غزال غزل

مقدمه

به نام خداوند مهر گستر

سلام می فرستم به تمامی پیامبران الهی، امامان، وارستگان، آزادگان جهان و تمامی کسانی که پای برعرصه ی اعتلای فرهنگ و صفات والای انسانی و گسترش روح نشاط و حس زیبایی و مهرورزی نهاده اند. مجموعه اشعاری که مخاطبین و خوانندگان بزرگوار، انشاء الله دراین مجموعه از سر ذوق مورد عنایت قرار خواهند داد، حاصل تراوشات ذهنی و فکری، احساسات و عوا طف وتخیلات ادبی بنده است که از دریای زلال آیین الهی،تعلیمات وتجارب انسانی سرچشمه می گیرد که با سرانگشت فکرت و ذوق شاعری به قدر بضاعت و توان در قالب غزل گنجانده ام تا بتوانم دسته گلی از افکار و اندیشه و احساس شادی و نشاط بسازم و آن را به رسم تقدیر، به همه ی نیک اندیشان باغ انسانیّت که مرا به همراه افکارم در دامان خود پرورانده و یاری نموده اند؛ تقدیم دارم. باشد که به دیدهٔ لطف، آن را پذیرا باشند.ازخداوند منّان تشکر

نظر مهر

چون زمهرش به گِلم یک نظری نازل شد

گِل برآمد قدح بی بدلی بردل شد

روحی آن حضرت باری چو دمیدم درگِل

برنشان گهر عشق دلم مایل شد

جان بر آمد به تماشای رخ جانانم

به مقامی زکرامات خدا نایل شد

شبنمی از یَم نورش به گِل جان بچکید

ذی شعور آمد از آن جان ودگر عاقل شد

هرکه غافل شد از این مایه ی ظلمت شکنش

تار ظلمت بتنیدش به تن و جاهل شد

دولت عشقش ازآیینه ی بختم تابید

برقدومش دل ویرانه ی من قابل شد

سرد شد کوره ی نفسم چودل آتش بگرفت

گوهر عشقی ازاین آتش جان حاصل شد

جرعه ای جان من ازکوثر فضلش بچشید

زآن، دراین ملعبه ی دار فنا فاضل شد

مُهر سرداری شیطان زدر بندگی اش

با طلوع مه شهنامی من باطل شد

گویی از بندگی آنکس که نبرد ازدردوست

همچو ابلیس به دام هوسی داخل شد

جهد کن ای دل ازاین درگه جانان ببری

رتبتی را که خدا بر بشرش قایل شد

غمزه ای دیگر از اوآید اگر؛ دل بنهد

قفسی را که صباحی به رخش منزل شد

هان! بجز خوبی دلبر نشناسد الیار

زآن زمانی که دلش بر در او سایل شد

طاق ابرو

گشودی چشمه ی عشقی، به زیر طاق ابرویت

هَزارم کردی ای جانان، به باغی پرگل ازرویت

چه دلها بردی ازدامن، به عرش عرصه هستی

هزاران دل ببستی تو، به هر تاری زگیسویت

جهانی واله آمد از، کمالاتی که می بخشی

چه جانهایی بپروردی، به آب جودی از جویت

به هر لفظی برم نامت، به وجد آرد دل عالم

به کامم شکّر اندازد، صلای نام نیکویت

الا ای دلبر مه رو! دلم پرپر زند هر دم

که تیر ناوکی او را، به پرواز آورد سویت

سعادت یابد این جانم، اگر روزی فراآید

دلم را تا بگردانی، خطاب گفتی ازگویت

مرا این دل نمی گنجد به تن، گویا تو را خواهد

چه کردی با دلم جانا! به ریحانی زگل بویت

تو اسماعیل جانم را، پذیرفتی به قربانی

ببردی مذبحی اندر، منای حلقه ی مویت

اگر بربیشه ی عشقت، رسد پای دل الیار

غزالی ازغزل سازد، زجنس چشم آهویت

صفحه ای از حشر و نشر

چون گل آمد صحن بستان؛ محشری بر پا نمود

صور اسرافیل بلبل هم در آن غوغا نمود

نغمه ی بلبل چو شور افکن شد اندر باغ گل

چشم عالم را به نور دلبری بینا نمود

عشق گل، درجان بلبل در زمستان هم نمرد

بلبل اندر شاخ سنبل راز خود افشا نمود

شد نمادی از قیامت رجعت گل در زمین

یاد احوال قیامت را به دل احیا نمود

از کتاب خلقتش، اوصفحه ای از حشر و نشر

با سر انگشت طبیعت، پیش رویم وانمود

آنچه دل در باد غفلت داده بود از دست خود

اندر آیین بهاران اینچنین پیدا نمود

درهیاهوی زمستان جهان از دلبرم

این دلم را عشوه ای، چون بلبل شیدا نمود

هان! برون افتد به محشر از پس هر پرده ای

آنچه الیار اندر این دنیا به دل اخفا نمود

کوچه گرد عشق

می به جام وجام می در دست بادا

جمله مشتاقان عالم، مست بادا

یار من تردست عشق است ار به عالم

دل اسیر حقّه ی تردست بادا

ماهی حیرانم اندر آب عالم

صید جان را موی دلبر شست بادا

رفعت آرد بر دل وجان، شهد ساقی

هرکه جز آن را بنوشد؛ پست بادا

مانع آمد در ره عشقم، هواها

ز این موانع، جان ما را جست بادا

نیست شد اندر جهان، اوهام باطل

عشق یار اندر دل و جان، هست بادا

کوچه گَرد عشق شد الیار عاشق

نی به رویش کوچه ای، بن بست بادا

جام عبرت

تا کی به بند عشرت و چند عشیرتی

چشمی گشا به کار جهان از بصیرتی

در دور روزگار به پندار خود مپیچ

بگشا دریچه ای به جهان حقیقتی

عمری به کار خود شده ای غافل از خدا

بیهوده برده ای زفلک، طرح حیلتی

نگشاید این فلک گرهی را که خود ببست

هرگز مکن به غمزه ی چشمش، عنایتی

آخر ستاند آنچه به دستت سپرده است

بی پرده گویمت؛ به چه خواریّ و ذلّتی

آراید این عروس جهان چهره های خود

بر دام خود کشد به چه نازیّ و غیرتی

ای دل زبی وفایی دنیا و عشوه اش

جان بر حذر بدار و ببر جام عبرتی

آلوده شد هر آنکه به سیم و زر جهان

آویزد از خیام دلش، زیب وزینتی

آخر رود زچهره ی جان، جلوه های زر

بر خود نیابد از زر و زورش حمایتی

چون سر رسد به دور زمان لحظه های عمر

گویی ببر ز نیکی از آن گنج قیمتی

گر گرد حق بگردی و آری دلی به دست

جاری شود ز سوی خدا، آب رحمتی

برسوی حق گرای وکسان را گلی ببر

تا یابی از خزانه ی حق، باغ و جنّتی

برقی زند جهان و نباشد بجز کهی

هرگز مکن به خاطر کاهی، جنایتی

بیچاره شد هر آنکه نیامد به کوی پند

روزی کشد ز کرده

ساز عمل

هرکه اندر زندگی چون گل تبسّم کرده است

رد غم را از دل اندر این جهان گم کرده است

نام وجاهی خوش بیابد در جهان وآخرت

هر که در راه خدا خدمت به مردم کرده است

جاودان گردد همی در خیل مه رویان عشق

هر که با ساز عمل، حق را ترنّم کرده است

یا رب این دل را مراد از رتبت عشقت بده

عمری اندر مکتب مهرت تعلّم کرده است

هر گلستانی مزیّن با فروغ روی توست

بلبل جانم تو را در گل تجسّم کرده است

مهرت آرد بر دلم ایمان و عشقی بی بدیل

گه فراقت خاطرم را در تأ لّم کرده است

برزبان نایدگهی حرف دل اندر قاب لفظ

دل هم آن را با زبان نِی تکلّم کرده است

چون شنید الیار ازاین نی درد مظلومان؛ از آن

دامن حق را گرفته است وتظلّم کرده است

من آمدم

بر عرصه ی شعر و ادب از ترکمانچای آمدم

از پا فتادم بارها؛ تا بر سر پای آمدم

جوشد هنر را چشمه ها، ازقلب آذربایجان

من ازسر یک چشمه ای بر سان دریای آمدم

درملک کلک شهریار ازخاک پا کش زاده ام

گوید دلم بر گلشنش، الحق که بر جای آمدم

شاگردم اندر کوی او؛ از شعر جویم بوی او

هرگز نگویم من براو، هم پای و همتای آمدم

من کی نهم پای سخن، بر جای پای کلک او

از شعر او در دفترم، این سان به غوغای آمدم

برشهریاران شهره بود این شهریار ملک دل

در فرقتش بر ملک دل، با سوز و ای وای آمدم

های است وهوی اندر جهان؛ ازمدّعی درهرزمان

من بر جهانی اینچنین، بی هوی و بی های آمدم

شعری روان از دفترم، جاری شود برلوح دل

دل را به وجد آرد از آن؛ با نغمه ی نای آمدم

گر یاوه بافد مدّعی؛ تا گردش آرد مشتری

بر جنگ حرافان کنون، با نیزه ی رای آمدم

من گر چه الیارم ولی یاری نمودم دست حق

چون طوطی از هند سخن، شیر و شکرخای آمدم

برگزیدهٔ دل

قسم به صبح صداقت که صادقی تو هنوز

مرا در این یم عالم، چو قایقی تو هنوز

نبسته ای به میان، تیغ ناروای ستم

به رحمت از دل و جانم، موافقی تو هنوز

جفای عشق تورا، دل زعمق جان بخرد

یقین من بشد آخر؛ خود عاشقی تو هنوز

بسی قضا ببرد دست من به برق بلا

به سیم برق بلا هم، چو عایقی تو هنوز

به لکنتی نتواند دلم سخن بدمد

به جای دل، چه غم آخر؛ که ناطقی تو هنوز

تو روح عشق دمیدی به جان بی نفسم

خوشا! به عالم عرفان که خالقی تو هنوز

تو اندر این صف خوبان ز سابقون شده ای

به خرقه و دم جانانه، سابقی توهنوز

زدلبران دو عالم، تو را گزیده دلم

چرا که در دل الیار، فایقی تو هنوز

باران

زخمه ی زیبای باران، می نوازد تار دل

گوهر افشاند فلک، با آن سرگلزار دل

باز باران، ساز باران می رسد از آسمان

تا بپاشد شهد شادی بر سر مه پار دل

هر دم از باران کشاند رخت، گل بر گلستان

کاکلش افشان کند تا بر گشاید کار دل

بلبلان با ساز باران می سرایند عاشقی

پر گشاید سوی بستان، بهر گلها، سار دل

رشته پیوند خاک وآسمان است این گهر

برق شبگیر آورد بر پرده ی ایوار دل

وه! چه زیبایی توباران! می نوازی هر دری

سهم هر دل را زشادی می نهی بر دار دل

مرهمی از رنگ عشق و رونق باغ امید

می نهی با دست مهرت بر سر افگار دل

گل می آراییّ و بستان پروری با آب جان

می دوانی خون به رگهای درون نار دل

تا به دست آری دلم را از دل آوار غم

می گشایی روزنی از عشق، در آوار دل

جامه ای از سبزه دوزی بر تن خاک سیه

همچو سوزن می کنی از ریشه در من خار دل

بستر عشق آوری اندر طبیعت تا از آن

روشنایی آوری بر دیده ی بیمار دل

اشک

حیدر کرار علی

دلربای جنّ و انس و ماه و کیوانی، علی!

آیت الرّحمان بی همتای کیهانی، علی!

تا ابد این کاخ هستی را که خالق نقش بست

زینت بام و در و دیوار و ایوانی، علی!

شیدی اندر جام دل؛ شیدای رب العالمین

رحمتی از جانب پیدای پنهانی، علی!

چشمه ای بر نهر جود و قلّه ای بهر صعود

ای عجب! در هردو عالم تاج انسانی، علی!

طعم عشقی در جهان، بر کام دلهای ملول

مرهمی بر زخم دلها؛ جمله درمانی، علی!

در شب غمبار مسکینان، چراغی تابناک

اشک چین چشمه ی چشم یتیمانی، علی!

کوزه ی زالی به دوش ار می کشی در یک طرف

سوی دیگر صفدر صفهای دیوانی، علی!

بت تراش از سنگ ظلمت شد بشر را خصم دون

ازهمین رو، دشمن دیرین شیطانی، علی!

سر فراز از آزمون حق وسرشار ازخلوص

بهر حق در بندگی هم، مرد میدانی، علی!

قصه ها بشنیده گوشم از یم ایمان و دین

سهم چشمم را عجب، تصویر ایمانی، علی!

در تواضع، مردمان را مُهر عشقی بر جبین

مر شهان را در جهان، الحق که سلطانی، علی !

حیدری بر قلب دشمن؛ صف مکرّر می دری

گرچه در بحرخطر، آماج پیکانی، علی!

بسته ای چون عهد خدمت بر خلایق با خدا

تا ابد با خون خود، برپای پیمانی، علی!

بلبل طبعم به پرواز آمد اندر کوی تو

چون که بر هر بلبلی، باغ وگلستانی، علی!

