منبع شناسي موضوعي حماسه سياسي و حماسه اقتصادي

مشخصات كتاب

سرشناسه: زارعي، عيسي، 1356

عنوان و نام پديدآور: منبع شناسي موضوعي حماسه سياسي و حماسه اقتصادي / عيسي زارعي

مشخصات نشر: قم: صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران، مركز پژوهش هاي اسلامي، 1392

مشخصات ظاهري: 144 ص.

ISBN: 978 – 964 – 514 – 282 – 5 45000 ريال؛.

وضعيت فهرست نويسي: فيپا

موضوع: سياست اقتصادي -- كتابشناسي.

موضوع: اسلام و اقتصاد -- كتابشناسي.

موضوع: ايران -- سياست اقتصادي -- قرن 14 -- كتابشناسي.

موضوع: ايران -- سياست و حكومت -- قرن 14 -- كتابشناسي.

شناسه افزوده: صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران، مركز پژوهش هاي اسلامي

رده بنديكنگره: 1392 2 ز 9 س / 7164 Z

رده بنديديويي: 338955 / 016

شماره كتاب شناسي ملي: 3133353

ص: 1

اشاره

ص: 2

ص: 3

ص: 4

ص: 5

ص: 6

ص: 7

پيش گفتار

پيش گفتار

حماسه، را در لغت به معناي صلابت و دلاوري و حماسهساز را در خصوص فردي به كار ميبرند كه با شجاعت و مردانگي كارهاي خارقالعاده و تحسين برانگيز انجام دهد.(1) در حماسه هاي ملي، سخن از جنگها و  مبارزاتي است كه يك ملت براي ادامه حيات و كسب استقلال و يا شكست توطئههاي دشمنان انجام مي دهد. از اين رو، حماسه هر ملتي نمايانگر آرمانهاي آن ملت است و حضور حماسي، اغلب در عرصهاي كه افراد جامعهاي خود را در برابر دشمناني كه قصد از بين بردن او را داشته باشند، مطرح ميشود.

نامگذاري سال جاري با عنوان «حماسه سياسي و حماسي اقتصادي» را به نوعي ميتوان عصاره و چكيدهاي از نامگذاريهاي اينچنيني در سالهاي اخير دانست. اين تعبير حداقل در وجه اقتصادي آن، با اشاره به نامهايي چون «توليد ملي» و «حمايت از كار و سرمايه ايراني»، «جهاد اقتصادي»، «همت مضاعف و كار مضاعف» و «نوآوري و شكوفايي» درست تر به نظر ميرسد. در واقعيت امر نيز تأكيد مجدد بر وجه اقتصادي و نيز اطلاق لفظ حماسي بر اين مسأله، با توجه به گذرگاهها و تنگناهاي ناعادلانهاي كه دشمنان و بدخواهان بر سر راه پيشرفت و آباداني كشور ايجاد كردهاند، تا به زعم خويش پيشروي و پيشتازي ايران و ايراني را در عرصه جهاني دچار وقفه نمايند، نشان از آيندهنگري و شناخت ضرورتها و


1- انوري، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، ج 3، ص 2584.

ص: 8

درك شرايط و نيازها در برهه حساس كنوني دارد. وجه سياسي شعار امسال نيز جايگاه و اهميتي كمتر از وجه اقتصادي آن ندارد. علاوه بر برگزاري دو انتخابات سرنوشتساز (رياستجمهوري و شوراها) در نيمه نخست سال جاري كه به خاطر موقعيت داخلي و خارجي از اهميتي دوچندان برخوردار است و حضور حماسهوار مردم در صحنه انتخاباتي را طلب ميكند، كشور عزيز ما در عرصه بين المللي و منطقهاي نيز به لحاظ سياسي با موقعيت و شرايط ويژهاي روبروست. صفآرايي بيسابقه قدرتهاي سلطهجو در برابر دولت ها و حكومت هاي مستقل، تبليغات يكجانبه و سهمگين رسانهاي، تلاش بي وقفه براي تحميل خواستهها و تمايلات نامشروع و غيرقانوني از سوي سلطهگران، به كارگيري تمامي امكانات براي مقابله و ايجاد انحراف در حركتها و جنبشهاي رهاييبخش و بيداري اسلامي، و به خصوص تلاش همه جانبه براي ايجاد سد و مانع در برابر پيشرفت مهارنشدني ايران در بحث انرژي هستهاي و مواردي از اين قبيل، لزوم خلق حماسه سياسي را بيش از پيش نمايان ميسازد.

از سوي ديگر، حماسه سياسي و حماسه اقتصادي را ميتوان دو فرايند وابسته و موازي با هم دانست كه وقوع و تثبيت هر كدام به وقوع و رشد ديگري كمك ميكند. مسائل سياسي و اقتصادي كشور، همانند حلقه هاي زنجير به يكديگر متصل هستند و توأم با هم بايد مورد توجه قرار گيرند؛ چراكه خلق يك حماسه سياسي، زمينه ساز ايجاد تحول، همدلي، اتحاد و انسجام بين مردم شده و رونق اقتصادي كشور را هم در پي خواهد داشت. لذا تحقق حماسه اقتصادي، نيازمند مشاركت همه جانبه مردم و مسؤولان در حمايت از توليدات داخلي، افزايش و تقويت توان اقتصادي كشور، صرفه جويي و كاهش واردات است؛ چرا كه بدون ترديد در پيش گرفتن سياستهايي چون اقتصاد مقاومتي و حمايت از توليدات داخلي، كشور را به سمت خلق حماسه اقتصادي و پيشرفت جهشي سوق مي دهد.

ص: 9

اهميت و ضرورت كتاب شناسي يا منبعشناسي كه در آن، منابع مرتبط با موضوعي خاص معرفي و ارائه ميگردد، نزد اهل پژوهش و تحقيق، دانسته و شناخته شده است. هر پژوهشگري براي سامان دادن به پژوهش خود، به مطالعه و بازبيني همه آثار مربوط به موضوع مورد نظر نياز دارد و لذا كمتر پژوهشي بدون تكيه بر منابع و آثار پيشنگاشته در آن زمينه، به زيور طبع آراسته ميگردد. كتاب شناسي به تعيين موضوع و حدود آن نيز كمك مي كند. از همين رو، پس از انتخاب موضوعِ پژوهش، اساسي ترين مسأله، مراجعه به منابع براي گردآوري اطلاعات است. بنابراين، آگاهي از آنها افزون بر افزايش غناي پژوهش، از به هدر رفتن فرصت ها و دوبارهكاري ها پيشگيري مي كند.(1)

از آنجايي كه در تدوين كتابشناسيها، شناسايي جنبهها و حدود و ثغور موضوع، مرحله حساس و تعيينكنندهاي است، واقعيت اين است كه شناخت دقيق ابعاد گوناگون موضوعي كه خود، چنانكه اشاره شد، حوزهها و جنبههاي مختلفي از مسائل را در بر ميگيرد، كار دشواري است. چرا كه منابع و مآخذي كه به طور مستقيم سه عرصه حماسي، اقتصادي و سياسي را در تلفيق و تطابق با يكديگر مورد كنكاش قرار داده باشند، حداقل تا زمان تدوين كتاب حاضر كمتر در دسترس بوده است. بدين لحاظ در گردآوري منابع معرفي شده در اين كتاب، بيشتر حوزههاي مرتبط و نزديك به شعار مطرح شده در نامگذاري امسال مدنظر بوده است. حوزهها و موضوعاتي كه نه تنها در بطن شعار امسال قرار دارند، بلكه اغلب مسائلي است كه امروزه مبتلابه جامعه و نيز دغدغه پژوهشگران، كارشناسان و افراد علاقمند نيز ميباشد. ميتوان چنين ادعا نمود كه اين موضوعات، به ظن قريب به يقين ميتوانند به عنوان مؤلفهها و عناصر لازم براي تحقق حماسه سياسي و حماسه اقتصادي قلمداد شوند؛ برخي از اين مباحث عبارتند از: اخلاق سياسي، بصيرت، جنگ رسانه اي، خدمترساني،


1- افشار، ابراهيم (سرويراستار)، دايرةالمعارف كتابداري و اطلاع رساني، ج 2، ص 1559.

ص: 10

مشاركت سياسي، وحدت ملي و انسجام اسلامي، استقلال اقتصادي، اقتصاد مقاومتي، توليد ملي، نوآوري و شكوفايي، همت و كار مضاعف، جهاد اقتصادي، فقرزدايي، خودكفايي، قناعت و... . همچنين اشاره به اين نكته نيز ضروري است كه به لحاظ تعداد زياد كتابها و مقالاتي كه در موضوعات فوق موجود بوده است، در هر يك از مباحث، به برگزيدهاي از منابع اكتفا شده است.

اميد است اين اثر كه در فرصتي محدود فراهم شده است، بتواند نيازهاي پژوهشي و تحقيقاتي علاقمندان و پژوهشگران و نيز تهيهكنندگان و برنامه سازان را كه در موضوع سال و ابعاد مختلف آن اقدام به برنامهسازي مي كنند، تا حدودي برطرف نمايد.

ص: 11

بخش اول: حماسه سياسي

اشاره

بخش اول: حماسه سياسي

زير فصل ها

اخلاق سياسي

استقلال سياسي

بصيرت

جنگ رسانه اي

حماسه سياسي

خدمت رساني

مشاركت سياسي

منافع ملي

نوآوري و شكوفايي

وحدت ملي و انسجام اسلامي

همت و كار مضاعف

هويت ملي

ص: 12

ص: 13

اخلاق سياسي

اشاره

اخلاق سياسي

اخلاق را كه مجموعهاي از توصيهها و بايد و نبايدها در جهت كسب فضايل و طرد رذايل اخلاقي است، به دو دسته كليِ اخلاق فردي و اخلاق جمعي تقسيم ميكنند. نكته قابل توجه، عدم انفكاك اخلاق فردي و جمعي از يكديگر است؛ زيرا اين دو به طور قابل ملاحظهاي متأثر از يكديگر هستند. هدف از طرح اخلاق سياسي كه منشعب از اخلاق جمعي است، الزامي كردن ارزشهاي اخلاقي و اصول ديني و استقرار آنها در جامعه است كه در نهايت به ساختن جامعهاي انساني، سالم و متعالي منجر خواهد شد.

سياست، همچون ساير عرصه هاي زندگي اخلاق و آدابي دارد كه رعايت و لحاظ آن ها در نيل به سياست اخلاقي و سياست خالي از مكر و نيرنگ و بي انصافي كمك مي كند. اخلاق سياسي را مي توان به صورت پايبندي و التزام افرادي كه در امور كشورداري و اداره جامعه نقش دارند، به بايد ها و نبايد هاي گرفته شده از شرع و عقل و عرف تعريف كرد. اط طرفي جايگاه اخلاق در سياست اسلامي جايگاه ويژه اي است و اين ويژگي به توجه ويژه اسلام به رعايت اخلاق و آداب اسلامي در همه زمينه هاي زندگي بر ميگردد. در نظام سياسي اسلام، اخلاق نه تنها از سياست جدا نيست، بلكه سياست اسلامي بر فلسفه اخلاق استوار است. در ادامه برخي از آثار مرتبط با اين موضوع، جهت بهرهگيري محققان و علاقمندان، ارائه ميگردد:

ص: 14

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

آروين، بهاره. ارتباط اخلاق و سياست و تعيين مهم ترين مؤلفه هاي سياست مبتني بر اخلاق. به سفارش مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر گسترش توليد علم، 1388، 271 ص.

احساني، غلامرضا. تربيت سياسي: بايدها و نبايدها در انديشه امام خميني رحمه الله . به سفارش تيپ 83 امام جعفر صادق عليه السلام . قم: نجفي، 1390، 116 ص.

احمدي طباطبائي، محمدرضا. اخلاق و سياست: رويكردي اسلامي و تطبيقي. تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام : پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، 1387، 392 ص.

اخلاق، سياست و حكومت از ديدگاه نهج البلاغه. زير نظز شوراي نويسندگان. [نيويورك]: بنياد مستضعفان نيويورك، 1361، 95 ص.

ادري باب اناري، مهدي. كالبدشكافي اخلاق و سياست (با تاكيد بر آراء خواجه نصير الدين طوسي و نيكولو ماكياولي). با مقدمه فرشاد شريعت. تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1390، 306 ص.

اصل عدم دخالت در امور غير مرتبط با وظايف. گردآوري و تدوين موسسه فرهنگي هنري قدر ولايت. تهران: قدر ولايت، 1390، 200 ص.

افتخاري، اصغر. درآمدي بر خطوط قرمز در رقابت هاي سياسي. با مقدمه محمدرضا تاجيك. تهران: فرهنگ گفتمان: رياست جمهوري، مركز بررسي هاي استراتژيك، 1381، 392 ص.

افروغ، عماد. در آمدي بر رابطه اخلاق و سياست، نقدي بر ماكياوليسم. تهران: شركت انتشارات سوره مهر، 1390، 176 ص.

الهامي نيا، علي اصغر و نعمت ا... يوسفيان و تقي حسيني. اخلاق اقتصادي و سياسي. تهيه كننده پژوهشكده تحقيقات اسلامي نمايندگي ولي فقيه در سپاه. قم: زمزم هدايت، 1388، 192 ص.

برزگر، علي. صداقت در سياست يك راز. شيراز: علي برزگر، 1387، 60 ص.

بيات، مرتضي. حاكمان، اخلاق، سياست. قم: سبط النبي، 1389، 221 ص.

تاجيك نشاطيه، نرگس. اخلاق و سياست در انديشه سقراط تاريخي. تهران: نگاه معاصر، 1390، 304 ص.

ص: 15

جهان بزرگي، احمد. اخلاق سياسي، قضايي، اطلاعاتي در اسلام. تهران: دانشكده امام باقر عليه السلام ، 1391.

حيدري، احمد. سياست اخلاقي معصومين عليهم السلام (اخلاق نبوي و سياست علوي). خرم آباد: سروش هدايت، 1385، 154 ص.

حيدري، احمد. سياست اخلاقي معصومين عليهم السلام . خرم آباد: سروش هدايت ، 1384، 112 ص.

خراساني، رضا. اخلاق و سياست در انديشه سياسي اسلام. تهيه دانشگاه باقر العلوم عليه السلام . قم: بوستان كتاب قم(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1387، 216 ص.

دانش پژوه، محمدتقي. تحفه (در اخلاق و سياست) از متون فارسي قرن هشتم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر كتاب، 1341، 258 ص.

داوري، رضا. اخلاق در عصر مدرن. تهران: سخن، 1391، 286 ص.

راسل، برتراند. اخلاق و سياست در جامعه. ترجمه محمود حيدريان. تهران: بابك، 1355، 323 ص.

عبدالحميد، محسن. حقوق مخالفين سياسي در جامعه ي اسلامي. مترجم عبدالعزيز سليمي. تهران: احسان، 1381، 101 ص.

عليپور، محمدحسن. اخلاق و دموكراسي. تهران: پايان، 1388، 104 ص.

عليخاني، علي اكبر. اخلاق و سياست در انديشه سياسي شيعه. تهران: نشر سفير، 1379، 160 ص.

فيليپس، تيم. در باب شهريار ماكياولي: تفسير 52 ايده طلايي. ترجمه مريم تقديسي. تهران: ققنوس، 1390، 172 ص.

كاظمي، علي اصغر. هفت ستون سياست. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1379، 348 ص.

كاظمي، علي اصغر. اخلاق و سياست: انديشه سياسي در عرصه عمل. تهران: نشر قومس، 1376، 271 ص.

كشفي، جعفربن ابن اسحاق. تحفه الملوك: گفتارهايي درباره حكمت سياسي. تهيه و تحقيق مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي پژوهشكده انديشه سياسي اسلام؛ به كوشش عبدالوهاب فراتي. قم: بوستان كتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1381، 2ج.

ص: 16

كياني، نيما. اخلاق سياسي (مجموعه مقالات، گفت و گو و ترجمه). مقدمه محمدباقر خرمشاد. تهران: وزارت علوم تحقيقات و فناوري، معاونت فرهنگي و اجتماعي، دفتر برنامه ريزي اجتماعي و مطالعات فرهنگي، 1387، 434 ص.

ماكياولي، نيكولو. شهريار. ترجمه محمود محمود. تهران: نگاه، 1389، 207 ص.

محموديان، محمدرفيع. دموكراسي، اخلاق و عقلانيت: مجموعه مقالات. تهران: طرح نو، 1391، 352 ص.

مك دونالد، ديويد بروس و رابرت جي. پاتمن و پتي مسون پاكر (ويراستاران). اخلاق و سياست خارجي. مترجم مهدي ذاكريان. تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1389، 420 ص.

منصورنژاد، محمد. درآمدي بر تربيت سياسي. تهران: جوان پويا، 1386، 60 ص.

ميرشايمر، جان. چرا سياستمداران دروغ مي گويند؟. مترجم ياسر خورشيدوند. خرم آباد: ياسر خورشيدوند، 1391، 200 ص.

نيبور، راينهولد. انسان اخلاقي و جامعه غير اخلاقي(مطالعه اي در باب اخلاق، سياست و عدالت). ترجمه رستم فلاح. تهران: پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، 1389، 320 ص.

هاول، واتسلاف. يادداشت هايي در باب اخلاق، سياست، تمدن در دوران تحول. ترجمه محمد رفيعي مهرآبادي. تهران: شركت انتشارات علمي و فرهنگي، 1374، 209 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

احمدمهرابي، خديجه. «اخلاق سياسي اجتماعي كارگزاران در نهجالبلاغه«. نداي صادق، ش 20، زمستان 1379، ص 67 - 78.

بروجردي، مسيح. «اخلاق سياسي حضرت امام خميني رحمه الله ». رسالت، 18 بهمن 1377، ص 22 - 23 ويژه نامه.

حسيني، مجتبي. «اخلاق، قرباني بازي هاي سياسي«. توسعه، 5 بهمن 1381، ص 12.

دارابي، علي. «رقابت سياسي و اخلاق اسلامي«. سياست روز، 29 مهر 1380، ص 1.

دوفرآ، آلزينا. «تلاقي الهيات سياسي و اخلاق سياسي». ترجمه زهرا قياسي. اعتماد، 28 مهر 1387، ص 12 ضميمه.

ص: 17

رنجبر، مقصود. «اخلاق سياسي از ديدگاه امام علي». پژوهشنامه انقلاب اسلامي، ش 15، زمستان 1387، ص 85 - 118.

رهبر، محمدتقي. «در حسرت اخلاق سياسي«. پاسدار اسلام، ش 241، دي 1380، ص 15 - 17.

رودگركوهپر، محمدجواد. «نقش اخلاق و عرفان در نظام سياسي اسلام«. حكومت اسلامي، ش 31، بهار 1383، ص 197 - 221.

سنايي راد، رسول. «تعهدتراشي هاي معارض با عقلانيت، وجدان و اخلاق سياسي«. جوان، 20 تير 1384، ص 2.

شريعتي، روح الله. «اخلاق سياسي و قواعد فقه سياسي«. علوم سياسي، ش 23، پاييز 1382، ص 131 - 145.

شيرمحمدي، محمدمهدي. «از سياست تا اخلاق سياسي«. سياست روز، 18 ارديبهشت 1382، ص 2.

«صبر و نقش آن در اخلاق سياسي«. جوان، 9 ارديبهشت 1378، ص 12.

عابدي اردكاني، محمد. «نسبت اخلاق و سياست در حكمت متعاليه و نظريه غالب در فلسفه سياسي غرب». پژوهش و حوزه، ش 34، 35، تابستان و پاييز 1387، ص 106 - 136.

كاجي، حسين. «اخلاق سياسي«. انتخاب، 23 شهريور 1379، ص 6.

محسني، علي اكبر. «اخلاق سياسي«. توسعه، 15 آذر 1380، ص 8.

معاديخواه، عبدالحميد. «اخلاق سياسي«. حيات نو. 23 تير 1379، ص 7؛ 30 تير 1379، ص 7؛ 6 مرداد 1379، ص 8.

مقصودعلي، محمد. «اخلاق فعالان سياسي و اصحاب رسانه». رسالت، 7 مهر 1387، ص 6.

منتظري، بهرام و مجيد مظاهري. «اخلاق و رفتار سياسي پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله ». اخلاق، ش 15، بهار 1388، ص 5 - 34.

«ناهنجاري هاي اخلاق سياسي: تبيين ديدگاه امام خميني درباره گناه بزرگ هتك مومن در فعاليت هاي سياسي». جمهوري اسلامي، 20 تير 1388، ص 10.

«نقش حياتي اخلاق در عرصه هاي سياست و حكومت: مساعي امام خميني براي

ص: 18

متجلي كردن آموزه هاي اخلاقي اسلام در مديريت هاي كلان سياسي». جمهوري اسلامي، 28 شهريور 1385، ص 10.

نيك گهر، سپهر. «تاملي بر مفهوم اخلاق سياسي«. قدس، 2 مرداد 1384، ص 12.

يوسفي، محمدرضا. «پشتوانه اخلاق سياسي در نهج البلاغه». سفير (ويژه كلام اسلامي «مباني نظري ولايت فقيه»)، ش 13، بهار 1389، ص 21 - 49.

ص: 19

استقلال سياسي

اشاره

استقلال سياسي

استقلال از ارزش هاي انساني است. به طور ذاتي، هيچ فردي خوش ندارد كه تحت سيطره و سلطه ديگري باشد. از اين رو، براي هر انساني استقلال همانند آزادي امري ارزشي است. از طرفي استقلال مساله اجتماع و جامعه است و اگر به فرد ارتباط مي يابد به اعتبار ارتباط اجتماعي فرد است. بدين ترتيب، استقلال چه در حوزه مرتبط با افراد جامعه و چه مرتبط با نسبت دولت با دولت هاي ديگر باشد، از ارزش هاي مهم و حساس و عامل عزت و سربلندي است. در نتيجه افراد هيچ جامعه اي دخالت بيگانگان را در امور و سرنوشت خويش برنمي تابند و با تمام توان براي دفع سلطه مبارزه مي كنند.

امروزه يكي از مهم ترين موضوعاتي كه در نظام بينالملل در عرصه حاكميت سياسي مطرح است، مقوله استقلال يا عدم وابستگي سياسي حاكميتها و دولت ها است. در دوران جنگ سرد و نظام دو قطبي، دولت ها اغلب ناگزير بودند يا به بلوك شرق و يا به بلوك غرب وابسته باشند، تا حق حيات سياسي و حاكميت داشته باشند. يكي از جلوه هاي عظمت انقلاب اسلامي و تشكيل نظام اسلامي اين بود كه با اقتدار كامل، شعار نه شرقي و نه غربي را سر مي داد و الگوي نظام حكومتي خود را بدون اتكا و تقليد از آموزه هاي غربي و شرقي و با تكيه بر مباني و ارزش هاي ديني و ملي بومي طراحي نمود. چرا كه در مبناي انديشه اسلامي، سلطه گري و سلطه پذيري هر

ص: 20

دو نفي شده است. بر اين اساس، جامعه و نظام اسلامي نه به دنبال سلطه بر ديگران است و نه سلطه قدرت هاي استعماري را مي پذيرد. در اين خصوص كتاب ها و مقالات ارزشمندي تاكنون منتشره شده كه در ادامه به برخي از آنها اشاره ميگردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

الياسي، حميد. وابستگي جهان سوم (تحليلي نظري). تهران: اطلاعات، 1364، 298 ص.

رنجبر، مقصود. استقلال و ضرورت هاي جديد. قم: بضعه الرسول صلي الله عليه و آله ، 1381، 135 ص.

عابدي، محمد. چهل حديث استقلال. قم: نشر معروف، 1380، 80 ص.

مرتضوي امامي زواره، سيدعلي. استقلال. تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي، موسسه فرهنگي هنري و انتشارات، 1391، 480 ص.

منصوري، جواد. فرهنگ استقلال و توسعه. تهران: وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات، 1374، 212 ص.

منصوري، جواد. فرهنگ استقلال. تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، 1366، 281 ص.

همايش فرهنگ عمومي، اعتماد به نفس ملي و انقلاب اسلامي (مجموعه مقالات). به اهتمام مركز تحقيقات ميان رشته اي علوم انساني و اسلامي دانشگاه امام صادق عليه السلام . تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1389، 885 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

«استقلال سياسي ايران«. آفرينش، 13 خرداد 1377، ص 1.

«براي كسب استقلال سياسي«. سياست روز، 4 اسفند 1381، ص 3.

تقوي، محمدكاظم. «حراست از استقلال سياسي». جمهوري اسلامي، 18 شهريور 1388، ص 3.

ص: 21

جواهري، خليل. «نگاهي به استقلال سياسي از منظر قرآن». كيهان، 14 فروردين 1386، ص 12.

خسرواني، عباس. «از استقلال سياسي تا استقلال فرهنگي: به مناسبت دوم ارديبهشت سالروز اعلام انقلاب فرهنگي». رسالت، 1 ارديبهشت 1389، ص 21.

خلجي، علي رضا. «انقلاب اسلامي، استقلال و آزاديهاي سياسي«. كار و كارگر، 23 بهمن 1375، ص 2.

قربان حسيني، مسعود و رستم درخشان. «استقلال سياسي كشورهاي جهان سوم - استقلال بنيادي يا وابستگي اقتصادي؟». معرفت، ش 73، دي 1382، ص 107 - 110.

مرتضوي، اسدالله. «رابطه استقلال سياسي با روابط سياسي«. جهان انديشه، ش 6، ارديبهشت 1381، ص 3 - 4.

مروتي، سهراب. «استقلال سياسي«. فرهنگ ايلام، ش 7، 8، پاييز، زمستان 1380، ص 31 - 37.

ص: 22

ص: 23

بصيرت

اشاره

بصيرت

بصيرت به معني دانايي، بينايي، هوشياري، زيركي و يقين گفته شده است. نزد اهل معنا، نيرويي نهاني و قوّهاي قلبي است كه در شناخت حقايق تا عمق وجود و باطن آن رسوخ مي كند. همچنين بصيرت، مجاهده با هواي نفساني و تهذيب روح از زنگارهاي گناه، و لطيف و شفاف ساختن آيينه دل به نور توحيد است و آدمي را در معرض الهامات غيبي و مقام كشف و شهود قرار مي دهد.

بصيرت، دانايي صرف نيست، بلكه دانايي همراه با باور و ايمان است از اين رو موجب هدايت و حركت است. از لوازم بصيرت، يكي زيركي و فطانت است. همچنين انسان بصير به دليل برخورد عميق و نگاه ژرف به مسائل از حوادث گذشته و حال براي آينده عبرت خواهد گرفت. به همين دليل اغلب انحرافات سياسي و اعتقادي كه تاكنون امتها با آن روبرو بودهاند، نتيجه رفتارها، تصميم گيريها و موضعگيريهاي بدون بصيرت بوده است. بدين لحاظ كسي كه به حوادث پيرامون خود، از مسائل شخصي گرفته تا اجتماعي و سياسي، با تفكر و تدبر و تعمق بنگرد، ديگر تابع شايعات و يا منفعل و قرباني توطئه ها نمي شود. لذا شناخت عميق مسائل سياسي و نيز كشف ترفندها و توطئه هاي دشمنان نيز كه همواره مورد تاكيد مقام معظم رهبري بوده است، از همين رهيافت قابل شناسايي است. در ادامه بخشي از منابع مرتبط با اين موضوع به اجمال معرفي ميگردد:

ص: 24

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اسماعيلي، محسن. ديانت منهاي بصيرت: سيماي خوارج ديروز و امروز. تهران: آواي منجي، 1390، 167 ص.

بزرگيان، محمدحسين. بصيرت فاطمي: شرح چهل حديث فاطمي در رفتارهاي فردي و اجتماعي. تهران: انتشارات مسيا، 1391، 47 ص.

بصيرت در انتخاب خبرگان. گردآوري و تدوين اداره سياسي نمايندگي ولي فقيه در سپاه. تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، نمايندگي ولي فقيه، اداره آموزشهاي عقيدتي و سياسي، 1377، 211 ص.

بصيرت سياسي، درايت نظامي. موسسه فرهنگي هنري قدر ولايت. تهران: قدر ولايت، 1388، 423 ص.

بصيرت. مجري طرح مديريت پژوهش اداره كل پژوهش و آموزش سيما. تهران: اداره كل پژوهش و آموزش سيما، 1388.

بصيرت، عامل پايداري در مسير حق. گردآوري و تنظيم موسسه فرهنگي هنري قدر ولايت. تهران: قدر ولايت، 1389، 108 ص.

بهشتي، ابوالفضل. بصيرت دل. قم: نسيم بهشت، 1389، 294 ص.

جوكار، مهدي. بصيرت و فتنه: مجموعه بيانات مقام معظم رهبري پيرامون بصيرت زايي. تهران: ميراث اهل قلم، 1389، 72 ص.

حماسه بصيرت و ايمان 9 دي نماد قدرت مردمي ايران. به كوشش ستاد بزرگداشت حماسه ي 9 دي و سازمان بسيج اساتيد كشور؛ ناظران علمي حجت الله ايزدي، علي محمد نائيني؛ ويراستار مرتضي مشاكي. تهران: ساقي، 1391، 280 ص.

حيدرپور، حسين. بصيرت قرآني و ولايي: تفسير موضوعي آيات مربوط به نفاق. بجنورد: فرهنگ علوي؛ تهران: شيوه، 1389، 166 ص.

