قرآن با سه ترجمه
مشخصات كتاب:
عنوان و نام پديدآور: قرآن پژوهشي (گردآوري در سال 1395)/ تهيه كننده: واحد تحقيقات مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان
اين نسخه از قرآن كريم شامل ويژگي هاي زير است :
* ترجمه از آيت الله مكارم شيرازي
* ترجمه از آيت الله مشكيني
* ترجمه از استاد فولادوند
مشخصات نشر: اصفهان؛ مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان ، 1395.
موضوع: قرآن -- ترجمه--تفسير
رده بندي كنگره : BP59/66 /ب9 1387پ
رده بندي ديويي : 297/14
1 - سوره الفاتحة
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (1) ترجمه: (1)
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (2) ترجمه: (2)
الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (3) ترجمه: (3)
مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ (4) ترجمه: (4)
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ (5) ترجمه: (5)
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ (6) ترجمه: (6)
صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ (7) ترجمه: (7)
ص: 1
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به نام خداوند بخشنده بخشایشگر ______________ ترجمه استاد فولادوند : به نام خداوند رحمتگر مهربان ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به نام خداوند بخشنده مهربان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ستايش خدايى را كه پروردگار جهانيان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپاس و ستايش از آن خداست كه مدبّر و ولىّ امر و پرورش دهنده جهان هاست (جهان فرشتگان، آدميان، پريان، حيوان ها و جمادات)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوندی که) بخشنده و بخشایشگر است (و رحمت عام و خاصش همگان را فرا گرفته). ______________ ترجمه استاد فولادوند : رحمتگر مهربان، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى رحمتگر مهربان (به رحمت و مهر عامّ در دنيا براى همه، و خاصّ در آخرت براى مؤمن)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوندی که) مالک روز جزاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] خداوند روز جزاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مالك و فرمانرواى روز جزا
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پروردگارا!) تنها تو را می پرستیم؛ و تنها از تو یاری می جوییم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [بار الها] تنها تو را مى پرستيم، و تنها از تو يارى مى جوييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پروردگارا) تنها تو را مى پرستيم و تنها از تو يارى مى جوييم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما را به راه راست هدایت کن... ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما را به راه راست هدايت فرما، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما را به راه راست (در عقايد و علوم و اخلاق و اعمال) هدايت كن (و بر آن ثابت قدم بدار)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : راه کسانی که آنان را مشمول نعمت خود ساختی؛ نه کسانی که بر آنان غضب کرده ای؛ و نه گمراهان. ______________ ترجمه استاد فولادوند : راه آنان كه گرامى شان داشته اى، نه [راه ] مغضوبان، و نه [راه ] گمراهان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : راه كسانى كه به آنها نعمت دادى (همانند انبيا و پيروان راستين آنها) آنان كه نه مورد خشم (تو) قرار گرفته اند و نه گمراهند
2 - سوره البقرة
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم (1) ترجمه: (1)
ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ (2) ترجمه: (2)
الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (3) ترجمه: (3)
وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ (4) ترجمه: (4)
أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (5) ترجمه: (5)
ص: 2
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الم (بزرگ است خداوندی که این کتاب عظیم را، از حروف ساده الفبا به وجود آورده). ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان آوردن مانند آن نيست. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القا شده. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کتاب با عظمتی است که شک در آن راه ندارد؛ و مایه هدایت پرهیزکاران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است كتابى كه در [حقانيت ] آن هيچ ترديدى نيست؛ [و] مايه هدايت تقواپيشگان است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين كتاب والا رتبه جاى شكى در آن نيست (تأمل در الفاظ و محتوا و حال آورنده آن ترديدى در حقانيت آن نمى گذارد)، مايه هدايت پرهيزكاران است (آنها كه صفات پنجگانه زير را از طريق فطرت يا دعوت انبيا به دست آورده اند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پرهیزکاران) کسانی هستند که به غیب [=آنچه از حس پوشیده و پنهان است ] ایمان می آورند؛ و نماز را برپا می دارند؛ و از تمام نعمتها و مواهبی که به آنان روزی داده ایم، انفاق می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه به غيب ايمان مى آورند، و نماز را بر پا مى دارند، و از آنچه به ايشان روزى داده ايم انفاق مى كنند؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كه به غيب ايمان دارند (به امور پنهان از حواس مانند خدا، وحى، فرشتگان و معاد) و نماز را برپا مى كنند (خضوع در برابر حق دارند) و از آنچه به آنها روزى داده ايم انفاق مى نمايند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان که به آنچه بر تو نازل شده، و آنچه پیش از تو (بر پیامبران پیشین) نازل گردیده، ایمان می آورند؛ و به رستاخیز یقین دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه بدانچه به سوى تو فرود آمده، و به آنچه پيش از تو نازل شده است، ايمان مى آورند؛ و آنانند كه به آخرت يقين دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه به آنچه به سوى تو فرو فرستاده شده و به آنچه پيش از تو (بر پيامبران گذشته) فرو فرستاده شده ايمان دارند و به روز واپسين (قيامت) يقين دارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان بر طریق هدایت پروردگارشانند؛ و آنان رستگارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان برخوردار از هدايتى از سوى پروردگار خويشند؛ و آنان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه بر هدايتى (فطرى و عقلى) از سوى خدايشان (پيش از هدايت تشريعى قرآن) قرار دارند و آنهايند كه رستگارند (و قرآن آنها را به كمالات وراى اين امور، هدايت مى كند و در كسانى كه منكر اين امورند تأثيرى نمى گذارد)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (6) ترجمه: (1)
خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (7) ترجمه: (2)
وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ (8) ترجمه: (3)
يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (9) ترجمه: (4)
فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ (10) ترجمه: (5)
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ (11) ترجمه: (6)
أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَكِن لَّا يَشْعُرُونَ (12) ترجمه: (7)
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَكِن لَّا يَعْلَمُونَ (13) ترجمه: (8)
وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ (14) ترجمه: (9)
اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (15) ترجمه: (10)
أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ (16) ترجمه: (11)
ص: 3
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، برای آنان تفاوت نمی کند که آنان را (از عذاب الهی) بترسانی یا نترسانی؛ ایمان نخواهند آورد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت كسانى كه كفر ورزيدند -چه بيمشان دهى، چه بيمشان ندهى- بر ايشان يكسان است؛ [آنها] نخواهند گرويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه كفر ورزيدند (و بر كفر خود اصرار دارند) بر آنها يكسان است چه بيمشان دهى يا بيمشان ندهى ايمان نخواهند آورد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا بر دلها و گوشهای آنان مهر نهاده؛ و بر چشمهایشان پرده ای افکنده شده؛ و عذاب بزرگی در انتظار آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند بر دلهاى آنان، و بر شنوايى ايشان مُهر نهاده؛ و بر ديدگانشان پرده اى است؛ و آنان را عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند بر دل ها و بر گوش هاى آنان مهر (شقاوت) نهاده، و بر ديدگانشان پرده اى (از غفلت) است و عذابى بزرگ خواهند داشت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی از مردم کسانی هستند که می گویند: «به خدا و روز رستاخیز ایمان آورده ایم.» در حالی که ایمان ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از مردم مى گويند: «ما به خدا و روز بازپسين ايمان آورده ايم»، ولى گروندگان [راستين ] نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از مردم گويند: به خدا و به روز واپسين ايمان آورديم در حالى كه آنها مؤمن نيستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می خواهند خدا و مؤمنان را فریب دهند؛ در حالی که جز خودشان را فریب نمی دهند؛ (اما) نمی فهمند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : با خدا و مؤمنان نيرنگ مى بازند؛ ولى جز بر خويشتن نيرنگ نمى زنند، و نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مى خواهند خدا و كسانى را كه ايمان آورده اند فريب دهند، با آنكه جز خودشان را فريب نمى دهند و نمى فهمند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در دلهای آنان یک نوع بیماری است؛ خداوند بر بیماری آنان افزوده؛ و به خاطر دروغهایی که میگفتند، عذاب دردناکی در انتظار آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در دلهايشان مرضى است؛ و خدا بر مرضشان افزود؛ و به [سزاى ] آنچه به دروغ مى گفتند، عذابى دردناك [در پيش ] خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در دل هاى آنها بيماريى (از كفر و شك و نفاق) است، خدا هم بر بيماريشان بيفزود و بيفزايد و آنها را در مقابل آنكه دروغ مى گفتند عذابى دردناك است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنان گفته شود: «در زمین فساد نکنید» می گویند: «ما فقط اصلاح کننده ایم»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «در زمين فساد مكنيد»، مى گويند: «ما خود اصلاحگريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: در روى زمين فساد نكنيد گويند: جز اين نيست كه ما اصلاح گريم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید! اینها همان مفسدانند؛ ولی نمی فهمند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بهوش باشيد كه آنان فسادگرانند، ليكن نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باش كه آنها فسادگرانند و لكن نمى فهمند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنان گفته شود: «همانند (سایر) مردم ایمان بیاورید!» می گویند: «آیا همچون ابلهان ایمان بیاوریم؟!» بدانید اینها همان ابلهانند ولی نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «همان گونه كه مردم ايمان آوردند، شما هم ايمان بياوريد»، مى گويند: «آيا همان گونه كه كم خردان ايمان آورده اند، ايمان بياوريم؟» هشدار كه آنان همان كم خردانند؛ ولى نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: ايمان آوريد چنان كه مردم ايمان آورده اند (در دل خود) مى گويند: آيا ما هم مانند سفيهان ايمان آوريم؟! آگاه باشند كه آنها خود سفيهند ولى نمى دانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که افراد باایمان را ملاقات می کنند، و می گویند: «ما ایمان آورده ایم!» (ولی) هنگامی که با شیطانهای خود خلوت می کنند، می گویند: «ما با شمائیم! ما فقط (آنها را) مسخره می کنیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون با كسانى كه ايمان آورده اند برخورد كنند، مى گويند: «ايمان آورديم »، و چون با شيطانهاى خود خلوت كنند، مى گويند: «در حقيقت ما با شماييم، ما فقط [آنان را] ريشخند مى كنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون با كسانى كه ايمان آورده اند ديدار كنند گويند: ما ايمان آورديم، و هنگامى كه با شيطان هاى خود (ياران سركش خود) خلوت كنند گويند: بى ترديد ما با شماييم، جز اين نيست كه ما (آنها را با اظهار ايمان) مسخره مى كنيم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند آنان را استهزا می کند؛ و آنها را در طغیانشان نگه می دارد، تا سرگردان شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا [است كه ] ريشخندشان مى كند، و آنان را در طغيانشان فرو مى گذارد تا سرگردان شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا هم آنها را (در قيامت) مسخره خواهد كرد و (اكنون) در طغيانشان كه كوركورانه در آن به سر مى برند مهلت مى دهد و تقويت مى كند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان کسانی هستند که «هدایت» را به «گمراهی» فروخته اند؛ و (این) تجارت آنها سودی نداده؛ و هدایت نیافته اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همين كسانند كه گمراهى را به [بهاى ] هدايت خريدند، در نتيجه داد و ستدشان سود[ى به بار] نياورد؛ و هدايت يافته نبودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى هستند كه گمراهى را به بهاى هدايت خريدند، پس نه تجارتشان سود داد و نه از ره يافتگان بودند
مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَّا يُبْصِرُونَ (17) ترجمه: (1)
صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ (18) ترجمه: (2)
أَوْ كَصَيِّبٍ مِّنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِم مِّنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ (19) ترجمه: (3)
يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُم مَّشَوْا فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (20) ترجمه: (4)
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (21) ترجمه: (5)
الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَندَادًا وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (22) ترجمه: (6)
وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (23) ترجمه: (7)
فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا وَلَن تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ (24) ترجمه: (8)
ص: 4
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان [= منافقان ] همانند کسی هستند که آتشی افروخته (تا در بیابان تاریک، راه خود را پیدا کند)، ولی هنگامی که آتش اطراف او را روشن ساخت، خداوند (طوفانی می فرستد و) آن را خاموش می کند؛ و در تاریکیهای وحشتناکی که چشم کار نمی کند، آنها را رها می سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مَثَل آنان، همچون مَثَل كسانى است كه آتشى افروختند، و چون پيرامون آنان را روشنايى داد، خدا نورشان را برد؛ و در ميان تاريكيهايى كه نمى بينند رهايشان كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : داستان آنها داستان كسى است كه (در شب تاريك در بيابانى وسيع) آتشى را برافروزد، پس همين كه اطراف او را روشن سازد خداوند (به خاموش كردن آتش) نورشان را از بين ببرد و آنها را در ميان تاريكى ها كه هيچ نبينند رها سازد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کران، گنگها و کورانند؛ لذا (از راه خطا) بازنمی گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كرند، لالند، كورند؛ بنابراين به راه نمى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كر و گنگ و نابينايند، از اين رو (به سوى حق) باز نمى گردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا همچون بارانی از آسمان، که در شب تاریک همراه با رعد و برق و صاعقه (بر سر رهگذران) ببارد. آنها از ترس مرگ، انگشتانشان را در گوشهای خود می گذارند؛ تا صدای صاعقه را نشنوند. و خداوند به کافران احاطه دارد (و در قبضه قدرت او هستند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا چون [كسانى كه در معرض ] رگبارى از آسمان -كه در آن تاريكيها و رعد و برقى است- [قرار گرفته اند]؛ از [نهيب ] آذرخش [و] بيم مرگ، سر انگشتان خود را در گوشهايشان نهند، ولى خدا بر كافران احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يا (داستان آنها) داستان (گرفتاران در) رگبارى از آسمان است كه در آن تاريكى ها و رعد و برقى است، آنها انگشتان خود را از شدت صاعقه ها براى فرار از مرگ در گوش ها مى كنند، و خداوند به همه كافران احاطه (علمى و توانى) دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روشنائی خیره کننده) برق، نزدیک است چشمانشان را برباید. هر زمان که (برق جستن می کند، و صفحه بیابان را) برای آنها روشن می سازد، (چند گامی) در پرتو آن راه می روند؛ و چون خاموش می شود، توقف می کنند. و اگر خدا بخواهد، گوش و چشم آنها را از بین می برد؛ چرا که خداوند بر هر چیز تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : نزديك است كه برق چشمانشان را بربايد؛ هر گاه كه بر آنان روشنى بخشد، در آن گام زنند؛ و چون راهشان را تاريك كند، [بر جاى خود] بايستند؛ و اگر خدا مى خواست شنوايى و بينايى شان را برمى گرفت، كه خدا بر همه چيز تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نزديك است كه آن برق جهنده، روشنى چشمانشان را بربايد هر گاه بر آنها روشنى بخشد در آن روشنى راه روند و چون فضا بر آنان تاريك شود مى ايستند و اگر خدا مى خواست شنوايى و بينايى آنها را از بين مى برد، زيرا كه خداوند بر هر چيزى تواناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! پروردگار خود را پرستش کنید؛ آن کس که شما، و کسانی را که پیش از شما بودند آفرید، تا پرهیزکار شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، پروردگارتان را كه شما، و كسانى را كه پيش از شما بوده اند آفريده است، پرستش كنيد؛ باشد كه به تقوا گراييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، پروردگارتان را كه شما و كسانى را كه پيش از شما بودند آفريده پرستش كنيد، شايد پروا پيشه كنيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که زمین را بستر شما، و آسمان [= جو زمین ] را همچون سقفی بالای سر شما قرار داد؛ و از آسمان آبی فرو فرستاد؛ و به وسیله آن، میوه ها را پرورش داد؛ تا روزی شما باشد. بنابر این، برای خدا همتایانی قرار ندهید، در حالی که می دانید (هیچ یک از آنها، نه شما را آفریده اند، و نه شما را روزی می دهند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان [خدايى ] كه زمين را براى شما فرشى [گسترده ]، و آسمان را بنايى [افراشته ] قرار داد؛ و از آسمان آبى فرود آورد؛ و بدان از ميوه ها رزقى براى شما بيرون آورد؛ پس براى خدا همتايانى قرار ندهيد، در حالى كه خود مى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان خدايى كه زمين را براى شما بساطى (گسترده) و آسمان را بنايى (برافراشته) قرار داد و از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آورد و به وسيله آن از ميوه ها براى شما روزى بيرون آورد، پس براى خداوند شريكانى قرار ندهيد در حالى كه مى دانيد (آنها قدرت اين آفرينش و اعطاء روزى را ندارند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر در باره آنچه بر بنده خود [= پیامبر] نازل کرده ایم شک و تردید دارید، (دست کم) یک سوره همانند آن بیاورید؛ و گواهان خود را - غیر خدا - برای این کار، فرا خوانید اگر راست می گویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر در آنچه بر بنده خود نازل كرده ايم شك داريد، پس -اگر راست مى گوييد- سوره اى مانند آن بياوريد؛ و گواهان خود را -غير خدا- فرا خوانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر در آنچه ما بر بنده خود فرو فرستاده ايم شك داريد پس يك سوره مانند آن را (در فصاحت و زيبايى لفظ و بلاغت و ژرفايى محتوا، و يا از مردى همانند او امّى و درس ناخوانده) بياوريد و (در اين كار) آنچه غير از خدا ياور و گواه داريد فرا خوانيد اگر راستگوييد (تا گواهى دهند كه سوره شما همانند سوره ماست)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس اگر چنین نکنید - که هرگز نخواهید کرد - از آتشی بترسید که هیزم آن، بدنهای مردم (گنهکار) و سنگها [= بتها] است، و برای کافران، آماده شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر نكرديد -و هرگز نمى توانيد كرد- از آن آتشى كه سوختش مردمان و سنگها هستند، و براى كافران آماده شده، بپرهيزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (چنين كارى) نكرديد و هرگز نتوانيد كرد، پس بپرهيزيد از آتشى كه هيزم آن مردم اند و سنگ ها، كه براى كافران مهيّا شده است
وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقًا قَالُوا هَذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (25) ترجمه: (1)
إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي أَن يَضْرِبَ مَثَلًا مَّا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ كَثِيرًا وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ (26) ترجمه: (2)
الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (27) ترجمه: (3)
كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (28) ترجمه: (4)
هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (29) ترجمه: (5)
ص: 5
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به کسانی که ایمان آورده، و کارهای شایسته انجام داده اند، بشارت ده که باغهایی از بهشت برای آنهاست که نهرها از زیر درختانش جاریست. هر زمان که میوه ای از آن، به آنان داده شود، می گویند: «این همان است که قبلا به ما روزی داده شده بود. (ولی اینها چقدر از آنها بهتر و عالیتر است.)» و میوه هایی که برای آنها آورده می شود، همه (از نظر خوبی و زیبایی) یکسانند. و برای آنان همسرانی پاک و پاکیزه است، و جاودانه در آن خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه ايمان آورده اند و كارهاى شايسته انجام داده اند، مژده ده كه ايشان را باغهايى خواهد بود كه از زير [درختان ] آنها جويها روان است. هر گاه ميوه اى از آن روزىِ ايشان شود، مى گويند: «اين همان است كه پيش از اين [نيز ]روزىِ ما بوده.» و مانند آن [نعمتها] به ايشان داده شود؛ و در آنجا همسرانى پاكيزه خواهند داشت؛ و در آنجا جاودانه بمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند بشارت ده كه براى آنها بهشت ها يا باغ هايى است كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است، هر گاه از آن باغ ها از ميوه اى به آنها روزى داده شود گويند: اين همان است كه از پيش (در دنيا) روزى ما شده است، و همه ميوه ها به نزد آنان (در زيبايى و لطافت) شبيه هم آورده مى شوند و براى آنها در آنجا همسرانى است پاكيزه (از عادت زنانه و مرض و بد خويى) و آنها در آن جاودانه اند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از این که (به موجودات ظاهرا کوچکی مانند) پشه، و حتی کمتر از آن، مثال بزند شرم نمی کند. (در این میان) آنان که ایمان آورده اند، می دانند که آن، حقیقتی است از طرف پروردگارشان؛ و اما آنها که راه کفر را پیموده اند، (این موضوع را بهانه کرده) می گویند: «منظور خداوند از این مثل چه بوده است؟!» (آری،) خدا جمع زیادی را با آن گمراه، و گروه بسیاری را هدایت می کند؛ ولی تنها فاسقان را با آن گمراه می سازد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداى را از اينكه به پشه اى -يا فروتر [يا فراتر] از آن- مَثَل زند، شرم نيايد. پس كسانى كه ايمان آورده اند مى دانند كه آن [مَثَل ] از جانب پروردگارشان بجاست؛ ولى كسانى كه به كفر گراييده اند مى گويند: «خدا از اين مَثَل چه قصد داشته است؟» [خدا] بسيارى را با آن گمراه، و بسيارى را با آن راهنمايى مى كند؛ و[لى ] جز نافرمانان را با آن گمراه نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند شرم نمى كند از اينكه مثلى بزند هر مثلى كه باشد، پشه و فراتر از آن يا فروتر از آن، اما كسانى كه ايمان آورده اند (به واسطه تأمل و درك مقصود، يا تعبّد و تسليم) مى دانند كه آن حق و به جا از جانب پروردگارشان است، و اما كسانى كه كفر ورزيده اند گويند: خداوند از اين مثل چه اراده كرده است؟! (آرى خدا با بيان يك حقيقت) بسيارى را بدان گمراه مى كند (سبب گمراهى اختيارى آنها مى شود) و بسيارى را بدان هدايت مى نمايد، و جز فاسقان را بدان گمراه نمى سازد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فاسقان کسانی هستند که پیمان خدا را، پس از محکم ساختن آن، میشکنند؛ و پیوندهایی را که خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روی زمین فساد میکنند؛ اینها زیانکارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانانى كه پيمان خدا را پس از بستن آن مى شكنند؛ و آنچه را خداوند به پيوستنش امر فرموده مى گسلند؛ و در زمين به فساد مى پردازند؛ آنانند كه زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان هايى كه پيمان خدا را پس از محكم كردنش مى شكنند (با احكام خدا پس از ثبوت آن به نقل و عقل، مخالفت مى كنند) و آنچه را كه خدا فرمان داده وصل شود (مانند رابطه با ارحام و معصومان و دين) قطع مى كنند و در روى زمين به فساد مى پردازند، آنهايند كه زيانكارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه به خداوند کافر می شوید؟! در حالی که شما مردگان (و اجسام بی روحی) بودید، و او شما را زنده کرد؛ سپس شما را می میراند؛ و بار دیگر شما را زنده می کند؛ سپس به سوی او بازگردانده می شوید. (بنابر این، نه حیات و زندگی شما از شماست، و نه مرگتان؛ آنچه دارید از خداست). ______________ ترجمه استاد فولادوند : چگونه خدا را منكريد؟ با آنكه مردگانى بوديد و شما را زنده كرد؛ باز شما را مى ميراند [و] باز زنده مى كند؛ [و] آنگاه به سوى او بازگردانده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چگونه به خداوند كفر مى ورزيد در حالى كه شما مرده بوديد (مواد اوليه بدنتان قبل از تركيب و نفخ روح اجزايى بى جان بود) شما را زنده كرد، آن گاه شما را مى ميراند و باز زنده مى كند، سپس به سوى او بازگردانده مى شويد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او خدایی است که همه آنچه را (از نعمتها) در زمین وجود دارد، برای شما آفرید؛ سپس به آسمان پرداخت؛ و آنها را به صورت هفت آسمان مرتب نمود؛ و او به هر چیز آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كسى كه آنچه در زمين است، همه را براى شما آفريد؛ سپس به [آفرينش ] آسمان پرداخت، و هفت آسمان را استوار كرد؛ و او به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه آنچه در اين زمين است همه را براى شما آفريد، سپس به (آفرينش) آسمان پرداخت پس آنها را به صورت هفت آسمان (مطابق حكمت و خالى از نقص در خلقت) مرتب و منظم ساخت، و او به همه چيز داناست
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ (30) ترجمه: (1)
وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (31) ترجمه: (2)
قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (32) ترجمه: (3)
قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُم بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ (33) ترجمه: (4)
وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ (34) ترجمه: (5)
وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ (35) ترجمه: (6)
فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ (36) ترجمه: (7)
فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (37) ترجمه: (8)
ص: 6
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت به فرشتگان گفت: «من در روی زمین، جانشینی [= نماینده ای ] قرار خواهم داد.» فرشتگان گفتند: «پروردگارا!» آیا کسی را در آن قرار می دهی که فساد و خونریزی کند؟! (زیرا موجودات زمینی دیگر، که قبل از این آدم وجود داشتند نیز، به فساد و خونریزی آلوده شدند. اگر هدف از آفرینش این انسان، عبادت است،) ما تسبیح و حمد تو را بجا می آوریم، و تو را تقدیس می کنیم.» پروردگار فرمود: «من حقایقی را می دانم که شما نمی دانید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت: «من در زمين جانشينى خواهم گماشت»، [فرشتگان ] گفتند: «آيا در آن كسى را مى گمارى كه در آن فساد انگيزد، و خونها بريزد؟ و حال آنكه ما با ستايش تو، [تو را] تنزيه مى كنيم؛ و به تقديست مى پردازيم.» فرمود: «من چيزى مى دانم كه شما نمى دانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان گفت: همانا من در روى زمين جانشينى قرار خواهم داد (نماينده خدا در آنجا يا جانشين ساكنان پيشين منقرض شده آنجا). گفتند: آيا در آن كسى را (جانشين) قرار مى دهى كه فساد مى انگيزد و خون ها مى ريزد؟! در حالى كه ما تو را با توصيف به كمالات تسبيح مى گوييم و (از هر عيب و نقصى) تقديس مى كنيم. خدا گفت: بى ترديد من چيزى مى دانم كه شما نمى دانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس علم اسماء [= علم اسرار آفرینش و نامگذاری موجودات ] را همگی به آدم آموخت. بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت و فرمود: «اگر راست می گویید، اسامی اینها را به من خبر دهید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [خدا] همه [معانى ] نامها را به آدم آموخت؛ سپس آنها را بر فرشتگان عرضه نمود و فرمود: «اگر راست مى گوييد، از اسامى اينها به من خبر دهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همه نام ها را به آدم آموخت (نام همه موجودات جهان را تا انقراض آن به يك زبان يا به همه زبان هاى آينده بشر، و يا همه مسمّيات نام ها را با حقايق و خواص و آثارشان به او آموخت) سپس آن معانى را به فرشتگان عرضه داشت و گفت: اگر شما راستگوييد نام هاى اينها (و يا حقايق و اسرارشان) را به من خبر دهيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرشتگان عرض کردند: «منزهی تو! ما چیزی جز آنچه به ما تعلیم داده ای، نمی دانیم؛ تو دانا و حکیمی.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «منزهى تو! ما را جز آنچه [خود] به ما آموخته اى، هيچ دانشى نيست؛ تويى داناى حكيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: تو (از هر نقص و عيبى) منزّهى، ما را دانشى جز آنچه خود به ما آموخته اى نيست حقّا تويى كه دانا و حكيمى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «ای آدم! آنان را از اسامی (و اسرار) این موجودات آگاه کن.» هنگامی که آنان را آگاه کرد، خداوند فرمود: «آیا به شما نگفتم که من، غیب آسمانها و زمین را میدانم؟! و نیز میدانم آنچه را شما آشکار میکنید، و آنچه را پنهان میداشتید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى آدم، ايشان را از اسامى آنان خبر ده.» و چون [آدم ] ايشان را از اسماءشان خبر داد، فرمود: «آيا به شما نگفتم كه من نهفته آسمانها و زمين را مى دانم؛ و آنچه را آشكار مى كنيد، و آنچه را پنهان مى داشتيد مى دانم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند فرمود: اى آدم، نام هاى آنان (و يا حقايق و اسرار آنها) را به فرشتگان خبر ده. چون نامها (يا حقايق آنها) را به فرشتگان خبر داد، خدا فرمود: آيا به شما نگفتم كه من بى ترديد نهان آسمان ها و زمين را مى دانم؟ و آنچه را شما آشكار مى داريد و آنچه را كه پنهان مى داشتيد مى دانم؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یاد کن) هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده و خضوع کنید!» همگی سجده کردند؛ جز ابلیس که سر باز زد، و تکبر ورزید، (و به خاطر نافرمانی و تکبرش) از کافران شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرشتگان را فرموديم: «براى آدم سجده كنيد»، پس بجز ابليس -كه سر باز زد و كبر ورزيد و از كافران شد- [همه ] به سجده درافتادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه به فرشتگان گفتيم: به آدم سجده كنيد و خضوع نماييد. همه سجده كردند جز ابليس كه سرباز زد و تكبّر ورزيد و او از كافران بود (كه كفر خود را پنهان مى داشت)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتیم: «ای آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن؛ و از (نعمتهای) آن، از هر جا می خواهید، گوارا بخورید؛ (اما) نزدیک این درخت نشوید؛ که از ستمگران خواهید شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتيم: «اى آدم، خود و همسرت در اين باغ سكونت گير[يد]؛ و از هر كجاى آن خواهيد فراوان بخوريد؛ و[لى ] به اين درخت نزديك نشويد، كه از ستمكاران خواهيد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتيم: اى آدم، تو و همسرت در اين باغ ساكن شويد و از (ميوه و نعمت هاى) آن به فراوانى از هر جاى آن كه خواهيد بخوريد، و به اين درخت ( درخت گندم يا انگور يا انجير) نزديك نشويد كه از ستمكاران خواهيد بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس شیطان موجب لغزش آنها از بهشت شد؛ و آنان را از آنچه در آن بودند، بیرون کرد. و (در این هنگام) به آنها گفتیم: «همگی (به زمین) فرود آیید! در حالی که بعضی دشمن دیگری خواهید بود. و برای شما در زمین، تا مدت معینی قرارگاه و وسیله بهره برداری خواهد بود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس شيطان هر دو را از آن بلغزانيد؛ و از آنچه در آن بودند ايشان را به درآورد؛ و فرموديم: «فرود آييد، شما دشمن همديگريد؛ و براى شما در زمين قرارگاه، و تا چندى برخوردارى خواهد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شيطان آن دو را از (جهت) آن درخت لغزانيد، و آنها را از آنچه در آن بودند (از كرامت و نعمت) بيرون كرد و ما گفتيم: (از اين مكان و منزلت، همراه شيطان) فرود آييد در حالى كه براى هميشه دشمن يكديگريد و براى شما در روى زمين قرارگاه و برخورداريى (معين) تا زمانى محدود خواهد بود. (زمان آن بر هر فرد بشر مدت عمر او، و براى مجموع نسل بشر تا انقراض جهان است.
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت؛ (و با آنها توبه کرد.) و خداوند توبه او را پذیرفت؛ چرا که خداوند توبه پذیر و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس آدم از پروردگارش كلماتى را دريافت نمود؛ و [خدا] بر او ببخشود؛ آرى، او[ست كه ] توبه پذيرِ مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (از مدتى استقرار در زمين) آدم از جانب پروردگارش كلماتى را دريافت كرد (به او القاء توبه شد و يا در ضمن اسماء تعليم شده توبه به او الهام گرديد و توبه نمود) پس خدا هم بر او عطف توجه نمود و توبه او را پذيرفت كه او بسيار عطوف و توبه پذير و مهربان است
قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (38) ترجمه: (1)
وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (39) ترجمه: (2)
يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ (40) ترجمه: (3)
وَآمِنُوا بِمَا أَنزَلْتُ مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَكُمْ وَلَا تَكُونُوا أَوَّلَ كَافِرٍ بِهِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ (41) ترجمه: (4)
وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (42) ترجمه: (5)
وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ (43) ترجمه: (6)
أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (44) ترجمه: (7)
وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ (45) ترجمه: (8)
الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ (46) ترجمه: (9)
يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (47) ترجمه: (10)
وَاتَّقُوا يَوْمًا لَّا تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (48) ترجمه: (11)
ص: 7
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتیم: «همگی از آن، فرود آیید! هرگاه هدایتی از طرف من برای شما آمد، کسانی که از آن پیروی کنند، نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین شوند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرموديم: «جملگى از آن فرود آييد. پس اگر از جانب من شما را هدايتى رسد، آنان كه هدايتم را پيروى كنند بر ايشان بيمى نيست و غمگين نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتيم كه همگى از آن (ملأ اعلى) فرود آييد، پس اگر شما را از جانب من هدايتى (به وسيله پيامبران و كتاب هاى آسمانى) بيامد، كسانى كه از رهنمايى من پيروى كنند نه آنها را ترسى باشد و نه اندوهى خواهند داشت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند، و آیات ما را دروغ پنداشتند اهل دوزخند؛ و همیشه در آن خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] كسانى كه كفر ورزيدند و نشانه هاى ما را دروغ انگاشتند، آنانند كه اهل آتشند؛ و در آن ماندگار خواهند بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزند و نشانه هاى (عقلى و نقلى توحيد) ما را تكذيب كنند آنها اهل دوزخند كه در آن جاودان خواهند بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان اسرائیل! نعمتهایی را که به شما ارزانی داشتم به یاد آورید! و به پیمانی که با من بسته اید وفا کنید، تا من نیز به پیمان شما وفا کنم. (و در راه انجام وظیفه، و عمل به پیمانها) تنها از من بترسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان اسرائيل، نعمتهايم را كه بر شما ارزانى داشتم به ياد آريد، و به پيمانم وفا كنيد، تا به پيمانتان وفا كنم، و تنها از من بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان اسرائيل (اى اولاد يعقوب اعمّ از يهود و نصارى) نعمت هايى را كه من بر شما (از زمان يعقوب تا زمان عيسى) ارزانى داشته ام به ياد آوريد و به پيمان من وفا كنيد تا من نيز به پيمان شما وفا كنم (پيمان شما اطاعت است و پيمان من پاداش)، و تنها از من بترسيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنچه نازل کرده ام [= قرآن ] ایمان بیاورید! که نشانه های آن، با آنچه در کتابهای شماست، مطابقت دارد؛ و نخستین کافر به آن نباشید! و آیات مرا به بهای ناچیزی نفروشید! (و به خاطر درآمد مختصری، نشانه های قرآن و پیامبر اسلام را، که در کتب شما موجود است، پنهان نکنید!) و تنها از من (و مخالفت دستورهایم) بترسید (نه از مردم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدانچه نازل كرده ام -كه مؤيد همان چيزى است كه با شماست- ايمان آريد؛ و نخستين منكر آن نباشيد، و آيات مرا به بهايى ناچيز نفروشيد، و تنها از من پروا كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به آنچه فرو فرستاده ام (قرآن) كه تصديق كننده آن چيزى است كه با شماست (از تورات و انجيل) ايمان آوريد و نخستين كافر به آن نباشيد (كه نسل هاى آينده به پيروى شما براى هميشه كافر شوند) و با (تحريف و اسقاط و تأويل نارواى) آيات من بهاى اندكى به دست نياوريد، و تنها از من پروا كنيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حق را با باطل نیامیزید! و حقیقت را با اینکه می دانید کتمان نکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و حق را به باطل درنياميزيد، و حقيقت را -با آنكه خود مى دانيد- كتمان نكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حق را با باطل مخلوط و مشتبه نكنيد و حق را پنهان مسازيد در حالى كه مى دانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نماز را بپا دارید، و زکات را بپردازید، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید (و نماز را با جماعت بگزارید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نماز را بر پا داريد، و زكات را بدهيد، و با ركوع كنندگان ركوع كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز را برپا داريد و زكات بپردازيد و با ركوع كنندگان ركوع نماييد (با نمازگزاران نماز گزاريد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا مردم را به نیکی (و ایمان به پیامبری که صفات او آشکارا در تورات آمده) دعوت می کنید، اما خودتان را فراموش می نمایید؛ با اینکه شما کتاب (آسمانی) را می خوانید! آیا نمی اندیشید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مردم را به نيكى فرمان مى دهيد و خود را فراموش مى كنيد، با اينكه شما كتاب [خدا] را مى خوانيد؟ آيا [هيچ ] نمى انديشيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا مردم را به نيكى فرمان مى دهيد و خود را فراموش مى كنيد در حالى كه شما كتاب (آسمانى) را تلاوت مى كنيد؟! آيا نمى انديشيد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از صبر و نماز یاری جوئید؛ (و با استقامت و مهار هوسهای درونی و توجه به پروردگار، نیرو بگیرید؛) و این کار، جز برای خاشعان، گران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از شكيبايى و نماز يارى جوييد. و به راستى اين [كار] گران است، مگر بر فروتنان: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در كارهايتان) از صبر (روزه) و نماز يارى طلبيد، و البته استعانت و نماز (هر دو) دشوار و گران است مگر بر فروتنان
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که می دانند دیدارکننده پروردگار خویشند، و به سوی او بازمی گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه مى دانند با پروردگار خود ديدار خواهند كرد؛ و به سوى او باز خواهند گشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه مى دانند (بالاخره) ديداركننده پروردگار خويش خواهند بود و حتما به سوى او بازمى گردند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای بنی اسرائیل! نعمتهایی را که به شما ارزانی داشتم به خاطر بیاورید؛ و (نیز به یاد آورید که) من، شما را بر جهانیان، برتری بخشیدم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان اسرائيل، از نعمتهايم كه بر شما ارزانى داشتم، و [از] اينكه من شما را بر جهانيان برترى دادم، ياد كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان اسرائيل، نعمت هايى را كه من به شما ارزانى داشتم و اينكه شما را بر جهانيان (زمانتان) برترى دادم به ياد آوريد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آن روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمی پذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته می شود؛ و نه غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یاری می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى [از عذاب خدا] را از كسى دفع نمى كند؛ و نه از او شفاعتى پذيرفته، و نه به جاى وى بدلى گرفته مى شود؛ و نه يارى خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از روزى پروا كنيد كه هيچ كس از كسى حقّى را ادا و حاجتى را روا و عذابى را دفع نمى كند، و نه از كسى شفاعت پذيرفته مى گردد و نه از كسى (براى رهايى از عذاب) عوض گرفته مى شود، و نه يارى مى شوند
وَإِذْ نَجَّيْنَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَلِكُم بَلَاءٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ (49) ترجمه: (1)
وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (50) ترجمه: (2)
وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ (51) ترجمه: (3)
ثُمَّ عَفَوْنَا عَنكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (52) ترجمه: (4)
وَإِذْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (53) ترجمه: (5)
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنفُسَكُم بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَى بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ عِندَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (54) ترجمه: (6)
وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (55) ترجمه: (7)
ثُمَّ بَعَثْنَاكُم مِّن بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (56) ترجمه: (8)
وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (57) ترجمه: (9)
ص: 8
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به یاد آورید) آن زمان که شما را از چنگال فرعونیان رهایی بخشیدیم؛ که همواره شما را به بدترین صورت آزار می دادند: پسران شما را سر می بریدند؛ و زنان شما را (برای کنیزی) زنده نگه می داشتند. و در اینها، آزمایش بزرگی از طرف پروردگارتان برای شما بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به ياد آريد] آنگاه كه شما را از [چنگ ] فرعونيان رهانيديم؛ [آنان ] شما را سخت شكنجه مى كردند؛ پسران شما را سر مى بريدند؛ و زنهايتان را زنده مى گذاشتند، و در آن [امر، بلا و] آزمايش بزرگى از جانب پروردگارتان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه شما را از (چنگال) فرعونيان نجات داديم كه بدترين شكنجه را بر شما تحميل مى كردند، پسران شما را دسته جمعى سر مى بريدند و زن هاى شما را زنده نگه مى داشتند، و در اين كار از جانب پروردگارتان آزمايشى بزرگ (براى شما) بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که دریا را برای شما شکافتیم؛ و شما را نجات دادیم؛ و فرعونیان را غرق ساختیم؛ در حالی که شما تماشا می کردید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه دريا را براى شما شكافتيم و شما را نجات بخشيديم؛ و فرعونيان را -در حالى كه شما نظاره مى كرديد- غرق كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه دريا را براى شما شكافتيم، پس شما را نجات بخشيديم و فرعونيان را غرق كرديم در حالى كه مى نگريستيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که با موسی چهل شب وعده گذاردیم؛ (و او، برای گرفتن فرمانهای الهی، به میعادگاه آمد؛) سپس شما گوساله را بعد از او (معبود خود) انتخاب نمودید؛ در حالی که ستمکار بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه با موسى چهل شب قرار گذاشتيم؛ آنگاه در غياب وى، شما گوساله را [به پرستش ] گرفتيد، در حالى كه ستمكار بوديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه چهل شب با موسى وعده نهاديم (كه در اين مدت در كوه طور تورات را به او وحى كنيم)، آن گاه شما پس از او (در غياب او) گوساله را به پرستش گرفتيد در حالى كه ستمكار بوديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما را بعد از آن بخشیدیم؛ شاید شکر (این نعمت را) بجا آورید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس از آن بر شما بخشوديم، باشد كه شكرگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از آن كار، از شما درگذشتيم، شايد سپاس گزاريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به خاطر آورید) هنگامی را که به موسی، کتاب و وسیله تشخیص (حق از باطل) را دادیم؛ تا هدایت شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه موسى را كتاب و فرقان [=جداكننده حق از باطل ] داديم، شايد هدايت يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه به موسى كتاب (آسمانى) و جدا كننده (بين حق و باطل) داديم، شايد هدايت يابيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زمانی را که موسی به قوم خود گفت: «ای قوم من! شما با انتخاب گوساله (برای پرستش) به خود ستم کردید! پس توبه کنید؛ و به سوی خالق خود باز گردید! و خود را [=یکدیگر را] به قتل برسانید! این کار، برای شما در پیشگاه پروردگارتان بهتر است.» سپس خداوند توبه شما را پذیرفت؛ زیرا که او توبه پذیر و رحیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون موسى به قوم خود گفت: «اى قوم من، شما با [به پرستش ] گرفتن گوساله، برخود ستم كرديد، پس به درگاه آفريننده خود توبه كنيد، و [خطاكاران ] خودتان را به قتل برسانيد، كه اين [كار] نزد آفريدگارتان براى شما بهتر است.» پس [خدا] توبه شما را پذيرفت، كه او توبه پذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: اى قوم من، حقّا كه شما به خاطر پرستش گوساله به خودتان ستم كرديد پس به سوى آفريدگار خود توبه كنيد و خويشتن را بكشيد (به توبه و رياضت، هواى نفستان را بكشيد. و يا بى گناهان، پرستندگان گوساله را بكشند) كه اين عمل در نزد خالقتان براى شما بهتر است. پس (چون چنين كرديد) خدا به شما عطف توجه نمود و توبه شما را پذيرفت، كه او بسيار عطوف و توبه پذير و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به یاد آورید) هنگامی را که گفتید: «ای موسی! ما هرگز به تو ایمان نخواهیم آورد؛ مگر اینکه خدا را آشکارا (با چشم خود) ببینیم!» پس صاعقه شما را گرفت؛ در حالی که تماشا می کردید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون گفتيد: «اى موسى، تا خدا را آشكارا نبينيم، هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد.» پس -در حالى كه مى نگريستيد- صاعقه شما را فرو گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه گفتيد: اى موسى، هرگز به تو ايمان نمى آوريم تا خدا را آشكارا ببينيم. پس صاعقه (آتش سوزنده برق آسمانى) شما را فرا گرفت در حالى كه مى نگريستيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما را پس از مرگتان، حیات بخشیدیم؛ شاید شکر (نعمت او را) بجا آورید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس شما را پس از مرگتان برانگيختيم؛ باشد كه شكرگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس شما را پس از مرگتان برانگيختيم، شايد سپاس گزاريد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ابر را بر شما سایبان قرار دادیم؛ و «من» [= شیره مخصوص و لذیذ درختان] و «سلوی» [= مرغان مخصوص شبیه کبوتر] را بر شما فرستادیم؛ (و گفتیم:) «از نعمتهای پاکیزه ای که به شما روزی داده ایم بخورید!» (ولی شما کفران کردید!) آنها به ما ستم نکردند؛ بلکه به خود ستم می نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر شما ابر را سايه گستر كرديم؛ و بر شما «گزانگبين» و «بلدرچين» فرو فرستاديم؛ [و گفتيم:] «از خوراكيهاى پاكيزه اى كه به شما روزى داده ايم، بخوريد.» و[لى آنان ] بر ما ستم نكردند، بلكه بر خويشتن ستم روا مى داشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (هنگام سرگردانى در صحراى سينا) ابر را بر سرتان سايبان ساختيم و بر شما منّ و سلوى (خوراك ترنجبين و كبك) فرود آورديم (و گفتيم) از طعام هاى پاكيزه اى كه روزى شما كرده ايم بخوريد. و آنها (در طغيان و ناسپاسى خود) بر ما ستم نكردند، لكن به خودشان ستم مى كردند
وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ (58) ترجمه: (1)
فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (59) ترجمه: (2)
وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِن رِّزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (60) ترجمه: (3)
وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ (61) ترجمه: (4)
ص: 9
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتیم: «در این شهر [= بیت المقدس ] وارد شوید! و از نعمتهای فراوان آن، هر چه می خواهید بخورید! و از در (معبد بیت المقدس) با خضوع و خشوع وارد گردید! و بگویید: «خداوندا! گناهان ما را بریز!» تا خطاهای شما را ببخشیم؛ و به نیکوکاران پاداش بیشتری خواهیم داد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز به يادآريد] هنگامى را كه گفتيم: «بدين شهر درآييد، و از [نعمتهاى ] آن، هر گونه خواستيد، فراوان بخوريد، و سجده كنان از در [بزرگ ] درآييد؛ و بگوييد: [خداوندا،] گناهان ما را بريز. تا خطاهاى شما را ببخشاييم، و [پاداش ] نيكوكاران را خواهيم افزود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه گفتيم: به اين شهر (بيت المقدس) درآييد و در آن از هر جا كه خواستيد به فراوانى بخوريد، و از اين در (در شهر يا در مسجد الاقصى) خاضعانه و سجده كنان داخل شويد، و بگوييد (خدايا خواست ما) ريزش گناهان است تا خطاهاى شما را ببخشيم، و بر (پاداش) نيكوكاران خواهيم افزود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما افراد ستمگر، این سخن را که به آنها گفته شده بود، تغییر دادند؛ (و به جای آن، جمله استهزاآمیزی گفتند؛) لذا بر ستمگران، در برابر این نافرمانی، عذابی از آسمان فرستادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه ستم كرده بودند، [آن سخن را] به سخن ديگرى -غير از آنچه به ايشان گفته شده بود- تبديل كردند. و ما [نيز] بر آنان كه ستم كردند، به سزاى اينكه نافرمانى پيشه كرده بودند، عذابى از آسمان فرو فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى كه ظلم كردند (كلام خدا را) به گفتارى غير از آنچه بدانها گفته شده بود تبديل كردند (مثلا به جاى طلب مغفرت طلب گندم نمودند) ما نيز بر آنان كه ستم كردند به كيفر فسقشان عذابى از آسمان فرود آورديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) زمانی را که موسی برای قوم خویش، آب طلبید، به او دستور دادیم: «عصای خود را بر آن سنگ مخصوص بزن!» ناگاه دوازده چشمه آب از آن جوشید؛ آن گونه که هر یک (از طوایف دوازده گانه بنی اسرائیل)، چشمه مخصوص خود را می شناختند! (و گفتیم:) «از روزیهای الهی بخورید و بیاشامید! و در زمین فساد نکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه موسى براى قوم خود در پى آب برآمد، گفتيم: «با عصايت بر آن تخته سنگ بزن.» پس دوازده چشمه از آن جوشيدن گرفت، [به گونه اى كه ] هر قبيله اى آبشخور خود را مى دانست. [و گفتيم:] «از روزى خدا بخوريد و بياشاميد، و[لى ]در زمين سر به فساد برمداريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه موسى براى قوم خود آب طلبيد گفتيم: عصاى خود را بر آن سنگ بزن. پس دوازده چشمه از آن جوشيد (براى دوازده سبط از نسل يعقوب)، هر گروهى آبشخوار خود را شناخت، (و گفتيم) از روزى خداوند بخوريد و بياشاميد و در روى اين زمين تبهكارانه حركت نكنيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: «ای موسی! هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفا کنیم! از خدای خود بخواه که از آنچه زمین می رویاند، از سبزیجات و خیار و سیر و عدس و پیازش، برای ما فراهم سازد.» موسی گفت: «آیا غذای پست تر را به جای غذای بهتر انتخاب می کنید؟! (اکنون که چنین است، بکوشید از این بیابان) در شهری فرود آئید؛ زیرا هر چه خواستید، در آنجا برای شما هست.» و (مهر) ذلت و نیاز، بر پیشانی آنها زده شد؛ و باز گرفتار خشم خدائی شدند؛ چرا که آنان نسبت به آیات الهی، کفر می ورزیدند؛ و پیامبران را به ناحق می کشتند. اینها به خاطر آن بود که گناهکار و متجاوز بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون گفتيد: «اى موسى! هرگز بر يك [نوع ] خوراك تاب نياوريم، از خداى خود براى ما بخواه تا از آنچه زمين مى روياند، از [قبيل ] سبزى و خيار و سير و عدس و پياز، براى ما بروياند» [موسى ] گفت: «آيا به جاى چيز بهتر، خواهان چيز پست تريد؟ پس به شهر فرود آييد، كه آنچه را خواسته ايد براى شما [در آنجا مهيا]ست.» و [داغ ] خوارى و نادارى بر [پيشانى ] آنان زده شد، و به خشم خدا گرفتار آمدند؛ چرا كه آنان به نشانه هاى خدا كفر ورزيده بودند، و پيامبران را بناحق مى كشتند؛ اين، از آن روى بود كه سركشى نموده، و از حد درگذرانيده بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه گفتيد: اى موسى، ما هرگز بر يك رقم خوراك صبر نمى كنيم، پس پروردگار خود را در حق ما بخوان تا براى ما از آنچه زمين مى روياند از سبزى و خيار و سير و عدس و پيازش بيرون آورد. موسى گفت: آيا شما به جاى چيز بهتر چيز پست تر را مى طلبيد؟ (حال كه چنين است) به شهرى (از شهرها) فرود آييد كه آنچه خواستيد براى شما فراهم است. و (مهر خوارى بر پيشانى، و خيمه) ذلّت و نياز بر آنها زده شد و مستحقّ خشم خدا شدند. اين (خوارى) براى آن بود كه آنها همواره به نشانه هاى خدا كفر مى ورزيدند و پيامبران خدا را به ناحق مى كشتند و اين (كفر و پيامبركشى) به خاطر آن بود كه نافرمانى كردند و پيوسته (از حد خود) تجاوز مى نمودند
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (62) ترجمه: (1)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُوا مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (63) ترجمه: (2)
ثُمَّ تَوَلَّيْتُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَكُنتُم مِّنَ الْخَاسِرِينَ (64) ترجمه: (3)
وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَوْا مِنكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ (65) ترجمه: (4)
فَجَعَلْنَاهَا نَكَالًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ (66) ترجمه: (5)
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تَذْبَحُوا بَقَرَةً قَالُوا أَتَتَّخِذُنَا هُزُوًا قَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ (67) ترجمه: (6)
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَّا فَارِضٌ وَلَا بِكْرٌ عَوَانٌ بَيْنَ ذَلِكَ فَافْعَلُوا مَا تُؤْمَرُونَ (68) ترجمه: (7)
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِينَ (69) ترجمه: (8)
ص: 10
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که (به پیامبر اسلام) ایمان آورده اند، و کسانی که به آئین یهود گرویدند و نصاری و صابئان [= پیروان یحیی ] هر گاه به خدا و روز رستاخیز ایمان آورند، و عمل صالح انجام دهند، پاداششان نزد پروردگارشان مسلم است؛ و هیچ گونه ترس و اندوهی برای آنها نیست. (هر کدام از پیروان ادیان الهی، که در عصر و زمان خود، بر طبق وظایف و فرمان دین عمل کرده اند، مأجور و رستگارند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه [به اسلام ] ايمان آورده، و كسانى كه يهودى شده اند، و ترسايان و صابئان، هر كس به خدا و روز بازپسين ايمان داشت و كار شايسته كرد، پس اجرشان را پيش پروردگارشان خواهند داشت، و نه بيمى بر آنان است، و نه اندوهناك خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه (به اسلام) ايمان آورده اند و كسانى كه يهودى شده اند و نصارى و صابئين (پيروان نوح يا يحيى)، هر يك (از اين گروه ها كه در عصر پيامبر خود) به خدا و روز واپسين ايمان آورده و عمل شايسته انجام داده باشند، آنها را اجرى درخور حالشان در نزد پروردگارشان ثابت است، و نه بيمى بر آنها (در روز قيامت) مى رود و نه اندوهگين مى شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم؛ و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم؛ (و به شما گفتیم:) «آنچه را (از آیات و دستورهای خداوند) به شما داده ایم، با قدرت بگیرید؛ و آنچه را در آن است به یاد داشته باشید (و به آن عمل کنید)؛ شاید پرهیزکار شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از شما پيمان محكم گرفتيم، و [كوه ] طور را بر فراز شما افراشتيم، [و فرموديم:] «آنچه را به شما داده ايم به جد و جهد بگيريد، و آنچه را در آن است به خاطر داشته باشيد، باشد كه به تقوا گراييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه از شما پيمان گرفتيم و كوه طور را بالاى سرتان برافراشتيم (و گفتيم) آنچه را به شما داده ايم (از آيات تورات) به عزم و اراده جدى بپذيريد و آنچه را كه در آن است (براى عمل) يادآور شويد، شايد پروا پيشه كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما پس از این، روگردان شدید؛ و اگر فضل و رحمت خداوند بر شما نبود، از زیانکاران بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس شما بعد از آن [پيمان ] رويگردان شديد، و اگر فضل خدا و رحمت او بر شما نبود، مسلما از زيانكاران بوديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه شما پس از آن (پيمان و پذيرش) روگردان شديد و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود (شما را توفيق توبه نمى داد) حتما از زيانكاران مى شديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به طور قطع از حال کسانی از شما، که در روز شنبه نافرمانی و گناه کردند، آگاه شده اید! ما به آنها گفتیم: «به صورت بوزینه هایی طردشده درآیید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى از شما را كه در روز شنبه [از فرمان خدا] تجاوز كردند نيك شناختيد، پس ايشان را گفتيم: «بوزينگانى طردشده باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما شما كسانى از خودتان را كه در روز شنبه (از فرمان خدا) تجاوز كردند (و در آن روز ماهى صيد كردند) شناختيد كه ما به آنها گفتيم: بوزينگانى شويد و رانده شدگانى (از درگاه ما، اراده تكوينى كرديم كه چنين شوند و شدند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این کیفر را درس عبرتی برای مردم آن زمان و نسلهای بعد از آنان، و پند و اندرزی برای پرهیزکاران قرار دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما آن [عقوبت ] را براى حاضران، و [نسلهاى ] پس از آن، عبرتى، و براى پرهيزگاران پندى قرار داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما آن عقوبت را كيفرى عبرت آموز براى حاضران و نسل هاى پس از آنها، و پند و اندرزى براى پرهيزكاران قرار داديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که موسی به قوم خود گفت: «خداوند به شما دستور می دهد ماده گاوی را ذبح کنید (و قطعه ای از بدن آن را به مقتولی که قاتل او شناخته نشده بزنید، تا زنده شود و قاتل خویش را معرفی کند؛ و غوغا خاموش گردد.)» گفتند: «آیا ما را مسخره می کنی؟» (موسی) گفت: «به خدا پناه می برم از اینکه از جاهلان باشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: «خدا به شما فرمان مى دهد كه: ماده گاوى را سر ببريد»، گفتند: «آيا ما را به ريشخند مى گيرى؟» گفت: «پناه مى برم به خدا كه [مبادا] از جاهلان باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: خداوند به شما دستور مى دهد كه ماده گاوى را سر ببريد (تا قاتلى در قتل شخص مجهول الحالى معلوم شود). گفتند: آيا ما را به مسخره مى گيرى؟! گفت: پناه مى برم به خدا از اينكه از جاهلان باشم (زيرا مسخرگى از جاهلان سر مى زند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «(پس) از خدای خود بخواه که برای ما روشن کند این ماده گاو چگونه ماده گاوی باشد؟» گفت: خداوند می فرماید: «ماده گاوی است که نه پیر و از کار افتاده باشد، و نه بکر و جوان؛ بلکه میان این دو باشد. آنچه به شما دستور داده شده، (هر چه زودتر) انجام دهید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پروردگارت را براى ما بخوان، تا بر ما روشن سازد كه آن چگونه [گاوى ] است؟» گفت: «وى مى فرمايد: آن ماده گاوى است نه پير و نه خردسال، [بلكه ] ميانسالى است بين اين دو. پس آنچه را [بدان ]مأموريد به جاى آريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارت را در حق ما بخوان براى ما روشن كند كه آن ماده گاو چگونه است (و سنّ آن چيست)؟ گفت: او مى گويد كه آن ماده گاوى است نه پير از كار افتاده و نه جوان كار ناكرده، ميان اين دو حال است. پس آنچه را بدان مأموريد به جا آوريد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «از پروردگار خود بخواه که برای ما روشن سازد رنگ آن چگونه باشد؟ «گفت: خداوند می گوید: «گاوی باشد زرد یکدست، که رنگ آن، بینندگان را شاد و مسرور سازد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «از پروردگارت بخواه، تا بر ما روشن كند كه رنگش چگونه است؟» گفت: «وى مى فرمايد: آن ماده گاوى است زرد يكدست و خالص، كه رنگش بينندگان را شاد مى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارت را در حق ما بخوان براى ما روشن كند كه رنگ آن چگونه است؟ گفت: او مى گويد كه آن ماده گاوى است زرد پررنگ و يك دست كه بينندگان را شادى بخشد
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ إِنَّ الْبَقَرَ تَشَابَهَ عَلَيْنَا وَإِنَّا إِن شَاءَ اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ (70) ترجمه: (1)
قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَّا ذَلُولٌ تُثِيرُ الْأَرْضَ وَلَا تَسْقِي الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لَّا شِيَةَ فِيهَا قَالُوا الْآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُوا يَفْعَلُونَ (71) ترجمه: (2)
وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَّا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ (72) ترجمه: (3)
فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا كَذَلِكَ يُحْيِي اللَّهُ الْمَوْتَى وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (73) ترجمه: (4)
ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (74) ترجمه: (5)
أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُوا لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (75) ترجمه: (6)
وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَا بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ قَالُوا أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ لِيُحَاجُّوكُم بِهِ عِندَ رَبِّكُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (76) ترجمه: (7)
ص: 11
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «از خدایت بخواه برای ما روشن کند که چگونه گاوی باید باشد؟ زیرا این گاو برای ما مبهم شده! و اگر خدا بخواهد ما هدایت خواهیم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «از پروردگارت بخواه، تا بر ما روشن گرداند كه آن چگونه [گاوى ] باشد؟ زيرا [چگونگى ] اين ماده گاو بر ما مشتبه شده، و[لى با توضيحات بيشتر تو] ما ان شاء الله حتماً هدايت خواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارت را در حق ما بخوان براى ما روشن كند كه آن چه گاوى است؟ همانا (وضع) اين گاو بر ما مشتبه شده و ما حتما به خواست خداوند ره يافتگانيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: خداوند می فرماید: «گاوی باشد که نه برای شخم زدن رام شده؛ و نه برای زراعت آبکشی کند؛ از هر عیبی برکنار باشد، و حتی هیچ گونه رنگ دیگری در آن نباشد.» گفتند: «الان حق مطلب را آوردی!» سپس (چنان گاوی را پیدا کردند و) آن را سر بریدند؛ ولی مایل نبودند این کار را انجام دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «وى مى فرمايد: در حقيقت، آن ماده گاوى است كه نه رام است تا زمين را شخم زند؛ و نه كشتزار را آبيارى كند؛ بى نقص است؛ و هيچ لكه اى در آن نيست.» گفتند: «اينك سخن درست آوردى.» پس آن را سر بريدند، و چيزى نمانده بود كه نكنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: او مى گويد كه آن ماده گاوى است نه رام كه زمين را شخم زند و زراعت را آب دهد سالم (از عيب و عمل) است و لكه رنگى در آن مخالف رنگ اصلى نيست. گفتند: الآن حق (مطلب) را آوردى. پس آن را سر بريدند و (هر چند) حاضر نبودند كه چنان كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که فردی را به قتل رساندید؛ سپس درباره (قاتل) او به نزاع پرداختید؛ و خداوند آنچه را مخفی می داشتید، آشکار می سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون شخصى را كشتيد، و در باره او با يكديگر به ستيزه برخاستيد، و حال آنكه خدا، آنچه را كتمان مى كرديد، آشكار گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه كسى را كشتيد و درباره (قاتل) او به نزاع برخاستيد و خداوند مى خواست آنچه را پنهان مى كنيد آشكار سازد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس گفتیم: «قسمتی از گاو را به مقتول بزنید! (تا زنده شود، و قاتل را معرفی کند.) خداوند این گونه مردگان را زنده می کند؛ و آیات خود را به شما نشان می دهد؛ شاید اندیشه کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس فرموديم: «پاره اى از آن [گاو سر بريده را] به آن [مقتول ] بزنيد» [تا زنده شود]. اين گونه خدا مردگان را زنده مى كند، و آيات خود را به شما مى نماياند، باشد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتيم: پاره اى از اعضاى آن (گاو ذبح شده) را به او (بدن مقتول) بزنيد (تا زنده شود و قاتل را معرفى كند). اين گونه خداوند مردگان را زنده مى كند و نشانه هاى (توحيد و قدرت) خود را به شما نشان مى دهد، شايد بينديشيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس دلهای شما بعد از این واقعه سخت شد؛ همچون سنگ، یا سخت تر! چرا که پاره ای از سنگها می شکافد، و از آن نهرها جاری می شود؛ و پاره ای از آنها شکاف برمی دارد، و آب از آن تراوش می کند؛ و پاره ای از خوف خدا (از فراز کوه) به زیر می افتد؛ (اما دلهای شما، نه از خوف خدا می تپد، و نه سرچشمه علم و دانش و عواطف انسانی است!) و خداوند از اعمال شما غافل نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس دلهاى شما بعد از اين [واقعه ] سخت گرديد، همانند سنگ، يا سخت تر از آن، چرا كه از برخى سنگها، جويهايى بيرون مى زند، و پاره اى از آنها مى شكافد و آب از آن خارج مى شود، و برخى از آنها از بيم خدا فرو مى ريزد، و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس دل هاى شما پس از آن (معجزات) سخت گرديد و مانند سنگ پاره ها يا سخت تر شد، زيرا پاره اى از سنگ ها هست كه از آنها نهرها مى جوشد ( مانند سنگ موسى و سنگ هاى چشمه ها) و پاره اى از آنها مى شكافد و آب از آن مى تراود و پاره اى از آنها از ترس (تكوينى) خدا (از كوه ها) فرو مى ريزد (تأثر موجودات از اراده خدا ترس تكوينى و اطاعت آنهاست، و غرض آنكه سنگ ها متأثر مى شوند اما از دل هاى ايشان حالت تسليم ديده نمى شود) و خدا از آنچه انجام مى دهيد غافل نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا انتظار دارید به (آئین) شما ایمان بیاورند، با اینکه عده ای از آنان، سخنان خدا را می شنیدند و پس از فهمیدن، آن را تحریف می کردند، در حالی که علم و اطلاع داشتند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا طمع داريد كه [اينان ] به شما ايمان بياورند؟ با آنكه گروهى از آنان سخنان خدا را مى شنيدند، سپس آن را بعد از فهميدنش تحريف مى كردند، و خودشان هم مى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (شما مسلمانان) طمع داريد كه آنها (يهودى ها) به (آيين) شما ايمان بياورند در حالى كه گروهى از آنان (عده اى از علماشان در طول تاريخ) كلام خدا را مى شنيدند سپس آن را پس از فهم و تعقل (به خاطر اغراض دنيوى خود) تحريف مى كردند در حالى كه (زشتى كار خود را) مى دانستند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که مؤمنان را ملاقات کنند، می گویند: «ایمان آورده ایم.» ولی هنگامی که با یکدیگر خلوت می کنند، (بعضی به بعضی دیگر اعتراض کرده،) می گویند: «چرا مطالبی را که خداوند (در باره صفات پیامبر اسلام) برای شما بیان کرد، به مسلمانان بازگو می کنید تا (روز رستاخیز) در پیشگاه خدا، بر ضد شما به آن استدلال کنند؟! آیا نمی فهمید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [همين يهوديان ] چون با كسانى كه ايمان آورده اند برخورد كنند، مى گويند: «ما ايمان آورده ايم.» و وقتى با همديگر خلوت مى كنند، مى گويند: «چرا از آنچه خداوند بر شما گشوده است، براى آنان حكايت مى كنيد تا آنان به [استناد] آن، پيش پروردگارتان بر ضد شما استدلال كنند؟ آيا فكر نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى را كه ايمان آورده اند ملاقات كنند مى گويند: ما ايمان آورديم و وقتى با يكديگر خلوت مى كنند (به يكديگر) مى گويند: چرا (از آيات تورات) آنچه را كه خدا (علمش را) بر شما گشوده (مانند آياتى كه صفات پيامبر اسلام و صدق او را بيان مى كند) به مسلمان ها بازگو مى كنيد تا با همين حكم نزد پروردگارتان با شما محاجّه كنند (و پيروز شوند)؟ آيا نمى انديشيد؟
أَوَلَا يَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ (77) ترجمه: (1)
وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لَا يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلَّا أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ (78) ترجمه: (2)
فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِندِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا يَكْسِبُونَ (79) ترجمه: (3)
وَقَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللَّهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللَّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (80) ترجمه: (4)
بَلَى مَن كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (81) ترجمه: (5)
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (82) ترجمه: (6)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِّنكُمْ وَأَنتُم مُّعْرِضُونَ (83) ترجمه: (7)
ص: 12
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اینها نمی دانند خداوند آنچه را پنهان می دارند یا آشکار می کنند می داند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نمى دانند كه خداوند آنچه را پوشيده مى دارند، و آنچه را آشكار مى كنند، مى داند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نمى دانند كه خداوند آنچه را پنهان مى دارند و آنچه را آشكار مى كنند مى داند؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پاره ای از آنان عوامانی هستند که کتاب خدا را جز یک مشت خیالات و آرزوها نمی دانند؛ و تنها به پندارهایشان دل بسته اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [بعضى ] از آنان بى سوادانى هستند كه كتاب [خدا] را جز خيالات خامى نمى دانند، و فقط گمان مى برند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنان بى سوادانى هستند كه از كتاب تورات جز مشتى خيالات و آرزوهاى باطل چيزى نمى دانند، و آنها (درباره احكام آن) تنها ظن و گمانى دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس وای بر آنها که نوشته ای با دست خود می نویسند، سپس می گویند: «این، از طرف خداست.» تا آن را به بهای کمی بفروشند. پس وای بر آنها از آنچه با دست خود نوشتند؛ و وای بر آنان از آنچه از این راه به دست می آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس واى بر كسانى كه كتاب [تحريف شده اى ] با دستهاى خود مى نويسند، سپس مى گويند: «اين از جانب خداست»، تا بدان بهاى ناچيزى به دست آرند؛ پس واى بر ايشان از آنچه دستهايشان نوشته، و واى بر ايشان از آنچه [از اين راه ] به دست مى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس واى بر كسانى كه نوشته اى را با دست هاى خود مى نويسند آن گاه مى گويند: اين از جانب خداست تا بدين وسيله بهايى اندك به دست آورند. پس واى بر آنها از آنچه دست هاشان نوشت و واى بر آنها از آنچه (در برابر اين تحريف) به دست مى آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «هرگز آتش دوزخ، جز چند روزی، به ما نخواهد رسید.» بگو: «آیا پیمانی از خدا گرفته اید؟! -و خداوند هرگز از پیمانش تخلف نمی ورزد- یا چیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «جز روزهايى چند، هرگز آتش به ما نخواهد رسيد.» بگو: «مگر پيمانى از خدا گرفته ايد؟ -كه خدا پيمان خود را هرگز خلاف نخواهد كرد- يا آنچه را نمى دانيد به دروغ به خدا نسبت مى دهيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: هرگز آتش (جهنم) جز روزهايى چند به ما نمى رسد (به عدد ايّامى كه نياكان ما گوساله پرستيدند). بگو: آيا از نزد خدا پيمانى گرفته ايد- كه خدا هم هرگز از پيمان خود تخلّف نمى كند- يا چيزى را كه نمى دانيد به خدا مى بنديد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، کسانی که کسب گناه کنند، و آثار گناه، سراسر وجودشان را بپوشاند، آنها اهل آتشند؛ و جاودانه در آن خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، كسى كه بدى به دست آورد، و گناهش او را در ميان گيرد، پس چنين كسانى اهل آتشند، و در آن ماندگار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا، (عذاب طولانى به شما خواهد رسيد، زيرا) هر كه كار بدى كسب كرد و گناهش (در اثر تكرار) همه وجود او را فرا گرفت (تا آنجا كه ايمانش زايل شد) چنين كسانى اهل آتشند و در آن جاودان خواهند بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که ایمان آورده، و کارهای شایسته انجام داده اند، آنان اهل بهشتند؛ و همیشه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده، و كارهاى شايسته كرده اند، آنان اهل بهشتند، و در آن جاودان خواهند ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى هم كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته كردند آنها اهل بهشتند و در آن جاودان خواهند ماند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) زمانی را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید؛ و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید؛ و به مردم نیک بگویید؛ نماز را برپا دارید؛ و زکات بدهید. سپس (با اینکه پیمان بسته بودید) همه شما -جز عده کمی- سرپیچی کردید؛ و (از وفای به پیمان خود) روی گردان شدید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از فرزندان اسرائيل پيمان محكم گرفتيم كه: «جز خدا را نپرستيد، و به پدر و مادر، و خويشان و يتيمان و مستمندان احسان كنيد، و با مردم [به زبان ] خوش سخن بگوييد، و نماز را به پا داريد، و زكات را بدهيد»؛ آنگاه، جز اندكى از شما، [همگى ] به حالت اعراض روى برتافتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه از بنى اسرائيل پيمان گرفتيم كه هرگز جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشان و يتيمان و مسكينان نيكى كنيد و با مردم به زبان خوش سخن گوييد و نماز را برپا داريد و زكات بپردازيد سپس همه شما جز اندكى روى گردانيديد و شما (ذاتا) رويگردانيد
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ لَا تَسْفِكُونَ دِمَاءَكُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنفُسَكُم مِّن دِيَارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ (84) ترجمه: (1)
ثُمَّ أَنتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِّنكُم مِّن دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِم بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِن يَأْتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَن يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (85) ترجمه: (2)
أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (86) ترجمه: (3)
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ (87) ترجمه: (4)
وَقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَل لَّعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلًا مَّا يُؤْمِنُونَ (88) ترجمه: (5)
ص: 13
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی را که از شما پیمان گرفتیم که خون هم را نریزید؛ و یکدیگر را از سرزمین خود، بیرون نکنید. سپس شما اقرار کردید؛ (و بر این پیمان) گواه بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از شما پيمان محكم گرفتيم كه: «خون همديگر را مريزيد، و يكديگر را از سرزمين خود بيرون نكنيد»؛ سپس [به اين پيمان ] اقرار كرديد، و خود گواهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه از شما پيمان گرفتيم كه خون همديگر را نريزيد و يكديگر را از خانه هاى خود بيرون نكنيد آن گاه (به پيمانتان) اقرار كرديد و بر آن گواهى مى دهيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما این شما هستید که یکدیگر را می کشید و جمعی از خودتان را از سرزمینشان بیرون می کنید؛ و در این گناه و تجاوز، به یکدیگر کمک می نمایید؛ (و اینها همه نقض پیمانی است که با خدا بسته اید) در حالی که اگر بعضی از آنها به صورت اسیران نزد شما آیند، فدیه می دهید و آنان را آزاد می سازید! با اینکه بیرون ساختن آنان بر شما حرام بود. آیا به بعضی از دستورات کتاب آسمانی ایمان می آورید، و به بعضی کافر می شوید؟! برای کسی از شما که این عمل (تبعیض در میان احکام و قوانین الهی) را انجام دهد، جز رسوایی در این جهان، چیزی نخواهد بود، و روز رستاخیز به شدیدترین عذابها گرفتار می شوند. و خداوند از آنچه انجام می دهید غافل نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى ] باز همين شما هستيد كه يكديگر را مى كشيد، و گروهى از خودتان را از ديارشان بيرون مى رانيد، و به گناه و تجاوز، بر ضد آنان به يكديگر كمك مى كنيد. و اگر به اسارت پيش شما آيند، به [دادن ] فديه، آنان را آزاد مى كنيد، با آنكه [نه تنها كشتن، بلكه ] بيرون كردن آنان بر شما حرام شده است. آيا شما به پاره اى از كتاب [تورات ] ايمان مى آوريد، و به پاره اى كفر مى ورزيد؟ پس جزاى هر كس از شما كه چنين كند، جز خوارى در زندگى دنيا چيزى نخواهد بود، و روز رستاخيز ايشان را به سخت ترين عذابها باز برند، و خداوند از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باز همين شماييد كه يكديگر را مى كشيد و گروهى از خودتان را از خانه هايشان بيرون مى رانيد، در حالى كه از روى گناه و تجاوز، بر ضد آنان ( اخراج شده ها) يكديگر را يارى مى دهيد، و (با اين حال) اگر آنان در اسارت پيش شما آيند به دادن فديه آزادشان مى كنيد حال آنكه بيرون كردن آنها (به جنگ، از اول) بر شما حرام بود. پس آيا به برخى از (احكام) كتاب (تورات) مى گرويد و به برخى ديگر كفر مى ورزيد؟! (حرمت جنگيدن و بيرون راندن را رد مى كنيد و لزوم آزاد كردن همكيش را مى پذيريد؟!) پس كيفر كسانى از شما كه چنين مى كنند جز خوارى و ذلّت در دنيا نيست، و روز قيامت به سوى شديدترين عذاب بازگردانيده مى شوند و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها همان کسانند که آخرت را به زندگی دنیا فروخته اند؛ از این رو عذاب آنها تخفیف داده نمی شود؛ و کسی آنها را یاری نخواهد کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همين كسانند كه زندگى دنيا را به [بهاى ] جهان ديگر خريدند. پس نه عذاب آنان سبك گردد، و نه ايشان يارى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى اند كه زندگى اين دنيا را به بهاى آخرت خريدند، پس هرگز عذابشان (در آخرت) تخفيف نمى يابد و يارى هم نخواهند شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی کتاب (تورات) دادیم؛ و بعد از او، پیامبرانی پشت سر هم فرستادیم؛ و به عیسی بن مریم دلایل روشن دادیم؛ و او را به وسیله روح القدس تأیید کردیم. آیا چنین نیست که هر زمان، پیامبری چیزی بر خلاف هوای نفس شما آورد، در برابر او تکبر کردید (و از ایمان آوردن به او خودداری نمودید)؛ پس عده ای را تکذیب کرده، و جمعی را به قتل رساندید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همانا به موسى كتاب [تورات ] را داديم، و پس از او پيامبرانى را پشت سر هم فرستاديم، و عيسى پسر مريم را معجزه هاى آشكار بخشيديم، و او را با «روح القدس» تأييد كرديم؛ پس چرا هر گاه پيامبرى چيزى را كه خوشايند شما نبود برايتان آورد، كبر ورزيديد؟ گروهى را دروغگو خوانديد و گروهى را كشتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تحقيقا ما به موسى كتاب (آسمانى) داديم و پس از او فرستادگانى را پشت سر هم فرستاديم و به عيسى بن مريم دلايل روشن عطا كرديم و او را با روح القدس تأييد نموديم. پس چرا هر زمان كه فرستاده اى چيزى را كه ميلتان نمى گرفت براى شما آورد تكبر ورزيديد گروهى را تكذيب كرده و گروهى را مى كشتيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (آنها از روی استهزا) گفتند: دلهای ما در غلاف است! (و ما از گفته تو چیزی نمی فهمیم. آری، همین طور است!) خداوند آنها را به خاطر کفرشان، از رحمت خود دور ساخته، (به همین دلیل، چیزی درک نمی کنند؛) و کمتر ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «دلهاى ما در غلاف است.» [نه، چنين نيست ] بلكه خدا به سزاى كفرشان، لعنتشان كرده است. پس آنان كه ايمان مى آورند چه اندك شماره اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: دل هاى ما (فطرتا از درك سخنان تو) در پوشش است. (چنين نيست) بلكه خداوند به سزاى كفرشان آنها را از رحمت خود دور كرده از اين رو كمتر ايمان مى آورند (فقط به مشتركات كتاب هاى آسمانى يا به آنچه مطابق هوايشان باشد مى گروند)
وَلَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِن قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُم مَّا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ (89) ترجمه: (1)
بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنفُسَهُمْ أَن يَكْفُرُوا بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ بَغْيًا أَن يُنَزِّلَ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ فَبَاءُوا بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُّهِينٌ (90) ترجمه: (2)
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا نُؤْمِنُ بِمَا أُنزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنبِيَاءَ اللَّهِ مِن قَبْلُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (91) ترجمه: (3)
وَلَقَدْ جَاءَكُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ (92) ترجمه: (4)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُم بِهِ إِيمَانُكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (93) ترجمه: (5)
ص: 14
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که از طرف خداوند، کتابی برای آنها آمد که موافق نشانه هایی بود که با خود داشتند، و پیش از این، به خود نوید پیروزی بر کافران می دادند (که با کمک آن، بر دشمنان پیروز گردند.) با این همه، هنگامی که این کتاب، و پیامبری را که از قبل شناخته بودند نزد آنها آمد، به او کافر شدند؛ لعنت خدا بر کافران باد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه از جانب خداوند كتابى كه مؤيد آنچه نزد آنان است برايشان آمد، و از ديرباز [در انتظارش ] بر كسانى كه كافر شده بودند پيروزى مى جستند؛ ولى همين كه آنچه [كه اوصافش ] را مى شناختند برايشان آمد، انكارش كردند. پس لعنت خدا بر كافران باد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون براى آنها كتابى از جانب خدا آمد (قرآنى) كه تصديق كننده آنچه با آنهاست (تورات)، در حالى كه آنان پيش از آن، همواره خبر از پيروزى خود (به وسيله آورنده آن كتاب) بر كسانى كه كفر ورزيده اند مى دادند، (با اين همه) چون آنچه آن را مى شناختند برايشان آمد بدان كفر ورزيدند پس لعنت خدا بر كافران باد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها در مقابل بهای بدی، خود را فروختند؛ که به ناروا، به آیاتی که خدا فرستاده بود، کافر شدند. و معترض بودند، چرا خداوند به فضل خویش، بر هر کس از بندگانش بخواهد، آیات خود را نازل می کند؟! از این رو به خشمی بعد از خشمی (از سوی خدا) گرفتار شدند. و برای کافران مجازاتی خوارکننده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : وه كه به چه بد بهايى خود را فروختند كه به آنچه خدا نازل كرده بود از سر رشك انكار آوردند، كه چرا خداوند از فضل خويش بر هر كس از بندگانش كه بخواهد [آياتى ] فرو مى فرستد. پس به خشمى بر خشم ديگر گرفتار آمدند. و براى كافران عذابى خفت آور است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بد چيزى است آنچه آنها خود را بدان فروختند كه به آنچه خدا فرو فرستاده كفر مى ورزند به خاطر حسد بر آنكه چرا خداوند از فضل خويش بر كسى از بندگانش كه مى خواهد (كتابى) نازل مى نمايد. پس آنها به خشمى بر روى خشمى (از سوى خداوند) گرفتار شدند. و براى كافران عذابى خواركننده خواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «به آنچه خداوند نازل فرموده، ایمان بیاورید!» می گویند: «ما به چیزی ایمان می آوریم که بر خود ما نازل شده است.» و به غیر آن، کافر می شوند؛ در حالی که حق است؛ و آیاتی را که بر آنها نازل شده، تصدیق می کند. بگو: «اگر (راست می گویید، و به آیاتی که بر خودتان نازل شده) ایمان دارید، پس چرا پیامبران خدا را پیش از این، به قتل می رساندید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «به آنچه خدا نازل كرده ايمان آوريد»، مى گويند: «ما به آنچه بر [پيامبر] خودمان نازل شده ايمان مى آوريم.» و غير آن را -با آنكه [كاملا] حق و مؤيد همان چيزى است كه با آنان است- انكار مى كنند. بگو: «اگر مؤمن بوديد، پس چرا پيش از اين، پيامبران خدا را مى كشتيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: به آنچه خداوند فرو فرستاده (به قرآن) ايمان آوريد، گويند: ما به آنچه بر خود ما نازل شده (به تورات) ايمان مى آوريم و به آنچه پس از آن است كفر مى ورزند در حالى كه آن حق است و تصديق كننده آنچه با آنهاست! بگو: اگر شما ايمان (به تورات) داريد پس چرا پيش از اين (در طول تاريختان) پيامبران خدا را مى كشتيد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) موسی آن همه معجزات را برای شما آورد، و شما پس از (غیبت) او، گوساله را انتخاب کردید؛ در حالی که ستمگر بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً موسى براى شما معجزات آشكارى آورد، سپس آن گوساله را در غياب وى [به خدايى ] گرفتيد، و ستمكار شديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين موسى براى شما معجزات و دلايلى روشن آورد سپس شما پس از وى (پس از رفتنش به كوه طور) گوساله را به پرستش گرفتيد در حالى كه (به خود و آيات خدا) ستمكار بوديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم؛ و کوه طور را بالای سر شما برافراشتیم؛ (و گفتیم:) «این دستوراتی را که به شما داده ایم محکم بگیرید، و درست بشنوید!» آنها گفتند: «شنیدیم؛ ولی مخالفت کردیم.» و دلهای آنها، بر اثر کفرشان، با محبت گوساله آمیخته شد. بگو: «ایمان شما، چه فرمان بدی به شما می دهد، اگر ایمان دارید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه از شما پيمان محكم گرفتيم، و [كوه ] طور را بر فراز شما برافراشتيم، [و گفتيم:] «آنچه را به شما داده ايم به جد و جهد بگيريد، و [به دستورهاى آن ] گوش فرا دهيد.» گفتند: «شنيديم و نافرمانى كرديم.» و بر اثر كفرشان، [مِهر ]گوساله در دلشان سرشته شد. بگو: «اگر مؤمنيد [بدانيد كه ] ايمانتان شما را به بد چيزى وامى دارد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه از شما پيمان گرفتيم و كوه طور را بر بالاى سرتان بلند كرديم (و گفتيم) آنچه را به شما داديم (از آيات تورات) به اراده جدّى فرا گيريد، و بشنويد و بپذيريد. آنها (به زبان) گفتند شنيديم و (به دل گفتند) نافرمانى كرديم، و محبت گوساله در دل هاى آنان به خاطر كفرشان رسوخ يافت. بگو: اگر شما مؤمنيد (و ايمانتان شما را به پرستش گوساله و كشتن و تكذيب پيامبران فرمان مى دهد) پس بد چيزى است آنچه ايمانتان بدان دستورتان مى دهد
قُلْ إِن كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِندَ اللَّهِ خَالِصَةً مِّن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (94) ترجمه: (1)
وَلَن يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (95) ترجمه: (2)
وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَيَاةٍ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَن يُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (96) ترجمه: (3)
قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (97) ترجمه: (4)
مَن كَانَ عَدُوًّا لِّلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِّلْكَافِرِينَ (98) ترجمه: (5)
وَلَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَمَا يَكْفُرُ بِهَا إِلَّا الْفَاسِقُونَ (99) ترجمه: (6)
أَوَكُلَّمَا عَاهَدُوا عَهْدًا نَّبَذَهُ فَرِيقٌ مِّنْهُم بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (100) ترجمه: (7)
وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (101) ترجمه: (8)
ص: 15
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر آن (چنان که مدعی هستید) سرای دیگر در نزد خدا، مخصوص شماست نه سایر مردم، پس آرزوی مرگ کنید اگر راست می گویید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر در نزد خدا، سراى بازپسين يكسر به شما اختصاص دارد، نه ديگر مردم، پس اگر راست مى گوييد آرزوى مرگ كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر سراى آخرت در نزد خداوند مخصوص شماست نه مردم ديگر، پس اگر راستگوييد مرگ را آرزو كنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی آنها، به خاطر اعمال بدی که پیش از خود فرستاده اند، هرگز آرزوی مرگ نخواهند کرد؛ و خداوند از ستمگران آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى به سبب كارهايى كه از پيش كرده اند، هرگز آن را آرزو نخواهند كرد. و خدا به [حال ] ستمگران داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز آنها مرگ را به خاطر آنچه (از اعمال زشت) پيش فرستاده اند آرزو نمى كنند، و خدا به (حال) ستمكاران داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را حریص ترین مردم -حتی حریصتر از مشرکان- بر زندگی (این دنیا، و اندوختن ثروت) خواهی یافت؛ (تا آنجا) که هر یک از آنها آرزو دارد هزار سال عمر به او داده شود! در حالی که این عمر طولانی، او را از کیفر (الهی) باز نخواهد داشت. و خداوند به اعمال آنها بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را مسلما آزمندترين مردم به زندگى، و [حتى حريص تر] از كسانى كه شرك مى ورزند خواهى يافت. هر يك از ايشان آرزو دارد كه كاش هزار سال عمر كند با آنكه اگر چنين عمرى هم به او داده شود، وى را از عذاب دور نتواند داشت. و خدا بر آنچه مى كنند بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته آنها را حريص ترين مردم به زندگى (طولانى) خواهى يافت و (بلكه حريص تر) از كسانى كه شرك ورزيدند! هر يك از آنها دوست دارد كه اى كاش هزار سال عمر مى كرد و هرگز آن عمر دراز، دوركننده او از عذاب (جهنم) نيست و خداوند به آنچه مى كنند بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها می گویند: «چون فرشته ای که وحی را بر تو نازل می کند، جبرئیل است، و ما با جبرئیل دشمن هستیم، به تو ایمان نمی آوریم!») بگو: «کسی که دشمن جبرئیل باشد (در حقیقت دشمن خداست) چرا که او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل کرده است؛ در حالی که کتب آسمانی پیشین را تصدیق می کند؛ و هدایت و بشارت است برای مؤمنان.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كسى كه دشمن جبرئيل است [در واقع دشمن خداست ] چرا كه او، به فرمان خدا، قرآن را بر قلبت نازل كرده است، در حالى كه مؤيد [كتابهاى آسمانى ] پيش از آن، و هدايت و بشارتى براى مؤمنان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در پاسخ يهودانى كه مى گويند ما با جبرئيل دشمنيم و از اين رو تو را نيز نمى پذيريم) بگو: هر كس دشمن جبرئيل باشد (او در واقع دشمن خداست، زيرا) او قرآن را به امر يا اراده تكوينى خداوند بر قلب تو فرود آورده در حالى كه تصديق كننده است آنچه را كه پيش از آن (از كتاب هاى آسمانى) بوده است، و هدايت و بشارت است براى ايمان آورندگان
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که دشمن خدا و فرشتگان و رسولان او و جبرئیل و میکائیل باشد (کافر است؛ و) خداوند دشمن کافران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه دشمن خدا، و فرشتگان و فرستادگان او، و جبرئيل و ميكائيل است [بداند كه ] خدا يقينا دشمن كافران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس با خدا و فرشتگان و فرستادگان او و جبرئيل و ميكائيل دشمن باشد (كافر است و) مسلما خدا هم دشمن كافران است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نشانه های روشنی برای تو فرستادیم؛ و جز فاسقان کسی به آنها کفر نمی ورزد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همانا بر تو آياتى روشن فرو فرستاديم، و جز فاسقان [كسى ] آنها را انكار نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه ما به سوى تو آياتى روشن و روشنگر فرو فرستاديم، و به آنها جز فاسقان كفر نمى ورزند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آیا چنین نیست که هر بار آنها [=یهود] پیمانی (با خدا و پیامبر) بستند، جمعی آن را دور افکندند (و مخالفت کردند.) آری، بیشتر آنان ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مگر نه اين بود كه [يهود] هر گاه پيمانى بستند، گروهى از ايشان آن را دور افكندند؟ بلكه [حقيقت اين است كه ] بيشترشان ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چرا (چنين است كه) هر زمان معاهده اى (با خدا و پيامبرانش) بستند گروهى از آنها آن را شكستند؟! (اينها نه تنها عهد مى شكنند) بلكه بيشترشان ايمان نمى آورند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرستاده ای از سوی خدا به سراغشان آمد، و با نشانه هایی که نزد آنها بود مطابقت داشت، جمعی از آنان که به آنها کتاب (آسمانی) داده شده بود، کتاب خدا را پشت سر افکندند؛ گویی هیچ از آن خبر ندارند!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه فرستاده اى از جانب خداوند برايشان آمد -كه آنچه را با آنان بود تصديق مى داشت- گروهى از اهل كتاب، كتاب خدا را پشت سر افكندند، چنانكه گويى [از آن هيچ ] نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بر آنها (يهود و نصارى) فرستاده اى از جانب خدا آمد كه تصديق كننده بود آنچه را كه با آنهاست (از تورات و انجيل) گروهى از آنها كه ( علم) كتاب به آنان داده شده بود كتاب خدا (قرآن يا كتاب خودشان) را پشت سر افكندند گويى كه نمى دانند (كتاب خداست)
وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (102) ترجمه: (1)
وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ خَيْرٌ لَّوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (103) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انظُرْنَا وَاسْمَعُوا وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ (104) ترجمه: (3)
مَّا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْكُم مِّنْ خَيْرٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَاللَّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (105) ترجمه: (4)
ص: 16
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یهود) از آنچه شیاطین در عصر سلیمان بر مردم می خواندند پیروی کردند. سلیمان هرگز (دست به سحر نیالود؛ و) کافر نشد؛ ولی شیاطین کفر ورزیدند؛ و به مردم سحر آموختند. و (نیز یهود) از آنچه بر دو فرشته بابل «هاروت» و «ماروت»، نازل شد پیروی کردند. (آن دو، راه سحر کردن را، برای آشنایی با طرز ابطال آن، به مردم یاد می دادند. و) به هیچ کس چیزی یاد نمی دادند، مگر اینکه از پیش به او می گفتند: «ما وسیله آزمایشیم کافر نشو! (و از این تعلیمات، سوء استفاده نکن!)» ولی آنها از آن دو فرشته، مطالبی را می آموختند که بتوانند به وسیله آن، میان مرد و همسرش جدایی بیفکنند؛ ولی هیچ گاه نمی توانند بدون اجازه خداوند، به انسانی زیان برسانند. آنها قسمتهایی را فرامی گرفتند که به آنان زیان می رسانید و نفعی نمی داد. و مسلما می دانستند هر کسی خریدار این گونه متاع باشد، در آخرت بهره ای نخواهد داشت. و چه زشت و ناپسند بود آنچه خود را به آن فروختند، اگر می دانستند!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه را كه شيطان [صفت ]ها در سلطنت سليمان خوانده [و درس گرفته ] بودند، پيروى كردند. و سليمان كفر نورزيد، ليكن آن شيطان [صفت ]ها به كفر گراييدند كه به مردم سحر مى آموختند. و [نيز از] آنچه بر آن دو فرشته، هاروت و ماروت، در بابِل فرو فرستاده شده بود [پيروى كردند]، با اينكه آن دو [فرشته ] هيچ كس را تعليم [سحر] نمى كردند مگر آنكه [قبلا به او] مى گفتند: «ما [وسيله ] آزمايشى [براى شما ]هستيم، پس زنهار كافر نشوى.» و[لى ] آنها از آن دو [فرشته ] چيزهايى مى آموختند كه به وسيله آن ميان مرد و همسرش جدايى بيفكنند. هر چند بدون فرمان خدا نمى توانستند به وسيله آن به احدى زيان برسانند. و [خلاصه ] چيزى مى آموختند كه برايشان زيان داشت، و سودى بديشان نمى رسانيد. و قطعاً [يهوديان ] دريافته بودند كه هر كس خريدار اين [متاع ] باشد، در آخرت بهره اى ندارد. وه كه چه بد بود آنچه به جان خريدند-اگر مى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (يهود) از آنچه شياطين در عصر سليمان (از كتاب مدوّن جادوى خود) مى خواندند پيروى كردند، و سليمان كفر نورزيد (گناه سحر را كه در آن عصر سبب كفر يا به منزله كفر بود مرتكب نشد) و لكن شياطين كفر ورزيدند كه به مردم سحر مى آموختند، و نيز از آنچه بر دو فرشته هاروت و ماروت در سرزمين بابل نازل شده بود (پيروى كردند) با آنكه آن دو هرگز به كسى ياد نمى دادند مگر آنكه مى گفتند: ما فقط وسيله آزمايشيم (و سحر را فقط براى مقابله با ساحران و ابطال سحرشان به تو مى آموزيم) پس زنهار كه كفر نورزى (و سحر را در مورد ممنوع آن به كار مبندى)! ولى آنها از آن دو فرشته چيزى را مى آموختند كه ميان مرد و همسرش جدايى مى افكندند- با آنكه آنها به سبب آن سحر توان ضرر به كسى را جز با اذن (تكوينى) خداوند نداشتند- و آنها پيوسته چيزى را كه به آنها زيان مى رسانيد و سودى نمى داد فرا مى گرفتند، و به حقيقت (قوم يهود) مى دانستند كه هر كس خريدار چنين عملى باشد حتما در آخرت نصيبى ندارد. و بسيار بد است آنچه خود را بدان فروختند، اگر مى دانستند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنها ایمان می آوردند و پرهیزکاری پیشه می کردند، پاداشی که نزد خداست، برای آنان بهتر بود، اگر آگاهی داشتند!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر آنها گرويده و پرهيزگارى كرده بودند قطعاً پاداشى [كه ] از جانب خدا [مى يافتند] بهتر بود-اگر مى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها ايمان مى آوردند و پروا پيشه مى كردند البته پاداشى كه از جانب خداوند است بهتر بود، اگر مى دانستند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای افراد باایمان! (هنگامی که از پیغمبر تقاضای مهلت برای درک آیات قرآن می کنید) نگویید: «راعنا»؛ بلکه بگویید: «انظرنا». (زیرا کلمه اول، هم به معنی «ما را مهلت بده!»، و هم به معنی «ما را تحمیق کن!» می باشد؛ و دستاویزی برای دشمنان است.) و (آنچه به شما دستور داده می شود) بشنوید! و برای کافران (و استهزاکنندگان) عذاب دردناکی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، نگوييد: «راعنا»، و بگوييد: «انظرنا»، و [اين توصيه را] بشنويد؛ و [گر نه ] كافران را عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد (در خطابتان به پيامبر) مگوييد راعنا (يعنى ما را رعايت كن) و بگوييد انظرنا (يعنى به ما نظر كن. زيرا عبارت اول در نزد يهود به معنى نفرين است) و (فرمان خدا را) بشنويد، و براى كافران عذابى دردناك است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران اهل کتاب، و (همچنین) مشرکان، دوست ندارند که از سوی خداوند، خیر و برکتی بر شما نازل گردد؛ در حالی که خداوند، رحمت خود را به هر کس بخواهد، اختصاص می دهد؛ و خداوند، صاحب فضل بزرگ است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : نه كسانى كه از اهل كتاب كافر شده اند، و نه مشركان [هيچ كدام ] دوست نمى دارند خيرى از جانب پروردگارتان بر شما فرود آيد، با آنكه خدا هر كه را خواهد به رحمت خود اختصاص دهد، و خدا داراى فزون بخشى عظيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نه كسانى از اهل كتاب كه كفر ورزيده اند و نه مشركان دوست ندارند كه بر شما هيچ خيرى (مانند وحى و كتاب و پيروزى) از جانب پروردگارتان نازل گردد، در حالى كه خداوند هر كس را بخواهد مخصوص رحمت خود مى كند و خدا داراى فضل بزرگ است
مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (106) ترجمه: (1)
أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (107) ترجمه: (2)
أَمْ تُرِيدُونَ أَن تَسْأَلُوا رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَى مِن قَبْلُ وَمَن يَتَبَدَّلِ الْكُفْرَ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ (108) ترجمه: (3)
وَدَّ كَثِيرٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّن بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (109) ترجمه: (4)
وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (110) ترجمه: (5)
وَقَالُوا لَن يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَن كَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَى تِلْكَ أَمَانِيُّهُمْ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (111) ترجمه: (6)
بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِندَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (112) ترجمه: (7)
ص: 17
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر حکمی را نسخ کنیم، و یا نسخ آن را به تأخیر اندازیم، بهتر از آن، یا همانند آن را می آوریم. آیا نمی دانستی که خداوند بر هر چیز توانا است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر حكمى را نسخ كنيم، يا آن را به [دست ] فراموشى بسپاريم، بهتر از آن، يا مانندش را مى آوريم؛ مگر ندانستى كه خدا بر هر كارى تواناست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر نشانه اى را كه زايل كنيم يا از خاطرها ببريم بهتر از آن يا مثل آن را مى آوريم (هر آيه قرآن، يا حكم كلى، يا وجود حجت، يا علائم ديگر را برداريم جايگزين آن را مى آوريم)، آيا ندانسته اى كه خدا بر هر چيزى تواناست؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانستی که حکومت آسمانها و زمین، از آن خداست؟! (و حق دارد هر گونه تغییر و تبدیلی در احکام خود طبق مصالح بدهد؟!) و جز خدا، ولی و یاوری برای شما نیست. (و اوست که مصلحت شما را می داند و تعیین می کند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ندانستى كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست؛ و شما جز خدا سرور و ياورى نداريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اى كه ملكيت حقيقى و سلطه و حاكميت آسمان ها و زمين از آن خداوند است (زيرا آفرينش و حفظ و تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده اوست) و شما را جز خدا هيچ سرپرست و ياورى نيست؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا می خواهید از پیامبر خود، همان تقاضای (نامعقولی را) بکنید که پیش از این، از موسی کردند؟! (و با این بهانه جویی ها، از ایمان آوردن سر باز زدند.) کسی که کفر را به جای ایمان بپذیرد، از راه مستقیم (عقل و فطرت) گمراه شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا مى خواهيد از پيامبر خود همان را بخواهيد كه قبلا از موسى خواسته شد؟ و هر كس كفر را با ايمان عوض كند، مسلما از راه درست گمراه شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما هم مى خواهيد از رسولتان (كار محال يا لغو) درخواست كنيد همان گونه كه پيش از اين از موسى درخواست شد (كه گفتند مى خواهيم خدا را به چشم ببينيم)؟! و كسى كه كفر را به جاى ايمان بپذيرد حقّا كه راه راست را گم كرده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسیاری از اهل کتاب، از روی حسد -که در وجود آنها ریشه دوانده- آرزو می کردند شما را بعد از اسلام و ایمان، به حال کفر باز گردانند؛ با اینکه حق برای آنها کاملا روشن شده است. شما آنها را عفو کنید و گذشت نمایید؛ تا خداوند فرمان خودش (فرمان جهاد) را بفرستد؛ خداوند بر هر چیزی تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بسيارى از اهل كتاب -پس از اينكه حق برايشان آشكار شد- از روى حسدى كه در وجودشان بود، آرزو مى كردند كه شما را، بعد از ايمانتان، كافر گردانند. پس عفو كنيد و درگذريد، تا خدا فرمان خويش را بياورد، كه خدا بر هر كارى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بسيارى از اهل كتاب پس از آنكه حقانيت (اسلام) بر آنها روشن شد به خاطر حسد برخاسته از وجودشان، دوست دارند كه شما را پس از ايمانتان به كفر بازگردانند. پس (فعلا از ستيز با آنها) درگذريد و توبيخ نكنيد تا خداوند فرمان خود را صادر نمايد، كه خدا بر همه چيز تواناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نماز را برپا دارید و زکات را ادا کنید؛ و هر کار خیری را برای خود از پیش می فرستید، آن را نزد خدا (در سرای دیگر) خواهید یافت؛ خداوند به اعمال شما بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نماز را به پا داريد و زكات را بدهيد؛ و هر گونه نيكى كه براى خويش از پيش فرستيد، آن را نزد خدا باز خواهيد يافت؛ آرى، خدا به آنچه مى كنيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز را برپا داريد و زكات بدهيد، و هر چه براى خودتان از كار نيك پيش فرستيد آن را در نزد خداوند خواهيد يافت، حقّا كه خدا به آنچه مى كنيد بيناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «هیچ کس، جز یهود یا نصاری، هرگز داخل بهشت نخواهد شد.» این آرزوی آنهاست! بگو: «اگر راست می گویید، دلیل خود را (بر این موضوع) بیاورید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «هرگز كسى به بهشت درنيايد، مگر آنكه يهودى يا ترسا باشد.» اين آرزوهاى [واهىِ ] ايشان است. بگو: «اگر راست مى گوييد، دليل خود را بياوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: هرگز به بهشت درنمى آيد جز كسى كه يهودى يا نصرانى باشد. اين خيال هاى خام آنهاست، بگو: اگر راستگوييد دليل و برهانتان را بياوريد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، کسی که روی خود را تسلیم خدا کند و نیکوکار باشد، پاداش او نزد پروردگارش ثابت است؛ نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین می شوند. (بنابر این، بهشت خدا در انحصار هیچ گروهی نیست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، هر كس كه خود را با تمام وجود، به خدا تسليم كند و نيكوكار باشد، پس مزد وى پيش پروردگار اوست، و بيمى بر آنان نيست، و غمگين نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا كسى كه تمام وجود خود را تسليم خدا كند در حالى كه (در عمل) نكوكار است، او را پاداشى است درخور مقامش در نزد پروردگار خود، و نه بر آنها بيمى مى رود (در آخرت) و نه غمگين مى شوند
وَقَالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصَارَى عَلَى شَيْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلَى شَيْءٍ وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتَابَ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (113) ترجمه: (1)
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَن يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُولَئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَن يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (114) ترجمه: (2)
وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (115) ترجمه: (3)
وَقَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَل لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلٌّ لَّهُ قَانِتُونَ (116) ترجمه: (4)
بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ (117) ترجمه: (5)
وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ لَوْلَا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَيَّنَّا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (118) ترجمه: (6)
إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَا تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِيمِ (119) ترجمه: (7)
ص: 18
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یهودیان گفتند: «مسیحیان هیچ موقعیتی (نزد خدا) ندارند»، و مسیحیان نیز گفتند: «یهودیان هیچ موقعیتی ندارند (و بر باطلند)»؛ در حالی که هر دو دسته، کتاب آسمانی را می خوانند (و باید از این گونه تعصبها برکنار باشند) افراد نادان (دیگر، همچون مشرکان) نیز، سخنی همانند سخن آنها داشتند! خداوند، روز قیامت، در باره آنچه در آن اختلاف داشتند، داوری می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يهوديان گفتند: «ترسايان بر حق نيستند.» و ترسايان گفتند: «يهوديان بر حق نيستند» -با آنكه آنان كتاب [آسمانى ] را مى خوانند. افراد نادان نيز [سخنى ] همانند گفته ايشان گفتند. پس خداوند، روز رستاخيز در آنچه با هم اختلاف مى كردند، ميان آنان داورى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يهوديان گفتند: نصرانى ها بر مذهب حقى نيستند، و نصرانى ها گفتند: يهوديان بر مذهب حقى نيستند، در حالى كه همه آنها كتاب (آسمانى) را مى خوانند. (پس هر دو ادعا باطل، و هر دو شريعت در عصر خود حق است) كسانى كه نادانند (مانند مشركان) نيز مانند سخن آنان گفتند (كه مسلمين بر حق نيستند)، پس خداوند در ميان آنان در روز قيامت درباره آنچه با هم اختلاف مى كردند داورى خواهد كرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیست ستمکارتر از آن کس که از بردن نام خدا در مساجد او جلوگیری کرد و سعی در ویرانی آنها نمود؟! شایسته نیست آنان، جز با ترس و وحشت، وارد این (کانونهای عبادت) شوند. بهره آنها در دنیا (فقط) رسوایی است و در سرای دیگر، عذاب عظیم (الهی)!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست بيدادگرتر از آن كس كه نگذارد در مساجد خدا، نام وى برده شود، و در ويرانى آنها بكوشد؟ آنان حق ندارند جز ترسان-لرزان در آن [مسجد]ها درآيند. در اين دنيا ايشان را خوارى، و در آخرت عذابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كيست ظالم تر از كسى كه از مساجد خدا جلوگيرى كرد از اينكه نام او در آنها برده شود و در ويرانى آنها تلاش نمود؟ آنها را نرسد و سزاوار نباشد كه در آن وارد شوند جز بيمناك (از مردم يا از خدا) براى آنها در دنيا خواريى است و در آخرت عذابى بزرگ دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مشرق و مغرب، از آن خداست! و به هر سو رو کنید، خدا آنجاست! خداوند بی نیاز و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مشرق و مغرب از آنِ خداست؛ پس به هر سو رو كنيد، آنجا روى [به ] خداست. آرى، خدا گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مشرق و مغرب (زمين و همه كراتى كه خاور و باختر دارد) از آن خداست، پس به هر سو رو كنيد (در هر دعا و عبادتى) همان جا روى خداست، بى ترديد خداوند گسترده (وجود و گسترده قدرت و رحمت) و داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یهود و نصاری و مشرکان) گفتند: «خداوند، فرزندی برای خود انتخاب کرده است»! -منزه است او- بلکه آنچه در آسمانها و زمین است، از آن اوست؛ و همه در برابر او خاضعند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «خداوند فرزندى براى خود اختيار كرده است.» او منزه است. بلكه هر چه در آسمانها و زمين است، از آن اوست، [و] همه فرمانپذير اويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اهل كتاب) گفتند: خداوند فرزندى اتخاذ كرده! منزه است او، بلكه آنچه در آسمان ها و زمين است ملك حقيقى اوست، (چرا كه خلق و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها به دست اوست) همه در برابر او تسليم اند (پس مملوك چگونه، فرزند مى شود و چه نيازى به آن دارد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هستی بخش آسمانها و زمین اوست! و هنگامی که فرمان وجود چیزی را صادر کند، تنها می گوید: «موجود باش!» و آن، فوری موجود می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [او] پديد آورنده آسمانها و زمين [است ]، و چون به كارى اراده فرمايد، فقط مى گويد: «[موجود] باش»؛ پس [فوراً موجود] مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پديدآورنده آسمان ها و اين زمين بدون داشتن نقشه است، و چون فرمان وجود چيزى را بدهد جز اين نيست كه به آن مى گويد: باش، پس بى درنگ مى باشد (همين كه آن را اراده كند بلافاصله موجود مى شود)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : افراد ناآگاه گفتند: «چرا خدا با ما سخن نمی گوید؟! و یا چرا آیه و نشانه ای برای خود ما نمی آید؟!» پیشینیان آنها نیز، همین گونه سخن می گفتند؛ دلها و افکارشان مشابه یکدیگر است؛ ولی ما (به اندازه کافی) آیات و نشانه ها را برای اهل یقین (و حقیقت جویان) روشن ساخته ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : افراد نادان گفتند: «چرا خدا با ما سخن نمى گويد؟ يا براى ما معجزه اى نمى آيد؟» كسانى كه پيش از اينان بودند [نيز] مثل همين گفته ايشان را مى گفتند. دلها [و افكار]شان به هم مى ماند. ما نشانه ها[ى خود] را براى گروهى كه يقين دارند، نيك روشن گردانيده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه نمى فهمند (از مشركين و كفار) گفتند: چرا خداوند با ما سخن نمى گويد يا معجزه اى براى ما نمى آيد (تا دليل نبوت تو باشد)؟! كسانى كه پيش از اينها بودند نيز نظير گفته اينان را گفتند دل هايشان (در جهل و عناد) به هم مى ماند. بى ترديد ما دلايل روشن (توحيد و دين خود) را براى گروهى كه اهل باور باشند بيان كرده ايم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تو را به حق، برای بشارت و بیم دادن (مردم جهان) فرستادیم؛ و تو مسئول (گمراهی) دوزخیان (پس از ابلاغ رسالت) نیستی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما تو را بحق فرستاديم، تا بشارتگر و بيم دهنده باشى، و [لى ] درباره دوزخيان، از تو پرسشى نخواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما تو را به حق و راستى، مژده دهنده و بيم رسان فرستاديم، و تو هرگز (پس از ابلاغ رسالت و اتمام حجت) مسئول (حال) دوزخيان نيستى
وَلَن تَرْضَى عَنكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (120) ترجمه: (1)
الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (121) ترجمه: (2)
يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (122) ترجمه: (3)
وَاتَّقُوا يَوْمًا لَّا تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا تَنفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ (123) ترجمه: (4)
وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ (124) ترجمه: (5)
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ (125) ترجمه: (6)
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ قَالَ وَمَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (126) ترجمه: (7)
ص: 19
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز یهود و نصاری از تو راضی نخواهند شد، (تا به طور کامل، تسلیم خواسته های آنها شوی، و) از آیین (تحریف یافته) آنان، پیروی کنی. بگو: «هدایت، تنها هدایت الهی است!» و اگر از هوی و هوسهای آنان پیروی کنی، بعد از آنکه آگاه شده ای، هیچ سرپرست و یاوری از سوی خدا برای تو نخواهد بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هرگز يهوديان و ترسايان از تو راضى نمى شوند، مگر آنكه از كيش آنان پيروى كنى. بگو: «در حقيقت، تنها هدايت خداست كه هدايت [واقعى ] است.» و چنانچه پس از آن علمى كه تو را حاصل شد، باز از هوسهاى آنان پيروى كنى، در برابر خدا سرور و ياورى نخواهى داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز يهود و نصارى از تو خشنود نخواهند شد تا آنكه از آيين آنان پيروى كنى. بگو: به يقين تنها هدايت خداوند هدايت (واقعى) است. و اگر پس از دانشى كه برايت حاصل شد از هواهاى آنها پيروى كنى هرگز براى تو از جانب خداوند سرپرست و ياورى نخواهد بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کتاب آسمانی به آنها داده ایم [= یهود و نصاری ] آن را چنان که شایسته آن است می خوانند؛ آنها به پیامبر اسلام ایمان می آورند؛ و کسانی که به او کافر شوند، زیانکارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كتاب [آسمانى ] به آنان داده ايم، [و] آن را چنانكه بايد مى خوانند، ايشانند كه بدان ايمان دارند. و[لى ] كسانى كه بدان كفر ورزند، همانانند كه زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده ايم (مانند يهود و نصارى) و آن را به شايستگى تلاوت مى كنند (بدون تحريف و با تدبّر و عمل) آنهايند كه به آن (قرآن يا پيامبر) ايمان مى آورند، و كسانى كه بدان كفر ورزند آنهايند كه زيانكارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای بنی اسرائیل! نعمت مرا، که به شما ارزانی داشتم، به یاد آورید! و (نیز به خاطر آورید) که من شما را بر جهانیان برتری بخشیدم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان اسرائيل، نعمتم را، كه بر شما ارزانى داشتم، و اينكه شما را بر جهانيان برترى دادم، ياد كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى بنى اسرائيل، نعمت مرا كه به شما ارزانى داشتم ياد كنيد و اين كه شما را بر جهانيان (زمانتان) برترى بخشيدم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از روزی بترسید که هیچ کس از دیگری دفاع نمی کند؛ و هیچ گونه عوضی از او قبول نمی شود؛ و شفاعت، او را سود نمی دهد؛ و (از هیچ سوئی) یاری نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى [از عذاب خدا] را از كسى دفع نمى كند، و نه بدل و بلاگردانى از وى پذيرفته شود، و نه او را ميانجيگرى سودمند افتد، و نه يارى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بپرهيزيد از روزى كه هيچ كس از ديگرى چيزى از عذاب را دفع نمى كند و از وى (به جاى عذاب) بدل پذيرفته نمى شود و شفاعتى او را سود نمى بخشد و آنان يارى هم نمى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر آورید) هنگامی که خداوند، ابراهیم را با وسایل گوناگونی آزمود. و او به خوبی از عهده این آزمایشها برآمد. خداوند به او فرمود: «من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم!» ابراهیم عرض کرد: «از دودمان من (نیز امامانی قرار بده!)» خداوند فرمود: «پیمان من، به ستمکاران نمی رسد! (و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند، شایسته این مقامند)». ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ابراهيم را پروردگارش با كلماتى بيازمود، و وى آن همه را به انجام رسانيد، [خدا به او] فرمود: «من تو را پيشواى مردم قرار دادم.» [ابراهيم ] پرسيد: «از دودمانم [چطور]؟» فرمود: «پيمان من به بيدادگران نمى رسد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ابراهيم را پروردگارش به امورى بيازمود، پس او همه را به نحو كامل انجام داد پروردگارش گفت: همانا من تو را براى مردم امام و پيشوا كردم. ابراهيم گفت: و از اولاد من چطور؟ گفت: پيمان من به ستمكاران نمى رسد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن و امان برای مردم قرار دادیم! و (برای تجدید خاطره،) از مقام ابراهیم، عبادتگاهی برای خود انتخاب کنید! و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که: «خانه مرا برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان، پاک و پاکیزه کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خانه [كعبه ] را براى مردم محل اجتماع و [جاى ] امنى قرار داديم، [و فرموديم:] «در مقام ابراهيم، نمازگاهى براى خود اختيار كنيد»، و به ابراهيم و اسماعيل فرمان داديم كه: «خانه مرا براى طواف كنندگان و معتكفان و ركوع و سجودكنندگان پاكيزه كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه ما اين خانه (كعبه معظمه) را مرجع مردم و جايگاه امن و امان قرار داديم و (گفتيم) از مقام ابراهيم محلّى براى نماز بگيريد (از پشت سر يا جانب راست يا چپ آن)، و به ابراهيم و اسماعيل سفارش كرديم كه خانه مرا براى طواف كنندگان و مجاوران (يا اعتكاف كنندگان) و ركوع و سجده كنندگان پاكيزه نماييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که ابراهیم عرض کرد: «پروردگارا! این سرزمین را شهر امنی قرار ده! و اهل آن را -آنها که به خدا و روز بازپسین، ایمان آورده اند- از ثمرات (گوناگون)، روزی ده!» گفت: «(ما دعای تو را اجابت کردیم؛ و مؤمنان را از انواع برکات، بهره مند ساختیم؛) اما به آنها که کافر شدند، بهره کمی خواهیم داد؛ سپس آنها را به عذاب آتش می کشانیم؛ و چه بد سرانجامی دارند» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ابراهيم گفت: «پروردگارا، اين [سرزمين ] را شهرى امن گردان، و مردمش را -هر كس از آنان كه به خدا و روز بازپسين ايمان بياورد- از فرآورده ها روزى بخش»، فرمود: «و[لى ] هر كس كفر بورزد، اندكى برخوردارش مى كنم، سپس او را با خوارى به سوى عذاب آتش [دوزخ ] مى كشانم، و چه بد سرانجامى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه ابراهيم گفت: پروردگارا، اين (سرزمين) را شهرى امن قرار ده و به اهل آن- به كسانى كه به خدا و روز واپسين ايمان آورده اند- از هر گونه ميوه و محصولات روزى گردان. فرمود: (چنين خواهم كرد) و هر كه كفر ورزد اندكى او را برخوردار مى كنم سپس او را به عذاب آتش گرفتار مى سازم، و آن بد جاى بازگشتى است
وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (127) ترجمه: (1)
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (128) ترجمه: (2)
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (129) ترجمه: (3)
وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (130) ترجمه: (4)
إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (131) ترجمه: (5)
وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ (132) ترجمه: (6)
أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي قَالُوا نَعْبُدُ إِلَهَكَ وَإِلَهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِلَهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (133) ترجمه: (7)
تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (134) ترجمه: (8)
ص: 20
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به یاد آورید) هنگامی را که ابراهیم و اسماعیل، پایه های خانه (کعبه) را بالا می بردند، (و می گفتند:) «پروردگارا! از ما بپذیر، که تو شنوا و دانایی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه ابراهيم و اسماعيل پايه هاى خانه [كعبه ] را بالا مى بردند، [مى گفتند:] «اى پروردگار ما، از ما بپذير كه در حقيقت، تو شنواى دانايى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) زمانى كه ابراهيم و اسماعيل پايه هاى خانه (كعبه) را بالا مى بردند (و مى گفتند) پروردگارا، (اين عمل را) از ما بپذير، كه تويى شنوا و دانا
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتی که تسلیم فرمانت باشند، به وجود آور! و طرز عبادتمان را به ما نشان ده و توبه ما را بپذیر، که تو توبه پذیر و مهربانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، ما را تسليم [فرمان ] خود قرار ده؛ و از نسل ما، امتى فرمانبردار خود [پديد آر]؛ و آداب دينى ما را به ما نشان ده؛ و بر ما ببخشاى، كه تويى توبه پذير مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارا، ما را تسليم (فرمان) خود قرار ده، و از فرزندان ما نيز امتى تسليم خود (پديد آر) و اعمال عبادى ما را (از حج و قربانى ها و جاهاى قربانى) به ما نشان ده و بر ما عطف توجه كن، كه تويى كه بسيار عطوف و توبه پذير و مهربانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! در میان آنها پیامبری از خودشان برانگیز، تا آیات تو را بر آنان بخواند، و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد، و پاکیزه کند؛ زیرا تو توانا و حکیمی (و بر این کار، قادری)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، در ميان آنان، فرستاده اى از خودشان برانگيز، تا آيات تو را بر آنان بخواند، و كتاب و حكمت به آنان بياموزد و پاكيزه شان كند، زيرا كه تو خود، شكست ناپذير حكيمى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارا، در ميان آنها فرستاده اى از خودشان برانگيز كه آيات تو را بر آنها بخواند و آنها را كتاب و حكمت (علوم شريعت و معارف عقلى) بياموزد و آنان را پاكيزه نمايد، زيرا تويى كه مقتدر غالب و صاحب حكمتى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز افراد سفیه و نادان، چه کسی از آیین ابراهیم، (با آن پاکی و درخشندگی،) روی گردان خواهد شد؟! ما او را در این جهان برگزیدیم؛ و او در جهان دیگر، از صالحان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه كسى -جز آنكه به سبك مغزى گرايد- از آيين ابراهيم روى برمى تابد؟ و ما او را در اين دنيا برگزيديم؛ و البته در آخرت [نيز] از شايستگان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كيست كه از آيين ابراهيم روى گرداند جز آن كه قدر خود را نشناخته و خود را به نادانى زند؟! و ما به يقين او را در دنيا (به نبوّت و امامت و حكمت) برگزيديم و حتما در آخرت از شايستگان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که پروردگارش به او گفت: اسلام بیاور! (و در برابر حق، تسلیم باش! او فرمان پروردگار را، از جان و دل پذیرفت؛ و) گفت: «در برابر پروردگار جهانیان، تسلیم شدم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه پروردگارش به او فرمود: «تسليم شو»، گفت: «به پروردگار جهانيان تسليم شدم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه پروردگارش (پس از ارائه شواهد توحيد، به نحو الهام) به او گفت: اسلام آور، گفت: به پروردگار جهانيان اسلام آوردم و (پس از بعثت به نحو وحى) به او گفت: تسليم امر شو، گفت: تسليم اوامر خدا شدم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ابراهیم و یعقوب (در واپسین لحظات عمر،) فرزندان خود را به این آیین، وصیت کردند؛ (و هر کدام به فرزندان خویش گفتند:) «فرزندان من! خداوند این آیین پاک را برای شما برگزیده است؛ و شما، جز به آیین اسلام [= تسلیم در برابر فرمان خدا] از دنیا نروید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ابراهيم و يعقوب، پسران خود را به همان [آيين ] سفارش كردند؛ [و هر دو در وصيتشان چنين گفتند:] «اى پسران من، خداوند براى شما اين دين را برگزيد؛ پس، البته نبايد جز مسلمان بميريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ابراهيم و يعقوب پسران خود را به آيين خود توصيه كردند (و هر يك در وصيّت خود گفت) كه اى پسران من، بى ترديد خداوند اين دين را براى شما برگزيده، پس حتما (بكوشيد تا) جز در حال اسلام از دنيا نرويد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هنگامی که مرگ یعقوب فرا رسید، شما حاضر بودید؟! در آن هنگام که به فرزندان خود گفت: «پس از من، چه چیز را می پرستید؟» گفتند: «خدای تو، و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا وقتى كه يعقوب را مرگ فرا رسيد، حاضر بوديد؟ هنگامى كه به پسران خود گفت: «پس از من، چه را خواهيد پرستيد؟» گفتند: «معبود تو، و معبود پدرانت، ابراهيم و اسماعيل و اسحاق -معبودى يگانه- را مى پرستيم؛ و در برابر او تسليم هستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا شما (كه مى گوييد يعقوب فرزندانش را به يهوديت سفارش كرد) حاضر و گواه بوديد هنگامى كه يعقوب را مرگ فرا رسيد؟ (در صورتى كه يعقوب فرزندانش را به دين حنيف ابراهيمى سفارش كرد) آن گاه كه به پسران خود گفت: پس از من چه چيزى را خواهيد پرستيد؟ گفتند: خداى تو و خداى پدرانت ابراهيم و اسماعيل و اسحاق را كه خدايى يگانه است مى پرستيم و ما تسليم (فرمان) اوييم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها امتی بودند که درگذشتند. اعمال آنان، مربوط به خودشان بود و اعمال شما نیز مربوط به خود شماست؛ و شما هیچ گاه مسئول اعمال آنها نخواهید بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن جماعت را روزگار به سر آمد؛ دستاورد آنان براى آنان و دستاورد شما براى شماست؛ و از آنچه آنان مى كرده اند، شما بازخواست نخواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها گروهى بودند كه درگذشتند، دستاورد آنها از آن آنهاست و دستاورد شما (اهل كتاب) هم از آن شماست، و شما هرگز از آنچه آنها مى كردند بازخواست نمى شويد
وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (135) ترجمه: (1)
قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (136) ترجمه: (2)
فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوا وَّإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا هُمْ فِي شِقَاقٍ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللَّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (137) ترجمه: (3)
صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ (138) ترجمه: (4)
قُلْ أَتُحَاجُّونَنَا فِي اللَّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ (139) ترجمه: (5)
أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطَ كَانُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَادَةً عِندَهُ مِنَ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (140) ترجمه: (6)
تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (141) ترجمه: (7)
ص: 21
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اهل کتاب) گفتند: «یهودی یا مسیحی شوید، تا هدایت یابید!» بگو: «(این آیینهای تحریف شده، هرگز نمی تواند موجب هدایت گردد،) بلکه از آیین خالص ابراهیم پیروی کنید! و او هرگز از مشرکان نبود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [اهل كتاب ] گفتند: «يهودى يا مسيحى باشيد، تا هدايت يابيد»؛ بگو: «نه، بلكه [بر] آيين ابراهيم حق گرا [هستم ]؛ و وى از مشركان نبود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اهل كتاب به مردم) گفتند: يهودى يا نصرانى باشيد تا هدايت يابيد. بگو: بلكه آيين ابراهيم حق گرا را (پيروى خواهيم كرد) و او هرگز از مشركان نبود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگویید: «ما به خدا ایمان آورده ایم؛ و به آنچه بر ما نازل شده؛ و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پیامبران از فرزندان او نازل گردید، و (همچنین) آنچه به موسی و عیسی و پیامبران (دیگر) از طرف پروردگار داده شده است، و در میان هیچ یک از آنها جدایی قائل نمی شویم، و در برابر فرمان خدا تسلیم هستیم؛ (و تعصبات نژادی و اغراض شخصی، سبب نمی شود که بعضی را بپذیریم و بعضی را رها کنیم.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگوييد: «ما به خدا، و به آنچه بر ما نازل شده، و به آنچه بر ابراهيم و اسحاق و يعقوب و اسباط نازل آمده، و به آنچه به موسى و عيسى داده شده، و به آنچه به همه پيامبران از سوى پروردگارشان داده شده، ايمان آورده ايم؛ ميان هيچ يك از ايشان فرق نمى گذاريم؛ و در برابر او تسليم هستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى مؤمنان) بگوييد: ما به خداوند و آنچه به سوى ما فرو فرستاده شده و به آنچه به سوى ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط ( نوادگان يعقوب) فرو فرستاده شده و به آنچه به موسى و عيسى و آنچه به پيامبران از جانب پروردگارشان داده شده ايمان آورديم، ميان هيچ يك از آنان (در اينكه حقّند و مبعوث از جانب خداوند) فرقى نمى گذاريم و ما در برابر او تسليم هستيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها نیز به مانند آنچه شما ایمان آورده اید ایمان بیاورند، هدایت یافته اند؛ و اگر سرپیچی کنند، از حق جدا شده اند و خداوند، شر آنها را از تو دفع می کند؛ و او شنونده و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر آنان [هم ] به آنچه شما بدان ايمان آورده ايد، ايمان آوردند، قطعاً هدايت شده اند، ولى اگر روى برتافتند، جز اين نيست كه سر ستيز [و جدايى ] دارند؛ و به زودى خداوند [شر] آنان را از تو كفايت خواهد كرد، كه او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر آنها هم به آنچه شما بدان ايمان آورده ايد ايمان آوردند مسلما هدايت يافته اند، و اگر روى گرداندند جز اين نيست كه آنها در مقام مخالفت و دشمنى هستند، پس به زودى خداوند شر آنها را از تو دفع خواهد نمود و اوست شنوا و دانا
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رنگ خدایی (بپذیرید! رنگ ایمان و توحید و اسلام؛) و چه رنگی از رنگ خدایی بهتر است؟! و ما تنها او را عبادت می کنیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است نگارگرى الهى؛ و كيست خوش نگارتر از خدا؟ و ما او را پرستندگانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى ايمان دلهاى ما) رنگ آميزى خدايى است و كيست كه رنگ آميزيش بهتر از خدا باشد؟ و ما پرستندگان اوييم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا در باره خداوند با ما محاجه می کنید؟! در حالی که او، پروردگار ما و شماست؛ و اعمال ما از آن ما، و اعمال شما از آن شماست؛ و ما او را با اخلاص پرستش می کنیم، (و موحد خالصیم).» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: آيا درباره خدا با ما بحث و گفتگو مى كنيد؟ با آنكه او پروردگار ما و پروردگار شماست؛ و كردارهاى ما از آن ما، و كردارهاى شما از آن شماست، و ما براى او اخلاص مى ورزيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا در (كار) خدا با ما محاجّه و گفتگو داريد (كه چرا پيامبر را از عرب برگزيده)؟ در حالى كه او پروردگار ما و شماست و عمل هاى ما از آن ما و عمل هاى شما از آن شماست و ما براى او اخلاص مى ورزيم (و همين عمل و اخلاص سبب انتخاب پيامبر است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا می گویید: «ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط، یهودی یا نصرانی بودند»؟! بگو: «شما بهتر می دانید یا خدا؟! (و با اینکه می دانید آنها یهودی یا نصرانی نبودند، چرا حقیقت را کتمان می کنید؟)» و چه کسی ستمکارتر است از آن کس که گواهی و شهادت الهی را که نزد اوست، کتمان می کند؟! و خدا از اعمال شما غافل نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گوييد: «ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط [دوازده گانه ] يهودى يا نصرانى بوده اند؟» بگو: «آيا شما بهتر مى دانيد يا خدا؟» و كيست ستمكارتر از آن كس كه شهادتى از خدا را در نزد خويش پوشيده دارد؟ و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا مى گوييد كه ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط (نوادگان يعقوب) يهودى يا نصرانى بودند؟ بگو: شما داناتريد يا خدا (كه به برائت اينان از يهوديت و نصرانيت شهادت داده و شما مى دانيد و پنهان مى داريد)؟ و كيست ستمكارتر از آن كه شهادتى را كه از خدا در نزد اوست پنهان دارد؟! و خداوند هرگز از آنچه مى كنيد غافل نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به هر حال) آنها امتی بودند که درگذشتند. آنچه کردند، برای خودشان است؛ و آنچه هم شما کرده اید، برای خودتان است؛ و شما مسئول اعمال آنها نیستید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن جماعت را روزگار سپرى شد؛ براى ايشان است آنچه به دست آورده اند؛ و براى شماست آنچه به دست آورده ايد؛ و از آنچه آنان مى كرده اند، شما بازخواست نخواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها گروهى بودند كه درگذشتند، دستاورد آنها از آن آنهاست و دستاورد شما (اهل كتاب) هم از آن شماست، و شما هرگز از آنچه آنها مى كردند بازخواست نمى شويد
سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلَّاهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُوا عَلَيْهَا قُل لِّلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (142) ترجمه: (1)
وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ (143) ترجمه: (2)
قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (144) ترجمه: (3)
وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَّا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَمَا أَنتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَمَا بَعْضُهُم بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ (145) ترجمه: (4)
ص: 22
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به زودی سبک مغزان از مردم می گویند: «چه چیز آنها [= مسلمانان ] را، از قبله ای که بر آن بودند، بازگردانید؟!» بگو: «مشرق و مغرب، از آن خداست؛ خدا هر کس را بخواهد، به راه راست هدایت می کند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى مردم كم خرد خواهند گفت: «چه چيز آنان را از قبله اى كه بر آن بودند رويگردان كرد؟» بگو: «مشرق و مغرب از آن خداست؛ هر كه را خواهد به راه راست هدايت مى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى مردم كم خرد خواهند گفت: چه چيزى مسلمان ها را از قبله اى كه بر آن بودند (از بيت المقدس، به سوى كعبه) روى گردان كرد؟ بگو: مشرق و مغرب از آن خداست، هر كه را بخواهد به راه راست (راه اصلاح حال مجتمع بشرى) هدايت مى كند (و صلاح حال مدّتى در توجه به قدس بود و پس از آن در توجه به كعبه است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه (که قبله شما، یک قبله میانه است) شما را نیز، امت میانه ای قرار دادیم (در حد اعتدال، میان افراط و تفریط؛) تا بر مردم گواه باشید؛ و پیامبر هم بر شما گواه است. و ما، آن قبله ای را که قبلا بر آن بودی، تنها برای این قرار دادیم که افرادی که از پیامبر پیروی می کنند، از آنها که به جاهلیت بازمی گردند، مشخص شوند. و مسلماً این حکم، جز بر کسانی که خداوند آنها را هدایت کرده، دشوار بود. (این را نیز بدانید که نمازهای شما در برابر قبله سابق، صحیح بوده است؛) و خدا هرگز ایمان [= نماز] شما را ضایع نمی گرداند؛ زیرا خداوند، نسبت به مردم، رحیم و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه شما را امتى ميانه قرار داديم، تا بر مردم گواه باشيد؛ و پيامبر بر شما گواه باشد. و قبله اى را كه [چندى ] بر آن بودى، مقرر نكرديم جز براى آنكه كسى را كه از پيامبر پيروى مى كند، از آن كس كه از عقيده خود برمى گردد بازشناسيم؛ هر چند [اين كار] جز بر كسانى كه خدا هدايت [شان ] كرده، سخت گران بود؛ و خدا بر آن نبود كه ايمان شما را ضايع گرداند، زيرا خدا [نسبت ] به مردم دلسوز و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان گونه (كه براى شما قبله مستقل تعيين كرديم) شما را امتى ميانه (معتدل ميان افراط و تفريط) قرار داديم، تا شما (در روز قيامت) بر مردم گواه باشيد و اين پيامبر هم بر شما گواه باشد. و ما قبله اى را كه بر آن بودى (بيت المقدس را) قرار نداده بوديم جز براى آنكه كسى را كه پيروى از اين پيامبر مى كند از كسى كه به عقب بازمى گردد (و در قبله سابق باقى مى ماند) بازشناسيم (علم ازلى ما منطبق به معلوم خارجى شود)، هر چند كه اين حكم جز بر كسانى كه خدا هدايت كرده دشوار و سنگين بود. و خداوند بر آن نيست كه ايمان شما را (پاداش اعتقاد پيشين شما يا عبادت هاى رو به قبله سابقتان را) ضايع كند، همانا خداوند به مردم رئوف و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نگاه های انتظارآمیز تو را به سوی آسمان (برای تعیین قبله نهایی) می بینیم! اکنون تو را به سوی قبله ای که از آن خشنود باشی، باز می گردانیم. پس روی خود را به سوی مسجد الحرام کن! و هر جا باشید، روی خود را به سوی آن بگردانید! و کسانی که کتاب آسمانی به آنها داده شده، بخوبی می دانند این فرمانِ حقی است که از ناحیه پروردگارشان صادر شده؛ (و در کتابهای خود خوانده اند که پیغمبر اسلام، به سوی دو قبله، نماز می خواند). و خداوند از اعمال آنها (در مخفی داشتن این آیات) غافل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما [به هر سو] گردانيدنِ رويت در آسمان را نيك مى بينيم. پس [باش تا] تو را به قبله اى كه بدان خشنود شوى برگردانيم؛ پس روى خود را به سوى مسجدالحرام كن؛ و هر جا بوديد، روى خود را به سوى آن بگردانيد. در حقيقت، اهل كتاب نيك مى دانند كه اين [تغيير قبله ] از جانب پروردگارشان [بجا و] درست است؛ و خدا از آنچه مى كنند غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حتما ما به هر سو گشتن رويت را در آسمان (مانند كسى كه منتظر امرى باشد) مى بينيم، و اينك تو را به سوى قبله اى كه بپسندى متوجه مى كنيم پس روى خود را به سوى مسجد الحرام برگردان، و هر جا كه باشيد روى خود را به سوى آن برگردانيد، و همانا كسانى كه كتاب (آسمانى) به آنها داده شده مى دانند كه بى شك اين (توجه به كعبه) از جانب پروردگارشان حق است (زيرا در كتاب آنهاست كه پيامبر اسلام به دو قبله نماز خواهد خواند)، و خداوند از آنچه مى كنند (از مخالفت آنها) غافل نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند که اگر برای (این گروه از) اهل کتاب، هرگونه آیه (و نشانه و دلیلی) بیاوری، از قبله تو پیروی نخواهند کرد؛ و تو نیز، هیچ گاه از قبله آنان، پیروی نخواهی نمود. (آنها نباید تصور کنند که بار دیگر، تغییر قبله امکان پذیر است!) و حتی هیچ یک از آنها، پیروی از قبله دیگری نخواهد کرد! و اگر تو، پس از این آگاهی، متابعت هوسهای آنها کنی، مسلماً از ستمگران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر هر گونه معجزه اى براى اهل كتاب بياورى [باز] قبله تو را پيروى نمى كنند، و تو [نيز] پيرو قبله آنان نيستى، و خود آنان پيرو قبله يكديگر نيستند، و پس از علمى كه تو را [حاصل ] آمده، اگر از هوسهاى ايشان پيروى كنى، در آن صورت جداً از ستمكاران خواهى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلما اگر براى اهل كتاب هر نشانه و برهانى بياورى آنها از قبله تو پيروى نخواهند كرد و تو نيز هرگز پيرو قبله آنها نخواهى بود، و نيز برخى از آنها پيرو قبله ديگرى نخواهد شد، و اگر از خواسته هاى آنها پس از آن دانشى كه به تو رسيده پيروى كنى بى ترديد در آن صورت از ستمكاران خواهى بود
الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ وَإِنَّ فَرِيقًا مِّنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (146) ترجمه: (1)
الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ (147) ترجمه: (2)
وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (148) ترجمه: (3)
وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (149) ترجمه: (4)
وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (150) ترجمه: (5)
كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ (151) ترجمه: (6)
فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ (152) ترجمه: (7)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ (153) ترجمه: (8)
ص: 23
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده ایم، او [= پیامبر] را همچون فرزندان خود می شناسند؛ (ولی) جمعی از آنان، حق را آگاهانه کتمان می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به ايشان كتاب [آسمانى ] داده ايم، همان گونه كه پسران خود را مى شناسند، او [=محمد] را مى شناسند؛ و مسلماً گروهى از ايشان حقيقت را نهفته مى دارند، و خودشان [هم ] مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده ايم او را (محمد صلّى الله عليه وآله را طبق معرفى كامل تورات و انجيل) مى شناسند به گونه اى كه پسرانشان را مى شناسند، و همانا گروهى از آنان حق را در حالى كه مى دانند شديدا پنهان مى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (فرمان تغییر قبله) حکمِ حقی از طرف پروردگار توست، بنابراین، هرگز از تردیدکنندگان در آن مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : حق از جانب پروردگار توست. پس مبادا از ترديدكنندگان باشى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين حق (حكم تغيير قبله و هر حكم حقى) از جانب پروردگار توست، پس هرگز از ترديدكنندگان مباش
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر طایفه ای قبله ای دارد که خداوند آن را تعیین کرده است؛ (بنابراین، زیاد در باره قبله گفتگو نکنید! و به جای آن،) در نیکی ها و اعمال خیر، بر یکدیگر سبقت جویید! هر جا باشید، خداوند همه شما را (برای پاداش و کیفر در برابر اعمال نیک و بد، در روز رستاخیز،) حاضر می کند؛ زیرا او، بر هر کاری تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى هر كسى قبله اى است كه وى روى خود را به آن [سوى ] مى گرداند؛ پس در كارهاى نيك بر يكديگر پيشى گيريد. هر كجا كه باشيد، خداوند همگى شما را [به سوى خود باز] مى آورد؛ در حقيقت، خدا بر همه چيز تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر گروهى قبله اى است كه (روى خود) بدان سوى مى گردانند (يهود به بيت المقدس، نصارى به مشرق، مسلمين به كعبه) پس (در آن نزاع نكنيد و) به سوى كارهاى خير سبقت جوييد هر جا كه باشيد خداوند همه شما را (به صحنه محشر) خواهد آورد (تا جزاى عمل دهد)، همانا خداوند بر همه چيز تواناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از هر جا (و از هر شهر و نقطه ای) خارج شدی، (به هنگام نماز،) روی خود را به جانب «مسجد الحرام» کن! این دستور حقی از طرف پروردگار توست! و خداوند، از آنچه انجام می دهید، غافل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از هر كجا بيرون آمدى، روى خود را به سوى مسجدالحرام بگردان، و البته اين [فرمان ] حق است و از جانب پروردگار تو است و خداوند از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از هر جا (براى سفر) بيرون آمدى روى خود را (در حال نماز) به سوى مسجد الحرام بگردان، و بى شك اين (دستور) حقّ است از جانب پروردگار تو، و خداوند هرگز از آنچه مى كنيد غافل نيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از هر جا خارج شدی، روی خود را به جانب مسجد الحرام کن! و هر جا بودید، روی خود را به سوی آن کنید! تا مردم، جز ظالمان (که دست از لجاجت برنمی دارند،) دلیلی بر ضدّ شما نداشته باشند؛ (زیرا از نشانه های پیامبر، که در کتب آسمانی پیشین آمده، این است که او، به سوی دو قبله، نماز می خواند.) از آنها نترسید! و (تنها) از من بترسید! (این تغییر قبله، به خاطر آن بود که) نعمت خود را بر شما تمام کنم، شاید هدایت شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از هر كجا بيرون آمدى، [به هنگام نماز] روى خود را به سمت مسجدالحرام بگردان؛ و هر كجا بوديد رويهاى خود را به سوى آن بگردانيد، تا براى مردم -غير از ستمگرانشان- بر شما حجتى نباشد. پس، از آنان نترسيد، و از من بترسيد، تا نعمت خود را بر شما كامل گردانم، و باشد كه هدايت شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) و از هر جا بيرون آمدى روى خود را (در حال نماز) به سوى مسجد الحرام بگردان و هر جا كه باشيد روى خود را به سوى آن بگردانيد تا مردم را بر شما حجتى نباشد (مشركان نگويند: مدعى آيين ابراهيم است و مخالف قبله او، و اهل كتاب نگويند: آن پيامبر موعود قبله اش كعبه است، پس اين شخص او نيست)، مگر كسانى از آنها كه ستم ورزيده اند (و بى منطق سخن مى گويند)- پس از آنها نترسيد و از من بترسيد- و (نيز تعيين اين قبله) براى آن است كه نعمتم را بر شما تمام كنم و شايد هدايت شويد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه (که با تغییر قبله، نعمت خود را بر شما کامل کردیم،) رسولی از خودتان در میان شما فرستادیم؛ تا آیات ما را بر شما بخواند؛ و شما را پاک کند؛ و به شما، کتاب و حکمت بیاموزد؛ و آنچه را نمی دانستید، به شما یاد دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان طور كه در ميان شما، فرستاده اى از خودتان روانه كرديم، [كه ] آيات ما را بر شما مى خواند، و شما را پاك مى گرداند، و به شما كتاب و حكمت مى آموزد، و آنچه را نمى دانستيد به شما ياد مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (تشريع اين قبله نعمت است) همان گونه كه در ميان شما رسولى از خودتان (انسانى هم نوع و هم زبانتان، نه از فرشتگان و نه از پريان) فرستاديم كه همواره آيات و نشانه هاى (توحيد) ما را بر شما مى خواند و (روح) شما را پاكيزه مى كند و رشد مى دهد و كتاب (آسمانى) و احكام شرع و معارف عقلى به شما مى آموزد و آنچه را نمى دانستيد به شما ياد مى دهد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس به یاد من باشید، تا به یاد شما باشم! و شکر مرا گویید و (در برابر نعمتهایم) کفران نکنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس مرا ياد كنيد، [تا] شما را ياد كنم؛ و شكرانه ام را به جاى آريد؛ و با من ناسپاسى نكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم، و مرا سپاس گزاريد و كفر نورزيد و كفران نعمت من نكنيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای افرادی که ایمان آورده اید! از صبر (و استقامت) و نماز، کمک بگیرید! (زیرا) خداوند با صابران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از شكيبايى و نماز يارى جوييد؛ زيرا خدا با شكيبايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد از صبر و نماز كمك بجوييد، كه همانا خداوند با صابران است
وَلَا تَقُولُوا لِمَن يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِن لَّا تَشْعُرُونَ (154) ترجمه: (1)
وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ (155) ترجمه: (2)
الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ (156) ترجمه: (3)
أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ (157) ترجمه: (4)
إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَائِرِ اللَّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ (158) ترجمه: (5)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى مِن بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ (159) ترجمه: (6)
إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَبَيَّنُوا فَأُولَئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (160) ترجمه: (7)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ (161) ترجمه: (8)
خَالِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ (162) ترجمه: (9)
وَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ (163) ترجمه: (10)
ص: 24
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها که در راه خدا کشته می شوند، مرده نگویید! بلکه آنان زنده اند، ولی شما نمی فهمید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه در راه خدا كشته مى شوند، مرده نخوانيد، بلكه زنده اند؛ ولى شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كسانى كه در راه خدا كشته مى شوند مرده نگوييد، بلكه (ارواح آنها در عالم برزخ به نحو استقلال يا به حلول در قالب مثالى) زنده اند و لكن شما درنمى يابيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوه ها، آزمایش می کنیم؛ و بشارت ده به استقامت کنندگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً شما را به چيزى از [قبيلِ ] ترس و گرسنگى، و كاهشى در اموال و جانها و محصولات مى آزماييم؛ و مژده ده شكيبايان را: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حتما شما را به اندكى از ترس و گرسنگى و كاهشى از مال ها و جان ها و محصولات (درختان، يا ثمرات زندگى از زن و فرزند) آزمايش خواهيم نمود و شكيبايان را مژده ده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که هر گاه مصیبتی به ایشان می رسد، می گویند: «ما از آنِ خدائیم؛ و به سوی او بازمی گردیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همان ] كسانى كه چون مصيبتى به آنان برسد، مى گويند: «ما از آنِ خدا هستيم، و به سوى او باز مى گرديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه چون مصيبتى بر آنها وارد شود گويند: همانا ما از آن خداييم (ملك حقيقى اوييم به ملاك آنكه خلق و حفظ و تدبير امور و اعدام ما به دست اوست) و همانا به سوى او باز خواهيم گشت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها، همانها هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده؛ و آنها هستند هدایت یافتگان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر ايشان درودها و رحمتى از پروردگارشان [باد] و راه يافتگان [هم ] خود ايشانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه بر آنها درودها و رحمتى از جانب پروردگارشان مى رسد، و آنها هستند كه رهيافته اند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : «صفا» و «مروه» از شعائر (و نشانه های) خداست! بنابراین، کسانی که حجِ خانه خدا و یا عمره انجام می دهند، مانعی نیست که بر آن دو طواف کنند؛ (و سعیِ صفا و مروه انجام دهند. و هرگز اعمال بی رویّه مشرکان، که بتهایی بر این دو کوه نصب کرده بودند، از موقعیّت این دو مکان مقدّس نمی کاهد!) و کسی که فرمان خدا را در انجام کارهای نیک اطاعت کند، خداوند (در برابر عمل او) شکرگزار، و (از افعال وی) آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، «صفا» و «مروه» از شعاير خداست [كه يادآور اوست ]؛ پس هر كه خانه [خدا] را حج كند، يا عمره گزارد، بر او گناهى نيست كه ميان آن دو سعى به جاى آورد. و هر كه افزون بر فريضه، كار نيكى كند، خدا حق شناس و داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا (دو كوه) صفا و مروه از علائم و نشانه هاى (دين و پرستش) خداست، پس كسى كه حج خانه خدا كند يا عمره به جا آورد، بر او گناهى نيست (بلكه واجب است) كه بر آن دو طواف كند (ميان آن دو سعى نمايد زيرا نصب كردن مشركان قبل از اسلام بتى را در هر يك از صفا و مروه و احترامشان بدانها در هر شوط، سبب حرمت سعى الهى شما نمى شود) و هر كه كار نيكى افزون بر حد واجب انجام دهد (بر تعداد سعى و طواف بيفزايد) خداوند سپاسگزار و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که دلایل روشن، و وسیله هدایتی را که نازل کرده ایم، بعد از آنکه در کتاب برای مردم بیان نمودیم، کتمان کنند، خدا آنها را لعنت می کند؛ و همه لعن کنندگان نیز، آنها را لعن می کنند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه نشانه هاى روشن، و رهنمودى را كه فرو فرستاده ايم، بعد از آنكه آن را براى مردم در كتاب توضيح داده ايم، نهفته مى دارند، آنان را خدا لعنت مى كند، و لعنت كنندگان لعنتشان مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه آنچه را ما نازل كرديم از دلايل روشن و راهنمايى ها (درباره نبوت محمّد صلّى الله عليه وآله و كتاب او) پس از آنكه همه را براى مردم در كتاب (تورات و انجيل) روشن كرده ايم، پنهان مى كنند، آنانند كه خداوند لعنتشان مى كند و لعنت كنندگان نيز لعنتشان مى كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که توبه و بازگشت کردند، و (اعمال بد خود را، با اعمال نیک،) اصلاح نمودند، (و آنچه را کتمان کرده بودند؛ آشکار ساختند؛) من توبه آنها را می پذیرم؛ که من توّاب و رحیمم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه توبه كردند، و [خود را] اصلاح نمودند، و [حقيقت را] آشكار كردند، پس بر آنان خواهم بخشود؛ و من توبه پذير مهربانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه توبه كردند و به اصلاح (تباهكارى هاى خود) پرداختند و (آنچه را كتمان كرده بودند) بيان نمودند، پس توبه آنها را مى پذيرم و البته منم كه بسيار عطوف و توبه پذير و مهربانم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، و در حالِ کفر از دنیا رفتند، لعنت خداوند و فرشتگان و همه مردم بر آنها خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كافر شدند، و در حال كفر مردند، لعنت خدا و فرشتگان و تمام مردم بر آنان باد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه كفر ورزيدند و در حال كفر مردند لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر آنها باد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همیشه در آن (لعن و دوری از رحمت پروردگار) باقی می مانند؛ نه در عذاب آنان تخفیف داده می شود، و نه مهلتی خواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن [لعنت ] جاودانه بمانند؛ نه عذابشان كاسته گردد، و نه مهلت يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جاودانه در آن (لعنت) باشند، نه عذابى از آنها كاسته گردد و نه مهلت داده شوند (تا پوزش طلبند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدای شما، خداوند یگانه ای است، که غیر از او معبودی نیست! اوست بخشنده و مهربان (و دارای رحمت عام و خاصّ)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و معبود شما، معبود يگانه اى است كه جز او هيچ معبودى نيست، [و اوست ] بخشايشگر مهربان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداى شما خدايى يگانه است، جز او خدايى (مستحق پرستش) نيست كه بخشنده و مهربان است
إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن مَّاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (164) ترجمه: (1)
وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللَّهِ أَندَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ (165) ترجمه: (2)
إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ (166) ترجمه: (3)
وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ (167) ترجمه: (4)
يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (168) ترجمه: (5)
إِنَّمَا يَأْمُرُكُم بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَن تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (169) ترجمه: (6)
ص: 25
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و شد شب و روز، و کشتیهایی که در دریا به سود مردم در حرکتند، و آبی که خداوند از آسمان نازل کرده، و با آن، زمین را پس از مرگ، زنده نموده، و انواع جنبندگان را در آن گسترده، و (همچنین) در تغییر مسیر بادها و ابرهایی که میان زمین و آسمان مسخرند، نشانه هایی است (از ذات پاک خدا و یگانگی او) برای مردمی که عقل دارند و می اندیشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راستى كه در آفرينش آسمانها و زمين، و در پى يكديگر آمدن شب و روز، و كشتيهايى كه در دريا روانند با آنچه به مردم سود مى رساند، و [همچنين ] آبى كه خدا از آسمان فرو فرستاده، و با آن، زمين را پس از مردنش زنده گردانيده، و در آن هر گونه جنبنده اى پراكنده كرده، و [نيز در] گردانيدن بادها، و ابرى كه ميان آسمان و زمين آرميده است، براى گروهى كه مى انديشند، واقعاً نشانه هايى [گويا] وجود دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين در آفرينش آسمان ها و زمين، و آمد و شد شب و روز، و كشتى هايى كه در دريا به سود مردم جريان دارند، و آبى كه خداوند از آسمان نازل كرده و با آن زمين را پس از مرگش زنده نموده، و در آن از هر نوع جنبنده اى پراكنده كرده، و گرداندن بادها (از سويى به سويى)، و ابرى كه در ميان آسمان و زمين مسخّر است، (در هر يك از اين امور هفتگانه) نشانه هايى است (از توحيد و قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه مى انديشند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از مردم، معبودهایی غیر از خداوند برای خود انتخاب می کنند؛ و آنها را همچون خدا دوست می دارند. امّا آنها که ایمان دارند، عشقشان به خدا، (از مشرکان نسبت به معبودهاشان،) شدیدتر است. و آنها که ستم کردند، (و معبودی غیر خدا برگزیدند،) هنگامی که عذاب (الهی) را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمامِ قدرت، از آنِ خداست؛ و خدا دارای مجازات شدید است؛ (نه معبودهای خیالی که از آنها می هراسند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از مردم، در برابر خدا، همانندهايى [براى او] برمى گزينند، و آنها را چون دوستى خدا، دوست مى دارند؛ ولى كسانى كه ايمان آورده اند، به خدا محبت بيشترى دارند. كسانى كه [با برگزيدن بتها، به خود] ستم نموده اند اگر مى دانستند هنگامى كه عذاب را مشاهده كنند تمام نيرو[ها] از آنِ خداست، و خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از مردم به جاى خدا همتايانى (از بت ها و ستارگان و اجنّه) برمى گزينند كه آنها را چنان كه بايد خدا را دوست داشت دوست مى دارند، ولى كسانى كه ايمان آورده اند محبتشان به خداوند بيشتر است (از محبت آنها به معبوداتشان). و اگر كسانى كه ستم كرده اند آن هنگام كه عذاب (آخرت) را مشاهده مى كنند ببينند كه قدرت و نيرو همه از آن خداست و خدا سخت كيفر است (به شدت پشيمان خواهند شد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام، رهبران (گمراه و گمراه کننده) از پیروانِ خود، بیزاری می جویند؛ و کیفر خدا را مشاهده می کنند؛ و دستشان از همه جا کوتاه می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه پيشوايان از پيروان بيزارى جويند؛ و عذاب را مشاهده كنند، و ميانشان پيوندها بريده گردد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه پيشوايان (كفر و جور) از پيروان خود بيزارى جويند و عذاب را (به چشم) ببينند و همه روابط و پيوندها از آنها بريده شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در این هنگام) پیروان می گویند: «کاش بار دیگر به دنیا برمی گشتیم، تا از آنها [= پیشوایان گمراه ] بیزاری جوییم، آن چنان که آنان (امروز) از ما بیزاری جستند! (آری،) خداوند این چنین اعمال آنها را به صورت حسرت زایی به آنان نشان می دهد؛ و هرگز از آتش (دوزخ) خارج نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيروان مى گويند: «كاش براى ما بازگشتى بود تا همان گونه كه [آنان ] از ما بيزارى جستند [ما نيز] از آنان بيزارى مى جستيم.» اين گونه خداوند، كارهايشان را -كه بر آنان مايه حسرتهاست- به ايشان مى نماياند، و از آتش بيرون آمدنى نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه پيروى كردند گويند: كاش براى ما بازگشتى (به دنيا) بود تا ما نيز از آنها بيزارى مى جستيم همان گونه كه آنها از ما بيزارى جستند. اين چنين خداوند عمل هاى (دنيوى) آنها را مايه هاى حسرتى به آنها ارائه مى دهد، و آنها هرگز از آتش بيرون آمدنى نيستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! از آنچه در زمین است، حلال و پاکیزه بخورید! و از گامهای شیطان، پیروی نکنید! چه اینکه او، دشمن آشکار شماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، از آنچه در زمين است حلال و پاكيزه را بخوريد، و از گامهاى شيطان پيروى مكنيد كه او دشمن آشكار شماست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، از آنچه در اين زمين است (از انواع خوردنى ها و موجودات ديگر) حلال و پاكيزه بخوريد و برخوردار شويد، و پيروى از گام هاى شيطان نكنيد، كه او براى شما دشمنى آشكار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او شما را فقط به بدیها و کار زشت فرمان می دهد؛ (و نیز دستور می دهد) آنچه را که نمی دانید، به خدا نسبت دهید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [او] شما را فقط به بدى و زشتى فرمان مى دهد، و [وامى دارد] تا بر خدا، چيزى را كه نمى دانيد بربنديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه شما را به بدى و زشتى فرمان مى دهد و اينكه نادانسته چيزهايى را به خدا نسبت دهيد
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ (170) ترجمه: (1)
وَمَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ إِلَّا دُعَاءً وَنِدَاءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (171) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُوا لِلَّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ (172) ترجمه: (3)
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللَّهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (173) ترجمه: (4)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (174) ترجمه: (5)
أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى وَالْعَذَابَ بِالْمَغْفِرَةِ فَمَا أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ (175) ترجمه: (6)
ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ نَزَّلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِي الْكِتَابِ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ (176) ترجمه: (7)
ص: 26
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «از آنچه خدا نازل کرده است، پیروی کنید!» می گویند: «نه، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم، پیروی می نماییم.» آیا اگر پدران آنها، چیزی نمی فهمیدند و هدایت نیافتند (باز از آنها پیروی خواهند کرد)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل كرده است پيروى كنيد»؛ مى گويند: «نه، بلكه از چيزى كه پدران خود را بر آن يافته ايم، پيروى مى كنيم.» آيا هر چند پدرانشان چيزى را درك نمى كرده و به راه صواب نمى رفته اند [باز هم در خور پيروى هستند]؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها (به مشركين و كفار) گفته شود: از آنچه خدا فرو فرستاده پيروى كنيد، گويند: (نه،) بلكه از آنچه پدرانمان را بر آن يافتيم پيروى مى كنيم. آيا (پيروى مى كنند) هر چند پدرانشان چيزى را تعقّل نمى كردند و (به راهى) هدايت نمى يافتند؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مَثَل (تو در دعوت) کافران، بسان کسی است که (گوسفندان و حیوانات را برای نجات از چنگال خطر،) صدا می زند؛ ولی آنها چیزی جز سر و صدا نمی شنوند؛ (و حقیقت و مفهوم گفتار او را درک نمی کنند. این کافران، در واقع) کر و لال و نابینا هستند؛ از این رو چیزی نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مَثَل [دعوت كننده ] كافران چون مَثَل كسى است كه حيوانى را كه جز صدا و ندايى [مبهم، چيزى ] نمى شنود بانگ مى زند. [آرى،] كرند، لالند، كورند. [و] درنمى يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثال (دعوت كننده) كافران مثال كسى است كه به حيوانى بانگ مى زند كه جز فرياد و بانگ زدن مبهم را نمى شنود (آنها نيز كلام را مى شنوند و گويى معنى را نمى فهمند). كر و گنگ و كورند، از اين رو نمى انديشند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از نعمتهای پاکیزه ای که به شما روزی داده ایم، بخورید و شکر خدا را بجا آورید؛ اگر او را پرستش می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از نعمتهاى پاكيزه اى كه روزى شما كرده ايم، بخوريد و اگر تنها او را مى پرستيد خدا را شكر كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهاى پاكيزه اى كه روزى شما كرده ايم بخوريد (از تمام آنچه در روى زمين براى شما آفريده ايم و پاكيزه است برخوردار شويد) و خدا را سپاس گزاريد اگر تنها او را مى پرستيد (زيرا بدون شكر پرستش تمام نيست)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، تنها (گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را نام غیرِ خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شود، حرام کرده است. (ولی) آن کس که مجبور شود، در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد، گناهی بر او نیست؛ (و می تواند برای حفظ جان خود، در موقع ضرورت، از آن بخورد؛) خداوند بخشنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خداوند،] تنها مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را كه [هنگام سر بريدن ] نام غير خدا بر آن برده شده، بر شما حرام گردانيده است. [ولى ] كسى كه [براى حفظ جان خود به خوردن آنها] ناچار شود، در صورتى كه ستمگر و متجاوز نباشد بر او گناهى نيست، زيرا خدا آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه (خداوند) بر شما، مردار و خون و گوشت خوك و حيوانى را كه (وقت تذكيه) نام غير خدا بر آن برده شده حرام كرده. اما كسى كه ناچار (از خوردن آنها) شود در حالى كه در اصل طالب آن نبوده (و بر ضد امام عدل قيام نكرده) و از حد ضرورت هم تجاوز ننموده باشد بر او گناهى نيست، كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کتمان می کنند آنچه را خدا از کتاب نازل کرده، و آن را به بهای کمی می فروشند، آنها جز آتش چیزی نمی خورند؛ (و هدایا و اموالی که از این رهگذر به دست می آورند، در حقیقت آتش سوزانی است.) و خداوند، روز قیامت، با آنها سخن نمی گوید؛ و آنان را پاکیزه نمی کند؛ و برای آنها عذاب دردناکی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه آنچه را خداوند از كتاب نازل كرده، پنهان مى دارند و بدان بهاى ناچيزى به دست مى آورند، آنان جز آتش در شكمهاى خويش فرو نبرند. و خدا روز قيامت با ايشان سخن نخواهد گفت، و پاكشان نخواهد كرد، و عذابى دردناك خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه آنچه را خداوند از كتاب (كتاب آسمانى تورات و انجيل) نازل كرده كتمان مى كنند (آيات حلّيّت چيزهايى را كه علمايشان به نفع خود براى مردم حرام كرده اند پنهان مى كنند) و بدين وسيله بهاى اندكى به دست مى آورند. آنها جز آتش به شكم هاى خود فرو نمى برند (در آخرت آن كتمان يا آن بهاى به دست آمده به صورت خوردن آتش تجسّم مى يابد) و خدا در روز قيامت با آنان سخن نمى گويد و (از پليدى اعمال) پاكشان نمى كند، و آنها را عذابى دردناك خواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینان، همانهایی هستند که گمراهی را با هدایت، و عذاب را با آمرزش، مبادله کرده اند؛ راستی چقدر در برابر عذاب خداوند، شکیبا هستند!! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان همان كسانى هستند كه گمراهى را به [بهاى ] هدايت، و عذاب را به [ازاى ] آمرزش خريدند، پس به راستى چه اندازه بايد بر آتش شكيبا باشند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه گمراهى را به بهاى هدايت و عذاب را به ازاى آمرزش خريده اند، وه! چه شكيبايند بر آتش
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها، به خاطر آن است که خداوند، کتاب (آسمانی) را به حق، (و توأم با نشانه ها و دلایل روشن،) نازل کرده؛ و آنها که در آن اختلاف می کنند، (و با کتمان و تحریف، اختلاف به وجود می آورند،) در شکاف و (پراکندگی) عمیقی قرار دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا كه خداوند كتاب [تورات ] را به حق نازل كرده است، و كسانى كه در باره كتاب [خدا] با يكديگر به اختلاف پرداختند، در ستيزه اى دور و درازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن عذاب به خاطر اين است كه خداوند كتاب را به حق فرو فرستاده است، (همه كتاب هاى آسمانى را براى هدفى درست و والا و عقلانى نازل كرده) و همانا كسانى كه در كتاب خدا اختلاف نمودند (در پذيرش كل يا بعض، و تحريف لفظ يا معنى) در دشمنى دور و درازى به سر مى برند
لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (177) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْأُنثَى بِالْأُنثَى فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ (178) ترجمه: (2)
وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (179) ترجمه: (3)
كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ (180) ترجمه: (4)
فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَمَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (181) ترجمه: (5)
ص: 27
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نیکی، (تنها) این نیست که (به هنگام نماز،) رویِ خود را به سوی مشرق و (یا) مغرب کنید؛ (و تمام گفتگوی شما، در باره قبله و تغییر آن باشد؛ و همه وقت خود را مصروف آن سازید؛) بلکه نیکی (و نیکوکار) کسی است که به خدا، و روز رستاخیز، و فرشتگان، و کتاب (آسمانی)، و پیامبران، ایمان آورده؛ و مال (خود) را، با همه علاقه ای که به آن دارد، به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان، انفاق می کند؛ نماز را برپا می دارد و زکات را می پردازد؛ و (همچنین) کسانی که به عهد خود -به هنگامی که عهد بستند-وفا می کنند؛ و در برابر محرومیتها و بیماریها و در میدان جنگ، استقامت به خرج می دهند؛ اینها کسانی هستند که راست می گویند؛ و (گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است؛) و اینها هستند پرهیزکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : نيكوكارى آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و [يا] مغرب بگردانيد، بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب [آسمانى ] و پيامبران ايمان آورد، و مال [خود] را با وجود دوست داشتنش، به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان و گدايان و در [راه آزاد كردن ] بندگان بدهد، و نماز را برپاى دارد، و زكات را بدهد، و آنان كه چون عهد بندند، به عهد خود وفادارانند؛ و در سختى و زيان، و به هنگام جنگ شكيبايانند؛ آنانند كسانى كه راست گفته اند، و آنان همان پرهيزگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تنها اين كه روى هاى خود را (براى عبادت) به سوى مشرق و مغرب بگردانيد نيكى نيست، و لكن نيكى حقيقى (ايمان و رفتار) كسى است كه به خداوند و روز آخرت و فرشتگان و كتاب (آسمانى) و پيامبران ايمان آورد (به مبدأ و معاد و اصول اعتقادى ميان آن دو ايمان آورد) و مال خود را با آنكه آن را دوست (و بدان نياز) دارد روى محبت خدا به خويشان و يتيمان و فقيران و در راه ماندگان و سائلان و در (راه آزادى) بردگان بدهد و نماز را برپا دارد و زكات بپردازد، و (وفاى) وفاداران به پيمان خويش آن گاه كه پيمان بندند و به ويژه (استقامت) شكيبايان در سختى مالى و ضرر جسمى و هنگام جهاد است. آنها هستند كه راست گفته اند و آنها هستند كه پرهيزكارند. (و بالجمله نيكى در سه بعد اعتقادى و عملى و اخلاقى است.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای افرادی که ایمان آورده اید! حکم قصاص در مورد کشتگان، بر شما نوشته شده است: آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن، پس اگر کسی از سوی برادر (دینی) خود، چیزی به او بخشیده شود، (و حکم قصاص او، تبدیل به خونبها گردد،) باید از راه پسندیده پیروی کند. (و صاحب خون، حال پرداخت کننده دیه را در نظر بگیرد.) و او [= قاتل ] نیز، به نیکی دیه را (به ولی مقتول) بپردازد؛ (و در آن، مسامحه نکند.) این، تخفیف و رحمتی است از ناحیه پروردگار شما! و کسی که بعد از آن، تجاوز کند، عذاب دردناکی خواهد داشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در باره كشتگان، بر شما [حق ] قصاص مقرر شده: آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن. و هر كس كه از جانب برادر [دينى ]اش [يعنى ولىّ مقتول ]، چيزى [از حق قصاص ] به او گذشت شود، [بايد از گذشت ولىّ مقتول ] به طور پسنديده پيروى كند، و با [رعايت ] احسان، [خونبها را] به او بپردازد. اين [حكم ] تخفيف و رحمتى از پروردگار شماست؛ پس هر كس، بعد از آن از اندازه درگذرد، وى را عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بر شما درباره كشته شدگان (به عمد، حكم) قصاص نوشته و مقرر شده: آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن. پس هر كه (هر قاتلى كه) از جانب برادر (دينى) خود (ولىّ مقتول) مورد چيزى از عفو قرار گرفت (همه حق قصاص يا بعضى از آن را بخشيد يا تبديل به ديه نمود) پس (بر عفوكننده است نسبت به بقيّه يا گرفتن ديه) پيروى از معروف، و (بر قاتل است) پرداخت ديه به او به نيكى و احسان. اين (دستور كه قصاص حكم تخييرى است نه واجب معين) تخفيف و رحمتى است از جانب پروردگارتان. پس هر كه بعد از عفو، تجاوز كرد (قاتل را كشت) او را عذابى دردناك خواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای شما در قصاص، حیات و زندگی است، ای صاحبان خِرد! شاید شما تقوا پیشه کنید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى خردمندان، شما را در قصاص زندگانى است، باشد كه به تقوا گراييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى شما- اى صاحبان خرد- در قصاص، زندگى است (در پياده كردن حكم قصاص زندگى جامعه است) شايد (از خونريزى به ناحق) پرهيز كنيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر شما نوشته شده: «هنگامی که یکی از شما را مرگ فرا رسد، اگر چیز خوبی [= مالی ] از خود به جای گذارده، برای پدر و مادر و نزدیکان، بطور شایسته وصیت کند! این حقّی است بر پرهیزکاران!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما مقرر شده است كه چون يكى از شما را مرگ فرا رسد، اگر مالى بر جاى گذارد، براى پدر و مادر و خويشاوندان [خود] به طور پسنديده وصيت كند؛ [اين كار] حقى است بر پرهيزگاران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما نوشته و مقرر شده كه چون يكى از شما را مرگ فرا رسد اگر مالى از خود باقى گذارده (علاوه بر ارثى كه در اسلام تشريع شده) براى پدر و مادر و نزديكان خود به طور پسنديده وصيت نمايد. (اين دستور علاوه بر حق فريضه) حقى بر عهده پرهيزكاران است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کسانی که بعد از شنیدنش آن را تغییر دهند، گناه آن، تنها بر کسانی است که آن (وصیّت) را تغییر می دهند؛ خداوند، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كس آن [وصيت ] را بعد از شنيدنش تغيير دهد، گناهش تنها بر [گردن ] كسانى است كه آن را تغيير مى دهند. آرى، خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كس آن (وصيت) را پس از شنيدنش تبديل كند (ترك نمايد يا تغيير دهد) جز اين نيست كه گناهش بر كسانى است كه آن را تغيير مى دهند. به يقين خداوند شنوا و داناست
فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (182) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (183) ترجمه: (2)
أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُوا خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (184) ترجمه: (3)
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (185) ترجمه: (4)
وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ (186) ترجمه: (5)
ص: 28
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که از انحرافِ وصیت کننده (و تمایل یک جانبه او به بعض ورثه)، یا از گناه او (که مبادا وصیّت به کار خلافی کند) بترسد، و میان آنها را اصلاح دهد، گناهی بر او نیست؛ (و مشمولِ حکم تبدیلِ وصیّت نمی باشد.) خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى كسى كه از انحراف [و تمايل بيجاى ] وصيت كننده اى [نسبت به ورثه اش ] يا از گناه او [در وصيت به كار خلاف ] بيم داشته باشد و ميانشان را سازش دهد، بر او گناهى نيست، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كه از انحراف يا از گناه وصيت كننده بترسد (بفهمد كه اشتباها يا عمدا حقوق ورثه را تضييع كرده) پس ميان آنها (ورثه و اهل وصيت به تغيير دادن آن) اصلاح نمايد بر او گناهى (در اين تبديل) نيست، همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای افرادی که ایمان آورده اید! روزه بر شما نوشته شده، همان گونه که بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزکار شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] مقرر شده بود، باشد كه پرهيزگارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما نوشته و مقرر شده همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما بودند مقرر شد، شايد (روحتان نيرومند شود و از هواهاى نفسانى) پرهيز كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چند روز معدودی را (باید روزه بدارید!) و هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادی از روزهای دیگر را (روزه بدارد) و بر کسانی که روزه برای آنها طاقت فرساست؛ (همچون بیماران مزمن، و پیرمردان و پیرزنان،) لازم است کفّاره بدهند: مسکینی را اطعام کنند؛ و کسی که کارِ خیری انجام دهد، برای او بهتر است؛ و روزه داشتن برای شما بهتر است اگر بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [روزه در] روزهاى معدودى [بر شما مقرر شده است ]. [ولى ] هر كس از شما بيمار يا در سفر باشد، [به همان شماره ] تعدادى از روزهاى ديگر [را روزه بدارد]، و بر كسانى كه [روزه ] طاقت فرساست، كفاره اى است كه خوراك دادن به بينوايى است. و هر كس به ميل خود، بيشتر نيكى كند، پس آن براى او بهتر است، و اگر بدانيد، روزه گرفتن براى شما بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزهايى چند پس هر كه از شما مريض يا در سفر باشد تعدادى (به مقدار آنچه فوت شده) از روزهاى ديگر (را روزه بدارد)، و بر كسانى كه روزه طاقت فرسا باشد (مانند پيران و خردسالان و بيماران مزمن افطار جايز است و) دادن طعام به يك فقير (يك مد به ازاء هر روز) كفاره و بدل آن است، و هر كه بر خير بيفزايد (و دو مد بدهد) براى او بهتر است، و روزه گرفتن (هر چند توان فرسا باشد) بهتر است، اگر بدانيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روزه، در چند روز معدودِ) ماهِ رمضان است؛ ماهی که قرآن، برای راهنمایی مردم، و نشانه های هدایت، و فرق میان حق و باطل، در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حضر باشد، روزه بدارد! و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهای دیگری را به جای آن، روزه بگیرد! خداوند، راحتی شما را می خواهد، نه زحمت شما را! هدف این است که این روزها را تکمیل کنید؛ و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بشمرید؛ باشد که شکرگزاری کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ماه رمضان [همان ماه ] است كه در آن، قرآن فرو فرستاده شده است، [كتابى ] كه مردم را راهبر، و [متضمّن ] دلايل آشكار هدايت، و [ميزان ] تشخيص حق از باطل است. پس هر كس از شما اين ماه را درك كند بايد آن را روزه بدارد، و كسى كه بيمار يا در سفر است [بايد به شماره آن،] تعدادى از روزهاى ديگر [را روزه بدارد]. خدا براى شما آسانى مى خواهد و براى شما دشوارى نمى خواهد؛ تا شماره [مقرر ]را تكميل كنيد و خدا را به پاس آنكه رهنمونيتان كرده است به بزرگى بستاييد، و باشد كه شكرگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ماه رمضان ماهى است كه قرآن در آن فرو فرستاده شده كه راهنماى مردم و دلايلى روشن از هدايت و جدايى (بين حق و باطل) است. پس كسى كه در اين ماه حاضر باشد (در وطن باشد) بايد آن را روزه بدارد، و كسى كه بيمار يا در سفر باشد تعدادى از روزهاى ديگر (را به مقدار آنچه فوت شده روزه بدارد). خداوند براى شما آسانى مى خواهد و براى شما دشوارى نمى خواهد، و (مى خواهد) تا شماره معين (سى روز) را تمام كنيد و خدا را به پاس آنكه شما را هدايت نموده تكبير گوييد و بزرگ شماريد، و شايد سپاس گزاريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که بندگان من، از تو در باره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا می خواند، پاسخ می گویم! پس باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند (و به مقصد برسند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هرگاه بندگان من، از تو در باره من بپرسند، [بگو] من نزديكم، و دعاى دعاكننده را -به هنگامى كه مرا بخواند- اجابت مى كنم، پس [آنان ] بايد فرمان مرا گردن نهند و به من ايمان آورند، باشد كه راه يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بندگان من از تو درباره من بپرسند (بگو كه) من حتما (به همه) نزديكم، دعاى دعاكننده را هنگامى كه مرا بخواند اجابت مى كنم، پس دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان آورند، شايد كه راه يابند
أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتَانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (187) ترجمه: (1)
وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (188) ترجمه: (2)
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَن تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (189) ترجمه: (3)
وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ (190) ترجمه: (4)
ص: 29
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آمیزش جنسی با همسرانتان، در شبِ روزهایی که روزه می گیرید، حلال است. آنها لباس شما هستند؛ و شما لباس آنها (هر دو زینت هم و سبب حفظ یکدیگرید). خداوند می دانست که شما به خود خیانت می کردید؛ (و این کارِ ممنوع را انجام می دادید؛) پس توبه شما را پذیرفت و شما را بخشید. اکنون با آنها آمیزش کنید، و آنچه را خدا برای شما مقرر داشته، طلب نمایید! و بخورید و بیاشامید، تا رشته سپید صبح، از رشته سیاه (شب) برای شما آشکار گردد! سپس روزه را تا شب، تکمیل کنید! و در حالی که در مساجد به اعتکاف پرداخته اید، با زنان آمیزش نکنید! این، مرزهای الهی است؛ پس به آن نزدیک نشوید! خداوند، این چنین آیات خود را برای مردم، روشن می سازد، باشد که پرهیزکار گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در شبهاى روزه، همخوابگى با زنانتان بر شما حلال گرديده است. آنان براى شما لباسى هستند و شما براى آنان لباسى هستيد. خدا مى دانست كه شما با خودتان ناراستى مى كرديد، پس توبه شما را پذيرفت و از شما درگذشت. پس، اكنون [در شبهاى ماه رمضان مى توانيد] با آنان همخوابگى كنيد، و آنچه را خدا براى شما مقرر داشته طلب كنيد. و بخوريد و بياشاميد تا رشته سپيد بامداد از رشته سياه [شب ] بر شما نمودار شود؛ سپس روزه را تا [فرا رسيدن ] شب به اتمام رسانيد. و در حالى كه در مساجد معتكف هستيد [با زنان ] درنياميزيد. اين است حدود احكام الهى! پس [زنهار به قصد گناه ] بدان نزديك نشويد. اين گونه، خداوند آيات خود را براى مردم بيان مى كند، باشد كه پروا پيشه كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى شما در شب روزه همبستر شدن با زنانتان حلال شد، آنها لباسند براى شما و شما لباسيد براى آنها (هر يك زينت ديگرى هستيد و پوشاننده عيوب و حافظ از گناه او). خداوند مى دانست كه شما (درباره حرمت آميزش در شب روزه) به خود خيانت مى كرديد، پس بر شما عطف توجه كرد و از شما درگذشت، پس اكنون ( مى توانيد) با آنها همبستر شويد و آنچه را خدا براى شما (درباره اين عمل) مقرر داشته (از ثواب و عفّت از حرام و اولاد صالح) طلب كنيد، و (در شب هاى روزه رواست كه) بخوريد و بياشاميد تا وقتى كه رشته سپيد صبح از رشته سياه (شب) براى شما روشن گردد، سپس روزه را تا شب به اتمام رسانيد. و با زنان در حالى كه در مسجدها معتكفيد همبستر نشويد. اينها مرزهاى (حلال و حرام) خداوند است، نزديك آنها نرويد (تخلف نكنيد). اين گونه خداوند آيات خود را براى مردم روشن مى سازد، شايد بپرهيزند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اموال یکدیگر را به باطل (و ناحق) در میان خود نخورید! و برای خوردن بخشی از اموال مردم به گناه، (قسمتی از) آن را (به عنوان رشوه) به قضات ندهید، در حالی که می دانید (این کار، گناه است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموالتان را ميان خودتان به ناروا مخوريد، و [به عنوان رشوه قسمتى از] آن را به قضات مدهيد تا بخشى از اموال مردم را به گناه بخوريد، در حالى كه خودتان [هم خوب ] مى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اموالتان را در ميان خود به ناحق مخوريد و آن را به سوى قاضيان (به عنوان رشوه) سرازير نكنيد تا پاره اى از اموال مردم را به گناه و ناحق بخوريد در حالى كه (حرمت كارتان را) مى دانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در باره «هلالهای ماه» از تو سؤال می کنند؛ بگو: «آنها، بیان اوقات (و تقویم طبیعی) برای (نظامِ زندگیِ) مردم و (تعیینِ وقتِ) حج است». و (آن چنان که در جاهلیّت مرسوم بود که به هنگام حج، که جامه احرام می پوشیدند، از درِ خانه وارد نمی شدند، و از نقبِ پشتِ خانه وارد می شدند، نکنید!) کارِ نیک، آن نیست که از پشتِ خانه ها وارد شوید؛ بلکه نیکی این است که پرهیزگار باشید! و از درِ خانه ها وارد شوید و تقوا پیشه کنید، تا رستگار گردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باره [حكمت ] هلالها[ى ماه ] از تو مى پرسند، بگو: «آنها [شاخص ] گاه شمارى براى مردم و [موسم ] حجّ اند.» و نيكى آن نيست كه از پشت خانه ها درآييد، بلكه نيكى آن است كه كسى تقوا پيشه كند، و به خانه ها از در [ورودى ] آنها درآييد، و از خدا بترسيد، باشد كه رستگار گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره ماه هاى نو (و حكمت تغيير شكل آنها از هلال تا بدر) مى پرسند، بگو: آنها وسيله تعيين اوقات (تقويم طبيعى براى كارهاى دنيوى) مردم و (براى وقت) حج (و ساير اعمال دينى داراى وقت معين) است. و نيكى آن نيست كه به خانه ها از پشت آنها درآييد (مانند سنّت جاهليت كه محرم بايد به خانه خود از پشت ديوار وارد شود نه از در ورودى)، و لكن نيكى (عمل) كسى است كه (از گناه) مى پرهيزد، و به خانه ها از درهاى آنها درآييد و از خدا پروا كنيد، شايد رستگار گرديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راه خدا، با کسانی که با شما می جنگند، نبرد کنید! و از حدّ تجاوز نکنید، که خدا تعدّی کنندگان را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در راه خدا، با كسانى كه با شما مى جنگند، بجنگيد، ولى از اندازه درنگذريد، زيرا خداوند تجاوزكاران را دوست نمى دارد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در راه خدا با كسانى كه با شما مى جنگند بجنگيد و (وقت جنگ از حدود شرعى و قوانين عقلايى جنگ) تجاوز نكنيد (بدون عذر قانونى حمله ننماييد، با هم پيمان متاركه نجنگيد، ضعيفان بى آزار را مكشيد، كشته ها را مثله نكنيد و اموال را بى جهت اتلاف ننماييد) كه خداوند تجاوزكاران را دوست ندارد
وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُم مِّنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِن قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذَلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ (191) ترجمه: (1)
فَإِنِ انتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (192) ترجمه: (2)
وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ انتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ (193) ترجمه: (3)
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ (194) ترجمه: (4)
وَأَنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (195) ترجمه: (5)
وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِّن رَّأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (196) ترجمه: (6)
ص: 30
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را [= بت پرستانی که از هیچ گونه جنایتی ابا ندارند] هر کجا یافتید، به قتل برسانید! و از آن جا که شما را بیرون ساختند [= مکه ]، آنها را بیرون کنید! و فتنه (و بت پرستی) از کشتار هم بدتر است! و با آنها، در نزد مسجد الحرام (در منطقه حرم)، جنگ نکنید! مگر اینکه در آن جا با شما بجنگند. پس اگر (در آن جا) با شما پیکار کردند، آنها را به قتل برسانید! چنین است جزای کافران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كجا بر ايشان دست يافتيد آنان را بكشيد، و همان گونه كه شما را بيرون راندند، آنان را بيرون برانيد، [چرا كه ] فتنه [=شرك ] از قتل بدتر است، [با اين همه ] در كنار مسجد الحرام با آنان جنگ مكنيد، مگر آنكه با شما در آن جا به جنگ درآيند، پس اگر با شما جنگيدند، آنان را بكشيد، كه كيفر كافران چنين است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر جا به آنها (به مشركين مكه) دست يافتيد آنها را بكشيد، و از جايى كه شما را بيرون راندند (از مكه) بيرون رانيد، و فتنه (شرك آنها و آزار دادن مسلمان ها و بيرون كردن آنها از مكه) از كشتن بدتر است. و با آنها در نزد مسجد الحرام نجنگيد مگر آنكه در آنجا با شما بجنگند، پس اگر (در آنجا) با شما جنگيدند آنها را بكشيد، كه كيفر كافران همين است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خودداری کردند، خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بازايستادند، البته خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (از شرك و ستيزه) باز ايستند، همانا خداوند بسيار آمرزنده مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با آنها پیکار کنید! تا فتنه (و بت پرستی، و سلب آزادی از مردم،) باقی نماند؛ و دین، مخصوص خدا گردد. پس اگر (از روش نادرست خود) دست برداشتند، (مزاحم آنها نشوید! زیرا) تعدّی جز بر ستمکاران روا نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : با آنان بجنگيد تا ديگر فتنه اى نباشد، و دين، مخصوص خدا شود. پس اگر دست برداشتند، تجاوز جز بر ستمكاران روا نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با آنها بجنگيد تا فتنه اى نباشد (تا ريشه شرك كنده شود) و آيين و اطاعت تنها از آن خدا باشد. پس اگر (از شركشان) باز ايستادند، تعدّى جز بر ستمكاران روا نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ماهِ حرام، در برابر ماهِ حرام! (اگر دشمنان، احترام آن را شکستند، و در آن با شما جنگیدند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل کنید.) و تمام حرامها، (قابلِ) قصاص است. و (به طور کلّی) هر کس به شما تجاوز کرد، همانند آن بر او تعدّی کنید! و از خدا بپرهیزید (و زیاده روی ننمایید)! و بدانید خدا با پرهیزکاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين ماه حرام در برابر آن ماه حرام است، و [هتك ] حرمتها قصاص دارد. پس هر كس بر شما تعدّى كرد، همان گونه كه بر شما تعدّى كرده، بر او تعدّى كنيد و از خدا پروا بداريد و بدانيد كه خدا با تقواپيشگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ماه حرام در مقابل ماه حرام است (ماه هاى رجب، ذو القعده، ذو الحجّه و محرم محترم اند و نبايد در آنها جنگيد، اما اگر كسى حرمت آن را شكست و شروع به جنگ كرد، بايد در همان ماه حرام با او جنگيد) و همه محترم ها (مانند حرم، مسجد الحرام، جان و عرض مؤمن در مقابل هم اند و) قصاص دارند، پس هر كه بر شما تعدّى كرد (و احترامى را شكست) شما هم به مانند آن بر او تعدّى كنيد، و از خدا پروا نماييد (كه از مرز مقابله به مثل تجاوز نكنيد) و بدانيد كه خدا با پرهيزكاران است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راهِ خدا، انفاق کنید! و (با ترک انفاق،) خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید! و نیکی کنید! که خداوند، نیکوکاران را دوست می دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در راه خدا انفاق كنيد، و خود را با دست خود به هلاكت ميفكنيد، و نيكى كنيد كه خدا نيكوكاران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در راه خدا انفاق كنيد و (به واسطه ترك انفاق در راه جهاد، يا صرف آن در غير راه خدا) خود را به دست خود به هلاكت نيفكنيد، و نيكى كنيد كه بى ترديد خداوند نيكوكاران را دوست دارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حج و عمره را برای خدا به اتمام برسانید! و اگر محصور شدید، (و مانعی مانند ترس از دشمن یا بیماری، اجازه نداد که پس از احرام بستن، وارد مکه شوید،) آنچه از قربانی فراهم شود (ذبح کنید، و از احرام خارج شوید)! و سرهای خود را نتراشید، تا قربانی به محلش برسد (و در قربانگاه ذبح شود)! و اگر کسی از شما بیمار بود، و یا ناراحتی در سر داشت، (و ناچار بود سر خود را بتراشد،) باید فدیه و کفّاره ای از قبیل روزه یا صدقه یا گوسفندی بدهد! و هنگامی که (از بیماری و دشمن) در امان بودید، هر کس با ختم عمره، حج را آغاز کند، آنچه از قربانی برای او میسّر است (ذبح کند)! و هر که نیافت، سه روز در ایام حج، و هفت روز هنگامی که باز می گردید، روزه بدارد! این، ده روز کامل است. (البته) این برای کسی است که خانواده او، نزد مسجد الحرام نباشد [= اهل مکّه و اطرافِ آن نباشد]. و از خدا بپرهیزید! و بدانید که او، سخت کیفر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى خدا حجّ و عمره را به پايان رسانيد، و اگر [به علت موانعى ] بازداشته شديد، آنچه از قربانى ميسر است [قربانى كنيد]؛ و تا قربانى به قربانگاه نرسيده سر خود را متراشيد؛ و هر كس از شما بيمار باشد يا در سر ناراحتيى داشته باشد [و ناچار شود در احرام سر بتراشد] به كفاره [آن، بايد] روزه اى بدارد، يا صدقه اى دهد، يا قربانيى بكند؛ و چون ايمنى يافتيد، پس هر كس از [اعمال ] عمره به حجّ پرداخت، [بايد ]آنچه از قربانى ميسر است [قربانى كند]، و آن كس كه [قربانى ]نيافت [بايد] در هنگام حجّ، سه روز روزه [بدارد]؛ و چون برگشتيد هفت [روز ديگر روزه بداريد]؛ اين ده [روز] تمام است. اين [حجّ تمتّع ]براى كسى است كه اهل مسجد الحرام [=مكّه ] نباشد؛ و از خدا بترسيد، و بدانيد كه خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (عمل) حج و عمره را براى خدا به اتمام رسانيد، و اگر (پس از بستن احرام به واسطه دشمن يا بيمارى) ممنوع از عمل شديد (بر شماست) قربانى كردن آنچه ميسر گردد (از شتر يا گاو يا گوسفند، كه به قربانگاه مكه يا منى بفرستيد)، و سر خود را نتراشيد تا آن قربانى به محل خود برسد و اگر كسى از شما (در حال احرام) مريض باشد يا ناراحتى از ناحيه سر داشته باشد (و مجبور به تراشيدن سر شود، سر را بتراشد و) كفّاره اى از قبيل روزه يا صدقه يا قربانى انجام دهد. و اگر (در مورد حج و عمره از دشمن و بيمارى) ايمن بوديد پس هر كه با تقديم عمره تمتّع (عمره بهره مندى از تقرب به خدا، و برخوردارى از ممنوعات احرام پس از احرام آن) به سوى حج تمتّع رود بر اوست آنچه ميسر گردد از قربانى (شتر يا گاو يا گوسفند) و كسى كه قربانى نيابد (يا پول آن را نداشته باشد) بر اوست سه روز در همان سفر حج روزه داشتن و هفت روز هنگامى كه برگشتيد اين ده روز كامل است. اين (حج كه تمتّع ناميده مى شود) فريضه كسى است كه (خود و) خانواده اش ساكن مسجد الحرام (مكه و اطرافش تا 24 كيلومتر) نباشند. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند سخت كيفر است
الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ (197) ترجمه: (1)
لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُوا فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُوا اللَّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِن كُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّالِّينَ (198) ترجمه: (2)
ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (199) ترجمه: (3)
فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ (200) ترجمه: (4)
وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ (201) ترجمه: (5)
أُولَئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِّمَّا كَسَبُوا وَاللَّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ (202) ترجمه: (6)
ص: 31
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حج، در ماه های معینی است! و کسانی که (با بستن احرام، و شروع به مناسک حج،) حج را بر خود فرض کرده اند، (باید بدانند که) در حج، آمیزش جنسی با زنان، و گناه و جدال نیست! و آنچه از کارهای نیک انجام دهید، خدا آن را می داند. و زاد و توشه تهیه کنید، که بهترین زاد و توشه، پرهیزکاری است! و از من بپرهیزید ای خردمندان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : حجّ در ماههاى معينى است. پس هر كس در اين [ماه ]ها، حجّ را [برخود] واجب گرداند، [بداند كه ] در اثناى حجّ، همبسترى و گناه و جدال [روا] نيست، و هر كار نيكى انجام مى دهيد، خدا آن را مى داند، و براى خود توشه برگيريد كه در حقيقت، بهترين توشه، پرهيزگارى است، و اى خردمندان! از من پروا كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (زمان) حج ماه هاى معينى است (شوال، ذى قعده و ذى حجه)، پس كسى كه در اين ماه ها حج را (به واسطه بستن احرام، بر خود) واجب ساخت ( بداند كه) در (حال احرام) حج، بدزبانى و آميزش با زنان و گناه و مجادله در سخن (روا) نيست، و هر كار خيرى انجام دهيد خداوند مى داند، و براى خود توشه برگيريد كه بهترين توشه تقواست، و از من پروا كنيد اى صاحبان خرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گناهی بر شما نیست که از فضلِ پروردگارتان (و از منافع اقتصادی در ایّام حج) طلب کنید (که یکی از منافع حج، پی ریزیِ یک اقتصادِ صحیح است). و هنگامی که از «عرفات» کوچ کردید، خدا را نزد «مشعَر الحرام» یاد کنید! او را یاد کنید همان طور که شما را هدایت نمود و قطعاً شما پیش از این، از گمراهان بودید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما گناهى نيست كه [در سفر حجّ ] از فضل پروردگارتان [روزىِ خويش ] بجوييد؛ پس چون از عرفات كوچ نموديد، خدا را در مشعر الحرام ياد كنيد، و يادش كنيد كه شما را كه پيشتر از بيراهان بوديد، فرا راه آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما گناهى نيست كه (در اثناى حج) از پروردگارتان فضل و روزى طلبيد، و چون از عرفات (به سوى مشعر) سرازير شديد خدا را (در وادى مزدلفه) در نزد (كوه) مشعر الحرام ياد كنيد، و او را ياد كنيد به پاس آنكه شما را هدايت نمود، و واقعيت اين است كه شما پيش از آن از گمراهان بوديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از همان جا که مردم کوچ می کنند، (به سوی سرزمین منی) کوچ کنید! و از خداوند، آمرزش بطلبید، که خدا آمرزنده مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از همان جا كه [انبوه ] مردم روانه مى شوند، شما نيز روانه شويد و از خداوند آمرزش خواهيد كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (از وادى مشعر به سوى منى) از همان جايى كه مردم سرازير مى شوند روانه شويد (نه از راهى كه مشركان مى روند)، و از خدا آمرزش طلبيد، كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که مناسکِ (حج) ِ خود را انجام دادید، خدا را یاد کنید، همانند یادآوری از پدرانتان (آن گونه که رسم آن زمان بود) بلکه از آن هم بیشتر! (در این مراسم، مردم دو گروهند:) بعضی از مردم می گویند: «خداوندا! به ما در دنیا، (*نیکی*) عطا کن!» ولی در آخرت، بهره ای ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آداب ويژه حجّ خود را به جاى آورديد، همان گونه كه پدران خود را به ياد مى آوريد، يا با يادكردنى بيشتر، خدا را به ياد آوريد. و از مردم كسى است كه مى گويد: «پروردگارا، به ما، در همين دنيا عطا كن» و حال آنكه براى او در آخرت نصيبى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون اعمال و آداب حجّتان را به جا آوريد خدا را ياد كنيد آن گونه كه پدرانتان را ياد مى كنيد يا بهتر و رساتر از آن (رسم عرب اين بود كه پس از انجام حج در منى به ذكر افتخارات پدران خود مى پرداختند). پس برخى از مردم گويند: پروردگارا، به ما در دنيا (نعمت) ده و آنان را در آخرت نصيبى نيست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بعضی می گویند: «پروردگارا! به ما در دنیا (*نیکی*) عطا کن! و در آخرت نیز (*نیکی*) مرحمت فرما! و ما را از عذابِ آتش نگاه دار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آنان مى گويند: «پروردگارا! در اين دنيا به ما نيكى و در آخرت [نيز] نيكى عطا كن، و ما را از عذاب آتش [دور] نگه دار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنان گويند: پروردگارا، به ما در دنيا نيكى و در آخرت نيكى عطا كن و ما را از عذاب آتش (دوزخ) نگاه دار
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از کار (و دعای) خود، نصیب و بهره ای دارند؛ و خداوند، سریع الحساب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنانند كه از دستاوردشان بهره اى خواهند داشت و خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه از دستاوردشان نصيبى خواهند داشت، و خداوند زودرس به حساب است (در لمحه اى قيامت را برپا خواهد كرد و در لحظه اى به حساب اجمالى سرّى خلايق پيش از حساب تفصيلى علنى خواهد رسيد)
وَاذْكُرُوا اللَّهَ فِي أَيَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ فَمَن تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ وَمَن تَأَخَّرَ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقَى وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (203) ترجمه: (1)
وَمِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ (204) ترجمه: (2)
وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْفَسَادَ (205) ترجمه: (3)
وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ (206) ترجمه: (4)
وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ (207) ترجمه: (5)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (208) ترجمه: (6)
فَإِن زَلَلْتُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءَتْكُمُ الْبَيِّنَاتُ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (209) ترجمه: (7)
هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا أَن يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِي ظُلَلٍ مِّنَ الْغَمَامِ وَالْمَلَائِكَةُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (210) ترجمه: (8)
ص: 32
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدا را در روزهای معیّنی یاد کنید! (روزهای 11 و 12 و 13 ماه ذی حجه). و هر کس شتاب کند، (و ذکر خدا را) در دو روز انجام دهد، گناهی بر او نیست، و هر که تأخیر کند، (و سه روز انجام دهد نیز) گناهی بر او نیست؛ برای کسی که تقوا پیشه کند. و از خدا بپرهیزید! و بدانید شما به سوی او محشور خواهید شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را در روزهايى معيّن ياد كنيد، پس هر كس شتاب كند [و اعمال را] در دو روز [انجام دهد]، گناهى بر او نيست، و هر كه تأخير كند [و اعمال را در سه روز انجام دهد] گناهى بر او نيست. [اين اختيار ]براى كسى است كه [از محرمات ] پرهيز كرده باشد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه شما را به سوى او گرد خواهد آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را در (شب و) روزهاى معدودى (11 و 12 و 13 ذى حجه، كه حاجيان بايد در منى باشند، به ذكر و نماز و سنگ زدن به جمره ها) ياد كنيد. پس هر كه در دو روز (اعمال را انجام دهد و) شتاب به كوچ كند گناهى بر او نيست، و كسى هم كه (تا روز سوم) تأخير كند گناهى بر او نيست، (و اين اختيار) براى كسى است (كه در حال احرام از صيد و آميزش با زن) پرهيز كرده باشد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه حتما همه شما (در آخرت) به سوى او گرد آورده مى شويد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از مردم، کسانی هستند که گفتار آنان، در زندگی دنیا مایه اعجاب تو می شود؛ (در ظاهر، اظهار محبّت شدید می کنند) و خدا را بر آنچه در دل دارند گواه می گیرند. (این در حالی است که) آنان، سرسخت ترین دشمنانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان مردم كسى است كه در زندگى اين دنيا سخنش تو را به تعجّب وامى دارد، و خدا را بر آنچه در دل دارد گواه مى گيرد، و حال آنكه او سخت ترين دشمنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كس هست كه گفتارش در زندگى دنيا تو را به شگفت مى آورد و خدا را بر آنچه در دل دارد گواه مى گيرد در حالى كه سرسخت ترين دشمنان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نشانه آن، این است که) هنگامی که روی برمی گردانند (و از نزد تو خارج می شوند)، در راه فساد در زمین، کوشش می کنند، و زراعتها و چهارپایان را نابود می سازند؛ (با اینکه می دانند) خدا فساد را دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون برگردد [يا رياستى يابد] كوشش مى كند كه در زمين فساد نمايد و كِشت و نسل را نابود سازد، و خداوند تباهكارى را دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون روى گرداند (و از نزد تو بيرون رود، يا چون سرپرست كارى شود) در زمين به راه افتد تا در آن فساد كند و كشت و نسل را نابود نمايد، و خداوند فساد را دوست ندارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «از خدا بترسید!» (لجاجت آنان بیشتر می شود)، و لجاجت و تعصب، آنها را به گناه می کشاند. آتش دوزخ برای آنان کافی است؛ و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به او گفته شود: «از خدا پروا كن» نخوت، وى را به گناه كشاند. پس جهنم براى او بس است، و چه بد بسترى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به او گفته شود: از خدا پروا كن، تعصب و نخوت او را به گناه وادارد (و عكس العمل ظالمانه نشان دهد) پس جهنم او را كافى است و البته بد جايگاهى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از مردم (با ایمان و فداکار، همچون علی (ع) در «لیلة المبیت» به هنگام خفتن در جایگاه پیغمبر ص)، جان خود را به خاطر خشنودی خدا می فروشند؛ و خداوند نسبت به بندگان مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان مردم كسى است كه جان خود را براى طلب خشنودى خدا مى فروشد، و خدا نسبت به [اين ] بندگان مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از مردم كس هست كه جان خود را براى خشنودى خداوند مى فروشد (در راه خدا جانبازى مى كند، مانند على عليه السّلام كه در شب هجرت در جاى پيامبر صلّى الله عليه وآله خوابيد)، و خداوند به بندگان دلسوز و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید همگی در صلح و آشتی درآیید! و از گامهای شیطان، پیروی نکنید؛ که او دشمن آشکار شماست ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همگى به اطاعت [خدا] درآييد، و گامهاى شيطان را دنبال مكنيد كه او براى شما دشمنى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همگى در تسليم و طاعت (خدا) درآييد و پيروى از گام هاى شيطان نكنيد، كه او براى شما دشمنى آشكار است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بعد از این همه نشانه های روشن، که برای شما آمده است، لغزش کردید (و گمراه شدید)، بدانید (از چنگال عدالت خدا، فرار نتوانید کرد؛) که خداوند، توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پس از آنكه براى شما دلايل آشكار آمد، دستخوش لغزش شديد، بدانيد كه خداوند تواناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر بعد از آنكه دلايل روشن (توحيد و نبوت) براى شما آمد لغزش كرديد (و شرك و كفر اختيار نموديد) بدانيد كه خداوند مقتدر و با حكمت است (و شما را طبق حكمت عذاب خواهد كرد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا (پیروان فرمان شیطان، پس از این همه نشانه ها و برنامه های روشن) انتظار دارند که خداوند و فرشتگان، در سایه هائی از ابرها به سوی آنان بیایند (و دلایل تازه ای در اختیارشان بگذارند؟! با اینکه چنین چیزی محال است!) و همه چیز انجام شده، و همه کارها به سوی خدا بازمی گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر انتظار آنان غير از اين است كه خدا و فرشتگان، در [زير] سايبانهايى از ابر سپيد به سوى آنان بيايند و كار [داورى ] يكسره شود؟ و كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (منكران دعوتت پس از اتمام حجت) جز اين را انتظار دارند كه (فرمان) خداوند در ميان سايبان هايى از ابر سفيد بر آنها بيايد و فرشتگان (عذاب) در رسند و كار (هلاكت آنها) تمام شود؟! و همه كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود
سَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَمْ آتَيْنَاهُم مِّنْ آيَةٍ بَيِّنَةٍ وَمَن يُبَدِّلْ نِعْمَةَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (211) ترجمه: (1)
زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ اتَّقَوْا فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (212) ترجمه: (2)
كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلَّا الَّذِينَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللَّهُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (213) ترجمه: (3)
أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُم مَّثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلِكُم مَّسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ (214) ترجمه: (4)
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ (215) ترجمه: (5)
ص: 33
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از بنی اسرائیل بپرس: «چه اندازه نشانه های روشن به آنها دادیم؟» (ولی آنان، نعمتها و امکانات مادی و معنوی را که خداوند در اختیارشان گذاشته بود، در راه غلط به کار گرفتند.) و کسی که نعمت خدا را، پس از آن که به سراغش آمد، تبدیل کند (و در مسیر خلاف به کار گیرد، گرفتار عذاب شدید الهی خواهد شد) که خداوند شدید العقاب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از فرزندان اسرائيل بپرس: چه بسيار نشانه هاى روشنى به آنان داديم و هر كس نعمت خدا را -پس از آنكه براى او آمد- [به كفران ] بدل كند، خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از بنى اسرائيل بپرس تا چه اندازه به آنها دليل روشن داديم (مانند عصا، يد بيضاء، شكافتن دريا، منّ و سلوى و تورات كه همه نعمت و وسيله رحمت بود، لكن به وسيله كفرانشان همه را تبديل به اسباب عذاب كردند)! و هر كس نعمت خدا را پس از آنكه به او رسيد تبديل نمايد پس (بداند كه) خدا سخت كيفر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زندگی دنیا برای کافران زینت داده شده است، از این رو افراد باایمان را (که گاهی دستشان تهی است)، مسخره می کنند؛ در حالی که پرهیزگاران در قیامت، بالاتر از آنان هستند؛ (چراکه ارزشهای حقیقی در آنجا آشکار می گردد، و صورت عینی به خود می گیرد؛) و خداوند، هر کس را بخواهد بدون حساب روزی می دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : زندگى دنيا در چشم كافران آراسته شده است، و مؤمنان را ريشخند مى كنند و [حال آنكه ] كسانى كه تقواپيشه بوده اند، در روز رستاخيز، از آنان برترند و خدا به هر كه بخواهد، بى شمار روزى مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زندگى دنيا در نظر كسانى كه كفر ورزيده اند (به وسيله شيطان و نفس امّاره) آراسته شده، و مؤمنان (تهيدست) را مسخره مى كنند، در حالى كه آنها كه پرواپيشه اند در روز قيامت از آنان برتر و بالاترند، و خداوند هر كس را بخواهد بى شمار روزى مى دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردم (در آغاز) یک دسته بودند؛ (و تضادی در میان آنها وجود نداشت. بتدریج جوامع و طبقات پدید آمد و اختلافات و تضادهایی در میان آنها پیدا شد، در این حال) خداوند، پیامبران را برانگیخت؛ تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می کرد، با آنها نازل نمود؛ تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند. (افراد باایمان، در آن اختلاف نکردند؛) تنها (گروهی از) کسانی که کتاب را دریافت داشته بودند، و نشانه های روشن به آنها رسیده بود، به خاطر انحراف از حق و ستمگری، در آن اختلاف کردند. خداوند، آنهایی را که ایمان آورده بودند، به حقیقت آنچه مورد اختلاف بود، به فرمان خودش، رهبری نمود. (امّا افراد بی ایمان، همچنان در گمراهی و اختلاف، باقی ماندند.) و خدا، هر کس را بخواهد، به راه راست هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردم، امتى يگانه بودند؛ پس خداوند پيامبران را نويدآور و بيم دهنده برانگيخت، و با آنان، كتاب [خود] را بحق فرو فرستاد، تا ميان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند داورى كند. و جز كسانى كه [كتاب ] به آنان داده شد -پس از آنكه دلايل روشن براى آنان آمد- به خاطر ستم [و حسدى ] كه ميانشان بود، [هيچ كس ] در آن اختلاف نكرد. پس خداوند آنان را كه ايمان آورده بودند، به توفيق خويش، به حقيقت آنچه كه در آن اختلاف داشتند، هدايت كرد. و خدا هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه مردم (پيش از بعثت پيامبران صاحب شريعت) يك گروه بودند (كه بدون شريعت آسمانى طبق اقتضاى عقولشان زندگى مى كردند، اما كم كم در امور دنيوى خود به اختلاف افتادند) پس خداوند پيامبران را (با دين و شرايع آسمانى) مژده رسان و بيم دهنده برانگيخت و همراه آنها كتاب ( آسمانى) را به حق (و هدفى والا و عقلانى) فرو فرستاد تا ميان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند داورى كند. (سپس در خود كتاب اختلاف پيدا شد كه گروهى اصل آن يا معارفى از آن را نپذيرفتند) و اختلاف در آن را پديد نياوردند مگر كسانى كه كتاب به آنها داده شد آن هم پس از آنكه دلايل روشنى (در اين باره) براى آنها آمد، از روى حسد و برترى طلبى در ميان خودشان. پس خداوند كسانى را كه ايمان آوردند، به توفيق خود، به حقى كه در آن اختلاف داشتند راهنمايى نمود و خداوند هر كه را بخواهد به راهى راست هدايت مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا گمان کردید داخل بهشت می شوید، بی آنکه حوادثی همچون حوادث گذشتگان به شما برسد؟! همانان که گرفتاریها و ناراحتیها به آنها رسید، و آن چنان ناراحت شدند که پیامبر و افرادی که ایمان آورده بودند گفتند: «پس یاری خدا کی خواهد آمد؟!» (در این هنگام، تقاضای یاری از او کردند، و به آنها گفته شد:) آگاه باشید، یاریِ خدا نزدیک است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پنداشتيد كه داخل بهشت مى شويد و حال آنكه هنوز مانند آنچه بر [سر] پيشينيان شما آمد، بر [سر] شما نيامده است؟ آنان دچار سختى و زيان شدند و به [هول و] تكان درآمدند، تا جايى كه پيامبر [خدا ]و كسانى كه با وى ايمان آورده بودند گفتند: «پيروزى خدا كى خواهد بود؟» هش دار، كه پيروزى خدا نزديك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (شما مؤمنان) گمان كرده ايد كه داخل بهشت مى شويد و حال آنكه هنوز حالات كسانى كه پيش از شما درگذشته اند براى شما نيامده! آنها را زيان هاى مالى و بدنى رسيد، و متزلزل و مضطرب شدند تا جايى كه فرستاده خدا و كسانى كه با او ايمان آورده بودند مى گفتند: نصرت و يارى خدا كى مى رسد؟ (گفتيم) آگاه باشيد كه حتما نصرت خدا نزديك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو سؤال می کنند چه چیز انفاق کنند؟ بگو: «هر خیر و نیکی (و سرمایه سودمند مادی و معنوی) که انفاق می کنید، باید برای پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مستمندان و درماندگان در راه باشد.» و هر کار خیری که انجام دهید، خداوند از آن آگاه است. (لازم نیست تظاهر کنید، او می داند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو مى پرسند: «چه چيزى انفاق كنند [و به چه كسى بدهند]؟» بگو: «هر مالى انفاق كنيد، به پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و مسكينان و به در راه مانده تعلّق دارد، و هر گونه نيكى كنيد البته خدا به آن داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو مى پرسند كه (در راه خدا) چه انفاق كنند، بگو: (جنس مال مهم نيست، بلكه) هر مالى را انفاق كنيد براى پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و فقيران و در راه مانده باشد. و هر كار خيرى انجام دهيد بى ترديد خداوند به آن داناست
كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (216) ترجمه: (1)
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ وَصَدٌّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِندَ اللَّهِ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَلَا يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّى يَرُدُّوكُمْ عَن دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا وَمَن يَرْتَدِدْ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (217) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (218) ترجمه: (3)
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ (219) ترجمه: (4)
ص: 34
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جهاد در راه خدا، بر شما مقرّر شد؛ در حالی که برایتان ناخوشایند است. چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است. و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا می داند، و شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما كارزار واجب شده است، در حالى كه براى شما ناگوار است. و بسا چيزى را خوش نمى داريد و آن براى شما خوب است، و بسا چيزى را دوست مى داريد و آن براى شما بد است، و خدا مى داند و شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما كارزار (با كفار) نوشته و مقرر شد و حال آنكه براى شما ناخوشايند است، و بسا چيزى را خوش نداريد و آن براى شما بهتر است، و بسا چيزى را دوست داريد و آن براى شما بدتر است، و خدا مى داند و شما نمى دانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو، در باره جنگ کردن در ماه حرام، سؤال می کنند؛ بگو: «جنگ در آن، (گناهی) بزرگ است؛ ولی جلوگیری از راه خدا (و گرایش مردم به آیین حق) و کفر ورزیدن نسبت به او و هتک احترام مسجد الحرام، و اخراج ساکنان آن، نزد خداوند مهمتر از آن است؛ و ایجاد فتنه، (و محیط نامساعد، که مردم را به کفر، تشویق و از ایمان بازمی دارد) حتّی از قتل بالاتر است. و مشرکان، پیوسته با شما می جنگند، تا اگر بتوانند شما را از آیینتان برگردانند؛ ولی کسی که از آیینش برگردد، و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیک (گذشته) او، در دنیا و آخرت، برباد می رود؛ و آنان اهل دوزخند؛ و همیشه در آن خواهند بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو در باره ماهى كه كارزار در آن حرام است مى پرسند. بگو: «كارزار در آن، گناهى بزرگ و باز داشتن از راه خدا و كفر ورزيدن به او و باز داشتن از مسجدالحرام [=حج ]، و بيرون راندن اهل آن از آنجا، نزد خدا [گناهى ] بزرگتر، و فتنه [=شرك ] از كشتار بزرگتر است.» و آنان پيوسته با شما مى جنگند تا -اگر بتوانند- شما را از دينتان برگردانند. و كسانى از شما كه از دين خود برگردند و در حال كفر بميرند، آنان كردارهايشان در دنيا و آخرت تباه مى شود، و ايشان اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره جنگ در ماه حرام (رجب، شوال، ذى قعده و ذى حجه) مى پرسند (چون عده اى از سپاهيان اسلام اشتباها در آن ماه جنگيده بودند)، بگو: هر نوع جنگى در آن (گناهى) بزرگ است، ولى هر نوع جلوگيرى از راه خدا (از اسلام آوردن مردم)، و كافر شدن به او و (منع مردم از) مسجد الحرام، و بيرون كردن اهلش از آن، (گناه اين امورى كه كفار انجام مى دهند) در نزد خداوند بزرگتر (از جنگ در ماه حرام) است، و فتنه (شرك و آزار مسلمين) از كشتار بزرگتر است! و همواره (مشركان) با شما خواهند جنگيد تا اگر بتوانند شما را از دينتان بازگردانند، و هر كه از شما از دينش برگردد و در حال كفر بميرد، چنين كسانى عمل هاى نيكشان در دنيا و آخرت تباه مى شود (در دنيا نيز ذكر خير و دعا و ترحم مردم به واسطه آثار نيكشان تبديل به عكس مى شود) و آنها اهل آتش اند و در آنجا جاودانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آورده و کسانی که هجرت کرده و در راه خدا جهاد نموده اند، آنها امید به رحمت پروردگار دارند و خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كه ايمان آورده، و كسانى كه هجرت كرده و راه خدا جهاد نموده اند، آنان به رحمت خدا اميدوارند، خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه ايمان آورده و كسانى كه هجرت نموده و در راه خدا جهاد كرده اند، آنها به رحمت خداوند اميدوارند، و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در باره شراب و قمار از تو سؤال می کنند، بگو: «در آنها گناه و زیان بزرگی است؛ و منافعی (از نظر مادی) برای مردم در بردارد؛ (ولی) گناه آنها از نفعشان بیشتر است. و از تو می پرسند چه چیز انفاق کنند؟ بگو: از مازاد نیازمندی خود.» اینچنین خداوند آیات را برای شما روشن می سازد، شاید اندیشه کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باره شراب و قمار، از تو مى پرسند، بگو: «در آن دو، گناهى بزرك، و سودهايى براى مردم است، و[لى ] گناهشان از سودشان بزرگتر است.» و از تو مى پرسند: «چه چيزى انفاق كنند؟» بگو: «مازاد [بر نيازمندى خود] را.» اين گونه، خداوند آيات [خود را] براى شما روشن مى گرداند، باشد كه در [كار] دنيا و آخرت بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره شراب و قمار مى پرسند، بگو: در ارتكاب آن دو گناهى است بزرگ و سودهايى (مادى) براى مردم، و گناه آنها بزرگتر از سودشان است. و از تو مى پرسند كه چه چيز انفاق كنند؟ بگو: آنچه ميسور است. اين گونه خداوند براى شما آيات خود را روشن مى كند، شايد بينديشيد
فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى قُلْ إِصْلَاحٌ لَّهُمْ خَيْرٌ وَإِن تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَأَعْنَتَكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (220) ترجمه: (1)
وَلَا تَنكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَلَأَمَةٌ مُّؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَلَا تُنكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُّؤْمِنٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (221) ترجمه: (2)
وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ (222) ترجمه: (3)
نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُم مُّلَاقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (223) ترجمه: (4)
وَلَا تَجْعَلُوا اللَّهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَانِكُمْ أَن تَبَرُّوا وَتَتَّقُوا وَتُصْلِحُوا بَيْنَ النَّاسِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (224) ترجمه: (5)
ص: 35
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (تا اندیشه کنید) درباره دنیا و آخرت! و از تو در باره یتیمان سؤال می کنند، بگو: «اصلاح کار آنان بهتر است. و اگر زندگی خود را با زندگی آنان بیامیزید، (مانعی ندارد؛) آنها برادر (دینی) شما هستند.» (و همچون یک برادر با آنها رفتار کنید!) خداوند، مفسدان را از مصلحان، بازمی شناسد. و اگر خدا بخواهد، شما را به زحمت می اندازد؛ (و دستور می دهد در عین سرپرستی یتیمان، زندگی و اموال آنها را بکلی از اموال خود، جدا سازید؛ ولی خداوند چنین نمی کند؛) زیرا او توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در باره يتيمان از تو مى پرسند، بگو: «به صلاح آنان كار كردن بهتر است، و اگر با آنان همزيستى كنيد، برادران [دينى ] شما هستند. و خدا تباهكار را از درستكار بازمى شناسد.» و اگر خدا مى خواست [در اين باره ] شما را به دشوارى مى انداخت. آرى، خداوند توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در (باره كارهاى) دنيا و آخرت. و از تو درباره (دخالت در امور) يتيمان پرسند، بگو: اصلاح حال آنها بهتر است، و اگر با آنها به اشتراك زندگى كنيد (مانعى ندارد) آنان برادران (دينى) شما هستند، و خداوند افسادگر را از اصلاح گر مى شناسد، و اگر خدا مى خواست شما را در سختى مى افكند (حفظ مال و جان آنها را جداگانه واجب مى كرد)، همانا خدا مقتدر و حكيم است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با زنان مشرک و بت پرست، تا ایمان نیاورده اند، ازدواج نکنید! (اگر چه جز به ازدواج با کنیزان، دسترسی نداشته باشید؛ زیرا) کنیز باایمان، از زن آزاد بت پرست، بهتر است؛ هر چند (زیبایی، یا ثروت، یا موقعیت او) شما را به شگفتی آورد. و زنان خود را به ازدواج مردان بت پرست، تا ایمان نیاورده اند، در نیاورید! (اگر چه ناچار شوید آنها را به همسری غلامان باایمان درآورید؛ زیرا) یک غلام باایمان، از یک مرد آزاد بت پرست، بهتر است؛ هر چند (مال و موقعیت و زیبایی او،) شما را به شگفتی آورد. آنها دعوت به سوی آتش می کنند؛ و خدا دعوت به بهشت و آمرزش به فرمان خود می نماید، و آیات خویش را برای مردم روشن می سازد؛ شاید متذکر شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با زنان مشرك ازدواج مكنيد، تا ايمان بياورند. قطعاً كنيز با ايمان بهتر از زن مشرك است، هر چند [زيبايى ] او شما را به شگفت آورد. و به مردان مشرك زن مدهيد تا ايمان بياورند. قطعاً برده با ايمان بهتر از مرد آزاد مشرك است، هر چند شما را به شگفت آورد. آنان [شما را] به سوى آتش فرا مى خوانند، و خدا به فرمان خود، [شما را] به سوى بهشت و آمرزش مى خواند، و آيات خود را براى مردم روشن مى گرداند، باشد كه متذكر شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زن هاى مشرك را به همسرى مگيريد تا ايمان بياورند، و البته كنيزى با ايمان از زنى آزاد و مشرك بهتر است هر چند (جمال و مال) او شما را خوش آيد، و به مردان مشرك زن ندهيد تا ايمان بياورند، و حتما برده اى باايمان از مردى آزاد و مشرك بهتر است هر چند (مال و جاه) او شما را خوش آيد. آنها (مرد و زن مشرك در طول مدت زوجيت در كفر و فسق همسر خود، اثر مى گذارند و در نتيجه) به سوى آتش مى خوانند و خداوند به توفيق خود به سوى بهشت و آمرزش مى خواند و آيات خود را براى مردم بيان مى كند، شايد متذكر شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از تو، در باره خون حیض سؤال می کنند، بگو: «چیز زیانبار و آلوده ای است؛ از این رو در حالت قاعدگی، از آنان کناره گیری کنید! و با آنها نزدیکی ننماید، تا پاک شوند! و هنگامی که پاک شدند، از طریقی که خدا به شما فرمان داده، با آنها آمیزش کنید! خداوند، توبه کنندگان را دوست دارد، و پاکان را (نیز) دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو در باره عادت ماهانه [زنان ] مى پرسند، بگو: «آن، رنجى است. پس هنگام عادت ماهانه، از [آميزش با] زنان كناره گيرى كنيد، و به آنان نزديك نشويد تا پاك شوند. پس چون پاك شدند، از همان جا كه خدا به شما فرمان داده است، با آنان آميزش كنيد.» خداوند توبه كاران و پاكيزگان را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از تو درباره عادت زنانه مى پرسند، بگو: آن نوعى آزار و ناراحتى است. پس از (آميزش با) زنان در زمان عادت كناره گيرى نماييد و تا پاك نشوند به آنها نزديك نشويد و چون (از عادت) پاك شدند (يا غسل كردند) از همان جا كه خدا دستور داده با آنان آميزش نماييد، همانا خداوند كسانى را كه زود و زياد توبه مى كنند و كسانى را كه كوشا در پاكى اند دوست دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زنان شما، محل بذرافشانی شما هستند؛ پس هر زمان که بخواهید، می توانید با آنها آمیزش کنید. و (سعی نمائید از این فرصت بهره گرفته، با پرورش فرزندان صالح) اثر نیکی برای خود، از پیش بفرستید! و از خدا بپرهیزید و بدانید او را ملاقات خواهید کرد و به مؤمنان، بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زنان شما كشتزار شما هستند. پس، از هر جا [و هر گونه ] كه خواهيد به كشتزار خود [در]آييد، و آنها را براى خودتان مقدم داريد، و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه او را ديدار خواهيد كرد، و مؤمنان را [به اين ديدار] مژده ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زنان شما كشتزار شمايند، پس از هر سو و هر وقت كه خواستيد به كشتزار خود درآييد و (با نيّت اكتفاء به حلال در مقابل حرام و طلب فرزندى صالح از اين عمل، ثوابى) براى خودتان پيش فرستيد و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه او را ملاقات خواهيد كرد و مؤمنان را مژده بده
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا را در معرض سوگندهای خود قرار ندهید! و برای اینکه نیکی کنید، و تقوا پیشه سازید، و در میان مردم اصلاح کنید (سوگند یاد ننمایید)! و خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را دستاويز سوگندهاى خود قرار مدهيد، تا [بدين بهانه ] از نيكوكارى و پرهيزگارى و سازش دادن ميان مردم [باز ايستيد]، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را در معرض سوگندهاى خود قرار ندهيد (به خاطر بهانه هايى سوگند نخوريد) كه نيكى و تقوا و اصلاح ميان مردم انجام ندهيد و خدا را در معرض سوگندهاى (مكرر) خود قرار ندهيد كه نيكى و تقوا و اصلاح كنيد، (تا آنجا كه اين نام را به ابتذال كشانيد) و خداوند شنوا و داناست
لَّا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ (225) ترجمه: (1)
لِّلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِن نِّسَائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِن فَاءُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (226) ترجمه: (2)
وَإِنْ عَزَمُوا الطَّلَاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (227) ترجمه: (3)
وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَلِكَ إِنْ أَرَادُوا إِصْلَاحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (228) ترجمه: (4)
الطَّلَاقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ وَلَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَأْخُذُوا مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئًا إِلَّا أَن يَخَافَا أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (229) ترجمه: (5)
فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّى تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يَتَرَاجَعَا إِن ظَنَّا أَن يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (230) ترجمه: (6)
ص: 36
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را به خاطر سوگندهایی که بدون توجه یاد می کنید، مؤاخذه نخواهد کرد، اما به آنچه دلهای شما کسب کرده، (و سوگندهایی که از روی اراده و اختیار، یاد می کنید،) مؤاخذه می کند. و خداوند، آمرزنده و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند شما را به سوگندهاى لغوتان مؤاخذه نمى كند، ولى شما را بدانچه دلهايتان [از روى عمد] فراهم آورده است، مؤاخذه مى كند، و خدا آمرزنده بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند شما را به خاطر سوگندهاى بيهوده و لغوتان مؤاخذه نمى كند، و لكن شما را به خاطر آنچه دل هايتان كسب كرده (قصد سوگند حقيقى داشته) مؤاخذه مى كند، و خداوند بسيار آمرزنده و بردبار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که زنان خود را «ایلاء» می نمایند [= سوگند یاد می کنند که با آنها، آمیزش جنسی ننمایند،] حق دارند چهار ماه انتظار بکشند. (و در ضمن این چهار ماه، وضع خود را با همسر خویش، از نظر ادامه زندگی یا طلاق، روشن سازند.) اگر (در این فرصت،) بازگشت کنند، (چیزی بر آنها نیست؛ زیرا) خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى كسانى كه به ترك همخوابگى با زنان خود، سوگند مى خورند [=ايلاء]، چهار ماه انتظار [و مهلت ] است، پس اگر [به آشتى ] بازآمدند، خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى كسانى كه براى دورى از زنان خود (به قصد آزار آنها) سوگند ياد مى كنند (كه بيش از چهار ماه با آنها آميزش جنسى نكنند) چهار ماه مهلت است، پس اگر بازگشتند (و كفاره دادند و همبستر شدند) همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است. (اين سوگند گرچه بر امر حرام و خود نيز حرام است لكن منعقد مى شود و باطل كردن و دادن كفاره واجب مى گردد.
