رهنما 30 : (ضیافت ابرار)

مشخصات کتاب

عنوان و نام پدیدآور : ضیافت ابرار/ نویسنده محمدامین پورامینی.

مشخصات نشر : مشهد: انتشارات قدس رضوی، 1391.

مشخصات ظاهری : 34 ص.؛ 11×17س م.

یادداشت : کتابنامه.

شابک : 978-600-6543-86-4

موضوع : رمضان

موضوع : رمضان -- احادیث

موضوع : روزه (اسلام)

سرشناسه : پورامینی، محمدامین، 1341 -

شناسه افزوده : موسسه انتشاراتی قدس رضوی

وضعیت فهرست نویسی : فیپا

رده بندی دیویی : 297/354

رده بندی کنگره : BP188/پ925ض9 1391

شماره کتابشناسی ملی : 2868321

ص:1

اشاره

ص:2

ص:3

تصویر

ص:4

ضیافت ابرار

سیرۀ معصومان‰ در ماه مبارک رمضان

پاسخ به پرسشهای

زیر انگیزۀ قلمزدن و انتشار این کتابچه است:

1.

معصومین‰ در شبهای

قدر چه اعمالی را انجام میدادند؟

2.

برای ایجاد آمادگی برای ماه رمضان چه کنیم؟

3.

رفتار معصومین‰ از بعد فردی و اجتماعی در ماه مبارک رمضان چگونه بود؟

ص:5

تصویر

ص:6

درآمد

ماه مبارک رمضان ماه ضیافت رحمان از بندگان خود می باشد و خوان رحمت الهی در سراسر لحظههای آن گسترده است. بجاست که با نگاهی گذار به سیرۀ معصومان‰ در این ماه، رفتارهای فردی و اجتماعی آنان را سرمشق سلوک خود در این روزهای آسمانی قرار دهیم.

بهطورکلّی، می توان سیرۀ آن بزرگواران را در دو بخش مطالعه کرد: 1. از بُعد فردی، در رابطۀ خود و خداU؛ 2. از بُعد اجتماعی، در رابطۀ خود و مردم.

ص:7

تصویر

ص:8

1. رابطۀ خود و خداU (بُعد فردی)

تصویر

ص:9

1-1 تغییر حالت

سیدبنطاووسŠ نقل می کند که وقتی ماه مبارک رمضان فرا می رسید، رنگ چهرۀ محمد مصطفی… تغییر میکرد و ایشان بسیار به نماز و دعا می پرداختند.(1)

تغییر حالت آن حضرت در دهۀ آخرِ ماه مبارک، شدت مضاعفی پیدا میکرد،

بهگونه ای

که ایشان تمام شبها را به شبزنده داری

و عبادت سپری می کردند.(2)

در

احوالاتِ حضرت امامزینالعابدین† نقل کردهاند

که ایشان در این ماه، کاملاً در دعا و تسبیح و استغفار و ذکر غرق می شدند.(3)

ص:10


1- 1. اقبال الاعمال، سیدبن طاووس، 70.
2- 2. من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، 2: 156/2018.
3- 3. الکافی(فروع)، شیخ کلینی، 4:88/8؛ وسائل الشیعه، شیخ حرّ عاملی، 10: 309/134786، چاپ آل البیت.

2-1

نمازهای مستحبی

گرچه

بجاآوردنِ نمازهای مستحبی و نوافل، یکی از مسائل عادی و روزمرۀ آن بزرگواران بوده است، این اقدام در ماه رمضان حالت مضاعف بهخود

می گرفت؛ تاآنجاکه ایشان نمازهایی مخصوصِ ماه مبارک رمضان و شبهای

قدر میخواندند.

ذکر تفصیل آن نمازها، مجال دیگری می طلبد.

