عنوان و نام پدیدآور : چهل حدیث عاشورا و سیدالشهداء علیه السلام/به اهتمام اسماعیل محمدی کرمانشاهی.
مشخصات نشر : قم: زائر، آستانه مقدسه، 1389.
مشخصات ظاهری : 68ص.
فروست : انتشارات زائر؛ 163.
وضعیت فهرست نویسی : در انتظار فهرستنویسی (اطلاعات ثبت)
یادداشت : چاپ دوم: 1389.
شماره کتابشناسی ملی : 4454749
ص: 1
ص: 2
ص: 3
ص: 4
مقدمه ... 7
1. عاشورا در حدیث قدسی ... 15
چهل حدی
2. حدیث قدسی و گریه در عاشورا ... 17
3. رهایی از گناهان ... 18
4. نماز شب عاشورا ... 19
5. نماز چهار رکعتی ... 21
6. نماز صد رکعتی ... 22
7. نیایش در شب عاشورا ... 24
8. زیارت سید الشهداء علیه السلام ... 26
9. شهید اشک ... 27
10. شهید شادی بخش ... 28
11. پاداش گریه بر امام ... 29
12. زیارت در عاشورا ... 30
13. روزه در عاشورا ... 32
14. ذخیره سازی در عاشورا ... 33
15. روز اندوه آسمان و زمین ... 34
16. کار در روز عاشورا ... 36
17. عاشورا و هزار سوره اخلاص ... 37
18. روز غم بزرگ ... 38
19. زیارت در شب عاشورا ... 39
20. پاداش زائران عاشورا ... 40
ص: 5
21. شاعران عاشورایی ... 41
22. مرثیه سرایان عاشورایی ... 43
23. فرشتگان ژولیده ... 44
24. سرور شهیدان ... 45
25. بزرگراه فرشتگان ... 46
26. گلشن بهشتی ... 47
27. چگونه زیارت کنیم؟ ... 48
28. روزه شادی هرگز ... 50
29. زیارت خدا ... 51
30. زیارت و شهادت ... 52
31. مکتوبی در عرش ... 53
32. زیارت و بهشت ... 54
33. خنده در محرم ... 55
34. همنشینی با یزید ... 57
35. زیارت امام و عمره مقبول ... 59
36. زیارت و مغفرت الهی ... 60
37. کار نکردن در عاشورا ... 61
38. ثواب عزاداری ... 62
39. بر چه کسی گریه کنیم؟ ... 63
40. روضه رضوی علیه السلام ... 65
کتابنامه ... 67
ص: 6
کَلامُکُمْ نُورٌ
سخن شما اهل بیت، نور است.
زیارت جامعه کبیره
بر آستان احادیث اهل بیت ، عقل خضوع می کند دل خشوع می یابد و روح سیراب می شود . احادیث نورانی ائمه اطهار ، منشوری است که حکمت های قدسی و معارف ناب الهی را بر دل ها و عقل ها می تاباند . گلشنی روح پرور و گنجینه ای گرانبها و سرمایه ای پایان ناپذیر است .
ص: 7
امام باقر علیه السلام فرمود :
شَرِّقا أوْ غَرِّبا ، فَلا تَجِدانِ علما صحیحا اِلاّ شیئا خَرَجَ مِنْ عِندنِا اهلِ البیت؛(1)
به شرق و غرب جهان بروید ، هیچ دانش صحیحی نخواهید یافت ، مگر آن که از ما خاندان پیامبر صادر شده است .
همواره مدیون راویان ، محدّثان و عالمان گذشته شیعه ایم که با دقّت و درایت و مسئولیت شناسی ، سخنان نورانی پیشوایان معصوم را ثبت و ضبط کرده و به عنوان «میراث اهل بیت» به نسل های بعدی سپرده اند .
احادیث اهل بیت علیهم السلام آنگونه که خودشان فرموده اند ، «نور» است .
مجموعه های حدیثی ، دانشکده های صامت امّا جاویدان امامان شیعه است که بشریّت را آموزش غیر
ص: 8
حضوری می دهد و خرسندیم که ما میراث دار این علوم و معارفیم . برای پیمودن راه صحیح زندگی و رهایی از حیرت ها و ضلالت ها و کج راهه ها ، نیازمند این احادیثیم که «چراغ راه» و هدایت گر اندیشه ها و صفابخش دل ها و جان ها است .
روایات پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت او ، هم در عرصه مباحث اعتقادی برای ما «حجّت» است ، هم در قلمرو فقه و تبیین احکام شرع و حلال و حرام الهی سند و پشتوانه است ، هم در موضوعات اخلاقی ، تربیتی ، تهذیب نفس ، پند و موعظه ، سرشار از حکمت و بینش و هدایت است و اگر مردم با احادیث نورانی خاندان عصمت و طهارت آشنا شوند ، دل در گرو محبت و اطاعت آنان می نهند، همانگونه که حضرت رضا علیه السلام فرمود : اِنَّ النّاسَ لو عَلِموا مَحاسِنَ کلامِنا
ص: 9
لاَتّبعونا؛(1)
اگر مردم خوبی ها و زیبایی های سخن ما را بدانند ، از ما پیروی می کنند .
بر این اساس ، آموختن ، نوشتن ، بیان ، نشر ، شرح و تبیین، حفظ و تعلّم احادیث اهل بیت ، کاری است ارزشمند و در راستای حفظ و گسترش فرهنگ اهل بیت علیهم السلام .
