ یک تبسّمش، جانِ جمله کاینات است!

می بخشد؛ اِذْهبُوا فَاَنْتُمُ الطُّلَقآءُ، تا درس بزرگی به خودباوران بدهد!

می بخشد: لاَ تَثْرِیبَ عَلیکُمُ الْیَومَ، یَغفِرُ اللّه لَکُم و هُوَ اَرْحَمُ الرَّاحِمینَ؛ تا در تاریخ نوع دوستی، قصه

حضرت یوسف تکرار شده باشد! می بخشد تا مفهوم صله ارحام، برای همه آشکار باشد.

فدای رفتارت، یا رسول اللّه صلی الله علیه و آله وسلم!

ص:77

به شمار می آمدند.

حُسن خلق، صلابت تدریس، قدرت زعامت، ایمان و سلوک و عشقش به ولایت، وی را از جمله خاصان درگاهِ خورشید عالمتاب عدالت، حضرت موعود(عج) قرار داده بود.

تألیفات بی شمارش، خبر از تلاش فراوان او برای فقه جعفری علیه السلام و معارف ولایت، می دهد. امروزه، تمام حوزه های معرفت و اندیشه، حکمت و کلام، اصول و فقه و حدیث، از آثار جاودانی اش بهره می برند و از نام و یادش تبرّک می جویند.

مانایی و جاودانی آثارش، بعد از هزار سال، بیان گر معجزات حضرت ولی عصر، صاحب الزمان(عج) است که نسبت به ایشان، عنایتی خاصّ داشتند. درود و رحمت خداوند بر همت و روح بلندش باد.

تا باد، شکوه علم و دین باد

بر «شیخ مفید» آفرین باد!

ص:79

خواهد شد. شور در چشم هایت موج می زد و عشق در خونت و خونت در رگانت به وجد آمده بود و به تلاطم. روبه روی اشک های پیر مراد خویش ایستادی و به سن و سال کوچک خویش پشت نمودی.

تو می خواستی نشان بدهی که یک مشت می تواند پشت صدا را به لرزه درآورد.

می خواستی نشان بدهی که باور تو ابتدایی نیست.

تو دانش آموز نوجوانی بیش نبودی، امّا دکترای افتخاری ات را از دانشگاه عشق و عقیده به ولایت و شهادت گرفتی و نشان دادی که اگرچه کوچکی، امّا بزرگ زاده ای و بلند اقبال. وقتی که چشم های خویش را مرور کردی، چیزی جز باران نیافتی.

وقتی که اشک های خویش را مرور کردی، چیزی جز یکدستی و زلالی نیافتی.

وقتی که به پای خویش نگریستی، جز اقتدار و ایستادگی، چیز دیگری برازنده تو نبود.

تو مهیّاترین شوق بودی و آماده ترین ایثار،

تو عاشق بودی و عشق، جزء لا ینفک خون تو بود.

رفتی و تمام نام های بزرگ را دور زدی و از میان بُر عشق و شهادت، از جاده خاکی تن گذشتی و خود را به مقصد و مقصود رساندی.

خاکریز، ملتهب بود و آفتاب، بی قرار و چند قدم آن طرف تر تو، آهن بود و آتش، گلوله بود و

انفجار؛ و تو می خواستی که در انفجار لحظه های مرگ، نارنجک ها، دستان تو را سبز کنند.

چند قدم آن طرف تر تو، ترس بود و تباهی، تیرگی بود و تیر.

چند قدم آن طرف تر تو، حماسه بود و ایثار، جسارت بود و لحظه دیدار؛ و تو به خویشتن نگریستی و گریستی.

تو هنوز محدحسین بودی؛ محمدحسینی که چند لحظه بعد، همراه ثانیه ها، پودر می شود و خاکستر. بند پوتین خویش را محکم کردی و مشت های خود را محکم تر و گام در جادّه ای نهادی که یک طرفه بود و بی بازگشت.

و تو خویش را به زیر تانک افکندی تا نشان دهی که مرگ های بزرگ، سنّ و سال نمی شناسند.

تو خویشتن را به زیر تانک افکندی تا نشان دهی که:

عاشق نمی میرد هر آن کس منتهی نیست

بر آسمان، عریانی سرخ رگانش.

ص:81

حالا دیگر زمزمه لالایی های کودکانه در گوش های کوچکت سزاوار تو نیست.

مادر، حسین خوبم! من گوشه گوشه خاکریزها و گام هایت را دنبال کرده ام و تکه تکه بدنت را کاویده ام و از میانشان، قلبت را برای خود به یادگار برداشته ام. گرم گرم.

قلب تو را به قلب نوجوان ایران زمین پیوند خواهم زد، تا بهانه های بزرگ شدن را بفهمد، تا فهمیده باشد، حسین را.

آه، کودکم! تو چه خوب معنی ناموس را دانستی و چه خوب جسم وطن را دیدی که داشت زیر زنجیرهای چرخ تانک مچاله می شد و تن تو نیز.

رهبر کوچک من! می آموزم از عروج تو، سماع کودکانه را و خواهش یک دل کوچک برای پیوستن به دلدار و بعد، پاره های مقدس یک جسم و اشک های

سرزیر همسنگران متحیر در این عشق بازی.

رهبر کوچک من! 13 ساله شکفته در زیر چرخ های تانک! نور عروجت، همچنان پس از گذشت سال ها، چشم هامان را خیره کرده است و جانی را به شگفت واداشته است. نام تو - بسیجی کوچک - پشت دشمن را می لرزاند.

امروز، هر نوجوان ایرانی، نام حسین فهمیده را در ذهن خویش حک کرده است و با افتخار، در کتاب درس زندگی اش، قصه فداکاری او را از بر است. تو در یادمان دفاع مقدس، بر بلندترین نقطه خوش نشسته ای. سلام بر پرواز روح کوچکت، آن گاه که به خدا پیوست. نامت جاودانه می ماند!

بزرگ مرد کوچک!

کاش اسرار سینه ات را بر ما می گشودی!

کاش ذرّه ای از آتش درونت، جان ما را شعله ور می کرد! این ماشین آهنی، با تمام غرورش، با تمام عظمت و تجهیزاتش، در برابر تو، مُشتی خاکستر است؛

در برابر تو کوچک است. عظمتت، او را به آتش می کشد.

تو نمی سوزی؛ که جاودان می شوی.

پاره پاره نمی شوی؛ که به ابدیت پیوند می خوری.

بزرگ مرد کوچک! حماسه ساز قرن فولاد و غفلت! تو چگونه توانستی تمام لذات نوجوانی و تما

آرزوهایت را زیر پای اعتقاد، لِه کنی؟! به روح بلندت و به اندیشه نابت غبطه می خورم.

کاش ذره ای از آتش درونت، جان ما را شعله ور می کرد!

خاطره خشم تو، تمام تانک های دشمنان را به آتش می کشد. نام تو کافی است که هر تانکی از خجالت در خودش بپیچد و خود را با سیم چرخ هایش خفه کند.

نام تو کافی است برای این که باروت های دشمن نم بکشد و سلاح هایش بپوسد. نام تو کافی است که پوستین های دشمن پا به فرار بگذارند.

نام تو را که می بریم، بوی باروت، دماغ تفنگ هایمان را مست می کند و سرنیزه هایمان

می درخشند؛ در خشمی آسمانی. و آب از قمقمه هایمان می جوشد.

نام تو فتح است و بشارت است؛ در ملتقای شهادت، یا حسین!

اینک بر قله خاکریزها ایستاده ام، تا باد از کدامین جنگل دور، نام تو را با خویش خواهد آورد؟ بی شک، مرگ تو باور کردنی نیست که حسین ها همیشه در متن این قوم تکرار می شوند؛ زنده و همیشه.

چه غیرتی دارد، بزرگ مرد سیزده ساله ای که با یک دست شمشیر، و با دستی دیگر، شهامت را به دوش می کشید!

صحرا، آغشته از بوی توست؛ بوی تو و شمشیر و نارنجک و آغشته از بوی عشق. ای روشن جاوید!

حسین همیشه فاتح این سرزمین!

من خوب می شناسم لهجه بادها را، آن گاه که تو را در خویش زمزمه می کندو می شنوم صدای برگ های نو شکفته در ابتدای بهار را وقتی که بر فراز خاکریز، گواه تکرار تو و مردانی چو تواند.

بی شک، زبانم لال است از سرودن تو و قلم حتی از روایت آن چه تو بودی، آن چه تو کردی. قلم، ذهن بسته تاریکی ست در برابر روشنایی حضوری بزرگ، که تو باشی.

آن گاه که نارنجک ها شکفتند و شعله ها به فراز آمدند، تو را دیدم که چون روشن ترین قصه های اساطیری، سوار بر گرده اسبی بالدار، عرض افق را مشتاق و قاطع، پیمودی و ناگاه به خورشید هفتم رسیدی؛ حتی هنوز، گاهی شیهه اسب را می توان شنید.

تانک ها نزدیک تر از همیشه اند. طنین لرزه بر شانه های زمان. بر شن زار خوابیده است. ایستادنی به شیوه بوته های برهوت.

ایستاده بر سینه سترگ خویش! ایستااده است تا شعله های افروخته زمین را رهبری کند. با تمام سیزده سالگی اش...

دستی بر شیشه های پنجره سماوات می کشد، با درنگی تازه لبخند می زند، بارش نگاهش، شتاب می گیرد.

پنجره های باز آسمان، لبخند فرشتگان در مِه، دستی به پیشانی بندش می ساید؛ بوی باران می آید.

خداوند را عاشقانه در آغوش می کشد، شتاب در جبروت، باران شدیدتر می شود و دشمن نزدیک تر.

تانک ها می غرّند، آسمان هم.

قهقهه مستانه شیاطین اوج گرفته است و تانک ها همچنان می غرّند. همچنان می تازند و عشق، دست به دیوار کائنات گرفته است.

چشم های جنوب، به رفتاری تازه خیره مانده است؛ بوی نخل ها، سوخته تر از پیش، تپیده در آخرین نعره های خاک، سودای عروج، چشم ها بسته به روی رنگ ها، ایستاده به پای درنگ ها.

و شهادت، در گام های آن سوتر است. صدای انفجار عشق، در گوش آسمان ها، و ققنوس، بر خاکستر خونین خویش، زنده خواهد ماند؛ با برق آن چشم های جوان...

سوگ نشین دانش آموزان به خون نشسته بودند. درس امروز، ادبیات مبارزه است که سطر سطر آن بوی خون می دهد؛ خونی مقدس که تا عاشق نباشی، استشمام نخواهی کرد.

درس امروز، درس فدا شدن در راه اوست؛ آن جا که تمام لغت نامه ها، از تفسیر کلمه ایثار باز می مانند.

آفرین بر تو که چه خوب درست را از بر کرده ای!

گل های سرخ حیاط مدرسه امروز چه رنگ سرخ عجیبی به چهره شان نشسته است و زنگ، زنگ پرواز روح های کوچک فرزندان میهن به سوی خداست.

امروز، خیابان ها برای همیشه به رنگ سیاه، لباسی بر تن می کنند.

روزنامه ها این روزها از بزرگ ترین انسان ها سخن می گویند که چشم کوچکشان، پر از شوق دین و میهن است؛ جوانانی که برای رسیدن به مدرسه، از کوچه ها و خیابان هایی گذشتند که امروز نامشان بر آنها حک شده است. گذشتند و سیاه مشق های فداکاری را نوشتند و سرانجام، سر کلاس درس شهادت، شاگرد ممتاز مدرسه عشق شدند.

و ما امروز، دانش آموز همان مدرسه هاییم؛ با خیابان های اطرافمان که بوی ایران قدیمی را می دهد. و هر سال، 13 روز از آبان ماه که بگذرد، دلمان چقدر می گیرد به یاد روزها و یاران قدیمی! ده ها 13 آبان از عمرمان می گذرد و بر سر همان کلاس ها نشسته ایم؛ خدا کندمعنی ایثار را خوب فهمیده باشیم، تا ما نیز شاگرد ممتاز مدرسه عشق شویم.

ص:88

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم هرگز به تند باد نسیان نخواهد سپرد که در توفان هجمه های مشرکین، به پروردگار کعبه سوگندیاد کردی که دست از حمایتش برنخواهی داشت تا مأموریّت الهی اش را به پایان رساند.

آخر مگر می شود از یاد برد آن همه نجابت تو را که در تصدیق رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم به فرزندت علی علیه السلام - که اسلام آورده بود - فرمودی: «از

محمّد صلی الله علیه و آله وسلم جدا مشو که البته تو را جز به خیر و سعادت دعوت نکرده است.»

