روزشمار جنگ ایران و عراق جلد 24: عملیات والفجر 1: ممانعت ایران از برگزاری اجلاس عدم تعهد در بغداد

ص: 2

روزشمار جنگ ایران و عراق

کتاب بیست وچهارم

عملیات والفجر1

ممانعت ایران از برگزاری اجلاس عدم تعهد در بغداد

انفجار سفارت امریکا در لبنان

1 اسفند 1361 تا 31 فروردین 1362

علیرضا لطف الله زادگان

مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

ص: 3

عکس

ص: 4

عکس

ص: 5

عکس

ص: 6

عکس

ص: 7

ص: 8

عنوان............................................. صفحه

16 فروردین 1362.................... 625

17 فروردین 1362................... 635

18 فروردین 1362................... 647

19 فروردین 1362................... 659

20 فروردین 1362................... 669

21 فروردین 1362................... 683

22 فروردین 1362................... 703

23 فروردین 1362.................... 729

عنوان.................................................... صفحه

24 فروردین 1362............................ 749

25 فروردین 1362............................ 765

26 فروردین 1362............................ 787

27 فروردین 1362............................ 801

28 فروردین 1362............................ 809

29 فروردین 1362............................ 823

30 فروردین 1362............................ 831

31 فروردین 1362............................ 847

عنوان..................................................................................................................................................................... صفحه

گزارش روزشمار (فشرده اهم مطالب)...................................................................................... 863

فهرست راهنما (نمایه).............................................................................................................................. 939

نمایی از محاکمه سران حزب توده................................................... 378

علی اکبر ولایتی وزیر خارجه در مصاحبه مطبوعاتی........ 379

سرهنگ سلیمی وزیر دفاع................................................................................... 394

حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و امام جمعه موقت تهران 410

لطیف نصیف جاسم وزیر فرهنگ و اطلاعات عراق.... 422

محسن رضایی فرمانده کل سپاه.............................................................. 428

احمد کاظمی فرمانده لشکر8 نجف................................................ 431

مهدی باکری فرمانده لشکر31 عاشورا...................................... 431

ابراهیم همت فرمانده قرارگاه نجف................................................ 432

امام خمینی................................................................................................................................................ 436

طه یاسین رمضان فرمانده ارتش خلقی عراق........... 444

غلامعلی رشید.................................................................................................................................. 448

سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی و محسن رضایی فرمانده کل سپاه 458

شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب.................................................... 463

یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی بخش فلسطین........... 470

خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل.................................. 491

آیت الله خامنه ای رئیس جمهور و رئیس شورای عالی دفاع 519

کمال خرازی مسئول و سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ.... 521

صدام حسین رئیس جمهور عراق........................................................... 544

معمر قذافی رهبر لیبی.................................................................................................... 547

عبدالرحمن قاسملو دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران 564

حسنی مبارک رئیس جمهور مصر.......................................................... 567

مانور آزمایشی نیروهای خودی برای کسب آمادگی اجرای عملیات والفجر1 570

شرکت مردم تهران در راه پیمایی به مناسبت 12 فروردین روز جمهوری اسلامی 573

امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران ........ 574

آیت الله گلپایگانی....................................................................................................................... 576

آیت الله منتظری............................................................................................................................... 576

آیت الله مرعشی نجفی..................................................................................................... 576

آیت الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور و امام جمعه موقت تهران 577

نمایی از مانور عملیات والفجر1............................................................. 585

بمباران سکوی نفتی نوروز توسط عراق.............................. 587

نمایی از دادگاه به ریاست آقای ری شهری..................... 608

حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس.............. 614

علی اکبر ناطق نوری وزیر کشور............................................................. 638

حسن غفوری فرد وزیر نیرو........................................................................... 638

اعزام نیروها به سمت منطقه عملیات.............................................. 670

یوری آندره پوف صدر هیئت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی 678

صدام حسین رئیس جمهور عراق........................................................... 678

حرکت رزمندگان به سمت نقطه رهایی................................... 683

امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی........................................................... 691

فرانسیس پیم وزیر خارجه انگلیس.................................................. 696

تانک از کار افتاده عراقی و جنازه نیروهای ارتش بعثی در اطراف آن پس از اولین روز عملیات 706

نیروهای رزمنده ایران در اولین روز عملیات............. 707

اسیران عراقی عملیات والفجر1................................................................. 725

انتقال شهدا و مجروحان عملیات به پشت خطوط مقدم 731

سکوی نفتی اردشیر............................................................................................................. 733

محسن رفیق دوست وزیر سپاه..................................................................... 743

طارق مخائیل یوحنا عزیز وزیر خارجه عراق.................... 745

عده ای از رزمندگان در جریان عملیات والفجر1......... 749

منطقه عملیات والفجر1............................................................................................... 766

ص: 12

ناخدایکم بهرام افضلی فرمانده نیروی دریایی ارتش....... 770

آیت الله سیدعلی خامنه ای رئیس جمهور و امام جمعه موقت تهران 793

زبیگننو برژینسکی مشاور امنیت ملی کارتر رئیس جمهور سابق امریکا 807

ساختمان ویران شده سفارت امریکا در بیروت................. 826

رونالد ریگان رئیس جمهور امریکا...................................................... 827

سناتور هوارد بیلر...................................................................................................................... 827

لاری اسپیکس................................................................................................................................... 827

امین جمیل رئیس جمهور لبنان.................................................................... 828

علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران 837

احمد عزیزی قائم مقام وزیر خارجه................................................ 839

فهد پادشاه عربستان............................................................................................................. 840

حسنی مبارک رئیس جمهور مصر.......................................................... 841

حملات موشکی عراق به شهر دزفول....................................... 847

سیدرحیم صفوی مسئول طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه 850

ابراهیم سنجقی فرمانده قرارگاه حمزه........................................ 853

ص: 13

ص: 14

پیشگفتار

مقدمه

ص: 15

ص: 16

4. برای آگاهی بیشتر از سیر و شیوه تحقیق و تدوین مجموعه روزشمار، مطالعه مقدمه کتاب اول (پیدایش نظام جدید) و ضمیمه کتاب دهم (هجوم سراسری) ضروری است.

* * *

مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس ضمن درخواست علو درجات برای راویان شهید، از همه کسانی که در مراحل مختلف تحقیق و تدوین و آماده سازی کتاب با نویسنده و مرکز همکاری کرده اند، ازجمله لیلا ساعی منش، سارا اوجاقی، سجاد لطف الله زادگان و رضا بالامیرزایی (دستیاران تحقیق)، زهرا گل محمدی (بازخوانی متن)، زهرا سادات صبح گل، (بانک اطلاعات و عکس) و حسن باقی پور (تهیه نقشه های منطقه عملیات) سپاس گزاری می کند.

مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

1394

ص: 18

10. تداوم پشتیبانی تسلیحاتی فرانسه و کشورهای غربی از عراق

11. روابط غیررسمی امریکا و عراق با میانجیگری مصر

12. منازعات سیاسی و اقتصادی در سازمان اوپک

13. کمک ایران به سوریه در ازای قطع ارسال نفت عراق از خاک آن کشور

14. حمله به مؤسسات فرانسوی در پاکستان و انفجار ساختمان سفارت امریکا در بیروت

1. عملیات والفجر1

هم زمان با پایان یافتن عملیات والفجر مقدماتی، فرماندهان سپاه و ارتش درصدد انتخاب منطقه ای برای اجرای عملیات جدید برآمدند. منطقه عملیات والفجر مقدماتی (حدفاصل فکه تا چزابه)، فاو و منطقه شمال فکه ازجمله مناطقی بودند که برای اجرای عملیات پیشنهاد شدند. دراین میان، ارتفاعات حمرین و فوقی (شمال فکه) که به دلایلی از موقعیت مناسب تری برخوردار بودند، به فاصله کمی (چهار روز پس از اتمام عملیات والفجر مقدماتی) با اعلام فرماندهی کل سپاه، برای اجرای عملیات والفجر1 انتخاب شدند.

تصرف باقیمانده ارتفاعات مرزی حمرین،(1) ادامه تک برای تصرف ارتفاعات فوقی و تأمین خط رودخانه دویرج به عنوان هدف این عملیات تعیین گردید.

برای اجرای عملیات نیز دو قرارگاه کربلا و نجف به کار گرفته شدند و مقرر شد قرارگاه کربلا در شمال از سه راه زبیدات تا شیار بجلیه و قرارگاه نجف در جنوب از شیار بجلیه تا رودخانه دویرج وارد عمل شوند. استعداد لازم برای اجرای عملیات نیز جمعاً 110 گردان (حدود 80 گردان از سپاه و حدود 30 گردان از ارتش) پیش بینی شده بود که تا آستانه عملیات فراهم شد؛ این نیروها در 10 قرارگاه عملیاتی فرعی ذیل سازمان یافتند:

الف) قرارگاه کربلا:

قرارگاه کربلای1 (لشکر41 ثارالله + تیپ1 لشکر21 حمزه)

قرارگاه کربلای2 (لشکر7 ولی عصر(عج) + تیپ2 لشکر21 حمزه)

قرارگاه کربلای3 (تیپ33 المهدی(عج) + تیپ3 لشکر21 حمزه)

قرارگاه کربلای4 (لشکر14 امام حسین(ع) + تیپ2 لشکر77 خراسان)

قرارگاه کربلای5 (لشکر8 نجف + لشکر19 فجر)

قرارگاه کربلای6 (تیپ فاطمه الزهرا(س) + تیپ امام سجاد(ع) + تیپ4 لشکر21 حمزه) به عنوان احتیاط قرارگاه کربلا

ص: 20

ب) قرارگاه نجف:

قرارگاه نجف1 (لشکر31 عاشورا + تیپ55 هوابرد)

قرارگاه نجف2 (لشکر27 حضرت رسول(ص) + تیپ84 خرم آباد)

قرارگاه نجف3 (لشکر5 نصر + تیپ58 ذوالفقار)

قرارگاه نجف4 (تیپ10 سیدالشهدا(ع) + تیپ37 زرهی شیراز)

علاوه بر این استعداد، حدود 20 گردان توپخانه و 9 آتشبار تحت امر قرارگاه های نجف و کربلا و لشکر16 زرهی قزوین به همراه توپخانه قرارگاه خاتم الانبیا(ص)، مأموریت پشتیبانی آتش در عملیات را برعهده داشتند و 60 هزار گلوله برای هشت روز اول عملیات آماده شد که با مهمات قبضه های ادوات و احتیاط بالغ بر 80 هزار گلوله می شد. گفتنی است حجم آتش این عملیات سه برابر آتشی بود که در عملیات محرم به کار گرفته شد.

براساس مانور طراحی شده در ساعت 23:10 مورخ 21 فروردین 1362، نیروهای دو قرارگاه کربلا و نجف در منطقه ای به عرض 40 کیلومتر از سه راهی زیبدات در شمال، تا رودخانه دویرج در غرب و پاسگاه پیچ انگیزه در جنوب، عملیات والفجر1 را آغاز کردند.

در محور قرارگاه کربلا، نیروها در دو جناح چپ و راست پس از شکستن خط در عمق منطقه دشمن پیشروی کردند، اما چون محور وسط پاک سازی نشده بود و نیروها از جناحین تهدید می شدند، با آغاز روشنایی هوا به آنها دستور عقب نشینی داده شد.

در محور قرارگاه نجف، چند ارتفاع مهم منطقه تصرف شد و نیروها به بخشی از اهداف مرحله اول عملیات دست یافتند، در جنوب خط حد قرارگاه نجف، تیپ10 سیدالشهدا با محاصره کامل نیروهای دشمن عده زیادی از آنها را در محدوده پیچ انگیزه منهدم کرد و تعدادی را نیز به اسارت درآورد. در سایر قسمت ها نیز ارتفاعات 135، 146، 143، 142، 140 و بخشی از ارتفاع112 به تصرف نیروهای خودی درآمد.

مهم ترین اقدامات نیروهای خودی در روز اول عملیات، در محدوده قرارگاه کربلا - که در تصرف اهداف شب قبل ناکام بود - تثبیت خط اول قبل از عملیات و در محدوده قرارگاه نجف، حفظ مناطق تصرف شده، احداث دو جاده تدارکاتی به ارتفاعات 146 و 112، تحکیم و تکمیل خط پدافندی مقابل نیروها و حفظ آمادگی برای ادامه عملیات بود.

با تاریک شدن هوا به برخی یگان های تحت امر قرارگاه نجف مأموریت داده شد عملیات را تا ارتفاع165 (که مشرف بر شیار و پاسگاه بجلیه بود) ادامه داده و به توسعه مناطق تصرف شده در شب قبل بپردازند. از مجموع تلاش های قرارگاه نجف، عملیات در محدوده قرارگاه نجف1 موفقیت آمیز بود و نیروهای این قرارگاه عملیاتی فرعی توانستند از ساعت 4:30 صبح تا قبل از روشنایی هوا، ارتفاع165 را تصرف کنند.

ص: 21

پس از روشن شدن هوا و در طول روز دوم، دشمن برای بازپس گیری این ارتفاع درمجموع 6 پاتک سنگین همراه با آتش شدید اجرا کرد و بدین ترتیب در روز دوم، ارتفاع165، دو بار بین نیروهای خودی و دشمن دست به دست شد.

در روز دوم، در سایر محورهای قرارگاه نجف خطوط دفاعی نیروهای خودی مستحکم شد.

در شب سوم، به دلیل آماده نبودن یگان ها و ضرورت بحث بیشتر درمورد ادامه عملیات، اقدامی جدی صورت نگرفت؛ بخشی از نیروهای خودی (گردان نصرالله از تیپ18 جوادالائمه) مجدداً در ارتفاع165 اقدام به پیشروی کردند، اما پس از کمی پیشروی براثر آتش شدید دشمن ناگزیر به عقب برگشتند. گردان حر نیز با پشتیبانی گردان حضرت قاسم (از تیپ10) به نیروهای دشمن در ارتفاع112 حمله کرد و توانست بخش زیادی از نیروها و امکانات دشمن را در این منطقه منهدم کند.

در روز سوم عملیات، نیروهای دشمن با دراختیارداشتن ارتفاع165 و اجرای آتش شدید و استفاده از بالگرد مجدداً پاتک های خود را از سر گرفتند. نیروهای خودی نیز در طول این روز مقاومت چشمگیری داشتند.

در شب چهارم، براساس مباحث صورت گرفته در روز سوم، مقرر شد قرارگاه نجف با استفاده از نیروهای 10 گردان تازه نفس خود مجدداً تلاشی را برای تصرف ارتفاع165 انجام دهد، اما چون دشمن به مسیر اصلی عملیات نیروهای خودی کاملاً هشیار شده بود به مقابله با حمله رزمندگان پرداخت و تلاش قرارگاه نجف به نتیجه نرسید.

عراق پس از ناکامی نیروهای خودی در تصرف اهداف و عقب آمدن آنها، کل منطقه عملیاتی و به ویژه محدوده قرارگاه نجف را زیر آتش توپخانه گرفت و با بهره گیری از تحرکات واحدهای پیاده روی ارتفاعات 142، 143 و 146 مستقر شد.

نیروهای عراقی در طول روز پنجم نیز با استفاده از حدود 150 دستگاه تانک و 4 بالگرد پاتک های متعددی را در محدوده تیپ سیدالشهدا (در منطقه پیچ انگیزه) اجرا کردند، بااین حال نتوانستند در مواضع نجف4 (تیپ سیدالشهدا و تیپ37 زرهی شیراز) نفوذ کنند و حتی در یکی از این پاتک ها 17 تانک و یک بالگرد خود را از دست داده و حدود 40 فروند از تانک هایشان را نیز در شیارهای منطقه به جا گذاشتند.

درگیری ها در روزهای پنجم و ششم عملیات همچنان ادامه داشت؛ فرماندهان در مباحث خود باتوجه به کافی نبودن نیروهای باقیمانده، هوشیاری کامل و آتش پرحجم دشمن، نداشتن جاده تدارکاتی مناسب و امکان پذیر نبودن دستیابی به اهداف، برای ادامه عملیات به نتیجه نرسیدند. سرانجام با مشورت فرماندهان سپاه و ارتش در جلسه ساعت 22 روز 26 فروردین 1362، درمورد عقب آوردن نیروها از مناطق تصرف شده و تشکیل یک خط پدافندی مستحکم در مواضع مناسب اجماع حاصل شد.

ص: 22

اصرارنداشتن نیروهای ایرانی به ادامه عملیات سبب شد به مرور از حجم آتش طرفین کاسته شود. بدین ترتیب با گذشت پنج شبانه روز از آغاز عملیات والفجر1، به دلایلی که به برخی از آنها اشاره شد، این عملیات به اهداف پیش بینی شده در طرح مانور دست نیافت.

در این عملیات، 98 دستگاه تانک و 5 فروند بالگرد عراقی منهدم شد؛ 850 نفر از نیروهای دشمن کشته یا مجروح شدند؛ 35 نفر به اسارت درآمدند؛ 3 واحد 550 نفری جیش الشعبی، 3 گردان کماندویی، 13 تیپ پیاده مکانیزه و 4 گردان مکانیزه عراق نیز منهدم گردیدند.

2. گلوله باران، بمباران و حمله موشکی به شهرهای ایران

در طول این دوره نیز همچون دوره قبل (کتاب 23 روزشمار) عراق تقریباً هر روز شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر را هدف حملات توپخانه ای خود قرار می داد. در این مقطع شهرهای مهران و قصرشیرین بارها هدف گلوله های توپخانه های دوربرد عراق قرار گرفتند و شهرهای دهلران و ایلام نیز به دفعات بمباران شدند؛ افزون براین عراق شهر دزفول را هم با 3 موشک هدف قرار داد.

در این دو ماه، شهرهای مختلف ایران 45 بار آماج گلوله باران ارتش عراق قرار گرفت که براثر آن، بیش از 100 منزل و مغازه آسیب دید یا ویران شد. همچنین بخش هایی از ساختمان ها و تأسیسات شهری همچون گمرک، پالایشگاه، اسکله، چاه های نفتی، ایستگاه راه آهن، بیمارستان ها، مساجد و... آتش گرفت یا تخریب شد و براثر این حملات 277 تن شهید یا زخمی شدند.

دوسوم حملات توپخانه های عراقی به شهرهای ایران، مربوط به آبادان بود به طوری که این شهر 33 بار آماج گلوله های دشمن قرار گرفت و 71 تن از ساکنان آن شهید یا زخمی شده و خسارت های فراوانی به شهر وارد شد. در میان شهرهایی که هدف حملات هوایی، موشکی یا توپخانه ای عراق قرار گرفتند، ازنظر میزان تلفات، دزفول وضعیت استثنایی داشت، زیرا این شهر یک بار در 31 فروردین 1362، هدف 3 موشک دوربرد عراقی قرار گرفت، بااین حال، 23 تن از اهالی آن شهید و 105 تن نیز زخمی شدند.

شهر سرپل ذهاب نیز در مقایسه با سایر شهرهایی که از حملات توپخانه ای دشمن آسیب دیده بودند، وضعیت ویژه ای داشت؛ زیرا پس از اجرای عملیات بیت المقدس و عقب نشینی نیروهای عراقی از برخی مناطق ازجمله قصرشیرین، خطر اشغال شدن سرپل ذهاب، که در غرب آن شهر قرار داشت، رفع شد و آرامش نسبی به شهر بازگشت تاحدی که برخی مردم که به اجبار این شهر را ترک کرده بودند مجدداً به آنجا بازگشتند و گروه هایی از جهاد سازندگی نیز مأمور نوسازی و بازسازی شهر و آبادی های اطراف آن شدند، ولی از اوایل فروردین ماه - که عراق این شهر را هدف گلوله های توپخانه دوربرد و کاتیوشا قرار داد - بار دیگر سرپل ذهاب خالی از سکنه شد و فعالیت های بازسازی آن نیز متوقف گردید.

ص: 23

ذکر این نکته ضروری است که آمارهای ارائه شده در کتاب حداقلِ تلفات و صدمات واردآمده را در بر می گیرد؛ زیرا گزارش سازمان ها و نهادهای مربوطه از حوادث اغلب به صورت فوری و جهت اطلاع رده های بالاتر تهیه شده است، درنتیجه فقط خسارت ها و تلفات اولیه را شامل می شود، البته این نقیصه می توانست با گزارش های بعدی برطرف شود، ولی متأسفانه قریب به اتفاق این حوادث فاقد گزارش تکمیلی درباره تلفات انسانی و خسارات مالی هستند. علاوه براین، در برخی گزارش ها میزان تلفات و خسارات به طور دقیق مشخص نبوده است و عمدتاً با الفاظی نظیر تعدادی و... بیان شده که این آمار در جمع بندی نهایی لحاظ نشده است.

3. حمله عراق به چاه های نفتی نوروز و پیامدهای زیست محیطی و سیاسی آن

عراق در یازدهم اسفندماه 1361، با استفاده از بالگردهای سوپر فرلئون که مجهز به موشک های اگزوسه بودند به حوزه نفتی نوروز در منطقه عمومی خارک حمله کرد که براثر آن 6 چاه نفتی دچار آتش سوزی شد و یک چاه نیز آسیب دید. بالگردهای عراقی همچنین یک یدک کش ایرانی به نام "پونه" را که مشغول تعمیر یکی از چاه های نفتی آسیب دیده بود هدف قرار داده، غرق کردند.(1)

آسیب دیدن این چاه ها موجب نشت نفت به آب های خلیج فارس شد؛ بدین ترتیب ورود روزانه حدود 6 هزار بشکه نفت به آب های دریا لکه های نفتی بزرگی را ایجاد کرد که پس از بیست روز نمایان شده و به دلیل جریان دائمی باد از شمال به جنوب به سمت سواحل کشورهای عربی خلیج فارس حرکت کردند. از آنجا که بخش عمده ای از آب مصرفی کشورهای حوزه خلیج فارس از آب شیرین کن ها تأمین می شود، همه این کشورها به حالت آماده باش درآمدند.

هنگامی که این لکه نفتی، که با سرعت تقریباً 5/4 کیلومتر در ساعت درحال حرکت بود، به حدود 80 کیلومتری سواحل کویت رسید، شورای وزیران این کشور برای بررسی خطرهای زیست محیطی آن در 7 فروردین 1362 تشکیل جلسه داد. العوادی وزیر بهداشت کویت در پایان این جلسه گفت که کویت می کوشد تا موافقت دو کشور ایران و عراق را برای انجام اقداماتی جهت بستن لوله های نفتی آسیب دیده جلب کند.

در همین روز، میرحسین موسوی نخست وزیر، در مصاحبه ای عراق را متهم کرد که در اقدامی غیرانسانی و بدون توجه به امکان آلودگی آب های خلیج فارس چاه های نفتی نوروز را هدف قرار داده است. وی خواستار ایجاد امنیت لازم برای انجام اقدامات مهندسی جهت بستن چاه های نفتی شد و اعلام کرد تا زمانی که امنیت لازم در منطقه دریایی مورد نظر برقرار نشود، ایران از دست زدن به هر اقدامی برای انسداد چاه های نفتی خودداری خواهد کرد. موسوی از کشورهای عربی منطقه نیز به علت آنکه موضع قاطعی در مقابل عراق اتخاذ نکرده اند، انتقاد کرد.

ص: 24

سفارت جمهوری اسلامی ایران در کویت نیز در تشریح مواضع ایران با انتشار اطلاعیه ای ضمن محکوم کردن عراق به دلیل نقض کنوانسیون کویت خواستار تشکیل اجلاس فوق العاده کشورهای عضو این کنوانسیون شد.

در همین راستا، مدیر اجرایی سازمان منطقه ای حفظ محیط زیست خلیج فارس و چند تن از نمایندگان کنوانسیون کویت در سفر به ایران به منظور رایزنی درخصوص برگزاری نشست اضطراری اعضای این کنوانسیون و همچنین بررسی موضوعات قابل طرح در این نشست، با معاون نخست وزیر و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران دیدار و گفت وگو کردند. عبداللطیف آل زیدان و خالد محمد فخرو این مذاکرات را مفید خوانده و مواضع ایران را مثبت ارزیابی کردند.

آل زیدان ضمن اظهار امیدواری درباره اخذ تصمیمات جدی در نشست آتی کنوانسیون کویت گفت: نشت نفت به خلیج فارس علاوه بر تهدید محیط زیست باعث ازبین رفتن منابع اقتصادی و غذایی دریایی خواهد شد و همچنین با لطمه زدن به دستگاه های آب شیرین کن کشورهای حاشیه خلیج فارس خسارات جبران ناپذیری حتی به نسل های آینده وارد خواهد کرد.

درپی پیشروی لکه نفتی به سمت سواحل حاشیه جنوبی خلیج فارس، واشنگتن پست درباره ابعاد فاجعه آمیز این مسئله مطالبی منتشر کرد. این روزنامه با بی سابقه خواندن نشت نفت در تاریخ خلیج فارس به نقل از یک دیپلمات کویتی اعلام کرد ممکن است لکه نفتی تا دو ماه آینده، تمام خلیج فارس را در بر بگیرد.

19 کمپانی نفتی فعال در خلیج فارس نیز پس از یک نشست فوق العاده، اطلاعیه ای صادر و اعلام کردند اگر از نشت نفت جلوگیری نشود خلیج فارس به یک دریاچه وسیع نفت تبدیل خواهد شد؛ درآن صورت تمام تجهیزات ضدآلودگی دنیا هم برای مقابله با این بحران کافی نخواهد بود.

از سوی دیگر، برخی کشورها اقداماتی را برای جلوگیری از آسیب های احتمالی نشت نفت، آغاز کردند:

مقامات قطر از مردم این کشور خواستند تا به منظور حفظ دوحه (پایتخت قطر) برای ایجاد یک سد در سواحل مربوطه دولت را یاری کنند. همچنین رادیو تلویزیون این کشور از تمام صاحبان خودروهای باری و پیمانکاران خواست تا در حمل سنگ، ماسه و مصالح ساختمانی به منطقه ساحلی رأس العبور که احتمال داشت لکه نفتی در آنجا به گِل بنشیند، مشارکت کنند.

دولت بحرین نیز برای مقابله با آلودگی آب های منطقه یک میلیون دلار اختصاص داد و اقدام به احداث یک سد شناور دریایی کرد.

عربستان سعودی نیز کارخانه های آب شیرین کن واقع در شرق این کشور را تعطیل کرد و از ماهیگیران این بخش خواست که به دلیل آلودگی آب های این منطقه کار صید ماهی را برای مدتی متوقف کنند.

کشورهای امارات، کویت، بحرین و قطر از شرکت های فرانسوی، امریکایی و انگلیسی برای

ص: 25

جلوگیری از نشت نفت و پاک سازی آب های منطقه آلوده درخواست کمک کردند و آنان نیز توافق اولیه خود را اعلام کردند، حتی یک شرکت اطفای حریق چاه های نفتی از تگزاس برای بررسی و رایزنی های اولیه به امارات رفت.

درپی گسترش این بحران، بهای آب آشامیدنی تا 3 برابر قیمت نفت افزایش یافت. بهای آب معدنی در بحرین به بشکه ای 60 دلار رسید. درحالی که بهای یک بشکه نفت اوپک 29 دلار بود. در مقابلِ فروشگاه های آب معدنی در بحرین صف های طولانی تشکیل شد و دولت اعلام کرد که محتکران را به شدت مجازات خواهد کرد. روزنامه های کویت هم از تصمیم این کشور برای واردکردن آب آشامیدنی از ژاپن و فرانسه خبر دادند.

هم زمان با این اقدامات، نشست مقدماتی وزرای محیط زیست هشت کشور عضو کنوانسیون کویت روز پانزدهم فروردین در منامه پایتخت بحرین تشکیل شد. پس از پایان یافتن این جلسه، یونایتدپرس اعلام کرد: «عراق از توافق با یک آتش بس که به ایران اجازه دهد چاه های خسارت دیده حوزه نفتی نوروز را مسدود کند، خودداری کرد.» عبدالرحمن العوادی وزیر بهداشت کویت نیز تأمین نشدن امنیت منطقه مورد نظر را از موانع اصلی حل این بحران دانست و گفت: «انجمن بین المللی کارشناسان با مهار چاه های نفتی خسارت دیده موافقت کرده اند، ولی خواهان تأمین امنیت هیئت اعزامی شده اند.»

در نشست اصلی سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست، که هجدهم فروردین با حضور دیگه گو کوردوز معاون دبیرکل سازمان ملل متحد، در کویت برگزار شد، نماینده عراق درصدد تأمین خواسته های دولت خود مبنی بر آتش بس کلی در جنگ بود، اما نتوانست موفقیتی به دست آورد و از ادامه جلسه به بهانه نداشتن اختیار ممانعت کرد. بدین ترتیب، جلسه دوم این سازمان به هفته بعد موکول شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین باره گزارش داد: «نماینده عراق درصدد بود از این اجلاس که صرفاً ماهیت فنی دارد بهره برداری سیاسی بکند.» به گزارش این خبرگزاری، کوردوز نیز به سفیر ایران در کویت گفت که فعالیت های عراق برای کشاندن مسئله به سازمان ملل با شکست مواجه شده است.

یک روز قبل از شروع مرحله دوم نشست نمایندگان عضو سازمان محیط زیست منطقه ای، رضا میرزا طاهری سرپرست سازمان حفاظت از محیط زیست ایران، در گفت وگو با خبرنگاران گفت: «در اجلاس قبلی مقرر شد امور فنی مربوط به مهار چاه های نفت با فوریت انجام و هم زمان اقدامات برای مبارزه با آلودگی آب ها شروع شود. ... قرار است در اجلاس فردا چگونگی انتقال وسایل و ابزارهای مهار چاه ها و پاک سازی آب ها مورد بحث قرار گیرد.» مدیرعامل شرکت فلات قاره ایران نیز از آمادگی ایران برای انجام دادن امور فنی این کار خبر داد و گفت: مدت 50 روز است که ایران امکانات و تیم های عملیاتی را تجهیز کرده است تا برای مهار نشت نفت اقدام کند، اما عراق مانع این کار شده است.

ص: 26

در آستانه شروع دومین اجلاس کشورهای عضو سازمان حفاظت محیط زیست خلیج فارس برای بررسی چگونگی مهار نشت نفت و پاک سازی آب های آلوده، عراق در 23 فروردین 1362، با 6 فروند ناوچه جنگی و پشتیبانی 2 فروند بالگرد به سکوهای نفتی اردشیر و سیروس در اطراف جزیره خارک حمله کرد. در این حمله 2 موشک اگزوسه به 2 سکوی نفتی در حوزه نفتی اردشیر و تأسیسات موجود در آن برخورد کرد و آسیب های شدیدی را به آنها وارد آورد و 4 فروند موشک نیز به یکی از سکوهای حوزه نفتی سیروس اصابت کرد و موجب آتش سوزی شد، ولی به دلیل غیرفعال بودن این حوزه نفتی دامنه آتش سوزی گسترش نیافت و آسیب چندانی به این سکو وارد نیامد.

چند ساعت پس از این تهاجم، طارق عزیز معاون نخست وزیر عراق، درخصوص بحران نشت نفت دو ادعای جدید و به نوعی عجیب را مطرح کرد. او علت فوران نفت را خرابی لوله های نفتی (و نه بمباران هواپیماهای عراقی)، ذکر کرد و ایران را دراین باره مقصر خواند. وی همچنین برخلاف واقعیت موجود اعلام کرد که طبق گزارش های فنی، نشت نفت تاکنون تهدیدی برای سواحل کشورهای عربی به وجود نیاورده و این لکه های نفتی به سمت آب های ایران حرکت می کند. طارق عزیز بار دیگر، شرط عراق را برای فراهم شدن امکان انسداد چاه های نفتی تکرار کرد.

آسوشیتدپرس درباره تأثیر این حمله عراق بر مذاکرات پیش رو در کویت گفت: «منابع نزدیک به هیئت های شرکت کننده در کنفرانس شورای منطقه ای محیط زیست گفتند که تجاوز عراق به چاه های نفتی، امید موفقیت در این کنفرانس را به هیچ تبدیل کرده است.»

سرانجام دومین نشست وزرای محیط زیست کشورهای عضو کنوانسیون کویت برای تصمیم گیری درباره چگونگی مقابله با نشت نفت پس از سه روز، بدون نتیجه پایان یافت، زیرا هنگام تصمیم گیری نهایی، نماینده عراق جلسه را ترک کرد و سایر اعضا از اتخاذ هرگونه تصمیمی بازماندند.

هنگام برگزاری جلسات این نشست، اخباری از مذاکرات و تصمیمات اتخاذشده، انتشار نیافت، ولی رضا میرزا طاهری معاون نخست وزیر ایران، درباره مواضع و عملکرد عراق در این اجلاس گفت: «رژیم عراق قصد داشت دستاویزی بیابد تا ازطریق کنوانسیون کویت راهی به سازمان ملل داشته باشد و بتواند حرف های گذشته اش را تکرار کند. ... عراق سعی داشت جلسات را به هم بزند، ولی وزرای کشورهای دیگر اطمینان پیدا کردند که ایران خواستار جلوگیری از [واردآمدن] خسارت بیشتر به کشورهای منطقه است.» وی درباره توافق کلی این اجلاس گفت: «اصول کلی، جلوگیری از تهاجم و حمله عراق است تا جمهوری اسلامی خود فوران چاه های نفتی را کنترل کند.»

وزیر بهداشت کویت که دبیر اجرایی این جلسات بود نیز با بیان اینکه گردهمایی مذکور تا

ص: 27

اطلاع بعدی به تعویق افتاده است به نحوی به نقش موضوعات دیگر دراین باره اشاره کرد و گفت این مسئله دیگر مربوط به مسئولان محیط زیست نیست، بلکه وابسته به مسائل دیگر منطقه می باشد. درعین حال وی برای نشان دادن پیشرفت کار در این نشست خاطرنشان کرد که کارشناسان سازمان محیط زیست جنبه های فنی یک طرح عملیاتی روی چاه ها را تدوین و 95 درصد از مسائل را حل کرده اند.

بی نتیجه ماندن دو مرحله از نشست وزرای محیط زیست در کویت و ادامه آلودگی آب های خلیج فارس و پیشروی لکه های نفتی که حدود 150 مایل مربع را در بر گرفته بود از یک سو و بی تفاوتی عراق به ذوب لوله های اصلی چاه های آتش گرفته - که ورود روزانه 20 هزار بشکه نفت خام دیگر را به آب های خلیج فارس محتمل می ساخت - از سوی دیگر، کشورهای عربی منطقه خلیج فارس را به واکنش واداشت.

فهد بن عبدالعزیز پادشاه عربستان، در سی ام فروردین، پیامی را توسط عبدالعزیز خویتر فرستاده ویژه خود، برای صدام حسین ارسال کرد. رادیو صوت الجماهیر دراین باره گفت: «صدام حسین رئیس جمهور، نامه ای از برادر خود ملک فهد درباره روابط برادرانه دو کشور و تلاش های اخیر درجهت حل مشکل نفت ایران که به آب های خلیج [فارس] نشت می کند دریافت کرده است. سخنان صدام حسین در دیدار با خویتر نیز به نوعی پاسخ گویی به نگرانی ملک فهد بود. ... رئیس جمهور نیز بر توجه عراق به حل مشکل نشت نفت ایران در پرتو علاقه خود به منافع برادران عرب در منطقه (چه در زمین و چه در آب های خلیج [فارس] تأکید کرد.»

کشورهای کویت و امارات متحده عربی درپی پیشرفت آلودگی در خلیج فارس و بروز اختلال در کار تأسیسات آب شیرین کن دوبی و کویت، نمایندگان عراق را فراخوانده و گوشزد کردند که درصورت تکرار این قبیل اقدامات رابطه خود را با عراق قطع خواهند کرد.

بااین حال، کشورهای عربی به طور رسمی موضعی را دراین باره اعلام نکردند. این کشورها در اجلاس سالانه یونسکو (سازمان آموزش علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد) که در 31 فروردین 1362 برگزار شد، در بیانیه پیشنهادی خود برای یکی از بندهای قطعنامه این اجلاس، بدون اشاره به موضوع حاد آلودگی خلیج فارس صرفاً از دو کشور ایران و عراق خواستند تا هرچه زودتر به تمام دشمنی ها خاتمه داده و مذاکرات صلح را آغاز کنند.

وزرای اطلاعات کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز در پایان نشست خود با یادآوری خسارت های واردشده به محیط زیست خلیج فارس و بدون اشاره به اقدامات عراق دراین باره از دو کشور درخواست کردند که به اقدامات میانجیگرانه پاسخ مثبت دهند.

بدین ترتیب، موضوع نشت نفت و آلودگی آب های خلیج فارس تا پایان این دوره (31/1/1362) لاینحل باقی ماند.

ص: 28

4. عملکرد گروه های مسلح غیرقانونی در مناطق غرب و شمال غرب کشور و اقدامات بازدارنده نیروهای خودی

در طول این دوره 60 روزه، بیش از 290 درگیری بین نیروهای خودی و افراد وابسته به گروه های مسلح برانداز در مناطق غرب و شمال غرب کشور روی داد که بخش عمده آن (بالغ بر 230 مورد)، به اقدامات گروه های ضدانقلاب مربوط می شد و حدود 60 مورد نیز عملیات نیروهای خودی علیه این گروه ها بود.

اقدامات تثبیت شده عناصر مسلح غیرقانونی در این دوره عبارت بودند از:

حمله مستقیم به پایگاه ها و محل استقرار نیروهای خودی 134 مورد؛ مین گذاری و عملیات انهدامی 65 مورد؛ اجرای عملیات کمین 34 مورد. در این عملیات ها بیش از 700 نفر از افراد خودی شهید یا زخمی شدند و 45 نفر از نیروهای خودی و افراد بومی نیز به گروگان گرفته شدند.

نیروهای خودی نیز عملیات های متعددی علیه گروه های مسلح ضدانقلاب درقالب عملیات کمین و انهدامی یا برای پاک سازی مناطق تحت نفوذ این گروه ها اجرا کردند که در جریان آن حدود 500 تن از افراد مسلح غیرقانونی کشته یا زخمی و قریب 300 نفر نیز دستگیر شدند؛ در این اقدامات از افراد خودی بیش از 70 تن شهید و حدود 180 نفر هم زخمی شدند.

در یک جمع بندی در مقایسه با دوره پیشین (کتاب 23 روزشمار از 1/10/1361 تا 30/11/1361) می توان گفت باوجود افزایش تعداد عملیات های گروه های مسلح غیرقانونی، میزان تلفات نیروهای خودی در این دوره کاهش یافته است؛ که این امر به نوعی نشان دهنده کاهش قدرت عملیاتی گروه های مسلح ضدانقلاب و افت کیفی آنها و نیز قدرت، تسلط، هوشیاری و آمادگی افراد خودی است. در ادامه اهم اقدامات دو طرف در این دوره به اختصار آورده شده است.

· اقدامات عناصر مسلح غیرقانونی

از مجموع عملیات هایی که گروه های مسلح ضدانقلاب و عمدتاً حزب دمکرات در طول این دوره علیه نیروهای خودی اجرا کردند، 8 مورد آن ازنظر کیفی درخور توجه بود و درصد بالایی از تلفات افراد خودی مربوط به این عملیات ها می شد؛ عمده ترین این اقدامات چنین بود:

- حمله به نیروهای تأمین جاده در حدفاصل کچل منگان و حسن سالاران (جنوب سقز)، 14 شهید و 11 زخمی (18 اسفند 1361).

- حمله به مهاباد، 5 شهید و 12 زخمی (2 فروردین 1362).

- حمله در محور سنندج - دیواندره و محمدشاه (در جنوب شرقی نقده)، 19 شهید و 3 زخمی (16 فروردین 1362).

- عملیات در خلیفان در جنوب مهاباد، 10 شهید و 4 زخمی (20 فروردین 1362).

- حمله به پایگاه دوبره در غرب ارومیه، 18 شهید و 10 زخمی (21 فروردین 1362).

ص: 29

- حمله به شهر سقز، 15 شهید و 22 زخمی (21 فروردین 1362).

- هجوم به روستای کشکه میر، 23 شهید (22 فروردین 1362).

- عملیات در گردنه آریز در محور سنندج - مریوان، 11 شهید (25 فروردین 1362).

تعداد شهدا در این 8 عملیات حدود 43 درصد کل عملیات های عناصر مسلح غیرقانونی در این دوره را تشکیل می دهد.

· فعالیت ها و عملیات های نیروهای خودی

پاک سازی محورهای آلوده غرب و جنوب غربی استان آذربایجان غربی در این دوره اولویت اصلی قرارگاه حمزه بود؛ به طوری که از 61 عملیات نیروهای خودی در استان های آذربایجان غربی، کردستان و باختران (کرمانشاه)، 52 مورد آن در مناطق آلوده استان آذربایجان غربی اجرا شد. نیروهای خودی در نوار مرزی در حدفاصل سلماس در شمال تا ناحیه سیلوانا در جنوب این استان، عملیات پاک سازی دامنه داری را اجرا کردند. همچنین در محورهای بوکان - مهاباد، مهاباد - نقده، اشنویه و پسوه - مهاباد به عنوان یکی از اصلی ترین عملیات های پاک سازی اقدامات مؤثری انجام شد.

علاوه بر این عملیات های نظامی، نیروهای قرارگاه حمزه موفق به شناسایی تشکیلات شهری حزب دمکرات در مهاباد شدند و توانستند در دو عملیات درون شهری 43 تن را که عضو 20 خانه تیمی بودند دستگیر کنند؛ تعدادی از دستگیرشدگان از عاملان ترور، انفجار، پرتاب نارنجک و سایر اقدامات خرابکارانه در شهرها بودند.

به دنبال این اقدامات و همچنین با موفقیت نیروهای عملیاتی در محورهای مختلف، تعداد افراد وابسته به گروه های غیرقانونی در این مناطق به طور کم سابقه ای کاهش یافت؛ به طوری که در طول این دوره، 139 تن از وابستگان این گروه ها که اغلب آنان نیز مسلح بودند خود را به پایگاه ها و پاسگاه های خودی معرفی و درخواست امان نامه کردند. علاوه بر این افراد، تعدادی از عناصر و کادرهای تشکیلات حزب دمکرات ازجمله عده ای از مسئولان کمیسیون های این حزب نیز در شهرهای اشنویه، پیرانشهر و مهاباد خود را تسلیم کردند. بنا بر اعلام قرارگاه حمزه سیدالشهدا، در میان تسلیم شدگان این حزب افرادی مانند سعید افشار عضو مرکزیت و مسئول تشکیلات و فرمانده نظامی شهر دیواندره، قادر عبدی عضو کمیته دفتر سیاسی، سعید سلطانیان عضو مرکزیت و عضو کمیسیون بازرسی، علی حسینیان عضو مرکزیت و از مسئولان کمیسیون قضایی، قادر بهرامی مسئول تشکیلات روانسر و معاون فرمانده نظامی بیستون و از رابطان تام الاختیار حزب وابسته به دولت بعثی عراق، حسین احمدزاده از مسئولان تشکیلات شهر اشنویه و بسیاری از اعضای مرکزیت و کادرهای درجه یک نیز حضور داشتند.

ص: 30

5. اقدامات تروریستی گروه های مسلح ضدانقلاب در شهرها

سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که برای کسب قدرت، جنگ مسلحانه با جمهوری اسلامی را برگزیده بود، به عنوان یکی از مهم ترین و قوی ترین گروه های معاند با نظام، در این دوره نیز به اقدامات خرابکارانه خود ادامه داد، اما درمجموع فعالیت های این سازمان همانند دوره قبل(1) رو به افول بود.

در این دوره، افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در بسیاری از شهرهای ایران عملیات ترور، پرتاب بمب و نارنجک، تیراندازی به محل های استقرار افراد نظامی و مردم عادی و بمب گذاری انجام دادند که براثر آن حدود 50 تن از مردم و نیروهای سپاه و بسیج شهید یا زخمی شدند. آمار شهدا در این دوره در مقایسه با دوره پیش تفاوتی نداشت، ولی شمار مجروحان کاهش یافت که نشان دهنده تداوم موفقیت طرح های نیروهای خودی برای کنترل اوضاع امنیتی در شهرها بود. این امر به ویژه در شهر تهران که به علت حساسیت سیاسی و اجتماعی یکی از مراکز اصلی فعالیت سازمان در دوره های گذشته به شمار می آمد، کاملاً آشکار بود؛ به طوری که در طول این 60 روز، عناصر سازمان در سطح شهر تهران با اجرای 19 عملیات 3 تن را شهید و 6 نفر را زخمی کردند. به بیانی دیگر، تقریباً از هر 5/2 عملیات سازمان یک مورد آن به شهادت یا زخمی شدن مردم یا نیروهای نظامی و انتظامی انجامیده است. بررسی دقیق کل عملیات های سازمان در این دوره روند رو به ضعف سازمان را بیشتر نمایان می سازد؛ زیرا در سایر شهرستان ها نیز چنین وضعیتی وجود داشت؛ یعنی سازمان اقدامی برای انتقال نیرو به سایر شهرستان ها و به تبع آن انتقال عملیات انجام نداده است.

از سوی دیگر، نیروهای خودی در طول این دوره، 110 عملیات علیه گروه های مسلح غیرقانونی در شهرهای مختلف (غیر از مناطق غرب و شمال غرب کشور) اجرا کردند. اقدامات نیروهای خودی شامل این موارد بود: کشف خانه های تیمی؛ درگیری و عملیات گشت و بازرسی؛ حمله به محل استقرار افراد مسلح غیرقانونی به خصوص در مناطق جنگلی شمال؛ کشف و خنثی سازی بمب. گفتنی است بیشتر این عملیات ها با بهره گیری از اطلاعات کاملی بود که نیروهای خودی در جریان فعالیت های قبلی به دست آورده بودند.

از نکات قابل توجه این دوره تعدد عملیات نیروهای خودی به ویژه سپاه در استان های گیلان و مازندران (منطقه3 سپاه) بود؛ به نحوی که 40 مورد از 110 عملیات نیروهای خودی در کل کشور، در این دو استان اجرا شد و در جریان آن 53 تن از افراد مسلح ضدانقلاب کشته یا زخمی و 141 تن هم دستگیر شدند و صدها قبضه انواع اسلحه، مقادیر فراوانی مهمات و سایر تجهیزات و ادوات نظامی از خانه های تیمی یا مخفیگاه های آنان به دست آمد. باتوجه به این تمرکز عملیاتی بود که سپاه پاسداران اعلام کرد: «درپی عملیات گسترده نیروهای سپاه در شهرهای بابل، بابلسر و ساری تشکیلات سازمان مجاهدین خلق [منافقین] در استان مازندران متلاشی شده است.»

ص: 31

علاوه بر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که در این دوره آسیب های فراوانی به آن وارد شد، چند گروه با گرایش های مارکسیستی نیز در دو استان اصفهان و خوزستان متلاشی شدند؛ در استان اصفهان گروه های اتحادیه کمونیست های ایران، راه کارگر، حزب کار ایران و توفان متلاشی و بیش از 100 تن از اعضای آنها دستگیر شدند. در استان خوزستان نیز همه افراد وابسته به چهار گروه وحدت کمونیستی، سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر، اتحادیه کمونیست ها و گروه کومه له دستگیر شدند و عملاً سازمان این گروه ها نیز در این استان فروپاشید.

6. فعالیت های معارضین عراقی

فعالیت گروه های معارض عراقی یکی از موضوعات مهم در این دوره بود. در طول این مقطع، معارضین عراقی اقدامات متعددی را علیه نیروهای نظامی - اطلاعاتی (استخبارات) و انتظامی عراق و اماکن حساس و تأسیسات اقتصادی این کشور انجام دادند که براثر آن حدود 80 تن از نیروهای عراقی کشته یا زخمی و بالغ بر 50 تن از آنان نیز اسیر شدند؛ همچنین بیش از 100 تن از افراد وابسته به سردار جاف(1) کشته شدند. گفتنی است در این آمار تعداد کشته ها و زخمی های چهار عملیات تخریبی بزرگ که در شهر بغداد رخ داد و میزان تلفات آن انتشار نیافت، لحاظ نشده است.

مهم ترین عملیات های نیروهای معارض که در کردستان عراق، بصره و بغداد اجرا شد، به این شرح است:

1. عملیات انهدامی جنبش مجاهدین عراقی با حمله به تأسیسات نفتی منطقه عین زاله در 56 کیلومتری شمال شرقی موصل (18 اسفند 1361).

2. عملیات نفوذی نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق در نزدیکی شهر خرمال که به انهدام یک بالگرد عراقی و اسارت 4 تن ازجمله کمک خلبان بالگرد مزبور انجامید. (اول فروردین 1362).

3. عملیات بمب گذاری مجاهدین مسلمان در دفتر هواپیمایی عراق در منطقه سعدون بغداد (8 فروردین 1362).

4. عملیات نفوذی نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق در دربندیخان و دستگیری 50 تن از نیروهای یک پاسگاه عراقی(2)* (10 فروردین 1362).

5. عملیات نفوذی نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق علیه افراد سردار جاف و کشته شدن 101 تن از آنان.

6. عملیات بمب گذاری سازمان عمل اسلامی و انهدام چاپخانه وابسته به حزب بعث عراق در شهر بغداد (16 فروردین 1362).

ص: 32

7. موفقیت چشمگیر سیاسی ایران در هفتمین اجلاس غیرمتعهدها در هند

پس از پیروزی دیپلماتیک ایران در ممانعت از برگزاری هفتمین اجلاس غیرمتعهدها در عراق و جایگزین شدن دهلی نو به جای بغداد(1)، در آستانه تشکیل این اجلاس - که قرار بود از 16 تا 20 اسفند 1361 برگزار شود - عراق بر فعالیت های دیپلماتیک خود به منظور تحقق دو هدف سیاسی در اجلاس هفتم شدت بخشید؛ اولین خواسته عراق برگزاری دور بعدی (هشتمین) اجلاس سران جنبش عدم تعهد در بغداد و دومین آن گنجاندن بندی در قطعنامه پایانی این اجلاس برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق بود. درواقع عراق می خواست باتوجه به وجهه کشورهای عضو عدم تعهد بتواند ابتکارعمل سیاسی را در دست گیرد و به نحوی ایران را در مجامع بین المللی منزوی سازد و از این طریق فشار لازم را برای تحمیل خواسته های خود به ایران وارد آورد.

برای تحقق این خواسته ها عراق در مراحل مقدماتی و نیز در حین برگزاری اجلاس اصلی فعالیت ها و رایزنی هایی را آغاز کرد.

در دوم اسفند 1361، مقامات عراق سه ملاقات مهم با مسؤلان کشورهای یوگسلاوی و هندوستان - که دو عضو از سه عضو بنیان گذار جنبش غیرمتعهدها بودند - انجام دادند.

در بلگراد پایتخت یوگسلاوی، الزهاوی فرستاده ویژه عراق، با لازار موسیف وزیر امور خارجه آن کشور دیدار کرد. طه یاسین رمضان معاون نخست وزیر عراق نیز در بغداد با رازان معاون نخست وزیر یوگسلاوی، ملاقات کرد و عصمت کتانی معاون وزیر امور خارجه عراق و فرستاده ویژه صدام حسین، در دهلی نو با ایندیرا گاندی نخست وزیر هند و ناراسیما رائو وزیر امور خارجه این کشور، دیدار کرد. موضوع اصلی هر سه دیدار پیش نویس قطعنامه پایانی اجلاس غیرمتعهدها و جنگ ایران و عراق بود.

خبرگزاری هندی ایندین اکسپرس با اشاره به دیدار عصمت کتانی و ایندیرا گاندی - که به نظر می رسد مهم ترین دیدار در میان این دیدارهای سه گانه باشد - اعلام کرد: «عراق که شانس میزبانی هفتمین اجلاس عدم تعهد را از دست داده است، تلاش گسترده ای را برای میزبانی هشتمین کنفرانس، که به طور معمول در اجلاس هفتم تعیین خواهد شد، آغاز کرده است تا موافقت اعضای جنبش عدم تعهد را دراین خصوص به دست آورد.» هم زمان با این اقدامات عراق، علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران نیز برای دیدار با مقامات یوگسلاوی راهی بلگراد شد.

در دهم اسفند 1361، جلسه مقدماتی کارشناسان کشورهای شرکت کننده در هفتمین اجلاس جنبش عدم تعهد به منظور رایزنی درمورد موضوعات و محورهای اصلی مذاکرات و تصمیمات و قطعنامه پایانی این اجلاس، در دهلی نو برگزار شد.

با ورود هیئت های اصلی کشورهای شرکت کننده در این اجلاس، فعالیت ها و رایزنی های دو

ص: 33

کشور ایران و عراق برای دستیابی به اهداف سیاسی خود در دهلی نو آغاز شد. طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق در دهلی نو با پطروس غالی وزیر مشاور در امور خارجه مصر و احمد طالب ابراهیمی وزیر امور خارجه الجزایر، دیدار کرد. در همین حال، با پیشنهاد عراق، وزیران امور خارجه کشورهای عرب عضو جنبش غیرمتعهدها که در دهلی نو حضور داشتند برای هماهنگی در مواضع و برنامه کار اجلاس غیرمتعهدها تشکیل جلسه دادند.

در آستانه برگزاری اجلاس اصلی سران غیرمتعهدها، خبرگزاری عراق از انصراف صدام حسین از شرکت در اجلاس باوجود تمهیدات حفاظتی بسیاری که برای حضور وی اندیشیده شده بود، خبر داد. این خبرگزاری همچنین اعلام کرد که به جای او طه محی الدین معروف معاون ریاست جمهوری و عضو شورای فرماندهی انقلاب عراق و همراهان وی ازجمله طارق میخائیل یوحنا عزیز و عصمت کتانی در این اجلاس شرکت می کنند. برخی کارشناسان در رایزنی های اولیه، انصراف صدام حسین از حضور در اجلاس را نوعی پیروزی برای ایران تلقی کردند و آن را نشانه ناکامی عراق در دستیابی به اهداف سیاسی خود در اجلاس هفتم غیرمتعهدها دانستند.

هم زمان با اقدامات عراق در هماهنگ کردن کشورهای عرب برای اتخاذ تصمیمات همسو، ایران نیز فعالیت هایی را دراین زمینه انجام داد که از یک سو موجب شکاف در جبهه اعراب و از سوی دیگر رقابت با عراق در امر میزبانی اجلاس آینده سران عدم تعهد (هشتمین اجلاس) شد. ولایتی وزیر امور خارجه ایران، پس از دیدار با همتایان لیبیایی و سوری خود گفت: ایران در تصمیم خود برای جلوگیری از برگزاری اجلاس آینده سران غیرمتعهدها در بغداد پافشاری می کند. وی افزود: کشورهای لیبی، سوریه، نیجریه و کره شمالی جهت برگزاری هشتمین اجلاس سران در کشورهای خود اعلام آمادگی کرده اند.

دراین حال، منابع خبری گزارش دادند کشورهای عرب شرکت کننده در این اجلاس تصمیم دارند پیش نویس قطعنامه ای را درباره جنگ ایران و عراق به اجلاس ارائه کنند که به جنگ سی ماهه بین دو کشور پایان دهد. ولی نماینده عراق که در جلسات هیئت های کارشناسی شرکت کرده بود توقعات آن کشور را فراتر از این اعلام کرد. وی گفت: «ما برای قطعنامه پایانی سه پیشنهاد ارائه خواهیم کرد: 1. درباره حمله اسرائیل به رآکتور اتمی عراق ماده ای در پیش نویس اضافه شود. 2. در ماده ای که مربوط به جنگ ایران و عراق است قطعنامه های [شورای امنیت] سازمان ملل متحد(1) که دراین باره صادر شده است، اضافه گردد. 3. درباره محل برگزاری هشتمین کنفرانس سران (که عراق خواستار برگزاری آن در بغداد است) مطالب به طور مشروح تر توضیح داده شود.»

باتوجه به اخباری که بیانگر فعالیت های عراق برای دستیابی به اهداف خود هنگام برگزاری

ص: 34

نشست های کارشناسی اجلاس در دهلی نو بود، شاید بتوان گفت این خواسته سه گانه عراق یا حداقل بخش هایی از آن برای دولت عراق دست یافتنی بود. دیدار سه تن از مسئولان بلندپایه عراقی با مقامات یوگسلاوی و هند - که پیش تر به آن اشاره شد - و همچنین برخی اقدامات و اظهارات مقامات کویتی در پشتیبانی از عراق، ازجمله دیدار شیخ جابر الاحمد الصباح امیر کویت با خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد و اظهارات سخنگوی این سازمان درباره محور گفت و گوی آن دو که پایان دادن به جنگ ایران و عراق بوده است و نیز سخنان مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه کویت مبنی بر اقدام این کشور به طرح موضوع ضرورتِ یافتن راه حلی برای جنگ ایران و عراق در اجلاس سران غیرمتعهدها از اقداماتی بود که می توانست تاحدودی عراق را برای دستیابی به اهدافش امیدوار سازد.

بر همین اساس، طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، امیدوارانه اعلام کرد که اغلب کشورهای شرکت کننده در نشست دهلی نو با برگزاری اجلاس آتی در بغداد موافق هستند. وی گفت: «عراق آماده میزبانی هشتمین کنفرانس غیرمتعهدها می باشد و از موفقیت آن نیز مطمئن است.»

در چهاردهم اسفند، خبرگزاری رویتر درباره طرحی که وزرای امور خارجه کشورهای عرب عضو جنبش عدم تعهد در جلسات خود بدان دست یافته بودند، گزارش داد: «در این برنامه (طرح) تصریح شده که جنبش عدم تعهد از شورای امنیت سازمان ملل متحد درخواست کند هریک از دو طرف ایران و عراق را که با شرایط پذیرفته شده مخالف کنند، تحریم کند. همچنین در این طرح از ایران و عراق خواسته شده است تا با یک آتش بس فوری و عقب نشینی به مرزهای پیش از شروع جنگ موافقت کنند.»

این خبرگزاری همچنین خبری را اعلام کرد که از وجود شکاف در میان کشورهای عرب حکایت می کرد. رویتر گفت: «لیبی از شرکت در گفت وگوهای وزیران خارجه عرب درخصوص ارائه یک طرح صلح برای پایان دادن به جنگ خودداری کرد؛ سوریه نیز کوشید مسئله جنگ ایران و عراق در کنفرانس مطرح نشود و درخواست کرد تا کنفرانس غیرمتعهدها کشورهایی را که با اسرائیل و افریقای جنوبی پیوند دارند محکوم کند.»

در همین حال، سخنگوی اجلاس درباره مباحث مطرح شده در کارگروه سیاسی مطالبی را بیان کرد که نشان می داد تصمیم گیری درباره گنجاندن ماده ای در قطعنامه پایانی اجلاس درباره جنگ ایران و عراق به آن صورتی که عراق و پشتیبانان آن کشور پیش بینی می کنند، تنش هایی پیش رو خواهد داشت، لذا در بررسی های انجام شده این موضوع به نحوی مدنظر قرار گرفته است. وی با اعلام اینکه موضوع جنگ ایران و عراق به طور ویژه و خارج از موضوعات خاورمیانه مطرح است، گفت: «جنگ ایران و عراق در بخش جداگانه ای از پیش نویس بیانیه سیاسی گنجانده شده و در بخش مربوط به اوضاع خاورمیانه نیامده است.»

ص: 35

در آستانه نشست سران کشورهای عضو عدم تعهد، آیت الله خامنه ای رئیس جمهور ایران از سفر به دهلی نو انصراف داد و با ارسال نامه ای به ایندیرا گاندی نخست وزیر هند، ضمن اعلام این تصمیم، میرحسین موسوی نخست وزیر را به جای خود برای شرکت در جلسات سران عدم تعهد معرفی کرد.

سخنان نخست وزیر قبل از سفر به دهلی نو نشان داد که ایران به دنبال احقاق حق خود و پیروزی سیاسی در این اجلاس است. وی ضمن اشاره به جایگاه جنبش عدم تعهد برای مقابله با سیاست زورمدارانه قدرت های بزرگ انتظار خود از نشست دهلی نو را افشای جوسازی های صلح طلبانه صدام حسین اعلام و بر حقانیت جمهوری اسلامی ایران برای ادامه جنگ تا حصول شرایط خود تأکید کرد. موسوی گفت: «ما بارها درباره مجازات متجاوز صحبت کرده ایم و درحال حاضر هم همین موضع را داریم، ما نمی توانیم رضایت بدهیم که کسی به خاطر جاه طلبی یا هر انگیزه دیگری به کشور دیگری تجاوز کند و شهرها را به خاک و خون بکشد.»

ولایتی وزیر امور خارجه نیز با اعلام اینکه شرایط ایران برای خاتمه جنگ تغییری نکرده است، درباره فراهم نشدن وضعیت مناسب برای برگزاری اجلاس آینده غیرمتعهدها در بغداد گفت: «عواملی که باعث تغییر محل برگزاری اجلاس هفتم غیرمتعهدها از بغداد به دهلی نو شد همچنان باقی است و یک کشور متجاوز هرگز صلاحیت میزبانی اجلاس غیرمتعهدها را ندارد.»

با تجمع مقامات عالی رتبه سیاسی کشورهای عضو عدم تعهد در روز شانزدهم اسفند، اجلاس رسمی سران کشورها با سخنرانی ایندیرا گاندی رئیس جدید جنبش عدم تعهد و فیدل کاسترو رئیس سابق این جنبش، آغاز شد. خانم گاندی در بخش کوتاهی از سخنان خود خواستار پایان مسالمت آمیز جنگ بین ایران و عراق شد، ولی فیدل کاسترو بدون اشاره به هجوم سراسری عراق به ایران صدام را یک صلح طلب خواند و از مواضع وی تقدیر کرد. خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل، شیخ جابر الصباح امیر کویت و یاسر عرفات رئیس کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین نیز در سخنرانی خود در این اجلاس خواهان پایان دادن به جنگ ایران و عراق شدند.

دراین حال، تلاش های پشت پرده و غیررسمی هیئت های سیاسی کشورهای عربی حامی عراق و برخی کشورهای غیرعرب برای برگزاری اجلاس هشتم سران غیرمتعهدها در عراق به شدت پیگیری می شد. این رایزنی ها به قدری جدی بود که خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از منابع آگاه، اعلام کرد: «به نظر می رسد اکثر کشورهای عضو جنبش عدم تعهد برای برگزاری هشتمین اجلاس سران در بغداد به یک اتفاق نظر رسیده باشند.»

رادیو ابوظبی نیز برگزاری اجلاس هشتم غیرمتعهدها در بغداد را حتمی دانست و به نقل از مطبوعات هند، گفت: «کلیه مشورت ها و تماس هایی که اکنون میان رهبران جنبش عدم تعهد در

ص: 36

جریان است حاکی از تشکیل هشتمین کنفرانس سران جنبش در بغداد می باشد.» فیدل کاسترو رئیس جمهور کوبا و رئیس سابق جنبش عدم تعهد نیز اعلام کرد که اکثر کشورها موافقت کرده اند که اجلاس آینده در بغداد برگزار شود.

احمد عزیزی قائم مقام وزیر امور خارجه ایران، بی آنکه این احتمال را رد کند امکان اتخاذ چنین تصمیمی را تقبیح کرد و گفت: «جنبش غیرمتعهدها با تغییر محل برگزاری اجلاس هفتم از بغداد به دهلی نو یک حرکت اصولی درجهت حفظ موازین انجام داد، ولی اگر این اجلاس با میزبانی بغداد برای جنبش عدم تعهد موافقت کند این امر نشانه ضعف جنبش در برخوردها و یک حرکت یأس آمیز در مسیر حرکت اصیل جنبش در آینده خواهد بود.» وی این اقدام را تزلزل در مواضع جنبش در حفظ اصول و نادیده گرفتن تجاوز به یک کشور عضو عدم تعهد دانست.

از سوی دیگر، روند سخنرانی ها و رایزنی ها کاملاً به نفع عراق بود؛ حسین شاه اردن ضمن فداکارانه خواندن انصراف عراق از برگزاری اجلاس هفتم، به جای فراخواندن دو کشور به متارکه جنگ و ارجاع حل اختلافات آنها به آخرین قرارداد منعقدشده بین ایران و عراق (قرارداد 1975 الجزایر)، اختلافات دو کشور را قدیمی و ریشه دار خواند و حل آن را به مجموعه ای از قراردادهای تاریخی بین دو کشور ارجاع داد. شاه حسین افزود: «کنفرانس باید وظیفه خود را درباره متوقف کردن جنگ انجام دهد و کمیته ای برای بررسی این امر تشکیل داده، موضع خود را دراین باره بیان کند، چون ادامه جنگ ارکان غیرمتعهدها را به لرزه درآورده است.» وی در آخر با بیان اینکه عراق خواهان صلح است و این ایران است که صلح را رد می کند، گفت: «باید موضع ما درباره طرفی که صلح را رد کند تحریم باشد.»