کتب حدیثی شیعه ، همچون دریایی عمیق و موّاج پر از گهرهای نفیس است . برای بهره گیری از ذخایر این اقیانوس ژرف و پرگهر ، باید به غوّاصی در دل آن پرداخت و لؤلؤ و مرجان هایی به دست آورد و به نسل امروز و مشتاقان عرضه کرد .
«چهل حدیث نویسی» ، یکی از گام های ارزشمند در نشر و تشریح احادیث عترت پاک نبوی است که
ص: 10
عالمان از دیرباز به آن مبادرت می ورزیدند و جامعه را از معنویّت آثار اهل بیت بهره مند می ساختند . اینکه امامان فرموده اند : هر کس چهل حدیث از احادیث ما را حفظ کند ، در روز قیامت فقیه و دین شناس برانگیخته می شود ، هم پشتوانه چنین حرکت علمی و فرهنگی است ، هم ما را به ضرورت حفظ احادیث آنان آگاه می کند . چه حفظ به معنای به حافظه سپردن باشد ، چه ثبت و ضبط و جلوگیری از فراموش شدن و از بین رفتن باشد و چه به معنای حفظ در عمل . به هر حال ، تشویقی است برای رویکرد به معارف اهل بیت که در کلمات نورانی آنان نهفته است .
امروز ، نیاز جامعه به آشنایی با فرهنگ ناب اهل بیت ، بیش از هر زمان احساس می شود . عطش و استقبال هم که مردم از خود نشان می دهند ، ضرورت ارائه و عرضه کلمات خاندان عصمت را در قالبی روان ،
ص: 11
سهل الوصول و متناسب با اقشار مختلف علاقه مند ، روشن تر نشان می دهد و به همین دلیل ، مراکز و مؤسّسات و اشخاصی به نشر «چهل حدیث» می پردازند .
آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام نیز به عنوان یک حرکت فرهنگی در راه نشر احادیث پیشوایان دین و ترویج معارف عترت ، اقدام به چاپ این سلسله از چهل حدیث های موضوعی کرده است . موضوعات ، ابتدا در کمیته ای تعیین ، سپس به محققان و مؤلفان سفارش داده شده تا به گردآوری و تدوین چهل حدیث پیرامون موضوعات برگزیده بپردازند . سعی شده است اغلب موضوعات ، اخلاقی ، تربیتی ، کاربردی و معارفی باشد . تا چه قبول افتد و چه در نظر آید .
* * *
ص: 12
عاشورا، ماندگارترین روز در تاریخ شیعه است که خون های پاک، بقای اسلام را رقم زد.
کربلا نیز، مقدّس ترین قبله عشق و وفا و کانون شور و حماسه و عرفان و ایثار است که دل ها را همچون مغناطیسی قرن هاست به سوی خود جذب کرده است.
امام حسین علیه السلام ، سبط شهید پیامبر و حیات بخش مکتب محمدی، با نثار جان و خون خویش، کربلا را به همه جهان پیوند زد و عاشورا را ابدی ساخت. در فرهنگ دینی ما، بالاترین تشویق ها نسبت به زیارت کربلا و احیای یاد حسین بن علی علیه السلام و مظلومیّت اهل بیت در آن واقعه سرخ به عمل آمده است و بر گردِ عاشورای حسینی، یک فرهنگ پدید آمده است، فرهنگ عاشورا.
مجموعه ای که پیش رو دارید، برگزیده ای از انبوه
ص: 13
روایات معصومین علیهم السلام است که درباره سالار شهیدان و حادثه عاشورا، سرزمین کربلا و زیارت آن تربت مقدّس و اعمال و سنن مرتبط با این روز و این زمین و این مزار، در منابع دینی آمده است.
از برادر ارجمند، حجة الاسلام آقای اسماعیل محمدی کرمانشاهی که زحمت این پژوهش و تدوین را برعهده داشته اند و از همه عزیزانی که در مراحل مختلف تدوین و نشر این اثر، همکاری و عنایت داشته اند، صمیمانه تقدیر می شود.
امید است آشنایی با مکتب عاشورا و مقام و فضیلت حضرت ابا عبداللّه علیه السلام ، ما را در پیروی از تعالیم اسوه های جهاد و شهادت و در احیای نام و یاد فرهنگ عاشورا توفیق دهد.
انتشارات زائر / آستانه مقدّسه
1388ش
ص: 14
فی حَدیثِ مُناجاةِ مُوسی علیه السلام وَقَدْ قالَ؛ یارَبِّ لِمَ فَضَّلْتَ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله وسلم علی سائِرِ الأُمَمِ؟
فَقالَ اللّه ُ تَعالی: فَضَّلْتُهُمْ لِعَشْرِ خِصالٍ. قالَ مُوسی وَما تِلْکَ الخِصالُ الَّتِی یَعْمَلُونَها حَتَّی آمُرَ بَنی إِسْرائِیلَ یَعْمَلُونَهَا؟ قالَ اللّه ُ تَعالی: الصَّلاةُ والزَّکاةُ والصَّومُ والحَجُّ وَالْجِهادُ والْجُمُعَةُ وَالْجَماعَةُ وَالْقُرْآنُ وَالْعِلْمُ وَعاشُورَاءُ؛(1)
در حدیث مناجات موسی علیه السلام با خداوند آمده است
ص: 15
که فرمود: خدایا چه چیز موجب شد تا اُمَّت محمد صلی الله علیه و آله وسلم را بر سایر امّت ها برتری دهی؟
خداوند بزرگ مرتبه فرمود: آنان را به خاطر ده ویژگی برتری دادم موسی علیه السلام فرمود: آن خصلت ها چیست که انجام می دهند تا بنی اسرائیل را به انجام دادن آن ها دستور دهم؟
خداوند بزرگ مرتبه فرمود: نماز، زکات، روزه، حج، جهاد، جمعه و جماعت و قرآن و علم و عاشوراء.