تو را دوست داریم و به تو عشق می ورزیم که هم پدر مقتدای نخستین مان امام علی علیه السلام هستی و هم برای بشیر رحمت خدا و سفیر هدایتمان پدری کرده ای.

پس تو پدر دو نور بوده ای که بر عرش خدا آویخته اند و گوشواره های آسمان، پیش از آفرینش بوده اند. تکریم تو، رسالت ماست؛ که مایه جلب دوستی خدا و محبت پیامبر و مهربانی علی علیه السلام خواهد بود. ما هم از یاد نخواهیم برد ستاره های روشن فداکاری ها و حمایت های تو از رسول گرامی اسلام را، آن جا که در محاصره سه ساله پیامبر و یارانش در شعب ابوطالب، هر شب، فرزندت علی علیه السلام را بر بستر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم می خواباندی تا اگر قریش به ناگاه حمله کنند، جوان رعنای تو به جای پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم کشته شود و جانِ عزیز فرستاده خدا، گزندی نبیند.

یاد تو را همیشه گرامی خواهیم داشت تا نجابت و شرف، تعظیم و تکریم گردد و روح پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم از ما راضی و خشنود گردد.

تنها تو بودی که مرهم پنهان ترین اشک های پیامبر بودی.

تنها تو بودی که از راه باریکه ستاره دنباله دار اشک، به دنبال پیامبر می دویدی و می گفتی: «برو پسر برادرم و هر چه دوست می داری

بگو؛ به خدا سوگند تو را در هیچ پیش آمدی وا نمی گذارم».

تنها تو بودی که فرزندت علی علیه السلام را به فداکاری و جان بازی در راه آسایش پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم امر می نمودی و وصیت.

ابوطالب! نامت آرام بخش زخم های پیامبر بود و در گوشه گوشه خلوت نگاه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم رد پای مهربانی تو موج می زد و موج.

پدری بودی با عاطفه و صحابه ای بودی صادق؛ صادق تر از صبح برآمده از مکّه.

چهل و دو سال ایستادی و وفاداری را با ذره ذره خویش نشان آفتاب مهر محمد صلی الله علیه و آله وسلم دادی.

چهل و دو سال، پا به پای پیامبر شکفتی و شکستی. چهل و دو سال، همه همهمه ها و هراس ها را زیر سؤال بردی و تنها به نگاهِ پیامبر جواب دادی و جرأت را با حنجره سالخورده خویش فریاد زدی.

قبله قبیله بودی، امّا وقتی باور بارانی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم در وجودت بارید، قبله ات عشق شد و عشق.

آن زمان که همه از بیراهه ها راه می بریدند و اسلام غریب و تنها، هدف هیاهوی هزار دستان هزار رنگ بود، صدای تو جانی تازه بر پیکر پیامبر دمید.

ابوطالب! این تو بودی که حضورت، دل گرمی یاران بود و نَفَسَت برآمده از عطر شکفتن گل های محمدی صلی الله علیه و آله وسلم.

لبانت در بارانِ نرم و پیوسته بهاری، گلستانی بود که به پوست خشک جاهلیت رایج جوانه زد و رویید. شانه هایت امتدادی بود که پیامبر می توانست به آن تکیه کند و در پناه آن، یادآور مهربانی تو باشد و از جان گذشتگی تو.

و عالم الحزن، ناگهان ترین نگرانی پیامبر بود که داغ های همیشگی را به او بخشید.

عالم الحزن، یک سال نبود، که یک عمر اندوه بود و دنیایی درد.

عالم الحزن، کوچ مهربانی بود و غروب دل

گرمی ها.

عالم الحزن، سال ازدحام دل تنگی بود و ازدیاد خون دل خوردن، سال سکوت کلمات بود و سال شیون شکوفه ها.

ص:91

عالم الحزن، سال هجرت تبسّم های پیامبر بود و سال آوارگی صبر و بی خانمانی تحمل که:

«شد در دل ما به دولت عشقت

غم خانه نشین و صبر آواره»

عالم الحزن سال پژمردن آفتاب امید بود و افسرده شدن آفتاب گردان ها.

عالم الحزن، سال غروب دل خوشی های ساده پیامبر بود؛ سالی که آفتاب عمر ابوطالب، بوسه بر بام بهار زد و کوچید.

«چون آفتاب او به لب بام بوسه زد

خون شفق ز دیده گردون شد آشکار»

ص:92

کوشک ها، عزلت نشین واقعه اند و تو، آرام تر از همیشه، پر صلابت قدم می زنی، چون نسیم می وزی و چون کوه، استواری ات را زمزمه می کنی.

ستاره ها، یک یک از مدار چرخششان افول می کنند و تو همچنان ایستاده ای، مانده ای، می درخشی، می گویی، می تابی و زهر را جرعه جرعه در کامت می ریزند.

به دنیا پشت می کنی، ایمانت را دست آویزی برای نجات می دانی

ولایت عهدی؛ آه از این مکر، از این خون مسموم در رگان منجمد تاریخ! آه از این زاده های طغیان و نفرین بر این روزهای نیامده، که در کمرگاه رفتن، پای گریزی ندارند! تو را مدینه خوب می شناسد و زین پس، توس، کبوتران سپید بالش را به پیشوازت خواهد فرستاد.

ص:94

پرتوافکن هدایت مسلمین ایران، امام روح اللّه رحمه الله را محاصره کرده و از بام و دیوار، وارد منزل آن بزرگوار شدند و اسباب دوری آن عزیز، به سفری ناخواسته فراهم شد.

و او، مهر و امضای خویش را به «بانو خمینی» سپرد و فرمود: «شما را به خدا می سپارم»(1)

آن گاه با لبخند معناداری به مسؤول گروه کماندوها و چتربازان فرمود: «این همه قوا

نمی خواست»(2)

و این مقدمه سفری طولانی و هجرتی نزدیک به پانزده سال شد، در حالی که عاشقان حضرتش، با بلور اشک های خویش، مسیح قرن را بدرقه کردند که:

«ای نازنین من به سفر می روی چرا

از کلبه ام چو بخت به در می روی چرا؟»

ایران و ترکیه»، جدایی حاصل کردند، اما تبعید برای کسی است که پای بر زمین داشته باشد؛ نه کسی که به اقلیم وجود حق تعالی دست یافته است و با یک نافله نگاه شب، هفت آسمان عشق را زیر پا می گذارد.

نفس روح خدا، در کالبد زمانه جاری است؛ حتی اگر خمینی در میانمان نفس نکشد، دم مسیحایی او را در هر رویش جوانه ای که سر از خاک بر می کشد، می توان یافت.

دنیا، حقیقی تر از آن است که بخواهد وسعت

حضور امام را در حصار مرزهایش محدود کند؛ امام، هر کجا که باشد، چشم و دل ما فرمانبردار اشاره دست نازنین اوست!

وای اگر اذن جهادم دهد!

ص:97

می رفت تا به جمع خاطرات تلخ و ترک خورده بپیوندد و قلب مجروح پیامبر را مالامال از تنهایی کند.

چشم های پیامبر، این ساحل مروارید، رد پای زنی را می شست که سال های سال، دنبال بی قراری موج ها، تا دورترین نقاط دست نیافتنی دویده بود.

از یاس های مأیوس، فریاد فاطمه می تراوید که هر لحظه بر بی قراری اش افزوده می شد و مکّه، هنوز سرشار از لحظه به لحظه ایثار خدیجه بود و لبریز از عطوفت ابری او. خانه، بوی کوچ را می داد و چشم های محمّد، بوی باران.

خانه، خالی از لبخندهای خدیجه می شد و محمّد صلی الله علیه و آله وسلم، بغض های خویش را در سینه فراخ خویش فرو می برد و چون سر بر می آورد، چونان آتشفشانی بی قرار، پاره های دل خویش را به آسمان پرتاب می کرد و خدیجه، آرام و آهسته، در برابر دیدگان دگرگون محمد صلی الله علیه و آله وسلمبه خواب خوش دیدار، فرو می رفت و گرمای سوزان حجاز را برای همیشه بدرود می گفت.

محمد صلی الله علیه و آله وسلم به این می اندیشید که از این پس، چه کسی به دنبال گام های کوچک فاطمه علیهاالسلام، خود را خواهد کشید و فاطمه در سایه کدام تنهایی زخم ها و رنج های پی در پی را بر محمد صلی الله علیه و آله وسلم آسان خواهد کرد. به این می اندیشید که از این پس، کدام ترنّم، سکوت تلنبار شده در خانه را خواهد شکست.

پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم محو مهربانی از دست رفته خدیجه بود و سرگرم پذیرایی از غربت تازه وارد خویش.

شب بود و عطر آرام عبور ابرها، تا بالادست روستای نیایش و نماز، جاری بود و گلدان ها و گلدسته ها، سرشار از اذان بلال بودند و لبریز از مرثیه یاس ها.

شب بود و رد پای نگران نخل ها در باد، خبر از شیوع شب یلدای اندوه می داد و شروع غربت و تنهایی و بی تابی همیشگی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم؛ که:

«روز فراق تو که نبینم جمال تو

با من حکایت شب یلدا کند همی»

شب بود و پیامبر، آخرین خواهش خدیجه را به خاطر می آورد که از محمّد صلی الله علیه و آله وسلم می خواست، تا به خاطر فاطمه علیهاالسلام بایستد و به خاطر علی علیه السلام از پای نیفتد و به خاطر خدا، چشم های خدیجه را ببندد تا خدیجه با خاطری آسوده و دلی آسوده تر، به آرامش عمیق ابدی بپیوندد.

ص:99

او خدیجه اش را از دست داد که غم رفتنش، رفت و آمد پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به میان مردم را کم رنگ کرده بود؛ تا جائی که آن سال، سال بی قراری و

حزن رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم، (عالم الحزن) نام گرفت.

خدیجه علیهاالسلام تنها همسر پیامبر نبود؛ که مادر فاطمه علیهاالسلام - معمای خلقت افلاک - بود؛ کسی که بزرگ ترین هدیه و گوهر این جهانی و آن جهانی را برای رونق بازار روشن گری، دریافت کرد

«خدا بهر تلافی از عنایت

به او زهرای اطهر را عطا کرد

چه زهرایی که حق از هستی او

بنای هستی عالم بنا کرد»

مگر می شود آسمان دل خاتم الانبیاء نگیرد؟!

مگر می شود سیل اشک پیامبر، از گوشه های چشمان نازنینش به راه نیفتد؟

و این پیمانی خواهد بود، میان ما سه تن.

مادرم! چه خوش آرام گرفته ای نزد پروردگارت بر بلند جایگاه بهشت، که همسر رسول خدا را جز این جایگاه نشاید.

رفتنت ای بزرگ مادر! غمی است بر دل و اشکی است در چشم من و پدر.

بر دست های زلالت لب خواهد گذاشت تا عطش هزار ساله سرزمین مقدّس را بشوراند.

رسالت، جامه هایش را بر سر کشیده است.

چشم جبرئیل، بر حلقه درگاه بزرگت خیره مانده است: «برخیز! ای جامه بر سر کشیده!» این نجوای خداوند است که بر در و دیوارت می کوبد. سکوت، ادامه سرگذشت شبانگاه توست، ای زن!. رنج هایت آغاز شده است. تو هم برخیز! پیامبروار، شانه به شانه باش با محمّد صلی الله علیه و آله وسلم.

سلام بر تو! که دریاهای جهان، نشئه نوش جرعه های شفّاف سخاوت تواند. سلام بر تو، بانوی کبری! مرا ببخش - و این کلمات کوچک را - مادر مهربان شریعت! خدیجه بزرگ! همسایه دیوار به دیوار آسمان!...

عبایش را بر تاریکی قبر پوشانیده، نگاه بارانی اش را به سمت آسمان گرفت؛...

«هر که را با غنچه این باغ، کردند آشنا

هم چو بوی گُل، به آه بی کسی پیچید و رفت

گوهر اشکی که پروردم به چشم انتظار

در تماشای تو از دست نِگه، غلتید و رفت

صبح تا طرز بنایِ عمر را نظّاره کرد

رایتِ دولت، به خورشید فلک بخشید و رفت»!(1)

أَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا خَدِیجَةَ الْکُبْری،

درود بر تو و تربتی که تو را در بر گرفت، ای بانوی سخاوت و عشق!

آسمان، شرمنده کرامت توست و زمین، آستان بوسِ شرافتت.

زیارت ما را هم بپذیر، بانو!

غنچه محبوب الهی، حق پاکدامنی تو بود، ای بانوی آفتاب!

