چهل حدیث رویا

مشخصات کتاب

سرشناسه : سیفی نژاد، عبدالرحیم

عنوان و نام پدیدآور : چهل حدیث رویا/ عبدالرحیم سیفی نژاد.

مشخصات نشر : قم: آستانه مقدسه قم، انتشارات زائر، 1387.

مشخصات ظاهری : 61ص.؛11×17س م.

فروست : آستانه مقدسه قم. انتشارات زائر؛146.چهل حدیث؛17.

شابک : 6000 ریال:978-964-180-049-1

یادداشت : کتابنامه:ص.60-61؛ همچنین به صورت زیرنویس.

موضوع : اربعینات -- قرن 14

موضوع : خواب -- احادیث

شناسه افزوده : آستانه مقدسه قم. انتشارات زائر

رده بندی کنگره : BP143/9/س96چ9 1387

رده بندی دیویی : 297/218

شماره کتابشناسی ملی : 2871351

ص: 1

اشاره

ص: 2

فهرست مطالب

رؤیا در قرآن... 13

1 . سرچشمه رؤیا... 14

2 . اقسام رؤیا... 15

3 . رؤیای صادق... 16

4 . ستاره پیامبر... 17

5 . بشارت مؤمن... 18

6 . مژده سحر... 19

7 . اصحاب خرد... 20

8 . مقام نبوت... 21

9 . بشارت پیامبری... 22

10 . رؤیای راستین... 23

11 . رؤیای مؤمن... 25

12 . بشارت ها... 26

13 . خواب بی اساس... 27

14 . خواب پریشان... 28

15 . زکات و خواب... 29

16 . پرنده آسمانی... 30

17 . خواب قیلوله... 31

18 . بهترین رؤیا... 32

ص: 3

19 . از خواب تا تعبیر... 33

20 . رؤیای رسول... 35

21 . نقل رؤیا... 36

22 . شرایط خواب گزار... 37

23 . دیدار حق... 38

24 . رؤیا در آخرالزمان... 39

25 . مدعیان دروغین... 40

26 . خوشحالی دنیا... 41

27 . آن چه نزد خداست... 42

28 . عامل رؤیای آشفته... 44

29 . تعبیر خواب... 46

30 . رؤیای صحیح... 47

31 . رؤیای درغگو... 48

32 . رؤیای شایسته... 49

33 . هشدار در رؤیا... 50

34 . به هر خوابی اعتماد نکن... 51

35 . اندیشه رؤیا... 53

36 . خواب پسندیده... 54

37 . اراده خدا... 55

38 . رؤیای پیامبران... 56

39 . رؤیای شیطانی... 57

40 . دعای خواب... 59

کتابنامه... 61

ص: 4

مقدمه

کَلامُکُمْ نُورٌ

سخن شما اهل بیت، نور است.

زیارت جامعه کبیره

بر آستان احادیث اهل بیت ، عقل خضوع می کند دل خشوع می یابد و روح سیراب می شود . احادیث نورانی ائمه اطهار ، منشوری است که حکمت های قدسی و معارف ناب الهی را بر دل ها و عقل ها می تاباند . گلشنی روح پرور و گنجینه ای گرانبها و سرمایه ای پایان ناپذیر است .

ص: 5

امام باقر علیه السلام فرمود :

شَرِّقا أوْ غَرِّبا ، فَلا تَجِدانِ علما صحیحا اِلاّ شیئا خَرَجَ مِنْ عِندنِا اهلِ البیت؛(1)

به شرق و غرب جهان بروید ، هیچ دانش صحیحی نخواهید یافت ، مگر آن که از ما خاندان پیامبر صادر شده است .

همواره مدیون راویان ، محدّثان و عالمان گذشته شیعه ایم که با دقّت و درایت و مسئولیت شناسی ، سخنان نورانی پیشوایان معصوم را ثبت و ضبط کرده و به عنوان «میراث اهل بیت» به نسل های بعدی سپرده اند .

احادیث اهل بیت علیهم السلام آنگونه که خودشان فرموده اند ، «نور» است .

مجموعه های حدیثی ، دانشکده های صامت امّا جاویدان امامان شیعه است که بشریّت را آموزش غیر حضوری می دهد و خرسندیم که ما میراث دار این

ص: 6


1- 1 . الکافی ، کلینی ، ج 1 ، ص 399 .

علوم و معارفیم . برای پیمودن راه صحیح زندگی و رهایی از حیرت ها و ضلالت ها و کج راهه ها ، نیازمند این احادیثیم که «چراغ راه» و هدایت گر اندیشه ها و صفابخش دل ها و جان ها است .