در روز چهارم اجلاس، موسوی نخست وزیر ایران، سخنرانی کرد. وی ضمن اشاره به اینکه ایران در زمان حمله عراق به علت مشکلات داخلی ناشی از وقوع انقلاب، آمادگی هیچ گونه واکنش مناسبی را برای دفاع از کشور نداشت، پیشنهاد صلح با صدام حسین را رد کرد و گفت: «اکنون به ما می گویند که به دشمن متجاوز کینه توز و حیله گر که عربده های مستانه اش به استغاثه بدل شده است رحم کنید. ما این را یک خیانت می دانیم، خیانت به ملت خود و خیانت به همه دولت های منطقه که هر روز ممکن است در معرض چنین تهاجمی قرار گیرند. ما می خواهیم متجاوز از تجاوز خود طرفی نبندد. ... همان سیاستمدارانی که این جنگ پرخسارت را بر ما تحمیل کردند و هنوز به قدر توان خود رژیم متجاوز را یاری می دهند، امروز بر آن اند تا صلحی پرخسارت و نیز توأم با ذلت بر ما تحمیل کنند.»

خبرگزاری فرانسه در بازتاب سخنان نخست وزیر ایران اعلام کرد: «ایران امروز با تأکید بر اینکه به عراق اجازه بهره مندی یا خشنودی از پایان جنگ را نخواهد داد کمترین بارقه امیدی را که برای پایان جنگ خلیج [فارس] در اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد وجود داشت، از بین برد.»

ص: 37

سرانجام در بیستم اسفندماه، کارگروه سیاسی جنبش عدم تعهد برای تصویب قطعنامه پایانی اجلاس تشکیل جلسه داد. از آنجا که طبق مقررات جنبش عدم تعهد، قطعنامه پایانی باید با موافقت و اجماع شرکت کنندگان تصویب می شد، موضوعات مورد نظر عراق و حامیانش به تصویب نرسید و درنتیجه جنبش عدم تعهد درباره جنگ ایران و عراق اعلام موضع نکرد.

در ادامه، کارگروه سیاسی اجلاس به منظور تصمیم گیری برای تعیین میزبان اجلاس آینده وارد شور شد، ولی باتوجه به سخنرانی تأثیرگذار رجایی خراسانی نماینده دائمی ایران در سازمان ملل متحد و اظهارات کنایه آمیز وی که درخواست کرد اجلاس آینده به جای بغداد در ویرانه های خرمشهر، قصرشیرین یا آبادان برگزار شود و همچنین پشتیبانی ایران از میزبانی طرابلس برای اجلاس بعدی، این کارگروه به رغم پشتیبانی کشورهای حامی عراق به اتفاق نظر نرسید و قرار شد هیئت رئیسه جنبش درباره میزبان آینده آن تصمیم گیری کند. درنهایت، باتوجه به استدلال هیئت ایرانی مقرر شد که تعیین محل برگزاری اجلاس بعدی تا سال 1985 (1364) مسکوت بماند و بدین ترتیب ایران در هر دو موضوع مورد اختلاف با عراق به پیروزی دست یافت.

گفتنی است ایران علاوه بر رایزنی های سیاسی متداول برای ممانعت از برگزاری هشتمین اجلاس غیرمتعهدها در بغداد، باتوجه به نقش کارساز هندوستان به عنوان میزبان اجلاس هفتم، اقدامات مؤثر دیگری نیز انجام داد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، وزیر امور خارجه ایران در گفت وگو با سفیر هند در ایران - که در آن زمان در دهلی نو به سر می برد - اعلام کرد: «ایران در نظر دارد درصورت علاقه مندی هند ... برای میانجیگری بین ایران و عراق از فعالیت هیئت اعزامی غیرمتعهدها جلوگیری نکند؛ اما اگر بغداد به عنوان میزبان بعدی اجلاس مشخص شود ایران دراین خصوص تغییر عقیده خواهد داد.»(1)

8. اوضاع اقتصادی ایران؛ خروج تدریجی از بحران

برعکس اوضاع به هم ریخته و نابسامان اقتصاد عراق، اقتصاد ایران در این دوره با عبور از بحران به یک ثبات نسبی رسید.

روزنامه فایننشال تایمز، در بررسی کلی اقتصاد ایران نوشت: «ایران با افزایش فروش نفت در چهار ماه گذشته، توانسته است تولید خود را به روزانه 3 میلیون بشکه ترقی دهد و ذخایر ارزی ایران که قبلاً تنزل یافته بود اکنون بهبود نسبی یافته است. در بودجه ایران برای سال آینده - که از 21 مارس [اول فروردین 1362] آغاز می شود - درآمدهای نفتی 21 میلیارد دلار منظور شده است

ص: 38

و نیازهای ارزی ایران نیز با احتساب خریدهای تسلیحاتی 20 میلیارد دلار خواهد بود.»

نشریه بانک وست فیستر نیز با اعلام اینکه اقتصاد ایران دوران آشفتگی پس از انقلاب را پشت سر گذاشته است، درباره رونق اقتصاد کلان ایران نوشت: «تولید داخلی ایران اخیراً افزایش متوسطی را نشان می دهد و در بخش نفتی و پتروشیمی نیز پیشرفت های فراوانی ثبت شده است.» این نشریه افزایش ذخایر ارزی ایران از یک میلیارد دلار به 5 میلیارد دلار را که 4 میلیارد دلار آن در ماه های اخیر بوده است، نتیجه سیاست های متفکرانه مسئولان ایران در امر فروش نفت دانست.

سهولت و رونق فروش نفت ایران در این دوره به حدی بود که ایران در مقام سومین تأمین کننده نفت ژاپن با موضع گیری در مقابل اهمال کاری شرکت های نفتی آن کشور در خرید نفت ایران، اولتیماتوم داد که ممکن است از اواخر فروردین، فروش نفت به شرکت های ژاپنی را متوقف کند.

مجله اکونومیست دایجست، با اذعان به رونق اقتصاد ایران درباره نگاه دولت های غربی به ایران نوشت: «عادی شدن فرایند لیبرالیزه کردن صحنه اقتصادی - اجتماعی ایران، دولت های غربی را به ارزیابی مجدد بازار ایران سوق می دهد. بازرگانان و دولت های غربی ایران را امیدبخش ترین بازار درحال ترقی و پیشرفت سریع در خاورمیانه توصیف می کنند.»

از دیگر نشانه های بهبود اوضاع اقتصادی ایران استقبال بازرگانان و صاحبان صنایع انگلیس از افزایش مبادلات تجاری با ایران بود. این امر به دنبال برگزاری نشستی با موضوع مناسبات اقتصادی انگلستان با ایران نمایان شد. در این گردهمایی که توسط انجمن خاورمیانه در تاریخ دهم فروردین 1362، برگزار شد، نمایندگان شرکت های مختلف انگلستان به گسترش تجارت خود با ایران ابراز علاقه کردند؛ در اولین گام اجرای این تصمیم مقرر شد هیئتی به نمایندگی از اتحادیه ماشین آلات ساختمانی و هیئتی از نمایندگان اتاق بازرگانی انگلیس در فروردین ماه به ایران سفر کنند.

بااین همه، فایننشال تایمز تأثیر کاهش قیمت نفت را، که با تصمیم کشورهای عضو اوپک در لندن رخ داد، در روند بهبود وضع اقتصادی ایران بسیار بدبینانه پیش بینی و اعلام کرد: «ایران برای شکست در جنگ قیمت ها بهای سنگینی پرداخت خواهد کرد؛ با این شکست همه تلاش هایی که برای جلب حمایت مجدد طبقات متوسط می شود، نقش برآب خواهد شد.» به نظر می رسد این پیش داوری بیش از حد بدبینانه و مغرضانه بود، زیرا با احتساب سهمیه جدید، ایران می توانست از راه فروش حداقل یک میلیون و 600 هزار بشکه نفت به پایه قیمت حداقل 29 دلار، درآمدی را کسب کند که حداکثر 36 میلیارد تومان کمتر از میزان پیش بینی شده در بودجه سال جدید بود و بنا به پیش بینی منابع اقتصادی با برخی صرفه جویی ها، اخذ وام و خریدهای مدت دار یا افزایش فروش نفت این اختلاف درآمد و هزینه قابل ترمیم بود.

ص: 39

9. اوضاع نابسامان اقتصادی عراق

در این دوره برخی مشکلات اقتصادی عراق که منشأ آن کمبود ارز و علت آن نیز محدودیت این کشور در صدور نفت بود، نمایان شد. طبق اعلام منابع آگاه، نیاز ارزی ماهانه عراق برای تأمین مخارج کشور حدود 5/1 میلیارد دلار بود که قبل از جنگ با صدور بیش از 3 میلیون بشکه نفت از سه طریق برآورده می شد:

1. لوله نفتی کرکوک به بندر بانیاس سوریه.

2. لوله نفتی کرکوک به بندر یومورتالیک ترکیه.

3. حمل محموله های نفتی توسط کشتی ها از بندر بصره.

از این مبادی صدور نفت، نخستین خط لوله به دلیل اختلافات سیاسی بین عراق و سوریه در سال 1356 و در ادامه با شروع جنگ تحمیلی به علت همسویی و همراهی سیاست های سوریه با ایران مسدود شد. خط لوله نفتی سوم نیز درپی شروع جنگ و مسدود شدن اروندرود بدون استفاده ماند. بدین ترتیب تنها راه برای صدور نفت عراق مسیر بندر یومورتالیک ترکیه بود؛ منابع خبری ظرفیت صدور نفت ازطریق این لوله نفتی را بین 55 هزار تا 700 هزار بشکه در روز اعلام می کردند که با احتساب قیمت حدود 30 دلار در هر بشکه میانگین درآمد این کشور برای هر ماه 540 میلیون دلار برآورد می شد، درحالی که هزینه عراق ماهانه 5/1 میلیارد دلار بود و این مبلغ فقط یک سوم از نیازمندی های ارزی عراق را تأمین می کرد. براین اساس، حتی باوجود کمک های عربستان سعودی و کویت که به گفته منابع خبری درآمد فروش 600 هزار بشکه نفت خود را در روز به تأدیه بدهی های عراق اختصاص داده بودند،(1) بازهم این کشور برای تأمین مخارج جنگ ماهانه حداقل 500 هزار دلار کمبود داشت و این کسری بودجه در این دوره به وضوح خود را نشان داد.

اکونومیست نشریه اقتصادی چاپ لندن، دراین باره نوشت: «خزانه عراق اینک تهی شده است.» خبرگزاری فرانسه نیز اعلام کرد: «عراق با مشکلات مالی سختی روبه رو است.» همچنین خبرگزاری رویتر گزارش داد: «یک سخنگوی وزارت اقتصاد آلمان غربی اعلام کرد که عراق به این کشور گفته است توانایی بازپرداخت بدهی های خود را که سررسید آنها امسال و سال آینده است، ندارد.»(2)

عراق برای تأمین کسری بودجه خود سه راهکار در پیش گرفت:

1. مهلت خواستن از طلبکاران. 2. درخواست وام از کشورهای دیگر. 3. افزایش ظرفیت انتقال لوله نفتی کرکوک به بندر یومورتالیک ترکیه در دریای مدیترانه.

ص: 40

چند نمونه از اقدامات مقامات عراقی و نیز حامیان عربی آنها برای جبران کسری بودجه این کشور چنین است:

درخواست مهلت از فرانسه، آلمان و ژاپن برای بازپرداخت بدهی ها، دریافت وام 5/30 میلیون دلاری از بانک توسعه اسلامی در جده، نامه صدام حسین به سران کشورهای حوزه خلیج فارس و درخواست کمک بلاعوض از آنها و انعقاد قرارداد 70 میلیون دلاری با یک شرکت مقاطعه کاری به منظور توسعه خط لوله نفت عراق و ترکیه. علاوه براین، بانک مرکزی اردن هم با اعطای یک اعتبار 65 میلیون دلاری به عراق موافقت کرد.

در این دوره همچنین خبرهایی درباره ایجاد خط لوله های نفتی به مقصد دریای سرخ و خلیج عقبه ازطریق دو کشور عربستان و اردن برای بی نیاز کردن عراق از مسیر مسدودشده خلیج فارس و سوریه انتشار یافت و حتی طرح کلی آن نیز اعلام شد. طارق عزیز معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه عراق نیز جزئیاتی را دراین باره بیان کرد که شامل اعلام موافقت مقامات عربستان با احداث خط لوله ای با ظرفیت انتقال 5/1 میلیون بشکه در روز و با هزینه 2 میلیارد دلار در مدت سه سال بود. بااین حال تا پایان دوره، خبر قابل توجهی از پیشرفت مذاکرات دراین باره انتشار نیافت.(1)

10. تداوم پشتیبانی تسلیحاتی فرانسه و کشورهای عربی از عراق

روابط فرانسه و عراق که درپی سفر طارق عزیز به پاریس در نیمه دی ماه سال 1361 با هدف تحکیم روابط، خرید جنگ افزار و گفت وگو درباره چگونگی بازپرداخت بدهی های عراق به آن کشور گرم تر شده بود،(2)* در این دوره نیز ادامه یافت. این روابط گرم و حمایت همه جانبه فرانسه از عراق به حدی گسترده و فراگیر بود که اکونومیست روزنامه معتبر انگلیسی دراین باره نوشت: «به نظر می رسد فرانسه تقریباً به اندازه عراق تضمین می کند که ایران برنده جنگ نیست. ظرف هجده ماه گذشته، فرانسه با عرضه تانک ها و توپخانه ها، موشک ها و هواپیماها به عراق به بزرگ ترین تأمین کننده غربی تسلیحات عراق تبدیل شده است.»

هفته نامه اویشن ویک اند اسپیس تکنولوژی (هفته نامه هوانوردی و تکنولوژی فضایی) نیز درباره قابلیت های فنی - نظامی تسلیحات واگذارشده به عراق نوشت: «فرانسه نفوذ اصلی را در عراق دارد و جنگنده های میراژ اف1 و انواع فراوان موشک زمین به هوا و هوابه هوا دراختیار عراق می گذارد. میراژ اف1 مجهز به موشک های هوابه هوای 550 است که با اشعه مادون قرمز هدایت می شود و همچنین

ص: 41

موشک530 که به وسیله رادار هدایت می شود.» این نشریه افزود: «عراق از میراژ اف1 و بالگردهای سوپر فرلئون برای حمله به پایانه نفتی در شمال خلیج فارس استفاده کرد و موشک های اگزوسه را برای عملیات ضدکشتی و نیز هرگونه عملیاتی که در آب ها انجام می شود به کار می گیرد.»

علاوه براین، دولت فرانسه معادل 4/4 میلیارد فرانک، توپخانه و دو نوع رادارهای مراقبت زمینی (رازیت و راپیر) که قابلیت کشف تحرکات افراد و خودروهای ایرانی را تا شعاع 14 و 30 کیلومتری داراست، دراختیار عراق قرار داد.

علاوه براین، روابط حمایت گرانه کشورهای منطقه از عراق در این دوره نیز همانند گذشته ادامه یافت. گزارش های منابع اطلاعاتی حاکی از ارسال روزانه اسلحه، مهمات و تجهیزات نظامی از مرزهای اردن، عربستان و کویت به عراق بود. در همین خصوص رسانه ها، خبری را درباره نقش واسطه گری و خدماتی اردن در تجهیز ارتش و خصوصاً نیروی هوایی عراق منتشر کردند. افزون براین، اطلاعاتی نیز درباره اقدامات مصر در تجهیز نیروی هوایی عراق و ارسال جنگنده های ساخت چین پس از مونتاژ آن در خاک مصر انتشار یافت.

11. روابط غیررسمی امریکا و عراق با میانجیگری مصر

از دیگر مسائل درخور توجه در این دوره گرم شدن روابط غیررسمی امریکا و عراق با واسطه گری مصر بود. در اوایل این دوره، مبارک رئیس جمهور مصر، اذعان کرد که سرگرم میانجیگری برای ازسرگیری روابط میان عراق و امریکاست؛ درپی این اقدامات بود که وزیر کشاورزی امریکا اعلام کرد که این کشور وام و اعتباری به مبلغ حدود 68 میلیون دلار به عراق اختصاص داده تا بتواند از امریکا اقلام کشاورزی خریداری کند. نشریه المجله نیز با اعلام اینکه امریکا اخیراً بالگردهای نظامی پیشرفته و کامیون های نظامی دراختیار عراق قرار داده، از بهبود روابط دو کشور در امور دیپلماتیک خبر داد و به نقل از منابع آگاه نوشت: «امریکا آماده است روابط دیپلماتیک خود را با عراق آشکار سازد... احتمال دارد به زودی دراین خصوص ازسوی دو طرف اقداماتی انجام شود.»

12. منازعات سیاسی و اقتصادی در سازمان اوپک

انگلستان به علت اشباع بازار نفت براثر اضافه تولید نفت عربستان و پر شدن انبارهای ذخایر نفتی کشورهای مصرف کننده نفت، قیمت هر بشکه نفت خود را 3 دلار کاهش داد؛ درپی این اقدام انگلیس، نیجریه، از اعضای تقریباً با نفوذ اوپک، اعلام کرد که به منظور مقابله با این اقدام و برای ازدست ندادن مشتری های نفتی خود، 5/5 دلار از قیمت نفت خود را در هر بشکه کاهش خواهد داد. عربستان سعودی که همواره در تصمیم گیری های اوپک به نفع مصرف کنندگان نفت و به ویژه کشورهای غربی و امریکایی رأی می داد، در اولین اقدام برای مقابله با این تصمیم نیجریه و برای

ص: 42

دردست گرفتن ابتکارعمل، شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس را که همگی عضو اوپک بودند، به یک جلسه فوق العاده فراخواند و به اصطلاح درصدد رهبری جنگ قیمت ها برآمد.

بی بی سی نتیجه این جلسات را کاهش قیمت نفت از پایه 34 دلار در هر بشکه اعلام کرد و میزان آن را 4 دلار تخمین زد، ولی تصمیم نهایی را منوط به موفقیت شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس در جلب آرای سایر کشورهای تولیدکننده نفت همچون انگلستان، مکزیک و نروژ - که عضو اوپک نبودند - دانست.

آسوشیتدپرس نیز در گزارشی تحلیلی، به نقل از زکی یمانی، از موافقت اولیه برای کاهش قیمت نفت خبر داد. این خبرگزاری هدف عربستان از تلاش های اخیرش را کاهش 4 دلار در هر بشکه اعلام کرد. به دنبال مخالفت یا همراه نشدن برخی کشورهای صادرکننده نفت با این تصمیم، مانع سعید العتیبه وزیر نفت امارات متحده عربی، با بیان اینکه دفاع از قیمت 34 دلار، دیگر در سیاست کشورهای عربی جایگاهی ندارد، تهدید کرد چنانچه ظرف یک هفته تصمیمی درباره قیمت جدید نفت گرفته نشود، این کشورها ممکن است تا 7 دلار قیمت نفت صادراتی خود را کاهش دهند.

در دوازدهم اسفند، گروهی از کشورهای عضو اوپک در یک نشست غیررسمی و غیرعلنی در لندن گرد هم آمدند تا به رایزنی درباره وضعیت جدید قیمت نفت بپردازند.

دراین حال، آسوشیتدپرس اعلام کرد کالدرون برتی وزیر نفت ونزوئلا با هدف ترغیب محمد غرضی وزیر نفت ایران برای شرکت در اجلاس وزرای نفت کشورهای عضو اوپک در لندن به ایران سفر می کند. خبرگزاری فرانسه نیز ضمن اعلام موضع ایران مبنی بر مخالفت با کاهش قیمت نفت افزود: «ایران خواهان کاهش تولید نفت عربستان برای برقراری موازنه در بازار نفت است.»

اولین جلسه غیررسمی و غیرعلنی وزرای نفت اوپک که ایران نیز در آن شرکت داشت، شانزدهم اسفند در لندن تشکیل شد. شبکه سی.ان.ان. امریکا درباره موضع وزیر نفت ایران در این جلسه گفت: «غرضی در جلسه امروز اعلام کرد که هرگز با کاهش قیمت یا میزان تولید نفت ایران موافقت نخواهیم کرد. وی گفت: پادشاهی سعودی باید تولید نفت خود را تاحد 3 میلیون بشکه در روز کاهش دهد. وی فشار فعلی بر بازار نفت را نتیجه افزایش تولید عربستان اعلام کرد و افزود: از اوایل سال جاری مسیحی متوسط تولید روزانه نفت اوپک کاهش یافته، اما کشورهای صنعتی اکنون تاحد زیادی از ذخیره های نفتی گذشته که به علت تولید بیش از حد عربستان سعودی ایجاد شده است، استفاده می کنند تا کشورهای تولید کننده نفت را تحت فشار قرار دهند.»

سرانجام نخستین جلسه اصلی و غیررسمی اوپک با شرکت سیزده کشور عضو در دو مرحله و در روزهای هفدهم و هجدهم اسفند برگزار شد، اما به دلیل مخالفت ایران با کاهش قیمت نفت و باتوجه به اینکه تصمیمات اوپک باید با اجماع آرای شرکت کنندگان تصویب شود، این جلسه بدون دستیابی به نتیجه پایان یافت.

ایران برای مقابله با کاهش قیمت نفت، پیشنهاد سهمیه بندی مجدد و کاهش صدور نفت کشورهای

ص: 43

عضو را مطرح کرد و بر این امر اصرار داشت. هنردوست معاون وزیر نفت، حتی اعلام کرد که ایران حاضر است صادرات نفت خود را از 5/2 میلیون بشکه به 5/1 میلیون بشکه کاهش دهد.

در دومین دور جلسه اوپک، بحث درباره کاهش تولید عربستان سعودی جدی تر شد و علاوه بر ایران، لیبی هم خواستار کاهش تولید نفت عربستان شد. دراین حال، عربستان برای کاستن از این فشارها کوشید تا عراق را قانع کند که از سهمیه رسمی یک میلیون بشکه ای خود - که فقط توان صدور حدود 700 هزار بشکه آن را داشت - بکاهد و به سهمیه 800 هزار بشکه ای رضایت دهد.

یونایتدپرس با اشاره به تلاش فراوان عربستان سعودی و حضور بیست ویک روزه زکی یمانی وزیر نفت عربستان در لندن برای فراهم آوردن وضعیت مطلوب و متناسب با سیاست های کشورش، این مرحله از جلسات اوپک را طولانی ترین دوره جلسات این سازمان خواند.

در میان همین کشمکش ها، رادیو امریکا از موافقت کشورهای عضو اوپک برای کاهش 5 دلاری قیمت نفت خبر داد. این رادیو افزود که کشورهای عضو اوپک درصدد هستند تا عربستان را برای کاهش میزان تولید نفتش قانع کنند. یک روز بعد از اعلام این خبر، غرضی وزیر نفت ایران در سخنانی که حاکی از ناکامی ایران در پیشبرد اهداف خود در این اجلاس بود، گفت: «ما پیشنهاد کرده ایم که تولید فعلی نفت کشورهای عضو اوپک از 5/17 میلیون بشکه در روز به مدت دو ماه به 14 میلیون بشکه در روز کاهش یابد و در پایان این دو ماه، مجدداً وضعیت بازار، قیمت ها و سهمیه کشورها بررسی شود، ولی این پیشنهاد مورد قبول سایر کشورها قرار نگرفت.»

وی سپس درباره کاهش قیمت نفت گفت: «امروز خطر بالقوه برای نفت موجود است، به ویژه مطالبی را شنیده ام که اگر اجلاس به توافق عمومی دست نیابد احتمال سقوط قیمت نفت تا 24 دلار یا کمتر وجود دارد. ... دراین میان باید نقش تولید نفت دریای شمال را در نظر گرفت که تولیدی حدود 2/2 میلیون بشکه در روز دارد و به عناوین مختلف اوپک را تحت فشار قرار می دهد تا خودش رهبری تعیین قیمت نفت و در آینده سهمیه بندی ها را برعهده بگیرد و قدرت سیاسی اوپک به دریای شمال منتقل شود.»

بدین ترتیب طولانی ترین مباحث اوپک در 24 اسفند 1361، با اعلام توافق درباره قیمت نفت به میزان بشکه ای 29 دلار و با سقف تولید 5/17 میلیون بشکه در روز پایان یافت.

13. کمک ایران به سوریه در ازای قطع ارسال نفت عراق از خاک آن کشور

در ادامه سیاست هم گرایانه جمهوری اسلامی ایران و سوریه، یک هیئت بلندپایه سیاسی و اقتصادی سوری به منظور توسعه همکاری های دوجانبه در اواسط فروردین به تهران سفر کرد. درپی این سفر، دو کشور یک قرارداد نفتی و یک تفاهم نامه اقتصادی امضا کردند که براساس آن ایران در مقابل عرضه 6 میلیون تن نفت خام در سال، پول نقد و کالاهای مورد نیاز خود را از سوریه دریافت می کرد. این توافق به مدت 10 سال قابل تمدید بود. البته یک میلیون تن از

ص: 44

این نفت به صورت بلاعوض به سوریه صادر می شد، که به گفته اغلب کارشناسان خارجی، این اقدام برای جبران قطع درآمد سوریه درپی مسدودکردن لوله انتقال نفت عراق به بندر بانیاس بود، زیرا سوریه به درخواست ایران لوله انتقال نفت عراق را که روزانه 300 هزار بشکه نفت ازطریق خاک سوریه به بندر بانیاس می رساند، مسدود کرده بود و لذا ایران برای جبران قطع این ترانزیت نفتی آن مقدار نفت را به شکل بلاعوض برای سوریه در نظر گرفته بود.

14. حمله به مؤسسات فرانسوی در پاکستان و انفجار ساختمان سفارت امریکا در بیروت

درپی وقوع چند انفجار در اماکن، شرکت ها و تأسیسات مربوط به دولت فرانسه در شهر کراچی پاکستان، پلیس این کشور عده ای از دانشجویان ایرانی را به دفعات دستگیر و علاوه بر بازجویی، محل سکونت آنان را نیز تفحص کرد. به مرور زمان این دانشجویان به علت مرتبط نبودن با انفجارهای مذکور آزاد شدند. دراین حال به نوشته روزنامه النهار، یک گروه مخالف دولت عراق به نام "مجاهدین عراقی" در تماس با این روزنامه، مسئولیت این انفجارها را برعهده گرفته و اعلام کرد تا زمانی که فرانسه از عراق حمایت کند این گروه عملیات های خود را در سراسر جهان علیه منافع فرانسه ادامه خواهد داد. این درحالی بود که دفتر مجاهدین عراقی در تهران از پذیرفتن هرگونه مسئولیتی دراین باره امتناع کرد.

در نیمه اسفندماه نیز یک بمب نسبتاً قوی در دفتر هواپیمایی فرانسه (ایرفرانس) در بغداد منفجر شد؛ در این حادثه رئیس عراقی این شرکت هواپیمایی کشته و عده ای نیز زخمی شدند. این بار نیز یک گروه مخالف دولت عراق به نام جنبش مجاهدین عراقی در تماس با روزنامه النهار مسئولیت این بمب گذاری را برعهده گرفت. دراین حال خبرگزاری عراق این انفجار را به طرف داران ایران و سوریه نسبت داد.

سومین انفجار نیز که شدیدتر و تأثیرگذارتر بود و تلفات بیشتر ی نیز داشت انفجار ساختمان هفت طبقه سفارت امریکا در بیروت بود که در تاریخ 29 فروردین 1362 رخ داد. براثر این انفجار، 62 تن ازجمله 17 امریکایی، که مسئول بخش خاور نزدیک و جنوب آسیایی سازمان سیا و همچنین 6 تفنگ دار نیز در بین آنها بودند، کشته و 210 تن زخمی شدند. طبق برخی اخبار قرار بود فیلیپ حبیب فرستاده ویژه رئیس جمهور امریکا نیز در زمان انفجار در ساختمان مزبور حضور داشته باشد، ولی تأخیر وی موجب نجاتش شد. 10 دقیقه پس از انفجار، شخصی که خود را وابسته به سازمان جهاد اسلامی می خواند، مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفت.

این انفجار بازتاب گسترده ای در رسانه ها داشت، منابع خبری غرب همچون بی بی سی، رادیو اسرائیل، خبرگزاری آسوشیتدپرس، رادیو صدای امریکا و... گروه های طرف دار ایران و به ویژه شیعیان لبنانی را مسئول این انفجار معرفی کردند.

ص: 45

موسوی نخست وزیر با موضع گیری دراین باره هرگونه دخالت ایران در این واقعه را رد کرد و گفت: «رسانه های غربی سعی می کنند این کار را به ایران نسبت دهند که این خود یک توطئه گسترده است، باید ریشه های این انفجار و حرکت ها را در واکنش های سیاسی - اجتماعی منطقه جست وجو کرد و ربطی به کشور ما ندارد.» وی افزود: «ما با هوشیاری رسانه های خود قادر خواهیم بود با این توطئه مقابله کنیم.»

باوجود آنکه ده هفته قبل از این حادثه (16 بهمن 1361) یک مرکز تحقیقات مربوط به فلسطینیان در بیروت براثر بمب گذاری منهدم شده و 128 فلسطینی در آن حادثه کشته یا زخمی شده بودند، آلن جرج سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، روز بعد از انفجار، دست داشتن سازمان آزادی بخش فلسطین را در این حادثه رد کرد. هرچند دو روز بعد، معاون وزیر امور خارجه امریکا اعلام کرد که هنوز نمی توانیم بگوییم که عاملان انفجار با سازمان آزادی بخش فلسطین یا هر گروه دیگری در ارتباط نیستند. وی همچنین با اعلام اینکه سازمان جهاد اسلامی یک گروه وابسته به ایران است، از نسبت دادن صریح انفجار سفارت امریکا به این گروه خودداری کرد و گفت: احتمال دارد که انفجار مزبور با هماهنگی و انسجام کامل انجام نشده باشد. وی همچنین این فرضیه را مطرح کرد که احتمال اینکه عاملان انفجار یک گروه تروریستی بدون ارتباط با هیچ کس باشند نیز وجود دارد.

به هرحال، باوجود برخی تلاش ها و جوسازی ها، مقامات رسمی امریکا تا آخر این دوره از انتساب این عمل به ایران یا گروه های وابسته به آن خودداری کردند.

ص: 46

در بخشی از این طرح عملیاتی آمده است:

«1. مانور

قرارگاه عملیاتی خاتم الانبیا(ص) با استفاده از غافلگیری و در شرایط دید محدود از زبیدات در شمال تا رودخانه دویرج در جنوب با قرارگاه های کربلا و نجف به منظور تصرف ارتفاعات حمرین و جبل فوقی تک نموده و آماده می شود بنا به دستور، تک را به سمت جنوب و غرب ادامه دهد. لشکر16 زرهی و 92 زرهی و 77 پیاده به پدافند از مناطق محوله ادامه می دهند، این عملیات در 2 مرحله به شرح زیر اجرا می گردد:

مرحله 1

قرارگاه کربلا در شمال (راست) و قرارگاه نجف در جنوب (چپ) در مناطق محوله با ایجاد شکاف در مواضع دشمن، تک نموده، ارتفاعات حمرین را تصرف، نیروهای دشمن را منهدم و خط پیروزی را تأمین می نماید.

مرحله2

پس از تصرف ارتفاعات حمرین و تأمین خط پیروزی، قرارگاه نجف به تک خود ادامه داده، جبل فوقی را تصرف و خط توفیق را تأمین می نماید.

قرارگاه کربلا ضمن تحکیم خط پیروزی، به تک قرارگاه نجف کمک می نماید.

2. آتش

یک آتش تهیه به مدت 15 دقیقه طرح ریزی و بنا به دستور اجرا خواهد شد. تقدم کلیه آتش ها در مرحله1 با قرارگاه کربلا و در مرحله2 با قرارگاه نجف خواهد بود.»(1)

ضمناً در سازمان رزم، گردان327 توپخانه 105 م.م. کششی؛ گردان313 توپخانه (-) 155 م.م. کششی؛ گردان364 توپخانه (-) 155 م.م. کششی؛ گردان350 توپخانه 155 م.م. کششی؛ گردان397 توپخانه 203 م.م. کششی؛ گردان347 توپخانه 130 م.م. کششی؛ گردان343 توپخانه 130 م.م. کششی؛ آتشبار 105 م.م. از گردان368 توپخانه؛ آتشبار 105 م.م. از گردان383

ص: 48

توپخانه؛ آتشبار کاتیوشا از گردان362 توپخانه؛ آتشبار کاتیوشا از گردان372 توپخانه و گروه 33 توپخانه (عمل کلی قرارگاه خاتم الانبیا(ص)) و گروه 22 توپخانه (احتمالاً توپخانه لشکر92 زرهی اهواز است) نیز پشتیبانی آتش عملیات را بر عهده داشتند.»(1)

براساس طرح عملیاتی، واحدهایی از هوانیروز مستقر در جنوب کشور مأموریت پشتیبانی از یگان های عملیاتی را بر عهده داشتند.

سازمان رزم هوانیروز در این عملیات شامل استعداد زیر است:

الف) گروه رزمی پشتیبانی عمومی اصفهان:

- 3 تیم آتش کبری و یک فروند هلیکوپتر کبری.

- 12 فروند هلیکوپتر214.

- 2 فروند هلیکوپتر شنوک.

ب) گروه رزمی پشتیبانی مستقیم شماره3 کرمان:

- 3 تیم آتش کبری و یک فروند هلیکوپتر کبری.

- 12 فروند هلیکوپتر214.

- 2 فروند هلیکوپتر شنوک در کنترل عملیاتی.

ج) به گروه رزمی مسجدسلیمان ابلاغ شد آماده باشند درصورت نیاز و اعلام، تیم های آتش به منطقه عملیات روانه کنند و به پایگاه سرتیپ شهید "وطن پور" نیز ابلاغ شد بنا به دستور، خلبان و هلیکوپتر کبری به منطقه عملیات ارسال کنند.

د) پایگاه هوانیروز تهران:

این پایگاه نیز با آماده کردن یک فروند هواپیمای فرندشیپ؛ یک فروند هواپیمای فالکن و یک فروند هواپیمای توربو کماندر بنا به دستور در خدمت عملیات قرار گرفت.

ضمناً مقرر شد در طول عملیات، فرماندهی هوانیروز یا جانشین وی در قرارگاه خاتم الانبیا(ص) حضور داشته باشند.(2)

نیروی هوایی ارتش نیز براساس مأموریت محول شده برای استقرار سایت موشکی ضدهوایی نقطه ای را در ارتفاع 400(3) (در سلسله جبال حمرین) انتخاب کرد و دو نقطه دیگر؛ اولی در قسمت شمال آن در منطقه عمومی دهلران و دیگری در جنوب آن در ارتفاعات چنانه را برای استقرار قبضه های ضدهوایی اورلیکن در نظر گرفت. قبضه های اورلیکن، مأموریت پدافند هوایی را در مقابل هواپیماهای دشمن با سقف پرواز کوتاه و موشک های ضدهوایی، مأموریت پدافند هوایی را در مقابل هواپیماهای دشمن با سقف بلند بر عهده داشتند.(4)-(5)

ص: 49

1

در ادامه پیوستن نیروهای داوطلب به جبهه های جنگ و کمک های مردمی برای یاری رزمندگان اسلام، امروز نیروهای داوطلب بسیجی از شهرهای شیراز، اقلید، آباده (200 نفر)، بهشهر، نکا، پل سفید، ابهر، اراک، علی آباد، کردکوی، بندر دیر، دهدشت، کاشان، تربت حیدریه، قادرآباد و گروهی از روحانیون استان گیلان و همچنین یک صد و شصت ونهمین گروه اعزامی از خمینی شهر عازم مناطق جنگی شدند.

همچنین، 41 تن از کارکنان کارخانه قند فریمان برای بازسازی شهر هویزه عازم این شهر شدند. یک گروه پزشکی شامل 23 تن از پزشکان و متخصصان (با تخصص های گوناگون) نیز به ستاد مجروحان و مصدومان جنگ معرفی شدند تا به مناطق مورد نیاز اعزام شوند.

علاوه براین، 7 کامیون حامل کمک های مردم آشتیان و روستاهای تابعه و نهمین گروه از کامیون داران کازرون همراه با مصالح ساختمانی برای بازسازی آبادان اعزام شدند. صیادان شهرستان آستارا نیز تعداد 10 دستگاه قایق موتوری به منظور پشتیبانی رزمندگان به جبهه های جنگ اهدا کردند.(1)

روزنامه کیهان در شماره امروز خود فهرستی از کمک های مردمی نقاط گوناگون کشور به جبهه های جنگ را درج کرده است. این کمک ها علاوه بر جنبه های قابل توجه مادی آن، به علت نوع کمک ها و اقشار مختلف اهداکنندگان که از مردم شهرهای بزرگ تا دورافتاده ترین روستاها را در بر می گیرد، بیانگر همبستگی شدید عاطفی و معنوی طبقات مختلف مردم با رزمندگان اسلام در جبهه های جنگ است بخش هایی از این کمک ها عبارت اند از:

کلاه و دستکش دست باف پشمی، چند تخته حصیر، نان خشک، مربا، ترشی، کتاب، مفاتیح الجنان، چراغ والور و...(2)-(3)

روابط عمومی وزارت بازرگانی نیز اعلام کرد: «ستاد تدارکاتی بازسازی و نوسازی مناطق جنگ زده مستقر در وزارت بازرگانی از تاریخ 28/5/1361

ص: 50

لغایت 30/11/1361 توانست بیش از 1800 دستگاه خودرو ازقبیل وانت، پیکان، رنو، لندرور، جیپ، مینی بوس، کامیون، اتوبوس، تانکر سوخت و آب، لیفتراک 5/3 تنی، ماشین آتش نشانی و موتورسیکلت به ستادهای مسئول در امر بازسازی و نوسازی مناطق جنگ زده ارسال دارد.»(1)

1

امروز پیکر سرباز فریبرز موریم از کلیمیان مقیم شیراز - که در جبهه های جنگ به شهادت رسیده بود - در شیراز تشییع و به خاک سپرده شد. شرکت کنندگان در این مراسم با شعار "تا خون در رگ ماست، خمینی رهبر ماست" یاد این سرباز فداکار را گرامی داشتند. به همین مناسبت، جامعه کلیمیان امروز را عزای عمومی اعلام کرد.(2)

2

امروز در مناطق غرب و شمال غرب کشور براثر اقدامات عناصر مسلح غیرقانونی علیه مردم و نیروهای نظامی یک تن شهید و 4 تن مجروح، و از عناصر ضدانقلاب نیز 3 تن کشته شدند. درگیری افراد دمکرات و کومه له در حوالی دیواندره و تسلیم شدن 2 تن از افراد کومه له به نیروهای خودی از دیگر وقایع مهم امروز است.

افراد حزب دمکرات یکی از اهالی روستای قلعه گرگر در شمال کامیاران را به جرم همکاری با دولت به شهادت رساندند.(3)

در روستای کوچه طلا از توابع تکاب نیز در درگیری بین نیروهای خودی و عناصر حزب دمکرات، 2 تن از آنان کشته و 4 تن از افراد خودی زخمی شدند.(4)

در اشنویه نیز افراد این حزب شبانه به خانة مسکونی سرپرست نهضت سوادآموزی حمله کردند و او و مسئول روابط عمومی آنجا را گروگان گرفتند.(5) مهاجمان همه وسایل و لوازم موجود در خانه را به سرقت بردند.(6)

در حادثه دیگری در سردشت، عناصر مسلح غیرقانونی به پایگاه بناویله در جنوب شرقی این شهر حمله کردند که با مقاومت نیروهای پایگاه مواجه و با دادن یک کشته مجبور به فرار شدند.(7)

در روستای شاه قلعه در غرب دیواندره، افراد حزب دمکرات و گروه کومه له با هم درگیر شدند که براثر آن 3 تن از افراد کومه له کشته و 30 تن از آنان به دست عناصر حزب دمکرات خلع سلاح شدند.(8)

در شمال ارومیه، 2 تن از افراد کومه له ضمن تحویل یک اسلحه و 140 تیر فشنگ، خود را به پایگاه حماملار معرفی و درخواست امان نامه کردند.(9)

ص: 51

1

درحالی که خبری درمورد توافق طارق عزیز و مسعود رجوی درباره هماهنگی اقدامات علیه جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است، عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) همچنان به فعالیت های خرابکارانه در داخل ایران ادامه می دهند.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، روزنامه کویتی السیاسه از توافق مسعود رجوی سرکرده سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و طارق عزیز درباره موضوع پناهندگی نیروهای این سازمان به عراق خبر داده است. این روزنامه افزوده است: «[طارق] عزیز و رجوی موافقت کرده اند تا برای سرنگونی رژیم ایران عملیات خود را هماهنگ سازند. سال گذشته بعد از آنکه کوشش های بین المللی برای برقراری آتش بس بین دو کشور با شکست روبه رو شد، صدام حسین رئیس جمهور عراق، به مخالفان تبعیدی و ناراضی ایران پناهندگی داد.»(1)

درعین حال، امروز افراد این سازمان با تیراندازی به یک پایگاه سپاه در گردنه حیران شهرستان آستارا یکی از نیروهای پایگاه را زخمی کردند.(2)

در همدان نیز 2 نفر از عناصر این سازمان برای ترور یکی از افراد شهربانی وارد منزل وی شدند که با مقاومت وی و رسیدن نیروهای شهربانی یکی از آنان دستگیر شد و دیگری گریخت. از شخص دستگیرشده یک اسلحه کلاشینکف به دست آمد.(3)

2

آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، امروز در جمع وزیر، معاونان و مدیران کل کشاورزی استان ها و گروهی از خانواده های شهدا سخنرانی کرد. وی در سخنان خود تحمیل جنگ به ایران را آخرین مرحله از اقدامات امریکا برای سرنگونی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و با یادآوری برداشت های غلط امریکا از حمیت ملی ایرانیان و پایداری دربرابر ناملایمات اقتصادی و فشارهای سیاسی، اهداف شروع جنگ را اشغال بخش های نفت خیز و محروم کردن ایران از درآمدهای نفتی خواند.

رئیس مجلس صبر و پایداری مردم را از عوامل شکست نقشه امریکا عنوان و تصریح کرد: درحال حاضر عراق در چاهی که دشمنان برای ما کنده بودند، افتاده و این امر به دلیل حضور مردم در صحنه و فداکاری آنان است و جبهه جنگ و جهاد، جبهه ای است که از مرزها تا

ص: 52

مزرعه های اعماق کویرهای این مملکت گسترده است.

وی افزود: «دشمنان ما وقتی جنگ را به ما تحمیل کردند که در سایر موارد از ما شکست خوردند. امریکا و دیگر دشمنان ما وقتی در حاکم کردن لیبرال ها در این مملکت شکست خوردند، شروع به حرکت های ایذایی، مانند بایکوت اقتصادی کردند. آنها فکر می کردند مملکت که این همه وابسته است که تمام مایحتاج خود را از خارج می آورد، با قطع مواد اولیه و سایر نیازهایش دچار هرج ومرج داخلی می شود. ولی با تحمل مردم و تلاش کارمندان و کارگران، این حرکت هم شکست خورد. لذا آنها جنگ را شروع کردند و عمده نظر آنها در این جنگ، ایجاد مشکلات اقتصادی برای ما بود. آنها می خواستند با اشغال آبادان، ماهشهر و خرمشهر، ما را از امکانات خوزستان محروم کنند تا با قطع نفت خوزستان، کارخانه ها و اقتصاد ما فلج شود. امروز هم [موضوع] هزینه و مخارج جنگ مطرح است، ولی مردم در صحنه هستند و کمک های مردم چه ازلحاظ نیروی انسانی و چه کمک های مالی، دائماً به طرف جبهه ها سرازیر است. رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: خوشبختانه حالا قضیه معکوس شده است و کاری که دشمنان ما می خواستند سر ما بیاورند. بر سر عراق آمده است. عراق در مخمصه جنگ گرفتار شده است؛ زیرا عراق تصور می کرد با پول کشورهای عرب می تواند جنگ را ادامه دهد و فکر نمی کرد جنگ طولانی شود و این درحالی است که سربازان عراقی را با دادن پول های کلان و وعده و وعید، در پناه تانک ها و موشک های گران قیمت در جبهه ها حفظ می کنند. بنابراین، حفظ هر قطعه زمین برای عراقی ها میلیون ها تومان تمام می شود و این درحالی است که راه صدور نفت عراق از خلیج فارس و سوریه بسته شد و تنها مقدار ناچیزی نفت از ترکیه صادر می کند. کشورهایی مانند امریکا و فرانسه و کشورهای دیگر هم به سادگی امکاناتی دراختیار عراقی ها نمی گذارند. بنابراین، اگر عراق را در حالت رکود جنگی نگه داریم، نمی تواند تحمل کند. لذا شما مطمئن باشید با شیوه ای که ما در پیش گرفته ایم، نه تنها عراق، بلکه هرکس را که در منطقه مقابل ما قرار گیرد، از پای درمی آورید.»(1)

1

امروز هیئت دولت به ریاست آیت الله خامنه ای رئیس جمهور، تشکیل جلسه داد. در پایان جلسه، نخست وزیر به سؤالات خبرنگاران درباره موضوعات طرح شده در جلسه دولت و امور جاری کشور پاسخ گفت.

وی درباره تأخیر در اجرای عملیات و ادامه جنگ اظهار کرد: همان طورکه بارها اشاره شده است، عملیات ادامه خواهد داشت و به صورت زنجیره ای باید بدان نگاه کرد. اصولاً برای قضاوت صحیح درباره یک عملیات باید به کلیات آن توجه کرد. عملیات ما متوقف نشده است و ضربات خود را به موقع به دشمن وارد خواهیم کرد.

ص: 53

موسوی درباره وضعیت توزیع نیز گفت: توزیع درکشور ما حالت پیچیده ای دارد و عوامل و مشکلات گوناگونی در این موضوع دخیل اند، مانند نقدینگی بزرگی که در دست مردم می باشد یا تورم زایی جنگ و محدودیت مبادی ورودی کشور. مشکل دیگر وجود احتکار و گران فروشی است که متأسفانه در سطح جامعه وجود دارد و درحال حاضر احساسات عمومی علیه این موضوع برانگیخته شده است و طبیعی است که این مشکل را باید ریشه ای حل کنیم.(1)

1

مارتینز وزیر تجارت خارجی نیکاراگوئه، که برای تسلیم پیام دانیل اورتگا رئیس شورای بازسازی ملی این کشور و پیگیری توافق های انجام شده در سفر قبلی به تهران آمده است، بعد از دیدار با وزیر خارجه و تسلیم پیام اورتگا، با میرحسین موسوی دیدار کرد.

در این جلسه که کاظم پور اردبیلی، معاون امور اقتصادی و بین الملل وزارت امور خارجه نیز حضور داشت، ابتدا وزیر تجارت خارجی نیکاراگوئه درباره مبارزه علیه امپریالیسم و دشمنی امریکا با دو انقلاب نوپای ایران و نیکاراگوئه مطالبی را بیان کرد. سپس موسوی با تأکید بر اصل "نه شرقی، نه غربی" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی و جایگاه ویژه و اهمیت خاصی که ایران برای ارتباط با کشورهای جهان سوم قائل است، گفت: نظام ما از روزهای اول استقرار، به دلیل همزادی انقلاب اسلامی با انقلاب مردم نیکاراگوئه و توطئه های امریکا علیه دو کشور، به کشور و مردم نیکاراگوئه توجه خاصی داشت و این موضوع در میان مردم نیز به چشم می خورد.(2)

2

احمد عزیزی قائم مقام وزارت امور خارجه، که به منظور تسلیم پیام رئیس جمهور ایران به حافظ اسد رئیس جمهور سوریه و گفت وگو با مقامات سوریه به آن کشور سفر کرده است، امروز با عبدالحلیم خدام معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه سوریه، دیدار و گفت وگو کرد.

در این دیدار که وزیر مشاور در امور خارجه سوریه و مدیرکل آسیا - افریقای وزارت امور خارجه کشورمان و همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در دمشق نیز حضور داشتند، روابط دوجانبه و موضوعات مورد علاقه دو کشور و تحولات اخیر در خاورمیانه بررسی شد.

عزیزی در این ملاقات ضمن اشاره به دستاوردهای مرحله مقدماتی عملیات والفجر و اهمیت راهبردی آن، دلایل تلاش رژیم بعثی صهیونیستی عراق و حامیان آن را برای سرپوش گذاشتن بر اهمیت این عملیات تشریح کرد. وی گفت: صدام برای اینکه از ایجاد یأس در دل حامیان خود جلوگیری کند تا به حمایتشان از او استمرار بخشند، مذبوحانه با یاری رسانه های گروهی استکبار جهانی تلاش می کند تا اهمیت راهبردی این عملیات را ناچیز و با ارائه ارقام کذب و غیرواقعی، خود را پیروز جلوه دهد.(3) وی پیش از این سفر، درمورد

ص: 54

موضوعات گفت وگوی خود با مقامات سوریه اعلام کرده بود در دمشق درباره نشست وزیران خارجه 3 کشور سوریه، لیبی و ایران، که در آینده نزدیک در تهران برگزار می شود، با عبدالحلیم خدام معاون نخست وزیر و وزیر خارجه سوریه، گفت وگو خواهد کرد.(1)

1

امروز، رادیو بی بی سی سخنانی را از قول احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه الجزایر درمورد وضعیت مذاکرات برای خاتمة جنگ ایران و عراق، پخش و به تفسیر آن پرداخت. این رادیو ضمن تحلیل مواضع جدید ایران درباره شرایط صلح با عراق، به احتمال صرف نظر کردن ایران از شرط برکناری صدام حسین اشاره کرد. بخش هایی از گزارش رادیو بی بی سی چنین است:

به گفته دکتر طالب ابراهیمی: میانجیگری و مذاکرات برای خاتمه جنگ میان ایران و عراق در ماه ژوئن سال گذشته با بن بست مواجه شد. در آن زمان، دولت عراق مصرانه خواستار تشکیل جلسه با مقامات کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در بغداد بود و درعین حال دولت ایران نیز سقوط حکومت صدام حسین را یکی از شرایط لازم برای خاتمه جنگ تعیین کرده بود، اما پس از چند هفته، دولت عراق از حق برگزاری جلسه غیرمتعهدها در بغداد چشم پوشی کرد و دولت ایران نیز از شرایط اولیه خود برای خاتمه جنگ صرف نظر کرد.

بی بی سی افزود: دولت ایران درظاهر هر چند وقت یک بار خواستار سرنگونی حکومت عراق می شود، ولی از اظهارات وزیر خارجه الجزایر چنین برمی آید که مقامات ایران شاید به طور خصوصی از این شرایط صرف نظر کرده اند. به گفته دکتر طالب ابراهیمی، الجزایر براساس سه شرط پیشنهادی دولت ایران، میانجیگری میان ایران و عراق را ادامه داده است و این سه شرط عبارت اند از: بازگشت به مرزهای تعیین شده مورد قبول طرفین در کنفرانس الجزیره در سال 1975؛ بازگشت آوارگان جنگی به کشورشان و پرداخت غرامت جنگ به ایران ازسوی دولت عراق. درمورد دو شرط اول، هیئت الجزایری موفق شده است دیدگاه های طرفین را به یکدیگر نزدیک تر سازد، اما شرط پرداخت غرامت جنگ توسط دولت عراق هنوز هم مانع اصلی بر سر برقراری صلح است. بی بی سی در ادامه افزود: احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه الجزایر، ظرف شش ماه گذشته، دو بار به تهران و یک بارهم به بغداد سفر کرده است، بدون آنکه از پیشرفت مذاکراتش با مقامات دو کشور خبری منتشر سازد. درواقع حمله اخیر نیروهای ایران به مواضع عراق این تصور را ایجاد کرد که میانجیگری های دولت الجزایر برای خاتمه جنگ نتیجه چندانی نداشته است، اما مقامات الجزایری می گویند که بنا به تقاضای طرفین مخاصمه و به این دلیل که الجزایر تنها دولتی است که هم ایران و هم عراق حاضرند به طور جدی به نظرهایش توجه کنند، به کوشش های خود برای پایان جنگ ادامه داده است. گفتنی است که رهایی گروگان های امریکایی از ایران دو سال قبل ازطریق میانجیگری مقامات الجزایر میسر شد.(2)

ص: 55

طالب ابراهیمی همچنین درباره جبهه پایداری گفت: جبهه پایداری عرب که به منظور کمک به فلسطینی ها تشکیل شد، پس از جنگ اسرائیل علیه لبنان به صورت مرده درآمده است و باید یک موضع عربی واحد اتخاذ شود.(1)

1

نشست وزیران خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس(2) که از روز گذشته در ریاض پایتخت عربستان، آغاز شده بود، با صدور بیانیه ای به کار خود پایان داد. اظهار نگرانی از ادامه جنگ بین ایران و عراق؛ درخواست از امریکا و شوروی برای کمک به پایان جنگ و محکوم کردن بیانیه مشترک ایران، سوریه و لیبی، از مهم ترین نتایج این نشست بود.

به گزارش بی بی سی، مهم ترین موضوع این گفت وگوها اولاً تحولات مربوط به جنگ ایران و عراق و ثانیاً خطر سقوط بیش ازپیش قیمت نفت در بازارهای جهان بود. وزیران خارجه شش کشور عرب حوزه خلیج فارس اعلام کردند که ادامه جنگ میان ایران و عراق به زیان مصالح طرفین مخاصمه و به طورکلی کشورهای مسلمان و عرب است، آنها همچنین بر تمایل شورای همکاری خلیج فارس به پایان این جنگ تأکید کردند. وزیران خارجه این کشورها از امریکا و شوروی و همچنین سایر اعضای شورای امنیت سازمان ملل خواستند تا به مسئولیت خود برای برقراری صلح و امنیت در جهان عمل و برای خاتمه جنگ ایران و عراق اقدام کنند. آنها همچنین اعلامیه مشترک لیبی، سوریه و ایران را - که ماه قبل صادر شد و در آن سه کشور مزبور خواستار قطع کمک های دول عرب به عراق شدند - محکوم کردند.(3)

به گزارش رادیو کویت، شیخ صباح الاحمد وزیر خارجه کویت، در یک مصاحبه مطبوعاتی درباره مطالب مطرح شده در این نشست گفت: اعضای شورا در گفت وگوهای خود درباره جنگ ایران و عراق، بر ضرورت پایان یافتن این جنگ تأکید و از تلاش های هیئت حسن نیت اسلامی و جنبش غیرمتعهدها و سازمان ملل و کشورهای دوست قدردانی کردند و قول دادند که تلاش های خود را تا پایان یافتن این جنگ ادامه دهند. وی در قسمت دیگری از سخنان خود گفت: شورای همکاری خلیج فارس در جلسه اخیر خود خواستار زدودن اختلافات و تفرقه های بین کشورهای عربی شد و از امضای موافقت نامه بین سوریه، لیبی و ایران ابراز تأسف کرد و آن را برخلاف منافع اعراب دانست.(4)

همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه، شیخ محمد بن مبارک وزیر خارجه بحرین و رئیس جلسه شورای همکاری خلیج فارس در یک نشست مطبوعاتی در پایان ششمین اجلاس وزیران خارجه (ازطرف این شورا) اعلامیه اخیر ایران، سوریه و لیبی را محکوم و اعلام کرد: این اعلامیه نه به نفع وحدت اعراب است و نه کمکی به تلاش های به کاررفته برای پایان دادن به جنگ می کند.

ص: 56

براساس این گزارش، هیچ بیانیه ای درمورد تصمیماتی که احتمالاً در این جلسات اتخاذ شده است، انتشار نیافت. بن مبارک درمورد جنگ ایران و عراق گفت: کشورهای عضو شورای همکاری به اقدامات خود برای دستیابی به یک راه حل مسالمت آمیز ازطریق سازمان های بین المللی، اجلاس سران غیرمتعهدها، سازمان ملل و کنفرانس اسلامی ادامه خواهند داد.(1)

1

امروز شیخ عیسی بن سلمان آل خلیفه امیر بحرین در مصاحبه ای با روزنامه الیوم چاپ عربستان، از ایران و عراق خواست تا ازطریق مذاکره به جنگ 29 ماهه خود پایان دهند.

وی گفت: کسانی که کشته می شوند همسایه، مسلمان و با یکدیگر برادرند و بحرین همواره نگران کوشش نیروهای خارجی برای بی ثبات کردن منطقه خلیج (فارس) است.(2)

2

نایف حواتمه دبیرکل جبهه دمکراتیک برای آزادی فلسطین، امروز با هیئت اعزامی مجلس شورای اسلامی ایران که برای حضور در شانزدهمین نشست مجلس شورای ملی فلسطین به الجزیره سفر کرده است، دیدار کرد. وی در این دیدار با اشاره به وضعیت صدام گفت: نظام فاشیستی صدام از وحشتناک ترین نظام های جهان است و شما سرنگونی این رژیم را از شرایط خود برای پایان جنگ قرار دهید.(3)

نایف حواتمه در پاسخ به یکی از شرکت کنندگان فلسطینی جلسه که عقیده داشت درصورت صلح ایران و عراق، رژیم بعث سقوط خواهد کرد، گفت: من به چنین چیزی اعتقاد ندارم، چون صدام عنصری را برای تحرک و فعالیت در عراق زنده نگذاشته و همه را نابود کرده است. وی افزود: تابستان داغی در انتظار ما است و فشارهای زیادی به ما وارد می شود. اگر شما بتوانید ظرف دو سه ماه آینده کار جنگ را تمام کنید، خدمت بزرگی به ما کرده اید و اگر از صدام بگذرید در حق ما خیانت کرده اید. شما روی سقوط نظام عراق، و نه فقط صدام، تأکید کنید.(4)

وی همچنین درمورد احتمال شرکت برخی گروه های فلسطینی در صف ارتش عراق علیه ایران گفت: جبهه مبارزات مردمی به رهبری سمیر قوشه، جبهه شعیبه (قیاده عامه)، جبهه آزادی بخش فلسطین و جبهه التحریر عربی در عراق دفتر دارند و احتمال دارد که جبهه التحریر عربی که مزدور عراق است، در جنگ باشد.(5)

جرج حبش دبیرکل جبهه خلق برای آزادی فلسطین نیز در این جلسه ضمن تأکید بر سقوط صدام درباره راهکار عملی سقوط صدام حسین به هیئت ایران گفت: انقلاب شما حرکت مردمی و با حضور همه گروه ها و گرایش ها بود و برای سقوط صدام نیز همین شیوه را به کار ببرید و جبهه ترقی خواه ملی گرای عراق را هم راه دهید و از آنها استفاده کنید.(6)

ص: 57

1

حسنی مبارک رئیس جمهور مصر، امروز در مصاحبه با روزنامه کویتی الوطن رسماً اعلام کرد که سرگرم میانجیگری برای برقراری روابط مجدد میان عراق و امریکا است. به گزارش آسوشیتدپرس از کویت، رئیس حکومت مصر گفت که در مذاکرات اخیرش با رونالد ریگان، برای عادی سازی روابط سیاسی میان بغداد - واشنگتن - که پس از جنگ سال 1967 اعراب و اسرائیل قطع شده بود - داوطلب شده و جرج شولتز وزیر امور خارجه امریکا، متعاقباً با سعدون حمادی وزیر کابینه عراق، ملاقات کرده است، اما وی نمی تواند نتایج میانجیگری اش را فاش کند؛ زیرا فقط صدام می تواند در این باره سخن بگوید.

مبارک گفت: رونالد ریگان خطرهایی را که ادامه جنگ ایران و عراق برای منطقه و برای منافع اعراب در بر دارد، کاملاً درک می کند. وی افزود: روابط منحصربه فرد مصر با امریکا به هیچ وجه به این معنی نیست که ما دیگر غیرمتعهد نیستیم. وی سپس گفت: اما هنگامی که یک کشور عرب یا مسلمان با خطری مواجه شده و خواستار کمک می شود، ما درزمینه دراختیارگذاردن تسهیلات تعهداتی داریم. مبارک سپس فلسطینی ها را تهدید کرد درصورتی که در مذاکرات ماه آینده، اعراب و اسرائیل به اردن نپیوندند، باید برای همیشه از دستیابی به یک میهن فلسطینی صرف نظر کنند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد: برای استحکام روابط بغداد - واشنگتن صدام مجبور شده است که مجدداً با قاهره روابط سیاسی برقرار کند. صدام قبلاً به مبارک قول داده بود چنانچه از کمک های همه جانبه نظامی مصر در جنگ با ایران برخوردار شود، مصر را دوباره به جمع اعراب برمی گرداند یا به عبارت صحیح تر، سران دولت های عرب را به مبارک نزدیک تر می کند.(1)

2

خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از منابع رسمی پاکستان اعلام کرد که به دنبال بمب گذاری در چهار نهاد فرانسوی، ازجمله محل سکونت کنسول این کشور در کراچی، حالت آماده باش امنیتی در این شهر اعلام شده است.

براساس این گزارش: «به علت حضور تعداد زیادی از دانشجویان تندرو ایرانی، تمام کنسولگری های خارجی تحت مراقبت شدید امنیتی قرار گرفته اند. مقام های رسمی گفته اند تاکنون 15 دانشجوی ایرانی دررابطه با این بمب گذاری ها دستگیر شده اند. بااینکه هیچ گروهی مسئولیت این انفجارها را به عهده نگرفته است، اما پلیس در تعقیب مجرمین احتمالی این وقایع، مناطق مسکونی را همچنان مورد حمله قرار می دهد.»(2)

از سوی دیگر، خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز اعلام کرد: 11 تن از دانشجویان ایرانی عضو انجمن اسلامی کراچی که به دنبال انفجار بمب در دفتر هواپیمایی و نمایندگی های فرانسه در این شهر بدون علت دستگیر شده بودند، دست به اعتصاب غذا زدند و اعلام کردند که تا آزادی خود به

ص: 58

این اعتصاب ادامه خواهند داد. بنا بر همین گزارش، سایر اعضای انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در کراچی نیز با صدور بیانیه ای اعلام اعتصاب غذا کردند. در قسمتی از این بیانیه آمده است: ما فریاد اعتراض خویش را بدین وسیله به گوش مردم مسلمان دنیا می رسانیم و به بازداشت بدون علت دانشجویان متعهد ایرانی ازطرف پلیس پاکستان اعتراض می کنیم و اعلام می داریم تا آزادی آنان در محوطه دانشگاه به اعتصاب غذا ادامه خواهیم داد. انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در کراچی همچنین در اطلاعیه دیگری ضمن محکوم کردن دستگیری اعضای این انجمن در کراچی آن را اقدامی درجهت سرکوب انقلاب اسلامی دانست.(1)

1

هفته نامه فرانسوی ژون آفریک در مقاله ای به بررسی رفتار سیاسی امریکا باتوجه به توازن جدید در جنگ ایران و عراق پرداخته و پیروزی ایران و تشکیل حکومت متحد با ایران در عراق را برای امریکا غیرقابل قبول خوانده است. ژون آفریک با اشاره به اوضاع داخلی عراق و اقدام صدام حسین در حذف رقبای خود و همکاری فرانسه و آرژانتین در تسلیح عراق نوشته است:

«از وقتی که نیروهای (امام) خمینی پیشروی کرده و امتیازاتی به دست آورده اند، به ویژه از زمان حمله این نیروها و ورودشان به خاک عراق، واشنگتن موضع خود را عوض کرده است. امریکا اکنون به عراق کمک می کند و در این راه قدری با احتیاط رفتار می کند. اطمینان خاطری که در سخنان صدام حسین مشهود گشته به دلیل همین کمک ها است و مقاومت نیروهای عراق نیز تاحدودی از همین امر نشئت می گیرد.

از ابتدای ژوئیه ، ستاد فرماندهی ارتش عراق ازطریق عربستان سعودی اطلاعاتی درباره حرکت های نیروهای ایران و تسلیحاتشان - که به وسیله ماهواره های امریکایی به دست آمده - دریافت کرده است. امریکا برای جلوگیری از شکست عراق همه تلاش خود را می کند، ولی آیا خواهد توانست از این شکست جلوگیری کند؟ یک کشور متحد احتمالی ایران؛ یعنی عراق مشتمل بر 5 میلیون نفر شیعه، دارای تولیدات نفتی قابل رقابت با عربستان سعودی و یک سیاست خارجی تهدیدکننده بر سراسر منطقه خلیج، برای امریکا پذیرفتنی نیست؛ زیرا حکومت عربستان سعودی و امیرنشین های خلیج را در معرض نابودی قرار می دهد. واشنگتن درآن صورت همه متحدان منطقه ای خود، ازجمله اسرائیل را برای معاوضه با چنین احتمالی یا درصورت امکان برای پیشگیری از آن بسیج خواهد کرد.(2)

این نشریه افزوده است: صدام حسین اخیراً خود را از شر چند تن از رقبای احتمالی بعثی خلاص کرده است. همچنین در ژانویه سال جاری، دو تن از اعضای کابینه دولتش، باوجود نزدیکی شان به رژیم تبعید شدند. سعدون حمادی - که طارق عزیز در 24 فوریه جایگزین او شد - به امریکا رفته و زکی جبار معاون وزیر اطلاعات نیز از سوریه تقاضای پناهندگی کرده است.

