چهل حدیث از امام حسین علیه السلام (مصباح الهدی)

فهرست

1 ابر کَرَم

2 قدر بخشش

3 غیبت

4 امر به معروف و نهی از منکر

5 مرگ با عزّت

6 خشنودیِ خلق و خشمِ خدا

7 صله ی رحم

8 عذرخواهی

9 قیامت

10 شیعه

11 پرهیز از ستم

12 پایداری در راه حق

13 نعمتِ نیاز خلق

14 درمانده­ترین مردم

15 تقوا پیشگان

16 پاداش و مجازات عمل

1 بخیل­ترین مردم

2 نام علی

3 دوری ذلّت

4 تکیه­گاه سختی­ها

5 نافرمانی آرزو

6 سعادت مرگ

7 دوران آزمایش

8 آزاده

9 دوست و دشمن

10 کمال عقل

11 مذاکره ی علمی

12 یاور بخشندگی

13 نجات از آتش

14 رضای خداوند

15 اندوه شادی

16 برطرف سازی اندوه

17 سخاوت

18 همنشینی با گنهکاران

19 تجربه

20 پیدای گمشده

ص:5

مقدمه

به نام خداوند مهرآفرین

پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله وسلم و خاندان پاکش علیهم السلام فرمانروایان اقالیم سخن اند،سخن در کام آسمانی آنان نرم تر از آب، در جان جویباران است. جوشش سخن از لبان گوهربار آنان، چونان جوشش نور از چشمه­ی خورشید است. آنان بر خلاف دیگران، دانش را از منابع بشری و از لابلای کتابها در نیافته­اند، بلکه شهد علم را دست شاهد علیم علاّم، در کامشان ریخته است. علم آنان از مقوله ی علم حضوری است، نه از جنس علم حصولی. چیزی نزد آنان ناپیدا نیست تا با کاوش و جست­وجو پیدایش کنند.

در زیارت جامعه ی کبیره در وصف اهل بیت علیهم السلام به توصیفاتی برمی­خوریم که در خور فهم ما، عظمت اندیشه و دانش آنان را باز می­نمایاند. توصیفاتی چونان: گنجینه داران علم، گنجوران دانش، نور و برهان الهی، نگاهداران راز الهی، خزانه­داران علم خداوندی، ودیعه­داران حکمت ربانی، زبانهای وحی الهی، میراث داران نبوت و... از جمله توصیفاتی است که از آن بزرگان بی­نظیر ارائه شده است.

تردیدی نیست که برای دستیابی به سرچشمه ی دانش و معدن حکمت، باید رو به درگاه آن بزرگان نهاد و گوهر علم و حکمت را در نزد آنان جست. و از این منظر، بازخوانی سخنان گهربار امامانِ هدایت، ضرورتی فرا زمانی است که در هر روزگار و زمانی میتواند فرزندان آن روزگاران را به اندیشه­ی درست و مسیر حق، راهنمون سازد. و شاید به همین دلیل است که در روایات، تأکید فراوانی برحفظ احادیث پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم و اهل بیت آن حضرت شده است و حفظ

ص:7

حدیث : 1

1- قال الحسین علیه السلام:

تَکونُ الصَّنیعَهُ مِثلَ وابلِ المَطرِ تُصیبُ البَّر و الفَاجِرَ.

خوبی های سازنده مثل بارش باران است که به همه ی افراد، چه خوب و چه بد می رسد.

(تحف العقول/ 245)

ابر کرم از سوی أَحد می بارد

این بارش سبز، تا اَبد می بارد

باران مفید ابر نیکویی ها

بر خلق خدا چه و خوب و بد، می بارد

ص:9

حدیث : 2

2- قال الحسین علیه السلام:

لا تَعْتَدُّ بِهَا لا تَقْدِرُ عَلَیه و لا تَنْفِقُ اِلا بِقَدرِ ما تَسْتَفیدُ.

بر آن چه که قدرت نداری حساب باز نکن و جز به اندازه ای که به دست می آوری نبخش.

(موسوعة کلمات الحسین علیه السلام /767)

برقامت گل، طراوت تازه خوش است

در سایهی گل، هَزارْ آوازه خوش است

بردار سبویی که توانش داری

بخشندگی ای دوست، به اندازه خوش است

ص:10

حدیث : 3

3- قال الحسین علیه السلام:

اَلْغیبَةُ إِدامُ کلابِ النَّارِ.

