مقباس المصابیح در تعقیبات نماز و آثار آن

ص : 2

ص : 3

بسم الله الرحمن الرحیم

ص : 4

ص : 5

ص : 6

تصویر

ص : 7

تصویر

ص : 8

تصویر

ص : 9

تصویر

ص : 10

تصویر

ص : 11

تصویر

ص : 12

تصویر

ص : 13

تصویر

ص : 14

تصویر

ص : 15

تصویر

ص : 16

تصویر

ص : 17

تصویر

ص : 18

تصویر

ص : 19

تصویر

ص : 20

و قوّه و تأثیرگذارنده ای در عالم به جز حقیقت عالم _ جل جلاله _ نیست، در نتیجه همه موجودات، فقیر رحمت و الطاف و عنایات و حول و قوه خداوند هستند و بدون قدرت او، و حول و قوه اش نمی توانند حرکتی داشته باشند. یکی از این حرکاتِ در جهت حق، دعا است؛ و دعایی که خود مظهر عجز و فقر و نیاز در برابر پروردگار است تا توجهی از مبدأ هستی به او نشود و تا إذنی از محضر او به بنده نرسد و تا کششی از جانب معشوق نباشد، عاشق و داعی بیچاره نمی تواند او را بخواند و لحظه ای در مقام مناجات با او بنشیند. و این مفهومِ همان کلام دلنشینی است که در آیه شریفه فرمود: «أُدْعُونی أَسْتَجِبْ لَکُمْ(1)»؛ یعنی در ابتدا او به ما توجه می کند و ما را صدا می زند که ای بنده! خدای خویش را بخوان و صدا بزن و الاّ انسان عاجزتر از آن است که خود به تنهایی بتواند خدای سبحان را بخواند و با او اُنس بگیرد. و چه زیبا سرود «ای دعا از تو اجابت هم ز تو».

از جناب حضرت صادق آل محمّد _ صلوات اللّه علیهم _ منقول است که: «هیچ بنده ای دست به درگاه خدای عزیز جبّار نگشاید، جز اینکه خدای شرم کند که آن را تهی بازگرداند تا اینکه از فضل و رحمت خود در آن بنهد، پس هرگاه یکی از شماها دعا کرد دستش را برنگرداند تا آن را به سر و روی خود بکشد».(2) یعنی طبق فرمایش حضرت، پروردگار، عزیز است؛ یعنی اثرپذیر نیست و نفوذناپذیر است و گریه و اشک و دعا و... در او اثری نمی گذارد و اگر صدای بنده را می شنود و عنایتی می نماید از فضل دریای رحمت اوست و هرچه به بنده اش عطا می کند استحقاق و شایستگی مخلوق نیست، بلکه کرم و جود و عطا و رحمت حق است. و اگر مخلوقی خواست از این شاهراه دعا و اظهار نیاز، خارج شود و ترک سنت دعا نماید، نزد پروردگار هیچ جایگاهی ندارد که فرمود: «قُلْ ما یَعْبَوأُ بِکُمْ رَبّی لَوْلا دُعاؤُکُمْ(3)» پس هرکه در قلب و عمل و ظاهر و باطن، لحظه به لحظه خود را فقیر حق و محتاج عنایات خداوند جلیل می داند حقیقتاً

ص : 22

در حال دعاست و سلولهای وجودش عاجزانه با همه وجود او را می خوانند. باشد که حضرتش با نظر رحمت، ما را بندگان دعاگو و ثناخوانش قرار دهد و از جامی که بندگان خاصش را سیراب می نماید؛ همه ما را از صفات و مرامش سیراب نماید.

تفصیل آنچه که به نگارش درآمد در صحیفه نورانی پروردگار و کلمات حیات بخش اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام شواهدی دل انگیز و ترنّم بخش دارد؛ که این مقال را فرصت پرداختن به همه آن نیست.

مقباس المصابیح نیز جرعه ای شیرین از شهد معارف اهل بیت علیهم السلام در اظهار نیاز به محضر محبوب است. این اثر به خامه قلم محدث بزرگ و فرهیخته دوران، مدافع عالیقدر مکتب اهل بیت علیهم السلام علامه مولی محمدباقر مجلسی در آداب دعا و شرایط آن و نیز دعاهای برگزیده شیعه در تعقیبات نماز و سجده شکر و دعاهای مربوط به ساعات روز است و شایسته بود که به صورت مناسب تحقیق شود. که این افتخار نصیب گردید تا آن را به عاشقان معارف مکتب اهل بیت علیهم السلام تقدیم کنیم.

شیوه تصحیح و تحقیق:

مقباس المصابیح از زمان تألیف تاکنون، مورد توجه فراوان عالمان شیعه قرار گرفته و در طی این مدت، نمونه های زیادی از آن استنساخ شده است به طوری که هم اکنون بیش از 80 نسخه از این کتاب شریف در کتابخانه های کشور موجود است و این فراوانی نسخ خطی، بیانگر اهتمام دانشمندان به آن در طول زمان بوده است. از جمله این نسخه ها به موارد زیر می توان اشاره کرد:

1_ فهرست کتابخانه مکتب امیرالمؤمنین علیه السلام ، ج 2، ص 685، نسخه شماره 4/973.

2_ فهرست کتابخانه ملی ایران، ج 4، ص 314، نسخه شماره 41854/ف .

3_ فهرست کتابخانه آیت اللّه مرعشی، ج 24، ص 330، نسخه شماره 9599.

4_ فهرست مشترک پاکستان، نسخه های خطی فارسی، ج 14، ص 874.

5 _ نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ج 12_11، ص 933، نسخه شماره 6/246.

ص : 23

6_ فهرست کتابخانه گوهرشاد، ج 3، ص 1363، نسخه شماره 997.

7_ فهرست کتابخانه گوهرشاد، ج 4، ص 2121، نسخه شماره 1568.

8 _ فهرست کتابخانه آستان قدس رضوی، ج 15، ص 491، نسخه شماره 9930.

9 _ فهرست کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ج 14، ص 3816، نسخه شماره 3769.

10_ فهرست سپهسالار، ج 5، ص 640، نسخه شماره 5747.

11_ فهرست مجلس، ج 35، ص 269، نسخه شماره 12304.

12_ فهرست کتابخانه ملک، ج 4، ص 776، نسخه شماره 773.

13_ فهرست اهدایی رهبری به کتابخانه آستان قدس، ص 352، نسخه شماره 1162.

14_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه عمومی آیت اللّه گلپایگانی، ص 688.

15_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه سریزدی، دفتر اول، ص 88، نسخه شماره 108.

16_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه تخصصی مرکز تحقیقات دارالحدیث، ج 1، ص 89.

17_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه ارگانی بهبهانی، ص 117، نسخه شماره 153.

18_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه حضرت عبدالعظیم حسنی، ج 42، ص 616 ، نسخه شماره 1/729.

19_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه حوزه علمیه امام صادق علیه السلام ، ص 12، نسخه شماره 260.

20_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه ممتاز العلماء، ص 114، نسخه شماره 2/1022.

21_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه سید احمد روضاتی، 34، ص 99، نسخه شماره 1020.

22_ فهرست نسخه های خطی کتابخانه مفتی الشیعه ، ص 83، نسخه شماره 1019.

ص : 24

23_ فهرست نسخه های خطی مدرسه نمازی، ص 178، نسخه شماره 355.

24_ فهرست وزیری، ج 5، ص 1575.

25_ فهرست وزیری، ج 3، ص 1064، نسخه شماره 1821.

26_ فهرست وزیری، ج 5، ص 1720، نسخه شماره 3613.

27_ فهرست کتابخانه آیت اللّه مرعشی، ج 26، ص 303، نسخه شماره 10362.

تصحیح و تحقیق حاضر از کتاب مقباس المصابیح براساس سه نسخه خطی معمارباشی تهران و نسخه خطی آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام و نسخه خطی مرکز احیاء میراث اسلامی انجام شده است. در میان این نسخه ها نسخه مرکز احیاء میراث اسلامی اغلب متن اصلی و نسخه اساس قرار گرفته و نسخه های معمارباشی و آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام با آن تطبیق داده شده است.

در اینجا تذکر چند نکته ضروری است:

1_ این اثر در سال 1383 ش براساس نسخه چاپ سنگی مقباس المصابیح و موجود در کتابخانه مرکز تحقیقات رایانه ای به شماره 8954 تایپ و غلط گیری ابتدایی شده بود و تصحیح و تحقیق آن به عهده جناب آقای رحیم قاسمی قرار گرفت امّا این تحقیق در همین مرحله باقی ماند و کار به دلائل مختلف متوقف شد. پس از آن به ناچار در سال 1388 ش انجام این تحقیق به عهده این جانبان قرار داده شد.

ابتدا در میان نسخه های موجود بهترین ها انتخاب شد و متن براساس آنها تصحیح و تحقیق گردید. سابقه کار این تصحیح و تحقیق در سال 1383 ش در مرکز موجود است و تحقیق و تصحیحی نیز که ما بر این کار اعمال کرده ایم نگهداری شده است. امیدواریم در این تصحیح توانسته باشیم اثری شایسته ارائه نموده و برگی برای روز واپسین فراهم آورده باشیم.

2_ اختلاف نسخه هایی که (ع) و علیه السلام یا (ص) و صلی الله علیه و آله می باشد، صورت علیه السلام یا صلی الله علیه و آله را غلبه داده و اگر در هیچ نسخه ای نیامده باشد و یا در هر سه نسخه بصورت (ع) یا (ص) آمده باشد، بخاطر ادب و احترام به ساحت نورانی ائمه علیهم السلام تبدیل به علیه السلام و در یادکرد نام مقدس رسول خاتم صلی الله علیه و آله گردیده است.

ص : 25

3_ در پاورقی متن، نسخه معمارباشی با علامت «ع» و نسخه آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام با علامت «آ» آمده است.

4_ در مواردی که بین نسخه ها اختلاف بوده، یکی از آن ها را در متن آورده و اختلاف آن را در پاورقی تذکر داده ایم.

5 _ اگر در نسخه ای، کلمه ای سر هم بوده مانند «منقولست» و در دیگری جدا، جهت مطابقت با ویرایش روز، نسخه ای که بصورت جدا بوده را، گزینش کرده ایم.

6 _ سه صفحه آخر از نسخه آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام یافت نشد. بنابراین تطبیقی در این سه صفحه با این نسخه، صورت نگرفته است.

در پایان از دوستانی که ما را در به ثمر رسانیدن این اثر یاری نمودند مخصوصاً استاد عزیز جناب حجة الاسلام والمسلمین محمّدجواد نورمحمّدی و محققین بخش احیاء تراث حجج اسلام سید محمود نریمانی و مصطفی صادقی و محمد بیدقی و خواهران حروف نگار سرکار خانم صدری و پوری تقدیر و تشکر می نمائیم.

والسلام

دفتر احیاء تراث

مرکز تحقیقات رایانه ای حوزه علمیه اصفهان

قاسم ترکی هرچگانی _ سید مصطفی موسوی بخش

13 جمادی الاول 1432

مطابق با شهادت حضرت زهرای مرضیه علیهاالسلام

ص : 26

دستور دادند که به اصفهان حرکت کند که قریباً شاه عباس وفات خواهد یافت... مجلسی به اصفهان آمد و در مدرسه صفویه خواب خود را برای برخی از خواص خویش بیان داشت و آن خواب را جهت صفی میرزا (شاه صفی) که در آن ایّام در مدرسه صفویه سکونت داشت، نقل کردند و پس از چند مدّتی خبر وفات شاه عباس (جمادی الاولی 1038) به اصفهان رسید و صفی میرزا به جای او به مقام سلطنت برگزیده شد».

و پشت کاری مخصوص، به تحصیل علوم متداوله عصر پرداخت. چون در سایه تعلیمات و مراقبات پدر علاّمه اش که خود نمونه کامل یک فقیه بزرگ و عالم پارسا بود، شروع به کار نمود. در اندک زمانی مراحل مختلفه علمی را یکی پس از دیگری طی کرد. از همان سنین جوانی، آثار بلوغ از سیمای جالبش آشکار بود، و هرکس او را می دید، آینده درخشانی را برایش پیش بینی می کرد.(1) چنانچه خود فرموده است: «الحمدللّه رب العالمین که بنده در چهارسالگی همه این ها را می دانستم؛ یعنی خدا و نماز و بهشت و دوزخ. و نماز شب می کردم در مسجد صفا، و نماز صبح را به جماعت می کردم. و اطفال را نصیحت می کردم به آیت و حدیث، به تعلیم پدرم رحمه الله ».(2)

به طوری که از تألیفات انبوهش مخصوصاً دایرة المعارف «بحارالأنوار» و «مرآت العقول» و «شرح اصول کافی» آن علاّمه روزگار استفاده می شود و از اشاره و تصریحی که خود در خلال بعضی از بیان ها و توضیحات بحار می کند، و از مجموع آنچه استادان و شاگردان و معاصرانش درباره او گفته اند، و آنچه خود در دیباچه جلد اول بحار نوشته است، به خوبی استفاده می شود که آن مرد فزون مایه بعد از تکمیل تحصیلات خود در فنون و علوم فقه، حدیث، رجال، درایه، ادبیات عرب، کلام، حکمت، فلسفه، ریاضی، طب و غیره با واقع بینی مخصوصی به تحقیق در اخبار اهل بیت عصمت و طهارت پرداخت، و با استفاده از شرایط مساعد و قدرت سلطان وقت شاه سلیمان صفوی، به جمع آوری کتابهای مربوطه و مدارک لایحه، از هر مرز و بومی که بود، همت گماشت.

وی از بیست و پنج سالگی شروع به تألیف و تصنیف نمود و در ابتدای ربیع الأوّل سال 1063 ه_ .ق اولین کتاب خود را به نام «میزان المقادیر» یا «رسالة الاوزان» به پایان رسانید.

ص : 29

و از اینجا روشن می گردد که در ابتدا گرایش و توجه وی به مسائل فقهی بوده و خواسته است مسائل مهمّی که مبتنی بر شناخت وزن و مقدار هستند _ با توجه به مباحثی که والد علاّمه اش در کتاب «روضة المتقین» بیان فرموده است _ در این کتاب بیان نماید. و این شروعی بود برای تألیف کتابهای بسیار ارزنده ای که در طول عمر خود به عنوان مهم ترین دستاورد حیاتش جمع آوری و برای ابدیّت تاریخ به یادگار گذارد. تنها هفت سال پس از پایان اوّلین تألیف خود، یعنی در سال 1070 ه_ .ق کتاب «فهرست اخبار کتب عشره» را تألیف کرد.(1)

کتابهای حیات القلوب، حلیة المتّقین، حقّ الیقین، عین الحیاة، جلاء العیون، توحید مفضل، زادالمعاد آن علاّمه جلیل القدر از کتبی است که هنوز هم در اغلب خانه های مردم ایران و افغانستان و پاکستان و هندوستان و عراق و غیره موجود و مرد و زن شیعه با رغبت تمام و میل فراوان آنها را می خوانند، و از آثار فکری و راهنماییهای آن رهبر عالی قدر استفاده می نمایند. اغلب آنها به چاپ رسیده و به زبانهای عربی و فارسی و اردو ترجمه شده.(1)

علاّمه مجلسی و پدرش مجلسی اول نخستین دانشمندانی هستند که احادیث شیعه را به فارسی قابل استفاده و سلیس و ساده ترجمه کردند. چه پیش از آنها هرچند کتبی از طرف علمای دینی به فارسی ترجمه می شد، ولی قلم آنها، روانی قلم این دو بزرگوار را نداشت و اغلب هم موضوعات غیر اخبار و روایات بود، مانند «النقض» عبدالجلیل قزوینی، «تفسیر ابوالفتوح رازی»، «گوهر مراد» و «سرمایه ایمان» ملاّ عبدالرزاق لاهیجی و «جامع عباسی» شیخ بهایی.

محدث نوری در «فیض القدسی» می نویسد: یکی از اساتید بزرگ ما به یک واسطه از علاّمه بحرالعلوم نقل می کرد که وی آرزو داشت تمام تصنیفات او را در نامه عمل مجلسی بنویسند، و در عوض یکی از کتب فارسی مجلسی که ترجمه متون اخبار و مانند قرآن مجید، در تمام اقطار شایع است، در نامه عمل او نوشته شود. سپس محدث عالیقدر مزبور می گوید: چرا علاّمه بحرالعلوم این آرزو را نداشته باشد، با اینکه روزی و ساعتی از اوقات شبانه روزی مخصوصاً در ایام متبرکّه و اماکن مشرّفه نمی گذرد، مگر اینکه هزاران نفر از عباد و صلحا و زهّاد چنگ به ریسمان تألیف وی زده و متوسّل به تصنیفات او می گردند. یکی از روی کتاب او دعا می خواند، و دیگری با نوشته های وی مناجات می کند، سومی زیارت می نماید، و چهارمی ناله و گریه سر می دهد...

هم چنین آقا احمد کرمانشاهی در ضمن شرح حال دایی خود علاّمه مجلسی می نویسد:

ص : 31

«مصنفات آن عالی درجات به حدّی مقبول طباع شده و به درجه اشتهار رسیده که از بلاد کفر و اسلام جایی نخواهد بود که از آنها خالی باشد. از جمعی ثقات شنیدم که در ازمنه سابقات یکی کشتی ، طوفانی شد و مردمان کشتی بعد از رنج و محنت بسیار در جزیره ای فرود آمدند که اصلاً از اسلام اثری نبود، و در خانه شخصی مهمان شدند. هنگام صحبت معلوم شد که آن شخص مسلمان است. به او گفتند با وجود آنکه این قریه دارالکفر است و از اسلام در آن نشانی نیست و تو نیز به شهر مسلمانان نرفته ای، باعث بر اسلام تو چیست؟ آن شخص به درون خانه رفته کتاب حق الیقین مرحوم مجلسی را آورد و گفت: من و قبیله من به شرافت و ارشاد این کتاب به درجه اسلام رسیده ایم».

وزیری در چهارصد صفحه تخمین زد. و اگر این تألیفات را با گرفتاریها، درس و بحث ها، و صدور فتوی، اجرای حدود، و کارهای بسیار، و مسؤولیتهای مهم مرجعیّت و مسافرتهای مکرّر آن رادمرد عالَمِ علم و دین مقایسه کنیم، اعتراف خواهیم کرد که جز توفیق الهی، عامل دیگری نمی تواند منشأ این همه کارهای طاقت فرسا باشد.(1)

چنانچه آقا احمد کرمانشاهی در «مرآت الأحوال» پس از نقل مکاشفه مولانا محمدتقی مجلسی و دعای او در حقّ فرزندش می نویسد:

علاّمه مجلسی در شهری چون اصفهان از طرف سلاطین صفوی شیخ الاسلام بود و جمیع مرافعات و دعاوی مردم را خود شخصاً رسیدگی می فرمود و فوت نمی شد از او نماز بر اموات و جماعات و ضیافات و عبادات و کثرت ضیافت، و مهمان شدن آن جناب به مرتبه ای بود که اسامی میزبان ها و ترتیب دعوت ها را می نوشتند و چون از نماز عشا فارغ می شد عرض می کردند که امشب فلان جا مهمان هستند و آن جناب را حرکت می دادند به جایی که میهمان بود... و به امور معاش خویش توجّهی خاص داشت و حوایج دنیای او در نهایت انضباط بود. از این بیان روشن می شود که ساعات روز علاّمه مجلسی منحصراً صرف تدریس و مباحثه و رسیدگی به کار مردم می شد. و شب هنگام جهت رفع خستگی از کارهای روزانه و آماده شدن جهت مطالعه و تهجّد به میهمانی اشخاص و حضور در مجالس و معاشرت با مردم می پرداخته است.

ندیدم تا چه رسد به مکروهات، زیرا وی از فرمایش رسول اکرم صلی الله علیه و آله پیروی می کرد که فرمودند: «وَلْیَکُنْ فی کُلِّ شَیْ ءٍ نِیَّةٌ حَتی النَّوْمِ وَ الاْءَکْلِ»(1)، بلکه تمام اعمال و افعالش طاعت و عبادت بود. با وجودی که جوان بود، تتبع علوم کرده بود، بدان گونه که احدی از علمای زمانش بدان پایه نبودند، به خصوص در علم حدیث، حلّ هیچ حدیثی را از وی نپرسیدم مگر آن که به حدیثی مفصّل که حلّ آن حدیث مجمل بود، مرا جواب فرمود.

در مسجد جامع اصفهان مردم را موعظه می فرمود، هیچ کس را فصیح تر و خوشکلام تر از او ندیدم. حدیثی که شب مطالعه می کردیم چون روز از او می شنیدیم چنان بود که هرگز از او نشنیده ایم (یعنی به بیان دیگر می فرمود و گفته هایش تکرار نمی شد) از حسن تقریر و عذوبت منطقش.(2)

سال 1110 ماده تاریخ هایی ساخته شده و بهترین آنها که به روز و ماه این حادثه غم انگیز نیز اشارتی کرده این است:

ماه رمضان چو بیست و هفتش کم شد تاریخ وفات باقر اعلم شد

1110 = 27 - 1137 = ماه رمضان

و بر مبنای سال 1111 ماده تاریخ وفات او جمله «حزن و غم» می باشد.

مرقد علاّمه مجلسی اینک مزار مردم بوده و حوائج خویش را در آنجا از خداوند طلب می نمایند، چرا که وی با زندگانی سراسر برکت خویش، برای خدا قدم زد و قلم زد و زندگی کرد و خدمت نمود.(1)

ص : 35

صفحه اول نسخه خطی معمارباشی

ص : 36

صفحه آخر نسخه خطی معمارباشی

ص : 37

صفحه اول نسخه خطی آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام

ص : 38

صفحه آخر نسخه خطی آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام

ص : 39

صفحه اول نسخه خطی مرکز احیاء میراث اسلامی

ص : 40

صفحه آخر نسخه خطی مرکز احیاء میراث اسلامی

ص : 41

ص : 42

بسم اللّه الرحمن الرحیم

الْحَمْدُللّه ِ الّذی جَعَلَ الصَّلاةَ للمؤمِنینَ مِعْراجاً، و التَعْقیب لِصُعُودها عَلی مَدارِجِ الْقَبُول منهاجاً، و الصلاة علی مَن أَسْرَجَ اللّه به مصباح الدین إسراجاً محمّدٍ المصطفی و أهل بیته الّذین جعلهم اللّه لسماء الدین أبراجاً.

أمّا بعد، خامه تقصیر آثار(1) خادم اخبار ائمّه اخیار محمّد باقر بن محمّد تقی _ حشرهما اللّه مع موالیهما الاطهار _ بر الواح قلوب صافیه، و عقول زاکیه سالکان مسالک عبادت و دعا، و طالبان قرب جناب حقّ جلّ و علا می نگارد که چون اشرف عبادات بدنیّه نماز است، و تعقیبات مأثوره را در تکمیل صلوات مدخلیّتی عظیم هست؛ و ایضاً موجب رفع درجات، و حطّ سیّئات، و حصول مطالب و حاجات می گردند، و هیچ راه از طُرُقِ قربِ رافع الدرجات به دعا و مناجات نمی رسد؛ و کتب و رسایل که در این مطلب تدوین شده محیط به همه آنها نیست، و بسیاری از آنها که به اسانید صحیحه منقول گردیده ایراد ننموده اند و بعضی از آنها که ایراد نموده اند خصوصیّتی به تعقیب ندارد، و بعضی که مخصوص به نماز خاصّی وارد شده در تعقیب مطلق صلوات ایراد نموده اند؛ و چون این قاصر جمیع آنها را در کتاب بحارالانوار به طرق متعدّده ایراد کرده ام به خاطر فاتر رسید اکثر آنها را در رساله ای جدا جمع کنم، و به فارسی احادیث آنها را ترجمه نمایم تا عامّه خلق از آن بهره مند توانند شد، و در ضمن نقل هر یک اشاره به صحّت و قوّت هر یک به حسب سند بشود که اگر ناقد بصیر خواهد که بعضی را اختیار نماید راه امتیاز را داند؛

ص : 43

و دعاهای صبح و شام و سایر ساعات لیل و نهار را اضافه نمودم، و بر ده فصل مرتّب گردانیدم، و چون ادعیه را از کتب معتبره علمای سلف _ رضوان اللّه علیهم _ و مصباحها که در دعا تألیف نموده اند اقتباس نموده به مقباس المصابیح مسمّی ساختم(1).

و چون در اثنای تألیف به خدمت نوّابِ کامیابِ فلک جنابِ انجم سپاهِ گردون بارگاه، سیّد سلاطین دوران، و افخم خواقین زمان، آب و رنگ گلستانِ مصطفوی، چشم و چراغ دودمانِ مرتضوی، نهال برومند گلشن اقبال، کوکب سعادتمند آسمان حشمت و جلال، سلیمان شأنی که هدهد صیت معدلتش نامه محبّتش به دلهای اهل جهان رسانیده، قلوب ارباب دانش که عرش بلقیس ناطقه است به صرح ممرّدِ ساحتِ عزّتش کشانیده؛ سرهای دشمنان حبابِ نهرِ(2) تیغِ آبدارش؛ دلهای مخالفان میوه صنوبر سنان جان گدارش؛ کشتزارِ آمالِ همگنان از جداولِ اناملِ سخایش سیراب؛ و از صریرِ دلپذیرِ خامه عدالت نگارش، غم در خاطرها نایاب؛ هر که تیغِ خلاف از نیام کین کشید از صرصر صیتِ جلالش چون بید بر خود لرزید؛ و هر که چهار آئینه خلاف و نفاق در برکشید، صورتِ مرگ خود در آن دید؛ آستان جلالش بوسه گاه خسروان جهان، ساحتِ عزّتش مخیَّم سرادق سلاطینِ زمان، أعنی السلطان الأعظم، و الخاقان الأعدل الأکرم، ملجأ الأکاسرة، و ملاذ القیاصرة، ناصب رایات العدل و الإحسان، ماحی آثار الجور و الاعتساف، محیی مراسم الشریعة الغرّاء، مشیّد قواعد الملّة البیضاء، السلطان بن السلطان، الخاقان بن الخاقان، السلطان سُلیمن الموسوی الحسینی بهادر خان _ شدّ اللّه أطناب دولته بأوتاد الخلود، و زیّن سریر سلطنته بدرر العزّ و السعود_ عرض شد، و به توقیع رفیع آن اعلی حضرت، موشّح گردید؛ لهذا به اسم سامی و القاب گرامی آن سلطانِ سریرِ فتوّت، مفتَتح ساخت، تا ثواب حاملان و عاملان به روزگار فرخنده آثار عاید گردد. و علی اللّه التوکّل فی جمیع الأمور، و هو حسبی و نعم الوکیل.

ص : 44

یاد کن مرا بعد از نماز بامداد یک ساعت و بعد از عصر یک ساعت، تا من کارهای تو را بسازم، و غمِ هر چیز را از تو بردارم.(1)

و از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: حق تعالی نمازها را در بهترین ساعتها بر شما واجب گردانیده است؛ پس بر شما باد به دعا کردن بعد از نمازها.(2)

و از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام مروی است که: تعقیب بعد از نمازِ بامداد و نمازِ عصر، روزی را زیاد می گرداند.(3)

و از حضرت امام رضا علیه السلام منقولست که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود که: بعد از هر نماز واجب، بنده را نزد خدا دعای مستجابی هست.(4)

و از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: سه وقت است که در آنها دعا مستجابست: بعد از هر نماز واجب، و نزدِ آمدن باران، و در هنگام ظاهر شدن معجزه پیغمبری یا امامی.(5)

و در احادیث معتبره منقولست که: هر که بعد از نماز، انتظارِ نمازِ دیگر برد در مسجد، و تعقیب خوانَد مهمان خداست، و بر خدا لازم است که گرامی دارد مهمان خود را.(6)

ص : 46

و ثوابِ نماز دارد، مادام که به ذکرِ حق تعالی مشغول است؛ خواه ایستاده، و خواه نشسته، و خواه بر پهلو خوابیده.(1)

و از حضرت رسول صلی الله علیه و آله منقولست که: هر گاه بنده از نماز فارغ شود و از خداوند خود حاجتی سوال نکند، حق تعالی با ملائکه می گوید که نظر کنید به سوی این بنده من که فریضه مرا ادا کرد، و حاجت خود را از من سؤال نکرد، گویا او بی نیاز است از من، بگیرید نمازِ او را، و بزنید بر روی او.(2)

و در حدیث معتبر از حضرت امام محمّد باقر علیه السلام منقولست که: دعا بعد از نمازِ واجب بهتر است از دعا بعد از نمازِ سنّت، به قدرِ فضیلتِ نماز واجب بر نمازِ سنّت.(3)

و امّا حقیقت تعقیب؛ ظاهرش آنست که قرآن و دعا و ذکر که متّصل به نماز واقع شود، عرفاً داخل تعقیب باشد، ولیکن افضل آنست که با وضو باشد، و نشسته باشد رو به قبله، و بهتر آنست که بر هیئتِ تشهّد نشسته باشد، و سخن نگوید در اثنای تعقیب، خصوصاً در تعقیبِ نماز شام.

و بعضی گفته اند که: بهتر آنست که جمیع شرایط نماز را در تعقیب رعایت کند؛ و ظاهر آنست که بر هر حالی که بعد از نماز مشغول قرآن و دعا و ذکر باشد ثواب تعقیب فی الجمله داشته باشد، اگر چه در راه رفتن باشد.

و در روایتی وارد شده که: تا وضو داری ثواب تعقیب داری.(4)

ص : 48

و بعد از آن استغفار کند خدا او را بیامرزد، و آن بر زبان صد است، و در میزانِ عمل هزار است، و شیطان را دور می کند، و خدا را خوشنود(1) می گرداند.(2)

و به سندهای صحیح از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: هر که تسبیحِ آن حضرت را بعد از نماز بگوید _ پیش از آن که پاها را از هیأتِ نماز بگرداند _ آمرزیده شود، و بهشت او را واجب گردد.(3)

و در حدیث معتبر دیگر فرمود که: تسبیح فاطمه را بعد از هر نماز خواندن بهتر است از آن که هر روز هزار رکعت نماز بگذارد.(4)

و در روایت معتبر از حضرت امام محمّد باقر علیه السلام مرویست که: عبادتِ الهی کرده نشده است به چیزی از تمجید و تعظیم که بهتر از تسبیح حضرت فاطمه علیهاالسلام بوده باشد، و اگر از آن چیزی بهتر می بود حضرت رسول صلی الله علیه و آله آن را به حضرت فاطمه عطا می نمود.(5)

و احادیث در فضل آن زیاده از آنست که در این رساله ایراد توان نمود.

و در کیفیّت آن اختلافی در احادیث هست، و اشهر و اظهر آنست که: سی و چهار مرتبه «أللّه ُأکْبَر»، پس سی و سه مرتبه «اَلْحَمْدُللّه ِِ»، پس سی و سه مرتبه «سُبْحانَ اللّه ِ» بگوید. و در بعضی از روایات «سُبْحانِ اللّه ِ» پیش از «اَلْحَمْدُللّه ِِ» وارد شده.

و بعضی از علماء جمع به این نحو کرده اند که: بعد از نماز به طریق اوّل بخواند، و در

ص : 50

هنگام خواب رفتن به طریق ثانی. و ظاهراً مطلقاً به طریق اوّل که مشهور است اولی باشد.

و سنّت است که بعد از تمام کردن تسبیح یک نوبت «لا إِلهَ إِلاّ اللّه» بگوید؛ چنانچه از حضرت صادق علیه السلام مرویست که: هر که بعد از نماز فریضه تسبیح فاطمه علیهاالسلام را بگوید و از عقب آن یک مرتبه «لا إِلهَ إِلاّ اللّه» بگوید خدا او را بیامرزد.(1)

و بهتر آنست که به تربت حضرت امام حسین علیه السلام حساب آن را نگاه دارد، و(2) در جمیع اذکار سنّت است.

و پیوسته تسبیح تربتِ آن حضرت را با خود داشتن مستحب است(3)، و حرز از بلاهاست، و مورِث ثوابِ بی انتهاست.(4)

و منقولست که: در ابتدا حضرت فاطمه _ صلوات اللّه علیها _ رشته[ای] از پشم تابیده بودند، و بر آن گره ها زده بودند و به آن تسبیح می گفتند، تا آن که حمزة بن عبدالمطّلب رضی الله عنه شهید شدند، پس حضرت فاطمه از تربت قبر آن شهید بزرگوار خاک برگرفت، و تسبیح ساخت، و به آن تسبیح می کرد. مردم نیز چنان کردند، و چون سیّد شهدا حسین بن علی علیه السلام شهید شد سنّت شد که از تربتِ آن امام مظلوم، تسبیح سازند و به آن ذکر گویند.(5)

از حضرت صاحب الامر علیه السلام مرویست که: هر که تسبیح تربت امام حسین علیه السلام در دست داشته باشد و ذکر را فراموش کند، ثواب ذکر برای او نوشته می شود.(6)

ص : 51

و از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: تسبیح تربت آن حضرت ذکر می گوید، و تسبیح می گوید بی آنکه آدمی ذکر کند.(1)

و فرمود که: یک ذکر یا استغفار که به آن گفته شود برابر است با هفتاد ذکر که با چیز دیگر گفته شود؛ و اگر بی ذکر بگرداند به هر دانه ای هفت تسبیح برای او نوشته می شود(2) . و به روایت دیگر: اگر با ذکر بگرداند به هر دانه ای چهل حسنه برای او نوشته شود(3).(4)

و مرویست که: حوریان بهشت چون ملکی را می بینند که به زمین می آید از او التماس می کنند که تسبیح و تربت آن حضرت را برای ما بیاور.(5)

و در حدیث صحیح از حضرت امام موسی علیه السلام منقولست که: مؤمن می باید که خالی نباشد از پنج چیز: مسواک، و شانه، و سجّاده ای که به روی آن نماز کنند، و تسبیحی که در آن سی و چهار دانه باشد، و انگشتر عقیق.(6)

و ظاهر آنست که خام و پخته هر دو خوبست، و خام بهتر است.

و از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: هر که با تسبیح تربت امام حسین علیه السلام تسبیح

ص : 52

کند(1) حق تعالی برای او چهار صد حسنه بنویسد، و چهار صد گناه از او محو کند، و چهار صد حاجت او را برآورد، و چهار صد درجه برای او بلند گرداند.(2)

و مرویست که: مستحب است که رشته اش کبود باشد به رنگ آسمان.(3) و از بعضی روایات مستفاد می شود که: زنان را به انگشتان شمردن افضل است؛(4) ولیکن احادیث فضیلتِ تربت(5) مطلقاً اکثر و اقوی است.