ص: 59

ژون آفریک سپس خاطرنشان کرد که در ماه ژوئن سال گذشته نیز رئیس جمهور عراق دو تن از وزیران خود؛ یعنی وزیر بهداشت و وزیر نفت را اعدام کرد. این مجله همچنین با اشاره به اجرای عملیات والفجر مقدماتی افزوده است که خطر حقیقی برای بغداد ازجانب جبهه های شمالی است که تعداد بی شماری از نیروهای ایران در آنجا مستقرند و تهاجم فوریه تاحدودی مانند یک مانور پراکنده توسط ایرانی ها با هدف ایجاد اضطراب در ارتش عراق اجرا شد.

این مجله افزوده است: برای جمهوری اسلامی ایران محاکمه متجاوز - که صدام حسین است - همچنان یک شرط پایان جنگ است. ژون آفریک سپس با اشاره به خرید هواپیماهای جنگی به وسیله عراق از فرانسه و آرژانتین، میزان معامله های تسلیحاتی بغداد با فرانسه را در سال های 1981 و 1982، 28 میلیارد دلار اعلام کرد و عراق را بهترین مشتری فرانسه در خاورمیانه خواند و یادآوری کرد که بخش عظیمی از این صورت هزینه های تسلیحاتی عراق را عربستان سعودی پرداخت کرده است.(1)

1

روابط امریکا، شوروی و فرانسه با ایران و عراق، جبهه گیری این کشورها علیه ایران و همسویی آنها با عراق و تیرگی روابط سیاسی فرانسه و ایران موضوعاتی است که روزنامه فیگارو در مقاله ای مورد بررسی قرار داده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از این روزنامه آورده است:

«همان گونه که قابل پیش بینی بود، جنگ ایران - عراق امروز آن چنان حساسیت یافته که ابرقدرت ها علی رغم موانع و تردیدهای موجود، مجبور گشته اند مواضع خود را نسبت به آن روشن نمایند. [دراین میان] سیاست امریکا بیشتر از دیگران روشن بوده. امریکا به محض روی کارآمدن دولت ریگان تصمیم گرفت تا از عراق حمایت نماید و امیدوار بود که رژیم عراق را از واپسین وابستگی هایی که هنوز بین عراق و روسیه وجود می داشت، رهانیده و به آن چنگ اندازد. بالاخره دیپلماسی امریکا بدین طریق امکان می یافت تا ازنظر کشورهای عرب ضعفی را که عبارت از داشتن روابط عالی با اسرائیل می باشد، جبران نماید.

فیگارو ادامه می دهد: از سوی دیگر، شوروی از ابتدای سال گذشته به طور محسوسی به سمت بغداد متمایل گشته و ارسال تسلیحات به رژیم عراق را به طور گسترده ای از سر گرفت. ازنظر روسیه چرخشی که انقلاب ایران اتخاذ نمود ناچاراً او را از هرگونه نزدیکی به جبهه سوسیالیست یا نیروهای ترقی خواه دور می کند. فیگارو به عنوان شاهد و گواه برای گفته های خویش مبنی بر طرز برخورد شوروی در قبال مسائل ایران می نویسد: تحولات ایران موجب نگرانی مقامات مسکو شده است. فرمان هشت ماده ای آیت الله خمینی، اعلام چرخش در انقلاب بوده و هدف آن استقرار دولت و قانونی بودن دستگیری کسانی [بوده است] که فکر می کردند بتوانند همچنان از اوضاع به نفع خویش بهره برداری کنند. [این فرمان] نشان داد که

ص: 60

بایستی فرامین امام را جدی تلقی کرد و تفسیر شخصیت های طراز اول رژیم و به خصوص بانفوذترین آنها؛ یعنی آیت الله رفسنجانی رهبر حزب جمهوری اسلامی، همچنان نشان می دهد که این فرمان به منزله تفسیر و جهت گیری عمومی و کلی رژیم می باشد. دستگیری رهبران حزب توده نیز در این چارچوب قرار دارد. 48 ساعت بعد از این دستگیری ها، آیت الله خمینی اظهار داشت که هم اکنون بایستی به فعالیت های گروه هایی که از مشکل ترین لحظات انقلاب فقط بهره برداری و سوءاستفاده می کردند، پایان داد.

فیگارو در توضیح سیاست های خارجی فرانسه در قبال جمهوری اسلامی ایران می نویسد: بعد از فرار بنی صدر و رجوی، در سیاست قبلی فرانسه که حفظ توازن بوده، شکاف ایجاد شد. ایران اعلام کرد که خواهان استرداد آنها است و فرانسه باکمال تعجب با فراخواندن فرانسویان داخل ایران و تقریباً تمام پرسنل سفارت، به این درخواست پاسخ می دهد. بدون هیچ گونه شکی ماجراهای گروگان های امریکایی در تصمیم گیری های دولت نقش داشته است. فیگارو ادامه می دهد: آیا می توان چنین تصور نمود که دولت فرانسه، رژیم ایران را رژیم سست پنداشته بود و می خواست که وضعیت خود را دررابطه با سقوط احتمالی رژیم ایران و روی کارآمدن یک قدرت جدید که در آن نیروهای مترقی و احزاب چپ ارجحیت داشته باشند، معین نماید. بدین ترتیب، دولت فرانسه خود را در یک سری وقایع متعهد می سازد که شاید پایان آن را نمی دیده است. ایران از آن به بعد، فرانسه را دشمن خویش و تقریباً هم ردیف امریکا محسوب نمود و به هرحال پاریس دیگر مخاطب اقتصادی و سیاسی تهران نبود.

مذاکرات فرانسه - عراق انجام گرفته و بیش ازپیش این مذاکرات به عنوان یک عنصر تعیین کننده در روابط فرانسه و اعراب ظاهر می شود؛ به خصوص که این مذاکرات مثل آنچه که درمورد امریکا وجود داشت، اثرات روابط خوب فرانسه و اسرائیل را جبران نماید و تعهد فرانسه نسبت به عراق تا به آنجا بوده است که قادر شده این قضاوت خطرناک را به وزیر امور خارجه فرانسه نسبت دهد که: روابط خوب فرانسه و اعراب بیش از آنچه که به مواضع ما بر سر مسئله فلسطین بستگی داشته [باشد]، به حمایت فرانسه از عراق بستگی دارد.»(1)

1

رادیو مسکو امروز در تفسیری ضمن اعتراض به بازداشت سران حزب توده در ایران و درخشان خواندن کارنامه 41 ساله سیاسی این حزب، هرگونه وابستگی و ارتباط حزب توده با اتحاد شوروی را انکار کرد. این رادیو همچنین با یادآوری همکاری های شوروی با ایران بعد از انقلاب مدعی شد که شوروی این اقدامات را بی هیچ چشمداشتی انجام داده است. این درحالی است که در این تفسیر به علت حمایت دولت شوروی از حزب توده و همچنین کمک های فراوان نظامی شوروی به عراق هیچ اشاره ای نشده است. در بخش هایی از گزارش این رادیو آمده است:

ص: 61

«عده ای از رهبران حزب توده ایران ازجمله رفیق نورالدین کیانوری دبیر اول کمیته مرکزی آن، بازداشت شدند. موسوی تبریزی دادستان کل ایران، طی بیانات رادیو تلویزیونی اظهار داشت بازداشت اشخاص یادشده با فعالیت جاسوسی آنها به سود کشورهای خاوری ارتباط دارد و اینکه دادستان کل توضیح نداد که صحبت از کدام کشورها در میان است. فعالیت های تبلیغاتی ضدشوروی که این اواخر توسط برخی ارگان های مطبوعاتی به راه انداخته شده دراین مورد هیچ شک و تردیدی باقی نمی گذارد. در ایران، محافل مرتجع محافظه کار فعالیت خود را شدت داده، تلاش می کنند هم نیروهای مترقی و میهن پرست کشور را مورد ضربه قرار دهند و هم مناسبات ایران و شوروی را.

جنبه های افتراآمیز اتهامات وارده به رهبران حزب توده و حملات به سیاست اتحاد شوروی به قدری آشکار و هویدا است که به هیچ گونه تکذیب نیازی ندارد. چیز دیگری مایه تعجب است و آن اینکه این رویدادها در یکی از پرمسئولیت ترین لحظات تاریخ ایران صورت می گیرد. منظور ما وضع دشوار اقتصادی ایران و دسایس مداوم نیروهای ضدانقلابی و خطر مداخله مسلحانه امریکا است که ناو بزرگی مرکب از چند ده ناو جنگی در مجاورت خلیج فارس نگاه داشته و همچنین جنگ میان ایران و عراق است که همچنان ادامه دارد. ولی باوجوداین، مخصوصاً در این موقع، رهبران حزب توده مورد تعقیب و پیگرد قرار گرفته اند؛ حزبی که طی 41 سال موجودیت خود، صفحات درخشان زیادی در کتاب مبارزات مردم ایران با استبداد شاه و آقایی و سیطره بیگانگان در کشور در دوران پیش از انقلاب سال 1979 علیه ارتجاع از هر قماشی ثبت کرده است. اگر از رفیق کیانوری و هم رزمانش سخن بگوییم باید گفت که در زمان شاه بسیاری از آنها سال های زیادی در زندان به سر برده اند و فقط انقلاب موجب رهایی آنها از سیاه چال ها شد. حزب توده طی تمام سال های پیش از انقلاب باوجود جنبه بغرنج و پیچیدگی ضدونقیص مبارزات سیاسی در ایران همواره از گرایش های دمکراتیک و ضدامپریالیستی انقلاب ایران پشتیبانی می کرد و بر آن بود که این گرایش، پایه و اساس خط مشی امام خمینی را تشکیل می دهد. حقایق بر آن دلالت دارند که این خط مشی، زحمت کشان شهرها و دهات و قشرهای مستضعف را به هم فشرده ساخته؛ البته، مفهوم است که حزب توده هم همراه آنها بود ولیکن از اسرار نیست که در ایران گروه بندی های

ص: 62

مختلفی مشغول فعالیت هستند و از آن جمله گروه بندی هایی که پیرو نظرات صرفاً محافظه کارانه و افراطی راست گرا هستند. به طوری که از تمام قراین استنباط می شود این گروه بندی ها نیرومند می شوند و دست کم این واقعیت حاکی بر این حقیقت است که تحولات اجتماعی به سود قشرهای زحمت کش متوقف شده است و بورژوازی هوادار غرب خود را همواره مطمئن تر احساس می کند و ضربت را به حزب توده که جزئی از نیروهای ترقی خواه جامعه ایران است، وارد می سازد. محافل ارتجاعی پایه های مناسبات شوروی و ایران را متزلزل می سازند؛ هرچند که این مناسبات بدون هیچ گونه شک و تردیدی با منافع ملی ایران مطابقت دارد و به ایران کمک می کند تا دربرابر فشارهای امپریالیستی پایداری کند.

برای نمونه، چند واقعیت را ذکر می کنیم: پاییز سال 1978 وقتی تخت سلطنت ایران متزلزل شد، در مطبوعات خارجی اطلاعاتی درباره امکان هجوم امریکا به این کشور پدیدار شد. اتحاد شوروی در آن روزها اعلام داشت که چنین مداخلاتی در امور ایران مجاز نیست، اما دولت امریکا پس از انقلاب ایران روابط بازرگانی با ایران را تحریم کرد؛ ناوگان های جنگی امریکا بنادر ایران را مسدود کردند و به این وسیله زیان های کمرشکنی را به اقتصاد ایران وارد آوردند و تأمین خواروبار مردم ایران و دیگر کالاهای ضروری را با دشواری مواجه کردند. اتحاد شوروی نه فقط این عملیات امپریالیسم را محکوم و تقبیح کرد، بلکه حق حمل ترانزیت کالا از خاک خود، از راه های خشکی و آبی به ایران اعطا کرد. اگر در سال 1979 از این راه ترانزیت از خاک اتحاد شوروی یک میلیون و 300 هزار تن کالای ایران حمل شد، در سال 1981، این رقم 5/2 برابر شد. بدین طریق خساراتی که درنتیجه محاصره دریایی امریکا به ایران وارد می شد تاحدود چشمگیری تضعیف گردید و هم اکنون هم در ایران بسیاری از واحدهایی که با همکاری اتحاد شوروی ساخته شده با موفقیت مشغول کار است و ساختمان یک عده واحدهای دیگر که در آنها کارشناسان شوروی کار می کنند، ادامه دارد. واقعیت چنین است و بر آن دلالت می کند که اتحاد شوروی در ایران برای خود هیچ گونه حقوق خاص و مزایایی نمی جوید و نسبت به این کشور هیچ گونه دعاوی ارضی ندارد و در امور داخلی ایران مداخله نمی کند و فقط برای آن می کوشد که ملت های ما در صلح و صفا زندگی کرده و با هم همکاری کنند.

همان طورکه در بیست وششمین کنگره حزب کمونیست اتحادیه شوروی خاطرنشان گردید، ملت ایران راه خود را به سوی آزادی و شکوفایی جست وجو می کند و ما صادقانه در این راه برایش موفقیت آرزو می کنیم و آماده هستیم مناسبات حسنه را براساس اصول برابری و البته متقابل گسترش دهیم. اما آنچه که درباره تبلیغات ضدشوروی که در تهران دامنه گرفته می توان گفت این است که این گونه فعالیت های تبلیغاتی حفظ جو مناسبات کشورهایمان و ملت هایمان را تیره و غم انگیز می سازد و در وهله اول و در درجه اول به منافع ایران زیان می رساند.»(1)

ص: 63

1

نشریه عربی المستقبل چاپ پاریس، در مقاله ای با عنوان "مسکو سکوت خود را در جنگ می شکند"، بدون توجه به واگرایی ایران و شوروی در موضوع دستگیری افراد حزب توده به مقاله روزنامه پراودا ارگان رسمی حزب کمونیست شوروی، اشاره کرده است. این مجله سردی روابط ایران و شوروی را متأثر از نگرانی شوروی از امکان پیشروی ایران در جبهه میانی و کردستان عراق و احتمال قطع جاده بغداد و موصل دانسته و نوشته است: روزنامه پراودا ارگان کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی، دو کشور ایران و عراق را به متوقف کردن این جنگ دعوت کرد و از آنها خواست بدون به راه انداختن حمام های خون و ازطریق گفت وگو برای رسیدن به یک راه حل تلاش کنند. المستقبل اضافه می کند که آگاهان سیاسی عقیده دارند برای اولین بار است که سازمان های تبلیغاتی شوروی درحالی که ایران بزرگداشت سالگرد انقلاب اسلامی خود را جشن می گیرد، حتی یک تهنیت نگفتند و همچنین شوروی از راه حل صلح آمیز و مذاکره سخن به میان می آورد و عراق نیز بیش از ایران مایل به این راه حل است و این نشان می دهد مسکو از حکومت ایران خشمگین است. ایران عملیات مخالف رژیم افغانستان را رهبری کرده و طرح های مربوط به روابط ایران و افغانستان و پاکستان را که ازطرف شوروی ارائه می شود، رد کرده است. نکته آخر اینکه حکومت شوروی نگران قطع راه بغداد - موصل به وسیله نیروهای نظامی ایران است. این مسئله برای حکومت شوروی اهمیت خاصی دارد، چراکه پیمانی شبیه به دفاع مشترک بین عراق و شوروی هنوز بین دو کشور برقرار است.(1)

2

به گزارش روزنامه کیهان، جنبش مجاهدین عراق با صدور اطلاعیه ای ضمن تجدید عهد با مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، این تشکل را تنها نماینده شرعی و قانونی مردم این کشور برای برپایی حکومت عدل الهی در خط ولایت فقیه و به مرجعیت امام خمینی خواند و اعلام کرد همه رزمندگان خود را دراختیار این مجلس قرار می دهد. در این اطلاعیه همچنین از همه نیروهای مسلمان و مبارز عراق دعوت شده است به مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق بپیوندند و با تمام قدرت و امکانات از آن پشتیبانی کنند. این اقدام جنبش مجاهدین عراقی به دنبال اعلام طرح بسیج عمومی مسلمانان عراقی ازسوی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق(2) انجام شد.(3)

ص: 64

ضمیمه1 گزارش 1: توضیحاتی درخصوص وضعیت عمومی زمین، عوارض طبیعی و ارتفاعات حساس منطقه عملیاتی والفجر1 و دلایل انتخاب این منطقه برای اجرای عملیات

منطقه عملیاتی والفجر1، منطقه ای مرزی است که در جنوب شرقی دهلران و در غرب عین خوش در جنوب استان ایلام قرار دارد. پس از عملیات موفق فتح المبین، نیروهای عراق که به غرب رودخانه دویرج عقب رانده شدند(1)با دراختیارگرفتن ارتفاعات راهبردی مرزی این منطقه (حمرین و فوقی) - که متعلق به جمهوری اسلامی است - امتیازات متعددی را برای خود محفوظ نگه داشتند ازجمله:

1. ازنظر پدافندی در موضع مطمئن قرار داشتند.

2. جاده دهلران - عین خوش را در دید و تیر خود داشتند و آن را بدون استفاده کرده بودند.

3. می توانستند به اشغال چندین حوزه نفتی و تأسیسات آن در منطقه بیات در دو طرف مرز بین المللی و در داخل خاک عراق ادامه دهند.

4. قادر به دفاع از شهرک صنعتی طیب - زبیدات و چاه های نفت آن و چندین روستا و پاسگاه مهم در خاک عراق بودند.(2)

هدف از اجرای عملیات در این زمین در درجه اول تک به جبال حمرین و تکمیل تصرف آن(3) و نیز دستیابی به جبل فوقی (قسمت جنوبی منطقه عملیات) بود تا بدین وسیله پس از تسلط بر ارتفاعات مرزی منطقه، دشمن مجبور شود در دشت قرار بگیرد و نیروهای خودی با قرارگرفتن در موضع برتر تاکتیکی، مقدمات پیشروی به عمق را در عملیات های بعدی فراهم کنند.(4)

موقعیت زمین

منطقه عملیاتی والفجر1 دارای ویژگی هایی است که آن را از زمین های مسطح و جلگه ای خوزستان و نیز مناطق کوهستانی مناطق مرزی غرب کشور متمایز می کند. این منطقه درواقع در حدواسط مناطق کوهستانی شمال غرب و جلگه ای جنوب (خوزستان) قرار دارد، به خصوص که قسمت هایی از آن (مانند ارتفاعات جنوبی حمرین) دارای خصوصیات مناطق کوهستانی است و قسمت های دیگر (مانند بخش هایی از سواحل دویرج و دشت سمیده) فاقد ارتفاعات بوده و تاحدودی شبیه جلگه است.

وجود تپه ماهورهای فراوان و شیارهای بی شمار در بخش های وسیعی از منطقه که دارای جهت های جغرافیایی مختلف هستند، این قسمت را از مناطق شمالی و جنوبی تر آن متمایز کرده و بر پیچیدگی منطقه افزوده است.

علاوه بر این ویژگی ها، بخش هایی از زمین های شمال منطقه عملیات (زبیدات، چم سری، شرهانی تا محدوده جاده شنی ابوغریب) و جنوب منطقه عملیات (بخش هایی از منطقه عمومی فکه) نیز دارای زمین های رملی غیرقابل عبور می باشد که بر تمایز آن با سایر مناطق افزوده است.

عوارض طبیعی منطقه والفجر1 از شمال به جنوب

- حمرین: در این منطقه ارتفاعات مهمی مانند 178، 175 و 165 وجود دارد که در امتداد جنوب شرقی جبال حمرین واقع شده و به شکل دهلیزی صخره نمایان است، بدین صورت که از غرب رودخانه دویرج به بعد، بلندی ارتفاعات افزایش می یابد تا اینکه در قسمت بالای آن دو دهلیز وسیع را تشکیل می دهد و ارتفاعات مهم منطقه بر روی این دو یال قرار دارند. خط الرأس حمرین منطقه نوار مرزی محسوب می شود.(5)

این منطقه دارای تپه ماهورهای متعدد است و ازاین رو دهلیزهای عرضی و طولی به وجودآمده برای عملیات پیاده مناسب و برای عملیات زرهی و مکانیزه محدودیت ایجاد می کند. لکن در سمت غرب نوار مرزی، این دهلیزها تبدیل به بریدگی های عمیق شده و برای حرکت پیاده نیز مشکلاتی را به وجود می آورد.

دشت سمیده (معبر سمیده): به عرض تقریبی 4 تا 5 کیلومتر و در وسط منطقه عملیات قرار گرفته که به صورت معبر و دهلیز عرضی از شمال غربی به سمت جنوب شرقی کشیده شده و به علت مسطح بودن،

ص: 65

- قابلیت مانور و حرکت یگان های زرهی و مکانیزه را دارد.

- منطقه جبل فوقی: بعد از معبر سمیده واقع شده است و این ارتفاعات از شمال غربی به جنوب شرقی تا فکه کشیده شده است و حداکثر ارتفاع آن 125 متر می باشد. ارتفاعات آن به طرف شمال غربی و جنوب شرقی به تدریج کم و در شمال غربی به شیار بجلیه و در جنوب شرقی به فکه و رودخانه دویرج ختم می شود. این ارتفاع به علت اینکه سرکوب (مسلط) بر معبر سُمیده و معبر فکه است دارای اهمیت ویژه ای بوده و تقریباً کلید منطقه است.

- جنوبی ترین منطقه عملیات، منطقه عمومی فکه است که بین جبل فوقی و ساحل شمالی رودخانه دویرج است و دارای زمین مسطح و شیب ملایم از شمال به سمت جنوب است.

- منطقه ساحل غربی رودخانه دویرج از پیچ انگیزه تا فکه به عرض 1 تا 3 کیلومتر زمین مسطح است.(1)

عوارض حساس منطقه:

الف) ارتفاعات 175، 173، 178، 164، 165، 143، 146 در منطقه حمرین از شرهانی تا انتهای حمرین.

ب) جبل فوقی کلید منطقه دشت سمیده و فکه محسوب می شود و دردست داشتن آن، این امکان را فراهم می کند که منطقه دشت سمیده، منطقه فکه را کاملاً کنترل نموده و زیر دید و تیر قرار دهد.

پ) پل های دویرج واقع در چم سری، چم هندی و فکه و جنوب جبل فوقی.

ملاحظات تاکتیکی زمین منطقه

انتخاب این زمین برای اجرای عملیات والفجر1، غیر از آزادسازی بخش هایی از مناطق مرزی ایران دلایل دیگری نیز داشت ازجمله انهدام نیروهای دشمن، چون تا زمانی که نبرد در زمین خودی انجام می شد آزادسازی زمین در اولویت بود و انهدام نیروی دشمن در مرتبه دوم اهمیت قرار داشت، اما با عبور از مرز، انهدام نیروی دشمن موضوع اصلی شده و زدن به احتیاط های عراق نیز در اولویت قرار می گرفت.(2)

علاوه براین، انتخاب زمین دلایل خاص تری نیز داشت؛ ازجمله:

1. درصورت تصرف این ارتفاعات (حمرین و فوقی) با نیروی کمتری از منطقه پدافند می شد.

2. با اجرای عملیات علاوه بر تصرف عوارض حساس این منطقه مرزی، انهدام نیروی دشمن نیز انجام می شد.

3. اجرای عملیات در این منطقه نزدیک شدن به یکی از هدف های طراحی شده در استراتژی جنگ؛ یعنی شهر العماره را درپی داشت.

4. اقداماتی مانند شناسایی، سازماندهی اولیه و جابه جایی نیرو و بخشی از امکانات، از قبل در منطقه انجام شده بود.(3)

ضمیمه2 گزارش1: پیشینه ای از مباحث اجرای عملیات برای تصرف نقاط باقیمانده ارتفاعات حمرین و فوقی

از زمان مطرح شدن مباحث مربوط به عملیات والفجر مقدماتی (از اواخر دی ماه 1361 به مدت دو ماه) این موضوع مورد توجه فرماندهان جنگ قرار گرفت و دراین باره بحث های مفصل و اقدامات اولیه ای ازجمله شناسایی منطقه(4) نیز انجام شد. اما در ادامه مباحث طرح مانور، فرماندهان سپاه با ذکر دلایلی، به ویژه باتوجه به محدودیت نیرو، تأکید کردند که عرض منطقه عملیات (والفجر مقدماتی) باید محدود به منطقه حدفاصل فکه تا چزابه شود. فرماندهان ارتش نیز با طرح دلایلی، اعلام کردند گشودن جبهه دوم از محور فوقی سبب تجزیه قوای دشمن شده، درنتیجه رسیدن به هدف عملیات (پل غزیله و سپس العماره) تضمین بیشتری خواهد یافت.

اما درنهایت به دلیل پاره ای ملاحظات، ازجمله طولانی شدن دوره مباحث طرح مانور؛ محدودیت نیرو برای اجرای عملیات در دو محور عمده؛ هوشیار شدن دشمن درباره فعالیت های نیروهای ایرانی در منطقه و هم زمان با

ص: 66

آن تعیین ضرب الاجل ازسوی شورای عالی دفاع، امکان اجرای عملیات هم زمان از محور فوقی منتفی شد.

علاوه بر استقرار یگان های پدافندی ارتش در ارتفاعات حمرین و فوقی، یگان هایی از سپاه شامل لشکر19 فجر؛ لشکر25 کربلا؛ تیپ33 المهدی(عج)؛ تیپ فاطمه الزهرا(س) و تیپ امام سجاد(ع) نیز در حدفاصل غرب رودخانه دویرج تا شیار بجلیه مستقر بودند.

بنابراین، پس از ناکامی در عملیات والفجر مقدماتی، به طور طبیعی منطقه شمال فکه و ارتفاعات حمرین و فوقی مورد توجه قرار گرفت؛ به ویژه آنکه علاوه بر استقرار یگان هایی از ارتش و سپاه در این منطقه، اقدامات اولیه ازجمله چندین مورد شناسایی برای اجرای عملیات در این منطقه انجام شده بود.

توجه فرماندهان به این منطقه به حدی بود که دو روز پس از پایان عملیات والفجر مقدماتی تعدادی از فرماندهان سپاه (غلامعلی رشید، عزیز جعفری، احمد غلامپور و محمد باقری) از منطقه بازدید کردند و در جلسه ای در قرارگاه فجر(1) غلامعلی رشید گفت که اگر بنا باشد عملیاتی در این منطقه انجام شود، هدف آن «ادامه تصرف ارتفاعات حمرین و ادامه تک برای تصرف ارتفاعات فوقی و تأمین خط رودخانه دویرج(2) خواهد بود.»

بنابراین، با پایان یافتن عملیات والفجر مقدماتی، به طور منطقی و طبیعی اجرای عملیات در حمرین و فوقی اولویت یافت؛ به خصوص که ارتش هم برای اجرای عملیات در این منطقه نظر مثبت و ویژه ای داشت. به بیان دیگر، نتیجه (عدم الفتح) عملیات والفجر مقدماتی، سبب تسریع در انتخاب زمین منطقه عملیات والفجر1 در سلسله جبال حمرین و فوقی شد. بنابراین، باتوجه به سوابق امر، زمان زیادی برای انتخاب زمین منطقه عملیات صرف نشد.

مأموریت اجرای عملیات در این منطقه را برای اولین بار سرهنگ علی صیاد شیرازی(3)** در 25 بهمن 1361 (4 روز پس از اتمام عملیات والفجر مقدماتی) به فرماندهان قرارگاه ها و یگان های ارتش و سپاه اعلام کرد.(4)

در جلسات بعدی که چند روز پس از آن برگزار شد، فرماندهان ارتش و سپاه درباره موضوعاتی مانند سازمان رزم، آماده سازی زمین، شناسایی، تعیین خط حد قرارگاه های عملیاتی، جابه جایی یگان ها، حفاظت منطقه و... تصمیم گیری کردند.(5)

ارتفاعات حمرین و فوقی بخشی از ارتفاعات مرزی استان ایلام محسوب می شوند که قسمت هایی از آن در خاک ایران قرار دارد. ارتش عراق پس از شکست در عملیات فتح المبین که به استقرار نیروهای خودی در مواضع جدیدی در چند کیلومتری مرز بین المللی انجامید، با دراختیارگرفتن ارتفاعات مهم مرزی، علاوه بر محفوظ نگاه داشتن یک خط پدافندی مطمئن، جاده دهلران را نیز که نزدیک ترین معبر وصولی جبهه های میانی و جنوبی بود، زیر دید و تیر خود داشت و این اقدام سبب شد عراق مناسب ترین خط پدافندی متکی بر عوارض طبیعی را در خاک ایران دراختیار داشته باشد.

با اجرای عملیات محرم در 10 آبان 1361، علاوه بر ایمن شدن جاده دهلران و آزادسازی حدود 300 کیلومتر مربع از اراضی مرزی جمهوری اسلامی، قسمت هایی از سلسله جبال حمرین تصرف شد و هدف از اجرای عملیات "والفجر1" درواقع تأمین کامل اهداف باقیمانده از فعالیت های گذشته و تصرف بخش غربی ارتفاعات حمرین و جبل فوقی بود که خود مقدمه ای برای اقدامات بعدی ایران (عبور از پل غزیله و تصرف بصره) به شمار می رفت.(6)

ص: 67

ضمیمه گزارش 2: مشروح کمک های مردمی اقصی نقاط کشور به جبهه های جنگ

گزارش روزنامه کیهان از کمک های ارسالی مردم شهرهای مختلف کشور به جبهه های جنگ بدین شرح است:

«مردم ارومیه: روستای باری در محال انزل 24 جفت جوراب، 30 عدد شلوار و 4 عدد بلوز؛ پایگاه شهید مهدی امینی 100 جفت جوراب، 82 جفت دستکش، 88 عدد جلیقه، 198 عدد شال گردن، 370 عدد کلاه، 13 عدد شلوار، 55 عدد پولیور، 122 بسته نخود و کشمش، 3 دبه مربا و 3 دبه ترشی؛ مسجد موسی بن جعفر 51 عدد شال گردن، 21 عدد کلاه، 94 عدد بلوز، 2 عدد جلیقه، 20 جفت جوراب، 9 جفت دستکش و تعدادی شلوار و اورکت، پتو و روپوش کار؛ مسجد خطیب 68 جفت جوراب، 27 جفت دستکش، 34 عدد شال گردن، 75 عدد کلاه، 17 عدد پولیور، 61 عدد جلیقه، 7 کارتن نخود و کشمش، 2 جفت پوتین و یک بسته انواع لباس؛ مسجد بازار باش 4 جفت دستکش، 10 جفت جوراب، 60 عدد کلاه، 40 عدد شال گردن؛ مسجد عبدالمحمد 13 عدد پولیور، 36 عدد کلاه، 2 جفت دستکش، 20 جفت جوراب، 12 عدد جلیقه و یک عدد شال گردن؛ مسجد علی محمد آقا 20 عدد پولیور، 12 عدد شال گردن، 52 عدد کلاه، 12 جفت جوراب، دو جفت دستکش؛ روستای قره باغ 86 جفت جوراب، 3 جفت دستکش، 2 عدد بلوز و یک عدد شال گردن.

کارمندان اداره کل کشاورزی و عمران روستایی استان چهارمحال و بختیاری مبلغ 115 هزار و 568 ریال وجه نقد؛ اهالی آق بلاغ مبلغ 44 هزار ریال وجه نقد، 3 هزار و 381 کیلوگرم آرد و گندم، 101 کیلو خرما، مقداری نان خشک، لباس گرم، پوتین و پتو؛ اهالی روستای بلداجی 36 هزار و 900 ریال وجه نقد، 1680 کیلوگرم آرد و گندم، مقداری نان خشک، روغن، قند و چند دست رختخواب؛ اهالی سیبک مبلغ 12 هزار ریال وجه نقد، 666 کیلوگرم گندم؛ اهالی روستای نقنه 67 هزار و 760 ریال وجه نقد، 400 کیلوگرم آرد و گندم، یک عدد انگشتری طلا.

روستاییان کلارآباد علیا، چارز، چیا، خوشامیان و یالبندان تنکابن 330 صندوق مرکبات، بیش از 5/1 تن برنج، 2 هزار و 500 تخته گونی خالی، 120 تخته حصیر و مقادیر معتنابهی دیگر لوازم ضروری جبهه ها؛ مدرسه راهنمایی شهید مطهری خرمشهر 8 هزار و 550 ریال؛ کارکنان و دانش آموزان دبستان شهید بهرام زاهدی فرخ شهر مبلغ 21 هزار و 410 ریال وجه نقد، 33 قالب صابون، 21 شیشه مربا، مقادیری رب گوجه، آبلیمو، برنج، شکر، قند و چای، سیب زمینی، آرد، نان خشک، کشمش؛ نمازگزاران نمازجمعه بروجن 3 هزار و 627 کیلو روغن نباتی، کشمش، 900 کیلو نان خشک، یک هزار کیلو آرد و گندم، 3 کارتن خرما، 300 تخته پتو، 500 دست لباس گرم، 1500 دست لباس زیر، 1400 کیلو انجیر، 40 طاقه شال، 12 جفت جوراب، 2 جفت دستکش؛ روستای قره باغ 86 جفت جوراب، 3 جفت دستکش، 2 عدد بلوز و یک عدد شال گردن و مبلغ 800,32 ریال وجه نقد.

اهدایی دانش آموزان و آموزگاران روستای قشلاق حاج عوض از توابع پارس آباد مغان مبلغ 600,13 ریال وجه نقد؛ کارکنان آموزش وپرورش اهر ارسباران از محل حقوق دی ماه خود برای مناطق جنگ زده جمعاً مبلغ 629 هزار و 648 ریال وجه نقد، دراین رابطه اهالی ایثارگر روستای باویل سفلی از توابع اسکو مقدار 64 بسته نان، 10 کیسه پیاز و مبلغ 600,10 ریال پول نقد؛ اهدایی مدارس شهید مناعی 800,16 ریال، شهید راشدی 100 هزار ریال، شهید دباغ چی 3700 ریال و مدرسه کندوان مبلغ 10 هزار ریال وجه نقد؛ کلاس نهضت سوادآموزی روستای قزل دیزح مبلغ 14 هزار ریال؛ مدرسه انقلاب اسلامی ایلخچی مبلغ 16 هزار ریال وجه نقد؛ توسط انجمن اسلامی کارکنان دادگستری آذربایجان شرقی 070,224 ریال وجه نقد جهت بازسازی مناطق جنگی؛ ازسوی مردم مسلمان و متعهد روستای بخش بستان آباد از توابع تبریز جمعاً مبلغ 4 میلیون ریال وجه نقد، 50 تن گندم و آرد، 35 تن سیب زمینی، یک هزار جفت جوراب پشمی دست بافت، 100 تخته پتو، 1500 دست لباس گرم و مقادیر زیادی کره، پنیر، عسل، خیارشور و نیز 2500 عدد گونی خالی، توسط کارکنان و دانش آموزان راهنمایی و دبیرستان سمیه پارس آباد.

کاروان کمک رسانی طلوع فجر ستاد پشتیبانی جبهه های جنگ خراسان اهدایی مردم حزب اللهی قوچان، بجنورد و نیشابور شامل 40 دستگاه کمپرسی که حامل 200,67 قوطی آب میوه، کنسرو و کمپوت، 25 هزار عدد گونی خالی، 128 کیسه سیب زمینی، 6 هزار کیلو سیب درختی، 5 کیسه زرشک، 60 کیسه پتو و لباس گرم، 16 هزار کیلو قند، 45 کارتن آبلیمو، 850 کیلو حبوبات، 5 هزار عدد نان خشک و 2 عدد تانکر آب ثابت؛ ازسوی مردم همیشه در صحنه شهرستان قمشه اصفهان طی نیمه اول سال جاری تعداد 7035 جلد کلام الله مجید، اهدای 119 عدد النگو، 152 حلقه انگشتری، 129 عدد گوشواره، 12 عدد دستبند و توسینه، 8 عدد سکه کامل و ربعی طلا، 11 زنجیر، 38 عدد شمایل و غیره جمعاً به وزن 376 مثقال و 18 نخود به ارزش تقریبی 5 میلیون و

ص: 68

210 هزار ریال؛ مبلغ 36 میلیون و 324 هزار و 742 ریال وجه نقد، 540,16 کیلو قند و شکر و نبات و پولک، 2194 شیشه آبلیمو، 60 شیشه شربت، 999,14 قوطی کنسرو لوبیا و ماهی، 208,14 قوطی کمپوت، 730 [کیلو] خرما، 7 کیلو خاکشیر، 400 بسته چای، 712 کیلو پسته، 3 هزار کیلو انار، 143,12 کیلو پیاز، 7 هزار بسته سیگار، 3209 دست لباس کار، 710 عدد اورکت، 1008 دست لباس گرمکن، 2400 عدد زیرپوش مردانه، 636 جفت جوراب، 1340 جفت پوتین، 500 جفت چکمه لاستیکی، 2050 جفت کفش کتانی، 5015 جفت سرپایی.

براساس همین گزارش، دراین رابطه اهالی خیر بخش کوهپایه 4 میلیون و 833 هزار و 910 ریال وجه نقد، مقدار 5/14 مثقال طلا و 150 مثقال نقره؛ مردم خیر روستاهای گارماسه و خیرآباد لنجان سفلی جمعاً یک هزار کیلو نان، مبلغ 700,35 ریال وجه نقد و مقادیر قابل توجهی مواد خوراکی؛ دانش آموزان مدرسه راهنمایی تحصیلی ابن سینا ونک از توابع شهرستان سمیرم مبلغ 520,24 ریال وجه نقد؛ مردم منطقه آران بیدگل 400 دست لباس گرم، 1700 عدد صابون، 505 کیلو مواد غذایی، 200 شیشه مربا به اضافه مقداری لوازم زندگی؛ دانش آموزان و معلمان مدارس شهید صباغ مرندی، دخترانه جشوقان، اسدآبادی ورزنه، راهنمایی چندابه، مدرسه فاطمیه، کوهپایه، ارامنه اسلام آباد و مدرسه راهنمایی دخترانه آموزش وپرورش کوهپایه جمعاً مبلغ یک میلیون و 3430 هزار ریال وجه نقد؛ اهالی محدوده مسجد جامع اصفهان، مقدار 30 کیلو برنج، 90 کیلو قند و شکر، مقادیری لباس گرم، آبلیمو، روغن و مبلغ 110 هزار ریال وجه نقد؛ کارکنان دادگستری استان اصفهان مبلغ 416,35 ریال و دانش آموزان مدارس ناحیه 2 آموزش وپرورش اصفهان مبلغ 10 میلیون ریال وجه نقد؛ کارکنان فرمانداری و ستاد بسیج اقتصادی خمینی شهر از محل یک روز حقوق خود؛ دانش آموزان مدرسه شهید اشرفی اصفهانی ورپشت مبلغ 5340 ریال، 50 کیلو بادام و گردو و مقداری نان خشک توسط اهالی خیر قهدریجان و لنجان سفلی جمعاً مبلغ 50 هزار تومان وجه نقد؛ 50 کارتن نان خشک، 39 کارتن قند و نبات، 10 کیلو چایی و 1200 کیلو ماست؛ توسط مردم ایثارگر و متعهد شهرهای کرمان، سیرجان، زرند، جیرفت، بردسیر، کهنوج، بم، رفسنجان و بافت جمعاً مبلغ 41 میلیون و 869 هزار و 845 ریال وجه نقد.

در ادامه اهدای کمک های نقدی و غیرنقدی مردم مسلمان استان همدان این بار نیز توسط کارکنان اداره دارایی، پست، سازمان تعاون روستایی، سازمان تأمین اجتماعی و اداره ثبت احوال شهرستان ملایر جمعاً مبلغ 272 هزار 994 ریال وجه نقد؛ دانش آموزان و کارکنان مدارس راهنمایی فخریه، عصمت، سرگرد، بیات، ابن سینا و پروین اعتصامی ملایر و دبستان های نمازگاه، کهریز توسک و نیز کارکنان شرکت مخابرات جمعاً مبلغ 104 هزار و 605 ریال وجه نقد، 84 کیلو بیسکویت، 550 کیلو گردو و کشمش، 250 کیلو نان [به جبهه های جنگ اهدا شد.]»(1)

ص: 69

ص: 70

1

به گزارش روزنامه کیهان، اسرای عراقی مستقر در بندر انزلی برای سومین بار با صدور بیانیه و برپایی تظاهرات در محوطه اردوگاه، از مسئولان جمهوری اسلامی و سازمان صلیب سرخ جهانی خواستند تا به آنان اجازه داده شود برای کمک به رزمندگان ایرانی به جبهه های جنگ اعزام شوند. این افراد همچنین مبلغ 300 هزار ریال وجه نقد به منظور کمک به بازسازی مناطق جنگی به مسئولان مربوطه تحویل دادند.(1)

2

به گزارش ژاندارمری خوزستان، سازمان استخبارات عراق برای جلوگیری از اقبال عمومی مردم عراق به برنامه های صداوسیمای جمهوری اسلامی، اقدامات گسترده ای را آغاز کرده است که از آن جمله کسب خبر به روش های گوناگون از کودکان مدارس می باشد. طبق این گزارش، نیروهای استخبارات پس از شناسایی این خانواده ها اقدام به بازداشت آنها کرده، در چندین مورد نیز این افراد را سر بریده اند.(2)

3

شماری از عناصر کومه له که قصد حمله به مقر سپاه پاسداران در اشنویه را داشتند در کمین نیروهای سپاه افتادند. در این درگیری یک تن از افراد این گروه کشته شد و بقیه با استفاده از تاریکی هوا گریختند. از این فرد یک قبضه تفنگ کلاشینکف به دست آمد.(3)

همچنین نیروهای سپاه با حمله به روستای خروش آباد از توابع اشنویه، که محل استقرار افراد گروه کومه له بود، آنها را مجبور به ترک این روستا کردند.(4)روابط عمومی سپاه پاسداران کردستان نیز اعلام کرد یکی از افراد گروهک رزگاری به نام ابوبکر عزیز در روستای فرسیگون در منطقه عمومی مریوان دستگیر شد. این شخص به مدت 4 سال علیه نظام فعالیت مسلحانه داشته است.(5)

4

عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به سمت نگهبانی پادگان هوانیروز قعله مرغی تهران تیراندازی کردند. در این حادثه یکی از نگهبانان این پادگان زخمی شد.(6)

همچنین چند فرد مسلح به بانک صادرات قرچک ورامین دستبرد زدند و مبلغ 524 هزار ریال موجودی بانک را سرقت کردند.(7)

5

امروز سفیر جدید کره شمالی پیام رئیس جمهور این کشور را به آیت الله خامنه ای تقدیم کرد. در همین حال برخی منابع خبری نیز مطالبی را درمورد انعقاد یک قرارداد تسلیحاتی بین دو کشور منتشر کردند.

ص: 72

چیو کیو ایل سفیر جدید جمهوری دمکراتیک خلق کره در ایران، عصر امروز استوارنامه خود را تقدیم آیت الله خامنه ای رئیس جمهور، کرد. وی در این دیدار پیام کتبی ایل سونگ رئیس جمهور کشورش را نیز به آیت الله خامنه ای تحویل داد و ضمن تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی ایران شکست بزرگی را به سیاست های جنگ طلبانه امپریالیسم امریکا در خلیج فارس و خاورمیانه وارد آورده است، گفت: «پیروزی بزرگ انقلاب اسلامی ایران تقویتی برای ملت های مبارز و نهضت های آزادی بخش درجهت کسب استقلالشان شده است.» در ادامه این دیدار، رئیس جمهور نیز ضمن آرزوی موفقیت برای سفیر کره اظهار کرد: «مبارزه برحق ملت ها در مقابل روح تعرض طلبی دولت ها و قدرت ها همیشه پیروز بوده است و ما تجربه کرده ایم که عقب نشینی در مقابل تهدیدهای امپریالیسم امریکا و همه متجاوزین و زورگویان، آنها را به ادامه کارهای ناروایشان تشجیع می نماید و ما بایستی سعی کنیم قاطعانه در مقابل اعمال آنها بایستیم.»(1)

از سوی دیگر، نشریه المجله چاپ لندن، در آخرین شماره خود به نقل از منابع دیپلماتیک غربی مدعی شده است که ایران و کره شمالی سال گذشته یک قرارداد تسلیحاتی بزرگ به ارزش یک میلیارد دلار امضا کرده اند و قرار است ایران نیمی از این مبلغ را به صورت نقد پرداخت کند و معادل نیم دیگر به کره شمالی نفت بدهد. به نوشته المجله این منابع خاطرنشان کرده اند که براساس این قرارداد، ایران 150 تانک، انواع توپ و دیگر تجهیزات جنگی از کره شمالی دریافت خواهد کرد.(2)

1

وزیر امور خارجه ایران قبل از سفر به یوگسلاوی، درباره هدف از این سفر، دستور کار اجلاس وزرای خارجه عدم تعهد در دهلی نو و اهداف ایران از شرکت در مجامع بین المللی مطالبی را بیان کرد. وی امروز با سفیر شوروی در تهران نیز دیدار کرد.

علی اکبر ولایتی در آستانه برگزاری هفتمین اجلاس جنبش عدم تعهد در دهلی نو در یک مصاحبه اختصاصی با روزنامه جمهوری اسلامی گفت: بغداد داوطلب برگزاری هشتمین نشست عدم تعهد است و ما فکر می کنیم همان شرایطی که موجب شد اجلاس هفتم غیرمتعهدها در بغداد تشکیل نشود آن شرایط همچنان پابرجا است و برگزاری نشست هشتم در بغداد به مصلحت جنبش عدم تعهد نیست.

وی همچنین گفت: سفر بنده و هیئت همراه به کشور یوگسلاوی به دنبال دعوت وزیر خارجه یوگسلاوی و درپی دیدار ایشان از تهران انجام می پذیرد. در این سفر گسترش و توسعه روابط بین دو کشور در زمینه های سیاسی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی پیگیری خواهد شد؛ باتوجه به اینکه در گذشته ای نه چندان دور، وزیران خارجه و تجارت یوگسلاوی سفر هایی به ایران داشتند و تفاهم نامه هایی بین دو کشور امضا شده است، همکاری های بین دو کشور شامل تبادل کالا، توسعه تجارت و تأمین بخشی از مایحتاج نفتی یوگسلاوی توسط ایران، صدور مبالغی کالا و مواد غیرنفتی از ایران به یوگسلاوی می باشد.

ص: 73

ولایتی افزود: حضور در سازمان های بین المللی به معنای تأیید کامل و صددرصد عملکرد این سازمان ها نیست، ولی به هیچ وجه صلاح نیست که ما در مجامع بین المللی غایب باشیم، چون در این مجامع برای کل جهان، که ما هم جزئی از آن هستیم، تصمیم گیری می کنند. ما اگر نباشیم در غیاب ما برایمان تصمیم می گیرند. بنابراین عقل حکم می کند که ما در آنجا حاضر باشیم و از حقوقمان دفاع کنیم؛ پس حضور به معنای تأیید کامل یک سازمان نیست.

نکته دیگر اینکه اگر قرار است که سازمان های بین المللی اشکالاتی داشته باشند، باید آنها را اصلاح کرد یا سازمان هایی به پا کرد که بلااشکال و مفید و درجهت آرمان های عدالت خواهانه انسان ها باشند، این را با فعالیت و حضور می شود درست کرد؛ با قهر و انزوا و درون خود فرورفتن مسائل جهان حل نمی شود.(1)

آقای ولایتی درخصوص دستور کار اجلاس وزرای خارجه غیرمتعهدها گفت: رسیدگی به بحران های سیاسی، نظامی و اقتصادی موجود در جهان و مشکلاتی که دامن گیر کشورهای جهان سوم و اعضای غیرمتعهدهاست موضوع اصلی کار غیرمتعهدها را در دهلی نو تشکیل می دهد: مسئله کامبوج و جناح بندی درباره این قضیه بین کشورهای غیرمتعهد یکی از آن مسائل عمده نهضت عدم تعهد است؛ موضوع دیگر افغانستان است که موجب ایجاد اختلاف نظر در بین کشورهای غیرمتعهد شده و بحث های داغی را در اجلاس غیرمتعهدها درپی دارد؛ مسئله دیگر امریکای لاتین و دخالت های امریکا در نیکاراگوئه و السالوادور است و دراین خصوص ما مباحث طولانی خواهیم داشت؛ موضوع دیگر نامیبیا و تجاوزات حکومت نژادپرست افریقای جنوبی به این کشور و مشکلات اقتصادی کشورهای جهان سوم است که دراین زمینه جمهوری اسلامی پیشنهادهایی دارد که یکی از آنها تشکیل صندوقی است که آیت الله خامنه ای پیشنهاد داد و دیگری به وجودآمدن امکانات برای تبادل تکنولوژی بین کشورهای جهان سوم است و مسئله دیگر، میزبانی اجلاس هشتم غیرمتعهدهاست که کشورهای متعددی ازجمله سوریه، لیبی و کره شمالی داوطلب برگزاری این اجلاس هستند.(2)

امروز همچنین، ویل بولدیروف سفیر شوروی در تهران و دکتر علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه با یکدیگر ملاقات کردند و درخصوص روابط دو کشور و توسعه و گسترش آن به بحث و گفت وگو پرداختند. در این دیدار، سفیر شوروی اظهار کرد: «دولت اتحاد جماهیر شوروی از یک ایران آزاد، مستقل و قومی حمایت می کند.» دکتر ولایتی نیز در پاسخ گفت: «ما نیز خواهان حسن هم جواری با کشور شوروی و توسعه و گسترش روابط با حفظ احترام و حاکمیت متقابل و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر هستیم.»(3)

ص: 74

1

امروز کمال خرازی سرپرست ستاد تبلیغات جنگ، به ادعاهای دو روز پیش یک سخنگوی نظامی عراق درباره گلوله باران مناطق مسکونی عراق به دست نیروهای ایرانی پاسخ داد.

خرازی گفت: ساکنان این شهرها و خبرنگاران خارجی که از مناطق مذکور بازدید کرده اند خود بهترین گواه بر دروغ بودن ادعاهای رژیم بعثی صهیونیستی عراق هستند و می دانند که چنین تبلیغاتی برای این است که حکام بعث عراق در نظر دارند تجاوز و جنایت جدیدی علیه شهرهای مرزی ایران انجام دهند.

سرپرست ستاد تبلیغات جنگ افزود: ما وظیفه اسلامی و اخلاقی خود می دانیم که جنگ را به میان مردم مسلمان غیرنظامی نبریم. این مطلبی است که مسلمانان عراقی به آن آگاه اند و روشنی چراغ های بصره، مندلی، خانقین و دیگر شهرهای مرزی عراق خود بهترین دلیل این گفته است.

خرازی ضمن یادآوری جنایات عراق علیه عرب زبانان ایرانی ساکن خوزستان گفت: تاریخ جنایات صدامیان را ثبت کرده است و اینک که هر روز، چند شهر مسکونی مرزی جمهوری اسلامی ایران هدف آتش خمپاره، توپخانه و حملات هوایی دشمن قرار می گیرد ما مصمم هستیم تجاوزات عراق را شدیدتر از روزهای نخست جنگ پاسخ دهیم.(1)

2

آیت الله موسوی اردبیلی در یک پیام رادیو و تلویزیونی، راجع به عملکرد ستاد پیگیری فرمان هشت ماده ای امام خمینی، مجازات محتکران و گران فروشان و آزادی زندانیان مطالبی را بیان کرد.

وی در ابتدای سخنان خود اظهار کرد: «پیام هشت ماده ای و تاریخی حضرت امام راجع به امنیت کامل و تمام عیار جانی و مالی و شغلی و حیثیتی تمام قشرهای مردم، همواره توسط ستاد پیگیری و هیئت های محترم اعزامی به استان ها بدون وقفه و با کمال قاطعیت دنبال می شود. هر نهاد و هر ارگان، هرچند عزیز و ارجمند باشد و خدمات صادقانه آنها در سطح بالا باشد، اگر تخلف یا تخلفاتی در آنها مشاهده شود، شرعاً نباید از تخلفات او به خاطر خدمات برجسته ای که انجام داده است چشم پوشی کرد، خواه این ارگان و نهاد از بخش های مختلف قضایی باشد یا مربوط به هیئت های گزینش و بازسازی یا هر وزارتخانه یا اداره.»

رئیس دیوان عالی کشور در ادامه سخنان خود افزود که باتوجه به گزارش ها و اخبار رسیده، پس از فرمان هشت ماده ای امام، مسئولان امر و افراد و دست اندرکاران در رده های گوناگون همه تلاش خود را برای جلوگیری از وقوع تخلف در بخش های مربوط به خود به کار

ص: 75

گرفته اند و بر همین اساس، گزارش تخلفات به حداقل رسیده است.

آیت الله موسوی اردبیلی درخصوص برخورد با محتکران - که ضربه آنها بر پیکر جمهوری اسلامی در برخی موارد کمتر از ضربات دشمنان اسلام و انقلاب نیست - یادآور شد که ستاد پیگیری این افراد را شناسایی و پس از محرزشدن جرمشان به مردم معرفی خواهد کرد.

وی همچنین درباره زندانیانی که بنا بر دستور امام شرعاً نباید در زندان باشند نیز گفت: «ترتیبی اتخاذ شده تا این افراد از زندان آزاد شوند. ستاد پیگیری همچنین به منظور حمایت از خانواده های زندانیان، پس از بررسی و تشخیص استحقاق آنان، برای آنها ماهیانه در نظر خواهد گرفت.»(1)

1

با نزدیک شدن به زمان برگزاری هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان غیرمتعهدها در دهلی نو، فعالیت های سیاسی عراق نیز از امروز شدت گرفته است. به نظر می رسد دو موضوع برگزاری اجلاس آینده سران (هشتمین اجلاس) عدم تعهد در بغداد و گنجاندن بندی در پیش نویس اجلاس هفتم درباره جنگ ایران و عراق ازجمله محورهای اصلی تلاش های سیاسی عراق باشد. در همین خصوص، امروز مسئولان سیاسی عراق با مقامات یوگسلاوی و هند گفت وگوهایی را انجام دادند.

تانیوگ خبرگزاری رسمی یوگسلاوی، درباره موضوعات مذاکرات فرستاده وزارت خارجه عراق با وزیر خارجه یوگسلاوی گزارش داد:

لازار موسیف وزیر امور خارجه یوگسلاوی، الزهاوی نماینده وزارت امور خارجه عراق را به حضور پذیرفت. الزهاوی پیام شخصی طارق عزیز رئیس دیپلماسی عراق را که درباره هفتمین نشست سران کشورهای غیرمتعهد در دهلی نو می باشد به وزیر امور خارجه یوگسلاوی تسلیم کرد. الزهاوی در محل وزارت امور خارجه یوگسلاوی مذاکراتی را انجام داد که حاصل آن توافق های سطح بالا میان دو کشور درمورد دستور روز اجلاس سران بود. وزیر امور خارجه یوگسلاوی سه شنبه شب درباره موضوعات اجلاس غیرمتعهدها با علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، گفت وگو خواهد کرد.(2)

همچنین به گزارش خبرگزاری آلمان، عصمت کتانی معاون وزیر مشاور در امور خارجه عراق، امروز با ناراسیما رائو وزیر خارجه هند، در دهلی نو، ملاقات و درمورد نشست سران کشورهای غیرمتعهد در ماه آتی مذاکره کرد. کتانی که به عنوان فرستاده ویژه صدام در هند به سر می برد، در روز سه شنبه (فردا) با بانو گاندی نخست وزیر هند، ملاقات و پیام صدام را به وی تسلیم خواهد کرد. گفته می شود که در مذاکرات کتانی و رائو و سایر مقامات وزارت خارجه هند درباره پیش نویس قطعنامه های سیاسی و اقتصادی این اجلاس گفت وگو شده است.(3)

همچنین به گزارش رادیو صوت الجماهیر بغداد، طه یاسین رمضان معاون نخست وزیر عراق نیز امروز در بغداد آقای رازان معاون نخست وزیر یوگسلاوی را به حضور پذیرفت. در این ملاقات یاسین رمضان تأکید کرد که عراق پیوسته درجهت برقراری صلح کوشیده است و برای پایان دادن به جنگ ابتکارات صلح جویانه ای ارائه داده و با همه تلاش های هیئت های حسن نیت

ص: 76

همکاری داشته است. وی افزود: کشور ما متجاوزان را سرکوب کرده و تمامی ضروریات دفاع از خاک و حاکمیت خویش را فراهم می آورد. وی در این دیدار مدعی شد که سران کشور عراق درپی صلح هستند. در ادامه این ملاقات، تحکیم روابط و همکاری بین دو کشور، طرح های راهبردی جدید عراق و همچنین نقش طرح ها در همکاری ملی علاوه بر طرح های آینده، که در زمینه های اقتصادی به اجرا گذاشته خواهد شد، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.(1)

1

درحالی که ایران و شوروی همچنان روابط سردی دارند، امروز اولگ تروماموفسکی رئیس ادواری شورای امنیت سازمان ملل و نماینده شوروی در این شورا با انتشار بیانیه ای که پیش نویس آن را عراق تنظیم کرده بود، خواستار آتش بس فوری در جنگ ایران و عراق و عقب نشینی نیروهای دو طرف به مرزهای بین المللی شد.(2) متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

شورای امنیت درپی مشورت های غیررسمی خود در مورخ 21 فوریه 1983، تشدید اخیر درگیری میان ایران و عراق را مورد ملاحظه قرار داد.

اعضای شورا نگرانی عمیق خود را از وضعیت خطرناک میان ایران و عراق که شدیداً صلح و امنیت بین المللی را در موضع تهدید قرار داده و نیز درباره این حقیقت که قطعنامه های 479 (1980)، 514 (1982) و 522 (1982) هنوز اجرا نشده است، ابراز نمودند.

اعضای شورا مصراً بر تعهدات کشورهای عضو تحت منشور تأکید ورزیده که مناقشات بین المللی خود را ازطریق مسالمت آمیز حل وفصل نمایند و در چنین حالتی است که صلح و امنیت بین المللی و عدالت در معرض خطر قرار نخواهد گرفت و نیز در روابط بین المللی خود از تهدید و استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری اجتناب نمایند.

اعضای شورا تأسف عمیق خود را از ادامه منازعه و تشدید آن و از خسارات جانی و مالی قابل ملاحظه ای که براثر این منازعات ایجاد شده، ابراز نمودند.

آنها بر لزوم اجرای قطعنامه های قبلی شورا درباره موضوعی که به اتفاق آرا تصویب کرده اند، تصریح نمودند. اعضای شورا یک بار دیگر مصراً خواستار آتش بس فوری و پایان دادن به کلیه عملیات های نظامی و نیز عقب نشینی نیروها به مرزهای شناخته شده بین المللی به منظور یافتن راهی جهت حل وفصل صلح آمیز براساس اصول منشور شده اند.

شورا این موضوع را تحت بررسی قرار داده و از کلیه کشورهای عضو مصراً درخواست می نماید که از کلیه تلاش ها جهت کمک به بازگرداندن صلح و امنیت به منطقه، بهره گیرند.

اعضای شورا از دبیرکل درخواست می نمایند به تلاش هایش با مشورت به طرف های منازعه به منظور دستیابی به حل وفصل مسالمت آمیز ادامه داده و شورا را از نتایج آن مطلع سازد.(3)

باوجوداین، کارشناسان سیاسی و روابط بین الملل معتقدند:

1. طبق مقررات شورای امنیت این اعلامیه جنبه رسمی ندارد و تصمیم شورای امنیت تلقی نمی شود.

ص: 77

2. درحالی که مخالفت هرکدام از اعضای دائم و ادواری شورای امنیت می توانست مانع انتشار این بیانیه باشد، ولی صراحت و تأکید مقامات هیئت سیاسی شوروی در سازمان ملل بر انتشار این بیانیه، سایر کشورها را از مخالفت با آن بازداشت.

3. عراق تمایل داشت تا قبل از تشکیل هفتمین اجلاس سران غیرمتعهدها در دهلی نو، شورای امنیت درباره جنگ ایران و عراق موضع گیری کند و این اقدام رئیس ادواری شورای امنیت به طور قابل ملاحظه ای درراستای خواسته های عراق و کشورهای عربی حامی آن بود.

4. مواضع اخیر شوروی درباره جنگ ایران و عراق و خصوصاً انتشار این بیانیه، جدید نیست، ولی صراحت بیان آنها تازگی دارد. علاوه بر تیرگی روابط ایران و شوروی پس از دستگیری سران حزب توده، تأثیر سفر هیئت هفت نفره فاس به مسکو و اصرار کشورهای عربی، خصوصاً کویت، برای مشارکت بیشتر شوروی در خاتمه جنگ دراین زمینه بی تأثیر نیست.(1)

در همین خصوص، رادیو بی بی سی اعلام کرد که شورای امنیت سازمان ملل در گذشته نیز سه بار قطعنامه های مشابهی صادر کرده که هیچ یک در خاتمه جنگ ایران و عراق مؤثر نبوده است. بی بی سی همچنین یادآور شده که اعلامیه شورای امنیت براساس پیش نویسی که عراق تسلیم این شورا کرده بود تهیه شده است و به همین دلیل، دولت ایران به احتمال زیاد، به تقاضای برقراری آتش بس توجه چندانی نخواهد کرد.(2)

1

نشریه اکونومیست چاپ لندن، در مقاله ای ضمن بررسی انواع کمک های نظامی و تسلیحاتی فرانسه به عراق وضعیت اقتصادی عراق را نیز مورد توجه قرار داده و خالی بودن خزانه این کشور را نقطه ضعفی در روابط بین دو کشور دانسته است. متن این مقاله به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی به شرح زیر است:

«فرانسه به نظر می رسد که تقریباً به اندازه عراق تضمین می کند که ایران برنده جنگ خلیج فارس نیست. ظرف 18 ماه گذشته، حکومت فرانسه با فروش تانک ها، توپ ها، موشک ها و هواپیماها به عراق، به صورت بزرگ ترین تأمین کننده غربی تسلیحات عراق درآمده است.

در اوایل ماه جاری، میتران اجازه تحویل 29 جنگنده بمب افکن میراژ اف1 به عراق را در سال جاری میلادی صادر کرد. فرانسه همچنین درخواست طارق میخائیل یوحنا عزیز وزیر خارجه بغداد را برای دریافت 5 فروند هواپیمای جنگنده سوپراتاندارد که مجهز به موشک های اگزوسه هستند، بررسی می کند. پاسخ مثبت فرانسه به این درخواست نشانه خوبی است از اینکه این کشور تا چه اندازه آماده مسلح کردن عراق است. هواپیماهای سوپراتاندارد دیگر در خط تولید قرار ندارد و به ناچار باید از انبارهای ارتش فرانسه تأمین شود.(3)

فرانسه اینک کاملاً هم به نفع خود عمل نمی کند، مقامات این کشور بر این باورند که پیروزی ایران باعث هرج ومرج در منطقه خواهد شد. آنها رفته رفته، نگران یک عامل اساسی در روابط پاریس و

ص: 78

بغداد می شوند و آن پول است. عراق یک بازار بزرگ برای شرکت های فرانسوی محسوب می شود و اینک برخی شرکت های مهندسی غیرنظامی به شدت درگیر پروژه های دولتی عراق اند. خزانه عراق اینک تهی شده است، این کشور تا قبل از عقد قرارداد اخیر خرید هواپیماهای میراژ، 7 میلیارد و 150 میلیون دلار به فرانسه مقروض بود و مقامات فرانسوی نگران اند تا زمانی که جنگ ادامه دارد نتوانند مطالبات خود را از عراق دریافت کنند و عراق نتواند نفت خود را صادر کند.

فرمولی را که براساس آن عربستان سعودی برای کمک به پرداخت های تسلیحاتی عراق، از بخشی از درآمدهای نفتی خود از فرانسه، اعتبار دراختیار عراق قرار می دهد، در فرانسه چندان مطلوب نیست، زیرا شرکت های فرانسوی برای نفت عربستان بیش از قیمت بازار می پردازند؛ سازمان تضمین صادرات فرانسه که قراردادهای غیرنظامی عراق را به مبلغ 2 میلیارد و 150 میلیون دلار تعهد کرده است، اینک برای تجارت فرانسه در عراق روش سختی در پیش گرفته است. مقامات عراقی مایل بودند که فرانسه تاریخ بازپرداخت دیون آن کشور را که در سال 1983 سر می رسد، تمدید کند.»(1)

1

درپی دعوت مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق(2) از مسلمانان عراقی برای شرکت در جبهه های جنگ علیه نظامیان عراقی، انجمن اسلامی دانشجویان مسلمان عراقی در فرانسه در پیامی به مجلس اعلای عراق، دراین خصوص اعلام آمادگی کرد. در این پیام آمده است: حضور در جبهه های نبرد حق علیه باطل برای آزادکردن کشور در بند عراق از چنگال رژیم فاسد و مفسد بعثی بر ما لازم است. این انجمن در پایان خواستار حفاظت از اسلام و آزادسازی کشور در بند عراق از زیر سلطه حزب بعث با هدایت و همکاری مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق شده است.(3)

2

درپی بمب گذاری در چهار نهاد فرانسوی در پاکستان، گروهی موسوم به "مجاهدین عراقی" مسئولیت این انفجارها را به عهده گرفت.