سینه تاریخ، امین شبنم های توست که به پای ترویج دین محمّد، از همه آنها گذشتی و پیش کش آیین اسلام نمودی، که شاید اگر ثروت فراوان تو و مهر و مرهم های بی بدیل تو نبود، رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم در تبلیغ رسالتش رفیق توفیق نمی شد.

قارون های عرب، خواستار تو بودند، امّا تو خواستار امانت و حیای محمّد صلی الله علیه و آله وسلم شدی؛ چه سرزنش ها که گل نازکِ خیال تو از این پیوند مقدس، شنید که می گفتند: چرا ثروتمندترین زن جهان عرب باشی و با یتیم عبداللّه، عقد یگانگی ببندی؟

امّا تو، نه تنها چروک غم، پای جرأتت را نبست، که در اوّلین حماسه، تمامِ غلامان خویش را به او بخشیدی و تمام ثروت خود را در راه او جاودانه کردی.

چه مصیبت جانکاه و جراحت داغی است، زخم وفات تو. برای روح نازک محمّد صلی الله علیه و آله وسلم! حق بود اگر هیچ یک از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلمبه جلالت شأن تو نرسند و مهر و محبت رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نسبت به هیچ کدامشان به اندازه تو، بی اندازه نباشد که عایشه، روزی گفت: «چرا این همه از خدیجه می گویی، «در حالی که او پیرزنی بیش نبود؟!» و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «خاموش عایشه! دیگر هیچ گاه درباره آن بانوی بزرگ چنین روا مدار که در زمانی که همه مرا تکذیب کردند، خدیجه مرا تصدیق کرد و در آن هنگام که هیچ کس به رسالتم ایمان نمی آورد، خدیجه نخستین زن مؤمن اسلام شد و تمام ثروتش را در کف آئینم نهاد.»

ص:105

تو را همواره می بوئید و می بوسید و می گفت: «خداوندا! حسن را - که کریم است - دوست دارم؛ تو نیز دوستش بدار و به دوستدارانش محبت بی کران فرما.»

پدر و مادرم فدای تو باد، ای فرزند پیغمبر! که اصحاب، از فرط بلندای قدر تو، نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم گرد و غبار کوچه های مدینه را از لباس و سر و روی تو می زدودند؛ تو را بر فراز دست های خویش بلند می کردند، تا نگذارند روی پای خویش راه بروی؛ مباد که خسته شوی، تا مگر این چنین نصیبی بیش تر از اقیانوس مهر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و پاداش الهی، بهره آنان شود.

چه داستان های شگفت و درس آموز که از محبت و علاقه سفیر رحمت الهی، به تو و برادرت حسین علیه السلام در گلبرگ های تاریخ، می درخشد!

این بهشت است که بر خود می بالد؛ چونان عروس که بر خود می بالد، وقتی سروش رحمانی را شنید و کلام خدا در گوش جانش پیچید که «آیا خشنود نیستی که رکن های تو را به دو گوشواره عرش الهی، حسن علیه السلام و حسین علیه السلام، زینت داده ام؟!

دوست و دشمن از کرامت تو می گویند و به عظمت شأن و شخصیت تو اعتراف دارند؛ «سیوطی» این دانشمند اهل سنّت عرب، در تاریخ خود می نویسد:

«حسن بن علی علیه السلام دارای امتیازات اخلاقی و

فضایل انسانی فراوان بود. او شخصیتی بزرگوار، بردبار، باوقار، متین، سخی و بخشنده و مورد ستایش مردم بود.»

پدر و مادرم فدای تو باد که در طول عمر شریفت، سه بار، آن چه از مال و منال دنیا داشتی، بین خود و خدای خویش به دو نیم کردی و سهم خداوند را به فقرا و مساکین امّت بذل نمودی.

هیچ کس به یاد ندارد که حاجت مندی از خانه «کریم اهل بیت»، ناامید آمده باشد؛ ای کریم اهل بیت! وجودی دداشتی که پناهگاه مستمندان و نقطه پرگار درماندگان بود.

مدح و ستایش تو را می کنم که جلوه کرامت خداوندی؛ چه، بی آن که مسکینِ نادار اظهار احتیاج کند و عرق شرم از جبین عزّت بریزد، انبانش را پر از نان آبرو می کردی و همیانش را سرشار از سیم و زر، تا رنج و مذلّت درخواست، پشت حیاتش را نشکند.

از شجاعت تو چه بگویم که به شهادت تاریخ، در شجاعت و شهامت، خلف رشید امیرالمؤمنین بودی، تا بدان حدّ که قلب سپاه خصم، هماره از سطوت گام های استوار تو می لرزید.

ص:107

این «محمد حنفیّه» است که در جنگ جمل، شهامت بریدن دست های شتر فتنه را ندارد و نزد امیرمؤمنان، دست خالی و سر به زیر، باز می گردد و اظهار عجز می کند و پدر، این بار، پرچم این مأموریت را به دستان با کفایت تو می دهد و ناقه تزویر، زمین گیر می شود.

پدر و مادر خود را فدای قدم های تو می کنم؛ که اصحاب رسول اللّه صلی الله علیه و آله وسلم، هرگاه می خواستند دوستی تو را جلب کنند و محبت پیامبر را پیش کشند و عنایت الهی به خویش را سبب سازند، به هنگام هر خطابی به تو می گفتند: «پدر و مادرم فدای تو باد! یابن رسول اللّه».

نهایت شادمانی بر لب های حضرت زهرا علیهاالسلام نقش می بندد؛ این مولود، اولین میوه پیوند میان رسالت و امامت است.

اولین تبلور عشق و ایمان، طراوت و شور.

اَلْسلامُ عَلیکَ یَا اَبا مُحمّد یا حَسنَ بنَ عَلی، اَیُّها الْمُجْتبی!

با شادمانی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و علی علیه السلام، زهرا علیهاالسلام و جمیع ملایک آستان کبرایی حضرت حق (جلّ جلاله) همراه می شویم و عاشقانه می گوییم: مولاجان، ابا محمد، حسن بن علی علیه السلام، ولادتت مبارک!

ص:110

پیمان شکنی، ضمیمه امضای مردمی است که از هجده هزار تن، چون نماز شام را خواندی، یک تن با تو نمی مانند.

اسبت را زین کن! سفیر سخت ترین واقعه تاریخ! سفیر پاک ترین خون! سفیر حماسه! سفیر درد! سفیر عشق! حسین علیه السلام، به حق تو را برگزید؛ «مسلم»؛ شایسته نام توست

خطر را در آغوش گیر که مرگ، با همه زیبایی هایش، به تو لبخند می زند. و کوفه، استقبال توست؛ با تیغ های آخته و گرگ های گرسنه و روبهان پلیدش.

این راه، سرنوشت تو را رقم می زند؛ سرنوشت تو و حسین علیه السلام را، سرنوشت تو و طفلان بی پناهت را، سرنوشت تو و مظلومیت دین ناب محمّد صلی الله علیه و آله وسلم را

درست رفته ای!

گام هایت را استوار کن! مرگ، پشت دروازه های کوفه، چشم به راه توست؛ شهد شادت، گوارایت!

جماعت فرستاد تا گوهر وجودشان را بیازماید و عَیار وفای آنان را بسنجد و برای حسین علیه السلام، بفرستد.

«مسلم بن عقیل»، پسر عموی مورد اعتماد خویش را به همراه تنی چند از اصحاب شجاع و پرهیزگارش به سوی کوفیان گسیل داشت؛ برای اتمام حجت.

بسم اللّه الرحیم الرحیم

«این نامه ای است از حسین بن علی علیه السلام به سوی گروه مسلمانان [یا مؤمنان] کوفه... پس از آن که فرستادگان بسیار و مرقومه های بی شمار از شمایان به من رسیده بود که می گفتید: «امامی نداریم، به زودی به نزد ما بیا؛ شاید که حق تعالی ما را به برکت تو، بر حق و هدایت همدل و همراه گرداند» اینک به سوی شما فرستادم برادر و پسر عمو وثقه اهل بیت خویش، مسلم بن عقیل را؛ پس اگر بنویسد که بر اطاعت و راهبری من یکدل و استوارید، به زودی به سوی شما خواهم آمد - ان شاء اللّه - پس به جان خویش سوگندیاد می کنم که هیچ کس را شایستگی امامت امت نیست، مگر آن کسی که در میان مردم به کتاب خدا حکم کند و به عدالت قیام نماید و قدم از جاده مستقیم شریعت مقدّسه بیرون نگذارد و مردم را بر دین حق مستقیم دارد.»

و سرانجام، پسر عموی حکیم و شجاع خود را طلبید و به پرهیزکاری و حسن تدبیر و لطف و مدارا امر فرمود؛ آن گاه «مسلم»، آن حضرت را وداع گفت و از مکّه به سوی کوفه روانه شد...

«کوفه ای کعبه جانبازی م

کوفه ای سنگر سربازی من

کوفه ای شاهد شمع ازلی

شاهد سوز مناجات علی علیه السلام

کوفه اهل تو مرا چون دیدند

دستم اوّل همگی بوسیدند

لیک پیمان ز جفا بشکستند

شب درِ خانه به رویم بستند»

امام علیه السلام به پسر عموی خود، مسلم بن عقیل - فرمان می دهد تا به سوی کوفه روانه شود و از مردمان آن شهر، بیعت بستاند.

مسلم، امر امام را به گوش جان پذیرا شد و پا در رکاب گذاشت... و امروز، 15 رمضان سال 60 هجری قمری، آغاز حرکت سفیر بزرگ عشق به سوی کوفه هست و قصّه از همین جا آغاز می شود.

آرام تر مسلم، آرام تر!

نمی دانم دلیل این همه شتاب چیست! گویا از آن چه تقدیر برایت رقم زد. بی خبری؟! به بیعت ستانی از کدام مردم می شتابی؟

اهل کوفه، تنها، شیوه بیعت شکستن را خوب بلدند؛ تو که باید بهتر از من، اهالی آن جا را بشناسی! کوفه یعنی هزار توی فریب. یعنی سرگردانی در کوچه ها! کوفه یعنی آخر دنیا، کوفه یعنی «کوفه»

این نام برایت آشنا نیست، پسر عقیل؟

کوفه، نامردخیز است! در سایه هر دیوارش، هزار سایه شوم خفته است! کوفه، شوره زار است؛ هیچ گلی آن جا دوام نمی آورد! سرشت این مردم، با بی وفایی و بدعهدی عجین است!

مردم کوفه را چه به مهمان نوازی؟!...

این مردمان، هر لحظه رنگ عوض می کنند!

نگو که نامه هایشان را باور کرده ای!

نگو که به قولشان دل بسته ای!

می دانم که می دانی چه سرنوشتی در انتظارت هست؛ تو با پای خود به مسلخ می روی، مسلم!

ص:114

پایان این راه، کوفه است و کوفه یعنی سرگردانی و غربت، یعنی دعوت کردن و از پشت خنجر زدن، یعنی، میهمان را تسلیم دشمن کردن!

مردم کوفه از امام کُشی، باکی ندارند؛ پیش از این هم، تجربه کرده اند!

مردم کوفه در غریب کُشی خبره شده اند.

مردم کوفه از بدنامی نمی هراسند.

نخست به رسم میزبانی، به پیشوازت می آیند، برایت کِل می کشند، دست تکان می دهند، شاخه های گل نثارت می کنند، برای بیعت با تو، دسته دسته به مسجد هجوم می آورند. و بعد... سرانجام این آغاز شیرین، بسیار تلخ است، مسلم!

برای کشتنت، شمشیرهایشان را صیقل می دهند، سنگ نثارت می کنند، پیمانشان را، خیلی آسان به سکه های ابن زیادی می فروشند.

همه می دانند که اهل کوفه، اهل معامله و تجارتند!

مسلم! کاش از همین جا برگردی!

برگرد، سفیر تنهایی و درد!

آن شهر ساکنانش، خار و خزان و داس اند

آن جا غریب هستی درد آشنای پاییز

در ذهن حرف هاشان بوی دروغ جاری است

رنگ فریب دارد عهد و وفای پاییز

راوی:

مسلم بن عقیل، سفیر بزرگ حسین علیه السلام، به سمت کوفه رهسپار شد... به کوفه، شهر نیرنگ، شهر فتنه! به کوفه! به شهری که هنوز در محرابش، خون علی علیه السلام می جوشد...

مسلم رفت،

می رفت تا بگوید: مردم! بهار آمد.

مسلم می رفت، در حالی که دارالاماره کوفه، برای ورودش کل می کشید!

مسلم می رفت، در حالی که برق نهان خنجرها، در دل تاریکی شب، برای استقبال از او، آماده می شدند.