و در حدیث صحیح منقولست که: چون حضرت صادق علیه السلام از نماز فارغ می شدند دستها را بالای سر مبارک خود بلند می کردند، و دعا می کردند.(1)

و از امام محمّد باقر علیه السلام مرویست که: هر بنده ای که دستها به سوی خدا بلند کند، خدا شرم می کند که دستهای او را خالی برگرداند؛ پس چون دعا کنید دستها را فرو میارید مگر آن که بر سر و(2) رو بکشید.(3)

النّاسِ مَلِکِ النّاسِ اِلهِ النّاسِ مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنّاسِ الَّذی یُوَسْوِسُ فی صُدُورِ النّاسِ مِنَ الجِنَّةِ وَالنّاسِ».(1)

و ایضاً به سند معتبر از آن حضرت روایت کرده است که: هر که این دعا را بعد از هر نماز واجب بخواند جانش و خانه اش و مالش و فرزندانش از بلاها محفوظ گردد:

«اُجیرُ نَفْسی وَ مالی وَ وُلْدی وَ اَهْلی وَ دَاری وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّی بِاللّه ِ الْواحِدِ الاَْحَدِ الصَّمَدِ الَّذی لَمْ یَلِدْ (تا آخر سوره) وَ اُجیرُ نَفْسی وَ مالی وَ وُلْدی وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّی بِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ (تا آخر سوره) وَ اُجیرُ نَفْسی وَ مالی وَ وُلْدی وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّی بِرَبِّ النّاسِ مَلِکِ النّاسِ (تا آخر سوره) وَ اُجیرُ نَفْسی وَ مالی وَ وُلْدی وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّی بِاللّه ِ الَّذی لا اِلهَ اِلاّ هُوَ، تا العَلِیُّ الْعَظیمُ».(2)

و امام جعفر صادق علیهماالسلام روایت کرده اند که: کمتر چیزی که تو را مجزیست از دعا بعد از نماز واجب آنست که بگویی: «أللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ اَحاطَ بِه عِلْمُکَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِنْ کُلِّ شَرٍّ اَحاطَ بِه عِلْمُکَ أللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ عافِیَتَکَ فی اُمُوری کُلِّها وَ اَعُوذُ بِکَ مِنْ خِزْیِ الدُّنْیا وَ عَذابِ الاْخِرَةِ».(1)

و در روایات ابن بابویه چنین است: «أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أللّهُمَّ إنّی أسْئَلُکَ» تا آخر دعا.(2)

هر که صلوات فرستد بر آن حضرت، دعای او مستجاب می گردد؛ و هر که بهشت را از خدا سؤال کند، بهشت گوید که(1): پروردگارا به بنده خود عطا کن آنچه سؤال کرد؛ و هر که امان خواهد از خدا از جهنّم، جهنّم می گوید: پروردگارا بنده خود را امان ده از آنچه امان طلبید از آن؛ و هر که از خدا حورالعین سؤال کند، حوریان گویند: پروردگارا عطا کن به بنده خود آنچه از تو طلبید.(2)

و به سند صحیح از حضرت صادق علیه السلام قریب به این مضمون روایت شده، و در آخرش مذکور است که: چون بنده از جایِ نماز خود برخیزد، و از خدا، بهشت و حور العین و خلاصی از جهنّم را سؤال نکند، حوریان بهشت گویند: این بنده مرا نمی خواهد، و بهشت گوید: این بنده به من رغبت ندارد، و جهنّم گوید: این بنده مرا نمی شناسد، و شدّت عذاب مرا نمی داند.(3)

و فرمود که: هر بنده ای که صلوات یا سلام بر حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرستد، البتّه به آن حضرت می رسد و می شنود.(4)

و به سند صحیح از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: فراموش مکنید دو چیز را که بر شما واجبست: اوّل آن که: سؤال کنید بهشت را، دویّم آن که: سؤال کنید خلاصی از جهنم را.(5)

و به سند معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: اگر یکی از حوریان(6) بر اهل دنیا

ص : 57

مشرف گردد و یک گیسوی خود را به ایشان بنماید، هر آینه اهل دنیا همه(1) عاشق و مفتون او گردند؛ و چون کسی از نماز فارغ شود، و حورالعین را از خدا نطلبد، ایشان می گویند که: این بنده چه بی رغبتست به ما.(2)

و در تفسیر حضرت امام حسن عسکری علیه السلام مذکور است که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود که: در شب معراج قصرهای بهشت را به من نمودند، دیدم که به خشت طلا و نقره ساخته اند؛ و به جای گل، مُشک و عنبر(3) بکار برده اند؛ ولیکن بعضی کنگرهای رفیع داشت، و بعضی نداشت؛ چون از جبرئیل سؤال کردم از سبب آن، گفت: آن قصرها که کنگره نداشت قصر جماعتیست که بعد از نماز بر تو و آل تو صلوات نمی فرستند، تا نمایان باشد که اینها قصر جماعتی است که صلوات نفرستاده اند.(4)

خاصّ خود در هر روز هفتاد نظر کردن؛ و اگر نکنم، هر روز هفتاد حاجت او را برآورم که کمترِ آنها آمرزیدن گناهان باشد؛ و اگر نکنم، او را پناه دهم از شرّ هر دشمنی، و یاری دهم او را بر ایشان، و مانع نشود او را از داخل شدن بهشت غیر از مرگ.(1)

و آن آیات اینهاست: سوره «فاتحه» تا آخر، و «آیة الکرسی» تا «وَ هُوَ الْعَلیُّ الْعَظیمُ» و اگر تا «هُمْ فیها خالِدُونَ» بخواند بهتر است(2)، و آیه شهادت یعنی: «شَهِدَ اللّه ُ أ نَّهُ لا إلهَ إلاّ هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ وَ اُولُوالْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إلهَ إلاّ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ * إنَّ الدّینَ عِنْدَاللّه ِ الاْءسْلامُ وَ مَا اخْتَلَفَ الَّذینَ اُوتُوا الْکِتابَ إلاّ مِنْ بَعْدِ ما جائَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ وَ مَنْ یَکْفُرْ بِآیاتِ اللّه ِ فَإنَّ اللّه َ سَریعُ الْحِسابِ(3).»

و آیه ملک یعنی: «قُلِ اللّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إنَّکَ عَلی کُلِّ شَی ءٍ قَدیرٌ * تُولِجُ اللَّیْلَ فی النَّهارِ وَ تُولِجُ النَّهارَ فی اللَّیْلِ وَ تُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیّ وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ(4).»

و به سند معتبر از حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام منقولست که: هر که آیة الکرسی را بعد از هر نماز فریضه بخواند او را گزنده ضرر نرساند.(5)

و در حدیث معتبر دیگر فرمود که: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود که: یا علی! بر تو باد به تلاوت آیة الکرسی بعد از هر نماز فریضه؛ به درستی که محافظت نمی کند بر آن مگر پیغمبری، یا صدّیقی، یا شهیدی.(6)

ص : 59

و از حضرت رسالت(1) صلی الله علیه و آله منقولست که: هر که آیة الکرسی بعد از هر نماز بخواند مانعی نباشد او را از داخل شدن بهشت به غیر از مرگ.(2)

و به روایت دیگر: هر که آیة الکرسی بعد از هر نماز فریضه بخواند نمازش مقبول گردد، و در امان خدا باشد، و خدا او را از بلاها و گناهان نگاه دارد.(3)

مردن، چون به صحرای محشر درآید هشت در بهشت برای او گشوده شود که از هر دری که خواهد داخل شود.(1)

و دعای اخیر به اسانید معتبره دیگر وارد شده.

و در حدیث صحیح دیگر از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: هر که این تسبیحات را بعد از هر نماز فریضه چهل نوبت بخواند _ پیش از آن که از جای نماز حرکت کند _ هر حاجت که از خدا سؤال کند روا گردد.(1)

و به سند صحیح از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: هر که بعد از نماز فریضه سی مرتبه «سُبحانَ اللّه ِ» بگوید بر بدنش گناهی نماند مگر آن که بریزد.(2)

و در حدیث صحیح دیگر از آن حضرت منقولست که: ذکر بسیار که حق تعالی مدح کرده است در کلام مجید اینست که سی مرتبه «سُبْحانَ اللّه ِ» بعد از هر نماز فریضه بگوید.(3)

و قطب راوندی روایت کرده است که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام با براء بن عاذب گفت که: می خواهی تو را دلالت کنم بر امری که چون به جا آوری به حق و راستی دوست خدا باشی؟ گفت: بلی. فرمود که: بعد از هر نماز هر یک از تسبیحات اربع را ده مرتبه بگو؛ چون چنین کنی هزار بلیّه در دنیا از تو دور گردد که یکی از آنها مرتد شدن باشد؛ و هزار مرتبه در آخرت برای تو ذخیره کنند که یکی آن باشد که در جوار حضرت رسول صلی الله علیه و آله باشی.(4)

هر نماز فریضه سه مرتبه بگوید: «یا مَنْ یَفْعَلُ ما یَشاءُ وَ لا یَفْعَلُ ما یَشاءُ أحَدٌ غَیْرُهُ» هر حاجت که سؤال کند روا شود.(1)

تهلیل را بخواند حق تعالی(1) چهل هزار هزار گناه او را محو کند، و چهل هزار هزار حسنه برای او بنویسد، و چنان باشد که دوازده مرتبه قرآن را ختم کرده باشد؛ و فرمود که من صد مرتبه می خوانم، و شما را ده مرتبه کافیست.

تهلیل اینست: «أشْهَدُ أَنْ لا إلهَ إلاّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ إلهاً واحِداً أحَداً صَمَداً لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَ لا وَلَداً».(2)

و فضیلت این تهلیل بسیار وارد شده خصوصاً در تعقیب نماز صبح و شام، و هنگام طلوع و غروب آفتاب.

الذُّنُوبَ جَمیعاً اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ(1)» لَبَّیْکَ وَ سَعْدَیْکَ ها أنا ذا بَیْنَ یَدَیْکَ المُسْرِفُ عَلی نَفْسی وَ اَنْتَ الْقائِلُ: «لاتَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّه ِ اِنَّ اللّه َ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ»».(2)

و عافیت یافتم. دعا اینست: «یا أجْوَدَ مَنْ أعْطی وَ خَیْرَ مَنْ سُئِلَ یا أرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ إرْحَمْ ضَعْفی وَ قِلَّةَ حیلَتی وَ عافِنی مِنْ وَجَعی».(1)

النَبِیّینَ السَّلامُ عَلی جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصّادِقِ السَّلامُ عَلی مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ الْکاظِمِ السَّلامُ عَلی عَلیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضا السَّلامُ عَلی مُحَمَّدِ بْنِ عَلیٍّ الْجَوادِ السَّلامُ عَلی عَلیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْهادی السَّلامُ عَلَی الْحَسَنِ بْنِ عَلیٍّ الزَّکیِّ الْعَسْکَریّ السَّلامُ عَلی حُجَّةِ ابْنِ الْحَسَنِ الْقائِمِ الْمَهْدِیّ» پس هر حاجت که داری از خدا بطلب.(1)

«تَوَکَّلْتُ عَلَی الْحَیِّ الَّذی لا یَمُوتُ وَالْحَمْدُ للّه ِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَ لا وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً».(1)

و به روایت دیگر فرمود که: هیچ شدّتی مرا روی نداد مگر آن که جبرئیل علیه السلام برای من ممثّل(2) شده و گفت که: این دعا بخوان.(3)

و در احادیث معتبره بسیار وارد شده است که: برای وسواس سینه و قرض و پریشانی و بیماری، مکرّر این دعا را باید خواند.(4) و در بعضی روایات اوّلش: «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّه ِ» هست.

اَهْلُهُ وَ کَما یَنْبَغی لِکَرَمِ وَجْهِه وَ عِزِّ جَلالِهِ وَ لا إلهَ اِلاّ اللّه ُ کلَّما هَلَّلَ اللّه َ شَیْ ءٌ وَ کَما یُحِبُّ اللّه ُ اَنْ یُهَلَّلَ وَ کَما هُوَ أهْلُهُ وَ کَما یَنْبَغی لِکَرَمِ وَجْهِهِ وَ عِزِّ جَلالِه وَاللّه ُ اَکْبَرُ کُلَّما کَبَّرَ اللّه ُ شَیْ ءٌ وَ کَما یُحِبُّ اللّه ُ اَنْ یُکَبَّرَ وَ کَما هُوَ اَهْلُهُ وَ کَما یَنْبَغی لِکَرَمِ وَجْهِه وَ عِزِّ جَلالِه وَ سُبْحانَ اللّه ِ وَالْحَمْدُ للّه ِ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ واللّه ُ اَکْبَرُ عَلی عَدَدِ(1) کُلِّ نِعْمَةٍ اَنْعَمَ بِها عَلَیَّ وَ عَلی کُلِّ اَحَدٍ مِنْ خَلْقِه مِمَّنْ کانَ اَوْ یَکُونُ اِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ أللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ اَسْئَلُکَ خَیْرَ ما اَرْجُوا وَ خَیْرَ ما لا اَرْجُوا وَ اَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ ما اَحْذَرُ وَ مِنْ شَرِّ ما لا اَحْذَرُ».(2)

و این دعا اگرچه در سند شرحش ضعفی هست امّا در جمیع کتب دعا مذکور است.

وَالْقَصْدَ فِی الْفَقْرِ وَ الْغِنی وَ أَسْئَلُکَ نَعیماً لا یَنْفَدُ وَ قُرَّةَ عَیْنٍ لا یَنْقَطِعُ وَ اَسْئَلُکَ(1) الرِّضا بِالْقَضاءِ وَ(2) بَرْدَ الْعَیْشِ بَعْدَ الْمَوْتِ وَ لَذَّةَ النَّظَرِ إِلی وَجْهِکَ وَ شَوْقاً(3) إلی لِقائِکَ مِنْ غَیرِ ضَرّاءَ مُضِرَّةٍ وَ لا فِتْنَةٍ مُضِلَّةٍ. أللّهُمَّ زَیِّنّا بِزینَةِ الإیمانِ و اجْعَلْنا هُداةً مُهْتَدینَ أللّهُمَّ اهْدِنا فیمَنْ هَدَیْتَ أللّهُمَّ إنّی أَسْئَلُکَ عَزیمَةَ الرَّشادِ وَ الثَّباتَ فِی الأَمِرْ وَالرُّشْدِ وَ أَسْئَلُکَ شُکْرَ نِعْمَتِکَ وَ حُسْنَ عافِیَتِکَ وَ أَداءَ حَقِّکَ وَ أَسْئَلُکَ یا رَبِّ قَلْباً سَلیماً وَ لِساناً صادِقاً وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِما تَعْلَمُ وَ أَسْئَلُکَ خَیْرَ ما تَعْلَمُ وَ أعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ ما تَعْلَمُ فَإِنَّکَ تَعْلَمُ(4) وَ لا نَعْلَمُ وَ أَنْتَ عَلاّمُ الْغُیُوبِ».(5)

وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً أللّهُمَّ(1) لَبَّیْکَ رَبَّنا لَبَّیْکَ وَ سَعْدَیْکَ أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلی أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَ عَلی ذُرِیَّةِ مُحَمَّدٍ وَالسَّلامُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ رَحْمَةُ اللّه ِ وَ بَرَکاتُهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ التَّسْلیمَ مِنّا لَهُمْ وَ الاْءئْتِمامَ بِهِمْ وَ التَّصْدیقَ لَهُمْ رَبَّنا آمَنّا بِکَ(2) وَ صَدَّقْنا رَسُولَکَ وَ سَلَّمْنا تَسْلیماً رَبَّنا امَنّا بِما اَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ(3) فَاکْتُبْنا مَعَ الشّاهِدینَ أللّهُمَّ صُبَّ الرِّزْقَ عَلَیْنا صَبّاً صَبّاً بَلاغاً لِلاْآخِرَةِ وَ الدُّنْیا مِنْ غَیْرِ کَدٍّ وَ لا نَکَدٍ وَ لا مَنٍّ مِنْ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ إِلاّ سَعَةً مِنْ رِزْقِکَ وَ طَیِّباً مِنْ وُسْعِکَ مِنْ یَدِکَ الْمَلاْءی عَفَافاً لا مِنْ أَیْدی لِئامِ خَلْقِکَ إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ أَللّهُمَّ اجْعَلِ النُّورَ فی بَصَری وَ الْبَصیرَةَ فی دینی وَ الْیَقینَ فی قَلْبی وَ الاْءخْلاصَ فی عَمَلی وَ السَّعَةَ فی رِزْقی وَ ذِکْرَکَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ عَلی لِسانی وَ الشُّکْرَ لَکَ أَبَداً ما أَبْقَیْتَنی أللّهُمَّ لا تَجِدْنی حَیْثُ نَهَیْتَنی وَ بارِکْ لی فیما أَعْطَیْتَنی وَ ارْحَمْنی إِذا تَوَفَّیْتَنی إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».(4)

وَ مَرْغُوباً إِلَیْکَ فیهِ فَأَحْیِنی ما اَحْیَیْتَنی(1) عَلی ذلِکَ وَ أَمِتْنی إِذا أَمَتَّنی عَلی ذلِکَ وَ ابْعَثْنی إِذا بَعَثْتَنی(2) عَلی ذلِکَ وَ إِنْ کانَ مِنّی تَقْصیرٌ فیما مَضی فَإنّی أَتُوبُ إِلَیْکَ مِنْهُ وَ أَرْغَبُ إِلَیْکَ فیما عِنْدَکَ وَ أَسْئَلُکَ أَنْ تَعْصِمَنی بِوِلایَتِکَ عَنْ مَعْصِیَتِکَ وَ لا تَکِلْنی إِلی نَفْسی طَرْفَةَ عَیْنٍ(3) وَ لا أَقَلَّ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْثَرَ إِنَّ النَّفْسَ لاَءَمّارَةٌ بِالسُّوءِ إلاّ ما رَحِمْتَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَ أسْئَلُکَ أَنْ تَعْصِمَنی بِطاعَتِکَ حَتّی تَتَوفَّانی عَلَیْها وَ أَنْتَ عَنّی راضٍ وَ أَنْ تَخْتِمَ لی بِالسَّعادَةِ وَ لا تُحَوِّلْنی عَنْها أَبَداً وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِکَ أللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ بِحُرْمَةِ وَجْهِکَ الْکَریمِ وَ بِحُرْمَةِ اسْمِکَ الْعَظیمِ وَ بِحُرْمَةِ رَسُولِکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ بِحُرْمَةِ أَهْلِ بَیْتِ رَسُولِکَ عَلیٍّ وَ فاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ جَعْفَرٍ وَ مُوسی وَ عَلیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ عَلیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُجَّةِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ».

و بعد از آن حاجات(4) خود را از حق تعالی طلب کند.(5)

وَ یُحْیی(1) وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ العَلیِّ العَظیمِ سُبْحانَ(2) ذِی الْمُلْکِ وَ الْمَلَکُوتِ سُبْحانَ ذِی الْعِزَّةِ وَ الْجَبَرُوتِ سُبْحانَ ذِی الْکِبْرِیاءِ وَ الْعَظَمَةِ سُبْحانَ الحَیِّ الَّذی لایَمُوتُ سُبْحانَ رَبِّیَ الاَْعْلی سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ سُبْحانَ اللّه ِ وَ بِحَمْدِه کُلُّ هَذا قَلیلٌ یا رَبِّ وَ عَدَدَ خَلْقِکَ وَ مِلْ ءَ عَرشِکَ وَ رِضا نَفْسِکَ وَ مَبْلَغَ مَشِیَّتِکَ وَ عَدَدَ ما أَحْصی کِتابُکَ وَ مِلْ ءَ ما أَحصی کِتابُکَ وَ زِنَةَ ما أَحْصی کِتابُکَ وَ مِثْلَ ذلِکَ أَضْعافاً لاتُحْصی وَ عَدَدَ خَلْقِکَ وَ مِلْ ءَ خَلْقِکَ وَ زِنَةَ خَلْقِکَ وَ مِثْلَ ذلِکَ وَ أَضْعافاً لاتُحْصی وَ عَدَدَ بَرِیَّتِکَ(3) وَ زِنَةَ بَریَّتِکَ وَ مِثْلَ ذلِکَ أَضعافاً لا تُحْصی وَ عَدَدَ ماتَعْلَمُ وَ زِنَةَ ماتَعْلَمُ وَ مِلْ ءَ ماتَعْلَمُ وَ مِثْلَ ذلِکَ أَضْعافاً لا تُحْصی وَ مِنَ التَّحْمیدِ وَ التَّعْظیمِ وَ التَّقْدیسِ وَ الثَّناءِ وَ الشُّکْرِ وَ الْخَیْرِ وَالْمَدْحِ وَ الصَّلَوةِ عَلَی النَّبیِّ وَ أَهْلِ بَیْتِه صلّی اللّه ُ علیه وَ عَلَیْهِمْ مِثْلَ ذلِکَ وَ أَضْعافَ ذلِکَ وَ عَدَدَ ما خَلَقْتَ وَ ذَرَأْتَ وَ بَرَأْتَ وَ عَدَدَ ما أَنْتَ خالِقُهُ مِنْ شَیْ ءٍ وَ مِلْ ءَ ذلِکَ کُلِّه وَ أَضْعافَ ذلِکَ کُلِّه أَضْعافاً لَوْ خَلَقْتَهُمْ فَنَطَقُوا بِذلِکَ مُنْذُ قَطُّ إِلی الاْءَبَدِ لاَ انْقِطاعَ لَهُ یَقُولُونَ کَذلِکَ لا یَسْأَمُونَ وَ لا یَفْتُرُونَ أَسْرَعُ مِنْ لَحْظِ الْبَصَرِ وَ کَما یَنْبَغی لَکَ وَ کَما أَنْتَ لَهُ أَهْلٌ وَ أَضْعافُ ما ذَکَرْتَ(4) وَ عَدَدَ ما ذَکَرْتَ وَ مِثْلَ جَمیعِ ذلِکَ کُلُّ هَذا قَلیلٌ یا اِلهی تَبارَکْتَ وَ تَقَدَّسْتَ وَ تَعالَیْتَ عُلُوّاً کَبیراً یا ذَا الْجَلالِ وَالاِْکْرَامِ اَسْئَلُکَ عَلَی اَ ثَرِ هَذَا الدُّعاءِ بِاَسْمائِکَ الْحُسْنی وَ اَمْثالِکَ الْعُلْیا وَ کَلِماتِکَ التّامّاتِ اَنْ تُعافِیَنی فِی الدُّنْیا وَالاْآخِرَةِ».(5)

فَلاتَجْعَلَنا وَ فی عَذابِکَ وَ هَوانِکَ فَلاتَبْتَلِنا وَ مِنَ الضَّریعِ وَ الزَقُّومِ فَلاتُطْعِمْنا وَ مَعَ الشَّیاطینِ فی النّارِ فَلاتَجْمَعْنا وَ عَلی وُجُوهِنا فِی النّارِ فَلا تَکَبُّنا(1) وَ مِنْ ثِیابِ النّارِ وَ سَرابیلِ الْقَطِرانِ فَلاتُلْبِسْنا وَ مِنْ کُلِّ سُوءٍ بِلا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ یَوْمَ الْقِیامَةِ فَنَجِّنا وَ بِرَحْمَتِکَ فی الصّالِحینَ فَأَدْخِلْنا وَ فی عِلّیّینَ فَارْفَعْنا وَ مِنْ کَأْسٍ(2) مَعینٍ وَ سَلْسَبیلٍ فَاسْقِنا وَ مِنَ الْحُورِ الْعینِ بِرَحْمَتِکَ فَزَوِّجْنا وَ مِنَ الْوِلْدانِ الْمُخَلَّدینَ کَأَ نَّهُم لُوءلُوءٌ مَنْثُورٌ(3) فَأَخْدِمْنا وَ مِنْ ثِمارِ الْجَنَّةِ وَ لُحُومِ الطَّیْرِ فَأَطْعِمْنا وَ مِنْ ثِیابِ الْحَریرِ وَ السُّنْدُسِ وَ الاْءسْتَبْرَقِ فَاکْسُنا(4) وَ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ فَارْزُقْنا وَ سَدِّدْنا وَ قَرِّبْنا إِلَیْکَ زُلْفی وَ صالِحَ الدُّعاءِ وَ الْمَسْأَلَةِ فَاسْتَجِبْ لَنا یا خالِقَنا اِسْمَعْ لَنا وَ اسْتَجِبْ لَنا وَ إِذا جَمَعْتَ الأَوَّلینَ وَ الآخِرینَ یَوْمَ الْقِیامَةِ فَارْحَمْنا یا رَبِّ عَزَّ جارُکَ وَ جَلَّ ثَناوءُکَ وَ لا إِلهَ غَیْرُکَ».(5)

أَفْضَلَ ما جَزی نَبِیّاً عَنْ أُمَّتِه اللّهُمَّ صَلِّ(1) عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَفْضَلَ ما صَلَّیْتَ عَلی إِبْراهیمَ وَ آلِ إِبْراهیمَ إِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ».(2)

وَ أَنْ تُخْرِجَنی مِنَ الدُّنْیا سالِماً وَ تُدْخِلَنِی الجَنَّةَ آمِناً وَ أَنْ تَجْعَلَ دُعائی أَوَّلَهُ صَلاحاً(1) وَ أَوْسَطَهُ نَجاحاً وَ آخِرَهُ فَلاحاً(2) إِنَّکَ أَنْتَ عَلاّمُ الْغُیُوبِ».(3)

کلینی به سند معتبر از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده است که: هر که ایمان دارد به خدا و روز قیامت، باید که ترک نکند بعد از هر نماز فریضه، خواندنِ سوره «قل هو اللّه» را. به درستی که هر که بخواند، خدا جمع می کند برای او خیر دنیا و آخرت را و می آمرزد او را و پدر و مادر او را و هر که از(4) پدر و مادر او به هم رسیده اند.(5)

و در حدیث دیگر وارد شده که: هر که بعد از هر نماز فریضه ده مرتبه سوره «قُلْ هُوَ اللّه ُ» بخواند، حق تعالی از حورالعین به او تزویج نماید.(6)

و سیّد بن طاوس از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روایت کرده که: هر که بعد از هر نماز سوره «قُلْ هُوَ اللّه ُ أَحَد» بخواند رحمت از آسمان بر سرش فرو ریزد و سکینه بر او نازل گردد و خدا نظر رحمت به سوی او افکند و گناهانش را بریزد(7) و هر حاجت که سوال کند برآید و در امان خدا باشد.(8)

که ای محمد! هر که خواهد از امّت تو که قبول کنم نمازهای فریضه و نافله او را، پس بگوید بعد از هر نماز فریضه یا نافله:

«یا شارِعاً لِمَلائِکَتِهِ الدّینَ الْقَیِّمَ دیناً راضِیاً بِه مِنْهُمْ لِنَفْسِه وَ یا خالِقَ مَنْ سِوَی(1) الْمَلائِکَةِ مِنْ خَلْقِه لِلاِبْتِلاءِ بِدینِه وَ یا مُسْتَخِصّاً مِنْ خَلْقِه لِدینِه رُسُلاً بِدینِه إِلی مَنْ دُونَهُمْ وَ یا مُجازی أَهْلِ الدّینِ بِما عَمِلُوا فِی الدّینِ اجْعَلْنی بِحَقِّ اسْمِکَ الَّذی کُلُّ شَیْ ءٍ مِنَ الْخَیْراتِ مَنْسُوبٌ إِلَیْهِ مِنْ أَهْلِ دینِکَ الْمُوءْثِرِ بِه بِإِلْزامِکَهُم حَقَّهُ وَ تَفْریغِکَ قُلُوبَهُم لِلرَّغْبَةِ فی أَداءِ حَقِّکَ فیهِ إِلَیْکَ لا تَجْعَلْ بِحَقِّ اسْمِکَ الَّذی فیهِ تَفْصیلُ الأُمُورِ کُلِّها شَیْئاً سِوی دینِکَ عِنْدی اَبْیَنَ فَضْلاً وَ لا إِلَیَّ أَشَدَّ تَحَبُّباً وَ لا بی لاصِقاً وَ لا أَنَا إِلَیْهِ مُنْقَطِعاً وَ اَغْلِبْ بالی وَ هَوایَ وَ سَریرَتی وَ عَلانِیَتی وَ اسْفَعْ(2) بِناصِیَتی إِلی کُلِّ ما تَراهُ لَکَ مِنّی رِضیً مِنْ طاعَتِکَ فِی الدّینِ».(3)

طاعَةُ الْمُطیعینَ وَ لا تَضُرُّهُ مَعْصِیَةُ الْعاصینَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنی مِنْ فَضْلِکَ(1) وَ أَعْطِنی فیما تَرْزُقَنی الْعافِیَةَ بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ».(2)

الْمُتَفَرِّقَ وَ بِه تُفَرِّقُ الْمُجْتَمِعَ وَ بِاسْمِکَ الَّذی تَفْرُقُ بِه بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ وَ بِاسْمِکَ الَّذی تَعْلَمُ بِه کَیْلَ الْبِحارِ وَ عَدَدَ الرِّمالِ وَ وَزْنَ الْجِبالِ».(1) پس حاجت خود را طلب نماید.

یَخْطُرُ عَلی بالٍ وَ یَسْتَعیذُ مِنْهُ أَهْلُ النّارِ الْعَنِ اللّهُمَّ مَنْ دانَ بِقولِهِمْ وَاتَّبَعَ أَمْرَهُمْ وَ دَعا إِلی وَلایَتِهِمْ وَ شَکَّ فی کُفْرِهِمْ مِنَ الأَوَّلینَ وَالاْآخِرینَ(1)».(2)

وَ یُحِقُّ اللّه ُ(1) الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ یُحَقِّقَهُ اللّهُمَّ اکْشِفْ هذِهِ الْغُمَّةَ عَنْ هذِهِ الأُمَّةِ بِظُهُورِه إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً وَ صَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه».(2)

اینست آیات:

«فَسُبْحانَ اللّه ِ حینَ تُمْسُونَ وَ حینَ تُصْبِحُونَ * وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَ عَشِیّاً وَ حینَ تُظْهِرُونَ * یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ یُحْیِ الاَْرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ کَذلِکَ تُخْرَجُونَ(1).»

«سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمّا یَصِفُونَ * وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلینَ * وَ الْحَمْدُللّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ(2).»

و این دعا بسیار معتبر است، و در جمیع کتب دعا نقل شده است.(1)

بِأحْسَنِ قَبُولِکَ وَ لا تُوءاخِذْنی بِنُقْصانِها وَ ما سَها عَنْهُ قَلْبی مِنْها فَتَمِّمْهُ لی بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أُولی الأَمْرِ الَّذینَ أَمَرْتَ بِطاعَتِهِمْ وَ أُولِی الأَرْحامِ الّذینَ أَمَرْتَ بِصِلَتِهِمْ وَ ذَوِی الْقُرْبی الَّذینَ أَمَرْتَ بِمَوَدَّتِهِمْ وَ أَهْلِ الذِّکْرِ الَّذینَ أَمَرْتَ بِمَسْئَلَتِهِمْ وَ الْمَوالِیَ الَّذینَ أَمَرْتَ بِمُوالاتِهِمْ وَ مَعْرِفَةِ حَقِّهِمْ وَ أهْلِ الْبَیْتِ الَّذینَ أَذْهَبْتَ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرْتَهُمْ تَطْهیراً اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ ثَوابَ صَلاتی وَ ثَوابَ دُعایی وَ ثَوابَ مَنْطِقی وَ ثَوابَ مَجْلِسی رِضاکَ وَ الْجَنَّةَ وَ اجْعَلْ ذلِکَ کُلَّهُ خالِصاً مُخْلِصاً یُوافِقُ مِنْکَ رَحْمَةً وَ إِجابَةً وَافْعَلْ بی جَمیعَ ما سَاَلْتُکَ مِنْ خَیْرٍ وَ زِدْنی مِنْ فَضْلِکَ وَ سِعَةِ ما عِندَکَ اِنّکَ واسِعٌ کَریمٌ وَصِلْ ذلِکَ بِخَیْرِ الاخِرَةِ وَ نَعیمِها إِنّی إِلَیْکَ مِنَ الرّاغِبینَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ یا ذَا الْمَنِّ الَّذی لا یَنْقَطِعُ أَبَداً وَ یا ذَا الْمَعْرُوفِ الَّذی لا یَنْفَدُ أَبَداً وَ یا ذَا النَّعْماءِ الَّتی لا تُحْصی عَدَداً یا کَریمُ یا کَریمُ یا کَریمُ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنی مِمَّنْ آمَنَ بِکَ فَهَدَیْتَهُ وَ تَوَکَّلَ عَلَیْکَ فَکَفَیْتَهُ وَ سَأَلَکَ فَأَعْطَیْتَهُ وَ رَغِبَ إِلَیْکَ فَأَرْضَیْتَهُ وَ أَخْلَصَ لَکَ فَأَنْجَیْتَهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ(1) مُحَمَّدٍ وَ أَحْلِلْنا دارَ الْمُقامَةِ مِنْ فَضْلِکَ لا یَمَسُّنا فیها نَصَبٌ وَ لا یَمَسُّنا فیها لُغُوبٌ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ مَسْئَلَةَ الذَّلیلِ الْفَقیرِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ أَنْ تَغْفِرَ لی جَمیعَ ذُنُوبی وَ اَنْ تَقْلِبَنی بِقَضاءِ جَمیعِ حَوائِجی إِلَیْکَ إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ اَللّهُمَّ ما قَصُرَتْ عَنْهُ(2) مَسْئَلَتی وَ عَجَزَتْ عَنْهُ قُوَّتی وَ لَمْ تَبْلُغْهُ فِطْنَتی مِنْ أَمْرٍ تَعْلَمُ فیهِ صَلاحَ أَمْرِ دُنْیایَ وَ آخِرَتی فَصَلِّ عَلی(3) مُحَمَّدٍ(4) وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْهُ بی یا لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ بِحَقِّ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ بِرَحْمَتِکَ فی عافِیَةٍ ما شاءَ اللّه ُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ».(5)

ص : 88

مؤلف گوید که: چون وقت، غالباً به خواندن جمیع ادعیه وفا نمی کند هر چه را تواند بخواند، و اگر گاهی بعضی و گاهی بعضی دیگر را بخواند نیز خوبست؛ و اگر انتخاب کند نزد فقیر بعد از تسبیح حضرت فاطمه _ صلوات اللّه علیها _ که بر همه مقدّم است، و از امور لازمه است.

دویم تا شانزدهم، و بیست ویکم تا بیست و هشتم، و سی ام، و سی و یکم، و سی و دویم، و سی و چهارم، و سی و پنجم، و سی و هفتم، و سی و نهم، و چهلم، و چهل و دویم، و چهل و سیم، و چهل و چهارم، و چهل و ششم، و چهل و نهم، و پنجاهم، و پنجاه و دویم به حسب سند قوی ترند؛ و در میان اینها آن چه سندش(1) قوی ترند و به صحّت موسوم شده، یا از شرحش مزیدِ فضلی ظاهر شود، به رعایت، احقّ خواهد بود. واللّه تعالی یعلم.