سفیر فرانسه در پاکستان امروز درخصوص انفجارهای اخیر در مؤسسات فرانسوی در پاکستان گفت: در پاکستان عملیات امنیتی شدیدتری برای محافظت از دارایی و شهروندان فرانسوی که کمتر از 45 نفر و اغلب مقیم کراچی اند، اجرا می شود. خبرگزاری فرانسه با اعلام این خبر افزود: در همین حال، یکشنبه شب در لاهور، انفجار یک بمب به محل اقامت مالک جهانگیر کنسول فرانسه، آسیب رسانده و سبب انهدام اتومبیل او شده است. در این حادثه 25 پاکستانی مظنون بعد از بازجویی آزاد شدند، اما 12 ایرانی که اغلب آنها دانشجو هستند هنوز تحت بازجویی پلیس ضدترور پاکستان اند. این افراد هنوز محکوم نشده اند، طبق قانون، پلیس نمی تواند هیچ متهمی را بیش از 24 ساعت بدون محکومیت در بازداشت نگه دارد.(4)

ص: 79

دراین حال، گروه چریکی جنبش مجاهدین عراقی امروز مسئولیت انفجارهای شنبه گذشته در چهار مؤسسه فرانسوی در کراچی بزرگ ترین شهر پاکستان را به عهده گرفت. به گزارش یونایتدپرس از بیروت، سخنگوی این جنبش به روزنامه النهار گفت: مادام که فرانسه حمایت نامحدودش را از عراق متوقف نسازد، گروه ما نیز به حملات علیه تأسیسات فرانسوی، در هر کجای دنیا که باشد، ادامه می دهد.(1)

ص: 80

1

درنتیجه اقدامات امروز عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شهرهای همدان، بندرعباس و بابلسر، 2 تن شهید و 2 نفر نیز مجروح شدند.

چند نفر از وابستگان به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شهر همدان با هدف سرقت وارد بانک صادرات شعبه گلچهره این شهر شدند. مهاجمان که با مقاومت کارکنان بانک مواجه شده بودند با تیراندازی به طرف آنها رئیس و یکی از محافظان بانک را به شهادت رسانده، محل را ترک کردند.(1)

در اقدام دیگری در بندرعباس، افراد این سازمان پس از سرقت یک دستگاه موتورسیکلت در بلوار آیت الله بهشتی این شهر، اقدام به ترور 2 نفر کردند. در این حادثه یکی از این افراد که راننده تاکسی بود مجروح شد.(2)

در بابلسر نیز وابستگان سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به یکی از هواداران سابق این سازمان که پس از مدتی ارتباط خود را با سازمان قطع کرده بود حمله و پس از مجروح کردن وی گریختند. در این شهر همچنین افراد این سازمان بمب دست سازی را زیر خودرو مدیر یکی از مدارس کار گذاشته بودند که قبل از انفجار کشف شد.(3)

2

روابط عمومی ستاد مرکزی کمیته های انقلاب اسلامی با صدور اطلاعیه ای از دستگیری ده ها تن از افراد مسلح غیرقانونی و کشف 120 قبضه اسلحه خبر داد.

در بخشی از این اطلاعیه آمده است: پاسداران کمیته انقلاب اسلامی کمیجان اراک در چندین عملیات متهورانه ضمن دستگیری ده ها تن از افراد ضدانقلاب موفق به کشف بیش از 120 قبضه اسلحه ازقبیل 54 قبضه اسلحه کلت در انواع مختلف، 11 قبضه اسلحه ژ3، 16 قبضه سلاح رولور و ده ها اسلحه دیگر از انواع کلاشینکف، مسلسل ام3، تفنگ ام1 و ده تیر روسی به همراه بیش از 1200 تیر فشنگ گردیدند. دستگیرشدگان تحویل مقامات ذی صلاح شدند.(4)

3

جهاد سازندگی خوزستان فهرست اهم اقدامات خود در جبهه های جنگ را اعلام کرد. برخی از این اقدامات عبارت اند از:

احداث 5/277 کیلومتر جاده در جبهه های نبرد حق علیه باطل؛ ایجاد 182,16 مورد سنگر اجتماعی و انفرادی؛ احداث 17 حمام صحرایی، 5 حسینیه، 4 آشپزخانه و یک اورژانس بتونی در خط مقدم؛ حفر 2 حلقه چاه عمیق و 300 متر لوله کشی آب آشامیدنی؛ توزیع 341 فقره دستگاه های صوتی؛ ایجاد 50 کیلومتر خاکریز؛ احداث بیمارستان شهید صدوقی در محل کشتارگاه خرمشهر؛ ارسال 97 آمبولانس به منطقه؛ انتقال مجروحان به پشت جبهه؛ اعزام گروه

ص: 82

پزشکی، امدادگر و بهیار؛ تشکیل درمانگاه همراه با داروخانه؛ سم پاشی و ضدعفونی مناطق جنگی؛ تعویض و تعمیر ماشین آلات سبک و سنگین و مهندسی و خرید بیش از 37 میلیون و 216 هزار و 557 ریال قطعات لوازم یدکی و دیگر اجناس مورد نیاز منطقه.(1)

1

درپی فرمان اخیر امام خمینی درخصوص عفو محکومان به مناسبت پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب، دادستان کل کشور در بخشنامه ای به کلیه دادسراهای عمومی انقلاب و ارتش، به سؤالات و ابهامات مطرح شده دربارة این فرمان پاسخ گفت.

به نوشته شماره امروز روزنامه کیهان، طبق بخشنامه آیت الله یوسف صانعی، این عفو کلیه محکومان زندانی و غیرزندانی را در بر گرفته و شامل محکومیت های قطعی تا پایان سال جاری است. در بخشی از این بخشنامه آمده است: «این عفو شامل کسانی می باشد که تاکنون از عفو استفاده نکرده اند و استفاده از این عفو درمورد آنها تاحدودی است که مغایر با میزان مندرج در این فرمان نباشد. ... ملاک معافیت تاریخ صدور حکم است نه تاریخ ارتکاب جرم، لذا جرائم ارتکابی زمان انقلاب و قبل از آن هر دو شامل فرمان مزبور خواهد بود.» در پایان این بخشنامه اضافه شده است: مقامات قضایی مکلف اند مندرجات فرمان را به دقت مورد نظر قرار داده و در اجرای آن نهایت سرعت و مراقبت را به عمل آورند.(2)

2

رئیس مجلس شورای اسلامی در جمع گروهی از اعضای انجمن اسلامی اصناف تهران، بر ضرورت مقابله با اخلالگران اقتصادی و محتکران تأکید کرد.

گروهی از اعضای انجمن اسلامی اصناف تهران بعدازظهر امروز، با رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کردند. آقای هاشمی رفسنجانی در این دیدار ضمن اشاره به نقش اعضای انجمن اسلامی در بسیج مردم در تظاهرات ها علیه رژیم پهلوی، گفت: «چیزی که به نام تروریست اقتصادی در کشور وجود دارد کمتر از تروریست های آن چنانی نیست و از انجمن های اسلامی انتظار داریم نظارتی به وجود آورده و اصناف را زیر نظر بگیرند.»

رئیس مجلس با اشاره به مسئله احتکار و گران فروشی افزود: یک گروه خاصی باعث احتکار و گران فروشی هستند و امروز جامعه ما از این موضوع رنج می برد. البته روشن است که این وضع نمی تواند ادامه یابد و مسئولان کشور تصمیمات لازم را می گیرند.

وی در پایان با بیان اینکه یک جریان شیطنت آمیز درصدد بدنام کردن کسبه و ایجاد اختلاف میان مردم است،خطاب به اعضای انجمن های اسلامی گفت: به خاطر مصالح ملت، امر به معروف و نهی ازمنکر را عملی کرده و با یک نظارت مردمی این توطئه دشمنان را خنثی کنید.(3)

ص: 83

1

آقای هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورای عالی دفاع در دیدار با هیئت نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در خاورمیانه، عراق را به سوءاستفاده از موضوع اسرای معلول متهم کرد.

وی گفت: درمورد اسرای معلول، ما اعلام کرده ایم حاضریم اینها را تحویل عراق بدهیم، ولی آنها حاضر نیستند اسرای معلول را تحویل بگیرند. آنها در مقابل اینکه ما گفتیم می خواهیم اسیران معلول را تحویل عراق دهیم مدعی شده اند که می خواهند 22 نفر نوجوان ایرانی را که در عراق اسیر هستند به ما تحویل بدهند و ما قبول نکردیم؛(1) درحالی که من می گویم این دروغ است، ما همین الآن می گوییم که حاضریم تمامی زخمی ها را تحویل بدهیم و آنها متقابلاً نوجوانان اسیر ما را تحویل دهند.

آقای هاشمی رفسنجانی همچنین با قدردانی از اقدامات صلیب سرخ افزود: من از شما تشکر می کنم که درپی این گونه مسائل انسانی هستید. ما از همان روزهای اول به خاطر وظایف اسلامی و انسانی خود به مأموران گفته بودیم برخورد با اسیران اسلامی و انسانی باشد و با شما هم درحدود وظایفتان همکاری لازم را انجام دهند.

در این ملاقات نماینده خاورمیانه ای صلیب سرخ گزارشی از وضعیت اسرای ایرانی در عراق و فعالیت های کمیته بین المللی صلیب سرخ در طول جنگ تحمیلی ارائه کرد.(2)

2

کاظم پور اردبیلی معاون امور بین الملل وزارت خارجه ایران در سخنانی جزئیات طرح جدید ایران درباره سفر اتباع عراقی به ایران برای ملاقات با اسرای جنگی و کارشکنی های عراق دراین باره را تشریح کرد.

کاظم پور اردبیلی گفت: برای خنثی شدن توطئه رژیم بعثی عراق در جلوگیری از بازدید خانواده های بیش از 46 هزار اسیر عراقی در ایران، دولت جمهوری اسلامی ایران براساس یک طرح جدید، به 4 تن از اعضای درجه یک خانواده های این اسرا اجازه می دهد برای دیدار بستگان اسیر خود به ایران سفر کنند و به این ترتیب امکان سفر نزدیک به 200 هزار عراقی به ایران پیش بینی شده است.

ص: 84

وی اضافه کرد: برای اجرای این طرح انسانی و جهت رفع موانع موجود و آتی به سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران دستور داده شده است تا در حداقل زمان ممکن ترتیب سفر داوطلبان عراقی را بدهند و نظر به اینکه ممکن است اقدام خانواده های اسیران برای سفر به ایران با انتقام جویی رژیم بعث مواجه شود به سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران دستور داده شده است برای این عده فقط به صدور برگ عبور اکتفا کنند و از ممهورکردن گذرنامه های آنان که نشانه سفرشان به ایران خواهد بود، خودداری و درصورت درخواست شرکت کنندگان در این برنامه، از اعلام هویت آنان نیز جلوگیری شود.

معاون امور بین الملل وزارت خارجه درباره چگونگی اجرای این برنامه گفت: در چند روز آینده، دستورالعمل پذیرش خانواده های اسرا به سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران ابلاغ خواهد شد تا این گروه در مراجعه به سفارتخانه هایمان از برنامه تنظیمی آگاه شوند و ترتیب شرکتشان در این برنامه انسانی و اسلامی داده شود. وی افزود: در دوازدهم دی ماه سال گذشته، مهندس موسوی نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران، ابتکار بی سابقه ایران برای بازدید خانواده های اسرای عراقی از بستگان اسیرشان در ایران را به دنیا اعلام کرد و ما بی درنگ کمیسیونی دراین زمینه تشکیل دادیم و همه کارهای مقدماتی آن نیز انجام گرفت تا این برنامه حتی به صورت یک جانبه و تنها ازسوی ایران با موفقیت انجام شود به رغم اینکه این طرح مورد تأیید و استقبال صلیب سرخ جهانی نیز، که به عنوان ناظر بر طرح شناخته شده بود، قرار گرفت و از آمادگی ایران تمجید شد، ولی کارشکنی های دولت بغداد مانع از اجرای برنامه بازدید شد.

وی افزود: در زمان اعلام این ابتکار درحدود 7 هزار تن از سربازان عراقی به اسارت رزمندگان اسلام درآمده بودند و برنامه بازدید برای دیدار حدود 30 هزار تن از مردم عراق که از اعضای درجه یک خانواده اسرا بودند پیش بینی شده بود، اما با ادامه اشغال خاک ایران، تحقق نیافتن شرایط به حق ایران، تداوم جنگ و شکست های نظامی عراق شمار اسرای عراقی در ایران به بیش از 46 هزار تن بالغ شد و اینک پس از حل مشکلات اجرای این برنامه عظیم، جمهوری اسلامی ایران اعلام می کند که از خانواده هر اسیر عراقی 4 تن برای دیدار با اسرا می توانند از مبدأیی غیر از بغداد به تهران پرواز کنند و مطمئن باشند درصورتی که سفارتخانه های جمهوری اسلامی برنامه آنها را هماهنگ کرده باشند، می توانند با اسرای خود در ایران ملاقات کنند و مورد استقبال ملت ما قرار گیرند.

کاظم پور اردبیلی در ادامه گفت: امید است با برنامه ریزی و اجرای دقیق طرح ابتکاری جمهوری اسلامی ایران که اصولاً اقدامی انسانی است، خانواده های عراقی در بازدیدشان از ایران به دروغ گویی های رژیم بعث درباره اسیران پی برده و توطئه های بغداد برای ایجاد ابهامات تعمدی درمورد وضعیت اسرا که به منظور واردکردن خدشه به اعتبار انقلاب اسلامی انجام می گیرد، خنثی شود.(1)

وی همچنین درباره برنامه ایران برای آزادسازی اسیران معلول عراقی گفت: در ادامه

ص: 85

سیاست های انسان دوستانه جمهوری اسلامی ایران درمورد اسیران جنگ تحمیلی، تعداد زیادی از اسیران معلول عراقی آزاد خواهند شد و به عنوان اولین قدم در سرآغاز اجرای این تصمیم، که ایران به طور یک جانبه آن را انجام می دهد، یک گروه 22 نفری آماده تحویل به صلیب سرخ جهانی می باشد و دراین خصوص یادداشتی به صلیب سرخ در تهران تسلیم شده است.

معاون بین الملل وزارت خارجه درمورد ادعای عراق مبنی بر نپذیرفتن اسیران نوجوان ازسوی ایران که به منابع وزارت خارجه ترکیه نسبت داده شده است، اظهار کرد: موضوع این ادعا نیز بخشی از اکاذیب است که حکومت کنونی عراق تحت عنوان تبلیغات بدان تمسک جسته است، چراکه هم سفیر ترکیه در تهران و هم مقامات وزارت خارجه این کشور این موضوع را به شدت تکذیب کرده اند و لذا ادعایی است دروغین و عاری از صحت.(1)

1

علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه، که به یوگسلاوی سفر کرده است، امروز در یک میهمانی که به مناسبت ورود وی و هیئت همراهش به بلگراد ترتیب یافته بود، شرکت کرد. وی در سخنانی به نقش مهم جنبش عدم تعهد در جهان امروز و نیاز به بهبود کمی و کیفی این جنبش اشاره و علاقه مندی خود را به گسترش روابط فی مابین ابراز کرد. در این مراسم لازار موسیف وزیر خارجه یوگسلاوی با سودمندخواندن مذاکرات مستقیم در تحکیم روابط موجود میان دو کشور اظهار کرد: به نظر یوگسلاوی امکانات فراوانی برای توسعه هرچه بیشتر این روابط به ویژه در زمینه های اقتصادی وجود دارد. وی مذاکرات خود با ولایتی را گام مثبتی در راه توسعه همکاری های دو کشور در سطح جهانی توصیف کرد.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، وزیر خارجه یوگسلاوی همچنین با اشاره به برگزاری هفتمین اجلاس کشورهای عضو جنبش عدم تعهد، از تلاش قدرت های بزرگ برای گسترش نفوذ خود در میان جنبش به منظور تغییر اهداف آن به سمت منافع و سیاست های خود یاد کرد. وی همچنین درباره بحران خاورمیانه با اشاره به تجاوز وحشیانه رژیم اشغالگر قدس به لبنان، از عدم توانایی جوامع بین المللی در جلوگیری از قتل عام مردم فلسطین اظهار تأسف کرد.

وزیر خارجه یوگسلاوی سپس به جنگ تحمیلی پرداخت و گفت: مناقشه و جنگ بین ایران و عراق به دلیل واردساختن خسارات مالی و جانی فراوان، باعث افزایش نگرانی یوگسلاوی شده است. وی خواهان خاتمه جنگ و برقراری صلح در این منطقه شد.

گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی حاکی است سفر دکتر علی اکبر ولایتی به یوگسلاوی در جواب به دیدار وزیر خارجه این کشور در دی ماه گذشته از ایران انجام شده است. روابط

ص: 86

همه جانبه بین دو کشور به ویژه درزمینه اقتصادی درپی پیروزی انقلاب اسلامی ایران گسترش و توسعه چشمگیری داشته است و میزان روابط تجاری و اقتصادی دوجانبه ایران و یوگسلاوی درحال حاضر بیش از 10 برابر سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تخمین زده می شود. ایران براساس قرارداد تجاری 600 میلیون دلاری خود با یوگسلاوی، در سال جاری برای اولین بار اقدام به صدور کالاهای غیرنفتی به این کشور کرده است. یوگسلاوی نیز در زمینه های مختلف صنعتی به ویژه تولید و انتقال برق و ذوب فلزات و معادن، در ایران فعالیت می کند. گفت وگوها و تبادل نظر جاری بین دو کشور دوست و غیرمتعهد ایران و یوگسلاوی درخصوص مسائل مربوط به برگزاری هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد از حساسیت و اهمیت ویژه ای برای هر دو کشور برخوردار است.(1)

خبرگزاری فرانسه درباره سفر ولایتی به یوگسلاوی اعلام کرد: هفتمین اجلاس سران غیرمتعهد - که قرار است از نیمه اسفندماه در دهلی نو برگزار شود - محور گفت وگوهای وزرای امور خارجه یوگسلاوی و ایران بود. علی اکبر ولایتی صبح سه شنبه برای یک دیدار کاری 26 ساعته از یوگسلاوی، وارد بلگراد شد. ولایتی و موسیف نسبت به برگزاری اجلاس ابراز امیدواری کرده و گفتند که تقویت و تأیید نقش جنبش در صحنه بین المللی اهمیت دارد.(2)

1

به گزارش منابع نظامی، صدام حسین در سخنرانی خود در شمال عراق خطاب به سران کشورهای عرب خاورمیانه اعلام کرد: عراق به عنوان خاکریز خط مقدم است و شما (اعراب) واحدهای پشتیبانی کننده هستید و چنانچه به پشتیبانی خود از عراق ادامه ندهید، به زودی شما نیز درگیر جنگ خواهید شد و در موقعیت خطرناکی قرار خواهید گرفت. وی پیشنهاد کرد که برای مقابله با نیروهای ایرانی، نیروی هوایی مصر با نیروی هوایی عراق ادغام شده به طور مشترک، نیروی هوایی منطقه را حفظ کنند.

صدام حسین همچنین از کشورهایی که قادر به اعزام نیروی انسانی به جبهه های جنگ با ایران می باشند درخواست اعزام نیرو کرد.(3)

ص: 87

1

اقدام عربستان و کویت در فروش روزانه 300 هزار بشکه نفت به نیابت از عراق برای تأمین هزینه های جنگی این کشور و موافقت عربستان برای احداث یک خط لوله انتقال نفت از خاک آن کشور به دریای سرخ به ظرفیت 5/1 میلیون بشکه در روز، خبری بود که معاون نخست وزیر عراق در مصاحبه با روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال اعلام کرد.

روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری کویت گزارش داد: روز سه شنبه در واشنگتن به نقل از طارق میخائیل یوحنا عزیز معاون نخست وزیر و وزیر خارجه عراق، گفته شد که عربستان سعودی با تقاضای عراق برای احداث یک خط لوله نفت از شبه جزیره عربستان به دریای سرخ موافقت کرده است. طارق عزیز در مصاحبه ای با روزنامه وال استریت ژورنال گفت که ظرفیت این خط لوله 5/1 میلیون بشکه در روز خواهد بود و ظرف مدت سه سال تکمیل خواهد شد.

وی افزود: احداث این خط لوله که 2 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت به عراق، که در تنگنای مالی قرار گرفته، امکان خواهد داد صادرات نفتش را که هم اکنون 650 هزار بشکه در روز است به بیش از دوبرابر افزایش دهد. طارق عزیز همچنین گفت: عربستان سعودی و کویت اخیراً به نیابت از عراق روزانه حدود 300 هزار بشکه نفت صادر می کنند تا به تأمین بودجه جنگ 29 ماهه عراق با ایران کمک کنند.

طارق عزیز با بیان اینکه بغداد با جدیت بر روی یک خط لوله جدید نفت ازطریق عربستان سعودی کار می کند، افزود: در سفر ماه گذشته صدام به ریاض، رهبران سعودی موافقت کامل و نهایی خود را اعلام کردند، این اولین بار است که عراق موافقت عربستان سعودی با این طرح را به طور رسمی اعلام می کند.

وی افزود: هزینه این پروژه ازسوی چندین کمپانی نفتی غربی تأمین خواهد شد و با عایدات حاصل از صادرات نفت بازپرداخت خواهد شد. وی از اعلام نام این کمپانی ها خودداری کرد، اما گفت: آنها پیشنهادهای بسیار خوبی برای اجرای کامل پروژه براساس اعتبار مطرح کرده اند.(1)

دراین حال، واحد مرکزی خبر به نقل از منابع سیاسی لندن، درباره اوضاع نابسامان اقتصاد عراق و تصمیم مقامات دولتی عراق برای تعویق بازپرداخت بدهی های خود به شرکت ها و بانک های غرب گزارش داد:

شرکت های فرانسوی طرف قرارداد با رژیم بعثی حاکم در بغداد اکثرقریب به اتفاق کارکنان خود را از عراق خارج کرده اند. مدیر یک شرکت ساختمانی فرانسوی در گفت وگو با میدل ایست اکونومیست دایجست ضمن تأیید این خبر گفته است: درحال حاضر، شرکت وی به اندازه زیادی متکی به کارکنان و کارگران غیراروپایی مقیم عراق می باشد که آنها نیز خواهان افزایش دستمزد خود به علت خطرهای ناشی از جنگ هستند.

ص: 88

به نوشته این مجله، به دنبال ناتوانی رژیم صدام در بازپرداخت تعهدات مالی خود، علاوه بر شرکت های فرانسوی، شرکت های آلمان غربی و ایتالیایی نیز برای کاهش مشکلات مالی خود از بانک های بین المللی درخواست وام کرده اند، این خبر را یک بانک فرانسوی نیز تأیید کرده است.

نشریه مزبور همچنین نوشته است که رژیم بغداد رسماً از شرکت های ژاپنی درخواست کرده که موعد بازپرداخت اقساط قراردادهای سه میلیارد دلاری شان را حداقل به مدت دو سال به تعویق بیندازند.(1)

1

عرفات رهبر سازمان آزادی بخش فلسطین، در سخنانی در جمع رهبران فلسطینی در الجزیره خواستار پایان فوری جنگ عراق و ایران شد. وی مدعی شد، عقب نشینی عراق از سرزمین های ایران در سال گذشته، ناشی از درخواست انقلاب فلسطین در جریان محاصره بیروت توسط صهیونیست ها بود.(2)

2

اقدام مشترک عراق و اردن در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل مانع از طرح درخواست پیگیری سرنوشت مفقودان لبنانی و فلسطینی در حمله رژیم صهیونیستی به لبنان شد.

روزنامه جمهوری اسلامی امروز با درج خبری دراین باره اعلام کرد: کشورهای الجزایر، بنگلادش، چین، کنگو، کوبا، قبرس، لیبی، موزامبیک، نیکاراگوئه، سنگال، سوریه، تونس، امارات متحده و یوگسلاوی به دعوت نماینده فلسطین در کمیسیون حقوق بشر، در تاریخ 17 فوریه برابر با 28 بهمن ماه گذشته، قطعنامه ای را درباره مفقودشدگان فلسطینی و لبنانی و تجاوز رژیم صهیونیستی، جهت تصویب به کمیسیون حقوق بشر ارائه دادند. بلافاصله نمایندگان عراق و اردن در تماس با نماینده فلسطین و سایر کشورهای تهیه کننده قطعنامه، مصرانه خواستار حذف طرح مذکور از متن قطعنامه پیشنهادی شدند.(3)

کمیسیون حقوق بشر از کارگروه مربوط به مفقودشدگان تقاضا کرده توجه ویژه ای به کلیه گزارش ها درباره مفقودشدگان در تجاوز اسرائیل به لبنان مبذول کند، این جریان که توجه نمایندگان همه کشورها در کمیسیون حقوق بشر را جلب کرده، به نحو بی سابقه ای حمایت

ص: 89

عراق و اردن را از رژیم صهیونیستی نشان داد، نمایندگان عراق و اردن تهدید کردند درصورتی که این قسمت از طرح پیشنهادی حذف نگردد، برخی کشورهای حامی قطعنامه را وادار خواهند کرد که حمایت خود را پس بگیرند.(1)

1

روزنامه کویتی الانباء از ناکام ماندن میانجیگری شاه عربستان برای آشتی سوریه و عراق خبر داد.

رادیو اسرائیل به نقل از این روزنامه اعلام کرد: آقای عبدالحلیم خدام وزیر خارجه سوریه در جلسه غیرعلنی مجلس ملی سوریه به اطلاع این مجلس رساند که سوریه تحت تأثیر وساطت عربستان سعودی برای خاتمه دادن به درگیری میان عراق و ایران قرار نمی گیرد. وی با اعلام اینکه جانب داری سوریه از ایران ادامه خواهد داشت، افزود: سوریه از روش الجزایر دربرابر جبهه پایداری و مخالفت آن با شرکت در جلسات سوریه، لیبی و ایران احساس ناخرسندی می کند. این جلسات اخیراً در دمشق تشکیل شده و قرار است به زودی در تهران دنبال شود.(2)

2

خبرگزاری جمهوری اسلامی از کراچی گزارش داد، امروز 3 تن از هواداران انجمن اسلامی دانشجویان ایران در کراچی همراه با 4 منافق که از سه روز پیش در بازداشت پلیس پاکستان بودند آزاد شدند، اما 5 عضو انجمن همچنان در بازداشت پلیس پاکستان باقی ماندند.

این دانشجویان ایرانی بامداد یکشنبه به دنبال انفجار تقریباً هم زمان در چهار مؤسسه فرانسوی در کراچی - که شنبه شب رخ داد - دستگیر شدند. اندکی بعد از این انفجارها که در عرض 13 دقیقه رخ داد، در لاهور نیز در سرکنسولگری افتخاری فرانسه انفجاری رخ داد و خسارت هایی به بار آمد، دانشجویان آزادشده عصر امروز، در گفت وگویی با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در کراچی، رفتار پلیس پاکستان را خوب توصیف کرده و گفتند که پس از بازجویی، از آنها انگشت نگاری نیز شده است.(3)

از سوی دیگر، درحالی که اخبار قبلی حاکی از این بود که جنبش مجاهدین مسلمان عراق مسئولیت این انفجارها را به عهده گرفته است، امروز خبرگزاری فرانسه اعلام کرد: دفتر این جنبش در تهران امروز از پذیرش مسئولیت بمب گذاری های اخیر در مراکز فرانسوی پاکستان خودداری کرده است.(4)

3

به دنبال اعلام مقامات نفتی نیجریه مبنی بر کاهش قیمت نفت، امروز اجلاس اضطراری وزیران نفت شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس تشکیل شد تا موضع این شورا دربرابر کاهش اخیر قیمت های نفت ازسوی بریتانیا، نروژ و اتحاد جماهیر شوروی مشخص شود.

ص: 90

بی بی سی با اعلام این خبر افزود: کاهش بهای نفت ازسوی نیجریه، گذشته از میزان آن از این جهت حائز اهمیت است که درعمل، نیجریه نخستین اقدام رسمی را در شکستن قیمت های اوپک انجام داده و این واهمه را به وجود آورده که این امر موجب باب شدن (مرسوم شدن) شکستن قیمت های نفت شود که سرانجام به فروپاشی سازمان اوپک می انجامد.(1)

به گزارش این رادیو، یکی از آثار جنگ قیمت ها که در بازارهای نفت آغاز شده، کاهش بهای نفت بریتانیا و نیجریه بوده است. دولت نیجریه، که یکی از اعضای سازمان اوپک است، اعلام کرده که از این پس نفت صادراتی خود را بشکه ای 5 دلار و 50 سنت ارزان تر خواهد فروخت.

روز جمعه، دولت بریتانیا بهای نفت خود را بشکه ای 3 دلار کاهش داد، نیک دلاپ یکی از مفسران بی بی سی باتوجه به این تصمیم بریتانیا و نیجریه وضع بازارهای نفت را این طور تفسیر کرد: هفته هاست که انتظار کاهش قیمت نفت می رفت، به دلایل مختلف تقاضا برای نفت از میزانی که کشورهای تولیدکننده نظیر نیجریه تولید می کنند، کمتر شده است. اکنون نیجریه یکی از اعضای بانفوذ اوپک، تصمیم به کاهش قیمت نفت خود گرفته است، چنین تصمیمی خطر بروز عمل مشابهی ازطرف سایر اعضای اوپک و سایر کشورهای تولیدکننده نفت را افزایش می دهد، نگرانی عمومی اکنون این است که اگر جنگ کاهش قیمت نفت درگیرد می تواند نتایج مخربی برای اقتصاد جهانی در بر داشته باشد.

شرکت ملی نفت بریتانیا قیمت نفت دریای شمال خود را، که ازنظر مرغوبیت به نفت نیجریه بسیار نزدیک است، به میزان سه دلار در هر بشکه کاهش داده است.(2) نیجریه نیز درپی این تصمیم بریتانیا، قیمت نفت خود را پنج ونیم دلار در هر بشکه کاهش داد.

دراین حال، به گزارش برخی منابع نزدیک به وزارت نفت، سیدمحمد غرضی وزیر نفت به اتفاق موسی خیر قائم مقام و عباس هنردوست معاون این وزارتخانه در یک سفر غیررسمی جهت گفت وگو و مشورت با برخی وزرای نفت کشورهای عضو اوپک در ژنو به سر می برند.(3)

ص: 91

ص: 92

عناصر کومه له همچنین یکی از اهالی روستا را که قصد داشت پاسداران را از ورود آنها مطلع کند دستگیر کرده و به گروگان بردند.

درپی این حادثه، یک گروه از نیروهای سپاه با پشتیبانی هوانیروز با مهاجمان که درحال فرار بودند درگیر شدند. در این درگیری تعدادی از افراد کومه له کشته یا زخمی شدند. مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش تعداد تلفات مهاجمان را 16 نفر اعلام کرده است.(1)

در اقدامی دیگر در همین منطقه، افراد کومه له 3 نفر از اهالی ابراهیم آباد را به شهادت رساندند؛ درباره علت این اقدام گزارشی ارسال نشده است.(2)

در منطقه دیواندره نیز افراد کومه له با مراجعه به روستاهای جیران، گرمه و گل تپه مبلغ یک میلیون و سیصد هزار ریال از مردم اخاذی کردند.(3)

1

اقدام عناصر وابسته به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در پرتاب بمب به یک خودرو حامل نیروهای سپاه، کشف یک پایگاه این سازمان در طالش و دستگیری تعدادی از نیروهای این سازمان در شهرکرد و دهلران از وقایعی است که امروز در ادامه درگیری ها بین نیروهای امنیتی و انتظامی ایران و بازماندگان این سازمان رخ داده است.

ساعت 7 صبح امروز در میدان احمدآباد اصفهان، یکی از عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بمب دست سازی را به داخل اتوبوس حامل نیروهای سپاه پرتاب کرد. درحالی که سرنشینان اتوبوس قصد داشتند بمب را به بیرون پرتاب کنند، بمب مذکور منفجر شد و درنتیجه 2 تن از نیروهای سپاه به شهادت رسیدند و 9 تن نیز که برخی از آنها از افراد عادی بودند، زخمی شدند. نشریه مجاهد ارگان سازمان مجاهدین خلق (منافقین) چاپ پاریس، این اقدام را تهاجم نیروهای واحد مقاومت سازمان به یکی از نفربرهای سپاه (!) اعلام کرد.

رادیو صدای آزادی ایران متعلق به سلطنت طلب ها نیز ضمن اعلام خبر حمله به اتوبوس سپاه و انتساب آن به نیروهای مبارز، این اقدام را ستود.(4)

نیروهای سپاه یکی از پایگاه های سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را در سیاه بیل طالش کشف کردند. از این پایگاه تعدادی اسناد و مدارک سازمانی به دست آمد.(5)

همچنین 2 تن از افراد رده بالای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و سازمان کمونیستی پیکار (در راه آزادی طبقه کارگر) در شهرکرد و دهلران دستگیر شدند.(6)

ص: 94

1

در جلسه امروز ستاد بازسازی مناطق جنگی استان آذربایجان غربی درخصوص چگونگی بازسازی مناطق جنگی و بودجه اختصاص یافته به این موضوع گفت وگو شد. هیئتی از استان فارس نیز به منظور بررسی روند بازسازی های آبادان وارد این شهر شد.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاکنون 760 میلیون ریال از اعتبار یک میلیارد ریالی برای بازسازی مناطق جنگی استان آذربایجان غربی هزینه شده و مابقی آن نیز تا پایان سال جاری جذب خواهد شد.

در جلسه ستاد بازسازی مناطق جنگی آذربایجان غربی - که با حضور استاندار این استان تشکیل شد - چگونگی بازسازی مناطق جنگی، اعتبار 3 میلیارد و 800 میلیون ریالی سال آینده و همچنین منطقه ای کردن مسئولیت های اجرایی بین ارگان ها و نهادهای انقلاب اسلامی و هماهنگی آنها با فرمانداری و ارگان های اجرایی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و تصمیماتی دراین خصوص اتخاذ شد. براساس این گزارش، جهت تدارکات سال آینده مناطق جنگی معادل تقریباً 1500 میلیون ریال از ستاد بازسازی مناطق جنگ زده مستقر در اداره بازرگانی درخواست وسایل شد که نسبت به سال جاری 3 برابر افزایش دارد.(1)

امروز همچنین هیئتی مرکب از معاون استانداری فارس و چند تن از مقامات دیگر این استان به آبادان سفر کردند تا از اقدامات انجام شده به منظور بازسازی این شهر مطلع شوند.

مهندس ادب مسئول ستاد بازسازی آبادان در گفت وگو با خبرنگار کیهان، گفت: «ظرف چهار ماه گذشته، بیش از 250 خانه در آبادان مرمت و بازسازی شده و چندین انبار و کارگاه مراکز تولیدی ایجاد شده است.»

هئیت اعزامی از فارس در جریان دیدارشان از آبادان با حجت الاسلام جمی امام جمعه آبادان هم دیدار کردند و وی در این دیدار به ملاقاتش با امام اشاره کرد و گفت: «وقتی به حضور امام شرفیاب شدم، فرمودند: "توقف و ماندن در آبادان عبادت است."»

وی همچنین خطاب به اعضای ستاد بازسازی گفت: «شما مردم فارس این فرصت را دارید که به مظلوم ترین مردم خدمت کنید؛ آن هم مردمی که با زحمات زیاد و با قرض و خون دل خانه ای ساخته بودند و صدام آنها را ویران کرد.»

اعضای این هیئت همچنین از فعالیت های بنیاد مسکن در روستاهای آبادان دیدن کردند. یادآوری می شود که ستاد بازسازی آبادان در استان فارس تشکیل شده است.(2)

ص: 95

1

میرحسین موسوی نخست وزیر، پس از جلسه هیئت دولت در واکنش به بیانیه رئیس شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر برقراری آتش بس میان ایران و عراق گفت: ما بارها اعلام کرده ایم که تسلیم زور نمی شویم و تا تحقق شرایط عادلانه خود خواهیم جنگید و سرنوشت جنگ را رزمندگان ما در جبهه های نبرد معین خواهند کرد.

موسوی همچنین گفت: آتش بس نظر ابرقدرت ها است و جمهوری اسلامی همیشه برخلاف خواسته ابرقدرت های استکباری گام برداشته است.

نخست وزیر درباره انفجارهایی که در کشورهای مختلف علیه منافع فرانسه صورت می گیرد، اظهار کرد: آن طورکه در روزنامه های خارجی اعلام شده، این انفجارها ازطریق نیروهای مخالف حکومت بعث انجام می شود و اطلاع بیشتری دراین خصوص به دست ما نرسیده است.(1)

2

دکتر علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه که در بلگراد به سر می برد، پس از دیدار روز گذشته با وزیر خارجه یوگسلاوی در یک مصاحبه مطبوعاتی مواضع ایران و شرایط پایان جنگ را بازگو کرد. وی همچنین درباره شایعه کمک تسلیحاتی رژیم صهیونیستی به ایران و امکان بهبود رابطه بین ایران و امریکا مطالبی بیان کرد.

ولایتی گفت: شرایط ما هیچ گونه تغییری نکرده است و پرداخت خسارت جنگی یکی از شرایط ما می باشد. وزیر خارجه ایران درمورد سرنگونی حکومت بغداد گفت: تغییر هرگونه سیستم حکومتی در عراق فقط به عهده مردم آن کشور است. ایران امیدوار است که مردم عراق خود این حکومت را برکنار کنند، زیرا ایران خواهان دخالت در امور مردم عراق نیست.

ولایتی درخصوص شرایط ایران برای مذاکره با عراق گفت: ما برای پایان جنگ شرایط خود را بارها اعلام کرده ایم و آماده مذاکره با رژیمی که بارها به ما تجاوز کرده است نیستیم و ماهیت این جنگ تحمیلی، جنگ یک ملت مورد تجاوز قرارگرفته با یک رژیم متجاوز می باشد و تمام شواهد و دلایل نیز دال بر تجاوز عراق به ایران است.

دکتر ولایتی اشغال 11 هزار کیلومتر مربع از سرزمین ایران توسط 12 لشکر عراقی در آغاز جنگ و الحاق قسمتی از ایران به خاک عراق را دلیل متجاوزبودن عراق دانست و افزود: عامل مهم در پیشبرد انقلاب اسلامی ما مسئله مذهب است که به عنوان انگیزه اصلی انقلاب ایران دربرابر تمامی مشکلات مطرح می باشد و یکی از هدف های اصلی دشمن در تجاوز به خاک ایران ازبین بردن همین حکومت اسلامی است.

ولایتی در ادامه سخنانش در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درخصوص شایعه کمک نظامی رژیم صهیونیستی به ایران گفت: اگر اسرائیل قصد ارسال اسلحه به کشوری را داشته باشد تسلیحات خود را

ص: 96

دراختیار کشورهایی مثل عراق و مصر قرار می دهد که با آنها روابط نزدیک و دوستانه داشته باشد.

وی ضمن یادآوری قطع تمامی روابط سیاسی و اقتصادی با رژیم صهیونیستی به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی ایران و واگذاری محل سفارت اسرائیل به فلسطین تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران یکی از سخت ترین دشمنان اسرائیل بوده و خواهد بود.

دکتر ولایتی افزود: ایران پیشنهاد اخراج رژیم صهیونیستی از سازمان ملل را به مجمع عمومی ارائه کرد، اما همان کشورهایی که درباره شایعه کمک اسرائیل به ایران دست به تبلیغات زده اند و همان کسانی که سازمان آزادی بخش فلسطین را برای برقراری روابط دوستانه با اسرائیل تحت فشار قرار داده اند، خود بزرگ ترین مانع بر سر راه تصویب پیشنهاد ایران بوده اند.

وی با اشاره به ادعاهای رژیم صهیونیستی مبنی بر کمک نظامی به ایران به دنبال پیروزی رزمندگان اسلام گفت: جمهوری اسلامی ایران به شدت این شایعات را تکذیب می کند و آن را یکی از بزرگ ترین دسایس جنگ تبلیغاتی که علیه ایران صورت می گیرد، می داند.

ولایتی درمورد امکان بهبود روابط ایران و امریکا گفت: این کشور طی بیست وپنج سال گذشته دست به حمایت مستقیم از رژیم شاه زده و بعد از پیروزی انقلاب هیچ گاه دست از دشمنی با ایران برنداشته است و هیچ دلیلی وجود ندارد که ما روابط عادی با امریکا داشته باشیم.(1)

1

حسین شیخ الاسلام معاون سیاسی وزیر امور خارجه، امروز با کیم زه سوک همتای خود از جمهوری خلق کره (کره شمالی)، دیدار و درمورد موضوعات مورد علاقه دو کشور به ویژه برگزاری هفتمین اجلاس سران غیرمتعهدها که قرار است به زودی در دهلی نو برگزار شود، گفت وگو کرد.

شیخ الاسلام در این دیدار گفت: امریکا می خواهد متحدان خود نظیر فرانسه را - که عضو ناتو است - در اجلاس غیرمتعهدها وارد کند. وی افزود: به عقیده ما کشوری که پایگاه به امریکا می دهد و در مانور نظامی شرکت می کند غیرمتعهد نیست و ما طرحی برای سالم سازی این جنبش به اجلاس تسلیم خواهیم کرد. وی با مطرح کردن پیشنهاد ریاست جمهوری ایران به جنبش عدم تعهد درباره تأسیس صندوق غیرمتعهدها، گفت: بعضی کشورها به دلیل فقر اقتصادی به ابرقدرت ها نزدیک می شوند و با تأسیس این صندوق - که مورد تأیید شما نیز می باشد - خواهیم توانست از گرایش این کشورها به ابرقدرت ها جلوگیری کنیم.

معاون سیاسی وزارت خارجه جمهوری خلق کره نیز در قسمتی از سخنان خود گفت: وظیفه کشورهای غیرمتعهد محکوم و خنثی کردن هرنوع توطئه امریکا در سراسر جهان است و اصول اساسی جنبش غیرمتعهدها باید حفظ شود. وی از رئیس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر کشورمان دعوت کرد تا در آینده نزدیک از جمهوری خلق کره بازدید کنند تا گامی دیگر در گسترش و توسعه مناسبات دو کشور برداشته شود.(2)

ص: 97

1

صدام حسین امروز در بغداد با معاون نخست وزیر یوگسلاوی ملاقات کرد. امروز همچنین مذاکرات مشترک همکاری های فنی و اقتصادی عراق و یوگسلاوی از سر گرفته شد.

به گزارش رادیو صوت الجماهیر، معاون نخست وزیر یوگسلاوی در ملاقات با صدام حسین آمادگی کشور متبوع خود را برای گسترش روابط با عراق در همه زمینه ها اعلام کرد. صدام حسین نیز بر اهمیت گسترش روابط دوجانبه در همه زمینه ها تأکید کرد.

دو طرف درباره موضوعات مربوط به هفتمین اجلاس غیرمتعهدها در دهلی نو نیز به گفت وگو پرداختند. در این دیدار، طارق عزیز وزیر خارجه، حسن علی وزیر بازرگانی و رئیس دیوان ریاست جمهوری عراق و همچنین سفیر یوگسلاوی در بغداد حضور داشتند.(1)

اعضای هیئت اعزامی یوگسلاوی که در بغداد به سر می برند، امروز در زمینه همکاری های فنی و اقتصادی دو کشور با دیگر مقامات عراقی دیدار و گفت وگو کردند.

در این مذاکرات، عبدالله موتاپیچ معاون رئیس هیئت یوگسلاوی با همتای عراقی خود تواب هوا ویس معاون وزیر صنایع و معادن این کشور درباره همکاری های جاری و آینده دو کشور تبادل نظر کرد.

وی همچنین با محمدحسین وزیر مسکن و ساختمان و العبدالله وزیر صنایع سبک عراق درباره پروژه هایی که قرار است یوگسلاوی در این کشور اجرا کند، به بحث و گفت وگو پرداخت.(2)

2

رادیو بی بی سی باتوجه به سابقه یوگسلاوی در جنبش عدم تعهد و ارتباط آن با ایران و عراق، نقش این کشور را در اجلاس آتی عدم تعهد بررسی کرده است. خبرگزاری فرانسه نیز در گزارشی به نقش میانجیگرانه یوگسلاوی و حفظ توازن این کشور با دو طرف متخاصم پرداخته است.

به گزارش رادیو بی بی سی، یوگسلاوی که از پیشروان جنبش عدم تعهد است، توانسته هم با ایران و هم با عراق روابط حسنه را حفظ کند. اکنون که کمتر از دو هفته به آغاز اجلاس کشورهای غیرمتعهد در دهلی مانده است، رهبران یوگسلاوی هم زمان با هر دو کشور به گفت وگو پرداخته اند. درحالی که آقای ولایتی وزیر امور خارجه ایران درباره موضوعات مربوط به اجلاس، جنگ ایران و عراق، دیگر موضوعات بین المللی و همکاری دوجانبه با وزیر خارجه یوگسلاوی در بلگراد مشغول تبادل نظر بوده، معاون نخست وزیر یوگسلاوی با مقامات ارشد عراق در بغداد گفت وگوهای مشابهی داشته است.

مقامات رسمی یوگسلاوی این دو واقعه را آشکارا با هم ارتباط نمی دهند، اما منابع آگاه می گویند که دولت یوگسلاوی در جست وجوی راه حلی پذیرفتنی برای هر دو کشور است تا به جنگ خاتمه دهند.(3)

ص: 98

خبرگزاری فرانسه نیز در همین باره اعلام کرد:

«ناظران در بلگراد خاطرنشان می کنند که رهبران یوگسلاوی به ویژه با حفظ توازن روابط خود با دو طرف متخاصم، ایده خود برای داشتن یک تأثیر مثبت در تحولات جنگ را از دست نداده اند. آقای ولایتی این بار در یوگسلاوی بسیار گرم تر از دیدار سال قبلش از این کشور، مورد استقبال قرار گرفت. همچنان که پیش بینی می شد، ناظران درمورد این توازن سیاسی یوگسلاوی به اظهارات هفته گذشته میتیاری بی جیچ رئیس کمونیست های یوگسلاوی، پیرامون جنگ عراق و ایران اشاره کرده اند. نا مبرده متعصبین شیعی و ملی گرای اعراب را مسئول جنگ دانست، ولی آشکارا عراق را به عنوان متجاوز شناخت؛ درحالی که رهبران بلگراد تاکنون از تعیین متجاوز اجتناب کرده بودند. بدون شک، این امر به یوگسلاوی اجازه خواهد داد تا در اجلاس آینده سران جنبش عدم تعهد در دهلی نو هنگام بحث پیرامون جنگ میان دو کشور عضو در خاورمیانه نقش فعال تر بازی کند.»(1)

1

طارق عزیز معاون نخست وزیر عراق، امروز با خبرگزاری رویتر مصاحبه کرد. ناامیدی از دستیابی به صلح با ایران، تأکید مجدد بر احداث خط لوله نفتی در خاک عربستان، تلاش برای گرفتن مهلت از طرف های خارجی جهت بازپرداخت بدهی های عقب افتاده، گرم شدن مجدد روابط شوروی و عراق پس از تصمیم شوروی برای ارسال اسلحه به آن کشور، احتمال افزایش صدور نفت عراق از خاک ترکیه به میزان یک میلیون بشکه و میزان کمک های عربستان و کشورهای عربی منطقه به دولت عراق، محورهای اصلی سخنان طارق عزیز در این مصاحبه بود.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، طارق عزیز معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه عراق در مصاحبه ای با رویتر گفت: عراق هیچ نشانه واقعی از دستیابی سریع به یک راه حل مسالمت آمیز برای جنگ سی ماهه اش با ایران نمی بیند.

طارق عزیز در جواب این سؤال که آیا نشانه های امیدوارکننده ای در قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل - که در آن از دو کشور درخواست شده است به جنگ پایان دهند - می بیند یا نه، گفت: این چیزها باید به طور رسمی توسط ایران اعلام شود. ما نمی توانیم به

ص: 99

اشارات و برآوردها که به پیش بینی نزدیک تر است تا به واقعیت، متکی باشیم. من نمی توانم بگویم نشانه های واقعی از یافتن راه حلی در آینده نزدیک موجود است. وی همچنین گفت که در این لحظه به بهبود روابط با سوریه زیاد امیدوار نیستم.

طارق عزیز درمورد پیشنهاد احداث خط لوله ای در عربستان و امتداد آن به دریای سرخ که ظرفیت انتقال بیش از یک میلیون بشکه نفت در روز را خواهد داشت، گفت: توافق اولیه درمورد ساختن خط لوله با عربستان حاصل شده است و موافقت نامه نهایی در هفته های آینده منعقد خواهد شد.

وی افزود: عراق پاسخ های مناسبی به درخواستش برای گرفتن اعتبار از دولت ها، بانک ها و کمپانی ها دریافت کرده است که می تواند این کشور را قادر سازد تا بحران پولی حاصل از کاهش صادرات نفتی و هزینه جنگ را پشت سر گذارد. چندین کمپانی تاکنون بحث درباره تمدید تاریخ پرداخت هایشان را به پایان رسانیده اند؛ فرانسه نظر مساعد نشان داده و درمورد انعقاد قرارداد پرداخت چندین اعتبار پیشرفت هایی حاصل شده است.

طارق عزیز اظهارنظرهایی مبنی بر پیروی عراق از یک سیاست غرب گرایی به منظور بهبود روابط با اروپای غربی و امریکا را رد کرد و گفت: ما ترجیحاً آن را عراق گرایی می نامیم. ما خواهان همکاری با هرکسی هستیم که ما را در راه پیشرفت یاری دهد، ولی برخلاف سوءِتفاهم و سوءِ قضاوتی که به وجود آمده، معتقد نیستیم که روابط دیپلماتیک عراق با امریکا بتواند تا زمانی که جنگ خلیج (فارس) ادامه دارد، برقرار شود.

طارق عزیز گفت: عراق یک معاهده دوستی با شوروی دارد، ولی ما هرگز به شوروی نگفته ایم که ما تنها با آنها همکاری خواهیم کرد. وی افزود: روابط کنونی ما با مسکو گرم تر از اواخر سال 1980 و اوایل سال 1981 (زمستان 1360) می باشد. بهبود روابط به دلیل ازسرگیری ارسال سلاح به عراق است که برای مدتی پس از شروع جنگ خلیج به تعویق افتاده بود و وی با طرح این مسئله که جنگ خلیج فارس تا زمانی که دو ابرقدرت نخواهند پایان نمی یابد، گفت: هنگامی که ما از شورای امنیت خواستیم تا اقدامی برای خاتمه جنگ انجام دهد، هر دو ابرقدرت بدون تأمل از این درخواست حمایت کردند، ولی این حداکثر اقدام دو ابرقدرت است، آنها کار عمده ای جهت خاتمه جنگ انجام نداده اند.

طارق عزیز همچنین اظهار کرد: موافقت نامه هایی که اخیراً بین عراق و ترکیه منعقد شده است، قابلیت صدور نفت را به یک میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد. وی افزود که میزان کمک های مالی که عراق از عربستان و سایر کشورهای منطقه خلیج فارس در سال 1981 - 1980 دریافت کرده، حدود 18 تا 20 میلیارد دلار بوده است.(1)

ص: 100

1

انجمن اسلامی دانشجویان اروپا و دفتر تحکیم وحدت انجمن اسلامی دانشجویان سراسر کشور در محکومیت دستگیری دانشجویان ایرانی در کراچی پاکستان اطلاعیه های جداگانه ای صادر کردند.

در این اطلاعیه آمده است: اگرچه رژیم سوسیالیست فرانسه در نهایت وقاحت از تروریست ها و آدم کشانی جانب داری کرده که در دادگاه های صالحه ایران پرونده جنایی دارند و اگرچه سلاح های فرانسوی تاکنون هرروزه هم وطنان ما را در استان های هم مرز با عراق به خاک و خون می کشد، ولی ملت قهرمان و شهیدپرور ایران با تقویت عملی جبهه های نبرد حق علیه باطل و همچنین افشای ماهیت کثیف بعث عراق و با سرنگونی این رژیم، دولت فرانسه را ناامید خواهد کرد. انجمن های اسلامی دانشجویان اروپا ضمن اعتراض به شبیخون پلیس پاکستان به دانشگاه کراچی و دستگیری برادران متعهد ایرانی خواستار آزادی دانشجویان مسلمان ایرانی شده اند و حمایت خود را از اعتصاب غذای آنان اعلام داشتند.(1)

دفتر تحکیم وحدت انجمن اسلامی دانشجویان سراسر کشور نیز در همین باره اطلاعیه ای صادر کرد. در بخشی از این اطلاعیه آمده است:

«درحالی که حماسه های غرورآفرین رزمندگان اسلام مرزهای کشور را درنوردیده و صلابت آن پشت ستمگران و چپاولگران دنیا را به لرزه انداخته و باعث رشد نهضت های آزادی بخش که اکنون انقلاب اسلامی را الگو قرار داده اند شده است، بار دیگر 11 تن از فرزندان رشید امت به پاخاسته و شهیدپرور ایران در خارج از میهن اسلامی با توطئه های ننگین ایادی امریکا توسط پلیس پاکستان بازداشت شدند. ما ضمن اعتراض به بازداشت این دانشجویان این مسئله را در ادامه زنجیر توطئه استکبار جهانی علیه انقلاب اسلامی دانسته و از این عزیزان می خواهیم که همچنان به مقاومت دلیرانه خود ادامه دهند.»(2)

2

سازمان دفاع از حقوق رانده شدگان و مهاجران عراقی با انتشار پیامی در پاریس ضمن تشریح اوضاع رانده شدگان عراقی، خواهان توجه افکار عمومی جهان به چگونگی زندگی افرادی شد که در اردوگاه های رژیم عراق به عنوان گروگان به سر می برند.

در این پیام آمده است: از آغاز سال 1969، بیش از 200 هزار عراقی توسط رژیم بعثی - صهیونیستی عراق به طور غیرقانونی از دیارشان اخراج شده اند و تا سال 1980 عمل اخراج و آواره ساختن این افراد که تنها گناهشان شیعه بودن و مخالفت با حزب بعث عفلقی بوده، ادامه داشته است.

ص: 101

هدف رژیم عراق از اخراج این مردم، گسترش ارعاب و ترس و جلوگیری از مخالفت مردم با رژیم بوده است. این سازمان در پایان از مردم جهان که به حقوق ملت ها و انسان ها ارج می نهند خواسته است آوای مظلومیت این افراد را به گوش جهانیان برسانند.(1)

1

درحالی که هنوز خبرهایی درباره تلاش پشت پرده عربستان برای آشتی دو کشور سوریه و عراق منتشر می شود، حزب بعث سوریه با انتشار اطلاعیه ای به رهبران عراق برای حمله به ایران به شدت اعتراض کرد.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، حزب بعث سوسیالیست عربی سوریه با صدور بیانیه ای در دمشق ضمن اشاره به توطئه های امریکا در منطقه ازجمله جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، اعلام کرد صدام به کشوری تجاوز کرده است که از 14 قرن پیش ملت آن به اسلام پیوسته و اکنون نیز اعراب به وجود و کمک و دوستی و پشتیبانی آن احتیاج دارند. انقلاب اسلامی ایران بود که امریکا را از منطقه بیرون راند و پایگاه های جاسوسی امریکا را از خاک ایران برچید. در ادامه این بیانیه ضمن حمله شدید به صدام آمده است: صدام اولین حاکم عرب است که به میثاق اعراب خیانت کرده و با حاکم مصر روابط برقرار می کند و خواستار تأمین امنیت رژیم صهیونیستی می شود. در این بیانیه ضمن تأکید مجدد بر حمایت سوریه از ملت های فلسطین و لبنان اعلام شده است که سوریه اجازه انجام دادن هیچ گونه اقدامی را در خاک لبنان که به امنیت دو کشور لطمه وارد کند، نخواهد داد.(2)

2

به دنبال دیدار دوروزه نخست وزیر الجزایر از کشور افریقایی کنگو، دو طرف نگرانی شدید خود را از ادامه جنگ عراق و ایران اعلام کردند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی از الجزیره، این دو کشور در بیانیه مشترکی که صادر کردند، با ابراز نگرانی شدید از ادامه جنگ میان عراق و ایران، این جنگ را - که به زعم آنان میان دو برادر در جریان است - باعث تضعیف مبارزه حقیقی و واقعی علیه امپریالیسم و صهیونیسم و سبب کندی آهنگ پیشرفت کشورهای غیرمتعهد دانستند.(3)

رادیو اسرائیل نیز ضمن اعلام این خبر افزود: این یکی از موارد نادری است که الجزایر بی طرفی ظاهری خود را در جنگ زیر پا گذاشته و صریحاً از ایران می خواهد به جنگ پایان دهد.(4)

ص: 102

1

به دنبال جلسه فوق العاده روز گذشته وزیران نفت شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس که درپی اعلام نیجریه مبنی بر کاهش قیمت نفت صادراتی خود تشکیل شد، رادیو اسرائیل از تصمیم این شش کشور برای کاهش قیمت نفت خبر داد. رادیو امریکا نیز در گزارشی به بررسی آثار این اقدام پرداخته است.

به گزارش رادیو اسرائیل، در ادامه جنگ قیمت ها بین کشورهای تولیدکننده نفت، امروز شش کشور عربی عضو اوپک اعلام کردند که بهای نفت خود را کاهش خواهند داد.

این تصمیم درحالی اعلام می شود که اعضای اوپک نتوانسته اند درباره تعیین سهمیه تولید به توافق برسند. وزیر نفت عربستان سعودی اعلام کرد که شش کشور عربی عضو اوپک؛ یعنی عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر، عراق و بحرین، احتمالاً همین امشب نرخ جدید نفت خود را به طور رسمی اعلام خواهند کرد. اندونزی نیز اعلام کرد از تصمیم کشورهای مزبور پیروی کرده و بهای نفت خود را مانند آنها کاهش خواهد داد.

رادیو اسرائیل افزود: حکومت اسلامی ایران هنوز به این موضوع واکنش نشان نداده است، ولی کارشناسان نفتی می گویند که آن کشور نیز قرار است به زودی کاهش رسمی بهای نفت خود را اعلام کند. درحالی که بهای رسمی تعیین شده اوپک 34 دلار می باشد، بسیاری از کشورهای صادرکننده، نفت خود را به بهایی بسیار کمتر عرضه می کنند. در بازار آزاد روتردام، بهای یک بشکه نفت به 27 دلار کاهش یافته است. کارشناسان نفتی می گویند این وضع به درآمد پیش بینی شده ایران از نفت لطمه زیادی وارد می سازد.(1)

در همین حال، زکی یمانی وزیر نفت عربستان، مطالبی را بیان کرد که نشانه ناخرسندی این کشور از تهدید نیجریه برای کاهش قیمت نفت می باشد؛ چراکه عربستان همچنان خواهان آن است که خود در این گونه امور یکه تاز میدان باشد. به گزارش رادیو کویت، یمانی گفت: کشورهای صادرکننده نفت حوزه خلیج فارس با تمام امکانات و توان خود وارد عمل خواهند شد تا دیگران را قبل از ورود در جنگ بر سر قیمت، به اندیشیدن ترغیب کنند. وی گفت ما وارد جنگ قیمت ها نخواهیم شد، بلکه برای پایان دادن به جنگ دیگر کشورهای نفتی بر سر قیمت ها، دخالت خواهیم کرد.

ص: 103

یمانی تأکید کرد که به نفع نیجریه و همه کشورهای صادرکننده نفتی است که جنگ قیمت ها را آغاز نکنند و بهتر است وزیران نفت اوپک درباره قیمت جدید نفت به توافق برسند.(1)

رادیو بی بی سی نیز از تلاش کشورهای حاشیه خلیج فارس برای کاهش قیمت نفت صادراتی خبر داد و به نحوی عربستان را سردمدار این جریان معرفی کرد. در گزارش این رادیو آمده است:

«تولیدکنندگان نفت منطقه خلیج فارس که سرانجام به این نتیجه رسیده اند که کاهش بها ضروری است، هنوز از اعلام میزان کاهش اکراه دارند، هرچند برداشت این است که میزان کاهش، حداقل چهار دلار در قیمت پایه خواهد بود که تابه حال 34 دلار برای هر بشکه نفت سبک نظیر نفت عربستان سعودی بوده است.

از این گذشته، دولت های خلیج فارس در طلب همکاری تولیدکنندگان عمده نفت خارج از سازمان اوپک هستند، مانند بریتانیا، مکزیک و نروژ تا از مواضع قیمت گذاری آنها حمایت کنند و همچنین انتظار دارند که سایر اعضای اوپک کاهش های قیمت درمورد انواع نفت را مورد تصویب قرار دهند و با تشکیل یک جلسه فوری در چند روز آینده توافق کنند.»(2)

رادیو امریکا نیز درپی تصمیم کشورهای صادرکننده نفت درخصوص کاهش قیمت ها و تحولات ایجادشده در بازارهای جهانی، به بررسی آثار این اقدام پرداخته و نظر کارشناسان غربی را دراین باره انعکاس داده است. در این گزارش آمده است: «در محافل اقتصادی درباره آثار ناشی از تنزل قیمت نفت نقطه نظرها و عقاید گوناگونی ابراز می شود، اما درمجموع، بانکداران بیش از هر گروه دیگری از کاهش قیمت نفت نگران شده اند.

بانکداران می گویند تنزل قابل ملاحظه قیمت نفت می تواند به یک بحران مالی منجر شود. درحقیقت، بانکداران نگران آن اند که کشورهای صادرکننده نفت به سبب کاهش قیمت نفت بخش عمده ای از درآمدهای خود را از دست بدهند و نتوانند به تعهدات مالی خود عمل کنند. از سوی دیگر، بانکداران در این نگرانی نیز به سر می برند که کشورهای صادرکننده نفت حتی کشورهایی که بدهی کلانی دارند به سبب کاهش درآمدهای نفتی ناگزیر شوند ذخایر ارزی خود را از شبکه بانکی بین المللی خارج کنند. ...»

رادیو امریکا در ادامه افزوده است: «کارشناسان درباره آثار ناشی از تنزل قیمت نفت بر سر دو موضوع با یکدیگر اختلاف نظر دارند: نخست اینکه، کاهش قیمت نفت با چه سرعتی رخ خواهد داد و دیگر اینکه چنین کاهشی می تواند به سود اقتصاد جهان تمام شود یا به عکس آثار بدی از خود به جای خواهد گذاشت. ...»

در ادامه این مطلب به نقل از معاون پیشین وزارت انرژی امریکا آمده است که کشورهای عضو اوپک زمانی که متوجه شوند بی نظمی در اوپک به قیمت گرانی برای آنها تمام شده است، احتمالاً

ص: 104

دوباره گرد هم جمع خواهند شد و ممکن است بار دیگر قیمت نفت را افزایش دهند.

رادیو امریکا همچنین یادآور شده است که تنزل بهای نفت کاهش قیمت طلا و سهام شرکت ها را در بازارهای پولی درپی داشته است، زیرا سرمایه دارانی که به خرید و فروش طلا و اوراق بهادار می پردازند درباره آثار سیر نزولی قیمت نفت در اقتصاد جهانی نگران هستند.(1)

ص: 105

ص: 106

برازجان؛ بسیج بابل؛ بسیج چاه وزیر، خیرگو و وراویل استان فارس؛ بسیج جهرم؛ عده ای دیگر از گناوه؛ گروهی از تکاوران پایگاه دریایی بوشهر؛ یک تیم امدادگر از شیراز؛ گروهی از برخوان، میمه و شاهین شهر اصفهان؛ 2 گروه دیگر از بسیج دهدشت؛ اولین گروه رزمنده از دادسرای انقلاب اسلامی یزد به سرپرستی حجت الاسلام خانی؛ گروهی از طلاب حوزه علمیه شیراز؛ یک گروه از بسیج 3؛ دوازدهمین گروه یگان شهید آیت الله صدوقی یزد؛ عده ای از طلاب مدرسه علمی شهید آیت الله دستغیب شیراز؛ یک صد و شصت وهفتمین گروه لنجان سفلی؛ عده ای از نجف آباد؛ گروهی از ورامین، یک صد و شصت ونهمین گروه از بسیج و سپاه خمینی شهر؛ یک گروه از سپاه و بسیج فریدن و گروهی جهادگر کمپرسی دار از قوچان.

همچنین گروه هایی متشکل از نیروهای فنی و امدادگر از هلال احمر ارومیه؛ عده ای از کارکنان کارخانه قند فریمان؛ یک تیم فنی و راننده از سمنان؛ جمعی کمپرسی دار با مصالح ساختمانی و عده ای جهادگر از کازرون؛ گروهی راننده، جوشکار و مکانیک از جهاد سازندگی وراوی و گروه کثیری متخصص و تدارکاتی از شیراز؛ عده ای آشپز، نانوا، راننده و جوشکار از جهاد کاشان و یک تیم متخصص فنی و ساختمانی با 25 کمپرسی از محمودآباد و فریدون کنار به منظور بازسازی شهرهای جنگ زده هویزه، آبادان و سوسنگرد عازم این مناطق شدند. همچنین هیئتی متشکل از ائمه جمعه ارومیه، نقده و صائین دژ با 4 کامیون حامل هدایای مردم آذربایجان غربی عازم جبهه های جنوب شدند.»(1)

در ادامه کمک های داوطلبانه مردمی به جبهه های جنگ، مردم دورود از استان لرستان نیز انواع کمک های مردمی خود را به جبهه های جنگ ارسال کردند.(2)-(3)

1

دژبانی ارتش عراق آن دسته از جوانان بصره و حومه را که از خدمت زیر پرچم این کشور متواری هستند، دستگیر و سپس به مراکز آموزشی اعزام می کند. ژاندارمری خوزستان با اعلام این خبر افزوده است هر شب یگان دژبانی اقدام به تفتیش و بازرسی منازل، انبارها و مسافرخانه ها می کند تا هرکسی را که برای خدمت نظام مناسب تشخیص داد دستگیر کند.(4)

2

افراد وابسته به گروه های مسلح ضدانقلاب در ادامه تحرکات خود در حوالی نقده، شمال اسلام آباد و شرق سنندج با نیروهای خودی و مردم درگیر شدند. امروز همچنین براثر انفجار مین 3 سرباز زخمی شدند.