3-1 تلاوت قرآن

ماه

مبارک رمضان بهار قرآن است و پیامبر اکرم… و عترت طاهرین ایشان‰ که خود، قرآن ناطقاند و هیچگاه

ایشان از قرآن و قرآن از ایشان جدا نبوده است و تلاوت آیات دلنشینِ آن جزو برنامۀ روزمرۀ ایشان بوده است، نسبت به تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان عنایت خاصی داشتند و توجه اصحاب و یاران خود را نسبت به آن جلب می کردند؛ تاآنجاکه دربارۀ

ص:11

حضرت امامسجاد† نقل کردهاند

که چهلبار

قرآن را در ماه مبارک ختم می کردند.(1)

4-1 نیایش

چگونه

خواستن،

از چه کسی خواستن و به چه انگیزه ای خواهشکردن

از ارکانِ نهفته در هر درخواستی است. اینجا که سخن از درخواست از یگانهمعبود

قادر و تواناست، معصومین‰ بر بشریت منّت نهادند و نحوۀ درخواست را در قالب «دعا»، به عالی ترین وجهممکن

نشان دادند و علاوه بر چشاندنِ لذت سخنگفتن

با خداوندU به ما، عالیترین

مضامینِ معارف تابناک الهی را در دعاهای خود جای دادند و از خود، یادگارهایی بس ارزشمند بهودیعت

نهادند.

در

ماه مبارک رمضان، دعاهای مخصوصی از آن بزرگواران رسیده است که در این مقاله، تنها به ذکر عناوین آن ها

اکتفا می کنیم: دعا در وقتِ دیدن هلال ماه مبارک؛ دعای

ص:12


1- . بحارالانوار، علامه مجلسی، 98/5.

پیامبر… در وقت واردشدن به ماه مبارک رمضان؛ دعای

نبیّ خاتم… در شب اول ماه؛ دعای ابوحمزۀ ثمالی در هر شب؛ دعای سحر؛ دعای اولِ صحیفۀ سجادیه؛ دعای وقت افطار؛ دعای امام زین العابدین† در شب های

نوزدهم و بیست ویکم؛

دعای پیامبر اکرم… و امام باقر† و امام

صادق† و امامکاظم† در ماه مبارک رمضان؛ دعای پیامبر اکرم… و امامزینالعابدین† در شب بیستوهفتم؛

دعای پیامبر اکرم… در شب آخر هر ماه؛ دعا بههنگام

وداع با ماه رمضان.

5-1 احیای شب قدر

معصومین‰ در شبهای

قدر، شبزنده دار

بودند و نهتنها

خود به احیاءِ آن می پرداختند، بلکه خانواده و کودکان و فرزندان خویش را به بیدارماندن و مناجاتکردن

در آن، وامی داشتند. روایت کردهاند

که رسول خدا… در شب بیستوسوم

ماه، خفتگان از خانوادۀ خود را از خواب

ص:13

بیدار می کردند و پس از بیداری، به صورت آنها آب می پاشیدند.(1)

حضرت

فاطمۀ زهراƒ نیز نمی گذاشتند کسی از فرزندانشان در آن شب، به خواب رود و آنان را با کمیِ غذا و ایجاد آمادگی از روز و با استراحتکردن

در روز، آماده می ساختند و می فرمودند: «محروم

کسی است که از خیر این شب محروم مانَد.»(2)

یک سال، امام صادق† به بیماریِ سختی گرفتار شده بودند. بااین حال، دستور دادند که در شب بیست وسوم، ایشان را برداشته و به مسجد پیامبر… بردند و آن شب را در آن مکان شریف، به احیا گذراندند.(3)

ص:14


1- . همان، 98/160؛ دعائم الاسلام، 1/282.
2- . دعائم الاسلام، 1/282.
3- . بحارالانوار، 98/169.