خامنه اي، علي. بصيرت و استقامت: بيانات مقام معظم رهبري پيرامون بصيرت و استقامت با ضميمه فتنه. گردآوري و تنظيم مركز صهبا. تهران: موسسه ايمان جهادي، 1391، 162 ص.

خامنه اي، علي. تدابير و رهنمودهاي مقام معظم رهبري در مورد خواص و

ص: 25

بصيرت. قم: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، نمايندگي ولي فقيه، پژوهشكده تحقيقات اسلامي، انتشارات زمزم هدايت، 1391، 216 ص.

خامنه اي، علي. حديث بصيرت: مجموعه سخنان مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه اي پيرامون شناخت بصيرت. تهران: پيام ماندگار، 1390، 176 ص.

رضوي پور، غفار. بصيرت و عصر جنگ نرم: شناخت بصيرت عوامل و موانع بصيرت كسب بصيرت درمان بي بصيرتي. شيراز: مركز نشر زرينه، 1389، 320 ص.

روندي، فريدون. بصيرت دشمنشناسي از ديدگاه قرآن. كرمانشاه: سرانه، 1390، 138 ص.

سبحانلو، حجت و مهدي شانديزي. بصيرت لازمه تبري. با همكاري واحد پژوهش مدرسه علميه حضرت مهدي. مشهد: همياران جوان، 1390، 71 ص.

سلطاني، محمدمهدي. داستانهايي از چشم بصيرت. قم: مشهور، 1390، 108 ص.

شيرازي، علي. موانع بصيرت. قم: خادم الرضا عليه السلام ، 1389، 175ص.

صالحي، محمدرضا. مهندسي بصيرت. تهران: سوره سبز، 1390، 132 ص.

طاهرزاده، اصغر. بصيرت فاطمه زهرا عليها السلام در ريشه يابي آفات حذف حاكميت ديني از مديريت جهان. اصفهان: لب الميزان ، 1388، 442 ص.

طاهرزاده، اصغر. بصيرت و انتظار فرج. اصفهان: لب الميزان، 1390، 192 ص.

عادل پور، علي. بصيرت، تنها راه نجات. قزوين: سايهگستر، 1390، 110 ص.

قرباني مقدم، محمد. بصيرت در نهجالبلاغه. اصفهان: حيات طيبه، 1389، 203 ص.

كاظمي پور، حميد. بصيرت در زمان فتنه. تهران: سميع، 1389، 124 ص.

كوثري، محمدمهدي. نقشه راه: 88 قطعه از بيانات مقام معظم رهبري درباره نقش بصيرت در فتنه 88. تهران : مركز اسناد انقلاب اسلامي، 1390، 240 ص.

محمدي ري شهري، محمد. فرهنگ نامه بصيرت. مترجم حميدرضا شيخي. قم: دارالحديث، 1388، 164 ص.

محمدي، روح الله. در وادي بصيرت. تهران: نقش گسترن بهار، 1389، 70 ص.

مصباح، محمد تقي. طوفان فتنه و كشتي بصيرت. تدوين و نگارش غلامعلي عزيزي كيا. قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني رحمه الله ، 1390، 264 ص

ص: 26

مطهري، مرتضي. بصيرت؛ آگاهي و بينش ديني (در آثار شهيد مطهري). گردآورنده عبدالامير فائق. گروه تحقيق و تاليف دارالصادقين. تهران: دارالصادقين، 1391، 186 ص.

مظفري، آيت. راهبردهاي بصيرت. قم: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، نمايندگي ولي فقيه، پژوهشكده تحقيقات اسلامي، انتشارات زمزم هدايت، 1389، 128 ص.

نجفي، موسي. بصيرت تاريخي: اصول شناخت تاريخ تحولات معاصر ايران. اصفهان: آرما، 1390، 251 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

اخوي، رضا. «بيرق بصيرت». شميم ياس، ش 88، تير 1389، ص 26 - 29.

اسدي، رضا. «بسيج و ضرورت حفظ ارزشها و فزايندگي آگاهي و بصيرت«. جمهوري اسلامي، 2 آذر 1372، ص 11.

«امام باقر عليه السلام شكافنده بذر بصيرت و دانش«. رسالت، 29 دي 1383، ص 5، 15.

«بصيرت آتش فتنه را خاموش مي كند». فرهنگ پويا، ش 15، زمستان 1388، ص 13 - 22.

بيطرف، منصور. «بصيرت آگاهانه«. ايران، 12 شهريور 1382، ص 11.

توانا، صديقه. «پيام عاشورا؛ بصيرت در برابر فتنه هاي زمان». كيهان، 2 دي 1388، ص 5.

چگيني، اميرعباس. «بصيرت شناسي«. شما، ش 331، 10 مهر 1382، ص 8.

چگيني، عباس. «بصيرت عامل تعالي بشريت«. شما، ش 276، 31 مرداد 1381، ص 8، 10.

حسيني، علي اكبري. «نقش نشانه شناسي در يافتن بصيرت». كيهان، 21 آبان 1388، ص 6.

دشمن زياري، اسفنديار و قاسم يزدان پناه. «بصيرت در برنامه ريزي درسي». انديشه هاي راهبردي، ش 8، بهار 1388، ص 81 - 96.

سنايي راد، رسول. «بسيج و بصيرت سياسي«. جوان، 3 آذر 1381، ص 2.

ص: 27

عصر جديد، محمود. «بصيرت؛ سلاح كارساز در مقابله با شيطان». رسالت، 5 ارديبهشت 1388، ص 6.

فقهي، زهرا. «خودشناسي، كليد بصيرت است«. جام جم، 29 خرداد 1384، ص 12.

فلاكي، علي. «بصيرت سياسي: نگاهي به لزوم آگاهي سياسي در انديشه امام علي عليه السلام ». رسالت، 25 تير 1387، ص7.

قاسمي، علي؛ حسين بابايي. «جنگ نرم و قطب نماي بصيرت: ضرورت «آگاهي بخشي» از نگاه رهبري». كيهان، 23 تير 1389، ص 12.

كارگر، رحيم. «بصيرت اخلاقي در عصر ظهور ( ساز و كارها و روشها)». انتظار موعود، ش 25، 26، تابستان و پاييز 1387، ص 43 - 86.

گرمابدري، رضا. «خواص، بصيرت و عبور از فتنه». مسجد، ش 145، دي 1388، ص 20 - 23.

گيوه كي، مهدي. «بسيج و ضرورت افزايش آگاهي و بصيرت«. جوان، 4 آذر 1383، ص 7.

مظفري، آيت. «مباني بصيرت». حكومت اسلامي، ش 55، بهار 1389، ص 71 - 90.

معين زاده، مهدي. «تجربه ديني يا بصيرت ديني؟». نقد و نظر، ش 23، 24، تابستان، پاييز 1379، ص 189 - 221.

منصوري، خليل. «بصيرت پيامبر صلي الله عليه و آله در كلام وحي». كيهان، 16 اسفند 1388، ص 6.

ميرزايي، امين. «قيام امام حسين عليه السلام مشاركت اجتماعي و بصيرت ديني«. اطلاعات، 3 خرداد 1376، ص 6.

مير عظيمي، حميدرضا. «نشان اهل بصيرت، كيمياي اهل معرفت (اوصاف و عوامل بصيرت در عرفان اسلامي)». ذهن، ش 39، پاييز 1388، ص 93 - 116.

نامدار، مظفر. «بصيرت و سياست». پانزده خرداد، ش 22، زمستان 1388، ص 5 - 18.

«نتيجه بصيرت و صبر». جمهوري اسلامي، 1 دي 1387، ص 1، 2.

نيلي پور، مهدي. «بصيرت». شميم ياس، ش 89، مرداد 1389، ص 33 - 34.

همتيان، شكوفه. «بصيرت از ديدگاه مقام معظم رهبري». كيهان، 26 ارديبهشت 1389، ص 12.

ص: 28

ص: 29

جنگ رسانه اي

اشاره

جنگ رسانه اي

استفاده از رسانه ها براي تضعيف كشوري خاص و بهره گيري از توان و ظرفيت رسانه ها اعم از رسانه هاي نوشتاري، ديداري شنيداري و به كارگيري اصول تبليغات و عمليات رواني، به منظور كسب منافع، را جنگ رسانه اي ميگويند. جنگ رسانه اي، از برجسته ترين مؤلفه هاي جنگ نرم و جنگ هاي مدرن در جهان كنوني محسوب مي شود. جنگ نرم به مثابه راهبرد و استراتژي انتخابي نظام سلطه براي تسلط بر افكار و اراده ملت ها تدوين و طراحي شده است.

رسانه ها كاركردي دوسويه دارند؛ اما بيشترين حجم بهره گيري از آن در دست نظام سلطه قرار دارد؛ چنانكه مي توان به جرأت گفت حفظ و گسترش قدرت استكباري نظام سلطه به حضور و ظهور رسانه ها وابسته است. رسانه ها پل ارتباطي و بلكه وسيله تسلط بر افكار، اراده و احساسات بشريت دوران معاصر به شمار مي آيند. مراكز رسانه اي استكبار كه به مدرن ترين فناوري جهاني مجهزند، از يك سو ابزاري در جهت اجراي عمليات رواني قدرت ها عليه ملت ها و دولت هاي مستقل هستند و از سوي ديگر، وسيله اي براي كنترل، تضعيف، جهت دهي و هدايت جوانان در سراسر جهان محسوب مي شوند. در سالهاي اخير جنگ رسانه اي عليه حكومت هاي مستقل و به ويژه نظام جمهوري اسلامي شدت بيشتري پيدا كرده است. در ادامه برخي از كتاب ها و مقالات مرتبط با اين موضوع ارائه و معرفي شده است:

ص: 30

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

ابراهيمي كياپي، محمدرضا. تهاجم خاموش. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، معاونت مطبوعاتي و اطلاع رساني، دفتر مطالعات و برنامه ريزي رسانه ها، 1391، 188ص.

اخوان، محمدجواد. افسون اشباح: واكاوي روند تكوين جريان تجديدنظرطلب در پروژه جنگ نرم. تهران: سازمان بسيج دانشجويي، 1388، 368 ص.

اخوت، احمدرضا و كاظم حاجي رجبعلي. مباني و روش هاي جهاد نرم: عمليات ابلاغ و القاء؛ از طراحي تا اجرا. قم: كتاب فردا، 1390، 362 ص.

اسمعيلي، علي محمد. جنگ نرم در همين نزديكي. تهران: ساقي، 1389، 204 ص.

افتخاري، اصغر. تهديد نرم: رويكردي اسلامي. تهران: پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، 1391، 268 ص.

افتخاري، اصغر. قدرت نرم و نبرد نامتقارن (تحليل جنگ 33 روزه حزب الله و جنگ 22 روزه غزه). تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1389، 189 ص.

الهي، منصور. تهاجم نرم: چرايي و چگونگي؟. به سفارش تحليل و بررسي بسيج دانشجويي استان كرمان. تهران: ناظري، 1389، 188 ص.

امامي، اعظم. تحليلي بر ديدگاه هاي انقلاب نرم. تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1391، 400 ص.

امير جهانشاهي، رضا. چيستي عمليات رواني رسانه ها. مشهد: معلا، 1391، 258 ص.

اميري، ابوالفضل. جنگ نرم: از تهديد تا مواجهه. تهران،: شوريده، 1390، 215 ص.

انصاري، محمدمهدي. جنگ واقعي در فضاي مجازي. تهران: دفتر مطالعات و برنامه ريزي رسانه ها، 1391، 614 ص.

بيات، سميه. جنگ نرم. مشهد: سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري مشهد، انتشارات بوي شهر بهشت، 1391، 192 ص.

جاني پور، محمد. دفاع مقدس و قدرت نرم. تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1390، 320 ص.

جوشقاني، حسين. جنگ نرم از ديدگاه قرآن. تهران: ساقي، 1389، 293 ص.

چكيده مقالات همايش ملي جنگ نرم. دبيرخانه دائمي همايش ملي جنگ نرم؛ [

ص: 31

براي ] نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، موسسه علمي فرهنگي طلوع. تهران: عليا، 1389، 336 ص.

حسن پور، محمد. جنگ نرم و بيداري اسلامي. گيلان: انتشارات فقيهي، 1390، 240 ص.

ذوالفقاري، مهدي. اصول و مباني عمليات رواني (درآمدي بر اهداف، ابزارها و روش ها). تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1391، 292 ص.

رضايي، مريم و فريده پيشوايي. جنگ نرم رسانه اي (تهاجم بر ضد اسلام و ايران). تهران: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392، 96 ص.

رفاهي طالقاني، اسماعيل. جنگ نرم و تهديدات. رشت: اسماعيل رفاهي طالقاني، 1390، 273 ص.

رنجبران، داوود. جنگ نرم. تهران: ساحل انديشه تهران، 1388، 392 ص.

سلطاني فر، محمد. رسانه و جنگ نرم. تهران: مجمع تشخيص مصلحت نظام، مركز تحقيقات استراتژيك، 1391، 263 ص.

سنائي راد، رسول. پيش درآمدي بر شناخت جنگ نرم. قم: اعتدال، 1389، 200ص.

شريفي، احمدحسين. جنگ نرم. قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني رحمه الله ، مركز انتشارات، 1389، 263 ص.

شكوهي، حسين. آيين جنگ نرم. تهران: ارتش جمهوري اسلامي ايران، نيروي زميني، انتشارات معاونت تربيت و آموزش، 1391، 209 ص.

ضيائي پرور، حميد. جنگ نرم 2: ويژه جنگ رسانه اي. تهران: ابرار معاصر تهران، 1383، 303 ص.

طهماسبي، اميرهوشنگ. ابزار هاي جنگ نرم عليه جمهوري اسلامي ايران. تهران: ساقي، 1390، 216 ص.

عاملي، سعيدرضا. مطالعات انتقادي استعمار مجازي آمريكا: قدرت نرم و امپراتوري هاي مجازي. تهران: اميركبير، 1389، 645 ص.

عبدالهي، محمد. دست هاي نامريي: واكاوي راهبردها و راهبران براندازي نرم در ايران. تهران: ساحل انديشه تهران، 1390، 441 ص.

ص: 32

عسگري، محمود (گردآورنده). جنگ نرم در عرصه دفاع ملي (ابعاد نظري و كاربردي). تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1390، 559 ص.

علي خانلو، توحيد. جريانات فرهنگي معاصر رسانه و جنگ نرم. تهران: كليد طلايي هزاره سوم، 1389، 248 ص.

علي خانلو، توحيد. فضاي مجازي رسانه ها و جنگ نرم. تهران: كليد طلايي هزاره سوم، 1389، 230 ص.

علي خانلو، توحيد. هويت رسانه و جنگ نرم. تهران: كليد طلايي هزاره سوم، 1389، 270 ص.

فيروزي، عباس. مباني جنگ نرم و ريشه يابي آن در تهاجم فرهنگي. قم: شكوفه ياس، 1389، 248 ص.

گلشن پژوه، محمودرضا. جنگ نرم (6):ويژه جنگ رسانه اي عليه جمهوري اسلامي ايران. تهران: ابرار معاصر تهران، 1389، 215 ص.

محب زاده، مهدي. اقتدار نرم: تاملي نو در نقش امر به معروف و نهي از منكر در اقتدار حاكميت ديني. قم: پيام مقدس، 1389، 96 ص.

محمدي، علي. جنگ نرم در فضاي رسانه اي و سايبر. زنجان: دانش زنجان، 1389، 306 ص.

مرادي، حجت اله. قدرت و جنگ نرم، از نظريه تا عمل. تهران: ساقي، 1388، 559 ص.

مرسلي، فاطمه. تهاجم خاموش: واكاوي پروژه جنگ نرم بر ضد انقلاب اسلامي. تهران: اسرار قلم، 1389، 256 ص.

مرسلي، فاطمه. كانون هاي فكري استكبار: معرفي و بررسي عملكرد بنيادهاي جنگ نرم. تهران: اسرار قلم، 1389، 110 ص.

نائيني، علي محمد. اصول و مباني جنگ نرم. تهران: ساقي، 1391، 565 ص.

نباتي، عزت الله. جنگ رسانه اي. تهران: مركز آموزشي پژوهشي شهيد سپهبد صياد شيرازي، 1391، 360 ص.

همايش ملي جنگ نرم. جنگ نرم: مجموعه مقالات برگزيده همايش. مشهد: زلال انديشه، 1390، 487 ص.

ص: 33

ب. مقالات

ب. مقالات

ابدي، علي. «جنگ و تكنولوژي رسانه اي«. آزما، ش 24، تير 1382، ص 23 - 24.

احمدزاده كرماني، روح الله. «در آمدي بر ماهيت شناسي جنگ نرم پس از انقلاب اسلامي». مطالعات بسيج، ش 43، تابستان 1388، ص 39 - 53.

اسكندري، محمد. «جنگ نرم از توهم توطئه تا حقيقت بنيادين: ضرورت همبستگي در مقابل جنگ نرم». رسالت، 23 اسفند 1388، ص 20.

بابايي، حسين؛ علي قاسمي. «جنگ نرم و دكترين «كميته جاري»». كيهان، 23 دي 1388، ص 12.

بلالي، هادي. «مختصات جنگ نرم در ديدگاه رهبري انقلاب اسلامي». رسانه، ش 78، تابستان 1388، ص 201 - 221.

بهرامي، عارف. «بسيج در خط مقدم جبهه جنگ نرم». رسالت، 5 آذر 1388، ص 6.

بهشتي پور، حسن. «از صلح سرد تا جنگ نرم: از جنگ گرم تا جنگ سرد». همشهري، 14 تير 1386، ص 10.

بيچرانلو، عبدالله. «كاركردهاي شبكه هاي تلويزيوني ماهواره اي در جنگ نرم». رسانه، ش 78، تابستان 1388، ص 103 - 126.

«پنجه درانداختن با ناتوي فرهنگي و جنگ نرم». مسجد، ش 137، ارديبهشت 1388، ص 68 - 71.

جمالي، محمدرضا. «نقش دموكراسي غربي در جنگ نرم«. جوان، 23 اسفند 1384، ص 1.

«جنگ نرم امريكا عليه ايران، چيستي و چرايي». منشور جام جم، ش 142، 20 خرداد 1386، ص 10.

«جنگ نرم افزار (2)، ويژه جنگ رسانه اي». مطالعات بسيج، ش 32، پاييز 1385، ص 127 - 136.

حيدري، الهام. «جنگ نرم، جنگ سخت: تكنيك هاي كاخ سفيد براي اجراي سياست ها در خاورميانه». جام جم، 30 آبان 1386، ص 10.

خاشعي، وحيد. «درآمدي بر سياست هاي رسانه اي مقابله با جنگ نرم». رسانه، ش 78، تابستان 1388، ص 127 - 121.

ص: 34

خباز، محمدرضا. «الزامات مقابله با جنگ نرم». ضميمه اعتماد، 4 بهمن 1388، ص 2.

خسرواني، عباس. «قربانيان جنگ نرم: نگاهي به استحاله ارزش هاي ديني در اينترنت و شبكه هاي ماهواره اي». رسالت، 31 شهريور 1389، ص 7.

دلدم، اسكندر. «رسانه ملي و جنگ رسانه اي». همبستگي، 22 اسفند 1384، ص 2، 7.

ذاكر اصفهاني، عليرضا. «جنگ نرم، از ديروز تا امروز». ايران، 25 مهر 1388، ص 13.

رابي، ديويد. «تهاجم به عراق _ پيروزي يا شكست جنگ رسانه اي. ترجمه كيواندخت كيواني«. پژوهش و سنجش، ش 34، تابستان 1382، ص 187 - 198.

«رسانه هايي در خدمت جنگ نرم: تگاهي به شبكه هاي تلويزيوني لس آنجلسي». كيهان، 25 مهر 1388، ص 10.

رضايي، مهران. «جنگ اطلاعاتي و سرگيجه رسانه اي». ابرار، 30 مهر 1380، ص 6.

سلطاني فر، محمد. «سناريوهاي رسانه اي جنگ لبنان عليه ايران». رسانه، ش 2، تابستان 1385، ص 273 - 282.

«سياست و پيشينه تاريخي جنگ نرم». منشور جام جم، ش 142، 20 خرداد 1386، ص 9.

صادقي، حامد. «جستاري پيرامون جنگ نرم در آيات و روايات». رسانه، ش 78، تابستان 1388، ص 173 - 200.

«عاشورا و جنگ نرم، رسانه هاي اموي». مسجد، ش 145، دي 1388، ص 40 - 47.

فرخي، رضا. «استراتژي «سرگرم سازي» در جنگ نرم: صدا و سيما و مبارزه بي امان با ناتوي فرهنگي». كيهان، 24 مرداد 1389، ص 10.

فولادي، محمد. «جنگ رسانه اي و رسالت ها». معرفت، ش 103، تير 1385، ص 3.

فيروزكوهي، مهدي. «جنگ رسانه اي در چالش هسته اي عليه ايران». كيهان، 30 شهريور 1384، ص 12.

قرباني گلشن آبادي، محمد. «تبيين مفهومي، پيشينه تاريخي وتاكتيكهاي جنگ نرم: نبردي به قدمت تاريخ بشر». رسالت، 2 آبان 1388، ص 26.

ص: 35

قلندريان، غلامرضا. «جنگ رسانه اي، رسالت مطبوعاتي داخلي». قدس، 14 تير 1382، ص 2.

كافمن، ادوارد. «استراتژي امريكا در جنگ رسانه اي». ترجمه حسن نورايي بيدخت. همشهري، 1 خرداد 1381، ص 6.

كاكاوند، عباس. «از جنگ رسانه اي تا جنگ عليه رسانه«. رسالت، 21 فروردين 1382، ص 2.

كوثري، مسعود. «باز خواني پرونده جنگ رسانه اي درعراق: آمريكا و تيم واكنش سريع رسانه اي». مطالعات خاورميانه، ش 56، بهار 1388، ص 33 - 54.

ماه پيشانيان، مهسا. «راهكارهاي آمريكا براي جنگ نرم با جمهوري اسلامي ايران». عمليات رواني، ش 18، زمستان 1386، ص 57.

ماه پيشانيان، مهسا. «مديريت احساسات ضد آمريكايي در خاورميانه: جنگ نرم و ديپلماسي عمومي آمريكا». اطلاعات راهبردي، ش 65، مهر 1387، ص 23 - 36.

متقي، ابراهيم. «مديريت جنگ نرم در فضاي عدم تعادل امنيتي». مطالعات بسيج، ش 43، تابستان 1388، ص 55 - 79.

محبيان، امير. «در باره قدرت و جنگ نرم». رسالت، 23 شهريور 1389، ص 17.

محمدي فومني، حسين. «جنگ نرم و پارادايم فرهنگي». رسالت، 6 بهمن 1388، ص 8.

محمدي فومني، حسين. «نقش جنگ نرم در ديپلماسي سياست خارجي». رسالت، 15 ارديبهشت 1389، ص 8.

مرادي، حجت اله. «جنگ نرم و نظام ارزش ها». عمليات رواني، سال 6، ش 22، تابستان 1388، ص 5 - 6.

ملكان، مجيد. «مكانيسم هاي جنگ نرم». منشور جام جم، ش 142، 20 خرداد 1386، ص 7.

منصوري، خليل. «ابعاد جنگ نرم از منظر قرآن». كيهان، 7 دي 1388، ص 6.

مهدوي، علي. «ويژگي هاي جنگ نرم». رسالت، 17 مرداد 1389، ص 6.

مهرعطا، رضا. «نقش رسانه ها در جنگ نرم». اطلاعات راهبردي، ش 81، بهمن 1388، ص 47 - 59.

ص: 36

موسوي، محمد مهدي. «نگاهي كوتاه به پروژه جنگ نرم، حقيقت هايي كه وجود دارند». حمايت، 28 بهمن 1385، ص 1، 2.

مولانا، حميد. «جنگ رسانه اي». كيهان، 15 تير 1385، ص 16.

نائيني، علي محمد. «درآمدي بر ماهيت شناسي جنگ نرم». راهبرد دفاعي، ش 28، بهار 1389، ص 1 - 32.

نائيني، علي محمد. «شناخت شناسي جنگ نرم از ديدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامي». عمليات رواني، ش 24، زمستان 1388، ص 29 - 70.

نوري، محمد. «انتقال بحران به زمين حريف: نگاهي به زواياي رسانه اي جنگ 33 روزه». ايران، 26 مرداد 1387، ص 15.

نوري، محمد. «رسانه ها به جنگ طايفه اي مي روند: گشتي در استوديوي دو رسانه آشناي جهان عرب». ايران، 25 بهمن 1385، ص 7.

هاشمي نژاد، اكرم السادات. «ناتوي فرهنگي يا جنگ نرم». شميم ياس، ش 85، فروردين 1389، ص 26 - 31.

ص: 37

حماسه سياسي

اشاره

حماسه سياسي

هر چند كه نمود عيني و شاخص حماسه سياسي در سال جاري را مي توان در انتخابات هاي خردادماه امسال مشاهده نمود، اما بايد دانست كه منظور و مقصود مقام معظم رهبري از حماسه سياسي در سال جديد، بسي فراتر از انتخابات هاي مهم پيشرو است. به نظر مي آيد، منظور از حماسه سياسي، حركت مردم و مسئولين، جناح ها و گروه هاي سياسي در راستاي اهداف بلند انقلاب و به خصوص برقراري وحدت ميان آحاد ايرانيان باشد. وحدت كلمه اي كه تاكنون رمز پيروزي ايران اسلامي در صحنه هاي مختلف داخلي و خارجي، اقتصادي، سياسي و بينالمللي بوده است.

بنابراين حماسه سياسي در ابعاد داخلي آن را ميتوان همان وحدت، همدلي و همبستگي مردم و مسؤولين و سپس شركت باشكوه و گسترده مردم در انتخابات دانست. اين اتحاد، همدلي و همكاري آحاد مردم موجب ميگردد تا منافع و اقتدار ايران در سطح بين المللي حفظ و تثبيت گردد. در ادامه برخي از كتابها و مقالات انتشار يافته در اين موضوع ارائه ميگردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

آشنايي با كارشناسان سياسي و اقتصادي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

ص: 38

ابتهاج شيرازي، فريبا. از حماسه برتريد: معرفي نمونه هايي از زنان سلحشور عرصه هاي انقلاب اسلامي. به سفارش سازمان بسيج مستضعفين سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، سازمان بسيج جامعه زنان كشور. تهران: موسسه فرهنگي هنري براثا، انتشارات آرمان براثا، 1391، 144 ص.

جوانشير، ف. م. حماسه داد: بحثي در محتواي سياسي شاهنامه فردوسي. تهران: قلم فردا، 1383، 342 ص.

حماسه بصيرت و ايمان 9 دي نماد قدرت مردمي ايران. به كوشش ستاد بزرگداشت حماسه ي 9 دي و سازمان بسيج اساتيد كشور؛ ناظران علمي حجت الله ايزدي، علي محمد نائيني؛ ويراستار مرتضي مشاكي. تهران: ساقي، 1391، 280 ص.

خبازي، مجيد. رهيافت (ايدههايي براي طرح حماسه سياسي و حماسه اقتصادي در برنامهسازي). قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

خيري وزواني، حسن. الزامات و نقش رسانه ملي در تحقق حماسه سياسي و حماسه اقتصادي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

درافشان، محمدحسين. حماسه سياسي و حماسه اقتصادي از منظر آيات و روايات. قم: مركز پزوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

رضايي، محمدعلي. حماسه نهم دي 57: پيشگامي تربت حيدريه در پيروزي انقلاب اسلامي. تهران: سروش هدايت، 1386، 242 ص.

رنجبر، عليرضا. حماسه سياسي و حماسه اقتصادي در نگاه امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

سجادي، عبدالقيوم. بررسي برخي از شيوه هاي تعميق بينش سياسي؛ تهيهكننده مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما. قم: بوستان كتاب قم، 1382. 120 ص.

سقلاطوني، مريم. پيامهاي كوتاه و زيرنويسهاي تلويزيوني ويژه حماسه سياسي و حماسه اقتصادي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

شرفالدين، سيد حسين. مفاهيم و ديدگاهها در حوزه حماسه سياسي و حماسه اقتصادي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

شفيعي سروستاني، ابراهيم. راهبردها و سياستهاي رسانه ملي در تحقق حماسه

ص: 39

سياسي و حماسه اقتصادي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

موحدي نژاد، محمد. انتخابات، حماسه سبز حضور (با استفاده از آيات و روايات و قانون اساسي). تهران: مركز فرهنگي درسهايي از قرآن، 1384، 120 ص.

هاشمي، ايوب و ريحانه هاشمي. حماسه سياسي و حماسه اقتصادي در ادبيات فارسي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1392.

ياوري وثاق، مهديه. نقش رسانه در آگاهيبخشي سياسي و اجتماعي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1391. 175ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

«انتخاب، مظهر حضور مردم». آشنا خانواده، شماره 69، خرداد1380، ص 54

«اهميت حضور مردم از ديدگاه امام خميني رحمه الله ». پيام بانك، شماره 249، هفته دوم خرداد 1379، ص 7.

«بار ديگر، حماسه حضور». شاهد جوان، شماره 378، دي 1385، ص 22.

«بيداري مردم، ضرورت حضور». رشد (آموزش قرآن)، شماره 35، زمستان 1390، ص 2 - 3.

پرور، اسماعيل. «ويژه نامه انتخابات مجلس هشتم». گلبرگ. 1386، بهمن؛ شماره 95، ص 8 - 23.

پژوهنده، محمدحسين. «شرط حضور». زائر، شماره 119، آبان 1383، ص 6.