کلک الیار آورد یک قطره

در آرزوی شهر فضیلت

یک شب دلم هوای شهر فضیلت افتاد

درد زمانه را او، در فکر حیلت افتاد

گشتم منادی حق در شهر شب پرستان

آیینه ی دلم را میخانه خلوت افتاد

دادم پیام رحمت، در شرح آرزوها

تبلیغ عشق و مستی در چرخ مدت افتاد

هر کاو که زر به دست و زوری به بازوان داشت

چاقوی حرص و زورش برسنگ حدّت افتاد

انصاف و دلگشادی هرروزه رنگ خود باخت

بازار کم فروشی در رنگ شدت افتاد

چشمان شب ستایان، حتی سران دانش

چون طالبان دنیا بر زرق ثروت افتاد

جمعی منادی دین، قومی مرید جاهل

بی بهره از حقیقت در چنگ غفلت افتاد

شیخی که می شمردش شب سکه ی عبادت

از طوق حق در آمد دربند شهرت افتاد

پود ریا و تار زهدی به تن تنیده

با اینچنین قبایی در دام شهوت افتاد

این مردمان خاطی بینندگان کورند

هر کس بگونه ای شد و اندر ضلالت افتاد

فریاد بی جوابم درصخره ها فرو خفت

نامد کسی به سویم جانم به فکرت افتاد

هر کس به طعنه می گفت ناید تورا خریدار

بیهوده جان و رویت در گَرد زحمت افتاد

کمتر کسی نیالود منقار جان به مردار

پس در شمار خوبان توصیف قلّت افتاد

آمد سروش غیبی در گوش جان من گفت

کار جهان از اول اینگونه عادت افتاد

آلوده گر نگشتی در این فضای مسموم

آسوده شو که جانت در آب رحمت افتاد

روزی رسد به انسان این جامه ی سعادت

روزی که آرزویت در جام رویت افتاد

الیار اگر برآنی کاین آرزو ببارد

جهدی کن از دل وجان شاید که نصرت افتاد

دل و دلدار

یارم به دور ماهش ازنور هاله دارد

برگونه و لبانش میراث لاله دارد

شهدی زعشق رویش می آورد به سویم

دستی صراحی می، دستی پیاله دارد

برگرد کوی روی دلبر چنان بگردد

مرغ دلم درآنجا گویا که فاله دارد

دل مانده کوی جانان در انتظار مهری

باشد که غمزه ای را بر وی حواله دارد

برآن چَهِ زنخدان نالد دلم ز دردی

همچون علی جهانی، بر چاه ناله دارد

گوید سخن فراوان از عشق لایزالش

این رشته ی کلامش گویا اطاله دارد

حسی به دستم آمد چون آدم نخستین

می مالد او گلم را، در دست ماله دارد

هر پرچمی برآید از عشق بی دریغش

جان من اندرونش از دل کلاله دارد

جان خود ار بخواهد سازد شبی می آلود

باید بشوید از دل، هر کس زباله دارد

هر گل به باغ وبستان دارد نشان جانان

الیار از او گلی

اندیشهٔ گل

اندیشه ی گل در دل من بار نهاده

مهری به دل از گلشن دلدار نهاده

از نغمه ی دلزای می آلوده ی دلبر

انگشت تعجب به لبش تار نهاده

خشکانده درونم علف هرز شقاوت

آتش به دل هر چه بود خار نهاده

در محفل انسش زتجلای معانی

اندیشه ی نو بر کف حضار نهاده

زاین فکرت نیکو که عمل زاده ی آن بود

تاجی به سرم از زر ایثار نهاده

جانم که در آوردگه ظلمت ونور است

انگشت نشان بر خط پیکار نهاده

در جام وجودم بنهاد او زر حکمت

چون دانه ی لعلی که دل نار نهاده

آلوده عشقش نبرد جامه ی بهبود

این می به ابد در دل بیمار نهاده

تا بنگرد از اوج معانی دل الیار

عشقش سر او را به سر دار نهاده

یار دل

خواهم سفر بکنم بر دیار دل

تاگوشه ای بنشینم به کار دل

عمری زفرقت یار از سرای جان

گوشی شدم به در آه و زار دل

طرحی بریزم از ایمان و مهر یار

بسپارمش ز دلم اختیار دل

عمری نشسته به رویش غبار کین

می روبمش به عطوفت غبار دل

ماری خزیده به دل از در هوس

رامش کنم به دم گلعذار دل

باد ار بیاورد از دلبرم نشان

عمری مرا بشود غمگسار دل

پرگل شود دل و جان از گلاب او

بر شاخ جان بنشیند هَزار دل

جاری شود به رگم مایه ی حیات

از خون بسته، درون انار دل

شهدی ستانم از آن جام مهر او

جاری شود ز وجودم خمار دل

گیرم چراغ معارف زدست عشق

روشن کنم به ضمیرم وقار دل

با نوک سوزن عرفان و اشتیاق

بیرون کنم ز دل از ریشه خار دل

گر نغمه آورد از دل هَزار جان

انگشت زخمه در آرم به تار دل

تا ریزم از گل شوقم به پای یار

پر می کنم من از آن، کوله بار دل

محصور اگر شدم از بند عشق او

آزاده من! که شکستم حصار دل

صیقل نگردد اگر دل به آب عشق

دلبر نیاوردش در شمار دل

آراید این دل الیار، اشک شوق

سازد چو تخت مرصع به یار دل

تجلی جانان

مرا دردی گران بر جان زناز دلبر آمد

به محراب دلم مهرش چو ماهی انور آمد

چه داد امشب به دل جانان، چنین خوابم برآشفت

که سودایی سرم گویا ز راهی دیگر آمد

چکانید از می نابی دلم را صیقلی داد

مس جانم به اکسیر دلاویزش زر آمد

بدادم قرب و قدری زآن شراب آسمانی

گشودم چشمه ای بردل مدامش عنبر آمد

مرا دیگر چه حاجت بر تمنّایی ز اغیار

چرا کاندر قیاسش غیر جانان اصغر آمد

به هر جا بنگرم اندر نگاهم جلوه ی

کاخ بهاران

درهیاهوی خزان من مویه ی گل دیده ام

گرد غم را بر رخ زیبای بلبل دیده ام

گر فلک دستار رحمت را ببندد بر سرم

دانه ی امّید در سیمای سنبل دیده ام

آسمان طرفی نبندد ازره غارتگری

بند ناف ظلم را من تا ابد شل دیده ام

گر چه دی را بر گلستان آورد پاییز غم

من هم آن را تا بهار گل نشان پل دیده ام

من بهار عشق و ایمان را در این دار جفا

در علی آن تک سوار و شاه دلدل دیده ام

گرچه پاییز از خزان می گسترد خوان ستم

پیکر ظلم و ستم را پای در زل دیده ام

گر چه در ظاهر ستم پا شد به دنیا بذرخود

درنهایت ظالمان را آسمان جل دیده ام

کن حفاظت از گل امّید اندر سینه ات