6-1 آداب افطار

چگونه افطارکردن و با چه چیزی افطارکردن ازجمله مسائل جالب توجه سیرۀ رهبران دین اسلام است. از پیامبر… و ائمۀ هدی‰ ادعیۀ خاصی در وقت افطار نقل کرده اند. امام صادق† می فرمایند که پیامبر اکرم… در وقت افطار، این دعا را می خواندند: «اللهم لَکَ صُمنا و علی رِزقِکَ أفطَرنا، فتَقبّلْه منّا، ذَهبَ الظّلما و ابْتلَت العُروق و بَقی الأجْر.» (= بار خدایا، برای تو روزه گرفتیم و بر روزیِ تو افطار کردیم؛ پس آن را از ما بپذیر.)(1) مشابه این دعا را حضرت امیرالمؤمنین† در وقت افطار می خواندند: «اللهم لَکَ صُمنا و علی رِزقِکَ أفطَرنا، فتَقبّلْه منّا، انّک أنت السّمیع العلیم.»(2)

اما دربارۀ اینکه آن بزرگواران با چه چیزی افطار می کردند، روایاتی آورده اند؛ امام باقر† بیان داشته اند: «پیامبر اکرم با آب و خرما یا آب و رطب افطار می کردند(3) و اگر آن حضرت

ص:15


1- . الکافی، 4:95/1؛ من لایحضره الفقیه، 2:106/1850؛ تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، 4:199/576؛ المقنعه، شیخ مفید، 51.
2- . تهذیب الاحکام، 4:200/578؛ بحارالانوار، 98/15.
3- . رطب غیر از خرما است. بحارالانوار، 96، 314/15.

شیرینی و حلوا می یافتند، با آن افطار می کردند و اگر نمی یافتند، با شکرِ گرفته شده از نِی.»(1) امام صادق† نیز

فرموده اند: «پیامبر با شیرینی و حلوا افطار می کردند و اگر آن را نمی یافتند، با آب ولَرم افطار می کردند و می فرمودند که آن، باعث پاکیزگی کبد و معده است و دهان را خوشبو می سازد و ریشۀ دندان و دید چشم را تقویت می کند.»(2) بنابراین، از مجموعۀ روایات استفاده می شود که آن حضرت، درصورت امکان، با مادۀ شیرینی مثل حلوا یا خرما افطار می کردند و درصورت نبودِ آن ها، با آب نیمه گرم و ولَرم. همچنین، ابن طاووس از امام باقر† نقل می کند که حضرت علی† دوست داشتند با شیر افطار کنند.(3)

7-1 غسل

ص:16


1- . بحارالانوار، 96/315.
2- . الکافی ،4:152/4؛ وسائل الشیعه، 10:158/1305.
3- . بحارالانوار، 98/12.

پیامبر اکرم… در دهۀ آخر ماه مبارک رمضان، هر شب غسل می کردند.(1) امام باقر† شب های نوزدهم، بیست و یکم، بیست وسوم و بیست وپنجم را غسل می کردند(2) و امام صادق† در شب بیست وسوم دو بار غسل می کردند: یک بار در اول شب و بار دوم در آخر شب.(3)

8-1 اعتکاف

یکی از مستحبات سازنده و معنویت بخش، اعتکاف است که تفصیل شروط و آداب آن در کتب فقهی آمده است. امام صادق† فرموده اند: «یک بار رسول خدا… در دهۀ اول ماه رمضان به اعتکاف نشستند و در رمضان دیگر، در دهۀ دوم و در رمضانِ پس از آن، در دهۀ سوم اعتکاف

ص:17


1- . اقبال الاعمال، 195 و 237؛ وسائل الشیعه، 3:327/3779 و 3783؛ بحارالانوار، 98/12.
2- . بحارالانوار، 98/58.
3- . همان، 98/160.

