ص: 2

با شقایق ها (پابه پای شهیدان دفاع مقدس)

جنگ تمام نشده است / محمد علی کعبی ... 18

نذر کرده ام جز شما نگویم / حسین امیری ... 20

پرنده / محمدعلی کعبی ... 21

با همین خاطره ها / رجب افشنگ ... 22

دفتر مرثیه / رجب افشنگ ... 23

بر مزار دلم / رجب افشنگ ... 24

زخم زیتون

کافی است فلسطین باشی / محمدعلی کعبی ... 25

انتفاضه (1) / رجب افشنگ ... 27

انتفاضه (2) / رجب افشنگ ... 28

از دریچه زمان

شهادت آیت الله حاج سید مصطفی خمینی

خورشید عزادار / حسین امیری ... 29

سالروز تأسیس سازمان ملل متحد

آمدید که «یار شاطر» باشید؛ نه «بار خاطر» / میثم امانی ... 31

قرار است جهان، میعادگاه صلح باشد / معصومه داوودآبادی ... 32

فقط ساختمانی بلند و دیگر هیچ! / اعظم جودی ... 34

اعتراض و افشاگری حضرت امام خمینی رحمة الله علیه پذیرش کاپیتولاسیون

و شام رسوا شد / محبوبه زارع ... 36

ریشه های پوشیده / محمدعلی کعبی ... 37

نام خمینی، فصل بیداری / محمدکاظم بدرالدین ... 39

«قلم سیاه سرشکسته» / فاطمه سادات احمدی میانکوهی ... 40

جنگ احد

جنگ با مارهای کفر / میثم امانی ... 41

تنگه را رها نکنید / حسین امیری ... 42

داغ پراکندگی در احد / فاطمه پهلوان علی آقا ... 43

ص: 4

شهادت حضرت حمزه علیه السلام

حضرت آینه، تکه تکه .. / محمدعلی کعبی ... 45

تقدیم به حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام

تو در این شهر، میزبانی؛ نه میهمان / روح الله شمشیری ... 47

جنگ احزاب یا خندق

پیامبر صلی الله علیه و آله تنها نیست / محبوبه زارع ... 48

به جنگ نور و روشنی آمدند / سید حسین ذاکر زاده ... 49

خدا با تو بود / روح الله حبیبیان ... 51

اینک، جنگ خندق است / حسین امیری ... 52

سلمان شهر من کجاست؟! / فاطمه سادات احمدی میانکوهی ... 56

شهادت محمدحسین فهمیده

دوازده ساله / مهدی خلیلیان ... 57

تکاملی جلوتر از شناسنامه / رزیتا نعمتی ... 59

حماسه دوازده ساله / معصومه داوودآبادی ... 61

دوازده ساله بلند پرواز / سودابه مهیجی ... 62

حماسه دوازده ساله / زینب مسرور ... 63

پرواز از زیر تانک / نفسیه بابایی ... 64

وقتی کبوتر نیست / م.طلوع ... 65

بوی باران / مهدی خلیلیان ... 66

فریاد بی صدا /م.طلوع ... 67

با قدم های نوجوان / معصومه داوودآبادی ... 69

عبور از تنهایی / مهدی خلیلیان ... 70

تا آستانه نوجوانی / عباس محمدی ... 71

بهار زندگی / زینب مسرور ... 72

می خواهم «فهمیده» شوم / اعظم جودی ... 73

سفر به سرزمین آرزوها / معصومه زارع ... 73

فتح اندلس به دست مسلمانان

طعم وحی / محبوبه زارع ... 74

«دروازه های تمدن» / فاطمه سادات احمدی میانکوهی ... 75

ص: 5

تسخیر لانه جاسوسی آمریکا

تارهای عنکبوت / معصومه داوودآبادی ... 76

شیشه های سیاه، شکست / عباس محمدی ... 77

روز دانش آموز

«وقت هنر است و سرافزاری» / سید محمود طاهری ... 79

دانستم، چشم دشمنان است / حسین امیری ... 80

بیاموز! / زینب مسرور ... 82

من تازه شکفته ام / سعیده خلیل نژاد ... 83

اشتیاق دانستن / نفیسه بابایی ... 83

خون سرخ بچه های مدرسه / سودابه مهیجی 84

دستای دانش آموز / سودابه مهیجی ... 85

روز مبارزه با استکبار جهانی

شیطان، دشمن تاریخی انسان است / محبوبه زارع ... 87

استکبار، همزاد شیطان / رزیتا نعمتی ... 88

لانه عنکبوت / اعظم جودی ... 90

شهادت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام

پای مکتب حجت ششم / محبوبه زارع ... 91

زلال اندیشه ای که از چهار هزار قلم جاری شد / سید محمود طاهری ... 92

مرد بزرگ جنبش عقلانی / محمدعلی کعبی ... 94

امام حکمت و زهد / رزیتا نعمتی ... 96

دیوار اسلام را بالا بردی / میثم امانی ... 98

وقتی تو رفتی... / عباس محمدی ... 99

بوی آسمانی دانش / محمدکاظم بدرالدین ... 100

قیامی به رنگ دانش / منسیه علیمرادی ... 101

جاری ترین تفکر شیعه / سعیده خلیل نژاد ... 102

«صادق» راه / سید محمدصادق میرقیصری ... 102

داغ شیعه در غربت بقیع / نقی یعقوبی ... 103

وصیت واپسین / معصومه زارع ... 104

ص: 6

ولادت حضرت فاطمه معصومه علیه السلام

(میلاد فخر زنان) / رزیتا نعمتی ... 106

از همین امروز قم، بی قرار تو شد / سید محمود طاهری ... 108

با ردایی از شکوفه های اردیبهشتی / سید محمود طاهری ... 108

زینب وار / سید حسین ذاکرزاده ... 109

طفل موسی بن جعفر علیه السلام / زینب مسرور ... 110

بر آستان جانان / منسیه علیمرادی ... 111

تولد تو هم بوی مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف می دهد! / اعظم جودی ... 112

صبح حدیبیه

ارمغان صلح / میثم امانی ... 113

وسیله؛ نه هدف / روح الله حبیبیان ... 114

مکه در جاهلیت / محمدکاظم بدرالدین ... 115

مصلح فاتح / فاطمه سادات میانکوهی ... 117

روز کتاب و کتاب خوانی

با گلبرگ های کتاب / رزیتا نعمتی ... 118

کتاب را بپذیر! / سید حسین ذاکر زاده ... 120

دوستی که نباید فراموش شود / عباس محمدی ... 121

غذای روح / سید محمود طاهری ... 123

کتاب یعنی ... / فاطمه پهلوان علی آقا ... 124

کاش تبعید نشوی! / فاطمه پهلوان علی آقا ... 125

معلم همیشگی / معصومه زارع ... 125

پنجره دانایی / روح الله شمشیری ... 126

آغاز هفته بسیج

مدرسه عشق / مهدی خلیلیان ... 127

در باران آزادی / رزیتا نمعتی ... 129

سالروز درگذشت آیت الله شیخ جواد تبریزی رحمة الله

پیر مرد مهربان شهر / محمدعلی کعبی ... 131

عالم علوم آل محمد صلی الله علیه و آله / حسین امیری ... 132

تو را دوست دارم / روح الله حبیبیان ... 133

ص: 7

توراه من چشم در راهم (به آستان حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف)

چشم به راه خورشید / رزیتا نعمتی ... 135

تو که باشی ... / معصومه داوودآبادی ... 137

فراقنامه آدینه / محمدکاظم بدرالدین ... 138

جهان، تشنه توست / حسین امیری ... 139

نگران آمدنت هستم / اعظم جودی ... 139

جمعه های بی تو / زینب مسرور ... 140

یار گفت ... / مهدی خلیلیان ... 141

خجالت / نقی یعقوبی ... 142

ص: 8

خدایا! چه شگفت انگیز است آفرینش تو: آسمان نیلگون با همه ستاره های درخشنده و بی پایانش؛ خورشید فروزان، با همه برکتی که برای زمینیان دارد؛ کوه های سربه فلک کشیده با همه گنج هایی که در نهان خویش دارد؛ جنگل های انبوه و سرسبز با تمام شکوهی که با خویش دارد و هزاران هزار شگفتی دیگر که بزرگی و جلال و جبروت تو را به نمایش گذاشته اند.

ای آن که در عقل نمی گنجی، شیدایم کن!

«چو عقل اندر نمی گنجید سعدی ***  بیا تا سر به شیدایی برآریم»

 از درگاهت دور نمی شوم

خدایا! قلبم تشنه نور و عشق توست، فکرها و آرزوهایم بوی عشق تو را می دهد. از سر رحمتت، در فراموشی هایم، مرا دریاب و همیشه با من باش؛ حتی آن گاه که از یاد تو بی خبر مانده ام و تو را از یاد برده ام.

الهی! مرا از دنیا هر چه قسمت کرده ای، به دشمنان خود ده و هر چه از آخرت قسمت کرده ای، به دوستان خود ده، که ما را تو بس.

خدای من! شب فرا رسید و صداها خاموش شد، ستاره ها در حال غروب کردن اند و چشم ها به خواب رفته اند و هر کس با محبوبش خلوت می کند و من با تو خلوت گزیدم.

ای معشوق من! خلوت مرا با تو، همین امشب موجب آزادیم از آتش قرار ده! به عزت تو سوگند، اگر مرا از درگاهت برانی دور نمی شوم؛ «به جهت محبتی که از تو در دل من است».

«رابعه عدویه»

 شرط آدمیت نیست

پروردگارا! تو آنان را که به قلب دیگران شادی می بخشند، دوست می داری؛ به من توفیقی ده، تا به آنها که از شادی محرومند، شادمانی ببخشم؛ زیرا می دانم برق شادمانی دل هاشان، فرا روی تاریک زندگی ام را روشنایی خواهد بخشید و روزی قلب مرا نیز سرشار از شادمانی خواهد ساخت.

خدایا! چه شرمنده خواهم شد، آنجا که مرغان آسمان به تسبیح تو مشغول باشند و من خاموش و بی خبر!

«دوش مرغی به صبح می نالید ***  عقل و صبرم ببرد و طاقت و هوش

یکی از دوستان مخلص را ***  مگر آواز من رسید به گوش

ص:2

گفت باور نداشتم که تو را ***  بانگ مرغی چنین کند مدهوش

گفتم این شرط آدمیت نیست ***  مرغ تسبیح گوی و من خاموش»

 تو بی نیازی و من، نیازمند

خدایا، تو فراتر از ادراک مایی، اما همه جا حاضری.

اگرچه قلبم به ادراک تو نرسد، اما سرشار از حضور توست.

هر صبح که دیدگانم را می گشایم، گستره جلوه های تو را می بینم و زیبایی حضور تو را حس می کنم.

«درِ چشم، بامدادان، به بهشت برگشودن

 نه چنان لطیف باشد که به دوست برگشایی»

 الها، مرا همانند کوه، پایدار و مقاوم، باشکوه و باهیبت، سرچشمه آب های زلال و گوارا و ذخیره روزهای بی آبی و بی برگی مردمان قرار ده!

محبوب من، مرا در شامگاه ناامیدی انسان ها، روشنایی امید قرار ده!

معبود من، تو بی نیازی و من نیازمند؛ تو بخشنده ای و من بخیل؛ تو بزرگی و من کوچک؛ تو مانایی و من زوال پذیر؛ تو سر تا پا نازی و من سراپا نیاز.

«میان عاشق و معشوق فرق بسیار است ***  چو یار ناز نماید شما نیاز کنید»

«حافظ»

«دوستان را کجا کنی محروم»؟!

الهی! نه آن قدر نادانم که همه خود را در آغوش گناهان رها سازم و نه آن قدر قوّت روح دارم که از وسوسه های نفس در امان باشم؛ در این برزخ نامعلوم، هر بار که به ریسمان تو چنگ می زنم، امید به رحمتت مرا وا می دارد تا با خاطری آسوده، در پی امور قدم بردارم و در این راه، وقتی به خود می آیم که از یاد تو غافل بوده ام. حال آنکه در تمام مسیر غفلت من، تو در فکر رویش آن گیاهی بودی که دانه اش را طعامم سازم و میوه اش را روزی ام گردانم.

ای کریمی که از خزانه غیب گبر و ترسا وظیفه خور داری

 دوستان را کجا کنی تو که با دشمن این نظر داری»(1)

 اسیر نفس خویشم

الهی، تعلق دنیا و مظاهر آن، شانه هایمان را سنگین تر از آن کرده است که در معنای هر ذکر نماز فرو رویم تا نمازمان بالا رود.

الهی، پیش از فرا رسیدن پرندگان ابابیل خشم تو و توفان نوح انتقامت، ما را متنبه کن که پرنده وار، در طریق تو به پرواز درآییم و مهلتی ده که با پای خود و نه با جَبرِ بلایا، تو را پیدا کنیم.

 تنها نسیمی از تو...

ای مهربان! نام تو را نردبانی کرده ام برای رسیدن به بام تو که محل نزول باران رحمت است. از این همه باران، در پی آن دو قطره اشکم که نزدیک ترین فاصله میان من و توست و آن، نقطه عجز من است؛ عجزی نه به خاطر تأخیر در اجابت تو، بلکه تصّور ناتوانی ام از دریافتت آن هنگام که از نالایقی من، روی رحمتت را از من باز می داری و قهر تو را با تمام گنه کاری ام، در نفس هایم حس می کنم.

آنجا که لذت عبادت را درک نمی کنم و پرنده حواسم در هنگام نیایش تو از این شاخه به آن شاخه می پرد، باغ خشکیده روحم هزار دانه خفته دارد که در انتظار رویش به سمت توست. تنها نسیمی از تو، برای رُفتن این همه برگ خشک پاییزی وجودم کافی است.

ص:4

  یا قابِلَ التَوبات! این بنده گناه کار، هیچ گاه ارزش نجوا کردن با معبود خویش را ندارد؛ اما تو آن قدر بزرگی که گناهان مرا ببخشی و توبه ام را بپذیری.

 یا من لایَخْفی عَلَیه ذرّةٌ فِی العالَمین! یقین دارم ذرّه ذرّه باران اشک هایم در تاریکی شب، از نگاهت پنهان نماند؛ به حرمت این اشک ها، گناهانم را ببخش.

 یا دافِعَ البَلیّات! تیرهای بلا از هر سو به سمت من سرازیر است و من یارای رویارویی با آنها را ندارم... کمکم کن!