ص: 108

در درگیری نیروهای خودی با عناصر مسلح غیرقانونی در منطقه قبه و پیرکانی در جنوب شرقی نقده، یک نفر از افراد خودی شهید شد و 2 نفر از افراد وابسته به گروه های مسلح غیرقانونی دستگیر شدند. در این درگیری تعدادی از نیروهای خودی دچار سرمازدگی شدند که به بیمارستان انتقال یافتند.(1)

در شمال اسلام آباد نیز افراد مسلح غیرقانونی در منطقه گهواره به نیروهای خودی حمله کردند که براثر آن 2 نفر از افراد خودی زخمی شدند و 4 قبضه اسلحه نیز به دست مهاجمان افتاد.(2)

در شمال دهگلان در شرق سنندج نیز عناصر مسلح غیرقانونی به روستای حسین آباد حمله کردند، این افراد قصد داشتند برخی روستاییان هوادار جمهوری اسلامی را دستگیر کنند که با مقاومت اهالی روستا متواری شدند.(3)

در دو حادثه جداگانه، 3 سرباز در حوالی روستای داشکند در محور سقز - بوکان و روستای ناچیت در محور بوکان - میاندوآب، به مین برخورد کردند که هر سه زخمی شدند.(4)

1

سازمان چریک های فدایی خلق (شاخه اقلیت) در جزوه ای که اخیراً در داخل تشکیلات خود انتشار داده، موضوع براندازی نظام جمهوری اسلامی را مطرح و برنامه های آتی این سازمان در مرحله پس از براندازی نظام را اعلام کرده است.

در مرحله اول این خط مشی، تشکیل کمیته های مخفی اعتصاب و مقاومت در ابعاد سیاسی و نظامی، تشکیل کانون های پارتیزانی و تسخیر منطقه قدرت در مناطق مورد نظر، مورد توجه قرار گرفته است و در مرحله بعدی برای هدایت کشور و دردست گرفتن قدرت به برقراری دمکراسی توده ای، ملی کردن سرمایه های بزرگ و بانک ها و تجارت خارجی، واگذاری زمین به دهقانان و... اشاره شده است.

یک منبع رسمی اطلاعاتی با اشاره به ناتوانی مفرط سازمان چریک های فدایی خلق در همه ابعاد و همچنین بروز چندین انشعاب در این سازمان، این گونه طرح های گردانندگان سازمان مذکور را رویایی و به منزله راهی برای گریز از رخوت و دادن انگیزه به هوادارانشان توصیف کرد.(5)

2

امروز نخست وزیر با جمعی از روحانیون، مسئولان ادارات و نهادها و تعدادی از خانواده های شهدای کرج دیدار کرد. قدردانی از مردم و روحانیت شهرستان کرج به دلیل اهتمام به اقدامات ایثارگرانه، اشاره به گذر از مرحله رکود اقتصادی و ورود به مرحله رونق اقتصادی، بهبود اوضاع ارزی و بازپرداخت همه دیون ارزی گذشته، تأمین استقلال اقتصادی کشور، اشاره به اقدام برخی کشورها در کاهش قیمت نفت با هدف ضربه زدن به اقتصاد ایران و... ازجمله محورهای سخنان نخست وزیر در این دیدار بود.

ص: 109

به نوشته روزنامه کیهان، در این دیدار ابتدا فرماندار کرج درخصوص وضعیت این شهرستان و پیشرفت کار بازسازی شهر جنگ زده شوش - که مردم کرج مسئولیت آن را به عهده گرفته اند - گزارش داد. سپس مهندس موسوی ضمن تقدیر از مردم، روحانیون و مسئولان این شهرستان که بازسازی شوش را به سرعت ادامه می دهند، گفت: وحدت و انسجامی که بین روحانیت و مردم و مسئولان کرج وجود دارد، این شهر ایثارگر را در رأس حرکت بازسازی قرار داده است.

موسوی در ادامه سخنانش ضمن اشاره به توطئه های ابرقدرت ها علیه انقلاب اسلامی ایران و اقدامات تفرقه افکنانه آنان به تشریح وضعیت اقتصادی کشور پرداخت و گفت: ما در مرحله ای هستیم که رکود اقتصادی را پشت سر گذارده و وارد دوران رونق اقتصادی شده ایم و ازنظر ذخایر ارزی نیز در سطح بهتری از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی قرار داریم. از طرف دیگر، درحالی که 16 یا 17 میلیارد دلار بدهی از رژیم سابق برای ما باقی مانده بود، درحال حاضر بجز مقدار کمی که مربوط به قراردادها و پروژه های نیمه تمام است، همه را پرداخت کرده ایم و از این نظر نسبت به کشورهای جهان در بهترین موضع قرار داریم. بدین ترتیب نظام ما ازنظر اقتصادی استقلال کامل دارد. بدین مفهوم که به هیچ کس مقروض نیستیم و ذخایر ارزی ما نیز خوب است. اما این موقعیت نباید ما را از توطئه های اقتصادی دیگر غافل کند.

موسوی آن گاه به اجلاس اخیر اوپک و حرکت هایی که در این نشست برای پایین آوردن قیمت ها انجام شد، اشاره کرد و گفت: پس از پایان اجلاس اوپک برخی کشورها به طور یک جانبه اقدام به کاهش بهای نفت کردند و به این ترتیب چراغ سبز را به بقیه کشورها برای کاهش نرخ نفت نشان دادند. طبیعی است که چنین ترفندهایی باتوجه به اینکه در مدت طولانی بازار جهانی نفت توسط همین کشورها اشباع شده است، صرفاً برای ضربه زدن به موقعیت اقتصادی کشور ما و به نوعی تکمیل محاصره اقتصادی ایران و از پای درآوردن انقلاب اسلامی صورت می گیرد، اما ملت ما باتوجه به توطئه های گوناگونی که پس از پیروزی انقلاب با آنها مواجه بوده است با صبر و تحمل خود به راحتی خواهد توانست این توطئه را هم به سرنوشت سایر توطئه ها دچار سازد.(1)

1

احمد عزیزی قائم مقام وزارت امور خارجه که در سوریه به سر می برد، امروز در دمشق با حافظ اسد رئیس جمهور سوریه، ملاقات کرد و نامه رئیس جمهور را به وی تسلیم کرد. در این ملاقات که با حضور سفیر جمهوری اسلامی ایران در دمشق انجام شد، درخصوص روابط دوجانبه و اوضاع جاری منطقه نیز بحث و تبادل نظر به عمل آمد.(2)

ص: 110

1

کیم زه سوک معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری دمکراتیک خلق کره (کره شمالی)، که در تهران به سر می برد، امروز با آقای کاظم پور اردبیلی معاون اقتصادی وزارت امور خارجه دیدار و گفت وگو کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این دیدار درباره مناسبات اقتصادی و بازرگانی دو کشور، همچنین مسائل مختلف بین المللی بحث و تبادل نظر شد.

آقای کیم زه سوک با اشاره به دستاوردها و پیروزی های چشمگیر جمهوری اسلامی گفت: ما خوشحالیم که از نزدیک پیروزی ها و موفقیت های ارزنده جمهوری اسلامی ایران تحت رهبری امام خمینی را مشاهده می کنیم و می بینیم که مردم ایران چه در جبهه های جنگ و چه در سازندگی ایران جدید به پیروزی های بزرگی دست یافته اند. وی همچنین بر همکاری بین کشورهای جهان سوم در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و فنی تأکید کرد و گفت: اجلاس آتی غیرمتعهدها باید درجهت این اهداف باشد. آقای کاظم پور اردبیلی نیز ضمن حمایت از کاندیداتوری جمهوری خلق کره برای میزبانی هشتمین اجلاس غیرمتعهد ها اظهار کرد: ما در زمینه های مختلف به خصوص اقتصادی، بازرگانی و سیاسی می توانیم با کشورهای مستقلی نظیر کره شمالی همکاری خوبی داشته باشیم.(1)

2

عدنان خیرالله وزیر دفاع عراق، در گفت وگویی با مجله الحوادث درباره مسائل مختلف جنگ سخن گفت. خودداری وی از پاسخ به پرسشی درباره علل شکست ارتش عراق در عملیات بیت المقدس (آزادسازی خرمشهر) و تکرار ادعاهای گذشتة عراق درباره استان خوزستان به عنوان یک سرزمین عربی ازجمله مطالب قابل توجه در این مصاحبه است. گزارش امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی از این مصاحبه بدین شرح است:

«مجله الحوادث (چاپ لندن) در آخرین شماره خود مصاحبه ای با عدنان خیرالله وزیر دفاع رژیم بعثی - صهیونیستی عراق را منتشر کرده است. در ابتدا، وزیر دفاع رژیم صدام از پاسخ به نخستین سؤال مجله الحوادث درمورد چگونگی فتح خرمشهر به دست نیروهای اسلام و شکست نیروهای بعثی در این شهر از جواب صریح طفره رفته و اظهار می دارد که زود است الآن درباره سقوط خرمشهر سخن بگوییم.

ص: 111

وی درمورد هزینه سنگین جنگ برای رژیم عراق و جست وجوی بغداد برای یافتن کمک های جدید مالی، ضمن طبیعی خواندن مشکلات اقتصادی رژیم متبوعش گفت: با طولانی شدن جنگ و مشکلات اقتصادی ما حق داریم به جست وجوی منابع دیگر مالی بپردازیم و راه های دیگر برای صدور نفتمان پیدا کنیم و منطقی نیست که اقتصاد و امنیت ملی و آینده خودمان را تحت اراده دیگران قرار دهیم.

وزیر دفاع عراق درزمینه فرسایشی شدن جنگ تحمیلی می افزاید این جنگ یک جنگ فرسایشی تمام عیار نیست و به عقیده ما رژیم ایران و هم پیمانان او مأموریت سرگرم کردن عراق را به عهده دارند تا سرانجام صفحه دوم کمپ دیوید را به پایان برسانند تا آنجا که سرنگونی رژیم عراق را در سرلوحه اهداف خود قرار داده اند.

وی می افزاید هدف دیگر جنگ جلوگیری از ایفای نقش فعال بعث عراق در صحنه کنونی جهان عرب است و هرآنچه که هم اکنون علیه ما جریان دارد به خاطر پیشگیری از تشکیل کنفرانس بغداد دیگری است، زیرا که ما همه معاملات استعماری را در کنفرانس بغداد بر هم زدیم و اوضاع اعراب را ازجانب شکست و تفرقه در صفوف به پایداری و مقاومت حقیقی مبدل ساختیم.

عدنان خیرالله اضافه می کند از زمانی که رژیم ایران از سرنگونی رژیم عراق عاجز ماند سعی در سرگرم نمودن عراق را دارد تا آنکه عراق نتواند در خنثی سازی به رسمیت شناخته شدن اسرائیل و تأمین حوزه های امن برای این رژیم، موفق باشد.

وزیر دفاع رژیم عراق در پاسخ به این سؤال که با شکست نیروهای عراقی در خاک ایران و رانده شدن آنان از خوزستان آیا هنوز خوزستان را سرزمین عربی می دانید، گفت: بله، عربستان (خوزستان) یک سرزمین عربی است و همچنان ازلحاظ زمین و سکنه عربی خواهد ماند و ما از مردم عربستان می خواهیم که خصوصیات عربی خود را حفظ نمایند. وی در ادامه مطالب خود یکی از اهداف رژیم بعثی عراق در تجاوز به جمهوری اسلامی ایران را آشکار ساخته و می افزاید، اگر اعراب در این جنگ موضع عراق را پیش می گرفتند، اکنون در عربستان عربی (خوزستان) پرچم عربی برافراشته بودند نه پرچم ایرانی.»

به رغم این گونه ادعاها وی در پایان مصاحبه گفت:

«من مخلصانه از مقامات مسئول ایرانی می خواهم که منافع ملتشان را در نظر داشته باشند، زیرا با ادامه این جنگ نمی توانند چیز جدیدی را به دست آورند، ایرانی ها اگر سرزمین هایشان را می خواستند که اکنون دراختیارشان است و ملیتشان نیز محفوظ است و ما تقبل کردیم که شورایی تشکیل شود و متجاوز را تعیین نماید تا متجاوز خسارات را پرداخت نماید. باید بدانند که نمی توانند شرطی را بر ما تحمیل کنند حتی اگر این جنگ بیست سال طول بکشد که ما قادریم تا چهل سال هم به جنگ ادامه دهیم.»(1)

برخلاف شعارهای تبلیغاتی صلح طلبانه دولت عراق، فرمانده ارتش چهارم این کشور ادعاهای ارضی تازه ای را درباره مرزهای مشترک دو کشور ایران و عراق مطرح کرد. وی

ص: 112

در ادامة این مصاحبه گفت: مرز ایران و عراق را استعمار به نفع ایران تعیین کرده و بلندی ها را به ایران داده است، الآن که ما این بلندی ها را در دست داریم آن را نگاه می داریم و مرز جدید را خودمان خواهیم کشید.(1)

1

نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز در نامه ای به دبیرکل این سازمان با اشاره به سخنان امروز فرمانده ارتش چهارم عراق، سیاست های دوگانه دولت عراق را یادآوری و به این گفته ها اعتراض کرد.(2)-(3)

متن نامه مورخ 24 فوریه 1982 (5 اسفند 1361) نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل خطاب به دبیرکل بدین شرح است:

بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً توجه شما را به گزارش هفته نامه لبنانی الحوادث که در جدیدترین شمارة اخیر خود، مورخ 18 فوریه 1983، تحت عنوان "الحوادث در جبهه عراق" منتشر شده، جلب می نمایم این هفته نامه به نقل از فرمانده سپاه چهارم ارتش عراق می نویسد: «ما خطوط مرزی را مجدداً ترسیم خواهیم کرد و ارتفاعات و کوه ها را بازپس نخواهیم داد.»

در این گزارش فرمانده سپاه چهارم عراق مواردی را به شرح ذیل خاطرنشان ساخته است:

«استعمارگران که خطوط مرزی را میان عراق و ایران ترسیم می کردند جانب ایران را گرفتند ... به صورتی که کلیه ارتفاعات و کوه ها را در مرز ایران قرار دادند و دشت ها و زمین های کم ارتفاع را به عراقی ها واگذار کردند به خاطر اینکه عراق ازنظر استراتژیکی تحت لطف و مرحمت ایران باقی بماند.»

وی افزود: «همان طور می توانید ملاحظه کنید این کوهستان ها و نقاط مرتفع اکنون در دست ماست و همچنان در دست ما باقی خواهند ماند و پس نخواهیم داد ... وقتی مرزهای جدید ترسیم خواهد شد که ما آن را ترسیم نماییم نه استعمارگران. به عبارت دیگر، کوهستان ها در دست ما باقی خواهد ماند.» (ترجمه غیررسمی از عربی)

دولت جمهوری اسلامی ایران لازم می داند توجه جامعه بین المللی را یک بار دیگر به حقایق ذیل جلب کند:

1. این نخستین بار نیست که مقامات عالی رتبه عراقی به جاه طلبی های ارضی خود اقرار می کنند. رژیم حاکم بر عراق نیز نسبت به ایران این ادعاها را دارد.

2. بلندی های غرب جزء سرزمین های ایران می باشند که عراق الحاق آن به خود را در ذهن می پروراند.

3. این اظهارات شکی درمورد اهداف واقعی جنگ تجاوزگرانه عراق علیه ایران، یعنی نابودی انقلاب اسلامی و الحاق سرزمین های ایران باقی نخواهد گذاشت.

4. عراق مبارزه تبلیغاتی گسترده ای را طی سه سال گذشته، به عمل آورده و استادانه جامعه

ص: 113

بین المللی را علی رغم حقایقی که در جبهه های جنگ رخ داده، فریب داده است. دلیل واضح تر از پوچی سخنان صدام حسین این است که وی سال گذشته رسماً اعلام کرده بود که نیروهایش از مرزهای بین المللی جهت دستیابی به صلح کاملاً عقب نشینی کرده اند، درحالی که فرمانده سپاه چهارم ارتش عراق در هفته گذشته این حقیقت را فاش ساخت که عراق قصد دارد سرزمین هایی را که اشغال کرده، حفظ کند.

همچنین صدام حسین اعلام کرده بود که به مفاد قرارداد 1975 درمورد خطوط مرزی ایران و عراق احترام خواهد گذاشت، درحالی که ژنرال های وی از ترسیم مجدد و یک طرفه خطوط مرزی توسط عراق سخن می رانند.

5. حقیقت اینکه رهبران رژیم صهیونیستی و عراق به استدلال های مشابهی جهت توجیه سیاست های توسعه طلبانه خود تمسک می جویند و برای مردم مسلمان ایران تعجب آور نیست، به خاطر اینکه آنها این رهبران را می شناسند که پرچم امپریالیستی همانندی برافراشته اند.

6. برای اینکه جامعه بین المللی موضع جمهوری اسلامی ایران را درباره جنگ تجاوزگرانه عراق علیه ایران درک نمایند می بایست دقیقاً به دنبال واقعیات موجود در جبهه های نبرد باشند و تحت تأثیر تبلیغات واهی عراق قرار نگیرند.(1)

1

به گزارش خبرگزاری عراق، صدام حسین امروز پیامی از شیخ بن سلمان آل خلیفه امیر بحرین، دریافت کرد. گفته می شود این پیام درباره نتایج جلسه اخیر وزیران امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بوده است. خبرگزاری عراق افزود: این پیام را وزیر مسکن بحرین در جریان یک ملاقات و گفت وگو با طارق عزیز تسلیم وی کرده است.(2)

2

درخواست عراق از یک کشور همسایه برای دراختیارگرفتن فرودگاه های آن کشور و به کارگیری متخصصان نظامی مصر در ارتش عراق ازجمله موضوعاتی است که هفته نامه الموقف العربی (چاپ قبرس) به آن پرداخته است. از سوی دیگر، دبیرکل اتحادیه عرب نیز خواستار حمایت کشورهای عربی از عراق شد.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هفته نامه الموقف العربی (چاپ قبرس) در شماره اخیر خود نوشت: عراق در تقاضایی از یکی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس خواسته است که فرودگاه های خود را دراختیار هواپیماهای عراقی بگذارد.(3)

این نشریه به نقل از منابع مطلع کشورهای عرب خلیج فارس افزوده است: تقاضای عراق که با اصرار همراه بوده درپی حمله گسترده اخیر نیروهای ایرانی مطرح شده است، اما این کشور

ص: 114

درخواست رژیم عراق را به بهانه اینکه نمی خواهد به عنوان طرف دیگری در جنگ کنونی ایران و عراق درآید، رد کرده است.

همچنین این مجله در گزارش دیگری از تقاضای رژیم بغداد از یک کشور بزرگ نفتی برای دریافت یک وام بزرگ چند میلیارد دلاری خبر داد.(1)

به نوشته الموقف العربی، منابع مصری فاش ساختند درحال حاضر تعداد زیادی کارشناس مصری متخصص در امر به کارگیری موشک های زمین به هوا ازنوع سام فعالانه در جبهه های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران حضور دارند.(2)

در همین حال، دبیرکل اتحادیه عرب خواستار حمایت کشورهای عربی از عراق شد، به گفته رادیو صوت الجماهیر، آقای شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، از تمامی اعراب خواست تا در رویارویی با تجاوز تقریباً سی ماهه حکومت ایران، در کنار عراق قرار گیرند. قلیبی امروز در مراسم افتتاح سی وچهارمین دوره شورای اقتصادی و اجتماعی عربی در تونس تأکید کرده بزرگ ترین خطرهایی که میهن عرب در معرض آن قرار گرفته ادامه جنگ عراق و ایران است که قدرت های عراق را نابود می سازد.(3)

1

درپی اظهارات وزیر خارجه الجزایر درباره تعدیل شرایط ایران برای پایان جنگ، سخنگوی وزارت خارجه الجزایر به سؤالات خبرنگاران دراین باره پاسخ داد.

خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی از وی سؤال کرد: «وزیر خارجه الجزایر اخیراً در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام داشته درنتیجه کوشش های میانجیگری الجزایر در جریان جنگ عراق و ایران برخی نقطه نظرات دو کشور نزدیک شده، این نقطه نظرات چیست؟» سخنگوی وزارت خارجه الجزایر گفت: چون می خواهیم میانجیگری به صورت سری ادامه یابد ترجیح می دهیم این نقطه نظرات را نگوییم.

وی در پاسخ سؤال دیگری درمورد اظهارات وزیر خارجه الجزایر مبنی بر چشم پوشی ایران از شرط سقوط رژیم صدام درنتیجه میانجیگری الجزایر و نیز اعلام نخست وزیر ایران مبنی بر منصرف نشدن جمهوری اسلامی ایران از این شرط، گفت: امروز در روزنامه خواندم ولایتی وزیر خارجه ایران در بلگراد طی یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرده است سرنگونی رژیم صدام از شرایط ایران برای پایان دادن به جنگ نیست.(4)

2

نشریه ایندین اکسپرس (چاپ دهلی نو) از تلاش های سیاسی دولت عراق برای برگزاری هشتمین اجلاس سران غیرمتعهد ها در بغداد خبر داد.

این نشریه نوشت: درپی دیدار اخیر عصمت کتانی معاون وزیر خارجه عراق با ایندیرا گاندی و نیز دیدار وی با وزیر امور خارجه هند، نشانه های موجود حاکی است عراق که

ص: 115

شانس برگزاری هفتمین اجلاس سران را از دست داده(1) برای میزبانی هشتمین کنفرانس غیرمتعهد ها تلاش های گسترده ای را آغاز کرده است تا موافقت اعضای جنبش عدم تعهد را دراین زمینه به دست آورد. ایندین اکسپرس افزود: کتانی در دیدار با گاندی پیام شفاهی صدام را که مربوط به مسائل جنگ ایران و عراق بود، به اطلاع وی رساند.

بر پایه شواهد موجود، درخواست میزبانی عراق برای هشتمین اجلاس احتمالاً با واکنش شدید سران کشورهای غیرمتعهد روبه رو خواهد شد. به طور معمول، در اجلاس سران در دهلی نو محل اجلاس بعدی تعیین خواهد شد.(2)

1

امروز در پایان دیدار نیکلای نیخانف نخست وزیر شوروی از یونان بیانیه مشترکی انتشار یافت.

در این بیانیه ضمن ابراز نگرانی از اوضاع خطرناک خاورمیانه و تأکید بر خروج کامل نیروهای اشغالگر صهیونیستی از سرزمین های عربی، از ایران و عراق دعوت شده است تا هرچه زودتر به جنگ میان خود پایان دهند.(3)

2

روابط ایران و شوروی، که به ویژه پس از دستگیری سران حزب توده رو به وخامت گذاشته است، موضوعی است که در رسانه های خارجی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور در مقاله ای با عنوان "تیرگی روابط ایران و مسکو" به علت سردی روابط دو کشور پرداخته و می نویسد: روابط بین مسکو و ایران اسلامی که شوروی امیدوار بود گسترش یابد، ظاهراً بعد از دستگیری سران حزب کمونیست ایران هرچه بیشتر تیره شده است.

یک متخصص خاورمیانه ای مسکو در مصاحبه ای در تاریخ 22 فوریه (سوم اسفند) ضمن اشاره به اظهارات "ضد شوروی ایران" گفت که ورود نیروهای ایران به عراق پس از بیرون راندن نیروهای متجاوز عراق از خاک ایران در جنگ خلیج فارس نیز به این ناهمواری روابط افزود.

مسکو در پاسخ به دستگیری های ماه پیش،(4)* تنها خود را به جنگ لفظی محدود کرد، روزنامه پراودا به شدت از دستگیری ها انتقاد کرده و تیرگی کامل در روابط آینده دو کشور را نیز مطرح کرد.

درمورد جبهه های ایران و عراق، دیپلمات های خارجی تأیید می کنند که مسکو پس از عبور ایران از مرز و ورود به خاک عراق، ارسال لوازم یدکی نظامی به عراق را از سر گرفته است، اما تحویل تجهیزات هنوز محدود است. این درحالی است که اکثر رسانه های گروهی شوروی درمورد جنگ از گرایش به طرف هریک از دو کشور خودداری می کنند.

ص: 116

پراودا اخیراً یک گزارش طولانی از مواضع عراق، بدون پرداختن به مواضع ایران، را منتشر کرده است، تحلیل گران روسی معتقدند که روابط با ایران به احتمال قوی در مسیر فعلی سردی روابط سیاسی ادامه خواهد یافت، درحالی که درزمینه اقتصادی خیلی "تاجرمآبانه" خواهد بود.

ساینس مانیتور می افزاید: یک نشانه دیگر از نامطلوبی روابط، واقعه ای است که رخ نداد، روزنامه دولتی ایزوستیا معمولاً سالگرد انقلاب اسلامی را با مقاله ای که لحن مثبت دارد یادآوری می کند، ولی متخصص خاورمیانه ای شوروی گفت: باوجود جو موجود در ایران چگونه ما می توانیم چنین مقاله ای را امسال نیز به چاپ برسانیم. وی در عوض به مقاله انتقادی پراودا درمورد دستگیری اعضای حزب توده بدون ذکری از سالگرد انقلاب ایران اشاره کرد.(1)

روزنامه لیبراسیون نیز ضمن اشاره به تیرگی روابط ایران و شوروی می نویسد: «درست است که بازداشت رهبران رده اول حزب توده دگرگونی سیاست جمهوری اسلامی را دربرابر مسکو به نمایش می گذارد، اما سیاست اتحاد جماهیر شوروی دربرابر جمهوری اسلامی قبل از این واقعه دستخوش دگرگونی شده بود. اتحاد شوروی ضمن آنکه مناسبات دولتش را با عراق ادامه می دهد با سعودی ها و اردنی ها روابط رو به گسترشی را آغاز کرده است و این موضوع که دبیرکل حزب کمونیست شوروی در نظر دارد در نخستین سفر رسمی خود به خارج از اردوگاه شوروی، از اردن بازدید کند - یعنی از کشوری که از آغاز جنگ خلیج فارس حمایت خود را از عراق اذعان کرده است - ظاهراً مقامات رژیم اسلامی ایران را به هیچ رو خشنود نساخته است و عکس العمل [آنها] ... با بازداشت سران حزب توده آغاز شده است.»(2)

1

رادیو بی بی سی امروز، به بهانه سفر آقای ولایتی به یوگسلاوی و دیدار وی با مقامات آن کشور در برنامه ای به بررسی آخرین وضعیت جنگ ایران و عراق، مصاحبه دکتر ولایتی در بلگراد و جایگاه سیاسی یوگسلاوی در جنبش عدم تعهد و نقش احتمالی این کشور در میانجیگری بین ایران و عراق پرداخت. بی بی سی در گزارش خود آورده است:

«ملک حسین پادشاه اردن، در سفر اخیر خود ایران را علی رغم تقاضاهای صلح متهم به ادامه جنگ کرد، رئیس حزب حاکم کمونیست در یوگسلاوی هفته گذشته، جنگ ایران و عراق را نبرد میان اسلام متعصب و ناسیونالیزم عرب توصیف کرد. هر دوی این نظرات امروز با مخالفت شدید آقای علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، که سرگرم دیدار از بلگراد است، روبه رو شد. وی در یک مصاحبه مطبوعاتی در بلگراد جنگ ایران و عراق را جنگ میان مهاجم و قربانی تهاجم توصیف کرد که مهاجم عراق و قربانی تهاجم ایران باشد. وی افزود ما خواهان صلح اما صلحی عادلانه ایم و این مهم تنها با محو تهاجم و عواقب آن صورت می گیرد و در اینجاست که دریافت غرامت برای خرابی های جنگ بااهمیت باقی ماند. آقای ولایتی در پاسخ به سؤالات، ادعای مربوط به دریافت کمک تسلیحاتی از اسرائیل را تکذیب کرد و گفت

ص: 117

اسرائیل ترجیح می دهد به دوستانی چون مصر و عراق کمک کند نه دشمنی چون ایران و به هرحال پیروزی در جنگ نه با تکیه بر سلاح بلکه با اعتقاد به خداوند میسر می گردد. آقای ولایتی افزود ایران با مهاجم بر سر میز مذاکرات نمی نشیند، اما سقوط رژیم بغداد نیز شرط ایران برای خاتمه نبرد نیست، امید آن است که ملت عراق حکومتی را که 15 سال قبل با یک کودتای نظامی بر او مسلط شد سرنگون سازد، اما وظیفه خود نمی دانیم که در این مسیر اقدامی کنیم. وزیر خارجه ایران گفت ما مخالف دخالت در امور داخلی کشورها هستیم. وی هر گونه فکر بهبود رابطه با امریکا را - که امپریالیسم خطاب کرد - رد نمود و با هرنوع تلاش اعراب جهت سازش با اسرائیل مخالفت کرد. وزیر خارجه ایران دیشب پس از دو دور مذاکره با وزیر خارجه و ملاقات با آقای استامبولیچ رئیس جمهور یوگسلاوی به ایران بازگشت.

سفر دوروزه آقای ولایتی به یوگسلاوی در خلال مشاورت های فشرده ای انجام گرفت که یوگسلاوی به عنوان یک کشور مهم نهضت نامتحد [غیرمتعهد] قبل از تشکیل کنفرانس سران این نهضت در 7 مارس در دهلی نو به عمل می آورد. شک نیست که جنگ ایران و عراق از مسائل عمده مورد بحث این کنفرانس خواهد بود، یوگسلاوی علاوه بر ملک حسین با سایر رهبران عرب من جمله سرهنگ قذافی در طرابلس و مقامات عالی رتبه دولتی در الجزیره و بغداد گفت وگو کرده است.»(1)

1

درحالی که بحران پنهانی کاهش قیمت نفت همچنان ادامه دارد، آسوشیتدپرس از تلاش عربستان برای تشکیل گروهی از کشورهای صادرکننده نفت عضو سازمان اوپک برای کاهش قیمت نفت خبر داد.

به گزارش این خبرگزاری از ریاض: عربستان سعودی دیشب کشورهای عربی صادرکننده نفت را برای تعیین یک راهبرد کاهش بهای نفت سازماندهی و تماس هایی را آغاز کرد تا کشورهای تندرو و نیز کشورهای نفت خیز از امریکای جنوبی را به این خط بکشاند. همچنین وزرای نفت سعودی و کویت دیشب با وزیر نفت لیبی در ریاض ملاقات کردند.

ازطرفی، انتظار می رود نیجریه که از کاهش بهای نفت عربستان سعودی به میزان 5/5 دلار در هر بشکه به شدت خشمگین است،(2) امروز وزیر نفت کشورش را به منظور گفت وگو با مقامات عربستان، به ریاض اعزام کند.

هدف اولین گفت وگوها متوقف کردن کاهش جاری بهای نفت در بازار بین المللی است. زکی یمانی وزیر نفت عربستان، قبل از ملاقات با وزیر نفت لیبی و پس از پایان مذاکرات وزرای نفت عربستان، کویت، امارات، قطر و عراق اعلام کرد که این گروه درخصوص کاهش قیمت نفت به توافق رسیده اند.

ص: 118

به گفته منابع آگاه، عربستان سعودی همچنان تلاش می کند که 4 دلار کاهش قیمت در هر بشکه نفت به طور یکپارچه، اجرا شود و درعین حال تهدید کرده است که چنانچه این توافق صورت نگیرد، بهای نفت را به میزان بسیار زیادی کاهش خواهد داد.(1)

در همین حال، رادیو بی بی سی از تشکیل یک جلسه غیرعلنی میان وزرای نفت ونزوئلا، مکزیک، الجزایر و کویت در پاریس به منظور تبادل نظر درخصوص قیمت نفت خبر داد.

به گزارش این رادیو: «منابع دیپلماتیک می گویند که این مذاکرات کاملاً سری خواهد بود و ممکن است نمایندگانی از کشورهای تولیدکننده نفت در کرانه خلیج فارس نیز در آن شرکت جویند. انتظار می رود که مذاکرات امروز در پاریس به عنوان پیش درآمدی بر یک جلسه فوق العاده سازمان اوپک باشد که هفته آینده برای مباحثه پیرامون همگام سازی کاهش قیمت نفت [باحضور] اعضای اوپک برگزار خواهد شد.»(2)

1

رادیو امریکا در بازتاب سخنان معاون وزیر خارجه ایران درباره تسهیلاتی که برای اسرای عراقی در نظر گرفته شده است، گفت: ایران تصمیم گرفته است تا اسیران معلول عراقی را آزاد ساخته و به خویشان دیگر اسیران عراقی اجازه بدهند تا در ایران از وابستگان خود دیدن کنند. رادیو تهران می گوید که در قدم اول یک گروه مرکب از 22 اسیر معلول عراقی آزاد خواهند شد. همچنین ایران اعلام کرده که به 200 هزار تن از وابستگان 50 هزار اسیر عراقی اجازه داده خواهد شد تا با وابستگان خویش ملاقات کنند. همچنین گفته شده است که این اتباع عراقی مجبور نخواهند بود پاسپورت گرفته و مراحل رسمی مسافرت را بگذرانند.(3)

ضمیمه گزارش69: مشروح کمک های مردمی شهرستان دورود به جبهه های جنگ

گزارش خبرنگار کیهان از کمک های ارسالی مردم دورود به جبهه های جنگ حاکی است: «طی چند روز گذشته توسط سه کامیون و 18 وانت بار کمک های ایثارگرانه امت حزب اللهی و همیشه در صحنه این شهر با حضور حجت الاسلام حاج شیخ عبدالحسین محمودی بهبهانی امام جمعه دورود، برادر عبدالکریم لر فرمانده سپاه پاسداران، و دیگر مسئولین ادارات دولتی و نهادهای انقلابی دورود به همراه یک صد تن از نیروهای تازه نفس متشکل از برادران بسیجی که دوره نظامی را گذرانده بودند در میان بدرقه مردم با شعارهای "مرگ بر امریکا" و "مرگ بر صدام" راهی جبهه های نبرد حق علیه باطل شد. ضمناً یک کامیون دررابطه با لوازم موردنیاز جبهه ها برای لشکر امام حسین(ع) ازسوی طرح اشغال امور جنگ زدگان که به وسیله مردم دورود تهیه شده بود به جبهه های جنگ تحمیلی ارسال شد.

کمک های مردم دورود شامل: 15 رأس گوسفند؛ 5500 عدد گونی خالی؛ 42 کارتن خرما؛ یک دستگاه آمبولانس مملو از داروهای ضروری جبهه ها؛ 14 دستگاه چراغ خوراک پزی؛ 3 عدد کلمن؛ 2 عدد گاز پیک نیکی؛ 150 بسته پودر لباس شویی؛ تعدادی دستمال کاغذی، خودکار، قرآن و مفاتیح؛ 2600 قوطی کنسرو؛ یک صد کیلو قند و شکر و نبات؛ 480 شیشه مربا؛ 2 کامیون نان و آرد؛ 4034 قوطی کنسرو؛ 1250 قوطی مربای چین چین؛ 535 بسته پنبه بهداشتی و باند زخم؛ 235 عدد کلاه، شال گردن و گرمکن؛ 210 قطعه لباس گرم؛ 200 جفت جوراب؛ 1010 قالب صابون؛ یک هزار کیلو برنج، نخود و لوبیا؛ مقداری آبغوره و روغن نباتی و تعدادی سیگار و کبریت، عینک و کلاه موتوری؛ چراغ قوه؛ چراغ توری؛ الکل؛ باطری؛

ص: 119

توری چراغ؛ اورکت؛ شلوار و بلوز ارتشی؛ پوتین و چکمه؛ فانسقه؛ کوله پشتی؛ کت و شلوار و پیراهن.

به گزارش خبرنگار ما بنا به اعلام امام جمعه دورود، در مراسم نمازجمعه هفته گذشته، ازسوی روستاییان شامل طرح شهید رجائی مبلغ 60 هزار تومان از محل دریافتی مستمری ماهیانه خود برای کمک به جبهه های حق علیه باطل اختصاص یافت.»(1)

ص: 120

آتش تهیه نیز به مدت 5 دقیقه طرح ریزی و درصورت کشف تک بنا به دستور اجرا خواهد شد. تقدم آتش های توپخانه و پشتیبانی نزدیک هوایی با کربلای3 و سپس با کربلای4 به هنگام واردعمل شدن.»(1)

براساس این سازمان رزم، قرارگاه کربلا به ترتیب زیر اقدام به تعیین خط حد و تقسیم منطقه محوله، بین قرارگاه های فرعی کرد:

قرارگاه کربلای1

از سه راهی زبیدات تا شیار شرهانی (تا سمت چپ ارتفاع175) شامل بخشی از ارتفاعات حمرین(2) (منطقه ای به عرض 12 و عمق 7 کیلومتر)؛(3)لشکر41 ثارالله و تیپ1 لشکر21 حمزه جمعاً با 16 گردان(4)با استفاده از دو محور باید تک کرده و در دو خیز پشت سرهم پس از تصرف ارتفاعات 135، 139 و 115(5)خود را به جاده آسفالت برسانند و بخش هایی از ارتفاعات حمرین را که به آنان واگذار شده است تصرف کرده و در پشت خط (پیروزی) با مختصات (160 - 158) تا (805 - 190) پدافند کنند.

قرارگاه کربلای1 پیش بینی کرد درصورت تصرف نشدن کل منطقه محول شده و نرسیدن به خط پیروزی، نیروها در پشت خط دوم دشمن (خط ناصر) یا خط اول دشمن (خط نصرت روی خط ارتفاع135) پدافند کنند. احداث 10 کیلومتر خاکریز هم در مقابل خط پدافندی در خط این یگان پیش بینی شد.(6)

قرارگاه کربلای2

از شیار شرهانی تا شیار ارتفاع175 (در جنوب منطقه عملیات کربلای1) شامل بخش های دیگری از ارتفاعات حمرین (به عرض 3 و عمق 7 کیلومتر)؛(7) لشکر7 ولی عصر(عج) و تیپ2 لشکر21 حمزه جمعاً به استعداد 9 گردان(8) بایستی با استفاده از دو محور (سمت راست و چپ تپه175) به خط دشمن زده(9) و بخش هایی از ارتفاع حمرین را تصرف و در پشت خط پیروزی از مختصات (805 - 190) تا (300 - 750) پدافند کنند.(10) همچنین احداث 5 کیلومتر خاکریز در مقابل خط پدافندی در خط حد این قرارگاه پیش بینی شده است.(11)

قرارگاه کربلای3

از شیار175 تا شیار بجلیه (به عرض 6 و عمق 5 کیلومتر)؛(12) لشکر19 فجر و تیپ3 لشکر21 حمزه

ص: 122

جمعاً به استعداد 17 گردان(1) باید وارد عمل شده و در سمت راست، تیپ المهدی(عج) و در سمت چپ تیپ فاطمه زهرا(س) لشکر19 فجر هرکدام با استفاده از دو محور بخش هایی از ارتفاعات حمرین را تصرف کرده و در خط پیروزی مختصات (300 - 750) تا (769 - 365) پدافند کنند.(2)احداث 6 کیلومتر خاکریز برای پدافند در خط حد این قرارگاه عملیاتی پیش بینی شده است.(3)

بدین ترتیب، مقرر شد این قرارگاه های سه گانه در خط حدهای تعیین شده که درواقع بخش هایی از ارتفاعات حمرین محسوب می شود، مأموریت خود را به انجام رسانده و این ارتفاع را تصرف کنند.

همچنین برای قرارگاه کربلای4 (لشکر8 نجف و تیپ4 لشکر21 حمزه) انتقال به منطقه طیب و مقابل پاسگاه حماد شهاب پیش بینی شد تا ارتفاعات100 و پاسگاه حماد شهاب را تصرف کنند.(4)

براین اساس، یگان های تحت امر قرارگاه کربلا در محدوده تعیین شده، شناسایی از خط مقدم نیروهای دشمن را آغاز کردند تا راهکاری مناسب برای گشودن معبر و طراحی مانور مناسب بیابند.(5)

1

هواپیماهای عراقی امروز در بمباران دهلران ناکام ماندند. در گلوله باران سه روز اخیر آبادان و خرمشهر، عده ای مجروح شدند و به مناطق مسکونی و اماکن عمومی نیز خساراتی وارد شد.

هواپیماهای عراقی در دو نوبت قصد بمباران شهر دهلران را داشتند که با پدافند هوایی نیروهای خودی مواجه و از آسمان این شهر دور شدند.(6)

امروز همچنین در گلوله باران شهر آبادان 2 تن از اهالی شهر زخمی شدند و 3 منزل مسکونی و یک مغازه تخریب شد.(7)

دیروز نیز براثر حملات توپخانه ای عراق 3 منزل مسکونی در آبادان ویران شد.(8) روز چهارشنبه هم گلوله باران شهرهای آبادان و خرمشهر موجب تخریب 3 منزل مسکونی و بخشی از یک بیمارستان شد و به یک آمبولانس نیز خساراتی وارد آمد. براثر این حملات چند تن از اهالی آبادان هم زخمی شدند.(9)

2

در این هفته 12 نفر از مردم عراق به جمهوری اسلامی ایران پناهنده شدند.

امروز 5 نفر از مردم عراق با عبور از مرزهای غرب و جنوب غربی کشور خود را در مریوان و سوسنگرد به نیروهای ایرانی تسلیم و درخواست پناهندگی کردند.(10)

در روزهای اول و دوم اسفندماه جاری نیز یک خانواده عراقی (زن، شوهر و دو فرزند) و 3 تبعه دیگر عراقی با عبور از مرزهای غربی وارد ایران شده و درخواست پناهندگی کردند.(11)

ص: 123

1

اعزام دواطلبان مردمی به مناطق جنگ همچنان ادامه دارد. در همین خصوص امروز حوزه علمیه مشهد به دلیل عزیمت طلاب این حوزه به جبهه های جنگ، به مدت ده روز تعطیل شد.(1)

از سوی دیگر دفتر مرکزی جهاد سازندگی نیز با انتشار اطلاعیه ای نوع تخصص های ضروری و اقلام مورد نیاز جبهه های جنگ را بدین شرح اعلام کرد: راننده و مکانیک لودر، بلدوزر، گریدر و جرثقیل، راننده کفی و کمرشکن، استادکار مکانیک، جوشکاری برق و اسکلت، سیم پیچ الکتروموتور، رادیاتورساز، باطری ساز، ماشین کمک دار سبک، تانکر آب سیار و ثابت، پتو، لباس گرم، قرآن، مفاتیح، کتب جیبی، رادیوی کوچک یک موج، قند و شکر و چای خشک، کمپوت و کنسرو و مربا، انواع بیسکویت و آجیل، گونی های خالی جهت سنگر، بیل و کلنگ.(2)

2

رئیس ستاد بازسازی مناطق جنگی کشور اعلام کرد که امسال بیش از 13 میلیارد تومان به امر بازسازی مناطق جنگی اختصاص یافته است.

آخوندی مشاور وزیر کشور و رئیس ستاد بازسازی مناطق جنگی که به منظور شرکت در جلسه هماهنگی بازسازی مناطق جنگی گیلان غرب به استان گیلان سفر کرده است، ضمن تشریح هدف این سفر، گفت: «بر اساس رهنمودهای امام امت، مسئله بازسازی را همانند جنگ در صدر برنامه ها قرار داده ایم و همان گونه که در جنگ تحمیلی به یاری امت حزب الله پیروزی های چشمگیری به دست آورده ایم، ترتیبی اتخاذ شده که با همیاری وسیع اقشار مختلف مردم مسلمان امر بازسازی را انجام دهیم.»

وی افزود: «پس از تقسیم بندی مناطق جنگی، کار بازسازی در شهرهای سوسنگرد، گیلان غرب، آبادان و سایر مناطق آغاز شده است و امیدواریم در سال آینده با تجربیاتی که به دست آورده ایم با سرعت بیشتری این امر مهم را انجام دهیم.»

رئیس ستاد بازسازی مناطق جنگی کشور درخصوص تأمین بودجه مورد نیاز برای بازسازی مناطق جنگی گفت: «در سال 1361، بیش از هفت میلیارد تومان اعتبار توسط نهادها و ارگان های مسئول این طرح جذب شده که این اعتبار جدا از کمک های مالی نیروی انسانی و غیرنقدی مردم ایثارگر میهن اسلامی مان بوده است. ... با همکاری وسیع امت همیشه در صحنه ایران، جمعاً 13 میلیارد تومان جهت امر بازسازی به مصرف رسیده است.» آخوندی اضافه کرد: «طرح بازسازی مناطق جنگی کشور که به دست مزدوران بعثی صهیونیستی بغداد ویران شده، در سال 62 با وسعت و سرعت بیشتری ادامه می یابد و به همین منظور ازسوی دولت جمهوری اسلامی ایران حدود 10 میلیارد تومان به این امر اختصاص یافته که باتوجه به نیازمندی های مناطق مختلف و مذاکراتی که به عمل آمده، این اعتبار به 12 میلیارد تومان افزایش خواهد یافت.»(3)

ص: 124

1

مسئول بنیاد امور مهاجرین جنگی امروز در سخنانی ضمن اعلام آمار فعلی افراد تحت پوشش بنیاد امور مهاجرین جنگی، به میزان هزینه سال جاری این مهاجران و چگونگی سیاست کلی این بنیاد برای زیر پوشش گرفتن این افراد اشاره کرد. کریمی نوری مسئول بنیاد امور مهاجرین جنگی، با اعلام اینکه درحال حاضر 700 هزار نفر زیر پوشش این بنیاد قرار دارند، گفت: تاکنون 40 درصد از مهاجران به استان های خود بازگشته اند. وی هزینه سال جاری مهاجران مناطق جنگی را 45 میلیارد ریال اعلام کرد و از دولت جمهوری اسلامی و ملت ایران برای تأمین این مبلغ قدردانی کرد و گفت: با این مبلغ علاوه بر اداره مهاجران، اردوگاه و شهرک هایی نیز ساخته شده است. کریمی اردوگاه های موجود بنیاد را 13 واحد در استان های خوزستان، باختران، فارس، ایلام، بوشهر و اصفهان اعلام کرد و افزود: «با بازگشت مهاجران در بسیاری از اردوگاه ها، امکانات برای خانواده های موجود افزایش یافته و به این ترتیب این افراد توانسته اند از امکانات مسکونی بیشتری برخوردار باشند و هم اکنون نیز کار احداث ساختمان و شهرک سازی آغاز شده و قراردادهای ما دراین زمینه درحال حاضر متوجه جنوب کشور است، به نحوی که این اردوگاه ها و شهرک ها پس از جنگ نیز بتوانند مورد استفاده قرار گیرند.»

سرپرست بنیاد امور مهاجران جنگ تحمیلی کشور سیاست آینده این بنیاد را همگام با دیگر ارگان ها دانست و یکی از اقدامات مؤثر دراین زمینه را در امر تبلیغات اسلامی در خوزستان ذکر کرد و گفت: «در آن استان با سازمان تبلیغات اسلامی برای انجام امور فرهنگی و تبلیغی مذاکرات لازم صورت گرفته و ما اعلام می کنیم سازمان تبلیغات اسلامی هر استانی که جهت این امر اعلام آمادگی کند امکانات بنیاد را برای امور مربوط دراختیار آن سازمان قرار می دهیم.» وی در ادامه درمورد انتقال مهاجران به لزوم اعلام آمادگی استان مربوط اشاره کرد و گفت: درصورت این آمادگی زمینه انتقال دیگر مهاجران نیز فراهم خواهد شد و البته این درحالی است که تا وقتی هر مهاجر به اشتغال نرسیده زیر پوشش و چتر حمایتی بنیاد مهاجران جنگی در استان و محل سکونت خود قرار خواهد داشت.»(1)

2

مین گذاری، انفجار تیر انتقال برق و به آتش کشیدن 3 کامیون حامل سوخت، از اقدامات عناصر مسلح غیرقانونی در استان آذربایجان غربی بود. امروز همچنین 11 سرباز که به گروگان گرفته شده بودند، آزاد شدند و یک تن از وابستگان به حزب دمکرات کردستان تسلیم نیروهای خودی شد.

افراد مسلح غیرقانونی در اطراف پایگاه گوگ تپه در شمال مهاباد، اقدام به مین گذاری کردند که براثر انفجار این مین ها، 5 تن از افراد ژاندارمری زخمی شدند.(2)

در شمال ارومیه نیز عوامل مسلح ضدانقلاب تیر انتقال برق سه راهی نوجوان را با مواد منفجره منهدم کردند که باعث قطع برق در منطقه سرو شد.(3)

ص: 125

در محور بانه - سردشت هم، 3 دستگاه نفتکش که برای رساندن سوخت به سردشت از سنندج عازم آن شهر بودند به علت شدت بارش برف و خرابی جاده از حرکت بازماندند و عناصر مسلح غیرقانونی با استفاده از وضعیت پیش آمده در ساعت 24، این نفتکش ها را از راه دور هدف آتش خمپاره قرار دادند و هر 3 نفتکش در آتش سوختند.(1)

امروز 11 تن از سربازان تیپ3 لشکر64 ارومیه نیز که در جریان درگیری پایگاه درمان (محور مهاباد - بوکان) در عملیات 15 بهمن 1361 به گروگان افراد کومه له درآمده بودند، آزاد شدند.

یک تن از وابستگان به حزب دمکرات کردستان هم امروز با تحویل یک قبضه اسلحه و مهمات خود را به نیروهای سپاه معرفی و درخواست امان نامه کرد.(2)

1

ترور ناموفق یکی از نیروهای امنیتی در تهران، ربوده شدن یک خودرو در حوالی اهواز و دستگیری 3 نفر از عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در استان گیلان، از مهم ترین اخبار مربوط به این سازمان در دو روز اخیر می باشد.

امروز در تهران، 2 نفر از عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به قصد ترور یکی از نیروهای کمیته انقلاب اسلامی به طرف او تیراندازی کردند، ولی تیرها به وی اصابت نکرد. مهاجمان پس از این اقدام گریختند.(3)

دیروز هم عناصر این سازمان پس از حمله به راننده و سرنشین دیگر یک خودرو پیکان در راه ایذه - اهواز و بستن دست و پای آنها خودرو مذکور را ربودند.(4)

یکی از عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که پس از دستگیری با اظهار پشیمانی از اقدامات گذشته خود به بهانه مرخصی فرار کرده بود، دیروز پس از چند ماه در لاهیجان دستگیر شد. روز گذشته در رودسر نیز 2 نفر از وابستگان به این سازمان که فعالیت مسلحانه داشتند دستگیر شدند.(5)

2

آقای هاشمی رفسنجانی امام جمعه موقت تهران و سخنگوی شورای عالی دفاع، در نمازجمعه این هفته تهران درباره ابعاد مختلف سیاسی و عملیاتی جنگ مطالبی بیان کرد که باتوجه به هم زمانی مسائلی چون پایان عملیات والفجر مقدماتی و بازتاب های سیاسی آن در سطح بین المللی، نزدیک شدن نشست سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها، بحران قیمت گذاری نفت در اوپک و... اهمیت فراوانی دارد. از مهم ترین محورهای سخنان وی می توان موارد زیر را برشمرد:

وارونگی نتایج تجاوز عراق برخلاف پیش بینی های اولیه، نیاز شدید رژیم عراق به حمایت

ص: 126

کشورهای غربی درحال حاضر، نتایج سیاسی عملیات والفجر، تلاش متحدان رژیم عراق برای جلوگیری از فروپاشی آن، بازگوکردن اهداف امریکا از تحمیل جنگ به ایران و منطقه، ناتوانی دولت عراق در تحمل جنگ طولانی باتوجه به محدویت های مالی و مشکلات این کشور در فروش نفت، برشماری تفاوت های عمده هزینه بری جنگ برای ایران و عراق، هشدار به کشورهای عضو جنبش عدم تعهد برای پرهیز از هرگونه تلاش جهت حفظ رژیم عراق، اقدام مشترک برخی کشورهای صادرکننده نفت ازجمله عربستان سعودی برای کاهش قیمت نفت به منظور جبران خسارت هایی که براثر وقوع انقلاب اسلامی و درپی آن افزایش قیمت نفت به کشورهای غربی وارد شد.

امام جمعه موقت تهران در ابتدای سخنانش به وارونه شدن جریان جنگ اشاره کرد و گفت:

«در حرکت جنگ قضیه معکوس شد؛ یعنی آن بلایی که می خواستند به سر ما بیاورند بر سر عراق آمده است و آنکه را می خواستند ژاندارم کنند الآن احتیاج به ژاندارمی هست تا او را حفظ کند. البته، همین جنگ هم برای ما بسیار گران تمام شد، مثل همان نقشه تروریستی که آن چهره هایی که ما از دست دادیم هریک به اندازه یک دنیا ارزش داشتند، در جنگ هم این شهدا که دادیم، ما یک موی اینها را با همه عراق عوض نمی کنیم - اگر بنا بر مقابله باشد - اما خب جنگ است و شهادت است و آنها به خدا رسیده اند و خانواده ها هم اجرشان را خواهند برد و به جای شهدا هم افراد بیشتری خلق شده اند، چون همین شهادت ها، بچه ها و جوانان ما را بیشتر از پیش خواهد ساخت. به هرحال، خسارت عظیم بوده است، ولی کار به جایی کشیده که وضع جنگ الآن طوری است که ما الآن به نتیجه ای معکوس خواست ابرقدرت ها رسیده ایم. امریکایی ها فکر می کردند این جنگی که تحمیل می کنند، بندرهای مهم ما را که خواهند گرفت، نفت ما را هم که می بندند و اگر زود توانستند ما را ساقط کنند که همه چیز تمام شده است و اگر نتوانستند، یک کشور متکی به نفت و بندر، بدون بندر و نفت و در حضور تروریسم داخلی باقی خواهد ماند که کم کم و خودبه خود خواهد مرد و قابل دوام نخواهد بود. این پیش بینی الآن معکوس شده است؛ یعنی موفق شده ایم که در سایه تدبیر امام و مسئولان دولت و مجلسمان طوری عمل بکنیم که بازار نفت را در آن حدی که لازم داریم و به اندازه احتیاجمان به ارز و پس انداز پیدا بکنیم. وضع کشور را هم به طور عادی و تا آنجا که ممکن است با تحملی که ملت کرده و می کند، ادامه می دهیم.

نیروهایمان را مجرب تر و مسلح تر کردیم و آنها را ساختیم و خیلی چیزها را هم در شرایط جنگ به حالت خودکفایی درآوردیم. دشمن را از داخل خاک راندیم به آن طرف، البته در بعضی جاها هنوز در کشور ما هستند و بعضی جاها ما به داخل عراق رفته ایم. اما جنگ به این صورت درآمده که برای صدام و برای امریکا که اصل قضیه است، چون ما صدام را که الآن طرف خود

ص: 127

نمی دانیم و عرض کردم. اصل قضیه آن بود که اینها خواستند از عراق و صدام ژاندارم و حافظی برای کویت و قطر و دوبی و بحرین و عربستان و...، و سپری برای اسرائیل بسازند، ما این نقشه شان را باطل کرده ایم و الآن همه اینها بسیج شده اند که آقا را حفظ کنند.»

آقای هاشمی رفسنجانی در ادامه سخنانش به عملیات والفجر اشاره کرد و گفت:

«ما کبریت عملیات والفجر را زدیم، ولی کار دیگری نکردیم. آن کار اولی را کردیم که اینها بفهمند چه خبر است، متأسفانه ما به خاطر شرایط نظامی نمی توانیم روی عملیات والفجر تبلیغات لازم را بکنیم. بچه های ما با یک حرکتی البته با دادن تلفات و خساراتی یک جایی را که صدام فکر می کرد اصلاً از آنجا نمی توانیم عبور کنیم، یک روز پیش از شروع عملیات والفجر گفت ما آنچنان محکم کرده ایم که ایران یک قدم نمی تواند به طرف ما حرکت کند و اینها در مقدمه عملیات همان طورکه ما گفتیم آن صحرای رملی و جنگل امغر و همه این استحکامات به خیال خودشان نفوذناپذیر را با یک هجوم به هم ریختند و رفتند تا آنجایی که فکر می کردند. البته برای اینکه شهید بیشتری ندهیم و برای اینکه تلفات بیشتری ندهیم مصلحت دیدند که به یک نقطه معینی برگردند و آنجا باشند تا برنامه بعدی که به آنها دستور داده شود. صدام و بوق های تبلیغاتی گفتند که ما جلوی حمله را گرفتیم و شکست دادیم، اما در عملشان پیداست ببینید به چه دست وپایی افتاده اند.»

سخنگوی شورای عالی دفاع در بخش دیگری از خطبه ها با اشاره به برخی وقایع اخیر ازجمله ملاقات های وزیر خارجه فرانسه، وزیر خارجه پاکستان، مقامات ترکیه و شاه اردن با مقامات عراقی؛ اخطار رئیس شورای امنیت (نماینده شوروی در سازمان ملل) برای پذیرش آتش بس؛ تلاش کشورهای غیرمتعهد در اجلاس عدم تعهد؛ اختصاص وام 450 میلیون دلاری امریکا به عراق و نیز سفر سعدون حمادی به امریکا به بهانه معالجه یادآور شد که همه این اقدامات از نگرانی و واکنش عراق و حامیانش به پیگیری مصرانه سیاست تنبیه متجاوز ازسوی ایران حکایت می کند.

وی همچنین افزود: «من از سیاست جنگ ناچارم کمی بگویم. الآن دیگر غرامت تنها مسئله نمی تواند باشد. اخیراً نقل کرده اند وزیر خارجه الجزایر آمد اینجا و برگشت و گفته است که ایران دیگر روی سکوت [سقوط] صدام حرفی ندارد؛ فقط غرامت مطرح است. نه، این نیست! حتی در جلسه ای که بنده با وزیر خارجه الجزایر صحبت کردم اجازه ندادم که درمورد جنگ حرفی گفته شود. قبلاً گفتیم که بحث ما درمورد جنگ نیست، مسئله این نیست. ببینید، جنگ به یک جایی رسیده است که ما با این شهدایی که داده ایم و با این وضعی که پیش آمده و با این گرفتاری هایی که پیش آمده، باید هدف این باشد که امریکا ژاندارم جدیدی در منطقه نداشته باشد. مطلب این است حزب بعث عراق به خیال خودش تبدیل شده به نگهبان منافع

ص: 128

امریکا و چتر روی سر شیوخ جنوب خلیج فارس، مصلحت نیست که در منطقه این جور باشد، باید در منطقه مردم آزاد باشند. ...» رئیس مجلس با بیان اینکه صدام فریب امریکا را خورده و باید تاوان اشتباهش را بپردازد، خطاب به شیوخ خلیج فارس گفت منطقه نیازی به قیم ندارد و آنها باید منطقه را از قیم خالی کنند.

وی افزود: «بنده سخنگوی شورای عالی دفاع هم هستم، ولی این را عرض نمی کنم، اما همین را می گویم که ما در میدان جنگ الآن باید آن قدر مقاومت کنیم، ممکن است طولانی باشد، ملت ایران خودش را وعده ندهد که همین فردا یا پس فردا قضیه تمام بشود.» امام جمعه موقت تهران در بخش دیگری از سخنان خود به ناتوانی عراق در ادامه جنگ اشاره کرد و گفت: «الآن عراق جنگ طولانی را نمی تواند تحمل کند، برای اینکه عراق خلیج فارس به رویش بسته است و نفتش را از این طرف نمی تواند صادر کند، لوله های نفتش به مدیترانه از سوریه بسته است، نمی تواند صادر کند، فقط یک لوله دارد که از ترکیه می رود با ظرفیت درحدود 500 هزار بشکه، عراق در حالت غیرجنگی 5/3 میلیون بشکه صادر می کرد، 3 میلیون آن کم شده، مخارجش فراوان زیاد شده است. جنگ عراق مثل ما نیست، ما امروز اعلان بسیج می کنیم، فردا 50 هزار سرباز اسلحه به دوش از خود مردم با خرج خودشان آنجا دارند می جنگند، عراق برای سربازانش باید شش هزار دلار یا هزار دلار باید بدهد، به سودان برای هر سرباز و اسلحه ای که عراق به کار می برد تمامش دلار و پوند است. اسلحه ما قسمت عمده اش چیزهایی است که کارگران ما در کنار کارخانجات مهمات سازی می سازند. جنگ برای ما در مرزهایمان تحملش آسان است، ولی برای عراق آسان نیست، شرکت های فراوانی در عراق سرمایه گذاری کرده اند که دستپاچگی فرانسه برای این است، فرانسه می بیند در عراق دیگر نمی تواند کار بکند و اگر کار نکند شرکت های بزرگش ورشکسته می شوند و بحران اقتصادی بابایش را درمی آورد و کشورهای دیگر هم همین را

ص: 129

می بینند. الآن عراق محل امنی برای سرمایه گذاری نیست، برای کارکردن خارجی ها نیست، برای کارهای عمرانی نیست، تحصیل این بودجه عظیم جنگ دیگر برایشان مقدور نیست. اینها این کارها را نمی توانند بکنند، بمانیم تکان هم نخوریم عراق را از پای درمی آوریم؛ یعنی آن کاری را که آنها می خواستند به سر ما بیاورند حالا ما به سر آنها می آوریم.»

آقای هاشمی سپس با اشاره به اجلاس غیرمتعهدها تأکید کرد: «من اعلان می کنم به کشورهای غیرمتعهد که در آستانه تشکیل کنفرانس اگر راست می گویند و غیرمتعهد هستند این قدم را به نفع امریکا برندارند و تلاش نکنند این ژاندارم را حفظ کنند. حفظ ژاندارم خلیج فارس یعنی خدمت مستقیم به دو ابرقدرت امریکا و شوروی و ما این را تحمل نمی کنیم. اگر غیرمتعهد هستید بهترین خدمت این است که بگذارید نوکران آنها اینجا نباشند و ما این را ادامه می دهیم؛ البته، در میدان جنگ هرجور مصلحت دیدیم، بچه های ما باید در میدان آماده باشند، باید سراسر جبهه از قصرشیرین گرفته تا آبادان همه جا آماده باشید تا هرجا لازم دیدیم حرکت مناسب را بکنیم، اما ما یک اصل داریم که با خونریزی کمتر باشد؛ این جزء اصول ماست، ما دلمان نمی خواهد بچه هایمان شهید بشوند و نمی خواهیم از عراقی ها بُکشیم، ولی حزب بعث صدام باید برود و باید منطقه بدون ژاندارم باشد و این سیاست جنگی ماست. غرامت هم یک چیز طبیعی است که ما خرج داریم، خرج هایی که کردیم و خسارت دیدیم این را هم ان شاءالله خواهیم گرفت.»

وی در ادامه به موضوع نفت پرداخت و با انتقاد از عملکرد عربستان در پیروی از قدرت های بزرگ خاطرنشان کرد: «... یکی از خسارات عمده برای دنیای استکباری این بود که انقلاب اسلامی ایران باعث شد که نفت آن قدر گران شود. [عربستان سعودی... مأمور شد] نفت را از این حالت تصاعدی پایین بیاورد. آن روز ها عربستان حدود 5 میلیون [بشکه] نفت صادر می کرد، بعد از اینکه ما نفتمان را قطع کردیم، با کمک امریکایی ها به 11 میلیون بشکه، یعنی 6 میلیون بشکه نفتی که ایران صادر می کرد عربستان به جایش صادر کرد برای اینکه بازار را اشباع کند و انبارهای کشورهای صنعتی را پر کند. حالا که انبارهایشان را پر کرده، آنها به این قانع نیستند می گویند حالا قیمتش پایین بیاید؛ یعنی آثار انقلاب اسلامی را پاک کند و دستاوردهای انقلاب را از آنها بگیرد، این هدف است و عربستان را ببینید چه جور حرکت می کند.»(1)

1

فرمانده نیروی زمینی ارتش امروز پیش از خطبه های نمازجمعه خرم آباد به تشریح دستاوردهای نظامی عملیات والفجر مقدماتی پرداخت. وی همچنین در گفت وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی درخصوص ادعاهای عراق و عملکرد گردان های قدس مطالبی را بیان کرد.