مسلم می رفت و خوب می داست که راه کوفه، راه بی برگشت است.

مسلم آمد و از زمزمه ها و همهمه ها عبور کرد، تا کوفتگی راه را در کوفه از تن به در کند.

مسلم آمد؛ چون دریایی پرخروش آمد، و چون خونی به جوش آمده، با جگری تشنه و سینه ای چاک چاک.

مسلم آمد و نامردی و عهد شکنی، تا دروازه های خیانت به استقبالش آمدند؛ آمدند تا خیانت را رنگ و بویی تازه بخشند و حقیقت، این ناخواسته ترین اتفاق، از فراز دارالاماره بیافتد و زمین را آغشته به خون سیب سرخ کند.

مسلم آمد؛ در فصل نیرنگ ها و درنگ ها.

آمد، تا مرده سالی مردمان، مجال محبت و عشق بیابد و فرصت تماشا.

کوفه منتظر بود و مسلم آمد، و از سراشیبی

چشمان سیاه کار کوفیان عبور کرد و از دور، شَبَه شبهه زای شبانان گرگ سرشت را تماشا کرد و محو در تنهایی و غربت پیش روی خویشتن شد.

آغوش های باز، یکی یکی از راه می رسیدند و بیعت های عقیم کوفیان، آبستن خیانتی تازه بود. مسلم، اولین اتفاق عاشورا است.

مسلم آمد و می دانست اولین لب تشنه فدایی حسین خواهد بود.

مسلم، اولین جرقه در ذهن تاریکی است.

مسلم، اولین جراحتی است که بر پیکر عاشورا وارد شد.

اولین و بلندترین نقطه عطف تاریخ کربلاست.

مسلم، بهانه بارانی لحظه به لحظه حسین علیه السلام است؛ در لحظه های تنهایی و سرگردانی و بی کسی.

مسلم، لبخندی است گره گشا و خشمی است گره گشاتر.

مسلم، شیرینی واپسین لحظه های دوست داشتن و عشق داشتن است.

مسلم، شکفتنی است پی در پی که هرگز از نفس نمی افتد.

مسلم، زمزمه و ترانه ای است که کوفه آن را از آب گرفت و بر باد داد.

و کوفه می دانست که چقدر مسلم دل تنگ است و دل خسته؛ دل شکسته است و دل تشنه.

کوفه می دانست که مسلم، دل پسند حسین علیه السلام است و حسین علیه السلام، دل پناه مسلم.

کوفه می دانست که حسین علیه السلام به مسلم دل خوش نموده است و مسلم، دل خوش از دل خوشی حسین علیه السلام.

ص:116

کوفه هرگز فراموش نمی کند که چگونه پرچم خون مسلم، بر دست باد و بر فراز دارالاماره به اهتزاز درآمد و عطر نام زیبای حسین علیه السلامرا در سر تا سر سرزمین نامردی و خیانت، پراکنده کرد. کوفه می دانست که باید این بار، بغض های مسلم را در عمیق آه و چاه، چال نماید.

مسلم می دانست که کوفه، کفری است فرو مانده

در تردیدی تمام نشدنی و همیشگی؛ جهالتی است سر تا به پا و عصیانی است در تکاپو.

مسلم می دانست که کوفه، سایه سالخورده سالوس بر سر دارد و آتش شک و تردید کوردلان را در سینه.

و مسلم، سایه آفتاب پرور حسین علیه السلام را بر سر داشت و مهر او را بر دل. و سبک بال و سبک بار، دل به حسین علیه السلام داده بود و شیفته شیدایی او بود.

مسلم سرباز خط مقدم عاشورا بود؛ سربازی که از حکم ترس، سر باز زد و سر داد.

«در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع

شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع»

مسلم، سر به زیر انداخته بود و سر فراز از این سر به زیری، حکم جانبازی خویش را در دست داشت؛ که مسلم، تبلور زخم های ناشناخته تاریخ است و تفسیر دور از دسترس فهم ها.

«در هوای او تواند داد عاشق سر به باد

لیک نتواند نهاد از سر هوای دوست را»

مسلم، پژواک پاکی است و تصویر تو در توی لحظه های آبی رنگ.

مسلم، برهنگی جرأت ذوالفقار است و تکرار شجاعت علی علیه السلام.

مسلم، شمشیری است که کشته خیانتِ خنجرها شد و فریادی است که در عمق حنجره ها، صدای «هل من ناصر ینصرنی» حسین را فریاد می کشید. مسلم، سوگند خورده به ایمان حسین بود که آزادانه تن به کشتن داد و دل به عشق و محبّت.

مسلم، به استواری کوه بود و به بی کرانگی دریا؛ توانی دشمن کُش بود و آرامشی روح فزا و میراثِ قهرمانی و دلیری را ازا پدر و عمو به ارث برد.

جان انقلاب حسین علیه السلام بود و انقلابی در جانش برپا.

خود را سپر زخم های زودهنگام و نابه هنگام حسین علیه السلام کرد، تا وفاداری را به تکامل برساند.

شوکران یقین را نوشیدده بود و می دانست که هیچ کس را یارای به تأخیر انداختن اجل نیست.

و هنوز که هنوز است، دیوارهای شکسته قصر کوفه، زیباترین قصرهای سلحشوری را در گوش

ص:117

زمان زمزمه می کنند که: «وَ لَقَدْ تَرَکْنا مِنْهاءَ ایَةً بَیِّنَةً لِقَوْم یَعْقِلُونَ»(1)

... و تو ای مسلم! نشانه آشکاری بودی که خداوند، تو را برای خردمندان برگزید.

در پیمانی که با حسین بسته بودی، کمترین و اولین ماده آن شهادت بود که تو حاضر نبودی تا به تازیانه و شمشیر شوم صفتان و مکرسیرتان سجده کنی.

تو با حسین علیه السلام پیمان بسته بودی و می دانستی که کوفه، لبریز از «عمر بن حجاج» است و سرشار از «محمد بن اشعث» و تو نیک می دانستی که اهل کوفه نه سوگند را پاس می دارند و نه به پیمانی وفادار می مانند.

تو می دانستی که «شایعه لشکر شام» توهمی است، زاده ترس کوفیان که ذهن تمام زنان کوفه را لبریز از سکوت کرده است و سرشار از هراس. تو وفادار بودی و ماندی و حق رسول خدا و خانه اش را فراموش نکردی و در چنبره زندگی گذرا، ننشستی.

ص:118

را به آنها بیاموزد. چه زیباست، اقتدا به کسی که حتی تبسّم خود را با محرومین قسمت می کرد و کلبه آرزوی آنان را با افق های سبز مهربانی اش می آراست!

برای نابینا، چشم! برای یتیم، پدر! برای ناتوان، بازو! و برای دل های عاشق، بهترین غمگسار. چه خوب است اقتدا به کسی که می فرمود: «آن که پاداش الهی را باور دارد، در بخشش، سخاوتمند است.»(1)

آی، خویشتن دوستِ دیر باور! تأملی؛ که تنها عبرت قارون تو را بس! گوش کن تا از زبان مولا علیه السلام بشنوی، تمام عبرت های روزگار را: «ای فرزند آدم! خودت وصیِ مالِ خویشتن باش! امروز به گونه ای رفتار کن که دوست داری بعد از مرگت، رفتار کنند.»(2)

کمی به فکر «خدا» باش، که بی نیازی ظاهری ات را واسطه نیاز دیگران کرده است. آی دست نیرومند! آی خویشتن باور! نگاهت را با نگاه کودکان محروم همراه کن تا جاودانه ترین تصاویر زنده دنیا را به خاطره بسپاری!

گرمای دست هایی را حس کن، که در روز واپسین عدالت، به آنها سخت نیازمند خواهی شد!

تبسّم را بر لب هایی بنشان، که بهشت را از طراوت آن ها ساخته اند!

آی دلداده مکتب مولا!

نان و خرما در دست، کوله باری از عشق و صداقت بردار، که شیعیانِ بی بضاعت مولا علیه السلام چشم انتظار مریدان مولایند و چشم انتظار مردانی که تنها از سر عافیت، «یا علی» نمی گویند؛ هستی خویش را وقف «مرام علی» کرده اند.

فصل، فصل اِکرام، فصل، فصل احسان است؛ پس یا

علی مدد!

دستت را سایبان خستگی هایش کن؛ تکیه گاه تنهایی هایش. دستت را بر سرش بکش؛ آن چنان که امید نوازش داشت؛ آن چنان محبّت آمیز که لبریز از حسّ غرورش کند؛ آن چنان که محکم بایستد، سرش را بالا بگیرد، دردهایش را فراموش کند؛ آن چنان که بودنش را باور کند.

دستت را بر گونه هایش بکش.

بگذار این مسیرها، جاریِ اشک هایش را گم کنند! بگذار دریاچه دیدگانش خشک شود! دستت را دراز کن... بوی فقر را خوب بچش.

فقر را در دهانت مزه مزه کن، فقر را بین دستانت لمس کن.

فقر را چون لباسی تازه، بر تن کن؛ نگذار فاصله ها بیش تر شود، نگذار هزار دیوار، روبه رویِ دیدگانت آن چنان قد بکشند که نتوانی کوچه های خاک آلودِ محرومیّت را از دیده بگذرانی.

نگذار ثروت، چشم هایت را کور کند، مستت کند، از خویش دورت کند.

پنجره ای باز بگذار تا بتوانی دست های یاری ات را دراز کنی، تا بتوانی دستی را در دست بفشاری.

این روزها، حال و هوای اطرافت را خوب تر حس کن

این روزها سفره ات را که پهن می کنی، قرص نانی را کنار بگذار شاید در سیاهی شب، دستی را که به سمتت برای کمک دراز شده، پر کند. این روزها، سعی کن چشم هایت را باز کنی و صدای

ضجّه های نیمه شب کودکان گرسنه را بیش تر از پیش بشنوی.

چراغ های خانه ات را روشن کن، دست های بخششت را چون سفره ای بگستران و چشم های مشتاقت را به در بدوز، تا طعم زندگی را خوب حس کنی.

هفته هایت، روزهایت و لحظه هایت، سرشار از شعف می شوند و هیچ وقت بین تو و کوچه های خاک آلود شهر، هیچ دیواری برای جدایی نخواهد روئید؛ اگر تنها دست هایت را به قصد یاری دراز کنی.

ص:121

خوشه خوشه فانوس های اشک، در کهکشان چشم هایش آویخت و بُراق نور را مهیا دید و خویش را بی تاب تر - «و سَخَّرَ لَهُ البراق» در کنار عاطفه خود جوش خویش ایستاد.

تمام آسمان روشن بود و تمام خاک، بوی باران می داد. شب بود و محمّد صلی الله علیه و آله وسلم می بایست آسمان را از این همه چشم به راهی برهاند.

آرام بود و بی قرار؛ رها بود و ایستاده؛ تپش هایش طی طریق می کردند و ضربانش، ضرباهنگ تمام عاطفه ها بود و جهان، با قاب قوسین نگاهش نظم می یافت. هر چه فرصت بارانی بود، در آن شبِ مکّه ترانه می خواند. پیامبر، قدم بر نور نهاد؛ با براق آسمان پیمای خویش. رفت و رفت و رفت، تا دور دست ترین کلمات ادا نشده؛ با قلبی بدون اضطراب و گامی بدون اصطکاک. رفت و رفت و رفت و در پیاده رو آسمان، کمی ایستاد و چند نفس مهربانی و تبسم و چند افق شکوفه، بر دلتنگی عابران آسمانی پاشید و فرشتگان را میهمان ییلاق نگاهش کرد. هیچ نوری جلوتر از گام هایش، خویش را نمی یافت و بالی نبود که زیر پایش گشوده نشود.

شب بود و تمام دفترچه های خاطرات، زبان بسته شوق بودند و آغوش گشوده بی قراری.

شب بود و انسان به ماه که نه، به کهکشان شیری آئینه، پا می نهاد تا هزار توی ستارگان را سرشار از افقی تازه تر از نور نمایند.

اراده ارابه زمان در دست شتاب بود

دهان تمام واژه ها، لبریز از تبریک بود و آغوش تمام سلام ها، سرشار از ترانه.

امّا در آن سوی حادثه، جهل، همچنان بر منبر فرو ریخته و متروک خویش، تکیه داده بود. بغض و عداوت و کینه مشرکان و منافقان، لبریز بود از شبی متفاوت؛ لبریز بود از شبِ شقاوت، و لحظه مجاور پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، لبریز بود از شب اشتیاق. و پیامبر می دانست که معراج او، پاسخی است که تمام سؤال ها را جواب می شود و تمام جواب ها را شامل.