تركاشوند، حبيب. «حضور مردم در توطئه هاي 32 ساله انقلاب». زمانه، شماره 95، دي 1389، ص 5.

«تقدير مقام معظم رهبري از حضور مردم در راهپيمايي 22 بهمن ماه». آسمان، شماره 48، شنبه بيست و هشتم بهمن 1391، ص 26.

«حضور مردم در صحنه با انگيزه الهي». پنجره، شماره 130، شنبه بيست و ششم فرودين 1391، ص 76.

«حماسه حضور در انتخابات، وتوي سياسي غرب است: گفتگو با سيد محمد حسيني و عشرت شايق». رسالت، 15 اسفند 1386، ص 17.

ص: 40

«حماسه حضور». آشنا خانواده، شماره 89، بهمن 1381، ص 44.

«دشمنان ايران از حضور مردم در پاي صندوق هاي راي متضرر مي شوند». گسترش صنعت، شماره 95، شنبه 21 خرداد 1384، ص 2.

رسايي، حميد. «چگونگي حضور روحانيت در انتخابات». مبلغان شماره 50، اسفند 1382، ص 86 - 99.

زارعي، سعدالله. «نگاهي اجمالي به مقاطع حساس تاريخ انقلاب: حضور تعيين كننده مردم». زمانه، دوره جديد، شماره 95، دي 1389، ص 10 - 11.

محرابي، ص و نرگس رسولي. «حضور مردم در همه عرصه ها بايد دائمي باشد». گسترش صنعت، شماره 181، يكشنبه 20 اسفند 1385، ص 40.

مشكوري، ح. «انتخابات مجلس شوراي اسلامي، حضور پرشور حماسه ساز». سياست روز، 27 آذر 1382، ص 2.

«نهم دي ماه؛ حماسه حضور و وفاداري مردم». پيام انقلاب، شماره 42، دي 1389، ص 8.

ص: 41

خدمت رساني

اشاره

خدمت رساني

يكي از ويژگي هاي دولت اسلامي در انديشه سياسي امام خميني=، خدمت گزاري است. ايشان در اين زمينه مي فرمايد: «در حكومت اسلامي، حكومت ها بايد تابع مردم باشند و حكومت ها براي مردم باشند، نه مردم براي حكومت ها. حكومت اسلامي حكومتي است كه بايد خدمت گزار مردم باشد.» لذا خدمت گزاري به مردم و جامعه، از ارزش هايي است كه در فرهنگ اجتماعي و اخلاقي، نقش مهمي داشته است.

از طرفي، بزرگترين جهاد معنوي كه از جمله رموز پايداري، بقاء و تداوم انقلاب اسلامي بوده است، خدمترساني به مردم ميباشد. بدين منظور سال 1382 به عنوان سال نهضت خدمترساني به مردم معرفي گرديد تا مسؤولين بيش از پيش كمر خدمت به مردم را بسته و فاصله خود را با مردم كم نموده و با سادهزيستي، قناعتورزي، عدلگستري و گره گشايي از كار مردم، خود را محبوب خدا و خلق نموده و با فرهنگسازي خدمت به مردم، تداومگر سيره پيشوايان ديني در انقلاب اسلامي باشند. لازم به ذكر است كه خدمت، تنها در حوزه خدمات اقتصادي، صنعتي و يا خدمات اجتماعي به مردم، خلاصه نمي شود، بلكه اين واژه، خدمات فرهنگي، تربيتي و نظامي يا انتظامي و حتي خدمات قضائي را نيز شامل مي گردد. از اين رو، خدمت رساني از اركان اساسي هر نظام به شمار مي رود و سستي در آن باعث نارضايتي اقشار مردم و حاميان

ص: 42

اصلي نظام مي شود. در ادامه برخي از آثار منتشر شده در اين موضوع ارائه و معرفي مي گردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اعتمادي، محمدهادي. حديث كرامت و خدمت رساني. تهران: موسسه انتشارات اميركبير، شركت چاپ و نشر بين الملل، 1382، 192 ص.

اكبري زيبدي، غلامرضا. جلوه هاي خدمت رساني در سيره و سخن امام رضا عليه السلام . مشهد: الشمس، 1382، 31 ص.

بخشيان، ابوالقاسم. نهضت خدمت رساني در نگاه قرآن و سيره معصومين عليهم السلام همراه داستانهاي شگفت از امام خميني رحمه الله ، استاد مطهري و مقام معظم رهبري. قم: هدي، 1389، 336 ص.

تقوي، حسين. خدمت رساني در آموزه هاي ديني. قم: مشهور، 1382، 126 ص.

ذوالقدر، عنايت الله. محورهاي اجرائي مديريت خدمترساني. قم: مشهور، 1385، 284 ص.

رضوانشهري، علي. چهل حديث نهضت خدمت رساني. قم: نشر دانش حوزه، 1383، 184 ص.

سعادتمند، رسول. فرهنگ خودسازي و خدمترساني از ديدگاه امام خميني رحمه الله . قم: تسنيم، 1386، 640 ص.

شايان، مهدي. مريم يحيي پور. بسيج خدمت رساني. اصفهان: شميم معرفت، 1391، 64 ص.

شريفي، محمود. كليدهاي خدمت رساني. قم: سازمان تبليغات اسلامي، پژوهشكده باقرالعلوم عليه السلام ، انتشارات نورالسجاد، 1391، 148 ص.

عابديني مطلق، كاظم. ديدگاه هاي امام علي عليه السلام در نهج البلاغه پيرامون خدمت رساني. قم: فراگفت، 1382، 125 ص.

عزيزي، مجتبي. تحقيقي در ابعاد مختلف نهضت خدمت رساني به مردم. تهران: سازمان عقيدتي سياسي نيروي انتظامي، معاونت سياسي، 1382، 98 ص.

ص: 43

عقيلي پور، جواد. نهضت خدمات رساني به مردم از ديدگاه امام علي عليه السلام . تهران: عابد، 1382، 64 ص.

علي برجي، يعقوب. خدمت رساني از ديدگاه قرآن. تهران: آيه حيات ، 1383، 232 ص.

غفاري، طاهره. خدمت رساني ميراثي ماندگار. مشهد: ضريح آفتاب، 1389، 117 ص.

قوامي، صمصام الدين. وظايف ائمه جمعه در نهضت خدمت رساني. تهران: شوراي سياستگذاري ائمه جمعه، معاونت فرهنگي، 1384، 383 ص.

كافي، محمدرضا. مصاديق خدمت در نهضت خدمت رساني به مردم. قم: زلال كوثر، 1382، 104 ص.

كريمي لنگرودي، علي. محورهاي فرهنگ سازي مديريت خدمت رساني. قم: مشهور، 1385، 223 ص.

لاجوردي، سيدعدنان. خدمت رساني به مردم از ديدگاه قرآن و نهج البلاغه. تهران: بنياد نهج البلاغه، 1390، 112 ص.

محمدي همداني، اصغر، چهل حديث خدمت رساني. تهران: گلزار كتاب، 1382، 91 ص.

منيري، احمد. مطالبات مردم و ابعاد خدمت رساني. قم: سيد جمال الدين اسدآبادي، 1382، 135 ص.

نهاوندي، علي. فرهنگ خدمت رساني. مشهد: آستان قدس رضوي، شركت به نشر: سازمان فرهنگي و تفريحي شهرداري مشهد، 1382، 269 ص.

نهاوندي، علي، اصلها و عرصه ها در نهضت خدمت رساني. مشهد: سنبله، 1382، 223ص.

نيلي پور، مهدي. چهل حديث امداد نجات و خدمت رساني. اصفهان: مرغ سليمان، 1390، 48 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

اصغري، محمود. «مباني و اهداف خدمت رساني از نگاه رهبري«. انديشه حوزه، ش 43 - 44، آذر اسفند 1382، ص 41 - 65.

ص: 44

پژوهنده، محمدحسين. «موانع دروني خدمت رساني«. انديشه حوزه، ش 43 - 44، آذر اسفند 1382، ص 153 - 169.

پهلواني، محمد. «خدمت رساني و دشمنان». رسالت، 7 بهمن 1385، ص 2.

«تحقيق نهضت خدمت رساني، پيش شرط توسعه«. نگهبان، ش 78، مهر 1382، ص 4 - 5.

«جايگاه نهضت خدمت رساني در چشم انداز آينده». ياد ياران، دوره جديد، ش 6، فروردين 1383، ص 5.

حق پناه، رضا. «گذري بر اصول و معيارهاي خدمت رساني در انديشه امام خميني«. انديشه حوزه، ش 43 - 44، آذر اسفند 1382، ص 15 - 40.

حمزه لو، احمد. «چالشها و موانع خدمت رساني«. تدبير، ش 149، مهر 1383، ص 30 - 32.

حنيفي، شهرام. «رقابت در خدمت رساني«. حمايت، 5 خرداد 1384، ص 1.

خاتمي، احمد. «نهضت خدمت رساني به مردم«. شما، 1 خرداد 1382، ص 13.

خدايي، علي اكبر. «پيامبر اعظم و خدمت رساني به همنوعان خود». فرهنگ يزد، ش 29، زمستان 1385، ص 144 - 150.

دارابي، علي. «نهضت خدمت رساني ضرورت ها و راهكارها». سياست روز، 7 ارديبهشت 1382، ص 1 و 2؛ 8 ارديبهشت 1382، ص 1 و 2.

«راهكارهاي تحقق نهضت خدمت رساني به مردم«. شما، ش 309، 13 ارديبهشت 1382، ص 15.

ركني، محمدباقر. «آسيب شناسي وضعيت خدمت رساني«. پاسدار اسلام، ش 270، خرداد 1383، ص 36 - 39؛ ش 271، تير 1383، ص 38 - 41.

ركني، محمدباقر. «تعامل فرهنگ خدمت رساني به مردم با فرهنگ شهادت». پاسدار اسلام، ش 266، بهمن 1382، ص 36 - 40.

روحاني، حسن. «نهضت خدمت رساني از شعار تا كردار». راهبرد، ش 33، پاييز 1383، ص 7 - 30.

«زيرساختهاي نهضت خدمت رساني به مردم«. آفرينش، 13 خرداد 1382، ص 1.

سبحاني، محمدرضا. «از خدمت رساني تا كارآمدي». سياست روز، 22 دي 1382، ص 5.

ص: 45

سبحاني نيا، محمد. «راه و رسم زندگي (7) خدمترساني به مردم». معارف اسلامي، ش 69، مهر - آذر 1386، ص 49 - 58.

سيدنژاد، ميرصادق. «نهضت خدمت رساني به مردم: حكومت و خدمت رساني (2)». گلبرگ، شماره 45، آذر 1382، ص 24 - 15.

سيدنژاد، ميرصادق. «نهضت خدمت رساني به مردم: حكومت و خدمت رساني». گلبرگ، شماره 44، آبان 1382، ص 27 - 17.

سيدنژاد، ميرصادق. «نهضت خدمت رساني به مردم: خدمت رساني در سيره معصومان عليه السلام (1)».گلبرگ، شماره 46، دي 1382، ص 24 - 15.

سيدنژاد، ميرصادق. «نهضت خدمت رساني به مردم: خدمت رساني در سيره معصومان عليه السلام (2)». گلبرگ، شماره 47، بهمن 1382، ص 31 - 15.

سيدنژاد، ميرصادق. «نهضت خدمت رساني به مردم: خدمت رساني در كلام امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري». گلبرگ، شماره 48، اسفند 1382، اسفند، ص 39 - 15.

سيدنژاد، ميرصادق. «نهضت خدمت رساني به مردم: مردم و خدمت رساني». گلبرگ، شماره 43، مهر 1382، ص 24 - 15.

«سيره بزرگان: خدمت رساني به مردم». مسجد، ش 70، مهر 1382، ص 27 - 29.

شريعتي، علي. «تاملي بر آداب و آثار خدمترساني به مردم». ياد ياران، دوره جديد، ش 15 - 14، آذر و دي 1383، ص 4 - 5.

شيخ موحد، علي. «خدمت رساني اصول و آثار». انديشه حوزه، ش 43 - 44، آذر اسفند 1382، ص 66 - 86.

شيركوند، شهرام. «آيين خدمت رساني از ديدگاه امام علي عليه السلام ». مسجد، ش 74، بهمن 1382، ص 48 - 51.

طوراني، محمدرضا. «جايگاه امنيت در نهضت خدمت رساني«. توسعه، 11 بهمن 1382، ص 2.

ظهيري، مجيد. «موانع بيروني نهضت خدمت رساني (پديدارشناسي)». انديشه حوزه، ش 43 - 44، آذر اسفند 1382، ص 170 - 182.

كريمي نيا، محمدمهدي. «خدمت رساني در سيره و گفتار اميرالمومنين«. معرفت،

ص: 46

ش 73، دي 1382، ص 99 - 106.

كريمي نيا، محمدمهدي. «فرهنگ ايثار و خدمت رساني در سيره حضرت امام علي عليه السلام ». فرهنگ عمومي، ش 39، تابستان 1383، ص 63 - 70.

«گفتمان خدمت رساني«. يادياران، دوره جديد، ش 8، خرداد 1383، ص 4.

محمدي اشتهاردي، محمد. «خدمت رساني در سيره پيشوايان«. پاسدار اسلام، ش 260، مرداد 1382، ص 14 - 17.

مرادخاني زاويه، قهرمان. «شرحي بر گفتمان خدمت رساني و آباداني«. جوان، 27 مهر 1383، ص 2.

مرادي، خدارحم. «خدمت رساني در سيره امام رضا عليه السلام ». قدس، 25 آذر 1383، ص 3.

مهدي پور، محمود. «مبلغان و نهضت خدمت رساني«. مبلغان، ش 42، ربيع الثاني 1424ه. ق، ص 3 - 9.

موسوي، محمدمهدي. «خدمت رساني به مردم، راه تحقق مهرورزي«. حمايت، 18 مهر 1384، ص 2.

نظام زاده، محمدعلي. «جايگاه و نقش نهادهاي خيريه در خدمت رساني«. وقف ميراث جاويدان، ش 46، تابستان 1383، ص 14 - 17.

«نهضت خدمت رساني و تحقق عدالت اجتماعي«. ياد ياران، دوره جديد، ش 5، اسفند 1382، ص 29.

نوري كرماني، محمدامير. «نقش فرهنگ در عرصه خدمت رساني«. انديشه حوزه، ش 43 - 44، آذر اسفند 1382، ص 205 - 231.

ص: 47

مشاركت سياسي

اشاره

مشاركت سياسي

مشاركت مردم در امور سياسي و اجتماعي، يكي از مباحث مهم علوم سياسي است. اين مشاركت در درجه اول از طبع اجتماعي انسان ريشه مي گيرد. مشاركت در امور اجتماعي، نوعي تعهد و قبول مسئوليت فردي و اجتماعي است كه همه افراد انساني ناگزير به پذيرش آن هستند. اين تعهد و مسئوليت ممكن است يا در قالب فعاليت هاي معين صورت گيرد، مانند بسياري از رفتارهاي اخلاقي و اجتماعي، و يا ساختار حقوقي و اقتصادي به خود بگيرد. مشاركت سياسي به عنوان امروزي ترين و توسعه يافته ترين مدل مشاركت جمعي به معناي مساعي سازمان يافته شهروندان براي انتخاب مسؤولان خويش، شركت مؤثر در فعاليت ها و امور اجتماعي و سياسي و تاثير گذاشتن بر تركيب هدايت سياسي دولت است. پس مشاركت سياسي را مي توان كوشش سازمان يافته مردم درباره حكومت و سياست دانست.

از سوي ديگر، نظامهاي سياسي بر پايه اعتماد عمومي و اراده مردم استوار مي گردند و استمرار و اقتدار آنها وابسته به مشاركت و دخالت مردم است. اين مشاركت در قالب هاي مختلفي شكل مي گيرد؛ از جمله شركت مردم در انتخابات و همه پرسيها و حساسيت نسبت به نوع جريان امور در كشور و ميزان دلبستگي آنها به نظام حاكم بر جامعه و حمايت از آن. لذا حضور حداكثري در انتخابات و حضور هميشگي در صحنه، همواره در توصيههاي رهبر معظم انقلاب مورد تاكيد قرار گرفته است. در ادامه برخي از آثار كه اين موضوع را دستمايه پژوهش خود قرار داده اند، معرفي ميگردد:

ص: 48

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

آراسته خو، محمد. مشاركت سياسي در ايران: تاريخچه موانع و مشكلات جامعه شناختي آن. تهران: آزادانديشان، 1379، 333 ص.

اكبري، كمال. مشروعيت و مشاركت سياسي در جمهوري اسلامي ايران. قم: دفتر نشر معارف، 1384، 232 ص.

پناهي، محمدحسين. جامعه شناسي مشاركت سياسي زنان. تهران: دانشگاه علامه طباطبائي، 1386، 281 ص.

حسني، محمد. انتخاب نهم: گفت وگوهايي درباره نهمين انتخابات رياست جمهوري. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1384، 204 ص.

حسيني، علي اصغر. مشاركت سياسي از ديدگاه امام خميني رحمه الله . قم: حبيب، 1381، 226 ص.

خداوردي، علي. مشاركت عمومي و همبستگي ملي. تهران: سازمان عقيدتي سياسي نيروي انتظامي، معاونت سياسي، 1384، 107 ص.

خداياري، ناصر. ايدئولوژي و بسيج سياسي در انقلاب اسلامي ايران. تبريز: موسسه آموزش عالي نبي اكرم صلي الله عليه و آله ، 1379، 221 ص.

خميني، روح الله. انتخابات سالم در پرتو رهنمودهاي امام خميني رحمه الله . قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1386، 41 ص.

خميني، روح الله. جايگاه مردم در نظام اسلامي از ديدگاه امام خميني رحمه الله . تهران: موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني رحمه الله ، 1379، 244 ص.

دارابي، مسعود. جامعهشناسي مشاركت سياسي زنان. تهران: انديشه ظهور، 1389، 180 ص.

دستداده، زين العابدين. نقش متقابل توسعه و مشاركت سياسي با مجلس شوراي اسلامي. تهران: اميد، 1390، 304 ص.

سرآباداني، مسعود. بررسي ميزان نارضايتي سياسي دانشجويان دانشگاه تهران و تاثير عامل مشاركت سياسي بر آن. تهران: اجتماع، 1385، 148 ص.

سقلاطوني، مريم. پيامهاي كوتاه و زيرنويس هاي ويژه انتخابات مجلس. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 95 ص.

شاكر، مجتبي. رسانه هاي جمعي و انتخابات رياست جمهوري. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1384، 214 ص.

ص: 49

شمس الدين، محمدمهدي. حدود مشاركت سياسي زنان از ديدگاه اسلام. ترجمه محسن عابدي. تهران: بعثت، 1376، 154 ص.

صالحي، محمدجواد. دموكراسي و اعتبار راي اكثريت در اسلام. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1383، 117 ص.

صالحي، محمدجواد. ويژگي ها و اهداف تبليغات انتخاباتي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1386، 95 ص.

عبداله، عبدالمطلب. تحليل رفتار رايدهي در ايران: مطالعه موردي شهروندان تهراني در انتخابات سال 1388-1387. تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1391، 380 ص.

عيوضي، محمدرحيم. مشاركت سياسي درجمهوري اسلامي ايران. تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي، 1385، 271 ص.

غفاري، غلامرضا. جامعه شناسي مشاركت. تهران: نزديك، 1386، 295 ص.

فاطمي، عباس. تاملي بر مشاركت سياسي اجتماعي زنان قبل و بعد از انقلاب اسلامي ايران (1332 - 1380). تهران: رمز: نوآوران ايران، 1384، 253 ص.

كريمي، سعيد. توسعه سياسي: رسانه و راه هاي تقويت مشاركت مردم در صحنه هاي سياسي و اجتماعي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1380، 151 ص.

معمار، رحمت الله. جامعه شناسي مشاركت سياسي: تحليل درون كشوري از مشاركت انتخاباتي در ايران. تهران: اميركبير، 1391، 319 ص.

ميلبرث، لستر و ليل گوئل. مشاركت سياسي. ترجمه رحيم ابوالحسني. تهران: ميزان، 1386، 240 ص.

نژادبهرام، زهرا. موانع مشاركت سياسي زنان در ايران. تهران: رسانش، 1388، 384 ص.

نگروپونت، جان دي. قدرت نرم و تهديد سخت: ارزيابي تهديدات دولت آمريكا(2009-2007). مترجمان محمد عباسي، سيد حميدرضا سيدي. تهران: دانشگاه امام صادق عليه السلام ، 1390، 266 ص.

نوربخش، سيدمسعود. تحول در الگوي مشاركت زنان در ايران. اصفهان: گفتمان انديشه معاصر، 1390، 250 ص.

هاشمي، طه. امام خميني و نقش مشاركتي مردم در نظام سياسي. تهران: شهاب ثاقب، 1385، 158 ص.

همراه با انتخابات: سياستگذاري ها، پيشنهادهاي برنامه اي و دست مايه هاي رسانه اي.

ص: 50

گروهي از پژوهشگران. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا وسيما، 1386، 160 ص.

همگام با انتخابات: مجموعه رهنمودها، توصيه ها، زيرنويس ها و پيام مجري.. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1384، 112 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

اخترشهر، علي. «مشاركت سياسي و نقش آن در تامين امنيت ملي». معرفت، ش 131، آبان 1387، ص 73 - 86.

ارسطا، محمدجواد. «زن و مشاركت سياسي«. علوم سياسي، سال 1، ش 1، تابستان 1377، ص 137 - 155.

اسحاقي، حسين. «مباني آزادي و مشاركت سياسي در حكومت اسلامي». رواق انديشه. 1382، بهمن؛ شماره 26: 30 - 9.

اسلامي، حسن. «نقش امر به معروف و نهي از منكر در مشاركت سياسي«. خردنامه همشهري، ش 15، 6 اسفند 1382، ص 9 - 10، 11.

اصغري، عبدالمجيد. «مشاركت سياسي، حركتي دشوار در گردونه فزونخواهي جريانها». كيهان هوايي، ش 1215، 26 دي 1375، ص 12- 13.

اكبري، كمال. «مكانيزم هاي مشاركت سياسي در قانون اساسي». رواق انديشه. شماره 39، اسفند 1383، ص 40 - 28.

آل غفور، محمد تقي؛ فاطمه كاشف الغطاء. «تاثير شرايط اجتماعي- اقتصادي بر مشاركت سياسي زنان در ايران». بانوان شيعه، ش 20، تابستان 1388، ص 149 - 185.

بني هاشمي، قاسم. «سنجش كارآيي ابزارهاي مشاركت سياسي«. مطالعات راهبردي، ش 4، تابستان 1378، ص 200 - 207.

پيشگاهي فرد، زهرا؛ محمد زهدي گهر پور. «بررسي جايگاه و نقش زنان خاورميانه در مشاركت سياسي». زن و جامعه، ش 1، بهار 1389، ص 25 - 44.

تقوي، محمدناصر. «تاثير انواع «مشروعيت» در «مشاركت سياسي« با نگاهي به مشروعيت حكومت ديني و نظريه هاي ولايت فقيه«. حكومت اسلامي، ش 2، تابستان 1380، ص 189 - 208.

جاويد، محمد جواد. «مشاركت سياسي، پيامدها، بحرانها». قدس، 26 ارديبهشت 1385، ص 11.

ص: 51

جزايري، محمدعلي؛ فاطمه كاشف الغطا. «فصل جديد مشاركت سياسي زنان در ايران: با تاكيد بر ديدگاه امام خميني». بانوان شيعه، ش 18، زمستان 1387، ص 147 - 180.

حسيني مازندراني، موسي. «ديدگاه قرآن درباره مشاركت سياسي زنان«. پژوهشهاي قرآني، ش 25، 26، بهار و تابستان 1380، ص 170 - 183.

خان محمدي، كريم. «تعيين اجتماعي مشاركت سياسي زنان در انديشه معاصر تشيع». شيعه شناسي، ش 19، تابستان 1386، ص 37 - 66.

خوش چشم آراني، حسن. «جلوه هاي مشاركت سياسي و اجتماعي با تاكيد بر مسئله شورا». انديشه صادق، ش 2، بهار 1380، ص 72 - 80.

ديلمي، احمد. «مشاركت سياسي در انديشه اسلام و غرب«. انديشه حوزه، سال 4، ش 4، بهار 1378، ص 90 - 116.

رحيمي بويراحمدي، حشمت الله. «دموكراسي و فرهنگ مشاركت سياسي مطلوب». ابرار، 10 آبان 1375، ص 5.

زرگوشي، امير. «عوامل موثر بر مشاركت سياسي جوانان«. فرهنگ ايلام، ش 15، پاييز 1382، ص 38 - 44.

«زن سياسي: بررسي مشاركت سياسي زنان در ايران«. اقتصاد ايران، ش 77، تير 1384، ص 30.

ساساني، حبيب. «مشاركت سياسي، غايت قانون اساسي». منشور رسالت، ش 62، 22 خرداد 1384، ص 15

«سيماي عمومي دولت اسلامي: نگاهي به مفهوم مشاركت سياسي در انديشه ايراني». اطلاعات حكمت و معرفت، ش 5، مرداد 1386، ص 28 - 35.

شريعتي رودسري، مصطفي. «جوانان و مشاركت سياسي«. تربيت، سال 14، ش 2، آبان 1377، ص 26 - 29.

شيرودي، مرتضي. «مشاركت سياسي: فرايندها و برآيندها». رواق انديشه، شماره 41، ارديبهشت 1384، ص 24 - 3.

عالي زاد، اسماعيل. «مشاركت سياسي و تنوع رفتار رأي دهندگان». فرهنگ انديشه، ش 26، 27، تابستان و پاييز 1387، ص 119 - 141.

غروي نائيني، نهله. «مشاركت سياسي زنان صدر اسلام». مطالعات راهبردي زنان، ش 46، زمستان 1388، ص 196 - 224.

ص: 52

فتحي، ربابه. «بررسي عوامل موثر بر مشاركت سياسي جوانان شهر رشت«. فرهنگ گيلان، ش 5، 6، بهار، تابستان 1379، ص 109 - 113.

فولادي، محمد. «مشاركت سياسي در نظام مبتني بر ولايت مطلقه فقيه». معرفت، ش 217، تير 1387، ص 87 - 104.

فيرحي، داوود. «مفهوم مشاركت سياسي«. علوم سياسي، سال 1، ش 1، تابستان 1377، ص 38 - 69.

فيض اللهي، علي. «مشاركت سياسي جوانان«. فرهنگ ايلام، ش 5، 6، بهار، تابستان 1380، ص 37 - 46.

قاسمي، وحيد. «متغييرهاي فرهنگي - اجتماعي موثر بر مشاركت سياسي زنان در استان اصفهان«. فرهنگ اصفهان، ش 24، تابستان 1381، ص 80 - 87.

كمالي اردكاني. «مشاركت سياسي در اسلام و نظام جمهوري اسلامي». نگهبان انقلاب اسلامي، سال 5، ش 43، خرداد 1376، ص 26 - 29.

لك زايي، شريف. «الگوي مشاركت سياسي در نظريه هاي ولايت فقيه«. علوم سياسي، ش 20، زمستان 1381، ص 135 - 159.

محمدي اصل، عباس. «انتخابات و مشاركت سياسي«. گزارش، ش 161، اسفند 1383، ص 26 - 27.

مرادي، جواد. «مشاركت سياسي اجتماعي زنان از ديدگاه امام خميني«. نامه قم، ش 5، 6، بهار، تابستان 1378، ص 123 - 137.

«مشاركت سياسي زنان در انديشه امام خميني رحمه الله ». كيهان فرهنگي، ش 156، مهر 1378، ص 76 - 79.

مصفا، نسرين حاج. «مشاركت سياسي زنان«. سياست خارجي، سال 9، ش 2، تابستان 1374، ص 605 _ 647.

مظفري، افسانه. «بررسي نقش تلويزيون در ايجاد (افزايش) مشاركت سياسي مردم در انتخابات دهم رياست جمهوري با بررسي مناظره ها». مطالعات رسانه اي، ش 8، بهار 1389، ص 141 - 162

«نظام سياسي اسلام، الگوهاي مناسب مشاركت سياسي كدامند؟». كيهان هوايي، ش 1168، 18 بهمن 1374، ص 12 - 13، 21.

ص: 53

منافع ملي

اشاره

منافع ملي

مجموع تدابير يك دولت، به قصد دفاع از منافع يك ملت و يا دفاع از منافع مجموع اقوام ساكن آن كشور را، اقدامي در جهت تامين منافع ملي تعريف نموده اند. منافع ملي مفهوم اساسي سياست خارجي است. اين مفهوم در برگيرنده تمامي ارزشهاي ملي است و عبارت است از هدف هاي عام و دائمي كه ملت و دولت در راه تحقق آنها فعاليت مي كنند. بنابراين منافع ملي امري دائمي و داراي رابطه مستقيم با سياست خارجي است.

منافع ملي از جمله ارزشهاي سياسي است كه مي تواند سبب ايجاد قدرت و كاربرد آن جهت اعتلاي كشور گردد. از سوي ديگر، منافع ملي تنها عامل ايجاد انسجام و وحدت ملي و برخاسته از ارزشهاي ملي و بيان و تجلي آن است. باور به منافع و ضرورت پيگيري آن از سوي حكومتها، باوري ديرين در انديشه و سياست است. انديشمندان و سياستمداران جهان همواره پيگيري منافع را هدف اصلي حكومتها پنداشته اند. در ادامه برخي از منابع مرتبط با اين حوزه ارائه مي گردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اميراحمديان، بهرام. درياي خزر، امنيت روسيه و منافع ملي ايران. تهران: قومس، 1388، 230 ص.