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر تصمیم به جدایی گرفتند، (آن هم با شرایطش مانعی ندارد؛) خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آهنگ طلاق كردند، در حقيقت خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تصميم طلاق گرفتند (مانعى ندارد، سوگند منحلّ و كفّاره ساقط مى شود) همانا خداوند شنوا و داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زنان مطلقه، باید به مدت سه مرتبه عادت ماهانه دیدن (و پاک شدن) انتظار بکشند! [= عده نگه دارند] و اگر به خدا و روز رستاخیز، ایمان دارند، برای آنها حلال نیست که آنچه را خدا در رحمهایشان آفریده، کتمان کنند. و همسرانشان، برای بازگرداندن آنها (و از سرگرفتن زندگی زناشویی) در این مدت، (از دیگران) سزاوارترند؛ در صورتی که (براستی) خواهان اصلاح باشند. و برای آنان، همانند وظایفی که بر دوش آنهاست، حقوق شایسته ای قرار داده شده؛ و مردان بر آنان برتری دارند؛ و خداوند توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنان طلاق داده شده، بايد مدت سه پاكى انتظار كشند، و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان دارند، براى آنان روا نيست كه آنچه را خداوند در رحم آنان آفريده، پوشيده دارند؛ و شوهرانشان اگر سر آشتى دارند، به بازآوردن آنان در اين [مدّت ] سزاوارترند. و مانند همان [وظايفى ] كه بر عهده زنان است، به طور شايسته، به نفع آنان [بر عهده مردان ] است، و مردان بر آنان درجه برترى دارند، و خداوند توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زنان طلاق داده شده بايد مدت سه پاكى (از عادت زنانه) خود را در انتظار دارند (عدّه نگه دارند) و اگر به خدا و روز واپسين ايمان دارند بر آنها جايز نيست كه آنچه را خداوند در رحم هايشان آفريده (از خون حيض يا فرزند) پنهان دارند (مثلا حيض سوم را ديده ولى انكار كنند تا به وسيله رجوع به شوهر اول بازگردند يا نديده ادعاى ديدن كنند تا مانع از رجوع شوهر شوند يا وجود اولاد را انكار نمايند تا شوهر ديگر كنند)، و شوهرانشان (در طلاق رجعى) سزاوارترند آنها را در زمان عده (به همسرى) بازگردانند اگر قصد آشتى و سازش دارند، و براى آنها بر عهده مردان (در سنت فطرت و حكم شريعت) حقوقى شايسته است (چون حق استمتاع و نفقه و حسن معاشرت و ارث) مانند حقوقى كه (براى مردان) بر عهده آنهاست (مثل حق طلاق، استمتاع، حسن معاشرت، و انتخاب همسر ديگر، منع از سفر، ولايت بر اولاد، ارث و غيره) و مردان را (به شهادت اختلاف كمّ و كيف حقوق) بر آنها برترى است. و خداوند مقتدر و حكيم مصلحت دان (در تكوين و تشريع) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : طلاق، (طلاقی که رجوع و بازگشت دارد،) دو مرتبه است؛ (و در هر مرتبه،) باید به طور شایسته همسر خود را نگاهداری کند (و آشتی نماید)، یا با نیکی او را رها سازد (و از او جدا شود). و برای شما حلال نیست که چیزی از آنچه به آنها داده اید، پس بگیرید؛ مگر اینکه دو همسر، بترسند که حدود الهی را برپا ندارند. اگر بترسید که حدود الهی را رعایت نکنند، مانعی برای آنها نیست که زن، فدیه و عوضی بپردازد (و طلاق بگیرد). اینها حدود و مرزهای الهی است؛ از آن، تجاوز نکنید! و هر کس از آن تجاوز کند، ستمگر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : طلاق [رجعى ] دو بار است. پس از آن يا [بايد زن را] بخوبى نگاه داشتن، يا بشايستگى آزاد كردن. و براى شما روا نيست كه از آنچه به آنان داده ايد، چيزى بازستانيد. مگر آنكه [طرفين ] در به پا داشتن حدود خدا بيمناك باشند. پس اگر بيم داريد كه آن دو، حدود خدا را برپاى نمى دارند، در آنچه كه [زن براى آزاد كردن خود] فديه دهد، گناهى بر ايشان نيست. اين است حدود احكام الهى؛ پس، از آن تجاوز مكنيد. و كسانى كه از حدود احكام الهى تجاوز كنند، آنان همان ستمكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : طلاق (رجعى كه شوهر در آن حق رجوع دارد) دو بار است، پس (در هر بار بر شوهر است يا در عده رجوع كردن و او را) به نيكى نگه داشتن و يا (ترك، رجوع و او را) به خوشى و احسان رها ساختن. و براى شما جايز نيست از آنچه به آنها (به عنوان مهر) داده ايد چيزى را پس بگيريد مگر آنكه هر دو بترسند كه حدود خدا را برپا ندارند پس اگر (شما حكّام شرع) بيم آن داشتيد كه آن دو حدود خدا را برپا ندارند (در صورتى كه هر دو يكديگر را نمى خواهند يا زن كراهت شديده دارد به آنها اعلام كنيد كه) گناهى بر آنها نيست در آنچه زن (براى رهايى خود بعضى از مهر يا همه آن يا بيشتر از آن را به عنوان عوض طلاق) فديه دهد. اينها مرزهاى خداوند است، از آنها تجاوز نكنيد، و كسانى كه از مرزهاى خدا تجاوز كنند آنها حقيقتا ستمكارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (بعد از دو طلاق و رجوع، بار دیگر) او را طلاق داد، از آن به بعد، زن بر او حلال نخواهد بود؛ مگر اینکه همسر دیگری انتخاب کند (و با او، آمیزش جنسی نماید. در این صورت،) اگر (همسر دوم) او را طلاق گفت، گناهی ندارد که بازگشت کنند؛ (و با همسر اول، دوباره ازدواج نماید؛) در صورتی که امید داشته باشند که حدود الهی را محترم میشمرند. اینها حدود الهی است که (خدا) آن را برای گروهی که آگاهند، بیان می نماید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [شوهر براى بار سوم ] او را طلاق گفت، پس از آن، ديگر [آن زن ] براى او حلال نيست، تا اينكه با شوهرى غير از او ازدواج كند [و با او همخوابگى نمايد]. پس اگر [شوهر دوم ] وى را طلاق گفت، اگر آن دو [همسر سابق ] پندارند كه حدود خدا را برپا مى دارند، گناهى بر آن دو نيست كه به يكديگر بازگردند. و اينها حدود احكام الهى است كه آن را براى قومى كه مى دانند، بيان مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (بار سوم) او را طلاق داد ديگر آن زن بر وى حلال نخواهد بود تا آنكه با شوهرى غير او ازدواج كند، و اگر (شوهر دوم) او را طلاق داد گناهى بر او و شوهر اوّل او نيست كه به يكديگر بازگردند، در صورتى كه اميدوار باشند كه حدود الهى را برپا مى دارند، و اينها حدود و احكام خداوند است كه براى گروهى كه مى دانند (و عمل مى كنند) بيان مى نمايد
وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِّتَعْتَدُوا وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُوا آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّنَ الْكِتَابِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (231) ترجمه: (1)
وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْا بَيْنَهُم بِالْمَعْرُوفِ ذَلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ مِنكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكُمْ أَزْكَى لَكُمْ وَأَطْهَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (232) ترجمه: (2)
وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا لَا تُضَارَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُوا أَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّا آتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (233) ترجمه: (3)
ص: 37
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که زنان را طلاق دادید، و به آخرین روزهای «عدّه» رسیدند، یا به طرز صحیحی آنها را نگاه دارید (و آشتی کنید)، و یا به طرز پسندیده ای آنها را رها سازید! و هیچ گاه به خاطر زیان رساندن و تعدّی کردن، آنها را نگاه ندارید! و کسی که چنین کند، به خویشتن ستم کرده است. (و با این اعمال، و سوء استفاده از قوانین الهی،) آیات خدا را به استهزا نگیرید! و به یاد بیاورید نعمت خدا را بر خود، و کتاب آسمانی و علم و دانشی که بر شما نازل کرده، و شما را با آن، پند می دهد! و از خدا بپرهیزید! و بدانید خداوند از هر چیزی آگاه است (و از نیات کسانی که از قوانین او، سوء استفاده می کنند، با خبر است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آنان را طلاق گفتيد، و به پايان عدّه خويش رسيدند، پس بخوبى نگاهشان داريد يا بخوبى آزادشان كنيد. و[لى ] آنان را براى [آزار و] زيان رساندن [به ايشان ] نگاه مداريد تا [به حقوقشان ] تعدّى كنيد. و هر كس چنين كند، قطعاً بر خود ستم نموده است. و آيات خدا را به ريشخند مگيريد، و نعمت خدا را بر خود و آنچه را كه از كتاب و حكمت بر شما نازل كرده و به [وسيله ] آن به شما اندرز مى دهد، به ياد آوريد؛ و از خدا پروا داشته باشيد، و بدانيد كه خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون زن ها را طلاق داديد و به انتهاى عدّه خود نزديك شدند، پس (يا دوباره رجوع كنيد و) آنها را به خوبى و خوشى نگه داريد و يا (به ترك رجوع) به خوبى و خوشى رها سازيد، و هرگز آنان را براى آزار و زيان نگه نداريد تا به آنها تعدى و ستم روا داريد، و هر كه چنين كند پس حتما به خويشتن ستم كرده. و آيات خدا را به مسخره نگيريد و نعمت (بى حدّ) خدا را بر خودتان و آنچه را كه بر شما از كتاب و حكمت (احكام شرعى و معارف عقلى) فرو فرستاده كه شما را بدان پند مى دهد به ياد آريد، و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند به همه چيز داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که زنان را طلاق دادید و عدّه خود را به پایان رساندند، مانع آنها نشوید که با همسران (سابق) خویش، ازدواج کنند! اگر در میان آنان، به طرز پسندیده ای تراضی برقرار گردد. این دستوری است که تنها افرادی از شما، که ایمان به خدا و روز قیامت دارند، از آن، پند می گیرند (و به آن، عمل می کنند). این (دستور)، برای رشد (خانواده های) شما مؤثرتر، و برای شستن آلودگیها مفیدتر است؛ و خدا می داند و شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون زنان را طلاق گفتيد، و عدّه خود را به پايان رساندند، آنان را از ازدواج با همسران [سابق ] خود، چنانچه بخوبى با يكديگر تراضى نمايند، جلوگيرى مكنيد. هر كس از شما به خدا و روز بازپسين ايمان دارد، به اين [دستورها] پند داده مى شود. [مراعات ] اين امر براى شما پربركت تر و پاكيزه تر است، و خدا مى داند و شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون زنان را طلاق داديد و به پايان عدّه خود رسيدند آنها را از ازدواج با شوهران خود (شوهران سابق يا آنان كه انتخاب خواهند كرد) اگر در ميان خودشان به نيكى توافق كنند باز مداريد. با اين (دستور) كسانى از شما كه به خدا و روز آخرت ايمان مى آورند پند داده مى شوند. اين براى شما رشد دهنده تر و پاكيزه تر است، و خدا مى داند و شما نمى دانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مادران، فرزندان خود را دو سال تمام، شیر می دهند. (این) برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند. و بر آن کس که فرزند برای او متولّد شده [= پدر]، لازم است خوراک و پوشاک مادر را به طور شایسته (در مدت شیر دادن بپردازد؛ حتی اگر طلاق گرفته باشد.) هیچ کس موظّف به بیش از مقدار توانایی خود نیست! نه مادر (به خاطر اختلاف با پدر) حق ضرر زدن به کودک را دارد، و نه پدر. و بر وارث او نیز لازم است این کار را انجام دهد [= هزینه مادر را در دوران شیرخوارگی تأمین نماید]. و اگر آن دو، با رضایت یکدیگر و مشورت، بخواهند کودک را (زودتر) از شیر بازگیرند، گناهی بر آنها نیست. و اگر (با عدم توانایی، یا عدم موافقت مادر) خواستید دایه ای برای فرزندان خود بگیرید، گناهی بر شما نیست؛ به شرط اینکه حق گذشته مادر را به طور شایسته بپردازید. و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و بدانید خدا، به آنچه انجام می دهید، بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مادران [بايد] فرزندان خود را دو سال تمام شير دهند. [اين حكم ] براى كسى است كه بخواهد دوران شيرخوارگى را تكميل كند. و خوراك و پوشاك آنان [=مادران ]، به طور شايسته، بر عهده پدر است. هيچ كس جز به قدر وسعش مكلف نمى شود. هيچ مادرى نبايد به سبب فرزندش زيان ببيند، و هيچ پدرى [نيز] نبايد به خاطر فرزندش [ضرر ببيند]. و مانند همين [احكام ] بر عهده وارث [نيز] هست. پس اگر [پدر و مادر] بخواهند با رضايت و صوابديد يكديگر، كودك را [زودتر] از شير بازگيرند، گناهى بر آن دو نيست. و اگر خواستيد براى فرزندان خود دايه بگيريد، بر شما گناهى نيست، به شرط آنكه چيزى را كه پرداخت آن را به عهده گرفته ايد، به طور شايسته بپردازيد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مادران بايد فرزندان خود را دو سال كامل شير دهند اين (دستور) براى كسى است كه مى خواهد دوران شيرخوارگى (طفل) را تكميل كند، و روزى و لباس آنها به نحو متعارف بر عهده كسى است كه طفل از آن اوست (پدر) هيچ كس جز به مقدار توانش مكلّف نمى شود، نبايد مادرى به خاطر فرزندش به زيان افتد و نه صاحب فرزندى براى فرزندش (نه به مادر تحميل شود كه مجّانا شير دهد و نه به پدر كه هزينه بيشتر بپردازد) و نبايد مادر و پدر (به خاطر اختلافات خود) به فرزند خود ضرر و آسيب برسانند. و مانند اين تكليف بر عهده وارث (پدر) نيز مى باشد (كه اگر پدر بميرد و تركه به همان طفل رسد، نفقه مادر با شرايط فوق از آن مال ادا مى شود)، حال اگر پدر و مادر بخواهند روى توافق و مشورتشان (فرزند را قبل از موعد مقرر) از شير بگيرند بر آنها گناهى نيست. و اگر بخواهيد براى شير دادن اولادتان دايه طلبيد بر شما گناهى نيست در صورتى كه آنچه را كه بايد بدهيد به نيكى و معروف بپردازيد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد خدا به آنچه مى كنيد بيناست
وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (234) ترجمه: (1)
وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاءِ أَوْ أَكْنَنتُمْ فِي أَنفُسِكُمْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَكِن لَّا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّا أَن تَقُولُوا قَوْلًا مَّعْرُوفًا وَلَا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّى يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ (235) ترجمه: (2)
لَّا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ مَا لَمْ تَمَسُّوهُنَّ أَوْ تَفْرِضُوا لَهُنَّ فَرِيضَةً وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَعَلَى الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتَاعًا بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ (236) ترجمه: (3)
وَإِن طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إِلَّا أَن يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ وَأَن تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَلَا تَنسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (237) ترجمه: (4)
ص: 38
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که از شما می میرند و همسرانی باقی می گذارند، باید چهار ماه و ده روز، انتظار بکشند (و عدّه نگه دارند)! و هنگامی که به آخر مدتشان رسیدند، گناهی بر شما نیست که هر چه می خواهند، در باره خودشان به طور شایسته انجام دهند (و با مرد دلخواه خود، ازدواج کنند). و خدا به آنچه عمل می کنید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى از شما كه مى ميرند و همسرانى بر جاى مى گذارند، [همسران ] چهار ماه و ده روز انتظار مى برند؛ پس هرگاه عدّه خود را به پايان رساندند، در آنچه آنان به نحو پسنديده درباره خود انجام دهند، گناهى بر شما نيست، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى از شما كه قبض روح مى شوند و همسرانى باقى مى گذارند، آنها خودشان را چهار ماه و ده روز (به عنوان عدّه وفات) در انتظار نگه مى دارند و چون به پايان مدت خود رسيدند پس در آنچه درباره خودشان به نيكى و معروف انجام دهند (انتخاب همسر يا ترك آن) بر شما (حكّام جامعه يا مسلمين) گناهى نيست، و خدا از آنچه مى كنيد آگاه است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گناهی بر شما نیست که به طور کنایه، (از زنانی که همسرانشان مرده اند) خواستگاری کنید، و یا در دل تصمیم بر این کار بگیرید (بدون اینکه آن را اظهار کنید). خداوند می دانست شما به یاد آنها خواهید افتاد؛ (و با خواسته طبیعی شما به شکل معقول، مخالف نیست؛) ولی پنهانی با آنها قرار زناشویی نگذارید، مگر اینکه به طرز پسندیده ای (به طور کنایه) اظهار کنید! (ولی در هر حال،) اقدام به ازدواج ننمایید، تا عدّه آنها سرآید! و بدانید خداوند آنچه را در دل دارید، می داند! از مخالفت او بپرهیزید! و بدانید خداوند، آمرزنده و بردبار است (و در مجازات بندگان، عجله نمی کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در باره آنچه شما به طور سربسته، از آنان [در عدّه وفات ] خواستگارى كرده، يا [آن را] در دل پوشيده داشته ايد، بر شما گناهى نيست. خدا مى دانست كه [شما] به زودى به ياد آنان خواهيد افتاد، ولى با آنان قول و قرار پنهانى مگذاريد، مگر آنكه سخنى پسنديده بگوييد. و به عقد زناشويى تصميم مگيريد، تا زمان مقرر به سرآيد، و بدانيد كه خداوند آنچه را در دل داريد مى داند. پس، از [مخالفت ] او بترسيد، و بدانيد كه خداوند آمرزنده و بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آنچه از خواستگارى زن ها (يى كه در عدّه وفات اند) به كنايه گوييد يا در دل هاى خود پنهان داريد بر شما گناهى نيست، خداوند مى داند كه شما به زودى آنها را (طبق غرايز فطرى) ياد خواهيد كرد، و لكن با آنها در خلوت قرارداد زناشويى نگذاريد جز آنكه گفتارى پسنديده (و اشاره و كنايه دار) بگوييد، و هرگز تصميم بستن عقد زوجيت نگيريد تا عدّه مقرر به پايان رسد، و بدانيد كه خداوند آنچه در دل داريد مى داند پس، از (خشم) او بر حذر باشيد و بدانيد كه خداوند بسيار آمرزنده و بردبار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر زنان را قبل از آمیزش جنسی یا تعیین مهر، (به عللی) طلاق دهید، گناهی بر شما نیست. (و در این موقع،) آنها را (با هدیه ای مناسب،) بهره مند سازید! آن کس که توانایی دارد، به اندازه تواناییش، و آن کس که تنگدست است، به اندازه خودش، هدیه ای شایسته (که مناسب حال دهنده و گیرنده باشد) بدهد! و این بر نیکوکاران، الزامی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر زنان را، مادامى كه با آنان نزديكى نكرده و بر ايشان مَهرى [نيز] معين نكرده ايد، طلاق گوييد، بر شما گناهى نيست، و آنان را به طور پسنديده، به نوعى بهره مند كنيد -توانگر به اندازه [توان ] خود، و تنگدست به اندازه [وسع ] خود. [اين كارى است ] شايسته نيكوكاران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر زنان را در صورتى كه با آنها نزديكى نكرده ايد و براى آنها مهرى تعيين ننموده ايد طلاق داديد بر شما گناهى نيست (نه از جهت طلاق قبل از آميزش و نه طلاق بدون تعيين مهر) و بايد آنها را بهره اى از مال خود دهيد و به طرزى پسنديده از مال خود برخوردار كنيد، توانگر به مقدار خويش و تنگدست به مقدار خويش، كه اين حق بر نيكوكاران ثابت و الزامى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنان را، پیش از آن که با آنها تماس بگیرید و (آمیزش جنسی کنید) طلاق دهید، در حالی که مهری برای آنها تعیین کرده اید، (لازم است) نصف آنچه را تعیین کرده اید (به آنها بدهید) مگر اینکه آنها (حق خود را) ببخشند؛ یا (در صورتی که صغیر و سفیه باشند، ولیّ آنها، یعنی) آن کس که گره ازدواج به دست اوست، آن را ببخشد. و گذشت کردن شما (و بخشیدن تمام مهر به آنها) به پرهیزکاری نزدیکتر است، و گذشت و نیکوکاری را در میان خود فراموش نکنید، که خداوند به آنچه انجام می دهید، بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پيش از آنكه با آنان نزديكى كنيد، طلاقشان گفتيد، در حالى كه براى آنان مَهرى معين كرده ايد، پس نصف آنچه را تعيين نموده ايد [به آنان بدهيد]، مگر اينكه آنان خود ببخشند، يا كسى كه پيوند نكاح به دست اوست ببخشد؛ و گذشت كردنِ شما به تقوا نزديكتر است. و در ميان يكديگر بزرگوارى را فراموش مكنيد، زيرا خداوند به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنان را پيش از آنكه نزديكى كنيد طلاق داديد در حالى كه مهرى معين كرده ايد پس نصف آنچه تعيين كرده ايد (بر عهده شماست) مگر آنكه ( آن را) خود آنها گذشت كنند يا آن كس كه عقد ازدواج به دست اوست (ولىّ يا وكيل مطلق) گذشت كند. و گذشت شما (كه همه مهر را بدهيد) به تقوى نزديكتر است، و احسان و فزونبخشى را در ميان خودتان فراموش نكنيد، كه خداوند به آنچه مى كنيد بيناست
حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ (238) ترجمه: (1)
فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالًا أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنتُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ (239) ترجمه: (2)
وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لِّأَزْوَاجِهِم مَّتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِي أَنفُسِهِنَّ مِن مَّعْرُوفٍ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (240) ترجمه: (3)
وَلِلْمُطَلَّقَاتِ مَتَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ (241) ترجمه: (4)
كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (242) ترجمه: (5)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْيَاهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ (243) ترجمه: (6)
وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (244) ترجمه: (7)
مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْسُطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (245) ترجمه: (8)
ص: 39
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در انجام همه نمازها، (به خصوص) نماز وسطی [= نماز ظهر] کوشا باشید! و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا بپاخیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر نمازها و نماز ميانه مواظبت كنيد، و خاضعانه براى خدا به پا خيزيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر همه نمازها و (به ويژه) نماز ميانه (نماز ظهر) محافظت نماييد و (در نماز و در هر امرى) براى خدا خاضعانه به پا خيزيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر (به خاطر جنگ، یا خطر دیگری) بترسید، (نماز را) در حال پیاده یا سواره انجام دهید! اما هنگامی که امنیت خود را بازیافتید، خدا را یاد کنید! [= نماز را به صورت معمولی بخوانید!] همان گونه که خداوند، چیزهایی را که نمی دانستید، به شما تعلیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر بيم داشتيد، پياده يا سواره [نماز كنيد]؛ و چون ايمن شديد، خدا را ياد كنيد كه آنچه نمى دانستيد به شما آموخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (از دشمن يا خطر ديگر) بيم داشتيد، پياده يا سواره (نماز خوف يا مطارده بخوانيد) و چون امنيت يافتيد خدا را (در نماز معمولى و غير نماز) به ياد آوريد همان گونه كه به شما چيزهايى را كه نمى دانستيد بياموخت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که از شما در آستانه مرگ قرارمی گیرند و همسرانی از خود به جا می گذارند، باید برای همسران خود وصیت کنند که تا یک سال، آنها را (با پرداختن هزینه زندگی) بهره مند سازند؛ به شرط اینکه آنها (از خانه شوهر) بیرون نروند (و اقدام به ازدواج مجدد نکنند). و اگر بیرون روند، (حقی در هزینه ندارند؛ ولی) گناهی بر شما نیست نسبت به آنچه در باره خود، به طور شایسته انجام می دهند. و خداوند، توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى از شما كه مرگشان فرا مى رسد، و همسرانى بر جاى مى گذارند، [بايد] براى همسران خويش وصيّت كنند كه آنان را تا يك سال بهره مند سازند و [از خانه شوهر] بيرون نكنند. پس اگر بيرون بروند، در آنچه آنان به طور پسنديده در باره خود انجام دهند، گناهى بر شما نيست. و خداوند توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى از شما كه مرگشان نزديك مى شود و همسرانى باقى مى گذارند بر آنهاست كه براى همسرانشان و هزينه زندگى تا يك سال را بدون بيرون كردن (آنها از خانه) وصيت نمايند. و اگر خود آنها بيرون رفتند، پس راجع به آنچه درباره خودشان به طور شايسته انجام دهند (ازدواج يا اشتغالى انتخاب نمايند،) بر شما (وارثان ميّت) گناهى نيست (و هزينه ساقط مى شود) و خداوند توانا و حكيم است (اين حكم در صدر اسلام بود بعدا نسخ و تبديل به ارث و عدّه شد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای زنان مطلقه، هدیه مناسبی لازم است (که از طرف شوهر، پرداخت گردد). این، حقی است بر مردان پرهیزکار. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرض است بر مردان پرهيزگار كه زنان طلاق داده شده را بشايستگى چيزى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى زن هاى طلاق داده شده متاع و وسيله برخوردارى به شيوه پسنديده (از جانب شوهر) لازم است (هزينه مدت عدّه، تمام مهر، بعض مهر و متعه بر حسب اختلاف طلاق)، كه اين بر عهده پرهيزكاران ثابت و الزامى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این چنین، خداوند آیات خود را برای شما شرح می دهد؛ شاید اندیشه کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدين گونه، خداوند آيات خود را براى شما بيان مى كند، باشد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه خداوند آيات (احكام دين) خود را براى شما روشن مى كند، شايد بينديشيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی جمعیتی را که از ترس مرگ، از خانه های خود فرار کردند؟ و آنان، هزارها نفر بودند (که به بهانه بیماری طاعون، از شرکت در میدان جهاد خودداری نمودند). خداوند به آنها گفت: بمیرید! (و به همان بیماری، که آن را بهانه قرار داده بودند، مردند.) سپس خدا آنها را زنده کرد؛ (و ماجرای زندگی آنها را درس عبرتی برای آیندگان قرار داد.) خداوند نسبت به بندگان خود احسان می کند؛ ولی بیشتر مردم، شکر (او را) بجا نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از [حال ] كسانى كه از بيم مرگ از خانه هاى خود خارج شدند، و هزاران تن بودند، خبر نيافتى؟ پس خداوند به آنان گفت: «تن به مرگ بسپاريد» آنگاه آنان را زنده ساخت. آرى، خداوند نسبت به مردم، صاحب بخشش است، ولى بيشتر مردم سپاسگزارى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده عبرت) ننگريستى به كسانى كه از خانه هاى خود در حالى كه هزاران نفر بودند از بيم مرگ (و براى فرار از جهاد) بيرون آمدند، پس خداوند به آنها گفت: بميريد (اراده نمود مرگ آنها را، بلافاصله مردند). سپس آنها را زنده كرد (تا بفهمند فرار از مرگ ممكن نيست). حقّا كه خداوند بر مردم صاحب فضل و بخشش است، و لكن بيشتر مردم سپاس نمى گزارند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راه خدا، پیکار کنید! و بدانید خداوند، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در راه خدا كارزار كنيد، و بدانيد كه خداوند شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در راه خدا (با دشمنان) بجنگيد، و بدانيد كه خداوند شنوا و داناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیست که به خدا «قرض الحسنه ای» دهد، (و از اموالی که خدا به او بخشیده، انفاق کند،) تا آن را برای او، چندین برابر کند؟ و خداوند است (که روزی بندگان را) محدود یا گسترده می سازد؛ (و انفاق، هرگز باعث کمبود روزی آنها نمی شود). و به سوی او باز می گردید (و پاداش خود را خواهید گرفت). ______________ ترجمه استاد فولادوند : كيست آن كس كه به [بندگان ] خدا وام نيكويى دهد تا [خدا] آن را براى او چند برابر بيفزايد؟ و خداست كه [در معيشت بندگان ] تنگى و گشايش پديد مى آورد؛ و به سوى او بازگردانده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كيست آن كه به خداوند قرض الحسنه دهد تا خدا آن را برايش (در وقت پرداخت) چندين برابر فزونتر كند؟! و خداست كه (روزى را) تنگ مى كند و مى گسترد، و به سوى او بازگردانده مى شويد
أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَى إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (246) ترجمه: (1)
وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (247) ترجمه: (2)
وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَن يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِّمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلَائِكَةُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (248) ترجمه: (3)
ص: 40
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا مشاهده نکردی جمعی از بنی اسرائیل را بعد از موسی، که به پیامبر خود گفتند: «زمامدار (و فرماندهی) برای ما انتخاب کن! تا (زیر فرمان او) در راه خدا پیکار کنیم. پیامبر آنها گفت: «شاید اگر دستور پیکار به شما داده شود، (سرپیچی کنید، و) در راه خدا، جهاد و پیکار نکنید!» گفتند: «چگونه ممکن است در راه خدا پیکار نکنیم، در حالی که از خانه ها و فرزندانمان رانده شده ایم، (و شهرهای ما به وسیله دشمن اشغال، و فرزندان ما اسیر شده اند)؟!» اما هنگامی که دستور پیکار به آنها داده شد، جز عدّه کمی از آنان، همه سرپیچی کردند. و خداوند از ستمکاران، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از [حال ] سران بنى اسرائيل پس از موسى خبر نيافتى آنگاه كه به پيامبرى از خود گفتند: «پادشاهى براى ما بگمار تا در راه خدا پيكار كنيم»، [آن پيامبر] گفت: «اگر جنگيدن بر شما مقرر گردد، چه بسا پيكار نكنيد.» گفتند: «چرا در راه خدا نجنگيم با آنكه ما از ديارمان و از [نزد] فرزندانمان بيرون رانده شده ايم.» پس هنگامى كه جنگ بر آنان مقرر شد، جز شمارى اندك از آنان، [همگى ] پشت كردند، و خداوند به [حال ] ستمكاران داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده دل) ننگريستى به (حال) آن گروه از سران و اشراف بنى اسرائيل پس از (فوت) موسى كه به يكى از پيامبران خود (شموئيل) گفتند: براى ما فرمانروايى برانگيز تا در راه خدا پيكار كنيم، گفت: آيا احتمال نمى دهيد كه اگر پيكار بر شما نوشته و مقرر شد نجنگيد (و نافرمانى كنيد)؟ گفتند: ما را چيست كه در راه خدا نجنگيم در حالى كه از ميان خانه ها و فرزندانمان بيرون شده ايم! پس هنگامى كه كارزار بر آنها مقرر گرديد جز اندكى از آنان (همگى) پشت كردند، و خداوند به ستمكاران داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیامبرشان به آنها گفت: «خداوند (*طالوت*) را برای زمامداری شما مبعوث (و انتخاب) کرده است.» گفتند: «چگونه او بر ما حکومت کند، با اینکه ما از او شایسته تریم، و او ثروت زیادی ندارد؟!» گفت: «خدا او را بر شما برگزیده، و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشیده است. خداوند، ملکش را به هر کس بخواهد، می بخشد؛ و احسان خداوند، وسیع است؛ و (از لیاقت افراد برای منصب ها) آگاه است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبرشان به آنان گفت: «در حقيقت، خداوند، طالوت را بر شما به پادشاهى گماشته است.» گفتند: «چگونه او را بر ما پادشاهى باشد با آنكه ما به پادشاهى از وى سزاوارتريم و به او از حيث مال، گشايشى داده نشده است؟» پيامبرشان گفت: «در حقيقت، خدا او را بر شما برترى داده، و او را در دانش و [نيروى ] بدنى بر شما برترى بخشيده است، و خداوند پادشاهى خود را به هر كس كه بخواهد مى دهد، و خدا گشايشگر داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پيامبرشان به آنان گفت: همانا خداوند طالوت را براى شما به عنوان فرمانروا برانگيخت. گفتند: چگونه او را بر ما فرمانروايى است در حالى كه ما به فرمانروايى از او سزاوارتريم، و به او وسعت مالى داده نشده؟! (پيامبرشان) گفت: بى ترديد خدا او را بر شما برگزيده و او را در دانش و نيروى بدنى فزونى بخشيده، و خدا ملك و شاهى خود را به هر كس بخواهد مى دهد، و خدا (از نظر وجود و توان و رحمت) داراى وسعت است و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیامبرشان به آنها گفت: «نشانه حکومت او، این است که (*صندوق عهد*) به سوی شما خواهد آمد. (همان صندوقی که) در آن، آرامشی از پروردگار شما، و یادگارهای خاندان موسی و هارون قرار دارد؛ در حالی که فرشتگان، آن را حمل می کنند. در این موضوع، نشانه ای (روشن) برای شماست؛ اگر ایمان داشته باشید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبرشان بديشان گفت: «در حقيقت، نشانه پادشاهى او اين است كه آن صندوق [عهد] كه در آن آرامش خاطرى از جانب پروردگارتان، و بازمانده اى از آنچه خاندان موسى و خاندان هارون [در آن ] بر جاى نهاده اند -در حالى كه فرشتگان آن را حمل مى كنند- به سوى شما خواهد آمد. مسلما اگر مؤمن باشيد، براى شما در اين [رويداد] نشانه اى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پيامبرشان به آنها گفت: همانا نشانه فرمانروايى او اين است كه آن تابوت (صندوق عهدى كه موسى را در داخل آن به آب افكنده بودند) نزد شما بيايد كه در آن آرامش دلى از جانب پروردگارتان (براى شما) ست و بازمانده اى از آنچه خاندان موسى و خاندان هارون به جاى نهاده اند (از قبيل عصا و زره و نعلين موسى و الواحى از تورات و عمامه هارون) كه آن را فرشتگان حمل مى كنند. البته در آن نشانه اى است (از صدق حاكميت طالوت) براى شما اگر اهل ايمان باشيد
فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ قَالُوا لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَاقُو اللَّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (249) ترجمه: (1)
وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (250) ترجمه: (2)
فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاءُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلَكِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ (251) ترجمه: (3)
تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (252) ترجمه: (4)
ص: 41
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که طالوت (به فرماندهی لشکر بنی اسرائیل منصوب شد، و) سپاهیان را با خود بیرون برد، به آنها گفت: «خداوند، شما را به وسیله یک نهر آب، آزمایش می کند؛ آنها (که به هنگام تشنگی،) از آن بنوشند، از من نیستند؛ و آنها که جز یک پیمانه با دست خود، بیشتر از آن نخورند، از من هستند» جز عده کمی، همگی از آن آب نوشیدند. سپس هنگامی که او، و افرادی که با او ایمان آورده بودند، (و از بوته آزمایش، سالم به در آمدند،) از آن نهر گذشتند، (از کمی نفرات خود، ناراحت شدند؛ و عده ای) گفتند: «امروز، ما توانایی مقابله با (*جالوت*) و سپاهیان او را نداریم.» اما آنها که می دانستند خدا را ملاقات خواهند کرد (و به روز رستاخیز، ایمان داشتند) گفتند: «چه بسیار گروه های کوچکی که به فرمان خدا، بر گروه های عظیمی پیروز شدند!» و خداوند، با صابران و استقامت کنندگان) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون طالوت با لشكريان [خود] بيرون شد، گفت: «خداوند شما را به وسيله رودخانه اى خواهد آزمود. پس هر كس از آن بنوشد از [پيروان ] من نيست، و هر كس از آن نخورد، قطعاً او از [پيروان ] من است، مگر كسى كه با دستش كفى برگيرد. پس [همگى ] جز اندكى از آنها، از آن نوشيدند. و هنگامى كه [طالوت ] با كسانى كه همراه وى ايمان آورده بودند، از آن [نهر] گذشتند، گفتند:» امروز ما را ياراى [مقابله با ]جالوت و سپاهيانش نيست. «كسانى كه به ديدار خداوند يقين داشتند، گفتند:» بسا گروهى اندك كه بر گروهى بسيار، به اذن خدا پيروز شدند، و خداوند با شكيبايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون طالوت با سپاهيان (به قصد جنگ با عمالقه از مقرّشان) فاصله گرفتند، گفت: همانا خداوند شما را به واسطه نهر آبى آزمايش خواهد كرد، پس هر كه از آن (سير) بنوشد از من نيست و هر كه از آن نخورد از من است مگر آن كس كه كف آبى به دستش برگيرد (كه او هم از من است). پس جز اندكى از آنان همگى از آن آشاميدند. و چون او با كسانى كه با وى ايمان آورده بودند از نهر گذشتند (عده اى از آنان) گفتند: ما را امروز توان مقابله با جالوت و سپاهيانش نيست. (امّا) كسانى كه باور داشتند كه ديداركننده خدايند (مؤمنان به آخرت) گفتند: بسا گروه اندكى كه به توفيق خدا بر گروه بسيارى پيروز شدند، و خدا با صابران است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که در برابر (*جالوت*) و سپاهیان او قرارگرفتند گفتند: «پروردگارا! پیمانه شکیبایی و استقامت را بر ما بریز! و قدمهای ما را ثابت بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز بگردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه با جالوت و سپاهيانش روبرو شدند، گفتند: «پروردگارا، بر [دلهاى ] ما شكيبايى فرو ريز، و گامهاى ما را استوار دار، و ما را بر گروه كافران پيروز فرماى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون براى جنگ با جالوت و سپاهيانش ظاهر شدند، گفتند: پروردگارا، بر (دل هاى) ما صبر و شكيبايى فرو ريز و قدم هاى ما را استوار كن و ما را بر گروه كافران نصرت ده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به فرمان خدا، آنها سپاه دشمن را به هزیمت واداشتند. و «داوود» (نوجوان نیرومند و شجاعی که در لشکر «طالوت» بود)، «جالوت» را کشت؛ و خداوند، حکومت و دانش را به او بخشید؛ و از آنچه می خواست به او تعلیم داد. و اگر خداوند، بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نمی کرد، زمین را فساد فرامی گرفت، ولی خداوند نسبت به جهانیان، لطف و احسان دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنان را به اذن خدا شكست دادند، و داوود، جالوت را كشت، و خداوند به او پادشاهى و حكمت ارزانى داشت، و از آنچه مى خواست به او آموخت. و اگر خداوند برخى از مردم را به وسيله برخى ديگر دفع نمى كرد، قطعاً زمين تباه مى گرديد. ولى خداوند نسبت به جهانيان تفضّل دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را به توفيق خداوند شكست دادند، و داود (كه يكى از سربازان طالوت بود) جالوت را كشت، و خدا او را سلطنت و فرمانروايى و حكمت ( علوم شريعت و معارف عقلى) داد و از آنچه مى خواست به او آموخت (مانند كتاب زبور، داورى بر طبق واقع، منطق پرندگان و بافتن زره از آهن). و اگر نبود بازداشتن خداوند برخى مردم را به وسيله برخى ديگر حتما فساد زمين را فرا مى گرفت و لكن خداوند داراى فضل بر همه جهانيان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها، آیات خداست که به حق، بر تو می خوانیم؛ و تو از رسولان (ما) هستی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [ها] آيات خداست كه ما آن را بحق بر تو مى خوانيم، و به راستى تو از جمله پيامبرانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها آيات (و نشانه هاى توحيد و قدرت) خداست كه به حق و راستى بر تو مى خوانيم، و حقّا كه تو از فرستادگانى
تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِّنْهُم مَّن كَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِن بَعْدِهِم مِّن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَكِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ وَمِنْهُم مَّن كَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَكِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ (253) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ (254) ترجمه: (2)
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِندَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ (255) ترجمه: (3)
لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَن يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (256) ترجمه: (4)
ص: 42
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از آن رسولان را بر بعضی دیگر برتری دادیم؛ برخی از آنها، خدا با او سخن می گفت؛ و بعضی را درجاتی برتر داد؛ و به عیسی بن مریم، نشانه های روشن دادیم؛ و او را با «روح القدس» تأیید نمودیم؛ (ولی فضیلت و مقام آن پیامبران، مانع اختلاف امتها نشد.) و اگر خدا می خواست، کسانی که بعد از آنها بودند، پس از آن همه نشانه های روشن که برای آنها آمد، جنگ و ستیز نمی کردند؛ (اما خدا مردم را مجبور نساخته؛ و آنها را در پیمودن راه سعادت، آزاد گذارده است؛) ولی این امتها بودند که با هم اختلاف کردند؛ بعضی ایمان آوردند و بعضی کافر شدند؛ (و جنگ و خونریزی بروز کرد. و باز) اگر خدا می خواست، با هم پیکار نمی کردند؛ ولی خداوند، آنچه را می خواهد، (از روی حکمت) انجام می دهد (و هیچ کس را به قبول چیزی مجبور نمی کند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : برخى از آن پيامبران را بر برخى ديگر برترى بخشيديم. از آنان كسى بود كه خدا با او سخن گفت و درجات بعضى از آنان را بالا برد؛ و به عيسى پسر مريم دلايل آشكار داديم، و او را به وسيله روح القدس تأييد كرديم؛ و اگر خدا مى خواست، كسانى كه پس از آنان بودند، بعد از آن [همه ] دلايل روشن كه برايشان آمد، به كشتار يكديگر نمى پرداختند، ولى با هم اختلاف كردند؛ پس، بعضى از آنان كسانى بودند كه ايمان آوردند، و بعضى از آنان كسانى بودند كه كفر ورزيدند؛ و اگر خدا مى خواست با يكديگر جنگ نمى كردند، ولى خداوند آنچه را مى خواهد انجام مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از اين فرستادگان، برخى را (كه ذكرشان گذشت) بر برخى برترى داديم، از آنان كسى هست كه خدا با وى سخن گفت (مانند موسى)، و برخى را چندين درجه بالا برد، (مانند پيامبران اولوا العزم) و عيسى بن مريم را دلايل روشن (معجزات آشكار) عطا كرديم و او را با روح القدس تأييد نموديم. و اگر خداوند اراده حتمى مى كرد، كسانى كه بعد آنها (از امت هاى آنان در طول تاريخ) آمدند پس از آنكه (آن همه) دلايل روشن به آنها رسيد با هم نمى جنگيدند، ولى اختلاف كردند، پس برخى از آنان ايمان آوردند و برخى كافر شدند (و جنگ ها در جهان به راه انداختند). و حتما اگر خدا مى خواست نمى جنگيدند، و لكن خدا آنچه را اراده كند (مختار قرار دادن بندگان در عقايد و اعمال) انجام مى دهد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از آنچه به شما روزی داده ایم، انفاق کنید! پیش از آنکه روزی فرا رسد که در آن، نه خرید و فروش است (تا بتوانید سعادت و نجات از کیفر را برای خود خریداری کنید)، و نه دوستی (و رفاقتهای مادی سودی دارد)، و نه شفاعت؛ (زیرا شما شایسته شفاعت نخواهید بود.) و کافران، خود ستمگرند؛ (هم به خودشان ستم می کنند، هم به دیگران). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از آنچه به شما روزى داده ايم انفاق كنيد، پيش از آنكه روزى فرا رسد كه در آن نه داد و ستدى است و نه دوستى و نه شفاعتى. و كافران خود ستمكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد از آنچه به شما روزى كرده ايم انفاق كنيد، پيش از آنكه روزى بيايد كه در آن نه خريد و فروشى است و نه دوستى و نه شفاعتى و كافرانند كه ستمكارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ معبودی نیست جز خداوند یگانه زنده، که قائم به ذات خویش است، و موجودات دیگر، قائم به او هستند؛ هیچگاه خواب سبک و سنگینی او را فرانمی گیرد؛ (و لحظه ای از تدبیر جهان هستی، غافل نمی ماند؛) آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آن اوست؛ کیست که در نزد او، جز به فرمان او شفاعت کند؟! (بنابراین، شفاعت شفاعت کنندگان، برای آنها که شایسته شفاعتند، از مالکیت مطلقه او نمی کاهد.) آنچه را در پیش روی آنها [= بندگان ] و پشت سرشان است می داند؛ (و گذشته و آینده، در پیشگاه علم او، یکسان است.) و کسی از علم او آگاه نمی گردد؛ جز به مقداری که او بخواهد. (اوست که به همه چیز آگاه است؛ و علم و دانش محدود دیگران، پرتوی از علم بی پایان و نامحدود اوست.) تخت (حکومت) او، آسمانها و زمین را دربرگرفته؛ و نگاهداری آن دو [= آسمان و زمین]، او را خسته نمیکند. بلندی مقام و عظمت، مخصوص اوست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه معبودى جز او نيست؛ زنده و برپادارنده است؛ نه خوابى سبك او را فرو مى گيرد و نه خوابى گران؛ آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، از آنِ اوست. كيست آن كس كه جز به اذن او در پيشگاهش شفاعت كند؟ آنچه در پيش روى آنان و آنچه در پشت سرشان است مى داند. و به چيزى از علم او، جز به آنچه بخواهد، احاطه نمى يابند. كرسى او آسمانها و زمين را در بر گرفته، و نگهدارى آنها بر او دشوار نيست، و اوست والاى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى يكتاست كه جز او معبودى نيست، زنده قائم به ذات و برپا دارنده توانا و دائم (جهان هستى) است، هيچ گاه او را خواب سبك و سنگين فرا نمى گيرد، آنچه در آسمان ها و آنچه در اين زمين است (علاوه بر خود آنها) از آن اوست (به ملاك آنكه آفرينش و حفظ و تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده اوست) كيست آنكه جز به اذن او در محضرش وساطت كند (وساطت تكوينى در ميان اسباب و مسببات در اين جهان، و شفاعت ارادى در سقوط كيفر اعمال و فزونى پاداش در جهان ديگر)؟! آنچه را در جلو روى مردم و آنچه را در پشت سر آنهاست (حوادث آينده و گذشته جهان را) مى داند و آنها به چيزى از علم او احاطه ندارند جز به آنچه او بخواهد. كرسى (سلطه و ربوبيت) او آسمان ها و زمين را فرا گرفته و نگهدارى آنها بر او سنگينى و خستگى ندارد، و او والا و بزرگ است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در قبول دین، اکراهی نیست. (زیرا) راه درست از راه انحرافی، روشن شده است. بنابر این، کسی که به طاغوت [= بت و شیطان، و هر موجود طغیانگر] کافر شود و به خدا ایمان آورد، به دستگیره محکمی چنگ زده است، که گسستن برای آن نیست. و خداوند، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در دين هيچ اجبارى نيست. و راه از بيراهه بخوبى آشكار شده است. پس هر كس به طاغوت كفر ورزد، و به خدا ايمان آورد، به يقين، به دستاويزى استوار، كه آن را گسستن نيست، چنگ زده است. و خداوند شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در (اصول اعتقادات) دين اكراه نيست (زيرا اذعان و باورهاى باطنى اكراه پذير نيست بلكه تابع دليل و برهان است، و) بى ترديد راه هدايت از گمراهى (به واسطه اين قرآن) روشن شده است، پس هر كه به طغيانگر (شيطان و پيروانش) كفر ورزد و به خدا ايمان آورد حقّا كه به دستگيره محكم چنگ زده كه گسستن ندارد، و خداوند شنوا و داناست
اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (257) ترجمه: (1)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَاجَّ إِبْرَاهِيمَ فِي رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا أُحْيِي وَأُمِيتُ قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (258) ترجمه: (2)
أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى يُحْيِي هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَانظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (259) ترجمه: (3)
ص: 43
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده اند؛ آنها را از ظلمتها، به سوی نور بیرون می برد. (اما) کسانی که کافر شدند، اولیای آنها طاغوتها هستند؛ که آنها را از نور، به سوی ظلمتها بیرون می برند؛ آنها اهل آتشند و همیشه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند سرور كسانى است كه ايمان آورده اند. آنان را از تاريكيها به سوى روشنايى به در مى برد. و[لى ] كسانى كه كفر ورزيده اند، سرورانشان [همان عصيانگران=] طاغوتند، كه آنان را از روشنايى به سوى تاريكيها به در مى برند. آنان اهل آتشند كه خود، در آن جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند دوست و سرپرست كسانى است كه ايمان آورده اند، آنها را از تاريكى ها (ى جهل و كفر و فسق) به سوى نور (علم و ايمان و تقوا) بيرون مى برد، و كسانى كه كفر ورزيدند سرپرستان آنها طغيانگرانند كه آنها را از نور (هدايت) به سوى تاريكى ها (ى گمراهى) بيرون مى برند. آنها اهل آتشند كه در آنجا جاودانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی (و آگاهی نداری از) کسی [= نمرود] که با ابراهیم در باره پروردگارش محاجه و گفتگو کرد؟ زیرا خداوند به او حکومت داده بود؛ (و بر اثر کمی ظرفیت، از باده غرور سرمست شده بود؛) هنگامی که ابراهیم گفت: «خدای من آن کسی است که زنده می کند و می میراند.» او گفت: «من نیز زنده می کنم و می میرانم!» (و برای اثبات این کار و مشتبه ساختن بر مردم دستور داد دو زندانی را حاضر کردند، فرمان آزادی یکی و قتل دیگری را داد) ابراهیم گفت: «خداوند، خورشید را از افق مشرق می آورد؛ (اگر راست می گویی که حاکم بر جهان هستی تویی،) خورشید را از مغرب بیاور!» (در اینجا) آن مرد کافر، مبهوت و وامانده شد. و خداوند، قوم ستمگر را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از [حال ] آن كس كه چون خدا به او پادشاهى داده بود [و بدان مى نازيد، و] در باره پروردگار خود با ابراهيم محاجّه [مى ]كرد، خبر نيافتى؟ آنكاه كه ابراهيم گفت: «پروردگار من همان كسى است كه زنده مى كند و مى ميراند.» گفت: «من [هم ] زنده مى كنم و [هم ] مى ميرانم.» ابراهيم گفت: «خدا[ى من ] خورشيد را از خاور برمى آورد، تو آن را از باختر برآور.» پس آن كس كه كفر ورزيده بود مبهوت ماند. و خداوند قوم ستمكار را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (به ديده دل) ننگريستى به آن كه (نمرود) با ابراهيم درباره پروردگارش- از سر غرورى كه خدا او را پادشاهى داده بود- به محاجّه و گفتگو پرداخت؟ آن گاه كه ابراهيم گفت: پروردگار من آن است كه زنده مى كند و مى ميراند. او گفت: من (نيز) زنده مى كنم و مى ميرانم (از دو نفر محكوم يكى را آزاد مى كنم و ديگرى را مى كشم). ابراهيم گفت: همانا خداوند (من) خورشيد را از مشرق بيرون مى آورد، تو آن را از مغرب بيرون آور! پس آن كس كه كفر ورزيده بود مبهوت ماند. و خداوند هرگز مردمان ستمكار را هدايت نمى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا همانند کسی که از کنار یک آبادی (ویران شده) عبور کرد، در حالی که دیوارهای آن، به روی سقفها فرو ریخته بود، (و اجساد و استخوانهای اهل آن، در هر سو پراکنده بود؛ او با خود) گفت: «چگونه خدا اینها را پس از مرگ، زنده می کند؟!» (در این هنگام،) خدا او را یکصد سال میراند؛ سپس زنده کرد؛ و به او گفت: «چه قدر درنگ کردی؟» گفت: «یک روز؛ یا بخشی از یک روز.» فرمود: «نه، بلکه یکصد سال درنگ کردی! نگاه کن به غذا و نوشیدنی خود (که همراه داشتی، با گذشت سالها) هیچ گونه تغییر نیافته است! (خدایی که یک چنین مواد فاسدشدنی را در طول این مدت، حفظ کرده، بر همه چیز قادر است!) ولی به الاغ خود نگاه کن (که چگونه از هم متلاشی شده! این زنده شدن تو پس از مرگ، هم برای اطمینان خاطر توست، و هم) برای اینکه تو را نشانه ای برای مردم (در مورد معاد) قرار دهیم. (اکنون) به استخوانها (ی مرکب سواری خود نگاه کن که چگونه آنها را برداشته، به هم پیوند می دهیم، و گوشت بر آن می پوشانیم!» هنگامی که (این حقایق) بر او آشکار شد، گفت: «می دانم خدا بر هر کاری توانا است». ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا چون آن كس كه به شهرى كه بامهايش يكسر فرو ريخته بود، عبور كرد؛ [و با خود مى ]گفت: «چگونه خداوند، [اهل ] اين [ويرانكده ] را پس از مرگشان زنده مى كند؟». پس خداوند، او را [به مدت ] صد سال ميراند. آنگاه او را برانگيخت، [و به او] گفت: «چقدر درنگ كردى؟» گفت: «يك روز يا پاره اى از روز را درنگ كردم.» گفت: «[نه ] بلكه صد سال درنگ كردى، به خوراك و نوشيدنى خود بنگر [كه طعم و رنگ آن ] تغيير نكرده است، و به درازگوش خود نگاه كن [كه چگونه متلاشى شده است. اين ماجرا براى آن است كه هم به تو پاسخ گوييم ] و هم تو را [در مورد معاد] نشانه اى براى مردم قرار دهيم. و به [اين ]استخوانها بنگر، چگونه آنها را برداشته به هم پيوند مى دهيم؛ سپس گوشت بر آن مى پوشانيم.» پس هنگامى كه [چگونگى زنده ساختن مرده ] براى او آشكار شد، گفت: «[اكنون ] مى دانم كه خداوند بر هر چيزى تواناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا (كسى را ديده اى) مانند آن كه به دهكده اى عبور كرد كه (سقف خانه ها فرود آمده و) ديوارها بر روى سقف هايش فرو ريخته (و اجساد ساكنانش پراكنده و پوسيده) بود؟ (از روى تعجب با خود) گفت: چگونه خداوند اينها را پس از مرگشان زنده مى كند؟! پس خدا او را صد سال ميراند، سپس او را برانگيخت، گفت: چقدر (اين جا) درنگ كرده اى؟ گفت: يك روز يا پاره اى از يك روز درنگ كرده ام. گفت: بلكه صد سال درنگ كرده اى به خوراكى و نوشيدنى ات بنگر كه تغييرى نكرده و به درازگوشت بنگر (كه چگونه متلاشى شده! ما چنين كرديم تا خواسته ات را برآوريم) و تا تو را نشانه اى (از توحيد و قدرت خود) براى مردم قرار دهيم، و به استخوان ها (ى درازگوشت) بنگر كه چگونه آنها را برمى داريم (و به هم وصل كرده) سپس بر آنها گوشت مى پوشانيم! پس چون (كيفيت بعث) بر او روشن شد، گفت: اكنون مى دانم كه خدا بر همه چيز تواناست (و اينك به عين اليقين ديدم)
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (260) ترجمه: (1)
مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (261) ترجمه: (2)
الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (262) ترجمه: (3)
قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ (263) ترجمه: (4)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالْأَذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لَّا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُوا وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (264) ترجمه: (5)
ص: 44
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاور) هنگامی را که ابراهیم گفت: «خدایا! به من نشان بده چگونه مردگان را زنده می کنی؟» فرمود: «مگر ایمان نیاورده ای؟!» عرض کرد: «آری، ولی می خواهم قلبم آرامش یابد.» فرمود: «در این صورت، چهار نوع از مرغان را انتخاب کن! و آنها را (پس از ذبح کردن،) قطعه قطعه کن (و در هم بیامیز)! سپس بر هر کوهی، قسمتی از آن را قرار بده، بعد آنها را بخوان، به سرعت به سوی تو می آیند! و بدان خداوند قادر و حکیم است؛ (هم از ذرات بدن مردگان آگاه است، و هم توانایی بر جمع آنها دارد)». ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] آنگاه كه ابراهيم گفت: «پروردگارا، به من نشان ده؛ چگونه مردگان را زنده مى كنى؟» فرمود: «مگر ايمان نياورده اى؟» گفت: «چرا، ولى تا دلم آرامش يابد.» فرمود: «پس، چهار پرنده برگير، و آنها را پيش خود، ريز ريز گردان؛ سپس بر هر كوهى پاره اى از آنها را قرار ده؛ آنگاه آنها را فرا خوان، شتابان به سوى تو مى آيند، و بدان كه خداوند توانا و حكيم است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ابراهيم گفت، پروردگارا به من نشان ده كه مردگان را چگونه زنده مى كنى، گفت: آيا (به قدرت من يا به روز جزا) ايمان ندارى؟ گفت: چرا، و لكن (درخواست كردم) تا قلبم (با عين اليقين) آرامش يابد. گفت: پس چهار (نوع) پرنده بگير و آنها را به خود نزديك گردان (تا علائم جسمى آنها را به دقت ببينى) و ريز ريز (و مخلوط به هم) كن، سپس بر هر كوهى (در اين اطراف) پاره اى از آنها را قرار ده، آن گاه آنها را بخوان، كه شتابان به سوى تو مى آيند. و بدان كه خداوند مقتدر شكست ناپذير و حكيم است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند، همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند؛ که در هر خوشه، یکصد دانه باشد؛ و خداوند آن را برای هر کس بخواهد (و شایستگی داشته باشد)، دو یا چند برابر می کند؛ و خدا (از نظر قدرت و رحمت،) وسیع، و (به همه چیز) داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مَثَل [صدقات ] كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى كنند همانند دانه اى است كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه اى صد دانه باشد؛ و خداوند براى هر كس كه بخواهد [آن را] چند برابر مى كند، و خداوند گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثل (انفاقات) كسانى كه اموالشان را در راه خدا انفاق مى كنند مثل دانه اى است كه هفت خوشه بروياند، در هر خوشه اى يكصد دانه باشد (پس انفاق هر چيزى هفتصد برابر پاداش دارد) و خداوند براى هر كه بخواهد (و حكمتش اقتضا كند) چند برابر مى كند، و خداوند (از نظر وجود و توان و رحمت) داراى وسعت است و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند، سپس به دنبال انفاقی که کرده اند، منت نمی گذارند و آزاری نمی رسانند، پاداش آنها نزد پروردگارشان (محفوظ) است؛ و نه ترسی دارند، و نه غمگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى كنند، سپس در پى آنچه انفاق كرده اند، منّت و آزارى روا نمى دارند، پاداش آنان برايشان نزد پروردگارشان [محفوظ] است، و بيمى بر آنان نيست و اندوهگين نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه اموالشان را در راه خدا انفاق مى كنند سپس منّت و آزارى (زخم زبانى) به دنبال انفاقشان نمى آورند، آنان را در نزد پروردگارشان پاداشى درخور آنهاست، و (در آن جهان) نه بيمى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتار پسندیده (در برابر نیازمندان)، و عفو (و گذشت از خشونتهای آنها)، از بخششی که آزاری به دنبال آن باشد، بهتر است؛ و خداوند، بی نیاز و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتارى پسنديده [در برابر نيازمندان ] و گذشت [از اصرار و تندىِ آنان ] بهتر از صدقه اى است كه آزارى به دنبال آن باشد، و خداوند بى نياز بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتارى پسنديده و بخشيدن (اصرار و بدزبانى سائلان) بهتر از صدقه اى است كه دنبالش آزارى باشد، و خداوند بى نياز و بردبار است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! بخششهای خود را با منت و آزار، باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق می کند؛ و به خدا و روز رستاخیز، ایمان نمی آورد؛ (کار او) همچون قطعه سنگی است که بر آن، (قشر نازکی از) خاک باشد؛ (و بذرهایی در آن افشانده شود؛) و رگبار باران به آن برسد، (و همه خاکها و بذرها را بشوید،) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند. آنها از کاری که انجام داده اند، چیزی به دست نمی آورند؛ و خداوند، جمعیت کافران را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صدقه هاى خود را با منّت و آزار، باطل مكنيد، مانند كسى كه مالش را براى خودنمايى به مردم، انفاق مى كند و به خدا و روز بازپسين ايمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارايى است كه بر روى آن، خاكى [نشسته ] است، و رگبارى به آن رسيده و آن [سنگ ] را سخت و صاف بر جاى نهاده است. آنان [=رياكاران ] نيز از آنچه به دست آورده اند، بهره اى نمى برند؛ و خداوند، گروه كافران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صدقه هاى خود را با منّت آزردن باطل نكنيد، مانند كسى كه مالش را به ريا و خودنمايى به مردم انفاق مى كند و به خدا و روز واپسين ايمان ندارد، كه مثل او مثل سنگ سخت و صافى است كه خاكى (اندك) بر آن نشسته، پس باران تند و درشتى به آن برسد و آن را سنگى صاف (و بدون خاك و گياه) واگذارد (صدقه او نظير آن خاك است. و رياكاران) به چيزى از آنچه كسب كرده اند دست نمى يابند، و خداوند مردم كافر را هدايت نمى كند
وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِيتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (265) ترجمه: (1)
أَيَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَن تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْكِبَرُ وَلَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفَاءُ فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِيهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ (266) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِيهِ إِلَّا أَن تُغْمِضُوا فِيهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ (267) ترجمه: (3)
الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاءِ وَاللَّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلًا وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (268) ترجمه: (4)
يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاءُ وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ (269) ترجمه: (5)
ص: 45
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (کار) کسانی که اموال خود را برای خشنودی خدا، و تثبیت (ملکات انسانی در) روح خود، انفاق می کنند، همچون باغی است که در نقطه بلندی باشد، و بارانهای درشت به آن برسد، (و از هوای آزاد و نور آفتاب، به حد کافی بهره گیرد،) و میوه خود را دو چندان دهد (که همیشه شاداب و با طراوت است.) و اگر باران درشت به آن نرسد، بارانی نرم به آن می رسد. و خداوند به آنچه انجام می دهید، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مَثَل [صدقات ] كسانى كه اموال خويش را براى طلب خشنودى خدا و استوارى روحشان انفاق مى كنند، همچون مَثَل باغى است كه بر فراز پشته اى قرار دارد [كه اگر] رگبارى بر آن برسد، دو چندان محصول برآورد، و اگر رگبارى هم بر آن نرسد، بارانِ ريزى [براى آن بس است ]، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مثل (انفاقات) كسانى كه اموالشان را براى طلب خشنودى خدا و استوارسازى روحشان (در ايمان و عمل) انفاق مى كنند، مثل باغى است در جايى مرتفع كه باران تندى بدان رسيده پس ميوه خود را دو چندان داده باشد، پس اگر باران تندى نرسيده باران نرمى رسيده (و بى گياه نمانده است)، و خداوند به آنچه عمل مى كنيد بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن، نهرها بگذرد، و برای او در آن (باغ)، از هر گونه میوه ای وجود داشته باشد، در حالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد؛ (در این هنگام،) گردبادی (کوبنده)، که در آن آتش (سوزانی) است، به آن برخورد کند و شعله ور گردد و بسوزد؟! (همین طور است حال کسانی که انفاقهای خود را، با ریا و منت و آزار، باطل می کنند.) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه، راه حق را بیابید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد كه از زير آنها نهرها روان است، و براى او در آن [باغ ] از هر گونه ميوه اى [فراهم ] باشد، و در حالى كه او را پيرى رسيده و فرزندانى خردسال دارد، [ناگهان ] گردبادى آتشين بر آن [باغ ] زند و [باغ يكسر] بسوزد؟ اين گونه، خداوند آيات [خود] را براى شما روشن مى گرداند، باشد كه شما بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا يكى از شما دوست دارد كه او را باغى باشد از درختان خرما و انگور، كه از زير (درختان) آن نهرها جارى گردد، و او را در آن باغ از هر گونه ميوه اى باشد، در حالى كه پيرى به او رسيده و فرزندانى خردسال و ناتوان دارد، پس گردبادى محتوى آتش سوزان به آن برسد و يكسره بسوزد؟! اين گونه خداوند آيات (احكام و معارف دينى) خود را براى شما روشن مى كند، شايد بينديشيد (در اينكه مبادا در آخرت در شدت احتياج، عمل هاى خير خود را به وسيله آتش ريا و منّت و كفر نابود بيابيد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از قسمتهای پاکیزه اموالی که (از طریق تجارت) به دست آورده اید، و از آنچه از زمین برای شما خارج ساخته ایم (از منابع و معادن و درختان و گیاهان)، انفاق کنید! و برای انفاق، به سراغ قسمتهای ناپاک نروید در حالی که خود شما، (به هنگام پذیرش اموال،) حاضر نیستید آنها را بپذیرید؛ مگر از روی اغماض و کراهت! و بدانید خداوند، بی نیاز و شایسته ستایش است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهاى پاكيزه اى كه به دست آورده ايد، و از آنچه براى شما از زمين برآورده ايم، انفاق كنيد، و در پى ناپاك آن نرويد كه [از آن ] انفاق نماييد، در حالى كه آن را [اگر به خودتان مى دادند] جز با چشم پوشى [و بى ميلى ] نسبت به آن، نمى گرفتيد، و بدانيد كه خداوند، بى نيازِ ستوده [صفات ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از پاكيزه ها و حلال هاى آنچه كسب كرده ايد و آنچه براى شما از زمين بيرون آورده ايم (از كشت و معادن) انفاق نماييد و قصد مال ناپاك (بد و حرام) نكنيد كه از آن انفاق نماييد، در حالى كه آن را (اگر در برابر حق خودتان مى دادند) جز با چشم پوشى (و بى ميلى) نمى گرفتيد، و بدانيد كه خداوند بى نياز و ستوده (صفات و ستوده افعال) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شیطان، شما را (به هنگام انفاق،) وعده فقر و تهیدستی می دهد؛ و به فحشا (و زشتیها) امر می کند؛ ولی خداوند وعده «آمرزش» و «فزونی» به شما می دهد؛ و خداوند، قدرتش وسیع، و (به هر چیز) داناست. (به همین دلیل، به وعده های خود، وفا می کند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : شيطان شما را از تهيدستى بيم مى دهد و شما را به زشتى وامى دارد؛ و[لى ] خداوند از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش مى دهد، و خداوند گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شيطان شما را (به هنگام هر انفاقى) وعده فقر مى دهد و شما را به كار زشت (بخل و غيره) امر مى كند، و خداوند شما را وعده آمرزش از جانب خود و فضل و فزونى مى دهد، و خدا صاحب سعه (وجودى، توانى و رحمتى) و دانا (به همه چيز) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خدا) دانش و حکمت را به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می دهد؛ و به هر کس دانش داده شود، خیر فراوانی داده شده است. و جز خردمندان، (این حقایق را درک نمی کنند، و) متذکر نمی گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خدا] به هر كس كه بخواهد حكمت مى بخشد، و به هر كس حكمت داده شود، به يقين، خيرى فراوان داده شده است؛ و جز خردمندان، كسى پند نمى گيرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حكمت را (احكام شريعت و معارف عقلى و عملى را) به هر كس بخواهد (و در وجود او اقتضا داشته و با حكمت حق موافق باشد) مى دهد، و كسى كه به او حكمت داده شود حقّا كه خيرى فراوان داده شده، و جز صاحبان خرد ناب كسى پند نمى گيرد
وَمَا أَنفَقْتُم مِّن نَّفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُم مِّن نَّذْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ (270) ترجمه: (1)
إِن تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَيِّئَاتِكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (271) ترجمه: (2)
لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يَشَاءُ وَمَا تُنفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَلِأَنفُسِكُمْ وَمَا تُنفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ وَمَا تُنفِقُوا مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ (272) ترجمه: (3)
لِلْفُقَرَاءِ الَّذِينَ أُحْصِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لَا يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ (273) ترجمه: (4)
الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (274) ترجمه: (5)
ص: 46
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر چیز را که انفاق می کنید، یا (اموالی را که) نذر کرده اید (در راه خدا انفاق کنید)، خداوند آنها را می داند. و ستمگران یاوری ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر نفقه اى را كه انفاق، يا هر نذرى را كه عهد كرده ايد، قطعاً خداوند آن را مى داند، و براى ستمكاران هيچ ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر نفقه اى كه (در راه حق) انفاق نموديد و هر تعهدى كه (در راه خدا) بر عهده گرفتيد، بى ترديد خدا آن را مى داند (و پاداش مى دهد، و تخلف از آن ستمكارى است) و هرگز براى ستمكاران ياورى نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر انفاقها را آشکار کنید، خوب است! و اگر آنها را مخفی ساخته و به نیازمندان بدهید، برای شما بهتر است! و قسمتی از گناهان شما را می پوشاند؛ (و در پرتو بخشش در راه خدا، بخشوده خواهید شد.) و خداوند به آنچه انجام می دهید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر صدقه ها را آشكار كنيد، اين، كار خوبى است، و اگر آن را پنهان داريد و به مستمندان بدهيد، اين براى شما بهتر است؛ و بخشى از گناهانتان را مى زدايد، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر صدقه ها (ى مستحبى) را آشكار سازيد كارى نيكوست، و اگر آنها را پنهان داريد و به فقرا بدهيد آن براى شما بهتر است و (خداوند) از گناهانتان مى زدايد، و خداوند به آنچه مى كنيد آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هدایت آنها (به طور اجبار،) بر تو نیست؛ (بنابر این، ترک انفاق به غیر مسلمانان، برای اجبار به اسلام، صحیح نیست؛) ولی خداوند، هر که را بخواهد (و شایسته بداند)، هدایت می کند. و آنچه را از خوبیها و اموال انفاق می کنید، برای خودتان است؛ (ولی) جز برای رضای خدا، انفاق نکنید! و آنچه از خوبیها انفاق می کنید، (پاداش آن) به طور کامل به شما داده می شود؛ و به شما ستم نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هدايت آنان بر عهده تو نيست، بلكه خدا هر كه را بخواهد هدايت مى كند، و هر مالى كه انفاق كنيد، به سود خود شماست، و[لى ] جز براى طلب خشنودى خدا انفاق مكنيد، و هر مالى را كه انفاق كنيد [پاداش آن ] به طور كامل به شما داده خواهد شد و ستمى بر شما نخواهد رفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هدايت (باطنى) آنها بر عهده تو نيست (بلكه وظيفه تو ابلاغ و بيم و مژده دادن و اقامه حجت است) و لكن خداست كه هر كس را بخواهد (طبق اقتضاء حكمت و رحمتش) هدايت مى كند، و هر مالى كه انفاق كنيد به سود خودتان است، و جز براى طلب رضاى خدا انفاق نمى كنيد (پس بهترين را انفاق كنيد و منّت هم ننهيد) و هر مالى انفاق كنيد (پاداش آن در آخرت يا تجسم عينى آن) به طور كامل به شما داده مى شود و هرگز بر شما ستم نمى رود و از حقّتان كم نمى گذارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (انفاقِ شما، مخصوصاً باید) برای نیازمندانی باشد که در راه خدا، در تنگنا قرار گرفته اند؛ (و توجّه به آیین خدا، آنها را از وطنهای خویش آواره ساخته؛ و شرکت در میدانِ جهاد، به آنها اجازه نمی دهد تا برای تأمین هزینه زندگی، دست به کسب و تجارتی بزنند؛) نمی توانند مسافرتی کنند (و سرمایه ای به دست آورند؛) و از شدّت خویشتن داری، افراد ناآگاه آنها را بی نیاز می پندارند؛ امّا آنها را از چهره هایشان می شناسی؛ و هرگز با اصرار چیزی از مردم نمی خواهند. (این است مشخّصات آنها!) و هر چیز خوبی در راه خدا انفاق کنید، خداوند از آن آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين صدقات ] براى آن [دسته از] نيازمندانى است كه در راه خدا فرومانده اند، و نمى توانند [براى تأمين هزينه زندگى ] در زمين سفر كنند. از شدّت خويشتن دارى، فرد بى اطلاع، آنان را توانگر مى پندارد. آنها را از سيمايشان مى شناسى. با اصرار، [چيزى ] از مردم نمى خواهند. و هر مالى [به آنان ] انفاق كنيد، قطعاً خدا از آن آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (صدقات) از آن فقيرانى است كه در راه خدا (مانند جهاد يا غارت رفتن اموال يا بيمارى مزمن يا تحصيل علم) گرفتار آمده اند، نمى توانند (براى تحصيل معاش خود) هيچ گونه در روى زمين سفر كنند، فرد ناآگاه آنها را از شدت محافظتى كه دارند توانگر مى پندارد آنها را از سيمايشان مى شناسى از مردم به اصرار چيزى نمى خواهند. و هر چه از مال انفاق كنيد مسلّما خداوند به آن داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که اموال خود را، شب و روز، پنهان و آشکار، انفاق می کنند، مزدشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه اموال خود را شب و روز، و نهان و آشكارا، انفاق مى كنند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه اموال خود را در شب و روز، پنهان و آشكار، انفاق مى كنند، آنها را در نزد پروردگارشان پاداشى است درخور مقامشان، و (در آخرت) نه بيمى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت
الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَن جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَى فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (275) ترجمه: (1)
يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ (276) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (277) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (278) ترجمه: (4)
فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ (279) ترجمه: (5)
وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَأَن تَصَدَّقُوا خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (280) ترجمه: (6)
وَاتَّقُوا يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (281) ترجمه: (7)
ص: 47
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ربا می خورند، (در قیامت) برنمی خیزند مگر مانند کسی که بر اثر تماسّ شیطان، دیوانه شده (و نمی تواند تعادل خود را حفظ کند؛ گاهی زمین می خورد، گاهی بپا می خیزد). این، به خاطر آن است که گفتند: «داد و ستد هم مانند ربا است (و تفاوتی میان آن دو نیست.)» در حالی که خدا بیع را حلال کرده، و ربا را حرام! (زیرا فرق میان این دو، بسیار است.) و اگر کسی اندرز الهی به او رسد، و (از رباخواری) خودداری کند، سودهایی که در سابق [= قبل از نزول حکم تحریم ] به دست آورده، مال اوست؛ (و این حکم، گذشته را شامل نمی گردد؛) و کار او به خدا واگذار می شود؛ (و گذشته او را خواهد بخشید.) امّا کسانی که بازگردند (و بار دیگر مرتکب این گناه شوند)، اهل آتشند؛ و همیشه در آن می مانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ربا مى خورند، [از گور] برنمى خيزند مگر مانند برخاستن كسى كه شيطان بر اثر تماس، آشفته سرش كرده است. اين بدان سبب است كه آنان گفتند: «داد و ستد صرفاً مانند رباست.» و حال آنكه خدا داد و ستد را حلال، و ربا را حرام گردانيده است. پس، هر كس، اندرزى از جانب پروردگارش بدو رسيد، و [از رباخوارى ] باز ايستاد، آنچه گذشته، از آنِ اوست، و كارش به خدا واگذار مى شود، و كسانى كه [به رباخوارى ] باز گردند، آنان اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ربا مى خورند، (در ميان مردم) قيام و رفتارى ندارند مگر مانند رفتار كسى كه شيطان او را به برخورد خود ديوانه كرده (تعادل رفتار او را به هم زده). اين بدان سبب است كه آنها گفتند: بى ترديد داد و ستد نيز مانند رباست، در حالى كه خداوند داد و ستد را حلال و ربا را حرام نموده. پس هر كه پندى از جانب پروردگارش بدو رسد و (از رباخوارى) باز ايستد، آنچه گذشته از آن اوست (سودى كه پيش از نزول حكم ربا گرفته مال اوست)، و كارش (از نظر كيفر اخروى) با خداست، و كسانى كه (به رباخوارى) بازگردند آنها اهل آتشند، در آن جاودان خواهند ماند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، ربا را نابود می کند؛ و صدقات را افزایش می دهد! و خداوند، هیچ انسانِ ناسپاسِ گنهکاری را دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا از [بركت ] ربا مى كاهد، و بر صدقات مى افزايد، و خداوند هيچ ناسپاس گناهكارى را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند ربا را نابود مى كند (بركت مال ربوى را مى برد) و صدقات را فزونى مى بخشد، و خداوند هيچ كفران كننده گنهكارى را دوست نمى دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند و نماز را برپا داشتند و زکات را پرداختند، اجرشان نزد پروردگارشان است؛ و نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و نماز بر پا داشته و زكات داده اند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده و نماز را به پا داشته و زكات پرداخته اند، براى آنان در نزد پروردگارشان پاداشى در خور شأن آنهاست، و (در آخرت) نه بيمى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و آنچه از (مطالبات) ربا باقی مانده، رها کنید؛ اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد؛ و اگر مؤمنيد، آنچه از ربا باقى مانده است واگذاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد، و آنچه از ربا (اضافه بر سرمايه بر ذمّه ديگران) باقى مانده رها كنيد اگر ايمان داريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (چنین) نمی کنید، بدانید خدا و رسولش، با شما پیکار خواهند کرد! و اگر توبه کنید، سرمایه های شما، از آنِ شماست [= اصل سرمایه، بدون سود]؛ نه ستم می کنید، و نه بر شما ستم وارد می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [چنين ] نكرديد، بدانيد به جنگ با خدا و فرستاده وى، برخاسته ايد؛ و اگر توبه كنيد، سرمايه هاى شما از خودتان است. نه ستم مى كنيد و نه ستم مى بينيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر چنين نكرديد (و به رباخوارى ادامه داديد) پس يقين كنيد به پيكارى از سوى خدا و فرستاده او (كه متوجه شما مى شود، و دولت حقّه يا جامعه انفجار يافته آن را از شما مى گيرد). و اگر توبه كرديد سرمايه هاى شما از آن شماست (و سودش را رد كنيد، كه در اين صورت) نه ستم مى كنيد و نه ستم مى بينيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر (بدهکار،) قدرت پرداخت نداشته باشد، او را تا هنگام توانایی، مهلت دهید! (و در صورتی که براستی قدرت پرداخت را ندارد،) برای خدا به او ببخشید بهتر است؛ اگر (منافع این کار را) بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [بدهكارتان ] تنگدست باشد، پس تا [هنگام ] گشايش، مهلتى [به او دهيد]؛ و [اگر به راستى قدرت پرداخت ندارد،] بخشيدن آن براى شما بهتر است-اگر بدانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (بدهكار) تنگدست بود پس (بر شماست) مهلت دادن او تا وقت توانايى. و صدقه دادن شما (گذشت از اصل بدهى) براى شما بهتر است اگر بدانيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از روزی بپرهیزید (و بترسید) که در آن روز، شما را به سوی خدا بازمی گردانند؛ سپس به هر کس، آنچه انجام داده، به طور کامل باز پس داده می شود، و به آنها ستم نخواهد شد. (چون هر چه می بینند، نتایج اعمال خودشان است.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بترسيد از روزى كه در آن، به سوى خدا بازگردانده مى شويد، سپس به هر كسى [پاداش ] آنچه به دست آورده، تمام داده شود؛ و آنان مورد ستم قرار نمى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بپرهيزيد از روزى كه در آن به سوى خدا بازگردانده مى شويد، سپس به هر كسى جزاى آنچه كسب كرده و يا تجسم عينى آنچه كرده به كمال داده مى شود و آنان مورد ستم قرار نمى گيرند و از پاداششان كم گذاشته نمى شود
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا يَأْبَ كَاتِبٌ أَن يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإِن كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لَا يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِن رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَن تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى وَلَا يَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا وَلَا تَسْأَمُوا أَن تَكْتُبُوهُ صَغِيرًا أَوْ كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ اللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلَّا تَرْتَابُوا إِلَّا أَن تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوا إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلَا يُضَارَّ كَاتِبٌ وَلَا شَهِيدٌ وَإِن تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (282) ترجمه: (1)
ص: 48
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که بدهی مدّت داری (به خاطر وام یا داد و ستد) به یکدیگر پیدا کنید، آن را بنویسید! و باید نویسنده ای از روی عدالت، (سند را) در میان شما بنویسد! و کسی که قدرت بر نویسندگی دارد، نباید از نوشتن -همان طور که خدا به او تعلیم داده- خودداری کند! پس باید بنویسد، و آن کس که حق بر عهده اوست، باید املا کند، و از خدا که پروردگار اوست بپرهیزد، و چیزی را فروگذار ننماید! و اگر کسی که حق بر ذمه اوست، سفیه (یا از نظر عقل) ضعیف (و مجنون) است، یا (به خاطر لال بودن،) توانایی بر املاکردن ندارد، باید ولیّ او (به جای او،) با رعایت عدالت، املا کند! و دو نفر از مردان (عادل) خود را (بر این حقّ) شاهد بگیرید! و اگر دو مرد نبودند، یک مرد و دو زن، از کسانی که مورد رضایت و اطمینان شما هستند، انتخاب کنید! (و این دو زن، باید با هم شاهد قرار گیرند،) تا اگر یکی انحرافی یافت، دیگری به او یادآوری کند. و شهود نباید به هنگامی که آنها را (برای شهادت) دعوت می کنند، خودداری نمایند! و از نوشتن (بدهیِ خود،) چه کوچک باشد یا بزرگ، ملول نشوید (هر چه باشد بنویسید)! این، در نزد خدا به عدالت نزدیکتر، و برای شهادت مستقیم تر، و برای جلوگیری از تردید و شک (و نزاع و گفتگو) بهتر می باشد؛ مگر اینکه داد و ستد نقدی باشد که بین خود، دست به دست می کنید. در این صورت، گناهی بر شما نیست که آن را ننویسید. ولی هنگامی که خرید و فروش (نقدی) می کنید، شاهد بگیرید! و نباید به نویسنده و شاهد، (به خاطر حقگویی،) زیانی برسد (و تحت فشار قرار گیرند)! و اگر چنین کنید، از فرمان پروردگار خارج شده اید. از خدا بپرهیزید! و خداوند به شما تعلیم می دهد؛ خداوند به همه چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر گاه به وامى تا سررسيدى معين، با يكديگر معامله كرديد، آن را بنويسيد. و بايد نويسنده اى [صورت معامله را] بر اساس عدالت، ميان شما بنويسد. و هيچ نويسنده اى نبايد از نوشتن خوددارى كند؛ همان گونه [و به شكرانه آن ] كه خدا او را آموزش داده است. و كسى كه بدهكار است بايد املا كند، و او [=نويسنده ] بنويسد. و از خدا كه پروردگار اوست پروا نمايد، و از آن، چيزى نكاهد. پس اگر كسى كه حق بر ذمه اوست، سفيه يا ناتوان است، يا خود نمى تواند املا كند، پس ولىّ او بايد با [رعايت ] عدالت، املا نمايد. و دو شاهد از مردانتان را به شهادت طلبيد، پس اگر دو مرد نبودند، مردى را با دو زن، از ميان گواهانى كه [به عدالت آنان ] رضايت داريد [گواه بگيريد]، تا [اگر] يكى از آن دو [زن ] فراموش كرد، [زنِ ] ديگر، وى را يادآورى كند. و چون گواهان احضار شوند، نبايد خوددارى ورزند. و از نوشتن [بدهى ] چه خرد باشد يا بزرگ، ملول نشويد، تا سررسيدش [فرا رسد]. اين [نوشتنِ ] شما، نزد خدا عادلانه تر، و براى شهادت استوارتر، و براى اينكه دچار شك نشويد [به احتياط ]نزديكتر است، مگر آنكه داد و ستدى نقدى باشد كه آن را ميان خود [دست به دست ] برگزار مى كنيد؛ در اين صورت، بر شما گناهى نيست كه آن را ننويسيد. و [در هر حال ] هر گاه داد و ستد كرديد گواه بگيريد. و هيچ نويسنده و گواهى نبايد زيان ببيند، و اگر چنين كنيد، از نافرمانى شما خواهد بود. و از خدا پروا كنيد، و خدا [بدين گونه ] به شما آموزش مى دهد، و خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه دينى را تا مدت معينى (به خاطر گرفتن وام يا داد و ستد) به يكديگر بدهكار شديد آن را بنويسيد، و بايد نويسنده اى (سند آن را) در ميان خودتان به عدالت بنگارد، و هرگز نبايد نويسنده از نوشتن آن- همان گونه كه خدا به وى آموخته- امتناع ورزد، او بايد بنويسد و كسى كه حق به گردن اوست (بدهكار) املا كند، و از خداوند كه پروردگار اوست پروا نمايد و از حق چيزى را كم نگذارد، و اگر كسى كه حق به گردن اوست سفيه يا ناتوان (سنّى) باشد يا (به خاطر آفت زبان) نتواند املا كند، ولىّ او به عدالت املا نمايد. و دو گواه از مردانتان (مردان مسلمان) را به شهادت بطلبيد، و اگر دو مرد نباشد، يك مرد و دو زن را از ميان گواهانى كه (از دينشان) رضايت داريد گواه بگيريد، تا اگر يكى از آن دو زن فراموش نمود آن ديگرى او را يادآورى نمايد. و چون گواهان (براى تحمل شهادت يا اداء آن) دعوت شوند خوددارى نكنند. و از نوشتن بدهيى كه تا مدتى معين مهلت دارد، كوچك باشد يا بزرگ، ملول نشويد. اين كار در نزد خدا عادلانه تر و براى گواهى استوارتر و به اينكه شك نكنيد (و نزاعى برنخيزد) نزديكتر است، مگر آنكه داد و ستدى نقدى باشد كه در ميان خود تبادل مى كنيد، كه بر شما گناهى نيست كه آن را ننويسيد. و (بهتر است كه) هر زمان داد و ستد كنيد شاهد بگيريد، و نبايد نويسنده و گواه (به واسطه زياد و كم كردن، به صاحب حق) ضرر بزنند و نبايد به نويسنده و شاهد به سبب ندادن حقشان ضرر برسد، و اگر چنين كنيد براى شما فسق و گناه است. و از خدا پروا كنيد، و خدا به شما مى آموزد و خدا به همه چيز داناست
وَإِن كُنتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَلَمْ تَجِدُوا كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَّقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ (283) ترجمه: (1)
لِّلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِن تُبْدُوا مَا فِي أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُم بِهِ اللَّهُ فَيَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (284) ترجمه: (2)
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ (285) ترجمه: (3)
لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنتَ مَوْلَانَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (286) ترجمه: (4)
ص: 49
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر در سفر بودید، و نویسنده ای نیافتید، گروگان بگیرید! (گروگانی که در اختیار طلبکار قرار گیرد.) و اگر به یکدیگر اطمینان (کامل) داشته باشید، (گروگان لازم نیست، و) باید کسی که امین شمرده شده (و بدون گروگان، چیزی از دیگری گرفته)، امانت (و بدهی خود را بموقع) بپردازد؛ و از خدایی که پروردگار اوست. بپرهیزد! و شهادت را کتمان نکنید! و هر کس آن را کتمان کند، قلبش گناهکار است. و خداوند، به آنچه انجام می دهید، داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر در سفر بوديد و نويسنده اى نيافتيد وثيقه اى بگيريد؛ و اگر برخى از شما برخى ديگر را امين دانست، پس آن كس كه امين شمرده شده، بايد سپرده وى را بازپس دهد؛ و بايد از خداوند كه پروردگار اوست، پروا كند. و شهادت را كتمان مكنيد، و هر كه آن را كتمان كند قلبش گناهكار است، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر در سفر بوديد و نويسنده اى نيافتيد، وثيقه هاى دريافت شده (جايگزين سند و گواه) است. و اگر برخى از شما برخى ديگر را امين شمرد (و وثيقه نگرفت) آن كس كه امينش شمرده اند بايد امانت (بدهى) خود را ادا نمايد و از خداوند، پروردگار خود پروا كند. و شهادت را (در مرحله ادا) كتمان نكنيد، و هر كه آن را كتمان كند قلب او گنهكار است، و خدا به آنچه مى كنيد داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و زمین است، از آنِ خداست. و (از این رو) اگر آنچه را در دل دارید، آشکار سازید یا پنهان، خداوند شما را بر طبق آن، محاسبه می کند. سپس هر کس را بخواهد (و شایستگی داشته باشد)، می بخشد؛ و هر کس را بخواهد (و مستحق باشد)، مجازات می کند. و خداوند به همه چیز قدرت دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست. و اگر آنچه در دلهاى خود داريد، آشكار يا پنهان كنيد، خداوند شما را به آن محاسبه مى كند؛ آنگاه هر كه را بخواهد مى بخشد، و هر كه را بخواهد عذاب مى كند، و خداوند بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست، و اگر آنچه در دل داريد (از عقايد فاسده و ملكات رذيله، نه مجرد خطورات و نه ملكات غير اختيارى) آشكار نماييد يا پنهان سازيد خدا شما را به آن محاسبه مى كند، پس هر كه را بخواهد (به اقتضاى رحمتش) مى بخشد و هر كه را بخواهد (به اقتضاى عدلش) عذاب مى كند، و خدا بر هر چيزى تواناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبر، به آنچه از سوی پروردگارش بر او نازل شده، ایمان آورده است. (و او، به تمام سخنان خود، کاملاً مؤمن می باشد.) و همه مؤمنان (نیز)، به خدا و فرشتگان او و کتابها و فرستادگانش، ایمان آورده اند؛ (و می گویند:) ما در میان هیچ یک از پیامبران او، فرق نمی گذاریم (و به همه ایمان داریم). و (مؤمنان) گفتند: «ما شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا! (انتظارِ) آمرزش تو را (داریم)؛ و بازگشت (ما) به سوی توست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامبر [خدا] بدانچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ايمان آورده است، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتابها و فرستادگانش ايمان آورده اند [و گفتند:] «ميان هيچ يك از فرستادگانش فرق نمى گذاريم» و گفتند: «شنيديم و گردن نهاديم، پروردگارا، آمرزش تو را [خواستاريم ] و فرجام به سوى تو است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرستاده ما بدانچه از جانب پروردگارش به سوى او نازل شده ايمان آورده و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتاب ها و فرستادگان او ايمان آورده اند (و گفتند) ميان هيچ يك از فرستادگان او فرق نمى گذاريم، و گفتند: شنيديم و اطاعت كرديم، پروردگارا عفوت را مى طلبيم، و بازگشت (همه) به سوى توست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند هیچ کس را، جز به اندازه تواناییش، تکلیف نمی کند. (انسان،) هر کار (نیکی) را انجام دهد، برای خود انجام داده؛ و هر کار (بدی) کند، به زیان خود کرده است. (مؤمنان می گویند:) پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن! پروردگارا! تکلیف سنگینی بر ما قرار مده، آن چنان که (به خاطر گناه و طغیان،) بر کسانی که پیش از ما بودند، قرار دادی! پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آن را نداریم، بر ما مقرّر مدار! و آثار گناه را از ما بشوی! ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده! تو مولا و سرپرست مایی، پس ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند هيچ كس را جز به قدر توانايى اش تكليف نمى كند. آنچه [از خوبى ] به دست آورده به سود او، و آنچه [از بدى ] به دست آورده به زيان اوست. پروردگارا، اگر فراموش كرديم يا به خطا رفتيم بر ما مگير، پروردگارا، هيچ بار گرانى بر [دوش ] ما مگذار؛ همچنانكه بر [دوش ] كسانى كه پيش از ما بودند نهادى. پروردگارا، و آنچه تاب آن نداريم بر ما تحميل مكن؛ و از ما درگذر؛ و ما را ببخشاى و بر ما رحمت آور؛ سرور ما تويى؛ پس ما را بر گروه كافران پيروز كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند هيچ كس را جز به اندازه توانش تكليف نمى كند، هر كس هر كار خيرى كسب كرده به سود اوست، و هر كار بدى كسب نموده به زيان اوست، (و مؤمنان گويند) پروردگارا، اگر ما فراموش نموديم يا خطا كرديم ما را مؤاخذه مكن پروردگارا، و بار تكاليف سنگينى (به كيفر گناهانمان) بر دوش ما منه چنان كه بر كسانى كه پيش از ما بودند نهادى. پروردگارا، و آنچه بدان طاقت نداريم (از عذاب آخرت) بر ما تحميل مكن، و از ما درگذر، و ب
3 - سوره آل عمران
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم (1) ترجمه: (1)
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ (2) ترجمه: (2)
نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ (3) ترجمه: (3)
مِن قَبْلُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ (4) ترجمه: (4)
إِنَّ اللَّهَ لَا يَخْفَى عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ (5) ترجمه: (5)
هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (6) ترجمه: (6)
هُوَ الَّذِي أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ (7) ترجمه: (7)
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ (8) ترجمه: (8)
رَبَّنَا إِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ (9) ترجمه: (9)
ص: 50
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الم ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است و كسى توان آوردن مانند آن را ندارد. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القا شده. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : معبودی جز خداوندِ یگانه زنده و پایدار و نگهدارنده، نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداست كه هيچ معبودِ [بحقى ] جز او نيست و زنده [پاينده ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى يكتا، كه جز او معبودى نيست، زنده و قائم به ذات و برپا دارنده توانا و دائم (جهان هستى) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همان کسی که) کتاب را بحق بر تو نازل کرد، که با نشانه های کتب پیشین، منطبق است؛ و «تورات» و «انجیل» را. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين كتاب را در حالى كه مؤيّد آنچه [از كتابهاى آسمانى ] پيش از خود مى باشد، به حق [و به تدريج ] بر تو نازل كرد، و تورات و انجيل را... ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين كتاب را به حق (و هدفى والا و عقلانى) به تدريج بر تو فرو فرستاد كه تصديق كننده است آنچه را پيش از اوست (از پيامبران و شرايع و كتاب هاى آسمانى)، و (هر يك از) تورات و انجيل را دفعتا و مجموعا فرو فرستاد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از آن، برای هدایت مردم فرستاد؛ و (نیز) کتابی که حق را از باطل مشخّص می سازد، نازل کرد؛ کسانی که به آیات خدا کافر شدند، کیفر شدیدی دارند؛ و خداوند (برای کیفرِ بدکاران و کافران لجوج،) توانا و صاحب انتقام است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيش از آن براى رهنمود مردم فرو فرستاد، و فرقان [=جداكننده حق از باطل ] را نازل كرد. كسانى كه به آيات خدا كفر ورزيدند، بى ترديد عذابى سخت خواهند داشت، و خداوند، شكست ناپذير و صاحب انتقام است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيش از اين براى هدايت مردم، و فرقان را (كتاب هاى آسمانى ديگر جدا كننده حق از باطل را) نازل كرد. بى ترديد كسانى كه به آيات و نشانه هاى خدا كفر ورزيدند براى آنها عذابى سخت است و خداوند مقتدر و صاحب انتقام است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ چیز، در آسمان و زمین، بر خدا مخفی نمی ماند. (بنابر این، تدبیر آنها بر او مشکل نیست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، هيچ چيز [نه ] در زمين و نه در آسمان بر خدا پوشيده نمى ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما چيزى نه در زمين و نه در آسمان (كه از آن جمله ايمان و كفر شماست) بر خدا پنهان نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را در رحمِ (مادران)، آنچنان که می خواهد تصویر می کند. معبودی جز خداوندِ توانا و حکیم، نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه شما را آن گونه كه مى خواهد در رحمها صورتگرى مى كند. هيچ معبودى جز آن تواناى حكيم نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه شما را در رحم ها (ى مادران) به هر گونه كه مى خواهد تصوير مى كند، جز او خدايى نيست، مقتدر شكست ناپذير و داراى اتقان صنع (در تكوين و تشريع) است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که این کتاب (آسمانی) را بر تو نازل کرد، که قسمتی از آن، آیات «محکم» [= صریح و روشن ] است؛ که اساس این کتاب می باشد؛ (و هر گونه پیچیدگی در آیات دیگر، با مراجعه به اینها، برطرف می گردد.) و قسمتی از آن، «متشابه» است [= آیاتی که به خاطر بالا بودن سطح مطلب و جهات دیگر، در نگاه اول، احتمالات مختلفی در آن می رود؛ ولی با توجه به آیات محکم، تفسیر آنها آشکار می گردد.] اما آنها که در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهاتند، تا فتنه انگیزی کنند (و مردم را گمراه سازند)؛ و تفسیر (نادرستی) برای آن می طلبند؛ در حالی که تفسیر آنها را، جز خدا و راسخان در علم، نمی دانند. (آنها که به دنبال فهم و درکِ اسرارِ همه آیات قرآن در پرتو علم و دانش الهی) می گویند: «ما به همه آن ایمان آوردیم؛ همه از طرف پروردگارِ ماست.» و جز صاحبان عقل، متذکر نمی شوند (و این حقیقت را درک نمی کنند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه اين كتاب [=قرآن ] را بر تو فرو فرستاد. پاره اى از آن، آيات محكم [=صريح و روشن ] است. آنها اساس كتابند؛ و [پاره اى ] ديگر متشابهاتند [كه تأويل پذيرند]. اما كسانى كه در دلهايشان انحراف است براى فتنه جويى و طلب تأويل آن [به دلخواه خود،] از متشابه آن پيروى مى كنند، با آنكه تأويلش را جز خدا و ريشه داران در دانش كسى نمى داند. [آنان كه ] مى گويند: «ما بدان ايمان آورديم، همه [چه محكم و چه متشابه ] از جانب پروردگار ماست»، و جز خردمندان كسى متذكر نمى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه اين كتاب را بر تو فرو فرستاد كه برخى از آن آيه هاى محكم به لفظ صريح (و به معنى روشن) است، كه آنها مادر و اساس كتابند، (ابهام آيات ديگر با آنها رفع مى شود) و برخى ديگر آيه هاى متشابه است (چند پهلو است و معنى آن به واسطه عموم محتوا و عمق معنى و تعدد مراد در بدو نظر روشن نيست و بايد به وسيله آيات محكم و عقل سليم تفسير شود)، اما كسانى كه در دل هاى آنان انحراف (از حق) است، براى فتنه جويى و طلب تأويل (يافتن معنى نادرست)، از اين كتاب از آنچه متشابه است پيروى مى كنند، در حالى كه تأويل (و بازگشت معنى حقيقى) آن را جز خدا نمى داند و آنان كه رسوخ در دانش دارند مى گويند: ما بدان ايمان آورديم، همه از جانب پروردگار ماست (چه محكم و چه متشابه، و چه معنى را بدانيم و چه ندانيم) و جز صاحبان خرد ناب متذكر نمى شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (راسخانِ در علم، می گویند:) «پروردگارا! دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردی، (از راه حق) منحرف مگردان! و از سوی خود، رحمتی بر ما ببخش، زیرا تو بخشنده ای! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مى گويند:] پروردگارا، پس از آنكه ما را هدايت كردى، دلهايمان را دستخوش انحراف مگردان، و از جانب خود، رحمتى بر ما ارزانى دار كه تو خود بخشايشگرى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنان مى گويند) پروردگارا، دل هاى ما را پس از آنكه ما را راهنمايى كردى منحرف مگردان، و از جانب خود رحمتى به ما مبذول دار، زيرا كه تويى كه بسيار بخشنده اى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! تو مردم را، برای روزی که تردیدی در آن نیست، جمع خواهی کرد؛ زیرا خداوند، از وعده خود، تخلّف نمی کند. (ما به تو و رحمت بی پایانت، و به وعده رستاخیز و قیامت ایمان داریم.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، به يقين، تو در روزى كه هيچ ترديدى در آن نيست، گردآورنده [جمله ] مردمانى. قطعاً خداوند در وعده [خود] خلاف نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، بى ترديد تو گردآورنده مردمى به روزى كه شكى در آن نيست حقّا كه خداوند تخلّف وعده نمى كند
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا وَأُولَئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ (10) ترجمه: (1)
كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَاللَّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ (11) ترجمه: (2)
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَى جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمِهَادُ (12) ترجمه: (3)
قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَأُخْرَى كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَاللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَن يَشَاءُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّأُولِي الْأَبْصَارِ (13) ترجمه: (4)
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ (14) ترجمه: (5)
قُلْ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيْرٍ مِّن ذَلِكُمْ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ (15) ترجمه: (6)
ص: 51
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ثروتها و فرزندانِ کسانی که کافر شدند، نمی تواند آنان را از (عذابِ) خداوند باز دارد؛ (و از کیفر، رهایی بخشد.) و آنان خود، آتشگیره دوزخند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كفر ورزيدند، اموال و اولادشان چيزى [از عذاب خدا] را از آنان دور نخواهد كرد؛ و آنان خود، هيزم دوزخند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند هيچ گاه اموال و فرزندانشان چيزى از (عذاب) خدا را از آنها دفع نخواهد كرد، و آنهايند كه هيزم آتش (جهنم) اند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (عادت آنان در انکار و تحریفِ حقایق،) همچون عادتِ آل فرعون و کسانی است که پیش از آنها بودند؛ آیات ما را تکذیب کردند، و خداوند آنها را به (کیفر) گناهانشان گرفت؛ و خداوند، شدید العقاب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آنان ] به شيوه فرعونيان و كسانى كه پيش از آنان بودند آيات ما را دروغ شمردند؛ پس خداوند به [سزاى ] گناهانشان [گريبان ] آنان را گرفت، و خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (روش آنان) مانند روش فرعونيان و كسانى (است) كه پيش از آنها بودند كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند، خداوند هم آنها را به گناهانشان مؤاخذه نمود، و خدا سخت كيفر است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آنها که کافر شدند بگو: «(از پیروزی موقت خود در جنگ اُحُد، شاد نباشید!) بزودی مغلوب خواهید شد؛ (و سپس در رستاخیز) به سوی جهنم، محشور خواهید شد. و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به كسانى كه كفر ورزيدند بگو: «به زودى مغلوب خواهيد شد و [سپس در روز رستاخيز] در دوزخ محشور مى شويد، و چه بد بسترى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به كسانى كه كفر ورزيده اند بگو: به زودى (از اسلام) شكست مى خوريد و (در آخرت از قبور پراكنده خود) به سوى جهنم گردآورى مى شويد، و آن بد آرامگاهى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در دو گروهی که (در میدان جنگ بدر،) با هم رو به رو شدند، نشانه (و درس عبرتی) برای شما بود: یک گروه، در راه خدا نبرد می کرد؛ و جمع دیگری که کافر بود، (در راه شیطان و بت،) در حالی که آنها (گروه مؤمنان) را با چشم خود، دو برابر آنچه بودند، می دیدند. (و این خود عاملی برای وحشت و شکست آنها شد.) و خداوند، هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، با یاری خود، تأیید می کند. در این، عبرتی است برای بینایان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در برخورد ميان دو گروه، براى شما نشانه اى [و درس عبرتى ] بود. گروهى در راه خدا مى جنگيدند، و ديگر [گروه ] كافر بودند كه آنان [=مؤمنان ] را به چشم، دو برابر خود مى ديدند؛ و خدا هر كه را بخواهد به يارى خود تأييد مى كند، يقيناً در اين [ماجرا] براى صاحبان بينش عبرتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا براى شما در دو گروهى كه با هم (در جنگ بدر) برخورد كردند نشانه اى (از توحيد و قدرت خدا) بود، گروهى در راه خدا مى جنگيدند و گروه ديگر كافر بودند كه آنان مسلمين را به چشم خويش دو برابر خود مى ديدند (و از اين رو شكست خوردند). و خداوند هر كه را بخواهد به يارى خود تأييد مى كند. البته در اين (امر) عبرتى براى صاحبان بصيرت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : محبّت امور مادی، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسبهای ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است؛ (تا در پرتو آن، آزمایش و تربیت شوند؛ ولی) اینها (در صورتی که هدف نهایی آدمی را تشکیل دهند،) سرمایه زندگی پست (مادی) است؛ و سرانجام نیک (و زندگیِ والا و جاویدان)، نزد خداست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : دوستىِ خواستنيها[ى گوناگون ] از: زنان و پسران و اموال فراوان از زر و سيم و اسب هاى نشاندار و دامها و كشتزار[ها] براى مردم آراسته شده، [ليكن ] اين جمله، مايه تمتّع زندگى دنياست، و [حال آنكه] فرجام نيكو نزد خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : محبت مشتهيات (دنيا) از زنان و فرزندان و اموال انبوه فراوان از طلا و نقره و اسبان نشاندار و چهارپايان و كشت و زرع، براى مردم مزيّن و آراسته شده است، حال آنكه اينها وسيله برخوردارى زندگى دنياست، و خداست كه بازگشت نيكو نزد اوست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا شما را از چیزی آگاه کنم که از این (سرمایه های مادی)، بهتر است؟» برای کسانی که پرهیزگاری پیشه کرده اند، (و از این سرمایه ها، در راه مشروع و حق و عدالت، استفاده می کنند،) در نزد پروردگارشان (در جهان دیگر)، باغهایی است که نهرها از پایِ درختانش می گذرد؛ همیشه در آن خواهند بود؛ و همسرانی پاکیزه، و خشنودی خداوند (نصیب آنهاست). و خدا به (امورِ) بندگان، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا شما را به بهتر از اينها خبر دهم؟ براى كسانى كه تقوا پيشه كرده اند، نزد پروردگارشان باغهايى است كه از زير [درختان ] آنها نهرها روان است؛ در آن جاودانه بمانند، و همسرانى پاكيزه و [نيز ]خشنودى خدا [را دارند]، و خداوند به [امور] بندگان [خود] بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا شما را بهتر از اينها خبر بدهم؟ براى كسانى كه پروا پيشه كرده اند در نزد پروردگارشان بهشت هايى است كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است در حالى كه در آنجا جاودانه اند، و نيز همسرانى پاكيزه (از پليدى هاى جسمى و روحى) و خوشنوديى از سوى خداست، و خداوند به بندگان خود بيناست
الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ (16) ترجمه: (1)
الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ (17) ترجمه: (2)
شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (18) ترجمه: (3)
إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَن يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (19) ترجمه: (4)
فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُل لِّلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوا وَّإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ (20) ترجمه: (5)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَيَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (21) ترجمه: (6)
أُولَئِكَ الَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ (22) ترجمه: (7)
ص: 52
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که می گویند: «پروردگارا! ما ایمان آورده ایم؛ پس گناهان ما را بیامرز، و ما را از عذابِ آتش، نگاهدار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه مى گويند: پروردگارا، ما ايمان آورديم؛ پس گناهان ما را بر ما ببخش، و ما را از عذاب آتش نگاه دار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه مى گويند: پروردگارا، همانا ما ايمان آورديم، پس گناهانمان را ببخش و ما را از عذاب آتش نگه دار
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که (در برابر مشکلات، و در مسیر اطاعت و ترک گناه،) استقامت می ورزند، راستگو هستند، (در برابر خدا) خضوع، و (در راه او) انفاق می کنند، و در سحرگاهان، استغفار می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اينانند] شكيبايان و راستگويان و فرمانبرداران و انفاق كنندگان و آمرزش خواهان در سحرگاهان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان صابران و راستان در اعتقاد و گفتار و كردار و فرمانبرداران و انفاق كنندگان و آمرزش خواهان در سحرها
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، (با ایجادِ نظامِ واحدِ جهانِ هستی،) گواهی می دهد که معبودی جز او نیست؛ و فرشتگان و صاحبان دانش، (هر کدام به گونه ای بر این مطلب،) گواهی می دهند؛ در حالی که (خداوند در تمام عالم) قیام به عدالت دارد؛ معبودی جز او نیست، که هم توانا و هم حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كه همواره به عدل، قيام دارد، گواهى مى دهد كه جز او هيچ معبودى نيست؛ و فرشتگانِ [او] و دانشوران [نيز گواهى مى دهند كه:] جز او، كه توانا و حكيم است، هيچ معبودى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند (از ازل به علم خود و پس از خلقت جهان به صنع خود و سپس به زبان انبيا و خرد و كتب آسمانى) در حالى كه قيام به عدالت دارد (و كارهايش بر پايه عدل استوار است) گواهى داد كه معبودى جز او نيست، و فرشتگان و صاحبان دانش (نيز گواهى دادند آرى) جز او معبودى نيست، مقتدر شكست ناپذير و داراى اتقان صنع (در تكوين و تشريع) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دین در نزد خدا، اسلام (و تسلیم بودن در برابر حق) است. و کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده شد، اختلافی (در آن) ایجاد نکردند، مگر بعد از آگاهی و علم، آن هم به خاطر ظلم و ستم در میان خود؛ و هر کس به آیات خدا کفر ورزد، (خدا به حساب او می رسد؛ زیرا) خداوند، سریع الحساب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، دين نزد خدا همان اسلام است. و كسانى كه كتاب [آسمانى ] به آنان داده شده، با يكديگر به اختلاف نپرداختند مگر پس از آنكه علم براى آنان [حاصل ] آمد، آن هم به سابقه حسدى كه ميان آنان وجود داشت. و هر كس به آيات خدا كفر ورزد، پس [بداند] كه خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين دين (حقيقى كه انبيا آورده و به صورت شرايع به بشر عرضه داشته اند) در نزد خداوند همان اسلام است، و كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده شده (مانند يهود و نصارى، در دينشان) اختلاف نكردند مگر پس از آنكه آنها را (به حقيقت امر) علم آمد، (آن هم) از روى حسد و برترى جويى. و هر كس به آيات خدا كفر ورزد پس (بداند كه) خداوند زودرس به حساب است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر با تو، به گفتگو و ستیز برخیزند، (با آنها مجادله نکن! و) بگو: «من و پیروانم، در برابر خداوند (و فرمان او)، تسلیم شده ایم.» و به آنها که اهل کتاب هستند [= یهود و نصاری ] و بی سوادان [= مشرکان ] بگو: «آیا شما هم تسلیم شده اید؟» اگر (در برابر فرمان و منطق حق، تسلیم شوند، هدایت می یابند؛ و اگر سرپیچی کنند، (نگران مباش! زیرا) بر تو، تنها ابلاغ (رسالت) است؛ و خدا نسبت به (اعمال و عقاید) بندگان، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر با تو به محاجّه برخاستند، بگو: «من خود را تسليم خدا نموده ام، و هر كه مرا پيروى كرده [نيز خود را تسليم خدا نموده است ].» و به كسانى كه اهل كتابند و به مشركان بگو: «آيا اسلام آورده ايد؟» پس اگر اسلام آوردند، قطعاً هدايت يافته اند، و اگر روى برتافتند، فقط رساندن پيام بر عهده توست، و خداوند به [امور] بندگان بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر با تو به جدل و محاجّه برخاستند بگو: من وجودم را تسليم خدا كرده ام و هم چنين كسانى كه از من پيروى كرده اند و به كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده شده و به بى سوادان (مشركان بى كتاب) بگو: آيا اسلام آورديد؟ پس اگر اسلام آوردند حتما هدايت يافته اند، و اگر روى گرداندند پس آنچه بر عهده توست تنها ابلاغ (رسالت) است (نه پيكار كه زمان معينى دارد، و نه كيفر دادن كه مربوط به خداست)، و خداوند به بندگان خود بيناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که نسبت به آیات خدا کفر می ورزند و پیامبران را بناحق می کشند، و (نیز) مردمی را که امر به عدالت می کنند به قتل می رسانند، و به کیفر دردناک (الهی) بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به آيات خدا كفر مى ورزند، و پيامبران را بناحق مى كشند، و دادگستران را به قتل مى رسانند، آنان را از عذابى دردناك خبر ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه به آيات خدا كفر مى ورزند و پيامبران را به ناحق مى كشند و از مردم كسانى را كه امر به قسط و عدل مى كنند به قتل مى رسانند، آنها را به عذابى دردناك بشارت ده
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که اعمال (نیکشان، به خاطر این گناهان بزرگ،) در دنیا و آخرت تباه شده، و یاور و مددکار (و شفاعت کننده ای) ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى اند كه در [اين ] دنيا و [در سراى ] آخرت، اعمالشان به هدر رفته و براى آنان هيچ ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى اند كه عمل هاى (خير) آنها در دنيا و آخرت تباه و باطل شده (كارهاى خيرشان آثار نيك دنيوى و پاداش اخروى ندارد). و آنها را هيچ ياورى (شفاعت كننده اى در آخرت) نخواهد بود
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُدْعَوْنَ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِّنْهُمْ وَهُم مُّعْرِضُونَ (23) ترجمه: (1)
ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ وَغَرَّهُمْ فِي دِينِهِم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (24) ترجمه: (2)
فَكَيْفَ إِذَا جَمَعْنَاهُمْ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيهِ وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (25) ترجمه: (3)
قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَن تَشَاءُ وَتَنزِعُ الْمُلْكَ مِمَّن تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَاءُ بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (26) ترجمه: (4)
تُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَتَرْزُقُ مَن تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (27) ترجمه: (5)
لَّا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ إِلَّا أَن تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ (28) ترجمه: (6)
قُلْ إِن تُخْفُوا مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَيَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (29) ترجمه: (7)
ص: 53
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که بهره ای از کتاب (آسمانی) داشتند، به سوی کتاب الهی دعوت شدند تا در میان آنها داوری کند، سپس گروهی از آنان، (با علم و آگاهی،) روی می گردانند، در حالی که (از قبول حق) اعراض دارند؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا داستان كسانى را كه بهره اى از كتاب [تورات ] يافته اند ندانسته اى كه چون به سوى كتاب خدا فرا خوانده مى شوند تا ميانشان حكم كند، آنگه گروهى از آنان به حال اعراض، روى برمى تابند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به كسانى كه بهره اى از كتاب (آسمانى تورات و انجيل) به آنها داده شده ننگريستى كه به سوى كتاب خدا (قرآن يا تورات) دعوت مى شوند، تا در ميان آنها (درباره نبوت محمد صلّى الله عليه وآله يا حكم رجم) داورى كند، سپس گروهى از آنها در حالى كه عادتشان بر اعراض (از حق) است روى مى گردانند؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این عمل آنها، به خاطر آن است که می گفتند: «آتش (دوزخ)، جز چند روزی به ما نمی رسد. (و کیفر ما، به خاطر امتیازی که بر اقوام دیگر داریم، بسیار محدود است.)» این افترا (و دروغی که به خدا بسته بودند،) آنها را در دینشان مغرور ساخت (و گرفتار انواع گناهان شدند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين بدان سبب بود كه آنان [به پندار خود] گفتند: «هرگز آتش جز چند روزى به ما نخواهد رسيد»، و برساخته هايشان آنان را در دينشان فريفته كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين بدان سبب است كه گفتند: هرگز آتش (جهنم در آخرت) جز چند روزى به ما نمى رسد و آنچه افترا مى بستند (كه جهنم يهود به عدد روزهايى است كه اجدادشان گوساله پرستيدند) آنها را در دينشان فريب داده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چه گونه خواهند بود هنگامی که آنها را برای روزی که شکّی در آن نیست [= روز رستاخیز] جمع کنیم، و به هر کس، آنچه (از اعمال برای خود) فراهم کرده، بطور کامل داده شود؟ و به آنها ستم نخواهد شد (زیرا محصول اعمال خود را می چینند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه خواهد بود [حالشان ] آنگاه كه آنان را در روزى كه هيچ شكى در آن نيست گرد آوريم؛ و به هر كس [پاداش ] دستاوردش به تمام [و كمال ] داده شود و به آنان ستم نرسد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه خواهند بود آن گاه كه ما آنان را روزى كه در آن شكى نيست گرد آوريم و به هر نفسى جزاء آنچه به دست آورده (و يا تجسم عينى آن) به تمام و كمال داده شود در حالى كه به آنها ستم نرود و از پاداششان كسر و بر كيفرشان اضافه نشود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «بارالها! مالک حکومتها تویی؛ به هر کس بخواهی، حکومت می بخشی؛ و از هر کس بخواهی، حکومت را می گیری؛ هر کس را بخواهی، عزت می دهی؛ و هر که را بخواهی خوار می کنی. تمام خوبیها به دست توست؛ تو بر هر چیزی قادری. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بار خدايا، تويى كه فرمانفرمايى؛ هر آن كس را كه خواهى، فرمانروايى بخشى؛ و از هر كه خواهى، فرمانروايى را باز ستانى؛ و هر كه را خواهى، عزت بخشى؛ و هر كه را خواهى، خوار گردانى؛ همه خوبيها به دست توست، و تو بر هر چيز توانايى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خداوندا، اى مالك حقيقى هر مملوك، و اى حاكم مطلق بر همه حكومت ها، به هر كه خواهى حكومت مى بخشى، و از هر كه خواهى حكومت را بازمى گيرى، و هر كه را خواهى عزت مى دهى، و هر كه را خواهى خوار مى گردانى، (حقيقت) خير در دست توست، حقّا كه تو بر هر چيزى توانايى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شب را در روز داخل می کنی، و روز را در شب؛ و زنده را از مرده بیرون می آوری، و مرده را زنده؛ و به هر کس بخواهی، بدون حساب، روزی می بخشی.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : شب را به روز در مى آورى، و روز را به شب در مى آورى؛ و زنده را از مرده بيرون مى آورى، و مرده را از زنده خارج مى سازى؛ و هر كه را خواهى، بى حساب روزى مى دهى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شب را در روز درمى آورى و روز را در شب درمى آورى (مقدارى از شب را از اول زمستان تا اول تابستان به تدريج وارد روز، و همان مقدار را از اول تابستان تا اول زمستان وارد شب مى كنى) و زنده را از مرده بيرون مى آورى، و مرده را از زنده بيرون مى آورى، (نبات را از جماد، حيوان را از نطفه و مؤمن را از كافر، و بالعكس در مى آورى) و هر كه را خواهى بى حساب (بى شمار و بدون استحقاق و بدون عوض) روزى مى دهى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : افراد باایمان نباید به جای مؤمنان، کافران را دوست و سرپرست خود انتخاب کنند؛ و هر کس چنین کند، هیچ رابطه ای با خدا ندارد (و پیوند او بکلّی از خدا گسسته می شود)؛ مگر اینکه از آنها بپرهیزید (و به خاطر هدفهای مهمتری تقیّه کنید). خداوند شما را از (نافرمانی) خود، برحذر می دارد؛ و بازگشت (شما) به سوی خداست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مؤمنان نبايد كافران را -به جاى مؤمنان- به دوستى بگيرند؛ و هر كه چنين كند، در هيچ چيز [او را] از [دوستى ] خدا [بهره اى ] نيست، مگر اينكه از آنان به نوعى تقيّه كند و خداوند، شما را از [عقوبت ] خود مى ترساند، و بازگشت [همه ] به سوى خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مؤمنان نبايد كفّار را به جاى مؤمنان دوست و ياور و سرپرست بگيرند، و هر كس چنين كند در هيچ رابطه اى با خدا نيست، مگر آنكه بخواهيد از آنان به نحوى تقيه نماييد. و خدا شما را از (عذاب) خود بر حذر مى دارد، و بازگشت (همه زنده ها) به سوى خداست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر آنچه را در سینه های شماست، پنهان دارید یا آشکار کنید، خداوند آن را می داند؛ و (نیز) از آنچه در آسمانها و زمین است، آگاه می باشد؛ و خداوند بر هر چیزی تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر آنچه در سينه هاى شماست نهان داريد يا آشكارش كنيد، خدا آن را مى داند، و [نيز] آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است مى داند، و خداوند بر هر چيزى تواناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر آنچه در سينه هاى شماست (از خطورات و اعتقادات و حالات و ملكات) پنهان داريد يا (به گفتار و كردار) آشكار سازيد خدا آن را مى داند و نيز آنچه را در آسمان ها و آنچه را در اين زمين است مى داند، و خدا بر هر چيزى تواناست
يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُّحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِن سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ (30) ترجمه: (1)
قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (31) ترجمه: (2)
قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ (32) ترجمه: (3)
إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ (33) ترجمه: (4)
ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِن بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (34) ترجمه: (5)
إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (35) ترجمه: (6)
فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنثَى وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ (36) ترجمه: (7)
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (37) ترجمه: (8)
ص: 54
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روزی که هر کس، آنچه را از کار نیک انجام داده، حاضر می بیند؛ و آرزو می کند میان او، و آنچه از اعمال بد انجام داده، فاصله زمانیِ زیادی باشد. خداوند شما را از (نافرمانی) خودش، برحذر می دارد؛ و (در عین حال،) خدا نسبت به همه بندگان، مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه هر كسى آنچه كار نيك به جاى آورده و آنچه بدى مرتكب شده، حاضر شده مى يابد؛ و آرزو مى كند: كاش ميان او و آن [كارهاى بد] فاصله اى دور بود. و خداوند، شما را از [كيفر] خود مى ترساند، و [در عين حال ] خدا به بندگان [خود ]مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه هر كس آنچه را از كار خير (در دنيا) انجام داده و آنچه را از كار بد به جا آورده حاضر شده مى يابد (عين آن اعمال را به صورت قيامتى مجسّم مى بيند)، آرزو مى كند كه كاش ميان او و عمل هاى بدش مدت زمان درازى بود (قيامت به تأخير مى افتاد). و خدا شما را از (عذاب) خود بر حذر مى دارد، و خدا دلسوز بندگان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر خدا را دوست می دارید، از من پیروی کنید! تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر خدا را دوست داريد، از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشايد، و خداوند آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر خدا را دوست مى داريد پس پيروى از من كنيد تا خدا نيز شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشايد، و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «از خدا و فرستاده (او)، اطاعت کنید! و اگر سرپیچی کنید، خداوند کافران را دوست نمی دارد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا و پيامبر [او] را اطاعت كنيد.» پس اگر رويگردان شدند، قطعاً خداوند كافران را دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خدا و فرستاده او را اطاعت كنيد. پس اگر روى گردانيدند پس (بدانند كه) حتما خداوند كافران را دوست ندارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برتری داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، خداوند، آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر مردم جهان برترى داده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر جهانيان (زمان خودشان) برترى داد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها فرزندان و (دودمانی) بودند که (از نظر پاکی و تقوا و فضیلت،) بعضی از بعض دیگر گرفته شده بودند؛ و خداوند، شنوا و داناست (و از کوششهای آنها در مسیر رسالت خود، آگاه می باشد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرزندانى كه بعضى از آنان از [نسل ] بعضى ديگرند، و خداوند شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرزندانى كه برخى از نسل برخى ديگرند (همه يك دست در فضائل و برگزيدگى هستند)، و خداوند شنوا و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که همسرِ «عمران» گفت: «خداوندا! آنچه را در رحم دارم، برای تو نذر کردم، که «محرَّر» (و آزاد، برای خدمت خانه تو) باشد. از من بپذیر، که تو شنوا و دانایی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون زن عمران گفت: «پروردگارا، آنچه در شكم خود دارم نذر تو كردم تا آزاد شده [از مشاغل دنيا و پرستشگر تو] باشد؛ پس، از من بپذير كه تو خود شنواى دانايى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه زن عمران گفت: پروردگارا، من براى تو نذر كردم كه آنچه در شكم خود دارم آزاد باشد (آزاد از هر شغل و مخصوص خدمت بيت المقدس باشد) پس، از من قبول كن، زيرا تويى كه شنوا و دانايى. (خادم بيت المقدس بايد پسر باشد و زن عمران گمان مى كرد حملش پسر است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی هنگامی که او را به دنیا آورد، (و او را دختر یافت،) گفت: «خداوندا! من او را دختر آوردم -ولی خدا از آنچه او به دنیا آورده بود، آگاهتر بود- و پسر، همانند دختر نیست. (دختر نمی تواند وظیفه خدمتگزاری معبد را همانند پسر انجام دهد.) من او را مریم نام گذاردم؛ و او و فرزندانش را از (وسوسه های) شیطان رانده شده، در پناه تو قرار می دهم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فرزندش را بزاد، گفت: «پروردگارا، من دختر زاده ام -و خدا به آنچه او زاييد داناتر بود- و پسر چون دختر نيست، و من نامش را مريم نهادم، و او و فرزندانش را از شيطان رانده شده، به تو پناه مى دهم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون او را بزاد، گفت: پروردگارا، من او را دختر آوردم- و خدا به آنچه او زاييده داناتر بود، و آن پسر (كه او در نظر داشت، در فضيلت) مانند اين دختر نيست- و من نام او را مريم نهادم و البته من او را و اولاد او را از (شر) شيطان رانده شده به پناه تو در مى آورم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، او [= مریم ] را به طرز نیکویی پذیرفت؛ و به طرز شایسته ای، (نهال وجود) او را رویانید (و پرورش داد)؛ و کفالت او را به «زکریا» سپرد. هر زمان زکریا وارد محراب او می شد، غذای مخصوصی در آن جا می دید. از او پرسید: «ای مریم! این را از کجا آورده ای؟!» گفت: «این از سوی خداست. خداوند به هر کس بخواهد، بی حساب روزی می دهد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس پروردگارش وى [=مريم ] را با حُسنِ قبول پذيرا شد و او را نيكو بار آورد، و زكريا را سرپرست وى قرار داد. زكريا هر بار كه در محراب بر او وارد مى شد، نزد او [نوعى ] خوراكى مى يافت. [مى ]گفت: «اى مريم، اين از كجا براى تو [آمده است؟ او در پاسخ مى ]گفت: «اين از جانب خداست، كه خدا به هر كس بخواهد، بى شمار روزى مى دهد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پروردگارش او را به پذيرش خوبى پذيرفت و به طرز نيكى بار آورد، و زكريا را (كه شوهر خاله اش بود) كفيل (تربيت) او نمود. هر زمان كه زكريا در محراب وارد بر او مى شد روزيى (خاص در غير اوقات آن) در نزد او مى يافت، (يك روز) گفت: اى مريم اين روزى براى تو از كجاست؟ گفت: آن از جانب خداوند است، زيرا خدا هر كس را بخواهد روزى بى شمار مى دهد
هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ (38) ترجمه: (1)
فَنَادَتْهُ الْمَلَائِكَةُ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرَابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيَى مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَسَيِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ (39) ترجمه: (2)
قَالَ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَقَدْ بَلَغَنِيَ الْكِبَرُ وَامْرَأَتِي عَاقِرٌ قَالَ كَذَلِكَ اللَّهُ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ (40) ترجمه: (3)
قَالَ رَبِّ اجْعَل لِّي آيَةً قَالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمْزًا وَاذْكُر رَّبَّكَ كَثِيرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ (41) ترجمه: (4)
وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ (42) ترجمه: (5)
يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ (43) ترجمه: (6)
ذَلِكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَيُّهُمْ يَكْفُلُ مَرْيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يَخْتَصِمُونَ (44) ترجمه: (7)
إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (45) ترجمه: (8)
ص: 55
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آنجا بود که زکریا، (با مشاهده آن همه شایستگی در مریم،) پروردگار خویش را خواند و عرض کرد: «خداوندا! از طرف خود، فرزند پاکیزه ای (نیز) به من عطا فرما، که تو دعا را می شنوی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنجا [بود كه ] زكريا پروردگارش را خواند [و] گفت: «پروردگارا، از جانب خود، فرزندى پاك و پسنديده به من عطا كن، كه تو شنونده دعايى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن جا و در آن وقت بود كه زكريا پروردگار خود را خواند، گفت: پروردگارا، از جانب خود به من فرزندى پاكيزه عطا كن، كه تو شنواى دعايى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که او در محراب ایستاده، مشغول نیایش بود، فرشتگان او را صدا زدند که: «خدا تو را به» یحیی «بشارت می دهد؛ (کسی) که کلمه خدا [= مسیح ] را تصدیق می کند؛ و رهبر خواهد بود؛ و از هوسهای سرکش برکنار، و پیامبری از صالحان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در حالى كه وى ايستاده [و] در محراب [خود] دعا مى كرد، فرشتگان، او را ندا دردادند كه: خداوند تو را به [ولادت ] يحيى -كه تصديق كننده [حقانيت ] كلمة الله [=عيسى ] است، و بزرگوار و خويشتندار [=پرهيزنده از آنان ] و پيامبرى از شايستگان است- مژده مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس فرشتگان او را در حالى كه در محراب خود به نماز و دعا ايستاده بود، ندا دادند كه خداوند تو را به (فرزندى به نام) يحيى مژده مى دهد كه تصديق كننده كلمه اى از خداوند (عيسى)، و رهبر و بزرگ (قوم خود) و خويشتن دار (از همه كارهاى باطل) و پيامبرى از تبار شايستگان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او عرض کرد: «پروردگارا! چگونه ممکن است فرزندی برای من باشد، در حالی که پیری به سراغ من آمده، و همسرم نازاست؟!» فرمود: «بدین گونه خداوند هر کاری را بخواهد انجام می دهد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، چگونه مرا فرزندى خواهد بود؟ در حالى كه پيرىِ من بالا گرفته است و زنم «نازا» است [فرشته ] گفت: « [كار پروردگار] چنين است. خدا هر چه بخواهد مى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زكريا گفت: پروردگارا، چگونه براى من پسرى خواهد بود در حالى كه پيرى به من رسيده و همسرم نازاست؟! گفت: همين طور است، (لكن) خداوند هر چه بخواهد مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (زکریا) عرض کرد: «پروردگارا! نشانه ای برای من قرار ده!» گفت: «نشانه تو آن است که سه روز، جز به اشاره و رمز، با مردم سخن نخواهی گفت. (و زبان تو، بدون هیچ علّت ظاهری، برای گفتگو با مردم از کار می افتد.) پروردگار خود را (به شکرانه این نعمت بزرگ،) بسیار یاد کن! و به هنگام صبح و شام، او را تسبیح بگو! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، براى من نشانه اى قرار ده.» فرمود: «نشانه ات اين است كه سه روز با مردم، جز به اشاره سخن نگويى؛ و پروردگارت را بسيار ياد كن، و شبانگاه و بامدادان [او را] تسبيح گوى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، براى من نشانه اى قرار ده (تا بدانم بشارت از جانب توست نه القاء شيطانى، و يا بدانم زنم باردار شده) گفت: نشانه تو اين است كه نتوانى سه روز با مردم جز با رمز و اشاره سخن بگويى و پروردگارت را ذكر بسيار گو و شامگاه و صبحگاه تسبيح و تقديس كن
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند: «ای مریم! خدا تو را برگزیده و پاک ساخته؛ و بر تمام زنان جهان، برتری داده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه فرشتگان گفتند: «اى مريم، خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) آن گاه كه فرشتگان گفتند: اى مريم، همانا خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و بر زنان جهانيان (عصرت به افتخار خدمت بيت المقدس، رزق آسمانى، سخن گفتن با فرشته و تولد فرزندى بدون پدر) برترى داده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مریم! (به شکرانه این نعمت) برای پروردگار خود، خضوع کن و سجده بجا آور! و با رکوع کنندگان، رکوع کن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى مريم، فرمانبر پروردگار خود باش و سجده كن و با ركوع كنندگان ركوع نما.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مريم، براى پروردگار خود فروتنى كن (به نماز بايست و اخلاص ورز) و سجده نما، و با ركوع كنندگان ركوع كن (با نمازگزاران نماز گزار)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) این، از خبرهای غیبی است که به تو وحی می کنیم؛ و تو در آن هنگام که قلمهای خود را (برای قرعه کشی) به آب می افکندند تا کدامیک کفالت و سرپرستی مریم را عهده دار شود، و (نیز) به هنگامی که (دانشمندان بنی اسرائیل، برای کسب افتخار سرپرستی او،) با هم کشمکش داشتند، حضور نداشتی؛ و همه اینها، از راه وحی به تو گفته شد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [جمله ] از اخبار غيب است كه به تو وحى مى كنيم، و [گرنه ] وقتى كه آنان قلمهاى خود را [براى قرعه كشى به آب ] مى افكندند تا كدام يك سرپرستى مريم را به عهده گيرد، نزد آنان نبودى؛ و [نيز] وقتى با يكديگر كشمكش مى كردند نزدشان نبودى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (داستان ها) از اخبار غيبى است كه به سوى تو وحى مى كنيم و (گرنه) آن گاه كه آنها قلم هاى خود را (به عنوان قرعه كشى در آب) مى افكندند كه كداميك از آنان مريم را كفالت كند، در نزد آنها نبودى و نيز در آن حال كه آنها با هم (براى نگهدارى مريم) در جدال و ستيز بودند در نزد آنان نبودى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند: «ای مریم! خداوند تو را به کلمه ای [= وجود باعظمتی ] از طرف خودش بشارت می دهد که نامش «مسیح، عیسی پسر مریم» است؛ در حالی که در این جهان و جهان دیگر، صاحب شخصیّت خواهد بود؛ و از مقرّبان (الهی) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] هنگامى [را] كه فرشتگان گفتند: «اى مريم، خداوند تو را به كلمه اى از جانب خود، كه نامش مسيح، عيسى بن مريم است مژده مى دهد، در حالى كه [او] در دنيا و آخرت آبرومند و از مقربان [درگاه خدا] است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه فرشتگان گفتند: اى مريم، همانا خداوند تو را به كلمه اى از جانب خود (به فرزندى كه به گفتار «كن» در رحم ايجاد شود) كه نامش مسيح عيسى بن مريم است مژده مى دهد كه صاحب جلال و احترام در دنيا و آخرت و از مقربان (درگاه خدا) است
وَيُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَمِنَ الصَّالِحِينَ (46) ترجمه: (1)
قَالَتْ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي وَلَدٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ قَالَ كَذَلِكِ اللَّهُ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ (47) ترجمه: (2)
وَيُعَلِّمُهُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ (48) ترجمه: (3)
وَرَسُولًا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (49) ترجمه: (4)
وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَجِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ (50) ترجمه: (5)
إِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ (51) ترجمه: (6)
فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (52) ترجمه: (7)
ص: 56
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با مردم، در گاهواره و در حالت کهولت (و میانسال شدن) سخن خواهد گفت؛ و از شایستگان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و در گهواره [به اعجاز] و در ميانسالى [به وحى ] با مردم سخن مى گويد و از شايستگان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با مردم در گهواره (به اعجاز) و در ميانسالى (به وحى) سخن مى گويد، و از شايستگان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (مریم) گفت: «پروردگارا! چگونه ممکن است فرزندی برای من باشد، در حالی که انسانی با من تماس نگرفته است؟!» فرمود: «خداوند، این گونه هر چه را بخواهد می آفریند! هنگامی که چیزی را مقرّر دارد (و فرمان هستی آن را صادر کند)، فقط به آن می گوید: «موجود باش!» آن نیز فوراً موجود می شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مريم ] گفت: «پروردگارا، چگونه مرا فرزندى خواهد بود با آنكه بشرى به من دست نزده است؟» گفت: «چنين است [كار] پروردگار.» خدا هر چه بخواهد مى آفريند؛ چون به كارى فرمان دهد، فقط به آن مى گويد: «باش»؛ پس مى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مريم گفت: پروردگارا، چگونه براى من فرزندى خواهد بود در حالى كه هيچ بشرى با من تماس نگرفته؟! گفت: همين طور است خداوند آنچه بخواهد مى آفريند، چون چيزى را اراده حتمى كند جز اين نيست كه به آن مى گويد: باش، پس بى درنگ مى باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به او، کتاب و دانش و تورات و انجیل، می آموزد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به او كتاب و حكمت و تورات و انجيل مى آموزد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را كتاب (آسمانى همه پيامبران) و احكام شريعت و علوم عقلى، و تورات و انجيل مى آموزد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (او را به عنوان) رسول و فرستاده به سوی بنی اسرائیل (قرار داده، که به آنها می گوید:) من نشانه ای از طرف پروردگار شما، برایتان آورده ام؛ من از گِل، چیزی به شکل پرنده می سازم؛ سپس در آن می دمم و به فرمان خدا، پرنده ای می گردد. و به اذن خدا، کورِ مادرزاد و مبتلایان به برص [= پیسی ] را بهبودی می بخشم؛ و مردگان را به اذن خدا زنده می کنم؛ و از آنچه می خورید، و در خانه های خود ذخیره می کنید، به شما خبر می دهم؛ مسلماً در اینها، نشانه ای برای شماست، اگر ایمان داشته باشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [او را به عنوان ] پيامبرى به سوى بنى اسرائيل [مى فرستد، كه او به آنان مى گويد:] «در حقيقت، من از جانب پروردگارتان برايتان معجزه اى آورده ام: من از گل براى شما [چيزى ] به شكل پرنده مى سازم، آنگاه در آن مى دمم، پس به اذن خدا پرنده اى مى شود؛ و به اذن خدا نابيناى مادرزاد و پيس را بهبود مى بخشم؛ و مردگان را زنده مى گردانم؛ و شما را از آنچه مى خوريد و در خانه هايتان ذخيره مى كنيد، خبر مى دهم؛ مسلماً در اين [معجزات ]، براى شما -اگر مؤمن باشيد- عبرت است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرستاده اى به سوى بنى اسرائيل (قرار مى دهد كه به آنان مى گويد) كه من نشانه اى براى شما از جانب پروردگارتان آورده ام، من از گل براى شما چيزى به صورت پرنده مى سازم، پس در آن مى دمم كه به اراده خداوند پرنده اى مى گردد، و كور مادرزاد و پيس را بهبود مى بخشم و مردگان را به اراده خداوند زنده مى كنم، و شما را از آنچه مى خوريد و آنچه در خانه هايتان ذخيره مى كنيد خبر مى دهم. حقا كه در اين نشانه اى (از توحيد و علم و قدرت خدا و نبوت من) است براى شما اگر مؤمن باشيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه را پیش از من از تورات بوده، تصدیق می کنم؛ و (آمده ام) تا پاره ای از چیزهایی را که (بر اثر ظلم و گناه،) بر شما حرام شده، (مانند گوشت بعضی از چهارپایان و ماهیها،) حلال کنم؛ و نشانه ای از طرف پروردگار شما، برایتان آورده ام؛ پس از خدا بترسید، و مرا اطاعت کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [مى گويد: «آمده ام تا] تورات را كه پيش از من [نازل شده ] است تصديق كننده باشم، و تا پاره اى از آنچه را كه بر شما حرام گرديده، براى شما حلال كنم، و از جانب پروردگارتان براى شما نشانه اى آورده ام. پس، از خدا پروا داريد و مرا اطاعت كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حال آنكه تصديق كننده تورات پيش از خود هستم و (آمده ام) براى آنكه برخى از آنچه را كه بر شما حرام شده (مانند صيد ماهى در روز شنبه، و گوشت شتر، و روغن بدن چهارپايان) حلال نمايم، و براى شما نشانه اى (از نبوت خود) از جانب پروردگارتان آورده ام، پس، از خدا پروا كنيد و مرا فرمان بريد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، پروردگار من و شماست؛ او را بپرستید (نه من، و نه چیز دیگر را)! این است راه راست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «در حقيقت، خداوند پروردگار من و پروردگار شماست؛ پس او را بپرستيد [كه ] راه راست اين است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستيد، اين است راه راست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که عیسی از آنان احساس کفر (و مخالفت) کرد، گفت: «کیست که یاور من به سوی خدا (برای تبلیغ آیین او) گردد؟» حواریان [= شاگردانِ مخصوصِ او] گفتند: «ما یاوران خداییم؛ به خدا ایمان آوردیم؛ و تو (نیز) گواه باش که ما اسلام آورده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چون عيسى از آنان احساس كفر كرد، گفت: «ياران من در راه خدا چه كسانند؟» حواريون گفتند: «ما ياران [دين ] خداييم، به خدا ايمان آورده ايم؛ و گواه باش كه ما تسليم [او] هستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون عيسى از آنان احساس كفر نمود (دانست كه همه ايمان نخواهند آورد، به منظور تعيين مركزى براى دين و تحكيم استوانه ها و حافظان اصيل آن) گفت: ياران من (در حركت) به سوى خدا كيانند؟ حواريون (ياران خاص سفيدپوش و روشن دل او) گفتند: ما ياران خداييم به خدا ايمان آورديم و گواهى ده كه ما تسليم شدگانيم
رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (53) ترجمه: (1)
وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ (54) ترجمه: (2)
إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (55) ترجمه: (3)
فَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ (56) ترجمه: (4)
وَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ (57) ترجمه: (5)
ذَلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ الْآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيمِ (58) ترجمه: (6)
إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِندَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِن تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُن فَيَكُونُ (59) ترجمه: (7)
الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ الْمُمْتَرِينَ (60) ترجمه: (8)
فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ (61) ترجمه: (9)
ص: 57
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! به آنچه نازل کرده ای، ایمان آوردیم و از فرستاده (تو) پیروی نمودیم؛ ما را در زمره گواهان بنویس!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، به آنچه نازل كردى گرويديم و فرستاده [ات ] را پيروى كرديم؛ پس ما را در زمره گواهان بنويس. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، به آنچه فرو فرستادى ايمان آورديم و از اين فرستاده ات پيروى كرديم، پس (نام) ما را در زمره گواهان (توحيد و اصول عقايد در دنيا و ابلاغ رسالت انبيا در آخرت) بنويس
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یهود و دشمنان مسیح، برای نابودی او و آیینش،) نقشه کشیدند؛ و خداوند (بر حفظ او و آیینش،) چاره جویی کرد؛ و خداوند، بهترین چاره جویان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [دشمنان ] مكر ورزيدند، و خدا [در پاسخشان ] مكر در ميان آورد، و خداوند بهترين مكرانگيزان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (كافران بنى اسرائيل براى كشتن عيسى و محو دين او) مكر كردند و خدا هم پاسخ مكرشان را داد، و خدا بهترين پاسخ دهندگان مكر است (طراح قتل عيسى عليه السّلام را به شكل او درآورد تا يارانش به جاى عيسى او را به دار آويختند، و سپس دين او را رواج داد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که خدا به عیسی فرمود: «من تو را برمی گیرم و به سوی خود، بالا می برم و تو را از کسانی که کافر شدند، پاک می سازم؛ و کسانی را که از تو پیروی کردند، تا روز رستاخیز، برتر از کسانی که کافر شدند، قرارمی دهم؛ سپس بازگشت شما به سوی من است و در میان شما، در آنچه اختلاف داشتید، داوری می کنم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] هنگامى را كه خدا گفت: «اى عيسى، من تو را برگرفته و به سوى خويش بالا مى برم، و تو را از [آلايش ] كسانى كه كفر ورزيده اند پاك مى گردانم، و تا روز رستاخيز، كسانى را كه از تو پيروى كرده اند، فوق كسانى كه كافر شده اند قرار خواهم داد؛ آنگاه فرجام شما به سوى من است، پس در آنچه بر سر آن اختلاف مى كرديد ميان شما داورى خواهم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه خداوند گفت: اى عيسى، همانا من تو را (از ميان مردم) برمى گيرم و به سوى خود بالا مى برم و از (آلودگى اجتماع) كسانى كه كفر ورزيدند پاك مى كنم، و تا روز قيامت كسانى را كه پيروى از تو كرده اند (نصارى را تا ظهور مصلح كل و مسلمين را پس از آن) برتر از كسانى كه كفر ورزيده اند (يهود) قرار مى دهم، سپس بازگشت شما (در آخرت) به سوى من است، پس در ميان شما در آنچه با هم اختلاف داشتيد داورى مى كنم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که کافر شدند، (و پس از شناختن حق، آن را انکار کردند،) در دنیا و آخرت، آنان را مجازات دردناکی خواهم کرد؛ و برای آنها، یاورانی نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه كفر ورزيدند، در دنيا و آخرت به سختى عذابشان كنم و ياورانى نخواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسانى كه كفر ورزيدند آنها را در دنيا و آخرت به عذابى سخت عذاب مى كنم، و آنان را هيچ ياورى نخواهد بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که ایمان آوردند، و اعمال صالح انجام دادند، خداوند پاداش آنان را بطور کامل خواهد داد؛ و خداوند، ستمکاران را دوست نمی دارد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، [خداوند] مزدشان را به تمامى به آنان مى دهد. و خداوند، بيدادگران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته كردند (خداوند) پاداش آنها را به نحو كامل مى دهد، و خداوند ستمكاران را دوست ندارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها را که بر تو می خوانیم، از نشانه ها (ی حقّانیّت تو) است، و یادآوری حکیمانه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينهاست كه ما آن را از آيات و قرآن حكمت آميز بر تو مى خوانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (داستان) كه بر تو مى خوانيم از آيات و نشانه ها (ى صدق نبوت تو) و از اين كتاب يادآور و با حكمت است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مَثَل عیسی در نزد خدا، همچون آدم است؛ که او را از خاک آفرید، و سپس به او فرمود: «موجود باش!» او هم فوراً موجود شد. (بنابر این، ولادت مسیح بدون پدر، هرگز دلیل بر الوهیّت او نیست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : در واقع، مَثل عيسى نزد خدا همچون مَثل [خلقت ] آدم است [كه ] او را از خاك آفريد؛ سپس بدو گفت: «باش»؛ پس وجود يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين داستان عيسى (در چگونگى آفرينش) در نزد خداوند همچون داستان آدم است كه او را از خاك آفريد سپس به او گفت: (انسان زنده) باش، پس شد (به طورى كه گويى مى ديدى كه مى شود. و البته مجسمه آن در بيرون و اين در رحم ساخته شد و هر دو به امر تكوينى خدا بدون پدر انسان شدند. و اگر اين معنى دليل الوهيت است پس هر دو بايد اله باشند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها حقیقتی است از جانب پروردگار تو؛ بنابر این، از تردید کنندگان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آنچه درباره عيسى گفته شد] حق [و] از جانب پروردگار تو است. پس، از ترديدكنندگان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين مطلب) حق و ثابت از جانب پروردگار توست، پس هرگز از ترديدكنندگان مباش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه بعد از علم و دانشی که (در باره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانی با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله کنیم؛ و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كه در اين [باره ] پس از دانشى كه تو را [حاصل ] آمده، با تو محاجه كند، بگو: «بياييد پسرانمان و پسرانتان، و زنانمان و زنانتان، و ما خويشان نزديك و شما خويشان نزديك خود را فرا خوانيم؛ سپس مباهله كنيم، و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هر كس با تو درباره او (عيساى مسيح عليه السّلام) پس از آنكه تو را علم آمده محاجّه و ستيز كند، بگو: بياييد ما پسرانمان را و شما پسرانتان را و ما زنانمان را و شما زنانتان را و ما خودمان را و شما خودتان را (كسانى را كه مانند جان ماست) فرا خوانيم، آن گاه به يكديگر نفرين كنيم، پس لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم. (پيامبر در اين قصه حسنين را به عنوان ابناء و فاطمه را به عنوان نساء و على را به عنوان نفس خود به مباهله آورد و كفار تسليم شدند)
إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (62) ترجمه: (1)
فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِالْمُفْسِدِينَ (63) ترجمه: (2)
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ فَإِن تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (64) ترجمه: (3)
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنجِيلُ إِلَّا مِن بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (65) ترجمه: (4)
هَا أَنتُمْ هَؤُلَاءِ حَاجَجْتُمْ فِيمَا لَكُم بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِيمَا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (66) ترجمه: (5)
مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (67) ترجمه: (6)
إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ (68) ترجمه: (7)
وَدَّت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يُضِلُّونَكُمْ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (69) ترجمه: (8)
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ (70) ترجمه: (9)
ص: 58
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این همان سرگذشتِ واقعی (مسیح) است. (و ادعاهایی همچون الوهیّت او، یا فرزند خدا بودنش، بی اساس است.) و هیچ معبودی، جز خداوند یگانه نیست؛ و خداوند توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، داستان درست [مسيح ] همين است؛ و معبودى جز خدا نيست، و خداست كه در واقع، همان شكست ناپذير حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد همين است داستان حق (حضرت مسيح)، و جز خداوند معبودى نيست، و البته خداست كه مقتدر و حكيم است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (با این همه شواهد روشن، باز هم از پذیرش حق) روی گردانند، (بدان که طالب حق نیستند؛ و) خداوند از مفسده جویان، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر رويگردان شدند، همانا خداوند به [حال ] مفسدان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر روى گرداندند، بى ترديد خداوند به (حال) مفسدان داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است؛ که جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم؛ و بعضی از ما، بعضی دیگر را -غیر از خدای یگانه- به خدایی نپذیرد.» هرگاه (از این دعوت،) سرباز زنند، بگویید: «گواه باشید که ما مسلمانیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است بايستيم كه: جز خدا را نپرستيم و چيزى را شريك او نگردانيم، و بعضى از ما بعضى ديگر را به جاى خدا به خدايى نگيرد.» پس اگر [از اين پيشنهاد] اعراض كردند، بگوييد: «شاهد باشيد كه ما مسلمانيم [نه شما].» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است (انبياء و كتاب هاى آسمانى بر آن متّفقند) گرد آييم، و آن اين كه جز خدا را نپرستيم و چيزى را شريك او نكنيم و برخى از ما برخى ديگر را خدايانى به جاى خدا نگيرد. پس اگر (از اين پيشنهاد) روى گرداندند بگوييد: گواه باشيد كه ما مسلمانيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! چرا درباره ابراهیم، گفتگو و نزاع می کنید (و هر کدام، او را پیرو آیین خودتان معرفی می نمایید)؟! در حالی که تورات و انجیل، بعد از او نازل شده است! آیا اندیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، چرا در باره ابراهيم محاجه مى كنيد با آنكه تورات و انجيل بعد از او نازل شده است؟ آيا تعقل نمى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، چرا درباره ابراهيم جدال و ستيزه مى كنيد (هر يك از شما مى گويد او در مذهب ما بوده) در حالى كه تورات و انجيل نازل نشده مگر بعد از او! آيا نمى انديشيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما کسانی هستید که درباره آنچه نسبت به آن آگاه بودید، گفتگو و ستیز کردید؛ چرا درباره آنچه آگاه نیستید، گفتگو می کنید؟! و خدا می داند، و شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هان، شما [اهل كتاب ] همانان هستيد كه در باره آنچه نسبت به آن دانشى داشتيد محاجه كرديد؛ پس چرا در مورد چيزى كه بدان دانشى نداريد محاجه مى كنيد؟ با آنكه خدا مى داند و شما نمى دانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هان شما همانيد كه درباره آنچه بدان علم داشتيد بحث و جدال كرديد (مانند محاجّه يهود با نصارى درباره عدم الوهيت عيسى و عدم تثليث، و محاجّه نصارى با يهود درباره بعثت و نبوت عيسى)، پس چرا درباره آنچه بدان علم نداريد (مانند آنكه ابراهيم يهودى يا نصرانى بوده) نيز بحث و جدال مى كنيد؟! و خدا مى داند و شما نمى دانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی؛ بلکه موحّدی خالص و مسلمان بود؛ و هرگز از مشرکان نبود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى، بلكه حق گرايى فرمانبردار بود، و از مشركان نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى و لكن حق گرايى تسليم خدا بود و نيز از مشركان نبود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سزاوارترین مردم به ابراهیم، آنها هستند که از او پیروی کردند، و (در زمان و عصر او، به مکتب او وفادار بودند؛ همچنین) این پیامبر و کسانی که (به او) ایمان آورده اند (از همه سزاوارترند)؛ و خداوند، ولیّ و سرپرست مؤمنان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، نزديكترين مردم به ابراهيم، همان كسانى هستند كه او را پيروى كرده اند، و [نيز] اين پيامبر و كسانى كه [به آيين او] ايمان آورده اند؛ و خدا سرور مؤمنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته نزديكترين مردم به ابراهيم (از نظر اصول و فروع شريعت) كسانى هستند كه از او (در عصر شريعتش) پيروى كردند، و نيز اين پيامبر (محمد صلّى الله عليه وآله) و كسانى كه (به او) ايمان آورده اند و خدا ياور و سرپرست مؤمنان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جمعی از اهل کتاب (از یهود)، دوست داشتند (و آرزو می کردند) شما را گمراه کنند؛ (امّا آنها باید بدانند که نمی توانند شما را گمراه سازند،) آنها گمراه نمی کنند مگر خودشان را، و نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گروهى از اهل كتاب آرزو مى كنند كاش شما را گمراه مى كردند، در صورتى كه جز خودشان [كسى ] را گمراه نمى كنند و نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گروهى از اهل كتاب دوست دارند كه شما را گمراه نمايند، حال آنكه گمراه نمى كنند مگر خودشان را و نمى فهمند (زيرا وبال اين دوستى قلبى يا عملى دامن خودشان را مى گيرد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! چرا به آیات خدا کافر می شوید، در حالی که (به درستی آن) گواهی می دهید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، چرا به آيات خدا كفر مى ورزيد با آنكه خود [به درستى آن ] گواهى مى دهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، چرا به آيات خدا (در تورات و انجيل درباره محمد صلّى الله عليه وآله) كفر مى ورزيد در حالى كه خود گواهيد (مى دانيد كه اين آيات از جانب خداست)
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (71) ترجمه: (1)
وَقَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (72) ترجمه: (2)
وَلَا تُؤْمِنُوا إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمْ قُلْ إِنَّ الْهُدَى هُدَى اللَّهِ أَن يُؤْتَى أَحَدٌ مِّثْلَ مَا أُوتِيتُمْ أَوْ يُحَاجُّوكُمْ عِندَ رَبِّكُمْ قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (73) ترجمه: (3)
يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (74) ترجمه: (4)
وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِن تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَّا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (75) ترجمه: (5)
بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَاتَّقَى فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (76) ترجمه: (6)
إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (77) ترجمه: (7)
ص: 59
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! چرا حق را با باطل (می زمیزید و) مشتبه می کنید (تا دیگران نفهمند و گمراه شوند)، و حقیقت را پوشیده می دارید در حالی که می دانید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، چرا حق را به باطل درمى آميزيد و حقيقت را كتمان مى كنيد، با اينكه خود مى دانيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، چرا حق را با باطل به هم آميخته مشتبه مى كنيد و حق را پنهان مى داريد (آيات تورات و انجيل را تحريف كرده داخل آنها مى كنيد تا حقيقت پنهان ماند) در حالى كه خود مى دانيد (كه حقيقت چيست)؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جمعی از اهل کتاب (از یهود) گفتند: «(بروید در ظاهر) به آنچه بر مؤمنان نازل شده، در آغاز روز ایمان بیاورید؛ و در پایان روز، کافر شوید (و باز گردید)! شاید آنها (از آیین خود) بازگردند! (زیرا شما را، اهل کتاب و آگاه از بشارات آسمانی پیشین می دانند؛ و این توطئه کافی است که آنها را متزلزل سازد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و جماعتى از اهل كتاب گفتند: «در آغاز روز به آنچه بر مؤمنان نازل شد، ايمان بياوريد، و در پايان [روز] انكار كنيد؛ شايد آنان [از اسلام ] برگردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گروهى از اهل كتاب (عالمان آنها به پيروان خود) گفتند: به آنچه (از آيات قرآنى) بر مؤمنان فرود آمده در آغاز روز ايمان آوريد و در پايان آن كافر شويد، شايد (از دينشان) بازگردند (زيرا آنها شما را اهل بصيرت در دين مى دانند و با ترديد شما به ترديد مى افتند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جز به کسی که از آیین شما پیروی می کند، (واقعاً) ایمان نیاورید!» بگو: «هدایت، هدایت الهی است! (و این توطئه شما، در برابر آن بی اثر است)»! (سپس اضافه کردند: «تصور نکنید) به کسی همانند شما (کتاب آسمانی) داده می شود، یا اینکه می توانند در پیشگاه پروردگارتان، با شما بحث و گفتگو کنند، (بلکه نبوّت و منطق، هر دو نزد شماست!)» بگو: «فضل (و موهبت نبوّت و عقل و منطق، در انحصار کسی نیست؛ بلکه) به دست خداست؛ و به هر کس بخواهد (و شایسته بداند،) می دهد؛ و خداوند، واسع [= دارای مواهب گسترده ] و آگاه (از موارد شایسته آن) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [گفتند:] «جز به كسى كه دين شما را پيروى كند، ايمان نياوريد -بگو: « هدايت، هدايت خداست »- مبادا به كسى نظير آنچه به شما داده شده، داده شود، يا در پيشگاه پروردگارتان با شما محاجه كنند.» بگو: « [اين ] تفضل به دست خداست؛ آن را به هر كس كه بخواهد مى دهد، و خداوند، گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (گفتند) جز به كسى كه پيروى از دينتان دارد اطمينان نكنيد (حقيقت را نگوييد)- بگو البته هدايت، هدايت خداست- تا مبادا (معلوم شود كه ممكن است) آنچه به شما داده شده به كسى داده شود، يا (بتوانند) در نزد پروردگارتان با شما محاجّه كنند (و بالاخره اعتراف نكنيد كه مسلمان ها نيز مانند شما قبله و دين و كتاب حق دارند و در قيامت با شما محاجه خواهند كرد). بگو: فضل و رحمت به دست خداست، به هر كس بخواهد مى دهد (و ترفند شما مانع از ايمان مستعدان نمى شود) و خداوند (از نظر ذات و صفت) داراى وسعت، و دانا (به همه چيز) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس را بخواهد، ویژه رحمت خود می کند؛ و خداوند، دارای مواهب عظیم است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : رحمت خود را به هر كس كه بخواهد مخصوص مى گرداند، و خداوند داراى بخشش بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه را خواهد به رحمت خود اختصاص مى دهد، و خداوند داراى فضل و بخشش بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان اهل کتاب، کسانی هستند که اگر ثروت زیادی به رسم امانت به آنها بسپاری، به تو باز می گردانند؛ و کسانی هستند که اگر یک دینار هم به آنان بسپاری، به تو باز نمی گردانند؛ مگر تا زمانی که بالای سر آنها ایستاده (و بر آنها مسلّط) باشی! این بخاطر آن است که می گویند: «ما در برابر امّیّین [= غیر یهود]، مسؤول نیستیم.» و بر خدا دروغ می بندند؛ در حالی که می دانند (این سخن دروغ است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از اهل كتاب، كسى است كه اگر او را بر مال فراوانى امين شمرى، آن را به تو برگرداند؛ و از آنان كسى است كه اگر او را بر دينارى امين شمرى، آن را به تو نمى پردازد، مگر آنكه دايماً بر [سر] وى به پا ايستى. اين بدان سبب است كه آنان [به پندار خود] گفتند: «در مورد كسانى كه كتاب آسمانى ندارند، بر زيان ما راهى نيست.» و بر خدا دروغ مى بندند با اينكه خودشان [هم ] مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از اهل كتاب كس هست كه اگر بر مال بسيارى امينش شمارى آن را به تو باز مى گرداند، و از آنها كس هست كه اگر بر يك دينار امينش شمارى آن را به تو باز نمى دهد مگر آنكه پيوسته بالاى سرش بايستى (و مال خود را از او مطالبه كنى)! اين بدان سبب است كه آنها گفتند (معتقدند كه) بى سوادان را (غير يهوديان را) راهى (حق مطالبه اى) بر ما نيست. و بر خدا دروغ مى بندند در حالى كه (تباهى سخن خود را) مى دانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، کسی که به پیمان خود وفا کند و پرهیزگاری پیشه نماید، (خدا او را دوست می دارد؛ زیرا) خداوند پرهیزگاران را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، هر كه به پيمان خود وفا كند، و پرهيزگارى نمايد، بى ترديد خداوند، پرهيزگاران را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا، (مسلمين را بر شما حق است، زيرا) هر كه به پيمان خود (در تعهد به دين) وفا نمود و تقوا پيشه كرد بى ترديد خداوند پرهيزكاران را دوست دارد (و دوست خدا را بر غيرش حق است)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که پیمان الهی و سوگندهای خود (به نام مقدس او) را به بهای ناچیزی می فروشند، آنها بهره ای در آخرت نخواهند داشت؛ و خداوند با آنها سخن نمی گوید و به آنان در قیامت نمی نگرد و آنها را (از گناه) پاک نمی سازد؛ و عذاب دردناکی برای آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه پيمان خدا و سوگندهاى خود را به بهاى ناچيزى مى فروشند، آنان را در آخرت بهره اى نيست؛ و خدا روز قيامت با آنان سخن نمى گويد، و به ايشان نمى نگرد، و پاكشان نمى گرداند، و عذابى دردناك خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه در مقابل (نقض) پيمان و سوگندهاى خود (پيمان پذيرفتن دين و سوگند بر يارى حق) بهاى اندكى به دست مى آورند (رياست و مالى مى يابند) آنها را در آخرت بهره اى نيست و خدا با آنان سخن نمى گويد و در روز قيامت به آنان نظر (رحمت) نمى افكند و آنها را پاك نمى گرداند و براى آنان عذابى دردناك خواهد بود
وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًا يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُم بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ (78) ترجمه: (1)
مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِّي مِن دُونِ اللَّهِ وَلَكِن كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ (79) ترجمه: (2)
وَلَا يَأْمُرَكُمْ أَن تَتَّخِذُوا الْمَلَائِكَةَ وَالنَّبِيِّينَ أَرْبَابًا أَيَأْمُرُكُم بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (80) ترجمه: (3)
وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ النَّبِيِّينَ لَمَا آتَيْتُكُم مِّن كِتَابٍ وَحِكْمَةٍ ثُمَّ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مُّصَدِّقٌ لِّمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِكُمْ إِصْرِي قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ (81) ترجمه: (4)
فَمَن تَوَلَّى بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (82) ترجمه: (5)
أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (83) ترجمه: (6)
ص: 60
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در میان آنها [= یهود] کسانی هستند که به هنگام تلاوت کتاب (خدا)، زبان خود را چنان می گردانند که گمان کنید (آنچه را می خوانند،) از کتاب (خدا) است؛ در حالی که از کتاب (خدا) نیست! (و با صراحت) می گویند: «آن از طرف خداست!» با اینکه از طرف خدا نیست، و به خدا دروغ می بندند در حالی که می دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان آنان گروهى هستند كه زبان خود را به [خواندن ] كتاب [تحريف شده اى ] مى پيچانند، تا آن [بربافته ] را از [مطالب ] كتاب [آسمانى ] پنداريد، با اينكه آن از كتاب [آسمانى ] نيست؛ و مى گويند: آن از جانب خداست، در صورتى كه از جانب خدا نيست، و بر خدا دروغ مى بندند، با اينكه خودشان [هم ] مى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته از آنان (يهود) گروهى هستند كه زبان هاى خود را در مقام خواندن كتاب (تورات تحريف شده، ماهرانه) مى پيچانند تا شما گمان كنيد كه آن از كتاب آسمانى است، در حالى كه از كتاب آسمانى نيست و مى گويند: آن از جانب خداست، در حالى كه از جانب خدا نيست و دانسته و آگاهانه به خداوند دروغ مى بندند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هیچ بشری سزاوار نیست که خداوند، کتاب آسمانی و حکم و نبوّت به او دهد سپس او به مردم بگوید: «غیر از خدا، مرا پرستش کنید!» بلکه (سزاوار مقام او، این است که بگوید:) مردمی الهی باشید، آن گونه که کتاب خدا را می آموختید و درس می خواندید! (و غیر از خدا را پرستش نکنید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ بشرى را نسزد كه خدا به او كتاب و حكم و پيامبرى بدهد؛ سپس او به مردم بگويد: «به جاى خدا، بندگان من باشيد.» بلكه [بايد بگويد:] «به سبب آنكه كتاب [آسمانى ] تعليم مى داديد و از آن رو كه درس مى خوانديد، علماى دين باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هيچ بشرى را نسزد و ممكن نباشد كه خداوند او را كتاب (آسمانى) و حكمت يا ولايت امر و پيامبرى دهد، سپس او به مردم بگويد: به جاى خدا بندگان من باشيد! و لكن (مى سزد كه بگويد) مردمانى خداپرست و تربيت يافتگان و علماء دين باشيد از آن رو كه آموزگاران كتاب هستيد و از آن رو كه آن را به خوبى فرا گرفته و مى خوانيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نه اینکه به شما دستور دهد که فرشتگان و پیامبران را، پروردگار خود انتخاب کنید. آیا شما را، پس از آنکه مسلمان شدید، به کفر دعوت می کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] شما را فرمان نخواهد داد كه فرشتگان و پيامبران را به خدايى بگيريد. آيا پس از آنكه سر به فرمان [خدا] نهاده ايد [باز] شما را به كفر وامى دارد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز نسزد كه شما را دستور دهد فرشتگان و پيامبران را به خدايى بگيريد. آيا (هيچ پيامبرى) شما را پس از آنكه تسليم حق شده ايد دستور كفر مى دهد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خداوند، از پیامبران (و پیروان آنها)، پیمان مؤکّد گرفت، که هرگاه کتاب و دانش به شما دادم، سپس پیامبری به سوی شما آمد که آنچه را با شماست تصدیق می کند، به او ایمان بیاورید و او را یاری کنید! سپس (خداوند) به آنها گفت: «آیا به این موضوع، اقرار دارید؟ و بر آن، پیمان مؤکّد بستید؟» گفتند: «(آری) اقرار داریم!» (خداوند به آنها) گفت: «پس گواه باشید! و من نیز با شما از گواهانم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه خداوند از پيامبران پيمان گرفت كه هر گاه به شما كتاب و حكمتى دادم، سپس شما را فرستاده اى آمد كه آنچه را با شماست تصديق كرد، البته به او ايمان بياوريد و حتماً ياريش كنيد. آنگاه فرمود: «آيا اقرار كرديد و در اين باره پيمانم را پذيرفتيد؟» گفتند: «آرى، اقرار كرديم.» فرمود: «پس گواه باشيد و من با شما از گواهانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه خداوند از (يكا يك) پيامبران (و امت هاى آنها) پيمان گرفت كه البته هر گاه به شما كتاب و حكمت دادم سپس (در آينده تاريختان) فرستاده اى براى شما آمد كه آنچه را در نزد شماست تصديق نمود حتما بايد به او ايمان آوريد و او را يارى دهيد. (آن گاه خدا) فرمود: آيا اقرار كرديد و بر اين (امر) پيمان مؤكّد مرا دريافتيد؟ گفتند: اقرار كرديم، فرمود: پس (به همين مبادله پيمان) گواه باشيد و من هم با شما از گواهانم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس کسی که بعد از این (پیمان محکم)، روی گرداند، فاسق است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، كسانى كه بعد از اين [پيمان ] روى برتابند آنان، خود، نافرمانانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى كه بعد از اين (پيمان) روى گردانند آنانند كه نافرمانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها غیر از آیین خدا می طلبند؟! (آیین او همین اسلام است؛) و تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، از روی اختیار یا از روی اجبار، در برابرِ (فرمان) او تسلیمند، و همه به سوی او بازگردانده می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا جز دين خدا را مى جويند؟ با آنكه هر كه در آسمانها و زمين است خواه و ناخواه سر به فرمان او نهاده است، و به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا جز دين خدا را مى طلبند؟ در حالى كه هر كس در آسمان ها و زمين است خواه و ناخواه (تكوينا) در برابر او تسليم است (پس دين نيز كه تسليم شدن تشريعى است بايد از آن او باشد) و همه به سوى او بازگردانده مى شوند
قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ عَلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَالنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (84) ترجمه: (1)
وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ (85) ترجمه: (2)
كَيْفَ يَهْدِي اللَّهُ قَوْمًا كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (86) ترجمه: (3)
أُولَئِكَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ (87) ترجمه: (4)
خَالِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ (88) ترجمه: (5)
إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (89) ترجمه: (6)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَّن تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الضَّالُّونَ (90) ترجمه: (7)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَن يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِم مِّلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ (91) ترجمه: (8)
ص: 61
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به خدا ایمان آوردیم؛ و (همچنین) به آنچه بر ما و بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل گردیده؛ و آنچه به موسی و عیسی و (دیگر) پیامبران، از طرف پروردگارشان داده شده است؛ ما در میان هیچ یک از آنان فرقی نمی گذاریم؛ و در برابرِ (فرمان) او تسلیم هستیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به خدا و آنچه بر ما نازل شده، و آنچه بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط نازل گرديده، و آنچه به موسى و عيسى و انبياى [ديگر] از جانب پروردگارشان داده شده، گرويديم؛ و ميان هيچ يك از آنان فرق نمى گذاريم و ما او را فرمانبرداريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: ما به خدا و آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط (پيامبران از اولاد يعقوب) نازل شده و آنچه به موسى و عيسى و پيامبران از جانب پروردگارشان داده شده ايمان آورديم، (و در اعتقاد به نبوت و بعث از طرف يك مبدأ) ميان هيچ يك از آنان جدايى نمى افكنيم و ما تسليم اوييم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس جز اسلام (و تسلیم در برابر فرمان حق،) آیینی برای خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد؛ و او در آخرت، از زیانکاران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه جز اسلام، دينى [ديگر] جويد، هرگز از وى پذيرفته نشود، و وى در آخرت از زيانكاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه جز اسلام دينى بطلبد هرگز از او پذيرفته نمى شود و او در آخرت از زيانكاران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه خداوند جمعیّتی را هدایت می کند که بعد از ایمان و گواهی به حقّانیّت رسول و آمدن نشانه های روشن برای آنها، کافر شدند؟! و خدا، جمعیّت ستمکاران را هدایت نخواهد کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چگونه خداوند، قومى را كه بعد از ايمانشان كافر شدند، هدايت مى كند؟ با آنكه شهادت دادند كه اين رسول، بر حق است و برايشان دلايل روشن آمد، و خداوند قوم بيدادگر را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چگونه خداوند هدايت كند گروهى را كه پس از آنكه ايمان آوردند و شهادت دادند كه فرستاده ما حق است، و دلايل روشنى بر آنها آمد، كفر ورزيدند؟! (همانند برخى از اهل كتاب كه پيش از بعثت طبق كتابشان ايمان داشتند و پس از بعثت منكر شدند، و مانند مرتدين از اسلام) و خدا گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیفر آنها، این است که لعن (و طرد) خداوند و فرشتگان و مردم همگی بر آنهاست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان، سزايشان اين است كه لعنت خدا و فرشتگان و مردم، همگى برايشان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان جز ايشان اين است كه لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر آنهاست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همواره در این لعن (و طرد و نفرین) می مانند؛ مجازاتشان تخفیف نمی یابد؛ و به آنها مهلت داده نمی شود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن [لعنت ] جاودانه بمانند؛ نه عذاب از ايشان كاسته گردد و نه مهلت يابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن لعنت جاودانند عذاب از آنها تخفيف نمى يابد و مورد نظر و احسان قرار نمى گيرند و مهلت داده نمى شوند كه عذاب مقررشان تأخير افتد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی که پس از آن، توبه کنند و اصلاح نمایند؛ (و در مقام جبران گناهان گذشته برآیند، که توبه آنها پذیرفته خواهد شد؛) زیرا خداوند، آمرزنده و بخشنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه پس از آن توبه كردند و درستگارى [پيشه ] نمودند، كه خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه پس از آن توبه كردند و شايسته شدند و به اصلاح كار خود پرداختند كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که پس از ایمان کافر شدند و سپس بر کفر (خود) افزودند، (و در این راه اصرار ورزیدند،) هیچ گاه توبه آنان، (که از روی ناچاری یا در آستانه مرگ صورت می گیرد،) قبول نمی شود؛ و آنها گمراهان (واقعی) اند (چرا که هم راه خدا را گم کرده اند، و هم راه توبه را!). ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه پس از ايمان خود كافر شدند، سپس بر كفر [خود] افزودند، هرگز توبه آنان پذيرفته نخواهد شد، و آنان خود گمراهانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه پس از ايمانشان كفر ورزيدند، سپس بر كفرشان افزودند، هرگز توبه آنان پذيرفته نمى شود (زيرا توبه آنها يا از روى نفاق است يا در وقت معاينه مرگ) و آنهايند كه گمراهند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند و در حال کفر از دنیا رفتند، اگر چه روی زمین پر از طلا باشد، و آن را بعنوان فدیه (و کفّاره اعمال بد خویش) بپردازند، هرگز از هیچ یک آنها قبول نخواهد شد؛ و برای آنان، مجازاتِ دردناک است؛ و یاورانی ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كافر شده و در حال كفر مرده اند، اگر چه [فراخناى ] زمين را پر از طلا كنند و آن را [براى خود] فديه دهند، هرگز از هيچ يك از آنان پذيرفته نگردد؛ آنان را عذابى دردناك خواهد بود، و ياورانى نخواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند و در حال كفر مردند، از هيچ يك از آنها هر چند به اندازه گنجايش زمين طلا فديه دهد، پذيرفته نمى شود. براى آنها عذابى دردناك است و هيچ ياورى نخواهند داشت
لَن تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ (92) ترجمه: (1)
كُلُّ الطَّعَامِ كَانَ حِلًّا لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسْرَائِيلُ عَلَى نَفْسِهِ مِن قَبْلِ أَن تُنَزَّلَ التَّوْرَاةُ قُلْ فَأْتُوا بِالتَّوْرَاةِ فَاتْلُوهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (93) ترجمه: (2)
فَمَنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ مِن بَعْدِ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (94) ترجمه: (3)
قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (95) ترجمه: (4)
إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِّلْعَالَمِينَ (96) ترجمه: (5)
فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ (97) ترجمه: (6)
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ شَهِيدٌ عَلَى مَا تَعْمَلُونَ (98) ترجمه: (7)
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ تَبْغُونَهَا عِوَجًا وَأَنتُمْ شُهَدَاءُ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (99) ترجمه: (8)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تُطِيعُوا فَرِيقًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ يَرُدُّوكُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ كَافِرِينَ (100) ترجمه: (9)
ص: 62
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز به (حقیقت) نیکوکاری نمی رسید مگر اینکه از آنچه دوست می دارید، (در راه خدا) انفاق کنید؛ و آنچه انفاق می کنید، خداوند از آن آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد؛ و از هر چه انفاق كنيد قطعاً خدا بدان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز به نيكى (كامل) نمى رسيد تا از آنچه خود دوست داريد انفاق نماييد و هر چه انفاق نماييد حتما خداوند بدان داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همه غذاها (ی پاک) بر بنی اسرائیل حلال بود، جز آنچه اسرائیل (یعقوب)، پیش از نزول تورات، بر خود تحریم کرده بود؛ (مانند گوشت شتر که برای او ضرر داشت.) بگو: «اگر راست می گویید تورات را بیاورید و بخوانید! (این نسبتهایی که به پیامبران پیشین می دهید، حتّی در تورات تحریف شده شما نیست!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همه خوراكيها بر فرزندان اسرائيل حلال بود. جز آنچه پيش از نزول تورات، اسرائيل [=يعقوب ] بر خويشتن حرام ساخته بود. بگو: «اگر [جز اين است و] راست مى گوييد، تورات را بياوريد و آن را بخوانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه خوراكى ها بر بنى اسرائيل حلال بود جز آنچه اسرائيل (يعقوب، به خاطر مرض يا نذرى) بر خود حرام كرده بود (از گوشت شتر و شير آن) پيش از آنكه تورات نازل گردد (پس آنچه از طيّبات در تورات حرام شده به خاطر گناهان بنى اسرائيل است نه آنكه از شريعت سابق مانده باشد)، بگو: (اگر جز اين است) پس تورات را بياوريد و آن را بخوانيد (تا ثابت شود محرمات خوراكى تورات احكام جزائى و كيفرى است) اگر راستگوييد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بنا بر این، آنها که بعد از این به خدا دروغ می بندند، ستمگرند! (زیرا از روی علم و عمد چنین می کنند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كسانى كه بعد از اين، بر خدا دروغ بندند، آنان خود ستمكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسى كه بعد از اين بر خدا دروغ بندد (و بگويد محرمات تورات از شريعت پيشين است) آنهايند كه ستمكارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خدا راست گفته (و اینها در آیین پاک ابراهیم نبوده) است. بنا بر این، از آیین ابراهیم پیروی کنید، که به حق گرایش داشت، و از مشرکان نبود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خدا راست گفت، پس، از آيين ابراهيم كه حق گرا بود و از مشركان نبود، پيروى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خداوند راست گفت (كه محرمات تورات در شرايع قبلى و دين ابراهيم حلال بوده) پس بايد از آيين ابراهيم پيروى كنيد كه حقگرا بود و از مشركان نبود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نخستین خانه ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت، و مایه هدایت جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، نخستين خانه اى كه براى [عبادت ] مردم، نهاده شده، همان است كه در مكه است و مبارك، و براى جهانيان [مايه ] هدايت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين نخستين خانه اى كه براى (عبادت) مردم نهاده شده همان است كه در بكّه (مكّه مكرمه) است كه پر خير و بركت و وسيله هدايت براى جهانيان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن، نشانه های روشن، (از جمله) مقام ابراهیم است؛ و هر کس داخل آن [= خانه خدا] شود؛ در امان خواهد بود، و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه (او) کنند، آنها که توانایی رفتن به سوی آن دارند. و هر کس کفر ورزد (و حج را ترک کند، به خود زیان رسانده)، خداوند از همه جهانیان، بی نیاز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در آن، نشانه هايى روشن است [از جمله ] مقام ابراهيم است؛ و هر كه در آن درآيد در امان است؛ و براى خدا، حج آن خانه، بر عهده مردم است؛ [البته بر] كسى كه بتواند به سوى آن راه يابد. و هر كه كفر ورزد، يقيناً خداوند از جهانيان بى نياز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن نشانه هايى روشن (از توحيد و حكمت و رحمت خداوند است و از آن جمله) مقام ابراهيم است و هر كه به آن جا وارد شود در امان است (بايد در امان باشد)، و خدا را بر عهده مردم (اين حق) است كه آن خانه را قصد كنند و اعمال حج آنجا را به جا آورند البته بر كسى كه بتواند به سوى آن راه يابد و هر كه كفران نمايد (بداند كه) حتما خداوند بى نياز از جهانيان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! چرا به آیات خدا کفر می ورزید؟! و خدا گواه است بر اعمالی که انجام می دهید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، چرا به آيات خدا كفر مى ورزيد؟ با آنكه خدا بر آنچه مى كنيد گواه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، چرا به آيات و نشانه هاى خدا كفر مى ورزيد در حالى كه خدا بر آنچه عمل مى كنيد گواه است؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! چرا افرادی را که ایمان آورده اند، از راه خدا بازمی دارید، و می خواهید این راه را کج سازید؟! در حالی که شما (به درستی این راه) گواه هستید؛ و خداوند از آنچه انجام می دهید، غافل نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، چرا كسى را كه ايمان آورده است، از راه خدا بازمى داريد؛ و آن [راه ] را كج مى شماريد، با آنكه خود [به راستىِ آن ] گواهيد؟» و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، چرا كسى را كه ايمان آورده از راه خداوند باز مى داريد در حالى كه كج كردن راه خدا را مى خواهيد با اينكه خود (به حقانيت آن) گواهيد؟! و هرگز خداوند از آنچه انجام مى دهيد غافل نيست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از گروهی از اهل کتاب، (که کارشان نفاق افکنی و شعله ورساختنِ آتش کینه و عداوت است) اطاعت کنید، شما را پس از ایمان، به کفر بازمی گردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از فرقه اى از اهل كتاب فرمان بريد، شما را پس از ايمانتان به حال كفر برمى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر گروهى از كسانى را كه به آنان كتاب (آسمانى) داده شده فرمان بريد شما را پس از ايمانتان به كفر باز مى گردانند
وَكَيْفَ تَكْفُرُونَ وَأَنتُمْ تُتْلَى عَلَيْكُمْ آيَاتُ اللَّهِ وَفِيكُمْ رَسُولُهُ وَمَن يَعْتَصِم بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (101) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ (102) ترجمه: (2)
وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (103) ترجمه: (3)
وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (104) ترجمه: (4)
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (105) ترجمه: (5)
يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ (106) ترجمه: (6)
وَأَمَّا الَّذِينَ ابْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِي رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (107) ترجمه: (7)
تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعَالَمِينَ (108) ترجمه: (8)
ص: 63
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چگونه ممکن است شما کافر شوید، با اینکه (در دامان وحی قرار گرفته اید، و) آیات خدا بر شما خوانده می شود، و پیامبر او در میان شماست؟! (بنابر این، به خدا تمسّک جویید!) و هر کس به خدا تمسّک جوید، به راهی راست، هدایت شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه كفر مى ورزيد، با اينكه آيات خدا بر شما خوانده مى شود و پيامبر او ميان شماست؟ و هر كس به خدا تمسك جويد، قطعاً به راه راست هدايت شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه كفر مى ورزيد در حالى كه آيات خدا بر شما خوانده مى شود و فرستاده او در ميان شماست؟! و هر كس به خدا تمسك جويد حقّا كه به راه راست هدايت شده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! آن گونه که حق تقوا و پرهیزکاری است، از خدا بپرهیزید! و از دنیا نروید، مگر اینکه مسلمان باشید! (باید گوهر ایمان را تا پایان عمر، حفظ کنید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا آن گونه كه حق پرواكردن از اوست، پروا كنيد؛ و زينهار، جز مسلمان نميريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا آن گونه كه شايسته پرواى اوست پروا كنيد، و هرگز نميريد مگر در حالى كه مسلمان باشيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همگی به ریسمان خدا [= قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت ]، چنگ زنید، و پراکنده نشوید! و نعمت (بزرگِ) خدا را بر خود، به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دلهای شما، الفت ایجاد کرد، و به برکتِ نعمتِ او، برادر شدید! و شما بر لبِ حفره ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد؛ این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد؛ شاید پذیرای هدایت شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد، و پراكنده نشويد؛ و نعمت خدا را بر خود ياد كنيد: آنگاه كه دشمنان [يكديگر] بوديد، پس ميان دلهاى شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شديد؛ و بر كنار پرتگاه آتش بوديد كه شما را از آن رهانيد. اين گونه، خداوند نشانه هاى خود را براى شما روشن مى كند، باشد كه شما راه يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همگى به ريسمان خدا (به دين و كتاب و آورندگان وحى) چنگ زنيد و پراكنده نشويد، و نعمت خدا را درباره خود به ياد آريد آن گاه كه با هم دشمن بوديد پس ميان دل هاى شما الفت افكند، پس به نعمت او برادر يكديگر شديد. و شما بر لب گودالى از آتش بوديد پس شما را از آن برهانيد. خداوند اين چنين نشانه هاى (توحيد و قدرت و حكمت) خود را براى شما روشن مى كند شايد هدايت يابيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی، و امر به معروف و نهی از منکر کنند! و آنها همان رستگارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بايد از ميان شما، گروهى، [مردم را] به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند، و آنان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بايد از شما گروهى باشند كه (مردم را) به سوى كار خير دعوت نمايند و به كار نيك امر كنند و از كار زشت بازدارند، و آنهايند كه رستگارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند؛ (آن هم) پس از آنکه نشانه های روشن (پروردگار) به آنان رسید! و آنها عذاب عظیمی دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كسانى مباشيد كه پس از آنكه دلايل آشكار برايشان آمد، پراكنده شدند و با هم اختلاف پيدا كردند، و براى آنان عذابى سهمگين است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مانند كسانى (از يهود و نصارى) مباشيد كه پراكنده شدند و پس از آنكه دلايل روشن به آنها رسيد اختلاف نمودند، و آنها را عذابى بزرگ است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آن عذاب عظیم) روزی خواهد بود که چهره هائی سفید، و چهره هائی سیاه می گردد، اما آنها که صورتهایشان سیاه شده، (به آنها گفته می شود:) آیا بعد از ایمان، و (اخوّت و برادری در سایه آن،) کافر شدید؟! پس بچشید عذاب را، به سبب آنچه کفر می ورزیدید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در آن ] روزى كه چهره هايى سپيد، و چهره هايى سياه گردد. اما سياهرويان [به آنان گويند:] آيا بعد از ايمانتان كفر ورزيديد؟ پس به سزاى آنكه كفر مى ورزيديد [اين ] عذاب را بچشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در روزى كه چهره هايى سفيد و چهره هايى سياه مى گردد. اما آنها كه چهره هايشان سياه شده (به آنها گفته مى شود) آيا پس از ايمانتان كفر ورزيديد؟! پس بچشيد اين عذاب را در برابر آنكه كفر مى ورزيديد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا آنها که چهره هایشان سفید شده، در رحمت خداوند خواهند بود؛ و جاودانه در آن می مانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما سپيدرويان همواره در رحمت خداوند جاويدانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما آنان كه چهره هايشان سفيد شده در رحمت خدايند و در آن جاودانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها آیات خداست؛ که بحق بر تو می خوانیم. و خداوند (هیچ گاه) ستمی برای (احدی از) جهانیان نمی خواهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينها آيات خداست كه آن را به حق بر تو مى خوانيم؛ و خداوند هيچ ستمى بر جهانيان نمى خواهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها (داستان هاى عالم آخرت) آيات خداوند است كه به حق و راستى بر تو مى خوانيم، و خداوند هيچگاه ستم بر جهانيان را نمى خواهد
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (109) ترجمه: (1)
كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ (110) ترجمه: (2)
لَن يَضُرُّوكُمْ إِلَّا أَذًى وَإِن يُقَاتِلُوكُمْ يُوَلُّوكُمُ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ (111) ترجمه: (3)
ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِّنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ الْأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ (112) ترجمه: (4)
لَيْسُوا سَوَاءً مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ (113) ترجمه: (5)
يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ (114) ترجمه: (6)
وَمَا يَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَلَن يُكْفَرُوهُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ (115) ترجمه: (7)
ص: 64
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (چگونه ممکن است خدا ستم کند؟! در حالی که) آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، مال اوست؛ و همه کارها، به سوی او باز می گردد (و به فرمان اوست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست، و [همه ] كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در اين زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداوند است، (زيرا آفرينش و حفظ و تدبير و فانى كردن همه در تحت اراده اوست) و همه امور (مربوط به جهان هستى) به سوى او بازگردانده مى شود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما بهترین امتی بودید که به سود انسانها آفریده شده اند؛ (چه اینکه) امر به معروف و نهی از منکر می کنید و به خدا ایمان دارید. و اگر اهل کتاب، (به چنین برنامه و آیین درخشانی،) ایمان آورند، برای آنها بهتر است! (ولی تنها) عده کمی از آنها با ایمانند، و بیشتر آنها فاسقند، (و خارج از اطاعت پروردگار) ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شده ايد: به كار پسنديده فرمان مى دهيد، و از كار ناپسند بازمى داريد، و به خدا ايمان داريد. و اگر اهل كتاب ايمان آورده بودند قطعاً برايشان بهتر بود؛ برخى از آنان مؤمنند و[لى ] بيشترشان نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما (مسلمان ها) بهترين گروهى هستيد كه (از جانب خدا) بر مردم (جهان) پديدار شده ايد، به كار پسنديده امر مى كنيد و از كار زشت بازمى داريد و به خدا (در آنچه نازل كرده) ايمان مى آوريد. و اگر اهل كتاب نيز ايمان مى آوردند البته برايشان بهتر بود برخى از آنها مؤمن اند و بيشترشان نافرمانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= اهل کتاب، مخصوصا» یهود] هرگز نمی توانند به شما زیان برسانند، جز آزارهای مختصر؛ و اگر با شما پیکار کنند، به شما پشت خواهند کرد (و شکست می خورند)؛ سپس کسی آنها را یاری نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : 111]جز آزارى [اندك ] هرگز به شما زيانى نخواهند رسانيد؛ و اگر با شما بجنگند، به شما پشت نمايند، سپس يارى نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها (يهود و نصارى) به شما جز اندك آزارى هرگز زيان نمى رسانند، و اگر با شما بجنگند به شما پشت مى كنند، آن گاه يارى نمى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر جا یافت شوند، مهر ذلت بر آنان خورده است؛ مگر با ارتباط به خدا، (و تجدید نظر در روش ناپسند خود،) و (یا) با ارتباط به مردم (و وابستگی به این و آن)؛ و به خشم خدا، گرفتار شده اند؛ و مهر بیچارگی بر آنها زده شده؛ چرا که آنها به آیات خدا، کفر می ورزیدند و پیامبران را بناحق می کشتند. اینها بخاطر آن است که گناه کردند؛ و (به حقوق دیگران،) تجاوز می نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كجا يافته شوند، به خوارى دچار شده اند -مگر آنكه به پناه امان خدا و زينهار مردم [روند]- و به خشمى از خدا گرفتار آمدند، و [مُهر] بينوايى بر آنان زده شد. اين بدان سبب بود كه به آيات خدا كفر مى ورزيدند و پيامبران را بناحق مى كشتند. [و نيز] اين [عقوبت ] به سزاى آن بود كه نافرمانى كردند و از اندازه درمى گذرانيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در هر جا يافت شوند (مهر) ذلت و خوارى (از نظر اسلام) بر آنها زده شده، مگر آنكه به ريسمانى از جانب خدا (پذيرش اسلام) و يا ريسمانى از جانب مردم (قبول ذمّه از مسلمانان تمسك جويند)، و آنها به خشمى از خداوند بازگشته مستحق غضب او شده اند، و بر آنان (داغى از) فقر و بدبختى (اعتقادى و اخلاقى و عملى و اجتماعى) زده شده، اين بدان سبب است كه آنها همواره به آيات خدا كفر مى ورزيدند و پيامبران خدا را به ناحق مى كشتند، و آن به خاطر اين است كه گناه كرده و پيوسته تعدّى مى نمودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها همه یکسان نیستند؛ از اهل کتاب، جمعیّتی هستند که (به حق و ایمان) قیام می کنند؛ و پیوسته در اوقات شب، آیات خدا را می خوانند؛ در حالی که سجده می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى همه آنان ] يكسان نيستند. از ميان اهل كتاب، گروهى درستكردارند كه آيات الهى را در دل شب مى خوانند و سر به سجده مى نهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همه آنها يكسان نيستند، از اهل كتاب گروهى درستكارند كه آيات خدا را در اوقات شب مى خوانند در حالى كه (به خدا) خضوع كرده، سجده مى نمايند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خدا و روز دیگر ایمان می آورند؛ امر به معروف و نهی از منکر می کنند؛ و در انجام کارهای نیک، پیشی می گیرند؛ و آنها از صالحانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به خدا و روز قيامت ايمان دارند؛ و به كار پسنديده فرمان مى دهند و از كار ناپسند باز مى دارند؛ و در كارهاى نيك شتاب مى كنند، و آنان از شايستگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به خدا و روز واپسين ايمان مى آورند، و به كار پسنديده فرمان مى دهند و از كار ناپسند بازمى دارند، و در كارهاى خير مى شتابند، و آنها از شايستگانند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه از اعمال نیک انجام دهند، هرگز کفران نخواهد شد! (و پاداش شایسته آن را می بینند.) و خدا از پرهیزکاران، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كار نيكى انجام دهند، هرگز در باره آن ناسپاسى نبينند، و خداوند به [حال ] تقواپيشگان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر چه از كار خير به جا آورند هرگز درباره آن بدون پاداش نمى مانند، و خداوند به (حال) پرهيزكاران داناست
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (116) ترجمه: (1)
مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هَذِهِ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَثَلِ رِيحٍ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَكِنْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (117) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِّن دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ (118) ترجمه: (3)
هَا أَنتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا يُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْكِتَابِ كُلِّهِ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَيْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَيْظِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (119) ترجمه: (4)
إِن تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌ يَفْرَحُوا بِهَا وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ (120) ترجمه: (5)
وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِكَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِينَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (121) ترجمه: (6)
ص: 65
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، هرگز نمی توانند در پناه اموال و فرزندانشان، از مجازات خدا در امان بمانند! آنها اصحاب دوزخند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كفر ورزيدند، هرگز اموالشان و اولادشان چيزى [از عذاب خدا] را از آنان دفع نخواهد كرد، و آنان اهل آتشند و در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه كفر ورزيدند هرگز اموال و اولاد آنها چيزى را از (عذاب) خدا از آنان دفع نخواهد كرد، و آنها اهل آتشند و در آنجا جاودانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه آنها در این زندگی پست دنیوی انفاق می کنند، همانند باد سوزانی است که به زراعت قومی که بر خود ستم کرده (و در غیر محل و وقت مناسب، کشت نموده اند)، بوزد؛ و آن را نابود سازد. خدا به آنها ستم نکرده؛ بلکه آنها، خودشان به خویشتن ستم می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مثَل آنچه [آنان ] در زندگى اين دنيا [در راه دشمنى با پيامبر] خرج مى كنند، همانند بادى است كه در آن، سرماى سختى است، كه به كشتزار قومى كه بر خود ستم نموده اند بوزد و آن را تباه سازد؛ و خدا به آنان ستم نكرده، بلكه آنان خود بر خويشتن ستم كرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثل آنچه آنان در اين زندگى دنيا (در راه دشمنى با اسلام يا به عنوان ريا، يا در هر كار خيرى) انفاق مى كنند مثل بادى است كه در آن سرمايى سخت است كه (به عنوان كيفر) به زراعت گروهى كه بر خويشتن ستم كرده اند بوزد و آن را نابود سازد. و خدا به آنها ستم نكرده و لكن آنها به خويشتن ستم مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! محرم اسراری از غیر خود، انتخاب نکنید! آنها از هرگونه شرّ و فسادی در باره شما، کوتاهی نمی کنند. آنها دوست دارند شما در رنج و زحمت باشید. (نشانه های) دشمنی از دهان (و کلام) شان آشکار شده؛ و آنچه در دلهایشان پنهان می دارند، از آن مهمتر است. ما آیات (و راه های پیشگیری از شرّ آنها) را برای شما بیان کردیم اگر اندیشه کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از غير خودتان، [دوست و] همراز مگيريد. [آنان ] از هيچ نابكارى در حق شما كوتاهى نمى ورزند. آرزو دارند كه در رنج بيفتيد. دشمنى از لحن و سخنشان آشكار است؛ و آنچه سينه هايشان نهان مى دارد، بزرگتر است. در حقيقت، ما نشانه ها[ى دشمنى آنان ] را براى شما بيان كرديم، اگر تعقل كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از غير خود براى خويش دوست محرم راز نگيريد، آنها از هيچ فسادى درباره شما كوتاهى نمى كنند، مشقت و رنج شما را دوست دارند، دشمنى از دهن هايشان (سخنانشان) پديدار است، و آنچه سينه هايشان پنهان مى دارد بزرگتر است. ما براى شما نشانه ها (ى حال آنها) را روشن كرديم اگر مى انديشيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما کسانی هستید که آنها را دوست می دارید؛ امّا آنها شما را دوست ندارند! در حالی که شما به همه کتابهای آسمانی ایمان دارید (و آنها به کتاب آسمانی شما ایمان ندارند). هنگامی که شما را ملاقات می کنند، (به دروغ) می گویند: «ایمان آورده ایم!» امّا هنگامی که تنها می شوند، از شدّت خشم بر شما، سر انگشتان خود را به دندان می گزند! بگو: «با همین خشمی که دارید بمیرید! خدا از (اسرار) درون سینه ها آگاه است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هان، شما كسانى هستيد كه آنان را دوست داريد، و [حال آنكه ] آنان شما را دوست ندارند، و شما به همه كتابها[ى خدا] ايمان داريد؛ و چون با شما برخورد كنند مى گويند: «ايمان آورديم.» و چون [با هم ]خلوت كنند، از شدت خشم بر شما، سر انگشتان خود را مى گزند. بگو: «به خشم خود بميريد» كه خداوند به راز درون سينه ها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هان اين شماييد كه آنها را دوست داريد و آنها شما را دوست ندارند، با آنكه شما به همه كتاب ها (ى آسمانى حتى كتاب آنها) ايمان داريد (و آنها به كتاب شما ايمان ندارند)، و چون با شما ملاقات كنند گويند: ايمان آورديم و هنگامى كه با يكديگر خلوت كنند از شدت خشم بر شما سر انگشتان خود را مى گزند. بگو: از خشمتان بميريد، به يقين خدا به آنچه در سينه هاست داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر نیکی به شما برسد، آنها را ناراحت می کند؛ و اگر حادثه ناگواری برای شما رخ دهد، خوشحال می شوند. (امّا) اگر (در برابرشان) استقامت و پرهیزگاری پیشه کنید، نقشه های (خائنانه) آنان، به شما زیانی نمی رساند؛ خداوند به آنچه انجام می دهند، احاطه دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر به شما خوشى رسد آنان را بدحال مى كند؛ و اگر به شما گزندى رسد بدان شاد مى شوند؛ و اگر صبر كنيد و پرهيزگارى نماييد، نيرنگشان هيچ زيانى به شما نمى رساند؛ يقيناً خداوند به آنچه مى كنند احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر به شما خير و نيكيى برسد آنها را بد حال مى كند، و اگر بدى و ناخوشيى برسد آنها بدان شاد مى شوند و اگر صبر كنيد و پروا پيشه كنيد نيرنگ آنها هيچ زيانى به شما نمى رساند، مسلّما خداوند به آنچه انجام مى دهند (از نظر علم و توان) احاطه دارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آور) زمانی را که صبحگاهان، از میان خانواده خود، جهت انتخاب اردوگاه جنگ برای مؤمنان، بیرون رفتی! و خداوند، شنوا و داناست (گفتگوهای مختلفی را که درباره طرح جنگ گفته می شد، می شنید؛ و اندیشه هایی را که بعضی در سر می پروراندند، می دانست). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] زمانى را كه [در جنگ احد] بامدادان از پيش كسانت بيرون آمدى [تا] مؤمنان را براى جنگيدن، در مواضع خود جاى دهى، و خداوند، شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه بامدادان از ميان اهل خود (در جنگ احد) بيرون شدى در حالى كه مؤمنان را براى جنگ در اردوگاه هايى جاى مى دادى، و خداوند همواره شنوا (ى گفتگوها) و دانا (به انديشه هايتان) است
إِذْ هَمَّت طَّائِفَتَانِ مِنكُمْ أَن تَفْشَلَا وَاللَّهُ وَلِيُّهُمَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (122) ترجمه: (1)
وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (123) ترجمه: (2)
إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُنزَلِينَ (124) ترجمه: (3)
بَلَى إِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُسَوِّمِينَ (125) ترجمه: (4)
وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى لَكُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (126) ترجمه: (5)
لِيَقْطَعَ طَرَفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنقَلِبُوا خَائِبِينَ (127) ترجمه: (6)
لَيْسَ لَكَ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ أَوْ يُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُونَ (128) ترجمه: (7)
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ يَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (129) ترجمه: (8)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُّضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (130) ترجمه: (9)
وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ (131) ترجمه: (10)
وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (132) ترجمه: (11)
ص: 66