روایات پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت او ، هم در عرصه مباحث اعتقادی برای ما «حجّت» است ، هم در قلمرو فقه و تبیین احکام شرع و حلال و حرام الهی سند و پشتوانه است ، هم در موضوعات اخلاقی ، تربیتی ، تهذیب نفس ، پند و موعظه ، سرشار از حکمت و بینش و هدایت است و اگر مردم با احادیث نورانی خاندان عصمت و طهارت آشنا شوند ، دل در گرو محبت و اطاعت آنان می نهند، همانگونه که حضرت رضا علیه السلام فرمود : اِنَّ النّاسَ لو عَلِموا مَحاسِنَ کلامِنا لاَتّبعونا؛(1)

ص: 7


1- 1 . بحار الانوار ، ج 2 ، ص 30 ، ح 13 .

اگر مردم خوبی ها و زیبایی های سخن ما را بدانند ، از ما پیروی می کنند .

بر این اساس ، آموختن ، نوشتن ، بیان ، نشر ، شرح و تبیین، حفظ و تعلّم احادیث اهل بیت ، کاری است ارزشمند و در راستای حفظ و گسترش فرهنگ اهل بیت علیهم السلام .

کتب حدیثی شیعه ، همچون دریایی عمیق و موّاج پر از گهرهای نفیس است . برای بهره گیری از ذخایر این اقیانوس ژرف و پرگهر ، باید به غوّاصی در دل آن پرداخت و لؤلؤ و مرجان هایی به دست آورد و به نسل امروز و مشتاقان عرضه کرد .

«چهل حدیث نویسی» ، یکی از گام های ارزشمند در نشر و تشریح احادیث عترت پاک نبوی است که

عالمان از دیرباز به آن مبادرت می ورزیدند و جامعه را

ص: 8

از معنویّت آثار اهل بیت بهره مند می ساختند . اینکه امامان فرموده اند : هر کس چهل حدیث از احادیث ما را حفظ کند ، در روز قیامت فقیه و دین شناس برانگیخته می شود ، هم پشتوانه چنین حرکت علمی و فرهنگی است ، هم ما را به ضرورت حفظ احادیث آنان آگاه می کند . چه حفظ به معنای به حافظه سپردن باشد ، چه ثبت و ضبط و جلوگیری از فراموش شدن و از بین رفتن باشد و چه به معنای حفظ در عمل . به هر حال ، تشویقی است برای رویکرد به معارف اهل بیت که در کلمات نورانی آنان نهفته است .

امروز ، نیاز جامعه به آشنایی با فرهنگ ناب اهل بیت ، بیش از هر زمان احساس می شود . عطش و استقبال هم که مردم از خود نشان می دهند ، ضرورت ارائه و عرضه کلمات خاندان عصمت را در قالبی روان ،

ص: 9

سهل الوصول و متناسب با اقشار مختلف علاقه مند ، روشن تر نشان می دهد و به همین دلیل ، مراکز و مؤسّسات و اشخاصی به نشر «چهل حدیث» می پردازند .

آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام نیز به عنوان یک حرکت فرهنگی در راه نشر احادیث پیشوایان دین و ترویج معارف عترت ، اقدام به چاپ این سلسله از چهل حدیث های موضوعی کرده است . موضوعات ، ابتدا در کمیته ای تعیین ، سپس به محققان و مؤلفان سفارش داده شده تا به گردآوری و تدوین چهل حدیث پیرامون موضوعات برگزیده بپردازند . سعی شده است اغلب موضوعات ، اخلاقی ، تربیتی ، کاربردی و معارفی باشد . تا چه قبول افتد و چه در نظر آید .

* * *

ص: 10

امّا جزوه حاضر .....

یکی از شگفتی های قدرت نمایی پروردگار ، خواب و رؤیای انسان است . خواب ، وسیله ای برای استراحت جسم و تجدید قوا است و خواب دیدن . سیری روحانی در عوالم ناشناخته است و از برهان های محکم تجرّد نفس و بُعد غیر مادّی وجود انسان است .

خواب ها ، گاهی بازتاب افکار و حالات و اعمال روزانه انسان است ، گاهی هم خبر از وقایعی می دهد که اتّفاق خواهد افتاد .

در تعابیر دینی هم «اضغاث احلام» است ، که به معنای خواب های آشفته و بی تعبیر است ، هم «رؤیای صادقه» به کار رفته که بازتاب حقایقی از عالم مجرّدات و معنویات بر روح انسان است . نمونه آن خواب حضرت یوسف علیه السلام و رؤیای حضرت ابراهیم علیه السلام است .

در روایات اسلامی ، نکات سودمندی درباره خواب

ص: 11

دیدن مطرح شده است . تعبیر خواب هم فنّی است که خدای متعال به بعضی از بندگانش عطا می کند تا رؤیاها را تفسیر و معنی کنند .

آنچه پیش روی شما است ، برگزیده چهل حدیث از گنجینه روایات معصومین درباره خوابیدن ، خواب دیدن و انواع رؤیاها و آداب دینی درباره خوابیدن است .

از زحمات برادر گرامی حجة الاسلام جناب آقای عبدالرحیم سیفی نژاد که این مجموعه را فراهم آورده اند ایشان تقدیر می شود .

باشد که در پرتو هدایت های معصومین و اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله ، روحی زلال و زندگی با معنویت و در مسیر حق و عبودیّت داشته باشیم .