ص: 54

چلداوي، زينب. تجديدنظرطالبان: تجديدنظرطلبان و تضييع حقوق و منابع ملي. تهران: ساحل انديشه تهران، 1389، 33 ص.

حليم زمهرير، ابوالفضل. تضاد منافع ايران و آمريكا در انرژي خليج فارس. تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي، 1390، 455 ص.

رنجبر، مقصود. منافع ملي در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران. تهيه شده در انجمن معارف اسلامي ايران. قم: آيت عشق، 1382، 256 ص.

صباغ پور، علي اصغر. بررسي نظري منافع فردي و منافع جمعي. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر گسترش توليد علم: مجمع تشخيص مصلحت نظام، مركز تحقيقات استراتژيك، 1387، 284 ص.

علي بخشي، ابراهيم و محمدحسن بيات. مباني نظري منافع ملي. تهران: سازمان عقيدتي سياسي ارتش جمهوري اسلامي ايران، نشر آجا، 1388، 231 ص.

كلهر، محمدتقي. منافع ملي جمهوري اسلامي ايران و امنيت خليج فارس. اراك: نشر نويسنده، 1391، 152 ص.

كياني، داوود. منافع ملي جمهوري اسلامي ايران. تهران: پژوهشكده مطالعات راهبردي ، 1386، 230 ص.

محمدي، محمود. اثر مأموريت هاي جديد ناتو بر منافع و امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران. تهران: مجمع تشخيص مصلحت نظام، مركز تحقيقات استراتژيك، 1388.

مسقطي، عبدالخالق. جنگ دوم خليج فارس و منافع ملي جمهوري اسلامي ايران. تهران: انتشارات رسانه تخصصي، 1389، 176 ص.

معنوي، احمد. سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در بستر منافع ملي (با نگاهي بر روابط ايران و عربستان). تهران: كتاب دانشجو، 1387، 180 ص.

نخعي، هادي. توافق و تزاحم منافع ملي و مصالح اسلامي: بررسي تطبيقي سياست خارجي دولت هاي ملي و اسلامي. تهران: وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات، 1376.

ص: 55

ب. مقالات

ب. مقالات

«آينده صادرات نفت خام ايران و منافع ملي». اقتصاد انرژي، شماره 120، آبان 1388، ص 45.

پوراحمدي، حسين. «حضور و اهداف امريكا در خاورميانه و منافع ملي جمهوري اسلامي ايران». رهيافت هاي سياسي و بين المللي، شماره 15، پاييز 1387، ص 49.

پوراحمدي، حسين، مهدي ذوالفقاري. «ديپلماسي انرژي و منافع ملي جمهوري اسلامي ايران». دانش سياسي، شماره 10، پاييز و زمستان 1388، ص 5.

درخشان، مسعود. «اوپك و منافع ملي«. مجلس و پژوهش، ش 34، تابستان 1381، ص 189 - 234.

درويشي، فرهاد، محمد فردي تازه كند. «مفهوم منافع ملي در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران». فصلنامه بينالمللي ژئوپليتيك، شماره 13، پاييز و زمستان 1387، ص 102-136.

دهقاني فيروزآبادي، سيدجلال. «آزادي انديشه و منافع ملي جمهوري اسلامي ياران». معارف، شماره 95، زمستان 1391، ص 82.

رنجبر، مقصود. «اهداف و منافع ملي در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران«. علوم سياسي، ش 20، زمستان 1381، ص 45 - 66.

رهپيك، حسين. «جايگاه منافع ملي در سيستم حقوقي ايران». مطالعات راهبردي، شماره 12، تابستان 1380، ص 81.

رئيس نيا، فريبرز. «بهره وري توليد، رفاه اجتماعي و منافع ملي«. صنعت حمل و نقل، ش 230، شهريور 1382، ص 10 - 11.

ستوده، محمد. «جهاني شدن و منافع ملي جمهوري اسلامي ايران«. علوم سياسي، ش 20، زمستان 1381، ص 11 - 28.

عباس زاده، مسعود. «امنيت و منافع ملي، فراتر از خواسته هاي جناحي و سياسي«. رسالت، 24 دي 1377، ص 2.

عسكري، محمود. «منافع ملي در عصر جهاني شدن«. مطالعات راهبردي، سال 4، ش 1، 2، بهار، تابستان 1380، ص 95 - 117.

ص: 56

عطارزاده، مجتبي. «دگرپذيري سياسي و منافع ملي«. مطالعات راهبردي، ش 4، تابستان 1378، ص 53 - 82.

عليدوستي، ناصر. «منافع ملي در معاهدات و اسناد تجارت بين الملل». مطالعات راهبردي، شماره 36، تابستان 1386، ص 323 - 348.

فرج اللهي، قاسم. «چشم انداز منافع ملي در فرايند توسعه سياسي و اقتصادي«. كيهان هوايي، ش 1204، 9 آبان 1375، ص 18 - 19، 21.

قبادي، خسرو. «ضرورتها و بايسته هاي منافع ملي در نظام جمهوري اسلامي ايران». دين و ارتباطات، شماره 26، تابستان 1384، ص 109.

قريب، يوسف. «درياي خزر و منافع ملي ما». جهاد، ش 263، خرداد و تير 1383، ص 2.

قوام، عبدالعلي. «آناتومي تعاملات نظام سياسي و منافع ملي«. سياست خارجي، سال 8، ش 1، 2، بهار، تابستان 1373، ص 1 - 23.

متقي، سيدحميد. «سوريه و منافع ملي ما: نگاهي به استراتژي ايران در بحران خاورميانه». نسيم بيداري، شماره 31، بهمن 1391، ص 10.

مظفر، حسين. «فلسطين و منافع ملي ما». پاسدار اسلام، ش 245، ارديبهشت 1381، ص 34 - 38.

مولانا، حميد. «حاكميت ملي و منافع ملي«. كيهان، 18 مهر 1381، ص 20.

نقيب زاده، احمد. «آلمان: منافع ملي و امنيت جمهوري اسلامي ايران». مطالعات بين المللي، شماره 7، زمستان 1384، ص 247.

نوربخش، مسعود. «پيوندي در راستاي منافع ملي«. منشور رسالت، 25 ارديبهشت 1384، ص 4.

وكيل، عباس. «بهره مالكانه و منافع ملي«. شما، ش 372، 8 مرداد 1383، ص 5.

ص: 57

نوآوري و شكوفايي

اشاره

نوآوري و شكوفايي

نوآوري را به كارگيري ايده هاي نوين ناشي از خلاقيت معنا كردهاند كه مي تواند يك محصول جديد، خدمت جديد يا راه حل جديد براي انجام يك كار باشد. بر اين اساس مي توان گفت منظور از نوآوري در يك جامعه، علاوه بر خلق ايده ها و افكار جديد، به كارگيري و كاربردي كردن آن ايده ها و افكار نيز ميباشد. به دنبال نوآوري و خلق ايدههاي نوين است كه ش_ك_وف_اي_ي ب_ا ت_ح_ق_ق اس_ت_عدادها و ظرفيتها ايجاد ميشود.

نوآوري قبل از هر چيز نيازمند تغيير نگرش ها و باورها و رفتارها، و نيز مديران خلا ق و نوآور است. نوآوري نيازمند ايجاد فضاي اميد و انگيزه، سعه صدر و گذشت و ميدان دادن به نيروهاي مبتكر و نوآور است. نوآوري بايد مبتني بر انديشه، علم و دانش باشد و نيازمند درك درستي از شرايط و موقعيت خود در عرصه جهاني و برداشت صحيحي از كاستي ها و عقب ماندگي ها و دلا يل آنهاست. در نهايت نوآوري نيازمند ايمان، اراده و توكل است. اگر عزم نباشد، اگر خواست و باور نباشد، نوآوري رخ نخواهد داد. جهت آشنايي پژوهشگران و علاقمندان، برخي آثار مرتبط با اين بحث در ادامه فهرست شده است:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اسحاقي، حسين. نوآوري، بستر شكوفايي. تهيه كننده مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما. قم: دفتر عقل، 1387، 176 ص.

ص: 58

اسحاقي، سيدحسين. بهار نوآوري شميم شكوفايي. قم: خادم الرضا عليه السلام ، 1387، 224 ص.

ايماني، رسول. خلاقيت، نوآوري و دانش: اهرمهاي قدرت در هزاره جديد با نگرشي بر اقتصاد دانش محور. تهران: زرين مهر، 1391، 207 ص.

بهار، عليرضا و حامد كمال. نوآوري، خلاقيت و شكوفايي. اصفهان: كهن دژ، 1387، 110 ص.

بهرام زاده، حسينعلي. خلاقيت، نوآوري و قدرت بينش. بجنورد: بيژن يورد، 1391، 160 ص.

بهي، قربان. آيين خلاقيت و نوآوري. تبريز: احرار، 1387، 344 ص.

حيدري، حسن. نوآوري و شكوفايي در مسير توسعه و پيشرفت. قم: سبط النبي، 1387، 179 ص.

رمضاني، حسين علي. خلاقيت اساس شكوفايي و نوآوري. تهران: محور، 1388، 256 ص.

سلطاني تيراني، فلورا. نهادي كردن نوآوري در سازمان. تهران: رسا، 1387، 256 ص.

شاه حسيني، علي و اسماعيل كاوسي. نوآوري و كارآفريني. تهران: آييز، 1388، 196 ص.

شاهنازيان، ناصر و سعيد عبد حافظ. خلاقيت، نوآوري و كارآفريني. تبريز: انتشارات شكوريان، 1391، 157 ص.

شايق، صديقه. از خلاقيت تا كارآفريني. شيراز: كوشامهر، 1390، 237 ص.

عبدالعلي، حامد و مرضيه محمدپور دوستكوهي. خلاقيت، نوآوري، كارآفريني. تهران: سهادانش، 1389، 155 ص.

فدايي، داود و محسن مصيبي. مديريت جامع نوآوري. قم: ابتكار دانش، 1390، 496 ص.

ملائي يگانه، مهسا. نوآوري و شكوفايي. به سفارش معاونت فرهنگي، آموزشي وپژوهشي اداره كل تبليغات اسلامي استان زنجان. زنجان: دانش زنجان، 1387، 119 ص.

ميرزايي، علي اكبر. نوآوري و شكوفايي (بررسي همه جانبه نوآوري و شكوفايي،

ص: 59

در عرصه هاي مختل). قم: صالحان، 1387، 120 ص.

نصراصفهاني، محسن. مديريت نوآوري. تهران: سازمان انتشارات جهاددانشگاهي، 1388، 256 ص.

نيك عهد، علي. نوآوري و شكوفايي. اراك: نويسنده، 1387، 316 ص.

وظيفه فرد، محمدتقي. خودباوري، خلاقيت، نوآوري. اردبيل: مهر غزال، 1390، 210 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

آذري نيا، محمدعلي. «نقش دولت ها در نوآوري و شكوفايي توليد». كار و كارگر، 10 دي 1379، ص 8.

حاجي بابايي، حميدرضا. «مولفه هاي نوآوري و شكوفايي در سال 1387». همشهري، 18 فروردين 1387، ص 17.

حبيبي، اعظم. «ضرورت نوآوري و شكوفايي در عرصه داخلي و بين المللي». كيهان، 21 مهر 1387، ص 12.

خوشه چرخ آراني، علي. «عناصر شكوفايي و نوآوري در آينه ادب فارسي». كيهان، 9 شهريور 1387، ص 10.

دهقان، محمدحسن. «مولفه هاي تحقق نوآوري و شكوفايي». رسالت، 23خرداد1387، ص17.

رسولي، محمدرضا. «نوآوري و شكوفايي گامي نو در راستاي تحقق جامعه دانايي محور». ره آورد تربيت، ش 35، پاييز 1387، ص 4 - 8.

زروندي رحماني، نفيسه. «جايگاه نوآوري و شكوفايي در قرآن». بينات، ش 59، پاييز 1387، ص 174 - 189.

شريعتي سبزواري، محمدباقر. «نوآوري و شكوفايي». معارف اسلامي، ش 72، تابستان 1387، ص 2 - 5.

صاحب زاده، بهروز. «توسعه سواد، لازمه شكوفايي و نوآوري». اسوه، ش 129، 130، شهريور و مهر 1387، ص 17 - 23.

ص: 60

فتحعلي خاني، حامد. «حلقه نوآوري در انديشه و شكوفايي انقلاب اسلامي». رسالت، 20 مرداد 1387، ص 6.

قاليباف، محمدباقر. «الزامات نوآوري و شكوفايي». همشهري، 20 فروردين 1387، ص 1، 3.

كلهر، رضا. «بسيج و سير تحول در انقلاب اسلامي، نوآوري و شكوفايي». مطالعات بسيج، ش 38، بهار 1387، ص 47 - 64.

لطفيان، كاظم. «بايسته هاي نوآوري و شكوفايي». بشري، ش 59، خرداد 1387، ص 11 - 13.

مرندي، عليرضا. «نوآوري و شكوفايي در سلامت». همشهري، 19 خرداد 1387، ص 21.

ميرزايي مقدم، داوود. «نوآوري و شكوفايي تبليغي». بشري، ش 57 و 58، فروردين و ارديبهشت 1387، ص 8 - 10.

نساجي زواره، اسماعيل. «سهم مسلمانان در نوآوري و شكوفايي». پاسدار اسلام، ش 323، آبان 1387، ص 42 - 45.

نساجي زواره، اسماعيل. «مولفه هاي نوآوري و شكوفايي از منظر آموزه هاي ديني». پاسدار اسلام، ش 319، تير 1387، ص 42 - 45.

نيك پناه، منصور. «شكوفايي و نوآوري در اسلام و ايران». اسوه، ش 3، خرداد 1388، ص 9 - 10.

ياراحمدي خراساني، مهدي. «خلاقيت، نوآوري و شكوفايي: به بهانه سال نوآوري و شكوفايي». زائر، ش 161، ارديبهشت 1387، ص 4 - 5.

ص: 61

وحدت ملي و انسجام اسلامي

اشاره

وحدت ملي و انسجام اسلامي

در ميان هر ملّتي، وحدت و همبستگي مردم سبب تلاش مشترك براي دستيابي به اهداف ملّي و حفظ مصالح جامعه، و مانع بروز طغيان ها و كينه توزي ها مي شود. اين مهم، راه رسيدن به سعادت و رستگاري يك ملّت را فراهم مي كند. انديشمندان علوم سياسي وحدت ملّي را از اركان قدرت سياسي دانسته اند كه از چگونگي عكس العمل مردم در دفاع از منافع ملّي و مصالح كشور حكايت مي كند. از سوي ديگر، ويژگي هاي دنياي جديد از جمله جهاني شدن، حاكميت فراملي، جنبش هاي فرامرزي و بسياري ديگر از عوامل اثرگذار، بحث وحدت و انسجام ملي را به مخاطره انداخته است. لذا بحث و بررسي پيرامون چالش ها و آسيب هاي همبستگي و اتحاد ملي از جمله مسائلي است كه پرداختن به آن ضروري مي نمايد.

اتحاد ملّي در كنار انسجام اسلامي براي جهان اسلام بيش از پيش به امري ضروري بدل گرديده است. چنين گرايشي صرفاً از مطلوبيت دين اسلام ناشي نمي شود، بلكه الزامات و مقتضيات زندگي مسلمانان در عصر حاضر نيز اين ضرورت را بيش از پيش نمايان ساخته است. موضوع انسجام اسلامي از پيشينه نسبتاً طولاني برخوردار است و اين مسأله از زواياي گوناگون مورد اهتمام پژوهشگران و نخبگان مذهبي و سياسي بوده است. در تاريخ پرفراز و نشيب اسلام، تفرقه بين مذاهب و ملل اسلامي، از مسائل پيچيده و بنيان كن جوامع

ص: 62

اسلامي بوده است كه خسارت ها و لطمه هاي مادي و معنوي جبران ناپذيري بر پيكر امت واحده اسلامي وارد ساخته است. از اين رو در مقاطع تاريخي، مصلحان بسياري در صدد ايجاد وحدت بين مسلمين بوده اند تا التيام بخش درد مهلك امت اسلامي باشند.

بدين لحاظ جهت آشنايي و مطالعه پژوهشگران و محققان، در ادامه برخي از آثار مرتبط با اين موضوع ارائه ميگردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

ابوالفضلي، حسين. هم گرايي جهان اسلام: آسيب ها و راهبردها. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1384، 108 ص.

اسحاقي، حسين. اتحاد ملي و انسجام اسلامي در س پهر فكري امام رحمه الله و رهبري. تهران: مشعر، 1386، 216 ص.

اسحاقي، حسين. علي عليه السلام محور وحدت: جرعه هاي ولايت به روايت شيعه و اهل سنت: در راستاي تقريب اخلاقي بين مذاهب. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1386، 162 ص.

اسحاقي، حسين. نسيم همبستگي: از اتحاد ملي تا انسجام اسلامي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1386، 316 ص.

اسماعيلي، محمد. منشور وحدت: انديشه هاي امام، رهبري و ديگر مناديان وحدت اسلامي. قم: سپهر آذين، 1389، 204 ص.

افتخاري، اصغر. وفاق ملي: جامعه شناسي سياسي وحدت از ديدگاه امام خميني رحمه الله . تهران: سازمان عقيدتي سياسي نيروي انتظامي، 1382، 224 ص.

اميد، احمد. همبستگي ملي و مشاركت عمومي در نهج البلاغه (نكات و راهبردها). تهران: مصباح الهدي ، 1384، 48 ص.

بنايي، علي. درآمدي بر اتحاد ملي و انسجام اسلامي. قم: نور مطاف، 1386، 269 ص.

جاويدموسوي، حميد. اتحاد اسلامي در آثار شهيد آيت الله مطهري. تهران: صدرا،

ص: 63

1386، 159 ص.

حكيم، محمدباقر. وحدت اسلامي از ديدگاه قرآن و سنت. ترجمه عبدالهادي فقهي زاده. تهران: تبيان، 1377، 199 ص.

حيدري، حسن. اتحاد ملي و انسجام اسلامي رمز نجات و بقاي مسلمين. قم: نشر روح، 1386، 224ص.

خامنه اي، علي. اكسير اعظم. تهيه كننده مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، با همكاري دفتر فرهنگي فخرالائمه. قم: دفتر عقل، 1386، 2 ج.

خامنه اي، علي. انسجام اسلامي: بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي حضرت علي خامنه اي. تهران: مركز نشر انقلاب اسلامي؛ دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1387، 230 ص.

خامنه اي، علي. وحدت و امنيت از ديدگاه مقام معظم رهبري. گردآورنده سلمان شايان فر. قم: تهذيب، 1380، 216 ص.

خميني، روح الله. پيام حيات بخش (اتحاد ملي، انسجام اسلامي): به انضمام محور وحدت اسلامي و اتحاد امت اسلامي. تهران: سروش هدايت، 1386، 72 ص.

خميني، روح الله. همبستگي ملي و مشاركت عمومي از ديدگاه امام خميني رحمه الله . تهران: موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني رحمه الله موسسه چاپ و نشر عروج، 1388، 147 ص.

دهقاني، محسن. اتحاد ملي انسجام اسلامي از منظر نهج البلاغه و رهبران اسلامي. قم: گلستان ادب، 1386، 256 ص.

رخ، محمدعلي. پژوهشي در اتحاد ملي و انسجام اسلامي. يزد: وصال، 1386، 271 ص.

رمضان نرگسي، رضا. عوامل اثرگذار بر وفاق اجتماعي در اسلام. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1386، 112 ص.

شرف الدين، عبدالحسين. راه وحدت امت اسلامي. ترجمه و تعليق احمد صادقي اردستاني. تهران: مشعر، 1389، 283 ص.

شيرازي، علي. راهكارهاي عملي اتحاد ملي و انسجام اسلامي. قم: خادم الرضا، 1386، 178 ص.

ص: 64

صادقي، غلامحسين. تشيع و تسنن: كاوشي در اشتراك ها و افتراق ها. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1381، 128 ص.

صفوي، يحيي. وحدت جهان اسلام: چشم انداز آينده. تهران: شكيب، 1387، 400 ص.

صميمي، رشيد. راه انسجام: تاملي بر وظايف حكومت ديني در قيال ديگر مسلمانان در عرصه بين المللي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1386، 114 ص.

غفوري، منصور. گلبرگ هاي اتحاد ملي و انسجام اسلامي. تهران: سرزمين باران، 1386، 206 ص.

فروتن پي، روزبه. از ازل تا ابد پيوند. تهيهكننده مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما. قم: دفتر عقل، 1386، 58 ص.

فصل همدلي: نگاهي به اتحاد و انسجام در آموزه هاي ديني. جمعي از نويسندگان. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1386، 81 ص.

قاسملو، يعقوب. گامي بسوي تدوين منشور وحدت اسلامي. قم: انتشارات كتاب بختياري، 1386، 152 ص.

كريمي، رضا. اتحاد ملي انسجام اسلامي رمز پيروزي. قم: نسيم حيات، 1386، 238 ص.

لطيفي پاكده، لطفعلي. انسجام اسلامي: زمينه ها، مباني، موانع و راهكارهاي اتحاد اسلامي. تهيه كننده مركزپژوهشهاي اسلامي صداوسيما. قم: دفتر عقل، 1388، 126 ص.

متقي زاده، عبدالله. آيين برنامه سازي در اتحاد ملي و انسجام اسلامي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1387، 92 ص.

ملائي يگانه، مهسا. اتحاد ملي و انسجام اسلامي. [به سفارش] اداره كل تبليغات اسلامي استان زنجان، معاونت فرهنگي، آموزشي و پژوهشي. زنجان: پينار، 1386، 145 ص.

موسوي، موسي. عوامل و آسيب هاي وحدت اسلامي از منظر قرآن. قم: ابوالحسني، 1390، 196 ص.

ص: 65

ميمنه، حيدر علي. انسجام اسلامي، آسيبها و راهكارها. تهيه كننده مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما. - [قم]: دفتر عقل، 1388، 98 ص.

نيك عهد، علي. اتحاد ملي و انسجام اسلامي از ديدگاه قرآن و روايات. اراك: نشر نويسنده؛ 1386، 185 ص.

والي فر، سعيد. راهكارهاي عملي شدن اتحاد ملي و انسجام اسلامي. تهران: ميعاد، 1386، 106 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

آذري، علي؛ اكبر حبيب الهي. «جلوه هاي حقوقي اتحاد ملي و انسجام اسلامي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و نقش رسانه ملي در تحقق آن». پژوهش و سنجش، ش 53، بهار 1387، ص 7 - 32.

آيت مهدوي، مصطفي. «جستارهايي راهبردي درباره اتحاد ملي و انسجام اسلامي». 15 خرداد، دوره 3، سال 4، ش 11، بهار 1386، ص 122 - 163.

ابراهيمي، محمد علي. «انسجام اسلامي از نظر گاه فقهي امام خميني». حضور، ش 63، زمستان 1386، ص 95 - 117.

ابراهيمي، محمدعلي. «راهكارهاي فرهنگي انسجام اسلامي». سفير، 4، زمستان 1386، ص 149 - 178.

ابوطالبي، علي؛ مجتبي مقصودي. «ديدگاههايي چند درباره يكپارچگي و وحدت ملي«. مطالعات ملي، سال 1، ش 2، 3، زمستان 1378 - بهار 1379، ص 177 - 188.

استيري، اكرم. «وحدت ملي و انسجام اسلامي در سيره نظري و عملي امام خميني». حضور، ش 63، زمستان 1386، ص 135 - 156.

اسماعيلي، اسماعيل. «اتحاد ملي و انسجام اسلامي، رمز عزت و اقتدار». پيام زن، ش 191، 192، بهمن و اسفند 1386، ص 5 - 7.

ايراني، مصيب. «استراتژي وحدت ملي و انسجام اسلامي با توجه به ديدگاه امام خميني رحمه الله ». انديشه تقريب، ش 18، بهار 1388، ص 69 - 82.

ص: 66

بحرانهاي خطرساز، «فرصتي براي تحكيم مباني وحدت ملي«. ابرار، 21 آذر 1380، ص 1.

براتي دشت بياض، بهمن. «نقش امام رضا عليه السلام در وحدت ملي و انسجام اسلامي عصر عباسي». تاريخپژوهي، ش 32، 33، پاييز و زمستان 1386، ص 73 – 92.

«بررسي تاثيرات متقابل اتحاد ملي و انسجام اسلامي بر يكديگر». مسجد، ش 128، مرداد 1 387، ص 60 - 63.

بلند اختر، نور احمد. «انسجام اسلامي در عصر بيداري اسلامي». فروغ وحدت، دوره جديد، ش 10، زمستان 1386، ص 44 - 51.

چراغي، طيبه. «قطره تا دريا: انسجام اسلامي از ديدگاه مقام معظم رهبري». گلبرگ، شماره 91، مهر 1386، ص 7 - 3.

چراغي، طيبه. «قطره تا دريا: انسجام اسلامي از ديدگاه مقام معظم رهبري (2)». گلبرگ، شماره 92، آبان 1386، ص 6 - 3.

دين پرور، سيدجمال الدين. «سيره ي قرآني امام علي عليه السلام در اتحاد و انسجام اسلامي». كوثر، ش 24، تابستان 1386، ص 14 - 20.

رضوي، سيد حنان. «وحدت و انسجام اسلامي از ديدگاه قرآن و نهجالبلاغه». انديشه تقريب، شماره 29، زمستان 1390، ص 71.

سلطاني رناني، مهدي. «اتحاد ملي و انسجام اسلامي در انديشه ي مفسر الميزان علامه طباطبايي رحمه الله ». كوثر، ش24، تابستان 1386، ص 43 - 46.

سوري، محمود. «قطره تا دريا: اتحاد ملي و انسجام اسلامي از ديدگاه امام خميني رحمه الله ». گلبرگ، شماره 87، خرداد 1386، ص12 - 3.

شاكر، علي رضا. «وحدت و اتحاد ملي در نگاه امام؛ استراتژي يا تاكتيك». رسول آفتاب، ش 2، خرداد 1386، ص 10 - 17.

شاهرخي، علاءالدين. «اتحاد ملي و انسجام اسلامي از نگاه قرآن و سنت». مشكوة، ش 96 - 97، پاييز و زمستان 1387، ص 117 - 126.

شريعتي، علي. «اتحاد ملي و انسجام اسلامي از ديدگاه قرآن كريم». مسجد، شماره 153، مرداد و شهريور 1389، ص 30.

شريعتي سبزواري، محمدباقر. «انسجام اسلامي، چالش ها و راه كارها». معارف

ص: 67

اسلامي، ش 70، دي، بهمن و اسفند 1386، ص 2 - 7.

شفايي، امان الله. «نقش رهبران كشورهاي اسلامي در ايجاد انسجام اسلامي». سفير، 4، زمستان 1386، ص 179 - 212.

شوروزي، ع. «جنبه هاي وحدت آفريني سند ميثاق ملي». انديشه حوزه، 69، فروردين و ارديبهشت1387، ص 77 - 102.

«شهيد مطهري و اتحاد اسلامي». نامه جامعه، شماره 56، فروردين و ارديبهشت 1388، ص 6.

ظهيري، مجيد. «نقش تفكر منطقي - فلسفي در انسجام بينش اسلامي». انديشه حوزه، 67 - 68، آذر و دي، بهمن و اسفند 1386، ص 165 - 176.

عابدي، احمد؛ حامد پور رستمي. «نگرشي بر انسجام اسلامي از منظر امام علي عليه السلام ». شيعهشناسي، سال 5، ش 19، پاييز 1386، ص 127 - 151.

عابدي، عفيفه. «انسجام اسلامي، رمز بقاي جهان اسلام». منشور رسالت، ش 138، 17 ارديبهشت 1386، ص 3.

عاشوري تلوكي، نادعلي؛ فاطمه معماري پور. «اتحاد و انسجام اسلامي در آثار شهيد مطهري رحمه الله ». كوثر، ش 24، تابستان 1386، ص 47 - 60.

عرفاني، محمد. «راه كارهاي تحقق انسجام اسلامي از منظر قرآن و روايات». انديشه تقريب، ش 13، پاييز 1386، ص 21 - 46.

علاءالدين، محمدرضا. «مهندسي فرهنگي اتحاد و انسجام اسلامي در مكتب قرآني فاطمه زهرا عليها السلام ». كوثر، ش 24، تابستان 1386، ص 62 - 71.

غلامي، رضا. «پايداري انسجام اسلامي». زمانه، ش 63، آذر 1386، ص 31 - 35.

قاسمي، صفت الله. «تاثير انقلاب اسلامي بر انسجام اقوام ايراني». آفاق امنيت، سال اول، پيش شماره 2، 3، پاييز و زمستان 1386، ص 1 - 29.

قائدان، اصغر. «اتحاد ملي و انسجام اسلامي در قرآن و سيره نبوي». مطالعات بسيج، ش 34، بهار 1386، ص 43 - 71.

ماهپيشانيان، مهسا. «امنيت خليج فارس در سايه انسجام اسلامي». پيام انقلاب، شماره 67، بهمن 1391، ص 27.

مزيناني، محمدصادق. «انسجام اسلامي و چالش هاي فرا روي». پيام زن، ش 191،

ص: 68

192، بهمن و اسفند 1386، ص 10 – 22.

مسائلي، مهدي. «اتحاد ملي انسجام اسلامي از نگاه امام خميني رحمه الله ». كوثر، ش 24، تابستان 1386، ص 38 - 42.