دشمن گل را در این دنیا بسی خل دیده ام

بردر کاخ بهاران خیمه زن

در سایه سار گیسوی یار

ار شبیخون آورد سیلاب غم بر جان من

گسترد گر سایه ی خود بردل ویران من

من دلم را با امید و عشق، فولادین کنم

آفتاب آید درونم از دم جانان من

کج نگردانم رهم را از ره بی نقص یار

تا بتاباند مدامم بر سر از ایمان من

گر پناه آرد دلم بر سایه ی گیسوی او

آورد از باغ رأفت، رحمتی بر خوان من

ای خدا سودائی ام کن تا به درگاهت مدام

از سر عشقت بنالد جان سرگردان من

من نمی خواهم خدایا تا ز تیغت جان برم

دادن سر بر دم تیغت بود پیمان من

روزنی بر من گشای از آفتاب مهر خود

تا پس پیدا ی من روشن کند پنهان من

رعد غرّانی بتازان تا که بیدارم کند

آتش برقی زشوقت وا کند چشمان من

ابری از باران رحمت در فضایم می دوان

تا بهاری گردد از نو تاب تابستان من

شوری اندر شعر الیار افکن از باغ کرم

تا گل افشان گردد از اکرام تو دیوان من

نازنین

عشوه ها بر دل نمودی نازنین

آخر از دستم ربودی نازنین

خواب دوشینم بسی برهم زدی

خود در این طوفان غنودی نازنین

از گرانجانی بدر بردی مرا

در به رویم برگشودی نازنین

چون نهادم پا براین دروازه ات

نغمه ای دیگر سرودی نازنین

دل گرفتی، جانی از نو دادی ام

ای عجب! چون کان جودی نازنین

دیدمت اندر کرامت بی رقیب

چشمه ی جانیّ و رودی نازنین

جانم ار نقصان بیابد در رهت

وه چه غم دیگر! تو سودی نازنین

بودِ عالم، نور و شورش زآن تو

روشنای هر وجودی نازنین

تیر عشقت همچنان در دل بدار

بِه که صیادم تو بودی نازنین

خواهد این الیارخونین بال تا

پیشت آرد جان بزودی نازنین

نرگس غماز

فصل گل آغاز شد

چشم دلم با زشد

هر گل وگلچهره ای

مخزنی از راز شد

نغمه ی باد وزان

بردل من ساز شد

یار من از ره رسید

نرگس غماز شد

جان من از شوق او

در پی پرواز شد

نای دل از روی او

چشمه ی آواز شد

مرغ دلم پرگرفت

بر زَبَر باز شد

بحر جمالش فزود

اردک جان غاز شد

شور وی عالم گرفت

روضه ی دلباز شد

مردم چشمان او

چون لب دمساز شد

عشوه ی اودرجهان

دلبر تک تاز شد

هر قدمش عاشقی

کشته ی این ناز شد

کلک من اندر کفم

مست سرانداز شد

شعر تو الیار از آن

بر خط ایجاز شد

خیال ابدی

چشم دل برگل آن دلبر گلپوش افتاد

و از سرش از سر دلباختگی هوش افتاد

جانم اندر قدح غمزه ی جانانه بتافت

اندرون از تب وتاب طلبش جوش افتاد

رفت و سر بر قدم دلبر عیار نهاد

بوی جانان به مشامش زد و مدهوش افتاد

ناگهان پرده برانداخت و رفت از بر دل

دل دگر باره به فکر طلب روش افتاد

تا دهد سر دم تیغش پی دلبر بگرفت

این خیال ابدی بر سر جان دوش افتاد

هرگلی را به رهش دید سراغش بگرفت

نا گه از هاتف غیبش خبری گوش افتاد

« عکس اورا به دل از چهره ی خوبان ببرد

هر که کاو را هوس شهد و می و نوش افتاد»

خوبی جان وصفا چون به پسرخوانده بدید

مهر جانان، دل رستم ز سیاووش افتاد

ره نبرد از زر دنیا در میخانه ی دوست

هر که در دام طمع چون تله ی موش افتاد

هرکه الیار! سراندرره جانان بدهد

اوسبکبار بود، چونکه سر از دوش افتاد

ساحت می آلود

شبی دلم به ماهی، به خلوتی نهان شد

گرفت از او نشانی سر آمد جهان شد

چنان شبی درخشان، ندیده ام به عمری

چو اختری برآمد به بام هر زمان شد

ستاره ای بر آمد زشام لیله القدر

درید سینه ی شب، بساط او خزان شد

مدال عشق را من، شدم چو گردن آویز

چو جان مه جبینان، جمال جان جوان شد

دلم ز شوق جانان، دراین قفس نگنجید

گسست بند تن را، به سوی او روان شد

هوار از او برآمد که دلبران! بدانید

گزیده ام مهی را که مهتر مهان شد

مرا نظر نبازد به مهتران واهی

رسیده ام به یاری که ساقی روان شد

هر آنکه چشمش افتاد به ساحتی می آلود

چه چاره! کاو شکاری به ناوک کمان شد

هر آنکه دل جهاند ز تیر عشق جانان

ز راه روشنایی، به ظلمت گمان شد

چو دل بداد الیار، به دست شاه خوبان

به بحر او در آمد، غریق کامران شد

آب بقا

اندر اقلیم فنا آب بقا می جویم

روزنی بر جهش از دار فنا می جویم

دلم آشفت از این شهره ی بازاری من

چون ندانست از این شهره چه ها می جویم

آسمان لایتناهی است در آیینه ی عشق

من چرا بر در بیغوله خفا می جویم

خام ابلیس شدم تا لبه ی چاه سقوط

جان خود از لب این ورطه رها می جویم

خسته از توسنی نفسم و تزویر و ریا

از فضای دم جانانه هوا می جویم

این جهان عشوه در آورد وکلاهم بربود

ای عجب! اینکه ز مکّار وفا می جویم

تا دل از هرزگی آرم به ره عشق وکمال

روشنایی ز تفاسیر صفا می جویم

تا بیارایمش این دل ببرم خانه دوست

خوشه چینم در خوبان و حنا می جویم

ترنم یار

بار دگر یار، مرا ناز کرد

عشوه گری را ز نو آغاز کرد

پرده ی پندار و تردّد ربود

چشم دلم بر دو جهان باز کرد

باد ترنّم ز لبانش گشود

رشته ی گیسوی دلم ساز کرد

قفل در از باب معانی شکست

جملگی اندر خط ایجاز کرد

گل که ز باغ گل رویش شکفت

بلبل حیرت زده آواز کرد

لوح جمالش ز برِ جان کشید

چشمه ی جان را گهر انداز کرد

غم به دل از فرقت او جان گرفت

لب به لبم با نی دمساز کرد

خنجر عشقش دل الیار زد

جان من اندر صف جانباز کرد

سودای خیال

شمع شد جان من اندر شب سودای خیالت

ذوب شد همچو یخی از تب گرمای خیالت

خنجرت گر بشکافد قفس جان مرا؛ وه!