انتشارات زائر / آستانه مقدسه

1387 ش

ص: 12

رؤیا در قرآن

«لَّقَدْ صَدَقَ اللّهُ رَسُولَهُ الرُّ ءْیَا بِالْ-حَقِّ لَتَدْخُلُنَّ المَسْجِدَ الحَرامَ إِنْ شاءَ اللّهُ آمِنِ-ینَ»

البته خدا راستی و حقیقت خواب رسولش را آشکار و محقق ساخت ؛ که در عالم رؤیا دید شما مؤمنان در نهایت امنیت وارد مسجد الحرام می شوید...(1)

ص: 13


1- 1 . قرآن کریم ، سوره فتح، آیه 27.

1.سرچشمه رؤیا

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

الرُّؤیَا الصالِحَةُ مِنَ اللّه وَالرُّؤیَا السُّوءُ مِنَ الشّیطانِ ...؛

خوابِ خوب دیدن از الطاف خداوند و رؤیای بد از سوی شیطان است .(1)

ص: 14


1- 1 . کنزالعمال ، ج 15 ، ح 41384 .

2.اقسام رؤیا

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

الرُّؤیا ثَلاثَةٌ : بُشْری مِنَ اللّه ِ وَتَحْزینٌ مِنَ الشَّیطانِ وَالَّذی یُحَدِّثُ بِهِ الاِنسانُ نَفْسَهُ، فَیَراهُ فی مَنامِهِ؛

خواب دیدن بر سه گونه است:

- خوابی که بشارت است از سوی خدا؛

- خواب های آشفته و ناراحت کننده شیطانی؛

- چیزی که انسان در فکر آن می باشد و در خواب می بیند.(1)

ص: 15


1- 1 . بحارالانوار، ج 61، ص 191.

3.رؤیای صادق

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

مَنْ لَمْ یُؤمِنْ بِالرُّؤْیَا الصَّادِقَةِ فَاِنَّهُ لَمْ یُوْمِنْ بِاللّهِ وَرَسوُلِهِ؛

کسی که به خواب راست اعتقاد ندارد، به خدا و رسول او ایمان ندارد.(1)

ص: 16


1- 1 . کنزالعمال، ج 15، ص 371.

4 . ستاره پیامبر

شخصی از اهل خراسان به امام رضا علیه السلام گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله را در خواب دیدم، مثل اینکه به من می گوید: زمانی که پاره تن و ستاره ام در خاک شما مدفون و پنهان شود چگونه خواهید بود؟ امام رضا علیه السلام فرمود:

أَنَا الْمَدْفُونُ فِی أَرْضِکُم وَأَنَا بَضْعَةٌ مِنْ نَبِیِّکُمْ وَأَنَا الْوَدِیعَةُ وَالنَّجْمُ ...؛

من در خاک شما مدفون می شوم، من پاره تن پیامبر صلی الله علیه و آله و ستاره و امانت او هستم(1)...

ص: 17


1- 1 . بحارالانوار، ج 49، ص 283.

5.بشارت مؤمن

شخصی در مورد آیه 64 سوره یونس که اولیای خدا را بشارت دنیوی می دهد، از رسول خدا صلی الله علیه و آله پرسید این بشارت چیست؟

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

هِیَ الرُّؤْیَا الَحَسَنَةُ ، یَرَی الْمُؤْمِنُ فَیُبَشَّرُ بِها فِی دُنْیاهُ؛

این بشارت همان خواب دیدنِ نیک مؤمن است که با آن در دنیا بشارت داده می شود.(1)

ص: 18


1- 1 . الکافی، ج 8 ، ص 90 ، ح 60 .

6.مژده سحر

امام رضا علیه السلام :

اِنَّ رَسُولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله کانَ اِذا أصْبَحَ قالَ لاِءَصْحَابِهِ هَلْ مِنْ مُبَشِّراتٍ؟ یَعْنِی بِهِ الرُّؤْیا؛

رسول خدا صلی الله علیه و آله هر روز صبح به اصحاب خود می فرمود: آیا از بشارت دهنده ها چیزی دارید؟ منظور آن حضرت از بشارت دهنده ها رؤیا بود.(1)

ص: 19


1- 1 . الکافی ، ج 8 ، ص 90 ، ح 59 .

7.اصحاب خرد

روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله به اصحاف خود فرمود:

خِیارُکُمْ أُولُو النُّهی؛

بهترین شما، خردمندان هستند.

شخصی پرسید: چه کسانی صاحبان خرد هستند؟

فرمود:

اُولُوا النُّهی اُولُوا الاَحْلامِ الصّادِقَةِ» .

صاحبان خرد آن ها هستند که خواب های راست می بینند.(1)

ص: 20


1- 1 . مستدرک الوسائل، ج 6 ، ص 334 ، ح 6940 .