مقدسان، يحيي. «قطره تا دريا: اتحاد ملي و انسجام اسلامي از ديدگاه شهيد مطهري رحمه الله (1)». گلبرگ، شماره 93، آذر 1386، ص5 - 4؛ شماره 94، دي، ص 6 - 3؛ شماره 95، بهمن، ص 7 - 3؛ شماره 96، اسفند، ص 8 - 4.

موسوي مقدم، حرمت الله. «بايسته هاي اتحاد ملي و انسجام اسلامي». بشري، ش 46، ارديبهشت 1386، ص 6 - 7.

نژادبهرام، زهرا. «امام خميني رحمه الله طلايه دار وحدت ملي». ايران، 13 خرداد 1377، ص 8.

نقيب زاده، احمد. «اتحاد ملي، انسجام اسلامي؛ از شعار تا واقعيت». علوم سياسي، ش 39، 40، پاييز و زمستان 1386، ص 177 - 194.

«نگاهي به نقش روحانيون در تحقق وحدت ملي وانسجام اسلامي». مسجد، ش 125، ارديبهشت 1387، ص 18 - 27.

نيك پناه، منصور. «آسيب شناسي وحدت و انسجام اسلامي». اسوه، ش 123، اسفند 1386، ص 17 - 20؛ ش 124، 125، فروردين و ارديبهشت 1387، ص 17 - 23.

نيكوبرش، فرزانه. «اتحاد ملي و انسجام اسلامي از ديدگاه منافع و امنيت ملي». بشري، ش 55، بهمن 1386، ص 5 - 9.

ص: 69

همت و كار مضاعف

اشاره

همت و كار مضاعف

كار و كوشش، لازمه حيات و پويايي انسان هاست و هيچ جامعه اي بدون همت بلند و كار مداوم و حساب شده به قله هاي توسعه و ترقي صعود نمي كند. كار، جوهر آدمي است و با كار كردن، استعدادها و ظرفيت هاي وجودي انسان شكوفا ميشود. تمدن هاي عظيم بشري نيز با همه تنوع و تفاوتشان، حاصل كار و تلاش بيامان و خستگيناپذير آدميان است. كار، تلاش و همت، همواره در ميان ايرانيان از ايران باستان گرفته تا به حال از جايگاه ويژه و والايي برخوردار بوده است. وجود تمدن بزرگ ايران با سابقه اي طولاني و با غناي بسيار بالاي فرهنگي، تاريخي و علمي حكايت از كار و تلاش اجداد و گذشتگان پر افتخار اين مرزو بوم دارد.

نهادينه شدن فرهنگ كار در جامعه به مديران كارآمدي نياز دارد كه توان انگيزش و تحركبخش را در بدنه سازمان و محيط خود را داشته باشند. امروزه بخش اعظم ناكارآمدي و كم كاري در جامعه به نحوه مديريت و تدبير مديران و مسئولان سازمان ها برميگردد. از طرفي ميزان كار و پشتكار يك ملت امري فرهنگي بوده و ريشه در پيشينه تاريخي آن ملت دارد. وقتي توليد و خلق ثروت در جامعه اي ارزش تلقي شود، به دنبالش فرهنگ كار نهادينه ميشود. لذا براي آنكه كار مضاعف در جامعه انجام شود، ميبايست انگيزه هاي خدمتي نيروي كار حفظ و تقويت شود.

ص: 70

بدين لحاظ، در ادامه برخي از آثاري كه با رويكرد تبيين ابعاد مختلف اين موضوع نشر يافته اند، معرفي مي گردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اسحاقي، حسين. كار و تلاش در فرهنگ اسلامي: 89 [هشتاد و نه] نكته كليدي درباره كار و تلاش. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 159 ص.

آصفي، امين. فرهنگ بزرگ همت مضاعف كار مضاعف. تهران: قلم علم، 1389، 500 ص.

بابائيان، عباس. همت مضاعف در سايه شكوفايي. قم: عصر جوان، 1389، 174ص.

باطني، عليرضا. اربعين كار و تلاش. قم: مهر ثامن الائمه عليه السلام ، 1389، 64 ص.

بافكار، حسين. بهره وري در پرتو اسلام. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1384، 159 ص.

پورنصير، مهدي. جهد و جهش: همت و كار مضاعف از منظر آموزه اي اسلامي. بندرعباس: رسول، 1389، 144 ص.

تيموري، قنبرعلي. همت و تلاش: رهيافتي بر همت مضاعف و كار مضاعف. مشهد: مهرطاهر، 1389، 104 ص.

جهانگشته، فاطمه. پيام هاي ارغواني (همت مضاعف، كار مضاعف). مشهد: شاملو، 1390، 96 ص.

حسيني اصفهاني، سيدمرتضي. همت مضاعف و كار مضاعف. قم: شركت نشر فرهنگ قرآن، 1389، 164 ص.

حيدرپور، حسين و عبدالمجيد غرويان. بصيرت اخلاقي كسب و كار در سال همت مضاعف و كار مضاعف. تهران: شيوه: فرهنگ علوي، 1389، 128 ص.

خميني، روح الله. همت و تلاش در كلام امام خميني رحمةالله و مقام معظم رهبري. گردآوري جمعي از پژوهشگران. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 163 ص.

ص: 71

خواجه، محمدحسين. كار و عوامل و موانع كار مضاعف در اسلام. كرمان: خدمات فرهنگي كرمان، 1389، 228 ص.

ذوالقدر، اسفنديار. همت و كار در كلام مقام معظم رهبري (از سال 1369تا 1389). تهران: اسفنديارذوالقدر، 1389، 80 ص.

رضائيان، حسين. همت مضاعف، كار مضاعف (بر اساس آيات و احاديث). تهران: كادر، 1389، 120 ص.

ساداتي، اكبر و عباس ساداتي. هم افزايي (مديريت همت و كار مضاعف) از ديدگاه فرهنگ و تمدن اسلامي. ساري: مركز انتشارات توسعه علوم، 1389، 104 ص.

سليمي، محمد. راهبردهاي رسانه اي در موضوع همت و تلاش. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 146 ص.

عليقلي، اميرحسين. همت مضاعف، كار مضاعف. تهران: نقش انديشه، 1389، 229 ص.

غلامرضايي، علي اصغر و كاوه تيموري. همت بلند، كار ارجمند. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 92 ص.

فلاح، محمد هادي. كار و تلاش از ديدگاه انديشمندان اسلامي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 68 ص.

فيض آبادي، حميده. اراده، تلاش و پشتكار. تهران: فيض دانش، 1386، 76 ص.

قنادنيا، مهدي. بهبود بهره وري با رويكرد همت مضاعف و كار مضاعف در سازمانهاي ايراني. اصفهان: اركان دانش، 1389، 137 ص.

كار و تلاش، رمز موفقيت: مجموعه متن هاي برنامه اي درباره همت و تلاش. جمعي از پژوهشگران. - قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 166 ص.

كميجاني، داود. فرهنگ كار در اسلام: مباحثي در راستاي تحقق همت و كار مضاعف. تهران: راه ابريشم، 1389، 171 ص.

مبلغي، مجيد و اصغر صلاح كرده. همت مضاعف كار مضاعف. تهران: هگمتان، 1389، 112 ص.

مجموعه مقالاتي درباره همت و كار مضاعف. جمعي از پژوهشگران. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 146 ص.

ص: 72

موسوي مطلق، عباس. عالي همتان: كار و همت در سخن و سيره انديشمندان و عارفان مسلمان. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 80 ص.

ميرزااميني، محمدرضا و مهدي بدري زاده. پيشرفت و توسعه ملي در گرو همت مضاعف و كار مضاعف: راهكارها. تهران: محمدرضا ميرزااميني، 1389، 340 ص.

نياز آذري، كيومرث و سيدعلي هاشمي خانعباسي. كار از منظر اسلام. قائم شهر: مهرالنبي، 1391، 199 ص.

نيك فر، مختار. كار در زندگي فردي و اجتماعي از ديدگاه قرآن. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1383، 294 ص.

هاشمي، ايوب. همت و كار در آيينه شعر و ادب فارسي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1389، 170 ص.

همت مضاعف و كار مضاعف (راهكارهاي اجرايي در نظام اداري). گردآوري و تنظيم موسسه راهبران توسعه. تهران: راهبران توسعه، 1390، 168 ص.

همت مضاعف، كار مضاعف و راهكارهاي اجرايي نمودن آن در نظام اداري. گرد آوري و تاليف موسسه مطالعات منابع انساني راهبران توسعه. تهران: شركت فرآزما پردازش، 1390، 264 ص.

همت، كار و تلاش مضاعف (جايگاه، الزامات، راهكارها، ثمرات). گردآوري و تنظيم موسسه فرهنگي هنري قدر ولايت. تهران: قدر ولايت، 1391، 232 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

ابراهيمي، مهران. «كار مضاعف و همت مضاعف در سخن و سيره پيشوايان دين». حديث انديشه، شماره 21، تابستان 1389، ص 201.

احمدي، علي اصغر. «در مسير همت مضاعف و كار مضاعف». فرهنگ كوثر، شماره 84، زمستان 1389، ص 58.

احمدي فر، مصطفي. «همت و تلاش مضاعف در تامين امنيت فردي و اجتماعي از منظر قرآن و روايت». كوثر، ش 34، بهار 1389، ص 15 - 34.

«اخلاق و آداب كار در اسلام». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 117 - 81.

ص: 73

انصاري، محمدمهدي. «همت مضاعف، كار مضاعف». نسيم وحي، شماره 24، آذر 1389، ص 42.

«آيات و احاديث (كار در فرهنگ اسلامي)». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 53 - 35.

براتي، عفت. «انديشه، سيره عملي انبيا و معصومين عليهم السلام در همت مضاعف و كار مضاعف». مسجد، شماره 149، ارديبهشت 1389، ص 89.

بهاري، زهرا. «همت مضاعف، كار مضاعف كمي نيست، كيفي است». استاندارد، شماره 221، دي 1389، ص 35.

جان قرباني، محمود. «همت مضاعف و كار مضاعف در مديريت رسانه». مسجد، شماره 149، ارديبهشت 1389، ص 8.

«راهكارهاي عملي همت مضاعف و كار مضاعف». پيام انقلاب، شماره 36، تير 1389، ص 60.

«سخنان بزرگان (ضرورت همت مضاعف و كار مضاعف)». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 31 - 15.

شفيعي سروستاني، ابراهيم. «دلايل و زمينه هاي اعلام سال "همت مضاعف، كار مضاعف"». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 11 - 3.

طاهري، محمود. «بهروزي و كاميابي در سايه همت مضاعف و كار مضاعف». مبلغان، شماره 132، شهريور و مهر 1389، ص 117.

طاهري، محمود. «كار و همت در ادبيات فارسي (اشعار و ضرب المثل ها)». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 267 - 231.

طاهري، محمود. «همت مضاعف در حيات علمي دانشمندان». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 157 - 153.

طاهري، محمود. «همت و كار مضاعف در سيره پيامبران و امامان عليهم السلام ». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 78 - 57.

عاجززاده، معصومه. «كار مضاعف و همت مضاعف از ديدگاه بزرگان». مسجد، شماره 149، ارديبهشت 1389، ص 105.

علاءالدين، سيدمحمدرضا. «فرهنگ همت مضاعف از منظر نهج البلاغه». آفاق

ص: 74

مهر، شماره 40، شهريور و مهر 1389، ص 94.

علاءالدين، محمدرضا. «فرهنگ همت مضاعف از منظر نهج البلاغه». كوثر، ش 34، بهار 1389، ص 9 - 14.

غمامي، سيدمحمدمهدي. «همت مضاعف، كار مضاعف/ سرمايه اجتماعي». نسيم وحي، شماره 26، بهمن 1389، ص 3.

قائمي اميري، علي. «همت مضاعف، كار مضاعف». پيوند، شماره 377، اسفند 1389، ص 8.

قنبريان، حجت الله. «راه كارهاي ايجاد انگيزه ي همت مضاعف و كار مضاعف». مسجد، شماره 149، ارديبهشت 1389، ص 4.

كاظمي سهلوان، حسن. «فرهنگ كار و همت مضاعف در سنت نبوي و سيره علوي». فصلنامه قرآني كوثر، شماره 36، پاييز 1389، ص 74.

گندمكار، علي اكبر. «همت مضاعف و كار مضاعف از منظر امام و رهبري». مسجد، شماره 149، ارديبهشت 1389، ص 10.

«متن هاي انگيزشي درباره همت و كار مضاعف». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 227 - 199.

موسوي، سيدمحمدمهدي. «همت مضاعف، كار مضاعف: كليد پيشرفت وسعادت ايراني». پيشگامان، شماره 54، مهر 1389، ص 42.

ناظري، محمد. «گوشه اي از الزامات همت مضاعف و كار مضاعف». زائر، شماره 193، دي 1389، ص 18.

«همت مضاعف در حيات علمي بزرگان». ارمغان (گاهنامه)، شماره 9، بهار 1389، ص 152 - 139.

«همت مضاعف». گنجينه، شماره 84، مرداد و شهريور 1389، ص 103.

ص: 75

هويت ملي

اشاره

هويت ملي

هويت ملي به معناي احساس تعلق و وفاداري به عناصر و نمادهاي مشترك در اجتماع ملي و در ميان مرز هاي تعريف شده سياسي است. مهمترين عناصر و نمادهاي ملي كه سبب شناسايي و تمايز مي شوند، شامل سرزمين، دين و آئين، آداب و مناسك، تاريخ، زبان و ادبيات، مردم و دولت ميباشد. بنابراين هويت ملي، مجموعه خصوصيات اجتماعي، فرهنگي، رواني، فكري، زيستي و تاريخي است كه بر يگانگي و همانندي آحاد يك ملت، دلالت و آنها را از ساير گروهها و افراد متمايز ميكند. آنچه كه اغلب محققين بر آن اتفاق نظر دارند، اين است كه سه ركن مهم و عمده هويت ملي در ايران عبارتند از: جغرافيا و سرزمين، زبان فارسي با همه تغييراتي كه در اثر آميزش با زبان هاي ديگر داشته است و دين اسلام كه برغم همه اختلافات فرقه اي، اصل و اساس آن ثابت و استوار مانده است.

وقوع انقلاب اسلامي در ايران نگاه به هويت ملي و ابعاد آن را دستخوش تغيير نمود. امام خميني= معتقد به هويتي اسلامي و انساني است كه در صد سال اخير بهشدت منسوخ و تحريف شده بود. ايشان ماهيتي انساني و ديني براي جامعه ايران قائلاند و احياي اين هويت را مهم ترين ساز و كار پايايي انقلاب اسلامي و دست يابي به آرمان هاي اين تحول بزرگ مي دانند. چنين هويت ملي كه در سطح فردي و سپس اجتماعي صورت مي گيرد، موجب

ص: 76

خودباوري، اتكاء به نفس، اميد به آينده و عدم سلطه پذيري شده و تلاش براي پيشرفت را در پي خواهد داشت. در ادامه برخي از منابع مرتبط با اين موضوع كه تاكنون در ايران انتشار يافته است، معرفي ميگردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

آخوندي، محمدباقر. هويت ملي - مذهبي جوانان. قم: بوستان كتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1383، 304 ص

ابوالحسني، رحيم. تعيين و سنجش مؤلفه هاي هويت ايراني. تهران: مجمع تشخيص مصلحت نظام، مركز تحقيقات استراتژيك، 1388، 355 ص.

ارجائي، سعيد. نظري و گذري بر زخمهاي فرهنگي ما ايرانيان. تهران: پازينه، 1387، 272 ص.

افروغ، عماد. هويت ايراني و حقوق فرهنگي. تهران: شركت انتشارات سوره مهر، 1387، 288 ص.

حاجياني، ابراهيم. جامعه شناسي هويت ايراني. تهران: مركز تحقيقات استراتژيك٬ 1388، 856 ص.

حاجياني، ابراهيم. هويت و انسجام ملي. تهران: مجمع تشخيص مصلحت نظام، مركز تحقيقات استراتژيك، 1389، 223 ص.

خسروي، عليرضا. دين، انقلاب اسلامي و هويت( با تاكيد بر انديشه هاي امام خميني رحمه الله . تهران: تمدن ايراني، 1391، 190 ص.

رواساني، شاپور. زمينه هاي اجتماعي هويت ملي. تهران: مركز بازشناسي اسلام و ايران (باز)، 1380، 96 ص.

زماني محجوب، حبيب. هويت ديني و ملي ايرانيان. قم: انتشارات زمزم هدايت، 1390، 160 ص.

زهيري، عليرضا. انقلاب اسلامي و هويت ملي. قم: زلال كوثر، 1381، 222 ص.

سلطاني فر، محمد. رسانه و هويت. تهران: مجمع تشخيص مصلحت نظام، مركز تحقيقات استراتژيك، 1390، 172 ص.

ص: 77

سيمنار جهاني سازي و نقش سينما در حفظ هويت هاي ملي (مجموعه مقالات). مولفان گروهي از نويسندگان؛ مترجم نسترن نوربخش. تهران: بنياد سينمايي فارابي، 1382.

شعباني، رضا. ايرانيان و هويت ملي. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1385، 279 ص.

شمشيري، بابك. درآمدي بر هويت ملي. شيراز: نويد شيراز، 1387، 136 ص.

شيخاوندي، داور. ناسيوناليسم و هويت ايراني. تهران: مركز بازشناسي اسلام و ايران (باز)، 1380، 113 ص.

صداقت ثمرحسيني، كاميار. اينترنت و هويت ملي - ديني ايرانيان. تهران: آفتاب توسعه، 1389، 440 ص.

صفا، ذبيح الله. دورنمايي از فرهنگ ايراني و اثر جهاني آن. تهران: هيرمند، 1375، 183 ص.

صلاحي نژاد، علي. نگاهي به هويت ملي و فرهنگي ايرانيان. تهران: پژوهشگران نشر دانشگاهي، 1389، 240 ص.

صنيع اجلال، مريم. درآمدي بر فرهنگ و هويت ايراني. تهران: موسسه مطالعات ملي تمدن ايراني، 1384، 218 ص.

فاضلي، حبيبالله. «گفتمان امام خميني رحمه الله و مسأله هويت: عرفان فقيهانه، اصالت امت و اعتبار ملت». مطالعات ملي، شماره 52، زمستان 1391، ص 55.

فتح الهي، محمدعلي. شكل گيري مليت ايراني. تهران: شركت انتشارات علمي و فرهنگي، 1391، 159 ص.

فلاحي، كيومرث. رفتارشناسي ايرانيان: درآمدي بر شناخت روحيات، فرهنگ و رفتار مردمان ايران. تهران: مهكامه، 1390، 288 ص.

فوزي تويسركاني، يحيي. امام خميني رحمه الله و هويت ملي. تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي ، 1384، 237 ص.

قاسمي، علي اصغر. نسبت سنجي هويت و وحدت ملي در ايران. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، دفتر گسترش توليد علم، 1389، 194 ص.

قنبري، علي. مولفه هاي هويت ايراني. تهران: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات

ص: 78

اجتماعي، 1390، 340 ص.

گل محمدي، احمد. جهاني شدن و فرهنگ هويت. تهران: نشر ني، 1381، 286 ص.

گلوردي، عيسي. اقوام ايراني و زمينه هاي همگرايي. تهران: كميل تهران، 1391، 285 ص.

گودرزي، حسين. تكوين جامعه شناختي هويت ملي در ايران با تاكيد بر دوره صفويه. تهران: تمدن ايراني، 1387، 366ص.

گودرزي، حسين. گفتارهايي درباره جامعه شناسي هويت در ايران. تهران: تمدن ايراني ، 1384، 205 ص.

لطف آبادي، حسين. عواطف و هويت نوجوانان و جوانان. تهران: نسل سوم، 1380، 123 ص.

منصورنژاد، محمد. دين و هويت. تهران: موسسه مطالعات ملي، تمدن ايراني، 1385، 202 ص.

ميرمحمدي، داود. گفتارهايي درباره هويت ملي در ايران. تهران: موسسه مطالعات ملي، تمدن ايراني، 1383، 335 ص.

نجفي، موسي. ساحت معنوي هويت ملي ايرانيان. قم: نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، دفتر نشر معارف، 1384، 112 ص.

نصري، قدير. مباني هويت ايراني. تهران: تمدن ايراني، 1387، 332 ص.

هويت ملي ايرانيان و انقلاب اسلامي ايران. جمعي از نويسندگان. تهران: زمان نو، 1389، 728 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

آزادمرزآبادي، اسفنديار. «بررسي ارتباط بين نظام ارزشي نوجوانان و هويت ملي آنان». مطالعات ملي، ش 34، 1387، ص 113 - 132.

امينيان، بهادر. «تاثير هويت ملي در پيوند نسلي». جوانان و مناسبات نسلي، ش 1، بهار و تابستان 1386، ص 69 - 84.

ص: 79

بهرامي، روح الله. «تاريخ نگاري ايراني و هويت ملي». مطالعات ملي، ش 14، زمستان 1381، ص 29 - 58.

حسيني انجداني، مريم... و ديگران. «نقش رسانه ها در رشد هويت ملي نوجوانان شهر تهران». پژوهش هاي ارتباطي، ش 58، تابستان 1388، ص 39 - 64.

خزايي، حسين. «صنايع فرهنگي و هويت ملي». زمانه، ش 67 - 68، فروردين و ارديبهشت 1387، ص 68 - 74.

خواجه سروي، غلامرضا. «امام خميني رحمه الله و بازسازي هويت ملي ايران». مطالعات ملي، ش 41، 1389، ص 3 - 35.

دهقاني نيا، اميررضا. «مقاومت فرهنگي در بستر هويت ملي يا ملي گرايي«. كتاب نقد، ش 28، پاييز 1382، ص 86 - 110.

رباني، علي؛ رسول رباني؛ محمدرضا حسني. «رسانه هاي جمعي و هويت ملي: مطالعه موردي دانشجويان دانشگاه اصفهان». پژوهش هاي ارتباطي، ش 58، تابستان 1388، ص 64 - 93.

رزاقي، ابراهيم. «ضرورت توجه به هويت ملي در توسعه كشور». ياد ياران، دوره جديد، ش 5، اسفند 1382، ص 15.

رسولي، پيمان. «هويت ملي، در آستانه قرن بيست و يكم«. در آستانه فردا، سال 2، ش 23، آبان 1375، ص 12، 13.

رضايي، محمد؛ محمدصادق جوكار. «بازشناسي هويت ملي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران». مطالعات ملي، ش 40، 1388، ص 53 - 88.

رئوفي، محمود. «جستاري جامعه شناختي پيرامون هويت ملي ايرانيان«. همبستگي، 23 بهمن 1379، ص 6.

زهيري، علي رضا. «انقلاب اسلامي و هويت ملي«. علوم سياسي، ش 16، زمستان 1380، ص 105 - 123.

شرف الدين، حسين. «نقش رسانه ملي در تقويت هويت ملي و ديني». مطالعات اجتماعي و رسانه (گاهنامه). شماره 1، بهار 1391، ص 71 - 57.

شرف همداني، محمدرضا. «هويت ملي و جهاني شدن«. ايران، 11 آبان 1381، ص 8.

ص: 80

صحفي، محمدعلي. «نشانه شناسي عناصر هويت ملي در سريال مختارنامه: مطالعه موردي سريال مختارنامه (بيست قسمت نخست)». دين و رسانه، شماره 5، زمستان 1390، ص 175 - 154.

عيوضي، محمدرحيم. «جهاني شدن و هويت ملي». كتاب نقد، ش 24، 25، پاييز و زمستان 1381، ص 201 - 212.

فوزي، يحيي. «هويت ملي در ايران و آسيب شناسي آن از ديدگاه امام خميني رحمه الله ». پژوهشنامه متين، ش 26، بهار 1384، ص 95 - 113.

فوزي تويسركاني، يحيي. «امام خميني رحمه الله و هويت ملي». مطالعات ملي، سال 1، ش 4، تابستان 1379، ص 63 - 85.

كريمي فرد، حسين. «تحليل سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران بر اساس مولفه هاي هويت ملي». تحقيقات سياسي و بين المللي، ش 2، تابستان 1388، ص 155 - 190.

گودرزي، حسين. «بازآفريني مفهوم ايران در دوره صفويه و رابطه آن با هويت ملي». مطالعات ملي، ش 29، 1386، ص 3 - 30.

مرداني گيوي، اسماعيل. «جهاني شدن و هويت ملي«. اطلاعات سياسي - اقتصادي، ش 179، 180، مرداد، شهريور 1381، ص 110 - 114.

مظفري، محمد. «هويت ملي و هويت قومي«. گزارش، ش 160، بهمن 1383، ص 80.

نظري، علي اشرف. «تكوين جامعهشناختي هويت ملي در ايران: با تأكيد بر دوره صفويه». مطالعات ملي، ش 40، 1388، ص 181 - 190.

هراتي، محمدمهدي. «علم: تجلي هويت ملي و مذهبي ايرانيان«. كتاب ماه هنر، ش 39، 40، آذر، دي 1381، ص 34 - 43.

يعقوبي پور، مهديه. «تاثير جهاني شدن فرهنگ بر هويت ملي». اطلاعات سياسي - اقتصادي، ش 267، 268، آذر و دي 1388، ص 110 - 121.

ص: 81

بخش دوم: حماسه اقتصادي

اشاره

بخش دوم: حماسه اقتصادي

زير فصل ها

استقلال اقتصادي

اسراف و تبذير

اصلاح الگوي مصرف

اقتصاد مقاومتي

تحريم اقتصادي

توليد ملي

جنگ اقتصادي

جهاد اقتصادي

خودكفايي

فقر و فقر زدايي

قناعت

ص: 82

ص: 83

استقلال اقتصادي

اشاره

استقلال اقتصادي

استقلال را «داشتن قدرت تصميم گيري و سياست گذاري، همراه با اعمال اين تصميم ها و سياست ها در حيطه حاكميت.»(1) تعريف نموده اند. بر اين اساس چنانچه ملتي بتواند بدون تأثيرپذيري از محيط خارجي اعم از منطقه اي و نيروهاي اثرگذار بين المللي براي خود برنامه هاي كلان سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي تدوين كند، آن را ملت مستقل مي نامند. مقصود از استقلال اين است كه جامعه بتواند نيازمنديهاي خود را در حد قابل قبولي از رفاه، توليد كند و در اداره امور اقتصادي نيازمند و متكي به ديگران نباشد. استقلال اقتصادي به معناي خودبسندگي در رفع نيازهاي اساسي و جلوگيري از سلطه كشورهاي ديگر بر اقتصاد بومي است.

اين موضوع در اصل چهل و سوم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران نيز مورد تاكيد قرار گرفته است: «هدف عالي جمهوري اسلامي ايران، تحقق استقلال اقتصادي، رفع 

 و برآوردن نيازهاي در حال رشد انسان هاست...». بدين لحاظ از ديدگاه قانون اساسي، كشور مي تواند داراي استقلال اقتصادي باشد و در عين حال با جهان خارج روابط تجاري داشته باشد و براي افزايش ميزان رفاه افراد جامعه به اين روابط نيازمند باشد، اما براي رفع نيازهاي اساسي


1- آقابخشي، علي. فرهنگ علوم سياسي، ج 3، تهران: مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران، 1376، ص 277.

ص: 84

خود به خارج وابستگي ندارد و به اصطلاج متكي به خود است؛ بنابراين چنانچه از اصول مربوط به روابط خارجي استنباط مي شود، نياز داشتن به كشورهاي خارجي نمي تواند دليل عدم استقلال اقتصادي باشد. در ادامه برخي از منابعي كه در اين موضوع تاكنون انتشار يافته است، معرفي ميگردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اداره كل روابط عمومي و ارشاد اسلامي. رهتوشه هاي خودكفائي: استقلال اقتصادي. ]بي جا]: روابط عمومي و ارشاد اسلامي وزارت بازرگاني، 1363، 36 ص.

پيت، ريچارد. نظريه هاي توسعه. ترجمه مصطفي ازكيا، رضا صفري شالي، اسماعيل رحمان پور. تهران: لويه ، 1384. 314 ص.

چيلكوت، رونالد. درآمدي بر مسائل اقتصادي و سياسي كشورهاي جهان سوم: نظريات توسعه و توسعه نيافتگي. ترجمه و تلخيص احمد ساعي. تهران: موسسه نشر علوم نوين، 1375، 179 ص.

عطا علاآ، ملومود. مبارزه اعراب در راه استقلال اقتصادي. ترجمه جلال علوي نيا، 169 ص.

كاردوزو، ليندا. وابستگي و توسعه در آمريكاي لاتين. ترجمه ف. حساميان...[و ديگران[، تهران: تندر، 1359، 259 ص.

متين دفتري، احمد. كليد استقلال اقتصادي ايران. طهران: مطبعه مجلس، 1304، 197 ص.

منصوري، جواد. فرهنگ استقلال و توسعه. تهران: وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات، 1374، 212 ص.

واحد تحقيقات و طراحي مهندسي شركت توليدي و صنعتي كارينو. خشك كردن محصولات كشاورزي: راهي به سوي استقلال اقتصادي. تهران: عطايي، 1373، 132 ص.

ص: 85

ب. مقالات

ب. مقالات

«استقلال اقتصادي، عدالت اجتماعي دو روي يك سكه«. همشهري، 19 مرداد 1372، ص 1.

«استقلال يا وابستگي متقابل«. تدبير، سال 4، ش 39، دي 1372، ص 57 - 56.