 یا غَفّار الذُنُوب! ای خدای بزرگ! دلیل آنکه تو آمرزنده ای، وجود سراسر گناه من است:

«من آن رندم که عصیان پیشه دارم ***  به دستی جام و دستی شیشه دارم

اگر تو بی گناهی، رو ملک شو ***  من از حوّا و آدم ریشه دارم»

 یامُطْلِقَ الاُساری! ای کاش اسیر زنجیرهای آهنین می شدم؛ کاش اسیر این دنیای کوچک می شدم تا مصداق «الدُنیا سِجْنُ المؤمِنْ» قرار می گرفتم؛ اما افسوس که اسیر زنجیر هوا و هوس شده ام و از دنیا، بهشتی جهنمی برای خود ساخته ام...؛ مهربانا! تو آزادم کن! 

 یا اَنیس! اُنس با تو یعنی:

«نسیمی کز بن آن کاکل آیو ***  مرا خوش تر ز بوی سنبل آیو

چو شو گیرم خیالت را در آغوش ***  سحر از بسترم بوی گل آیو»

 یا رازِقَ کُلُّ مَرزُوق! چه بسیار، از انسان های پست، طلب روزی کردم و چشم امید بر آنان دوختم! چه بسیار سکوت ها که باید فریاد می زدم و چه بسیار غریوها که باید لَبان خود را می دوختم؛ زیرا از آن هراس داشتم که روزی ام قطع بشود؛ رحیما!

تو مرا ببخش و توفیق ده که دینم را فدای نانم نکنم:

«اَللّهمَّ ارْزُقْنا رزقا حلالاً طیباً واسعاً»

به تو شکوه می کنم

یا سامِعَ الشَکایا! با تو درددل می کنم، ای سنگ صبورم، نزد تو شکایت آورده ام:

شکوه می کنم از پستی دنیا و ناپایداری آن.

ص:8

شکوه می کنم از بی وفایی یاران به ظاهر مهربان.

شکوه می کنم از بار گناهی که بر دوشم سنگینی می کند و توان عروج به عالم ملکوت را از من ربوده.

شکوه می کنم از نفس اماره.

شکوه می کنم از خودم که همه توان و اراده ام را صرف گناه کرده ام.

ص:9

دیشب عشق و عقل را دیدم که دور از چشم رقیبان، در مسجد ابدیت، فارغ از کینه های قدیمی، به یک صف ایستاده بودند.

دیشب نمازی خواندم؛ در حالی که ذرات کائنات، به اشک هایم اقتدا می کردند.

دیشب نمازی خواندم به رنگ شکستن دل؛ به رنگ بر ملاشدن رازها، به رنگ فرو ریختن برج های غرور و دیوارهای ریا.

 من از نماز بی نیاز می ترسم

صدایم کن، در برگ ریز آبرو و زمستان بی پناهی!

صدایم کن؛ دیرگاهی است که از اشک های بی امانِ دیده ام، وضو گرفته و در دریای اندوه دل غسل کرده ام. من از نماز بی نیاز می ترسم؛ از نمازی که یک سویش من باشم و تکلیفم و سوی دیگر من باشم و عادتم، می ترسم؛ یاری ام کن تا نمازم فقط برای تو باشد.

بگذار آگهی بکند روزنامه ها

با خود شراب می برم امشب، می آورم

فردا کتاب تازه من را حراج کن

خود گفته ای که قیمت بشکسته می خرم

ساقی نبند پنجره ها را در این نسیم

هی می زند هوای تو هر روز بر سرم

ص:13

عشق را همانند دشنه ای هزار لبه، بر کمر افکارم حمایل می کنم.

ای پلنگ غرور در چشمت؛ ای شجاعت زاده کوچه فرهاد! دشمن اگر کوهی است، دشمن اگر سنگی است، تو را آفتاب نگاه شیرین بر رگ ها تابیده!

دشمن اگر عقابی است، تو را بازوان آرش در تقدیر است.

هموطن! سلاح مرد، اندیشه شیرگیر اوست.

جانت آکنده عشق است؛ پس تنت آزرده گزند نخواهد شد.

دستان من می گریزد.

ای صبح آرزو! دستم را به سیب قامت آسمان برسان.

آرزوهایم را با من زمزمه کن ای نسیم، که ترانه در هم نوایی عشق شادمانه من کم می آورد!

من فرزند همیشگی صبح ام؛ فرزند طلوع آفتاب عشق از بام خراسان!

من فرزند امید و انتظارم؛ پس ای صبح مستی و جام و سبویم، دریاب مرا!

ص:17

معنویت، چه موسیقی هماهنگی شده است با صدای رژه نظامیانی جان بر کف!

صدای ندبه می آید؛ صدای دعای کمیل، دعای سمات.

و حتی صدای لبخندها و بغض ها را هم می توان شنید که با احساسی بلندتر از نعره گلوله، فریاد برآورده است.

عرق و خون، از رستنگاه مو تا چانه را می شوید و گاهی گلوله ای سربی را مسح می کشد. جنگ است؛ اما در نهایت، این دست های بلندند که در آن گیر و دار، آسمان را تشنه زمین کرده اند و پیروزی را به وضوح رقم می زنند. دعا، خاکریز به خاکریز تا آسمان، چون نردبان ایستاده است و صدای زمزمه می آید:

اَللّه ُ اَکبَر

لا اِلهَ اِلاّ اللّه

 تیک تاک

ناگهان تیک تاک ساعت، این صدای نازک ابریشمی را قطع می کند. پس روز و شب هامان در این سوی زمان بسته به نخی که ادامه اش در آن سوی روشن است، معلقند.

باید ادامه بدهیم و فاصله ها را به هم بزنیم و این عقربه های زهرآلود فراموشی را بشکنیم.

آهای موسیقی های ناهنجار، کمی سکوت!

صدای زمزمه می خواهیم؛

صدای بغض کمیل

صدای شور صبح دعا.

ص:19

  همه چیز بوی تو دارد

از تو آموختم ای برادر شهیدم که زندگی، مبارزه ای بی پایان است. تو با مرگ خودت به من آموختی آنچه دنیا، با زرق و برقش یادم نداده بود.

تو با خون خود، نقاشی خالی ام را که هزار روز و هزار هفته دنبال مداد رنگی های مدرسه ام به یغما رفته بود، رنگ کردی. اکنون تو نیستی، ولی همه چیز بوی تو دارد؛ بوی عاشقانه زیستن.

بیایم کنارش و

دریا

دریا

دل بپاشم

با همین خاطره ها

که راه می روند بر دیوار

وَ سایه هاشان

بلندِ

بلند.

ورق می زنم

تا انتهای راه

شاید ردّش را بیابم

کنار استخوانی شکسته

یا کنار پلاکی

گمشده

در خاکریز.

  بادهای سرگردان

بادهای سیاهی که از دور می وزند، فقط کولی هایی هستند که به دنبال خانه می گردند. انگار می خواهند طلسم آوارگی شان را روی سر تو بشکنند! انگار دیواری کوتاه تر از دیوارهای تاریخی ات پیدا نکرده اند که بتوانند قامت شکسته تمدن شان را ایستاده نشان دهند!

از پشت پنجره های هلوکاست های وهم آلود، نعره می زنند و دست های شومشان را روی گلوی تو می فشارند و دهان کودکانت را با بمب می بندند؛ اما چرا تو؟ چرا در آغوش کاباره های کثیفشان در اروپا لم نمی دهند؟

چرا در دود کافه های شب آلود غرب، محو نمی شوند؟ چرا به خانه اصلی خود برنمی گردند، چرا تو؟ چرا دامن سپید معراج؟ چرا زادگاه مسیح! چرا جای پای مقدس انبیا؟! ...

 بشارت صبح

فلسطین؛ ای مادر سبز، با برگ های ضخیم سوزنی؛ بلند شو، ای زیتون خونین! سرت را بلند کن و شاخه هایت را به هوا پرتاب کن. هواپیماهای فانتوم را به خاک و آتش بکش.

مرکاواها را زیر پا له کن و ابر خاکستری خواب بادهای سرگردان را به هم بزن.

جنگ شش روزه، آنقدر برگ ارزشمندی نیست که لیاقت داشته باشد در کتاب سترگ تاریخ تو اندوخته شود؛ با همه تانک هایش، با همه شعارها و سربازها و ماشین های زرهی اش، با همه تجهیزات به روزش... انتفاضه، تاریخ توست. هر چند با سنگ، هر چند با خون، هر چند با چنگ و دندان و مقاومت، تجربه ای است که طلسم شکست دیو را شکسته است.

آن طرف سیم خاردارها، مردی ایستاده است که برد فریادهای آتشینش، حتی تا مریخ هم می رسد، چه برسد به تل آویو!

گوش کن؛ دارد قسم می خورد که اسرائیل، از خانه عنکبوت سست تر است.

حالا تو هم صورت شفق گونت، بشارت صبح دارد. دست های زخمی ات را پنهان کن! سیم چین شکسته ات را دور بیانداز! تو باید سیم خاردارها را ببلعی تا آزاد شوی.

آرام سرفه کن.

مبادا صدای سرفه ات را بشنوند!

تو باید زنده بمانی!

ص:26

همان که در آغوش پدر

وطن را سرود.

  علی اکبر خمینی

همه چیز از عاشورای حسین علیه السلام شروع شد؛ نه پیش تر از تاریخ، پیش تر از زمان؛ آنجا که عهد ازل خویش را امضا کردیم و مهر اجابت بر پیشانی نیاز آسمانیان نشست.

قرار بود پسر، قربانی گنج نهان سینه پدر باشد. هر جا قرار شد سینه پدری را آتش زنند،هابیل دیگری را سر بریدند. هرجا حسینی، یزیدی را تبعیت نکرد، اکبر و اصغری کشته شد. این بار علی اکبر خمینی، چون همتای صدر اسلامی اش، چون او فقیه وارسته، چون او زیبا و رعنا، فدایی راه شکوهمند پدر شد.

 «مصطفی» را کشتند

مصطفی را کشتند؛ اما زخم زانوی خمینی را نمی شود دید؛ زانویی که در سجده آسمان، سر بر زمین نهد، به شکستن ها نمی شکند و از بارها، خم به ابروی طاقتش نمی افتد.

مصطفی را کشتند؛ در کربلایی به رنگ بیعت نکردن با یزید غرب زدگی و سرسپردگی؛ در حالی که کتاب هایش، صدای آواز هابیل را به گوش همه مدارس علمی شیعه می رساند.

 شهید زنده است

زمین آن گاه که بغض هزاران ساله اش را فرو ریزد و زمان به آخرین ایستگاه تقدیرش سوت بکشد، نه گریه ای می ماند و نه خنده ای، نه آهی می ماند و نه تبسمی؛ اما ستارگان زمین که در خون خویش آسمانی شدند، زنده می مانند تا گواه دلتنگی های خمینی باشند.

شهیدان زنده اند و خمینی، دل به زندگی آسمانی ستاره بختش خوش کرده، در حالی که جگرش خونین است و خون در رگ حسین درونش می جوشد.

ص:30

می کردید؛ عراق و فلسطین دیگر بماند که به بهانه سلاح های شیمیایی، فریب تان داده اند! باید نام سازمان ملت های متحد را بردارند و به جایش، «سازمان قدرت های متحد» بگذارند.

متأسفم که دلسوزی تان برای ملت ها، در گزارش های سالانه خلاصه شده است. آمارهای شما هیچ کمکی به رفع خشونت نکرده است.

 فردا نزدیک است

متأسفم برایتان؛ روزی که باید روز افتخار ملت های مستضعف دنیا باشد، روز انزجار آنهاست.

قربانیان جنگ جهانی دوم، دل به آینده پوچ تان خوش داشته بودند؛ اما بازماندگان، هنوز در پشیمانی اند.

متأسفم برایتان که عصر وعده های رنگ به رنگ و بیانیه های شیوا، به سر آمده است!

جهان، زبان دروغ و فریب را می فهمد دیگر؛ طلیعه فجر انسانیت، سر برآورده است و فردا، با حضور ملت ها و بی حضور قدرت ها رقم خواهد خورد.

دریغ از یک زمزمه!

گردهم آمدیم؛ از هر نژاد و مذهب، با اندیشه یگانگی و مهرورزی؛ اما... اما همیشه دستی هست؛ دست هایی هستند که با گل آلود کردن آب، فرصت تنفس را از ماهیان می گیرند.

حالا شعله ها افروخته می شود و خون ها به ناحق ریخته می شود؛ اما فریادرسی نیست.

رنگین پوستان، به مسلخ فراخوانده می شوند؛ بی آنکه آب از آب تکان بخورد.

انسانیت در «گوانتانامو» و «ابوغریب» لگدمال می شود و از صندلی های سازمان ملل متحد، حتی زمزمه ای برنمی خیزد.

قرار بود که نوید عدالت و مهربانی باشیم؛ اما در مقابل همه رنج های بشر تنها به بیانیه های «نباید می شد» بسنده کردیم.

 امید که چنین نماند!

«توکز محنت دیگران بی غمی

 نشاید که نامت نهند آدمی»

برای پاسداری از بشر، این همه میکروفن، صندلی و حتی انسان نیازی نیست. برای رعایت انسان، تنها صدایی کافی است که آتش جنگی را خاموش کند.

به این می اندیشم که چگونه می شود حقوق میلیون ها ستمدیده، با رأی تنها پنج نفر، این چنین آسان فراموش شود.

«حق وتو»، یعنی تأمین منافع زورمندان و به خاک سپردن صداهایی که حق زندگی دارند؛ یعنی چون همیشه، مستندان، این جهان بی قانون را به داوری بنشینند. امید که اینچنین نماند!

 بنا بود تکیه گاه بی پناهان باشد

باید دستی این همه گره را باز کند.

کسی باید دستگیری کند.

بی عدالتی دارد دنیا را خفه می کند.

 این، آرزوی دنیا بود که روزی کسی به دادخواهی اش برخیزد.

دنیا به سوی متمدن شدن می رود. باید این تمدن، بشری را به صعود برساند.

ص:33

باید دنیا از دنیا حمایت کند.

باید تمدن، پشتوانه انسانیت شود.

کشورها متحد شدند تا سازمان ملل، تکیه گاه همه بی پناهان شود.

 فقط به کام چند نفر

دادگاه لاهه، یونیسف، یونسکو، فائو، سازمان ملل، صلیب سرخ جهانی؛ همه و همه آمده اند تا فریاد مردم از دیوارهای سازمان ملل، آن طرف تر نرود. همه آمده اند تا مظلومیت، رنگ فراموشی بگیرد.