غیبت، خوراک سگ های آتش است.

(روضة الواعظین/2/470)

ای دوست! نهال عمر از افت برهان

اخلاق خوش از زشتی عادت برهان

تا رونق شعله های آتش نشوی

بشتاب و خود از دامن غیبت برهان

ص: 11

حدیث : 4

4- قال الحسین علیه السلام:

اُریدُ اَن آمُرَ بِالمَعرُوفِ وَ اَنهی عَنِ المُنکَرِ وَ اَسیرُ بِسیرةِ جدّی وَ اَبی عَلیِّ بنِ اَبی طالِب علیه السلام

می خواهم امر به معروف و نهی از منکر کرده و به سیره و روش جدم صلی الله علیه و آله وسلم و پدرم علی بن ابی طالب علیه السلام عمل کنم.

(مناقب ابن شهر آشوب /4/89)

من«نهی ز منکر» است از اول دین­ام

آیینه­ی روشن حقیقت بین­ام

در «امر به معروف» خدا می­داند

راه و روش پیمبر است آیین­ام

ص:12

حدیث : 5

5- قال الحسین علیه السلام:

مَوْتٌ فِی عِزٍّ خَیْرٌ مِنْ حَیَاةٍ فِی ذُلٍّ

مرگ با عزت، از زندگی در ذلّت، برتر است.

(بحارالأنوار/44/191 )

روحی که بزرگ و آسمان پیوند است

کی روی زمین به آب و گل پابند است

محبوب­تر از «زندگی ذلّت بار»

در مذهب عشق «مرگ عزّتمند» است

ص:13

حدیث : 6

6- قال الحسین علیه السلام:

لَا اَفْلَحَ قَوْمٌ اِشْتَرَوْا مَرْضَاةَ الْمَخْلُوقِ بِسَخَطِ الْخَالِقِ

ملّتی که خشنودی مردم را با خشم خدا معامله کند هرگز رستگار نخواهد شد.

(بحارالأنوار/44 /382 )

تودیع بهشتِ رستگاری­ها کرد

طومار سقوط خویش را، امضا کرد

قومی که «رضای خاطر مردم » را

با «خشم خدای » خویشتن سودا کرد

ص: 14

حدیث : 7

7- قال الحسین علیه السلام:

مَنْ سَرَّهُ اَنْ یُنْسَأَ فِی اَجَلِهِ وَ یُزَادَ فِی رِزْقِهِ فَلْیَصِلْ رَحِمَهُ

کسی که دوست دارد اجلش به تأخیر افتد و رزقش زیاد شود، صله ی رحم انجام دهد.

(بحار الانوار /71/91 )

ای نیّت تو رو به خدای آوردن

برخیز! به قصد رو نمای آوردن

تأخیر اجل باشد و روزی زیاد

اجر«صله ی رحم» به جای آوردن

ص:15

حدیث : 8

8- قال الحسین علیه السلام:

اِیَّاکَ وَ مَا تَعْتَذِرُمِنْهُ ،فَاِنَّ الْمُؤْمِنَ لا یُسِیءُ وَ لایَعْتَذِرُ

از آنچه موجب عذرخواهی می شود بپرهیز زیرا مؤمن بد نمی کند وعذرخواهی هم نمی کند.

(بحارالأنوار /75 /120 )

تا کسب رضای حق تعالی نکنید

یک پنجره رو به آسمان وا نکنید

خواهید که عذر خواه مردم نشوید

با مردم روزگار، بد تا نکنید

ص:16

حدیث : 9

9- قال الحسین علیه السلام:

لایَأْمَنُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ اِلَّا مَنْ خَافَ اللهَ فِی الدُّنْیَا.

هیچکس روز قیامت در امان نیست جزکسی که در دنیا از خدا بترسد.

( بحارالانوار /44 / 192)

دل تا نشود آینه، جانش ندهند

هرگز خبر از سرّ نهانش ندهند

امروز کسی که از خدا بی پرواست

فردا -به خدا قسم- امانش ندهند

ص:17

حدیث : 10

10- قال الحسین علیه السلام:

اِنَّ شِیعَتَنَا مَنْ سَلِمَتْ قُلُوبُهُمْ مِنْ کُلِّ غَشٍّ وَ غِلٍّ و دَغَلٍ

همانا شیعه ی ما کسی است که قلبش از هرگونه آلودگی و ناپاکی و خیانت پاک باشد.