شب بود و خفاش های خیره سر، لحظه های خشم آلود خویش را به این سو و آن سو پرتاب می کردند.

آسمان، چشم به راه محمد بود و زمین، منتظر بازگشت او.

تمام آن شب، از خلأ خالی بود و از خبر سرشار. شب بود و تمام پنجره ها و پرنده ها، به صبح چشمان تو ایمان داشتند.

ص:123

تو می رفتی؛ آسوده و آرام، از کنار بزرگ ترین آرزوی انسان.

تو می رفتی و تمام خوشه ها به تو خیره می شدند و تمام جاده ها خود را در مسیر گام های تو می انداختند و تمام رودها تو را زمزمه می کردند.

تمام ذرات، محور موسیقی ملایم گام های تو بودند.

آن قدر نرم و سبکبال به آسمان می رفتی، که هنوز که هنوز است تمام پرندگان، حسرت به پرواز درآمدن یکدست تو را دارند. و این براق تو بود که در اوج بود.

«کم آسای و دم ساز و هنجار جوی

سبک پا و آسان رو و تیز پوی»

تو می رفتی به سمتی که در آن هیچ بن بستی نبود؛ به جایی که یکدستی و یک رنگی در آن موج می زد، به جایی که در آن، فقط خدا بود و خدا و تنها تو را جرأت پرواز بود.

تو از «سدرة المنتهی» گذشتی و جبریل نتوانست پیش از این راه پوید و جوید که:

«اگر یک سرِ موی، بالا پرم

فروغ تجلی بسوزد پرم»

امّا محمد صلی الله علیه و آله وسلم! این تو بودی که به دور از هر هراسی با تمام دل خوشی خویش، می رفتی تا صبح را بی واسطه نور، ملاقات نمایی. تو می رفتی، تا زخم های کهنه خویش را در معرض تابش تبسّمی ازلی قرار دهی و غرق در یکدستی حضور شوی؛ غرق در زمزمه زلال و آسمانی «اَنَا رَبُّکَ وَ اَنْتَ یا مُحَمَّد صلی الله علیه و آله وسلم! عَبْدیِ وَ علیَّ فَتَوَکَّلْ فَاِنَّکَ نُورِی فِی عِبادِی وَ رَسُولِی اِلی خَلْقِی وَ حُجَّتِی عَلی ذُرَّیَّتِی لَکَ وَ لِمَنْ تَبِعَکَ خَلَقْتُ جَنَّتِی وَ لِمَنْ خالِفَک خَلَقْتُ نارِی»

شب بود و زمین، چشم به راه بازگشت محمد صلی الله علیه و آله وسلم بود و آسمان، اختر باران.

شب بود و مسجدالاقصی در خویش نمی گنجید و آرامگاه یعقوب و یوسف، ابراهیم و ساره و مریم، غرق در روشنایی فراگیر عبور محمد صلی الله علیه و آله وسلم بود.

شب بود و تمام ستارگان به این باور رسیدند که چشم های پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به خواب می رود، امّا قلب پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم همیشه بیدار است و بیدار؛ قلب پیامبر، قرارگاه دل های عاشقی است که لحظه به لحظه بی قراری خویش را نذر چشم های محمد صلی الله علیه و آله وسلم می نمایند.

ص:124

خداوند، مردی را برای یاری پیامبرش برگزیده بود که شایسته ترین صفات جهاد را با خود داشت.

روز، روز روسیاهی ابوجهل بود؛ روز در هم شکستن غرورِ «عُتبه و ولید»! روز سرافکندگی کفّار، که مصاف با انصار اللّه را غمّازی خنیاگران پنداشته بودند؛ غافل از این که نه تنها مسلمانان، بلکه بلای آسمانی در کمین آن خودباوران خودپسند است: وَ لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللّه ُ بِبَدْرٍ وَ اَنْتُمْ اَذِلَةٌ؛ همانا خداوند، شما را به حقیقت در جنگ بدر یاری کرد و غلبه بر دشمن داد؛ با آن که

در مقابل دشمن ضعیف بودید - از نظر تعداد - .(1)

دیگر مصاف، مصاف تازیانه های خشمگین آسمان بود که همچون پرتو رعد، بر چهره پلید بت پرستان می وزید: «خداوند برای یاری شما، پنج هزار فرشته را با پرچمی که نشان مخصوص سپاه اسلام داشت، فرستادند.(2)» فریاد تکبیرها، عرش نشینان را به وجد آورده بود و شیر بیشه ایمان،سالار عدالت ازلی، اَشجعُ الناس، مولانا علی علیه السلام، دستِ قهار خداوندی را به نمایش می گذاشت!

نسیم رحمت مصطفوی صلی الله علیه و آله وسلم، بر دشت های تفتیده حجاز می وزید و فرمانروایی حضرت را بر تمام جهان نوید می داد؛ فرمانروایی که عاشقان را با تبسّم و عارفان را با عشق؛ زاهدان را با تقوا و ظالمان را با شمشیر مولا امیر مؤمنان، مطیع خویش و مطیع خداوند قادر یکتا می کرد! آن روز، خداوند (جلّ جلاله)، انتقام سال ها سکوتِ «محبوبش» را از کفّار قُریش گرفت و نصرت و پیروزی را به خیمه موحدان مسلمان هدیه کرد.

درود و سپاس و ستایش، بر ارواح شهدای بدر، اولین شاهدان جهاد اسلامی باد.

بدر، آوردگاهی بود که از آتش حقارت و عداوت کوردلان زبانه می کشید و صف های پوشالی شان را در

هم می کوبید، و پیامبر، در دل امید داشت و بر زبان، زمزمه زلال «انا فتحنا لک فتحا مبینا».

بدر، محلّ زبونی کفار بود و مکان ذلّت مشرکین. بدر، حماسه گاهی بود که در آن، دست علی روی تمام دست ها، پرچم «یَدُ اللّه فَوْقَ اَیْدِیهِم» را به اهتزاز درآورد. بدر بود و علی علیه السلام که صاحب پرچم اسلام بود و وارث اسلام محمد صلی الله علیه و آله وسلم. یک طرف حادثه قهرمانی و فداکاری علی علیه السلام بود و یک طرف، زبونی «ولید بن عقبه»، یک طرف حمزه علیه السلام بود و یک سو «عبیدة بن حارث»، یک طرف کفّه کفار بود و دیگر سو، دریای مواج ایمان و اعتقاد. و محمّد صلی الله علیه و آله وسلم در چشم های علی علیه السلام خیمه زد و فرمود: «انه منی و انا منه» و جبرائیل در این میانه راهی گشود و گفت: «و أنَا مِنْکُما». آوردگاه، لبریز از توفان «یوم الفرقان» بود و سرشار از ناله و خون. امّا صدایی خوش تر، دشت را مبهوت و مدهوش خویش کرده بود، صدایی که جان های خسته و دل های شکسته را توانی تازه تر می بخشید، و این صدا، صدایی نبود جز صلای «لا فتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار». و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به نامحدودی نگاه علی علیه السلام نگریست که تنها قوت قلب محمد صلی الله علیه و آله وسلم بود و تنها دل خوشی پی در پی اش. پیامبر دست هایش را به دعا بلند کرد و بلند، آن قدر بلند که ردایش از دوشش افتاد و گرد و غباری نمود که تا چشم کار می کرد دشت را غرق غبار تیرگی و تاریکی نموده بود. بوته ایمان بود و عیار ایمان و اخلاص. آتش بود و عشق، و یاران محمد صلی الله علیه و آله وسلمچه بی صبرانه و چه مشتاقانه لبیک می گفتند و تیغ می زدند و قله های رفیع نور و شهادت را فتح می نمودند. میدان نبرد بود و یاران سراسر شور بودند و حماسه. سرشار از عشق بودند و لبریز از شوق. میدان نبرد بود و سیصد و سیزده تن، معادل اصحاب طالوت آمده بودند که بر جالوت زمانه فائق آیند و غالب شوند. هشتاد شتر و دو اسب، شش زره و هفت شمشیر آمده بود تا با سیاهیِ لشکری آهن پوش و آتش جوش

به نبرد برخیزند و به تیغ تن دهند، که بدر، سر به خطِ فرمانِ خدا در آوردن بود و در مقابل قضا سراندازی و جانبازی نمودن. بدر، آوردگاه سربلندی بود ورزم گاه سر به باد تسلیم دادن

«در هوای او تواند داد عاشق سر به باد

لیک نتواند نهاد از سر هوای دوست را»

بدر، سر به راه کردنِ شمشیرهای آب خورده از جویبار جهالت کفار بود و کینه توزان. بدر، دل خوشیِ لحظه به لحظه پیامبر بود و شادکامی فزاینده محمد صلی الله علیه و آله وسلم. بدر، ضربان ایستادگی بود و نبض

ص:127

تپنده استقامت. بدر، سرفرازی سروهای آخته در برابر نگون ساری و نگون نامی و نگون بختی بود. بدر، ابرو کج کردن شمشیرهای آخته به طاغوت بود و عصیان، شمشیرهای آخته ای که چهار ستون کفر و شرک را به لرزه درآورد.

بدر، تجلی گاه اراده الهی بود و طلوع شکوهمند یک حماسه همیشگی. بدر، ضربتی بود که کفر را نقص عضو کرد و زمین گیر. بدر، سرزمین فرشته پوشی بود که تجلی گاه وعده الهی گشت و وعده گاه نصر. «إِذْ تَسْتَغیثُونَ رَبَّکُمْ فَاسْتَجابَ لَکُمْ أَنّی مُمِدُّکُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ مُرْدِفینَ(1)» صرصری عظیم برخاست و میکائیل با هزار ملک به استقبال تنهایی محمد صلی الله علیه و آله وسلمشتافت.

بادی وزید و اسرافیل با هزار ملک به استقبال بی قراری محمد صلی الله علیه و آله وسلم شتافت. توفانی در گرفت و جبرائیل با هزار فرشته به استقبال فردای پیروزمند پیامبر شتافت، آن چنان که وعده داده بود: «... أَ لَنْ یَکْفِیَکُمْ أَنْ یُمِدَّکُمْ رَبُّکُمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ مُنْزَلینَ(2)» شمشیرهای شکسته «مسلمة بن

اسلم» و «عکاشة بن محض» با چوب دستی پیامبر معاوضه شد و خداوند چوب دستی پیامبر را با شمشیرهای برّانی از جنس عقیده و اعتقاد معاوضه نمود.

بدر بود و آوردگاه، غرق خون و خاکستر و ابوجهل که بر خاک مذلّت اوفتاده بود و زمزمه «الحمد لِلّهِ الذی اخذک یا عدوّاللّه» آسمان بدر را غرق سرور و شادمانی می نمود و این علی علیه السلام بود که در افق دید پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم سیر می نمود و سیر.

ص:128

مردی در خلسه نور و نماز، محو حضرت پروردگار است؛ «انا انزلناه فی لیلة القدر»؛

محمد صلی الله علیه و آله وسلم لوح زرین بهترین کلمات عالم را در حال نزولی بی مانند، نظاره گر است و قلب پیامبر، جایگاه ابدی کلام آمده از آسمان.

خداوند، امشب، داستان بی نظیر خلقت را بر پیامبرش می خواند و سرود گوش نواز عبودیت و بشارت، از آبشارهای آسمان سرازیر است.

من، هزار شبانه بیدار، نگاهم، نیمی آسمان، نیمی به اشک و دستان خالی ام رو به بی کران آسمان، بر رازهای مگوی عالم گوش سپرده ام.

ذره ذره عالم، اکنون، قدردان لحظه باشکوه نزول است و چه بر خود می بالد از تماس نور کلام خدا بر وسعت خاکی اش!

امشب خاک زمینی و هوای این جهان، گران قدرترین لحظات بودنشان را سپری می کند؛ چرا که عظمت کلام خود را در خود احساس کرده اند.

شب قدر، مرا به بیداری می خواند و زمزمه؛ زمزمه های عاشقانه با معبود. پس قدر باید شناخت دروازه های گشوده آسمان را در شب قدر و غوطه ور باید شد در نور تابان آسمان و نفس باید کشید در نزول آیات مقدس.

سلام بر شب مقدس قدر!

می توان پرواز را تجربه کرد؛ فقط کافی است قدری سبک تر شویم؛ آن قدر سبک که نیروی هیچ جاذبه ای، زمین گیرمان نکند! شب های قدر نزدیک است. هر که دارد هوس «قُرب خدا» بسم اللّه

جادّه تقرب، قدم های عاشقانه ای می طلبد. دیگر مجال ماندن نیست! در این سرزمین برای ما جایی نیست. باید از خود - این سرزمین زشتی ها - هجرت کنم؛ به آن دیگرم، سر بزنم. باید با تمام وجود، هجرت کنم!