ص: 16
خداوند تبارک و تعالی:
وَعِزَّتی وَجَلالی ما مِنْ رَجُلٍ أَوْ إِمْرَأَةٍ سالَ دَمْعُ عَیْنَیْهِ فی یَوْمِ عاشُوراءَ وَغَیْرِهِ قَطْرَةً واحِدَةً إِلاّ وکُتِبَ لَهُ أَجْرُ مِائَةِ شَهیدٍ؛(1)
سوگند به عزّت و جلالم هیچ مرد یا زنی نیست که قطره اشکی از چشمانش در روز عاشورا و غیر آن [برای حسین علیه السلام ] جاری شود مگر آن که اجر صد شهید برایش نوشته می شود.
ص: 17
رسول خدا صلی الله علیه و آله خطاب به امام حسین علیه السلام :
وَمَنْ زارَکَ حَیّا وَمَیِّتا کانَ حَقیقا عَلَیَّ أَنْ أَزُورَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَأُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ وَأُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ؛(1)
و کسی که تو را در زندگی یا پس از مرگ زیارت نماید سزاوار است بر مَنْ که در روز قیامت به دیدار او بروم و او را از گناهانش رها کنم و او را وارد بهشت گردانم.
ص: 18
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم :
مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ عاشُوراءَ أَرْبَعَ رَکَعاتٍ مِنْ آخِرِ اللَّیْلِ، یَقْرَأُ فی کُلِّ رَکْعَةٍ بِفاتِحَةِ الْکِتابِ وَآیَةِ الْکُرْسیِّ عَشْرَ مَرّاتٍ وَ «قُلْ هُوَ اللّه ُ أَحَدٌ» عَشْرَ مَرّاتٍ وَالْمُعَوَّذَتَیْنِ عَشْرا عَشْرا، فَإِذا سَلَّمَ قَرَأَ «قُلْ هُوَ اللّه ُ أَحَدٌ» مِائَةَ مَرَّةٍ، بَنَی اللّه ُ لَهُ فِی الْجَنَّةِ مِائَةَ أَلْفَ أَلْفَ قَصْرٍ مِنْ نُورٍ؛(1)
هرکس در سحر شب عاشورا چهار رکعت نماز بخواند و در هر رکعت، «فاتحة الکتاب» و ده بار «آیة
ص: 19
الکرسی» و ده بار «قل هو اللّه احد» و سوره های «فلق» و «ناس» را هر کدام ده بار بخواند پس از آن که سلام بدهد، صد بار «قل هو اللّه احد» را بخواند، خداوند صد میلیون قصر از نور در بهشت برایش می سازد.
ص: 20
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم :
تُصَلِّی لَیْلَةَ عاشُوراءَ أَرْبَعَ رَکَعاتٍ، فی کُلِّ رَکْعَةٍ «الْحَمْدَ» مَرَّةً وَ «قُلْ هُوَ اللّه ُ أَحَدٌ»خَمْسینَ مَرَّةً، فَإِذا سَلَّمْتَ مِنَ الرّابِعَةِ فَأَکْثِرْ ذِکْرَ اللّه ِ تَعالی وَالصَّلاةَ عَلی رَسُولِهِ وَاللَّعْنَ لاِءَعْدائِهِمْ مَا اسْتَطَعْتَ؛(1)
در شب عاشورا چهار رکعت نماز بگذار، در هر رکعتی یک بار حمد و پنجاه مرتبه «قل هو اللّه احد» (بخوان)؛ هنگامی که از چهار رکعت فارغ شدی، شروع کن به ذکر خدا و بسیار ذکر بگو و بر رسولش درود بفرست و هر قدر توانستی، دشمنانشان را لعنت نما.
ص: 21
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم :
مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ عاشُوراءَ مِائَةَ رَکْعَةٍ، یَقْرَأُ فی کُلِّ رَکْعَةٍ بِالْحَمْدِ مَرَّةً وَ «قُلْ هُوَ اللّه ُ أَحَدٌ»ثَلاثَ مَرّاتٍ وَیُسَلِّمُ بَیْنَ کُلِّ رَکْعَتَیْنِ، فَإِذا فَرَغَ مِنْ جَمیعِ صَلاتِهِ قالَ: سُبْحانَ اللّه ِ وَالْحَمْدُ للّه ِِ وَلا إِلهَ إِلاّ اللّه ُ وَاللّه ُ أَکْبَرُ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ، سَبْعین مَرَّةً. مَنْ صَلَّی هذِهِ الصَّلاةَ مِنَ الرِّجالِ أَوِ النِّساءِ مَلاَءَ اللّه ُ قَبْرَهُ إِذا ماتَ مِسْکَا وَعَنْبَرا؛(1)
ص: 22
کسی که شب عاشورا صد رکعت نماز بگذارد و در هر رکعتی یک بار سوره حمد و سه مرتبه سوره «قل هو اللّه احد» را بخواند و بعد از هر دو رکعت سلام دهد و هنگامی که از تمام نماز فارغ شد، هفتاد مرتبه «سبحان اللّه والحمد للّه ولا اله الاّ اللّه واللّه اکبر، ولا حول ولا قوّة الاّ باللّه العلیّ العظیم» بگوید؛ هر که از زنان و مردان این نماز را بخواند، وقتی که بمیرد، خداوند قبرش را از مشک و عنبر لبریز می کند.