8.مقام نبوت

امام صادق علیه السلام :

رَأیُ الْمُؤْمِنِ وَرُؤیاهُ جُزْءٌ مِنْ سَبْعِینَ جُزْءا مِنَ النُّبُوَّةِ وَمِنْهُم مَنْ یُعْطَی عَلَی الثُّلْثِ؛

اعتقاد و خواب مؤمن، قسمتی از هفتاد قسم نبوّت است و به بعضی از مؤمنان یک سوم مقام نبوت داده می شود.(1)

ص: 21


1- 1 . بحارالانوار، ج 58، ص 191.

9.بشارت پیامبری

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اَلا اِنَّهُ لَمْ یَبْقَ مِنْ مُبَشِّراتِ النُّبُوَّةِ إِلاَّ أَلرُّؤْیَا الصّالِحَةُ یَراها الْمُسلِمُ أو تُری لَهُ» .

آگاه باشید، همانا از بشارت های پیامبر، جز خواب دیدنِ شایسته باقی نمانده، که آن را مسلمان در خواب می بیند، یا برای او در خواب دیده می شود.(1)

ص: 22


1- 1 . بحارالانوار ، ج 58 ، ص 192 .

10.رؤیای راستین

روزی هنگام صبح غبار غم بر چهره مبارک پیامبرگرامی اسلام صلی الله علیه و آله نشسته بود؛ امام علی علیه السلام پرسید: ای رسول خدا صلی الله علیه و آله چرا اندوهناکی؟

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

وَکَیْفَ لا أَکُونُ کَذالِکَ وَقَدْ رَأَیْتُ فِی لَیْلَتی هذِهِ أَنَّ بَنِی تَیمٍ و بَنی عَدِیٍّ وَبَنی اُمَیَّةَ یَصْعَدُونَ مِنْبَری هذا یَرُدُّونَ النَّاسَ عَنِ الاِسْلامِ القهقری؟ فَقُلْتُ یا ربِّ فی حَیاتی أَوْ بَعْدَ مَوتی؟ فَقالَ بَعدَ مَوْتِکَ ؛

ص: 23

چگونه ناراحت نباشم در حالی که دیشب در خواب دیدم بنی امیه و... بر منبر من نشسته اند و مردم را از اسلام بر می گردانند؟

گفتم خدایا! این کار در زمان حیاتم صورت می گیرد یا بعد از موتم؟

خدا فرمود: بعد از موت.(1)

ص: 24


1- 1 . بحار الانوار ، ج 58 ، ص 168 .

11.رؤیای مؤمن

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

رُؤْیَا الْمُؤْمِنِ تَجْری مَجْری کَلامٍ تَکَلَّمَ بِهِ الرَّبُّ عِنْدَهُ؛

خواب دیدن مؤمن مانند کلامی است که خداوند نزد او گفته است.(1)

ص: 25


1- 1 . بحارالانوار ، ج 58 ، ص 210 .

12.بشارت ها

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

لا نُبُوَّةَ بَعْدی اِلاَّ الْمُبَشِّراتُ، قیلَ یا رَسُولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وَما الْمُبَشِّراتُ؟ قالَ صلی الله علیه و آله : الرُّؤْیا الصَالِحَةُ؛

بعد از من پیامبری جز بشارت ها نیست. گفته شد ای رسول خدا! آن بشارت ها چیست؟ حضرت فرمود: خواب دیدن های نیکو.(1)

ص: 26


1- 1 . بحارالانوار ، ج 58 ، ص 192 .

13.خواب بی اساس

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

اَلْمُسْتَثْقِلُ النائِمُ تُکَذِّبُهُ اَحْلامُهُ؛

کسی که با شکم سنگین بخوابد، خواب بی اساس می بیند.(1)

(علاوه بر مورد بالا، خواب این افراد هم بی اساس است:

1. کسی که زیاد بخوابد. 2. کسی که به حلال و حرام توجّه نکند. 3. دروغگو.)

ص: 27


1- 1 . غررالحکم، ص 360 ، ح 8171 .

14.خواب پریشان

امام حسن عسکری علیه السلام :

مَنْ اَکْثَرَ الْمَنامَ رَأَی الاْءَحْلاَمَ؛

کسی که زیاد بخوابد، خواب های آشفته می بیند.(1)

ص: 28


1- 1 . بحارالانوار، ج 58، ص 190.

15.زکات و خواب

شخصی خواب آشفته ای دید و آن را برای امام صادق علیه السلام نقل کرد، حضرت فرمود:

اِنَّکَ لا تُؤَدّی الزَّکاةَ اِنْ کُنْتَ تُؤَدّیها لا تُؤَدّیها اِلی اَهْلِها؛

همانا یا زکات اموال خود را نداده ای و یا اگر داده ای به صاحبانش نداده ای.(1)

ص: 29


1- 1 . محاسن برقی، ج 1 ، ص 87 .