از این «مَنِ» زمینی تا «آنِ» الهی، راهی نیست.

این شب ها، کوتاه ترین راه رسیدن به آن جاست.

ببارید، چشم های روسیاه من! شاید که اشک ها، آبروی از دست رفته تان را باز گرداند. امشب شما وظیفه سنگینی دارید. باید هر چه توان دارید در طبق «اخلاص» بگذارید! شما باید جور تمام تن را بکشید.

به حال دستانم گریه کنید؛ به حال پاهای ناتوانم گریه کنید، که فردا، بر پل صراط، نلغزند! به حال شانه هایم گریه کنید که زیر بار سنگین گناه هایم در حال شکستند!

ببارید! چشم های روسیاه من!

امشب، خدا مهربان تر از همیشه است!

امشب، خدا به این اشک ها پاداش می دهد! این قطره های حقیر، کارهای بزرگی می کنند!

این اشک ها، خاموش کننده شعله های خشمی هستند که قرار است تنم را به آتش بکشند!

ببارید، ای چشم های روسیاه من! که من به مدد این اشک ها پا در جاده نهاده ام.

که من به امید این ناله زدن ها دل به دریا زده ام؛ وگرنه، دستانم تهی است و شرمساری ام را حدّی نیست!

کوله بار پر از گناهم را با مدد این اشک ها، سبک خواهم کرد! بسوز ای دل! بشکن ای آئینه زنگار گرفته من، بشکن که امشب، به این شکستن نیازمندم! تو که بشکنی، یعنی نیمی از راه را رفته ام! یک

ص:131

عمر، گردن کشی کردی و مرا هم به هر جا که خواستی بردی؛ به هر کجا که اراده کردی! باید امشب بشکنی،

باید امشب بسوزی، که سوز تو کارها بکند. تو بشکنی، چشم ها نیز می بارند، دل بسوزد، اشک ها فوّاره می زنند.

باید وقت را غنیمت شمرد، شاید هرگز به شب قدر دیگری نرسیم.

تمام حرف هایم مسجّع شده اند؛

«اَلْغَوْث اَلْغَوْث خَلِّصْنا مِنَ النّارِ یا رَب»

آهنگ بغضم، سکوت شب را می شکند

همه پُل ها کوتاه شده اند. آسمان، روی دست هایم، بذر امید می پاشد. با دلم عهد کرده ام از نور آغاز شوم، عهد کرده ام، عهد نشکنم

صدای بال فرشتگان، در تمام فضا منتشر می شود.

هوای این شب ها، عطر اجابت می دهد.

این شب های تا سحر روشن را به هیچ شب و روز و ساعتی نمی دهم؛ «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»

بر چشم هایم نور بصیرت ارزانی دار، «یا أَبْصَرُ مِنْ کُلِّ بَصیرٍ»

می خواهم این ثانیه ها را به تمام زندگی ام پیوند زنم.

می خواهم این رکعت ها را به تمام نمازهایم سرایت دهم، می خواهم بر تن تمام واژه هایم، «جوشنی» بپوشانم از جنس نور و نیاز و اجابت.

پس اینک، دستان توبه بر آسمان باز کنید که بادهای رحمت، آوازتان را به عرش دوست برساند و باران بخشایش، قطره قطره بر شما ببارد؛ آن چنان که بشوید و سبک کند من را تو را و تمام آنان که سالی را به فراموش گذرانیده اند، سالی را کج مسیر پیموده اند. امشب، راه میان بری ست به سوی مسیر بی معطلی. گام باید نهاد، ورنه زود خواهد بود که از ما بگذرد، تا سالی دیگر.

هر دو پای میخکوب شده، دو زانو می شوند و قطعه قطعه فرو می ریزند؛ قطار خاطره هایم دیر رسیده است. گرداب تاریخ را در میانه کوفه، گشاده می بینم. پس هرز می روم و چشم می گشایم؛ باز هم نیمه شب کوفه است و تقویم نوزدهم رمضان.

کوچه تنگ و تاریک است و خانه ها باز هم خاموش؛ اما هر از گاه، پشت در خانه ای بغچه ای کوچک نمایان است و دری که گشاده می شود و زنی یا کودکی؛ بی آن که مرا بیند، بقچه را به درون می برد. شتاب می گیرم تا صدای پایی را که نزدیک تر می شود، بشنوم. مردی را می بینم که با

یک انبان خالی، خاموش و خرسند، به خانه اش باز می گردد. به یاد کتاب های تاریخ می افتم. آری! جز علی علیه السلام چه کسی می تواند باشد؟

و باز هم کور سوی چراغی که افروخته می شود. پیش تر می روم. امشب دیگر شیونی نیست. تنها عطر خلافت خلیفه است که کوچه های کوفه را سرشار می کند.

چه نوای امن و دلنشینی! مجذوب یا رب گفتن علی علیه السلام بودم که ناگاه، التهابی عجیب، پیکرم را فرا گرفت. امشب، شب موعود است و شب رستگاری و خرسندی در صدای خلیفه می جوشد؛ گویی توشه برمی دارد، برای سفری که خوب می داند در پیش است.

و اما من - و هزاران چون من - وای اگر فردا شود!

چیزی به نماز صبح نمانده است. اضطراب و آشفتگی، از من آتشفشانی آفریده است که هر لحظه در انتظار طغیان است. می خواهم پیش تر بروم، زانو بزنم و بر در بکوبم. فریاد بزنم که یا مولا! این نماز صبح را به مسجد نرو مولا! می خواهم که یکپارچه شمشیر شوم به حفاظت از خانه عشق، اما دریغ! هر چه می کوشم، قدم از قدم نمی توانم برداشت و صدایی از حنجره ام بیرون نمی ریزد. تنها صدای راز و نیاز علی علیه السلامست که آرامشم می بخشد. با خود می گویم شاید خلیفه خود نمی خواست، ورنه هم می دانست و هم می توانست.

گاه اذان صبح فرا رسیده است و من همچنان خیره به پنجره روشن. مست مناجات علی علیه السلام و داغ خاموش اهل بیت. دری گشوده می شود؛ به راه می افتد. صدای التماس زمین و زمان را می شنوم که: یا مولا! این نماز صبح را به مسجد نرو.

دلشوره ای تمام یتیمان کوفه را امشب تا صبح بیدار نگاه داشته است و کودکانی که کابوس دیده اند، گریه می کنند.

ص:136

علی به مسجد که می رسد، نگاهی غریب به آسمان می اندازد. مردی کنار مسجد به خواب رفته است.

خلیفه نگاهی می اندازد و زیر لب می گوید: مرادی! وقت خواب نیست؛ شمشیر صیقل بده! موذن به اذان می ایستد. ای کاش این اذان هرگز تمام نمی شد!

«قد قامت الصلاة»! و قامت ها بسته می شود!

اللّه اکبر؛ گاه سجده است، امام جماعت مکثی می کند، به محراب نگاهی می انداز و چشم می بندد.

پس به آرامی به سجده ای طولانی می رود. صدایی آشنا که خلیفه سال هاست در انتظارش لحظه می شمرد. خیل نمازگزاران سر از سجده برمی دارند؛ امام علی علیه السلام هنوز در سجده است.

محراب خونین شده بود و نوای حزن آلود اما خرسند خلیفه به گوش می رسد: «فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَة»

آیا کدام تیغ می توانست به فرق علی اثری کند؟

«به فرقت کی اثر می کرد شمشیر

گمانم ابن ملجم یا علی گفت»

کسی به غیر علی علیه السلام، پی نبرده بر دل راز

که می رسد به طلب، عاقبت میان نماز!

از کعبه تا محراب؛ آه، که شکوه از دنیا باید داشت که سِفلگان، به دامان می پرورد؛ نامردمانی که حتی مردِ بی سلاح را، آن هم در نماز، آن هم در سجده! به شهادت می رسانند!

اف بر تو ای دنیا، اف! با این مردواره های نامردت!

با این کوفی تباران بدتر از شامی ات!

چه مردمان پلیدی که نان او خوردند

ولی به خانه خود، دشمن از قفا، بردند!

فراوان مباد اشعث بن قیس ها؛ که هنوز بوی خیانتشان از کوچه های تاریخ می آید! تیره گون باید روی قومی که قدر آفتاب ندانند!

محراب است و تبسّم های خونین علی علیه السلام!

محراب است و پژواکِ فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَه!

محراب است و نماز خون؛ آرمانی که مولا به خاطرش از تمامی هستی خود گذشت. فریاد حضرت جبریل علیه السلام، سکوت آسمان ها را می شکند و بُهت ملایک را به شیون بدل می کند!

کاسه های شیر را می آورند، امّا چگونه عاشقی، بی جمال دوست، روزه عشق بشکند! بگذار شیر از آنِ دشمن باشد که تمام عمر، جز تلخی کینه ننوشیده و دل سیاهش، جز شب، به سپیده ای ایمان نیاورده

است!

این رسم علی علیه السلامست؛ علی علیه السلام میهمان نواز است؛ امیر بنده نوازی که در کارگاه آفرینش، شبیه و نظیری ندارد! اَلسلامُ عَلَیْکَ یَا اَوَّلَ مَظلومِ الْعَالَم!

مولا جان! گویی صدایت هر لحظه در دل آفاق طنین می اندازد، که: «اگر سخن بگویم، می گویند: بر حکومت حریص است، اگر سکوت کنم، می گویند: از مرگ می هراسد، هرگز! من و ترس از مرگ؟! پس از آن همه جنگ ها و رنج های گوناگون! به خدا سوگند که علاقه فرزند ابی طالب علیه السلام به مرگ، بیش از علاقه کودک به «شیر» مادر است!»(1)

... و اولین صبح گاه شب قدر، با شتاب هر چه تمام تر رسید و بشارت وصل مولا علیه السلام را با اولین پرتوهای خورشید، به تمامی هستی رسانید.

ص:138

گویی هنوز در بُهت سخنان ناگفته مولا، تاریخ غوطه ور است!

و آسمان در انتظار رمز گشایی از آفاق نورانی نهج البلاغه!

الهی! به حق مولانا امیرالمؤمنین حیدر علیه السلام، معرفتِ شناخت حضرت را به ما بیاموز.

و من با خود می اندیشیدم که صدای گریه های شبانه ای که در نخلستان ها شنیده می شود از آن کدام مرد است؟

اما هنوز مشغول بازی با یاد او بر روی ابرها بودم، که شبی از وحشت خواب بدی که دیده بودم، از جا پریدم و کوچه های کوفه را خالی از صدای پای او دیدم؛ گویی همه تاریکی شهر، در پیاله ای از شیر، که دست به دست می چرخید، خلاصه شده بود؛ دستانی که رو به آسمان بلند شده بودند برای شفای چشمان خونبار مرد ناشناس کوفه!

آن شب، طناب بادبادک آرزویم، در آسمان ناامیدی ام رها شد و من اگر چه قلندر شب های یتیمی ام را شناختم، اما مثل همه مردانی که دور خانه آفتاب، در تاریکی شب می گریستند، گریه کردم؛ بی آن که مادرم بگوید: مرد که گریه نمی کند!

و ماه، دوباره، هزار باره، دل سپرده به ضرباهنگ قدم هایی که نبض جهان است.

امشب، صدای قدم های علی علیه السلام، تندتر از همیشه است.

امشب، طرز راه رفتن علی علیه السلام عوض شده است. مثل همیشه نیست؛ زمین، این را حس می کند، علی علیه السلام، شتاب دارد.

شهادت می چکد از گام هایش

زمان پا می نهد برا جای پایش

در و دیوار، امشب بی قرارند

قدم های علی را می شمارند!!

کاش مولا بازگردد!

کاش مولا به مسجد نرود!

کاش ابن ملجم امشب خواب بماند! کاش دنیا خراب بشود!

کاش آسمان بر زمین آوار شود، اما علی نرود؛ علی به مسجد نرود. ولی رفت.

علی رفت و دل تاریخ خون شد

تمام

آسمان ها واژگون شد

دیگر صدای قدم های علی به گوش نمی رسد! انگار مولا پا به مسجد گذارد.

باور نمی کنند؛ - کوچه ها را می گویم - باور نمی کنند، که دیگر او را نبینند!

باور نمی کنند - ماه را می گویم - که شاهد راز و نیازهای شبانه اش نباشد. باور نمی کند - نخلستان ها را می گویم - که دیگر از عطر مناجات علی علیه السلام، مست نشوند!