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و نیز به یاد آور) زمانی را که دو طایفه از شما تصمیم گرفتند سستی نشان دهند (و از وسط راه بازگردند)؛ و خداوند پشتیبان آنها بود (و به آنها کمک کرد که از این فکر بازگردند)؛ و افراد باایمان، باید تنها بر خدا توکّل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن هنگام كه دو گروه از شما بر آن شدند كه سستى ورزند با آنكه خدا ياورشان بود. و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه دو گروه از شما خواستند كه سستى و ضعف نشان دهند (و از وسط راه جدا شده برگردند) در حالى كه خدا ياور و پشتيبان آنها بود (و لذا آنها را از اين فكر باز گرداند) و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل نمايند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را در «بدر» یاری کرد (و بر دشمنان خطرناک، پیروز ساخت)؛ در حالی که شما (نسبت به آنها)، ناتوان بودید. پس، از خدا بپرهیزید (و در برابر دشمن، مخالفتِ فرمانِ پیامبر نکنید)، تا شکر نعمت او را بجا آورده باشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يقيناً خدا شما را در [جنگ ] بدر -با آنكه ناتوان بوديد- يارى كرد. پس، از خدا پروا كنيد، باشد كه سپاسگزارى نماييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه خداوند شما را در (جنگ) بدر يارى نمود در حالى كه ناتوان و بى پناه بوديد. پس، از خدا پروا كنيد، شايد سپاس گزاريد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که تو به مؤمنان می گفتنی: «آیا کافی نیست که پروردگارتان، شما را به سه هزار نفر از فرشتگان، که از آسمان فرود می آیند، یاری کند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه به مؤمنان مى گفتى: «آيا شما را بس نيست كه پروردگارتان، شما را با سه هزار فرشته فرودآمده، يارى كند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به مؤمنان مى گفتى: آيا شما را بس نيست كه پروردگارتان شما را با سه هزار فرشته فرو فرستاده شده (از آسمان) يارى دهد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، (امروز هم) اگر استقامت و تقوا پیشه کنید، و دشمن به همین زودی به سراغ شما بیاید، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان، که نشانه هایی با خود دارند، مدد خواهد داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، اگر صبر كنيد و پرهيزگارى نماييد، و با همين جوش [و خروش ] بر شما بتازند، همانگاه پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته نشاندار يارى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا اگر صبر كنيد و پروا پيشه كنيد و آنها به همين فوريت و جوش و خروش به شما روى آورند، پروردگارتان شما را با پنج هزار از فرشتگان نشاندار يارى مى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی اینها را خداوند فقط بشارت، و برای اطمینان خاطر شما قرار داده؛ وگرنه، پیروزی تنها از جانب خداوند توانای حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا آن [وعده پيروزى ] را، جز مژده اى براى شما قرار نداد تا [بدين وسيله شادمان شويد و] دلهاى شما بدان آرامش يابد، و پيروزى جز از جانب خداوند تواناى حكيم نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند اين (وعده يارى و فرستادن فرشتگان) را جز براى بشارت شما و براى آنكه دل هايتان بدان آرامش يابد قرار نداد (زيرا غالبا دل ها متوجه اسباب است)، و كمك و يارى جز از جانب خداى توانمند شكست ناپذير و حكيم نيست (زيرا اراده او مسبب همه اسباب است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این وعده را که خدا به شما داده،) برای این است که قسمتی از پیکر لشکر کافران را قطع کند؛ یا آنها را با ذلّت برگرداند؛ تا مأیوس و ناامید، (به وطن خود) بازگردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا برخى از كسانى را كه كافر شده اند نابود كند، يا آنان را خوار سازد، تا نوميد بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و نيز اين پيروزى را داد) تا پاره اى از كافران را از بن براندازد يا آنها را سركوب كند تا نااميد بازگردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ گونه اختیاری (در باره عفو کافران، یا مؤمنان فراری از جنگ،) برای تو نیست؛ مگر اینکه (خدا) بخواهد آنها را ببخشد، یا مجازات کند؛ زیرا آنها ستمگرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ يك از اين كارها در اختيار تو نيست؛ يا [خدا] بر آنان مى بخشايد، يا عذابشان مى كند، زيرا آنان ستمكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (هر يك از چهار امر مربوط به خداست و وظيفه تو ابلاغ و عمل به دستور است و بس)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست. هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می بخشد؛ و هر کس را بخواهد، مجازات می کند؛ و خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست. هر كه را بخواهد مى آمرزد، و هر كه را بخواهد عذاب مى كند، و خداوند، آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست (زيرا خلق و حفظ و تدبير و اعدام همه، در دست اوست) هر كه را بخواهد (و شايسته شمارد) مى آمرزد، و هر كه را بخواهد (پس از اتمام حجت) عذاب مى كند، و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! ربا (و سود پول) را چند برابر نخورید! از خدا بپرهیزید، تا رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ربا را [با سود] چندين برابر مخوريد، و از خدا پروا كنيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ربا را كه سودهاى افزوده و چند برابر است نخوريد، و از خدا پروا كنيد، شايد رستگار شويد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آتشی بپرهیزید که برای کافران آماده شده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آتشى كه براى كافران آماده شده است بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آتشى كه براى كافران مهيّا شده بپرهيزيد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدا و پیامبر را اطاعت کنید، تا مشمول رحمت شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا و رسول را فرمان بريد، باشد كه مشمول رحمت قرار گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا و فرستاده او را فرمان بريد، شايد مشمول رحمت شويد
وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ (133) ترجمه: (1)
الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (134) ترجمه: (2)
وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ (135) ترجمه: (3)
أُولَئِكَ جَزَاؤُهُم مَّغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ (136) ترجمه: (4)
قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ (137) ترجمه: (5)
هَذَا بَيَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ (138) ترجمه: (6)
وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (139) ترجمه: (7)
إِن يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِّثْلُهُ وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ (140) ترجمه: (8)
ص: 67
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شتاب کنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان؛ و بهشتی که وسعت آن، آسمانها و زمین است؛ و برای پرهیزگاران آماده شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى نيل به آمرزشى از پروردگار خود، و بهشتى كه پهنايش [به قدر] آسمانها و زمين است [و] براى پرهيزگاران آماده شده است، بشتابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى آمرزشى از جانب پروردگارتان و بهشتى كه پهناى آن (به اندازه) آسمان ها و زمين است (و) براى پرهيزكاران آماده شده بشتابي
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که در توانگری و تنگدستی، انفاق می کنند؛ و خشم خود را فرو می برند؛ و از خطای مردم درمی گذرند؛ و خدا نیکوکاران را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه در فراخى و تنگى انفاق مى كنند؛ و خشم خود را فرو مى برند؛ و از مردم در مى گذرند؛ و خداوند نكوكاران را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانان كه در وسعت و شادى و فقر مالى و حالى انفاق مى كنند و فرونشانندگان خشم و بخشايندگان (لغزش هاى) مردم اند، و خدا نيكوكاران را دوست دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که وقتی مرتکب عمل زشتی شوند، یا به خود ستم کنند، به یاد خدا می افتند؛ و برای گناهان خود، طلب آمرزش می کنند -و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد؟- و بر گناه، اصرار نمی ورزند، با اینکه می دانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه چون كار زشتى كنند، يا بر خود ستم روا دارند، خدا را به ياد مى آورند و براى گناهانشان آمرزش مى خواهند -و چه كسى جز خدا گناهان را مى آمرزد؟ و بر آنچه مرتكب شده اند، با آنكه مى دانند [كه گناه است ]، پافشارى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان كه چون كار زشتى (گناه كبيره اى) انجام دهند و يا (به گناه صغيره اى) بر خود ستم نمايند، خدا را به ياد آرند و براى گناهان خود آمرزش خواهند- و كيست جز خداوند كه گناهان را ببخشد؟- و بر آنچه كرده اند در حالى كه مى دانند اصرار نمى ورزند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پاداششان آمرزش پروردگار، و بهشتهایی است که از زیر درختانش، نهرها جاری است؛ جاودانه در آن میمانند؛ چه نیکو است پاداش اهل عمل! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان، پاداششان آمرزشى از جانب پروردگارشان، و بوستانهايى است كه از زير [درختان ] آن جويبارها روان است. جاودانه در آن بمانند، و پاداش اهل عمل چه نيكوست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها پاداششان آمرزشى است از جانب پروردگارشان و بهشت هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است، جاودانه در آن باشند، و خوب پاداشى است پاداش اين عمل كنندگان
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از شما، سنّت هایی وجود داشت؛ (و هر قوم، طبق اعمال و صفات خود، سرنوشتهایی داشتند؛ که شما نیز، همانند آن را دارید.) پس در روی زمین، گردش کنید و ببینید سرانجام تکذیب کنندگان (آیات خدا) چگونه بود؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً پيش از شما سنّتهايى [بوده و] سپرى شده است. پس، در زمين بگرديد و بنگريد كه فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته پيش از شما حوادثى (مانند هلاكت هاى دسته جمعى) طبق سنّت الهى گذشته است، پس در روى زمين بگرديد و بنگريد كه عاقبت تكذيب كنندگان چگونه بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، بیانی است برای عموم مردم؛ و هدایت و اندرزی است برای پرهیزگاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [قرآن ] براى مردم، بيانى، و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (قرآن) براى مردم روشنگر (حقايق) و براى پرهيزكاران سراپا هدايت و اندرز است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید اگر ایمان داشته باشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مؤمنيد، سستى مكنيد و غمگين مشويد، كه شما برتريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز (در برابر دشمن) سست نشويد و (از مصائبى كه بر شما وارد مى شود) غمگين مباشيد كه شما برتريد اگر مؤمن (واقعى) باشيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (در میدان احد،) به شما جراحتی رسید (و ضربه ای وارد شد)، به آن جمعیّت نیز (در میدان بدر)، جراحتی همانند آن وارد گردید. و ما این روزها(ی پیروزی و شکست) را در میان مردم می گردانیم؛ (-و این خاصیّت زندگی دنیاست-) تا خدا، افرادی را که ایمان آورده اند، بداند (و شناخته شوند)؛ و خداوند از میان شما، شاهدانی بگیرد. و خدا ظالمان را دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر به شما آسيبى رسيده، آن قوم را نيز آسيبى نظير آن رسيد؛ و ما اين روزها[ى شكست و پيروزى ] را ميان مردم به نوبت مى گردانيم [تا آنان پند گيرند] و خداوند كسانى را كه [واقعاً] ايمان آورده اند معلوم بدارد، و از ميان شما گواهانى بگيرد، و خداوند ستمكاران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر شما را (در جنگ احد) جراحت و آسيبى رسيد آن گروه را نيز (در جنگ بدر) آسيبى مانند آن رسيد. و ما اين روزها (ى پيروزى و شكست) را ميان مردم به نوبت مى گردانيم (براى مصلحت نظام اتمّ) و براى آنكه خداوند معلوم كند كسانى را كه ايمان آورده اند (و علم ازليش بر معلوم خارجى منطبق گردد) و از ميان شما (براى شهادت بر اعمال مردم در روز واپسين) گواهانى بگيرد، و خداوند ستمكاران را دوست ندارد
وَلِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَمْحَقَ الْكَافِرِينَ (141) ترجمه: (1)
أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنكُمْ وَيَعْلَمَ الصَّابِرِينَ (142) ترجمه: (2)
وَلَقَدْ كُنتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِن قَبْلِ أَن تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَيْتُمُوهُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (143) ترجمه: (3)
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ وَمَن يَنقَلِبْ عَلَى عَقِبَيْهِ فَلَن يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئًا وَسَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرِينَ (144) ترجمه: (4)
وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ كِتَابًا مُّؤَجَّلًا وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا وَسَنَجْزِي الشَّاكِرِينَ (145) ترجمه: (5)
وَكَأَيِّن مِّن نَّبِيٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ (146) ترجمه: (6)
وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (147) ترجمه: (7)
فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (148) ترجمه: (8)
ص: 68
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و تا خداوند، افراد باایمان را خالص گرداند (و ورزیده شوند)؛ و کافران را به تدریج نابود سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تا خدا كسانى را كه ايمان آورده اند خالص گرداند و كافران را [به تدريج ] نابود سازد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز براى آنكه كسانى را كه ايمان آورده اند خالص و ناب گرداند و كافران را به تدريج نابود سازد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا چنین پنداشتید که (تنها با ادّعای ایمان) وارد بهشت خواهید شد، در حالی که خداوند هنوز مجاهدان از شما و صابران را مشخصّ نساخته است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پنداشتيد كه داخل بهشت مى شويد، بى آنكه خداوند جهادگران و شكيبايان شما را معلوم بدارد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا پنداشته ايد كه وارد بهشت مى شويد در حالى كه هنوز خداوند كسانى را از شما كه جهاد نموده اند و شكيبايان را معلوم نكرده است؟! (متعلق علم ازليش در خارج تحقق نيافته است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شما مرگ (و شهادت در راه خدا) را، پیش از آنکه با آن روبه رو شوید، آرزو می کردید؛ سپس آن را با چشم خود دیدید، در حالی که به آن نگاه می کردید (و حاضر نبودید به آن تن دردهید! چقدر میان گفتار و کردار شما فاصله است؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما مرگ را پيش از آنكه با آن روبرو شويد، سخت آرزو مى كرديد؛ پس، آن را ديديد و [همچنان ] نگاه مى كرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلما شما مرگ را پيش از آنكه با آن روبرو شويد آرزو مى كرديد (مؤمنان قبل از جنگ احد آرزوى شهادت مى كردند) پس همانا آن را (در جنگ احد) ديديد در حالى كه بدان نگاه مى كرديد (پس تزلزل و فرار چرا؟)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : محمد (ص) فقط فرستاده خداست؛ و پیش از او، فرستادگان دیگری نیز بودند؛ آیا اگر او بمیرد و یا کشته شود، شما به عقب برمی گردید؟ (و اسلام را رها کرده به دوران جاهلیّت و کفر بازگشت خواهید نمود؟) و هر کس به عقب باز گردد، هرگز به خدا ضرری نمی زند؛ و خداوند بزودی شاکران (و استقامت کنندگان) را پاداش خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و محمد، جز فرستاده اى كه پيش از او [هم ] پيامبرانى [آمده و] گذشتند، نيست. آيا اگر او بميرد يا كشته شود، از عقيده خود برمى گرديد؟ و هر كس از عقيده خود بازگردد، هرگز هيچ زيانى به خدا نمى رساند، و به زودى خداوند سپاسگزاران را پاداش مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و محمد (صلّى الله عليه وآله) فرستاده اى بيش نيست كه پيش از او فرستادگانى گذشته اند، پس آيا اگر او بميرد يا كشته شود شما به پشت سر خود برمى گرديد (دست از عقايدتان برمى داريد)؟! و هر كس به پشت سر خود بازگردد هيچ زيانى به خدا نمى رساند، و خداوند به زودى سپاسگزاران را پاداش مى دهد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ کس، جز به فرمان خدا، نمی میرد؛ سرنوشتی است تعیین شده؛ (بنابر این، مرگ پیامبر یا دیگران، یک سنّت الهی است.) هر کس پاداش دنیا را بخواهد (و در زندگی خود، در این راه گام بردارد،) چیزی از آن به او خواهیم داد؛ و هر کس پاداش آخرت را بخواهد، از آن به او می دهیم؛ و بزودی سپاسگزاران را پاداش خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ نفسى جز به فرمان خدا نميرد. [خداوند، مرگ را] به عنوان سرنوشتى معين [مقرر كرده است ]. و هر كه پاداش اين دنيا را بخواهد به او از آن مى دهيم؛ و هر كه پاداش آن سراى را بخواهد از آن به او مى دهيم، و به زودى سپاسگزاران را پاداش خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ كس را نسزد و عقلا ممكن نشود كه بميرد جز به اراده تكوينى و فرمان خداوند، (مرگ هر زنده اى) نوشته اى است معين و زماندار. و هر كس ( از كوشش هاى خود) پاداش دنيا بخواهد او را از آن مى دهيم، و هر كس پاداش آخرت بخواهد او را از آن مى دهيم و به زودى سپاسگزاران را پاداش خواهيم داد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار پیامبرانی که مردان الهی فراوانی به همراه آنان جنگ کردند! آنها هیچ گاه در برابر آنچه در راه خدا به آنان می رسید، سست و ناتوان نشدند (و تن به تسلیم ندادند)؛ و خداوند استقامت کنندگان را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار پيامبرانى كه همراه او توده هاى انبوه، كارزار كردند؛ و در برابر آنچه در راه خدا بديشان رسيد، سستى نورزيدند و ناتوان نشدند؛ و تسليم [دشمن ] نگرديدند، و خداوند، شكيبايان را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از پيامبرانى كه مردان الهى فراوانى به همراه آنها جنگيدند، پس در مقابل آنچه به آنها در راه خدا رسيد سست و ناتوان نشدند و خضوع و تسليم نشان ندادند و خداوند صابران را دوست دارد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سخنشان تنها این بود که: «پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و از تندرویهای ما در کارها، چشم پوشی کن! قدمهای ما را استوار بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سخن آنان جز اين نبود كه گفتند: «پروردگارا، گناهان ما و زياده روى ما، در كارمان را بر ما ببخش، و گامهاى ما را استوار دار، و ما را بر گروه كافران يارى ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سخن آنها (در شدايد جنگ) جز اين نبود كه گفتند: پروردگارا، گناهان ما و زياده روى ما را در كارمان بر ما ببخش و قدم هاى ما را استوار بدار و ما را بر گروه كافران يارى ده
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو خداوند پاداش این جهان، و پاداش نیک آن جهان را به آنها داد؛ و خداوند نیکوکاران را دوست می دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس خداوند، پاداش اين دنيا، و پاداش نيك آخرت را به آنان عطا كرد، و خداوند نيكوكاران را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند به آنها پاداش اين دنيا و پاداش نيك آخرت را عطا نمود، و خدا نيكوكاران را دوست دارد
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ (149) ترجمه: (1)
بَلِ اللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ (150) ترجمه: (2)
سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَبِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِينَ (151) ترجمه: (3)
وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُم بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَعَصَيْتُم مِّن بَعْدِ مَا أَرَاكُم مَّا تُحِبُّونَ مِنكُم مَّن يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ وَلَقَدْ عَفَا عَنكُمْ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ (152) ترجمه: (4)
إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ عَلَى أَحَدٍ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ فِي أُخْرَاكُمْ فَأَثَابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِّكَيْلَا تَحْزَنُوا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَا أَصَابَكُمْ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (153) ترجمه: (5)
ص: 69
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از کسانی که کافر شده اند اطاعت کنید، شما را به گذشته هایتان بازمی گردانند؛ و سرانجام، زیانکار خواهید شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از كسانى كه كفر ورزيده اند اطاعت كنيد، شما را از عقيده تان بازمى گردانند و زيانكار خواهيد گشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از كسانى كه كفر ورزيده اند اطاعت كنيد شما را به عقب (به كفر و جهالت دوران جاهليت) بازمى گردانند، پس زيانكار خواهيد گشت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها تکیه گاه شما نیستند،) بلکه ولی و سرپرست شما، خداست؛ و او بهترین یاوران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، خدا مولاى شماست، و او بهترين يارى دهندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها ياور شما و سزاوار طاعت نيستند) بلكه خدا ياور شماست و او بهترين يارى دهندگان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی در دلهای کافران، بخاطر اینکه بدون دلیل، چیزهایی را برای خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس می افکنیم؛ و جایگاه آنها، آتش است؛ و چه بد جایگاهی است جایگاه ستمکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى در دلهاى كسانى كه كفر ورزيده اند بيم خواهيم افكند، زيرا چيزى را با خدا شريك گردانيده اند كه بر [حقانيت ] آن، [خدا] دليلى نازل نكرده است. و جايگاهشان آتش است، و جايگاه ستمگران چه بد است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى در دل هاى كسانى كه كفر ورزيده اند رعب و ترس مى افكنيم به كيفر آنكه چيزى را كه خدا بر (حقانيت) او حجتى نازل نكرده شريك خدا كرده اند، و جايگاه آنها آتش است و بد جايى است جايگاه ستمكاران
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، وعده خود را به شما، (در باره پیروزی بر دشمن در احد،) تحقق بخشید؛ در آن هنگام (که در آغاز جنگ،) دشمنان را به فرمان او، به قتل می رساندید؛ (و این پیروزی ادامه داشت) تا اینکه سست شدید؛ و (بر سر رهاکردن سنگرها،) در کار خود به نزاع پرداختید؛ و بعد از آن که آنچه را دوست می داشتید (از غلبه بر دشمن) به شما نشان داد، نافرمانی کردید. بعضی از شما، خواهان دنیا بودند؛ و بعضی خواهان آخرت. سپس خداوند شما را از آنان منصرف ساخت؛ (و پیروزی شما به شکست انجامید؛) تا شما را آزمایش کند. و او شما را بخشید؛ و خداوند نسبت به مؤمنان، فضل و بخشش دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [در نبرد اُحد] قطعاً خدا وعده خود را با شما راست گردانيد: آنگاه كه به فرمان او، آنان را مى كشتيد، تا آنكه سست شديد و در كار [جنگ و بر سر تقسيم غنايم ] با يكديگر به نزاع پرداختيد؛ و پس از آنكه آنچه را دوست داشتيد [يعنى غنايم را ]به شما نشان داد، نافرمانى نموديد. برخى از شما دنيا را و برخى از شما آخرت را مى خواهد. سپس براى آنكه شما را بيازمايد، از [تعقيب ] آنان منصرفتان كرد و از شما درگذشت، و خدا نسبت به مؤمنان، با تفضل است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين خداوند (در جنگ احد) وعده خود را براى شما تحقق بخشيد آن گاه كه آنان را به فرمان او قلع و قمع مى كرديد تا وقتى كه سست شديد و در كار (ى كه براى شما دستور بود يعنى حفظ موضع شبيخون دشمن) اختلاف نموديد، و پس از آنكه آنچه را دوست داشتيد (غلبه بر دشمن) به شما نشان داد نافرمانى كرديد، برخى از شما دنيا را مى خواست (غنائم جنگى را) و برخى از شما آخرت را مى طلبيد، سپس شما را از (غلبه بر) آنها بازگرداند تا شما را بيازمايد، و البته از شما درگذشت، و خدا داراى فضلى (بزرگ) بر مؤمنان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) هنگامی را که از کوه بالا میرفتید؛ و جمعی در وسط بیابان پراکنده شدند؛ و از شدت وحشت،) به عقب ماندگان نگاه نمی کردید، و پیامبر از پشت سر، شما را صدا می زد. سپس اندوه ها را یکی پس از دیگری به شما جزا داد؛ این بخاطر آن بود که دیگر برای از دست رفتن (غنایم جنگی) غمگین نشوید، و نه بخاطر مصیبت هایی که بر شما وارد می گردد. و خداوند از آنچه انجام می دهید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كنيد] هنگامى را كه در حال گريز [از كوه ] بالا مى رفتيد و به هيچ كس توجه نمى كرديد؛ و پيامبر، شما را از پشت سرتان فرا مى خواند. پس [خداوند] به سزاى [اين بى انضباطى ] غمى بر غمتان [افزود]، تا سرانجام بر آنچه از كف داده ايد و براى آنچه به شما رسيده است اندوهگين نشويد، و خداوند از آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه به دوردست ها مى گريختيد و به كسى توجه نمى كرديد و رسول خدا شما را در آخر سپاهتان فرا مى خواند، پس (خداوند) شما را اندوهى روى اندوهى جزا داد (اندوه مخالفت امر و شكست در جنگ) تا (ايمانتان قوى شود و) هيچگاه به آنچه از دستتان رفته و به آنچه (از مصائب و ضرر) به شما رسيده غمگين نشويد، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است
ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا يَغْشَى طَائِفَةً مِّنكُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ الْأَمْرِ مِن شَيْءٍ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخْفُونَ فِي أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبْدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ مَّا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُل لَّوْ كُنتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (154) ترجمه: (1)
إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْا مِنكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ (155) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَّوْ كَانُوا عِندَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذَلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (156) ترجمه: (3)
وَلَئِن قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ (157) ترجمه: (4)
ص: 70
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بدنبال این غم و اندوه، آرامشی بر شما فرستاد. این آرامش، بصورت خواب سبکی بود که (در شب بعد از حادثه احد،) گروهی از شما را فرا گرفت؛ اماگروه دیگری در فکر جان خویش بودند؛ (و خواب به چشمانشان نرفت.) آنها گمانهای نادرستی -همچون گمانهای دوران جاهلیت- درباره خدا داشتند؛ و می گفتند: «آیا چیزی از پیروزی نصیب ما می شود؟!» بگو: «همه کارها (و پیروزیها) به دست خداست!» آنها در دل خود، چیزی را پنهان می دارند که برای تو آشکار نمی سازند؛ می گویند: «اگر ما سهمی از پیروزی داشتیم، در این جا کشته نمی شدیم!» بگو: «اگر هم در خانه های خود بودید، آنهایی که کشته شدن بر آنها مقرر شده بود، قطعاً به سوی آرامگاه های خود، بیرون می آمدند (و آنها را به قتل می رساندند). و اینها برای این است که خداوند، آنچه در سینه هایتان پنهان دارید، بیازماید؛ و آنچه را در دلهای شما (از ایمان) است، خالص گرداند؛ و خداوند از آنچه در درون سینه هاست، با خبر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس [خداوند] بعد از آن اندوه، آرامشى [به صورت ] خواب سبكى، بر شما فرو فرستاد، كه گروهى از شما را فرا گرفت، و گروهى [تنها] در فكر جان خود بودند؛ و در باره خدا، گمانهاى ناروا، همچون گمانهاى [دوران ] جاهليت مى بردند. مى گفتند: «آيا ما را در اين كار اختيارى هست؟» بگو: «سررشته كارها [شكست يا پيروزى ]، يكسر به دست خداست.» آنان چيزى را در دلهايشان پوشيده مى داشتند، كه براى تو آشكار نمى كردند. مى گفتند: «اگر ما را در اين كار اختيارى بود، [و وعده پيامبر واقعيت داشت،] در اينجا كشته نمى شديم.» بگو: «اگر شما در خانه هاى خود هم بوديد، كسانى كه كشته شدن بر آنان نوشته شده، قطعاً [با پاى خود] به سوى قتلگاههاى خويش مى رفتند. و [اينها ] براى اين است كه خداوند، آنچه را در دلهاى شماست، [در عمل ] بيازمايد؛ و آنچه را در قلبهاى شماست، پاك گرداند؛ و خدا به راز سينه ها آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از اندوه، آرامشى به صورت خوابى سبك بر شما فرود آورد كه گروهى از شما را فرا مى گرفت، و گروهى همتشان جان خودشان بود، درباره خدا گمان ناحق، گمان دوران جاهليت مى بردند، (در ظاهر به تو) مى گفتند: آيا از اين امر (پيروزى) چيزى براى ما هست؟ بگو: مسلما كارها يكسره مربوط به خداست. آنان در دل هايشان چيزى را پنهان مى كنند كه براى تو آشكار نمى سازند، (در دل يا ميان خودشان) مى گويند: اگر (وعده ها راست بود و) براى ما از اين امر (پيروزى) چيزى بود ما در اينجا كشته نمى شديم! بگو: اگر شما در ميان خانه هاى خود هم بوديد بى ترديد كسانى كه كشته شدن بر آنها (در لوح محفوظ) نوشته و مقرر شده بود به سوى خوابگاه هاى خود (در معركه جنگ) بيرون مى آمدند (تا تقدير خدا تحقق يابد) و تا خدا آنچه را در سينه هاى شماست (نيت هاى شما را) بيازمايد و آنچه را در دل هاى شماست (ايمان شما را) خالص گرداند، و خدا به آنچه در سينه هاست (به نيّت هاى شما) داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که در روز روبرو شدن دو جمعیت با یکدیگر (در جنگ احد)، فرار کردند، شیطان آنها را بر اثر بعضی از گناهانی که مرتکب شده بودند، به لغزش انداخت؛ و خداوند آنها را بخشید. خداوند، آمرزنده و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه دو گروه [در اُحد] با هم روياروى شدند، كسانى كه از ميان شما [به دشمن ] پشت كردند، در حقيقت جز اين نبود كه به سبب پاره اى از آنچه [از گناه ] حاصل كرده بودند، شيطان آنان را بلغزانيد. و قطعاً خدا از ايشان درگذشت؛ زيرا خدا آمرزگار بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى از شما كه در (جنگ احد) روزى كه دو گروه با هم برخورد كردند به دشمن پشت كردند جز اين نيست كه شيطان آنها را به سبب برخى از گناهانى كه كسب كرده بودند بلغزانيد، و البته خداوند از آنها درگذشت، كه خداوند بسيار آمرزنده و بردبار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! همانند کافران نباشید که چون برادرانشان به مسافرتی می روند، یا در جنگ شرکت می کنند (و از دنیا می روند و یا کشته می شوند)، می گویند: «اگر آنها نزد ما بودند، نمی مردند و کشته نمی شدند!» (شما از این گونه سخنان نگویید،) تا خدا این حسرت را بر دل آنها [= کافران ] بگذارد. خداوند، زنده می کند و می میراند؛ (و زندگی و مرگ، به دست اوست؛) و خدا به آنچه انجام می دهید، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همچون كسانى نباشيد كه كفر ورزيدند؛ و به برادرانشان - هنگامى كه به سفر رفته [و در سفر مردند] و يا جهادگر شدند [و كشته شدند]، گفتند: «اگر نزد ما [مانده ] بودند، نمى مردند و كشته نمى شدند.» [شما چنين سخنانى مگوييد] تا خدا آن را در دلهايشان حسرتى قرار دهد. و خدا[ست كه ] زنده مى كند و مى ميراند، و خدا[ست كه ] به آنچه مى كنيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همانند كسانى نباشيد كه كفر ورزيدند و درباره برادرانشان، هنگامى كه آنها مسافرت كردند (و در سفر مردند) و يا رزمنده بودند (و شهيد گشتند) گفتند: اگر در نزد ما مانده بودند نمى مردند و كشته نمى شدند! (بگذاريد) تا خداوند اين (عقيده و گفتار) را حسرتى در دل هاى آنان قرار دهد. و خداست كه زنده مى كند و مى ميراند، و خدا به آنچه مى كنيد بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر هم در راه خدا کشته شوید یا بمیرید، (زیان نکرده اید؛ زیرا) آمرزش و رحمت خدا، از تمام آنچه آنها (در طول عمر خود،) جمع آوری میکنند، بهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر در راه خدا كشته شويد يا بميريد، قطعاً آمرزش خدا و رحمت او از [همه ] آنچه [آنان ] جمع مى كنند بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر در راه خدا كشته شويد يا بميريد، حتما آمرزش و رحمتى از جانب خداوند بهتر است از آنچه آنها (از ثروت دنيا) جمع مى كنند
وَلَئِن مُّتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ (158) ترجمه: (1)
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ (159) ترجمه: (2)
إِن يَنصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ وَإِن يَخْذُلْكُمْ فَمَن ذَا الَّذِي يَنصُرُكُم مِّن بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (160) ترجمه: (3)
وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّ وَمَن يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (161) ترجمه: (4)
أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ كَمَن بَاءَ بِسَخَطٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (162) ترجمه: (5)
هُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (163) ترجمه: (6)
لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (164) ترجمه: (7)
أَوَلَمَّا أَصَابَتْكُم مُّصِيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُم مِّثْلَيْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِندِ أَنفُسِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (165) ترجمه: (8)
ص: 71
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بمیرید یا کشته شوید، به سوی خدا محشور می شوید. (بنابراین، فانی نمی شوید که از فنا، وحشت داشته باشید.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [در راه جهاد] بميريد يا كشته شويد، قطعاً به سوى خدا گردآورده خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بميريد يا كشته شويد، به يقين به سوى خداوند گردآورى خواهيد شد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به (برکت) رحمت الهی، در برابر آنان [= مردم ] نرم (و مهربان) شدی! و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو، پراکنده می شدند. پس آنها را ببخش و برای آنها آمرزش بطلب! و در کارها، با آنان مشورت کن! اما هنگامی که تصمیم گرفتی، (قاطع باش! و) بر خدا توکل کن! زیرا خداوند متوکلان را دوست دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به [بركت ] رحمت الهى، با آنان نرمخو [و پُرمِهر] شدى، و اگر تندخو و سختدل بودى قطعاً از پيرامون تو پراكنده مى شدند. پس، از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه، و در كار[ها] با آنان مشورت كن، و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن، زيرا خداوند توكل كنندگان را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به بركت رحمتى از جانب خداوند با آنها (امت خود) نرمخو شدى، و اگر بد خلق و سختدل بودى حتما از دورت پراكنده مى شدند. پس، از آنها درگذر و برايشان آمرزش طلب و در كارها با آنان مشورت نما، و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن، كه بى ترديد خداوند توكل كنندگان را دوست دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر خداوند شما را یاری کند، هیچ کس بر شما پیروز نخواهد شد! و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او، شما را یاری کند؟! و مؤمنان، تنها بر خداوند باید توکل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر خدا شما را يارى كند، هيچ كس بر شما غالب نخواهد شد؛ و اگر دست از يارى شما بردارد، چه كسى بعد از او شما را يارى خواهد كرد؟ و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر خداوند شما را يارى كند هيچ كس بر شما پيروز نگردد، و اگر شما را واگذارد پس كيست آن كه شما را پس از وى يارى دهد؟! و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل نمايند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (گمان کردید ممکن است پیامبر به شما خیانت کند؟! در حالی که) ممکن نیست هیچ پیامبری خیانت کند! و هر کس خیانت کند، روز رستاخیز، آنچه را در آن خیانت کرده، با خود (به صحنه محشر) می آورد؛ سپس به هر کس، آنچه را فراهم کرده (و انجام داده است)، بطور کامل داده می شود؛ و (به همین دلیل) به آنها ستم نخواهد شد (چرا که محصول اعمال خود را خواهند دید). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ پيامبرى را نسزد كه خيانت ورزد، و هر كس خيانت ورزد، روز قيامت با آنچه در آن خيانت كرده بيايد؛ آنگاه به هر كس [پاداش ] آنچه كسب كرده، به تمامى داده مى شود، و بر آنان ستم نرود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ پيامبرى را (از نظر شرايع آسمانى و عقل سليم) نسزد كه (به امت خود در اموال غنائم و غيره) خيانت كند، و هر كس خيانت نمايد در روز قيامت همراه آنچه خيانت كرده بيايد، سپس به هر نفسى در برابر آنچه به دست آورده جزاى كامل داده شود و به آنان ستم نرود و از حقّشان كم نگردد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که از رضای خدا پیروی کرده، همانند کسی است که به خشم و غضب خدا بازگشته؟! و جایگاه او جهنم، و پایان کار او بسیار بد است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه خشنودى خدا را پيروى مى كند، چون كسى است كه به خشمى از خدا دچار گرديده و جايگاهش جهنم است؟ و چه بد بازگشتگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه از رضاى خدا پيروى كرده همانند كسى است كه (به سوى حق) با خشم خدا بازگشته و جايگاه او جهنم است؟! و آن بد بازگشتگاهى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر یک از آنان، درجه و مقامی در پیشگاه خدا دارند؛ و خداوند به آنچه انجام می دهند، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [هر يك از] ايشان را نزد خداوند درجاتى است، و خدا به آنچه مى كنند بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها (مؤمنان و كافران) در نزد خدا طبقاتى هستند (هر يك از دو گروه نسبت به ديگرى و هر گروهى نسبت به افراد خود طبقه بندى شده اند) و خدا به آنچه مى كنند بيناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند بر مؤمنان منت نهاد [= نعمت بزرگی بخشید] هنگامی که در میان آنها، پیامبری از خودشان برانگیخت؛ که آیات او را بر آنها بخواند، و آنها را پاک کند و کتاب و حکمت بیاموزد؛ هر چند پیش از آن، در گمراهی آشکاری بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، خدا بر مؤمنان منت نهاد [كه ] پيامبرى از خودشان در ميان آنان برانگيخت، تا آيات خود را بر ايشان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت به آنان بياموزد، قطعاً پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند بر مؤمنان منّت نهاد آن گاه كه در ميان آنها فرستاده اى از خودشان (نه از فرشته و نه از جن) برانگيخت كه آيات او را بر آنها مى خواند و پاكشان مى گرداند و كتاب (آسمانى) و احكام شريعت و معارف عقلى به آنها مى آموزد، و حقيقت اين است كه آنان پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا هنگامی که مصیبتی (در میدان جنک احد) به شما رسید، در حالی که دو برابر آن را (در میدان جنگ بدر بر دشمن) وارد ساخته بودید، گفتید: «این مصیبت از کجاست؟!» بگو: «از ناحیه خود شماست (که در میدان جنگ احد، با دستور پیامبر مخالفت کردید)! خداوند بر هر چیزی قادر است. (و چنانچه روش خود را اصلاح کنید، در آینده شما را پیروز می کند.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا چون به شما [در نبرد اُحد] مصيبتى رسيد -[با آنكه در نبرد بدر] دو برابرش را [به دشمنان خود] رسانديد- گفتيد: «اين [مصيبت ] از كجا [به ما رسيد]؟» بگو: «آن از خود شما [و ناشى از بى انضباطى خودتان ] است.» آرى! خدا به هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا آن گاه كه به شما مصيبتى رسيد (در جنگ احد هفتاد نفر كشته داديد) كه البته دو برابر آن را شما (به آنها) رسانده بوديد (در جنگ بدر هفتاد نفر آنها را كشته و هفتاد نفر را اسير كرده بوديد) مى گوييد: اين مصيبت چگونه و از كجاست؟! بگو: از جانب خودتان است (زيرا در جنگ بدر گفتيد هفتاد اسير را به فديه آزاد مى كنيم بعدا به عدد آنها كشته مى دهيم و نيز در اين جنگ از دستور پيامبر تخلف كرديد) همانا خداوند بر همه چيز تواناست
وَمَا أَصَابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنِينَ (166) ترجمه: (1)
وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُوا وَقِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا قَالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَّاتَّبَعْنَاكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِيمَانِ يَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ (167) ترجمه: (2)
الَّذِينَ قَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا قُلْ فَادْرَءُوا عَنْ أَنفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (168) ترجمه: (3)
وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ (169) ترجمه: (4)
فَرِحِينَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَيَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِم مِّنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (170) ترجمه: (5)
يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِينَ (171) ترجمه: (6)
الَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِن بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ (172) ترجمه: (7)
الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ (173) ترجمه: (8)
ص: 72
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه (در روز احد،) در روزی که دو دسته [= مؤمنان و کافران ] با هم نبرد کردند به شما رسید، به فرمان خدا (و طبق سنت الهی) بود؛ و برای این بود که مؤمنان را مشخص کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه [در اُحد] آن دو گروه با هم برخورد كردند، آنچه به شما رسيد به اذن خدا بود [تا شما را بيازمايد] و مؤمنان را معلوم بدارد؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه (از شكست بزرگ و كشته شدن هفتاد نفر در جنگ احد) روزى كه دو گروه با هم برخورد كردند، به شما رسيد به اذن و ترخيص خدا بود (تا شما را بيازمايد) و تا مؤمنين را معلوم بدارد (و علم ازليش بر معلوم فعلى منطبق گردد)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نیز برای این بود که منافقان شناخته شوند؛ آنهایی که به ایشان گفته شد: «بیایید در راه خدا نبرد کنید! یا (حداقل) از حریم خود، دفاع نمایید!» گفتند: «اگر می دانستیم جنگی روی خواهد داد، از شما پیروی می کردیم. (اما می دانیم جنگی نمی شود.)» آنها در آن هنگام، به کفر نزدیکتر بودند تا به ایمان؛ به زبان خود چیزی می گویند که در دلهایشان نیست! و خداوند از آنچه کتمان می کنند، آگاهتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همچنين كسانى را كه دو رويى نمودند [نيز] معلوم بدارد. و به ايشان گفته شد: «بياييد در راه خدا بجنگيد يا دفاع كنيد.» گفتند: «اگر جنگيدن مى دانستيم مسلماً از شما پيروى مى كرديم.» آن روز، آنان به كفر نزديكتر بودند تا به ايمان. به زبان خويش چيزى مى گفتند كه در دلهايشان نبود، و خدا به آنچه مى نهفتند داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تا معلوم بدارد كسانى را كه نفاق ورزيدند و (چون) به آنها گفته شد بياييد در راه خدا بجنگيد يا (از حريم خود) دفاع كنيد، گفتند: اگر ما آشنا به جنگ بوديم حتما از شما پيروى مى كرديم! آنها به كفر در آن روز نزديكتر بودند تا ايمان آنها همواره به دهان هاى خود چيزى را مى گويند كه در دل هايشان نيست، و خدا به آنچه كتمان مى كنند داناتر است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (منافقان) آنها هستند که به برادران خود -در حالی که از حمایت آنها دست کشیده بودند- گفتند: «اگر آنها از ما پیروی می کردند، کشته نمی شدند!» بگو: «(مگر شما می توانید مرگ افراد را پیش بینی کنید؟!) پس مرگ را از خودتان دور سازید اگر راست می گویید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه [خود در خانه ] نشستند و در باره دوستان خود گفتند: «اگر از ما پيروى مى كردند كشته نمى شدند.» بگو: «اگر راست مى گوييد مرگ را از خودتان دور كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه خود (از جنگ) بازنشستند و درباره برادرانشان (برادران نسبى يا هم مسلكان خود كه در جنگ احد كشته شدند)، گفتند: اگر آنها از ما اطاعت مى كردند كشته نمى شدند! بگو: (حال كه شما راه فرار از مرگ را مى دانيد) پس مرگ را از خود دفع كنيد اگر راستگوييد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ای پیامبر!) هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده اند، و نزد پروردگارشان روزی داده می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز كسانى را كه در راه خدا كشته شده اند، مرده مپندار، بلكه زنده اند كه نزد پروردگارشان روزى داده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز گمان مبر كسانى كه در راه خدا كشته شدند مرده اند، بلكه زنده اند و در نزد پروردگارشان روزى داده مى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها بخاطر نعمتهای فراوانی که خداوند از فضل خود به ایشان بخشیده است، خوشحالند؛ و بخاطر کسانی که هنوز به آنها ملحق نشده اند [= مجاهدان و شهیدان آینده]، خوشوقتند؛ (زیرا مقامات برجسته آنها را در آن جهان می بینند؛ و می دانند) که نه ترسی بر آنهاست، و نه غمی خواهند داشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به آنچه خدا از فضل خود به آنان داده است شادمانند، و براى كسانى كه از پى ايشانند و هنوز به آنان نپيوسته اند شادى مى كنند كه نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حالى كه به آنچه خداوند از فضل خود به آنها داده شادمانند و نسبت به كسانى كه در پى آنان (هنوز) به آنها نپيوسته اند (كسانى كه هنوز شهيد نشده اند) شادى مى كنند كه نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهگين خواهند بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از نعمت خدا و فضل او (نسبت به خودشان نیز) مسرورند؛ و (می بینند که) خداوند، پاداش مؤمنان را ضایع نمی کند؛ (نه پاداش شهیدان، و نه پاداش مجاهدانی که شهید نشدند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر نعمت و فضل خدا و اينكه خداوند پاداش مؤمنان را تباه نمى گرداند، شادى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به نعمت و بخششى از سوى خداوند شادمانند و نيز از اين كه خداوند پاداش مؤمنان را تباه نمى سازد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که دعوت خدا و پیامبر (ص) را، پس از آن همه جراحاتی که به ایشان رسید، اجابت کردند؛ (و هنوز زخمهای میدان احد التیام نیافته بود، به سوی میدان «حمرار الاسد» حرکت نمودند؛) برای کسانی از آنها، که نیکی کردند و تقوا پیش گرفتند، پاداش بزرگی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه [در نبرد اُحد] پس از آنكه زخم برداشته بودند، دعوت خدا و پيامبر [او] را اجابت كردند، براى كسانى از آنان كه نيكى و پرهيزگارى كردند پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه (بعد از جنگ احد، دعوت) خدا و فرستاده او را (براى تعقيب سپاه قريش) اجابت نمودند پس از آنكه زخم و جراحت بدانها رسيده بود، براى كسانى از آنها كه نيكى كرده و پروا پيشه نمودند پاداشى بزرگ است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها کسانی بودند که (بعضی از) مردم، به آنان گفتند: «مردم [= لشکر دشمن] برای (حمله به) شما اجتماع کرده اند؛ از آنها بترسید!» اما این سخن، بر ایمانشان افزود؛ و گفتند: «خدا ما را کافی است؛ و او بهترین حامی ماست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه [برخى از] مردم به ايشان گفتند: «مردمان براى [جنگ با] شما گرد آمده اند؛ پس، از آن بترسيد.» و[لى اين سخن ] بر ايمانشان افزود و گفتند: «خدا ما را بس است و نيكو حمايتگرى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه مردم به آنها گفتند كه مردم (مكه) براى (نبرد با) شما اجتماع كرده اند، از آنان بترسيد، اما (اين خبر) بر ايمان آنان افزود و گفتند: خدا ما را كافى است و او خوب وكيلى است
فَانقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ (174) ترجمه: (1)
إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (175) ترجمه: (2)
وَلَا يَحْزُنكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا يُرِيدُ اللَّهُ أَلَّا يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (176) ترجمه: (3)
إِنَّ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْكُفْرَ بِالْإِيمَانِ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (177) ترجمه: (4)
وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِّأَنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ (178) ترجمه: (5)
مَّا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِن تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ (179) ترجمه: (6)
وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ هُوَ خَيْرًا لَّهُم بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (180) ترجمه: (7)
ص: 73
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به همین جهت، آنها (از این میدان،) با نعمت و فضل پروردگارشان، بازگشتند؛ در حالی که هیچ ناراحتی به آنان نرسید؛ و از رضای خدا، پیروی کردند؛ و خداوند دارای فضل و بخشش بزرگی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس با نعمت و بخششى از جانب خدا، [از ميدان نبرد] بازگشتند، در حالى كه هيچ آسيبى به آنان نرسيده بود، و همچنان خشنودى خدا را پيروى كردند، و خداوند داراى بخششى عظيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس با نعمتى از جانب خداوند (صحت و عافيت) و فضلى (سود تجارتى در مسيرشان) بازگشتند در حالى كه هيچ بدى و آسيبى بدانها نرسيد و پيروى از خشنودى خدا نمودند، و خداوند داراى فضلى بزرگ است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این فقط شیطان است که پیروان خود را (با سخنان و شایعات بی اساس،) می ترساند. از آنها نترسید! و تنها از من بترسید اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در واقع، اين شيطان است كه دوستانش را مى ترساند؛ پس اگر مؤمنيد از آنان مترسيد و از من بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه آن (كس كه از دشمن مى ترساند) شيطان است كه دوستان خود را (با شايعات) مى ترساند، پس از آنها مترسيد و از من بترسيد اگر مؤمنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که در راه کفر، شتاب میکنند، تو را غمگین نسازند! به یقین، آنها هرگز زیانی به خداوند نمی رسانند. (بعلاوه) خدا می خواهد (آنها را به حال خودشان واگذارد؛ و در نتیجه،) بهره ای برای آنها در آخرت قرار ندهد. و برای آنها مجازات بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه در كفر مى كوشند، تو را اندوهگين نسازند؛ كه آنان هرگز به خدا هيچ زيانى نمى رسانند. خداوند مى خواهد در آخرت براى آنان بهره اى قرار ندهد، و براى ايشان عذابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مبادا كسانى كه در راه كفر مى شتابند تو را اندوهگين سازند، آنها هرگز به خداوند هيچ زيانى نمى رسانند، خدا مى خواهد براى آنها (به خاطر طغيانشان) هيچ نصيبى در آخرت ننهد، و براى آنان عذابى بزرگ است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) کسانی که ایمان را دادند و کفر را خریداری کردند، هرگز به خدا زیانی نمی رسانند؛ و برای آنها، مجازات دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كفر را به [بهاى ] ايمان خريدند، هرگز به خداوند هيچ زيانى نخواهند رسانيد، و براى آنان عذابى دردناك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر را به بهاى دادن ايمان خريدند هرگز به خدا هيچ ضررى نمى زنند، و آنان را عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که کافر شدند، (و راه طغیان پیش گرفتند،) تصور نکنند اگر به آنان مهلت می دهیم، به سودشان است! ما به آنان مهلت می دهیم فقط برای اینکه بر گناهان خود بیفزایند؛ و برای آنها، عذاب خوارکننده ای (آماده شده) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته نبايد كسانى كه كافر شده اند تصور كنند اينكه به ايشان مهلت مى دهيم براى آنان نيكوست؛ ما فقط به ايشان مهلت مى دهيم تا بر گناه [خود] بيفزايند، و [آنگاه ] عذابى خفت آور خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند گمان نكنند كه آنچه به آنها مهلت مى دهيم به خير آنهاست، جز اين نيست كه مهلتشان مى دهيم تا (متذكر شوند لكن نتيجه اين مى شود كه) بر گناه (خويش) بيفزايند، و براى آنها عذابى خواركننده است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنین نبود که خداوند، مؤمنان را به همان گونه که شما هستید واگذارد؛ مگر آنکه ناپاک را از پاک جدا سازد. و نیز چنین نبود که خداوند شما را از اسرار غیب، آگاه کند (تا مؤمنان و منافقان را از این راه بشناسید؛ این بر خلاف سنت الهی است؛) ولی خداوند از میان رسولان خود، هر کس را بخواهد برمیگزیند؛ (و قسمتی از اسرار نهان را که برای مقام رهبری او لازم است، در اختیار او می گذارد.) پس (اکنون که این جهان، بوته آزمایش پاک و ناپاک است،) به خدا و رسولان او ایمان بیاورید! و اگر ایمان بیاورید و تقوا پیشه کنید، پاداش بزرگی برای شماست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا بر آن نيست كه مؤمنان را به اين [حالى ] كه شما بر آن هستيد، واگذارد، تا آنكه پليد را از پاك جدا كند. و خدا بر آن نيست كه شما را از غيب آگاه گرداند، ولى خدا از ميان فرستادگانش هر كه را بخواهد برمى گزيند. پس، به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد؛ و اگر بگرويد و پرهيزگارى كنيد، براى شما پاداشى بزرگ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند بر آن نيست كه مؤمنان را بر اين حالى كه شما بر آنيد (مؤمن و منافق به هم مخلوطيد) واگذارد تا آنكه پليد را از پاك (به واسطه وحى بر پيامبر يا به آزمايش هاى گوناگون) جدا سازد، و (نيز سنت) خداوند بر آن نيست كه شما را از اسرار غيب (و بواطن يكديگر) مطّلع سازد، و لكن از (ميان) فرستادگانش هر كه را بخواهد برمى گزيند (و به او علم غيب، به اندازه نياز رسالتش مى آموزد)، پس به خدا (در اجراء سنن تكوين و تشريع) و به فرستادگانش ايمان آوريد، و اگر ايمان آوريد و پروا پيشه كنيد شما را پاداشى بزرگ خواهد بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که بخل می ورزند، و آنچه را خدا از فضل خویش به آنان داده، انفاق نمی کنند، گمان نکنند این کار به سود آنها است؛ بلکه برای آنها شر است؛ بزودی در روز قیامت، آنچه را نسبت به آن بخل ورزیدند، همانند طوقی به گردنشان می افکنند. و میراث آسمانها و زمین، از آن خداست؛ و خداوند، از آنچه انجام می دهید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به آنچه خدا از فضل خود به آنان عطا كرده، بخل مى ورزند، هرگز تصور نكنند كه آن [بخل ] براى آنان خوب است، بلكه برايشان بد است. به زودى آنچه كه به آن بخل ورزيده اند، روز قيامت طوق گردنشان مى شود. ميراث آسمانها و زمين از آنِ خداست، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به آنچه خدا از فضل و رحمتش به آنها داده (از علم به كتاب آسمانى و مال دنيا) بخل مى ورزند گمان نكنند كه آن بخل به خير آنهاست، بلكه شرى است براى آنها، به زودى آنچه بدان بخل ورزيده اند (تجسم عينى آن علم و مال به صورت زنجير) در روز قيامت طوق گردنشان مى شود، و ميراث آسمان ها و اين زمين از آن خداست (همه فانى مى شوند و او مى ماند) و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است
لَّقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ سَنَكْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ (181) ترجمه: (1)
ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ (182) ترجمه: (2)
الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءَكُمْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِي بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالَّذِي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (183) ترجمه: (3)
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ جَاءُوا بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْكِتَابِ الْمُنِيرِ (184) ترجمه: (4)
كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ (185) ترجمه: (5)
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (186) ترجمه: (6)
ص: 74
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، سخن آنها را که گفتند: «خدا فقیر است، و ما بی نیازیم»، شنید! به زودی آنچه را گفتند، خواهیم نوشت؛ و (همچنین) کشتن پیامبران را بناحق (می نویسیم)؛ و به آنها می گوییم: «بچشید عذاب سوزان را (در برابر کارهایتان!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً خداوند، سخن كسانى را كه گفتند: «خدا نيازمند است و ما توانگريم »، شنيد. به زودى آنچه را گفتند، و بناحق كشتنِ آنان پيامبران را، خواهيم نوشت و خواهيم گفت: «بچشيد عذاب سوزان را.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند سخن كسانى را كه (چون شنيدند خدا از مردم وام مى خواهد) گفتند: حتما خدا فقير است و ما بى نيازيم، شنيد به زودى آنچه را گفتند و كشتار به ناحقشان انبياء الهى را خواهيم نوشت و (در روز قيامت) گوييم: بچشيد عذاب سوزان را
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر چیزی است که دستهای شما از پیش فرستاده (و نتیجه کار شماست) و بخاطر آن است که خداوند، به بندگان (خود)، ستم نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [عقوبت ] به خاطر كار و كردار پيشين شماست، [و گر نه ] خداوند هرگز نسبت به بندگان [خود] بيدادگر نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب) به خاطر كارهايى است كه به دست خود از پيش فرستاديد، و گرنه خداوند هرگز به بندگان ستمكار نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اینها) همان کسانی (هستند) که گفتند: «خداوند از ما پیمان گرفته که به هیچ پیامبری ایمان نیاوریم تا (این معجزه را انجام دهد:) یک قربانی بیاورد، که آتش [= صاعقه آسمانی ] آن را بخورد!» بگو: «پیامبرانی پیش از من، برای شما آمدند؛ و دلایل روشن، و آنچه را گفتید آوردند؛ پس چرا آنها را به قتل رساندید اگر راست می گویید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه گفتند: «خدا با ما پيمان بسته كه به هيچ پيامبرى ايمان نياوريم تا براى ما قربانيى بياورد كه آتش [آسمانى ] آن را [به نشانه قبول ] بسوزاند.» بگو: «قطعاً پيش از من، پيامبرانى بودند كه دلايل آشكار را با آنچه گفتيد، براى شما آوردند. اگر راست مى گوييد، پس چرا آنان را كشتيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه گفتند: همانا خداوند (در كتاب هاى آسمانى) به ما سفارش كرده كه هرگز به فرستاده اى ايمان نياوريم تا براى ما قربانيى بياورد كه آتش (آسمانى به علامت قبول) آن را بسوزاند. بگو: بى شك فرستادگانى پيش از من دلايل روشن و آنچه گفتيد براى شما آوردند (مانند زكريا و يحيى) پس چرا آنها را كشتيد اگر راستگوييد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس (اگر این بهانه جویان،) تو را تکذیب کنند، (چیز تازه ای نیست؛) رسولان پیش از تو (نیز) تکذیب شدند؛ پیامبرانی که دلایل آشکار، و نوشته های متین و محکم، و کتاب روشنی بخش آورده بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر تو را تكذيب كردند، بدان كه پيامبرانى [هم ] كه پيش از تو، دلايل روشن و نوشته ها و كتاب روشن آورده بودند، تكذيب شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر تو را تكذيب كردند همانا فرستادگانى هم كه پيش از تو با دلايل روشن و نوشته ها (ى حكمت و اندرز) و كتاب روشن و روشنگر (دين و شريعت) آمده بودند تكذيب شدند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کسی مرگ را می چشد؛ و شما پاداش خود را بطور کامل در روز قیامت خواهید گرفت؛ آنها که از آتش (دوزخ) دور شده، و به بهشت وارد شوند نجات یافته و رستگار شده اند و زندگی دنیا، چیزی جز سرمایه فریب نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر جاندارى چشنده [طعم ] مرگ است، و همانا روز رستاخيز پاداشهايتان به طور كامل به شما داده مى شود. پس هر كه را از آتش به دور دارند و در بهشت درآورند قطعاً كامياب شده است؛ و زندگى دنيا جز مايه فريب نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر جاندارى (به ناچار) چشنده مرگ است، و جز اين نيست كه پاداش هاى شما در روز قيامت تماما داده مى شود، پس هر كه را از آتش دور دارند و به بهشت درآورند حقّا كه كامياب شده است، و اين زندگى دنيا جز كالاى فريب نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین (همه شما) در اموال و جانهای خود، آزمایش می شوید! و از کسانی که پیش از شما به آنها کتاب (آسمانی) داده شده [= یهود]، و (همچنین) از مشرکان، سخنان آزاردهنده فراوان خواهید شنید! و اگر استقامت کنید و تقوا پیشه سازید، (شایسته تر است؛ زیرا) این از کارهای مهم و قابل اطمینان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در مالها و جانهايتان آزموده خواهيد شد، و از كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده و [نيز] از كسانى كه به شرك گراييده اند، [سخنان دل ]آزار بسيارى خواهيد شنيد، و[لى ] اگر صبر كنيد و پرهيزگارى نماييد، اين [ايستادگى ] حاكى از عزم استوار [شما] در كارهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلما درباره مال ها و جان هايتان آزمايش خواهيد شد و حتما از كسانى كه به آنها پيش از شما كتاب (آسمانى) داده شده و نيز از كسانى كه شرك ورزيده اند سخنان دل آزار بسيارى (در انكار و استهزاء دين و پيامبر، و تحريك مردم عليه اسلام) خواهيد شنيد، و اگر صبر و پروا پيشه كنيد اين ( استقامت) حتما از كارهاى بزرگ و درخور اهميت است
وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَبِئْسَ مَا يَشْتَرُونَ (187) ترجمه: (1)
لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِمَا أَتَوا وَّيُحِبُّونَ أَن يُحْمَدُوا بِمَا لَمْ يَفْعَلُوا فَلَا تَحْسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٍ مِّنَ الْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (188) ترجمه: (2)
وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (189) ترجمه: (3)
إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِّأُولِي الْأَلْبَابِ (190) ترجمه: (4)
الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ (191) ترجمه: (5)
رَبَّنَا إِنَّكَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ (192) ترجمه: (6)
رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلْإِيمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ (193) ترجمه: (7)
رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ (194) ترجمه: (8)
ص: 75
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خدا، از کسانی که کتاب (آسمانی) به آنها داده شده، پیمان گرفت که حتماً آن را برای مردم آشکار سازید و کتمان نکنید! ولی آنها، آن را پشت سر افکندند؛ و به بهای کمی فروختند؛ و چه بد متاعی می خرند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه خداوند از كسانى كه به آنان كتاب داده شده، پيمان گرفت كه حتماً بايد آن را [به وضوح ] براى مردم بيان نماييد و كتمانش مكنيد. پس، آن [عهد] را پشت سر خود انداختند و در برابر آن، بهايى ناچيز به دست آوردند، و چه بد معامله اى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه خداوند از كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده شد پيمان گرفت، كه البته بايد (حقايق) آن را براى مردم بيان كنيد و پنهان مداريد، پس آن (كتاب و پيمان) را به پشت سر خود افكندند (ناديده گرفتند) و در مقابل آن اندك بهايى به دست آوردند، پس بد چيزى است آنچه پيوسته به دست مى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گمان مبر آنها که از اعمال (زشت) خود خوشحال می شوند، و دوست دارند در برابر کار (نیکی) که انجام نداده اند مورد ستایش قرار گیرند، از عذاب (الهی) برکنارند! (بلکه) برای آنها، عذاب دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : البته گمان مبر كسانى كه بدانچه كرده اند شادمانى مى كنند و دوست دارند به آنچه نكرده اند مورد ستايش قرار گيرند، قطعاً گمان مبر كه براى آنان نجاتى از عذاب است، [كه ] عذابى دردناك خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز گمان مبر كسانى كه به آنچه به جا آورده اند (از كتمان آيات كتاب آسمانى و منع مردم از اسلام) شادمانى مى كنند و دوست دارند به آنچه نكرده اند ستايش شوند، آرى گمان مبر كه آنها نجاتى از عذاب دارند، بلكه آنها را عذابى دردناك است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و حکومت آسمانها و زمین، از آن خداست؛ و خدا بر همه چیز تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست، و خداوند بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ملكيت حقيقى و حاكميت تامّ آسمان ها و اين زمين از آن خداوند است (زيرا آفرينش، حفظ، تدبير و فانى نمودن همه تحت اراده اوست) و خدا بر هر چيزى تواناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانه های (روشنی) برای خردمندان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً در آفرينش آسمانها و زمين، و در پى يكديگر آمدن شب و روز، براى خردمندان نشانه هايى [قانع كننده ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در آفرينش آسمان ها و اين زمين و آمد و رفت شب و روز نشانه هايى است (از قدرت و علم و حكمت خدا) براى صاحبان عقل و خرد ناب
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابیده اند، یاد می کنند؛ و در اسرار آفرینش آسمانها و زمین می اندیشند؛ (و می گویند:) بار الها! اینها را بیهوده نیافریده ای! منزهی تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه خدا را [در همه احوال ] ايستاده و نشسته، و به پهلو آرميده ياد مى كنند، و در آفرينش آسمانها و زمين مى انديشند [كه:] پروردگارا، اينها را بيهوده نيافريده اى؛ منزهى تو! پس ما را از عذاب آتش دوزخ در امان بدار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه خدا را ايستاده و نشسته و (خفته) بر پهلوهاى خود ياد مى كنند، و در (اسرار) آفرينش آسمان ها و زمين مى انديشند (و از ته دل يا توأم با زبان مى گويند) پروردگارا، اين (دستگاه عظيم) را بيهوده نيافريدى، تو (از كار بيهوده و باطل) منزهى، (و لا بد براى هدف والاى تكليف ذوى العقول و حصول استحقاق ثواب و عقاب در دنيا و فعليت آن در آخرت است) پس ما را از عذاب آتش نگاه دار
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! هر که را تو (بخاطر اعمالش،) به آتش افکنی، او را خوار و رسوا ساخته ای! و برای افراد ستمگر، هیچ یاوری نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، هر كه را تو در آتش درآورى، يقيناً رسوايش كرده اى، و براى ستمكاران ياورانى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، مسلما تو هر كس را به آتش (جهنم) درآورى حتما او را خوار و رسوا كرده اى، و ستمكاران را هرگز ياورانى نخواهد بود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! ما صدای منادی (تو) را شنیدیم که به ایمان دعوت می کرد که: «به پروردگار خود، ایمان بیاورید!» و ما ایمان آوردیم؛ پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و بدیهای ما را بپوشان! و ما را با نیکان (و در مسیر آنها) بمیران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، ما شنيديم كه دعوتگرى به ايمان فرا مى خواند كه: «به پروردگار خود ايمان آوريد»، پس ايمان آورديم. پروردگارا، گناهان ما را بيامرز، و بديهاى ما را بزداى و ما را در زمره نيكان بميران. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، همانا ندادهنده اى را شنيديم كه به ايمان دعوت مى كرد كه به پروردگارتان ايمان آوريد ما هم ايمان آورديم پروردگارا، پس گناهانمان را بر ما ببخش و بدى هايمان را از ما بزداى و ما را در زمره نيكوكاران بميران
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارا! آنچه را به وسیله پیامبرانت به ما وعده فرمودی، به ما عطا کن! و ما را در روز رستاخیز، رسوا مگردان! زیرا تو هیچ گاه از وعده خود، تخلف نمی کنی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارا، و آنچه را كه به وسيله فرستادگانت به ما وعده داده اى به ما عطا كن، و ما را روز رستاخيز رسوا مگردان، زيرا تو وعده ات را خلاف نمى كنى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارا، و آنچه را كه بر زبان فرستادگانت به ما وعده داده اى به ما عطا كن و در روز قيامت ما را خوار و رسوا مگردان، كه تو هيچ گاه خلف وعده نمى كنى
فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّنْ عِندِ اللَّهِ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ (195) ترجمه: (1)
لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلَادِ (196) ترجمه: (2)
مَتَاعٌ قَلِيلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمِهَادُ (197) ترجمه: (3)
لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلًا مِّنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ لِّلْأَبْرَارِ (198) ترجمه: (4)
وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِمْ خَاشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (199) ترجمه: (5)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (200) ترجمه: (6)
ص: 76
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، درخواست آنها را پذیرفت؛ (و فرمود:) من عمل هیچ عمل کننده ای از شما را، زن باشد یا مرد، ضایع نخواهم کرد؛ شما همنوعید، و از جنس یکدیگر! آنها که در راه خدا هجرت کردند، و از خانه های خود بیرون رانده شدند و در راه من آزار دیدند، و جنگ کردند و کشته شدند، بیقین گناهانشان را می بخشم؛ و آنها را در باغهای بهشتی، که از زیر درختانش نهرها جاری است، وارد می کنم. این پاداشی است از طرف خداوند؛ و بهترین پاداشها نزد پروردگار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، پروردگارشان دعاى آنان را اجابت كرد [و فرمود كه:] من عمل هيچ صاحب عملى از شما را، از مرد يا زن، كه همه از يكديگريد، تباه نمى كنم؛ پس، كسانى كه هجرت كرده و از خانه هاى خود رانده شده و در راه من آزار ديده و جنگيده و كشته شده اند، بديهايشان را از آنان مى زدايم، و آنان را در باغهايى كه از زيرِ [درختان ] آن نهرها روان است درمى آورم؛ [اين ] پاداشى است از جانب خدا و پاداش نيكو نزد خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پروردگارشان دعاى آنها را اجابت نمود كه بى ترديد من عمل هيچ عمل كننده اى از شما را- از مرد يا زن كه همه از يكديگريد و با هم پيوند داريد- ضايع نخواهم نمود. پس كسانى كه هجرت نمودند و از خانه هاى خود رانده شدند و در راه من آزار و رنج ديدند و پيكار كردند و كشته شدند، حتما بدى هاى آنها را خواهم زدود و آنها را به بهشت هايى كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است وارد خواهم نمود، كه پاداشى است از جانب خدا، و خداست كه پاداش نيكو نزد اوست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رفت و آمد (پیروزمندانه) کافران در شهرها، تو را نفریبد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مبادا رفت و آمد [و جنب و جوش ] كافران در شهرها تو را دستخوش فريب كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مبادا جنب و جوش و رفت و آمد (با امكانات و سودجويانه و پيروزمندانه) كسانى كه كفر ورزيده اند در شهرها تو را فريب دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این متاع ناچیزی است؛ و سپس جایگاهشان دوزخ، و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين ] كالاى ناچيز [و برخوردارىِ اندكى ] است؛ سپس جايگاهشان دوزخ است، و چه بد قرارگاهى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين) برخوردارى اندكى است (از دنيا)، سپس جايگاهشان جهنم است و آن بد آرامگاهى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی کسانی (که ایمان دارند، و) از پروردگارشان می پرهیزند، برای آنها باغهایی از بهشت است، که از زیر درختانش نهرها جاری است؛ همیشه در آن خواهند بود. این، نخستین پذیرایی است که از سوی خداوند به آنها می رسد؛ و آنچه در نزد خداست، برای نیکان بهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى كسانى كه پرواى پروردگارشان را پيشه ساخته اند باغهايى خواهند داشت كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است. در آنجا جاودانه بمانند؛ [اين ] پذيرايى از جانب خداست، و آنچه نزد خداست براى نيكان بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن آنان كه از پروردگارشان پروا داشته اند، براى آنها بهشت هايى است كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است، در آنجا جاودانه اند، به عنوان نخستين پذيرايى از جانب خدا، و آنچه در نزد خداست (از رضوان و نعم ابدى) براى نيكوكاران بهتر است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از اهل کتاب، کسانی هستند که به خدا، و آنچه بر شما نازل شده، و آنچه بر خودشان نازل گردیده، ایمان دارند؛ در برابر (فرمان) خدا خاضعند؛ و آیات خدا را به بهای ناچیزی نمی فروشند. پاداش آنها، نزد پروردگارشان است. خداوند، سریع الحساب است. (تمام اعمال نیک آنها را به سرعت حساب می کند، و پاداش می دهد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته از ميان اهل كتاب كسانى هستند كه به خدا و بدانچه به سوى شما نازل شده و به آنچه به سوى خودشان فرود آمده ايمان دارند، در حالى كه در برابر خدا خاشعند، و آيات خدا را به بهاى ناچيزى نمى فروشند. اينانند كه نزد پروردگارشان پاداش خود را خواهند داشت. آرى! خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و البته از اهل كتاب كسانى هستند كه به خدا و بدانچه به سوى شما نازل شده (قرآن) و به آنچه به سوى آنها نازل شده (كتاب هاى آسمانى پيشين) ايمان مى آورند در حالى كه در برابر خدا فروتن بوده، با (تحريف) آيات خداوند بهاى اندكى به دست نمى آورند، آنها پاداشى درخور مقامشان در نزد پروردگار خود دارند بى ترديد خداوند زودرس به حساب است (پاداش كسى را از جهت حساب تأخير نمى اندازد)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! (در برابر مشکلات و هوسها،) استقامت کنید! و در برابر دشمنان (نیز)، پایدار باشید و از مرزهای خود، مراقبت کنید و از خدا بپرهیزید، شاید رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صبر كنيد و ايستادگى ورزيد و مرزها را نگهبانى كنيد و از خدا پروا نماييد، اميد است كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شكيبايى ورزيد و ديگران را نيز به شكيبايى واداريد و در برابر دشمن پايدارى كنيد، و مرزدارى نماييد، و از خد
4 - سوره النساء
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا (1) ترجمه: (1)
وَآتُوا الْيَتَامَى أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَى أَمْوَالِكُمْ إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِيرًا (2) ترجمه: (2)
وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَى فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا (3) ترجمه: (3)
وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَّرِيئًا (4) ترجمه: (4)
وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا وَارْزُقُوهُمْ فِيهَا وَاكْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (5) ترجمه: (5)
وَابْتَلُوا الْيَتَامَى حَتَّى إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَأْكُلُوهَا إِسْرَافًا وَبِدَارًا أَن يَكْبَرُوا وَمَن كَانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَمَن كَانَ فَقِيرًا فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَيْهِمْ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا (6) ترجمه: (6)
ص: 77
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! همان کسی که همه شما را از یک انسان آفرید؛ و همسر او را (نیز) از جنس او خلق کرد؛ و از آن دو، مردان و زنان فراوانی (در روی زمین) منتشر ساخت. و از خدایی بپرهیزید که (همگی به عظمت او معترفید؛ و) هنگامی که چیزی از یکدیگر می خواهید، نام او را می برید! (و نیز) (از قطع رابطه با) خویشاوندان خود، پرهیز کنید! زیرا خداوند، مراقب شماست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، از پروردگارتان كه شما را از «نفس واحدى» آفريد و جفتش را [نيز ] از او آفريد، و از آن دو، مردان و زنان بسيارى پراكنده كرد، پروا داريد؛ و از خدايى كه به [نام ] او از همديگر درخواست مى كنيد پروا نماييد؛ و زنهار از خويشاوندان مَبُريد، كه خدا همواره بر شما نگهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، از پروردگارتان پروا كنيد، آن خدايى كه شما را از يك نفس بيافريد (از يك جاندار كه او را از خاك و گل به نحو نخستين پديده اعجازى، به نام آدم و انسان و بشر پديد آورد) و از جنس او (به همان گونه اعجازى) جفت او را آفريد (و ميانشان عقد زوجيت بست) و از آن دو تن (به وسيله ازدواج برادر با خواهر در نخستين نسل آنان طبق تشريع اوّلى يا اضطرارى، و يا نازل كردن پسران بهشتى براى دختران، و دختران بهشتى براى پسرانشان) مردان و زنان بسيارى را منتشر و پراكنده نمود و از خدايى كه به نام او از يكديگر درخواست مى كنيد و از (بريدن و قطع رابطه با) خويشاوندان پروا كنيد، كه همانا خداوند پيوسته بر شما مراقب و نگهبان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اموال یتیمان را (هنگامی که به حد رشد رسیدند) به آنها بدهید! و اموال بد (خود) را، با اموال خوب (آنها) عوض نکنید! و اموال آنان را همراه اموال خودتان (با مخلوط کردن یا تبدیل نمودن) نخورید، زیرا این گناه بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموال يتيمان را به آنان [باز]دهيد، و [مال پاك ] و [مرغوب آنان ] را با [مال ] ناپاك [خود] عوض نكنيد؛ و اموال آنان را همراه با اموال خود مخوريد كه اين گناهى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اموال يتيمان را (پس از بلوغ و رشدشان) به آنها بازدهيد و (مال) پليد و حرام را با (مال) پاكيزه و حلال (به خاطر تفاوت قيمت) عوض نكنيد (مال پست خود را با مال پرارزش آنها تبديل نكنيد) و اموال آنها را با خلط در اموال خود مخوريد، كه همانا آن گناهى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر می ترسید که (بهنگام ازدواج با دختران یتیم،) عدالت را رعایت نکنید، (از ازدواج با آنان، چشم پوشی کنید و) با زنان پاک (دیگر) ازدواج نمائید، دو یا سه یا چهار همسر و اگر می ترسید عدالت را (درباره همسران متعدد) رعایت نکنید، تنها یک همسر بگیرید، و یا از زنانی که مالک آنهائید استفاده کنید، این کار، از ظلم و ستم بهتر جلوگیری می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر در اجراى عدالت ميان دختران يتيم بيمناكيد، هر چه از زنان [ديگر] كه شما را پسند افتاد، دو دو، سه سه، چهار چهار، به زنى گيريد. پس اگر بيم داريد كه به عدالت رفتار نكنيد، به يك [زن آزاد] يا به آنچه [از كنيزان ] مالك شده ايد [اكتفا كنيد]. اين [خوددارى ] نزديكتر است تا به ستم گراييد [و بيهوده عيال وار گرديد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بيم آن داشتيد كه نتوانيد درباره دختران يتيم (در صورتى كه با آنها طبق رسم آن روز ازدواج كنيد) عدالت ورزيد، پس با آنچه ميلتان باشد از زنان (ديگر) دو تايى يا سه تايى يا چهارتايى ازدواج نماييد، و اگر بترسيد از اينكه مبادا عدالت نورزيد پس به يك زن يا كنيزى كه خريده ايد اكتفاء كنيد، اين كار نزديكتر است به آنكه منحرف نشويد و ستم نكنيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مهر زنان را (بطور کامل) بعنوان یک بدهی (یا عطیه،) به آنان بپردازید! (ولی) اگر آنها چیزی از آن را با رضایت خاطر به شما ببخشند، حلال و گوارا مصرف کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مَهر زنان را به عنوان هديه اى از روى طيب خاطر به ايشان بدهيد؛ و اگر به ميل خودشان چيزى از آن را به شما واگذاشتند، آن را حلال و گوارا بخوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مهرهاى زنان را با ميل قلبى و به عنوان هديه بدهيد (گرچه فريضه واجب شما و عطيه الهى آنهاست) و اگر چيزى از آن را به رضاى خاطر به شما ببخشند آن را نوش و گوارا مصرف نماييد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اموال خود را، که خداوند وسیله قوام زندگی شما قرار داده، به دست سفیهان نسپارید و از آن، به آنها روزی دهید! و لباس بر آنان بپوشانید و با آنها سخن شایسته بگویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموال خود را -كه خداوند آن را وسيله قوام [زندگى ] شما قرار داده- به سفيهان مدهيد، و[لى ] از [عوايد] آن به ايشان بخورانيد و آنان را پوشاك دهيد؛ و با آنان سخنى پسنديده بگوييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اموالتان (و اموال يتيمان) را كه خدا وسيله قوام (زندگى) شما قرار داده به سفيهان (و خود يتيمان) ندهيد، و آنها را از درآمد آن مال روزى دهيد و لباس بپوشانيد، و با آنها به نحوى شايسته سخن بگوييد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یتیمان را چون به حد بلوغ برسند، بیازمایید! اگر در آنها رشد (کافی) یافتید، اموالشان را به آنها بدهید! و پیش از آنکه بزرگ شوند، اموالشان را از روی اسراف نخورید! هر کس که بی نیاز است، (از برداشت حق الزحمه) خودداری کند؛ و آن کس که نیازمند است، به طور شایسته (و مطابق زحمتی که می کشد،) از آن بخورد. و هنگامی که اموالشان را به آنها بازمی گردانید، شاهد بگیرید! اگر چه خداوند برای محاسبه کافی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يتيمان را بيازماييد تا وقتى به [سن ] زناشويى برسند؛ پس اگر در ايشان رشد [فكرى ] يافتيد، اموالشان را به آنان رد كنيد، و آن را [از بيم آنكه مبادا] بزرگ شوند، به اسراف و شتاب مخوريد. و آن كس كه توانگر است بايد [از گرفتن اجرت سرپرستى ] خوددارى ورزد؛ و هر كس تهيدست است بايد مطابق عرف [از آن ] بخورد؛ پس هر گاه اموالشان را به آنان رد كرديد بر ايشان گواه بگيريد، خداوند حسابرسى را كافى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يتيمان را بيازماييد تا آن گاه كه به حد ازدواج رسند (به حد توان آميزش جنسى كه نخستين مرحله تكامل روحى و جسمى بشر و هر حيوان است) پس اگر در آنان رشدى (از نظر فكر و عقل) ديديد اموالشان را به خودشان رد كنيد، و آن را به اسراف و شتاب از (بيم) آنكه مبادا بزرگ شوند (و اموالشان را از شما پس بگيرند) مخوريد، و آن كس (از اولياء يتيمان) كه بى نياز باشد (از تصرف در آن) خوددارى كند، و آن كه فقير باشد به مقدار متعارف (و حق الزحمه عادلانه) بخورد. پس هر گاه خواستيد اموالشان را به خودشان رد كنيد بر آنها گواه بگيريد (تا بعدا نزاعى پيش نيايد) و خداوند حسابرسى كافى است
لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيبًا مَّفْرُوضًا (7) ترجمه: (1)
وَإِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُو الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينُ فَارْزُقُوهُم مِّنْهُ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (8) ترجمه: (2)
وَلْيَخْشَ الَّذِينَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً ضِعَافًا خَافُوا عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا اللَّهَ وَلْيَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا (9) ترجمه: (3)
إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا (10) ترجمه: (4)
يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ فَإِن كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِن كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِن لَّمْ يَكُن لَّهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِن كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا (11) ترجمه: (5)
ص: 78
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای مردان، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان از خود بر جای می گذارند، سهمی است؛ و برای زنان نیز، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان می گذارند، سهمی؛ خواه آن مال، کم باشد یا زیاد؛ این سهمی است تعیین شده و پرداختنی. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى مردان، از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان [آنان ] بر جاى گذاشته اند سهمى است؛ و براى زنان [نيز] از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان [آنان ] بر جاى گذاشته اند سهمى [خواهد بود] -خواه آن [مال ] كم باشد يا زياد- نصيب هر كس مفروض شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى مردان از آنچه پدر و مادر و نزديكانشان به جاى گذارند بهره اى است، و براى زنان نيز از آنچه پدر و مادر و نزديكانشان به جاى گذارند بهره اى است، از آنچه اندك باشد يا بسيار، بهره اى معين و واجب. (اصل حكم طبق قانون عقل و سيره عقلا لازم، و كمّ و كيفش به تناسب هر شريعتى واجب است.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بهنگام تقسیم (ارث)، خویشاوندان (و طبقه ای که ارث نمی برند) و یتیمان و مستمندان، حضور داشته باشند، چیزی از آن اموال را به آنها بدهید! و با آنان به طور شایسته سخن بگویید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گاه، خويشاوندان يتيمان و مستمندان در تقسيم [ارث ] حاضر شدند، [چيزى ] از آن را به ايشان ارزانى داريد و با آنان سخنى پسنديده گوييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون هنگام قسمت ميراث، خويشان (خويشانى كه ارث نمى برند) و يتيمان و فقيران حضور يابند چيزى از آن اموال به آنان روزى دهيد و به آنها سخنى نيكو و پسنديده گوييد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که اگر فرزندان ناتوانی از خود بیادگار بگذارند از آینده آنان می ترسند، باید (از ستم درباره یتیمان مردم) بترسند! از (مخالفت) خدا بپرهیزند، و سخنی استوار بگویند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان كه اگر فرزندان ناتوانى از خود بر جاى بگذارند بر [آينده ] آنان بيم دارند، بايد [از ستم بر يتيمان مردم نيز] بترسند. پس بايد از خدا پروا دارند و سخنى [بجا و] درست گويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه اگر پس از خود فرزندانى ناتوان (از نظر سنّى يا روانى) به جاى گذارند درباره (آينده) آنها بيم دارند، بايد بترسند (از اينكه به ايتام ديگران ستم كنند و در وصيت، به اولاد خود اجحاف نمايند). پس از خدا پروا كنند و (با يتيم ديگران) گفتارى استوار گويند (و در صرف اموال و وصيت به آن عدالت را رعايت نمايند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که اموال یتیمان را به ظلم و ستم می خورند، (در حقیقت،) تنها آتش می خورند؛ و بزودی در شعله های آتش (دوزخ) می سوزند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه اموال يتيمان را به ستم مى خورند، جز اين نيست كه آتشى در شكم خود فرو مى برند، و به زودى در آتشى فروزان درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه اموال يتيمان را به ظلم مى خورند جز اين نيست كه آتش در شكم خود فرو مى برند (تجسم عينى هر تصرف در مال يتيم خوردن آتش در آخرت است) و به زودى (به فاصله اى اندك ميان خوردن و مرگ) در آتش فروزان درآيند و حرارت آن را بچشند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند در باره فرزندانتان به شما سفارش می کند که سهم (میراث) پسر، به اندازه سهم دو دختر باشد؛ و اگر فرزندان شما، (دو دختر و) بیش از دو دختر باشند، دو سوم میراث از آن آنهاست؛ و اگر یکی باشد، نیمی (از میراث،) از آن اوست. و برای هر یک از پدر و مادر او، یک ششم میراث است، اگر (میت) فرزندی داشته باشد؛ و اگر فرزندی نداشته باشد، و (تنها) پدر و مادر از او ارث برند، برای مادر او یک سوم است (و بقیه از آن پدر است)؛ و اگر او برادرانی داشته باشد، مادرش یک ششم می برد (و پنج ششم باقیمانده، برای پدر است). (همه اینها،) بعد از انجام وصیتی است که او کرده، و بعد از ادای دین است -شما نمی دانید پدران و مادران و فرزندانتان، کدامیک برای شما سودمندترند!- این فریضه الهی است؛ و خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند به شما در باره فرزندانتان سفارش مى كند: سهم پسر، چون سهم دو دختر است. و اگر [همه ورثه،] دختر [و] از دو تن بيشتر باشند، سهم آنان دو سوم ماترك است؛ و اگر [دخترى كه ارث مى برد ]يكى باشد، نيمى از ميراث از آنِ اوست، و براى هر يك از پدر و مادر وى [=متوفى ] يك ششم از ماترك [مقرر شده ] است، اين در صورتى است كه [متوفى ] فرزندى داشته باشد. ولى اگر فرزندى نداشته باشد و [تنها] پدر و مادرش از او ارث برند، براى مادرش يك سوم است [و بقيه را پدر مى برد]؛ و اگر او برادرانى داشته باشد، مادرش يك ششم مى برد، [البته همه اينها] پس از انجام وصيتى است كه او بدان سفارش كرده يا دَينى [كه بايد استثنا شود]. شما نمى دانيد پدران و فرزندانتان كدام يك براى شما سودمندترند. [اين ]فرضى است از جانب خدا، زيرا خداوند داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند شما را در (باره ميراث) اولادتان توصيه مى كند كه براى هر پسر به اندازه سهم دو دختر باشد، پس اگر (همه ورثه) زن باشند (دو دختر يا) بيش از دو دختر، دو سوم ما ترك (ميّت به حكم اولى) از آن آنهاست (و بقيه نيز در فرض نبودن پدر و مادر به آنها برمى گردد) و اگر (وارث، تنها) يك دختر باشد نصف ما ترك از آن اوست (و بقيه نيز اگر پدر و مادر نباشند به او برمى گردد)، و براى هر يك از پدر و مادر ميت اگر فرزند داشته باشد يك ششم است، و اگر فرزندى نداشته و ارثش را تنها پدر و مادر مى برند پس براى مادرش يك سوم مال است (و بقيه از آن پدر است)، و اگر ميت برادرانى داشته باشد براى مادر يك ششم است، (همه اينها) پس از (بيرون كردن) وصيتى است كه مى كند يا دينى (كه به گردن اوست). شما نمى دانيد كدام يك از پدران و پسرانتان به حال شما سودمندترند (بنا بر اين از اختلاف سهم الارث تعجب و اعتراض نكنيد. اين طرز تقسيم) فريضه اى است از جانب خداوند، همانا خداوند همواره دانا و حكيم است
وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٌ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِينَ بِهَا أَوْ دَيْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّكُمْ وَلَدٌ فَإِن كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم مِّن بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَيْنٍ وَإِن كَانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلَالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ فَإِن كَانُوا أَكْثَرَ مِن ذَلِكَ فَهُمْ شُرَكَاءُ فِي الثُّلُثِ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصَى بِهَا أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَارٍّ وَصِيَّةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ (12) ترجمه: (1)
تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (13) ترجمه: (2)
وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِيهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُّهِينٌ (14) ترجمه: (3)
ص: 79
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای شما، نصف میراث زنانتان است، اگر آنها فرزندی نداشته باشند؛ و اگر فرزندی داشته باشند، یک چهارم از آن شماست؛ پس از انجام وصیتی که کرده اند، و ادای دین (آنها). و برای زنان شما، یک چهارم میراث شماست، اگر فرزندی نداشته باشید؛ و اگر برای شما فرزندی باشد، یک هشتم از آن آنهاست؛ بعد از انجام وصیتی که کرده اید، و ادای دین. و اگر مردی بوده باشد که کلاله [= خواهر یا برادر] از او ارث می برد، یا زنی که برادر یا خواهری دارد، سهم هر کدام، یک ششم است (اگر برادران و خواهران مادری باشند)؛ و اگر بیش از یک نفر باشند، آنها در یک سوم شریکند؛ پس از انجام وصیتی که شده، و ادای دین؛ بشرط آنکه (از طریق وصیت و اقرار به دین،) به آنها ضرر نزند. این سفارش خداست؛ و خدا دانا و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نيمى از ميراث همسرانتان از آنِ شما [شوهران ] است اگر آنان فرزندى نداشته باشند؛ و اگر فرزندى داشته باشند يك چهارم ماترك آنان از آنِ شماست، [البته ] پس از انجام وصيتى كه بدان سفارش كرده اند يا دَينى [كه بايد استثنا شود]، و يك چهارم از ميراث شما براى آنان است اگر شما فرزندى نداشته باشيد؛ و اگر فرزندى داشته باشيد، يك هشتم براى ميراث شما از ايشان خواهد بود، [البته ] پس از انجام وصيتى كه بدان سفارش كرده ايد يا دَينى [كه بايد استثنا شود]، و اگر مرد يا زنى كه از او ارث مى برند كلاله [=بى فرزند و بى پدر و مادر] باشد و براى او برادر يا خواهرى باشد، پس براى هر يك از آن دو، يك ششم [ماترك ] است؛ و اگر آنان بيش از اين باشند در يك سوم [ماترك ] مشاركت دارند، [البته ] پس از انجام وصيتى كه بدان سفارش شده يا دَينى كه [بايد استثنا شود، به شرط آنكه از اين طريق ] زيانى [به ورثه ] نرساند. اين است سفارش خدا و خداست كه داناى بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى شما نصف ما ترك زنانتان است اگر براى آنها فرزندى (از شما يا از شوى ديگر) نباشد، و اگر آنها را فرزندى باشد يك چهارم ما ترك آنها از آن شماست پس از (بيرون كردن) وصيتى كه آنها مى كنند يا دينى (كه بر گردن آنهاست)، و براى آنها (زنانتان) يك چهارم ما ترك شماست اگر شما را (از او يا غير او) فرزندى نباشد، و اگر شما را فرزندى باشد براى آنها يك هشتم از ما ترك شماست پس از (بيرون كردن) وصيتى كه مى كنيد يا دينى (كه بر عهده داريد). و اگر مردى يا زنى كه از او ارث برده مى شود پدر و مادر و اولاد نداشته باشد و او را يك برادر (مادرى) يا يك خواهر (مادرى) باشد براى هر يك از آن دو يك ششم ما ترك است (و بقيه نيز اگر اجدادى نداشته باشد به آنها بر مى گردد) و اگر بيش از يك نفر باشند (برادر يا خواهر يا هر دو) آنها در يك سوم مال (به تساوى) شريك اند پس از (بيرون كردن) وصيتى كه بدان توصيه مى شود يا دينى (كه بر عهده اوست) در صورتى كه (در اين وصيت و دين) قصد زيانى به ورثه نباشد، سفارشى است از جانب خداوند، و خداوند دانا و بردبار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها مرزهای الهی است؛ و هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند، (و قوانین او را محترم بشمرد،) خداوند وی را در باغهایی از بهشت وارد می کند که همواره، آب از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن می مانند؛ و این، پیروزی بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينها احكام الهى است، و هر كس از خدا و پيامبر او اطاعت كند، وى را به باغهايى درآورد كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است. در آن جاودانه اند، و اين همان كاميابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها حدود خداوند است (احكام اوست كه همانند حد و مرز قابل تجاوز نيست) و هر كس از خدا و فرستاده او فرمان برد او را به بهشت هايى كه همواره از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آورد، در آنجا جاودانه اند، و اين است كاميابى بزرگ
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کس که نافرمانی خدا و پیامبرش را کند و از مرزهای او تجاوز نماید، او را در آتشی وارد می کند که جاودانه در آن خواهد ماند؛ و برای او مجازات خوارکننده ای است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از خدا و پيامبر او نافرمانى كند و از حدود مقرر او تجاوز نمايد، وى را در آتشى درآورد كه همواره در آن خواهد بود و براى او عذابى خفت آور است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه خدا و فرستاده او را نافرمانى كند و از حدود او تجاوز نمايد (با احكامش مخالفت كند) او را در آتشى كه جاودانه در آن باشد درمى آورد و براى او عذابى خواركننده است
وَاللَّاتِي يَأْتِينَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِّنكُمْ فَإِن شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ حَتَّى يَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ يَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلًا (15) ترجمه: (1)
وَاللَّذَانِ يَأْتِيَانِهَا مِنكُمْ فَآذُوهُمَا فَإِن تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ تَوَّابًا رَّحِيمًا (16) ترجمه: (2)
إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٍ فَأُولَئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (17) ترجمه: (3)
وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ حَتَّى إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَلَا الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (18) ترجمه: (4)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَرِثُوا النِّسَاءَ كَرْهًا وَلَا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ مَا آتَيْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَن يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِن كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَيَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا (19) ترجمه: (5)
ص: 80
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی از زنان شما که مرتکب زنا شوند، چهار نفر از مسلمانان را بعنوان شاهد بر آنها بطلبید! اگر گواهی دادند، آنان [= زنان ] را در خانه ها (ی خود) نگاه دارید تا مرگشان فرارسد؛ یا اینکه خداوند، راهی برای آنها قرار دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از زنان شما، كسانى كه مرتكب زنا مى شوند، چهار تن از ميان خود [مسلمانان ] بر آنان گواه گيريد؛ پس اگر شهادت دادند، آنان [=زنان ] را در خانه ها نگاه داريد تا مرگشان فرا رسد يا خدا راهى براى آنان قرار دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از زن هاى شما آنان كه عمل زشت (زنا يا مساحقه) مرتكب مى شوند (اى حاكمان اسلامى به وسيله كسى كه اين تهمت را زده) چهار نفر مرد از خودتان (از مؤمنان) را بر آنها به گواهى طلبيد، پس اگر گواهى دادند آنها را (به كيفر اين عمل به عنوان حبس ابد) در خانه ها نگه داريد تا مرگ جان آنها را بگيرد يا خداوند براى آنها راهى (ديگر) قرار دهد. (اين حكم در صدر اسلام بود و پس از آن راه ديگر اين شد كه به جاى حبس ابد، حد زنا بر آنان جارى گردد.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از میان شما، آن مردان و زنانی که (همسر ندارند، و) مرتکب آن کار (زشت) می شوند، آنها را آزار دهید (و حد بر آنان جاری نمایید)! و اگر توبه کنند، و (خود را) اصلاح نمایند، (و به جبران گذشته بپردازند،) از آنها درگذرید! زیرا خداوند، توبه پذیر و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان شما، آن دو تن را كه مرتكب زشتكارى مى شوند، آزارشان دهيد؛ پس اگر توبه كردند و درستكار شدند از آنان صرفنظر كنيد، زيرا خداوند توبه پذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر دو نفرى از شما (هر مرد و زن بدون همسر) كه آن عمل (زنا) را بجا مى آورند آنها را (اى حكّام اسلامى به وسيله اجراء حد الهى) بيازاريد، و اگر (قبل از ثبوت جرم نزد قاضى) توبه كردند و به اصلاح پرداختند از آنان صرف نظر نماييد كه همانا خداوند همواره توبه پذير و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پذیرش توبه از سوی خدا، تنها برای کسانی است که کار بدی را از روی جهالت انجام می دهند، سپس زود توبه می کنند. خداوند، توبه چنین اشخاصی را می پذیرد؛ و خدا دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : توبه، نزد خداوند، تنها براى كسانى است كه از روى نادانى مرتكب گناه مى شوند، سپس به زودى توبه مى كنند؛ اينانند كه خدا توبه شان را مى پذيرد، و خداوند داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حقيقت، (پذيرش) توبه كه (طبق وعده الهى) بر عهده خداوند است، براى كسانى است كه كار زشت را از روى نادانى انجام مى دهند، سپس به زودى (پيش از معاينه مرگ) توبه مى كنند، آنهايند كه خداوند توبه شان را مى پذيرد، و خدا همواره دانا و حكيم است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای کسانی که کارهای بد را انجام می دهند، و هنگامی که مرگ یکی از آنها فرا می رسد می گوید: «الان توبه کردم!» توبه نیست؛ و نه برای کسانی که در حال کفر از دنیا می روند؛ اینها کسانی هستند که عذاب دردناکی برایشان فراهم کرده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و توبه كسانى كه گناه مى كنند، تا وقتى كه مرگ يكى از ايشان دررسد، مى گويد: «اكنون توبه كردم»، پذيرفته نيست؛ و [نيز توبه ] كسانى كه در حال كفر مى ميرند، پذيرفته نخواهد بود، آنانند كه برايشان عذابى دردناك آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى كسانى كه همواره گناهان را مرتكب مى شوند تا چون مرگ يكى از آنان فرا رسد (يقين به مرگ پيدا كند يا حواس ظاهرشان آثار عالم برزخ را درك نمايد) گويد: من الآن توبه كردم و نيز براى آنان كه در حال كفر مى ميرند (پذيرش) توبه نيست آنهايند كه برايشان عذابى دردناك آماده كرده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! برای شما حلال نیست که از زنان، از روی اکراه (و ایجاد ناراحتی برای آنها،) ارث ببرید! و آنان را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آنها داده اید (از مهر)، تملک کنید! مگر اینکه آنها عمل زشت آشکاری انجام دهند. و با آنان، بطور شایسته رفتار کنید! و اگر از آنها، (بجهتی) کراهت داشتید، (فوراً تصمیم به جدایی نگیرید!) چه بسا چیزی خوشایند شما نباشد، و خداوند خیر فراوانی در آن قرار می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، براى شما حلال نيست كه زنان را به اكراه ارث بريد؛ و آنان را زير فشار مگذاريد تا بخشى از آنچه را به آنان داده ايد [از چنگشان به در] بريد، مگر آنكه مرتكب زشتكارى آشكارى شوند، و با آنها بشايستگى رفتار كنيد؛ و اگر از آنان خوشتان نيامد، پس چه بسا چيزى را خوش نمى داريد و خدا در آن مصلحت فراوان قرار مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بر شما حلال نيست زن ها (ى شوهر مرده) را به اكراه (همانند اموال شوهرانشان طبق سنّت جاهليت) به ميراث بريد، و حلال نيست زنانى را كه شما وارث آنها هستيد از ازدواج مانع شويد تا ارثشان را شما ببريد و (نيز) آنها را (كه همسر شمايند) در تنگنا قرار مدهيد تا پاره اى از آنچه به آنها (به عنوان مهر) داده ايد (از دستشان بيرون) ببريد مگر آنكه كار زشت آشكارى (مانند نشوز و زنا) مرتكب گردند (كه در اين صورت مى توانيد با تضييقات حلال چيزى بگيريد) و با آنان به نيكى معاشرت كنيد، و اگر از آنها كراهت داريد (باز هم با آنان بسازيد، زيرا) بسا هست كه شما چيزى را مكروه داريد و خدا در آن خير فراوانى قرار مى دهد
وَإِنْ أَرَدتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّكَانَ زَوْجٍ وَآتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا (20) ترجمه: (1)
وَكَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَى بَعْضُكُمْ إِلَى بَعْضٍ وَأَخَذْنَ مِنكُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا (21) ترجمه: (2)
وَلَا تَنكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُم مِّنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِيلًا (22) ترجمه: (3)
حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَكُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ وَأَن تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (23) ترجمه: (4)
ص: 81
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر تصمیم گرفتید که همسر دیگری به جای همسر خود انتخاب کنید، و مال فراوانی (بعنوان مهر) به او پرداخته اید، چیزی از آن را پس نگیرید! آیا برای بازپس گرفتن مهر آنان، به تهمت و گناه آشکار متوسل می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خواستيد همسرى [ديگر] به جاى همسر [پيشين خود] ستانيد، و به يكى از آنان مال فراوانى داده باشيد، چيزى از او پس مگيريد. آيا مى خواهيد آن [مال ] را به بهتان و گناه آشكار بگيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خواستيد همسرى را به جاى همسرى (همسر پيشين) تبديل كنيد و يكى از آنان را (كه مى خواهيد رها كنيد) مال فراوانى (به عنوان مهر) داده ايد، چيزى از آن را پس مگيريد، آيا آن را از روى بهتان و افترا و گناهى آشكار مى گيريد؟! (طبق سنت جاهليت كه به آنها افترا مى بستند تا مجبور شوند و از مهرشان دست بردارند.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چگونه آن را باز پس می گیرید، در حالی که شما با یکدیگر تماس و آمیزش کامل داشته اید؟ و (از این گذشته،) آنها (هنگام ازدواج،) از شما پیمان محکمی گرفته اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه آن [مَهر] را مى ستانيد با آنكه از يكديگر كام گرفته ايد، و آنان از شما پيمانى استوار گرفته اند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه آن را بازپس مى گيريد در حالى كه شما (با تماسّ جسمى و روحى) به يكديگر رسيده ايد و آنان از شما پيمانى محكم (به وسيله عقد ازدواج) گرفته اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با زنانی که پدران شما با آنها ازدواج کرده اند، هرگز ازدواج نکنید! مگر آنچه درگذشته (پیش از نزول این حکم) انجام شده است؛ زیرا این کار، عملی زشت و تنفرآور و راه نادرستی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با زنانى كه پدرانتان به ازدواج خود درآورده اند، نكاح مكنيد؛ مگر آنچه كه پيشتر رخ داده است، چرا كه آن، زشتكارى و [مايه ] دشمنى، و بد راهى بوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس از زن ها را كه پدرانتان به همسرى گرفته، به همسرى مگيريد جز آنچه (در زمان جاهليت) گذشته بى ترديد اين عمل بسيار زشت و مبغوض (خدا) و بد راه و رسمى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حرام شده است بر شما، مادرانتان، و دختران، و خواهران، و عمه ها، و خاله ها، و دختران برادر، و دختران خواهر شما، و مادرانی که شما را شیر داده اند، و خواهران رضاعی شما، و مادران همسرانتان، و دختران همسرتان که در دامان شما پرورش یافته اند از همسرانی که با آنها آمیزش جنسی داشته اید -و چنانچه با آنها آمیزش جنسی نداشته اید، (دختران آنها) برای شما مانعی ندارد- و (همچنین) همسرهای پسرانتان که از نسل شما هستند (-نه پسرخوانده ها-) و (نیز حرام است بر شما) جمع میان دو خواهر کنید؛ مگر آنچه در گذشته واقع شده؛ چرا که خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نكاح اينان ] بر شما حرام شده است: مادرانتان، و دخترانتان، و خواهرانتان، و عمه هايتان، و خاله هايتان، و دختران برادر، و دختران خواهر، و مادرهايتان كه به شما شير داده اند، و خواهران رضاعى شما، و مادران زنانتان، و دختران همسرانتان كه [آنها دختران ] در دامان شما پرورش يافته اند و با آن همسران همبستر شده ايد -پس اگر با آنها همبستر نشده ايد بر شما گناهى نيست [كه با دخترانشان ازدواج كنيد]- و زنان پسرانتان كه از پشت خودتان هستند، و جمع دو خواهر با همديگر -مگر آنچه كه در گذشته رخ داده باشد- كه خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما حرام ابدى شده (ازدواج با هفت گروه از خويشانتان كه محارم ناميده مى شوند:) مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه هايتان و خاله هايتان و دختران برادر و دختران خواهر و (همچنين شش گروه ديگر، از راه شير خوردن و عقد بستن:) آن مادرانتان كه به شما شير داده اند و خواهران رضاعى تان، و مادران زن هاتان و دختران همسرانتان كه در دامان (و تحت كفالت) شمايند از آن همسرانى كه با آنها همبستر شده ايد، و اگر با آنها همبستر نشده ايد پس گناهى بر شما نيست (كه مادر را رها كنيد و با آنها ازدواج نماييد)، و نيز همسران پسرانتان كه از صلب شمايند (نه پسرخوانده ها) و نيز جمع ميان دو خواهر (در يك زمان) جز آنچه (در زمان جاهليت) گذشته، كه همانا خداوند همواره بسيار آمرزنده و مهربان است
وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ كِتَابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَاءَ ذَلِكُمْ أَن تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُم مُّحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِيضَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا (24) ترجمه: (1)
وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِكُم بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ فَانكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَلَا مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ فَإِذَا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ الْعَنَتَ مِنكُمْ وَأَن تَصْبِرُوا خَيْرٌ لَّكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (25) ترجمه: (2)
يُرِيدُ اللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَيَهْدِيَكُمْ سُنَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ وَيَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (26) ترجمه: (3)
ص: 82
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و زنان شوهردار (بر شما حرام است؛) مگر آنها را که (از راه اسارت) مالک شده اید؛ (زیرا اسارت آنها در حکم طلاق است؛) اینها احکامی است که خداوند بر شما مقرّر داشته است. اما زنان دیگر غیر از اینها (که گفته شد)، برای شما حلال است که با اموال خود، آنان را اختیار کنید؛ در حالی که پاکدامن باشید و از زنا، خودداری نمایید. و زنانی را که متعه [= ازدواج موقت ] می کنید، واجب است مهر آنها را بپردازید. و گناهی بر شما نیست در آنچه بعد از تعیین مهر، با یکدیگر توافق کرده اید. (بعداً می توانید با توافق، آن را کم یا زیاد کنید.) خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنان شوهردار [نيز بر شما حرام شده است ] به استثناى زنانى كه مالك آنان شده ايد؛ [اين ] فريضه الهى است كه بر شما مقرر گرديده است. و غير از اين [زنان نامبرده ]، براى شما حلال است كه [زنان ديگر را] به وسيله اموال خود طلب كنيد -در صورتى كه پاكدامن باشيد و زناكار نباشيد- و زنانى را كه متعه كرده ايد، مَهرشان را به عنوان فريضه اى به آنان بدهيد، و بر شما گناهى نيست كه پس از [تعيين مبلغ ] مقرر، با يكديگر توافق كنيد [كه مدت عقد يا مَهر را كم يا زياد كنيد]؛ مسلماً خداوند داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز بر شما حرام شد) زنان شوهردار جز آنهايى كه (در جنگ از زنان كفار) به بردگى شما درآمده اند (زيرا اسارتشان بدون شوهر به حكم طلاق است). اينها (احكام) نوشته و مقرر شده خدا بر شماست. و غير اينها (غير چهارده قسم گذشته) براى شما حلال شده كه با اموال خود (به ازدواج) بطلبيد در حالى كه خوددار از گناه و دور از زنا باشيد. و با هر زنى از آنان (از غير اين چهارده قسم) كه ازدواج موقت كرديد مهر او را به عنوان واجب (مالى) بپردازيد، و بر شما گناهى نيست پس از تعيين مهر واجب در آنچه بدان توافق نماييد (از اسقاط مهر يا كم و زياد كردن آن)، و همانا خداوند همواره دانا (به مصالح امور) و داراى اتقان صنع (در تشريع و تكوين) است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که توانایی ازدواج با زنان (آزاد) پاکدامن باایمان را ندارند، می توانند با زنان پاکدامن از بردگان باایمانی که در اختیار دارید ازدواج کنند -خدا به ایمان شما آگاه تر است؛ و همگی اعضای یک پیکرید- آنها را با اجازه صاحبان آنان تزویج نمایید، و مهرشان را به خودشان بدهید؛ به شرط آنکه پاکدامن باشند، نه بطور آشکار مرتکب زنا شوند، و نه دوست پنهانی بگیرند. و در صورتی که «محصنه» باشند و مرتکب عمل منافی عفت شوند، نصف مجازات زنان آزاد را خواهند داشت. این (اجازه ازدواج با کنیزان) برای کسانی از شماست که بترسند (از نظر غریزه جنسی) به زحمت بیفتند؛ و (با این حال نیز) خودداری (از ازدواج با آنان) برای شما بهتر است. و خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از شما، از نظر مالى نمى تواند زنان [آزاد] پاكدامن با ايمان را به همسرى [خود] درآورد، پس با دختران جوانسال با ايمان شما كه مالك آنان هستيد [ازدواج كند]؛ و خدا به ايمان شما داناتر است. [همه ] از يكديگريد. پس آنان را با اجازه خانواده شان به همسرى [خود] درآوريد و مَهرشان را به طور پسنديده به آنان بدهيد [به شرط آنكه ] پاكدامن باشند نه زناكار، و دوست گيران پنهانى نباشند. پس چون به ازدواج [شما] درآمدند، اگر مرتكب فحشا شدند، پس بر آنان نيمى از عذاب [=مجازات ] زنان آزاد است. اين [پيشنهاد زناشويى با كنيزان ] براى كسى از شماست كه از آلايش گناه بيم دارد؛ و صبر كردن، براى شما بهتر است، و خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس از شما كه توان مالى ندارد تا با زن هاى آزاد مؤمن ازدواج نمايد پس، از بردگان ملكى از دختران جوان با ايمانتان به زنى بگيرد. و خداوند به ايمان شما داناتر است، همه از يكديگريد (همه به وسيله پيوند ايمانى اعضاء يك پيكريد) پس با آنها به اذن صاحبانشان ازدواج نماييد، و مهرهايشان را به طور پسنديده به آنان بپردازيد، در حالى كه آنان پاكدامن باشند نه اهل زنا و نه دوست گيران پنهانى. پس هر گاه اين زنان (كنيزان) ازدواج نمودند، اگر كار زشت (زنا) انجام دادند بر آنها نصف آن كيفرى است كه بر زنان آزاد است. اين (تجويز ازدواج با برده) براى كسى از شما است كه از مشقت (عزوبت) و ضرر (زنا) بترسد، و صبر كردن براى شما بهتر است، و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند می خواهد (با این دستورها، راه های خوشبختی و سعادت را) برای شما آشکار سازد، و به سنتهای (صحیح) پیشینیان رهبری کند. و خداوند دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مى خواهد براى شما توضيح دهد، و راه [و رسم ] كسانى را كه پيش از شما بوده اند به شما بنماياند، و بر شما ببخشايد، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند مى خواهد (احكام و معارف دين را) براى شما روشن كند و شما را به سنّت هاى (دينى) كسانى كه پيش از شما بودند هدايت نمايد و بر شما عطف توجه كند و توبه شما را بپذيرد، و خداوند دانا و حكيم است
وَاللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَن تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا (27) ترجمه: (1)
يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمْ وَخُلِقَ الْإِنسَانُ ضَعِيفًا (28) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا (29) ترجمه: (3)
وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا (30) ترجمه: (4)
إِن تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلًا كَرِيمًا (31) ترجمه: (5)
وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِن فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا (32) ترجمه: (6)
وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا (33) ترجمه: (7)
ص: 83
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا می خواهد شما را ببخشد (و از آلودگی پاک نماید)، امّا آنها که پیرو شهواتند، می خواهند شما بکلی منحرف شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مى خواهد تا بر شما ببخشايد؛ و كسانى كه از خواسته ها[ى نفسانى ] پيروى مى كنند مى خواهند شما دستخوش انحرافى بزرگ شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند مى خواهد بر شما عطف توجه كند و آنان كه از شهوات نفسى پيروى مى كنند مى خواهند شما (از راه حق) به انحراف بزرگى منحرف گرديد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا میخواهد (با احکام مربوط به ازدواج با کنیزان و مانند آن،) کار را بر شما سبک کند؛ و انسان، ضعیف آفریده شده؛ (و در برابر طوفان غرایز، مقاومت او کم است) ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا مى خواهد تا بارتان را سبك گرداند؛ و [مى داند كه ] انسان، ناتوان آفريده شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا مى خواهد (با تشريع متعه و تزويج برده و غير اينها) بر شما تخفيف دهد، و انسان (در برابر شهوات نفسش) ناتوان آفريده شده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اموال یکدیگر را به باطل (و از طرق نامشروع) نخورید مگر اینکه تجارتی با رضایت شما انجام گیرد. و خودکشی نکنید! خداوند نسبت به شما مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اموال همديگر را به ناروا مخوريد -مگر آنكه داد و ستدى با تراضى يكديگر، از شما [انجام گرفته ] باشد- و خودتان را مكشيد، زيرا خدا همواره با شما مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اموال يكديگر را در ميان خود به باطل (از راه نامشروع) مخوريد مگر آنكه تجارتى از روى رضايت ميان شما انجام يابد، و خودكشى نكنيد و همديگر را نكشيد، و خود را به هلاكت گناه نيفكنيد كه همانا خداوند همواره به شما مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس این عمل را از روی تجاوز و ستم انجام دهد، بزودی او را در آتشی وارد خواهیم ساخت؛ و این کار برای خدا آسان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس از روى تجاوز و ستم چنين كند، به زودى وى را در آتشى درآوريم، و اين كار بر خدا آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى كه آن را (خوردن مال غير و كشتن نفس را) از روى تجاوز (از حكم خدا) و ستم (به خويشتن يا ديگران) به جا آورد به زودى او را در آتشى ( سوزان) وارد مى كنيم و حرارتش را به او مى چشانيم، و اين بر خدا آسان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می پوشانیم؛ و شما را در جایگاه خوبی وارد می سازیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر از گناهان بزرگى كه از آن [ها] نهى شده ايد دورى گزينيد، بديهاى شما را از شما مى زداييم، و شما را در جايگاهى ارجمند درمى آوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر از گناهان بزرگى كه از آنها نهى مى شويد دورى گزينيد ما گناهان كوچك شما را از شما مى زداييم و شما را به جايگاهى گرامى درمى آوريم. (كبيره و صغيره بودن گناهان نسبت به مفاسد فردى يا اجتماعى آنهاست و اما نسبت به نافرمانى خدا همه گناهان، كبيره است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برتریهایی را که خداوند برای بعضی از شما بر بعضی دیگر قرار داده آرزو نکنید! (این تفاوتهای طبیعی و حقوقی، برای حفظ نظام زندگی شما، و بر طبق عدالت است. ولی با این حال،) مردان نصیبی از آنچه به دست می آورند دارند، و زنان نیز نصیبی؛ (و نباید حقوق هیچ یک پایمال گردد). و از فضل (و رحمت و برکت) خدا، برای رفع تنگناها طلب کنید! و خداوند به هر چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنهار، آنچه را خداوند به [سبب ] آن، بعضى از شما را بر بعضى [ديگر] برترى داده آرزو مكنيد. براى مردان از آنچه [به اختيار] كسب كرده اند بهره اى است، و براى زنان [نيز] از آنچه [به اختيار] كسب كرده اند بهره اى است. و از فضل خدا درخواست كنيد، كه خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز آنچه را كه خدا به وسيله آن برخى از شما را بر برخى برترى داده آرزو مكنيد (مردان و زنان امتيازات شرعى و قانونى و جسمى و روانى يكديگر را، و هر فرد يا گروهى امتيازات خدا دادى ديگرى را از قبيل مال و مقام و فرزند، آرزو نكند، زيرا اين امتيازات طبق حكمت و نظام اتم خلقت است و تمنيات ضدّ آن سبب بروز حسد و فساد در جامعه است) براى مردان بهره اى است از آنچه كسب كرده اند (به دستشان رسيده از راه خصوصيات غير اختيارى يا امور اختيارى) و براى زنان نيز بهره اى است از آنچه كسب كرده اند و از خداوند از فضل او بخواهيد، كه همانا خداوند به همه چيز داناست ( طبق مصلحت عطا مى كند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هر کسی، وارثانی قرار دادیم، که از میراث پدر و مادر و نزدیکان ارث ببرند؛ و (نیز) کسانی که با آنها پیمان بسته اید، نصیبشان را بپردازید! خداوند بر هر چیز، شاهد و ناظر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان، و كسانى كه شما [با آنان ] پيمان بسته ايد، بر جاى گذاشته اند، براى هر يك [از مردان و زنان ]، وارثانى قرار داده ايم. پس نصيبشان را به ايشان بدهيد، زيرا خدا همواره بر هر چيزى گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر مالى از آنچه پدر و مادر و نزديكان و كسانى كه شما با آنها پيمان (زوجيت يا ضمان جريره يا آزادى از بردگى) بسته ايد، بر جاى گذاشته اند وارثانى قرار داده ايم (كه بر حسب اختلاف طبقات خويشاوندى ارث مى برند)، و براى هر انسانى ارث برانى از (جهت) ما ترك او قرار داديم (و آنها) پدر و مادر و (ساير) نزديكان اويند و كسانى كه با آنها پيمان (زوجيت، ضمان جريره، اعتاق و امامت) بسته ايد، پس (اى حاكمان وقت) بايد نصيبشان را به آنها بپردازيد، كه بى ترديد خداوند بر همه چيز گواه است
الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا (34) ترجمه: (1)
وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِّنْ أَهْلِهَا إِن يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا (35) ترجمه: (2)
وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا (36) ترجمه: (3)
الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا (37) ترجمه: (4)
ص: 84
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است، و بخاطر انفاقهایی که از اموالشان (در مورد زنان) می کنند. و زنان صالح، زنانی هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ می کنند. و (امّا) آن دسته از زنان را که از سرکشی و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید! (و اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دوری نمایید! و (اگر هیچ راهی جز شدت عمل، برای وادار کردن آنها به انجام وظایفشان نبود،) آنها را تنبیه کنید! و اگر از شما پیروی کردند، راهی برای تعدّی بر آنها نجویید! (بدانید) خداوند، بلندمرتبه و بزرگ است. (و قدرت او، بالاترین قدرتهاست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردان، سرپرست زنانند، به دليل آنكه خدا برخى از ايشان را بر برخى برترى داده و [نيز] به دليل آنكه از اموالشان خرج مى كنند. پس، زنان درستكار، فرمانبردارند [و] به پاس آنچه خدا [براى آنان ] حفظ كرده، اسرار [شوهران خود] را حفظ مى كنند. و زنانى را كه از نافرمانى آنان بيم داريد [نخست ] پندشان دهيد و [بعد] در خوابگاه ها از ايشان دورى كنيد و [اگر تاثير نكرد] آنان را بزنيد؛ پس اگر شما را اطاعت كردند [ديگر] بر آنها هيچ راهى [براى سرزنش ] مجوييد، كه خدا والاى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردان سرپرست زنانند به سبب آنكه خداوند برخى را بر برخى ديگر (مردان را بر زنان در نيروى فكرى و روانى و جسمى) برترى بخشيده (و از اين رو ولايت امر جامعه را در رتبه نبوّت و امامت و ولايت انتصابى از جانب معصوم، از آن مردان قرار داده است) و نيز مردان سرپرست همسران خويش اند به خاطر آنكه از اموالشان (براى زنان) خرج مى كنند. پس زنان شايسته مطيع و فرمانبرند و به پاس آنكه خداوند (حقوق آنها را) نگه داشته آنها هم (در غياب شوهر حقوق و اسرار و اموال او را) نگه دارنده اند. و زنانى كه از نافرمانى آنها (نسبت به مسائل معاشرت) مى ترسيد (نخست) آنها را موعظه كنيد و (بعد) در خوابگاه از آنها دورى نماييد و (اگر سود نبخشيد، در محدوده دستور شرع) آنها را بزنيد، پس اگر از شما اطاعت نمودند، ديگر بر (آزار) آنها راهى نجوييد، كه همانا خداوند بلند مرتبه و بزرگ است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از جدایی و شکاف میان آن دو (همسر) بیم داشته باشید، یک داور از خانواده شوهر، و یک داور از خانواده زن انتخاب کنید (تا به کار آنان رسیدگی کنند). اگر این دو داور، تصمیم به اصلاح داشته باشند، خداوند به توافق آنها کمک می کند؛ زیرا خداوند، دانا و آگاه است (و از نیات همه، با خبر است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از جدايى ميان آن دو [: زن و شوهر] بيم داريد پس داورى از خانواده آن [شوهر] و داورى از خانواده آن [زن ] تعيين كنيد. اگر سرِ سازگارى دارند، خدا ميان آن دو سازگارى خواهد داد. آرى! خدا داناى آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (شما اى حاكمان شرع، يا اى خردمندان قوم) اگر از اختلاف و كشمكش ميان آن دو (زن و شوهر) بيم داشتيد، پس داورى از خانواده مرد و داورى از خانواده زن بر انگيزيد، كه اگر قصد اصلاح داشته باشند خداوند ميان آن دو، سازگارى ايجاد مى كند، كه همانا خداوند دانا و آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خدا را بپرستید! و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید! و به پدر و مادر، نیکی کنید؛ همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان، و همسایه نزدیک، و همسایه دور، و دوست و همنشین، و واماندگان در سفر، و بردگانی که مالک آنها هستید؛ زیرا خداوند، کسی را که متکبر و فخر فروش است، (و از ادای حقوق دیگران سرباز می زند،) دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا را بپرستيد، و چيزى را با او شريك مگردانيد؛ و به پدر و مادر احسان كنيد؛ و در باره خويشاوندان و يتيمان و مستمندان و همسايه خويش و همسايه بيگانه و همنشين و در راه مانده و بردگان خود [نيكى كنيد]، كه خدا كسى را كه متكبر و فخرفروش است دوست نمى دارد: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را بپرستيد و چيزى را شريك او قرار ندهيد و به پدر و مادر و نيز به خويشان و يتيمان و مسكينان و همسايه نزديك و همسايه دور و رفيق نزديك (همكار، هم مجلس، همسفر و غيره) و در راه مانده و برده مملوكتان نيكى به سزا كنيد، كه همانا خداوند كسى را كه متكبر و فخرفروش است دوست ندارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که بخل می ورزند، و مردم را به بخل دعوت می کنند، و آنچه را که خداوند از فضل (و رحمت) خود به آنها داده، کتمان می نمایند. (این عمل، در حقیقت از کفرشان سرچشمه گرفته؛) و ما برای کافران، عذاب خوارکننده ای آماده کرده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان كسانى كه بخل مى ورزند، و مردم را به بخل وامى دارند، و آنچه را خداوند از فضل خويش بدانها ارزانى داشته پوشيده مى دارند. و براى كافران عذابى خواركننده آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه (از بذل مال و دانش) بخل مى ورزند و مردم را نيز (با گفتار و كردار) به بخل وامى دارند و آنچه را كه خداوند از فضل و بخشش خود بدانها داده كتمان مى كنند. و ما براى كافران عذابى خواركننده آماده كرده ايم
وَالَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَن يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا (38) ترجمه: (1)
وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّهُ وَكَانَ اللَّهُ بِهِمْ عَلِيمًا (39) ترجمه: (2)
إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِن تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا (40) ترجمه: (3)
فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ شَهِيدًا (41) ترجمه: (4)
يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَعَصَوُا الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّى بِهِمُ الْأَرْضُ وَلَا يَكْتُمُونَ اللَّهَ حَدِيثًا (42) ترجمه: (5)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا (43) ترجمه: (6)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَن تَضِلُّوا السَّبِيلَ (44) ترجمه: (7)
ص: 85
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می کنند، و ایمان به خدا و روز بازپسین ندارند؛ (چرا که شیطان، رفیق و همنشین آنهاست؛) و کسی که شیطان قرین او باشد، بد همنشین و قرینی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه اموالشان را براى نشان دادن به مردم انفاق مى كنند، و به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند. و هر كس شيطان يار او باشد، چه بد همدمى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان كسانى كه اموالشان را به ريا و براى نشان دادن به مردم انفاق مى كنند و به خدا و به روز واپسين ايمان ندارند. و هر كه شيطان قرين و همدم او باشد (بداند كه) او بد همدمى است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه می شد اگر آنها به خدا و روز بازپسین ایمان می آوردند، و از آنچه خدا به آنان روزی داده، (در راه او) انفاق می کردند؟! و خداوند از (اعمال و نیات) آنها آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان مى آوردند، و از آنچه خدا به آنان روزى داده، انفاق مى كردند، چه زيانى برايشان داشت؟ و خدا به [كار] آنان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنها چه زيانى داشت اگر به خدا و به روز واپسين ايمان مى آوردند و از آنچه خدا به آنها روزى كرده انفاق مى نمودند؟! و خدا همواره به (حال) آنها داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (حتّی) به اندازه سنگینی ذره ای ستم نمی کند؛ و اگر کار نیکی باشد، آن را دو چندان می سازد؛ و از نزد خود، پاداش عظیمی (در برابر آن) می دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا هم وزن ذره اى ستم نمى كند و اگر [آن ذره، كار] نيكى باشد دو چندانش مى كند، و از نزد خويش پاداشى بزرگ مى بخشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين خداوند هموزن ذره اى (به كسى) ستم نمى كند و اگر همان اندازه كار نيك باشد آن را (پاداش آن يا تجسم عينى آن را در آخرت) دو چندان مى كند و از نزد خود پاداشى بزرگ عطا مى نمايد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال آنها چگونه است آن روزی که از هر امتی، شاهد و گواهی (بر اعمالشان) می آوریم، و تو را نیز بر آنان گواه خواهیم آورد؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه است [حالشان ] آنگاه كه از هر امتى گواهى آوريم، و تو را بر آنان گواه آوريم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه است (حال تو و حال مردم) آن گاه كه از هر امتى گواهى بياوريم (پيامبرشان را براى گواهى به ايمان و كفر و طاعت و فسق آنها بياوريم) و تو را نيز بر اينان (بر اين امت يا بر آن گواهان) گواه آوريم؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز، آنها که کافر شدند و با پیامبر (ص) بمخالفت برخاستند، آرزو می کنند که ای کاش (خاک بودند، و) خاک آنها با زمینهای اطراف یکسان می شد (و بکلی محو و فراموش می شدند). در آن روز، (با آن همه گواهان،) سخنی را نمی توانند از خدا پنهان کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز، كسانى كه كفر ورزيده اند، و از پيامبر [خدا] نافرمانى كرده اند، آرزو مى كنند كه اى كاش با خاك يكسان مى شدند. و از خدا هيچ سخنى را پوشيده نمى توانند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز كسانى كه كفر ورزيده اند و فرستاده خدا را نافرمانى كرده اند دوست مى دارند كه كاش با (خاك) زمين يكسان مى شدند و از خداوند هيچ سخنى را پنهان نمى توانند داشت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته اید، و در این حال، آب (برای وضو یا غسل) نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! (به این طریق که) صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حال مستى به نماز نزديك نشويد تا زمانى كه بدانيد چه مى گوييد؛ و [نيز] در حال جنابت [وارد نماز نشويد] -مگر اينكه راهگذر باشيد- تا غسل كنيد؛ و اگر بيماريد يا در سفريد يا يكى از شما از قضاى حاجت آمد يا با زنان آميزش كرده ايد و آب نيافته ايد، پس بر خاكى پاك تيمم كنيد، و صورت و دستهايتان را مسح نماييد، كه خدا بخشنده و آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حالى كه مستيد به نماز نزديك نشويد تا آن گاه كه (مستى زايل شود و) بدانيد چه مى گوييد و نيز در حال جنابت (به نماز نزديك نگرديد) تا غسل كنيد مگر در حال مسافرت (كه آب نيابيد) و نيز در حال جنابت به مسجد نزديك نشويد تا وقتى كه غسل كنيد مگر آنكه رهگذر باشيد، و اگر مريض يا در سفر بوديد در حالى كه يكى از شما از قضاى حاجت آمده يا با زنان همبستر شده و آبى نيافتيد (يا از استعمالش معذور بوديد) پس خاك پاكيزه اى بجوييد و (پس از زدن دو دست بر آن) صورت ها و دست هايتان را مسح كنيد، كه به راستى خداوند بخشنده و بسيار آمرزنده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که بهره ای از کتاب (خدا) به آنها داده شده بود، (به جای اینکه از آن، برای هدایت خود و دیگران استفاده کنند، برای خویش) گمراهی می خرند، و می خواهند شما نیز گمراه شوید؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به كسانى كه بهره اى از كتاب يافته اند ننگريستى؟ گمراهى را مى خرند و مى خواهند شما [نيز] گمراه شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا به كسانى كه به آنان بهره اى از (علم) كتاب (كتاب آسمانى تورات يا انجيل) داده شده ننگريستى كه چگونه (به وسيله كتمان و تحريف مطالب آنها) گمراهى را (براى قوم خود) مى خرند و مى خواهند كه شما نيز از راه حق گمراه شويد؟
وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدَائِكُمْ وَكَفَى بِاللَّهِ وَلِيًّا وَكَفَى بِاللَّهِ نَصِيرًا (45) ترجمه: (1)
مِّنَ الَّذِينَ هَادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَيَقُولُونَ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَاسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَرَاعِنَا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَطَعْنًا فِي الدِّينِ وَلَوْ أَنَّهُمْ قَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاسْمَعْ وَانظُرْنَا لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ وَأَقْوَمَ وَلَكِن لَّعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا (46) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ آمِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَكُم مِّن قَبْلِ أَن نَّطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَى أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا (47) ترجمه: (3)
إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَن يَشَاءُ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِيمًا (48) ترجمه: (4)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُم بَلِ اللَّهُ يُزَكِّي مَن يَشَاءُ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا (49) ترجمه: (5)
انظُرْ كَيْفَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَكَفَى بِهِ إِثْمًا مُّبِينًا (50) ترجمه: (6)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هَؤُلَاءِ أَهْدَى مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلًا (51) ترجمه: (7)
ص: 86
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا به دشمنان شما آگاهتر است؛ (ولی آنها زیانی به شما نمی رسانند.) و کافی است که خدا ولیِّ شما باشد؛ و کافی است که خدا یاور شما باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا به [حال ] دشمنان شما داناتر است؛ كافى است كه خدا سرپرست [شما] باشد، و كافى است كه خدا ياور [شما] باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند به دشمنان شما داناترست، و كافى است كه خدا دوست و سرپرست شما باشد، و بس است كه خدا ياور شما باشد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از یهود، سخنان را از جای خود، تحریف می کنند؛ و (به جای اینکه بگویند: «شنیدیم و اطاعت کردیم»)، می گویند: «شنیدیم و مخالفت کردیم! و (نیز می گویند:) بشنو! که هرگز نشنوی! و (از روی تمسخر می گویند:) راعنا [= ما را تحمیق کن!]» تا با زبان خود، حقایق را بگردانند و در آیین خدا، طعنه زنند. ولی اگر آنها (به جای این همه لجاجت) می گفتند: «شنیدیم و اطاعت کردیم؛ و سخنان ما را بشنو و به ما مهلت ده (تا حقایق را درک کنیم)»، برای آنان بهتر، و با واقعیت سازگارتر بود. ولی خداوند، آنها را بخاطر کفرشان، از رحمت خود دور ساخته است؛ از این رو جز عدّه کمی ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : برخى از آنان كه يهودى اند، كلمات را از جاهاى خود برمى گردانند، و با پيچانيدن زبان خود و به قصد طعنه زدن در دين [اسلام، با درآميختن عبرى به عربى ] مى گويند: «شنيديم و نافرمانى كرديم؛ و بشنو [كه كاش ] ناشنوا گردى.» و [نيز از روى استهزا مى گويند:] «راعنا» [كه در عربى يعنى: به ما التفات كن، ولى در عبرى يعنى: خبيث ما،] و اگر آنان مى گفتند: «شنيديم و فرمان برديم، و بشنو و به ما بنگر»، قطعاً براى آنان بهتر و درست تر بود، ولى خدا آنان را به علّت كفرشان لعنت كرد، در نتيجه جز [گروهى ] اندك ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : برخى از آنها كه يهودى شدند كلمات (تورات) را از جاهاى خود تحريف مى كنند، و با پيچاندن زبانشان (به لحن عربى) و به قصد طعنه زدن به دين مى گويند: شنيديم و (در باطن مى گويند) نافرمانى كرديم و بشنو كه نشنوى (ظاهر كلامشان اين است كه بد نشنوى ولى مرادشان آن است كه ناشنوا شوى يا سخن خوش نشنوى)، و مى گويند: «راعنا» (كه به عربى يعنى ما را رعايت كن و به عبرانى يعنى اى چوپان ما)! و اگر آنها مى گفتند: شنيديم و اطاعت كرديم و بشنو و به ما نظر كن حتما براى آنها بهتر و درست تر بود، و لكن خداوند آنها را به واسطه كفرشان لعن و طرد كرده، از اين رو جز اندكى از آنان و يا جز به اندكى از حقايق، ايمان نخواهند آورد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که کتاب (خدا) به شما داده شده! به آنچه (بر پیامبر خود) نازل کردیم -و هماهنگ با نشانه هایی است که با شماست- ایمان بیاورید، پیش از آنکه صورتهایی را محو کنیم، سپس به پشت سر بازگردانیم، یا آنها را از رحمت خود دور سازیم، همان گونه که «اصحاب سبت» [= گروهی از تبهکاران بنی اسرائیل ] را دور ساختیم؛ و فرمان خدا، در هر حال انجام شدنی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه به شما كتاب داده شده است، به آنچه فرو فرستاديم و تصديق كننده همان چيزى است كه با شماست ايمان بياوريد، پيش از آنكه چهره هايى را محو كنيم و در نتيجه آنها را به قهقرا بازگردانيم؛ يا همچنانكه «اصحاب سبت» را لعنت كرديم؛ آنان را [نيز] لعنت كنيم، و فرمان خدا همواره تحقق يافته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه كتاب (آسمانى) به شما داده شده، به آنچه ما نازل كرديم (به قرآنى) كه تصديق كننده آنچه نزد شماست (از دين و كتاب، و مطابق آنچه پيش شماست از علائم اين پيامبر و كتاب او) ايمان آوريد پيش از آنكه صورت هايى را محو كنيم و به پشت سر برگردانيم (جسمشان را چنين كنيم يا روحشان را از ايمان به كفر تغيير دهيم) يا آنها را لعن و طرد كنيم چنان كه اصحاب سبت را (صيادان ماهى در روز شنبه را) لعن كرديم (و مسخ نموديم) و فرمان خداوند همواره شدنى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (هرگز) شرک را نمی بخشد! و پایین تر از آن را برای هر کس (بخواهد و شایسته بداند) می بخشد. و آن کسی که برای خدا، شریکی قرار دهد، گناه بزرگی مرتکب شده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً خدا، اين را كه به او شرك ورزيده شود نمى بخشايد و غير از آن را براى هر كه بخواهد مى بخشايد، و هر كس به خدا شرك ورزد، به يقين گناهى بزرگ بربافته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد خداوند اين (گناه) را كه براى او شريك قرار داده شود نمى آمرزد و غير آن (يا گناهان فروتر از آن) را براى هر كس كه بخواهد (بدون توبه) مى آمرزد و هر كه به خدا شرك ورزد حقّا كه گناهى بزرگ را افترا بسته است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که خودستایی می کنند؟! (این خود ستاییها، بی ارزش است؛) بلکه خدا هر کس را بخواهد، ستایش می کند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا به كسانى كه خويشتن را پاك مى شمارند ننگريسته اى؟ [چنين نيست،] بلكه خداست كه هر كه را بخواهد پاك مى گرداند، و به قدر نخ روى هسته خرمايى ستم نمى بينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه خود را به پاكى مى ستايند؟! (بشر را نرسد كه خودستايى كند) بلكه خداست كه هر كه را بخواهد به پاكى مى ستايد و (اگر خدا آنان را نستايد و بر ستايش خودشان هم عذاب نمايد) به اندازه نخ روى هسته خرما هم به آنها ستم نخواهد گشت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ببین چگونه بر خدا دروغ می بندند! و همین گناه آشکار، (برای مجازات آنان) کافی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ببين چگونه بر خدا دروغ مى بندند. و بس است كه اين، يك گناه آشكار باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بنگر چگونه بر خداوند (به خودستايى و ادعاى فرزندى او) دروغ مى بندند، و همين كافى است كه گناهى آشكار باشد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که بهره ای از کتاب (خدا) به آنان داده شده، (با این حال)، به «جبت» و «طاغوت» [= بت و بت پرستان ] ایمان می آورند، و درباره کافران می گویند: «آنها، از کسانی که ایمان آورده اند، هدایت یافته ترند»؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسانى را كه از كتاب [آسمانى ] نصيبى يافته اند نديده اى؟ كه به «جبت» و «طاغوت» ايمان دارند، و در باره كسانى كه كفر ورزيده اند مى گويند: «اينان از كسانى كه ايمان آورده اند راه يافته ترند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه بهره اى از كتاب (تورات و انجيل) به آنها داده شده كه به هر بت و طغيانگرى ايمان مى آورند؟! و درباره كسانى كه كفر ورزيده اند مى گويند آنها از كسانى كه ايمان آورده اند ره يافته ترند؟
أُولَئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَمَن يَلْعَنِ اللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ نَصِيرًا (52) ترجمه: (1)
أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِّنَ الْمُلْكِ فَإِذًا لَّا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيرًا (53) ترجمه: (2)
أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُم مُّلْكًا عَظِيمًا (54) ترجمه: (3)
فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ بِهِ وَمِنْهُم مَّن صَدَّ عَنْهُ وَكَفَى بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا (55) ترجمه: (4)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُم بَدَّلْنَاهُمْ جُلُودًا غَيْرَهَا لِيَذُوقُوا الْعَذَابَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمًا (56) ترجمه: (5)
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا لَّهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَنُدْخِلُهُمْ ظِلًّا ظَلِيلًا (57) ترجمه: (6)
إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا (58) ترجمه: (7)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا (59) ترجمه: (8)
ص: 87
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که خداوند، ایشان را از رحمت خود، دور ساخته است؛ و هر کس را خدا از رحمتش دور سازد، یاوری برای او نخواهی یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينانند كه خدا لعنتشان كرده، و هر كه را خدا لعنت كند هرگز براى او ياورى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كه خداوند لعنتشان كرده (از رحمت خود دور نموده) و هر كه را كه خدا لعنت كند هرگز براى او ياورى نخواهى يافت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها [= یهود] سهمی در حکومت دارند (که بخواهند چنین داوری کنند)؟ در حالی که اگر چنین بود، (همه چیز را در انحصار خود می گرفتند،) و کمترین حق را به مردم نمی دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آنان نصيبى از حكومت دارند؟ [اگر هم داشتند،] به قدر نقطه پشت هسته خرمايى [چيزى ] به مردم نمى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر براى آنها (عالمان تورات و انجيل) نصيبى از حكومت است (كه بخواهند نبوت و هدايت را به هر كس كه خواهند بدهند)؟ كه در آن صورت حتى به اندازه نقطه پشت هسته خرما (چيزى از مال و مقام) به مردم نمى دادند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه نسبت به مردم [= پیامبر و خاندانش ]، و بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشیده، حسد می ورزند؟ ما به آل ابراهیم، (که یهود از خاندان او هستند نیز،) کتاب و حکمت دادیم؛ و حکومت عظیمی در اختیار آنها [= پیامبران بنی اسرائیل ] قرار دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه به مردم، براى آنچه خدا از فضل خويش به آنان عطا كرده رشك مى ورزند؛ در حقيقت، ما به خاندان ابراهيم كتاب و حكمت داديم، و به آنان ملكى بزرگ بخشيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا اينكه آنها به مردم (به پيامبر و آلش) به خاطر آنچه خداوند از فضلش به آنها داده حسد مى ورزند؟ همانا ما به خاندان ابراهيم كتاب و حكمت (نبوت و شريعت و معارف عقلى) داديم و آنها را حكومتى بزرگ عطا كرديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی جمعی از آنها به آن ایمان آوردند؛ و جمعی راه (مردم را) بر آن بستند. و شعله فروزانِ آتش دوزخ، برای آنها کافی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس برخى از آنان به وى ايمان آوردند، و برخى از ايشان از او روى برتافتند، و [براى آنان ] دوزخ پرشراره بس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس برخى از آنان (اهل كتاب) به او (به محمد) ايمان آوردند و برخى از او روى برتافتند و ديگران را نيز از ايمان به او بازداشتند، و جهنم كه آتشى است برافروخته براى آنها كافى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که به آیات ما کافر شدند، بزودی آنها را در آتشی وارد می کنیم که هرگاه پوستهای تنشان (در آن) بریان گردد (و بسوزد)، پوستهای دیگری به جای آن قرار می دهیم، تا کیفر (الهی) را بچشند. خداوند، توانا و حکیم است (و روی حساب، کیفر می دهد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى كسانى را كه به آيات ما كفر ورزيده اند، در آتشى [سوزان ] درآوريم؛ كه هر چه پوستشان بريان گردد، پوستهاى ديگرى بر جايش نهيم تا عذاب را بچشند. آرى، خداوند تواناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه به آيات (قرآن) و نشانه هاى (توحيد) ما كفر ورزيده اند به زودى (به محض مرگ در عالم برزخ يا در قيامت كه در نظر خداوند زود است) آنها را به آتشى (سوزان) درآوريم و حرارتش را به آنها بچشانيم هر گاه كه پوستشان بريان و پخته گردد براى آنها پوست هاى ديگرى به جاى آن بياوريم تا (كاملا) عذاب را بچشند حقّا كه خداوند مقتدر و داراى حكمت است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، بزودی آنها را در باغهایی از بهشت وارد می کنیم که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ همیشه در آن خواهند ماند؛ و همسرانی پاکیزه برای آنها خواهد بود؛ و آنان را در سایه های گسترده (و فرح بخش) جای میدهیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به زودى كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، در باغهايى كه از زيرِ [درختان ] آن نهرها روان است درآوريم. براى هميشه در آن جاودانند، و در آنجا همسرانى پاكيزه دارند، و آنان را در سايه اى پايدار درآوريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند و عمل هاى شايسته كرده اند به زودى آنها را در بهشت هايى كه از زير (قصرها و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آوريم، در آنجا هميشه و جاودانه باشند، آنان را در آنجا همسرانى پاك (از عادت هاى زنانگى و اخلاق و كردار زشت و عيوب جسمى) است، و آنها را به زير سايه اى گسترده و پايدار درمى آوريم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به شما فرمان می دهد که امانتها را به صاحبانش بدهید! و هنگامی که میان مردم داوری می کنید، به عدالت داوری کنید! خداوند، اندرزهای خوبی به شما می دهد! خداوند، شنوا و بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا به شما فرمان مى دهد كه سپرده ها را به صاحبان آنها رد كنيد؛ و چون ميان مردم داورى مى كنيد، به عدالت داورى كنيد. در حقيقت، نيكو چيزى است كه خدا شما را به آن پند مى دهد. خدا شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداوند به شما فرمان مى دهد كه امانت ها را به صاحبانش رد كنيد (واجبات را به خدا و حقوق مردم را به مردم)، و چون ميان مردم داورى نماييد (در مورد نزاع يا درباره اشخاص و حوادث) عادلانه داورى كنيد. حقّا كه خداوند شما را به نيكو اندرزى موعظه مى كند، همانا خداوند همواره شنوا و بيناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر [= اوصیای پیامبر] را! و هرگاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر بازگردانید (و از آنها داوری بطلبید) اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید! این (کار) برای شما بهتر، و عاقبت و پایانش نیکوتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد؛ پس هر گاه در امرى [دينى ] اختلاف نظر يافتيد، اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد، آن را به [كتاب ] خدا و [سنت ] پيامبر [او] عرضه بداريد، اين بهتر و نيك فرجام تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را اطاعت كنيد و از فرستاده او و صاحبان امرتان (كه جانشينان معصوم پيامبرند) اطاعت نماييد. پس اگر درباره چيزى (از امور دين يا دنيا) نزاع داشتيد آن را به خدا و رسولش برگردانيد (اختلاف در دين را به وسيله فقيه و اختلاف در دنيا را به واسطه قاضى به كتاب و سنّت بازگردانيد) اگر ايمان به خدا و روز واپسين داريد، اين (براى شما) بهتر و خوش عاقبت تر است
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَن يَكْفُرُوا بِهِ وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُضِلَّهُمْ ضَلَالًا بَعِيدًا (60) ترجمه: (1)
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنَافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنكَ صُدُودًا (61) ترجمه: (2)
فَكَيْفَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جَاءُوكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا إِحْسَانًا وَتَوْفِيقًا (62) ترجمه: (3)
أُولَئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُل لَّهُمْ فِي أَنفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغًا (63) ترجمه: (4)
وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُوا أَنفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا (64) ترجمه: (5)
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا (65) ترجمه: (6)
ص: 88
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که گمان می کنند به آنچه (از کتابهای آسمانی که) بر تو و بر پیشینیان نازل شده، ایمان آورده اند، ولی می خواهند برای داوری نزد طاغوت و حکّام باطل بروند؟! با اینکه به آنها دستور داده شده که به طاغوت کافر شوند. امّا شیطان می خواهد آنان را گمراه کند، و به بیراهه های دور دستی بیفکند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اى كسانى را كه مى پندارند به آنچه به سوى تو نازل شده و [به ] آنچه پيش از تو نازل گرديده، ايمان آورده اند [با اين همه ] مى خواهند داورى ميان خود را به سوى طاغوت ببرند، با آنكه قطعاً فرمان يافته اند كه بدان كفر ورزند، و[لى ] شيطان مى خواهد آنان را به گمراهى دورى دراندازد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه مى پندارند كه به آنچه به سوى تو نازل شده و به آنچه پيش از تو (به پيامبران گذشته) نازل شده ايمان آورده اند، ولى مى خواهند (در موارد نزاعشان) محاكمه به سوى طاغوت (حاكمان طغيانگر كفار) برند در حالى كه مأمورند به آن كفر ورزند؟! و شيطان مى خواهد آنها را به گمراهى دور و درازى گمراه سازد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «به سوی آنچه خداوند نازل کرده، و به سوی پیامبر بیایید»، منافقان را می بینی که (از قبول دعوت) ِ تو، اعراض می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به ايشان گفته شود: «به سوى آنچه خدا نازل كرده و به سوى پيامبر [او] بياييد»، منافقان را مى بينى كه از تو سخت، روى برمى تابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود كه به سوى آنچه خداوند نازل كرده و به سوى فرستاده او بياييد، منافقان را مى بينى كه از تو به شدت اعراض مى كنند و ديگران را نيز باز مى دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس چگونه وقتی به خاطر اعمالشان، گرفتار مصیبتی می شوند، سپس به سراغ تو می آیند، سوگند یاد می کنند که منظورِ (ما از بردنِ داوری نزد دیگران)، جز نیکی کردن و توافق (میان طرفین نزاع،) نبوده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چگونه، هنگامى كه به [سزاى ] كار و كردار پيشينشان مصيبتى به آنان مى رسد، نزد تو مى آيند و به خدا سوگند مى خورند كه ما جز نيكويى و موافقت قصدى نداشتيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چگونه است (حال اعتذار و رسوايى آنها) وقتى كه مصيبتى به آنها به كيفر آنچه به دست خود كرده اند برسد، به نزد تو مى آيند سوگند به خدا ياد مى كنند كه ما (در بردن داورى پيش كفار) جز نيكى و موافقت (بين طرفين) قصدى نداشتيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که خدا، آنچه را در دل دارند، می داند. از (مجازات) ِ آنان صرف نظر کن! و آنها را اندرز ده! و با بیانی رسا، نتایج اعمالشان را به آنها گوشزد نما! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان همان كسانند كه خدا مى داند چه در دل دارند. پس، از آنان روى برتاب، و[لى ] پندشان ده، و با آنها سخنى رسا كه در دلشان [مؤثّر] افتد، بگوى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هستند كه خداوند آنچه را كه در دل هاى آنهاست (از نفاق و عناد) مى داند پس از آنان روى بگردان (در فكر مبارزه و جنگ مباش) و آنها را پند ده و به آنها سخنى رسا و مؤثر در جانشان بگوى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود. و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می کردند (و فرمانهای خدا را زیر پا می گذاردند)، به نزد تو می آمدند؛ و از خدا طلب آمرزش می کردند؛ و پیامبر هم برای آنها استغفار می کرد؛ خدا را توبه پذیر و مهربان می یافتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر آنكه به توفيق الهى از او اطاعت كنند. و اگر آنان وقتى به خود ستم كرده بودند، پيش تو مى آمدند و از خدا آمرزش مى خواستند و پيامبر [نيز] براى آنان طلب آمرزش مى كرد، قطعاً خدا را توبه پذيرِ مهربان مى يافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما هيچ رسولى را نفرستاديم مگر آنكه به يارى و توفيق خدا از وى اطاعت شود. و اگر آنها هنگامى كه به خويشتن ستم كردند نزد تو مى آمدند، آن گاه از خداوند آمرزش مى خواستند و رسول خدا نيز براى آنها طلب آمرزش مى كرد بى ترديد خدا را بسيار توبه پذير و مهربان مى يافتند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به پروردگارت سوگند که آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داوری طلبند؛ و سپس از داوری تو، در دل خود احساس ناراحتی نکنند؛ و کاملا تسلیم باشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى چنين نيست، به پروردگارت قسم كه ايمان نمى آورند، مگر آنكه تو را در مورد آنچه ميان آنان مايه اختلاف است داور گردانند؛ سپس از حكمى كه كرده اى در دلهايشان احساس ناراحتى [و ترديد] نكنند، و كاملاً سرِ تسليم فرود آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چنين نيست (كه آنها ايمان داشته باشند)، سوگند به پروردگارت كه آنها ايمان نمى آورند تا آن گاه كه تو را در آنچه ميان خود اختلاف دارند داور سازند، سپس در نفس خويش هيچ تنگى و ناراحتى نسبت به آنچه تو حكم داده اى نيابند و كاملا تسليم گردند
وَلَوْ أَنَّا كَتَبْنَا عَلَيْهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ أَوِ اخْرُجُوا مِن دِيَارِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٌ مِّنْهُمْ وَلَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا مَا يُوعَظُونَ بِهِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ وَأَشَدَّ تَثْبِيتًا (66) ترجمه: (1)
وَإِذًا لَّآتَيْنَاهُم مِّن لَّدُنَّا أَجْرًا عَظِيمًا (67) ترجمه: (2)
وَلَهَدَيْنَاهُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا (68) ترجمه: (3)
وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا (69) ترجمه: (4)
ذَلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ عَلِيمًا (70) ترجمه: (5)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانفِرُوا ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُوا جَمِيعًا (71) ترجمه: (6)
وَإِنَّ مِنكُمْ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُم مُّصِيبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُن مَّعَهُمْ شَهِيدًا (72) ترجمه: (7)
وَلَئِنْ أَصَابَكُمْ فَضْلٌ مِّنَ اللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمْ تَكُن بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُ مَوَدَّةٌ يَا لَيْتَنِي كُنتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِيمًا (73) ترجمه: (8)
فَلْيُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ وَمَن يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا (74) ترجمه: (9)
ص: 89
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (همانند بعضی از امتهای پیشین،) به آنان دستور می دادیم: «یکدیگر را به قتل برسانید»، و یا: «از وطن و خانه خود، بیرون روید»، تنها عده کمی از آنها عمل می کردند! و اگر اندرزهایی را که به آنان داده می شد انجام می دادند، برای آنها بهتر بود؛ و موجب تقویت ایمان آنها می شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بر آنان مقرر مى كرديم كه تن به كشتن دهيد، يا از خانه هاى خود به در آييد، جز اندكى از ايشان آن را به كار نمى بستند؛ و اگر آنان آنچه را بدان پند داده مى شوند به كار مى بستند، قطعاً برايشان بهتر و در ثبات قدم ايشان مؤثرتر بود؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ما بر آنان مقرر مى داشتيم كه (به وسيله حضور در جبهه جهاد) تن به كشتن دهيد يا از وطن و خانه هاى خود بيرون رويد، جز اندكى از آنان انجام نمى دادند. و اگر آنچه را كه بدانها پند داده مى شود به جا مى آوردند حتما برايشان بهتر و از حيث تثبيت ايمان و تقويت روح استوارتر بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در این صورت، پاداش بزرگی از ناحیه خود به آنها می دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن صورت، [ما هم ] از نزد خويش، يقيناً پاداشى بزرگ به آنان مى داديم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در آن صورت ما هم حتما آنها را از جانب خود پاداشى بزرگ عطا مى كرديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنان را به راه راست، هدایت می کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً آنان را به راهى راست هدايت مى كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما آنها را به راهى راست (در اعتقاد و اخلاق و كردار) هدايت مى نموديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که خدا و پیامبر را اطاعت کند، (در روز رستاخیز،) همنشین کسانی خواهد بود که خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده؛ از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان؛ و آنها رفیقهای خوبی هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه از خدا و پيامبر اطاعت كنند، در زمره كسانى خواهند بود كه خدا ايشان را گرامى داشته [يعنى ] با پيامبران و راستان و شهيدان و شايستگانند و آنان چه نيكو همدمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه از خدا و فرستاده اش اطاعت نمايند آنان (در دنيا و آخرت) همراه كسانى هستند كه خدا بر آنها نعمت بخشيده از پيامبران و صدّيقان و شهيدان و گواهان اعمال و شايستگان، و آنها نيكو رفيقانى هستند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این موهبتی از ناحیه خداست. و کافی است که او، (از حالِ بندگان، و نیّات و اعمالشان) آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين تفضّل از جانب خداست، و خدا بس داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (رفاقت با اين كسان) تفضّلى از جانب خداست، و همين كافى است كه خداوند، دانا (به درجات استحقاق و پاداش متناسب) است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! آمادگی خود را (در برابر دشمن) حفظ کنید و در دسته های متعدّد، یا بصورت دسته واحد، (طبق شرایط هر زمان و هر مکان،) به سوی دشمن حرکت نمایید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، [در برابر دشمن ] آماده باشيد [=اسلحه خود را برگيريد] و گروه گروه [به جهاد] بيرون رويد يا به طور جمعى روانه شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (در برابر دشمنان دين) آمادگى خود را حفظ نموده، سلاح هاى خود را برگيريد، پس گروه گروه يا دسته جمعى ( طبق اقتضاى حال) حركت و كوچ نماييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در میان شما، افرادی (منافق) هستند، که (هم خودشان سست می باشند، و هم) دیگران را به سستی می کشانند؛ اگر مصیبتی به شما برسد، می گویند: «خدا به ما نعمت داد که با مجاهدان نبودیم، تا شاهد (آن مصیبت) باشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً از ميان شما كسى است كه كندى به خرج دهد؛ پس اگر آسيبى به شما رسد گويد: «راستى خدا بر من نعمت بخشيد كه با آنان حاضر نبودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى ترديد از شما كس هست كه (در حركت به جهاد) كندى مى كند (و ديگران را نيز به كندى وا مى دارد) پس اگر شما را مصيبتى در رسد گويد: خدا با من لطف و عنايت داشت كه من با آنها حاضر نبودم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر غنیمتی از جانب خدا به شما برسد، درست مثل اینکه هرگز میان شما و آنها دوستی و موّدتی نبوده، می گویند: «ای کاش ما هم با آنها بودیم، و به رستگاری (و پیروزی) ِ بزرگی می رسیدیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر غنيمتى از خدا به شما برسد -چنانكه گويى ميان شما و ميان او [رابطه ] دوستى نبوده- خواهد گفت: «كاش من با آنان بودم و به نواى بزرگى مى رسيدم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تفضّلى از جانب خداوند (چون پيروزى و غنيمت) به شما رسد، چنان كه گويى هرگز ميان شما و او دوستى و مودّتى نبوده (و نمى توانسته با شما در جنگ شركت جويد) مى گويد: اى كاش من هم با آنها بودم پس به كاميابى بزرگى مى رسيدم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که زندگی دنیا را به آخرت فروخته اند، باید در راه خدا پیکار کنند! و آن کس که در راه خدا پیکار کند، و کشته شود یا پیروز گردد، پاداش بزرگی به او خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، بايد كسانى كه زندگى دنيا را به آخرت سودا مى كنند در راه خدا بجنگند؛ و هر كس در راه خدا بجنگد و كشته يا پيروز شود، به زودى پاداشى بزرگ به او خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بايد كسانى كه زندگى دنيا را به آخرت مى فروشند در راه خدا پيكار نمايند. و هر كس در راه خدا پيكار كند پس كشته شود يا پيروز گردد به زودى او را پاداشى بزرگ عطا مى كنيم
وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا (75) ترجمه: (1)
الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا (76) ترجمه: (2)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّمَنِ اتَّقَى وَلَا تُظْلَمُونَ فَتِيلًا (77) ترجمه: (3)
أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِككُّمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنتُمْ فِي بُرُوجٍ مُّشَيَّدَةٍ وَإِن تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِندِكَ قُلْ كُلٌّ مِّنْ عِندِ اللَّهِ فَمَالِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا (78) ترجمه: (4)
مَّا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِكَ وَأَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا (79) ترجمه: (5)
ص: 90
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا در راه خدا، و (در راه) مردان و زنان و کودکانی که (به دست ستمگران) تضعیف شده اند، پیکار نمی کنید؟! همان افراد (ستمدیده ای) که می گویند: «پروردگارا! ما را از این شهر (مکه)، که اهلش ستمگرند، بیرون ببر! و از طرف خود، برای ما سرپرستی قرار ده! و از جانب خود، یار و یاوری برای ما تعیین فرما! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چرا شما در راه خدا [و در راه نجات ] مردان و زنان و كودكان مستضعف نمى جنگيد؟ همانان كه مى گويند: «پروردگارا، ما را از اين شهرى كه مردمش ستم پيشه اند بيرون ببر، و از جانب خود براى ما سرپرستى قرار ده، و از نزد خويش ياورى براى ما تعيين فرما.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را چه شده كه در راه خدا و (نجات) مستضعفان (ناتوان داشته شدگان) از مردان و زنان و كودكان (از مسلمين مكه كه در سلطه مشركين آن روز بودند و هر مستضعفى كه در سلطه مستكبران هر عصر مى باشد) نمى جنگيد، آنان كه همواره مى گويند: پروردگارا، ما را از اين شهرى كه اهلش ستمكارند بيرون بر و براى ما از جانب خود سرپرستى قرار ده و براى ما از سوى خود ياورى معيّن كن
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان دارند، در راه خدا پیکار می کنند؛ و آنها که کافرند، در راه طاغوت [= بت و افراد طغیانگر]. پس شما با یاران شیطان، پیکار کنید! (و از آنها نهراسید!) زیرا که نقشه شیطان، (همانند قدرتش) ضعیف است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده اند، در راه خدا كارزار مى كنند. و كسانى كه كافر شده اند، در راه طاغوت مى جنگند. پس با ياران شيطان بجنگيد كه نيرنگ شيطان [در نهايت ] ضعيف است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ايمان آورده اند در راه خدا مى جنگند، و كسانى كه كفر ورزيده اند در راه طاغوت (هر طغيانگر نافرمان حق) مى جنگند، پس شما با ياران و دوستان شيطان بجنگيد، كه بى ترديد مكر و فريب شيطان همواره (در برابر تدبير الهى) ضعيف است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدی کسانی را که (در مکّه) به آنها گفته شد: «فعلا) ً دست از جهاد بدارید! و نماز را برپا کنید! و زکات بپردازید!» (امّا آنها از این دستور، ناراحت بودند)، ولی هنگامی که (در مدینه) فرمان جهاد به آنها داده شد، جمعی از آنان، از مردم می ترسیدند، همان گونه که از خدا می ترسند، بلکه بیشتر! و گفتند: «پروردگارا! چرا جهاد را بر ما مقرّر داشتی؟! چرا این فرمان را تا زمان نزدیکی تأخیر نینداختی؟!» به آنها بگو: «سرمایه زندگی دنیا، ناچیز است! و سرای آخرت، برای کسی که پرهیزگار باشد، بهتر است! و به اندازه رشته شکافِ هسته خرمایی، به شما ستم نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديدى كسانى را كه به آنان گفته شد: «[فعلاً] دست [از جنگ ] بداريد، و نماز را برپا كنيد و زكات بدهيد»، و[لى ] همين كه كارزار بر آنان مقرر شد، بناگاه گروهى از آنان از مردم [=مشركان مكّه ] ترسيدند مانند ترس از خدا يا ترسى سخت تر. و گفتند: «پروردگارا، چرا بر ما كارزار مقرّر داشتى؟ چرا ما را تا مدتى كوتاه مهلت ندادى؟» بگو: «برخوردارى [از اين ] دنيا اندك، و براى كسى كه تقوا پيشه كرده، آخرت بهتر است، و [در آنجا] به قدر نخ هسته خرمايى بر شما ستم نخواهد رفت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ننگريستى به كسانى كه به آنها (در مكه پيش از تشريع جهاد) گفته شد: دست هاى خود را (از جنگ با مشركان) باز داريد و نماز را برپا كنيد و زكات بدهيد (ولى آنها به جنگ شتاب داشتند)، اما همين كه (در مدينه) جنگ بر آنها نوشته و مقرر شد گروهى از آنان همانند ترس از خدا يا ترسى بيش از آن از مردم مى ترسيدند و گفتند: پروردگارا، چرا جنگ را بر ما مقرر كردى؟! چرا ما را تا مدتى كوتاه مهلت ندادى؟! بگو: برخوردارى از دنيا اندك است، و آخرت براى تقواپيشگان بهتر است، و (در آنجا) حتى به اندازه رشته شكاف هسته خرما ستم نخواهيد ديد و از استحقاقتان كسر نمى شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر جا باشید، مرگ شما را درمی یابد؛ هر چند در برجهای محکم باشید! و اگر به آنها [= منافقان ] حسنه (و پیروزی) برسد، می گویند: «این، از ناحیه خداست.» و اگر سیّئه (و شکستی) برسد، می گویند: «این، از ناحیه توست.» بگو: «همه اینها از ناحیه خداست.» پس چرا این گروه حاضر نیستند سخنی را درک کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كجا باشيد، شما را مرگ درمى يابد؛ هر چند در بُرجهاى استوار باشيد. و اگر [پيشامد] خوبى به آنان برسد، مى گويند: «اين از جانب خداست»؛ و چون صدمه اى به ايشان برسد، مى گويند: «اين از طرف توست.» بگو: «همه از جانب خداست.» [آخر ]اين قوم را چه شده است كه نمى خواهند سخنى را [درست ] دريابند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كجا باشيد مرگ شما را درمى يابد هر چند در ميان حصارها و قصرهاى برافراشته باشيد. و چون آنها (منافقان) را حسنه اى (ثروت و فراوانى و غنيمتى) برسد گويند: اين از جانب خداست و چون سيّئه اى (فقر و مرض و شكستى) برسد گويند: اين از جانب توست (به خاطر شومى توست) بگو: همه اينها از جانب خداوند است (جريان همه حوادث جهان مباشرتا به اراده اوست لكن اسباب مختلف است) پس اين گروه را چه شده كه حاضر نيستند سخنى را درك كنند؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنچه از نیکیها به تو می رسد، از طرف خداست؛ و آنچه از بدی به تو می رسد، از سوی خود توست. و ما تو را رسول برای مردم فرستادیم؛ و گواهی خدا در این باره، کافی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چه از خوبيها به تو مى رسد از جانب خداست؛ و آنچه از بدى به تو مى رسد از خود توست؛ و تو را به پيامبرى، براى مردم فرستاديم، و گواه بودن خدا بس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى انسان) آنچه از نيكى ها به تو رسد از جانب خداست (سبب آن رحمت اوست) و آنچه از بدى ها به تو رسد از سوى خود توست (سبب آن گناهان توست) و (اى پيامبر) ما تو را به رسالت براى مردم فرستاديم، و خدا از نظر گواهى (بر رسالت تو) كافى است
مَّن يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَمَن تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا (80) ترجمه: (1)
وَيَقُولُونَ طَاعَةٌ فَإِذَا بَرَزُوا مِنْ عِندِكَ بَيَّتَ طَائِفَةٌ مِّنْهُمْ غَيْرَ الَّذِي تَقُولُ وَاللَّهُ يَكْتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا (81) ترجمه: (2)
أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا (82) ترجمه: (3)
وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِّنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا (83) ترجمه: (4)
فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَسَى اللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنكِيلًا (84) ترجمه: (5)
مَّن يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُن لَّهُ نَصِيبٌ مِّنْهَا وَمَن يَشْفَعْ شَفَاعَةً سَيِّئَةً يَكُن لَّهُ كِفْلٌ مِّنْهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُّقِيتًا (85) ترجمه: (6)
وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبًا (86) ترجمه: (7)
ص: 91
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که از پیامبر اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده؛ و کسی که سرباز زند، تو را نگهبان (و مراقب) او نفرستادیم (و در برابر او، مسؤول نیستی). ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس از پيامبر فرمان بَرد، در حقيقت، خدا را فرمان برده؛ و هر كس رويگردان شود، ما تو را بر ايشان نگهبان نفرستاده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه از فرستاده خدا اطاعت كند در حقيقت خدا را اطاعت كرده، و هر كه روى برتابد ما تو را نگهبان بر (اعمال) آنها نفرستاده ايم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها در حضور تو می گویند: «فرمانبرداریم»؛ امّا هنگامی که از نزد تو بیرون می روند، جمعی از آنان بر خلاف گفته های تو، جلسات سرّی شبانه تشکیل می دهند؛ آنچه را در این جلسات می گویند، خداوند می نویسد. اعتنایی به آنها نکن! (و از نقشه های آنان وحشت نداشته باش!) و بر خدا توکّل کن! کافی است که او یار و مدافع تو باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: فرمانبرداريم، ولى چون از نزد تو بيرون مى روند، جمعى از آنان شبانه، جز آنچه تو مى گويى تدبير مى كنند. و خدا آنچه را كه شبانه در سر مى پرورند، مى نگارد. پس، از ايشان روى برتاب و بر خدا توكل كن، و خدا بس كارساز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (در حضور تو) مى گويند: فرمانبرداريم و چون از نزد تو بيرون شدند گروهى از آنان در شب نشينى خود غير از آنچه تو مى گويى و غير آنچه در حضور تو مى گفتند در سر مى پرورانند. و خداوند آنچه را كه شبانه در سر مى پرورند مى نويسد، پس، از آنها روى برتاب و بر خدا توكل نما، و خدا در تكفّل امور كافى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا درباره قرآن نمی اندیشند؟! اگر از سوی غیر خدا بود، اختلاف فراوانی در آن می یافتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در [معانىِ ] قرآن نمى انديشند؟ اگر از جانب غير خدا بود قطعاً در آن اختلاف بسيارى مى يافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا درباره (معارف) اين قرآن انديشه و پى گيرى فكرى نمى كنند؟! و اگر از جانب غير خدا بود مسلما در آن اختلاف بسيارى مى يافتند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که خبری از پیروزی یا شکست به آنها برسد، (بدون تحقیق،) آن را شایع می سازند؛ در حالی که اگر آن را به پیامبر و پیشوایان -که قدرت تشخیص کافی دارند- بازگردانند، از ریشه های مسائل آگاه خواهند شد. و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، جز عدّه کمی، همگی از شیطان پیروی می کردید (و گمراه می شدید). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خبرى [حاكى ] از ايمنى يا وحشت به آنان برسد، انتشارش دهند؛ و اگر آن را به پيامبر و اولياى امر خود ارجاع كنند، قطعاً از ميان آنان كسانى اند كه [مى توانند درست و نادرست ] آن را دريابند، و اگر فضل خدا و رحمت او بر شما نبود، مسلماً جز [شمار] اندكى، از شيطان پيروى مى كرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خبرى از (اسباب) ايمنى و وحشت (مانند پيروزى مسلمين يا شكستشان) به آنها برسد (بدون تحقيق) آن را منتشر مى كنند، حال آنكه اگر آن را به فرستاده خدا و صاحبان امرشان بازمى گرداندند به يقين كسانى از آنان كه اهل تحقيق اند، به حقيقت آن پى مى بردند (و راه چاره مى يافتند) و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود حتما همه شما جز اندكى، از شيطان پيروى مى كرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در راه خدا پیکار کن! تنها مسؤول وظیفه خود هستی! و مؤمنان را (بر این کار،) تشویق نما! امید است خداوند از قدرت کافران جلوگیری کند (حتی اگر تنها خودت به میدان بروی)! و خداوند قدرتش بیشتر، و مجازاتش دردناکتر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در راه خدا پيكار كن؛ جز عهده دار شخص خود نيستى. و[لى ] مؤمنان را [به مبارزه ] برانگيز. باشد كه خداوند آسيب كسانى را كه كفر ورزيده اند [از آنان ] باز دارد، و خداست كه قدرتش بيشتر و كيفرش سخت تر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در راه خدا پيكار كن تو به جز (وظيفه) خود مكلف نيستى، و مؤمنان را نيز (به جهاد) ترغيب كن اميد است كه خداوند بلا و گزند كسانى را كه كفر مى ورزند (از سر شما) باز دارد، و خداوند بلاانگيزتر و سخت كيفرتر است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که شفاعت [= تشویق و کمک ] به کار نیکی کند، نصیبی از آن برای او خواهد بود؛ و کسی که شفاعت [= تشویق و کمک ] به کار بدی کند، سهمی از آن خواهد داشت. و خداوند، حسابرس و نگهدار هر چیز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس شفاعت پسنديده كند، براى وى از آن نصيبى خواهد بود و هر كس شفاعت ناپسنديده اى كند، براى او از آن [نيز] سهمى خواهد بود. و خدا همواره به هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس وساطت پسنديده اى (در هر امر خيرى در نزد خدا يا مخلوق) انجام دهد او را بهره اى از آن (پاداشى در دنيا يا آخرت) خواهد بود، و هر كس وساطت ناروايى (در هر امر باطلى يا در حق شخص ناشايسته اى) انجام دهد او را نيز نصيبى از (گناه و وبال) آن خواهد بود، و خداوند همواره بر هر چيزى توانا و نگهبان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه به شما تحیّت گویند، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید؛ یا (لااقل) به همان گونه پاسخ گویید! خداوند حساب همه چیز را دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به شما درود گفته شد، شما به [صورتى ] بهتر از آن درود گوييد، يا همان را [در پاسخ ] برگردانيد، كه خدا همواره به هر چيزى حسابرس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به شما تحيّت و درودى گفته شد شما تحيّتى نيكوتر از آن يا همانند آن را بگوييد، كه بى ترديد خداوند حسابرس همه چيز است
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثًا (87) ترجمه: (1)
فَمَا لَكُمْ فِي الْمُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَاللَّهُ أَرْكَسَهُم بِمَا كَسَبُوا أَتُرِيدُونَ أَن تَهْدُوا مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا (88) ترجمه: (2)
وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَوَاءً فَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ أَوْلِيَاءَ حَتَّى يُهَاجِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِن تَوَلَّوْا فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (89) ترجمه: (3)
إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَاقٌ أَوْ جَاءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَن يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَاتَلُوكُمْ فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًا (90) ترجمه: (4)
سَتَجِدُونَ آخَرِينَ يُرِيدُونَ أَن يَأْمَنُوكُمْ وَيَأْمَنُوا قَوْمَهُمْ كُلَّ مَا رُدُّوا إِلَى الْفِتْنَةِ أُرْكِسُوا فِيهَا فَإِن لَّمْ يَعْتَزِلُوكُمْ وَيُلْقُوا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ وَيَكُفُّوا أَيْدِيَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأُولَئِكُمْ جَعَلْنَا لَكُمْ عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا مُّبِينًا (91) ترجمه: (5)
ص: 92
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، معبودی جز او نیست! و به یقین، همه شما را در روز رستاخیز -که شکی در آن نیست- جمع می کند! و کیست که از خداوند، راستگوتر باشد؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند كسى است كه هيچ معبودى جز او نيست. به يقين، در روز رستاخيز -كه هيچ شكى در آن نيست- شما را گرد خواهد آورد، و راستگوتر از خدا در سخن كيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداى يكتاست كه جز او خدايى نيست، به يقين شما را (از قبورتان) به سوى (حساب) روز قيامت كه شكى در آن نيست گرد خواهد آورد، و چه كسى در سخن از خدا راستگوتر است؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا درباره منافقین دو دسته شده اید؟! (بعضی جنگ با آنها را ممنوع، و بعضی مجاز می دانید.) در حالی که خداوند بخاطر اعمالشان، (افکار) آنها را کاملاً وارونه کرده است! آیا شما می خواهید کسانی را که خداوند (بر اثر اعمال زشتشان) گمراه کرده، هدایت کنید؟! در حالی که هر کس را خداوند گمراه کند، راهی برای او نخواهی یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما را چه شده است كه در باره منافقان، دو دسته شده ايد؟ با اينكه خدا آنان را به [سزاى ] آنچه انجام داده اند سرنگون كرده است. آيا مى خواهيد كسى را كه خدا در گمراهى اش وانهاده است به راه آوريد؟ و حال آنكه هر كه را خدا در گمراهى اش وانهد هرگز راهى براى [هدايت ] او نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شما را چه شده كه درباره منافقين دو گروه شده ايد (گروهى طرفدار و گروهى مخالف آنان) در حالى كه خدا آنها را به كيفر دستاوردشان به حالت كفر و گمراهى در آورده و قلبشان را واژگون نموده! آيا مى خواهيد كسى را كه خداوند در گمراهى خود رها كرده هدايت كنيد؟! و كسى را كه خدا در گمراهى خود رها كند هرگز براى او راهى (به سوى صلاح) نمى يابى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان آرزو می کنند که شما هم مانند ایشان کافر شوید، و مساوی یکدیگر باشید. بنابر این، از آنها دوستانی انتخاب نکنید، مگر اینکه (توبه کنند، و) در راه خدا هجرت نمایند. هرگاه از این کار سر باز زنند، (و به اقدام بر ضدّ شما ادامه دهند،) هر جا آنها را یافتید، اسیر کنید! و (در صورت احساس خطر) به قتل برسانید! و از میان آنها، دوست و یار و یاوری اختیار نکنید!. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان گونه كه خودشان كافر شده اند، آرزو دارند [كه شما نيز] كافر شويد، تا با هم برابر باشيد. پس زنهار، از ميان ايشان براى خود، دوستانى اختيار مكنيد تا آنكه در راه خدا هجرت كنند. پس اگر روى برتافتند، هر كجا آنان را يافتيد به اسارت بگيريد و بكشيدشان؛ و از ايشان يار و ياورى براى خود مگيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين آيه درباره كفار اهل كتاب و منافقان است كه در ميان خويشان و دوستان مشرك خود بودند،) آنان دوست دارند همان گونه كه خود كافر شده اند شما هم كافر شويد تا با هم يكسان باشيد. پس هرگز از آنها دوستان و سرپرستانى نگيريد تا آنكه در راه خدا (و براى اثبات پذيرش دين به ديار اسلام) مهاجرت كنند، پس اگر (از اين امر) روى برتافتند آنها را (همانند مشركان) هر كجا يافتيد بگيريد و بكشيد، و هرگز از آنان دوست و ياورى نگيريد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که با همپیمانان شما، پیمان بسته اند؛ یا آنها که به سوی شما می آیند، و از پیکار با شما، یا پیکار با قوم خود ناتوان شده اند؛ (نه سر جنگ با شما دارند، و نه توانایی مبارزه با قوم خود.) و اگر خداوند بخواهد، آنان را بر شما مسلطّ می کند تا با شما پیکار کنند. پس اگر از شما کناره گیری کرده و با شما پیکار ننمودند، (بلکه) پیشنهاد صلح کردند، خداوند به شما اجازه نمی دهد که متعرّض آنان شوید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه با گروهى كه ميان شما و ميان آنان پيمانى است، پيوند داشته باشند، يا نزد شما بيايند در حالى كه سينه آنان از جنگيدن با شما يا جنگيدن با قوم خود، به تنگ آمده باشد. و اگر خدا مى خواست، قطعاً آنان را بر شما چيره مى كرد و حتماً با شما مى جنگيدند. پس اگر از شما كناره گيرى كردند و با شما نجنگيدند و با شما طرح صلح افكندند، [ديگر] خدا براى شما راهى [براى تجاوز] بر آنان قرار نداده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر آنان كه به گروهى كه ميان شما و آنها پيمانى برقرار است بپيوندند يا به نزد شما بيايند در حالى كه سينه هايشان از جنگيدن با شما يا با طائفه خود به تنگ آمده باشد. و اگر خدا مى خواست مسلّما آنها را بر شما مسلط مى نمود و حتما با شما مى جنگيدند. پس اگر از شما كناره گرفتند و با شما سر جنگ نداشتند و پيشنهاد صلح دادند، در اين صورت خداوند براى شما راهى (براى تعدّى) بر آنان قرار نداده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی جمعیّت دیگری را می یابید که می خواهند هم از ناحیه شما در امان باشند، و هم از ناحیه قوم خودشان (که مشرکند. لذا نزد شما ادّعای ایمان می کنند؛ ولی) هر زمان آنان را به سوی فتنه (و بت پرستی) بازگردانند، با سر در آن فرو می روند! اگر از درگیری با شما کنار نرفتند و پیشنهاد صلح نکردند و دست از شما نکشیدند، آنها را هر جا یافتید اسیر کنید و (یا) به قتل برسانید! آنها کسانی هستند که ما برای شما، تسلّط آشکاری نسبت به آنان قرار داده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى، گروهى ديگر را خواهيد يافت كه مى خواهند از شما آسوده خاطر و از قوم خود [نيز] ايمن باشند. هر بار كه به فتنه بازگردانده شوند، سر در آن فرو مى برند. پس اگر از شما كناره گيرى نكردند و به شما پيشنهاد صلح نكردند و از شما دست برنداشتند، هر كجا آنان را يافتيد به اسارت بگيريد و بكشيدشان. آنانند كه ما براى شما عليه ايشان تسلطى آشكار قرار داده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى گروهى ديگر را مى يابيد كه مى خواهند از شما ايمن باشند و از قوم خود نيز آسوده خاطر باشند هر بار به كفر و جنگ با مسلمين دعوت شوند به سوى آن باز مى گردند. پس اگر از شما كناره نگرفتند و طرح صلح نيفكندند و دست از شما بر نداشتند پس آنها را هر جا پيدا كرديد بگيريد و بكشيد، و آنهايند كه شما را بر آنان تسلّط آشكارى بخشيده ايم
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً وَمَن قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّا أَن يَصَّدَّقُوا فَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللَّهِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (92) ترجمه: (1)
وَمَن يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا (93) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا ضَرَبْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَتَبَيَّنُوا وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَى إِلَيْكُمُ السَّلَامَ لَسْتَ مُؤْمِنًا تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فَعِندَ اللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٌ كَذَلِكَ كُنتُم مِّن قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنُوا إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (94) ترجمه: (3)
ص: 93
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ فرد باایمانی مجاز نیست که مؤمنی را به قتل برساند، مگر اینکه این کار از روی خطا و اشتباه از او سر زند؛ (و در عین حال،) کسی که مؤمنی را از روی خطا به قتل رساند، باید یک برده مؤمن را آزاد کند و خونبهایی به کسان او بپردازد؛ مگر اینکه آنها خونبها را ببخشند. و اگر مقتول، از گروهی باشد که دشمنان شما هستند (و کافرند)، ولی مقتول باایمان بوده، (تنها) باید یک برده مؤمن را آزاد کند (و پرداختن خونبها لازم نیست). و اگر از جمعیّتی باشد که میان شما و آنها پیمانی برقرار است، باید خونبهای او را به کسان او بپردازد، و یک برده مؤمن (نیز) آزاد کند. و آن کس که دسترسی (به آزاد کردن برده) ندارد، دو ماه پی در پی روزه می گیرد. این، (یک نوع تخفیف، و) توبه الهی است. و خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ مؤمنى را نسزد كه مؤمنى را -جز به اشتباه- بكشد. و هر كس مؤمنى را به اشتباه كشت، بايد بنده مؤمنى را آزاد و به خانواده او خونبها پرداخت كند؛ مگر اينكه آنان گذشت كنند. و اگر [مقتول ] از گروهى است كه دشمنان شمايند و [خود] وى مؤمن است، [قاتل ] بايد بنده مؤمنى را آزاد كند [و پرداخت خونبها لازم نيست ]. و اگر [مقتول ] از گروهى است كه ميان شما و ميان آنان پيمانى است، بايد به خانواده وى خونبها پرداخت نمايد و بنده مؤمنى را آزاد كند. و هر كس [بنده ] نيافت، بايد دو ماه پياپى -به عنوان توبه اى از جانب خدا- روزه بدارد، و خدا همواره داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ مؤمنى را نسزد و عقلا و شرعا روا نباشد كه مؤمنى را بكشد مگر آنكه از روى اشتباه و خطا (خطاى محض يا شبيه عمد) باشد. و هر كس مؤمنى را به خطا كشت بر اوست آزاد كردن برده اى مؤمن (به عنوان كفاره قتل) و خونبهايى كه بايد تسليم خويشان مقتول شود، مگر آنكه آنها ببخشند. و اگر مقتول از گروهى باشد كه دشمن شمايند و خود او مؤمن است پس واجب است آزاد كردن برده اى مؤمن (به عنوان كفاره، و خونبها ندارد). و اگر از گروهى باشد كه ميان شما و آنان پيمانى (پيمان صلح يا ذمّه) برقرار است بايد خونبهاى او تسليم خويشانش شود و برده اى مؤمن آزاد نمايد، و كسى كه (برده) نيابد بايد دو ماه پياپى روزه بگيرد. توبه اى است از جانب خداوند، و خداوند همواره دانا و حكيم است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس، فرد باایمانی را از روی عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است؛ در حالی که جاودانه در آن می ماند؛ و خداوند بر او غضب می کند؛ و او را از رحمتش دور می سازد؛ و عذاب عظیمی برای او آماده ساخته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس عمداً مؤمنى را بكشد، كيفرش دوزخ است كه در آن ماندگار خواهد بود؛ و خدا بر او خشم مى گيرد و لعنتش مى كند و عذابى بزرگ برايش آماده ساخته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس مؤمنى را به عمد بكشد (و آن را حلال شمرد)، كيفر او جهنم است كه جاودانه در آن باشد، و خداوند بر او خشم گيرد و او را از رحمت خود دور سازد و براى او عذابى بزرگ فراهم نمايد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که در راه خدا گام می زنید (و به سفری برای جهاد می روید)، تحقیق کنید! و بخاطر اینکه سرمایه ناپایدار دنیا (و غنایمی) به دست آورید، به کسی که اظهار صلح و اسلام می کند نگویید: «مسلمان نیستی» زیرا غنیمتهای فراوانی (برای شما) نزد خداست. شما قبلاً چنین بودید؛ و خداوند بر شما منّت نهاد (و هدایت شدید). پس، (بشکرانه این نعمت بزرگ،) تحقیق کنید! خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون در راه خدا سفر مى كنيد [خوب ] رسيدگى كنيد و به كسى كه نزد شما [اظهار] اسلام مى كند؛ مگوييد: «تو مؤمن نيستى» [تا بدين بهانه ] متاع زندگى دنيا را بجوييد، چرا كه غنيمتهاى فراوان نزد خداست. قبلا خودتان [نيز] همين گونه بوديد، و خدا بر شما منت نهاد. پس خوب رسيدگى كنيد، كه خدا همواره به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه در راه خدا (براى جهاد) سفر كرديد خوب بررسى و تفحّص نماييد و نسبت به كسى كه به شما سلام دهد و اظهار اسلام كند مگوييد مؤمن نيستى، كه بخواهيد (به اين بهانه او را بكشيد تا) متاع زندگى دنيا را بطلبيد، در حالى كه در نزد خداوند غنيمت هاى فراوان است. شما نيز پيش از اين چنين بوديد (به زبان اظهار ايمان مى نموديد و نيز براى متاع دنيا انسان مى كشتيد) تا خدا بر شما (به ايمان واقعى) منّت نهاد. پس بايد بررسى و تحقيق نماييد، كه همانا خداوند به آنچه مى كنيد آگاه است
لَّا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا (95) ترجمه: (1)
دَرَجَاتٍ مِّنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (96) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنتُمْ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا فَأُولَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءَتْ مَصِيرًا (97) ترجمه: (3)
إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ لَا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَلَا يَهْتَدُونَ سَبِيلًا (98) ترجمه: (4)
فَأُولَئِكَ عَسَى اللَّهُ أَن يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَكَانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُورًا (99) ترجمه: (5)
وَمَن يُهَاجِرْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يَجِدْ فِي الْأَرْضِ مُرَاغَمًا كَثِيرًا وَسَعَةً وَمَن يَخْرُجْ مِن بَيْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (100) ترجمه: (6)
وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلَاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَن يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُّبِينًا (101) ترجمه: (7)
ص: 94
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (هرگز) افراد باایمانی که بدون بیماری و ناراحتی، از جهاد بازنشستند، با مجاهدانی که در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند، یکسان نیستند! خداوند، مجاهدانی را که با مال و جان خود جهاد نمودند، بر قاعدان [= ترک کنندگان جهاد] برتری مهمّی بخشیده؛ و به هر یک از این دو گروه (به نسبت اعمال نیکشان،) خداوند وعده پاداش نیک داده، و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظیمی برتری بخشیده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مؤمنان خانه نشين كه زيان ديده نيستند با آن مجاهدانى كه با مال و جان خود در راه خدا جهاد مى كنند يكسان نمى باشند. خداوند، كسانى را كه با مال و جان خود جهاد مى كنند به درجه اى بر خانه نشينان مزيت بخشيده، و همه را خدا وعده [پاداش ] نيكو داده، و[لى ] مجاهدان را بر خانه نشينان به پاداشى بزرگ، برترى بخشيده است؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بازنشستگان مؤمنان از جهاد (مستحبّ يا واجب كفايى) كه ضرر جسمى و عذر ديگرى ندارند هرگز با جهادگران در راه خدا به مال ها و جان هايشان يكسان نيستند خداوند جهادكنندگان به مال ها و جان هايشان را بر بازنشستگان به رتبه اى (بلند) برترى بخشيده، و خداوند هر يك را وعده پاداش نيك (بر ايمان و عملش) داده، و جهادگران را بر بازنشستگان به پاداشى بزرگ مزيّت عطا كرده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : درجات (مهمّی) از ناحیه خداوند، و آمرزش و رحمت (نصیب آنان می گردد)؛ و (اگر لغزشهایی داشته اند،) خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پاداش بزرگى كه ] به عنوان درجات و آمرزش و رحمتى از جانب او [نصيب آنان مى شود]، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به رتبه هايى از جانب خود (در دنيا و آخرت) و آمرزش و رحمتى، و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که فرشتگان (قبض ارواح)، روح آنها را گرفتند در حالی که به خویشتن ستم کرده بودند، به آنها گفتند: «شما در چه حالی بودید؟ (و چرا با اینکه مسلمان بودید، در صفِ کفّار جای داشتید؟!)» گفتند: «ما در سرزمین خود، تحت فشار و مستضعف بودیم.» آنها [= فرشتگان ] گفتند: «مگر سرزمین خدا، پهناور نبود که مهاجرت کنید؟!» آنها (عذری نداشتند، و) جایگاهشان دوزخ است، و سرانجام بدی دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه بر خويشتن ستمكار بوده اند، [وقتى ] فرشتگان جانشان را مى گيرند، مى گويند: «در چه [حال ] بوديد؟» پاسخ مى دهند: «ما در زمين از مستضعفان بوديم.» مى گويند: «مگر زمين خدا وسيع نبود تا در آن مهاجرت كنيد؟» پس آنان جايگاهشان دوزخ است، و [دوزخ ] بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه فرشتگان آنها را در حالى كه ستمكار نفس خويشند قبض روح مى كنند (به آنها) گويند: در چه (حالى از نظر دين) بوديد؟ گويند: ما در زمين مستضعف بوديم (ناتوان شده در جنبه ايمان و عمل). فرشتگان گويند: آيا زمين خداوند وسيع نبود تا در آن (از محيط كفر به محيط اسلام) مهاجرت كنيد؟! پس آنان جايگاهشان جهنم است و آن بد جاى بازگشتى است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آن دسته از مردان و زنان و کودکانی که براستی تحت فشار قرار گرفته اند (و حقیقتاً مستضعفند)؛ نه چاره ای دارند، و نه راهی (برای نجات از آن محیط آلوده) می یابند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آن مردان و زنان و كودكان فرودستى كه چاره جويى نتوانند و راهى نيابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر ناتوان شدگان از مردان و زنان و كودكان (در دست قدرتى حاكم يا جوّى مانع از تحصيل معارف) كه هيچ چاره اى نداشته و به هيچ نحوى (براى هجرت) راه نيابند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ممکن است خداوند، آنها را مورد عفو قرار دهد؛ و خداوند، عفو کننده و آمرزنده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آنان [كه فى الجمله عذرى دارند] باشد كه خدا از ايشان درگذرد، كه خدا همواره خطابخش و آمرزنده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها هستند كه اميد است خداوند از آنان در گذرد، و خدا همواره بسيار بخشاينده و آمرزگار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که در راه خدا هجرت کند، جاهای امنِ فراوان و گسترده ای در زمین می یابد. و هر کس بعنوان مهاجرت به سوی خدا و پیامبر او، از خانه خود بیرون رود، سپس مرگش فرا رسد، پاداش او بر خداست؛ و خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه در راه خدا هجرت كند، در زمين اقامتگاه هاى فراوان و گشايشها خواهد يافت؛ و هر كس [به قصد] مهاجرت در راه خدا و پيامبر او، از خانه اش به درآيد، سپس مرگش دررسد، پاداش او قطعاً بر خداست، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس در راه خدا هجرت كند (براى جهاد يا تحصيل علم دين يا دنياى لازم) در روى زمين جايگاه دلخواه فراوان و با وسعت خواهد يافت (كه امور دين خود را تأمين نمايد)، و كسى كه از خانه خود به قصد هجرت به سوى خدا و فرستاده او بيرون رود سپس مرگ او را دريابد حقّا كه پاداش او بر عهده خداست، و خداوند همواره بسيار آمرزنده و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که سفر می کنید، گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید اگر از فتنه (و خطر) ِ کافران بترسید؛ زیرا کافران، برای شما دشمن آشکاری هستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون در زمين سفر كرديد، اگر بيم داشتيد كه آنان كه كفر ورزيده اند به شما آزار برسانند، گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد، چرا كه كافران پيوسته براى شما دشمنى آشكارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون در روى زمين سفر كرديد (هر چند به مقدار يك فرسخ) بر شما گناهى نيست در اينكه از نماز (هاى چهار ركعتى خود دو ركعت) كم كنيد اگر بيم داشتيد كه كافران شما را آسيب و آزار رسانند، كه بى ترديد كافران همواره براى شما دشمنى آشكارند
وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِن وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُم مَّيْلَةً وَاحِدَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن كَانَ بِكُمْ أَذًى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْضَى أَن تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا (102) ترجمه: (1)
فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَاةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا (103) ترجمه: (2)
وَلَا تَهِنُوا فِي ابْتِغَاءِ الْقَوْمِ إِن تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (104) ترجمه: (3)
إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ وَلَا تَكُن لِّلْخَائِنِينَ خَصِيمًا (105) ترجمه: (4)
ص: 95
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که در میان آنها باشی، و (در میدان جنگ) برای آنها نماز را برپا کنی، باید دسته ای از آنها با تو (به نماز) برخیزند، و سلاحهایشان را با خود برگیرند؛ و هنگامی که سجده کردند (و نماز را به پایان رساندند)، باید به پشتِ سرِ شما (به میدان نبرد) بروند، و آن دسته دیگر که نماز نخوانده اند (و مشغول پیکار بوده اند)، بیایند و با تو نماز بخوانند؛ آنها باید وسایل دفاعی و سلاحهایشان (را در حال نماز) با خود حمل کنند؛ (زیرا) کافران آرزو دارند که شما از سلاحها و متاعهای خود غافل شوید و یکباره به شما هجوم آورند. و اگر از باران ناراحتید، و یا بیمار (و مجروح) هستید، مانعی ندارد که سلاحهای خود را بر زمین بگذارید؛ ولی وسایل دفاعی (مانند زره و خود را) با خود بردارید خداوند، عذاب خوارکننده ای برای کافران فراهم ساخته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گاه در ميان ايشان بودى و برايشان نماز برپا داشتى، پس بايد گروهى از آنان با تو [به نماز] ايستند؛ و بايد جنگ افزارهاى خود را برگيرند؛ و چون به سجده رفتند [و نماز را تمام كردند]، بايد پشت سر شما قرار گيرند، و گروه ديگرى كه نماز نكرده اند بايد بيايند و با تو نماز گزارند و البته جانب احتياط را فرو نگذارند و جنگ افزارهاى خود را برگيرند. [زيرا] كافران آرزو مى كنند كه شما از جنگ افزارها و ساز و برگ خود غافل شويد تا ناگهان بر شما يورش برند. و اگر از باران در زحمتيد، يا بيماريد، گناهى بر شما نيست كه جنگ افزارهاى خود را بر زمين نهيد، ولى مواظب خود باشيد. بى گمان، خدا براى كافران عذاب خفت آورى آماده كرده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (در هنگام خطر) در ميان آنها باشى و براى آنها نماز (خوف به جماعت) برپا كنى، يك گروه از آنها (در ركعت اول نمازت) با تو برخيزند (و نماز كنند) و البته بايد سلاح هاى خود را برگيرند، و چون سجده كردند (و ركعت دوم نماز را فرادى به اتمام رساندند بروند و) در پشت سر شما (مقابل دشمن) قرار گيرند و آن گروه ديگر كه نماز نخوانده اند بيايند و نماز خود را با (ركعت دوم) تو بخوانند و البته بايد بر حذر باشند و سلاح هاى خود را برگيرند، زيرا كافران دوست دارند شما از سلاح ها و ساز و برگ هاى خود غفلت كنيد پس يك مرتبه بر شما حمله كنند. و اگر از باران ناراحت بوديد يا بيمار بوديد بر شما گناهى نيست كه سلاح هاى خود را بر زمين نهيد و حالت احتياط به خود گيريد، همانا خداوند براى كافران عذاب خواركننده اى آماده كرده است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که نماز را به پایان رساندید، خدا را یاد کنید؛ ایستاده، و نشسته، و در حالی که به پهلو خوابیده اید! و هرگاه آرامش یافتید (و حالت ترس زایل گشت)، نماز را (به طور معمول) انجام دهید، زیرا نماز، وظیفه ثابت و معیّنی برای مؤمنان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون نماز را به جاى آورديد، خدا را [در همه حال ] ايستاده و نشسته و بر پهلوآرميده، ياد كنيد. پس چون آسوده خاطر شديد، نماز را [به طور كامل ] به پا داريد، زيرا نماز بر مؤمنان، در اوقات معين مقرر شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نماز (خوف) را تمام كرديد خدا را (در همه حال) ايستاده و نشسته و بر پهلو آرميده به ياد آريد، و چون (از شر دشمن) مطمئن شديد نماز ( معمولى) را به پا داريد، كه بى ترديد نماز همواره بر مؤمنان مقررى است واجب
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در راه تعقیب دشمن، (هرگز) سست نشوید! (زیرا) اگر شما درد و رنج می بینید، آنها نیز همانند شما درد و رنج می بینند؛ ولی شما امیدی از خدا دارید که آنها ندارند؛ و خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در تعقيب گروه [دشمنان ] سستى نورزيد. اگر شما درد مى كشيد، آنان [نيز] همان گونه كه شما درد مى كشيد، درد مى كشند، و حال آنكه شما چيزهايى از خدا اميد داريد كه آنها اميد ندارند، و خدا همواره داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در جستجو و تعقيب آن گروه (كفار) سستى نورزيد، اگر شما درد و رنج مى كشيد آنها نيز مانند شما درد و رنج مى كشند و شما چيزى را از خدا اميد داريد كه آنها اميد ندارند، و خدا همواره دانا و حكيم است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این کتاب را بحق بر تو نازل کردیم؛ تا به آنچه خداوند به تو آموخته، در میان مردم قضاوت کنی؛ و از کسانی مباش که از خائنان حمایت نمایی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم، تا ميان مردم به [موجب ] آنچه خدا به تو آموخته داورى كنى، و زنهار جانبدار خيانتكاران مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا ما اين كتاب را بر تو به حق (هدفى والا و عقلانى) فرو فرستاديم تا در ميان مردم به آنچه خدا به تو نمايانده است داورى كنى و مدافع خائنان مباش
وَاسْتَغْفِرِ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (106) ترجمه: (1)
وَلَا تُجَادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتَانُونَ أَنفُسَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّانًا أَثِيمًا (107) ترجمه: (2)
يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَلَا يَسْتَخْفُونَ مِنَ اللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرْضَى مِنَ الْقَوْلِ وَكَانَ اللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطًا (108) ترجمه: (3)
هَا أَنتُمْ هَؤُلَاءِ جَادَلْتُمْ عَنْهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فَمَن يُجَادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَم مَّن يَكُونُ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا (109) ترجمه: (4)
وَمَن يَعْمَلْ سُوءًا أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّهَ يَجِدِ اللَّهَ غَفُورًا رَّحِيمًا (110) ترجمه: (5)
وَمَن يَكْسِبْ إِثْمًا فَإِنَّمَا يَكْسِبُهُ عَلَى نَفْسِهِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (111) ترجمه: (6)
وَمَن يَكْسِبْ خَطِيئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ يَرْمِ بِهِ بَرِيئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا (112) ترجمه: (7)
وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيْءٍ وَأَنزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُن تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا (113) ترجمه: (8)
ص: 96
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از خداوند، طلب آمرزش نما! که خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از خدا آمرزش بخواه، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از خداوند (براى ميل به تبرئه مسلمان به گمان برائت او) آمرزش بخواه، كه همانا خداوند همواره بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها که به خود خیانت کردند، دفاع مکن! زیرا خداوند، افراد خیانت پیشه گنهکار را دوست ندارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از كسانى كه به خويشتن خيانت مى كنند دفاع مكن، كه خداوند هر كس را كه خيانتگر و گناه پيشه باشد دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از كسانى كه به نفس خويش خيانت مى كنند (و دزدى قبيله خود را به گردن يك يهودى مى نهند) دفاع مكن، كه خداوند كسى را كه خيانت پيشه و گنهكار است دوست ندارد. (مسلمانى زرهى از مسلمان ديگرى دزديد و به يك نفر يهودى نسبت داد و كار به محاكمه كشيد، قبيله سارق از پيامبر خواستند براى حفظ آبروى مسلمان به سود وى داورى كند، قريب هشت آيه مربوط به اين قضيه است.