سازمان ملل آمده بود تا امنیت خاطر شود برای همه مستضعفان؛ اما دست های ثروت و قدرت نگذاشتند؛ با حق وتویی که به پنج کشور رسید، حق دیگران پایمال شد. حالا سازمان ملل، یعنی دنیا یک طرف و پنج کشور دیگر صاحب حق وتو یک طرف.

 آرزوی همه

چه خوب می شد اگر روزی می آمد که قطعنامه های سازمان ملل، قطعی و عملی می شدند و دنیا به همه قطعنامه های عادلانه، احترام می گذاشت!

کاش می شد که سازمان ملل، از سران زر و زور نمی ترسید و استعمارگران هم، سازمان ملل را مستعمره خویش نمی کردند!

کاش روزی می آمد که هیچ رأیی را نمی شد خرید؛ نه با زر، نه با زور.

نشستند و گل گفتند و گلوله شنیدند. بر ساختمانی بلند، نام سازمان ملل نهادند؛ ساختمانی با آجر نان ملل و ستون پشت خمیده آنها.

 سازمان گوش های، ناشنوا

به دادم برسید، از دزدی داروغه ها؛ از وحشت شحنه ها!

اینجا سازمان ملل، اینجا محل تماشای زخم هاست. اینجا سازمان گوش های ناشنواست.

اینجا سازمان چشم های نابیناست.

اینجا، سازمان تماشای اشک های سرد و لبخندهای تلخ است.

بدادم برسید، ای مظلومان تاریخ که در تاریخ اشک هایتان گم شده ام.

ص:35

غاصبان قرن برآمده.

 بیداری و سربلندی

چراغ های بیداری به دست مقتدر روح اللّه به تجلی درمی آیند و شهر در روشنای شفافی از جنس آگاهی و بینش سوسو می زند. کاپیتولاسیون، چون لکه ننگینی بر دامن رسوا شده استعمار ثبت می شود و مهر شرمگینی و حقارت، تا ابد بر پیشانی مستبدان زورگو نقش می بندد. آن گاه ایران را می بینی که در استقلال و افتخار، زیر بیرق ولایت رهبری چون خمینی، حماسه انقلاب را رقم می زند. تا همیشه این بیرق سربلندی، سبز باد!

1306 هجری شمسی روی کاپیتولاسیون خط بطلان زد، ولی آسمان تاریک بود؛ هر چند گاه و بی گاه شهابی خطی کم رنگ می کشید.

«گرچه گاهی شهابی

مشق های شب آسمان را

زود خط می زد و محو می شد

باز در آن هوای مه آلود

پاک کن هایی از ابر تیره

خط خورشید را پاک می کرد»(1)

 خط خورشید

کاری از دست بید برنمی آمد و باد، بی رحمانه می ورزید.

سرانجام، در 13 مهرماه 1342، در دوران نخست وزیری اسدالله علم، در مجلس شورای ملی، لایحه مصونیت مستشاران و تبعه امریکا (افعی بزرگ) در ایران به تصویب رسید. سرو، قد علم کرد و با فریادهای آتشین خود، ناگهان خواب پاییزی تمام درختان را تکاند. پاییز، شعله ور بود و دیگر خواب بر چشمان ملتهب هیچ درختی نمی رفت. نغمه سرو، برگ به برگ می پیچید و زمین در حال غلیان بود؛ «اکنون من اعلام می کنم». باد، مضطرب شد؛ چرا که واژگان این مرد، به سرعت نور نفوذ می کرد؛ تا آنجا که اعلامیه تاریخی اش پس از چاپ در تهران و اصفهان، در همه کشور منتشر شد.

دست های جنایت ساواک، به لرزه افتاده بود و کم کم باید دنیا می فهمید که سینه سنگین مشرق زمین، قلبی تپنده در آغوش گرفته است... و سال های سکوت، سال های شکنجه و اضطراب،  سال های قدم های بلند تظاهرات، یکی یکی سپری شدند و دور نبود که در 23 اردی بهشت سال 1358، جهان به چشم خود، لغو امتیاز ننگین را با تمام ملحقات آن ببیند.

«ناگهان نوری از شرق تابید

ص:38

خون خورشید

آتش در شفق زد

مردی از شرق برخاست

آسمان را ورق زد»(1)

... و امام برخاست تا همه نسل های دلسوخته این مرز و بوم نیز برخیزند.

امام برخاست؛ همچون خورشیدی که همه تاریکی ها را افشا می کند. او «مصونیت مستشاران امریکایی» را برای اندیشه های خفته تشریح کرد.

پس از پیام اعتراض این مرد بیدار، صدای تزلزل از کاخ طاغوت به گوش رسید. «حسنعلی منصور»، یاری شده شیاطین غرب بود که با تبعید امام  قدس سره، همه چیز را به سود خویش می دید؛ غافل از آنکه همان پیام استوار، در ایران، خمینی های دیگر ساخت و پاسخ سیاه کاری هایش را گلوله های «محمد بخارایی» داد.

عاشقان آشوب می کرد؛ نوجوان ها، گوی سبقت می ربودند از هم و باروهای شهر، پشت گرم توکل به خدا. در این مکتب خانه، نه شکست بود، نه نابودی... یا پیروزی بود یا شهادت.

و هیچ تیر از کمان رفته ای، هدر نمی رفت؛ یا به اسب می خورد یا به سوار. «سپر ساقی حاجیان مکه»، در قلب زمین و ذوالفقار علی بن ابی طالب علیه السلام، گرداگرد نگین اسلام می چرخید. دست ها هم قسم بودند و پاها هم قدم که شریعه دین را نگه دارند؛ با چنگ و دندان.

چیزی به فتح نمانده بود؛ اما...

فریاد شیطان برخاست که «محمد صلی الله علیه و آله وسلم کشته شد»(1) و عزم جهاد، جای خود را به حرص غنایم داد. ورق برگشت، تا ببینند عاقبت سرپیچی چیست و شکافتن صف ها، چگونه خود را نشان می دهد؟

جنگ بود و چیزی نمانده بود به فتح؛ اما زنجیرهای اتحاد که بگسلد، جاده شکست هموار خواهد شد.(2) دیوارهای همنشین جدا شدند و برج های مقاومت، تنها ماندند. چیزی نمانده بود که مشعل از دست سرداران پیشرو بیفتد. پیوستگی چاه های بدر، جای خود را به گسستگی دامنه های احد بخشید.

همدلی اصحاب بدر، پیروزی سپاهی اندک را بر سپاهی بسیار تضمین کرد... یعنی «دست خدا با جماعت است»؛ اما اختلاف مردان احد، روشن کرد که دست خدا با تک روهای پراکنده از هم نیست و متفرق شدن، محصول خون های پاک را به باد خواهد داد.

تا با محمد صلی الله علیه و آله وسلم هستی، پیروزی

محمد صلی الله علیه و آله وسلم با لشکر عشق؛ کمان های کشیده طمع؛ جنگ مغلوبه؛ مغاک عشق و عقل. داستان، داستان همیشگی پیروزی لشکر حق و کمین شیطان برگذر سوق الجیشی وسوسه است. داستان، داستان همیشگی «تا با محمدی، تا مطیع علی هستی، یعنی پیروزی؛ یعنی بزرگی و آن گاه که دل به شیطان دادی، یعنی شکست».

هنوز هم شیطان، پشت کوه اُحد، کمین نشسته است

هزار و چهارصد سال است که لشکر شکست، پشت کوه احد، منتظر لحظه ای نافرمانی نشسته، نشسته تا امت محمد صلی الله علیه و آله وسلم، دمی دل به پریشانی دهد تا سقیفه بیافریند؛ لحظه ای دل به ترس دهد تا عاشورا خلق کند.

لشکر شکست، پشت گردنه وحدت مسلمین منتظر است؛ از همان سالی که محمد صلی الله علیه و آله وسلم مهمان همت یثرب شد؛ از همان سالی که پرچم سبز اسلام بر بام مکه درخشید.

... و این حمزه است

از شکار شیر آمده را بنگرید که دل شیر در سینه دارد و صد پیل به بازو. از شکار شیر آمده را بنگرید که خود، شکار پیام شیوای برادرزاده شده است.

رجز خواندنش را ببینید و شمشیر زدنش را! سیمایش را بنگرید که وقتی می غرد، دل شیران عرب فرو می ریزد، او حمزه است؛ اگرچه زخمی، اگرچه نیزه بر بدن، اما شیرگیر و گرُد.

وقتی که چشم ها، به برق شمشیرها و سپرهای به غنیمت مانده خیره می شود و سویی برای دیدن نور الهی فرمان رسول صلی الله علیه و آله وسلم، باقی نمی ماند.

آنهایی که می مانند نیز در تلّی از دشنه های تیز کفر، گرفتار می شوند. آنجایی که طغیان پیمان شکنی بیداد می کند، ستون های محکم وفاداری نیز به لرزه در خواهد آمد.

همیشه آنهایی هدف تیرهای زهرآلود کفرند که در راه دفاع از حق و ناحق ستیزی، جام های بلای بیشتری را نوشیده اند. آنجایی که یاران اندک حق، در میان تنگه تنگ مکر دنیا و مال اندوزی احد، پراکنده شوند، تفرقه، حاکم خواهد شد؛ آنجاست که اتحاد کفر قریشی، می تازد و می تازاند، تا دیگر، رمقی برای جان هزار زخم وفاداری و پیمان حمزه ها، باقی نماند.

 شیطانی در هیبت یک زن

جگرخواران حق ستیز، تیرهایشان را آب داده اند تا قلب پشتوانه پیامبر را نشانه روند؛ قلبی که با تپش های قلب پیامبر می تپید و در خنکای نسیم اسلام، نفس می کشید.

تیرها نشانه هایشان را برگزیده اند و قرعه نام ها یک به یک به هم افتاده است. «هند»، در آتش کینه و بغض چرک آلود خود، می سوزد. وحشی را اجیر کرده است تا با تکه های جگر حمزه، عموی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، شعله سرکش وجودش را خاموش کند و آنچه در این بازار مکاره شیطانی، بی ارزش مانده است، حقانیت شمشیرهایی است که به فرمان پیامبر، بالا می رود و پایین می آید.

اما افسوس، دستانی که برای یاری حق به پا خاسته اند، در جمع آوری غنایم جنگی، ریسمان خود را شکستند و با این شکست، ویرانی های بی شمار جنگ نیز، بر جان مسلمین نشست.

دریغا که این وانفسای بزرگ، غم بزرگ تری را برای جسم زخمی و روح آزرده پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، به ارمغان آورد و حمزه را در سلاخی نگاه های کینه توز کفر، از او ستاند.

ص:44

مرزی برای خشم؛ حکایت مدینه

پیامبر را در آغوش و برای حزن بی نهایت او، سوگواره ای نه مثل همیشه بخوان!

مدینه! ای مدینه چشم در راه! دیده از جاده بردار و غروب را آشفته تر نکن؛ شاید تو هم اگر باخبر شوی، ریشه از زمین بکنی و به سوی اُحد راهی شوی؛ با تمام خانه های نگران و پنجره هایی که دائم باز و بسته می شوند؛ با تمام دلتنگی ات برای حمزه، شیرخدا و رسول گرامی اش.

شاید اگر بوی لاله به مشامت برسد، مانند صفیه (دختر عبدالمطلب) به اصرار بر سر جنازه مثله شده برادرش حاضر شوی! اما آیا تو هم چون او می توانی بردباری کنی و تنها، استرجاع بر زبان جاری کنی؟!

این حمزه است؛ عموی پیامبر که زوبین در آغوش دارد و آثار جنایت یک وحشی، بر سینه اش سنگینی می کند. این حمزه است که مثله شده بر خاک گرم اُحد رهاست.

این تکیه گاه رسول است که از او این چنین گوش و بینی بریده اند و جگرش را عفریته خویی به دندان گرفته است.

آیا می توانی برای خشم وسیعت، مرزی پیدا کنی؛ همان گونه که وحی، مرز نورانی آتش خشم پیامبر شد؛ آن گاه که این آیه بر حضرتش نازل گشت: «وَ إِنْ عاقَبْتُمْ فَعاقِبُوا بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ بِهِ وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیْرٌ لِلصّابِرینَ وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُکَ إِلاّ بِاللّهِ وَ لا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ؛ اگر کسی به شما ستم و عقوبت کرد شما در برابرش همان گونه عقوبت کنید و انتقام گیرید، اما اگر صبر کنید برای صابران پاداش بهتری خواهد بود. ای پیامبر تو به خاطر خدا صبر کن و بر کردار ایشان غمگین مباش».(1)

پیام کوتاه:

این جگر پیامبر است که در غم شهادت عموی شیرمردش می سوزد

گرامی می داریم سالگرد عروج مظلومانه اش را.

ص:46

شجاع ترین مرد

شجاعت مخلصانه علی بن ابی طالب(ع) را در نبرد با عمرو بن عبدود، هیچ گاه زمان از یاد نخواهد برد. امدادهای آسمانی، چون باد سرد و توفان شدید در شب دشمن را به فکر دست کشیدن از سر مدینه واداشته است. اما غرور و عصیان قریش بیش از این است که به راحتی تسلیم واقعیت شود.

طعم پیروزی

این پیروزی، ریشه ای جز اتحاد و همدلی مسلمین مدینه ندارد. این خلاصه پیامی است که خندق از آن روایت می کند. اتحاد و انسجام اسلامی، نمادی از جنس وحدت و خلاصه پیام توحید است. باشد که پیام خندق را در باور خود بارور سازیم. 

بهترین رأی

اینجا هر که نظری دارد؛ یکی به کوچه های تنگ و تودرتوی مدینه نظر دارد و یکی به پهنه وسیع دشت؛ یکی به رویارویی و مبارزه مستقیم فکر می کند و یکی به غافل گیری و شبیخون؛ یکی به پیشدستی در هجوم می اندیشد و دیگری به عقب نشینی.

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم، با اینکه پشتش به آسمان گرم است، سخن همه را می شنود؛ ولی صدایی که طنین لهجه اش با همه متفاوت است، نظر دیگر دارد که برای همگان غریبه است. سلمان - مرد سپید چهره پارسی- از روشی نو که ویژه ایرانیان است سخن می گوید؛ حفر خندق. تبسم آفتاب روی رسول صلی الله علیه و آله وسلم، نشان هم سویی او با این نظر است و صدای تکبیر دیگران، تأیید آن.

همه مشغول کارند؛ حتی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم. گروهی البته به هر بهانه ای، زخمی بر تنه انگیزه همگان می زنند و از دیگران جدا می شوند؛ ولی دیگران، یک نفس هم از تلاش دست نمی کشند و تنها به روشنایی این آفتاب دلخوشند و وعده نصر و ظفر.