باور نمی کند - چاه را می گویم - که دیگر عطر نفس های علی را نشنود

باور نمی کند - دنیا را می گویم - که امشب یتیم شود! کاش امشب هرگز سحر نمی شد!

کاش ابن ملجم خواب می ماند!

به مسجد پا نهاده وسعت نور

کناری خفته شب تاریک و مغرور

ولی مولای ما از شوق دیدار

چه زیبا قاتل خود کرد بیدار!

علی در محراب، غرق خداست و محراب، غرق علی!

علی علیه السلام، مست و شیدای خداست و محراب، دیوانه علی؛ کاش پسر ملجم، از تصمیم خویش منصرف شود!

ص:142

کاش قبلش بلرزد!

کاش دستش بشکند!

کاش شمشیر، زهرآگین نباشد! کاش...!

فاصله علی علیه السلام تا خدا، یک سجده است، یک پرواز، یک «یا علی»

سحر باغم اذان مرگ سر داد

عدالت گوشه محراب افتاد

سحرگاهان سَر سجّاده درد

علی با خون خود افطار می کرد

... و خاک بی پدر شد!

دنیا برای همیشه یتیم شد!

«فُزْتُ وَ ربِّ الْکَعْبَه!»

به خدا که رستگاری از آنِ علی علیه السلام است و علی علیه السلام، پیشوای رستگاران است. سحرگاه 19 رمضان، در محراب کوفه، با ضرب شمشیر ابن ملجم. علی متولد شد و برای همیشه «علی» باقی ماند.

هنوز از فرق مجروح زمانه

سرازیر است خون آن یگانه!

دستان در، با التماس او را از رفتن بازداشتند، امّا او درنگ نکرد و پای بر خلوت کوچه گذارد. مرغان انتظار به سویش رفتند و همچون پروانه، گرد شمع وجودش چرخیدند و با بال های سرشار از خواهش و تمناشان، راه خدایی را بستند، ولی باز او درنگ نکرد.

از قدم های باصلابتش، آوای رفتن به گوش می رسید و از چشمان پر رمز و رازش، می شد فهمید که منتظر زیارت خداست. در هیاهوی آن لحظه های آسمانی، مسجد کوفه، مشتاق و بی قرار وصالش بود و محراب، تشنه چشم های بارانی و زمزمه های ربانی اش.

علی آمد و از حنجر سکوت، آخرین اذان سرخ را تا اوج عروج پرواز داد و در محراب محبوب، به نماز با معشوق قیام کرد. لحظه ای بعد، سر بر آستان دوست گذاشت تا خویش را تا ابد، رستگار سازد و زمانه را داغدار. فرق عدالت با خنجر کین شکافت.

لباس احرام خورشید، رنگ خون گرفت و زمین و زمان، فریاد بی کسی سر داد و اشک ماتم فرشتگان از سینه آسمان بر زمین فرو چکید.

مرغ جان او که غایت آفرینش بود، از ورای مظلومیتی سرد و سنگین، رها شد و عالم و آدم را در غمگنانه ترین مصیبت فرو بُرد.

یتیمان کوفه، دیگر فریادرسی ندارند.

گام هایی که نیمه شب های تاریک، از ایشان دستگیری می کرد، صورتی که به جبران کوتاهی در رسیدگی، خود را مستحق آتش می دانست،

فرمانروایی که مشک آب بیوه زنان را بر دوش می کشید و راهنمایی که به راه های آسمان آگاه تر بود؛ دیگر با دست های خود، نان و خرما را قسمت نخواهد کرد. کوچه های کوفه حق دارند!

تازه فهمیده اند که چه کسی را از دست داده اند!

ص:145

فلسفه الهیه یا رساله های ذات و صفات را؟!... بگو با کدامین بیان از تو سخن بگویم، که اقیانوس حکمت را، ستایشگری می خواهد؛ فرود آمده از بی کران ذات، نه اندک واژه های صفات!

مگر می شود با اندک مجموعه ای از صفات، آگاه از ژرفای ذات شد؟!

آری! قلم ناتوان است از توصیف رُخی که در تجلّی، شاه بیتِ نگاه تو را مات کرد! و جذبه عشق سینایی، طور دلت را از اقیانوسِ علم، انباشت!

«مهر خوبان، دل و دین از همه بی پروا بُرد

رُخ شطرنج نبرد، آن چه رخ زیبا برد!

من به سرچشمه خورشید، نه خود بردم راه

ذره ای بودم و مهر تو، مرا بالا برد!

خم ابروی تو بود و کف مینوی تو بود

که به یک جلوه، ز من نام و نشان، یک جا برد»

شمیم وصل وزیدن گرفته بود و سروش رهایی، قدم

بر خانه «علامه» می گذاشت. با تمام ناتوانی، هیجانی تازه، وجودش را فرا گرفته بود. پیشانی پر نورش، فضای اتاق را نورانی کرده بود.

در آسمان نگاهش، دیگر نشان از هاله ای نبود و عطر آشنایی، تغرّل جدایی از عالم خاک را می سرود: یَا اَیَّتُهَا النَفْسُ المُطمَئِنَةُ اِرْجِعی اِلا رَبِک رَاضِیةً مَرْضیّةٌ.

آخرین تبسّم شرین، بر لبانش نقش بست؛ انگار نگاهش با تحسینی شگرف، پرواز روح را می نگریست!...

روح سبکبالش، آکنده از غزل شادی، و یاد مهربانی هایش، افقِ سبز مهرورزان باد!

همه دلباخته بودیم هراسان، که غمت

همه را، پشت سر انداخت، مرا تنها برد!

ص:147

آیا کسی که مؤمن باشد همانند کسی است که فاسق باشد [چنین نیست] اینان یکسان نیستند.(1)

در سوگ تو چه نویسم که فرق دریای تو را شکافتند و زهر به کام اقیانوس ریختند؟!

امروز محمد صلی الله علیه و آله وسلم، با غم این امّت چه کند که عدل پنج ساله وصی پیامبر خویش را پس از بیست و پنج سال سیاهی و ستم، بر نمی تابند؟!

تو که بودی، قرآن با تو بود و تو با قرآن و از هم جدا نمی شدید تا به حوض کوثر وارد شوید.(2)

تو که بودی، قله های رفیع کلام خدا، تفسیر می شد و پیچ و خم های آن برای مردم، دانشگاه کمال و کرامت تأسیس می کرد.(3)

تو که بودی، بیت المال، خواب آرام داشت و دغدغه خیانت نداشت.

تو که بودی، هر چه از بیت المال مسلمین به تاراج رفته بود، اگرچه به مصرف مهریه زنان و خرید کنیزان رسیده بود، به مأمن خویش بازمی گشت.(4)

تو که بودی، هرزه گری از هزار توی عافیت خویش بیرون نمی آمد تا مبادا به چرخش ذوالفقار تو گرفتار آید. ای معدن شرف!

کدام کاسه شیر یتیمی، مرهم جراحت رفتن تو

خواهد بود؟!

رفتن تو، به خاک سپاری عدالت بود.

«عدالت با علی مدفون شد، افسوس!»

کوچه گریست، کوزه شکست و زانوان زمین دو تا شد.

حسن آرام، و حسین آرام تر؛ اما کدام اشک می خواهد آتش دل زینب را فرو نشاند؟ فرزندان علی به یاد دارند پرواز مادر را، که در ساحت اندوه و اشک و ناله، دستان پدر، آرامشان نمی کرد و زینب، جز به آوای گرم علی، رخت بر بستن مادر را تاب نمی آورد؛ اما چگونه است اکنون و کدام دست و چه آوا باید، تا اندوه اشک و ناله را فرو نشاند؟

اکنون، قصه دل چاک چاک علی را فرق خونینش می سراید و سرود، بدرقه روح بزرگ علی «های های» گریه های یاران است.

فاطمه، همسر رنج دیده ام! من می آیم به سوی تو، همه تنهایی ام را با تو بگریم.

من می آیم تا در کنار رسول اللّه صلی الله علیه و آله وسلم سال های سکوت را شکوه کنم.

آه، فاطمه جان! به خدا بی تو ماندن دشوار بود در «این دنیای هزار رنگ».

من می آیم تا بار مصیبت های پس از این، تنها بر دوش تو نماند.

تا با تو باشم.

وقتی جگر پاره پاره حسن را می بینی و سر بر نیزه حسینم را. با تو باشم، هنگامی که به پیشواز 72 شهید عاشورا می شتابی...

حالا کوچه گریان و آسمان نالان است؛ پس از این شب هولناک، دریا تیره است، مرد ناشناس انبان بر دوش، آن که مرهم زخم های یتیمان بود، مردی است که اکنون سفری بزرگ را آغاز کرده است، مردی تنها، که واژه نامه سکوت را از بر بود.

امشب، آری همین امشب فهمید که مرد روی پوشیده، علی بن ابی طالب است.

برگردید، یتیمان کوفه، برگردید؛ دیگر به کاسه های شیر نیازی نیست.

ناشناس کوچه های کوفه، هرگز نخواهد آمد!

دیگر کوبه در خانه های شما، آهنگ آمدنش را نخواهند نواخت، برگردید، یتیمان کوفه!

ای اهالی کوفه! آسوده باشید؛ دیگر از دست عدالت های علی علیه السلام، به ستوه نخواهید آمد! شما ماندید و صدای سکّه های بیت المال!

شما ماندید و هوس های دور و درازتان! شما ماندید و دنیای سراسر جهلتان!

به خدا شما لایق علی نبودید! حیف از آن اقیانوس لایتناهی معرفت و حکمت که جرعه ای از آن ننوشیدند! حیف از آن سینه، آن صندوقچه اسرار و دانش الهی که همچنان سربسته ماند و به هیچ کلیدی گشوده نشد!

سئوال نکردید، تا جوابی بشنوید!

خواند و نرفتید!

صدا کرد و جوابی ندادید! حیف از آن قرآن ناطق، که کسی پیدا نشد تا به تفسیرش بنشیند، تا بفهمد و بشناسد، بشناسد و بشناساند!

اینک، قرآن، لب فرو بسته است؛ با تمام معجزاتش، با تمام اسرار نهانش! دیگر هر چه بخوانید، جوابی نخواهید شنید. هرگز نخواهید شنید!

ای فرزندان سقیفه! تا دنیا دنیاست، باید به حسرت بنشینید و اشک بر چهره روان سازید. هرچند،

اگر چشمانتان خون هم ببارد

پشیمانی دگر سودی ندارد!

علی رفت؛ با تمام عدلش؛ با تمام انفاقش، با تمام مهربانی اش، با تمام نصیحت های پدرانه اش! «امروز عدالت به تمام معنا، در زیر خاک شد»(1)؛ اگر تمام عمر به سوگ بنشیند، کم است؛

به یتمان کوفه بگویید: باز گردند؛ دیگر به کاسه های شیر نیازی نیست!

به آن پیر نابینای خرابه نشین خبر دهید، بیش از این در انتظار نماند؛ که امشب نیز «او» نخواهد آمد! به آن بیوه زنان بگویید: دیگر به امید آن مرد مهربان نباشد، تا تنور بیافروزد، و چهره بر آتش

ص:151

بگیرد به نخل ها خبر دهید: این قدر بیهوده سر، فراز نکنند که دیگر صدای مناجات او را نمی شنوند.

ماه را بگویید، که امشب به ملاقات آفتاب نخواهد رفت.

به کوچه ها خبر دهید، بیش از این منتظر، ضرباهنگ قدم های «او» نباشند.

و علی علیه السلام امشب، به دیدار خدا مشتاق تر است.

شب بود و شمشیر ابن ملجم می خواست که دریای

نور را بُرش دهد و فرق آفتاب را بشکافد.

شب بود و ابن ملجم، به نزدیک ترین نقطه نفرت رسیده بود.

نگاهش نقطه اتکای پلیدی بود و پلشتی.

ابن ملجم، باز مانده رذالت بود و باقیمانده پستی؛ تفاله کفر بود و عصاره عصیان. شب بود و ابن ملجم می رفت تا منحوس ترین لحظه تاریخ را به نام خوش ثبت کند.

انگشت هایش، عصای مکر عجوزگان بود و صدای ابترش، گلوگاه شرارت، خیانت، رذالت و حماقت بود.

قدم هایش بوی کافور می داد و تن تاریکش بوی عذاب شب اوّل قبر را.

همیانش پر از هرزه گری بود و حرص همیانش هفت طبقه دوزخ بود؛ از سقر تا سعیر، از جحیم تا جهنّم.

«زان که گر مویی بماند از خودیت

هفت دوزخ پُر برآید از بدیت

مرگ از پنجه اش چون مور می ریخت و تا شب های گورستان، دهانش وا بود.