اسماعيلي، محمد. «انقلاب اسلامي، پويايي اقتصادي و حذف وابستگي«. كيهان، 20 بهمن 1382، ص 6.

«امام رحمه الله ، استقلال و خودكفايي كشاورزي«. قدس، 27 خرداد 1383، ص 8.

اميرخاني، فاطمه. «انديشه هاي امام خميني رحمه الله در زمينه برنامه ريزي توسعه اقتصادي«. كار و كارگر، 29 مهر 1375، ص 8.

«انقلاب اسلامي، استقلال و سازندگي«. خراسان، 20 بهمن 1372.

«انقلاب اسلامي، مصرف گرايي و اشرافي گري». مسجد، ش 142، مهر 1388، ص 64 - 71.

اوليايي، اسماعيل. «مسائل اقتصادي از ديدگاه امام خميني«. كار و كارگر، 3 شهريور 1373، ص 10.

«آمادگي همه جانبه دفاعي، شرط لازم براي نيل به استقلال اقتصادي و سياسي است«. اطلاعات، 2 مهر 1373، ص 6.

«براي تأمين استقلال اقتصادي همه باهم صرفه جويي را از امروز شروع كنيم». درسهايي از مكتب اسلام، سال نوزدهم، شماره 12، اسفند 1358، ص 67 - 68.

تقي زاده انصاري، محمد. «استقلال سياسي و استقلال اقتصادي». مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي(دانشگاه تهران)، شماره 49، پاييز 1379، ص 87 - 118.

حسني، شهناز. «توسعه صادرات، رهيافتي به سوي استقلال اقتصادي». گسترش صنعت، شماره 114، شنبه 30 مهر 1384، ص 24.

خاضعي، فريبا. «اصلاح نظام مالياتي ضامن استقلال اقتصادي كشور است». برنامه، شماره 292، 2 آذر 1387، ص 14- 17.

«راه پر پيچ و خم استقلال اقتصادي را چگونه طي كنيم». جهاد (ترويج كشاورزي و توسعه روستايي)، شماره 27، 22 بهمن 1360، ص 22 - 25.

رحمت اللهي، حامد. «انقلاب و استقلال«. اطلاعات، 18 بهمن 1375، ص 16.

ص: 86

رنجبر، مقصود. «چالشهاي استقلال ما از ديدگاه نظريه هاي وابستگي و جهاني شدن». راهبرد، ش 37، پاييز 1384، ص 128 - 158.

روغنچي، كاظم. «تامين نيازهاي اساسي در چشم انداز استقلال اقتصادي«. كيهان هوايي، ش 1128، 13 ارديبهشت 1374، ص 8 - 21.

رهبر، فرهاد. «تهديدپذيري اقتصادي، تهديدپذيري هويت ملي (مطالعه موردي ايران و كشورهاي منطقه)». مطالعات ملي، ش 35، سال 1387، ص 135 - 162.

سبحاني، حسن. «آفات اقتصادي و تعرضات سياسي«. جمهوري اسلامي، 21 آبان 1380، ص 3.

عزتي، مرتضي. «توسعه از ديدگاه امام رحمه الله ». بيان، 10 خرداد 1379، ص 5؛ 11 خرداد 1379، ص 5.

عزتي، مرتضي. «رابطه فرهنگ و توسعه از ديدگاه حضرت امام خميني رحمه الله ». كار و كارگر، 6 آذر 1376، ص 10.

قديري ابيانه، محمدحسن. «استقلال اقتصادي«. ابرار، 17 ارديبهشت 1374، ص 4؛ 18 ارديبهشت 1374، ص 4.

مشفق، مهدي. «مروري بر انديشه هاي اقتصادي امام خميني رحمه الله ». رسالت، 17 خرداد 1383، ص 13.

مولوي، محمد علي. «استقلال اقتصادي و اهميت آن در توسعه و پيشرفت». بورس، دوره اول شماره 6، فروردين 1347، ص 58 - 69.

مومني، فرشاد. «چند نكته پيرامون اهميت استراتژيكي و آرماني استقلال اقتصادي». پژوهش هاي اقتصادي ايران، شماره 1، تابستان 1378، ص 2.

مهتدي، كاظم. «بياييد با استفاده از توانايي هاي بالقوه و بالفعل كشور به خود متكي باشيم«. كيهان هوايي، ش 1091، 5 مرداد 1373، ص 25.

ص: 87

اسراف و تبذير

اشاره

اسراف و تبذير

اسراف را، هرگونه عمل بيهوده و زيادهروي و تجاوز از حد طبيعي، چه در كيفيت و چه در كميت برشمردهاند. بدين لحاظ در آموزه هاي اسلامي، افراد جامعه به شدت از اسراف و تبذير منع شده اند. ترويج ارزش هايي همچون قناعت، ميانهروي و مانند آن و ترغيب به مبارزه جدي با هواپرستي، خودنمايي، فخرفروشي و... كه از عوامل اسراف و تبذير به شمار مي روند، همگي به نوعي در جهت مبارزه با اسراف و تبذير مي باشد.

در حال حاضر، مصرفگرايي و زيادهروي در مصرف، مشكلات اقتصادي بسياري براي جامعه ايجاد كرده است. مشكل اسراف آن چنان در تار و پود جامعه ريشه دوانده است كه صرفهجويي و جلوگيري از اسراف و تبذير به عنوان يكي از راهحلهاي اساسي تنظيم اقتصاد جامعه اسلامي مطرح مي شود. دين مقدس اسلام، گرچه بهره برداري مشروع از نعمتهاي الهي و زيباييهاي زندگي را مباح و روا دانسته است، اما اسراف و زياده روي را حرام و ناروا مي داند و اين بدان جهت است كه هر مسلماني به تناسب امكانات و توانايي و كارآيي خود، در برابر ديگر بخشهاي جامعه مسؤوليت دارد. جهت آشنايي بيشتر پژوهشگران با ابعاد مختلف اين موضوع، برخي از كتابها و مقالاتي كه در اين حوزه انتشار يافتهاند، در ادامه فهرست شده است:

ص: 88

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

احساني تيرتاشي، يدالله. اسراف چرا؟. تهران: نشر رامين، 1376، 123 ص.

بني اسدي، طاهره. اسراف و تبذير، پيمان برادري با شيطان. تهران: نور محبت، 1391، 142 ص.

پژوال، غلامرضا. اسراف ممنوع. تهران: خليليان، 1388، 148 ص.

حيدري نراقي، علي محمد. اسراف از ديدگاه دين و دانش. قم: مهدي نراقي، 1388، 159 ص.

حيدري، عزيزالله. اسراف. قم: مسجد مقدس جمكران، 1389، 27 ص.

كمايي، هوشنگ و اسماعيل غلامپور. اسراف راهكارها و مصاديق. تهران: نداي مهرآفرين، 1389، 200 ص.

محمدي اشتهاردي، محمد. اسراف بلاي خانمان سوز. تهران: مطهر، 1379، 190 ص.

مطهر، محمد. اسراف، بيت المال. تهران: نقش انديشه، شركت پيشتازان فن آور سعيد، 1388، 107 ص.

موسوي كاشمري، سيدمهدي. پژوهشي در اسراف. قم: موسسه بوستان كتاب (مركز چاپ و نشر دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1385، 232 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

ابراهيم زاده گرجي. «اسراف و تجملگرايي، منابع ملي در دوزخ وابستگي«. كيهان هوايي، ش 1226، 3 ارديبهشت 1376، ص 13.

«اسراف در اجرا و تبذير در برنامه ريزي«. توسعه، 20 آبان 1380، ص 3.

«اسراف و اتلاف«. فرهنگ مشاركت، ش 37، 38، پاييز و زمستان 1382، ص 54 - 64.

«اسراف و تبذير». صداي عدالت، 23 ارديبهشت 1383، ص 6.

«اسراف و راههاي مبارزه با آن از ديدگاه اسلام». نگهبان انقلاب اسلامي، ش 67، آذر 1380، ص 46 - 49.

ص: 89

«اسراف و صرفه جويي در فرهنگ اسلامي». مسجد، ش 141، شهريور 1388، ص 88 - 89.

«اسراف و نقش نهادهاي اجتماعي در ظهور آن». مديريت، ش 143، 144، فروردين و ارديبهشت 1388، ص 4 - 5.

برجي، يعقوب علي. «اسراف«. فرهنگ جهاد، سال 1، ش 4، تابستان 1375، ص 61 - 68.

«پژوهشي در اسراف«. پيام زن، سال 2، ش 6، شهريور 1372، ص 73.

«پيام رهبر تحول اخلاقي، جلوگيري از اسراف». ياد ايام، سال 4، ش 1، فروردين 1376، ص 11 - 15.

پيشگر، زري. «جلوه هاي اسراف از ديدگاه قرآن». بينات، ش 48، زمستان 1384، ص 37 - 55.

خراساني، احمد. «تحريم اسراف و تبذير در جامعه». مسجد، ش 139، تير 1388، ص 70 - 73.

خراساني، احمد. «نگاهي گذرا به فلسفه تحريم اسراف و تبذير». فرهنگ جهاد، ش 36، تابستان 1383، ص 85 - 96.

«در فرهنگ توسعه اسلامي تجمل و اسراف جاي ندارد». پيام دانشجوي بسيجي، سال 1، ش 32، 29 فروردين 1374، ص 1 - 3.

رحماني، محمد. «نگاه فقهي ملا احمد نراقي به اسراف«. فقه اهل بيت عليه السلام ، ش 29، بهار 1381، ص 162 - 186.

رفيعي، ناصر. «اسراف«. فرهنگ جهاد، سال 1، ش 1، پاييز 1374، ص 81 - 95.

رفيعي، ناصر. «عوامل و ريشه هاي اسراف«. كار و كارگر، 18 شهريور 1376، ص 8.

زينهاري، مهري. «اسراف عوامل و پيامد ها». مسجد، ش 140، مرداد 1388، ص 102 - 105.

زينهاري، مهري. «اسراف». پيام زن، سال 2، ش 7، مهر 1372، ص 53 - 50، 81.

سبحاني، محمد. «آثار تخريبي اسراف و تبذير». مبلغان، ش 60، آبان و آذر 1383، ص 43 - 50.

ص: 90

سيفيان، محمدكاظم. «اسراف و تبذير در معماري«. هنرهاي زيبا، ش 2، بهار 1376، ص 60 - 63.

عطائي، محمدرضا. «اسراف و تبذير در قرآن و سنت». مسجد، ش 146، بهمن 1388، ص 108 - 115.

عطايي، محمدرضا. «اسراف و تبذير در قرآن و سنت«. مشكوه، ش 54، 55، بهار، تابستان 1376، ص 193 - 213.

فصيحي غزنوي، قربانعلي. «اسراف و تجمل گرايي، بدترين شيوه ي زندگي». سفير، ش 9، بهار 1388، ص 5 - 26.

فلاح، ابراهيم. «اسراف و مسرفين از ديدگاه قرآن و سنت». فرهنگ گلستان، ش 2، 3، پاييز و زمستان 1388، ص 89 - 97.

قائمي، علي. «زهد و قناعت». پيوند، ش 368، خرداد 1389، ص 6 - 9.

«كارگزاران و مسوولان موظفند اسراف نكنند». پيام دانشجو، سال 2، ش 50، 14 فروردين 1375، ص 2.

كيامنش، بيژن. «حذف اسراف، دگرگوني هاي فرهنگي يا برنامه ريزي اقتصادي«. ايران، 23 فروردين 1375، ص 5.

محمدي اشتهاردي، محمد. «اعتدال و نكوهش اسراف در سيره پيشوايان«. پاسدار اسلام، ش 266، بهمن 1382، ص 13 - 15.

ملكوتي فر، ولي الله. «اسراف و احكام آن از ديدگاه محقق نراقي«. بصيرت، ش 27، 1381، ص 179 - 192.

مهدي زاده، محمدرضا. «پرهيز از اسراف«. آزادي، ش 5، 25 فروردين 1376، ص 1.

ميرحسيني، سعيد. «اسراف فرآورده هاي نفتي و بروز مشكلات اقتصادي«. امكان، ش 88، 89، ارديبهشت 1382، ص 53.

يعقوبي، ابوالقاسم. «اسراف و تبذير». پاسدار اسلام، ش 312، آذر 1386، ص 20 - 22.

ص: 91

اصلاح الگوي مصرف

اشاره

اصلاح الگوي مصرف

پديده مصرفگرايي در نقطه مقابل مصرف بهينه قرار گرفته است. مصرف گرايي، كه يكي از بزرگترين آفتها و آسيب هاي فردي و اجتماعي و از گناهاني است كه مورد نهي شديد واقع شده است، در مقابل اعتدال و ميانه روي در مصرف قرار گرفته است. در حقيقت مصرفگرايي عامل تخريب رشد، توسعه و از بين رفتن منابع ملي است. مصرفگرايي از يك نگاه در معناي مصرف نامتعارف است كه نياز واقعي فرد را برطرف نمي سازد، بلكه نياز كاذب فرد يا افراد را كه گاه به تقليد از ديگران، تبليغات، شرايط مادي يا تغييرات ساختار جامعه ايجاد شده، برطرف ميسازد.

واقعيت اين است كه مسأله هدر دادن منابع در اقتصاد ايران، داراي ابعادي فراتر از ابعاد فرهنگي است. رسيدگي به اين مسأله براي ايجاد تعادل ميان درآمد و هزينه بسيار مهم و اساسي است و در حوزه اقتصاد خانواده نيز مي تواند تأثيرگذار و سرنوشت ساز باشد. ذكر اين نكته ضروري است كه اگرچه مصرف بي رويه و بي جا امري غيرعقلايي است، اما اين به معناي عدم مصرف و يا حتي كم مصرف كردن در عين نياز نيست. در واقع آنچه در ارتباط با مصرف صحيح مطرح مي گردد، كم مصرف كردن نيست، بلكه مراد از اصلاح الگوي مصرف و به تبع آن صرفه جويي، بهره مندي مناسب از نعمات خداوندي و استفاده حداكثري از تمامي قابليت هاي هر يك از داشتههاست.

ص: 92

مصرفگرايي در مواقعي، در همان معناي لغوي اسراف استعمال شده است و اين اصطلاح را معادل هرگونه بيهودهگرايي، زيادهروي و اتلاف و مانند آنها دانسته اند. اما در اينجا مراد از عدم مصرفگرايي و اصلاح الگوي مصرف، بيشتر تغيير در الگو و سبك مصرف و به نوعي دگرگوني سبك زندگي است. در ادامه تعدادي از منابع مرتبط با اين حوزه معرفي ميگردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

آيين برنامه سازي درباره اصلاح الگوي مصرف. جمعي از پژوهشگران. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1388، 134 ص.

آيين برنامه سازي درباره اصلاح الگوي مصرف. جمعي از پژوهشگران. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1388، 134 ص.

اخوي، رضا. گام هايي در جهت اصلاح الگوي مصرف. قم: شميم قلم، 1388، 159 ص.

آرامش بهشتي در پرتو اصلاح الگوي مصرف. قم: موسسه پيام امام هادي عليه السلام ، 1389، 348 ص.

اسحاقي، حسين. بايدها و نبايدهاي مصرف. تهيه كننده مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما. قم: دفتر عقل، 1388، 174 ص.

اسحاقي، حسين. بهينه سازي الگوي مصرف. تهيه كننده مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما. قم: دفتر عقل، 1388، 104 ص.

ايرواني، جواد... [و ديگران[. مصرف صحيح از نگاه اسلام. مشهد: دانشگاه علوم اسلامي رضوي، 1391، 336 ص.

جهانيان، ناصر. اصلاح الگوي مصرف از منظر اقتصادي. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي ، 1391، 440 ص.

حيدري تفرشي، غلامحسين. اصلاح الگوي مصرف: الگوي مصرف در ايران و جهان. رودهن: دانشگاه آزاد اسلامي (رودهن)، 1388، 256 ص.

ديباجي، احمد. فرهنگ توليد و مصرف در اسلام از ديدگاه آيات و روايات:

ص: 93

اصلاح الگوي مصرف. قم: نشر اكرام، 1389، 528 ص.

ذوالقدر، اسفنديار. روش هاي سياستگذاري و فرهنگ سازي اصلاح الگوي مصرف. تهران: اسفنديار ذوالقدر، 1388، 248 ص.

سيد باقري، كاظم. اصلاح الگوي مصرف از منظر سياسي. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1390، 356 ص.

كلانتري، علي اكبر. اسلام و الگوي مصرف: در آمدي بر كم و كيف مصرف بر اساس فقه و اخلاق اسلامي. قم: بوستان كتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1384.

محمدي ري شهري، محمد. الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث. قم: موسسه علمي فرهنگي دارالحديث، سازمان چاپ و نشر، 1388، 236 ص.

مصرف در دنياي امروز: برگزيده مقاله هاي ماهانه سياحت غرب با موضوع مصرف. تهيه كننده مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما. قم: دفتر عقل، 1388، 212 ص.

مصرف در دنياي امروز: برگزيده مقاله هاي ماهنامه سياحت غرب با موضوع مصرف. تهيه كننده مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما. قم: دفتر عقل، 1388، 212 ص.

ميرخليلي، محمود. اصلاح الگوي مصرف از منظر حقوقي. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1391، 312 ص.

نوريان، مجيد. الگوي مصرف در اسلام و غرب. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1383، 105 ص.

يونسلو، صادق. اصلاح الگوي مصرف آب: چرا؟ و چگونه!. تهران: پژواك فرهنگ، 1389، 113 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

آقاجاني، احمد. «اصلاح الگوي مصرف». اطلاعات راهبردي، ش 82، اسفند 1388، ص 71 - 76.

ص: 94

اخوي، رضا. «پايان سال حركت به سوي اصلاح الگوي مصرف و راهكارهاي عملي اصلاح». شميم ياس، ش 84، اسفند 1388، ص 10 - 13.

اسحاقي، سيدحسين. «اقتصاد سالم در پرتو اصلاح الگوي مصرف». شميم ياس، ش 76، تير 1388، ص 28 - 30.

«اصلاح الگوي مصرف، ماموريتي همگاني». ارمغان (گاهنامه). شماره 8، پاييز 1388، ص 233 - 177.

امامي ميبدي، علي؛ رويا محمدنژاد. «نقش كارايي و بهره وري در اصلاح الگوي مصرف». اطلاعات سياسي- اقتصادي، ش 259، 260، فروردين و ارديبهشت 1388، ص 254 - 267.

«بايدها و نبايدهاي مصرف». ارمغان (گاهنامه). شماره 8، پاييز 1388، ص 147 - 1.

بخشي، لطفعلي. «پيش نيازهاي اصلاح الگوي مصرف». ايران، 17 فروردين 1388، ص 7، 17.

«بر لبه پرتگاه مصرف گرايي». ارمغان (گاهنامه). شماره 8، پاييز 1388، ص 59 - 33.

«پرهيز مسئولان از اسراف و آموزش راههاي صرفه جويي به مردم ضروري است». كيهان هوايي، ش 1225، 27 فروردين 1376، ص 3، 21.

«پيامدهاي مصرف زدگي». ارمغان (گاهنامه)، شماره 8، پاييز 1388، ص 111 - 95.

تقوي، محمدكاظم. «پايان سال اصلاح الگوي مصرف؛ آغاز مسير جديدي در زندگي: مديريت مصرف». پيام زن، ش 216، اسفند 1388: ص 6 - 10.

ثواقب، جهانبخش. «طرحي براي اصلاح الگوي مصرف». بشري، ش 74، شهريور 1388، ص 16 - 19.

«چرا مصرف گرا شديم؟ (بررسي علل مصرف گرايي)». ارمغان (گاهنامه)، شماره 8، پاييز 1388، ص 91 - 63.

«چيستي، ضرورت و اهميت الگوي مصرف». ارمغان (گاهنامه)، شماره 8، پاييز 1388، ص 22 - 5.

ص: 95

حيدري، داود. «باورها و تأثير آن در اصلاح الگوي مصرف». مشكوه، ش 105، زمستان 1388، ص 147 - 160.

خسروي، كوثر. «اصلاح الگوي مصرف را از خانه آغاز كنيم». ديدار آشنا، ش 104، خرداد 1388، ص 42.

رشكياني، مهدي. «بررسي نقش رسانه ملي در توسعه فرهنگ اصلاح الگوي مصرف در ميان جوانان». مطالعات جوان و رسانه. شماره 7، پاييز 1391، ص 35 - 12.

ركني يزدي، محمدمهدي. «اصلاح الگوي مصرف در فروغ آيات و روايات». مشكوة، ش 102، بهار 1388، ص 4 - 17.

رهبر، محمدتقي. «اصلاح الگوي مصرف و هدفمند كردن يارانه ها». پاسدار اسلام، ش 329، ارديبهشت 1388، ص 13 - 15.

زارعي، عليرضا. «اصلاح الگوي مصرف انرژي، خانواده يا دولت؟: الزامات ابتدايي عملي كردن فرايند اصلاح الگوي مصرف». تازه هاي انرژي، ش 15، نيمه دوم فروردين 1389، ص 12 - 13.

سعيدي، پرويز. «جواد قزل سفلو. نقش اصلاح الگوي مصرف بر بهره وري». راهبرد ياس، ش 20، زمستان 1388، 144 - 160.

سيف، اله مراد. «اصلاح الگوي مصرف در بخش دفاع: زمينه ها و رويكردها». راهبرد دفاعي، ش 29، تابستان 1389، ص 1 - 22.

شايان فر، ابوالقاسم. «اصلاح الگوي مصرف تاريخ مصرف ندارد: گفتگو با دكتر الياس نادران». پيام انقلاب، ش 24، تير 1388، ص 16 - 17.

شريفي ميلاني، هامون. «اصلاح الگوي مصرف؛ چرا و چگونه». اقتصاد پنهان، ش 6، 7، فروردين - تير 1388، ص 59 - 61.

فراهاني فرد، سعيد. «اصلاح الگوي مصرف و محيط زيست». اقتصاد اسلامي، ش 34، تابستان 1388، ص 97 - 123.

قادري كنگاوري، روح الله. «تاملي بر اصلاح الگوي مصرف زمان». پيام انقلاب، ش 25، مرداد 1388، ص 64 - 65.

قائمي، علي. «حركت به سوي اصلاح الگوي مصرف». پيوند، ش 361، آبان

ص: 96

1388، ص 8 - 11.

كاظم زاده، موسي. «تحقق اصلاح الگوي مصرف موانع و راهكارها». مسجد، ش 140، مرداد 1388، ص 22 - 27.

مختاريان، حسين. «الگوي مصرف حمل و نقل شهر تهران و ضرورت اصلاح آن«. جهان اسلام، 16 آذر 1372، ص 9.

مراديان، محسن. «اصلاح الگوي مصرف در نيروهاي مسلح و تأثير آن بر امنيت ملي ج. ا. ايران». راهبرد دفاعي، ش 25، تابستان 1388، ص 185 - 208.

مرداني نوكنده، محمدحسين؛ قاسم علي كابلي. «اصلاح الگوي مصرف در پرتو فرهنگ ساده زيستي ( با تأكيد بر آموزه هاي قرآني)». مشكوة، ش 105، زمستان 1388، ص 161 - 181.

مروتي، سهراب؛ فرحناز وحيد نيا. «مباني نظري اصلاح الگوي مصرف در قرآن و حديث». مشكوة، ش 105، زمستان 1388، ص 53 - 72.

«نگاهي به تاريخچه مصرف گرايي در ايران». ارمغان (گاهنامه)، شماره 8، پاييز 1388، ص 29 - 25.

«نگاهي تحليلي به اصلاح الگوي مصرف». مسجد، ش 143، آبان 1388، ص 46 - 47.

ص: 97

اقتصاد مقاومتي

اشاره

اقتصاد مقاومتي

اقتصاد مقاومتي روشي براي مقابله با تحريم ها عليه يك منطقه يا يك كشور در شرايط ويژه مي باشد و به معني تلاش براي كنترل و بي اثر كردن آن تاثيرها و تبديل چنين فشارهايي به فرصتهاي جديد است. براي رسيدن به اقتصاد مقاومتي بايد وابستگي هاي خارجي كاهش يابد و توليد داخلي كشور و خوداتكايي، روند صعودي به خود گيرد. بنابراين در اقتصاد مقاومتي، ركن اصلي، قوام اقتصاد داخلي و عدم وابستگي به بيرون است. رهبر معظم انقلاب براي نخستين بار در سال 1389 ضرورت پديدآوردن اقتصاد مقاومتي در كشور را عنوان كردند. پس از آن نيز بر ثمربخش بودن اقتصاد مقاومتي، اهميت برنامه ريزي و ثبات برنامه هاي اقتصادي، مديريت مصرف، كاهش اتكا به درآمدهاي نفتي و نيز مردمي كردن اقتصاد، اهميت شركت هاي دانش بنيان، اجراي سياست هاي كلي اصل 44 و حمايت از توليد مكرراً تأكيد داشته اند.

حماسه اقتصادي را مي توان نتيجه و نمود عيني راهبرد اقتصاد مقاومتي دانست كه مي تواند ظرفيت هاي بالقوه اقتصاد را بالفعل كند و نهايتاً به جهش در سطح توليد ملي منجر شود. از اين حيث، بايد حماسه اقتصادي را تداوم اقتصاد مقاومتي و تجلي آن را در رفتار اقتصادي و سياست گذاري اقتصادي دانست. در ادامه برخي از منابعي كه اين موضوع را مورد بحث و بررسي قرار دادهاند، معرفي ميگردد:

ص: 98

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

بهداروند، محمدمهدي. از جهاد اقتصادي تا اقتصاد مقاومتي. تهيه و تنظيم مؤسسه مطالعات فرهنگي مستشهدين وصال. قم: صبح ميثاق، 1391، 174 ص.

جامي، عليرضا و حميدرضا ايماني مقدم و مجتبي تنها. راهبردهاي افق روشن (با رويكردي بر اقتصاد مقاومتي). به سفارش سازمان بسيج علمي، پژوهشي و فناوري. مشهد: سخن گستر، 1391، 256 ص.

خامنه اي، علي. اقتصاد مقاومتي برگرفته از سخنان مقام معظم رهبري. گردآورنده خانه انقلاب اسلامي و ولايت. اصفهان: حديث راه عشق، 1391، 60 ص.

خامنه اي، علي. اقتصاد مقاومتي: راهبرد اقتصاد ايران در دهه ي پيشرفت و عدالت در بيانات حضرت آيت الله العظمي سيدعلي خامنه اي (مدظله العالي) رهبر معظم انقلاب اسلامي/به اهتمام سعيد اشيري. تهران: انقلاب اسلامي، 1391، 520 ص.

زارعي، ابراهيم. نقشه راه اقتصاد مقاومتي در بيانات مقام معظم رهبري. تهران: انتشارات ايران، 1391، 144 ص.

سيف، اله مراد و محمد تولايي. تبارشناسي تهديدات نرم اقتصادي عليه جمهوري اسلامي ايران. تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، نيروي مقاومت بسيج، پژوهشكده مطالعات و تحقيقات، 1390، 150 ص.

صدر، سيدشهاب الدين. اقتصاد مقاومتي: راهكارها و موانع پيشرو با نگاهي به گذشته و حال اقتصاد ايران. تهران: پيشگامان توسعه، 1391، 285 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

اسفندياري، خليل. «تجارب دفاع مقدس و اقتصاد مقاومتي». پيام انقلاب، شماره 63، مهر 1391، ص 69.

«اقتصاد مقاومتي از ديدگاه مقام معظم رهبري». مبلغان، شماره 163، اسفند 1391و فروردين 1392، ص 101.

«اقتصاد مقاومتي با اقتصاد تعاوني». صنعت و كارآفريني، شماره 69، شهريور 1391، ص 6.

ص: 99

«اقتصاد مقاومتي در منظر رهبر معظم انقلاب». پيام انقلاب، شماره 62، شهريور 1391، ص 52.

«اقتصاد مقاومتي مهندسي معكوس در اقتصاد». بازار و سرمايه، شماره 33، آذر 1391، ص 38.

«اقتصاد مقاومتي و استراتژي هاي فولاد مباركه اصفهان در مقابل تحريم ها و تهديدها». تحقيقات روابط عمومي، شماره 70، دي و بهمن 1391، ص 52.

«اقتصاد مقاومتي و بازار سرمايه». بازار و سرمايه، شماره 33، آذر 1391، ص 24.

«اقتصاد مقاومتي و مقاومت اقتصادي». اقتصاد ايران، شماره 163، شهريور 1391، ص 19.

«اقتصاد مقاومتي و نقش نهادهاي مالي در آن». بازار و سرمايه، شماره 33، آذر 1391، ص 37.

«اقتصاد مقاومتي». نامه اتاق بازرگاني، سال 1391، شماره 8، آبان 1391، ص 3.

«اقتصاد مقاومتي، بايدها و نبايدها». بازار و سرمايه، شماره 30، شهريور 1391، ص 9.

«اقتصاد مقاومتي، خنثي كننده هر نوع تحريم اقتصادي». پيام انقلاب، شماره 42، دي 1389، ص 26.

برخوردار، محمدحسين. «تجارت خارجي و اقتصاد مقاومتي». نامه اتاق بازرگاني، سال 1391، شماره 8، آبان 1391، ص 12.

بنيانيان، حسن. «مسئوليت فرهنگ سازان در اقتصاد مقاومتي». پاسدار اسلام، شماره 371، آبان 1391، ص 32.

پيغامي، عادل. «ده نكته كليدي در تحقق اقتصاد مقاومتي». معارف، شماره 93، مرداد و شهريور 1391، ص 9.