ندرد در دل من پرده ی دیبای خیالت

گرچه از محضر رویت نشدم باده بنوشی

می رسد سهم دلم از ره درهای خیالت

آب گردد به دلم قند فراوانی اگر من

بنیوشم سخنی از لب زیبای خیالت

می رسد قطره ی جانم سر آن چشمه ی جودت

جان بر افشانم اگرمن به کف پای خیالت

چهره آراید اگر کس چو عروسی دوجهان را

هرگز اندر دل وجانم نرود جای خیالت

روشن آمد دلم از تنگه ی تاریک جهانی

روشنایش اثری زآن ید بیضای خیالت

هر شب از فرقت رویت، بدمد ناله زدل، زآن

می سرایم غم جانم به الفبای خیالت

کی نهی پای مبارک به در خانه ی دل، تا

بینم آن را که ندیدم همه رؤیای خیالت

دل الیار گرفته است سراغت همه عمرش

پا نهاده است به هر جا پی آوای خیالت

آب توبه

خود حجاب خود در این پایاب عالم بوده ام

با دلی گِل بسته اندر خانه ی غم سوده ام

غافل از احوال خویش و بی خبر از رمز راه

گوئیا گرد غباری در دل یک توده ام

نیشی ازتقدیر حقّ، خواب از سر چشمم ربود

دیدم اندر تیرگی چون بیرقی از دوده ام

پس ببستم من کمر، جبران مافاتم کنم

آبی از توبت به جان آمد؛ بدان پالوده ام

بعد از آن جام

حاکم گل ها

ای دل از آن ارغوان، جام شرابی ستان

سلسله ای هم بر از، حلقه ی موی بتان

سر به سجود آوری؛ جان لب جود آوری

ار بچشی جرعه ای تا بشوی مست از آن

بر گل او بلبلم؛ گر چه اسیر گِلم

ورد زبانم بود، دلبر شیرین زبان

دست خود ار دلبرم، باز کند از کرم

موم شود دست او، پنجه ی شیر ژیان

رهزن دلها شود؛ حاکم گلها شود

دلبرم ار ناوکی بر نهد اندر کمان

لب بگشاید اگر؛ می رود آلام سر

با شکری می دمد، بر تن ما روح وجان

این دل الیار اگر، باشد از او بهره ور

لانه گزیند در آن، سایه ی سرو روان

کوی جانان

عاشقان را کوی جانان دردها تسکین دهد

عشق خود را چون نگینی بر منِ مسکین دهد

گر نهانی پا نهم بر کوی جانان یک شبی

جامی از می پرکند اندر نقاب دین دهد

صورت بی صورت جانان ببینم یک نظر

جام زهری از محبّت پرکند بی کین دهد

گر شوم گم کرده ره، در ظلمت نفسانی ام

نوری از شمع هدایت، آیت یاسین دهد

گر کند خار محبّت دامنم را ریش ریش

در دیار خوبرویان کسوتی نرمین دهد

گر چه در هجران یارم تلخ باشد کام من

در نهایت جام لعلی، شربت شیرین دهد

خواهم از معشوق جامی، یا گوارا یا که تلخ

هرچه خواهد او، همان، یا آن دهد یا این دهد

آرزو دارم نهانی در دلم، کاین یار من

عشوه ها اندر میانه، صحبت دیرین دهد

یار من نور جهان عاشقان است و دگر

هر چه خواهد او دهد، نزدیک یا در چین دهد

غم مخور الیار! در زندان نای و نی بسی

صبر را پاداش غفران، رتبت زرّین دهد

ایران زمین

من ایران زمینم مه تاجداران

به دوران کتاب کهن روزگاران

به دل دارم از قعر دوران نشانی

ز حق جوئی وغیرت جان نثاران

به خود بالم از پرچم مردمانم

نشانی به دل دارد از تک سواران

گهی دست رستم گهی دست آرش

هم آغشته بر خون آن سربداران

به کیوان و کیهان درخشان درفشی

کزو گشته روشن دل دوستداران

من ایرانی ام دل سپردم به دستت

تو را زیبد آن برگ زرّین نگاران

تو بر تارک این جهان تابناکی

نشاید تو را تیرگی از غباران

تو را وصف نام ار کنم من جهانی

نگفتم به دفتر یکی از هزاران

برت یازد ار، دشمنی دست جورش

کنم پوزه بر خاکش و خوار خواران

تو الیار! اگر بر وطن بسته ای دل

به خدمت کن آن را زدل نور باران

بارالها

بار الها! حاجت ما را روا هر روز کن

روزهای عمر ما را در جهان نوروز کن

دشمنان دین ما و میهن ما را تو خوار

مردمان خوب را بر دشمنان پیروز کن

روزه ی ما را اگر ناقص بود اندر شمار

در پذیر و از کرم در حلقه ی سی روزکن

تیرگی ها از دلم بزدای تا گردد سپید

هم شب تار مرا پیوسته همچون روز کن

بس تو ما را برنواز و گستران خوان کرم

هم همی هرروز ما را بهتر از دیروز کن

نور ایمان را بتابان بر دل این مردمان

جان ما را برگداز از مهر خود پرسوز کن

این دل الیار را پیوسته اندر مهر خود

از بدی ها دور و از دورانه پند آموز کن

یار

سنبله در سنبله گردد بهار

گر بفشاند فلکم زلف یار

غلغله در ساحت افسانه ها

افتد اگر رو بنماید نگار

چشمه ی جوشان دلم پرگهر

گردد اگر ز او خبر آید به دار

یارم اگر تیغ کمان برکشد

عین علی کاو کشدش ذوالفقار

گر خبری نارد از آن سو نسیم

تیرگی اندر دلم افتد به کار

گل به دلش خون چکد ار یار من

عشوه گری را، زخود آرد به بار

هلهله در چلچله افتد کنون

گر بگشاید رخش آن با وقار

یار من آن ماه نگارین رخ است

شب رود او را چو ببیند به غار

دیده ی الیار شود روشن ار

چهره گشاید برش آن تاجدار

آستان جانان

رو خستگی بدر کن ماه منور آید

نور طبیب جانم از روزن و در آید

من پایکوب راهش گردم ز شادمانی

دانم که یار خوبم چون شاه شهپر آید

ساقی بده شرابی از کوثر حقیقت

با یار دلنوازم ایام غم سر آید

گلگونه کن رخم رادر گلستان جانان

در عشق جان ستانش سیم سرم زر آید

برآستان پاکش پیوسته سر نهم من

شاید کند قبولم یا آنکه جان بر آید

در آتش فراقش پیوسته من وصالش

خواهم به آه و زاری گوش فلک کر آید

در سلک عشق بازان هرگز رهی نیابد

هر مدعی که با او جان مکدّر آید

درمحفلی که جانان آنجا نشسته باشد

هر عاشقی نهد پا بی پا و بی سر آید

جانان اگر نماید یک غمزه ای به الیار

از شوق جان به سویش با دیده ی تر آید

مرغ شهبال

مرغ شهبالم ولی محبوس زندان تنم

بهرآزادی به دنیا این همه جان می کَنم

من به دنیا گفته ام هیهات اگر سرخم کنم

گر نبودی حکم او، می کندم این پیراهنم

در جها ن و تار و پودش من خدا را دیده ام

هم بر آنم بند او پیوسته باشد گردنم

در گلستان وصالش می نشینم تا ابد

تا نباشد دام شیطان از برای گلخنم

این جهان باشد بنایی بر سر آب روان

می نیالایم خودم را تا نچسبد دامنم

دست تقدیرت خدایا! می نوازد تار حق

می سپارم گوش جان از هر در و هر روزنم

باغ رضوان تو را می جویم اندر این جهان

تا که سازد توش جان وآخرت را گلشنم

گر هوای کوی جانان باشدم سودای سر

می رهم از

حق پرست

دیشب به خواب نوشین، چشم از جهان ببستم

ساقی به پیشم آمد، بگرفت شست دستم

بر حلقه ی مریدان گفتا خوش آمدی جان

پرسیدم از چه رویی، من مست مست مستم

بردم به باغ رضوان آن ساقی خدایی

در جمع خوبرویان، یک ساعتی نشستم

آنجا به دل روان شد نور خدای باقی

نا گه زفرط شادی، پیمان غم گسستم

پی بردم از ته دل باشد حجاب حایل

بین خدا و انسان، آن این که من من استم

نور خدا همیشه، در هر کجا عیان است

بستم به روی خود در، آن در که خود پرستم

هان این جهان نباشد، جز دار فتنه برما

خوش بر کسی که گوید از دام جان برَستم

جولانگه شیاطین باشد سرای دنیا

در جنگ بی امانم، دیگر زدل نخستم

در دار غم تو الیار! ار دل بر او ببندی

گویی سپاس او را، کز راه حق نَجَستم

تجلی یار

در تار و پود جانم نور خدا عیان است

در کنج خلوت دل ز او گنجی ارمغان است

هر کاو که دارد از دل، میلی به صید جانش

زآن سو خدنگی از او در چلّه ی کمان است

در بیشه زار عالم،گر گم شود دل من

می رم به سوی جانان، آنجا ازاو نشان است

از جان ودل گشایی،گر دیده ی بصیرت

بینی به ذره او را، هم آنچه کهکشان است

از شوق جان ورغبت، با اندکی تأمل

دریابی اینکه دلبر، در جان و هم جهان است

ذرات عالم از جان، در سجده گاه اویند

صد وای و وای وافسوس، بر آنکه در گمان است

او لا شریک ویکتا، هم حیّ لایموت است

هر کاو ستاید او را، خوشبخت و در امان است

پروردگارجانم، روشنگر جهانم

باشد خدای قادر، کاو ظاهری نهان است

هر کاو ز دور گردون گیرد نشان عبرت

یابد ره سعادت از او که لامکان است

برگیر جان الیار در هاله ای ز رحمت

بر پیش خود خدایا! کز غصه در فغان است

شوق بقا

ماه تابان را بسامان دیده ام

در غیابش قصه ها بشنیده ام

تا بر آمد پیشم آن فرخنده پی

از لبش من دسته گلها چیده ام

گفتمش ای ماه رؤیاهای من

من زجام عشق تو روییده ام

درغم هجرتو بودم بی قرار

همچو سیمابی به کف، غلطیده ام

تحفهٔ عشق

عشق، مرا جان دهد ای خدا

سوی تو فرمان دهد ای خدا

در شب تاریک دل، بر منش

اختر تابان دهد ای خدا

روز مرا نو کند تا ابد

مهر زرافشان دهد ای خدا

بهر من آب آورد، هر زمان

توی بیابان دهد ای خدا

بر سر درد آورد، جان اگر

شربت درمان دهد ای خدا

هم برد آرام جان، از دلم

هم سر و سامان دهد ای خدا

هر چه بخواهد از او، این دلم

عشق، مرا آن دهد ای خدا

گو مه دلدار من، با دمی

گوهر ایمان دهد ای خدا

بوی تو آرد به من این بهار

چون گل ریحان دهد ای خدا

از برت آرد خبر یا نشان

چون زر و مرجان دهد ای خدا

تا رود اندر دلم، بهر جان

تحفه ی جانان دهد ای خدا

او سر الیار را، یک زمان

بهر تو قربان دهد ای خدا

یا علی

روشنی بام جهان، نام تو، یا علی

باغ دلم گلشن از احکام تو، یا علی

بوی عدالت به جهان در، کنون، اندکی

باشد اگر، باشد از ایّام تو، یا علی

طعم خلافت نبود گر بحق، درجهان

تلخ کند ذائقه ی کام تو، یا علی

بر نشد ازخون دل بیوگان ، آن زمان

خانه ی کوتاه تو هم بام تو، یا علی

عشق فراگیر تو صیاد دل، گشته است

گستره ی هر دو جهان دام تو، یاعلی

چشم دل از شوق جمالت کنون، منتظر

تا که زند بوسه بر اندام تو، یا علی

داده تو را شیر شهامت همی، آن زمان

از دل وجانش همه آن مام تو، یا علی

میکده ی کوی تو بر جان سزد، جان من!