رجزخوانی جنگجوی جبهه باطل!

همه خشکشان زده؛ هر چه چشم می اندازند، خبری از رسول و یارانش نیست. یعنی موفق شده اند و حالا با سرافرازی و بی رنگین شدن تیغ هاشان به مقصود رسیده اند؟ اما نه! انگار تا به حال این حفره عمیق را ندیده بودند. این دیگر چه رسمی است برای جنگیدن؟!

سرما و کمبود علوفه غوغا می کند. دیگر همه خسته شده اند در این چند ماه هر دلاوری خواسته از خندق بگذرد، با آوار سنگ و تیر جبهه محمد صلی الله علیه و آله وسلم رو به رو شده؛ ولی عمرو، پسر عبدود، یل بی رقیب جزیره، امروز کار را یکسره می کند.

آخر هیچ کس نیست که که پاسخ نعره های مستانه این پیل جنگجو را بدهد؟ آنقدر فریاد زده و مبارز طلبیده که دهانش به کف آمده. پس چه شده؛ چرا ساکت و مبهوت، با چشم های از حدقه بیرون  افتاده، تنها تماشا می کنید و با ترس، آب دهان را به گلو می فرستید؟ مگر شوق بهشت و ریاحین اخروی را به سر نداشتید؟! یکی برود پاسخ این مرد را بدهد!

ص:50

... و اینک علی علیهاالسلام

باز هم او! مگر در میان شما مردی جز علی علیه السلام نیست؟! یعنی این همه شیوخ مسجد و محراب، دلاوران صحنه ادعایند و جنگاوران پهنه صلح؟! پس کجاست آن رجزهای پهلوانی و اشعار حماسی؟! پس دست کم بیایید در بدرقه علی، با رسول هم نوا شوید.

کسی نمی داند چه شده. فقط همه دیدند که علی علیه السلام از عمرو خواسته تا از اسب پیاده شود. حالا هم فقط گرد و خاک، میدان داری می کند و چکاچک تیغ ها؛ اما نه! صدایی آمد، صدای تکبیر است. یعنی پسر ابوطالب، بر پهلوان عرب پیروز شده؟ آری، این علی است که بر سینه ستبر عمرو نشسته و می خواهد کارش را یکسره کند. پس چرا کار را تمام نمی کند؟! چرا از جایش برخاست؟ خدایا این علی علیه السلام دیگر کیست؟

ارزش یک ضربت

تبسم، یک لحظه هم سیمای خسته، اما نورانی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را رها نمی کند. چنان با افتخار به علی و شمشیرش می نگرد که از برق نگاهش، همه دریافته اند پیغامی آسمانی دارد. پیش می آید و او را در آغوش دلواپسی هایش می فشرد و می فرماید: «ارزش یک ضربت شمشیر این مرد در امروز، تا دنیا دنیاست از نیایش مقبول تمام خلایق، از جن و آدمی برتری دارد.» و صدای تکبیر دیگران، نشان رضایت آنها از این پیام آسمانی است.

«هم اکنون که نگاه نگران و مضطرب اصحاب را از شنیدن خبر حمله دشمنان، به خوبی درمی یابی، باز هم خدا با توست.

این سلمان فارسی است که لب به سخن می گشاید و پیشنهاد کندن خندقی بر گرد مدینه می دهد... چیزی نمی گذرد که لبخند امید، بر لبان اصحاب نقش می بندد؛ آری خدا با توست.

دینی که همه احساس کردند

تک سوار نامدار قریش «عمروبن عبدود» بی پروا و گستاخانه، با مرکب بی نظیرش عرض خندق را طی می کند؛ با تمسخر و طعنه، مبارز می طلبد؛ اما گویا هیچ کس را یارای رویارویی با او نیست. احساس سرافکندگی، سپاه اسلام را در بر می گیرد. پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، چندین بار داوطلب مبارز می طلبد؛ اما فقط ذوالفقار علی علیه السلام است که به نشانه آمادگی بالا می رود.

پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ناامید از دیگران، در حق او دعا می کند.

همه اسلام را به جنگ همه کفر می فرستد. گام های استوار و چهره مصمم و آرام علی علیه السلام، آرامشی بر دل های لرزان مسلمین فرو می ریزد. و این چنین می شود که همه، حتی بیماردلان و حسودان، دِیْنی گران از علی بر گردن خود احساس می کنند...

چیزی نمی گذرد که گرد و غبار، فرو می نشیند. همه، گردن کشیده چشم می دوزند تا پیروز میدان را بشناسند. ناگاه فریاد علی علیه السلام، میدان جنگ را که نه، دل های همه سپاه کفر را به لرزه در می آورد؛ «اَللّه اَکبَر» و مسلمین بی اختیار بانگ تکبیر سر می دهند!

تنها، به نیابت همه دین، ذوالفقار کشیده است.

اینک جنگ خندق است؛ همه تاریخ، همه تاریخ، همه تاریخ.

 باید «یاعلی» گفت

تاریخ، در نگاه تو برقی از امید دید، آن گاه که زانوانت در برابر علی لرزید. باد، که گرد و خاک سم اسبت را نشانده بود، عشقت را به دشمنی شکست ناپذیر، بو کشید.

بوی آتش جگرت برخاسته بود؛ تو داشتی بر رخ علی تف می انداختی؛ اما لبت بی اختیار ذکر او را می گفت.

غرور جاهلانه عرب فرصتت نداد؛ زیرا تارهای صوتی حنجره و عضلات سست شده دستت می دانستند که وقتی پهلوانی قصد برخاستن دارد، باید «یاعلی» بگوید و تو نگفتی و زخمی ضربت ذوالفقار علی، تا ابد ماندی.

 فریاد سپاه کفر، از ترس بود

محاصره وحشت بسیار طول کشیده بود.

چه زمانه عجیبی! سپاهیان کفر، شهر محمد(ص) را در محاصره داشتند و خود در محاصره وحشت گرفتار آمده بودند.

سپاهیان کفر فریاد می زدند؛ اما این نه فریاد غرور، که فریاد وحشت بود.

سپاهیان غرور، ترس را پشت زین ها و زره ها و اسب ها پنهان کرده بودند. در خزانه غرور سپاه، مشتی سکه رونق نمانده بود و ترس، بهانه فریاد بود؛ پس هیچ کس از خندق نگذشت، مگر اینکه دل به مرگ سپرد و هیچ کس مبارز نطلبید، مگر آن که شمشیر اختیار افکند و زره امید کند.

 ... و اینک علی علیه السلام یعنی تمام دین

شاعران آسمان، منتظر نبردی بودند تا حماسه ات را زیر ضربت گرز و صدای کمان جنگاوران بسرایند. اسطوره های تاریخ چون گدایان خحالتی کاروان سرای زمان، به تمنای تکه نانی، آبروی

ص:53

خویش را به بازار آورده بودند. اینک پهلوانی به نیابت از دست و پای بسته بت ها و افکار سنگ بسته اعراب و پهلوانی دیگر به نیابت از بالن های معراج اندیشه محمد صلی الله علیه و آله وسلم، به نیابت از بازوان پرتوان توحید. اینک، کوهی از تعصب بشر در برابر دریایی از رونق بازار خدا؛ اینک، علی علیه السلام و این همه نیایش فرشتگان و آنک، «عمرو» و آن همه غرور خودپرستان، اینک پیروزی دستان خدا؛ اینک اسطوره عهدهای بسته آسمان و زمین و اینک افسانه های از نو نوشته بشر و اینک علی علیه السلام، یعنی تمام دین.

 امتحان خندق

«أَ حَسِبَ النّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ؛(1) آیا مردم گمان کرده اند که به خود واگذارده می شوند اگر بگویند ایمان آوردیم و امتحان نمی شوند؟!»

سال پنجم هجری است. سپاه انبوه قریش، با تمام احزاب هم پیمانش در کنار خندق، امیدهای خسته اش را در حوالی تحقق می بیند. خندق، چون نخی، فاصله بین مرگ و حیات شده است. در این میان، خبر پیمان شکنی یهود بنی قریظه، بادهای مسموم را شجاع تر می کند و دیوارهای زندگی در پشت سر، در حال ترک خوردنند. نهال تجدد طلب اسلام، این بار در مقابل توفانی سهمگین ایستاده است و بوی مبهم امتحان، در رگ های هوا جاری است.

و آن گاه که جان ها به گلوگاه برسد

 عصیان، به تدریج متولد می شود و ترس، باران جوانه های تردید است.

حالا قلب هایی که تنها در قالب کلمات ایمان آورده اند، به شدت شروع به تپیدن می کنند و وسوسه، مراتع علف های هرزه را می چرد.

ص:54

ناگهان، در یک صف، چه جمعی متفاوت ایستاده اند؛ چهره هایی ماتم زده از اضطراب؛ چهره هایی زرد، و گاه و بی گاه چهره های نورانی آرامش، انگار چیزی شبیه فانوس، در کالبد چهره های آرام است _ «أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»

غربال امتحان الهی، در یک لحظه نقاب ها را بر می دارد.

«هنگامی که دشمن از سمت بالا و پایین، شما را در میان گرفت و چشم ها خیره شد و جان ها به گلوگاه رسید و به خداوند گمان ها بردید، در اینجا بود که مؤمنان امتحان شدند و به تزلزل سختی دچار گشتند؛ در آن وقت، منافقان و آن کسانی که در دل هاشان مرض بود می گفتند خدا و پیغمبرش جز فریب به ما وعده ای ندادند!»(1)

ایمانی از جنس باور علی علیه السلام

باید برگردم واژگان گوارای نور را دوباره بخوانم. تاریخ را دوباره بخوانم و با قسمتی از آن زندگی کنم!

هر چند در سال پنجم هجری به سر نمی برم و در مقابل، خندق و در پشت سر مدینه ای که در آن آرزوهایم را جا گذاشته باشم، ندارم؛ هر چند بنی قریظه ای نیستند که پیمان شکسته باشند تا کار، سخت تر شود؛ ولی زمان، همان مسیر است و ما در ادامه راهیم. عرصه های تنگ، در انتظارند. چقدر می توانیم به ایمانمان مطمئن باشیم؟ مگر ما در پیش رو، حادثه بزرگ ظهور را نداریم؛ حادثه ای که امید آدینه های دلتنگ ماست و واژه واژه دعای عهد هر صبح؛ آیا می ایستیم؟!

دهانمان را باید بشوییم و لباس های شعار آلودمان را از تن درآوریم. می توانیم دوباره شهادتین  بگوییم و باور کنیم که خندقی در پیش روست و ما قطعا امتحان خواهیم شد.

ایمانی از جنس باور علی(ع) می خواهیم؛ ایمانی که از دل آن، ضربه ای متولد می شود که برتر از اعمال امت، تا روز قیامت است. نمی خواهم داشته هایم را و داشته هایت را بگیرم. می خواهم چیزی به دست بیاورم؛ حسی که می تواند عمرو بن عبدود، که عرب او را برابر هزار سوار می دانستند، از پای

ص:55

درآورد؛ رمزی که حادثه رقم می زند و صفحات تاریخ را کنار هم مرتب می کند؛ چیزی به نام _ایمان._

پس دوباره بخوان آیه ای را که همیشه سرمشق نوشته هایم خواهد بود و بیا قدم هایمان را درست برداریم.

حکایت زخم آفتاب

تو دو بار شهید شدی؛ یک بار در سه سالگی، آن گاه که فریادت در واپسین روزهای آخر فصل تاریکی، در کوچه های قم به خون نشست و دیگر بار: در دوازده سالگی، آن گاه که آفتاب،(1) زخم برداشت و تو تکه تکه شدی!

و من پیش از آنکه تو بیایی، نامت را شنیده بودم و هم نامت را، و فریاد استمداد همو که همواره در عرصه تاریخ، پا برجا و در بطن زمان، ماناست.

تو یک بار آمدی و فاتح همیشه تاریخ شدی! و من، دیگر، درس «پسرک فداکار»(2) را نمی خوانم. ای کاش هلندی ها نیز تو را «فهمیده» بودند! ای کاش من هم «موقعیت» تو را داشتم!

تو از اول هم رهبر بودی؛ آن گاه که نجواگر غریب نخلستان، تو را نیز در سینه چاه گفت: «ای انسان! آیا گمان می کنی جسمی کوچکی؟ و حال آنکه جهانی شگرف در تو پیچیده شده است!»(3)

و دست های کوچک تو، جهان را بزرگ کرد و ارزش قلب کوچک ات از صدها زبان و قلم، بزرگ تر است.(4)

یک نگاه، یک لبخند

تو از همان اول هم خیلی چیزها را «فهمیده» بودی! همیشه خاموش بودی؛ اما هرگز سکوت نمی کردی.

«پوشش»(5) سفارش جاودانه ات بود که خواهرانت را «حفظ» می کرد.

 و آن گاه که پایت در راه تلاش برای معاش، پله ها را شکست و گام هایت بر زمین نشست و آن گاه که از رفتن «مرد با اسلحه»(6) هفت روز گذشت و آن گاه که آفتاب از مغرب طلوع کرد.(7)

تو از همان اول هم بزرگ بودی؛ هر چند کوچکت می پنداشتند.

ص:58

پشت دروازه های خونین شهر

آه، ای حماسه دوازده ساله! کودکان ما با آرزوی دیدنت به خواب می روند و بزرگان مان، در حسرت فهمیدن تو بیدار می شوند.

تو، هر سال بزرگ تر می شوی.

و اینک «تاریخ»، بر مزارت به احترام ایستاده است و من می دانم روزی می آید که همه تو را می خوانند!

طفل دوازده ساله ای است که نارنجک به کمر می بندد و خود را به زیر تانک می اندازد».

آری، وقتی آسمان می خواهد از زمین جدا شود، عاشقان، خیابان های وصل را این گونه سرخ، خط کشی می کنند و حسین آن روز زلالی های چشمش را به چشم های حیرتمان روانه کرد، تا امروز تمام قلم ها را برای سرودنش کم بیاوریم.

فهمیده مظهر غیرت

نارنجکی از عشق، به جای قلب تو آن روز می تپید و بوی بهار نارنج بهشت می آمد.

شیطان، ماشین ها و تانک های اسباب بازی خود را در شهر ما جولان می داد و نزدیک ترین رگ های گردن به حسین، غیرت بود و خدا. خون او، فرش سرخی بود برای پیاده شدن آزادی و حقیقت، تا امروز نام حسین فهمیده، تمام جمله های عاشقانه را بیافریند. پیش او، آفتاب سایه ای بیش نیست.