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها زشتکاریِ خود را از مردم پنهان می دارند؛ اما از خدا پنهان نمی دارند، و هنگامی که در مجالس شبانه، سخنانی که خدا راضی نبود می گفتند، خدا با آنها بود، خدا به آنچه انجام می دهند، احاطه دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كارهاى نارواى خود را] از مردم پنهان مى دارند، و[لى نمى توانند] از خدا پنهان دارند، و چون شبانگاه به چاره انديشى مى پردازند و سخنانى مى گويند كه وى [بدان ] خشنود نيست، او با آنان است. و خدا به آنچه انجام مى دهند همواره احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از مردم پنهان مى دارند و از خدا پنهان نمى دارند (باكى ندارند كه پنهان نيست) حال آنكه خدا با آنها بود آن گاه كه شبانه درباره سخنى كه خدا بدان راضى نبود بررسى و چاره انديشى مى كردند (كه به پيامبر بگويند به نفع مسلمان داورى كند)، و خدا همواره به آنچه مى كنند (از نظر علم و قدرت) احاطه دارد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آری، شما همانها هستید که در زندگی این جهان، از آنان دفاع کردید! اما کیست که در برابر خداوند، در روز رستاخیز از آنها دفاع کند؟! یا چه کسی است که وکیل و حامی آنها باشد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هان، شما همانان هستيد كه در زندگى دنيا از ايشان جانبدارى كرديد، پس چه كسى روز رستاخيز از آنان در برابر خدا جانبدارى خواهد كرد؟ يا چه كسى حمايتگر [و مدافع ] آنان تواند بود؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خطاب به قبيله سارق:) هان اين شماييد كه در زندگى دنيا از آنان (از خائنان) دفاع كرديد، اما چه كسى است كه در روز قيامت در مقابل خدا از آنها دفاع نمايد، يا چه كسى است كه كارساز آنها باشد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که کار بدی انجام دهد یا به خود ستم کند، سپس از خداوند طلب آمرزش نماید، خدا را آمرزنده و مهربان خواهد یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس كار بدى كند، يا بر خويشتن ستم ورزد؛ سپس از خدا آمرزش بخواهد، خدا را آمرزنده مهربان خواهد يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه كار بدى كند يا به خود ستم نمايد (ظلم به غير يا ظلم به نفس كند يا گناه اعتقادى يا عملى نمايد) سپس از خدا آمرزش طلبد خدا را آمرزنده و مهربان خواهد يافت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که گناهی مرتکب شود، به زیان خود مرتکب شده؛ خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس گناهى مرتكب شود، فقط آن را به زيان خود مرتكب شده، و خدا همواره داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس گناهى مرتكب شود جز اين نيست كه به زيان خود مرتكب مى شود (هر چند فوايد و لذايذ مادى داشته باشد) و خداوند همواره دانا و حكيم است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که خطا یا گناهی مرتکب شود، سپس بیگناهی را متهم سازد، بار بهتان و گناهِ آشکاری بر دوش گرفته است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس خطا يا گناهى مرتكب شود؛ سپس آن را به بى گناهى نسبت دهد، قطعاً بهتان و گناه آشكارى بر دوش كشيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه گناهى به خطا و اشتباه يا گناهى به عمد، و يا گناهى شخصى يا اجتماعى مرتكب شود، سپس آن را به بى گناهى نسبت دهد به يقين بهتان و گناهى آشكار (در تهمت به ديگران) بر دوش گرفته است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر فضل و رحمت خدا شامل حال تو نبود، گروهی از آنان تصمیم داشتند تو را گمراه کنند؛ اما جز خودشان را گمراه نمی کنند؛ و هیچ گونه زیانی به تو نمی رسانند. و خداوند، کتاب و حکمت بر تو نازل کرد؛ و آنچه را نمی دانستی، به تو آموخت؛ و فضل خدا بر تو (همواره) بزرگ بوده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر فضل خدا و رحمت او بر تو نبود، طايفه اى از ايشان آهنگ آن داشتند كه تو را از راه به در كنند، و[لى ] جز خودشان [كسى ] را گمراه نمى سازند، و هيچ گونه زيانى به تو نمى رسانند. و خدا كتاب و حكمت بر تو نازل كرد و آنچه را نمى دانستى به تو آموخت، و تفضل خدا بر تو همواره بزرگ بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال تو نبود همانا گروهى از آنان تصميم داشتند كه تو را (در داورى) گمراه كنند حال آنكه آنها جز خودشان را گمراه نمى كنند و هيچ ضرر و زيانى به تو نمى رسانند. و خداوند كتاب (آسمانى) و علوم شرعى و معارف عقلى را بر تو فرو فرستاد و آنچه را نمى دانستى به تو آموخت، و همواره فضل خداوند بر تو بزرگ است
لَّا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَاحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا (114) ترجمه: (1)
وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِيرًا (115) ترجمه: (2)
إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَن يَشَاءُ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا (116) ترجمه: (3)
إِن يَدْعُونَ مِن دُونِهِ إِلَّا إِنَاثًا وَإِن يَدْعُونَ إِلَّا شَيْطَانًا مَّرِيدًا (117) ترجمه: (4)
لَّعَنَهُ اللَّهُ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبَادِكَ نَصِيبًا مَّفْرُوضًا (118) ترجمه: (5)
وَلَأُضِلَّنَّهُمْ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمْ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ آذَانَ الْأَنْعَامِ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ وَمَن يَتَّخِذِ الشَّيْطَانَ وَلِيًّا مِّن دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُّبِينًا (119) ترجمه: (6)
يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا (120) ترجمه: (7)
أُولَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَلَا يَجِدُونَ عَنْهَا مَحِيصًا (121) ترجمه: (8)
ص: 97
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در بسیاری از سخنانِ درِگوشی (و جلسات محرمانه) آنها، خیر و سودی نیست؛ مگر کسی که (به این وسیله،) امر به کمک به دیگران، یا کار نیک، یا اصلاح در میان مردم کند؛ و هر کس برای خشنودی پروردگار چنین کند، پاداش بزرگی به او خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در بسيارى از رازگوييهاى ايشان خيرى نيست، مگر كسى كه [بدين وسيله ] به صدقه يا كار پسنديده يا سازشى ميان مردم، فرمان دهد. و هر كس براى طلب خشنودى خدا چنين كند، به زودى او را پاداش بزرگى خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در بسيارى از رازگويى و سخنان در گوشى آنها خيرى نيست، جز (رازگويى) آنهايى كه دستور صدقه يا كار نيك يا اصلاح در ميان مردم دهند و هر كه براى طلب خشنودى خداوند چنين كند به زودى او را پاداشى بزرگ خواهيم داد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسی که بعد از آشکار شدن حق، با پیامبر مخالفت کند، و از راهی جز راه مؤمنان پیروی نماید، ما او را به همان راه که می رود می بریم؛ و به دوزخ داخل می کنیم؛ و جایگاه بدی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس، پس از آنكه راه هدايت براى او آشكار شد با پيامبر به مخالفت برخيزد، و [راهى ] غير راه مؤمنان در پيش گيرد، وى را بدانچه روى خود را بدان سو كرده واگذاريم و به دوزخش كشانيم، و چه بازگشتگاه بدى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه پس از آنكه راه هدايت بر او روشن شد با فرستاده ما مخالفت و دشمنى نمايد و پيروى از راهى غير راه مؤمنين كند، او را به آن سو كه رو كرده بگردانيم و در جهنم وارد كنيم و حرارتش را به او بچشانيم، و آن بد جاى بازگشتى است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، شرک به او را نمی آمرزد؛ (ولی) کمتر از آن را برای هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می آمرزد. و هر کس برای خدا همتایی قرار دهد، در گمراهی دوری افتاده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند، اين را كه به او شرك آورده شود، نمى آمرزد؛ و فروتر از آن را بر هر كه بخواهد مى بخشايد. و هر كس به خدا شرك ورزد، قطعاً دچار گمراهى دور و درازى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما خداوند (گناه) شرك به او را (بدون توبه) نمى آمرزد و غير آن (يا فروتر از آن) را براى هر كه بخواهد (هر چند بدون توبه، طبق برخى از شرايط) مى آمرزد، و هر كس به خدا شرك ورزد حقّا كه به گمراهى دور و درازى افتاده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه غیر از خدا می خوانند، فقط بتهایی است (بی روح)، که هیچ اثری ندارد؛ و (یا) شیطان سرکش و ویرانگر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [مشركان ]، به جاى او، جز بتهاى مادينه را [به دعا] نمى خوانند، و جز شيطان سركش را نمى خوانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها غير از خدا جز دخترانى را (بت هايى را كه دخترخوانده هاى قبايل بودند) نمى خوانند و (در حقيقت) جز شيطان سركش و نافرمان را نمى خوانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا او را از رحمت خویش دور ساخته؛ و او گفته است: «از بندگان تو، سهم معیّنی خواهم گرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا لعنتش كند، [وقتى كه ] گفت: «بى گمان، از ميان بندگانت نصيبى معين [براى خود] برخواهم گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه خداوند او را لعنت كرد و از رحمتش دور نمود، و او گفت: سوگند باد كه از بندگان تو بهره اى معين (براى خود) خواهم گرفت. (در دنيا كفّار و فسّاق مطلقا و در آخرت كفّار تقصيرى و فسّاق غير مشمول شفاعت، از آن اوست)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را گمراه می کنم! و به آرزوها سرگرم می سازم! و به آنان دستور می دهم که (اعمال خرافی انجام دهند، و) گوش چهارپایان را بشکافند، و آفرینشِ پاک خدایی را تغییر دهند! (و فطرت توحید را به شرک بیالایند!)» و هر کس، شیطان را به جای خدا ولّیِ خود برگزیند، زیانِ آشکاری کرده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را سخت گمراه و دچار آرزوهاى دور و دراز خواهم كرد، و وادارشان مى كنم تا گوشهاى دامها را شكاف دهند، و وادارشان مى كنم تا آفريده خدا را دگرگون سازند.» و[لى ] هر كس به جاى خدا، شيطان را دوست [خدا] گيرد، قطعاً دستخوش زيان آشكارى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما آنها را گمراه مى كنم و به آرزو (ى دور و دراز) دچار مى سازم و به آنها فرمان مى دهم كه گوش هاى چارپايان را (از روى خرافه و بدعت) بشكافند (سوره مائده آيه 103) و دستور مى دهم كه آفرينش خدا را (در روح و جسم) تغيير دهند (دين فطرى را تبديل به كفر، صفات نيكو را تبديل به رذايل، عبادت ها را تبديل به عصيان و جسم طبيعى را تبديل به طرز ديگر نمايند) و هر كه شيطان را به جاى خدا سرپرست و ياور خود گيرد حقّا كه به زيانى آشكار دچار گرديده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شیطان به آنها وعده ها (ی دروغین) می دهد؛ و به آرزوها، سرگرم می سازد؛ در حالی که جز فریب و نیرنگ، به آنها وعده نمی دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آرى،] شيطان به آنان وعده مى دهد، و ايشان را در آرزوها مى افكند، و جز فريب به آنان وعده نمى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شيطان به آنها وعده مى دهد و در آرزوها مى افكند، و جز وعده فريبنده به آنها نمى دهد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= پیروان شیطان ] جایگاهشان جهنم است؛ و هیچ راه فراری ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان جايگاهشان جهنم است، و از آن راه گريزى ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها جايگاهشان دوزخ است و هرگز از آن راه فرارى نمى يابند
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قِيلًا (122) ترجمه: (1)
لَّيْسَ بِأَمَانِيِّكُمْ وَلَا أَمَانِيِّ أَهْلِ الْكِتَابِ مَن يَعْمَلْ سُوءًا يُجْزَ بِهِ وَلَا يَجِدْ لَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (123) ترجمه: (2)
وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا (124) ترجمه: (3)
وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِّمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا (125) ترجمه: (4)
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطًا (126) ترجمه: (5)
وَيَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاءِ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاءِ اللَّاتِي لَا تُؤْتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَن تَقُومُوا لِلْيَتَامَى بِالْقِسْطِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِهِ عَلِيمًا (127) ترجمه: (6)
ص: 98
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آورده اند و اعمال صالح انجام داده اند، بزودی آن را در باغهایی از بهشت وارد می کنیم که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند. وعده حق خداوند است و کیست که در گفتار و وعده هایش، از خدا صادقتر باشد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، به زودى آنان را در بوستانهايى كه از زير [درختان ] آن، نهرها روان است درآوريم. هميشه در آن جاودانند. وعده خدا راست است و چه كسى در سخن، از خدا راستگوتر است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند و عمل هاى شايسته به جا آورده اند به زودى آنها را در بهشت هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آوريم، كه در آن جا براى ابد جاودانه اند، وعده حقّى است كه خدا داده، و چه كسى در گفتار از خدا راستگوتر است؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فضیلت و برتری) به آرزوهای شما و آرزوهای اهل کتاب نیست؛ هر کس عمل بدی انجام دهد، کیفر داده می شود؛ و کسی را جز خدا، ولّی و یاور خود نخواهد یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پاداش و كيفر] به دلخواه شما و به دلخواه اهل كتاب نيست؛ هر كس بدى كند، در برابر آن كيفر مى بيند، و جز خدا براى خود يار و مددكارى نمى يابد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پاداش و كيفر در آخرت) نه به آرزوى شماست (تنها براى اينكه امت پيامبر خاتميد) و نه به آرزوى اهل كتاب (كه خود را دوستان و فرزندان خدا مى دانند، بلكه) هر كس كار بدى انجام دهد كيفر داده مى شود و جز خدا ياور و دوستى براى خود نخواهد يافت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که ایمان داشته باشد، چنان کسانی داخل بهشت می شوند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كارهاى شايسته كنند -چه مرد باشند يا آن- در حالى كه مؤمن باشند، آنان داخل بهشت مى شوند، و به قدر گودى پشت هسته خرمايى مورد ستم قرار نمى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كس- مرد يا زن- از عمل هاى شايسته (چيزى) به جا آورد در حالى كه مؤمن باشد، چنين كسانى داخل بهشت مى شوند و حتى به اندازه نقطه پشت هسته خرما مورد ستم واقع نمى شوند و از استحقاقشان كم نمى گردد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دین و آیین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کند، و نیکوکار باشد، و پیرو آیین خالص و پاکِ ابراهیم گردد؟ و خدا ابراهیم را به دوستیِ خود، انتخاب کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دين چه كسى بهتر است از آن كس كه خود را تسليم خدا كرده و نيكوكار است و از آيين ابراهيم حق گرا پيروى نموده است؟ و خدا ابراهيم را دوست گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى دينش بهتر است از آن كه همه وجودش را تسليم خدا نموده در حالى كه (عملا) نكوكار است و (از حيث شريعت) از آيين ابراهيم حق گرا پيروى نموده؟ و خداوند ابراهيم را دوست (خود) گرفته است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست؛ و خداوند به هر چیزی احاطه دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن خداست، و خدا همواره بر هر چيزى احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست، (به لحاظ آنكه آفرينش، حفظ، تدبير و فانى كردن همه در موعد مقرر تحت اراده اوست) و خدا همواره به هر چيزى (از نظر وجودى و توانى و علمى) احاطه دارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو درباره حکم زنان سؤال می کنند؛ بگو: «خداوند درباره آنان به شما پاسخ می دهد: آنچه در قرآن درباره زنان یتیمی که حقوقشان را به آنها نمی دهید، و می خواهید با آنها ازدواج کنید، و نیز آنچه درباره کودکان صغیر و ناتوان برای شما بیان شده است، (قسمتی از سفارشهای خداوند در این زمینه می باشد؛ و نیز به شما سفارش می کند که) با یتیمان به عدالت رفتار کنید! و آنچه از نیکیها انجام می دهید؛ خداوند از آن آگاه است (و به شما پاداش شایسته می دهد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در باره زنان، رأى تو را مى پرسند. بگو: «خدا در باره آنان به شما فتوا مى دهد، و [نيز] در باره آنچه در قرآن بر شما تلاوت مى شود: در مورد زنان يتيمى كه حق مقرر آنان را به ايشان نمى دهيد و تمايل به ازدواج با آنان داريد، و [در باره ] كودكان ناتوان و اينكه با يتيمان [چگونه ] به داد رفتار كنيد [پاسخگر شماست ].» و هر كار نيكى انجام دهيد، قطعاً خدا به آن داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و درباره زنان (ازدواج با آنها وارث آنها) از تو فتوا خواهند، بگو: خداوند درباره آنها به شما فتوا مى دهد (بدان گونه كه در اوايل سوره گذشت) و نيز درباره آنچه در اين كتاب بر شما خوانده مى شود درباره دختران يتيمى كه حقوق مقرر آنها را نمى دهيد و رغبتى به ازدواج با آنها نداريد و نيز درباره كودكان مستضعف (كه اموالشان را مى خوريد، فتوا مى دهد) و (توصيه مى كند به) اينكه با يتيمان به عدل و قسط رفتار نماييد. و هر خيرى كه به جا آوريد حتما خدا به آن داناست
وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا وَالصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ الْأَنفُسُ الشُّحَّ وَإِن تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (128) ترجمه: (1)
وَلَن تَسْتَطِيعُوا أَن تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِن تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (129) ترجمه: (2)
وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ اللَّهُ كُلًّا مِّن سَعَتِهِ وَكَانَ اللَّهُ وَاسِعًا حَكِيمًا (130) ترجمه: (3)
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَلَقَدْ وَصَّيْنَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَإِيَّاكُمْ أَنِ اتَّقُوا اللَّهَ وَإِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ غَنِيًّا حَمِيدًا (131) ترجمه: (4)
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا (132) ترجمه: (5)
إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ أَيُّهَا النَّاسُ وَيَأْتِ بِآخَرِينَ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى ذَلِكَ قَدِيرًا (133) ترجمه: (6)
مَّن كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ الدُّنْيَا فَعِندَ اللَّهِ ثَوَابُ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا بَصِيرًا (134) ترجمه: (7)
ص: 99
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر زنی، از طغیان و سرکشی یا اعراضِ شوهرش، بیم داشته باشد، مانعی ندارد با هم صلح کنند (و زن یا مرد، از پاره ای از حقوق خود، بخاطر صلح، صرف نظر نماید.) و صلح، بهتر است؛ اگر چه مردم (طبق غریزه حبّ ذات، در این گونه موارد) بخل می ورزند. و اگر نیکی کنید و پرهیزگاری پیشه سازید (و بخاطر صلح، گذشت نمایید)، خداوند به آنچه انجام می دهید، آگاه است (و پاداش شایسته به شما خواهد داد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر زنى از شوهر خويش بيم ناسازگارى يا رويگردانى داشته باشد، بر آن دو گناهى نيست كه از راه صلح با يكديگر، به آشتى گرايند؛ كه سازش بهتر است. و[لى ] بخل [و بى گذشت بودن ]، در نفوس، حضور [و غلبه ] دارد؛ و اگر نيكى كنيد و پرهيزگارى پيشه نماييد، قطعاً خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر زنى از سركشى يا اعراض شوى خود بترسد، بر آن دو گناهى نيست كه به نوعى در ميان خودشان (هر چند به گذشت از پاره اى از حقوقشان) صلح و آشتى نمايند، و صلح (ذاتا) بهتر است و (البته) بخل و تنگ چشمى طبعا ملازم نفوس گرديده است (گذشت از حق بر آنها سخت است). و اگر نيكويى كنيد و تقوا ورزيد حتما خداوند به آنچه مى كنيد آگاه است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شما هرگز نمی توانید (از نظر محّبت قلبی) در میان زنان، عدالت برقرار کنید، هر چند کوشش نمایید! ولی تمایل خود را بکلّی متوجّه یک طرف نسازید که دیگری را بصورت زنی که شوهرش را از دست داده درآورید! و اگر راه صلاح و پرهیزگاری پیش گیرید، خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما هرگز نمى توانيد ميان زنان عدالت كنيد هر چند [بر عدالت ] حريص باشيد! پس به يك طرف يكسره تمايل نورزيد تا آن [زن ديگر] را سرگشته [=بلا تكليف ] رها كنيد. و اگر سازش نماييد و پرهيزگارى كنيد، يقيناً خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما هر چند هم كه حرص بورزيد هرگز نمى توانيد ميان زن ها (در ميل باطنى) عدالت كنيد، پس (حد اقل در وظايف ظاهرى) يكسره از يكى از آنها روى نگردانيد تا او را همانند زنى بلاتكليف رها نماييد. و اگر صلح و سازش كنيد و تقوا ورزيد مسلّما خداوند همواره آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما) اگر (راهی برای اصلاح در میان خود نیابند، و) از هم جدا شوند، خداوند هر کدام از آنها را با فضل و کرم خود، بی نیاز می کند؛ و خداوند، دارای فضل و کرم، و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آن دو، از يكديگر جدا شوند، خداوند هر يك را از گشايش خود بى نياز گرداند، و خدا همواره گشايشگر حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (اتفاقا) آن دو از هم جدا شوند، خداوند هر يك را از سعه (رحمت) خويش بى نياز مى كند، و خداوند همواره داراى سعه (وجودى و توانى و علمى و رحمتى) و صاحب اتقان صنع (در تكوين و تشريع) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آن خداست. و ما به کسانی که پیش از شما، کتاب آسمانی به آنها داده شده بود، سفارش کردیم، (همچنین) به شما (نیز) سفارش می کنیم که از (نافرمانی) خدا بپرهیزید! و اگر کافر شوید، (به خدا زیانی نمی رسد؛ زیرا) برای خداست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، و خداوند، بی نیاز و ستوده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، از آنِ خداست. و ما به كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده، و [نيز] به شما سفارش كرديم كه از خدا پروا كنيد. و اگر كفر ورزيد [چه باك؟ كه ] آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست، و خدا بى نياز ستوده [صفات ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست، و به يقين ما كسانى را كه پيش از شما به آنها كتاب (آسمانى) داده شده و شما را سفارش كرديم كه از خدا پروا نماييد و (به همه گوشزد كرديم كه) اگر كفر ورزيديد (زيانى به او نمى رسانيد، زيرا) آنچه در آسمان ها و آنچه در اين زمين است از آن خداست و خدا همواره بى نياز و ستوده (در صفات و افعال) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای خداست آنچه در آسمانها و زمین است؛ و کافی است که خدا، حافظ و نگاهبان آنها باشد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست، و خدا بس كارساز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است ملك حقيقى خداست، و خداوند در كارسازى (امور جهان هستى) كافى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! اگر او بخواهد، شما را از میان می برد و افراد دیگری را (به جای شما) می آورد، و خداوند، بر این کار تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، اگر [خدا] بخواهد، شما را [از ميان ] مى برد و ديگران را [پديد ] مى آورد، و خدا بر اين [كار] تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر بخواهد- اى مردم- همه شما را از ميان مى برد و گروه ديگرى پديد مى آورد، و خدا همواره بر اين كار تواناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که پاداش دنیوی بخواهند، (و در قید نتایج معنوی و اخروی نباشند، در اشتباهند؛ زیرا) پاداش دنیا و آخرت نزد خداست؛ و خداوند، شنوا و بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس پاداش دنيا بخواهد، پاداش دنيا و آخرت نزد خداست، و خدا شنواى بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس پاداش دنيا را بخواهد، پاداش دنيا و آخرت در نزد خداست (و بر حسب نيتش به او مى دهد) و خدا همواره شنوا و بيناست
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ إِن يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيرًا فَاللَّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوَى أَن تَعْدِلُوا وَإِن تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (135) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنزَلَ مِن قَبْلُ وَمَن يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا (136) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَّمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلًا (137) ترجمه: (3)
بَشِّرِ الْمُنَافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (138) ترجمه: (4)
الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَيَبْتَغُونَ عِندَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا (139) ترجمه: (5)
وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِّثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا (140) ترجمه: (6)
ص: 100
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! کاملاً قیام به عدالت کنید! برای خدا شهادت دهید، اگر چه (این گواهی) به زیان خود شما، یا پدر و مادر و نزدیکان شما بوده باشد! (چرا که) اگر آنها غنیّ یا فقیر باشند، خداوند سزاوارتر است که از آنان حمایت کند. بنابراین، از هوی و هوس پیروی نکنید؛ که از حق، منحرف خواهید شد! و اگر حق را تحریف کنید، و یا از اظهار آن، اعراض نمایید، خداوند به آنچه انجام می دهید، آگاه است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پيوسته به عدالت قيام كنيد و براى خدا گواهى دهيد، هر چند به زيان خودتان يا [به زيان ] پدر و مادر و خويشاوندان [شما] باشد. اگر [يكى از دو طرف دعوا] توانگر يا نيازمند باشد، باز خدا به آن دو [از شما ]سزاوارتر است؛ پس، از پى هوس نرويد كه [درنتيجه از حق ] عدول كنيد. و اگر به انحراف گراييد يا اعراض نماييد، قطعاً خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (در همه امورتان) به كمال و دوام قيام كننده به عدل و گواهى دهنده براى خدا باشيد هر چند به زيان خودتان يا پدر و مادر يا نزديكانتان باشد، اگر (هر يك از طرفين دعوا) توانگر يا فقير باشد (شما به لحاظ حال آنها بر خلاف واقع گواهى ندهيد، زيرا) خداوند به ( رعايت حال) آنها سزاوارتر است، پس پيروى از هواى نفس نكنيد تا از حق عدول نماييد. و اگر زبان (به سوى باطل) پيچيد يا (از گواهى) روى برتابيد همانا خداوند همواره به آنچه عمل مى كنيد آگاه است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! به خدا و پیامبرش، و کتابی که بر او نازل کرده، و کتب (آسمانی) که پیش از این فرستاده است، ایمان (واقعی) بیاورید کسی که خدا و فرشتگان او و کتابها و پیامبرانش و روز واپسین را انکار کند، در گمراهی دور و درازی افتاده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خدا و پيامبر او و كتابى كه بر پيامبرش فرو فرستاد، و كتابهايى كه قبلا نازل كرده بگرويد؛ و هر كس به خدا و فرشتگان او و كتابها و پيامبرانش و روز بازپسين كفر ورزد، در حقيقت دچار گمراهى دور و درازى شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه به خدا ايمان آورده ايد، به خدا و فرستاده او و كتابى كه بر رسولش فرو فرستاده و كتابى كه پيش از اين نازل كرده به همه اينها ايمان بياوريد، و اى كسانى كه به زبان ايمان آورده ايد (از ته دل) ايمان بياوريد، و اى كسانى كه ايمانتان محقق شده در حفظ آن استوار باشيد. و هر كه به خدا و فرشتگان و كتاب ها (ى آسمانى) و فرستادگان او و روز واپسين كفر ورزد حقّا كه به گمراهى دور و درازى افتاده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند، سپس کافر شدند، باز هم ایمان آوردند، و دیگربار کافر شدند، سپس بر کفر خود افزودند، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشید، و آنها را به راه (راست) هدایت نخواهد کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آوردند، سپس كافر شدند؛ و باز ايمان آوردند، سپس كافر شدند؛ آنگاه به كفر خود افزودند، قطعاً خدا آنان را نخواهد بخشيد و راهى به ايشان نخواهد نمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه ايمان آوردند سپس كفر ورزيدند، باز ايمان آوردند دوباره كافر شدند، سپس بر كفرشان افزودند، خداوند هرگز بر آن نيست كه آنها را بيامرزد و به راهى هدايت نمايد. (آنهايى كه ايمان و كفر در آنها تكرّر يافته و بر كفر مستقر شده اند توفيق ايمان نمى يابند.
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به منافقان بشارت ده که مجازات دردناکی در انتظار آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به منافقان خبر ده كه عذابى دردناك [در پيش ] خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منافقان را بشارت ده كه آنها را (در برزخ و عالم قيامت) عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که کافران را به جای مؤمنان، دوست خود انتخاب می کنند. آیا عزّت و آبرو نزد آنان می جویند؟ با اینکه همه عزّتها از آن خداست؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه غير از مؤمنان، كافران را دوستان [خود] مى گيرند. آيا سربلندى را نزد آنان مى جويند؟ [اين خيالى خام است،] چرا كه عزت، همه از آنِ خداست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه كافران را به جاى مؤمنان سرپرست و ياور و دوست خود مى گيرند آيا در نزد آنان عزّت و عظمت مى طلبند؟ پس (بدانند كه) بى ترديد همه عزت از آن خداست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند (این حکم را) در قرآن بر شما نازل کرده که هرگاه بشنوید افرادی آیات خدا را انکار و استهزا می کنند، با آنها ننشینید تا به سخن دیگری بپردازند! وگرنه، شما هم مثل آنان خواهید بود. خداوند، منافقان و کافران را همگی در دوزخ جمع می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البتّه [خدا] در كتاب [قرآن ] بر شما نازل كرده كه: هر گاه شنيديد آيات خدا مورد انكار و ريشخند قرار مى گيرد، با آنان منشينيد تا به سخنى غير از آن درآيند، چرا كه در اين صورت شما هم مثل آنان خواهيد بود. خداوند، منافقان و كافران را همگى در دوزخ گرد خواهد آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا او بر شما در اين كتاب نازل كرده (سوره 6 آيه 68) كه چون شنيديد كه آيات و نشانه هاى خداوند را مورد انكار و مسخره قرار مى دهند، با آنان منشينيد تا در سخنى ديگر وارد شوند و گرنه شما نيز همانند آنهاييد به يقين خداوند منافقان و كافران را همگى در دوزخ گرد خواهد آورد
الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِن كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِّنَ اللَّهِ قَالُوا أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ وَإِن كَانَ لِلْكَافِرِينَ نَصِيبٌ قَالُوا أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ وَنَمْنَعْكُم مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَن يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا (141) ترجمه: (1)
إِنَّ الْمُنَافِقِينَ يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ وَإِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلَاةِ قَامُوا كُسَالَى يُرَاءُونَ النَّاسَ وَلَا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا (142) ترجمه: (2)
مُّذَبْذَبِينَ بَيْنَ ذَلِكَ لَا إِلَى هَؤُلَاءِ وَلَا إِلَى هَؤُلَاءِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا (143) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَتُرِيدُونَ أَن تَجْعَلُوا لِلَّهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا مُّبِينًا (144) ترجمه: (4)
إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا (145) ترجمه: (5)
إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَاعْتَصَمُوا بِاللَّهِ وَأَخْلَصُوا دِينَهُمْ لِلَّهِ فَأُولَئِكَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ وَسَوْفَ يُؤْتِ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ أَجْرًا عَظِيمًا (146) ترجمه: (6)
مَّا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِن شَكَرْتُمْ وَآمَنتُمْ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا (147) ترجمه: (7)
ص: 101
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منافقان همانها هستند که پیوسته انتظار می کشند و مراقب شما هستند؛ اگر فتح و پیروزی نصیب شما گردد، می گویند: مگر ما با شما نبودیم؟ (پس ما نیز در افتخارات و غنایم شریکیم!) «و اگر بهره ای نصیب کافران گردد، به آنان می گویند: مگر ما شما را به مبارزه و عدم تسلیم در برابر مؤمنان، تشویق نمی کردیم؟ (پس با شما شریک خواهیم بود!)» خداوند در روز رستاخیز، میان شما داوری می کند؛ و خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلّطی نداده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه مترصّد شمايند؛ پس اگر از جانب خدا به شما فتحى برسد، مى گويند: «مگر ما با شما نبوديم؟» و اگر براى كافران نصيبى باشد، مى گويند: «مگر ما بر شما تسلّط نداشتيم و شما را از [ورود در جمع ]مؤمنان باز نمى داشتيم؟» پس خداوند، روز قيامت ميان شما داورى مى كند؛ و خداوند هرگز بر [زيان ] مؤمنان، براى كافران راه [تسلّطى ] قرار نداده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه پيوسته در انتظار حوادث براى شما مى نشينند، پس اگر از جانب خدا براى شما پيروزيى رسيد مى گويند: مگر ما با شما نبوديم؟ (پس سهم ما را از غنايم بدهيد)، و اگر براى كافران بهره اى (از پيروزى) باشد (به كفار) مى گويند: آيا ما (در گفتگو) بر شما چيره نمى شديم (كه عقايد خود را محكم داريد تا پيروز شويد) و آيا در جنگ ها بر شما پيروز نمى شديم و دست از سرتان برمى داشتيم و شما را از (آسيب) مؤمنان مانع مى شديم؟ (پس ما را در غنيمت شريك سازيد). خداوند در روز قيامت ميان شما داورى خواهد كرد، و هرگز خدا براى كافران راه تسلّطى (در حجت و برهان) بر مؤمنان قرار نخواهد داد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منافقان می خواهند خدا را فریب دهند؛ در حالی که او آنها را فریب می دهد؛ و هنگامی که به نماز برمی خیزند، با کسالت برمی خیزند؛ و در برابر مردم ریا می کنند؛ و خدا را جز اندکی یاد نمی نمایند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : منافقان، با خدا نيرنگ مى كنند، و حال آنكه او با آنان نيرنگ خواهد كرد؛ و چون به نماز ايستند با كسالت برخيزند. با مردم ريا مى كنند و خدا را جز اندكى ياد نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما منافقان با خدا فريبكارى مى كنند حال آنكه خدا فريب دهنده آنهاست (كيفر فريبشان را به خودشان بازمى گرداند)، و چون به نماز برخيزند با كسالت برمى خيزند با مردم رياكارى مى كنند و خدا را جز اندكى به ياد نمى آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها افراد بی هدفی هستند که نه سوی اینها، و نه سوی آنهایند! (نه در صف مؤمنان قرار دارند، و نه در صف کافران!) و هر کس را خداوند گمراه کند، راهی برای او نخواهی یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ميان آن [دو گروه ] دو دلند؛ نه با اينانند و نه با آنان. و هر كه را خدا گمراه كند، هرگز راهى براى [نجات ] او نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در اين ميان (ميان مؤمنان و كافران قلبا يا عملا) متردّدند، نه (يكسره) به سوى اينان و نه (يكسره) به سوى آنانند. و كسى را كه خدا در گمراهيش رها كند هرگز براى او راهى نخواهى يافت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! غیر از مؤمنان، کافران را ولّی و تکیه گاه خود قرار ندهید! آیا می خواهید (با این عمل،) دلیل آشکاری بر ضدّ خود در پیشگاه خدا قرار دهید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به جاى مؤمنان، كافران را به دوستى خود مگيريد. آيا مى خواهيد عليه خود حجّتى روشن براى خدا قرار دهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، كافران را براى خود به جاى مؤمنان سرپرست و ياور و دوست مگيريد آيا مى خواهيد براى خدا بر ضد خودتان حجتى روشن (بر نفاقتان) و سلطه تكوينى (بر عذابتان) قرار دهيد؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منافقان در پایین ترین درکات دوزخ قرار دارند؛ و هرگز یاوری برای آنها نخواهی یافت! (بنابر این، از طرح دوستی با دشمنان خدا، که نشانه نفاق است، بپرهیزید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، منافقان در فروترين درجات دوزخند، و هرگز براى آنان ياورى نخواهى يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد منافقان در پايين ترين طبقه از آتشند، و هرگز براى آنها ياورى نخواهى يافت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که توبه کنند، و جبران و اصلاح نمایند، به (دامن لطف) خدا، چنگ زنند، و دین خود را برای خدا خالص کنند؛ آنها با مؤمنان خواهند بود؛ و خداوند به افراد باایمان، پاداش عظیمی خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه توبه كردند و [عمل خود را] اصلاح نمودند و به خدا تمسّك جُستند و دين خود را براى خدا خالص گردانيدند كه [در نتيجه ] آنان با مؤمنان خواهند بود، و به زودى خدا مؤمنان را پاداشى بزرگ خواهد بخشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه توبه كردند و (آنچه از جوهره وجود و اعمال خود تباه ساخته اند) اصلاح نمودند و به خدا (و كتاب او) تمسّك جستند و دين خود را براى خدا خالص كردند، كه آنها با مؤمنان خواهند بود و به زودى خداوند مؤمنان را پاداشى بزرگ خواهد داد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا چه نیازی به مجازات شما دارد اگر شکرگزاری کنید و ایمان آورید؟ خدا شکرگزار و آگاه است. (اعمال و نیّات شما را می داند، و به اعمال نیک، پاداش نیک می دهد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر سپاس بداريد و ايمان آوريد، خدا مى خواهد با عذاب شما چه كند؟ و خدا همواره سپاس پذير [=حق شناس ] داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند را با عذاب شما چه كار (چه نيازى به آن و چه سودى براى او دارد) اگر شما سپاس گزاريد و ايمان آوريد؟! و خدا همواره سپاسگزار و داناست
لَّا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَن ظُلِمَ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا (148) ترجمه: (1)
إِن تُبْدُوا خَيْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَن سُوءٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا قَدِيرًا (149) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَيُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلًا (150) ترجمه: (3)
أُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ حَقًّا وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا (151) ترجمه: (4)
وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَمْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ أُولَئِكَ سَوْفَ يُؤْتِيهِمْ أُجُورَهُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (152) ترجمه: (5)
يَسْأَلُكَ أَهْلُ الْكِتَابِ أَن تُنَزِّلَ عَلَيْهِمْ كِتَابًا مِّنَ السَّمَاءِ فَقَدْ سَأَلُوا مُوسَى أَكْبَرَ مِن ذَلِكَ فَقَالُوا أَرِنَا اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ ثُمَّ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ فَعَفَوْنَا عَن ذَلِكَ وَآتَيْنَا مُوسَى سُلْطَانًا مُّبِينًا (153) ترجمه: (6)
وَرَفَعْنَا فَوْقَهُمُ الطُّورَ بِمِيثَاقِهِمْ وَقُلْنَا لَهُمُ ادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُلْنَا لَهُمْ لَا تَعْدُوا فِي السَّبْتِ وَأَخَذْنَا مِنْهُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا (154) ترجمه: (7)
ص: 102
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند دوست ندارد کسی با سخنان خود، بدیها (ی دیگران) را اظهار کند؛ مگر آن کس که مورد ستم واقع شده باشد. خداوند، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند، بانگ برداشتن به بدزبانى را دوست ندارد، مگر [از] كسى كه بر او ستم رفته باشد، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند بدگويى بلند و آشكار (مانند غيبت، بهتان، نكوهش، سعايت و نفرين) را دوست ندارد (كراهت تشريعى شديد يا خفيف دارد) جز براى كسى كه بر او ستم رفته باشد، و خداوند همواره شنوا و داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر نیکیها را آشکار یا مخفی سازید، و از بدیها گذشت نمایید، خداوند بخشنده و تواناست (و با اینکه قادر بر انتقام است، عفو و گذشت می کند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر خيرى را آشكار كنيد يا پنهانش داريد، يا از بديى درگذريد، پس خدا درگذرنده تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر كار خيرى را آشكار سازيد يا آن را پنهان داريد يا از بدى (ديگران) درگذريد (در همه متخلّق به اخلاق خدا شده ايد و) همانا خداوند همواره با گذشت و تواناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که خدا و پیامبرانِ او را انکار می کنند، و می خواهند میان خدا و پیامبرانش تبعیض قائل شوند، و می گویند: «به بعضی ایمان می آوریم، و بعضی را انکار می کنیم» و می خواهند در میان این دو، راهی برای خود انتخاب کنند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به خدا و پيامبرانش كفر مى ورزند، و مى خواهند ميان خدا و پيامبران او جدايى اندازند، و مى گويند: «ما به بعضى ايمان داريم و بعضى را انكار مى كنيم» و مى خواهند ميان اين [دو]، راهى براى خود اختيار كنند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته كسانى كه به خدا و فرستادگانش كفر مى ورزند و مى خواهند ميان خدا و فرستادگانش (در حقانيّت و اعتقاد) جدايى افكنند و مى گويند: ما به برخى ايمان مى آوريم و به برخى كفر مى ورزيم، و مى خواهند ميان آنها (ميان ايمان به همه و كفر به همه) راهى پيش گيرن
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کافران حقیقی اند؛ و برای کافران، مجازات خوارکننده ای فراهم ساخته ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان در حقيقت كافرند؛ و ما براى كافران عذابى خفّت آور آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در حقيقت همان كافران (مطلق) اند (زيرا انكار برخى از آنها انكار همه است)، و ما براى كافران عذابى خواركننده آماده كرده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کسانی که به خدا و رسولان او ایمان آورده، و میان احدی از آنها فرق نمی گذارند، پاداششان را خواهد داد؛ خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به خدا و پيامبرانش ايمان آورده و ميان هيچ كدام از آنان فرق نمى گذارند، به زودى [خدا] پاداش آنان را عطا مى كند، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به خدا و فرستادگانش ايمان آوردند، و ميان هيچ يك از آنان جدايى نيفكندند (همه را تصديق كردند)، آنهايند كه (خدا) به زودى پاداششان را خواهد داد، و خداوند همواره بسيار آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اهل کتاب از تو می خواهند کتابی از آسمان (یکجا) بر آنها نازل کنی؛ (در حالی که این یک بهانه است؛) آنها از موسی، بزرگتر از این را خواستند، و گفتند: «خدا را آشکارا به ما نشان ده!» و بخاطر این ظلم و ستم، صاعقه آنها را فرا گرفت. سپس گوساله (سامری) را، پس از آن همه دلایل روشن که برای آنها آمد، (به خدایی) انتخاب کردند، ولی ما از آن درگذشتیم (و عفو کردیم) و به موسی، برهان آشکاری دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اهل كتاب از تو مى خواهند كه كتابى از آسمان [يكباره ] بر آنان فرود آورى. البتّه از موسى بزرگتر از اين را خواستند و گفتند: «خدا را آشكارا به ما بنماى.» پس به سزاى ظلمشان صاعقه آنان را فرو گرفت. سپس، بعد از آنكه دلايل آشكار برايشان آمد، گوساله را [به پرستش ] گرفتند، و ما از آن هم درگذشتيم و به موسى برهانى روشن عطا كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اهل كتاب از تو درخواست مى كنند كه كتابى از آسمان براى آنها فرود آورى! حقيقت اين است كه آنان از موسى بزرگتر از آن را درخواست كردند و گفتند: خدا را آشكارا به ما نشان ده! پس به كيفر ظلمشان آنها را صاعقه (آسمانى) فرا گرفت. و باز پس از آنكه دلايل روشن به آنها رسيد گوساله را به خدايى گرفتند، پس ما از آن نيز درگذشتيم، و به موسى برهانى روشن (و قدرتى آشكار) داديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کوه طور را بر فراز آنها برافراشتیم؛ و در همان حال از آنها پیمان گرفتیم، و به آنها گفتیم: «(برای توبه،) از در (بیت المقدس) با خضوع درآیید!» و (نیز) گفتیم: «روز شنبه تعدّی نکنید (و دست از کار بکشید!)» و از آنان (در برابر همه اینها،) پیمان محکمی گرفتیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كوه طور را به يادبود پيمان [با] آنان، بالاى سرشان افراشته داشتيم؛ و به آنان گفتيم: «سجده كنان از در درآييد» و [نيز] به آنان گفتيم: «در روز شنبه تجاوز مكنيد.» و از ايشان پيمانى استوار گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كوه طور را براى پيمانشان (براى بستن پيمان به پذيرش تورات و عمل به آن) بر فراز سر آنها بلند كرديم، و به آنها گفتيم: از اين در (در بيت المقدس) سجده كنان (با كمال تواضع) وارد شويد، و به آنها گفتيم: در روز شنبه (از حريم حرمت صيد ماهى) تجاوز نكنيد، و از آنان پيمانى سخت و استوار گرفتيم
فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ وَكُفْرِهِم بِآيَاتِ اللَّهِ وَقَتْلِهِمُ الْأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَقَوْلِهِمْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ طَبَعَ اللَّهُ عَلَيْهَا بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا (155) ترجمه: (1)
وَبِكُفْرِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلَى مَرْيَمَ بُهْتَانًا عَظِيمًا (156) ترجمه: (2)
وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِن شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا (157) ترجمه: (3)
بَل رَّفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا (158) ترجمه: (4)
وَإِن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلَّا لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا (159) ترجمه: (5)
فَبِظُلْمٍ مِّنَ الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَاتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَن سَبِيلِ اللَّهِ كَثِيرًا (160) ترجمه: (6)
وَأَخْذِهِمُ الرِّبَا وَقَدْ نُهُوا عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (161) ترجمه: (7)
لَّكِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَالْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَالْمُقِيمِينَ الصَّلَاةَ وَالْمُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أُولَئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْرًا عَظِيمًا (162) ترجمه: (8)
ص: 103
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) بخاطر پیمان شکنی آنها، و انکار آیات خدا، و کشتن پیامبران بناحق، و بخاطر اینکه (از روی استهزا) می گفتند: «بر دلهای ما، پرده افکنده (شده و سخنان پیامبر را درک نمی کنیم!» رانده درگاه خدا شدند.) آری، خداوند بعلّت کفرشان، بر دلهای آنها مهر زده؛ که جز عده کمی (که راه حق می پویند و لجاج ندارند،) ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به [سزاى ] پيمان شكنى شان، و انكارشان نسبت به آيات خدا، و كشتار ناحق آنان [از] انبيا، و گفتارشان كه: «دلهاى ما در غلاف است» [لعنتشان كرديم ] بلكه خدا به خاطر كفرشان بر دلهايشان مُهر زده و در نتيجه جز شمارى اندك [از ايشان ] ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (ما بنى اسرائيل را لعن و تعذيب كرديم) به سزاى پيمان شكنى آنها و انكارشان آيات خدا را و كشتار به ناحقشان پيامبران (الهى) را و گفتارشان كه دل هاى ما در غلاف است (و سخنان تو را نمى فهمند، لكن چنين نيست) بلكه خداوند به خاطر كفرشان بر آن مهر (شقاوت) زده، از اين رو آنها ايمان نخواهند آورد جز اندكى از آنان به اندكى از ايمان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) بخاطر کفرشان، و تهمت بزرگی که بر مریم زدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] به سزاى كفرشان و آن تهمت بزرگى كه به مريم زدند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز به سزاى كفرشان (به عيسى) و گفتارشان درباره مريم بهتانى بزرگ را (كه عيسى را از كجا آورده
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتارشان که: «ما، مسیح عیسی بن مریم، پیامبر خدا را کشتیم!» در حالی که نه او را کشتند، و نه بر دار آویختند؛ لکن امر بر آنها مشتبه شد. و کسانی که در مورد (قتل) او اختلاف کردند، از آن در شک هستند و علم به آن ندارند و تنها از گمان پیروی می کنند؛ و قطعاً او را نکشتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفته ايشان كه: «ما مسيح، عيسى بن مريم، پيامبر خدا را كشتيم»، و حال آنكه آنان او را نكشتند و مصلوبش نكردند، ليكن امر بر آنان مشتبه شد؛ و كسانى كه در باره او اختلاف كردند، قطعاً در مورد آن دچار شكّ شده اند و هيچ علمى بدان ندارند، جز آنكه از گمان پيروى مى كنند، و يقيناً او را نكشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز گفته آنها كه ما مسيح عيسى بن مريم رسول خدا را كشتيم- در حالى كه او را نكشتند و به دار نياويختند، و لكن كار بر آنها مشتبه شد (خيال كردند در جنگ كشته شد، يا شخص ديگرى به قيافه او كشته شد يا عيسى نامى مدعى نبوت پس از مدتى كشته شد) و حتما كسانى كه درباره او اختلاف دارند در اين باره در شك و ترديدند و جز پيروى ظن و گمان هيچ علمى بدان ندارند و يقينا او را نكشتن
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بلکه خدا او را به سوی خود، بالا برد. و خداوند، توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه خدا او را به سوى خود بالا برد، و خدا توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه خداوند او را (زنده و با بدن دنيوى) به سوى خود بالا برد، و خداوند همواره مقتدر شكست ناپذير و داراى متانت و استوارى (در تكوين و تشريع) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ یک از اهل کتاب نیست مگر اینکه پیش از مرگش به او [= حضرت مسیح ] ایمان می آورد؛ و روز قیامت، بر آنها گواه خواهد بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از اهل كتاب، كسى نيست مگر آنكه پيش از مرگ خود حتماً به او ايمان مى آورد، و روز قيامت [عيسى نيز] بر آنان شاهد خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ يك از اهل كتاب (تورات و انجيل) نيست مگر آنكه بى ترديد (لحظاتى) پيش از مرگش به او ايمان مى آورد (كه رسول و بنده خداست لكن اين ايمان نتيجه نخواهد داد) يا همه اهل كتاب (در آخر زمان پس از نزول عيسى از آسمان و) پيش از مرگش به او ايمان مى آورند، و او نيز روز قيامت بر آنها گواه خواهد بو
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بخاطر ظلمی که از یهود صادر شد، و (نیز) بخاطر جلوگیری بسیار آنها از راه خدا، بخشی از چیزهای پاکیزه را که بر آنها حلال بود، حرام کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به سزاى ستمى كه از يهوديان سر زد و به سبب آنكه [مردم را] بسيار از راه خدا باز داشتند، چيزهاى پاكيزه اى را كه بر آنان حلال شده بود حرام گردانيديم؛ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آرى به سزاى (اين همه) ظلمى كه از يهودان سر زد، چيزهاى پاكيزه اى را كه براى آنها حلال شده بود (مانند شير و گوشت شتر، و صيد ماهى، و چربى حيوان) بر آنها حرام نموديم و نيز به سزاى بازداشتن آنها بسيارى از مردم را از راه خد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) بخاطر ربا گرفتن، در حالی که از آن نهی شده بودند؛ و خوردن اموال مردم بباطل؛ و برای کافران آنها، عذاب دردناکی آماده کرده ایم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به سبب ] رباگرفتنشان -با آنكه از آن نهى شده بودند- و به ناروا مال مردم خوردنشان، و ما براى كافرانِ آنان عذابى دردناك آماده كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سبب ربا گرفتن آنها در حالى كه از آن نهى شده بودند، و خوردن اموال مردم را به بيهوده و باطل و ما براى كافران از آنها عذابى دردناك آماده كرده ايم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی راسخانِ در علم از آنها، و مؤمنان (از امّت اسلام،) به تمام آنچه بر تو نازل شده، و آنچه پیش از تو نازل گردیده، ایمان می آورند. (همچنین) نمازگزاران و زکات دهندگان و ایمان آورندگان به خدا و روز قیامت، بزودی به همه آنان پاداش عظیمی خواهیم داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ليكن راسخانِ آنان در دانش، و مؤمنان، به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه پيش از تو نازل گرديده ايمان دارند و خوشا بر نمازگزاران، و زكات دهندگان و ايمان آورندگان به خدا و روز بازپسين كه به زودى به آنان پاداشى بزرگ خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن راسخان در علم از آنان (علماى حقيقى تورات و انجيل) و همه مؤمنان كه به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه پيش از تو (بر پيامبران گذشته) نازل شده ايمان مى آورند و به ويژه نمازگزاران و نيز زكات دهندگان و ايمان آورندگان به خدا و روز واپسين، همه آنها را به زودى پاداشى بزرگ خواهيم داد
إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِن بَعْدِهِ وَأَوْحَيْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَعِيسَى وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَارُونَ وَسُلَيْمَانَ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا (163) ترجمه: (1)
وَرُسُلًا قَدْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَيْكَ مِن قَبْلُ وَرُسُلًا لَّمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ وَكَلَّمَ اللَّهُ مُوسَى تَكْلِيمًا (164) ترجمه: (2)
رُّسُلًا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا (165) ترجمه: (3)
لَّكِنِ اللَّهُ يَشْهَدُ بِمَا أَنزَلَ إِلَيْكَ أَنزَلَهُ بِعِلْمِهِ وَالْمَلَائِكَةُ يَشْهَدُونَ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا (166) ترجمه: (4)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلَالًا بَعِيدًا (167) ترجمه: (5)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقًا (168) ترجمه: (6)
إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا (169) ترجمه: (7)
يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِن رَّبِّكُمْ فَآمِنُوا خَيْرًا لَّكُمْ وَإِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا (170) ترجمه: (8)
ص: 104
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به تو وحی فرستادیم؛ همان گونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم؛ و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط [= بنی اسرائیل ] و عیسی و ایّوب و یونس و هارون و سلیمان وحی نمودیم؛ و به داوود زبور دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما همچنانكه به نوح و پيامبران بعد از او، وحى كرديم، به تو [نيز] وحى كرديم؛ و به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط و عيسى و ايوب و يونس و هارون و سليمان [نيز] وحى نموديم، و به داوود زبور بخشيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد ما به تو وحى كرديم همانگونه كه به نوح و پيامبران بعد از او وحى كرديم و نيز به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط ( پيامبرانى از فرزندان يعقوب) و عيسى و ايوب و يونس و هارون و سليمان وحى نموديم، و به داود زبور عطا كرديم (پس در دعوى نبوت و عرضه كتاب بى سابقه نيستى)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیامبرانی که سرگذشت آنها را پیش از این، برای تو باز گفته ایم؛ و پیامبرانی که سرگذشت آنها را بیان نکرده ایم؛ و خداوند با موسی سخن گفت. (و این امتیاز، از آن او بود.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيامبرانى [را فرستاديم ] كه در حقيقت [ماجراى ] آنان را قبلاً بر تو حكايت نموديم؛ و پيامبرانى [را نيز برانگيخته ايم ] كه [سرگذشت ] ايشان را بر تو بازگو نكرده ايم. و خدا با موسى آشكارا سخن گفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و رسولانى را (فرستاديم) كه (سرگذشت) آنان را پيش از اين بر تو بازگو كرديم و رسولانى كه بر تو بازگو نكرديم، و خداوند با موسى به طرزى خاص (بى پرده و بدون واسطه) سخن گفت. (به خواندن همه تورات به سمع او در يك قيام 72 ساعته)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبرانی که بشارت دهنده و بیم دهنده بودند، تا بعد از این پیامبران، حجتی برای مردم بر خدا باقی نماند، (و بر همه اتمام حجت شود؛) و خداوند، توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامبرانى كه بشارتگر و هشداردهنده بودند، تا براى مردم، پس از [فرستادن ] پيامبران، در مقابل خدا [بهانه و] حجّتى نباشد، و خدا توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرستادگانى بشارت رسان و بيم دهنده، تا مردم را بر خدا (در روز قيامت) پس از (آمدن) اين فرستادگان حجتى نباشد، و خداوند همواره مقتدر شكست ناپذير و حكيم (در همه امور) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی خداوند گواهی می دهد به آنچه بر تو نازل کرده؛ که از روی علمش نازل کرده است، و فرشتگان (نیز) گواهی می دهند؛ هر چند گواهی خدا کافی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ليكن خدا به [حقانيّت ] آنچه بر تو نازل كرده است گواهى مى دهد. [او] آن را به علم خويش نازل كرده است؛ و فرشتگان [نيز] گواهى مى دهند. و كافى است خدا گواه باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (كافران اهل كتاب نزول وحى و كتاب را بر تو گواهى نمى دهند) لكن خداوند به آنچه بر تو فرو فرستاده گواهى مى دهد كه آن را به علم خويش نازل نموده (تنظيم الفاظ و محتوا و انزال به جامعه بشرى، همه به علم ازلى اوست) و فرشتگان نيز گواهى مى دهند و خداوند از نظر گواه بودن كافى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، در گمراهی دوری گرفتار شده اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى ترديد، كسانى كه كفر ورزيدند و [مردم را] از راه خدا باز داشتند، به گمراهىِ دور و درازى افتاده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند و (ديگران را) از راه خدا بازداشتند بى ترديد به گمراهى دور و درازى درافتادند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، و (به خود و دیگران) ستم کردند، هرگز خدا آنها را نخواهد بخشید، و آنان را به هیچ راهی هدایت نخواهد کرد، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كفر ورزيدند و ستم كردند، خدا بر آن نيست كه آنان را بيامرزد و به راهى هدايت كند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه كفر ورزيدند و (به خود و ديگران) ستم كردند، خداوند بر آن نيست كه آنها را بيامرزد و نه آنكه به راهى (راست) هدايت نماي
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر به راه دوزخ! که جاودانه در آن خواهند ماند؛ و این کار برای خدا آسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر راه جهنّم، كه هميشه در آن جاودانند؛ و اين [كار] براى خدا آسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر به راه دوزخ كه براى هميشه در آن جاودان بمانند، و اين كار (عذاب كردن نفوس نامحدود به عذاب نامحدود در مدت نامحدود) بر خدا آسان است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! پیامبر (ی که انتظارش را می کشیدید،) حق را از جانب پروردگارتان آورد؛ به او ایمان بیاورید که برای شما بهتر است! و اگر کافر شوید، (به خدا زیانی نمی رسد، زیرا) آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، و خداوند، دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، آن پيامبر [موعود]، حقيقت را از سوى پروردگارتان براى شما آورده است. پس ايمان بياوريد كه براى شما بهتر است. و اگر كافر شويد [بدانيد كه ] آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ خداست، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، حقيقت اين است كه فرستاده ما (دين و كتاب) حق را از جانب پروردگارتان بر شما آورد، پس ايمان بياوريد كه به خير شماست، و اگر كفر ورزيد پس (بدانيد كه خدا از شما بى نياز است، زيرا كه) همانا آسمان ها و زمين ملك حقيقى خداست، و خداوند همواره دانا و حكيم است
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَلَا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِّنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَا تَقُولُوا ثَلَاثَةٌ انتَهُوا خَيْرًا لَّكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلَهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَن يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا (171) ترجمه: (1)
لَّن يَسْتَنكِفَ الْمَسِيحُ أَن يَكُونَ عَبْدًا لِّلَّهِ وَلَا الْمَلَائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ وَمَن يَسْتَنكِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَيَسْتَكْبِرْ فَسَيَحْشُرُهُمْ إِلَيْهِ جَمِيعًا (172) ترجمه: (2)
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ وَأَمَّا الَّذِينَ اسْتَنكَفُوا وَاسْتَكْبَرُوا فَيُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا (173) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُم بُرْهَانٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُورًا مُّبِينًا (174) ترجمه: (4)
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَاعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَةٍ مِّنْهُ وَفَضْلٍ وَيَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا (175) ترجمه: (5)
ص: 105
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! در دین خود، غلوّ (و زیاده روی) نکنید! و در باره خدا، غیر از حق نگویید! مسیح عیسی بن مریم فقط فرستاده خدا، و کلمه (و مخلوق) اوست، که او را به مریم القا نمود؛ و روحی (شایسته) از طرف او بود. بنابر این، به خدا و پیامبران او، ایمان بیاورید! و نگویید: «(خداوند) سه گانه است!» (از این سخن) خودداری کنید که برای شما بهتر است! خدا، تنها معبود یگانه است؛ او منزه است که فرزندی داشته باشد؛ (بلکه) از آن اوست آنچه در آسمانها و در زمین است؛ و برای تدبیر و سرپرستی آنها، خداوند کافی است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، در دين خود غلوّ مكنيد، و در باره خدا جز [سخن ] درست مگوييد. مسيح، عيسى بن مريم، فقط پيامبر خدا و كلمه اوست كه آن را به سوى مريم افكنده و روحى از جانب اوست. پس به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد و نگوييد [خدا ]سه گانه است. باز ايستيد كه براى شما بهتر است. خدا فقط معبودى يگانه است. منزّه از آن است كه براى او فرزندى باشد. آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست، و خداوند بس كارساز است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب (اى مسيحيان) در دين خود غلوّ نكنيد و بر خداوند جز گفتار حق و حقيقت مگوييد (مگوييد خدا از الوهيت به وجود عيسى منقلب گشته، يا همانند روح در قالب وى حلول نموده)، جز اين نيست كه مسيح عيسى بن مريم فرستاده خدا و كلمه اوست كه به مريم القا نموده (به واسطه كلمه «كن» او را در رحم مريم پديد آورده) و هم روحى از جانب اوست (كه حيات بخش نفوس است). پس به خدا و فرستادگانش ايمان آوريد و مگوييد: (خدا) سه گانه است (جوهره ذاتش به سه موجود پدر و پسر و روح القدس تقسيم شده. از اين سخن) خوددارى كنيد كه به خير شماست، جز اين نيست كه خداوند خدايى يگانه است، منزّه است از اينكه او را فرزندى باشد، آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است ملك حقيقى اوست، و خدا براى كارسازى ( امور جهان هستى) كافى است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز مسیح از این ابا نداشت که بنده خدا باشد؛ و نه فرشتگان مقرّب او (از این ابا دارند). و آنها که از عبودیّت و بندگی او، روی برتابند و تکبّر کنند، بزودی همه آنها را (در قیامت) نزد خود جمع خواهد کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسيح از اينكه بنده خدا باشد هرگز ابا نمى ورزد، و فرشتگان مقرّب [نيز ابا ندارند]؛ و هر كس از پرستش او امتناع ورزد و بزرگى فروشد، به زودى همه آنان را به سوى خود گرد مى آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز مسيح از اينكه بنده خدا باشد ابا و امتناع ندارد، و همه فرشتگان مقرّب نيز ابا ندارند، و هر كه از پرستش او امتناع كند و تكبر ورزد ( خداوند) همه آنان را (در روز رستاخيز) به سوى خود گردآورى خواهد نمود (تا همه را طبق استحقاق كيفر دهد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، پاداششان را بطور کامل خواهد داد؛ و از فضل و بخشش خود، بر آنها خواهد افزود. و آنها را که ابا کردند و تکبّر ورزیدند، مجازات دردناکی خواهد کرد؛ و برای خود، غیر از خدا، سرپرست و یاوری نخواهند یافت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، پاداششان را به تمام [و كمال ] خواهد داد، و از فضل خود به ايشان افزونتر مى بخشد. و اما كسانى كه امتناع ورزيده و بزرگى فروخته اند، آنان را به عذابى دردناك دچار مى سازد و در برابر خدا براى خود يار و ياورى نخواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : امّا كسانى كه ايمان آوردند و عمل هاى شايسته كردند، پاداش هاى آنان را به طور كامل خواهد داد و از فضل و رحمت خود بر آنان خواهد افزود، و اما كسانى كه ابا كردند و تكبر نمودند آنها را به عذابى دردناك كيفر خواهد داد، و (در آنجا) براى خود جز خداوند سرپرست و ياورى نخواهند يافت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! دلیل روشن از طرف پروردگارتان برای شما آمد؛ و نور آشکاری به سوی شما نازل کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، در حقيقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است، و ما به سوى شما نورى تابناك فرو فرستاده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم، در حقيقت براى شما برهان و حجتى از پروردگارتان آمده (پيامبر و دين و معجزات او) و براى شما نورى آشكار و روشنگر (قرآن) را فرو فرستاديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که به خدا ایمان آوردند و به (آن کتاب آسمانی) چنگ زدند، بزودی همه را در رحمت و فضل خود، وارد خواهد ساخت؛ و در راه راستی، به سوی خودش هدایت می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه به خدا گرويدند و به او تمسّك جستند، به زودى [خدا] آنان را در جوار رحمت و فضلى از جانب خويش درآورد، و ايشان را به سوى خود، به راهى راست هدايت كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسانى كه به خدا ايمان آورده و به او تمسك جستند، به زودى آنان را در رحمت و فضلى از جانب خود درمى آورد و به راهى راست به سوى خود هدايت مى كند
يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌ فَإِن كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِن كَانُوا إِخْوَةً رِّجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (176) ترجمه: (1)
5 - سوره المائدة
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ (1) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَانًا وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُوا وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (2) ترجمه: (3)
ص: 106
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو (در باره ارث خواهران و برادران) سؤال می کنند، بگو: «خداوند، حکم کلاله (خواهر و برادر) را برای شما بیان می کند: اگر مردی از دنیا برود، که فرزند نداشته باشد، و برای او خواهری باشد، نصف اموالی را که به جا گذاشته، از او (ارث) می برد؛ و (اگر خواهری از دنیا برود، وارث او یک برادر باشد،) او تمام مال را از آن خواهر به ارث می برد، در صورتی که (میّت) فرزند نداشته باشد؛ و اگر دو خواهر (از او) باقی باشند دو سوم اموال را می برند؛ و اگر برادران و خواهران با هم باشند، (تمام اموال را میان خود تقسیم می کنند؛ و) برای هر مذکّر، دو برابر سهم مؤنّث است. خداوند (احکام خود را) برای شما بیان می کند تا گمراه نشوید؛ و خداوند به همه چیز داناست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو [در باره كلاله ] فتوا مى طلبند؛ بگو: «خدا در باره كلاله فتوا مى دهد: اگر مردى بميرد و فرزندى نداشته باشد، و خواهرى داشته باشد، نصف ميراث از آن اوست. و آن [مرد نيز] از او ارث مى برد، اگر براى او [=خواهر] فرزندى نباشد. پس اگر [ورثه فقط] دو خواهر باشند، دو سوم ميراث براى آن دو است، و اگر [چند] خواهر و برادرند، پس نصيب مرد، مانند نصيب دو زن است. خدا براى شما توضيح مى دهد تا مبادا گمراه شويد، و خداوند به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو فتوا مى طلبند، بگو: خداوند به شما درباره كلاله (خواهران پدر و مادرى يا پدرى تنها) فتوا مى دهد: اگر مردى كه فرزند (و پدر و مادر و جد) ندارد بميرد و او را يك خواهر باشد، نصف ميراث وى (به تشريع اوّلى) از آن اوست (و بقيه را به تشريع ثانوى ارث مى برد)، و اين برادر نيز از آن خواهر اگر اولاد نداشته باشد (تمام مال را) ارث مى برد، اما اگر خواهران دو نفر باشند دو سوم ميراث ميت از آن آنهاست (و بقيه را به تشريع ثانوى ارث مى برند)، و اگر آنها برادران و خواهران متعدد باشند (همه ميراث از آن آنهاست لكن) براى مرد مانند نصيب دو زن است. خداوند براى شما بيان مى كن
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! به پیمانها (و قراردادها) وفا کنید! چهارپایان (و جنین آنها) برای شما حلال شده است؛ مگر آنچه بر شما خوانده می شود (و استثنا خواهد شد). و به هنگام احرام، صید را حلال نشمرید! خداوند هر چه بخواهد (و مصلحت باشد) حکم می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به قراردادها[ى خود] وفا كنيد. براى شما [گوشت ] چارپايان حلال گرديده، جز آنچه [حكمش ] بر شما خوانده مى شود، در حالى كه نبايد شكار را در حال احرام، حلال بشمريد. خدا هر چه بخواهد فرمان مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به پيمان ها و قراردادهاى خود (پيمان هايتان با خود مانند نذر و عهد و قسم و با مردم مانند عقود و قراردادهاى ديگر، و با خداوند مانند التزام به احكام دين كه از آن جمله التزام به حلّيّت و حرمت برخى از اشياء است) وفا كنيد. (گوشت) چهارپايان زبان بسته (و جنين هاى آنها كه در وقت تذكيه مرده از شكم مادر بيرون مى آيند) براى شما كه حلال شمارنده صيد در حال احرام نيستيد حلال شده جز آنچه بر شما خوانده مى شود (كه استثنا شده) همانا خداوند هر چه را بخواهد حكم مى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! و نه ماه حرام را، و نه قربانیهای بی نشان و نشاندار را، و نه آنها را که به قصد خانه خدا برای به دست آوردن فضل پروردگار و خشنودی او می آیند! اما هنگامی که از احرام بیرون آمدید، صیدکردن برای شما مانعی ندارد. و خصومت با جمعیّتی که شما را از آمدن به مسجد الحرام (در سال حدیبیه) بازداشتند، نباید شما را وادار به تعدّی و تجاوز کند! و (همواره) در راه نیکی و پرهیزگاری با هم تعاون کنید! و (هرگز) در راه گناه و تعدّی همکاری ننمایید! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، حرمت شعاير خدا، و ماه حرام، و قربانى بى نشان، و قربانيهاى گردن بنددار، و راهيان بيت الحرام را كه فضل و خشنودى پروردگار خود را مى طلبند، نگه داريد. و چون از احرام بيرون آمديد [مى توانيد] شكار كنيد، و البتّه نبايد كينه توزىِ گروهى كه شما را از مسجد الحرام باز داشتند، شما را به تعدّى وادارد. و در نيكوكارى و پرهيزگارى با يكديگر همكارى كنيد، و در گناه و تعدّى دستيار هم نشويد، و از خدا پروا كنيد كه خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، حرمت نشانه هاى (توحيد و پرستش) خدا (مانند اعمال حج و عمره و مكان هاى آن عبادات) و حرمت ماه هاى حرام (كه رجب و ذى قعده و ذى حجه و محرم است) و حرمت قربانى بى نشان و قربانى قلاده در گردن و حرمت قاصدان بيت الحرام را كه فضل و خشنوديى از پروردگارشان را مى طلبند نشكنيد. و چون از احرام درآمديد مى توانيد شكار كنيد، و عداوت گروهى بدين جهت كه شما را از مسجد الحرام بازداشتند شما را وادار نكند كه (بر حقوق آنها) تجاوز كنيد. و در هر كار خير و تقوا يكديگر را يارى دهيد و بر گناه و تجاوز همكارى نكنيد، و از خدا پروا نماييد، كه همانا خداوند سخت كيفر است
حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (3) ترجمه: (1)
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (4) ترجمه: (2)
الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَّكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَّهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ وَمَن يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ (5) ترجمه: (3)
ص: 107
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گوشت مردار، و خون، و گوشت خوک، و حیواناتی که به غیر نام خدا ذبح شوند، و حیوانات خفه شده، و به زجر کشته شده، و آنها که بر اثر پرت شدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده -مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح می شوند، (همه) بر شما حرام شده است؛ و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه های تیر مخصوص بخت آزمایی؛ تمام این اعمال، فسق و گناه است -امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- امّا آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند؛) خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر شما حرام شده است: مردار، و خون، و گوشت خوك، و آنچه به نام غير خدا كشته شده باشد، و [حيوان حلال گوشت ] خفه شده، و به چوب مرده، و از بلندى افتاده، و به ضرب شاخ مرده، و آنچه درنده از آن خورده باشد -مگر آنچه را [كه زنده دريافته و خود] سر ببريد- و [همچنين ] آنچه براى بتان سربريده شده، و [نيز] قسمت كردن شما [چيزى را] به وسيله تيرهاى قرعه؛ اين [كارها همه ] نافرمانىِ [خدا]ست. امروز كسانى كه كافر شده اند، از [كارشكنى در] دين شما نوميد گرديده اند. پس، از ايشان مترسيد و از من بترسيد. امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانيدم، و اسلام را براى شما [به عنوان ] آيينى برگزيدم. و هر كس دچار گرسنگى شود، بى آنكه به گناه متمايل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد]، بى ترديد، خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما حرام شد (خوردن) مردار و خون و گوشت خوك و آنچه (در وقت كشتن) نام غير خدا بر آن برده شده و حيوان خفه شده و به وسيله زدن مرده، و از بلندى پرت شده و مرده و به شاخ حيوان ديگرى مرده و آنچه درنده آن را كشته و از آن خورده، مگر آنچه را (از موارد فوق كه قابل تذكيه بوده) تذكيه كرده ايد و همچنين آنچه بر روى سنگ مقدّس (يا براى بت ها) سر بريده شده، و (نيز حرام شد) قسمت كردن (گوشت حيوانى) با تيرهاى قمار، كه همه اين اعمال فسق است،- امروز كسانى كه كفر ورزيده اند از (ابطال و ازاله) دين شما مأيوس گشته اند، پس از آنها مترسيد و از من بترسيد. امروز دين شما را برايتان كامل، و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را براى شما به عنوان آيينى (استوار و پايدار) پذيرفتم،- پس اگر كسى در حال قحطى و گرسنگى شديد بدون تمايل به گناه (به خوردن بعضى از آن حرام ها) ناچار شود، خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو سؤال می کنند چه چیزهایی برای آنها حلال شده است؟ بگو: «آنچه پاکیزه است، برای شما حلال گردیده؛ (و نیز صید) حیوانات شکاری و سگهای آموخته (و تربیت یافته) که از آنچه خداوند به شما تعلیم داده به آنها یاد داده اید، (بر شما حلال است؛) پس، از آنچه این حیوانات برای شما (صید می کنند و) نگاه می دارند، بخورید؛ و نام خدا را (به هنگام فرستادن حیوان برای شکار،) بر آن ببرید؛ و از (معصیت) خدا بپرهیزید که خداوند سریع الحساب است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو مى پرسند: چه چيزى براى آنان حلال شده است؟ بگو: «چيزهاى پاكيزه براى شما حلال گرديده و [نيز صيد] حيوانات شكارگر كه شما بعنوان مربيان سگهاى شكارى، از آنچه خدايتان آموخته، به آنها تعليم داده ايد [براى شما حلال شده است ]. پس از آنچه آنها براى شما گرفته و نگاه داشته اند بخوريد، و نام خدا را بر آن ببريد، و پرواى خدا بداريد كه خدا زودشمار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو مى پرسند چه چيزى بر آنها حلال شده؟ بگو: همه پاكيزه ها (هر چه كه مطلوب عقل و مرغوب طبع باشد از خوراكى و پوشاكى و ساير وسايل زندگى) بر شما حلال گرديده و (نيز صيد) آنچه از حيوانات شكارى كه تعليم داده و تأديب نموده ايد (براى شما حلال است)- در حالى كه از آنچه خدا به شما آموخته به آنها مى آموزيد- (پس) از هر حيوانى كه براى شما بگيرند و نگه دارند بخوريد و نام خدا را (هنگام فرستادن آنها به سوى شكار) بر آن ببريد، و از خدا پروا كنيد، كه بى ترديد خداوند زودرس به حساب است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امروز چیزهای پاکیزه برای شما حلال شده؛ و (همچنین) طعام اهل کتاب، برای شما حلال است؛ و طعام شما برای آنها حلال؛ و (نیز) زنان پاکدامن از مسلمانان، و زنان پاکدامن از اهل کتاب، حلالند؛ هنگامی که مهر آنها را بپردازید و پاکدامن باشید؛ نه زناکار، و نه دوست پنهانی و نامشروع گیرید. و کسی که انکار کند آنچه را باید به آن ایمان بیاورد، اعمال او تباه می گردد؛ و در سرای دیگر، از زیانکاران خواهد بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : امروز چيزهاى پاكيزه براى شما حلال شده، و طعام كسانى كه اهل كتابند براى شما حلال، و طعام شما براى آنان حلال است. و [بر شما حلال است ازدواج با] زنان پاكدامن از مسلمان، و زنان پاكدامن از كسانى كه پيش از شما كتاب [آسمانى ] به آنان داده شده، به شرط آنكه مَهرهايشان را به ايشان بدهيد، در حالى كه خود پاكدامن باشيد نه زناكار و نه آنكه زنان را در پنهانى دوست خود بگيريد. و هر كس در ايمان خود شكّ كند، قطعاً عملش تباه شده، و در آخرت از زيانكاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : امروز چيزهاى پاكيزه براى شما حلال شد، و طعام كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده شده براى شما حلال، و طعام شما هم براى آنها حلال است، و (نيز حلال است بر شما) زنان آزاد و پاكدامن از مؤمنان و زنان آزاد و پاكدامن از كسانى كه پيش از شما به آنها كتاب (آسمانى) داده شده، هر گاه مهر آنها را پرداخته باشيد در حالى كه پاكدامن باشيد نه اهل زنا و نه رفيق باز به نامشروع در نهان. و هر كس كفر ورزد بدانچه بايد ايمان آورد حقّا كه عملش تباه شده و در آخرت از زيانكاران است
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُم مِّنْهُ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (6) ترجمه: (1)
وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمِيثَاقَهُ الَّذِي وَاثَقَكُم بِهِ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (7) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (8) ترجمه: (3)
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ (9) ترجمه: (4)
ص: 108
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که به نماز می ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل [= برآمدگی پشت پا] مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید (و غسل کنید)! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده [= قضای حاجت کرده ]، یا با زنان تماس گرفته (و آمیزش جنسی کرده اید)، و آب (برای غسل یا وضو) نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت [= پیشانی ] و دستها بکشید! خداوند نمی خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون به [عزم ] نماز برخيزيد، صورت و دستهايتان را تا آرنج بشوييد؛ و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى پيشين [هر دو پا] مسح كنيد؛ و اگر جنب ايد خود را پاك كنيد [=غسل نماييد]؛ و اگر بيمار يا در سفر بوديد، يا يكى از شما از قضاى حاجت آمد، يا با زنان نزديكى كرده ايد و آبى نيافتيد؛ پس با خاك پاك تيمّم كنيد، و از آن به صورت و دستهايتان بكشيد. خدا نمى خواهد بر شما تنگ بگيرد، ليكن مى خواهد شما را پاك، و نعمتش را بر شما تمام گرداند، باشد كه سپاس [او] بداريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون براى نماز برخيزيد (و وضو نداشتيد) پس صورت ها و دست هايتان را تا آرنج بشوييد، و بر سرتان و روى پاهاتان تا برآمدگى روى هر دو پا مسح كنيد، و اگر جنب بوديد شستشو نماييد (غسل كنيد)، و اگر بيمار يا در سفر بوديد و حال آنكه يكى از شما از قضاى حاجت آمده يا با زنان همبستر شده و آبى نيافتيد، پس به سراغ خاكى پاك رويد و از آن خاك (پس از آنكه كف هر دو دست بر آن زديد) به صورت و دست هايتان بكشيد (تيمم كنيد). خداوند هرگز نمى خواهد براى شما مشقت درست كند و لكن مى خواهد شما را پاك نمايد و نعمت خود را بر شما تمام سازد، شايد سپاس گزاريد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به یاد آورید نعمت خدا را بر شما، و پیمانی را که با تأکید از شما گرفت، آن زمان که گفتید: «شنیدیم و اطاعت کردیم»! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که خدا، از آنچه درون سینه هاست، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نعمتى را كه خدا بر شما ارزانى داشته و [نيز] پيمانى را كه شما را به [انجام ] آن متعهد گردانيده، به ياد آوريد، آنگاه كه گفتيد: «شنيديم و اطاعت كرديم.» و از خدا پروا داريد كه خدا به راز دلها آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آوريد نعمت خدا را بر شما و پيمان او را كه (به واسطه پذيرش نبوت و دين) با شما بست آن گاه كه گفتيد: شنيديم و فرمان برديم. و از خدا پروا كنيد، كه همانا خدا به محتواى سينه ها داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! همواره برای خدا قیام کنید، و از روی عدالت، گواهی دهید! دشمنی با جمعیّتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است! و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام می دهید، با خبر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، براى خدا به داد برخيزيد [و] به عدالت شهادت دهيد، و البته نبايد دشمنى گروهى شما را بر آن دارد كه عدالت نكنيد. عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است، و از خدا پروا داريد، كه خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (در هر كار فردى و اجتماعى) قيام كننده استوار و دائم براى خدا و گواهان به عدل و قسط باشيد و هرگز دشمنى با گروهى شما را بر آن ندارد كه عدالت نكنيد عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است، و تقوا پيشه كنيد كه همانا خداوند به آنچه مى كنيد آگاه است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، به آنها که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، وعده آمرزش و پاداش عظیمی داده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، به آمرزش و پاداشى بزرگ وعده داده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند كسانى را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند وعده داده كه آنها را آمرزش و پاداشى بزرگ است
وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (10) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَن يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (11) ترجمه: (2)
وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنتُم بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ فَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ (12) ترجمه: (3)
فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُوا حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُوا بِهِ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَى خَائِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (13) ترجمه: (4)
ص: 109
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، اهل دوزخند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند و آيات ما را دروغ انگاشتند، آنان اهل دوزخند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيده و آيات ما را تكذيب نموده اند آنها اهل دوزخند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! نعمتی را که خدا به شما بخشید، به یاد آورید؛ آن زمان که جمعی (از دشمنان)، قصد داشتند دست به سوی شما دراز کنند (و شما را از میان بردارند)، اما خدا دست آنها را از شما باز داشت! از خدا بپرهیزید! و مؤمنان باید تنها بر خدا توکّل کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، نعمت خدا را بر خود، ياد كنيد: آنگاه كه قومى آهنگ آن داشتند كه بر شما دست يازند، و [خدا] دستشان را از شما كوتاه داشت. و از خدا پروا داريد، و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، نعمت خدا را بر خود به ياد آريد آن گاه كه گروهى آهنگ آن كردند كه به سوى شما دست درازى كنند، (به فكر ترور و شبيخون بر مسلمين بودند) پس خداوند دستشان را از شما بازداشت. و از خدا پروا كنيد و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل نمايند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خدا از بنی اسرائیل پیمان گرفت. و از آنها، دوازده نقیب [= سرپرست ] برانگیختیم. و خداوند (به آنها) گفت: «من با شما هستم! اگر نماز را برپا دارید، و زکات را بپردازید، و به رسولان من ایمان بیاورید و آنها را یاری کنید، و به خدا قرض الحسن بدهید [= در راه او، به نیازمندان کمک کنید]، گناهان شما را می پوشانم [= می بخشم ]؛ و شما را در باغهایی از بهشت، که نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد می کنم. اما هر کس از شما بعد از این کافر شود، از راه راست منحرف گردیده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا از فرزندان اسرائيل پيمان گرفت. و از آنان دوازده سركرده برانگيختيم. و خدا فرمود: «من با شما هستم.» اگر نماز برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگانم ايمان بياوريد و ياريشان كنيد و وام نيكويى به خدا بدهيد، قطعاً گناهانتان را از شما مى زدايم، و شما را به باغهايى كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است در مى آورم. پس هر كس از شما بعد از اين كفر ورزد، در حقيقت از راه راست گمراه شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا خداوند از بنى اسرائيل پيمان گرفت، و از ميان آنها دوازده نفر سرپرست و رئيس (براى دوازده قبيله) برانگيختيم. و خدا به آنها گفت: بى ترديد من با شما هستم، كه اگر نماز را برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگانم (كه در آينده برمى انگيزم) ايمان آوريد و آنها را محترمانه يارى كنيد و به خدا وامى نيكو دهيد (در راه خدا انفاق كنيد)، حتما گناهان شما را مى زدايم و شما را در بهشت هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها جارى است درمى آورم. پس اگر كسى از شما پس از اين كفر ورزد حقا كه راه راست را گم كرده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی بخاطر پیمان شکنی، آنها را از رحمت خویش دور ساختیم؛ و دلهای آنان را سخت و سنگین نمودیم؛ سخنان (خدا) را از موردش تحریف می کنند؛ و بخشی از آنچه را به آنها گوشزد شده بود، فراموش کردند؛ و هر زمان، از خیانتی (تازه) از آنها آگاه می شوی، مگر عده کمی از آنان؛ ولی از آنها درگذر و صرف نظر کن، که خداوند نیکوکاران را دوست می دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به [سزاى ] پيمان شكستنشان لعنتشان كرديم و دلهايشان را سخت گردانيديم. [به طورى كه ] كلمات را از مواضع خود تحريف مى كنند، و بخشى از آنچه را بدان اندرز داده شده بودند به فراموشى سپردند. و تو همواره بر خيانتى از آنان آگاه مى شوى، مگر [شمارى ] اندك از ايشان [كه خيانتكار نيستند]. پس، از آنان درگذر و چشم پوشى كن كه خدا نيكوكاران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آنها را به خاطر شكستنشان پيمان خود را لعنت كرديم (به مسخ صورت و قلب سيرت و سقوط حكومت محكوم نموديم) و دل هايشان را سخت كرديم (به طورى كه) سخنان (خدا) را از مواضع خود تحريف و جابه جا مى كردند، و سهمى به سزا از آنچه را (از علوم تورات و نشانه هاى نبوت پيامبر اسلام را) كه بدان گوشزد شده بودند فراموش كردند، و همواره از كارهاى خائنانه آنها جز شمار اندكى از آنان آگاه مى شوى، پس (فعلا تا آن گاه كه مأمور به جهاد شوى) از آنان درگذر و روى گردان، كه خداوند نيكان و نيكوكاران را دوست دارد
وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ (14) ترجمه: (1)
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِّمَّا كُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُّبِينٌ (15) ترجمه: (2)
يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَيُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَيَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (16) ترجمه: (3)
لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَن يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ وَمَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (17) ترجمه: (4)
ص: 110
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از کسانی که ادّعای نصرانیّت (و یاری مسیح) داشتند (نیز) پیمان گرفتیم؛ ولی آنها قسمت مهمّی را از آنچه به آنان تذکّر داده شده بود فراموش کردند؛ از این رو در میان آنها، تا دامنه قیامت، عداوت و دشمنی افکندیم. و خداوند، (در قیامت) آنها را از آنچه انجام می دادند (و نتایج آن)، آگاه خواهد ساخت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از كسانى كه گفتند: «ما نصرانى هستيم»، از ايشان [نيز] پيمان گرفتيم، و[لى ] بخشى از آنچه را بدان اندرز داده شده بودند فراموش كردند، و ما [هم ] تا روز قيامت ميانشان دشمنى و كينه افكنديم، و به زودى خدا آنان را از آنچه مى كرده اند [و مى ساخته اند] خبر مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از كسانى كه گفتند ما نصرانى هستيم (به نصرت خدا برمى خيزيم) پيمانشان را (بر زهد در دنيا و توحيد كلمه و عدم تفرق در دين) گرفتيم، پس سهمى به سزا از آنچه را كه بدان تذكر داده شده بودند (از معارف انجيل مانند مسائل توحيد و نشانه هاى نبوت و اوصاف پيامبر اسلام) فراموش نمودند، پس ميان آنها تا روز رستاخيز دشمنى و كينه افكنديم، و به زودى خداوند آنها را از آنچه انجام داده اند آگاه خواهد ساخت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! پیامبر ما، که بسیاری از حقایق کتاب آسمانی را که شما کتمان می کردید روشن می سازد، به سوی شما آمد؛ و از بسیاری از آن، (که فعلاً افشای آن مصلحت نیست،) صرف نظر می نماید. (آری،) از طرف خدا، نور و کتاب آشکاری به سوی شما آمد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، پيامبر ما به سوى شما آمده است كه بسيارى از چيزهايى از كتاب [آسمانى خود] را كه پوشيده مى داشتيد براى شما بيان مى كند، و از بسيارى [خطاهاى شما] درمى گذرد. قطعاً براى شما از جانب خدا روشنايى و كتابى روشنگر آمده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، به يقين فرستاده ما به سوى شما آمده كه بسيارى از آنچه را كه شما از كتاب خود پنهان كرديد (مانند اوصاف پيامبر اسلام و نشانه هاى نبوت او) براى شما روشن مى كند و از بسيارى هم (فعلا) چشم مى پوشد (مانند قول به تجسم خدا و نسبت گناه به پيامبران). حقّا كه براى شما از جانب خداوند نور و كتابى روشن و روشنگر آمده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به برکت آن، کسانی را که از خشنودی او پیروی کنند، به راه های سلامت، هدایت می کند؛ و به فرمان خود، از تاریکیها به سوی روشنایی می برد؛ و آنها را به سوی راه راست، رهبری می نماید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا هر كه را از خشنودى او پيروى كند، به وسيله آن [كتاب ] به راه هاى سلامت رهنمون مى شود، و به توفيق خويش، آنان را از تاريكيها به سوى روشنايى بيرون مى برد و به راهى راست هدايتشان مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند به سبب آن (نور و كتاب) كسانى را كه (ايمان آورند و) از رضاى او پيروى كنند به راه هاى سلامت (كه راه اصول و فروع دين است) هدايت مى كند و آنها را از تاريكى ها (ى كفر و نفاق و فسق) به سوى نور به توفيق خود بيرون مى آورد و به سوى راهى راست هدايت مى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که گفتند: «خدا، همان مسیح بن مریم است»، بطور مسلّم کافر شدند؛ بگو: «اگر خدا بخواهد مسیح بن مریم و مادرش و همه کسانی را که روی زمین هستند هلاک کند، چه کسی می تواند جلوگیری کند؟ (آری،) حکومت آسمانها و زمین، و آنچه میان آن دو قرار دارد از آن خداست؛ هر چه بخواهد، می آفریند؛ (حتّی انسانی بدون پدر، مانند مسیح؛) و او، بر هر چیزی تواناست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه گفتند: «خدا همان مسيح پسر مريم است» مسلماً كافر شده اند. بگو: اگر [خدا] اراده كند كه مسيح پسر مريم و مادرش و هر كه را كه در زمين است، جملگى به هلاكت رساند، چه كسى در مقابل خدا اختيارى دارد؟ فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است از آن خداست. هر چه بخواهد مى آفريند، و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كافر شدند كسانى كه گفتند: خدا حتما همان مسيح فرزند مريم است (واجب منقلب به ممكن شده يا واجب در ممكن حلول نموده). بگو: اگر او بخواهد مسيح فرزند مريم و مادرش و هر كس را كه در روى زمين است همگى را بكشد، چه كسى در برابر خدا مالك چيزى است؟ حال آنكه مالكيت حقيقى آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آن دو است از آن خداست هر چه را بخواهد مى آفريند و خدا بر همه چيز تواناست
وَقَالَتِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ قُلْ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُم بَلْ أَنتُم بَشَرٌ مِّمَّنْ خَلَقَ يَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ (18) ترجمه: (1)
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلَى فَتْرَةٍ مِّنَ الرُّسُلِ أَن تَقُولُوا مَا جَاءَنَا مِن بَشِيرٍ وَلَا نَذِيرٍ فَقَدْ جَاءَكُم بَشِيرٌ وَنَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (19) ترجمه: (2)
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ (20) ترجمه: (3)
يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ (21) ترجمه: (4)
قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِن يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ (22) ترجمه: (5)
قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (23) ترجمه: (6)
ص: 111
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یهود و نصاری گفتند: «ما، فرزندان خدا و دوستان (خاصّ) او هستیم.» بگو: «پس چرا شما را در برابر گناهانتان مجازات می کند؟! بلکه شما هم بشری هستید از مخلوقاتی که آفریده؛ هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می بخشد؛ و هر کس را بخواهد (و مستحق بداند)، مجازات می کند؛ و حکومت آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست، از آن اوست؛ و بازگشت همه موجودات، به سوی اوست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يهودان و ترسايان گفتند: «ما پسران خدا و دوستان او هستيم.» بگو: «پس چرا شما را به [كيفر] گناهانتان عذاب مى كند؟ عنه،] بلكه شما [هم ] بشريد از جمله كسانى كه آفريده است. هر كه را بخواهد مى آمرزد، و هر كه را بخواهد عذاب مى كند، و فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو مى باشد از آن خداست، و بازگشت [همه ] به سوى اوست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يهود و نصارا گفتند: ما پسران خدا و دوستان اوييم. بگو: پس چرا خدا شما را به گناهتان عذاب مى كند؟ بلكه شما هم بشرى هستيد از جمله كسانى كه او آفريده است هر كس را بخواهد (به اقتضاى رحمتش) مى آمرزد و هر كس را بخواهد (به اقتضاى عدلش) عذاب مى كند، و ملكيت حقيقى آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آنهاست از آن اوست و بازگشت به سوى اوست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! رسول ما، پس از فاصله و فترتی میان پیامبران، به سوی شما آمد؛ در حالی که حقایق را برای شما بیان می کند؛ تا مبادا (روز قیامت) بگویید: «نه بشارت دهنده ای به سراغ ما آمد، و نه بیم دهنده ای»! (هم اکنون، پیامبر) بشارت دهنده و بیم دهنده، به سوی شما آمد! و خداوند بر همه چیز تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى اهل كتاب، پيامبر ما به سوى شما آمده كه در دوران فترت رسولان [حقايق را] براى شما بيان مى كند، تا مبادا [روز قيامت ] بگوييد: «براى ما بشارتگر و هشداردهنده اى نيامد.» پس قطعاً براى شما بشارتگر و هشداردهنده اى آمده است. و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى اهل كتاب، همانا فرستاده ما نزد شما آمد، كه در دوران انقطاع و بريده شدن سلسله رسولان (ميان عيسى و محمّد صلّى الله عليه وآله معارف دينى را) براى شما بيان مى كند تا مبادا (در روز قيامت) بگوييد: براى ما هيچ مژده دهنده و بيم كننده اى نيامد. پس حقّا كه شما را مژده دهنده و بيم كننده اى آمد، و خدا بر هر چيز تواناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آورید) هنگامی را که موسی به قوم خود گفت: «ای قوم من! نعمت خدا را بر خود متذکّر شوید هنگامی که در میان شما، پیامبرانی قرار داد؛ (و زنجیر بندگی و اسارت فرعونی را شکست) و شما را حاکم و صاحب اختیار خود قرار داد؛ و به شما چیزهایی بخشید که به هیچ یک از جهانیان نداده بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] زمانى را كه موسى به قوم خود گفت: «اى قوم من، نعمت خدا را بر خود ياد كنيد، آنگاه كه در ميان شما پيامبرانى قرار داد، و شما را پادشاهانى ساخت، و آنچه را كه به هيچ كس از جهانيان نداده بود، به شما داد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه موسى به قوم خود گفت: اى قوم من، نعمت خدا را بر خود متذكر شويد، آن گاه كه در ميان شما پيامبرانى قرار داد و شما را فرمانروايان (مردم) ساخت و به شما چيزى داد كه به احدى از جهانيان نداد (مانند غرق كردن دشمنتان، تورات مبسوط، سنگ چشمه زا و منّ و سلوى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم! به سرزمین مقدّسی که خداوند برای شما مقرّر داشته، وارد شوید! و به پشت سر خود بازنگردید (و عقب گرد نکنید) که زیانکار خواهید بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى قوم من، به سرزمين مقدسى كه خداوند براى شما مقرر داشته است درآييد، و به عقب بازنگرديد كه زيانكار خواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى قوم من، به اين سرزمين مقدسى كه خدا براى شما نوشته و مقرر داشته (بيت المقدس) وارد شويد و به پشت خود برنگرديد و عقب نشينى نكنيد كه زيان كار خواهيد شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای موسی! در آن (سرزمین)، جمعیّتی (نیرومند و) ستمگرند؛ و ما هرگز وارد آن نمی شویم تا آنها از آن خارج شوند؛ اگر آنها از آن خارج شوند، ما وارد خواهیم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى موسى، در آنجا مردمى زورمندند و تا آنان از آنجا بيرون نروند ما هرگز وارد آن نمى شويم. پس اگر از آنجا بيرون بروند ما وارد خواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى موسى، همانا در آنجا گروهى سلطه جو و ستمگر هستند، و ما هرگز داخل آنجا نمى شويم تا آنها از آنجا بيرون روند، پس اگر آنها بيرون شوند ما حتما داخل خواهيم شد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) دو نفر از مردانی که از خدا می ترسیدند، و خداوند به آنها، نعمت (عقل و ایمان و شهامت) داده بود، گفتند: «شما وارد دروازه شهر آنان شوید! هنگامی که وارد شدید، پیروز خواهید شد. و بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : دو مرد از [زمره ] كسانى كه [از خدا] مى ترسيدند و خدا به آنان نعمت داده بود، گفتند: «از آن دروازه بر ايشان [بتازيد و] وارد شويد؛ كه اگر از آن، درآمديد قطعاً پيروز خواهيد شد، و اگر مؤمنيد، به خدا توكل كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دو نفر مرد از كسانى كه (از خدا) مى ترسيدند و خدا بر آنها نعمت (ايمان و شجاعت) داده بود، گفتند: از اين در (دروازه شهر) بر آنها حمله بريد، و چون بدانجا داخل شديد حتما شما پيروزيد، و تنها بر خدا توكل كنيد اگر ايمان داريد
قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا أَبَدًا مَّا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ (24) ترجمه: (1)
قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ (25) ترجمه: (2)
قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ أَرْبَعِينَ سَنَةً يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ (26) ترجمه: (3)
وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ (27) ترجمه: (4)
لَئِن بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي مَا أَنَا بِبَاسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ (28) ترجمه: (5)
إِنِّي أُرِيدُ أَن تَبُوءَ بِإِثْمِي وَإِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ وَذَلِكَ جَزَاءُ الظَّالِمِينَ (29) ترجمه: (6)
فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِينَ (30) ترجمه: (7)
فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءَةَ أَخِيهِ قَالَ يَا وَيْلَتَا أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءَةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ (31) ترجمه: (8)
ص: 112
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بنی اسرائیل) گفتند: «ای موسی! تا آنها در آنجا هستند، ما هرگز وارد نخواهیم شد! تو و پروردگارت بروید و (با آنان) بجنگید، ما همینجا نشسته ایم»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى موسى، تا وقتى آنان در آن [شهر]ند ما هرگز پاى در آن ننهيم. تو و پروردگارت برو[يد] و جنگ كنيد كه ما همين جا مى نشينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى موسى تا آنها در آن (شهر) هستند ما هرگز وارد آنجا نخواهيم شد، پس تو و پروردگارت برويد (با آنان) بجنگيد، ما حتما در همين جا خواهيم نشست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «پروردگارا! من تنها اختیار خودم و برادرم را دارم، میان ما و این جمعیّت گنهکار، جدایی بیفکن!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «پروردگارا! من جز اختيار شخص خود و برادرم را ندارم؛ پس ميان ما و ميان اين قوم نافرمان جدايى بينداز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: پروردگارا، من (راجع به ابلاغ رسالت و دعوت به جهاد) جز بر خود و برادرم تسلّطى ندارم (و از قوم جز اندكى در طاعت من نيست) پس ميان ما و اين گروه نافرمان جدايى بيفكن
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (به موسی) فرمود: «این سرزمین (مقدس)، تا چهل سال بر آنها ممنوع است (و به آن نخواهند رسید)؛ پیوسته در زمین (در این بیابان)، سرگردان خواهند بود؛ و در باره (سرنوشت) این جمعیّت گنهکار، غمگین مباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [خدا به موسى ] فرمود: «[ورود به ] آن [سرزمين ] چهل سال بر ايشان حرام شد، [كه ] در بيابان سرگردان خواهند بود. پس تو بر گروه نافرمانان اندوه مخور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا گفت: اين سرزمين چهل سال بر آنها (به سزاى گناهانشان) حرام شد، (در اين مدت) همواره در روى زمين (بيابان سينا) سرگردان خواهند ماند. پس بر اين گروه نافرمان اندوه مخور
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و داستان دو فرزند آدم را بحقّ بر آنها بخوان: هنگامی که هر کدام، کاری برای تقرّب (به پروردگار) انجام دادند؛ امّا از یکی پذیرفته شد، و از دیگری پذیرفته نشد؛ (برادری که عملش مردود شده بود، به برادر دیگر) گفت: «به خدا سوگند تو را خواهم کشت!» (برادر دیگر) گفت: «(من چه گناهی دارم؟ زیرا) خدا، تنها از پرهیزگاران می پذیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و داستان دو پسر آدم را به درستى بر ايشان بخوان، هنگامى كه [هر يك از آن دو،] قربانيى پيش داشتند. پس، از يكى از آن دو پذيرفته شد و از ديگرى پذيرفته نشد. [قابيل ] گفت: «حتماً تو را خواهم كشت.» [هابيل ] گفت: «خدا فقط از تقواپيشگان مى پذيرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و داستان دو پسر آدم (هابيل و قابيل) را به حق و درستى بر آنها بخوان، آن گاه كه آن دو كار تقرب آورى انجام دادند (هابيل شتر نحر كرد و قابيل اندكى گندم پيش آورد) پس از يكى پذيرفته شد و از ديگرى پذيرفته نشد. (قابيل) گفت: حتما تو را خواهم كشت. (هابيل) گفت: جز اين نيست كه خدا از پرهيزكاران مى پذيرد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر تو برای کشتن من، دست دراز کنی، من هرگز به قتل تو دست نمی گشایم، چون از پروردگار جهانیان می ترسم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اگر دست خود را به سوى من دراز كنى تا مرا بكشى، من دستم را به سوى تو دراز نمى كنم تا تو را بكشم، چرا كه من از خداوند، پروردگار جهانيان مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته اگر تو دستت را به سوى من دراز كنى كه مرا بكشى، من هرگز دستم را به سويت دراز نمى كنم كه تو را بكشم (هر چند از خود دفاع مى كنم) همانا من از پروردگار جهانيان مى ترسم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من می خواهم تو با گناه من و خودت (از این عمل) بازگردی (و بار هر دو گناه را به دوش کشی)؛ و از دوزخیان گردی. و همین است سزای ستمکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «من مى خواهم تو با گناه من و گناه خودت [به سوى خدا] بازگردى، و در نتيجه از اهل آتش باشى، و اين است سزاى ستمگران.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : من مى خواهم (سبقت نكنم) تا تو با گناه (كشتن من و ديگر گناهان) من و گناهان خود (به نزد خدا) بازگردى و از دوزخيان باشى، و اين است كيفر ستمكاران
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نفس سرکش، کم کم او را به کشتن برادرش ترغیب کرد؛ (سرانجام) او را کشت؛ و از زیانکاران شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس نفس [اماره ]اش او را به قتل برادرش ترغيب كرد، و وى را كشت و از زيانكاران شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس نفس (امّاره) او كشتن برادرش را در نظر وى مرغوب كرد و آسان جلوه داد، پس او را كشت و از زيانكاران گرديد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس خداوند زاغی را فرستاد که در زمین، جستجو (و کندوکاو) می کرد؛ تا به او نشان دهد چگونه جسد برادر خود را دفن کند. او گفت: «وای بر من! آیا من نتوانستم مثل این زاغ باشم و جسد برادرم را دفن کنم؟!» و سرانجام (از ترس رسوایی، و بر اثر فشار وجدان، از کار خود) پشیمان شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، خدا زاغى را برانگيخت كه زمين را مى كاويد، تا به او نشان دهد چگونه جسد برادرش را پنهان كند. [قابيل ] گفت: «واى بر من، آيا عاجزم كه مثل اين زاغ باشم تا جسد برادرم را پنهان كنم؟» پس از [زمره ]پشيمانان گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند زاغى را برانگيخت كه زمين را (براى دفن چيزى) مى كند، تا به وى نشان دهد كه چگونه جسد برادرش را كه نبايد ديده شود پنهان سازد. وى گفت: اى واى بر من، آيا من ناتوان بودم از اينكه مثل اين زاغ باشم تا جسد برادر خود را پنهان نمايم؟! پس از پشيمانان گرديد
مِنْ أَجْلِ ذَلِكَ كَتَبْنَا عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم بَعْدَ ذَلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ (32) ترجمه: (1)
إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (33) ترجمه: (2)
إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن قَبْلِ أَن تَقْدِرُوا عَلَيْهِمْ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (34) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (35) ترجمه: (4)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ أَنَّ لَهُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لِيَفْتَدُوا بِهِ مِنْ عَذَابِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (36) ترجمه: (5)
ص: 113
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به همین جهت، بر بنی اسرائیل مقرّر داشتیم که هر کس، انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است که گویی همه انسانها را کشته؛ و هر کس، انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است. و رسولان ما، دلایل روشن برای بنی اسرائیل آوردند، اما بسیاری از آنها، پس از آن در روی زمین، تعدّی و اسراف کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اين روى بر فرزندان اسرائيل مقرر داشتيم كه هر كس كسى را -جز به قصاص قتل، يا [به كيفر] فسادى در زمين- بكشد، چنان است كه گويى همه مردم را كشته باشد. و هر كس كسى را زنده بدارد، چنان است كه گويى تمام مردم را زنده داشته است. و قطعاً پيامبران ما دلايل آشكار براى آنان آوردند، [با اين همه ] پس از آن بسيارى از ايشان در زمين زياده روى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدين سبب (به سبب وقوع چنين فاجعه اى) بر بنى اسرائيل (و همه ملت ها در طول تاريخ) نوشته و مقرّر داشتيم كه هر كس انسانى را جز براى قصاص نفس يا فسادى كه در روى زمين كرده بكشد (يا از اسلام به كفر درآورد) چنان است كه گويى همه مردم را كشته (و گمراه ساخته و در جهنمى مخصوص قاتلان بى گناهان خواهد بود)، و هر كس انسانى را حيات بخشد (از مرگ نجات دهد يا از كفر به اسلام آورد) گويى همه مردم را زنده كرده (و هدايت نموده) است. و به يقين فرستادگان ما براى آنها (بنى اسرائيل) دلايل روشنى آوردند، سپس بسيارى از آنان پس از آن در روى زمين بيش از حد به فساد و خونريزى پرداختند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کیفر آنها که با خدا و پیامبرش به جنگ برمی خیزند، و اقدام به فساد در روی زمین می کنند، (و با تهدید اسلحه، به جان و مال و ناموس مردم حمله می برند،) فقط این است که اعدام شوند؛ یا به دار آویخته گردند؛ یا (چهار انگشت از) دست (راست) و پای (چپ) آنها، بعکس یکدیگر، بریده شود؛ و یا از سرزمین خود تبعید گردند. این رسوایی آنها در دنیاست؛ و در آخرت، مجازات عظیمی دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سزاى كسانى كه با [دوستداران ] خدا و پيامبر او مى جنگند و در زمين به فساد مى كوشند، جز اين نيست كه كشته شوند يا بر دار آويخته گردند يا دست و پايشان در خلاف جهت يكديگر بريده شود يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين، رسوايى آنان در دنياست و در آخرت عذابى بزرگ خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه كيفر كسانى كه با خدا و رسول او مى جنگند و در زمين به فساد و تبهكارى مى پويند (با اسلحه سرد يا گرم به منظور ترساندن و سلب امنيت و تجاوز به حقوق مردم ظاهر مى شوند) اين است كه كشته شوند، يا بر دار آويخته گردند، يا دست ها و پاهايشان (چهار انگشت يك دست با چهار انگشت يك پا) بر خلاف جهت يكديگر بريده شود و يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين براى آنها خفّت و خواريى در دنياست و آنان را در آخرت عذابى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که پیش از دست یافتن شما بر آنان، توبه کنند؛ پس بدانید (خدا توبه آنها را می پذیرد؛) خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه پيش از آنكه بر ايشان دست يابيد، توبه كرده باشند. پس بدانيد كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه پيش از آنكه بر آنها دست يابيد توبه نمايند، پس بدانيد كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله ای برای تقرب به او بجوئید! و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد؛ و به او [توسل و] تقرب جوييد؛ و در راهش جهاد كنيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خداوند پروا كنيد و (براى تقرّب) به سوى او (از مقرّبان درگاهش و از عمل هاى صالح) وسيله بجوييد و در راه او جهاد كنيد، شايد رستگار گرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بیقین کسانی که کافر شدند، اگر تمام آنچه روی زمین است و همانند آن، مال آنها باشد و همه آن را برای نجات از کیفر روز قیامت بدهند، از آنان پذیرفته نخواهد شد؛ و مجازات دردناکی خواهند داشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه كفر ورزيدند، اگر تمام آنچه در زمين است براى آنان باشد، و مثل آن را [نيز] با آن [داشته باشند] تا به وسيله آن، خود را از عذاب روز قيامت بازخرند، از ايشان پذيرفته نمى شود و عذابى پر درد خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه كفر ورزيده اند اگر تمام آنچه در زمين است و همانند آن نيز همراه آن از آن آنها باشد تا آن را (براى نجات خود) از عذاب روز قيامت فدا دهند از آنها پذيرفته نخواهد شد، و براى آنان عذابى دردناك است
يُرِيدُونَ أَن يَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنْهَا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ (37) ترجمه: (1)
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (38) ترجمه: (2)
فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (39) ترجمه: (3)
أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَيَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (40) ترجمه: (4)
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لَا يَحْزُنكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُوا آمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِن قُلُوبُهُمْ وَمِنَ الَّذِينَ هَادُوا سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِن بَعْدِ مَوَاضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَذَا فَخُذُوهُ وَإِن لَّمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَمَن يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَن تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا أُولَئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (41) ترجمه: (5)
ص: 114
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیوسته می خواهند از آتش خارج شوند، ولی نمی توانند از آن خارج گردند؛ و برای آنها مجازاتی پایدار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى خواهند كه از آتش بيرون آيند، در حالى كه از آن بيرون آمدنى نيستند، و براى آنان عذابى پايدار خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همواره اراده مى كنند كه از آتش بيرون آيند اما هرگز از آنجا بيرون شدنى نيستند، و آنها را عذابى پايدار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دست مرد دزد و زن دزد را، به کیفر عملی که انجام داده اند، بعنوان یک مجازات الهی، قطع کنید! و خداوند توانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مرد و زن دزد را به سزاى آنچه كرده اند، دستشان را به عنوان كيفرى از جانب خدا ببريد، و خداوند توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (اى حاكمان اسلامى) مرد دزد و زن دزد، دستشان را (چهار انگشت غير ابهام دست راستشان را) ببريد به سزاى كارى كه كرده اند به جهت كيفرى كه از جانب خداوند معين شده است، و خدا مقتدر غالب و داراى حكمت (در تكوين و تشريع) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما آن کس که پس از ستم کردن، توبه و جبران نماید، خداوند توبه او را می پذیرد؛ (و از این مجازات؛ معاف می شود، زیرا) خداوند، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هر كه بعد از ستم كردنش توبه كند و به صلاح آيد، خدا توبه او را مى پذيرد، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه پس از ظلمش توبه كند و به اصلاح (عقيده و عمل) پردازد بى ترديد خداوند بر او عطف توجه مى كند و توبه اش را مى پذيرد، كه حقّا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانی که حکومت و فرمانروائی آسمانها و زمین از آن خداست؟ هر کس را بخواهد (و مستحق بداند)، کیفر می کند؛ و هر کس را بخواهد و شایسته بداند، می بخشد؛ و خداوند بر هر چیزی قادر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر ندانسته اى كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست. هر كه را بخواهد عذاب مى كند و هر كه را بخواهد مى بخشد، و خدا بر هر چيزى تواناست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اى كه سلطه و مالكيت حقيقى آسمان ها و اين زمين از آن خداوند است؟! (چه آنكه آفرينش و حفظ و تدبير و اعدام همه در تحت اراده اوست) هر كس را بخواهد (به اقتضاى عدل و حكمت) عذاب مى كند و هر كس را بخواهد (به اقتضاى رحمت) مى آمرزد، و خداوند بر همه چيز تواناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرستاده (خدا)! آنها که در مسیر کفر شتاب می کنند و با زبان می گویند: «ایمان آوردیم» و قلب آنها ایمان نیاورده، تو را اندوهگین نسازند! و (همچنین) گروهی از یهودیان که خوب به سخنان تو گوش می دهند، تا دستاویزی برای تکذیب تو بیابند؛ آنها جاسوسان گروه دیگری هستند که خودشان نزد تو نیامده اند؛ آنها سخنان را از مفهوم اصلیش تحریف می کنند، و (به یکدیگر) می گویند: «اگر این (که ما می خواهیم) به شما داده شد (و محمد بر طبق خواسته شما داوری کرد،) بپذیرید، وگرنه (از او) دوری کنید!» (ولی) کسی را که خدا (بر اثر گناهان پی درپی او) بخواهد مجازات کند، قادر به دفاع از او نیستی؛ آنها کسانی هستند که خدا نخواسته دلهایشان را پاک کند؛ در دنیا رسوایی، و در آخرت مجازات بزرگی نصیبشان خواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، كسانى كه در كفر شتاب مى ورزند، تو را غمگين نسازند؛ [چه ] از آنانكه با زبان خود گفتند: «ايمان آورديم»، و حال آنكه دلهايشان ايمان نياورده بود، و [چه ] از يهوديان: [آنان ] كه [به سخنان تو] گوش مى سپارند [تا بهانه اى ]براى تكذيب [تو بيابند]، و براى گروهى ديگر كه [خود] نزد تو نيامده اند، خبرچينى [=جاسوسى ] مى كنند، كلمات را از جاهاى خود دگرگون مى كنند [و] مى گويند: «اگر اين [حكم ] به شما داده شد، آن را بپذيريد، و اگر آن به شما داده نشد، پس دورى كنيد.» و هر كه را خدا بخواهد به فتنه درافكند، هرگز در برابر خدا براى او از دست تو چيزى بر نمى آيد. اينانند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك گرداند. در دنيا براى آنان رسوايى، و در آخرت عذابى بزرگ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرستاده ما، كسانى كه در (ميل به كفر و يارى) كفر مى شتابند تو را غمگين مسازند، چه آنان كه به زبانشان گفتند ايمان آورديم و دل هايشان ايمان نياورده (منافقان) و چه آنان كه يهودى هستند آنها سخت شنونده دروغ و سخت گوش به فرمان گروهى ديگرند كه به نزد تو نيامده اند (علماى آنها) همانها كه كلمات (و احكام تورات) را پس از برقرارى در مواضع خود تحريف مى كنند (و به عوامشان) مى گويند: اگر اين (حكم) را به شما دادند بگيريد و اگر آن را ندادند (غير آن را دادند) پرهيز كنيد. و هر كه خداوند عذاب و سرافكندگى او را بخواهد هرگز تو چيزى از (عذاب) خدا را از او دفع نتوانى كرد. آنهايند كسانى كه خدا نخواسته دل هايشان را پاك كند. در دنيا براى آنها خواريى و در آخرت عذابى بزرگ خواهد بود
سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ فَإِن جَاءُوكَ فَاحْكُم بَيْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَإِن تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيْئًا وَإِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُم بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ (42) ترجمه: (1)
وَكَيْفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِندَهُمُ التَّوْرَاةُ فِيهَا حُكْمُ اللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوْنَ مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُولَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ (43) ترجمه: (2)
إِنَّا أَنزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَنُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِن كِتَابِ اللَّهِ وَكَانُوا عَلَيْهِ شُهَدَاءَ فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ (44) ترجمه: (3)
وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنفَ بِالْأَنفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (45) ترجمه: (4)
ص: 115
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها بسیار به سخنان تو گوش می دهند تا آن را تکذیب کنند؛ مال حرام فراوان می خورند؛ پس اگر نزد تو آمدند، در میان آنان داوری کن، یا (اگر صلاح دانستی) آنها را به حال خود واگذار! و اگر از آنان صرف نظر کنی، به تو هیچ زیانی نمی رسانند؛ و اگر میان آنها داوری کنی، با عدالت داوری کن، که خدا عادلان را دوست دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پذيرا و شنواى دروغ هستند [و] بسيار مال حرام مى خورند. پس اگر نزد تو آمدند، [يا] ميان آنان داورى كن، يا از ايشان روى برتاب. و اگر از آنان روى برتابى هرگز زيانى به تو نخواهند رسانيد. و اگر داورى مى كنى، پس به عدالت در ميانشان حكم كن كه خداوند دادگران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها سخت شنونده و پذيرنده دروغ و خورنده حرامند (مردمشان از علماى خود دروغ مى پذيرند و علمائشان از مردم رشوه مى گيرند) پس اگر به نزد تو آمدند خواهى ميان آنها داورى كن يا از آنان روى برتاب، و اگر روى برتافتى هرگز هيچ زيانى به تو نمى رسانند، و اگر داورى كردى ميانشان به عدل و داد داورى كن، زيرا خدا عدالت پيشگان را دوست دارد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه تو را به داوری می طلبند؟! در حالی که تورات نزد ایشان است؛ و در آن، حکم خدا هست. (وانگهی) پس از داوری خواستن از حکم تو، (چرا) روی می گردانند؟! آنها مؤمن نیستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه تو را داور قرار مى دهند، با آنكه تورات نزد آنان است كه در آن حكم خدا [آمده ] است؟ سپس آنان بعد از اين [طلب داورى ] پشت مى كنند، و [واقعاً] آنان مؤمن نيستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه تو را داور قرار مى دهند با آنكه تورات كه حكم خدا در آن است نزد آنهاست! آن گاه پس از آن (داورى) روى برمى تابند (با اينكه حكم تو مطابق كتابشان است) و آنها (به كتاب خود نيز) ايمان ندارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تورات را نازل کردیم در حالی که در آن، هدایت و نور بود؛ و پیامبران، که در برابر فرمان خدا تسلیم بودند، با آن برای یهود حکم می کردند؛ و (همچنین) علما و دانشمندان به این کتاب که به آنها سپرده شده و بر آن گواه بودند، داوری می نمودند. بنابر این، (بخاطر داوری بر طبق آیات الهی،) از مردم نهراسید! و از من بترسید! و آیات مرا به بهای ناچیزی نفروشید! و آنها که به احکامی که خدا نازل کرده حکم نمی کنند، کافرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما تورات را كه در آن رهنمود و روشنايى بود نازل كرديم. پيامبرانى كه تسليم [فرمان خدا] بودند، به موجب آن براى يهود داورى مى كردند؛ و [همچنين ] الهيّون و دانشمندان به سبب آنچه از كتاب خدا به آنان سپرده شده و بر آن گواه بودند. پس، از مردم نترسيد و از من بترسيد، و آيات مرا به بهاى ناچيزى مفروشيد؛ و كسانى كه به موجب آنچه خدا نازل كرده داورى نكرده اند، آنان خود كافرانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما تورات را فرو فرستاديم كه در آن هدايت و نور بود، پيامبرانى (از زمان موسى تا زمان عيسى) كه تسليم (دين موسى) بودند بر طبق آن براى كسانى كه يهودى بودند داورى مى كردند، و نيز علماى ربّانى و دانشمندان (تورات شناس) بدان جهت كه از آنها حفظ كتاب خدا خواسته شده بود و بر (بقا و مصونيت) آن گواه بودند، (به آن حكم مى كردند) پس (اى علماى يهود) از مردم نترسيد و از من بترسيد و به وسيله (تحريف) آيات من بهاى اندكى به دست نياوريد. و كسانى كه بر طبق آنچه خداوند نازل كرده حكم نكنند آنهايند كه كافرند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر آنها [= بنی اسرائیل ] در آن [= تورات ]، مقرر داشتیم که جان در مقابل جان، و چشم در مقابل چشم، و بینی در برابر بینی، و گوش در مقابل گوش، و دندان در برابر دندان می باشد؛ و هر زخمی، قصاص دارد؛ و اگر کسی آن را ببخشد (و از قصاص، صرف نظر کند)، کفاره (گناهان) او محسوب می شود؛ و هر کس به احکامی که خدا نازل کرده حکم نکند، ستمگر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در [تورات ] بر آنان مقرر كرديم كه جان در مقابل جان، و چشم در برابر چشم، و بينى در برابر بينى، و گوش در برابر گوش، و دندان در برابر دندان مى باشد؛ و زخمها [نيز به همان ترتيب ] قصاصى دارند. و هر كه از آن [قصاص ]درگذرد، پس آن، كفاره [گناهان ] او خواهد بود. و كسانى كه به موجب آنچه خدا نازل كرده داورى نكرده اند، آنان خود ستمگرانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما در آن كتاب بر آنها مقرر داشتيم كه جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بينى در برابر بينى و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان است (و قصاص مى شوند) و زخم ها نيز قصاص دارند، و كسى كه به قصاص شدن تن دردهد، برايش كفّاره (آن گناه) است، و هر كه از قصاص كردن درگذرد برايش كفّاره (گناهان او) است. و كسانى كه بر طبق آنچه خدا نازل نموده داورى نكنند آنهايند كه ستمكارند
وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الْإِنجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ (46) ترجمه: (1)
وَلْيَحْكُمْ أَهْلُ الْإِنجِيلِ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فِيهِ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (47) ترجمه: (2)
وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُم بَيْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (48) ترجمه: (3)
وَأَنِ احْكُم بَيْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ وَاحْذَرْهُمْ أَن يَفْتِنُوكَ عَن بَعْضِ مَا أَنزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ فَإِن تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ (49) ترجمه: (4)
أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْمًا لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ (50) ترجمه: (5)
ص: 116
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدنبال آنها [= پیامبران پیشین ]، عیسی بن مریم را فرستادیم در حالی که کتاب تورات را که پیش از او فرستاده شده بود تصدیق داشت؛ و انجیل را به او دادیم که در آن، هدایت و نور بود؛ و (این کتاب آسمانی نیز) تورات را، که قبل از آن بود، تصدیق می کرد؛ و هدایت و موعظه ای برای پرهیزگاران بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عيسى پسر مريم را به دنبال آنان [=پيامبران ديگر] درآورديم، در حالى كه تورات را كه پيش از او بود تصديق داشت، و به او انجيل را عطا كرديم كه در آن، هدايت و نورى است و تصديق كننده توراتِ قبل از آن است، و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و عيسى بن مريم را به دنبال آنها (پيامبران پيشين) درآورديم كه تصديق كننده تورات پيش از خود بود، و او را انجيل داديم كه در آن هدايت و نور بود و آن نيز تصديق كننده تورات پيش از خود و براى پرهيزكاران هدايت و اندرز بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اهل انجیل [= پیروان مسیح ] نیز باید به آنچه خداوند در آن نازل کرده حکم کنند! و کسانی که بر طبق آنچه خدا نازل کرده حکم نمی کنند، فاسقند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اهل انجيل بايد به آنچه خدا در آن نازل كرده داورى كنند، و كسانى كه به آنچه خدا نازل كرده حكم نكنند، آنان خود، نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بايد اهل انجيل به آنچه خدا در آن نازل كرده داورى كنند، و كسانى كه به آنچه خدا نازل كرده داورى نكنند آنانند كه فاسقند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این کتاب [= قرآن ] را به حق بر تو نازل کردیم، در حالی که کتب پیشین را تصدیق می کند، و حافظ و نگاهبان آنهاست؛ پس بر طبق احکامی که خدا نازل کرده، در میان آنها حکم کن! از هوی و هوسهای آنان پیروی نکن! و از احکام الهی، روی مگردان! ما برای هر کدام از شما، آیین و طریقه روشنی قرار دادیم؛ و اگر خدا می خواست، همه شما را امت واحدی قرارمی داد؛ ولی خدا می خواهد شما را در آنچه به شما بخشیده بیازماید؛ (و استعدادهای مختلف شما را پرورش دهد). پس در نیکیها بر یکدیگر سبقت جویید! بازگشت همه شما، به سوی خداست؛ سپس از آنچه در آن اختلاف می کردید؛ به شما خبر خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما اين كتاب [=قرآن ] را به حق به سوى تو فرو فرستاديم، در حالى كه تصديق كننده كتابهاى پيشين و حاكم بر آنهاست. پس ميان آنان بر وفق آنچه خدا نازل كرده حكم كن، و از هواهايشان [با دور شدن ] از حقى كه به سوى تو آمده، پيروى مكن. براى هر يك از شما [امتها] شريعت و راه روشنى قرار داده ايم. و اگر خدا مى خواست شما را يك امت قرار مى داد، ولى [خواست ] تا شما را در آنچه به شما داده است بيازمايد. پس در كارهاى نيك بر يكديگر سبقت گيريد. بازگشت [همه ] شما به سوى خداست؛ آنگاه در باره آنچه در آن اختلاف مى كرديد آگاهتان خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما اين كتاب را به سوى تو به حق و درستى فرو فرستاديم كه تصديق كننده است آنچه را از كتاب ها (ى آسمانى) كه پيش از او بوده و مسلط و مراقب و حافظ و گواه بر آنهاست. پس ميان آنان بر طبق آنچه خدا (بر تو) نازل كرده داورى كن و هرگز از هواهاى (نفسانى) آنان با انحراف از حقّى كه بر تو آمده پيروى مكن. براى هر يك از شما (امت ها) آيين و برنامه روشنى قرار داديم. و اگر خداوند (به اراده حتمى خود) مى خواست همه شما (امت ها) را بى ترديد يك امت مى كرد (همه بشر را در طول تاريخ با يك نوع استعداد فكرى راكد، نيازمند يك شريعت مى كرد) و لكن خواست در آنچه به شما داده شما را آزمايش كند (از اين رو استعدادهاى گوناگون قابل تكامل داد و بر حسب تكامل آن شرايع نازل كرد) پس به سوى كارهاى خير پيشى گيريد. برگشت همه شما به سوى خداست، پس شما را به آنچه درباره آن اختلاف مى كرديد آگاه خواهد كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان آنها [= اهل کتاب ]، طبق آنچه خداوند نازل کرده، داوری کن! و از هوسهای آنان پیروی مکن! و از آنها برحذر باش، مبادا تو را از بعض احکامی که خدا بر تو نازل کرده، منحرف سازند! و اگر آنها (از حکم و داوری تو)، روی گردانند، بدان که خداوند می خواهد آنان را بخاطر پاره ای از گناهانشان مجازات کند؛ و بسیاری از مردم فاسقند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان آنان به موجب آنچه خدا نازل كرده، داورى كن و از هواهايشان پيروى مكن و از آنان برحذر باش؛ مبادا تو را در بخشى از آنچه خدا بر تو نازل كرده به فتنه دراندازند. پس اگر پشت كردند، بدان كه خدا مى خواهد آنان را فقط به [سزاى ] پاره اى از گناهانشان برساند، و در حقيقت بسيارى از مردم نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (تو را وحى كرديم به) اينكه در ميان آنان طبق آنچه خدا نازل كرده داورى كن، و از هوس هاى آنها پيروى مكن و از آنان بر حذر باش كه مبادا تو را از برخى از آنچه خدا به سوى تو نازل نموده منحرف سازند. پس اگر (از داورى تو) روى گردانند بدان كه خدا اراده كرده آنها را به كيفر برخى از گناهانشان گرفتار نمايد، و البته بسيارى از مردم فاسق و خارج از طاعت خدايند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها حکم جاهلیّت را (از تو) می خواهند؟! و چه کسی بهتر از خدا، برای قومی که اهل یقین هستند، حکم می کند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا خواستار حكم جاهليت اند؟ و براى مردمى كه يقين دارند، داورى چه كسى از خدا بهتر است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا داورى دوران جاهليت را مى خواهند؟! و داورى چه كسى از داورى خدا بهتر است براى آنان كه يقين (به مبدأ و معاد) دارند؟
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (51) ترجمه: (1)
فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَى أَن تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ فَعَسَى اللَّهُ أَن يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِّنْ عِندِهِ فَيُصْبِحُوا عَلَى مَا أَسَرُّوا فِي أَنفُسِهِمْ نَادِمِينَ (52) ترجمه: (2)
وَيَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا أَهَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ إِنَّهُمْ لَمَعَكُمْ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُوا خَاسِرِينَ (53) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (54) ترجمه: (4)
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ (55) ترجمه: (5)
وَمَن يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ (56) ترجمه: (6)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاءَ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (57) ترجمه: (7)
ص: 117
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! یهود و نصاری را ولّی (و دوست و تکیه گاه خود،) انتخاب نکنید! آنها اولیای یکدیگرند؛ و کسانی که از شما با آنان دوستی کنند، از آنها هستند؛ خداوند، جمعیّت ستمکار را هدایت نمی کند ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، يهود و نصارى را دوستان [خود] مگيريد [كه ] بعضى از آنان دوستان بعضى ديگرند. و هر كس از شما آنها را به دوستى گيرد، از آنان خواهد بود. آرى، خدا گروه ستمگران را راه نمى نمايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، يهود و نصارا را ياوران و دوستان خود مگيريد، آنها دوستان و ياوران يكديگرند، و هر كس از شما آنها را دوست و ياور خود گيرد از آنها خواهد بود (و ستمكار است و) بى ترديد خداوند گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کسانی را که در دلهایشان بیماری است می بینی که در (دوستی با آنان)، بر یکدیگر پیشی می گیرند، و می گویند: «می ترسیم حادثه ای برای ما اتفاق بیفتد (و نیاز به کمک آنها داشته باشیم!)» شاید خداوند پیروزی یا حادثه دیگری از سوی خود (به نفع مسلمانان) پیش بیاورد؛ و این دسته، از آنچه در دل پنهان داشتند، پشیمان گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى بينى كسانى كه در دلهايشان بيمارى است، در [دوستى ] با آنان شتاب مى ورزند. مى گويند: «مى ترسيم به ما حادثه ناگوارى برسد.» اميد است خدا از جانب خود فتح [منظور] يا امر ديگرى را پيش آورد، تا [در نتيجه آنان ] از آنچه در دل خود نهفته داشته اند پشيمان گردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى را كه در دل هايشان بيمارى (نفاق) است مى بينى كه در (دوستى) آنها شتاب مى ورزند، مى گويند: بيم داريم كه حادثه بدى به ما برسد (دولت اسلامى سقوط كند و آنها بر ما مسلط شوند). اميد است كه خداوند فتحى (براى مسلمين) يا كارى از جانب خود (هلاك كردن كافران به نحوى ديگر) پيش آورد تا آنها بر آنچه در دل هايشان پنهان مى دارند پشيمان گردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان آورده اند می گویند: «آیا این (منافقان) همانها هستند که با نهایت تأکید سوگند یاد کردند که با شما هستند؟! (چرا کارشان به اینجا رسید؟!)» (آری،) اعمالشان نابود گشت، و زیانکار شدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده اند، مى گويند: «آيا اينان بودند كه به خداوند سوگندهاى سخت مى خوردند كه جداً با شما هستند؟» اعمالشان تباه شد و زيانكار گرديدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده اند (آن گاه كه نفاق منافقان ظاهر شد به يكديگر) مى گويند: آيا اينها بودند كه به شديدترين سوگندهاى خود سوگند مى خوردند كه با شما هستند؟! (حقّا كه) عمل هاى آنان (منافقان) باطل و بيهوده گشت و خود زيانكار شدند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هر کس از شما، از آیین خود بازگردد، (به خدا زیانی نمی رساند؛ خداوند جمعیّتی را می آورد که آنها را دوست دارد و آنان (نیز) او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع، و در برابر کافران سرسخت و نیرومندند؛ آنها در راه خدا جهاد می کنند، و از سرزنش هیچ ملامتگری هراسی ندارند. این، فضل خداست که به هر کس بخواهد (و شایسته ببیند) می دهد؛ و (فضل) خدا وسیع، و خداوند داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر كس از شما از دين خود برگردد، به زودى خدا گروهى [ديگر] را مى آورد كه آنان را دوست مى دارد و آنان [نيز] او را دوست دارند. [اينان ] با مؤمنان، فروتن، [و] بر كافران سرفرازند. در راه خدا جهاد مى كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى ترسند. اين فضل خداست. آن را به هر كه بخواهد مى دهد، و خدا گشايشگر داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر كس از شما از دين خود برگردد (زيانى به خدا نمى زند) خداوند به زودى گروهى را خواهد آورد كه آنها را دوست دارد و آنها نيز او را دوست دارند، در برابر مؤمنان رام و خاضعند و در برابر كافران مقتدر و پيروز، در راه خدا جهاد مى كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى هراسند. اين (ايمان و محبت و شهامت) فضل خداوند است كه به هر كس بخواهد مى دهد و خداوند (از نظر وجود و توان و رحمت) گسترده است و داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرپرست و ولیّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده اند؛ همانها که نماز را برپا می دارند، و در حال رکوع، زکات می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولىّ شما، تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آورده اند: همان كسانى كه نماز برپا مى دارند و در حال ركوع زكات مى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه سرپرست و ولىّ امر شما خدا و فرستاده اوست و كسانى كه ايمان آورده اند، آنها كه نماز را برپا مى دارند و در حالى كه در ركوعند زكات مى دهند. (مصداق منحصر به فرد اين عموم طبق روايات فريقين على عليه السّلام و بخشيدن انگشترى او در حال ركوع است)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ولایت خدا و پیامبر او و افراد باایمان را بپذیرند، پیروزند؛ (زیرا) حزب و جمعیّت خدا پیروز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس خدا و پيامبر او و كسانى را كه ايمان آورده اند ولىّ خود بداند [پيروز است، چرا كه ] حزب خدا همان پيروزمندانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسى كه خدا و فرستاده او و كسانى را كه ايمان آورده اند به ولايت و سرپرستى بپذيرد (از حزب خداست و) بى ترديد حزب خدا پيروزند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! افرادی که آیین شما را به باد استهزاء و بازی می گیرند -از اهل کتاب و مشرکان- ولیّ خود انتخاب نکنید؛ و از خدا بپرهیزید اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، كسانى را كه دين شما را به ريشخند و بازى گرفته اند [چه ] از كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده و [چه از] كافران، دوستان [خود] مگيريد، و اگر ايمان داريد از خدا پروا داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، كسانى را كه دين شما را به مسخره و بازى گرفته اند، چه از آنان كه پيش از شما كتاب (آسمانى) به آنها داده شده و چه از كفّار (ديگر) دوستان و ياوران خود مگيريد، و از خدا پروا كنيد اگر شما مؤمنيد
وَإِذَا نَادَيْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ اتَّخَذُوهَا هُزُوًا وَلَعِبًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْقِلُونَ (58) ترجمه: (1)
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ هَلْ تَنقِمُونَ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلُ وَأَنَّ أَكْثَرَكُمْ فَاسِقُونَ (59) ترجمه: (2)
قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِّن ذَلِكَ مَثُوبَةً عِندَ اللَّهِ مَن لَّعَنَهُ اللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولَئِكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضَلُّ عَن سَوَاءِ السَّبِيلِ (60) ترجمه: (3)
وَإِذَا جَاءُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَقَد دَّخَلُوا بِالْكُفْرِ وَهُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا يَكْتُمُونَ (61) ترجمه: (4)
وَتَرَى كَثِيرًا مِّنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (62) ترجمه: (5)
لَوْلَا يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ عَن قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَصْنَعُونَ (63) ترجمه: (6)
وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم مَّا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِّلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ (64) ترجمه: (7)
ص: 118
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هنگامی که (اذان می گویید، و مردم را) به نماز فرا می خوانید، آن را به مسخره و بازی می گیرند؛ این بخاطر آن است که آنها جمعی نابخردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه [به وسيله اذان، مردم را] به نماز مى خوانيد، آن را به مسخره و بازى مى گيرند، زيرا آنان مردمى اند كه نمى انديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (با نداى اذان مردم را) به سوى نماز بخوانيد آن را به مسخره و بازى مى گيرند. آن به خاطر اين است كه آنها گروهى هستند كه نمى انديشند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! آیا به ما خرده می گیرید؟ (مگر ما چه کرده ایم) جز اینکه به خداوند یگانه، و به آنچه بر ما نازل شده، و به آنچه پیش از این نازل گردیده، ایمان آورده ایم. و این، بخاطر آن است که بیشتر شما، از راه حق، خارج شده اید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، آيا جز اين بر ما عيب مى گيريد كه ما به خدا و به آنچه به سوى ما نازل شده، و به آنچه پيش از اين فرود آمده است ايمان آورده ايم، و اينكه بيشتر شما فاسقيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، آيا بر ما جز اين را عيب مى گيريد كه ما به خدا و آنچه (از جانب او) بر ما فرود آمده و آنچه پيش از ما (بر پيامبران گذشته) فرود آمده ايمان آورده ايم و اينكه بيشتر شما نافرمانيد (اين آيه مانند آن است كه گفته شود: از من جز اين را عيب مى گيرى كه من ثروتمندم و تو فقيرى يا من عالمم و تو جاهلى)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا شما را از کسانی که موقعیّت و پاداششان نزد خدا بدتر از این است، با خبر کنم؟ کسانی که خداوند آنها را از رحمت خود دور ساخته، و مورد خشم قرار داده، (و مسخ کرده،) و از آنها، میمونها و خوکهایی قرار داده، و پرستش بت کرده اند؛ موقعیّت و محل آنها، بدتر است؛ و از راه راست، گمراهترند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا شما را به بدتر از [صاحبان ] اين كيفر در پيشگاه خدا، خبر دهم؟ همانان كه خدا لعنتشان كرده و بر آنان خشم گرفته و از آنان بوزينگان و خوكان پديد آورده، و آنانكه طاغوت را پرستش كرده اند. اينانند كه از نظر منزلت، بدتر، و از راه راست گمراه ترند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا به شما خبر دهم از كسانى كه كيفرشان در نزد خداوند بدتر است (از اين مؤمنانى كه شما بر آنها عيب مى گيريد)؟ آنها كسانى هستند (از اسلافتان) كه خدا آنان را لعنت كرده و بر آنها غضب نموده و برخى از آنان را به صورت بوزينگان و خوك ها درآورده و كسانى كه طاغوت را پرستيدند. آنهايند كه جايگاهشان بدتر و از راه راست گمراه ترند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که نزد شما می آیند، می گویند: «ایمان آورده ایم!» (امّا) با کفر وارد می شوند، و با کفر خارج می گردند؛ و خداوند، از آنچه کتمان می کردند، آگاهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون نزد شما مى آيند، مى گويند: «ايمان آورديم.» در حالى كه با كفر وارد شده و قطعاً با همان [كفر] بيرون رفته اند. و خدا به آنچه پنهان مى داشتند داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نزد شما آيند گويند: ايمان آورديم در حالى كه قطعا با عقيده كفر (به حضور شما) وارد شده و با همان عقيده بيرون رفته اند! و خداوند به آنچه همواره كتمان مى كنند داناتر است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسیاری از آنان را می بینی که در گناه و تعدّی، و خوردن مال حرام، شتاب می کنند! چه زشت است کاری که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بسيارى از آنان را مى بينى كه در گناه و تعدّى و حرامخوارى خود شتاب مى كنند. واقعاً چه اعمال بدى انجام مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بسيارى از آنها را مى بينى كه در انجام گناه و تجاوز (به حقوق ديگران) و خوردن حرام مى شتابند. بسيار زشت است آنچه همواره مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا دانشمندان نصاری و علمای یهود، آنها را از سخنان گناه آمیز و خوردن مال حرام، نهی نمی کنند؟! چه زشت است عملی که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا الهيّون و دانشمندان، آنان را از گفتار گناه [آلود] و حرامخوارگى شان باز نمى دارند؟ راستى چه بد است آنچه انجام مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چرا علماى ربّانى و دانشمندان دينى (از يهود و نصارى) آنها را از گفتار گناه آلود و خوردن حرام نهى نمى كنند؟! بسيار زشت است آنچه پيوسته انجام مى دهند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یهود گفتند: «دست خدا (با زنجیر) بسته است.» دستهایشان بسته باد! و بخاطر این سخن، از رحمت (الهی) دور شوند! بلکه هر دو دست (قدرت) او، گشاده است؛ هرگونه بخواهد، می بخشد! ولی این آیات، که از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، بر طغیان و کفر بسیاری از آنها می افزاید. و ما در میان آنها تا روز قیامت عداوت و دشمنی افکندیم. هر زمان آتش جنگی افروختند، خداوند آن را خاموش ساخت؛ و برای فساد در زمین، تلاش می کنند؛ و خداوند، مفسدان را دوست ندارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يهود گفتند: «دست خدا بسته است.» دستهاى خودشان بسته باد. و به [سزاى ] آنچه گفتند، از رحمت خدا دور شوند. بلكه هر دو دست او گشاده است، هر گونه بخواهد مى بخشد. و قطعاً آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو فرود آمده، بر طغيان و كفر بسيارى از ايشان خواهد افزود، و تا روز قيامت ميانشان دشمنى و كينه افكنديم. هر بار كه آتشى براى پيكار برافروختند، خدا آن را خاموش ساخت. و در زمين براى فساد مى كوشند. و خدا مفسدان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يهود گفتند: دست خدا در بند است (هم در مرحله تشريع و از اين روست كه احكام دين چه در تورات و غير آن قابل نسخ نيست، و هم در انفاق به مردم، و گرنه چرا مؤمنان همه فقيرند و خود از مردم وام مى خواهد) دست هاى خودشان در بند باد و به سزاى گفتارشان از رحمت خدا دور باشند! بلكه هر دو دست (قدرت) او همواره باز است و قدرت كامله او هميشه محفوظ است (احكام و شرايع را نسخ مى كند و نسبت به دوستان و دشمنان، در دنيا و در آخرت) هر گونه اراده نمايد انفاق مى كند. و حتما آنچه به سوى تو از جانب پروردگارت نازل شده بر سركشى و كفر بسيارى از آنان خواهد افزود. و ما ميان آنان (يهود و نصارى و فرقه هاى آنها با يكديگر) تا روز قيامت دشمنى و كينه افكنده ايم هر بار آتشى را براى جنگ (با مسلمانان) افروختند خداوند آن را خاموش نمود. و آنها در روى زمين راه فساد مى پويند، و خداوند مفسدان را دوست ندارد
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأَدْخَلْنَاهُمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ (65) ترجمه: (1)
وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِم مِّن رَّبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِم مِّنْهُمْ أُمَّةٌ مُّقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ (66) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (67) ترجمه: (3)
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَسْتُمْ عَلَى شَيْءٍ حَتَّى تُقِيمُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم مَّا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (68) ترجمه: (4)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئُونَ وَالنَّصَارَى مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (69) ترجمه: (5)
لَقَدْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَأَرْسَلْنَا إِلَيْهِمْ رُسُلًا كُلَّمَا جَاءَهُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنفُسُهُمْ فَرِيقًا كَذَّبُوا وَفَرِيقًا يَقْتُلُونَ (70) ترجمه: (6)
ص: 119
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر اهل کتاب ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند، گناهان آنها را می بخشیم؛ و آنها را در باغهای پرنعمت بهشت، وارد می سازیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر اهل كتاب ايمان آورده و پرهيزگارى كرده بودند، قطعاً گناهانشان را مى زدوديم و آنان را به بوستانهاى پر نعمت درمى آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر اهل كتاب (به اسلام) مى گرويدند و تقوا پيشه مى كردند بى ترديد گناهانشان را مى زدوديم و آنها را در بهشت هاى پرنعمت درمى آورديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنان، تورات و انجیل و آنچه را از سوی پروردگارشان بر آنها نازل شده [= قرآن ] برپا دارند، از آسمان و زمین، روزی خواهند خورد؛ جمعی از آنها، معتدل و میانه رو هستند، ولی بیشترشان اعمال بدی انجام می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنان به تورات و انجيل و آنچه از جانب پروردگارشان به سويشان نازل شده است، عمل مى كردند، قطعاً از بالاى سرشان [بركات آسمانى ] و از زير پاهايشان [بركات زمينى ] برخوردار مى شدند. از ميان آنان گروهى ميانه رو هستند، و بسيارى از ايشان بد رفتار مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها تورات و انجيل (واقعى را) و آنچه را كه به آنها نازل شده برپا مى نمودند به يقين از بالاى سرشان و از زير پاهايشان روزى مى خوردند (از بركات آسمان و زمين برخوردار مى شدند). از آنها گروهى ميانه رو و درستكارند و بسيارى از آنها زشت است آنچه به جا مى آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان! و اگر نکنی، رسالت او را انجام نداده ای! خداوند تو را از (خطرات احتمالی) مردم، نگاه می دارد؛ و خداوند، جمعیّت کافران (لجوج) را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، ابلاغ كن؛ و اگر نكنى پيامش را نرسانده اى. و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مى دارد. آرى، خدا گروه كافران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرستاده ما، آنچه را از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده ابلاغ كن، و اگر نكنى (گويى هيچ) پيام او را ابلاغ نكرده اى و خداوند تو را از (فتنه و شر) مردم نگه مى دارد، بى ترديد خداوند گروه كافران را هدايت نمى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای اهل کتاب! شما هیچ آیین صحیحی ندارید، مگر اینکه تورات و انجیل و آنچه را از طرف پروردگارتان بر شما نازل شده است، برپا دارید. ولی آنچه بر تو از سوی پروردگارت نازل شده، (نه تنها مایه بیداری آنها نمی گردد، بلکه) بر طغیان و کفر بسیاری از آنها می افزاید. بنابر این، از این قوم کافر، (و مخالفت آنها،) غمگین مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، تا [هنگامى كه ] به تورات و انجيل و آنچه از پروردگارتان به سوى شما نازل شده است عمل نكرده ايد بر هيچ [آيين بر حقى ] نيستيد.» و قطعاً آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، بر طغيان و كفر بسيارى از آنان خواهد افزود. پس بر گروه كافران اندوه مخور. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، شما بر پايه چيزى (از دين و آيين درست) نيستيد تا آنكه تورات و انجيل و آنچه را كه بر شما از جانب پروردگارتان نازل شده (عملا) برپا داريد. و حتما آنچه بر تو از پروردگارت فرود آمده بر سركشى و كفر بسيارى از آنها خواهد افزود، پس بر گروه كافران اندوه مخور
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان آورده اند، و یهود و صابئان و مسیحیان، هرگاه به خداوند یگانه و روز جزا، ایمان بیاورند، و عمل صالح انجام دهند، نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كسانى كه يهودى و صابئى و مسيحى اند، هر كس به خدا و روز بازپسين ايمان آورد و كار نيكو كند، پس نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه (به اسلام) ايمان آورده اند و كسانى كه يهودى شده اند و صابئين (پيروان نوح يا يحيى) و نصارى، هر يك (از اين گروه ها كه در عصر پيامبر خود) به خدا و روز واپسين ايمان آورده و عمل شايسته انجام داده باشند، نه بيمى بر آنها (در روز قيامت) مى رود و نه اندوهگين مى شوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم؛ و رسولانی به سوی آنها فرستادیم؛ (ولی) هر زمان پیامبری حکمی بر خلاف هوسها و دلخواه آنها می آورد، عده ای را تکذیب می کردند؛ و عده ای را می کشتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما از فرزندان اسرائيل سخت پيمان گرفتيم، و به سويشان پيامبرانى روانه كرديم. هر بار پيامبرى چيزى بر خلاف دلخواهشان برايشان آورد، گروهى را تكذيب مى كردند و گروهى را مى كشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما از بنى اسرائيل (بر پذيرش توحيد و پيامبران) پيمان گرفتيم و به سوى آنها رسولانى فرستاديم، هر زمان رسولى براى آنها چيزى آورد كه دلخواهشان نبود گروهى را تكذيب كرده و گروهى را مى كشتند
وَحَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُوا وَصَمُّوا ثُمَّ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَصَمُّوا كَثِيرٌ مِّنْهُمْ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (71) ترجمه: (1)
لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ وَقَالَ الْمَسِيحُ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ (72) ترجمه: (2)
لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلَاثَةٍ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِن لَّمْ يَنتَهُوا عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (73) ترجمه: (3)
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَيَسْتَغْفِرُونَهُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (74) ترجمه: (4)
مَّا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ كَانَا يَأْكُلَانِ الطَّعَامَ انظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الْآيَاتِ ثُمَّ انظُرْ أَنَّى يُؤْفَكُونَ (75) ترجمه: (5)
قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (76) ترجمه: (6)
ص: 120
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گمان کردند مجازاتی در کار نخواهد بود! از این رو (از دیدن حقایق و شنیدن سخنان حق،) نابینا و کر شدند؛ سپس (بیدار گشتند، و) خداوند توبه آنها را پذیرفت، دیگربار (در خواب غفلت فرو رفتند، و) بسیاری از آنها کور و کر شدند؛ و خداوند، به آنچه انجام می دهند، بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پنداشتند كيفرى در كار نيست. پس كور و كر شدند. سپس خدا توبه آنان را پذيرفت. باز بسيارى از ايشان كور و كر شدند، و خدا به آنچه انجام مى دهند بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پنداشتند كه (آنان را) آزمايش و عذابى نخواهد بود، پس كور و كر شدند، آن گاه خدا بر آنها عطف توجه نمود و توبه پذيرفت، باز بسيارى از آنان كور و كر شدند و خداوند به آنچه مى كنند بيناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که گفتند: «خداوند همان مسیح بن مریم است»، بیقین کافر شدند، (با اینکه خود) مسیح گفت: ای بنی اسرائیل! خداوند یگانه را، که پروردگار من و شماست، پرستش کنید! زیرا هر کس شریکی برای خدا قرار دهد، خداوند بهشت را بر او حرام کرده است؛ و جایگاه او دوزخ است؛ و ستمکاران، یار و یاوری ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه گفتند: «خدا همان مسيح پسر مريم است»، قطعاً كافر شده اند، و حال آنكه مسيح، مى گفت: «اى فرزندان اسرائيل، پروردگار من و پروردگار خودتان را بپرستيد؛ كه هر كس به خدا شرك آورد، قطعاً خدا بهشت را بر او حرام ساخته و جايگاهش آتش است، و براى ستمكاران ياورانى نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كافر شدند كسانى كه گفتند: خداوند همان مسيح فرزند مريم است (واجب الوجود منقلب به ممكن شده يا واجب در ممكن حلول كرده)، حال آنكه خود مسيح گفت: اى بنى اسرائيل، خداوند را كه پروردگار من و پروردگار شماست بپرستيد، مسلّما هر كه به خدا شرك ورزد خداوند بهشت را بر او حرام سازد و جايگاهش آتش است، و ستمكاران را هرگز ياورانى نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که گفتند: «خداوند، یکی از سه خداست» (نیز) بیقین کافر شدند؛ معبودی جز معبود یگانه نیست؛ و اگر از آنچه می گویند دست بر ندارند، عذاب دردناکی به کافران آنها (که روی این عقیده ایستادگی کنند،) خواهد رسید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه [به تثليث قائل شده و] گفتند: «خدا سومين [شخص از] سه [شخص يا سه اقنوم ] است، قطعاً كافر شده اند، و حال آنكه هيچ معبودى جز خداى يكتا نيست. و اگر از آنچه مى گويند باز نايستند، به كافران ايشان عذابى دردناك خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كافر شدند كسانى كه گفتند: خداوند يكى از سه عنصر خدايى است (پدر و پسر و روح القدس)، حال آنكه هيچ خدايى جز خداى يگانه نيست. و اگر از آنچه مى گويند باز نايستند مسلّما كسانى از آنها را كه (با اين اعتقاد) كافر شده اند عذابى دردناك خواهد رسيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا به سوی خدا بازنمی گردند، و از او طلب آمرزش نمی کنند؟ (در حالی که) خداوند آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا به درگاه خدا توبه نمى كنند، و از وى آمرزش نمى خواهند؟ و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا آنها به سوى خدا باز نمى گردند و از او آمرزش نمى طلبند؟ در حالى كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسیح فرزند مریم، فقط فرستاده (خدا) بود؛ پیش از وی نیز، فرستادگان دیگری بودند، مادرش، زن بسیار راستگویی بود؛ هر دو، غذا می خوردند؛ (با این حال، چگونه دعوی الوهیّت مسیح و پرستش مریم را دارید؟!) بنگر چگونه نشانه را برای آنها آشکار می سازیم! سپس بنگر چگونه از حق بازگردانده می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسيح، پسر مريم جز پيامبرى نبود كه پيش از او [نيز] پيامبرانى آمده بودند؛ و مادرش زنى بسيار راستگو بود. هر دو غذا مى خوردند. بنگر چگونه آيات [خود] را براى آنان توضيح مى دهيم؛ سپس ببين چگونه [از حقيقت ] دور مى افتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسيح فرزند مريم جز فرستاده اى نيست كه پيش از وى نيز فرستادگانى گذشته اند و مادر او زنى بسيار راستگو و درست كردار بود، هر دو طعام مى خوردند (تولد، رسالت و خوردن، هر سه در انجيل است، بنا بر اين خدا نبودند). بنگر كه چگونه ما آيات و نشانه ها (ى توحيد خود و عبوديت عيسى) را بيان مى كنيم سپس بنگر كه آنها چگونه و به كجا بازگردانده مى شوند؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا جز خدا چیزی را می پرستید که مالک سود و زیان شما نیست؟! و خداوند، شنوا و داناست.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا غير از خدا چيزى را كه اختيار زيان و سود شما را ندارد، مى پرستيد؟ و حال آنكه خداوند شنواى داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا به جاى خدا چيزى را مى پرستيد كه براى شما (به طور استقلال) تسلط و توان هيچ زيان و سودى ندارد؟! و خداست كه شنوا و داناست
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِن قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا وَضَلُّوا عَن سَوَاءِ السَّبِيلِ (77) ترجمه: (1)
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ (78) ترجمه: (2)
كَانُوا لَا يَتَنَاهَوْنَ عَن مُّنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (79) ترجمه: (3)
تَرَى كَثِيرًا مِّنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنفُسُهُمْ أَن سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَفِي الْعَذَابِ هُمْ خَالِدُونَ (80) ترجمه: (4)
وَلَوْ كَانُوا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالنَّبِيِّ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِيَاءَ وَلَكِنَّ كَثِيرًا مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ (81) ترجمه: (5)
لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُم مَّوَدَّةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ (82) ترجمه: (6)
ص: 121
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای اهل کتاب! در دین خود، غلوّ (و زیاده روی) نکنید! و غیر از حق نگویید! و از هوسهای جمعیّتی که پیشتر گمراه شدند و دیگران را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروی ننمایید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى اهل كتاب، در دين خود بناحق گزافه گويى نكنيد، و از پى هوسهاى گروهى كه پيش از اين گمراه گشتند و بسيارى [از مردم ] را گمراه كردند و [خود] از راه راست منحرف شدند، نرويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى اهل كتاب، در دين خود به ناحق غلو نكنيد (بشر را خدا يا فرزند خدا يا يكى از سه خدا ندانيد) و نيز از هوس هاى گروهى كه پيش از اين (از راه مستقيم فطرت) گمراه شده و بسيارى را گمراه كردند و از راه راست (شرايع انبياء) گمراه گشتند پيروى نكنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کافران بنی اسرائیل، بر زبان داوود و عیسی بن مریم، لعن (و نفرین) شدند! این بخاطر آن بود که گناه کردند، و تجاوز می نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : از ميان فرزندان اسرائيل، آنان كه كفر ورزيدند، به زبان داوود و عيسى بن مريم مورد لعنت قرار گرفتند. اين [كيفر] به خاطر آن بود كه عصيان ورزيده و [از فرمان خدا] تجاوز مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى از بنى اسرائيل كه كفر ورزيدند، به زبان داود و عيسى بن مريم لعنت شدند. اين به خاطر آن بود كه نافرمانى كردند و پيوسته (از حدود الهى) تجاوز مى نمودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها از اعمال زشتی که انجام می دادند، یکدیگر را نهی نمی کردند؛ چه بدکاری انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] از كار زشتى كه آن را مرتكب مى شدند، يكديگر را بازنمى داشتند. راستى، چه بد بود آنچه مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها از هيچ كار زشتى كه انجام مى دادند باز نمى ايستادند (و يكديگر را نهى نمى نمودند) حقّا كه بد بود آنچه مى كردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسیاری از آنها را می بینی که کافران (و بت پرستان) را دوست می دارند (و با آنها طرح دوستی می ریزند)؛ نفس (سرکش) آنها، چه بد اعمالی از پیش برای (معاد) آنها فرستاد! که نتیجه آن، خشم خداوند بود؛ و در عذاب (الهی) جاودانه خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بسيارى از آنان را مى بينى كه با كسانى كه كفر ورزيده اند دوستى مى كنند. راستى چه زشت است آنچه براى خود پيش فرستادند كه [در نتيجه ] خدا بر ايشان خشم گرفت، و پيوسته در عذاب مى مانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بسيارى از آنها را مى بينى كه با كسانى كه كفر ورزيده اند (با مشركان) دوستى مى كنند. حقّا كه بد است آنچه هواى نفسشان براى آنها پيش آورده كه خدا بر آنها غضب كرده و در عذاب الهى جاودانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر به خدا و پیامبر (ص) و آنچه بر او نازل شده، ایمان می آوردند، (هرگز) آنان [= کافران ] را به دوستی اختیار نمی کردند؛ ولی بسیاری از آنها فاسقند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر به خدا و پيامبر و آنچه كه به سوى او فرود آمده ايمان مى آوردند، آنان را به دوستى نمى گرفتند، ليكن بسيارى از ايشان نافرمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها به خدا و پيامبر و آنچه بر او فرود آمده ايمان داشتند آنها را (مشركان را) دوست نمى گرفتند، و لكن بسيارى از آنها نافرمانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بطور مسلّم، دشمنترین مردم نسبت به مؤمنان را، یهود و مشرکان خواهی یافت؛ و نزدیکترین دوستان به مؤمنان را کسانی می یابی که می گویند: «ما نصاری هستیم»؛ این بخاطر آن است که در میان آنها، افرادی عالم و تارک دنیا هستند؛ و آنها (در برابر حق) تکبّر نمی ورزند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مسلماً يهوديان و كسانى را كه شرك ورزيده اند، دشمن ترين مردم نسبت به مؤمنان خواهى يافت؛ و قطعاً كسانى را كه گفتند: «ما نصرانى هستيم»، نزديكترين مردم در دوستى با مؤمنان خواهى يافت، زيرا برخى از آنان دانشمندان و رهبانانى اند كه تكبّر نمى ورزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما سرسخت ترين مردم را در دشمنى با كسانى كه ايمان آورده اند، يهود و مشركان خواهى يافت و نزديكترين آنها را در دوستى با مؤمنان كسانى مى يابى كه گفتند: ما نصاراييم. اين بدان سبب است كه گروهى از آنان كشيشان و راهبان اند و آنها تكبر و بزرگ منشى نمى ورزند
وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (83) ترجمه: (1)
وَمَا لَنَا لَا نُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا جَاءَنَا مِنَ الْحَقِّ وَنَطْمَعُ أَن يُدْخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ (84) ترجمه: (2)
فَأَثَابَهُمُ اللَّهُ بِمَا قَالُوا جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ (85) ترجمه: (3)
وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (86) ترجمه: (4)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ (87) ترجمه: (5)
وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ (88) ترجمه: (6)
لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ الْأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (89) ترجمه: (7)
ص: 122
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر زمان آیاتی را که بر پیامبر (اسلام) نازل شده بشنوند، چشمهای آنها را می بینی که (از شوق،) اشک می ریزد، بخاطر حقیقتی که دریافته اند؛ آنها می گویند: «پروردگارا! ایمان آوردیم؛ پس ما را با گواهان (و شاهدان حق، در زمره یاران محمد) بنویس! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آنچه را به سوى اين پيامبر نازل شده، بشنوند، مى بينى بر اثر آن حقيقتى كه شناخته اند، اشك از چشمهايشان سرازير مى شود. مى گويند: پروردگارا، ما ايمان آورده ايم؛ پس ما را در زمره گواهان بنويس. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آنچه را كه به فرستاده ما نازل شده بشنوند ديدگانشان را بينى كه به خاطر آنكه حق را شناخته اند اشك مى بارد، مى گويند: پروردگارا، ايمان آورديم، پس ما را با شاهدان (دائم در حضورت، و گواهان عالم آخرت) مقرر دار
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا ما به خدا و آنچه از حق به ما رسیده است، ایمان نیاوریم، در حالی که آرزو داریم پروردگارمان ما را در زمره صالحان قرار دهد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى ما چه [عذرى ] است كه به خدا و آنچه از حق به ما رسيده، ايمان نياوريم و حال آنكه چشم داريم كه پروردگارمان ما را با گروه شايستگان [به بهشت ] درآورد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما را چيست كه به خدا و آنچه از حق براى ما آمده ايمان نياوريم؟ در حالى كه طمع داريم پروردگارمان ما را در زمره گروه شايستگان درآورد و با آنان قرار دهد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند بخاطر این سخن، به آنها باغهایی از بهشت پاداش داد که از زیر درختانش، نهرها جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و این است جزای نیکوکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به پاس آنچه گفتند، خدا به آنان باغهايى پاداش داد كه از زير [درختان ] آن نهرها جارى است. در آن جاودانه مى مانند، و اين پاداش نيكوكاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند در برابر اين گفتارشان به آنها بهشت هايى كه از زير (ساختمان ها و درختان) آنها نهرها روان است پاداش داد كه جاودانه در آن باشند، و اين است پاداش نيكوكاران
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، همانها اهل دوزخند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند و آيات ما را دروغ پنداشتند، آنان همدم آتشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند و آيات و نشانه هاى ما را انكار و تكذيب نمودند آنها ياران دوزخند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! چیزهای پاکیزه را که خداوند برای شما حلال کرده است، حرام نکنید! و از حدّ، تجاوز ننمایید! زیرا خداوند متجاوزان را دوست نمی دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چيزهاى پاكيزه اى را كه خدا براى [استفاده ] شما حلال كرده، حرام مشماريد و از حدّ مگذريد، كه خدا از حدگذرندگان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چيزهاى پاكيزه اى را كه خدا بر شما حلال نموده (انواع وسايل زندگى كه حرمتى براى آنها نرسيده) بر خود حرام نكنيد و (از مرز حلال به حرام هم) تجاوز ننماييد، كه همانا خداوند تجاوزكاران را دوست ندارد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از نعمتهای حلال و پاکیزه ای که خداوند به شما روزی داده است، بخورید! و از (مخالفت) خداوندی که به او ایمان دارید، بپرهیزید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه خداوند روزىِ شما گردانيده، حلال و پاكيزه را بخوريد، و از آن خدايى كه بدو ايمان داريد پروا داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنچه خدا روزى شما كرده از حلال و پاكيزه اش بخوريد (و از حرام شرعى و پليد طبعى اجتناب كنيد) و از خدايى كه به او ايمان داريد پروا نماييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را بخاطر سوگندهای بیهوده (و خالی از اراده،) مؤاخذه نمی کند؛ ولی در برابر سوگندهایی که (از روی اراده) محکم کرده اید، مؤاخذه می نماید. کفاره این گونه قسمها، اطعام ده نفر مستمند، از غذاهای معمولی است که به خانواده خود می دهید؛ یا لباس پوشاندن بر آن ده نفر؛ و یا آزاد کردن یک برده؛ و کسی که هیچ کدام از اینها را نیابد، سه روز روزه می گیرد؛ این، کفاره سوگندهای شماست به هنگامی که سوگند یاد می کنید (و مخالفت می نمایید). و سوگندهای خود را حفظ کنید (و نشکنید!) خداوند آیات خود را این چنین برای شما بیان می کند، شاید شکر او را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا شما را به سوگندهاى بيهوده تان مؤاخذه نمى كند، ولى به سوگندهايى كه [از روى اراده ] مى خوريد [و مى شكنيد] شما را مؤاخذه مى كند. و كفاره اش خوراك دادن به ده بينواست -از غذاهاى متوسطى كه به كسان خود مى خورانيد- يا پوشانيدن آنان يا آزاد كردن بنده اى. و كسى كه [هيچ يك از اينها را] نيابد [بايد] سه روز روزه بدارد. اين است كفاره سوگندهاى شما وقتى كه سوگند خورديد. و سوگندهاى خود را پاس داريد. اين گونه خداوند آيات خود را براى شما بيان مى كند، باشد كه سپاسگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند شما را به خاطر (شكستن) سوگندهاى لغو و بى قصدتان مؤاخذه نمى كند، و لكن شما را به خاطر (شكستن) سوگندهايى كه با اراده جدى خورده ايد مؤاخذه مى كند پس كفاره (شكستن) آن طعام دادن به ده فقير است از متوسط آنچه به خانواده خود مى خورانيد يا لباس پوشاندن بر آنها يا آزاد نمودن يك برده، پس اگر كسى (اينها را) نيابد (كفاره او) سه روز روزه است. اين است كفاره سوگندهاى شما وقتى كه سوگند ياد كرديد (و شكستيد)، و بايد سوگندهاى خود را حفظ كنيد (و نشكنيد). اين گونه خداوند آيات خود را براى شما روشن مى كند، شايد سپاس گزاريد
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (90) ترجمه: (1)
إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ (91) ترجمه: (2)
وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَاحْذَرُوا فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (92) ترجمه: (3)
لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جُنَاحٌ فِيمَا طَعِمُوا إِذَا مَا اتَّقَوا وَّآمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ثُمَّ اتَّقَوا وَّآمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوا وَّأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (93) ترجمه: (4)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْءٍ مِّنَ الصَّيْدِ تَنَالُهُ أَيْدِيكُمْ وَرِمَاحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَخَافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ (94) ترجمه: (5)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنتُمْ حُرُمٌ وَمَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَوْ عَدْلُ ذَلِكَ صِيَامًا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَمَنْ عَادَ فَيَنتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ (95) ترجمه: (6)
ص: 123
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! شراب و قمار و بتها و ازلام [= نوعی بخت آزمایی]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شراب و قمار و بتها و تيرهاى قرعه پليدند [و] از عمل شيطانند. پس، از آنها دورى گزينيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، جز اين نيست كه شراب و قمار و بت هاى نصب شده (عبادت آنها و قربانى براى آنها و خوردن گوشت آن قربانى) و تيرهاى قرعه قمار، نجس و پليد و از اختراعات شيطان است، پس از آنها دورى كنيد، شايد رستگار گرديد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شیطان می خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد. آیا (با این همه زیان و فساد، و با این نهی اکید،) خودداری خواهید کرد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانا شيطان مى خواهد با شراب و قمار، ميان شما دشمنى و كينه ايجاد كند، و شما را از ياد خدا و از نماز باز دارد. پس آيا شما دست برمى داريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه شيطان مى خواهد ميان شما در (ارتكاب و اعتياد به) شراب و قمار، دشمنى و كينه بيفكند و شما را از ياد خدا و از نماز بازدارد، پس آيا دست بردار هستيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اطاعت خدا و اطاعت پیامبر کنید! و (از مخالفت فرمان او) بترسید! و اگر روی برگردانید، (مستحق مجازات خواهید بود؛ و) بدانید بر پیامبر ما، جز ابلاغ آشکار، چیز دیگری نیست (و این وظیفه را در برابر شما، انجام داده است). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اطاعت خدا و اطاعت پيامبر كنيد و [از گناهان ] برحذر باشيد، پس اگر روى گردانديد، بدانيد كه بر عهده پيامبر ما، فقط رساندن [پيام ] آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را اطاعت كنيد و فرستاده او را فرمان بريد و (از مخالفتشان) بر حذر باشيد. پس اگر روى گردانيد، بدانيد كه بر عهده فرستاده ما تنها رساندن آشكار (پيام) است (نه اجراى آن كه از شئون امامت، و نه كيفر دادن كه در اراده خداست)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، گناهی در آنچه خورده اند نیست؛ (و نسبت به نوشیدن شراب، قبل از نزول حکم تحریم، مجازات نمی شوند؛) اگر تقوا پیشه کنند، و ایمان بیاورند، و اعمال صالح انجام دهند؛ سپس تقوا پیشه کنند و ایمان آورند؛ سپس تقوا پیشه کنند و نیکی نمایند. و خداوند، نیکوکاران را دوست می دارد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، گناهى در آنچه [قبلاً] خورده اند نيست، در صورتى كه تقوا پيشه كنند و ايمان بياورند و كارهاى شايسته كنند؛ سپس تقوا پيشه كنند و ايمان بياورند؛ آنگاه تقوا پيشه كنند و احسان نمايند، و خدا نيكوكاران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر كسانى كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند گناهى نيست درباره آنچه (پيش از تحريم، از شراب و ميته و محصول قمار) چشيده اند در صورتى كه (پس از تحريم) تقوا ورزيده و (به اصل دين اجمالا) ايمان آورده و عمل هاى شايسته كنند، سپس تقوا ورزيده و (به احكام دين تفصيلا) ايمان آورند، و باز تقوا ورزيده و كار نيك كنند (احكام دين را كامل و نيكو انجام دهند) و خداوند نيكان و نيكى كنندگان را دوست دارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! خداوند شما را به چیزی از شکار که (به نزدیکی شما می آید، بطوری که) دستها و نیزه هایتان به آن می رسد، می آزماید؛ تا معلوم شود چه کسی باایمان به غیب، از خدا می ترسد؛ و هر کس بعد از آن تجاوز کند، مجازات دردناکی خواهد داشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا شما را به چيزى از شكار كه در دسترس شما و نيزه هاى شما باشد خواهد آزمود، تا معلوم دارد چه كسى در نهان از او مى ترسد. پس هر كس بعد از آن تجاوز كند، براى او عذابى دردناك خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خداوند حتما شما را به چيزى از شكار (حيوانات خشكى در حال احرام) آزمايش خواهد كرد (كه از شما نرمند و نزديك شوند) به طورى كه دست ها و نيزه هاى شما بدانها برسد، تا خداوند كسى را كه در نهان از او مى ترسد معلوم بدارد (علم ازليش انطباق خارجى يابد) پس كسى كه بعد از آن تعدى كند او را عذابى دردناك خواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! در حال احرام، شکار نکنید، و هر کس از شما عمداً آن را به قتل برساند، باید کفاره ای معادل آن از چهارپایان بدهد؛ کفاره ای که دو نفر عادل از شما، معادل بودن آن را تصدیق کنند؛ و به صورت قربانی به (حریم) کعبه برسد؛ یا (به جای قربانی،) اطعام مستمندان کند؛ یا معادل آن، روزه بگیرد، تا کیفر کار خود را بچشد. خداوند گذشته را عفو کرده، ولی هر کس تکرار کند، خدا از او انتقام می گیرد؛ و خداوند، توانا و صاحب انتقام است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حالى كه محرميد شكار را مكشيد، و هر كس از شما عمداً آن را بكشد، بايد نظير آنچه كشته است از چهارپايان كفاره اى بدهد، كه [نظير بودنِ ] آن را دو تن عادل از ميان شما تصديق كنند، و به صورت قربانى به كعبه برسد. يا به كفاره [آن ] مستمندان را خوراك بدهد، يا معادلش روزه بگيرد، تا سزاى زشتكارى خود را بچشد. خداوند از آنچه در گذشته واقع شده عفو كرده است، و[لى ] هر كس تكرار كند خدا از او انتقام مى گيرد، و خداوند، توانا و صاحب انتقام است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، در حالى كه محرميد شكار نكشيد، و هر كس از شما آن را عمدا بكشد كفاره اى بر عهده اوست همانند آنچه كشته است، از جنس چهارپايان (اهلى)، (مثلا شتر كفاره شتر مرغ، گاو كفاره گاو كوهى، و گوسفند كفاره آهو است) كه دو نفر عادل از شما به اين همانندى گواهى دهند، و به عنوان قربانى به (قربانگاه حريم) كعبه برسد، يا كفّاره اى است (به مقدار قيمت آن حيوان معادل) طعام دادن به فقرا، يا برابر آن روزه گرفتن است (به مقدار قيمت معادل به هر فقيرى يك مد بدهد و يا به عدد مدها روزه بگيرد) تا كيفر كار خود را بچشد. خداوند از گذشته چشم پوشيد (دفعه اول را به واسطه كفّاره بخشيد) و هر كس بازگردد (دوباره در حرم شكار كند ديگر كفاره ندارد، لكن) خدا از او انتقام مى گيرد، و خداوند مقتدر و صاحب انتقام است
أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (96) ترجمه: (1)
جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْيَ وَالْقَلَائِدَ ذَلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (97) ترجمه: (2)
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ وَأَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (98) ترجمه: (3)
مَّا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ (99) ترجمه: (4)
قُل لَّا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (100) ترجمه: (5)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَإِن تَسْأَلُوا عَنْهَا حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْهَا وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ (101) ترجمه: (6)
قَدْ سَأَلَهَا قَوْمٌ مِّن قَبْلِكُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِهَا كَافِرِينَ (102) ترجمه: (7)
مَا جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحِيرَةٍ وَلَا سَائِبَةٍ وَلَا وَصِيلَةٍ وَلَا حَامٍ وَلَكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (103) ترجمه: (8)
ص: 124
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : صید دریا و طعام آن برای شما و کاروانیان حلال است؛ تا (در حال احرام) از آن بهره مند شوید؛ ولی مادام که محرم هستید، شکار صحرا برای شما حرام است؛ و از (نافرمانی) خدایی که به سوی او محشور می شوید، بترسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : صيد دريا و مأكولات آن براى شما حلال شده است تا براى شما و مسافران بهره اى باشد، و[لى ] صيد بيابان -مادام كه محرم مى باشيد- بر شما حرام گرديده است. و از خدايى كه نزد او محشور مى شويد پروا داريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر شما شكار كردن از دريا و خوردن از شكار آن (در حال احرام) حلال شد تا وسيله برخوردارى شما و مسافران باشد، و بر شما شكار از خشكى مادامى كه در حال احراميد حرام است، و از خدايى كه به سوى او گرد آورده خواهيد شد پروا كنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، کعبه -بیت الحرام- را وسیله ای برای استواری و سامان بخشیدن به کار مردم قرار داده؛ و همچنین ماه حرام، و قربانیهای بی نشان، و قربانیهای نشاندار را؛ این گونه احکام (حساب شده و دقیق،) بخاطر آن است که بدانید خداوند، آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، می داند؛ و خدا به هر چیزی داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند [زيارت ] كعبه بيت الحرام را وسيله به پا داشتن [مصالح ] مردم قرار داده، و ماه حرام و قربانيهاى بى نشان و قربانيهاى نشاندار را [نيز به همين منظور مقرّر فرموده است ]، اين [جمله ] براى آن است تا بدانيد كه خدا آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است مى داند، و خداست كه بر هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند، كعبه، آن خانه محترم و امن را و ماه حرام (ماه حج يا چهار ماه حرام) و قربانى بى نشان و قربانى هاى نشاندار را وسيله برپايى و قوام ( دين و دنياى) مردم قرار داد. اين (تشريع عظيم و حكيمانه) براى آن است كه بدانيد بى ترديد خداوند آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمين است مى داند و خداوند به همه چيز داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدانید خدا دارای مجازات شدید، و (در عین حال) آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدانيد كه خدا سخت كيفر است، و [بدانيد] كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بدانيد كه خداوند سخت كيفر است و هم خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیامبر وظیفه ای جز رسانیدن پیام (الهی) ندارد؛ (و مسؤول اعمال شما نیست). و خداوند آنچه را آشکار، و آنچه را پنهان می دارید می داند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر پيامبر [خدا، وظيفه اى ] جز ابلاغ [رسالت ] نيست، و خداوند آنچه را آشكار و آنچه را پوشيده مى داريد مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر عهده فرستاده ما جز رساندن (احكام دين) نيست (و اجراى عملى آن در ميان مجتمع از وظايف امامت، و پاداش و كيفر دادن از شئون ربوبيت است) و خدا آنچه را آشكار مى كنيد و آنچه را پنهان مى داريد مى داند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «(هیچ گاه) ناپاک و پاک مساوی نیستند؛ هر چند فزونی ناپاکها، تو را به شگفتی اندازد! از (مخالفت) خدا بپرهیزید ای صاحبان خرد، شاید رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پليد و پاك يكسان نيستند، هر چند كثرت پليد[ها] تو را به شگفت آورد. پس اى خردمندان، از خدا پروا كنيد، باشد كه رستگار شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: هرگز پليد و پاك (چه از روان انسانى باشد و چه از عقايد و اخلاق و عمل وى) يكسان نيستند هر چند زيادى پليدها تو را به شگفت آورد. پس اى صاحبان خرد، از خدا پروا كنيد، شايد رستگار گرديد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد، شما را ناراحت می کند! و اگر به هنگام نزول قرآن، از آنها سؤال کنید، برای شما آشکار می شود؛ خداوند آنها را بخشیده (و نادیده گرفته) است. و خداوند، آمرزنده و بردبار است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهايى كه اگر براى شما آشكار گردد شما را اندوهناك مى كند مپرسيد. و اگر هنگامى كه قرآن نازل مى شود، در باره آنها سؤال كنيد، براى شما روشن مى شود. خدا از آن [پرسشهاى بيجا] گذشت، و خداوند آمرزنده بردبار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهايى كه اگر براى شما آشكار گردد ناراحت و غمگينتان مى كند (از پيامبر) مپرسيد (مانند مدت عمر، مرگ دوستان، زوال ملك و آنچه طبق حكمت و نظام اتم عالم تكوين پنهان است) و اگر هنگامى كه قرآن نازل مى گردد (و فرشته وحى حاضر است) از آنها بپرسيد بر شما آشكار مى گردد. خداوند از آنها (از پرسش هاى نارواى گذشته) درگذشت و خداوند بسيار آمرزنده و بردبار است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جمعی از پیشینیان شما، از آن سئوال کردند؛ و سپس با آن به مخالفت برخاستند. (ممکن است شما هم چنین سرنوشتی پیدا کنید.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : گروهى پيش از شما [نيز] از اين [گونه ] پرسشها كردند؛ آنگاه به سبب آن كافر شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته گروهى پيش از شما نيز اين چيزها را پرسيدند، سپس بدان كافر شدند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند هیچ گونه «بحیره» و «سائبه» و «وصیله» و «حام» قرار نداده است [اشاره به چهار نوع از حیوانات اهلی است که در زمان جاهلیت، استفاده از آنها را بعللی حرام می دانستند؛ و این بدعت، در اسلام ممنوع شد.] ولی کسانی که کافر شدند، بر خدا دروغ می بندند؛ و بیشتر آنها نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا [چيزهاى ممنوعى از قبيل:] بحيره و سائبه و وصيله و حام قرار نداده است. ولى كسانى كه كفر ورزيدند، بر خدا دروغ مى بندند و بيشترشان تعقل نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند هيچ حيوانى را به عنوان بحيره، سائبه، و صيله و حام (محترم و ممنوع از تصرف) قرار نداده (1- شترى كه پنج شكم زاييده باشد 2- شترى كه به نذر براى بيمار آزاد شده باشد 3- گوسفندى كه اولادش ميان آنها و بت ها مشترك باشد 4- شترى كه ده شكم زاييده باشد، كه در زمان جاهليت استفاده از اينها را حرام مى شمردند)، و لكن كسانى كه كفر ورزيده اند بر خدا دروغ مى بندند و بيشتر آنها نمى انديشند
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ (104) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (105) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصَابَتْكُم مُّصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلَاةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الْآثِمِينَ (106) ترجمه: (3)
فَإِنْ عُثِرَ عَلَى أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْأَوْلَيَانِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِن شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَيْنَا إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ (107) ترجمه: (4)
ذَلِكَ أَدْنَى أَن يَأْتُوا بِالشَّهَادَةِ عَلَى وَجْهِهَا أَوْ يَخَافُوا أَن تُرَدَّ أَيْمَانٌ بَعْدَ أَيْمَانِهِمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاسْمَعُوا وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (108) ترجمه: (5)
ص: 125
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به آنها گفته شود: «به سوی آنچه خدا نازل کرده، و به سوی پیامبر بیایید!»، می گویند: «آنچه از پدران خود یافته ایم، ما را بس است!»؛ آیا اگر پدران آنها چیزی نمی دانستند، و هدایت نیافته بودند (باز از آنها پیروی می کنند)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آنان گفته شود: «به سوى آنچه خدا نازل كرده و به سوى پيامبر[ش ] بياييد»، مى گويند: «آنچه پدران خود را بر آن يافته ايم ما را بس است.» آيا هر چند پدرانشان چيزى نمى دانسته و هدايت نيافته بودند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به آنها گفته شود: به سوى آنچه خدا نازل كرده و به سوى فرستاده او بياييد، گويند: آنچه كه پدرانمان را بر آن يافته ايم (از عقايد و رفتار) ما را بس است! آيا هر چند پدرانشان چيزى نمى دانسته و (به راه راستى) هدايت نيافته باشند (باز هم كوركورانه از آنها تقليد مى كنند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافته اید، گمراهی کسانی که گمراه شده اند، به شما زیانی نمی رساند. بازگشت همه شما به سوی خداست؛ و شما را از آنچه عمل می کردید، آگاه می سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خودتان بپردازيد. هر گاه شما هدايت يافتيد، آن كس كه گمراه شده است به شما زيانى نمى رساند. بازگشت همه شما به سوى خداست. پس شما را از آنچه انجام مى داديد، آگاه خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مراقب خودتان باشيد، اگر شما خود هدايت يافتيد (ضلالت) كسى كه گمراه شده به شما زيانى نمى رساند (هر چند بايد او را نيز دعوت كنيد)، بازگشت همه شما به سوى خداست پس شما را از آنچه مى كرديد آگاه خواهد نمود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد، در موقع وصیت باید از میان شما، دو نفر عادل را به شهادت بطلبد؛ یا اگر مسافرت کردید، و مصیبت مرگ شما فرا رسید، (و در آن جا مسلمانی نیافتید،) دو نفر از غیر خودتان را به گواهی بطلبید، و اگر به هنگام ادای شهادت، در صدق آنها شک کردید، آنها را بعد از نماز نگاه می دارید تا سوگند یاد کنند که: «ما حاضر نیستیم حق را به چیزی بفروشیم، هر چند در مورد خویشاوندان ما باشد! و شهادت الهی را کتمان نمی کنیم، که از گناهکاران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه يكى از شما را [نشانه هاى ] مرگ دررسيد، بايد از ميان خود دو عادل را در موقع وصيّت، به شهادت ميان خود فرا خوانيد؛ يا اگر در سفر بوديد و مصيبت مرگ، شما را فرا رسيد [و شاهد مسلمان نبود] دو تن از غير [همكيشان ] خود را [به شهادت بطلبيد]. و اگر [در صداقت آنان ] شك كرديد، پس از نماز، آن دو را نگاه مى داريد؛ پس به خدا سوگند ياد مى كنند كه ما اين [حق ] را به هيچ قيمتى نمى فروشيم هر چند [پاى ] خويشاوند [در كار] باشد، و شهادت الهى را كتمان نمى كنيم، كه [اگر كتمان حق كنيم ] در اين صورت از گناهكاران خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه مرگ يكى از شما فرا رسد، گواهى در ميان شما در حال وصيت، (گواهى) دو مرد عادل از خودتان باشد (از مؤمنان)، يا اگر در سفر بوديد و مصيبت مرگ به شما رسيد (و شاهدى از مؤمنان نيافتيد) دو نفر از غير خودتان باشد اگر (وقت اداء شهادت در صدق آنها) شك كرديد هر دو را پس از نماز نگه مى داريد و آنها به خدا سوگند ياد مى كنند كه ما به وسيله شهادتمان بهاى اندكى به دست نمى آوريم هر چند (مورد گواهى) از خويشان ما باشد و گواهى الهى را پنهان نمى كنيم و گر نه حتما از گنهكاران خواهيم بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر اطلاعی حاصل شود که آن دو، مرتکب گناهی شده اند (و حق را کتمان کرده اند)، دو نفر از کسانی که نسبت به میت، اولی هستند، به جای آنها قرار می گیرند، و به خدا سوگند یاد می کنند که: «گواهی ما، از گواهی آن دو، به حق نزدیکتر است! و ما تجاوزی نکرده ایم؛ که اگر چنین کرده باشیم، از ظالمان خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر معلوم شد كه آن دو دستخوش گناه شده اند، دو تن ديگر از كسانى كه بر آنان ستم رفته است، و هر دو [به ميت ] نزديكترند، به جاى آن دو [شاهد قبلى ] قيام كنند؛ پس به خدا سوگند ياد مى كنند كه: گواهى ما قطعاً از گواهى آن دو درست تر است، و [از حق ] تجاوز نكرده ايم، چرا كه [اگر چنين كنيم ] از ستمكاران خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر معلوم شد كه آن دو (شاهد به گفتن دروغ) مرتكب گناه شده اند دو شاهد ديگر از كسانى كه بر آنها ستم و خيانت شده و نزديكتر به ميت اند (يعنى از وارثان ميت هر چند مدعى هستند) به جاى آنها مى ايستند و به خدا سوگند مى خورند كه شهادت ما از شهادت آن دو درست تر است و ما تجاوز (از حق) نكرده ايم و الّا حتما از ستمكاران خواهيم بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کار، نزدیکتر است به اینکه گواهی بحق دهند، (و از خدا بترسند،) و یا (از مردم) بترسند که (دروغشان فاش گردد، و) سوگندهایی جای سوگندهای آنها را بگیرد. از (مخالفت) خدا بپرهیزید، و گوش فرا دهید! و خداوند، جمعیّت فاسقان را هدایت نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [روش ] براى اينكه شهادت را به صورت درست ادا كنند، يا بترسند كه بعد از سوگندخوردنشان، سوگندهايى [به وارثان ميت ] برگردانده شود، [به صواب ] نزديكتر است. و از خدا پروا داريد، و [اين پندها را] بشنويد، و خدا گروه فاسقان را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (روش كه به محض شك، شاهدان را قسم دهيد و در فرض كذب او مدعى قسم بخورد) نزديكتر است به اينكه شهادت را به روش درست انجام دهند و يا بترسند از آنكه سوگندهاى ديگرى پس از سوگندهايشان (به مدعيان) بازگردانده شود (و آنها رسوا شوند) و از خدا پروا كنيد و (فرامين او را) بشنويد، و خداوند مردمان نافرمان را هدايت نمى كند
يَوْمَ يَجْمَعُ اللَّهُ الرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُوا لَا عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ (109) ترجمه: (1)
إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ (110) ترجمه: (2)
وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَبِرَسُولِي قَالُوا آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ (111) ترجمه: (3)
إِذْ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُوا اللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (112) ترجمه: (4)
قَالُوا نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَن قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينَ (113) ترجمه: (5)
ص: 126
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (از) روزی (بترسید) که خداوند، پیامبران را جمع می کند، و به آنها می گوید: «(در برابر دعوت شما،) چه پاسخی به شما داده شد؟»، می گویند: «ما چیزی نمی دانیم؛ تو خود، از همه اسرار نهان آگاهی.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] روزى را كه خدا پيامبران را گرد مى آورد؛ پس مى فرمايد: «چه پاسخى به شما داده شد؟» مى گويند: «ما را هيچ دانشى نيست. تويى كه داناى رازهاى نهانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) روزى كه خداوند همه فرستادگان را گرد آورده، گويد: (در برابر دعوتتان) چه پاسخى به شما گفته شد؟ گويند: ما را هيچ دانشى نيست (دانش ما در برابر دانش تو هيچ است، يا دانش به باطن امور آنها، يا به آنچه پس از ما احداث كردند نداريم) به يقين تويى كه داناى كامل نهان هايى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که خداوند به عیسی بن مریم گفت: «یاد کن نعمتی را که به تو و مادرت بخشیدم! زمانی که تو را با» روح القدس «تقویت کردم؛ که در گاهواره و به هنگام بزرگی، با مردم سخن می گفتی؛ و هنگامی که کتاب و حکمت و تورات و انجیل را به تو آموختم؛ و هنگامی که به فرمان من، از گل چیزی بصورت پرنده می ساختی، و در آن می دمیدی، و به فرمان من، پرنده ای می شد؛ و کور مادرزاد، و مبتلا به بیماری پیسی را به فرمان من، شفا می دادی؛ و مردگان را (نیز) به فرمان من زنده می کردی؛ و هنگامی که بنی اسرائیل را از آسیب رساندن به تو، بازداشتم؛ در آن موقع که دلایل روشن برای آنها آوردی، ولی جمعی از کافران آنها گفتند: اینها جز سحر آشکار نیست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] هنگامى را كه خدا فرمود: «اى عيسى پسر مريم، نعمت مرا بر خود و بر مادرت به ياد آور، آنگاه كه تو را به روح القدس تأييد كردم كه در گهواره [به اعجاز] و در ميانسالى [به وحى ] با مردم سخن گفتى؛ و آنگاه كه تو را كتاب و حكمت و تورات و انجيل آموختم؛ و آنگاه كه به اذن من، از گِل، [چيزى ] به شكل پرنده مى ساختى، پس در آن مى دميدى، و به اذن من پرنده اى مى شد، و كور مادرزاد و پيس را به اذن من شفا مى دادى؛ و آنگاه كه مردگان را به اذن من [زنده از قبر] بيرون مى آوردى؛ و آنگاه كه [آسيب ] بنى اسرائيل را -هنگامى كه براى آنان حجتهاى آشكار آورده بودى- از تو باز داشتم. پس كسانى از آنان كه كافر شده بودند گفتند: اين [ها چيزى ] جز افسونى آشكار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) هنگامى كه خدا گفت: اى عيسى بن مريم، نعمت مرا بر خود و بر مادرت متذكر باش، آن گاه كه تو را به وسيله روح القدس تأييد كردم كه با مردم در گهواره (به اعجاز) و در سن ميانسالى (به وحى) سخن مى گفتى، و آن گاه كه تو را كتاب (خودت و كتاب هاى آسمانى) و احكام شريعت و علوم عقلى و تورات و انجيل آموختم، و هنگامى كه از گل مانند شكل پرنده به اذن (تكوينى) من درست مى كردى پس در آن مى دميدى و به اذن و اراده من پرنده مى شد، و به اذن من كور مادرزاد و مريض پيس را شفا مى بخشيدى، و آن گاه كه مردگان را به اذن من (از قبر، زنده) بيرون مى آوردى، و آن گاه كه (شرّ) بنى اسرائيل را از تو بازداشتم هنگامى كه براى آنها دلايل روشن (نبوت) آوردى، پس كسانى از آنها كه كفر ورزيده بودند گفتند: اين ( معجزات) جز جادويى آشكار نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آور) زمانی را که به حواریون وحی فرستادم که: «به من و فرستاده من، ایمان بیاورید!» آنها گفتند: «ایمان آوردیم، و گواه باش که ما مسلمانیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه به حواريّون وحى كردم كه به من و فرستاده ام ايمان آوريد. گفتند: «ايمان آورديم، و گواه باش كه ما مسلمانيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هنگامى كه به حواريّين (وزرا و خواص عيسى) وحى كردم كه به من و فرستاده من ايمان آوريد، گفتند: ايمان آورديم و گواه باش كه ما تسليم فرمان توييم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که حواریون گفتند: «ای عیسی بن مریم! آیا پروردگارت می تواند مائده ای از آسمان بر ما نازل کند؟» او (در پاسخ) گفت: «از خدا بپرهیزید اگر با ایمان هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه حواريّون گفتند: «اى عيسى پسر مريم، آيا پروردگارت مى تواند از آسمان، خوانى براى ما فرود آورد؟» [عيسى ] گفت: «اگر ايمان داريد از خدا پروا داريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و ياد آر) زمانى كه حواريون گفتند: اى عيسى بن مريم، آيا پروردگار تو مى تواند (آيا مصالح وقت اقتضا دارد) كه بر ما مائده اى (طبق يا سفره اى پر از غذا) از آسمان فرو فرستد؟ گفت: اگر مؤمنيد از خدا پروا كنيد. (مبادا در نبوت من شك داريد كه معجزه مى طلبيد؟!