ص: 23
امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :
إِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تُحافِظَ عَلَی لَیْلَةِ الْفِطْرِ وَلَیْلَةِ النَّحْرِ وَأَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنَ الْمُحَرَّمِ وَلَیْلَةِ عاشُوراءَ وَأَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْ رَجَبٍ وَلَیْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبانَ فَافْعَلْ وَأَکْثِرْ فیهِنَّ مِنَ الدُّعاءِ وَالصَّلاةِ وَتِلاوَةِ الْقُرْآنِ؛(1)
ص: 24
اگر می توانی محافظت کنی (و بیدار بمانی) در شب عید فطر و شب عید قربان و شب اوّل از ماه محرم و شب عاشورا و شب اوّل از ماه رجب و شب نیمه شعبان
این کار را انجام بده و در آن شب ها دعا، نماز و تلاوت قرآن را بیشتر کن.
ص: 25
امام حسین علیه السلام :
مَنْ زارَنی بَعْدَ مَوْتی زُرْتُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَلَوْ لَمْ یَکُنْ إِلاّ فی النّارِ لاَءَخْرَجْتُهُ؛(1)
هر که پس از شهادتم مرا زیارت کند روز قیامت ملاقاتش می کنم و اگر جای او جز در آتش نباشد حتما او را از آتش خارج می کنم.
ص: 26
امام حسین علیه السلام :
أَنا قَتیلُ الْعَبْرَةِ لا یَذْکُرُنی مُؤْمِنٌ إِلاّ إِسْتَعْبَرَ؛(1)
من کشته اشک هایم، هیچ مؤمنی مرا یاد نمی کند مگر آن که از سوز دل اشک می ریزد.
ص: 27
امام حسین علیه السلام :
أَنا قَتیلُ الْعَبْرَةِ، قُتِلْتُ مَکْرُوبا وَحَقیقٌ عَلَیَّ أَنْ لا یَأْتِیَنی مَکْرُوبٌ قَطُّ إِلاّ رَدَّهُ اللّه ُ وَأَقْلَبَهُ إِلی أَهْلِهِ مَسْرُورا؛(1)
من کشته اشک هایم، با سختی و اندوه کشته می شوم و بر خدا شایسته است که هیچ اندوهگینی نزد من نیاید مگر آن که اندوهش را بزداید و او را خوشحال به خانواده اش برگرداند.
ص: 28
امام سجاد علیه السلام :
أَیُّما مُؤْمِنٍ دَمَعَتْ عَیْناهُ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السلام حَتّی تَسیلَ عَلی خَدِّهِ بَوَّأَهُ اللّه ُ تَعالی بِها فِی الْجَنَّةِ غُرَفا یَسْکُنُها أَحْقابا؛(1)
هر مؤمنی که چشمانش برای شهادت حسین علیه السلام گریان شود تا جایی که اشک بر گونه اش جاری شود، خدای تعالی او را در غرفه هایی جای می دهد تا سال های بسیاری در آن سکونت کند.
ص: 29
امام باقر علیه السلام :
مَنْ زارَ الْحُسَیْنَ علیه السلام فی یَوْمِ عاشُوراءَ مِنَ الْمُحَرَّمِ حَتّی یَظِلَّ عِنْدَهُ باکِیا لَقِیَ اللّه َ عَزَّ وَجَلَّ یَوْمَ یَلْقاهُ بِثَوابِ أَلْفَیْ حِجَّةٍ وَأَلْفَیْ عُمْرَةٍ وَأَلْفَی غَزْوَةٍ وَثَوابِ کُلِّ حِجَّةٍ وَعُمْرَةٍ وَغَزْوَةٍ کَثَوابِ مَنْ حَجَّ وَاعْتَمَرَ وَغَزا مَعَ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم ؛(1)
ص: 30
هرکه حسین علیه السلام را در روز عاشورای از محرم زیارت کند تا آن که نزد او گریان باشد خداوند عزیز و جلیل را در روز قیامت ملاقات می کند با ثواب دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار غزوه و ثواب هر حج و عمره و غزوه ای همانند ثواب کسی است که حج و عمره و جهاد را با رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم و در رکاب او انجام داده است.
ص: 31
امام باقر یا امام صادق علیهماالسلام :
لا تَصُمْ فی یَوْمِ عاشُوراءَ وَلا عَرَفَةَ بِمَکَّةَ وَلا فی الْمَدینَةِ وَلا فی وَطَنِکَ وَلا فی مِصْرٍ مِنَ الأَمْصارِ؛(1)
در روز عاشورا روزه نگیرید و نه در روز عرفه در مکّه و نه در مدینه و نه در وطنت و نه در هیچ شهری از شهرها.