16.پرنده آسمانی

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

الرُّؤْیا عَلی رِجْلِ طَائِرٍ ما لَمْ تُعَبَّرْ فَاِذا عُبِّرَتْ وَقَعَتْ وَلا تَقُصَّهَا اِلاّ عَلی وادٍّ وَ ذی رَأیٍ؛

خواب تا زمانی که تعبیر نشده مانند پرنده ای بر فراز انسان است؛ آن گاه که تعبیر شد آن پرنده سقوط می کند، پس خواب خود را جز برای دوست صمیمی و آگاه به تعبیر خواب نقل نکن.(1)

ص: 30


1- 1 . میزان الحکمة، ج 4، ص 18.

17.خواب قیلوله

امام صادق علیه السلام :

أَسْرَعُها تَأْویلاً رُؤْیَا الْقَیْلُولَةِ؛

تعبیر خواب قیلوله(1) از همه خواب ها سریعتر انجام می گیرد.(2)

ص: 31


1- 1 . خواب قیلوله قبل از ظهر و پیش از گرم شدن هوا و بعد از ظهر تا عصر می باشد که خوابیدن در این وقت مستحب است.
2- 2 . بحارالانوار، ج 58، ص 194.

18.بهترین رؤیا

از امام صادق علیه السلام نقل شده است که خواب دیدن در اوّل شب را خواب دروغین خواند و سپس فرمود:

... وَ اَمَّا الصّادِقَةُ اِذا رَآها بَعْدَ الثُّلُثَیْنِ مِنَ الْلَّیْلِ مَعَ حُلُولِ المَلائِکَةِ وَ ذلِکَ قَبْلَ السِّحَرِ فَهِیَ صادِقَةٌ لاتَخْلِفُ إنْ شاءَ اللّه ُ اِلاّ اَنْ یَکُونَ جُنُبا اَوْ یَکُونَ عَلی غَیرِ طُهْرٍ اَوْ لمْ یَذْکُرِ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ حَقیقَةَ ذِکْرِهُِ؛

زمان خواب راست موقعی است که دو سوم از شب بگذرد که، هنگام ورود فرشتگان است و این وقت قبل از سحر است. چنین خوابی راست است، مگر این که بی وضو یا جنب باشد و یا اینکه به طور شایسته به یاد خدا نباشد.(1)

ص: 32


1- 1 . بحار الانوار ، ج 58 ، ص 193 .

19.از خواب تا تعبیر

شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید:

کَمْ تَتَأَخَّرُ الرُّؤْیَا؟ فَقالَ علیه السلام خَمْسینَ سَنَةً لاِءَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله رَأی کَأَنَّ کَلْبا کانَ أَبْقَعَ وَلَغَ فی دَمِهِ فَأَوَّلَهُ بِأَنَّ رَجُلاً یَقْتُلُ الْحُسَینَ اِبْنَ بِنْتهِ علیهاالسلام فَکانَ الشِّمْرَبنَ ذِی الْجُوْشَنِ قَاتِلَ الْحُسَیْنِ علیه السلام وَ کان اَبْرَصَ، فَتَأَخَّرَتِ الرُّؤْیا بَعْدَ خَمْسینَ سَنَةً؛

«چقدر ممکن است بین رؤیا و وقوع آن فاصله

ص: 33

بیفتد؟» حضرت فرمود: «پنجاه سال.» زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله در خواب دید سگی که پیس بود پوزه اش را به خون حضرتش آغشت، پیامبر صلی الله علیه و آله این گونه تعبیر کرد که: مردی فرزندم حسین علیه السلام را می کشد... وقوع این تعبیر پنجاه سال به طول انجامید و همانطوری که پیامبر صلی الله علیه و آله دیده بود، شمربن ذی الجوشن قاتل امام حسین علیه السلام دچار بیماری برص (پیسی) بود.(1)

ص: 34


1- 1 . دارالسلام، ج 1، ص 49.

20.رؤیای رسول

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

مَنْ رَآنی فی مَنامِهِ فَقَدْ رَآنی لاِءَنَّ الشَّیْطانَ لا یَتَمَثَّلُ فی صُورَتی وَلا فی صُورَةِ اَحَدٍ مِنْ اَوْصیائی؛

هر کس مرا در خواب ببیند، در حقیقت مرا دیده است، زیرا شیطان به شکل من و به صورت هیچ یک از اوصیای من ظاهر نمی شود.(1)

ص: 35


1- 1 . بحارالانوار، ج 58، ص 234.

21.نقل رؤیا

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

لا تَقُصَّ الرُّؤْیا إلاّ عَلی عالِمٍ اَوْ ناصِحٍ؛

خواب خود را جز برای عالم یا خیرخواه نقل نکن.(1)

ص: 36


1- 1 . میزان الحکمة، ج 4، ص 18.

22.شرایط خواب گزار

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

الرُّؤْیا لا تُقَصُّ اِلاّ عَلَی مُؤْمِنٍ خَلا مِنَ الْحَسَدِ؛

خواب خود را جز برای مؤمنی که حسود نیست، نقل نکن.(1)

ص: 37


1- 1 . بحارالانوار، ج 61، ص 174.