(بحارالانوار / 65 / 156)

تا اوجِ خدا از این سرای خاکی

پرواز کن، ای پرستوی افلاکی!

فرمود حسین: نیست در شیعه ی ما

آلودگی و خیانت و ناپاکی

ص:18

حدیث : 11

11- قال الحسین علیه السلام:

اِیَّاکَ وَ ظُلْمَ مَنْ لایَجِدُ عَلَیْکَ نَاصِراً إلَّا اللهَ جَلَّ وَ عَزَّ

از ستم کردن بر کسی که جز خداوند بزرگ، مددکاری ندارد پرهیزکن.

(بحارالأنوار/75 / 118 )

خوشوقت کسی، که جز وفا کارش نیست

پا بند ستم، جان سبکبارش نیست

پرهیز کن از ستمگری در هر حال

در حقّ کسی که جز خدا، یارش نیست

ص:19

حدیث : 12

12- قال الحسین علیه السلام:

یَا بُنَیَّ اِصْبِرْ عَلَی الْحَقِّ وَ إِنْ کَانَ مُرًّا

فرزندم! در راه حق پایداری کن، هرچند تلخ باشد.

(بحارالانوار /68 /77)

در عشق، رواست، جان نثاری کردن

حق را باید، همیشه یاری کردن

در یاری حق صبور باشید، صبور

تلخ است اگر چه پایداری کردن

ص: 20

حدیث : 13

13- قال الحسین علیه السلام:

اعْلَمُوا أَنَّ حَوَائِجَ النَّاسِ إِلَیْکُمْ مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عَلَیْکُمْ فَلَا تَمَلُّوا النِّعَمَ فَتَحُورَ نِقَماً

ای مردم! بدانید که نیازهای مردم به شما از نعمت های خداست پس نعمتهای خداوند، شما را خسته نکند که تبدیل به عذاب و گرفتاری می شود.

( بحارالانوار / 75 / 121)

مردم به شما، اگر که دارند نیاز

این نعمت حق است، نه سرمایه­ی ناز

زین لطف خدا داد، اگر خسته شوید

بر فرق شما عذاب می­بارد باز

ص:21

حدیث : 14

14- قال الحسین علیه السلام:

اَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ الدُّعَا

درمانده ترین مردم کسی است که از دعا کردن عاجز باشد.

(بحارالانوار/93 /294)

بیدار شود دلی که از خواب گران

چشمی دارد به آسمانها نگران

«هنگام دعا» کسی که عاجز باشد

پیداست که درمانده تر است از دگران

ص:22

حدیث : 15

15-قال الحسین علیه السلام:

أُوصِیکُمْ بِتَقْوَی اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ ضَمِنَ لِمَنِ اتَّقَاهُ أَنْ یُحَوِّلَهُ عَمَّا یَکْرَهُ إِلَی مَا یُحِب

شما را به تقوای الهی سفارش می نمایم زیرا خداوند ضمانت کرده است برای تقوا پیشگان خوبی ها را جایگزین بدی ها کند .

( بحارالانوار /75 /120)

در مزرعه ی صبر و رضا، ریشه کنید

از عاقبت کار خود، اندیشه کنید

تا آنچه که «زشت»است شود «زیبایی»

تقوای خدای خویشن را پیشه کنید

ص:23

حدیث : 16

16- قال الحسین علیه السلام:

وَ اعْمَلْ عَمَلَ رَجُلٍ یَعْلَمُ أَنَّهُ مَأْخُوذٌ بِالْإِجْرَامِ مَجْزِیٌّ بِالْإِحْسَان

مانندکسی عمل کن که باور دارد در قبال گناهان خود مجازات خواهد شد و در إزای کردار نیک خود، پاداش خواهد گرفت.

( بحارالأنوار/75 /127 )

ای آینه گردان جلال احدی!

ای محو جمال ازلی و ابدی

رفتار کن آنچنان که، باور داری

«پاداش نکویی» و «مجازات بدی»

ص:24

حدیث : 17

17- قال الحسین علیه السلام:

اَبْخَلُ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلامِ.

بخیل ترین مردم کسی است که ازسلام کردن بخل ورزد.