چشم جهان منتظر گام تو، یا علی

دل نکنی بسته تو بر سیم وزر، لاجرم

اسب فریبای جهان رام تو، یا علی

مست کند عشق تو الیار را، تا ابد

نوشد اگر جرعه ای از جام تو، یاعلی

دست نیکی

خار غم را از گلستان یتیمان ریشه کن

شادی آور بر دل غمدیدگان این وطن

شکر نعمت را به جای آور همی انفاق کن

قبل از آنی که رسد مر نوبت غسل وکفن

بوی عطر مهر ایزد بر جهان مستولی است

شمه ای هم تو بر افشان همچو آهوی ختن

گر به مردی دست نیکی برگشایی سوی خلق

در لطافت می ربایی گوی سبقت از سمن

ای خدا دستم بگیر و دست گیرم کن همی

تا جهان پر گل شود از خوب و خوبیهای من

در جهان بشنو تو « یاهو » از جماد و از نبات

بشنو آواز خدا خوانی ز موران و زغن

لحظه های عمر تو جاری شود از حوض جان

بهر دیدن سر بر آور از تمناهای تن

ای که الیاری! اگر خواهان غفرانی و لطف

سر فرود آور خدا را چون درختان چمن

قدح غمزه

در خم گیسوی شکن در شکنت ای نگار

گشته دل عاشق و سرگشته ی من ماندگار

این دل من بلبل بستان تو باشد همی

گرچه به جان می خرد از فرقت روی تو، خار

می سپرم بر دل دلداده ی خود تا مرا

آورد از شهر شهیدان رخت یادگار

ای دل! اگر ناری از آن سو خبری بهر من

می شوم اندر عطش بی خبری نابکار

بربط جان سوز تو یارا! زکفم برده دل

دم به دم او را بکشد حلقه ی زلفت به دار

گرقدمی بر نهی از لطف وکرم سوی ما

می دهی اندر قدح غمزه تمام بهار

جان من از شربت رخسار تو گردد بکام

در پی آنم که سر آرم به کف گام یار

جام دل اندر دل الیار ابدی می تپد

تا به خدنگ خم ابروی تو گردد شکار

بوی باران

بگشای بند مشکل از کار مستمندان

بادست اگر نباشد، شاید بود به دندان

شادی اگر به دل ها، چون جامه پاره گردد

بردوز و برهم آور چون قرص ماه تابان

گر سکه ی نکویی، دادی به دردمندی

از دل برون کن آن را، بنداز در بیابان

ایزد به مهر و رحمت، برروی تو گشاید

دروازه های رحمت از بهر لطف و جبران

دل دار و دلبری کن در برزن غم آلود

تا در تو شرح گردد معنای خوب انسان

ما مبتلای عشقیم، جان بسته بر دل هم

تا دلستان که باشد، باشد خدای رحمان

اندیشه ی یتیمان، شد همنشین جانم

یارب درآر ما را در خیل غم گساران

الیار! اگر نباری بر مزرع ضعیفان

چون ابر بی بهاری، خالی زبوی باران

گوهر عشق

من زنده گردم با گهر، با گوهری از کان تو

دارم به جان سرمایه ای از مایه های جان تو

آن کان تو ارکان دل، در خانه ای ازآب وگل

روید اگر نوری در آن، از دیده ی فتان تو

روشن شود پنهانی ام، من خسته ی درمانی ام

هر نسخه ای از بهر جان، بنوشته ای ازآن تو

در برگی از باد خزان، بودی تو نورانی در آن

تر می شود خشکیده ها روزی درآن عمان تو

در اشتیاق روی تو، پرّان شوم برکوی تو

تا گردنم گردن کشد بر تیغه ی فرمان تو

ای کاش من جان دردهم سستی نباشد در رهم

فی الجمله مشتاقان کنون، جان برکف وقربان تو

من سر فرازم با دمت، جانم نثار مقدمت

مستم کند لعل لبت، هم غمزه ی چشمان تو

ما را ز بهدینان کنی، همراه گلچینان کنی

جانی دگر بخشد مرا شه مایه ی ایمان تو

الیار باشد زار تو، سر می دهد بر دار تو

او سر سپارد تا ابد، بر رشته ی پیمان تو

بهار

نوبت پایان زمستان رسید

هلهله از جانب مستان رسید

مژده رسانی ز عروس بهار

داد خبر کاو به گلستان رسید

بوی بهاران همه جا شد روان

بر تن بی جان جهان، جان رسید

نغمه ی نوروز جهانگیر شد

بلبل سرگشته به بستان رسید

باز حیاتی دگر آغاز شد

آیتی از وعده ی قرآن رسید

جنبش مور و ملخ از سرگرفت

دست طبیعت همه برخوان رسید

خوان کرم را به طبیعت کشاند

روزی اش از صاحب کیهان رسید

بام جهان یکسره شد شور و نور

طفل خیالم به دبستان رسید

گل همه خندید به روی جهان

آدمیان را همه درمان رسید

هر گل و نوروز نشان خداست

هدیه ای از خالق رحمان رسید

گشته رها، زندگی از خواب مرگ

بوی گل یوسف کنعان رسید

صولت شبها به سرآمد دگر

تیرگی اندر دل شیطان رسید

بر دل الیار خزان دیده هم

مُلهِمی از رویش انسان رسید

در سیر جان

اسب عنایت به دور جهان من جهانده ام

در تیه جهل، به شوکت خاران، نمانده ام

با نردبان عشق، ز فلک، من گذشته ام

مرغ از قفس تا به بام جهان، من پرانده ام

در سیر جان پای خود بنهادم به منظری

آن منظره، جز به خط نگارم نخوانده ام

از ذرّه تا به فلک اثر و ردپای یار

دیدم، برآن جلوه، ناوک چشمم نشانده ام

از آن زمانی که تیر نگاهش به دل نشست

ابلیس نفس ز ساحت این دل رمانده ام

در سایه سار حقیقت جانان دلم خزید

اینگونه جان را به جانب جانان کشانده ام

ز آن آن که من بر شمایل او کرده ام نظر

صد بار ز شوق بر قدمش جان فشانده ام

ای دل اگر دیده از زر دنیا به هم نهی

الیار از آن به رتبه ی زرّین رسانده ام

آتش شمایل

ما را سرشت جانان اندر نقابی از گِل

جامی در اندرونش، بنهاد نام آن دل

او عرضه کرد ما را، والاترین امانت

عشقی چو گوهر اندر آن دل نمود منزل

جام جهان نما شد ز این گوهرش دل آنگه

صدآفرین به جانان، ما را نمود قابل

جان را نموده تابان، با آفتاب جانش

در ما عیان نماید، اوصاف شاه عادل

دارم سپاست ای جان پاس از ره عبادت

تیر از رخت بباران، شاها تو از مقابل

از روزن هوایم، ابلیس رخنه گر شد

جان بردن از هوا را، بنمود کار مشکل

کن پاره بند شیطان ما را از او بگردان

برگیر رشته ی جان، ما را ز دام او هِل

در این سرای محنت، دل غرق آب رحمت