ص: 32
امام صادق علیه السلام :
مَنِ ادَّخَرَ إِلی مَنْزِلِهِ ذَخیرَةً أَعْقَبَهُ اللّه ُ تَعَالی نِفاقا فی قَلْبِهِ إِلی یَوْمِ یَلْقاهُ وَانْتَزَعَ الْبَرَکَةَ عَنْهُ وَ عَنْ أَهْلِ بَیْتِهِ وَوُلْدِهِ وَشارَکَهُ الشَّیْطانُ فی جَمیعِ ذلِکَ؛(1)
کسی که در این روز [عاشورا] برای منزلش ذخیره ای گردآورد خداوند او را به قراردادن نفاق در قلبش عقاب می کند تا روزی که ملاقاتش کند و برکت را از او و خانواده اش و فرزندانش می کَنَد و شیطان را در تمام این کارها شریک او قرار می دهد.
ص: 33
امام صادق علیه السلام :
وَأَمّا یَوْمُ عاشُوراءَ فَیَوْمٌ أُصیبَ فیهِ الْحُسَیْنُ علیه السلام صَریعا بَیْنَ أَصْحابِهِ وَأَصْحابُهُ صَرْعَی حَوْلَهُ عُراةً، أَفَصَوْمٌ یَکُونُ فی ذلِکَ الْیَوْمِ؟ کَلاّ وَرَبِّ الْبَیْتِ الْحَرامِ ما هُوَ یَوْمُ صَوْمٍ وَما هوَ إِلاّ یَوْمُ حُزْنٍ وَمُصیبَةٍ دَخَلَتْ عَلی أَهْلِ السَّماءِ وَأَهْلِ الاْءَرْضِ وَجَمیعِ الْمُؤْمِنینَ وَیَوْمُ فَرَحٍ وَسُرُورٍ لاِبْنِ مَرْجانَةَ وَآلِ زِیادٍ وَأَهْلِ الشَّامِ؛(1)
ص: 34
و امّا روز عاشورا روزی است که در آن روز به حسین علیه السلام مصیبت رسید در حالی پیکر او بین اصحابش افتاده بود و پیکر اصحاب او نیز در اطراف او افتاده بودند پس آیا چنین روزی می توان روزه گرفت؟ هرگز! به خدای کعبه سوگند عاشورا روزِ روزه نیست و روزی نیست مگر برای ناراحتی و عزایی که بر اهل آسمان و اهل زمین و تمام مؤمنان وارد شده است و روز شادی و خوشحالی برای ابن مرجانه و آل زیاد و اهل شام است.
ص: 35
امام صادق علیه السلام :
وَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ لا تَنْشُرَ یَوْمَکَ [یَوْمُ عاشُوراء[ فی حاجَةٍ فَافْعَلْ، فَإِنَّهُ یَوْمُ نَحْسٍ لا تُقْضی فیهِ حاجَةُ مُؤْمِنٍ وَإِنْ قُضِیَتْ لَمْ یُبارَکُ لَهُ فیها وَلا یَری فیها رُشْدا؛(1)
و اگر توانستی در آن روز [عاشورا [به دنبال حاجتی نروی آن کار را بکن، زیرا روز نحسی است که حاجت مؤمنی در آن روز برآورده نمی شود و اگر هم برآورده شود برای او مبارک نخواهد بود و رشدی در آن نخواهد دید.
ص: 36
امام صادق علیه السلام :
مَنْ قَرَأَ یَوْمَ عاشُوراءَ أَلْفَ مَرَّةٍ سُورَةَ الإِخْلاصِ نَظَرَ الرَّحْمنُ إِلَیْهِ وَمَنْ نَظَرَ الرَّحْمنُ إِلَیْهِ لَمْ یُعَذِّبْهُ أَبَدا؛(1)
هرکه روز عاشورا هزار مرتبه سوره اخلاص را قرائت کند، خدای رحمان به او نظر می کند و کسی که خدای رحمان به او نظر کند هرگز عذابش نخواهد کرد.
ص: 37
امام صادق علیه السلام :
إِنَّ یَوْمَ الْحُسَیْنِ علیه السلام أَعْظَمُ مُصیبَةً مِنْ جَمیعِ سائِرِ الأَیّامِ؛(1)
همانا مصیبت روز حسین علیه السلام [عاشورا [از تمام روزهای دیگر بزرگتر است.
ص: 38
امام صادق علیه السلام :
مَنْ باتَ عِنْدَ قَبْر الْحُسَیْنِ علیه السلام لَیْلَةَ عاشُوراءَ لَقِیَ اللّه َ یَوْمَ الْقِیامَةِ مُلَطَّخا بِدَمِهِ کَأَنَّما قُتِلَ مَعَهُ فی عَرْصَةِ کَرْبَلاءَ؛(1)
هرکه شب عاشورا را نزد قبر امام حسین علیه السلام به صبح برساند خداوند را روز قیامت ملاقات می کند در حالی که به خون خود آغشته است گویا در سرزمین کربلا به همراه امام حسین علیه السلام کشته شده است.