«توسعه مكانيزاسيون در اقتصاد مقاومتي، ترميم راهكارها و رفع تنگناها را مي طلبد». كشاورز، شماره 394، مهر 1391، ص 8.

«جشنواره ملي بهره وري راهبردي براي تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي». نامه اتاق بازرگاني، سال 1391، شماره 10، دي 1391، ص 102.

جندقي، محسن. «استقلال حاصل اقتصاد مقاومتي: الزامات يك قدرت اقتصادي».

ص: 100

پنجره، شماره 149، شنبه هجدهم شهريور 1391، ص 43.

«جهاد ارتباطي، مولفه اي كليدي در اقتصاد مقاومتي». تحقيقات روابط عمومي، شماره 70، دي و بهمن 1391، ص 7.

«چند و چوني در اقتصاد مقاومتي و وظيفه دانشگاه». معارف، شماره 93، مرداد و شهريور 1391، ص 11.

حاجي پور، مرضيه. «اقتصاد مقاومتي: راهكاري در برابر تحريم ها». مناطق ويژه اقتصادي، شماره 79، مرداد و شهريور 1391، ص 6.

«حمله فرهنگ به اقتصاد مقاومتي». سوره انديشه، شماره 65، آبان و آذر 1391، ص 14.

داود زاده، علي. «اقتصاد مقاومتي، چرا و چگونه». پيام انقلاب، شماره 64، آبان 1391، ص 50.

داود زاده، علي. «نقش مردم و بخش خصوصي در اقتصاد مقاومتي». پيام انقلاب، شماره 65، آذر 1391، ص 58.

دوستي موسوي، سيد علي. «بورس مي تواند پيشقراول اقتصاد مقاومتي باشد». بورس كالا، شماره 58، تير و مرداد 1391، ص 6.

ديلمقانيان، علي. «اقتصاد مقاومتي و بازخواني اقتصاد سياسي ايران در سال 1391». پيام اتاق اروميه، سال سيزدهم، شماره 10، دي، بهمن و اسفند 1391، ص 8.

«راهكارهاي انجمن مديران براي استقرار اقتصاد مقاومتي». صنعت و كارآفريني، شماره 70، مهر و آبان 1391، ص 4.

«رشد و پيشرفت نبايد متوقف متوقف شود: تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي با بازار سرمايه». بازار و سرمايه، شماره 33، آذر 1391، ص 31.

زارعي، موسي. «الزامات اقتصاد مقاومتي». پيام انقلاب، شماره 63، مهر 1391، ص 36.

سليماني، محمد. «6 ضرورت اجراي اقتصاد مقاومتي». نامه اتاق بازرگاني، سال 1391، شماره 8، آبان 1391، ص 10.

«شاخص هاي اقتصاد مقاومتي در بازار سرمايه». بازار و سرمايه، شماره 33، آذر 1391، ص 40.

ص: 101

شهبازي، نجفعلي. «اقتصاد مقاومتي چرا و چگونه؟». پيام انقلاب، شماره 62، شهريور 1391، ص 50.

طهماسبي كيهاني، محمود. «حمايت از توليد ملي، گامي براي اقتصاد مقاومتي». احيا، شماره 40، تابستان 1391، ص 4.

«عبور از بحران ها با پياده سازي كامل اقتصاد مقاومتي در كشور». نامه اتاق بازرگاني، سال 1391، شماره 8، آبان 1391، ص 13.

قاضي طباطبايي، سيدسعيد. «اقتصاد سوسياليستي، اقتصاد كاپيتاليستي و اقتصاد مقاومتي». تدبير، شماره 243، مرداد 1391، ص 10.

«گزارش سمينار بررسي نقش ارتباطات، رسانه و روابط عمومي در اقتصاد مقاومتي». كتاب ماه علوم اجتماعي، شماره 163، فروردين 1392، ص 91 - 91.

گليزواره، غلامرضا. «نقش حياتي و حساس مديران در تحقق اقتصاد مقاومتي». پاسدار اسلام، شماره 374، بهمن 1391، ص 24.

محمدي پور، محمد. «بررسي ابعاد پياده سازي اقتصاد مقاومتي در صنعت نفت». اكتشاف و توليد، شماره 94، مهر 1391، ص 23.

«محوريت دانش و مردم در اقتصاد مقاومتي شركت ملي نفت ايران». اكتشاف و توليد، شماره 97، دي 1391، ص 2.

مصباحي مقدم، غلامرضا. «اقتصاد مقاومتي با كاهش وابستگي بودجه به درآمدهاي نفتي محقق مي شود». صنعت نساجي و پوشاك، شماره 342، شهريور 1391، ص 55.

موسوي، سيد محمد مهدي. «احساس مسئوليت كاري رمز موفقيت در اقتصاد مقاومتي». پيشگامان، شماره 74، بهمن 1391، ص 18.

موسوي، سيدمحمدمهدي. «نقش كليدي دانش آموزان در تحقق اقتصاد مقاومتي». پيشگامان، شماره 73، دي 1391، ص 38.

مهرعطا، رضا. «از توليد ملي تا اقتصاد مقاومتي». پيام انقلاب، شماره 62، شهريور 1391، ص 53.

ميرباقري، سيدمحسن. «بيداري اسلامي، اقتصاد مقاومتي و دبيران قرآن». رشد آموزش قرآن، شماره 38، پاييز 1391، ص 15.

ص: 102

«نقش ارتباطات، رسانه و روابط عمومي در اقتصاد مقاومتي». تحقيقات روابط عمومي، شماره 70، دي و بهمن 1391، ص 44.

نهاونديان، محمد. «اقتصاد مقاومتي با مشاركت مردمي امكان پذير است». توسعه صادرات، شماره 106، شهريور و مهر 1391، ص 19.

هادوي، اصغر. «گام به گام تا اقتصاد مقاومتي». پاسدار اسلام، شماره 371، آبان 1391، ص 35.

ص: 103

تحريم اقتصادي

اشاره

تحريم اقتصادي

تحريم هاي اقتصادي عبارتند از دستكاري در روابط و همكاري هاي اقتصادي به منظور تأمين اهداف سياسي. در واقع تحريم اقتصادي يك ابزار سياست خارجي است كه اين امكان را فراهم مي آورد كه كشور يا كشورهايي مقاصد سياسي خود را نسبت به كشور هدف به هنگام بروز اختلاف اعمال كنند. تحريم اقتصادي جمهوري اسلامي ايران پديده اي است كه از ابتداي انقلاب اسلامي تجربه شده و در دوران جنگ و به خصوص در سال هاي اخير شدت آن افزايش يافته است. اين تحريم ها، بخشي از فرآيند تهديد برضد زيرساخت هاي قدرت راهبردي ايران محسوب مي شود و ضرورت هاي امنيتي و ژئوپلتيك ايران ايجاب مي كند كه سازوكارهاي لازم براي مقابله با چنين اقدام هايي را شناسايي نمايد.

اعمال تحريمهاي يك جانبه و محدوديت هاي مالي و تجاري، همواره يكي از ابزارهاي غيرقانوني نظام سلطه براي وارد آوردن فشار به نظام جمهوري اسلامي ايران در طول سالهاي پس از انقلاب بوده و مرتباً بر حجم اين تحريم ها افزوده شده است. در مقابل اتخاذ چنين رويكردي از سوي غرب، مسؤولان و كارشناسان، راهكارهاي مختلفي را در جهت ايستادگي و مقاومت در برابر اين بيعدالتي آشكار ارائه دادهاند. در ادامه بخشي از اين نظرات، ايده ها و نوشتهها در خصوص تبيين موضوع و ابعاد مختلف آن فهرست شده است:

ص: 104

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اميدي، سيروس. بحران هسته اي ايران و كارايي رژيم تحريم شوراي امنيت. تهران: شركت نشر بهينه فراگير، 1390، 175 ص.

ايماني فر، ميترا. درآمدي برتحريم ها در ايران وجهان. لاهيجان: رستم و سهراب، 1391، 70 ص.

پورحسن، ناصر. شناخت راهبرد جنگ اقتصادي آمريكا عليه جمهوري اسلامي ايران. تهران: سازمان عقيدتي سياسي نيروي انتظامي، معاونت سياسي، 1386، 100 ص.

درگرفر، محمد. بررسي تحريم اقتصادي آمريكا بر عملكرد اقتصادي - سياسي ج. ا. ا. تهران: دانشكده علوم و فنون فارابي، معاونت پژوهش، 1390، 146 ص.

ذگردي، حسام الدين. تحريم و اختلال در زنجيره تامين: تجزيه و تحليل و راهكارهاي مقابله. تهران: سازمان مديريت صنعتي، 1390، 234 ص.

رفيع، حسين. سلاح اقتصادي در روابط بين الملل: خاورميانه و تحريم نفت. تهران: مذاكره، 1386، 228 ص.

زهراني، مصطفي. نظريه هاي تحريم اقتصادي. تهران: وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات، 1376، 301 ص.

سخايي، روح الله. تحريم آمريكا عليه ايران. تهران: آرون، 1389، 244 ص.

طباطبايي، علي. لابي يهوديان امريكا كارگزار تحريم ايران. تهران: مجمع تشخيص مصلحت نظام، مركز تحقيقات استراتژيك، 1390، 402 ص.

عليخاني، حسين. تحريم ايران: شكست يك سياست. ترجمه محمد متقي نژاد. تهران: وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات ، 1384، 494 ص.

كرويتس، يواكيم. نگاهي به نقش اتحاديه اروپا در اعمال تحريم ها. ترجمه و اجرا موسسه تحقيقاتي تدبيراقتصاد. تهران: موسسه تحقيقات تدبير اقتصاد، 1386، 54 ص.

گلشن پژوه، محمودرضا. نگاهي تحليلي بر تحريم هاي ايالات متحده عليه سوريه. تهران: ابرار معاصر تهران، 1383، 51 ص.

نجفي، موسي. انديشه تحريم و خودباوري. تهران: موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، 1391، 268 ص.

ص: 105

نصيرخواني، سيدعلي. بررسي سياست تحريم دولت آمريكا در قبال ايران. مازندران: اشرف البلاد، 1391، 100 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

«آمريكا، بازنده اصلي در بازي تحريم«. كيهان هوايي، ش 1139، 28 تير 1374، ص 17.

اسلاميان، محمود. «تحريم، فرصت ها و تهديدها». احيا، شماره 32، تابستان 1389، ص 5.

اقارب پرست، محمدرضا. «تحريم هاي اقتصادي آمريكا عليه ايران: آيا تحريم تاثيرگذار است؟». رهآورد سياسي، شماره 19، بهار 1387، ص 27.

«اقتصاد ايران قوي تر از آن است كه تحت تاثير تحريم آمريكا قرار گيرد گسترش صنعت، شماره 229، شنبه چهارم اسفند 1386، ص 20.

امين زاده، الهام و ناصر خداپرست. «نقد تحريم نفت ايران از طرف اتحاديه اروپا از منظر حقوق بين الملل». ديدگاه هاي حقوق قضايي، شماره 60، زمستان 1391، ص 15.

«اوباما، ايران و تحريم». كارآفرين، شماره 58، خرداد 1387، ص 17.

اولي، منصور. «تحريم هم باعث چشم پوشي از بازار پر رونق ايران نمي شود». اقتصاد و زندگي، شماره 36، نيمه اول مهر 1390، ص 32.

«برآوردي اجمالي از آثار قطعنامه ها و تحريم اقتصادي بر ايران». كارآفرين، شماره 90، دي 1390، ص 22.

«تاريخ مصرف تحريم». اقتصاد ايران، شماره 106، آذر 1386، ص 68.

«تحريم اقتصادي امريكا صنعت ايران را تحرك داد». كيهان هوايي، ش 1440، 29 مرداد 1380، ص 17.

«تحريم اقتصادي ايران«. دوران امروز، 6 دي 1379، ص 8.

«تحريم اقتصادي ايران؛ تعرض به حقوق فعالان اقتصادي». نامه اتاق بازرگاني، سال 1389، شماره 6، شهريور 1389، ص 3.

ص: 106

«تحريم اقتصادي و مهار دوگانه، برنده كه بود؟». كيهان هوايي، ش 1239، 1 مرداد 1376، ص 7، 21.

«تحريم ايران - تحريم جهان». اقتصاد ايران، شماره 154، آذر 1390، ص 70.

«تحريم ايران آيا كارآمد است». كارآفرين، شماره 49، خرداد 1386، ص 37.

«تحريم دور سوم، مقاومت مردمي را مي طلبد». توليد مصرف، شماره 46، مهر و آبان 1386، ص 6.

«تحريم نفت ايران و پيامدهاي آن». كارآفرين، شماره 60، مرداد 1387، ص 43.

«تحريم و تدبير». صنعت و توسعه، شماره 38، مرداد 1389، ص 21.

«تحريم، نگاه بيروني». كارآفرين، شماره 57، فروردين و ارديبهشت 1387، ص 35.

«تحريم، يك سياست جديد نيست كه صادرات ايران را شوكه كند». توسعه صادرات، شماره 97، آبان و آذر 1390، ص 12.

«تحريم ها در صنعت نفت كشور هيچ اثري نداشته است». كارآفرينان اميركبير، شماره 22، ارديبهشت 1386، ص 40.

«تحريم ها كارساز نيستند: وضعيت سرمايه گذاري در صنعت نفت از نگاه مهندس فكور». اقتصاد ايران، شماره 148، خرداد 1390، ص 19.

«تحريم هاي بين المللي تاثيري بر صنعت نفت ندارد». گسترش صنعت، شماره 171، شنبه نهم دي 1385، ص 33.

«تحريم هاي تازه امريكا عليه سپاه و بسيج؛ طرحي سوخته». پيام انقلاب، شماره 48، تير 1390، ص 56.

«تحريم هاي ناكارآمد». پيام انقلاب، شماره 39، مهر 1389، ص 60.

«تدابير ويژه براي مقابله با تحريم ها». جاده ابريشم، شماره 90، خرداد و تير 1389، ص 11.

«توسعه منابع نفت عليرغم تحريم امريكا». گستره انرژي، شماره 42، مهر 1389، ص 32.

حاتمي، مسيح. «راهكارهاي فعالان خصوصي براي مقابله با تحريم ها». صنعت و توسعه، شماره 38، مرداد 1389، ص 18.

ص: 107

حبيب الله، سعيد. «تحريم، شرايط سخت نيست: شرايط خاص است». توسعه صادرات، شماره 97، آبان و آذر 1390، ص 8.

حق، علي. «شكست تحريم با اقتصاد يا ديپلماسي». صنعت و توسعه، شماره 14، آذر 1386، ص 26.

جعفري، دانش. «تحريم ايران، اقتصاد جهان را بي ثبات مي كند». گسترش صنعت، شماره 213، آبان 1386، ص 28.

«رفتار دو گانه سازمان ملل و تحريم ها». توليد مصرف، شماره 61، مهر و آبان 1389، ص 3.

ركابي شعرباف، جواد. «تحريم هاي بي حاصل«. كيهان هوايي، ش 1151، 19 مهر 1374، ص 17.

«روش مقابله با تحريم». پيك شورا، شماره 236، فروردين 1387، ص 27.

«رهبر انقلاب: ملت را نبايد از تحريم اقتصادي و تهديدهاي سياسي ترساند». آفتاب يزد، 2 مهر 1384، ص 2.

زهراني، مصطفي. «تحريم عليه جمهوري اسلامي ايران: جايگزين جنگ يا مؤلفه اصلي مهار». روابط خارجي، شماره 8، زمستان 1389، ص 47.

«زيان هاي آمريكا از تحريم ايران«. ابرار، 11 ارديبهشت 1378، ص 6.

«سايه تحريم ها، آفتاب فرصت ها». اقتصاد ايران، شماره 125، تير 1388، ص 31.

سيمبر، رضا. «سياست خارجي آمريكا و تحريم هاي جديد عليه جمهوري اسلامي ايران». دانش سياسي، شماره 12، پاييز و زمستان 1389، ص 107.

صابر نعمتي، بهنام. «بازنگري در قوانين صادراتي تحريم ها را بي اثر مي كند». توسعه صادرات، شماره 97، آبان و آذر 1390، ص 10.

«طراح اصلي تحريم ها عليه ايران». صنعت و توسعه، شماره 40، مهر 1389، ص 25.

عبداللهي، عشرت. «پيامدهاي تحريم اقتصادي ايران». بانك و اقتصاد، شماره 73، شهريور 1385، ص 68.

عليزاده منير، امير. «تجارت خارجي و تحريم هاي بين المللي». فناوري و توسعه صنعت بستهبندي، شماره 73، آبان 1390، ص 25.

ص: 108

غني نژاد، موسي. «تحريم، اشتباه تاريخي آمريكا». صنعت و توسعه، شماره 6، نوروز 1386، ص 23.

غنيمي فرد، حجت الله. «گذر از تحريم ها». تازه هاي انرژي، شماره 17، تير 1389، ص 8.

فخاري، حسين و داوود سلماني و محمد رضا دارايي. «بررسي اثرات تحريم هاي اقتصادي بر عملكرد شركت هاي دانش بنيان كشور». سياست علم و فناوري، شماره 19، بهار 1392، ص 1.

كرمي، سعيد. «جهاد اقتصادي و شكست تحريم ها». زمانه، شماره 99، ارديبهشت 1390، ص 4.

«گام هاي بلند خوداتكايي و خودكفايي براي مهار تحريم ها». دوماهنامه استصنا، شماره 40، ارديبهشت 1390، ص 72.

«مشتريان آسيايي نفت ايران بي اعتنا به تحريم هاي آمريكا». گستره انرژي، شماره 46، بهمن 1389، ص 6.

منصوري، عزيز. «تحريم هاي بين المللي: نگاهي به تصويب قطعنامه 1929 شوراي امنيت». سياست خارجي، شماره 94، تابستان 1389، ص 2.

موسوي خلخالي، علي. «تا بازار سياه است، تحريم ايران فايده اي ندارد». كارآفرين، شماره 73، آبان 1388، ص 45.

ميرزايي، سعيد و محمدجواد ظريف. «تحريم هاي يك جانبه امريكا عليه ايران«. سياست خارجي، سال 11، ش 1، بهار 1376، ص 91 - 108.

«واكاوي تحريم هاي غرب عليه ايران». پيام انقلاب، شماره 38، شهريور 1389، ص 16.

وكيل، عباس. «موضع ايران اسلامي در قبال تهديدهاي اقتصادي». شما، ش 465، 20 خرداد 1385، ص 6.

ص: 109

توليد ملي

اشاره

توليد ملي

اهميت حياتي مسأله توليد و بهرهوري داخلي با توجه به تحريم هاي اقتصادي كشور و ظرفيت هاي كلان اقتصادي و نيروي انساني كارآزموده بر همگان آشكار است. ضرورت ايجاد پروسهاي منطقي در حمايت از صنايع بومي با هدف رفع نيازهاي داخلي كه اساس و بنيان استقلال اقتصادي محسوب مي گردد، نشاندهنده اهميت مبحث توليد و صيانت از سرمايه هاي داخلي در جهت رشد و توسعه كشور است.

اما رسيدن به اين هدف مهم و متعالي مستلزم ملزوماتي است كه نيازمند توجه جدي دستاندركاران دولتي به عنوان مجريان اقتصاد كلان كشور و نيز قوه مقننه بعنوان سياستگذار و قوه قضاييه بعنوان ضابط نظام در عرصه حمايت از فعاليتهاي سالم اقتصادي است. آنچه بر روند توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني و عملياتي شدن اين مسئله در كشور داراي اهميت است، اين موضوع مي باشد كه هر اقدامي كه موجب افزايش فرهنگ حركت، تلاش و كارآمدي جامعه در امر توليد ارزيابي مي گردد، بايد مورد توجه و حمايت همه مسئولين و مردم كشور قرار گيرد و براي نهادينه شدن فرهنگ جهادگونه در مسير توليد كشور، همه آحاد مردم و مسئولين و قواي كشور اين رسالت خطير را عهده شوند. به ويژه رسانه هاي گروهي كه بايد با نگاهي آسيب شناسانه و نقادانه ضرورت حركت جهادي در توليد ملي را تبيين و با

ص: 110

اشاره به بركات و دستاوردهاي توليدات ملي و داخلي، موانع و چالش هاي اقتصادي در جامعه را شناسايي نموده و راهكارهاي اجرايي و عملياتي براي حل آن را اتخاذ نمايند. در ادامه برخي از منابعي كه در موضوع توليد ملي و كنكاش در ابعاد مختلف آن انتشار يافته است، جهت بهرهگيري كارشناسان و پژوهشگران ارائه مي گردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اسحاقي، سيدحسين. سازكارهاي توليد ملي: ظرفيت ها، فرصت ها و تهديدها. قم: حوزه علميه قم، مركز مديريت حوزه هاي علميه خواهران، مركز نشر هاجر، 1391، 344 ص.

اسدپور، غلامرضا. توليد ملي در سازمان هاي كارآفرين. تهران: روناس، 1391، 98 ص.

پاينده، مصطفي. چهل حديث توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ملي. قم: آستانه مقدسه قم، انتشارات زائر، 1391، 64 ص.

تاج آبادي، رضا و اعظم اكبري و فاطمه زين ا لديني. توليد و حمايت از سرمايه ملي بر پايه آموزه هاي علوي. تهران: سميع، 1391، 104 ص.

تقي زاده، علي اكبر. توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوي، 1391، 200 ص.

جعفرزاده فيروزآبادي، محمد كاظم. ايده پردازي و موضوع يابي رسانه اي: توليد ملي؛ حمايت از كار و سرمايه ايراني. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 199 ص.

چكيده مقالات همايش ملي راه كارهاي ارتقاء توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني. تهران: سازمان آموزش فني و حرفه اي كشور، 1391، 187 ص.

حسني، فرزاد. مقدمه اي بر ارائه خدمات سمپلينگ محصولات و خدمات با هدف حمايت از توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني. تهران: افراز، 1391، 48 ص.

حسيني اصفهاني، سيدمرتضي. توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني. قم: انتشارات فرهنگ قرآن، 1391، 216 ص.

ص: 111

حسيني، صديقه. نقش رسانه در ارتقاي توليد ملي و توسعه يافتگي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 200 ص.

خامنه اي، علي. توليد ملي: الزمات و مسئوليت ها، برگرفته از بيانات حضرت آيت الله العظمي سيدعلي خامنه اي (مدظلهالعالي) رهبر معظم انقلاب اسلامي. تهران: دانشگاه علوم اقتصادي، 1391، 309 ص.

خبازي مجيد و عادل صادقي. رهيافت: ايده هايي براي طرح موضوع سال "توليد ملي، كار و سرمايه ايراني" در مناسبت هاي مذهبي و ملي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 231 ص.

دانشگاه عالي دفاع ملي، گروه مطالعاتي دانشكده مديريت راهبردي. توليد ملي مسايل، چالش ها و راهكارها. تهران: دانشگاه عالي دفاع ملي، انتشارات، 1391، 153 ص.

رضايي، مريم و فريد پيشوايي. كتاب راهنما ويژه توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 215 ص.

رئيسي واناني، حسين و غلامحسن عيوضي. رسانه و نقش خانواده در توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 175 ص.

سعيد، بابك و افسانه شاه كرمي. توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني. تهران : نقش انديشه؛ شركت پيشتازان فن آور سعيد، 1391، 104 ص.

سقلاطوني، مريم. زيرنويس ها و پيام هاي كوتاه ويژه توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني. با آثاري از نويسندگان علي رضا رنجبر... [و ديگران]. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 108 ص.

سيد نژاد، سيدصادق سيدرضي سيد نژاد. توليد ملي، كار و سرمايه از منظر آموزه هاي ديني. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 294 ص.

صدرايي، محمدجمال و فائزه خلج. توقف ممنوع: توليد ملي، خلاقيت و ابتكار بومي، در نگاهي اجمالي به هشت سال دفاع مقدس. بابل: انتشارات مشق، 1391، 80 ص.

كوششي، حسين... [و ديگران]. توليد ملي حمايت از كار و سرمايه ايراني. قم: يوسف زهرا، 1391، 170 ص.

مجموعه سخنراني ها و مقالات همايش توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه

ص: 112

ايراني. به كوشش مركز مطالعات و پژوهشهاي شوراي اسلامي شهر اصفهان؛ زيرنظر مصطفي بهبهاني و محمد كاظمي. اصفهان: سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان، 1391، 160 ص.

محمدي متكازيني، علي و سيد محمدحسين حسينيهرندي. حمايت از توليد ملي در سيره عالمان و نخبگان. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 216 ص

ب. مقالات

ب. مقالات

آذربخش، سيدعلي محمد. «رويكردي نظري به تاثيرات شبكه هاي اجتماعي بر توليد ملي و اشتغال در ميان جوانان». مطالعات جوان و رسانه، شماره 6، تابستان 1391، ص 95.

آذرمند، حميد. «چند نكته در زمينه حمايت از توليد ملي». تازه هاي اقتصاد، شماره 135، بهار 1391، ص 144.

«ابلاغ سياست هاي كلي توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني». نامه اتاق بازرگاني، سال 1391، شماره 11، بهمن 1391، ص 2.

اسفندياري. «خودباوري در توليد ملي». پيام انقلاب، شماره 66، دي 1391، ص 56.

اكبري يگانه، مسعود. «بومي سازي فناوري هاي نوين و حمايت از توليد ملي». مسكن، شماره 71، ارديبهشت 1391، ص 25.

انصاري، عبدالحميد. «چرا بايد به توليد ملي بها داد». پاسدار اسلام، شماره 365، ارديبهشت 1391، ص 67.

ايماني، محسن. «تربيت اقتصادي در راستاي تحقق توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني». پيوند، شماره 391، فروردين و ارديبهشت 1391، ص 15.

«بايسته هاي سال توليد ملي حمايت از كار و سرمايه ايراني». سروش، شماره 1528، شنبه نهم ارديبهشت 1391، ص 46.

«براي تحقق رشد اقتصادي چه بايد كرد؟ بايدها و نبايدهاي حمايت از توليد ملي». تازه هاي اقتصاد، شماره 135، بهار 1391 ص 14

پيشوايي، فريده. «وظايف و بايسته هاي جوانان در سال توليد ملي، حمايت از كار

ص: 113

و سرمايه ايراني از ديدگاه رهبر معظم انقلاب (با تاكيد بر نقش رسانه ملي)». مطالعات جوان و رسانه. شماره 5، تابستان 1391، ص 30 - 11.

«تاثير شاخص هاي بهره وري بر توليد ملي». منابع انساني، شماره 20، تير 1391، ص 7.

«توليد ملي از نگاه رهبري نظام». بازار بينالملل، شماره 17، ارديبهشت و خرداد 1391، ص 5.

«توليد ملي اساس اقتدار سياسي». پنجره، شماره 132، شنبه نهم ارديبهشت 1391، ص 38.

چيذري، زهرا. «رذيله هاي اداري كه سد راه توليد ملي است». ميقات امداد، شماره 11، خرداد 1391، ص 34.

«حمايت از توليد ملي با تقسيم كار ملي». بازار بين الملل، شماره 17، ارديبهشت و خرداد 1391، ص 15.

درخشان، مسعود. «توليد ملي و نشانه هاي غلط فرهنگي». ماهنامه صنعت و كارآفريني، شماره 71، دي و بهمن 1391، ص 31.

رحيم نظري، فرزين. «توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني و مبارزه با موادمخدر». ايران پاك، شماره 52، ارديبهشت 1391، ص 2.

روحپرور، امير. «رونق توليد ملي با بهبود فضاي كسب و كار». صنعت و كارآفريني، شماره 70، مهر و آبان 1391، ص 9.

زارعي، هادي. «روابط عمومي، توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني». روابط عمومي، شماره 85، آذر 1391، ص 4.

«سياست هاي اقتصادي، لازمه حمايت از توليد ملي است». سروش، شماره 1528، شنبه نهم ارديبهشت 1391، ص 50.

«طعم شيرين حمايت از توليد ملي». كارآفرينان اميركبير، شماره 81، تير 1391، ص 3.

طوسي، حسين. «تاملي در شيوه هاي حمايت از توليد ملي». نامه اتاق بازرگاني، سال 1391، شماره 2، ارديبهشت 1391، ص 46.

طوسي، طاهره. «توليد ملي». شميم معرفت، شماره 30، بهار 1391، ص 124.

ص: 114

طهماسبي كيهاني، محمود. «حمايت از توليد ملي، گامي براي اقتصاد مقاومتي». احيا، شماره 40، تابستان 1391، ص 4.

عبدالهي، محمد اسماعيل. «تحليلي قرآني به اهداف و الزامات توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه». كوثر، شماره 42، تابستان 1391، ص 56.

عطافر، علي، رضا رادمهر. «سرمايه ايراني عامل كليدي در حمايت از توليد ملي». احيا، شماره 40، تابستان 1391، ص 8.

عطايي، حسين. «الزامات تقويت توليد ملي». پاسدار اسلام، شماره 365، ارديبهشت 1391، ص 70.

علي محمدي، غلام علي. «كاركردهاي اجتماعي _ اقتصادي توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني با رويكرد جوانان». مطالعات جوان و رسانه. شماره 6، تابستان 1391، ص 94 - 64.

غنيمي فرد، هادي. «توليد ملي - افتخار ملي«. توسعه، 27 ارديبهشت 1383، ص 6.

«فرهنگ بسيجي و توليد ملي و سرمايه ايراني». پيام انقلاب، شماره 65، آذر 1391، ص 21.