گردان خدای خوبم! کن توشه ی حمایل

از جلوه های نابت، برجان

مجروح تیر ناوک

درگذرگاه جهان، اندر گذارم روز و شب

بر در آن شاه خوبان سربدارم روز و شب

دم به دم ساقی ز رویش شهد نابم می دهد

با می او در خراباتش خمارم روز و شب

من مدام اندر خرابات رخ جانان خورم

زآن مدام اندر دلم، در داد وجارم روز وشب

بر وصالش مرغ دل در سینه ام پر می زند

در به در اندر پی یار و نگارم روز و شب

بدو خلقت گشته ام مجروح تیر ناوکش

در کمند گیسوانش من شکارم روز و شب

جان خود هابیل اگر در عشق جانان داده است

زآن شهید اولینش یادگارم روز و شب

گر به تیر جور خود دوزد مرا بر دام تن

دستم از دامان پاکش بر ندارم روز و شب

مدعی گر با زغال آید به کوی وصف یار

وصف او بر لوح دل با زر نگارم روز و شب

جان الیار ازگل بستان رویش عاشق است

در گلستان جمالش چون هزارم روز و شب

غزال غزل

با غزل هم من غزال آرم به بستان دلت

تا به دیدارش بیارایم جمال خوشگلت

نافه ای از ناف اشعارم تراود تا مگر

پاشم از مشک کلامم بر نگارین سنبلت

من گل اشعار خود را از لبانت چیده ام

می فشانم تا گل اندر گل شود روی گلت

کودک شعرم مرید و ترجمان زلف توست

تا مگرتاری زمویت را رساند منزلت

می روم منزل به منزل با کتاب شعر خود

تا کنم افشا جمالت ره برم تا ساحلت

کلک پلکم را بیالایم به خوناب دلم

تا که دیوانی بر آرم از نمای محملت

هم تو ای الیار! اگر جان پای جانان می بری

دفتر ذهنت بشوی از فکر خام و باطلت

شور قیامت

عشق تو اندر دل من جا گرفت

شور قیامت همه بالا گرفت

جذبه ی جان پرورت آمد شبی

جان مرا صورت زیبا گرفت

جان من از خستگی افتاده بود

بار دگر از دم تو پا گرفت

در صف غمدیده ی دلدادگان

نام من از دست تو امضا گرفت

جان من از تیغ نگاهت بخست

مرهمی از چشم فریبا گرفت

کندمش آن جامه ی ژولیده را

جان زکفت اطلس دیبا گرفت

دست دلم وا شد از این قید چون

مشعله از گنبد مینا گرفت

پردگیان هلهله بر هم زدند

پرده ی جانم همه غوغا گرفت

دست عنایت سر الیار نه

کز غم عشقت کمرش تا گرفت

بهار باقی

ای خدا ما را به جمع خیل مستانت ببر

ما مریدان جمالت را به بستانت ببر

از کویر پست دنیا وز دل گرداب آن

جان ما را برکش و سوی گلستانت ببر

جان ما آزرده شد از دست همراهان پست

سوی کوی حیدر و آن زاد دستانت ببر

در بهاری باقی اندر جرگه ی گلچهرگان

از جهان فانی و سوز زمستانت ببر

گو به مام عشقت ار هر طفل عاشق را بدید

بر دهانش شیر عشق از راه پستانت ببر

در گذر از جرم الیار و دلش را شاد کن

باده ای ده دست او، با می پرستانت ببر

حاکم هستی

خدایا هر دو عالم را تو خواهی هر چه خواهی

زمین و آسمان و ماه و کیوان را تو شاهی

شب ار زیبا رخان گل به سر، گرد هم آیند

توشمع جمع آنانی، مرا در دل تو ماهی

گهی از روی حکمت نطع نعمت می گشایی

گهی از روی تقدیرت ز خوان خود بکاهی

خداوندا تویی گردونه دار گرد گردون

تو بر اسرار اندر پرده در کیهان گواهی

گشایشگر تویی هر ذره را تا کهکشانها

نمودی هردلی را در جهان، خود رسم و راهی

تویی یارب مراد و جان، مرا در هر دو عالم

زدل می جویم از درگاه تکریمت نگاهی

زجرمم در گذر جانم بسامان کن ز رحمت

زمهرت بر من آور سایبان و سرپناهی

خدا! گر پرده و پیمانه ای از می نمی بود

نه می ماند آبرویی بر من و نی پایگاهی

اگر دستم بیازم از دل اندر حلقه ی عشق

نزیبد دیگرم دنیا و رنگ و نام و جاهی

بسوزان تیرگیهای زمان را هر شب از دل

مرا با خود ببر، نو کن دلم را هر پگاهی

گوهر کمیاب

مرا در عشق خود بی تاب گردان

بری از خورد و نام و خواب گردان

غزل در سینه ام جوشد برایت

دلم را از غزل پر آب گردان

رهم ده در حریم بارگاهت

مرید حلقه ی احباب گردان

دلم را گوهری از کان خود ده

امین گوهر کمیاب گردان

تکانی ده، دلم ریزد غبارش

مهیا بر شراب ناب گردان

تو بشکاف اندرونم هسته ی عقل

مرا جزو اولوالالباب گردان

من از شهد لبانت می بنوشم

مرا زآن شهد لب سیراب گردان

تو آن سر حلقه ی عشقی در عالم

مرا در حلقه ات سیماب گردان

بزن شلاق درد اشتیاقم

روان از دیده ام خوناب گردان

تو را باشد چهی اندر زنخدان

دلم را در چهت پرتاب گردان

تو را زلفی بود پرچین و پرتاب

دلم را صید آن پرتاب گردان

تو دست رستم از خنجر بگردان

رهایش از غم سهراب گردان

دل الیار را در جوی مویت

به قابی برده و بی قاب گردان

آفتاب دل

تنگنای دل تاریک مرا خورشیدی

اندرون، جام دل جان مرا جمشیدی

با تو تاریک نشد نقطه ای اندر خم دهر

به جهان از دل ذرات جهان تابیدی

هستی از بطن عدم «کن فیکون» تو گرفت

بذر حکمت تو دل کون و مکان پاشیدی

کس نیارست گشاید گره از کار جهان

تو به تدبیر بر آن دست توان یازیدی

گل گلچین خلایق شدن و حسن کمال

از میان همه خوبان، تو به من بخشیدی

بهر من غنچه گشودی همه گل را به جهان

زندگی دادی و عشق و شرف و امّیدی

شکرت ای خالق رحمان و حکیم و پرمهر

بهر من این همه خوبی تو تدارک دیدی

گوش جانم زالست از تو به فرمان بوده

کاین وفاداری ام آن روز زمن پرسیدی

این دل از غیر تو کند و قدمی سوی تو برد

پیش پایش تو مدام از کرمت گل چیدی

هان! تو الیار! مگردان سرجان از حرمش

در حریم کرم او

جواز خنده

من سبوی صبر جان خویش را بشکسته ام

ز آنکه از تیر نگاهت تا قیامت خسته ام

بار خود از خرمن اوصاف نیکویت، نگار!