ص: 39
امام صادق علیه السلام :
مَنْ زارَهُ یَوْمَ عاشُوراءَ حَتّی یَظَلَّ عِنْدَهُ باکِیا حَزینا کانَ کَمَنِ اسْتُشْهِدَ بَیْنَ یَدَیْهِ حَتّی یُشارِکَهُمْ فی مَنازِلِهِمْ فی الْجَنَّةِ؛(1)
هر که امام حسین علیه السلام را روز عاشورا زیارت کند تا نزد او گریان و غمگین باشد همانند کسی است که در رکاب او به شهادت رسیده است تا آنجا که در بهشت هم منزل شهدای کربلا خواهد بود.
ص: 40
امام صادق علیه السلام :
مَنْ أَنْشَدَ فی الْحُسَیْنِ علیه السلام شِعْرا فَبَکی وَأَبْکی عَشَرَةً کُتِبَتْ لَهُمُ الْجَنَّةُ، وَمَنْ أَنْشَدَ فِی الْحُسَیْنِ علیه السلام شِعْرا فَبَکی وَأَبْکی خَمْسَةً کُتِبَتْ لَهُمُ الْجَنَّةُ وَمَنْ أَنْشَدَ فِی الْحُسَیْنِ علیه السلام شِعْرا فَبَکی وَأَبْکی واحِدا کُتِبَتْ لَهُما الْجَنَّةُ وَمَنْ ذُکِرَ الْحُسَیْنُ علیه السلام عِنْدَهُ فَخَرَجَ مِنْ عَیْنَیْهِ مِقْدارَ جَناحِ ذُبابَةٍ کانَ ثَوابُهُ عَلَی اللّه ِ عَزَّ وَجَلَّ وَلَمْ یَرْضَ لَهُ بِدُونِ الْجَنَّةِ؛(1)
ص: 41
کسی که درباره امام حسین علیه السلام شعری بسراید، گریه کند و ده نفر را بگریاند، برای همه آنان بهشت خواهد بود و هر که شعری درباره حسین علیه السلام بسراید و گریه کند و پنج نفر را بگریاند، نوشته می شود برای آنان بهشت و کسی که شعری درباره حسین علیه السلام بسراید و یک نفر را بگریاند برای آن دو بهشت را می نویسند و کسی که امام حسین علیه السلام را نزد او یاد کنند و به اندازه بال مگسی از چشمان او اشک جاری شود ثواب او بر عهده خدای عزیز و جلیل است و برای او راضی نمی شود به غیر از بهشت.
ص: 42
امام صادق علیه السلام :
مَنْ أَنْشَدَ فِی الْحُسَیْنِ علیه السلام شِعْرا فَبَکی فَلَهُ الْجَنَّةُ وَمَنْ أَنْشَدَ فِی الْحُسَیْنِ علیه السلام شِعْرا فَتَباکی فَلَهُ الْجَنَّةُ؛(1)
کسی که درباره امام حسین علیه السلام شعری بسراید پس گریه کند بهشت از آن او است، و هر که درباره امام حسین علیه السلام شعری بخواند پس خود را به گریه بزند بهشت برای او است.
ص: 43
امام صادق علیه السلام :
وَالَّذی نَفْسی بِیَدِهِ إِنَّ حَوْلَ قَبْرِهِ أَرْبَعَةَ آلافِ مَلَکٍ شُعْثٍ غُبْرٍ یَبْکُونَهُ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ؛(1)
سوگند به کسی که جانم در دست او است به درستی که اطراف قبر او چهار هزار فرشته ژولیده و غبارآلود هستند که تا روز قیامت بر او می گریند.
ص: 44
امام صادق علیه السلام :
زُورُوهُ وَلا تَجْفُوهُ فَإِنَّهُ سَیِّدُ شَبابِ الشُّهَداءِ وَسَیِّدُ شَبابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ؛(1)
او را [حسین علیه السلام ] زیارت کنید به راستی که او سرور شهدا و سرور جوانان بهشتی است.
ص: 45
امام صادق علیه السلام :
ما بَیْنَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه السلام إِلَی السَّماءِ السّابِعَةِ مُخْتَلَفُ الْمَلائِکَةِ؛(1)
بین قبر امام حسین علیه السلام تا آسمان هفتم محلّ رفت و آمد فرشتگان است.
ص: 46
امام صادق علیه السلام :
مَوضِعُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه السلام تُرْعَةٌ مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ؛(1)
جایگاه قبر امام حسین علیه السلام گلشنی از گلستان های بهشت است.
ص: 47
امام صادق علیه السلام :
إِذا زُرْتَ أَبا عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام فَزُرْهُ وَأَنْتَ حَزینٌ مَکْرُوبٌ شَعِثٌ مُغْبَرٌّ جائِعٌ عَطْشانُ فَإِنَّ الْحُسَیْنَ علیه السلام قُتِلَ حَزینا مَکْرُوبا شُعثٌ مُغْبَرّا جائِعا عَطْشانا وَاسْأَلْهُ الْحَوائِجَ وَانْصَرِفْ عَنْهُ وَلا تَتَّخِذْهُ وَطَنا؛(1)
ص: 48
هرگاه خواستی امام حسین علیه السلام را زیارت کنی پس در حالتی که غمگین، اندوهگین، ژولیده موی غبارآلود، گرسنه و تشنه ای او را زیارت کن، زیرا همانا حسین علیه السلام غمگین، اندوهگین، ژولیده مو غبارآلود، گرسنه و تشنه به شهادت رسیده و درخواست های خود را بخواه و سپس بازگرد و آنجا را اقامتگاه خود قرار نده.