ص : 90

صَلَواتُکَ وَ بَرَکاتُکَ وَعْدَهُ اَللّهُمَّ أَیِّدهُ بِنَصْرِکَ وَ انْصُرْ عَبْدَکَ وَ قَوِّ أَصْحابَهُ(1) وَ صَبِّرْهُمْ وَ افْتَحْ لَهُم مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصیراً وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ أَمْکِنْهُ مِنْ أَعدائِکَ وَ أَعْداءِ رَسُولِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ».(2)

و شیخ طوسی و دیگران در کتب دعا ذکر کرده اند: و به جای «أیْ» همه جا «یا» است.(3)

عَظْمی وَ أتْرَکُ وَحیداً لا حیلَةَ لی قَدْ لَفَظَتْنی الْبِلادُ وَ تَخَلاّ مِنّی الْعِبادُ وَ افْتَقَرْتُ إِلی رَحْمَتِکَ وَ احْتَجَبْتُ إِلی صالِحِ عَمَلی وَ أَلْقی ما مَهَّدْتُ لِنَفْسی قَدَّمْتُ ِلآخِرَتی وَ عَمِلْتُ فی أَیّامِ حَیاتی فَوْزًا مِنْ رَحْمَتِکَ وَ ضِیاءً مِنْ نُورِکَ وَ تَثْبیتاً مِنْ کَرامَتِکَ بِالْقَوْلِ الثّابِتِ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الآخِرَةِ إِنَّکَ تُضِلُّ الظّالِمینَ وَ تَفْعَلُ ما تَشاءُ ثُمَّ بارِکْ لی فی الْبَعْثِ وَ الْحِسابِ إِذَا انْشَقَّتِ الأَرْضُ عَنّی وَ تَخَلاَّ الْعِبادُ مِنّی وَ غَشِیَتْنی(1) الصَّیْحَةُ وَ أَفْزَعَتْنی النَّفْخَةُ وَ نَشَرْتَنی بَعْدَ الْمَوْتِ وَ بَعَثْتَنی لِلْحِسابِ فَابْعَثْ مَعی یا رَبِّ نُوراً مِنْ رَحْمَتِکَ یَسْعی بَیْنَ یَدَیَّ وَ عَنْ یَمینی تُوءْمِنّی بِه وَ تَرْبِطُ بِه عَلی قَلْبی وَ تُظْهِرُ بِه عُذْری وَ تُبَیِّضُ بِه وَجْهی وَ تُصَدِّقُ بِه حَدیثی وَ تُفْلِجُ بِه حُجَّتی وَ تُبَلِّغُنی بِه الْعُرْوَةُ(2) الْقُصْوی(3) مِنْ رَحْمَتِکَ وَ تُحِلُّنی(4) الدَّرَجَةُ الْعُلْیا مِنْ جَنَّتِکَ وَ تَرْزُقُنی بِه مُرافِقَةَ مُحَمَّدٍ النّبِیّ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ صلی الله علیه و آله فی أَعْلَی الْجَنَّةَ دَرَجَةً وَ أَبْلِغْها فَضیلَةً وَ أَبَرِّها عَطِیَّةً وَ أَرْفَعِها(5) نَفْسَةً مَعَ الَّذینَ أنْعَمْتَ عَلَیْهِم مِنَ النَّبِیّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیّینَ وَ عَلی جَمیعِ الاْءَنْبِیاءِ وَ الْمُرْسَلینَ وَ عَلَی الْمَلائِکَةِ أَجْمَعینَ وَ عَلی آلِهِ الطَّیِبینَ الطّاهِرینَ وَ عَلی أَئِمَةِ الْهُدی أَجْمَعینَ آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ(6) کَما هَدَیْتَنا بِه وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ کَما رَحِمْتَنا بِه وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ کَما عَزَّزْتَنا بِه وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ کَما فَضَّلْتَنا بِه وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ کَما شَرَّفْتَنا بِه وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ کَما نَصَرْتَنا بِه وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ کَما أَنْقَذْتَنا بِه مِنْ شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النّارِ اَللّهُمَّ بَیِّضْ وَجْهَهُ وَ أَعْلِ کَعْبَهُ وَ اَفْلِجْ حُجَّتَهُ وَ أَتْمِمْ نُورَهُ وَ ثَقِّلْ میزانَهُ وَ عَظِّمْ بُرْهانَهُ وَ افْسَحْ لَهُ حَتّی یَرْضی وَ بَلِّغْهُ

ص : 95

الدَّرَجَةَ وَ الْوَسیلَةَ مِنَ الْجَنَّةِ(1) وَ ابْعَثْهُ الْمَقامَ الْمَحْمُودَ الَّذی وَعَدْتَهُ وَ اجْعَلْهُ أَفْضَلَ النَبِیّینَ وَ الْمُرْسَلینَ عِنْدَکَ مَنْزِلَةً وَ وَسیلَةً وَ اقْصُصْ بِنا أَثَرَهُ وَ اسْقِنا بِکَأْسِه وَ أَوْرِدْنا حَوْضَهُ وَ احْشُرْنا فی زُمْرَتِه وَ تَوَّفَنا عَلی(2) مِلَّتِه وَ اسْلُکْ بِنا سُبُلَهُ وَ اسْتَعْمِلْنا بِسُنَّتِه غَیْرَ خَزایا وَ لا نادِمینَ وَ لا شاکّینَ وَ لا مُضِلّینَ یا مَنْ بابُهُ مَفْتُوحٌ لِداعیهِ وَ حِجابُهُ مَرْفُوعٌ لِراجیهِ یا ساتِرَ الاْءَمْرِ الْقَبیحِ وَ مُداوِیَ الْقَلْبِ الْجَریحِ لا تَفْضَحْنی فی مَشْهَدِ الْقِیامَةِ بِمُوبِقاتِ الاْآثامِ وَ لا تُعْرِضْ بِوَجْهِکَ الْکَریمِ عَنّی مِنْ بَیْنِ الاْءَنامِ یا غایَةَ الْمُضْطَرِّ الْفَقیرِ وَ یا جابِرَ الْعَظِم الْکَسیرِ هَبْ لی مُوبِقاتِ الْجَرائِرِ وَ اعْفُ عَنْ(3) فاضِحاتِ السَّرائِرِ وَ اغْسِل قَلْبی مِنْ وِزْرِ(4) الْخَطایا وَ ارْزُقْنی حُسْنَ الاِْسْتِعْدادِ لِنُزُولِ الْمَنایا یا أَکْرَمَ الاْءَکْرَمینَ وَ مُنْتَهی أُمنِیَّةِ السّائِلینَ أَنْتَ مَوْلایَ فَتَحْتَ لی بابَ الدُّعاءِ وَ الاْءنابَةِ فَلا تُغْلِقْ عَنّی بابَ الْقَبُولِ وَ الاْءجابَةِ وَ نَجِّنی بِرَحْمَتِکَ مِنَ النّارِ وَ بَوِّأْنی غُرُفاتِ الْجِنانِ وَ اجْعَلْنی مُتَمسِّکاً بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی وَ اخْتِمْ لی بِالسَّعادَةِ وَ أَحْیِنی بِالسَّلامَةِ یا ذَا الْفَضْلِ وَ الْکَمالِ وَ الْعِزَّةِ وَ الْجَلالِ لا تُشْمِتْ بی عَدُوّاً وَ لا حاسِداً وَ لا تُسَلِّطْ عَلیَّ سُلْطاناً عَنیداً وَ لا شَیْطاناً مَریداً بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ الْعَلیِّ الْعَظیمِ وَ صَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ سَلَّمَ تَسْلیماً».(5)

وَ أَجْمَلِ وَ أَکْثَرِ وَ أَطْهَرِ وَ أَزْکی وَ أَنْوَرِ وَ أَعْلی وَ أَبْهی وَ أَسْنی وَ أَنْمی وَ أَدْوَمِ وَ أَعَمِّ(1) وَ أَبْقی ما صَلَّیْتَ وَ بارَکْتَ وَ مَنَنْتَ(2) وَ سَلَّمْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلی إبْراهیمَ وَ(3) آلِ إبْراهیمَ إِنَّکَ حَمیدٌ مجَیدٌ اَللّهُمَّ امْنُنْ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَما مَنَنْتَ عَلی مُوسی وَ هارُونَ وَ سَلِّمْ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَما سَلَّمْتَ عَلی نُوْحٍ فِی الْعالَمینَ اَللّهُمَّ وَ أَوْرِدْ عَلَیْهِ مِنْ ذُرِّیَّتِه وَ أَزْواجِه وَ أَهْلِ بَیْتِه وَ أَصْحابِه وَ أَتْباعِه مَنْ تَقَرُّ بِهِمْ عَیْنُهُ وَاجْعَلْنا مِنْهُمْ وَ مِمَّنْ تَسْقیهِ بِکَأْسِه وَ تُورِدُهُ حَوْضَهُ وَ احْشُرْنا فی زُمْرَتِه وَ اجْعَلْنا تَحْتَ لِوائِه وَ أَدْخِلْنا فی کُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ أخْرِجْنا مِنْ کُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ لا تُفَرِّقْ بَیْنَنا وَ بَیْنَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ طَرْفَةَ عَیْنٍ أَبَداً وَ لا أَقَلَّ مِنْ ذلِکَ وَ لا أکْثَرَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنی مَعَهُمْ فی کُلِّ عافِیَةٍ وَ بَلاءٍ وَ اجْعَلْنی مَعَهُمْ فی کُلِّ شِدَّةٍ وَ رَخاءٍ وَ اجْعَلْنی مَعَهُمْ فی کُلِّ أَمْنٍ وَ خَوْفٍ وَ اجْعَلْنی مَعَهُمْ فی کُلِّ مَثْویً وَ مُنْقَلَبٍ اَللّهُمَّ أحْیِنی مَحْیاهُمْ وَ أمِتْنی مَماتَهُمْ وَاجْعَلْنی مَعَهُمْ فی الْمَواقِفِ کُلِّها وَ اجْعَلْنی بِهِمْ عِنْدَکَ وَجیهاً فی الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ(4) آلِ مُحَمَّدٍ وَ اکْشِفْ عَنّی بِهِمْ کُلَّ کَرْبٍ وَ نَفِّسْ عَنّی بِهِمْ کُلَّ هَمٍّ وَ فَرِّجْ عَنّی بِهِمْ کُلَّ غَمٍّ وَ اکْفِنی بِهِمْ کُلَّ خَوْفٍ وَ اصْرِفْ عَنّی بِهِمْ مَقادیرَ(5) الْبَلاءِ وَ سُوءَ الْقَضاءِ وَ دَرَکَ الشَّقاءِ وَ شَماتَةَ الاْءعْداءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ(6) مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لی ذَنْبی وَ طَیِّبْ لی کَسْبی وَ قَنِّعْنی بِما رَزَقْتَنی وَ بارِکْ لی فیهِ وَ لا تَذْهَبْ بِنَفْسی إلی شَیْ ءٍ صَرَفْتَهُ عَنّی اَللّهُمَّ إِنّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ دُنْیا تَمْنَعُ خَیْرَ الآخِرَةِ وَ مِنْ عاجِلٍ یَمْنَعُ خَیْرَ الاْآجِلِ وَ حَیاةٍ تَمْنَعُ خَیْرَ الْمَماتِ وَ أَمَلٍ یَمْنَعُ خَیْرَ الْعَمَلِ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ الصَّبْرَ عَلی طاعَتِکَ وَ الصَّبْرَ عَنْ مَعْصِیَتِکَ وَ الْقِیامَ بِحَقِّکَ وَ أَسْئَلُکَ حَقائِقَ الاْءیمانِ وَ صِدْقَ الْیَقینِ فِی الْمَواطِنِ کُلِّها وَ أَسْئَلُکَ الْعَفْوَ وَ الْعافِیَةَ وَ الْمُعافاةَ فِی الدُّنْیا

ص : 97

وَ الآخِرَةِ(1) عافِیَةَ الدُّنْیا مِنَ الْبَلاءِ وَ عافِیَةَ الآخِرَةِ مِنَ الشَّقاءِ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ الْعافِیَةَ وَ تَمامَ الْعافِیَةِ وَ دَوامَ الْعافِیَةِ وَ الشُّکْرَ عَلَی الْعافِیَةِ یا وَلیَّ الْعافِیَةِ وَ أَسْئَلُکَ الظَّفَرَ وَ السَّلامَةَ وَ حُلُولَ دارِ الْکَرامَةِ اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فی صَلاتی وَ دُعائی رَهْبَةً مِنْکَ وَ رَغْبَةً إِلَیْکَ وَ راحَةً تَمُنُّ بِها عَلَیَّ اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنی سَعَةَ رَحْمَتِکَ وَ سُبُوغَ نِعْمَتِکَ وَ شُمُولَ عافِیَتِکَ وَ جَزیلَ عَطایاکَ وَ مِنَحَ مَواهِبِکَ لِسُوءِ ما عِنْدی وَ لا تُجازِنی بِقَبیحِ عَمَلی وَ لاتَصْرِفْ وَجْهَکَ الْکَریمَ عَنّی اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنی وَ أَ نَا أَدْعُوکَ وَ لا تُخَیِّبْنی(2) وَ أَ نَا أَرْجُوکَ وَ لا تَکِلْنی إِلی نَفْسی طَرْفَةَ عَیْنٍ أَبَداً وَ لا إِلی أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ فَیَحْرِمْنی وَ یَسْتَأْثِرَ عَلَیَّ اَللّهُمَّ إِنَّکَ تَمْحُو ما تَشاءُ وَ تُثْبِتُ وَ عِنْدَکَ أُمُّ الْکِتابِ أَسْئَلُکَ بالِ یآس خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ وَ صَفْوَتِکَ مِنْ بَرِیَّتِکَ وَ اُقَدِّمُهُمْ بَیْنَ یَدَیْ حَوائِجی وَ رَغْبَتی إِلَیْکَ اَللّهُمَّ إِنْ کُنْتَ کَتَبْتَنی عنِْدَکَ فی أُمِ الْکِتابِ شَقِیّاً مَحْرُوماً مُقَتَّراً(3) عَلَیَّ فِی الرِّزْقِ فَامْحُ مِنْ أُمِّ الْکِتابِ شِقائی وَ حِرْمانی وَ أثْبِتْنی عِنْدَکَ سَعیداً مَرْزُوقاً فَإِنَّکَ تَمْحُو ما تَشاءُ وَ تُثْبِتُ وَ عِنْدَکَ أُمُّ الْکِتابِ اَللّهُمَّ إِنّی لِما أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ و أَنَا مِنْکَ خائِفٌ وَ بِکَ مُسْتَجیرٌ وَ أَنَا حَقیرٌ مِسْکینٌ أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنی فَاسْتَجِبْ لی کَما وَعَدْتَنی إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعادَ یا مَنْ قالَ: «ادْعُونی أَسْتَجِبْ لَکُمْ(4).» نِعْمَ الْمُجیبُ أَنْتَ یا سَیِّدی وَ نِعْمَ الْوَکیلُ وَ نِعْمَ الرَّبُ وَ نِعْمَ الْمَولی وَ بِئْسَ الْعَبْدُ أَنَا وَ هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ النّارِ یا فارِجَ الْهَمِّ وَ یا کاشِفَ الْغَمِّ وَ یا مُجیبَ دَعْوَةِ الْمُضطَرِّینَ وَ یا رَحْمانَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ وَ رَحیمَهُما ارْحَمْنی رَحْمَةً تُغْنینی بِها عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِواکَ وَ أَدْخِلْنی بِرَحْمَتِکَ فی عِبادِکَ الصّالِحینَ الْحَمْدُ للّه ِ الَّذی قَضی عَنّی صَلاةً کانَتْ عَلَی الْمُوءْمِنینَ کِتاباً مَوْقُوتاً بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ».(5)

ص : 98

مِنْ أَبی وَ أُمّی وَ مِنَ النّاسِ أَجْمَعینَ بی إِلَیْکَ فَقْرٌ وَ فاقَةٌ وَ أَنْتَ غَنِیٌّ عَنّی أَسْئَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَریم وَ أَسْئَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ عَلی إِخْوانِهِ النَبِیّینَ وَ الاْءَئِمَةِ الطّاهِرینَ وَ تَسْتَجیبَ دُعائی وَ تَرَحَّمْ تَضَرُّعی وَاصْرِفْ(1) عَنّی أَنْواعَ الْبَلاءِ یا رَحْمانُ».(2)

مؤلف گوید که: محتملست که این دعا را بعد از نافله های زوال باید خواند، چنانچه شبیه این در آنجا منقولست.

اسْتِحْقاقِها یا رَبّاهُ یا سَیِّداهُ یا غایَةَ رَغْبَتاهُ أَسْئَلُکَ بِکَ وَ بِمُحَمَّدٍ وَ عَلیٍّ وَ فاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلیٍّ وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَ عَلیِّ بْنِ مُوسی وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلیٍّ وَ عَلیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلیٍّ وَ الْقائِمِ الْمَهْدِیِّ الأَئِمَةِ الْهادِیَةِ علیهم السلام اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَسْئَلُکَ یا اَللّه ُ یا اَللّه ُ(1) اَنْ لا تُشَوِّهَ خَلْقی بِالنّارِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بی ما أَنْتَ أَهْلُهُ».(2)

شیخ کفعمی و شیخ ابن فهد حلّی روایتی برای این دعا ذکر کرده اند که: مشتمل است بر فضیلت و ثواب بسیار؛ امّا از روایت، اختصاص به تعقیب ظهر ظاهر نمی شود، لهذا در اینجا ایراد نشد، و انشاء اللّه در کتاب دعا مذکور شود؛ و شیخ طوسی در تعقیب نوافل عصر ایراد نموده.(3)

ص : 101

ص : 102

هفتصد گناه نداشته باشد از گناه پدر او می آمرزد، و الاّ از گناه مادر او، و الاّ از گناه برادر او(1)، و الاّ از گناه خواهر او، و الاّ از گناه خویشان او.(2)

و به روایت دیگر: هر که بعد از عصر هفتاد مرتبه استغفار کند گناه هفتاد ساله او آمرزیده شود.(3)

و به روایت دیگر: گناه پنجاه ساله او آمرزیده شود.(4)

مجملاً احادیث در فضیلت استغفار بعد از عصر بسیار است؛ و باید که هفتاد مرتبه، یا هفتاد و هفت مرتبه «أسْتَغْفِرُ اللّه َ رَبّی وَ أتُوبُ إلَیْهِ» بگوید، و «أسْتَغْفِرُ اللّه َ» نیز کافیست.

روایت کرده اند که: هر که بعد از نماز عصر ده نوبت سوره «إنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدر» بخواند ثواب(1) اعمال خلایق در آن روز به او کرامت فرماید.(2)

«سُبْحانَ ذِی الطَّوْلِ وَ النِّعَمِ سُبْحانَ ذِی الْقُدْرَةِ وَ الاِْفْضالِ اَسْاَلُ اللّه َ الرِّضا بِقَضائِه وَ الْعَمَلَ بِطاعَتِه وَ الاِْنابَةَ اِلی اَمْرِه فَاِنَّهُ سَمیعُ الدُّعاءِ».(1)

بعد از نماز عصر این دعا می خواندند:

«سُبْحانَ اللّه ِ وَ الْحَمْدُ للّه ِ وَ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَ اللّه ُ أکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ الْعَلیِّ الْعَظیمِ سُبْحانَ اللّه ِ بِالْغُدُوِّ وَ الاْآصالِ سُبْحانَ اللّه ِ بِالْعَشِیِّ وَ الاْءِبْکارِ فَسُبْحانَ اللّه ِ حینَ تُمْسُونَ وَ حینَ تُصْبِحُونَ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّماواتِ وَ الاْءَرْضِ وَ عَشِیًّا وَ حینَ تُظْهِرُونَ سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمّا یَصِفُونَ وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمِینَ سُبْحانَ ذِی الْمُلْکِ وَ الْمَلَکُوتِ سُبْحانَ ذِی الْعِزَّةِ وَ الْجَبَرُوتِ سُبْحانَ الْحَیِّ الَّذی لا یَمُوتُ سُبْحانَ الْقائِمِ الدّائِمِ سُبْحانَ الْحَیِّ الْقَیُّومِ سُبْحانَ الْعَلیِّ الاْءَعْلی سُبْحانَهُ وَ تَعالی سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ(1) رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ اَللّهُمَّ إِنَّ ذَنْبی أَمْسی مُسْتَجیراً بِعَفْوِکَ وَ خَوْفی أَمْسی مُسْتَجیراً بِأَمْنِکَ وَ فَقْری أَمْسی مُسْتَجیراً بِغِناکَ وَ ذُلّی أَمْسی مُسْتَجیراً بِعِزِّکَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ(2) آلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْلی وَ ارْحَمْنی إِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ اَللّهُمَّ تَمَّ نُورُکَ فَهَدَیْتَ فَلَکَ الْحَمْدُ وَ عَظُمَ حِلْمُکَ فَعَفَوْتَ فَلَکَ الْحَمْدُ وَجْهُکَ رَبَّنا أَکْرَمُ الْوُجُوهِ وَ جاهُکَ أَعْظَمُ الْجاهِ وَ عَطِیَّتُکَ أَفْضَلُ الْعَطاءِ تُطاعُ رَبَّنا فَتَشْکُرُ وَ تُعْصی فَتَغْفِرُ وَ تُجیبُ الْمُضطَرَّ وَ تَکْشِفُ الْضُرَّ وَ تُنْجی مِنَ الْکَرْبِ وَ تُغْنِی الْفَقیرَ وَ تَشْفِی السَّقیمَ وَ لا یُجازی آلاءَکَ أَحَدٌ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرّاحِمینَ».(3)

وَ لا جاحِداً لِفَضْلِه فَالْخَیْرُ فیهِ وَ هُوَ أَهْلُهُ وَ الْحَمْدُ للّه ِ عَلی حُجَّتِهِ الْبالِغَةِ عَلی جَمیعِ مَنْ خَلَقَ مِمَّنْ أَطاعَهُ وَ مِمَّنْ عَصاهُ فَإِنْ رَحِمَ فَمِنْ مَنِّه وَ إِنْ عاقَبَ فَبِما قَدَّمَتْ أَیْدیهِمْ وَ ما اللّه ُ بِظَلاّمٍ لِلْعَبیدِ وَ الْحَمْدُ للّه ِ الْعَلیِّ الْمَکانِ وَ الرَّفیعِ الْبُنْیانِ الشَّدیدِ الاْءرْکانِ الْعَزیزِ السُّلْطانِ الْعَظیمِ الشَّأنِ الْواضِحِ الْبُرْهانِ الرَّحیمِ الرَّحْمنِ الْمُنْعِمِ الْمَنّانِ الْحَمدُ للّه ِ الَّذی احْتَجَبَ عَنْ کُلِّ مَخْلُوقٍ یَراهُ بِحَقیقَةِ الرُّبُوبِیَّةِ وَ قُدْرَةِ الْوَحْدانِیَّةِ فَلَمْ تُدْرِکْهُ الاْءَبْصارُ وَ لَمْ تُحِطْ بِه الاْءَخْبارُ وَ لَمْ یُعَیِّنْهُ مِقْدارٌ وَ لَمْ یَتَوَهَّمْهُ اِعْتِبارٌ لاِءَنّهُ الْمَلِکُ الجَبّارُ اَللّهُمَّ قَدْ تَری مَکانی وَ تَسْمَعُ کَلامی وَ تَطَّلِعُ عَلی أَمْری وَ تَعْلَمُ ما فی نَفْسی وَ لَیْسَ یَخْفی عَلَیْکَ شَیْ ءٌ مِنْ أمْری وَ قَدْ سَعَیْتُ إِلَیْکَ فی طَلِبَتی وَ طَلَبْتُ إِلَیْکَ فی حاجَتی وَ تَضَرَّعْتُ إِلَیْکَ فی مَسْئَلَتی وَ سَئَلْتُکَ لِفَقْرٍ وَ حاجَةٍ وَ ذِلَّةٍ وَ ضیقَةٍ(1) وَ بُوءْسٍ وَ مَسْکَنَةٍ وَ أَنْتَ الرَّبُ الْجَوادُ بِالْمَغْفِرَةِ تَجِدُ مَنْ تُعَذِّبُ غَیْری وَ لا أَجِدُ مَنْ یَغْفِرُ لی غَیْرَکَ وَ أَنْتَ غَنیٌّ عَنْ عَذابی وَ أَ نَا فَقیرٌ إِلی رَحْمَتِکَ فَأَسْئَلُکَ بِفَقْری إِلَیْکَ وَ غِناکَ عَنّی وَ بِقُدْرَتِکَ عَلَیَّ وَ قِلَّةِ امْتِناعی مِنْکَ أَنْ تَجْعَلَ دُعائی هذا دُعاءً وافَقَ مِنْکَ إِجابَةً وَ مَجْلِسی هذا مَجْلِساً وافَقَ مِنْکَ رَحْمَةً وَ طَلِبَتی هذِه طَلِبَةً وافَقَتْ(2) نَجاحاً وَ ما خِفْتُ عُسْرَتَهُ مِنَ الاْءُمُورِ فَیَسِّرْهُ وَ ما خِفْتُ عَجْزَهُ مِنَ الاْءَشْیاءِ فَوَسِّعْهُ وَ مَنْ أَرادَنی بِسُوءٍ مِنَ الْخَلائِقِ کُلِّهِمْ فَاَغْلِبْهُ آمینَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَ هَوِّنْ عَلَیَّ ما خَشیتُ شِدَّتَهُ وَ اکْشِفْ عَنّی ما خَشیتُ کُرْبَتَهُ وَ یَسِّرْ لی ما خَشیتُ عُسْرَتَهُ آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ انْزِعِ الْعُجْبَ وَ الرِّیاءَ وَ الْکِبْرَ وَ الْبَغْیَ وَ الْحَسَدَ وَ الضَّعْفَ وَ الشَّکَّ وَ الْوَهْنَ وَ الضُّرَّ وَ الأَسْقامَ وَ الْخِذْلانَ وَ الْمَکْرَ وَ الْخَدیعَةَ وَ الْبَلِیَّةَ وَ الْفَسادَ مِنْ سَمْعی وَ بَصَری وَ جَمیعِ جَوارِحی وَ خُذْ بِناصِیَتی إِلی ما تُحِبُّ وَ تَرْضی یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ ذَنْبی وَ اسْتُرْ عَوْرَتی وَ آمِنْ رَوْعَتی وَ اَجْبُرْ مُصیبَتی وَ أَغْنِ فَقْری وَ یَسِّرْ حاجَتی وَ أَقِلْنی عَثْرَتی وَ اجْمَعْ شَمْلی وَ اکْفِنی ما أَهَمَّنی وَ ما غابَ عَنّی وَ ما

ص : 108

حَضَرَنی وَ ما أتَخَوَّفُهُ مِنْکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ فَوَّضَتُ أَمْری إِلَیْکَ وَ أَلْجَأْتُ ظَهْری إِلَیْکَ وَ أَسْلَمْتُ نَفْسی إِلَیْکَ بِما جَنَیْتُ عَلَیْها فَرْقاً مِنْکَ وَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ أَنْتَ الْکَریمُ الَّذی لا یَقْطَعُ الرَّجاءَ وَ لا یُخَیِّبُ الدُّعاءَ فَأَسْئَلُکَ بِحَقِّ إبْراهیمَ خَلیلِکَ وَ مُوسی کَلیمِکَ وَ عیسی رُوحِکَ وَ مُحَمَّدٍ صَفِیِّکَ وَ نَبِیِّکَ صَلَواتُکَ علیه و الِهِ أن لا تَصْرِفَ وَجْهَکَ الْکَریمَ عَنّی حَتّی تَقْبَلَ تَوْبَتی وَ تَرْحَمَ عَبْرَتی وَ تَغْفِرَ لی خَطیئَتی یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَ یا أَحْکَمَ الْحاکِمینَ اَللّهُمَّ اجْعَلْ ثاری عَلی مَنْ ظَلَمَنی وَ انْصُرْنی عَلی مَنْ عادانی اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْ مُصیبَتی فی دینی وَ لا تَجْعَلِ الدُّنْیا أَکْبَرَ هَمّی وَ لا مَبْلَغَ عِلْمی إِلهی اَصْلِحْ لی دینِیَ الَّذی هُوَ عِصْمَةُ أمْری وَ أَصْلِحْ لی دُنْیایَ الَّتی فیها مَعاشی وَ أَصْلِحْ لی آخِرَتِیَ الَّتی إِلَیها(1) مَعادی وَ اجْعَلِ الْحَیاةَ زِیادَةً لی مِنْ کُلِّ خَیْرٍ وَ اجْعَلِ الْمَوْتَ راحَةً لی مِنْ کُلِّ شَرٍّ اَللّهُمَّ إِنَّکَ عَفُوٌّ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنّی اَللّهُمَّ أحْیِنی ما عَلِمْتَ الْحَیاةَ خَیْراً لی وَ تَوَفَّنی إِذا کانَتِ الوَفاةُ خَیْراً لی وَ أَسْئَلُکَ خَشْیَتَکَ فی الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ وَ الْعَدْلَ فِی الْغَضَبِ وَ الرِّضا وَ أَسْئَلُکَ الْقَصْدَ فِی الْفَقْرِ وَ الْغِنی وَ أَسْئَلُکَ نَعیماً لا یَبیدُ(2) وَ قُرَّةَ عَیْنٍ لا یَنْقَطِعُ وَ أَسْئَلُکَ الرِّضا بَعْدَ الْقَضاءِ وَ أَسْئَلُکَ لَذَّةَ النَّظَرِ إِلی وَجْهِکَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْتَهْدیکَ لاِِرْشادِ أمْری وَ أعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ نَفْسی اَللّهُمَّ عَمِلْتُ سُوءً وَ ظَلَمْتُ نَفْسی فَاغْفِرْ لی إِنّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاّ أَنْتَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ تَعْجیلَ عافِیَتِکَ وَ صَبْراً عَلی بَلِیَّتِکَ وَ خُرُوجاً مِنَ الدُّنْیا إِلی رَحْمَتِکَ اَللّهُمَّ إِنّی أُشْهِدُکَ وَ أُشْهِدُ مَلائِکَتَکَ وَ حَمَلَةَ عَرْشِکَ وَ أُشْهِدُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الأَرْضِ أَ نَّکَ(3) أَنْتَ اللّه ُ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ صلی الله علیه و آله وَ أَسْئَلُکَ بِأَنَّ لَکَ الْحَمْدُ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ بَدیعُ السَّماواتِ وَ الأَرْضِ یا کائِنُ قَبْلَ أَنْ یَکُونَ شَیْ ءٌ وَ الْمُکَوِّنُ لِکُلِّ شَیْ ءٍ وَ الْکائِنُ بَعْدَ ما لا یَکُونُ شَیْ ءٌ اَللّهُمَّ إِلی رَحْمَتِکَ رَفَعْتُ بَصَری وَ إِلی جُودِکَ بَسَطْتُ کَفّی

ص : 109

فَلا تَحْرِمْنی وَ أَنَا أَسْئَلُکَ وَ لا تُعَذِّبْنی وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُکَ اَللّهُمَّ فَاغْفِرْ لی فَإِنَّکَ بی عالِمٌ وَ لا تُعَذِّبْنی فَإِنَّکَ عَلَیَّ قادِرٌ بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ ذَا الرَّحْمَةِ الْواسِعَةِ وَ الصَّلاةِ النّافِعَةِ الرّافِعَةِ صَلِّ عَلی أَکْرَمِ خَلْقِکَ عَلَیْکَ وَ أَحَبِّهِمْ إِلَیْکَ وَ أَوْجَهِهِمْ لَدَیْکَ مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ الْمَخْصُوصِ بِفَضائِلِ الْوَسائِل أَشْرَفَ وَ أکْرَمَ وَ أرْفَعَ وَ أَعْظَمَ وَ اَکْمَلَ ما صَلَّیْتَ عَلی مُبَلِّغٍ عَنْکَ مُوءْتَمَنٍ عَلی وَحْیِکَ اَللّهُمَّ کَما سَدَدْتَ بِهِ الْعَمی وَ فَتَحْتَ بِهِ الْهُدی فَاجْعَلْ مَناهِجَ سُبُلِه لَنا سُنَناً وَ حُجَجَ بُرْهانِه لَنا سَبَباً نَأْتَمُّ بِه إلی الْقُدُومِ عَلَیْکَ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ مِلاْءَ السّماواتِ السَّبْعِ وَ مِلاْءَ طِباقِهِنَّ وَ مِلاْءَ الاْءَرَضینَ السَّبْعِ وَ مِلاْءَ ما بَیْنَهُما وَ مِلاْءَ عَرْشِ رَبِّنا الْکَریمِ وَ میزانَ رَبِّنَا الْغَفّارِ وَ مِدادَ کَلِماتِ رَبِّنَا الْقَهّارِ وَ مَلاِءَ الْجَنَّةِ وَ مِلاْءَ النّارِ وَ عَدَدَ الثَّری والماء(1) وَ عَدَدَ ما یُری وَ ما لا یُری اَللّهُمَّ وَ اجْعَلْ صَلَواتَکَ وَ بَرَکاتَکَ وَ مَنَّکَ وَ مَغْفِرَتَکَ وَ رَحْمَتَکَ وَ رِضْوانَکَ وَ فَضْلَکَ وَ سَلامَتَکَ وَ ذِکْرَکَ وَ نُورَکَ وَ شَرَفَکَ وَ نِعْمَتَکَ وَ خِیَرَتَکَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ عَلی آلِ مُحَمَّدٍ کَما صَلَّیْتَ وَ بارَکْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلی إِبْراهیمَ وَ آلِ إِبْراهیمَ إِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ اَللّهُمَّ أَعْطِ مُحَمَّداً الْوَسیلَةَ الْعُظْمی وَ کَریمَ جَزائِکَ فِی الْعُقْبی حَتّی تُشَرِّفَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ یا إِلهَ الْهُدی اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ عَلی آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلی جَمیعِ مَلائِکَتِکَ وَ أَنْبِیائِکَ وَ رُسُلِکَ سَلامٌ عَلی جَبْرَئیلَ وَ میکائیلَ وَ إِسْرافیلَ وَ حَمَلَةِ الْعَرْشِ وَ مَلائِکَتِکَ الْمُقَرَّبینَ وَ الْکِرامَ الْکاتِبینَ وَ الْکَرُّوبینَ وَ سَلامٌ عَلی مَلائِکَتِکَ أَجْمَعینَ وَ سَلامٌ عَلی أَبینا آدَمَ وَ عَلی أُمِّنا حَوّاءَ وَ سَلامٌ عَلَی النَّبِیّینَ أَجْمَعینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصّالِحینَ وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلینَ أَجْمَعینَ وَ الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ الْعَلیِّ الْعَظیمِ وَ حَسْبِیَ اللّه ُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ وَ صَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ سَلَّمَ(2) کَثیراً».(3)

ص : 110

وَ لا تَدَعْ لی(1) ذَنْباً إِلاّ غَفَرْتَهُ وَ لا کَرْباً إِلاّ کَشَفْتَهُ وَ لا خَوْفاً إِلاّ آمَنْتَهُ وَ لا سُقْماً إِلاّ شَفَیْتَهُ وَ لا هَمّاً إِلاّ فَرَّجْتَهُ وَ لا غَمّاً إِلاّ أَذْهَبْتَهُ وَ لا حُزْناً إِلاّ سَلَّیْتَهُ(2) وَ لا دَیْناً إِلاّ قَضَیْتَهُ وَ لا عَدُوّاً إِلاّ کَفَیْتَهُ وَ لا حاجَةً إِلاّ قَضَیْتَها وَ لا دَعْوَةً إِلاّ أَجَبْتَها وَ لا مَسْئَلَةً إِلاّ أَعْطَیْتَها وَ لا أَمانَةً إِلاّ أَدَّیْتَها وَ لا فِتْنَةً إِلاّ صَرَفْتَها اَللّهُمَّ اصْرِفْ عَنّی مِنَ الْعاهاتِ وَ الاْآفاتِ(3) وَ الْبَلِیّاتِ ما أُطیقُ وَ ما لا أُطیقُ صَرْفَهُ إِلاّ بِکَ اَللّهُمَّ أَمْسی ظُلْمی مُسْتَجیراً بِعَفْوِکَ وَ أَمْسَتْ ذُنُوبی مُسْتَجیرَةً بِمَغْفِرَتِکَ وَ أَمْسی خَوْفی مُسْتَجیراً بِأَمانِکَ وَ أَمْسی فَقْری مُسْتَجیراً بِغِناکَ وَ أَمْسی ذُلّی مُسْتَجیراً بِعِزِّکَ وَ أَمْسی ضَعْفی مُسْتَجیراً بِقُوَّتِکَ وَ أَمْسی وَجْهی الْبالی الْفانی مُسْتَجیراً بِوَجْهِکَ الدّائِمِ الْباقی یا کائِناً قَبْلَ کُلِّ شَیْ ءٍ یا کائِناً بَعْدَ کُلِّ شیْ ءٍ وَ یا مُکَوِّنَ کُلِّ شَیْ ءٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اصْرِفْ عَنّی وَ عَنْ أَهْلی وَ مالی وَ وُلْدی(4) وَ أَهْلِ حُزانَتی وَ إِخْوانی فیکَ شَرَّ کُلِّ ذی شَرٍّ وَ شَرَّ کُلِّ جَبّارٍ عَنیدٍ وَ شَیْطانٍ مَریدٍ وَ سُلْطانٍ جائِرٍ وَ عَدُوٍّ قاهِرٍ وَ حاسِدٍ مُعانِدٍ وَ باغٍ مُراصِدٍ وَ شَرَّ السّامَّةِ وَ الْهامَّةِ وَ ما دَبَّ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ مِنْ(5) شَرِّ فُسّاقِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الاْءنْسِ وَ أَعُوذُ بِدِرْعِکَ الْحَصینَةِ الَّتی لا تُرامُ وَ أَسْئَلُکَ أنْ لا تُمیتَنی غَمّاً وَ لا هَمّاً وَ لا مُتَرَدِّیاً(6) وَ لا رَدْماً وَ لا غَرْقاً وَ لا حَرْقاً وَ لا جَرْقاً وَ لا عَطَشاً وَ لا صَبْراً وَ لا قَوَداً وَ لا أَکیلَ السَّبُعِ وَ أَمِتْنی عَلی فِراشی فی عافِیَةٍ أَوْ فِی الصَّفِ الَّذی نَعَتَّ أَهْلَهُ فی کِتابِکَ فَقُلْتَ: «کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ(7)» مُقْبِلینَ غَیْرَ مُدْبِرینَ عَلی طاعَتِکَ وَ طاعَةِ رَسُولِکَ صلی الله علیه و آله قائِماً بِحَقِّکَ غَیْرَ جاحِدٍ لاِآلائِکَ وَ لامُعانِداً لاِءَوْلِیائِکَ وَ لا مُوالِیاً لاِءَعْدائِکَ یا کَریمُ اَللّهُمَّ اجْعَلْ دُعائی فِی الْمَرْفُوعِ الْمُسْتَجابِ وَاجْعَلْنی عِنْدَکَ وَجیهاً فِی

ص : 112

الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ الَّذینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ وَ اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ ما وَلَدا وَ ما وَلَدْتُ وَ ما تَوالَدُوا مِنَ الْمُوءْمِنینَ وَ الْمُوءْمِناتِ یا خَیْرَ الْغافِرینَ الْحَمْدُ للّه ِ الَّذی قَضی عَنّی صَلاةً کانَتْ عَلَی الْمُوءْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً».(1)

دُنْیایَ وَ آخِرَتی وَ اجْعَلْنی سالِماً مِنْ کُلِّ سُوءٍ مُعافاً مِنَ الضَّرُورَةِ فی مُنْتَهَی الشُّکْرِ وَ الْعافِیَةِ وَ صَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ نَبِیِّه وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ».(1)

و در روایت دیگر: محفوظ گردد از دیوانگی و تسلّط جنّیان، و اگر نامش در دیوان اشقیا باشد خدا از آن دیوان نام او را محو کند(1)، و در دیوان سعدا و نیکان ثبت نماید.(2)

و در روایت دیگر از آن حضرت منقولست که: چون نماز شام کردی برمخیز، و سخن مگو تا صد مرتبه این ذکر را بخوانی تا خدا هفتاد نوع بلا از تو دور گرداند که کمتر آنها خُره و پیسی و شیطان و سلطان باشد.(3)

و در روایت دیگر آن حضرت فرمود که: هر که این ذکر را سه مرتبه در صبح، و سه مرتبه در شام بگوید نترسد از شیطانی و نه پادشاهی و نه خُره و نه پیسی.