با جواز خنده ای از سوی رویت، بسته ام

گر چه آزارد دلم را خار هجران هر دمی

با امید شربت وصل اینچنین، بنشسته ام

من گلی از باغ ایمانم، اگر پندم دهی

پندی از پیمانه ام ده؛ زاین جهان بگسسته ام

من به نور عشقت اندر وادی بیچارگی

از دل هر گردباد جهل و ظلمت رسته ام

خواهد این دل، خون ببارد دیده ام اندر فراق

چون به گوش آید صلای نامت از گلدسته ام

جان الیار آید اندر دام عصیانی اگر

گوید ار یابم برات غمزه ای، ز آن جسته ام

طوق بندگی

صبا ! چه شد که نیامد نگار بر پیشم

که مرهمی نهد از غمزه بر دل ریشم

هم او که یک نظرش چهره ی جهان آراست

به طوق بندگی اش اینچنین می اندیشم

جز از جمال نگار و طریقت عشقش

نباشدم به جهان مهر و مذهبی کیشم

اگر به بقچه ی دل پیچم التماس نیاز

بدان که بر کرمش مستحقّ و درویشم

اگر به مقدم جانان سر آرم از اخلاص

سزد که جان بدمد در جهان که من بیشم

که تا به چنگ دل آرم ز نوش او شهدی

خریده ام همه جوری که آید از نیشم

سر

جان در شکر

در زلف تو یارا، دل در سفر افتد

از شوق تو جانا، جان در شکر افتد

دامی بگشودی، پیش رخ دلها

از بهر همینم، دل در خطر افتد

هر حلقه ی مویت، یک عالم دیگر

بر سیر عوالم، دل در گذر افتد

پیدا گل رویت، پنهان ز نظر ها

سرّی که ز گفتن، دل بر حذر افتد

چون دیده گشایم، گلگونه نمایی

تا اینکه جمالت، اندر نظر افتد

در خلوت یار ار، دل محرم او شد

از سر ضمیرش، او با خبر افتد

از شوق وصالش، گر دیده چکانم

هر دانه ی اشکم، همچون گهر افتد

الیار اگر او را، از جان بود عاشق

با غمزه ی دلبر، او را ظفر افتد

نگین دل

مُهر مِهرش بر جبین کائنات عالم است

سرفراز از تاج عشقش، جسم و جان آدم است

هر گلی اندر جهان شد ترجمان مهر او

بلکه خاران هم ز مهرش یک زمانی مرهم است

خار و گل نامیدن اشیا قیاس ظاهری است

گه بود خاری گلی، گه گل خودش خار غم است

هر چه آید پیش رویت در جهان بی کسی

سخت وآسانش به دوران هر چه باشد یک دم است

مهر مهرویان عالم ز آفتاب روی او

تابد اندر هر دلی کاو را نیازی همدم است

قرص خورشید رخش، شد پرتو افکن در جهان

تابناک از روی او جمشید و هم جام جم است

گر چه ماهان دو عالم قامت آرایی کنند

قامت هر مه رخی اندر مقام او خم است

از دل ذرات جوشد مهر او تا کهکشان

مهر مادر هم ز دریایش بُروز یک نم است

در دلت الیار! از او باشد نشانی تابناک

حلقه ی دل را نشان مِهر دلبر خاتم است

سلسله انگیز

بتخانه فرو ریزد

گر سلسله انگیزد

سرچشمه ی زیبایی

یاری که بود ایزد

دل در هوس کویش

مستانه دهل می زد

می گفت خدایی تو

خوبی زتو بر خیزد

خاک دل خوبان را

غربال تو می بیزد

زآن رو به درت الیار

از حلقه در آویزد

آتش آشنایی

بوی موی دلبر آمد بر مشامم

گوئیا خورشید جان آمد به شامم

رشته ی دل را گسست از میخ تن او

تا گرفت از دست جان بند زمامم

آتشی ز این آشنایی در دل افتاد

تلخی راهش، شکر آمد به کامم

رقعتی بر، ای صبا! بر کوی دلبر

صدر مکتوبم رسان بر وی سلامم

پای مکتوبم نهادم قطره ای خون

تا بداند کاندر این ره بادوامم

سرخوشم از اینکه جانا! بعد از اینم

با زبان عاشقانت هم کلامم

تا گشودی روزنی بر آسمانت

آفتاب آمد همان دم پشت بامم

من ز دوران سیاهی کینه دارم

خنجر عشقت به دست انتقامم

من اگر جان بر تو بگزینم؛ نگارا!

تا ابد بادا مراین جانم، حرامم

سر به پیمانت گرو بگذارم ای دوست!

تا نباشد بی وفایی در مرامم

گویم ای الیار! اگر عاشق نباشی

مهر بی رنگی نچسبد پشت نامم

خَمر خَم زلف نگار

خم دل کردم از آن خَمر خَم زلف نگار

پر،که تا نوشم از آن، دل شود آهسته شکار

مستی از موی نگارم به خود آورد مرا

که چرا عمری از این در شده ام پا به فرار

من غافل چه شود گر قدمی آورم از

عشق جانان، که رسم از عدد ده به هزار

آخر این پای دلم باز چو شد بر در عشق

داده ام از کف خود، گوهری از صبر و قرار

دل به دریای تماشای تجلّی بزدم

نشد از لجّه ی دریای تماشا به کنار

رحمتی بر دلم آور، تو کریمی، تو کریم

این دلم را که به راه آمده، تنها مگذار

می درم هر چه بود پرده ی پندار و دغل

چشم جان بر تو رسانم که بدوزم به عذار

تا در آیینه ی اخلاص، بروبم کدرم

گل ایمان نفروشم به سر بوته ی خار

جرعه ای هر که بنوشد ز سر چشمه ی عشق

می نشیند گل ایمانش از آن جرعه، به بار

بلبل فکر تو الیار! اگر افتد چمنش

آشیان می نهد اندر قدح غمزه ی یار

پدر

جان گیرم از جان پدر

گوهر ز عمّان پدر

بشنو زمن؛ ای مادرم!

جان تو و جان پدر

درد دلم را مرهمی

آید ز درمان پدر

از سفره ی مهرت خدا!

آید مرا نان پدر

وامی شود اخم از دلم

با چشم خندان پدر

درّ حیات آورده ام

از مادر و کان پدر

بارد ز ایمانش کرم

نازم بر ایمان پدر

در لحظه ی درماندگی

دستم به دامان پدر

من هر چه دارم خواهرم!

باشد همی زآن پدر

ما را گره وا می شود

با دست و دندان پدر

با این همه مردانگی

جان گشته حیران پدر

الیار گوید ای خدا!