کردند. بعد از آن، همیشه در دهۀ آخر رمضان به اعتکاف می نشستند.»(1)

9-1 وداع با ماه رمضان

برخاستن از سفرۀ ضیافت الله برای عارفانِ دلدادۀ حق، سخت و افسوس برانگیز است. همان طور که جداییِ عاشق از معشوق، به سختیِ هرچه تمام تر صورت می گیرد، پیامبر اکرم… این گونه با ماه رمضان وداع می کردند:

جابربن عبدالله انصاری نقل می کند که در جمعۀ ماه رمضان، بر رسول خدا… وارد شدم. هنگامی که چشم ایشان بر من افتاد، فرمودند: «ای جابر، این جمعۀ آخر ماه رمضان است؛ پس با او وداع کن و بگو: اللهم لا تَجْعَلْهُ آخرَ العَهدِ مِن صِیامِنا ایّاه، فانْ جعَلتَه فَاجعلْنی مرحوماً و لا تجعلنی محروماً. (= خدایا، این رمضان را آخرین ماه

روزۀ ما قرار مده و چنانچه قرار دادی، ما را رحمت کن و محروممان

ص:18


1- . الکافی، 4:175/4؛ من لایحضره الفقیه، 2:189/2105؛ اقبال الاعمال، 107؛ بحارالانوار، 98/4 و 150.

مساز.)» سپس افزودند: «هر کس این را بگوید، به یکی از این دو امر نیکو (إحدَی الحُسنَیَیْن) نائل می شود: یا آنکه عمر پیدا کرده و ماه رمضان بعدی را درک می کند یا آنکه بخشش و رحمت خداوند را شامل خود می کند.»(1)

01-1 شب عید فطر

از مجموعۀ روایات می توان استنباط کرد که این شب، جایگاه بس والایی دارد. معصومین† آن را به شب زنده داری می گذراندند؛ چنانچه حضرت علی بن الحسین† شب عید فطر را در مسجد، به نماز می گذراندند تا آنگاه که صبح شود.

11-1 نماز عید فطر

رسول خدا… روز عید، بعد از طلوع آفتاب، از منزل خارج می شدند و هنگامۀ خروج، به

ص:19


1- . فضائل الاشهر الثلاثه، شیخ صدوق، 138/149؛ وسائل الشیعه، 10:365/13617؛ بحارالانوار، 98/172.

اطراف آسمان می نگریستند و می فرمودند که در این روز، بر جانماز و حصیر نماز مخوانید؛ یعنی روی خاک بنشینید و بر آن نماز بخوانید. فقهاء عظام برای روز عید فطر، مستحباتی ذکر کرده اند که این ها ازجملۀ آن هاست: نماز را در صحرا به پاداشتن، خارج شدن با پای برهنه و پیاده و توأم با وقار و ذکر خدا، سجده کردن بر زمین و... .

روز عید فطر روز گرفتنِ نتیجۀ امتحان است. قهراً، نتایج در هر امتحانی یکسان نیست. شیخ صدوقŠ نقل می کند که امام حسن مجتبی† گروهی از مردم را در روز عید فطر دیدند که به بازی و خنده مشغول اند. حضرت رو به یاران خود کردند و فرمودند: «پروردگار متعال ماه رمضان را محلّ مسابقۀ بندگان خود قرار داده است که به واسطۀ اطاعت خویش به سوی رضوان الهی پیشی گیرند. پس، گروهی سبقت گرفتند و پیروز و رستگار شدند و گروهی عقب ماندند و محروم شدند. عجب دارم از کسی که خندان است و به لهو و بازی مشغول است، در روزی که نیکوکاران به اجر و ثواب رسیده اند و کوتاهی ورزان از آن بی فیض و محروم اند. به خداسوگند،

ص:20

اگر پرده برداشته شود، هر آینه، نیکوکار به عمل نیک خویش و بدکار به عمل بد خود مشغول خواهد شد.»(1)

ص:21


1- . من لایحضره الفقیه، 2:174/2057.