پس حضرت فرمود که: من صد مرتبه می گویم.(4)

و در بعضی از روایات: ده مرتبه نیز وارد شده که هر روز بخواند.(5)

تهلیل را بخواند، خدا را ملاقات نکند احدی با عملی بهتر از عمل او، مگر کسی که مثل آنچه او کرده است بکند:

«لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ وَحدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحیی وَ یُمیتُ وَ یُمیتُ وَ یُحیی وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیرُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».(1)

و این تهلیل در ادعیه صباح و مساء به اسانید بسیار مذکور خواهد شد. انشاءاللّه تعالی.

إِلَیْهِ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ عَلِمْتُهُ أَوْ جَهِلْتُهُ ذَکَرْتُهُ أَوْ نَسیتُهُ أَخْطَأْتُهُ أَوْ تَعَمَّدْتُهُ هُوَ مِمّا لا أَشُکُّ أَنَّ نَفْسی مُرْتَهَنَةٌ بِه وَ إِنْ کُنْتُ أُنْسیتُهُ وَ غَفَلْتُ عَنْهُ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ جَنَیْتُهُ عَلَیَّ بِیَدی وَ آثَرْتُ فیهِ شَهْوَتی أَوْ سَعَیْتُ فیهِ لِغَیْری أَو اسْتَغْوَیْتُ فیهِ مَنْ تابَعَنی أَوْ کابَرْتُ فیهِ مَنْ مَنَعَنی أَوْ قَهَرْتُهُ بِجَهْلی أَوْ لَطُفْتُ فیهِ بِحیلَةِ غَیْری أَو اسْتَزَلَّنی إِلَیْهِ نَیْلی(1) وَ هَوایَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ شَیْ ءٍ أَرَدْتُ بِه وَجْهَکَ فَخالَطَنی فیهِ ما لَیْسَ لَکَ وَ شارَکَنی فیهِ ما لَمْ یَخْلُص لَکَ وَ أَسْتَغْفِرُکَ مِمّا عَقَدْتُهُ عَلی نَفْسی ثُمَّ خالَفَهُ هَوایَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعْتِقْنی مِنَ النّارِ وَ جُدْ عَلَیَّ بِفَضْلِکَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَریمِ الْباقی الدّائِمِ الَّذی أَشْرَقَتْ بِنُورِهِ السَّماواتُ وَ الأَرْضُ وَ کَشَفْتَ بِه ظُلُماتِ البَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ دَبَّرْتَ بِه أُمُورَ الجِنِّ وَ الاْءِنْسِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ عَلی آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُصْلِحَ شَأْنی بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ».(2)

وَ الْحَقِّ وَ الْخَلْقِ وَ الْعَلاءِ(1) وَ الرَّفْعَةِ وَ الْمَجْدِ وَ الْفَضیلَةِ وَ الْحِکْمَةِ وَ الْغَناءِ(2) وَ السَّعَةِ وَ الْبَسْطِ وَ الْقَبْضِ وَ الْحِلْمِ وَ الْعِلْمِ وَ الْحُجَّةِ الْبالِغَةِ وَ النِّعْمَةِ السّابِغَةِ وَ الثَّناءِ الْحَسَنِ الْجَمیلِ وَ الاْآلاءِ الْکَریمَةِ مَلِکِ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ وَ الْجَنَّةِ وَ النّارِ وَ ما فیهِنَّ تَبارَکَ وَ تَعالی اَلْحَمْدُ للّه ِ الَّذی عَلِمَ أَسْرارَ الْغُیُوبِ وَ اطَّلَعَ عَلی ما تُجِنُّ الْقُلُوبُ فَلَیْسَ عَنْهُ مَذْهَبٌ وَ لا مَهْرَبٌ وَ الْحَمْدُ للّه ِ الْمُتَکَبِّرِ فی سُلْطانِه الْعَزیزِ فی مَکانِهِ الْمُتَجَبِّرِ فی مُلْکِه الْقَوِیِّ فی بَطْشِهِ الرَّفیعِ فَوْقَ عَرْشِه الْمُطَّلِعِ عَلی خَلْقِه وَ الْبالِغِ لِما أَرادَ مِنْ عِلْمِه اَلْحَمْدُ للّه ِ الَّذی بِکَلِماتِه قامَتِ السَّماواتُ الشِّدادُ وَ ثَبَتَتِ الاْءَرَضُونَ الْمِهادُ وَ انْتَصَبَتِ الْجِبالُ الرَّواسِی الاْءَوْتادُ وَ جَرَتِ الرِّیاحُ اللَّواقِحُ وَ سارَ فی جَوِّ السَّماءِ السَّحابُ وَ وَقَفَتْ عَلی حُدُودِها الْبِحارُ وَ وَجِلَتِ الْقُلُوبُ مِنْ مَخافَتِه وَ انْقَمَعَتِ الاْءَرْبابُ لِرُبُوبِیَّتِهِ تَبارَکْتَ یا مُحْصِیَ قَطْرِ الْمَطَرِ وَ وَرَقِ الشَّجَرِ وَ مُحْیِیَ أَجْسادِ الْمَوْتی لِلْمَحْشَرِ سُبْحانَکَ یا ذَاالْجَلالِ وَ الاْءِکْرامِ ما فَعَلْتَ بِالْغَریبِ الْفَقیرِ إِذا أَتاکَ مُسْتَجیراً مُسْتَغیثاً ما فَعَلْتَ بِمَنْ أَناخَ بِفِنائِکَ وَ تَعَرَّضَ لِرِضاکَ وَ غَدا إِلَیْکَ فَجَثا بَیْنَ یَدَیْکَ یَشْکُو إِلَیْکَ ما لا یَخْفی عَلَیْکَ فَلا یَکُونَنَّ یا رَبِّ حَظِّی مِنْ دُعائِیَ الْحِرمانُ وَ لا نَصیبی مِمّا أَرجُو مِنْکَ الْخِذْلانَ یا مَنْ لَمْ یَزَلْ وَ لایَزالُ وَ لا یَزُولُ کَما لَمْ یَزَلْ قائِماً عَلی کُلِّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ یا مَنْ جَعَلَ أَیّامَ الدُّنْیا تَزُولَ وَ شُهُورَها تَحُولُ وَ سِنینَها(3) تَدُورُ وَ أَنْتَ الدّائِمُ لا تُبْلیکَ الاْءَزْمانُ وَ لا تُغَیِّرُکَ الدُّهُورُ یا مَنْ کُلُّ یَوْمٍ عِنْدَهُ جَدیدٌ وَ کُلُّ رِزْقٍ عِنْدَهُ عَتیدٌ لِلضَّعیفِ وَ الْقَوِیِّ وَ الشَّدیدِ(4) قَسَمْتَ الاْءَرْزاقَ بَیْنَ الْخَلائِقِ فَسَوَّیْتَ بَیْنَ الذَّرَّةِ وَ الْعُصْفُورِ اَللّهُمَّ إِذا ضاقَ الْمَقامُ بِالنّاسِ فَنَعُوذُ بِکَ مِنْ ضیقِ الْمَقامِ اَللّهُمَّ إِذا طالَ یَوْمُ الْقِیامَةِ عَلَی الْمُجْرِمینَ فَقَصِّرْ ذلِکَ الْیَوْمَ عَلَیْنا کَما بَیْنَ الصَّلاةِ إِلی الصَّلاةِ اَللّهُمَّ إِذا أُدْنِیَتِ الشَّمْسُ مِنَ الْجَماجِمِ فَکانَ بَیْنَها وَ بَیْنَ الْجَماجِمِ مِقْدارَ مَیْلٍ وَ زیدَ فی حَرِّها حَرُّ عَشْرِ سِنینَ فَإنّا نَسْئَلُکَ أَنْ تُظِلَّنا بِالْغَمامِ وَ تَنْصِبَ لَنَا المَنابِرَ وَ الْکَراسِیَّ

ص : 120

نَجْلِسُ عَلَیْها وَ النّاسُ یَنْطَلِقُونَ فی الْمَقامِ آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ أَسْئَلُکَ اللّهُمَّ بِحَقِّ هذِهِ الْمَحامِدِ إِلاّ غَفَرْتَ لی وَ تَجاوَزْتَ عَنّی وَ أَلْبَسْتَنی الْعافَیَةَ فی بَدَنی وَ رَزَقْتَنی السَّلامَةَ فی دینی فَإِنّی أَسْئَلُکَ وَ أَ نَا واثِقٌ بِإِجابَتِکَ إِیّایَ فی مَسْئَلَتی وَ أَدْعُوکَ وَ أَ نَا عالِمٌ بِاسْتِماعِکَ دَعْوَتی فَاسْتَمِعْ دُعائی وَ لا تَقْطَعْ رَجائی وَ لا تَرُدَّ ثَنائی وَ لا تُخَیِّبْ دُعائی أَ نَا مُحْتاجٌ إِلی رِضْوانِکَ وَ فَقیرٌ إِلی غُفْرانِکَ وَ أَسْئَلُکَ وَ لا آیَسُ مِنْ رَحْمَتِکَ وَ أَدْعُوکَ وَ أَ نَا غَیْرُ مُحْتَرِزٍ مِنْ سَخَطِکَ رَبِّ وَ اسْتَجِبْ لی وَ امْنُنْ عَلَیَّ بِعَفْوِکَ وَ تَوَفَّنی مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنی بِالصّالِحینَ رَبِّ لا تَمْنَعْنی فَضْلَکَ یا مَنّانُ وَ لا تَکِلْنی إِلی نَفْسی مَخْذُولاً یا حَنّانُ رَبِّ ارْحَمْ عِنْدَ فِراقِ الاْءَحِبَّةِ صَرْعَتی وَ عِنْدَ سُکُونِ الْقَبْرِ وَحْدَتی وَ فی مَفازَةِ الْقِیامَةِ غُرْبَتی وَ بَیْنَ یَدَیْکَ مَوْقُوفاً لِلْحِسابِ فاقَتی رَبِّ أَسْتَجیرُ بِکَ مِنَ النّارِ فَأَجِرْنی رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنَ النّارِ فَأَعِذْنی رَبِّ أَفْزَعُ إِلَیْکَ مِنَ النّارِ فَأَبْعِدْنی رَبِّ أَسْتَرْحِمُکَ مَکْرُوباً فَارْحَمْنی رَبِّ أسْتَغْفِرُکَ لِما جَهِلْتُ فَاغْفِرْلی رَبِّ قَدْ أَبْرَزَنِی الدُّعاءُ لِلْحاجَةِ إِلَیْکَ فَلا تُوءْیِسْنی یا کَریمُ ذَا الاْآلاءِ وَ الاْءِحْسانِ وَ التَّجاوُزِ سَیِّدی یا بَرُّ یا رَحیمُ اَسْتَجِبْ بَیْنَ الْمُتُضَرِّعینَ إِلَیْکَ دَعْوَتی وَ ارْحَمْ مِنَ الْمُنْتَجَبینَ بِالْعَویلِ عَبْرَتی وَ اجْعَلْ فی لِقائِکَ یَوْمَ الْخُرُوجِ مِنَ الدُّنْیا راحَتی وَ اسْتُرْ بَیْنَ الاْءَمْواتِ یا عَظیمَ الرَّجاءِ عَوْرَتی وَ اعْطِفْ عَلَیَّ عِنْدَ التَّحَوُّلِ وَحیداً إِلی حَفْرَتی إِنَّکَ أَمَلی وَ مَوْضِعُ طَلِبَتی وَ الْعارِفُ بِما أُریدُ فی تَوْجیهِ مَسْئَلَتی فَاقْضِ یا قاضِیَ الْحاجاتِ حاجَتی فَإِلَیْکَ الْمُشْتَکی وَ أَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ الْمُرْتَجی أَفِرُّ إِلَیْکَ هارِباً مِنَ الذُّنُوبِ فَاقْبَلْنی وَ أَلْتَجِئُ مِنْ عَدْلِکَ إِلی مَغْفِرَتِکَ فَأَدْرِکْنی وَ أَلْتَاذُ بِعَفْوِکَ مِنْ بَطْشِکَ فَامْنَعْنی وَ أَسْتَرْوِحُ رَحْمَتَکَ مِنْ عِقابِکَ فَنَجِّنی وَ أَطْلُبُ الْقُرْبَةَ مِنْکَ بِالاْءِسْلامِ فَقَرِّبْنی وَ مِنَ الْفَزَعِ الاْءَکْبَرِ فَآمِنّی وَ فی ظِلِّ عَرْشِکَ فَظَلِّلْنی وَ کِفْلَیْنِ مِنْ رَحْمَتِکَ فَهَبْ لی وَ مِنَ الدُّنْیا سالِماً فَنَجِّنی وَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ فَأَخْرِجْنی وَ یَوْمَ القِیامَةِ فَبَیِّضْ وَجْهی وَ حِساباً یَسیراً فَحاسِبْنی وَ بِسَرائِری فَلا تَفْضَحْنی وَ عَلی بَلائِکَ فَصَبِّرْنی وَ کَما صَرَفْتَ عَنْ یُوسُفَ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ فَأَصْرِفْهُ عَنّی وَ ما لا طاقَةَ لی بِه فَلا تُحَمِّلْنی وَ إِلَی دارِ السَّلامِ فَاهْدِنی وَ بِالْقُرآنِ فَانْفَعْنی وَ بِالْقَوْلِ الثّابِتِ فَثَبِّتْنی وَ مِنَ

ص : 121

الشَّیْطانِ الرَّجیمْ فَاحْفَظْنی وَ بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ وَ جَبَرُوتِکَ فَاعْصِمْنی وَ بِحِلْمِکَ وَ عِلْمِکَ وَ سَعَةِ رَحْمَتِکَ مِنْ جَهَنَّمَ فَنَجِّنی وَ جَنَّتَکَ الْفِردَوْسَ فَاَسْکِنّی وَ النَّظَرَ إِلی وَجْهِکَ فَارْزُقْنی وَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله فَأَلْحِقْنی وَ مِنَ الشَّیاطینِ وَ أَوْلِیائِهِمْ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ ذی شَرٍّ فَاکْفِنی اَللّهُمَّ وَ أَعْدائی وَ مَنْ کادَنی إِنْ أَتَوا بَرّاً فَجَبِّنْ شَجِعَهُم(1) فُضَّ جُمُوعَهُم کَلِّلْ سِلاْحَهُم(2) عَرْقِبْ دَوابَّهُم سَلِّطْ عَلَیْهِمُ الْعَواصِفَ وَ الْقَواصِفَ أَبَداً حَتّی تُصْلِیَهُمُ النّارَ أَنْزِلْهُمْ مِنْ صَیاصیهِمْ وَ أَمْکِنّا مِنْ نَواصیهِمْ آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ(3) آلِ مُحَمَّدٍ صَلاةً یَشْهَدُ الاْءَوَّلُونَ مَعَ الاْءَبْرارِ وَ سَیِّدِ الْمُتَّقینَ وَ خاتَمِ النَبِیّینَ وَ قائِدِ الْخَیْرِ وَ مِفْتاحِ الرَّحْمَةِ اَللّهُمَّ رَبَّ الْبَیْتِ الْحَرامِ وَ(4) الشَّهْرِ الْحَرامِ وَ رَبَّ الْمَشْعَرِ الْحَرامِ وَ رَبَّ الرُّکْنِ وَ الْمَقامِ وَ رَبَّ الْحِلِّ وَ الاْءِحْرامِ(5) بَلِّغْ رُوحَ مُحَمَّدٍ مِنّا التَّحِیَّةَ وَ السَّلامَ سَلامٌ عَلَیْکَ یا رَسُولَ اللّه ِ سَلامٌ عَلَیْکَ یا أَمینَ اللّه ِ سَلامٌ عَلَیْکَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللّه ِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللّه ِ وَ بَرَکاتُهُ فَهُوَ کَما وَصَفْتَهُ بِالْمُوءْمِنینَ رَءُوفٌ رَحیمٌ اَللّهُمَّ أَعْطِه أَفْضَلَ ما سَأَلَکَ وَ أَفْضَلَ ما سُئِلْتَ(6) لَهُ وَ أَفْضَلَ ما أَنْتَ مَسْئُولٌ لَهُ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ».(7)

النَّبیلِ وَ الْمَقامِ الْمَحْمُودِ وَ الْمَنْهَلِ الْمَشْهُودِ وَ الْحَوْضِ الْمَوْرُودِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ کَما بَلَّغَ رِسالاتِکَ وَ جاهَدَ فی سَبیلِکَ وَ نَصَحَ لاِءُمَّتِه وَ عَبَدَکَ حَتّی أَتاهُ الْیَقینُ وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه الطّاهِرینَ الاْءَخْیارِ الاْءَتْقِیاءِ الاْءَبْرارِ الَّذینَ انْتَجَبْتَهُمْ لِدینِکَ وَ اصْطَفَیْتَهُمْ مِنْ خَلْقِکَ وَ ائْتَمَنْتَهُم عَلی وَحْیِکَ وَ جَعَلْتَهُم خَزائِنَ(1) عِلْمِکَ وَ تَراجِمَةَ کَلِمَتِکَ(2) وَ أَعْلامَ نُورِکَ وَ حَفَظَةِ سِرِّکَ وَ أَذْهَبْتَ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرْتَهُمْ تَطْهیراً اَللّهُمَّ انْفَعْنا بِحُبِّهِمْ وَ احْشُرْنا فی زُمْرَتِهِمْ وَ تَحْتَ لِوائِهِمْ وَ لا تُفَرِّقْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ وَ اجْعَلْنی بِهِمْ عِنْدَکَ وَجیهاً فِی الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبینَ الَّذینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ الْحَمْدُ للّه ِ الَّذی ذَهَبَ(3) بِالنَّهارِ(4) بِقُدْرَتِه وَ جاءَ بِاللَّیْلِ بِرَحْمَتِه خَلْقاً جَدیداً وَ جَعَلَهُ لِباساً وَ سَکَناً(5) وَ جَعَلَ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ آیَتَیْنِ لِیُعْلَمَ بِهِما عَدَدُ السِّنینَ وَ الْحِسابُ اَلْحَمْدُ للّه ِ عَلی إِقْبالِ اللَّیْلِ وَ إِدْبارِ النَّهارِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه(6) وَ أَصْلِحْ لی دینِیَ الَّذی هُوَ عِصْمَةُ أَمْری وَ أَصْلِحْ لی دُنْیایَ الَّتی فیها مَعیشَتی وَ أَصْلِحْ لی آخِرَتِیَ الَّتی إِلَیْها مُنْقَلَبی وَ اجْعَلِ الْحَیْاةَ زِیادَةً لی فی(7) کُلِّ خَیْرٍ وَ اجْعَلِ الْمَوْتَ راحَةً لی مِنْ کُلِّ سُوءٍ وَ اکْفِنی أَمْرَ دُنْیایَ وَ آخِرَتی بِما کَفَیْتَ بِه أَوْلِیائَکَ وَ خِیَرَتَکَ مِنْ عِبادِکَ الصّالِحینَ وَ اصْرِفْ عَنّی شَرَّهُما وَ وَفِّقْنی لِما یُرْضیکَ عَنّی یا کَریمُ أَمْسَیْتُ(8) وَ الْمُلْکُ للّه ِ الْواحِدِ الْقَهّارِ وَ ما فِی اللَّیْلِ وَ النَّهارِ اَللّهُمَّ إِنّی وَ هذَا اللَّیْلِ وَ النَّهارِ خَلْقانِ مِنْ خَلْقِکَ اَمْسَی(9) فَاعْصِمْنی(10) فیهِما بِقُوَّتِکَ وَ لا تُرِهِما جُرْاَةً مِنّی عَلی مَعاصیکَ وَ لا رُکُوباً مِنّی لِمَحارِمِکَ وَ اجْعَلْ عَمَلی فیهِما مَقْبُولاً وَ سَعْیی مَشْکُوراً وَ یَسِّرْ(11)لی ما أَخافُ عُسْرَهُ وَ سَهِّلْ لی ما صَعُبَ عَلَیَّ أَمْرُهُ وَ اقْضِ لی فیهِ بِالْحُسْنی

ص : 123

وَ آمِنّی مَکْرَکَ وَ لا تَهْتِکْ عَنّی سِتْرَکَ وَ لا تُنْسِنی ذِکْرَکَ وَ لا تَحُلْ بَیْنی وَ بَیْنَ حَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ وَ لا تَکِلْنی(1) إِلی نَفْسی طَرْفَةَ عَیْنٍ أَبَداً وَ لا إِلی أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ یا کَریمُ اَللّهُمَّ(2) صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَافْتَحْ مَسامِعَ قَلْبی لِذِکْرِکَ حَتّی أَعِیَ وَحْیَکَ وَ أَتَّبِعَ کِتابَکَ وَ أُصَدِّقَ رُسُلَکَ وَ أُومِنَ بِوَعْدِکَ وَ أَخافُ وَعیدَکَ وَ أُوفِیَ بِعَهْدِکَ وَأَتَّبعَ أَمْرَکَ وَ أَجْتَنِبَ نَهْیَکَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ(3) مُحَمَّدٍ وَ لا تَصْرِفْ عَنّی وَجْهَکَ وَ لا تَمْنَعْنی فَضْلَکَ وَ لا تَحْرِمْنی عَفْوَکَ وَ اجْعَلْنی أُوالی أَوْلِیاءَکَ وَ أُعادی أَعْدائَکَ وَارْزُقْنِی الرَّهْبَةَ مِنْکَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَیْکَ وَ الْخُشُوعَ وَ الْوَقارَ وَ التَّسْلیمَ لاِءَمْرِکَ وَ التَّصْدیقَ بِکِتابِکَ وَ اتِّباعَ سُنَّةِ نَبِیِّکَ صلی الله علیه و آله اَللّهُمَّ إِنّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ نَفْسٍ لا تَقْنَعُ وَ بَطْنٍ لا یَشْبَعُ وَ عَیْنٍ لا تَدْمَعُ وَ قَلْبٍ لا یَخْشَعُ وَ صَلاةٍ لا تُرْفَعُ وَ عَمَلٍ لا یَنْفَعُ وَ دُعاءٍ لا یُسْمَعُ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ سُوءِ الْقَضاءِ وَ دَرَکِ الشَّقاءِ وَ جَهْدِ الْبَلاءِ وَ شَماتَةِ الاْءَعْداءِ وَ مِنْ عَمَلٍ لا تَرْضی(4) وَ أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْکُفْرِ وَ الْفَقْرِ وَ الْقَهْرِ(5) وَ الْغَدْرِ وَ مِنْ ضیقِ الصَّدْرِ وَ مِنْ شَتاتِ الاْءَمْرِ(6) وَ مِنَ الدّاءِ الْعُضالِ وَ غَلَبَةِ الرِّجالِ وَ خَیْبَةِ الْمُنْقَلَبِ وَ سُوءِ الْمَنْظَرِ فِی النَّفْسِ وَ الدّینِ وَ الاْءَهْلِ وَ الْمالِ وَ الْوَلَدِ وَ عِنْدَ مُعایَنَةِ(7) الْمَوْتِ وَ أَعُوذُ بِاللّه ِ مِنْ إِنْسانِ سَوْءٍ وَ جارِ سَوْءٍ وَ قَرینِ سَوْءٍ وَ یَوْمِ سَوْءٍ وَ ساعَةِ سَوْءٍ وَ مِنْ شَرِّ ما یَلِجُ فِی الاْءَرْضِ وَ ما یَخْرُجُ مِنْها و مِنْ شَرِّ ما یَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما یَعْرُجُ فِیها وَ مِنْ شَرِّ طَوارِقِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ إِلاّ طارِقاً یَطْرُقُ بِخَیْرٍ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دابَّةٍ رَبّی آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللّه ُ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ الْحَمْدُ للّه ِ الَّذی قَضی عَنّی صَلاةً کانَتْ عَلَی الْمُوءْمِنینَ کِتاباً مَوْقُوتاً».(8)

ص : 124

دارِالسَّلامِ وَ جِوارِ(1) نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ وَ آلِه علیهم السلام اَللّهُمَ ما بِنا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْکَ لا اِلهَ اِلاّ أَنْتَ اَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ».(2)

فایده: بدان که اکثر علما گفته اند که: باید اکثر تعقیبات نماز مغرب بعد از نافله ها خوانده شود که وقت نوافل که تا برطرف شدن سرخیِ جانب مغربست بیرون نرود. و بعضی گفته اند که: تسبیح حضرت فاطمه علیهاالسلام را پیش بخواند و باقی را بعد.

و گمان فقیر آنست که: آنچه توان پیش از نوافل خواندن، افضل آنست که پیشتر بخواند؛ خصوصاً تعقیباتی که وارد شده است که پیش از آن که پا را حرکت دهد بخواند؛ و چون خوفِ بیرون رفتنِ وقت نوافل به هم رساند باقی را تأخیر کند؛ چنانچه در حدیث معتبر وارد شده است که: فضیلت تعقیب فریضه بر تعقیب نافله به قدر فضیلت فریضه است بر نافله.(3)

و در سجده شکر خلافی هست، و احادیث نیز اختلافی دارد، و ظاهراً مقدّم داشتن بر نوافل افضل باشد، و اگر تأخیر کند نیز خوبست، و اگر هر دو را به عمل آورد شاید بهتر باشد.

ص : 126

الْکِذْبِ وَ قَلْبی مِنَ النِّفاقِ وَ عَمَلی مِنَ الرِّیاءِ وَ بَصَری مِنَ الْخِیانَةِ إِنَّکَ تَعْلَمُ خائِنَةَ الاْءَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ اَللّهُمَّ رَبَّ السَّماواتِ السَّبْعِ وَ ما أَظَلَّتْ وَ رَبَّ الاْءَرَضینَ السَّبْعِ(1) وَ ما أَقَلَّتْ وَ رَبَّ الرِّیاحِ وَ ما ذَرَتْ وَ رَبَّ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ إِلهَ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ آخِرَ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ رَبَّ جَبْرَئیلَ وَ میکائیلَ وَ إِسْرافیلَ وَ إِلهَ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ أَسْئَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ عَلی(2) آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَتَوَلاّنی بِرَحْمَتِکَ وَ تَشْمَلَنی بِعافِیَتِکَ وَ تُسْعِدَنی بِمَغْفِرَتِکَ وَ لا تُسَلِّطْ عَلَیَّ أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ اَللّهُمَّ إِلَیْکَ فَقَرِّبْنی وَ عَلی حُسْنِ الْخُلْقِ فَقَوِّمْنی وَ مِنْ شَرِّ شَیاطینِ الْجِنِّ وَ الاْءِنْسِ فَسَلِّمْنی وَ فی آناءِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ فَاحْرُسْنی وَ فی أَهْلی وَ مالی وَ وُلْدی وَ إِخْوانی وَ جَمیعِ ما أَنْعَمْتَ بِه عَلَیَّ فَاحْفَظْنی وَ اغْفِرْلی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِسائِرِ الْمُوءْمِنینَ وَ الْمُوءْمِناتِ یا ربَّ الْباقِیاتِ الصّالِحاتِ إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ وَ نِعْمَ الْمَوْلی وَ نِعْمَ النَّصیرُ بِرَحْمَتِکَ یا رَحیمُ الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَواتُهُ(3) عَلی سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ النَّبیِّ وَ الِهِ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرینَ».(4)

وَ النّارِ مِنْ أَعْوادِ(1) الاْءَرْضِ مُتَضارِعاتٍ(2) فِی الْهَواءِ وَ مُهْبِطِ الْحَرِّ وَ الْبَرْدِ الَّذی بِنِعْمَتِه تَتِمُّ الصّالِحاتُ وَ بِشُکْرِه تُسْتَوْجِبُ الزِّیاداتُ وَ بِأَمْرِه قامَتِ السَّماواتُ وَ بِعِزَّتِه اِسْتَقَرَّتِ الرّاسِیاتُ وَ سَبَّحَتِ الْوُحُوشُ فِی الْفَلَواتِ وَ الطَّیْرُ(3) فِی الْوَکَناتِ اَلْحَمْدُ للّه ِ رَفیعِ الدَّرَجاتِ مُنْزِلِ الاْآیاتِ واسِعِ الْبَرَکاتِ ساتِرِ الْعوراتِ قابِلِ الْحَسَناتِ مُقیلِ الْعَثَراتِ مُنَفِّسِ الْکُرُباتِ مُنْزِلِ الْبَرَکاتِ مُجیبِ الدَّعَواتِ مُحْیِیَ الاْءَمْواتِ إِلهَ مَنْ فِی الاْءَرْضِ وَ السَّماواتِ اَلْحَمْدُ للّه ِ عَلی کُلِّ حَمْدٍ وَ ذِکْرٍ وَ شُکْرٍ وَ صَبْرٍ وَ صَلاةٍ وَ زَکاةٍ وَ قِیامٍ وَ عِبادَةٍ وَ سَعادَةٍ وَ بَرَکَةٍ وَ زِیادَةٍ وَ رَحْمَةٍ وَ نِعْمَةٍ وَ کَرامَةٍ وَ فَریضَةٍ وَ سَرّاءَ وَ ضَرّاءَ وَ شِدَّةٍ وَ رَخاءٍ وَ مُصیبَةٍ وَ بَلاءٍ وَ عُسْرٍ وَ یُسْرٍ وَ غِناءٍ وَ فَقْرٍ وَ عَلی کُلِّ حالٍ وَ فی کُلِّ أَوانٍ وَ زَمانٍ وَ کُلِّ مَثْویً وَ مُنْقَلَبٍ وَ مَقامٍ اَللّهُمَّ إِنّی عائِذٌ بِکَ فَأَعِذْنی وَ مُسْتَجیرٌ بِکَ فَأَجِرْنی وَ مُسْتَعینٌ بِکَ فَأَعِنّی وَ مُسْتَغیثٌ بِکَ فَأَغِثْنی وَ داعیکَ فَأَجِبْنی وَ مُسْتَغْفِرُکَ فَاغْفِرْلی وَ مُسْتَنْصِرُکَ فَانْصُرْنی وَ مُسْتَهْدیکَ فَاهْدِنی وَ مُسْتَکْفیکَ فَاکْفِنی وَ مُلْتَجِأٌ إِلَیْکَ فَاوِنی وَ مُسْتَمْسِکٌ بِحَبْلِکَ فَاعْصِمْنی وَ مُتَوَکِّلٌ عَلَیْکَ فَاکْفِنی وَ اجْعَلْنی فی عِیاذِکَ وَ جِوارِکَ وَ حِرْزِکَ وَ کَهْفِکَ(4) وَ حَیاطَتِکَ وَ حَراسَتِکَ وَ کِلائَتِکَ وَ حُرْمَتِکَ وَ أَمْنِکَ وَ تَحْتَ ظِلِّکَ وَ تَحْتَ جَناحِکَ وَ اجْعَلْ عَلَیَّ واقِیَةً مِنْکَ وَ اجْعَلْ حِفْظَکَ وَ حَیاطَتَکَ وَ حَراسَتَکَ وَ کَلائَتَکَ مِنْ وَرائی وَ أَمامی وَ عَنْ یَمینی وَ عَنْ شِمالی وَ مِنْ فَوْقی وَ مِنْ تَحْتی وَ حَوالِیَّ حَتّی لا یَصِلَ أَحَدٌ مِنَ الْمَخْلُوقینَ إِلی مَکْرُوهی وَ أَذایَ بِحَقِّ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ الْمَنّانُ بَدیعُ السَّماواتِ وَالاْءَرْضِ ذُوالْجَلالِ وَ الاْءِکْرامِ اَللّهُمَّ اکْفِنی حَسَدَ الْحاسِدینَ وَ بَغْیَ الْباغینَ وَ کَیْدَ الْکائِدینَ وَ مَکْرَ الْماکِرینَ وَ حیلَةَ الْمُحْتالینَ وَ غیلَةَ الْمُغْتالینَ وَ ظُلْمَ الظّالِمینَ وَ جَوْرَ الْجائِرینَ وَاعْتِداءَ الْمُعْتَدینَ وَ سَخَطَ الْمُسْخِطینَ(5) وَ تَشَحُّبَ الْمُتَشَحَّبینَ وَ صَوْلَةَ الصّائِلینَ وَ اقْتِسارَ الْمُقْتَسِرینَ(6) وَ غَشْمَ الْغاشِمینَ وَ خَبْطَ