جانم به قربان پدر

خورشید انسانیت علی

آنکه بر خوبان و بر مردان عالم شاه بود

جان او خورشید و رویش هم بسان ماه بود

مرتضی بود آنکه پایش هم سر قاف کمال

طلعت و غُربش هم اندر خانه ی الله بود

از غم بیچارگان هرگز نیاسود او دمی

درد و رنج بی شمارش زاین سبب جانکاه بود

مردمی هایش به دوران را کسی پاسخ نگفت

گوش پاسخگوی او گویا که قعر چاه بود

ذوالفقارش در کمر اندر غلاف مهر بود

دست او پیوسته با دست خدا همراه بود

کوهی از امیال نفسانی نهادش پشت پای

هیبت دنیایی اندر چشم او چون کاه بود

بس محقّر بود این دنیا مر او را در نظر

بی نیاز از ثروت اندوزیّ و کسب جاه بود

خنده ای زد بر شهادت تا بدیدارش رسید

او شهادت را چنان گویی که خاطر خواه بود

از حصار لفظ اگر بیرون نگردد کلک من

چون کند وصف آنچه کاو را جمله در درگاه بود

در فراقش بند شد الیار را نای نفس

آنچه آمد از نهادش ناله ای از آه بود

جام ساقی

میسر شد که من جامی ز عشق او بپیمایم

فضای خانه ی دل را دگر با غم نیالایم

مرا این آرزو روزی که بر شاخ ثمر بنشست

سوار پر شدم تا سر بر اوج آسمان سایم

رها گردان تو ای ساقی از این زندان جانکاهم

ز فرط شوق دیدارت که زنجیر زمان خایم

بیا تا زاین در خاکی بری این مرغ افلاکی

زچشم غمزه دانستم نباشد این زمین جایم

رسانی بر لبم جامی دگر گر از می نابت

دگر در این تن خاکی نمی پایم نمی پایم

به لای رقعتی پیچان پیام آشنایی را

نشاطی ده مریدان را به"می آیم" به"می آیم"

تو هم الیار! اگر دانی هوای قرب جانان را

زبان اعتراف آری که من مرغی ز بالایم

بلای ولا

هر کس که بر بلای ولا مبتلا شود

با کیمیای مهر مسش چون طلا شود

رنگ تعلق از رخ جان پر درآورد

بر جمع سالکان طریقت صلا شود

زنگار کینه را بتکاند ز دامنش

آیینه اش به صیقل ایمان جلا شود

نقشی ز دوست بر دل او بر نهد بلا

تا مفتخر دلش به نشان ولا شود

خواهان عافیت نشود در طریق یار

عیشش نهد به سویی و اندر بلا شود

جز دلبری الهی اگر عرضه شد بر او

پاسخ به دعوت از دل او، حرف لا شود

ای جان! به گوش دل برسان صوتی از الست

کاو تا ابد به حلقه ی « قالوا بلی » شود

خواهد حسین دل برود برمنای عشق

صد بارش ار گشاده در کربلا شود

الیار! اگر به صدق نیایی به راه دوست

وای از دمی که راز دلت برملا شود

محمد (ص)

زمانه را نفسی تازه از حجاز آمد

به قبله گاه جهانی چو سرو ناز آمد

چو لاشه ای شده بود این جهان در ظلمت

تو گوئیا به تنش روح رفته باز آمد

به گرد شب همه بت های شب پرستان بود

برای چیدن بت ها به حرص و آز آمد

شبی که خلوت خوبان به گرد مه بد بود

به غمزه ای ز مه مهتران مجاز آمد

به نور حکمت و تدبیر آسمانی او

اساس بتکده اندر نظر مَجاز آمد

به سنگ خوبی احمد پلیدی ابلیس

به پای چوب ترازو چه همتراز آمد

هر آنکه دعوت او را ز جان و دل بخرید

به تاج نصرت ایزد چه سرفراز آمد

به بام هستی عالم نهاد پای وجود

هر آنکه عشق محمد بر او جواز آمد

به باغ معرفت عترت محمد چون

برفت مرغ دلم، بر فراز غاز آمد

چه رتبتی به از اینت، که جان تو الیار!

به درگه شه محمود دین ایاز آمد

ای معلم

بر دم دروازه ی حکمت تو گوش آورده ای

خوان تعلیم و تعلم را تو نوش آورده ای

ای معلم! غم نشین غم نشانی در جهان

و اندرین ره عشق خود را گل فروش آورده ای

بر سر نامردمی های زمان بر آتشت

دیگ جان بنهاده و خونت به جوش آورده ای

تا به هم ریزی حصار عنکبوت جهل را

کاکل اندیشه را بهر خروش آورده ای

گشته ای معیار پاکی اسوه ی ایثار و عشق

چون که افساری لب نفس چموش آورده ای

هر دل افسرده را با مهر درمان کرده ای

آتشی در کوره ی عشق خموش آورده ای

برده ای لوح دلت در کانی از الطاف غیب

بر رخش پیغام رحمت چون سروش آورده ای

زانوان علم و فرهنگ از توان افتد گهی

با دم عیسائی ات بر تاب و توش آورده ای

چوب بیداری زدی بر طبل عقل و علم و دین

خواب غفلت دیدگان را زآن به هوش آورده ای

دولت و ملت دریغا! کی شناسد قدر تو

بس بزرگی سینه ات را عیب پوش آورده ای

گربه ی دولت هم ار روزی تو را مو مو کند

بخشی از ماهانه ات را همچو موش آورده ای

معترف گردد قلم در دست الیار اینچنین

باری از فرهنگ انسانی به دوش آورده ای

حلقهٔ نیک اختری

دایره ی عشق من تا زتو محور گرفت

خاک دل از مهر تو صولت اختر گرفت

شمع وجود من از فوت قضا مرده بود

از دم عیسائی ات بار دگر درگرفت

دار دلم در خزان بی بر و بی گل نمود

از گل لبخند تو گل به سر و بر گرفت

تا ز تو اکسیر بر دل برسید آن زمان

سنگ سر و سینه ام رتبه ی گوهر گرفت

جان من از جام تو آب حیاتی چشید

باغ دل از نو شکفت زندگی از سر گرفت

تا بنشیند سر شاخه ی طوبای عشق

مرغ دل از آشیان سوی خدا پر گرفت

دل شده خلدآشیان در چمن عشق، چون

آب بقا از کف ساقی کوثر گرفت

هر که نخواهد دهد دل به مسیحای عشق

راه خود اندر پی دشمن ابتر گرفت

پادشه عشق شد هر که به سان گدا

حلقه ی نیک اختری از کف حیدر گرفت

کلک تو الیار! تا چشمه ی ذوقت گشود

خوان غزل را فلک در طبق زر گرفت

طنین طبل بیداری

به کوی چشم دارانش چو پیر می فروش آید

صدای طبل بیداری در آن دم سوی گوش آید

طنین جان فزایش تا در آفاق جهان پیچد

هیاهوهای جانکاه شُبان شب خموش آید

نشان حق پرستی گر کسی را در جبین باشد

به یمن بانگ بیداری دو گوش حق نیوش آید

اگر ساقی زلب ریزد شکر در کام مشتاقان

به دل صد چشمه ی عرفان مر آنان را به جوش آید

پی پیمانه ای جان را برد بر پای پیمانی

کز آن، سنگینی باری همی بر روی دوش آید

نباشد زندگی غفلت؛ ببالد جان به بیداری

بود این نکته پیغامی کز الهام سروش آید

گرم زهری ستاند دل ز دست ساقی مه رو

بنوشد بی درنگ آن را، که بر کامش چو نوش آید

هزاران عیب و غم دارم ولی جزو مریدانم

امیدی دارم اندر دل، که پیرم پرده پوش آید

تو را الیار! اگر آن دم، سری مست از جهان باشد

به بوی دلبر دانا از آن

زن

نوری اگر بر در و روزن بود؛ زن بود

ماهی اگر کوچه و برزن بود؛ زن بود

عرضه شد ازدامن هستی گلی بر جهان

آن گل یک دانه که گلشن بود؛ زن بود

بی رخ زن، خانه چو ماتم سرا می شود

آن که گل خنده به دامن بود؛ زن بود

دست زن ار بربط عشق آورد؛ جان دمد

آن که نوازشگر هر تن بود؛ زن بود

آن که نیندازد اگر سایه ای، بهر مرد

زندگی اش چاله ی گلخن بود؛ زن بود

آن که دراین کوره ره نفس و دل، درحیات

آینه ی عشق تو و من بود؛ زن بود

آن که به عشق از ره مردانگی، بهر ما

بر طمع خویش تبرزن بود؛ زن بود

آن که به غربت بود آرام دل؛ وانکه او

در همه جا سمبل میهن بود؛ زن بود

آن که دراین حلقه ی عشق و بلا، مرد را

یار وفادارتر از زن بود؛ زن بود

آن که در افتادگی و سختی روزگار

نرم و مقاوم تر ازآهن بود؛ زن بود

آن که از انبان حقوق بشر، در جهان

قسمت او، دانه ای ارزن بود؛ زن بود

دیده ی الیار بود روشن از گوهری

آن گهر دیده که روشن بود؛ زن بود

از تو

ای شور مستان از تو

آیین بُستان از تو

ای سور فروردین و

سوز زمستان از تو

هر نغمه ی بلبل هم

گل در گلستان از تو

طفل از تو و مام از تو

هم شیر پِستان از تو

ای شهد و شعر و شاهد

شمع شبستان از تو

دست من و دامانت

ای دستِ دستان از تو

دل عرضه دارد الیار

گر دستِ بِستان از تو

آشنایی با الیار