رهرو سلوک و عرفان

روزی که مادرت نام محمد حسین را برای تو انتخاب کرد، سرنوشت تو به شهادت پیوند خورد.

در منطقت، دلایل محکمی بود که پاهای تو را برای ماندن لرزان کردند.

خط تو از تمام خط های جبهه مقدم تر بود؛  وقتی ابراهیم وار به دل آتش زدی.

امروز، وقتی کتاب های تاریخ مدرسه، نام تو را صدا می زنند، می فهمم که درخت روح یک انسان در دوازده سالگی، میوه عشق می دهد.

پیام های کوتاه

حسین فهمیده، خلاصه مکتب خمینی بود و نشان داد بزرگی به عقل است، نه به سال.

سالروز شهادت فهمیده، یادآور وجدان های بیدار و قلب های آگاهی است که ایثار را با خون خود معنا می کنند.

ص:60

می گویمت سرفراز و هر واژه، آیه ای می شود که تنها، نفس های شهیدت، به مصداقش شایسته اند.

یادت زمزمه همیشگی جان های عاشق باد!

او برای جنگ نه، که جنگ برای او کوچک و حقیر بود.

مسلسل ها، برای او نه، که شانه های او برای تفنگ ها سنگینی می کرد.

رفت... کسی او را ندید. از تمام صف های شهادت طلب رد شد و کسی باورش نکرد. کسی پیراهن کودکانه اش را برای رزم، جدی نگرفت.

هنوز جاری هستی

وای بر آن دیو آهنین که از روی پیکر تو گذشت! وای بر دل های غافلی که تو را باور نکردند و شوق پریدنت را انکار کردند!

آه! آموزگار کوچک! هنوز در نیمکت های همه مدرسه ها، جای خالی دوازده سالگی ات، جای پیکر به شهادت رفته ات، گل می کند.

و پنجره ها هر روز، رو به حماسه دوازده سالگی تو باز می شوند تا چشم ها، هیچ وقت باورهای تو را از یاد نبرند.

و من هر شب، دل به آوازهای تو می دهم و با نام تو که زندگی است، می خوانم تا جهان باغی شود پر از آوازهایی که فرشتگان از آغاز، حسرت شنیدنش را داشتند.

ای خوب سایه گستر! مهربانی ام بیاموز؛ آنجا که سقف گلین خانه ها، آسمان را از من گرفته است.

زیرنویس

نامت، پرنده ای است که تا آسمان، پرواز می کند و در سرخی فلق فرو می رود تا صبح، از عطر خوش تو، مجال تنفس بیابد.

هزاران شهید پیمودند، پیوند دهد. حالا آنان در بزم بهشتی شان، ورود تو را به محفل صمیمی و ملکوتی شان، شاد باش می گویند.

در کنار مزار آیینه

پیرمردی خمیده می گرید

آن طرف تر، کنار یک لاله

مادری داغدیده می گرید

مثل یک لاله، از هجوم خزان

در شبی سرد، ناگهان پژمرد

رفت تا انتهای آیینه

«رفت و با خود، دل مرا هم برد»(1)

چشم هایش چه ساده بود و نجیب

مثل یک قصه، مثل یک آغاز

مانده بر روی قاب، بر دیوار

یک غزل، یک نگاه، یک پرواز

آنجا بهشت است

امشب دوباره، پنجره زمزمه باز می شود و تکلم ملکوت، ما را به میقات عشق می برد.

باورهای تان را تجدید کنید. دست مایه اندیشه های خود را در آبشار رحمت، شست وشو دهید... . حالا بهتر شد. مطمئن باشید از همین الان، روزی پنج بار، از شاخه انگشت هایتان ستاره خواهد ریخت.

چترهای آرزو را بردارید. آسمان سفر، همیشه آبی است و هیچ کس نمی تواند آتش خورشید را خاموش کند.

ببینید هوای روزهای اینجا، چقدر مرده است! ببینید حجم دست ها، چقدر سنگین است! باید همیشه از چهره های زمستانی، یک فصل، فاصله گرفت! سعی کنید گوش تان را با صدایی که از آن سوی افق های پرواز می آید، هم نوا کنید. آنجا، بهشت است.

زندگی... آنجاست

من نذر کرده ام که اگر بتوانیم از دست های سرد خنده های پاییز، آزاد بشویم و از انتظار تلخ سکوت های خسته تقویم های تهوع زا بگریزیم، شما را به گُل شدن دعوت کنم.

باور کنید زندگی، آنجاست؛ با آرامشی سبز که هیچ گاه منجمد نمی شود. این مجال طلایی را از دست ندهید. اگر امروز دست های تان را کمی دراز کنید، دست یابی به ساحل فردا، چندان هم سخت نیست.

اگر چشم هایتان را به صداقت «دیدن» و پاهای تان را به شکوه «دویدن» عادت بدهید، به آنجا  «رسیدن»، عاقبت محتوم همه ماست...

 تا دریا

من هم اگر در آسمان تنهایی، بام تماشا را باز یافته ام، حسرت دیرینه شما را با مرغ سحر، هم نوایی می کنم و با یک فریاد بی صدا، تمام عاشقانه های تان را به مخمل سبز نگاه دریا می گویم.

ص:68

سرانجام جبل الطارق

«جبل الطارق» در ذهن زمان و در جغرافیای عالم ثبت خواهد شد. مسلمانان، این کوه را به رهبری طارق فتح کرده اند؛ فتحی با نهایت سرعت، در کوتاه ترین زمان ممکن. اینک دروازه های شهرهایی چون قرطبه، مالقه، غرطه و طلیطله، بی رنج و مشقت به روی اسلام گشوده می شود و به تصرف _ مسلمین درمی آید. پایتخت مسیحیان در دست اسلام! این آغاز بشارت های روشنی خواهد بود. و سلام بر همت آنان که در مسیر نشر ندای توحید می تازند و از پای نمی نشینند.

ایمان داشتیم که خورشید حقیقت را ابرهای توطئه، پنهان نمی توانند کرد.

ما از گردنه های پر برف و بهمن سال ها گذشته بودیم و حالا تحمل به تاراج رفتن آفتابمان را نداشتیم.

برخاستیم و کالبد باورشان را رشته رشته کردیم و به گودال ذلت و تیره بختی افکندیم.

سیزدهمین روز آبان

ما، دانش آموختگان دانشگاه سربلندی هستیم و سر به زیر اسارت و وابستگی نمی شویم.

آفتاب، هر روز از جبین فرزندانمان سر برمی آورد و شبانه های قطبی جهان را جسارت به رخوت کشیدنمان نیست.

می ایستیم در معابر توفان خیز و شمشیر نگاهمان، ساعات آشفته را تکه تکه بر زمین می ریزد.

سیزدهمین روز آبان، بشارتی است بر سیاهی روزهایی که ابلیس، در تدارکشان بود.

اینک که بر چشمان سرخش شعله ایمانمان را پاشیده ایم، بر درگاه آفتابی استقلال می ایستیم و سرود مطمئن آزادی را دیگر بار و دیگر بار فریاد می کنیم.

و رستگاری ما، در تاریخ ثبت شد

آتش دشمنی، باز گلستان شد و ابراهیم، سربلند بیرون آمد.

کینه ها، شعله های سرکش شدند تا انقلاب را، ریشه های استوار اسلام را، رسالت جهانی شدن گل های محمدی را بسوزانند.

آمده بودند تا خاکستر کنند بهار تازه از راه رسیده را؛ اما باران های عشق و ایمان مردم، آتش ها را تا دامن دشمنی ها و فریب دشمنان، پس زد.

می خواستند تاریخ، به کام ما ورق نخورد؛ اما تاریخ نویسان، حس پیروزی ما را شادمانه نوشتند و تاریخ، رستگاری ما را برای جهانیان ثبت کرد.

کلاغ های سیاه، خبرچینی می کردند تا طعم روز، به خورشید تازه طلوع کرده ما نرسد.

می خواستند آسمان ما، پیش کش به ابدیت شب های بی پایان باشد؛ ولی ما از شب های بی شماری گذشته بودیم تا به آفتاب رسیدیم. محال بود روز را با شب های تاریک، معاوضه کنیم.

کبوترهای آزادی پر کشیدند و حصارها را شکستند و قفس، ارمغان خیانت خبرچینان شد. زمستان رفت و روسیاهی به زُغال ها ماند و بهار انقلاب، فراگیر شد و دنیا، خبر اسیری خبرچینان لانه جاسوسی را شنید و غرور نداشته کاخ سفید، مثل شیشه های سنگ خورده، تکه تکه شد.

ص:78

تلخی دانش اندوزی ات، شیرینی برتری تو بر دیگران را رقم زده است. مگر نخوانده ای در قرآن که «یَرْفَع اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُم و الَّذینَ اُوتوالعلمَ دَرجات؛(1) خداوند از میان شما، مؤمنان و اهل دانش را به مرتبه هایی بلند فرامی برد».

امروز، چشمانت به تخته سیاه و دستان معلمت دوخته می شود تا فردا، چشمان هزاران نفر به اندیشه های حیات بخشت دوخته شود. چه کسی گفته است که تو گاه آموختن علم، بر روی زمین و نیمکت می نشینی؟ چشمانت را خوب باز کن! تو بر روی بال فرشتگان نشسته ای.

به دنبال دانش

شب های تاریک، با چراغ دانش روشن؛ و کویر نادانی، با باران علم، سرسبز می شود.

کلمات دانش، جاده ای می شوند روشن، با واژه هایی که نردبان عروج اند.

دانش آموز، مسافری که همسایه پیامبر می شود. تو اگر این راه را درست طی کنی، به جاهایی می رسی که «وزن جوهر قلمت» سنگین تر از «وزن خون شهید» خواهد بود و به سرزمین هایی خواهی رسید که حتی شهید نیز بدانجا راه ندارد و دریچه هایی خواهی گشود که به روی هیچ عابد و زاهدی، گشوده نشده است.

پس، همیشه به دنبال دانش باش!

وقتی دانستن من، خار چشم دشمنان می شود، کتاب هایم را به قلبم می فشارم چون زره پولادینی که مرا از تیر فریب بدگهران مصون می دارد و می آموزد تا بدانم، تا بمانم.

من، کتاب تاریخ می شوم!

گاهی تمام وجودم، کتاب تاریخ می شود. از همت آریایی مردان می گذرم، با دل مشغولی مادها دل می بازم، بر تخت جمشید، آرزوهای بلند نیاکانم را می سازم، با سپاهی از خیال پردازی های کودکانه ام، به روم خستگی و خواب حمله می برم و بر ساحل دریای مدیترانه اردو می زنم. با همه رنج هایم، میزبان غربت رضا می شوم، در مقابل حمله ددمنشان مغول می ایستم و با فرهنگ خود، افکارشان را فتح می کنم.

هر شب بر سر معاهده گلستان، با خود کلنجار می روم، قیام می کنم، شهید می شوم؛ باز قیام می کنم، مشروطه می سازم. دوباره قیام می کنم، بهمن می آید و بهار می آید. تمام مدرسه را به خاطر تاریخش و تمام تاریخ را به خاطر درس آخرش دوست می دارم.

کلاس کوچک خوشبختی

کیف و کفش خریدن بهانه است؛ مداد و دفتر بهانه است. بوی تازه شدن را دوست دارم.

جهان، به نام من تازه می شود. جشن مهرگان که در کتاب تاریخ خوانده ام، عید مدرسه ساده، اما دوست داشتنی من است. من در این کلاس کوچک خوشبختی،راز آفرینش را می جویم؛ عشق را، محبت را و ایمان را.

هنوز کلاس اولی ام

کلاس اول تنهایی بودم. معلم، نگاهم کرد، نگاهش را بر تمام وجودم حس کردم. کلاس اول حیرت بود و انتظار؛ گویی منتظر بودم یک نفر بیاید و همه آنچه را که نمی دانم، به قلبم تزریق کند. در کلاس اول، دوست پیدا کردم، دوست داشتن یاد گرفتم.

آب نوشتم و معنی آب را نمی دانستم؛ دل نوشتم و معنی دل دادن را یاد گرفتم. کلاس اول، تا ابد مرا در خود نگه داشت.

ص:81

کتاب ها صفحاتشان را در دستان مشتاق تو رها می کنند تا ذره ذره، راز گنج های پنهان بوستان دانش، پیش چشمانت فاش شوند و چه نادانسته هایی که با هم نشینی و همدلی با کتاب ها، دانسته می شوند. قلم ها، در تپش نبض دستانت آرام می گیرند.

وسعت کویر بی انتهای نادانی ات را بگشا و بگذار روشنی آفتاب علم، روی بذرهای پاشیده شده پنهان درونت بتابد.

با قطره قطره باران دانش، عطش دانایی ات را سیراب کن.

پشت سنگرهای چوبی نیمکت ها پناه بگیر!

علم سپر توست و قلم سلاح تو.

ولی خوب بلد بودن که دشمنو

چه جوری ذله کنن و زابه راه

خون سرخ بچه های مدرسه

همه جا رو پُرِ عطر لاله کرد

همه رسوایی های عالمو

به غرور دشمنا حواله کرد

این جوری مشق شب شهادتو

رج زدن رو دیوارای زندگی

به زمین و آسمون نشون دادن

مرگ عاشقو برای زندگی

مشتِ گره کرده روز و شب باش

باید بفهمی که کدومه دشمن

باید بفهمی که سلاح دانش

چه جور به داد وطنت می رسه

باید همیشه مرد میدون باشی

تو سنگرای نیمکت مدرسه

از تو همین کلاس و مشق و تمرین

پای همین تخته سیاهِ هر روز

می شه به جنگ خصم «هر جایی» رفت

با دستای کوچیک دانش آموز

ص:86

خواهد آمد. چه زیبا و عمیق فرمود آن سرور آزادگی، سیدالساجدین علیه السلام که: «سپاس خدا را که دشمنان ما را نادان قرار داد!»

روزنه های عدالت خواهی، سقف جهان را شکافته و چیزی به طلوع خورشید رستگاری نمانده است.

این است هنگامه نبرد با دشمنی که نادان است و مستکبر؛ دشمنی که مغرور است و بی بنیاد چون باد!

باید برخاست

بر ماست و بر تمام یاران صبح در تمام نقاط این کره خاکی، که برخیزیم و در قیامی راستین و انقلابی گسترده، مبارزه ازلی حق در برابر باطل را پرچم داری کنیم. بر ماست تا دشمنی و عداوت همواره مان را بر شیاطین به اثبات برسانیم؛ با فریاد بلیغ هو الحق...