ص: 130

سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، در سخنانی پیش از خطبه های نمازجمعه این هفته خرم آباد گفت: «ما امروز در مرحله جنگ والفجر هستیم، والفجر نبردی بود که آغاز شد و برخلاف آنچه که شایعه می کنند کوچک ترین آسیبی به ما وارد نشده است و ما بیش از هشت تا نه کیلومتر آن هم از هفت تا هشت ردیف مین، سیم خاردار و کانال های دشمن عبور کرده ایم و ان شاءالله عملیات والفجر را ادامه داده و به برکت خون شهیدانمان و با توکل به خداوند و امدادهای غیبی در مراحل آینده والفجر، به ملت محروم و ستمدیده عراق متصل خواهیم شد.»(1)

فرمانده نیروی زمینی ارتش در گفت وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره ادعای مقامات عراقی مبنی بر گلوله باران شدن برخی شهرهای آن کشور گفت: «ما نبایستی به تبلیغات و شایعات و سخن پراکنی های پوچ دشمنانمان پاسخ بدهیم و خطی که رزمندگان اسلام پیروی می کنند خط امام و همان خط الله است و هیچ وقت در این خط، ظلم و تعدی به انسان های بی گناه اعمال نمی شود و این اکاذیب صرفاً نوعی بهانه جویی ازسوی رژیم درمانده عراق برای توجیه جنایات خود می باشد.»

سرهنگ صیاد شیرازی درمورد عملکرد گردان های قدس خاطرنشان کرد: «گردان های قدس عملکرد بسیار خوبی داشته اند و ان شاءالله تعداد زیادی از این گردان ها در عملیات آینده شرکت خواهند کرد و گزارش های مفصل تر به محض تهیه به حضور ملت عزیز ایران ارائه خواهد شد.»

وی در پایان افزود: «هنوز مقداری از سرزمین های ما در اشغال دشمن متجاوز هست که ان شاءالله به زودی با تکمیل پیروزی هایمان آنها را نیز از چنگ متجاوزان در خواهیم آورد.»(2)

1

درحالی که نخست وزیر هند تمایل خود را به طرح موضوع جنگ ایران و عراق در اجلاس غیرمتعهدها ابراز کرد، رادیو بی بی سی در گفتاری اعلام کرد که نشانه ای از پایان این جنگ به چشم نمی خورد.

گاندی نخست وزیر هند - که پایتخت کشورش محل برگزاری هفتمین اجلاس سران غیرمتعهدها است - در مصاحبه ای تمایل خود را برای طرح موضوع جنگ ایران و عراق در

ص: 131

اجلاس غیرمتعهدها اعلام کرد. وی گفت که کشورهای غیرمتعهد درباره جنگ ایران و عراق عمیقاً نگران اند و تاکنون موفق به حل این مناقشه نشده اند.(1)

تحلیل گر رادیو بی بی سی امروز ضمن اشاره به سخنان شنبه هفته گذشته طالب ابراهیمی وزیر خارجه الجزایر، مبنی بر اینکه مقامات الجزایر موفق شده اند نظر دولت های ایران و عراق را درباره دو شرط پیشنهادی ایران به یکدیگر نزدیک کنند، گفت: ناظران از اعلامیه وزیر خارجه الجزایر چنین برداشت کرده اند که ایران و عراق به رغم تبلیغات گسترده درباره موفقیت هایشان در جنگ، در پس پرده به دنبال یافتن راه حلی برای برقراری صلح می باشند.

کارشناس بی بی سی درباره قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل نیز گفت: «این قطعنامه براساس پیش نویس تهیه شده توسط دولت عراق صادر گردید و شاید جای تعجب نیست که ایران این قطعنامه را فوراً رد کرده است.»(2)

1

خبرگزاری رویتر از تغییر عقیده مقامات امریکایی و کارشناسان سیاسی و نظامی وزارتخانه های دفاع و خارجه آن کشور درباره جمهوری اسلامی، ثبات و پایداری حکومت در ایران حتی درصورت نبود امام خمینی و ضعیف بودن احتمال وقوع کودتا در کشور و... خبر داد.

در بخشی از گزارش این خبرگزاری آمده است: «مقام های امریکایی برخلاف ارزیابی هایی که از آینده ایران داشتند، اکنون بر این باورند که پس از فوت یا کناررفتن آیت الله روح الله خمینی احتمال کودتای نظامی، جنگ داخلی یا هجوم شوروی اندک است. مقاماتی که در وزارت های خارجه و دفاع امریکا اوضاع ایران را زیر نظر دارند و شش ماه قبل به خبرگزاری رویتر از تجزیه ایران پس از (فوت امام) خمینی ابراز نگرانی کرده بودند، اکنون معتقدند که حکومت روحانیون بیش ازپیش وابستگی خود را به شخصیت ها از دست می دهد و نهادهای خود را تحکیم می کند.

این مقامات دیگر پیش بینی نمی کنند که یک شاه جدید و غرب گرا از درون کودتای نظامی ظهور خواهد کرد، ولی نگرانی آنها از گرایش ایران به سوی مسکو نیز مشخصاً کاهش یافته است. این افراد به تحول دیگری نیز اشاره کرده و می گویند به نظر می رسد که رهبر 83 ساله ایران نسبتاً سالم است و اوضاع را قاطعانه در دست دارد. این مقامات هیچ نشانی که حاکی از کاهش اصول تند ضدامریکایی رهبران انقلابی ایران باشد مشاهده نمی کنند و این درحالی است که چهار سال از اخراج شاه تحت الحمایه امریکا و دو سال از آزادی آخرین گروگان های امریکایی که 444 روز در اسارت بودند می گذرد.

ص: 132

آنها همچنین نشانی که حاکی از کاهش تلاش ایران برای صدور نوع تندی از اسلام به کشورهای همسایه خلیج [فارس] و ازجمله عربستان سعودی و عراق باشد مشاهده نمی کنند و از این نقطه نظر ایران را همچنان تهدیدی برای منافع استراتژیک و حیاتی امریکا و غرب در خلیج [فارس] می دانند.

حکومت مذهبی ایران درزمینه داخلی موقعیت خود را تحکیم کرده است و در ماه دسامبر در یک انتخابات سراسری کمیته جدیدی را تعیین کرد تا چنانچه وقت آن رسید و جانشین آیت الله خمینی به خودی خود مشهود نبود وی را انتخاب کند.»(1)

ص: 133

ص: 134

خودرو حامل پول های سرقت شده را 10 ساعت بعد، در خیابان شیبانی کرج، پیدا کردند.(1)

در زاهدان نیز پاسداران کمیته انقلاب اسلامی یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را کشف و 3 تن از فعالان ساکن در آن را دستگیر کردند. از این خانه تیمی تعدادی مدارک درون گروهی به دست آمد.(2)

1

براساس طرح نه ماده ای شورای عالی قضایی و با موافقت امام خمینی، شماری از زندانیان دادسرای عمومی انقلاب و ارتش مشمول عفو قرار گرفته، آزاد خواهند شد.

به نوشته روزنامه کیهان، رئیس شورای سرپرستی زندان ها گفت: درپی موافقت امام خمینی با طرح 9ماده ای شورای عالی قضایی مبنی بر عفو گروهی از زندانیان به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب، دادسرای عمومی، انقلاب و ارتش در سراسر کشور مکلف اند درمورد کسانی که تا پایان اسفند1361، حائز شرایط مندرج در این فرمان می شوند، مقررات عفو را اعمال و اسامی آزادشدگان را به شورای سرپرستی زندان های کشور در تهران اعلام کنند.(3)

2

آیت الله خامنه ای رئیس جمهور، امروز در دو جلسه جداگانه با اعضای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و نیز معاون سیاسی وزارت خارجه کره شمالی دیدار کرد.

رئیس جمهور، در دیدار با اعضای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق حمایت مجدد جمهوری اسلامی ایران از این مجلس را اعلام کرد. وی با بیان اینکه تشکیل این مجلس انقلابیون مخلص دنیا را به خود متوجه ساخته و دشمنان انقلاب اسلامی عراق را به وحشت انداخته است، افزود: هم اکنون توطئه ای در سطح دنیا علیه مجلس اعلا در دست تکوین است و ابرقدرت ها که به اهمیت این مجلس واقف اند، در فکر خراب کردن آن هستند، بنابراین باید مراقب باشید و برادران عراقی را آگاه کنید.

رئیس جمهور گفت: «این مجلس چیز بی بدیلی بود و الآن هم چیز بی بدیلی است و به اعتقاد ما روزی که این حرکت به پیروزی نرسیده هیچ چیز دیگری جای آن را پر نمی کند و ما به عنوان دولت جمهوری اسلامی ایران از این حرکت و از این مجلس تا پیروزی ملت مسلمان عراق حمایت خواهیم کرد، تا وقتی که مردم عراق پس از سقوط صدام، بتوانند سرنوشت خود را تعیین کنند و پارلمانی به وجود بیاورند یا شورای انقلابی درست کنند.» ریاست جمهوری در ادامه سخنان خود ضمن تأکید بر حفظ وحدت موجود بین مبارزین عراقی از آنها خواست تا با

ص: 136

به کارگیری کلیه نیروهای عراقی سقوط صدام را تسریع کرده و از هرگونه اختلافی برحذر باشند و اتفاق و یکپارچگی خود را حفظ کنند.(1)

آیت الله خامنه ای همچنین در دیدار با کیم زه سوک معاون سیاسی وزارت خارجه جمهوری دمکراتیک کره (کره شمالی)، که در رأس هیئتی از مقامات آن کشور به ایران آمده است، ضمن تأکید بر مواضع صریح و قاطع در مقابل جریان هایی که قصد به انحراف کشیدن جنبش غیرمتعهدها را دارند، گفت: اعضای جنبش عدم تعهد باید در مقابل امریکا و همه متحدان وابسته به آن موضع گیری صریح و افشاگرانه خود را ابراز کنند.

در این دیدار، که آقایان میرسلیم مشاور عالی رئیس جمهوری، شیخ الاسلام معاون سیاسی وزارت خارجه، و سفیر جمهوری دمکراتیک خلق کره در ایران نیز حضور داشتند، درمورد توسعه و گسترش روابط بین دو کشور و نحوه تقویت هفتمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در دهلی نو برای ایجاد وحدت هرچه بیشتر بین اعضای این جنبش تبادل نظر شد.(2)

1

دکتر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ملاقاتی با کیم زه سوک معاون سیاسی وزارت خارجه کره شمالی، اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران از کاندیداتوری جمهوری دمکراتیک خلق کره برای میزبانی هشتمین اجلاس غیرمتعهدها حمایت می کند.

در این دیدار، کیم زه سوک ضمن حمایت از انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی، خواستار گسترش و تقویت هرچه بیشتر روابط میان دو کشور شد و اظهار کرد: آرزوی ما این است درجهت تقویت روابط دوستانة دو کشور، در آینده بسیار نزدیک، رئیس جمهوری و نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران از جمهوری خلق کره دیدن کنند. به گزارش روزنامه اطلاعات، در این دیدار دکتر ولایتی ضمن اظهار علاقه به گسترش روابط دو کشور گفت: ما همواره از حقوق عادلانه مردم کره دفاع کرده ایم و خواستار وحدت دو کره می باشیم. در پایان، معاون سیاسی وزارت خارجه جمهوری خلق کره پیام وزیر امور خارجه آن کشور را تقدیم دکتر ولایتی کرد.(3)

ص: 137

پس از این دیدارها، کیم زه سوک در یک مصاحبه مطبوعاتی نتایج سفر خود را تشریح کرد. در این نشست که سفیر کره در تهران نیز حضور داشت، وی گفت: نتایج سفر ما بسیار خوب و موفقیت آمیز بود، ما در دیدارمان با مقامات جمهوری اسلامی درمورد توسعه مناسبات سیاسی و اقتصادی مذاکراتی به عمل آوردیم. وی گفت ما از مقامات کشور ایران دعوت کردیم تا از کره شمالی دیدن کنند.(1)

1

نماینده ایران در سازمان ملل در اجلاس ویژه شورای امنیت این سازمان که به درخواست لیبی و به منظور بررسی تهاجم اخیر امریکا به مرزهای آبی و هوایی این کشور تشکیل شده بود، مطالبی را درخصوص مداخلات امریکا در جهان و منطقه خاورمیانه بیان کرد.

به نوشته روزنامه کیهان، رجایی خراسانی در بخشی از سخنان خود گفت: «این نخستین بار نیست که نیروهای نظامی امریکا و دستگاه های تبلیغاتی آن صلح و امنیت منطقه ای از جهان را به بهانه حمایت از دوستان علیه دیگران بر هم می زنند. سیاست امپریالیسم، اختلاف افکنی، تشنج آفرینی، مداخله در کار دیگران و به یوغ کشیدن مستضعفین است. این همان نیرویی است که پایگاه صهیونیستی را بر فلسطین تحمیل می کند.»

نماینده ایران در سازمان ملل در ادامه، موضع ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران را درخصوص تهاجمات امریکا چنین تشریح کرد: «ما از مستضعفین و مبارزات آنها برای رهایی از سیطره ابرقدرت ها و بلوک های امپریالیستی حمایت می کنیم. ما معتقدیم که توده های انسان ها هستند که تصمیم نهایی را می گیرند و تصمیم انسان هاست که معتبر است و لذا علی رغم برتری نظامی شان، ابرقدرت ها و درمورد فعلی امریکا، محکوم به شکست اند. ما حضور نظامی امریکا در خاورمیانه را به طورکلی و تهدید آنها علیه جمهوری دمکراتیک خلق لیبی را محکوم می کنیم.»(2)

2

درپی رایزنی ها و رفت وآمدهای سیاسی دولت های عربی و عراق که پس از عملیات والفجر سرعت بیشتری گرفته است، امروز وزیر دارایی عراق به منظور دیدار از مراکش وارد پایتخت این کشور شد. کفیل وزارت خارجه هند نیز نامه نخست وزیر این کشور را تسلیم صدام حسین کرد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، مرزوقی وزیر دارایی عراق، هنگام ورود به کازابلانکا به نمایندگی از دولتش از مراکش به دلیل حمایت از عراق در جنگ با ایران تشکر کرد. مرزوقی در این سفر ریاست یک هیئت عراقی در اجلاس کمیسیون مشترک مراکش و عراق را به عهده

ص: 138

خواهد داشت. وی گفت: که سفرش به تحکیم همکاری دو دولت در زمینه های بازرگانی، فرهنگی و غیره کمک خواهد کرد.(1)

امروز همچنین رادیو صوت الجماهیر اعلام کرد که کفیل وزارت خارجه هند عصر امروز، نامه ای را از ایندیرا گاندی نخست وزیر کشور متبوع خود، تسلیم صدام حسین رئیس جمهور عراق، کرده است. گفته می شود این نامه حاوی مطالبی درخصوص اوضاع منطقه و نیز روابط دو کشور عراق و هند می باشد.(2)

1

بولتن تلکس محرمانه(3) مجله ژون آفریک (افریقای جوان) چاپ پاریس، در مقاله ای ضمن بررسی روابط دو کشور عراق و فرانسه به نحوی می کوشد نشان دهد که مقامات فرانسه با درک زیاده روی خود در حمایت از عراق، درصدد تعدیل عملکردشان دراین باره هستند. در این مقاله مبنا و علت تصمیم دولت فرانسه ذکر نشده است، ولی بیش از آنکه به مسائل عمیق سیاسی در این تغییر رفتار پرداخته شده باشد به مواردی روبنایی یا تبلیغاتی اشاره شده است. در بخشی از این مقاله آمده است: وزیر اجتماعی فرانسه در ضیافت شامی در آغاز سال نو مسیحی در منزل سفیر عراق در پاریس، برای عراق آرزوی "سالی ظفرمند" کرده و حمایت فرانسه از عراق را اعلام کرد.

عبارت فوق که دولت فرانسه را بیش از اندازه و به طور محسوس در کنار عراق قرار می دهد باعث نارضایتی کاخ الیزه گردیده است و میتران رئیس جمهوری فرانسه، تصمیم گرفته تا به طور محسوس ولی محتاطانه ای حمایت خویش از عراق در جنگ با ایران را متعادل کند. کلود شسون وزیر امور خارجه فرانسه نیز قبل از سفر خود به بغداد دستورهایی دراین مورد دریافت کرده بود.

ژون آفریک می افزاید: شاید یکی از آزمایش هایی که دررابطه با این توازن وجود دارد تصمیمی است که دولت فرانسه باید درمورد سفارش عراق برای هواپیماهای سوپراتاندارد بگیرد.

بغداد قصد خود از داشتن این هواپیماهای بسیار مدرن را آشکار ساخته است؛ هدف عراق حمله به تأسیسات بندری و نفتی ایران و منهدم ساختن کشتی هایی است که به سواحل آبادان و جزیره خارک تردد می کنند. این هواپیماها برای عملیات هوابه زمین و هوابه دریا طرح ریزی شده اند. در این لحظه حساس، جواب مثبت پاریس به این درخواست عراق در درگیرشدن فرانسه در جنگ خلیج فارس بسیار پرمعنی خواهد بود.(4)

ص: 139

1

پس از آنکه اخباری درباره درخواست عراق از کشور فرانسه برای تعویق بازپرداخت بدهی های آن کشور منتشر شد، امروز نیز روزنامه اقتصادی نیهون کیزایی (چاپ توکیو) از درخواست مشابه مقامات عراق از شرکت های ژاپنی خبر داد.

این روزنامه به نقل از منابع اقتصادی ژاپن نوشته است: طه یاسین رمضان معاون صدام، اخیراً از کمپانی های ژاپنی درخواست کرده است تا پرداخت بدهی های 360 میلیارد ینی (تقریباً 35/1 میلیارد دلار) عراق به ژاپن را برای مدت دو سال به تعویق اندازد.

دراین حال کمپانی های ژاپنی سرگرم مذاکراتی با وزارت تجارت بین المللی و صنعت ژاپن برای پذیرفتن تقاضای عراق جهت تمدید اعتبار بیمه صادرات و مذاکره با بانک ها برای دریافت وام حالت فوق العاده هستند. این روزنامه از قول منابع مالی ژاپن آورده است: به عقیده آنها کمپانی های ژاپنی با درخواست رژیم بغداد موافقت خواهند کرد.

نیهون کیزایی افزود: ازنظر کمپانی های ژاپنی هزینه این پروژه ها به دلیل معوق ماندن به خاطر جنگ عراق علیه ایران از 30 تا 90 درصد افزایش یافته است، اما بغداد برای پرداخت این هزینه ها هنوز آمادگی نشان نداده است.(1)

2

پس از پایان نشست شش کشور صادرکننده نفت حوزه خلیج فارس (عربستان، کویت، قطر، عمان، بحرین، امارات متحده عربی) و تصمیم بر کاهش قیمت نفت، امروز وزیر نفت امارات متحده در توجیه تصمیم اتخاذشده و همچنین برای تهدید ضمنی سایر کشورهای تولیدکننده نفت، در آستانه نشست فوق العاده کشورهای عضو اوپک در ژنو، مطالبی را بیان کرد.

به گزارش یونایتدپرس از ابوظبی، مانع سعید العُتیبه وزیر نفت امارات عربی متحده، گفت: تولیدکنندگان عرب خلیج (فارس) درحالی که می کوشند از جنگ قیمت اجتناب کنند امکان دارد ناچار شوند به طور یک جانبه از منافع خود دفاع کنند و این درصورتی است که توافقی جامع حاصل نشود.

وی افزود: همه باید بدانند که کاسه صبر این کشورها لبریز می شود و نمی توانند درها را بر روی دیگران ببندند و خود نیز در سختی زندگی کنند. آنها ناچارند از بازار خودشان محافظت کنند. العتیبه ضمن مقصر اعلام کردن نیجریه، انگلیس و نروژ به عنوان کشورهایی که وضع بازار را آشفته می کنند، گفت: اگر ظرف یک هفته، توافقی نشود کشورهای عرب ممکن است ناچار شوند یک تصمیم یک جانبه را برای حمایت از منافعشان اتخاذ کنند. وی گفت: درصورت بروز اختلاف درمورد قیمت نفت صادرکنندگان عرب خلیج (فارس) کمتر از سایر اعضای اوپک متضرر خواهند شد.(2)

ص: 140

در همین حال، روزنامه کیهان در شماره امروز خود به نقل از خبرگزاری رویتر گزارش داد یک سخنگوی وزارت نفت و انرژی نروژ گفته است که این کشور آماده است تا با اعضای کشورهای صادرکننده نفت اوپک ملاقات کند.

یادآوری می شود از روز پنجشنبه گذشته، مذاکرات مختلفی میان کشورهای عضو و غیرعضو اوپک آغاز شده است. منابع خبری به نقل از اومبرتو کالدرون برتی وزیر نفت ونزوئلا، اعلام کردند: مذاکرات غیررسمی جاری به توافقی منجر خواهد شد که راه را برای اجلاس رسمی اوپک در این هفته هموار سازد.(1)

از سوی دیگر، روزنامه لوموند (چاپ پاریس) در مقاله ای با اشاره به نگرانی کشورهای تولیدکننده نفت از پیامدهای غیرقابل پیشگیری کاهش نفت، نوشته است: کشورهای عربی تولید کننده نفت خلیج فارس با پشتیبانی اندونزی در سه مورد به توافق رسیده اند: مورد اول کاهش قیمت نفت رسمی به طور مشترک است؛ مورد دوم تعیین سهمیه برای هریک از کشورهای عضو اوپک و مورد سوم حد تفاوت قیمت بین انواع تولیدات نفتی که درحال حاضر جمهوری اسلامی، الجزایر و نیجریه مخالف این طرح هستند.

لوموند در ادامه افزوده است: «کشورهای تولیدکننده ای که عضو اوپک نیستند نیز درجهت یافتن راه حلی برای مخالفت از سقوط قیمت با کشورهای اوپک در مذاکرات مقدماتی شرکت داشته اند. کشورهای عضو اوپک مایل اند که با رسیدن به یک توافق غیررسمی با انگلستان، مکزیک و نروژ مانع آغاز جنگ قیمت نفت شوند. در همین حال، مکزیک به خریدارانش اعلام کرده است که درحال حاضر قادر نیست قیمت جدید نفت خود را اعلام کند. ... انگلستان هم برای به اجراگذاشتن قیمت جدید نفت خود در انتظار تأیید مشتریانش است که در انتظار نتایج کنفرانس آینده اوپک هستند.»(2)

ص: 141

ص: 142

مرحله دوم

قرارگاه های عملیاتی نجف1 و نجف2 ضمن پدافند در مناطق متصرفه، به پاک سازی ادامه داده و قرارگاه عملیاتی نجف3 به منظور تأمین خط پیروزی به تک خود ادامه می دهد.

مرحله سوم

پس از تأمین خط پیروزی، بنا به دستور، قرارگاه های عملیاتی نجف1 و نجف2 و نجف3 تک را جهت تصرف جبل فوقی و تأمین خط توفیق ادامه می دهند.

در کلیه مراحل بالا تیپ37 زرهی احتیاط قرارگاه عملیاتی مشترک نجف می باشد.

آتش: یک آتش تهیه به مدت 15 دقیقه، طرح ریزی و بنا به دستور اجرا خواهد شد. تقدم کلیه آتش ها در مرحله یکم ابتدا با نجف2 و سپس به ترتیب با نجف3 و نجف1 و در مرحله دوم ابتدا با نجف3 و سپس به ترتیب با نجف1 و نجف2 خواهد بود.»(1)

مأموریت قرارگاه عملیاتی نجف1 چنین ابلاغ شد:

«قرارگاه عملیاتی نجف1

1. در منطقه محوله تک کنید، ارتفاعات حمرین را تصرف، نیروهای دشمن را منهدم و خط پیروزی را تأمین نمایید.

2. با قرارگاه عملیاتی کربلای3 تماس خود را برقرار و حفظ نمایید.

3. درصورت کندشدن تک کربلای3، جناح راست خود را پوشش و حفاظت نمایید.

4. آماده باشید پس از تأمین خط پیروزی بنا به دستور به تک خود جهت تأمین خط توفیق ادامه دهید.

5. وسایل سنگین مهندسی جهت ایجاد خاکریز بین ارتفاعات حمرین تا جبل فوقی در دشت سمیده پیش بینی گردد.

6. آماده باشید در امتداد خط توفیق پدافند و یا بنا به دستور تک را به سمت جنوب و غرب ادامه دهید.»(2)-(3)

ضمناً در دستورات هماهنگی برای کلیه یگان های تابعه این قرارگاه آمده است:

ص: 144

«دستورات هماهنگی:

1. این طرح به محض دریافت جهت طرح ریزی و بنا به دستور قابل اجرا است.

2. ساعت (س) روز (ر) متعاقباً ابلاغ خواهد شد.

3. کلیه جابه جایی ها مطلقاً در شب و با رعایت کامل تأمین اجرا شود.

4. ادغام یگان های ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طوری انجام شود که حداقل پنج روز قبل از عملیات خاتمه یافته باشد.

5. وحدت فرماندهی و هماهنگی در کلیه رده ها مورد توجه این قرارگاه می باشد.

6. اطمینان از آمادگی رزمی (کمیت و کیفیت) یگان ها جهت اجرای عملیات مورد توجه فرماندهان کلیه رده ها قرار گیرد.

7. شناسایی ها با حداقل پرسنل و وسایل موتوری انجام گیرد.

8. تیم های شناسایی با پرسنل ادغامی (ارتشی و سپاهی) اعزام شوند.

9. گروه های شناسایی طوری به دشمن نزدیک شوند که به کمین دشمن گرفتار نشده و تحت هیچ شرایطی به اسارت درنیایند.

10. یگان های تک ور پیش بینی معابر و گذرگاه ها را طوری بنمایند که قبل از عملیات، هر یگان حداقل دارای یک گذرگاه و معبر باشد.

11. به محض روشن شدن منطقه توسط گلوله های منور دشمن، رزمندگان بر روی زمین درازکش نمایند و پس از اتمام نور روشن کننده به حرکت خود ادامه دهند.

12. در حین تک، هماهنگی و تماس فیزیکی با یگان هم جوار (چپ و راست) حفظ شود.

13. عبور از خط خیزها گزارش شود.

14. تا کشف تک ازطریق دشمن یگان ها حق استفاده از بی سیم را نداشته و مطلقاً بایستی از تلفن استفاده شود.

15. پس از کشف تک، کلیه پیام ها ازطریق بی سیم با کد رمز مخابره گردد.

16. در طول مدت عملیات وضعیت یگان ها ساعت به ساعت و واقع بینانه گزارش شود.

17. حفاظت طرح ها در کلیه رده ها [مورد] توجه قرار گیرد.

18. پاک سازی مناطق آزادشده به سرعت انجام گیرد.

19. قرارگاه ها طرح های عملیاتی خود را سه روز پس از دریافت این طرح تهیه و ارسال نمایند.»(1)

ص: 145

1

نیروی هوایی عراق امروز علاوه بر ازدست دادن یک هواپیمای جنگی در منطقه عملیاتی والفجر، در بمباران شهر ایلام نیز ناکام ماند. در همین حال، آبادان آماج گلوله های توپخانه عراق قرار گرفت.

براساس اطلاعیه شماره 1232 ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، امروز در منطقه عملیاتی والفجر در ساعت 9:12، یکی دیگر از هواپیماهای عراقی هدف آتش جنگنده های نیروی هوایی ارتش قرار گرفت و سرنگون شد و بدین ترتیب، تعداد هواپیماهای سرنگون شده عراقی در منطقه عملیاتی والفجر، به 11 فروند رسید.(1)

امروز همچنین هواپیماهای عراقی چندین بار درصدد بمباران شهر ایلام برآمدند که با هوشیاری و اقدام به موقع پدافند هوایی موفق به این کار نشده و بمب های خود را در بیابان های اطراف فروریختند که تلفات و خساراتی در بر نداشت.(2)

در گلوله باران امروز شهر آبادان نیز 4 نفر مجروح شدند و 2 خانه ویران شد.(3)دیروز هم شهر آبادان هدف آتش توپخانه های دوربرد عراق قرار گرفت که براثر آن 2 منزل مسکونی و مغازه ویران شد.(4)

2

به گزارش منابع اطلاعاتی نظامی، نیروهای عراقی به منطقه احمدآباد در داخل خاک عراق (غرب مریوان) که محل استقرار افراد حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی ها) بود، حمله کردند. در این درگیری 20 نفر از نظامیان عراقی کشته و 28 تن زخمی شدند. همچنین 3 نفر از افراد این حزب کشته و 4 تن زخمی شدند و 6 نفر هم به اسارت نیروهای عراقی درآمدند.(5)

3

نیروهای خودی با اجرای عملیاتی موفق به پاک سازی 9 روستا در حوالی اشنویه، شدند. زخمی شدن یک مأمور انتظامی در سنندج، تحویل کمک های نظامی عراق به حزب دمکرات و تسلیم شدن یکی از افراد این حزب در سردشت، از دیگر اخبار مربوط به غرب کشور می باشد.

درپی تحرکات اخیر گروه کومه له در منطقه اشنویه، از نیمه شب امروز، نیروهای مشترک سپاه و پیش مرگان مسلمان کرد عملیاتی را برای پاک سازی 9 روستای کوروش آباد، خالدآباد، دینخینه (دینخواه)، سردره، سرجز، پروآباد، قره سقال، ده شمس و بالاگیر شروع کردند و موفق شدند عناصر مسلح غیرقانونی مستقر در منطقه را فراری بدهند.(6)

امروز همچنین دو تن از عناصر مسلح غیرقانونی در خیابان مردوخ سنندج، یکی از افراد نیروهای انتظامی را هدف تیراندازی قرار داده و او را زخمی کردند.(7)

ص: 146

شیخ جلال حسینی سرکرده گروه خبات، امروز 2 تریلر و تراکتور حامل مهمات را در منطقه بلکه در جنوب شرقی مهاباد، تحویل نمایندگان حزب دمکرات کردستان و گروه کومه له داد. افراد گروه خبات این مهمات را در منطقه مرزی شیلر، از ارتش عراق تحویل گرفته و مسئولیت انتقال آن را تا بلکه بر عهده داشتند.(1)

امروز نیز یکی از افراد وابسته به حزب دمکرات کردستان خود را به نیروهای سپاه در منطقه بناویله سردشت، تسلیم و درخواست امان نامه کرد. وی یک قبضه اسلحه خود را نیز تحویل داد.(2)

1

دو فقره سرقت مسلحانه در تهران و پرتاب بمب در مشهد از اقدامات امروز عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) است.

امروز دو سرقت مسلحانه در تهران اتفاق افتاد که باتوجه به نوع و سوابق این گونه اقدامات، احتمال دست داشتن عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در این دو سرقت منطقی به نظر می رسد.

در یک اقدام، 4 سرنشین مسلح یک خودرو در خیابان آیت الله کاشانی، وارد یک منزل شده و پس از سرقت 12 میلیون ریال فرار کردند. در سرقت دوم نیز 3 نفر مسلحانه وارد یک رستوران در تقاطع خیابان ولی عصر(عج) و ظفر (شهید دستگردی) شدند و با تهدید، مبلغ 24 میلیون ریال از صاحب مغازه و مشتریان اخذ و با خودرو یکی از مشتریان متواری شدند. اتومبیل سارقان که با آن به محل سرقت آمده بودند نیز سرقتی بود.(3)

همچنین در مشهد، عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) 3 بمب دست ساز آتش زا را به طرف یکی از پایگاه های بسیج این شهر پرتاب کردند که دو تا از آنها عمل نکرد و انفجار سومین بمب هم خسارتی به بار نیاورد.(4)

2

میرحسین موسوی نخست وزیر، در پایان جلسه امروز هیئت دولت درباره تلاش کشورهای غربی و برخی کشورهای عربی برای شکستن قیمت نفت گفت: ایادی مرتجع امریکا که برای شکستن قیمت نفت تلاش می کنند، علاوه بر خیانت به خون شهدای اسلام قصد دارند میلیاردها دلار دیگر از حقوق ملت های مظلوم خود را به جیب استکبار جهانی بریزند.

نخست وزیر همچنین با اشاره به آخرین ارزیابی مقامات و کارشناسان امریکایی درباره پایداربودن نظام جمهوری اسلامی و تهدیددانستن آن برای منافع راهبردی امریکا در منطقه گفت: اصولاً امریکا هرگونه مبارزه ملت ها جهت احقاق حقشان را برای منافع خود تهدیدآمیز تلقی می کند، ولی باید بداند که انقلاب اسلامی به سلطه ابرقدرت ها در منطقه پایان خواهد داد.(5)

ص: 147

1

موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور، امروز با گروهی از پاسداران دیدار و در جمع آنان سخنرانی کرد. اهمیت حفظ شأن پاسداری، توصیه به رعایت مبانی اخلاقی در مسائل خودی و مأموریت های سازمانی، بیان اهمیت شغل پاسداری، لزوم دقت در مسائل شرعی هنگام انجام دادن مأموریت و تأکید بر شناخت مسائل سیاسی مهم ترین محورهای سخنان وی در این دیدار بود.

آیت الله موسوی اردبیلی ضمن بیان رهنمودهایی به پاسداران درمورد کمیت و کیفیت کار آنان گفت: همه پاسدار انقلاب هستند، اما شما متمرکز هستید و به دلیل اهمیت انقلاب و پیچیده بودن دشمنان انقلاب، ما باید به همان مقدار ماهر باشیم و برای اینکه ضربه نخوریم نباید با سادگی با مسئله برخورد کنیم. باید در مقابل عوامل نفوذی و افراد کم ایمان که احیاناً وارد سپاه می شوند حساس بود. افرادی که می خواهند وارد سپاه شوند باید ازنظر لیاقت، کاردانی، تدبیر، ایمان، علاقه، انگیزه و نیت ارزیابی شوند و نباید پستی را به کسی که ایمان، صداقت یا توان کافی ندارد واگذار کرد.

اردبیلی یادآور شد که کار شما ازنظر ماهیت، ظریف است و محدودیت هایی دارد و همان طورکه ما اجازه ریختن خون کسی را نداریم نمی توانیم ناموس و حیثیت کسی را نیز در معرض خطر قرار دهیم.

رئیس دیوان عالی کشور با یادآوری این نکته که شما باید در برخوردهایتان خیلی دقیق باشید تا مبادا عملی خلاف اسلام از شما سر بزند، گفت: شما که کاری حساس و ظریف بر عهده دارید باید از مسائل شرعی اطلاع کامل داشته باشید و آگاهی تان در سطح بالایی باشد.

موسوی اردبیلی سپس با اشاره به این مطلب که اگر کسی بدون اجازه جهت دستیابی به اسرار مردم وارد خانه آنها شود و عکسی را به عنوان سند از آلبوم خانوادگی افراد بردارد فاسق است، اظهار کرد: آیا این عکس تا چه حدی می تواند گویای وضع روحی شخص باشد و چقدر مجازات دارد. ما شرعاً این کار را نمی توانیم انجام دهیم. شما باید کارهای خود را با یک ترازوی دقیق مقایسه کنید و آن ترازو حضرت علی(ع) است.

وی سپس با تأکید بر اینکه شما فقط در موارد اتفاقی آن هم به اندازه ضرورت، می توانید جلو بروید گفت: سپاه پاسداران کارهای زیادی انجام داده است، ولی هنوز وظایفی بیش از گذشته بر دوش دارد، باید جنگ را تمام کنیم، مرزها را ببندیم، خطوط انحرافی را از بین ببریم، باندبازی ها را جمع آوری کنیم و خط امام را در میان خود و دیگران پیاده کنیم. وی در پایان گفت: شما که می خواهید افراد را ارزیابی کنید باید خطوط را هم بشناسید و تعقیب یک فرد هرقدر مهم باشد مهم تر از تعقیب یک خط نیست.(1)

ص: 148

1

منوچهر محمدی معاون نخست وزیر و سرپرست دفتر خدمات حقوقی بین المللی جمهوری اسلامی در مصاحبه ای دلایل تشکیل، رئوس فعالیت ها و عملکرد این دفتر را اعلام کرد. وی در این مصاحبه همچنین به تشریح آخرین وضعیت حقوقی ایران و امریکا پرداخت.

وی در ابتدای این مصاحبه گفت: «انقلاب ما درزمینه حقوق و دعاوی بین المللی دستاوردهای مهمی داشته که ازجمله از تأسیس دفتر خدمات حقوقی بین المللی می توان نام برد. دکتر محمدی افزود: قبل از انقلاب قسمت عمده چپاول شاه ازطریق قراردادهای بین المللی هنگفت و کلانی که با کارتل ها و تراست های بین المللی و به خصوص امریکایی منعقد شده بود صورت می گرفت و به این ترتیب، دلارهای نفتی مجدداً به جیب سرمایه داران عمده بین المللی بازمی گشت. پس از به ثمررسیدن انقلاب اسلامی، زمینه برای ادامه کار کارتل ها و تراست های خارجی از بین رفت و به همین علت این کمپانی ها یا ایران را ترک کردند و یا قراردادهایشان به درست و یا غلط ازسوی ایران لغو شد. به این ترتیب، ما با تعداد انبوهی از دعاوی بین المللی که در محاکم بین المللی و یا کشورهای خارجی مطرح شده بود روبه رو شدیم. لازم به تذکر است که قبل از انقلاب، ما حتی با یک مورد دعوی بین المللی برخورد نکرده بودیم، زیرا رژیم سابق با کلیه کمپانی ها و صاحبان پروژه ها روابط حسنه داشت و هرگز اجازه نمی داد اختلافات به دادگاه کشانیده شود. از سوی دیگر، پس از پیروزی انقلاب دولت موقت اعلام کرد به کلیه قراردادهای بین المللی احترام می گذارد. این مسئله ما را در وضعیت مشکلی قرار داد، زیرا ما ناچار شدیم به مفاد قراردادهای یک جانبه و حافظ منافع خارجیان گردن بنهیم.»

محمدی اضافه کرد: «توجه به این نکته [بسیار مهم است] که ایران اولین کشور در دنیا بود که در عین ثروتمندبودن انقلاب می کرد و قسمت اعظم ثروتش هم در خارج از کشور قرار داشت. ... درنتیجه سرمایه های عظیم ما به عنوان گروگان توسط شرکت های امریکایی و اروپایی توقیف شد. ... در آن هنگام، دولت جمهوری اسلامی ایران با بیش از 6000 دعاوی بین المللی با مبلغ مابه الدعوی متجاوز از 65 میلیارد دلار و همچنین توقیف سرمایه ها و ذخائر ارزی خود مواجه شد و این درحالی بود که هیچ سازمان، نهاد و تشکیلاتی برای دفاع مؤثر و عکس العمل به موقع دراین زمینه وجود نداشت و درواقع ما درست به مانند تهاجم نظامی عراق با یک تهاجم حقوقی بدون داشتن آمادگی لازم، مواجه شده بودیم.

دکتر محمدی درزمینه اقدامات انجام شده ازسوی این دفتر گفت: سازماندهی لازم برای حضور فعال در محاکم بین المللی و دفاع به موقع از دعاوی مطروحه از اهم اقدامات این دفتر است. بدین منظور، علاوه بر تشکیل دفتر تهران به منظور نظارت روزمره برکار این محاکم و وکلای خارجی ایران، شعبی در خارج از کشور و ازجمله در لاهه، لندن، پاریس و واشنگتن در پوشش دفتر حفاظت منافع ایران تأسیس شد. ...

ص: 149

ازجمله این اقدامات لایحه تخلفات امریکا از بیانیه الجزایر بود که به موقع مطرح و شیطان بزرگ را در موقعیت انفعالی قرار داد. همچنین برنامه ریزی برای حل وفصل اختلافات فی مابین ازطریق انجام مذاکرات خارج از دادگاه ازجمله سایر اقدامات دفتر است، زیرا به تجربه ثابت شده که حل وفصل اختلافات ازطریق مذاکرات هم ازلحاظ اقتصادی و هم ازلحاظ حقوقی به صرفه و صلاح طرفین دعوی است. به همین علت، هم اکنون گروه های متعددی از سازمان های مختلف دولتی تحت نظر این دفتر در اروپا مشغول مذاکره هستند و در بسیاری موارد به توافق رسیده اند و اقدامات قانونی جهت تنفیذ به عمل آمده و به دعوی خاتمه داده شده است. ازجمله در 84 مورد پرونده وارد جریان مذاکره شده؛ در 59 مورد با پیشنهاد مذاکره موافقت شده؛ 38 مورد پرونده درحال آماده سازی در تهران است؛ 9 مورد درحال مذاکره و تنظیم توافقنامه؛ 29 مورد مذاکره و تنظیم موافقت نامه شده؛ 14 مورد درحال بررسی نهایی و تنفیذ و 15 فقره نیز مورد بررسی نهایی قرار گرفته است. دکتر محمدی افزود: جمع خواسته مدعی یا خواهان، متجاوز از 200,846,137 دلار بوده که مبلغ توافق شده دراین مورد 371,295,36 دلار بوده است و این خود یک موفقیت برای دفتر و دولت جمهوری اسلامی محسوب می شود.

دکتر محمدی در بخش دیگری از سخنان خود درمورد نتایج حاصل از اجرای بیانیه الجزایر از بدو صدور آن تاکنون، گفت: پس از امضای بیانیه الجزایر، کلیه اختلافات ایران و امریکا به یک دیوان داوری لاهه احاله شد. این دیوان متشکل از سه داور ایرانی، سه داور امریکایی و سه داور بی طرف است و قریب به دو سال است که کار خود را آغاز کرده و تاکنون در 22 مورد آرای خود را صادر کرده و از این تعداد، 13 مورد در تأیید توافق های انجام شده خارج از دادگاه می باشد. در 6 مورد، حکم به نفع ایران صادر شده و ادعای طرف امریکایی رد شده و در 3 مورد ایران را به پرداخت مبلغ مورد ادعا محکوم کرده است. مذاکرات بانکی نیز در لندن به صورت رضایت بخشی ادامه دارد و تاکنون با 2 بانک کمیکال و فرست ویسکانسین توافق و تسویه حساب شده است. وی یادآور شد: تاکنون معادل 9 میلیارد دلار از طلب های ایران وصول شده، ولی هنوز مسئله اموال نظامی و غیرنظامی ایران در امریکا و همچنین بهای فروش نفت توسط رژیم سابق به این کشور و ضمانت نامه های بانکی حل نشده، به نتیجه نرسیده و این موارد از تخلفات مربوط به امریکا است.»(1)

1

امروز بار دیگر، معاون بین الملل وزارت امور خارجه جزئیات اقدام انسان دوستانه ایران درباره اسرای عراقی را اعلام کرد. آزادسازی یک جانبه اسرای معلول عراقی، مقررات ویژه این کار، اقدام تبلیغاتی رژیم عراق درزمینه مشابه، بی توجهی این رژیم به قوانین بین المللی و ابهامات موجود در تعداد شهروندان اسیر ایرانی در دست عراق و... ازجمله مطالبی بود که کاظم پور

ص: 150

اردبیلی درباره آنها توضیح داد. در همین حال، دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل، در نامه ای فهرست اسامی شهروندان ایرانی مفقودشده از آغاز جنگ را به دبیرکل این سازمان ارائه داد.

دکتر کاظم پور اردبیلی معاون وزارت خارجه در امور اقتصادی و بین المللی در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران حاضر است با تشکیل کمیسیون پزشکی براساس مقررات ژنو، آن دسته از اسرای عراقی را که مشمول مقررات و موازین بین المللی باشند ازطریق صلیب سرخ جهانی به طور یک جانبه آزاد کند.

معاون وزارت خارجه در امور بین المللی اضافه کرد: رژیم بعثی عراق همواره اعلام کرده است که می خواهد 23 نوجوان اسیر ایرانی را که دراختیار دارد آزاد کند، ولی هیچ گاه این کار را نکرده است. یک بار پیشنهاد کرده اند آماده اند در پاریس آنها را تحویل دهند و بالاخره ازطریق غیرمستقیم و ازطریق صلیب سرخ جهانی قرار شد این افراد را ازطریق آنکارا در سوم فوریه تحویل دهند، اما بازهم مجدداً اعلام کردند که در این تاریخ آمادگی تحویل اسرای مذکور را ندارند و بنا داشته اند این کار را همچنان تا قبل از تشکیل اجلاس سران غیرمتعهدها در دهلی نو به تعویق انداخته، از این مسئله بهره برداری تبلیغاتی کنند. باوجود چنین عملکردی ازسوی بعثیان عراق، ما هفته گذشته، اعلام کردیم آماده ایم 32 اسیر معلول عراقی را به طور یک جانبه آزاد کنیم، ولی از آن تاریخ تاکنون دولت بعثی عراق آمادگی خود را جهت تحویل گرفتن این اسرا اعلام نکرده است.

معاون وزارت خارجه در امور بین المللی گفت: تمامی اسرای عراقی که نزد جمهوری اسلامی ایران در اسارت هستند طبق موازین بین المللی اسیر جنگی به حساب می آیند، اما تعداد کثیری از ایرانیانی که در عراق هستند براساس همان موازین اسیر جنگی به حساب نمی آیند و مقامات سیاسی نظیر وزیر نفت و معاونان این وزارتخانه، پزشکان و پرستاران و شهروندانی که در زمان اشغال بسیاری از سرزمین هایمان به آن سوی مرز برده شدند براساس ضوابط بین المللی اسیر جنگی به حساب نمی آیند و در میان این عده تعداد زیادی پیرزن و پیرمرد، کودک و نوجوان وجود دارند. حتی اخیراً مراجع صلاحیت دار بین المللی از 74 اسیر ایرانی در عراق ثبت نام کرده اند که همگی غیرنظامی هستند و بیشتر از 50 سال سن دارند و در طول 2 سال گذشته عراق آنها را پنهان کرده بود.

ص: 151

وی افزود: درارتباط با مسئله بیش از 9 هزار تن از شهروندان ایرانی ساکن مناطق اشغالی که مفقود شده اند، لیست کاملی از اسامی، جنسیت، آدرس و مشخصات افراد را تعیین کرده و رسماً به کلیه مراجع صلاحیت دار بین المللی ارسال کرده ایم و کمیسیون حقوق بشر و دیگر مراجع بین المللی دراین زمینه درحال مطالعه هستند و تاکنون پاسخی به این تظلمات جمهوری اسلامی ایران نداده اند.(1)

در هیمن خصوص، سید احمد سراج زاده، کاردار موقت هیئت نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، در نامه ای خطاب به دبیرکل این سازمان فهرست اسامی بیش از 9 هزار شهروند ایرانی مفقودشده از آغاز جنگ را اعلام کرد. متن این نامه بدین شرح است:

«بنا به اطلاع دولت متبوع، به پیوست فهرست اسامی 9405 شهروندان ایرانی اعم از نظامی و غیرنظامی که از آغاز جنگ تجاوزگرانه عراق علیه جمهوری اسلامی ایران مفقود شده اند گزارش شده است.(2)

این فهرست تنها یکی از جنایات ددمنشانه بی شمار رژیم بعثی در بمباران اهداف غیرنظامی و اعدام اسیران می باشد. به صورتی که صلیب سرخ بین المللی نیز آن را مستند کرده است. عدالت و اصول منشور سازمان ملل حکم می کند که جامعه بین المللی و سازمان ملل قویاً به نقض گسترده و وقیحانه حقوق بین المللی بشردوستانه توسط رژیم عراق واکنش نشان داده و این جانیان جنگی همانند جنایتکاران جنگی نازی ها به عدالت سپرده شوند.

در این نامه اسامی بیش از 9400 نفر مفقود جهت توجه کمیسیون حقوق بشر در اجلاس جاری خود در ژنو ارسال شده است. جای بسی قدردانی است اگر جناب عالی از نفوذ خود استفاده نموده و از کمیسیون بخواهید این موضوع را در اجلاس جاری خود تحت بررسی قرار دهد و از کلیه امکانات جهت فشار به رژیم عراق به خاطر برقراری عدالت استفاده گردد.»(3)

از سوی دیگر، امروز عزت ابراهیم معاون شورای فرماندهی انقلاب عراق، در دیدار با جان هونکر نماینده صلیب سرخ در خاورمیانه، اطمینان داد کشورش آماده است با کمیته بین المللی صلیب سرخ در چهارچوب موافقت نامه های بین المللی به ویژه موافقت نامه ژنو درمورد اسرای جنگی، همکاری کند.(4)

1

مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ایران با کشورهای اروپایی و به طور خاص با یوگسلاوی و آلمان فدرال درحال افزایش است.

علی اکبر ولایتی پس از پایان جلسه امروز هیئت دولت، در مصاحبه ای ضمن اشاره به گسترش روابط ایران با یوگسلاوی بعد از انقلاب گفت: در سال گذشته، مبادلات ما با یوگسلاوی به 20 برابر قبل از انقلاب رسید و پیش بینی می شود در سال جاری به 30 برابر افزایش یابد.(5)

ص: 152

از سوی دیگر، دویچه وله صدای آلمان در برنامه خبری بامداد امروز خود اعلام کرد: طبق گزارش اقتصادی دولت آلمان فدرال، این کشور در سال 1982، معادل 3 میلیارد و 400 میلیون مارک کالا به جمهوری اسلامی ایران صادر کرده است. درنتیجه جمهوری اسلامی ایران در فهرست خریداران کالای آلمان، مقام سوم را دارا است.(1)

1

معاون وزیر خارجه عراق - که به امان سفر کرده است - امروز با مروان القاسم نخست وزیر اردن، گفت وگو کرد. رادیو کویت موضوع گفت وگوهای دوطرف را گسترش روابط دوجانبه و هماهنگ کردن سیاست های دو کشور عنوان کرد.(2)

به گزارش خبرگزاری ها از پایتخت های کشورهای عربی، در هفته های اخیر، ریاض و بغداد پر رفت وآمدترین پایتخت های خاورمیانه بودند. رفت وآمد مقامات دو کشور سعودی و عراق درواقع نمایانگر گسترش و تحکیم روابط دو کشور درجهت حفظ حکومت صدام است. در همین رابطه، امروز عبدالملک حسین معاون وزارت خارجه عراق با سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان دیدار کرد.(3)

2

سهیل السهیل عضو فرماندهی حزب بعث سوریه، با نفی هرگونه اختلاف بین مخالفان رژیم عراق، آن کشور را به دلیل حمله به ایران نکوهش کرد. وی گفت: بین دشمنان صدام هیچ گونه اختلافی وجود ندارد، بلکه اختلاف آنان با عوامل وابسته به صدام و اربابان اوست که سعی دارند ملت عراق و ملت عرب را فریب دهند. السهیل در مراسم افتتاح ششمین اجلاس اتحادیه زنان (مبارز) عراقی در دمشق، ضمن محکوم کردن روابط صدام با حکومت های اردن و مصر و تلاش وی جهت کمک به پیمان کمپ دیوید و ایجاد امنیت برای رژیم صهیونیستی، افزود: علت اصلی جنگ صدام علیه جمهوری اسلامی ایران پس از سرنگونی حکومت شاه این بود که انقلاب اسلامی ایران ضد امریکا و رژم صهیونیستی بود و ایران برای بازپس گرفتن قدس و بازگشت فلسطینی ها به سرزمینشان در کنار اعراب ایستاده است. وی گفت: صدام به دستور امریکا بزرگ ترین ضربه ها را به اقتصاد و قدرت نظامی دو ملت ایران و عراق وارد آورده است.(4)

3

نشست مقدماتی کارشناسان نفتی کشورهای عضو سازمان اوپک امروز در پاریس تشکیل شد. هدف از این نشست دستیابی به موضوعات اصلی در اجلاس آتی و فوق العاده این سازمان است که در چند روز آینده در ژنو برگزار می شود. در همین حال، کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که عضو اوپک می باشند، در آستانه برپایی اجلاس فوق العاده این سازمان در ژنو

ص: 153

تهدید کردند اگر این اجلاس نتواند به توافق های لازم برای کاهش و تثبیت بهای نفت دست یابد این کشورها به طور یک جانبه بهای نفت را کاهش خواهند داد.

از سوی دیگر، روزنامه های کویت کشورهای نفتی حوزه خلیج فارس را به ادامه جنگ نفت تا پیروزی تشویق کردند. تهدید کشورهای عضو اوپک حوزه خلیج فارس در جریان برپایی پیش اجلاس نهایی وزرای نفت اوپک در پاریس صورت گرفت.

صاحب نظران نفتی معتقدند بعید به نظر می رسد که اعضای اوپک در اجلاس فوق العاده ژنو بتوانند به توافق اصولی در تعیین بهای نفت دست یابند. باید دانست جنگ بر سر قیمت نفت که آتش آن هر روز بیشتر زبانه می کشد، به دلیل پایین آمدن تقاضا در بازار جهانی نفت است. این بحران که ازسوی غرب به آن دامن زده می شود و کشورهای وابسته به غرب مجری آن هستند، از شش ماه پیش، به تدریج بازار بهای نفت را دچار آشفتگی کرد و امریکا و هم پیمانانش می کوشند با استفاده از این وضع بهای نفت را به حداقل قیمت برسانند.

صادرکنندگان نفت خلیج فارس رسماً اعلام کرده اند که قیمت نفت را تا بشکه ای 3 دلار کاهش می دهند، اما ناظران پیش بینی می کنند که بهای نفت بیشتر از این کاهش یابد.

مانع العتیبه وزیر نفت امارات نیز با تهدید سایر کشورهای عضو اوپک برای رقابت با آنها در کاهش دادن قیمت نفت، گفت: درصورت وقوع چنین جنگی کشورهای حوزه خلیج فارس شکست نخواهند خورد، بلکه دیگر تولیدکنندگان نفت هستند که با شکست مواجه خواهند شد.

وی افزود: امارات متحده عربی بیشترین سعی خود را جهت برقراری تماس و مشورت با دیگر تولیدکنندگان نفت اوپک و غیر اوپک نشان داده تا هرچه زودتر بتوان درمورد یک قیمت پایه مناسب به توافق رسید و از آتش جنگی که هر روز بیشتر زبانه می کشد جلوگیری کرد.

وزیر نفت امارت همچنین با اعلام اینکه قیمت پایه سابق اوپک که بشکه ای 34 دلار بوده است اکنون جزئی از تاریخ می باشد، اخطار کرد که چنانچه در هفته آینده نتوان با دیگر تولیدکنندگان نفت بر سر یک قیمت مناسب جدید به توافق رسید، اقدام به تعیین میزان پایه تولیدی که مورد علاقه و رضایت خودمان است خواهیم کرد و قیمت پایه جدیدی را برای خود میزان قرار خواهیم داد.

عتیبه همچنین گفت: این کشورها مایل نیستند در یک جنگ قیمت ها که موجب خواهد شد ساختار قیمت نفت از هم بپاشد و جهان دچار اختلال سیاسی و اقتصادی و بی نظمی اجتماعی گردد شرکت کنند. وی ضمن تأکید بر اینکه جنگ قیمت ها در کشورهای صنعتی نیز تأثیر خواهد گذاشت گفت: بهتر است حداکثر ظرف یک هفته تصمیمی دسته جمعی یا یک جانبه درمورد بازار نفت حاصل شود. وزیر نفت امارات عربی متحده همچنین گفت یک رشته تماس های تازه بین کشورهای صادرکننده نفت عضو اوپک آغاز شده است.(1)

دراین حال، یونایتدپرس از بازنگری احتمالی نیجریه در تصمیم خود مبنی بر کاهش 5/5 دلار

ص: 154

در قیمت نفت خبر داد. به گزارش این خبرگزاری، نیجریه گفته است در اجلاس اضطراری هفته آینده سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک که درمورد تعیین کاهش یکپارچه قیمت نفت و جلوگیری از یک جنگ قیمت همه جانبه جهانی تشکیل می شود، شرکت خواهد کرد.

تحلیل گران می گویند اعلامیه نیجریه نشان دهنده آن است که این تولیدکننده نفت افریقایی تصمیم هفته گذشته خود مبنی بر کاهش قیمت نفت به میزان 5/5 دلار برای هر بشکه را جهت مقابله با کاهش قیمت رقبای غیر اوپک (انگلیس و نروژ) مجدداً بررسی می کند.(1)

1

دولت پاکستان در اقدامی که به نظر می رسد به قصد درگیرساختن ایران با انفجارهای اخیر آن کشور باشد، برای تحقیق درباره اقدامات تخریبی انجام شده علیه مؤسسات فرانسوی در کراچی از پلیس ایران درخواست همکاری کرد.(2)

ص: 155

ص: 156

200 تن از رزمندگان بسیج سپاه پاسداران منطقه3 برای سرکوب صدامیان به جبهه ها اعزام شدند. 16 نفر از کارکنان اداره کل کشاورزی و عمران روستایی استان گیلان و ادارات وابسته، به مناطق جنگی غرب و جنوب کشور رفتند. ده ها تن از پزشکان، کارمندان و اساتید دانشکده های مختلف دانشگاه شیراز به جبهه ها اعزام شدند. 2 تن از روحانیون نیز به همراه این برادران به جبهه ها عزیمت کردند. گروهی از جان برکفان بسیج سپاه پاسداران جهرم به جبهه ها شتافتند. ... درضمن صدها تن از مدافعان انقلاب اسلامی از واحد های بسیج منطقه9 در استان های فارس، بوشهر و کهکیلویه و بویراحمد از شیراز به سوی جبهه ها عزیمت کردند. گروهی از برادران بسیج سپاه پاسداران شهرهای نیشابور، قوچان، گناباد، تربت حیدریه، سبزوار و نیز جمعی از جهادگران جهاد سازندگی قائن عازم جبهه ها شدند. گروهی از برادران بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عجب شیر عازم جبهه ها شدند. جمعی دیگر از رزمندگان داوطلب شهرستان برازجان و روستاهای دشتستان به جبهه ها عزیمت کردند. گروهی از جوانان عشایر بویراحمد ازطرف بسیج مستضعفین یاسوج عازم جبهه ها شدند. گروهی از پرسنل ژاندارمری خرم آباد، عازم کردستان شدند. همچنین جمعی از جان برکفان بسیج و سپاه شهرهای بروجرد و ازنا به جبهه ها شتافتند.

ازسوی اداره کل راه وترابری استان چهارمحال و بختیاری 18 دستگاه ماشین آلات سبک و سنگین راه سازی به همراه 26 نفر از پرسنل فنی به جبهه های جنوب روانه شدند. 17 نفر از استادکاران و هنرجویان رشته اتومکانیک هنرستان صنعتی دیباج همدان ازسوی جهاد سازندگی این شهرستان به جنوب کشور اعزام شدند. همچنین گروهی از اعضای بسیج سپاه پاسداران رزن به جبهه ها عزیمت کردند. گروهی از جان برکفان عضو واحد بسیج شهرستان بابل به جبهه رفتند. ازسوی ستاد پشتیبانی مناطق جنگی استان مازندران 8 نفر راننده ماشین آلات سبک و سنگین، مکانیک و باطری ساز به جنوب کشور اعزام شدند.»(1)

1

روزنامه جمهوری اسلامی امروز نیز سیاهه برخی کمک های مردمی به جبهه های جنگ را بدین شرح اعلام کرد: در دو روز گذشته، ازطرف مردم نیشابور، سبزوار، طبس و مدرسه راهنمایی استاد محمدتقی شریعتی مشهد 2 دستگاه آمبولانس، مبلغ 000,980,4 ریال وجه نقد، 12 تن نان لواش، 6730 کیلو سیب زمینی و پیاز، 1740 کیلو خشکبار، 480 قوطی پودر لباس شویی، 330 کیلو قند و شکر، 430 کیلو برنج، 82 رأس گوسفند، 27 قطعه طلا و نقره، 220 کیلو روغن و مقادیری پوشاک، چاشنی غذا و دارو به جبهه های جنگ ارسال شد.

همچنین مردم شهرستان ایذه در بهمن ماه گذشته، 000,234 ریال وجه نقد، 4 انگشتری طلا، مقداری مواد خوراکی و اهالی روستاهای عقیلی، خران، گوریه، تخت قیصر و چم کنار از توابع این شهرستان 000,223 ریال وجه نقد، 8 رأس گوسفند، 7 عدد انگشتری و گوشواره طلا به مبادی ذی ربط تحویل دادند.

ص: 158

مردم کهریز نجف آباد نیز مبلغ 000,800 ریال و مقادیر فراوانی اجناس مورد نیاز و کارکنان مرکز پزشکی آیت الله کاشانی و فیض وابسته به دانشگاه اصفهان مبلغ 500,198 ریال و دانش آموزان مدارس هاشمی نژاد، رجبی تودشکجویه، ورتان، باقرآباد سروش و باهنر کوهپایه مبلغ 480,661 ریال به جبهه های جنگ کمک کردند.

کارکنان آموزش وپرورش استان ایلام نیز مبلغ 800,131 ریال وجه نقد، 686 قالب صابون، 190 بسته هدایای مختلف و کارکنان 10 مدرسه معادل یک روز حقوق به جبهه های جنگ اختصاص دادند.

اهالی روستاهای حومه سنجابی، شهرهای اسدآباد، نهاوند، کنگاور و دانش آموزان منطقه سرپل ذهاب جمعاً مبلغ 000,881,8 ریال وجه نقد و مقادیری مواد خوراکی و وسایل مورد نیاز به جبهه ها ارسال کردند.

اعضای انجمن اسلامی و واحد بسیج شهرک قشلاق آبیک قزوین نیز مبلغ 000,513,1 ریال وجه نقد، 18 قطعه طلا، 6 تن نان لواش محلی، 750 کیلو مربا، 42 کیسه گندم، 3 کیسه کشمش، 500 شیشه آبلیمو، 75 عدد سفره نایلونی و 9 جعبه سیب درختی به جبهه های جنگ ارسال کردند.

کارکنان دفتری، آموزشیاران و نوآموزان سوادآموزی خرم آباد و بخش های تابعه نیز مبلغ 700,44 ریال به حساب ستاد پشتیبانی مناطق جنگی واریز کردند.

کارکنان اداره زمین شهری استان همدان نیز دو روز حقوق، کارکنان مرکز بهداشتی و درمانی قهاوند دو تا پنج روز حقوق، کارکنان بهداری اسلام آباد مبلغ 200,65 ریال و کارکنان مرکز پزشکی کودکان استان همدان مبلغ 30 هزار ریال به جبهه های جنگ کمک کردند.(1)

1

گروهی از خبرنگاران نشریات و رادیو تلویزیون های خارجی و خبرنگاران داخلی به دعوت ستاد تبلیغات جنگ از جبهه های جنوب بازدید کردند.

این گروه ابتدا به بازدید از شهر آبادان که پی درپی نیروهای عراقی با سلاح های دوربرد آن را هدف حمله قرار می دهند، پرداختند. هنگام بازدید خبرنگاران از آبادان، نیروهای ارتش عراق مرتباً این شهر را زیر آتش سلاح های سنگین گرفته بودند و به این ترتیب، خبرنگاران کاملاً از وقایعی که بر این شهر گذشته است، مطلع شدند.

گروه خبرنگاران همچنین از بیمارستان امام خمینی آبادان دیدن کردند. مسئولان بیمارستان آثار بمباران ها و حملات توپخانه های عراق را به خبرنگاران نشان دادند.(2)

هنگام بازدید از خرمشهر، خبرنگاران خارجی آن چنان تحت تأثیر قرار گرفته بودند که لحظه ای از تهیه فیلم و عکس غافل نمی شدند. در پایان این بازدیدها، سه تن از خبرنگاران ژاپنی در مصاحبه ای احساسات خویش را درمورد مشاهداتشان توضیح دادند.

ص: 159

خبرنگار خبرگزاری کیودوی ژاپن گفت: آنچه ما در خرمشهر دیدیم شبیه فاجعه ای است که امریکا بر سر هیروشیما در ژاپن آورد. یک خبرنگار دیگر ژاپنی در پاسخ این سؤال که تأثیر اقدامات صدام در این دو شهر بر شما چه بود، گفت: من حتی در خیال هم تصور این چنین جنایاتی را نمی کردم، لکن امروز با دیدن این صحنه های گویا، سندی همیشگی را در ذهن خود از جنایاتی که افراد بشر بر سر همنوعان خود می آورند ثبت کردم.

می شی کاوا از روزنامه ماینه چی از توکیو نیز عراق را عامل ویرانی های آبادان و خرمشهر دانست و صریحاً صدام را متجاوز به ایران نامید. وی درمورد نقش امریکا در تجاوز عراق به ایران گفت: من مشغول مطالعه در همین مورد هستم، اما آنچه بر سر خرمشهر آورده تصویر عینی هیروشیما است که ما در ژاپن شاهد آن بوده ایم با این تفاوت که هیروشیما با یک بمب ویران شد، اما خرمشهر به وسیله موشک و توپ.(1)

1

افراد وابسته به گروه های ضدانقلاب امروز در غرب کشور، سه تن از نیروهای سپاه را به گروگان گرفتند و به یک پایگاه نیروهای خودی حمله کردند. نیروهای خودی نیز علاوه بر تصرف یک پایگاه حزب دمکرات، تعدادی از افراد این حزب را دستگیر کردند.