(بحارالانوار/90 / 295)

هر کس به ثمر نشست، مانند نخیل

گل­ها به صفای او، ببندند دخیل

در «عرض سلام»هر که کوتاهی کرد

در دیده­ی عارفان، بخیل است، بخیل

ص:25

حدیث : 18

18- قال الحسین علیه السلام:

لَوْ وُلِدَ لِی مِئَةٌ لَأَحْبَبْتُ اَنْ لا اُسَمِّیَ اَحَداً مِنْهُمْ اِلَّا عَلِیًّا.

اگر صد فرزند هم می داشتم دلم می خواست همه را «علی» بنامم.

( بحارالانوار /44 / 212)

فرمود حسین: جلوه ی لم یزلی

سالار شهید شاهدان ازلی

گر«صد فرزند» داشتم می­خواندم

نام همه را به نام نامی «علی»

ص:26

حدیث : 19

19- قال الحسین علیه السلام:

هَیْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّةَ.

ذلّت و خواری از ما بدور است.

( اللهوف/97)

فرمود حسین: عشق ما پرشور است

سر فصل قیام آیه های نور است

ما سایه نشین «نام و عزت» هستیم

هیهات! که«ننگ ذلّت» از ما دور است

ص:27

حدیث : 20

20- قال الحسین علیه السلام:

اَللَّهُمَّ اَنْتَ ثِقَتِی فِی کُلِّ کَرْبٍ وَ اَنْتَ رَجَائِی فِی کُلِّ شِدَّةٍ .

خدایا ! توتکیه گاه من درهمه سختی ها وامید من درهمه ی مشکلات و گرفتاری هایی.

( التهذیب /3 /94)

یا رب! تویی آنکه خود پناهم هستی

در هر نفسی، دلیل راهم هستی

در پنجه­ی مشکلات، امیّد منی

در سختی­ها، تو تکیه­گاهم هستی

ص:28

حدیث : 21

21- قال الحسین علیه السلام:

مَنْ حَاوَلَ أَمْراً بِمَعْصِیَةِ اللَّهِ کَانَ أَفْوَتَ لِمَا یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِمَا یَحْذَرُ .

هرکس بخواهد با نا فرمانی و معصیت خدا به آرزو و هدفی برسد ،آرزویش بر باد خواهد رفت و زودتر گرفتار آنچه می ترسد خواهد شد.

(بحارالأنوار / 75 / 120 )

ترسم که به یار آشنایی نرسی

از راه خطا، به رهنمایی نرسی

بر باد رود آرزو و امّیدت

با «معصیت خدا» به جایی نرسی

ص:29

حدیث : 22

22- قال الحسین علیه السلام:

فَإِنِّی لَا أَرَی الْمَوْتَ إِلَّا سَعَادَةً وَ الْحَیَاةَ مَعَ الظَّالِمِینَ إِلَّا بَرَماً.

من مرگ را جز سعادت و زندگی با ستمگران را جز ملامت نمی دانم.

(بحارالأنوار/44/ 381 )

تا جان دارم، فدایی دین­ام من

آیینه ی پاسدار آیین ام من

با اهل ستم، چو زندگانی تلخ است

جز مرگ، سعادتی نمی­بینم من

ص:30

حدیث : 23

23- قال الحسین علیه السلام:

فَاِذَا مُحِّصوا بِاالبَلاءِ قَلَّ الدَّیَّانُونَ

چون دوران آزمایش فرا رسد، دینداران اندک شوند.

(تحف العقول / 245)

هر چند که دین همیشه دارد یاور

یاران زجان گذشته و نام آور

در بوته­ی آزمایش رنج و بلا

کمیاب شوند مردم دین باور

ص:31

حدیث : 24

24- قال الحسین علیه السلام:

إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دِینٌ وَ کُنْتُمْ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَکُونُوا أَحْرَاراً فِی دُنْیَاکُمْ

اگر دین ندارید ،واز روز جزا نمی هراسید ،در دنیای خود آزاده باشید.

(بحار الانوار /45/51)

فرمود حسین: یاور ما باشید

امروز در اندیشه­ی فردا باشید

«ایمانِ به آخرت» ندارید اگر

چون «مردم آزاده به دنیا» باشید

ص:32

حدیث : 25

25- قال الحسین علیه السلام:

مَنْ أَحَبَّکَ نَهَاکَ وَ مَنْ أَبْغَضَکَ أَغْرَاکَ .