ص: 49
ابی غُنْدَر عَنْ أَبیهِ عَنْ أَبی عَبْداللّه ِ علیه السلام :
قالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ صَوْمِ یَوْمِ عاشُوراءَ فَقالَ علیه السلام : ذاکَ یَوْمُ قَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السلام فَإِنْ کُنْتَ شامِتا فَصُمْ؛(1)
ابی غُندر از قول پدرش می گوید که از امام صادق علیه السلام از روزه روز عاشورا پرسیدم، فرمود: آن روز قتل حسین علیه السلام است، پس اگر می خواهی در غم ما شادمان باشی روزه بگیر.
ص: 50
امام صادق علیه السلام :
مَنْ زارَ قَبْرَ أَبی عَبْدِاللّه ِ علیه السلام یَوْمَ عاشُوراءَ عارِفا بِحَقِّهِ کانَ کَمَنْ زارَ اللّه َ تَعالی فی عَرْشِهِ؛(1)
هر که قبر امام حسین علیه السلام را روز عاشورا زیارت کند در حالی که حق او را بشناسد، همانند کسی است که خدای بلندمرتبه را در عرشش زیارت کرده باشد.
ص: 51
امام صادق علیه السلام :
مَنْ زارَ الْحُسَیْنَ علیه السلام یَوْمَ عاشُوراءَ وَباتَ عِنْدَهُ کانَ کَمَنِ اسْتُشْهِدَ بَیْنَ یَدَیْهِ؛(1)
هر که امام حسین علیه السلام را روز عاشورا زیارت کند و آن روز را نزد او بماند، همانند کسی است که در رکاب او به شهادت رسیده باشد.
ص: 52
امام صادق علیه السلام :
مَنْ أَتَی قَبْرَ الْحُسَیْنِ علیه السلام عارِفا بِحَقِّهِ کَتَبَهُ اللّه ُ تَعالی فی أَعْلی عِلِّیّینَ؛(1)
آن که قبر امام حسین علیه السلام را زیارت کند در حالی که حق او را می شناسد خداوند تعالی زیارت او را در اعلی علیین (بالاترین دفتر فرشتگان مقرّب) می نویسد.
ص: 53
امام صادق علیه السلام :
مَنْ زارَ الْحُسَیْنَ علیه السلام یَوْمَ عاشُوراءَ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ؛(1)
هرکه روز عاشورا امام حسین علیه السلام را زیارت کند، بهشت بر او واجب می شود.
ص: 54
امام رضا علیه السلام :
کانَ أَبی إِذا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا یُری ضاحِکا وَکانَتِ الْکَآبَةُ تَغْلِبُ عَلَیْهِ حَتّی یَمْضِیَ مِنْهُ عَشَرَةُ أَیّامٍ فَإِذا کانَ یَوْمُ العاشِرِ کانَ ذلِکَ الْیَوْمُ یَوْمَ مُصیبَتِهِ وَحُزْنِهِ وَبُکائِهِ وَیَقُولُ هُوَ الْیَوْمُ الَّذی قُتِلَ فیهِ الْحُسَیْنُ صَلَّی اللّه ُ عَلَیْهِ؛(1)
ص: 55
روش پدرم چنان بود که هرگاه وارد ماه محرّم می شدیم، خندان دیده نمی شد و غم بر او غلبه می یافت تا آن که ده روز از محرم می گذشت، پس هنگامی که روز دهم می رسید، آن روز، روز مصیبت، غم و گریه پدرم بود و می فرمود: این همان روزی است که حسین که درود خداوند بر او باد در آن روز کشته شد.
ص: 56
امام رضا علیه السلام :
مَنْ سَمّی یَوْمَ عاشُوراءَ یَوْمَ بَرَکَةٍ وَادَّخَرَ لِمَنْزِلِهِ فیهِ شَیْئا لَمْ یُبارَکْ لَهُ فیما ادَّخَرَ وَحُشِرَ یَوْمَ الْقِیامَةِ مَعَ یَزیدَ وَعُبَیْدِ اللّه ِ بْنِ زِیادٍ وَعُمَرَ بْنِ سَعْدٍ لَعَنَهُمُ اللّه ُ تَعالی إِلی أَسْفَلِ دَرَکٍ مِنَ النّارِ؛(1)
ص: 57
هر که روز عاشورا را روز برکت بنامد و چیزی را برای منزلش ذخیره نماید، آنچه را که ذخیره کرده برای او مبارک نخواهد بود و روز قیامت با یزید و عبیداللّه بن زیاد و عمر بن سعد محشور می شود، خداوند تعالی همه آنان را لعنت کند و در پایین ترین درجه آتش قرار دهد.
ص: 58
امام رضا علیه السلام :
زِیارَةُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه السلام تَعْدِلُ عُمْرَةً مَقْبُولَةً مَبْرُورَةً؛(1)
زیارت قبر امام حسین علیه السلام برابر با یک عمره مقبول و پذیرفته شده است.
ص: 59
امام رضا علیه السلام :
مَنْ زارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ علیهماالسلام عارِفا بِحَقِّهِ غَفَرَ اللّه ُ لَهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَما تَأَخَّرَ؛(1)
آن که قبر حسین بن علی علیهماالسلام را زیارت کند در حالی که حق او را بشناسد، خداوند گناهان گذشته و آینده اش را می آمرزد.