ص : 129

الْخابِطینَ وَ سِعایَةَ السّاعینَ وَ نَمیمَةَ النّامّینَ وَ سِحْرَ السَّحَرَةِ وَ الْمَرَدَةِ وَ الشَّیاطینِ وَ جَوْرَ السَّلاطینَ وَ مَکْرُوهَ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْمَخْزُونِ الطَّیِّبِ الطّاهِرِ الَّذی قامَتْ بِهِ السَّماواتُ وَالاْءَرْضُ وَ أَشْرَقَتْ لَهُ الظُّلَمُ وَ سَبَّحَتْ لَهُ الْمَلائِکَةُ وَ وَجِلَتْ عَنْهُ الْقُلُوبُ وَ خَضَعَتْ لَهُ الرِّقابُ وَ أَحْیَیْتَ بِهِ الْمَوْتی أَنْ تَغْفِرَلی کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ فی ظُلَمِ اللَّیْلِ وَ ضَوْءِ النَّهارِ عَمْداً أَوْ خَطَأً سِرّاً أَوْ عَلانِیَةً وَ أَنْ تَهَبَ لی یَقیناً وَ هَدْیاً وَ نُوراً وَ عِلْماً وَ فَهْماً حَتّی أُقیمَ کِتابَکَ وَ أُحِلَّ حَلالَکَ وَ أُحَرِّمَ حَرامَکَ وَ أَوءَدِّیَ فَرائِضَکَ وَ أُقیمَ سُنَّةَ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله اَللّهُمَّ أَلْحِقْنی بِصالِحِ مَنْ مَضی وَ اجْعَلْنی مِنْ صالِحِ مَنْ بَقِیَ وَ اخْتِمْ لی عَمَلی بِأَحْسَنِه إِنَّکَ غَفُورٌ رَحیمٌ اَللّهُمَّ إِذا فَنِیَ عُمْری وَ تَصَرَّمَتْ أَیّامُ حَیاتی وَ کانَ لابُدَّ لی مِنْ لِقائِکَ فَأَسْئَلُکَ یا لَطیفُ أَنْ تُوجِبَ لی مِنَ الْجَنَّةِ مُنْزِلاً یَغْبِطُنی بِه الاْءَوَّلُونَ وَ الاْآخِرُونَ اَللّهُمَّ اقْبَلْ مِدْحَتی وَ الْتِهافی وَ ارْحَمْ ضَراعَتی وَ هُتافی وَ إِقْراری عَلی نَفْسی وَ اعْتِرافی فَقَدْ أَسْمَعْتُکَ صَوْتی فِی الدّاعینَ وَ خُشُوعی فِی الضّارِعینَ وَ مِدْحَتی فِی الْقائِلینَ وَ تَسْبیحی فِی الْمادِحینَ وَ أَنْتَ مُجیبُ الْمُضطَرِّینَ وَ مُغیثُ الْمُسْتَغیثینَ وَ غِیاثُ الْمَلْهُوفینَ وَ حِرْزُ الْهارِبینَ وَ صَریخُ الْمُوءْمِنینَ وَ مُقیلُ الْمُذْنِبینَ وَ صَلَّی اللّه ُ عَلَی الْبَشیرِ النَّذیرِ وَ السِّراجِ الْمُنیرِ وَ عَلَی الْمَلائِکَةِ وَ النَّبِیّینَ اَللّهُمَّ داحِیَ الْمَدْحُوّاتِ وَ بارِئَ الْمَسْمُوکاتِ وَ جَبّالَ الْقُلُوبِ عَلی فِطْرَتِها شَقِیِّها وَ سَعیدِهَا اجْعَلْ شَرائِفَ صَلَواتِکَ وَ نَوامِیَ بَرَکاتِکَ(1) وَ کَرائِمَ تَحِیّاتِکَ عَلی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ أَمینِکَ عَلی وَحْیِکَ الْقائِمِ بِحُجَّتِکَ وَ الذّابِّ عَنْ حَرَمِکَ وَ الصّادِعِ بِأَمْرِکَ وَ الْمُشَیِّدِ لاِآیاتِکَ وَ الْمُوْفی لِنَذْرِکَ اَللّهُمَّ فَأَعْطِه بِکُلِّ فَضیلَةٍ مِنْ فَضائِلِه وَ (2)نَقیبَةٍ مِنْ مَناقِبِه وَ حالٍ مِنْ أَحْوالِه وَ مَنْزِلَةٍ مِنْ مَنازِلِه رَأَیْتَ مُحَمَّداً لَکَ فیها ناصِراً وَ عَلی مَکْرُوهِ بَلائِکَ صابِراً وَ لِمَنْ عاداکَ مُعادِیاً وَ لِمَنْ والاکَ مُوالِیاً وَ عَنْ ما کَرِهْتَ نائِیاً(3) وَ إِلی ما أَجَبْتَ داعِیاً فَضائِلَ مِنْ جَزائِکَ وَ خَصائِصَ مِنْ عَطائِکَ وَ حِبائِکَ تُسْنی بِها

ص : 130

أَمْرَهُ وَ تُعْلی بِها دَرَجَتَهُ مَعَ الْقُوّامِ بِقِسْطِکَ وَ الذّابّینَ عَنْ حَرَمِکَ حَتّی لا یَبْقی ثَناءٌ وَ لا بَهاءٌ وَ لا رَحْمَةٌ وَ لا کَرامَةٌ إِلاّ خَصَصْتَ مُحَمَّداً بِذلِکَ وَ آتَیْتَهُ مِنْهُ الذُّری وَ بَلَّغْتَهُ الْمَقاماتِ الْعُلی آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْتَوْدِعُکَ دینی وَ نَفْسی وَ جَمیعَ نِعْمَتِکَ عَلَیَّ وَاجْعَلْنی فی کَنَفِکَ وَ حِفْظِکَ وَ عِزِّکَ وَ مَنْعِکَ عَزَّ جارُکَ وَ جَلَّ ثَناوءُکَ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْماوءُکَ وَ لا إِلهَ غَیْرُکَ حَسْبی أَنْتَ فِی السَّرّاءِ وَ الضَّرّاءِ وَ الشِّدَّةِ وَ الرَّخاءِ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ رَبَّنا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنا وَ إِلَیْکَ أَنَبْنا وَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذِینَ کَفَرُوا وَ اغْفِرْ لَنا رَبَّنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها کانَ غَراماً إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً رَبَّنَا افْتَحْ بَیْنَنا وَ بَیْنَ قَوْمِنا بِالْحَقِّ وَ أَنْتَ خَیْرُ الْفاتِحِینَ رَبَّنا إنَّنا آمَنّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الاْءَبْرارِ رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِکَ وَ لا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعادَ رَبَّنا لا تُوءاخِذْنا إِنْ نَسِینا أَوْ أَخْطَأْنا رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنا رَبَّنا وَ لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَ اعْفُ عَنّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الاْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا بِرَحْمَتِکَ عَذابَ النّارِ وَ صَلَّی اللّه ُ عَلی سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِرینَ و سَلَّمَ تَسْلیماً».(1)

مُتَشابِهَیْنِ(1) فَأَتَّبعَ هَوایَ بِغَیْرِ هُدیً مِنْکَ وَ اجْعَلْ هَوایَ تَبَعاً لِرِضاکَ وَ طاعَتِکَ وَ خُذْ لِنَفْسِکَ رِضاها مِنْ نَفْسی وَ اهْدِنی لِمَا اخْتُلِفَ فیهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِکَ إِنَّکَ تَهْدی مَنْ تَشاءُ إِلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ اهْدِنی فیمَنْ هَدَیْتَ وَ عافِنی فیمَنْ عافَیْتَ وَ تَوَلَّنی فیمَنْ تَوَلَّیْتَ وَ بارِکْ لی فیما أَعْطَیْتَ وَ قِنی شَرَّ ما قَضَیْتَ إِنَّکَ تَقْضی وَ لا یُقْضی عَلَیْکَ وَ تُجیرُ وَ لا یُجارُ عَلَیْکَ تَمَّ نُورُکَ اَللّهُمَّ فَهَدَیْتَ فَلَکَ الْحَمْدُ وَ عَظُمَ حِلْمُکَ فَعَفَوْتَ(2) فَلَکَ الْحَمْدُ وَ بَسَطْتَ یَدَکَ فَأَعْطَیْتَ فَلَکَ الْحَمْدُ تُطاعُ رَبَّنا فَتَشْکُرُ وَ تُعْصَی رَبَّنا فَتَسْتُرُ وَ تَغْفِرُ أَنْتَ کَما أَثْنَیْتَ عَلی نَفْسِکَ بِالْکَرَمِ وَ الْجُودِ لَبَّیْکَ وَ سَعْدَیکَ تَبارَکْتَ وَ تَعالَیْتَ لا مَلْجَأَ وَ لا مَنْجا مِنْکَ إِلاّ إِلَیْکَ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ سُبْحانَکَ اَللّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءً وَ ظَلَمْتُ نَفْسی فَارْحَمْنی(3) وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرّاحِمینَ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ سُبْحانَکَ اَللّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءً وَ ظَلَمْتُ نَفْسی فَاغْفِرلی یا خَیْرَ الْغافِرینَ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ سُبْحانَکَ اَللّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءً وَ ظَلَمْتُ نَفْسی فَتُبْ عَلَیَّ إِنَّکَ أَنْتَ التَوّابُ الرَّحیمُ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمّا یَصِفُونَ وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمِینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَیِّتْنی مِنْکَ فی عافِیَةٍ وَ صَبِّحْنی مِنْکَ فی عافِیَةٍ وَ اسْتُرْنی مِنْکَ بِالْعافِیَةِ وَ ارْزُقْنی تَمامَ الْعافِیَةِ وَ دَوامَ الْعافِیَةِ وَ الشُّکْرَ عَلَی الْعافِیَةِ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْتَوْدِعُکَ نَفْسی وَ دینی وَ أَهْلی وَ مالی وَ وُلْدی وَ أَهْلَ حُزانَتی وُ کُلَّ نِعْمَةٍ أَنْعَمْتَ بِها عَلَیَّ اَوْ تُنْعِمُ(4) فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ اجْعَلْنی فی کَنَفِکَ وَ أَمْنِکَ وَ کَلائَتِکَ وَ حِفْظِکَ وَ حَیاطَتِکَ وَ کِفایَتِکَ وَ سِتْرِکَ وَ ذِمَّتِکَ وَ جَوارِکَ وَ وَدائِعِکَ یا مَنْ لا تَضیعُ وَدائِعُهُ وَ لایَخیبُ سائِلُهُ وَ لا یَنْفَدُ ما عِنْدَهُ اَللّهُمَّ إِنّی أَدْرَءُ بِکَ فی نُحُورِ أَعْدائی وُ کُلِّ(5) مَنْ کادَنی وَ بَغی عَلَیَّ اَللّهُمَّ مَنْ أَرادَنا فَأَرِدْهُ وَ مَنْ کادَنا

ص : 132

فَکِدْهُ وَ مَنْ نَصَبَ لَنا فَخُذْهُ یا رَبِّ أَخْذَ عَزیزٍ مُقْتَدِرٍ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اصْرِفْ عَنّی مِنَ الْبَلِیّاتِ وَالاْآفاتِ وَ الْعاهاتِ وَ النِّقَمِ وَ لُزُومِ السَّقَمِ وَ زَوالِ النِّعَمِ وَ عَواقِبِ التَّلَفِ وَ ما طَغی بِهِ الْماءُ لِغَضَبِکَ وَ ما عَتَتْ بِهِ الرّیحُ عَنْ أَمْرِکَ وَ ما أَعْلَمُ وَ ما لا أَعْلَمُ وَ ما أَخافُ وَ ما لا أَخافُ وَ ما أَحْذَرُ وَ ما لا أَحْذَرُ وَ ما أَنْتَ بِهِ أَعْلَمُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ فَرِّجْ هَمّی وَ نَفِّسْ غَمّی وَ سَلِّ حُزْنی وَ اکْفِنی ما ضاقَ بِه صَدْری وَ ما عیلَ بِه صَبْری وَ قَلَّتْ فیهِ(1) حیلَتی وَ ضَعُفَتْ عَنْهُ قُوَّتی وَ عَجَزَتْ عَنْهُ طاقَتی وَ رَدَّتْنی فیهِ الضَّرُورَةُ عِنْدَ انْقِطاعِ الاْآمالِ وَ خَیْبَةِ الرَّجاءِ مِنَ الْمَخْلُوقینَ إِلَیْکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اکْفِنیهِ یا کافِیاً مِنْ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ لا یَکْفی مِنْهُ شَیْ ءٌ اِکْفِنی کُلَّ شَیْ ءٍ حَتّی لا یَبْقی مِنْهُ شَیْ ءٌ یا کَریمُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ(2) وَ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ وَ زِیارَةَ قَبْرِ نَبِیِّکَ صلی الله علیه و آله (3) مَعَ التَّوْبَةِ وَ النَّدَمِ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْتَوْدِعُکَ نَفْسی وَ دینی وَ أَهْلی وَ مالی وَ وُلْدی وَ إِخْوانی وَ أَسْتَکْفیکَ ما أَهَمَّنی وَ ما لَمْ یُهِمَّنی وَ أَسْئَلُکَ بِخَیرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ الَّذی لا یَمُنُّ بِه سِواکَ یا کَریمُ الْحَمْدُ للّه ِ الَّذی قَضی عَنّی صَلاةً کانَتْ عَلَی الْمُوءْمِنینَ کِتاباً مَوْقُوتاً».(4)

«اَللّهُمَّ إِنَّهُ لَیْسَ لی عِلْمٌ بِمَوْضِعِ رِزْقی وَ إِنَّما أنا أَطْلُبُهُ بِخَطَراتٍ تَخْطُرُ عَلی قَلْبی فَأَجُولُ فی طَلَبِهِ الْبُلْدانَ وَ أَ نَا فیما أَ نَا طالِبٌ کَالْحِیرانِ لا أَدْری أَفی سَهْلٍ هُوَ أَمْ فی جَبَلٍ أَمْ فی أَرْضٍ أَمْ فی سَماءٍ أَمْ فی بَرٍّ أَمْ فی بَحْرٍ وَ عَلی یَدَیْ مَنْ وَ مِنْ قِبَلِ مَنْ وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ عِلْمَهُ عِنْدَکَ وَ أَسْبابَهُ بِیَدِکَ وَ أَنْتَ الَّذی تَقْسِمُهُ بِلُطْفِکَ وَ تُسَبِّبُهُ بِرَحْمَتِکَ اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ اجْعَلْ یا رَبِّ رِزْقَکَ لی واسِعاً وَ مَطْلَبَهُ سَهْلاً وَ مَأْخَذَهُ قَریباً وَ لا تُعَنِّنی بِطَلَبِ ما لَمْ تُقَدِّرْ لی فیهِ رِزْقاً فَإِنَّکَ غَنیٌّ عَنْ عَذابی وَ أَ نَا فَقیرٌ إِلی رَحْمَتِکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَجُدْ عَلی عَبْدِکَ بِفَضْلِکَ إِنَّکَ ذُو فَضْلٍ عَظیمٍ».(1)

کُلِّ دابَّةٍ صَغیرَةٍ أَوْ کَبیرَةٍ بِلَیْلٍ أَوْ نَهارٍ وَ مِنْ شَرِّ فُسّاقِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ فُجّارِهِمْ وَ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الجِنِّ وَ الاْءِنْسِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دابَّةٍ رَبّی آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبّی عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ».(1)

ص : 138

و از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام منقولست که: ذکر خدا بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب کامل تر است در تحصیل روزی، از سفر کردن در زمین.(1)

و از حضرت رسول صلی الله علیه و آله منقولست که: هر که از طلوع صبح تا طلوع آفتاب، در مصلاّی خود قرار گیرد و به تعقیب مشغول باشد، خدا او را از آتش جهنّم مستور گرداند.(2)

و از حضرت امام محمّد باقر علیه السلام منقولست که: شیطان لشکر روز را از طلوع صبح تا طلوع آفتاب پهن می کند، و لشکر شب را از غروب آفتاب تا ذهاب حمره مغربی؛ پس خدا را در این دو ساعت بسیار یاد کنید که در این دو ساعت، شیطان آدمی را از عبادت خدا غافل می سازد.(3)

و به سند صحیح منقولست که: حضرت امام رضا علیه السلام در خراسان چون نماز صبح می کردند تا طلوع آفتاب در مصلاّی خود می نشستند، و مشغول تعقیب بودند؛ پس خریطه ای(4) برای آن حضرت می آوردند که مسواکها در آن بود، و به یک یک از آنها مسواک می کردند؛ پس اندک کندر می خواییدند؛ پس قرآن را برمی گرفتند و تلاوت می کردند.(5)

و از حضرت رسول صلی الله علیه و آله منقولست که: هر که از طلوع صبح تا طلوع آفتاب مشغول تعقیب باشد ثواب حج برای او نوشته شود.(6)

ص : 140

و در حدیث قدسی وارد شده است که حق تعالی می فرماید که: ای فرزند آدم! یاد کن مرا بعد از صبح یک ساعت، و بعد از عصر یک ساعت، تا کفایت کنم جمیع مهمّات تو را.(1)

امّا تعقیبات:

«اَللّهُمَّ أَصْلِحْ دینِیَ الَّذی جَعَلْتَهُ لی عِصْمَةً»

پس سه مرتبه: «اَللّهُمَّ أَصْلِحْ لی دُنْیایَ الَّتی جَعَلْتَ فیها مَعاشی»

پس سه مرتبه: «اَللّهُمَّ أَصْلِحْ لی آخِرَتی الَّتی جَعَلْتَ إِلَیْها مَرْجِعی»

پس سه مرتبه: «اَللّهُمَّ إِنّی أَعُوذُ بِرِضاکَ مِنْ سَخَطِکَ وَ أَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ نَقِمَتِکَ»

پس سه مرتبه: «اَللّهُمَّ إِنّی أَعُوذُ بِکَ مِنْکَ لا مانِعَ لِما أَعْطَیْتَ وَ لا مُعْطِیَ لِما مَنَعْتَ وَ لایَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ».(1)

و دعا به روایت شیخ و ابن ادریس اینست: «بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ اَلْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ تَبارَکَ اللّه ُ اَحْسَنُ الْخالِقینَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه ِ الْعَلیِّ الْعَظیمِ».(1)

و به روایت کفعمی بعد از بسمله: «اَلْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ حَسْبُنَا اللّه ُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ» تا آخر دعا.(2) و هر دو خوبست.

و از جمله ثوابش آنست که: حق تعالی هزار ملک خلق کند که در سی و شش هزار سال، ثواب آن را برای او بنویسند.(1)

«أَصْبَحْنا وَ أَصْبَحَ الْمُلْکُ للّه ِ اَللّهُمَّ إِنّا عَبیدُکَ وَ أَبْناءُ عَبیدِکَ اَللّهُمَّ احْفَظْنا مِنْ حَیْثُ نَحْتَفِظُ وَ مِنْ حَیْثُ لا نَحْتَفِظُ اَللّهُمَّ احْرُسْنا مِنْ حَیْثُ نَحْتَرِسُ وَ مِنْ حَیْثُ لا نَحْتَرِسُ اَللّهُمَّ اسْتُرْنا مِنْ حَیْثُ نَسْتَتِرُ وَ مِنْ حَیْثُ لا نَسْتَتِرُ اَللّهُمَّ اسْتُرْنا بِالْغِنا وَ الْعافِیَةِ اَللّهُمَّ ارْزُقْنَا الْعافِیَةَ وَ دَوامَ الْعافِیَةِ وَ ارْزُقْنَا الشُّکْرَ عَلَی الْعافِیَةِ».(1)

بامداد فارغ می شد این دعا می خواند: «اَللّهُمَّ مَتِّعْنی بِسَمْعی وَ بَصَری وَ اجْعَلْهُمَا الْوارِثَیْنِ مِنّی وَ اَرِنی ثاری فی عَدُوّی».(1)

عَلَیَّ نِعَمَهُ وَ کَفانی الْهَمَّ(1) اَللّهُمَّ فَلَکَ الْحَمْدُ عَلی کُلِّ حالٍ کَثیراً وَ لَکَ الْمَنُّ فاضِلاً وَ بِنِعْمَتِکَ تَتِمُّ الصّالِحاتُ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً خالِداً مَعَ خُلُودِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لا نِهایَةَ لَهُ دُونَ عِلْمِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لا أَمَدَ لَهُ دُونَ مَشِیَّتِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لا أَجْرَ لِقائِلِه دُونَ رِضاکَ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ(2) وَ إِلَیْکَ الْمُشْتَکی وَ أَنْتَ الْمُسْتَعانُ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ(3) کَما أَنْتَ أَهْلُهُ وَ الْحَمْدُ للّه ِ بِمَحامِدِه کُلِّها عَلی نَعْمائِه(4) کُلِّها حَتّی یَنْتَهی الْحَمْدُ إِلی ما یُحِبُّ رَبُّنا وَ یَرْضی اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ کَما نَقُولُ وَ فَوْقَ ما یَقُولُ الْقائِلُونَ وَ کَما یُحِبُّ رَبُّنا أَنْ یُحْمَدَ».(5)

أَعْطَیْتَ أَوْلِیائَکَ ما(1) آمَنُ بِه مِنْ عَذابِکَ وَ أَسْتَوْجِبُ بِه کَرامَتَکَ فَإِنَّ فی عَطائِکَ خَلَفاً مِنْ مَنْعِ غَیْرِکَ وَ لَیْسَ فی مَنْعِکَ خَلَفٌ مِنْ عَطاءِ غَیْرِکَ یا سامِعَ کُلِّ صَوْتٍ یا جامِعَ کُلِّ فَوْتٍ یا بارِئَ النُّفُوسِ بَعْدَ الْمَوْتِ یا مَنْ لا تَتَشابَهُ عَلَیْهِ الاْءَصْواتُ وَ لا تَغْشاهُ الظُّلُماتُ یا مَنْ لا یَشْغَلُهُ شَیْ ءٌ عَنْ شَیْ ءٍ أَسْئَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَلی ما سَلَفَ مِنْ ذُنُوبی وَ تُعْطِیَنی سُوءْلی فی دُنْیایَ وَ آخِرَتی یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ».(2)

بِعَمَلی أَصْبَحْتُ لا فَقیرَ أَفْقَرُ مِنّی وَ اللّه ُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ بِاللّه ِ أُصْبِحُ وَ بِاللّه ِ أُمْسی وَ بِاللّه ِ نُحْیی وَ بِاللّه ِ نَمُوتُ(1) وَ إِلَی اللّه ِ النُّشُورُ اَللّهُمَّ إِنّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْحَزَنِ(2) وَ الْعَجْزِ وَ الْکَسَلِ وَ الْجُبْنِ وَ الْبُخْلِ وَ ضَلَعِ الدَّیْنِ وَ غَلَبَةِ الرِّجالِ أَصْبَحْتُ وَ الْجُودُ وَ الْجَمالُ وَ الْجَلالُ وَ الْبَهاءُ وَ العِزَّةُ وَ الْقُدْرَةُ وَ السُّلْطانُ وَ الْخَلْقُ وَ الاْءَمْرُ وَ الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةُ وَ ما سَکَنَ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهارِ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ».

پس سه مرتبه بگوید: «اَلْحَمْدُ للّه ِ الَّذی أَذْهَبَ اللَّیْلَ وَ جاءَ بِالنَّهارِ بِرَحْمَتِه خَلْقاً جَدیداً وَ نَحْنُ مِنْهُ فی عافِیَةٍ وَ رَحْمَةٍ سُبْحانَ رَبِّنا إِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولاً».(3)

تَوَفَّیْتَنی عَلَیْهِ وَ ابْعَثَنی عَلَیْهِ(1) إِذا بَعَثْتَنی وَ اجْعَلْنی مَعَهُمْ فِی الدُّنْیا وَالاْآخِرَة وَ لا تُفَرِّقْ بَیْنی وَ بَیْنَهُم طَرْفَةَ عَیْنٍ وَ لا أَقَلَّ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْثَرَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ رَضیتُ بِاللّه ِ رَبّاً وَ بِالاْءِسْلامِ دیناً وَ بِمُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله نَبِیّاً وَ بِالْقُرْآنِ کِتاباً وَ بِعَلِیٍّ إِماماً وَ بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَ عَلِیِّ بْنِ مُوسی وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ وَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ وَ الْحُجَّةِ الْخَلَفِ الصّالِحِ أَئِمَةً وَ سادَةً وَ قادَةً اَللّهُمَّ اجْعَلْهُمْ أَئِمَّتی وَ قادَتی فِی الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ اَللّهُمَّ أَدْخِلْنی فی کُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ أَخْرِجْنی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنی مَعَهُمْ فِی الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ وَ فی کُلِّ شِدَّةٍ وَ رَخاءٍ وَ فی کُلِّ عافِیَةٍ وَ بَلاءٍ وَ فِی الْمَشاهِدِ کُلِّها وَ لا تُفَرِّقْ بَیْنی وَ بَیْنَهُمْ طَرْفَةَ عَیْنٍ أَبَداً لا أَقَلَّ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْثَرَ فَإِنّی بِذلِکَ راضٍ یا رَبِّ».(2)

و سیّد بن باقی از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام روایت کرده است که: هر که هر صبح و شام بگوید: «رَضیتُ بِاللّه ِ رَبّاً» تا آخر دعا؛ بر خداوند(3) جبّار لازم است که در روز قیامت او را راضی گرداند.(4)

پس بگوید:

«اَللّهُمَّ إِنَّکَ تُنْزِلُ فی هذَا اللَّیْلِ وَ النَّهارِ ما شِئْتَ فَأَنْزِلْ عَلَیَّ وَ عَلی إِخْوانی وَ أَهْلی وَ أَهْلِ حُزانَتی مِنْ رَحْمَتِکَ وَ رِضْوانِکَ وَ مَغْفِرَتِکَ وَ رِزْقِکَ الْواسِعِ ما تَجْعَلُهُ قِواماً لِدینی وَ دُنْیایَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ مِنْ فَضْلِکَ الْواسِعِ الْفاضِلِ الْمُفْضِلِ رِزْقاً واسِعاً حَلالاً طَیِّباً بَلاغاً لِلاْآخِرَةِ وَ الدُّنْیا هَنیئاً مَریئاً صَبّاً صَبّاً مِنْ غَیْرِ مَنٍّ مِنْ أَحَدٍ إِلاّ سَعَةً مِنْ فَضْلِکَ وَ طَیِّباً مِنْ رِزْقِکَ وَ حَلالاً مِنْ واسِعِکَ تُغْنینی بِه مِنْ فَضْلِکَ أَسْئَلُ وَ مِنْ عَطِیَّتِکَ أَسْئَلُ وَ مِنْ یَدِکَ الْمَلاْءَی أَسْئَلُ وَ مِنْ خَیْرِکَ أَسْئَلُ یا مَنْ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ نَفْحَةً مِنْ نَفَحاتِ رِزْقِکَ تَجْعَلُها عَوْناً(1) عَلی نَفْسی وَ دُنْیایَ وَ آخِرَتی اَللّهُمَّ افْتَحْ لی وَ لاِءَهْلِ بَیْتی بابَ رَحْمَتِکَ وَ رِزْقاً مِنْ عِنْدِکَ اَللّهُمَّ لا تَخْطُرْ عَلَیَّ رِزْقی وَ لا تَجْعَلْنی مُحارَفاً وَ اجْعَلْنی مِمَّن یَخافُ مَقامَکَ وَ یَخافُ وَعیدَکَ وَ یَرْجُو لِقاءَکَ وَ یَرْجُو أَیّامَکَ وَ اجْعَلْنی أَتُوبُ إِلَیْکَ تَوْبَةً نَصُوحاً وَ ارْزُقْنی عَمَلاً مُتَقَبَّلاً وَ عَمَلاً نَجیحاً وَ سَعْیاً مَشْکُوراً وَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ».(2)

و صد مرتبه سوره «قُلْ هُوَ اللّه ُ أحَد »بخواند

و صد مرتبه بگوید: «صَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»

و صد مرتبه بگوید: «سُبْحانَ اللّه ِ وَ الْحَمْدُ للّه ِ وَ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَ اللّه ُ أَکْبَرُ»

و صد مرتبه بگوید: «ماشاءَ اللّه ُ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ»

و صد مرتبه بگوید: «اَللّهُمَّ قَدْ رَضیتُ بِقَضائِکَ وَ سَلَّمْتُ لاِءَمْرِکَ اَللّهُمَّ اقْضِ لی بِالْحُسْنی وَ اکْفِنی ما أَهَمَّنی»

و صد مرتبه بگوید: «اَللّهُمَّ أَوْسِعْ لی فی رِزْقی وَ امْدُدْ لی فی عُمْری وَ اغْفِرْلی ذَنْبی وَ اجْعَلْنی مِمَّنْ تَنْتَصِرُ بِه لِدینِکَ».(1)

الرُّعْبَ فی قُلُوبِ أَعْدائِکَ مِنّی وَ انْشُرْ رَحْمَتَکَ لی وَ أَتْمِمْ نِعْمَتَکَ عَلَیَّ وَ اجْعَلْها مَوصُولَةً بِکَرامَتِکَ إِیّایَ وَ أَوْزِعْنی شُکْرَکَ وَ أَوْجِبْ لِیَ الْمَزیدَ مِنْ لَدُنْکَ وَ لا تُنْسِنی ذِکْرَکَ وَ لا تَجْعَلْنی مِنَ الْغافِلینَ».

و ده مرتبه بگوید:

«اَللّهُمَّ یَسِّرْ لَنا ما نَخافُ عُسْرَتَهُ وَ سَهِّلْ لَنا ما نَخافُ حُزُونَتَهُ وَ نَفِّسْ عَنّا ما نَخافُ کُرْبَتَهُ وَ اکْشِفْ عَنّا ما نَخافُ غَمَّهُ وَ اصْرِفْ عَنّا ما نَخافُ بَلِیَّتَهُ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ».

و ده مرتبه بگوید:

«اَللّهُمَّ لا تَنْزِعْ مِنّی صالِحاً أَعْطَیْتَهُ(1) أَبَداً وَ لا تَرُدَّنی فی سُوْءٍ اسْتَنْقَذْتَنی مِنْهُ أَبَداً وَ لا تُشْمِتْ بی عَدُوّاً وَ لا حاسِداً أَبَداً وَ لا تَکِلْنی إِلی نَفْسی طَرْفَةَ عَیْنٍ أَبَداً».

و ده مرتبه بگوید:

«اَللّهُمَّ بارِکْ لی فیما أَعْطَیْتَنی وَ بارِکْ لی فیما رَزَقْتَنی وَ زِدْنی مِنْ فَضْلِکَ وَ اجْعَلْ لِیَ الْمَزیدَ مِنْ کَرامَتِکَ».

و ده مرتبه بگوید:

«أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إلاّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ إِلهاً واحِداً أَحَداً صَمَداً لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَ لا وَلَداً».

و ده مرتبه بگوید:

«لا إِلهَ إِلاّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ أَحَداً صَمَداً لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ إِلهاً واحِداً لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَ لا وَلَداً».

و ده مرتبه بگوید:

«اَللّهُمَّ ما أَصْبَحَتْ(2) بی مِنْ نِعْمَةٍ أَوْ عافِیَةٍ فی دینٍ أَوْ دُنْیایَ فَمِنْکَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ بِها عَلَیَّ یا رَبِّ حَتّی تَرْضی وَ بَعْدَ الرِّضا».

ص : 155

و ده مرتبه بگوید:

«لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیی وَ یُمیتُ وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».(1)

«اَللّهُمَّ إِنّی أَصْبَحْتُ أَسْتَغْفِرُکَ فی هذَا الصَّباحِ وَ فی هذَا الْیَوْمِ لاِءَهْلِ رَحْمَتِکَ وَ أَبْرَأُ إِلَیْکَ مِنْ أَهْلِ لَعْنَتِکَ اَللّهُمَّ إِنّی أَصْبَحْتُ أَبْرَأُ إِلَیْکَ فی هذَا الْیَوْمِ وَ فی هذَا الصَّباحِ مِمَّنْ نَحْنُ بَیْنَ ظَهْرَانَیْهِمْ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَ ما کانُوا یَعْبُدُونَ إِنَّهُمْ کانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فاسِقِینَ اَللّهُمَّ اجْعَلْ ما أَنْزَلْتَ مِنَ السَّماءِ إِلَی الاْءَرْضِ فی هذا الصَّباحِ وَ فی هذا الْیَوْمِ بَرَکَةً عَلی أَوْلِیائِکَ وَ عَذاباً عَلی أَعْدائِکَ اَللّهُمَّ والِ مَنْ والاکَ وَ عادِ مَنْ عاداکَ اَللّهُمَّ اخْتِمْ لی بِالاْءَمْنِ وَ الاْءیمانِ کُلَّما طَلَعَتْ شَمْسٌ أَوْ غَرَبَتْ اَللّهُمَّ اغْفِرْلی وَ لِوالِدَیَّ وَ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانی صَغیراً اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُوءْمِنینَ وَ الْمُوءْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَالْمُسْلِماتِ(1) الاْءَحْیاءِ مِنْهُمْ وَ الاْءَمْواتِ إِنَّکَ تَعْلَمُ مُتَقَلَّبُهُم وَ مَثْواهُمْ اَللّهُمَّ احْفَظْ إِمامَ الْمُسْلِمینَ بِحِفْظِ الاْءیمانِ وَ انْصُرْهُ نَصْراً عَزیزاً وَ افْتَحْ لَهُ فَتْحاً یَسیراً وَ اجْعَلْ لاِءِمامِ الْمُسْلِمینَ مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصیراً(2) اَللّهُمَّ الْعَنِ الْفِرَقَ الْمُخالِفَةَ عَلی رَسُولِکَ وَ الْمُتَعَدِّیَةَ لِحُدُودِکَ وَ الْعَنْ أَشْیاعَهُمْ وَ أَتْباعَهُمْ وَ أَسْئَلُکَ الزِّیادَةَ مِنْ فَضْلِکَ وَ الاِْقْتِداءَ بِما جاءَ مِنْ عِنْدِکَ وَ التَّسْلیمَ لاِءَمْرِکَ وَ الْمُحافَظَةَ عَلی ما أَمَرْتَ بِه لا أبْغِی بِه بَدَلاً وَ لا أَشْتَری بِهِ ثَمَناً قَلیلاً اَللّهُمَّ اهْدِنی فیمَنْ هَدَیْتَ وَ قِنی شَرَّ ما قَضَیْتَ إِنَّکَ تَقْضی وَ لا یُقْضی عَلَیْکَ وَ لا یَعزُّ مَنْ عادَیْتَ وَ لا یَذِلُّ مَنْ والَیْتَ تَبارَکْتَ وَ تَعالَیْتَ سُبْحانَکَ رَبَّ الْبَیْتِ الْحَرامِ(3) تَقَبَّلْ مِنّی دُعائی وَ ما تَقَرَّبْتُ بِه إِلَیْکَ مِنْ خَیْرٍ فَضاعِفْهُ لی یا رَبِّ(4) أَضْعافاً کَثیرَةً وَ آتِنی مِنْ لَدُنْکَ أَجْراً عَظیماً رَبِّ ما أَحْسَنَ(5) ما أَبْلَیْتَنی وَ أَعْظَمَ ما آتَیْتَنی وَ أَطْوَلَ ما عافَیْتَنی وَ أَکْثَرَ ما سَتْرَتَ عَلَیَّ فَلَکَ الْحَمْدُ یا إلهی کَثیراً طَیِّباً مُبارَکاً عَلَیْهِ مِلاْءَ السَّماواتِ وَ مِلاْءَ الاْءَرْضِ وَ مِلاْءَ ما شاءَ رَبّی وَ کَما یُحِبُّ رَبّی وَ یَرْضی وَ کَما یَنْبَغی لِکَرَمِ وَجْهِه وَ عِزِّ جَلالِه ذِی الْجَلالِ وَ الاْءِکْرامِ».(6)

ص : 157

تَجْعَلَ النُّورَ فی بَصَری وَ الْبَصیرَةَ فی دینی وَ الْیَقینَ فی قَلْبی وَ الاْءِخْلاصَ فی عَمَلی وَ السَّلامَةَ فی نَفْسی وَ السَّعَةَ فی رِزْقی وَ الشُّکْرَ لَکَ أَبَداً ما أَبْقَیْتَنی».(1)

رَیْبَ فِیها وَ أَنَّ اللّه َ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اکْتُبْ اللّهُمَّ شَهادَتی عِنْدَکَ مَعَ شَهادَةِ أُولِی الْعِلْمِ بِکَ یا رَبِّ وَ مَنْ أَبی أَنْ یَشْهَدَ لَکَ بِهذِهِ الشَّهادَةِ وَ زَعَمَ أَنَّ لَکَ نِدّاً أَوْ لَکَ وَلَداً أَوْ لَکَ صاحِبَةً أَوْ لَکَ شَریکاً أَوْ مَعَکَ خالِقاً أَوْ رازِقاً لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ تَبارَکْتَ(1) وَ تَعالَیْتَ عَمّا یَقُولُ الظّالِمُونَ عُلُوّاً کَبیراً فَاکْتُبْ اللّهُمَّ شَهادَتی مَکانَ شَهادَتِهِمْ وَ أَحْیِنی عَلی ذلِکَ وَ أَمِتْنی عَلَیْهِ وَ ابْعَثْنی عَلَیْهِ(2) وَ أَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فی عِبادِکَ الصّالِحِینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَبِّحْنی مِنْکَ صَباحاً صالِحاً مُبارَکاً مَیْمُوناً لا خازِیاً وَ لا فاضِحاً اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اجْعَلْ أَوَّلَ یَوْمی هذا صَلاحاً وَ أَوْسَطَهُ فَلاحاً وَ آخِرَهُ نَجاحاً وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ یَوْمٍ أَوَّلُهُ فَزَعٌ وَ أَوَسْطُهُ جَزَعٌ وَ آخِرُهُ وَجَعٌ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ارْزُقْنی خَیْرَ یَوْمی هذا وَ خَیْرَ ما فیهِ وَ خَیْرَ ما قَبْلَهُ وَ خَیْرَ ما بَعْدَهُ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّه وَ شَرِّ ما فیهِ وَ شَرِّ ما قَبْلَهُ وَ شَرِّ ما بَعْدَهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ افْتَحْ لی بابَ کُلِّ خَیْرٍ فَتَحْتَهُ عَلی أَحَدٍ مِنْ أَهْلِ الْخَیْرِ وَ لا تُغْلِقْهُ عَنّی أَبَداً وَ أَغْلِقْ عَنّی بابَ کُلِّ شَرٍّ فَتَحْتَهُ عَلی أَحَدٍ مِنْ أَهْلِ الشَّرِّ وَ لا تَفْتَحْهُ عَلَیَّ أَبَداً اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ اجْعَلْنی مَعَ(3) مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ فی کُلِّ مَوْطِنٍ وَ مَشْهَدٍ وَ مَقامٍ وَ مَحَلٍّ وَ مُرْتَحَلٍ وَ فی کُلِّ شِدَّةٍ وَ رَخاءٍ وَ عافِیَةٍ وَ بَلاءٍ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ(4) وَ اغْفِرْلی مَغْفِرَةً عَزْماً جَزْماً لا تُغادِرُ لی ذَنْباً وَ لا خَطیئَةً وَ لا إِثْماً اَللّهُمَّ إِنّی أَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ تُبْتُ إِلَیْکَ مِنْهُ ثُمَّ عُدْتُ فیهِ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِما أَعْطَیْتُکَ(5) مِنْ نَفْسی ثُمَّ لَمْ أَفِ لَکَ بِه وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِما أَرَدْتُ بِه وَجْهَکَ فَخالَطَهُ ما لَیْسَ لَکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ اغْفِرْلی یا رَبِّ وَ لِوالِدَیَّ وَ ما وَلَدا وَ ما وَلَدْتُ وَ ما تَوالَدُوا مِنَ الْمُوءْمِنینَ وَ الْمُوءْمِناتِ الاْءَحْیاءِ مِنْهُمْ وَ الاْءَمْواتِ وَ لاِءِخْوانِنَا الَّذینَ

ص : 160

سَبَقُونا بِالاْءیمانِ وَ لا تَجْعَلْ فی قُلُوبِنا غِلاًّ لِلَّذینَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّکَ رَوءُفٌ رَحِیمٌ اَلْحَمْدُ للّه ِ الَّذی قَضی عَنّی صَلاةً کانَتْ عَلَی الْمُوءْمِنینَ کِتاباً مَوْقُوتاً وَ لَمْ یَجْعَلْنی مِنَ الْغافِلینَ».(1)

شأن او دارد، از سوختن، و غرق شدن، و لقمه در گلو ماندن، و خانه انبوه شدن، و به زمین فرو رفتن، و عذابهای آسمانی، و ایمن گرداند خدا او را از شرّ شیطان، و شرّ پادشاهان، و شرّ هر صاحب شرّی، و در امان و ضمان خدا باشد و اگر با اخلاص و یقین(1) بخواند خدا ثواب صد صدّیق او را کرامت فرماید، و اگر در آن روز بمیرد داخل بهشت شود. پس ای فرزند! این دعا را حفظ کن، و تعلیم مکن مگر(2) به کسی که اعتماد بر او داشته باشی؛ زیرا که برای هر حاجت که خوانده شود برآورده می شود.