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «(ما نظر بدی نداریم،) می خواهیم از آن بخوریم، و دلهای ما (به رسالت تو) مطمئن گردد؛ و بدانیم به ما راست گفته ای؛ و بر آن، گواه باشیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «مى خواهيم از آن بخوريم، و دلهاى ما آرامش يابد، و بدانيم كه به ما راست گفته اى، و بر آن از گواهان باشيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: مى خواهيم از آن بخوريم و دل هاى ما طمأنينه و آرامش يابد و (به عين اليقين) بدانيم كه تو به ما راست گفته اى و ما بر آن از گواهان باشيم
قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِّنكَ وَارْزُقْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ (114) ترجمه: (1)
قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَن يَكْفُرْ بَعْدُ مِنكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لَّا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ (115) ترجمه: (2)
وَإِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِن دُونِ اللَّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَلَا أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ (116) ترجمه: (3)
مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلَّا مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ وَكُنتُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا مَّا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنتَ أَنتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَأَنتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (117) ترجمه: (4)
إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (118) ترجمه: (5)
قَالَ اللَّهُ هَذَا يَوْمُ يَنفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (119) ترجمه: (6)
لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا فِيهِنَّ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (120) ترجمه: (7)
ص: 127
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عیسی بن مریم عرض کرد: «خداوندا! پروردگارا! از آسمان مائده ای بر ما بفرست! تا برای اول و آخر ما، عیدی باشد، و نشانه ای از تو؛ و به ما روزی ده! تو بهترین روزی دهندگانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : عيسى پسر مريم گفت: «بار الها، پروردگارا، از آسمان، خوانى بر ما فرو فرست تا عيدى براى اول و آخر ما باشد و نشانه اى از جانب تو. و ما را روزى ده كه تو بهترين روزى دهندگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : عيسى بن مريم گفت: خداوندا، اى پروردگار ما، براى ما از آسمان مائده اى پر از غذا فرو فرست كه براى ما، براى اولين و آخرين ما، عيدى باشد و نشانه و معجزه اى از جانب تو و ما را روزى ده، كه تو بهترين روزى دهندگانى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند (دعای او را مستجاب کرد؛ و) فرمود: «من آن را بر شما نازل می کنم؛ ولی هر کس از شما بعد از آن کافر گردد (و راه انکار پوید)، او را مجازاتی می کنم که احدی از جهانیان را چنان مجازات نکرده باشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا فرمود: «من آن را بر شما فرو خواهم فرستاد، و[لى ] هر كس از شما پس از آن انكار ورزد، وى را [چنان ] عذابى كنم كه هيچ يك از جهانيان را [آن چنان ] عذاب نكرده باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا گفت: همانا من آن را بر شما نازل خواهم نمود، پس اگر كسى پس از آن كافر گردد من او را بى ترديد عذابى خواهم كرد كه احدى از جهانيان را آن چنان عذاب نكنم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنگاه که خداوند به عیسی بن مریم می گوید: «آیا تو به مردم گفتی که من و مادرم را بعنوان دو معبود غیر از خدا انتخاب کنید؟!»، او می گوید: «منزهی تو! من حق ندارم آنچه را که شایسته من نیست، بگویم! اگر چنین سخنی را گفته باشم، تو می دانی! تو از آنچه در روح و جان من است، آگاهی؛ و من از آنچه در ذات (پاک) توست، آگاه نیستم! بیقین تو از تمام اسرار و پنهانیها باخبری. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه خدا فرمود: «اى عيسى پسر مريم، آيا تو به مردم گفتى: من و مادرم را همچون دو خدا به جاى خداوند بپرستيد؟» گفت: «منزهى تو، مرا نزيبد كه [در باره خويشتن ] چيزى را كه حق من نيست بگويم. اگر آن را گفته بودم قطعاً آن را مى دانستى. آنچه در نفس من است تو مى دانى؛ و آنچه در ذات توست من نمى دانم، چرا كه تو خود، داناى رازهاى نهانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر روز قيامت را) هنگامى كه خدا گويد: اى عيسى بن مريم، آيا تو به مردم گفتى كه مرا و مادر مرا به عنوان دو خدا به جاى خداوند به خدايى بگيريد؟ گفت: منزّهى تو (اى خدا)، مرا نسزد آنچه را كه حقّ من نيست بگويم، اگر گفته بودم حتما تو آن را مى دانستى، تو آنچه را در نفس من است مى دانى و من آنچه را در ذات توست نمى دانم، به يقين تويى كه داناى كامل نهان هايى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من، جز آنچه مرا به آن فرمان دادی، چیزی به آنها نگفتم؛ (به آنها گفتم:) خداوندی را بپرستید که پروردگار من و پروردگار شماست! و تا زمانی که در میان آنها بودم، مراقب و گواهشان بودم؛ ولی هنگامی که مرا از میانشان برگرفتی، تو خود مراقب آنها بودی؛ و تو بر هر چیز، گواهی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز آنچه مرا بدان فرمان دادى [چيزى ] به آنان نگفتم؛ [گفته ام ] كه: خدا، پروردگار من و پروردگار خود را عبادت كنيد، و تا وقتى در ميانشان بودم بر آنان گواه بودم؛ پس چون روح مرا گرفتى، تو خود بر آنان نگهبان بودى، و تو بر هر چيز گواهى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : من به آنها نگفتم جز آنچه را كه به من فرمان دادى، كه خدايى را كه پروردگار من و پروردگار شماست بپرستيد و مادامى كه در ميان آنها بودم بر آنها گواه بودم و چون مرا (به سوى خود) برگرفتى تو خود بر آنها مراقب بودى و تو بر همه چيز آگاه و دانايى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این حال،) اگر آنها را مجازات کنی، بندگان تواند. (و قادر به فرار از مجازات تو نیستند)؛ و اگر آنان را ببخشی، توانا و حکیمی! (نه کیفر تو نشانه بی حکمتی است، و نه بخشش تو نشانه ضعف!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر عذابشان كنى، آنان بندگان تواند و اگر بر ايشان ببخشايى تو خود، توانا و حكيمى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر آنها را عذاب كنى آنان بندگان تواند (و عذابت عين عدل است) و اگر بر آنها ببخشايى (مقتضاى توانايى و حكمت است كه) همانا تو خود مقتدر شكست ناپذير و داراى حكمتى
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند می گوید: «امروز، روزی است که راستی راستگویان، به آنها سود می بخشد؛ برای آنها باغهایی از بهشت است که نهرها از زیر (درختان) آن می گذرد، و تا ابد، جاودانه در آن می مانند؛ هم خداوند از آنها خشنود است، و هم آنها از خدا خشنودند؛ این، رستگاری بزرگ است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا فرمود: «اين، روزى است كه راستگويان را راستى شان سود بخشد.» براى آنان باغهايى است كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است. هميشه در آن جاودانند. خدا از آنان خشنود است و آنان [نيز] از او خشنودند. اين است رستگارى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند گويد: اين روزى است كه راستان را راستيشان (در عقيده و گفتار و كردار) سود مى بخشد، براى آنها بهشت هايى است كه از زير ( ساختمان ها و درختان) آنها نهرها روان است، جاودانه در آن باشند، خداى از آنها خشنود است و آنها از خدا خشنود، اين است كاميابى بزرگ
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حکومت آسمانها و زمین و آنچه در آنهاست، از آن خداست؛ و او بر هر چیزی تواناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه در آنهاست از آنِ خداست، و او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ملكيّت حقيقى و حاكميّت آسمان ها و اين زمين و آنچه در آنهاست از آن خداست، (زيرا پديد آوردن آنها و حفظ و تدبير و سپس اعدام آنها در موع
6 - سوره الأنعام
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ (1) ترجمه: (1)
هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلًا وَأَجَلٌ مُّسَمًّى عِندَهُ ثُمَّ أَنتُمْ تَمْتَرُونَ (2) ترجمه: (2)
وَهُوَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَفِي الْأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ (3) ترجمه: (3)
وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ (4) ترجمه: (4)
فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ فَسَوْفَ يَأْتِيهِمْ أَنبَاءُ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (5) ترجمه: (5)
أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّن لَّكُمْ وَأَرْسَلْنَا السَّمَاءَ عَلَيْهِم مِّدْرَارًا وَجَعَلْنَا الْأَنْهَارَ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ (6) ترجمه: (6)
وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَابًا فِي قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَيْدِيهِمْ لَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ (7) ترجمه: (7)
وَقَالُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ أَنزَلْنَا مَلَكًا لَّقُضِيَ الْأَمْرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ (8) ترجمه: (8)
ص: 128
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ستایش برای خداوندی است که آسمانها و زمین را آفرید، و ظلمتها و نور را پدید آورد؛ اما کافران برای پروردگار خود، شریک و شبیه قرارمی دهند (با اینکه دلایل توحید و یگانگی او، در آفرینش جهان آشکار است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ستايش خدايى را كه آسمانها و زمين را آفريد، و تاريكيها و روشنايى را پديد آورد. با اين همه كسانى كه كفر ورزيده اند، [غير او را] با پروردگار خود برابر مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ستايش و سپاس از آن خدايى است كه آسمان ها و زمين را بيافريد و تاريكى ها و روشنى را پديد آورد، باز هم (با گواهى آفرينشى با اين عظمت بر توحيد ذات و انحصار اين اقتدار) كسانى كه كفر ورزيدند براى پروردگارشان شريك و همتا قرار مى دهند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را از گل آفرید؛ سپس مدتی مقرّر داشت (تا انسان تکامل یابد)؛ و اجل حتمی نزد اوست (و فقط او از آن آگاه است). با این همه، شما (مشرکان در توحید و یگانگی و قدرت او،) تردید می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه شما را از گِل آفريد. آنگاه مدتى را [براى شما عُمْر] مقرر داشت. و اَجَل حتمى نزد اوست. با اين همه، [بعضى از] شما [در قدرت او] ترديد مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه شما را (پدر و مادر نخستين تان را بلاواسطه و نسل آن دو را با وسايط و سير مراحل) از گل آفريد، سپس (براى هر فرد شما) مدتى (از عمر) مقرر داشت و مدت معيّنى هم در نزد اوست (مدّت استعدادى يا اجل مشروط را در لوح محو و اثبات نوشت و اجل حتمى در لوح محفوظ است يا عينيّت خارجى اين جهان است)، باز هم شما (با مشاهده اين قدرت و نظم و حكمت، در خدا يا در قيامت) شك مى كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست خداوند در آسمانها و در زمین؛ پنهان و آشکار شما را می داند؛ و از آنچه (انجام می دهید و) به دست می آورید، با خبر است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او در آسمانها و زمين خداست. نهان و آشكار شما را مى داند، و آنچه را به دست مى آوريد [نيز] مى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست خداى يگانه در آسمان ها و در زمين، كه نهان و آشكار شما را مى داند و آنچه را (از نيك و بد) به دست مى آوريد نيز مى داند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ نشانه و آیه ای از آیات پروردگارشان برای آنان نمی آید، مگر اینکه از آن رویگردان می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ نشانه اى از نشانه هاى پروردگارشان به سويشان نمى آمد مگر آنكه از آن روى بر مى تافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ نشانه و معجزه اى از نشانه هاى پروردگارشان بر آنها نمى آيد مگر آنكه از (پذيرش) آن رويگردانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان، حق را هنگامی که سراغشان آمد، تکذیب کردند! ولی بزودی خبر آنچه را به باد مسخره می گرفتند، به آنان می رسد؛ (و از نتایج کار خود، آگاه می شوند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان حق را هنگامى كه به سويشان آمد تكذيب كردند، پس به زودى، [حقيقت ] خبرهاى آنچه را كه به ريشخند مى گرفتند به آنان خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا آنها حق را (قرآن و معجزات را) هنگامى كه بر آنها آمد تكذيب كردند، پس به زودى خبرهاى آنچه به آن استهزاء مى كردند (كيفرهاى موعود آن) به آنان خواهد رسيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا ندیدند چقدر از اقوام پیشین را هلاک کردیم؟! اقوامی که (از شما نیرومندتر بودند؛ و) قدرتهایی به آنها داده بودیم که به شما ندادیم؛ بارانهای پی درپی برای آنها فرستادیم؛ و از زیر (آبادیهای) آنها، نهرها را جاری ساختیم؛ (اما هنگامی که سرکشی و طغیان کردند،) آنان را بخاطر گناهانشان نابود کردیم؛ و جمعیت دیگری بعد از آنان پدید آوردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نديده اند كه پيش از آنان چه بسيار امتها را هلاك كرديم؟ [امتهايى كه ] در زمين به آنان امكاناتى داديم كه براى شما آن امكانات را فراهم نكرده ايم، و [بارانهاى ] آسمان را پى در پى بر آنان فرو فرستاديم، و رودبارها از زير [شهرهاى ] آنان روان ساختيم. پس ايشان را به [سزاى ] گناهانشان هلاك كرديم، و پس از آنان نسلهاى ديگرى پديد آورديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا نديدند چه بسيار پيش از آنها از مجامع انسانى را هلاك كرديم، كه به آنها در روى زمين توانايى هايى داديم كه آن را به شما نداديم، و ابرها را بر آنها ريزش كنان فرستاديم و نهرها را از زير (پاى) آنها به جريان انداختيم (ولى آنها كفران كردند) پس ما به كيفر گناهانشان آنها را هلاك نموديم و پس از آنها مجتمع ديگرى پديد آورديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (حتّی) اگر ما نامه ای روی صفحه ای بر تو نازل کنیم، و (علاوه بر دیدن و خواندن،) آن را با دستهای خود لمس کنند، باز کافران می گویند: «این، چیزی جز یک سحر آشکار نیست»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مكتوبى، نوشته بر كاغذ، بر تو نازل مى كرديم و آنان، آن را با دستهاى خود لمس مى كردند قطعاً كافران مى گفتند: «اين [چيزى ] جز سحر آشكار نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر نوشته اى در صفحه كاغذى بر تو فرو فرستيم و آنها آن را با دست هاى خود لمس كنند باز هم كسانى كه كفر ورزيده اند خواهند گفت: اين جز جادويى آشكار نيست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (از بهانه های آنها این بود که) گفتند: «چرا فرشته ای بر او نازل نشده (تا او را در دعوت مردم به سوی خدا همراهی کند؟!)» ولی اگر فرشته ای بفرستیم، (و موضوع، جنبه حسی و شهود پیدا کند،) کار تمام می شود؛ (یعنی اگر مخالفت کنند،) دیگر به آنها مهلت داده نخواهد شد (و همه هلاک می شوند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «چرا فرشته اى بر او نازل نشده است؟» و اگر فرشته اى فرود مى آورديم، قطعاً كار تمام شده بود؛ سپس مهلت نمى يافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها گفتند: چرا بر او فرشته اى نازل نمى شود (تا شهادت به نبوّتش دهد و همراه او انذار نمايد)؟ و اگر فرشته اى فرود آوريم (و آنها انكار نمايند، طبق سنّت جاريه ما) حتما كار (هلاكت آنها) تمام مى شود و ديگر هيچ مهلتى به آنها داده نمى شود
وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنَاهُ رَجُلًا وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَّا يَلْبِسُونَ (9) ترجمه: (1)
وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (10) ترجمه: (2)
قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ (11) ترجمه: (3)
قُل لِّمَن مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُل لِّلَّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (12) ترجمه: (4)
وَلَهُ مَا سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (13) ترجمه: (5)
قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُ قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (14) ترجمه: (6)
قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (15) ترجمه: (7)
مَّن يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (16) ترجمه: (8)
وَإِن يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَإِن يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (17) ترجمه: (9)
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ (18) ترجمه: (10)
ص: 129
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر او را فرشته ای قرارمی دادیم، حتماً وی را بصورت انسانی درمی آوردیم؛ (باز به پندار آنان،) کار را بر آنها مشتبه می ساختیم؛ همان طور که آنها کار را بر دیگران مشتبه می سازند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر او را فرشته اى قرار مى داديم، حتماً وى را [به صورت ] مردى در مى آورديم، و امر را همچنان بر آنان مشتبه مى ساختيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر او را فرشته اى قرار مى داديم (پيامبر را از فرشتگان مى كرديم) حتما او را (به لحاظ تباين جوهره ملكى و بشرى و عدم امكان تفاهم و معاشرت آنها) به صورت مردى درمى آورديم و (قهرا كار را) بر آنها مشتبه مى كرديم (و مى گفتند اين هم بشرى است مثل ما) همانند آنكه آنها (حق را به باطل) مشتبه مى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این حال، نگران نباش!) جمعی از پیامبران پیش از تو را استهزا کردند؛ امّا سرانجام، آنچه را مسخره می کردند، دامانشان را می گرفت؛ (و عذاب الهی بر آنها فرود آمد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو پيامبرانى به استهزا گرفته شدند. پس آنچه را ريشخند مى كردند گريبانگير ريشخندكنندگان ايشان گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مسلّما فرستادگان پيش از تو نيز استهزاء و مسخره شدند، پس بر كسانى كه آنها را مسخره كردند آنچه به باد مسخره مى گرفتند (از صاعقه و زلزله و غيره) فرود آمد و آنها را فرا گرفت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «روی زمین گردش کنید! سپس بنگرید سرانجام تکذیب کنندگان آیات الهی چه شد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در زمين بگرديد، آنگاه بنگريد كه فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: در (روى) زمين بگرديد، سپس بنگريد كه عاقبت تكذيب كنندگان چگونه بوده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آنچه در آسمانها و زمین است، از آن کیست؟» بگو: «از آن خداست؛ رحمت (و بخشش) را بر خود، حتم کرده؛ (و به همین دلیل،) بطور قطع همه شما را در روز قیامت، که در آن شکّ و تردیدی نیست، گرد خواهد آورد. (آری،) فقط کسانی که سرمایه های وجود خویش را از دست داده و گرفتار خسران شدند، ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ كيست؟» بگو: «از آن خداست »؛ كه رحمت را بر خويشتن واجب گردانيده است. يقيناً شما را در روز قيامت -كه در آن هيچ شكى نيست- گرد خواهد آورد. خودباختگان كسانى اند كه ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا آنچه در آسمان ها و زمين است از آن كيست؟ بگو: از آن خداست، كه رحمت را بر خويشتن مقرر داشته (و از اين رو) حتما شما را (از اولين و آخرين) در روز قيامت كه ترديدى در آن نيست گرد خواهد آورد (ولى) كسانى كه خود را باخته و به زيان داده اند ايمان نمى آورند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای اوست آنچه در شب و روز قرار دارد؛ و او، شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنچه در شب و روز آرام [و تكاپو] دارد، از آنِ اوست و او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنچه در شب و روز آرميده (آنچه روى كره زمين و اقمار ديگر خورشيد كه در احاطه سايه و تابش اوست، قرار دارد) از آن اوست، و اوست شنوا و دانا
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا غیر خدا را ولیّ خود انتخاب کنم؟! (خدایی) که آفریننده آسمانها و زمین است؛ اوست که روزی می دهد، و از کسی روزی نمی گیرد.» بگو: «من مأمورم که نخستین مسلمان باشم؛ و (خداوند به من دستور داده که) از مشرکان نباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا غير از خدا -پديدآورنده آسمانها و زمين- سرپرستى برگزينم؟ و اوست كه خوراك مى دهد، و خوراك داده نمى شود.» بگو: «من مأمورم كه نخستين كسى باشم كه اسلام آورده است، و [به من فرمان داده شده كه:] هرگز از مشركان مباش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا غير خدا را براى خود سرپرست و ياور بگيرم؟! خدايى كه آفريننده آسمان ها و زمين است و اوست كه خوراك مى دهد و خوراك داده نمى شود. بگو: همانا من مأمورم نخستين كسى باشم كه اسلام آورده، و (به من گفته شده كه) هرگز از مشركان مباش
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من (نیز) اگر نافرمانی پروردگارم کنم، از عذاب روزی بزرگ [= روز رستاخیز] می ترسم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر به پروردگارم عصيان ورزم از عذاب روزى بزرگ مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد من نيز اگر پروردگارم را نافرمانى كنم از عذاب روزى بزرگ بيم دارم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس که در آن روز، مجازات الهی به او نرسد، خداوند او را مشمول رحمت خویش ساخته؛ و این همان پیروزی آشکار است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آن روز، كسى كه [عذاب ] از او برگردانده شود، قطعاً [خدا] بر او رحمت آورده، و اين است همان رستگارى آشكار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه در آن روز (آن عذاب) از وى برگردانده شود حقّا كه خدا به او رحم كرده است، و آن است كاميابى آشكار
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر خداوند زیانی به تو برساند، هیچ کس جز او نمی تواند آن را برطرف سازد! و اگر خیری به تو رساند، او بر همه چیز تواناست؛ (و از قدرت او، هرگونه نیکی ساخته است.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا به تو زيانى برساند، كسى جز او برطرف كننده آن نيست، و اگر خيرى به تو برساند پس او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند تو را ضرر و زيانى برساند، جز او برطرف كننده آن نيست، و اگر تو را خيرى برساند (دوام و زوالش نيز به دست اوست كه،) همانا او بر هر چيزى تواناست
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که بر بندگان خود، قاهر و مسلّط است؛ و اوست حکیم آگاه! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كه بر بندگان خويش چيره است، و اوست حكيم آگاه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست مسلّط و چيره بر بالاى سر بندگانش، و اوست حكيم (در اداره امورشان) و آگاه (از ظاهر و باطنشان)
قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لِأُنذِرَكُم بِهِ وَمَن بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُل لَّا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (19) ترجمه: (1)
الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (20) ترجمه: (2)
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (21) ترجمه: (3)
وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكَاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ (22) ترجمه: (4)
ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا وَاللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ (23) ترجمه: (5)
انظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (24) ترجمه: (6)
وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِن يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَّا يُؤْمِنُوا بِهَا حَتَّى إِذَا جَاءُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (25) ترجمه: (7)
وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ وَإِن يُهْلِكُونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (26) ترجمه: (8)
وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقَالُوا يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِآيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (27) ترجمه: (9)
ص: 130
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «بالاترین گواهی، گواهی کیست؟» (و خودت پاسخ بده و) بگو: «خداوند، گواه میان من و شماست؛ و (بهترین دلیل آن این است که) این قرآن بر من وحی شده، تا شما و تمام کسانی را که این قرآن به آنها می رسد، بیم دهم (و از مخالفت فرمان خدا بترسانم). آیا براستی شما گواهی می دهید که معبودان دیگری با خداست؟!» بگو: «من هرگز چنین گواهی نمی دهم». بگو: «اوست تنها معبود یگانه؛ و من از آنچه برای او شریک قرارمی دهید، بیزارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «گواهى چه كسى از همه برتر است؟» بگو: «خدا ميان من و شما گواه است. و اين قرآن به من وحى شده تا به وسيله آن، شما و هر كس را [كه اين پيام به او] برسد، هشدار دهم. آيا واقعاً شما گواهى مى دهيد كه در جَنب خدا، خدايان ديگرى است؟» بگو: «من گواهى نمى دهم.» بگو: «او تنها معبودى يگانه است، و بى ترديد، من از آنچه شريك [او] قرار مى دهيد بيزارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به كافران كه از تو براى نبوّتت گواهى مى طلبند) بگو: چه چيزى از نظر گواهى بزرگتر است؟ بگو: خداوند ميان من و شما گواه است، و اين قرآن به من وحى شده تا به وسيله آن شما و هر كس را كه (تا انقراض نسل بشر) بدو برسد بيم دهم، آيا به راستى شما گواهى مى دهيد كه با خداوند معبودهاى ديگرى هست؟ بگو: من گواهى نمى دهم بگو: جز اين نيست كه او خدايى يگانه است و به يقين من از آنچه شما شريك (او) قرار مى دهيد بيزارم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان که کتاب آسمانی به ایشان داده ایم، بخوبی او [= پیامبر] را می شناسند، همان گونه که فرزندان خود را می شناسند؛ فقط کسانی که سرمایه وجود خود را از دست داده اند، ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه كتاب [آسمانى ] به آنان داده ايم، همان گونه كه پسران خود را مى شناسد، او [=پيامبر] را مى شناسد. كسانى كه به خود زيان زده اند، ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داديم همان گونه كه پسرانشان را مى شناسند او را (پيامبر را طبق آنچه در كتابشان معرفى شده) مى شناسند. ولى كسانى كه خودشان را باخته و به زيان داده اند ايمان نخواهند آورد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ بسته [= همتایی برای او قائل شده ]، و یا آیات او را تکذیب کرده است؟! مسلماً ظالمان، رستگار نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بسته يا آيات او را تكذيب نموده؟ بى ترديد، ستمكاران رستگار نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كيست ستمكارتر از آن كه بر خدا دروغ بسته يا آيات او را تكذيب نموده؟! بى ترديد ستمكاران رستگار نخواهند شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که همه آنها را محشور می کنیم؛ سپس به مشرکان می گوییم: «معبودهایتان، که همتای خدا می پنداشتید، کجایند؟» (چرا به یاری شما نمی شتابند؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه همه آنان را محشور مى كنيم، آنگاه به كسانى كه شرك آورده اند مى گوييم: «كجايند شريكان شما كه [آنها را شريك خدا] مى پنداشتيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آرند) روزى كه همه آنان را (در صحنه قيامت) گرد مى آوريم، سپس به كسانى كه شرك ورزيده اند مى گوييم: كجايند آن شريكان شما كه ( آنها را شريكان ما) مى پنداشتيد؟! (چرا به داد شما نمى رسند؟!
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس پاسخ و عذر آنها، چیزی جز این نیست که می گویند: «به خداوندی که پروردگار ماست سوگند که ما مشرک نبودیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه عذرشان جز اين نيست كه مى گويند: «به خدا، پروردگارمان سوگند كه ما مشرك نبوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس عذر و پاسخشان (در آخرت) جز اين نيست كه خواهند گفت: به خداوند، پروردگارمان سوگند كه ما هرگز مشرك نبوديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ببین چگونه به خودشان (نیز) دروغ می گویند، و آنچه را بدروغ همتای خدا می پنداشتند، از دست می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ببين، چگونه به خود دروغ مى گويند و آنچه برمى بافتند از ايشان ياوه شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بنگر كه چگونه بر ضد خودشان دروغ گويند، و آنچه افترا مى بستند از نظر آنها ناپديد شد (شئون و شوكتى كه درباره بتان قائل بودند باطل درآمد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پاره ای از آنها به (سخنان) تو، گوش فرامی دهند؛ ولی بر دلهای آنان پرده ها افکنده ایم تا آن را نفهمند؛ و در گوش آنها، سنگینی قرار داده ایم. و (آنها بقدری لجوجند که) اگر تمام نشانه های حق را ببینند، ایمان نمی آورند؛ تا آنجا که وقتی به سراغ تو می آیند که با تو پرخاشگری کنند، کافران می گویند: «اینها فقط افسانه های پیشینیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آنان به تو گوش فرا مى دهند، و[لى ] ما بر دلهايشان پرده ها افكنده ايم تا آن را نفهمند، و در گوشهايشان سنگينى [قرار داده ايم ]. و اگر هر معجزه اى را ببينند به آن ايمان نمى آورند. تا آنجا كه وقتى نزد تو مى آيند و با تو جدال مى كنند، كسانى كه كفر ورزيدند، مى گويند: «اين [كتاب ] چيزى جز افسانه هاى پيشينيان نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان برخى به تو گوش مى سپارند و ما (به كيفر كفرشان) بر دل هايشان پوشش هايى قرار داده ايم كه نفهمند، و در گوش هايشان سنگينى قرار داده ايم (تا سخن حق را نشنوند)، و اگر همه آيات و نشانه ها را ببينند باز هم ايمان نمى آورند تا آنجا كه وقتى نزد تو آيند با تو جدال نموده، كسانى كه كفر ورزيده اند مى گويند: اين (قرآن) جز افسانه هاى پيشينيان نيست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها دیگران را از آن بازمی دارند؛ و خود نیز از آن دوری می کنند؛ آنها جز خود را هلاک نمی کنند، ولی نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان [مردم را] از آن باز مى دارند و [خود نيز] از آن دورى مى كنند، و[لى ] جز خويشتن را به هلاكت نمى افكنند و نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها (ديگران را) از آن بازمى دارند و خود از آن دور مى شوند، و آنها جز خودشان را هلاك نمى كنند و نمى دانند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کاش (حال آنها را) هنگامی که در برابر آتش (دوزخ) ایستاده اند، ببینی! می گویند: ای کاش (بار دیگر، به دنیا) بازگردانده می شدیم، و آیات پروردگارمان را تکذیب نمی کردیم، و از مؤمنان می بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى كاش [منكران را] هنگامى كه بر آتش عرضه مى شوند، مى ديدى كه مى گويند: «كاش بازگردانده مى شديم و [ديگر] آيات پروردگارمان را تكذيب نمى كرديم و از مؤمنان مى شديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ببينى هنگامى را كه آنها را بر سر آتش نگه داشته اند (امر عجيبى مى بينى)! مى گويند: اى كاش (به دنيا) بازگردانده مى شديم و ديگر آيات پروردگارمان را تكذيب نمى كرديم و از مؤمنان مى شديم
بَلْ بَدَا لَهُم مَّا كَانُوا يُخْفُونَ مِن قَبْلُ وَلَوْ رُدُّوا لَعَادُوا لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (28) ترجمه: (1)
وَقَالُوا إِنْ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ (29) ترجمه: (2)
وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُوا عَلَى رَبِّهِمْ قَالَ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ (30) ترجمه: (3)
قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ (31) ترجمه: (4)
وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (32) ترجمه: (5)
قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ (33) ترجمه: (6)
وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلَى مَا كُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ وَلَقَدْ جَاءَكَ مِن نَّبَإِ الْمُرْسَلِينَ (34) ترجمه: (7)
وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ (35) ترجمه: (8)
ص: 131
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها در واقع پشیمان نیستند،) بلکه اعمال و نیّاتی را که قبلاً پنهان می کردند، در برابر آنها آشکار شده (و به وحشت افتاده اند). و اگر بازگردند، به همان اعمالی که از آن نهی شده بودند بازمی گردند؛ آنها دروغگویانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ولى چنين نيست ] بلكه آنچه را پيش از اين نهان مى داشتند، براى آنان آشكار شده است. و اگر هم بازگردانده شوند قطعاً به آنچه از آن منع شده بودند برمى گردند و آنان دروغگويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها در آرزوى برگشت به دنيا صادق نيستند) بلكه براى آنها آنچه پيش از آن پنهان مى كردند آشكار شده، و اگر (به دنيا) بازگردانده شوند حتما به آنچه از آن نهى شده اند برمى گردند، و بى شك آنان دروغگويند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «چیزی جز این زندگی دنیای ما نیست؛ و ما هرگز برانگیخته نخواهیم شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «جز زندگى دنياى ما [زندگى ديگرى ] نيست و برانگيخته نخواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (همين ها) گفتند: زندگى ديگرى جز همين زندگى دنيوى ما نيست، و ما هرگز (پس از مرگ) برانگيخته شدنى نيستيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها را به هنگامی که در پیشگاه پروردگارشان ایستاده اند، ببینی! (به آنها) می گوید: «آیا این حق نیست؟» می گویند: «آری، قسم به پروردگارمان (حق است!)» می گوید: «پس مجازات را بچشید به سزای آنچه انکار می کردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بنگرى هنگامى را كه در برابر پروردگارشان باز داشته مى شوند. [خدا] مى فرمايد: «آيا اين حق نيست؟» مى گويند: «چرا، سوگند به پروردگارمان [كه حق است ].» مى فرمايد: «پس به [كيفر] آنكه كفر مى ورزيديد، اين عذاب را بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ببينى هنگامى را كه آنها بر (پاى حساب) پروردگارشان نگه داشته مى شوند! (خدا) مى گويد: آيا اين (زنده شدن پس از مرگ) حق نيست؟ مى گويند: چرا، سوگند به پروردگارمان (كه حق است) مى گويد: پس بچشيد اين عذاب را به كيفر آنكه كفر مى ورزيديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که لقای پروردگار را تکذیب کردند، مسلماً زیان دیدند؛ (و این تکذیب، ادامه می یابد) تا هنگامی که ناگهان قیامت به سراغشان بیاید؛ می گویند: «ای افسوس بر ما که درباره آن، کوتاهی کردیم!» و آنها (بار سنگین) گناهانشان را بر دوش می کشند؛ چه بد باری بر دوش خواهند داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه لقاى الهى را دروغ انگاشتند قطعاً زيان ديدند. تا آنگاه كه قيامت بناگاه بر آنان دررسد، مى گويند: «اى دريغ بر ما، بر آنچه در باره آن كوتاهى كرديم.» و آنان بار سنگين گناهانشان را به دوش مى كشند. چه بد است بارى كه مى كِشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ديدار خدا (قيامت) را تكذيب كردند حقّا كه زيانكار شدند، (و اين انكارشان ادامه دارد) تا چون به ناگاه قيامت بر آنها فرا رسد مى گويند: اى دريغ بر ما بر آنچه درباره آن كوتاهى كرديم! و آنها (در آن روز) بار سنگين گناهانشان را بر پشتشان مى كشند، هان چه بد بارى است كه بر دوش خواهند كشيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زندگی دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی نیست! و سرای آخرت، برای آنها که پرهیزگارند، بهتر است! آیا نمی اندیشید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زندگى دنيا جز بازى و سرگرمى نيست، و قطعاً سراى بازپسين براى كسانى كه پرهيزگارى مى كنند بهتر است. آيا نمى انديشيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زندگى دنيوى جز بازيچه و سرگرمى نيست و مسلّما خانه آخرت براى كسانى كه پروا پيشه مى كنند بهتر است، آيا نمى انديشيد؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما می دانیم که گفتار آنها، تو را غمگین می کند؛ ولی (غم مخور! و بدان که) آنها تو را تکذیب نمی کنند؛ بلکه ظالمان، آیات خدا را انکار می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، مى دانيم كه آنچه مى گويند تو را سخت غمگين مى كند. در واقع آنان تو را تكذيب نمى كنند، ولى ستمكاران آيات خدا را انكار مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين مى دانيم كه آنچه آنها مى گويند (تو را ساحر و شاعر و مجنون مى خوانند) تو را غمگين مى سازد، البته آنها تو را تكذيب نمى كنند، و لكن آن ستمكاران آيات و نشانه هاى خدا را انكار مى كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیش از تو نیز پیامبرانی تکذیب شدند؛ و در برابر تکذیبها، صبر و استقامت کردند؛ و (در این راه،) آزار دیدند، تا هنگامی که یاری ما به آنها رسید. (تو نیز چنین باش! و این، یکی از سنتهای الهی است؛) و هیچ چیز نمی تواند سنن خدا را تغییر دهد؛ و اخبار پیامبران به تو رسیده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند، ولى بر آنچه تكذيب شدند و آزار ديدند شكيبايى كردند تا يارى ما به آنان رسيد، و براى كلمات خدا هيچ تغييردهنده اى نيست. و مسلماً اخبار پيامبران به تو رسيده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قطعا پيش از تو رسولانى تكذيب شدند، پس در برابر تكذيب و اذيت و آزار وارده صبر كردند تا يارى ما بدانها رسيد و كلمات خدا (وعده نصرت و پيروزى انبيا) را هرگز تغيير دهنده اى نيست، و حتما به تو از داستان (صبر و استقامت) فرستادگان رسيده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر اعراض آنها بر تو سنگین است، چنانچه بتوانی نقبی در زمین بزنی، یا نردبانی به آسمان بگذاری (و اعماق زمین و آسمانها را جستجو کنی، چنین کن) تا آیه (و نشانه دیگری) برای آنها بیاوری! (ولی بدان که این لجوجان، ایمان نمی آورند!) امّا اگر خدا بخواهد، آنها را (به اجبار) بر هدایت جمع خواهد کرد. (ولی هدایت اجباری، چه سودی دارد؟) پس هرگز از جاهلان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر اعراض كردنِ آنان [از قرآن ] بر تو گران است، اگر مى توانى نَقْبى در زمين يا نردبانى در آسمان بجويى تا معجزه اى [ديگر] برايشان بياورى [پس چنين كن ]، و اگر خدا مى خواست قطعاً آنان را بر هدايت گِرد مى آورد، پس زنهار از نادانان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر اعراض آنها (از دعوتت) بر تو بزرگ و دشوار است، اگر توانستى نقبى در زمين زنى يا نردبانى (براى نفوذ) در آسمان بجويى و براى آنها (از اعماق زمين و آسمان) نشانه و معجزه اى (ديگر) بياورى (چنين كن)! و اگر خدا مى خواست همه آنها را (به جبر هر چند به جبر در اراده) به راه هدايت گرد مى آورد (ولى هدايت اجبارى بى اثر است) پس هرگز از نادان ها مباش
إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (36) ترجمه: (1)
وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قَادِرٌ عَلَى أَن يُنَزِّلَ آيَةً وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (37) ترجمه: (2)
وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ (38) ترجمه: (3)
وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِ مَن يَشَإِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (39) ترجمه: (4)
قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ أَغَيْرَ اللَّهِ تَدْعُونَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (40) ترجمه: (5)
بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِن شَاءَ وَتَنسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ (41) ترجمه: (6)
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِّن قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُم بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ (42) ترجمه: (7)
فَلَوْلَا إِذْ جَاءَهُم بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلَكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (43) ترجمه: (8)
فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُوا بِمَا أُوتُوا أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ (44) ترجمه: (9)
ص: 132
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها کسانی (دعوت تو را) می پذیرند که گوش شنوا دارند؛ امّا مردگان (و آنها که روح انسانی را از دست داده اند، ایمان نمی آورند؛ و) خدا آنها را (در قیامت) برمی انگیزد؛ سپس به سوی او، بازمی گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تنها كسانى [دعوت تو را] اجابت مى كنند كه گوش شنوا دارند، و [امّا] مردگان را خداوند [در قيامت ] بر خواهد انگيخت؛ سپس به سوى او بازگردانيده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه (دعوت تو را) كسانى پاسخ مى دهند كه (كلام را با فهم و تدبر) مى شنوند، (ولى اينان مردگانند) و مردگان را خداوند (در قيامت) برمى انگيزاند، آن گاه (براى محاسبه) به سوى خداوند بازگردانده مى شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «چرا نشانه (و معجزه ای) از طرف پروردگارش بر او نازل نمی شود؟!» بگو: «خداوند، قادر است که نشانه ای نازل کند؛ ولی بیشتر آنها نمی دانند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «چرا معجزه اى از جانب پروردگارش بر او نازل نشده است؟» بگو: «بى ترديد، خدا قادر است كه پديده اى شگرف فرو فرستد، ليكن بيشتر آنان نمى دانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (كفار) گفتند: چرا بر او نشانه و معجزه اى (نظير عصاى موسى و ناقه صالح) نازل نشده؟ بگو: خداوند تواناست بر اينكه نشانه اى (از قبيل آنچه مى خواهند) نازل نمايد، و لكن بيشتر آنها نمى دانند (كه اگر از اين آيه ها فرود آيد، طبق سنّت جاريه حق به مجرد انكار، عذاب نازل مى شود)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ جنبنده ای در زمین، و هیچ پرنده ای که با دو بال خود پرواز می کند، نیست مگر اینکه امتهایی همانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم؛ سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ جنبنده اى در زمين نيست و نه هيچ پرنده اى كه با دو بال خود پرواز مى كند؛ مگر آنكه آنها [نيز] گروه هايى مانند شما هستند، ما هيچ چيزى را در كتاب [لوح محفوظ] فروگذار نكرده ايم؛ سپس [همه ] به سوى پروردگارشان محشور خواهند گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ جنبنده اى در زمين و نه پرنده اى كه با دو بال خود پرواز مى كند نيست مگر اينكه امت هايى همانند شمايند (در هدف خلقت و تعيين عمر و بقاء نسل و كيفيت زندگى)- ما چيزى را در كتاب خود (كتاب لوح محفوظ از نظر بيان و در كتاب تكوين از نظر خلقت) فروگذار نكرده ايم- سپس همگى (در روز قيامت از نقطه مرگشان) به سوى پروردگار خود گردآورى مى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که آیات ما را تکذیب کردند، کرها و لالهایی هستند که در تاریکیها قرار دارند. هر کس را خدا بخواهد (و مستحق باشد،) گمراه می کند؛ و هر کس را بخواهد (و شایسته بداند،) بر راه راست قرار خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما را دروغ پنداشتند، در تاريكيها[ى كفر] كر و لالند، هر كه را خدا بخواهد گمراهش مى گذارد؛ و هر كه را بخواهد بر راه راست قرارش مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند كرها و لال هايى هستند در تاريكى ها (ى جهل و كفر) هر كه را خدا بخواهد (پس از اتمام حجت) در گمراهى رها مى سازد، و هر كه را بخواهد (پس از پذيرش دعوت) بر راه راست قرار مى دهد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر عذاب پروردگار به سراغ شما آید، یا رستاخیز برپا شود، آیا (برای حل مشکلات خود،) غیر خدا را می خوانید اگر راست می گویید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به نظر شما، اگر عذاب خدا شما را دررسد يا رستاخيز شما را دريابد، اگر راستگوييد، كسى غير از خدا را مى خوانيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر راستگوييد به من خبر دهيد كه اگر عذاب خدا بر شما بيايد يا قيامت (به ناگاه) بر شما فرا رسد آيا كسى را جز خدا مى خوانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نه،) بلکه تنها او را می خوانید! و او اگر بخواهد، مشکلی را که بخاطر آن او را خوانده اید، برطرف می سازد؛ و آنچه را (امروز) همتای خدا قرارمی دهید، (در آن روز) فراموش خواهید کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [نه،] بلكه تنها او را مى خوانيد، و اگر او بخواهد رنج و بلا را از شما دور مى گرداند، و آنچه را شريك [او] مى گردانيد فراموش مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه تنها او را مى خوانيد- و او هم اگر بخواهد آنچه را كه براى برطرف شدن آن دعا مى كنيد برطرف مى كند- و آنچه را كه شريك (او) قرار مى دهيد فراموش مى كنيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به سوی امتهایی که پیش از تو بودند، (پیامبرانی) فرستادیم؛ (و هنگامی که با این پیامبران به مخالفت برخاستند،) آنها را با شدّت و رنج و ناراحتی مواجه ساختیم؛ شاید (بیدار شوند و در برابر حق،) خضوع کنند و تسلیم گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به يقين، ما به سوى امّتهايى كه پيش از تو بودند [پيامبرانى ] فرستاديم، و آنان را به تنگى معيشت و بيمارى دچار ساختيم، تا به زارى و خاكسارى درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما به سوى امت هايى پيش از تو (پيامبرانى) فرستاديم، پس آنها را به فقر و تنگدستى و بيمارى و رنج بدنى گرفتار كرديم، شايد (به درگاه ما) خضوع و زارى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا هنگامی که مجازات ما به آنان رسید، (خضوع نکردند و) تسلیم نشدند؟! بلکه دلهای آنها قساوت پیدا کرد؛ و شیطان، هر کاری را که می کردند، در نظرشان زینت داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا هنگامى كه عذاب ما به آنان رسيد تضرّع نكردند؟ ولى [حقيقت اين است كه ] دلهايشان سخت شده، و شيطان آنچه را انجام مى دادند برايشان آراسته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا هنگامى كه عذاب ما به آنها رسيد خضوع و زارى نكردند؟ بلكه دل هايشان قساوت يافت و شيطان براى آنها آنچه را (از گناهان) انجام مى دادند زينت و جلوه داد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) هنگامی که (اندرزها سودی نبخشید، و) آنچه را به آنها یادآوری شده بود فراموش کردند، درهای همه چیز (از نعمتها) را به روی آنها گشودیم؛ تا (کاملا) ً خوشحال شدند (و دل به آن بستند)؛ ناگهان آنها را گرفتیم (و سخت مجازات کردیم)؛ در این هنگام، همگی مأیوس شدند؛ (و درهای امید به روی آنها بسته شد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون آنچه را كه بدان پند داده شده بودند فراموش كردند، درهاى هر چيزى [از نعمتها] را بر آنان گشوديم، تا هنگامى كه به آنچه داده شده بودند شاد گرديدند؛ ناگهان [گريبان ] آنان را گرفتيم، و يكباره نوميد شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آنچه را كه بدان يادآورى شده بودند فراموش نمودند درهاى همه چيز را (از نعمت هاى دنيا براى استدراج و تكميل آزمايش) بر روى آنها گشوديم تا چون به آنچه داده شدند خوشحال گشتند و دل بستند به ناگاه به كيفرشان گرفتيم پس يكباره وامانده و نوميد شدند
فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (45) ترجمه: (1)
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَى قُلُوبِكُم مَّنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِهِ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ (46) ترجمه: (2)
قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ (47) ترجمه: (3)
وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ فَمَنْ آمَنَ وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (48) ترجمه: (4)
وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا يَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (49) ترجمه: (5)
قُل لَّا أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ (50) ترجمه: (6)
وَأَنذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحْشَرُوا إِلَى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلِيٌّ وَلَا شَفِيعٌ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (51) ترجمه: (7)
وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِم مِّن شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ (52) ترجمه: (8)
ص: 133
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به این ترتیب،) دنباله (زندگی) جمعیّتی که ستم کرده بودند، قطع شد. و ستایش مخصوص خداوند، پروردگار جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس ريشه آن گروهى كه ستم كردند بركنده شد، و ستايش براى خداوند، پروردگار جهانيان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ريشه و دنباله گروهى كه ستم كردند بريده شد، و ستايش و سپاس از آن خداى يگانه است كه پروردگار جهان و جهانيان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر خداوند، گوش و چشمهایتان را بگیرد، و بر دلهای شما مهر نهد (که چیزی را نفهمید)، چه کسی جز خداست که آنها را به شما بدهد؟!» ببین چگونه آیات را به گونه های مختلف برای آنها شرح می دهیم، سپس آنها روی می گردانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به نظر شما، اگر خدا شنوايى شما و ديدگانتان را بگيرد و بر دلهايتان مُهر نهد، آيا غير از خدا كدام معبودى است كه آن را به شما بازپس دهد؟» بنگر چگونه آيات [خود] را [گوناگون ] بيان مى كنيم، سپس آنان روى برمى تابند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد اگر خداوند (قوه) گوش و چشم هاى شما را بگيرد و بر دل هايتان مهر (نافهمى و شقاوت) نهد، كيست معبودى جز خداوند كه آنها را براى شما بياورد؟! بنگر چگونه آيات خود را گوناگون مى آوريم، آن گاه آنها روى مى گردانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به من خبر دهید اگر عذاب خدا بطور ناگهانی (و پنهانی) یا آشکارا به سراغ شما بیاید، آیا جز جمعیّت ستمکار هلاک می شوند؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به نظر شما، اگر عذاب خدا ناگهان يا آشكارا به شما برسد، آيا جز گروه ستمگران [كسى ] هلاك خواهد شد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد اگر عذاب خداوند ناگهان (مانند زلزله و سيل) يا آشكار (مثل وبا و امراض كشنده تدريجى) بر شما بيايد آيا جز گروه ستمكاران هلاك مى شوند؟ (مسلما هلاكت شقاوتمندانه از آن ستمكاران است و هلاكت نيكان در ميان آنها شهادت است)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما پیامبران را، جز (به عنوان) بشارت دهنده و بیم دهنده، نمی فرستیم؛ آنها که ایمان بیاورند و (خویشتن را) اصلاح کنند، نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما پيامبران [خود] را جز بشارتگر و هشداردهنده نمى فرستيم، پس كسانى كه ايمان آورند و نيكوكارى كنند بيمى بر آنان نيست و اندوهگين نخواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما فرستادگان خود را جز بشارتگران و بيم دهندگان نمى فرستيم، پس كسانى كه ايمان آورند و شايسته شوند و به اصلاح (خود) پردازند، هرگز (در عالم آخرت) بر آنها بيمى نيست و هرگز غمگين نمى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که آیات ما را تکذیب کردند، عذاب (پروردگار) بخاطر نافرمانیها به آنان می رسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما را دروغ انگاشتند، به [سزاى ] آنكه نافرمانى مى كردند، عذاب به آنان خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كنند، به كيفر نافرمانى هايشان به آنها عذاب خواهد رسيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من نمی گویم خزاین خدا نزد من است؛ و من، (جز آنچه خدا به من بیاموزد،) از غیب آگاه نیستم! و به شما نمی گویم من فرشته ام؛ تنها از آنچه به من وحی می شود پیروی می کنم.» بگو: «آیا نابینا و بینا مساویند؟! پس چرا نمی اندیشید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به شما نمى گويم گنجينه هاى خدا نزد من است؛ و غيب نيز نمى دانم؛ و به شما نمى گويم كه من فرشته ام. جز آنچه را كه به سوى من وحى مى شود پيروى نمى كنم.» بگو: «آيا نابينا و بينا يكسان است؟ آيا تفكّر نمى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به شما نمى گويم كه گنجينه هاى خداوند نزد من است، (توان ايجاد اشياء به كلمه كن، و بذل نياز سائلان بدون كم شدن از مقدور را ندارم)، و من علم غيب نيز ندارم، و به شما نمى گويم كه من فرشته ام، من جز از آنچه به من وحى مى شود پيروى نمى كنم (پس من به سبب پيروى از وحى بينايم و هر روى گردان از وحى نابيناست) بگو: آيا نابينا و بينا يكسانند؟ پس چرا فكر نمى كنيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به وسیله آن (قرآن)، کسانی را که از روز حشر و رستاخیز می ترسند، بیم ده! (روزی که در آن،) یاور و سرپرست و شفاعت کننده ای جز او [= خدا] ندارند؛ شاید پرهیزگاری پیشه کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به وسيله اين [قرآن ] كسانى را كه بيم دارند كه به سوى پروردگارشان محشور شوند هشدار ده [چرا] كه غير او براى آنها يار و شفيعى نيست، باشد كه پروا كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به وسيله اين (قرآن) كسانى را كه ترس از محشور شدن به سوى پروردگارشان دارند بيم ده، در حالى كه آنها را (در آن روز) جز خداوند سرپرست و ياور و شفاعت كننده اى نخواهد بود، شايد بپرهيزند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی را که صبح و شام خدا را می خوانند، و جز ذات پاک او نظری ندارند، از خود دور مکن! نه چیزی از حساب آنها بر توست، و نه چیزی از حساب تو بر آنها! اگر آنها را طرد کنی، از ستمگران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه پروردگار خود را بامدادان و شامگاهان مى خوانند -در حالى كه خشنودى او را مى خواهند- مران. از حساب آنان چيزى بر عهده تو نيست، و از حساب تو [نيز] چيزى بر عهده آنان نيست، تا ايشان را برانى و از ستمكاران باشى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى را كه پروردگار خود را صبحگاه و شامگاه مى خوانند در حالى كه خشنودى و نزديكى به او را مى خواهند از خود مران نه چيزى از حساب آنان (از وظايف اعتقادى و عملى و پاداششان) بر عهده تو است و نه چيزى از حساب تو بر عهده آنها تا آنها را برانى و از ستمكاران باشى
وَكَذَلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لِّيَقُولُوا أَهَؤُلَاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّن بَيْنِنَا أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرِينَ (53) ترجمه: (1)
وَإِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنكُمْ سُوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (54) ترجمه: (2)
وَكَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ وَلِتَسْتَبِينَ سَبِيلُ الْمُجْرِمِينَ (55) ترجمه: (3)
قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ قُل لَّا أَتَّبِعُ أَهْوَاءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُهْتَدِينَ (56) ترجمه: (4)
قُلْ إِنِّي عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبْتُم بِهِ مَا عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ (57) ترجمه: (5)
قُل لَّوْ أَنَّ عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمِينَ (58) ترجمه: (6)
وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (59) ترجمه: (7)
ص: 134
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این چنین بعضی از آنها را با بعض دیگر آزمودیم (توانگران را بوسیله فقیران)؛ تا بگویند: «آیا اینها هستند که خداوند از میان ما (برگزیده، و) بر آنها منّت گذارده (و نعمت ایمان بخشیده است؟!» آیا خداوند، شاکران را بهتر نمی شناسد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه ما برخى از آنان را به برخى ديگر آزموديم، تا بگويند: «آيا اينانند كه از ميان ما، خدا بر ايشان منّت نهاده است؟» آيا خدا به [حال ] سپاسگزاران داناتر نيست؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گونه ما برخى از آنها را به برخى ديگر آزموديم تا سرانجام (اعيانشان درباره مؤمنين فقير) بگويند: «آيا اينهايند كه خداوند از ميان ما بر آنها منّت نهاده؟!» آيا خداوند به سپاسگزاران داناتر نيست؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه کسانی که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند، به آنها بگو: «سلام بر شما پروردگارتان، رحمت را بر خود فرض کرده؛ هر کس از شما کار بدی از روی نادانی کند، سپس توبه و اصلاح (و جبران) نماید، (مشمول رحمت خدا می شود چرا که) او آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كسانى كه به آيات ما ايمان دارند، نزد تو آيند، بگو: «درود بر شما»، پروردگارتان رحمت را بر خود مقرّر كرده كه هر كس از شما به نادانى كار بدى كند و آنگاه به توبه و صلاح آيد، پس وى آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى كه به آيات ما ايمان مى آورند نزد تو آيند، بگو: سلام بر شما، پروردگارتان رحمت را بر خود مقرر داشته، كه هر كس از شما به نادانى عمل بدى كند آن گاه بعد از آن توبه كند و به اصلاح (كار خود) پردازد بى ترديد خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این چنین آیات را برمیشمریم، (تا حقیقت بر شما روشن شود،) و راه گناهکاران آشکار گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه، آيات [خود] را به روشنى بيان مى كنيم تا راه و رسم گناهكاران روشن شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين ما آيات خود را (سخنان كاشف از معارف علمى و عملى را) گوناگون مى آوريم (براى هدف هايى والا) و براى اينكه راه و رسم گنهكاران روشن گردد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من از پرستش کسانی که غیر از خدا می خوانید، نهی شده ام!» بگو: «من از هوی و هوسهای شما، پیروی نمی کنم؛ اگر چنین کنم، گمراه شده ام؛ و از هدایت یافتگان نخواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من نهى شده ام كه كسانى را كه شما غير از خدا مى خوانيد بپرستم!» بگو: «من از هوسهاى شما پيروى نمى كنم، و گر نه گمراه شوم و از راه يافتگان نباشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من نهى شده ام از اينكه كسانى را كه شما به جاى خدا مى خوانيد بپرستم. بگو: من هرگز از هوس هاى شما پيروى نمى كنم، كه در آن صورت گمراه شده ام و از ره يافتگان نيستم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من دلیل روشنی از پروردگارم دارم؛ و شما آن را تکذیب کرده اید! آنچه شما در باره آن (از نزول عذاب الهی) عجله دارید، به دستِ من نیست! حکم و فرمان، تنها از آنِ خداست! حق را از باطل جدا می کند، و او بهترین جداکننده (حق از باطل) است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «من از جانب پروردگارم دليل آشكارى [همراه ] دارم، و[لى ] شما آن را دروغ پنداشتيد، [و] آنچه را به شتاب خواستار آنيد در اختيار من نيست. فرمان جز به دست خدا نيست، كه حق را بيان مى كند، و او بهترين داوران است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من بر پايه دليل روشنى (مانند قرآن و وحى) از جانب پروردگار خود هستم و شما آن را تكذيب كرديد، آنچه (از عذاب آسمانى) كه بدان شتاب مى ورزيد در نزد من نيست، فرمان (نافذ در عالم تكوين) جز از آن خدا نيست، كه حق را بازگو مى كند و جدا مى سازد و او بهترين داوران و جدا كنندگان (ميان حق و باطل) است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر آنچه درباره آن عجله دارید نزد من بود، (و به درخواست شما ترتیب اثر می دادم، عذاب الهی بر شما نازل می گشت؛) و کار میان من و شما پایان گرفته بود؛ ولی خداوند ظالمان را بهتر می شناسد (و بموقع مجازات می کند.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر آنچه را با شتاب خواستار آنيد نزد من بود، قطعاً ميان من و شما كار به انجام رسيده بود، و خدا به [حال ] ستمكاران داناتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر آنچه بدان شتاب مى كنيد در اختيار من بود (به لحاظ تمام شدن حجت بر شما و انقضاء صبر بشرى من، عذاب مى آوردم و) حتما كار ميان من و شما تمام شده بود، ولى خداوند به ستمكاران داناتر است (و مى داند چه كسى را هلاك كند و كى و چگونه هلاك كند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کلیدهای غیب، تنها نزد اوست؛ و جز او، کسی آنها را نمی داند. او آنچه را در خشکی و دریاست می داند؛ هیچ برگی (از درختی) نمی افتد، مگر اینکه از آن آگاه است؛ و نه هیچ دانه ای در تاریکیهای زمین، و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار [= در کتاب علم خدا] ثبت است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كليدهاى غيب، تنها نزد اوست. جز او [كسى ] آن را نمى داند، و آنچه در خشكى و درياست مى داند، و هيچ برگى فرو نمى افتد مگر [اينكه ] آن را مى داند، و هيچ دانه اى در تاريكيهاى زمين، و هيچ تر و خشكى نيست مگر اينكه در كتابى روشن [ثبت ]است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خزائن و گنجينه هاى غيب (كه زير كلمه «كن» است، و حقايق و حدود آنها) نزد اوست، كسى آنها را جز او نمى داند، و (از آنها كه به صفحه وجود آمده) آنچه را در خشكى و درياست مى داند، و هيچ برگى فرو نمى افتد جز آنكه آن را مى داند و دانه اى در تاريكى هاى (زير) زمين و هيچ تر و خشكى ( از ميوه جات و حبوبات) فرو نمى افتد جز آنكه (در علم ازلى او و) در كتابى روشن هست
وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُم بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُّسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (60) ترجمه: (1)
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا يُفَرِّطُونَ (61) ترجمه: (2)
ثُمَّ رُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلَاهُمُ الْحَقِّ أَلَا لَهُ الْحُكْمُ وَهُوَ أَسْرَعُ الْحَاسِبِينَ (62) ترجمه: (3)
قُلْ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً لَّئِنْ أَنجَانَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ (63) ترجمه: (4)
قُلِ اللَّهُ يُنَجِّيكُم مِّنْهَا وَمِن كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ أَنتُمْ تُشْرِكُونَ (64) ترجمه: (5)
قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِكُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ (65) ترجمه: (6)
وَكَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّ قُل لَّسْتُ عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ (66) ترجمه: (7)
لِّكُلِّ نَبَإٍ مُّسْتَقَرٌّ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (67) ترجمه: (8)
وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (68) ترجمه: (9)
ص: 135
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که (روح) شما را در شب (به هنگام خواب) می گیرد؛ و از آنچه در روز کرده اید، با خبر است؛ سپس در روز شما را (از خواب) برمی انگیزد؛ و (این وضع همچنان ادامه می یابد) تا سرآمد معینی فرا رسد؛ سپس بازگشت شما به سوی اوست؛ و سپس شما را از آنچه عمل می کردید، با خبر می سازد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه شبانگاه، روح شما را [به هنگام خواب ] مى گيرد؛ و آنچه را در روز به دست آورده ايد مى داند؛ سپس شما را در آن بيدار مى كند، تا هنگامى معيّن به سر آيد؛ آنگاه بازگشت شما به سوى اوست؛ سپس شما را به آنچه انجام مى داده ايد آگاه خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كسى كه شبانگاه روح شما را مى گيرد و آنچه را در روز به دست آورديد مى داند، سپس شما را در روز برمى انگيزد تا مدتى معين (مدت عمرتان) به سر آيد، سپس بازگشت شما به سوى اوست آن گاه شما را به آنچه انجام مى داديد آگاه مى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او بر بندگان خود تسلّط کامل دارد؛ و مراقبانی بر شما می گمارد؛ تا زمانی که یکی از شما را مرگ فرا رسد؛ (در این موقع،) فرستادگان ما جان او را می گیرند؛ و آنها (در نگاهداری حساب عمر و اعمال بندگان،) کوتاهی نمی کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كه بر بندگانش قاهر [و غالب ] است؛ و نگهبانانى بر شما مى فرستد، تا هنگامى كه يكى از شما را مرگ فرا رسد، فرشتگان ما جانش بستانند، در حالى كه كوتاهى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست چيره و مسلّط بر بالاى سر بندگانش، و نگهبانانى بر شما مى فرستد (از فرشتگان كه مراقب جسم و روحتان باشند) تا آن گاه كه هر يك از شما را مرگ فرا رسد فرستادگان ما (عزرائيل و يارانش) جانش را مى گيرند و آنها هرگز (در انجام وظيفه) كوتاهى ندارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (تمام بندگان) به سوی خدا، که مولای حقیقی آنهاست، بازمی گردند. بدانید که حکم و داوری، مخصوص اوست؛ و او، سریعترین حسابگران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به سوى خداوند -مولاى بحقشان- برگردانيده شوند. آگاه باشيد كه داورى از آن اوست، و او سريعترين حسابرسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس همه آنها به سوى خداوند، مولاى به حق و راستينشان، بازگردانده مى شوند. آگاه باشيد كه (در آن روز) حكومت (تامّ بلا منازع و فرمان نافذ در صفحه وجود) از آن اوست، و او سريعترين حسابرسان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی شما را از تاریکیهای خشکی و دریا رهایی می بخشد؟ در حالی که او را با حالت تضرع (و آشکارا) و در پنهانی می خوانید؛ (و می گویید:) اگر از این (خطرات و ظلمتها) ما را رهایی می بخشد، از شکرگزاران خواهیم بود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «چه كسى شما را از تاريكيهاى خشكى و دريا مى رهاند؟ در حالى كه او را به زارى و در نهان مى خوانيد: كه اگر ما را از اين [مهلكه ] برهاند، البته از سپاسگزاران خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: چه كسى شما را از تاريكى هاى خشكى و دريا نجات مى بخشد؟ در حالى كه او را با زارى (آشكارا) و پنهانى مى خوانيد كه اگر ما را از اين مهلكه نجات داد مسلّما از سپاسگزاران خواهيم بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خداوند شما را از اینها، و از هر مشکل و ناراحتی، نجات می دهد؛ باز هم شما برای او شریک قرار می دهید! (و راه کفر می پویید.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «خداست كه شما را از آن [تاريكيها] و از هر اندوهى مى رهاند، باز شما شرك مى ورزيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: خداوند شما را از آن (مهلكه) و از هر اندوهى مى رهاند، باز هم شما شرك مى ورزيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «او قادر است که از بالا یا از زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد؛ یا بصورت دسته های پراکنده شما را با هم بیامیزد؛ و طعم جنگ (و اختلاف) را به هر یک از شما بوسیله دیگری بچشاند.» ببین چگونه آیات گوناگون را (برای آنها) بازگو می کنیم! شاید بفهمند (و بازگردند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «او تواناست كه از بالاى سرتان يا از زير پاهايتان عذابى بر شما بفرستد يا شما را گروه گروه به هم اندازد [و دچار تفرقه سازد] و عذاب بعضى از شما را به بعضى [ديگر] بچشاند.» بنگر، چگونه آيات [خود] را گوناگون بيان مى كنيم باشد كه آنان بفهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: او تواناست كه بر شما عذابى از بالاى سرتان (چون سنگ و صاعقه و سجّيل فرو ريزد) يا از زير پاهايتان (مانند زلزله و خسف) برانگيزد (يا طبقه ستمگر بالا را بر پايين تران مسلط، يا طبقه پايين را عليه طبقه بالا منفجر سازد) يا شما را گروه گروه به جان هم اندازد و عذاب برخى از شما را به برخى بچشاند. بنگر چگونه ما آيات و نشانه هاى گوناگون (توحيد و عظمت خود) را مى آوريم، شايد بفهمند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم و جمعیّت تو، آن (آیات الهی) را تکذیب و انکار کردند، در حالی که حق است! (به آنها) بگو: «من مسؤول (ایمان آوردن) شما نیستم! (وظیفه من، تنها ابلاغ رسالت است، نه اجبار شما بر ایمان.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قوم تو آن [=قرآن ] را دروغ شمردند، در حالى كه آن بر حق است. بگو: «من بر شما نگهبان نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم تو آن (قرآن) را با آنكه حق است تكذيب كردند بگو: من بر شما گمارده نيستم (تا اجبار كنم و متخلف را كيفر، و فرمانبر را پاداش دهم، بلكه متصدى ابلاغم)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر خبری (که خداوند به شما داده،) سرانجام قرارگاهی دارد، (و در موعد خود انجام میگیرد.) و بزودی خواهید دانست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى هر خبرى هنگام [وقوع ] است، و به زودى خواهيد دانست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى هر خبرى (از وعده ها و وعيدهاى خدا) قرارگاهى (معيّن از نظر زمان و مكان) است و به زودى خواهيد دانست
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه کسانی را دیدی که آیات ما را استهزا می کنند، از آنها روی بگردان تا به سخن دیگری بپردازند! و اگر شیطان از یاد تو ببرد، هرگز پس از یادآمدن با این جمعیّت ستمگر منشین! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ببينى كسانى [به قصد تخطئه ] در آيات ما فرو مى روند از ايشان روى برتاب، تا در سخنى غير از آن درآيند؛ و اگر شيطان تو را [در اين باره ] به فراموشى انداخت، پس از توجّه، [ديگر] با قوم ستمكار منشين. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى را ديدى كه در آيات و نشانه هاى ما به هرزه گويى مى پردازند (و تو به اقتضاى جوّ صدر اسلام در آن مجالس شركت دارى) از آنها روى برتاب تا در سخنى ديگر وارد شوند و اگر شيطان از يادت برد، پس از يادآورى با گروه ستمكاران منشين
وَمَا عَلَى الَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَلَكِن ذِكْرَى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (69) ترجمه: (1)
وَذَرِ الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَعِبًا وَلَهْوًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَذَكِّرْ بِهِ أَن تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللَّهِ وَلِيٌّ وَلَا شَفِيعٌ وَإِن تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَّا يُؤْخَذْ مِنْهَا أُولَئِكَ الَّذِينَ أُبْسِلُوا بِمَا كَسَبُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ (70) ترجمه: (2)
قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَى أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا اللَّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّيَاطِينُ فِي الْأَرْضِ حَيْرَانَ لَهُ أَصْحَابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنَا قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (71) ترجمه: (3)
وَأَنْ أَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَاتَّقُوهُ وَهُوَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (72) ترجمه: (4)
وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَيَوْمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ (73) ترجمه: (5)
ص: 136
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (اگر) افراد با تقوا (برای ارشاد و اندرز با آنها بنشینند)، چیزی از حساب (و گناه) آنها بر ایشان نیست؛ ولی (این کار، باید تنها) برای یادآوری آنها باشد، شاید (بشنوند و) تقوی پیشه کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چيزى از حساب آنان [=ستمكاران ] بر عهده كسانى كه پروا[ى خدا] دارند، نيست. ليكن، تذكّر دادن [لازم ] است، باشد كه [از استهزا] پرهيز كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از حساب (عمل و كيفر) آنان بر عهده كسانى كه پروا پيشه دارند چيزى نيست، و لكن يادآورى و پندى است، شايد بپرهيزند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و رها کن کسانی را که آیین (فطری) خود را به بازی و سرگرمی گرفتند، و زندگی دنیا، آنها را مغرور ساخته، و با این (قرآن)، به آنها یادآوری نما، تا گرفتار (عواقب شوم) اعمال خود نشوند! (و در قیامت) جز خدا، نه یاوری دارند، و نه شفاعت کننده ای! و (چنین کسی) هر گونه عوضی بپردازد، از او پذیرفته نخواهد شد؛ آنها کسانی هستند که گرفتار اعمالی شده اند که خود انجام داده اند؛ نوشابه ای از آب سوزان برای آنهاست؛ و عذاب دردناکی بخاطر اینکه کفر می ورزیدند (و آیات الهی را انکار) می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه دين خود را به بازى و سرگرمى گرفتند و زندگى دنيا آنان را فريفته است، رها كن؛ و [مردم را] به وسيله اين [قرآن ] اندرز ده؛ مبادا كسى به [كيفر] آنچه كسب كرده به هلاكت افتد، در حالى كه براى او در برابر خدا يارى و شفاعتگرى نباشد؛ و اگر [براى رهايى خود] هر گونه فديه اى دهد، از او پذيرفته نگردد. اينانند كه به [سزاى ] آنچه كسب كرده اند به هلاكت افتاده اند، و به [كيفر] آنكه كفر مى ورزيدند، شرابى از آب جوشان و عذابى پر درد خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و رها كن كسانى را كه دين خود را به بازى و سرگرمى گرفته اند و زندگى دنيا آنها را فريفته است، و به وسيله اين قرآن تذكّر ده كه مبادا كسى (در روز واپسين) به سزاى آنچه كسب كرده تسليم هلاكت و نوميد از رحمت گردد، در حالى كه براى او جز خداوند سرپرست و ياور و شفاعت گرى نباشد، و اگر (در مقابل گناهانش) هر عوض و فديه اى بدهد از وى پذيرفته نشود. آنهايند كه در برابر آنچه كسب كرده اند تسليم هلاكت و نوميد از رحمت شده اند آنان را به سزاى كفرشان (و كفران نعمتشان) آشاميدنيى از آب جوشان و عذابى دردناك است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا غیر از خدا، چیزی را بخوانیم (و عبادت کنیم) که نه سودی به حال ما دارد، نه زیانی؛ و (به این ترتیب،) به عقب برگردیم بعد از آنکه خداوند ما را هدایت کرده است؟! همانند کسی که بر اثر وسوسه های شیطان، در روی زمین راه را گم کرده، و سرگردان مانده است؛ در حالی که یارانی هم دارد که او را به هدایت دعوت می کنند (و می گویند:) به سوی ما بیا!» بگو: «تنها هدایت خداوند، هدایت است؛ و ما دستور داریم که تسلیم پروردگار عالمیان باشیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا به جاى خدا چيزى را بخوانيم كه نه سودى به ما مى رساند و نه زيانى؛ و آيا پس از اينكه خدا ما را هدايت كرده از عقيده خود بازگرديم؟ مانند كسى كه شيطانها او را در بيابان از راه به در برده اند، و حيران [بر جاى مانده ]است؟ براى او يارانى است كه وى را به سوى هدايت مى خوانند كه:» به سوى ما بيا. «بگو:» هدايت خداست كه هدايتِ [واقعى ] است، و دستور يافته ايم كه تسليم پروردگار جهانيان باشيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا جز خداوند چيزى را بخوانيم (بپرستيم) كه نه سودى به ما مى دهد و نه زيانى مى رساند، و پس از آنكه خدا ما را هدايت نمود (به دوران جاهليت) عقبگرد كنيم؟! همانند كسى كه شيطانها (ى جنّى) او را در روى زمين سرگردان كرده اند، در حالى كه او را يارانى است كه به سوى هدايتش مى خوانند كه بيا به سوى ما (ولى او از شدت تحيّر نمى پذيرد) بگو: بى ترديد هدايت خدا همان هدايت (واقعى) است و ما مأموريم كه تسليم پروردگار جهانيان باشيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به ما فرمان داده شده به) اینکه: نماز را برپا دارید! و از او بپرهیزید! و تنها اوست که به سویش محشور خواهید شد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه نماز برپا داريد و از او بترسيد، و هم اوست كه نزد وى محشور خواهيد گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز به ما امر شده) اينكه نماز را برپا داريد و از او پروا كنيد و اوست كه (در روز قيامت) به سويش گردآورى مى شويد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که آسمانها و زمین را بحق آفرید؛ و آن روز که (به هر چیز) می گوید: «موجود باش!» موجود می شود؛ سخن او، حق است؛ و در آن روز که در «صور» دمیده می شود، حکومت مخصوص اوست، از پنهان و آشکار با خبر است، و اوست حکیم و آگاه. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او كسى است كه آسمانها و زمين را به حق آفريد، و هر گاه كه مى گويد: «باش»، بى درنگ موجود شود؛ سخنش راست است؛ و روزى كه در صور دميده شود، فرمانروايى از آن اوست؛ داننده غيب و شهود است؛ و اوست حكيم آگاه. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه آسمان ها و زمين را به حق (براى هدفى والا و عقلانى) آفريده، و روزى كه مى گويد: باش (و هر زمانى هر جزئى از اجزاء جهان هستى را يا تمام آن را، يا فناء و زوال آن را و يا قيام قيامت را اراده كند) بى درنگ مى باشد. گفتار او حق است، و روزى كه در صور دميده شود مالكيت و حاكميت (مطلق اشيا) از آن اوست داناى نهان و آشكار است، و اوست حكيم و آگاه
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّي أَرَاكَ وَقَوْمَكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (74) ترجمه: (1)
وَكَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ (75) ترجمه: (2)
فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَا أُحِبُّ الْآفِلِينَ (76) ترجمه: (3)
فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمْ يَهْدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ (77) ترجمه: (4)
فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَا أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (78) ترجمه: (5)
إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ (79) ترجمه: (6)
وَحَاجَّهُ قَوْمُهُ قَالَ أَتُحَاجُّونِّي فِي اللَّهِ وَقَدْ هَدَانِ وَلَا أَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِ إِلَّا أَن يَشَاءَ رَبِّي شَيْئًا وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ (80) ترجمه: (7)
وَكَيْفَ أَخَافُ مَا أَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُم بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالْأَمْنِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (81) ترجمه: (8)
ص: 137
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) هنگامی را که ابراهیم به پدرش [= عمویش ] «آزر» گفت: «آیا بتهائی را معبودان خود انتخاب می کنی؟! من، تو و قوم تو را در گمراهی آشکاری می بینم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه ابراهيم به پدر خود «آزر» گفت: «آيا بتان را خدايان [خود] مى گيرى؟ من همانا تو و قوم تو را در گمراهى آشكارى مى بينم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ابراهيم به پدر خود آزر (كه پدر خوانده، يا پدر زن، يا عمو و يا معلم او بود) گفت: آيا بت هايى را به عنوان معبودهايى ( براى خود) اتخاذ مى كنى؟! حقّا كه من تو و قوم تو را در گمراهيى آشكار مى بينم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این چنین، ملکوت آسمانها و زمین (و حکومت مطلقه خداوند بر آنها) را به ابراهیم نشان دادیم؛ (تا به آن استدلال کند،) و اهل یقین گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه، ملكوت آسمانها و زمين را به ابراهيم نمايانديم تا از جمله يقين كنندگان باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همان گونه (كه به ابراهيم گمراهى پدر و قومش را مى آموختيم) به ابراهيم مالكيت و ربوبيت تامّه (خود) بر آسمان ها و زمين را نشان مى داديم ( براى آنكه دانا و توانا در استدلال شود) و براى آنكه از باوركنندگان باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (تاریکی) شب او را پوشانید، ستاره ای مشاهده کرد، گفت: «این خدای من است؟» امّا هنگامی که غروب کرد، گفت: «غروب کنندگان را دوست ندارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون شب بر او پرده افكند، ستاره اى ديد؛ گفت: «اين پروردگار من است.» و آنگاه چون غروب كرد، گفت: «غروب كنندگان را دوست ندارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون شب بر او پرده تاريكى كشيد ستاره اى ديد، (براى احتجاج با مشركان) گفت: اين پروردگار من است. پس چون غروب كرد، گفت: من غروب كنندگان را دوست ندارم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که ماه را دید که (سینه افق را) می شکافد، گفت: «این خدای من است؟» امّا هنگامی که (آن هم) غروب کرد، گفت: «اگر پروردگارم مرا راهنمایی نکند، مسلّماً از گروه گمراهان خواهم بود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ماه را در حال طلوع ديد، گفت: «اين پروردگار من است.» آنگاه چون ناپديد شد، گفت: «اگر پروردگارم مرا هدايت نكرده بود قطعاً از گروه گمراهان بودم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ماه را در حال طلوع و شكافنده افق ديد گفت: اين پروردگار من است. و چون غروب كرد، گفت: حقّا كه اگر پروردگارم مرا هدايت نكند حتما از گروه گمراهان خواهم بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که خورشید را دید که (سینه افق را) می شکافت، گفت: «این خدای من است؟ این (که از همه) بزرگتر است!» امّا هنگامی که غروب کرد، گفت: «ای قوم من از شریکهایی که شما (برای خدا) می سازید، بیزارم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون خورشيد را برآمده ديد، گفت: «اين پروردگار من است. اين بزرگتر است.» و هنگامى كه افول كرد، گفت: «اى قوم من، من از آنچه [براى خدا] شريك مى سازيد بيزارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون خورشيد را در حال برآمدن و درخشان (آفاق) ديد گفت: اين پروردگار من است، اين بزرگتر است! و چون غروب نمود، گفت: اى قوم من، قطعا من از آنچه شريك (خداوند) قرار مى دهيد بيزارم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من روی خود را به سوی کسی کردم که آسمانها و زمین را آفریده؛ من در ایمان خود خالصم؛ و از مشرکان نیستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : من از روى اخلاص، پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است؛ و من از مشركان نيستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين من روى (دل) خود را به سوى كسى كه آسمان ها و زمين را پديد آورده متوجه نمودم در حالى كه با اخلاص و حق گرايم. و من از شرك آوران نيستم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی قوم او [= ابراهیم ]، با وی به گفتگو و ستیز پرداختند؛ گفت: «آیا درباره خدا با من گفتگو و ستیز می کنید؟! در حالی که خداوند، مرا با دلایل روشن هدایت کرده؛ و من از آنچه شما همتای (خدا) قرار می دهید، نمی ترسم (و به من زیانی نمی رسانند)! مگر پروردگارم چیزی را بخواهد! وسعت آگاهی پروردگارم همه چیز را در برمی گیرد؛ آیا متذکّر (و بیدار) نمی شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قومش با او به ستيزه پرداختند. گفت: «آيا با من در باره خدا محاجّه مى كنيد و حال آنكه او مرا راهنمايى كرده است؟ و من از آنچه شريك او مى سازيد بيمى ندارم، مگر آنكه پروردگارم چيزى بخواهد. علم پروردگارم به هر چيزى احاطه يافته است. پس آيا متذكّر نمى شويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم او با وى (درباره توحيد) به جدال و ستيز برخاستند، گفت: آيا با من درباره خدا مجادله مى كنيد در حالى كه او مرا (به يقين علمى و عينى) هدايت نموده؟ و من از آنچه شما شريك او مى سازيد نمى هراسم، جز آنكه پروردگارم (درباره من) چيزى بخواهد دانش خداوند همه چيز را فرا گرفته است، آيا متذكر نمى شويد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه من از بتهای شما بترسم؟! در حالی که شما از این نمی ترسید که برای خدا، همتایی قرار داده اید که هیچ گونه دلیلی درباره آن، بر شما نازل نکرده است! (راست بگویید) کدام یک از این دو دسته (بت پرستان و خداپرستان)، شایسته تر به ایمنی (از مجازات) هستند اگر می دانید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چگونه از آنچه شريك [خدا] مى گردانيد بترسم، با آنكه شما خود از اينكه چيزى را شريك خدا ساخته ايد كه [خدا] دليلى در باره آن بر شما نازل نكرده است نمى هراسيد؟ پس اگر مى دانيد، كدام يك از [ما] دو دسته به ايمنى سزاوارتر است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چگونه من از آنچه شما شريك خدا كرده ايد بترسم در حالى كه شما از اينكه چيزى را كه خدا درباره او دليلى بر شما نازل نكرده شريك خدا نموده ايد نمى هراسيد؟ پس كدام يك از دو گروه (موحّدان يا مشركان) سزاوارتر به ايمنى است، اگر مى دانيد؟! (موحّدان خود را از طرف جمادات بى سود و زيان در امن مى دانند و مشركان از جانب مالك همه سودها و زيانها)
الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ (82) ترجمه: (1)
وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (83) ترجمه: (2)
وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلًّا هَدَيْنَا وَنُوحًا هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَمِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (84) ترجمه: (3)
وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَى وَعِيسَى وَإِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّالِحِينَ (85) ترجمه: (4)
وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًا وَكُلًّا فَضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ (86) ترجمه: (5)
وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (87) ترجمه: (6)
ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (88) ترجمه: (7)
أُولَئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَؤُلَاءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُوا بِهَا بِكَافِرِينَ (89) ترجمه: (8)
أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْعَالَمِينَ (90) ترجمه: (9)
ص: 138
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنها که ایمان آوردند، و ایمان خود را با شرک و ستم نیالودند، ایمنی تنها از آن آنهاست؛ و آنها هدایت یافتگانند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و ايمان خود را به شرك نيالوده اند، آنان راست ايمنى و ايشان راه يافتگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه ايمان آوردند و ايمانشان را به ستمى نياميختند (اعتقاد به مبدأ را با ثنويّت يا تثليث يا تعدّد ارباب و يا عقايد قلبى را با فسق عملى مخلوط نكرده اند) آنهايند كه برايشان ايمنى است، و آنها هدايت يافتگانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها دلایل ما بود که به ابراهیم در برابر قومش دادیم! درجات هر کس را بخواهیم (و شایسته بدانیم،) بالا می بریم؛ پروردگار تو، حکیم و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن حجّت ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش داديم. درجات هر كس را كه بخواهيم فرا مى بريم، زيرا پروردگار تو حكيم داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن (ادلّه توحيدى) حجت و برهان ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش عطا كرديم. هر كس را بخواهيم درجاتى بالا مى بريم، (و ابراهيم را به نبوّت و امامت و خلّت بالا برديم) حقّا كه پروردگار تو داراى اتقان صنع در تكوين و تشريع، و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اسحاق و یعقوب را به او [= ابراهیم ] بخشیدیم؛ و هر دو را هدایت کردیم؛ و نوح را (نیز) پیش از آن هدایت نمودیم؛ و از فرزندان او، داوود و سلیمان و ایّوب و یوسف و موسی و هارون را (هدایت کردیم)؛ این گونه نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به او اسحاق و يعقوب را بخشيديم، و همه را به راه راست درآورديم، و نوح را از پيش راه نموديم، و از نسل او داوود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون را [هدايت كرديم ] و اين گونه، نيكوكاران را پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به او اسحاق و (نوه اش) يعقوب را بخشيديم، هر يك را (به اصول و معارف دين) هدايت نموديم و نوح را نيز پيش از آنها هدايت كرديم، و از اولاد او داود و سليمان و ايّوب و يوسف و موسى و هارون را (هدايت نموديم) و نيكان و نيكى كنندگان را اين گونه پاداش مى دهيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (همچنین) زکریّا و یحیی و عیسی و الیاس را؛ همه از صالحان بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زكريّا و يحيى و عيسى و الياس را كه همه از شايستگان بودند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زكريا و يحيى و عيسى و الياس را (نيز) هدايت كرديم، همه از شايستگان بودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اسماعیل و الیسع و یونس و لوط را؛ و همه را بر جهانیان برتری دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اسماعيل و يسع و يونس و لوط، كه جملگى را بر جهانيان برترى داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اسماعيل و يسع و يونس و لوط را (نيز هدايت كرديم) و همه را بر جهانيان (زمان خود) برترى داديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از پدران و فرزندان و برادران آنها (افرادی را برتری دادیم) و برگزیدیم و به راه راست، هدایت نمودیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از پدران و فرزندان و برادرانشان برخى را [بر جهانيان برترى داديم ]، و آنان را برگزيديم و به راه راست راهنمايى كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز برخى از پدران و فرزندان و برادران آنها را (برترى داديم) و آنان را برگزيديم و به راهى راست راه نموديم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، هدایت خداست؛ که هر کس از بندگان خود را بخواهد با آن راهنمایی می کند! و اگر آنها مشرک شوند، اعمال (نیکی) که انجام داده اند، نابود می گردد (و نتیجه ای از آن نمی گیرند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين، هدايت خداست كه هر كس از بندگانش را بخواهد بدان هدايت مى كند. و اگر آنان شرك ورزيده بودند، قطعاً آن چه انجام مى دادند از دستشان مى رفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين هدايت خداست كه هر كس از بندگانش را بخواهد بدان راهنمايى مى كند. و اگر آنان (با آن مقام شامخ) شرك ورزيده بودند به يقين آنچه عمل خير مى كردند حبط و نابود مى شد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که کتاب و حکم و نبوّت به آنان دادیم؛ و اگر (بفرض) نسبت به آن کفر ورزند، (آیین حقّ زمین نمی ماند؛ زیرا) کسان دیگری را نگاهبان آن می سازیم که نسبت به آن، کافر نیستند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان كسانى بودند كه كتاب و داورى و نبوت بديشان داديم؛ و اگر اينان [=مشركان ] بدان كفر ورزند، بى گمان، گروهى [ديگر] را بر آن گماريم كه بدان كافر نباشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى هستند كه بدانها كتاب (شريعت) و حكم (ولايت و داورى) و نبوّت عطا كرديم، پس اگر اينان (كفّار قريش) بدين امور (كه اصول شرايع آسمانى است) كفر ورزند، بى ترديد ما گروهى را (كه در آينده تاريخ خواهند آمد، در قضاء حتمى خود) بدان برگمارده ايم كه (آن را برپا دارند و) هرگز بدان كافر نباشند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها کسانی هستند که خداوند هدایتشان کرده؛ پس به هدایت آنان اقتدا کن! (و) بگو: «در برابر این (رسالت و تبلیغ)، پاداشی از شما نمی طلبم! این (رسالت)، چیزی جز یک یادآوری برای جهانیان نیست! (این وظیفه من است)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده است، پس به هدايت آنان اقتدا كن. بگو: «من، از شما هيچ مزدى بر اين [رسالت ] نمى طلبم. اين [قرآن ] جز تذكرى براى جهانيان نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها (طايفه انبيا) كسانى اند كه خداوند آنها را هدايت نموده، پس به هدايت و راه و روش آنها اقتدا كن. (و به مردم) بگو: من بر اين (ابلاغ رسالت) مزدى از شما نمى طلبم، اين (قرآن) جز تذكرى براى جهانيان نيست
وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قَالُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ عَلَى بَشَرٍ مِّن شَيْءٍ قُلْ مَنْ أَنزَلَ الْكِتَابَ الَّذِي جَاءَ بِهِ مُوسَى نُورًا وَهُدًى لِّلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَثِيرًا وَعُلِّمْتُم مَّا لَمْ تَعْلَمُوا أَنتُمْ وَلَا آبَاؤُكُمْ قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ (91) ترجمه: (1)
وَهَذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَهُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ (92) ترجمه: (2)
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلَائِكَةُ بَاسِطُو أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ (93) ترجمه: (3)
وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُم مَّا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَاءَ ظُهُورِكُمْ وَمَا نَرَى مَعَكُمْ شُفَعَاءَكُمُ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَاءُ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمْ تَزْعُمُونَ (94) ترجمه: (4)
ص: 139
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها خدا را درست نشناختند که گفتند: «خدا، هیچ چیز بر هیچ انسانی، نفرستاده است!» بگو: «چه کسی کتابی را که موسی آورد، نازل کرد؟! کتابی که برای مردم، نور و هدایت بود؛ 0امّا شما) آن را بصورت پراکنده قرارمی دهید؛ قسمتی را آشکار، و قسمت زیادی را پنهان می دارید؛ و مطالبی به شما تعلیم داده شده که نه شما و نه پدرانتان، از آن با خبر نبودید!» بگو: «خدا!» سپس آنها را در گفتگوهای لجاجت آمیزشان رها کن، تا بازی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه [يهوديان ] گفتند: «خدا چيزى بر بشرى نازل نكرده»، بزرگى خدا را چنانكه بايد نشناختند. بگو: «چه كسى آن كتابى را كه موسى آورده است نازل كرده؟ [همان كتابى كه ] براى مردم روشنايى و رهنمود است، [و] آن را به صورت طومارها درمى آوريد. [آنچه را] از آن [مى خواهيد] آشكار و بسيارى را پنهان مى كنيد، در صورتى كه چيزى كه نه شما مى دانستيد و نه پدرانتان، [به وسيله آن ] به شما آموخته شد.» بگو: «خدا [همه را فرستاده ]»؛ آنگاه بگذار تا در ژرفاى [باطل ] خود به بازى [سرگرم ] شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خدا را آن گونه كه سزاوار اوست نشناخته و توصيف نكردند هنگامى كه گفتند: خداوند بر هيچ بشرى چيزى نازل نكرده (نه فرشته، نه وحى، نه كتاب، نه دين). بگو: چه كسى آن كتاب را كه موسى آورده نازل نموده؟ كه نور است و هدايت براى مردم (و) شما آن را در كاغذها (ى متفرقه) قرار داده (بخشى از) آن را ( براى مردم) آشكار مى كنيد و بسيارى را هم پنهان مى داريد، و چيزهايى را كه نه شما مى دانستيد و نه پدرانتان، آموخته شديد. بگو: خدا (همه را نازل كرده)، سپس آنها را رها كن تا در فروشدن به باطل هاى خود بازى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این کتابی است که ما آن را نازل کردیم؛ کتابی است پربرکت، که آنچه را پیش از آن آمده، تصدیق می کند؛ (آن را فرستادیم تا مردم را به پاداشهای الهی، بشارت دهی،) و تا (اهل) امّ القری [= مکّه ] و کسانی را که گرد آن هستند، بترسانی! (یقین بدان) آنها که به آخرت ایمان دارند، به آن ایمان می آورند؛ و بر نمازهای خویش، مراقبت می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين خجسته كتابى است كه ما آن را فرو فرستاديم، [و] كتابهايى را كه پيش از آن آمده تصديق مى كند. و براى اينكه [مردم ]ام القرى [=مكّه ] و كسانى را كه پيرامون آنند هشدار دهى. و كسانى كه به آخرت ايمان مى آورند، به آن [قرآن نيز] ايمان مى آورند، و آنان بر نمازهاى خود مراقبت مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين كتابى است پربركت كه ما آن را نازل كرديم، تصديق كننده چيزى است كه پيشاپيش او بوده (از پيامبران و كتاب هاى آسمانى، و نزولش براى مصالحى است) و براى آنكه (اهل مركز وحى) امّ القرى و كسانى را كه در حوالى آنند (و تا آخرين نقطه مقابل مركز در كره زمين قرار دارند، يعنى همه جهانيان را) بيم دهى. و آنان كه به آخرت ايمان دارند (سابقه ايمان به آخرت را از كتاب هاى آسمانى گذشته و عقل سليم دارند) به آن ايمان مى آورند و آنها بر نمازشان محافظت مى كنند (تذلّل باطنى در عبادتشان دارند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از کسی که دروغی به خدا ببندد، یا بگوید: «بر من، وحی فرستاده شده»، در حالی که به او وحی نشده است، و کسی که بگوید: «من نیز همانند آنچه خدا نازل کرده است، نازل می کنم»؟! و اگر ببینی هنگامی که (این) ظالمان در شداید مرگ فرو رفته اند، و فرشتگان دستها را گشوده، به آنان می گویند: «جان خود را خارج سازید! امروز در برابر دروغهایی که به خدا بستید و نسبت به آیات او تکبّر ورزیدید، مجازات خوارکننده ای خواهید دید»! (به حال آنها تأسف خواهی خورد) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ مى بندد يا مى گويد: «به من وحى شده»، در حالى كه چيزى به او وحى نشده باشد، و آن كس كه مى گويد: «به زودى نظير آنچه را خدا نازل كرده است نازل مى كنم»؟ و كاش ستمكاران را در گردابهاى مرگ مى ديدى كه فرشتگان [به سوى آنان ] دستهايشان را گشوده اند [و نهيب مى زنند:] «جانهايتان را بيرون دهيد»؛ امروز به [سزاى ] آنچه بناحق بر خدا دروغ مى بستيد و در برابر آيات او تكبر مى كرديد، به عذاب خواركننده كيفر مى يابيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى ظالم تر است از آن كه بر خدا دروغ بندد، يا بگويد: به من وحى شده در حالى كه چيزى به او وحى نشده، و كسى كه بگويد: من نيز به زودى همانند آنچه خدا نازل نموده نازل مى كنم! و كاش ببينى هنگامى را كه ستمكاران در گرداب هاى مرگ اند، و فرشتگان دست هاى خود را گشوده اند (و نهيب مى زنند) كه جانتان را خود از تن بيرون كنيد يا جانتان را از چنگال ما برهانيد! امروز (كه روز ورود به عالم برزخ است) با عذاب خواركننده كيفر مى شويد به سزاى آنچه درباره خدا به ناحق مى گفتيد و از (قبول و تسليم در برابر) آيات و نشانه هاى او تكبر مى ورزيديد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (روز قیامت به آنها گفته می شود:) همه شما تنها به سوی ما بازگشت نمودید، همان گونه که روز اوّل شما را آفریدیم! و آنچه را به شما بخشیده بودیم، پشت سر گذاردید! و شفیعانی را که شریک در شفاعت خود می پنداشتید، با شما نمی بینیم! پیوندهای شما بریده شده است؛ و تمام آنچه را تکیه گاه خود تصوّر می کردید، از شما دور و گم شده اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و همان گونه كه شما را نخستين بار آفريديم [اكنون نيز] تنها به سوى ما آمده ايد، و آنچه را به شما عطا كرده بوديم پشت سر خود نهاده ايد، و شفيعانى را كه در [كار] خودتان، شريكان [خدا] مى پنداشتيد با شما نمى بينيم. به يقين، پيوند ميان شما بريده شده، و آنچه را كه مى پنداشتيد از دست شما رفته است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در ابتداء ورود به عالم برزخ و اول ورود به صحنه قيامت به مشركان خطاب مى شود) حقّا كه تنها پيش ما آمديد همان گونه كه شما را در آغاز آفرينش (در دنيا) آفريده بوديم، و آنچه را كه به شما عطا كرده بوديم پشت سر گذاشتيد، و شفيعانتان را كه آنها را شريكان در (ربوبيت ما و عبادت) خود مى پنداشتيد همراه شما نمى بينيم! به يقين پيوندهاى شما گسسته و آنچه را كه گمان مى كرديد (شريكان ما هستند) از نظر شما ناپديد شده است
إِنَّ اللَّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذَلِكُمُ اللَّهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ (95) ترجمه: (1)
فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَجَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ (96) ترجمه: (2)
وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (97) ترجمه: (3)
وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ (98) ترجمه: (4)
وَهُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِّنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ انظُرُوا إِلَى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِي ذَلِكُمْ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (99) ترجمه: (5)
وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ (100) ترجمه: (6)
بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُن لَّهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (101) ترجمه: (7)
ص: 140
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند، شکافنده دانه و هسته است؛ زنده را از مرده خارج می سازد، و مرده را از زنده بیرون می آورد؛ این است خدای شما! پس چگونه از حقّ منحرف می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا شكافنده دانه و هسته است. زنده را از مرده، و مرده را از زنده بيرون مى آورد. چنين است خداى شما؛ پس چگونه [از حق ] منحرف مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا خداوند شكافنده دانه و هسته است، زنده را از مرده بيرون مى آورد (گياهان را از بذرها، حيوانات را از نطفه ها، ارواح انسان ها را از كالبدها، فرزندان مؤمن را از كفار) و بيرون آورنده مرده از زنده است (حبوبات و ميوه جات خشك را از گياه سبز، اجساد مرده را از زنده، اولاد كافر را از نسل مؤمنين)، اين است خداوند (تواناى دانا) پس به كجا و چگونه (از حق) باز گردانده مى شويد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او شکافنده صبح است؛ و شب را مایه آرامش، و خورشید و ماه را وسیله حساب قرار داده است؛ این، اندازه گیری خداوند توانای داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [هموست كه ] شكافنده صبح است، و شب را براى آرامش و خورشيد و ماه را وسيله حساب قرار داده. اين اندازه گيرىِ آن تواناى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شكافنده صبح است، و شب را مايه آرامش و خورشيد و ماه را سبب حساب (هاى درست و منظم) قرار داده (كه از چرخش زمين دور خود و خورشيد، ماه و سال شمسى، و از چرخش ماه دور زمين ماه و سال قمرى پديد آيد) اين است اندازه گيرى آن تواناى دانا
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که ستارگان را برای شما قرار داد، تا در تاریکیهای خشکی و دریا، به وسیله آنها راه یابید! ما نشانه ها (ی خود) را برای کسانی که می دانند، (و اهل فکر و اندیشه اند) بیان داشتیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه ستارگان را براى شما قرار داده تا به وسيله آنها در تاريكيهاى خشكى و دريا راه يابيد. به يقين، ما دلايل [خود] را براى گروهى كه مى دانند به روشنى بيان كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه براى شما ستارگان را قرار داد تا به وسيله آنها در تاريكى هاى خشكى و دريا هدايت يابيد. همانا ما آيات (توحيد و قدرت و حكمت خود) را براى گروهى كه مى دانند تفصيل داديم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را از یک نفس آفرید! و شما دو گروه هستید: بعضی پایدار (از نظر ایمان یا خلقت کامل)، و بعضی ناپایدار؛ ما آیات خود را برای کسانی که می فهمند، تشریح نمودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او همان كسى است كه شما را از يك تن پديد آورد. پس [براى شما] قرارگاه و محل امانتى [مقرر كرد]. بى ترديد، ما آيات [خود] را براى مردمى كه مى فهمند به روشنى بيان كرده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه شما را از يك نفس (از يك انسان نخستين مخلوق از گل به طور اعجاز به نام آدم و ازدواج او با فردى ديگر مشابه او در خلقت به نام حوا و تناسل آن دو) آفريد، پس برخى از شما (در قرارگاه زندگى دنيا) مستقر است و برخى (هنوز در وديعتگاه اصلاب و ارحام) به وديعت نهاده است. ما نشانه ها (ى قدرت و حكمت خود) را براى گروهى كه عميقا مى فهمند تفصيل داديم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که از آسمان، آبی نازل کرد، و به وسیله آن، گیاهان گوناگون رویاندیم؛ و از آن، ساقه ها و شاخه های سبز، خارج ساختیم؛ و از آنها دانه های متراکم، و از شکوفه نخل، شکوفه هایی با رشته های باریک بیرون فرستادیم؛ و باغهایی از انواع انگور و زیتون و انار، (گاه) شبیه به یکدیگر، و (گاه) بی شباهت! هنگامی که میوه می دهد، به میوه آن و طرز رسیدنش بنگرید که در آن، نشانه هایی (از عظمت خدا) برای افراد باایمان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه از آسمان، آبى فرود آورد؛ پس به وسيله آن از هر گونه گياه برآورديم، و از آن [گياه ] جوانه سبزى خارج ساختيم كه از آن، دانه هاى متراكمى برمى آوريم، و از شكوفه درخت خرما خوشه هايى است نزديك به هم. و [نيز ]باغهايى از انگور و زيتون و انار -همانند و غير همانند- خارج نموديم. به ميوه آن چون ثمر دهد و به [طرز] رسيدنش بنگريد. قطعاً در اينها براى مردمى كه ايمان مى آورند نشانه هاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد، پس به وسيله آن گياه همه چيز را (روييدنى همه بذرها را از زير خاك) بيرون آورديم، آن گاه از آن جوانه و ساقه اى سرسبز درآورديم كه از آن دانه هاى متراكم و روى هم چيده (حبوبات) را بيرون مى آوريم، و از درخت خرما از شكوفه آن خوشه هايى است نزديك به هم و نيز باغ هايى از درختان انگور و (همچنين درختان) زيتون و انار شبيه به هم و بى شباهت به هم را (بيرون مى آوريم)، هنگامى كه ميوه مى دهد به ميوه و طرز رسيدن آن بنگريد به يقين در آنها نشانه هايى (از توحيد و قدرت و حكمت او) است براى گروهى كه ايمان مى آورند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان برای خدا همتایانی از جنّ قرار دادند، در حالی که خداوند همه آنها را آفریده است؛ و برای خدا، به دروغ و از روی جهل، پسران و دخترانی ساختند؛ منزّه است خدا، و برتر است از آنچه توصیف می کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى خدا شريكانى از جن قرار دادند، با اينكه خدا آنها را خلق كرده است. و براى او، بى هيچ دانشى، پسران و دخترانى تراشيدند. او پاك و برتر است از آنچه وصف مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان) براى خدا شريكانى از جن قرار دادند در حالى كه آنها را خدا آفريده (و مخلوق ممكن نيست شريك ربوبيت خالق باشد) و براى او به جهل و نادانى پسران و دخترانى تراشيدند! منزه است خدا و برترى دارد از آنچه آنان توصيف مى كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او پدید آورنده آسمانها و زمین است؛ چگونه ممکن است فرزندی داشته باشد؟! حال آنکه همسری نداشته، و همه چیز را آفریده؛ و او به همه چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پديدآورنده آسمانها و زمين است. چگونه او را فرزندى باشد، در صورتى كه براى او همسرى نبوده، و هر چيزى را آفريده، و اوست كه به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پديدآورنده بى سابقه و بى الگوى آسمان ها و زمين است، چگونه و از كجا او را فرزندى باشد در حالى كه او را همسرى نبوده! و همه چيز را او آفريده و او به همه چيز داناست
ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (102) ترجمه: (1)
لَّا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ (103) ترجمه: (2)
قَدْ جَاءَكُم بَصَائِرُ مِن رَّبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِيَ فَعَلَيْهَا وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ (104) ترجمه: (3)
وَكَذَلِكَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ وَلِيَقُولُوا دَرَسْتَ وَلِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (105) ترجمه: (4)
اتَّبِعْ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ (106) ترجمه: (5)
وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكُوا وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ (107) ترجمه: (6)
وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (108) ترجمه: (7)
وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِن جَاءَتْهُمْ آيَةٌ لَّيُؤْمِنُنَّ بِهَا قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِندَ اللَّهِ وَمَا يُشْعِرُكُمْ أَنَّهَا إِذَا جَاءَتْ لَا يُؤْمِنُونَ (109) ترجمه: (8)
وَنُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَأَبْصَارَهُمْ كَمَا لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَنَذَرُهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (110) ترجمه: (9)
ص: 141
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری، این است پروردگار شما! هیچ معبودی جز او نیست؛ آفریدگار همه چیز است؛ او را بپرستید و او نگهبان و مدّبر همه موجودات است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است خدا، پروردگار شما: هيچ معبودى جز او نيست، آفريننده هر چيزى است. پس او را بپرستيد، و او بر هر چيزى نگهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين است خدايى كه پروردگار شماست، جز او معبودى نيست، آفريننده همه چيز است، پس تنها او را بپرستيد، و او نگهبان و مدبّر و متولّى نظام هر چيز است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چشمها او را نمی بینند؛ ولی او همه چشمها را می بیند؛ و او بخشنده (انواع نعمتها، و با خبر از دقایق موجودات،) و آگاه (از همه) چیز است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چشمها او را درنمى يابند و اوست كه ديدگان را درمى يابد، و او لطيف آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ديدگان و بينايى آنها او را درنمى يابند و او ديدگان و بينايى ها را درمى يابد، و او باريك بين و آگاه است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : دلایل روشن از طرف پروردگارتان برای شما آمد؛ کسی که (به وسیله آن، حقّ را) ببیند، به سود خود اوست؛ و کسی که از دیدن آن چشم بپوشد، به زیان خودش می باشد؛ و من نگاهبان شما نیستم (و شما را بر قبول ایمان مجبور نمی کنم) ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى رهنمودهايى از جانب پروردگارتان براى شما آمده است. پس هر كه به ديده بصيرت بنگرد به سود خود او، و هر كس از سر بصيرت ننگرد به زيان خود اوست، و من بر شما نگهبان نيستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به راستى براى شما از جانب پروردگارتان بينش هايى آمده (قرآن و سخنان وحى) پس هر كه بينا گردد به سود خود اوست و هر كه نابينا شود به زيان خود اوست و من بر شما نگهبان نيستم، (محافظ تكوينى شما از انحرافات نيستم، بلكه فقط ابلاغ كننده و بيم دهنده ام)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینچنین آیات (خود) را تشریح می کنیم؛ بگذار آنها بگویند: «تو درس خوانده ای (و آنها را از دیگری آموخته ای)»! می خواهیم آن را برای کسانی که آماده درک حقایقند، روشن سازیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه آيات [خود] را گوناگون بيان مى كنيم، تا مبادا بگويند تو درس خوانده اى، و تا اينكه آن را براى گروهى كه مى دانند روشن سازيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين ما آيات و نشانه ها را گوناگون مى آوريم (براى اهدافى والا و برتر) و تا (كوردلان) بگويند: تو (در نزد اهل كتاب) درس خواندى، و تا آنكه آن را براى گروهى كه دانش دارند بيان كنيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه که از سوی پروردگارت بر تو وحی شده، پیروی کن! هیچ معبودی جز او نیست! و از مشرکان، روی بگردان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از آنچه از پروردگارت به تو وحى شده پيروى كن. هيچ معبودى جز او نيست، و از مشركان روى بگردان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو وحى شده پيروى كن جز او هيچ معبودى نيست، و از مشركان روى برتاب
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر خدا می خواست، (همه به اجبار ایمان می آوردند،) و هیچ یک مشرک نمی شدند؛ و ما تو را مسؤول (اعمال) آنها قرار نداده ایم؛ و وظیفه نداری آنها را (به ایمان) مجبور سازی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا مى خواست آنان شرك نمى آوردند، و ما تو را بر ايشان نگهبان نكرده ايم، و تو وكيل آنان نيستى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند مى خواست (به قهر و اجبار) آنها شرك نمى آوردند (لكن سنّت خدا در ايمان و عمل، دادن اختيار به بنده است) و تو را نگهبان و محافظ (تكوينى) آنها نكرديم و تو بر آنها گمارده نيستى (تا آنان را اجبارا به ايمان وادارى)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به معبود) کسانی که غیر خدا را می خوانند دشنام ندهید، مبادا آنها (نیز) از روی (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند! اینچنین برای هر امّتی عملشان را زینت دادیم سپس بازگشت همه آنان به سوی پروردگارشان است؛ و آنها را از آنچه عمل می کردند، آگاه می سازد (و پاداش و کیفر می دهد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنهايى را كه جز خدا مى خوانند دشنام مدهيد كه آنان از روى دشمنى [و] به نادانى، خدا را دشنام خواهند داد. اين گونه براى هر امتى كردارشان را آراستيم. آنگاه بازگشت آنان به سوى پروردگارشان خواهد بود، و ايشان را از آنچه انجام مى دادند آگاه خواهد ساخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را كه كفار به جاى خدا مى خوانند (مانند بت ها و اجنّه) دشنام ندهيد كه آنها نيز از روى عداوت و نادانى به خدا دشنام دهند. اين گونه ما براى هر گروهى كردارشان را آراستيم، سپس بازگشت آنها به سوى پروردگارشان است، پس آنها را از آنچه (در دنيا) انجام مى داده اند آگاه خواهد نمود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با نهایت اصرار، به خدا سوگند یاد کردند که اگر نشانه ای [= معجزه ای ] برای آنان بیاید، حتماً به آن ایمان می آورند؛ بگو: «معجزات فقط از سوی خداست (و در اختیار من نیست که به میل شما معجزه ای بیاورم)؛ و شما از کجا می دانید که هرگاه معجزه ای بیاید (ایمان می آورند؟ خیر،) ایمان نمی آورند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با سخت ترين سوگندهايشان، به خدا سوگند خوردند كه اگر معجزه اى براى آنان بيايد، حتماً بدان مى گروند. بگو: «معجزات، تنها در اختيار خداست.» و شما چه مى دانيد كه اگر [معجزه هم ] بيايد باز ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سخت ترين سوگندهاى خود به خداوند سوگند خوردند كه اگر نشانه و معجزه اى (از نشانه هايى كه مى گويند مانند نزول فرشته، شتر صالح، عصاى موسى و مائده عيسى) بر آنها بيايد بى ترديد بدان ايمان مى آورند، بگو: جز اين نيست كه معجزات در اختيار خداست (معجزه برهان دعوى نبوت است و انتخاب دليل بر عهده مدّعى است) و شما چه مى دانيد؟ كه اگر آن نيز بيايد ايمان نخواهند آورد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما دلها و چشمهای آنها را واژگونه می سازیم؛ (آری آنها ایمان نمی آورند) همان گونه که در آغاز، به آن ایمان نیاوردند! و آنان را در حال طغیان و سرکشی، به خود وامی گذاریم تا سرگردان شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دلها و ديدگانشان را برمى گردانيم [در نتيجه به آيات ما ايمان نمى آورند] چنانكه نخستين بار به آن ايمان نياوردند. و آنان را رها مى كنيم تا در طغيانشان سرگردان بمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دل ها و چشم هاى آنان را (به كيفر سابقه عصيانشان از پذيرش آن) برمى گردانيم، همان گونه كه نخستين بار بدان ايمان نياوردند، و آنها را در طغيان و نافرمانى شان رها مى كنيم كه سرگردان باشند
وَلَوْ أَنَّنَا نَزَّلْنَا إِلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتَى وَحَشَرْنَا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْءٍ قُبُلًا مَّا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ (111) ترجمه: (1)
وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ (112) ترجمه: (2)
وَلِتَصْغَى إِلَيْهِ أَفْئِدَةُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَلِيَرْضَوْهُ وَلِيَقْتَرِفُوا مَا هُم مُّقْتَرِفُونَ (113) ترجمه: (3)
أَفَغَيْرَ اللَّهِ أَبْتَغِي حَكَمًا وَهُوَ الَّذِي أَنزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتَابَ مُفَصَّلًا وَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِّن رَّبِّكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ (114) ترجمه: (4)
وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًا لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (115) ترجمه: (5)
وَإِن تُطِعْ أَكْثَرَ مَن فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ (116) ترجمه: (6)
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ (117) ترجمه: (7)
فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ إِن كُنتُم بِآيَاتِهِ مُؤْمِنِينَ (118) ترجمه: (8)
ص: 142
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و حتّی) اگر فرشتگان را بر آنها نازل می کردیم، و مردگان با آنان سخن می گفتند، و همه چیز را در برابر آنها جمع می نمودیم، هرگز ایمان نمی آوردند؛ مگر آنکه خدا بخواهد! ولی بیشتر آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر ما فرشتگان را به سوى آنان مى فرستاديم و اگر مردگان با آنان به سخن مى آمدند، و هر چيزى را دسته دسته در برابر آنان گرد مى آورديم، باز هم ايمان نمى آوردند -جز اينكه خدا بخواهد- ولى بيشترشان نادانى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ما فرشتگان را به سوى آنها فرو مى فرستاديم و مردگان با آنها سخن مى گفتند و بر آنها همه چيز (از خواسته هايشان) را گروه گروه در مقابلشان گرد مى آورديم، باز هم ايمان نمى آوردند، مگر آنكه خدا (به اراده حتمى و قهر و جبر) بخواهد، و لكن بيشتر آنان (با اين روحيّه عناد خود) نادانى مى كنند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم؛ آنها بطور سری (و درگوشی) سخنان فریبنده و بی اساس (برای اغفال مردم) به یکدیگر می گفتند؛ و اگر پروردگارت می خواست، چنین نمی کردند؛ (و می توانست جلو آنها را بگیرد؛ ولی اجبار سودی ندارد.) بنابر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه براى هر پيامبرى دشمنى از شيطانهاى انس و جن برگماشتيم. بعضى از آنها به بعضى، براى فريب [يكديگر]، سخنان آراسته القا مى كنند؛ و اگر پروردگار تو مى خواست چنين نمى كردند. پس آنان را با آنچه به دروغ مى سازند واگذار. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدين گونه (به مانند تو) براى هر پيامبرى دشمنانى از شيطانهاى انس و جن (به وسيله خلق غرائز مختلف شهوت در وجودشان) قرار داديم كه برخى از آنها به برخى ديگر سخنان باطل آراسته و فريبنده را (بر ضد آن پيامبر) پيام سرى مى دادند تا (ديگران را) بفريبند و اگر خدا (به اراده تكوينى) مى خواست چنين نمى كردند، پس آنها و افترائشان را رها كن (تا آن گاه كه مأمور به نبرد شوى)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نتیجه (وسوسه های شیطان و تبلیغات شیطان صفتان) این خواهد شد که دلهای منکران قیامت، به آنها متمایل گردد؛ و به آن راضی شوند؛ و هر گناهی که بخواهند، انجام دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [چنين مقرر شده است ] تا دلهاى كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند به آن [سخن باطل ] بگرايد و آن را بپسندد، و تا اينكه آنچه را بايد به دست بياورند، به دست آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (تبادل سخن ميان شيطان هاى انس و جن را به عنوان آزمايش آزاد گذاشتيم) تا دل هاى كسانى كه به روز واپسين ايمان ندارند بدان ميل كند و آن را بپسندند و براى آنكه هر گناهى را كه بخواهند مرتكب شوند، مرتكب شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (با این حال،) آیا غیر خدا را به داوری طلبم؟! در حالی که اوست که این کتاب آسمانی را، که همه چیز در آن آمده، به سوی شما فرستاده است؛ و کسانی که به آنها کتاب آسمانی داده ایم می دانند این کتاب، بحق از طرف پروردگارت نازل شده؛ بنابر این از تردیدکنندگان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، آيا داورى جز خدا جويم؟ با اينكه اوست كه اين كتاب را به تفصيل به سوى شما نازل كرده است. و كسانى كه كتاب [آسمانى ] بديشان داده ايم مى دانند كه آن از جانب پروردگارت به حق فرو فرستاده شده است. پس تو از ترديدكنندگان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (بگو به كفار) آيا غير از خدا داورى بطلبم در حالى كه اوست كه به سوى شما (جامعه بشرى) اين كتاب را كه (در آن معارف دينى و راه تميز حق و باطل) تفصيل داده شده، نازل كرده است و كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده ايم مى دانند كه اين كتاب از جانب پروردگارت به حق و درستى (و هدفى والا و عقلانى) نازل شده، پس هرگز از ترديدكنندگان مباش
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کلام پروردگار تو، با صدق و عدل، به حدّ تمام رسید؛ هیچ کس نمی تواند کلمات او را دگرگون سازد؛ و او شنونده داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سخن پروردگارت به راستى و داد، سرانجام گرفته است؛ و هيچ تغييردهنده اى براى كلمات او نيست؛ و او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سخن پروردگارت (دعوت او به توحيد، و آخرين كتاب و شريعت) از نظر راستى (در محتوى) و عدل (در مراحل تشريع) كامل شد، هرگز سخنان ( كتاب و شريعت) او را تبديل كننده اى نخواهد بود، و اوست كه شنوا و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر از بیشتر کسانی که در روی زمین هستند اطاعت کنی، تو را از راه خدا گمراه می کنند؛ (زیرا) آنها تنها از گمان پیروی می نمایند، و تخمین و حدس (واهی) می زنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از بيشتر كسانى كه در [اين سر]زمين مى باشند پيروى كنى، تو را از راه خدا گمراه مى كنند. آنان جز از گمان [خود] پيروى نمى كنند و جز به حدس و تخمين نمى پردازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از بيشتر مردم روى زمين (در امور دينى) پيروى كنى تو را از راه خدا گمراه مى كنند آنها جز از ظن و گمان پيروى نمى كنند و جز اين نيستند كه به تخمين مى پردازند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت به کسانی که از راه او گمراه گشته اند، آگاهتر است؛ و همچنین از کسانی که هدایت یافته اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بارى، پروردگار تو به [حال ] كسى كه از راه او منحرف مى شود داناتر است، و او به [حال ] راه يافتگان [نيز] داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه پروردگارت خود به (حال) كسى كه از راه او گمراه مى شود داناتر است و او به (حال) هدايت يافتگان نيز داناتر است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از (گوشت) آنچه نام خدا (هنگام سر بریدن) بر آن گفته شده، بخورید (و غیر از آن نخورید) اگر به آیات او ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، اگر به آيات او ايمان داريد از آنچه نام خدا [به هنگام ذبح ] بر آن برده شده است بخوريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس از آنچه بر آن (در وقت سر بريدن) نام خدا برده شده بخوريد (نه از ذبيحه مشركان كه نام بت ها را بر آن برده اند)، اگر به آيات او ايمان داريد
وَمَا لَكُمْ أَلَّا تَأْكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ وَإِنَّ كَثِيرًا لَّيُضِلُّونَ بِأَهْوَائِهِم بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ (119) ترجمه: (1)
وَذَرُوا ظَاهِرَ الْإِثْمِ وَبَاطِنَهُ إِنَّ الَّذِينَ يَكْسِبُونَ الْإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوا يَقْتَرِفُونَ (120) ترجمه: (2)
وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ (121) ترجمه: (3)
أَوَمَن كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِرِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (122) ترجمه: (4)
وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَابِرَ مُجْرِمِيهَا لِيَمْكُرُوا فِيهَا وَمَا يَمْكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (123) ترجمه: (5)
وَإِذَا جَاءَتْهُمْ آيَةٌ قَالُوا لَن نُّؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُوا صَغَارٌ عِندَ اللَّهِ وَعَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا كَانُوا يَمْكُرُونَ (124) ترجمه: (6)
ص: 143
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا از چیزها [= گوشتها] ئی که نام خدا بر آنها برده شده نمی خورید؟! در حالی که (خداوند) آنچه را بر شما حرام بوده، بیان کرده است! مگر اینکه ناچار باشید؛ (که در این صورت، خوردن از گوشت آن حیوانات جایز است.) و بسیاری از مردم، به خاطر هوی و هوس و بی دانشی، (دیگران را) گمراه می سازند؛ و پروردگارت، تجاوزکاران را بهتر می شناسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما را چه شده است كه از آنچه نام خدا بر آن برده شده است نمى خوريد؟ با اينكه [خدا] آنچه را بر شما حرام كرده -جز آنچه بدان ناچار شده ايد- براى شما به تفصيل بيان نموده است. و به راستى، بسيارى [از مردم، ديگران را] از روى نادانى، با هوسهاى خود گمراه مى كنند. آرى، پروردگار تو به [حال ] تجاوزكاران داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شما را چه شده كه از آنچه نام خدا بر آن برده شده نمى خوريد در حالى كه آنچه را بر شما حرام نموده- مگر چيزى كه به (خوردن) آن مضطر شويد- براى شما به تفصيل بيان كرده است؟! و بى ترديد بسيارى (از مردم) با هواهاى (نفسانى) خود از روى نادانى (ديگران را) گمراه مى كنند (مى گويند: چطور اگر شما بكشيد حلال است و اگر خدا بكشد حرام است؟!) مسلما پروردگار تو به (حال) تجاوزكاران (از حق) داناتر است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گناهان آشکار و پنهان را رها کنید! زیرا کسانی که گناه می کنند، بزودی در برابر آنچه مرتکب می شدند، مجازات خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گناه آشكار و پنهان را رها كنيد، زيرا كسانى كه مرتكب گناه مى شوند، به زودى در برابر آنچه به دست مى آوردند كيفر خواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گناه آشكار و پنهان (گناه بدنى و قلبى يا علنى و خلوتى) را ترك كنيد، مسلّما كسانى كه گناه كسب مى كنند به زودى در برابر آنچه مرتكب مى شوند كيفر خواهند ديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده، نخورید! این کار گناه است؛ و شیاطین به دوستان خود مطالبی مخفیانه القا می کنند، تا با شما به مجادله برخیزند؛ اگر از آنها اطاعت کنید، شما هم مشرک خواهید بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده است مخوريد، چرا كه آن قطعاً نافرمانى است. و در حقيقت، شيطانها به دوستان خود وسوسه مى كنند تا با شما ستيزه نمايند. و اگر اطاعتشان كنيد قطعاً شما هم مشركيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنچه (در وقت سر بريدن) نام خدا بر آن برده نشده (و ميته شده) نخوريد كه البته خوردن آن فسق است. و مسلّما شيطان ها به ياوران و دوستان خود سرّا القا مى كنند (كه ميته كه كشته خداست از كشته شما بهتر است) تا با شما جدال و ستيزه كنند، و اگر از آنها اطاعت كنيد شما هم (حقيقتا يا حكما) مشركيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که مرده بود، سپس او را زنده کردیم، و نوری برایش قرار دادیم که با آن در میان مردم راه برود، همانند کسی است که در ظلمتها باشد و از آن خارج نگردد؟! این گونه برای کافران، اعمال (زشتی) که انجام می دادند، تزیین شده (و زیبا جلوه کرده) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه مرده [دل ] بود و زنده اش گردانيديم و براى او نورى پديد آورديم تا در پرتو آن، در ميان مردم راه برود، چون كسى است كه گويى گرفتار در تاريكيهاست و از آن بيرون آمدنى نيست؟ اين گونه براى كافران آنچه انجام مى دادند زينت داده شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا كسى كه مرده بود (به مرگ كفر و بى ايمانى) پس ما او را (به وسيله هدايت به دين) زنده كرديم و براى او نورى (از ايمانش) قرار داديم كه با آن در ميان مردم راه مى رود (زندگى مى كند) همانند كسى است كه به مثل در تاريكى ها (ى انحراف اعتقادى و عملى) است و از آن بيرون شدنى نيست؟! اين گونه براى كافران آنچه به جا مى آورند آراسته جلوه داده شده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) این گونه در هر شهر و آبادی، بزرگان گنهکاری قرار دادیم؛ (افرادی که همه گونه قدرت در اختیارشان گذاردیم؛ اما آنها سوء استفاده کرده، و راه خطا پیش گرفتند؛) و سرانجام کارشان این شد که به مکر (و فریب مردم) پرداختند؛ ولی تنها خودشان را فریب می دهند و نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه، در هر شهرى گناهكاران بزرگش را مى گماريم تا در آن به نيرنگ پردازند، و[لى ] آنان جز به خودشان نيرنگ نمى زنند و درك نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدين گونه (كه در مكه است) ما در هر مجتمعى (به سزاى غورشان در كفر و فجور) سران مردم گنهكارشان را چنان كرديم كه مكر و فريب كنند (و مردم را از دعوت انبياء بازدارند)، ولى مكر و نيرنگ نمى زنند جز به خودشان و درك نمى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیه ای برای آنها بیاید، می گویند: «ما هرگز ایمان نمی آوریم، مگر اینکه همانند چیزی که به پیامبران خدا داده شده، به ما هم داده شود!» خداوند آگاهتر است که رسالت خویش را کجا قرار دهد! بزودی کسانی که مرتکب گناه شدند، (و مردم را از راه حق منحرف ساختند،) در مقابل مکر (و فریب و نیرنگی) که می کردند، گرفتار حقارت در پیشگاه خدا، و عذاب شدید خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيتى برايشان بيايد، مى گويند: «هرگز ايمان نمى آوريم تا اينكه نظير آنچه به فرستادگان خدا داده شده است به ما [نيز] داده شود.» خدا بهتر مى داند رسالتش را كجا قرار دهد. به زودى، كسانى را كه مرتكب گناه شدند، به [سزاى ]آنكه نيرنگ مى كردند، در پيشگاه خدا خوارى و شكنجه اى سخت خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيه و معجزه اى بر آنها (كفار قريش) بيايد مى گويند: ما هرگز ايمان نمى آوريم تا به ما نيز آنچه به فرستادگان خدا داده شده (از نبوت و كتاب و معجزه) داده شود خداوند داناتر است كه رسالت خود را در كجا قرار دهد به زودى كسانى را كه گناه كرده اند ذلّت و خواريى در نزد خدا، و عذابى سخت به سزاى مكرى كه انجام مى دادند خواهد رسيد
فَمَن يُرِدِ اللَّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ (125) ترجمه: (1)
وَهَذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيمًا قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ (126) ترجمه: (2)
لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِندَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِيُّهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (127) ترجمه: (3)
وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُم مِّنَ الْإِنسِ وَقَالَ أَوْلِيَاؤُهُم مِّنَ الْإِنسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِي أَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَاكُمْ خَالِدِينَ فِيهَا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (128) ترجمه: (4)
وَكَذَلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (129) ترجمه: (5)
يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ (130) ترجمه: (6)
ذَلِكَ أَن لَّمْ يَكُن رَّبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا غَافِلُونَ (131) ترجمه: (7)
ص: 144
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس را که خدا بخواهد هدایت کند، سینه اش را برای (پذیرش) اسلام، گشاده می سازد؛ و آن کس را که بخاطر اعمال خلافش بخواهد گمراه سازد، سینه اش را آنچنان تنگ می کند که گویا می خواهد به آسمان بالا برود؛ این گونه خداوند پلیدی را بر افرادی که ایمان نمی آورند قرار می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كسى را كه خدا بخواهد هدايت نمايد، دلش را به پذيرش اسلام مى گشايد؛ و هر كه را بخواهد گمراه كند، دلش را سخت تنگ مى گرداند؛ چنانكه گويى به زحمت در آسمان بالا مى رود. اين گونه، خدا پليدى را بر كسانى كه ايمان نمى آورند قرار مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسى كه خدا بخواهد او را (به خاطر سوابق نيكش) هدايت نمايد سينه او را براى (پذيرش) اسلام مى گشايد، و كسى را كه بخواهد در گمراهيش رها سازد سينه اش را به شدت گرفته و تنگ مى كند كه گويى به زحمت در آسمان رو به بالا مى رود. اين گونه خداوند پليدى را بر كسانى قرار مى دهد كه ايمان نمى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این راه مستقیم (و سنت جاویدان) پروردگار توست؛ ما آیات خود را برای کسانی که پند می گیرند، بیان کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و راه راست پروردگارت همين است. ما آيات [خود] را براى گروهى كه پند مى گيرند، به روشنى بيان نموده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (قرآن و دين) راه راست پروردگار توست. حقّا كه ما آيات (توحيد خود و حقانيت دين) را براى گروهى كه متذكر مى شوند تفصيل داديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنها (در بهشت) خانه امن و امان نزد پروردگارشان خواهد بود؛ و او، ولیّ و یاور آنهاست بخاطر اعمال (نیکی) که انجام می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى آنان، نزد پروردگارشان سراى عافيت است، و به [پاداش ] آنچه انجام مى دادند، او يارشان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنها در نزد پروردگارشان دار السلام است (خانه سلامت از هر گزند و نقص و خانه اى كه تحيّت آنها در آنجا سلام است) و او دوست و ياور آنهاست به پاداش آنچه (در دنيا) مى كردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که (خدا) همه آنها را جمع و محشور میسازد، (می گوید:) ای جمعیّت شیاطین و جن! ّ شما افراد زیادی از انسانها را گمراه ساختید! دوستان و پیروان آنها از میان انسانها می گویند: «پروردگارا! هر یک از ما دو گروه [= پیشوایان و پیروان گمراه ] از دیگری استفاده کردیم؛ (ما به لذّات هوس آلود و زودگذر رسیدیم؛ و آنها بر ما حکومت کردند؛) و به اجلی که برای ما مقرّر داشته بودی رسیدیم.» (خداوند) می گوید: «آتش جایگاه شماست؛ جاودانه در آن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد» پروردگار تو حکیم و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه همه آنان را گرد مى آورد [و مى فرمايد:] «اى گروه جنيان، از آدميان [پيروان ] فراوان يافتيد.» و هواخواهان آنها از [نوع ] انسان مى گويند: «پروردگارا، برخى از ما از برخى ديگر بهره بردارى كرد، و به پايانى كه براى ما معين كردى رسيديم.» [خدا] مى فرمايد: «جايگاه شما آتش است؛ در آن ماندگار خواهيد بود، مگر آنچه را خدا بخواهد [كه خود تخفيف دهد]؛ آرى، پروردگار تو حكيم داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه (خداوند) همه آنان (انسان ها و شياطين) را گرد مى آورد (و مى گويد) اى گروه شياطين، از انسان ها فراوان بهره برديد ( بسيارى از آنها را پيرو خود نموديد)، و دوستان آنها از انسان ها گويند: پروردگارا، ما دو طايفه برخى از برخى استفاده برديم (آنها لذت اغواء انبوه انسان ها را بردند و ما لذت هوسرانى به راهنمايى آنها را) و به آن مدت (از عمر و آن حدّ از شقاوت) كه براى ما تعيين كرده بودى رسيديم. (خداوند) مى گويد: آتش جايگاه شماست كه جاودانه در آن باشيد مگر آنكه خدا بخواهد (كه خلود نباشد لكن اراده نخواهد كرد) همانا پروردگار تو با حكمت و داناست (مى داند كه را عذاب كند و چقدر عذاب كند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما این گونه بعضی از ستمگران را به بعضی دیگر وامی گذاریم به سبب اعمالی که انجام می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه برخى از ستمكاران را به [كيفر] آنچه به دست مى آوردند، سرپرست برخى ديگر مى گردانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين برخى از ستمكاران را بر برخى سلطه و ولايت مى دهيم، به كيفر آنچه (از گناهان) به دست مى آوردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آن روز به آنها می گوید:) ای گروه جنّ و انس! آیا رسولانی از شما به سوی شما نیامدند که آیات مرا برایتان بازگو می کردند، و شما را از ملاقات چنین روزی بیم می دادند؟! آنها می گویند: «بر ضدّ خودمان گواهی می دهیم؛ (آری، ما بد کردیم.)» و زندگی (پر زرق و برق) دنیا آنها را فریب داد؛ و به زیان خود گواهی می دهند که کافر بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى گروه جن و انس، آيا از ميان شما فرستادگانى براى شما نيامدند كه آيات مرا بر شما بخوانند و از ديدار اين روزتان به شما هشدار دهند؟ گفتند: «ما به زيان خود گواهى دهيم.» [كه آرى، آمدند] و زندگى دنيا فريبشان داد، و بر ضد خود گواهى دادند كه آنان كافر بوده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (در روز قيامت از جانب خدا خطاب شود كه) اى گروه جن و انس، آيا براى شما فرستادگانى از خودتان نيامدند كه آيات مرا بر شما بازگو مى كردند و شما را از ديدار امروزتان بيم مى دادند؟ گويند: ما به زيان خود گواهى مى دهيم (آرى فرستادگان آمدند و بيم دادند). و زندگى دنيا آنها را فريفت، و ( از اين رو) به زيان خود گواهى دهند كه كافر بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که پروردگارت هیچ گاه (مردم) شهرها و آبادیها را بخاطر ستمهایشان در حال غفلت و بی خبری هلاک نمی کند. (بلکه قبلاً رسولانی برای آنها می فرستد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [اتمام حجت ] بدان سبب است كه پروردگار تو هيچ گاه شهرها را به ستم نابوده نكرده، در حالى كه مردم آن غافل باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (ارسال پيامبران) براى اين است كه پروردگارت هرگز هلاك كننده (مردم) شهرها و روستاها به ستم نبوده در حالى كه اهلشان غافل باشند
وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (132) ترجمه: (1)
وَرَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَسْتَخْلِفْ مِن بَعْدِكُم مَّا يَشَاءُ كَمَا أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ (133) ترجمه: (2)
إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَآتٍ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ (134) ترجمه: (3)
قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (135) ترجمه: (4)
وَجَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْأَنْعَامِ نَصِيبًا فَقَالُوا هَذَا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَذَا لِشُرَكَائِنَا فَمَا كَانَ لِشُرَكَائِهِمْ فَلَا يَصِلُ إِلَى اللَّهِ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَى شُرَكَائِهِمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ (136) ترجمه: (5)
وَكَذَلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلَادِهِمْ شُرَكَاؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ (137) ترجمه: (6)
ص: 145
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای هر یک (از این دو دسته)، درجات (و مراتبی) است از آنچه عمل کردند؛ و پروردگارت از اعمالی که انجام می دهند، غافل نیست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى هر يك [از اين دو گروه ]، از آنچه انجام داده اند، [در جزا] مراتبى خواهد بود، و پروردگارت از آنچه مى كنند غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر يك (از انس و جن و مؤمن و كافر و صالح و فاجر) مراتب و درجاتى است از آنچه عمل كرده اند (مراتبى از حيث خود عمل و كمال نفس و منازل آخرت)، و پروردگار تو از آنچه عمل مى كنند غافل نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت بی نیاز و مهربان است؛ (پس به کسی ستم نمی کند؛ بلکه همه، نتیجه اعمال خود را می گیرند؛) اگر بخواهد، همه شما را می برد؛ سپس هر کس را بخواهد جانشین شما می سازد؛ همان طور که شما را از نسل اقوام دیگری به وجود آورد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو بى نياز و رحمتگر است. اگر بخواهد شما را مى برد، و پس از شما، هر كه را بخواهد جانشين [شما] مى كند؛ همچنانكه شما را از نسل گروهى ديگر پديد آورده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگار تو بى نياز و صاحب رحمت است، اگر بخواهد شما را از بين مى برد و پس از شما آنچه را بخواهد (انسان يا غير آن) جانشين شما مى كند همان گونه كه شما را از نسل گروه ديگرى پديد آورد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه به شما وعده داده می شود، یقیناً می آید؛ و شما نمی توانید (خدا را) ناتوان سازید (و از عدالت و کیفر او فرار کنید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً آنچه به شما وعده داده مى شود آمدنى است، و شما درمانده كنندگان [خدا] نيستيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين آنچه وعده داده مى شويد (از برزخ و قيامت و بهشت و دوزخ) آمدنى است، و هرگز شما عاجزكننده خدا نيستيد (قدرت مقابله يا فرار از او را نداريد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای قوم من! هر کار در قدرت دارید بکنید! من (هم به وظیفه خود) عمل می کنم؛ امّا بزودی خواهید دانست چه کسی سرانجام نیک خواهد داشت (و پیروزی با چه کسی است! امّا) به یقین، ظالمان رستگار نخواهند شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى قوم من، هر چه مقدور شما هست انجام دهيد؛ من [هم ] انجام مى دهم. به زودى خواهيد دانست كه فرجام [نيكوى ] آن سراى از آنِ كيست. آرى، ستمكاران رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى قوم من، در حد بالاى توانتان (در مقابله با دعوت و دين من) فعاليت كنيد كه حتما من (نيز طبق وظيفه استقامت) فعّال و كوشايم، به زودى خواهيد فهميد عاقبت (پيروزى) اين خانه و سرانجام (نيك) آن خانه از آن چه كسى خواهد بود، بى ترديد ستمكاران هرگز رستگار نمى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها [= مشرکان ] سهمی از آنچه خداوند از زراعت و چهارپایان آفریده، برای او قرار دادند؛ (و سهمی برای بتها!) و بگمان خود گفتند: «این مال خداست! و این هم مال شرکای ما [= یعنی بتها] است!» آنچه مال شرکای آنها بود، به خدا نمی رسید؛ ولی آنچه مال خدا بود، به شرکایشان می رسید! (آری، اگر سهم بتها با کمبودی مواجه می شد، مال خدا را به بتها می دادند؛ امّا عکس آن را مجاز نمی دانستند!) چه بد حکم می کنند (که علاوه بر شرک، حتّی خدا را کمتر از بتها می دانند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [مشركان،] براى خدا از آنچه از كِشت و دامها كه آفريده است سهمى گذاشتند، و به پندار خودشان گفتند: «اين ويژه خداست و اين ويژه بتان ما.» پس آنچه خاص بتانشان بود به خدا نمى رسيد، و[لى ] آنچه خاص خدا بود به بتانشان مى رسيد. چه بد داورى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (مشركان) براى خداوند از آنچه او آفريده از كشت و چهارپايان سهمى قرار دادند و به گمان خود گفتند: اين از آن خداست و اين از آن شريكان ما (چيزهايى كه ما شريك خدا كرده ايم)، اما آنچه براى شريكانشان باشد به خدا نمى رسد و آنچه براى خدا باشد به شريكانشان مى رسد. بد است آنچه داورى مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همین گونه شرکای آنها [= بتها]، قتل فرزندانشان را در نظرشان جلوه دادند؛ (کودکان خود را قربانی بتها می کردند، و افتخار می نمودند!) سرانجام آنها را به هلاکت افکندند؛ و آیینشان را بر آنان مشتبه ساختند. و اگر خدا می خواست، چنین نمی کردند؛ (زیرا می توانست جلو آنان را بگیرد؛ ولی اجبار سودی ندارد.) بنابر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار (و به آنها اعتنا مکن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه براى بسيارى از مشركان، بتانشان كشتن فرزندانشان را آراستند، تا هلاكشان كنند و دينشان را بر آنان مشتبه سازند؛ و اگر خدا مى خواست چنين نمى كردند. پس ايشان را با آنچه به دروغ مى سازند رها كن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانند آن (تقسيم)، براى بيشتر مشركان، شريكانشان (از بت ها و اجنّه) كشتن فرزندانشان را (به عنوان قربانى بت ها) آراسته جلوه دادند تا آنها را به هلاكت (معنوى) كشانند و براى اينكه دين (ابراهيمى) آنها را بر آنها مشتبه و مخلوط (به خرافات) سازند. و اگر خدا مى خواست (به قهر و اجبار) آن كار را نمى كردند (لكن در سنّت خدا اجبار در عقايد و اعمال نيست)، پس آنها و افترائشان را واگذار (تا آن گاه كه مأمور به جهاد شوى)
وَقَالُوا هَذِهِ أَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لَّا يَطْعَمُهَا إِلَّا مَن نَّشَاءُ بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَأَنْعَامٌ لَّا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا افْتِرَاءً عَلَيْهِ سَيَجْزِيهِم بِمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ (138) ترجمه: (1)
وَقَالُوا مَا فِي بُطُونِ هَذِهِ الْأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَى أَزْوَاجِنَا وَإِن يَكُن مَّيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكَاءُ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (139) ترجمه: (2)
قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ (140) ترجمه: (3)
وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُوا مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (141) ترجمه: (4)
وَمِنَ الْأَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًا كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (142) ترجمه: (5)
ص: 146
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «این قسمت از چهارپایان و زراعت (که مخصوص بتهاست، برای همه) ممنوع است؛ و جز کسانی که ما بخواهیم -به گمان آنها- نباید از آن بخورند! و (اینها) چهارپایانی است که سوارشدن بر آنها (بر ما) حرام شده است!» و (نیز) چهارپایانی (بود) که (هنگام ذبح،) نام خدا را بر آن نمی بردند، و به خدا دروغ می بستند؛ (و می گفتند: «این احکام، همه از ناحیه اوست.») بزودی (خدا) کیفر افتراهای آنها را می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به زعم خودشان گفتند: «اينها دامها و كشتزار[هاى ] ممنوع است، كه جز كسى كه ما بخواهيم نبايد از آن بخورد، و دامهايى است كه [سوار شدن بر] پشت آنها حرام شده است. و دامهايى [داشتند] كه [هنگام ذبح ] نام خدا را بر آن [ها] نمى بردند به صرف افترا بر [خدا] به زودى [خدا] آنان را به خاطر آنچه افترا مى بستند جزا مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به گمان خود از روى افترا بر خدا گفتند: اينها چهارپايان و كشت و زرع ممنوع اند، كسى جز آنهايى كه ما مى خواهيم (خدمه بت ها) نبايد از آنها بخورد، و اينها چهارپايانى است كه سوار شدن بر آنها حرام است، و نيز چهارپايانى (داشتند) كه نام خدا را (در وقت تذكيه) بر آنها نمى بردند، به زودى (خداوند) در برابر آنچه افترا مى بستند مجازاتشان خواهد كرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «آنچه (از بچّه) در شکم این حیوانات است، مخصوص مردان ماست؛ و بر همسران ما حرام است! امّا اگر مرده باشد [= مرده متولّد شود]، همگی در آن شریکند.» بزودی (خدا) کیفر این توصیف (و احکام دروغین) آنها را می دهد؛ او حکیم و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «آنچه در شكم اين دامهاست اختصاص به مردان ما دارد و بر همسران ما حرام شده است، و اگر [آن جنين ] مرده باشد، همه آنان [از زن و مرد ] در آن شريكند. به زودى [خدا] توصيف آنان را سزا خواهد داد، زيرا او حكيم داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: آنچه در شكم اين چهارپايان است (اگر زنده بيرون آيد) مخصوص مردان ما بوده و بر همسران ما حرام است، و اگر مرده باشد همگى در آن شريكند. به زودى (خداوند) آنها را بر اين توصيف (ناروا) شان مجازات خواهد كرد، كه همانا او حكيم (در تشريع) و دانا (به مصالح و مفاسد) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین آنها که فرزندان خود را از روی جهل و نادانی کشتند، گرفتار خسران شدند؛ (زیرا) آنچه را خدا به آنها روزی داده بود، بر خود تحریم کردند؛ و بر خدا افترا بستند. آنها گمراه شدند؛ و (هرگز) هدایت نیافته بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه از روى بى خردى و نادانى، فرزندان خود را كشته اند، و آنچه را خدا روزيشان كرده بود -از راه افترا به خدا- حرام شمرده اند، سخت زيان كردند. آنان به راستى گمراه شده، و هدايت نيافته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين زيانكار شدند كسانى (از مشركان جاهليت) كه فرزندان خود را از روى بى خردى و نادانى كشته اند و آنچه را كه خدا روزى آنها كرده بود (از اولاد و كشت و دام) از روى افترا به خداوند حرام كردند، حقّا كه گمراه گشتند و هرگز هدايت يافته نبودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که باغهای معروش [= باغهایی که درختانش روی داربست ها قرار دارد]، و باغهای غیرمعروش [= باغهایی که نیاز به داربست ندارد] را آفرید؛ همچنین نخل و انواع زراعت را، که از نظر میوه و طعم با هم متفاوتند؛ و (نیز) درخت زیتون و انار را، که از جهتی با هم شبیه، و از جهتی تفاوت دارند؛ (برگ و ساختمان ظاهریشان شبیه یکدیگر است، در حالی که طعم میوه آنها متفاوت می باشد.) از میوه آن، به هنگامی که به ثمر می نشیند، بخورید! و حقّ آن را به هنگام درو، بپردازید! و اسراف نکنید، که خداوند مسرفان را دوست ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه باغهايى با داربست و بدون داربست، و خرمابن، و كشتزار با ميوه هاى گوناگون آن، و زيتون، و انار، شبيه به يكديگر و غير شبيه پديد آورد. از ميوه آن -چون ثمر داد- بخوريد، و حق [بينوايان از] آن را روز بهره بردارى از آن بدهيد، و[لى ] زياده روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست ندارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه باغ هايى بر روى داربست و بدون داربست، و درخت خرما و زراعت با حاصل گوناگون و زيتون و انار شبيه به هم و غير شبيه به هم را بيافريد، از ميوه و محصول آنها هنگامى كه به ثمر نشست بخوريد و حق (خدايى) آن را در روز درو كردن (و چيدن حاصل) آنها بدهيد، و اسراف (در خوردن و دادن) نكنيد، كه همانا خدا اسراف كنندگان را دوست ندارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (او کسی است که) از چهارپایان، برای شما حیوانات باربر، و حیوانات کوچک (برای منافع دیگر) آفرید؛ از آنچه به شما روزی داده است، بخورید! و از گامهای شیطان پیروی ننمایید، که او دشمن آشکار شماست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] از دامها، حيوانات باركش و حيوانات كرك و پشم دهنده را [پديد آورد]. از آنچه خدا روزيتان كرده است بخوريد، و از پى گامهاى شيطان مرويد كه او براى شما دشمنى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز از چهارپايان حيواناتى بزرگ و كوچك و پشم و كرك ده و سوارى و باركش و خوراكى (پديد آورد)، از آنچه خدا روزى شما كرده بخوريد (و برخوردار شويد) و از گام هاى شيطان (در تشريع حلال و حرام و ارتكاب حرام) پيروى نكنيد، كه همانا او براى شما دشمنى آشكار است
ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ مِّنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الْأُنثَيَيْنِ نَبِّئُونِي بِعِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (143) ترجمه: (1)
وَمِنَ الْإِبِلِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الْأُنثَيَيْنِ أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ وَصَّاكُمُ اللَّهُ بِهَذَا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا لِّيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (144) ترجمه: (2)
قُل لَّا أَجِدُ فِي مَا أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلَّا أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (145) ترجمه: (3)
وَعَلَى الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَا إِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَا أَوِ الْحَوَايَا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذَلِكَ جَزَيْنَاهُم بِبَغْيِهِمْ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ (146) ترجمه: (4)
ص: 147
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هشت جفت از چهارپایان (برای شما) آفرید؛ از میش دو جفت، و از بز دو جفت؛ بگو: «آیا خداوند نرهای آنها را حرام کرده، یا ماده ها را؟ یا آنچه شکم ماده ها در برگرفته؟ اگر راست می گویید (و بر تحریم اینها دلیلی دارید)، به من خبر دهید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هشت فرد [آفريد و بر شما حلال كرد]: از گوسفند دو تا، و از بز دو تا. بگو: «آيا [خدا] نرها[ى آنها] را حرام كرده يا ماده را؟ يا آنچه را كه رحم آن دو ماده در بر گرفته است؟» اگر راست مى گوييد، از روى علم، به من خبر دهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هشت جفت را (هشت فرد توأم با جفتش را آفريد) از گوسفند دو فرد (نر و ماده) و از بز دو فرد (نر و ماده). يا هشت جفت آفريد، از گوسفند دو جفت (اهلى و وحشى) و از بز دو (جفت اهلى و وحشى) بگو: آيا خداوند نرهاى آن دو را حرام كرده يا ماده ها را؟ يا آنچه را (جنين هايى را) كه رحم آن دو ماده دربر گرفته؟ به من از روى علم و دانش خبر دهيد اگر راستگوييد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از شتر یک جفت، و از گاو هم یک جفت (برای شما آفرید)؛ بگو: «کدامیک از اینها را خدا حرام کرده است؟ نرها یا ماده ها را؟ یا آنچه را شکم ماده ها دربرگرفته؟ یا هنگامی که خدا شما را به این موضوع توصیه کرد، شما گواه (بر این تحریم) بودید؟! پس چه کسی ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ می بندد، تا مردم را از روی جهل گمراه سازد؟! خداوند هیچ گاه ستمگران را هدایت نمی کند» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از شتر دو، و از گاو دو. بگو: «آيا [خدا] نرها[ى آنها] را حرام كرده يا ماده ها را؟ يا آنچه را كه رحم آن دو ماده در بر گرفته است؟» آيا وقتى خداوند شما را به اين [تحريم ] سفارش كرد حاضر بوديد؟ پس كيست ستمكارتر از آنكس كه بر خدا دروغ بندد، تا از روى نادانى، مردم را گمراه كند؟ آرى، خدا گروه ستمكاران را راهنمايى نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز از شتر دو فرد يا دو جفت و از گاو دو فرد يا دو جفت (بيافريد). بگو: آيا خداوند نرهاى آن دو را حرام كرده يا ماده ها را؟ يا آنچه را كه رحم آن دو ماده در بر گرفته؟ آيا هنگامى كه خداوند شما را به اين (تحريم بدعتى) توصيه نمود حاضر بوديد؟! پس چه كسى ظالمتر است از آنكه بر خدا دروغ بندد تا مردم را به نادانى گمراه سازد؟! خداوند هرگز گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «در آنچه بر من وحی شده، هیچ غذای حرامی نمی یابم؛ بجز اینکه مردار باشد، یا خونی که (از بدن حیوان) بیرون ریخته، یا گوشت خوک -که اینها همه پلیدند- یا حیوانی که به گناه، هنگام سر بریدن، نام غیر خدا [= نام بتها] بر آن برده شده است.» اما کسی که مضطر (به خوردن این محرمات) شود، بی آنکه خواهان لذت باشد و یا زیاده روی کند (گناهی بر او نیست)؛ زیرا پروردگارت، آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در آنچه به من وحى شده است، بر خورنده اى كه آن را مى خورد هيچ حرامى نمى يابم، مگر آنكه مردار يا خون ريخته يا گوشت خوك باشد كه اينها همه پليدند. يا [قربانيى كه ] از روى نافرمانى، [به هنگام ذبح ] نام غير خدا بر آن برده شده باشد. پس كسى كه بدون سركشى و زياده خواهى [به خوردن آنها] ناچار گردد، قطعاً پروردگار تو آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: در ميان آنچه به من وحى شده (خوراك) حرامى بر خورنده اى كه بخواهد بخورد نمى يابم مگر آنكه مردار باشد يا خون ريخته شده (از رگ هاى حيوان) يا گوشت خوك- بدان جهت كه همه پليدند- يا ذبيحه اى كه به نافرمانى نام غير خدا (چه بت ها يا غير بت ها هر چند از مقدسات) بر آن برده شده است، و اگر كسى ناچار (به خوردن آنها) شود بى آنكه جوياى لذت يا تجاوزكننده (از قدر ضرورت) باشد، همانا پروردگار تو بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر یهودیان، هر حیوان ناخن دار [= حیواناتی که سم یکپارچه دارند] را حرام کردیم؛ و از گاو و گوسفند، پیه و چربیشان را بر آنان تحریم نمودیم؛ مگر چربیهایی که بر پشت آنها قرار دارد، و یا در دو طرف پهلوها، و یا آنها که با استخوان آمیخته است؛ این را بخاطر ستمی که می کردند به آنها کیفر دادیم؛ و ما راست می گوییم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر يهوديان، هر [حيوان ] چنگال دارى را حرام كرديم، و از گاو و گوسفند، پيه آن دو را بر آنان حرام كرديم، به استثناى پيه هايى كه بر پشت آن دو يا بر روده هاست يا آنچه با استخوان درآميخته است. اين [تحريم ] را به سزاى ستم كردنشان، به آنان كيفر داديم، و ما البتّه راستگوييم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر يهوديان، هر حيوان ناخن دار را حرام كرديم، و از گاو و گوسفند پيه بدن آنها را حرام كرديم جز آنچه بر پشت يا روده هاى آنها چسبيده يا آنچه آميخته به استخوان است. اين (تحريم) چيزى است كه آنها را به خاطر ستمشان كيفر داديم و حقّا كه ما راست گفتاريم
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ (147) ترجمه: (1)
سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِن شَيْءٍ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِندَكُم مِّنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ (148) ترجمه: (2)
قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ (149) ترجمه: (3)
قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءَكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِن شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ (150) ترجمه: (4)
قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (151) ترجمه: (5)
ص: 148
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر تو را تکذیب کنند (و این حقایق را نپذیرند)، به آنها بگو: «پروردگار شما، رحمت گسترده ای دارد؛ اما مجازات او هم از مجرمان دفع شدنی نیست! (و اگر ادامه دهید کیفر شما حتمی است) ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر،] پس اگر تو را تكذيب كردند، بگو: «پروردگار شما داراى رحمتى گسترده است؛ و [با اين حال ] عذاب او از گروه مجرمان بازگردانده نخواهد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تو را تكذيب نمودند، بگو: پروردگار شما داراى رحمتى گسترده است (به همين خاطر شما را مهلت مى دهد) و عذاب او هرگز از گروه گنهكاران بازگردانده نمى شود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی مشرکان (برای تبرئه خویش) می گویند: «اگر خدا می خواست، نه ما مشرک می شدیم و نه پدران ما؛ و نه چیزی را تحریم می کردیم!» کسانی که پیش از آنها بودند نیز، همین گونه دروغ می گفتند؛ و سرانجام (طعم) کیفر ما را چشیدند. بگو: «آیا دلیل روشنی (بر این موضوع) دارید؟ پس آن را به ما نشان دهید؟ شما فقط از پندارهای بی اساس پیروی می کنید، و تخمینهای نابجا می زنید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه شرك آوردند به زودى خواهند گفت: «اگر خدا مى خواست، نه ما و نه پدرانمان شرك نمى آورديم، و چيزى را [خودسرانه ] تحريم نمى كرديم.» كسانى هم كه پيش از آنان بودند، همين گونه [پيامبران خود را] تكذيب كردند، تا عقوبت ما را چشيدند. بگو: «آيا نزد شما دانشى هست كه آن را براى ما آشكار كنيد؟ شما جز از گمان پيروى نمى كنيد، و جز دروغ نمى گوييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى كسانى كه شرك ورزيده اند خواهند گفت: اگر خدا مى خواست نه ما شرك مى آورديم و نه پدران ما، و نه چيزى را (بر خويش) حرام مى كرديم (پس خدا به شرك و تحريم ما راضى است)! كسانى كه پيش از آنها بودند (نيز پيامبرانشان را درباره حرمت شرك و بدعت) اين گونه تكذيب كردند تا عذاب ما را چشيدند. بگو: آيا در نزد شما علمى (مستدل) هست تا براى ما بيرون آوريد؟! شما جز از گمان پيروى نمى كنيد و جز به تخمين سخن نمى گوييد (زيرا لازمه عدم منع تكوينى از شرك و تحريم، رضايت به آنها نيست)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «دلیل رسا (و قاطع) برای خداست (دلیلی که برای هیچ کس بهانه ای باقی نمی گذارد). و اگر او بخواهد، همه شما را (به اجبار) هدایت می کند. (ولی چون هدایت اجباری بی ثمر است، این کار را نمی کند.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «برهان رسا ويژه خداست، و اگر [خدا] مى خواست قطعاً همه شما را هدايت مى كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پس حجت و برهان رسا (برهانى كه كسى را توان ردّ آن نباشد) از آن خداست، و اگر به (اراده تكوينى) مى خواست همگى شما را (به اجبار) هدايت مى كرد (و لكن نه به شرك بشر اراده تكوينى دارد و نه به ايمانش، بلكه از شرك نهى تشريعى و به ايمان امر تشريعى كرده و شما بايد اينها را بپذيريد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «گواهان خود را، که گواهی می دهند خداوند اینها را حرام کرده است، بیاورید!» اگر آنها (بدروغ) گواهی دهند، تو با آنان (همصدا نشو! و) گواهی نده! و از هوی و هوس کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، و کسانی که به آخرت ایمان ندارند و برای خدا شریک قائلند، پیروی مکن! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «گواهان خود را كه گواهى مى دهند به اينكه خدا اينها را حرام كرده، بياوريد.» پس اگر هم شهادت دادند تو با آنان شهادت مده، و هوسهاى كسانى را كه آيات ما را تكذيب كردند و كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند و [معبودان دروغين را] با پروردگارشان همتا قرار مى دهند، پيروى مكن. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: گواهانتان را كه گواهى مى دهند بر اينكه خدا اينها را حرام كرده بياوريد. پس اگر (فرضا) گواهى دادند تو با آنها گواهى مده و از هواهاى كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند و كسانى كه به روز واپسين ايمان ندارند و براى پروردگارشان همتا قرار مى دهند پيروى مكن
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «بیایید آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده است برایتان بخوانم: اینکه چیزی را شریک خدا قرار ندهید! و به پدر و مادر نیکی کنید! و فرزندانتان را از (ترس) فقر، نکشید! ما شما و آنها را روزی می دهیم؛ و نزدیک کارهای زشت نروید، چه آشکار باشد چه پنهان! و انسانی را که خداوند محترم شمرده، به قتل نرسانید! مگر بحق (و از روی استحقاق)؛ این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش کرده، شاید درک کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بياييد تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام كرده براى شما بخوانم: چيزى را با او شريك قرار مدهيد؛ و به پدر و مادر احسان كنيد؛ و فرزندان خود را از بيم تنگدستى مكشيد؛ ما شما و آنان را روزى مى رسانيم؛ و به كارهاى زشت -چه علنى آن و چه پوشيده [اش ]- نزديك مشويد؛ و نَفْسى را كه خدا حرام گردانيده، جز بحق مكشيد. اينهاست كه [خدا] شما را به [انجام دادن ] آن سفارش كرده است، باشد كه بينديشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بياييد آنچه را پروردگارتان بر شما حرام كرده بخوانم، و آن اينكه چيزى را شريك او قرار مدهيد، و به پدر و مادر نيكى كنيد، و فرزندانتان را از بيم فقر نكشيد- ما شما و آنها را روزى مى دهيم- و به كارهاى زشت نزديك نشويد چه آشكار آنها و چه پنهان آنها (مانند گناهان عملى و اعتقادى، يا گناهان آشكار در نظر مردم و پوشيده از آنها)، و نفسى را كه خدا محترم شمرده و كشتنش را حرام كرده جز به حق (نظير قصاص يا حدود يا دفاع و غيره) نكشيد. اينهاست كه خدا شما را بدان سفارش كرده، شايد بينديشيد
وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (152) ترجمه: (1)
وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (153) ترجمه: (2)
ثُمَّ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ وَتَفْصِيلًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَّعَلَّهُم بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ (154) ترجمه: (3)
وَهَذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (155) ترجمه: (4)
أَن تَقُولُوا إِنَّمَا أُنزِلَ الْكِتَابُ عَلَى طَائِفَتَيْنِ مِن قَبْلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِلِينَ (156) ترجمه: (5)
أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنزِلَ عَلَيْنَا الْكِتَابُ لَكُنَّا أَهْدَى مِنْهُمْ فَقَدْ جَاءَكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا سَنَجْزِي الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آيَاتِنَا سُوءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يَصْدِفُونَ (157) ترجمه: (6)
ص: 149
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به مال یتیم، جز به بهترین صورت (و برای اصلاح)، نزدیک نشوید، تا به حد رشد خود برسد! و حق پیمانه و وزن را بعدالت ادا کنید! -هیچ کس را، جز بمقدار تواناییش، تکلیف نمی کنیم- و هنگامی که سخنی می گویید، عدالت را رعایت نمایید، حتی اگر در مورد نزدیکان (شما) بوده باشد و به پیمان خدا وفا کنید، این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش می کند، تا متذکّر شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به مال يتيم -جز به نحوى [هر چه نيكوتر]- نزديك مشويد، تا به حد رشد خود برسد. و پيمانه و ترازو را به عدالت، تمام بپيماييد. هيچ كس را جز به قدر توانش تكليف نمى كنيم. و چون [به داورى يا شهادت ] سخن گوييد دادگرى كنيد، هر چند [در باره ] خويشاوند [شما] باشد. و به پيمان خدا وفا كنيد. اينهاست كه [خدا] شما را به آن سفارش كرده است، باشد كه پند گيريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به مال يتيم جز به شيوه اى كه بهتر است نزديك نشويد تا به حد بلوغ (جسمى و روانى) خود برسد، و پيمانه و ترازو را عادلانه به تمام بدهيد- ما هيچ كس را (در عقايد و اعمال) جز به اندازه توانش تكليف نمى كنيم- و چون (به عنوان داورى يا گواهى يا افتاء يا غيره) سخن گوييد عدالت ورزيد هر چند (در مورد) خويشاوند باشد، و به پيمان خدا (در پذيرش اصول و فروع شريعت) به كمال وفا نماييد. اينهاست كه خدا شما را بدان سفارش نموده شايد متذكّر شويد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این راه مستقیم من است، از آن پیروی کنید! و از راه های پراکنده (و انحرافی) پیروی نکنید، که شما را از طریق حق، دور می سازد! این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش می کند، شاید پرهیزگاری پیشه کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [بدانيد] اين است راه راست من؛ پس، از آن پيروى كنيد. و از راه ها[ى ديگر] كه شما را از راه وى پراكنده مى سازد پيروى مكنيد. اينهاست كه [خدا] شما را به آن سفارش كرده است، باشد كه به تقوا گراييد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (توصيه كرد به) اينكه اين (دستورات) راه راست من است، پس از آن پيروى كنيد و از راه هاى ديگر پيروى مكنيد كه شما را از راه او پراكنده سازد. اينهاست كه خدا شما را بدان سفارش نمود، شايد بپرهيزيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به موسی کتاب (آسمانی) دادیم؛ (و نعمت خود را) بر آنها که نیکوکار بودند، کامل کردیم؛ و همه چیز را (که مورد نیاز آنها بود، در آن) روشن ساختیم؛ کتابی که مایه هدایت و رحمت بود؛ شاید به لقای پروردگارشان (و روز رستاخیز)، ایمان بیاورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به موسى كتاب داديم، براى اينكه [نعمت را] بر كسى كه نيكى كرده است تمام كنيم، و براى اينكه هر چيزى را بيان نماييم، و هدايت و رحمتى باشد، اميد كه به لقاى پروردگارشان ايمان بياورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به موسى كتاب (تورات) داديم براى اتمام (نعمت) بر كسى كه نيكوكار باشد و آن را نيكو بداند و در خود و جامعه خود نيكو پياده كند، و براى تفصيل و بيان هر چيزى (از اصول و فروع شريعت او)، و تا مايه هدايت و رحمت (بر آنان) باشد، شايد به ديدار پروردگارشان ايمان آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این کتابی است پر برکت، که ما (بر تو) نازل کردیم؛ از آن پیروی کنید، و پرهیزگاری پیشه نمائید، باشد که مورد رحمت (خدا) قرار گیرید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين، خجسته كتابى است كه ما آن را نازل كرديم؛ پس، از آن پيروى كنيد و پرهيزگارى نماييد، باشد كه مورد رحمت قرار گيريد، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين كتابى است پربركت كه ما آن را فرو فرستاديم، پس از آن پيروى كنيد و پروا پيشه سازيد، شايد مشمول رحمت گرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ما این کتاب را با این امتیازات نازل کردیم) تا نگویید: «کتاب آسمانی تنها بر دو طایفه پیش از ما [= یهود و نصاری ] نازل شده بود؛ و ما از بحث و بررسی آنها بی خبر بودیم»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا نگوييد: «كتاب [آسمانى ]، تنها بر دو طايفه پيش از ما نازل شده، و ما از آموختن آنان بى خبر بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا مبادا بگوييد كه كتاب (آسمانى) تنها بر دو طايفه پيش از ما (يهود و نصارا) فرود آمده و در حقيقت ما از خواندن و بحث و بررسى آنها بى خبر بوديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا نگویید: «اگر کتاب آسمانی بر ما نازل می شد، از آنها هدایت یافته تر بودیم»! اینک آیات و دلایل روشن از جانب پروردگارتان، و هدایت و رحمت برای شما آمد! پس، چه کسی ستمکارتر است از کسی که آیات خدا را تکذیب کرده، و از آن روی گردانده است؟! اما بزودی کسانی را که از آیات ما روی می گردانند، بخاطر همین اعراض بی دلیلشان، مجازات شدید خواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا نگوييد: «اگر كتاب بر ما نازل مى شد، قطعاً از آنان هدايت يافته تر بوديم.» اينك حجّتى از جانب پروردگارتان براى شما آمده و رهنمود و رحمتى است. پس كيست ستمكارتر از آن كس كه آيات خدا را دروغ پندارد و از آنها روى گرداند؟ به زودى كسانى را كه از آيات ما روى مى گردانند، به سبب [همين ] اعراضشان، به عذابى سخت مجازات خواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا بگوييد: اگر براى ما كتاب (آسمانى) نازل مى شد مسلّما از آنها هدايت يافته تر بوديم، پس همانا براى شما حجت و برهان و مايه هدايت و رحمتى از جانب پروردگارتان آمد، پس چه كسى ستمكارتر است از آن كه آيات خدا را تكذيب كند و از آنها روى بگرداند و ديگران را نيز از آن منع كند به زودى كسانى را كه از آيات ما روى مى گردانند و مانع ديگران (نيز) مى شوند به سزاى رويگردانى و مانع شدنشان به عذاب سختى كيفر مى دهيم
هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا أَن تَأْتِيَهُمُ الْمَلَائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ أَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمَانِهَا خَيْرًا قُلِ انتَظِرُوا إِنَّا مُنتَظِرُونَ (158) ترجمه: (1)
إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (159) ترجمه: (2)
مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (160) ترجمه: (3)
قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (161) ترجمه: (4)
قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (162) ترجمه: (5)
لَا شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ (163) ترجمه: (6)
قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍ وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَيْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (164) ترجمه: (7)
وَهُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ الْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (165) ترجمه: (8)
ص: 150
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا جز این انتظار دارند که فرشتگان (مرگ) به سراغشان آیند، یا خداوند (خودش) به سوی آنها بیاید، یا بعضی از آیات پروردگارت (و نشانه های رستاخیز)؟! اما آن روز که بعضی از آیات پروردگارت تحقّق پذیرد، ایمان آوردن افرادی که قبلاً ایمان نیاورده اند، یا در ایمانشان عمل نیکی انجام نداده اند، سودی به حالشان نخواهد داشت! بگو: «(اکنون که شما چنین انتظارات نادرستی دارید،) انتظار بکشید ما هم انتظار (کیفر شما را) می کشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا جز اين انتظار دارند كه فرشتگان به سويشان بيايند، يا پروردگارت بيايد، يا پاره اى از نشانه هاى پروردگارت بيايد؟ [اما] روزى كه پاره اى از نشانه هاى پروردگارت [پديد] آيد، كسى كه قبلاً ايمان نياورده يا خيرى در ايمان آوردن خود به دست نياورده، ايمان آوردنش سود نمى بخشد. بگو: «منتظر باشيد كه ما [هم ] منتظريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا جز اين انتظار دارند كه فرشتگان (عذاب) بر آنها بيايند، يا پروردگارت (همه نشانه هاى ربوبى او كه قيامت است) بيايد يا برخى از نشانه هاى پروردگارت (كه آثار مرگ است) بيايد؟ روزى كه برخى از نشانه هاى پروردگارت بيايد كسى را كه پيش از آن ايمان نداشته يا در حال ايمانش چيزى كسب نكرده ايمان آوردنش سودى نخواهد داشت (در فرض اول كافر و در فرض دوم فاسق خواهد رفت). بگو: شما منتظر (عذاب) باشيد كه ما نيز منتظريم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که آیین خود را پراکنده ساختند، و به دسته های گوناگون (و مذاهب مختلف) تقسیم شدند، تو هیچ گونه رابطه ای با آنها نداری! سر و کار آنها تنها با خداست؛ سپس خدا آنها را از آنچه انجام می دادند، با خبر می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه دين خود را پراكنده ساختند و فرقه فرقه شدند، تو هيچ گونه مسؤول ايشان نيستى، كارشان فقط با خداست. آنگاه به آنچه انجام مى دادند آگاهشان خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه دينشان را تجزيه نمودند (برخى از اصول و فروع را قبول و برخى را رد كردند، يا فرق مختلف در دينشان احداث نمودند) و گروه گروه شدند تو هيچ پيوندى با آنها (و مسئوليتى از كار آنها و شركتى در كيفر آنها) ندارى جز اين نيست كه كار آنها با خداست، سپس آنها را (در روز واپسين) به آنچه انجام مى دادند آگاه مى سازد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس کار نیکی بجا آورد، ده برابر آن پاداش دارد، و هر کس کار بدی انجام دهد، جز بمانند آن، کیفر نخواهد دید؛ و ستمی بر آنها نخواهد شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كس كار نيكى بياورد، ده برابر آن [پاداش ] خواهد داشت، و هر كس كار بدى بياورد، جز مانند آن جزا نيابد و بر آنان ستم نرود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كس كار نيكى به جا آورد او را ده برابر آن پاداش است، (از پاداش هايى كه براى طبع عمل به عنوان اوّلى آن طبق جعل ابتدايى الهى تعيين شده كه حد اقلّ تفضل ده برابر و حد اكثرش نامحدود است) و هر كس كار زشتى انجام دهد جز مانند آن را كيفر داده نمى شود و بر آنان ستم نمى رود (نه از پاداش آنان كم مى شود و نه بر كيفرشان اضافه مى گردد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده؛ آیینی پابرجا (و ضامن سعادت دین و دنیا)؛ آیین ابراهیم؛ که از آیینهای خرافی روی برگرداند؛ و از مشرکان نبود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آرى! پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده است: دينى پايدار، آيين ابراهيمِ حق گراى! و او از مشركان نبود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: يقينا پروردگارم مرا به راه راست هدايت نموده، به دينى پايدار (و متكفّل سعادت بشر)، همان آيين ابراهيم كه حق گرا بود و هرگز از مشركان نبود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در حقيقت، نماز من و [ساير] عبادات من و زندگى و مرگ من، براى خدا، پروردگار جهانيان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: همانا نماز من و عبادت و حج و قربانى من، و زندگى من (تمام آثار وجوديم در مدّت عمر) و مرگ من (شئون ابدى بقاء روحم) از آن خدا، پروردگار جهانيان است (عبادت هايم به قصد او و غير آن ملك حقيقى اوست)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همتایی برای او نیست؛ و به همین مأمور شده ام؛ و من نخستین مسلمانم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [كه ] او را شريكى نيست، و بر اين [كار] دستور يافته ام، و من نخستين مسلمانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه او را شريكى نيست، و بدين (اقرار و اعتقاد) مأمور شده ام و من نخستين مسلمانم (نخستين فرد از مسلمين انس و جنّم)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا غیر خدا، پروردگاری را بطلبم، در حالی که او پروردگار همه چیز است؟! هیچ کس، عمل (بدی) جز به زیان خودش، انجام نمی دهد؛ و هیچ گنهکاری گناه دیگری را متحمّل نمی شود؛ سپس بازگشت همه شما به سوی پروردگارتان است؛ و شما را از آنچه در آن اختلاف داشتید، خبر خواهد داد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا جز خدا پروردگارى بجويم؟ با اينكه او پروردگار هر چيزى است، و هيچ كس جز بر زيان خود [گناهى ] انجام نمى دهد، و هيچ باربردارى بار [گناه ] ديگرى را برنمى دارد، آنگاه بازگشت شما به سوى پروردگارتان خواهد بود، پس ما را به آنچه در آن اختلاف مى كرديد آگاه خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا غير خدا پروردگارى بجويم در حالى كه او پروردگار همه چيز است، و هيچ كس (عملى را از خير يا شر) جز بر عهده خود كسب نمى كند و هيچ گرانبارى از گناه بار گناه ديگرى را برنمى دارد، سپس بازگشتتان به سوى پروردگارتان است، پس شما را از آنچه در آن اختلاف مى كرديد آگاه خواهد ساخت
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و او کسی است که شما را جانشینان (و نمایندگان) خود در زمین ساخت، و درجات بعضی از شما را بالاتر از بعضی دیگر قرار داد، تا شما را به وسیله آنچه در اختیارتان قرار داده بیازماید؛ به یقین پروردگار تو سریع العقاب و آمرزنده مهربان است. (کیفر کسانی را که از بوته امتحان نادرست درآیند، زود می دهد؛ و نسبت به حق پویان مهربان است.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه شما را در زمين جانشين [يكديگر] قرار داد، و بعضى از شما را بر برخى ديگر به درجاتى برترى داد تا شما را در آنچه به شما داده است بيازمايد. آرى، پروردگار تو زودكيفر است، و [هم ] او بس آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه شما را جانشينان خود يا جانشينان گذشتگان، در روى زمين قرار داد، و برخى از شما را بر برخى ديگر (از جنبه مادى و معنوى) ب
7 - سوره الأعراف
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ المص (1) ترجمه: (1)
كِتَابٌ أُنزِلَ إِلَيْكَ فَلَا يَكُن فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِّنْهُ لِتُنذِرَ بِهِ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (2) ترجمه: (2)
اتَّبِعُوا مَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ (3) ترجمه: (3)
وَكَم مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا فَجَاءَهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا أَوْ هُمْ قَائِلُونَ (4) ترجمه: (4)
فَمَا كَانَ دَعْوَاهُمْ إِذْ جَاءَهُم بَأْسُنَا إِلَّا أَن قَالُوا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ (5) ترجمه: (5)
فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ (6) ترجمه: (6)
فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِم بِعِلْمٍ وَمَا كُنَّا غَائِبِينَ (7) ترجمه: (7)
وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (8) ترجمه: (8)
وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُم بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَظْلِمُونَ (9) ترجمه: (9)
وَلَقَدْ مَكَّنَّاكُمْ فِي الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ (10) ترجمه: (10)
وَلَقَدْ خَلَقْنَاكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ لَمْ يَكُن مِّنَ السَّاجِدِينَ (11) ترجمه: (11)
ص: 151
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : المص ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، ميم، صاد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، ميم، صاد. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را ياراى آوردن نظير آن نيست. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این کتابی است که بر تو نازل شده؛ و نباید از ناحیه آن، ناراحتی در سینه داشته باشی! تا به وسیله آن، (مردم را از عواقب سوء عقاید و اعمال نادرستشان) بیم دهی؛ و تذکّری است برای مؤمنان. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كتابى است كه به سوى تو فرو فرستاده شده است -پس نبايد در سينه تو از ناحيه آن، تنگى باشد- تا به وسيله آن هشدار دهى و براى مؤمنان پندى باشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين قرآن) كتابى است (نوشته شده اى است از اسبق زمان در لوح محفوظ و قابل نگارش در آينده تاريخ به دست بشر تا انقراض نسل او) كه به سوى تو فرو فرستاده شده- پس در سينه ات از آن تنگى و ترديد نباشد (كه آيا توان عرضه اين متاع لايق را خواهم داشت؟ و آيا عرضه آن را تقاضا خواهد بود؟)- تا با آن (مردم را از عذاب الهى) بيم دهى و وسيله تذكر مؤمنان باشد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از چیزی که از طرف پروردگارتان بر شما نازل شده، پیروی کنید! و از اولیا و معبودهای دیگر جز او، پیروی نکنید! اما کمتر متذکّر می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنچه را از جانب پروردگارتان به سوى شما فرو فرستاده شده است، پيروى كنيد؛ و جز او از معبودان [ديگر] پيروى مكنيد. چه اندك پند مى گيريد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه را از پروردگارتان به سوى شما فرو فرستاده شده پيروى كنيد و از سرپرستان و دوستانى جز او پيروى مكنيد اما بسيار اندك متذكر مى شويد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بسیار شهرها و آبادیها که آنها را (بر اثر گناه فراوانشان) هلاک کردیم! و عذاب ما شب هنگام، یا در روز هنگامی که استراحت کرده بودند، به سراغشان آمد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه بسيار شهرها كه [مردمِ ] آن را به هلاكت رسانيديم، و در حالى كه به خواب شبانگاهى رفته يا نيمروز غنوده بودند، عذاب ما به آنها رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه بسيار از مجتمعات انسانى كه آنها را نابود كرديم، و عذاب ما بر آنها در رسيد در حالى كه در آرامش شب و يا در استراحت نيم روز بودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن موقع که عذاب ما به سراغ آنها آمد، سخنی نداشتند جز اینکه گفتند: «ما ظالم بودیم!» (ولی این اعتراف به گناه، دیگر دیر شده بود؛ و سودی به حالشان نداشت.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه عذاب ما بر آنان آمد سخنشان جز اين نبود كه گفتند: «راستى كه ما ستمكار بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس در آن گاه كه عذاب ما بر آنها فرا رسيد دعا و زاريشان جز اين نبود كه گفتند: حقّا كه ما ستمكار بوديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، (هم) از کسانی که پیامبران به سوی آنها فرستاده شدند سؤال خواهیم کرد؛ (و هم) از پیامبران سؤال می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، قطعاً از كسانى كه [پيامبران ] به سوى آنان فرستاده شده اند خواهيم پرسيد، و قطعاً از [خودِ] فرستادگان [نيز] خواهيم پرسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس مسلّما هم از كسانى كه رسولان به سوى آنها فرستاده شده خواهيم پرسيد (كه به رسولان ما چه پاسخ داديد؟) و هم از فرستادگان خواهيم پرسيد (كه آيا پيام مرا رسانديد يا نه و آيا به دعوت شما چه پاسخ دادند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مسلماً (اعمالشان را) با علم (خود) برای آنان شرح خواهیم داد؛ و ما هرگز غایب نبودیم (بلکه همه جا حاضر و ناظر اعمال بندگان هستیم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از روى دانش به آنان گزارش خواهيم داد و ما [از احوال آنان ] غايب نبوده ايم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به يقين ما براى آنان (سرگذشت اعمالشان را) از روى علم بازگو خواهيم كرد و ما هيچ گاه (از آنان) غايب نبوده ايم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : وزن کردن (اعمال، و سنجش ارزش آنها) در آن روز، حقّ است! کسانی که میزانهای (عمل) آنها سنگین است، همان رستگارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آن روز، سنجش [اعمال ] درست است. پس هر كس ميزانهاى [عمل ] او گران باشد، آنان خود رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سنجش (عقايد و اعمال) در آن روز حق و ثابت است پس كسانى كه اعمال سنجيده آنها سنگين و پرارج باشد آنهايند كه رستگارند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که میزانهای (عمل) آنها سبک است، افرادی هستند که سرمایه وجود خود را، بخاطر ظلم و ستمی که نسبت به آیات ما می کردند، از دست داده اند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كس ميزانهاى [عمل ] او سبك باشد، پس آنانند كه به خود زيان زده اند، چرا كه به آيات ما ستم كرده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه اعمال سنجيده آنها سبك و كم ارج باشد آنهايند كسانى كه سرمايه وجود خود را به زيان داده اند به سبب آنكه به آيات ما ستم مى نمودند (آنها را نمى پذيرفتند و يا عمل نمى كردند)
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما تسلّط و مالکیّت و حکومت بر زمین را برای شما قرار دادیم؛ و انواع وسایل زندگی را برای شما فراهم ساختیم؛ اما کمتر شکرگزاری می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً شما را در زمين قدرت عمل داديم، و براى شما در آن، وسايل معيشت نهاديم، [اما] چه كم سپاسگزارى مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا شما را در روى زمين تمكّن و توان (استفاده از مواهب آن) داديم و براى شما وسايل زندگى فراهم كرديم، اما بسيار كم سپاس مى گزاريد
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما شما را آفریدیم؛ سپس صورت بندی کردیم؛ بعد به فرشتگان گفتیم: «برای آدم خضوع کنید!» آنها همه سجده کردند؛ جز ابلیس که از سجده کنندگان نبود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، شما را خلق كرديم، سپس به صورتگرى شما پرداختيم؛ آنگاه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد.» پس [همه ] سجده كردند، جز ابليس كه از سجده كنندگان نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ما (آدم جدّ اعلاى) شما را (ابتدا از خاك هاى روى زمين به صورت خمير مايه) آفريديم، سپس آن ماده را در شكل شما انسان ها صورت بندى كرديم، آن گاه (چون در آن روح دميديم) به فرشتگان گفتيم: به آدم سجده كنيد. پس همه سجده كردند جز ابليس كه وى از سجده كنندگان نبود
قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ (12) ترجمه: (1)
قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ (13) ترجمه: (2)
قَالَ أَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ (14) ترجمه: (3)
قَالَ إِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ (15) ترجمه: (4)
قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ (16) ترجمه: (5)
ثُمَّ لَآتِيَنَّهُم مِّن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَانِهِمْ وَعَن شَمَائِلِهِمْ وَلَا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شَاكِرِينَ (17) ترجمه: (6)
قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُومًا مَّدْحُورًا لَّمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكُمْ أَجْمَعِينَ (18) ترجمه: (7)
وَيَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ (19) ترجمه: (8)
فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُورِيَ عَنْهُمَا مِن سَوْآتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَن تَكُونَا مَلَكَيْنِ أَوْ تَكُونَا مِنَ الْخَالِدِينَ (20) ترجمه: (9)
وَقَاسَمَهُمَا إِنِّي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِحِينَ (21) ترجمه: (10)
فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَكُمَا عَن تِلْكُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُل لَّكُمَا إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُّبِينٌ (22) ترجمه: (11)
ص: 152
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند به او) فرمود: «در آن هنگام که به تو فرمان دادم، چه چیز تو را مانع شد که سجده کنی؟» گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفریده ای و او را از گل!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «چون تو را به سجده امر كردم چه چيز تو را باز داشت از اينكه سجده كنى؟» گفت: «من از او بهترم. مرا از آتشى آفريدى و او را از گِل آفريدى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا فرمود: آن گاه كه تو را امر كردم چه چيز مانع شد كه سجده نكردى؟ گفت: من از او بهترم مرا از آتش آفريدى و او را از گل، (و آتش از گل بهتر است، و تولّد يافته از بهتر، بهتر)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «از آن (مقام و مرتبه ات) فرود آی! تو حقّ نداری در آن (مقام و مرتبه) تکبّر کنی! بیرون رو، که تو از افراد پست و کوچکی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «از آن [مقام ] فرو شو، تو را نرسد كه در آن [جايگاه ] تكبّر نمايى. پس بيرون شو كه تو از خوارشدگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پس فرو شو از آن (از بهشت يا از آسمان يا از ميان فرشتگان يا از آن مقام و منزلت)، زيرا كه تو را نرسد كه در آنجا خود بزرگ بينى كنى پس بيرون رو كه مسلّما تو از زبونان و خوارشدگانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «مرا تا روزی که (مردم) برانگیخته می شوند مهلت ده (و زنده بگذار!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «مرا تا روزى كه [مردم ] برانگيخته خواهند شد مهلت ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: مرا تا آن روز كه آنها (آدم و اولادش از قبر) برانگيخته شوند مهلت ده (مميران)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «تو از مهلت داده شدگانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «تو از مهلت يافتگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: همانا تو از مهلت يافتگانى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «اکنون که مرا گمراه ساختی، من بر سر راه مستقیم تو، در برابر آنها کمین می کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پس به سبب آنكه مرا به بيراهه افكندى، من هم براى [فريفتن ] آنان حتماً بر سر راه راست تو خواهم نشست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پس بدان سبب كه مرا به بيراهه افكندى حتما در كمين آنها بر سر راه مستقيم تو خواهم نشست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از پیش رو و از پشت سر، و از طرف راست و از طرف چپ آنها، به سراغشان می روم؛ و بیشتر آنها را شکرگزار نخواهی یافت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «آنگاه از پيش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آنها مى تازم، و بيشترشان را شكرگزار نخواهى يافت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بر آنها از پيش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان در خواهم آمد (و وسوسه خواهم كرد)، و بيشتر آنها را سپاسگزار نخواهى يافت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «از آن (مقام)، با ننگ و عار و خواری، بیرون رو! و سوگند یاد می کنم که هر کس از آنها از تو پیروی کند، جهنم را از شما همگی پر می کنم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «نكوهيده و رانده، از آن [مقام ] بيرون شو؛ كه قطعاً هر كه از آنان از تو پيروى كند، جهنّم را از همه شما پر خواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: از اين جا ملامت زده و رانده شده بيرون شو، كه بى ترديد هر كه از آنان از تو پيروى كند جهنم را از همه شما پر خواهم كرد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ای آدم! تو و همسرت در بهشت ساکن شوید! و از هر جا که خواستید، بخورید! امّا به این درخت نزدیک نشوید، که از ستمکاران خواهید بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى آدم! تو با جفت خويش در آن باغ سكونت گير، و از هر جا كه خواهيد بخوريد، و[لى ] به اين درخت نزديك مشويد كه از ستمكاران خواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى آدم، تو و همسرت در اين بهشت (باغى كه در زمين براى آنها آفريده بود، يا بهشت برزخ يا بهشت اصلى پس از قيامت) سكونت گزين و از هر جا كه خواستيد بخوريد (برخوردار شويد) و به اين درخت نزديك نگرديد كه از ستمكاران خواهيد بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شیطان آن دو را وسوسه کرد، تا آنچه را از اندامشان پنهان بود، آشکار سازد؛ و گفت: «پروردگارتان شما را از این درخت نهی نکرده مگر بخاطر اینکه (اگر از آن بخورید،) فرشته خواهید شد، یا جاودانه (در بهشت) خواهید ماند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس شيطان، آن دو را وسوسه كرد تا آنچه را از عورتهايشان برايشان پوشيده مانده بود، براى آنان نمايان گرداند؛ و گفت: «پروردگارتان شما را از اين درخت منع نكرد، جز [براى ] آنكه [مبادا] دو فرشته گرديد يا از [زمره ] جاودانان شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شيطان آن دو را وسوسه كرد تا آنچه را از عورت هايشان بر آنها پوشيده بود آشكار سازد، و گفت: پروردگارتان شما را از اين درخت منع نكرد مگر آنكه مبادا دو تا فرشته شويد يا از زمره جاودانان (در اين جا) گرديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای آنها سوگند یاد کرد که من برای شما از خیرخواهانم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى آن دو سوگند ياد كرد كه: من قطعاً از خيرخواهان شما هستم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى آن دو سوگند مؤكّد ياد كرد كه حتما من براى شما از خيرخواهانم
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به این ترتیب، آنها را با فریب (از مقامشان) فرودآورد. و هنگامی که از آن درخت چشیدند، اندامشان [= عورتشان ] بر آنها آشکار شد؛ و شروع کردند به قرار دادن برگهای (درختان) بهشتی بر خود، تا آن را بپوشانند. و پروردگارشان آنها را نداد داد که: «آیا شما را از آن درخت نهی نکردم؟! و نگفتم که شیطان برای شما دشمن آشکاری است؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن دو را با فريب به سقوط كشانيد؛ پس چون آن دو از [ميوه ] آن درختِ [ممنوع ] چشيدند، برهنگى هايشان بر آنان آشكار شد، و به چسبانيدن برگ [هاى درختانِ ] بهشت بر خود آغاز كردند، و پروردگارشان بر آن دو بانگ بر زد: «مگر شما را از اين درخت منع نكردم و به شما نگفتم كه در حقيقت شيطان براى شما دشمنى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به فريب و نيرنگ، آنها را (از مقامشان) تنزّل داد. پس چون از آن درخت چشيدند عورتشان بر آنها نمايان شد و شروع كردند به از برگ درختان آن بهشت بر خود چسباندن. و پروردگارشان آنها را ندا داد: آيا من شما را از آن درخت نهى نكردم و به شما نگفتم كه همانا شيطان دشمن آشكار شماست؟
قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ (23) ترجمه: (1)
قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ (24) ترجمه: (2)
قَالَ فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ (25) ترجمه: (3)
يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْآتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ (26) ترجمه: (4)
يَا بَنِي آدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ الْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ (27) ترجمه: (5)
وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (28) ترجمه: (6)
قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ (29) ترجمه: (7)
فَرِيقًا هَدَى وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلَالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ اللَّهِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ (30) ترجمه: (8)
ص: 153
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «پروردگارا! ما به خویشتن ستم کردیم! و اگر ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی، از زیانکاران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پروردگارا، ما بر خويشتن ستم كرديم، و اگر بر ما نبخشايى و به ما رحم نكنى، مسلماً از زيانكاران خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پروردگارا، ما به خويشتن ستم كرديم، و اگر ما را نيامرزى و بر ما رحم نكنى قطعا از زيانكاران خواهيم بود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «(از مقام خویش،) فرود آیید، در حالی که بعضی از شما نسبت به بعض دیگر، دشمن خواهید بود! (شیطان دشمن شماست، و شما دشمن او!) و برای شما در زمین، قرارگاه و وسیله بهره گیری تا زمان معینی خواهد بود.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «فرود آييد، كه بعضى از شما دشمن بعضى [ديگر]يد؛ و براى شما در زمين، تا هنگامى [معيّن ] قرارگاه و برخوردارى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرمود: همگى (از اين مكان به سوى زمين) فرود آييد در حالى كه (تا ابد) دشمن يكديگر خواهيد بود، و شما را در روى زمين تا مدت معينى قرار و برخوردارى خواهد بود (و پس از آن به عالم برزخ و سپس به قيامت منتقل مى گرديد)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «در آن [= زمین ] زنده می شوید؛ و در آن می میرید؛ و (در رستاخیز) از آن خارج خواهید شد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «در آن زندگى مى كنيد و در آن مى ميريد و از آن برانگيخته خواهيد شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرمود: در آن زندگى مى كنيد و در آن مى ميريد و (روز واپسين) از آن بيرون مى آييد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان آدم! لباسی برای شما فرستادیم که اندام شما را می پوشاند و مایه زینت شماست؛ اما لباس پرهیزگاری بهتر است! اینها (همه) از آیات خداست، تا متذکّر (نعمتهای او) شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، در حقيقت، ما براى شما لباسى فرو فرستاديم كه عورتهاى شما را پوشيده مى دارد و [براى شما] زينتى است، و[لى ] بهترين جامه، [لباس ] تقوا است. اين از نشانه هاى [قدرت ] خداست، باشد كه متذكّر شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان آدم، به يقين بر شما لباسى كه عورت هاى شما را بپوشاند و لباسى كه زيب و زيور شما باشد نازل كرديم (مواد اوليه آن را در زمين آفريديم و استعداد تهيه آن را به شما داديم) و البته لباس تقوى بهتر است. اينها از آيات و نشانه هاى خداوند (براى مردم) است، باشد كه متذكر شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد، آن گونه که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون کرد، و لباسشان را از تنشان بیرون ساخت تا عورتشان را به آنها نشان دهد! چه اینکه او و همکارانش شما را می بینند از جایی که شما آنها را نمی بینید؛ (امّا بدانید) ما شیاطین را اولیای کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، زنهار تا شيطان شما را به فتنه نيندازد؛ چنانكه پدر و مادر شما را از بهشت بيرون راند، و لباسشان را از ايشان بركند، تا عورتهايشان را بر آنان نمايان كند. در حقيقت، او و قبيله اش، شما را از آنجا كه آنها را نمى بينيد، مى بينند. ما شياطين را دوستان كسانى قرار داديم كه ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان آدم، مبادا شيطان شما را بفريبد و گمراه سازد همان گونه كه پدر و مادرتان را از بهشت بيرون نمود، به طورى كه لباس از تن آنها بيرون مى كرد تا عورت هايشان را به خودشان بنماياند! بى ترديد او و قبيله اش شما را مى بينند از آنجا كه شما آنان را نمى بينيد (و آن جايگاه جرم لطيف غير قابل رؤيت آنها به ديده حيوانى است نظير فرشته و روح) البته ما شيطان ها را سرپرستان كسانى قرار داده ايم كه ايمان ندارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که کار زشتی انجام می دهند می گویند: «پدران خود را بر این عمل یافتیم؛ و خداوند ما را به آن دستور داده است!» بگو: «خداوند (هرگز) به کار زشت فرمان نمی دهد! آیا چیزی به خدا نسبت می دهید که نمی دانید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون كار زشتى كنند، مى گويند: «پدران خود را بر آن يافتيم و خدا ما را بدان فرمان داده است.» بگو: «قطعاً خدا به كار زشت فرمان نمى دهد، آيا چيزى را كه نمى دانيد به خدا نسبت مى دهيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كار زشتى انجام دهند، گويند: پدرانمان را بر آن يافتيم و خدا ما را بدان فرمان داده. بگو: مسلّما خداوند به كار زشت فرمان نمى دهد. آيا چيزى را كه نمى دانيد به خدا نسبت مى دهيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «پروردگارم امر به عدالت کرده است؛ و توجّه خویش را در هر مسجد (و به هنگام عبادت) به سوی او کنید! و او را بخوانید، در حالی که دین (خود) را برای او خالص گردانید! (و بدانید) همان گونه که در آغاز شما را آفرید، (بار دیگر در رستاخیز) بازمی گردید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگارم به دادگرى فرمان داده است، و [اينكه ] در هر مسجدى روى خود را مستقيم [به سوى قبله ] كنيد، و در حالى كه دين خود را براى او خالص گردانيده ايد وى را بخوانيد، همان گونه كه شما را پديد آورد [به سوى او] برمى گرديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: پروردگارم به قسط و عدل فرمان داده و (گفته) روى خود و توجه قلب خود را در هر سجده و نمازى و هر وقت نمازى و در هر مسجدى به سوى (خدا) كنيد، و او را در حالى كه دين و طاعت را براى او خالص كرده ايد بخوانيد. همان گونه كه شما را در آغاز آفريده (در روز قيامت) بازمى گرديد (همان طور كه جسمتان را از اجزاء زمين ساخت، پس از مرگ و تفرق در آن دوباره به صحنه آن بازمى گرديد و به همان صفت كه روحتان را محكوم به سعادت يا شقاوت استعدادى در علم ازلى پديد آورد با فعليّت آن دو حالت به محشر باز خواهيد گشت لكن توافق فعليّت با استعداد اختيارى است)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جمعی را هدایت کرده؛ و جمعی (که شایستگی نداشته اند،) گمراهی بر آنها مسلّم شده است. آنها (کسانی هستند که) شیاطین را به جای خداوند، اولیای خود انتخاب کردند؛ و گمان می کنند هدایت یافته اند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [در حالى كه ] گروهى را هدايت نموده، و گروهى گمراهى بر آنان ثابت شده است، زيرا آنان شياطين را به جاى خدا، دوستان [خود] گرفته اند و مى پندارند كه راه يافتگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (عود شما در حالى است كه) گروهى را هدايت نموده و گروهى گمراهى بر آنها ثابت شده، زيرا شياطين را به جاى خدا سرپرست و ياور خود گرفتند و مى پندارند كه رهيافتگانند
يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (31) ترجمه: (1)
قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (32) ترجمه: (2)
قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَن تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (33) ترجمه: (3)
وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ (34) ترجمه: (4)
يَا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (35) ترجمه: (5)
وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (36) ترجمه: (6)
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ أُولَئِكَ يَنَالُهُمْ نَصِيبُهُم مِّنَ الْكِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوا أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَشَهِدُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ (37) ترجمه: (7)
ص: 154
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید! و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، جامه خود را در هر نمازى برگيريد، و بخوريد و بياشاميد و[لى ] زياده روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى فرزندان آدم، در وقت هر نماز و در هر مسجدى آرايش و زينتتان را (به تناسب آن عمل و محل) برگيريد، و از (همه خوراكى هاى حلال خداوند) بخوريد و بياشاميد ولى اسراف نكنيد، كه او اسراف كنندگان را دوست ندارد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی زینتهای الهی را که برای بندگان خود آفریده، و روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟!» بگو: «اینها در زندگی دنیا، برای کسانی است که ایمان آورده اند؛ (اگر چه دیگران نیز با آنها مشارکت دارند؛ ولی) در قیامت، خالص (برای مؤمنان) خواهد بود.» این گونه آیات (خود) را برای کسانی که آگاهند، شرح می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر] بگو: «زيورهايى را كه خدا براى بندگانش پديد آورده، و [نيز ] روزيهاى پاكيزه را چه كسى حرام گردانيده؟» بگو: «اين [نعمتها] در زندگى دنيا براى كسانى است كه ايمان آورده اند و روز قيامت [نيز ]خاصّ آنان مى باشد.» اين گونه آيات [خود] را براى گروهى كه مى دانند به روشنى بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: چه كسى زينت هاى خدا را كه براى بندگانش پديد آورده و روزى هاى پاكيزه را حرام نموده؟! بگو: آنها در زندگى دنيا از آن كسانى است كه ايمان آورده اند (هر چند كفار هم با آنها شركت جويند) در حالى كه در روز قيامت مخصوص آنها خواهد بود. اين چنين ما آيات خود را براى گروهى كه مى دانند تفصيل مى دهيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «خداوند، تنها اعمال زشت را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است؛ و (همچنین) گناه و ستم بناحق را؛ و اینکه چیزی را که خداوند دلیلی برای آن نازل نکرده، شریک او قرار دهید؛ و به خدا مطلبی نسبت دهید که نمی دانید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «پروردگار من فقط زشتكاريها را -چه آشكارش [باشد] و چه پنهان- و گناه و ستم ناحق را حرام گردانيده است؛ و [نيز] اينكه چيزى را شريك خدا سازيد كه دليلى بر [حقّانيّت ] آن نازل نكرده؛ و اينكه چيزى را كه نمى دانيد به خدا نسبت دهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: جز اين نيست كه پروردگار من كارهاى زشت را چه آنچه از آنها ظاهر باشد و چه آنچه پنهان باشد (مانند عقايد فاسد و عمل هاى بد نهانى) حرام كرده و نيز هر گناه و تعدّى به ناحق (به حقوق ديگران) را و نيز اينكه چيزى را كه خداوند بر آن حجت و برهانى نازل نكرده شريك خدا سازيد و آنچه را كه نمى دانيد به او نسبت دهيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هر قوم و جمعیّتی، زمان و سرآمد (معیّنی) است؛ و هنگامی که سرآمد آنها فرا رسد، نه ساعتی از آن تأخیر می کنند، و نه بر آن پیشی می گیرند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و براى هر امّتى اجلى است؛ پس چون اجلشان فرا رسد، نه [مى توانند] ساعتى آن را پس اندازند و نه پيش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر ملت و گروهى مدتى است (مدتى معيّن از زندگى دنيا) پس چون مدتشان به سر رسد ساعتى از آن تأخير نخواهند كرد و پيشى نيز نمى گيرند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای فرزندان آدم! اگر رسولانی از خود شما به سراغتان بیایند که آیات مرا برای شما بازگو کنند، (از آنها پیروی کنید؛) کسانی که پرهیزگاری پیشه کنند و عمل صالح انجام دهند (و در اصلاح خویش و دیگران بکوشند)، نه ترسی بر آنهاست و نه غمناک می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى فرزندان آدم، چون پيامبرانى از خودتان براى شما بيايند و آيات مرا بر شما بخوانند، پس هر كس به پرهيزگارى و صلاح گرايد، نه بيمى بر آنان خواهد بود و نه اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خطاب ربوبى به نسل آدم از ابتدا تا انقراض آنهاست كه) اى فرزندان آدم، هر گاه فرستادگانى از (جنس) خودتان به سوى شما آمدند كه آيات و نشانه هاى مرا بر شما مى خواندند (به آنها ايمان آوريد)، پس كسانى كه پروا كنند و به كار شايسته پردازند (و عقايد و اعمال خود را اصلاح نمايند) نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهى خواهند داشت
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که آیات ما را تکذیب کنند، و در برابر آن تکبّر ورزند، اهل دوزخند؛ جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما را دروغ انگاشتند و از [پذيرش ] آنها تكبّر ورزيدند آنان همدم آتشند [و] در آن جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات ما را تكذيب كنند و از پذيرش آنها تكبر ورزند، آنان اهل آتشند كه در آن جاودان باشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از آنها که بر خدا دروغ می بندند، یا آیات او را تکذیب می کنند؟! آنها نصیبشان را از آنچه مقدّر شده (از نعمتها و مواهب این جهان) می برند؛ تا زمانی که فرستادگان ما [= فرشتگان قبض ارواح ] به سراغشان روند و جانشان را بگیرند؛ از آنها می پرسند: «کجایند معبودهایی که غیر از خدا می خواندید؟! (چرا به یاری شما نمی آیند؟!)» می گویند: «آنها (همه) گم شدند (و از ما دور گشتند!)» و بر ضدّ خود گواهی می دهند که کافر بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد يا آيات او را تكذيب كند؟ اينان كسانى هستند كه نصيبشان از آنچه مقرّر شده به ايشان خواهد رسيد، تا آنگاه كه فرشتگان ما به سراغشان بيايند كه جانشان بستانند، مى گويند: «آنچه غير از خدا مى خوانديد كجاست؟» مى گويند: «از [چشم ] ما ناپديد شدند» و عليه خود گواهى مى دهند كه آنان كافر بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چه كسى ظالمتر است از آن كه بر خدا دروغ بندد، يا آيات و نشانه هاى او را تكذيب نمايد؟! آنهايند كه نصيبشان (در دنيا) از نوشته و مقررى خداوند (از عمر و روزى و اولاد) به آنان مى رسد، تا آن گاه كه فرستادگان ما (مأموران مرگ) به سراغ آنها بيايند كه جانشان را بستانند، مى گويند: كجايند آنهايى كه به جاى خداوند مى خوانديد؟ گويند: همه از نظر ما گم شدند. و به زيان خود گواهى دهند كه كافر بودند
قَالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِكُم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ فِي النَّارِ كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَّعَنَتْ أُخْتَهَا حَتَّى إِذَا ادَّارَكُوا فِيهَا جَمِيعًا قَالَتْ أُخْرَاهُمْ لِأُولَاهُمْ رَبَّنَا هَؤُلَاءِ أَضَلُّونَا فَآتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِّنَ النَّارِ قَالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَلَكِن لَّا تَعْلَمُونَ (38) ترجمه: (1)
وَقَالَتْ أُولَاهُمْ لِأُخْرَاهُمْ فَمَا كَانَ لَكُمْ عَلَيْنَا مِن فَضْلٍ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ (39) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُجْرِمِينَ (40) ترجمه: (3)
لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِن فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ (41) ترجمه: (4)
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (42) ترجمه: (5)
وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَن تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (43) ترجمه: (6)
ص: 155
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند به آنها) می گوید: «در صفّ گروه های مشابه خود از جنّ و انس در آتش وارد شوید!» هر زمان که گروهی وارد می شوند، گروه دیگر را لعن می کنند؛ تا همگی با ذلّت در آن قرار گیرند. (در این هنگام) گروه پیروان درباره پیشوایان خود می گویند: «خداوندا! اینها بودند که ما را گمراه ساختند؛ پس کیفر آنها را از آتش دو برابر کن! (کیفری برای گمراهیشان، و کیفری بخاطر گمراه ساختن ما.)» می فرماید: «برای هر کدام (از شما) عذاب مضاعف است؛ ولی نمی دانید! (چرا که پیروان اگر گرد پیشوایان گمراه را نگرفته بودند، قدرتی بر اغوای مردم نداشتند.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى فرمايد: «در ميان امّتهايى از جنّ و انس، كه پيش از شما بوده اند، داخل آتش شويد.» هر بار كه امّتى [در آتش ] درآيد، همكيشان خود را لعنت كند، تا وقتى كه همگى در آن به هم پيوندند؛ [آنگاه ] پيروانشان در باره پيشوايانشان مى گويند: «پروردگارا، اينان ما را گمراه كردند، پس دو برابر عذاب آتش به آنان بده.» [خدا] مى فرمايد: «براى هر كدام [عذاب ] دو چندان است ولى شما نمى دانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند يا آن فرشته) مى گويد: شما هم در ميان امت هايى كه پيش از شما از جن و انس درگذشتند به آتش درآييد. هر گاه كه گروهى وارد شوند همكيشان خود را لعنت كنند تا چون همگى در آنجا به يكديگر پيوستند، گروه هاى پسين آنان (پيروان) درباره گروه هاى پيشين (پيشوايان) گويند: پروردگارا، اينهايند كه ما را گمراه كردند پس آنها را دو برابر از عذاب آتش ده. مى گويد: براى هر كدامتان دو برابر است (براى پيشوايان عذاب، گمراه شدن و گمراه كردن و براى پيروان عذاب، گمراه شدن و تقويت كفر) و لكن شما نمى دانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیشوایان آنها به پیروان خود می گویند: «شما امتیازی بر ما نداشتید؛ پس بچشید عذاب (الهی) را در برابر آنچه انجام می دادید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيشوايانشان به پيروانشان مى گويند: «شما را بر ما امتيازى نيست. پس به سزاى آنچه به دست مى آورديد عذاب را بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيشوايان آنها به پيروان گويند: شما هيچ برترى بر ما نداريد (كه مستحق قلّت عذاب شويد) پس بچشيد عذاب خدا را به كيفر آنچه به دست مى آورديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، و در برابر آن تکبّر ورزیدند، (هرگز) درهای آسمان به رویشان گشوده نمی شود؛ و (هیچ گاه) داخل بهشت نخواهند شد مگر اینکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد! این گونه، گنهکاران را جزا می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه آيات ما را دروغ شمردند و از [پذيرفتن ] آنها تكبّر ورزيدند، درهاى آسمان را برايشان نمى گشايند و در بهشت درنمى آيند مگر آنكه شتر در سوراخ سوزن داخل شود. و بدينسان بزهكاران را كيفر مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند، و در برابر آنها تكبر ورزيدند، درهاى آسمان براى آنها گشوده نمى شود (تا دعاهاى آنها در حال حيات، و ارواحشان پس از مرگ بالا رود) و آنها هرگز به بهشت درنمى آيند تا شتر نر در سوراخ سوزن فرو رود. و اين چنين ما گنهكاران را كيفر مى دهيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای آنها بستری از (آتش) دوزخ، و روی آنها پوششهایی (از آن) است؛ و اینچنین ظالمان را جزا میدهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى آنان از جهنّم بسترى و از بالايشان پوششهاست، و اين گونه بيدادگران را سزا مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنها از (آتش) جهنم بسترى است و از بالاى سرشان پوشش هايى (از آن) است و اين گونه ما ستمكاران را كيفر مى دهيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند -البته هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمی کنیم- آنها اهل بهشتند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند -هيچ كسى را جز به قدر توانش تكليف نمى كنيم- آنان همدم بهشتند [كه ] در آن جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردند- (و البته) ما هيچ كس را جز به اندازه توانش مكلف نمى كنيم- آنها ياران بهشتند كه در آنجا جاودانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنچه در دلها از کینه و حسد دارند، برمی کنیم (تا در صفا و صمیمیّت با هم زندگی کنند)؛ و از زیر (قصرها و درختان) آنها، نهرها جریان دارد؛ می گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این (همه نعمتها) رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود، ما (به اینها) راه نمی یافتیم! مسلّماً فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند!» و (در این هنگام) به آنان ندا داده می شود که: «این بهشت را در برابر اعمالی که انجام می دادید، به ارث بردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گونه كينه اى را از سينه هايشان مى زداييم. از زير [قصرهاى ]شان نهرها جارى است، و مى گويند: «ستايش خدايى را كه ما را بدين [راه ] هدايت نمود، و اگر خدا ما را رهبرى نمى كرد ما خود هدايت نمى يافتيم. در حقيقت، فرستادگانِ پروردگارِ ما حق را آوردند.» و به آنان ندا داده مى شود كه اين همان بهشتى است كه آن را به [پاداش ] آنچه انجام مى داديد ميراث يافته ايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما آنچه در سينه هاى آنها از كينه و عداوت است همه را بر مى كنيم، از زير (پاى) آنها نهرها روان است، و گويند: ستايش و سپاس از آن خدايى است كه ما را به اين (جايگاه پسنديده) راهنمايى كرد، و اگر خدا ما را رهنمون نمى شد ما هرگز راه نمى يافتيم، حقّا كه رسولان پروردگار ما به حق و درستى (به منظور اين هدف) آمدند. و ندا داده مى شوند كه اين بهشت به پاداش آنچه (در دنيا) مى كرديد به شما داده شد، و آن بهشت (هم كه سهم كفار و در معرض انتفاع آنها بود) به سبب اعمالتان به ارث به شما رسيد (كفر آنها به حكم مرگ و سهم آنها از آن شما شد)
وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قَالُوا نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ (44) ترجمه: (1)
الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالْآخِرَةِ كَافِرُونَ (45) ترجمه: (2)
وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ (46) ترجمه: (3)
وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاءَ أَصْحَابِ النَّارِ قَالُوا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (47) ترجمه: (4)
وَنَادَى أَصْحَابُ الْأَعْرَافِ رِجَالًا يَعْرِفُونَهُم بِسِيمَاهُمْ قَالُوا مَا أَغْنَى عَنكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ (48) ترجمه: (5)
أَهَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمْتُمْ لَا يَنَالُهُمُ اللَّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلَا أَنتُمْ تَحْزَنُونَ (49) ترجمه: (6)
وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِيضُوا عَلَيْنَا مِنَ الْمَاءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَافِرِينَ (50) ترجمه: (7)
الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ نَنسَاهُمْ كَمَا نَسُوا لِقَاءَ يَوْمِهِمْ هَذَا وَمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ (51) ترجمه: (8)
ص: 156
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بهشتیان دوزخیان را صدا می زنند که: «آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود، همه را حق یافتیم؛ آیا شما هم آنچه را پروردگارتان به شما وعده داده بود حق یافتید؟!» گفتند: «بله!» در این هنگام، ندادهنده ای در میان آنها ندا می دهد که: «لعنت خدا بر ستمگران باد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بهشتيان، دوزخيان را آواز مى دهند كه: «ما آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود درست يافتيم؛ آيا شما [نيز] آنچه را پروردگارتان وعده كرده بود راست و درست يافتيد؟» مى گويند: «آرى.» پس آوازدهنده اى ميان آنان آواز درمى دهد كه: «لعنت خدا بر ستمكاران باد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بهشتيان دوزخيان را ندا مى دهند كه ما آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود درست و ثابت يافتيم، آيا شما نيز آنچه را پروردگارتان وعده داده بود حق و ثابت يافتيد؟ گويند: آرى! پس آواز دهنده اى در ميان آنان آواز مى دهد كه لعنت خداوند بر ستمكاران باد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که (مردم را) از راه خدا بازمی دارند، و (با القای شبهات) می خواهند آن را کج و معوج نشان دهند؛ و آنها به آخرت کافرند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه [مردم را] از راه خدا باز مى دارند و آن را كج مى خواهند و آنها آخرت را منكرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه (مردم را) از راه خدا بازمى داشتند و براى آن كجى مى خواستند (آن را منحرف نشان مى دادند) و به روز واپسين كافر بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان آن دو [= بهشتیان و دوزخیان ]، حجابی است؛ و بر «اعراف» مردانی هستند که هر یک از آن دو را از چهره شان می شناسند؛ و به بهشتیان صدا می زنند که: «درود بر شما باد!» امّا داخل بهشت نمی شوند، در حالی که امید آن را دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان آن دو [گروه ]، حايلى است، و بر اعراف، مردانى هستند كه هر يك [از آن دو دسته ] را از سيمايشان مى شناسند، و بهشتيان را -كه هنوز وارد آن نشده و[لى ] [بدان ] اميد دارند- آواز مى دهند كه: «سلام بر شما.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ميان آن دو گروه (بهشتيان و دوزخيان) حجاب و حايلى است و بر كنگره هاى آن حجاب مردانى هستند (از معصومين و اولياء حق) كه هر گروهى را به سيمايشان مى شناسند، و آنان به اهل بهشت ندا مى دهند كه سلام بر شما بهشتيانى كه هنوز وارد آن نشده اند و اميد آن را دارند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که چشمشان به دوزخیان می افتد می گویند: «پروردگارا! ما را با گروه ستمگران قرار مده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون چشمانشان به سوى دوزخيان گردانيده شود، مى گويند: «پروردگارا، ما را در زمره گروه ستمكاران قرار مده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون چشمانشان به سوى اهل آتش برگردانده شود، گويند: پروردگارا، ما را با گروه ستمكاران قرار مده
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اصحاب اعراف، مردانی (از دوزخیان را) که از سیمایشان آنها را می شناسند، صدا می زنند و می گویند: «(دیدید که) گردآوری شما (از مال و ثروت و آن و فرزند) و تکبّرهای شما، به حالتان سودی نداد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اهل اَعراف، مردانى را كه آنان را از سيمايشان مى شناسند، ندا مى دهند [و] مى گويند: «جمعيّت شما و آن [همه ] گردنكشى كه مى كرديد، به حال شما سودى نداشت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه بر آن كنگره ها قرار دارند مردانى را (از دوزخيان) كه از صورت هايشان مى شناسند ندا دهند (و به عنوان شماتت) گويند: (ديديد كه) اجتماع و جمعيت شما (يا گرد آوردن مالتان) و تكبر ورزيدنتان (عذابى را) از شما دفع نكرد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اینها [= این واماندگان بر اعراف ] همانان نیستند که سوگند یاد کردید رحمت خدا هرگز شامل حالشان نخواهد شد؟! (ولی خداوند بخاطر ایمان و بعضی اعمال خیرشان، آنها را بخشید؛ هم اکنون به آنها گفته می شود:) داخل بهشت شوید، که نه ترسی دارید و نه غمناک می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «آيا اينان همان كسان نبودند كه سوگند ياد مى كرديد كه خدا آنان را به رحمتى نخواهد رسانيد؟» « [اينك ] به بهشت درآييد. نه بيمى بر شماست و نه اندوهگين مى شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و با اشاره به مؤمنان گويند) آيا اينها هستند كسانى كه سوگند ياد مى كرديد كه خدا رحمتش را به آنها نمى رساند؟ (آن گاه به مؤمنان گويند) به بهشت درآييد كه نه بيمى بر شما مى رود و نه اندوهى خواهيد داشت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دوزخیان، بهشتیان را صدا می زنند که: «(محبّت کنید) و مقداری آب، یا از آنچه خدا به شما روزی داده، به ما ببخشید!» آنها (در پاسخ) می گویند: «خداوند اینها را بر کافران حرام کرده است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دوزخيان، بهشتيان را آواز مى دهند كه: «از آن آب يا از آنچه خدا روزىِ شما كرده، بر ما فرو ريزيد.» مى گويند: «خدا آنها را بر كافران حرام كرده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اهل آتش بهشتيان را ندا كنند كه از آب يا از آنچه خدا شما را روزى كرده بر ما فرو ريزيد. گويند: همانا خداوند اين دو را بر كافران حرام نموده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که دین و آیین خود را سرگرمی و بازیچه گرفتند؛ و زندگی دنیا آنان را مغرور ساخت؛ امروز ما آنها را فراموش می کنیم، همان گونه که لقای چنین روزی را فراموش کردند و آیات ما را انکار نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه دين خود را سرگرمى و بازى پنداشتند، و زندگى دنيا مغرورشان كرد. پس همان گونه كه آنان ديدار امروز خود را از ياد بردند، و آيات ما را انكار مى كردند، ما [هم ] امروز آنان را از ياد مى بريم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايى كه دينشان را به بيهوده و بازى گرفتند و زندگى دنيا آنها را بفريفت پس ما امروز آنها را از ياد مى بريم همان گونه كه آنها ديدار امروزشان را از ياد بردند و آيات ما را انكار مى كردند
وَلَقَدْ جِئْنَاهُم بِكِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَى عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (52) ترجمه: (1)
هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا تَأْوِيلَهُ يَوْمَ يَأْتِي تَأْوِيلُهُ يَقُولُ الَّذِينَ نَسُوهُ مِن قَبْلُ قَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ فَهَل لَّنَا مِن شُفَعَاءَ فَيَشْفَعُوا لَنَا أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ قَدْ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (53) ترجمه: (2)
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (54) ترجمه: (3)
ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ (55) ترجمه: (4)
وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ (56) ترجمه: (5)
وَهُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ كَذَلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتَى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (57) ترجمه: (6)
ص: 157
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما کتابی برای آنها آوردیم که (اسرار و رموز) آن را با آگاهی شرح دادیم؛ (کتابی) که مایه هدایت و رحمت برای جمعیّتی است که ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، ما براى آنان كتابى آورديم كه آن را از روى دانش، روشن و شيوايش ساخته ايم، و براى گروهى كه ايمان مى آورند هدايت و رحمتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در حقيقت ما بر آنان كتابى آورديم كه آن را از روى دانشى (وسيع) تفصيل داديم (الفاظش را به آيات و سور و محكمات و متشابهات و نصوص و ظواهر، و محتوايش را به اصول و فروع و علوم و معارف گوناگون)، در حالى كه سراپا هدايت و رحمت است براى گروهى كه ايمان مى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها جز انتظار تأویل آیات (و فرا رسیدن تهدیدهای الهی) دارند؟ آن روز که تأویل آنها فرا رسد، (کار از کار گذشته، و پشیمانی سودی ندارد؛ و) کسانی که قبلاً آن را فراموش کرده بودند می گویند: «فرستادگان پروردگار ما، حق را آوردند؛ آیا (امروز) شفیعانی برای ما وجود دارند که برای ما شفاعت کنند؟ یا (به ما اجازه داده شود به دنیا) بازگردیم، و اعمالی غیر از آنچه انجام می دادیم، انجام دهیم؟!» (ولی) آنها سرمایه وجود خود را از دست داده اند؛ و معبودهایی را که به دروغ ساخته بودند، همگی از نظرشان: گم می شوند. (نه راه بازگشتی دارند، و نه شفیعانی!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا [آنان ] جز در انتظار تأويل آنند؟ روزى كه تأويلش فرا رسد، كسانى كه آن را پيش از آن به فراموشى سپرده اند مى گويند: «حقاً فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند. پس آيا [امروز] ما را شفاعتگرانى هست كه براى ما شفاعت كنند يا [ممكن است به دنيا] بازگردانيده شويم، تا غير از آنچه انجام مى داديم انجام دهيم؟» به راستى كه [آنان ] به خويشتن زيان زدند، و آنچه را به دروغ مى ساختند از كف دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنان جز در انتظار تأويل و بازگشت آنند؟ (آيا جز تحققّ عينى وعد و وعيدهاى قرآن در قيامت را انتظار مى برند؟) روزى كه تأويلش بيايد كسانى كه آن را از پيش فراموش كرده بودند خواهند گفت: حقّا كه فرستادگان پروردگار ما حقيقت را براى ما آوردند (لكن ما نپذيرفتيم)، پس آيا ( امروز) ما را شفيعانى هست كه براى ما شفاعت كنند؟ يا (به دنيا) بازگردانده مى شويم تا كارى غير آنچه مى كرديم انجام دهيم؟ (نه، در آن روز) به يقين آنان نفس خود را به زيان داده اند و آنچه افترا مى بستند (به دروغ شريك خدا مى ساختند) از نظر آنها گم گشته است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار شما، خداوندی است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران ] آفرید؛ سپس به تدبیر جهان هستی پرداخت؛ با (پرده تاریک) شب، روز را می پوشاند؛ و شب به دنبال روز، به سرعت در حرکت است؛ و خورشید و ماه و ستارگان را آفرید، که مسخّر فرمان او هستند. آگاه باشید که آفرینش و تدبیر (جهان)، از آن او (و به فرمان او) ست! پر برکت (و زوال ناپذیر) است خداوندی که پروردگار جهانیان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، پروردگار شما آن خدايى است كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد؛ سپس بر عرش [جهاندارى ] استيلا يافت. روز را به شب -كه شتابان آن را مى طلبد- مى پوشاند، و [نيز] خورشيد و ماه و ستارگان را كه به فرمان او رام شده اند [پديد آورد]. آگاه باش كه [عالم ] خلق و امر از آن اوست. فرخنده خدايى است پروردگار جهانيان. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پروردگار شما خدايى است كه آسمان ها و زمين را در شش روز آفريد (در مدتى مساوى با شش روز يا شش شبانه روز، يا شش دوران)، آن گاه بر تخت (تدبير جهان هستى) سلطه و استيلا يافت. شب را (پرده وار) بر روز مى پوشاند به گونه اى كه شب پيوسته روز را مى طلبد و روز هم همواره شب را مى جويد و خورشيد و ماه و ستارگان را در حالى كه (ميان جوّ غير متناهى) مسخّر و رام فرمان او هستند بيافريد. آگاه باش كه آفرينش و فرمان (نافذ در همه آفريده ها) از آن اوست ثابت و دائم و پربركت است خداوند كه پروردگار جهانيان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار خود را (آشکارا) از روی تضرّع، و در پنهانی، بخوانید! (و از تجاوز، دست بردارید که) او متجاوزان را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار خود را به زارى و نهانى بخوانيد كه او از حدگذرندگان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارتان را به تضرع و زارى و نهانى بخوانيد (و از حد معقول درخواست تجاوز نكنيد كه) همانا او تجاوزكاران را دوست ندارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در زمین پس از اصلاح آن فساد نکنید، و او را با بیم و امید بخوانید! (بیم از مسؤولیتها، و امید به رحمتش. و نیکی کنید) زیرا رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در زمين پس از اصلاح آن فساد مكنيد، و با بيم و اميد او را بخوانيد كه رحمت خدا به نيكوكاران نزديك است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در روى زمين پس از اصلاح آن (به وسيله انبيا و شرايع آسمانى، به كفر و فسق) تباهى مكنيد، و او را به حال بيم و اميد بخوانيد، كه همانا رحمت خدا به نيكان و نيكى كنندگان نزديك است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که بادها را بشارت دهنده در پیشاپیش (باران) رحمتش می فرستد؛ تا ابرهای سنگین بار را (بر دوش) کشند؛ (سپس) ما آنها را به سوی زمینهای مرده می فرستیم؛ و به وسیله آنها، آب (حیاتبخش) را نازل می کنیم؛ و با آن، از هرگونه میوه ای (از خاک تیره) بیرون می آوریم؛ این گونه (که زمینهای مرده را زنده کردیم،) مردگان را (نیز در قیامت) زنده می کنیم، شاید (با توجه به این مثال) متذکّر شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كه بادها را پيشاپيش [باران ] رحمتش مژده رسان مى فرستد، تا آن گاه كه ابرهاى گرانبار را بردارند، آن را به سوى سرزمينى مرده برانيم، و از آن، باران فرود آوريم؛ و از هر گونه ميوه اى [از خاك ]برآوريم. بدينسان مردگان را [نيز از قبرها] خارج مى سازيم، باشد كه شما متذكر شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اوست كه بادها را مژده رسان پيشاپيش رحمتش (باران) مى فرستد تا چون ابرهاى سنگين بار را برداشتند ما آن را به سوى سرزمينى مرده مى رانيم، پس به وسيله آن آب را (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو مى ريزيم، پس بدان وسيله از هر نوع ميوه و بذرى (از دل خاك) بيرون مى آوريم، مردگان را نيز اين چنين (در روز قيامت) بيرون مى آوريم. (اين مثال را زديم) باشد كه متذكر شويد
وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِي خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِدًا كَذَلِكَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَشْكُرُونَ (58) ترجمه: (1)
لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (59) ترجمه: (2)
قَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (60) ترجمه: (3)
قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي ضَلَالَةٌ وَلَكِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (61) ترجمه: (4)
أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنصَحُ لَكُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (62) ترجمه: (5)
أَوَعَجِبْتُمْ أَن جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِّنكُمْ لِيُنذِرَكُمْ وَلِتَتَّقُوا وَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (63) ترجمه: (6)
فَكَذَّبُوهُ فَأَنجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا عَمِينَ (64) ترجمه: (7)
وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ (65) ترجمه: (8)
قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِبِينَ (66) ترجمه: (9)
قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي سَفَاهَةٌ وَلَكِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (67) ترجمه: (10)
ص: 158
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرزمین پاکیزه) و شیرین)، گیاهش به فرمان پروردگار می روید؛ امّا سرزمینهای بد طینت (و شوره زار)، جز گیاه ناچیز و بی ارزش، از آن نمی روید؛ این گونه آیات (خود) را برای آنها که شکرگزارند، بیان می کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زمين پاك [و آماده ]، گياهش به اذن پروردگارش برمى آيد؛ و آن [زمينى ] كه ناپاك [و نامناسب ] است [گياهش ] جز اندك و بى فايده برنمى آيد. اين گونه، آيات [خود] را براى گروهى كه شكر مى گزارند، گونه گون بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سرزمين پاك، گياهش به اذن (تكوينى) پروردگارش (فراوان و پربار) بيرون مى آيد، و آن (سرزمينى) كه پليد است (گياهش) جز اندك و بى خير بيرون نمى آيد (از طينت انسانى پاك، باورها و ملكات و كارهاى زيبا، و از طينت پليد، عقايد و صفات و اعمال پليد برمى خيزد). اين چنين ما آيات (توحيد خود) را گوناگون مى آوريم براى گروهى كه سپاس مى گزارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نوح را به سوی قومش فرستادیم؛ او به آنان گفت: «ای قوم من! (تنها) خداوند یگانه را پرستش کنید، که معبودی جز او برای شما نیست! (و اگر غیر او را عبادت کنید،) من بر شما از عذاب روز بزرگی می ترسم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانا نوح را به سوى قومش فرستاديم. پس گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد كه براى شما معبودى جز او نيست، من از عذاب روزى سترگ بر شما بيمناكم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا ما نوح را به سوى قوم خود فرستاديم گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد، كه براى شما غير او معبودى نيست. بى ترديد من بر شما از عذاب روزى بزرگ بيم دارم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) اشراف قومش به او گفتند: «ما تو را در گمراهی آشکاری می بینیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قومش گفتند: «واقعاً ما تو را در گمراهى آشكارى مى بينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف قوم او گفتند: همانا ما تو را در گمراهيى آشكار مى بينيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم من! هیچ گونه گمراهی در من نیست؛ ولی من فرستاده ای از جانب پروردگار جهانیانم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، هيچ گونه گمراهى در من نيست، بلكه من فرستاده اى از جانب پروردگار جهانيانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، مرا هيچ گمراهى نيست، بلكه من فرستاده اى از سوى پروردگار جهانيانم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رسالتهای پروردگارم را به شما ابلاغ می کنم؛ و خیرخواه شما هستم؛ و از خداوند چیزهایی می دانم که شما نمی دانید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامهاى پروردگارم را به شما مى رسانم و اندرزتان مى دهم و چيزهايى از خدا مى دانم كه [شما] نمى دانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه رسالت ها و پيام هاى پروردگارم را به شما مى رسانم و براى شما خيرخواهى مى كنم و از سوى خداوند چيزهايى مى دانم كه شما نمى دانيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا تعجّب کرده اید که دستور آگاه کننده پروردگارتان به وسیله مردی از میان شما به شما برسد، تا (از عواقب اعمال خلاف) بیمتان دهد، و (در پرتو این دستور،) پرهیزگاری پیشه کنید و شاید مشمول رحمت (الهی) گردید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا تعجب كرديد كه بر مردى از خودتان، پندى از جانب پروردگارتان براى شما آمده تا شما را بيم دهد و تا شما پرهيزگارى كنيد و باشد كه مورد رحمت قرار گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا تعجب كرديد از اينكه از سوى پروردگارتان براى شما تذكرى (به عنوان نخستين شريعت و اولين كتاب آسمانى) بر زبان مردى از خودتان آمده تا شما را (از عذاب خدا) بيم دهد و شما هم پروا پيشه كنيد و باشد كه مورد ترحم قرار گيريد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا سرانجام او را تکذیب کردند؛ و ما او و کسانی را که با وی در کشتی بودند، رهایی بخشیدیم؛ و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، غرق کردیم؛ چه اینکه آنها گروهی نابینا (و کوردل) بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را تكذيب كردند، و ما او و كسانى را كه با وى در كشتى بودند نجات داديم؛ و كسانى را كه آيات ما را دروغ پنداشتند غرق كرديم، زيرا آنان گروهى كور[دل ] بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را تكذيب كردند ما هم او و هر كس را كه با او در كشتى بود، نجات داديم و كسانى را كه آيات ما را تكذيب كرده بودند غرق نموديم حقّا كه آنها گروهى كوردل بودند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به سوی قوم عاد، برادرشان «هود» را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! (تنها) خدا را پرستش کنید، که جز او معبودی برای شما نیست! آیا پرهیزگاری پیشه نمی کنید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى عاد، برادرشان هود را [فرستاديم ]؛ گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد كه براى شما معبودى جز او نيست، پس آيا پرهيزگارى نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى قوم عاد برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها هود را (فرستاديم)، گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد، شما را جز او معبودى نيست، آيا (از غضب او) پروا نمى كنيد؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اشراف کافر قوم او گفتند: «ما تو را در سفاهت (و نادانی و سبک مغزی) می بینیم، و ما مسلّماً تو را از دروغگویان می دانیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قومش كه كافر بودند گفتند: «در حقيقت، ما تو را در [نوعى ] سفاهت مى بينيم و جداً تو را از دروغگويان مى پنداريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف قومش كه كافر بودند گفتند: حقيقتا ما تو را در سفاهت و نادانى مى بينيم و حتما تو را از دروغگويان مى پنداريم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گرفت: «ای قوم من! هیچ گونه سفاهتی در من نیست؛ ولی فرستاده ای از طرف پروردگار جهانیانم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، در من سفاهتى نيست، ولى من فرستاده اى از جانب پروردگار جهانيانم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، مرا هيچ سفاهتى نيست، بلكه من فرستاده اى از سوى پروردگار جهانيانم
أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ (68) ترجمه: (1)
أَوَعَجِبْتُمْ أَن جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِّنكُمْ لِيُنذِرَكُمْ وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِن بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَزَادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَسْطَةً فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (69) ترجمه: (2)
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (70) ترجمه: (3)
قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِي فِي أَسْمَاءٍ سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ (71) ترجمه: (4)
فَأَنجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَمَا كَانُوا مُؤْمِنِينَ (72) ترجمه: (5)
وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ قَدْ جَاءَتْكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (73) ترجمه: (6)
ص: 159
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : رسالتهای پروردگارم را به شما ابلاغ می کنم؛ و من خیرخواه امینی برای شما هستم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پيامهاى پروردگارم را به شما مى رسانم و براى شما خير خواهى امينم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه رسالت ها و پيام هاى پروردگارم را به شما مى رسانم و من براى شما خيرخواهى امينم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا تعجّب کرده اید که دستور آگاه کننده پروردگارتان به وسیله مردی از میان شما به شما برسد تا (از مجازات الهی) بیمتان دهد؟! و به یاد آورید هنگامی که شما را جانشینان قوم نوح قرار داد؛ و شما را از جهت خلقت (جسمانی) گسترش (و قدرت) داد؛ پس نعمتهای خدا را به یاد آورید، شاید رستگار شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا تعجب كرديد كه بر مردى از خودتان، پندى از جانب پروردگارتان براى شما آمده تا شما را هشدار دهد؟ و به خاطر آوريد زمانى را كه [خداوند] شما را پس از قوم نوح، جانشينان [آنان ] قرار داد، و در خلقت، بر قوّت شما افزود. پس نعمتهاى خدا را به ياد آوريد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا تعجب كرديد از اينكه از سوى پروردگارتان براى شما تذكرى بر زبان مردى از خودتان آمده (اظهار نبوت و معجزه يا ابلاغ كتاب و شريعت نوح) تا شما را (از عذاب خدا) بيم دهد؟! و به ياد آريد هنگامى كه او شما را جانشينانى (در روى زمين) پس از قوم نوح قرار داد و شما را در آفرينش جسم و نيروهاى بدن فزونى بخشيد. پس نعمت هاى خدا را به ياد آريد، باشد كه رستگار گرديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا به سراغ ما آمده ای که تنها خدای یگانه را بپرستیم، و آنچه را پدران ما می پرستند، رها کنیم؟! پس اگر راست می گوئی آنچه را (از بلا و عذاب الهی) به ما وعده می دهی، بیاور»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا به سوى ما آمده اى كه تنها خدا را بپرستيم و آنچه را كه پدرانمان مى پرستيدند رها كنيم؟ اگر راست مى گويى، آنچه را به ما وعده مى دهى براى ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا به سوى ما آمده اى كه ما تنها خدا را بپرستيم و آنچه را كه پدران ما مى پرستيدند رها كنيم؟! پس آنچه (از عذاب الهى) وعده مى دهى بياور اگر از راستگويانى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «پلیدی و غضب پروردگارتان، شما را فرا گرفته است! آیا با من در مورد نامهایی مجادله می کنید که شما و پدرانتان 0بعنوان معبود و خدا، بر بتها) گذارده اید، در حالی که خداوند هیچ دلیلی درباره آن نازل نکرده است؟! پس شما منتظر باشید، من هم با شما انتظار می کشم! (شما انتظار شکست من، و من انتظار عذاب الهی برای شما!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «راستى كه عذاب و خشمى [سخت ] از پروردگارتان بر شما مقرر گرديده است. آيا در باره نامهايى كه خود و پدرانتان [براى بتها] نامگذارى كرده ايد، و خدا بر [حقانيت ] آنها برهانى فرو نفرستاده با من مجادله مى كنيد؟ پس منتظر باشيد كه من [هم ] با شما از منتظرانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: مسلّما بر شما از جانب پروردگارتان عذاب و غضبى ثابت و مقرر شده است. آيا درباره نام هايى كه شما و پدرانتان (بت ها را) بدان ناميده ايد (مانند اله، معبود و رازق) و خداوند هيچ حجت و برهانى بر (حقانيت) آنها نازل نكرده با من محاجه و ستيز داريد؟ پس منتظر (عذاب) باشيد كه من نيز حتما با شما از منتظرانم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام، او و کسانی را که با او بودند، برحمت خود نجات بخشیدیم؛ و ریشه کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و ایمان نیاوردند، قطع کردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او و كسانى را كه با او بودند به رحمتى از خود رهانيديم؛ و كسانى را كه آيات ما را دروغ شمردند و مؤمن نبودند ريشه كن كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و كسانى را كه با او بودند به رحمت خود نجات بخشيديم و ريشه و نسل كسانى را كه آيات ما را تكذيب كردند و مؤمن نبودند بريديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به سوی (قوم) ثمود، برادرشان صالح را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! (تنها) خدا را بپرستید، که جز او، معبودی برای شما نیست! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده: این «ناقه» الهی برای شما معجزه ای است؛ او را به حال خود واگذارید که در زمین خدا (از علفهای بیابان) بخورد! و آن را آزار نرسانید، که عذاب دردناکی شما را خواهد گرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [قوم ] ثمود، صالح، برادرشان را [فرستاديم ]؛ گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد، براى شما معبودى جز او نيست؛ در حقيقت، براى شما از جانب پروردگارتان دليلى آشكار آمده است. اين، ماده شتر خدا براى شماست كه پديده اى شگرف است. پس آن را بگذاريد تا در زمين خدا بخورد و گزندى به او نرسانيد تا [مبادا] شما را عذابى دردناك فرو گيرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى (قوم) ثمود برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها صالح را (فرستاديم)، گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد كه شما را جز او معبودى نيست به يقين براى شما حجت و برهانى از جانب پروردگارتان آمده است اين ماده شتر خداست كه براى شما نشانه اى (از توحيد و قدرت و رحمت او) است، پس آن را رها كنيد تا در روى زمين خدا بخورد و گزند و آسيبى به آن نرسانيد كه شما را عذابى دردناك فرا خواهد گرفت
وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِن بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (74) ترجمه: (1)
قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِن قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُّرْسَلٌ مِّن رَّبِّهِ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ (75) ترجمه: (2)
قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِي آمَنتُم بِهِ كَافِرُونَ (76) ترجمه: (3)
فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَقَالُوا يَا صَالِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ (77) ترجمه: (4)
فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ (78) ترجمه: (5)
فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَةَ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ وَلَكِن لَّا تُحِبُّونَ النَّاصِحِينَ (79) ترجمه: (6)
وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِينَ (80) ترجمه: (7)
إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاءِ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُونَ (81) ترجمه: (8)
ص: 160
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاورید که شما را جانشینان قوم «عاد» قرار داد، و در زمین مستقر ساخت، که در دشتهایش، قصرها برای خود بنا می کنید؛ و در کوه ها، برای خود خانه ها می تراشید! بنابر این، نعمتهای خدا را متذکر شوید! و در زمین، به فساد نکوشید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به ياد آوريد هنگامى را كه شما را پس از [قوم ] عاد جانشينان [آنان ] گردانيد، و در زمين به شما جاىِ [مناسب ] داد. در دشتهاى آن [براى خود] كاخهايى اختيار مى كرديد، و از كوهها خانه هايى [زمستانى ]مى تراشيديد. پس نعمتهاى خدا را به ياد آوريد و در زمين سر به فساد برمداريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آريد هنگامى كه شما را جانشينانى پس از قوم عاد قرار داد و شما را در روى زمين جاى داد كه از مواضع هموارش قصرها (ى تابستانى) مى سازيد و از دل كوه ها تراشيده خانه ها (ى زمستانى) مى سازيد پس نعمت هاى خدا را متذكر شويد و در روى زمين تبهكارانه به فساد برنخيزيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) اشراف متکبر قوم او، به مستضعفانی که ایمان آورده بودند، گفتند: «آیا (براستی) شما یقین دارید که صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟!» آنها گفتند: «ما به آنچه او بدان مأموریت یافته، ایمان آورده ایم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قوم او كه استكبار مى ورزيدند، به مستضعفانى كه ايمان آورده بودند، گفتند: «آيا مى دانيد كه صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟» گفتند: «بى ترديد، ما به آنچه وى بدان رسالت يافته است مؤمنيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف مستكبر قوم او به كسانى كه مستضعف بودند، به مؤمنان آنها، گفتند: آيا شما مى دانيد كه صالح از جانب پروردگارش فرستاده شده؟ آنها گفتند: بى ترديد ما به آنچه بدان ارسال شده مؤمنيم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : متکبران گفتند: «(ولی) ما به آنچه شما به آن ایمان آورده اید، کافریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه استكبار مى ورزيدند، گفتند: «ما به آنچه شما بدان ايمان آورده ايد كافريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مستكبران گفتند: ما قطعا به آنچه شما ايمان آورده ايد كافريم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس «ناقه» را پی کردند، و از فرمان پروردگارشان سرپیچیدند؛ و گفتند: «ای صالح! اگر تو از فرستادگان (خدا) هستی، آنچه ما را با آن تهدید می کنی، بیاور!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن ماده شتر را پى كردند و از فرمان پروردگار خود سرپيچيدند و گفتند: «اى صالح، اگر از پيامبرانى، آنچه را به ما وعده مى دهى براى ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن ماده شتر را پى كردند و از فرمان پروردگارشان سركشى نمودند و گفتند: اى صالح، آنچه را به ما وعده مى دهى بر ما بياور اگر از فرستادگانى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام زمین لرزه آنها را فرا گرفت؛ و صبحگاهان، (تنها) جسم بی جانشان در خانه هاشان باقی مانده بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه زمين لرزه آنان را فرو گرفت و در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس زمين لرزه سختى (در اثر صيحه شديد آسمانى) آنها را فرا گرفت و همه در خانه هاى خود به زانو درآمده و به رو درافتاده، بى جان شدند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (صالح) از آنها روی برتافت؛ و گفت: «ای قوم! من رسالت پروردگارم را به شما ابلاغ کردم، و شرط خیرخواهی را انجام دادم، ولی (چه کنم که) شما خیرخواهان را دوست ندارید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [صالح ] از ايشان روى برتافت و گفت: «اى قوم من، به راستى، من پيام پروردگارم را به شما رساندم و خير شما را خواستم ولى شما [خيرخواهان و نصيحتگران ] را دوست نمى داريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (صالح) روى از آنها برتافت و (خطاب به اجساد آنها) گفت: اى قوم من، به راستى من پيام پروردگارم را به شما رساندم و خيرتان را خواستم و به شما اندرز گفتم و لكن شما خيرخواهان را دوست نمى داشتيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر آورید) لوط را، هنگامی که به قوم خود گفت: «آیا عمل بسیار زشتی را انجام می دهید که هیچیک از جهانیان، پیش از شما انجام نداده است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و لوط را [فرستاديم ] هنگامى كه به قوم خود گفت: «آيا آن كار زشت [ى ] را مرتكب مى شويد، كه هيچ كس از جهانيان در آن بر شما پيشى نگرفته است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به ياد آر لوط را آن گاه كه به قوم خود گفت: آيا آن كار زشت را مى كنيد كه احدى از جهانيان در آن بر شما پيشى نگرفته است؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا شما از روی شهوت به سراغ مردان می روید، نه زنان؟! شما گروه اسرافکار (و منحرفی) هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما از روى شهوت، به جاى زنان با مردان درمى آميزيد، آرى، شما گروهى تجاوزكاريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا شما از روى شهوت به جاى زنان با مردان مى آميزيد، (نه تنها در اين امر متجاوز از فطرتيد) بلكه شما (در هر كارى) گروهى اسرافكاريد
وَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا أَخْرِجُوهُم مِّن قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ (82) ترجمه: (1)
فَأَنجَيْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (83) ترجمه: (2)
وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ (84) ترجمه: (3)
وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ قَدْ جَاءَتْكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (85) ترجمه: (4)
وَلَا تَقْعُدُوا بِكُلِّ صِرَاطٍ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِهِ وَتَبْغُونَهَا عِوَجًا وَاذْكُرُوا إِذْ كُنتُمْ قَلِيلًا فَكَثَّرَكُمْ وَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ (86) ترجمه: (5)
وَإِن كَانَ طَائِفَةٌ مِّنكُمْ آمَنُوا بِالَّذِي أُرْسِلْتُ بِهِ وَطَائِفَةٌ لَّمْ يُؤْمِنُوا فَاصْبِرُوا حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ بَيْنَنَا وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ (87) ترجمه: (6)
ص: 161
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی پاسخ قومش چیزی جز این نبود که گفتند: «اینها را از شهر و دیار خود بیرون کنید، که اینها مردمی هستند که پاکدامنی را می طلبند (و با ما همصدا نیستند!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند: «آنان را از شهرتان بيرون كنيد، زيرا آنان كسانى اند كه به پاكى تظاهر مى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پاسخ قوم او جز اين نبود كه (به يكديگر) گفتند: اينها را از شهر خود و اجتماع خود بيرون كنيد و (به مسخره گفتند) اينان مردمى پاكى طلبند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (چون کار به اینجا رسید،) ما او و خاندانش را رهایی بخشیدیم؛ جز همسرش، که از بازماندگان (در شهر) بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او و خانواده اش را -غير از زنش كه از زمره باقيماندگانِ [در خاكستر مواد گوگردى ] بود- نجات داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او و خانواده اش را نجات داديم جز همسرش كه از بازماندگان (در ميان اهل عذاب) بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (سپس چنان) بارانی (از سنگ) بر آنها فرستادیم؛ (که آنها را در هم کوبید و نابود ساخت.) پس بنگر سرانجام کار مجرمان چه شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر سر آنان بارشى [از مواد گوگردى ] بارانيديم. پس ببين فرجام گنهكاران چسان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر سر آنها بارانى (از سنگريزه) بارانديم، پس بنگر كه عاقبت گنهكاران چگونه شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است؛ بنابر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [مردم ] مدين، برادرشان شعيب را [فرستاديم ]؛ گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد كه براى شما هيچ معبودى جز او نيست. در حقيقت، شما را از جانب پروردگارتان برهانى روشن آمده است. پس پيمانه و ترازو را تمام نهيد، و اموال مردم را كم مدهيد، و در زمين، پس از اصلاح آن فساد مكنيد. اين [رهنمودها] اگر مؤمنيد براى شما بهتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى (اهل) مدين برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها شعيب را (فرستاديم)، گفت: اى قوم من، خدا را بپرستيد، كه شما را جز او معبودى نيست همانا دليل روشنى از جانب پروردگارتان براى شما آمده (مراد معجزه اوست كه بيان نشده)، پس پيمانه و ترازو را به تمام دهيد و از اموال مردم كم نگذاريد و در روى زمين پس از اصلاح آن (به دعوت انبيا و شرايع آسمانى) فسادانگيزى نكنيد اينها براى شما بهتر است اگر ايمان داريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر سر هر راه ننشینید که (مردم با ایمان را) تهدید کنید و مؤمنان را از راه خدا باز دارید، و با (القای شبهات،) آن را کج و معوج نشان دهید! و به خاطر بیاورید زمانی را که اندک بودید، و او شما را فزونی داد! و بنگرید سرانجام مفسدان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بر سر هر راهى منشينيد كه [مردم را] بترسانيد و كسى را كه ايمان به خدا آورده از راه خدا باز داريد و راه او را كج بخواهيد؛ و به ياد آوريد هنگامى را كه اندك بوديد، پس شما را بسيار گردانيد، و بنگريد كه فرجام فسادكاران چگونه بوده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر سر هر راهى منشينيد (كه مردم را) تهديد نماييد و كسى را كه ايمان آورده از راه خدا بازداريد و براى راه خدا انحراف طلبيد (سعى در كج كردن يا كج نشان دادن آن كنيد)، و به ياد آريد هنگامى كه اندك بوديد، پس خدا بسيارتان كرد، و بنگريد كه عاقبت مفسدان چگونه بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر گروهی از شما به آنچه من به آن فرستاده شده ام ایمان آورده اند، و گروهی ایمان نیاورده اند، صبر کنید تا خداوند میان ما داوری کند، که او بهترین داوران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر گروهى از شما به آنچه من بدان فرستاده شده ام ايمان آورده و گروه ديگر ايمان نياورده اند، صبر كنيد تا خدا ميان ما داورى كند [كه ] او بهترين داوران است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر گروهى از شما به آنچه من بدان ارسال شده ام ايمان آوردند و گروهى ايمان نياوردند، پس صبر كنيد (به مبارزه برنخيزيد) تا خداوند ميان ما داورى كند و او بهترين داوران است
قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِن قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّكَ يَا شُعَيْبُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَكَ مِن قَرْيَتِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا قَالَ أَوَلَوْ كُنَّا كَارِهِينَ (88) ترجمه: (1)
قَدِ افْتَرَيْنَا عَلَى اللَّهِ كَذِبًا إِنْ عُدْنَا فِي مِلَّتِكُم بَعْدَ إِذْ نَجَّانَا اللَّهُ مِنْهَا وَمَا يَكُونُ لَنَا أَن نَّعُودَ فِيهَا إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّنَا وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا عَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْنَا رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنتَ خَيْرُ الْفَاتِحِينَ (89) ترجمه: (2)
وَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ لَئِنِ اتَّبَعْتُمْ شُعَيْبًا إِنَّكُمْ إِذًا لَّخَاسِرُونَ (90) ترجمه: (3)
فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ (91) ترجمه: (4)
الَّذِينَ كَذَّبُوا شُعَيْبًا كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا فِيهَا الَّذِينَ كَذَّبُوا شُعَيْبًا كَانُوا هُمُ الْخَاسِرِينَ (92) ترجمه: (5)
فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ فَكَيْفَ آسَى عَلَى قَوْمٍ كَافِرِينَ (93) ترجمه: (6)
وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ (94) ترجمه: (7)
ثُمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّى عَفَوا وَّقَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ فَأَخَذْنَاهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (95) ترجمه: (8)
ص: 162
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اشراف زورمند و متکبّر از قوم او گفتند: «ای شعیب! به یقین، تو و کسانی را که به تو ایمان آورده اند، از شهر و دیار خود بیرون خواهیم کرد، یا به آیین ما بازگردید!» کفت: «آیا (می خواهید ما را بازگردانید) اگر چه مایل نباشیم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قومش كه تكبر مى ورزيدند، گفتند: «اى شعيب، يا تو و كسانى را كه با تو ايمان آورده اند، از شهر خودمان بيرون خواهيم كرد؛ يا به كيش ما برگرديد.» گفت: «آيا هر چند كراهت داشته باشيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف مستكبر قوم او گفتند: اى شعيب، بى ترديد تو و كسانى را كه با تو ايمان آورده اند از ديارمان و اجتماعمان بيرون خواهيم كرد مگر اينكه به آيين ما درآييد. گفت: آيا هر چند كه ما كراهت داشته باشيم؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ما به آیین شما بازگردیم، بعد از آنکه خدا ما را از آن نجات بخشیده، به خدا دروغ بسته ایم؛ و شایسته نیست که ما به آن بازگردیم مگر اینکه خدایی که پروردگار ماست بخواهد؛ علم پروردگار ما، به همه چیز احاطه دارد. تنها بر خدا توکل کرده ایم. پروردگارا! میان ما و قوم ما بحق داوری کن، که تو بهترین داورانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بعد از آنكه خدا ما را از آن نجات بخشيده [باز] به كيش شما برگرديم، در حقيقت به خدا دروغ بسته ايم؛ و ما را سزاوار نيست كه به آن بازگرديم، مگر آنكه خدا، پروردگار ما بخواهد. [كه ] پروردگار ما از نظر دانش بر هر چيزى احاطه دارد. بر خدا توكل كرده ايم. بار پروردگارا، ميان ما و قوم ما به حق داورى كن كه تو بهترين داورانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر ما به آيين شما درآييم (بگوييم خدا شريك دارد) پس از آنكه خدا ما را از آن نجات بخشيده، به يقين بر خداوند دروغ بسته ايم، و هرگز ما را نرسد كه به آن درآييم مگر آنكه خداى پروردگار ما بخواهد (كه هرگز نخواهد خواست) پروردگار ما از نظر علم و آگاهى بر همه چيز احاطه دارد ما بر خدا توكل كرديم پروردگارا ميان ما و قوم ما به حق و درستى داورى كن و فيصله ده، كه تو بهترين داوران و فيصله دهندگانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اشراف زورمند از قوم او که کافر شده بودند گفتند: «اگر از شعیب پیروی کنید، شما هم زیانکار خواهید شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سران قومش كه كافر بودند گفتند: «اگر از شعيب پيروى كنيد، در اين صورت قطعاً زيانكاريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سران و اشراف كافر قوم او گفتند: اگر از شعيب پيروى كنيد آن گاه حتما زيانكار خواهيد بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس زمین لرزه آنها را فرا گرفت؛ و صبحگاهان بصورت اجسادی بی جان در خانه هاشان مانده بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس زمين لرزه آنان را فرو گرفت، و در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس زمين لرزه شديدى (در اثر صيحه آسمانى) آنها را فرا گرفت و همه در خانه هاى خود به زانو درآمده و به رو درافتاده، بى جان شدند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که شعیب را تکذیب کردند، (آنچنان نابود شدند که) گویا هرگز در آن (خانه ها) سکونت نداشتند! آنها که شعیب را تکذیب کردند، زیانکار بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه شعيب را تكذيب كرده بودند، گويى خود در آن [ديار] سكونت نداشتند. كسانى كه شعيب را تكذيب كرده بودند، خود، همان زيانكاران بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) كسانى كه شعيب را تكذيب كردند (چنان نابود شدند كه) گويى هرگز در آنجا سكونت نداشتند كسانى كه شعيب را تكذيب نمودند آنها خود زيانكار بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس از آنان روی برتافت و گفت: «ای قوم من! من رسالتهای پروردگارم را به شما ابلاغ کردم و برای شما خیرخواهی نمودم؛ با این حال، چگونه بر حال قوم بی ایمان تأسف بخورم؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [شعيب ] از ايشان روى برتافت و گفت: «اى قوم من، به راستى كه پيامهاى پروردگارم را به شما رسانيدم و پندتان دادم؛ ديگر چگونه بر گروهى كه كافرند دريغ بخورم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس روى از آنها برتافت و (خطاب به اجسادشان) گفت: اى قوم من، بى شك من پيام هاى پروردگارم را به شما رساندم و به شما اندرز گفتم و خيرخواهى كردم، پس چگونه بر گروهى كافر اندوه خورم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما در هیچ شهر و آبادی پیامبری نفرستادیم مگر اینکه اهل آن را به ناراحتیها و خسارتها گرفتار ساختیم؛ شاید (به خود آیند، و به سوی خدا) بازگردند و تضرع کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در هيچ شهرى، پيامبرى نفرستاديم مگر آنكه مردمش را به سختى و رنج دچار كرديم تا مگر به زارى درآيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما در هيچ شهر و روستايى پيامبرى نفرستاديم مگر آنكه اهل آنجا را به مرض و سختى و فقر و تنگدستى دچار كرديم، باشد كه (به درگاه ما) تضرع و زارى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (هنگامی که این هشدارها در آنان اثر نگذاشت)، نیکی (و فراوانی نعمت و رفاه) را به جای بدی (و ناراحتی و گرفتاری) قرار دادیم؛ آنچنان که فزونی گرفتند، (و همه گونه نعمت و برکت یافتند، و مغرور شدند،) و گفتند: «(تنها ما نبودیم که گرفتار این مشکلات شدیم؛) به پدران ما نیز ناراحتیهای جسمی و مالی رسید.» چون چنین شد، آنها را ناگهان (به سبب اعمالشان) گرفتیم (و مجازات کردیم)، در حالی که نمی فهمیدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه به جاى بدى [=بلا]، نيكى [=نعمت ] قرار داديم تا انبوه شدند و گفتند: «پدران ما را [هم مسلماً به حكم طبيعت ] رنج و راحت مى رسيده است.» پس در حالى كه بى خبر بودند بناگاه [گريبان ] آنان را گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس به جاى آن بدى و سختى، نيكى و خوشى آورديم تا (از نظر مال و فرزند) فزونى يافتند و (باز متنبه نشده) گفتند: پدران ما را هم ناراحتى و راحتى رسيد (امرى است طبيعى و مؤثرى پشت پرده نيست) پس آنها را به ناگاه گرفتار كرديم در حالى كه بى خبر بودند
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِن كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (96) ترجمه: (1)
أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن يَأْتِيَهُم بَأْسُنَا بَيَاتًا وَهُمْ نَائِمُونَ (97) ترجمه: (2)
أَوَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن يَأْتِيَهُم بَأْسُنَا ضُحًى وَهُمْ يَلْعَبُونَ (98) ترجمه: (3)
أَفَأَمِنُوا مَكْرَ اللَّهِ فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ (99) ترجمه: (4)
أَوَلَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ الْأَرْضَ مِن بَعْدِ أَهْلِهَا أَن لَّوْ نَشَاءُ أَصَبْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَنَطْبَعُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ (100) ترجمه: (5)
تِلْكَ الْقُرَى نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَائِهَا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا بِمَا كَذَّبُوا مِن قَبْلُ كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِ الْكَافِرِينَ (101) ترجمه: (6)
وَمَا وَجَدْنَا لِأَكْثَرِهِم مِّنْ عَهْدٍ وَإِن وَجَدْنَا أَكْثَرَهُمْ لَفَاسِقِينَ (102) ترجمه: (7)
ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِم مُّوسَى بِآيَاتِنَا إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَظَلَمُوا بِهَا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ (103) ترجمه: (8)
وَقَالَ مُوسَى يَا فِرْعَوْنُ إِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (104) ترجمه: (9)
ص: 163
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر اهل شهرها و آبادیها، ایمان می آوردند و تقوا پیشه می کردند، برکات آسمان و زمین را بر آنها می گشودیم؛ ولی (آنها حق را) تکذیب کردند؛ ما هم آنان را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مردم شهرها ايمان آورده و به تقوا گراييده بودند، قطعاً بركاتى از آسمان و زمين برايشان مى گشوديم، ولى تكذيب كردند؛ پس به [كيفر] دستاوردشان [گريبان ] آنان را گرفتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر اهل شهرها و روستاها ايمان مى آوردند و پروا پيشه مى كردند مسلّما (درهاى) بركت هايى از آسمان و زمين را بر روى آنها مى گشوديم، و لكن (آيات ما را) تكذيب كردند، پس آنها را به سزاى آنچه كسب مى كردند دچار ساختيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اهل این آبادیها، از این ایمنند که عذاب ما شبانه به سراغ آنها بیاید در حالی که در خواب باشند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ساكنان شهرها ايمن شده اند از اينكه عذاب ما شامگاهان -در حالى كه به خواب فرو رفته اند- به آنان برسد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا اهل شهرها و روستاها ايمنند از اينكه عذاب ما شبانه بر آنها وارد شود در حالى كه در خوابند؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا اهل این آبادیها، از این ایمنند که عذاب ما هنگام روز به سراغشان بیاید در حالی که سرگرم بازی هستند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آيا ساكنان شهرها ايمن شده اند از اينكه عذاب ما نيمروز -در حالى كه به بازى سرگرمند- به ايشان دررسد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا مردم شهرها و روستاها ايمنند از اينكه عذاب ما به هنگام روز بر آنها در رسد در حالى كه سرگرم بازى (دنيا و انجام گناه) اند؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها خود را از مکر الهی در امان می دانند؟! در حالی که جز زیانکاران، خود را از مکر (و مجازات) خدا ایمن نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا از مكر خدا خود را ايمن دانستند؟ [با آنكه ] جز مردم زيانكار [كسى ] خود را از مكر خدا ايمن نمى داند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس مگر از مكر و عذاب غافلگيرانه خدا ايمنند؟! حال آنكه جز گروه زيان كاران خود را از مكر خدا ايمن نمى دانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسانی که وارث روی زمین بعد از صاحبان آن می شوند، عبرت نمی گیرند که اگر بخواهیم، آنها را نیز به گناهانشان هلاک می کنیم، و بر دلهایشان مهر می نهیم تا (صدای حق را) نشنوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر براى كسانى كه زمين را پس از ساكنان [پيشين ] آن به ارث مى برند، باز ننموده است كه اگر مى خواستيم آنان را به [كيفر] گناهانشان مى رسانديم و بر دلهايشان مُهر مى نهاديم تا ديگر نشنوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسانى را كه اين زمين را پس از صاحبانش به ارث مى برند اين مطلب هدايت نكرد (و برايشان روشن ننمود) كه اگر ما بخواهيم به آنها در برابر گناهانشان عذاب مى رسانيم و بر دل هايشان مهر (شقاوت) مى نهيم كه ديگر (سخن حق را) نشنوند؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها، شهرها و آبادیهایی است که قسمتی از اخبار آن را برای تو شرح می دهیم؛ پیامبرانشان دلایل روشن برای آنان آوردند؛ (ولی آنها چنان لجوج بودند که) به آنچه قبلاً تکذیب کرده بودند، ایمان نمی آوردند! این گونه خداوند بر دلهای کافران مهر می نهد (و بر اثر لجاجت و ادامه گناه، حس تشخیصشان را سلب می کند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين شهرهاست كه برخى از خبرهاى آن را بر تو حكايت مى كنيم. در حقيقت، پيامبرانشان دلايل روشن برايشان آوردند. اما آنان به آنچه قبلاً تكذيب كرده بودند [باز] ايمان نمى آوردند. اين گونه خدا بر دلهاى كافران مُهر مى نهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين مجتمعات (انسانى) است كه براى تو از اخبار آنها بازگو مى كنيم، و به يقين فرستادگانشان بر آنها دلايل روشن آوردند ولى آنها بر آن نبودند كه به آنچه پيش از آن تكذيب كرده بودند ايمان بياورند! اين گونه خداوند بر دل هاى كافران مهر (قساوت و نافهمى) مى نهد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بیشتر آنها را بر سر پیمان خود نیافتیم؛ (بلکه) اکثر آنها را فاسق و گنهکار یافتیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در بيشتر آنان عهدى [استوار] نيافتيم و بيشترشان را جداً نافرمان يافتيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى بيشتر آنان هيچ گونه تعهدى نيافتيم، و حقيقت اين است كه بيشتر آنها را بسى نافرمان يافتيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بدنبال آنها [= پیامبران پیشین ] موسی را با آیات خویش به سوی فرعون و اطرافیان او فرستادیم؛ اما آنها (با عدم پذیرش)، به آن (آیات) ظلم کردند. ببین عاقبت مفسدان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه بعد از آنان، موسى را با آيات خود به سوى فرعون و سران قومش فرستاديم. ولى آنها به آن [آيات ] كفر ورزيدند. پس ببين فرجام مفسدان چگونه بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از آنان (پس از پيامبران پيشين) موسى را با آيات و نشانه هاى خود به سوى فرعون و سران قومش فرستاديم، پس آنها به آن آيات ستم كردند (آنها را نپذيرفتند)، پس بنگر كه عاقبت كار فسادانگيزان چگونه بود
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و موسی گفت: «ای فرعون! من فرستاده ای از سوی پروردگار جهانیانم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «اى فرعون، بى ترديد، من پيامبرى از سوى پروردگار جهانيانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى گفت: اى فرعون، مسلّما من فرستاده اى از سوى پروردگار جهانيانم
حَقِيقٌ عَلَى أَن لَّا أَقُولَ عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ قَدْ جِئْتُكُم بِبَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَرْسِلْ مَعِيَ بَنِي إِسْرَائِيلَ (105) ترجمه: (1)
قَالَ إِن كُنتَ جِئْتَ بِآيَةٍ فَأْتِ بِهَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (106) ترجمه: (2)
فَأَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ (107) ترجمه: (3)
وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِيَ بَيْضَاءُ لِلنَّاظِرِينَ (108) ترجمه: (4)
قَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ (109) ترجمه: (5)
يُرِيدُ أَن يُخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكُمْ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ (110) ترجمه: (6)
قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَأَرْسِلْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ (111) ترجمه: (7)
يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَاحِرٍ عَلِيمٍ (112) ترجمه: (8)
وَجَاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قَالُوا إِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِن كُنَّا نَحْنُ الْغَالِبِينَ (113) ترجمه: (9)
قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (114) ترجمه: (10)
قَالُوا يَا مُوسَى إِمَّا أَن تُلْقِيَ وَإِمَّا أَن نَّكُونَ نَحْنُ الْمُلْقِينَ (115) ترجمه: (11)
قَالَ أَلْقُوا فَلَمَّا أَلْقَوْا سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوهُمْ وَجَاءُوا بِسِحْرٍ عَظِيمٍ (116) ترجمه: (12)
وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَلْقِ عَصَاكَ فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ (117) ترجمه: (13)
فَوَقَعَ الْحَقُّ وَبَطَلَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (118) ترجمه: (14)
فَغُلِبُوا هُنَالِكَ وَانقَلَبُوا صَاغِرِينَ (119) ترجمه: (15)
وَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ (120) ترجمه: (16)
ص: 164
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سزاوار است که بر خدا جز حق نگویم. من دلیل روشنی از پروردگارتان برای شما آورده ام؛ پس بنی اسرائیل را با من بفرست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : شايسته است كه بر خدا جز [سخن ] حق نگويم. من در حقيقت دليلى روشن از سوى پروردگارتان براى شما آورده ام، پس فرزندان اسرائيل را همراه من بفرست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سزاوارم كه درباره خدا سخنى جز حق نگويم، بى ترديد براى شما دليلى روشن (در توحيد و نبوت خود) آورده ام، پس (بپذير و) بنى اسرائيل را با من (به وطن اصليشان بيت المقدس) بفرست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرعون) گفت: «اگر نشانه ای آورده ای، نشان بده اگر از راستگویانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [فرعون ] گفت: «اگر معجزه اى آورده اى، پس اگر راست مى گويى آن را ارائه بده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: اگر آيه و نشانه اى آورده اى پس آن را بياور (و نشان ده) اگر از راستگويانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) عصای خود را افکند؛ ناگهان اژدهای آشکاری شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [موسى ] عصايش را افكند و بناگاه اژدهايى آشكار شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس موسى عصاى خود بيفكند، كه ناگاه اژدهايى آشكار شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دست خود را (از گریبان) بیرون آورد؛ سفید (و درخشان) برای بینندگان بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دست خود را [از گريبان ] بيرون كشيد و ناگهان براى تماشاگران سپيد [و درخشنده ] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و دست (از گريبان يا زير بغل) بيرون كشيد، كه ناگاه سفيد و تابان براى تماشاگران شد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اطرافیان فرعون گفتند: «بی شک، این ساحری ماهر و دانا است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سران قوم فرعون گفتند: «بى شك، اين [مرد] ساحرى داناست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سران و اشراف از قوم فرعون (به يكديگر) گفتند: بى شك اين (مرد) جادوگرى داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می خواهد شما را از سرزمینتان بیرون کند؛ (نظر شما چیست، و) در برابر او چه دستوری دارید؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى خواهد شما را از سرزمينتان بيرون كند. پس چه دستور مى دهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه مى خواهد شما را از سرزمينتان بيرون كند، پس چه رأى و نظر مى دهيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس به فرعون) گفتند: «(کار) او و برادرش را به تأخیر انداز، و جمع آوری کنندگان را به همه شهرها بفرست... ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «او و برادرش را بازداشت كن، و گردآورندگانى را به شهرها بفرست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به فرعون) گفتند: (كار) او و برادرش را به تأخير انداز و مأموران گردآورنده را به شهرها بفرست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا هر ساحر دانا (و کارآزموده ای) را به خدمت تو بیاورند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا هر ساحر دانايى را نزد تو آرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا هر جادوگرى دانا را به نزد تو آورند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ساحران نزد فرعون آمدند و گفتند: «آیا اگر ما پیروز گردیم، اجر و پاداش مهمی خواهیم داشت؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ساحران نزد فرعون آمدند [و] گفتند: «[آيا] اگر ما پيروز شويم براى ما پاداشى خواهد بود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جادوگران به نزد فرعون آمده، گفتند: اگر ما پيروز گشتيم حتما براى ما مزدى مهم خواهد بود؟
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آری، و شما از مقربان خواهید بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آرى، و مسلماً شما از مقربان [دربار من ] خواهيد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آرى، و مسلّما از مقربان (دربار) خواهيد بود
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (روز مبارزه فرا رسید. ساحران) گفتند: «ای موسی! یا تو (وسایل سحرت را) بیفکن، یا ما می افکنیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى موسى، آيا تو مى افكنى و يا اينكه ما مى افكنيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ساحران) گفتند: اى موسى يا تو (وسايل جادويت را) بيفكن و يا ما افكننده باشيم
12- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «شما بیفکنید!» و هنگامی (که وسایل سحر خود را) افکندند، مردم را چشم بندی کردند و ترساندند؛ و سحر عظیمی پدید آوردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «شما بيفكنيد.» و چون افكندند، ديدگان مردم را افسون كردند و آنان را به ترس انداختند و سحرى بزرگ در ميان آوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: شما بيفكنيد. پس چون (ابزارهاى جادو را) افكندند چشمان مردم را جادو كردند و آنها را سخت ترساندند و جادويى بزرگ پديد آوردند
13- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ما) به موسی وحی کردیم که: «عصای خود را بیفکن!» ناگهان (بصورت مار عظیمی در آمد که) وسایل دروغین آنها را بسرعت برمی گرفت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به موسى وحى كرديم كه: «عصايت را بينداز»؛ پس [انداخت و اژدها شد] و ناگهان آنچه را به دروغ ساخته بودند فرو بلعيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما به موسى وحى كرديم كه عصاى خود را بيفكن (چون افكند اژدهايى شد) پس به ناگاه همه آنچه را كه ساحران به دروغ ساخته بودند به سرعت مى گرفت و مى بلعيد
14- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در این هنگام،) حق آشکار شد؛ و آنچه آنها ساخته بودند، باطل گشت. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس حقيقت آشكار گرديد و كارهايى كه مى كردند باطل شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس حقيقت جا افتاد و آنچه آنها مى كردند (سحر آنان) باطل شد
15- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آنجا (همگی) مغلوب شدند؛ و خوار و کوچک گشتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در آنجا مغلوب و خوار گرديدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (همه فرعونيان) در آنجا مغلوب شدند و خوار و شكست خورده گشتند
16- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ساحران (بی اختیار) به سجده افتادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ساحران به سجده درافتادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جادوگران (بى اختيار) به سجده درافتادند
قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ (121) ترجمه: (1)
رَبِّ مُوسَى وَهَارُونَ (122) ترجمه: (2)
قَالَ فِرْعَوْنُ آمَنتُم بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّ هَذَا لَمَكْرٌ مَّكَرْتُمُوهُ فِي الْمَدِينَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهَا أَهْلَهَا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (123) ترجمه: (3)
لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَافٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ (124) ترجمه: (4)
قَالُوا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ (125) ترجمه: (5)
وَمَا تَنقِمُ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِآيَاتِ رَبِّنَا لَمَّا جَاءَتْنَا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِينَ (126) ترجمه: (6)
وَقَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِ فِرْعَوْنَ أَتَذَرُ مُوسَى وَقَوْمَهُ لِيُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَيَذَرَكَ وَآلِهَتَكَ قَالَ سَنُقَتِّلُ أَبْنَاءَهُمْ وَنَسْتَحْيِي نِسَاءَهُمْ وَإِنَّا فَوْقَهُمْ قَاهِرُونَ (127) ترجمه: (7)
قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ (128) ترجمه: (8)
قَالُوا أُوذِينَا مِن قَبْلِ أَن تَأْتِيَنَا وَمِن بَعْدِ مَا جِئْتَنَا قَالَ عَسَى رَبُّكُمْ أَن يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ (129) ترجمه: (9)
وَلَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَنَقْصٍ مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ (130) ترجمه: (10)
ص: 165
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «ما به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : [و] گفتند: «به پروردگار جهانيان ايمان آورديم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: به پروردگار جهانيان ايمان آورديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار موسی و هارون!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار موسى و هارون. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان پروردگار موسى و هارون
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون گفت: «آیا پیش از آنکه به شما اجازه دهم، به او ایمان آوردید؟! حتماً این نیرنگ و توطئه ای است که در این شهر (و دیار) چیده اید، تا اهلش را از آن بیرون کنید؛ ولی بزودی خواهید دانست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرعون گفت: «آيا پيش از آنكه به شما رخصت دهم، به او ايمان آورديد؟ قطعاً اين نيرنگى است كه در شهر به راه انداخته ايد تا مردمش را از آن بيرون كنيد. پس به زودى خواهيد دانست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : فرعون گفت: آيا پيش از آنكه من به شما اجازه دهم به وى ايمان آورديد! مسلّما اين نيرنگى است كه (شما و موسى) در اين شهر ساخته ايد تا مردمش را از آن بيرون كنيد (تا قبطيان را بيرون كنيد و بنى اسرائيل بمانند) پس به زودى خواهيد دانست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سوگند می خورم که دستها و پاهای شما را بطور مخالف [= دست راست با پای چپ، یا دست چپ با پای راست ] قطع می کنم؛ سپس همگی را به دار می آویزم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : دستها و پاهايتان را يكى از چپ و يكى از راست خواهم بريد سپس همه شما را به دار خواهم آويخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا البته دست ها و پاهاى شما را بر خلاف يكديگر (يكى از راست و يكى از چپ) خواهم بريد، سپس بى ترديد همگى شما را به چوبه دار خواهم آويخت
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ساحران) گفتند: «(مهم نیست،) ما به سوی پروردگارمان بازمی گردیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «ما به سوى پروردگارمان بازخواهيم گشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما (بالاخره) به سوى پروردگارمان بازمى گرديم (پس باكى از تهديد تو نيست)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : انتقام تو از ما، تنها بخاطر این است که ما به آیات پروردگار خویش -هنگامی که به سراغ ما آمد- ایمان آوردیم. بار الها! صبر و استقامت بر ما فرو ریز! (و آخرین درجه شکیبائی را به ما مرحمت فرما!) و ما را مسلمان بمیران!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و تو جز براى اين ما را به كيفر نمى رسانى كه ما به معجزات پروردگارمان -وقتى براى ما آمد- ايمان آورديم. پروردگارا، بر ما شكيبايى فرو ريز و ما را مسلمان بميران.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و تو چيزى را بر ما عيب و خرده نمى گيرى جز اين را كه به آيات و نشانه هاى پروردگارمان هنگامى كه به ما رسيد ايمان آورده ايم. پروردگارا، صبرى (سرشار) بر (دل هاى) ما فرو ريز و ما را مسلمان بميران
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اشراف قوم فرعون (به او) گفتند: «آیا موسی و قومش را رها می کنی که در زمین فساد کنند، و تو و خدایانت را رها سازد؟!» گفت: «بزودی پسرانشان را می کشیم، و دخترانشان را زنده نگه می داریم (تا به ما خدمت کنند)؛ و ما بر آنها کاملاً مسلّطیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و سران قوم فرعون گفتند: «آيا موسى و قومش را رها مى كنى تا در اين سرزمين فساد كنند و [موسى ] تو و خدايانت را رها كند؟» [فرعون ] گفت: «بزودى پسرانشان را مى كُشيم و زنانشان را زنده نگاه مى داريم، و ما بر آنان مسلطيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و سران و اشراف از قوم فرعون گفتند: آيا موسى و قوم او را آزاد مى گذارى تا در روى زمين فساد انگيزند و تو و خدايان تو را رها كنند! (فرعون بت ها و ستاره هايى را خدايان خود مى دانست و خود را خداى مردم، و يا آنها را معبود مردم و خود را معبود آنها مى دانست) گفت: به زودى پسرانشان را به سختى مى كشيم و زنانشان را زنده نگاه مى داريم (چنان كه پيش از آمدن موسى مى كرديم) و ما بر آنها مسلّطيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی به قوم خود گفت: «از خدا یاری جویید، و استقامت پیشه کنید، که زمین از آن خداست، و آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد، واگذار می کند؛ و سرانجام (نیک) برای پرهیزکاران است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : موسى به قوم خود گفت: «از خدا يارى جوييد و پايدارى ورزيد، كه زمين از آنِ خداست؛ آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد مى دهد؛ و فرجام [نيك ] براى پرهيزگاران است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى به قوم خود گفت: از خداوند يارى بجوييد و صبر نماييد، مسلّما زمين از آن خداست (ايجادش، حفظش و اداره ساكنانش تحت اراده اوست) به هر كس بخواهد به ميراث مى دهد و سرانجام (نيك) از آن پرهيزگاران است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «پیش از آنکه به سوی ما بیایی آزار دیدیم، (هم اکنون) پس از آمدنت نیز آزار می بینیم! (کی این آزارها سر خواهد آمد؟)» گفت: «امید است پروردگارتان دشمن شما را هلاک کند، و شما را در زمین جانشین (آنها) سازد، و بنگرد چگونه عمل می کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [قوم موسى ] گفتند: «پيش از آنكه تو نزد ما بيايى و [حتى ] بعد از آنكه به سوى ما آمدى مورد آزار قرار گرفتيم.» گفت: «اميد است كه پروردگارتان دشمن شما را هلاك كند و شما را روى زمين جانشين [آنان ]سازد؛ آنگاه بنگرد تا چگونه عمل مى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها گفتند: ما هم پيش از آنكه به سوى ما بيايى و هم پس از آنكه آمدى اذيت و آزار ديديم! گفت: اميد است كه پروردگار شما دشمنتان را هلاك سازد و شما را در اين سرزمين جانشين گرداند، پس بنگرد كه چگونه رفتار مى كنيد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما نزدیکان فرعون (و قوم او) را به خشکسالی و کمبود میوه ها گرفتار کردیم، شاید متذکر گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، ما فرعونيان را به خشكسالى و كمبود محصولات دچار كرديم باشد كه عبرت گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا فرعونيان را (به عنوان آغاز وعده بنى اسرائيل) به قحطى ها و كمبود محصولات دچار كرديم، باشد كه متذكر شوند
فَإِذَا جَاءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُوا لَنَا هَذِهِ وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسَى وَمَن مَّعَهُ أَلَا إِنَّمَا طَائِرُهُمْ عِندَ اللَّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (131) ترجمه: (1)
وَقَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِّتَسْحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ (132) ترجمه: (2)
فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ آيَاتٍ مُّفَصَّلَاتٍ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا مُّجْرِمِينَ (133) ترجمه: (3)
وَلَمَّا وَقَعَ عَلَيْهِمُ الرِّجْزُ قَالُوا يَا مُوسَى ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ لَئِن كَشَفْتَ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَكَ وَلَنُرْسِلَنَّ مَعَكَ بَنِي إِسْرَائِيلَ (134) ترجمه: (4)
فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الرِّجْزَ إِلَى أَجَلٍ هُم بَالِغُوهُ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ (135) ترجمه: (5)
فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا عَنْهَا غَافِلِينَ (136) ترجمه: (6)
وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كَانُوا يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُوا وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُوا يَعْرِشُونَ (137) ترجمه: (7)
ص: 166
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما آنها نه تنها پند نگرفتند، بلکه) هنگامی که نیکی (و نعمت) به آنها می رسید، می گفتند: «بخاطر خود ماست.» ولی موقعی که بدی (و بلا) به آنها می رسید، می گفتند: «از شومی موسی و کسان اوست»! آگاه باشید سرچشمه همه اینها، نزد خداست؛ ولی بیشتر آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هنگامى كه نيكى [و نعمت ] به آنان روى مى آورد مى گفتند: «اين براى [شايستگى ] خود ماست» و چون گزندى به آنان مى رسيد، به موسى و همراهانش شگون بد مى زدند. آگاه باشيد كه [سرچشمه ]بدشگونى آنان تنها نزد خداست [كه آنان را به بدى اعمالشان كيفر مى دهد]، ليكن بيشترشان نمى دانستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون نيكى و رفاه براى آنها پيش مى آمد مى گفتند: اين از (لياقت و شايستگى) خود ما است، و چون بدى و بلايى به آنها مى رسيد فال بد به موسى و همراهانش مى زدند. زنهار كه سبب شومى آنان (و هر شر و بلايى كه به آنان مى رسيد گناهانشان بود كه) در نزد خدا (ثبت) است، و لكن بيشترشان نمى دانستند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفتند: «هر زمان نشانه و معجزه ای برای ما بیاوری که سحرمان کنی، ما به تو ایمان نمی آوریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفتند: «هر گونه پديده شگرفى كه به وسيله آن ما را افسون كنى براى ما بياورى، ما به تو ايمان آورنده نيستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتند: (اى موسى) هر نشانه و معجزه اى براى ما بياورى كه ما را بدان جادو كنى، هرگز ما گرونده به تو نخواهيم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (بلاها را پشت سر هم بر آنها نازل کردیم:) طوفان و ملخ و آفت گیاهی و قورباغه ها و خون را -که نشانه هایی از هم جدا بودند- بر آنها فرستادیم؛ (ولی باز بیدار نشدند، و) تکبر ورزیدند، و جمعیّت گنهکاری بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس بر آنان طوفان و ملخ و كنه ريز و غوكها و خون را به صورت نشانه هايى آشكار فرستاديم و باز سركشى كردند و گروهى بدكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس ما طوفان و ملخ و كنه و قورباغه ها و خون را به صورت نشانه هايى جدا جدا بر آنها فرستاديم، باز هم تكبر و سركشى ورزيدند و گروهى گنهكار بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بلا بر آنها مسلط می شد، می گفتند: «ای موسی! از خدایت برای ما بخواه به عهدی که با تو کرده، رفتار کند! اگر این بلا را از ما مرتفع سازی، قطعاً به تو ایمان می آوریم، و بنی اسرائیل را با تو خواهیم فرستاد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه عذاب بر آنان فرود آمد، گفتند: «اى موسى، پروردگارت را به عهدى كه نزد تو دارد براى ما بخوان، اگر اين عذاب را از ما برطرف كنى حتماً به تو ايمان خواهيم آورد و بنى اسرائيل را قطعاً با تو روانه خواهيم ساخت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در هر بار) وقتى كه عذاب بر آنها فرود مى آمد، مى گفتند: اى موسى، پروردگارت را به خاطر پيمانى كه با تو دارد (پيمان نبوت يا اجابت دعا) براى ما بخوان كه اگر اين عذاب را (تا فلان مدت) از ما برطرف كنى حتما به تو ايمان مى آوريم و بنى اسرائيل را با تو مى فرستيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما هنگامی که بلا را، پس از مدت معینی که به آن می رسیدند، از آنها برمی داشتیم، پیمان خویش را می شکستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون عذاب را -تا سررسيدى كه آنان بدان رسيدند- از آنها برداشتيم باز هم پيمان شكنى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون عذاب را از آنان تا مدتى كه بايد بدان مى رسيدند برطرف مى كرديم باز هم آنها پيمان مى شكستند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرانجام از آنها انتقام گرفتیم، و آنان را در دریا غرق کردیم؛ زیرا آیات ما را تکذیب کردند، و از آن غافل بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سرانجام از آنان انتقام گرفتيم و در دريا غرقشان ساختيم، چرا كه آيات ما را تكذيب كردند و از آنها غافل بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سرانجام از آنها انتقام گرفتيم و آنها را در دريا غرق كرديم، زيرا آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند و (به كلى) از آنها در غفلت بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مشرقها و مغربهای پر برکت زمین را به آن قومِ به ضعف کشانده شده (زیر زنجیر ظلم و ستم)، واگذار کردیم؛ و وعده نیک پروردگارت بر بنی اسرائیل، بخاطر صبر و استقامتی که به خرج دادند، تحقّق یافت؛ و آنچه فرعون و فرعونیان (از کاخهای مجلّل) می ساختند، و آنچه از باغهای داربست دار فراهم ساخته بودند، در هم کوبیدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آن گروهى كه پيوسته تضعيف مى شدند، [بخشهاى ] باختر و خاورى سرزمين [فلسطين ] را -كه در آن بركت قرار داده بوديم- به ميراث عطا كرديم. و به پاس آنكه صبر كردند، وعده نيكوى پروردگارت به فرزندان اسرائيل تحقق يافت، و آنچه را كه فرعون و قومش ساخته و افراشته بودند ويران كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به گروهى كه همواره (از سوى فرعونيان) ضعيف و ناتوان شمرده مى شدند، مشرق ها و مغرب هاى آن سرزمين را كه پرخير و بركت قرار داده بوديم (سرزمين شام و فلسطين را) به ارث داديم و سخن نيك پروردگارت بر بنى اسرائيل (وعده پيروزى آنها) به پاداش صبر آنان كاملا تحقق يافت و آنچه را كه فرعون و قومش مى ساختند (از خانه و قصر و مناره) و آنچه را داربست مى زدند (از تاك ها) ويران و نابود كرديم
وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلَى قَوْمٍ يَعْكُفُونَ عَلَى أَصْنَامٍ لَّهُمْ قَالُوا يَا مُوسَى اجْعَل لَّنَا إِلَهًا كَمَا لَهُمْ آلِهَةٌ قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ (138) ترجمه: (1)
إِنَّ هَؤُلَاءِ مُتَبَّرٌ مَّا هُمْ فِيهِ وَبَاطِلٌ مَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (139) ترجمه: (2)
قَالَ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِيكُمْ إِلَهًا وَهُوَ فَضَّلَكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (140) ترجمه: (3)
وَإِذْ أَنجَيْنَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُقَتِّلُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَلِكُم بَلَاءٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ (141) ترجمه: (4)
وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلَاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَقَالَ مُوسَى لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ (142) ترجمه: (5)
وَلَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنظُرْ إِلَيْكَ قَالَ لَن تَرَانِي وَلَكِنِ انظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي فَلَمَّا تَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَى صَعِقًا فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِينَ (143) ترجمه: (6)
ص: 167
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بنی اسرائیل را (سالم) از دریا عبور دادیم؛ (ناگاه) در راه خود به گروهی رسیدند که اطراف بتهایشان، با تواضع و خضوع، گرد آمده بودند. (در این هنگام، بنی اسرائیل) به موسی گفتند: «تو هم برای ما معبودی قرار ده، همان گونه که آنها معبودان (و خدایانی) دارند!» گفت: «شما جمعیّتی جاهل و نادان هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرزندان اسرائيل را از دريا گذرانديم. تا به قومى رسيدند كه بر [پرستش ] بتهاى خويش همت مى گماشتند. گفتند: «اى موسى، همان گونه كه براى آنان خدايانى است، براى ما [نيز] خدايى قرار ده.» گفت: «راستى شما نادانى مى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بنى اسرائيل را از دريا (ى نيل) گذرانديم، پس به گروهى رسيدند كه بر (پرستش) بت هايى كه داشتند روى آورده و گرد آمده بودند، (آنها طبق تأثر محسوس گرايى از فرعونيان در ايام اسارتشان) گفتند: اى موسى، همان گونه كه آنها معبودهايى دارند تو نيز براى ما معبودى قرار ده! گفت: حقّا كه شما گروهى هستيد كه نادانى مى كنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها (را که می بینید)، سرانجام کارشان نابودی است؛ و آنچه انجام می دهند، باطل (و بیهوده) است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، آنچه ايشان در آنند نابود [و زايل ] و آنچه انجام مى دادند باطل است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما آنچه اينان در آن هستند (از عقايد شرك) نابود شدنى و آنچه به جا مى آورند (از عبادت بت ها) باطل و بيهوده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) گفت: «آیا غیر از خداوند، مبعودی برای شما بطلبم؟! خدایی که شما را بر جهانیان (و مردم عصرتان) برتری داد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «آيا غير از خدا معبودى براى شما بجويم، با اينكه او شما را بر جهانيان برترى داده است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: آيا بجز خداوند معبودى براى شما بطلبم در حالى كه اوست كه شما را بر جهانيان (مردم زمانتان) برترى داده است؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) زمانی را که از (چنگال) فرعونیان نجاتتان بخشیدیم! آنها که پیوسته شما را شکنجه می دادند، پسرانتان را می کشتند، و زنانتان را (برای خدمتگاری) زنده می گذاشتند؛ و در این، آزمایش بزرگی از سوی خدا برای شما بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه شما را از فرعونيان نجات داديم كه شما را سخت شكنجه مى كردند: پسرانتان را مى كشتند و زنانتان را زنده باقى مى گذاشتند و در اين، براى شما آزمايشِ بزرگى از جانب پروردگارتان بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد آريد) هنگامى كه شما را از فرعونيان نجات داديم، كه شما را سخت شكنجه مى كردند، پسرانتان را بيرحمانه مى كشتند و زنانتان را (براى بيگارى) زنده نگه مى داشتند و در اين (كار براى شما) ابتلا و امتحان بزرگى از جانب پروردگارتان بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما با موسی، سی شب وعده گذاشتیم؛ سپس آن را با ده شب (دیگر) تکمیل نمودیم؛ به این ترتیب، میعاد پروردگارش (با او)، چهل شب تمام شد. و موسی به برادرش هارون گفت: «جانشین من در میان قومم باش. و (آنها) را اصلاح کن! و از روش مفسدان، پیروی منما!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با موسى، سى شب وعده گذاشتيم و آن را با ده شب ديگر تمام كرديم. تا آنكه وقت معين پروردگارش در چهل شب به سر آمد. و موسى [هنگام رفتن به كوه طور] به برادرش هارون گفت: «در ميان قوم من جانشينم باش، و [كار آنان را] اصلاح كن، و راه فسادگران را پيروى مكن.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با موسى سى شب وعده گذاشتيم (سى شبانه روز كه جهت آماده شدن براى دريافت تورات عبادت كند) و آن را با ده شب ديگر كامل كرديم، پس قرار وعده پروردگارش به چهل شب پايان يافت. و موسى (هنگامى كه به ميقات مى رفت) به برادرش هارون گفت: در ميان قوم من جانشينى كن و به اصلاح پرداز و از راه فسادانگيزان پيروى مكن
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که موسی به میعادگاه ما آمد، و پروردگارش با او سخن گفت، عرض کرد: «پروردگارا! خودت را به من نشان ده، تا تو را ببینم!» گفت: «هرگز مرا نخواهی دید! ولی به کوه بنگر، اگر در جای خود ثابت ماند، مرا خواهی دید!» اما هنگامی که پروردگارش بر کوه جلوه کرد، آن را همسان خاک قرار داد؛ و موسی مدهوش به زمین افتاد. چون به هوش آمد، عرض کرد: «خداوندا! منزهی تو (از اینکه با چشم تو را ببینم)! من به سوی تو بازگشتم! و من نخستین مؤمنانم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون موسى به ميعاد ما آمد و پروردگارش با او سخن گفت، عرض كرد: «پروردگارا، خود را به من بنماى تا بر تو بنگرم.» فرمود: «هرگز مرا نخواهى ديد، ليكن به كوه بنگر؛ پس اگر بر جاى خود قرار گرفت به زودى مرا خواهى ديد. « پس چون پروردگارش به كوه جلوه نمود، آن را ريز ريز ساخت، و موسى بيهوش بر زمين افتاد، و چون به خود آمد، گفت: «تو منزهى! به درگاهت توبه كردم و من نخستين مؤمنانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون موسى به وعده گاه ما آمد و پروردگارش با وى (بدون واسطه) سخن گفت، عرض كرد: پروردگارا (خود را) به من نشان ده تا به تو بنگرم (و تو را به رؤيت خاص باطنى كه پس از مشاهده همه مظاهر جلال و جمال دنيوى و اخروى حاصل مى شود ببينم) گفت: هرگز مرا (در دنيا به چنين رؤيتى) نخواهى ديد، و لكن به سوى اين كوه بنگر، اگر در جاى خود ثابت ماند تو هم مرا خواهى ديد (استعداد وجوديت بر اين رؤيت كمتر از استعداد كوه است در برابر تجلّى من). پس چون پروردگارش بر كوه تجلّى كرد آن را خرد و غبار كرد و موسى بى هوش افتاد و چون به هوش آمد گفت: تو (از ديده شدن با چشم) پاك و منزهى، به سويت بازگشتم و من نخستين گرونده ام
قَالَ يَا مُوسَى إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسَالَاتِي وَبِكَلَامِي فَخُذْ مَا آتَيْتُكَ وَكُن مِّنَ الشَّاكِرِينَ (144) ترجمه: (1)
وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الْأَلْوَاحِ مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْعِظَةً وَتَفْصِيلًا لِّكُلِّ شَيْءٍ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُوا بِأَحْسَنِهَا سَأُرِيكُمْ دَارَ الْفَاسِقِينَ (145) ترجمه: (2)
سَأَصْرِفُ عَنْ آيَاتِيَ الَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَإِن يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَّا يُؤْمِنُوا بِهَا وَإِن يَرَوْا سَبِيلَ الرُّشْدِ لَا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًا وَإِن يَرَوْا سَبِيلَ الْغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا عَنْهَا غَافِلِينَ (146) ترجمه: (3)
وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ هَلْ يُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (147) ترجمه: (4)
وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَى مِن بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَّهُ خُوَارٌ أَلَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْدِيهِمْ سَبِيلًا اتَّخَذُوهُ وَكَانُوا ظَالِمِينَ (148) ترجمه: (5)
وَلَمَّا سُقِطَ فِي أَيْدِيهِمْ وَرَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا قَالُوا لَئِن لَّمْ يَرْحَمْنَا رَبُّنَا وَيَغْفِرْ لَنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ (149) ترجمه: (6)
ص: 168
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (خداوند) فرمود: «ای موسی! من تو را با رسالتهای خویش، و با سخن گفتنم (با تو)، بر مردم برتری دادم و برگزیدم؛ پس آنچه را به تو داده ام بگیر و از شکرگزاران باش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى موسى، تو را با رسالتها و با سخن گفتنم [با تو]، بر مردم [روزگار] برگزيدم؛ پس آنچه را به تو دادم بگير و از سپاسگزاران باش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداى) فرمود: اى موسى، من تو را به (اداء) رسالت ها و پيام هايم و به سخن گفتنم (با تو) بر ساير مردم برگزيدم، پس آنچه به تو دادم برگير و از سپاسگزاران باش
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای او در الواح اندرزی از هر موضوعی نوشتیم؛ و بیانی از هر چیز کردیم -«پس آن را با جدّیت بگیر! و به قوم خود بگو: به نیکوترین آنها عمل کنند! (و آنها که به مخالفت برخیزند، کیفرشان دوزخ است؛) و بزودی جایگاه فاسقان را به شما نشان خواهم داد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در الواح [تورات ] براى او در هر موردى پندى، و براى هر چيزى تفصيلى نگاشتيم، پس [فرموديم:] «آن را به جدّ و جهد بگير و قوم خود را وادار كن كه بهترين آن را فرا گيرند، به زودى سراى نافرمانان را به شما مى نمايانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى او در الواح (تورات) از هر موضوعى پندى، و براى هر چيزى (از امور اعتقادى و عملى مردم) تفصيلى نوشتيم، (و گفتيم) پس آن را با همه نيرو فراگير و قوم خود را فرمان ده تا نيكوترين آنها را فراگيرند (واجبات را بگيرند و محرمات را رها كنند)، به زودى سراى فاسقان را به شما نشان مى دهم (ويرانه هاى مساكن عاد و ثمود و فرعونيان را در دنيا و جايگاه هاى ابدى جهنمشان را در آخرت)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی کسانی را که در روی زمین بناحق تکبّر می ورزند، از (ایمان به) آیات خود، منصرف می سازم! آنها چنانند که اگر هر آیه و نشانه ای را ببینند، به آن ایمان نمی آورند؛ اگر راه هدایت را ببینند، آن را راه خود انتخاب نمی کنند؛ و اگر طریق گمراهی را ببینند، آن را راه خود انتخاب می کنند! (همه اینها) بخاطر آن است که آیات ما را تکذیب کردند، و از آن غافل بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى كسانى را كه در زمين، بناحق تكبّر مى ورزند، از آياتم رويگردان سازم [به طورى كه ] اگر هر نشانه اى را [از قدرت من ] بنگرند، بدان ايمان نياورند، و اگر راه صواب را ببينند آن را برنگزينند، و اگر راه گمراهى را ببينند آن را راه خود قرار دهند. اين بدان سبب است كه آنان آيات ما را دروغ انگاشته و غفلت ورزيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى كسانى را كه در روى زمين به ناحق تكبر مى ورزند و اگر هر آيه و معجزه اى را ببينند ايمان نمى آورند و چون راه هدايت را ببينند آن را پيش نمى گيرند و چون راه گمراهى را ببينند آن را پيش مى گيرند از (قدرت معارضه با) آيات خود منصرف و روى گردان مى كنم اين (كار) براى آن است كه آنان آيات و نشانه هاى ما را تكذيب كردند و (از ديدن) آنها غافل بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که آیات، و دیدار رستاخیز را تکذیب (و انکار) کنند، اعمالشان نابود می گردد؛ آیا جز آنچه را عمل می کردند پاداش داده می شوند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما و ديدار آخرت را دروغ پنداشتند، اعمالشان تباه شده است. آيا جز در برابر آنچه مى كردند كيفر مى بينند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات و نشانه هاى ما و ديدار (عالم) آخرت را تكذيب كنند، عمل هاى (خير) آنها حبط و باطل خواهد شد آيا آنان جز آنچه عمل مى كردند جزا داده مى شوند؟
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم موسی بعد (از رفتن) او (به میعادگاه خدا)، از زیورهای خود گوساله ای ساختند؛ جسد بی جانی که صدای گوساله داشت! آیا آنها نمی دیدند که با آنان سخن نمی گوید، و به راه (راست) هدایتشان نمی کند؟! آن را (خدای خود) انتخاب کردند، و ظالم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قوم موسى پس از [عزيمت ] او، از زيورهاى خود مجسمه گوساله اى براى خود ساختند كه صداى گاو داشت. آيا نديدند كه آن [گوساله ] با ايشان سخن نمى گويد و راهى بدانها نمى نمايد؟ آن را [به پرستش ]گرفتند و ستمكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (بيشتر) قوم موسى پس از (رفتن) او (به ميقات خداوند) از زيورهاى خود گوساله اى، مجسّمه اى كه صداى گوساله داشت، ساختند! آيا نمى ديدند كه آن مجسمه با آنها سخن نمى گويد و آنها را به راهى هدايت نمى كند؟! آن را به خدايى گرفتند در حالى كه از ستمكاران بودند (كه جماد را به جاى موجود حىّ قيّوم قرار دادند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که حقیقت به دستشان افتاد، و دیدند گمراه شده اند، گفتند: «اگر پروردگارمان به ما رحم نکند، و ما را نیامرزد، بطور قطع از زیانکاران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون انگشت ندامت گِزيدند و دانستند كه واقعاً گمراه شده اند گفتند: «اگر پروردگار ما به ما رحم نكند و ما را نبخشايد قطعاً از زيانكاران خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به خود آمدند و سخت پشيمان شدند و ديدند كه واقعا گمراه شده اند، گفتند: به راستى اگر پروردگارمان بر ما ترحم نكند و ما را نيامرزد حتما از زيانكاران خواهيم بود
وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي مِن بَعْدِي أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَأَلْقَى الْأَلْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُوا يَقْتُلُونَنِي فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْدَاءَ وَلَا تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (150) ترجمه: (1)
قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِأَخِي وَأَدْخِلْنَا فِي رَحْمَتِكَ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (151) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَيَنَالُهُمْ غَضَبٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَذِلَّةٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُفْتَرِينَ (152) ترجمه: (3)
وَالَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئَاتِ ثُمَّ تَابُوا مِن بَعْدِهَا وَآمَنُوا إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (153) ترجمه: (4)
وَلَمَّا سَكَتَ عَن مُّوسَى الْغَضَبُ أَخَذَ الْأَلْوَاحَ وَفِي نُسْخَتِهَا هُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلَّذِينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ (154) ترجمه: (5)
وَاخْتَارَ مُوسَى قَوْمَهُ سَبْعِينَ رَجُلًا لِّمِيقَاتِنَا فَلَمَّا أَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ قَالَ رَبِّ لَوْ شِئْتَ أَهْلَكْتَهُم مِّن قَبْلُ وَإِيَّايَ أَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَاءُ مِنَّا إِنْ هِيَ إِلَّا فِتْنَتُكَ تُضِلُّ بِهَا مَن تَشَاءُ وَتَهْدِي مَن تَشَاءُ أَنتَ وَلِيُّنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الْغَافِرِينَ (155) ترجمه: (6)
ص: 169
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که موسی خشمگین و اندوهناک به سوی قوم خود بازگشت، گفت: «پس از من، بد جانشینانی برایم بودید (و آیین مرا ضایع کردید)! آیا درمورد فرمان پروردگارتان (و تمدید مدّت میعاد او)، عجله نمودید (و زود قضاوت کردید؟!)» سپس الواح را افکند، و سر برادر خود را گرفت (و با عصبانیت) به سوی خود کشید؛ او گفت: «فرزند مادرم! این گروه، مرا در فشار گذاردند و ناتوان کردند؛ و نزدیک بود مرا بکشند، پس کاری نکن که دشمنان مرا شماتت کنند و مرا با گروه ستمکاران قرار مده!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون موسى، خشمناك و اندوهگين به سوى قوم خود بازگشت، گفت: «پس از من چه بد جانشينى براى من بوديد! آيا بر فرمان پروردگارتان پيشى گرفتيد؟ و الواح را افكند و [موى ] سر برادرش را گرفت و او را به طرف خود كشيد. [هارون ] گفت: « اى فرزند مادرم، اين قوم، مرا ناتوان يافتند و چيزى نمانده بود كه مرا بكشند؛ پس مرا دشمن شاد مكن و مرا در شمار گروه ستمكاران قرار مده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون موسى خشمگين و اسفناك به سوى قوم خود بازگشت، گفت: پس از من جانشينى بدى از من كرديد، آيا در كار (ميقات) پروردگارتان عجله نموديد؟! و الواح (تورات) را بيفكند و سر برادرش را گرفته به سوى خود مى كشيد، وى گفت: پسر مادرم! به راستى اين قوم مرا (درباره نهى از اين كار) ناتوان كردند و نزديك بود مرا بكشند، پس دشمنان را به شماتت من برنينگيز و مرا با گروه ستمكاران قرار مده
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (موسی) گفت: «پروردگارا! من و برادرم را بیامرز، و ما را در رحمت خود داخل فرما، و تو مهربانترین مهربانانی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [موسى ] گفت: «پروردگارا، من و برادرم را بيامرز و ما را در [پناه ] رحمت خود درآور، و تو مهربانترين مهربانانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (موسى) گفت: پروردگارا، من و برادرم را بيامرز و ما را در رحمت خويش درآور كه تو مهربانترين مهربانانى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که گوساله را (معبود خود) قرار دادند، بزودی خشم پروردگارشان، و ذلّت در زندگی دنیا به آنها می رسد؛ و اینچنین، کسانی را که (بر خدا) افترا می بندند، کیفر می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آرى، كسانى كه گوساله را [به پرستش ] گرفتند، به زودى خشمى از پروردگارشان و ذلّتى در زندگى دنيا به ايشان خواهد رسيد؛ و ما اين گونه، دروغ پردازان را كيفر مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كسانى كه گوساله را به پرستش گرفتند به زودى خشمى از پروردگارشان (در دنيا و آخرت) و ذلت و خواريى در زندگى دنيا (مانند سوزاندن معبود آنها و سرگردان شدنشان در بيابان و ماندن ننگ در تاريخ) به آنها خواهد رسيد و دروغ بافان را اين گونه كيفر مى دهيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که گناه کردند، و بعد از آن توبه نمودند و ایمان آوردند، (امید عفو او را دارند؛ زیرا) پروردگار تو، در پی این کار، آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] كسانى كه مرتكب گناهان شدند، آنگاه توبه كردند و ايمان آوردند، قطعاً پروردگار تو پس از آن آمرزنده مهربان خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه گناهانى انجام دادند آن گاه بعد از آن توبه كردند و ايمان آوردند، همانا پروردگار تو پس از آن بسيار آمرزنده و مهربان است. (اين دو آيه جمله هاى معترضه است ميان داستان موسى.
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که خشم موسی فرو نشست؛ الواح (تورات) را برگرفت؛ و در نوشته های آن، هدایت و رحمت برای کسانی بود که از پروردگار خویش می ترسند (و از مخالفت فرمانش بیم دارند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون خشم موسى فرو نشست، الواح را برگرفت، و در رونويس آن، براى كسانى كه از پروردگارشان بيمناك بودند، هدايت و رحمتى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون خشم از موسى فرو نشست، الواح (تورات) را برگرفت و در نوشته آن هدايت و رحمت بود براى كسانى كه از پروردگارشان بيم دارند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی از قوم خود، هفتاد تن از مردان را برای میعادگاه ما برگزید؛ و هنگامی که زمین لرزه آنها را فرا گرفت (و هلاک شدند)، گفت: «پروردگارا! اگر می خواستی، می توانستی آنها و مرا پیش از این نیز هلاک کنی! آیا ما را به آنچه سفیهانمان انجام داده اند، (مجازات و) هلاک می کنی؟! این، جز آزمایش تو، چیز دیگر نیست؛ که هر کس را بخواهی (و مستحق بدانی)، به وسیله آن گمراه می سازی؛ و هر کس را بخواهی (و شایسته ببینی)، هدایت می کنی! تو ولیّ مایی، و ما را بیامرز، بر ما رحم کن، و تو بهترین آمرزندگانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى از ميان قوم خود هفتاد مرد براى ميعاد ما برگزيد، و چون زلزله، آنان را فرو گرفت، گفت: «پروردگارا، اگر مى خواستى، آنان را و مرا پيش از اين هلاك مى ساختى. آيا ما را به [سزاى ] آنچه كم خردان ما كرده اند هلاك مى كنى؟ اين جز آزمايش تو نيست؛ هر كه را بخواهى به وسيله آن گمراه و هر كه را بخواهى هدايت مى كنى؛ تو سرور مايى؛ پس ما را بيامرز و به ما رحم كن، و تو بهترين آمرزندگانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى از (ميان) قوم خود براى وعده گاه ما (وعده نزول تورات پيش از پرستش گوساله، يا وعده توبه پس از آن) هفتاد مرد را برگزيد، پس چون (به شنيدن صدا بسنده نكرده، خواستار ديدن خدا شدند) آن لرزه شديد آنها را فرا گرفت (و همگى مردند، موسى) گفت: پروردگارا، اگر مى خواستى آنها و مرا پيش از اين هلاك مى كردى آيا ما را به خاطر آنچه نابخردان ما انجام داده اند هلاك مى كنى؟! اين جز آزمايش تو نيست، هر كس را بخواهى بدان گمراه مى كنى و هر كس را بخواهى هدايت مى كنى تو يار و سرپرست مايى، ما را بيامرز و بر ما ترحم كن كه تو بهترين آمرزندگانى
وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُم بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ (156) ترجمه: (1)
الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِندَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِيلِ يَأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (157) ترجمه: (2)
قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (158) ترجمه: (3)
وَمِن قَوْمِ مُوسَى أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ (159) ترجمه: (4)
ص: 170
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای ما، در این دنیا و سرای دیگر، نیکی مقرّر فرما؛ چه اینکه ما به سوی تو بازگشت کرده ایم! «(خداوند در برابر این تقاضا، به موسی) گفت:» مجازاتم را به هر کس بخواهم می رسانم؛ و رحمتم همه چیز را فراگرفته؛ و آن را برای آنها که تقوا پیشه کنند، و زکات را بپردازند، و آنها که به آیات ما ایمان می آورند، مقرّر خواهم داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و براى ما در اين دنيا نيكى مقرّر فرما و در آخرت [نيز]، زيرا كه ما به سوى تو بازگشته ايم.» فرمود: «عذاب خود را به هر كس بخواهم مى رسانم، و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است؛ و به زودى آن را براى كسانى كه پرهيزگارى مى كنند و زكات مى دهند و آنان كه به آيات ما ايمان مى آورند، مقرّر مى دارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين دنيا براى ما نيكى (در زندگى و طاعت و عاقبت) مقرر دار و در آخرت نيز (نيكى در حساب و شفاعت و بهشت)، زيرا ما به سوى تو بازگشته ايم. فرمود: عذابم را به هر كس بخواهم (به اقتضاء حكمت در نظام اتمّ خلقت) مى رسانم و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است پس به زودى آن را براى كسانى كه تقوا مى ورزند و زكات مى دهند و كسانى كه به آيات و نشانه هاى ما مى گروند، مقرر مى دارم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که از فرستاده (خدا)، پیامبر «امّی» پیروی می کنند؛ پیامبری که صفاتش را، در تورات و انجیلی که نزدشان است، می یابند؛ آنها را به معروف دستور می دهد، و از منکر باز میدارد؛ اشیار پاکیزه را برای آنها حلال می شمرد، و ناپاکیها را تحریم می کند؛ و بارهای سنگین، و زنجیرهایی را که بر آنها بود، (از دوش و گردنشان) بر می دارد، پس کسانی که به او ایمان آوردند، و حمایت و یاریش کردند، و از نوری که با او نازل شده پیروی نمودند، آنان رستگارانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه از اين فرستاده، پيامبر درس نخوانده -كه [نام ] او را نزد خود، در تورات و انجيل نوشته مى يابند- پيروى مى كنند؛ [همان پيامبرى كه ] آنان را به كار پسنديده فرمان مى دهد، و از كار ناپسند باز مى دارد، و براى آنان چيزهاى پاكيزه را حلال و چيزهاى ناپاك را بر ايشان حرام مى گرداند، و از [دوش ] آنان قيد و بندهايى را كه بر ايشان بوده است برمى دارد. پس كسانى كه به او ايمان آوردند و بزرگش داشتند و ياريش كردند و نورى را كه با او نازل شده است پيروى كردند، آنان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه از اين فرستاده و پيامبر درس ناخوانده خط ننوشته، كسى كه (نام و نشانه هاى نبوّت) او را در نزد خود در تورات و انجيل نوشته مى يابند پيروى مى كنند (پيامبرى) كه آنها را به هر كار پسنديده فرمان مى دهد و از هر كار زشت بازمى دارد و پاكيزه ها (ى مادى و معنوى) را بر آنها حلال مى كند و ناپاك و پليدها (ى مادى و معنوى) را بر آنها حرام مى كند، و بار سنگين و زنجيرهايى را كه بر گردنشان است (رسوم جاهليت و احكام سخت شرايع گذشته را) از دوش آنها برمى دارد. پس كسانى كه به او ايمان آورند و تعظيمش نمايند و ياريش كنند و از نورى كه با او فرو فرستاده شده (كتاب او) پيروى نمايند، آنهايند كه رستگارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای مردم! من فرستاده خدا به سوی همه شما هستم؛ همان خدایی که حکومت آسمانها و زمین، از آن اوست؛ معبودی جز او نیست؛ زنده می کند و می میراند؛ پس ایمان بیاورید به خدا و فرستاده اش، آن پیامبر درس نخوانده ای که به خدا و کلماتش ایمان دارد؛ و از او پیروی کنید تا هدایت یابید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى مردم، من پيامبر خدا به سوى همه شما هستم، همان [خدايى ] كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن اوست. هيچ معبودى جز او نيست؛ كه زنده مى كند و مى ميراند. پس به خدا و فرستاده او -كه پيامبر درس نخوانده اى است كه به خدا و كلمات او ايمان دارد- بگرويد و او را پيروى كنيد، اميد كه هدايت شويد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى مردم، به يقين من فرستاده خدا به سوى همه شمايم (از موجودين زمان خطاب تا انقراض نسل بشر)، خدايى كه ملكيّت حقيقى و حكومت آسمان ها و زمين از آن اوست، (زيرا خلق و حفظ و تدبير و فانى كردن آنها در تحت اراده اوست)، جز او معبودى نيست، زنده مى كند و مى ميراند (آنچه را كه قابل زندگى و مرگ است او زنده مى كند و مى ميراند) پس به خداوند و فرستاده اش اين پيامبر امّى كه به خدا و كلمات او (در قرآن و كتاب هاى آسمانى پيشين) ايمان دارد، بگرويد و از او پيروى كنيد، باشد كه هدايت يابيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از قوم موسی، گروهی هستند که به سوی حق هدایت می کنند؛ و به حق و عدالت حکم می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان قوم موسى جماعتى هستند كه به حق راهنمايى مى كنند و به حق داورى مى نمايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از قوم موسى گروهى هستند كه محقّانه (و با گفتار و كردار حق مردم را) هدايت مى كنند و محقّانه (در گفتار و كردار خود) عدالت مى ورزند
وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًا وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (160) ترجمه: (1)
وَإِذْ قِيلَ لَهُمُ اسْكُنُوا هَذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُوا حِطَّةٌ وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ (161) ترجمه: (2)
فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَظْلِمُونَ (162) ترجمه: (3)
وَاسْأَلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّتِي كَانَتْ حَاضِرَةَ الْبَحْرِ إِذْ يَعْدُونَ فِي السَّبْتِ إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًا وَيَوْمَ لَا يَسْبِتُونَ لَا تَأْتِيهِمْ كَذَلِكَ نَبْلُوهُم بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (163) ترجمه: (4)
ص: 171
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آنها را به دوازده گروه -که هر یک شاخه ای (از دودمان اسرائیل) بود - تقسیم کردیم. و هنگامی که قوم موسی (در بیابان) از او تقاضای آب کردند، به او وحی فرستادیم که: «عصای خود را بر سنگ بزن!» ناگهان دوازده چشمه از آن بیرون جست؛ آنچنان که هر گروه، چشمه و آبشخور خود را می شناخت. و ابر را بر سر آنها سایبان ساختیم؛ و بر آنها «مَن» و «سَلوی» فرستادیم؛ (و به آنان گفتیم:) از روزیهای پاکیزه ای که به شما داده ایم، بخورید! (و شکر خدا را بجا آورید! آنها نافرمانی و ستم کردند؛ ولی) به ما ستم نکردند، لکن به خودشان ستم می نمودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را به دوازده عشيره كه هر يك امتى بودند تقسيم كرديم، و به موسى -وقتى قومش از او آب خواستند- وحى كرديم كه با عصايت بر آن تخته سنگ بزن. پس، از آن، دوازده چشمه جوشيد. هر گروهى آبشخور خود را بشناخت؛ و ابر را بر فراز آنان سايبان كرديم، و گزانگبين و بلدرچين بر ايشان فرو فرستاديم. از چيزهاى پاكيزه اى كه روزيتان كرده ايم بخوريد. و بر ما ستم نكردند، ليكن بر خودشان ستم مى كردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را به دوازده قبيله از نوادگان (يعقوب) كه هر يك امتى بود تقسيم كرديم، و به موسى هنگامى كه قومش از وى آب طلبيدند وحى كرديم كه عصاى خود را بر آن سنگ (مكعّبى كه از كوه طور آورده اى) بزن. پس از آن دوازده چشمه (از هر جانب چهارگانه اش سه چشمه) بجوشيد، هر امتى آبشخور خود را شناختند و ابر سفيد و متراكم را بر بالاى سر آنها سايبان كرديم، و بر آنان ترنجبين و كبك فرو فرستاديم (و گفتيم) از روزى پاكيزه اى كه به شما داده ايم بخوريد. و آنها (با نافرمانى خود) به ما ستم نكردند و لكن به خودشان ستم مى كردند. (به آيه 57 بقره رجوع شود.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که به آنها گفته شد: «در این شهر [= بیت المقدّس] ساکن شوید، و از هر جا (و به هر کیفیت) بخواهید، از آن بخورید (و بهره گیرید)! و بگویید: خداوندا! گناهان ما را بریز! و از درِ (بیت المقدس) با تواضع وارد شوید! که اگر چنین کنید، گناهان شما را می بخشم؛ و نیکوکاران را پاداش بیشتر خواهیم داد.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه بديشان گفته شد: «در اين شهر سكونت گزينيد، و از آن -هر جا كه خواستيد- بخوريد، و بگوييد: [خداوندا،] گناهان ما را فرو ريز. و سجده كنان از دروازه [شهر] درآييد، تا گناهان شما را بر شما ببخشاييم [و] به زودى بر [اجر] نيكوكاران بيفزاييم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی :
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما ستمگران آنها، این سخن (و آن فرمانها) را، بغیر آنچه به آنها گفته شده بود، تغییر دادند؛ از این رو بخاطر ستمی که روا میداشتند، بلایی از آسمان بر آنها فرستادیم (و مجازاتشان کردیم). ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، كسانى از آنان كه ستم كردند، سخنى را كه به ايشان گفته شده بود به سخن ديگرى تبديل كردند. پس به سزاى آنكه ستم مى ورزيدند، عذابى از آسمان بر آنان فرو فرستاديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس كسانى از آنها كه ستم كردند (آن سخن را) به گفتارى غير از آنچه به آنها گفته شده بود تبديل نمودند (به جاى توبه گندم خواستند)، پس به كيفر آنكه ستم مى كردند عذابى از آسمان بر آنها فرستاديم. (به آيه 59 بقره رجوع شود.
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها درباره (سرگذشت) شهری که در ساحل دریا بود بپرس! زمانی که آنها در روزهای شنبه، تجاوز (و نافرمانی) خدا می کردند؛ همان هنگام که ماهیانشان، روز شنبه (که روز تعطیل و استراحت و عبادت بود، بر سطح آب،) آشکار می شدند؛ امّا در غیر روز شنبه، به سراغ آنها نمی آمدند؛ این چنین آنها را به چیزی آزمایش کردیم که نافرمانی می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از اهالى آن شهرى كه كنار دريا بود، از ايشان جويا شو: آنگاه كه به [حكم ] روز شنبه تجاوز مى كردند؛ آنگاه كه روز شنبه آنان، ماهيهايشان روى آب مى آمدند، و روزهاى غير شنبه به سوى آنان نمى آمدند. اين گونه ما آنان را به سبب آنكه نافرمانى مى كردند، مى آزموديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان حال مجتمعى را كه در ساحل دريا بودند (اهل مدين يا ايله فلسطين كنار درياى طبريّه) بپرس، آن گاه كه در روز شنبه (از حكم حرمت صيد ماهى در آن روز) تجاوز مى كردند، هنگامى كه ماهى هاى آنها در روز شنبه شان آشكارا روى آب مى آمدند و روزى كه شنبه نداشتند (روز غير شنبه) نمى آمدند. اين گونه ما آنها را در برابر نافرمانى هايشان آزمايش مى كرديم
وَإِذْ قَالَتْ أُمَّةٌ مِّنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْمًا اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا قَالُوا مَعْذِرَةً إِلَى رَبِّكُمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (164) ترجمه: (1)
فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ أَنجَيْنَا الَّذِينَ يَنْهَوْنَ عَنِ السُّوءِ وَأَخَذْنَا الَّذِينَ ظَلَمُوا بِعَذَابٍ بَئِيسٍ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (165) ترجمه: (2)
فَلَمَّا عَتَوْا عَن مَّا نُهُوا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ (166) ترجمه: (3)
وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبْعَثَنَّ عَلَيْهِمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَن يَسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذَابِ إِنَّ رَبَّكَ لَسَرِيعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (167) ترجمه: (4)
وَقَطَّعْنَاهُمْ فِي الْأَرْضِ أُمَمًا مِّنْهُمُ الصَّالِحُونَ وَمِنْهُمْ دُونَ ذَلِكَ وَبَلَوْنَاهُم بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (168) ترجمه: (5)
فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْكِتَابَ يَأْخُذُونَ عَرَضَ هَذَا الْأَدْنَى وَيَقُولُونَ سَيُغْفَرُ لَنَا وَإِن يَأْتِهِمْ عَرَضٌ مِّثْلُهُ يَأْخُذُوهُ أَلَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِم مِّيثَاقُ الْكِتَابِ أَن لَّا يَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ وَدَرَسُوا مَا فِيهِ وَالدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (169) ترجمه: (6)
وَالَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتَابِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ (170) ترجمه: (7)
ص: 172
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آر) هنگامی را که گروهی از آنها (به گروه دیگر) گفتند: «چرا جمعی (گنهکار) را اندرز می دهید که سرانجام خداوند آنها را هلاک خواهد کرد، یا به عذاب شدیدی گرفتار خواهد ساخت؟! (آنها را به حال خود واگذارید تا نابود شوند!)» گفتند: «(این اندرزها،) برای اعتذار (و رفع مسؤولیت) در پیشگاه پروردگار شماست؛ بعلاوه شاید آنها (بپذیرند، و از گناه باز ایستند، و) تقوا پیشه کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه گروهى از ايشان گفتند: «براى چه قومى را كه خدا هلاك كننده ايشان است، يا آنان را به عذابى سخت عذاب خواهد كرد، پند مى دهيد؟» گفتند: «تا معذرتى پيش پروردگارتان باشد، و شايد كه آنان پرهيزگارى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه گروهى از آنها (به گروه نهى كننده) گفتند: چرا قومى را كه مطمئنا خدا آنها را هلاك خواهد كرد و يا به عذاب سختى عذاب خواهد نمود موعظه مى كنيد؟ گفتند: تا عذرى به درگاه پروردگارتان داشته باشيم و شايد آنها پروا كنند. (پس قوم موسى سه دسته بودند مجرمان، ناهيان، ساكتان)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که تذکراتی را که به آنها داده شده بود فراموش کردند، (لحظه عذاب فرا رسید؛ و) نهی کنندگان از بدی را رهایی بخشیدیم؛ و کسانی را که ستم کردند، بخاطر نافرمانیشان به عذاب شدیدی گرفتار ساختیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هنگامى كه آنچه را بدان تذكر داده شده بودند، از ياد بردند، كسانى را كه از [كارِ] بد باز مى داشتند نجات داديم؛ و كسانى را كه ستم كردند، به سزاى آنكه نافرمانى مى كردند، به عذابى شديد گرفتار كرديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آنچه را كه به آنان تذكر داده شده بود فراموش كردند، ما كسانى را كه از كار بد نهى مى كردند نجات بخشيديم و آنها را كه ستم ورزيدند به سزاى آنكه نافرمانى مى كردند به عذابى سخت گرفتار نموديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) هنگامی که در برابر آنچه از آن نهی شده بودند سرکشی کردند، به آنها گفتیم: «به شکل میمونهایی طردشده در آیید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون از آنچه از آن نهى شده بودند سرپيچى كردند، به آنان گفتيم: «بوزينگانى رانده شده باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون از آنچه نهى شدند سركشى كردند به آنها گفتيم كه ميمون ها و رانده شده ها شويد (اراده حتمى كرديم كه صورتشان در شكل ميمون و روحشان خوار و دور از رحمت شود و چنين شدند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت اعلام کرد: تا دامنه قیامت، کسی را بر آنها مسلّط خواهد ساخت که همواره آنها را در عذاب سختی قرار دهد؛ زیرا پروردگارت مجازاتش سریع، (و در عین حال، نسبت به توبه کاران) آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه پروردگارت اعلام داشت كه تا روز قيامت بر آنان [=يهوديان ] كسانى را خواهد گماشت كه بديشان عذاب سخت بچشانند. آرى، پروردگار تو زودكيفر است و همو آمرزنده بسيار مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) آن گاه كه پروردگار تو اعلام نمود كه مسلّما تا روز قيامت بر آنان (بر يهود) كسانى را خواهد انگيخت كه همواره بر آنها عذابى سخت روا دارند همانا پروردگار تو زود كيفر و (در عين حال) بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها را در زمین بصورت گروه هایی، پراکنده ساختیم؛ گروهی از آنها صالح، و گروهی ناصالحند. و آنها را با نیکی ها و بدی ها آزمودیم، شاید بازگردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنان را در زمين به صورت گروه هايى پراكنده ساختيم: برخى از آنان درستكارند و برخى از آنان جز اينند. و آنها را به خوشيها و ناخوشيها آزموديم، باشد كه ايشان بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را در روى زمين به صورت گروه هايى پراكنده كرديم، برخى از آنان نيكوكارند و برخى فروتر از آنها و آنها را با خوشى ها و ناخوشى ها آزموديم، باشد كه (به سوى حق) بازگردند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس از آنها، فرزندانی جای آنها را گرفتند که وارث کتاب (آسمانی، تورات) شدند؛ (امّا با این حال،) متاع این دنیای پست را گرفته، (بر اطاعت فرمان خدا ترجیح می دهند) و می گویند: «(اگر ما گنهکاریم توبه می کنیم و) بزودی بخشیده خواهیم شد!» اما اگر متاع دیگری همانند آن به دستشان بیفتد، آن را (نیز) می گیرند، (و باز حکم خدا را پشت سر می افکنند.) آیا پیمان کتاب (خدا) از آنها گرفته نشده که بر خدا (دروغ نبندند، و) جز حق نگویند، و آنان بارها آنرا خوانده اند؟! و سرای آخرت برای پرهیزگاران بهتر است، آیا نمی فهمید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه بعد از آنان، جانشينانى وارث كتاب [آسمانى ] شدند كه متاع اين دنياى پست را مى گيرند و مى گويند: «بخشيده خواهيم شد.» و اگر متاعى مانند آن به ايشان برسد [باز] آن را مى ستانند. آيا از آنان پيمان كتاب [آسمانى ] گرفته نشده كه جز به حق نسبت به خدا سخن نگويند، با اينكه آنچه را كه در آن [كتاب ] است آموخته اند؟ و سراى آخرت براى كسانى كه پروا پيشه مى كنند بهتر است. آيا باز تعقّل نمى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بعد از آنها جانشينانى (ناصالح) كه كتاب (تورات) را به ارث بردند جايگزين آنها شدند، آنها متاع اين جهان پست را (به رشوه يا تحريف كتاب) مى گيرند و مى گويند: به زودى (توبه مى كنيم و) بخشوده مى شويم و اگر متاعى همانند آن به آنها برسد باز هم مى گيرند! آيا پيمان محكم كتاب بر عهده آنها گرفته نشد كه جز حق را به خدا نسبت ندهند در حالى كه آنچه را در آن كتاب است خوانده اند (و از احكام آن با خبرند)؟! و (بدانيد كه) خانه آخرت براى كسانى كه تقوا مى ورزند بهتر است، آيا نمى انديشيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که به کتاب (خدا) تمسّک جویند، و نماز را برپا دارند، (پاداش بزرگی خواهند داشت؛ زیرا) ما پاداش مصلحان را ضایع نخواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه به كتاب [آسمانى ] چنگ درمى زنند و نماز برپا داشته اند [بدانند كه ] ما اجر درستكاران را تباه نخواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه همواره به كتاب (آسمانى خود) تمسك مى جويند و نماز را برپا مى دارند، بى ترديد ما پاداش صالحان و اصلاحگران را ضايع نخواهيم نمود
وَإِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَأَنَّهُ ظُلَّةٌ وَظَنُّوا أَنَّهُ وَاقِعٌ بِهِمْ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُوا مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (171) ترجمه: (1)
وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِي آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَى شَهِدْنَا أَن تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِينَ (172) ترجمه: (2)
أَوْ تَقُولُوا إِنَّمَا أَشْرَكَ آبَاؤُنَا مِن قَبْلُ وَكُنَّا ذُرِّيَّةً مِّن بَعْدِهِمْ أَفَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ (173) ترجمه: (3)
وَكَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ وَلَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (174) ترجمه: (4)
وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْنَاهُ آيَاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطَانُ فَكَانَ مِنَ الْغَاوِينَ (175) ترجمه: (5)
وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَث ذَّلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (176) ترجمه: (6)
سَاءَ مَثَلًا الْقَوْمُ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَأَنفُسَهُمْ كَانُوا يَظْلِمُونَ (177) ترجمه: (7)
مَن يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِي وَمَن يُضْلِلْ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (178) ترجمه: (8)
ص: 173
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز به خاطر بیاور) هنگامی که کوه را همچون سایبانی بر فراز آنها بلند کردیم، آنچنان که گمان کردند بر آنان فرود می آمد؛ (و در همین حال، از آنها پیمان گرفتیم و گفتیم:) آنچه را (از احکام و دستورها) به شما داده ایم، با قوّت (و جدیت) بگیرید! و آنچه در آن است، به یاد داشته باشید، (و عمل کنید،) تا پرهیزگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه كوه [طور] را بر فرازشان سايبان آسا، برافراشتيم، و چنان پنداشتند كه [كوه ] بر سرشان فرو خواهد افتاد. [و گفتيم:] آنچه را كه به شما داده ايم به جدّ و جهد بگيريد، و آنچه را در آن است به ياد داشته باشيد. شايد كه پرهيزگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) هنگامى كه ما كوه را (از جاى بركنده و) به سان سايبانى بر بالاى سر آنها نگه داشتيم و چنين پنداشتند كه حتما بر سر آنها فرو خواهد افتاد (و گفتيم) آنچه به شما داده ايم (از كتاب و دين) به نيرو (ى روحى و جسمى) بگيريد و آنچه را كه در آن است به ياد داشته باشيد، باشد كه تقوا ورزيد. (به آيه 63 بقره رجوع شود.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاور) زمانی را که پروردگارت از پشت و صلب فرزندان آدم، ذریه آنها را برگرفت؛ و آنها را گواه بر خویشتن ساخت؛ (و فرمود:) «آیا من پروردگار شما نیستم؟» گفتند: «آری، گواهی می دهیم!» (چنین کرد مبادا) روز رستاخیز بگویید: «ما از این، غافل بودیم؛ (و از پیمان فطری توحید بی خبر ماندیم)»! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم، ذريه آنان را برگرفت و ايشان را بر خودشان گواه ساخت كه آيا پروردگار شما نيستم؟ گفتند: «چرا، گواهى داديم» تا مبادا روز قيامت بگوييد ما از اين [امر] غافل بوديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن گاه كه پروردگار تو از بنى آدم، از صلبشان اولادشان را برگرفت (آنها را در دنيا از صلب يكديگر به تدريج در طول تاريخ بيرون آورد) و آنها را (به وسيله درك عقولشان و ابلاغ پيامبران) بر خودشان گواه گرفت كه آيا من پروردگار شما نيستم؟ همه آنها (جز محرومان از نعمت عقل و دعوت انبيا) گفتند: چرا، گواهى داديم. (خدا چنين كرد) تا مبادا در روز قيامت بگوييد: ما از اين (از توحيد و ربوبيت) غافل بوديم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا بگویید: «پدرانمان پیش از ما مشرک بودند، ما هم فرزندانی بعد از آنها بودیم؛ (و چاره ای جز پیروی از آنان نداشتیم؛) آیا ما را به آنچه باطل گرایان انجام دادند مجازات می کنی؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا بگوييد پدران ما پيش از اين مشرك بوده اند و ما فرزندانى پس از ايشان بوديم. آيا ما را به خاطر آنچه باطل انديشان انجام داده اند هلاك مى كنى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يا بگوييد: جز اين نيست كه پدران ما پيش از ما شرك ورزيدند و ما فرزندانى پس از آنها (و طبعا پيرو آنها) بوديم، آيا ما را به آنچه باطل گرايان انجام داده اند هلاك مى كنى؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این گونه، آیات را توضیح می دهیم؛ و شاید به سوی حق بازگردند (و بدانند ندای توحید در درون جانشان، از روز نخست بوده است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينگونه آيات [خود] را به تفصيل بيان مى كنيم، و باشد كه آنان [به سوى حق ] بازگردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين گونه ما نشانه ها (ى توحيد و دين خود) را تفصيل مى دهيم (تا در آن بينديشند) و تا شايد بازگردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر آنها بخوان سرگذشت آن کس را که آیات خود را به او دادیم؛ ولی (سرانجام) خود را از آن تهی ساخت و شیطان در پی او افتاد، و از گمراهان شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خبر آن كس را كه آيات خود را به او داده بوديم براى آنان بخوان كه از آن عارى گشت؛ آنگاه شيطان، او را دنبال كرد و از گمراهان شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنها بخوان سرگذشت كسى را (بلعم باعورا عالم زمان موسى را) كه آيات خود را (معارف كتاب آسمانى يا مقام استجابت دعا را) به او داديم، اما او (به واسطه كفر در اعتقاد و كفران در عمل) از آنها تهى گشت، پس شيطان او را دنبال كرد و او عاقبت از گمراهان گرديد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر می خواستیم، (مقام) او را با این آیات (و علوم و دانشها) بالا می بردیم؛ (اما اجبار، بر خلاف سنت ماست؛ پس او را به حال خود رها کردیم) و او به پستی گرایید، و از هوای نفس پیروی کرد! مثل او همچون سگ (هار) است که اگر به او حمله کنی، دهانش را باز، و زبانش را برون می آورد، و اگر او را به حال خود واگذاری، باز همین کار را می کند؛ (گویی چنان تشنه دنیاپرستی است که هرگز سیراب نمی شود! (این مثل گروهی است که آیات ما را تکذیب کردند؛ این داستانها را (برای آنها) بازگو کن، شاید بیندیشند (و بیدار شوند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر مى خواستيم، قدر او را به وسيله آن [آيات ] بالا مى برديم، اما او به زمين [=دنيا] گراييد و از هواى نَفْس خود پيروى كرد. از اين رو داستانش چون داستان سگ است [كه ] اگر بر آن حمله ور شوى زبان از كام برآورد، و اگر آن را رها كنى [باز هم ] زبان از كام برآورد. اين، مَثَل آن گروهى است كه آيات ما را تكذيب كردند. پس اين داستان را [براى آنان ] حكايت كن، شايد كه آنان بينديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر مى خواستيم حتما (مقام) او را به وسيله آن آيات (به اجبار) بالا مى برديم، و لكن او (را طبق سنّت اختيار بشر در انتخاب راه، آزاد گذاشتيم و او) به پستى گراييد و دل بر زمين بست و از هواى خود پيروى نمود، پس داستان او داستان سگ تشنه يا خسته است كه اگر بر او حمله برى زبان درآورد و اگر رهايش كنى باز هم زبان درآورد (اين شخص را تهديد كنى يا نصيحت يكسان است). اين داستان گروهى است كه آيات ما را تكذيب كردند. پس اين داستان را بازگو كن، باشد كه بينديشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه بد مثلی دارند گروهی که آیات ما را تکذیب کردند؛ و آنها تنها به خودشان ستم می نمودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه زشت است داستان گروهى كه آيات ما را تكذيب و به خود ستم مى نمودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چه داستان زشتى است (داستان) گروهى كه آيات ما را تكذيب نمودند و به خودشان ستم مى كردند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن کس را که خدا هدایت کند، هدایت یافته (واقعی) اوست؛ و کسانی را که (بخاطر اعمالشان) گمراه سازد، زیانکاران (واقعی) آنها هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه را خدا هدايت كند، او راه يافته است؛ و كسانى را كه گمراه نمايد، آنان خود زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه را خدا هدايت نمايد او هدايت شده واقعى است و كسانى را كه خدا در گمراهى خودشان واگذارد آنها هستند كه واقعا زيانكارند
وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَّا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَّا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَّا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ (179) ترجمه: (1)
وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (180) ترجمه: (2)
وَمِمَّنْ خَلَقْنَا أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ (181) ترجمه: (3)
وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ (182) ترجمه: (4)
وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ (183) ترجمه: (5)
أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِهِم مِّن جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ (184) ترجمه: (6)
أَوَلَمْ يَنظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ مِن شَيْءٍ وَأَنْ عَسَى أَن يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ (185) ترجمه: (7)
مَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَا هَادِيَ لَهُ وَيَذَرُهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (186) ترجمه: (8)
يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي لَا يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللَّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (187) ترجمه: (9)
ص: 174
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛ آنها دلها [= عقلها] یی دارند که با آن (اندیشه نمی کنند، و) نمی فهمند؛ و چشمانی که با آن نمی بینند؛ و گوشهایی که با آن نمی شنوند؛ آنها همچون چهارپایانند؛ بلکه گمراهتر! اینان همان غافلانند (چرا که با داشتن همه گونه امکانات هدایت، باز هم گمراهند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت، بسيارى از جنّيان و آدميان را براى دوزخ آفريده ايم. [چرا كه ] دلهايى دارند كه با آن [حقايق را] دريافت نمى كنند، و چشمانى دارند كه با آنها نمى بينند، و گوشهايى دارند كه با آنها نمى شنوند. آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه ترند. [آرى،] آنها همان غافل ماندگانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما بسيارى از جن و انس را (گويى) براى دوزخ آفريده ايم، زيرا كه دل ها دارند ولى (حقايق را) بدان نمى فهمند، و چشم ها دارند ولى بدان (به عبرت) نمى نگرند و گوش ها دارند ولى بدان (معارف حقّه را) نمى شنوند آنها مانند چهارپايانند بلكه گمراه ترند (زيرا با داشتن استعداد رشد و تكامل، به راه باطل مى روند) و آنها همان غافلانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و برای خدا، نامهای نیک است؛ خدا را به آن (نامها) بخوانید! و کسانی را که در اسماء خدا تحریف می کنند (و بر غیر او می نهند، و شریک برایش قائل می شوند)، رها سازید! آنها بزودی جزای اعمالی را که انجام می دادند، می بینند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نامهاى نيكو به خدا اختصاص دارد، پس او را با آنها بخوانيد، و كسانى را كه در مورد نامهاى او به كژى مى گرايند رها كنيد. زودا كه به [سزاى ] آنچه انجام مى دادند كيفر خواهند يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى خداست بهترين نام ها (به جهت حسن معانى و علوّ مفاهيم آنها) پس او را بدان نام ها بخوانيد و كسانى را كه در نام هاى او به انحراف مى روند (آنها را بر بت ها مى نهند يا به گونه اى كه سزاوار خدا نيست تفسير مى كنند) رها كنيد، آنها به زودى آنچه را كه انجام مى داده اند جزا داده شوند (تجسم عينى گفتار و كردار آنها كيفرشان خواهد بود)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها که آفریدیم، گروهی بحق هدایت می کنند، و بحق اجرای عدالت می نمایند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ميان كسانى كه آفريده ايم، گروهى هستند كه به حق هدايت مى كنند و به حق داورى مى نمايند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از ميان كسانى كه آفريده ايم گروهى هستند كه به (گفتار و كردار) حق (مردم را) هدايت مى كنند و به حق داورى مى كنند و عدالت مى ورزند. (به آيه 159 رجوع شود)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که آیات ما را تکذیب کردند، به تدریج از جائی که نمی دانند، گرفتار مجازاتشان خواهیم کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند، به تدريج، از جايى كه نمى دانند گريبانشان را خواهيم گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند، به زودى آنها را اندك اندك از جايى كه نفهمند (به هلاك دنيا و عذاب آخرت) غافلگير مى كنيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها مهلت می دهم (تا مجازاتشان دردناکتر باشد)؛ زیرا طرح و نقشه من، قوی (و حساب شده) است. (و هیچ کس را قدرت فرار از آن نیست.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به آنان مهلت مى دهم، كه تدبير من استوار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنان را مهلت مى دهم كه حقّا كيد و نقشه من استوار است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا فکر نکردند که همنشین آنها [= پیامبر] هیچ گونه (اثری از) جنون ندارد؟! (پس چگونه چنین نسبت ناروایی به او می دهند؟!) او فقط بیم دهنده آشکاری است (که مردم را متوجه وظایفشان می سازد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نينديشيده اند كه همنشين آنان هيچ جنونى ندارد؟ او جز هشداردهنده اى آشكار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا فكر نكردند (تا ببينند) كه هيچ جنونى در يار و همديارشان (محمد صلّى الله عليه وآله) نيست؟ او جز بيم دهنده اى آشكار نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا در حکومت و نظام آسمانها و زمین، و آنچه خدا آفریده است، (از روی دقت و عبرت) نظر نیفکندند؟! (و آیا در این نیز اندیشه نکردند که) شاید پایان زندگی آنها نزدیک شده باشد؟! (اگر به این کتاب آسمانی روشن ایمان نیاورند،) بعد از آن به کدام سخن ایمان خواهند آورد؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا در ملكوت آسمانها و زمين و هر چيزى كه خدا آفريده است ننگريسته اند؛ و اينكه شايد هنگام مرگشان نزديك شده باشد؟ پس به كدام سخن، بعد از قرآن ايمان مى آورند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا در ملك بزرگ آسمان ها و زمين (قاهريت و مالكيت خدا و مقهوريت و مملوكيت آنها) و در آنچه خداوند از اشيا آفريده ننگريسته اند و در اينكه شايد پايان عمرشان نزديك شده باشد؟! (و اگر به دعوت اين كتاب نگروند) پس به كدام سخن بعد از اين (قرآن) ايمان مى آورند؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر کس را خداوند (به جرم اعمال زشتش) گمراه سازد، هدایت کننده ای ندارد؛ و آنها را در طغیان و سرکشی شان رها می سازد، تا سرگردان شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر كه را خداوند گمراه كند، براى او هيچ رهبرى نيست، و آنان را در طغيانشان سرگردان وا مى گذارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر كه را خداوند (به سابقه طغيانش) در گمراهى خود واگذارد ديگر او را هدايت كننده اى نباشد و آنها را رها مى كند در طغيان خود سرگردان باشند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : درباره قیامت از تو سؤال می کنند، کی فرامی رسد؟! بگو: «علمش فقط نزد پروردگار من است؛ و هیچ کس جز او (نمی تواند) وقت آن را آشکار سازد؛ (اما قیام قیامت، حتی) در آسمانها و زمین، سنگین (و بسیار پر اهمیت) است؛ و جز بطور ناگهانی، به سراغ شما نمی آید!» (باز) از تو سؤال می کنند، چنان که گویی تو از زمان وقوع آن باخبری! بگو: «علمش تنها نزد خداست؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : از تو در باره قيامت مى پرسند [كه ] وقوع آن چه وقت است؟ بگو: «علم آن، تنها نزد پروردگار من است. جز او [هيچ كس ] آن را به موقع خود آشكار نمى گرداند. [اين حادثه ] بر آسمانها و زمين گران است، جز ناگهان به شما نمى رسد.» [باز] از تو مى پرسند گويا تو از [زمان وقوع ] آن آگاهى. بگو: «علم آن، تنها نزد خداست، ولى بيشتر مردم نمى دانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره قيامت مى پرسند كه وقت وقوعش كى است؟ بگو: جز اين نيست كه علم آن نزد پروردگار من است آن را به موقع خود (احدى) جز او ظاهر نخواهد ساخت (اين حادثه) در آسمان ها و زمين (براى ساكنان آنها) سنگين است، جز به ناگهانى بر شما نخواهد آمد. چنان از تو مى پرسند كه گويى تو كاملا از آن آگاهى! بگو جز اين نيست كه دانش آن نزد خداوند است، و لكن بيشتر مردم نمى دانند
قُل لَّا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعًا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (188) ترجمه: (1)
هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِيفًا فَمَرَّتْ بِهِ فَلَمَّا أَثْقَلَت دَّعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَيْتَنَا صَالِحًا لَّنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ (189) ترجمه: (2)
فَلَمَّا آتَاهُمَا صَالِحًا جَعَلَا لَهُ شُرَكَاءَ فِيمَا آتَاهُمَا فَتَعَالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (190) ترجمه: (3)
أَيُشْرِكُونَ مَا لَا يَخْلُقُ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ (191) ترجمه: (4)
وَلَا يَسْتَطِيعُونَ لَهُمْ نَصْرًا وَلَا أَنفُسَهُمْ يَنصُرُونَ (192) ترجمه: (5)
وَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَى لَا يَتَّبِعُوكُمْ سَوَاءٌ عَلَيْكُمْ أَدَعَوْتُمُوهُمْ أَمْ أَنتُمْ صَامِتُونَ (193) ترجمه: (6)
إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا لَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (194) ترجمه: (7)
أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا قُلِ ادْعُوا شُرَكَاءَكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلَا تُنظِرُونِ (195) ترجمه: (8)
ص: 175
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من مالک سود و زیان خویش نیستم، مگر آنچه را خدا بخواهد؛ (و از غیب و اسرار نهان نیز خبر ندارم، مگر آنچه خداوند اراده کند؛) و اگر از غیب باخبر بودم، سود فراوانی برای خود فراهم می کردم، و هیچ بدی (و زیانی) به من نمی رسید؛ من فقط بیم دهنده و بشارت دهنده ام برای گروهی که ایمان می آورند! (و آماده پذیرش حقند) ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «جز آنچه خدا بخواهد، براى خودم اختيار سود و زيانى ندارم، و اگر غيب مى دانستم قطعاً خير بيشترى مى اندوختم و هرگز به من آسيبى نمى رسيد. من جز بيم دهنده و بشارتگر براى گروهى كه ايمان مى آورند، نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من براى خودم مالك هيچ سود و زيانى نيستم جز آنچه را كه خدا بخواهد (و علم به غيب نيز ندارم) و اگر غيب مى دانستم حتما از هر مال و خيرى فراوان براى خود فراهم مى كردم و هيچ زيان و آسيبى به من نمى رسيد، من نيستم جز يك بيم دهنده و مژده آور براى گروهى كه ايمان مى آورند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او خدایی است که (همه) شما را از یک فرد آفرید؛ و همسرش را نیز از جنس او قرار داد، تا در کنار او بیاساید. سپس هنگامی که با او آمیزش کرد، حملی سبک برداشت، که با وجود آن، به کارهای خود ادامه می داد؛ و چون سنگین شد، هر دو از خداوند و پروردگار خود خواستند «اگر فرزند صالحی به ما دهی، از شاکران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست آن كس كه شما را از نَفْس واحدى آفريد، و جفت وى را از آن پديد آورد تا بدان آرام گيرد. پس چون [آدم ] با او [حوّا] درآميخت باردار شد، بارى سبك. و [چندى ] با آن [بار سبك ] گذرانيد، و چون سنگين بار شد، خدا، پروردگار خود را خواندند كه اگر به ما [فرزندى ] شايسته عطا كنى قطعاً از سپاسگزاران خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست آن كه هر يك از شما را از يك نفس (پدرتان) آفريد و همسرش را نيز از جنس او قرار داد تا در كنارش آرام يابد، پس چون با همسرش آميزش كرد وى بارى سبك برگرفت و چندى با آن بار گذراند (اوايل مدت حمل) و چون سنگين بار گرديد هر دو، خداوند، پروردگار خود را خواندند كه اگر ما را فرزندى شايسته (سالم و قادر بر ادامه زندگى) عطا كنى مسلّما از سپاسگزاران خواهيم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اما هنگامی که خداوند فرزند صالحی به آنها داد، (موجودات دیگر را در این موهبت مؤثر دانستند؛ و) برای خدا، در این نعمت که به آنها بخشیده بود، همتایانی قائل شدند؛ خداوند برتر است از آنچه همتای او قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به آن دو، [فرزندى ] شايسته داد، در آنچه [خدا] به ايشان داده بود، براى او شريكانى قرار دادند، و خدا از آنچه [با او] شريك مى گردانند برتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آن دو را فرزندى (سالم و) شايسته عطا نمود، براى او درباره آنچه به آنها داده شريك قرار دادند (به شرك جلى اگر بت ها را دخيل ديدند، و به شرك خفى اگر اعتماد به اسباب كرده مسبّب را از ياد بردند، و اين دو آيه شرح حال اكثريت جامعه است كه خالى از شرك جلى يا خفى نيستند) و خداوند برتر است از آنچه شريك او سازند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا موجوداتی را همتای او قرارمی دهند که چیزی را نمی آفرینند، و خودشان مخلوقند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا موجوداتى را [با او] شريك مى گردانند كه چيزى را نمى آفرينند و خودشان مخلوقند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا موجوداتى را شريك (خدا) قرار مى دهند كه هيچ چيزى را نمى آفرينند (توان ايجاد شى ء از عدم و نفخ روح در موجود را ندارند) و خودشان آفريده مى شوند؟! (اين آيه و آيات زير درباره توبيخ شديد بت پرستان و بيان عجز كامل بتان است)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و نمی توانند آنان را یاری کنند، و نه خودشان را یاری می دهند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نمى توانند آنان را يارى كنند و نه خويشتن را يارى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه مى توانند آنها را يارى كنند و نه خويشتن را يارى رسانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه آنها را به سوی هدایت دعوت کنید، از شما پیروی نمی کنند؛ و برای شما یکسان است چه آنها را دعوت کنید و چه خاموش باشید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنها را به [راه ] هدايت فراخوانيد، از شما پيروى نمى كنند. چه آنها را بخوانيد يا خاموش بمانيد، براى شما يكسان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها را به سوى راه راست فرا خوانيد از شما پيروى نمى كنند بر شما يكسان است كه آنها را فرا خوانيد يا خاموش بمانيد (زيرا نتيجه اى از آنها نمى گيريد)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنهایی را که غیر از خدا می خوانید (و پرستش می کنید)، بندگانی همچون خود شما هستند؛ آنها را بخوانید، و اگر راست می گویید باید به شما پاسخ دهند (و تقاضایتان را برآورند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى را كه به جاى خدا مى خوانيد، بندگانى امثال شما هستند. پس آنها را [در گرفتاريها] بخوانيد، اگر راست مى گوييد بايد شما را اجابت كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما كسانى كه به جاى خدا مى خوانيد (مانند بت ها و ستارگان و فرشتگان) بندگانى مانند شما هستند پس اگر راستگوييد آنها را بخوانيد تا شما را اجابت كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا (آنها حداقل همانند خود شما) پاهایی دارند که با آن راه بروند؟! یا دستهایی دارند که با آن چیزی را بگیرند (و کاری انجام دهند)؟! یا چشمانی دارند که با آن ببینند؟! یا گوشهایی دارند که با آن بشنوند؟! (نه، هرگز، هیچ کدام،) بگو: «(اکنون که چنین است،) بتهای خویش را که شریک خدا قرار داده اید (بر ضد من) بخوانید، و برای من نقشه بکشید، و لحظه ای مهلت ندهید، (تا بدانید کاری از آنها ساخته نیست)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا آنها پاهايى دارند كه با آن راه بروند، يا دستهايى دارند كه با آن كارى انجام دهند، يا چشمهايى دارند كه با آن بنگرند، يا گوشهايى دارند كه با آن بشنوند؟ بگو: «شريكان خود را بخوانيد؛ سپس در باره من حيله به كار بريد و مرا مهلت مدهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آنها پاهايى دارند كه بدان راه روند، يا دست هايى دارند كه با آن بگيرند، يا چشم هايى دارند كه با آن ببينند يا گوش هايى دارند كه با آن بشنوند؟! بگو: شريكانى را كه براى خدا قرار داده ايد بخوانيد سپس بر ضد من هر نقشه و نيرنگ كه داريد به كار بريد و مهلتم مدهيد
إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتَابَ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ (196) ترجمه: (1)
وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَكُمْ وَلَا أَنفُسَهُمْ يَنصُرُونَ (197) ترجمه: (2)
وَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَى لَا يَسْمَعُوا وَتَرَاهُمْ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ وَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ (198) ترجمه: (3)
خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ (199) ترجمه: (4)
وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (200) ترجمه: (5)
إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ (201) ترجمه: (6)
وَإِخْوَانُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِي الْغَيِّ ثُمَّ لَا يُقْصِرُونَ (202) ترجمه: (7)
وَإِذَا لَمْ تَأْتِهِم بِآيَةٍ قَالُوا لَوْلَا اجْتَبَيْتَهَا قُلْ إِنَّمَا أَتَّبِعُ مَا يُوحَى إِلَيَّ مِن رَّبِّي هَذَا بَصَائِرُ مِن رَّبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (203) ترجمه: (8)
وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (204) ترجمه: (9)
وَاذْكُر رَّبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَكُن مِّنَ الْغَافِلِينَ (205) ترجمه: (10)
إِنَّ الَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَيُسَبِّحُونَهُ وَلَهُ يَسْجُدُونَ (206) ترجمه: (11)
ص: 176
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی و سرپرست من، خدایی است که این کتاب را نازل کرده؛ و او همه صالحان را سرپرستی می کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى ترديد، سرور من آن خدايى است كه قرآن را فرو فرستاده، و همو دوستدار شايستگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين سرپرست و ياور من خدايى است كه اين كتاب را فرو فرستاده و هموست كه شايستگان را سرپرستى و يارى مى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنهایی را که جز او می خوانید، نمی توانند یاریتان کنند، و نه (حتی) خودشان را یاری دهند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه به جاى او مى خوانيد، نمى توانند شما را يارى كنند و نه خويشتن را يارى دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه به جاى خدا مى خوانيد نه مى توانند شما را يارى دهند و نه خودشان را (به جلب سودى يا دفع زيانى) يارى رسانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنها را به هدایت فرا خوانید، سخنانتان را نمی شنوند! و آنها را می بینی (که با چشمهای مصنوعیشان) به تو نگاه می کنند، اما در حقیقت نمی بینند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنها را به [راه ] هدايت فرا خوانيد، نمى شنوند، و آنها را مى بينى كه به سوى تو مى نگرند در حالى كه نمى بينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنها را به سوى هدايت فرا خوانيد نمى شنوند، و (اى پيامبر) آنها را (مشركان را) مى بينى كه به سوى تو مى نگرند ولى (در حقيقت) نمى بينند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به هر حال) با آنها مدارا کن و عذرشان را بپذیر، و به نیکی ها دعوت نما، و از جاهلان روی بگردان (و با آنان ستیزه مکن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گذشت پيشه كن، و به [كار] پسنديده فرمان ده، و از نادانان رخ برتاب. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : عفو و گذشت پيشه كن و به كار پسنديده فرمان ده و از نادان ها روى برتاب (تا دستور جهاد نيايد به ستيزه برمخيز)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه وسوسه ای از شیطان به تو رسد، به خدا پناه بر؛ که او شنونده و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از شيطان وسوسه اى به تو رسد، به خدا پناه بَر، زيرا كه او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از سوى شيطان وسوسه تحريك آميزى تو را تحريك كرد، به خدا پناه جوى زيرا او شنوا و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسه های شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) می افتند؛ و (در پرتو یاد او، راه حق را می بینند و) ناگهان بینا می گردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه [از خدا] پروا دارند، چون وسوسه اى از جانب شيطان بديشان رسد [خدا را] به ياد آورند و بناگاه بينا شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه تقوا ورزند، هر گاه وسوسه اى از شيطان به آنان رسد يا شيطانى دورزننده (بر دل ها) به فكرشان آسيب رساند (بى درنگ) متذكر شوند و در آن گاه بينا باشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (ناپرهیزگاران را) برادرانشان (از شیاطین) پیوسته در گمراهی پیش می برند، و باز نمی ایستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يارانشان آنان را به گمراهى مى كشانند و كوتاهى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (امّا مشركان) برادرانشان (شياطين) همواره آنان را به گمراهى مى كشند، سپس (در اغواى آنها) كوتاهى نمى كنند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (در نزول وحی تاخیر افتد، و) آیه ای برای آنان نیاوری، می گویند: «چرا خودت (از پیش خود) آن را برنگزیدی؟!» بگو: «من تنها از چیزی پیروی می کنم که بر من وحی می شود؛ این وسیله بینایی از طرف پروردگارتان، و مایه هدایت و رحمت است برای جمعیّتی که ایمان می آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر گاه براى آنان آياتى نياورى، مى گويند: «چرا آن را خود برنگزيدى؟ « بگو: «من فقط آنچه را كه از پروردگارم به من وحى مى شود پيروى مى كنم. اين [قرآن ] رهنمودى است از جانب پروردگار شما و براى گروهى كه ايمان مى آورند هدايت و رحمتى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون (مدتى وحى به تأخير افتد و) آيه و نشانه اى بر آنها نياورى گويند: چرا آيه و نشانه اى (از پيش خود) فراهم كرده نياورى؟! بگو: جز اين نيست كه من آنچه را كه از پروردگارم به من وحى مى شود پيروى مى كنم اين (قرآن) مايه هاى بينشى است از جانب پروردگارتان و سراپا هدايت و رحمت است براى گروهى كه ايمان مى آورند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که قرآن خوانده شود، گوش فرا دهید و خاموش باشید؛ شاید مشمول رحمت خدا شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون قرآن خوانده شود، گوش بدان فرا داريد و خاموش مانيد، اميد كه بر شما رحمت آيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون قرآن خوانده شود بدان گوش فرا دهيد و خاموش باشيد، باشد كه مشمول رحمت شويد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارت را در دل خود، از روی تضرع و خوف، آهسته و آرام، صبحگاهان و شامگاهان، یاد کن؛ و از غافلان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در دل خويش، پروردگارت را بامدادان و شامگاهان با تضرع و ترس، بى صداى بلند، ياد كن و از غافلان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پروردگارت را در دل خويش به حال زارى و ترس و به گفتارى آرام نه بلند، در صبحگاهان و شامگاهان ياد كن و از غافلان مباش
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که (در مقام قرب) نزد پروردگار تو هستند، (هیچ گاه) از عبادتش تکبر نمی ورزند، و او را تسبیح می گویند، و برایش سجده می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، كسانى كه نزد پروردگار تو هستند، از پرستش او تكبر نمى ورزند و او را به پاكى مى ستايند و براى او سجده مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه در نزد پروردگار تو هستند (در قرب معنوى اويند چون فرشتگان و اولياء اللَّه) از عبادت او تكبر و سركشى نمى ورزند و او ر
8 - سوره الأنفال
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنفَالِ قُلِ الْأَنفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (1) ترجمه: (1)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (2) ترجمه: (2)
الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (3) ترجمه: (3)
أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ (4) ترجمه: (4)
كَمَا أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِن بَيْتِكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّ فَرِيقًا مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ لَكَارِهُونَ (5) ترجمه: (5)
يُجَادِلُونَكَ فِي الْحَقِّ بَعْدَمَا تَبَيَّنَ كَأَنَّمَا يُسَاقُونَ إِلَى الْمَوْتِ وَهُمْ يَنظُرُونَ (6) ترجمه: (6)
وَإِذْ يَعِدُكُمُ اللَّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَيُرِيدُ اللَّهُ أَن يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ (7) ترجمه: (7)
لِيُحِقَّ الْحَقَّ وَيُبْطِلَ الْبَاطِلَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ (8) ترجمه: (8)
ص: 177
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو درباره انفال [= غنایم، و هرگونه مال بدون مالک مشخص ] سؤال می کنند؛ بگو: «انفال مخصوص خدا و پیامبر است؛ پس، از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و خصومتهایی را که در میان شماست، آشتی دهید! و خدا و پیامبرش را اطاعت کنید اگر ایمان دارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر،] از تو در باره غنايم جنگى مى پرسند. بگو: «غنايم جنگى اختصاص به خدا و فرستاده [او] دارد. پس از خدا پروا داريد و با يكديگر سازش نماييد، و اگر ايمان داريد از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : از تو درباره انفال مى پرسند (اموال عمومى بسيارى تحت عناوين خاصى كه غنائم جنگى مورد نزول آيه يكى از آنهاست) بگو: انفال از آن خدا و فرستاده اوست (ملكيّت حقيقى از آن خدا و ملكيّت اعتبارى طولى از آن رسول او به عنوان ولايت وى است) پس، از خدا پروا كنيد و روابط ما بين خودتان را اصلاح نماييد (و بر سر انفال نزاع نكنيد) و از خدا و فرستاده اش اطاعت نماييد اگر مؤمنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان میگردد؛ و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می شود، ایمانشان فزونتر می گردد؛ و تنها بر پروردگارشان توکل دارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مؤمنان، همان كسانى اند كه چون خدا ياد شود دلهايشان بترسد، و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد، و بر پروردگار خود توكل مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مؤمنان تنها كسانى هستند كه چون ياد خدا به ميان آيد دل هايشان مى ترسد، و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان مى افزايد، و همواره بر پروردگارشان توكّل مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که نماز را برپا می دارند؛ و از آنچه به آنها روزی داده ایم، انفاق می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه نماز را به پا مى دارند و از آنچه به ايشان روزى داده ايم انفاق مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانها كه نماز را برپا مى دارند و از آنچه به آنها روزى داده ايم (از مادى و معنوى) انفاق مى كنند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) مؤمنان حقیقی آنها هستند؛ برای آنان درجاتی (مهم) نزد پروردگارشان است؛ و برای آنها، آمرزش و روزی بی نقص و عیب است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان هستند كه حقاً مؤمنند، براى آنان نزد پروردگارشان درجات و آمرزش و روزىِ نيكو خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنانند كه حقيقتا مؤمنند، براى آنها در نزد پروردگارشان (در دنيا و آخرت) درجاتى (از قرب الهى و كرامت هاى معنوى) و آمرزش و روزى نيكو و پسنديده اى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان گونه که خدا تو را بحق از خانه (به سوی میدان بدر،) بیرون فرستاد، در حالی که گروهی از مؤمنان ناخشنود بودند (؛ ولی سرانجامش پیروزی بود! ناخشنودی عده ای از چگونگی تقسیم غنایم بدر نیز چنین است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همان گونه كه پروردگارت تو را از خانه ات به حق بيرون آورد و حال آنكه دسته اى از مؤمنان سخت كراهت داشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (پاره اى از آنها به جهت محروميّت از غنايم بدر ناخشنودند) همانگونه كه پروردگارت تو را از خانه ات به حق و درستى (به سوى بدر) بيرون آورد در حالى كه پاره اى از مؤمنان كراهت داشتند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پس از روشن شدن حق، باز با تو مجادله می کردند؛ (و چنان ترس و وحشت آنها را فراگرفته بود، که) گویی به سوی مرگ رانده می شوند، و آن را با چشم خود می نگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با تو در باره حق -بعد از آنكه روشن گرديد- مجادله مى كنند. گويى كه آنان را به سوى مرگ مى رانند و ايشان [بدان ] مى نگرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با تو درباره آن كار حق (اقدام به جنگ بدر) گفتگو و مجادله مى كردند (كه اين جهاد جنگ نابرابر است) پس از آنكه (مصلحت آن و نصرت خدا در آن) روشن شده بود (و طورى وحشت زده بودند كه) گويى به سوى مرگ رانده مى شوند در حالى كه خود مى نگرند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آرید) هنگامی را که خداوند به شما وعده داد که یکی از دو گروه [= کاروان تجاری قریش، یا لشکر مسلح آنها] نصیب شما خواهد بود؛ و شما دوست می داشتید که کاروان (غیر مسلح) برای شما باشد (و بر آن پیروز شوید)؛ ولی خداوند می خواهد حق را با کلمات خود تقویت، و ریشه کافران را قطع کند؛ (از این رو شما را بر خلاف میلتان با لشکر قریش درگیر ساخت، و آن پیروزی بزرگ نصیبتان شد.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به ياد آوريد] هنگامى را كه خدا يكى از دو دسته [كاروان تجارتى قريش يا سپاه ابوسفيان ] را به شما وعده داد كه از آنِ شما باشد، و شما دوست داشتيد كه دسته بى سلاح براى شما باشد، و[لى ] خدا مى خواست حق [=اسلام ] را با كلمات خود ثابت، و كافران را ريشه كن كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه خداوند يكى از آن دو گروه را به شما وعده مى داد كه نصيب شما خواهد شد (كاروان تجّار مكه حامل اموال تجارتى از شام به سوى مكه، و گروه مسلّح از مكه به سوى آن قافله براى حراست آنها)، و شما دوست مى داشتيد كه آن گروه غير مسلح از آن شما باشد، و خداوند مى خواست كه با كلمات خود (با وعده هايى كه از ازل در لوح محفوظ نگاشته) حق را ثابت و استوار سازد و ريشه و دنباله كافران را قطع نمايد (از اين رو شما را با گروه مسلح درگير كرد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تا حق را تثبیت کند، و باطل را از میان بردارد، هر چند مجرمان کراهت داشته باشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا حق را ثابت و باطل را نابود گرداند، هر چند بزهكاران خوش نداشته باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : تا حق را پابرجا كند و باطل را نابود سازد هر چند گنهكاران كراهت داشته باشند
إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُرْدِفِينَ (9) ترجمه: (1)
وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُكُمْ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (10) ترجمه: (2)
إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِّنْهُ وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاءً لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَيُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَلِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَيُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ (11) ترجمه: (3)
إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِينَ آمَنُوا سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ فَاضْرِبُوا فَوْقَ الْأَعْنَاقِ وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ (12) ترجمه: (4)
ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَمَن يُشَاقِقِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (13) ترجمه: (5)
ذَلِكُمْ فَذُوقُوهُ وَأَنَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابَ النَّارِ (14) ترجمه: (6)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا زَحْفًا فَلَا تُوَلُّوهُمُ الْأَدْبَارَ (15) ترجمه: (7)
وَمَن يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (16) ترجمه: (8)
ص: 178
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) زمانی را (که از شدت ناراحتی در میدان بدر،) از پروردگارتان کمک می خواستید؛ و او خواسته شما را پذیرفت (و گفت): من شما را با یکهزار از فرشتگان، که پشت سر هم فرود می آیند، یاری می کنم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به ياد آوريد] زمانى را كه پروردگار خود را به فرياد مى طلبيديد، پس دعاى شما را اجابت كرد كه: «من شما را با هزار فرشته پياپى، يارى خواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه از پروردگارتان (در ميدان بدر) يارى مى خواستيد، پس درخواست شما را اجابت نمود كه من حتما يارى دهنده شمايم با هزار نفر از فرشتگان كه هزارها را در پى آورند (و مجموعا سه هزار نفر شدند و تا پنج هزار پيش بينى شده بود- آيه 124 و 125 آل عمران)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی خداوند، این را تنها برای شادی و اطمینان قلب شما قرار داد؛ وگرنه، پیروزی جز از طرف خدا نیست؛ خداوند توانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين [وعده ] را خداوند جز نويدى [براى شما] قرار نداد، و تا آنكه دلهاى شما بدان اطمينان يابد؛ و پيروزى جز از نزد خدا نيست، كه خدا شكست ناپذير [و] حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند آن (امداد) را قرار نداد جز بشارتى (براى شما) و براى آنكه دل هايتان آرامش يابد (و گرنه آنها سياهى لشكر بودند نه مباشر قتل)، و يارى جز از جانب خدا نيست، كه خداوند مقتدر شكست ناپذير و حكيم است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (یاد آورید) هنگامی را که خواب سبکی که مایه آرامش از سوی خدا بود، شما را فراگرفت؛ و آبی از آسمان برایتان فرستاد، تا شما را با آن پاک کند؛ و پلیدی شیطان را از شما دور سازد؛ و دلهایتان را محکم، و گامها را با آن استوار دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [به ياد آوريد] هنگامى را كه [خدا] خواب سبك آرامش بخشى كه از جانب او بود بر شما مسلط ساخت، و از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند، و وسوسه شيطان را از شما بزدايد و دلهايتان را محكم سازد و گامهايتان را بدان استوار دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن هنگام كه (خداوند) به خاطر ايمنى از جانب خود خواب سبكى را بر شما مى پوشانيد و آبى از آسمان بر شما فرو مى فرستاد تا شما را بدان پاك كند و پليدى شيطان را (وسوسه شيطان يا حالت جنابت را) از شما بزدايد و دل هايتان را استحكام بخشد و گام هاى شما را بدان استوار سازد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آر) موقعی را که پروردگارت به فرشتگان وحی کرد: «من با شما هستم؛ کسانی را که ایمان آورده اند، ثابت قدم دارید! بزودی در دلهای کافران ترس و وحشت می افکنم؛ ضربه ها را بر بالاتر از گردن (بر سرهای دشمنان) فرود آرید! و همه انگشتانشان را قطع کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان وحى مى كرد كه من با شما هستم، پس كسانى را كه ايمان آورده اند ثابت قدم بداريد. به زودى در دل كافران وحشت خواهم افكند. پس، فراز گردنها را بزنيد، و همه سرانگشتانشان را قلم كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان وحى مى كرد كه من با شما هستم، پس كسانى را كه ايمان آورده اند ثابت قدم داريد، به زودى در دل هاى آنان كه كفر ورزيده اند ترس مى افكنم، پس ضربه ها را بر فراز گردن ها بزنيد (بر فرق آنها) و همه سر انگشتانشان را قلم كنيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این بخاطر آن است که آنها با خدا و پیامبرش (ص) دشمنی ورزیدند؛ و هر کس با خدا و پیامبرش دشمنی کند، (کیفر شدیدی می بیند؛) و خداوند شدید العقاب است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] بدان سبب است كه آنان با خدا و پيامبر او به مخالفت برخاستند، و هر كس با خدا و پيامبر او به مخالفت برخيزد قطعاً خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (كيفر) به خاطر آن است كه آنها با خدا و رسول او ستيزه و دشمنى نمودند، و هر كس با خدا و رسولش ستيزه و دشمنى كند پس (بداند كه) همانا خداوند سخت كيفر است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این (مجازات دنیا) را بچشید! و برای کافران، مجازات آتش (در جهان دیگر) خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [عذاب دنيا] را بچشيد، و [بدانيد كه ] براى كافران عذاب آتش خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى كافران) اين است (عذاب دنيا) پس بچشيد آن را و البته كافران را (در آخرت) عذاب آتش است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که با انبوه کافران در میدان نبرد روبه رو شوید، به آنها پشت نکنید (و فرار ننمایید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر گاه [در ميدان نبرد] به كافران برخورد كرديد كه [به سوى شما] روى مى آورند، به آنان پشت مكنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هنگامى كه با كافران رو به رو شديد در حالى كه انبوه لشكرشان به سوى شما پيش مى آيند (يا شما به سوى آنها پيش مى رويد) پشت به آنها نكنيد (و پا به فرار نگذاريد)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس در آن هنگام به آنها پشت کند -مگر آنکه هدفش کناره گیری از میدان برای حمله مجدد، و یا به قصد پیوستن به گروهی (از مجاهدان) بوده باشد- (چنین کسی) به غضب خدا گرفتار خواهد شد؛ و جایگاه او جهنم، و چه بد جایگاهی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر كه در آن هنگام به آنان پشت كند -مگر آنكه [هدفش ] كناره گيرى براى نبردى [مجدد] يا پيوستن به جمعى [ديگر از همرزمانش ] باشد- قطعاً به خشم خدا گرفتار خواهد شد، و جايگاهش دوزخ است، و چه بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر كه در آن روز به آنها پشت كند- مگر آنكه در جستجوى طرفى ديگر براى ادامه نبرد (عقب نشينى تاكتيكى براى حمله) يا انتخاب محلى براى پيوستن به گروهى (همرزم) باشد- حتما خشم خدا را همراه خود ساخته و پناهگاه او جهنم است و آن بد جاى بازگشتى است
فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ رَمَى وَلِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَنًا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (17) ترجمه: (1)
ذَلِكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ مُوهِنُ كَيْدِ الْكَافِرِينَ (18) ترجمه: (2)
إِن تَسْتَفْتِحُوا فَقَدْ جَاءَكُمُ الْفَتْحُ وَإِن تَنتَهُوا فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَإِن تَعُودُوا نَعُدْ وَلَن تُغْنِيَ عَنكُمْ فِئَتُكُمْ شَيْئًا وَلَوْ كَثُرَتْ وَأَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ (19) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنتُمْ تَسْمَعُونَ (20) ترجمه: (4)
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ قَالُوا سَمِعْنَا وَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ (21) ترجمه: (5)
إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ (22) ترجمه: (6)
وَلَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِيهِمْ خَيْرًا لَّأَسْمَعَهُمْ وَلَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوا وَّهُم مُّعْرِضُونَ (23) ترجمه: (7)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (24) ترجمه: (8)
وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَّا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (25) ترجمه: (9)
ص: 179
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این شما نبودید که آنها را کشتید؛ بلکه خداوند آنها را کشت! و این تو نبودی (ای پیامبر که خاک و سنگ به صورت آنها) انداختی؛ بلکه خدا انداخت! و خدا می خواست مؤمنان را به این وسیله امتحان خوبی کند؛ خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شما آنان را نكشتيد، بلكه خدا آنان را كُشت. و چون [ريگ به سوى آنان ] افكندى، تو نيفكندى، بلكه خدا افكند. [آرى، خدا چنين كرد تا كافران را مغلوب كند] و بدين وسيله مؤمنان را به آزمايشى نيكو، بيازمايد. قطعاً خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (بدانيد كه) شما آنها را نكشتيد و لكن خدا آنان را كشت، و آن گاه كه تو (به سوى آنها تير و سنگريزه) افكندى تو نيفكندى و لكن خدا افكند (تا دشمن را مغلوب نمايد) و براى آنكه مؤمنان را نيك آزمايش نمايد (يا نعمت نيكوى پيروزى دهد) كه همانا خدا شنونده و داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرنوشت مؤمنان و کافران، همان بود که دیدید! و خداوند سست کننده نقشه های کافران است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ماجرا] اين بود، و [بدانيد كه ] خدا نيرنگ كافران را سست مى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى سرنوشت كفر و ايمان) همين است، و نيز اين كه خداوند هماره سست كننده نيرنگ كافران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر شما فتح و پیروزی می خواهید، پیروزی به سراغ شما آمد! و اگر (از مخالفت) خودداری کنید، برای شما بهتر است! و اگر بازگردید، ما هم باز خواهیم گشت؛ و جمعیت شما هر چند زیاد باشد، شما را (از یاری خدا) بی نیاز نخواهد کرد؛ و خداوند با مؤمنان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى مشركان ] اگر شما پيروزى [حق ] را مى طلبيد، اينك پيروزى به سراغ شما آمد [و اسلام پيروز شد]؛ و اگر [از دشمنى ] بازايستيد، آن براى شما بهتر است؛ و اگر [به جنگ ] برگرديد ما هم بر مى گرديم، و [بدانيد] كه گروه شما هر چند زياد باشد، هرگز از شما چيزى را دفع نتوانند كرد و خداست كه با مؤمنان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى مشركان كه قبل از جنگ بدر گفتيد: خدا هر يك از دو طرف را كه حق است پيروز نمايد) اگر شما پيروزى را (براى طرفى كه حق است) مى خواهيد، پيروزى طبق خواسته شما آمد (پس تسليم شويد)، و اگر (از دشمنى و ستيزه) باز ايستيد آن براى شما بهتر است، و اگر (به جنگ) برگرديد ما هم (به يارى مؤمنان و سركوب شما) برمى گرديم و هرگز جمعيتتان هر چند بسيار باشد چيزى (از عذاب خدا) را از شما دفع نخواهد كرد و (بدانيد كه) همواره خدا با مؤمنان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا و پیامبرش را اطاعت کنید؛ و سرپیچی ننمایید در حالی که (سخنان او را) می شنوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا و فرستاده او را فرمان بريد و از او روى برنتابيد در حالى كه [سخنان او را] مى شنويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا و فرستاده او (در فرامين ولايى او) اطاعت كنيد، و از وى روى برمتابيد در حالى كه (دعوت منطقى او را) مى شنويد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همانند کسانی نباشید که می گفتند: «شنیدیم!» ولی در حقیقت نمی شنیدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مانند كسانى مباشيد كه گفتند: «شنيديم» در حالى كه نمى شنيدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانند كسانى (از كفار و منافقين) نباشيد كه (به زبان) گفتند: شنيديم، در حالى كه (حقيقتا) نمى شنوند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدترین جنبندگان نزد خدا، افراد کر و لالی هستند که اندیشه نمی کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً بدترين جنبندگان نزد خدا كران و لالانى اند كه نمى انديشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه بدترين جنبندگان در نزد خدا مردم كر و لالى (از شنيدن و گفتن حق) هستند كه نمى انديشند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خداوند خیری در آنها می دانست، (حرف حق را) به گوش آنها می رساند؛ ولی (با این حال که دارند،) اگر حق را به گوش آنها برساند، سرپیچی کرده و روگردان می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا در آنان خيرى مى يافت قطعاً شنوايشان مى ساخت، و اگر آنان را شنوا مى كرد، حتماً باز به حال اعراض، روى برمى تافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند خيرى در آنها مى دانست (اگر باطن خوش حق پذير داشتند) حتما به آنها مى شنوانيد (هر چند به تكرار ابلاغ باشد) و اگر (در حال فعلى) به آنها بشنواند حتما روى بر مى تابند در حالى كه (قلبا نيز) اعراض كننده اند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می خواند که شما را حیات می بخشد! و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حایل می شود، و همه شما (در قیامت) نزد او گردآوری می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون خدا و پيامبر، شما را به چيزى فرا خواندند كه به شما حيات مى بخشد، آنان را اجابت كنيد، و بدانيد كه خدا ميان آدمى و دلش حايل مى گردد، و هم در نزد او محشور خواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا و فرستاده او را اجابت نماييد هنگامى كه شما را به سوى چيزى مى خواند كه به شما زندگى مى بخشد، و بدانيد كه خدا (طبق قدرت بالغه اش به گرفتن آثار از هر مؤثر) ميان مرد و قلب او (ميان نفس و صفاتش از حبّ و بغض و ايمان و كفر) حايل مى شود (جدايى مى افكند) و همه شما (در آخرت) به سوى او گردآورى مى شويد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از فتنه ای بپرهیزید که تنها به ستمکاران شما نمی رسد؛ (بلکه همه را فرا خواهد گرفت؛ چرا که دیگران سکوت اختیار کردند.) و بدانید خداوند کیفر شدید دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از فتنه اى كه تنها به ستمكاران شما نمى رسد بترسيد و بدانيد كه خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بپرهيزيد از فتنه اى (آثار فساد و گناهانى) كه تنها به كسانى از شما كه ستم كرده اند نمى رسد (بلكه دامنگير همه مى شود مانند اختلاف و ترك امر به معروف و نهى از منكر و تصدى نااهلان به مناصب عمده) و بدانيد كه خداوند سخت كيفر است
وَاذْكُرُوا إِذْ أَنتُمْ قَلِيلٌ مُّسْتَضْعَفُونَ فِي الْأَرْضِ تَخَافُونَ أَن يَتَخَطَّفَكُمُ النَّاسُ فَآوَاكُمْ وَأَيَّدَكُم بِنَصْرِهِ وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (26) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِكُمْ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (27) ترجمه: (2)
وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ (28) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (29) ترجمه: (4)
وَإِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ (30) ترجمه: (5)
وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا قَالُوا قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَاءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَذَا إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (31) ترجمه: (6)
وَإِذْ قَالُوا اللَّهُمَّ إِن كَانَ هَذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِندِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنَا حِجَارَةً مِّنَ السَّمَاءِ أَوِ ائْتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (32) ترجمه: (7)
وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ (33) ترجمه: (8)
ص: 180
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به خاطر بیاورید هنگامی را که شما در روی زمین، گروهی کوچک و اندک و زبون بودید؛ آنچنان که می ترسیدید مردم شما را بربایند! ولی او شما را پناه داد؛ و با یاری خود تقویت کرد؛ و از روزیهای پاکیزه بهره مند ساخت؛ شاید شکر نعمتش را بجا آورید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به ياد آوريد هنگامى را كه شما در زمين، گروهى اندك و مستضعف بوديد. مى ترسيديد مردم شما را بربايند، پس [خدا] به شما پناه داد و شما را به يارى خود نيرومند گردانيد و از چيزهاى پاك به شما روزى داد، باشد كه سپاسگزارى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آريد) هنگامى كه شما اندك و مستضعف در روى زمين بوديد، همواره مى ترسيديد كه مردم (قريش و كفار ديگر) شما را (از اين سرزمين) بربايند پس خداوند شما را جاى داد و با يارى خود تقويتتان نمود و از پاكيزه ها (ى نعمت هاى دنيا) روزى شما كرد، باشد كه سپاس گزاريد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! به خدا و پیامبر خیانت نکنید! و (نیز) در امانات خود خیانت روا مدارید، در حالی که میدانید (این کار، گناه بزرگی است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خدا و پيامبر او خيانت مكنيد و [نيز] در امانتهاى خود خيانت نورزيد و خود مى دانيد [كه نبايد خيانت كرد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، (با مخالفت احكام دين) به خدا و فرستاده او خيانت نورزيد و در امانت هاى خود (امانت هاى خلقى و خالقى) خيانت نكنيد در حالى كه مى دانيد (كه خيانت در نزد شرع و و جدان قبيح است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بدانید اموال و اولاد شما، وسیله آزمایش است؛ و (برای کسانی که از عهده امتحان برآیند،) پاداش عظیمی نزد خداست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدانيد كه اموال و فرزندان شما [وسيله ] آزمايش [شما] هستند، و خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدانيد كه اموال و فرزندانتان وسيله آزمايش اند، و خداست كه پاداشى بزرگ در نزد اوست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرارمی دهد؛ (روشن بینی خاصّی که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت؛) و گناهانتان را می پوشاند؛ و شما را می زمرزد؛ و خداوند صاحب فضل و بخشش عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از خدا پروا داريد، براى شما [نيروى ] تشخيص [حق از باطل ] قرار مى دهد؛ و گناهانتان را از شما مى زدايد؛ و شما را مى آمرزد؛ و خدا داراى بخشش بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از خدا پروا كنيد براى شما نيرويى جدا كننده (تشخيص دهنده حق از باطل) قرار مى دهد و گناهان (صغيره) شما را مى زدايد و (گناهان كبيره) شما را مى آمرزد و خدا داراى فضل و احسان بزرگ است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که کافران نقشه می کشیدند که تو را به زندان بیفکنند، یا به قتل برسانند، و یا (از مکّه) خارج سازند؛ آنها چاره می اندیشیدند (و نقشه می کشیدند)، و خداوند هم تدبیر می کرد؛ و خدا بهترین چاره جویان و تدبیرکنندگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه كافران در باره تو نيرنگ مى كردند تا تو را به بند كشند يا بكشند يا [از مكه ] اخراج كنند، و نيرنگ مى زدند، و خدا تدبير مى كرد، و خدا بهترين تدبيركنندگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) زمانى كه كافران درباره تو مكر و نيرنگ مى كردند تا تو را بازداشت كنند يا بكشند و يا (از شهر) بيرون كنند، و آنها همواره نيرنگ مى كردند و خدا هم با نيرنگشان مقابله مى نمود و خدا بهترين مقابله كنندگان با نيرنگ است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات ما بر آنها خوانده می شود، می گویند: «شنیدیم؛ (چیز مهمّی نیست؛) ما هم اگر بخواهیم مثل آن را می گوییم؛ اینها همان افسانه های پیشینیان است!» (ولی دروغ می گویند، و هرگز مثل آن را نمی آورند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات ما بر آنان خوانده شود، مى گويند: «به خوبى شنيديم، اگر مى خواستيم، قطعاً ما نيز همانند اين را مى گفتيم، اين جز افسانه هاى پيشينيان نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيات كتاب ما بر آنها خوانده شود (از فرط عناد و خود بزرگ بينى) گويند: البته شنيديم، و اگر بخواهيم ما نيز همانند اين را مى گوييم اين نيست جز افسانه هاى پيشينيان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به خاطر بیاور) زمانی را که گفتند: «پروردگارا! اگر این حق است و از طرف توست، بارانی از سنگ از آسمان بر ما فرود آر! یا عذاب دردناکی برای ما بفرست!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه گفتند: «خدايا، اگر اين [كتاب ] همان حق از جانب توست، پس بر ما از آسمان سنگهايى بباران يا عذابى دردناك بر سر ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كن) هنگامى كه (مشركان منكر قرآن) گفتند: خداوندا، اگر اين همان (موعود) حق از جانب توست پس بر ما از آسمان سنگى ببار يا بر ما عذاب دردناك ديگرى بيار
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی (ای پیامبر!) تا تو در میان آنها هستی، خداوند آنها را مجازات نخواهد کرد؛ و (نیز) تا استغفار می کنند، خدا عذابشان نمی کند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و[لى ] تا تو در ميان آنان هستى، خدا بر آن نيست كه ايشان را عذاب كند، و تا آنان طلب آمرزش مى كنند، خدا عذاب كننده ايشان نخواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما خدا بر آن نيست كه آنها را عذاب كند تا تو در ميان آنها هستى، و خداوند عذاب كننده آنها نيست تا آنها استغفار مى نمايند. (اين آيه در ميان آيات مشركين، به قرينه استغفار مربوط به اهل كتاب است.