ص: 60
امام رضا علیه السلام :
مَنْ تَرَکَ السَّعْیَ فی حَوَائِجِهِ یَوْمَ عاشُوراءَ قَضَی اللّه ُ لَهُ حَوَائِجَ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ؛(1)
هر که در روز عاشورا کار و کوشش برای برآوردن حاجاتش را ترک کند، خداوند حوائج دنیا و آخرت او را برآورده می سازد.
ص: 61
امام رضا علیه السلام :
مَنْ کانَ یَومُ عاشُوراءَ یَوْمَ مُصیبَتِهِ وَحُزْنِهِ وَبُکائِهِ یَجْعَلُ اللّه ُ عَزَّ وَجَلَّ یَوْمَ الْقِیامَةِ یَوْمَ فَرَحِهِ وَسُرُورِهِ وَقَرَّتْ بِنا فِی الْجِنانِ عَیْنُهُ؛(1)
هر که روز عاشورا، روز ماتم، اندوه و گریه اش باشد، خداوند عزیز و جلیل روز قیامت را روز شادی و خوشحالی او قرار می دهد و چشم او در بهشت به دیدن ما روشن می گردد.
ص: 62
امام رضا علیه السلام :
إِنَّ یَوْمَ الْحُسَیْنِ علیه السلام أَقْرَحَ جُفُونَنا وَأَسْبَلَ دُمُوعَنا وَأَذَلَّ عَزیزَنا بِأَرْضِ کَرْبٍ وَبَلاءٍ أَوْرَثَتْنا الْکَرْبَ وَالْبَلاءَ إِلی یَوْمِ الإِنْقِضاءِ فَعَلی مِثْلِ الْحُسَیْنِ علیه السلام فَلْیَبْکِ الْباکُونَ فَإِنَّ الْبُکاءَ عَلَیْهِ یَحُطُّ الذُّنُوبَ الْعِظامَ؛(1)
به درستی که روز حسین علیه السلام در سرزمین کربلا قلب های ما را زخمی کرد و خون های ما را
ص: 63
جاری ساخت و عزیزان ما را خوار گرداند، و درد و رنج را میراث ما ساخت تا روزی که این غم برطرف شود، [روز قیام قائم و انتقام او از قاتلان [پس گریه کنندگان باید بر مثل حسین علیه السلام گریه کنند زیرا به درستی که گریه بر او گناهان بزرگ را از بین می برد.
ص: 64
امام رضا علیه السلام :
إِنَّ الْمُحَرَّمَ شَهْرٌ کانَ أَهْلُ الْجاهِلِیَّةِ یُحَرِّمُونَ فیهِ الْقِتالَ فَاسْتُحِلَّتْ فیهِ دِماؤُنا وَهُتِکَتْ فیهِ حُرْمَتُنا وَسُبِیَ فیهِ ذَرارِیُّنا وَنِساؤُنا وَأُضْرِمَتِ النِّیْرانُ فی مَضارِبِنا وَانْتُهِبَ ما فیها مِنْ ثِقْلِنا وَلَمْ تُرْعَ لِرَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم حُرْمَةٌ فی أَمْرِنا؛(1)
ص: 65
به درستی که مردم عصر جاهلیّت جنگ در ماه محرم را حرام می دانستند، پس در آن ماه حلال کردند خون های ما را و حرمت ما را در آن ماه شکستند و فرزندان و همسران ما را اسیر کردند و در خیمه های ما آتش افروختند و هر آنچه از کالا بود چپاول کردند و حرمت رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را در مورد ما رعایت نکردند.
ص: 66
کتابنامه
1. الامالی، شیخ صدوق، انتشارات کتابخانه اسلامیه،1362 هجری شمسی.
2. بحار الانوار، علامه مجلسی، مؤسسة الوفاء بیروت، 1404 هجری شمسی.
3. التهذیب، شیخ طوسی، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1365 هجری شمسی.
4. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، انتشارات شریف رضی، قم، 1364 هجری شمسی.
5. علل الشرایع، شیخ صدوق، انتشارات مکتبة الداوری، قم، بی تا.
6. عوالی اللآلی، ابن ابی جمهور احسایی، انتشارات سید الشهدا علیه السلام ، قم، 1405 هجری قمری.
7. عیون اخبار الرضا علیه السلام ، شیخ صدوق، انتشارات جهان، 1378 هجری قمری.
ص: 67
8. فرهنگ جامع جامع سخنان امام حسین علیه السلام ، پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام ، ترجمه علی مؤیدی، نشر معروف، قم، سوم، 1385 هجری شمسی.
9. الکافی، محمد بن یعقوب الکلینی، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1365 هجری شمسی.
10. کامل الزیارات، ابن قولویه قمی، انتشارات مرتضویه، نجف، 1356 هجری قمری.
11. مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، مؤسسه آل البیت علیهم السلام ، قم، 1408 هجری قمری.
12. مصباح المتهجد، شیخ طوسی، مؤسسه فقه الشیعه، بیروت، 1411 هجری قمری.
13. من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1413 هجری قمری.
14. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، مؤسسه آل البیت علیهم السلام ،
1409 هجری قمری.
ص: 68