اینست دعا:

«اَللّهُمَّ إِنّی أَصْبَحْتُ أُشْهِدُکَ وَ کَفی بِکَ شَهیداً وَ أُشْهِدُ مَلائِکَتَکَ وَ حَمَلَةَ عَرْشِکَ وَ سُکّانَ سَبْعِ سَماواتِکَ وَ أَرَضیکَ وَ أَنْبِیائَکَ وَ رُسُلَکَ وَ وَرَثَةَ أَنْبِیائِکَ وَ رُسُلِکَ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکَ وَ جَمیعَ خَلْقِکَ فَاشْهَدْ لی وَ کَفی بِکَ شَهیداً إِلهی إِنّی أَشْهَدُ أَ نَّکَ أَنْتَ اللّه ُ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ الْمَعْبُودُ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ وَ أَنَّ مُحَمَّداً(3) عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ وَ أَنَّ کُلَّ مَعْبُودٍ مِمّا دُونَ عَرْشِکَ إِلی قَرارِ أَرْضِکَ السّابِعَةِ السُّفْلی باطِلٌ مُضْمَحِلٌّ ما خَلا وَجْهَکَ الْکَریمَ فَإِنَّهُ أَعَزُّ وَ أَکْرَمُ وَ أَجَلُّ وَ أَعْظَمُ مِنْ أَنْ یَصِفَ الْواصِفُونَ کُنْهَ جَلالِه أَوْ تَهْتَدِیَ الْقُلُوبُ إِلی کُنْهِ عَظَمَتِه یا مَنْ فاقَ مَدْحَ الْمادِحینَ فَخْرُ مَدْحِه وَ عَدا وَصْفَ الْواصِفینَ مَاثِرُ حَمْدِهِ وَ جَلَّ عَنْ مَقالَةِ النّاطِقینَ تَعْظیمُ شَأْنِه صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ افْعَلْ بِنا ما أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَهْلَ التَّقْوی وَ أَهْلَ الْمَغْفِرَةِ».

سه مرتبه این(4) را بخواند. پس یازده مرتبه بگوید:

«لا إلهَ إِلاّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ سُبْحانَ اللّه ِ وَ بِحَمْدِه أَسْتَغْفِرُ اللّه َ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ ما شاءَ اللّه ُ(5) وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ هُوَ الاْءَوَّلُ وَ الاْآخِرُ وَ الظّاهِرُ وَ الْباطِنُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیی وَ یُمیتُ وَ یُمیتُ وَ یُحْیی وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».

ص : 162

پس یازده مرتبه بگوید:

«سُبْحانَ اللّه َ وَ الْحَمْدُ للّه ِ وَ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَ اللّه ُ أَکْبَرُ أَسْتَغْفِرُ اللّه َ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ ما شاءَ اللّه ُ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللّه ِ الْحَلیمِ الْکَریمِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الحَقِّ الْمُبینِ عَدَدَ خَلْقِه وَ زِنَةَ عَرْشِه وَ مِلاْءَ سَماواتِه وَ أَرَضیهِ وَ عَدَدَ ما جَری بِه قَلَمُهُ وَ أَحْصاهُ کِتابُهُ وَ مِدادَ کَلِماتِه وَ رِضا نَفْسِه».

پس بگوید:

«اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ الْمُبارَکینَ وَ صَلِّ عَلی جَبْرَئیلَ وَ میکائیلَ وَ حَمَلَةِ عَرْشِکَ أَجْمَعینَ وَ الْمَلائِکَةِ الْمُقَرَّبینَ اللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِمْ جَمیعاً(1) حَتّی تُبَلِّغَهُمُ الرِّضا وَ تَزیدَهُمْ بَعْدَ الرِّضا ما أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلی مَلَکِ الْمَوْتِ وَ أعْوانِه وَ صَلِّ عَلی رِضْوانَ وَ خَزَنَةِ الْجِنانِ وَ صَلِّ عَلی مالِکٍ وَ خَزَنَةِ النّیرانِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِمْ جَمیعاً(2) حَتّی تُبَلِّغَهُمُ الرِّضا وَ تَزیدَهُمْ بَعْدَ الرِّضا(3) مِمّا أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْکِرامِ الْکاتِبینَ وَ السَّفَرَةِ الْکِرامِ الْبَرَرَةِ وَ الْحَفَظَةِ لِبَنی آدَمَ وَ صَلِّ عَلی مَلائِکَةِ الْهَواءِ وَ السَّماواتِ الْعُلی وَ مَلائِکَةِ الاْءَرَضینَ السُّفْلی وَ مَلائِکَةِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ الاْءَرْضِ وَ الاْءَقْطارِ وَ الْبِحارِ وَ الاْءَنْهارِ وَ الْبَراری وَ الْفَلَواتِ وَ الْقِفارِ وَ الاْءَشْجارِ(4) وَ صَلِّ عَلَی الْمَلائِکَتِکَ الَّذینَ أَغْنَیْتَهُمْ عَنِ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ بِتَسْبیحِکَ وَ تَقْدیسِکَ(5) وَ عِبادَتِکَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِمْ حَتّی تُبَلِّغَهُمُ الرِّضا وَ تَزیدَهُمْ بَعْدَ الرِّضا مِمّا أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلی أَبینا آدَمَ وَ أُمِّنا حَوّاءَ وَ ما وَلَدا مِنَ النَّبِیینَ وَ الصِّدّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصّالِحینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِمْ حَتّی تُبَلِّغَهُمُ الرِّضا وَ تَزیدَهُمْ بَعْدَ الرِّضا مِمّا أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ

ص : 163

عَلی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبینَ وَ عَلی أَصْحابِه الْمُنْتَجَبینَ وَ عَلی أَزْواجِهِ الْمُطَهَّراتِ وَ عَلی ذُرِیَّةِ مُحَمَّدٍ وَ عَلی کُلِّ نَبِیٍّ بَشَّرَ بِمُحَمَّدٍ وَ عَلی کُلِّ نَبِیٍّ وَلَدَ مُحَمَّداً وَ عَلی کُلِّ اِمْرَأَةٍ صالِحَةٍ کَفَّلَتْ مُحَمَّداً وَ عَلی کُلِّ مَلَکٍ هَبَطَ إِلی مُحَمَّدٍ وَ عَلی کُلِّ مَنْ فی صَلاتِکَ عَلَیْهِ وَ رِضاً لَکَ وَ رِضاً لِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِمْ حَتّی تُبَلِّغَهُمُ الرِّضا وَ تَزیدَهُمْ بَعْدَ الرِّضا مِمّا أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بارِکْ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ کَأَفْضَلِ ما صَلَّیْتَ وَ بارَکْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلی إِبْراهیمَ وَ آلِ إِبْراهیمَ إِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ اَللّهُمَّ أَعْطِ مُحَمَّداً الْوَسیلَةَ وَ الْفَضْلَ وَ الْفَضیلَةَ وَ الدَّرَجَةَ الرَّفیعَةَ وَ أَعْطِه حَتّی یَرْضی وَ زِدْهُ بَعْدَ الرِّضا مِمّا أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَما أَمَرْتَنا أَنْ نُصَلِّیَ عَلَیْهِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَما یَنْبَغی لَنا أَنْ نُصَّلِیَ عَلَیْهِ(1) اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ بِعَدَدِ کُلِّ حَرْفٍ فی صَلاةٍ صَلَّیْتَ عَلَیْهِ اَللّهُمَّ(2) صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ بِعَدَدِ مَنْ صَلّی عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یُصَلِّ عَلَیْهِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ بِعَدَدِ کُلِّ شَعْرَةٍ وَ لَفْظَةٍ وَ لَحْظَةٍ وَ نَفْسٍ وَ صِفَةٍ وَ سُکُونٍ وَ حَرَکَةٍ مِمَّنْ صَلَّی عَلَیْهِ وَ مِمَّنْ لَمْ یُصَلِّ عَلَیْهِ وَ بِعَدَدِ ساعاتِهِمْ وَ دَقائِقِهِمْ وَ سُکُونِهِمْ وَ حَرَکاتِهِمْ وَ حَقائِقِهِمْ وَ میقاتِهِمْ وَ صِفاتِهِمْ وَ أَیّامِهِمْ وَ شُهُورِهِمْ وَ سِنینِهِمْ(3) وَ أَشْعارِهِمْ وَ أَبْشارِهِمْ وَ بِعَدَدِ زِنَةِ ذَرِّ ما عَمِلُوا أَوْ یَعْمَلُونَ أَوْ بَلَغَهُمْ أَوْ رَأَوْا أَوْ ظَنُّوا(4) أَوْ کانَ مِنْهُمْ أَوْ یَکُونُ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ وَ کَأَضْعافِ ذلِکَ أَضْعافاً مُضاعَفَةً إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ بِعَدَدِ ما خَلَقْتَ وَ ما أَنْتَ خالِقُهُ إِلی یَوْمِ

ص : 164

الْقِیامَةِ صَلاةً تُرْضیهِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ بِعَدَدِ ما ذَرَأْتَ وَ بَرَأْتَ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ وَ الثَّناءُ وَ الشُّکْرُ وَ الْمَنُّ وَ الْفَضْلُ وَ الطَّوْلُ وَ الْخَیْرُ وَ الْحُسْنی وَ النِّعْمَةُ وَ الْعَظَمَةُ وَ الْجَبَرُوتُ وَ الْمُلْکُ وَ الْمَلَکُوتُ وَ الْقَهْرُ وَ السُّلْطانُ وَ الْفَخْرُ وَ السُّوءْدَدُ وَ الاِْمْتِنانُ وَ الْکَرَمُ وَ الْجَلالُ وَ الاْءِکْرامُ وَ الْجَمالُ وَ الْکَمالُ وَ الْخَیْرُ وَ التَوْحیدُ وَ التَّمْجیدُ وَالتَّحْمیدُ وَ التَّهْلیلُ وَ التَّکْبیرُ وَ التَّقْدیسُ وَ الرَّحْمَةُ وَ الْمَغْفِرَةُ وَ الْکِبْرِیاءُ وَ الْعَظَمَةُ وَ لَکَ ما زَکی وَ طابَ وَ طَهُرَ مِنَ الثَّناءِ الطَّیِّبِ وَ الْمَدیحِ الْفاخِرِ وَ الْقولِ الْحَسَنِ الجَمیلِ الَّذی تَرْضی بِه عَنْ قائِلِه وَ تُرْضی بِه قائِلَهُ وَ هُوَ رِضیً لَکَ حَتّی یَتَّصِلَ حَمْدی بِحَمْدِ أَوَّلِ الْحامِدینَ وَ ثَنائی(1) بِأَوَّلِ ثَناءِ الْمُثْنینَ عَلی رَبِّ الْعالَمینَ مُتَّصِلاً ذلِکَ بِذلِکَ وَ تَهْلیلی بِتَهْلیلِ أَوَّلِ الْمُهَلِّلینَ وَ تَکْبیری بِتَکْبیرِ أَوَّلِ الْمُکَبِّرینَ وَ قَوْلِی الْحَسَنُ الْجَمیلُ بِقَوْلِ أَوَّلِ الْقائِلینَ الْمُجْمِلینَ الْمُثْنینَ عَلی رَبِّ الْعالَمینَ مُتَّصِلاً ذلِکَ بِذلِکَ مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ إِلی آخِرِه وَ بِعَدَدِ زِنَةِ ذَرِّ السَّماواتِ وَ الاْءَرَضینَ وَ الرِّمالِ وَ التِّلالِ(2) وَ الْجِبالِ وَ عَدَدِ جُرَعِ ماءِ الْبِحارِ وَ عَدَدِ قَطْرِ الاْءَمْطارِ وَ وَرَقِ الاْءَشْجارِ وَ عَدَدِ النُّجُومِ وَ عَدَدِ الثَّری وَ الْحَصی وَ النَّوی وَ الْمَدَرِ وَ عَدَدِ زِنَةِ ذلِکَ کُلِّه وَ عَدَدِ زِنَةِ ذَرِّ السَّماواتِ وَ الاْءَرَضینِ وَ ما فیهِنَّ وَ ما بَیْنَهُنَّ وَ ما تَحْتَهُنَّ وَ ما بَیْنَ ذلِکَ وَ ما فَوْقَهُنَّ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ مِنْ لَدُنِ الْعَرْشِ(3) إِلی قَرارِ أَرْضِکَ السّابِعَةِ السُّفْلی وَ بِعَدَدِ حُرُوفِ أَلْفاظِ أَهْلِهِنَّ وَ عَدَدِ أَرْماقِهِمْ(4) وَ دَقائِقِهِمْ وَ شَعائِرِهِمْ وَ ساعاتِهِمْ وَ أَیّامِهِمْ وَ شُهُورِهِمْ وَ سِنینِهِمْ(5) وَ سُکُونِهِمْ وَ حَرَکاتِهِمْ وَ أَشْعارِهِمْ وَ أَبْشارِهِمْ وَ أَنْفاسِهِمْ وَ بِعَدَدِ(6) زِنَةِ ما عَمِلُوا أَوْ یَعْمَلُونَ بِه أَوْ بَلَغَهُم أَوْ رَأَوْا أَوْ ظَنُّوا اَوْ فَطِنُوا أَوْ کانَ مِنْهُمْ أَوْ یَکُونَ ذلِکَ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ وَ عَدَدِ زِنَةِ ذَرِّ ذلِکَ وَ أَضْعافِ ذلِکَ وَ کَأَضْعافِ ذلِکَ أَضْعافاً مُضاعَفَةً لا یَعْلَمُها

ص : 165

وَ لا یُحْصیها غَیْرُکَ یا ذَا الْجَلالِ وَ الاْءِکْرامِ وَ أَهْلُ ذلِکَ أَنْتَ وَ مُسْتَحِّقُّهُ وَ مُسْتَوْجِبُهُ مِنّی وَ مِنْ جَمیعِ خَلْقِکَ یا بَدیعَ السَّماواتِ وَ الاْءَرْضِ اَللّهُمَّ إِنَّکَ لَسْتَ بِرَبٍّ اسْتَحْدَثْناکَ وَ لا مَعَکَ إِلهٌ فَیُشْرِکَکَ فی رُبُوبِیَّتِکَ وَ لا مَعَکَ إِلهٌ أَعانَکَ عَلی خَلْقِنا أَنْتَ رَبُّنا کَما تَقُولُ وَ فَوْقَ ما یَقُولُ الْقائِلُونَ أَسْئَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُعطِیَ مُحَمَّداً أَفْضَلَ ما سَئَلَکَ وَ أَفْضَلَ ما سُئِلْتَ لَهُ وَ أَفْضَلَ ما أَنْتَ مَسْئُولٌ لَهُ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ أُعیذُ أَهْلَ بَیْتِ النَّبِیِّ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله وَ نَفْسی وَ دینی وَ مالی وَ وُلْدی وَ أَهْلی وَ قَراباتی وَ أَهْلَ بَیْتی وَ کُلَّ ذی رَحِمٍ لی دَخَلَ فِی الاْءِسْلامِ أَوْ یَدْخُلُ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ وَ حُزانَتی وَ خاصَّتی وَ مَنْ قَلَّدَنی دُعاءً أَوْ أَسْدی إِلَیَّ یَداً أَوْ رَدَّ عَنّی غَیْبَةً أَوْ قالَ فِیَّ خَیْراً أَوِ اتَّخَذْتُ عِنْدَهُ یَداً أَوْ صَنیعَةً وَ جیرانی وَ إِخْوانی مِنَ الْمُوءْمِنینَ وَ الْمُوءْمِناتِ بِاللّه ِ وَ بِأَسْمائِهِ التّامَّةِ الْعامَّةِ الشّامِلَةِ الْکامِلَةِ الطّاهِرَةِ الْفاضِلَةِ الْمُبارَکَةِ الْمُتَعالِیَةِ الزّاکِیَةِ الشَّریفَةِ الْمَنیعَةِ الْکَریمَةِ الْعَظیمَةِ الْمَخْزُونَةِ الْمَکْنُونَةِ الَّتی لا یُجاوِزُهُنَّ بَرٌّ وَ لا فاجِرٌ وَ بِأُمِّ الْکِتابِ وَ خاتِمَتِه وَ ما بَیْنَهُما مِنْ سُورَةٍ شَریفَةٍ وَ آیَةٍ مُحْکَمَةٍ وَ شِفاءٍ وَ رَحْمَةٍ وَ عَوْذَةٍ وَ بَرَکَةٍ وَ بِالتَّوراةِ وَ الاْءِنْجیلِ وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقانِ وَ صُحُفِ إِبْراهیمَ وَ مُوسی وَ بِکُلِّ کِتابٍ أَنْزَلَهُ اللّه ُ وَ بِکُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَهُ اللّه ُ وَ بِکُلِّ حُجَّةٍ أَقامَها اللّه ُ وَ بِکُلِّ بُرْهانٍ أَظْهَرَهُ اللّه ُ وَ بِکُلِّ نُورٍ أَنارَهُ اللّه ُ وَ بِکُلِّ آلاءِ اللّه ِ وَ عَظَمَتِه أُعیذُ نَفْسی وَ أَسْتَعیذُ مِنْ شَرِّ کُلِّ ذی شَرٍّ وَ مِنْ شَرِّ ما أَخافُ وَ أَحْذَرُ وَ مِنْ شَرِّ ما رَبّی مِنْهُ أَکْبَرُ وَ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الجِنِّ وَ الاْءِنْسِ وَ الشَّیاطینِ وَ السَّلاطینِ وَ إِبْلیسَ وَ جُنُودِه وَ أَشْیاعِه وَ أَتْباعِه وَ مِنْ شَرِّ ما فِی النُّورِ وَ الظُّلْمَةِ وَ مِنْ شَرِّ ما دَهَمَ أَوْ هَجَمَ أَوْ أَلَمَّ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ غَمٍّ وَ هَمٍّ وَ آفَةٍ وَ نَدَمٍ وَ نازِلَةٍ وَ سَقَمٍ وَ مِنْ شَرِّ ما یَحْدُثُ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ تَأْتی بِهِ الاْءَقْدارُ وَ مِنْ شَرِّ ما فِی النّارِ وَ مِنْ شَرِّ ما فِی الاْءَرْضِ وَ الاْءَقْطارِ وَ الْفَلَواتِ وَ الْقِفارِ وَ الْبِحارِ وَ الاْءَنْهارِ وَ مِنْ شَرِّ الْفُسّاقِ وَ الْفُجّارِ وَ الْکُهّانِ وَ السُّحّارِ وَ الْحُسّادِ وَ الذُّعّارِ وَ الاْءَشْرارِ وَ مِنْ شَرِّ ما یَلِجُ فِی الاْءَرْضِ وَ ما یَخْرُجُ مِنْها وَ ما یَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما یَعْرُجُ فِیها وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ ذی شَرٍّ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دابَّةٍ رَبّی آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی

ص : 166

عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللّه ُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ وَ أَعُوذُ بِکَ اَللّهُمَّ مِنَ الْهَمِّ وَ الْغَمِّ وَ الْحُزْنِ وَ الْعَجْزِ وَ الْکَسَلِ وَ الْجُبْنِ وَ الْبُخْلِ وَ مِنْ ضَلَعِ الدَّیْنِ وَ غَلَبَةِ الرِّجالِ(1) وَ مِنْ عَمَلٍ لا یَنْفَعُ وَ مِنْ عَیْنٍ لا تَدْمَعُ وَ مِنْ قَلْبٍ لایَخْشَعُ وَ مِنْ دُعاءٍ لا یُسْمَعُ وَ مِنْ نَصیحَةٍ لا تَنْجَعُ وَ مِنْ صَحابَةٍ لا تَرْدَعُ وَ مِنْ اِجْماعٍ عَلی نُکْرٍ وَ تَوَدُّدٍ عَلی خُسْرٍ أَوْ تُوءاخِذٍ(2) عَلی خُبْثٍ وَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ(3) مَلائِکَتُکَ الْمُقَرَّبُونَ وَ الاْءَنْبِیاءُ الْمُرْسَلُونَ وَ الاْءَئِمَةُ الْمُطَهَّرُونَ الطّاهِروُنَ وَ الشُّهَداءُ وَ الصّالِحُونَ وَ عِبادُکَ الْمُتَّقُونَ وَ أَسْئَلُکَ اللّهُمَّ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُعْطِیَنی مِنَ الْخَیْرِ ما سَأَلُوا وَ أَنْ تُعیذَنی مِنْ شَرِّ مَا اسْتَعاذُوا وَ أَسْئَلُکَ اللّهُمَّ مِنَ الْخَیْرِ کُلِّه عاجِلِه وَ آجِلِه ما عَلِمْتُ مِنْهُ وَ ما لَمْ أَعْلَمْ وَ أَعُوذُ بِکَ یا رَبِّ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطِینَ وَ أَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَنْ یَحْضُرُونِ بِسْمِ اللّه ِ عَلی أَهْلِ بَیْتِ النَّبِیِّ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله بِسْمِ اللّه ِ عَلی نَفْسی وَ دینی بِسْمِ اللّه ِ عَلی أَهْلی وَ مالی بِسْمِ اللّه ِ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ أَعْطانی رَبّی بِسْمِ اللّه ِ عَلی أَحِبَّتی وَ وُلْدی وَ قَراباتی بِسْمِ اللّه ِ عَلی جیرانِیَ الْمُوءْمِنینَ وَ إِخْوانی وَ مَنْ قَلَّدَنی دُعاءً أَوِ اتَّخَذَ عِنْدی(4) یَداً أَوْ أسْدی إِلَیَّ بِرّاً مِنَ الْمُوءْمِنینَ وَ الْمُوءْمِناتِ بِسْمِ اللّه ِ عَلی ما رَزَقَنی رَبّی وَ یَرْزُقُنی بِسْمِ اللّه ِ الَّذی لا یَضُرُّ مَعَ اسْمِه شَیْ ءٌ فِی الاْءَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صِلْنی بِجَمیعِ ما سَأَلَکَ عِبادُکَ الْمُوءْمِنُونَ أَنْ تَصِلَهُمْ بِه مِنَ الْخَیْرِ وَ اصْرِفْ عَنّی جَمیعَ ما سَأَلَکَ عِبادُکَ الْمُوءْمِنُونَ أَنْ تَصْرِفَهُ عَنْهُمْ مِنَ السُّوءِ وَ الرَّدَی وَ زِدْنی مِنْ فَضْلِکَ ما أَنْتَ أَهْلُهُ وَ وَلِیُّهُ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ(5) وَ أَهْلِ بَیْتِه الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ(6) وَ عَجِّلِ اللّهُمَّ فَرَجَهُمْ وَ فَرَجی وَ فَرِّجْ(7) عَنْ کُلِّ مَهْمُومٍ مِنَ الْمُوءْمِنینَ

ص : 167

وَ الْمُوءْمِناتِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنی نَصْرَهُمْ وَ أَشْهِدْنی أَیّامَهُمْ وَ اجْمَعْ بَیْنی وَ بَیْنَهُمْ فِی الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ وَ اجْعَلْ مِنْکَ عَلَیْهِم واقِیَةً حَتّی لا یَخْلُصَ إِلَیْهِمْ إِلاّ بِسَبیلِ خَیْرٍ وَ عَلَیَّ مَعَهُمْ(1) وَ عَلی شیعَتِهِمْ وَ مُحِبّیهِمْ وَ عَلی أَوْلِیائِهِمْ وَ عَلی جَمیعِ الْمُوءْمِنینَ وَ الْمُوءْمِناتِ فَإِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ بِسْمِ اللّه ِ وَ بِاللّه ِ وَ مِنَ اللّه ِ وَ إِلَی اللّه ِ وَ لا غالِبَ إِلاّ اللّه ُ ما شاءَ اللّه ُ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ حَسْبِیَ اللّه ُ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللّه ِ وَ أُفَوِّضُ أَمْری إِلَی اللّه ِ وَ أَلْتَجِأُ إِلَی اللّه ِ وَ بِاللّه ِ أُحاوِلُ وَ أُصاوِلُ وَ أُکاثِرُ وَ أُفاخِرُ وَ أَعْتَزُّ وَ أَعْتَصِمُ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ إِلَیْهِ مَتابِ لا إِلهَ إِلاّ اللّه ُ الْحَیُّ الْقَیُّومُ عَدَدَ الثَّری وَ الْحَصی وَ النُّجُومِ وَ الْمَلائِکَةِ الصُّفُوفِ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ العَلِیُّ الْعَظیمُ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ سُبْحانَکَ إِنّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ».(2)

و از حضرت صاحب الامر علیه السلام نیز دعای سابق مرویست با این زیادتی:

«اَللّهمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظیمِ وَ رَبَّ الْکُرْسِیِّ الرَّفیعِ وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ وَ مُنْزِلَ التَّوراةِ وَ الاْءِنْجیلِ وَ الزَّبُورِ وَ رَبَّ الظِّلِّ وَ الْحَرُورِ وَ مُنْزِلَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقانِ(3) الْعَظیمِ وَ رَبَّ الْمَلائِکَةِ الْمُقَرَّبینَ وَالاْءَنْبِیاءِ وَ الْمُرْسَلینَ أَنْتَ إِلهُ مَنْ فِی السَّماءِ وَ إِلهُ مَنْ فِی الاْءَرْضِ لا إِلهَ فیهِما غَیْرُکَ وَ أَنْتَ جَبّارُ مَنْ فِی السَّماءِ وَ جَبّارُ مَنْ فِی الاْءَرْضِ لا جَبّارَ فیهِما غَیْرُکَ وَ أَنْتَ خالِقُ مَنْ فِی السَّماءِ وَ خالِقُ مَنْ فِی الاْءَرْضِ لا خالِقَ فیهِما غَیْرُکَ وَ أَنْتَ حَکَمُ مَنْ فِی السَّماءِ وَ حَکَمُ مَنْ فِی الاْءَرْضِ لا حَکَمَ فیها غَیْرُکَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَریمِ وَ بِنُورِ وَجْهِکَ الْمُشْرِقِ الْمُنیرِ(4) وَ مُلْکِکَ الْقَدیمِ یا حَیُّ یا قَیُّومُ أَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذی أَشْرَقَتْ بِهِ السَّماواتُ وَ الاْءَرَضُونَ وَ بِاسْمِکَ الَّذی یَصْلُحُ عَلَیْهِ الاْءَوَّلُونَ وَ الاْآخِرُونَ یا حَیّاً قَبْلَ کُلِّ حَیٍّ وَ یا حَیّاً بَعْدَ کُلِّ حَیٍّ وَ یا حَیّاً حینَ لا حَیَّ وَ یا حَیُّ یا مُحْیِیَ الْمَوْتی وَ یا حَیُّ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ یا حَیُّ یا قَیُّومُ أَسْئَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنی مِنْ حَیْثُ أَحْتَسِبُ وَ مِنْ حَیْثُ لا

ص : 168

أَحْتَسِبُ رِزْقاً واسِعاً حَلالاً طَیِّباً وَ أَنْ تُفَرِّجَ عَنّی کُلَّ غَمٍّ وَ(1) هَمٍّ وَ أَنْ تُعْطِیَنی ما أَرْجُوهُ وَ آمُلُهُ إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».(2)

إِذا وَعَدَ وَفی وَ إِذا تَوَعَّدَ عَفی یا مَنْ یَمْلِکُ حَوائِجَ السّائِلینَ یا مَنْ یَعْلَمُ ما فِی ضَمیرِ الصّامِتینَ یا عَظیمَ الْخَطَرِ یا کَریمَ الظَّفَرِ یا مَنْ لَهُ وَجْهٌ لا یَبْلی یا مَنْ لَهُ مُلْکٌ لا یَفْنی یا مَنْ لَهُ نُورٌ لا یُطْفَأُ یا مَنْ فَوْقَ کُلِّ شَیْ ءٍ عَرْشُهُ یا مَنْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ سُلْطانُهُ یا مَنْ فی جَهَّنَمَ سَخَطُهُ یا مَنْ فِی الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ یا مَنْ مَواعیدُهُ صادِقَةٌ یا مَنْ أَیادیهِ فاضِلَةٌ یا مَنْ رَحْمَتُهُ واسِعَةٌ یا غِیاثَ الْمُسْتَغیثینَ یا مُجیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ یا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الاْءَعْلی وَ خَلْقُهُ بِالْمَنْزِلِ الاْءَدْنی یا رَبَّ الاْءَرْواحِ الْفانِیَةِ یا رَبَّ الاْءَجْسادِ الْبالِیَةِ یا أَبْصَرَ النّاظِرینَ یا أَسْمَعَ السّامِعینَ یا أَسْرَعَ الْحاسِبینَ یا أَحْکَمَ الْحاکِمینَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ یا وَهّابَ الْعَطایا یا مُطْلِقَ الاْءُساری یا رَبَّ الْعِزَّةِ یا أَهْلَ التَّقْوی وَ أَهْلَ الْمَغْفِرَةِ یا مَنْ لا یُدْرَکُ أَمَدُهُ یا مَنْ لا یُحْصی عَدَدُهُ یا مَنْ لا یَنْقَطِعُ مَدَدُهُ أَشْهَدُ وَ الشَّهادَةُ لی رِفْعَةٌ وَ عُدَّةٌ وَ هِیَ مِنّی سَمْعٌ وَ طاعَةٌ وَ بِها أَرْجُو النَّجاةَ یَوْمَ الْحَسْرَةِ وَ النَّدامَةِ إِنَّکَ أَنْتَ اللّه ُ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ أَ نَّهُ قَدْ بَلَّغَ عَنْکَ وَ أَدّی ما کانَ واجِباً عَلَیْهِ لَکَ وَ أَنَّکَ تَخْلُقُ دائِماً وَ تَرْزُقُ وَ تُعْطی وَ تَمْنَعُ وَ تَرْفَعُ وَ تَضَعُ وَ تُغْنی وَ تُفْقِرُ وَ تَخْذُلُ وَ تَنْصُرُ وَ تَعْفُو وَ تَرْحَمُ وَ تَصْفَحُ وَ تَجاوَزُ عَمّا تَعْلَمُ وَ لا تَجُورُ وَ لا تَظْلِمُ وَ أَ نَّکَ تَقْبِضُ وَ تَبْسُطُ وَ تَمْحُو وَ تُثْبِتُ وَ تُبْدِئُ وَ تُعیدُ وَ تُحْیی وَ تُمیتُ وَ أَنْتَ حَیٌّ لا تَمُوتُ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ محمّد وَ اهْدِنی مِنْ عِنْدِکَ وَ أَفِضْ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ انْشُرْ عَلَیَّ مِنْ رَحْمَتِکَ وَ أَنْزِلْ عَلَیَّ مِنْ بَرَکاتِکَ فَطالَ ما عَوَّدْتَنِی الْحَسَنَ الْجَمیلَ وَ أَعْطَیْتَنِی الْکَثیرَ الْجَزیلَ وَ سَتَرْتَ عَلَیَّ الْقَبیحَ اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ عَجِّلْ فَرَجی وَ أَقِلْنی عَثْرَتی وَ ارْحَمْ عَبْرَتی وَ ارْدُدْنی إِلی أَفْضَلِ عادَتِکَ عِنْدی وَ اسْتَقْبِلَ بی صِحَّةً مِنْ سُقْمی وَ سِعَةً مِنْ عُدْمی وَ سَلامَةً شامِلَةً فی بَدَنی وَ بَصیرَةً(1) نافِذَةً فی دینی وَ مَهِّدْنی وَ أَعِنّی عَلَی اسْتِغْفارِکَ وَ اسْتِقالَتِکَ قَبْلَ أَنْ یَفْنَی الاْءَجَلُ وَ یَنْقَطِعُ الْعَمَلُ وَ أَعِنّی عَلَی الْمَوْتِ وَ کُرْبَتِه وَ عَلَی الْقَبْرِ وَ وَحْشَتِه وَ عَلَی الْمیزانِ وَ خِفَّتِه وَ عَلَی الصِّراطِ وَ زِلَّتِه وَ عَلی یَوْمِ الْقِیامَةِ