23.دیدار حق

پیامبرخدا صلی الله علیه و آله :

مَنْ رَآنی فِی الْمَنامِ فَقَدْ رَأَی الْحَقَّ؛

کسی که مرا در خواب ببیند، همانا حق را دیده است.(1)

ص: 38


1- 1 . بحار الانوار ، ج 58 ، ص 234 .

24.رؤیا در آخرالزمان

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اِذا اقْتَرَبَ الزَّمانُ لَمْ تَکَدْ رُؤْیا الْمُؤْمِنِ تَکْذِبُ وَ أَصْدَقُهُمْ رُؤْیًا اَصْدَقَهُمْ حَدِیثا؛

وقتی آخرالزمان فرا می رسد، هیچ گاه خواب های مؤمن دروغ نیست؛ راست ترین رؤیا از آنِ راستگوترین آن هاست.(1)

ص: 39


1- 1 . بحارالانوار ، ج 58 ، ص 192 .

25.مدعیان دروغین

ابراهیم کرخی می گوید؛ از امام صادق علیه السلام پرسیدم:

اِنَّ رَجُلاً رَأی رَبَّهُ عَزَّوَجَلَّ فی مَنامِهِ فَما یَکُونُ ذلِکَ؟

فَقَالَ علیه السلام : ذلِکَ رَجُلٌ لا دینَ لَهُ، اِنَّ اللّه َ تَبارَکَ وَ تَعالی لا یُرَی فی الیَقَظَةِ وَلا فِی الْمَنامِ وَلا فِی الدُّنیا وَلا فِی الاْآخِرَةِ؛

«مردی در عالم خواب، خدا را دیده است، تعبیرش

چیست؟» حضرت فرمود: او مردی بی دین است، زیرا ذات پاک خدا، نه در خواب دیده می شود، نه در بیداری، نه در دنیا و نه در آخرت.»(1)

ص: 40


1- 1 . بحارالانوار ، ج 58 ، ص 167.

26.خوشحالی دنیا

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

بُشْرَی الدُّنْیا الرُّؤْیَا الصّالِحَةُ؛

بشارت دنیا، خواب نیکوست.(1)

ص: 41


1- 1 . کنزالعمال، ج 15، ص 368.

27.آنچه نزد خدا است

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

سَأْلتُ رَسوُلَ اللّه صلی الله علیه و آله عَنِ الرَّجُلِ یَنامُ فَیَرَی الرُّؤْیا فَرُبَّما کانَتْ حَقَّا وَ رُبَّما کانَتْ باطِلاً، فَقالَ رَسولُ اللّه صلی الله علیه و آله : یا عَلیُّ ما مِنْ عَبْدٍ یَنامُ اِلاّ عُرِجَ بِرُوحِهِ اِلی رَبِّ الْعالَمینَ، فَما رَأی عِنْدَ رَبِّ الْعالَمینَ فَهُوَ حَقٌّ، ثُمَّ اِذا اَمَرَ اللّه ُ الْعَزیزُ الْجَبّارُ بِرَدِّ رُوحِهِ اِلی جَسَدِهِ، فَصارَتِ الرُّوحُ بَیْنَ السَّماءِ وَ الارْضِ، فَما رَأَتْهُ فَهُوَ اَضْغاثُ اَحْلامٍ.»

ص: 42

از رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره کسی که خواب می بیند و گاهی حق است و گاهی باطل، سؤال کردم؛ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

ای علی! روحِ همه بندگان هنگام خواب به سوی خدا پرواز می کند. پس آن چه در خواب نزد خدا می بیند، حق است و هنگامی که خدا به روح انسان امر می کند به طرف بدن برگردد، روح بین آسمان و زمین قرار می گیرد، آن چه در این هنگام می بیند خواب های بی اساس و آشفته است.(1)

ص: 43


1- 1 . امالی صدوق، ص 146.

28.عامل رؤیای آشفته

امام صادق علیه السلام :

اِنَّ لاِبْلیسَ شَیْطانا یُقالُ لَهُ هُزَعُ یَمْلاَءُ ما بَیْنَ الْمَشْرِقَ وَ الْمَغْرِبَ فی کُلِّ لَیْلَةٍ یَأْتی النّاسَ فِی الْمَنامِ وِ لِهذا یَری الْاَضْغاثُ...؛

همانا ابلیس شیطانی به نام «هزع» دارد که هر شب بین شرق و غرب عالم هنگام خواب مردم را دربرمی گیرد، از این روی مردم خواب های آشفته می بینند.(1)

* * *

ص: 44


1- 1 . امالی صدوق ، ص 146 .

برای آنکه هنگام خواب، شیطان بر انسان مسلط نشود سفارش شده که:

1. روبه قبله بخوابد.

2. با وضو و طهارت باشد، یا حداقل جنب نباشد.

3. قبل از خواب قرآن بخواند، مخصوصا سوره توحید و آیة الکرسی را.