نمی کند؛ پس ای دست های مسلمان، بیایید «ید واحده» باشیم که حتی میزهای مذاکره می دانند، فرعونیان هرگز برای «تحلیل» نمی آیند که آنها همواره به جز «تحمیل» حرفی ندارند.

امنیت، در انتظار موعود

آنها که طعم جنگ را به گلوی کودکان مسلمان می چشانند، غافل از آنند که ایمان، از حلقه های درد، زنجیر اتحاد می سازد، تا دزدان نفت، سرزمین های مسلمان نشین را در بند نکنند.

حالا کوچه های فلسطین، به رمی جمرات شیطان می پردازد تا جوخه های آتش را مظلومانه پاسخ گوید و مقبره های دسته جمعی جنوب عراق، گواه تمدن زدگی مستکبران باشد.

حالا خیمه گاه جهان، پر از شمر است. بگذارید (شورای امنیت عشق) را فریاد کنیم تا مگر مصلح موعود، به سوی ما بازگردد و ترازوی نامیزان عدالت جهان را به دست های خویش، موزون کند.

نقاب های دوستی

بارالها! چشم انتظار معجزه ای از سوی توایم تا فتنه های پنهان مهاجم را از افکار عشق، بیرون کنیم.

امروز دیگر گازهای شیمیایی های جبهه های نبرد بی رنگند و پاورچین و بی صدا، از دهان تبلیغات استکباری سرریز می شوند.

امروز، تیرهای دشمن در مدل های وارداتی پنهان شده اند تا قلب آرمان را نشانه بگیرند و گرگ های قصه، در مادرانه ترین شمایل، به لالایی بپردازند و بره های غافل را از دهکده جهانی اصالت، جدا کنند.

بارالها! مگذار دسیسه هایی که ساعاتی مدید طراحی شده اند بی هیچ اندیشه ای، با دست های جوان این مرز و بوم درآمیزد که من اهل سرزمینی هستم که شاعران آن می گویند: «دشمن چون از همه راه بازماند سلسله دوستی بجنباند».(1)

ص:89

زیرنویس

آنچه امروزه برای مستکبران جهانی بیشتر از دست یافتن به ذخایر ملل اهمیت دارد، رخنه در افکار و فرهنگ جوانان آن مملکت است.

خروج نمی کنیم مگر زمانی که حتی پنج مخالف هم در جمع ما نباشد!» و این یعنی چقدر حق تنهاست و تو تنهاتر!

کدام زهر، تلخ تر بود؟

روزگار منصور، از زهر او تلخ تر بود؛ زهری که اینک در جانت نفوذ کرده و چیزی نمانده تا آخرین نفس هایت را از تو بگیرد؛ زهری که مرثیه همواره غربت شما خاندان آفتاب در ضلالت آباد خاک بود؛ زهری که اندوه یک عمر بی بهار زیستن را در تو، خلاصه و جانگداز روایت کرده است. پلک بر هم می نهی و میان ضجه های شاگردان و یارانت، بر فرشته مرگ سلام می دهی. می روی تا ابدیت برای حق، ترسیم شده باشد؛ چرا که شما زوال ناپذیرید و مذهب را رونق لایزال! و سلام همواره شیعیان بر شما و مذهب همیشه سبزتان!

آخرین سخن او در بستر احتضار، رعشه بر اندام می اندازد: «هر کس که نماز را سبک بشمارد، از شفاعت ما بهره نمی برد.»

 به بقیع برو تا ببینی که چگونه سر بر پای امام صادق علیه السلام ساییده و دریایی را در دل خاکی خویش پنهان کرده است.

سری به بقیع بزن تا تو را با راز غربت انسان های بزرگ آشنا کند و رسم بی وفایی دنیا را به تو بیاموزد.

حجت ششم در آینه کلام دیگران

«شنیدن سخنانش موجب زهد دنیا می شد و اقتدا به او، بهشت را در پی داشت. نور چهره اش گواهی می داد که از سلاله نبوت است و پاکی کردارش، آشکار می ساخت که از ذرّیّه رسالت است».(1)

«جعفربن محمدالصادق علیه السلام دارای علمی بسیار و ادبی کامل بود. زهد و پارسایی داشت. نه گرد مهتری گردید و نه بر سر خلافت با کسی به جنگ برخاست. آری! آن که در دریای معرفت شنا کند، در شط نمی افتد».(2)

دگرگرایی و مهرورزی اش به آدمیان تا آنجا بود که فرمود: «مردی را به من نیازی می افتد و من آن را شتابان برمی آورم، مبادا از آن بی نیاز شود، یا بدو برسد و وقت آن گذشته باشد و نزد او به حساب نیاید».(3)

او «قدوه جمله مشایخ بود، و اعتماد همه بر او بود و مقتدای مطلق بود و همه الهیان را شیخ بود و همه محمدیان را امام بود. هم اهل ذوق را پیشرو بود و هم اهل عشق را پیشوا. هم عبّاد را مقدم بود و هم زُهّاد را مکرم. هم در تصنیف اسرار حقایق، خطیر بود، هم در لطایف اسرار تنزیل و تفسیر، بی نظیر».(4)

ص:93

فیض متعالی نبود؟! شمایید که آسمان وار، بر بیش از چهارهزار کویر تشنه باریدید و به جهان، جهانی را از معماهای حل شده هدیه کردید؛ گلستانی که تا امروز، گوشه گوشه زمین، مست از گل های  جعفری آنند.

هدیه پایان ناپذیر

آتش به دامان درختان پوسیده اموی افتاده بود و انبوه کرم خورده دوران، در آتش خشم می سوخت. در آن گیرودار، چهره نورانی مردی از تبار خورشید که کمتر فرصت تابیدن بر نهال های پژمرده را داشت، چشم سیاهی را کور کرد. ریشه هایی سمی هر چند دوباره جان می گرفتند، ولی این بار به اصرار، جوانه هایی دست بر گردن آفتاب انداخته بودند و از روی زمین بلند می شدند.

پس جعفربن محمد، مهره های به هم ریخته دانسته ها را به شیوه ای جدید، کنار هم می چید. قلم، در میان انگشتان دقیق او جان می گرفت و علم انگار برای اولین بار متولد می شد. جاده زمان چه خرسند بود که کسی در آن حجم تاریک، چراغ آورده است.(1)

... و امشب

شب غریبی است؛ شب بی کسی ها و درماندگی ها؛ شبی که مثل ده شب همانند خود در طول سال، زانو به بغل گرفته است و در خاطره مه آلود خود، خاطره تیغ و سم، خرما و انگور و انار زهرآلود دارد؛ خاطره زندان های تاریک و سلول های کوچک برای رهبرانی بزرگ.

شب غریبی است؛ شبی شرمسار از چهره خاک گرفته مزار جعفرابن محمد علیه السلام؛ دانشمندی بی نظیر که زمین، صیقلی ترین و زیباترین سنگ های خود را به احترام، بر خاک مزار او ندارد!

خاکی که چونان صدف، مروارید در آغوش گرفته است و فقط خدا می داند چه گنج عظیمی در دل این مروارید بود که خود او می فرمود: «واللّهِ انّی لَأعْلمْ کِتابَ اللّهِ مِنْ أَوّلِه الی آخِرِهِ کَأَنَّه فِیّ کَفی فِیه خَبَرُ السَّماءِ وَ خَبَرُ الْأرْضِ وَ خَبَرُ ما کانَ وَ خَبَرُ ما هُوَ کائنُ، قال اللّهُ عَزَّوَجَّل لافِیه تبْیانُ کُلِّ شَی ءُ؛ به خداوند سوگند که من آگاه به کتاب خداوند از آغاز تا پایانم. گویی که آن در کف دست من است. خبر آسمان در آن

ص:95

است و خبر زمین و خبر آنچه بوده است و آنچه خواهد بود. خداوند عزوجل می فرماید: بیان هر چیزی در آن است.»

 حالا مروارید، در بستر غربت خود پنهان است؛ مرواریدی که دریایی بی کران در سینه دارد. از زمینیان، روزی درباره اهل بیت علیهم السلام سؤال خواهد شد.

امامی که کتاب علوم نورانی اش را در سینه شاگردانش جاگذاشت تا یادگار ششمین ستاره دنباله دار آسمان امامت باشد. دردا که غم تو، بغضی سنگین در جانمان انداخته است دردا!

از طایفه ای کشته تیغ عشق

صدای سفر می آید. مردی از تبار نور و عرفان، به آوایی حزین، نغمه خداحافظی می خواند و کوچه های غربت جهان، زیر گام هایش سر خم کرده اند تا عبور تمام صداقت را در خویش احساس کنند.

یا صادق آل محمد(ع)! چگونه با نگاه روشن تو وداع گوییم که هر لحظه، کام تشنه جانمان در آرزوی شنیدن توست تا جرعه ای از کشف و کرامات تو را توشه راه خویش کنیم.

این سو تلخی رفتار شهر و نوشانیدن جام زهر و آن سو، تهنیت و شادی فرشتگان در پیوستن تو با ابدیت، جاری است و به راستی که:

«این طایفه سرنوشتشان معلوم است ***  یا کشته تیغ عشق یا مسمومند»(1)

در سوگ صادق علیه السلام

به راستی دوزخ جهان برای مردان بهشتی، تنگنای سیاه و تاریکی است که جز پریدن مرغ روحشان چاره ای دیگر نیست و امشب، امام صداقت و مهرورزی، به بالاترین قله حقیقت قدم می گذارد و زهر کینه در جویبار سرخ اندام مبارکش، تلنگری برای پرواز او تا عرش خواهد شد.

امشب، اذان که می گویند، گلدسته های شهر در سوگت کمر خم می کنند تا تعظیم رکوع نماز را دلشکسته تر از همیشه زمزمه کنند. چه سنگین است خاموشی شمعی که پروانگان عشق را به دور حریم خویش، عشق ورزی می آموخت.

«بس که از سوز دل پروانه گریانم چو شمع ***  اشک می ریزد سحر هر شب به دامانم چو شمع

آه ای بخت سیه بگذار یک شب تا سحر ***  بر فراز دوست شمعی بر فروزانم چو شمع»(2)

ص:97

زیرنویس

شهادت ششمین امام شیعیان، بنیانگذار تعادل اندیشه و نخستین پایه گذار عرفان در اسلام،  حضرت امام صادق علیه السلام را تسلیت می گوییم.

مکتب جعفری

در روزگار فقر تفکر، بر کرسی های معرفت نشستی تا پیام شیعه را به گوش جویندگان برسانی.  دانش را به خانه دین بردی و به اهالی دین یاد دادی که بیندیشند.

جوانان شیعه را به کلاس اندیشه بردی و چراغ انتقاد را در ذهن و ضمیرشان برافروختی.

دانش از کف دست های تو روییده است و هنوز می روید. شاگردان مکتب تو، شعاع پرفروغ آموزه های تو را تکثیر کردند و هنوز این شعاع پرفروغ تکثیر می شود.

ترویج طعم فقه

حس کردی مهم ترین وظیفه امامت امروز تو ترویج فقه است. ولایت و امامت و اطاعت از امامت  را به شاگردانت آموختی تا دنیا، طعم امامت تو را بچشد.

هنوز دنیا، عطر کلام تو را حس می کند. هنوز هر صبح، عطر سلام تو را از سطرسطر پیشانی خورشید می خوانیم.

تو هنوز زنده ای، تو هنوز ادامه داری و تا روزی که عطر امامت جاری باشد، ما عطر تو را احساس خواهیم کرد.

منادی اتحاد و انسجام اسلامی

وحدت اسلامی، ریشه در درس های تو دارد، انسجام اسلامی، با کلام تو گره خورده است.

عطر تو در جان وحدت و روح انسجام، دویده است. درس های تو، دست های اتحاد و یک پارچگی ملت های مسلمان اند.

تو، چشمه هنوز جاری و همیشه جاری اسلامی.

نام بقیع که می آید، چشمه های بی اختیار اشک، از صفحات تاریخ جاری می شود.

امروز، گاه سفر به مکتب احادیث «صدق» با چشمان اشکبار فراق است.

قطعه های غمزده

امروز، اشک های قلم، نماینده قطعه های غمزدگی است.

در وادی پر از اشتیاق دانایی، ضجه و شیون منتشر است.

موج موج شانه ها می آیند، روبه روی دریا تباری که نامش «صادق» است تا ترجیع بندهای تلاطم را بسرایند. امروز دوبیتی های «وا اماما»، زمزمه بقیعستان دل است.

ریسمان وحدت بودی؛ اما افسوس که حتی تربیت یافتگان مکتبت، این ریسمان را پاره کردند و نمک خوردند و نمکدان شکستند!

 در حسرت چهل سرو قامتی که در برابر توفان ظلم قد علم کنند، ماندی؛ ولی مدعیان هم تاب نیاوردند تا در تنور ولایت شما ذوب شوند و از نو، بی پیرایه ساخته شوند!

مولای من! شما صادق راهید؛ اما کاذبان در میانه راه رهایتان کردند!

آرامش

زمستان شده، برف می بارد، پرنده تنها و لرزان است؛ درپی لانه خود می گردد؛ اما سفیدی برف کار را برای او دشوار کرده است. پرنده به سختی، بال های خود را می گشاید و پرواز می کند.

پرنده هرچه پرواز کرد، آشیانه اش را نیافت، کم کم سرما داشت او را از پای درمی آورد؛ اما ناگهان گرمایی را احساس کرد؛ آری جفتش بود، پرنده دیگر یافتن آشیانه خود را از یاد برد؛ زیرا در کنار جفتش به آرامش رسید و این چنین است که صادق آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم می فرماید: «هر چیزی بر چیزی آرام می گیرد؛ مؤمن هم به برادر مؤمن خود آرامش می یابد؛ چنان که پرنده به هم جنس خود آرام می گیرد».(1)

نبض تاریخ به هم خورده است

نبض تاریخ، به هم خورده است. دشمنان، با زهرشان، قلب تو را نشانه رفته اند تا حوصله خدا را  سر ببرند.

با این بدبختی عمیقی که فراهم کرده اند، نه تنها به ساحت سبزت راه نیافته اند، که آتش جهنم خودشان را شعله ورتر ساخته اند. اینان، سپاهیان شیطانند که از دهلیزهای پرپیچ و خم جهالت و نکبت سردرآورده اند. اینان می خواهند آینه امامت را بشکنند؛ ولی دیری نخواهد پایید که مذلت و سرافکندگی خویش را در قامت «وجوه یومئذ خاشعة»(1) تجربه خواهند کرد.