ص : 170

وَ رَوْعَتِه وَ أَسْئَلُکَ نَجاحَ الْعَمَلِ قَبْلَ انْقِطاعِ الاْءَجَلِ وَ قُوَّةً فی سَمْعی وَ بَصَری وَ اسْتِعْمالاً لِصالِحِ ما عَلَّمْتَنی وَ فَهَّمْتَنی إِنَّکَ أَنْتَ الرَّبُ الجَلیلُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلیلُ وَ شَتّانَ ما بَیْنَنا یا حَنّانُ یا مَنّانُ یا ذَاالْجَلالِ وَ الاْءِکْرامِ وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلی(1) مَنْ بِه فَهَّمْتَنا وَ هُوَ أَقْرَبُ وَسائِلِنا إِلَیْکَ رَبَّنا مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرینَ».(2)

الَّذی لا یُسْتَطاعُ وَ فی ذِمَّةِ اللّه ِ الَّتی لا تُخْفَرُ وَ فی عِزَّةِ اللّه ِ الَّتی لا یُقْهَرُ وَ فی حَرَمِ اللّه ِ الْمَنیعِ وَ فی وِدائِعِ اللّه ِ الَّتی لا تَضیعُ وَ مَنْ أَصْبَحَ للّه ِِ جاراً فَهُوَ آمِنٌ مَحْفُوظٌ أَصْبَحْتُ وَ الْمُلْکُ وَ الْمَلَکُوتُ وَ الْعَظَمَةُ وَ الْجَبَرُوتُ وَ الْجَلالُ وَ الاْءِکْرامُ وَ الْنَقْضُ وَ الاْءِبْرامُ وَ الْعِزَّةُ وَ السُّلْطانُ وَ الْحُجَّةُ وَ الْبُرْهانُ وَ الْکِبْرِیاءُ وَ الرُّبُوبِیَّةُ وَ الْقُدْرَةُ وَ الْهَیْبَةُ وَ الْمَنَعَةُ وَ السَّطْوَةُ وَ الرَّأْفَةُ وَ الرَّحْمَةُ وَ الْعَفْوُ وَ الْعافِیَةُ وَ السَّلامَةُ وَ الطَّوْلُ وَ الاْآلاءُ وَ الْفَضْلُ وَ النَّعْماءُ وَ النُّورُ وَ الضِّیاءُ وَ الاْءَمْنُ وَ خَزائِنُ الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ الْواحِدِ القَهّارِ الْمَلِکِ الْجَبّارِ الْعَزیزِ الْغَفّارِ أَصْبَحْتُ لا أُشْرِکُ بِاللّه ِ شَیْئاً وَ لا أَدْعُو مَعَهُ إِلهاً وَ لا اتَّخِذُ مِنْ دُونِه وَلِیّاً وَ لا نَصیراً إِنّی لَنْ یُجِیرَنی مِنَ اللّه ِ أَحَدٌ وَ لَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً اَللّه ُ اَللّه ُ(1) رَبّی حَقّاً لا أُشْرِکُ بِاللّه ِ(2) شَیْئاً اَللّه ُ أَعَزُّ وَ أَکْبَرُ وَ أَعْلی وَ أَقْدَرُ مِمّا اَخافُ وَ اَحْذَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ اَللّهُمَّ کَما ذَهَبْتَ بِاللَّیْلِ وَ أَقْبَلْتَ بِالنَّهارِ خَلْقاً جَدیداً مِنْ خَلْقِکَ وَ آیَةً بَیِّنَةً مِنْ آیاتِکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اَذْهِبْ عَنّی فیهِ کُلَّ غَمٍّ وَ هَمٍّ وَ حُزْنٍ وَ مَکْرُوهٍ وَ بَلِیَّةٍ وَ مِحْنَةٍ وَ مُلِمَّةٍ وَ أَقْبِلْ إِلَیَّ بِالْعافِیَةِ وَ امْنُنْ عَلَیَّ بِالرَّحْمَةِ وَ الْعَفْوِ وَ الْعافِیَةِ وَ التَّوْبَةِ وَ ادْفَعْ عَنّی کُلَّ مَعَرَّةٍ وَ مَضَرَّةٍ وَ امْنُنْ عَلَیَّ بِالرَّحْمَةِ وَ الْعَفْوِ وَ التَّوْبَةِ بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ وَ جُودِکَ وَ کَرَمِکَ أَعُوذُ بِاللّه ِ وَ بِما عاذَتْ(3) بِه مَلائِکَتُهُ وَ رُسُلُهُ وَ مِنْ شَرِّ هذَا الْیَوْمِ وَ ما یَأْتی بَعْدَهُ وَ مِنَ الشَّیْطانِ وَ السُّلْطانِ وَ رُکُوبِ الْحَرامِ وَ الاْآثامِ وَ مِنْ شَرِّ السّامَّةِ وَ الْهامَّةِ وَ الْعَیْنِ اللاّمَّةِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دابَّةٍ رَبّی آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبّی عَلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ وَ أَعُوذُ بِاللّه ِ وَ بِکَلِماتِه وَ عَظَمَتِه وَ حَوْلِه وَ قُوَّتِه وَ قُدْرَتِه(4) مِنْ غَضَبِه وَ سَخَطِه وَ عِقابِه وَ أَخْذِه وَ بَأْسِه وَ سَطْوَتِه وَ نِقْمَتِه وَ مِنْ جَمیعِ مَکارِهِ الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ وَ امْتَنَعْتُ بِحَوْلِ اللّه ِ وَ قُوَّتِه مِنْ حَوْلِ خَلْقِه جَمیعاً وَ قُوَّتِهِمْ وَ بِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ وَ مِنْ شَرِّ النَّفّاثاتِ فِی الْعُقَدِ وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ و بِرَبِّ النّاسِ مَلِکِ النّاسِ إِلهِ النّاسِ مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنّاسِ

ص : 172

الَّذی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النّاسِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللّه ُ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ بِاللّه ِ أَسْتَفْتِحُ وَ بِاللّه ِ اَسْتَنْجِحُ وَ عَلَی اللّه ِ أَتَوَکَّلُ وَ بِاللّه ِ أَعْتَصِمُ وَ أَسْتَعینُ وَ أَسْتَجیرُ بِسْمِ اللّه ِ خَیْرِ الاْءَسْماءِ بِسْمِ اللّه ِ الّذی لا یَضُرُّ مَعَ اسْمِه شَیْ ءٌ فِی الاْءَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ رَبِّ إِنّی تَوَکَّلْتُ عَلَیْکَ رَبِّ إِنّی فَوَّضْتُ أَمْری إِلَیْکَ رَبِّ إِنّی أَلْجَأْتُ ظَهْری إِلَیْکَ(1) رَبِّ إِنّی أَلْجَأْتُ ضَعْفَ رُکْنی إِلی قُوَّةِ رُکْنِکَ مُسْتَعیناً بِکَ عَلی ذَوِی التَّعَزُّزِ عَلَیَّ وَ الْقَهْرِ لی وَ الْقُدْرَةِ عَلی ضَیْمی وَ الاِْقْدامِ عَلی ظُلْمی وَ أَ نَا وَ أَهْلی وَ مالی وَ وُلْدی فی جَوارِکَ وَ کَنَفِکَ رَبِّ لا ضَعْفَ مَعَکَ وَ لا ضَیْمَ عَلی جارِکَ رَبِّ فَاقْهَرْ قاهِری بِعَزَّتِکَ وَ أَوْهِنْ مُسْتَوْهِنی بِقُدْرَتِکَ وَ اقْصِمْ ضائِمی بِبَطْشِکَ وَ خُذْ لی(2) مِنْ ظالِمی بَعَدْلِکَ وَ أَعِذْنی مِنْهُ بِعِیاذِکَ وَ اَسْبِلْ عَلَیَّ سِتْرَکَ فَاِنَّ مَنْ سَتَرْتَهُ فَهُوَ آمِنٌ مَحْفُوظٌ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ العَظیمِ یا حَسَنَ الْبَلاءِ یا إِلهَ مَنْ فِی الاْءَرْضِ وَ مَنْ فِی السَّماءِ یا مَنْ لا غِنی لِشَیْ ءٍ عَنْهُ وَ لا بُدَّ لِشَیْ ءٍ مِنْهُ یا مَنْ مَصیرُ کُلِّ شَیْ ءٍ إِلَیْهِ وَ وُرُودُهُ إِلَیْهِ(3) وَ رِزْقُهُ عَلَیْهِ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ تَوَلَّنی وَ لا تُوَلِّنی(4) أَحَداً مِنْ شَرارِ خَلْقِکَ کَما خَلَقْتَنی وَ غَذَوْتَنی وَ رَزَقْتَنی وَ رَحِمْتَنی فَلا تُضَیِّعْنی یا مَنْ جُودُهُ وَسیلَةُ کُلِّ سائِلٍ وَ کَرَمُهُ شَفیعُ کُلِّ آمِلٍ یا مَنْ هُوَ بِالْجُودِ مَوْصُوفٌ ارْحَمْ مَنْ هُوَ بِالاِْساءَةِ مَعْرُوفٌ یا کَنْزَ الْفُقَراءِ یا عَظیمَ الرَّجاءِ وَ یا مُعینَ الضُّعَفاءِ اَللّهُمَّ إِنّی اَدْعُوکَ لِهَمٍّ لا یُفَرِّجُهُ غَیْرُکَ وَ لِرَحْمَةٍ لا تُنالُ إِلاّ بِکَ وَ لِحاجَةٍ لا یَقْضیها إِلاّ أَنْتَ اَللّهُمَّ کَما کانَ مِنْ شَأْنِکَ ما أَرَدْتَنی بِه مِنْ ذِکْرِکَ وَ اَلْهَمْتَنیهِ مِنْ شُکْرِکَ وَ دُعائِکَ فَلْیَکُنْ مِنْ شَأْنِکَ الاْءِجابَةَ لی فیما(5) دَعَوْتُکَ وَ النَّجاةُ فیما(6) فَزِعْتُ إِلَیْکَ

ص : 173

مِنْهُ فَإِنْ لَمْ أَکُنْ أَهْلاً أَنْ أَبْلُغَ رَحْمَتَکَ فَإِنَّ رَحْمَتَکَ(1) أَهْلٌ أَنْ تَبْلُغَنی وَ تَسَعَنی لاِءَنَّها وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ أَنَا شَیْ ءٌ فَلْتَسَعَنی رَحْمَتُکَ یا مَوْلایَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ امْنُنْ عَلَیَّ وَ أَعْطِنی فَکاکَ رَقَبَتی مِنَ النّارِ وَ اَوْجِبْ لِیَ الجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ وَ زَوِّجْنی مِنَ الْحُورِ الْعینِ بِفَضْلِکَ وَ اَجِرْنی مِنْ غَضَبِکَ وَ وَفِّقْنی لِما یُرْضیکَ عَنّی وَ اعْصِمْنی مِمّا یُسْخِطُکَ عَلَیَّ وَ رَضِّنی بِما قَسَمْتَ لی وَ بارِکْ لی فیما أَعْطَیْتَنی وَ اجْعَلْنی شاکِراً لِنِعْمَتِکَ وَ ارْزُقْنی حُبَّکَ وَ حُبَّ کُلِّ مَنْ أَحَبَّکَ وَ حُبَّ کُلِّ عَمَلٍ یُقَرِّبُنی إِلی حُبِّکَ وَ امْنُنْ عَلَیَّ بِالتَّوَکُّلِ عَلَیْکَ وَ التَّفْویضِ إِلَیْکَ وَ الرِّضا بِقَضائِکَ وَ التَّسْلیمِ لاِءَمْرِکَ حَتّی لا أُحِبَّ تَعْجیلَ ما أَخَّرْتَ وَ لا تَأْخیرَ ما عَجَّلْتَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَ صَلَّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ محمّد آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ أَنْتَ لِکُلِّ عَظیمَةٍ وَ أَنْتَ لِکُلِّ نازِلَةٍ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اکْفِنی کُلَّ مَؤُنَةٍ وَ بَلاءٍ یا حَسَنَ الْبَلاءِ عِنْدی یا قَدیمَ الْعَفْوِ عَنّی یا مَنْ لا غِنی(2) لِشَیْ ءٍ عَنْهُ یا مَنْ رِزْقُ کُلِّ شَیْءٍ عَلَیْهِ».

پس اشاره می کنی به جانب آن کسی که می خواهی شرّ او از تو دور گردد و می گویی: «إِنّا جَعَلْنا فی أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِیَ إِلَی الاْءَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ وَ جَعَلْنا مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ سَدّاً وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدّاً فَأَغْشَیْناهُمْ فَهُمْ لا یُبْصِرُونَ إِنّا جَعَلْنا عَلی قُلُوبِهِمْ أَکِنَّةً أَنْ یَفْقَهُوهُ وَ فی آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِنْ تَدْعُهُمْ إِلَی الْهُدی فَلَنْ یَهْتَدُوا إِذاً أَبَداً أُولئِکَ الَّذینَ طَبَعَ اللّه ُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ أَ فَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللّه ُ عَلی عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلی سَمْعِه وَ قَلْبِه وَ جَعَلَ عَلی بَصَرِه غِشاوَةً فَمَنْ یَهْدِیهِ مِنْ بَعْدِ اللّه ِ أَفَلا تَذَکَّرُونَ وَ إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ الَّذِینَ لا یُوءْمِنُونَ بِالاْآخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً وَ جَعَلْنا عَلی قُلُوبِهِمْ أَکِنَّةً أَنْ یَفْقَهُوهُ وَ فی آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِذا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلی أَدْبارِهِمْ نُفُوراً الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذی بِه تَقُومُ السَّماءُ وَ بِه تَقُومُ الاْءَرْضُ وَ بِه تُفَرِّقُ بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ وَ بِه تَجْمَعُ بَیْنَ الْمُتَفَرِّقِ وَ بِه تُفَرِّقُ

ص : 174

بَیْنَ الْمُجْتَمِعِ وَ بِه أَحْصَیْتَ عَدَدَ الرِّمالِ وَ زِنَةَ الْجِبالِ وَ کَیْلَ الْبِحارِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ أَنْ تَجْعَلَ لی مِنْ أَمْری فَرَجاً وَ مَخْرَجاً إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».(1)

و کفعمی در کتاب بلدالأمین از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده است: هر که خواهد که از هر دَرِ بهشت که خواهد داخل شود، و در قیامت در صحیفه عمل او: «لا اله إلاّ اللّه، محمّد رسول اللّه» نوشته باشد، باید که هر روز بعد از نماز صبح بگوید: «اَلْحَمْدُللّه ِ الّذی ذَهَبَ بِاللَّیْلِ بِقُدْرَتِه» تا: «اِقْرَأ مُحَمَّداً مِنِّی السَّلامُ».(2)

پس اگر اکتفا به همان جزو دعا بکند نیز خوبست. .

«مَرْحَباً بِالْحافِظَیْنِ وَ حَیّاکُمَا اللّه ُ مِنْ کاتِبَیْنِ اکْتُبا رَحِمَکُمَا اللّه ُ أَ نّی أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ الدّینَ کَما شَرَعَ وَ أَنَّ الاْءِسْلامَ کَما وَصَفَ وَ أَنَّ الْکِتابَ کَما أَنْزَلَ وَ أَنَّ الْقَوْلَ کَما حَدَّثَ وَ أَنَّ اللّه َ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِینُ اَللّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ أَفْضَلَ التَّحِیَّةِ وَ أَفْضَلَ الصَّلاةِ أَصْبَحْتُ وَ رَبّی مَحْمُودٌ أَصْبَحْتُ لا أُشْرِکُ بِاللّه ِ شَیْئاً وَ لا أَدْعُو مَعَ اللّه ِ اِلهاً(1) وَ لا اتَّخِذُ مِنْ دُونِه وَلِیّاً أَصْبَحْتُ عَبْداً مَمْلُوکاً لا أَمْلِکُ إِلاّ ما مَلَّکَنی رَبّی أَصْبَحْتُ لا أَسْتَطیعُ أَنْ أَسُوقَ إِلی نَفْسی خَیْرَ ما أَرْجُو وَ لا أَصْرِفُ عَنْها شَرَّ ما أَحْذَرُ أَصْبَحْتُ مُرْتَهَناً بِعَمَلی وَ أَصْبَحْتُ فَقیراً لا أَجِدُ(2) أَفْقَرُ مِنّی بِاللّه ِ أُصْبِحُ وَ بِاللّه ِ أُمْسی وَ بِاللّه ِ أَحْیی وَ بِاللّه ِ أَمُوتُ وَ إِلَی اللّه ِ النُّشُورُ».(3)

پس بگو: «أَسْئَلُکَ مَسْئَلَةَ الْعَبْدِ الذَّلیلِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لَنا ذَنْبَنا وَ تَقْضِیَ لَنا حَوائِجَنا فِی الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ فی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عافِیَةٍ».(1)

و دویّم، و چهارم، و پنجم، و ششم، و هفتم، و نهم، و دهم، و یازدهم، و دوازدهم، و پانزدهم، و شانزدهم، و بیست و سیّم، و بیست و هفتم، و بیست هشتم، و بیست و نهم، و سی ام، و سی و یکم، و سی و دویّم، و سی و سیّم، و سی و چهارم، و سی و پنجم، و سی و ششم، و سی و هفتم بیشتر محلّ اعتمادند؛ و در میان اینها نیز از آنچه مذکور شده است از تصریح به صحّت سند یا مزید فضل، اختیار می توان کرد؛ واللّه یعلم.

ص : 179

ص : 180

که از آن می ترسید، مگر آن که سجده کرد؛ و از هر نماز واجب که فارغ شد بعد از آن سجده کرد؛ و هر وقت که توفیق می یافت که میان دو کس اصلاح کند البتّه برای شکر آن سجده می کرد؛ و در جمیعِ مواضعِ سجودِ آن حضرت، اثر سجود بود و به این سبب آن حضرت را سجّاد می نامیدند.(1)

و ایضاً به سند صحیح از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده است که: هر مؤمن که از برای خدا سجده کند برای شکر نعمتی در غیر نماز، حق تعالی برای او ده حسنه بنویسد، و ده گناه محو کند، و ده درجه در بهشت بلند گرداند.(2)

و به سندهای معتبر بسیار از آن حضرت منقول است که: نزدیکترین احوالِ بنده به خدا، در حالتی است که در سجده باشد و گریان باشد.(3)

و در حدیث صحیح دیگر فرمود که: سجده شکر واجب است بر هر مسلمانی؛ تمام می کنی به آن نماز خود را، و خوشنود می گردانی به آن پروردگار خود را، و ملائکه را از خود به عَجَب می آوری؛ به درستی که هر گاه که بنده نماز کند، و بعد از آن به سجده شکر رود، پروردگارِ عالمیان حجاب را از میان بنده و ملائکه بگشاید(4)، پس گوید: ای ملائکه من! نظر کنید به سوی بنده من که ادا کرد فرضِ مرا، و تمام کرد عهدِ مرا، پس سجده کرد نزد من برای شکر آنچه من بر او انعام کرده ام؛ ای ملائکه من! او را چه باید داد؟ گویند: پروردگارا! رحمتِ تو. پس فرماید که: دیگر چه باید داد؟ گویند: پروردگارا! بهشتِ تو. باز فرماید که: دیگر چه باید داد؟(5) گویند: کفایتِ مهمّات او،

ص : 182

و برآوردن حاجتهای او. پس حق تعالی مکرّر سؤال نماید، و ملائکه جواب گویند، تا آن که ملائکه گویند: پروردگارا! دیگر ما چیزی نمی دانیم. آن گاه خداوند کریم فرماید که: من او را شکر کنم چنانچه او مرا شکر کرد؛ و اقبال کنم به سوی او به فضل خود، و رحمت عظیم خود را در قیامت به او بنمایم.(1)

و در حدیث دیگر فرمود که: حضرت رسول صلی الله علیه و آله در سفری بر ناقه سوار بود، ناگاه فرود آمد و پنج سجده بجای آورد؛ چون سوار شد پرسیدند که: یا رسول اللّه! کاری کردی که پیش تر نمی کردی؟ فرمود که: در این وقت جبرئیل بر من نازل شد، و مرا پنج بشارت داد؛ برای هر بشارتی سجده کردم.(2)

و در حدیث معتبر از حضرت امام رضا علیه السلام منقول است که: چون بنده ای در سجده ثانی باشد و خواب او را برباید، حق تعالی فرماید که: قبض روح بنده ی خود کردم در هنگامی که مشغول طاعت من بود.(3)

شکم گذار و خم شو برای تواضع و شکستگی نزد خدا؛ و دست بر شکم گذاشتن برای آنست که مخالفان گمان کنند که پیچی در شکم تو به هم رسیده است.(1)

بر زمین باشد و تواند، مانند سجده نماز بر هفت عضو، سجده کند و پیشانی را بر چیزی گذارد که در نماز بر آن می گذارد(1)؛ و افضل آنست که بر خلاف سجده نماز دست ها را بر زمین بخواباند، و سینه و شکم را بر زمین برساند.

و سنّت است که اوّل پیشانی را بر زمین(2)، پس طرف راست رو را، پس طرف چپ رو را، پس باز پیشانی را بر زمین گذارد؛ و به این سبب دو سجده شکر می گویند. و ظاهراً بدون ذکر نیز به عمل می آید، و سنّت است که ذکری بکند، و بهتر آنست که یکی از اذکار و ادعیه باشد که مذکور خواهد شد.

و گفت: روزی به نزد جمیل رفتم و او سجده را بسیار طول داد، چون سر برداشت گفت: اگر سجده محمد بن ابی عمیر را می دیدی از سجده من تعجب نمی کردی؛ و ابن ابی عمیر گفت که: اگر طول سجده معروف بن خَرَّبوذ را می دیدی سجده مرا سهل می شمردی.(1)

و ایضاً از فضل بن شاذان روایت کرده است که: حسن بن علیّ بن فضّال به صحرا می رفت برای عبادت، و سجده(2) را چندان طول می داد که مرغ می آمد و بر پشتش می نشست؛ به گمان آن که جامه ایست که افتاده است، و وحشیان بر دور او چرا می کردند و از او وحشت نمی کردند.(3)

و ایضاً روایت کرده است که: علیّ بن مهزیار چون آفتاب طلوع می کرد به سجده می رفت و سر برنمی داشت تا برای هزار نفر از برادرانِ خود دعا می کرد، مثل آن چه از برای خود دعا کرده بود؛ و بر پیشانی او پینه ای بود مانند زانوی شتر؛ از بسیاریِ طول سجود.(4)

و ایضا روایت کرده است که: ابن ابی عمیر بعد از نماز صبح به سجده شکر سر می گذاشت، و سر برنمی داشت مگر وقت ظهر.(5)

و افضل آنست که: سجده شکر بعد از جمیع تعقیبات باشد، و پیش از نوافل؛ و در نماز مغرب اکثر گفته اند که بعد از نوافل به عمل آورد، و بعضی پیش از نوافل گفته اند؛ و ظاهراً هر دو خوب است، و پیش از نوافل بجا آوردن افضل است، چنانچه حمیری از

ص : 186

حضرت صاحب الزمان علیه السلام روایت کرده است؛(1) و اگر هر دو را به عمل آورد شاید بهتر باشد.

پس شمردم، هزار مرتبه گفتند: «اَلْعَفْوَ اَلْعَفْوَ»؛

پس جانب راست روی مبارک را بر زمین گذاشتند و سه مرتبه گفتند: «بُوءْتُ إِلَیْکَ بِذَنْبی عَمِلْتُ سُوءً وَ ظَلَمْتُ نَفْسی فَاغْفِرْلی فَإِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ(1) غَیْرُکَ یا مَوْلایَ»؛

پس جانب چپ رو را بر زمین گذاشتند و سه مرتبه گفتند: «اِرْحَمْ مَنْ أَساءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَکانَ وَ اعْتَرَفَ(2)».(3)

و سه مرتبه:

«اَللّهُمَّ إِنّی أُنْشِدُکَ بِوَأْیِکَ(1) عَلی نَفْسِکَ لاِءَعْدائِکَ لَتُهْلِکَنَّهُمْ(2) بِاَیْدینا(3) وَ أَیْدِی الْمُوءْمِنینَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی الْمُسْتَحْفِظینَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ»

و سه مرتبه: «اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ الْیُسْرَ بَعْدَ الْعُسْرِ»

پس جانب راست رو را بر زمین می گذاری و سه مرتبه می گویی:

«یا کَهْفی حینَ تُعْیینِی الْمَذاهِبُ وَ تَضیقُ عَلَیَّ الاْءَرْضُ بِما رَحُبَتْ وَ یا بارِئَ خَلْقی رَحْمَةً لی(4) وَ کُنْتَ عَنْ خَلْقی غَنِیّاً صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَی الْمُسْتَحْفِظینَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ

پس جانب چپ رو را بر زمین می گذاری و می گویی:

«یا مُذِلَّ کُلِّ جَبّارٍ وَ یا مُعِزَّ کُلِّ ذَلیلٍ قَدْ وَ عِزَّتِکَ بَلَغَ بِی مَجْهُودی»(5)

پس سه مرتبه می گویی: «یا حَنّانُ یا مَنّانَ یا کاشِفَ الْکَرْبِ الْعِظامِ»

پس باز پیشانی را بر زمین می گذاری و صد مرتبه می گویی: «شُکْراً شُکْراً»

و شیخ ذکر کرده است که بعد از آن این دعا بخواند:

«یا سامِعَ الصَّوْتِ یا سابِقَ الْفَوْتِ یا بارِئَ النُّفُوسِ بَعْدَ الْمَوْتِ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»

مالِکَ الاْءَشْیاءِ قَبْلَ تَکْوینِها أَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْمَکْنُونِ الْمَخْزُونِ الحَیِّ الْقَیُّومِ الَّذی هُوَ نُورٌ(1) وَ أَسْئَلُکَ بِنُورِکَ السّاطِعِ فِی الظُّلُماتِ وَ سُلْطانِکَ الْغالِبِ وَ مُلْکِکَ الْقاهِرِ لِمَنْ دُونَکَ وَ بِقُدْرَتِکَ الَّتی بِها تُذِلُّ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ بِرَحْمَتِکَ الَّتی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ ءٍ أَسْئَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِه وَ أَنْ تُعیذَنی مِنْ جَمیعِ مُضِلاّتِ الْفِتَنِ وَ مِنْ شَرِّ جَمیعِ ما یَخافُ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِکَ إِنَّکَ سَمیعُ الدُّعاءِ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرّاحِمینَ».(2)

سَعادَةً مِنْ عِنْدِکَ وَ تُحِلُّنا بِها دارَکَ الَّتی یَسْکُنُها خِیَرَتُکَ مِنْ عِبادِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ أَسْئَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه»

پس حاجات خود را سؤال کن.(1)

کَیْ تَعْفُوَ عَنّی وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِها مِنّی بُوءْتُ إِلَیْکَ بِکُلِّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ وَ بِکُلِّ خَطیئَةٍ أَخْطَأْتُها وَ بِکُلِّ سَیِّئَةٍ عَمِلْتُها یا رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الاْءَعَزُّ الاْءَکْرَمُ».(1)

وَ الْبَراءَةِ مِنْهُما فِی الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ أَمیرِ الْمُوءْمِنینَ وَ قَتَلَةَ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ ابْنِ بِنْتِ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم اَللّهُمَّ زِدْهُما عَذاباً فَوْقَ الْعَذابِ(1) وَ هَواناً فَوْقَ هَوانٍ وَ ذُلاًّ فَوْقَ ذُلٍّ وَ خِزْیاً فَوْقَ خِزْیٍ اَللّهُمَّ دُعَّهُما فِی النّارِ دَعّاً وَ ارْکُسْهُما فی أَلیمِ عَذابِکَ رَکْساً اَللّهُمَّ احْشُرْهُما وَ أَتْباعَهُما إِلی جَهَنَّمَ زُمَراً اَللّهُمَّ فَرِّقْ جَمْعَهُمْ وَ شَتِّتْ أَمْرَهُمْ وَ خالِفْ بَیْنَ کَلِمَتِهِمْ وَ بَدِّدْ جَماعَتَهُمْ وَالْعَنْ أَئِمَّتَهُمْ وَ اقْتُلْ قادَتَهُمْ وَ سادَتَهُمْ وَ کُبَرائَهُمْ وَ الْعَنْ رُوءَسائَهُم وَ اکْسِرْ رایَتَهُمْ(2) وَ أَلْقِ الْبَأْسَ بَیْنَهُم وَ لا تُبْقِ مِنْهُمْ دَیّاراً اَللّهُمَّ الْعَنْ أَبا جَهْلٍ(3) وَ الْوَلیدَ لَعْناً یَتْلُو بَعْضُهُ بَعْضاً وَ یَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضاً اَللّهُمَّ الْعَنْهُما لَعْناً یَلْعَنُهُما بِه کُلُّ مَلَکٍ مُقَرَّبٍ وَ کُلُّ نَبِیٍّ مُرْسَلٍ وَ کُلُّ مُوءْمِنٍ امْتَحَنْتَ قَلْبَهُ لِلاْءیمانِ اَللّهُمَّ الْعَنْهُما لَعْناً یَتَعَوَّذُ مِنْهُ أَهْلُ النّارِ وَ مِنْ عَذابِهِما اَللّهُمَّ الْعَنْهُما لَعْناً لا یَخْطُرُ(4) لاَِحَدٍ بِبالٍ اَللّهُمَّ الْعَنْهُما فی مُسْتَسِرِّ سِرِّکَ وَ ظاهِرِ عَلانِیَتِکَ وَ عَذِّبْهُما عَذاباً فِی التَّقْدیرِ وَ فَوْقَ التَّقْدیرِ وَ شارِکْ مَعَهُما اِبْنَتَیْهِما وَ أَشْیاعَهُما وَ مُحِبّیهِما وَ مَنْ شایَعَهُما إِنَّکَ سَمیعُ الدُّعاءِ».(5)

جانب من گردانید و فرمود که: به حقّ آن خداوندی که دانه را شکافته، و خلایق را آفریده سوگند که هر غمگینی یا کار بسته ای یا غارت زده ای که این دعا را بخواند البتّه حق تعالی بندش را بگشاید، و غمش را زایل گرداند، و مهمّاتش را برآورد، و سزاوار است که هر که این دعا را بشنود حفظ کند.

راوی گفت: که تا این حدیث را از حضرت شنیده ام این دعا را ترک نکرده ام. اینست دعا:

«لا إِلهَ إِلاّ اَللّه ُ حَقّاً حَقّاً لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ إیماناً وَ صِدْقاً لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ تَعَبُّداً وَ رِقّاً یا مُعِزَّ الْمُوءْمِنینَ بِسُلْطانِه یا مُذِلَّ الْجَبّارینَ بِعَظَمَتِه أَنْتَ کَهْفی حینَ تُعْیینِی الْمَذاهِبُ عِنْدَ حُلُولِ النَّوائِبِ فَتَضیقُ عَلَیَّ الاْءَرْضُ بِرُحْبِها أَنْتَ خَلَقْتَنی یا سَیّدی رَحْمَةً مِنْکَ لی وَ لَوْ لا رَحْمَتُکَ لَکُنْتُ مِنَ الْهالِکینَ وَ أَنْتَ مُوءَیِّدی بِالنَّصْرِ عَلی أَعْدائی وَ لَوْ لا نَصْرُکَ لَکُنْتُ مِنَ الْمَغْلُوبینَ یا مُنْشِئَ الْبَرَکاتِ مِنْ مَواضِعِها وَ مُرْسِلَ الرَّحْمَةِ مِنْ مَعادِنِها وَ یا(1) مَنْ خَصَّ نَفْسَهُ بِالعِزِّ وَ الرِّفْعَةِ فَأَوْلِیاوءُهُ بِعِزِّه یَعْتَزُّونَ وَ یا مَنْ وَضَعَ لَهُ الْمُلُوکُ نیرَ المَذَلَّةِ عَلی أَعْناقِهِمْ فَهُمْ مِنْ سَطَواتِه خائِفُونَ أَسْئَلُکَ بِکِبْرِیائِکَ الَّتی شَقَقْتَها مِنْ عَظَمَتِکَ وَ بِعَظَمَتِکَ الَّتِی اسْتَوَیْتَ بِها عَلی عَرْشِکَ وَ عَلَوْتَ بِها فی خَلْقِکَ فَکُلُّهُم خاضِعٌ ذَلیلٌ لِعِزَّتِکَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ افْعَلْ(2) أَوْلَی الاْءَمْرَیْنِ بِکَ(3) تَبارَکْتَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ».(4)

خواند. پس شنیدم که هر درخت و سنگ و کلوخی که در آن موضع بود همه با حضرت در این تسبیح موافقت کردند؛ من از مشاهده این حال غریب، بسیار ترسیدم.

چون حضرت سر برداشت فرمود که: این تسبیحِ اعظم(1) خداست، و با این تسبیح هیچ گناه نمی ماند؛ و چون حق تعالی جبرئیل را آفرید این تسبیح را الهام کرد، چون این تسبیح را خواند جمیع آسمانها و آنچه در آنها بود همه با او خواندند و این نام بزرگ خداست. اینست تسبیح(2):

«سُبْحانَکَ اللّهُمَّ وَ حَنانَیْکَ سُبْحانَکَ اللّهُمَّ وَ تَعالَیْتَ(3) سُبْحانَکَ اللّهُمَّ وَ العِزُّ إِزارُکَ سُبْحانَکَ اللّهُمَّ وَ الْعَظَمَةُ رِداوءُکَ(4) سُبْحانَکَ اللّهُمَّ وَ الْکِبْرِیاءُ سُلْطانُکَ سُبْحانَکَ مِنْ عَظیمٍ ما أَعْظَمَکَ سُبْحانَکَ سُبِّحْتَ فِی الاْءَعْلی سُبْحانَکَ تَسْمَعُ وَ تَری ما تَحْتَ الثَّری سُبْحانَکَ أَنْتَ شاهِدُ کُلِّ نَجْوی(5) سُبْحانَکَ مَوْضِعُ کُلِّ شَکْوی سُبْحانَکَ حاضِرُ کُلِّ مَلاَءٍ سُبْحانَکَ عَظیمَ الرَّجاءِ سُبْحانَکَ تَری ما فی قَعْرِ الْماءِ سُبْحانَکَ تَسْمَعُ أَنْفاسَ الْحیتانِ فی قُعُورِ الْبِحارِ سُبْحَانَکَ تَعْلَمُ وَزْنَ السَّمواتِ سُبْحَانَکَ تَعْلَمُ وَزْنَ الاْءَرَضینَ سُبْحانَکَ تَعْلَمُ وَزْنَ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ سُبْحانَکَ تَعْلَمُ وَزْنَ الظُّلْمَةِ وَ النُّورِ سُبْحانَکَ تَعْلَمُ وَزْنَ الْفَیْ ءِ وَ الْهَواءِ سُبْحانَکَ تَعْلَمُ وَزْنَ الرّیحِ کَمْ هِیَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ سُبْحانَکَ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ سُبْحانَکَ عَجَباً لِمَنْ عَرَفَکَ کَیْفَ لا یَخافُکَ سُبْحانَکَ اللّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ سُبْحانَ اللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ».(6)

«أُناجیکَ یا سَیِّدی کَما یُناجی الْعَبْدُ الذَّلیلُ مَوْلاهُ وَ أَطْلُبُ إِلَیْکَ طَلَبَ مَنْ یَعْلَمُ أَ نَّکَ تُعْطی وَ لا یَنْقُصُ ما(1) عِنْدَکَ شَیْ ءٌ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفارَ مَنْ یَعْلَمُ أَنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاّ أَنْتَ وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ تَوَکُّلَ مَنْ یَعْلَمُ أَ نَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».(2)

جَمیعِ أَحْوالی فَإِنَّکَ تَلْطُفُ لِمَنْ تَشاءُ وَ الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلّی اللّه ُ عَلی مُحَمَّدٍ النَّبِیِ وَ عَلی أَهْلِ بَیْتِهِ(1) الطّاهِرینَ وَ سَلَّمَ کَثیراً».(2)

«یا رَبَّ الاْءَرْبابِ وَ یا مالِکَ(1) الْمُلُوکِ وَ یا سَیِّدَ السّاداتِ وَ یا جَبّارَ الْجَبابِرَةِ وَ یا إِلهَ الآلِهَةِ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»

پس حاجات خود را بطلب؛ پس بگو: «فَإِنّی عَبْدُکَ ناصِیَتی فی قَبْضَتِکَ»

پس هر دعایی که خواهی بکن که خدا بخشنده است، و برآوردن هیچ حاجت بر او دشوار نیست.(2)

عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ بِأَفْضَلِ بَرَکاتِکَ اَللّهُمَّ إِنّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ سَطَواتِکَ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ جَمیعِ غَضَبِکَ وَ سَخَطِکَ سُبْحانَکَ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ رَبُّ الْعالَمینَ».(1)

که: هر گاه تو را همّی عارض شود، دست را بر جای سجود خود بکش و(1) تا جانب راست رو، سه مرتبه در هر مرتبه بگو:

«بِسْمِ اللّه ِ الَّذی لا إِلهَ إِلاّ هُوَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ اَللّهُمَّ إِنّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْحُزْنِ وَ السُّقْمِ وَ الْعُدْمِ وَ الصَّغارِ(2) وَ الذُّلِّ وَ الْفَواحِشِ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ».(3)

و بعضی گفته اند که دست را نیز بر سینه بمالد.