وَمَا لَهُمْ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَهُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَمَا كَانُوا أَوْلِيَاءَهُ إِنْ أَوْلِيَاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (34) ترجمه: (1)
وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِندَ الْبَيْتِ إِلَّا مُكَاءً وَتَصْدِيَةً فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ (35) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ وَالَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ (36) ترجمه: (3)
لِيَمِيزَ اللَّهُ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَيَجْعَلَ الْخَبِيثَ بَعْضَهُ عَلَى بَعْضٍ فَيَرْكُمَهُ جَمِيعًا فَيَجْعَلَهُ فِي جَهَنَّمَ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (37) ترجمه: (4)
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوا إِن يَنتَهُوا يُغْفَرْ لَهُم مَّا قَدْ سَلَفَ وَإِن يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِينَ (38) ترجمه: (5)
وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (39) ترجمه: (6)
وَإِن تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلَاكُمْ نِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ (40) ترجمه: (7)
ص: 181
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا خدا آنها را مجازات نکند، با اینکه از (عبادت موحدّان در کنار) مسجد الحرام جلوگیری می کنند در حالی که سرپرست آن نیستند؟! سرپرست آن، فقط پرهیزگارانند؛ ولی بیشتر آنها نمی دانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا خدا [در آخرت ] عذابشان نكند، با اينكه آنان [مردم را] از [زيارت ] مسجدالحرام باز مى دارند در حالى كه ايشان سرپرست آن نباشند. چرا كه سرپرست آن جز پرهيزگاران نيستند، ولى بيشترشان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را چيست كه خداوند عذابشان نكند در حالى كه (مردم را) از مسجد الحرام بازمى دارند با آنكه آنها سرپرست آن نيستند، سرپرست آن كسى جز پرهيزكاران نيست، و لكن بيشترشان نمى دانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها که مدّعی هستند ما هم نماز داریم،) نمازشان نزد خانه (خدا)، چیزی جز «سوت کشیدن» «کف زدن» نبود؛ پس بچشید عذاب (الهی) را بخاطر کفرتان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نمازشان در خانه [خدا] جز سوت كشيدن و كف زدن نبود. پس به سزاى آنكه كفر مى ورزيديد، اين عذاب را بچشيد! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز و دعاى آنها در نزد خانه كعبه جز سوت كشيدن و كف زدن نبود، پس بچشيد عذاب (دنيا و آخرت) را به كيفر آنكه كفر مى ورزيديد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که کافر شدند، اموالشان را برای بازداشتن (مردم) از راه خدا خرج می کنند؛ آنان این اموال را (که برای به دست آوردنش زحمت کشیده اند، در این راه) مصرف می کنند، امّا مایه حسرت و اندوهشان خواهد شد؛ و سپس شکست خواهند خورد؛ و (در جهان دیگر) کافران همگی به سوی دوزخ گردآوری خواهند شد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان، كسانى كه كفر ورزيدند، اموال خود را خرج مى كنند تا [مردم را] از راه خدا بازدارند. پس به زودى [همه ] آن را خرج مى كنند، و آنگاه حسرتى بر آنان خواهد گشت؛ سپس مغلوب مى شوند. و كسانى كه كفر ورزيدند، به سوى دوزخ گردآورده خواهند شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد كسانى كه كفر ورزيدند اموال خود را هزينه مى كنند تا (مردم را) از راه خدا بازدارند (مانند هزينه كردن در جنگ بدر و احد و غيره)، به زودى همه را هزينه مى كنند آن گاه براى آنها مايه حسرت مى گردد و سپس مغلوب مى شوند، و كسانى كه كفر ورزيدند (در روز قيامت از قبورشان) به سوى جهنم گردآورى مى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اینها همه) بخاطر آن است که خداوند (می خواهد) ناپاک را از پاک جدا سازد، و ناپاکها را روی هم بگذارد، و همه را متراکم سازد، و یکجا در دوزخ قرار دهد؛ و اینها هستند زیانکاران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا خدا، ناپاك را از پاك جدا كند، و ناپاكها را روى يكديگر نهد و همه را متراكم كند؛ آنگاه در جهنم قرار دهد. اينان همان زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (كفر و هزينه هاى آنها سبب شده) تا خداوند، پليد را از پاك جدا سازد (در دنيا كافر را از مؤمن و حرام را از حلال) و (در آخرت) پليدها را روى يكديگر نهد پس همه را متراكم و انباشته سازد آن گاه در جهنم قرار دهد. (آرى) آنها همان زيانكارانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به آنها که کافر شدند بگو: «چنانچه از مخالفت باز ایستند، (و ایمان آورند،) گذشته آنها بخشوده خواهد شد؛ و اگر به اعمال سابق بازگردند، سنّت خداوند در گذشتگان، درباره آنها جاری می شود (؛ و حکم نابودی آنان صادر می گردد). ______________ ترجمه استاد فولادوند : به كسانى كه كفر ورزيده اند، بگو: «اگر بازايستند، آنچه گذشته است برايشان آمرزيده مى شود؛ و اگر بازگردند، به يقين، سنت [خدا در مورد] پيشينيان گذشت.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به كسانى كه كفر ورزيده اند بگو: اگر (از كفر) بازايستند (و اسلام را بپذيرند) آنچه گذشته است بر آنها بخشوده مى گردد (مانند حدود و تعزيرات گناهان، قضاى اعمال، كفّارات، بدهى هاى خالقى و عقوبت هاى اخروى) و اگر (به كفر و ستيزه) بازگردند به يقين طريقه (ما كه اهلاك و نابود ساختن طاغيان است با) پيشينيان گذشته است (و با اينان نيز پيش مى گيريم)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و با آنها پیکار کنید، تا فتنه [= شرک و سلب آزادی ] برچیده شود، و دین (و پرستش) همه مخصوص خدا باشد! و اگر آنها (از راه شرک و فساد بازگردند، و از اعمال نادرست) خودداری کنند، (خداوند آنها را می پذیرد؛) خدا به آنچه انجام می دهند بیناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و با آنان بجنگيد تا فتنه اى بر جاى نماند و دين يكسره از آنِ خدا گردد. پس اگر [از كفر] بازايستند قطعاً خدا به آنچه انجام مى دهند بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و با آنها (مشركان) بجنگيد تا هيچ نوع كفر و فساد و ناامنى باقى نماند و دين (رسمى فراگير) يكسره از آن خدا باشد. پس اگر بازايستند البته خداوند به آنچه مى كنند بيناست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر سرپیچی کنند، بدانید (ضرری به شما نمی رسانند؛) خداوند سرپرست شماست! چه سرپرست خوبی! و چه یاور خوبی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر روى برتافتند، پس بدانيد كه خدا سرور شماست. چه نيكو سرور و چه نيكو ياورى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر روى برتافتند، بدانيد كه خداوند سرپرست و دوست شماست او خوب سرپرست و دوست و خوب ياورى است
وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِن كُنتُمْ آمَنتُم بِاللَّهِ وَمَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (41) ترجمه: (1)
إِذْ أَنتُم بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَهُم بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَى وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَلَوْ تَوَاعَدتُّمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعَادِ وَلَكِن لِّيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا لِّيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَن بَيِّنَةٍ وَيَحْيَى مَنْ حَيَّ عَن بَيِّنَةٍ وَإِنَّ اللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ (42) ترجمه: (2)
إِذْ يُرِيكَهُمُ اللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلًا وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَّفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَلَكِنَّ اللَّهَ سَلَّمَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (43) ترجمه: (3)
وَإِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًا وَيُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ (44) ترجمه: (4)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (45) ترجمه: (5)
ص: 182
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بدانید هرگونه غنیمتی به دست آورید، خمس آن برای خدا، و برای پیامبر، و برای ذی القربی و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه (از آنها) است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدایی حق از باطل، روز درگیری دو گروه (باایمان و بی ایمان) [= روز جنگ بدر] نازل کردیم، ایمان آورده اید؛ و خداوند بر هر چیزی تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدانيد كه هر چيزى را به غنيمت گرفتيد، يك پنجم آن براى خدا و پيامبر و براى خويشاوندان [او] و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدايى [حق از باطل ]-روزى كه آن دو گروه با هم روبرو شدند- نازل كرديم، ايمان آورده ايد. و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بدانيد آنچه از اشيا و اموال (به وسيله جنگ با كفّار يا هر اكتساب و استفاده ديگر) به غنيمت برديد پس مسلم است كه يك پنجم آن از آن خدا و از آن فرستاده او و از آن خويشاوند رسول و يتيمان و مسكينان و در راه ماندگان است (راه هر هدف دينى و دنيوى لازم براى اسلام و مسلمين كه راهيانش نياز به آن دارند) (خدا مالك حقيقى آن، و رسول و خويشاوند به عنوان امام امت مالك اعتبارى طولى آن، و گروه هاى سه گانه از خاندان رسول مستحقين انفاق از آنند) اگر به خدا و به آنچه بر بنده خود در روز جدايى (حق از باطل) روزى كه آن دو گروه (مسلمين و مشركين در بدر) درگير شدند نازل كرديم، ايمان آورده ايد، و خداوند بر همه چيز تواناست. (در آيه اول اين سوره همه غنائم جنگى از آن خدا و پيامبر دانسته شد و در آيه 69 همه آن براى مؤمنين مباح گرديده، و پس از ايمان اجمالى به آن دو، اين آيه رفع ابهام مى كند كه خمس آن از آن خدا و پيامبر و گروه هايى است كه نام برده شده و بقيه از آن رزمندگان است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که شما در طرف پایین بودید، و آنها در طرف بالأ (و دشمن بر شما برتری داشت؛) و کاروان (قریش)، پایین تر از شما بود؛ (و وضع چنان سخت بود که) اگر با یکدیگر وعده می گذاشتید (که در میدان نبرد حاضر شوید)، در انجام وعده خود اختلاف می کردید؛ ولی (همه اینها) برای آن بود که خداوند، کاری را که می بایست انجام شود، تحقّق بخشد؛ تا آنها که هلاک (و گمراه) می شوند، از روی اتمام حجّت باشد؛ و آنها که زنده می شوند (و هدایت می یابند)، از روی دلیل روشن باشد؛ و خداوند شنوا و داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه شما بر دامنه نزديكتر [كوه ] بوديد و آنان در دامنه دورتر [كوه ]، و سواران [دشمن ] پايين تر از شما [موضع گرفته ] بودند، و اگر با يكديگر وعده گذارده بوديد، قطعاً در وعده گاه خود اختلاف مى كرديد، ولى [چنين شد] تا خداوند كارى را كه انجام شدنى بود به انجام رساند [و] تا كسى كه [بايد] هلاك شود، با دليلى روشن هلاك گردد، و كسى كه [بايد] زنده شود، با دليلى واضح زنده بماند، و خداست كه در حقيقت شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (روز فرقان) هنگامى (بود) كه شما در حاشيه نزديكتر وادى (به مدينه در موقعيتى نامناسب) بوديد و آنها در حاشيه دورتر (از مدينه و نزديكتر به مكه و جاى مناسب) و كاروان (تجارى قريش) در قسمت پايين تر از شما بودند كه (توانستند بگريزند)، و اگر با هم قرار مى گذاشتيد حتما در آن قرار اختلاف نظر يا تخلف از حضور پيدا مى كرديد، و لكن (چنين شد و اين برخورد قهرى و پيروزى غير عادى پيش آمد) تا خداوند كارى را كه انجام شدنى بود تحقق بخشد، تا هر كه هلاك مى شود از روى حجت و برهان هلاك گردد و هر كه زندگى (معنوى) مى يابد از روى حجت و برهان زندگى يابد، و حقّا كه خدا شنوا و داناست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن هنگام که خداوند تعداد آنها را در خواب به تو کم نشان داد؛ و اگر فراوان نشان می داد، مسلّماً سست می شدید؛ و (درباره شروع جنگ با آنها) کارتان به اختلاف می کشید؛ ولی خداوند (شما را از شرّ اینها) سالم نگه داشت؛ خداوند به آنچه درون سینه هاست، داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اى پيامبر، ياد كن ] آنگاه را كه خداوند آنان [=سپاه دشمن ] را در خوابت به تو اندك نشان داد؛ و اگر ايشان را به تو بسيار نشان مى داد قطعاً سست مى شديد و حتماً در كار [جهاد] منازعه مى كرديد، ولى خدا شما را به سلامت داشت، چرا كه او به راز دلها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (ياد كن) زمانى كه خدا آنها را در خوابت به تو اندك نشان مى داد (تا به قومت چنين خبر دهى)، و اگر آنها را به تو بسيار نشان مى داد حتما سست و بيمناك مى شديد و در كار جنگ، اختلاف و كشمكش مى كرديد، و لكن خدا (شما را از اختلاف) سالم نگه داشت همانا او به آنچه در سينه هاست (به نيّت هاى شما) داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در آن هنگام (که در میدان نبرد،) با هم روبه رو شدید، آنها را به چشم شما کم نشان می داد؛ و شما را (نیز) به چشم آنها کم می نمود؛ تا خداوند، کاری را که می بایست انجام گیرد، صورت بخشد؛ (شما نترسید و اقدام به جنگ کنید، آنها هم وحشت نکنند و حاضر به جنگ شوند، و سرانجام شکست بخورند!) و همه کارها به خداوند باز می گردد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنگاه كه چون با هم برخورد كرديد، آنان را در ديدگان شما اندك جلوه داد و شما را [نيز] در ديدگان آنان كم نمودار ساخت تا خداوند كارى را كه انجام شدنى بود تحقق بخشد، و كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كن) هنگامى كه با آنها برخورد كرديد (در ابتدا) آنها را در ديدگانتان اندك نشان مى داد و شما را (نيز بدوا) در ديدگانشان اندك مى نمود (هر چند در اثناى نبرد كار بر عكس شد- رجوع شود به آيه 12 آل عمران) تا خداوند امرى را كه (طبق علم ازلى و اراده حتميش) انجام شدنى بود محقق سازد و همه كارها (و حوادث عالم وجود طبق قانون رجوع معلولات به علة العلل) به خدا برمى گردد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که (در میدان نبرد) با گروهی رو به رو می شوید، ثابت قدم باشید! و خدا را فراوان یاد کنید، تا رستگار شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون با گروهى برخورد مى كنيد پايدارى ورزيد و خدا را بسيار ياد كنيد، باشد كه رستگار شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون با گروهى (از سپاه دشمن) رو به رو شديد ثابت قدم باشيد و خدا را (بر زبان و دل) بسيار ياد كنيد، باشد كه رستگار گرديد
وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ (46) ترجمه: (1)
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ خَرَجُوا مِن دِيَارِهِم بَطَرًا وَرِئَاءَ النَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَاللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ (47) ترجمه: (2)
وَإِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَإِنِّي جَارٌ لَّكُمْ فَلَمَّا تَرَاءَتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَقَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكُمْ إِنِّي أَرَى مَا لَا تَرَوْنَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ وَاللَّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ (48) ترجمه: (3)
إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (49) ترجمه: (4)
وَلَوْ تَرَى إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُوا الْمَلَائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ (50) ترجمه: (5)
ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ (51) ترجمه: (6)
كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ (52) ترجمه: (7)
ص: 183
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (فرمان) خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید! و نزاع (و کشمکش) نکنید، تا سست نشوید، و قدرت (و شوکت) شما از میان نرود! و صبر و استقامت کنید که خداوند با استقامت کنندگان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و با هم نزاع مكنيد كه سست شويد و مهابت شما از بين برود، و صبر كنيد كه خدا با شكيبايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از خدا و فرستاده او (در فرامين مولوى آنها) فرمان بريد و با هم نزاع و ستيزه مكنيد كه سست و بيمناك مى گرديد و تسلط و حكومتتان از ميان مى رود، و نسيم پيروزى بر شما نمى وزد. و شكيبايى كنيد، كه همانا خدا با شكيبايان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و مانند کسانی نباشید که از روی هوی پرستی و غرور و خودنمایی در برابر مردم، از سرزمین خود به (سوی میدان بدر) بیرون آمدند؛ و (مردم را) از راه خدا بازمی داشتند؛ (و سرانجام شکست خوردند) و خداوند به آنچه عمل می کنند، احاطه (و آگاهی) دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مانند كسانى مباشيد كه از خانه هايشان با حالت سرمستى و به صرف نمايش به مردم خارج شدند و [مردم را] از راه خدا باز مى داشتند، و خدا به آنچه مى كنند احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون كسانى نباشيد كه از خانه هاى خود سرمست از نعمت و براى خودنمايى به مردم بيرون شدند و (مردم را) از راه خدا بازمى داشتند (مانند سپاه ابو جهل به سوى بدر) و خداوند به آنچه مى كنند (از نظر توان و علم) احاطه دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به یاد آور) هنگامی را که شیطان، اعمال آنها [= مشرکان ] را در نظرشان جلوه داد، و گفت: «امروز هیچ کس از مردم بر شما پیروز نمی گردد! و من، همسایه (و پناه دهنده) شما هستم!» امّا هنگامی که دو گروه (کافران، و مؤمنان مورد حمایت فرشتگان) در برابر یکدیگر قرار گرفتند، به عقب برگشت و گفت: «من از شما (دوستان و پیروانم) بیزارم! من چیزی می بینم که شما نمی بینید؛ من از خدا می ترسم، خداوند شدیدالعقاب است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] هنگامى را كه شيطان اعمال آنان را برايشان بياراست و گفت: «امروز هيچ كس از مردم بر شما پيروز نخواهد شد، و من پناه شما هستم.» پس هنگامى كه دو گروه، يكديگر را ديدند [شيطان ] به عقب برگشت و گفت: «من از شما بيزارم، من چيزى را مى بينم كه شما نمى بينيد، من از خدا بيمناكم.» و خدا سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كن) هنگامى كه شيطان عمل هاى (باطل) آنان را در نظرشان بياراست و گفت: امروز از ميان مردم چيره شونده اى بر شما نيست و من پناه دهنده شمايم پس چون دو گروه يكديگر را ديدند بر پاشنه هاى خود به عقب گشت و گفت: من از شما بيزارم، من چيزى را مى بينم كه شما نمى بينيد (نزول و يارى فرشتگان را)، همانا من از خدا مى ترسم، و خدا سخت كيفر است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی را که منافقان، و آنها که در دلهایشان بیماری است می گفتند: «این گروه (مسلمانان) را دینشان مغرور ساخته است.» (آنها نمی دانستند که) هر کس بر خدا توکّل کند، (پیروز می گردد؛) خداوند قدرتمند و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه كه منافقان و كسانى كه در دلهايشان بيمارى بود مى گفتند: «اينان [=مؤمنان ] را دينشان فريفته است.» و هر كس بر خدا توكل كند [بداند كه ] در حقيقت خدا شكست ناپذير حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه منافقان و كسانى كه در دل هايشان بيمارى (كفر و شك) بود مى گفتند: اينان را (سپاه اسلام عازم بدر را) دينشان فريفته است! حال آنكه هر كه بر خدا توكل كند به يقين (پيروز است، زيرا) خداوند غالب مقتدر و صاحب حكمت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر ببینی کافران را هنگامی که فرشتگان (مرگ)، جانشان را می گیرند و بر صورت و پشت آنها می زنند و (می گویند:) بچشید عذاب سوزنده را (، به حال آنان تأسف خواهی خورد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر ببينى آنگاه كه فرشتگان جان كافران را مى ستانند، بر چهره و پشت آنان مى زنند و [گويند:] عذاب سوزان را بچشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر ببينى زمانى را كه فرشتگان كافران را قبض روح مى كنند در حالى كه به صورت و پشتشان (تازيانه آتشين) مى زنند و (به آنها گويند) بچشيد عذاب سوزان را
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، در مقابل کارهایی است که از پیش فرستاده اید؛ و خداوند نسبت به بندگانش، هرگز ستم روا نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] دستاوردهاى پيشين شماست، و [گر نه ] خدا بر بندگان [خود] ستمكار نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب ها) به كيفر آن چيزهايى است كه خود پيش فرستاده ايد و الّا خداوند هرگز ستم كننده به بندگان نيست
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (حال این گروه مشرکان،) همانند حال نزدیکان فرعون، و کسانی است که پیش از آنان بودند؛ آنها آیات خدا را انکار کردند؛ خداوند هم آنان را به گناهانشان کیفر داد؛ خداوند قویّ، و کیفرش شدید است ______________ ترجمه استاد فولادوند : [رفتارشان ] مانند رفتار خاندان فرعون و كسانى است كه پيش از آنان بودند: به آيات خدا كفر ورزيدند؛ پس خدا به [سزاى ] گناهانشان گرفتارشان كرد. آرى، خدا نيرومند سخت كيفر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (رفتار اين مشركان) مانند رفتار خاندان فرعون و پيشينيان آنها (است) كه به آيات و نشانه هاى خدا كفر ورزيدند، خدا هم آنها را به گناهانشان مؤاخذه نمود، حقّا كه خداوند نيرومند و سخت كيفر است
ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (53) ترجمه: (1)
كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَكُلٌّ كَانُوا ظَالِمِينَ (54) ترجمه: (2)
إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللَّهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (55) ترجمه: (3)
الَّذِينَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لَا يَتَّقُونَ (56) ترجمه: (4)
فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِم مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ (57) ترجمه: (5)
وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِيَانَةً فَانبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ (58) ترجمه: (6)
وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لَا يُعْجِزُونَ (59) ترجمه: (7)
وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ (60) ترجمه: (8)
وَإِن جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (61) ترجمه: (9)
ص: 184
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، بخاطر آن است که خداوند، هیچ نعمتی را که به گروهی داده، تغییر نمی دهد؛ جز آنکه آنها خودشان را تغییر دهند؛ و خداوند، شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين [كيفر] بدان سبب است كه خداوند نعمتى را كه بر قومى ارزانى داشته تغيير نمى دهد، مگر آنكه آنان آنچه را در دل دارند تغيير دهند، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (عذاب ها براى مشركان) از آن روست كه خداوند (طبق سنّت جاريه خود) بر آن نيست كه نعمتى را كه بر قومى ارزانى داشته تغيير دهد (از آنان سلب كند) تا آنكه آنها آنچه در خود دارند (از حالات صالحه) تغيير دهند، (رفاه حال اهل مكه پس از اسلام به ضيق و سوء حال تبديل شد، چون حال عادى خود را به مبارزه و عناد با پيامبر تغيير دادند) و مسلّما خداوند شنوا و داناست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این، (درست) شبیه (حال) فرعونیان و کسانی است که پیش از آنها بودند؛ آیات پروردگارشان را تکذیب کردند؛ ما هم بخاطر گناهانشان، آنها را هلاک کردیم، و فرعونیان را غرق نمودیم؛ و همه آنها ظالم (و ستمگر) بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [رفتارى ] چون رفتار فرعونيان و كسانى كه پيش از آنان بودند، كه آيات پروردگارشان را تكذيب كردند؛ پس ما آنان را به [سزاى ] گناهانشان هلاك، و فرعونيان را غرق كرديم و همه آنان ستمكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (رفتار اينان) مانند رفتار خاندان فرعون و پيشينيان آنها (است) كه آيات پروردگارشان را تكذيب نمودند، ما هم آنها را به كيفر گناهانشان هلاك كرديم و خاندان فرعون را غرق كرديم، و همه آنها ستمكار بودند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، بدترین جنبندگان نزد خدا، کسانی هستند که کافر شدند و ایمان نمی آورند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى ترديد، بدترين جنبندگان پيش خدا كسانى اند كه كفر ورزيدند و ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بى ترديد بدترين جنبندگان در نزد خداوند (در علم ازلى و لوح محفوظ او) كسانى هستند كه كفر ورزيدند، پس ديگر ايمان نمى آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همان کسانی که با آنها پیمان بستی؛ سپس هر بار عهد و پیمان خود را می شکنند؛ و (از پیمان شکنی و خیانت،) پرهیز ندارند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه از ايشان پيمان گرفتى ولى هر بار پيمان خود را مى شكنند و [از خدا] پروا نمى دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همان كسانى كه با برخى از آنها پيمان بستى، سپس پيمانشان را در هر بار مى شكنند و پرهيز و پروا (از خدا و نقض پيمان) ندارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها را در (میدان) جنگ بیابی، آنچنان به آنها حمله کن که جمعیّتهایی که پشت سر آنها هستند، پراکنده شوند؛ شاید متذکّر گردند (و عبرت گیرند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر در جنگ بر آنان دست يافتى با [عقوبت ] آنان، كسانى را كه در پى ايشانند تارومار كن، باشد كه عبرت گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر در جنگ بر آنها دست يافتى با (سختگيرى در كيفر) آنان كسانى را كه به دنبال آنها هستند سخت پراكنده گردان، باشد كه متذكر شوند (و در فكر جنگ نيفتند)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هرگاه (با ظهور نشانه هایی،) از خیانت گروهی بیم داشته باشی (که عهد خود را شکسته، حمله غافلگیرانه کنند)، بطور عادلانه به آنها اعلام کن که پیمانشان لغو شده است؛ زیرا خداوند، خائنان را دوست نمی دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از گروهى بيم خيانت دارى [پيمانشان را] به سويشان بينداز [تا طرفين ] به طور يكسان [بدانند كه پيمان گسسته است ]، زيرا خدا خائنان را دوست نمى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از خيانت و پيمان شكنى گروهى (از آنان كه با هم معاهده داريد) بيم دارى پس تو نيز (نقض پيمان خود را) بر مبناى تساوى و عدالت به سوى آنها بيفكن (و بدون اعلام، پيمان خود مشكن) كه همانا خداوند خائنين را دوست ندارد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که راه کفر پیش گرفتند، گمان نکنند (با این اعمال،) پیش برده اند (و از قلمرو کیفر ما، بیرون رفته اند)! آنها هرگز ما را ناتوان نخواهند کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زنهار كسانى كه كافر شده اند گمان نكنند كه پيشى جسته اند، زيرا آنان نمى توانند [ما را] درمانده كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها كه كفر ورزيده اند هرگز گمان نبرند كه پيشى گرفته اند (از تحت سلطه ما بيرون رفته اند)، بى ترديد آنها نمى توانند ما را عاجز كنند (از عذاب ما بگريزند)
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها [= دشمنان ]، آماده سازید! و (همچنین) اسبهای ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید! و (همچنین) گروه دیگری غیر از اینها را، که شما نمی شناسید و خدا آنها را می شناسد! و هر چه در راه خدا (و تقویت بنیه دفاعی اسلام) انفاق کنید، بطور کامل به شما بازگردانده می شود، و به شما ستم نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر چه در توان داريد از نيرو و اسبهاى آماده بسيج كنيد، تا با اين [تداركات ]، دشمن خدا و دشمن خودتان و [دشمنان ] ديگرى را جز ايشان -كه شما نمى شناسيدشان و خدا آنان را مى شناسد- بترسانيد. و هر چيزى در راه خدا خرج كنيد پاداشش به خود شما بازگردانيده مى شود و بر شما ستم نخواهد رفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در برابر آنها آنچه توانستيد از نيرو (ى انسانى، سلاح هاى روز و هزينه نبرد) و اسبان بسته و آماده شده (وسايط نقليه مناسب) آماده سازيد كه بدين وسيله دشمن خدا و دشمن خود و دشمنان ديگرى را غير آنها كه شما آنها را نمى شناسيد، خداوند آنها را مى شناسد، بترسانيد. و هر چيزى كه در راه خدا انفاق كنيد (در روز جزا) به طور كامل به شما داده خواهد شد و بر شما هرگز ستم نمى رود (از حقتان كاسته نمى شود)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر تمایل به صلح نشان دهند، تو نیز از در صلح درآی؛ و بر خدا توکّل کن، که او شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر به صلح گراييدند، تو [نيز] بدان گراى و بر خدا توكل نما كه او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر به صلح و آشتى گرايند، تو نيز بدان بگراى و بر خدا توكل كن كه مسلّما اوست شنوا و دانا
وَإِن يُرِيدُوا أَن يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِينَ (62) ترجمه: (1)
وَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مَّا أَلَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (63) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (64) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّائَةٌ يَغْلِبُوا أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُونَ (65) ترجمه: (4)
الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّائَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُوا أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (66) ترجمه: (5)
مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (67) ترجمه: (6)
لَّوْلَا كِتَابٌ مِّنَ اللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (68) ترجمه: (7)
فَكُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلَالًا طَيِّبًا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (69) ترجمه: (8)
ص: 185
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بخواهند تو را فریب دهند، خدا برای تو کافی است؛ او همان کسی است که تو را، با یاری خود و مؤمنان، تقویت کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهند تو را بفريبند، [يارى ] خدا براى تو بس است. همو بود كه تو را با يارى خود و مؤمنان نيرومند گردانيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر بخواهند تو را (در صلح و آشتى يا غير آن) فريب دهند، به يقين خداوند تو را بس است اوست كسى كه تو را به نصرت (غيبى) خود و به وسيله مؤمنان تقويت نمود
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دلهای آنها را با هم، الفت داد! اگر تمام آنچه را روی زمین است صرف می کردی که میان دلهای آنان الفت دهی، نمی توانستی! ولی خداوند در میان آنها الفت ایجاد کرد! او توانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ميان دلهايشان اُلفت انداخت، كه اگر آنچه در روى زمين است همه را خرج مى كردى نمى توانستى ميان دلهايشان اُلفت برقرار كنى، ولى خدا بود كه ميان آنان اُلفت انداخت، چرا كه او تواناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ميان دل هاى آنها الفت افكند، كه اگر همه آنچه را در روى زمين است خرج مى كردى نمى توانستى ميان دل هايشان الفت افكنى و لكن خداوند ميانشان الفت افكند، كه همانا او مقتدر غالب و داراى حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! خداوند و مؤمنانی که از تو پیروی می کنند، برای حمایت تو کافی است (؛ فقط بر آنها تکیه کن)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، خدا و كسانى از مؤمنان كه پيرو تواند تو را بس است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، خداوند و مؤمنانى كه از تو پيروى كرده اند براى تو (در تحقق اهداف رسالت) كافى است (امداد غيبى از او و مقدمات ظاهرى از اينان)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! مؤمنان را به جنگ (با دشمن) تشویق کن! هرگاه بیست نفر با استقامت از شما باشند، بر دویست نفر غلبه می کنند؛ و اگر صد نفر باشند، بر هزار نفر از کسانی که کافر شدند، پیروز می گردند؛ چرا که آنها گروهی هستند که نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، مؤمنان را به جهاد برانگيز. اگر از [ميان ] شما بيست تن، شكيبا باشند بر دويست تن چيره مى شوند، و اگر از شما يكصد تن باشند بر هزار تن از كافران پيروز مى گردند، چرا كه آنان قومى اند كه نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، مؤمنان را به جهاد ترغيب كن، كه اگر از شما بيست نفر شكيبا باشند بر دويست نفر غلبه مى كنند، و اگر از شما يك صد تن باشند بر هزار تن از كسانى كه كفر ورزيده اند پيروز مى گردند، زيرا آنها گروهى هستند كه نمى فهمند (فهم عميقى از توحيد كه سبب تقويت صفات روحى چون شجاعت و غيره باشد ندارند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هم اکنون خداوند به شما تخفیف داد، و دانست که در شما ضعفی است؛ بنابراین، هرگاه یکصد نفر با استقامت از شما باشند، بر دویست نفر پیروز می شوند؛ و اگر یکهزار نفر باشند، بر دو هزار نفر به فرمان خدا غلبه خواهند کرد! و خدا با صابران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اكنون خدا بر شما تخفيف داده و معلوم داشت كه در شما ضعفى هست. پس اگر از [ميان ] شما يكصد تن شكيبا باشند بر دويست تن پيروز گردند، و اگر از شما هزار تن باشند، به توفيق الهى بر دو هزار تن غلبه كنند، و خدا با شكيبايان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اكنون خداوند بر شما (از ايجاب مقابله يك با ده و تحريم فرار يك از ده) تخفيف داد و دانست (علم ازليش تحقق خارجى يافت) كه در شما ناتوانى ( روحى و عددى) است، پس اگر از شما صد نفر شكيبا باشند بر دويست نفر غلبه مى كنند، و اگر از شما هزار نفر باشند بر دو هزار نفر به اذن (و توفيق) خدا پيروز مى شوند، و خدا با شكيبايان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ پیامبری حق ندارد اسیرانی (از دشمن) بگیرد تا کاملاً بر آنها پیروز گردد (؛ و جای پای خود را در زمین محکم کند)! شما متاع ناپایدار دنیا را می خواهید؛ (و مایلید اسیران بیشتری بگیرید، و در برابر گرفتن فدیه آزاد کنید؛ ولی خداوند، سرای دیگر را (برای شما) می خواهد؛ و خداوند قادر و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هيچ پيامبرى را سزاوار نيست كه [براى اخذ سربها از دشمنان ] اسيرانى بگيرد، تا در زمين به طور كامل از آنان كشتار كند. شما متاع دنيا را مى خواهيد و خدا آخرت را مى خواهد، و خدا شكست ناپذير حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (از نظر تأسيس و دوام حكومت الهى) هيچ پيامبرى را نسزد و نرسد كه او را اسيران (جنگى) باشد تا آن گاه كه حكومتش را در روى زمين قوام و استحكام بخشد (بلكه بايد دشمن در حال جنگ كشته شود)، شما متاع دنيا را مى خواهيد (كه اسيران را بفروشيد يا با فديه آزاد كنيد) و خدا آخرت را مى خواهد، و خدا مقتدر شكست ناپذير و صاحب حكمت است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر فرمان سابق خدا نبود (که بدون ابلاغ، هیچ امّتی را کیفر ندهد)، بخاطر چیزی [= اسیرانی ] که گرفتید، مجازات بزرگی به شما می رسید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر در آنچه گرفته ايد، از جانب خدا نوشته اى نبود، قطعاً به شما عذابى بزرگ مى رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر حكم مقررى كه از جانب خدا گذشته است نبود (كه قبل از اتمام حجت عذاب نكند) حتما شما را درباره آنچه گرفتيد (اسيرانى كه بدون دستور پيامبر به خاطر فديه گرفتيد) عذابى بزرگ مى رسيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه به غنیمت گرفته اید، حلال و پاکیزه بخورید؛ و از خدا بپرهیزید؛ خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، از آنچه به غنيمت برده ايد، حلال و پاكيزه بخوريد و از خدا پروا داريد كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس، از آنچه به غنيمت برده ايد (از غنايم جنگ بدر و فديه اسيران) حلال و پاكيزه بخوريد. (اين نخستين ترخيص غنايم و فديه هاى جنگى است در شرايع آسمانى و تعارض اين ترخيص را با تمليك آن به عنوان انفال به رسول در آيه اول سوره، تقسيم آيه 41 همين سوره رفع مى كند.) و از خدا پروا كنيد، كه البته خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الْأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللَّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (70) ترجمه: (1)
وَإِن يُرِيدُوا خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُوا اللَّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (71) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوا وَّنَصَرُوا أُولَئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يُهَاجِرُوا مَا لَكُم مِّن وَلَايَتِهِم مِّن شَيْءٍ حَتَّى يُهَاجِرُوا وَإِنِ اسْتَنصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَاقٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (72) ترجمه: (3)
وَالَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُن فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ (73) ترجمه: (4)
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوا وَّنَصَرُوا أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ (74) ترجمه: (5)
وَالَّذِينَ آمَنُوا مِن بَعْدُ وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا مَعَكُمْ فَأُولَئِكَ مِنكُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (75) ترجمه: (6)
ص: 186
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! به اسیرانی که در دست شما هستند بگو: «اگر خداوند، خیری در دلهای شما بداند، (و نیّات پاکی داشته باشید،) بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما می دهد؛ و شما را می بخشد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: «اگر خدا در دلهاى شما خيرى سراغ داشته باشد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما عطا مى كند و بر شما مى بخشايد و خدا آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، به كسانى از اسيران (بدر) كه در اختيار شما هستند بگو: اگر خدا خيرى در دل هاى شما بداند (پذيرش اسلام را) به شما بهتر از آنچه از شما گرفته شده مى دهد و شما را مى آمرزد و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا اگر بخواهند با تو خیانت کنند، (تازگی ندارد) آنها پیش از این (نیز) به خدا خیانت کردند؛ و خداوند (شما را) بر آنها پیروز کرد؛ خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهند به تو خيانت كنند، پيش از اين [نيز] به خدا خيانت كردند؛ [و خدا تو را] بر آنان مسلّط ساخت، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر (اين اسيران) بخواهند به تو خيانت كنند (با فديه آزاد شوند و جنگ ديگرى برپا نمايند، نخستين بار نيست) به خدا نيز پيش از اين خيانت كردند (خيانت كفر و جنگ) پس او (تو را) بر آنها مسلط كرد و خداوند دانا و با حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند و هجرت نمودند و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کردند، و آنها که پناه دادند و یاری نمودند، آنها یاران یکدیگرند؛ و آنها که ایمان آوردند و مهاجرت نکردند، هیچ گونه ولایت [= دوستی و تعّهدی ] در برابر آنها ندارید تا هجرت کنند! و (تنها) اگر در (حفظ) دین (خود) از شما یاری طلبند، بر شماست که آنها را یاری کنید، جز بر ضدّ گروهی که میان شما و آنها، پیمان (ترک مخاصمه) است؛ و خداوند به آنچه عمل می کنید، بیناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده اند و در راه خدا با مال و جان خود جهاد نموده اند و كسانى كه [مهاجران را] پناه داده اند و يارى كرده اند، آنان ياران يكديگرند؛ و كسانى كه ايمان آورده اند ولى مهاجرت نكرده اند هيچ گونه خويشاوندى [دينى ] با شما ندارند مگر آنكه [در راه خدا] هجرت كنند؛ و اگر در [كار] دين از شما يارى جويند، يارى آنان بر شما [واجب ] است، مگر بر عليه گروهى باشد كه ميان شما و ميان آنان پيمانى [منعقد شده ] است، و خدا به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه ايمان آوردند و (به مدينه) هجرت نمودند و در راه خدا با اموال و جان هاى خود جهاد كردند، و كسانى (از اهل مدينه) كه (مهاجران را) جا و پناه دادند و يارى نمودند، آنها هستند كه اولياء يكديگرند (پيوند دوستى، يارى و ارثى دارند) و كسانى كه ايمان آوردند و هجرت نكردند شما هيچ گونه پيوندى با آنان نداريد تا مهاجرت نمايند، و اگر درباره امور دينى از شما يارى طلبند بر شما است كه يارى نماييد مگر آنكه به ضرر گروهى باشد كه ميان شما و آنان پيمان (ترك مخاصمه) برقرار است، و خداوند به آنچه مى كنيد بيناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که کافر شدند، اولیاء (و یاوران و مدافعان) یکدیگرند؛ اگر (این دستور را) انجام ندهید، فتنه و فساد عظیمی در زمین روی می دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه كفر ورزيدند ياران يكديگرند. اگر اين [دستور] را به كار نبنديد، در زمين فتنه و فسادى بزرگ پديد خواهد آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه كفر ورزيدند نيز هم پيوند و ياران يكديگرند. اگر اين (دستور پيوند با مؤمنان و جدايى از كافران) را انجام ندهيد، در روى زمين فتنه و فسادى بزرگ روى خواهد داد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آنها که ایمان آوردند و هجرت نمودند و در راه خدا جهاد کردند، و آنها که پناه دادند و یاری نمودند، آنان مؤمنان حقیقی اند؛ برای آنها، آمرزش (و رحمت خدا) و روزی شایسته ای است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و در راه خدا به جهاد پرداخته، و كسانى كه [مهاجران را] پناه داده و يارى كرده اند، آنان همان مؤمنان واقعى اند، براى آنان بخشايش و روزىِ شايسته اى خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه ايمان آوردند و هجرت كردند و در راه خدا جهاد نمودند، و كسانى كه (آنها را) جا و پناه دادند و يارى نمودند، آنها همان مؤمنان واقعى اند، براى آنان آمرزش و روزيى نيكو و فراوان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی که بعداً ایمان آوردند و هجرت کردند و با شما جهاد نمودند، از شما هستند؛ و خویشاوندان نسبت به یکدیگر، در احکامی که خدا مقرّر داشته، (از دیگران) سزاوارترند؛ خداوند به همه چیز داناست. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه بعداً ايمان آورده و هجرت نموده و همراه شما جهاد كرده اند، اينان از زمره شمايند، و خويشاوندان نسبت به يكديگر [از ديگران ] در كتاب خدا سزاوارترند. آرى، خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه بعدا ايمان آوردند و هجرت كردند و همراه شما به جهاد پرداختند، آنها (در ولاء و پيوند اخوت دينى) از شما هستند، و خويشاوندان نسبت به يكديگر در كتاب خدا (در حكم توارث نوشته در لوح محفوظ و اين كتاب، از ديگران) سزاوارترند (پس توارث ميان مهاجران و انصار كه از او
9 - سوره التوبة
بَرَاءَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ (1) ترجمه: (1)
فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ (2) ترجمه: (2)
وَأَذَانٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (3) ترجمه: (3)
إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (4) ترجمه: (4)
فَإِذَا انسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (5) ترجمه: (5)
وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْلَمُونَ (6) ترجمه: (6)
ص: 187
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این، اعلام) بیزاری از سوی خدا و پیامبر او، به کسانی از مشرکان است که با آنها عهد بسته اید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [اين آيات ] اعلام بيزارى [و عدم تعهّد] است از طرف خدا و پيامبرش نسبت به آن مشركانى كه با ايشان پيمان بسته ايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين آيات) اعلام بيزارى (و نسخ پيمان و رفع امان) است از جانب خداوند و فرستاده او، به سوى كسانى از مشركان كه با آنها پيمان بسته ايد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با این حال، چهار ماه (مهلت دارید که آزادانه) در زمین سیر کنید (و هر جا می خواهید بروید، و بیندیشید)! و بدانید شما نمی توانید خدا را ناتوان سازید، (و از قدرت او فرار کنید! و بدانید) خداوند خوارکننده کافران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [اى مشركان،] چهار ماه [ديگر با امنيّت كامل ] در زمين بگرديد و بدانيد كه شما نمى توانيد خدا را به ستوه آوريد، و اين خداست كه رسواكننده كافران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى مشركان) چهار ماه (از زمان اعلام برائت) در روى زمين (آزادانه) گردش كنيد و بدانيد كه شما ناتوان كننده خدا نيستيد (از چنگ او نتوانيد گريخت) و خداوند خواركننده كافران است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این، اعلامی است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم) مردم در روز حج اکبر [= روز عید قربان ] که: خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند! با این حال، اگر توبه کنید، برای شما بهتر است! و اگر سرپیچی نمایید، بدانید شما نمی توانید خدا را ناتوان سازید (و از قلمرو قدرتش خارج شوید)! و کافران را به مجازات دردناک بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [اين آيات ] اعلامى است از جانب خدا و پيامبرش به مردم در روز حجّ اكبر كه خدا و پيامبرش در برابر مشركان تعهّدى ندارند [با اين حال ] اگر [از كفر] توبه كنيد آن براى شما بهتر است، و اگر روى بگردانيد پس بدانيد كه شما خدا را درمانده نخواهيد كرد؛ و كسانى را كه كفر ورزيدند از عذابى دردناك خبر ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز اين آيات) اعلامى است از جانب خداوند و فرستاده او به (عموم) مردم در روز بزرگ حجّ (روز عيد قربان يا روز حج بزرگ، حج سال نهم هجرى كه مشركان و مسلمانان با هم حج گزاردند) كه خدا و فرستاده او از مشركان بيزارند (هيچ تعهدى با آنها ندارند) پس (اى مشركان) اگر توبه كنيد (و اسلام آوريد) براى شما بهتر است، و اگر روى برتابيد بدانيد كه شما (نه با مقابله و نه با فرار) ناتوان كننده خدا نيستيد. و (اى پيامبر) كسانى را كه كفر ورزيدند به عذابى دردناك بشارت ده
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسانی از مشرکان که با آنها عهد بستید، و چیزی از آن را در حقّ شما فروگذار نکردند، و احدی را بر ضدّ شما تقویت ننمودند؛ پیمان آنها را تا پایان مدّتشان محترم بشمرید؛ زیرا خداوند پرهیزگاران را دوست دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر آن مشركانى كه با آنان پيمان بسته ايد، و چيزى از [تعهّدات خود نسبت به ] شما فروگذار نكرده، و كسى را بر ضدّ شما پشتيبانى ننموده اند. پس پيمان اينان را تا [پايان ] مدّتشان تمام كنيد، چرا كه خدا پرهيزگاران را دوست دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى از مشركان كه با آنها پيمان بستيد سپس چيزى (از تعهداتشان) را از شما كم نگذاشته اند و احدى (از دشمنانتان) را بر ضد شما يارى نكرده اند پس پيمان آنها را تا آخر مدتشان به پايان رسانيد، كه همانا خداوند پرهيزكاران را دوست دارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) وقتی ماه های حرام پایان گرفت، مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید؛ و آنها را اسیر سازید؛ و محاصره کنید؛ و در هر کمینگاه، بر سر راه آنها بنشینید! هرگاه توبه کنند، و نماز را برپا دارند، و زکات را بپردازند، آنها را رها سازید؛ زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون ماه هاى حرام سپرى شد، مشركان را هر كجا يافتيد بكُشيد و آنان را دستگير كنيد و به محاصره درآوريد و در هر كمينگاهى به كمين آنان بنشينيد؛ پس اگر توبه كردند و نماز برپا داشتند و زكات دادند، راه برايشان گشاده گردانيد، زيرا خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ماه هاى حرام (چهار ماه مهلت و حرمت تعرض) پايان يافت مشركان را هر جا كه يافتيد بكشيد (در داخل حرم و بيرون آن، در ماه هاى حرام و خارج آن) و آنها را دستگير نماييد و در محاصره قرار دهيد و برايشان در هر كمينگاهى بنشينيد، پس اگر توبه كردند و نماز را برپا داشتند و زكات دادند راهشان را بازگذاريد، كه همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر یکی از مشرکان از تو پناهندگی بخواهد، به او پناه ده تا سخن خدا را بشنود (و در آن بیندیشد)! سپس او را به محل امنش برسان، چرا که آنها گروهی ناآگاهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر يكى از مشركان از تو پناه خواست پناهش ده تا كلام خدا را بشنود؛ سپس او را به مكان امنش برسان، چرا كه آنان قومى نادانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر يكى از مشركان (تحت تعقيب) از تو پناه خواست او را پناه ده تا كلام خدا را بشنود سپس او را به جايگاه امنش برسان، زيرا آنها گروهى هستند كه نمى دانند
كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِندَ اللَّهِ وَعِندَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدتُّمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (7) ترجمه: (1)
كَيْفَ وَإِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً يُرْضُونَكُم بِأَفْوَاهِهِمْ وَتَأْبَى قُلُوبُهُمْ وَأَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ (8) ترجمه: (2)
اشْتَرَوْا بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَصَدُّوا عَن سَبِيلِهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (9) ترجمه: (3)
لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ (10) ترجمه: (4)
فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَنُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (11) ترجمه: (5)
وَإِن نَّكَثُوا أَيْمَانَهُم مِّن بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنتَهُونَ (12) ترجمه: (6)
أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَّكَثُوا أَيْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُم بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَوْهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (13) ترجمه: (7)
ص: 188
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه برای مشرکان پیمانی نزد خدا و رسول او خواهد بود (در حالی که آنها همواره آماده شکستن پیمانشان هستند)؟! مگر کسانی که نزد مسجد الحرام با آنان پیمان بستید؛ (و پیمان خود را محترم شمردند؛) تا زمانی که در برابر شما وفادار باشند، شما نیز وفاداری کنید، که خداوند پرهیزگاران را دوست دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چگونه مشركان را نزد خدا و نزد فرستاده او عهدى تواند بود؟ مگر با كسانى كه كنار مسجد الحرام پيمان بسته ايد. پس تا با شما [بر سر عهد] پايدارند، با آنان پايدار باشيد، زيرا خدا پرهيزگاران را دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : چگونه مشركان را پيمانى در نزد خدا و نزد فرستاده اش تواند بود، جز كسانى كه با آنها در نزد مسجد الحرام پيمان بسته ايد؟! پس مادامى كه (بر عهد خود) با شما پايدارى كنند شما نيز (بر عهد خود) با آنها پايدارى كنيد، كه همانا خدا پرهيزگاران را دوست دارد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چگونه (پیمان مشرکان ارزش دارد)، در حالی که اگر بر شما غالب شوند، نه ملاحظه خویشاوندی با شما را می کنند، و نه پیمان را؟! شما را با زبان خود خشنود می کنند، ولی دلهایشان ابا دارد؛ و بیشتر آنها فرمانبردار نیستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چگونه [براى آنان عهدى است ] با اينكه اگر بر شما دست يابند، در باره شما نه خويشاوندى را مراعات مى كنند و نه تعهّدى را، شما را با زبانشان راضى مى كنند و حال آنكه دلهايشان امتناع مى ورزد و بيشترشان منحرفند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آرى) چگونه (تعهّدشان مورد اعتماد خواهد بود) در حالى كه اگر بر شما پيروز شوند در حق شما نه خويشاونديى را مراعات مى كنند و نه معاهده اى را؟! شما را با سخنانشان راضى مى كنند در حالى كه دل هايشان امتناع دارد، و بيشترشان نافرمانند (نافرمان خدا و وجدانند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها آیات خدا را به بهای کمی فروختند؛ و (مردم را) از راه او باز داشتند؛ آنها اعمال بدی انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيات خدا را به بهاى ناچيزى فروختند و [مردم را] از راه او باز داشتند، به راستى آنان چه بد اعمالى انجام مى دادند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به دادن آيات خدا بهايى اندك به دست آوردند (با انكار پيامبر و كتابش رياست و دنيا يافتند) پس (مردم را) از راه او بازداشتند راستى كه زشت است آنچه به جا مى آورند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نه تنها درباره شما،) درباره هیچ فرد باایمانی رعایت خویشاوندی و پیمان را نمی کنند؛ و آنها همان تجاوز کارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در باره هيچ مؤمنى مراعات خويشاوندى و پيمانى را نمى كنند، و ايشان همان تجاوزكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : درباره هيچ مؤمنى حق خويشاوندى و معاهده اى را رعايت نمى كنند و آنها همان تجاوزپيشگانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) اگر توبه کنند، نماز را برپا دارند، و زکات را بپردازند، برادر دینی شما هستند؛ و ما آیات خود را برای گروهی که می دانند (و می اندیشند)، شرح می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر توبه كنند و نماز برپا دارند و زكات دهند، در اين صورت برادران دينى شما مى باشند، و ما آيات [خود] را براى گروهى كه مى دانند به تفصيل بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر توبه كردند و نماز را برپا داشتند و زكات دادند آنها برادران دينى شما خواهند بود. و ما آيات و نشانه هاى خود را تفصيل مى دهيم براى گروهى كه بدانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پیمانهای خود را پس از عهد خویش بشکنند، و آیین شما را مورد طعن قرار دهند، با پیشوایان کفر پیکار کنید؛ چرا که آنها پیمانی ندارند؛ شاید (با شدّت عمل) دست بردارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر سوگندهاى خود را پس از پيمان خويش شكستند و شما را در دينتان طعن زدند، پس با پيشوايانِ كفر بجنگيد، چرا كه آنان را هيچ پيمانى نيست، باشد كه [از پيمان شكنى ] باز ايستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پيمان هاى خود را پس از تعهّدشان شكستند و در دين شما زبان به طعن و عيب گشودند پس با (اين) پيشوايان كفر بجنگيد، كه آنها را هيچ تعهّدى نيست، باشد كه باز ايستند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا با گروهی که پیمانهای خود را شکستند، و تصمیم به اخراج پیامبر گرفتند، پیکار نمی کنید؟! در حالی که آنها نخستین بار (پیکار با شما را) آغاز کردند؛ آیا از آنها می ترسید؟! با اینکه خداوند سزاوارتر است که از او بترسید، اگر مؤمن هستید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا با گروهى كه سوگندهاى خود را شكستند و بر آن شدند كه فرستاده [خدا] را بيرون كنند، و آنان بودند كه نخستين بار [جنگ را] با شما آغاز كردند، نمى جنگيد؟ آيا از آنان مى ترسيد؟ با اينكه اگر مؤمنيد خدا سزاوارتر است كه از او بترسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا با گروهى نمى جنگيد كه سوگندهاى خود را شكستند و تصميم به بيرون كردن رسول خدا (از مكّه) گرفتند و آنان بودند كه نخستين بار (جنگ را) با شما آغاز نمودند؟! آيا از آنها مى ترسيد؟! خداوند سزاوارتر است كه از او بترسيد اگر ايمان داريد
قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَيُخْزِهِمْ وَيَنصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِينَ (14) ترجمه: (1)
وَيُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ وَيَتُوبُ اللَّهُ عَلَى مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (15) ترجمه: (2)
أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تُتْرَكُوا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوا مِن دُونِ اللَّهِ وَلَا رَسُولِهِ وَلَا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (16) ترجمه: (3)
مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَن يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِينَ عَلَى أَنفُسِهِم بِالْكُفْرِ أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ (17) ترجمه: (4)
إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى أُولَئِكَ أَن يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ (18) ترجمه: (5)
أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَوُونَ عِندَ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (19) ترجمه: (6)
الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ (20) ترجمه: (7)
ص: 189
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با آنها پیکار کنید، که خداوند آنان را به دست شما مجازات می کند؛ و آنان را رسوا می سازد؛ و سینه گروهی از مؤمنان را شفا می بخشد (؛ و بر قلب آنها مرهم می نهد) ______________ ترجمه استاد فولادوند : با آنان بجنگيد؛ خدا آنان را به دست شما عذاب و رسوايشان مى كند و شما را بر ايشان پيروزى مى بخشد و دلهاى گروه مؤمنان را خنك مى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با آنها بجنگيد تا خداوند آنها را به دستان شما عذاب نمايد و خوارشان گرداند و شما را بر آنها پيروز سازد و دل هاى گروهى از مؤمنان را (كه از مشركان زخم خورده بودند) شفا بخشد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خشم دلهای آنان را از میان می برد! و خدا توبه هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می پذیرد؛ و خداوند دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خشمِ دلهايشان را بِبَرد، و خدا توبه هر كه را بخواهد مى پذيرد، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خشم دل هايشان را ببرد و خداوند بر هر كه بخواهد عطف توجه مى كند و توبه اش را مى پذيرد و خداوند دانا و با حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا گمان کردید که (به حال خود) رها می شوید در حالی که هنوز کسانی که از شما جهاد کردند، و غیر از خدا و رسولش و مؤمنان را محرم اسرار خویش انتخاب ننمودند، (از دیگران) مشخصّ نشده اند؟! (باید آزمون شوید؛ و صفوف از هم جدا گردد؛) و خداوند به آنچه عمل می کنید، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا پنداشته ايد كه به خود واگذار مى شويد، و خداوند كسانى را كه از ميان شما جهاد كرده و غير از خدا و فرستاده او و مؤمنان، محرم اسرارى نگرفته اند، معلوم نمى دارد؟ و خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا گمان كرده ايد كه شما (به حال خود) رها مى شويد در حالى كه خداوند هنوز حال كسانى از شما را كه جهاد كرده اند و غير از خدا و فرستاده او و مؤمنان، براى خود صاحب سرّى نگرفته اند، روشن و ظاهر نساخته (علم ازليش درباره آنها عينيت خارجى نيافته)؟! و خداوند از آنچه مى كنيد آگاه است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مشرکان حق ندارند مساجد خدا را آباد کنند در حالی که به کفر خویش گواهی می دهند! آنها اعمالشان نابود (و بی ارزش) شده؛ و در آتش (دوزخ)، جاودانه خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مشركان را نرسد كه مساجد خدا را آباد كنند، در حالى كه به كفر خويش شهادت مى دهند. آنانند كه اعمالشان به هدر رفته و خود در آتش جاودانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مشركان را نسزد و نرسد و در شرع و عقل درست نباشد كه مساجد خدا را آباد سازند (از احداث آن گرفته تا تزيينات ديگر) در حالى كه بر ضد خودشان به كفر گواهند (و كفر و شرك منافى اعمال توحيدى است). آنان همه عمل ها (ى خير) شان هدر و تباه است و در آتش دوزخ جاودانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مساجد خدا را تنها کسی آباد می کند که ایمان به خدا و روز قیامت آورده، و نماز را برپا دارد، و زکات را بپردازد، و جز از خدا نترسد؛ امید است چنین گروهی از هدایت یافتگان باشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : مساجد خدا را تنها كسانى آباد مى كنند كه به خدا و روز بازپسين ايمان آورده و نماز برپا داشته و زكات داده و جز از خدا نترسيده اند، پس اميد است كه اينان از راه يافتگان باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه مساجد خدا را كسانى آباد مى كنند (به آبادى مادى و معنوى) كه به خدا و روز واپسين ايمان آورده و نماز را برپا دارند و زكات بپردازند و (در انجام وظايف دينى) جز از خدا نترسند، پس اميد است كه آنان از هدايت يافتگان باشند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا سیراب کردن حجاج، و آباد ساختن مسجد الحرام را، همانند (عمل) کسی قرار دادید که به خدا و روز قیامت ایمان آورده، و در راه او جهاد کرده است؟! (این دو،) نزد خدا مساوی نیستند! و خداوند گروه ظالمان را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا سيراب ساختن حاجيان و آباد كردن مسجد الحرام را همانند [كار] كسى پنداشته ايد كه به خدا و روز بازپسين ايمان آورده و در راه خدا جهاد مى كند؟ [نه، اين دو] نزد خدا يكسان نيستند، و خدا بيدادگران را هدايت نخواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا آب دادن به حاجيان و آبادسازى مسجد الحرام را همانند (ايمان و عمل) كسى قرار داده ايد كه به خدا و روز واپسين ايمان آورده و در راه خدا جهاد كرده؟! (هرگز اين دو) در نزد خدا يكسان نيستند، و خدا گروه ستمكاران را هدايت نمى كند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان آوردند، و هجرت کردند، و با اموال و جانهایشان در راه خدا جهاد نمودند، مقامشان نزد خدا برتر است؛ و آنها پیروز و رستگارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و در راه خدا با مال و جانشان به جهاد پرداخته اند نزد خدا مقامى هر چه والاتر دارند و اينان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كه ايمان آورده و هجرت كردند و در راه خدا با مال ها و جان هايشان جهاد نمودند، پايه و منزلتشان در نزد خدا بزرگتر است و آنها همان كاميابانند
يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُم بِرَحْمَةٍ مِّنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَّهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُّقِيمٌ (21) ترجمه: (1)
خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ (22) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِيمَانِ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (23) ترجمه: (3)
قُلْ إِن كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُم مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (24) ترجمه: (4)
لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرِينَ (25) ترجمه: (5)
ثُمَّ أَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ (26) ترجمه: (6)
ص: 190
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارشان آنها را به رحمتی از ناحیه خود، و رضایت (خویش)، و باغهایی از بهشت بشارت می دهد که در آن، نعمتهای جاودانه دارند؛ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگارشان آنان را از جانب خود، به رحمت و خشنودى و باغهايى [در بهشت ] كه در آنها نعمتهايى پايدار دارند، مژده مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پروردگارشان آنها را به رحمت و خشنوديى از جانب خود و بهشت هايى كه در آنجا براى آنها نعمتى پايدار است بشارت مى دهد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همواره و تا ابد در این باغها (و در میان این نعمتها) خواهند بود؛ زیرا پاداش عظیم نزد خداوند است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جاودانه در آنها خواهند بود، در حقيقت، خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها در آنجا براى ابد جاودانه اند، حقّا كه در نزد خدا پاداشى بزرگ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! هرگاه پدران و برادران شما، کفر را بر ایمان ترجیح دهند، آنها را ولیّ (و یار و یاور و تکیه گاه) خود قرار ندهید! و کسانی از شما که آنان را ولیّ خود قرار دهند، ستمگرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر پدرانتان و برادرانتان كفر را بر ايمان ترجيح دهند [آنان را] به دوستى مگيريد، و هر كس از ميان شما آنان را به دوستى گيرد، آنان همان ستمكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پدران و برادران خود را- اگر كفر را بر ايمان برگزيدند- دوست و ياور خود مگيريد، و هر كس از شما آنها را دوست و ياور گيرد آنها همان ستمكارانند (زيرا دوستى را در غير محل خود مصرف نموده اند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طایفه شما، و اموالی که به دست آورده اید، و تجارتی که از کساد شدنش می ترسید، و خانه هائی که به آن علاقه دارید، در نظرتان از خداوند و پیامبرش و جهاد در راهش محبوبتر است، در انتظار باشید که خداوند عذابش را بر شما نازل کند؛ و خداوند جمعیّت نافرمانبردار را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر پدران و پسران و برادران و زنان و خاندان شما و اموالى كه گرد آورده ايد و تجارتى كه از كسادش بيمناكيد و سراهايى را كه خوش مى داريد، نزد شما از خدا و پيامبرش و جهاد در راه وى دوست داشتنى تر است، پس منتظر باشيد تا خدا فرمانش را [به اجرا در]آورد.» و خداوند گروه فاسقان را راهنمايى نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر پدرانتان و پسرانتان و برادرانتان و همسرانتان و خويشانتان (كه اصول مجتمع خويشى انسانند) و اموالى كه فراهم كرده ايد و تجارتى كه از كسادش بيم داريد و جاهاى مسكونيى كه به آنها دلخوشيد (كه اصول قوام مالى اجتماع است) از خدا و فرستاده او و جهاد در راه او به نزد شما محبوب ترند پس منتظر باشيد تا خداوند فرمان خود را (دستور عذاب شما را) صادر كند، و خدا گروه نافرمانان را هدايت نمى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر دشمن پیروز شدید)؛ و در روز حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیّتتان شما را مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیّت) هیچ به دردتان نخورد و زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده، فرار نمودید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً خداوند شما را در مواضع بسيارى يارى كرده است، و [نيز] در روز «حنين»؛ آن هنگام كه شمار زيادتان شما را به شگفت آورده بود، ولى به هيچ وجه از شما دفع [خطر] نكرد، و زمين با همه فراخى بر شما تنگ گرديد، سپس در حالى كه پشت [به دشمن ] كرده بوديد برگشتيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه خداوند شما را در مواضع زيادى يارى نمود و نيز در روز حنين آن گاه كه فزونى عددتان شما را به خود مغرور كرد ولى هيچ چيزى (از حادثه و عذاب) را از شما دفع نكرد و زمين بر شما با آن پهناوريش تنگ گرديد، سپس پشت به دشمن رو به فرار نهاديد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس خداوند «سکینه» خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد؛ و لشکرهایی فرستاد که شما نمی دیدید؛ و کافران را مجازات کرد؛ و این است جزای کافران! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مؤمنان فرود آورد، و سپاهيانى فرو فرستاد كه آنها را نمى ديديد، و كسانى را كه كفر ورزيدند عذاب كرد، و سزاى كافران همين بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس خداوند آرامش خود را (اطمينان قلبى كه در موارد خاص بر دل دوستانش مى افكند) بر فرستاده خود و بر مؤمنين نازل نمود و سپاهيانى كه شما آنها را نديديد فرو فرستاد و كسانى را كه كفر ورزيدند عذاب نمود، و اين است كيفر كافران
ثُمَّ يَتُوبُ اللَّهُ مِن بَعْدِ ذَلِكَ عَلَى مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (27) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَاءَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (28) ترجمه: (2)
قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ (29) ترجمه: (3)
وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَى الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّهِ ذَلِكَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ يُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ (30) ترجمه: (4)
اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (31) ترجمه: (5)
ص: 191
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس خداوند -بعد از آن- توبه هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می پذیرد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس خدا بعد از اين [واقعه ] توبه هر كس را بخواهد مى پذيرد، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس خداوند پس از آن (حادثه) به هر كه بخواهد (از كفار به جنگ آمده و مسلمين فرار كننده) عطف توجه مى كند و توبه اش را مى پذيرد و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! مشرکان ناپاکند؛ پس نباید بعد از امسال، نزدیک مسجد الحرام شوند! و اگر از فقر می ترسید، خداوند هرگاه بخواهد، شما را به کرمش بی نیاز می سازد؛ (و از راه دیگر جبران می کند؛) خداوند دانا و حکیم است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، حقيقت اين است كه مشركان ناپاكند، پس نبايد از سال آينده به مسجدالحرام نزديك شوند، و اگر [در اين قطع رابطه ] از فقر بيمناكيد، پس به زودى خدا -اگر بخواهد- شما را به فضل خويش بى نياز مى گرداند، كه خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، جز اين نيست كه مشركان نجس و پليدند، پس نبايد بعد از امسال (سال نهم هجرت، سال نزول سوره برائت) به مسجد الحرام نزديك شوند، و اگر (به واسطه قطع رابطه با آنها) از فقر و تنگدستى بيم داشتيد خدا اگر بخواهد به زودى شما را از فضل خويش بى نياز مى كند، حقّا كه خداوند بس دانا و با حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : با کسانی از اهل کتاب که نه به خدا، و نه به روز جزا ایمان دارند، و نه آنچه را خدا و رسولش تحریم کرده حرام می شمرند، و نه آیین حق را می پذیرند، پیکار کنید تا زمانی که با خضوع و تسلیم، جزیه را به دست خود بپردازند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : با كسانى از اهل كتاب كه به خدا و روز بازپسين ايمان نمى آورند، و آنچه را خدا و فرستاده اش حرام گردانيده اند حرام نمى دارند و متدين به دين حق نمى گردند، كارزار كنيد، تا با [كمال ] خوارى به دست خود جزيه دهند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : با كسانى كه به آنها كتاب (آسمانى) داده شده (مانند يهود و نصارى و لكن) به خدا و به روز واپسين ايمان ندارند (زيرا خدا و معادى كه آنها معتقدند خدا و معاد حقيقى نيست) و آنچه را كه خدا و فرستاده او (محمد صلّى الله عليه وآله در قرآن و موسى و عيسى در عهدين) حرام كرده (مانند شراب و گوشت خوك و رشوه و ربا) حرام نمى شمرند، و به دين حق (اسلام) متدين نمى گردند، مقاتله و كارزار كنيد تا آنها با كمال تسليم و ذلت به دست خويش و تحت قدرت حكومت اسلامى جزيه بپردازند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یهود گفتند: «عزیر پسر خداست!» و نصاری کفتند: «مسیح پسر خداست!» این سخنی است که با زبان خود می گویند، که همانند گفتار کافران پیشین است؛ خدا آنان را بکشد، چگونه از حق انحراف می یابند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و يهود گفتند: «عُزَير، پسر خداست.» و نصارى گفتند: «مسيح، پسر خداست.» اين سخنى است [باطل ] كه به زبان مى آورند، و به گفتار كسانى كه پيش از اين كافر شده اند شباهت دارد. خدا آنان را بكشد؛ چگونه [از حق ] بازگردانده مى شوند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و يهود گفتند: عزير پسر خداست (عزيرى كه ملت يهود را پس از ذلت حيات بخشيد و تورات را رواج داد) و نصارى گفتند: مسيح پسر خداست. اين سخنى است كه به زبان مى گويند (نه حقيقتى دارد و نه دليلى)، به گفتار كسانى كه پيش از آنان كفر ورزيدند (بت پرستان قديم كه براى خدا پدر و پسر و مادر و همسر قائل بودند) شباهت دارند، خدا آنها را بكشد كه چگونه و به كجا گردانيده مى شوند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها) دانشمندان و راهبان خویش را معبودهایی در برابر خدا قرار دادند، و (همچنین) مسیح فرزند مریم را؛ در حالی که دستور نداشتند جز خداوند یکتائی را که معبودی جز او نیست، بپرستند، او پاک و منزه است از آنچه همتایش قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان دانشمندان و راهبان خود و مسيح پسر مريم را به جاى خدا به الوهيّت گرفتند، با آنكه مأمور نبودند جز اينكه خدايى يگانه را بپرستند كه هيچ معبودى جز او نيست. منزه است او از آنچه [با وى ] شريك مى گردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها دانشمندان و راهبان خود و مسيح پسر مريم را خدايانى به جاى خداوند (در اطاعت بى قيد و شرط دستوراتشان) اتخاذ كردند، در حالى كه مأمور نشدند جز به آنكه خداى يگانه اى را بپرستند كه معبودى جز او نيست، منزه است از آنچه شريك او مى سازند
يُرِيدُونَ أَن يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَن يُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ (32) ترجمه: (1)
هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ (33) ترجمه: (2)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (34) ترجمه: (3)
يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ (35) ترجمه: (4)
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنفُسَكُمْ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ (36) ترجمه: (5)
ص: 192
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند؛ ولی خدا جز این نمی خواهد که نور خود را کامل کند، هر چند کافران ناخشنود باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مى خواهند نور خدا را با سخنان خويش خاموش كنند، ولى خداوند نمى گذارد، تا نور خود را كامل كند، هر چند كافران را خوش نيايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها مى خواهند نور خدا را (دين و كتاب او را) به سخنانشان خاموش نمايند در حالى كه خداوند نمى خواهد جز آنكه نور خود را (و لو به گذشت زمان و تكامل عقول و آمدن مصلح كل) كامل نمايد هر چند كافران خوش ندارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که رسولش را با هدایت و آیین حق فرستاد، تا آن را بر همه آیین ها غالب گرداند، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او كسى است كه پيامبرش را با هدايت و دين درست، فرستاد تا آن را بر هر چه دين است پيروز گرداند، هر چند مشركان خوش نداشته باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه رسول خود را با (وسايل) هدايت و دين حق و درست فرستاد تا آن را بر هر دينى پيروز گرداند هر چند مشركان خوش ندارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! بسیاری از دانشمندان (اهل کتاب) و راهبان، اموال مردم را بباطل می خورند، و (آنان را) از راه خدا بازمی دارند! و کسانی که طلا و نقره را گنجینه (و ذخیره و پنهان) می سازند، و در راه خدا انفاق نمی کنند، به مجازات دردناکی بشارت ده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بسيارى از دانشمندان يهود و راهبان، اموال مردم را به ناروا مى خورند، و [آنان را] از راه خدا باز مى دارند، و كسانى كه زر و سيم را گنجينه مى كنند و آن را در راه خدا هزينه نمى كنند، ايشان را از عذابى دردناك خبر ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به يقين بسيارى از دانشمندان اهل كتاب و راهبان آنها، اموال مردم را به باطل (به بهاى تحريف تورات و انجيل و گرفتن رشوه) مى خورند و (مردم را) از راه خدا باز مى دارند و كسانى (از كفار يا مسلمين) كه طلا و نقره را گنجينه مى سازند و در راه خدا (به واسطه اخراج حق واجب و قرار دادن باقى در چرخش اقتصاد امت) هزينه نمى كنند همه آنان را به عذابى دردناك بشارت ده
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن روز که آن را در آتش جهنم، گرم و سوزان کرده، و با آن صورتها و پهلوها و پشتهایشان را داغ می کنند؛ (و به آنها می گویند): این همان چیزی است که برای خود اندوختید (و گنجینه ساختید)! پس بچشید چیزی را که برای خود می اندوختید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى كه آن [گنجينه ]ها را در آتش دوزخ بگدازند، و پيشانى و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ كنند [و گويند:] «اين است آنچه براى خود اندوختيد، پس [كيفر] آنچه را مى اندوختيد بچشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : روزى كه آنها را در آتش جهنم سرخ كنند و پيشانى ها و پهلوها و پشت هاى آنان را بدان داغ نهند (و به آنها گويند) اين همان گنج هاست كه براى خود اندوخته بوديد، پس بچشيد كيفر گنج اندوزى خود را
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تعداد ماه ها نزد خداوند در کتاب الهی، از آن روز که آسمانها و زمین را آفریده، دوازده ماه است؛ که چهار ماه از آن، ماه حرام است؛ (و جنگ در آن ممنوع می باشد.) این، آیین ثابت و پابرجا (ی الهی) است! بنابر این، در این ماه ها به خود ستم نکنید (و از هرگونه خونریزی بپرهیزید)! و (به هنگام نبرد) با مشرکان، دسته جمعی پیکار کنید، همان گونه که آنها دسته جمعی با شما پیکار می کنند؛ و بدانید خداوند با پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، شماره ماه ها نزد خدا، از روزى كه آسمانها و زمين را آفريده، در كتاب [علم ] خدا، دوازده ماه است؛ از اين [دوازده ماه ]، چهار ماه، [ماهِ ] حرام است. اين است آيين استوار، پس در اين [چهار ماه ]بر خود ستم مكنيد، و همگى با مشركان بجنگيد، چنانكه آنان همگى با شما مى جنگند، و بدانيد كه خدا با پرهيزگاران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در حقيقت شمار ماه ها (ى قمرى) در نزد خداوند (در علم ازلى و لوح محفوظ او) دوازده ماه است كه در كتاب خدا (جهان هستى كه كتاب تكوينى است) از روزى كه آسمان ها و اين زمين را آفريده ثابت و محقق است (و از كيفيت تنظيم كره زمين و ماه در منظومه شمسى نشأت يافته)، چهار ماه از آنها (رجب، ذى قعده، ذى حجّه و محرّم) حرام است (محترم است و جنگ در آنها حرام است) اين دستور آيينى است استوار و پايدار، پس در اين ماه ها (با شكستن حرمت آنها و جنگ با يكديگر) بر خود ستم مكنيد. و (هنگام نبرد) با همه مشركان بجنگيد همان گونه كه آنها با همه شما مى جنگند، و بدانيد كه خدا با پرهيزگاران است
إِنَّمَا النَّسِيءُ زِيَادَةٌ فِي الْكُفْرِ يُضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُحِلُّونَهُ عَامًا وَيُحَرِّمُونَهُ عَامًا لِّيُوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَيُحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (37) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَرَضِيتُم بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ (38) ترجمه: (2)
إِلَّا تَنفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوهُ شَيْئًا وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (39) ترجمه: (3)
إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَى وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (40) ترجمه: (4)
ص: 193
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نسی ء [= جا به جا کردن و تأخیر ماه های حرام ]، افزایشی در کفر (مشرکان) است؛ که با آن، کافران گمراه می شوند؛ یک سال، آن را حلال، و سال دیگر آن را حرام می کنند، تا به مقدار ماه هایی که خداوند تحریم کرده بشود (و عدد چهار ماه، به پندارشان تکمیل گردد)؛ و به این ترتیب، آنچه را خدا حرام کرده، حلال بشمرند. اعمال زشتشان در نظرشان زیبا جلوه داده شده؛ و خداوند جمعیّت کافران را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : جز اين نيست كه جابجا كردن [ماههاى حرام ]، فزونى در كفر است كه كافران به وسيله آن گمراه مى شوند؛ آن را يكسال حلال مى شمارند، و يكسال [ديگر]، آن را حرام مى دانند، تا با شماره ماههايى كه خدا حرام كرده است موافق سازند، و در نتيجه آنچه را خدا حرام كرده [بر خود] حلال گردانند. زشتى اعمالشان برايشان آراسته شده است، و خدا گروه كافران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه تأخير انداختن (و جابه جا نمودن ماه هاى حرام) افزايشى در كفر است (بدعت عملى است علاوه بر كفر اعتقادى) كه كافران را به سبب آن گمراه مى سازند، در يك سال آن را حلال و در سال ديگر حرام مى شمرند (مثلا در يك سال شعبان را به جاى رجب حرام و رجب را حلال مى كنند) تا با شما و آنچه خدا حرام كرده موافقت كنند (كه سالى چهار ماه حرام شود) اما در (نتيجه) آنچه را خدا حرام كرده حلال مى نمايند. زشتى اعمالشان بر آنها آراسته شده، و خداوند گروه كافران را هدايت نمى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! چرا هنگامی که به شما گفته می شود: «به سوی جهاد در راه خدا حرکت کنید!» بر زمین سنگینی می کنید (و سستی به خرج می دهید)؟! آیا به زندگی دنیا به جای آخرت راضی شده اید؟! با اینکه متاع زندگی دنیا، در برابر آخرت، جز اندکی نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شما را چه شده است كه چون به شما گفته مى شود: «در راه خدا بسيج شويد» كندى به خرج مى دهيد؟ آيا به جاى آخرت به زندگى دنيا دل خوش كرده ايد؟ متاع زندگى دنيا در برابر آخرت، جز اندكى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين آيه تا يازده آيه ديگر مربوط به غزوه تبوك و جنگ با روميان است) اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شما را چيست كه چون به شما گفته مى شود: در راه خدا (به سوى جنگ) حركت كنيد، سنگينى نموده به زمين مى چسبيد؟! آيا به جاى آخرت به زندگى دنيا خشنود شده ايد؟ پس (بدانيد كه) فوايد و منافع دنيا در برابر آخرت جز اندكى نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر (به سوی میدان جهاد) حرکت نکنید، شما را مجازات دردناکی می کند، و گروه دیگری غیر از شما را به جای شما قرارمی دهد؛ و هیچ زیانی به او نمی رسانید؛ و خداوند بر هر چیزی تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر بسيج نشويد، [خدا] شما را به عذابى دردناك عذاب مى كند، و گروهى ديگر به جاى شما مى آورد، و به او زيانى نخواهيد رسانيد، و خدا بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر (به سوى جهاد) حركت نكنيد خداوند شما را به عذابى دردناك عذاب مى كند و گروه ديگرى را به جاى شما مى آورد و شما هيچ ضررى به او نتوانيد رساند و خدا بر هر چيزى تواناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر او را یاری نکنید، خداوند او را یاری کرد؛ (و در مشکلترین ساعات، او را تنها نگذاشت؛) آن هنگام که کافران او را (از مکّه) بیرون کردند، در حالی که دوّمین نفر بود (و یک نفر بیشتر همراه نداشت)؛ در آن هنگام که آن دو در غار بودند، و او به همراه خود می گفت: «غم مخور، خدا با ماست!» در این موقع، خداوند سکینه (و آرامش) خود را بر او فرستاد؛ و با لشکرهایی که مشاهده نمی کردید، او را تقویت نمود؛ و گفتار (و هدف) کافران را پایین قرار داد، (و آنها را با شکست مواجه ساخت؛) و سخن خدا (و آیین او)، بالا (و پیروز) است؛ و خداوند عزیز و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر او [پيامبر] را يارى نكنيد، قطعاً خدا او را يارى كرد: هنگامى كه كسانى كه كفر ورزيدند، او را [از مكّه ] بيرون كردند، و او نفرِ دوم از دو تن بود، آنگاه كه در غار [ثور] بودند، وقتى به همراه خود مى گفت: «اندوه مدار كه خدا با ماست.» پس خدا آرامش خود را بر او فرو فرستاد، و او را با سپاهيانى كه آنها را نمى ديديد تأييد كرد، و كلمه كسانى را كه كفر ورزيدند پست تر گردانيد، و كلمه خداست كه برتر است، و خدا شكست ناپذيرِ حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر او را (پيامبر را) يارى نكنيد بى ترديد خدا (ياريش مى كند چنان كه) او را يارى نمود هنگامى كه كافران او را (از مكه) بيرون كردند در حالى كه يكى از دو تن بود، (پيامبر و ابو بكر) آن گاه كه هر دو در آن غار (غار ثور نزديك مكه) بودند، وقتى كه به همراه خود مى گفت: اندوه مخور كه حتما خدا با ماست، پس خدا سكينه و آرامش خود را بر او (پيامبر) فرود آورد و او را با سپاهيانى كه شما آنها را نمى ديديد (در جنگ هاى اسلامى) تقويت نمود و سخن كسانى را كه كفر ورزيدند پست كرد، و كلمه خداوند (وعده ازلى او در يارى انبيا و پيروزى دينش بر اديان) است كه والا و برترست، و خداوند مقتدر غالب و صاحب حكمت است
انفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (41) ترجمه: (1)
لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَّاتَّبَعُوكَ وَلَكِن بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ وَسَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنفُسَهُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (42) ترجمه: (2)
عَفَا اللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ (43) ترجمه: (3)
لَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أَن يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ (44) ترجمه: (4)
إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ (45) ترجمه: (5)
وَلَوْ أَرَادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا لَهُ عُدَّةً وَلَكِن كَرِهَ اللَّهُ انبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَقِيلَ اقْعُدُوا مَعَ الْقَاعِدِينَ (46) ترجمه: (6)
لَوْ خَرَجُوا فِيكُم مَّا زَادُوكُمْ إِلَّا خَبَالًا وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (47) ترجمه: (7)
ص: 194
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همگی به سوی میدان جهاد) حرکت کنید؛ سبکبار باشید یا سنگین بار! و با اموال و جانهای خود، در راه خدا جهاد نمایید؛ این برای شما بهتر است اگر بدانید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سبكبار و گرانبار، بسيج شويد و با مال و جانتان در راه خدا جهاد كنيد. اگر بدانيد، اين براى شما بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سبكبار و سنگين بار (سواره و پياده، يا جوان و پير به سوى ميدان جهاد) كوچ كنيد و با اموال و جان هاى خود در راه خدا جهاد نماييد، كه اين براى شما بهتر است، اگر بدانيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا گروهی از آنها، چنانند که) اگر غنایمی نزدیک (و در دسترس)، و سفری آسان باشد، (به طمع دنیا) از تو پیروی می کنند؛ ولی (اکنون که برای میدان تبوک،) راه بر آنها دور (و پر مشقت) است، (سرباز می زنند؛) و بزودی به خدا سوگند یاد می کنند که: «اگر توانایی داشتیم، همراه شما حرکت می کردیم!» (آنها با این اعمال و این دروغها، در واقع) خود را هلاک می کنند؛ و خداوند می داند آنها دروغگو هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر مالى در دسترس و سفرى [آسان و] كوتاه بود، قطعاً از پى تو مى آمدند، ولى آن راهِ پر مشقت بر آنان دور مى نمايد، و به زودى به خدا سوگند خواهند خورد كه اگر مى توانستيم حتماً با شما بيرون مى آمديم، [با سوگند دروغ ]، خود را به هلاكت مى كشانند و خدا مى داند كه آنان سخت دروغگويند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر اموالى در دسترس و سفرى كوتاه و آسان بود حتما از تو پيروى مى كردند و لكن اين راه پرمشقت (حضور در ميدان جنگ تبوك) بر آنها دور جلوه كرد، و به زودى به خدا سوگند مى خورند كه اگر توانايى داشتيم با شما بيرون مى شديم. آنها خودشان را (به كفر و دروغشان) هلاك مى كنند و خدا مى داند كه آنها دروغگويند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند تو را بخشید؛ چرا پیش از آنکه راستگویان و دروغگویان را بشناسی، به آنها اجازه دادی؟! (خوب بود صبر می کردی، تا هر دو گروه خود را نشان دهند!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدايت ببخشايد، چرا پيش از آنكه [حال ] راستگويان بر تو روشن شود و دروغگويان را بازشناسى، به آنان اجازه دادى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا از تو بگذرد! چرا پيش از آنكه (حال) كسانى كه راست گفتند براى تو روشن شود و دروغگويان را بشناسى به آنها (در نشستن از جنگ) اذن دادى؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که به خدا و روز جزا ایمان دارند، هیچ گاه برای ترک جهاد (در راه خدا) با اموال و جانهایشان، از تو اجازه نمی گیرند؛ و خداوند پرهیزگاران را می شناسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارند، در جهاد با مال و جانشان از تو عذر و اجازه نمى خواهند، و خدا به [حال ] تقواپيشگان داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كسانى كه به خدا و روز واپسين ايمان دارند از تو اذن نمى طلبند كه از جهاد با اموال و جان هايشان بازنشينند، (زيرا نه براى انجام آن كه واجب مؤكّد است اذن گرفتن لازم است و نه براى ترك آن كه حرام است اذن دادن جايز است) و خداوند به پرهيزگاران داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تنها کسانی از تو اجازه (این کار را) می گیرند که به خدا و روز جزا ایمان ندارند، و دلهایشان با شکّ و تردید آمیخته است؛ آنها در تردید خود سرگردانند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : تنها كسانى از تو اجازه مى خواهند [به جهاد نروند] كه به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند و دلهايشان به شك افتاده و در شك خود سرگردانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه كسانى از تو (براى تخلّف از جهاد) اذن مى طلبند كه به خدا و روز واپسين ايمان ندارند و دل هايشان در ترديد افتاده و آنها همواره در شك و ترديد خود سرگردانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها (راست می گفتند، و) اراده داشتند که (بسوی میدان جهاد) خارج شوند، وسیله ای برای آن فراهم می ساختند! ولی خدا از حرکت آنها کراهت داشت؛ از این رو (توفیقش را از آنان سلب کرد؛ و) آنها را (از جهاد) باز داشت؛ و به آنان گفته شد: «با «قاعدین» [= کودکان و پیران و بیماران ] بنشینید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر [به راستى ] اراده بيرون رفتن داشتند، قطعاً براى آن ساز و برگى تدارك مى ديدند، ولى خداوند راه افتادن آنان را خوش نداشت، پس ايشان را منصرف گردانيد و [به آنان ] گفته شد: «با ماندگان بمانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر آنان قصد بيرون شدن (براى جهاد) را داشتند، حتما براى آن وسيله و هزينه اى آماده مى كردند، و لكن خداوند حركت آنها را خوش نداشت پس آنها را (به سلب توفيق) بازداشت و (گويى به آنان) گفته شد: با بازنشستگان (چون زنان و كودكان و عاجزان) بازنشينيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها همراه شما (بسوی میدان جهاد) خارج می شدند، جز اضطراب و تردید، چیزی بر شما نمی افزودند؛ و بسرعت در بین شما به فتنه انگیزی (و ایجاد تفرقه و نفاق) می پرداختند؛ و در میان شما، افرادی (سست و ضعیف) هستند که به سخنان آنها کاملاً گوش فرامی دهند؛ و خداوند، ظالمان را می شناسد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر با شما بيرون آمده بودند جز فساد براى شما نمى افزودند، و به سرعت خود را ميان شما مى انداختند و در حق شما فتنه جويى مى كردند، و در ميان شما جاسوسانى دارند [كه ] به نفع آنان [اقدام مى كنند]، و خدا به [حال ] ستمكاران داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر هم در ميان شما (به جنگ) بيرون مى شدند براى شما جز فساد نمى افزودند، و مسلّما ميان شما براى خرابكارى مى شتافتند تا برايتان فتنه جويى كنند، و در ميان شما جاسوسان و ضعيف الايمان هايى سخت فراگيرنده سخنان آنها هستند، و خدا به ستمكاران داناست
لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِن قَبْلُ وَقَلَّبُوا لَكَ الْأُمُورَ حَتَّى جَاءَ الْحَقُّ وَظَهَرَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ كَارِهُونَ (48) ترجمه: (1)
وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ ائْذَن لِّي وَلَا تَفْتِنِّي أَلَا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ (49) ترجمه: (2)
إِن تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْكَ مُصِيبَةٌ يَقُولُوا قَدْ أَخَذْنَا أَمْرَنَا مِن قَبْلُ وَيَتَوَلَّوا وَّهُمْ فَرِحُونَ (50) ترجمه: (3)
قُل لَّن يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (51) ترجمه: (4)
قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَن يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِّنْ عِندِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ (52) ترجمه: (5)
قُلْ أَنفِقُوا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمْ إِنَّكُمْ كُنتُمْ قَوْمًا فَاسِقِينَ (53) ترجمه: (6)
وَمَا مَنَعَهُمْ أَن تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلَّا أَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَبِرَسُولِهِ وَلَا يَأْتُونَ الصَّلَاةَ إِلَّا وَهُمْ كُسَالَى وَلَا يُنفِقُونَ إِلَّا وَهُمْ كَارِهُونَ (54) ترجمه: (7)
ص: 195
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها پیش از این (نیز) در پی فتنه انگیزی بودند، و کارها را بر تو دگرگون ساختند (و به هم ریختند)؛ تا آن که حق فرا رسید، و فرمان خدا آشکار گشت (و پیروز شدید)، در حالی که آنها کراهت داشتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، پيش از اين [نيز] در صدد فتنه جويى برآمدند و كارها را بر تو وارونه ساختند، تا حقّ آمد و امر خدا آشكار شد، در حالى كه آنان ناخشنود بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقيقت اين است كه آنها پيش از اين نيز (در جنگ احد) فتنه جويى كردند و كارها را بر تو وارونه ساختند (سپاه اسلام را تجزيه و مردم را دلسرد كردند تا فاجعه احد رخ داد) تا آنكه حق دررسيد و فرمان خدا آشكار شد (شما پيروز شديد) در حالى كه آنها كراهت داشتند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از آنها می گویند: «به ما اجازه ده (تا در جهاد شرکت نکنیم)، و ما را به گناه نیفکن»! آگاه باشید آنها (هم اکنون) در گناه سقوط کرده اند؛ و جهنم، کافران را احاطه کرده است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان كسى است كه مى گويد: «مرا [در ماندن ] اجازه ده و به فتنه ام مينداز.» هش دار، كه آنان خود به فتنه افتاده اند، و بى ترديد جهنم بر كافران احاطه دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنها برخى مى گويند: (در ترك اين جنگ) به من اذن بده و مرا به فتنه (گناه مخالفت فرمانت) ميفكن! آگاه باش كه آنها در فتنه (كفر و نفاق) درافتاده اند، و مسلّما جهنم بر كافران احاطه دارد (در دنيا به نحو احاطه سبب كه كفر و فسق است و در آخرت به نحو احاطه مسبّب كه آتش است)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه نیکی به تو رسد، آنها را ناراحت می کند؛ و اگر مصیبتی به تو رسد، می گویند: «ما تصمیم خود را از پیش گرفته ایم.» و بازمی گردند در حالی که خوشحالند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر نيكى به تو رسد آنان را بدحال مى سازد، و اگر پيشامد ناگوارى به تو رسد مى گويند: «ما پيش از اين تصميم خود را گرفته ايم.» و شادمان روى بر مى تابند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر تو را نيكيى (پيروزى و غنيمتى) برسد آنها را ناراحت مى كند و اگر مصيبتى (شكست يا زيانى) برسد مى گويند: ما (احتياط) كارمان را پيش از اين گرفته بوديم و شادمان (به محل خود) بازمى گردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «هیچ حادثه ای برای ما رخ نمی دهد، مگر آنچه خداوند برای ما نوشته و مقرّر داشته است؛ او مولا (و سرپرست) ماست؛ و مؤمنان باید تنها بر خدا توکّل کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «جز آنچه خدا براى ما مقرر داشته هرگز به ما نمى رسد. او سرپرست ماست، و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: هرگز ما را جز آنچه خدا (در لوح محفوظ) برايمان نوشته و مقرر داشته (از پيروزى و شكست و غيره) نخواهد رسيد او سرپرست و ياور ماست و همه مؤمنان بايد بر خدا توكل نمايند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا درباره ما، جز یکی از دو نیکی را انتظار دارید؟! (: یا پیروزی یا شهادت) ولی ما انتظار داریم که خداوند، عذابی از سوی خودش (در آن جهان) به شما برساند، یا (در این جهان) به دست ما (مجازات شوید) اکنون که چنین است، شما انتظار بکشید، ما هم با شما انتظار می کشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا براى ما جز يكى از اين دو نيكى را انتظار مى بريد؟ در حالى كه ما انتظار مى كشيم كه خدا از جانب خود يا به دست ما عذابى به شما برساند. پس انتظار بكشيد كه ما هم با شما در انتظاريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا در حق ما جز يكى از دو خصلت نيك را انتظار مى بريد (پيروزى در نبرد يا شهادت در راه حق)؟ و ما نيز درباره شما انتظار مى بريم كه خداوند شما را عذابى از جانب خودش يا به دستان ما برساند (هلاكت در حال كفر يا قتل در حال كفر) پس انتظار بريد كه ما نيز با شما منتظريم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «انفاق کنید؛ خواه از روی میل باشد یا اکراه، هرگز از شما پذیرفته نمی شود؛ چرا که شما قوم فاسقی بودید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «چه به رغبت چه با بى ميلى انفاق كنيد، هرگز از شما پذيرفته نخواهد شد، چرا كه شما گروهى فاسق بوده ايد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: (هر گونه كه بخواهيد) انفاق نماييد به رغبت يا به اكراه، هرگز از شما پذيرفته نخواهد شد، زيرا شما گروهى نافرمانيد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ چیز مانع قبول انفاقهای آنها نشد، جز اینکه آنها به خدا و پیامبرش کافر شدند، و نماز بجا نمی آورند جز با کسالت، و انفاق نمی کنند مگر با کراهت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ چيز مانع پذيرفته شدن انفاقهاى آنان نشد جز اينكه به خدا و پيامبرش كفر ورزيدند، و جز با [حال ] كسالت نماز به جا نمى آورند، و جز با كراهت انفاق نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چيزى آنها را از پذيرفته شدن نفقاتشان بازنداشت جز آنكه آنها به خدا و فرستاده او كفر ورزيدند، و آنها نماز را به جا نمى آورند مگر در حالى كه كسل اند و انفاق نمى كنند مگر آنكه ناراضى اند
فَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ (55) ترجمه: (1)
وَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنكُمْ وَمَا هُم مِّنكُمْ وَلَكِنَّهُمْ قَوْمٌ يَفْرَقُونَ (56) ترجمه: (2)
لَوْ يَجِدُونَ مَلْجَأً أَوْ مَغَارَاتٍ أَوْ مُدَّخَلًا لَّوَلَّوْا إِلَيْهِ وَهُمْ يَجْمَحُونَ (57) ترجمه: (3)
وَمِنْهُم مَّن يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقَاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْهَا رَضُوا وَإِن لَّمْ يُعْطَوْا مِنْهَا إِذَا هُمْ يَسْخَطُونَ (58) ترجمه: (4)
وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا مَا آتَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ سَيُؤْتِينَا اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللَّهِ رَاغِبُونَ (59) ترجمه: (5)
إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (60) ترجمه: (6)
وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَّكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِّلَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (61) ترجمه: (7)
ص: 196
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (فزونی) اموال و اولاد آنها، تو را در شگفتی فرو نبرد؛ خدا می خواهد آنان را به وسیله آن، در زندگی دنیا عذاب کند، و در حال کفر بمیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اموال و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد. جز اين نيست كه خدا مى خواهد در زندگى دنيا به وسيله اينها عذابشان كند و جانشان در حال كفر بيرون رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (فزونى) مال ها و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد! جز اين نيست كه خداوند مى خواهد آنان را به وسيله (تحصيل و حفظ) آنها در زندگى دنيا عذاب كند و جانشان درآيد در حالى كه كافرند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها به خدا سوگند می خورند که از شما هستند، در حالی که از شما نیستند؛ ولی آنها گروهی هستند که می ترسند (و به خاطر ترس از فاش شدن اسرارشان دروغ می گویند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به خدا سوگند ياد مى كنند كه آنان قطعاً از شمايند، در حالى كه از شما نيستند، ليكن آنان گروهى هستند كه مى ترسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به خدا سوگند مى خورند كه حتما از شما هستند در حالى كه از شما نيستند، بلكه گروهى هستند كه (از فاش شدن نفاقشان) مى ترسند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر پناهگاه یا غارها یا راهی در زیر زمین بیابند، بسوی آن حرکت می کنند، و با سرعت و شتاب فرار می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اگر پناهگاه يا غارها يا سوراخى [براى فرار] مى يافتند، شتابزده به سوى آن روى مى آوردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اگر پناهگاهى يا غارهايى يا دخمه هايى مى يافتند بى شك شتابان به سوى آن روى مى آوردند (تا از مسلمين دور باشند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و در میان آنها کسانی هستند که در (تقسیم) غنایم به تو خرده میگیرند؛ اگر از آن (غنایم، سهمی) به آنها داده شود، راضی می شوند؛ و اگر داده نشود، خشم می گیرند (؛ خواه حقّ آنها باشد یا نه)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آنان در [تقسيم ] صدقات بر تو خرده مى گيرند، پس اگر از آن [اموال ] به ايشان داده شود خشنود مى گردند، و اگر از آن به ايشان داده نشود بناگاه به خشم مى آيند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنها در (باره تقسيم) صدقات بر تو خرده مى گيرند، اگر از آن به ايشان داده شود خشنود گردند و اگر داده نشود به ناگاه خشمناك مى شوند (هر چند ذى حق نباشند)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در حالی که) اگر به آنچه خدا و پیامبرش به آنان داده راضی باشند، و بگویند: «خداوند برای ما کافی است! و بزودی خدا و رسولش، از فضل خود به ما می بخشند؛ ما تنها رضای او را می طلبیم.» (برای آنها بهتر است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر آنان بدانچه خدا و پيامبرش به ايشان داده اند خشنود مى گشتند و مى گفتند: «خدا ما را بس است به زودى خدا و پيامبرش از كرم خود به ما مى دهند و ما به خدا مشتاقيم» [قطعاً براى آنان بهتر بود]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر به آنچه خدا و فرستاده اش (از صدقات) به آنها داده راضى مى شدند و مى گفتند: خدا ما را بس است، به زودى خدا و فرستاده اش از فضل خود به ما مى بخشند، همانا ما به سوى خدا راغبيم (براى آنها بهتر بود)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : زکاتها مخصوص فقرا و مساکین و کارکنانی است که برای (جمع آوری) آن زحمت می کشند، و کسانی که برای جلب محبّتشان اقدام می شود، و برای (آزادی) بردگان، و (ادای دین) بدهکاران، و در راه (تقویت آیین) خدا، و واماندگان در راه؛ این، یک فریضه (مهم) الهی است؛ و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : صدقات، تنها به تهيدستان و بينوايان و متصديّان [گردآورى و پخش ] آن، و كسانى كه دلشان به دست آورده مى شود، و در [راه آزادى ] بردگان، و وامداران، و در راه خدا، و به در راه مانده، اختصاص دارد. [اين ] به عنوان فريضه از جانب خداست، و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه صدقات (زكات اموال و جان ها، براى هشت مصرف است، يعنى) از آن فقرا و مساكين (فقيرتران) و متصديان (جمع و حفظ و پخش) آن و كسانى كه بايد دل هايشان را به دست آورد (مانند برخى از كفار يا مسلمان هاى ضعيف العقيده براى جلب او به دين يا استمداد از او در جنگ) و در (جهت آزادى) بردگان و (اداى دين) بدهكاران و هزينه در راه خدا (هر كار خير عام المنفعه به ويژه جهاد) و واماندگان در راه است (راه هر هدف دينى و دنيوى لازم براى اسلام و مسلمين كه راهيانش نياز به آن دارند). (اين حكم) فريضه اى قطعى از جانب خداست، و خداوند دانا و با حكمت است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنها کسانی هستند که پیامبر را آزار می دهند و می گویند: «او آدم خوش باوری است!» بگو: «خوش باور بودن او به نفع شماست! (ولی بدانید) او به خدا ایمان دارد؛ و (تنها) مؤمنان را تصدیق می کند؛ و رحمت است برای کسانی از شما که ایمان آورده اند!» و آنها که رسول خدا را آزار می دهند، عذاب دردناکی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از ايشان كسانى هستند كه پيامبر را آزار مى دهند و مى گويند: «او زودباور است.» بگو: «گوش خوبى براى شماست، به خدا ايمان دارد و [سخن ] مؤمنان را باور مى كند، و براى كسانى از شما كه ايمان آورده اند رحمتى است.» و كسانى كه پيامبر خدا را آزار مى رسانند، عذابى پر درد [در پيش ] خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان كسانى هستند كه پيامبر را آزار مى دهند و مى گويند: او (سراپا) گوش است (حرف هر كس را مى پذيرد)! بگو: او گوش خوبى براى شماست، خدا را (در همه گفتارش) تصديق مى كند و به مؤمنان اعتماد مى ورزد و براى كسانى از شما كه ايمان آورده اند رحمت است و كسانى كه فرستاده خدا را آزار مى دهند براى آنها عذابى دردناك خواهد بود
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَن يُرْضُوهُ إِن كَانُوا مُؤْمِنِينَ (62) ترجمه: (1)
أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَن يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ (63) ترجمه: (2)
يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ (64) ترجمه: (3)
وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ (65) ترجمه: (4)
لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَائِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ (66) ترجمه: (5)
الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُم مِّن بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (67) ترجمه: (6)
وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ (68) ترجمه: (7)
ص: 197
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها برای شما به خدا سوگند یاد می کنند، تا شما را راضی سازند؛ در حالی که شایسته تر این است که خدا و رسولش را راضی کنند، اگر ایمان دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى [اِغفال ] شما به خدا سوگند ياد مى كنند تا شما را خشنود گردانند، در صورتى كه اگر مؤمن باشند [بدانند] سزاوارتر است كه خدا و فرستاده او را خشنود سازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى شما (درباره خلافكارى هاى خود) به خدا سوگند مى خورند تا شما را راضى كنند و حال آنكه سزاوارتر آن بود كه خدا و رسولش را راضى نمايند اگر مؤمن بودند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانند هر کس با خدا و رسولش دشمنی کند، برای او آتش دوزخ است؛ جاودانه در آن می ماند؟! این، همان رسوایی بزرگ است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اند كه هر كس با خدا و پيامبر او درافتد براى او آتش جهنم است كه در آن جاودانه خواهد بود، اين همان رسوايى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اند كه هر كس با خدا و فرستاده اش مخالفت و دشمنى كند حقا براى او آتش جهنم است كه جاودانه در آن خواهد بود؟ اين است همان خوارى بزرگ
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : منافقان از آن بیم دارند که سوره ای بر ضدّ آنان نازل گردد، و به آنها از اسرار درون قلبشان خبر دهد. بگو: «استهزا کنید! خداوند، آنچه را از آن بیم دارید، آشکار می سازد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : منافقان بيم دارند از اينكه [مبادا] سوره اى در باره آنان نازل شود كه ايشان را از آنچه در دلهايشان هست خبر دهد. بگو: «ريشخند كنيد، بى ترديد خدا آنچه را كه [از آن ] مى ترسيد برملا خواهد كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منافقان (به عنوان استهزاء) اظهار ترس مى كنند از اينكه سوره اى درباره آنان نازل گردد كه آنچه را در دل هاى آنهاست (از كفر و نيّت براندازى نظام اسلامى) به آنان و به مردم خبر دهد. بگو: (با اين رفتارتان اسلام را) مسخره كنيد، بى ترديد خداوند آنچه را از آن مى ترسيد آشكار خواهد كرد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از آنها بپرسی (: «چرا این اعمال خلاف را انجام دادید؟!»)، می گویند: «ما بازی و شوخی می کردیم!» بگو: «آیا خدا و آیات او و پیامبرش را مسخره می کردید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از ايشان بپرسى، مسلماً خواهند گفت: «ما فقط شوخى و بازى مى كرديم.» بگو: «آيا خدا و آيات او و پيامبرش را ريشخند مى كرديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر از آنان بپرسى (كه چرا عليه اسلام گفتار و كردار داشتيد) خواهند گفت كه ما فقط شوخى و بازى مى كرديم. بگو: آيا خدا و آيات و فرستاده اش را مسخره مى كرديد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بگو:) عذر خواهی نکنید (که بیهوده است؛ چرا که) شما پس از ایمان آوردن، کافر شدید! اگر گروهی از شما را (بخاطر توبه) مورد عفو قرار دهیم، گروه دیگری را عذاب خواهیم کرد؛ زیرا مجرم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : عذر نياوريد، شما بعد از ايمانتان كافر شده ايد. اگر از گروهى از شما درگذريم، گروهى [ديگر] را عذاب خواهيم كرد، چرا كه آنان تبهكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ديگر عذر نياوريد، حقّا كه پس از ايمانتان كافر شديد (پس از ايمان ظاهرى، كفرتان روشن شد)! اگر از گروهى از شما (به خاطر توبه شان) درگذريم گروهى ديگر را عذاب مى كنيم، زيرا آنان گنهكار بوده اند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردان منافق و زنان منافق، همه از یک گروهند! آنها امر به منکر، و نهی از معروف می کنند؛ و دستهایشان را (از انفاق و بخشش) می بندند؛ خدا را فراموش کردند، و خدا (نیز) آنها را فراموش کرد (، و رحمتش را از آنها قطع نمود)؛ به یقین، منافقان همان فاسقانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردان و زنان دو چهره، [همانند] يكديگرند. به كار ناپسند وامى دارند و از كار پسنديده باز مى دارند، و دستهاى خود را [از انفاق ] فرو مى بندند. خدا را فراموش كردند، پس [خدا هم ] فراموششان كرد. در حقيقت، اين منافقانند كه فاسقند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مردان و زنان منافق برخى از برخى ديگرند (با هم پيوند اعتقادى و عملى دارند) به كار ناپسند فرمان مى دهند و از كار پسنديده بازمى دارند و دستان خود را (از انفاق در راه حق) مى بندند خدا را فراموش كردند خدا هم آنها را فراموش نمود (پس از اتمام حجت به حال خودشان واگذاشت) مسلّما منافقان همان نافرمانانند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به مردان و زنان منافق و کفّار، وعده آتش دوزخ داده؛ جاودانه در آن خواهند ماند -همان برای آنها کافی است!- و خدا آنها را از رحمت خود دور ساخته؛ و عذاب همیشگی برای آنهاست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا به مردان و زنان دو چهره و كافران، آتش جهنم را وعده داده است. در آن جاودانه اند. آن [آتش ] براى ايشان كافى است، و خدا لعنتشان كرده و براى آنان عذابى پايدار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند مردان و زنان منافق و كافران را آتش دوزخ وعده داده كه در آن جاويدان بمانند، همان براى آنها كافى است و خدا لعنتشان كرده، و براى آنها عذابى هميشگى است
كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلَاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُم بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (69) ترجمه: (1)
أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (70) ترجمه: (2)
وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (71) ترجمه: (3)
وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (72) ترجمه: (4)
ص: 198
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (شما منافقان،) همانند کسانی هستید که قبل از شما بودند (و راه نفاق پیمودند؛ بلکه) آنها از شما نیرومندتر، و اموال و فرزندانشان بیشتر بود! آنها از بهره خود (از مواهب الهی در راه گناه و هوس) استفاده کردند؛ شما نیز از بهره خود، (در این راه) استفاده کردید، همان گونه که آنها استفاده کردند؛ شما (در کفر و نفاق و استهزای مؤمنان) فرو رفتید، همان گونه که آنها فرو رفتند؛ (ولی سرانجام) اعمالشان در دنیا و آخرت نابود شد؛ و آنها همان زیانکارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [حال شما منافقان ] چون كسانى است كه پيش از شما بودند: آنان از شما نيرومندتر و داراى اموال و فرزندان بيشتر بودند. پس، از نصيب خويش [در دنيا] برخوردار شدند، و شما [هم ] از نصيب خود برخوردار شديد؛ همان گونه كه آنان كه پيش از شما بودند از نصيب خويش برخوردار شدند، و شما [در باطل ] فرو رفتيد؛ همان گونه كه آنان فرو رفتند. آنان اعمالشان در دنيا و آخرت به هدر رفت و آنان همان زيانكارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شما كافران و منافقان) همانند كسانى هستيد كه پيش از شما بودند و قدرت آنها بيش از شما و اموال و اولاد آنها فزونتر از شما بود، پس، از نصيب (دنياى) خود بهره مند شدند، شما نيز از نصيبتان بهره مند شديد همان گونه كه آنها كه پيش از شما بودند از نصيبشان بهره مند شدند و (در گناه و شهوات) فرو رفتيد چنان كه آنان فرو رفتند آنها عمل ها (ى خير) شان در دنيا و آخرت باطل و تباه شد (در دنيا خوش نامى، دعاى مسلمين و توفيقات غيبى و در آخرت پاداش هاى نيكو را نيافتند) و آنها همان زيانكارانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا خبر کسانی که پیش از آنها بودند، به آنان نرسیده است؟! «قوم نوح» و «عاد» و «ثمود» و «قوم ابراهیم» و «اصحاب مدین» [= قوم شعیب ] و «شهرهای زیر و رو شده» [= قوم لوط]؛ پیامبرانشان دلایل روشن برای آنان آوردند، (ولی نپذیرفتند؛) خداوند به آنها ستم نکرد، امّا خودشان بر خویشتن ستم می کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا گزارش [حال ] كسانى كه پيش از آنان بودند: قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهيم و اصحاب مَدْيَن و شهرهاى زير و رو شده، به ايشان نرسيده است؟ پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند، خدا بر آن نبود كه به آنان ستم كند ولى آنان بر خود ستم روا مى داشتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا خبر كسانى كه پيش از آنها بودند به آنها نرسيده است؟! (خبر) قوم نوح (كه غرق شدند) و عاد (قوم هود كه با وزش باد هلاك شدند) و ثمود (قوم صالح كه با صيحه آسمانى مردند) و قوم ابراهيم (كه با پشه و عذاب ديگر نابود گشتند) و اصحاب مدين (قوم شعيب كه با ابر آتشبار هلاك شدند) و آن شهرهاى وارونه شده (سه شهر قوم لوط) كه رسولانشان دلايل روشنى بر آنها آوردند پس خداوند بر آن نبود كه به آنها ستم كند و لكن آنها بودند كه به خودشان ستم مى كردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مردان و زنان باایمان، ولیّ (و یار و یاور) یکدیگرند؛ امر به معروف، و نهی از منکر می کنند؛ نماز را برپا می دارند؛ و زکات را می پردازند؛ و خدا و رسولش را اطاعت می کنند؛ بزودی خدا آنان را مورد رحمت خویش قرارمی دهد؛ خداوند توانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مردان و زنان با ايمان، دوستان يكديگرند، كه به كارهاى پسنديده وا مى دارند، و از كارهاى ناپسند باز مى دارند، و نماز را بر پا مى كنند و زكات مى دهند، و از خدا و پيامبرش فرمان مى برند. آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد، كه خدا توانا و حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردان و زنان باايمان دوست و ياور و سرپرست يكديگرند، به هر كار نيك (از نظر عقل و شرع) فرمان مى دهند و از هر كار زشت (از ديدگاه عقل و شرع) بازمى دارند و نماز را برپا مى كنند و زكات مى دهند و از خدا و فرستاده او فرمان مى برند آنهايند كه خداوند به زودى مورد رحمتشان قرار مى دهد، كه همانا خداوند غالب مقتدر و با حكمت (در مرحله تكوين و تشريع و جزا) است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند به مردان و زنان باایمان، باغهایی از بهشت وعده داده که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و مسکن های پاکیزه ای در بهشتهای جاودان (نصیب آنها ساخته)؛ و (خشنودی و) رضای خدا، (از همه اینها) برتر است؛ و پیروزی بزرگ، همین است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خداوند به مردان و زنان با ايمان باغهايى وعده داده است كه از زير [درختان ] آن نهرها جارى است. در آن جاودانه خواهند بود. و [نيز] سراهايى پاكيزه در بهشتهاى جاودان [به آنان وعده داده است ] و خشنودى خدا بزرگتر است. اين است همان كاميابى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند به مردان و زنان باايمان بهشت هايى را وعده داده كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است كه جاودانه در آن باشند، و نيز مسكن هاى پاكيزه اى را در بهشت هاى ابدى و خشنوديى از جانب خداوند (از همه نعمت ها) بزرگتر است آن است كاميابى بزرگ
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (73) ترجمه: (1)
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا وَلَقَدْ قَالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِمْ وَهَمُّوا بِمَا لَمْ يَنَالُوا وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ فَإِن يَتُوبُوا يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ وَإِن يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ فِي الْأَرْضِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (74) ترجمه: (2)
وَمِنْهُم مَّنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِن فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ (75) ترجمه: (3)
فَلَمَّا آتَاهُم مِّن فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوا وَّهُم مُّعْرِضُونَ (76) ترجمه: (4)
فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ (77) ترجمه: (5)
أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ وَأَنَّ اللَّهَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ (78) ترجمه: (6)
الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (79) ترجمه: (7)
ص: 199
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن، و بر آنها سخت بگیر! جایگاهشان جهنم است؛ و چه بد سرنوشتی دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى پيامبر، با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت بگير، و جايگاهشان دوزخ است، و چه بد سرانجامى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى پيامبر، با كافران (به نبرد) و با منافقان (به اتمام حجت و دورى از معاشرت) جهاد كن و بر آنها سخت گير و جايگاه آنان دوزخ است و آن بد جاى بازگشتى است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به خدا سوگند می خورند که (در غیاب پیامبر، سخنان نادرست) نگفته اند؛ در حالی که قطعاً سخنان کفرآمیز گفته اند؛ و پس از اسلام آوردنشان، کافر شده اند؛ و تصمیم (به کار خطرناکی) گرفتند، که به آن نرسیدند. آنها فقط از این انتقام می گیرند که خداوند و رسولش، آنان را به فضل (و کرم) خود، بی نیاز ساختند! (با این حال،) اگر توبه کنند، برای آنها بهتر است؛ و اگر روی گردانند، خداوند آنها را در دنیا و آخرت، به مجازات دردناکی کیفر خواهد داد؛ و در سراسر زمین، نه ولیّ و حامی دارند، و نه یاوری! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به خدا سوگند مى خورند كه [سخن ناروا] نگفته اند، در حالى كه قطعاً سخن كفر گفته و پس از اسلام آوردنشان كفر ورزيده اند، و بر آنچه موفق به انجام آن نشدند همّت گماشتند، و به عيبجويى برنخاستند مگر [بعد از] آنكه خدا و پيامبرش از فضل خود آنان را بى نياز گردانيدند. پس اگر توبه كنند براى آنان بهتر است، و اگر روى برتابند، خدا آنان را در دنيا و آخرت عذابى دردناك مى كند، و در روى زمين يار و ياورى نخواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : منافقان به خدا سوگند مى خورند كه (سخن ناروا در غياب پيامبر) نگفته اند و حال آنكه مسلّما سخن كفر گفتند و پس از اسلام آوردنشان كفر ورزيدند (پس از اظهار اسلام اظهار كفر كردند) و تصميم خطرناكى گرفتند (ترور پيامبر يا بيرون كردن او از مدينه) كه بدان نرسيدند، و آنها (بر خدا و پيامبر) خشم و خرده اى نگرفتند جز اين را كه خدا و رسولش با فضل و بخشش خويش آنها را بى نياز كردند (پس به جاى شكر نعمت خواستند انتقام بگيرند) پس اگر توبه كنند براى آنها بهتر است، و اگر روى برتابند خدا آنها را به عذابى دردناك در دنيا و آخرت عذاب خواهد نمود و آنها را در روى زمين هيچ سرپرست و ياورى نخواهد بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از آنها با خدا پیمان بسته بودند که: «اگر خداوند ما را از فضل خود روزی دهد، قطعاً صدقه خواهیم داد؛ و از صالحان (و شاکران) خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان كسانى اند كه با خدا عهد كرده اند كه اگر از كرم خويش به ما عطا كند، قطعاً صدقه خواهيم داد و از شايستگان خواهيم شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان كسانى هستند كه با خداوند معاهده كردند كه اگر از فضل خويش بر ما عطا كند حتما تصدّق مى دهيم (حق هر صاحب حقّى را مى پردازيم) و مسلّما از صالحان خواهيم بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که خدا از فضل خود به آنها بخشید، بخل ورزیدند و سرپیچی کردند و روی برتافتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون از فضل خويش به آنان بخشيد، بدان بخل ورزيدند، و به حال اعراض روى برتافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون از فضل خويش بدانها عطا نمود به آن بخل ورزيدند و در حال اعراض (قلبى) روى برتافتند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این عمل، (روح) نفاق را، تا روزی که خدا را ملاقات کنند، در دلهایشان برقرار ساخت. این بخاطر آن است که از پیمان الهی تخلّف جستند؛ و بخاطر آن است که دروغ می گفتند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : در نتيجه، به سزاى آنكه با خدا خلف وعده كردند و از آن روى كه دروغ مى گفتند، در دلهايشان -تا روزى كه او را ديدار مى كنند- پيامدهاى نفاق را باقى گذارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس خداوند به سبب خلف وعده اى كه با خدا كردند و به خاطر آنكه همواره دروغ مى گفتند نفاقى را در دل هاى آنان تا روزى كه او را ملاقات كنند (روز قيامت) در پى آورد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانستند که خداوند، اسرار و سخنان درگوشی آنها را می داند؛ و خداوند دانای همه غیبها (و امور پنهانی) است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اند كه خدا راز آنان و نجواى ايشان را مى داند و خدا داناى رازهاى نهانى است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانستند كه خداوند اسرار آنها و سخنان درگوشى آنها را مى داند و خداوند به همه غيب ها و نهان ها كاملا داناست؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنهایی که از مؤمنان اطاعت کار، در صدقاتشان عیبجویی می کنند، و کسانی را که (برای انفاق در راه خدا) جز به مقدار (ناچیز) توانائی خود دسترسی ندارند، مسخره می نمایند، خدا آنها را مسخره می کند؛ (و کیفر استهزاکنندگان را به آنها می دهد؛) و برای آنها عذاب دردناکی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه بر مؤمنانى كه [افزون بر صدقه واجب ]، از روى ميل، صدقات [مستحبّ نيز] مى دهند، عيب مى گيرند، و [همچنين ] از كسانى كه [در انفاق ] جز به اندازه توانشان نمى يابند، [عيبجويى مى كنند] و آنان را به ريشخند مى گيرند، [بدانند كه ]خدا آنان را به ريشخند مى گيرد و براى ايشان عذابى پر درد خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه بر مؤمنانى كه به رغبت صدقه مى دهند و صدقه مستحبى مى پردازند و بر كسانى كه (در انفاق) جز به مقدار توان پيدا نمى كنند، درباره صدقاتشان خرده مى گيرند (به تصدق اغنياء مؤمنين و فقرائشان طعن مى زنند) و آنها را مسخره مى كنند خداوند آنها را مسخره مى كند، و براى آنها عذابى دردناك خواهد بود
اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِن تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (80) ترجمه: (1)
فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَكَرِهُوا أَن يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَّوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ (81) ترجمه: (2)
فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَلْيَبْكُوا كَثِيرًا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (82) ترجمه: (3)
فَإِن رَّجَعَكَ اللَّهُ إِلَى طَائِفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَدًا وَلَن تُقَاتِلُوا مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمْ رَضِيتُم بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخَالِفِينَ (83) ترجمه: (4)
وَلَا تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَدًا وَلَا تَقُمْ عَلَى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ (84) ترجمه: (5)
وَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَأَوْلَادُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ (85) ترجمه: (6)
وَإِذَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَجَاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُو الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَقَالُوا ذَرْنَا نَكُن مَّعَ الْقَاعِدِينَ (86) ترجمه: (7)
ص: 200
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه برای آنها استغفار کنی، و چه نکنی، (حتّی) اگر هفتاد بار برای آنها استغفار کنی، هرگز خدا آنها را نمی آمرزد! چرا که خدا و پیامبرش را انکار کردند؛ و خداوند جمعیّت فاسقان را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : چه براى آنان آمرزش بخواهى يا برايشان آمرزش نخواهى [يكسان است، حتى ] اگر هفتاد بار برايشان آمرزش طلب كنى هرگز خدا آنان را نخواهد آمرزيد، چرا كه آنان به خدا و فرستاده اش كفر ورزيدند، و خدا گروه فاسقان را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى آنها آمرزش بطلب يا آمرزش مطلب (يكسان است) اگر براى آنها هفتاد بار هم آمرزش طلبى هرگز خداوند آنها را نخواهد آمرزيد، زيرا كه آنها به خدا و رسول او كفر ورزيدند، و خداوند گروهى را كه فاسقند هدايت نمى كند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : تخلّف جویان (از جنگ تبوک،) از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند؛ و کراهت داشتند که با اموال و جانهای خود، در راه خدا جهاد کنند؛ و (به یکدیگر و به مؤمنان) گفتند: «در این گرما، (بسوی میدان) حرکت نکنید!» (به آنان) بگو: «آتش دوزخ از این هم گرمتر است!» اگر می دانستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر جاى ماندگان، به [خانه ] نشستن خود، پس از رسول خدا، شادمان شدند، و از اينكه با مال و جان خود در راه خدا جهاد كنند، كراهت داشتند، و گفتند: «در اين گرما بيرون نرويد.» بگو: «-اگر دريابند- آتش جهنّم سوزان تر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به جاى گذاشته شدگان (در جنگ تبوك) از خانه نشينى خود بر خلاف (حركت) رسول خدا خوشحال شدند و خوش نداشتند كه در راه خدا با اموال و جان هايشان جهاد كنند و (به مردم) گفتند: در گرما (به سوى جنگ) كوچ نكنيد! بگو: آتش جهنم گرم تر است، اگر فهم عميق دارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از این رو آنها باید کمتر بخندند و بسیار بگریند! (چرا که آتش جهنم در انتظارشان است) این، جزای کارهایی است که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اين پس كم بخندند، و به جزاى آنچه به دست مى آوردند، بسيار بگريند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس بايد (در ايام زندگى خود) كمتر بخندند و بسيار بگريند، و يا در دنيا اندكى بخندند و در آخرت بسيار بگريند، به سزاى آنچه (از كفر و فسق) به دست مى آوردند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه خداوند تو را بسوی گروهی از آنان بازگرداند، و از تو اجازه خروج (بسوی میدان جهاد) بخواهند، بگو: «هیچ گاه با من خارج نخواهید شد! و هرگز همراه من، با دشمنی نخواهید جنگید! شما نخستین بار به کناره گیری راضی شدید، اکنون نیز با متخلّفان بمانید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا تو را به سوى طايفه اى از آنان بازگردانيد، و آنان براى بيرون آمدن [به جنگ ديگرى ] از تو اجازه خواستند، بگو: «شما هرگز با من خارج نخواهيد شد، و هرگز همراه من با هيچ دشمنى نبرد نخواهيد كرد، زيرا شما نخستين بار به نشستن تن درداديد. پس [اكنون هم ] با خانه نشينان بنشينيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر خداوند تو را (از سفر اين جنگ تبوك) به سوى گروهى از آنان (كه از جنگ بازنشستند، در مدينه) بازگردانيد و از تو براى بيرون شدن (به جنگ ديگرى) رخصت طلبيدند بگو: هرگز با من بيرون نخواهيد شد و هرگز همراه من با دشمن نخواهيد جنگيد، زيرا شما نخستين بار به نشست از جنگ خشنود شديد، اكنون نيز با بازنشستگان (از زنان و بچه ها و بيماران) بنشينيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز بر مرده هیچ یک از آنان، نماز نخوان! و بر کنار قبرش، (برای دعا و طلب آمرزش،) نایست! چرا که آنها به خدا و رسولش کافر شدند؛ و در حالی که فاسق بودند از دنیا رفتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هرگز بر هيچ مرده اى از آنان نماز مگزار و بر سر قبرش نايست، چرا كه آنان به خدا و پيامبر او كافر شدند و در حال فسق مردند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز براى احدى از آنها كه بميرد نماز مخوان و بر سر قبرش (به دعا و آمرزش خواهى) نايست زيرا آنها به خدا و فرستاده او كفر ورزيدند و در حالى مردند كه نافرمان بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مبادا اموال و فرزندانشان، مایه شگفتی تو گردد! (این برای آنها نعمت نیست؛ بلکه) خدا می خواهد آنها را به این وسیله در دنیا عذاب کند، و جانشان برآید در حالی که کافرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اموال و فرزندان آنان تو را به شگفت نيندازد. جز اين نيست كه خدا مى خواهد ايشان را در دنيا به وسيله آن عذاب كند و جانشان در حال كفر بيرون رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (فزونى) مال ها و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد! (زيرا به عنوان احسان يا پاداش كار نيك آنها نيست)، جز اين نيست كه خدا مى خواهد آنان را به وسيله (تحصيل و حفظ) آنها در دنيا عذاب كند و جانشان درآيد در حالى كه كافرند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که سوره ای نازل شود (و به آنان دستور دهد) که: «به خدا ایمان بیاورید! و همراه پیامبرش جهاد کنید!»، افرادی از آنها [= گروه منافقان ] که توانایی دارند، از تو اجازه می خواهند و می گویند: «بگذار ما با قاعدین [= آنها که از جهاد معافند] باشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون سوره اى نازل شود كه به خدا ايمان آوريد و همراه پيامبرش جهاد كنيد، ثروتمندانشان از تو عذر و اجازه خواهند و گويند: «بگذار كه ما با خانه نشينان باشيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون سوره اى فرو فرستاده شود كه به خدا ايمان آوريد و همراه فرستاده اش جهاد كنيد، صاحبان قدرت و ثروت آنها (منافقان) از تو اذن مى خواهند و مى گويند: بگذار ما با خانه نشينان باشيم
رَضُوا بِأَن يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ (87) ترجمه: (1)
لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَأُولَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (88) ترجمه: (2)
أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (89) ترجمه: (3)
وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَقَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (90) ترجمه: (4)
لَّيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَى وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِن سَبِيلٍ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (91) ترجمه: (5)
وَلَا عَلَى الَّذِينَ إِذَا مَا أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لَا أَجِدُ مَا أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوا وَّأَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُوا مَا يُنفِقُونَ (92) ترجمه: (6)
إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَهُمْ أَغْنِيَاءُ رَضُوا بِأَن يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (93) ترجمه: (7)
ص: 201
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آری،) آنها راضی شدند که با متخلّفان باشند؛ و بر دلهایشان مهر نهاده شده؛ از این رو (چیزی) نمی فهمند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : راضى شدند كه با خانه نشينان باشند، و بر دلهايشان مُهر زده شده است، در نتيجه قدرت درك ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها راضى شده اند كه همراه به جاى ماندگان (زنان و كودكان و بيماران) باشند، و بر دل هايشان مهر (شقاوت) زده شده، پس ديگر (راه سعادت را) درنمى يابند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند، با اموال و جانهایشان جهاد کردند؛ و همه نیکیها برای آنهاست؛ و آنها همان رستگارانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ولى پيامبر و كسانى كه با او ايمان آورده اند با مال و جانشان به جهاد برخاسته اند. و اينانند كه همه خوبيها براى آنان است، اينان همان رستگارانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : لكن فرستاده خدا و كسانى كه با او ايمان آورده اند با اموال و جان هايشان جهاد كردند، و آنهايند كه خوبى ها (ى دو جهان) از آن آنهاست و آنهايند كه رستگارند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند برای آنها باغهایی از بهشت فراهم ساخته که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن خواهند بود؛ و این است رستگاری (و پیروزی) بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا براى آنان باغهايى آماده كرده است كه از زيرِ [درختان ] آن نهرها روان است، و در آن جاودانه اند. اين همان رستگارىِ بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خداوند براى آنها بهشت هايى آماده ساخته كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها جارى است در آنجا جاودانه اند اين است كاميابى بزرگ
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و عذرآورندگان از اعراب، (نزد تو) آمدند که به آنها اجازه (عدم شرکت در جهاد) داده شود؛ و آنها که به خدا و پیامبرش دروغ گفتند، (بدون هیچ عذری در خانه خود) نشستند؛ بزودی به کسانی از آنها که مخالفت کردند (و معذور نبودند)، عذاب دردناکی خواهد رسید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عذرخواهان باديه نشين [نزد تو] آمدند تا به آنان اجازه [ترك جهاد] داده شود. و كسانى كه به خدا و فرستاده او دروغ گفتند نيز در خانه نشستند. به زودى كسانى از آنان را كه كفر ورزيدند عذابى دردناك خواهد رسيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و عذرداران از باديه نشينان عرب (از سر غيرت نزد تو) آمدند تا به آنها اجازه (جهاد) داده شود، و عذرخواهان بى جهت آمدند تا اجازه ترك جهاد بگيرند، و آنها كه به خدا و فرستاده او دروغ گفتند در خانه نشستند (و اذن تخلف هم نخواستند)! به زودى به كسانى از آنها كه كفر ورزيده اند عذابى دردناك خواهد رسيد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بر ضعیفان و بیماران و آنها که وسیله ای برای انفاق (در راه جهاد) ندارند، ایرادی نیست (که در میدان جنگ شرکت نجویند،) هرگاه برای خدا و رسولش خیرخواهی کنند (؛ و از آنچه در توان دارند، مضایقه ننمایند). بر نیکوکاران راه مؤاخذه نیست؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر ناتوانان و بر بيماران و بر كسانى كه چيزى نمى يابند [تا در راه جهاد ] خرج كنند -در صورتى كه براى خدا و پيامبرش خيرخواهى نمايند- هيچ گناهى نيست، [و نيز] بر نيكوكاران ايرادى نيست، و خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بر ناتوان ها (مانند زنان و كودكان) و بيماران و كسانى كه چيزى پيدا نمى كنند كه هزينه (راه) كنند حرجى (تنگى و فشارى در ترك جهاد) نيست اگر براى خدا و رسولش (در گفتار و كردار) خيرخواهى كنند بر نيكوكاران هيچ راهى (براى مؤاخذه و عقاب) نيست و خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (نیز) ایرادی نیست بر آنها که وقتی نزد تو آمدند که آنان را بر مرکبی (برای جهاد) سوار کنی، گفتی: «مرکبی که شما را بر آن سوار کنم، ندارم!» (از نزد تو) بازگشتند در حالی که چشمانشان از اندوه اشکبار بود؛ زیرا چیزی نداشتند که در راه خدا انفاق کنند (و با آن به میدان بروند) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] گناهى نيست بر كسانى كه چون پيش تو آمدند تا سوارشان كنى [و] گفتى: «چيزى پيدا نمى كنم تا بر آن سوارتان كنم»، برگشتند، و در اثر اندوه، از چشمانشان اشك فرو مى ريخت كه [چرا] چيزى نمى يابند تا [در راه جهاد] خرج كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نه (گناهى است) بر كسانى كه چون به نزد تو آمدند كه آنها را سوار (مركبى) كنى و تو گفتى: مركبى ندارم كه شما را بر آن بنشانم، برگشتند در حالى كه چشمانشان از اندوه، اشك فرو مى باريد كه چرا چيزى نمى يابند كه (در راه جهاد) انفاق كنند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : راه مؤاخذه تنها به روی کسانی باز است که از تو اجازه می خواهند در حالی که توانگرند؛ (و امکانات کافی برای جهاد دارند؛) آنها راضی شدند که با متخلّفان [= زنان و کودکان و بیماران ] بمانند؛ و خداوند بر دلهایشان مهر نهاده؛ به همین جهت چیزی نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ايراد فقط بر كسانى است كه با اينكه توانگرند از تو اجازه [ترك جهاد] مى خواهند. [و به اين ] راضى شده اند كه با خانه نشينان باشند، و خدا بر دلهايشان مُهر نهاد، در نتيجه آنان نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : راه (مؤاخذه) تنها بر كسانى (باز) است كه با آنكه بى نيازند باز هم (براى ترك جهاد) از تو اذن مى طلبند آنها راضى شده اند كه با به جاى ماندگان ( از زنان و كودكان و معلولان) باشند، و خداوند بر دل هاى آنها مهر (شقاوت) نهاده، از اين رو هيچ نمى دانند
يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُل لَّا تَعْتَذِرُوا لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ وَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (94) ترجمه: (1)
سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (95) ترجمه: (2)
يَحْلِفُونَ لَكُمْ لِتَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِن تَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَرْضَى عَنِ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ (96) ترجمه: (3)
الْأَعْرَابُ أَشَدُّ كُفْرًا وَنِفَاقًا وَأَجْدَرُ أَلَّا يَعْلَمُوا حُدُودَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (97) ترجمه: (4)
وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَن يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ مَغْرَمًا وَيَتَرَبَّصُ بِكُمُ الدَّوَائِرَ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (98) ترجمه: (5)
وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللَّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ أَلَا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَّهُمْ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (99) ترجمه: (6)
ص: 202
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بسوی آنها (که از جهاد تخلّف کردند) باز گردید، از شما عذرخواهی می کنند؛ بگو: «عذرخواهی نکنید، ما هرگز به شما ایمان نخواهیم آورد! چرا که خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته؛ و خدا و رسولش، اعمال شما را می بینند؛ سپس به سوی کسی که دانای پنهان و آشکار است بازگشت داده می شوید؛ و او شما را به آنچه انجام می دادید، آگاه می کند (و جزا می دهد!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه به سوى آنان بازگرديد براى شما عذر مى آورند. بگو: «عذر نياوريد، هرگز شما را باور نخواهيم داشت؛ خدا ما را از خبرهاى شما آگاه گردانيده، و به زودى خدا و رسولش عمل شما را خواهند ديد. آنگاه به سوى داناى نهان و آشكار، بازگردانيده مى شويد، و از آنچه انجام مى داديد به شما خبر مى دهد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هنگامى كه شما (از جنگ تبوك) به سوى آنها بازگرديد (از تخلف خود) براى شما عذر مى آورند، بگو: هيچ عذرى نياوريد كه هرگز شما را باور نخواهيم كرد، همانا خداوند ما را از خبرهاى شما آگاه ساخته است و به زودى كردارتان را خدا و رسول او مى بينند (كه آيا در آينده توبه مى كنيد يا بر كفر خود اصرار مى ورزيد) سپس به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانده مى شويد، پس شما را از آنچه انجام مى داده ايد آگاه خواهد ساخت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که بسوی آنان بازگردید، برای شما به خدا سوگند یاد می کنند، تا از آنها اعراض (و صرف نظر) کنید؛ از آنها اعراض کنید (و روی بگردانید)؛ چرا که پلیدند! و جایگاهشان دوزخ است، بکیفر اعمالی که انجام می دادند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : وقتى به سوى آنان بازگشتيد، براى شما به خدا سوگند مى خورند تا از ايشان صرفنظر كنيد. پس، از آنان روى برتابيد، چرا كه آنان پليدند، و به [سزاى ] آنچه به دست آورده اند جايگاهشان دوزخ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به زودى آن گاه كه به سوى آنها بازگرديد براى شما به خدا سوگند خواهند خورد تا از (عتاب و سرزنش) آنها صرف نظر كنيد، پس از آنها روى برتابيد، زيرا آنها پليدند و ناپاك (توبيخ و سرزنش در آنها اثر ندارد) و جايگاه آنها به كيفر آنچه كسب مى كردند دوزخ است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای شما قسم یاد می کنند تا از آنها راضی شوید؛ اگر شما از آنها راضی شوید، خداوند (هرگز) از جمعیّت فاسقان راضی نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى شما سوگند ياد مى كنند تا از آنان خشنود گرديد. پس اگر شما هم از ايشان خشنود شويد قطعاً خدا از گروه فاسقان خشنود نخواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى شما سوگند مى خورند تا از آنها راضى شويد، پس اگر شما هم از آنها راضى شويد همانا خداوند از مردمان نافرمان راضى نخواهد شد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بادیه نشینان عرب، کفر و نفاقشان شدیدتر است؛ و به ناآگاهی از حدود و احکامی که خدا بر پیامبرش نازل کرده، سزاوارترند؛ و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : باديه نشينان عرب، در كفر و نفاق [از ديگران ] سخت تر، و به اينكه حدود آنچه را كه خدا بر فرستاده اش نازل كرده، ندانند، سزاوارترند. و خدا داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : باديه نشينان عرب (به سبب دورى از اجتماع و تمدن) كفر و نفاقشان سخت تر، و به اينكه حدود و مرزهاى آنچه را كه خدا بر رسولش نازل كرده ندانند سزاوارترند و خداوند دانا و با حكمت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی از (این) اعراب بادیه نشین، چیزی را که (در راه خدا) انفاق می کنند، غرامت محسوب می دارند؛ و انتظار حوادث دردناکی برای شما می کشند؛ حوادث دردناک برای خود آنهاست؛ و خداوند شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آن باديه نشينان كسانى هستند كه آنچه را [در راه خدا] هزينه مى كنند، خسارتى [براى خود] مى دانند، و براى شما پيشامدهاى بد انتظار مى برند. پيشامد بد براى آنان خواهد بود، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از باديه نشينان عرب برخى هستند كه آنچه را (در راه خير) انفاق مى كنند غرامت و زيان مى پندارند و درباره شما حوادث بدى را انتظار مى برند ( مانند سقوط دولت اسلامى) حادثه هاى بد بر خود آنها باد! و خداوند شنوا و داناست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی (دیگر) از عربهای بادیه نشین، به خدا و روز رستاخیز ایمان دارند؛ و آنچه را انفاق می کنند، مایه تقرّب به خدا، و دعای پیامبر می دانند؛ آگاه باشید اینها مایه تقرّب آنهاست! خداوند بزودی آنان را در رحمت خود وارد خواهد ساخت؛ به یقین، خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى [ديگر] از باديه نشينان كسانى اند كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارند و آنچه را انفاق مى كنند مايه تقرّب نزد خدا و دعاهاى پيامبر مى دانند. بدانيد كه اين [انفاق ] مايه تقرّب آنان است. به زودى خدا ايشان را در جوار رحمت خويش درآورد، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از باديه نشينان عرب برخى ديگر به خدا و روز واپسين ايمان دارند و آنچه را انفاق مى كنند مايه تقرب به خدا و (جلب) دعاهاى رسول او مى شمارند، يا و آنچه را انفاق مى كنند و دعاهاى پيامبر را (كه در حق آنان مى كند) مايه تقرب به خدا مى شمارند. آگاه باشيد كه آن (انفاقات و دعاهاى رسول) سبب تقرب آنهاست، به زودى خداوند آنها را در (جوار) رحمت خود داخل خواهد نمود، كه همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُم بِإِحْسَانٍ رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (100) ترجمه: (1)
وَمِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَى عَذَابٍ عَظِيمٍ (101) ترجمه: (2)
وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَن يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (102) ترجمه: (3)
خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (103) ترجمه: (4)
أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (104) ترجمه: (5)
وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (105) ترجمه: (6)
وَآخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (106) ترجمه: (7)
ص: 203
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار، و کسانی که به نیکی از آنها پیروی کردند، خداوند از آنها خشنود گشت، و آنها (نیز) از او خشنود شدند؛ و باغهایی از بهشت برای آنان فراهم ساخته، که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و این است پیروزی بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيشگامان نخستين از مهاجران و انصار، و كسانى كه با نيكوكارى از آنان پيروى كردند، خدا از ايشان خشنود و آنان [نيز] از او خشنودند، و براى آنان باغهايى آماده كرده كه از زير [درختان ] آن نهرها روان است. هميشه در آن جاودانه اند. اين است همان كاميابى بزرگ. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و پيشگامان نخستين از مهاجران و انصار (آنهايى كه پيش از هجرت پيامبر صلّى الله عليه وآله به مدينه ايمان آوردند) و كسانى كه با نيكوكارى از آنها پيروى كردند، خدا از آنها خشنود است و آنها از خدا خشنودند، و براى آنها بهشت هايى آماده كرده كه از زير (ساختمان و درختان) آنها نهرها روان است و براى هميشه در آنجا جاودانه اند اين است كاميابى بزرگ
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از (میان) اعراب بادیه نشین که اطراف شما هستند، جمعی منافقند؛ و از اهل مدینه (نیز)، گروهی سخت به نفاق پای بندند. تو آنها را نمی شناسی، ولی ما آنها را می شناسیم. بزودی آنها را دو بار مجازات می کنیم (: مجازاتی با رسوایی در دنیا، و مجازاتی به هنگام مرگ)؛ سپس بسوی مجازات بزرگی (در قیامت) فرستاده می شوند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از باديه نشينانى كه پيرامون شما هستند منافقند، و از ساكنان مدينه [نيز عده اى ] بر نفاق خو گرفته اند. تو آنان را نمى شناسى، ما آنان را مى شناسيم. به زودى آنان را دو بار عذاب مى كنيم؛ سپس به عذابى بزرگ بازگردانيده مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از باديه نشينان عرب كه در اطراف (شهر) شما هستند گروهى منافق اند، و از اهل مدينه نيز كسانى با نفاق خو گرفته اند تو آنها را نمى شناسى، ما آنها را مى شناسيم، به زودى آنان را دو بار عذاب مى كنيم (عذاب دنيا و عذاب مرگ و برزخ) سپس (در قيامت) به سوى عذابى بزرگ بازگردانده مى شوند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی دیگر، به گناهان خود اعتراف کردند؛ و کار خوب و بد را به هم آمیختند؛ امید می رود که خداوند توبه آنها را بپذیرد؛ به یقین، خداوند آمرزنده و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ديگرانى هستند كه به گناهان خود اعتراف كرده و كار شايسته را با [كارى ] ديگر كه بد است درآميخته اند. اميد است خدا توبه آنان را بپذيرد، كه خدا آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گروهى ديگر (از آنان) به گناهان خود اعتراف كرده، كارى نيك را با كار بد ديگرى در آميخته اند، اميد است كه خداوند بر آنها عطف توجه كند، كه همانا خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از اموال آنها صدقه ای (بعنوان زکات) بگیر، تا بوسیله آن، آنها را پاک سازی و پرورش دهی! و (به هنگام گرفتن زکات،) به آنها دعا کن؛ که دعای تو، مایه آرامش آنهاست؛ و خداوند شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : از اموال آنان صدقه اى بگير تا به وسيله آن پاك و پاكيزه شان سازى، و برايشان دعا كن، زيرا دعاى تو براى آنان آرامشى است، و خدا شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اى ولى امر امت) از اموال آنان زكاتى بگير كه بدين كار (جان و مال) آنها را پاكيزه مى كنى و رشد مى دهى، و بر آنها دعا كن و درود فرست كه همانا دعا و درود تو مايه آرامشى براى آنهاست و خداوند شنوا و داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا نمی دانستند که فقط خداوند توبه را از بندگانش می پذیرد، و صدقات را می گیرد، و خداوند توبه پذیر و مهربان است؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا ندانسته اند كه تنها خداست كه از بندگانش توبه را مى پذيرد و صدقات را مى گيرد، و خداست كه خود توبه پذير مهربان است؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا ندانسته اند كه خداست كه توبه را از بندگانش مى پذيرد و صدقه ها را در واقع او خود مى گيرد (هر چند در ظاهر پيامبر يا مستحق مى گيرد) و خداست كه عطوف و بسيار توبه پذير و مهربان است؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را می بینند! و بزودی، بسوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می شوید؛ و شما را به آنچه عمل می کردید، خبر می دهد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بگو: «[هر كارى مى خواهيد] بكنيد، كه به زودى خدا و پيامبر او و مؤمنان در كردار شما خواهند نگريست، و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانيده مى شويد؛ پس ما را به آنچه انجام مى داديد آگاه خواهد كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بگو: هر چه خواهيد بكنيد، كه به زودى كردارتان را خدا و فرستاده او و مؤمنان (گواهان اعمالتان در دنيا) مى بينند، و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانده مى شويد، پس شما را از آنچه (در دنيا) انجام مى داديد آگاه خواهد ساخت
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی دیگر، به فرمان خدا واگذار شده اند (و کارشان با خداست)؛ یا آنها را مجازات می کند، و یا توبه آنان را می پذیرد (، هر طور که شایسته باشند)؛ و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و عدّه اى ديگر [كارشان ] موقوف به فرمان خداست: يا آنان را عذاب مى كند و يا توبه آنها را مى پذيرد، و خدا داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جمعى ديگر (از مستضعفان اهل كفرند كه) كارشان موقوف به فرمان خداست، يا آنها را عذاب مى كند (اگر بر كفرشان اصرار ورزند) و يا بر آنها عطف توجه مى كند (اگر به ايمان گرايند) و خداوند دانا و با حكمت است
وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِّمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ مِن قَبْلُ وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَى وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (107) ترجمه: (1)
لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ (108) ترجمه: (2)
أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى تَقْوَى مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٍ خَيْرٌ أَم مَّنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى شَفَا جُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (109) ترجمه: (3)
لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَن تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (110) ترجمه: (4)
إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُم بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (111) ترجمه: (5)
ص: 204
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (گروهی دیگر از آنها) کسانی هستند که مسجدی ساختند برای زیان (به مسلمانان)، و (تقوّیت) کفر، و تفرقه افکنی میان مؤمنان، و کمینگاه برای کسی که از پیش با خدا و پیامبرش مبارزه کرده بود؛ آنها سوگند یاد می کنند که: «جز نیکی (و خدمت)، نظری نداشته ایم!» امّا خداوند گواهی می دهد که آنها دروغگو هستند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آنهايى كه مسجدى اختيار كردند كه مايه زيان و كفر و پراكندگى ميان مؤمنان است، و [نيز] كمينگاهى است براى كسى كه قبلاً با خدا و پيامبر او به جنگ برخاسته بود، و سخت سوگند ياد مى كنند كه جز نيكى قصدى نداشتيم. و[لى ] خدا گواهى مى دهد كه آنان قطعاً دروغگو هستند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نيز از منافقان) كسانى هستند كه مسجدى اتّخاذ كردند براى زيان (مسلمانان) و (تقويت) كفر و تفرقه افكنى ميان مؤمنان و انتظار (آمدن) كسى كه از پيش با خدا و فرستاده اش به محاربه برخاسته بود (منظور مسجد ضرار است كه كفّار مدينه براى راهب نصرانى ساختند) و قطعا سوگند ياد مى كنند كه ما جز كار خير قصدى نداشتيم و خدا گواهى مى دهد كه آنها قطعا دروغگويند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هرگز در آن (مسجد به عبادت) نایست! آن مسجدی که از روز نخست بر پایه تقوا بنا شده، شایسته تر است که در آن (به عبادت) بایستی؛ در آن، مردانی هستند که دوست می دارند پاکیزه باشند؛ و خداوند پاکیزگان را دوست دارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هرگز در آن جا مايست، چرا كه مسجدى كه از روز نخستين بر پايه تقوا بنا شده، سزاوارتر است كه در آن [به نماز] ايستى. [و] در آن، مردانى اند كه دوست دارند خود را پاك سازند، و خدا كسانى را كه خواهان پاكى اند دوست مى دارد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هرگز در آن (مسجد به نماز) مايست، به يقين مسجدى كه از نخستين روز (بنايش) بر پايه تقوا بنا شده (مانند مسجد قبا و مسجد مدينه و غيره) شايسته تر است كه در آن به نماز ايستى مردانى در آن هستند كه دوست دارند پاكيزه گردند، و خدا پاكيزگان را دوست دارد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا کسی که شالوده آن را بر تقوای الهی و خشنودی او بنا کرده بهتر است، یا کسی که اساس آن را بر کنار پرتگاه سستی بنا نموده که ناگهان در آتش دوزخ فرومی ریزد؟ و خداوند گروه ستمگران را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه بنياد [كار] خود را بر پايه تقوا و خشنودى خدا نهاده بهتر است يا كسى كه بناى خود را بر لب پرتگاهى مُشرف به سقوط پى ريزى كرده و با آن در آتش دوزخ فرو مى افتد؟ و خدا گروه بيدادگران را هدايت نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا كسى كه اساس (دين) خود را بر پايه تقواى الهى و رضاى او نهاده بهتر است يا آن كس كه بنيان خود را بر لب پرتگاهى سست و در شرف سقوط نهاده و آن بنا او را در آتش جهنم سرنگون سازد؟! (اعمال مؤمن بر پايه ايمان و اخلاص، و اعمال كافر بر پايه ظنّ و شك در اصول است و عاقبتش جهنم است) و خدا گروه ستمكاران را (پس از اتمام حجّت) راهنمايى نمى كند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) این بنایی را که آنها ساختند، همواره بصورت یک وسیله شک و تردید، در دلهایشان باقی می ماند؛ مگر اینکه دلهایشان پاره پاره شود (و بمیرند؛ وگرنه، هرگز از دل آنها بیرون نمی رود)؛ و خداوند دانا و حکیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همواره آن ساختمانى كه بنا كرده اند، در دلهايشان مايه شك [و نفاق ] است، تا آنكه دلهايشان پاره پاره شود، و خدا داناى سنجيده كار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همواره آن بنايشان كه (از روى كفر و نفاق) ساخته اند مايه شك و ترديد و فزونى نفاق در دل هاى آنهاست (گرچه خراب شود) مگر آنكه (بميرند و) دل هايشان پاره پاره گردد! و خداوند دانا و با حكمت است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریداری کرده، که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد؛ (به این گونه که:) در راه خدا پیکار می کنند، می کشند و کشته می شوند؛ این وعده حقّی است بر او، که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدی که با خدا کرده اید؛ و این است آن پیروزی بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، خدا از مؤمنان، جان و مالشان را به [بهاى ] اينكه بهشت براى آنان باشد، خريده است؛ همان كسانى كه در راه خدا مى جنگند و مى كُشند و كشته مى شوند. [اين ] به عنوان وعده حقى در تورات و انجيل و قرآن بر عهده اوست. و چه كسى از خدا به عهد خويش وفادارتر است؟ پس به اين معامله اى كه با او كرده ايد شادمان باشيد، و اين همان كاميابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه خداوند از مؤمنان جان ها و مال هايشان را خريدارى كرده به بهاى آنكه بهشت از آن آنها باشد (و كيفيّت تسليم متاع اين است كه آنها) در راه خدا مى جنگند پس مى كشند و كشته مى شوند (و از اموال خود در راه خدا انفاق مى كنند، اين معامله) وعده حقّى بر عهده اوست (گذشته در علم ازلى، نگاشته در لوح محفوظ و نوشته شده) در تورات و انجيل و قرآن (به عنوان سند معامله)، و چه كسى وفادارتر به عهد خود از خداست؟ پس شادمان باشيد به اين داد و ستدى كه انجام داده ايد، و اين است كاميابى بزرگ
التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنكَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (112) ترجمه: (1)
مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَن يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَى مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (113) ترجمه: (2)
وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِّلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ (114) ترجمه: (3)
وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِلَّ قَوْمًا بَعْدَ إِذْ هَدَاهُمْ حَتَّى يُبَيِّنَ لَهُم مَّا يَتَّقُونَ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (115) ترجمه: (4)
إِنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ (116) ترجمه: (5)
لَّقَد تَّابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِن بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِّنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ (117) ترجمه: (6)
ص: 205
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : توبه کنندگان، عبادت کاران، سپاسگویان، سیاحت کنندگان، رکوع کنندگان، سجده آوران، آمران به معروف، نهی کنندگان از منکر، و حافظان حدود (و مرزهای) الهی، (مؤمنان حقیقی اند)؛ و بشارت ده به (اینچنین) مؤمنان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [آن مؤمنان،] همان توبه كنندگان، پرستندگان، سپاسگزاران، روزه داران، ركوع كنندگان، سجده كنندگان، وادارندگان به كارهاى پسنديده، بازدارندگان از كارهاى ناپسند و پاسداران مقرّرات خدايند. و مؤمنان را بشارت ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (اين مؤمنان) همان توبه كنندگان، عبادت كنندگان، حمد و سپاس گويان، روزه داران، سفركنندگان (براى جهاد و تحصيل علم دين)، ركوع كنندگان، سجده كنندگان، فرمان دهندگان به معروف و بازدارندگان از منكر و نگهبانان مرزهاى (اصول و فروع دين) خدا هستند، و بشارت ده اين مؤمنان را
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای پیامبر و مؤمنان، شایسته نبود که برای مشرکان (از خداوند) طلب آمرزش کنند، هر چند از نزدیکانشان باشند؛ (آن هم) پس از آنکه بر آنها روشن شد که این گروه، اهل دوزخند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بر پيامبر و كسانى كه ايمان آورده اند سزاوار نيست كه براى مشركان -پس از آنكه برايشان آشكار گرديد كه آنان اهل دوزخند- طلب آمرزش كنند، هر چند خويشاوندِ [آنان ] باشند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پيامبر و كسانى را كه ايمان آورده اند نرسد و شرعا جايز و عقلا صحيح نباشد كه براى مشركان آمرزش بخواهند هر چند خويشان (آنها) باشند، پس از آنكه برايشان آشكار شده كه آنان اهل دوزخند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و استغفار ابراهیم برای پدرش [= عمویش آزر]، فقط بخاطر وعده ای بود که به او داده بود (تا وی را بسوی ایمان جذب کند)؛ امّا هنگامی که برای او روشن شد که وی دشمن خداست، از او بیزاری جست؛ به یقین، ابراهیم مهربان و بردبار بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و طلب آمرزش ابراهيم براى پدرش جز براى وعده اى كه به او داده بود، نبود. و[لى ] هنگامى كه براى او روشن شد كه وى دشمن خداست، از او بيزارى جست. راستى، ابراهيم، دلسوزى بردبار بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و طلب آمرزش ابراهيم براى پدرش (عمويش آزر) نبود مگر از روى وعده اى كه به او داده بود (كه برايش آمرزش بطلبد)، پس چون (از اصرار وى بر كفر يا مرگ او بر كفر) برايش روشن شد كه او دشمن خداست از او بيزارى جست (زيرا طلب عفو براى كسى است كه خدا با او دشمن شده نه او با خدا) حقّا كه ابراهيم بيمناك از حق، غمناك از گناه، بسيار آه كشنده از ته دل، (به درگاه خدا) و بردبار بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چنان نبود که خداوند قومی را، پس از آن که آنها را هدایت کرد (و ایمان آوردند) گمراه (و مجازات) کند؛ مگر آنکه اموری را که باید از آن بپرهیزند، برای آنان بیان نماید (و آنها مخالفت کنند)؛ زیرا خداوند به هر چیزی داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا بر آن نيست كه گروهى را پس از آنكه هدايتشان نمود بى راه بگذارد، مگر آنكه چيزى را كه بايد از آن پروا كنند برايشان بيان كرده باشد. آرى، خدا به هر چيزى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : خدا را نسزد و مطابق لطف و موافق عقل نباشد كه گروهى را پس از آنكه (به اصول دين) هدايتشان نموده، (در ساير احكام) به حال نادانى واگذارد (و يا به مخالفتشان عقاب كند) تا آنكه آنچه را كه بايد از آن پروا كنند (از واجبات و محرمات) بر آنها روشن سازد همانا خداوند به همه چيز داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حکومت آسمانها و زمین تنها از آن خداست؛ زنده می کند و می میراند؛ و جز خدا، ولیّ و یاوری ندارید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست. زنده مى كند و مى ميراند، و براى شما جز خدا يار و ياورى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين ملكيت حقيقى و حاكميت مطلق آسمان ها و زمين از آن خدا است، (هر شى ء قابل حيات و مرگ را او) زنده مى كند و مى ميراند، و شما را جز خدا دوست و سرپرست و ياورى نيست
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً خداوند رحمت خود را شامل حال پیامبر و مهاجران و انصار، که در زمان عسرت و شدّت (در جنگ تبوک) از او پیروی کردند، نمود؛ بعد از آنکه نزدیک بود دلهای گروهی از آنها، از حقّ منحرف شود (و از میدان جنگ بازگردند)؛ سپس خدا توبه آنها را پذیرفت، که او نسبت به آنان مهربان و رحیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به يقين، خدا بر پيامبر و مهاجران و انصار كه در آن ساعت دشوار از او پيروى كردند ببخشود، بعد از آنكه چيزى نمانده بود كه دلهاى دسته اى از آنان منحرف شود. باز برايشان ببخشود، چرا كه او نسبت به آنان مهربان و رحيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : البته خداوند بر پيامبر و مهاجران و انصارى كه به هنگام دشوارى (در سفر جنگ تبوك) از او پيروى كردند عطف توجه نمود و توبه آنها را پذيرفت، پس از آنكه نزديك بود دل هاى گروهى از آنها (از فرمان پيامبر) منحرف شود (كه چرا به جنگ نابرابر در عدّه و عدّه اقدام كنيم)، سپس بر آنها به رحمت خود رجوع كرد، كه همانا او به آنها رئوف و مهربان است
وَعَلَى الثَّلَاثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُوا حَتَّى إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنفُسُهُمْ وَظَنُّوا أَن لَّا مَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (118) ترجمه: (1)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ (119) ترجمه: (2)
مَا كَانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَمَنْ حَوْلَهُم مِّنَ الْأَعْرَابِ أَن يَتَخَلَّفُوا عَن رَّسُولِ اللَّهِ وَلَا يَرْغَبُوا بِأَنفُسِهِمْ عَن نَّفْسِهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَّيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُم بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (120) ترجمه: (3)
وَلَا يُنفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً وَلَا يَقْطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (121) ترجمه: (4)
وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَائِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ (122) ترجمه: (5)
ص: 206
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همچنین) آن سه نفر که (از شرکت در جنگ تبوک) تخلّف جستند، (و مسلمانان با آنان قطع رابطه نمودند،) تا آن حدّ که زمین با همه وسعتش بر آنها تنگ شد؛ (حتّی) در وجود خویش، جایی برای خود نمی یافتند؛ (در آن هنگام) دانستند پناهگاهی از خدا جز بسوی او نیست؛ سپس خدا رحمتش را شامل حال آنها نمود، (و به آنان توفیق داد) تا توبه کنند؛ خداوند بسیار توبه پذیر و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نيز] بر آن سه تن كه بر جاى مانده بودند، [و قبول توبه آنان به تعويق افتاد] تا آنجا كه زمين با همه فراخى اش بر آنان تنگ گرديد، و از خود به تنگ آمدند و دانستند كه پناهى از خدا جز به سوى او نيست. پس [خدا] به آنان [توفيق ]توبه داد، تا توبه كنند. بى ترديد خدا همان توبه پذير مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نيز بر آن سه نفرى كه (از همراهى با سپاه تبوك) واپس نهاده شدند (و به دستور پيامبر صلّى الله عليه وآله مردم با آنان قطع رابطه كردند) تا آن گاه كه روى زمين با همه پهناوريش بر آنها تنگ شد و دل هايشان از خودشان به تنگ آمد و دانستند كه هيچ پناهگاهى (در فرار) از خدا جز به سوى او نيست، سپس خدا بر آنها به رحمت خود بازگشت تا توبه كنند و بازگردند، كه همانا خدا خود بسيار عطوف و توبه پذير و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و با صادقان باشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد و با راستان باشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد و با راستگويان باشيد (كه مصداق اتم آنها اهل بيت معصوم پيامبرند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سزاوار نیست که اهل مدینه، و بادیه نشینانی که اطراف آنها هستند، از رسول خدا تخلّف جویند؛ و برای حفظ جان خویش، از جان او چشم بپوشند! این بخاطر آن است که هیچ تشنگی و خستگی، و گرسنگی در راه خدا به آنها نمی رسد و هیچ گامی که موجب خشم کافران می شود برنمی دارند، و ضربه ای از دشمن نمی خورند، مگر اینکه به خاطر آن، عمل صالحی برای آنها نوشته می شود؛ زیرا خداوند پاداش نیکوکاران را تباه نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مردم مدينه و باديه نشينان پيرامونشان را نرسد كه از [فرمان ] پيامبر خدا سر باز زنند و جان خود را عزيزتر از جان او بدانند، چرا كه هيچ تشنگى و رنج و گرسنگيى در راه خدا به آنان نمى رسد؛ و در هيچ مكانى كه كافران را به خشم مى آورد قدم نمى گذارند و از دشمنى غنيمتى به دست نمى آورند مگر اينكه به سبب آن، عمل صالحى براى آنان [در كارنامه شان ] نوشته مى شود، زيرا خدا پاداش نيكوكاران را ضايع نمى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اهل مدينه و اطرافيانشان از عرب هاى باديه نشين را نسزد و شرعا جايز و عقلا روا نباشد كه از رسول خدا (در مقام جهاد) تخلف نمايند و يا از او (در سفر و خطرات جنگ) به وسيله پرداختن به خويش روى برتابند اين به خاطر آن است كه هيچ تشنگى و رنج و گرسنگى در راه خدا به آنها نمى رسد و به هيچ مكانى كه كافران را به خشم آورد قدم نمى نهند و هيچ بهره اى از دشمن (از كشتن و اسير كردن آنها) نمى يابند مگر آنكه به پاداش آن براى آنها عملى صالح نوشته مى شود همانا خداوند پاداش نيكوكاران را تباه نمى سازد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هیچ مال کوچک یا بزرگی را (در این راه) انفاق نمی کنند، و هیچ سرزمینی را (بسوی میدان جهاد و یا در بازگشت) نمی پیمایند، مگر اینکه برای آنها نوشته می شود؛ تا خداوند آن را بعنوان بهترین اعمالشان، پاداش دهد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ مال كوچك و بزرگى را انفاق نمى كنند و هيچ واديى را نمى پيمايند مگر اينكه به حساب آنان نوشته مى شود، تا خدا آنان را به بهتر از آنچه مى كردند پاداش دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ هزينه كوچك و بزرگى نمى كنند و هيچ زمين و درّه اى را (در سفر جهاد) نمى پيمايند مگر آنكه به حساب آنها نوشته مى شود، تا خداوند پاداش عمل هاى بسيار نيكى را كه انجام مى دادند به آنان عطا كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شایسته نیست مؤمنان همگی (بسوی میدان جهاد) کوچ کنند؛ چرا از هر گروهی از آنان، طایفه ای کوچ نمی کند (و طایفه ای در مدینه بماند)، تا در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهی یابند و به هنگام بازگشت بسوی قوم خود، آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خودداری کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شايسته نيست مؤمنان همگى [براى جهاد] كوچ كنند. پس چرا از هر فرقه اى از آنان، دسته اى كوچ نمى كنند تا [دسته اى بمانند و] در دين آگاهى پيدا كنند و قوم خود را -وقتى به سوى آنان بازگشتند بيم دهند- باشد كه آنان [از كيفر الهى ]بترسند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مؤمنان را نسزد و جايز و ممكن نباشد كه همگى (به سوى جبهه جنگ يا مراكز علمى دينى) كوچ نمايند (به ويژه جهاد كه طبعا مخصوص به زمان و مكانى خاص است)، پس چرا از هر جمعيتى از آنان گروهى (معدود) كوچ نمى كنند تا (رزمندگان در معرفت توحيد تجربى، و حوزويان در معارف دين) تحصيل دانش عميق نمايند و قوم خود را آن گاه كه به سوى آنها بازگشتند هشدار دهند، باشد كه آنها (باطنا و عملا) بر حذر باشند
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ الْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ (123) ترجمه: (1)
وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُم مَّن يَقُولُ أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَذِهِ إِيمَانًا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ (124) ترجمه: (2)
وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا وَهُمْ كَافِرُونَ (125) ترجمه: (3)
أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَّرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ (126) ترجمه: (4)
وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ نَّظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ هَلْ يَرَاكُم مِّنْ أَحَدٍ ثُمَّ انصَرَفُوا صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُونَ (127) ترجمه: (5)
لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ (128) ترجمه: (6)
فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ (129) ترجمه: (7)
ص: 207
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای کسانی که ایمان آورده اید! با کافرانی که به شما نزدیکترند، پیکار کنید! (و دشمن دورتر، شما را از دشمنان نزدیک غافل نکند!) آنها باید در شما شدّت و خشونت (و قدرت) احساس کنند؛ و بدانید خداوند با پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، با كافرانى كه مجاور شما هستند كارزار كنيد، و آنان بايد در شما خشونت بيابند، و بدانيد كه خدا با تقواپيشگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى كسانى كه ايمان آورده ايد (ابتدا طبق مصالح و قواعد) با كسانى از كفار پيكار كنيد كه به شما نزديك ترند و حتما بايد در شما شدت و صلابت (در عمل) بيابند، و بدانيد كه خداوند با پرهيزگاران است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که سوره ای نازل می شود، بعضی از آنان (به دیگران) می گویند: «این سوره، ایمان کدام یک از شما را افزون ساخت؟!» (به آنها بگو:) اما کسانی که ایمان آورده اند، بر ایمانشان افزوده؛ و آنها (به فضل و رحمت الهی) خوشحالند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون سوره اى نازل شود، از ميان آنان كسى است كه مى گويد: «اين [سوره ] ايمان كدام يك از شما را افزود؟» اما كسانى كه ايمان آورده اند بر ايمانشان مى افزايد و آنان شادمانى مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون سوره اى نازل شود برخى از آنها (از منافقان به عنوان استهزا) گويند: اين سوره بر ايمان كدام يك از شما افزود؟ (بگو) اما كسانى كه ايمان آورده اند بر ايمان آنها افزود و آنها (از دريافت تحفه نو آسمانى) شادمانى مى كنند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و امّا آنها که در دلهایشان بیماری است، پلیدی بر پلیدیشان افزوده؛ و از دنیا رفتند در حالی که کافر بودند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : اما كسانى كه در دلهايشان بيمارى است، پليدى بر پليديشان افزود و در حال كفر درمى گذرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و امّا كسانى كه در دل هاى آنها بيمارى (شرك و كفر و نفاق) است پليديى بر پليدى آنها افزود و مردند در حالى كه كافر بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها نمی بینند که در هر سال، یک یا دو بار آزمایش می شوند؟! باز توبه نمی کنند، و متذکّر هم نمی گردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا نمى بينند كه آنان در هر سال، يك يا دو بار آزموده مى شوند، باز هم توبه نمى كنند و عبرت نمى گيرند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آيا نمى بينند كه در هر سال يك يا دو بار (به سبب پيدايش جنگ يا حوادث ديگر) آزمايش مى شوند؟ اما نه توبه مى كنند و نه متذكر مى گردند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که سوره ای نازل می شود، بعضی از آنها [= منافقان ] به یکدیگر نگاه می کنند و می گویند: «آیا کسی شما را می بیند؟ (اگر از حضور پیامبر بیرون رویم، کسی متوجّه ما نمی شود!)» سپس منصرف می شوند (و بیرون می روند)؛ خداوند دلهایشان را (از حق) منصرف ساخته؛ چرا که آنها، گروهی هستند که نمی فهمند (و بی دانشند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون سوره اى نازل شود، بعضى از آنان به بعضى ديگر نگاه مى كنند [و مى گويند:] «آيا كسى شما را مى بيند؟» سپس [مخفيانه از حضور پيامبر] بازمى گردند. خدا دلهايشان را [از حق ] برگرداند، زيرا آنان گروهى هستند كه نمى فهمند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون سوره اى نازل گردد (به سبب ناراحتى و تغيير رنگشان) برخى از آنان به برخى ديگر مى نگرند (و گويى از هم مى پرسند) آيا كسى شما را مى بيند؟ (كه مبادا نفاقتان ظاهر شود، يا از مجلس بيرون رويم)، سپس (پنهانى از نزد تو) بازمى گردند. خدا دل هايشان را (از حق) بازگرداند، زيرا كه گروهى نافهمند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به یقین، رسولی از خود شما بسویتان آمد که رنجهای شما بر او سخت است؛ و اصرار بر هدایت شما دارد؛ و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً، براى شما پيامبرى از خودتان آمد كه بر او دشوار است شما در رنج بيفتيد، به [هدايت ] شما حريص، و نسبت به مؤمنان، دلسوز مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه شما را فرستاده اى از خودتان آمده (نه از فرشتگان و نه از اجنّه) كه رنج و ضرر شما بر وى گران است بر (ايمان و كمال) شما حريص است و به مؤمنان رئوف و مهربان است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر آنها (از حق) روی بگردانند، (نگران مباش!) بگو: «خداوند مرا کفایت می کند؛ هیچ معبودی جز او نیست؛ بر او توکّل کردم؛ و او صاحب عرش بزرگ است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر روى برتافتند، بگو: «خدا مرا بس است. هيچ معبودى جز او نيست. بر او توكل كردم، و او پروردگار عرش بزرگ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (از پذيرش حق) روى برتافتند بگو: خدا مرا كافى است، خدايى كه جز او معبودى نيست، بر او توكل كردم و او پروردگار عرش بزر
10 - سوره يونس
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ (1) ترجمه: (1)
أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنْ أَوْحَيْنَا إِلَى رَجُلٍ مِّنْهُمْ أَنْ أَنذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِندَ رَبِّهِمْ قَالَ الْكَافِرُونَ إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ مُّبِينٌ (2) ترجمه: (2)
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مَا مِن شَفِيعٍ إِلَّا مِن بَعْدِ إِذْنِهِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (3) ترجمه: (3)
إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ (4) ترجمه: (4)
هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاءً وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللَّهُ ذَلِكَ إِلَّا بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (5) ترجمه: (5)
إِنَّ فِي اخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَّقُونَ (6) ترجمه: (6)
ص: 208
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الر، این آیات کتاب استوار و حکمت آمیز است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، راء. اين است آيات كتاب حكمت آموز. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، را. من خداى بينا به همه اشيائم. كتاب من مركب از همين حروف است و در عين حال معجزه است. كتاب من داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسولش محمّد (ص) است. اين سوره آيات كتاب حكمت آموز است (آيات قرآن يا لوح محفوظ است كه داراى علوم، احكام شرع و مستقلّات عقلى است)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا برای مردم، موجب شگفتی بود که به مردی از آنها وحی فرستادیم که مردم را (از عواقب کفر و گناه) بترسان، و به کسانی که ایمان آورده اند بشارت ده که برای آنها، سابقه نیک (و پاداشهای مسلّم) نزد پروردگارشان است؟! (امّا) کافران گفتند: «این مرد، ساحر آشکاری است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا براى مردم شگفت آور است كه به مردى از خودشان وحى كرديم كه: مردم را بيم ده و به كسانى كه ايمان آورده اند مژده ده كه براى آنان نزد پروردگارشان سابقه نيك است؟ كافران گفتند: «اين [مرد] قطعاً افسونگرى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا براى مردم تعجب آور است كه به مردى از خود آنها (نه از فرشتگان و نه از اجنّه) وحى كرديم كه مردم را (از كفر و شرك و فسق) بيم ده و كسانى را كه ايمان آورده اند مژده ده كه آنان را در نزد پروردگارشان سابقه نيك و منزلت و مقامى راستين و پاداشى بسزاست؟ (از اين رو) كافران گفتند: حتما اين (مرد) جادوگرى آشكار است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگار شما، خداوندی است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران ] آفرید؛ سپس بر تخت (قدرت) قرار گرفت، و به تدبیر کار (جهان) پرداخت؛ هیچ شفاعت کننده ای، جز با اذن او نیست؛ این است خداوند، پروردگار شما! پس او را پرستش کنید! آیا متذکّر نمی شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پروردگار شما آن خدايى است كه آسمانها و زمين را در شش هنگام آفريد. سپس بر عرش استيلا يافت. كار [آفرينش ] را تدبير مى كند. شفاعتگرى جز پس از اذن او نيست. اين است خدا، پروردگار شما، پس او را بپرستيد. آيا پند نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا پروردگار شما همان خدايى است كه آسمان ها و اين زمين را در (مدتى مساوى) شش روز (يا شش شبانه روز يا در شش دوران) بيافريد، سپس بر تخت (اقتدار و تدبير) استيلا و استقرار يافت همواره كار (آفرينش) را (طبق قانون علل و اسباب) تدبير مى كند هيچ شفاعت گرى (واسطه اى ميان علل و معلول هاى جهان) نيست مگر پس از اذن او اين است خدايى كه پروردگار شماست پس او را بپرستيد آيا متذكر نمى شويد؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بازگشت همه شما بسوی اوست! خداوند وعده حقّی فرموده؛ او آفرینش را آغاز می کند، سپس آن را بازمی گرداند، تا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، بعدالت جزا دهد؛ و برای کسانی که کافر شدند، نوشیدنی از مایع سوزان است؛ و عذابی دردناک، بخاطر آنکه کفر می ورزیدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بازگشت همه شما به سوى اوست. وعده خدا حق است؛ هموست كه آفرينش را آغاز مى كند سپس آن را باز مى گرداند تا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند به عدالت پاداش دهد، و كسانى كه كفر ورزيده اند به سزاى كفرشان شربتى از آب جوشان و عذابى پر درد خواهند داشت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بازگشت شما همگى به سوى اوست، وعده حق و ثابت خداست، همانا اوست كه آفريدگان را در آغاز مى آفريند سپس آنها را (بعد از پايان مدت وجوديشان به سوى خود) بازمى گرداند، تا آنان را كه ايمان آورده و عمل هاى شايسته كرده اند به قسط و عدل پاداش دهد و براى كسانى كه كفر ورزيده اند به سزاى كفرشان شربتى از آب جوشان و عذابى دردناك است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که خورشید را روشنایی، و ماه را نور قرار داد؛ و برای آن منزلگاه هایی مقدّر کرد، تا عدد سالها و حساب (کارها) را بدانید؛ خداوند این را جز بحق نیافریده؛ او آیات (خود را) برای گروهی که اهل دانشند، شرح می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه خورشيد را روشنايى بخشيد و ماه را تابان كرد، و براى آن منزلهايى معين كرد تا شماره سالها و حساب را بدانيد. خدا اينها را جز به حق نيافريده است. نشانه ها[ى خود] را براى گروهى كه مى دانند به روشنى بيان مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه خورشيد را روشنى بخش و داراى انوار قرار داد و ماه را (به اشعه خورشيد) تابان نمود و براى آن منزل هايى (در مدار گردش آن به دور زمين) معيّن نمود تا شمار سال ها (ى قمرى) و حساب (زمان كارهايتان) را بدانيد. خداوند آنها را جز براى (هدف) حق نيافريده. او آيات و نشانه ها (ى خود) را تفصيل مى دهد براى گروهى كه بدانند (تفصيل خارجى در صحنه وجود يا لفظى در مقام بيان)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مسلّماً در آمد و شد شب و روز، و آنچه خداوند در آسمانها و زمین آفریده، آیات (و نشانه هایی) است برای گروهی که پرهیزگارند (و حقایق را می بینند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى، در آمد و رفت شب و روز و آنچه خدا در آسمانها و زمين آفريده، براى مردمى كه پروا دارند دلايلى [آشكار] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين در آمد و رفت شب و روز و زياد و كم شدن هر يك (بر حسب فصول زمانى يا قطعات زمينى) و در آنچه خداوند در آسمان ها (از كرات و فرشتگان و جانداران) و در زمين (از گياهان و حيوانات و اجنّه و انسان ها) آفريده آيات و نشانه هايى است (از توحيد و عظمت و قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه تقوا مى ورزند
إِنَّ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا وَرَضُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاطْمَأَنُّوا بِهَا وَالَّذِينَ هُمْ عَنْ آيَاتِنَا غَافِلُونَ (7) ترجمه: (1)
أُولَئِكَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (8) ترجمه: (2)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُم بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ (9) ترجمه: (3)
دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَامٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (10) ترجمه: (4)
وَلَوْ يُعَجِّلُ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَهُم بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ فَنَذَرُ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (11) ترجمه: (5)
وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَائِمًا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَا إِلَى ضُرٍّ مَّسَّهُ كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (12) ترجمه: (6)
وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ (13) ترجمه: (7)
ثُمَّ جَعَلْنَاكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ مِن بَعْدِهِمْ لِنَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ (14) ترجمه: (8)
ص: 209
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که ایمان به ملاقات ما (و روز رستاخیز) ندارند، و به زندگی دنیا خشنود شدند و بر آن تکیه کردند، و آنها که از آیات ما غافلند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه اميد به ديدار ما ندارند، و به زندگى دنيا دل خوش كرده و بدان اطمينان يافته اند، و كسانى كه از آيات ما غافلند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا كسانى كه اميد ديدار ما را ندارند (به جهان آخرت ايمان ندارند) و به زندگى دنيا خشنود گشته و به آن دل بسته اند و كسانى كه از آيات ما ( آيات تكوينى عالم شهود و تدوينى كتاب مجيد) غافل ان
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همه) آنها جایگاهشان آتش است، بخاطر کارهایی که انجام می دادند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان به [كيفر] آنچه به دست مى آوردند، جايگاهشان آتش است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها جايگاهشان آتش است به كيفر آنچه (با دلشان از عقايد ناروا و با دستشان از گناهان) كسب كرده اند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، پروردگارشان آنها را در پرتو ایمانشان هدایت می کند؛ از زیر (قصرهای) آنها در باغهای بهشت، نهرها جاری است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، پروردگارشان به پاس ايمانشان آنان را هدايت مى كند به باغهاى [پر ناز و] نعمت، كه از زير [پاى ] آنان نهرها روان خواهد بود [در خواهند آمد]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه ايمان آورده اند و عمل هاى شايسته كرده اند، آنها را پروردگارشان به سبب ايمانشان (به قرب خويش) هدايت مى كند، (و در آخرت) در باغ هاى پرنعمت از زير (درختان و قصر) آنها نهرها روان است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتار (و دعای) آنها در بهشت این است که: «خداوندا، منزهی تو!» و تحیّت آنها در آنجا: سلام؛ و آخرین سخنشان این است که: «حمد، مخصوص پروردگار عالمیان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : نيايش آنان در آنجا سبحانك اللهم [=خدايا! تو پاك و منزهى ] و درودشان در آنجا سلام است، و پايان نيايش آنان اين است كه: الحمد لله رب العالمين [=ستايش ويژه پروردگار جهانيان است ]. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : دعاى آنها در آنجا اين است كه: خداوندا، تو منزّهى (بدان گونه كه خود را تنزيه كرده اى)، و درودشان در آنجا (از جانب خدا و با فرشتگان و يكديگر) سلام است، و پايان هر دعايشان اينكه: حمد و سپاس از آن پروردگار جهانيان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر همان گونه که مردم در به دست آوردن «خوبی» ها عجله دارند، خداوند در مجازاتشان شتاب می کرد، (بزودی) عمرشان به پایان می رسید (و همگی نابود می شدند)؛ ولی کسانی را که ایمان به لقای ما ندارند، به حال خود رها می کنیم تا در طغیانشان سرگردان شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا براى مردم به همان شتاب كه آنان در كار خير مى طلبند، در رساندن بلا به آنها شتاب مى نمود، قطعاً اجلشان فرا مى رسيد. پس كسانى را كه به ديدار ما اميد ندارند، در طغيانشان رها مى كنيم تا سرگردان بمانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند براى مردم در شر (در پذيرش دعاى شر آنها و يا در كيفر كار بدشان) شتاب مى كرد همان گونه كه آنان در طلب خير (در قبولى دعاى خيرشان يا در پاداش عمل نيكشان) شتاب دارند، قطعا مدت عمرشان (با نزول عذاب او) تمام مى شد از اين رو كسانى را كه اميد ديدار ما را ندارند (معاد را منكرند) رها مى كنيم تا در طغيانشان سرگردان بمانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به انسان زیان (و ناراحتی) رسد، ما را (در هر حال:) در حالی که به پهلو خوابیده، یا نشسته، یا ایستاده است، می خواند؛ امّا هنگامی که ناراحتی را از او برطرف ساختیم، چنان می رود که گویی هرگز ما را برای حل مشکلی که به او رسیده بود، نخوانده است! این گونه برای اسرافکاران، اعمالشان زینت داده شده است (که زشتی این عمل را درک نمی کنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون انسان را آسيبى رسد، ما را -به پهلو خوابيده يا نشسته يا ايستاده- مى خواند، و چون گرفتاريش را برطرف كنيم چنان مى رود كه گويى ما را براى گرفتاريى كه به او رسيده، نخوانده است. اين گونه براى اسرافكاران آنچه انجام مى دادند زينت داده شده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون انسان را سختى و زيان رسد ما را (در همه حال) به پهلو خفته يا نشسته يا ايستاده مى خواند، و چون سختى و زيانش را از او برداريم آن چنان مى رود كه گويى ما را براى (رفع) آسيبى كه به وى رسيده نخوانده است! اين چنين براى اسرافكاران آنچه كه به جا مى آورند آراسته شده است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما امّتهای پیش از شما را، هنگامی که ظلم کردند، هلاک نمودیم؛ در حالی که پیامبرانشان دلایل روشن برای آنها آوردند، ولی آنها ایمان نیاوردند؛ این گونه گروه مجرمان را کیفر می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً نسلهاى پيش از شما را هنگامى كه ستم كردند به هلاكت رسانديم، و پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند و[لى ] بر آن نبودند كه ايمان بياورند. اين گونه مردم بزهكار را جزا مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه ما ملّت هاى متسلسل در اعصار مختلف پيش از شما را هلاك نموديم، آن گاه كه ستم كردند و فرستادگانشان بر آنها دلايل روشن آوردند ولى آنها حاضر نبودند كه ايمان بياورند. اين چنين گروه گنهكاران را كيفر مى دهيم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس شما را جانشینان آنها در روی زمین -پس از ایشان- قرار دادیم؛ تا ببینیم شما چگونه عمل می کنید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه شما را پس از آنان در زمين جانشين قرار داديم تا بنگريم چگونه رفتار مى كنيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس شما را پس از آنها در روى زمين جانشين كرديم تا (طبق سنّت جاريه امتحان) بنگريم كه شما چگونه رفتار مى كنيد
وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هَذَا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِن تِلْقَاءِ نَفْسِي إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (15) ترجمه: (1)
قُل لَّوْ شَاءَ اللَّهُ مَا تَلَوْتُهُ عَلَيْكُمْ وَلَا أَدْرَاكُم بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُرًا مِّن قَبْلِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (16) ترجمه: (2)
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ (17) ترجمه: (3)
وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ وَيَقُولُونَ هَؤُلَاءِ شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللَّهِ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (18) ترجمه: (4)
وَمَا كَانَ النَّاسُ إِلَّا أُمَّةً وَاحِدَةً فَاخْتَلَفُوا وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ فِيمَا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (19) ترجمه: (5)
وَيَقُولُونَ لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ (20) ترجمه: (6)
ص: 210
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که آیات روشن ما بر آنها خوانده می شود، کسانی که ایمان به لقای ما (و روز رستاخیز) ندارند می گویند: «قرآنی غیر از این بیاور، یا آن را تبدیل کن! (و آیات نکوهش بتها را بردار)» بگو: «من حق ندارم که از پیش خود آن را تغییر دهم؛ فقط از چیزی که بر من وحی می شود، پیروی می کنم! من اگر پروردگارم را نافرمانی کنم، از مجازات روز بزرگ (قیامت) می ترسم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود، آنانكه به ديدار ما اميد ندارند مى گويند: «قرآن ديگرى جز اين بياور، يا آن را عوض كن.» بگو: «مرا نرسد كه آن را از پيش خود عوض كنم. جز آنچه را كه به من وحى مى شود پيروى نمى كنم. اگر پروردگارم را نافرمانى كنم، از عذاب روزى بزرگ مى ترسم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آيات روشن ما بر آنها تلاوت شود كسانى كه اميد ديدار ما را ندارند (معاد را منكرند) گويند: قرآنى غير اين بياور يا آن را تغيير ده (مثلا برخى از آيه ها و سوره هاى آن را بردار تا در آن تحريم شرك، نكوهش از بتان، صحبت از قيامت و حرمت ميته و قمار نباشد). بگو: مرا نرسد و حق ندارم و در توانم نيست كه (همه يا برخى از) آن را از پيش خود تبديل كنم، من جز آنچه را كه به من وحى مى شود پيروى نمى كنم، به يقين من اگر پروردگارم را نافرمانى كنم از عذاب روزى بزرگ مى ترسم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر خدا می خواست، من این آیات را بر شما نمی خواندم؛ و خداوند از آن آگاهتان نمی کرد؛ چه اینکه مدّتها پیش از این، در میان شما زندگی نمودم؛ (و هرگز آیه ای نیاوردم؛) آیا نمی فهمید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اگر خدا مى خواست آن را بر شما نمى خواندم، و [خدا] شما را بدان آگاه نمى گردانيد. قطعاً پيش از [آوردن ] آن، روزگارى در ميان شما به سر برده ام. آيا فكر نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر خدا مى خواست آن را بر شما تلاوت نمى كردم و او هم شما را از آن آگاه نمى كرد زيرا كه من بى ترديد در ميان شما عمرى را (به مدت چهل سال) قبل از (نازل شدن) آن گذرانده ام (درس نخوانده و خط ننوشته و ادعايى نداشته ام و به ناگاه اين كتاب بر زبانم جارى شده) پس آيا تعقل نمى كنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ می بندد، یا آیات او را تکذیب می کند؟! مسلماً مجرمان رستگار نخواهند شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس كيست ستمكارتر از آن كس كه دروغى بر خداى بندد يا آيات او را تكذيب كند؟ به راستى مجرمان رستگار نمى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چه كسى ظالم تر است از آن كه دروغى بر خدا بندد يا آيات او را تكذيب كند؟ حقّا كه گنهكاران رستگار نمى شوند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها غیر از خدا، چیزهایی را می پرستند که نه به آنان زیان می رساند، و نه سودی می بخشد؛ و می گویند: «اینها شفیعان ما نزد خدا هستند!» بگو: «آیا خدا را به چیزی خبر می دهید که در آسمانها و زمین سراغ ندارد؟!» منزه است او، و برتر است از آن همتایانی که قرار می دهند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جاى خدا، چيزهايى را مى پرستند كه نه به آنان زيان مى رساند و نه به آنان سود مى دهد. و مى گويند: «اينها نزد خدا شفاعتگران ما هستند.» بگو: «آيا خدا را به چيزى كه در آسمانها و در زمين نمى داند، آگاه مى گردانيد؟» او پاك و برتر است از آنچه [با وى ] شريك مى سازند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها به جاى خدا چيزهايى را مى پرستند كه نه ضررى به آنها مى رسانند و نه سودى به آنها مى بخشند، و مى گويند: اينان شفيعان ما در نزد خدايند. بگو: آيا خدا را از چيزى خبر مى دهيد كه نه در آسمان ها از آن خبر دارد و نه در زمين؟! منزه و برتر است از آنچه شريكش مى شمارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آغاز) همه مردم امّت واحدی بودند؛ سپس اختلاف کردند؛ و اگر فرمانی از طرف پروردگارت (درباره عدم مجازات سریع آنان) از قبل صادر نشده بود، در میان آنها در آنچه اختلاف داشتند داوری می شد (و سپس همگی به مجازات می رسیدند). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مردم جز يك امت نبودند. پس اختلاف پيدا كردند. و اگر وعده اى از جانب پروردگارت مقرر نگشته بود، قطعاً در آنچه بر سر آن با هم اختلاف مى كنند، ميانشان داورى مى شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مردم (مدت مديدى در اوايل خلقت) جز ملتى متحد (و بدون اختلاف) نبودند، پس (به سبب روابط اجتماعى در امور دنيوى اختلاف كردند، و پس از نزول كتاب براى رفع اختلافاتشان در خود كتاب) اختلاف كردند، و اگر كلامى از پروردگارت (در علم ازلى و لوح محفوظ) نگذشته بود (كه پيش از اتمام حجت عذاب نكند و پس از اتمام حجت شتاب نورزد) حتما ميان آنها در آنچه اختلاف مى كنند داورى (عملى) مى شد. (به آيه 213 از سوره بقره مراجعه شود.
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : می گویند: «چرا معجزه ای از پروردگارش بر او نازل نمی شود؟!» بگو: «غیب (و معجزات) تنها برای خدا (و به فرمان او) است! شما در انتظار باشید، من هم با شما در انتظارم! (شما در انتظار معجزات بهانه جویانه باشید، و من هم در انتظار مجازات شما!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «چرا معجزه اى از جانب پروردگارش بر او نازل نمى شود؟» بگو: «غيب فقط به خدا اختصاص دارد. پس منتظر باشيد كه من هم با شما از منتظرانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و مى گويند: چرا او از جانب پروردگارش معجزه اى (كه به ناچار مردم را به ايمان وا دارد نظير ناقه صالح، عصاى موسى، آمدن فرشته) نازل نگرديده؟ بگو: جز اين نيست كه (امور پشت پرده) غيب در اختيار خداوند است (و شايد نازل نمايد) پس منتظر باشيد كه من نيز حتما با شما از منتظرانم
وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِّن بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُم مَّكْرٌ فِي آيَاتِنَا قُلِ اللَّهُ أَسْرَعُ مَكْرًا إِنَّ رُسُلَنَا يَكْتُبُونَ مَا تَمْكُرُونَ (21) ترجمه: (1)
هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ حَتَّى إِذَا كُنتُمْ فِي الْفُلْكِ وَجَرَيْنَ بِهِم بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَفَرِحُوا بِهَا جَاءَتْهَا رِيحٌ عَاصِفٌ وَجَاءَهُمُ الْمَوْجُ مِن كُلِّ مَكَانٍ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنجَيْتَنَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ (22) ترجمه: (2)
فَلَمَّا أَنجَاهُمْ إِذَا هُمْ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا بَغْيُكُمْ عَلَى أَنفُسِكُم مَّتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (23) ترجمه: (3)
إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالْأَنْعَامُ حَتَّى إِذَا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (24) ترجمه: (4)
وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى دَارِ السَّلَامِ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (25) ترجمه: (5)
ص: 211
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به مردم، پس از ناراحتی که به آنها رسیده است، رحمتی بچشانیم، در آیات ما نیرنگ می کنند (، و برای آن نعمت و رحمت توجیهات ناروا می کنند)؛ بگو: «خداوند سریعتر از شما مکر [= چاره جویی ] می کند؛ و رسولان [= فرشتگان] ما، آنچه نیرنگ می کنید (و نقشه می کشید)، می نویسند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون مردم را پس از آسيبى كه به ايشان رسيده است، رحمتى بچشانيم، بناگاه آنان را در آيات ما نيرنگى است. بگو: «نيرنگ خدا سريع تر است.» در حقيقت، فرستادگان [=فرشتگان ] ما آنچه نيرنگ مى كنيد مى نويسند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون مردم را پس از سختى و رنجى كه به آنان رسيده رحمت و راحتى بچشانيم (پس از جهل و فقر جاهليت، علم و رفاه اسلام دهيم) به ناگاه در آيات ما نيرنگ مى ورزند (مانند نسبت دادن سحر و شعر و افسانه). بگو: نيرنگ خدا زودرس تر است، همانا فرستادگان ما آنچه مكر مى كنيد مى نويسند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شما را در خشکی و دریا سیر می دهد؛ زمانی که در کشتی قرارمی گیرید، و بادهای موافق آنان را (بسوی مقصد) حرکت میدهد و خوشحال می شوند، ناگهان طوفان شدیدی می وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها می آید؛ و گمان می کنند هلاک خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روی اخلاص می خوانند که: «اگر ما را از این گرفتاری نجات دهی، حتماً از سپاسگزاران خواهیم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : او كسى است كه شما را در خشكى و دريا مى گرداند، تا وقتى كه در كشتيها باشيد و آنها با بادى خوش، آنان را بِبَرَند و ايشان بدان شاد شوند [بناگاه ] بادى سخت بر آنها وزد و موج از هر طرف بر ايشان تازد و يقين كنند كه در محاصره افتاده اند، در آن حال خدا را پاكدلانه مى خوانند كه: «اگر ما را از اين [ورطه ] بِرَهانى، قطعاً از سپاسگزاران خواهيم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه شما را در خشكى و دريا سير مى دهد تا آن گاه كه در كشتى ها باشيد و كشتى ها سوارانش را به وسيله بادى خوش و ملايم حركت دهند و آنها بدان خوش حال شوند (به ناگاه) باد شديدى بر آن كشتى ها بوزد و موج (دريا) از هر سو به آنها بتازد و يقين كنند كه در محاصره (موج و بلا) قرار گرفته اند (در آن حال) خدا را با اخلاص در ايمان و اعتقاد مى خوانند كه اگر از اين (ورطه) نجاتمان بخشى حتما از شكرگزاران خواهيم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا هنگامی که خدا آنها را رهایی بخشید، (باز) به ناحق، در زمین ستم میکنند. ای مردم! ستمهای شما، به زیان خود شماست! از زندگی دنیا بهره (میبرید)، سپس بازگشت شما بسوی ماست؛ و ما، شما را به آنچه عمل میکردید، خبر میدهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون آنان را رهانيد، ناگهان در زمين بناحق سركشى مى كنند. اى مردم، سركشى شما فقط به زيان خود شماست. شما بهره زندگى دنيا را [مى طلبيد]. سپس بازگشت شما به سوى ما خواهد بود. پس شما را از آنچه انجام مى داديد باخبر خواهيم كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آنها را نجات دهد به ناگاه (مى بينى كه) در روى زمين به ناحق ستم مى كنند! اى مردم، بى ترديد ستم هاى شما به زيان خودتان است، بهره اى (اندك) از زندگى دنيا مى بريد سپس بازگشتتان به سوى ما است، پس شما را از آنچه عمل مى كرديد آگاه مى سازيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مثل زندگی دنیا، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده ایم؛ که در پی آن، گیاهان (گوناگون) زمین -که مردم و چهارپایان از آن می خورند- می روید؛ تا زمانی که زمین، زیبایی خود را یافته و آراسته می گردد، و اهل آن مطمئن می شوند که می توانند از آن بهره مند گردند، (ناگهان) فرمان ما، شب هنگام یا در روز، (برای نابودی آن) فرامی رسد؛ (سرما یا صاعقه ای را بر آن مسلّط می سازیم؛) و آنچنان آن را درو می کنیم که گویی دیروز هرگز (چنین کشتزاری) نبوده است! این گونه، آیات خود را برای گروهی که می اندیشند، شرح می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، مَثَل زندگى دنيا بسان آبى است كه آن را از آسمان فرو ريختيم، پس گياه زمين -از آنچه مردم و دامها مى خورند- با آن درآميخت، تا آنگاه كه زمين پيرايه خود را برگرفت و آراسته گرديد و اهل آن پنداشتند كه آنان بر آن قدرت دارند، شبى يا روزى فرمان [ويرانى ] ما آمد و آن را چنان دِرَويده كرديم كه گويى ديروز وجود نداشته است. اين گونه نشانه ها[ى خود] را براى مردمى كه انديشه مى كنند به روشنى بيان مى كنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جز اين نيست كه مثل زندگى دنيا مانند آبى است كه (به صورت برف و باران) از آسمان فرو ريختيم كه به سبب آن گياهان زمين از آنچه مردم و چهارپايان مى خورند به هم درآميخت، تا آن گاه كه روى زمين زيبايى خود را فرا گرفت و آرايش يافت و ساكنان آن گمان بردند كه خود بر (بهره بردارى از) آن قادرند (به ناگاه) دستور ما (به صورت سرما يا گرما يا سيل يا تگرگ) در شب هنگام يا روز بر آن فرا رسيد، پس همه را به صورت علف هاى درو شده خشك درآورديم به طورى كه گويى ديروز سرپا نبوده است. اين گونه ما نشانه ها (ى قدرت و غضب خود) را (در كتاب تكوين و كتاب تدوين) تفصيل مى دهيم براى گروهى كه مى انديشند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و خداوند به سرای صلح و سلامت دعوت می کند؛ و هر کس را بخواهد (و شایسته و لایق ببیند)، به راه راست هدایت می نماید. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا [شما را] به سراى سلامت فرا مى خواند، و هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند (بشر را) به سوى دار السّلام (بهشت سالم از فنا و زوال) دعوت مى كند، و هر كس را بخواهد (از پذيراشدگان هدايت عامه) به راهى راست (در معارف خاصه) هدايت مى كند
لِّلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَى وَزِيَادَةٌ وَلَا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَلَا ذِلَّةٌ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (26) ترجمه: (1)
وَالَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئَاتِ جَزَاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِهَا وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَّا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ كَأَنَّمَا أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعًا مِّنَ اللَّيْلِ مُظْلِمًا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (27) ترجمه: (2)
وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَاؤُكُمْ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ وَقَالَ شُرَكَاؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ (28) ترجمه: (3)
فَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ إِن كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغَافِلِينَ (29) ترجمه: (4)
هُنَالِكَ تَبْلُو كُلُّ نَفْسٍ مَّا أَسْلَفَتْ وَرُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلَاهُمُ الْحَقِّ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (30) ترجمه: (5)
قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَمَّن يَمْلِكُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَمَن يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ (31) ترجمه: (6)
فَذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلَالُ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ (32) ترجمه: (7)
كَذَلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ فَسَقُوا أَنَّهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (33) ترجمه: (8)
ص: 212
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که نیکی کردند، پاداش نیک و افزون بر آن دارند؛ و تاریکی و ذلّت، چهره هایشان را نمی پوشاند؛ آنها اهل بهشتند، و جاودانه در آن خواهند ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : براى كسانى كه كار نيكو كرده اند، نيكويى [بهشت ] و زياده [بر آن ] است. چهره هايشان را غبارى و ذلتى نمى پوشاند. اينان اهل بهشتند [و] در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : براى كسانى كه نيكوكار شدند و نيكى كردند پاداش نيك (مقرّرى) و فزونى (تفضّل) است و چهره هاى آنان را (در آخرت) دود سياه و گرد ذلّت و خوارى نمى پوشاند. آنها اهل بهشت اند كه در آنجا جاودانند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا کسانی که مرتکب گناهان شدند، جزای بدی بمقدار آن دارند؛ و ذلّت و خواری، چهره آنان را می پوشاند؛ و هیچ چیز نمی تواند آنها را از (مجازات) خدا نگه دارد! (چهره هایشان آنچنان تاریک است که) گویی با پاره هایی از شب تاریک، صورت آنها پوشیده شده! آنها اهل دوزخند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه مرتكب بديها شده اند، [بدانند كه ] جزاى [هر] بدى مانند آن است و خوارى آنان را فرو مى گيرد. در مقابل خدا، هيچ حمايتگرى براى ايشان نيست. گويى چهره هايشان با پاره اى از شبِ تار پوشيده شده است. آنان همدم آتشند، كه در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه مرتكب گناهان شده اند، كيفر هر گناهى (طبق استحقاق اوّلى) به مانند آن است (نه بيشتر)، و ذلّت و خواريى (سراسر وجود) آنها را مى پوشاند هرگز آنان را از (خشم و عذاب) خدا نگهدارنده اى نخواهد بود، گويى چهره هايشان با پاره هايى از شب ظلمانى پوشيده شده! آنان اهل آتش اند كه در آنجا جاودان خواهند بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاورید) روزی را که همه آنها را جمع می کنیم، سپس به مشرکان می گوییم: «شما و معبودهایتان در جای خودتان باشید (تا به حسابتان رسیدگی شود!)» سپس آنها را از هم جدا می سازیم (و از هر یک جداگانه سؤال می کنیم). و معبودهایشان (به آنها) می گویند: «شما (هرگز) ما را عبادت نمی کردید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [ياد كن ] روزى را كه همه آنان را گرد مى آوريم. آنگاه به كسانى كه شرك ورزيده اند مى گوييم: «شما و شريكانتان بر جاى خود باشيد» پس ميان آنها جدايى مى افكنيم. و شريكان آنان مى گويند: «در حقيقت، شما ما را نمى پرستيديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (ياد كنيد) روزى كه همه آنها را (در صحنه قيامت) جمع كنيم سپس به كسانى كه شرك ورزيده اند گوييم: شما و شريكانتان (از بت و غير بت هر يك براى بازجويى و محاكمه) در جايگاه خود قرار گيريد پس (به وسيله آشكار نمودن حقايق در آن روز) رابطه آنها را با يكديگر قطع مى كنيم و (بدين جهت) شريكان آنها مى گويند: شما (در دنيا) ما را نمى پرستيديد (بلكه در واقع هواى نفس خود را مى پرستيديد)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (آنها در پاسخ می گویند:) همین بس که خدا میان ما و شما گواه باشد، اگر ما از عبادت شما غافل بودیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و گواهى خدا ميان ما و ميان شما بس است. به راستى ما از عبادت شما بى خبر بوديم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گواهى خداوند ميان ما و شما كافى است، حقيقت اين است كه ما از پرستش شما غافل بوديم. (غفلت ذوى العقول به خاطر عدم اعتنا بود و غفلت بت ها به خاطر عدم ادراك.
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در آن جا، هر کس عملی را که قبلاً انجام داده است، می آزماید. و همگی بسوی «اللّه» -مولا و سرپرستِ حقیقی خود- بازگردانده می شوند؛ و چیزهایی را که بدروغ همتای خدا قرار داده بودند، گم و نابود می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنجاست كه هر كسى آنچه را از پيش فرستاده است مى آزمايد، و به سوى خدا مولاى حقيقى خود بازگردانيده مى شوند، و آنچه به دروغ برمى ساخته اند از دستشان به در مى رود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : در آن روز و در آنجاست كه هر نفسى آنچه را از عمل (در دنيا) پيش فرستاده مى آزمايد (از ميزان ارزش و مقدار جزاى آن آگاه مى شود) و همه به سوى خداوند مولا و سرپرست حقيقى خود بازگردانده مى شوند (به سوى بهشت يا دوزخ روانه مى شوند) و آنچه افترا مى بستند (به دروغ شريك خدا مى پنداشتند) از آنها ناپديد مى گردد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می دهد؟ یا چه کسی مالک (و خالق) گوش و چشمهاست؟ و چه کسی زنده را از مرده، و مرده را از زنده بیرون می آورد؟ و چه کسی امور (جهان) را تدبیر می کند؟» بزودی (در پاسخ) می گویند: «خدا»، بگو: «پس چرا تقوا پیشه نمی کنید (و از خدا نمی ترسید)؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «كيست كه از آسمان و زمين به شما روزى مى بخشد؟ يا كيست كه حاكم بر گوشها و ديدگان است؟ و كيست كه زنده را از مرده بيرون مى آورد و مرده را از زنده خارج مى سازد؟ و كيست كه كارها را تدبير مى كند؟» خواهند گفت: «خدا» پس بگو: «آيا پروا نمى كنيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: كيست كه شما را از آسمان و زمين روزى مى بخشد؟ و يا كيست كه بر گوش شما و شنوايى آن و ديدگان شما و بينايى آنها تسلّط و حكومت دارد؟ و كيست كه زنده را از مرده و مرده را از زنده بيرون مى آورد؟ و كيست كه همه شئون (جهان هستى) را تدبير مى كند؟ بى درنگ مى گويند: خدا! بگو: پس آيا پروا نمى كنيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن است خداوند، پروردگار حقّ شما (دارای همه این صفات)! با این حال، بعد از حق، چه چیزی جز گمراهی وجود دارد؟! پس چرا (از پرستش او) روی گردان می شوید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين است خدا، پروردگار حقيقى شما، و بعد از حقيقت جز گمراهى چيست؟ پس چگونه [از حق ] بازگردانيده مى شويد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن خداوند پروردگار حقيقى شماست و بعد از حقيقت جز گمراهى چيست؟ پس چگونه و به كجا بازگردانده مى شويد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینچنین فرمان پروردگارت بر فاسقان مسلّم شده که آنها (پس از این همه لجاجت و گناه)، ایمان نخواهند آورد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين گونه سخن پروردگارت بر كسانى كه نافرمانى كردند به حقيقت پيوست، [چرا] كه آنان ايمان نمى آورند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين گونه سخن (قاطع) پروردگارت درباره كسانى كه نافرمانى كردند ثابت و محقّق شد كه آنان ايمان نخواهند آورد
قُلْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ قُلِ اللَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ (34) ترجمه: (1)
قُلْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَفَمَن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّي إِلَّا أَن يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ (35) ترجمه: (2)
وَمَا يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ (36) ترجمه: (3)
وَمَا كَانَ هَذَا الْقُرْآنُ أَن يُفْتَرَى مِن دُونِ اللَّهِ وَلَكِن تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (37) ترجمه: (4)
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (38) ترجمه: (5)
بَلْ كَذَّبُوا بِمَا لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ (39) ترجمه: (6)
وَمِنْهُم مَّن يُؤْمِنُ بِهِ وَمِنْهُم مَّن لَّا يُؤْمِنُ بِهِ وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ (40) ترجمه: (7)
وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَلَكُمْ عَمَلُكُمْ أَنتُم بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَأَنَا بَرِيءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ (41) ترجمه: (8)
وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَلَوْ كَانُوا لَا يَعْقِلُونَ (42) ترجمه: (9)
ص: 213
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا هیچ یک از معبودهای شما، آفرینش را ایجاد می کند و سپس بازمی گرداند؟!» بگو: «تنها خدا آفرینش را ایجاد کرده، سپس بازمی گرداند؛ با این حال، چرا از حق روی گردان می شوید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا از شريكان شما كسى هست كه آفرينش را آغاز كند و سپس آن را برگرداند؟» بگو: «خداست كه آفرينش را آغاز مى كند و باز آن را برمى گرداند. پس چگونه [از حق ] بازگردانيده مى شويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا از شريكان شما (بت هايى كه شريك خدا مى دانيد) كسى هست كه آفريدگان را در آغاز بيافريند، سپس آنان را بازگرداند؟ بگو: خداست كه آفريدگان را در آغاز مى آفريند سپس آنان را بازمى گرداند (پس از ميراندن در قيامت زنده مى كند) پس چگونه و به كجا بازگردانده مى شويد؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا هیچ یک از معبودهای شما، به سوی حق هدایت می کند؟! بگو: «تنها خدا به حق هدایت می کند! آیا کسی که هدایت به سوی حق می کند برای پیروی شایسته تر است، یا آن کس که خود هدایت نمی شود مگر هدایتش کنند؟ شما را چه می شود، چگونه داوری می کنید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «آيا از شريكان شما كسى هست كه به سوى حق رهبرى كند؟» بگو: «خداست كه به سوى حق رهبرى مى كند» پس، آيا كسى كه به سوى حق رهبرى مى كند سزاوارتر است مورد پيروى قرار گيرد يا كسى كه راه نمى نمايد مگر آنكه [خود] هدايت شود؟ شما را چه شده، چگونه داورى مى كنيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: آيا از شريكان شما كسى هست كه به سوى حق هدايت كند؟ بگو: تنها خداست كه به سوى حق هدايت مى كند (هر موجودى را به سوى مقصد طبيعى هدايت تكوينى، و هر قابل ارشادى را به سوى هدف صالح خود هدايت تشريعى مى كند) پس آيا كسى كه به سوى حق هدايت مى كند سزاوارتر است كه از او پيروى شود يا آن كس كه خودش را هم تا هدايت نكنند هدايت نمى يابد؟ شما را چيست؟ چگونه قضاوت مى كنيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بیشتر آنها، جز از گمان (و پندارهای بی اساس)، پیروی نمی کنند؛ (در حالی که) گمان، هرگز انسان را از حقّ بی نیاز نمی سازد (و به حق نمی رساند)! به یقین، خداوند از آنچه انجام می دهند، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بيشترشان جز از گمان پيروى نمى كنند [ولى ] گمان به هيچ وجه [آدمى را] از حقيقت بى نياز نمى گرداند. آرى، خدا به آنچه مى كنند داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بيشتر آنها (در اعتقاداتشان) جز از ظنّ و گمان پيروى نمى كنند، با آنكه بى ترديد (ظنّ و) گمان از هيچ حقّى بى نياز نمى سازد، همانا خداوند به آنچه مى كنند داناست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شایسته نبود (و امکان نداشت) که این قرآن، بدون وحی الهی به خدا نسبت داده شود؛ ولی تصدیقی است برای آنچه پیش از آن است (از کتب آسمانی)، و شرح و تفصیلی بر آنها است؛ شکّی در آن نیست، و از طرف پروردگار جهانیان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چنان نيست كه اين قرآن از جانب غير خدا [و] به دروغ ساخته شده باشد. بلكه تصديق [كننده ] آنچه پيش از آن است مى باشد، و توضيحى از آن كتاب است، كه در آن ترديدى نيست، [و] از پروردگار جهانيان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين قرآن چنان نيست و عادتا و عقلا امكان ندارد كه افترا و دروغى از جانب غير خدا باشد، بلكه تصديق (كننده) است آنچه را كه پيش از او بوده (تورات و انجيل) و شرح و تفصيل هر كتاب (آسمانى) است ترديدى در آن نيست و از جانب پروردگار عالميان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها می گویند: «او قرآن را بدروغ به خدا نسبت داده است»؟! بگو: «اگر راست می گویید، یک سوره همانند آن بیاورید؛ و غیر از خدا، هر کس را می توانید (به یاری) طلبید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند: «آن را به دروغ ساخته است؟» بگو: «اگر راست مى گوييد، سوره اى مانند آن بياوريد، و هر كه را جز خدا مى توانيد، فرا خوانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بلكه گويند كه اين (قرآن) را (محمّد) به دروغ ساخته است. بگو: پس يك سوره همانند آن را (در فصاحت لفظ و عمق محتوا و فنون علوم و اخبار از مغيبات) بياوريد و (در اين عمل) هر كس را غير از خدا توان داريد به يارى طلبيد، اگر راستگوييد. (به آيه 23 سوره بقره مراجعه شود.