همتای پلیدی بود و همپای پلشتی؛ هم دست خیانت بود و هم دل نفاق؛ هم رکاب کینه بود و هم رنگ بغض؛ همزاد شیطان بود و همراه ابلیس؛ همسایه دیوار به دیوار تحجُّر بود و هم سفره ناسپاسی و هم کاسه کفر؛ همنشین و همنفس همیشگی خویش بود و مشت هایش، نمونه خروارها خروار، خودکامگی و خودسری.

کوفه آرام بود و ابن ملجم، آرام آرام در زیر خرقه خفاشین خویش می خزید.

کوفه کوچک بود و ابن ملجم کوچک تر و خوارتر از آن.

کوچه بوی کوچ را می داد و ابن ملجم، بوی تعفّن دست نخورده دل مردگی را، و علی علیه السلام، در لحظه های روشن رو به ازدیاد، به سمت تقدیر تاریخ پیش می رفت، تا تنهایی سال خورده خویش را

با خشت خشت محراب مسجد تقسیم کند.

علی علیه السلام، کیسه های نان و خرما را به پایان رسانده بود و اینک، نوبت شانه های شالی پرور علی علیه السلام بود تا بومی شود و پایان تابلوی شب های کوفه را در آن به پایان برساند.

ص:153

راز فریاد تو آن است که پنهان باشد

آتش آن است که در نای نیستان باشد

صبح از پنجره خانه تو گُل می کرد

صبح از چشم تو می خواست نمایان باشد

عشق می خواست فراوانی دستان تو را

عشق می خواست از این دست فراوان باشد

کوفه می خواست ولی دست تو باشد بسته

کوفه می خواست علی بی سر و سامان باشد

کوفه حکمی است به این شرح که ابلاغ شده است

هر چه گفته است معاویه فقط آن باشد

خون دل خورد علی علیه السلام تا که بگوید ای قوم

بر سر نیزه فریب است که قرآن باشد

شام گفتند خوارج که علی مؤمن نیست

صبح، میمون معاویه مسلمان باشد

فصل آغاز جنون بود و که باور می کرد

کو نه نامردترین نقطه پایان باشد

کیست در مرکز این چرخ به غیر از مولا

شاهد این همه نامردی دوران باشد

و علی علیه السلام تکیه به تنهایی نخلستان داد

شک به این داشت کسی گوش به فرمان باشد

شب بود و لب های ابن ملجم، در زمزمه های سیاه خویش مچاله می شد.

ابن ملجم هم دست شیطان شده بود و همراه «شبیب»، نگاه کینه توزش در جستجوی فرصتی مناسب بود تا عقده های زخم خورده و کینه های سال خورده خویش را بر سر علی علیه السلام فرود آورد. علی علیه السلام به محراب نماز ایستاد؛ آرام و رها و ابن ملجم برخاست؛ هراسان و در اضطراب، شمشیر شومش را بلند کرد و در هوای نفس چرخاند و بر فرق مولا علیه السلام فرود آورد. مسجد، غرق در آوای «بسم اللّه و باللّه و علی ملّة رسول اللّه فزت و رَبِّ الْکَعْبه» شد.

زمین لرزید. دریا به موج آمد و آسمان آتش گرفت و در هم پیچید. ارکان عدالت و هدایت شکسته شد و ستاره های آسمان نبوت، در هاله ای از بهت و خون و اشک فرو رفتند. علی علیه السلام شهید شد، به دست بدترین اشقیا.

علی علیه السلام شهید شد و از هر واژه ای، خون تازه به جریان افتاد و پیکر ایمان، غرق در عمامه خون آلود آفتاب شد. صدای ناله «ام کلثوم» بلند شد و فریاد «وا ابتا»، کوچه های کوفه را در اضطراب همیشگی فرو برد.

علی علیه السلام بر محراب مسجد کوفه، غرق به خون افتاده بود و در زمزمه زلالش، سروش وصل به گوش می رسید. از خاک محراب برمی داشت و بر زخم های خویش مرهم می نهاد و به آسمان نگریست و زبان مبارکش به تسبیح و تقدیس مشغول بود و نیایش.

علی علیه السلام به آسمان نگریست؛ به ستاره هایی که در نگاه حسین علیه السلام موج می زد و در چشم های حسین علیه السلام سوسو می زد. به پاره پاره دل خویش، حسن علیه السلام، نگریست که خون می گریست.

به حسین علیه السلام نگریست و لحظه به لحظه فرات را

مرور کرد و گریست و گریست؛ تا آن که یک لحظه، اشک از دیدگانش بند نیامد. شب، شب بیست و یکم بود و زهر، این عصیان برهنه، تشنه.

شب بیست و یکم بود و محراب، خالی از تنهایی علی.

... و تاریخ، هنوز آخرین لحظه نگاه تو را به خاطر دارد که در نور غوطه ور شده بودی و چشم های اهورایی خویش را بر هم می زدی و دست های خویش را به جانب قبله می کشاندی و می گفتی: «أَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَ رَسُولُه».

تاریخ هنوز لحظه وداع تو را به خاطر خویش دارد، تاریخ هنوز آخرین لحظه وداع تو را به خاطر دارد؛ تاریخ هنوز به یاد دارد که خضر، سیاه پوش بود و جبرائیل عزادار و حسن علیه السلام و حسین علیه السلام، غرق در ابهام فراگیر کوچه های کوفه.

ص:155

خلیفه نیست؛ پس چاه ها تنها مانده اند. آیا چه کسی عطش آب ها را آبی خواهد نشاند؟!!

طعم تلخ بی علی بودن را حتی امروز می توان چشید؛ طمعی که قرن هاست زاده می شود.

اما دروازه های ماه را نگاه کنید که امشب چه گستردگی فراخی دارند.

نگاه کنید که پیامبر، چگونه پرشور به استقبال وصی بزرگ خویش آمده است و خاتون بزرگ عرش نیز که دست در دست پدر، انتظار می کشد. مهتاب، ردّ پرواز مولا را مفروش کرده ست. آری! این علی علیه السلامست که پس از سال ها، دوباره در کنار فاطمه علیهاالسلام ایستاده است؛ آن چنان که به پاس دیدار دوباره، پیامبر بزرگ را در آغوش مهر خویش می فشارد.

به طواف علی علیه السلام آمده و از گوشه گوشه محراب علی علیه السلام، بوسه برمی دارد و خاک قبر او را توتیای چشم دل می کند؟!

خدایا! چه عزایی در خیمه سرای عالم برپاست که عدالت و انصاف، این گونه خاک بی کسی بر سر خود می ریزند؟!

ذوالفقار علی علیه السلام را چه شده است که قاب لحظه های به یاد ماندی خود با علی علیه السلام خیره شده و با تصور رشادت های علی علیه السلام، هِق هق کنان به خود می پیچید؟!

امروز چرا نخلستان های کوفه، موهای خود را پریشان کرده و از رازهای سر به مهر علی علیه السلام و خود سخن می گوید؟!

به پای نخل های کوفه اشک کیست می بارد

که نخلستان ز اشک دیده او می دهد خرما

چه شب هایی که نان دادم به سائل ها و بشنیدم

که می گفتند یا رب از علی برگیر داغ ما

... جبرئیل مویه می کند و مدال های «لیلة المبیت»، «لا فتی الاّ علی»، «ضربةُ علی یوم خندق...» و... زُل زده و کوله بارش را که پر از تصویر شأن نزول های قرآنی علی علیه السلام است را بر دیده می گذارد و می بوسد و با گلوی پر از بغض ندا می دهد:

تَهدَّمَتْ و اللّه ِ ارکانُ الهدی

وَ أنْطَمَسَتْ اعلامُ التُقی

به خدا قسم اساس هدایت و روشنگری را ویران کرد

واللّه چشمه های نور و پرهیزکاری را بستند

بخدا وصی رسول خدا علی مرتضی به دست شقی ترین دیوها به شهادت رسید

شرر زایش، نقطه کانونی تمام آتش ها بود. ابن ملجم، بیابانی بود که به بیراهه نیستی و سرگردانی ختم می شد.

ایمان سیاه کارش پُر بود از شب نشینی شیطان و چشم های شومش، لبریز بود از وسوسه و شکّ

در هیچ کجای دوست داشتن نمی توان جایی برای او یافت.

لب هایش بوی مرده ها را می داد و آرزوهایش، بوی فتنه های تازه به دوران رسیده را.

سیاهی، تا حد امکان بود و تاریکی، تمام و کمال. دست پرورده مکتب دلق نشینان بود و غرق

در پلشتی پیوسته خویش.

از همه جا رانده و در همه چیز وامانده ای بود که قلبش، قلمرو خوی وحشی اش بود و چشمش، آبشخور شغالان و کرکس ها. از هیچ پستی و فرومایگی، فروگذار نکرد و از هیچ عداوتی، عدول ننمود.

سرخورده ذوالفقار بود و فریب خورده فریبایی و فزون طلبی خویش.

کفر، کفافِ عصیانش را نمی داد و خون، جواب شمشیرش را.

ابن ملجم، کم رنگ ترین ثانیه ای بود که تا کنون متولّد شده است و سیاه ترین ستیزه رویی است که پا به عرصه وجود نهاده است.

آمده بود تا نفرین ابدی را خریدار باشد و ایمان خویش را در بازی هوی و هوس به حراج بگذارد.

هوسی تمام نشدنی که شرنگ تلخ کامی را در کام خویش می ریخت.

شمشیرش، آلوده شالوده شقاوت بود و آغشته به عطشناک ترین سموم.

رم کرده برق شمشیر خویش بود و سرخوش از سرکشی خود.

ایمان به خیانت داشت و اعتقاد به نامردی. پیکر پلشتش، پناهگاه جغدها و خفاش های خون آشام بود و مأوای مارهای زهرآگین زل زده به مرگ. لحظه ای در هوای حقیقت نفس نکشیده بود.

... و علی علیه السلام پای بر آسانه مسجد نهاد و عصیان خفته در زیر پوست نیرنگ را تکان داد و سکوت مردابی تنش را برآشفت.

ص:159

ابن ملجم بیدار بود و خفته تر شد. سراب رستگاری در چشم هایش موج می زد. علی علیه السلام به نماز ایستاد؛ با صلابت با ضربه شوم شمشیر ابن ملجم آتشفشانی شد که گدازه های زخمی اش، قرهاست پیکره انسان را به آتش کشیده است و دل ها را گداخته و زمزمه های جاری اش، لرزه به جان ابن ملجم های در حال قنوت انداخته.

مسیح علیه السلام تنفسی بود که جبرائیل به عشق دمیده بود. گرداگرد نگاه مسیح را گرداب و گرد

و غبار خیانت و نفاق فرا گرفته بود و مسیح تنها به حواریون خویش دل خوش کرده بود.

چشم های تو همه چیز را می دید، غیر از تاریکی.

تاریک دلان، همه چیز را می دیدند، جز بُرهان بیدار چشم های تو را.

وسوسه به صلیب کشیدن مسیح، چون موریانه ای بود که در زیر پوست خیانت و افترا راه می رفت و چون هوسی شعله ور، در باد می خلید.

آتش مهیا بود و صلیب بر دوش کسی؛ زیر شعله طلایی آفتاب، انعکاس تازه ای از حقیقت را به نمایش گذاشته بود.

قلب اورشلیم، تند می زد و سیمای کوه صهیون برافروخته بود و تباه کاران، صلیب های خود را برای بر دار کشیدن آفتاب مهر، بر دوش می کشیدند.

امّا مسیح آرام بود و روشن، بیدار بود و مطمئن و می دانست که خواست الهی، بالاترین مرتبه از اراده هستی است.

عیسی علیه السلام می دانست که ناگهان غرق در زمزمه «ای عیسی! من تو را می گیرم و بلند می کنم به سوی خود و پاک می گردانم، از لوث کافران» خواهد شد.

و جبرائیل تو را بر گوشه ای کشاند و از گوشه چشم تو، از گوشه روزنه امید، تو را به آسمان برد و او را که سودای بر دار کشیدن تو را داشت، در هیأت تو درآورد، تا گرفتار کینه ورزی خویش شود و در گودالی که خویش کنده بود، بر صلیب کشیده شود.

و این مسیح علیه السلام بود که از آسمان ها، تقدیر الهی را نظاره می کرد و تسبیح پروردگار خویش را می گفت. رفت تا به کوری چشم دجّال صفتان، دیگر بار بازگردد در رکاب مهدی موعود(عج).

تاریخ ورق می خورد و تقویم های سوخته شعله می کشند.

شاخه های خرما می شکنند و گهواره های در سکون، لالایی مستانه جنبش را از دست های مریم می نوشند.