و در روایت معتبر دیگر دعا چنین وارد شده، بعد از الرحیم: «اَللّهُمَّ اذْهَبْ عَنّی الْهَمَّ وَ الْحُزْنَ».(4)

و به روایت شیخ: «اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ اَللّهُمَّ اذْهَبْ عَنِّی الْهَمَّ وَ الْحُزْنَ وَ الْفِتَنَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ».(5)

و در حدیث معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: حق تعالی به حضرت موسی علیه السلام وحی کرد که تو را برای این برگزیدم و کلیم خود گردانیدم که نفس تو را نزد خود از همه کس ذلیل تر یافتم. چون این خطاب به موسی رسید به سجده شکر رفت، و از روی شکستگی و تذلّل، پهلوهای روی خود را بر خاک گذاشت. حق تعالی وحی کرد که: سر بردار ای موسی ! و دست بر موضع سجود خود بمال؛ پس دست خود را بمال

ص : 207

بر روی و بر هر جای بدنت که دست تو به آن می رسد، که امان خواهد گردید برای تو از هر دردی و آفتی و بلایی.(1)

این دو وقت، جلالت معبود خود را به یاد آوردن، و متوجّه ثنایِ او شدن انسب است؛ لهذا در این دو وقت، ادعیه و اذکار بسیار از رسول خدا و ائمه اطهار علیهم السلام مأثور گردیده و تحریص(1) و ترغیبِ بی شمار(2) بر محافظت این دو وقت در آیات و اخبار وارد شده است؛ چنانچه حق تعالی می فرماید که: «وَ سَبِّحْ بِالعَشِیِّ وَ الإبْکارِ(3)» یعنی تنزیه(4) کن خدا را در پسین و بامداد.

و ایضاً فرموده است که: «وَ اذْکُرْ رَبَّکَ فِی نَفْسِکَ تَضَرُّعاً وَ خِیفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الاْآصالِ وَ لا تَکُنْ مِنَ الْغافِلِینَ(5)»

یعنی: یاد کن پروردگار خود را در خاطرِ خود با تضرّع و خوف، و کمتر از بلند گفتن از گفتار، در بامداد و پسین ها، و مباش از غافلان.

و ایضاً فرموده است که: «وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّیْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّکَ تَرْضی(6)»

یعنی: و تنزیه کن با حمد، پروردگار خود را پیش از برآمدن آفتاب، و پیش از فرورفتن آفتاب، و از ساعات شب، پس تنزیه کن پروردگار خود را در اطراف روز؛ شاید که راضی شوی در آخرت.

و آیات در این باب بسیار است. و از حضرت رسول صلی الله علیه و آله منقولست که: هر دو حافظِ اعمال که صحیفه بنده را بالا برند و در اوّل و آخر آن صحیفه، کلام نیکی باشد حق تعالی به ملائکه می گوید که گواه باشید که من آمرزیدم برای این بنده آنچه در میان و اوّل و آخرِ(7) این صحیفه است.(8)

ص : 210

و به سند معتبر از امام محمّد باقر علیه السلام منقولست که: شیطان _ لعنه اللّه _ لشکر خود را پهن می کند در هنگام فرو رفتن(1) و بر آمدن آفتاب؛ پس بسیار یاد کنید خدا را در این دو ساعت، و پناه برید به خدا(2) از شرّ شیطان و لشکرهای او(3)؛ و کودکان خود را تعویذ کنید و پناه دهید به خدا در این دو ساعت، که در این دو ساعت شیطان(4) غافل می گرداند مردم را(5).(6)

و در حدیث دیگر فرمود که: ملک در اوّلِ روز و اوّل شب، صحیفه ای می آورد برای نوشتن(7) اعمال فرزند آدم؛ پس در اوّل و آخرِ نامه، کلام خیری بگویید که نوشته شود تا آنچه در میان نوشته شده، آمرزیده شود.(8)

و به سند معتبر از حضرت امیرالمؤمنین _ صلوات اللّه علیه _ منقولست که: طلب کنید روزی را در ما بین طلوع فجر تا طلوع آفتاب که زودتر می رساند روزی را به آدمی از آن که سفر کند در زمین؛ و این ساعتی است که حق تعالی قسمت می کند روزی را در میان بندگان خود.(9)

و از حضرت رسالت صلی الله علیه و آله منقولست که: حق تعالی می فرماید که: ای فرزند آدم یاد کن مرا بعد از صبح یک ساعت و بعد از عصر یک ساعت تا جمیع مهمّات تو را کفایت کنم.(10)

ص : 211

و به سند معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: چون آفتاب متغیّر و زرد شود در آخر روز، خدا را یاد کن، و اگر با جمعی نشسته باشی که تو را مشغول کنند برخیز از میان ایشان، و مشغول دعا شو.(1)

و از حضرت رسول صلی الله علیه و آله مرویست که: در بامداد و پسین ذکر خدا کردن بهتر است از شمشیر زدن در راه خدا.(2)

و بدان که ظاهرِ فحاوی اخبار آنست که: دعاهای صبح را باید بعد از طلوع صبح تا طلوع آفتاب خواند، و اگر بعضی را بعد از طلوع آفتاب نیز بخواند شاید بد نباشد، خصوصاً هر گاه متّصل به تعقیب باشد؛ و دعاهای مسا اکثر نزدیک به غروب آفتاب خوانده می شود، و بعضی بعد از شام، و اکثر را شاید بعد از عصر تا شام توان خواند، و بعضی مخصوص به وقتی چندند که در احادیث ایما(3) به آنها شده(4)، خواهد شد. إنشاءاللّه تعالی. امّا دعاها(5):

مثل ثواب صد بنده آزاد کردن بنویسد؛ و هر که ده مرتبه «سُبْحانَ اللّه ِ وَ بِحَمْدِه» بگوید خدا ده حسنه برای او بنویسید، و هر که زیاده بگوید زیاده برای او نوشته شود.(1)

که نزدیک به شام یا بعد از شام سه مرتبه این آیه را بخواند در آن شب چیزی(1) از او فوت نشود، و جمیع بدیها(2) از او دور گردد و همچنین اگر در صبح سه مرتبه بخواند در آن روز چیزی(3) از او فوت نشود و جمیع شرور از او دور گردد(4). آیه این است: «فَسُبْحانَ اللّه ِ حینَ تُمْسُونَ وَ حینَ تُصْبِحُونَ * وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّماواتِ وَ الاْءَرْضِ وَ عَشِیّاً وَ حینَ تُظْهِرُونَ(5).(6)»

و شام سیصد و شصت مرتبه می گفت: «اَلْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ کَثیراً عَلی کُلِّ حالٍ».(1) و در بعضی روایات: «حَمْداً کَثیراً طَیِّباً عَلی کُلِّ حالٍ».(2)

و به سند معتبر دیگر از حضرت صادق علیه السلام منقول است که: هر که در صبح چهار مرتبه بگوید: «اَلْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ» شکر نعمتهای آن روز را به جای آورده است. و هرکه در شام چهار مرتبه بگوید، شکر نعمتهای آن شب را به جای آورده است.(3)

رسول اللّه! فرمود که در صبح و شام این دعا بخوان: «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ تَوَکَّلْتُ عَلَی الْحَیِّ الَّذی لا یَمُوتُ وَ الْحَمْدُ للّه ِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً».(1)

وَجْهی الْفانی الْبالی(1) مُسْتَجیراً بِوَجْهِکَ الْباقی(2) الْکَریمِ أَلْبِسْنی عافِیَتَکَ وَ جِلِّلْنی کَرامَتَکَ وَ غَشِّنی رَحْمَتَکَ وَ قِنی شَرَّ خَلْقِکَ مِنَ الْجِنِّ وَ الاْءِنْسِ یا اَللّه ُ یا رَحْمانُ یا رَحیمُ».(3)

و به سند حسن کالصحیح از حضرت صادق علیه السلام منقولست که: حضرت رسالت پناه صلی الله علیه و آله فرمود که: در شب معراج، ملائکه مرا تعلیم کردند که در هر صبح و شام این دعا بخوانم:

«اَللّهُمَّ إِنَّ ظُلْمی أَصْبَحَ مُسْتَجیراً بِعَفْوِکَ وَ ذَنْبی أَصْبَحَ مُسْتَجیراً بِمَغْفِرَتِکَ وَ ذُلّی أَصْبَحَ مُسْتَجیراً بِعِزَّتِکَ(4) وَ فَقْری أَصْبَحَ مُسْتَجیراً بِغِناکَ وَ وَجْهِیَ الْفانی الْبالی أَصْبَحَ مُسْتَجیراً بِوَجْهِکَ الدّائِمِ الْباقی الَّذی لا یَفْنی».(5)

«یا مَنْ خَتَمَ النُّبُوَّةَ بِمُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله إِخْتِمْ لی فی یَوْمی هذا بِخَیْرٍ وَ شَهْری بِخَیْرٍ وَ سَنَتی بِخَیْرٍ وَ عُمْری بِخَیْرٍ».(1)

پنجم: دوازده ملک در وقت خواندن(1) حاضر شوند، و در نامه ای(2) بنویسند، و در روز قیامت برای او شهادت بدهند.

ششم: چنان باشد که توارت و انجیل و قرآن را تلاوت کرده باشد؛ و چنان باشد که حج و عمره ای مقبول کرده باشد؛ و اگر در آن شب یا در آن روز بمیرد(3) او را در زمره شهدا بنویسند.

اینست دعا: «لا إِلهَ إِلاّ اللّه ُ وَ اللّه ُ أَکْبَرُ سُبْحانَ اللّه ِ وَ الْحَمْدُ للّه ِ أَسْتَغْفِرُ اللّه َ(4) لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ هُوَ الاْءَوَّلُ وَ الاْآخِرُ وَ الظّاهِرُ وَ الْباطِنُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».(5)

اَلْحَمْدُ للّه ِ الَّذی سَتَرَ ذُنُوبی وَ لَمْ یَفْضَحْنی بَیْنَ الْخَلائِقِ».(1)

یعنی: سپاس خداوندی را سزاست که خود را به من شناسانید، و مرا کوردل نگذاشت.

سپاس خداوندی را رواست که مرا از امّت محمّد(2) صلی الله علیه و آله گردانید.

حمد می کنم خداوندی را که روزیِ مرا خود، متکفّل شد و به دست مردم نگذاشت.

ستایش می کنم خداوندی را که گناهان مرا پوشانید و مرا میان خلایق رسوا نگردانید.

و شام سه مرتبه این دعا بخواند: «اَللّهُمَّ إِنّی أَصْبَحْتُ فی نِعْمَةٍ مِنْکَ وَ عافِیَةٍ وَ سَتْرٍ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَتْمِمْ عَلَیَّ نِعْمَتَکَ وَ عافِیَتَکَ وَ سِتْرَکَ».(1)

الاْءَوْصِیاءِ وَ سُنَّتِهِمْ آمَنْتُ بِسِرِّهِمْ وَ عَلاْنِیَتِهِمْ وَ شاهِدِهِمْ وَ غائِبِهِمْ أَعُوذُ بِاللّه ِ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وَ عَلِیٌّ وَ الاْءَوْصِیاءُ وَ أَرْغَبُ إِلَی اللّه ِ فیما رَغِبُوا إِلَیْهِ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ».(1)

می رسد، و حاملان عرش می پرسند، و او را دعا می کنند، و می گویند: بِبَر این کلمات را و بسپار به حافظان گنجهای گفتارِ مؤمنان، که اینها کلمات خزانه ایست؛ پس می برند و در دیوانِ کنوز ثبت می کنند. اینست دعا:

«اَللّه ُأَکْبَرُ اَللّه ُأَکْبَرُ کَبیراً وَ سُبْحانَ اللّه ِ بُکْرَةً وَ أَصیلاً وَ الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ کَثیراً لا شَریکَ لَهُ وَ صَلَّی اللّه عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه».(1)

بِحَمْدِ اللّه ِ وَ نِعْمَتِه وَ حُسْنِ بَلائِهِ عِنْدَنا نَعُوذُ بِاللّه ِ مِنَ النّارِ نَعُوذُ بِاللّه ِ مِنْ صَباحِ النّارِ نَعُوذُ بِاللّه ِ مِنْ مَساءِ النّارِ الصَّلاةَ یا أَهْلَ الْبَیْتِ إِنَّما یُرِیدُ اللّه ُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً».(1)

اگر دیگران خوانند تا: «مِنْ مَساءِ النّارِ» باید خواند.

وَ جاءَ بِاللَّیْلِ وَ نَحْنُ فی عافِیَةٍ مِنْهُ اَللّهُمَّ هذا خَلْقٌ جَدیدٌ قَدْ غَشّانا فَما عَلِمْتَ لِی فیهِ مِنْ خَیْرٍ فَسَهِّلْهُ وَ قَیِّضْهُ وَ اکْتُبْهُ أَضْعافاً مُضاعَفَةً وَ ما عَلِمْتَ فیهِ مِنْ شَرٍّ فَتَجاوَزْ عَنْهُ بِرَحْمَتِکَ أَمْسَیْتُ لا أَمْلِکُ ما أَرْجُو وَ لا أَدْفَعُ شَرَّ ما أَخْشی أَمْسَی الاْءَمْرُ لِغَیْری وَ أَمْسَیْتُ مُرْتَهَناً بِکَسْبی وَ أَمْسَیْتُ لا فَقیرَ أَفْقَرُ مِنّی فَسَعْ لِفَقْری مِنْ سَعَتِکَ مِمّا کَتَبْتَ عَلی نَفْسِکَ التَّقْوی ما أَبْقَیْتَنی وَ الْکَرامَةَ إِذا تَوَفَّیْتَنی وَ الصَّبر عَلی ما أَبْلَیْتَنی وَ الْبَرکَةَ فِیما رَزَقْتَنی وَ الْعَزْمَ عَلی طاعَتِکَ فیما بَقِیَ مِنْ عُمْری وَ الشُّکْرَ لَکَ فیما أَنْعَمْتَ بِه عَلَیَّ».(1)

وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ بِها عَلَیَّ حَتّی تَرْضی وَ بَعْدَ الرِّضا» ده مرتبه می خواند،(1) و همه خوبست.

الثَّری وَ مِنْ شَرِّ ما ظَهَرَ وَ ما بَطَنَ وَ مِنْ شَرِّ ما کانَ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ مِنْ شَرِّ أَبی قِتْرَةَ(1) وَ ما وَلَدَ وَ مِنْ شَرِّ الرَّسیسِ وَ مِنْ شَرِّ ما وَصَفْتُ وَ ما لَمْ أَصِفْ وَ الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ».(2)

حاسِدٍ اِذا حَسَدَ اُعیذُ نَفْسی وَ أَهْلی وَ مالی وَ وُلْدی وَ ما رَزَقَنی رَبّی(1) بِرَبِّ النّاسِ مَلِکِ النّاسِ اِلهِ النّاسِ مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنّاسِ الَّذی یُوَسْوِسُ فی صُدُورِ النّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ والنّاسِ اَلْحَمْدُ للّه ِ عَدَدَ ما خَلَقَ اللّه ُ والْحَمْدُ للّه ِِ مِثْلَ ما خَلَقَ اللّه وَ الْحَمْدُ للّه ِ مِلاْءَ ما خَلَقَ اللّه ُ وَ الْحَمْدُ للّه ِ مِدادَ کَلِماتِه وَ الْحَمْدُ للّه ِ زِنَةَ عَرْشِه وَ الْحَمْدُ للّه ِ رِضا نَفْسِه لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ الْحَلیمُ الْکَریمُ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ العَلِیُّ الْعَظیمُ سُبْحانَ اللّه ِ رَبِّ السَّمواتِ وَالاَْرَضینَ وَ ما بَیْنَهُما وَ رَبِّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ اَللّهُمَّ إِنّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ دَرَکِ الشَّقاءِ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَماتَةِ الاْءَعْداءِ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفَقْرِ وَ الْوَقْرِ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ سُوءِ الْمَنْظَرِ فِی الاْءَهْلِ وَ الْمالِ وَ الْوَلَدِ».

و در بعضی روایات: پس ده مرتبه صلوات فرستد بر محمّد و آل محمّد.(2)

که همسایه اهل خود باشی؛ و در جنّت عدن برای تو هزار(1) شهر بنا کنند؛ و با تو از قبرِ تو نامه ای محشور شود سخن گو که به راستی سخن گوید، که بر صاحب من هیچ فزع و خوف نیست، و بر صراط نلغزد، و عذاب را بر او راهی نیست؛ و به شهادت از دنیا مفارقت کنی،(2) و هرگز تو را درنیابد(3) فقر و پریشانی و تنگدستی و دیوانگی و بلاهای بد؛ و در آن روز هر حاجت از حاجتهای دنیا و آخرت که بطلبی برآورده شود، و پیِ هر کاری که بروی تو را میسّر گردد، و به عدد هر نفسی از نفسهای جنّ و انس برای تو هزار هزار حسنه نوشته شود(4)، و هزار هزار گناه محو شود، و هزار هزار درجه بلند شود، و موکّل گرداند برای استغفار کردن از برایِ تو، عرش و کرسی و فردوس را، تا روزی که محشور شوی، و نزد عرش الهی بایستی.

پس عهد کن با من که این دعا را تعلیم نکنی تا وقت وفات خود، و چون نزدیک وفات تو شود تعلیم نکنی مگر اهل بیت و شیعیان خود را، زیرا که اگر به دیگران تعلیم نمایی حاجت های بد از خدا طلبند و روا شود(5)، و چون محشور شوید خوفی و اندوهی بر شما نباشد، و باید که در هنگام خواندنِ دعا با وضو باشی و روی تو به جانب قبله باشد، و اگر روز جمعه بعد از نماز عصر بخوانی بهتر است.

اینست دعای عشرات:

«بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیم سُبْحانَ اللّه ِ وَ الْحَمْدُ للّه ِ وَ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَ اللّه ُ أَکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ سُبْحانَ اللّه ِ آناءِ اللَّیْلِ وَ أَطْرافَ النَّهارِ سُبْحانَ اللّه ِ بِالْغُدُوِّ وَ الاْآصالِ سُبْحانَ اللّه ِ بِالْعَشِیِّ وَ الاْءِبْکارِ سُبْحانَ اللّه ِ حینَ تُمْسُونَ وَ حینَ تُصْبِحُونَ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّماواتِ وَ الاْءَرْضِ وَ عَشِیّاً وَ حینَ تُظْهِرُونَ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ

ص : 234

الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ یُحْیِ الاْءَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ کَذلِکَ تُخْرَجُونَ سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمّا یَصِفُونَ وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلینَ وَ الْحَمْدُ للّه ِ رَبِّ الْعالَمینَ سُبْحانَ ذِی الْمُلْکِ وَ الْمَلَکُوتِ سُبْحانَ ذِی الْعِزَّةِ وَ الْجَبَرُوتِ سُبْحانَ ذِی الْکِبْرِیاءِ وَ الْعَظَمَةِ(1) الْمَلِکِ الْحَقِّ الْمُبینِ الْمُهَیْمِنِ الْقُدُّوسِ(2) سُبْحانَ الْقائِمِ الدّائِمِ سُبْحانَ الدّائِمِ الْقائِمِ سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ سُبْحانَ رَبِّیَ الاَْعْلی(3) سُبْحانَ الحَیِّ الْقَیُّومِ سُبْحانَ الْعَلِیِّ الاْءَعْلی سُبْحانَهُ وَ تَعالی سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّنا وَ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ سُبْحانَ الدّائِمِ غَیْرِ الْغافِلِ سُبْحانَ الْعالِمِ بِغَیْرِ تَعْلیمِ سُبْحانَ خالِقِ ما یُری وَ ما لا یُری سُبْحانَ الَّذی یُدْرِکُ الاْءَبْصارَ وَ لا تُدْرِکُهُ الاْءَبْصارُ وَ هُوَ اللَّطیفُ الْخَبیرُ اَللّهُمَّ إِنّی أَصْبَحْتُ(4) مِنْکَ فی نِعْمَةٍ وَ خَیْرٍ وَ بَرَکَةٍ وَ عافِیَةٍ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ أَتْمِمْ عَلَیَّ نِعْمَتَکَ وَ خَیْرَکَ وَ بَرَکاتِکَ وَ عافِیَتَکَ وَ نَجاةً مِنَ النّارِ وَ ارْزُقْنی شُکْرَکَ وَ عافِیَتَکَ وَ فَضْلَکَ وَ کَرامَتَکَ أَبَداً ما أَبْقَیْتَنی اَللّهُمَّ بِنُورِکَ اهْتَدَیْتُ وَ بِفَضْلِکَ اسْتَغْنَیْتُ وَ بِنِعْمَتِکَ أَصْبَحْتُ وَ أَمْسَیْتُ اَللّهُمَّ إِنّی أُشْهِدُکَ وَ کَفی بِکَ شَهیداً وَ أُشْهِدُ مَلائِکَتَکَ وَ أَنْبِیائَکَ وَ رُسُلَکَ وَ حَمَلَةَ عَرْشِکَ وَ سُکّانَ سَماواتِکَ وَ أَرْضِکَ(5) وَ جَمیعَ خَلْقِکَ بِأَنَّکَ أَنْتَ اللّه ُ(6) لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ وَ أَنَّ مُحَمَّداً صَلَواتُکَ عَلَیهِ وَ آلِهِ عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ وَ أَ نَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ تُحْیی وَ تُمیتُ وَ تُمیتُ وَ تُحْیی وَ أَشْهَدُ أَنَّ الجَنَّةَ حَقٌّ وَ اَنَّ النّارَ حَقُّ وَ أَنَّ النُّشُورَ حَقٌّ وَ السّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیها وَ أَنَّ اللّه َ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ و أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبیطالِبٍ أَمیرُالْمُوءْمِنینَ حَقّاً حَقّاً وَ أَنَّ الاْءَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِه هُمُ الاْءَئِمَّةُ الْهُداةُ الْمَهْدِیُّونَ غَیْرُالضّالّینَ وَ لا الْمُضِلّینَ وَ أَنَّهُم أَوْلِیاوءُکَ الْمُصْطَفَوْنَ وَ حِزْبُکَ الْغالِبُونَ وَ صَفْوَتُکَ وَ خِیَرَتُکَ مِنْ خَلْقِکَ وَ نُجَباوءُکَ الَّذینَ انْتَجَبْتَهُمْ لِدینِکَ وَ اخْتَصَصْتَهُمْ مِنْ خَلْقِکَ

ص : 235

وَ اصْطَفَیْتَهُمْ عَلی عِبادِکَ وَ جَعَلْتَهُمْ حُجَّةً عَلَی الْعالَمینَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعینَ(1) وَ السَّلامُ وَ رَحْمَةُ اللّه ِ وَ بَرَکاتُهُ اَللّهُمَّ اکْتُبْ لی هذِهِ الشَّهادَةَ عِنْدَکَ حَتّی تُلَقِّنِیها(2) وَ أَنْتَ عَنّی راضٍ إِنَّکَ عَلی ما(3) تَشاءُ قَدیرٌ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً(4) یَصْعَدُ أَوَّلُهُ وَ لا یَنْفَدُ آخِرُهُ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً تَضَعُ لَکَ السَّماءُ کَنَفَیْها وَ تُسَبِّحُ لَکَ الاْءَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْها اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً سَرْمَداً أَبَداً لا انْقِطاعَ لَهُ وَ لا نَفادَ وَ لَکَ یَنْبَغی وَ إِلَیْکَ یَنْتَهی فِیَّ وَ عَلَیَّ وَ لَدَیَّ وَ مَعِیَ وَ قَبْلی وَ بَعْدی وَ أَمامی وَ خَلْفی وَ فَوْقی وَ تَحْتی وَ إِذَا مِتُّ وَ بَقیتُ فَرْداً وَحیداً ثُمَّ فَنَیْتُ وَ لَکَ الْحَمْدُ إِذا نُشِرْتُ وَ بُعِثْتُ یا مَوْلایَ اَللّهُمَّ وَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ بِجَمیعِ مَحامِدِکَ کُلِّها عَلی جَمیعِ نَعْمائِکَ کُلِّها حَتّی یَنْتَهِیَ الْحَمْدُ إِلی ما تُحِبُّ رَبَّنا وَ تَرْضاهُ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلی کُلِّ أَکْلَةٍ وَ شَرْبَةٍ وَ بَطْشَةٍ وَ قَبْضَةٍ وَ بَسْطَةٍ وَ فی کُلِّ مَوْضِعِ شَعْرَةٍ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً خالِداً مَعَ خُلُودِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْدَاً لا مُنتَهی لَهُ دونَ عِلْمِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لا أَمَدَ لَهُ دُونَ مَشِیَّتِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لا أَجْرَ لِقائِلِه إِلاّ رِضاکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلی حِلْمِکَ بَعْدَ عِلْمِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلی عَفْوِکَ بَعْدَ قُدْرَتِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ باعِثَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ وارِثَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ بَدیعَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ مُنْتَهَی الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ مُبْتَدِعَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ مُشْتَرِی الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ وَلِیَّ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ مالِکَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ قَدیمَ الْحَمْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ صادِقَ الْوَعْدِ وَفِیَّ الْعَهْدِ عَزیزَ الْجُنْدِ قائِمَ(5) الْمَجْدِ وَ لَکَ الْحَمْدُ رَفیعَ الدَّرَجاتِ مُجیبَ الدَّعَواتِ مُنْزِلَ الاْآیاتِ مِنْ فَوْقِ سَبْعِ سَماواتٍ عَظیمَ الْبَرَکاتِ مُخْرِجَ النُّورِ مِنَ الظُّلُماتِ وَ مُخْرِجَ مَنْ فِی الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ مُبَدِّلَ السَّیِئاتِ حَسَناتٍ وَ جاعِلَ الْحَسَناتِ دَرَجاتٍ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ غافِرَ الذَّنْبِ وَ قابِلَ التَّوْبِ شَدیدَ الْعِقابِ ذَا الطَّوْلِ لا

ص : 236

إِلهَ إِلاّ أَنْتَ إِلَیْکَ الْمَصیرُ اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ فِی اللَّیْلِ إِذا یَغْشی وَ لَکَ الْحَمْدُ فِی النَّهارِ إِذا تَجَلّی وَ لَکَ الْحَمْدُ فِی الاْآخِرَةِ وَ الاْءُولی وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ کُلِّ نَجْمٍ وَ مَلَکٍ فِی السَّماءِ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ الثَّری وَ الْحَصی وَ النَّوی(1) وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ ما فی جَوْفِ الاْءَرْضِ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ أَوْزانِ مِیاهِ الْبِحارِ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ أَوْراقِ الاْءَشْجارِ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا عَلی وَجْهِ الاْءَرضِ(2) وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا أَحصی کِتَابُکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ ما أَحاطَ بِه عِلْمُکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ عَدَدَ الاْءِنْسِ وَ الْجِنِّ وَ الْهَوامِّ وَ الطَّیْرِ وَ الْبَهائِمِ وَ السِّباعِ حَمْداً کَثیراً طَیِّباً مُبارَکاً فیهِ کَما تُحِبُّ رَبَّنا وَ تَرْضی وَ کَما یَنْبَغی لِکَرَمِ وَجْهِکَ وَ عِزِّ جَلالِکَ»

پس ده مرتبه می گویی(3): «لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ هُوَ اللَّطیفُ الْخَبیرُ»؛

و ده مرتبه: «لا إِلهَ إِلاَّ اللّه ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیی وَ یُمیتُ وَ یُمیتُ وَ یُحْیی وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرِ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ»؛

و ده مرتبه: «أَسْتَغْفِرُ اللّه َ الَّذی لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ»؛ و ده مرتبه: «یا اَللّه ُ یا اَللّه ُ یا اَللّه ُ»؛ و ده مرتبه: «یا رَحْمانُ یا رَحْمانُ»؛ و ده مرتبه: «یا رَحیمُ یا رَحیمُ»؛ و ده مرتبه: «یا بَدیعَ السَّماواتِ وَ الاْءَرْضِ»؛ و ده مرتبه: «یا ذَا الْجَلالِ وَ الاْءِکْرامِ»؛ و ده مرتبه: «یا حَنّانُ یا مَنّانُ»؛ و ده مرتبه: «یا حَیُّ یا قَیُّومُ»؛ و ده مرتبه: «یا حَیُّ لا اِلهَ اِلاّ أَنْتَ»؛ و ده مرتبه: «یا اَللّه ُ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ»؛ و ده مرتبه: «بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ»؛ و ده مرتبه: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»؛ و ده مرتبه: «اَللّهُمَّ افْعَلْ بی ما أَنْتَ أَهْلُهُ»؛ و ده مرتبه: «آمینَ آمینَ»؛ و ده مرتبه سوره «قُلْ هُوَ اللّه ُ أَحَد؛»

پس می گویی: «اَللّهُمَّ اصْنَعْ بی ما أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لا تَصْنَعْ بی ما أَنَا أَهْلُهُ فَإِنَّکَ أَهْلُ

ص : 237

التَّقْوی وَ أَهْلُ الْمَغْفِرَةِ وَ أَنَا أَهْلُ الذُّنُوبِ وَ الْخَطایا فَارْحَمْنی یا مَوْلایَ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرّاحِمینَ».

پس ده مرتبه: «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ تَوَکَّلْتُ عَلَی الْحَیِّ الَّذی لا یَمُوتُ وَالْحَمْدُ للّه ِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً».(1)

پس تسبیح را ببوسد، و بر دیده های خود گذارد و بگوید: «اَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذِهِ التُّرْبَةِ وَ بِحَقِّ صاحِبِها وَ بِحَقِّ جَدِّه وَ بِحَقِّ أَبیهِ وَ بِحَقِّ أُمِّه وَ بِحَقِّ أَخیهِ وَ بِحَقِّ وُلْدِهِ الطّاهِرینَ اجْعَلْها شِفاءً مِنْ کُلِّ داءٍ وَ أَماناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ وَ حِفْظاً مِنْ کُلِّ سُوءٍ».

پس تسبیح را بر پیشانی و دو جانب پیشانی(1) خود بگذارد، و اگر در صبح چنین کند تا شام در امان خدا باشد، و اگر در شام چنین کند تا صبح در امان خدا باشد.(2)

فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ آمِنّی فَإِنَّکَ لا تَخْذُلُ مَنْ آمَنْتَهُ اَللّهُمَّ أَمْسی جَهْلی مُسْتَجیراً بِحِلْمِکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ عُدْ عَلَیَّ بِحِلْمِکَ وَ فَضْلِکَ إِلهی أَمْسی فَقْری مُسْتَجیراً بِغِناکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ ارْزُقْنی مِنْ فَضْلِکَ الْواسِعِ الْهَنیئِ الْمَری ءِ اَللّهُمَّ(1) أَمْسی ذَنْبی مُسْتَجیراً بِمَغْفِرَتِکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ اغْفِرْ لی مَغْفِرَةً عَزْماً جَزْماً لا تُغادِرُ(2) ذَنْباً وَ لا أَرْتَکِبُ بَعْدَها مُحَرَّماً إِلهی أَمْسی ذُلِّی مُسْتَجیراً بِعِزِّکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ أَعِزَّنِی عِزّاً لا أَذِلُّ(3) بَعْدَهُ أَبَداً إِلهی أَمْسی ضَعْفی مُسْتَجیراً بِقُوَّتِکَ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ قَوِّ فی رِضاکَ ضَعْفی إِلهی أَمْسی وَجْهِیَ الْبالِی الْفانی مُسْتَجیراً بِوَجْهِکَ الدّائِمِ الْباقِی الَّذی لا یَبْلی وَ لا یَفْنی فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ أَجِرْنی مِنْ عَذابِ النّارِ وَ مِنْ شَرِّ الدُّنْیا وَ الاْآخِرَةِ اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ افْتَحْ لی بابَ الاْءَمْرِ الَّذی فیهِ الْیُسْرُ وَ الْعافِیَةُ وَ النَّجاحُ وَ الرِّزْقُ الکَثیرُ الطَّیِّبُ الْحَلالُ الْواسِعُ اَللّهُمَّ بَصِّرْنی سَبیلَهُ وَ هَیِّئْ لی مَخْرَجَهُ وَ مَنْ قَدَّرْتَ لَهُ مِنْ خَلْقِکَ عَلَیَّ مَقْدُرَةً بِسُوءٍ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ خُذْهُ عَنّی مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِه وَ عَنْ یَمینِه وَ عَنْ شِمالِه وَ مِنْ فَوْقِه وَ مِنْ تَحْتِه وَ اَلْجِمْ لِسانَهُ وَ قَصِّرْ یَدَهُ وَ أَخْرِجْ صَدْرَهُ وَ امْنَعْهُ مِنْ أَنْ یَصِلَ إِلَیَّ أَوْ إِلی أَحَدٍ مِنْ أَهْلی وَ مَنْ یَعْنینی أَمْرُهُ أَوْ شَیْ ءٍ مِمّا خَوَّلْتَنی وَ رَزَقْتَنی وَ أَنْعَمْتَ بِه عَلَیَّ مِنْ قَلیلٍ أَوْ کَثیرٍ بِسُوءٍ یا مَنْ هُوَ أَقْرَبُ إِلَیَّ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ یا مَنْ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِه یا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الاْءَعْلی یا مَنْ لَیْسَ کَمِثْلِه شَیْ ءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ(4) یا لا اِلهَ اِلاّ أنْتَ بِحَقِّ لا اِلهَ اِلاّ أنتَ ارْضَ عَنّی یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ بِحَقِّ لا اِلهَ إلاّ اَنْتَ ارْحَمْنی یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ بِحَقِّ لا اِلهَ اِلاّ أَنْتَ تُبْ عَلَیَّ یَا لا إلهَ إلاّ أَنْتَ بِحَقِّ لا إلهَ إلاّ أَنْتَ أُرْزُقْنی یا لا إلهَ إلاّ أَنْتَ أَعْتِقْنی مِنَ النّارِ یا لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ بِحَقِّ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ تَفَضَّلْ عَلَیَّ بِقَضاءِ(5) حَوائِجی فی دُنْیایَ وَ آخِرَتی إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ».(6)

ص : 240