آن کس که تو را دوست دارد تو را از - فساد - نهی می کند وآن کس که تو را دشمن دارد، تو را تحریک می کند.

( بحارالأنوار /75 / 128 )

فرمود حسین: آنکه تو را دارد دوست

نهی­ات کند از آنچه زیان تو در اوست

دشمن بود­، آن کس که کند گمراهت

بگریز از او، که صحبت سنگ و سبوست

ص:33

حدیث : 26

26- قال الحسین علیه السلام:

لَا یَکْمُلُ الْعَقْلُ إِلَّا بِاتِّبَاعِ الْحَق .

عقل انسان کامل نمی شود ،مگر با پیروی از حق.

(بحارالأنوار/75 /127 )

گفتند: حسین مظهر عزّ وجلال

دارد سخنی، جمیل و دارای جمال

فرمود: که تا پیروی از حق نکنید

هرگز نرسد عقل به سر حَدِّ کمال

ص:34

حدیث : 27

27- قال الحسین علیه السلام:

دِرَاسَةُ الْعِلْمِ لِقَاحُ الْمَعْرِفَةِ.

درس و مذاکره ی علمی، بارور شدن معرفت است.

( بحارالأنوار/75 /128 )

با علم، سپیده جلوه­گر خواهد شد

شب های سیه، رنگ سحر خواهد شد

گفتند: که «نخل معرفت»، بی تردید

با «دانش و علم» بارور خواهد شد

ص:35

حدیث : 28

28- قال الحسین علیه السلام:

مَنْ قَبِلَ عَطَاءَکَ فَقَدْ أَعَانَکَ عَلَی الْکَرَمِ.

کسی که بخشش و عطایت را پذیرفت ، تو را بر بخشنده گی یاری نموده است.

(بحارالأنوار/ 75/ 127 )

هر اهل دلی، که رهنوردی حق جوست

دست و دل باز داشتن، شیوه­ی اوست

«یاری گر بخشندگی» ات خواهد شد

هر کس «کرمت را بپذیرد» ای دوست

ص:36

حدیث : 29

29- قال الحسین علیه السلام:

الْبُکَاءُ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ نَجَاةٌ مِنَ النَّارِ .

گریه از خوف خدا، باعث نجات از آتش دوزخ است.

(مستدرک الوسائل /11 /245 )

هر خسته دلی، که نفس سرکش دارد

پیداست، که خاطری مشوّش دارد

امروز اگر «بگرید از خوف خدا»

فردا سپر «نجات از آتش» دارد

ص:37

حدیث : 30

30- قال الحسین علیه السلام:

رِضَی اللَّهِ رِضَانَا أَهْلَ الْبَیْت.

رضایت خداوند در رضایت ما اهل بیت است.

( بحارالأنوار/44 /366 )

عشق است، همان ولایت اهل البیت

آیات خداست آیت اهل البیت

«خشنودی خاطر خدا» جلوه­گر است

در آینه­ی «رضایت اهل البیت»

ص:38

حدیث : 31

من کان یوم عاشورا یوم مصیبته و

حزنه و بکائه، یجعل الله عز و جل

یوم القیامه یوم فرحه و سروره

هر که روز عاشورا، روز سوگواری و اندوه و گریه اش باشد

خداوند عزّ و جلّ روز قیامت را روز شادی و سرور او قرار دهد..

(بحار الانوار / 44 / 284 )

خوشوقت کسی، که هست راضی به قضا

اندوخته است گوهر اشک عزا

اشک غم و اندوه تو در عاشورا

سر چشمه ی شادی است در روز جزا

ص:39

حدیث : 32

32- قال الحسین علیه السلام:

مَنْ نَفَّسَ کُرْبَةَ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ کُرَبَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ مَنْ أَحْسَنَ أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْهِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِین.

کسی که اندوه و گرفتاری مؤمنی را برطرف سازد خداوند غمهای دنیا وآخرتش را می زداید.

( بحارالأنوار /75/121)

ای موج صفا، روانه­ی ساحل تو

ای مهر و وفا، سرشت آب و گل تو

رنج و غم اگر، از دل مؤمن ببری

اندوه دو عالم، ببرند از دل تو

ص: 40

حدیث : 33

33- قال الحسین علیه السلام:

أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ جَادَ سَادَ وَ مَنْ بَخِلَ رَذُلَ .