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی آنها از روی علم و دانش قرآن را انکار نکردند؛) بلکه چیزی را تکذیب کردند که آگاهی از آن نداشتند، و هنوز واقعیتش بر آنان روشن نشده است! پیشینیان آنها نیز همین گونه تکذیب کردند؛ پس بنگر عاقبت کار ظالمان چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بلكه چيزى را دروغ شمردند كه به علم آن احاطه نداشتند و هنوز تأويل آن برايشان نيامده است. كسانى [هم ] كه پيش از آنان بودند، همين گونه [پيامبرانشان را] تكذيب كردند. پس بنگر كه فرجام ستمگران چگونه بوده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (آنها قرآن را با علم به معانى آن تكذيب نكردند) بلكه چيزى را تكذيب نمودند كه احاطه به علم آن نداشتند و هنوز تأويل آن (روز آشكار شدن حقايق آن كه روز ظهور حكومت عدل جهانى و روز قيامت است) براى آنها نيامده. كسانى كه پيش از آنها بودند نيز (پيامبران خود را) اين گونه تكذيب كردند پس بنگر كه عاقبت ستمكاران چگونه شد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعضی از آنها، به آن ایمان می آورند؛ و بعضی ایمان نمی آورند؛ و پروردگارت به مفسدان آگاهتر است (و آنها را بهتر می شناسد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان كسى است كه بدان ايمان مى آورد، و از آنان كسى است كه بدان ايمان نمى آورد، و پروردگار تو به [حال ] فسادگران داناتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان برخى به آن ايمان مى آورند و برخى ايمان نمى آورند، (اينان مفسدند) و پروردگار تو به مفسدان داناتر است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر تو را تکذیب کردند، بگو: «عمل من برای من، و عمل شما برای شماست! شما از آنچه من انجام می دهم بیزارید و من (نیز) از آنچه شماانجام می دهید بیزارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر تو را تكذيب كردند، بگو: «عمل من به من اختصاص دارد، و عمل شما به شما اختصاص دارد. شما از آنچه من انجام مى دهم غير مسؤوليد، و من از آنچه شما انجام نمى دهيد غير مسؤولم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر تو را تكذيب نمودند بگو: عمل من از آن من و عمل شما از آن شماست، شما از آنچه من به جا مى آورم بيزاريد و من از آنچه شما به جا مى آوريد بيزارم (پس باشد تا براى من دستور جهاد صادر گردد)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گروهی از آنان، بسوی تو گوش فرامی دهند (؛ امّا گویی هیچ نمی شنوند و کرند)! آیا تو می توانی سخن خود را به گوش کران برسانی، هر چند نفهمند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برخى از آنان كسانى اند كه به تو گوش فرا مى دهند. آيا تو كران را -هر چند در نيابند- شنوا خواهى كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنان كسانى هستند كه به (قرآن و كلام) تو گوش فرا مى دهند (ولى گوش دلشان كر است)، پس آيا تو مى توانى كران را بشنوانى هر چند تعقّل نكنند؟
وَمِنْهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيْكَ أَفَأَنتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَلَوْ كَانُوا لَا يُبْصِرُونَ (43) ترجمه: (1)
إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا وَلَكِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (44) ترجمه: (2)
وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَن لَّمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ (45) ترجمه: (3)
وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهِيدٌ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ (46) ترجمه: (4)
وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (47) ترجمه: (5)
وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (48) ترجمه: (6)
قُل لَّا أَمْلِكُ لِنَفْسِي ضَرًّا وَلَا نَفْعًا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ إِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَلَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ (49) ترجمه: (7)
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُهُ بَيَاتًا أَوْ نَهَارًا مَّاذَا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ (50) ترجمه: (8)
أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ آمَنتُم بِهِ آلْآنَ وَقَدْ كُنتُم بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ (51) ترجمه: (9)
ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ (52) ترجمه: (10)
وَيَسْتَنبِئُونَكَ أَحَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَرَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ (53) ترجمه: (11)
ص: 214
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گروهی از آنان، به سوی تو می نگرند (امّا گویی هیچ نمی بینند)! آیا تو می توانی نابینایان را هدایت کنی، هر چند نبینند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنان كسى است كه به سوى تو مى نگرد. آيا تو نابينايان را -هر چند نبينند- هدايت توانى كرد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و برخى از آنان به سوى تو (به دلايل نبوت تو) مى نگرند (ولى از درك و عبرت نابينايند)، پس آيا تو مى توانى نابينايان را هدايت كنى هر چند نبينند؟
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : خداوند هیچ به مردم ستم نمی کند؛ ولی این مردمند که به خویشتن ستم می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : خدا به هيچ وجه به مردم ستم نمى كند، ليكن مردم خود بر خويشتن ستم مى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما خداوند (در گرفتار كردن مردم به عقوبت هاى دنيا و عذاب هاى آخرت) هيچ ستمى به مردم نمى كند، و لكن مردم بر خويشتن ستم مى كنند (كه اسباب آنها را فراهم مى سازند)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به یاد آور) روزی را که (خداوند) آنها را جمع (و محشور) می سازد؛ آنچنان که (احساس می کنند) گویی جز ساعتی از روز، (در دنیا) توقّف نکردند؛ به آن مقدار که یکدیگر را (ببینند و) بشناسند! مسلّماً آنها که لقای خداوند (و روز رستاخیز) را تکذیب کردند، زیان بردند و هدایت نیافتند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و روزى كه آنان را گرد مى آورد، گويى جز به اندازه ساعتى از روز درنگ نكرده اند. با هم اظهار آشنايى مى كنند. قطعاً كسانى كه ديدار خدا را دروغ شمردند زيان كردند و [به حقيقت ] راه نيافتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به ياد آر) روزى كه (خداوند) آنها را (در صحنه قيامت) گرد مى آورد در حالى كه گويى (در دنيا يا در عالم برزخ) جز ساعتى از روز درنگ نكرده اند با يكديگر اظهار آشنايى مى كنند (در آن روز) كسانى كه ديدار خدا را تكذيب نمودند حتما زيانكار شده اند و از هدايت يافتگان نيستند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اگر ما، پاره ای از مجازاتهایی را که به آنها وعده داده ایم، (در حال حیات تو (به تو نشان دهیم، و یا) پیش از آنکه گرفتار عذاب شوند،) تو را از دنیا ببریم، در هر حال، بازگشتشان به سوی ماست؛ سپس خداوند بر آنچه آنها انجام می دادند گواه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پاره اى از آنچه را كه به آنان وعده مى دهيم به تو بنمايانيم، يا تو را بميرانيم [در هر دو صورت ] بازگشتشان به سوى ماست. سپس خدا بر آنچه مى كنند گواه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر برخى از آنچه را كه به آنها وعده مى دهيم (از مجازات هاى دنيوى آنان) به تو نشان دهيم يا تو را (پيش از آن) قبض روح كنيم پس (دل محزون مدار، كه كيفر اخروى آنها را خواهى ديد، زيرا) بازگشت آنها به سوى ماست، آن گاه خداوند بر آنچه انجام مى دهند گواه است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : برای هر امّتی، رسولی است؛ هنگامی که رسولشان به سوی آنان بیاید، بعدالت در میان آنها داوری می شود؛ و ستمی به آنها نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر امتى را پيامبرى است. پس چون پيامبرشان بيايد، ميانشان به عدالت داورى شود و بر آنان ستم نرود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و براى هر امتى (در طول تاريخ و در علم ازلى الهى و لوح محفوظ) فرستاده اى است، پس چون فرستاده آنها بيايد ميان آنها به عدالت داورى شود (در دنيا به منطق و برهان و در آخرت به پاداش و كيفر) و بر آنها ستم نمى رود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و می گویند: «اگر راست می گوئی، این وعده (مجازات) کی خواهد بود؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مى گويند: «اگر راست مى گوييد، اين وعده چه وقت است؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (آنها به عنوان استهزاء) گويند: اين وعده (عذاب دنيوى يا آمدن قيامت) كى خواهد بود اگر شما راستگوييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «من (حتّی) برای خودم زیان و سودی را مالک نیستم، (تا چه رسد برای شما!) مگر آنچه خدا بخواهد. (این مقدار می دانم که) برای هر قوم و ملّتی، سرآمدی است؛ هنگامی که اجل آنها فرا رسد، (و فرمان مجازات یا مرگشان صادر شود،) نه ساعتی تأخیر می کنند، و نه پیشی می گیرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «براى خود زيان و سودى در اختيار ندارم، مگر آنچه را كه خدا بخواهد. هر امتى را زمانى [محدود] است. آنگاه كه زمانشان به سر رسد، پس نه ساعتى [از آن ] تأخير كنند و نه پيشى گيرند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: من حتى درباره خودم تسلط بر زيان و سودى ندارم جز آنچه را كه خدا بخواهد (چه رسد به عذاب شما يا آمدن قيامت)! هر امت و گروهى را (در علم ازلى الهى و لوح محفوظ او) مدتى است (محدود)، كه چون مدتشان به سر رسد ساعتى تأخير نمى كنند و البته ساعتى هم پيشى نمى گيرند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «اگر مجازات او، شب هنگام یا در روز به سراغ شما آید (، آیا می توانید آن را از خود دفع کنید؟!)» پس مجرمان برای چه عجله می کنند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، اگر عذاب او شب يا روز به شما دررسد، بزهكاران چه چيزى از آن به شتاب مى خواهند؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اگر عذاب او در شب يا در روز بر شما فرا رسد (پشيمان خواهيد شد، پس) مرا خبر دهيد كه گنهكاران به چه چيزى از آن عجله دارند؟ (آيا شتاب بر نزول عذاب عاقلانه است؟
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یا اینکه آنگاه که واقع شد، به آن ایمان می آورید! (به شما گفته می شود:) حالا؟! در حالی که قبلاً برای آن عجله می کردید! (ولی اکنون چه سود!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس، آيا هنگامى كه [عذاب بر شما] واقع شد، اكنون به آن ايمان آورديد، در حالى كه به [آمدن ] آن شتاب مى نموديد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (به آنان بعد از رسيدن عذاب و اظهار پشيمانى گفته مى شود) آيا هنگامى كه عذاب فرا رسيد به آن ايمان آورديد؟! حالا؟! در حالى كه به رسيدن آن عجله مى كرديد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس به کسانی که ستم کردند گفته می شود: عذاب ابدی را بچشید! آیا جز به آنچه انجام می دادید کیفر داده می شوید؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس به كسانى كه ستم ورزيدند گفته شود: «عذاب جاويد را بچشيد. آيا جز به [كيفر] آنچه به دست مى آورديد، جزا داده مى شويد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس (در روز قيامت) به كسانى كه ستم كرده اند گفته مى شود: بچشيد عذاب جاودان را! آيا جز در مقابل آنچه (از كفر و فسق) كسب مى كرديد كيفر داده مى شويد؟
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از تو می پرسند: «آیا آن (وعده مجازات الهی) حقّ است؟» بگو: «آری، به پروردگارم سوگند، قطعاً حقّ است؛ و شما نمی توانید از آن جلوگیری کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از تو خبر مى گيرند: «آيا آن راست است؟» بگو: «آرى! سوگند به پروردگارم كه آن قطعاً راست است، و شما نمى توانيد [خدا را] درمانده كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از تو خبر مى گيرند كه آيا آن (قيامت و پاداش و كيفر) حق است؟ بگو: آرى به پروردگارم سوگند كه آن حق است، و هرگز شما ناتوان كننده ( گريزنده از عذاب خداى من) نيستيد
وَلَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِي الْأَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهِ وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (54) ترجمه: (1)
أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَلَا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (55) ترجمه: (2)
هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (56) ترجمه: (3)
يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ (57) ترجمه: (4)
قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ (58) ترجمه: (5)
قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ لَكُم مِّن رِّزْقٍ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًا وَحَلَالًا قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَى اللَّهِ تَفْتَرُونَ (59) ترجمه: (6)
وَمَا ظَنُّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ (60) ترجمه: (7)
وَمَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَلَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ وَمَا يَعْزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ وَلَا أَصْغَرَ مِن ذَلِكَ وَلَا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (61) ترجمه: (8)
ص: 215
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر کس که ستم کرده، اگر تمامی آنچه روی زمین است در اختیار داشته باشد، (همه را از هول عذاب،) برای نجات خویش می دهد! و هنگامی که عذاب را ببینند، (پشیمان می شوند؛ امّا) پشیمانی خود را کتمان می کنند (، مبادا رسواتر شوند)! و در میان آنها، بعدالت داوری می شود؛ و ستمی بر آنها نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر، براى هر كسى كه ستم كرده است، آنچه در زمين است مى بود، قطعاً آن را براى [خلاصى و] بازخريد خود مى داد. و چون عذاب را ببينند پشيمانى خود را پنهان دارند، و ميان آنان به عدالت داورى شود و بر ايشان ستم نرود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در روز قيامت) اگر براى هر كسى كه ستم كرده همه آنچه در روى زمين است بوده باشد قطعا آن را فداى خود مى كند (تا از عذاب برهد). و هنگامى كه عذاب را ببينند (از شرمسارى) پشيمانى خود را پنهان مى كنند و ميان آنها به عدالت داورى مى شود و آنان مورد ستم قرار نمى گيرند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست! آگاه باشید وعده خدا حقّ است، ولی بیشتر آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بدانيد، كه در حقيقت آنچه در آسمانها و زمين است از آنِ خداست. بدانيد، كه در حقيقت وعده خدا حق است ولى بيشتر آنان نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه در حقيقت همه آنچه در آسمان ها و زمين است (علاوه بر خود آنها) ملك حقيقى خداست (زيرا آفرينش و حفظ و تدبير و فانى نمودن همه در تحت اراده اوست)، آگاه باشيد كه حتما وعده خدا حق است و لكن بيشتر آنان نمى دانند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اوست که زنده می کند و می میراند، و به سوی او بازگردانده می شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : او زنده مى كند و مى ميراند و به سوى او بازگردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اوست كه (هر موجود قابل حيات و مرگ را) زنده مى كند و مى ميراند، و به سوى او بازگردانده مى شويد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای مردم! اندرزی از سوی پروردگارتان برای شما آمده است؛ و درمانی برای آنچه در سینه هاست؛ (درمانی برای دلهای شما؛) و هدایت و رحمتی است برای مؤمنان! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى مردم، به يقين، براى شما از جانب پروردگارتان اندرزى، و درمانى براى آنچه در سينه هاست، و رهنمود و رحمتى براى گروندگان [به خدا] آمده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى مردم (اى همه انسان ها در همه تاريخ) به يقين براى شما پند و اندرزى از جانب پروردگارتان آمده (كتابى كه سراپا پند و اندرز است) و شفايى براى آنچه در سينه هاست (از عقايد فاسده و صفات رذيله)، و هدايت و رحمتى براى مؤمنان
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «به فضل و رحمت خدا باید خوشحال شوند؛ که این، از تمام آنچه گردآوری کرده اند، بهتر است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به فضل و رحمت خداست كه [مؤمنان ] بايد شاد شوند.» و اين از هر چه گرد مى آورند بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به فضل و رحمت خداوند (آرى) به آن فضل و رحمت شاد باشند، كه آن بهتر است از آنچه آنان جمع مى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آیا روزیهایی را که خداوند بر شما نازل کرده دیده اید، که بعضی از آن را حلال، و بعضی را حرام نموده اید؟!» بگو: «آیا خداوند به شما اجازه داده، یا بر خدا افترا می بندید (و از پیش خود، حلال و حرام می کنید؟!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «به من خبر دهيد، آنچه از روزى كه خدا براى شما فرود آورده [چرا] بخشى از آن را حرام و [بخشى را] حلال گردانيده ايد.» بگو: «آيا خدا به شما اجازه داده يا بر خدا دروغ مى بنديد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: به من خبر دهيد كه آنچه خدا از روزى براى شما نازل كرده و شما قسمتى از آن را حرام و قسمتى را حلال كرديد، بگو: آيا خدا (اين تقسيم را) به شما اذن داده يا بر خدا افترا مى بنديد؟ (تشريع احكام تنها از آن خداست نه غير او- به آيه 103 سوره مائده و 138 و 139 سوره انعام رجوع شود)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها که بر خدا افترا می بندند، درباره (مجازات) روز رستاخیز، چه می اندیشند؟! خداوند نسبت به همه مردم فضل (و بخشش) دارد، امّا اکثر آنها سپاسگزاری نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند، روز رستاخيز چه گمان دارند؟ در حقيقت، خدا بر مردم، داراى بخشش است ولى بيشترشان سپاسگزارى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند گمانشان در روز قيامت چيست؟ (آيا جز عذاب است به خاطر افترا و ترك شكر؟) حقّا كه خداوند (در دنيا) صاحب تفضّل بر همه مردم است و لكن بيشترشان شكر نمى گزارند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در هیچ حال (و اندیشه ای) نیستی، و هیچ قسمتی از قرآن را تلاوت نمی کنی، و هیچ عملی را انجام نمی دهید، مگر اینکه ما گواه بر شما هستیم در آن هنگام که وارد آن می شوید! و هیچ چیز در زمین و آسمان، از پروردگار تو مخفی نمی ماند؛ حتّی به اندازه سنگینی ذرّه ای، و نه کوچکتر از آن و نه بزرگتر، مگر اینکه (همه آنها) در کتاب آشکار (و لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در هيچ كارى نباشى و از سوى او [=خدا] هيچ [آيه اى ] از قرآن نخوانى و هيچ كارى نكنيد، مگر اينكه ما بر شما گواه باشيم آنگاه كه بدان مبادرت مى ورزيد. و هم وزن ذرّه اى، نه در زمين و نه در آسمان از پروردگار تو پنهان نيست، و نه كوچكتر و نه بزرگتر از آن چيزى نيست، مگر اينكه در كتابى روشن [درج شده ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در هيچ حال و كارى نمى باشى، و هيچ قسمتى از قرآن را از ناحيه او تلاوت نمى كنى و (شما مكلّفان) هيچ كارى نمى كنيد مگر آنكه در همان حالى كه بدان مى پردازيد ما حاضر و گواه شما هستيم، و چيزى به اندازه سنگينى ذرّه اى نه در زمين و نه در آسمان از (احاطه ذات و قدرت و علم) پروردگارت پنهان نيست و نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر نيست مگر آنكه در كتابى روشن (در لوحى كه واقع اشيا در آن منعكس و در منظر مقرّبان آشكار است) ثبت است
أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (62) ترجمه: (1)
الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ (63) ترجمه: (2)
لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ لَا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (64) ترجمه: (3)
وَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (65) ترجمه: (4)
أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ وَمَا يَتَّبِعُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ شُرَكَاءَ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ (66) ترجمه: (5)
هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ (67) ترجمه: (6)
قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ هُوَ الْغَنِيُّ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ إِنْ عِندَكُم مِّن سُلْطَانٍ بِهَذَا أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (68) ترجمه: (7)
قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ (69) ترجمه: (8)
مَتَاعٌ فِي الدُّنْيَا ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ الْعَذَابَ الشَّدِيدَ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ (70) ترجمه: (9)
ص: 216
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید (دوستان و) اولیای خدا، نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آگاه باشيد، كه بر دوستان خدا نه بيمى است و نه آنان اندوهگين مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه به يقين دوستان و نزديكان خدا نه بيمى (در عالم آخرت) بر آنان مى رود و نه اندوهى خواهند داشت
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که ایمان آوردند، و (از مخالفت فرمان خدا) پرهیز می کردند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه ايمان آورده و پرهيزگارى ورزيده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانان كه ايمان آورده و همواره (از گناهان) پرهيز مى كردند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در زندگی دنیا و در آخرت، شاد (و مسرور) ند؛ وعده های الهی تخلّف ناپذیر است! این است آن رستگاری بزرگ! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در زندگى دنيا و در آخرت مژده براى آنان است. وعده هاى خدا را تبديلى نيست؛ اين همان كاميابى بزرگ است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان را در زندگى دنيا و در آخرت بشارت است (در دنيا به زبان انبيا و الهامات غيبى و فرشتگان در نزد مرگ، و در آخرت به خطاب حق و لقاى ملك و ظهور حقايق)، هيچ تبديلى در كلمات خدا (در وعده هاى او) نيست، اين است كاميابى بزرگ
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سخن آنها تو را غمگین نسازد! تمام عزّت (و قدرت)، از آن خداست؛ و او شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سخن آنان تو را غمگين نكند، زيرا عزّت، همه از آنِ خداست. او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و گفتار آنها تو را غمگين نسازد، مسلّما قدرت و پيروزى همه اش به دست خداست، اوست كه شنوا و داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، از آن خدا می باشند! و آنها که غیر خدا را همتای او می خوانند، (از منطق و دلیلی) پیروی نمی کنند؛ آنها فقط از پندار بی اساس پیروی می کنند؛ و آنها فقط دروغ می گویند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آگاه باش، كه هر كه [و هر چه ] در آسمانها، و هر كه [و هر چه ] در زمين است از آنِ خداست. و كسانى كه غير از خدا شريكانى را مى خوانند، [از آنها] پيروى نمى كنند. اينان جز از گمان پيروى نمى كنند و جز گمان نمى برند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه هر كه (و هر چه) در آسمان ها و هر كه (و هر چه) در زمين است ملك حقيقى خداوند است، و كسانى كه غير از خداوند شريكانى (بت هايى) را مى خوانند از چه پيروى مى كنند؟ آنها جز از ظنّ و گمان پيروى نمى كنند و آنها فقط حدس و دروغ مى زنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که شب را برای شما آفرید، تا در آن آرامش بیابید؛ و روز را روشنی بخش (تا به تلاش زندگی پردازید) در اینها نشانه هایی است برای کسانی که گوش شنوا دارند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اوست كسى كه براى شما شب را قرار داد تا در آن بياراميد و روز را روشن [گردانيد]. بى گمان، در اين [امر] براى مردمى كه مى شنوند نشانه هايى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او همان است كه شب را براى شما بيافريد كه در آن بيارميد و روز را روشن ساخت (تا در آن به كار و تلاش پردازيد) حقّا كه در اين (خلق و تدبير) نشانه هايى است (از قدرت و حكمت و رحمت او) براى گروهى كه بشنوند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «خداوند فرزندی برای خود انتخاب کرده است»! (از هر عیب و نقص و احتیاجی) منزه است! او بی نیاز است! از آن اوست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است! شما هیچ گونه دلیلی بر این ادعا ندارید! آیا به خدا نسبتی می دهید که نمی دانید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «خدا فرزندى براى خود اختيار كرده است.» منزّه است او. او بى نياز است. آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست. شما را بر اين [ادّعا] حجّتى نيست. آيا چيزى را كه نمى دانيد، به دروغ بر خدا مى بنديد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (مشركان) گفتند: خداوند فرزندى (براى خود) گرفته است او منزه است، اوست كه بى نياز است آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است از آن اوست در نزد شما براى (اثبات) اين ادعا هيچ حجتى نيست آيا به خداوند چيزى را كه نمى دانيد نسبت مى دهيد؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «آنها که به خدا دروغ می بندند، (هرگز) رستگار نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «در حقيقت كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند، رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بى ترديد كسانى كه بر خداوند دروغ مى بندند رستگار نمى شوند
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بهره ای (ناچیز) از دنیا دارند؛ سپس بازگشتشان بسوی ماست؛ و بعد، به آنها مجازات شدید به سزای کفرشان می چشانیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بهره اى [اندك ] در دنيا [دارند]. سپس بازگشتشان به سوى ماست. آنگاه به [سزاى ] آنكه كفر مى ورزيدند، عذاب سخت به آنان مى چشانيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (استفاده آنها از افترا) برخوردارى اندكى است در دنيا، سپس بازگشت آنها به سوى ما است، آن گاه به آنها به سزاى آنكه كفر مى ورزيدند عذاب سخت را مى چشانيم
وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكُم مَّقَامِي وَتَذْكِيرِي بِآيَاتِ اللَّهِ فَعَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ وَشُرَكَاءَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَيَّ وَلَا تُنظِرُونِ (71) ترجمه: (1)
فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَمَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ (72) ترجمه: (2)
فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ فِي الْفُلْكِ وَجَعَلْنَاهُمْ خَلَائِفَ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنذَرِينَ (73) ترجمه: (3)
ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِ رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا بِمَا كَذَّبُوا بِهِ مِن قَبْلُ كَذَلِكَ نَطْبَعُ عَلَى قُلُوبِ الْمُعْتَدِينَ (74) ترجمه: (4)
ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِم مُّوسَى وَهَارُونَ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ بِآيَاتِنَا فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا مُّجْرِمِينَ (75) ترجمه: (5)
فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا إِنَّ هَذَا لَسِحْرٌ مُّبِينٌ (76) ترجمه: (6)
قَالَ مُوسَى أَتَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَكُمْ أَسِحْرٌ هَذَا وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُونَ (77) ترجمه: (7)
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَلْفِتَنَا عَمَّا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا وَتَكُونَ لَكُمَا الْكِبْرِيَاءُ فِي الْأَرْضِ وَمَا نَحْنُ لَكُمَا بِمُؤْمِنِينَ (78) ترجمه: (8)
ص: 217
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سرگذشت نوح را بر آنها بخوان! در آن هنگام که به قوم خود گفت: «ای قوم من! اگر تذکّرات من نسبت به آیات الهی، بر شما سنگین (و غیر قابل تحمّل) است، (هر کار از دستتان ساخته است بکنید.) من بر خدا توکّل کرده ام! فکر خود، و قدرت معبودهایتان را جمع کنید؛ سپس هیچ چیز بر شما پوشیده نماند؛ (تمام جوانب کارتان را بنگرید؛) سپس به حیات من پایان دهید، و (لحظه ای) مهلتم ندهید! (امّا توانایی ندارید!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خبر نوح را بر آنان بخوان، آنگاه كه به قوم خود گفت: «اى قوم من، اگر ماندن من [در ميان شما] و اندرز دادن من به آيات خدا، بر شما گران آمده است، [بدانيد كه من ] بر خدا توكّل كرده ام. پس [در] كارتان با شريكان خود همداستان شويد، تا كارتان بر شما ملتبس ننمايد سپس در باره من تصميم بگيريد و مهلتم ندهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر آنها داستان نوح را بخوان، آن گاه كه به قوم خود گفت: اى قوم من، اگر اقامت من (در ميان شما، يا قيامم به امر نبوت) و تذكراتم به نشانه هاى خدا بر شما گران است (از اين رو قصد كشتن يا تبعيد مرا داريد) من بر خدا توكل كردم، پس شما با شريكانتان (بت هايى كه پنداريد شما را يارى مى دهند) در كار خود تصميم بگيريد تا كارتان بر شما مبهم و پوشيده نباشد، آن گاه كار مرا يكسره كنيد و هيچ مهلتم ندهيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از قبول دعوتم روی بگردانید، (کار نادرستی کرده اید؛ چه اینکه) من از شما مزدی نمی خواهم؛ مزد من، تنها بر خداست! و من مأمورم که از مسلمین [= تسلیم شدگان در برابر فرمان خدا] باشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اگر روى گردانيديد، من مزدى از شما نمى طلبم. پاداش من جز بر عهده خدا نيست، و مأمورم كه از گردن نهندگان باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (از دعوت من) روى برتابيد (درست نيست، زيرا) من كه از شما مزدى نطلبيده ام مزد من جز بر عهده خدا نيست، و من مأمورم كه از تسليم شدگان (فرامين او) باشم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها او را تکذیب کردند! و ما، او و کسانی را که با او در کشتی بودند، نجات دادیم؛ و آنان را جانشین (و وارث کافران) قرار دادیم؛ و کسانی را که آیات ما را تکذیب کردند، غرق نمودیم! پس ببین عاقبت کار کسانی که انذار شدند (و به انذار الهی اهمیّت ندادند)، چگونه بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس او را تكذيب كردند. آنگاه وى را با كسانى كه در كشتى همراه او بودند نجات داديم، و آنان را جانشين [تبهكاران ] ساختيم، و كسانى را كه آيات ما را تكذيب كردند غرق كرديم. پس بنگر كه فرجام بيم داده شدگان چگونه بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس او را تكذيب كردند، ما هم او و كسانى را كه در كشتى با او بودند (از آن طوفان عظيم تاريخى) نجات داديم و آنها را جانشين (هلاك شدگان) ساختيم، و كسانى را كه به آيات و نشانه هاى ما تكذيب كردند غرق نموديم پس بنگر كه عاقبت كسانى كه بيم داده شدند چگونه بود؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس بعد از نوح، رسولانی به سوی قومشان فرستادیم؛ آنان دلایل روشن برایشان آوردند؛ امّا آنها، به چیزی که پیش از آن تکذیب کرده بودند، ایمان نیاوردند! اینچنین بر دلهای تجاوزکاران مهر می نهیم (تا چیزی را درک نکنند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه، پس از وى رسولانى را به سوى قومشان برانگيختيم، و آنان دلايل آشكار برايشان آوردند، ولى ايشان بر آن نبودند كه به چيزى كه قبلاً آن را دروغ شمرده بودند ايمان بياورند. اين گونه ما بر دلهاى تجاوزكاران مُهر مى نهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از وى (نوح) رسولانى (چون هود و صالح و لوط) را به سوى قومشان برانگيختيم، پس براى آنها دلايل روشن (در اثبات توحيد و نبوت خويش) آوردند و (لى) آنها حاضر نبودند به آنچه (خودشان يا پدرانشان) پيش از آن تكذيب كرده بودند ايمان آورند. اين گونه ما بر دل هاى تجاوزكاران مهر (شقاوت) مى نهيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بعد از آنها، موسی و هارون را با آیات خود به سوی فرعون و اطرافیانش فرستادیم؛ اما آنها تکبّر کردند (و زیر بار حق نرفتند؛ چرا که) آنها گروهی مجرم بودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس، بعد از آنان موسى و هارون را با آيات خود، به سوى فرعون و سران [قوم ] وى فرستاديم، و[لى آنان ] گردنكشى كردند و گروهى تبهكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس بعد از آنها موسى و هارون را با آيات (و دلايل نه گانه) خود به سوى فرعون و سران قوم او برانگيختيم پس تكبر و سركشى ورزيدند و آنها گروهى گنهكار بودند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که حق از نزد ما بسراغ آنها آمد، گفتند: «این، سحری است آشکار!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون حق از نزد ما به سويشان آمد، گفتند: «قطعاً اين سحرى آشكار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون حق (ادلّه و معجزات موسى) از جانب ما به آنها رسيد، گفتند: بى شك اين جادويى آشكار است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی گفت: «آیا درباره حقّ، هنگامی که به سوی شما آمد، (چنین) می گویید؟! آیا این سحر است؟! در حالی که ساحران (هرگز) رستگار (و پیروز) نمی شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : موسى گفت: «آيا وقتى حق به سوى شما آمد، مى گوييد: [اين سحر است؟] آيا اين سحر است؟ و حال آنكه جادوگران رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : موسى گفت: آيا حق را (معجزه هاى خدا را) هنگامى كه به شما رسيد (جادو) مى گوييد؟! آيا اين (نوع معجزات) جادو است؟! حال آنكه جادوگران رستگار نمى شوند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا آمده ای که ما را، از آنچه پدرانمان را بر آن یافتیم، منصرف سازی؛ و بزرگی (و ریاست) در روی زمین، از آن شما دو تن باشد؟! ما (هرگز) به شما ایمان نمی آوریم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا به سوى ما آمده اى تا ما را از شيوه اى كه پدرانمان را بر آن يافته ايم بازگردانى، و بزرگى در اين سرزمين براى شما دو تن باشد؟ ما به شما دو تن ايمان نداريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: آيا آمده اى تا ما را از آنچه پدرانمان را بر آن يافته ايم برگردانى و بزرگى و رياست در اين سرزمين از آن شما دو تن باشد؟! (هرگز چنين نشود) و ما هرگز به شما ايمان آور نيستيم
وَقَالَ فِرْعَوْنُ ائْتُونِي بِكُلِّ سَاحِرٍ عَلِيمٍ (79) ترجمه: (1)
فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَى أَلْقُوا مَا أَنتُم مُّلْقُونَ (80) ترجمه: (2)
فَلَمَّا أَلْقَوْا قَالَ مُوسَى مَا جِئْتُم بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللَّهَ سَيُبْطِلُهُ إِنَّ اللَّهَ لَا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ (81) ترجمه: (3)
وَيُحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ (82) ترجمه: (4)
فَمَا آمَنَ لِمُوسَى إِلَّا ذُرِّيَّةٌ مِّن قَوْمِهِ عَلَى خَوْفٍ مِّن فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِمْ أَن يَفْتِنَهُمْ وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ (83) ترجمه: (5)
وَقَالَ مُوسَى يَا قَوْمِ إِن كُنتُمْ آمَنتُم بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّسْلِمِينَ (84) ترجمه: (6)
فَقَالُوا عَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْنَا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (85) ترجمه: (7)
وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِكَ مِنَ الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ (86) ترجمه: (8)
وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّآ لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (87) ترجمه: (9)
وَقَالَ مُوسَى رَبَّنَا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلَأَهُ زِينَةً وَأَمْوَالًا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّوا عَن سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ (88) ترجمه: (10)
ص: 218
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرعون گفت: «(بروید و) هر جادوگر (و ساحر) دانایی را نزد من آورید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرعون گفت: «هر جادوگر دانايى را پيش من آوريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و فرعون گفت: هر جادوگر دانا (و ماهر در فن سحر) را نزد من آوريد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که ساحران (به میدان مبارزه) آمدند، موسی به آنها گفت: «آنچه (از وسایل سحر) را می توانید بیفکنید، بیفکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون جادوگران آمدند، موسى به آنان گفت: «آنچه را مى اندازيد بيندازيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون جادوگران (با ابزارهاى نمايش جادو) آمدند، موسى به آنها گفت: آنچه را كه تصميم بر افكندن آن داريد بيفكنيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که افکندند، موسی گفت: «آنچه شما آوردید، سحر است؛ که خداوند بزودی آن را باطل می کند؛ چرا که خداوند (هرگز) عمل مفسدان را اصلاح نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون افكندند، موسى گفت: «آنچه را شما به ميان آورديد سحر است. به زودى خدا آن را باطل خواهد كرد. آرى، خدا كار مفسدان را تأييد نمى كند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه افكندند (جادويشان را نشان دادند) موسى گفت: آنچه شما (به صحنه نمايش) آورديد سحر است، مسلّما خداوند به زودى آن را باطل مى كند، كه همانا خداوند كردار تبهكاران را به سامان نمى رساند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او حق را به وعده خویش، تحقق می بخشد؛ هر چند مجرمان کراهت داشته باشند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و خدا با كلمات خود، حق را ثابت مى گرداند، هر چند بزهكاران را خوش نيايد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و خداوند حق را به كلمات خود (به تقديرش در لوح و اجرايش به اراده) ثابت و پايدار مى كند هر چند گنهكاران خوش ندارند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (در آغاز،) هیچ کس به موسی ایمان نیاورد، مگر گروهی از فرزندان قوم او؛ (آن هم) با ترس از فرعون و اطرافیانش، مبادا آنها را شکنجه کنند؛ زیرا فرعون، برتری جویی در زمین داشت؛ و از اسرافکاران بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سرانجام، كسى به موسى ايمان نياورد مگر فرزندانى از قوم وى، در حالى كه بيم داشتند از آنكه مبادا فرعون و سران آنها ايشان را آزار رسانند، و در حقيقت، فرعون در آن سرزمين برترى جوى و از اسرافكاران بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به موسى ايمان نياورد مگر فرزندانى از قوم او (مردمان مستضعف از قوم او) آن هم با ترسى از فرعون و اشراف قوم خودشان كه مبادا ( فرعون) آنها را عذاب كند، و البته فرعون در روى زمين بسى برترى طلب و از تجاوزكاران بود (تجاوز در تكبر به دعوى الوهيت و در قتل به كشتن كودكان و در ستم به شكنجه هاى گوناگون)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی گفت: «ای قوم من! اگر شما به خدا ایمان آورده اید، بر او توکّل کنید اگر تسلیم فرمان او هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «اى قوم من، اگر به خدا ايمان آورده ايد، و اگر اهل تسليميد بر او توكّل كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى گفت: اى قوم من، اگر به خدا ايمان آورده ايد پس بر او توكل كنيد اگر تسليم اوييد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «تنها بر خدا توکل داریم؛ پروردگارا! ما را مورد شکنجه گروه ستمگر قرار مده! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس گفتند: «بر خدا توكّل كرديم. پروردگارا، ما را براى قوم ستمگر [وسيله ] آزمايش قرار مده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس گفتند: ما بر خدا توكل كرديم پروردگارا، ما را دستخوش شكنجه ستمكاران يا مايه آزمايش قدرت آنان قرار مده
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما را با رحمتت از (دست) قوم کافر رهایی بخش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و ما را به رحمت خويش، از گروه كافران نجات ده.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما را به رحمت خويش از (سلطه) گروه كافران نجات بخش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به موسی و برادرش وحی کردیم که: «برای قوم خود، خانه هایی در سرزمین مصر انتخاب کنید؛ و خانه هایتان را مقابل یکدیگر (و متمرکز) قرار دهید! و نماز را برپا دارید! و به مؤمنان بشارت ده (که سرانجام پیروز می شوند!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به موسى و برادرش وحى كرديم كه شما دو تن براى قوم خود در مصر خانه هايى ترتيب دهيد و سراهايتان را رو به روى هم قرار دهيد و نماز برپا داريد و مؤمنان را مژده ده. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به موسى و برادرش (هارون) وحى كرديم كه براى قومتان (به جاى صحرانشينى) در مصر (مركز حكومت فرعون) خانه هايى فراهم كنيد و خانه هاى خود را رو به روى يكديگر و به سوى قبله كعبه قرار دهيد و نماز را برپا داريد، و (اى موسى) مؤمنان را بشارت (پيروزى) ده
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : موسی گفت: «پروردگارا! تو فرعون و اطرافیانش را زینت و اموالی (سرشار) در زندگی دنیا داده ای، پروردگارا! در نتیجه (بندگانت را) از راه تو گمراه می سازند! پروردگارا! اموالشان را نابود کن! و (بجرم گناهانشان،) دلهایشان را سخت و سنگین ساز، به گونه ای که ایمان نیاورند تا عذاب دردناک را ببینند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و موسى گفت: «پروردگارا، تو به فرعون و اشرافش در زندگى دنيا زيور و اموال داده اى، پروردگارا، تا [خلق را] از راه تو گمراه كنند، پروردگارا، اموالشان را نابود كن و آنان را دل سخت گردان كه ايمان نياورند تا عذاب دردناك را ببينند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و موسى (پس از نوميدى از ايمان فرعونيان) گفت: پروردگارا، تو فرعون و سران قومش را زينت (سرشار) و اموالى (بسيار) در زندگى دنيا داده اى، پروردگارا، تا عاقبت (بندگانت را) از راه تو گمراه سازند پروردگارا، اموالشان را نابود كن و دل هايشان را سخت گردان كه ديگر ايمان نياورند تا عذاب دردناك را ببينند، (و هارون به نفرين موسى آمين مى گفت)
قَالَ قَدْ أُجِيبَت دَّعْوَتُكُمَا فَاسْتَقِيمَا وَلَا تَتَّبِعَانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ (89) ترجمه: (1)
وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ بَغْيًا وَعَدْوًا حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنتُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ (90) ترجمه: (2)
آلْآنَ وَقَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَكُنتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ (91) ترجمه: (3)
فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ عَنْ آيَاتِنَا لَغَافِلُونَ (92) ترجمه: (4)
وَلَقَدْ بَوَّأْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّى جَاءَهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (93) ترجمه: (5)
فَإِن كُنتَ فِي شَكٍّ مِّمَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ فَاسْأَلِ الَّذِينَ يَقْرَءُونَ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكَ لَقَدْ جَاءَكَ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ (94) ترجمه: (6)
وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ (95) ترجمه: (7)
إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ (96) ترجمه: (8)
وَلَوْ جَاءَتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ (97) ترجمه: (9)
ص: 219
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «دعای شما پذیرفته شد! استقامت به خرج دهید؛ و از راه (و رسم) کسانی که نمی دانند، تبعیت نکنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «دعاى هر دوى شما پذيرفته شد. پس ايستادگى كنيد و راه كسانى را كه نمى دانند پيروى مكنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداوند) گفت: حتما دعاى شما دو تن پذيرفته شد، پس (در ابلاغ رسالت خود) مقاوم و استوار باشيد و هرگز راه كسانى را كه نمى دانند دنبال نكنيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرانجام) بنی اسرائیل را از دریا [= رود عظیم نیل ] عبور دادیم؛ و فرعون و لشکرش از سر ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ هنگامی که غرقاب دامن او را گرفت، گفت: «ایمان آوردم که هیچ معبودی، جز کسی که بنی اسرائیل به او ایمان آورده اند، وجود ندارد؛ و من از مسلمین هستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و فرزندان اسرائيل را از دريا گذرانديم، پس فرعون و سپاهيانش از روى ستم و تجاوز، آنان را دنبال كردند، تا وقتى كه در شُرف غرق شدن قرار گرفت، گفت: «ايمان آوردم كه هيچ معبودى جز آنكه فرزندان اسرائيل به او گرويده اند، نيست، و من از تسليم شدگانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بنى اسرائيل را از دريا (رود نيل) گذرانديم، پس فرعون و لشكريانش آنها را از سر ظلم و عدوان دنبال نمودند، تا آن گاه كه او را حالت غرق شدن در رسيد، گفت: ايمان آوردم كه خدايى جز همان كه بنى اسرائيل به او ايمان آورده اند نيست و من از تسليم شدگانم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا به او خطاب شد:) الآن؟!! در حالی که قبلاً عصیان کردی، و از مفسدان بودی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اكنون؟ در حالى كه پيش از اين نافرمانى مى كردى و از تباهكاران بودى؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به او گفته شد) الآن (كه وقت توبه گذشته)؟! در حالى كه پيش از اين نافرمانى كردى و از تبهكاران بودى
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ولی امروز، بدنت را (از آب) نجات می دهیم، تا عبرتی برای آیندگان باشی! و بسیاری از مردم، از آیات ما غافلند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس امروز تو را با زره [زرين ] خودت به بلندى [ساحل ] مى افكنيم، تا براى كسانى كه از پى تو مى آيند عبرتى باشد، و بى گمان، بسيارى از مردم از نشانه هاى ما غافلند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس امروز تو را با بدن بى جانت نجات داده در مرتفعى از ساحل دريا مى افكنيم تا براى كسانى كه پس از تو مى آيند نشانه اى (از قدرت خدا و ذلت طاغوت ها) باشى، و حقّا كه بسيارى از مردم از نشانه هاى ما غافلند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) بنی اسرائیل را در جایگاه صدق (و راستی) منزل دادیم؛ و از روزیهای پاکیزه به آنها عطا کردیم؛ (امّا آنها به نزاع و اختلاف برخاستند!) و اختلاف نکردند، مگر بعد از آنکه علم و آگاهی به سراغشان آمد! پروردگار تو روز قیامت، در آنچه اختلاف می کردند، میان آنها داوری می کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى ما فرزندان اسرائيل را در جايگاه [هاى ] نيكو منزل داديم، و از چيزهاى پاكيزه به آنان روزى بخشيديم. پس به اختلاف نپرداختند مگر پس از آنكه علم براى آنان حاصل شد. همانا پروردگار تو در روز قيامت در باره آنچه بر سر آن اختلاف مى كردند ميانشان داورى خواهد كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا بنى اسرائيل را در جايگاهى درست و دلخواه جاى داديم (در شام و بيت المقدس) و از روزى هاى پاكيزه به آنها روزى داديم، (پس آنان در امر دينشان به اختلاف برخاستند،) و اختلاف نكردند مگر آن گاه كه علم (به معارف تورات) براى آنها حاصل شد. بى ترديد پروردگار تو در روز قيامت ميان آنها درباره آنچه در آن اختلاف مى كردند داورى خواهد نمود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر در آنچه بر تو نازل کرده ایم تردیدی داری، از کسانی که پیش از تو کتاب آسمانی را می خواندند بپرس، به یقین، «حق» از طرف پروردگارت به تو رسیده است؛ بنابر این، هرگز از تردیدکنندگان مباش! [مسلماً او تردیدی نداشت! این درسی برای مردم بود!] ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از آنچه به سوى تو نازل كرده ايم در ترديدى، از كسانى كه پيش از تو كتاب [آسمانى ] مى خواندند بپرس. قطعاً حق از جانب پروردگارت به سوى تو آمده است. پس زنهار از ترديدكنندگان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر (فرضا) از آنچه (از معارف دينى) به سوى تو نازل كرديم در شك و ترديدى از آنان كه پيش از تو كتاب (آسمانى) مى خوانند بپرس به يقين كه حق از جانب پروردگارت براى تو آمده، پس هرگز از ترديدكنندگان مباش
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنها مباش که آیات خدا را تکذیب کردند، که از زیانکاران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از كسانى كه آيات ما را دروغ پنداشتند مباش، كه از زيانكاران خواهى بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هرگز از كسانى مباش كه آيات خدا را تكذيب كردند، كه از زيانكاران خواهى بود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و بدان) آنها که فرمان پروردگار تو بر آنان تحقق یافته، (و بجرم اعمالشان، توفیق هدایت را از آنها گرفته هرگز) ایمان نمی آورند، ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، كسانى كه سخن پروردگارت بر آنان تحقّق يافته ايمان نمى آورند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كسانى كه كلمه پروردگارت درباره آنها مسلّم شده (طبق علم ازلى الهى معلوم است كه كفر و شقاوت را اختيار خواهند كرد) ايمان نخواهند آورد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هر چند تمام آیات (و نشانه های الهی) به آنان برسد، تا زمانی که عذاب دردناک را ببینند! (زیرا تاریکی گناه، قلبهایشان را فرا گرفته، و راهی به روشنایی ندارند!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : هر چند هر گونه آيتى برايشان بيايد، تا وقتى كه عذاب دردناك را ببينند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : هر چند همه نشانه ها و معجزه ها براى آنها بيايد، تا آن گاه كه عذاب دردناك را ببينند
فَلَوْلَا كَانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَهَا إِيمَانُهَا إِلَّا قَوْمَ يُونُسَ لَمَّا آمَنُوا كَشَفْنَا عَنْهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِينٍ (98) ترجمه: (1)
وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَن فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ (99) ترجمه: (2)
وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ (100) ترجمه: (3)
قُلِ انظُرُوا مَاذَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا تُغْنِي الْآيَاتُ وَالنُّذُرُ عَن قَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ (101) ترجمه: (4)
فَهَلْ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلِهِمْ قُلْ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ (102) ترجمه: (5)
ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ حَقًّا عَلَيْنَا نُنجِ الْمُؤْمِنِينَ (103) ترجمه: (6)
قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِن كُنتُمْ فِي شَكٍّ مِّن دِينِي فَلَا أَعْبُدُ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَلَكِنْ أَعْبُدُ اللَّهَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (104) ترجمه: (7)
وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (105) ترجمه: (8)
وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِينَ (106) ترجمه: (9)
ص: 220
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا هیچ یک از شهرها و آبادیها ایمان نیاوردند که (ایمانشان بموقع باشد، و) به حالشان مفید افتد؟! مگر قوم یونس، هنگامی که آنها ایمان آوردند، عذاب رسوا کننده را در زندگی دنیا از آنان برطرف ساختیم؛ و تا مدّت معیّنی [= پایان زندگی و اجلشان ] آنها را بهره مند ساختیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : چرا هيچ شهرى نبود كه [اهل آن ] ايمان بياورد و ايمانش به حال آن سود بخشد؟ مگر قوم يونس كه وقتى [در آخرين لحظه ] ايمان آوردند، عذاب رسوايى را در زندگى دنيا از آنان برطرف كرديم، و تا چندى آنان را برخوردار ساختيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا هيچ مجتمعى نبود كه (به موقع) ايمان بياورد و ايمانش (به حال آن) سود بخشد، مگر قوم يونس كه چون ايمان آوردند عذاب خفّت بار و رسوايى را در زندگى دنيا از آنان برداشتيم و آنها را تا مدتى (از نعمت زندگى) برخوردار كرديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پروردگار تو می خواست، تمام کسانی که روی زمین هستند، همگی به (اجبار) ایمان می آوردند؛ آیا تو می خواهی مردم را مجبور سازی که ایمان بیاورند؟! (ایمان اجباری چه سودی دارد؟!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پروردگار تو مى خواست، قطعاً هر كه در زمين است همه آنها يكسر ايمان مى آوردند. پس آيا تو مردم را ناگزير مى كنى كه بگروند؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پروردگار تو (به اراده تكوينى) مى خواست قطعا كسانى كه در روى زمين اند همگى يكسره به اجبار ايمان مى آوردند (لكن خداوند بدون اجبار به ايمان دستور داده) پس آيا تو مردم را وا مى دارى تا به اكراه مؤمن شوند؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما) هیچ کس نمی تواند ایمان بیاورد، جز به فرمان خدا (و توفیق و یاری و هدایت او)! و پلیدی (کفر و گناه) را بر کسانی قرارمی دهد که نمی اندیشند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ كس را نرسد كه جز به اذن خدا ايمان بياورد، و [خدا] بر كسانى كه نمى انديشند، پليدى را قرار مى دهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ كس را نرسد و عقلا ممكن نباشد كه ايمان بياورد مگر به اذن و توفيق خداوند (به هدايت عقلى و نقلى او) و خدا پليدى (گمراهى) را (پس از اتمام حجت) بر كسانى قرار مى دهد كه نمى انديشند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «نگاه کنید چه چیز (از آیات خدا و نشانه های توحیدش) در آسمانها و زمین است!» اما این آیات و انذارها به حال کسانی که (به خاطر لجاجت) ایمان نمی آورند مفید نخواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «بنگريد كه در آسمانها و زمين چيست؟» و[لى ] نشانه ها و هشدارها، گروهى را كه ايمان نمى آورند سود نمى بخشد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: بنگريد كه در آسمان ها و اين زمين (از عجايب حيرت آور خلقت) چيست؟ اما هرگز نشانه ها و انذارها به حال گروهى كه ايمان نمى آورند سودى نمى بخشد و (غفلت و ضلالت را) از آنها دور نمى كند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آنها (چیزی) جز همانند روزهای پیشینیان (و بلاها و مجازاتهایشان) را انتظار می کشند؟! بگو: «شما انتظار بکشید، من نیز با شما انتظار می کشم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آيا جز مانند روزهاى كسانى را كه پيش از آنان درگذشتند، انتظار مى برند؟ بگو: «انتظار بريد كه من [نيز] با شما از منتظرانم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آيا جز همانند روزهاى (عذاب) كسانى را كه پيش از آنها گذشته اند انتظار مى برند؟ (روزهاى باد مسموم، بارش سنگ، صاعقه سوزان و صيحه كشنده) بگو: انتظار بريد كه همانا من نيز با شما از منتظرانم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس (هنگام نزول بلا و مجازات،) فرستادگان خود و کسانی را که (به آنان) ایمان می آورند، نجات می دهیم و همین گونه، بر ما حق است که مؤمنان (به تو) را (نیز) رهایی بخشیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : سپس فرستادگان خود و كسانى را كه گرويدند مى رهانيم، زيرا بر ما فريضه است كه مؤمنان را نجات دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سپس فرستادگانمان و كسانى را كه ايمان آورده اند (در وقت نزول بلا) نجات مى دهيم اين چنين- كه بر ما لازم است- مؤمنان را (در هر عصر و محيطى) نجات مى بخشيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای مردم! اگر در عقیده من شک دارید، من آنهایی را که جز خدا می پرستید، نمی پرستم! تنها خداوندی را پرستش می کنم که شما را می میراند! و من مأمورم که از مؤمنان باشم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى مردم، اگر در دين من ترديد داريد، پس [بدانيد كه من ] كسانى را كه به جاى خدا مى پرستيد نمى پرستم، بلكه خدايى را مى پرستم كه جان شما را مى ستاند، و دستور يافته ام كه از مؤمنان باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى مردم، اگر درباره (حقيقت و صحّت) دين من در شكّيد، پس (بدانيد كه) من آنهايى را كه شما به جاى خدا مى پرستيد نمى پرستم، و لكن خدايى را كه جان همه شما را مى ستاند مى پرستم و من مأمورم كه از مؤمنان باشم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (به من دستور داده شده که:) روی خود را به آیینی متوجه ساز که از هر گونه شرک، خالی است؛ و از مشرکان مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [به من دستور داده شده است ] كه به دين حنيف روى آور، و زنهار از مشركان مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (به من امر شده) اينكه توجه قلبت را به سوى اين دين مستقيم حق مدار كن و هرگز از مشركان مباش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و جز خدا، چیزی را که نه سودی به تو می رساند و نه زیانی، مخوان! که اگر چنین کنی، از ستمکاران خواهی بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به جاى خدا، چيزى را كه سود و زيانى به تو نمى رساند، مخوان؛ كه اگر چنين كنى، در آن صورت قطعاً از جمله ستمكارانى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و جز خدا چيزى را كه به تو سودى نمى بخشد و زيانى نمى رساند (به خدايى) مخوان، كه اگر چنين كنى در آن صورت حتما از ستمكاران خواهى بود
وَإِن يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَإِن يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلَا رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (107) ترجمه: (1)
قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ (108) ترجمه: (2)
وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَاصْبِرْ حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ (109) ترجمه: (3)
11 - سوره هود
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الر كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِن لَّدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ (1) ترجمه: (4)
أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ (2) ترجمه: (5)
وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُم مَّتَاعًا حَسَنًا إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَإِن تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ (3) ترجمه: (6)
إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (4) ترجمه: (7)
أَلَا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلَا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (5) ترجمه: (8)
ص: 221
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر خداوند، (برای امتحان یا کیفر گناه،) زیانی به تو رساند، هیچ کس جز او آن را برطرف نمی سازد؛ و اگر اراده خیری برای تو کند، هیچ کس مانع فضل او نخواهد شد! آنرا به هر کس از بندگانش بخواهد می رساند؛ و او غفور و رحیم است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر خدا به تو زيانى برساند، آن را برطرف كننده اى جز او نيست، و اگر براى تو خيرى بخواهد، بخشش او را ردكننده اى نيست. آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد مى رساند، و او آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر خداوند (به اقتضاى نظام تكوين يا كيفر تشريع) تو را زيانى برساند (از مرض و فقر و اختلاف و شكست در جنگ) آن را جز او برطرف كننده اى نيست، و اگر براى تو نيكى بخواهد هرگز فضل او را رد كننده اى نباشد او خير خود را به هر كس از بندگانش بخواهد مى رساند و اوست كه بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بگو: «ای مردم! حق از طرف پروردگارتان به سراغ شما آمده؛ هر کس (در پرتو آن) هدایت یابد، برای خود هدایت شده؛ و هر کس گمراه گردد، به زیان خود گمراه می گردد؛ و من مأمور (به اجبار) شما نیستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : بگو: «اى مردم، حق از جانب پروردگارتان براى شما آمده است. پس هر كه هدايت يابد به سود خويش هدايت مى يابد، و هر كه گمراه گردد به زيان خود گمراه مى شود، و من بر شما نگهبان نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بگو: اى مردم، به يقين حق (قرآن و دين اسلام) از جانب پروردگارتان به شما رسيده، پس هر كه هدايت پذيرد همانا به سود خود هدايت مى يابد، و هر كه گمراه شود حتما به زيان خود گمراه مى شود، و من نگهبان و متصدّى امور شما نيستم
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و از آنچه بر تو وحی می شود پیروی کن، و شکیبا باش (و استقامت نما)، تا خداوند فرمان (پیروزی) را صادر کند؛ و او بهترین حاکمان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و از آنچه بر تو وحى مى شود پيروى كن و شكيبا باش تا خدا [ميان تو و آنان ] داورى كند، و او بهترين داوران است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آنچه به سوى تو وحى مى شود پيروى كن و (در انجام وظيفه دعوت) صبر كن تا خداوند (ميان تو و منكرانت) داورى كند و او بهترين داورا
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الر، این کتابی است که آیاتش استحکام یافته؛ سپس تشریح شده و از نزد خداوند حکیم و آگاه (نازل گردیده) است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، راء. كتابى است كه آيات آن استحكام يافته، سپس از جانب حكيمى آگاه، به روشنى بيان شده است: ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، را. من خداى بينا به همه اشيائم. كتاب من مركب از همين حروف است و در عين حال معجزه است. كتاب من داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسولش محمّد (ص) است. (اين قرآن) كتابى است كه آيات آن (به واسطه فصاحت لفظ و متانت نظم و مصونيت محتوا از خطا و اختلاف و نسخ) استحكام يافته، سپس از جانب (خداى) حكيم آگاه (به سوره ها و آيه ها و احكام و اخلاق و معارف گوناگون) تفصيل داده شده است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (دعوت من این است) که: جز «اللّه» را نپرستید! من از سوی او برای شما بیم دهنده و بشارت دهنده ام! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه جز خدا را نپرستيد. به راستى من از جانب او براى شما هشداردهنده و بشارتگرم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (دعوت من اين است) كه جز خدا را نپرستيد كه همانا من براى شما از جانب او بيم دهنده و بشارت آورم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینکه: از پروردگار خویش آمرزش بطلبید؛ سپس بسوی او بازگردید؛ تا شما را تا مدّت معیّنی، (از مواهب زندگی این جهان،) به خوبی بهره مند سازد؛ و به هر صاحب فضیلتی، به مقدار فضیلتش ببخشد! و اگر (از این فرمان) روی گردان شوید، من بر شما از عذاب روز بزرگی بیمناکم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اينكه از پروردگارتان آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد، [تا اينكه ] شما را با بهره مندى نيكويى تا زمانى معيّن بهره مند سازد، و به هر شايسته نعمتى از كَرَم خود عطا كند، و اگر رويگردان شويد من از عذاب روزى بزرگ بر شما بيمناكم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اينكه از پروردگار خود آمرزش بخواهيد، سپس به سوى او بازگرديد تا شما را با بهره خوشى (از زندگى) تا مدّتى معين برخوردار نمايد و به هر صاحب فضلى فضل او را (پاداش دنيوى و اخروى كمالات هر صاحب كمالى را به تناسب كمالش) عطا نمايد. و اگر روى بر تابيد، بى ترديد من بر شما از عذاب روزى بزرگ بيم دارم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (بدانید) بازگشت شما بسوی «اللّه» است، و او بر هر چیز تواناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بازگشت شما به سوى خداست، و او بر هر چيزى تواناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بازگشت شما به سوى خداست (ابتداء به ورود به برزخ و سپس به قيامت و آن گاه به مقرّ دائمى نعمت يا عذاب) و او بر هر چيزى تواناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آگاه باشید، آنها (سرها را به هم نزدیک ساخته، و) سینه هاشان را در کنار هم قرارمی دهند، تا خود (و سخنان خویش) را از او [= پیامبر] پنهان دارند! آگاه باشید، آنگاه که آنها لباسهایشان را به خود می پیچند و خویش را در آن پنهان می کنند، (خداوند) می داند آنچه را پنهان می کنند و آنچه را آشکار می سازند؛ چرا که او، از اسرار درون سینه ها، آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آگاه باشيد كه آنان دل مى گردانند [و مى كوشند] تا [راز خود را] از او نهفته دارند. آگاه باشيد آنگاه كه آنان جامه هايشان را بر سر مى كشند [خدا] آنچه را نهفته و آنچه را آشكار مى دارند، مى داند، زيرا او به اسرار سينه ها داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آگاه باشيد كه آنها (مشركان در وقت شنيدن قرآن) سينه هاى خود را خم مى كنند تا از پيامبر پنهان گردند و دل ها را (از توجه به قرآن) منحرف مى سازند تا از ياد خدا منصرف شوند، آگاه باشيد، آن گاه كه آنان جامه هاى خود را بر سر و بدن مى پيچند يا در وقت خواب لحاف بر سر مى كشند خداوند آنچه را نهفته و آنچه را (به زبان) آشكار مى سازند مى داند، كه همانا او به اسرار سينه ها داناست
وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (6) ترجمه: (1)
وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَلَئِن قُلْتَ إِنَّكُم مَّبْعُوثُونَ مِن بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ (7) ترجمه: (2)
وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَى أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُ أَلَا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (8) ترجمه: (3)
وَلَئِنْ أَذَقْنَا الْإِنسَانَ مِنَّا رَحْمَةً ثُمَّ نَزَعْنَاهَا مِنْهُ إِنَّهُ لَيَئُوسٌ كَفُورٌ (9) ترجمه: (4)
وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئَاتُ عَنِّي إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ (10) ترجمه: (5)
إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ (11) ترجمه: (6)
فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَن يَقُولُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ كَنزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنتَ نَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (12) ترجمه: (7)
ص: 222
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هیچ جنبنده ای در زمین نیست مگر اینکه روزی او بر خداست! او قرارگاه و محل نقل و انتقالش را می داند؛ همه اینها در کتاب آشکاری ثبت است! [= در لوح محفوظ، در کتاب علم خدا] ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هيچ جنبنده اى در زمين نيست مگر [اينكه ] روزيش بر عهده خداست، و [او] قرارگاه و محل مُردنش را مى داند. همه [اينها] در كتابى روشن [ثبت ] است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ زنده متحركى در اين زمين (از حيوان و جن و انس) نيست مگر آنكه روزى او بر عهده خداست، و او قرارگاه اصلى آنها و جايگاه موقت آنها را مى داند (قرارگاه آنها را در صلب پدر و رحم مادر، يا) و او محل استقرارشان را (در حال حيات) و مقرّ توديعشان را (پس از مرگ) مى داند، همه در كتابى روشن (لوح محفوظ روشن در انظار مقربان ملأ اعلى) ثبت است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او کسی است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران ] آفرید؛ و عرش (حکومت) او، بر آب قرار داشت؛ (بخاطر این آفرید) تا شما را بیازماید که کدامیک عملتان بهتر است! و اگر (به آنها) بگویی: «شما بعد از مرگ، برانگیخته می شوید! «، مسلّماً» کافران می گویند: «این سحری آشکار است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اوست كسى كه آسمانها و زمين را در شش هنگام آفريد و عرش او بر آب بود، تا شما را بيازمايد كه كدام يك نيكوكارتريد! و اگر بگويى: «شما پس از مرگ برانگيخته خواهيد شد» قطعاً كسانى كه كافر شده اند خواهند گفت: «اين [ادّعا] جز سحرى آشكار نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او همان است كه آسمان ها و زمين را در حالى كه تخت (سلطنت) او بر آب بود در شش روز (در مدتى مساوى با شش روز روشن يا شش شبانه روز يا شش دوران) بيافريد تا شما را بيازمايد كه كدام يك نيكوكارتريد. و اگر بگويى كه شما حتما پس از مرگ برانگيخته مى شويد، كسانى كه كفر ورزيده اند خواهند گفت: اين (گونه سخنان) نيست جز جادويى آشكار
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر مجازات را تا زمان محدودی از آنها به تأخیر اندازیم، (از روی استهزا می گویند: «چه چیز مانع آن شده است؟!» آگاه باشید، آن روز که (عذاب) به سراغشان آید، از آنها بازگردانده نخواهد شد؛ (و هیچ قدرتی مانع آن نخواهد بود؛) و آنچه را مسخره می کردند، دامانشان را می گیرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر عذاب را تا چندگاهى از آنان به تأخير افكنيم، حتماً خواهند گفت: «چه چيز آن را باز مى دارد؟» آگاه باش، روزى كه [عذاب ] به آنان برسد از ايشان بازگشتنى نيست، و آنچه را كه مسخره مى كردند آنان را فرو خواهد گرفت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر عذاب را تا مدت اندكى از آنها به تأخير اندازيم حتما (از روى استهزا) مى گويند: چه چيز از آن مانع مى شود؟! آگاه باشيد، روزى كه (عذاب) بر آنها بيايد هرگز از آنها بازداشتنى نيست و آنچه به آن استهزا مى كردند آنها را فرا خواهد گرفت
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر از جانب خویش، نعمتی به انسان بچشانیم، سپس آن را از او بگیریم، بسیار نومید و ناسپاس خواهد بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر از جانب خود رحمتى به انسان بچشانيم، سپس آن را از وى سلب كنيم، قطعاً نوميد و ناسپاس خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بى شك اگر به انسان رحمتى از جانب خويش بچشانيم (مانند صحت، اولاد و اموال) سپس آن را از وى (به اقتضاى گناه او يا نظام اتمّ خلقت) سلب كنيم همانا او سخت نوميد شونده (نسبت به آينده) و كفران كننده (نسبت به نعمت هاى گذشته) است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر بعد از شدّت و رنجی که به او رسیده، نعمتهایی به او بچشانیم، می گوید: «مشکلات از من برطرف شد، و دیگر باز نخواهد گشت!» و غرق شادی و غفلت و فخرفروشی می شود... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر -پس از محنتى كه به او رسيده- نعمتى به او بچشانيم حتماً خواهد گفت: «گرفتاريها از من دور شد!» بى گمان، او شادمان و فخرفروش است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر او را پس از سختى و پريشانيى كه به او رسيده خوشى و نعمتى بچشانيم (مانند صحت و ثروت و امنيت) حتما خواهد گفت كه سختى ها و بلاها از من برفت (و بر نخواهد گشت)، و در آن حال سرمست و فخرفروش خواهد بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر آنها که (در سایه ایمان راستین،) صبر و استقامت ورزیدند و کارهای شایسته انجام دادند؛ که برای آنها، آمرزش و اجر بزرگی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه شكيبايى ورزيده و كارهاى شايسته كرده اند [كه ] براى آنان آمرزش و پاداشى بزرگ خواهد بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه صبر ورزيدند و كارهاى نيك كردند، (تا آنجا كه نفس مطمئنه يافتند) و تبدل (احوال در آنها اثر يأس و كفران و فرح و فخر نگذاشت) آنانند كه براى آنها آمرزش و پاداشى بزرگ است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : شاید (ابلاغ) بعض آیاتی را که به تو وحی می شود، (بخاطر عدم پذیرش آنها) ترک کنی (و به تأخیر اندازی)؛ و سینه ات از این جهت تنگ (و ناراحت) شود که می گویند: «چرا گنجی بر او نازل نشده؟! و یا چرا فرشته ای همراه او نیامده است؟!» (ابلاغ کن، و نگران و ناراحت مباش! چرا که) تو فقط بیم دهنده ای؛ و خداوند، نگاهبان و ناظر بر همه چیز است (؛ و به حساب آنان می رسد)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و مبادا تو برخى از آنچه را كه به سويت وحى مى شود ترك گويى و سينه ات بدان تنگ گردد كه مى گويند: «چرا گنجى بر او فرو فرستاده نشده يا فرشته اى با او نيامده است؟» تو فقط هشداردهنده اى، و خدا بر هر چيزى نگهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس شايد تو به خاطر آنكه مى گويند: چرا بر او گنجى نازل نشده و يا فرشته اى همراه او نيامده، برخى از آنچه را كه به سويت وحى مى شود ( مانند استهزاء بتان و رسوم جاهليت آنان را) رها كنى و سينه ات از ابلاغ آن تنگ شود! جز اين نيست كه تو بيم دهنده اى هستى (گنج و فرشته در اختيار تو نيست) و خدا بر همه چيز ناظر و نگهبان است
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِّثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (13) ترجمه: (1)
فَإِلَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا أُنزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ وَأَن لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَهَلْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (14) ترجمه: (2)
مَن كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ (15) ترجمه: (3)
أُولَئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ إِلَّا النَّارُ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا فِيهَا وَبَاطِلٌ مَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ (16) ترجمه: (4)
أَفَمَن كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَمِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِّنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ (17) ترجمه: (5)
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أُولَئِكَ يُعْرَضُونَ عَلَى رَبِّهِمْ وَيَقُولُ الْأَشْهَادُ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى رَبِّهِمْ أَلَا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ (18) ترجمه: (6)
الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ (19) ترجمه: (7)
ص: 223
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها می گویند: «او به دروغ این (قرآن) را (به خدا) نسبت داده (و ساختگی است)!» بگو: «اگر راست می گویید، شما هم ده سوره ساختگی همانند این قرآن بیاورید؛ و تمام کسانی را که می توانید -غیر از خدا- (برای این کار) دعوت کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا مى گويند: «اين [قرآن ] را به دروغ ساخته است.» بگو: «اگر راست مى گوييد، ده سوره برساخته شده مانند آن بياوريد و غير از خدا هر كه را مى توانيد فرا خوانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا مى گويند: او اين (قرآن) را از پيش خود ساخته (و به خدا نسبت مى دهد)! بگو: شما نيز ده سوره ساختگى همانند آن را بياوريد و (براى ساختنش) هر كس را غير از خدا توان داريد فرا خوانيد، اگر راستگوييد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر آنها دعوت شما را نپذیرفتند، بدانید (قرآن) تنها با علم الهی نازل شده؛ و هیچ معبودی جز او نیست! آیا با این حال، تسلیم می شوید؟ ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر شما را اجابت نكردند، بدانيد كه آنچه نازل شده است به علم خداست، و اينكه معبودى جز او نيست. پس آيا شما گردن مى نهيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس (اى مسلمانان) اگر منكران اين دعوت شما را اجابت نكردند (و اى مشركان، اگر عالمانتان از معارضه طفره رفتند) پس بدانيد كه بى شك اين ( كتاب) به علم خدا فرو فرستاده شده و اينكه جز او معبودى نيست، پس آيا تسليم (حق) خواهيد شد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که زندگی دنیا و زینت آن را بخواهند، (نتیجه) اعمالشان را در همین دنیا بطور کامل به آنها می دهیم؛ و چیزی کم و کاست از آنها نخواهد شد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كسانى كه زندگى دنيا و زيور آن را بخواهند [جزاى ] كارهايشان را در آنجا به طور كامل به آنان مى دهيم، و به آنان در آنجا كم داده نخواهد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنان كه زندگى دنيا و زيور و زينت آن را بخواهند (و دين را نپذيرند، پاداش دنيوى) عمل هاى (خير) آنها را (مانند حسن معاشرت، انفاقات، اختراعات و خدمات) در دنيا به طور كامل به آنها مى دهيم (خواه پاداش نتيجه طبيعى عمل باشد يا بذل خدايى) و در دنيا چيزى از آنها كم گذاشته نمى شود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ولی) آنها در آخرت، جز آتش، (سهمی) نخواهند داشت؛ و آنچه را در دنیا (برای غیر خدا) انجام دادند، بر باد می رود؛ و آنچه را عمل می کردند، باطل و بی اثر می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينان كسانى هستند كه در آخرت جز آتش برايشان نخواهد بود، و آنچه در آنجا كرده اند به هدر رفته، و آنچه انجام مى داده اند باطل گرديده است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها كسانى اند كه در آخرت براى آنها جز آتش (نصيبى) نيست، و آنچه انجام داده اند در آنجا حبط و بى اثر مى شود و آنچه مى كردند (به خاطر نبود شرط ايمان و غالبا قصد قربت، ذاتا) باطل خواهد بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آیا آن کس که دلیل آشکاری از پروردگار خویش دارد، و بدنبال آن، شاهدی از سوی او می باشد، و پیش از آن، کتاب موسی که پیشوا و رحمت بود (گواهی بر آن می دهد، همچون کسی است که چنین نباشد)؟! آنها [= حق طلبان و حقیقت جویان ] به او (که دارای این ویژگیهاست،) ایمان می آورند! و هر کس از گروه های مختلف به او کافر شود، آتش وعده گاه اوست! پس، تردیدی در آن نداشته باش که آن حق است از پروردگارت! ولی بیشتر مردم ایمان نمی آورند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آيا كسى كه از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است و شاهدى از [خويشان ] او، پيرو آن است، و پيش از وى [نيز] كتاب موسى راهبر و مايه رحمت بوده است [دروغ مى بافد]؟ آنان [كه در جستجوى حقيقت اند] به آن مى گروند، و هر كس از گروه هاى [مخالف ] به آن كفر ورزد آتش وعده گاه اوست. پس در آن ترديد مكن كه آن حقّ است [و] از جانب پروردگارت [آمده است ] ولى بيشتر مردم باور نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا كسى كه (در اعتقاد و عمل خود) بر پايه دليل روشنى از جانب پروردگار خويش است (مانند قرآن) و به دنبال او گواهى از جانب خداست (تأييد معصوم، معجزه او و حكم عقل كه مصدق قرآنند) و پيش از آن نيز كتاب موسى پيشوا و رحمت بود (مانند كسى است كه تنها به گمان و شك تكيه دارد؟ آرى) ايشانند كه به اين قرآن ايمان مى آورند، و هر كس از گروه ها به آن كفر ورزد آتش وعده گاه اوست پس، از آن در شك و ترديد مباش، قطعا آن حق ثابت از جانب پروردگار توست و لكن بيشتر مردم ايمان نمى آورند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چه کسی ستمکارتر است از کسانی که بر خدا افترا می بندند؟! آنان (روز رستاخیز) بر پروردگارشان عرضه می شوند، در حالی که شاهدان [= پیامبران و فرشتگان ] می گویند: «اینها همانها هستند که به پروردگارشان دروغ بستند! ای لعنت خدا بر ظالمان باد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چه كسى ستمكارتر از آن كس است كه بر خدا دروغ بندد؟ آنان بر پروردگارشان دروغ عرضه مى شوند، و گواهان خواهند گفت: «اينان بودند كه بر پروردگارشان دروغ بستند. هان! لعنت خدا بر ستمگران باد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چه كسى ستمكارتر است از كسانى كه بر خدا دروغ بندند؟ (بر خلاف واقع توصيف كنند، دينى را به او نسبت دهند، بدعتى در شرع بگذارند،) آنان (در روز قيامت) بر پروردگار عرضه خواهند شد و گواهان (فرشتگان عمل نگار، معصومان هر عصر و اعضاى بدنشان) گويند: اينهايند كسانى كه بر پروردگار خود دروغ بستند هان! لعنت خدا بر ستمكاران باد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : همانها که (مردم را) از راه خدا بازمی دارند؛ و راه حق را کج و معوج نشان می دهند؛ و به سرای آخرت کافرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : همانان كه [مردم را] از راه خدا باز مى دارند و آن را كج مى شمارند و خود، آخرت را باور ندارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانان كه (مردم را) از راه خدا باز مى دارند و آن را كژ و منحرف جلوه مى دهند يا مطالب كج وارد آن مى كنند و آنها كه سخت به روز واپسين كافرند
أُولَئِكَ لَمْ يَكُونُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ يُضَاعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ مَا كَانُوا يَسْتَطِيعُونَ السَّمْعَ وَمَا كَانُوا يُبْصِرُونَ (20) ترجمه: (1)
أُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (21) ترجمه: (2)
لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ (22) ترجمه: (3)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَخْبَتُوا إِلَى رَبِّهِمْ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (23) ترجمه: (4)
مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمَى وَالْأَصَمِّ وَالْبَصِيرِ وَالسَّمِيعِ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (24) ترجمه: (5)
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ (25) ترجمه: (6)
أَن لَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ (26) ترجمه: (7)
فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ مَا نَرَاكَ إِلَّا بَشَرًا مِّثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ الرَّأْيِ وَمَا نَرَى لَكُمْ عَلَيْنَا مِن فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَاذِبِينَ (27) ترجمه: (8)
قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَآتَانِي رَحْمَةً مِّنْ عِندِهِ فَعُمِّيَتْ عَلَيْكُمْ أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَأَنتُمْ لَهَا كَارِهُونَ (28) ترجمه: (9)
ص: 224
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها هیچ گاه توانایی فرار در زمین را ندارند؛ و جز خدا، پشتیبانهایی نمی یابند! عذاب خدا برای آنها مضاعف خواهد بود؛ (چرا که هم خودشان گمراه بودند، و هم دیگران را گمراه ساختند؛) آنها هرگز توانایی شنیدن (حق را) نداشتند؛ و (حقیقت را) نمی دیدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنان در زمين درمانده كنندگان [خدا] نيستند، و جز خدا دوستانى براى آنان نيست. عذاب براى آنان دو چندان مى شود. آنان توان شنيدن [حق را] نداشتند و [حق را] نمى ديدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنها هرگز ناتوان كننده (خدا) در روى زمين (به واسطه مقابله با او يا فرار از عذاب او) نخواهند بود و براى آنها جز خداوند ياوران و سرپرستانى نيست عذاب آخرت براى آنها دو چندان خواهد شد (به كيفر اعمال خود و پيروانشان)، آنها طاقت شنيدن (حق را) نداشتند و هرگز (با چشم دل) حق را نمى ديدند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان کسانی هستند که سرمایه وجود خود را از دست داده اند؛ و تمام معبودهای دروغین از نظرشان گم شدند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : اينانند كه به خويشتن زيان زده و آنچه را به دروغ برساخته بودند از دست داده اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنهايند كه وجود خود را به زيان داده اند و آنچه افترا مى بستند (معبودهاى دروغين شان) از آنها گم و ناپديد گشت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به ناچار) آنها در سرای آخرت، قطعاً از همه زیانکارترند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شك نيست كه آنان در آخرت زيانكارترند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما آنهايند كه در آخرت از همه زيانكارترند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند و در برابر پروردگارشان خضوع و خشوع کردند، آنها اهل بهشتند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : بى گمان كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و [با فروتنى ] به سوى پروردگارشان آرام يافتند، آنان اهل بهشتند و در آن جاودانه خواهند بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به يقين كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردند و با اطمينان به پروردگارشان دل سپردند، آنها اهل بهشتند و در آنجا جاودانند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : حال این دو گروه [= مؤمنان و منکران ]، حال «نابینا و کر» و «بینا و شنوا» است؛ آیا این دو، همانند یکدیگرند؟! آیا پند نمی گیرند؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مَثَلِ اين دو گروه، چون نابينا و كر [در مقايسه ] با بينا و شنواست. آيا در مَثَل يكسانند؟ پس آيا پند نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مثل اين دو گروه (كفار و مؤمنان) همانند كور و كر و بينا و شنواست، آيا اين دو در وصف و حال يكسانند؟ آيا متذكر نمى شويد؟
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما نوح را بسوی قومش فرستادیم (؛ نخستین بار به آنها گفت): «من برای شما بیم دهنده ای آشکارم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى نوح را به سوى قومش فرستاديم. [گفت:] من براى شما هشداردهنده اى آشكارم، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا نوح را به سوى قومش فرستاديم كه (به آنها بگو) بى ترديد من براى شما (از جانب خدا) بيم دهنده اى آشكارم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جز «الله» [= خدای یگانه یکتا] را نپرستید؛ زیرا بر شما از عذاب روز دردناکی می ترسم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : كه جز خدا را نپرستيد، زيرا من از عذاب روزى سهمگين بر شما بيمناكم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : كه جز خدا را نپرستيد، كه همانا من بر شما از عذاب روزى دردناك بيم دارم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اشراف کافر قومش (در پاسخ او) گفتند: «ما تو را جز بشری همچون خودمان نمی بینیم! و کسانی را که از تو پیروی کرده اند، جز گروهی اراذل ساده لوح، مشاهده نمی کنیم؛ و برای شما فضیلتی نسبت به خود نمی بینیم؛ بلکه شما را دروغگو تصور می کنیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، سران قومش كه كافر بودند، گفتند: «ما تو را جز بشرى مثل خود نمى بينيم، و جز [جماعتى از] فرومايگانِ ما، آن هم نسنجيده، نمى بينيم كسى تو را پيروى كرده باشد، و شما را بر ما امتيازى نيست، بلكه شما را دروغگو مى دانيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اشراف و سران قوم او كه كفر ورزيدند گفتند: ما تو را جز بشرى مانند خود نمى بينيم (نه فرشته هستى و نه صاحب امتياز مالى و جاهى) و جز كسانى از فرومايگان ما (آن هم) بى تأمل و به نظر بدوى، كسى را نمى بينيم كه از تو پيروى كرده باشد و براى شما هيچ برترى بر خودمان نمى بينيم، بلكه شما را دروغگو مى پنداريم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نوح) گفت: «اگر من دلیل روشنی از پروردگارم داشته باشم، و از نزد خودش رحمتی به من داده باشد -و بر شما مخفی مانده- (آیا باز هم رسالت مرا انکار می کنید)؟! آیا ما می توانیم شما را به پذیرش این دلیل روشن مجبور سازیم، با اینکه شما کراهت دارید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، به من بگوييد، اگر از طرف پروردگارم حجتى روشن داشته باشم، و مرا از نزد خود رحمتى بخشيده باشد كه بر شما پوشيده است، آيا ما [بايد] شما را در حالى كه بدان اكراه داريد، به آن وادار كنيم؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوح گفت: اى قوم من، به من خبر دهيد. اگر من از جانب پروردگارم بر دليل روشنى (مانند معجزه بالغه) متّكى باشم و مرا از نزد خويش رحمتى ( علمى و كتاب شريعتى كه از لوازم رسالت الهى است) عطا كرده باشد و آن (به سبب عناد و عدم توجه به معجزه) بر شما مخفى ماند، آيا مى توان شما را بر آن وادار كنيم در حالى كه از آن كراهت داريد (و در نزد عقل و سنّت جاريه الهى، در دين اكراه نيست)؟
وَيَا قَوْمِ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مَالًا إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَمَا أَنَا بِطَارِدِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّهُم مُّلَاقُو رَبِّهِمْ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ (29) ترجمه: (1)
وَيَا قَوْمِ مَن يَنصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِن طَرَدتُّهُمْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (30) ترجمه: (2)
وَلَا أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَلَا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَن يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْرًا اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِي أَنفُسِهِمْ إِنِّي إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ (31) ترجمه: (3)
قَالُوا يَا نُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَأَكْثَرْتَ جِدَالَنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (32) ترجمه: (4)
قَالَ إِنَّمَا يَأْتِيكُم بِهِ اللَّهُ إِن شَاءَ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ (33) ترجمه: (5)
وَلَا يَنفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدتُّ أَنْ أَنصَحَ لَكُمْ إِن كَانَ اللَّهُ يُرِيدُ أَن يُغْوِيَكُمْ هُوَ رَبُّكُمْ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (34) ترجمه: (6)
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَعَلَيَّ إِجْرَامِي وَأَنَا بَرِيءٌ مِّمَّا تُجْرِمُونَ (35) ترجمه: (7)
وَأُوحِيَ إِلَى نُوحٍ أَنَّهُ لَن يُؤْمِنَ مِن قَوْمِكَ إِلَّا مَن قَدْ آمَنَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (36) ترجمه: (8)
وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ (37) ترجمه: (9)
ص: 225
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم! من به خاطر این دعوت، اجر و پاداشی از شما نمی طلبم؛ اجر من، تنها بر خداست! و من، آنها را که ایمان آورده اند، (بخاطر شما) از خود طرد نمی کنم؛ چرا که آنها پروردگارشان را ملاقات خواهند کرد؛ (اگر آنها را از خود برانم، در دادگاه قیامت، خصم من خواهند بود؛) ولی شما را قوم جاهلی می بینم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، بر اين [رسالت،] مالى از شما درخواست نمى كنم. مُزد من جز بر عهده خدا نيست. و كسانى را كه ايمان آورده اند طرد نمى كنم. قطعاً آنان پروردگارشان را ديدار خواهند كرد، ولى شما را قومى مى بينم كه نادانى مى كنيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، بر ابلاغ اين (رسالت) از شما مالى درخواست نمى كنم، مزد من جز بر عهده خداوند نيست، و من هرگز طردكننده كسانى كه ايمان آورده اند نخواهم بود، زيرا آنان (فردا) ديداركننده پروردگار خويشند (و آنجا با من مخاصمه مى كنند)، و لكن شما را گروهى مى بينم كه جهالت مى ورزيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم! چه کسی مرا در برابر (مجازات) خدا یاری می دهد اگر آنان را طرد کنم؟! آیا اندیشه نمی کنید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اى قوم من! اگر آنان را برانم، چه كسى مرا در برابر خدا يارى خواهد كرد؟ آيا عبرت نمى گيريد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، اگر من آنها را (از پيش خود) برانم چه كسى مرا در برابر خدا يارى مى دهد؟ آيا تذكر نمى يابيد؟
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من هرگز به شما نمی گویم خزائن الهی نزد من است! و غیب هم نمی دانم! و نمی گویم من فرشته ام! و (نیز) نمی گویم کسانی که در نظر شما خوار می آیند، خداوند خیری به آنها نخواهد داد؛ خدا از دل آنان آگاهتر است! (با این حال، اگر آنها را برانم،) در این صورت از ستمکاران خواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و به شما نمى گويم كه گنجينه هاى خدا پيش من است، و غيب نمى دانم، و نمى گويم كه من فرشته ام، و در باره كسانى كه ديدگان شما به خوارى در آنان مى نگرد، نمى گويم خدا هرگز خيرشان نمى دهد. خدا به آنچه در دل آنان است آگاه تر است. [اگر جز اين بگويم ] من در آن صورت از ستمكاران خواهم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من به شما نمى گويم كه گنجينه هاى (رحمت) خداوند (مانند توليد اموال، قضاى حاجت ها، شفاى بيماران) در اختيار من است و غيب هم نمى دانم و نمى گويم كه من فرشته ام و درباره آنان كه چشمان شما آنها را خوار و حقير مى نگرد نمى گويم كه هرگز خداوند به آنها خيرى نخواهد داد خدا به آنچه در باطن آنهاست داناتر است اگر چنين گفتم حتما از ستمكاران خواهم بود. (به آيه 50 انعام رجوع شود)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای نوح! با ما جر و بحث کردی، و زیاد هم جر و بحث کردی! (بس است!) اکنون اگر راستی می گویی، آنچه را (از عذاب الهی) به ما وعده می دهی بیاور!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى نوح، واقعاً با ما جدال كردى و بسيار [هم ] جدال كردى. پس اگر از راستگويانى آنچه را [از عذاب خدا] به ما وعده مى دهى براى ما بياور.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى نوح، حقّا كه با ما به جدال پرداختى و بسيار هم جدال كردى، پس آنچه را (از عذاب الهى) وعده مى دهى بر ما بياور اگر از راستگويانى
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (نوح) گفت: «اگر خدا اراده کند، خواهد آورد؛ و شما قدرت فرار (از آن را) نخواهید داشت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «تنها خداست كه اگر بخواهد، آن را براى شما مى آورد و شما عاجز كننده [او] نخواهيد بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : نوح گفت: جز اين نيست كه خداوند اگر بخواهد آن را براى شما مى آورد و هرگز شما ناتوان كننده (او با مقابله به مثل يا فرار) نيستيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما چه سود که) هرگاه خدا بخواهد شما را (بخاطر گناهانتان) گمراه سازد، و من بخواهم شما را اندرز دهم، اندرز من سودی به حالتان نخواهد داشت! او پروردگار شماست؛ و بسوی او بازگشت داده می شوید.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر بخواهم شما را اندرز دهم، در صورتى كه خدا بخواهد شما را بيراه گذارد، اندرز من شما را سودى نمى بخشد. او پروردگار شماست و به سوى او باز گردانيده مى شويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و من اگر بخواهم براى شما خيرخواهى كنم هرگز خيرخواهيم به شما سودى نخواهد داد اگر خداوند بخواهد شما را (به خاطر طغيانتان) در وادى ضلالت رها نمايد، او پروردگار شماست و به سوى او بازگردانده خواهيد شد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (مشرکان) می گویند: «او [= محمد (ص)] این سخنان را بدروغ به خدا نسبت داده است! «بگو: «اگر من اینها را از پیش خود ساخته باشم و به او نسبت دهم، گناهش بر عهده من است؛ ولی من از گناهان شما بیزارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : يا [در باره قرآن ] مى گويند: «آن را بربافته است.» بگو: «اگر آن را به دروغ سر هم كرده ام، گناه من بر عهده خود من است، و[لى ] من از جُرمى كه به من نسبت مى دهيد بركنارم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آيا (قوم تو) گويند: اين (قصه يا اين قرآن) را خود به دروغ بربافته است! بگو: اگر (فرضا) آن را خود بربافته باشم گناهم بر عهده خودم است، و من از گناهانى كه شما به جا مى آوريد (مانند كفر و فسق) بيزارم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : به نوح وحی شد که: «جز آنها که (تاکنون) ایمان آورده اند، دیگر هیچ کس از قوم تو ایمان نخواهد آورد! پس، از کارهایی که می کردند، غمگین مباش! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به نوح وحى شد كه: «از قوم تو، جز كسانى كه [تاكنون ] ايمان آورده اند هرگز [كسى ] ايمان نخواهد آورد. پس، از آنچه مى كردند غمگين مباش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به نوح وحى شد كه از قوم تو جز كسانى كه (تا به حال) ايمان آورده اند هرگز كسى ايمان نخواهد آورد، پس از آنچه مى كنند غمگين مباش
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (اکنون) در حضور ما و طبق وحی ما، کشتی بساز! و درباره آنها که ستم کردند شفاعت مکن، که (همه) آنها غرق شدنی هستند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و زير نظر ما و [به ] وحى ما كِشتى را بساز، و در باره كسانى كه ستم كرده اند با من سخن مگوى، چرا كه آنان غرق شدنى اند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كشتى را زير نظر ما و به (هدايت) وحى ما (راجع به وسائل ساخت و كم و كيف، و زمان و مكان آن) بساز، و درباره كسانى كه ستم كرده اند با من سخن مگو، (از آنان شفاعت مكن)، كه حتما آنها غرق شدنى هستند
وَيَصْنَعُ الْفُلْكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِّن قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قَالَ إِن تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنكُمْ كَمَا تَسْخَرُونَ (38) ترجمه: (1)
فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيمٌ (39) ترجمه: (2)
حَتَّى إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ آمَنَ وَمَا آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِيلٌ (40) ترجمه: (3)
وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (41) ترجمه: (4)
وَهِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبَالِ وَنَادَى نُوحٌ ابْنَهُ وَكَانَ فِي مَعْزِلٍ يَا بُنَيَّ ارْكَب مَّعَنَا وَلَا تَكُن مَّعَ الْكَافِرِينَ (42) ترجمه: (5)
قَالَ سَآوِي إِلَى جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَن رَّحِمَ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ (43) ترجمه: (6)
وَقِيلَ يَا أَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَيَا سَمَاءُ أَقْلِعِي وَغِيضَ الْمَاءُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ وَقِيلَ بُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (44) ترجمه: (7)
وَنَادَى نُوحٌ رَّبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ (45) ترجمه: (8)
ص: 226
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او مشغول ساختن کشتی بود، و هر زمان گروهی از اشراف قومش بر او می گذشتند، او را مسخره می کردند؛ (ولی نوح) گفت: «اگر ما را مسخره می کنید، ما نیز شما را همین گونه مسخره خواهیم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نوح ] كشتى را مى ساخت، و هر بار كه اشرافى از قومش بر او مى گذشتند، او را مسخره مى كردند. مى گفت: «اگر ما را مسخره مى كنيد، ما [نيز] شما را همان گونه كه مسخره مى كنيد، مسخره خواهيم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او كشتى را مى ساخت، و هر زمان كه گروهى از اشراف قومش بر او مى گذشتند او را مسخره مى كردند! (كه كشتى در خشكى؟ و نجّارى پس از پيامبرى؟) گفت: اگر شما ما را استهزا مى كنيد، به يقين ما نيز شما را (هنگامى كه به هر درخت و ديوار و تپه اى پناهنده شديد) همان گونه كه مسخره مى كنيد مسخره خواهيم كرد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بزودی خواهید دانست چه کسی عذاب خوارکننده به سراغش خواهد آمد، و مجازات جاودان بر او وارد خواهد شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : به زودى خواهيد دانست چه كسى را عذابى خواركننده درمى رسد و بر او عذابى پايدار فرود مى آيد؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس به زودى خواهيد دانست كه چه كسى را (در دنيا) عذابى خوار و رسواكننده فرا مى رسد و (در آخرت) عذابى پايدار بر او درمى آيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این وضع همچنان ادامه یافت) تا آن زمان که فرمان ما فرا رسید، و تنور جوشیدن گرفت؛ (به نوح) گفتیم: «از هر جفتی از حیوانات (از نر و ماده) یک زوج در آن (کشتی) حمل کن! همچنین خاندانت را (بر آن سوار کن) -مگر آنها که قبلاً وعده هلاک آنان داده شده [= همسر و یکی از فرزندانت ]- و همچنین مؤمنان را!» اما جز عده کمی همراه او ایمان نیاوردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آنگاه كه فرمان ما دررسيد و تنور فوران كرد، فرموديم: «در آن [كشتى ] از هر حيوانى يك جفت، با كسانت -مگر كسى كه قبلا در باره او سخن رفته است- و كسانى كه ايمان آورده اند، حمل كن.» و با او جز [عدّه ] اندكى ايمان نياورده بودند! ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (نوح و قومش در انتظار بودند) تا آن گاه كه فرمان ما (امر ما به فرشتگان يا اراده حتمى ما) در رسيد و (آب از) تنور فوران كرد، گفتيم: در آن كشتى از هر نوع حيوانى دو زوج (يك جفت نر و ماده) سوار كن و نيز خاندان خود را- جز كسى كه گفتار (ازلى ما) درباره (هلاكت) او گذشته است ( همسر و يك پسرت)- و كسانى را كه ايمان آورده اند (سوار كن) و جز اندكى با او ايمان نياورده بودند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : او گفت: «به نام خدا بر آن سوار شوید! و هنگام حرکت و توقف کشتی، یاد او کنید، که پروردگارم آمرزنده و مهربان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [نوح ] گفت: «در آن سوار شويد. به نام خداست روان شدنش و لنگرانداختنش، بى گمان پروردگار من آمرزنده مهربان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نوح) گفت: در آن سوار شويد در حالى كه هنگام حركت و توقف آن بسم اللَّه گوييد و بسم اللَّه (كليد) حركت و سكون آن است حقّا كه پروردگار من بسيار آمرزنده و مهربان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کشتی، آنها را از میان امواجی همچون کوه ها حرکت میداد؛ (در این هنگام،) نوح فرزندش را که در گوشه ای بود صدا زد: «پسرم! همراه ما سوار شو، و با کافران مباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن [كِشتى ] ايشان را در ميان موجى كوه آسا مى بُرد، و نوح پسرش را كه در كنارى بود بانگ درداد: «اى پسرك من، با ما سوار شو و با كافران مباش.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كشتى آنها را در ميان موجى همانند كوه ها سير مى داد و نوح پسرش را كه در كنارى (از اعتقاد پدر يا از مكان او) بود صدا زد: اى پسرك من، با ما سوار شو و با كافران مباش
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «بزودی به کوهی پناه میبرم تا مرا از آب حفظ کند!» (نوح) گفت: «امروز هیچ نگهداری در برابر فرمان خدا نیسست؛ مگر آن کس را که او رحم کند!» در این هنگام، موج در میان آن دو حایل شد؛ و او در زمره غرق شدگان قرار گرفت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «به زودى به كوهى پناه مى جويم كه مرا از آب در امان نگاه مى دارد.» گفت: «امروز در برابر فرمان خدا هيچ نگاهدارنده اى نيست، مگر كسى كه [خدا بر او] رحم كند.» و موج ميان آن دو حايل شد و [پسر] از غرق شدگان گرديد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: به زودى به كوهى كه مرا از آب نگه دارد پناه مى برم. نوح گفت: امروز هيچ نگهدارنده اى از فرمان خدا نيست جز كسى كه او رحم كند. (در اين بين) موجى ميان آن دو فاصله شد و (پسر) از غرق شدگان گرديد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و گفته شد: «ای زمین، آبت را فرو بر! و ای آسمان، خودداری کن! و آب فرو نشست و کار پایان یافت و (کشتی) بر (دامنه کوه) جودی، پهلو گرفت؛ و (در این هنگام،) گفته شد:» دور باد قوم ستمگر (از سعادت و نجات و رحمت خدا!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفته شد: «اى زمين، آب خود را فرو بر، و اى آسمان، [از باران ] خوددارى كن. و آب فرو كاست و فرمان گزارده شده و [كشتى ] بر جودى قرار گرفت.» و گفته شد: «مرگ بر قوم ستمكار.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (پس از غرق كافران طبق اراده حتمى خدا) گفته شد: اى زمين آب خود فرو بر، و اى آسمان (از ريزش خود) باز ايست و آب (در زمين) فرو شد و كار (حتمى هلاكت كفار) پايان يافت و كشتى بر (كوه) جودى قرار گرفت و (از جانب حق يا فرشتگانش) گفته شد: مرگ و دورى (از رحمت حق) بر ظالمان باد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : نوح به پروردگارش عرض کرد: «پروردگارا! پسرم از خاندان من است؛ و وعده تو (در مورد نجات خاندانم) حق است؛ و تو از همه حکم کنندگان برتری!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نوح پروردگار خود را آواز داد و گفت: «پروردگارا، پسرم از كسان من است، و قطعاً وعده تو راست است و تو بهترين داورانى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نوح (پيش از حادثه طوفان) پروردگار خود را ندا درداد، گفت: پروردگارا، پسرم از خاندان من است و همانا وعده تو (به نجات خاندان من) حق است و تو بهترين داورانى. (اين كلام مقدمه درخواست نجات پسر است)
قَالَ يَا نُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ (46) ترجمه: (1)
قَالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِي أَكُن مِّنَ الْخَاسِرِينَ (47) ترجمه: (2)
قِيلَ يَا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلَامٍ مِّنَّا وَبَرَكَاتٍ عَلَيْكَ وَعَلَى أُمَمٍ مِّمَّن مَّعَكَ وَأُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌ (48) ترجمه: (3)
تِلْكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَا أَنتَ وَلَا قَوْمُكَ مِن قَبْلِ هَذَا فَاصْبِرْ إِنَّ الْعَاقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ (49) ترجمه: (4)
وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُفْتَرُونَ (50) ترجمه: (5)
يَا قَوْمِ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى الَّذِي فَطَرَنِي أَفَلَا تَعْقِلُونَ (51) ترجمه: (6)
وَيَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُم مِّدْرَارًا وَيَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِكُمْ وَلَا تَتَوَلَّوْا مُجْرِمِينَ (52) ترجمه: (7)
قَالُوا يَا هُودُ مَا جِئْتَنَا بِبَيِّنَةٍ وَمَا نَحْنُ بِتَارِكِي آلِهَتِنَا عَن قَوْلِكَ وَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ (53) ترجمه: (8)
ص: 227
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرمود: «ای نوح! او از اهل تو نیست! او عمل غیر صالحی است [= فرد ناشایسته ای است ]! پس، آنچه را از آن آگاه نیستی، از من مخواه! من به تو اندرز می دهم تا از جاهلان نباشی!!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فرمود: «اى نوح، او در حقيقت از كسان تو نيست، او [داراى ] كردارى ناشايسته است. پس چيزى را كه بدان علم ندارى از من مخواه. من به تو اندرز مى دهم كه مبادا از نادانان باشى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (خداى) گفت: اى نوح، او از خاندان تو نيست (او ربيب توست يا به واسطه كفر و فسق، خويشى را بريده است زيرا) او (سراپا) عمل ناشايسته است! پس چيزى را كه بدان علم ندارى از من مخواه (نوح با اشتباه در موضوع در معرض درخواست بود كه خدا منع كرد) من تو را پند مى دهم كه مبادا از جاهلان باشى
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : عرض کرد: «پروردگارا! من به تو پناه می برم که از تو چیزی بخواهم که از آن آگاهی ندارم! و اگر مرا نبخشی، و بر من رحم نکنی، از زیانکاران خواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «پروردگارا، من به تو پناه مى برم كه از تو چيزى بخواهم كه بدان علم ندارم، و اگر مرا نيامرزى و به من رحم نكنى از زيانكاران باشم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: پروردگارا، من به تو پناه مى برم از اينكه چيزى را كه بدان علم ندارم از تو بخواهم (انبيا را نشايد كه موضوعى را تشخيص نداده حكم خلاف مصلحت آن را بخواهند) و اگر مرا نيامرزى و بر من ترحم نكنى از زيانكاران خواهم بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به نوح) گفته شد: «ای نوح! با سلامت و برکاتی از ناحیه ما بر تو و بر تمام امتهایی که با تواند، فرود آی! و امتهای نیز هستند که ما آنها را از نعمتها بهره مند خواهیم ساخت، سپس عذاب دردناکی از سوی ما به آنها می رسد (، چرا که این نعمتها را کفران می کنند!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفته شد: «اى نوح، با درودى از ما و بركتهايى بر تو و بر گروههايى كه با تواند، فرود آى. و گروههايى هستند كه به زودى برخوردارشان مى كنيم، سپس از جانب ما عذابى دردناك به آنان مى رسد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (از جانب خدا) گفته شد: اى نوح، با سلامت و درودى از جانب ما و بركت هايى بر تو و بر گروه هايى كه همراه تو هستند فرود آى و گروه هايى هم (از اولاد آنان در طول تاريخ) خواهند آمد كه آنها را (از نعمت هاى دنيا) به زودى برخوردار مى كنيم، سپس آنها را از جانب ما (به سبب كفر و طغيانشان) عذابى دردناك خواهد رسيد
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : اینها از خبرهای غیب است که به تو (ای پیامبر) وحی می کنیم؛ نه تو، و نه قومت، اینها را پیش از این نمی دانستید! بنابر این، صبر و استقامت کن، که عاقبت از آن پرهیزگاران است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين از خبرهاى غيب است كه آن را به تو وحى مى كنيم. پيش از اين نه تو آن را مى دانستى و نه قوم تو. پس شكيبا باش كه فرجام [نيك ] از آنِ تقواپيشگان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اينها از خبرهاى غيبى است كه به تو وحى مى كنيم، نه تو آنها را پيش از اين مى دانستى و نه قوم تو پس (در ابلاغ رسالت خود) صبر كن كه همانا عاقبت (نيك) از آن پرهيزگاران است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (ما) به سوی (قوم) عاد، برادرشان «هود» را فرستادیم؛ (به آنها) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که معبودی جز او برای شما نیست! شما فقط تهمت می زنید (و بتها را شریک او می خوانید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [قوم ] عاد، برادرشان هود را [فرستاديم. هود] گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد. جز او هيچ معبودى براى شما نيست. شما فقط دروغ پردازيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى قوم عاد برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها هود را (فرستاديم) گفت: اى قوم من، خداى يكتا را بپرستيد، كه شما را جز او خدايى نيست، همانا شما (در شريك كردن بت ها به خدا) افترا گويانى بيش نيستيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم من! من از شما برای این (رسالت)، پاداشی نمی طلبم؛ پاداش من، تنها بر کسی است که مرا آفریده است؛ آیا نمی فهمید؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى قوم من، براى اين [رسالت ] پاداشى از شما درخواست نمى كنم. پاداش من جز بر عهده كسى كه مرا آفريده است، نيست. پس آيا نمى انديشيد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى قوم من، از شما (بر ابلاغ رسالت) مزدى نمى طلبم، پاداش من جز بر عهده كسى كه مرا آفريده نيست، آيا نمى انديشيد؟
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ای قوم من! از پروردگارتان طلب آمرزش کنید، سپس به سوی او بازگردید، تا (باران) آسمان را پی در پی بر شما بفرستد؛ و نیرویی بر نیرویتان بیفزاید! و گنهکارانه، روی (از حق) بر نتابید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، از پروردگارتان آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد [تا] از آسمان بر شما بارش فراوان فرستد و نيرويى بر نيروى شما بيفزايد، و تبهكارانه روى بر مگردانيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، از پروردگارتان آمرزش بخواهيد، سپس، به سوى او بازگرديد، تا ابر و باران را بر شما ريزان فرستد و نيرويى بر نيروى (جانى و مالى) شما بيفزايد، و مجرم و گنهكار (از او) روى مگردانيد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای هود! تو دلیل روشنی برای ما نیاورده ای! و ما خدایان خود را بخاطر حرف تو، رها نخواهیم کرد! و ما (اصلاً) به تو ایمان نمی آوریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى هود، براى ما دليل روشنى نياوردى، و ما براى سخن تو دست از خدايان خود برنمى داريم و تو را باور نداريم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى هود، براى ما دليل روشنى (نشانى كه ما بپسنديم) نياوردى، و ما هرگز رها كننده خدايان خود به گفته تو نيستيم و ما هرگز باور دارنده تو نيستيم
إِن نَّقُولُ إِلَّا اعْتَرَاكَ بَعْضُ آلِهَتِنَا بِسُوءٍ قَالَ إِنِّي أُشْهِدُ اللَّهَ وَاشْهَدُوا أَنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (54) ترجمه: (1)
مِن دُونِهِ فَكِيدُونِي جَمِيعًا ثُمَّ لَا تُنظِرُونِ (55) ترجمه: (2)
إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُم مَّا مِن دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّ رَبِّي عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (56) ترجمه: (3)
فَإِن تَوَلَّوْا فَقَدْ أَبْلَغْتُكُم مَّا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ وَيَسْتَخْلِفُ رَبِّي قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّونَهُ شَيْئًا إِنَّ رَبِّي عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ (57) ترجمه: (4)
وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُودًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَنَجَّيْنَاهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ (58) ترجمه: (5)
وَتِلْكَ عَادٌ جَحَدُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَعَصَوْا رُسُلَهُ وَاتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ (59) ترجمه: (6)
وَأُتْبِعُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا إِنَّ عَادًا كَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلَا بُعْدًا لِّعَادٍ قَوْمِ هُودٍ (60) ترجمه: (7)
وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُّجِيبٌ (61) ترجمه: (8)
قَالُوا يَا صَالِحُ قَدْ كُنتَ فِينَا مَرْجُوًّا قَبْلَ هَذَا أَتَنْهَانَا أَن نَّعْبُدَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِي شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ (62) ترجمه: (9)
ص: 228
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما (درباره تو) فقط می گوییم: بعضی از خدایان ما، به تو زیان رسانده (و عقلت را ربوده) اند!» (هود) گفت: «من خدا را به شهادت می طلبم، شما نیز گواه باشید که من بیزارم از آنچه شریک (خدا) قرارمی دهید... ______________ ترجمه استاد فولادوند : «[چيزى ] جز اين نمى گوييم كه بعضى از خدايان ما به تو آسيبى رسانده اند.» گفت: «من خدا را گواه مى گيرم، و شاهد باشيد كه من از آنچه جز او شريك وى مى گيريد بيزارم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما (درباره تو) جز اين نمى گوييم كه بعضى از خدايان ما آسيب (روانى) به تو رسانده اند. گفت: من خدا را گواه مى گيرم و شما نيز گواه باشيد كه من بيزارم از آنچه شريك او مى سازيد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از آنچه غیر او (می پرستید)! حال که چنین است، همگی برای من نقشه بکشید؛ و مرا مهلت ندهید! (اما بدانید کاری از دست شما ساخته نیست!) ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، همه شما در كار من نيرنگ كنيد و مرا مهلت مدهيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (و) به جاى او (مى پرستيد)، پس همگى درباره من نقشه كشيد و مكر و حيله كنيد سپس (آن را به كار بنديد و) هيچ مهلتم مدهيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من، بر «الله» که پروردگار من و شماست، توکل کرده ام! هیچ جنبنده ای نیست مگر اینکه او بر آن تسلط دارد؛ (اما سلطه ای با عدالت! چرا که) پروردگار من بر راه راست است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : در حقيقت، من بر خدا، پروردگار خودم و پروردگار شما توكّل كردم. هيچ جنبنده اى نيست مگر اينكه او مهار هستى اش را در دست دارد. به راستى پروردگار من بر راه راست است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : همانا من بر خداوند، پروردگار خود و پروردگار شما توكل كردم هيچ جنبنده اى نيست مگر اينكه او ناصيه اش را در قبضه دارد (وجودش در اختيار اوست) حقّا كه پروردگارم بر راهى راست است (در تدبير امور جهان خلقت طبق عدالت و حكمت عمل مى كند)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس اگر روی برگردانید، من رسالتی را که مأمور بودم به شما رساندم؛ و پروردگارم گروه دیگری را جانشین شما می کند؛ و شما کمترین ضرری به او نمی رسایند؛ پروردگارم حافظ و نگاهبان هر چیز است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر روى بگردانيد، به يقين، آنچه را كه به منظور آن به سوى شما فرستاده شده بودم به شما رسانيدم، و پروردگارم قومى جز شما را جانشين [شما] خواهد كرد. و به او هيچ زيانى نمى رسانيد. در حقيقت، پروردگارم بر هر چيزى نگاهبان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر روگردان شويد من آنچه را كه به (ابلاغ) آن ارسال شده ام به شما رساندم، و پروردگار من (به زودى شما را هلاك مى كند و) به جاى شما گروهى غير از شما را جانشين مى كند و هيچ زيانى به او نتوانيد زد، مسلّما پروردگار من بر همه چيز نگهبان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، «هود» و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم؛ و آنها را از عذاب شدید، رهایی بخشیدیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرمان ما دررسيد، هود و كسانى را كه با او گرويده بودند، به رحمتى از جانب خود نجات بخشيديم و آنان را از عذابى سخت رهانيديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون فرمان ما (بر عذاب آنان به فرشتگان) در رسيد و اراده حتمى ما تعلّق گرفت، هود و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند به رحمتى از سوى خود نجات داديم و آنها را از عذابى سخت رهايى بخشيديم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این قوم «عاد» بود که آیات پروردگارشان را انکار کردند؛ و پیامبران او را معصیت نمودند؛ و از فرمان هر ستمگر دشمن حق، پیروی کردند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين، [قوم ] عاد بود كه آيات پروردگارشان را انكار كردند، و فرستادگانش را نافرمانى نمودند، و به دنبال فرمانِ هر زورگوى ستيزه جوى رفتند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين (قوم) عاد بودند كه نشانه هاى پروردگارشان (دلايل روشن توحيد و نبوت هود) را انكار كردند و فرستادگان او را نافرمانى نمودند و از فرمان هر زورگوى عنادورزى پيروى كردند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان، در این دنیا و روز قیامت، لعنت (و نام ننگینی) بدنبال دارند! بدانید «عاد» نسبت به پروردگارشان کفر ورزیدند! دور باد «عاد» -قوم هود- (از رحمت خدا، و خیر و سعادت)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [سرانجام ] در اين دنيا و روز قيامت، لعنت بدرقه [راه ] آنان گرديد. آگاه باشيد كه عاديان به پروردگارشان كفر ورزيدند. هان، مرگ بر عاديان: قوم هود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين دنيا و در روز قيامت لعنتى (از سوى خدا و مردم) به دنبالشان فرستاده شد آگاه باشيد كه قوم عاد به پروردگارشان كافر شدند و پروردگارشان را ناسپاسى كردند، هان! دورى و نفرين باد بر قوم عاد، قوم هود
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بسوی قوم «ثمود»، برادرشان «صالح» را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که معبودی جز او برای شما نیست! اوست که شما را از زمین آفرید، و آبادی آن را به شما واگذاشت! از او آمرزش بطلبید، سپس به سوی او بازگردید، که پروردگارم (به بندگان خود) نزدیک، و اجابت کننده (خواسته های آنها) است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [قوم ] ثمود، برادرشان صالح را [فرستاديم ]. گفت: «اى قوم من! خدا را بپرستيد. براى شما هيچ معبودى جز او نيست. او شما را از زمين پديد آورد و در آن شما را استقرار داد. پس، از او آمرزش بخواهيد، آنگاه به درگاه او توبه كنيد، كه پروردگارم نزديك [و] اجابت كننده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى قوم ثمود برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها صالح را (فرستاديم) گفت: اى قوم من، خداى يكتا را بپرستيد، كه شما را جز او خدايى نيست، اوست كه شما را از اين زمين آفريده (جدّ و جدّه اوّلتان را بلاواسطه و نسل آنها را باواسطه از خاك خلق نموده) و شما را در آن زندگانى داده و آباد كردن آن را از شما خواسته پس، از او (درباره گناهانتان) آمرزش بخواهيد آن گاه (با عمل هاى شايسته) به سوى او بازگرديد، به يقين پروردگار من (به بندگانش) نزديك و (دعاهايشان را) اجابت كننده است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای صالح! تو پیش از این، مایه امید ما بودی! آیا ما را از پرستش آنچه پدرانمان می پرستیدند، نهی می کنی؟! در حالی که ما، در مورد آنچه به سوی آن دعوتمان می کنی، در شک و تردید هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى صالح، به راستى تو پيش از اين، ميان ما مايه اميد بودى. آيا ما را از پرستش آنچه پدرانمان مى پرستيدند باز مى دارى؟ و بى گمان، ما از آنچه تو ما را بدان مى خوانى سخت دچار شكّيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى صالح، تو پيش از اين در ميان ما مايه اميد بودى (كه دين ما را بپذيرى يا سرپرست ما باشى)! آيا ما را از پرستش آنچه پدران ما مى پرستيدند باز مى دارى؟! و حقّا كه ما از آنچه ما را بدان مى خوانى (خداى بدون شريك) در شكّى ترديدزا و ابهام آوريم
قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَآتَانِي مِنْهُ رَحْمَةً فَمَن يَنصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِنْ عَصَيْتُهُ فَمَا تَزِيدُونَنِي غَيْرَ تَخْسِيرٍ (63) ترجمه: (1)
وَيَا قَوْمِ هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ قَرِيبٌ (64) ترجمه: (2)
فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُوا فِي دَارِكُمْ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ ذَلِكَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوبٍ (65) ترجمه: (3)
فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا صَالِحًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَمِنْ خِزْيِ يَوْمِئِذٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ (66) ترجمه: (4)
وَأَخَذَ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ (67) ترجمه: (5)
كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا فِيهَا أَلَا إِنَّ ثَمُودَ كَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلَا بُعْدًا لِّثَمُودَ (68) ترجمه: (6)
وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ فَمَا لَبِثَ أَن جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ (69) ترجمه: (7)
فَلَمَّا رَأَى أَيْدِيَهُمْ لَا تَصِلُ إِلَيْهِ نَكِرَهُمْ وَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً قَالُوا لَا تَخَفْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمِ لُوطٍ (70) ترجمه: (8)
وَامْرَأَتُهُ قَائِمَةٌ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْنَاهَا بِإِسْحَاقَ وَمِن وَرَاءِ إِسْحَاقَ يَعْقُوبَ (71) ترجمه: (9)
ص: 229
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم! اگر من دلیل آشکاری از پروردگارم داشته باشم، و رحمتی از جانب خود به من داده باشد (، می توانم از ابلاغ رسالت او سرپیچی کنم)؟! اگر من نافرمانی او کنم، چه کسی می تواند مرا در برابر وی یاری دهد؟! پس، (سخنان) شما، جز اطمینان به زیانکار بودنتان، چیزی بر من نمی افزاید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، چه بينيد، اگر [در اين دعوا] بر حجتى روشن از پروردگار خود باشم و از جانب خود رحمتى به من داده باشد، پس اگر او را نافرمانى كنم چه كسى در برابر خدا مرا يارى مى كند؟ در نتيجه، شما جز بر زيان من نمى افزاييد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، مرا خبر دهيد اگر من بر دليلى روشن از سوى پروردگارم باشم و او از جانب خود مرا رحمتى (مقام نبوت) بخشيده باشد، چه كسى مرا از (غضب و عذاب) خدا نجات مى بخشد اگر او را (در ابلاغ رسالت) نافرمانى كنم پس شما بر من جز زيان زدن نمى افزاييد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم من! این «ناقه» خداوند است، که برای شما نشانه ای است؛ بگذارید در زمین خدا به چرا مشغول شود؛ هیچ گونه آزاری به آن نرسانید، که بزودی عذاب خدا شما را خواهد گرفت!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، اين ماده شتر خداست كه براى شما پديده اى شگرف است. پس بگذاريد او در زمين خدا بخورد و آسيبش مرسانيد كه شما را عذابى زودرس فرو مى گيرد. « ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، اين شتر ماده خداوند است (كه به اراده او از ميان سنگ دفعتا پديد آمده) در حالى كه براى شما آيه و معجزه اى (از توحيد او و نبوت من) است پس آن را رها كنيد در روى زمين خدا بخورد و آسيبى به ان نرسانيد، كه شما را عذابى نزديك فرا گيرد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما) آنها آن (ناقه) را از پای در آوردند! و (صالح به آنها) گفت: «(مهلت شما تمام شد!) سه روز در خانه هایتان بهره مند گردید؛ (و بعد از آن، عذاب الهی فرا خواهد رسید؛) این وعده ای است که دروغ نخواهد بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس آن [ماده شتر] را پى كردند، و [صالح ] گفت: «سه روز در خانه هايتان برخوردار شويد. اين وعده اى بى دروغ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس آن را دست و پا بريدند و نحر كردند (صالح) گفت: سه روز (مهلت داريد كه) در خانه هايتان برخوردار باشيد (سپس عذاب خواهد آمد) اين وعده اى است كه دروغ بردار نيست
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان (مجازات) ما فرا رسید، صالح و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود (از آن عذاب) و از رسوایی آن روز، رهایی بخشیدیم؛ چرا که پروردگارت قوی و شکست ناپذیر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فرمان ما در رسيد، صالح و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند، به رحمت خود رهانيديم و از رسوايى آن روز [نجات داديم ]. به يقين، پروردگار تو همان نيرومند شكست ناپذير است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس هنگامى كه فرمان ما (بر عذاب آنان) در رسيد و اراده حتمى ما تعلق گرفت، صالح و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند به رحمتى از جانب خود (از شر آن قوم) و از خوارى و رسوايى آن روز نجات بخشيديم حقّا كه پروردگار تو همان نيرومند و مقتدر شكست ناپذير است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و کسانی را که ستم کرده بودند، صیحه (آسمانی) فروگرفت؛ و در خانه هایشان به روی افتادند و مردند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كسانى را كه ستم ورزيده بودند، آن بانگِ [مرگبار] فرا گرفت، و در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آنها را ستم كرده بودند صيحه (مرگبار آسمانى) درگرفت، پس در خانه هاى خود به زانو درآمده و مردگانى شدند به رو درافتاده
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچنان که گویی هرگز ساکن آن دیار نبودند! بدانید قوم ثمود، پروردگارشان را انکار کردند! دور باد قوم ثمود (از رحمت پروردگار)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويا هرگز در آن [خانه ها] نبوده اند. آگاه باشيد كه ثموديان به پروردگارشان كفر ورزيدند. هان، مرگ بر ثمود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : بدانسان كه گويى هرگز در آنجا اقامت نداشتند. آگاه باشيد كه قوم ثمود به پروردگارشان كفر ورزيدند (و ناسپاسى كردند) هان! دورى (از رحمت خدا) باد بر قوم ثمود
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فرستادگان ما [= فرشتگان ] برای ابراهیم بشارت آوردند؛ گفتند: «سلام!» (او نیز) گفت: «سلام!» و طولی نکشید که گوساله بریانی (برای آنها) آورد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، فرستادگان ما براى ابراهيم مژده آوردند، سلام گفتند، پاسخ داد: «سلام». و ديرى نپاييد كه گوساله اى بريان آورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همانا فرستادگان ما (از فرشتگان) براى ابراهيم بشارت (يافتن فرزند و هلاكت قوم لوط) آوردند آنها سلام گفتند، او نيز سلام گفت، پس درنگى نكرد كه (براى مهمان ها) گوساله اى بريان شده بر روى شن ها، و روغن چكان حاضر آورد
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (اما) هنگامی که دید دست آنها به آن نمی رسد (و از آن نمی خورند، کار) آنها را زشت شمرد؛ و در دل احساس ترس نمود. به او گفتند: «نترس! ما به سوی قوم لوط فرستاده شده ایم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون ديد دستهايشان به غذا دراز نمى شود، آنان را ناشناس يافت و از ايشان ترسى بر دل گرفت. گفتند: «مترس، ما به سوى قوم لوط فرستاده شده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ديد كه دست هاى آنها به آن نمى رسد آنها را بيگانه يافت و از آنها بيمى در دل احساس كرد، گفتند: مترس، همانا ما (فرشتگانى هستيم كه از جانب خدا) به سوى قوم لوط فرستاده شده ايم (تا آنها را هلاك سازيم)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و همسرش ایستاده بود، (از خوشحالی) خندید؛ پس او را بشارت به اسحاق، و بعد از او یعقوب دادیم. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و زن او ايستاده بود. خنديد. پس وى را به اسحاق و از پى اسحاق به يعقوب مژده داديم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زن او ايستاده بود پس (براى آنكه مهمان هاى مرموز فرشته درآمدند) از شادى بخنديد و (در مقدمه مژده فرزند به نحو اعجاز) حايض شد، پس او را به (پسرى به نام) اسحاق و پشت سر اسحاق به (نوه اى به نام) يعقوب بشارت داديم
قَالَتْ يَا وَيْلَتَى أَأَلِدُ وَأَنَا عَجُوزٌ وَهَذَا بَعْلِي شَيْخًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ (72) ترجمه: (1)
قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ (73) ترجمه: (2)
فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ الرَّوْعُ وَجَاءَتْهُ الْبُشْرَى يُجَادِلُنَا فِي قَوْمِ لُوطٍ (74) ترجمه: (3)
إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُّنِيبٌ (75) ترجمه: (4)
يَا إِبْرَاهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا إِنَّهُ قَدْ جَاءَ أَمْرُ رَبِّكَ وَإِنَّهُمْ آتِيهِمْ عَذَابٌ غَيْرُ مَرْدُودٍ (76) ترجمه: (5)
وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالَ هَذَا يَوْمٌ عَصِيبٌ (77) ترجمه: (6)
وَجَاءَهُ قَوْمُهُ يُهْرَعُونَ إِلَيْهِ وَمِن قَبْلُ كَانُوا يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ قَالَ يَا قَوْمِ هَؤُلَاءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ فِي ضَيْفِي أَلَيْسَ مِنكُمْ رَجُلٌ رَّشِيدٌ (78) ترجمه: (7)
قَالُوا لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فِي بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍّ وَإِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِيدُ (79) ترجمه: (8)
قَالَ لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَى رُكْنٍ شَدِيدٍ (80) ترجمه: (9)
قَالُوا يَا لُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَن يَصِلُوا إِلَيْكَ فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِّنَ اللَّيْلِ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنكُمْ أَحَدٌ إِلَّا امْرَأَتَكَ إِنَّهُ مُصِيبُهَا مَا أَصَابَهُمْ إِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ أَلَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ (81) ترجمه: (10)
ص: 230
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای وای بر من! آیا من فرزند می آورم در حالی که پیرزنم، و این شوهرم پیرمردی است؟! این راستی چیز عجیبی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [همسر ابراهيم ] گفت: «اى واى بر من، آيا فرزند آورم با آنكه من پيرزنم، و اين شوهرم پيرمرد است؟ واقعاً اين چيزِ بسيار عجيبى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى واى! آيا من مى زايم در حالى كه پير زنى (نود ساله) هستم و اين شوى من پير مردى (صد ساله) است؟! حقّا كه اين چيزى شگفت انگيز است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «آیا از فرمان خدا تعجب میکنی؟! این رحمت خدا و برکاتش بر شما خانواده است؛ چرا که او ستوده و والا است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «آيا از كار خدا تعجّب مى كنى؟ رحمت خدا و بركات او بر شما خاندان [رسالت ] باد. بى گمان، او ستوده اى بزرگوار است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (فرشته ها) گفتند: آيا از كار خدا شگفتى مى كنى در حالى كه رحمت خداوند و بركت هاى او بر شما خانواده است؟! همانا او ستوده صفات و ستوده افعال و صاحب كرم عميم و جلال گسترده است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که ترس ابراهیم فرو نشست، و بشارت به او رسید، درباره قوم لوط با ما مجادله می کرد... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى ترس ابراهيم زايل شد و مژده [فرزنددار شدن ] به او رسيد، در باره قوم لوط با ما [به قصد شفاعت ] چون و چرا مى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ترس از ابراهيم برفت و مژده (فرزند) به او رسيد شروع كرد با (فرستادگان) ما درباره قوم لوط به گفتگو و مجادله كردن
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا که ابراهیم، بردبار و دلسوز و بازگشت کننده (بسوی خدا) بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : زيرا ابراهيم، بردبار و نرمدل و بازگشت كننده [به سوى خدا] بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ابراهيم بسيار بردبار و دلسوز مردم و آه از ته دل كشنده و بازگردنده (به سوى ما) بود
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای ابراهیم! از این (درخواست) صرف نظر کن، که فرمان پروردگارت فرا رسیده؛ و بطور قطع عذاب (الهی) به سراغ آنها می آید؛ و برگشت ندارد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى ابراهيم! از اين [چون و چرا] روى برتاب، كه فرمان پروردگارت آمده و براى آنان عذابى كه بى بازگشت است خواهد آمد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى ابراهيم، از اين (وساطت) درگذر، كه بى ترديد فرمان پروردگارت (بر عذاب آنها به فرشتگان) دررسيده است، و حتما عذابى بدون بازگشت بر آنها آمدنى است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که رسولان ما [= فرشتگان عذاب ] به سراغ لوط آمدند، از آمدنشان ناراحت شد؛ و قلبش پریشان گشت؛ و گفت: «امروز روز سختی است!» (زیرا آنها را نشناخت؛ و ترسید قوم تبهکار مزاحم آنها شوند.) ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند، به [آمدنِ ] آنان ناراحت، و دستش از حمايت ايشان كوتاه شد و گفت: «امروز، روزى سخت است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند به خاطر آنها ناراحت گرديد و (از سوء قصد قوم خود درباره آنها) در تنگنا قرار گرفت و دستش از حمايت آنها كوتاه شد و گفت: امروز روز سختى است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : قوم او (بقصد مزاحمت میهمانان) بسرعت به سراغ او آمدند -و قبلاً کارهای بد انجام می دادند- گفت: «ای قوم من! اینها دختران منند؛ برای شما پاکیزه ترند! (با آنها ازدواج کنید؛ و از زشتکاری چشم بپوشید!) از خدا بترسید؛ و مرا در مورد میهمانانم رسوا نسازید! آیا در میان شما یک مرد فهمیده و آگاه وجود ندارد؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قوم او شتابان به سويش آمدند، و پيش از آن كارهاى زشت مى كردند. [لوط] گفت: «اى قوم من، اينان دختران منند. آنان براى شما پاكيزه ترند. پس از خدا بترسيد و مرا در كار مهمانانم رسوا مكنيد. آيا در ميان شما آدمى عقل رس پيدا نمى شود؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و قوم او به سويش شتابان آمدند، (تا به آن مهمانان دست درازى كنند)، و پيش از آن نيز اين كارهاى زشت را انجام مى دادند. گفت: اى قوم من، اينان دختران منند، آنها براى شما پاكيزه ترند (كه عقد كنيد و ببريد)، پس از خدا پروا كنيد و مرا درباره مهمانانم شرمنده و رسوا نسازيد آيا از شما يك مرد آگاه و رهيافته نيست؟
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «تو که می دانی ما تمایلی به دختران تو نداریم؛ و خوب می دانی ما چه می خواهیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «تو خوب مى دانى كه ما را به دخترانت حاجتى نيست و تو خوب مى دانى كه ما چه مى خواهيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: تو نيك مى دانى كه ما را درباره دختران تو حقّى نيست (رغبت و حاجتى نيست) و البته آنچه را ما مى خواهيم نيك مى دانى
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «(افسوس!) ای کاش در برابر شما قدرتی داشتم؛ یا تکیه گاه و پشتیبان محکمی در اختیار من بود! (آنگاه می دانستم با شما زشت سیرتان ددمنش چه کنم!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [لوط] گفت: «كاش براى مقابله با شما قدرتى داشتم يا به تكيه گاهى استوار پناه مى جستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى كاش براى مقابله با شما نيرويى داشتم يا به تكيه گاهى محكم و استوار پناه مى بردم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (فرشتگان عذاب) گفتند: «ای لوط! ما فرستادگان پروردگار توایم! آنها هرگز دسترسی به تو پیدا نخواهند کرد! در دل شب، خانواده ات را (از این شهر) حرکت ده! و هیچ یک از شما پشت سرش را نگاه نکند؛ مگر همسرت، که او هم به همان بلایی که آنها گرفتار می شوند، گرفتار خواهد شد! موعد آنها صبح است؛ آیا صبح نزدیک نیست؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى لوط، ما فرستادگان پروردگار توييم. آنان هرگز به تو دست نخواهند يافت. پس، پاسى از شب گذشته خانواده ات را حركت ده -و هيچ كس از شما نبايد واپس بنگرد- مگر زنت، كه آنچه به ايشان رسد به او [نيز] خواهد رسيد. بى گمان، وعده گاه آنان صبح است. مگر صبح نزديك نيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (فرشتگان) گفتند: اى لوط، ما فرستادگان پروردگار توايم، آنها هرگز به تو دست نمى يابند، پس در پاسى از شب گذشته با خانواده ات (به بيرون از منطقه) روانه شو و احدى از شما جا نماند و هيچ يك به پشت سر ننگرد، غير از همسرت كه بى شك آنچه به قومت مى رسد به او نيز خواهد رسيد، البته وعده گاه (عذاب) آنها صبح است، آيا صبح نزديك نيست؟
فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهَا حِجَارَةً مِّن سِجِّيلٍ مَّنضُودٍ (82) ترجمه: (1)
مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ وَمَا هِيَ مِنَ الظَّالِمِينَ بِبَعِيدٍ (83) ترجمه: (2)
وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ وَلَا تَنقُصُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ إِنِّي أَرَاكُم بِخَيْرٍ وَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ مُّحِيطٍ (84) ترجمه: (3)
وَيَا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (85) ترجمه: (4)
بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ (86) ترجمه: (5)
قَالُوا يَا شُعَيْبُ أَصَلَاتُكَ تَأْمُرُكَ أَن نَّتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَن نَّفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ إِنَّكَ لَأَنتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ (87) ترجمه: (6)
قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَرَزَقَنِي مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًا وَمَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَى مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ إِنْ أُرِيدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ (88) ترجمه: (7)
ص: 231
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، آن (شهر و دیار) را زیر و رو کردیم؛ و بارانی از سنگ [= گِلهای متحجر] متراکم بر روی هم، بر آنها نازل نمودیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون فرمان ما آمد، آن [شهر] را زير و زبر كرديم و سنگ پاره هايى از [نوع ] سنگ گلهاى لايه لايه، بر آن فرو ريختيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون فرمان ما (به فرشتگان) در رسيد و اراده حتمى ما تعلق گرفت، آن شهرها را زير و رو كرديم و بارانى از سنگ پاره هايى از گلهاى پخته و سخت، پياپى بر آنها فرو باريديم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سنگهایی که) نزد پروردگارت نشاندار بود؛ و آن، (از سایر) ستمگران دور نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [سنگهايى ] كه نزد پروردگارت نشان زده بود. و [خرابه هاى ] آن از ستمگران چندان دور نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : سنگ هايى كه نزد پروردگارت (در دستگاه مرموز آفرينش او) نشان دار و رنگارنگ و نام نويسى شده بود و اين (نوع عذاب) از اين ستمكاران دور نيست
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست! پیمانه و وزن را کم نکنید (و دست به کم فروشی نزنید)! من (هم اکنون) شما را در نعمت می بینم؛ (ولی) از عذاب روز فراگیر، بر شما بیمناکم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به سوى [اهل ] مَدْيَن، برادرشان شعيب را [فرستاديم ]. گفت: «اى قوم من، خدا را بپرستيد. براى شما جز او معبودى نيست. و پيمانه و ترازو را كم مكنيد. به راستى شما را در نعمت مى بينم. و[لى ] از عذاب روزى فراگير بر شما بيمناكم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به سوى (مردم) مدين برادر (نسبى يا قبيله اى) آنها شعيب را (فرستاديم)، گفت: اى قوم من، خداى يكتا را بپرستيد، كه شما را جز او خدايى نيست، و پيمانه و ترازو را كم مدهيد، حقّا كه من شما را در خوشى (و وسعت نعمت) مى بينم و من بر شما (به خاطر كم فروشى) از عذاب روزى فراگير و هلاكت بار بيم دارم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت، تمام دهید! و بر اشیاء (و اجناس) مردم، عیب نگذارید؛ و از حق آنان نکاهید! و در زمین به فساد نکوشید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، پيمانه و ترازو را به داد، تمام دهيد، و حقوق مردم را كم مدهيد، و در زمين به فساد سر برمداريد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، پيمانه و ترازو را كامل و عادلانه بدهيد و از مردم كالاهايشان را (هنگام اداء حقوق در تمام سنجيدنى ها) كم مگذاريد و تبهكارانه در روى زمين نپوييد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچه خداوند برای شما باقی گذارده (از سرمایه های حلال)، برایتان بهتر است اگر ایمان داشته باشید! و من، پاسدار شما (و مأمور بر اجبارتان به ایمان) نیستم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اگر مؤمن باشيد، باقيمانده [حلال ] خدا براى شما بهتر است، و من بر شما نگاهبان نيستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آنچه خداوند (پس از اداء حق غير) برايتان باقى مى گذارد براى شما بهتر است اگر ايمان داريد، و من بر شما گمارده و نگهبان نيستم (تا مواظب ايمان و عمل و متصدى پاداش و كيفر شما باشم)
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور می دهد که آنچه را پدرانمان می پرستیدند، ترک کنیم؛ یا آنچه را می خواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟! تو که مرد بردبار و فهمیده ای هستی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى شعيب، آيا نماز تو به تو دستور مى دهد كه آنچه را پدران ما مى پرستيده اند رها كنيم، يا در اموال خود به ميل خود تصرّف نكنيم؟ راستى كه تو بردبار فرزانه اى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى شعيب، آيا نمازت تو را دستور مى دهد كه ما آنچه را پدرانمان مى پرستيدند رها كنيم يا آنچه را كه مى خواهيم در اموالمان انجام دهيم ترك نماييم؟ (نمازت از ما سلب آزادى در اعتقاد و عمل مى كند؟) تو كه به راستى بردبار و رهيافته اى (پس چگونه حرّيت ما را محدود مى كنى)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم! به من بگویید، هرگاه من دلیل آشکاری از پروردگارم داشته باشم، و رزق (و موهبت) خوبی به من داده باشد، (آیا می توانم بر خلاف فرمان او رفتار کنم؟!) من هرگز نمی خواهم چیزی که شما را از آن باز می دارم، خودم مرتکب شوم! من جز اصلاح -تا آنجا که توانایی دارم- نمی خواهم! و توفیق من، جز به خدا نیست! بر او توکّل کردم؛ و به سوی او بازمی گردم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، بينديشيد، اگر از جانب پروردگارم دليل روشنى داشته باشم، و او از سوى خود روزى نيكويى به من داده باشد [آيا باز هم از پرستش او دست بردارم؟] من نمى خواهم در آنچه شما را از آن باز مى دارم با شما مخالفت كنم [و خود مرتكب آن شوم ]. من قصدى جز اصلاح [جامعه ] تا آنجا كه بتوانم، ندارم، و توفيق من جز به [يارى ] خدا نيست. بر او توكّل كرده ام و به سوى او بازمى گردم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، مرا خبر دهيد، اگر من از جانب پروردگار خود بر دليلى روشن و معجزاتى (بر نبوت خويش) باشم و او از جانب خود مرا روزيى نيكو (نبوت و دينى جامع) داده باشد (آيا باز هم دعوت من باطل و سفاهتى است)؟ و من نمى خواهم خود بر خلاف كارى كه شما را از آن نهى مى كنم بروم، من تا آنجا كه بتوانم جز اصلاح (حال جامعه را) نمى خواهم، و توفيق من جز به يارى خدا نيست بر او توكل كردم و به سوى او بازمى گردم
وَيَا قَوْمِ لَا يَجْرِمَنَّكُمْ شِقَاقِي أَن يُصِيبَكُم مِّثْلُ مَا أَصَابَ قَوْمَ نُوحٍ أَوْ قَوْمَ هُودٍ أَوْ قَوْمَ صَالِحٍ وَمَا قَوْمُ لُوطٍ مِّنكُم بِبَعِيدٍ (89) ترجمه: (1)
وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٌ وَدُودٌ (90) ترجمه: (2)
قَالُوا يَا شُعَيْبُ مَا نَفْقَهُ كَثِيرًا مِّمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَاكَ فِينَا ضَعِيفًا وَلَوْلَا رَهْطُكَ لَرَجَمْنَاكَ وَمَا أَنتَ عَلَيْنَا بِعَزِيزٍ (91) ترجمه: (3)
قَالَ يَا قَوْمِ أَرَهْطِي أَعَزُّ عَلَيْكُم مِّنَ اللَّهِ وَاتَّخَذْتُمُوهُ وَرَاءَكُمْ ظِهْرِيًّا إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعْمَلُونَ مُحِيطٌ (92) ترجمه: (4)
وَيَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ سَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَمَنْ هُوَ كَاذِبٌ وَارْتَقِبُوا إِنِّي مَعَكُمْ رَقِيبٌ (93) ترجمه: (5)
وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَأَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ (94) ترجمه: (6)
كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا فِيهَا أَلَا بُعْدًا لِّمَدْيَنَ كَمَا بَعِدَتْ ثَمُودُ (95) ترجمه: (7)
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (96) ترجمه: (8)
إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَاتَّبَعُوا أَمْرَ فِرْعَوْنَ وَمَا أَمْرُ فِرْعَوْنَ بِرَشِيدٍ (97) ترجمه: (9)
ص: 232
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ای قوم من! دشمنی و مخالفت با من، سبب نشود که شما به همان سرنوشتی که قوم نوح یا قوم هود یا قوم صالح گرفتار شدند، گرفتار شوید! و قوم لوط از شما چندان دور نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، زنهار تا مخالفت شما با من، شما را بدانجا نكشاند كه [بلايى ] مانند آنچه به قوم نوح يا قوم هود يا قوم صالح رسيد، به شما [نيز] برسد، و قوم لوط از شما چندان دور نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، مخالفت و دشمنى تان با من شما را بر آن ندارد كه همانند آنچه به قوم نوح (از طوفان و غرق) يا به قوم هود (از باد سموم) يا به قوم صالح (از صيحه و زلزله) رسيد به شما نيز برسد! و قوم لوط از شما (از نظر زمان و مكان) چندان دور نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : از پروردگار خود، آمرزش بطلبید؛ و به سوی او بازگردید؛ که پروردگارم مهربان و دوستدار (بندگان توبه کار) است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و از پروردگار خود آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد كه پروردگار من مهربان و دوستدار [بندگان ] است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از پروردگارتان (درباره گذشته ها) آمرزش بخواهيد، سپس به سوى او (با عمل هاى صالح) بازگرديد، كه همانا پروردگار من مهربان و دوستدار (بندگان توبه كار) است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای شعیب! بسیاری از آنچه را می گویی، ما نمی فهمیم! و ما تو را در میان خود، ضعیف می یابیم؛ و اگر (بخاطر) قبیله کوچکت نبود، تو را سنگسار می کردیم؛ و تو در برابر ما قدرتی نداری!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى شعيب! بسيارى از آنچه را كه مى گويى نمى فهميم، و واقعاً تو را در ميان خود ضعيف مى بينيم، و اگر عشيره تو نبود قطعاً سنگسارت مى كرديم، و تو بر ما پيروز نيستى!» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى شعيب، ما بسيارى از آنچه را كه مى گويى (مثل دعوت به مبدأ يكتا و ترك كم فروشى) نمى فهميم و ما بى ترديد تو را در ميان خودمان ناتوان مى بينيم و اگر قبيله كوچكت نبود سنگسارت مى كرديم و تو هرگز بر ما اقتدار و غلبه ندارى (يا نزد ما قدر و قيمتى ندارى)
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «ای قوم! آیا قبیله کوچک من، نزد شما عزیزتر از خداوند است؟! در حالی که (فرمان) او را پشت سر انداخته اید! پروردگارم به آنچه انجام می دهید، احاطه دارد (و آگاه است)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اى قوم من، آيا عشيره من پيشِ شما از خدا عزيزتر است كه او را پشت سر خود گرفته ايد [و فراموشش كرده ايد]؟ در حقيقت، پروردگار من به آنچه انجام مى دهيد احاطه دارد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى قوم من، آيا قبيله من بر شما از خداوند قوى تر است (كه ملاحظه آنها را نموده) و او را پشت سر افكنده و به فراموشى سپرده ايد؟ به يقين پروردگار من به آنچه مى كنيد احاطه دارد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای قوم! هر کاری از دستتان ساخته است، انجام دهید، من هم کار خود را خواهم کرد؛ و بزودی خواهید دانست چه کسی عذاب خوارکننده به سراغش می آید، و چه کسی دروغگوست! شما انتظار بکشید، من هم در انتظارم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و اى قوم من، شما بر حسب امكانات خود عمل كنيد، من [نيز] عمل مى كنم. به زودى خواهيد دانست كه عذاب رسواكننده بر چه كسى فرود مى آيد و دروغگو كيست؛ و انتظار بريد كه من [هم ] با شما منتظرم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اى قوم من، بر همين حال (از شرك و طغيان) هر چه در توان داريد بكنيد، كه البته من نيز عمل كننده ام به زودى خواهيد دانست كه چه كسى را عذابى مى رسد كه خوار و رسوايش سازد و چه كسى دروغگوست، و منتظر باشيد كه حتما من نيز با شما منتظرم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم؛ و آنها را که ستم کردند، صیحه (آسمانی) فرو گرفت؛ و در دیار خود، به رو افتادند (و مردند)... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون فرمان ما آمد، شعيب و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند، به رحمتى از جانب خويش نجات داديم، و كسانى را كه ستم كرده بودند، فرياد [مرگبار] فرو گرفت، و در خانه هايشان از پا درآمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون فرمان ما (به عذاب آنان) در رسيد شعيب و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند به رحمتى از جانب خود نجات بخشيديم، و كسانى را كه ستم كردند صيحه (مرگبار آسمانى) درگرفت، پس در خانه هاى خود به زانو درآمده و مرده و به رو درافتاده شدند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنچنان که گویی هرگز از ساکنان آن (دیار) نبودند! دور باد مدین (و اهل آن) از رحمت خدا، همان گونه که قوم ثمود دور شدند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گويى در آن [خانه ها] هرگز اقامت نداشته اند. هان، مرگ بر [مردم ] مَدْيَن، همان گونه كه ثمود هلاك شدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن چنان كه گويى هرگز در آنجا اقامت نداشتند. هان! دورى و لعنت باد بر (اهل) مدين همان گونه كه قوم ثمود دور گشتند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما، موسی را با آیات خود و دلیل آشکاری فرستادیم... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به راستى، موسى را با آيات خود و حجّتى آشكار، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه موسى را همراه آيات و نشانه هاى خود و حجتى آشكار فرستاديم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : بسوی فرعون و اطرافیانش؛ اما آنها از فرمان فرعون پیروی کردند؛ در حالی که فرمان فرعون، مایه رشد و نجات نبود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به سوى فرعون و سران [قوم ] وى فرستاديم، ولى [سران ] از فرمان فرعون پيروى كردند، و فرمان فرعون صواب نبود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : به سوى فرعون و سران و اشراف قوم او، پس آنها پيروى از فرمان فرعون نمودند و هرگز فرمان فرعون رهيافته و راهنما نبود
يَقْدُمُ قَوْمَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَأَوْرَدَهُمُ النَّارَ وَبِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ (98) ترجمه: (1)
وَأُتْبِعُوا فِي هَذِهِ لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ بِئْسَ الرِّفْدُ الْمَرْفُودُ (99) ترجمه: (2)
ذَلِكَ مِنْ أَنبَاءِ الْقُرَى نَقُصُّهُ عَلَيْكَ مِنْهَا قَائِمٌ وَحَصِيدٌ (100) ترجمه: (3)
وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِن ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ فَمَا أَغْنَتْ عَنْهُمْ آلِهَتُهُمُ الَّتِي يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مِن شَيْءٍ لَّمَّا جَاءَ أَمْرُ رَبِّكَ وَمَا زَادُوهُمْ غَيْرَ تَتْبِيبٍ (101) ترجمه: (4)
وَكَذَلِكَ أَخْذُ رَبِّكَ إِذَا أَخَذَ الْقُرَى وَهِيَ ظَالِمَةٌ إِنَّ أَخْذَهُ أَلِيمٌ شَدِيدٌ (102) ترجمه: (5)
إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الْآخِرَةِ ذَلِكَ يَوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَذَلِكَ يَوْمٌ مَّشْهُودٌ (103) ترجمه: (6)
وَمَا نُؤَخِّرُهُ إِلَّا لِأَجَلٍ مَّعْدُودٍ (104) ترجمه: (7)
يَوْمَ يَأْتِ لَا تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِيٌّ وَسَعِيدٌ (105) ترجمه: (8)
فَأَمَّا الَّذِينَ شَقُوا فَفِي النَّارِ لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَشَهِيقٌ (106) ترجمه: (9)
خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا مَا شَاءَ رَبُّكَ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ (107) ترجمه: (10)
وَأَمَّا الَّذِينَ سُعِدُوا فَفِي الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا مَا شَاءَ رَبُّكَ عَطَاءً غَيْرَ مَجْذُوذٍ (108) ترجمه: (11)
ص: 233
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : روز قیامت، او در پیشاپیش قومش خواهد بود؛ و (به جای چشمه های زلال بهشت) آنها را وارد آتش می کند! و چه بد آبشخوری است (آتش)، که بر آن وارد می شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روز قيامت پيشاپيش قومش مى رود و آنان را به آتش درمى آورد، و [دوزخ ] چه ورودگاه بدى براى واردان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او در روز قيامت پيشاپيش قوم خود مى رود پس آنها را در آتش (دوزخ) وارد مى كند، و آن بد آبشخوارى است كه بدان درآيند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنان در این جهان و روز قیامت، لعنتی بدنبال دارند؛ و چه بد عطایی است (لعن و دوری از رحمت خدا)، که نصیب آنان می شود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در اين دنيا و روز قيامت به لعنت بدرقه شدند، و چه بد عطايى نصيب آنان مى شود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در اين (دنيا) و در روز قيامت لعنتى در پى آنان فرستاده شده چه بد عطيه اى است (آن لعنتى) كه به آنها داده مى شود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این از اخبار شهرها و آبادیهاست که ما برای تو بازگو می کنیم؛ که بعضی (هنوز) برپا هستند، و بعضی درو شده اند (و از میان رفته اند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اين، از خبرهاى آن شهرهاست كه آن را بر تو حكايت مى كنيم. بعضى از آنها [هنوز] بر سرِ پا هستند و [بعضى ] بر باد رفته اند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اين (خبرها) از اخبار شهرها و ملت هاست كه براى تو بازگو مى كنيم از آنها برخى سرپا و برخى درو شده و نابود گشته است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به آنها ستم نکردیم؛ بلکه آنها خودشان بر خویشتن ستم روا داشتند! و هنگامی که فرمان مجازات الهی فرا رسید، معبودانی را که غیر از خدا می خواندند، آنها را یاری نکردند؛ و جز بر هلاکت آنان نیفزودند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما به آنان ستم نكرديم، ولى آنان به خودشان ستم كردند. پس چون فرمان پروردگارت آمد، خدايانى كه به جاى خدا[ى حقيقى ] مى خواندند هيچ به كارشان نيامد، و جز بر هلاكت آنان نيفزود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و ما بر آنها ستم نكرديم و لكن آنها بر خويشتن ستم نمودند پس آن گاه كه فرمان پروردگار (بر عذاب آنان) دررسيد خدايانشان كه به جاى خداوند مى خواندند چيزى (از عذاب) را از آنان دور نكردند و جز زيان و هلاكت بر آنان نيفزودند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اینچنین است مجازات پروردگار تو، هنگامی که شهرها و آبادیهای ظالم را مجازات می کند! (آری،) مجازات او، دردناک و شدید است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين گونه بود [به قهر] گرفتن پروردگارت، وقتى شهرها را در حالى كه ستمگر بودند [به قهر] مى گرفت. آرى [به قهر] گرفتن او دردناك و سخت است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين است مؤاخذه پروردگار تو وقتى كه ملّت ها و مجامع را در حالى كه ستمكارند مؤاخذه مى كند بى ترديد مؤاخذه او دردناك و سخت است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این، نشانه ای است برای کسی که از عذاب آخرت می ترسد؛ همان روزی است که مردم در آن جمع می شوند، و روزی که همه آن را مشاهده می کنند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : قطعاً در اين [يادآوريها] براى كسى كه از عذاب آخرت مى ترسد عبرتى است. آن [روز] روزى است كه مردم را براى آن گرد مى آورند، و آن [روز] روزى است كه [جملگى در آن ] حاضر مى شوند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مسلّما در آن (قصه ها و داستان ها) براى كسى كه از عذاب آخرت بترسد نشانه اى (از قدرت و عظمت خدا) است آن روز روزى است كه همه مردم براى آن گرد آورده مى شوند و آن روزى است كه (همه اجنّه و شياطين و حيوانات با مراقبت فرشتگان) در آن احضار مى شوند، و همه حوادث آن در مشاهده همه حضّار آن قرار مى گيرد
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و ما آن (مجازات) را، جز تا زمان محدودی، تأخیر نمی اندازیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و ما آن را جز تا زمان معيّنى به تأخير نمى افكنيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن را به تأخير نمى اندازيم مگر براى مدتى كه (در علم ازلى الهى ابتدا تا انتهاى آن) شمرده و تعيين شده است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن روز که (قیامت و زمان مجازات) فرا رسد، هیچ کس جز به اجازه او سخن نمی گوید؛ گروهی بدبختند و گروهی خوشبخت! ______________ ترجمه استاد فولادوند : روزى [است ] كه چون فرا رسد هيچ كس جز به اذن وى سخن نگويد. آنگاه بعضى از آنان تيره بختند و [برخى ] نيكبخت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و زمانى كه آن (اجل به سر آيد و قيامت) فرا رسد هيچ كس جز به اذن او سخن نگويد پس برخى از آنها بدبخت اند (خيرات وجودى خود را به هدر داده) و برخى نيكبخت (به همه خيرات وجودى خود دست يافته)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که بدبخت شدند، در آتشند؛ و برای آنان در آنجا، «زفیر» و «شهیق» [= ناله های طولانی دم و بازدم ] است... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه تيره بخت شده اند، در آتش، فرياد و ناله اى دارند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اما كسانى كه بدبخت شدند در آتش اند، در آنجا ناله و دم و بازدمى (چون بانگ خران) دارند
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : جاودانه در آن خواهند ماند، تا آسمانها و زمین برپاست؛ مگر آنچه پروردگارت بخواهد! پروردگارت هر چه را بخواهد انجام می دهد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : تا آسمانها و زمين برجاست، در آن ماندگار خواهند بود، مگر آنچه پروردگارت بخواهد، زيرا پروردگار تو همان كُند كه خواهد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : جاودانه در آنند تا آسمان ها و زمين (جهان آخرت) برپاست مگر آنچه پروردگارت بخواهد (كه خلود را تغيير دهد گرچه يقينا تغيير نخواهد داد) به يقين پروردگار تو هر چه را اراده كند، به قدرت انجام دهنده است
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : امّا آنها که خوشبخت و سعادتمند شدند، جاودانه در بهشت خواهند ماند، تا آسمانها و زمین برپاست، مگر آنچه پروردگارت بخواهد! بخششی است قطع نشدنی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اما كسانى كه نيكبخت شده اند، تا آسمانها و زمين برجاست، در بهشت جاودانند، مگر آنچه پروردگارت بخواهد. [كه اين ] بخششى است كه بريدنى نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اما كسانى كه نيكبخت شدند در بهشت اند جاودانه در آنند تا آسمان ها و زمين (عالم آخرت) برپاست مگر آنچه پروردگارت بخواهد بخششى است بريده نشدنى
فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِّمَّا يَعْبُدُ هَؤُلَاءِ مَا يَعْبُدُونَ إِلَّا كَمَا يَعْبُدُ آبَاؤُهُم مِّن قَبْلُ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمْ نَصِيبَهُمْ غَيْرَ مَنقُوصٍ (109) ترجمه: (1)
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ (110) ترجمه: (2)
وَإِنَّ كُلًّا لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمْ رَبُّكَ أَعْمَالَهُمْ إِنَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (111) ترجمه: (3)
فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (112) ترجمه: (4)
وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ (113) ترجمه: (5)
وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ (114) ترجمه: (6)
وَاصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (115) ترجمه: (7)
فَلَوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِن قَبْلِكُمْ أُولُو بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّنْ أَنجَيْنَا مِنْهُمْ وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَا أُتْرِفُوا فِيهِ وَكَانُوا مُجْرِمِينَ (116) ترجمه: (8)
وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُونَ (117) ترجمه: (9)
ص: 234
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس شکّ و تردیدی (در باطل بودن) معبودهایی که آنها می پرستند، به خود راه مده! آنها همان گونه این معبودها را پرستش می کنند که پدرانشان قبلاً می پرستیدند، و ما نصیب آنان را بی کم و کاست خواهیم داد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس در باره آنچه آنان [=مشركان ] مى پرستند در ترديد مباش. آنان جز همان گونه كه قبلا پدرانشان مى پرستيدند، نمى پرستند. و ما بهره ايشان را تمام و ناكاسته خواهيم داد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس درباره (بطلان) آنچه آنان مى پرستند در شك و ترديد مباش آنان نمى پرستند جز همان گونه كه پدرانشان پيش از اين مى پرستيدند (عبادت تقليدى در اصول دين براى معبودى مصنوع خود) و ما مسلّما بهره اينها را (از متاع محدود دنيا و عذاب نامحدود آخرت) به نحو كامل و بى كم و كاست خواهيم داد
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما به موسی کتاب آسمانی دادیم؛ سپس در آن اختلاف شد؛ و اگر فرمان قبلی خدا (در زمینه آزمایش و اتمام حجّت بر آنها) نبود، در میان آنان داوری می شد! و آنها (هنوز) در شکّ اند، شکّی آمیخته به بدگمانی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به حقيقت، ما به موسى كتاب [آسمانى ] داديم، پس در مورد آن اختلاف شد، و اگر از جانب پروردگارت وعده اى پيشى نگرفته بود، قطعاً ميان آنها داورى شده بود، و بى گمان، آنان در باره آن در شكى بهتان آميزند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين ما موسى را كتاب (آسمانى) داديم، پس در آن (در اصل پذيرش آن از امّت او و در محتواى آن از عالمان امتش) اختلاف افتاد و اگر نبود سخنى كه از پروردگارت (در ازل) گذشته (كه طاغيان را براى اتمام حجّت تا وقت مقدّر مهلت دهد) حتما ميان آنها داورى (و كار آنها يكسره) مى شد، و همانا آنها (يهودان معاصر تو) از اين (قرآن) در شكى ترديدزا و ابهام آورند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پروردگارت اعمال هر یک را بی کم و کاست به آنها خواهد داد؛ او به آنچه عمل می کنند آگاه است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و قطعاً پروردگارت [نتيجه ] اعمال هر يك را به تمام [و كمال ] به آنان خواهد داد، چرا كه او به آنچه انجام مى دهند آگاه است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقيقت اين است كه (جزا يا تجسم عينى) اعمال هر يك از دو طرف اختلاف را پروردگار تو (در روز واپسين) به نحو كامل خواهد داد، چرا كه او به آنچه مى كنند آگاه است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس همان گونه که فرمان یافته ای، استقامت کن؛ و همچنین کسانی که با تو بسوی خدا آمده اند (باید استقامت کنند)! و طغیان نکنید، که خداوند آنچه را انجام می دهید می بیند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، همان گونه كه دستور يافته اى ايستادگى كن، و هر كه با تو توبه كرده [نيز چنين كند]، و طغيان مكنيد كه او به آنچه انجام مى دهيد بيناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس همان گونه كه مأمور شده اى (بر عقايد و اعمال و ابلاغ دينت) پايدار و استوار باش و همچنين كسانى كه با تو (به سوى خدا) رو آورده اند، و طغيان نكنيد، كه همانا او به آنچه به جا مى آوريد بيناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بر ظالمان تکیه ننمایید، که موجب می شود آتش شما را فرا گیرد؛ و در آن حال، هیچ ولیّ و سرپرستی جز خدا نخواهید داشت؛ و یاری نمی شوید! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به كسانى كه ستم كرده اند متمايل مشويد كه آتش [دوزخ ] به شما مى رسد، و در برابر خدا براى شما دوستانى نخواهد بود، و سرانجام يارى نخواهيد شد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كسانى كه ستم كرده اند دل نبنديد و ميل و تكيه نكنيد كه آتش (غضب خدا) به شما مى رسد در حالى كه شما را جز خدا هيچ ياور و سرپرستى نباشد و نيز مورد نصرت خدا هم قرار نگيريد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در دو طرف روز، و اوایل شب، نماز را برپا دار؛ چرا که حسنات، سیئات (و آثار آنها را) از بین می برند؛ این تذکّری است برای کسانی که اهل تذکّرند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در دو طرف روز [=اول و آخر آن ] و نخستين ساعات شب نماز را برپا دار، زيرا خوبيها بديها را از ميان مى برد. اين براى پندگيرندگان، پندى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و نماز را در دو طرف روز و اوايل شب كه نزديك روز است برپا دار (نماز صبح را در نيمه اول روز و ظهر و عصر را در نيمه دوم آن و مغرب و عشا را در اوايل شب بخوان) كه به يقين نيكى ها (كه نماز در رأس آنهاست) گناهان را از بين مى برد (پليدى گناه را از نفس، مفاسد آن را از آفاق، سياهى آن را از نامه عمل و استحقاق عذاب را از عامل مى زدايد)، اين تذكرى است براى يادكنندگان
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و شکیبایی کن، که خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهد کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شكيبا باش كه خدا پاداش نيكوكاران را ضايع نمى گرداند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و صبر و شكيبايى كن، كه همانا خداوند پاداش نيكوكاران را ضايع نمى كند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : چرا در قرون (و اقوام) قبل از شما، دانشمندان صاحب قدرتی نبودند که از فساد در زمین جلوگیری کنند؟! مگر اندکی از آنها، که نجاتشان دادیم! و آنان که ستم می کردند، از تنعّم و کامجوئی پیروی کردند؛ و گناهکار بودند (و نابود شدند)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چرا از نسلهاى پيش از شما خردمندانى نبودند كه [مردم را] از فساد در زمين باز دارند؟ جز اندكى از كسانى كه از ميان آنان نجاتشان داديم. و كسانى كه ستم كردند به دنبال ناز و نعمتى كه در آن بودند رفتند، و آنان بزهكار بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چرا از اجتماعات انسانى پيش از شما (مانند قوم نوح و هود و صالح و لوط) صاحبان عقل و درايتى نبودند كه (مردم را) از فساد در روى زمين بازدارند (تا آن گونه گرفتار عذاب نگردند)؟ جز اندكى از آنها كه نجاتشان داديم (مانند پيامبران و پيروان آنها) و آنان كه ستم كردند تنعّم و كامرانى خود را دنبال كردند و همه گنهكار بودند (پس گمراهى اكثريت بشر در طول تاريخ جاى تعجب و تأسف است)
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و چنین نبود که پروردگارت آبادیها را بظلم و ستم نابود کند در حالی که اهلش در صدد اصلاح بوده باشند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پروردگار تو [هرگز] بر آن نبوده است كه شهرهايى را كه مردمش اصلاحگرند، به ستم هلاك كند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هيچ گاه پروردگارت بر اين نبوده كه شهرها و روستاها را به ستم نابود سازد در حالى كه اهلشان درستكار و اصلاحگر باشند
وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ (118) ترجمه: (1)
إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَ وَلِذَلِكَ خَلَقَهُمْ وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ (119) ترجمه: (2)
وَكُلًّا نَّقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ وَجَاءَكَ فِي هَذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (120) ترجمه: (3)
وَقُل لِّلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنَّا عَامِلُونَ (121) ترجمه: (4)
وَانتَظِرُوا إِنَّا مُنتَظِرُونَ (122) ترجمه: (5)
وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَتَوَكَّلْ عَلَيْهِ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (123) ترجمه: (6)
12 - سوره يوسف
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ (1) ترجمه: (7)
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (2) ترجمه: (8)
نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَذَا الْقُرْآنَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ (3) ترجمه: (9)
إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ (4) ترجمه: (10)
ص: 235
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پروردگارت می خواست، همه مردم را یک امّت (بدون هیچ گونه اختلاف) قرار می داد؛ ولی آنها همواره مختلفند... ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پروردگار تو مى خواست، قطعاً همه مردم را امّت واحدى قرار مى داد، در حالى كه پيوسته در اختلافند، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پروردگارت اراده حتمى مى كرد و همه مردم را (به اجبار) يك امت (متّحد در يك دين عامل به يك آيين) قرار مى داد (اراده قلبى همه را بدون اختيار بر يك اعتقاد و عمل استوار مى كرد، ولى آنها را مختار نمود) و (از اين رو) آنها همواره در اختلافند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : مگر کسی را که پروردگارت رحم کند! و برای همین (پذیرش رحمت) آنها را آفرید! و فرمان پروردگارت قطعی شده که: جهنّم را از همه (سرکشان و طاغیان) جنّ و انس پر خواهم کرد! ______________ ترجمه استاد فولادوند : مگر كسانى كه پروردگار تو به آنان رحم كرده، و براى همين آنان را آفريده است. و وعده پروردگارت [چنين ] تحقّق پذيرفته است [كه:] «البتّه جهنّم را از جنّ و انس يكسره پر خواهم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : مگر كسانى كه پروردگارت بر آنها رحم كرده (توفيق ايمان و وحدت كلمه داده) و براى همين هم آنان را آفريده است و كلمه پروردگارت (از ازل) مسلّم و قطعى شده كه بى ترديد جهنم را از (طاغيان) جن و انس يكسره پر خواهم كرد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما از هر یک از سرگذشتهای انبیا برای تو بازگو کردیم، تا به وسیله آن، قلبت را آرامش بخشیم؛ و اراده ات قوّی گردد. و در این (اخبار و سرگذشتها،) برای تو حقّ، و برای مؤمنان موعظه و تذکّر آمده است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هر يك از سرگذشتهاى پيامبران [خود] را كه بر تو حكايت مى كنيم، چيزى است كه دلت را بدان استوار مى گردانيم، و در اينها حقيقت براى تو آمده، و براى مؤمنان اندرز و تذكّرى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر گونه خبر از اخبار فرستادگان (خود) را براى تو بازگو مى كنيم، اخبارى كه قلب تو را بدان ثابت و استوار سازيم، و در اين سرگذشت ها حق به تو رسيده و پند و تذكرى براى گروندگان آمده است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آنها که ایمان نمی آورند، بگو: «هر چه در قدرت دارید، انجام دهید! ما هم انجام می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و به كسانى كه ايمان نمى آورند بگو: «بر حسب امكانات خود عمل كنيد كه ما [هم ] عمل خواهيم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به كسانى كه ايمان نمى آورند بگو: (بر همين) حال و منزله خود هر چه توانيد به جا آوريد، كه همانا ما نيز (به وظايف خويش) عامليم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و انتظار بکشید! ما هم منتظریم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «و منتظر باشيد كه ما [نيز] منتظر خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (نتيجه كفر و طغيانتان را) منتظر باشيد، كه همانا ما نيز منتظريم
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (آگاهی از) غیب (و اسرار نهان) آسمانها و زمین، تنها از آن خداست؛ و همه کارها به سوی او بازمی گردد! پس او را پرستش کن! و بر او توکّل نما! و پروردگارت از کارهایی که می کنید، هرگز غافل نیست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و نهان آسمانها و زمين از آنِ خداست، و تمام كارها به او بازگردانده مى شود؛ پس او را پرستش كن و بر او توكّل نماى، و پروردگار تو از آنچه انجام مى دهيد غافل نيست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اسرار نهان آسمان ها و زمين از آن خداست (در حيطه ملك و قدرت و علم اوست) و همه فرمان ها و تمام كارها (در جهان هستى به نحو رجو
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : الر، آن آیات کتاب آشکار است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : الف، لام، راء. اين است آيات كتاب روشنگر. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : الف، لام، را. من خداى بينا به همه اشيائم. كتاب من مركب از همين حروف است ولى در عين حال معجزه است. اين كتاب داراى محكمات و اين گونه متشابهات است. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و محمّد (ص) است. اين سوره (و اين آيه هاى والا رتبه) آيات قرآن روشن (براى بشر) و آيات نگاشته شده ( در لوح محفوظ) آشكار (براى خواص ملأ اعلى) است
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما آن را قرآنی عربی نازل کردیم، شاید شما درک کنید (و بیندیشید)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما آن را قرآنى عربى نازل كرديم، باشد كه بينديشيد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه ما آن را به صورت قرآنى عربى (كلماتى خواندنى و به لغت عربى) فرو فرستاديم، باشد كه (در معارف والاى آن) بينديشيد و به خرد دريابيد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ما بهترین سرگذشتها را از طریق این قرآن -که به تو وحی کردیم- بر تو بازگو می کنیم؛ و مسلّماً پیش از این، از آن خبر نداشتی! ______________ ترجمه استاد فولادوند : ما نيكوترين سرگذشت را به موجب اين قرآن كه به تو وحى كرديم، بر تو حكايت مى كنيم، و تو قطعاً پيش از آن از بى خبران بودى. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : ما با وحى اين قرآن به تو، بهترين قصه را با بهترين شيوه داستان سرايى بر تو مى خوانيم و حقيقت اين است كه تو پيش از اين از بى خبران (از اين داستان) بودى
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (به خاطر بیاور) هنگامی را که یوسف به پدرش گفت: «پدرم! من در خواب دیدم که یازده ستاره، و خورشید و ماه در برابرم سجده می کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [ياد كن ] زمانى را كه يوسف به پدرش گفت: «اى پدر، من [در خواب ] يازده ستاره را با خورشيد و ماه ديدم. ديدم [آنها] براى من سجده مى كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (به ياد آر) زمانى كه يوسف به پدر خود (يعقوب) گفت: اى پدر، همانا من يازده ستاره و خورشيد و ماه را (در خواب) ديدم آنها را ديدم كه به من سجده مى كنند
قَالَ يَا بُنَيَّ لَا تَقْصُصْ رُؤْيَاكَ عَلَى إِخْوَتِكَ فَيَكِيدُوا لَكَ كَيْدًا إِنَّ الشَّيْطَانَ لِلْإِنسَانِ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (5) ترجمه: (1)
وَكَذَلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِن تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَيُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَعَلَى آلِ يَعْقُوبَ كَمَا أَتَمَّهَا عَلَى أَبَوَيْكَ مِن قَبْلُ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (6) ترجمه: (2)
لَّقَدْ كَانَ فِي يُوسُفَ وَإِخْوَتِهِ آيَاتٌ لِّلسَّائِلِينَ (7) ترجمه: (3)
إِذْ قَالُوا لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَى أَبِينَا مِنَّا وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّ أَبَانَا لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (8) ترجمه: (4)
اقْتُلُوا يُوسُفَ أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضًا يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبِيكُمْ وَتَكُونُوا مِن بَعْدِهِ قَوْمًا صَالِحِينَ (9) ترجمه: (5)
قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَأَلْقُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ (10) ترجمه: (6)
قَالُوا يَا أَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأْمَنَّا عَلَى يُوسُفَ وَإِنَّا لَهُ لَنَاصِحُونَ (11) ترجمه: (7)
أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ (12) ترجمه: (8)
قَالَ إِنِّي لَيَحْزُنُنِي أَن تَذْهَبُوا بِهِ وَأَخَافُ أَن يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَأَنتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ (13) ترجمه: (9)
قَالُوا لَئِنْ أَكَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذًا لَّخَاسِرُونَ (14) ترجمه: (10)
ص: 236
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «فرزندم! خواب خود را برای برادرانت بازگو مکن، که برای تو نقشه (خطرناکی) می کشند؛ چرا که شیطان، دشمن آشکار انسان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يعقوب ] گفت: «اى پسرك من، خوابت را براى برادرانت حكايت مكن كه براى تو نيرنگى مى انديشند، زيرا شيطان براى آدمى دشمنى آشكار است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: اى پسرك من خواب خود را بر برادرانت بازگو مكن كه برايت حيله اى مى انديشند، همانا شيطان براى انسان دشمنى آشكار است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه پروردگارت تو را برمی گزیند؛ و از تعبیر خوابها به تو می آموزد؛ و نعمتش را بر تو و بر خاندان یعقوب تمام و کامل می کند، همان گونه که پیش از این، بر پدرانت ابراهیم و اسحاق تمام کرد؛ به یقین، پروردگار تو دانا و حکیم است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اين چنين، پروردگارت تو را برمى گزيند، و از تعبير خوابها به تو مى آموزد، و نعمتش را بر تو و بر خاندان يعقوب تمام مى كند، همان گونه كه قبلاً بر پدران تو، ابراهيم و اسحاق، تمام كرد. در حقيقت، پروردگار تو داناى حكيم است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين (نظير انتخابت در اين خواب) پروردگارت تو را (در آينده) برمى گزيند و از تعبير خواب ها و حديث ها (يى كه در كتاب هاى آسمانى و كلمات پيامبران آمده) به تو مى آموزد و نعمتش را بر تو و بر خاندان يعقوب تمام مى كند چنان كه پيش از تو بر پدرانت ابراهيم و اسحاق تمام نمود كه همانا پروردگار تو دانا و با حكمت است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در (داستان) یوسف و برادرانش، نشانه ها (ی هدایت) برای سؤال کنندگان بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : به راستى در [سرگذشتِ ] يوسف و برادرانش براى پُرسندگان عبرتهاست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : حقّا كه در يوسف (در شخص او از نظر عظمت روح و كمالات انسانى و مقام نبوت، و در سرنوشت او) و برادرانش نشانه هايى (از عبرت و هدايت) براى پرسشگران نهفته است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (برادران) گفتند: «یوسف و برادرش [= بنیامین ] نزد پدر، از ما محبوبترند؛ در حالی که ما گروه نیرومندی هستیم! مسلّماً پدر ما، در گمراهی آشکاری است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : هنگامى كه [برادران او] گفتند: «يوسف و برادرش نزد پدرمان از ما -كه جمعى نيرومند هستيم- دوست داشتنى ترند. قطعاً پدر ما در گمراهى آشكارى است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه كه (به يكديگر) گفتند: يوسف و برادرش (بنيامين كه دو برادر از يك مادر بودند) نزد پدر ما از ما محبوب ترند در حالى كه ما گروهى نيرومند ( نگهبان خانه و اموال پدر و مدبر امور او) هستيم به راستى پدر ما (از نظر سليقه زندگى و رفتار با فرزندان) در گمراهى آشكارى است (مفضول را بر فاضل ترجيح مى دهد)
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یوسف را بکشید؛ یا او را به سرزمین دوردستی بیفکنید؛ تا توجه پدر، فقط به شما باشد؛ و بعد از آن، (از گناه خود توبه می کنید؛ و) افراد صالحی خواهید بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يكى گفت:] «يوسف را بكُشيد يا او را به سرزمينى بيندازيد، تا توجّه پدرتان معطوف شما گردد، و پس از او مردمى شايسته باشيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : يوسف را بكشيد يا او را در سرزمينى (نامعلوم) بيفكنيد تا توجه پدرتان تنها براى شما باشد و پس از آن (از راه توبه نزد پدر و خدا) گروهى صالح باشيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یکی از آنها گفت: «یوسف را نکشید! و اگر می خواهید کاری انجام دهید، او را در نهانگاه چاه بیفکنید؛ تا بعضی از قافله ها او را برگیرند (و با خود به مکان دوری ببرند)!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گوينده اى از ميان آنان گفت: «يوسف را مكُشيد. اگر كارى مى كنيد، او را در نهانخانه چاه بيفكنيد، تا برخى از مسافران او را برگيرند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گوينده اى از آنها (كه بزرگتر و عاقل ترشان بود) گفت: يوسف را نكشيد و اگر انجام دهنده كارى هستيد او را در نهان گاه چاه بيفكنيد تا برخى از كاروان ها او را برگيرند (و از منطقه بيرون برند و بر اين امر تصميم گرفتند)
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (و برای انجام این کار، برادران نزد پدر آمدند و) گفتند: «پدرجان! چرا تو درباره (برادرمان) یوسف، به ما اطمینان نمی کنی؟! در حالی که ما خیرخواه او هستیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى پدر، تو را چه شده است كه ما را بر يوسف امين نمى دانى در حالى كه ما خيرخواه او هستيم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (سپس نزد پدر آمده) گفتند: اى پدر، تو را چه شده كه ما را بر (نگهدارى) يوسف امين نمى دانى در حالى كه بى ترديد ما خيرخواه اوييم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : فردا او را با ما (به خارج شهر) بفرست، تا غذای کافی بخورد و تفریح کند؛ و ما نگهبان او هستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : فردا او را با ما بفرست تا [در چمن ] بگردد و بازى كند، و ما به خوبى نگهبان او خواهيم بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : او را فردا با ما بفرست تا در چمنزار بگردد و بازى كند و حتما ما او را نگهبانيم
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پدر) گفت: «من از بردن او غمگین می شوم؛ و از این می ترسم که گرگ او را بخورد، و شما از او غافل باشید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «اينكه او را ببَريد سخت مرا اندوهگين مى كند، و مى ترسم از او غافل شويد و گرگ او را بخورد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: همانا (بيرون) بردن او مرا سخت غمگين مى كند و مى ترسم در حالى كه از او غافليد گرگ او را بخورد
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «با اینکه ما گروه نیرومندی هستیم، اگر گرگ او را بخورد، ما از زیانکاران خواهیم بود (و هرگز چنین چیزی) ممکن نیست!)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اگر گرگ او را بخورد با اينكه ما گروهى نيرومند هستيم، در آن صورت ما قطعاً [مردمى ] بى مقدار خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: البته اگر او را گرگ بخورد در حالى كه ما گروهى نيرومنديم در آن صورت ما سخت زيانكار خواهيم بود
فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَن يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (15) ترجمه: (1)
وَجَاءُوا أَبَاهُمْ عِشَاءً يَبْكُونَ (16) ترجمه: (2)
قَالُوا يَا أَبَانَا إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِندَ مَتَاعِنَا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ وَمَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لَّنَا وَلَوْ كُنَّا صَادِقِينَ (17) ترجمه: (3)
وَجَاءُوا عَلَى قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا فَصَبْرٌ جَمِيلٌ وَاللَّهُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ (18) ترجمه: (4)
وَجَاءَتْ سَيَّارَةٌ فَأَرْسَلُوا وَارِدَهُمْ فَأَدْلَى دَلْوَهُ قَالَ يَا بُشْرَى هَذَا غُلَامٌ وَأَسَرُّوهُ بِضَاعَةً وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (19) ترجمه: (5)
وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍ وَكَانُوا فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِينَ (20) ترجمه: (6)
وَقَالَ الَّذِي اشْتَرَاهُ مِن مِّصْرَ لِامْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْوَاهُ عَسَى أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَكَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ وَلِنُعَلِّمَهُ مِن تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَى أَمْرِهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (21) ترجمه: (7)
وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (22) ترجمه: (8)
ص: 237
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که او را با خود بردند، و تصمیم گرفتند وی را در مخفی گاه چاه قرار دهند، (سرانجام مقصد خود را عملی ساختند؛) و به او وحی فرستادیم که آنها را در آینده از این کارشان با خبر خواهی ساخت؛ در حالی که آنها نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس وقتى او را بردند و همداستان شدند تا او را در نهانخانه چاه بگذارند [چنين كردند]. و به او وحى كرديم كه قطعاً آنان را از اين كارشان -در حالى كه نمى دانند- با خبر خواهى كرد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون او را بردند و تصميم گرفتند كه در نهانگاه چاهش قرار دهند (جنايتشان را انجام دادند) و ما (در همانجا) به وى وحى كرديم كه (روزى) آنها را از اين كارشان خبر خواهى داد در حالى كه آگاه نباشند (تو آنها را بشناسى و آنها تو را نشناسند)
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (برادران یوسف) شب هنگام، گریان به سراغ پدر آمدند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و شامگاهان، گريان نزد پدر خود [باز] آمدند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شبانگاه گريه كنان نزد پدرشان آمدند
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای پدر! ما رفتیم و مشغول مسابقه شدیم، و یوسف را نزد اثاث خود گذاردیم؛ و گرگ او را خورد! تو هرگز سخن ما را باور نخواهی کرد، هر چند راستگو باشیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى پدر، ما رفتيم مسابقه دهيم، و يوسف را پيش كالاى خود نهاديم. آنگاه گرگ او را خورد، ولى تو ما را هر چند راستگو باشيم باور نمى دارى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى پدر، ما رفتيم سرگرم مسابقه شديم و يوسف را نزد اسباب و اثاثيه خود رها كرديم پس او را گرگ خورد، و تو هرگز ما را باور ندارى هر چند راستگو باشيم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و پیراهن او را با خونی دروغین (آغشته ساخته، نزد پدر) آوردند؛ گفت: «هوسهای نفسانی شما این کار را برایتان آراسته! من صبر جمیل (و شکیبائی خالی از ناسپاسی) خواهم داشت؛ و در برابر آنچه می گویید، از خداوند یاری می طلبم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پيراهنش را [آغشته ] به خونى دروغين آوردند. [يعقوب ] گفت: «[نه ] بلكه نَفْس شما كارى [بد] را براى شما آراسته است. اينك صبرى نيكو [براى من بهتر است ]. و بر آنچه توصيف مى كنيد، خدا يارى ده است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و بر روى پيراهن وى خونى دروغين آوردند. (پدر) گفت: (چنين نيست كه مى گوييد چگونه يوسف را خورده كه پيراهنش را ندريده؟) بلكه نفستان كارى (زشت) را در نظرتان آراسته است پس صبر و شكيبايى نيكو بايدم كرد، و خداست كه بايد بر آنچه توصيف مى كنيد از او يارى جست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (در همین حال) کاروانی فرا رسید؛ و مأمور آب را (به سراغ آب) فرستادند؛ او دلو خود را در چاه افکند؛ (ناگهان) صدا زد: «مژده باد! این کودکی است (زیبا و دوست داشتنی!)» و این امر را بعنوان یک سرمایه از دیگران مخفی داشتند. و خداوند به آنچه آنها انجام می دادند، آگاه بود. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و كاروانى آمد. پس آب آور خود را فرستادند. و دلوش را انداخت. گفت: «مژده! اين يك پسر است!» و او را چون كالايى پنهان داشتند. و خدا به آنچه مى كردند دانا بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و كاروانى بيامد، پس آب آورشان را فرستادند، او دلوش را (در چاه) افكند (و چون از چاه بيرون كشيد ناگهان) گفت: اى مژده! اين يك پسر بچه است! و (آب آوران) او را (از كاروان و يا كاروانيان او را از ساير مردم) به عنوان سرمايه تجارت پنهان داشتند، و خدا به آنچه مى كردند دانا بود
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (سرانجام،) او را به بهای کمی -چند درهم- فروختند؛ و نسبت به (فروختن) او، بی رغبت بودند (؛ چرا که می ترسیدند رازشان فاش شود). ______________ ترجمه استاد فولادوند : و او را به بهاى ناچيزى -چند درهم- فروختند و در آن بى رغبت بودند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و او را به بهايى ناچيز و درهم هايى چند فروختند (برادرانش كه براى اطلاع آمده بودند او را به عنوان برده گريزپا به كاروانيان و آنها هم او را به مركز برده به عزيز مصر فروختند) و (برادران از بيم رسوايى، و كاروانيان به خاطر وجود نشانه هاى آزادى در وى) به او بى رغبت بودند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن کس که او را از سرزمین مصر خرید [= عزیز مصر]، به همسرش گفت: «مقام وی را گرامی دار، شاید برای ما سودمند باشد؛ و یا او را بعنوان فرزند انتخاب کنیم!» و اینچنین یوسف را در آن سرزمین متمکّن ساختیم! (ما این کار را کردیم، تا او را بزرگ داریم؛ و) از علم تعبیر خواب به او بیاموزیم؛ خداوند بر کار خود پیروز است، ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس كه او را از مصر خريده بود به همسرش گفت: «نيكش بدار، شايد به حال ما سود بخشد يا او را به فرزندى اختيار كنيم.» و بدين گونه ما يوسف را در آن سرزمين مكانت بخشيديم تا به او تأويل خوابها را بياموزيم، و خدا بر كار خويش چيره است ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن كس از اهل مصر كه او را خريده بود به همسر خود گفت: مقام و منزلت او را گرامى دار، شايد به ما سود بخشد يا او را به فرزندى بگيريم. و اين چنين ما يوسف را در آن سرزمين تمكّن و منزلت داديم (البته براى حكمت ها و مصالحى) و براى اينكه او را از تعبير حديث ها (تعبير خواب ها كه احاديث فرشتگان است و مآل فهمى احاديث انبيا) بياموزيم، و خداوند بر كار خويش (كه تدبير امور جهان هستى است) مسلّط است و لكن بيشتر مردم نمى دانند
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که به بلوغ و قوّت رسید، ما «حکم» [= نبوّت ] و «علم» به او دادیم؛ و اینچنین نیکوکاران را پاداش می دهیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون به حد رشد رسيد، او را حكمت و دانش عطا كرديم، و نيكوكاران را چنين پاداش مى دهيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون به حد بلوغ و كمال نيروى بدنى و فكرى رسيد او را قدرت داورى، معارف عقلى، علوم شرايع (گذشته، شريعت نوح و ابراهيم) داديم، و ما نيكوكاران را اين چنين پاداش مى دهيم
وَرَاوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِهَا عَن نَّفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الْأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (23) ترجمه: (1)
وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَن رَّأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ (24) ترجمه: (2)
وَاسْتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِن دُبُرٍ وَأَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَى الْبَابِ قَالَتْ مَا جَزَاءُ مَنْ أَرَادَ بِأَهْلِكَ سُوءًا إِلَّا أَن يُسْجَنَ أَوْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (25) ترجمه: (3)
قَالَ هِيَ رَاوَدَتْنِي عَن نَّفْسِي وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّنْ أَهْلِهَا إِن كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِن قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَهُوَ مِنَ الْكَاذِبِينَ (26) ترجمه: (4)
وَإِن كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ فَكَذَبَتْ وَهُوَ مِنَ الصَّادِقِينَ (27) ترجمه: (5)
فَلَمَّا رَأَى قَمِيصَهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِن كَيْدِكُنَّ إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌ (28) ترجمه: (6)
يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا وَاسْتَغْفِرِي لِذَنبِكِ إِنَّكِ كُنتِ مِنَ الْخَاطِئِينَ (29) ترجمه: (7)
وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ تُرَاوِدُ فَتَاهَا عَن نَّفْسِهِ قَدْ شَغَفَهَا حُبًّا إِنَّا لَنَرَاهَا فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (30) ترجمه: (8)
ص: 238
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و آن زن که یوسف در خانه او بود، از او تمنّای کامجویی کرد؛ درها را بست و گفت: «بیا (بسوی آنچه برای تو مهیاست!)» (یوسف) گفت: «پناه می برم به خدا! او [= عزیز مصر] صاحب نعمت من است؛ مقام مرا گرامی داشته؛ (آیا ممکن است به او ظلم و خیانت کنم؟!) مسلّماً ظالمان رستگار نمی شوند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن [بانو] كه وى در خانه اش بود خواست از او كام گيرد، و درها را [پياپى ] چفت كرد و گفت: «بيا كه از آنِ توام!» [يوسف ] گفت: «پناه بر خدا، او آقاى من است. به من جاى نيكو داده است. قطعاً ستمكاران رستگار نمى شوند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و آن زنى كه وى در خانه اش بود از او به رفق و فريب درخواست كامجويى كرد و (بدين منظور) درها را محكم بست و گفت: بشتاب، من از بهر تو آماده ام. يوسف گفت: پناه بر خدا، او (شويت) مربّى من است كه جايگاهم را نيكو كرده، و او (خدا) پروردگار من است كه مقام و منزلتم را نيكو ساخته بى ترديد ستمكاران هرگز رستگار نمى شوند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آن زن قصد او کرد؛ و او نیز -اگر برهان پروردگار را نمی دید- قصد وی می نمود! اینچنین کردیم تا بدی و فحشا را از او دور سازیم؛ چرا که او از بندگان مخلص ما بود! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و در حقيقت [آن زن ] آهنگ وى كرد، و [يوسف نيز] اگر برهان پروردگارش را نديده بود، آهنگ او مى كرد. چنين [كرديم ] تا بدى و زشتكارى را از او بازگردانيم، چرا كه او از بندگان مخلص ما بود. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و حقّا كه آن زن (براى كامجويى) قصد وى كرد، و اگر نه اين بود كه يوسف برهان پروردگار خود را ديد (مقام نبوت خود و عظمت خداوند را) طبعا (براى آميزش) قصد او مى كرد (ولى با ديدن برهان اين قصد محال بود)، و يا آنكه آن زن وى را (براى فحشا) قصد نمود و او هم وى را (براى زدن يا كشتن به عنوان دفاع) قصد مى كرد اگر نه اين بود كه برهان پروردگار خود را ديد (كه او را به سوى فرار از صحنه هدايت نمود. و) ما چنين كرديم تا بدى (قتل نفس) و فحشا (اتهام به زنا) را از او بازگردانيم، كه همانا او از بندگان برگزيده ما بود
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هر دو به سوی در، دویدند (در حالی که همسر عزیز، یوسف را تعقیب می کرد)؛ و پیراهن او را از پشت (کشید و) پاره کرد. و در این هنگام، آقای آن زن را دم در یافتند! آن زن گفت: «کیفر کسی که بخواهد نسبت به اهل تو خیانت کند، جز زندان و یا عذاب دردناک، چه خواهد بود؟!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن دو به سوى در بر يكديگر سبقت گرفتند، و [آن زن ] پيراهن او را از پشت بدريد و در آستانه در آقاى آن زن را يافتند. آن گفت: «كيفر كسى كه قصد بد به خانواده تو كرده چيست؟ جز اينكه زندانى يا [دچار] عذابى دردناك شود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و هر دو از يكديگر به سوى در پيشى گرفتند و آن زن پيراهن وى را از پشت بدريد، و (چون در باز شد) هر دو آقاى زن را (شوهرش را) نزديك در يافتند، زن گفت: جزاى كسى كه به خانواده ات قصد بدى كند چيست جز آنكه زندانى شود يا عذابى دردناك ببيند؟
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «او مرا با اصرار به سوی خود دعوت کرد!» و در این هنگام، شاهدی از خانواده آن زن شهادت داد که: «اگر پیراهن او از پیش رو پاره شده، آن آن راست می گوید، و او از دروغگویان است. ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف ] گفت: «او از من كام خواست.» و شاهدى از خانواده آن زن شهادت داد: «اگر پيراهن او از جلو چاك خورده، زن راست گفته و او از دروغگويان است، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يوسف) گفت: اين زن از من درخواست كامجويى كرد و شاهدى از خانواده زن (مردى حكيم يا كودكى در گهواره) گواهى داد (هدايت به سوى گواه عقلى كرد و آن كيفيت چاك شدن پيراهن است) كه اگر پيراهن او از جلو پاره شده، زن راست گفته و او از دروغگويان است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر پیراهنش از پشت پاره شده، آن زن دروغ می گوید، و او از راستگویان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و اگر پيراهن او از پشت دريده شده، زن دروغ گفته و او از راستگويان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اگر پيراهنش از پشت پاره شده، زن دروغ گفته و او از راستگويان است
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (عزیز مصر) دید پیراهن او [= یوسف ] از پشت پاره شده، گفت: «این از مکر و حیله شما زنان است؛ که مکر و حیله شما زنان، عظیم است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون [شوهرش ] ديد پيراهن او از پشت چاك خورده است گفت: «بى شك، اين از نيرنگ شما [زنان ] است، كه نيرنگ شما [زنان ] بزرگ است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون ديد كه پيراهنش از پشت پاره شده، گفت: اين از مكر و نيرنگ شما زن هاست حقّا كه نيرنگ شما (درباره جذب دل هاى مردان) بزرگ است
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : یوسف از این موضوع، صرف نظر کن! و تو ای زن نیز از گناهت استغفار کن، که از خطاکاران بودی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى يوسف، از اين [پيشامد] روى بگردان. و تو [اى زن ] براى گناه خود آمرزش بخواه كه تو از خطاكاران بوده اى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى يوسف، تو از (افشاى) اين قضيه صرف نظر كن، و تو نيز (اى زن) از گناهت آمرزش بخواه، كه همانا از خطاكاران بوده اى
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (این جریان در شهر منعکس شد؛) گروهی از زنان شهر گفتند: «همسر عزیز، جوانش [= غلامش ] را بسوی خود دعوت می کند! عشق این جوان، در اعماق قلبش نفوذ کرده، ما او را در گمراهی آشکاری می بینیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [دسته اى از] زنان در شهر گفتند: «زن عزيز از غلام خود، كام خواسته و سخت خاطرخواه او شده است. به راستى ما او را در گمراهى آشكارى مى بينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و در شهر (مصر) عده اى از زن ها گفتند: زن عزيز از غلام خود درخواست كامجويى مى كند! محبت او از پرده دل بر عمق قلبش نفوذ كرده، حقّا كه ما او را در گمراهيى آشكار مى بينيم
فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَيْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَأً وَآتَتْ كُلَّ وَاحِدَةٍ مِّنْهُنَّ سِكِّينًا وَقَالَتِ اخْرُجْ عَلَيْهِنَّ فَلَمَّا رَأَيْنَهُ أَكْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا هَذَا بَشَرًا إِنْ هَذَا إِلَّا مَلَكٌ كَرِيمٌ (31) ترجمه: (1)
قَالَتْ فَذَلِكُنَّ الَّذِي لُمْتُنَّنِي فِيهِ وَلَقَدْ رَاوَدتُّهُ عَن نَّفْسِهِ فَاسْتَعْصَمَ وَلَئِن لَّمْ يَفْعَلْ مَا آمُرُهُ لَيُسْجَنَنَّ وَلَيَكُونًا مِّنَ الصَّاغِرِينَ (32) ترجمه: (2)
قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُن مِّنَ الْجَاهِلِينَ (33) ترجمه: (3)
فَاسْتَجَابَ لَهُ رَبُّهُ فَصَرَفَ عَنْهُ كَيْدَهُنَّ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (34) ترجمه: (4)
ثُمَّ بَدَا لَهُم مِّن بَعْدِ مَا رَأَوُا الْآيَاتِ لَيَسْجُنُنَّهُ حَتَّى حِينٍ (35) ترجمه: (5)
وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِ قَالَ أَحَدُهُمَا إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا وَقَالَ الْآخَرُ إِنِّي أَرَانِي أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِي خُبْزًا تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُ نَبِّئْنَا بِتَأْوِيلِهِ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ (36) ترجمه: (6)
قَالَ لَا يَأْتِيكُمَا طَعَامٌ تُرْزَقَانِهِ إِلَّا نَبَّأْتُكُمَا بِتَأْوِيلِهِ قَبْلَ أَن يَأْتِيَكُمَا ذَلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَنِي رَبِّي إِنِّي تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ (37) ترجمه: (7)
ص: 239
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (همسر عزیز) از فکر آنها باخبر شد، به سراغشان فرستاد (و از آنها دعوت کرد)؛ و برای آنها پشتی (گرانبها، و مجلس باشکوهی) فراهم ساخت؛ و به دست هر کدام، چاقویی (برای بریدن میوه) داد؛ و در این موقع (به یوسف) گفت: «وارد مجلس آنان شو!» هنگامی که چشمشان به او افتاد، او را بسیار بزرگ (و زیبا) شمردند؛ و (بی توجه) دستهای خود را بریدند؛ و گفتند: «منزّه است خدا! این بشر نیست؛ این یک فرشته بزرگوار است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون [همسر عزيز] از مكرشان اطلاع يافت، نزد آنان [كسى ] فرستاد، و محفلى برايشان آماده ساخت، و به هر يك از آنان [ميوه و] كاردى داد و [به يوسف ] گفت: «بر آنان درآى.» پس چون [زنان ] او را ديدند، وى را بس شگرف يافتند و [از شدت هيجان ] دستهاى خود را بريدند و گفتند: «منزه است خدا، اين بشر نيست، اين جز فرشته اى بزرگوار نيست.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون (زن عزيز) سخنان مكرآميز آنها را شنيد سراغ آنها فرستاد و برايشان تكيه گاهى آماده ساخت و به دست هر يك كاردى (براى خوردن ميوه) داد و (به عنوان سلام و پذيرايى آنها به يوسف) گفت: به مجلس آنها درآى. چون او را ديدند بزرگش شمردند و (واله جمالش شدند به حدى كه) دست هايشان را سخت بريدند و (از فرط تعجب و تحسين) گفتند: منزه است خداوند، اين بشر نيست، اين جز فرشته اى بزرگوار نيست
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (همسر عزیز) گفت: «این همان کسی است که بخاطر (عشق) او مرا سرزنش کردید! (آری،) من او را به خویشتن دعوت کردم؛ و او خودداری کرد! و اگر آنچه را دستور می دهم انجام ندهد، به زندان خواهد افتاد؛ و مسلّماً خوار و ذلیل خواهد شد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [زليخا] گفت: «اين همان است كه در باره او سرزنشم مى كرديد. آرى، من از او كام خواستم و[لى ] او خود را نگاه داشت، و اگر آنچه را به او دستور مى دهم نكند قطعاً زندانى خواهد شد و حتماً از خوارشدگان خواهد گرديد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : زن گفت: اين همان كس است كه مرا درباره وى (غيابا) سرزنش كرديد و البته من از وى درخواست كامجويى كردم و او خوددارى نمود، و باز هم اگر آنچه را فرمانش مى دهم نكند زندانى خواهد شد و مسلّما از خوارشدگان خواهد گشت
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «پروردگارا! زندان نزد من محبوبتر است از آنچه اینها مرا بسوی آن می خوانند! و اگر مکر و نیرنگ آنها را از من باز نگردانی، بسوی آنان متمایل خواهم شد و از جاهلان خواهم بود!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف ] گفت: «پروردگارا، زندان براى من دوست داشتنى تر است از آنچه مرا به آن مى خوانند، و اگر نيرنگ آنان را از من بازنگردانى، به سوى آنان خواهم گراييد و از [جمله ] نادانان خواهم شد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يوسف) گفت: پروردگارا، زندان براى من از آنچه مرا به آن دعوت مى كنند محبوبتر است، و اگر مكر و نيرنگ آن زنان را از من بازنگردانى به سوى آنها ميل خواهم كرد و از نادان ها خواهم بود
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پروردگارش دعای او را اجابت کرد؛ و مکر آنان را از او بگردانید؛ چرا که او شنوا و داناست! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس، پروردگارش [دعاى ] او را اجابت كرد و نيرنگ آنان را از او بگردانيد. آرى، او شنواى داناست. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس پروردگارش دعاى او را اجابت نمود و مكر آنان را از وى بگردانيد، كه همانا اوست كه شنوا و داناست
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و بعد از آنکه نشانه های (پاکی یوسف) را دیدند، تصمیم گرفتند او را تا مدّتی زندانی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه پس از ديدن آن نشانه ها، به نظرشان آمد كه او را تا چندى به زندان افكنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از ديدن نشانه ها (ى بى گناهى او مانند قول شاهد، چاك شدن پيراهن از عقب و عفت روح يوسف) به نظرشان رسيد كه وى را تا مدتى زندانى كنند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و دو جوان، همراه او وارد زندان شدند؛ یکی از آن دو گفت: «من در خواب دیدم که (انگور برای) شراب می فشارم!» و دیگری گفت: «من در خواب دیدم که نان بر سرم حمل می کنم؛ و پرندگان از آن می خورند؛ ما را از تعبیر این خواب آگاه کن که تو را از نیکوکاران می بینیم.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و دو جوان با او به زندان درآمدند. [روزى ] يكى از آن دو گفت: «من خويشتن را [به خواب ] ديدم كه [انگور براى ] شراب مى فشارم»؛ و ديگرى گفت: «من خود را [به خواب ] ديدم كه بر روى سرم نان مى برم و پرندگان از آن مى خورند. به ما از تعبيرش خبر ده، كه ما تو را از نيكوكاران مى بينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و همراه يوسف دو غلام (از غلامان شاه) وارد زندان شدند، يكى از آن دو گفت: من (در خواب) خودم را مى ديدم كه انگور (براى ساختن شراب) مى فشارم و ديگرى گفت: من خودم را مى ديدم كه نانى بر بالاى سر خود حمل مى كنم كه پرندگان از آن مى خورند. ما را از تعبير اين (خواب ها) خبر ده، كه همانا ما تو را از نيكوكاران مى بينيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «پیش از آنکه جیره غذایی شما فرا رسد، شما را از تعبیر خوابتان آگاه خواهم ساخت. این، از دانشی است که پروردگارم به من آموخته است. من آیین قومی را که به خدا ایمان ندارند، و به سرای دیگر کافرند، ترک گفتم (و شایسته چنین موهبتی شدم)! ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «غذايى را كه روزى شماست براى شما نمى آورند مگر آنكه من از تعبير آن به شما خبر مى دهم پيش از آنكه [تعبير آن ] به شما برسد. اين از چيزهايى است كه پروردگارم به من آموخته است. من آيين قومى را كه به خدا اعتقاد ندارند و منكر آخرتند رها كرده ام، ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: طعامى كه جيره شما باشد برايتان نمى آيد مگر آنكه شما را از تعبير آن خواب قبل از آنكه به شما برسد خبر مى دهم. اين (علم تعبير) از چيزهايى است كه پروردگارم به من آموخته است، زيرا من آيين گروهى را كه به خدا ايمان ندارند و به سراى واپسين كافرند ترك كرده ام
وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَائِي إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ مَا كَانَ لَنَا أَن نُّشْرِكَ بِاللَّهِ مِن شَيْءٍ ذَلِكَ مِن فَضْلِ اللَّهِ عَلَيْنَا وَعَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ (38) ترجمه: (1)
يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَأَرْبَابٌ مُّتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (39) ترجمه: (2)
مَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِهِ إِلَّا أَسْمَاءً سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (40) ترجمه: (3)
يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُمَا فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْرًا وَأَمَّا الْآخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ الطَّيْرُ مِن رَّأْسِهِ قُضِيَ الْأَمْرُ الَّذِي فِيهِ تَسْتَفْتِيَانِ (41) ترجمه: (4)
وَقَالَ لِلَّذِي ظَنَّ أَنَّهُ نَاجٍ مِّنْهُمَا اذْكُرْنِي عِندَ رَبِّكَ فَأَنسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ (42) ترجمه: (5)
وَقَالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرَى سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعَ سُنبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُؤْيَايَ إِن كُنتُمْ لِلرُّؤْيَا تَعْبُرُونَ (43) ترجمه: (6)
ص: 240
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من از آیین پدرانم ابراهیم و اسحاق و یعقوب پیروی کردم! برای ما شایسته نبود چیزی را همتای خدا قرار دهیم؛ این از فضل خدا بر ما و بر مردم است؛ ولی بیشتر مردم شکرگزاری نمی کنند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آيين پدرانم، ابراهيم و اسحاق و يعقوب را پيروى نموده ام. براى ما سزاوار نيست كه چيزى را شريك خدا كنيم. اين از عنايت خدا بر ما و بر مردم است، ولى بيشتر مردم سپاسگزارى نمى كنند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از دين و آيين پدرانم ابراهيم و اسحاق و يعقوب پيروى كرده ام ما (خانواده) را نسزد كه هيچ چيزى را شريك خدا سازيم. اين (توحيد و هدايت) از فضل خداست بر ما و بر همه مردم، لكن بيشتر مردم سپاس نمى گزارند
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای دوستان زندانی من! آیا خدایان پراکنده بهترند، یا خداوند یکتای پیروز؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى دو رفيق زندانيم، آيا خدايان پراكنده بهترند يا خداى يگانه مقتدر؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى دو يار زندانى من، آيا خدايان متعدد و پراكنده بهترند (مانند بت ها، ستارگان و غيره) يا خداى يكتاى غالب و چيره (بر جهان هستى)
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این معبودهایی که غیر از خدا می پرستید، چیزی جز اسمهائی (بی مسمّا) که شما و پدرانتان آنها را خدا نامیده اید، نیست؛ خداوند هیچ دلیلی بر آن نازل نکرده؛ حکم تنها از آن خداست؛ فرمان داده که غیر از او را نپرستید! این است آیین پابرجا؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : شما به جاى او جز نامهايى [چند] را نمى پرستيد كه شما و پدرانتان آنها را نامگذارى كرده ايد، و خدا دليلى بر [حقانيت ] آنها نازل نكرده است. فرمان جز براى خدا نيست. دستور داده كه جز او را نپرستيد. اين است دين درست، ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : شما به جاى خداوند نمى پرستيد جز نام هايى (بى محتوا) را كه شما و پدرانتان نامگذارى كرده ايد و خدا بر (صلاحيت پرستش) آنها هيچ حجت و برهانى را نازل نكرده است. فرمان نافذ و حكومت (بر جهان هستى) جز از آن خدا نيست دستور داده كه غير او را نپرستيد آن است دين پابرجا و استوار، و لكن بيشتر مردم نمى دانند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : ای دوستان زندانی من! امّا یکی از شما (دو نفر، آزاد می شود؛ و) ساقی شراب برای صاحب خود خواهد شد؛ و امّا دیگری به دار آویخته می شود؛ و پرندگان از سر او می خورند! و مطلبی که درباره آن (از من) نظر خواستید، قطعی و حتمی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : اى دو رفيق زندانيم، اما يكى از شما به آقاى خود باده مى نوشاند، و اما ديگرى به دار آويخته مى شود و پرندگان از [مغز] سرش مى خورند. امرى كه شما دو تن از من جويا شديد تحقق يافت. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : اى دو يار زندانى من، اما يكى از شما (آزاد مى شود و) خواجه خود را شراب مى نوشاند و اما آن ديگرى به دار آويخته مى شود و پرندگان از (مغز) سرش مى خورند. كارى كه شما دو نفر از تعبير آن خواستيد حكم آن (از سوى خدا) صادر شده و انجامش قطعى است
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و به آن یکی از آن دو نفر، که می دانست رهایی می یابد، گفت: «مرا نزد صاحبت [= سلطان مصر] یادآوری کن!» ولی شیطان یادآوری او را نزد صاحبش از خاطر وی برد؛ و بدنبال آن، (یوسف) چند سال در زندان باقی ماند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [يوسف ] به آن كس از آن دو كه گمان مى كرد خلاص مى شود، گفت: «مرا نزد آقاى خود به ياد آور.» و[لى ] شيطان، يادآورى به آقايش را از ياد او برد؛ در نتيجه، چند سالى در زندان ماند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يكى از آن دو نفر كه مى دانست خلاص مى شود گفت: مرا در نزد خواجه ات ياد آر اما شيطان يادآورى او را نزد خواجه اش از يادش برد، از اين رو يوسف چند سالى (ما بين سه تا نه سال) در زندان بماند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پادشاه گفت: «من در خواب دیدم هفت گاو چاق را که هفت گاو لاغر آنها را می خورند؛ و هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشکیده؛ (که خشکیده ها بر سبزها پیچیدند؛ و آنها را از بین بردند.) ای جمعیّت اشراف! درباره خواب من نظر دهید، اگر خواب را تعبیر می کنید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پادشاه [مصر] گفت: «من [در خواب ] ديدم هفت گاو فربه است كه هفت [گاو] لاغر آنها را مى خورند، و هفت خوشه سبز و [هفت خوشه ] خشگيده ديگر. اى سران قوم، اگر خواب تعبير مى كنيد، در باره خواب من، به من نظر دهيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (روزى) شاه گفت: من (در خواب) مى ديدم هفت گاو فربه را كه هفت گاو لاغر آنها را مى خورند و هفت خوشه سبز و خوشه هاى ديگر خشكيده را (كه بر سبزها پيچيده و آنها را مى خشكانند). اى سران قوم، مرا درباره خوابم نظر دهيد اگر تعبير خواب مى كنيد
قَالُوا أَضْغَاثُ أَحْلَامٍ وَمَا نَحْنُ بِتَأْوِيلِ الْأَحْلَامِ بِعَالِمِينَ (44) ترجمه: (1)
وَقَالَ الَّذِي نَجَا مِنْهُمَا وَادَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ أَنَا أُنَبِّئُكُم بِتَأْوِيلِهِ فَأَرْسِلُونِ (45) ترجمه: (2)
يُوسُفُ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ أَفْتِنَا فِي سَبْعِ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعِ سُنبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ لَّعَلِّي أَرْجِعُ إِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ (46) ترجمه: (3)
قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِي سُنبُلِهِ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّا تَأْكُلُونَ (47) ترجمه: (4)
ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَلِكَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّا تُحْصِنُونَ (48) ترجمه: (5)
ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَلِكَ عَامٌ فِيهِ يُغَاثُ النَّاسُ وَفِيهِ يَعْصِرُونَ (49) ترجمه: (6)
وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ فَلَمَّا جَاءَهُ الرَّسُولُ قَالَ ارْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَاسْأَلْهُ مَا بَالُ النِّسْوَةِ اللَّاتِي قَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ إِنَّ رَبِّي بِكَيْدِهِنَّ عَلِيمٌ (50) ترجمه: (7)
قَالَ مَا خَطْبُكُنَّ إِذْ رَاوَدتُّنَّ يُوسُفَ عَن نَّفْسِهِ قُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا عَلِمْنَا عَلَيْهِ مِن سُوءٍ قَالَتِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ الْآنَ حَصْحَصَ الْحَقُّ أَنَا رَاوَدتُّهُ عَن نَّفْسِهِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ (51) ترجمه: (8)
ذَلِكَ لِيَعْلَمَ أَنِّي لَمْ أَخُنْهُ بِالْغَيْبِ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي كَيْدَ الْخَائِنِينَ (52) ترجمه: (9)
ص: 241
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «خوابهای پریشان و پراکنده ای است؛ و ما از تعبیر این گونه خوابها آگاه نیستیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «خوابهايى است پريشان، و ما به تعبير خوابهاى آشفته دانا نيستيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: خواب هايى پريشان و آشفته است و ما به تعبير خواب هاى آشفته دانا نيستيم
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و یکی از آن دو که نجات یافته بود -و بعد از مدّتی به خاطرش آمد- گفت: «من تأویل آن را به شما خبر می دهم؛ مرا (به سراغ آن جوان زندانی) بفرستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و آن كس از آن دو [زندانى ] كه نجات يافته و پس از چندى [يوسف را] به خاطر آورده بود گفت: «مرا به [زندان ] بفرستيد تا شما را از تعبير آن خبر دهم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و از آن دو (زندانى) آن كس كه نجات يافته بود و پس از مدتى دراز (زندان و يوسف و تعبير خواب را) به ياد آورده بود گفت: من شما را از تعبير اين خواب آگاه مى كنم، پس مرا (به زندان) بفرستيد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (او به زندان آمد، و چنین گفت:) یوسف، ای مرد بسیار راستگو! درباره این خواب اظهار نظر کن که هفت گاو چاق را هفت گاو لاغر می خورند؛ و هفت خوشه تر، و هفت خوشه خشکیده؛ تا من بسوی مردم بازگردم، شاید (از تعبیر این خواب) آگاه شوند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : «اى يوسف، اى مرد راستگوى، در باره [اين خواب كه ] هفت گاو فربه، هفت [گاو] لاغر آنها را مى خورند، و هفت خوشه سبز و [هفت خوشه ] خشگيده ديگر؛ به ما نظر ده، تا به سوى مردم برگردم، شايد آنان [تعبيرش را] بدانند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (او به زندان آمده، گفت) يوسف، اى مرد راستين و راستگو ما را نظر ده درباره هفت گاو فربه كه هفت گاو لاغر آنها را مى خورند، و هفت خوشه سبز و خوشه هاى ديگر خشكيده شايد به سوى مردم بازگردم، باشد كه آنها (تعبير اين خواب عجيب را) بدانند
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «هفت سال با جدیّت زراعت می کنید؛ و آنچه را درو کردید، جز کمی که می خورید، در خوشه های خود باقی بگذارید (و ذخیره نمایید). ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «هفت سال پى در پى مى كاريد، و آنچه را درويديد -جز اندكى را كه مى خوريد- در خوشه اش واگذاريد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: هفت سال پى در پى با جدّيت تمام كشت مى كنيد، پس آنچه را درو كرديد در خوشه خود به جا نهيد جز اندكى را كه مى خوريد
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پس از آن، هفت سال سخت (و خشکی و قحطی) می آید، که آنچه را برای آن سالها ذخیره کرده اید، می خورند؛ جز کمی که (برای بذر) ذخیره خواهید کرد. ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه پس از آن، هفت سال سخت مى آيد كه آنچه را براى آن [سالها] از پيش نهاده ايد -جز اندكى را كه ذخيره مى كنيد- همه را خواهند خورد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از آن، هفت سال سخت و قحطى مى آيد كه آنچه را از پيش براى آنها نهاده ايد (ذخيره كرده ايد) مى خورند مگر اندكى را كه (به عنوان بذر زراعت) نگهدارى مى كنيد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : سپس سالی فرامی رسد که باران فراوان نصیب مردم می شود؛ و در آن سال، مردم عصاره (میوه ها و دانه های روغنی را) می گیرند (و سال پر برکتی است.)» ______________ ترجمه استاد فولادوند : آنگاه پس از آن، سالى فرا مى رسد كه به مردم در آن [سال ] باران مى رسد و در آن آب ميوه مى گيرند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : آن گاه پس از آن، سالى مى رسد كه مردم در آن يارى مى شوند و باران مى بينند و در آن پيوسته (پستان حيوانات را براى لبنيات، و ميوه جات را براى گرفتن آب ميوه، و دانه ها را براى گرفتن روغن) مى افشرند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پادشاه گفت: «او را نزد من آورید!» ولی هنگامی که فرستاده او نزد وی [= یوسف ] آمد گفت: «به سوی صاحبت بازگرد، و از او بپرس ماجرای زنانی که دستهای خود را بریدند چه بود؟ که خدای من به نیرنگ آنها آگاه است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پادشاه گفت: «او را نزد من آوريد.» پس هنگامى كه آن فرستاده نزد وى آمد، [يوسف ] گفت: «نزد آقاى خويش برگرد و از او بپرس كه حال آن زنانى كه دستهاى خود را بريدند چگونه است؟ زيرا پروردگار من به نيرنگ آنان آگاه است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شاه گفت: او را نزد من آريد. پس چون فرستاده اش پيش يوسف آمد، گفت: به نزد خواجه ات برگرد و از وى بپرس كه كار و بار زنانى كه دست هاى خود را بريدند (و موضوع اتهام و سبب زندانى شدن من) چه بود؟ البته پروردگار من به نيرنگ و فريب آنها داناست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (پادشاه آن زنان را طلبید و) گفت: «به هنگامی که یوسف را به سوی خویش دعوت کردید، جریان کار شما چه بود؟» گفتند: «منزّه است خدا، ما هیچ عیبی در او نیافتیم!» (در این هنگام) همسر عزیز گفت: «الآن حق آشکار گشت! من بودم که او را به سوی خود دعوت کردم؛ و او از راستگویان است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [پادشاه ] گفت: «وقتى از يوسف كام [مى ]خواستيد چه منظور داشتيد؟» زنان گفتند: «منزه است خدا، ما گناهى بر او نمى دانيم،» همسر عزيز گفت: «اكنون حقيقت آشكار شد. من [بودم كه ] از او كام خواستم، و بى شك او از راستگويان است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (شاه پس از احضار آن زن ها) گفت: كار و بار شما هنگامى كه از يوسف درخواست كامجويى داشتيد چه بود (و اقدام از طرف كه بود) گفتند: منزه است خدا، ما هيچ بدى و گناهى بر او ندانسته ايم. زن عزيز (كه اصل و ريشه فتنه بود) گفت: اكنون حق كاملا روشن شد، من بودم كه از او درخواست كاميابى كردم و حقّا كه او از راستگويان است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : این سخن را بخاطر آن گفتم تا بداند من در غیاب به او خیانت نکردم؛ و خداوند مکر خائنان را هدایت نمی کند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف گفت:] «اين [درخواست اعاده حيثيت ] براى آن بود كه [عزيز] بداند من در نهان به او خيانت نكردم، و خدا نيرنگ خائنان را به جايى نمى رساند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يوسف در ادامه سخنان خود گفت) اين (پيشنهاد احضار زن ها و پرسش آنها) براى آن است كه (عزيز مصر) بداند كه من هرگز در غياب وى به او خيانت نكرده ام، (و زن عزيز گفت) اين (اعتراف من) براى آن بود كه (يوسف) بداند من در غيابش (در مجلس پرس وجو) بر وى خيانت ننمودم و بى ترديد خداوند نيرنگ خائنان را به هدف نمى رساند
وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَّحِيمٌ (53) ترجمه: (1)
وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِينٌ (54) ترجمه: (2)
قَالَ اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ (55) ترجمه: (3)
وَكَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَاءُ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَن نَّشَاءُ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (56) ترجمه: (4)
وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ (57) ترجمه: (5)
وَجَاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ (58) ترجمه: (6)
وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَّكُم مِّنْ أَبِيكُمْ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَأَنَا خَيْرُ الْمُنزِلِينَ (59) ترجمه: (7)
فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ (60) ترجمه: (8)
قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ (61) ترجمه: (9)
وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُوا إِلَى أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (62) ترجمه: (10)
فَلَمَّا رَجَعُوا إِلَى أَبِيهِمْ قَالُوا يَا أَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ (63) ترجمه: (11)
ص: 242
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : من هرگز خودم را تبرئه نمی کنم، که نفس (سرکش) بسیار به بدیها امر می کند؛ مگر آنچه را پروردگارم رحم کند! پروردگارم آمرزنده و مهربان است.» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و من نفس خود را تبرئه نمى كنم، چرا كه نفس قطعاً به بدى امر مى كند، مگر كسى را كه خدا رحم كند، زيرا پروردگار من آمرزنده مهربان است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (يوسف يا زن عزيز گفت) من نفس خود را (بدون توجه و مراقبت هاى الهى) تبرئه نمى كنم، زيرا كه نفس (انسانى) پيوسته فرمان دهنده به زشتى است مگر آنكه پروردگارم رحم كند كه همانا پروردگار من بسيار آمرزنده و مهربان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : پادشاه گفت: «او [= یوسف ] را نزد من آورید، تا وی را مخصوص خود گردانم!» هنگامی که (یوسف نزد وی آمد و) با او صحبت کرد، (پادشاه به عقل و درایت او پی برد؛ و) گفت: «تو امروز نزد ما جایگاهی والا داری، و مورد اعتماد هستی!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و پادشاه گفت: «او را نزد من آوريد، تا وى را خاص خود كنم.» پس چون با او سخن راند، گفت: «تو امروز نزد ما با منزلت و امين هستى.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و شاه گفت: او را نزد من آريد تا وى را خاص خود سازم. پس چون با وى سخن گفت (و عقل و دانش و كمالات نفسانى او را ديد) گفت: تو حتما امروز در نزد ما والا مقام و امين هستى
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (یوسف) گفت: «مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يوسف ] گفت: «مرا بر خزانه هاى اين سرزمين بگمار، كه من نگهبانى دانا هستم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يوسف به لحاظ اطلاعش از آمدن سال هاى فراوانى و قحطى و نياز دولت به حسن مديريت) گفت: مرا بر خزانه هاى اين سرزمين بگمار، كه همانا من نگهبان و دانايم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و این گونه ما به یوسف در سرزمین (مصر) قدرت دادیم، که هر جا می خواست در آن منزل می گزید (و تصرّف می کرد)! ما رحمت خود را به هر کس بخواهیم (و شایسته بدانیم) میبخشیم؛ و پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کنیم! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و بدين گونه يوسف را در سرزمين [مصر] قدرت داديم، كه در آن، هر جا كه مى خواست سكونت مى كرد. هر كه را بخواهيم به رحمت خود مى رسانيم و اجر نيكوكاران را تباه نمى سازيم. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و اين چنين يوسف را در آن سرزمين قدرت و توان داديم كه در هر جاى آن مى خواست مسكن مى گزيد. ما رحمت خود را به هر كس بخواهيم مى رسانيم و هرگز پاداش نيكوكاران را ضايع نمى كنيم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (امّا) پاداش آخرت، برای کسانی که ایمان آورده و پرهیزگاری داشتند، بهتر است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و البته اجر آخرت، براى كسانى كه ايمان آورده و پرهيزگارى مى نمودند، بهتر است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به يقين پاداش آخرت بهتر است براى كسانى كه ايمان آورده و پروا پيشه مى داشتند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سرزمین کنعان را قحطی فرا گرفت؛) برادران یوسف (در پی موادّ غذایی به مصر) آمدند؛ و بر او وارد شدند. او آنان را شناخت؛ ولی آنها او را نشناختند. ______________ ترجمه استاد فولادوند : و برادران يوسف آمدند و بر او وارد شدند. [او] آنان را شناخت ولى آنان او را نشناختند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در سال هاى قحطى) برادران يوسف (به مصر) آمدند و بر او وارد شدند. او آنها را شناخت و آنها او را (به خاطر تغيير سنّ و مقام و زبان) نشناختند
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که (یوسف) بارهای آنان را آماده ساخت، گفت: «(نوبت آینده) آن برادری را که از پدر دارید، نزد من آورید! آیا نمی بینید من حق پیمانه را ادا می کنم، و من بهترین میزبانان هستم؟! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون آنان را به خوار و بارشان مجهز كرد، گفت: «برادر پدرى خود را نزد من آوريد. مگر نمى بينيد كه من پيمانه را تمام مى دهم و من بهترين ميزبانانم؟ ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون آنها را به آذوقه و وسايل سفرشان مجهّز نمود، گفت: آن برادر پدرى تان را هم (نوبت بعد) نزد من آريد، آيا نمى بينيد كه من پيمانه را كامل مى دهم و من بهترين ميزبانانم
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و اگر او را نزد من نیاورید، نه کیل (و پیمانه ای از غلّه) نزد من خواهید داشت؛ و نه (اصلاً) به من نزدیک شوید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس اگر او را نزد من نياورديد، براى شما نزد من پيمانه اى نيست، و به من نزديك نشويد. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس اگر او را پيش من نياوريد هيچ پيمانه اى (از خواربار) نزد من نخواهيد داشت و نزديك من هم نشويد
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ما با پدرش گفتگو خواهیم کرد؛ (و سعی می کنیم موافقتش را جلب نمائیم؛) و ما این کار را خواهیم کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «او را با نيرنگ از پدرش خواهيم خواست، و محققاً اين كار را خواهيم كرد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: ما به زودى او را از پدرش با نرمى و فريب خواهيم خواست و ما حتما انجام دهنده اين كاريم
10- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (سپس) به کارگزاران خود گفت: «آنچه را بعنوان قیمت پرداخته اند، در بارهایشان بگذارید! شاید پس از بازگشت به خانواده خویش، آن را بشناسند؛ و شاید برگردند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و [يوسف ] به غلامان خود گفت: «سرمايه هاى آنان را در بارهايشان بگذاريد، شايد وقتى به سوى خانواده خود برمى گردند آن را بازيابند، اميد كه آنان بازگردند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و به غلامان (پيمانه گر) خود گفت: سرمايه آنها را (كه براى خريد طعام آورده اند) در بارهايشان بگذاريد، شايد وقتى كه به سوى خانواده خود بازگشتند آن را بشناسند، باشد كه بازگردند
11- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که به سوی پدرشان بازگشتند، گفتند: «ای پدر! دستور داده شده که (بدون حضور برادرمان بنیامین) پیمانه ای (از غلّه) به ما ندهند؛ پس برادرمان را با ما بفرست، تا سهمی (از غلّه) دریافت داریم؛ و ما او را محافظت خواهیم کرد!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس چون به سوى پدر خود بازگشتند، گفتند: «اى پدر، پيمانه از ما منع شد. برادرمان را با ما بفرست تا پيمانه بگيريم، و ما نگهبان او خواهيم بود.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون به سوى پدرشان بازگشتند، گفتند: اى پدر، پيمانه (طعام) از ما ممنوع اعلام شد (اگر بنيامين همراه ما نباشد) پس برادرمان را با ما بفرست تا پيمانه بگيريم و حتما ما نگهبان او هستيم
قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَى أَخِيهِ مِن قَبْلُ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (64) ترجمه: (1)
وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي هَذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذَلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ (65) ترجمه: (2)
قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّى تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَن يُحَاطَ بِكُمْ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ (66) ترجمه: (3)
وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّقَةٍ وَمَا أُغْنِي عَنكُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ (67) ترجمه: (4)
وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِي عَنْهُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (68) ترجمه: (5)
وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَى يُوسُفَ آوَى إِلَيْهِ أَخَاهُ قَالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (69) ترجمه: (6)
ص: 243
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «آیا نسبت به او به شما اطمینان کنم همان گونه که نسبت به برادرش (یوسف) اطمینان کردم (و دیدید چه شد)؟! و (در هر حال،) خداوند بهترین حافظ، و مهربانترین مهربانان است» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [يعقوب ] گفت: «آيا همان گونه كه شما را پيش از اين بر برادرش امين گردانيدم، بر او امين سازم؟ پس خدا بهترين نگهبان است، و اوست مهربانترين مهربانان.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (يعقوب) گفت: آيا درباره او مى توانم به شما اطمينان كنم مگر همان گونه كه پيش از اين درباره برادرش اطمينان كردم؟! پس (اگر بفرستم) خداوند بهترين نگهدارنده است، و او مهربان ترين مهربانان است
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که متاع خود را گشودند، دیدند سرمایه آنها به آنها بازگردانده شده! گفتند: «پدر! ما دیگر چه میخواهیم؟! این سرمایه ماست که به ما باز پس گردانده شده است! (پس چه بهتر که برادر را با ما بفرستی؛) و ما برای خانواده خویش موادّ غذایی می آوریم؛ و برادرمان را حفظ خواهیم کرد؛ و یک بار شتر زیادتر دریافت خواهیم داشت؛ این پیمانه (بار) کوچکی است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه بارهاى خود را گشودند، دريافتند كه سرمايه شان بدانها بازگردانيده شده است. گفتند: «اى پدر، [ديگر] چه مى خواهيم؟ اين سرمايه ماست كه به ما بازگردانيده شده است. قوت خانواده خود را فراهم، و برادرمان را نگهبانى مى كنيم، و [با بردن او] يك بار شتر مى افزاييم، و اين [پيمانه اضافى نزد عزيز] پيمانه اى ناچيز است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون متاع خود را گشودند سرمايه خود را يافتند كه به خودشان بازگردانده شده! (براى اينكه پدر را راضى كنند) گفتند: اى پدر، ما ديگر چه مى خواهيم؟ اين سرمايه ماست كه به ما بازگردانده شده و (اين بار) براى خاندانمان آذوقه مى آوريم و برادرمان را نگهدارى مى كنيم و (با بردن او) يك بار شتر اضافه مى گيريم، كه اين (در نزد عزيز) پيمانه اى ناچيز است
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفت: «من هرگز او را با شما نخواهم فرستاد، تا پیمان مؤکّد الهی بدهید که او را حتماً نزد من خواهید آورد! مگر اینکه (بر اثر مرگ یا علّت دیگر،) قدرت از شما سلب گردد. و هنگامی که آنها پیمان استوار خود را در اختیار او گذاردند، گفت: «خداوند، نسبت به آنچه می گوییم، ناظر و نگهبان است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفت: «هرگز او را با شما نخواهم فرستاد تا با من با نام خدا پيمان استوارى ببنديد كه حتماً او را نزد من باز آوريد، مگر آنكه گرفتار [حادثه اى ] شويد.» پس چون پيمان خود را با او استوار كردند [يعقوب ] گفت: «خدا بر آنچه مى گوييم وكيل است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفت: هرگز او را با شما نمى فرستم تا آنكه از سوى خدا پيمانى محكم به من دهيد كه حتما او را براى من مى آوريد مگر آنكه همگى در احاطه بلا و آسيبى قرار گيريد و هلاك شويد. پس چون پيمان استوار خود به او دادند، گفت: خداوند بر آنچه مى گوييم وكيل و ناظر است
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و (هنگامی که می خواستند حرکت کنند، یعقوب) گفت: «فرزندان من! از یک در وارد نشوید؛ بلکه از درهای متفرّق وارد گردید (تا توجه مردم به سوی شما جلب نشود)! و (من با این دستور،) نمی توانم حادثه ای را که از سوی خدا حتمی است، از شما دفع کنم! حکم و فرمان، تنها از آنِ خداست! بر او توکّل کرده ام؛ و همه متوکّلان باید بر او توکّل کنند!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و گفت: «اى پسران من، [همه ] از يك دروازه [به شهر] در نياييد، بلكه از دروازه هاى مختلف وارد شويد، و من [با اين سفارش،] چيزى از [قضاى ] خدا را از شما دور نمى توانم داشت. فرمان جز براى خدا نيست. بر او توكل كردم، و توكل كنندگان بايد بر او توكل كنند.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و (در بدرقه آنها) گفت: اى پسران من، همگى از يك در (از دروازه هاى شهر يا دربار عزيز) وارد نشويد و از درهاى متفرق وارد شويد (تا مورد حسد حسودان يا خطر بد چشمان يا سوء ظن درباريان قرار نگيريد) و من هرگز از شما چيزى را كه از سوى خداست دفع نتوانم كرد فرمان نافذ و حكومت (بر جهان هستى) جز براى خدا نيست، بر او توكل كردم و توكل كنندگان بايد تنها بر او توكل كنند
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که از همان طریق که پدر به آنها دستور داده بود وارد شدند، این کار هیچ حادثه حتمی الهی را نمی توانست از آنها دور سازد، جز حاجتی در دل یعقوب (که از این طریق) انجام شد (و خاطرش آرام گرفت)؛ و او به خاطر تعلیمی که ما به او دادیم، علم فراوانی داشت؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند! ______________ ترجمه استاد فولادوند : و چون همان گونه كه پدرانشان به آنان فرمان داده بود وارد شدند، [اين كار] چيزى را در برابر خدا از آنان برطرف نمى كرد جز اينكه يعقوب نيازى را كه در دلش بود، برآورد و بى گمان، او از [بركت ] آنچه بدو آموخته بوديم داراى دانشى [فراوان ] بود، ولى بيشتر مردم نمى دانند. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون از جايى كه پدرشان دستور داده بود درآمدند (اين كار) چيزى را از آنچه از سوى خدا تقدير شده بود دفع نمى كرد جز آنكه حاجتى در دل يعقوب بود كه عملى كرد (دفع حسد و چشم بد و سوء ظن) و البته او صاحب علم (فراوان لدنّى) بود چرا كه ما تعليمش كرده بوديم، و لكن بيشتر مردم (هر زمان اين گونه كمالات را نسبت به پيامبران) نمى دانند
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : هنگامی که (برادران) بر یوسف وارد شدند، برادرش را نزد خود جای داد و گفت: «من برادر تو هستم، از آنچه آنها انجام می دادند، غمگین و ناراحت نباش!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : و هنگامى كه بر يوسف وارد شدند، برادرش [بنيامين ] را نزد خود جاى داد [و] گفت: «من برادر تو هستم.» بنابراين، از آنچه [برادران ] مى كردند، غمگين مباش. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : و چون بر يوسف وارد شدند، وى برادرش (بنيامين) را در نزد خود جاى داد (و به او) گفت: همانا من برادر تو هستم، پس در مقابل آنچه (اين برادران تا حال درباره من و تو) انجام مى دادند اندوه مخور
فَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا الْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ (70) ترجمه: (1)
قَالُوا وَأَقْبَلُوا عَلَيْهِم مَّاذَا تَفْقِدُونَ (71) ترجمه: (2)
قَالُوا نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَن جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَأَنَا بِهِ زَعِيمٌ (72) ترجمه: (3)
قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُم مَّا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كُنَّا سَارِقِينَ (73) ترجمه: (4)
قَالُوا فَمَا جَزَاؤُهُ إِن كُنتُمْ كَاذِبِينَ (74) ترجمه: (5)
قَالُوا جَزَاؤُهُ مَن وُجِدَ فِي رَحْلِهِ فَهُوَ جَزَاؤُهُ كَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ (75) ترجمه: (6)
فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعَاءِ أَخِيهِ ثُمَّ اسْتَخْرَجَهَا مِن وِعَاءِ أَخِيهِ كَذَلِكَ كِدْنَا لِيُوسُفَ مَا كَانَ لِيَأْخُذَ أَخَاهُ فِي دِينِ الْمَلِكِ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاءُ وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ (76) ترجمه: (7)
قَالُوا إِن يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَّهُ مِن قَبْلُ فَأَسَرَّهَا يُوسُفُ فِي نَفْسِهِ وَلَمْ يُبْدِهَا لَهُمْ قَالَ أَنتُمْ شَرٌّ مَّكَانًا وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَصِفُونَ (77) ترجمه: (8)
قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ إِنَّ لَهُ أَبًا شَيْخًا كَبِيرًا فَخُذْ أَحَدَنَا مَكَانَهُ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ (78) ترجمه: (9)
ص: 244
1- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : و هنگامی که (مأمور یوسف) بارهای آنها را بست، ظرف آبخوری پادشاه را در بارِ برادرش گذاشت؛ سپس کسی صدا زد؛ «ای اهل قافله، شما دزد هستید!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس هنگامى كه آنان را به خوار و بارشان مجهز كرد، آبخورى را در بار برادرش نهاد. سپس [به دستور او] نداكننده اى بانگ درداد: «اى كاروانيان، قطعاً شما دزد هستيد.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس چون آنها را به آذوقه و وسايل سفرشان مجهز نمود جام آبخورى را (كه همان پيمانه بود) در باردان برادرش قرار داد، سپس جارزننده اى بانگ برآورد كه اى كاروانيان، حتما شما دزديد. (مراد سرقت جام در ظاهر و سرقت يوسف از پدر در واقع بوده، يا دروغ براى مصلحت لازم بلامانع است.
2- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها رو به سوی او کردند و گفتند: «چه چیز گم کرده اید؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : [برادران ] در حالى كه به آنان روى كردند، گفتند: «چه گم كرده ايد؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (برادران يوسف) در حالى كه رو به مأموران آوردند، گفتند: چه چيزى گم كرده ايد
3- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «پیمانه پادشاه را! و هر کس آن را بیاورد، یک بار شتر (غلّه) به او داده می شود؛ و من ضامن این (پاداش) هستم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «جام شاه را گم كرده ايم، و براى هر كس كه آن را بياورد يك بار شتر خواهد بود.» و [متصدى گفت:] «من ضامن آنم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: پيمانه شاه را گم كرده ايم و براى هر كسى كه آن را بياورد بار يك شتر (جايزه يا حق الجعالة) خواهد بود و (من جارزننده) خودم آن را ضامنم
4- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «به خدا سوگند شما می دانید ما نیامده ایم که در این سرزمین فساد کنیم؛ و ما (هرگز) دزد نبوده ایم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «به خدا سوگند، شما خوب مى دانيد كه ما نيامده ايم در اين سرزمين فساد كنيم و ما دزد نبوده ايم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (برادران يوسف) گفتند: به خدا سوگند شما نيك مى دانيد كه ما نيامده ايم در روى زمين تبهكارى كنيم و ما هرگز دزد نبوده ايم
5- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : آنها گفتند: «اگر دروغگو باشید، کیفرش چیست؟» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «پس، اگر دروغ بگوييد، كيفرش چيست؟» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: كيفر آن چيست اگر شما دروغگو درآييد
6- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «هر کس (آن پیمانه) در بارِ او پیدا شود، خودش کیفر آن خواهد بود؛ (و بخاطر این کار، برده شما خواهد شد؛) ما این گونه ستمگران را کیفر می دهیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «كيفرش [همان ] كسى است كه [جام ] در بار او پيدا شود. پس كيفرش خود اوست. ما ستمكاران را اين گونه كيفر مى دهيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : برادران گفتند: جزاى آن اين است كه هر كه جام در باردانش يافت شده او خود جزاى آن است (سارق مدتى در اختيار صاحب مال قرار مى گيرد)، ما ستمكاران (از راه سرقت) را اين گونه كيفر مى دهيم
7- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : در این هنگام، (یوسف) قبل از بار برادرش، به کاوش بارهای آنها پرداخت؛ سپس آن را از بارِ برادرش بیرون آورد؛ این گونه راه چاره را به یوسف یاد دادیم! او هرگز نمی توانست برادرش را مطابق آیین پادشاه (مصر) بگیرد، مگر آنکه خدا بخواهد! درجات هر کس را بخواهیم بالا می بریم؛ و برتر از هر صاحب علمی، عالمی است! ______________ ترجمه استاد فولادوند : پس [يوسف ] به [بازرسى ] بارهاى آنان، پيش از بار برادرش، پرداخت. آنگاه آن را از بار برادرش [بنيامين ] در آورد. اين گونه به يوسف شيوه آموختيم. [چرا كه ] او در آيين پادشاه نمى توانست برادرش را بازداشت كند، مگر اينكه خدا بخواهد [و چنين راهى بدو بنمايد]. درجات كسانى را كه بخواهيم بالا مى بريم و فوق هر صاحب دانشى دانشورى است. ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : پس يوسف كاوش را از ظروف آذوقه آنها پيش از ظرف برادرش آغاز نمود، سپس جام را از ظرف برادرش بيرون آورد. اين گونه ما براى يوسف چاره انديشى كرديم، زيرا در آيين شاه روا نبود كه برادرش را بازداشت كند، مگر آنكه خدا بخواهد (كه قانون تغيير كند يا راه فوق عملى شود) هر كس را بخواهيم به درجاتى بالا مى بريم، و برتر از هر صاحب دانشى داناترى هست
8- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : (برادران) گفتند: «اگر او [بنیامین ] دزدی کند، (جای تعجب نیست؛) برادرش (یوسف) نیز قبل از او دزدی کرد» یوسف (سخت ناراحت شد، و) این (ناراحتی) را در درون خود پنهان داشت، و برای آنها آشکار نکرد؛ (همین اندازه) گفت: «شما (از دیدگاه من،) از نظر منزلت بدّترین مردمید! و خدا از آنچه توصیف می کنید، آگاهتر است!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اگر او دزدى كرده، پيش از اين [نيز] برادرش دزدى كرده است. «يوسف اين [سخن ] را در دل خود پنهان داشت و آن را برايشان آشكار نكرد [ولى ] گفت: «موقعيت شما بدتر [از او]ست، و خدا به آنچه وصف مى كنيد داناتر است.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : (برادران) گفتند: اگر او دزدى كند (تعجب ندارد) برادرى از او نيز در گذشته دزدى كرده بود، پس يوسف آن سخن را در دل خود پنهان داشت و بر آنها آشكار نساخت (و با خود) گفت: شما در منزلت (انسانيت) بدتريد (كه انحطاط اخلاقى و صفت حسد داريد) و خداوند به آنچه توصيف مى كنيد داناتر است
9- ترجمه آیت الله مکارم شیرازی : گفتند: «ای عزیز! او پدر پیری دارد (که سخت ناراحت می شود)؛ یکی از ما را به جای او بگیر؛ ما تو را از نیکوکاران می بینیم!» ______________ ترجمه استاد فولادوند : گفتند: «اى عزيز، او پدرى پير سالخورده دارد؛ بنابراين يكى از ما را به جاى او بگير، كه ما تو را از نيكوكاران مى بينيم.» ______________ ترجمه آیت الله مشکینی : گفتند: اى عزيز، همانا او را پدرى است پير و سالخورده، پس يكى از ما را به جاى او بگير، كه ما تو را از نيكوكاران مى بينيم
قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ أَن نَّأْخُذَ إِلَّا مَن وَجَدْنَا مَتَاعَنَا عِندَهُ إِنَّا إِذًا لَّظَالِمُونَ (79) ترجمه: (1)
فَلَمَّا اسْتَيْأَسُوا مِنْهُ خَلَصُوا نَجِيًّا قَالَ كَبِيرُهُمْ أَلَمْ تَعْلَمُوا أَنَّ أَبَاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُم مَّوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ وَمِن قَبْلُ مَا فَرَّطتُمْ فِي يُوسُفَ فَلَنْ أَبْرَحَ الْأَرْضَ حَتَّى يَأْذَنَ لِي أَبِي أَوْ يَحْكُمَ اللَّهُ لِي وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ (80) ترجمه: (2)
ارْجِعُوا إِ