تصویر

ص:22

2. رابطۀ خود و مردم (بُعد اجتماعی)

تصویر

ص:23

1-2 ایجاد آمادگی برای ماه رمضان

در آستانۀ ماه مبارک، معصومان‰ اهمیت و عظمت ماه مبارک رمضان را به مردم گوشزد می کردند و آنان را به استفاده از این ضیافت الهی، فرا می خواندند. دراین زمینه، خطبه های بسیار جالبی از حضرت محمد… و امیرالمؤمنین† و نیز، روایات تکان دهنده ای ضبط و روایت کرده اند که برای نمونه، دو روایت را بیان می کنیم:

امام صادق† در آستانۀ ماه مبارک رمضان، این گونه به فرزندان خویش سفارش می فرمودند: «نهایت کوشش خود را به کار بندید که در این ماه، روزی ها تقسیم می شوند و سرآمدِ عمرها و اجل ها نوشته می شود و در آن، شبی است که به ارزش، از هزار ماه برتر و افضل است.»

اباصلت می گوید که در جمعۀ آخر شعبان، بر حضرت علی بن موسی الرضا† وارد شدم. حضرت به من فرمودند: «ای اباصلت، بیشترِ روزهای ماه شعبان گذشت و این جمعه، آخرِ ماه است؛ در این باقی مانده، آن کوتاهیِ سابق خود را جبران کن و بیشتر، دعا و استغفار و تلاوت

ص:24

قرآن کن و از گناهانت توبه کن تا با خلوص، در ماه خدا وارد شوی.»(1)

2-2 سفارش به تلاوت قرآن

اهل بیت عصمت و طهارت‰، علاوه بر آنکه خود موفق به تلاوت قرآن بودند، دیگران را به تلاوت آن سفارش می کردند و نسبت به تلاوت برخی سوره ها در بعضی شب ها، عنایت خاصی از خود نشان می دادند. توجه خوانندگانِ عزیز را به روایت هایی جلب می کنیم که دو نکتۀ ذکرشده را دربر دارد:

وهب از امام صادق† می پرسد: «شایسته است که چند روز از ماه رمضان را قرآن بخوانیم؟» حضرت می فرمایند: «در سه روز، به بالا.» نیز، به فرمودۀ امام باقر†: «لِکُلّ شی ءٍ ربیع و ربیعُ القرآنِ شهرُ رمضان.» (= هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن، ماه رمضان است.) (2)

ص:25


1- . الکافی، 4:66/2؛ تهذیب الاحکام، 4:192/547؛ وسائل الشیعه، 10:305/13481.
2- . عیون اخبار الرضا، 2:51/198.

از بین سوره های قرآن، به تلاوت این سوره ها سفارش کرده اند:

1-2-2 سورۀ عنکبوت و روم: تلاوت این دو سوره را در شب بیست وسوم ماه رمضان توصیه کرده اند. امام صادق† فرمودند: «سوگند به خدا، کسی که سورۀ عنکبوت و روم را در شب بیست وسوم رمضان بخواند، از اهل بهشت است.»(1) البته، این بیانگرِ اقتضاء این سوره است و کسب چنان نتیجه ای، شروط دیگری نیز می طلبد.

2-2-2 سورۀ قدر، در وقت سحر و افطار: از امام زین العابدین† روایت است: «کسی که سورۀ قدر را در هنگام افطار و سحر بخواند، مانند کسی است که در این فاصله، در راه خدا به خون خود غلتیده باشد.»(2) همین مضمون را از حضرت امام صادق† نیز روایت کرده اند.(3)

ص:26


1- . الکافی، 2:461/10؛ ثواب الاعمال، شیخ صدوق، 129/1؛ معانی الاخبار، شیخ صدوق، 228/1؛ امالی الصدوق، 57/5.
2- . تهذیب الاحکام، 3:100/261؛ مصباح المتهجد، 571؛ المقنعه، 50؛ وسائل الشیعه، 10:361/13611؛ بحارالانوار، 98/165.
3- . اقبال الاعمال، 114؛ وسائل الشیعه، 10:149/13076؛ بحارالانوار، 98/11.