خورشید از چشمان تو تقلید می کند

هنوز هم دنیا، از شکوه جاری تو وام می گیرد. هنوز هم خورشید، از چشمان تو تقلید می کند. دانشگاه، به نام تو زنده است؛ حوزه از زلال دانش تو آب می خورد و عطش دانش اندوزی راهیان عشق، با کلام تو سیراب می شود.

انوار صداقت

از زمینی که هیچ گاه خالی از حجت نبوده و نخواهد بود، بزرگی بار سفر بست که سکوتش، فریاد  دانایی بود و سخنش، باران حکمت. معرفت، هرگز با کلامش فاصله ای نداشت.

امام علیه السلام با بیانی که مبارک به سپاس و ستایش خداوند بود، رفت؛ اما در جذبه بلاغت آن همه راستی، بنای مکتبی را پایه ریزی کرد که از خشت خشت آن، نوای هدایت انسان به گوش می رسد و از واژه واژه کتاب آن، انوار صداقت برون می تراود.

ص:105

به تو تمسک می جوییم، ای بانوی معصوم.

ای غریب آشنا، استغاثه منتظران را به وساطت خویش، بی ثمر مگردان و در گروی آبروی خود، همسایگان بارگاهت را در جمعه های انتظار دریاب، تا مگر به استجابت دعای تو، میلادت، آغاز شکفتن گل نرگس باشد.

به نام تو ای بهانه استجابت دعا

مژده باد طلوع تو ای معصومه زکیّه که بارقه شهاب تو، روشنایی دیگر در شب های مناجات اهل زمین است.

معصومه، یعنی قداست مریم و عصمت فاطمه و ادامه قصه غصه های زینب در جست وجوی برادر.

معصومه یعنی ترنم ترانه ای دیگر برای استجابت دعا.

لبریز از نام توایم که غربت شاه غریب را به یادمان می آوری.

امروز، سپیده دم طلوع تو، عطر نوشکفته بهار را بر قلب مشتاقانت می پراکند.

چه زیباست سرنوشت تو در خطه قم، وقتی هم آسمان با ماه و ستارگانش می شوی و اجازه میهمانی تو برای قلب های شکسته، به منزله زیارت حسین علیه السلام می شود.

شرافتِ زن در یاد توست، آن هنگام که قدسیان بر گلدسته های نورانی ات سلام می فرستند.

طلوع می کنی و نام تو، سپیدارها را به وجد می آورد.

محبت تو ای بانو، تالاب های تیرگی روح را پر از زلالی عرفان می کند.

میلاد تو، نبض پرتلاطمی است که اندام خواب رفته سکوت را بیدار می کند تا ساعات مه گرفته ایمان را آفتابی کند.

زیرنویس ها

خجسته باد میلاد بانوی قدسیه مطهره، فاطمه معصومه علیه السلامها که بارگاه نورانی اش محل دایمی  نزول فرشتگان بر زمین و دروازه بهشت است.

چه زیباست سرنوشت تو در خطه قم.

ص:107

«خوش درخشید؛ ولی...»

چه رازی است روزگاران را که هنوز گلی رخ ننموده، باید پرپر شود و سروی که هنوز قد نکشیده، باید بشکند!

و آن گاه زمین، که تازه جان گرفته بود، باید مویه سر دهد و بی تاب شود!

زمین، تازه به پیشواز کریمه اهل بیت آمده بود؛ اما خیلی زود مهیای بدرقه اش شد.

او چون ستاره ای خوش درخشید؛ ولی چون نسیمی شتابان و بی قرار، گذشت و جان های خسته را در حسرت نوازش دوباره اش واگذاشت.

چه خوب شد که آمدی!

بانو! آمدی تا شفیع این مردم باشی و سزاست که همه اهل ایمان، به سفارش شما مزه بهشت را بچشند.

بانو! چه خوب شد که آمدی!

«با عشق به نام و ساحت معصومه ***  آمد لب بام غربت معصومه

دل را که ز مشهد الرضا می آید ***  اینک بپذیر، حضرت معصومه»

زیرنویس

بانویم معصومه علیهاالسلام! میلادت، نور به چشم ها می پاشد و سرور به دل ها؛ و رایحه بهشتی ات، مشام دل را با عطر خوش حضور می نوازد؛ میلادت مبارک!

به یمن میلادت، ذره ذره نور می شویم و قطره قطره حضور، و دل را به سرای کرامتت دخیل می بندیم تا در روز مقدس تولد تو با دست های پاکت تطهیر شویم.

کدام پشتوانه ای می توانست ضامن پیمان نامه ها باشد و هدف تعهدها؟ تو، دست «وفای به عهد» را در دست «توحید» گذاشتی و به شاگردان مدرسه خویش یاد دادی که مسلمان باید به عهدی که بسته است، پای بند باشد؛ «عهد نابستن از آن به که ببندی و نپایی».

روزگار فقیرنشین ما، هنوز گدای مکارم اخلاق توست و هنوز باید خوشه بچیند از خرمن خوبی هایت. در روزگار ما که بی وفایی، شیوع پیدا کرده است و قول و قرارها، از برآورده شدن باز می مانند، «صلح حدیبیه» تو یک دنیا درس دارد.

[تا] شتران خویش را نحر کنیم و گوشت آن را برای شما بگذاریم؛ قریش که با ما آهنگ جنگ دارد، زیان خواهد دید».

آن گاه، حضرت از خیمه بیرون رفت و آبی برای وضو طلبید. عروة در نهایت شگفتی دید که اصحاب بر گرد رسول خدا(ص) حلقه زده اند و آب هایی که از سر و رو و دست های مبارک آن حضرت بر زمین می ریخت، از هم می ربایند و بر سر و روی خود می کشند و نمی گذارند حتی یک قطره از آن بر زمین بیفتد.

از دیدن این منظره، چنان ابهتی از رسول خدا در دل عروة جای گرفت که هراسناک و دهشت زده به نزد قریش بازگشت:

«به خدا سوگند که من به درگاه قیصر و نجاشی رفته ام؛ لیکن هیچ پادشاهی در نزد مردم خویش بدین عظمت و مقام نیست...».

و آن وضوی با برکت سرآغازی شد بر «صلح حدیبیه».

دست های گناه آلود، به هم رسیده اند تا از ورود گام های فرستاده خدا و هم رکابانش جلوگیری کنند؛ غافل از آنکه سال هاست دل های آنان گرد کعبه به طواف درآمده است.

حدیبیه؛ میزبان زائران

«من برای جنگ نیامده ام؛ آمده ام خانه خدا را زیارت کنم» این بیان پیامبر است به سست باوران قریش. اما طایفه تاریک جاهلیت، زیارت را به جنگ و خونریزی تصویرگری می کنند.

هویّت دودمان نفاق، بهانه جویی و گستاخی است که هر از گاهی، به معرض تماشای اهالی مدینه می گذاشتند. این بار در سرزمینی به نام «حدیبیه»، سران قریش، زائران را از زیارت «بیت العتیق» بازداشته اند. مگر نه آنکه این خانه آزاد و رهاست و برای قبیله ای خاص نیست؟!

امضا زیر متن امنیت

بنا بر نوشتن پیمانی می شود.

پیامبر به علی علیه السلام می فرماید بنویس: بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ.

نماینده قریش: «رحمان» و «رحیم» را نمی شناسم. بنویس: بِسْمِکَ اللّهُمّ؛

سپس پیامبر به علی فرمود بنویس: «هذا ما صالح علیه محمّد رسول اللّه این پیمانی است که محمد صلی الله علیه و آله وسلم پیامبر خدا با نماینده قریش (سهیل) بست».

سهیل: ما رسالت و نبوت تو را به رسمیت نمی شناسیم. این لقب را بردار و نام خود و پدرت را بنویس. گستاخی این نماینده و جسارت های فراوانش را پیامبر مدارا و عطوفت، با نرمی پاسخ می دهد که همه اینها را قلم تاریخ با تحسین خویش در صفحات پایداری نگاشته است.

پیمان پر نوید از آرامش و امنیت اجتماعی، میان پیامبر و قریش در چند ماده بسته می شود:

هیچ نقطه ای از حجاز تا ده سال، کوچک ترین منظره ای از تجاوز و ستیز به خود نبیند و محمد صلی الله علیه و آله وسلم و یارانش از همین نقطه بازگردند و سال های آینده آهنگ مکه کنند؛ با این شرط که بیش از سه روز، زائری در مکه دیده نشود و....

به راستی قریش را چه می شود با این رذالتی که دامن هر یک از آنان را به سوی دوزخ می کشاند؛ 

ص:116

هزاران مدیحه نثار پیامبری که روبه روی این جماعت به انکار نشسته آیات خدا، عطر خوش خویی می پراکند.

حدیبیه؛ به سود مسلمانان

اگر چه همگی مسلمانان در نیافتند که این صلح، بوی بشارت های پیروزی را می دهد؛ دو سال بعد و در فتح مکه، آمار شگفت انگیز مسلمانان زیر پرچم اسلام، از قریش چیزی جز باورهای فرو ریخته ای باقی نگذاشت. این تفاوت، نتیجه ترویج فصل های دلنشین کتاب اسلام در بستر امنیتی بود که در حدیبیه امضا شده بود.

کتاب ها نامه های دوستان غایب من اند که با من از صراط مستقیم می گویند. امروز چقدر ذرّه های وجودم آماده شنیدن است؛ از آنها که دیر آمدم و نشنیدمشان، از آنها که زود آمدم و نخواهم دید و از آنها که هستند ولی دیدار میسّر نیست.

در باز است؛ ای مفاهیم تازه، بر ذهنم فرود آیید!

کتاب، خوراک روح

کتاب های کهنه، زیر گرد و غبار، بغض کرده بودند .

نفسم را حبس کردم. وقتی آنها را ورق می زنی، بوی خوشایند پیری شان، پیش از خواندنِ آنها با تو حرف می زند.

راستی مرکّب های سیاه، چه تصمیم سفیدی گرفته اند؛ روی کاغذ راه می روند و صراط مستقیم را نشانت می دهند...روی میز، بساط خوراک روحم را می چینم و سفره دلم را پهن می کنم تا پذیرای عزیزترین میهمان دلم باشم.

یک خودکار لای انگشتانم برای به هم زدن شیرینی مطالبی که می خواستم سر بکشم، کافی بود. چیزی از لای برگ های کتاب می افتد و آن برگِ گُلی خشکیده است که هنوز بوی عطر معنا می دهد؛ از همین جا با کتاب آشنا شدم .

عصاره تجربه ها

لابه لای کتاب هایم، مردمانی را می بینم که مسیر تولد تا مرگ را طی کردند و حالا در میانمان نیستند؛ اما هر چه داشتند، روی همین کاغذها ریختند و رفتند.

نیش جنگ ها را خوردند و نوش آن را سهم ما گذاشتند.

 خطّ زمان را طی کردند و نقطه درخشانِ تجربه را به ما دادند و در گوشه تنهایی و عزلت خود، عصاره بزرگی و عرفان خود را، چون عطر گلاب، بر کاغذ چکاندند...

در اندیشه این همه پیاده سرگردان، در خیابان های شهرم که غروب های دلتنگی به دنبال چیزی مجهول، بالا و پایین می روند، گویا این یار مهربان را از یاد برده اند!

ص:119

قطار کلمات معصوم همچنان بر کاغذ، بی حرکت مانده است تا با چشم های جست وجوگر کسی، بلیت رفتن را برای رسیدن به مقصد بیابد. پس کجاست تصمیم کبرا، وقتی بر کتاب باران خورده اش اشک می ریزد؟

زیرنویس ها

- کتاب، تنها رفیقی است که تو را با آنچه که هستی و در هر زمان می پذیرد. 

- کتاب ها می توانند تمامی افکار خوب انسان های خوب را اشاعه دهند و خواندن آنها راحت ترین کاری است که می توان در قبال این زحمات انجام داد.

با کتاب سفر کن

سفر کن؛ با اشراقی که از لابه لای صفحاتش اندوخته ای، به هر جا سفر کن. از اتاق طبابت، تا درک لذت پیاده روی در سطح ماه؛ از عمق چاه بیژن، تا قله سترگ بیستون ؛ از لابه لای ستون های تخت جمشید، تا عبرت پر صدای ایوان مدائن سفر کن !

بر کشتی فرهنگ وحشی وایکینگ ها بنشین و تا عصر رنسانس برو. به مردان آهنینی بپیوند که برای حفظ کلمه پاکِ خدا، به سوی حبشه هجرت کردند .با دست خالی، اما با ذوالفقاری از ایمان، به جنگ در کنار چاه های بدر .

با اشک شوق، در کوچه های بی لات و هُبَل مکّه پس از فتح، قدم بزن. با کاروان اسیران پیروز همراه شو و سنگینی زنجیر را به قیمت سربلندی و آزادگی بخر!

در مجلسِ درس صادق آل رسول صلی الله علیه و آله وسلم بنشین و از روایاتِ بی همتای علی بن موسی علیه السلام در سرزمین توس نسخه بردار!

در کوچه های مسموم و مخمور سامرا، به هوای روشنیِ یک لحظه دیدارهادی علیه السلام، پابه پا کن و به هر بهانه ای، از رفتن به خانه ات طفره برو!

بنشین در انتظار رؤیت خورشید و صبور باش !

بال درآور و پربار شو و این همراه همیشه بیدار، کتاب را رها نکن .

کتاب ها، دوستانی قدیمی اند که شاید ما هیچ گاه به یادشان نیاورده باشیم و غبار فراموشی، پشت ویترین مغازه ها و قفسه کتابخانه ها، زندگی را برای شان تلخ کرده باشند.

همدم بی ادعا

در دنیایی که هیاهوی صنعتی شدن و هوای سنگین و سربی ماشین ایسم، خفقان آور است، تنهایی، نعمتی بزرگ است و هیچ همدمی چون کتاب نمی تواند طعم خلوت های تو را شیرین کند؛ دوستی که لحظه ای تنهایت نمی گذارد؛ دوستی که می تواند همدم تلخی ها و شیرینی هایت باشد؛ همدمی که مهربان تر از آموزگاران و بی ادعاتر از مکتب داران است.

کتاب، آب حیات است

صدای مهرآمیز کتاب، همچون صدای مهربان مادر است.

کتاب عشق آموزی می کند. عشق را به ما نشان می دهد. صدای مهرآمیز موسیقی و عطر خوش فانوس ها و میوه ها را می توانی در صفحه صفحه کتاب ها حس کنی.

رد زندگی را در سطر سطر صفحه ها می بینی. کلمات، پرنده های دوستی اند.

کلمات، رازهای نهفته ای اند که از سینه پدران من و تو، به این سطرها رسیده اند.