ای مردم! کسی که سخاوت داشته باشد ،آقا شود و کسی که بخل ورزد پست شود.

( بحار الانوار /78/121)

- پرسید: که نقره پاشی ماه از چیست؟

گفتند: که شیوه­ی کرم جز این نیست

چندان که «بخیل»، رو به پستی دارد

سرمایه­ی سروری، «سخاوتمندی» است

ص:41

حدیث : 34

34- قال الحسین علیه السلام:

مُجَالَسَةَ أَهْلِ الْفِسْقِ رِیبَة.

همنشینی با گنهکاران، خطر گناه را در پی دارد.

( بحارالأنوار/75/122 )

این دل، که بهار دارد و دی دارد

حاجت به مراقبت، پیاپی دارد

از سایه­ی «اهل معصیت» دوری کن

زیرا «خطر گناه» در پی دارد

ص:42

حدیث : 35

35- قال الحسین علیه السلام:

طُولُ التَّجَارِبِ زِیَادَةٌ فِی الْعَقْلِ.

تجربه های زیاد، مایه ی فزونی عقل است.

( بحارالأنوار /75 / 128 )

با «تجربه» عمر رفته، بر می گردد

یعنی، شب تدبیر، سحر می گردد

فرمود: از اندوختن تجربه­ها

آگاهی و عقل، بیشتر می گردد

ص: 43

حدیث : 36

36- قال الحسین علیه السلام:

مَا ذَا وَجَدَ مَنْ فَقَدَکَ وَ مَا الَّذِی فَقَدَ مَنْ وَجَدَک

خدایا !چه یافت آنکه تو را گم کرد ؟! و چه گم کرد آنکه تو را یافت ؟!

(دعای عرفه)

یا رب! دل من، تو را ترنّم کرده است

با یاد تو، چون غنچه تبسم کرده است

«گم کرد تو را» هر که، چه را یافته است؟!

هرکس که «تو را یافت» چه را گم کرده است؟!

ص:44

حدیث : 37

37- قال الحسین علیه السلام:

لا یَنبغی لِنفسٍ مُومِنهٍ تَری مَن یَعصِی اللهَ فَلا تُنکِرُ .

برای مؤمن شایسته نیست که ببیند کسی خدا را معصیت می کند و از آن جلوگیری و نهی نکند.

حیف است که درس عشق، از بر نکنی

از چشمه­ی معرفت، لبی تر نکنی

شایسته­ی چون تو مؤمنی هرگز نیست

با اهل خطا، نهی ز منکر نکنی

ص:45

حدیث : 38

38- قال الحسین علیه السلام:

عَمِیَتْ عَیْنٌ لَا تَرَاکَ عَلَیْهَا رَقِیبا.

کور باد چشمی که تو را مراقب ونگهبان خود نبیند.

( دعای عرفه)

آنان که به کار عشق، بودند استاد

کردند «ز دست دیده و دل فریاد»

از «چشم» خودت مراقبت کن، ای دوست!

تا آخرت تو را، نداده است به باد

ص: 46

حدیث : 39

39- قال الحسین علیه السلام:

وَ مِن دَلائِلِ الْعالِمِ اِنْتِقَادُهُ لِحَدِیثِهِ وَ عِلمُهِ بِحَقائِقِ فُنُونِ النَّظَرِ.

از نشانه های عالم آن است که گفتار خود را خوب بسنجد و بررسی نماید و از حقایق علوم و فنون نظری آگاه باشد.

(بحار الانوار/78 / 119)

در باغ نظر، سبد سبد، گل چیده

عطرش همه جا، چو بوی گل پیچیده

آگه به «فنون نظری» دانی چیست؟

«عالم» که بگوید سخن سنجیده

ص:47

حدیث : 40

40- قال الحسین علیه السلام:

القُنوعُ رَاحَهُ الاَبدَانِ.

قناعت، مایه ی آسایش تن است.

(بحار الانوار/78/128)

هم جلوه­ی شمع انجمن، می خواهی!

هم عطر و طراوت چمن، می خواهی!

فرمود حسین: با «قناعت» سر کن

گر راحت و آسایش تن، می خواهی

ص:48