عناصر مسلح غیرقانونی در روستای پیرمقدار در محور کامیاران - خامسان، به یک خودرو سپاه کمین زدند و 3 تن از سرنشینان آن را گروگان گرفتند. مهاجمان، اتومبیل حامل نیروهای سپاه را آتش زدند و سه قبضه تفنگ آنان را نیز به غنیمت بردند.(2)

در شرق سردشت نیز افراد مسلح ضدانقلاب به یک پایگاه نیروهای خودی حمله کردند. در این حمله یک تن از افراد پایگاه به شهادت رسید و از مهاجمان نیز چند تن کشته یا زخمی شدند.(3)-(4)

در محور سردشت - بانه در روستای نیک آباد، نیروهای خودی به یک پایگاه حزب دمکرات حمله و ضمن دستگیری 4 تن از عوامل این حزب، پایگاه مزبور را تصرف کردند. در این عملیات تعدادی از افراد حزب دمکرات نیز زخمی شدند.(5)

در کامیاران و مهاباد نیز 3 تن از افراد وابسته به حزب دمکرات دستگیر شدند. از این افراد یک اسلحه، مقداری مهمات، مواد منفجره و اعلامیه های این حزب به دست آمد.(6)

در سنندج نیز یکی از افراد حزب دمکرات با در دست داشتن یک قبضه اسلحه و تعدادی فشنگ خود را به نیروهای سپاه معرفی و امان نامه دریافت کرد.(7)

ص: 160

1

اقدامات گروه های ضدانقلاب و تلاش های نیروهای خودی در مقابله با آنها در مناطق مختلف کشور همچنان ادامه دارد.

نیروهای سپاه در اصفهان دو نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را دستگیر کردند. در بازرسی از این افراد اسامی تعدادی از افراد حزب اللّهی به دست آمد.(1)

در بافق، سه تن از افراد مسلح سازمان چریک های فدایی خلق با مراجعه به راهبان راه آهن این شهر ضمن ضرب وجرح وی سؤالاتی درباره زمان رفت وآمد قطارهای محموله های نظامی پرسیدند. مهاجمان همچنین با تهدید از او خواستند تا با آنها همکاری کند.(2)

2

مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در مصاحبه با روزنامه عربی زبان الدستور(3) (چاپ لندن)، در دفاع از ملاقات خود با طارق عزیز معاون نخست وزیر عراق، آن را دیداری تاریخی خواند و اعلام کرد که نتایج این ملاقات درحال آشکارشدن برای مردم و نظامیان است.

رجوی در این گفت وگو احتمال مسافرت خود به عراق را رد نکرد. وی ضمن حمایت بدون قیدوشرط از طرح صلح صدام حسین، ایران را به اتخاذ مواضع جنگ طلبانه متهم کرد و تنها راه حل به اصطلاح مشکل ایران را عملیات نظامی خواند. رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در این مصاحبه برخلاف تمام دلایل و مستندات، عراق را از اتهام حمله به هواپیمای بن یحیی وزیر خارجه الجزایر و کشتن وی مبرا دانست و ایران را به جای عراق در مظان اتهام قرار داد. رجوی همچون یک عضو حزب بعث عراق از کشورهای لیبی و سوریه به دلیل حمایت از ایران به شدت انتقاد کرد و حتی آنها را کشورهای غیرعربی خواند. وی در پایان این مصاحبه، بازداشت سران حزب توده را محکوم کرد و این اقدام را نتیجه انزوای سیاسی ایران دانست. بخش هایی از گفته های رجوی به این شرح است:

«اینجانب بعد از امضای اطلاعیه مشترکی با آقای طارق عزیز معاون نخست وزیر عراق، دراین باره مفصلاً صحبت کردم و تأکید نمودم که این اطلاعیه به منزله نقطه عطفی در تاریخ جنگ می باشد و حتی برخی از مردم در آن موقع دقیقاً بر نظریات من واقف نبودند. ...

ص: 161

قبل از این اطلاعیه همه سؤال می کردند که آیا عراق آمادگی برای برقراری صلح براساس به رسمیت شناختن وحدت و حاکمیت دو کشور را دارد؟ ولی بعد از اینکه عراق این آمادگی را ابراز نمود و بر مسئله صلح تأکید کرد چه بهانه ای برای ادامه جنگ باقی می ماند؟ در خلال این بیانیه مشترک، آقای طارق عزیز پیامی برای ملت ایران فرستاد. ... آقای طارق عزیز توافق خود را درخصوص خواسته هایم پیرامون عدم کشتار غیرنظامیان و انهدام روستاها و شهرهای ایران با من در میان گذاشت.

س: این توافق در حین ملاقات و دیدار شما از عراق صورت گرفت... آیا شما ازجانب خودتان زمان این دیدار را تعیین کردید؟

ج: برای انجام این دیدار ضرورت دارد که در انتظار تکمیل شرایط لازم و مناسب بمانم و اصولاً من مانعی برای این دیدار نمی بینم. ولی طبعاً ملت ایران می داند که بعد از این دیدار و ملاقات چه رهاوردی با خود همراه خواهم داشت. و ازطرفی دستگاه های تبلیغاتی وابسته به [امام] خمینی نسبت به این دیدار به طور معکوس تبلیغات به راه می اندازند.

من در اینجا با آقای طارق عزیز ملاقات نمودم و نتایج و ماحصل این ملاقات برای ملت ایران و خصوصاً ارتش واضح و روشن است.

اخیراً تعدادی از نظامیان به ما ملحق شدند و حتماً آنچه که آنها با مطبوعات در میان گذاشتند به سمع شما نیز رسیده، آنها به من گفتند که این اطلاعیه مشترک تأثیر مثبتی در بین صفوف ارتش به جا گذاشت و قطعاً اگر عراق در خلال ماه های آینده از حمله به غیرنظامیان ایران خودداری کند، موقعیت جو درون ارتش و ملت ایران مناسب خواهد بود و بالاخره همان طورکه ملاحظه می کنید من هیچ گونه عذری برای این دیدار نمی بینم، ولی بایستی دید که این دیدار چه نتایجی به دنبال خواهد داشت.

یک سال قبل، هنگامی که با شما در اینجا ملاقات کردم حقیقتی را به عرضتان رساندم که اینک به اثبات رسیده است و آن اینکه تا زمانی که [امام] خمینی از جنگ به عنوان حربه ای برای باقی ماندن بر سر قدرت استفاده می کند، هیچ گاه حاضر به صلح نبوده و به جنگ ادامه خواهد داد و بدین سبب تأکید نمودم که وی تمامی کسانی را که اقدام به میانجیگری می کنند به مغلطه می اندازد و من به تمامی هیئت های میانجیگری برای صلح اعلام نمودم که آنها وقت خودشان را در راه مذاکره با [امام] خمینی، به همین منظور، تلف می کنند و درعین حال موفقیت آنها را در راه انجام مأموریتشان به سود ملت ایران آرزو نمودم.

اخیراً مصاحبه مطبوعاتی سرهنگ قذافی را در رسانه های خبری فرانسه مطالعه نمودم و ممکن است این مصاحبه جوابی برای سؤال شما باشد. قذافی به تلاش های قبلی خود در راه

ص: 162

ایجاد صلح بین عراق و ایران اعتراف نموده است، ولی متأسفانه چندان موفقیتی به دست نیاورد. به هرحال، امروز برای رفع مشکل ایران راهی بجز راه حل نظامی وجود ندارد و به نظر من اظهارات قذافی نیز بر همین اساس می باشد و من معتقدم هیچ کشوری بجز الجزایر و غیره نمی تواند نقش مثبت و پرثمری را دراین زمینه ایفا نماید.

ازطرفی بایستی بدانید که محمد صدیق بن یحیی وزیر امور خارجه سابق الجزایر، به دستور [امام] خمینی کشته شد و تصور می کنم مقامات الجزایر به خوبی به این مسئله واقف اند و این پاداش افرادی است که درجهت حمایت [امام] خمینی از خود تمایل نشان می دهند. ...

قبل از هر چیز، بایستی بگویم که شما وقتی لیبی و سوریه را به عربیت متصف می نمایید من این مسئله را درک نمی کنم، این مشکل شماست. شما عرب هستید، من ایرانی. ولی بااین همه من و ملت ایران نیز این چنین سؤالی را مطرح می کنیم بنابراین شما چرا این سؤال را از من می پرسید؟ بهتر است این سؤال را با قذافی و حافظ اسد در میان بگذارید. به هرحال من و ملت ایران از حمایت و تلاشی که قذافی و اسد درجهت ادامه و بقای [امام] خمینی و رژیم او و کشتار هرچه بیشتر ایرانی ها و مجاهدین به عمل می آورند متأسفم و من از صمیم قلب آرزو می کنم این پدیده و اتحادی که به وجود آمده است هرچه زودتر خاتمه یابد و من این فرصت را غنیمت شمرده و به وسیله شما از قذافی و اسد درخواستی می نمایم، به شرطی که در گفتار من تحریفی به عمل نیاورید.

من به عنوان مسئول شورای مقاومت ملی و مسئول سازمان مجاهدین خلق ایران [منافقین] از آقای حافظ اسد و سرهنگ معمرالقذافی می خواهم که به خاطر آزادی و استقلال و یا بیداری کامل به مقاومت و پایداری ملت ایران و خصوصاً آمال و آرزوهای تاریخی و ریشه دار ملت ایران بنگرند. ...

بازداشت رهبران حزب توده نتیجه ضعف و انزوای سیاسی رژیمی است که وضع داخلی آن روزبه روز بحرانی تر می گردد و درنتیجه برای حفظ تعادل خود هر روز هم پیمانان و حامیان خود را یکی پس از دیگری از بین می برد. از طرف دیگر، رهبران حزب توده در دامی گرفتار شدند که خود نهاده بودند. این حزب رژیم [امام] خمینی را همواره مورد تمجید و توصیف قرار می داد، زیرا در بین مردم پایگاهی نداشت و ازاین رو به خاطر نفوذ در بین توده ها و رسیدن به قدرت تلاش می کرد. این منطق، حزب پرولتاریایی چون حزب توده را به این مسئله رهنمون ساخت که پشت سر [امام] خمینی نماز بخواند و [امام] خمینی خواست با دستگیری رهبران حزب توده، تندروهای مذهبی را که مخالف هم پیمانی با توده هستند بالا ببرد، ولی امروزه خودش اعم از مسئله جنگ، در اوضاع داخلی در بن بست قرار گرفته است و از طرف

ص: 163

دیگر مایل است بعد از تصفیه حزب توده و کسانی که معتقدند این حزب عامل مهمی در تحول جامعه و سیاست ایران می باشد، از حمایت خارجی و سلاح های وارداتی برخوردار گردد.

مسئله دیگر اینکه متعصبین و تندروهای مذهبی از آینده خود وحشت دارند. خصوصاً اینکه رژیم در ریشه کن نمودن مقاومت داخلی با شکست مواجه شد و سرکوب و ایجاد وحشت به نتیجه ای نرسیده است و [امام] خمینی دربرابر این تضادها و اختلافات مجبور شده است که به ایجاد اصلاحاتی تظاهر نماید، ولی به اعتبار اینکه باوجود ادامه سرکوب و خفقان از ایجاد این اصلاحات عاجز می باشد، تلاش نمود تا برای خشنودی برخی از هواداران خود که از آینده ای مبهم اظهار نگرانی می کنند، به دستگیری رهبران حزب توده اقدام نماید.

در اینجا بایستی بگویم که رهبر حزب توده علناً اظهار می داشت که درجهت سرکوب ما با [امام] خمینی همکاری می کنند و حتی شخصاً اخراج مرا از پاریس جهت اعدام در تهران خواستار گردید.»(1)

1

آیت الله خامنه ای رئیس جمهور، در دیدار با مسئولان ستاد معین تهران برای بازسازی خرمشهر، درباره لزوم تکیه بر توانایی های مردمی و ویژگی معنوی و تاریخی تهران در امر بازسازی خرمشهر سخنانی ایراد کرد.

رئیس جمهور گفت: شما در کار بازسازی بیش از آنکه به نیروهای اداری تکیه کنید بایستی به نیروهای مردمی تکیه داشته باشید و دولت و ستاد بازسازی بایستی دراین بین نقش هدایت کننده و هماهنگی کننده داشته باشند و همه امکانات خود را دراین زمینه بسیج کنند.

امام جمعه تهران در ادامه سخنان خود افزود: برای مردم تهران افتخاری است که امر مهم بازسازی شهر همیشه جاوید خرمشهر را به عهده گیرند و شهر مظلوم، مقاوم و قهرمان خرمشهر را بازسازی کنند. مقاومت قهرمانانه و خونین خرمشهر هیچ وقت از خاطره ها فراموش نخواهد شد و امروز بازسازی این شهر با این همه خاطره و حماسه فراموش نشدنی به همت مردم تهران آغاز می شود.

در این مراسم که مسئولان ستاد بازسازی معین استان تهران، قائم مقام وزیر کشور، دبیر شورای عالی بازسازی مناطق جنگ زده و نمایندگان مردم شهرهای خرمشهر و شادگان در مجلس شورای اسلامی، حضور داشتند مسئولان امر گزارشی را از فعالیت ها و برنامه های انجام شده این ستاد در بازسازی خرمشهر به اطلاع رئیس جمهور رساندند.(2)

ص: 164

1

خبرگزاری آسوشیتدپرس از انتشار اولین گزارش کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل درمورد وضعیت حقوق بشر در ایران خبر داد.

در این گزارش شصت صفحه ای، که برای اجلاس جاری کمیسیون حقوق بشر تهیه شده است، ایران متهم به اعدام های بدون محاکمه یا با محاکمه های سریع و شکنجه زندانیان شده است. در همین حال، دولت ایران در یادداشتی به کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل ضمن غیرعادلانه خواندن این اتهامات یادآور شده است: این تبلیغات و اسناد توسط امریکا و گروه های ضداسلامی جعل و تنظیم شده است؛ زیرا ضدانقلابیون درجهت مطامع خود و رسیدن به اهداف سیاسی از سازمان هایی نظیر کمیسیون دفاع از حقوق بشر استفاده می کنند.

به گزارش آسوشیتدپرس، ایران در یادداشت خود منافقین تروریست و عوامل امریکا را به خاطر بمب گذاری سال 1981 (1360) در دفتر حزب جمهوری اسلامی در تهران که براثر آن 74 نفر به قتل رسیدند و همچنین قتل محمدعلی رجائی رئیس جمهور سابق و محمدجواد باهنر نخست وزیر نکوهش کرده است.

همچنین ایران هر گونه شکنجه در زندان های این کشور را تکذیب کرده و افزوده است: رفتار با زندانیان بسیار انسانی است و زندان های ایران به بهترین مراکز آموزشی تبدیل شده؛ مراکزی که در آن تمام وسایل و تجهیزات مربوط به آموزش دراختیار زندانیان قرار داده شده است.(1)

2

درحال حاضر، کمبود نیروی انسانی در واحدهای رزمی از اصلی ترین دغدغه های رژیم عراق است. ازاین رو، معاون نخست وزیر عراق برای رفع این مشکل خواستار تصویب قوانینی شد که براساس آن دانشجویان و دانش آموزان عراقی آموزش های لازم نظامی را فراگیرند. وی گفت: عراقی ها باید در پرتو ثمرات جنگ قادسیه همواره آماده دفاع و مقابله با هرگونه تجاوزات خارجی باشند.(2)

3

در ادامه فعالیت های دیپلماتیک عراق، امروز معاون وزیر خارجه عراق، یمن شمالی را به مقصد کویت ترک کرد. سفیر عراق در مسکو نیز با رئیس شورای اداره روزنامه های خبری مسکو دیدار کرد.

به گزارش خبرگزاری خلیج، عبدالملک یاسین معاون وزیر خارجه عراق، در دیدار دوازده ساعته خود از یمن شمالی، با وزیر خارجه این کشور درباره تحولات منطقه و اجلاس غیرمتعهدها - که قرار است در هند برگزار شود - مذاکره کرده است. گفتنی است یاسین پیش از این به عربستان سعودی و اردن نیز سفر کرده است.(3)

ص: 165

درعین حال، به دنبال افزایش هم گرایی شوروی و عراق در زمینه های سیاسی و تبلیغاتی، امروز سفیر عراق در مسکو با سمنوف نیکولای ایمانویچ رئیس شورای اداره روزنامه های خبری مسکو، دیدار کرد. در این ملاقات که با حضور سردبیر روزنامه های خبری مسکو انجام شد، دو طرف به بررسی راه های توسعه همکاری های تبلیغاتی بین دو کشور و تبادل نظر درباره مسائل مشترک پرداختند. سفیر عراق، ایمانویچ را از آخرین گزارش های مربوط به جنگ عراق و ایران و ابتکارعمل صلح آمیز عراق برای متوقف کردن جنگ و موضع منفی حکومت ایران دربرابر تلاش های بین المللی جهت توقف جنگ، مطلع ساخت. ایمانویچ نیز علاقه کشورش به گسترش روابط با عراق و موضع شوروی درخصوص جنگ عراق و ایران را مورد تأکید قرار داد.(1)

1

مجله الموقف العربی از تلاش ناموفق عراق برای فراخوانی چند حزب مخالف حکومت به همکاری با حزب بعث خبر داد.

به گزارش این مجله، مقامات عراق در این اواخر ضمن مبادرت به برقراری تماس های سریع با چندین جناح مخالف حکومت ازجمله جبهه دمکراتیک عراق و جبهه ملی ناسیونالیستی دمکرات عراق و انقلاب عراق، آمادگی رژیم عراق را برای دستیابی به یک راه حل با جناح های مخالف اعلام کردند تا جبهه های مخالف به عراق بازگشته و باتوجه به میزان امکاناتی که در اختیار دارند، در دولت مشارکت کنند.

الموقف العربی به نقل از منابع مطلع خود، افزوده است: جبهه های مخالفی که تماس با آنها برقرار شده است شامل حزب کمونیست عراق، حزب دمکرات کردستان (بارزانی ها) و حزب سوسیالیست کردستان (پاسوک) و سرتیپ حسن النقیب رهبر انقلاب عراق می باشد که پیشنهاد رژیم عراق را به شدت رد کردند.(2)

2

در ادامه گردهمایی غیررسمی برخی وزیران و کارشناسان نفتی اوپک و اظهارنظر آنها درباره موقعیت بازار نفت، امروز مانع سعید العتیبه وزیر نفت امارات متحده عربی، در یک مصاحبه تلویزیونی هشدار داد که کشورهای صادرکننده نفت در منطقه خلیج فارس، به دفاع از قیمت بشکه ای 34 دلار به عنوان قیمت پایه نفت ادامه نخواهند داد، زیرا سایر کشورها قیمت نفت خود را کاهش داده اند تا بازار جهانی نفت را قبضه کنند.

ص: 166

عتیبه که به نمایندگی از کشور متبوع خود و نیز کشورهای عربستان سعودی، کویت، عراق و قطر صحبت می کرد، گفت: همه فشارهای بازار روی ماست. وی افزود: چنانچه ظرف یک هفته یا اندکی بیشتر تصمیم اتخاذ نشود، ما راه خود را برمی گزینیم. وی این اولتیماتوم را که این پنج کشور ممکن است قیمت نفت خود را تا بشکه ای هفت دلار کاهش دهند، بسیار جدی خواند.

عتیبه گفت آنها درمورد میزان تولید نفت هم که در اواسط ماه فوریه به پایین ترین سطح خود؛ یعنی 13 میلیون و 400 هزار بشکه در روز رسید، نگران اند، درحالی که میزان تولید این کشورها در سال 1979، 32 میلیون بشکه در روز بوده است.

کالدرون برتی وزیر نفت ونزوئلا، که همواره نقش آشتی دهنده را در اوپک داشته است، روز گذشته به خبرگزاری یونایتدپرس گفت:

مذاکراتش باعث جلب توافقی جهت کاهش قیمت نفت حدود چهار دلار در هر بشکه شده است که به این ترتیب، نفت خام سبک عربستان سعودی به بشکه ای 30 دلار خواهد رسید. براساس این توافق، سطح تولید کشورهای اوپک نباید بیش از 17 میلیون و 500 هزار بشکه در روز باشد.(1)

ص: 167

ص: 168

فرزندانشان از حضور در جنگ، تحت مراقبت و تهدید مستمر قرار داده است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از دمشق، صدام خانواده های سربازان و افسران و افراد جیش الشعبی که از شرکت در جنگ علیه جمهوری اسلامی ایران سر باززده و به مرداب های جنوب و کوهستان های شمال عراق یا به کشورهای همسایه پناهنده شده اند را تهدید کرده است درصورتی که فرزندانشان تا اول ماه مارس (10 اسفند جاری)، به جبهه های جنگ بازنگردند به سرنوشت بدی دچار خواهند شد. بنا به همین گزارش، رسانه های عراق متن کامل تهدیدنامه صدام را منتشر کرده اند. مخالفان رژیم صدام در خارج از کشور از دبیرکل سازمان ملل، سازمان عفو بین الملل و کمیسیون های حقوق بشر خواسته اند تا تدابیر لازم را جهت نجات جان خانواده های فراریان از جنگ و افراد مقیم خارج از کشور اتخاذ کنند.(1)

1

امروز مصادف با سالگرد فوت ملامصطفی بارزانی بنیان گذار حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی ها) بود. به همین مناسبت این حزب 4 عملیات را علیه نظامیان عراقی در چمچمال، نالپاریز، سلیمانیه و دره کولان اجرا کرد. به گزارش این حزب، سازمان امنیت شهر چمچمال ویران شد و 19 نفر از نیروهای نظامی عراق کشته و 12 نفر زخمی شدند که ستوان رعد عبدالواحد نیز در میان کشته شدگان قرار داشت.(2)

2

مناطق غرب و شمال غرب کشور امروز هم عرصه درگیری نیروهای خودی با عوامل گروه های مسلح غیرقانونی بود.

یک دستگاه مینی بوس، که سرنشینان آن افراد بومی بودند، در مسیر روستای کچل منگان و حسن سالاران در جنوب سقز، به مینی که عناصر مسلح غیرقانونی در جاده کار گذاشته بودند، برخورد کرد که براثر انفجار آن 9 تن از سرنشینانش کشته و 3 تن دیگر زخمی شدند.(3)-(4)

در غرب سقز نیز نیروهای خودی با افراد حزب دمکرات درگیر شدند که چند نفر از چته های حزب دمکرات کشته یا زخمی شدند و جنازه یک تن از آنان نیز به دست نیروهای خودی افتاد.(5)

امروز همچنین در روستای سلاره در غرب محور مهاباد - سردشت نیز نیروهای بسیج و پیش مرگان مسلمان کرد به محل تجمع افراد حزب دمکرات و گروه کومه له حمله کردند. در

ص: 170

این درگیری یک تن از افراد ضدانقلاب کشته و 3 تن دیگر زخمی شدند.(1)

در بوکان نیز یک تن از عوامل مسلح غیرقانونی در حمله به نیروهای خودی زخمی شد.(2)

امروز سه عدد مین در منطقه واوان و میرآباد در جنوب غربی مهاباد و نزدیکی پایگاه کوسه کهریزه در محور مهاباد - ارومیه، کشف و خنثی شد.(3)

در سردشت و سنندج نیز 5 تن از وابستگان به گروه های مسلح غیرقانونی به همراه 5 قبضه سلاح، خود را به نیروهای سپاه تسلیم و درخواست امان نامه کردند. در گزارش ها تصریح شده است که 3 تن از این افراد از وابستگان به حزب دمکرات کردستان بوده اند.(4)

1

تحرکات خرابکارانه عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و اقدامات نیروهای امنیتی در مقابله با این سازمان امروز نیز در مناطق مختلف کشور ادامه داشت.

افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) امروز به سمت پایگاه بسیج مسجد دولتی اهواز تیراندازی کردند که درنتیجه به یک خودرو خساراتی وارد شد.(5)

همچنین در تهران، عوامل این سازمان یک خودرو را در خیابان نظام آباد با تهدید اسلحه ربوده و متواری شدند.(6)

نیروهای سپاه نیز در شهرهای گرگان و اندیمشک، 2 تن از وابستگان تشکیلاتی این سازمان را دستگیر کردند. فرد دستگیرشده در گرگان از فعالان سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در رامسر بود.(7)

2

رئیس مجلس ملی خلق الجزایر، که امروز وارد تهران شده است، اولین دور مذاکرات خود را با رئیس مجلس شورای اسلامی آغاز کرد.

رابح بیطاط رئیس مجلس ملی خلق الجزایر، در رأس هیئتی امروز وارد تهران شد. وی در فرودگاه مورد استقبال حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، قرار گرفت.

رابح بیطاط هنگام ورود به تهران با قرائت پیامی خطاب به ملت مسلمان ایران ضمن اظهار خوشحالی از سفرش به ایران گفت: «الجزایر خبر پیروزی جمهوری اسلامی ایران و گام های بلندی را که این کشور به رهبری امام خمینی برمی دارد با افتخار و خوشوقتی تلقی می کند.»

وی افزود: عکس العمل طبیعی الجزایر در مقابل انقلاب اسلامی ایران روابط برادری و صمیمانه و همکاری بین دو کشور است. رابح بیطاط دررابطه با سفر به ایران گفت: من به

ص: 171

جمهوری اسلامی آمده ام تا روابط و مشکلات کشورهای عربی و اسلامی را مورد بررسی قرار دهم و پیام دوستانه ملت الجزایر را به ملت برادر و مسلمان ایران برسانم.

آن گاه حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی ضمن اظهار خرسندی از سفر رئیس مجلس ملی خلق الجزایر گفت: این دیدار در روابط دو کشور بسیار مفید خواهد بود.(1)

رابح بیطاط امشب اولین دور مذاکرات خود را با حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، آغاز کرد. در این مذاکرات که چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز حضور داشتند رابح بیطاط در سخنانی ضمن تشکر از استقبال گرم برادران ایرانی گفت: ما سیاست خارجی خاصی اتخاذ کردیم که براساس عدم دخالت در امور دیگران، حسن هم جواری با همسایگان، حمایت از جنبش های آزادی بخش جهان و شرکت فعالانه در سازمان وحدت افریقا استوار است.

وی افزود: اجلاس آینده غیرمتعهدها با مشکلات سنگینی روبه رو خواهد شد. ما در این اجلاس از این دیدگاه حمایت خواهیم کرد که محل برگزاری هشتمین اجلاس در دهلی نو تعیین نشود و تعیین محل دقیق آن به وقت دیگری موکول شود. ما آماده ایم تا با جمهوری اسلامی ایران راهبرد واحدی را پی ریزی کنیم.

حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی هم در این دیدار در سخنان کوتاهی اظهار امیدواری کرد که این مذاکرات مفید واقع شود و دو کشور بتوانند با گسترش روابط خود مجد و عظمت اسلام را تجدید و مصلحت منطقه و استقلال واقعی کشورهای اسلامی را محقق سازند.(2)

1

حمله قریب الوقوع ایران به عراق در آستانه برگزاری اجلاس عدم تعهد در دهلی نو، ازجمله احتمالاتی است که برخی رسانه ها به آن پرداخته اند و برخی با ارائه شواهدی درصددند تا ادعای خود را مستند سازند.

روزنامه الوطن (چاپ کویت) که از طرف داران افراطی دولت عراق به شمار می رود، به حمله ایران و نقش روابط تسلیحاتی شوروی با عراق در افزایش قدرت بازدارندگی عراق دربرابر این حمله اشاره کرده است.

گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از مقاله الوطن چنین است: ایران قبل از تشکیل اجلاس سران عدم تعهد در دهلی نو حمله وسیعی را علیه عراق در جبهه های غرب و جنوب در منطقه میسان آغاز خواهد کرد. این روزنامه با اشاره به نگرانی عراق افزوده است: ایران در جبهه میسان برای شروع این حمله بیش از 150 هزار سرباز و 700 تانک تدارک دیده

ص: 172

است. روزنامه الوطن به نقل از آگاهان نظامی رژیم عراق، درمورد احتمال آغاز این حمله نوشته است: نیروهای صدامی عراق هیچ گونه نگرانی و وحشتی از این حمله ندارند و قادر هستند حمله جدید را دفع کنند.

همچنین الوطن با اشاره به پیمان نظامی عراق و شوروی آورده است: باتوجه به ارسال تعداد زیادی سلاح های مدرن از شوروی شامل تانک های تی72 و موشک های دوربرد زمین به زمین، همچنین عقد قرارداد نیروی هوایی عراق با فرانسه درخصوص تحویل جنگنده های میراژ و استفاده از خلبانان اجاره ای (غرب)، عراق آماده دفع کامل حمله نیروهای ایران می باشد.

این روزنامه کویتی به نقل از منابع آگاه در دهلی نو افزود: مسکو نیز از مقاومت رژیم حاکم بر عراق دربرابر ایران اطمینان دارد و به همین دلیل، ارسال سلاح به این رژیم را ادامه خواهد داد.

این روزنامه نوشته است: دولت شوروی تنها قدرت جهانی است که قادر خواهد بود ایران را برای پذیرش صلح تحت فشار قرار دهد و قراردادی مشابه قرارداد تاشکند بین هند و پاکستان را بین ایران و عراق به امضا برساند.(1)

خبرگزاری یونایتدپرس نیز دراین باره گزارش داد: دیپلمات های غربی باتوجه به تشدید فعالیت هوایی در مرز میان ایران و عراق گفته اند ایران برای یک تهاجم زمینی جدید علیه عراق حداقل در دو جبهه در نزدیکی راه های اصلی به بغداد آماده می شود.

دیپلمات های غربی، که تحولات این جنگ سی ماهه را تعقیب می کنند، اظهار کردند که انتظار حمله جدید ایران را حداقل در دو جبهه دارند؛ یکی در بخش میسان در جنوب و دیگری مندلی در شمال که هر دو در نزدیکی شاهراه های حیاتی به بغداد قرار گرفته اند.(2)

خبرگزاری آلمان نیز در همین زمینه مدعی شد: ناظران سیاسی در بغداد امروز گفته اند که فرماندهی عالی نظامی عراق آماده شده است تا یک تهاجم احتمالی ایران را دفع کند. این ناظران معتقدند که ایران می خواهد در روز هفتم ماه مارس جاری هم زمان با گشایش اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در دهلی نو، خاک عراق را اشغال کند.(3)

1

جلسه مقدماتی کارشناسان کشورهای شرکت کننده در اجلاس جنبش عدم تعهد از امروز در دهلی نو کار خود را آغاز کرد.

به نوشته روزنامه کیهان، احتمال دارد جنگ ایران و عراق به عنوان یکی از موضوعات برای طرح در جلسه سران کشورها در این دوره از جلسات بررسی شود.(4)

ص: 173

روزنامه کویتی القبس هم به نقل از مدیرکل سیاسی وزارت خارجه این کشور، نوشته است: کویت لزوم یافتن راه حل برای جنگ ایران و عراق و... را در اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در دهلی نو مطرح خواهد کرد. وی گفت: کویت از کشورهای صلح دوست جهان خواهد خواست تا برای پایان دادن به این جنگ که امنیت منطقه و ازجمله امنیت ملت ایران را به خطر انداخته است، تلاش جدی کنند.(24) (1)

1

دبیرکل سازمان ملل، امیر کویت، دبیرکل جامعه عرب و وزیر اطلاعات بحرین، امروز خواستار خاتمه یافتن جنگ بین ایران و عراق شدند.

خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل، امروز در کویت با مقامات این کشور دیدار کرد، خبرگزاری رویتر به نقل از یک سخنگوی سازمان ملل، گزارش داد: خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل و شیخ جابر الاحمد الصباح امیر کویت، در خلال مذاکرات امروز خود در کویت بر لزوم خاتمه دادن به جنگ ایران و عراق تأکید کرده اند.

به گزارش رویتر، سخنگوی سازمان ملل در گفت وگویی اعلام کرده است مسائل خاورمیانه و اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در دهلی نو از دیگر مسائل مورد بحث در ملاقات امیر کویت با دبیرکل سازمان ملل بوده است. پیش بینی می شود دکوئیار، که شب گذشته وارد کویت شد، فردا عازم هند شود.(2)

شاذلی قلیبی دبیرکل جامعه عرب، که چندی پیش کشورهای عربی را به کمک عراق فراخوانده بود، در گفت وگو با خبرگزاری الجزایر با اشاره به جنگ عراق و ایران درخصوص خطر ادامه این جنگ در منطقه خاورمیانه و منافع ابرقدرت ها در این منطقه هشدار داد. دبیرکل جامعه عرب گفت: جنگ عراق و ایران بسیار نگران کننده است و باید مورد توجه تمام کشورهایمان باشد. چراکه یک طرف آن کشور عرب است و مهم تر از آن، این جنگ دیگر کشورهای عرب را تهدید می کند و ممکن است به کشورهای خلیج (فارس) سرایت کند. بنابراین، باید تمام کوشش ها را به کار برد تا صلح واقعی که دربرگیرنده حقوق هر دو طرف باشد بازگردد. قلیبی ضمن ابراز خرسندی از میانجیگری الجزایر در این جنگ، گفت: باوجود وضعیت بغرنج، ما امیدواریم کوشش های دیپلماتیک الجزایر در این مورد به نتیجه مثبت برسد و همچنین امیدواریم ابرقدرت ها از خطر این جنگ و احتمال گسترش آن و درنتیجه برهم خوردن امنیت و ثبات همه منطقه آگاه باشند. دبیرکل جامعه عرب افزود: به نفع ابرقدرت ها نخواهد بود که منطقه به آتش کشیده شده و به صورت میدان کشمکش بین المللی درآید. چه درآن صورت کسی جز جنگ طلبان و تفرقه اندازان سودی نخواهند برد.(3)

ص: 174

همچنین به گزارش خبرگزاری عراق، طارق الموید وزیر اطلاعات بحرین، هشدار داد که ادامه جنگ عراق و ایران امنیت خلیج (فارس) را در معرض خطر قرار می دهد. وی اظهار امیدواری کرد که یک راه حل فوری برای خاتمه دادن به درگیری بین دو کشور پیدا شود. المؤید در بیانیه ای که امروز در روزنامه الانباء منتشر شد، خاطرنشان کرده است که شورای همکاری خلیج (فارس) از اقدامات سازمان ملل، سازمان کنفرانس اسلامی و غیرمتعهدها برای خاتمه دادن به جنگ کاملاً حمایت می کند.(1)

1

درحالی که جدال بر سر قیمت نفت در میان کشورهای صادرکننده به روزهای اوج خود می رسد و تقریباً همه این کشورها برگزاری جلسات مشترک و اجلاس فوق العاده اوپک را تنها راه حل برای کاستن از این تنش ها می دانند، احمد قاسم تقی وزیر نفت عراق، برگزاری جلسه کشورهای عضو این سازمان را جهت مذاکره درمورد بحران قیمت نفت، بیهوده دانست. وی در مصاحبه ای با روزنامه الجمهوریه (چاپ عراق) گفت: زمان، مناسب تشکیل چنین جلسه ای نیست و درصورت تشکیل نیز نمی تواند مؤثر واقع شود.(2)

ص: 175

ص: 176

در میان آنها یک فروند نفت کش بود، شده است. علاوه براین، تأسیسات نفتی اسکله نوروز نیز در این حمله نابود شده است.(1)

دراین حال، خبرگزاری یونایتدپرس گزارش داد: سخنگوی شرکت بیمه لویدز، که یکی از مهم ترین شبکه های اطلاعات کشتیرانی را در اختیار دارد، با تردید درباره این ادعای عراق گفته است: هیچ گونه تأیید مستقیمی درمورد ادعای عراق مبنی بر غرق کردن 5 کشتی ایرانی در نزدیکی حوزه نفتی نوروز به کارشناسان کشتیرانی لویدز لندن نرسیده است. خبرگزاری کویت به نقل از این خبرگزاری، افزوده است: یک سخنگوی بخش گزارش خسارات لویدز که گران ترین شبکه اطلاعات کشتیرانی در جهان را در اختیار دارد، گفت: هیچ یک از منابع این سازمان درمورد درگیری صبح امروز در جنوب بندر (امام) خمینی اطلاعی ندارند.(2)

از سوی دیگر، امروز یک بالگرد خودی نیز برج دیده بانی دشمن مستقر در سکوی الامیه را منهدم کرد.(3)

1

هواپیماهای دشمن ساعت 11:30 تا 12، سه بار شهر دهلران و اطراف آن را با بمب های خوشه ای بمباران کردند که براثر آن 8 تن از افراد نظامی در مقر لشکر21 حمزه مستقر در اطراف دهلران و 5 تن از اهالی شهر شهید و 14 تن مجروح شدند. در این بمباران چندین خانه نیز ویران شد یا آسیب دید. در گلوله باران آبادان و خرمشهر نیز 2 تن مجروح شدند، 2 منزل مسکونی ویران شد و بخشی از نخلستان ها آتش گرفت.(4)

2

سخنگوی حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی) اهم عملیات های نظامی این حزب را که در هفته گذشته، علیه نیروهای نظامی عراق اجرا شده است، به این شرح اعلام کرد:

حمله یک دسته از پیش مرگان مسلح به قرارگاه ارتش خلق در منطقه شاه بلاق از توابع قادرکرم که به انهدام ساختمان قرارگاه و کشته یا مجروح شدن تعدادی از افراد دولتی انجامید؛ کارگذاشتن یک مین در جاده باطوفه که باعث انهدام یک خودرو ارتش عراق شد و تلفات و خساراتی را به نیروهای دولتی وارد آورد و ربودن دو نفر از افراد سازمان امنیت سلیمانیه.(5)

ص: 178

1

روزنامه کیهان در شماره امروز خود آمار کمک های مردمی را که از شهرها و روستاهای مختلف کشور به جبهه های جنگ ارسال شده است، به طور مشروح اعلام کرد. اقلام اهدایی و مناطق مختلف شهری و روستایی از نکات جالب توجه در این فهرست طولانی است.(1)-(2)

2

جلسه ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگ زده استان باختران با حضور فرمانده لشکر81 زرهی، معاون استاندار در بازسازی و نوسازی مدیران کل و مسئولان 33 نهاد و سازمان اجرایی تشکیل شد.

خبرگزاری جمهوری اسلامی از آخرین جلسه این ستاد گزارش داد:

مهندس رحمانی استاندار باختران، در جلسه ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگی این استان که در استانداری تشکیل شد، با توجه به حجم اعتبارات سال آینده و فراهم آمدن امکانات اجرایی و تجهیز کارگاه ها در سال جاری، از اعضای ستاد خواست که با ایجاد هماهنگی های بیشتر به بازسازی و نوسازی مناطق جنگی اهتمام ورزند.

در این جلسه، عملکرد سازمان های مختلف درخصوص پیگیری اقدامات برای بازسازی و نوسازی تأسیسات ورزشی، نفتی و نقشه های شهرها، بخش ها و شرکت هایی که باید در کنار بافت شهرهای موجود ایجاد شوند، بررسی و بر لزوم اتمام هرچه سریع تر پل هایی که با تلاش وزارت راه وترابری در محورهای منطقه در دست بازسازی و نوسازی است، تأکید شد.

براساس این گزارش، بازسازی کشتزارهای وسیعی در سومار، دیره، گیلان غرب، سرپل ذهاب، پشت تنگ و بزمیرآباد؛ پرداخت 120 میلیون ریال وام به دامداران منطقه برای احیای دامداری؛ ایجاد حمام های کنه زدایی در منطقه گیلان غرب؛ ایجاد تأسیسات بهداشتی در 13 روستا؛ توسعه صنایع دستی ازجمله قالی بافی با برپاکردن یازده دستگاه دار قالی؛ احداث یک منبع بزرگ برای آب رسانی به 14 روستای منطقه دیره؛ تهیه نقشه های جامع اسلام آباد، کرند و گیلان غرب؛ بازسازی و نوسازی تأسیسات مخابرات، نیروگاه برق، پاسگاه های ژاندارمری در دیره و قره بلاغ و اقدام برای ساخت چهار پاسگاه در مناطق باینگان و اورامانات پاوه از مواردی بود که مسئولان جهاد سازندگی و مدیرکل مسکن وشهرسازی در گزارش های خود به ستاد، عنوان کردند.

همچنین در این جلسه، مسئول بنیاد مسکن از شروع فعالیت بنیاد مسکن گنبد برای تکمیل واحدهای مسکونی در دست ساخت تازه آباد برای جنگ زدگان این منطقه خبر داد.(3)

از سوی دیگر، به گزارش روزنامه کیهان، در ادامه سیاست کمک به اهالی جنگ زده استان باختران بنگاه توسعه ماشین آلات کشاورزی باختران در طول سال جاری یک صد دستگاه

ص: 179

تراکتور به کشاورزان مناطق جنگی استان واگذار کرده است.

سازمان های مسئول در احیای کشاورزی، دامداری و باغداری در مناطق جنگی غرب کشور در یازده ماه گذشته، اقدامات متعددی انجام داده اند؛ ازجمله: عملیات تعمیر، مرمت و لایروبی کانال زعفران با اعتبار چهار میلیون ریال؛ عرضه 300 تن جو و 15 هزار قطعه مرغ تخم گذار و مایه کوبی 102 هزار رأس دام دربرابر بیماری های دامی؛ درمان 2430 رأس دام بیمار؛ مبارزه با آفات گوناگون در سطح 360 هکتار؛ سم پاشی 484 هزار و 800 اصله از درختان میوه؛ ضدعفونی 750 تن محصولات گوناگون؛ توزیع 600 تن بذر گندم اصلاح شده و 147 هزار اصله درختان میوه؛ اجرای طرح اصلاح باغ های میوه در سطح 80 هکتار؛ پرداخت 885 فقره وام به روستاییان منطقه قصرشیرین به مبلغ 238 میلیون و 920 هزار ریال، تکمیل و مرمت راه های روستایی (جمعاً به طول 16 کیلومتر) و 12 پل؛ تسطیح کشتزارهای ویران شده؛ پرداخت 144 فقره وام جمعاً به مبلغ 7 میلیون و 815 هزار ریال برای احیای کشاورزی به زارعان مناطق جنگی پاوه؛ توزیع 2 هزار و 305 تن کود شیمیایی؛ پخش 2 میلیون و 970 هزار و 404 لیتر مواد نفتی و معادل 18 میلیون و 142 هزار و 535 ریال کالاهای اساسی به منظور ایجاد امکانات برای کشاورزان و دامداران.(1)

1

در اقدامات گروه های مسلح غیرقانونی در مناطق غرب و شمال غرب، تعدادی از نیروهای خودی و افراد عادی شهید یا زخمی شدند؛ گروگان گیری، باج گیری و تهدید مردم عادی، از دیگر اقدامات گروه های ضدانقلاب است.

یک خودرو حامل سه تن از نیروهای سپاه و دو تن از افراد ژاندارمری در حوالی روستای سانجود در 22 کیلومتری جنوب شرقی صائین دژ، هدف حمله عوامل حزب دمکرات قرار گرفت. در این تهاجم 2 تن از نیروهای خودی شهید شدند و یک تن نیز زخمی شد. از مهاجمان نیز چند تن کشته یا زخمی شدند که سردسته آنان به نام ابوبکر فیاض نیز ازجمله کشتگان بود.(2)

امروز همچنین عوامل کومه له 3 تن از سربازانی را که در حمله به پایگاه درمان (در محور مهاباد - بوکان) در پانزدهم بهمن ماه سال جاری، اسیر کرده بودند به شهادت رساندند.(3)

در حمله گروه های مسلح غیرقانونی به پایگاه گل بلاغ در جنوب ارومیه نیز یک تن از افراد خودی به شهادت رسید و 2 تن مجروح شدند، یک تن از مهاجمان نیز کشته شد.(4)

همچنین در روستای قلعه گاه در شمال شرقی کامیاران، افراد حزب دمکرات یکی از اهالی روستا به نام اسماعیل سعدی را ترور کرده و کشتند.(5)

در جاده قروه - سنندج نیز خودرو حامل نیروهای خودی به مینی که عوامل مسلح غیرقانونی کار گذاشته بودند برخورد کرد. براثر انفجار مین، 2 تن زخمی شدند.(6)

ص: 180

در بوکان، افراد مسلح غیرقانونی به سمت یکی از نیروهای سپاه تیراندازی کردند که در نتیجه وی زخمی شد.(1)

در محله ییلاقی مریوان هم یک دختر قصد داشت نارنجکی را به سمت نیروهای خودی پرتاب کند، اما انفجار نارنجک در دست وی باعث مرگ او و زخمی شدن 2 کودک شد.(2)

45 تن از عناصر مسلح گروه های غیرقانونی به روستای قوری چای از توابع بله دستی در شمال شرقی سنندج، حمله کردند و پس از غارت اقلام دارویی درمانگاه این روستا، 3 تن از اعضای شورا و مدیر مدرسه روستا را به گروگان گرفتند. این افراد هنگام ترک روستا اعضای شورای روستا را آزاد کردند، اما مدیر مدرسه را با خود بردند.(3)

در منطقه صلوات آباد در شرق سنندج نیز افراد گروه مارکسیستی - مائوئیستی کومه له با محاصره روستای قریچه از هر خانواده شش هزار ریال به عنوان مالیات اخذ کرده و پس از گروگان گرفتن یکی از معلمان روستا آنجا را ترک کردند.(4)

گروه کومه له همچنین در پیرانشهر، اهالی برخی روستاها را مسلح و آنان را تهدید کرده است که درصورت تمرد یا همکاری با نیروهای جمهوری اسلامی، آنها را اعدام خواهد کرد.(5)

1

امروز در یک عملیات مشترک پاک سازی که نیروهای سپاه و پیش مرگان مسلمان کرد در روستای بلوه در شمال شرقی بانه اجرا کردند، یک تن از افراد مسلح ضدانقلاب کشته و یک تن زخمی شد، 4 تن نیز دستگیر شدند.(6)از سوی دیگر، 5 تن از وابستگان به حزب دمکرات و 2 تن از وابستگان به گروه کومه له در سلماس، سردشت و تکاب با همراه داشتن اسلحه های انفرادی خود را به نیروهای سپاه معرفی و درخواست امان نامه کردند.(7)

2

در تحرکات گروه های ضدانقلاب و اقدامات نیروهای امنیتی در شهرهای مختلف کشور، یک نفر از نیروهای خودی زخمی و 3 نفر از عناصر ضدانقلاب دستگیر شدند.

افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به سمت ستاد 2 کمیته منطقه13 تهران واقع در خیابان خزانه، تیراندازی کردند که به زخمی شدن یکی از نیروهای کمیته انجامید(8)

در محله کوشک شهر سمیرم نیز افراد این سازمان دو بمب آتش زا به منزل یکی از خانواده های شهدای این شهر پرتاب کردند که خسارتی به بار نیاورد.(9)

امروز همچنین در شهر باختران، نیروهای سپاه با استفاده از اطلاعات مردمی یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را کشف کردند. از این خانه تیمی 29 قبضه اسلحه و تعداد فراوانی فشنگ به دست آمد، یک نفر از ساکنان آن نیز دستگیر شد.(10)

ص: 181

مسئول تشکیلات سازمان کمونیستی سهند مشهد امروز در این شهر دستگیر شد، او پس از دستگیری قصد فرار داشت که با تیراندازی پاسداران زخمی و دوباره دستگیر شد.

در سلماس نیز یکی از فعالان سازمان کمونیستی طوفان و یکی از فعالان سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که 18 ماه متواری بود، دستگیر شدند.(1)

1

در دیدارهای امروز رئیس مجلس الجزایر با آیت الله خامنه ای، حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی و آیت الله منتظری، درمورد مسائل مرتبط با جنبش عدم تعهد، بهای جهانی نفت و وضعیت فلسطین، بحث و تبادل نظر شد.

رابح بیطاط رئیس مجلس ملی خلق الجزایر(2) امروز با آیت الله خامنه ای رئیس جمهور، دیدار کرد. در این دیدار، رئیس جمهور با اشاره به توطئه های امریکا در منطقه گفت: مقابله با این توطئه ها جز با وحدت کلمه و اتحاد کامل کشورهای مترقی منطقه امکان پذیر نیست. البته ما تاکنون در مقابل توطئه ها ازجمله حرکت امریکایی و متجاوزانه رژیم صهیونیستی عراق به خاک جمهوری اسلامی ایران با کمال قدرت، مقاومت و ایستادگی کرده ایم، اما اتحاد کلمه بین کشورهای مترقی و دوست می تواند آثار مطلوبی داشته باشد.

آیت الله خامنه ای ضمن تأکید بر لزوم هماهنگی کامل بین اعضای جنبش غیرمتعهدها در مقابل محافل استکباری و ابرقدرت ها گفت: چیزی که جنبش عدم تعهد امروز به آن احتیاج دارد شجاعت است، نهضت غیرمتعهدها باید با شجاعت کامل دربرابر استکبار جهانی قرار گیرد. وی گفت: عقب نشینی در مقابل تهدیدهای امریکا و متحدان او تشویق آشکار اعمال آنهاست.(3)

آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در دیدار با رئیس مجلس ملی خلق الجزایر به نقش انقلاب اسلامی در هم گرایی ایران با دولت های مترقی عرب و نقش تخریبی عراق دراین خصوص اشاره کرد و ضمن تأکید بر عزم ایران در تثبیت قیمت نفت، از الجزایر خواست دراین باره فعال تر باشد. آقای هاشمی رفسنجانی در این دیدار گفت:

ایران که روزی جزیره ثبات برای امریکا و حامی رژیم صهیونیستی، افریقای جنوبی، مصر و حافظ امپریالیسم و سد راه همه ملت های عربی و اسلامی و دولت های مترقی بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به جبهه اعراب پیوست و تمام محاسبات امپریالیست ها را به هم ریخت. ما از کشورهای ارتجاعی مانند عربستان، شیوخ خلیج فارس، اردن، مصر و مغرب توقع نداشتیم که در کنار ما باشند، اما از کشورهای مترقی انتظار داشتیم که مسئله را جدی تر بگیرند و در جنگ تحمیلی در کنار حق باشند و متجاوز را محکوم کنند.

ص: 182

حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی از مسئولان وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران خواست تا کتاب اسناد جنگ تحمیلی را که اخیراً براساس اعترافات و نقشه های منتشرشده ازسوی رژیم بغداد تهیه شده است، دراختیار رئیس مجلس ملی خلق الجزایر قرار دهند تا حقایق بیشتری روشن شود.

وی سپس با اشاره به تلاش های گسترده دشمنان جمهوری اسلامی ایران برای نابودی دستا وردهای انقلاب اسلامی افزود: یکی از مهم ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی بالارفتن قیمت نفت بود که براثر کاهش صادرات ایران و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به نفع کشورهای نفت خیز صورت گرفت، اما اکنون توطئه ای در اوپک در جریان است تا به انقلاب اسلامی ایران و کشورهای محروم ضربه اقتصادی مهمی وارد کند. البته ما می دانیم که الجزایر سیاست عربستان را محکوم می کند، ولی باید سیاست های جدی تری اتخاذ شود. حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی گفت: ما به هر قیمت از کاهش بهای نفت جلوگیری خواهیم کرد و نمی گذاریم مردم که صاحبان اصلی ذخائر نفتی هستند بیش از این زیان ببینند. ما از کشورهای جنوب خلیج فارس می خواهیم که تسلیم توطئه نشوند و اعلام می کنیم این مسئلة جدی جزء مبارزات ماست و دست از آن برنخواهیم داشت.

رئیس مجلس شورای اسلامی خطاب به رئیس مجلس ملی خلق الجزایر گفت: ما از شما و کشورهایی مانند لیبی، ونزوئلا و اندونزی که نمی خواهند قیمت نفت پایین بیاید، می خواهیم جدی تر با این مسئله برخورد کنند. درصورتی که کشورهای نفتی این مطلب را نپذیرند و در خدمت به اربابان خود اصرار ورزند ما از شما انتظار همراهی جدی دراین مورد را داریم. حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی در ادامه سخنان خود ضمن اشاره به دخالت نداشتن ایران در مسئله افریقا تأکید کرد که ایران نظر خود را در این موارد ازطریق وزارت امورخارجه الجزایر اعلام خواهد کرد.

وی افزود: ما می دانیم که فلسطینی ها در شرایط سختی به سر می برند و به رغم 80 روز

ص: 183

مقاومت آنان در بیروت، هیچ گاه دنیای اسلام حمایتی جدی از آنها نکرد. لذا مأیوس شده و به این وضع رسیدند. رئیس مجلس خطاب به رابح بیطاط گفت: شما به فلسطینی ها بگویید که خود را به مسئله جلب افکار عمومی دنیا و رسانه های جمعی و بوق های امپریالیستی که ظرف مدت کوتاهی نظر خود را عوض می کنند دلخوش نکنند، بلکه آنچه درد فلسطینی ها را درمان می کند، تنها قدرت است که باید دربرابر امریکا و رژیم صهیونیستی از خود نشان دهند.

در ادامه، رابح بیطاط رئیس مجلس ملی خلق الجزایر با تشکر از آقای هاشمی رفسنجانی به موضوع فلسطینی ها اشاره کرد و گفت: فلسطینی ها نمی توانند به راه سازش بروند و به دلیل وجود عده زیادی از مردم فلسطین در داخل سرزمین های اشغالی ناگزیر از نبرد هستند. بیطاط افزود: نسل های عرب و مسلمان نمی توانند راهی جز مبارزه و ترقی خواهی را انتخاب کنند.

نسل جدید ما امروز به پا خاسته اند تا استقلال، آزادی و عدالت را محقق سازند و سازمان آزادی بخش فلسطین هم این مطلب را درک می کند، اما سازمان آزادی بخش فلسطین نیز با مشکلات زیادی روبه روست.

رئیس مجلس ملی خلق الجزایر سپس با تأکید بر مواضع برحق جمهوری اسلامی ایران درمورد موضوع نفت گفت: ما کاملاً با شما هم عقیده هستیم و از مواضع شما دفاع می کنیم و به برادران خود در خلیج فارس خواهیم گفت که موقعیت را درک کرده و بیش از این به کشوری که در راه سازندگی است، فشار نیاورند.(1)

رابح بیطاط همچنین عصر امروز با آیت الله منتظری دیدار کرد. در این دیدار آیت الله منتظری ضمن تشکر از اینکه وی دعوت رئیس مجلس شورای اسلامی ایران را - که خود از فضلای متعهد و چهره های اصلی انقلاب اسلامی ایران است - پذیرفته است، گفت: ملت انقلابی ما برای انقلاب ملت مسلمان الجزایر از این جهت که پیش قدم در شروع نهضت اسلامی بوده و بیش از یک میلیون شهید برای به دست آوردن استقلال و آزادی تقدیم داشته ارزش خاصی قائل است.

آیت الله العظمی منتظری همچنین تأکید کرد: ملت مسلمان و انقلابی ما از الجزایر انتظار دارد مواضع اسلامی و انقلابی ملت ما را به آن عده از سران دولت های عرب که با صدام کافر در جنگ تحمیلی امریکایی علیه جمهوری اسلامی هم صدا شده اند ابلاغ کند و صریحاً به آنها بگوید اگر شما دین اسلام را قبول دارید چرا رژیم اشغالگر قدس، دشمن اسلام و مسلمین را رها کرده و با جمهوری اسلامی جوان که خود را برای جنگ با صهیونیسم و آزادی قدس عزیز آماده می کند، غیرمستقیم وارد جنگ شده اید و اگر به اسلام اعتقادی ندارید، حداقل به شرافت و غیرت عربی پایبند باشید و نگذارید اراضی و سرزمین های عربی در سرزمین فلسطین اسلامی و لبنان این چنین در اشغال صهیونیست و عمال آن باشد.(2)

ص: 184

1

نخست وزیر، در مراسم جشن فارغ التحصیلی نیروهای مرکز آموزش صفر یک ارتش جمهوری اسلامی ایران با دفاعی خواندن جنگ، گفت: ما طالب جنگ نیستیم، ولی برای برقراری صلحی که ملت ها را آزادانه حاکم بر سرنوشت خود می کند باید جنگید و ایثار کرد. برای اینکه نسل آینده از هوا و فضایی پاک استفاده کند باید بجنگیم و این جنگ را درجهت صلحی برای همه محرومان می دانیم.

وی همچنین درباره رسالت نیروهای نظامی در جنگ گفت: نیروهای مسلح ما بیش از سایر افراد و قشرها لازم است بدانند که برای چه نظامی فداکاری می کنند و مدافع چه ارزش هایی در جهان امروز هستند و همچنین باید بدانند نظام ما در کدامین نقطه در مقابل قدرت ها ایستاده، برای چه می جنگند و برای چه دفاع می کنند.

وی افزود: امروز شاهدیم که قدرت های پلید علیه نظام ما صف کشیده اند و این صف کشی و تجدید قوا و توطئه های سازمان یافته به چه دلیل است.

نخست وزیر درخصوص توطئه های جهانی و ارسال انبوه اسلحه به کشورهای مرتجع منطقه و ازجمله عراق برای مقابله با انقلاب اسلامی گفت: «ابرقدرت ها می دانند که این انقلاب می تواند زنجیره های قدرت های استعماری را از پای ملت های تحت ستم بگسلد و به همین دلیل به وحشت افتاده اند. در این برهه شما به عنوان بازوی انقلاب اسلامی [هستید] و مردم ایثارگرمان با جوشش درونی و با ایمان عظیم خود و دلگرمی که به شما دارد، در مقابل توطئه های ابرقدرت ها احساس خوف نمی کنند.»(1)

2

درپی انتشار گزارش کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل دربارة ایران و محکومیت ایران در این کمیسیون، نماینده جمهوری اسلامی ایران با حضور در اجلاس کمیته حقوق بشر سازمان ملل، سخنرانی انتقادآمیزی درباره عملکرد این کمیسیون و گزارش های مغرضانه رسانه های غربی ایراد کرد.

محمدجعفر محلاتی نماینده ناظر ایرانی در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد، سخنان خود را در اجلاس کمیته حقوق بشر این سازمان در ژنو، با تلاوت آیاتی از قرآن آغاز کرده و ابتدا گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره حقوق بشر را مورد نقد و بررسی قرار داده و نقاط ضعف آن را تشریح کرد.

وی گفت: متأسفانه گزارش دبیرکل بیش از حد متأثر از گزارش های بی پایه سازمان عفو بین المللی است. این درحالی است که گزارش های سازمان عفو بین المللی خود ضعف اطلاعاتی داشته و وجود جهت گیری سیاسی به خصوصی را در تحلیل هایش کاملاً آشکار می سازد.

محلاتی در قسمت دیگری از نطق خود به مسئله تروریسم کور که ازجانب امپریالیسم جهانی حمایت و سازماندهی می شود اشاره و نمونه هایی از جنایات منافقین در ایران را تشریح کرد.

ص: 185

وی گفت: درحالی که کشور ما بیش از دو سال است که درگیر جنگ تحمیلی رژیم عراق می باشد تروریست های ضدانسان با سوءاستفاده از این شرایط هیچ فرصتی را برای اعمال جنایاتشان علیه مردم بی گناه و مسئولین امور از دست نداده اند و خود نیز با افتخار آمار جنایاتشان را اعلام می دارند.

وقتی به ادعای خودشان ظرف دو ماه، هزار نفر از مسئولان و مردم بی گناه را به شهادت رسانیده اند حتی تصور آنچه در مدت دو سال مرتکب شده اند وحشتناک است. محلاتی افزود: ملت ما شهادت و فداکاری های بسیاری را متحمل شده و اگر این شهادت ها قیمتی باشد برای حفظ انقلابمان ثابت کرده ایم که حاضریم آن را بپردازیم. اما معلوم نیست که به کدام دلیل برخی از کشورهای مستقلی که در کمیسیون حقوق بشر حضور دارند باید قیمت دستاوردهای سیاسی آن قدرت های استعماری که از انقلاب ما متضرر گشته اند را بپردازند.

محلاتی سپس برای ذکر یک نمونه از فجایع تروریست های مزدور امریکا در ایران عکس های اجساد پاسداران کمیته مرکزی انقلاب اسلامی را که تحت شدیدترین شکنجه های قرون وسطایی قرار گرفته و به شدت سوزانده و زنده به گور شده بودند را به رئیس کمیسیون ارائه داد.

نماینده ایران در ادامه سخنان خود افزود: کلاس باربی، بگرکاف افسر نازی به خاطر جنایاتش علیه مردم فرانسه در جنگ جهانی دوم دو بار به اعدام محکوم می گردد، اما رهبر تروریستی که کشتار مردم بی گناه و مسئولان ایرانی را سازمان می داده و علناً در روزنامه لوموند اعتراف می کند که از متجاوزان عراقی کمک دریافت می دارد نه تنها باید دستش برای این عملیات در ایران آزاد باشد، بلکه اگر فرار کرد و به فرانسه آمد باید مورد استقبال قرار گرفته و تحت محافظت قرار گیرد. تروریسم در ایران اصلاً بد نیست و به قول عضو امریکایی کمیسیون فرعی - همان طورکه در اجلاس قبلی اظهار داشت - به عنوان عکس العملی نسبت به اعمال دولت ایران کاملاً مقبول است، ولی در جاهای دیگر به زعم آقایان تروریسم بد است. هرگونه حرکات آزادی بخش در کرس، ایرلند شمالی، السالوادور، فلسطین اشغالی و سایر کشورهایی که استقلال حق مسلم آنهاست باید با خشونت سرکوب گردد، لکن در مقابل هرگونه کوشش برای تجزیه کشورهای ضداستعماری و مستقل و بازگردانیدن حاکمیت استعمار باید تشویق گردد.

وی در قسمت دیگری از نطق خود گفت: آقای رئیس، ارائه این نمونه ها از تفکر و اعمال این آقایان را تا جایی که کمیسیون مایل باشد می توان ادامه داد، ولی یک ضرب المثل فارسی می گوید: "مشت نمونه خروار است." سؤال این است که چرا کمیسیون حقوق بشر باید دستخوش این گونه قضاوت های متناقض باشد. ما معتقدیم اگر برای این بیماری مزمن اقدام عاجلی صورت نگیرد مابقی توان بالقوه کمیسیون برای قضاوت های آزاد از انگیزه های سیاسی و مبنی بر معیارهای غیرمتناقض تحلیل خواهد رفت.

محلاتی در پایان سخنان خود افزود: آقای رئیس، ما درحد مقدور سعی کرده ایم در گزارش های خود به کمیسیون حقوق بشر میزان تساهل و تحمل مردم و دولت خود را در برابر وحشیانه ترین تروریسمی که در کشورمان اعمال شده بیان نماییم. با وجود این، اعتقاد اینجانب بر این است که این گزارش ها عمق احترام ما را نسبت به حقوق واقعی بشر نشان نمی دهد، بلکه برای اینکه کسی بتواند با

ص: 186

این عمق آشنایی پیدا کند لازم است بر دهکده های مرزی عراق که در تیررس ما قرار داشته و دارند گذری بنماید و ببیند که چگونه مردم این دهات رنج حتی یک بمباران و یا گلوله باران کور را به خود ندیده اند. درحالی که در این سوی جبهه هم وطنان ما روز و شبی را به خود ندیده اند که یکی از عزیزانشان درنتیجه بمباران های نیروهای عراق به خاک و خون درنغلتیده باشد.(1)

همچنین امروز، محمدجعفر محلاتی، سفر قریب الوقوع یک فرستاده ویژه کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل را برای تهیه گزارشی درباره حقوق بشر در ایران، تأیید کرد. محلاتی اعلام کرد: این دعوت یک اقدام اختیاری ازجانب ایران است و هیچ کس این کشور را در فشار قرار نداده است. وی با انتقاد از سیاست دوپهلوی این ارگان سازمان ملل متحد این کمیسیون را به دلیل اینکه به یک تروریست؛ یعنی رجوی، اجازه داده است با آن مکاتبه کند، مورد سرزنش قرار داد.(2)

1

دکتر ولایتی وزیر امورخارجه، در رأس یک هیئت عالی رتبه سیاسی جهت شرکت در هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد عازم دهلی نو شد. در این سفر، کاظم پور اردبیلی معاون اقتصادی وزیر خارجه، دکتر میرمهدی معاون حقوقی و امور مجلس و محمدحسین لواسانی مدیرکل افریقا و آسیا و سخنگوی وزارت امور خارجه وی را همراهی می کنند.(3)

2

در آستانه برگزاری نشست جنبش عدم تعهد در هند و هم زمان با تشدید تدابیر امنیتی برای ورود صدام حسین به این کشور، رایزنی های سیاسی عراق به ویژه با کشورهای عربی، افزایش یافته است.

دولت عراق اقدامات امنیتی خاصی را برای حضور صدام حسین در اجلاس غیرمتعهدها آغاز کرده است؛ ازجمله 200 تن از محافظان عراقی و 6 اتومبیل ضدگلوله و تعداد فراوانی سلاح و مهمات را با دو هواپیما به دهلی نو فرستاده است.