همچنین، امام صادق† فرموده اند: «هر کسی که در هر شب ماه رمضان، هزار بار سورۀ قدر را بخواند، در شب بیست وسوم عجایبی را درک خواهد کرد.»(1) در روایتی دیگر، آن حضرت، اثر خواندن سورۀ قدر را رسیدن انسان به سر حدّ نهایت یقین در امورِ اختصاصی اهل بیت‰ دانسته اند که قرائت کننده به واسطۀ دیدنِ بعضی حقایق در عالم رؤیا، به آن می رسد.(2)

3-2-2 سورۀ دخان: شیخ صدوق روایت کرده است که مردی خدمت امام باقر† رسید و پرسید که چگونه شب قدر را در هر سال بشناسم؟ حضرت فرمودند: «وقتی که ماه رمضان آمد، هر شب یک بار سورۀ دخان را بخوان؛ وقتی که شب بیست وسوم فرا رسید، به آنچه می خواهی، خواهی رسید.»(3)

ص:27


1- . بحارالانوار، 97/344.
2- . همان، 96/379.
3- . مصباح المتهجد، 571؛ المقنعه، 50؛ وسائل الشیعه، 10:362/13612؛ بحارالانوار، 98/165.

3-2 کمک به مستمندان

یکی از علل و حکمت های روزه این است که با ایجاد حالت گرسنگی و تشنگی، انسان به یاد ضعیفان و مستمندان و تنگ دستان بیفتد و هر کسی، به فراخور حال و وُسع خود، به آنان کمکی کند.(1) ابن عباس می گوید: «وقتی که ماه رمضان فرا می رسید، هر صاحب حاجتی که به نزد رسول خدا مراجعه می کرد، حاجتش برآورده می شد.»(2) راجع به حضرت زین العابدین† نقل است که هر روزِ ماه رمضان را صدقه می دادند.(3)

4-2 افطاری دادن

این عمل را در سیرۀ معصومین‰ به نحوکاملی می توان مشاهده کرد. از امام صادق† روایت

ص:28


1- . الکافی، 1:196/ 8؛ امالی الصدوق، 388؛ وسائل الشیعه، 10:362/13612؛ بحارالانوار، 96/379.
2- . علل الشرائع، شیخ صدوق، 378/1؛ فضائل الاشهر الثلاثه، 102؛ المناقب، 4/68.
3- . بحارالانوار، 96/363.

است: «هنگامی که حضرت امام زین العابدین† روزه می گرفتند، دستور می دادند گوسفندی را سر ببرند و آن را تکه تکه سازند و در دیگ بریزند. آن حضرت در وقت غروب، به دیگ ها سر می زدند و درحالی که روزه داشتند، بوی آبگوشت را استشمام می کردند. آنگاه می فرمودند: «کاسه ها را بیاورید... این کاسه را برای فلان کس و دیگری را برای فلانی بکشید... و همین طور، کاسه ها را پُر می کردند تا آبگوشت به اتمام می رسید. آنگاه خود، با نان و خرما افطار می کردند.»(1)

5-2 گذشت و توجه بیشتر به زیردستان

از امام صادق† روایت است که امام زین العابدین† در ماه مبارک رمضان توجه خاصی به زیردستان و خدمتکاران خود داشتند و هرگاه یکی از آن ها مرتکب خطایی می شد، او را عقوبت نمی کردند؛ تنها، اشتباه او را یادداشت می کردند. تا آنکه که در شب آخر ماه رمضان، آنان را

ص:29


1- . اقبال الاعمال، 64؛ بحارالانوار، 98/ 82.

تصویر

ص:30

گِرد خود جمع می کردند و کاغذهای خطایای آنان را بیرون می آوردند و جداگانه، بر تک تک آنان می خواندند و آنان به اشتباه خود اقرار کرده و از حضرت، طلب عذر می کردند.