ص: 45

29.تعبیر خواب

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اِذا رَآی اَحَدُکُم الرُّؤیَا الْحَسَنَةَ فَلْیُفَسِّرْها وَ لْیُخْبِرْ بِها وَ اِذا رَآی الرُّؤْیَاالْقَبیحَةَ فَلا یُفَسِّرْها وَلا یُخْبِرْها؛

هرگاه خواب خوبی دیدید، آن را تفسیر کنید و به دیگران هم بگویید، اما اگر خواب بدی دیدید، تفسیر نکنید و به دیگران هم نگویید.(1)

ص: 46


1- 1 . کنزالعمال، ج 15، ح 43392.

30.رؤیای صحیح

از ائمه معصومین علیه السلام نقل شده است:

اَنَّ الرُّؤْیَا الْمُؤْمِنِ صَحیحَةٌ، لِاَنَّ نَفْسَهُ طَیِّبَةٌ و یَقینَهُ صَحیحٌ و تَخْرُجُ فَتَتَلَقَّی مِنَ الْمَلاَئِکَةِ فَهِیَ وَحْیٌ مِنَ اللّه ِ العَزیزِ الجَبّارِ؛

خواب دیدن مؤمن راست است، زیرا مؤمن وجودی پاک و اعتقادی صحیح دارد. [هنگام خواب] روحش خارج شده با ملائکه دیدار می کند، پس خواب دیدن او وحی است از طرف خداوند عزیز جبار.(1)

ص: 47


1- 1 . بحارالانوار، ج 58، ص 176؛ جامع الاخبار، ص 172.

31.رؤیای درغگو

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

لا یَکادُ یَصِحُّ رُؤْیَا الْکَذّابِ، لِاَنَّهُ یُخْبِرُ فی الْیَقَظَةِ بِما لَمْ یَکُنْ فَأَحْرِبِهِ اَنْ یَری فی المَنامِ مالا یَکُونُ؛

هیچ گاه رؤیای دروغگو صحیح نیست، زیرا او در بیداری خلاف واقع می گوید، پس سزاوار است آنچه در خواب می بیند صحیح نباشد.(1)

ص: 48


1- 1 . شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 20، ص 345.

32.رؤیای شایسته

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

اَلرُّؤْیَا الصالِحَةُ اِحْدَی البِشارَتَیْنِ؛

رؤیای خوب یکی از بشارت های خداست.(1)

ص: 49


1- 1 . دارالسلام، ج 1، ص 17.

33.هشدار در رؤیا

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اَلرُّؤْیَا الْمَکْرُوهَةُ زاجَرَکَ اللّه ُ تَعالی بِها؛

خواب ناپسند مانعی است که خداوند با آن تو را از بدی ها باز می دارد.(1)

ص: 50


1- 1 . دارالسلام ، ج 1 ، ص 17 .

34.به هر خوابی اعتماد نکن

امام صادق علیه السلام در روایتی ضمن توصیه به اندیشه در رؤیا فرمود:

فَاِنَّها لََوْ کانَتْ کُلُّها تَصْدُقُ لَکانَ النّاسُ کُلُّهُمْ اَنْبِیاءَ وَ لَوْ کانَتْ کُلُّها تَکْذِبُ لَمْ یَکُنْ فیها مَنْفَعَةٌ بَلْ کانَتْ فَضْلاً لا مَعْنی لَهُ فَصْارَتْ تَصْدُقُ اَحْیانا فَیَنْتَفِعُ بِهَا النّاسُ فی مَصْلَحَةٍ یَهْتَدی لَها اَوْ مَضَرَةٍ یَتَحَذَّرُ مِنْها وَ تَکْذِبُ کَثیرا لِئَلاّ یَعْتَمِدَ عَلَیْها کُلَّ الاِعْتِمادِ؛

ص: 51

اگر همه خواب دیدن ها راست باشد، همه انسان ها که خواب می بینند پیامبر خواهند شد و اگر همه دروغ باشد، بیهوده و بی فایده است. بنابراین گاهی راست و گاهی بی اساس هستند، در نتیجه مردم از خواب هایی که می بینند در مصالح خود به وسیله آن ها هدایت شده و یا به زیان موضوعی پی برده و از آن دوری می کنند. بسیاری از خواب دیدن ها دروغ است تا مردم اعتماد کامل ننمایند.(1)

ص: 52


1- 1 . بحارالانوار، ج 58، ص 183.

35.اندیشه رؤیا

امام صادق علیه السلام به شاگردش مفضّل فرمود:

فَکِّرْ یامُفَضَّلُ فِی الاْءَحْلاَمِ کَیْفَ دَبَّرَ الاَمْرَ فیها فَمَزَّجَ صَادِقَهَا بِکاذِبِها...؛

ای مفضّل درباره خواب دیدن ها بیندیش که چگونه امر در آن ها تدبیر نموده و خداوند راست و دروغ آن ها را با هم درآمیخته.(1)

ص: 53


1- 1 . بحارالانوار ، ج 58 ، ص 183 .