کلمات، رمز ماندگارند و کتاب ها، آب حیات.

کتاب، غذای روح

 می توانی همه دنیاهای دور از دست را ببینی و ابرها را لمس کنی و بر بال فرشتگان، تا هفت آسمان اوج بگیری.

با کتاب، می توان به هر جای دنیا سفر کرد. می توان حس کرد همه دیروزها را.

همه دنیاهای دست نیافتنی، همه افسانه ها را، همه حقیقت ها را می توانی در کتاب ها جست وجو کنی. کتاب ها زیباترین دنیاهایی اند که می توان تصور کرد. کتاب، غذای روح است.

ص:122

کتاب، گاه چون پیری فرزانه، به خیرخواهی مان برمی خیزد و زنگ بیدارباش را به صدا درمی آورد و گاه چون طبیب دلسوزی، مداوایمان می کند و نسخه های شفابخش در اختیارمان می گذارد. و چه سهم بزرگی دارد کتاب در بار یافتن بزرگان به قله دانش و معرفت.

را با خواندن کتابی فرونشانده بود، برای آیندگان نیز چشمه ای جوشان و جاودان روان کرده باشد!...

زیرنویس

_ کتاب، سکوی تعالی ادراک آدمی است.

گوهر علم در گران بهاترین صدف تاریخ، یعنی کتاب جای گرفته است.

س؛

با سیاهی و ستم، سر سازش ندارم و سلحشورانه در سیمای سربه داران، سبیل ستم گری را بر سلطانان سفاک، سد می کنم.

سالک سبیل سدادم و سبکبار، تا ساحل سعادت، در سفر.

سر سپرده ساحت سیّدالسّاجدینم و هر سپیده دم، در سرزمین سبز سحر، با سجده ای سرخ، سرافراز و سپیدروی می مانم.

با سعایت و سخن چینی، سر ستیز دارم و سرمایه سرکشی و سرمستی را در سرشت و سریره ام، سوزانده ام.

ساکت و ساده، در سایه سار سبز سنت سیّدالمرسلین، با سراج سلوک، از سفره سوره های قرآن صد سبد ستاره می چینم، تا سجاده ام سرشار از سوسن و سنبل شود.

سالیان، با سیل سرشک، سوار بر سمند سکوت در سرزمین سپیده، با سَحرخیزان، سیر می کنم، تا سوسویی از سلامت و صلاح را بر سبزه زار سینه ام، به یادگار بگذارند.

ی؛

یگانه گویی یزدان پَرَستم و یکتادلی یک رنگ.

یک باره از یمین و یسار، بر یزیدیان یغماگر و یاغیان یاوه گو، یورش می برم و یوم اللّه می آفرینم. یادگار یحیی و یوسف و یونس و یعقوبم، و یادآور یوم البعث.

ج؛

از جرم و جنایت جدایم و جنجال و جدل را، جایز نمی دانم.

در جذبه جان آفرین، اسیر جنونم، تا جرعه ای جاری جمال بنوشم.

جانباز جبهه جنگم و جلودار جهاد با جباران و جائران.

جوینده جلوه جمال جانان در جمارانم؛ نه در جبالِ «جابلقا» و «جابلسا» و نه در جزیره خضرا.(1)

جعفری کیشم و در جرگه جمعیت جنوب شهر، جلسه جماعت و جمعه به جا می آورم. با  جمشیدیان و جالوتیان در جدالم و برآنم که پرچم جمهوری اسلامی ایران را در جمیع جهات به جنبش درآورم.

ص:128

پنجه های یاریگر شما، دستِ بالای دستی است که آرامش ماندن و استقامت را در میان لحظه های وطن تقسیم می کند؛ همچون آب روان در میان کویر.

«چفی_ه ات رقص کنان در گذر باد هنوز ***  می دهد بوی خوش مالک و مقداد هنوز

عطر آرامش دریایی ات ای روح زلال ***  می چکد هر سحر از خاطره باد هنوز»(1)

بر سجاده وطن

ای مردان خیبری آسمان به دوش! بسیجی، دائم الصلاة است؛ حتی با پوتین بر سجاده وطن ایستاده است تا در قیام نماز خویش، بر قله های سرافرازی بایستد و به سجده شهادت نایل شود.

برخاسته اید تا امروز روز دیگری باشد و تقدیر فردا، قصه زیباتری.

شما شعر شرجی کلماتید، در ساحل رشادت و مردانگی؛ شعله شکارانی هم صدا با حلق اسماعیل. ای ایستاده های مقدس! تنها شمایید که در فصل عشق، بر مدار خطر می گردید؛ جهان میدان یکه تازی و جانبازی شماست.

ای پیرهای قله ایمان! روشنی صبح فردا، بر طنین قدم هایتان مبارک!

زیرنویس

بسیج، مجموعه ای از قوای ذهنی و جسمی مبارزان یک کشور در راه آرمان هاست.

بسیجی، خلوص مجسم است و بسیج، نقطه عمل به باورها.

ص:130

روزهای بعد از تو، روزهای ورشکسته اند و خسارت فقدانت، بی شک جبران ناپذیر است.

دیگر کجا مردی که شکوه حوزه نجف را در سینه دارد، متولد خواهد شد و پیرمردی زبان به سخن خواهد گشود که بعد از سال ها آموختن، لبان شیرینش، باز بوی تشنگی بدهند؟!

تولدی دوباره

روحِ بلندت از کالبد زمان و از بستر دریای روشن اندیشی بیرون رفت؛ نه، فقط از محدوده پیکر متواضعت رفته ای. اما قلم سخاوتمندت در میان ما نفس می کشد و جواهر گفتارت، آذین ذهن حقیقت جویان است.

«صراط النجاة»(1)، دهان در میان سؤال های درمانده گشوده است و تا ابد در این راه در رفت و آمد خواهد بود.

امشب زمین عزادار و آسمان در تدارک جشن استقبال است. انگار دوباره سال 1305 است؛ دوباره متولد می شوی و پس از هشتاد سال، این تولد به برکت دانش، زندگی جاودانه را در ادامه دارد. کسی صدایت می کند؛ خداحافظ پیرمرد مهربان شهر!

«یا أیَّتُهَاالنَّفسُ الْمُطْمَئنَّة اِرْجِعِی اِلی رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّة فَادْخُلِی فِی عِبَادِی وَادْخُلِی جَنَّتی»

فقط برای خدا بودم!

ای ماه که بر چهره خیالم عاشقانه می تابی؛ ای شب که پای گریه های عزادارانم نشسته ای؛ ای عشق که بر مزارم زاری می کنی؛ امشب دیگر نه من بیدار و شما خمار، که شما بر سر مزار منید و من خمار وصالی نزدیک؛ بی قرارم و عجول در رسیدن به آن وعده حقیقی که در انتظارش بودم و عمری جواد تبریزی بوده ام و نبوده ام؛ عمری آیت الله بوده ام و نبوده ام؛ فقط برای او.

هر چه هستم و بودم، پذیرایم باش!

معبود مهربان من! این اولین قدم من به سوی وعده حق توست؛ پذیرایم باش؛ هر چه و هر که هستم. عمری برای زاهدان، مرجع تقلید بودم و برای عارفان مراد؛ عمری برای طالبان علم، مدرّس بودم و برای عامیان، صاحب علوم غریبه و برای معاندان، دشمنی دیرینه؛ اما هر چه بودم، برای تو بنده ای حقیرم و هر چه در طلب علم کامیاب تر شدم، در برابر تو متواضع تر.

به سوی تو می آیم؛ در حالی که سر از شدت فروتنی بر زمین می سایم و در برابر جبروت تو دلی لرزان و پایی سست دارم. امیدم را جواب باش، ای هستی پرهیزکاران.

آسمان مرد

هر شب از این کوچه می گذشت دیرهنگام و خروس خوان صبح تکرار می شد؛ زودتر از بیداری آسمانیان، با عصایی خسته و دستی لرزان.

در چشم های صبح، چون سرمه، خواب بود و در دست های شب، چون چشم آهو گریزان.

تو را دوست می دارم؛ نه برای مقام بلند علمی ات. تو را دوست می دارم؛ نه برای تلاش های فقهی و نوشته های بسیارت. تو را دوست می دارم؛ نه برای تربیت هزاران شاگرد برجسته در عرصه علوم دینی و نه برای عبادت های نیمه شبان و زهد و پارسایی ات؛ تو را دوست می دارم؛ برای آن قلب مهربانت که به عشق محرومان و بیچارگان می تپید. تو را دوست می دارم؛ برای آن چشمان آسمانی ات که در مصیبت اهل بیت علیهم السلام به ویژه مادر سادات علیهاالسلام، همواره بارانی و سرخ بود.

شاید سال های سال بگذرد و خاطرم از خاطرات بسیار تهی شود؛ اما قلب مهربان و چشم آسمانی «میرزا جواد آقا تبریزی»، هرگز از خاطرم محو نخواهد شد.

ص:134

فقط نام تو...

 مهدی جان! یأس و نا امیدی در کمین گاه عشق تو، چشم انتظار سردی نگاهمان است.

چگونه در انتظار تو نباشم، که دفتر خاطرات زمین، پر از قصه های ناتمامی است که با ظهور منجی موعود، به پایان خواهد رسید.

آنجا که ظالمان، حرف آخر را زدند و رفتند، مظلومان در سکوت پنجره ها، نفرین ابدی خود را زمزمه کردند و تنها تو را صدا زدند.

بیا و خون بهای مظلومیت کودکان معصوم باش که برای تسکین دردهایشان، همواره نام تو را تکرار می کنند.

روسیاهی روزگار را درنورد!

حتی در نماز، نگاهمان به جایی گرده خورده است و آنجا، نقطه چینی است که هر کس در تجسم خود تو را در آن می نشاند؛ آنجا نقطه امید است.

مولای من! تو پاسخ «إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعینُ» نمازی. کاش می دانستم که در نمازهای خویش، تو نیز تعجیل دیدار خود را با اهل زمین طلب می کنی یا نه؟ مگر نه اینکه عشق، همواره از جانب معشوق آغاز می شود؟ این همه شور و عشق در جان منتظرانت، برخاسته از آه عمیقی است که تو هر جمعه می کشی. پس روسیاهی روزگار را درنورد و تنها چراغ روشن دشت های مسلمانی را فریادرس باش و رزق ما را از آن شراب روح فزا طلب کن تا سرمستی دیدارت را دریابیم.

آه غریبانه جمعه

به پرواز پرنده ای می اندیشم که وعده بازگشتش را از اعماق تاریخ نوید داد.

آن روز که چشم های رو به حقیقت؛ باز شود و مردمان، هر آنچه را در سینه هایشان نهفته اند نمایان کنند و آن گاه که خورشید تو از سمت مشرق حضورت قیام کند، پرنده تو از دل پرخواهد کشید و معجزه موسایی تو ای مولای من، دریاهای فاصله را خواهد شکافت و درخت ها از سرشاخه هایشان روشنی جاری خواهند کرد.

بیا و خواب های ما را تعبیری زیباتر از اینها کن که میان تو با ما فاصله ای نیست؛ تنها آه غریبانه ای است که هر جمعه در آرزوی تو می کشیم.

ص:136

تو می آیی و بر چشمان منتظرمان شبنم شوق می تکانی. آن روز، چلچله ها بر نشانه های شهر فرود می آیند و نغمه مبارک آفتاب را به آواز می نشینند. آن روز، جهان دیگر بار متولد می شود.

باران خوشبختی در خشکزار روزهامان، به ذهن هیچ قلمی خطور نمی کند.

تو می آیی و جهان با نفسی تازه، معنویت را در آغوش می کشد.

می آیی و شوق های پی در پی، پیش قدم های مبارک صبح ریخته می شود.

«تو را من چشم در راهم»

غریب ترین مفهوم آفرینش! به کدامین شهر و دیار، تنها نشسته ای که بغض های جهانیان به نام تو می شکند؟

این همه قرن تنهایی ات را بر کدامین گوش شنوا نجوا کرده ای؟

این همه قرن بی کسی را پیش کدامین مونس شِکوه کرده ای؟ تو را با همه غریبی ات، ای آشناترین غریب هستی و ای صاحب خانه همه خانه ها، چشم در راهم.

صدای عدالت علی علیه السلام

ساز باران، تو را می خواند ای نغمه گر سرسبزی زمین، ای بهار موعود زمان! طبل بهار، به نام تو می کوبد، ای تنهاصدای حقیقت درگوش زمان؛ صدایی نه از جنس طبیعت که از رنگ حقیقت.

ای صدای عدالت علی در گوش زمانه؛ ای عطر دست محمد(ص) بر سر بهانه های کودکانه بشر؛ ای جلوه مهربانی در زمین، بیا که منتظرت هستیم.

تو پنهان نیستی...

ای همه دلواپسی من، ای لطف جاودان! تو در پشت پرچین های آسمانی کدام معنویت پنهان شده ای که چشم اشتیاق هیچ پرنده ای نمی تواند پیدایت کند؟

بر سجاده سبز کدام دشت نماز می خوانی که هیچ درختی، نشانی از تو ندارد؟

تو چگونه پنهانی که زمین، هر روز و هر لحظه، عطر خدایی نفس هایت را استشمام می کند؟

تو چگونه پنهانی که ما در تنهایی هایمان، به لطف دست های گرم و مهربان تو اقتدا می کنیم و در تمام لحظه های نیایشمان، رشته های محبت تو را درمی یابیم؟

ما به پنجره ها عشق می ورزیم؛ از آن رو که روزی تصویر روشن تو را قاب خواهند کرد. و بر آستانه همه درها بوسه می زنیم؛ از آن رو که روزی پابوس ظهور تو خواهند شد. ما بی قرار آن لحظه ایم که با مژده آمدنت، دنیا راتازگی و طراوت ببخشی.

زیرنویس

«اگر سر به چوب قفس می کشم ***  به یاد تو هر دم نفس می کشم

دلیل بقای دل من تویی ***  وگرنه از این عمر دس(1) می کشم»

گفت: با اغیار چونی؟ گفتمش: بیگانه ام

گفت: می بایدشَوی بیگانه تر؛ گفتم: به چشم

گفت: باید سر دَهی در راه ما؛ گفتم: چه باک!

گفت: می باید شَوی خونین جگر؛ گفتم: به چشم

گفت: برگو آرزویت چیست؟ گفتم: وصلِ تو

گفت: باید دل کَنی از جان و سر؛ گفتم: به چشم

گفت: مهدی! رو بیاور سوی ما؛ گفتم: چه سان؟

گفت: هنگامَ سَحَر، با چشمِ تَر؛ گفتم: به چشم