گفتنی است 200 تن از مأموران حفاظتی پس از ورود به فرودگاه دهلی نو، فاصلة 10 کیلومتری فرودگاه تا محل اقامت خود را (باوجود ممنوعیت عمومی هرنوع راه پیمایی در این ایام) با مشایعت پلیس هند راه پیمایی کردند و شعارهایی را به نفع صدام و علیه ایران سردادند.(4)

از سوی دیگر، درپی تشدید فعالیت های سیاسی مقامات عراق، امروز نیز طارق میخائیل یوحنا عزیز وزیر خارجه عراق، که به دهلی نو رفته است، با پطروس غالی وزیر مشاور در امور خارجی مصر و احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه الجزایر، گفت وگو کرد.(5)

همچنین مرزوقی وزیر دارایی عراق در رباط، با عبداللطیف الجوهری وزیر دارایی مراکش، دیدار و گفت وگو کرد. به گزارش خبرگزاری خلیج از رباط، در این ملاقات درخصوص همکاری های دو حکومت عراق و مراکش و راه های توسعه آن به ویژه درزمینه بازرگانی بحث و گفت وگو شد.(6)

دراین حال، خبرگزاری جمهوری اسلامی براساس اخباری که از الجزیره دریافت کرده است،

ص: 187

اعلام کرد که وزیران خارجه اتحادیه عرب قرار است به دعوت عراق در 24 ساعت آینده، اجتماعی جهت هماهنگی مواضع خود درمورد موضوعات برنامه کار اجلاس سران غیرمتعهدها، به ویژه جنگ عراق با ایران، تشکیل دهند. روزنامه الوطن نیز دراین باره نوشت: دیدارهای مقامات در چند روز گذشته از کشورهای مختلف ازجمله دیدار معاون وزیر خارجه عراق از کویت به منظور اعلام آمادگی آن کشورها برای حضور در این اجتماع بوده است.(1)

1

ابهام در اتهامات حزب توده، درج برخی اطلاعات درباره دستگیرشدگان این حزب، دیدگاه های مختلف در ایران درباره نوع وابستگی حزب توده با اردوگاه سوسیالیزم و خصوصاً شوروی، علاقه مندی مقامات ایران برای داخلی جلوه دادن دستگیری سران حزب توده و تلاش برای جلوگیری از تأثیرگذاری این موضوع در روابط ایران و شوروی، محورهای مقاله ای است که خبرگزاری فرانسه درباره دستگیری سران حزب توده تنظیم کرده است. در این مقاله آمده است:

«سه هفته پس از دستگیری کادر رهبری حزب توده، حزب کمونیست ایران، به نظر نمی رسد که مقامات جمهوری اسلامی مسئله اتهامات اصلی علیه آنها را حل کرده باشند.

جاسوسی یا براندازی؟ این مسئله همچنان مطرح است. دراین حال، طی روزهای اخیر منابع موثق تأکید کردند که مریم فیروز همسر دبیرکل حزب، نورالدین کیانوری که عضو کمیته مرکزی نیز می باشد، همراه با عده ای دیگر از یک جمع درحدود سی نفری که روز شانزدهم بهمن ماه طی یک گردهمایی در آپارتمانی در تهران دستگیر شده بودند، آزاد شده اند. یکی از آزادشدگان، احسان طبری، ایدئولوگ حزب توده است که به خاطر وضعیت سلامتی اش به خانه اش بازگشته است.

هیچ بیانیه رسمی این اطلاعات و همچنین شایعة دستگیری فرخ نگهدار، یکی از رهبران فدائیان اکثریت (سازمان بسیار نزدیک به توده) را تأیید نکرده است. تعداد دستگیرشدگان نیز که در ابتدا، ازطرف منابع مختلف 30 تن ذکر شده بود، ازطرف مقامات قضائی اعلام نشده است، ولی به نظر نمی رسد که دستگیری ها ادامه پیدا کرده باشد.

یکی از مسئولین پاسداران انقلاب شیراز اخیراً به خبرگزاری فرانسه گفت که پس از دستگیری اعضای رهبری، حزب توده بدون سر شده، بنابراین دستگیری اعضای جزء بیهوده است. وی خاطرنشان کرد که براساس اطلاعاتش هیچ نوع دستگیری در استان فارس دراین مورد صورت نگرفته است، او با نوعی شوخی عقیده بسیاری از مردم ایران را درمورد حزب توده چنین گفت: این حزب آن قدر به شوروی نزدیک است که وقتی در مسکو باران می آید اعضای حزب در تهران چترهایشان را درمی آورند.

درحقیقت، روابط توده با جهان سوسیالیسم هسته اصلی اتهامات علیه هواداران حزب است. رهبران حزب کمونیست ایران که در ابتدا، ازطرف حجت الاسلام حسین موسوی تبریزی متهم به جاسوسی به نفع یک کشور شرقی شده بودند، اکنون براساس بعضی اطلاعات شایع در تهران به خاطر "براندازی" تحت تعقیب خواهند بود.

ص: 188

دراین حال، آقای ولایتی وزیر امورخارجه ایران، هجدهم بهمن ماه در مصاحبه ای با خبرگزاری سوریه این مسئله را یک موضوع کاملاً داخلی تلقی کرد. این اظهارات چند روز قبل از پذیرش سفیر شوروی صورت گرفت و آقای ولایتی تأکید کرد ایران می خواهد با شوروی روابط حسن هم جواری داشته باشد. این موضع گیری بیانگر آن است که علی رغم اظهارات بعضی از ائمه جماعات شهرستان ها و سرمقاله های روزنامه ها علیه شوروی پس از موضع گیری روزنامه پراودا ارگان حزب کمونیست شوروی به نفع کیانوری، ایران نمی خواهد به این امر جنبه بین المللی بدهد.»(1)

ضمیمه گزارش149: شرح کامل کمک های مردمی به جبهه های جنگ به نقل از روزنامه کیهان

«درحالی که رزمندگان سلحشور اسلام می روند تا آخرین مقاومت های رژیم مزدور صدام جنایتکار را در هم بکوبند، امت شهیدپرور اقصی نقاط میهن اسلامی مان با انبوه هدایا و کمک های نقدی و جنسی خود همچنان با قامتی استوار به یاری این جان برکفان اسلام و سربازان امام زمان (عج) می شتابند. گزارش آمار کمک های ایثارگرانه مردم سراسر کشور را در زیر مرور می کنیم:

ازسوی ستاد پشتیبانی مناطق جنگی جهاد سازندگی قم 18 کامیون از کمک های اهدایی مردم غیور و همیشه در صحنه شهر خون و قیام شامل مقدار زیادی کنسرو، 10 تن خرما، نان، انواع البسه، کفش و پوتین، آجیل، قند و مربا، موتوربرق، موتورجوش، بوتون بر و 50 دستگاه بلندگو؛ هدایا و کمک های ایثارگرانه امت مسلمان و شهیدپرور شهرهای اردبیل، اهر، ارسباران و مشکین شهر جمعاً مبلغ 2 میلیون ریال وجه نقد و 2 کامیون مواد غذایی و سایر مایحتاج ضروری سپاهیان اسلام و هم وطنان مهاجر جنگی؛ توسط اهالی شهرستان کرج یک دستگاه آمپلی فایر با بلندگوی کامل، 4 دستگاه یونولیت بلندگو، 3 کارتن باطری، 50 بسته کاغذ پلی کپی، 40 گالن رنگ پلاستیک، 50 کارتن کمپوت گیلاس، 120 جفت چکمه، 1766 جلد کتب مذهبی، 10 توپ پلاستیک و مقدار قابل توجهی پیراهن مردانه، لاستیک، بیسکویت و پسته؛ ازسوی کارکنان متعهد کارخانجات پارس خودرو از آغاز جنگ تحمیلی تاکنون همه ماهه از محل یک روز حقوق خود اختصاص به حساب 222 جنگ جمعاً بالغ بر 39 میلیون و 601 هزار و 705 ریال وجه نقد؛ توسط 96 آموزشگاه های گنبد و روستاهای توابع داشلی برون و مراوه تپه برای بازسازی مناطق جنگی جمعاً مبلغ 609 هزار و 551 ریال وجه نقد؛ ازسوی ستاد برگزاری نمازجمعه حسن آباد قم، مردم و حومه علی آباد، وهن آباد، خانلق، گلین، ژیوان و ابراهیم آباد تاکنون 60 خروار نان محلی، 30 خروار آرد، 2 کامیون لباس گرم، 700 گرم طلاجات، یک هزار دستگاه وسایل گرم کننده، 3 کامیون میوه جات، 3 کامیون گالن آب، 2 دستگاه تانکر متحرک، 3 کامیون کمپوت و کنسرو، 20 توپ پلاستیک، 3 تن قند و شکر و چای، 7 کامیون گونی سنگری، یک کامیون آبلیمو، 3 هزار تخته پتو، تشک و لحاف، 1200 کیلو خاکشیر، یک هزار جفت کفش مردانه، یک هزار عدد چراغ فانوس و والور، مبلغ 200 هزار ریال وجه نقد، 50 دستگاه سماور نفتی، یک کامیون دارو و یک کامیون خرما، آجیل و حلوا؛ نمازگزاران نمازجمعه در خرم آباد مبلغ 265 هزار و 755 ریال وجه نقد برای بازسازی مناطق جنگی؛ ازسوی ستاد پشتیبانی جنگی جهاد سازندگی استان یزد 16 دستگاه کامیون و کامیونت کمک های مردم ایثارگر و مبارز و شهیدپرور استان یزد شامل 1450 تخته پتو، 20 هزار گونی خالی، 30 کارتن نان خشک، 1486 جفت جوراب، 120 متر موکت، 500 کیلو ماست، 3 عدد تانکر ثابت و سیار، 570 عدد گرمکن، 100 عدد اورکت، 462 عدد شال و کلاه، 87 جفت دستکش، مقادیری هیزم و دیگر وسایل مورد نیاز به جبهه های نور علیه ظلمت ارسال شد.

کمک های ایثارگرانه مردم کاشمر و نمازگزاران نمازجمعه در این شهرستان طی یازده ماهه گذشته، جمعاً مبلغ یک میلیون تومان وجه نقد، 16 سیر طلا، 22 دستگاه اتومبیل نیسان، 10 دستگاه آمبولانس و لباس گرم به ارزش مبلغ یک صد هزار تومان؛ توسط اقشار مختلف مردم رودهن مبلغ 325 هزار و 770 ریال وجه نقد؛ 3 عدد ساعت مچی، 4 عدد النگوی طلا، 6 جفت گوشواره طلا، یک عدد گلوبند طلا، یک انگشتر عقیق طلا و یک عدد حلقه طلا؛ کارکنان شرکت ساختمانی مانا مبلغ 239 هزار و 944 ریال وجه نقد؛ کارکنان اداره کشاورزی و عمران روستایی سراوان مبلغ 26 هزار و 250 ریال وجه نقد؛ امت همیشه در صحنه اسلام آباد و حومه جمعاً مبلغ 14 میلیون ریال وجه نقد برای بازسازی بستان، 5 هزار کیلو آرد و مقادیر زیادی گندم و دیگر مایحتاج رزمندگان اسلام؛ اهالی روستاهای فتوح آباد،

ص: 189

رحمت آباد کربال، اکبرآباد و روستاهای کوار، ایور، سیاخ، علی آباد، شاهپورجان، کوشک بیدک، چرمسقان و حسن آباد، قره باغ سیاخ و اسلام آباد دارنگون، روستاهای شهرستان اصطهبانات، خفرآباد بینا، عادل آباد، شوراب، کوهمره سرخی، مهدی آباد، اهالی روستاهای لارستان و فیروزآباد و میمند فارس، مردم گهنکان، آبادشاپور خفر، اقبال آباد، قصر قمشه، مردم نویه، کوشک هزار بینا، قادرآباد، بورغان، روستاهای شهرستان مرودشت، عشایر تیره علی یارلو، مردم روستاهای خرامه، فخرآباد رامجرد، اهالی درک تیره تاج دشمن زیاری، اهالی گویم و عشایر سیدان شامل 2 میلیون و 274 هزار و 530 ریال وجه نقد، 88 قطعه زیورآلات، 4222 کیلو نان تیری، قند و شکر، خشکبار، انواع مواد خوراکی، 19 تخته پتو، 382 کارتن کنسرو، کمپوت، مواد غذایی، مقادیر قابل توجهی مرکبات، مواد پاک کننده و وسایل زیست؛ اهالی روستاهای سراب، حسین آباد خدابنده لو، بهادربیگ، ینگیجه، چوتاش، مهاجران، سلیمان آباد، قلعه سلیمان آباد، دستجرد، بهرام آباد، حصار قره باغی، میهمله، سفلی، کوشک آباد، قشلاق همه، ایده لو، آق تپه، مزرعه مهدی آباد، قاباق تپه کبوترآهنگ، اعضای بسیج روستای وفرجین، امامزاده کوه، دانش آموزان امور تربیتی بهار، دانش آموزان آموزشگاه مصطفوی شماره 2، اهالی مؤمن روستاهای سلطان بلاغ، گاویک و خروس دره از توابع آوج و مردم انقلابی و مسلمان روستاهای دهنو اسدالله خان، قره تگین، الفاوت، حسین آباد ناظم، خان آباد، ورچق، زمان آباد بالا، مبارک آباد، دشت آباد، قلعه میراخور، اشمیزان، دهنواورزمان، علی جوق، افسریه، کندهلان، بیچین آباد، کسب، شریف آباد، قوزان، منگاوی، اسلام آباد ثانی، جوزان، قلعه جوزان از توابع شهرستان ملایر و دانش آموزان و کارکنان منطقه کبوترآهنگ جمعاً مبلغ 6 میلیون و 835 هزار و 150 ریال وجه نقد، محموله یک کامیون شامل 34 هزار و 350 کیلو نان، 17 هزار و 940 کیلو آرد و گندم، 15 هزار و 270 کیلو سیب زمینی و پیاز، 3350 کیلو خواربار، 2050 کیلو پرتقال، 1400 کیلو سیب درختی، 760 کیلو کشمش و گردو، 900 بسته کلوچه، 300 کیلو مربا، 150 کیلو ترشی، 230 دست پوشاک گرم، 126 بسته پودر لباس شویی، 10 کارتن خرما، 63 کیلو قند، 3 کارتن دارو، 6 قطعه طلاآلات، مقادیر قابل توجهی برنج، پنیر، چای، بیسکویت و تعدادی ساعت مچی، پوتین، لحاف، محموله یک تریلر و 3 کامیون جمعاً 8 هزار و 850 کیلو علوفه جهت تعلیف احشام؛ کمک های اهدایی مردم ایثارگر و همواره در صحنه گرگان و حومه ازسوی کمیته انصار گرگان شامل 183 کارتن مربا، 44 کارتن نان و کلوچه، 4 کارتن آب پرتقال، 9 کارتن کمپوت، 4 کارتن آبلیمو و نارنج، 6 کارتن پودر لباس شویی، خمیردندان و صابون، یک کارتن رشته، 2 کارتن حبوبات، 2 کارتن انواع بیسکویت، یک کارتن کفش کتانی، یک کارتن کشمش، یک کارتن فلاکس، 31 تخته پتو، یک حلقه لاستیک و رینگ، 17 شعله چراغ والور، یک کارتن و یک کیسه نوشت افزار، 16 کارتن مایع ظرفشویی، 150 کیلو قند، 4 کیسه برنج، یک هزار عدد گونی سنگری، 14 کارتن پوشاک گرم؛ ازسوی مردم حزب الله دیلم و روستاهای لیروای و نیز بخش زیدون جمعاً مبلغ یک میلیون و 500 هزار ریال وجه نقد، 4 هزار عدد گونی سنگری، 25 گونی برنج، 50 کارتن خرما، 20 کارتن کنسرو ماهی، 20 رأس گوسفند، 147 عدد پیراهن، 401 عدد زیرپیراهن، 232 دست ژاکت و 3 کارتن کبریت همراه 15 کیلو چای. براساس همین گزارش، اهدایی یکی از خواهران مهاجر خوزستانی ساکن کنگان مبلغ 25 هزار ریال وجه نقد،

دانش آموزان مدرسه راهنمایی تحصیلی شریعتی این شهرستان مبلغ 24 هزار و 500 ریال؛ توسط مردم مسلمان و خیر مازندران 100 صندوق مرکبات، 20 کارتن نان قندی، 2 هزار بسته خشکبار، 400 بسته لباس گرم و 500 عدد گونی سنگری؛ مردم خیر تنکابن 3 تن پرتقال، 1500 کیلو کدو، 1200 کیلو برنج و 850 عدد گونی

ص: 190

سنگری؛ مردم باشت از توابع گچساران 10 دستگاه تراکتور، کمک های مردم گچساران شامل 99 کارتن مواد خوراکی، 2 گونی قند، 190 تخته پتو، یک کارتن حاوی کلام الله مجید و کتب دینی، 4 شعله بخاری، تعدادی گونی سنگری و باطری؛ ازسوی دفتر امام جمعه قیر و کارزین مبلغ یک میلیون ریال برای بازسازی آبادان و ازطرف برادران بسیجی شهرک منتظری مبلغ 50 هزار ریال وجه نقد، 25 کارتن نان تیری، 130 کیلو خرما، 50 کیلو قند، یک بسته شکر و 29 بطری آبلیمو؛ توسط شورای اسلامی برآفتاب سعدی مسجد امام موسی کاظم(ع) 27 قلم لوازم ضروری و مواد خوراکی و مبلغ 34 هزار و 300 ریال وجه نقد؛ ازسوی کمیته امداد امام خمینی شیراز نیز 720 کیلو مسقطی، 25 هزار عدد کاغذ نامه و پاکت، 350 قرابه گلاب، 3 دستگاه تلمبه، 1200 کیسه پلاستیک، 9 عدد برانکارد و 48 جفت دستکش به همراه کمک های غیرنقدی مردم دارویس، روستاییان برغان، ریگان، دالین، خرامه، سربست، دوبیز، رودبال، چشم اسپند از توابع شهرستان سپیدان جمعاً مبلغ 65 هزار ریال وجه نقد، یک کامیون نان شیری، اهالی روستای بانش بیضا، دانش آموزان مدرسه شهید کریمی و شهید دستغیب روستای باقلعه دشمن زیاری؛ آموزگاران دبستان شهید ابراهیمی سپیدان و یک کودک 6 ساله روستایی مبلغ 240 هزار ریال وجه نقد، مردم چاه ورز، نرمان، مزیهو و اسکنان مبلغ 99 هزار و یک صد ریال وجه نقد؛ در همین رابطه، اهالی روستای کاکولک مبلغ 3 هزار ریال وجه نقد، 30 کیلو نان خشک؛ اهالی بروجن مبلغ 203 هزار و 550 ریال وجه نقد، 2 عدد انگشتری طلا، یک عدد النگوی طلا، 5 هزار کیلوگرم سیب زمینی، 5500 کیلوگرم آرد و گندم، 50 کیلوگرم نان خشک، 120 کیلوگرم قند و مقادیر قابل توجهی نمک، آبلیمو، چای، نخود، لوبیا، گز، پودر لباس شویی، دارو، مربا، کمپوت، روغن نباتی، ماکارونی، پیاز، پولک، ترشی، برنج، صابون، کشمش و تعدادی پارچ، لیوان، پتو، رختخواب و سماور نفتی؛ مردم آق بلاغ 155 کیلوگرم گندم و آرد، مقادیری کشمش، گردو، آلوچه، آبلیمو و سیب زمینی؛ اهالی روستای شمس آباد مبلغ 148 هزار و 500 ریال وجه نقد و 500 کیلوگرم نان خشک و اهالی لردگان مبلغ 5 میلیون و 969 هزار و 300 ریال وجه نقد، یک عدد قلک پول و یکی از خانواده های خیر شهرکرد مقداری برنج و پودر لباس شویی ، توسط اهالی فارسان، پردنجان، فیل آباد، چلیچه، استاب، اسدآباد، و چغاهست جمعاً مبلغ 97 هزار ریال وجه نقد، 28 گونی آرد و گندم، 3 گونی سیب زمینی، 70 گونی نان خشک، 12 کیلو چای، 6 گونی لباس گرم و مقادیری مربا، قند، خرما، روغن نباتی و چند تخته پتو و لحاف؛ کمک های جمع آوری شده توسط جمعیت هلال احمر شهرکرد 37 کیلو روغن نباتی، 5 کیسه آرد، 6 گونی سیب زمینی، 11 گونی نان خشک، 48 شیشه مربا، 18 عدد کمپوت، 18 کارتن خرما، 500 قالب صابون، 30 عدد مسواک، 9 دست لباس گرم، 200 عدد گونی خالی و مقادیری بیسکویت، قند، چای، دستمال کاغذی و تعدادی کفش کتانی، پارچ، لیوان و حوله؛ توسط دانش آموزان آموزشگاه مولوی وردنجان 238 هزار ریال وجه نقد، 111 قالب صابون و 314 بسته بیسکویت، 123 قوطی کمپوت، 20 دست لباس گرم، 16 عدد حوله و مقادیری خمیردندان، دارو، روغن نباتی، لوبیا، ماکارونی و تعدادی ظروف غذاخوری؛ روستاییان رحیم آباد، کنم نی ارجنگ، دورک قنبری و هلوسعد از توابع بخش اردل، امام قیس و کرک سمنی از توابع کنذمان و مال خلیفه، سرپیر و علی آباد خان میرزا از توابع لردگان جمعاً مبلغ 325 هزار و 830 ریال وجه نقد؛ اهالی مسلمان منطقه کوهرنگ مبلغ ده هزار ریال؛ نمازگزاران شهرکرد مبلغ 120 هزار ریال وجه نقد و تعداد 4 قطعه طلا؛ شورای اسلامی مسجد ابوالفضل(ع) در شهرکرد مبلغ 148 هزار ریال وجه نقد، یک عدد انگشتری طلا، 20 گونی گندم، 3 گونی آرد، 3 گونی سیب زمینی و مقادیری پودر لباس شویی ، صابون، اهالی مسلمان جونقان مبلغ 19 هزار و 200 ریال؛ ساکنین خیابان دانش سرای شهرکرد مبلغ 20 هزار ریال، دانش آموزان دبستان 17 شهریور اسدآباد مبلغ 30 هزار ریال؛ کارکنان آموزش وپرورش منطقه کیار مبلغ 425 هزار و 530 ریال؛ کارکنان اداره کل کشاورزی و عمران روستایی چهارمحال و بختیاری مبلغ 115 هزار و 568 ریال وجه نقد؛ روستاییان سردشت بادران، مهدی آباد، اندلان و بولان در استان اصفهان جمعاً مبلغ 585,130 ریال وجه نقد، یک عدد النگو، 3 عدد گوشواره و 2 حلقه انگشتری طلا؛ کشاورزان مزرعه گوان از توابع دهاقان مبلغ 500 هزار ریال وجه نقد؛ کمک های ارسالی مردم قهدریجان مبلغ 500 هزار ریال وجه نقد، 50 کارتن نان شکری، 9 کارتن نبات، 30 کارتن قند، 10 کیلو چای، 1200 کیلو ماست و مقداری نان خشک، پیاز، آجیل و لباس گرم؛ ضمناً توسط مردم خمینی شهر تعداد 1400 تخته پتو، 1500 دست لباس گرم، 200 عدد چراغ قوه، یک کامیون حامل نان خشک، 2 ماشین سیب درختی، یک ماشین کنسرو، یک ماشین مربا، یک کامیون گونی خالی و چند رأس گوسفند؛ کمک های کارکنان ادارات شوشتر علاوه بر 5 دستگاه وانت، وسایل تدارکاتی جبهه ها مبلغ 40 هزار ریال وجه نقد توسط طایفه جهلو، قره حالو [...].

طی مراسمی در پایان نمازجمعه اراک 12 کامیون حامل هدایای امت نمازگزار و شهیدپرور اراک به

ص: 191

رزمندگان اسلام توسط دفتر نماینده امام و امام جمعه اراک به جبهه های نبرد حق علیه باطل ارسال شد.

کالاهای ارسالی به جبهه های جنگ تحمیلی عبارت است از: 2500 تخته پتو، 15 دستگاه تانکر آب، 4 هزار عدد اورکت، 2100 عدد گرمکن، قطعات و لوازم اتومبیل به ارزش 70 هزار تومان و مقادیر قابل توجهی انواع ظروف آلومینیومی، کفش کتانی، پوتین، ژاکت، جوراب، حوله، انواع خوراک پزی، مربا، آجیل، آبلیمو و دیگر اجناس ضروری و مورد نیاز رزمندگان اسلام. ضمناً از محل کمک های نقدی امت شهیدپرور اراک به جبهه های نبرد مبلغ یک میلیون و 500 هزار تومان بابت خرید برزنت برای تهیه چادرهای خیمه ای اختصاص یافت.

گزارش های رسیده از شهرستان ها حاکیست: در ادامه کمک های هم وطنان ایثارگرمان برای رزمندگان ظفرمند اسلام ازسوی اهالی بخش بوئین زهرا از توابع قزوین مبلغ 5 میلیون و 900 هزار ریال وجه نقد به همراه 10 کامیون جنس شامل نان، لباس، گرمکن، بخاری علاءالدین، پتو و میوه؛ توسط مردم مسلمان و خیر شهرهای چمستان، اشتارود، 1900 کیلو برنج، 1700 کیلو مرکبات، 243 عدد بیل و کلنگ و 110 کیلو عسل؛ عشایر فیروزآباد فارس و روستاییان کی زرین و عشایر دوتارک 2 دستگاه کامیون و یک دستگاه نیسان شامل گندم، برنج، نان، قند، گوسفند، 6 قطعه زیورآلات طلا و 54 هزار ریال وجه نقد؛ مردم خمینی شهر مبلغ 343 هزار و یک صد ریال و چندین کامیون مواد غذایی؛ فرهنگیان استان مرکزی مقادیری لوازم ضروری جبهه ها به ارزش 3 میلیون و 190 هزار ریال شامل 600 دستگاه چراغ والور، یک هزار تخته پتو و مقادیری کاموا جهت تهیه شال گردن، کلاه و لباس؛ ازسوی اهالی و دانش آموزان روستاهای تابعه دهستان سیاهو مبلغ 88 هزار و 450 ریال وجه نقد؛ روستاهای تابعه بخش حاجی آباد از توابع بندرعباس مبلغ 79 هزار و 600 ریال وجه نقد به همراه مقادیر قابل توجهی نارنگی، روغن نباتی و پودر ظرف شویی. همچنین ازسوی روستاهای شهرستان میناب و کارکنان مسلمان سد میناب جمعاً مبلغ 281 هزار و 940 ریال وجه نقد به همراه یک عدد انگشتری طلا؛ آموزشگاه های شهرستان قوچان و مردم خیر شهرستان های بجنورد، تربت حیدریه و کارکنان مرکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی خراسان جمعاً مبلغ 870,960,1 ریال وجه نقد، 3230 کیلو گندم، 1170 کیلو سیب زمینی، 16 کیلو خشکبار، 360 کیلو قند و شکر، 214 قوطی کمپوت، 1500 کیلو سیب درختی، 800 شیشه آبلیمو و شربت، 60 عدد کلمن آب و مقادیری لوازم ضروری، پوشاک، طلاآلات زینتی؛ اهدایی امت حزب الله استان خراسان به جبهه های نبرد حق علیه باطل مبلغ 810,334 ریال وجه نقد، مقدار 2892 کیلوگرم گندم، 246 کیلوگرم سیب زمینی، پیاز، روغن، نبات، قند و خشکبار، بیش از دو هزار عدد گونی سنگری، 6 حلقه و انگشتری طلا و نقره، 5 لنگه گوشواره طلا، یک رأس گوسفند و مقادیر قابل توجهی پودر لباس شویی، صابون، دارو و لباس گرم؛ اهالی روستاهای گل خرک، انجیربند، ظالمی، ززل، حراستی کوره بند، فرخامی، فیادون، پلنگی، وردان، چاه گزی، فربلاغی، دهنو علامرودشت، اردو فاضلی، دامداران برگه سفید چاه عینی، کهنویه، حاجی آباد بیرم، لاغرستان، ده کهنه از توابع لارستان، پایگاه مقاومت شهید مراد راده وعظ و عشایر بلوهاشمی و مردم شهر لار، همچنین روستاییان روستاهای دارکوبه، اکبرآباد شش ده، قاسم آباد سفلی و علیا و علی آباد میان جنگل از توابع فسا جمعاً مبلغ 572 هزار و 360 ریال وجه نقد، 6558 کیلو مسقطی، 1700 کیلو خرما، 2 هزار کیلو نان تیری، 125 رأس گوسفند، 50 کیلو برنج، 500 عدد گونی خالی، 60 من نان محلی و مقادیری وسایل ضروری زندگی و تعداد زیادی طلاآلات نقره و سکه های قدیمی؛ انجمن اسلامی کارخانه قند فسا ماهانه به طور مستمری مبلغ 150 هزار ریال جهت رزمندگان کفرستیز اسلام اختصاص دادند.

دراین رابطه، جهاد سازندگی استان خوزستان کمک های نقدی و جنسی اخیر روستاهای اطراف دزفول و شهرک های طالقانی انقلاب، امیرالمؤمنین، شریعتی، منتظری و یکی دیگر از شهرهای دزفول را به این شرح اعلام کرد: جمع کمک های مورد نظر شامل یک میلیون و 812 هزار ریال پول نقد، 7 قطعه زیورآلات طلا، 30 جلد کتاب، 6 گونی گندم، 44 رأس احشام، 2 کیسه برنج و آرد، 63 کیسه قند و شکر، 15 کیلو خوراکی، توسط برادران ایثارگرمان در تیپ 23 نوهد آبادان، ارسال یک تن برنج سهمیه خود به برادران و خواهران مهاجر جنگی.

دانش آموزان دبیرستان دخترانه سعدی باختران مبلغ 2330 ریال وجه نقد، 4 قطعه زینت آلات طلا به ارزش 50 هزار ریال، مقدار 50 کیلوگرم کشمش، خرما و مقادیر معتنابهی جوراب پشمی، بلوز، شال گردن، کلاه و دستکش؛ اهالی روستاهای فارلق شورچه و کوچه از توابع کنگاور مقدار 3 تن نان و مبلغ 6 هزار ریال وجه نقد و ستاد کمک رسانی امام جمعه کنگاور، مقدار یک تن و 400 کیلو پیاز، اهالی روستای صله شیخ بیلو 500,25 ریال وجه نقد؛ اهالی روستای چقازرد و سراب نیلوفر مبلغ 55 هزار ریال؛ روستاییان دهگل میاندرِبند مبلغ 66 هزار ریال

ص: 192

وجه نقد؛ توسط کارکنان مسلمان و زحمتکش کارخانجات سیمان و فارسیت دورود یک کامیون گونی خالی، 300 جفت پوتین، 1295 اورکت؛ توسط اهالی بخش پلدختر خرم آباد یک کامیون لباس و غذا؛ توسط اهالی چند روستای تابع بخش های پلدختر، کوهدشت، زاغه، معمولان خرم آباد نزدیک به نیم میلیون ریال وجه نقد، بیش از 400 عدد گونی خالی، 8 کیسه آرد، 2 رأس گوسفند، 4 گونی نان، 280 قالب صابون، 33 پاکت پودر رخت شویی، 38 شیشه الکل، 11 دست گرمکن، 5 کارتن کنسرو، مقادیر قابل توجهی چای؛ ازسوی اهالی روستاهای مله هانه دینور مبلغ 19 هزار ریال، سیاچغا مبلغ 21 هزار ریال، حسین آباد درخت توت مبلغ 500,19 ریال وجه نقد، چشمه غلام ویس مبلغ 9 هزار ریال، اسلام آباد مبلغ 20 هزار ریال، ارگنه سفلی 47 هزار ریال، کندوله تعداد 600 عدد گونی خالی و مقداری نان، یکتر مبلغ 40 هزار ریال، گاوکل علیا مبلغ 12 هزار ریال، دستجرد سفلی 30 هزار و 200 ریال وجه نقد و 32 اصله تیر چوبی و سراب بیدسرخ مقداری دارو و 150 عدد گونی خالی، قلعه غازی سنجابی مبلغ 17 هزار و پانصد ریال وجه نقد، نامیوند علیا مقدار 800 کیلو آرد؛ شورای اسلامی روستای ده سوار مبلغ 28 هزار ریال؛ اهالی متعهد و شهیدپرور کنگاور 3 تن نان و تعداد قابل توجهی حوله، باطری، واکس، فیتیله چراغ، خودکار، پودر لباس شویی و کبریت، روستاییان سراب قیر 10 عدد شال گردن، 14 عدد کلاه و 2 دست لباس گرم؛ توسط فعالیت های ستاد پشتیبانی مناطق جنگی بروجرد تاکنون 51 هزار و 800 قالب یخ، 90 تن کاه، 90 تن نان، 10 هزار و 520 کیلو سبوس، 35 هزار کیلو خرما، 53 تن کارتن کمپوت و کنسرو، 13 هزار عدد گونی خالی، 30 تن سیب زمینی و پیاز، 37 کارتن بیسکویت، 630 عدد تاید و صابون، 13 عدد سیم چین و قیچی آرماتوری، 22 دست اورکت و بلوز ارتشی، 10 عدد فانوسقه و کوله پشتی، 87 دست زیرپوش و لباس گرم، 170 کیلو روغن نباتی، 30 کارتن دارو و 2 هزار و یک صد بسته پنبه، 500 شیشه الکل، 450 قوطی رب گوجه فرنگی، 20 عدد کلمن آب، 50 عدد لباس زیر مردانه، 100 شیشه ترشیجات، 63 جلد قرآن و مفاتیح، 16 کیلو قند و شکر و چای، 500 کیلو برنج، 9 تخته پتو و لحاف، 50 کارتن آبغوره و آبلیمو، 217 شال و کلاه، 45 جفت جوراب و نیز مبلغ 872 هزار و 307 ریال وجه نقد و 3 عدد انگشتر، یک عدد النگو و یک عدد الله طلا با زنجیر برای بازسازی مناطق جنگی جمع آوری و ارسال شده است.»(1)

ص: 193

ص: 194

دمکرات و گروه کومه له شد. از تلفات احتمالی گزارشی در دست نیست.(1)

در درگیری بین عوامل کومه له و حزب دمکرات در روستای بیتوش در جنوب غربی سردشت نیز 3 تن از افراد حزب دمکرات مجروح شدند. در این درگیری عناصر گروه کومه له فرمانده عملیاتی حزب دمکرات را دستگیر کردند.(2)

1

نیروهای سپاه امروز درپی اطلاع از حضور افراد مسلح در منطقه منگل جنگل های آمل (در غرب جاده هراز)، وارد عمل شده و در اولین ساعات بامداد، به محل تجمع این افراد نزدیک شدند. افراد مسلح که از حضور نیروهای سپاه آگاه شده بودند، با تیراندازی به طرف آنها 3 تن از پاسداران را به شهادت رسانده و درحالی که تعدادی از لوازم و تجهیزات خود را به جا گذاشته بودند، از منطقه فرار کردند. نیروهای سپاه نیز به تعقیب آنان پرداختند و در درگیری مجددی که روی داد 3 تن دیگر از افراد خودی شهید و 3 تن زخمی شدند، 2 تن از افراد مسلح نیز کشته و تعدادی زخمی شدند. با تاریک شدن هوا، بقیه افراد مسلح نیز از منطقه گریختند.

باتوجه به مدارک به دست آمده و شناسایی کشتگان معلوم شد که افراد مسلح از بقایای گروه اتحادیه کمونیست ها (سیاه جامه گان) بودند که از اول اسفندماه، وارد جنگل شده و قصد داشتند با تصرف برخی روستاهای منطقه و بستن راه هراز تشکیلات ازهم پاشیده این اتحادیه را بازسازی کنند. وسایل و ادواتی که در این عملیات به دست نیروهای خودی افتاد عبارت اند از: 2 قبضه ژ3، 30 عدد خشاب، 27 تخته پتو، تعداد فراوانی لباس گرم، مبلغ 200 هزار ریال وجه نقد و تعدادی وسایل و ادوات نظامی.(3)

2

در تهران، سه نفر از عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به سوی یکی از واحدهای گشت ثارالله سپاه تیراندازی کرده و گریختند. در این حادثه کسی آسیب ندید.(4)

در شهرستان علمده (رویان) مازندران نیز عناصر این سازمان در یک سرقت مسلحانه مبلغ 340 هزار ریال موجودی صندوق یک بانک را ربودند.(5)

3

واحد امداد جبهه جمعیت هلال احمر 1064 تن از امدادگران این جمعیت را همراه مقادیر زیادی لوازم و وسایل مورد نیاز جبهه ها و یک دستگاه آمبولانس اهدایی خانواده امدادگر شهید نوچیان به مناطق جنگی اعزام کرد. به نوشته روزنامه کیهان، روابط عمومی جمعیت هلال احمر با اعلام این مطلب ترکیب هیئت اعزامی و نوع و میزان وسایل و لوازم اهدایی را بدین شرح اعلام کرده است:

جمع کل نیروهای امدادگر اعزامی به مناطق جنگ 1064 نفر شامل 693 امدادگر،

ص: 196

163 راننده، 102 متخصص فنی، 20 نفر آشپز، 36 پزشکیار، 49 نفر بهیار و یک نفر پزشک است. همچنین همراه این گروه تعدادی از کالاهای مورد نیاز جبهه ها شامل: 132 قطعه لوازم یدکی؛ 80 عدد شمع اتومبیل؛ 20 عدد پلاتین؛ 30 کیلو کاربیت؛ 30 عدد باطری ماشین؛ یک دستگاه آپارات کامل؛ یک دستگاه شارژ باطری؛ یک دستگاه موتور جوشکاری؛ 30 عدد صافی بنزین؛ 40 قوطی روغن ترمز؛ 8 حلقه لاستیک با تیوپ نیز به مناطق جنگی ارسال شده است.(1)

از نقاط مختلف کشور نیز در طول دو روز گذشته، کمک های نقدی و هدایای مردمی به این شرح به جبهه های جنگ ارسال شده است: مردم خراسان 50 کامیون شامل خواربار، پوشاک و مواد پاک کننده؛ شرکت کنندگان در نمازجمعه خورموج مبلغ 000,250 ریال؛ دانش آموزان این شهرستان یک کامیون گونی خالی، دارو، مواد غذایی، پوشاک و مبلغ 000,220 ریال؛ مردم بیرجند 45 کامیون شامل مواد غذایی، پوشاک و گوسفند؛ مردم شهرستان میناب 11 قطعه سکه اشرفی و 32 قطعه زیورآلات طلا؛ مردم شهرستان هریس آذربایجان یک کامیون لبنیات، یک کامیون مواد غذایی، یک کامیون لباس گرم و کمپوت و 000,500,1 ریال وجه نقد و 8 قطعه طلا؛ مردم روستای علی آباد کتول 000,100 ریال وجه نقد و مقداری مایحتاج رزمندگان؛ نهضت سوادآموزی ساری و چند روستا و مدارس استان مازندران و ماهیگیران شیلات حقیقت کار و خزآباد و اداره پست استان مبلغ 000,807 ریال، ماهیگیران چابکسر 3 فروند قایق موتوری و مبلغ 000,160 ریال؛ مردم روستای قلعه چهارده دامغان 3 حلقه انگشتر طلا، مقداری لباس، قند، پسته، نبات، گندم، آرد و مبلغ 000,200 ریال؛ مردم بخش چاپشلو و روستاهای اطراف از توابع شهرستان درگز مبلغ 465,402 ریال وجه نقد، 253,13 کیلو گندم، 424 کیلو کشمش، 2817 کیلو سیب زمینی، 131 کیلو پیاز، 21 کیلو روغن، 18 رأس گوسفند، پودر رخت شویی و صابون، 456 عدد سکه طلا، 2 عدد سکه نقره، یک کیلو نخود و 50 کیلو لوبیا؛ مردم باختران یک کامیون لواش؛ مردم شهرک طاوسیه از توابع شهر قدس تهران 8 کارتن مربا، 6 کارتن قند، 3 کارتن چای، 8 کارتن دارو، 2 کارتن سکنجبین، شکر 10 کیلو، پنبه 2 گونی، خشکبار 1 کارتن، باتری 2 کارتن، گونی خالی 1500 عدد؛ شهرستان مرودشت یک دستگاه وانت همراه با مواد غذایی، مبلغ 000,39 ریال وجه نقد؛ اهالی روستای گله زن 900,17 ریال وجه نقد و اهالی روستای رام جرد 230 کیلو قند و شکر؛ اعضای انجمن اسلامی ادارات و کارکنان مدارس و بیمارستان های قائم شهر 11 کیسه برنج، 2 کیسه سیب زمینی، 12 تخته پتو، 120 دست انواع پوشاک، 20 کارتن کمپوت، 160 شیشه مربا و 6 کارتن دارو، 1 کارتن مسواک و خمیردندان، 6 کارتن پودر رخت شویی و صابون، 12 جعبه پرتقال و مبلغ 400,366 ریال وجه نقد؛ صندوق قرض الحسنه توحید سمنان مبلغ 000,000,3 ریال؛ مردم بخش صحنه استان کرمانشاه و روستاهای تابعه مبلغ 600,546,3 ریال؛ کارکنان دفتر شهید محراب آیت الله دستغیب مبلغ 450,271 ریال؛ کارکنان

ص: 197

روستای دومیش تپه بندرترکمن یک روز حقوق ماهانه؛ اهالی روستای دره کاشان مبلغ 700,587 ریال وجه نقد، 200 کیلو خشکبار، 20 کیلو برنج، یک حلب روغن، 55 شیشه گلاب، 32 کیلو قند، 165 قالب صابون و پودر لباس شویی و کارکنان و دانش آموزان دبیرستان سمیه منطقه آران مبلغ 000,60 ریال وجه نقد، مقداری مربا و لباس گرم.(1)

1

روابط عمومی سازمان اوقاف اعلام کرد: ستاد بازسازی مساجد و اماکن متبرکه مناطق جنگ زده مستقر در سازمان مرکزی اوقاف، موفق شده است در شهرستان های دزفول و شوش کار بازسازی 19 مسجد و حسینیه دیگر را - که براثر جنگ تحمیلی ویران شده بود - به اتمام برساند و آماده بهره برداری کند.(2)

2

امروز آیت الله خامنه ای رئیس جمهور با امام جمعه، اعضای حزب جمهوری اسلامی و دانشجویان و طلاب حوزه های علمیه شهرستان اردکان دیدار و مطالبی را بیان کرد. مقاومت دربرابر زورگویی دولت های بزرگ، نقش ایستادگی مردم در تثبیت نظام، تأکید بر برآورده شدن نیازهای رفاهی مردم در پرتو انقلاب، تداوم تلاش بیگانگان برای دوری مردم از انقلاب و ایجاد شکاف در یکپارچگی مردم از محورهای سخنان رئیس جمهور بود.

آیت الله خامنه ای در بخشی از سخنان خود گفت: همه قدرت های بزرگ دنیا و سلطه گر جهانی بدانند که ما برحسب ضرورت ها و زیر فشار، یک سر سوزن از مواضع خود تخطی نخواهیم کرد و به طرف آنها متمایل نخواهیم شد و این آرزو را ابرقدرت ها در دنیا به گور خواهند برد که ملت ایران و انقلاب اسلامی ایران تجربه بعضی تحولات کشورهای به ظاهر انقلابی را تکرار کند.

رئیس جمهوری ضمن تأکید بر اینکه آن روزی که جامعه بخواهد از اصول خود تخطی کند و این انقلاب بخواهد منحرف شود ما وجود نخواهیم داشت، گفت: تا ما هستیم ممکن نیست زیر فشار هیچ نیرویی به این طرف و آن طرف گرایش پیدا کنیم و تنها چیزی که افق آینده را در نظر ما روشن و امیدبخش می کند اتکا به خدا و مردم است.

آیت الله خامنه ای افزود: شما مردم بدانید که حضور شما در این صحنه عظیم و پرخطر توأم با شهادت توانسته است در سطح دنیای کنونی یک انقلاب را نگاه دارد و یک جامعه ای را سازمان دهد که همه دنیا از آن شگفت زده اند. رئیس جمهوری با اشاره به اینکه دشمن می کوشد تا مردم را از صحنه خارج کند و آرمان های معنوی و انقلابی را در ذهن مردم به آرزوهای حقیر و کوچک مادی تبدیل کند، گفت: دشمن درحالی که سعی دارد نگذارد اصول انقلاب به صورت یک هدف و یک امید برای مردم مطرح باشد، فواید انقلاب را که فرع بر انقلاب

ص: 198

است می خواهد برای این و آن اصل قرار دهد، وقتی مسئله رفاه برای مردم به صورت یک آرزوی منهای انقلاب مطرح شود آن وقت هر قشری از اقشار مردم یک چیز مورد نظر برایش اهمیت پیدا خواهد کرد و اینجاست که اول اختلاف است.

وی افزود: همان مغزهایی که برای حمله رژیم متجاوز عراق به ایران نقشه ریختند و برای محاصره اقتصادی مردم ایران برنامه ریزی کردند، همان مغزها امروز درحال توطئه هستند تا ملت ما را از یکپارچگی بیندازند و ما امروز موظفیم تا انقلاب را از توطئه شرق و غرب و نفوذ اجانب حفظ کنیم.(1)

1

حجت الاسلام محمد یزدی نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، در جلسه امروز مجلس در اعتراض به بمباران دیروز شهر دهلران و سکوت کشورها و سازمان های بین المللی دراین باره، گفت:

رژیم بعثی صهیونیستی با حمله هوایی به شهر مقاوم دهلران و با به کارگرفتن بمب های خوشه ای، تعدادی از هم وطنان مسلمان ما را به شهادت رسانده است. ما فکر می کنیم که حرفمان آن قدر روشن است که دنیای تاریک هم اکثراً می فهمد، گرچه خود را به نافهمی یا ناشنوایی می زند. ما می گوییم که متجاوز باید خاک وطن اسلامی را ترک کند، متجاوز باید محاکمه شود تا فکر تجاوز در مغز کس دیگری راه نیابد و خسارات جنگ باید پرداخت شود. با این قبیل اقدامات، هیچ گاه این مفاهیم مبهم نخواهد شد، بلکه روشن تر خواهد گردید. یعنی داعیه های صلح جویی و صلح خواهی را این اقدامات مشخص می کند که چه مفهومی دارد و حرف ما را روشن تر می سازد. ما مطمئن هستیم که برای رسیدن به نقطه های نزدیک به پایان فاصله زیادی نداریم و با این قبیل عملیات ها هرگز نه تنها تردید یا ابهامی به وجود نمی آید بلکه استقامت و مقاومت بیشتر می شود.(2)

2

سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، در مراسمی که با حضور امام جمعه باختران و جمعی از علما، روحانیون و مقامات این استان تشکیل شده بود، درباره برنامه نظامی آتی ایران گفت: ما حمله جدیدی را با نام والفجر آغاز کرده ایم و مطمئن باشید که دیگر نامی جدید برای حملات نخواهیم گذاشت و این آخرین حمله ما خواهد بود.(3)

3

هم زمان با آغاز نشست وزیران خارجه کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در هند، نخست وزیر این کشور نیز بر تلاش برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق تأکید کرد.

امروز خبرگزاری عراق از دهلی نو گزارش داد که خانم ایندیرا گاندی نخست وزیر هند،

ص: 199

اعلام کرده است که برای خاتمه دادن به جنگ ایران و عراق از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد. وی به هیئتی از نمایندگان پارلمان هند گفت که این کشور بیشترین اهمیت را برای لزوم برقراری یک صلح عادلانه و فوری بین ایران و عراق، قائل است.

طبق همین گزارش، "مجمع اتحاد ملی هند" از خانم گاندی خواسته است تا حداکثر کوشش خود را برای خاتمه دادن به درگیری ایران و عراق ازطریق دستیابی به یک توافق عمومی درمورد این مسئله در اجلاس سران جنبش عدم تعهد به کار گیرد. رئیس مجمع اتحاد ملی هند به همراه معاون و گروهی از اعضای پارلمان امروز ضمن ملاقات با خانم گاندی یادداشتی را دراین خصوص به وی تسلیم کردند.(1)

درعین حال، وزیران خارجه کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها امروز نخستین جلسه دوروزه خود را برای بررسی نتایج اجلاس کارشناسان - که ظرف دو روز گذشته در دهلی نو برپا بود - و همچنین تعیین نهایی قطعنامه صادره و دستور کار اجلاس سران - که از روز دوشنبه آینده به مدت پنج روز در دهلی نو برپا خواهد شد - تشکیل دادند. با پایان یافتن اجلاس دوروزه کارشناسان کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها، امروز (پنجشنبه) نتایج این مذاکرات تقدیم اجلاس وزرای خارجه عضو جنبش خواهد شد.(2)

1

ماجرای دستگیری صادق طباطبایی در آلمان و وقایع متعاقب آن، با موضع گیری تهدید آمیز یک سازمان فلسطینی علیه آلمان دراین زمینه، وارد مرحله جدیدی شده است.

خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز از بُن گزارش داد: یک منبع سازمان فلسطینی "فتح الثوره" به خبرنگار این خبرگزاری در این شهر اطلاع داده که سازمان مزبور اوایل هفته جاری، در نامه ای دولت آلمان غربی را تهدید کرده است که اگر حداکثر تا دوشنبه آینده، صادق طباطبایی از زندان آزاد نشود، علیه منافع آن کشور دست به اقدام نظامی خواهد زد. این منبع افزود: در نامه مزبور که توسط سفیر کویت در امارات متحده عربی برای وزیر خارجه آلمان فرستاده شده ضمن اشاره به خدمات صادق طباطبایی به آرمان فلسطین، از دولت آلمان خواسته شده است که وی را از اتهامات وارده تبرئه و از وی اعاده حیثیت کند و مسببین اصلی این ماجرا را معرفی و محکوم کند.(3)-(4)

از سوی دیگر، امروز اعلام شد که وزارت خارجه آلمان غربی، به سؤالات دادگاه ایالتی دوسلدورف درباره قرار ملاقات طباطبایی در محافل دولتی آلمان پاسخ خواهد داد؛ این درحالی است که امروز این دادگاه برای ادامه بررسی پرونده طباطبایی تشکیل جلسه داد، ولی سخنگوی دادگاه اعلام کرد امروز دراین باره تصمیم نهایی اتخاذ نخواهد شد.(5)

ص: 200

1

درپی سخنان روز گذشته آقای هاشمی رفسنجانی در دیدار با رئیس مجلس ملی خلق الجزایر درباره بحران به وجودآمده در قیمت نفت، امروز رادیو بی بی سی در واکنشی به سخنان آقای هاشمی اعلام کرد:

«دیروز حجت الاسلام رفسنجانی گفت که توطئه ای در سازمان اوپک در جریان است تا به ایران و سایر کشورهای محروم ازنظر اقتصادی ضربه ای وارد آید. او گفت که یکی از دستاوردهای عمده انقلاب ایران افزایش بهای نفت بوده است و ایران به هر قیمتی که شده از کاهش بهای نفت جلوگیری خواهد کرد. او نگفت که ایران چگونه می خواهد از کاهش بهای نفت جلوگیری کند، اما از کشورهای منطقه خلیج فارس خواست که خود را تسلیم توطئه ای که گفت، نکنند و از لیبی، ونزوئلا و اندونزی خواست که در مقابل پایین آمدن بهای نفت عکس العمل شدیدتری نشان دهند. از هنگامی که در ماه ژانویه، سازمان اوپک نتوانست درمورد مقدار تولید و بهای نفت به توافق دست یابد، مقامات جمهوری اسلامی جهان سرمایه داری و به خصوص امریکا را مسبب کاهش بهای نفت دانستند و رهبران ایران عربستان سعودی را متهم کردند که در توطئه پایین آمدن مقدار صادرات نفت ایران و نیز کاهش بهای آن آلت دست امریکاست.»(1)

2

رایزنی های غیرعلنی وزرای نفت برخی کشورهای صادرکننده نفت اوپک امروز نیز در لندن ادامه یافت.

رادیو کلن دراین باره گزارش داد:

«وزرای نفت کشورهای عضو سازمان ممالک صادرکننده نفت اوپک قصد دارند امروز در چهارچوب مذاکراتی محرمانه با یکدیگر برای جلوگیری از مبارزه بی امان بر سر بهای نفت تلاش نمایند. نمایندگان ونزوئلا، نیجریه و امارات متحده درحال حاضر در لندن، اقامت دارند. در محافل سازمان اوپک گفته شد که در این مشاورات احتمالاً وزرای کویت، الجزایر، اندونزی و وزیر نفت عربستان سعودی (یمانی) شرکت خواهند کرد. به موازات مذاکره بر سر کاهش بهای نفت ازطرف سازمان اوپک و فروش هر بشکه نفت برابر با 29 دلار، مسئله محدودنمودن میزان استخراج نفت نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. به نظر کارشناسان، میزان استخراج احتمالاً در روز 17 میلیون و 500 هزار بشکه در هر روز تعیین خواهد شد.»(2)

بی بی سی نیز درباره این مذاکرات و نتایج احتمالی آن گفت:

«حتی اگر ملاقات وزیران در لندن، که ایران در آن حضور ندارد، به نوعی موافقت نائل شود، باز ارائه نتایج آن به جلسه ای متشکل از همه سیزده کشور اوپک خالی از مشکلات نخواهد بود. آنها ضمناً با مشکل ترغیب تولیدکنندگان نفت خارج از سازمان اوپک به همکاری نیز

ص: 201

مواجه هستند. بااینکه جلسه کنونی وزیران نفت اوپک در لندن برگزار می شود، بریتانیا خود را با بی نیازی از هرگونه ارتباطی با آن دور نگه می دارد. بریتانیا به حداکثر ممکنه نفت تولید می کند و تا هنگامی که این تولید سودآور باشد از میزان آن نخواهد کاست، چون هزینه تأسیسات نفت دریای شمال به اندازه ای زیاد است که تولیدنکردن نفت از تولید آن هزینه کمتری نخواهد داشت. ضمناً بریتانیا تاحد لازم خود را از اوپک دور نگه می دارد تا دوستان خود را متقاعد کند که در تثبیت قیمت نفت دخالتی ندارد، بلکه سیاستش در تعیین قیمت نفت مبتنی بر روند بازار است. به هرحال، مکزیک با اوپک همکاری نزدیک دارد و حتی ممکن است نماینده ای به جلسه وزیران نفت اوپک به لندن بفرستد. منافع مکزیک و کیفیت تولید نفتش با اوپک همسانی بیشتر دارد. اگر این جلسه توفیقی در آماده کردن زمینه برای یک توافق کلی حاصل نکند، احتمال بروز جنگ قیمت بیشتر خواهد شد.»(1)

1

آسوشیتدپرس خبر داد نماینده وزیر نفت ونزوئلا به منظور ترغیب آقای غرضی وزیر نفت ایران، برای حضور در مذاکرات لندن به ایران سفر کرده است. به گزارش این خبرگزاری، اومبرتو کالدرون برتی وزیر نفت ونزوئلا، در تلاش برای جلب مشارکت جمهوری اسلامی با کشورهای تولیدکننده جهت جلوگیری از یک جنگ قیمت، نماینده خود را راهی تهران کرده است.

یک مقام رسمی ونزوئلایی که مایل نیست نامش فاش شود گفت: دکتر گارسیا کورونادو از وزارت انرژی و معادن ونزوئلا اوایل وقت روز پنجشنبه از کویت راهی تهران شد تا در ملاقاتی دوروزه با محمد غرضی وزیر نفت ایران گفت وگو کند.

این مقام رسمی که عضو هیئت کورونادو است، گفت که وی حامل نامه ای برای غرضی است. وی افزود: کورونادو در دو روز گذشته در کویت، با نمایندگان کشورهای عرب تولیدکننده نفت در خلیج فارس مشورت هایی کرده است.(2)

2

مجله نیوزویک در شماره اخیر خود نوشته است مقامات امریکایی بر این باورند که شوروی تصمیم گرفته است که در جنگ ایران و عراق، از عراق حمایت کند.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن، نشریه مذکور با ذکر این نکته که روابط مسکو با تهران در چند ماه اخیر رو به تیرگی گذاشته است به دستگیری رهبر کمونیست های ایران به اتهام جاسوسی برای شوروی اشاره کرده و از قول مقامات امریکایی نوشته است: شوروی امید بهبودی روابط با ایران را از دست داده و محموله های بزرگ اسلحه به عراق می فرستد.(3)

ص: 202

1

هفته نامه الجهاد (چاپ الجزایر)، به نقل از منابع مطلع اعلام کرده است که عراق اخیراً شروع به خارج کردن ذخایر ارزی خود از کشورهای خارجی و واریز آنها به بانک رافدین قاهره کرده است.

به نوشته الجهاد، این اقدامات درپی وخامت اوضاع اقتصادی عراق انجام شده است؛ زیرا مقامات آن کشور نگران این مسئله هستند که درپی ناتوانی در پرداخت دیون خارجی، حساب های این کشور در بانک های خارجی به نفع شرکت های طلبکار مسدود شود.(1)

2

امروز مأموران نظامی دولت پاکستان یک دانشجوی عضو انجمن اسلامی و یک کارمند سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کراچی را دستگیر کردند. 5 دانشجوی دیگر عضو انجمن اسلامی که پیش تر دستگیر شده بودند نیز پس از 11 روز اسارت، آزاد شدند.

این دستگیری های پی درپی و بی هدف به دنبال انفجار بمب در 5 مؤسسه فرانسوی در پاکستان انجام می گیرد، اما تاکنون به نتیجه ای که حاکی از دخالت ایرانیان در ماجرا باشد نرسیده است.(2)

ضمیمه گزارش169: ماجرای دستگیری صادق طباطبایی در فرودگاه دوسلدورف آلمان و اختلافات بین وزارت خارجه و وزارت کشور آلمان درخصوص مصونیت سیاسی وی

صادق طباطبایی اواخر دی ماه سال جاری، به اتهام حمل مواد مخدر در فردگاه دوسلدورف آلمان بازداشت شد. متعاقباً روز سوم اسفند، خبرگزاری آلمان اعلام کرد که دادگاه دوسلدورف، پس از پذیرش برخورداری صادق طباطبایی از موقعیت دیپلماتیک، وی را آزاد کرد.(3)باوجوداین، درحالی که قرار بود روز جمعه ششم اسفند، در دادگاه دوسلدورف به این پرونده رسیدگی شود، روز پنجشنبه پنجم اسفند، به علت مخالفت شعبه 12 دادگاه دوسلدورف با اعطای مصونیت سیاسی به طباطبایی، وی مجدداً دستگیر شد. در همین حال، خبرگزاری جمهوری اسلامی روز ششم اسفند، ضمن اشاره به اختلاف نظر بین وزرای دولت آلمان درخصوص ماجرای دستگیری صادق طباطبایی، از بن گزارش داد: «درحالی که وزیر خارجه آلمان دیتریش گنشز، خواهان به رسمیت شناخته شدن مصویت سیاسی اوست، وزیر کشور آلمان فردریش زیمرمان، نگرانی شدید خود را دراین باره ابراز کرده است.(4) به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، رادیو آلمان روز جمعه در خبری دراین مورد، گزارش داد که دادگاه دوسلدورف ضمن مخالفت با مصونیت سیاسی طباطبایی اعلام کرد که وی «در 13 ژانویه با سفیر آلمان در تهران، مذاکرات سیاسی نداشته است و این ملاقات خصوصی بوده است.» این دادگاه همچنین رسیدگی به پرونده طباطبایی را به روزهای بعد موکول کرد.(5)

ص: 203

ص: 204

1

امروز 6 نفر از افراد گروه های معارض چپ گرا در شهرهای تهران، اصفهان و گنبد، با تلاش مردم و نیروهای امنیتی دستگیر شدند.

درپی وقوع یک انفجار در منزلی در خیابان خوش تهران، اهالی محل یکی از ساکنان منزل را که از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بود دستگیر کرده و به نیروهای کمیته تحویل دادند.(1)-(2)

در گنبد، 3 تن از افراد سازمان چریک های فدایی خلق و در اصفهان نیز یک نفر از افراد حزب رنجبران و یک تن از وابستگان به گروه کومه له دستگیر شدند.(3)

2

رئیس مجلس، اصلی ترین مباحث خود را در نمازجمعه امروز تهران به اجلاس آتی سران جنبش عدم تعهد در هند اختصاص داد.

آقای هاشمی رفسنجانی در خطبه دوم نمازجمعه امروز تهران، به مناسبت نزدیک شدن به زمان برگزاری اجلاس سران عدم تعهد، ضمن اشاره به نفوذ ابرقدرت ها در این جنبش، از حضور بعضی کشورهای وابسته به شرق و غرب در این جنبش انتقاد کرد و گفت: «آیا "صدام" غیرمتعهد است؟ چه غیرمتعهدی که شرق و غرب به او کمک می کنند که در آنجا بماند و انقلاب اسلامی را که باید در خدمت منطقه قرار بگیرد، تضعیف کند و اسباب زحمت فراهم نماید؟ بااین وجود، کشورها و افراد غیرمتعهد و درعین حال، متعهد به افکار - به طور نیم بند - وجود دارند که می توانند مفید باشند و تصمیمات خوبی بگیرند، منتها در خطبه عربی توضیح داده ام که ابرقدرت ها به منظور جلوگیری از اتخاذ تصمیم های مفید، در آستانه برگزاری کنفرانس غیرمتعهدها، به جوسازی پرداخته اند؛ قضیة اوپک را مطرح می کنند، جنگ ایران و عراق را پیش می آورند و منازعاتی را که این روزها به اسم شیعه و سنی در پاکستان روی داده است، در دستور کار قرار می دهند. به هر مسئله ای که در کشورهای گوناگون است دامن می زنند تا بین افرادی که به آنجا رفته اند اختلاف بیندازند و وضعی به وجود آورند که آنها نتوانند به جایی برسند و فقط بتوانند دعواهای خود را حل کنند و این گونه مسائل، مانع تصمیم گیری درست آنها بشود.»

رئیس مجلس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اقدامات ابرقدرت ها برای ممانعت از تصمیم گیری صحیح اعضای این جنبش، درمورد تاثیرگذاری هیئت ایرانی در اجلاس سران عدم تعهد اظهار کرد: «[اعضای جنبش عدم تعهد] صدویک کشورند. این صدویک کشور، اگر در مقابل سازمان ملل غیرمتعهد بودند، این سازمان چه می توانست بکند؟ اگر اینها تصمیم بگیرند و رأی واحدی در سازمان ملل بدهند، می توانند "حق وتو" را در سازمان ملل حذف کنند اما عوامل نفوذی غربی ها و جوسازی مستکبران، نمی گذارند تصمیم درستی گرفته شود. ما امیدواریم که هیئت ایرانی بتواند در کنفرانس، منشأ اثر باشد.»(4)

ص: 206

1

در مراسم نمازجمعه امروز تهران، نخست وزیر به عنوان سخنران پیش از خطبه های نماز مطالبی را بیان کرد که اصلی ترین محورهای آن عبارت اند از: نقش اصلی وحدت مردم در پایداری حکومت؛ کارکرد اساسی غیرمتعهدها درصورت داشتن استقلال رأی و استقلال عمل در حیطه نظام بین الملل؛ تأکید بر حفظ عدم وابستگی و استقلال ایران در تصمیم گیری و تأثیر این امر در حوزه های فرامرزی و به ویژه در میان قشرهای مستضعف کشورهای دیگر؛ بحران قیمت نفت و تلاش برخی کشورها در پایین آوردن قیمت آن برای تضعیف پایه های اقتصادی ایران؛ بررسی مشکلات اقتصادی ایران و امیدواری به پشت سر گذاشتن این مشکلات با کمک و یاری مردم.

نخست وزیر در بخشی از سخنان خود گفت:

«امروز اگر ما می توانیم محل جنبش غیرمتعهدها را از بغداد - که الآن پایتختی درحقیقت برای منافع ابرقدرت هاست - به دهلی منتقل کنیم و دماغ استکبار جهانی را در منطقه به خاک بمالیم، آنها را به وحشت بیندازیم و ایادی قدرت های بزرگ را مضطرب کنیم، به خاطر همین حضور است. ما سلاح دیگری نداریم، ما اسلحه دیگری نداریم. سلاح ما همین شعارهای ماست، شعارهای الله اکبر ماست... امروز قدرت های ارتجاعی در منطقه پیوند خودشان را قوی تر می کنند، برای چه؟ برای ترس از همین سلاح، سلاحی که در دستان ملت نیرومند ماست، این سلاح، سلاح مجهزشدن به ارزش های الهی است، ایمان آوردن به قدرت خدایی است، اعتقاد پیداکردن به برپایی جامعه ای براساس موازین اسلامی است.

... نفی شرق و نفی غرب به تنهایی نمی تواند یک ملتی را نجات بدهد، نمی تواند یک ملتی را مجهز به سلاح هایی بکند که بتواند در مقابل هجوم و یورش وحشیانه قدرت های بزرگ مقاومت بکند. ما وقتی شرق و غرب را نفی می کنیم، وابستگی را نفی می کنیم، داخل بلوک بندی های سیاسی و نظامی نمی شویم، می خواهیم اقتصادی مستقل به وجود بیاوریم، یک چیز مثبتی هم باید داشته باشیم که به جای نفی کردن ها بگذاریم. بیشتر کشورهایی که شعار عدم تعهد دادند به جای این خلأ ناشی از نفی شرق و غرب شعارهای ملی گرایانه را گذاشتند ... این شعارها می تواند در یک برهه ای نیروهایی را در داخل ملتی منسجم کند، ولی عملاً همین شعارها و شعارهای ملی گرایانه می تواند دالانی و کانالی باشد که استعمار نو دوباره از آن کانال به داخل این کشورها برگردد.

... ما درعین حالی که به طور عمیق این شعار را می دهیم، جمهوری اسلامی را هم داریم (تکبیر حضار) یعنی ما به شعار نه شرقی نه غربی بسنده نمی کنیم، بلکه ارزش هایی داریم، خودمان معیارها و ملاک هایی داریم که بر صحنه می آوریم، الگو ارائه می دهیم و درست در اینجاست