36.خواب پسندیده

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

مَنْ رَأی فی مَنامِهِ خَیْرَا فَلْیَحْمَدِ اللّه َ وَلْیَشْکُرْهُ وَ مَنْ رَأی غَیْرَ ذلِکَ فَلْیَسْتَعِذْ بِاللّه ِ فَلا یَذْکُرْها فَاِنَّها لا تَضُرُّهُ؛

هر کس در خواب خود خیری بیند، باید خدا را حمد بگوید و شکر او نماید و هر کس غیر آن را ببیند به خدا پناه ببرد و آن را نقل نکند، زیرا به او ضرری نمی رساند.(1)

ص: 54


1- 1 . کنزالعمال، ج 15، ح 41437.

37.اراده خدا

امام صادق علیه السلام :

اِذا کانَ الْعَبْدُ عَلی مَعْصِیَةِ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ وَاَرادَ اللّه ُ بِهِ خَیْرَا اَراهُ فی مَنامِهِ رُؤْیا تُرَوِّعُهُ فَیَنْزَجِرُ بِها عَنْ تِلْکَ الْمَعصِیَةِ، وَ اِنَّ الرُّؤْیا الصّادِقَةَ جُزْءا مِنْ سَبْعینَ جُزْءٍ مِنَ النُّبُوَّةِ؛

هرگاه بنده ای گرفتار گناه شود و خدا نسبت به او اراده خیر کند، در خوابش رؤیایی به او نشان می دهد که او را

بترساند و به این وسیله از آن معصیت باز داشته شود، و همانا خواب راست جزیی از هفتاد جزء نبوت است.(1)

ص: 55


1- 1 . بحارالانوار، ج 58، ص 167.

38.رؤیای پیامبران

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

رُؤْیَا الاَْنْبِیَاءِ وَحْیٌ؛

خواب دیدن پیامبران وحی است.(1)

ص: 56


1- 1 . بحار الانوار ، ج 58 ، ص 181.

39.رؤیای شیطانی

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اِذا حَلُمَ اَحَدُکُمْ فَلا یُحَدِّثِ النّاسَ بِتَلَعُّبِ الشَیْطانِ فِی الْمَنامِ؛

هرگاه یکی از شما در خواب محتلم گردید، بازی خود با شیطان را برای مردم نقل نکند.(1)

* * *

گرچه این گونه خواب دیدن ها از نظر شرعی

ص: 57


1- 1 . کنزالعمال، ج 15، ص 346.

هیچ گونه حکمی ندارد، ولی از آن جا که نوع خواب دیدن تعبیر کننده و بیان درون و ضمیر انسان است، بازگو کردن آن ها باعث فاش شدن اسراری می شود که لازم است مخفی بماند.

به همین خاطر پیامبراسلام صلی الله علیه و آله برای حفظ حرمت ها از نقل خوابی که فرد در آن ملعبه دست شیطان قرار گرفته، نهی کرده است.

ص: 58

40.دعای خواب

امام صادق علیه السلام :

رسول خدا صلی الله علیه و آله در هنگام خوابیدن، آیة الکرسی می خواند و می فرمود:

بِسْمِ اللّه ِ آمَنْتُ بِاللّه ِ وَ کَفَرْتُ بِالطّاغُوتِ اَللَّهُمَّ احْفَظْنی فی مَنامی وَ فی یَقَظَتی؛

به نام پروردگار، ایمان آوردم به خدا و کفر ورزیدم به طاغوت؛ خدایا مرا در خواب و بیداری حفظ فرما.(1)

ص: 59


1- 1 . الکافی، ج 2، ص 536.

کتابنامه

1. قرآن کریم .

2. الکافی ، محمّد بن یعقوب کلینی ، ج 8 ، چاپ دارالکتب الاسلامیة ، تهران ، چاپ چهارم ، 1365 ه ش .

3. بحارالانوار ، علامه مجلسی ، ج 61 ، چاپ مؤسسه الوفاء بیروت لبنان ، 1404 ه ش .

4. جامع الاخبار ، تاج الدین شعیری ، چاپ انتشارات رضی ، قم ، 1363 ه ش .

5. امالی صدوق ، شیخ صدوق ، انتشارات کتابخانه اسلامیه ، 1362 ه ش .

ص: 60

6. غررالحکم ، عبدالواحد بن محمّد تمیمی آمدی ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم ، 1366 ه ش .

7. کنزالعمال ، المتقی الهندی ، 1409 ه ق ، مؤسسه الرساله ، بیروت لبنان .

8. دارالسلام، میرزا حسین نوری ، ج 1 ، انتشارات شرکت معارف اسلامی .

9. شرح نهج البلاغه ، ابن ابی الحدید ، ج 20 ، ص 345 ، چاپ کتابخانه آیت اللّه مرعشی ، قم ، 1404 ه ق .

10. المحاسن ، احمد بن محمّد بن خالد برقی ، چاپ دارالکتب الاسلامیة قم، 1371 ه ق .

11. میزان الحکمة ، محمّدی ری شهری ، چاپ دفتر تبلیغات اسلامی ، قم ، 1403 ه ش - 1362 ه ش .

ص: 61

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109