جالب توجه تر این است که امام از این موقعیت، برای درونی کردنِ درسی بزرگ تر بهره می گرفتند؛ به این صورت که فضای حاضر را به مدلی کوچک برای تصویرکردنِ محکمۀ الهی تشبیه می کردند: امام در میان ایشان برمی خاستند و می فرمودند که با صدای بلند بگویید: «ای علی بن الحسین، همانا خدایت نیز خطاهایت را شمارش کرده است، همان گونه که تو گناهان ما را شمردی؛ در کتاب، تمام اَعمال کوچک و بزرگ ثبت است و همۀ اعمال در نزد او حاضر است، همان گونه که اعمال ما در نزد تو حاضر بود [و تو بر آن ها ناظر بودی]. پس، از ما درگذر، همان گونه که تو امید عفو و گذشت داری. از ما درگذر تا که خدایت را بخشنده و رحیم یابی... ای علی بن الحسین، کوچکی مقام خود را در برابر خدای داورِ دادگری که به هیچ کس ظلم روا نمی دارد، یادآور و از گناه ما درگذر...» حضرت در حالی که گریه و زاری می کردند، مرتب این

ص:31

کلمات را تکرار می کردند و آنان هم با وی، هم آواز می شدند.

سپس می فرمودند: «بار خدایا، تو به ما دستور دادی تا از کسانی درگذریم که به ما ظلمی روا داشته اند. ما به خود ظلم کرده ایم؛ پس، از ما درگذر که تو نسبت به آن سزاوارتری. تو به ما فرمودی که هیچ درخواست کننده ای را از درِ خانه هایمان رد نکنیم؛ ما به درگاه تو دست نیاز و درخواست بلند کرده ایم و از تو طلب می کنیم که بر ما منّت نِهی و ما را محروم مسازی.»

آنگاه، رو به آنان می کردند و می فرمودند: «من از خطایای شما گذشتم. آیا شما نیز از من می گذرید؟» و آنان در پاسخ می گفتند: «از تو گذشتیم، ای آقای ما؛ و تو به ما هیچ بدی روا نداشتی.» پس، آن حضرت می فرمودند که بگویید: «بار خدایا، از علی بن الحسین درگذر، همان گونه که او از ما گذشت؛ او را از آتش آزاد کن، همان طور که او ما را از بندگی رهانید.»

ص:32

آنان آمین گفتند و حضرت فرمودند: «بروید که از شما گذشتم و همگیِ شما را آزاد کردم.»(1)

6-2 حفظ حریم دین و حرمت زمان

حفظ عفت عمومیِ جامعه وظیفۀ مهم نظام اسلامی است و مجازات شکستن حریم امنیت اجتماعی و ارتکاب بی عفتی، بسته به زمانِ وقوع آن تغییر می کند؛ برای نمونه، حدّ شراب خوار هشتاد تازیانه است، ولی اگر در ماه رمضان، شراب بخورد، تشدید می شود. نجاشیِ شاعر در یکی از روزهای ماه رمضان شراب خورد. او را به نزد امیرالمؤمنین† آوردند. حضرت پس از یک شب زندانی کردن او و اجرای حدّ شرعیِ شراب خواری (هشتاد ضربه)، بیست ضربه شلاقِ اضافی، به سبب شکستن حرمت ماه رمضان بر او زدند.(2) بنابه برخی روایات، مجرم پذیرای

ص:33


1- . المحاسن، البرقی، 396/67؛ وسائل الشیعه، 10:140/13049؛ بحارالانوار، 96/317.
2- . اقبال الاعمال، 260؛ وسائل الشیعه، 10:317؛ بحارالانوار، 98/186.

39ضربۀ اضافی بدان جهت شد.(1)

ص:34


1- . من لایحضره الفقیه، 4:55/5089؛ تهذیب الاحکام، 10:94/362؛ وسائل الشیعه، 28:231/34632.

تصویر

ص:35

تصویر

ص:36

ص:37

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109