قانع بصيري، محسن. «توليد ملي و ويژگي هاي آن». صنعت لاستيك ايران، شماره 66، تابستان 1391، ص 3.

قمري، احسان. «واردات بي رويه و تضعيف اقتصاد ملي«. آسيا، 7 شهريور 1381، ص 3.

«كار و سرمايه ايراني، دو بال توليد ملي رهبر معظم انقلاب». پنجره، شماره 13، بهار 1391، ص 4.

كاظميان، اشرف. «توليد ملي و قاعده ي نفي سبيل». امتداد، شماره 70، ارديبهشت 1391، ص 49.

كماني، محمود. «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني». تدبير، شماره 240، ارديبهشت 1391، ص 8.

كنجاني، سعيد. «مباني فقهي حمايت از توليد ملي». شميم معرفت، شماره 32، پاييز 1391، ص 37.

ص: 115

محبوبي، قربانعي؛ مصطفي محمدي. «نقش فرهنگ بسيجي در توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني». مهندسي فرهنگي، شماره 70، مهر و آبان 1391، ص 25.

محمدي، غلامعلي. «كاركردهاي اجتماعي - اقتصادي توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني با رويكرد جوانان». مطالعات جوان و رسانه، شماره 6، تابستان 1391، ص 64.

مراديان، محسن. «دست آوردهاي سه دهه تلاش». علوم سياسي، ش 45، بهار 1388، ص 171 - 200.

معمار طلوعي، مينا. «نقش نمايشگاه ها در تقويت توليد ملي». ماهنامه صنعت خودرو، شماره 167، آذر 1391، ص 2.

مكتبي، هوشنگ. «توليد ملي». سما، شماره 210، خرداد 1391، ص 14.

ملكي، صفياله. «نقش خانواده ها در توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني». پيوند، شماره 395، تابستان 1391، ص 61.

موسوي، سيد محمد مهدي. «اعتماد به نفس ملي، لازمه حمايت از توليد ملي اعتماد به نفس ملي، لازمه حمايت از توليد ملي». پيشگامان، شماره 71، آبان 1391، ص 18.

موسوي، سيدمحمدمهدي. «انضباط و وجدان كاري، تقويت كننده توليد ملي». پيشگامان، شماره 72، آذر 1391، ص 18.

مهدي پور، محمود. «روحانيت و توليد ملي». مبلغان، شماره 153، خرداد و تير 1391، ص 4.

ميرزاخاني؛ حسن. «الزامات سرمايه گذاري خارجي در سال توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني». نامه اتاق بازرگاني، سال 1391، شماره 8، آبان 1391، ص 22.

«ناكامي تحريم ها در سايه توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني». تدبير، شماره 243، مرداد 1391، ص 12.

«نقش نيروهاي انساني در توليد ملي». پيام انقلاب، شماره 61، مرداد 1391، ص 53.

ص: 116

«نگاه قرآني به توليد ملي». ميقات، شماره 11، خرداد 1391، ص 30.

«نگاهي عميق به شعار توليد ملي داشته باشيم». دو هفتهنامه مهر، شماره 148، نوزدهم ارديبهشت 1391، ص 8.

واعظ برزاني، محمد، محمد صومعه. «حمايت از توليد ملي، با تكيه بر بهرهوري». فصلنامه احيا، شماره 41، پاييز 1391، ص 4.

هادوي، اصغر. «مثلث جادوئي مديريت و افزايش توليد ملي». پاسدار اسلام، شماره 369، شهريور 1391، ص 40.

«همت مضاعف و كار جهادي پيش زمينه توليد ملي». پنجره، شماره 130، شنبه بيست و ششم فرودين 1391، ص 41.

ياوري وثاق، مهديه. «آسيب شناسي فرهنگي فناوري مدرن در حوزه كار و توليد جوانان». مطالعات جوان و رسانه. شماره 6، تابستان 1391، ص 143 - 117.

ص: 117

جنگ اقتصادي

اشاره

جنگ اقتصادي

امروزه، به نظر ميرسد زمان لشكركشيهاي نظامي و حضور فيزيكي در جبهه هاي جنگي به سر رسيده است. كشورهاي سلطهجو، كه در سالهاي گذشته دو جنگ در افغانستان و عراق را هدايت كردند، اكنون به بيثمري اين نبردهاي نظامي پي برده اند. لذا جنگ نرم، حملات سايبري و تحريم هاي اقتصادي و سياسي شكل جديدي از جنگ است كه در مرام و مسلك استكبار جاي خاص خود را يافته است.

شكي نيست كه جنگ دشمنان انقلاب اسلامي ايران در مقطع كنوني، جنگ اقتصادي است. اعلام تحريم هاي اقتصادي پي درپي و صدور قطعنامه عليه ايران نيز گواه روشن بر اين مسأله مي باشد. قدرت هاي ظالم جهاني كه از راه هاي سياسي و نظامي نتوانسته اند اراده ملت ايران را از پاي درآورند، در آسيب شناسي وضعيت ايران به اين نتيجه رسيده اند كه با گذشت بيش از سه دهه از پيروزي انقلاب اسلامي، مردم ايران نتوانسته اند آرمان اقتصادي مطلوب و تصريح شده در قانون اساسي خود را محقق سازند و لذا ميتوانند از اين نقطه در ميان مردم و نظام رخنه نمايند. لذا مي توان تهديدها و محدوديتهاي شديد اقتصادي را روش نوين جنگي دانست كه مستكبران در مقابله با انقلاب اسلامي در پيش گرفته اند. در ادامه برخي از كتابها و مقالاتي كه به اين موضوع پرداخته اند، معرفي مي گردد:

ص: 118

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

پورحسن، ناصر. شناخت راهبرد "جنگ اقتصادي" آمريكا عليه جمهوري اسلامي ايران. تهران: سازمان عقيدتي سياسي نيروي انتظامي، معاونت سياسي، 1386، 100 ص.

پوست، پل. اقتصاد جنگ. مترجم شاپور سيفي. تهران: دانشگاه امام حسين عليه السلام ، مجتمع دانشگاهي علوم انساني؛ رشت: گپ، 1387، 375 ص.

تارو، لستر. شاخ به شاخ: جنگ اقتصادي ابرقدرتها در نظم نوين جهاني. مترجم رشيد اصلاني. تهران: سلاله، 1375، 314 ص.

تافلر، آلوين و هايدي تافلر. جنگ و ضدجنگ (زنده ماندن در سپيده دم سده بيست و يكم). ترجمه شهيندخت خوارزمي. تهران: آسونه، 1381، 393 ص.

توانايان فرد، حسن. اقتصاد جنگ: اسلحه در مقابل توسعه. [بي جا]: قسط، 1359، 79 ص.

جلالي فراهاني، غلام رضا. جنگ اقتصادي و پدافند غيرعامل. گردآوري و تنظيم مستندات محمد شامحمدي؛ با همكاري و پيشنهاد سازمان پدافند غيرعامل كشور. تهران: بوستان حميد، 1390، 80 ص.

حقيقت پژوه، س. ح. پديده جنگ و نظامهاي اقتصادي - اجتماعي. تهران: سپيده دم، 1361، 58 ص.

دري، حسين. اقتصاد منازعات داخلي. به سفارش دانشگاه امام حسين عليه السلام . رشت: گپ، 1388، 216 ص.

سامبانيس، نيكلاس... [و ديگران]. جنگهاي داخلي: رويكرد اقتصاد سياسي. مترجم عسگر قهرمانپور. تهران: دفتر علم، 1390، 443 ص.

سخايي اردكاني، روح الله. جنگ پنهان: نگاهي اجمالي به نتايج تحريم آمريكا عليه ايران. تهران: آرون، 1390، 238 ص.

فيالكا، جان. جنگ از راهي ديگر: جاسوسي اقتصادي در آمريكا. ترجمه معاونت پژوهشي دانشكده امام باقر عليه السلام . تهران: دانشكده امام باقر عليه السلام ، 1381، 407ص.

گروبه، پيتر. جهان سوم در سراشيبي سقوط: جنگ شمال (غني) و جنوب (فقير)

ص: 119

آغاز شده است. مترجم احمدعلي اسدپور. تهران: رسا، 1385، 256 ص.

ميلوارد، آلن. جنگ، اقتصاد و جامعه. مترجم حسين مير جليلي. تهران: دانشگاه امام حسين عليه السلام موسسه چاپ و انتشارات، 1375، 495 ص.

هارتلي، كيت و تادساندلر. منتخبي از موضوعات در كتاب اقتصاد دفاع. ترجمه ابراهيم بيضايي. تهران: سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها (سمت)، 1383، 356 ص.

هايت، كلاوديا و توبياس پفلوگر و يورگن واگز. جهاني شدن و جنگ. مترجم لطفعلي سمينو. تهران: اختران، 1383، 118ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

«جبهه دريايي، خط مقدم جنگ اقتصادي است». بندر و دريا، شماره 185، آذر و دي 1390، ص 24.

«جنگ اقتصادي با سلاح تحريم». پيام انقلاب، شماره 61، مرداد 1391، ص 20.

«جنگ تحميلي و جنگ اقتصادي». پنجره، شماره 149، شنبه هجدهم شهريور 1391، ص 48.

چيني، حبيب. «جنگ اقتصادي يا اتمي؟». آسيا، 27 اسفند 1380، ص 2، 3.

حامديفر، هاله. «بيوژنريك ها: جنگ اقتصادي با توجيه علمي». دارو و درمان، شماره 50، ارديبهشت 1385، ص 24.

خزائي، محسن. «جنگ اقتصادي در نوار غزه». ايران، 2 بهمن 1386، ص 8.

«شيپور جنگ اقتصادي نواخته شده است». پنجره، شماره 85، شنبه بيستم فروردين ماه 1390، ص 43.

عدلي، محمد. «بازگشت با شكوه كوپن: رونمايي مجلس از راهكارهاي مقابله با جنگ اقتصادي». آسمان، شماره 34، شنبه سيزدهم آبان 1391، ص 66.

علمي، بهنام. «نظم دفاعي، جايگاه جنگ نظامي و جنگ اقتصادي«. همبستگي، 14 دي 1383، ص 4.

گلپور، مرتضي. «جنگ اقتصادي براي دلار». ايران، 19 آ ذر 1386، ص: 8

محموديان، يعقوب. «ريشه هاي اقتصادي جنگ طلبي امريكا». رسالت، 3 آذر

ص: 120

1383، ص 7.

مولانا، حميد. «فشار اقتصادي و جنگ تجارتي«. كيهان، 25 خرداد 1374، ص 16، 14.

مهرعطا، رضا. «پيروزي در جنگ اقتصادي با تكيه بر توليد ملي». پيام انقلاب، شماره 67، بهمن 1391، ص 54.

ص: 121

جهاد اقتصادي

اشاره

جهاد اقتصادي

مفهوم جهاد اقتصادي و خصوصاً كلمه جهاد يك تعبير استعاره گونه و داراي معاني و دلالت هاي خاصي است. «جهاد» معمولاً به نوعي تلاش مقدس اطلاق مي شود و يكي از واژههايي است كه در گفتمان ديني ما معنا پيدا مي كند. گره زدن «جهاد» به مفهوم «اقتصاد» و تركيب اين مفهوم مقدس با فعاليت اقتصادي، به معناي نوعي تلاش سخت كوشانه در مسير به سازي اقتصادي مبتني بر انگيزه هاي الهي است. اگر اقتصاد بتواند معطوف به تعالي انسان باشد، بين فعاليت هاي اقتصادي و تعالي معنوي و تقرب انسان، ارتباط حقيقي برقرار شده و تلاش هاي اقتصادي در جهت قرب الهي قرار ميگيرد.

بنابراين جهاد اقتصادي، مفهومي ارزشي و بيانگر تلاش و مجاهدت در عرصه اقتصاد است. جهاد در اقتصاد به معناي عمل و رفتار ايثارگرانه با قصد قربت در «توليد، توزيع و مصرف» ثروت است، بنابراين لزوم تحول و تغيير در نگاه و رويكرد به مقوله اقتصاد ضرورت مي يابد. جهاد اقتصادي فصل تازهاي در تكامل نظريه هاي اقتصاد را رقم مي زند و در صورت تحقق صحيح آن تحول عظيمي در عرصههاي مختلف ايجاد مي كند. برخي معتقدند كه هر گونه تلاش براي بهبود وضعيت اقتصادي، تلاشي دنياگرايانه است و تعالي انسان معطوف به فراغت از اينگونه تلاش هاست؛ اما در نگاه اسلامي، تعالي انسان به عنوان يكي از شاخصه هاي ارزيابي تلاش هاي اقتصادي است. از اينرو نوعي

ص: 122

از تلاش و كوشش مقدس اقتصادي مد نظر است كه نه فقط عبادت، بلكه جهاد در راه خدا به حساب مي آيد؛ در اين صورت، انگيزه هاي معنوي پشتوانه تلاش اقتصادي قرار خواهد گرفت. البته وجه ديگر اين جهاد، مبارزه و مقابله با بحرانهاي اقتصادي و جبران تهديدها و محدوديتهاي اعمال شده از طرف قدرتهاي سلطهگر جهاني است. در ادامه تعدادي از منابع مرتبط با جهاد اقتصادي كه در قالب كتاب و مقاله انتشار يافته است، معرفي مي گردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

احساني، محمد و محمد حسين درافشان. شاخص هاي تربيتي جهاد اقتصادي از منظر قرآن. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1391، 239 ص.

اسماعيل نيا، جواد. جهاد اقتصادي. با مقدمه صفايي بوشهري. تهران: مبين انديشه، 1390، 224 ص.

اسماعيلي، محسن. جهاد اقتصادي از مباني تا موانع ( مجموعه مقالات). تهران: سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران، موسسه نشر شهر، 1391، 220 ص.

بايسته هاي تلويزيون در جهاد اقتصادي. جمعي از پژوهشگران؛ تهران: صدا و سيما، اداره كل آموزش و پژوهش سيما، 1390، 164 ص.

بايسته هاي جهاد اقتصادي. جمعي از نويسندگان. ويراستار ابوذر هدايتي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 192 ص.

بهشتي نژاد، سيدمحسن. بركت و جهاد اقتصادي. ويراستار سيداحمد حسيني بهارانچي. اصفهان: پارس ضياء، 1391، 58 ص.

پيام هاي كوتاه و زيرنويس ويژه سال جهاد اقتصادي. گروهي از نويسندگان. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 55 ص.

تركاشوند، علي اصغر و حمدالله باستي. راهبردهاي جهاد اقتصادي مبتني بر ديدگاه هاي مقام معظم رهبري. تهران: هورمزد، 1390، 133 ص.

توكلي، فاطمه و سيد برومند هاشمي مطلق. جهاد اقتصادي: نگاه اسلام، امام و رهبري به مقوله ي جهاد اقتصادي و كاربرد آن. مازندران: عصر ماندگار، 1390،

ص: 123

500 ص.

جعفرزاده فيروزآبادي، محمدكاظم. اهداف و چشم انداز جهاد اقتصادي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 126 ص.

جهاد اقتصادي در نهج البلاغه. گروهي از نويسندگان. گردآوري بنياد نهج البلاغه، همكاري عملي - پژوهشي مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 36 ص.

جهاد اقتصادي و اولويتهاي بخش كشاورزي. تهيه حوزه نمايندگي ولي فقيه در سازمان جهاد كشاورزي استان اصفهان. اصفهان: نصوح، 1390، 143 ص.

حسين زاده، حسين. بررسي ابعاد جهاد اقتصادي. قم: كشف الغطاء، 1390، 144 ص.

حسيني هرندي، محمدحسين و غلامحسين عيوضي. جهاد اقتصادي از منظر مقام معظم رهبري. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 314 ص.

حسيني هرندي، محمدحسين. نتايج و دستاوردهاي جهاد اقتصادي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 80 ص.

خامنه اي، علي. محورهاي بيانات مقام معظم رهبري در نوروز 1390 در زمينه سال جهاد اقتصادي. تهران: مركز تحقيقات صدا و سيما، اداره كل پژوهش هاي اجتماعي و سنجش برنامه اي، گروه اجتماعي، 1390، 34 ص.

خبازي، مجيد. رهيافتي نظري بر كاركردها و نقش رسانه ملي در جهاد اقتصادي. قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 41 ص.

دانائي فرد، حسن. مجموعه مقالات پيرامون جهاد اقتصادي: طراحي مدل مفهومي و چالش هاي فرا روي جهاد اقتصادي. تهران: موسسه پژوهشي فرهنگي انقلاب اسلامي، انتشارات انقلاب اسلامي، 1390، 54 ص.

رادمهر، احسن الله. جهاد اقتصادي و بسترهاي تحقق آن. تهران: پيام عدالت: موسسه علم گستران علامه، 1390، 563 ص.

زارعي، ابراهيم. نقشه راه جهاد اقتصادي. تهران: پيام مولف، 1390، 206 ص.

سليمي، محمد. راهبردها و راهكارهاي جهاد اقتصادي: همراه با بررسي آراء صاحبنظران و كارشناسان. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 206 ص.

ص: 124

سيدنژاد، صادق. جهاد اقتصادي در انديشه حضرت امام خميني رحمه الله . قم: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 208 ص.

شفيعي سروستاني، ابراهيم. رسانه ملي و جهاد اقتصادي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 32 ص.

صديقي فرخ شهري، محمد. جهاد اقتصادي از ديدگاه اسلام. فرخ شهر: آصف، 1390، 148 ص.

عابدي، محمد. چهل حديث جهاد اقتصادي. قم: سازمان تبليغات اسلامي، پژوهشكده باقرالعلوم عليه السلام ، انتشارات نورالسجاد، 1390، 97 ص.

عادل پور، علي. جهاد اقتصادي. قزوين: سايه گستر، 1391، 184 ص.

عبداللهي، محمداسماعيل. جهاد اقتصادي در جهان بيني اسلامي. مشهد: مركز بين المللي ترجمه و نشر المصطفي صلي الله عليه و آله ، 1390، 168 ص.

گامي كاربردي به جهاد اقتصادي. تهيه و تنظيم كانون فرهنگي انتظار واحد پژوهش و تحقيقات راهبردي، دفتر هماهنگي تبليغات اسلامي شركت فولاد مباركه اصفهان. اصفهان: اركان دانش، 1391، 272 ص.

گلمكاني، وجيه. تبلور فرهنگي جهاد اقتصادي در مساجد. ويراستار احمد محمدي. مشهد: سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري مشهد، انتشارات بوي شهر بهشت، 1390، 32 ص.

ليراوي، صادق و سيد ستار مهدي زاده و حسن اردشيري لاجيمي. مباني، الزامات و موانع جهاد اقتصادي. قم: مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1390، 80 ص.

محسني، سيدعلي اكبر. راه شكوفايي با جهاد اقتصادي. قم: پديده دانش، 1390، 128 ص.

ملائي يگانه، مهسا. جهاد اقتصادي. زنجان: دانش زنجان، 1390، 176 ص.

ميرشكاري، اكبر. راهكارهاي عملي جهاد اقتصادي. تهران: اكبر ميرشكاري، 1390، 152 ص.

نيلي پور، مهدي. چهل حديث تلاش و جهاد اقتصادي. اصفهان: مرغ سليمان، 1390، 48 ص.

وطن خواه، سودابه... [و ديگران]. سلامت و جهاد اقتصادي. [تهيه كننده] معاونت

ص: 125

توسعه مديريت و برنامه ريزي منابع دانشگاه، مديريت تحول، نوسازي و مطالعات كاربردي. كرج: سيدمحمود اخوت، 1391، 52 ص

ب. مقالات

ب. مقالات

آفرين زاد، نفسيه. «اولويت پذيري اقتصاد در سال جهاد اقتصادي». نامه اتاق بازرگاني، شماره 2، ارديبهشت 1390، ص 13.

احمديفر، مصطفي. «جهاد اقتصادي (بهداشت رواني اقتصادي) در اجتماع از منظر قرآن و حديث». كوثر، شماره 38، تابستان 1390، ص62.

اخلاقي، محمد طاهر. «اصول و مباني جهاد اقتصادي در پرتو قرآن كريم». سخن جامعه، شماره 1، بهار 1390، ص 25.

اسماعيلزاده، محمد. «جهاد اقتصادي». نسيم وحي، شماره 30، تير 1390، ص 3.

اسماعيلي، محسن. «جهاد اقتصادي: چرايي و چگونگي». معارف، شماره 84، فروردين و ارديبهشت 1390، ص 6.

«الزامات راهكارهاي تحقق جهاد اقتصادي». منابع انساني، شماره 14، تير 1390، ص 14.

«الزامات و ظرفيت هاي سال جهاد اقتصادي». فرهنگيان بسيجي، شماره 31، بهمن و اسفند 1390، ص 24.

ايزديفرد، علي اكبر، حسين كاويار. «ارتباط فراگيري علم تجارت و جهاد اقتصادي». راهبرد ياس، شماره 31، پاييز 1391، ص 178.

«بحثي درباره جهاد اقتصادي، اقتصاد جهادي و مخاطب اصلي آن». بانك و اقتصاد، شماره 113، ارديبهشت 1390، ص 6.

بهداروند، محمدمهدي. «بسترهاي تهديد و تطميع در تحقق جهاد اقتصادي». كيهان فرهنگي، شماره 297، مرداد و شهريور 1390، ص 18

بهرامي، احمد، محمد رضا باباخانيان. «همراه با جهاد اقتصادي: سرمشق قرآني توسعه». رشد آموزش قرآن، شماره 34، پاييز 1390، ص 8.

«بهره وري؛ شرط موفقيت در جهاد اقتصادي». پيشگامان، شماره 61، خرداد 1390، ص 19.

ص: 126

«تاملي بر ضرورت ها، اهداف و مباني تحقق جهاد اقتصادي». پيام انقلاب، شماره 56، اسفند 1390، ص 62.

ترابي؛ محمد علي. «چيستي و جايگاه جهاد اقتصادي از منظر قرآن». كوثر، شماره 42، نيمه دوم بهار و نيمه اول تابستان 1391، ص 29.

«توسعه صادرات عرصه جهاد اقتصادي». توسعه صادرات، شماره 39، مهر و آبان 1382، ص 4.

جواندوست، كاظم. «اهميت و نقش نيروي انساني در تحقق اهداف جهاد اقتصادي با ارائه الگوي پيشنهادي». منابع انساني، شماره 14، تير 1390، ص 25.

«جهاد اقتصادي با كار مضاعف: تحليل موضوعي جهاد اقتصادي و نگاه مسؤولان». اقتصاد ايران، شماره 147، ارديبهشت 1390، ص 31.

«جهاد اقتصادي تلاش براي سرافرازي و سعادت». پيشگامان، شماره 60، ارديبهشت 1390، ص 2.

«جهاد اقتصادي يا انقلاب اقتصادي از كجا شروع كنيم». انتظار، شماره 43، پاييز 1390، ص 3.

«جهاد اقتصادي; ضرورت ها، الزامات، موانع و دستاوردها». فرهنگيان بسيجي، شماره 30، آذر و دي 1390، ص 46.

«جهاد اقتصادي، چرايي و چگونگي آن». پيام انقلاب، شماره 47، خرداد 1390، ص 74.

حر، سيدحسين. «نقش آب در پيشبرد جهاد اقتصادي از منظر قرآن و روايات». كوثر، شماره 39، تابستان 1390، ص 139.

حسيني، سيدحسن. «نقش كار و كارآفريني در تحققق جهاد اقتصادي». كار و جامعه، شماره 133، خرداد و تير 1390، ص 125.

خامنه اي، علي. «فرهنگ جهاد اقتصاد». كوثر، شماره 38، نيمه دوم بهار و نيمه اول تابستان 1390، ص 11.

«ديروز دفاع مقدس، امروز جهاد اقتصادي». نامه اتاق بازرگاني، شماره 5، مرداد 1390، ص 9.

«راه جهاد اقتصادي باز است». راه، شماره 39، اسفند 1387، ص 90.

ص: 127

رحيمي، سلمانعلي. «جهاد اقتصادي در تعاليم اخلاقي اسلام». معرفت، شماره 167، آبان 1390، ص 27.

رضايي، مريم. «جوان و جهاد اقتصادي». مطالعات جوان و رسانه، شماره 1، تابستان 1390، ص 9.

«سال جهاد اقتصادي: بيانات مقام معظم رهبري». آفاق مهر، شماره 44، ارديبهشت و خرداد 1390، ص 5.

«سخنان معصومين عليهم السلام در راستاي جهاد اقتصادي». پاسدار اسلام، شماره 353، ارديبهشت 1390، ص 3.

صادقپور، محمدحسين. «جهاد اقتصادي و لزوم بسترسازي فرهنگي». مشكوه، شماره 110، بهار 1390، ص 3.

عالمي، حمزه. «نظري بر موانع فرهنگي جهاد اقتصادي». زمانه، شماره 103، مرداد و شهريور 1390، ص 6.

عطافر، علي، مرضيه شجاعي. «ضرورت و اهميت جهاد اقتصادي». احيا، شماره 36، تابستان 1390، ص 4.

فاخر، هوشنگ. «حمايت مورد نياز توليد براي دستيابي به اهداف جهاد اقتصادي». نامه اتاق بازرگاني، شماره 2، ارديبهشت 1390، ص 3.

فاطمي، سيد مرتضي؛ محمد رضايي. «فرهنگ و اقتصاد نبايد جدا مي شدند: گفت و گو با محسن رضايي در باب جهاد اقتصادي». پنجره، شماره 85، شنبه بيستم فروردين ماه 1390، ص 3.

فرهاديان، فاطمه. «جهاد اقتصادي از منظر قرآن و روايات». پيام زن، شماره 237، آذر 1390، ص 16؛ شماره 238، دي 1390، ص 22.

فرهاديان، فاطمه. «نقش روحانيون و مبلغين در تبيين و تحقق جهاد اقتصادي». مبلغان، شماره 142، تير و مرداد 1390، ص 25.

مقصودي، حميدرضا. «حلقه مفقوده جهاد اقتصادي». سوره انديشه، شماره 51، 1390، ص 20.

ناجي، اسماعيل. «نقش خانواده ها در جهاد اقتصادي». پيوند، شماره 383، تابستان 1390، ص 19.

ص: 128

«نقش ائمه جماعات و مساجد در جهاد اقتصادي». مسجد، شماره 161، فروردين و ارديبهشت 1390، ص 30.

همايونفر، سيد مسعود. «جهاد اقتصادي و مديريت مبتني بر ارزش ها». منابع انساني، شماره 16، آبان 1390، ص 41.

ياراحمدي، مهدي. «بايسته هاي جهاد اقتصادي». زائر، شماره 198، خرداد 1390، ص 2.

ص: 129

خودكفايي

اشاره

خودكفايي

مسأله حفظ هويت، استقلال اقتصادي و خوداتكاي و خودكفايي، در آموزه هاي اسلامي از ارزش و جايگاه والايي برخواردار است. مسلمانان از هرگونه وابستگي به ظالمان و مستكبران به شدت نهي شدهاند. چرا كه وابستگي اقتصادي و اتكا به غير، ميتواند منفذي براي تكيه مالي به دشمنان اسلام باشد. در روايات اسلامي، به كار و فعاليت در جهت بي نيازي از ديگران، ارزش بسيار داده شده و تحمل زحمت و رنج براي رسيدن به غنا و بي نيازي عبادت به شمار آمده است.

وابستگي اقتصادي، در طول تاريخ از عوامل مهم و اساسي نفوذ استعمارگران، در ممالك جهان سوم بوده است. بنابراين هر ملتي كه بخواهد خود را از سلطه اجانب نجات بخشد، ميبايست بر توان خويش تكيه كند و دست حاجت به سوي ديگران دراز نكند. اين است كه خودكفايي و اتكاي به توان و نيروهاي داخلي و توسعه توانمنديها و داراييهاي ملي همواره به عنوان يكي از راههاي دستيابي به رشد و شكوفايي ملتها توصيه شده است. در ادامه برخي از منابع اين موضوع، معرفي و فهرست شده است:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

اداره كل تبليغات اسلامي استان زنجان، معاونت فرهنگي، پژوهشي و آموزشي. ما مي توانيم. زنجان: دانش زنجان، 1391، 157 ص.

ص: 130

جمالي زاده رفسنجاني، حسين. زندگي عزتمندانه مرام ماست. قم: ميراث ماندگار، 1391، 308 ص.

خميني، روح الله. خودباوري و خودكفايي از ديدگاه امام خميني رحمه الله . تهران: موسسه تنظيم ونشر آثار امام خميني رحمه الله ، 1388، 274 ص.

راوندي، محمدابراهيم. خودكفايي كشاورزي. اراك: علوم سياسي، 1382، 40 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

اسماعيلي، بابك. «تحريم؛ موتور محركه خود كفايي». كيهان، 28 مرداد 1388، ص 6.

«امام رحمه الله ، استقلال و خودكفايي كشاورزي«. قدس، 27 خرداد 1383، ص 8.

انصاري فرد، محمد حسين. «خودكفايي، الزام يا مزيت». اعتماد، 7 خرداد 1385، ص 12.

آهومنش، علي. «خودكفايي در كشاورزي«. جام جم، 21 بهمن 1383، ص 7.

«ايران و خودكفايي در توليد گندم«. همبستگي، 30 مرداد 1384، ص 8.

بختيار، احمد. «قدم اول براي خودكفايي». جوان، 26 آذر 1382، ص 7.

«بررسي فعاليتهاي خودكفايي از نظر كيفي«. كيهان، 14 آبان 1380، ص 9 ويژه نامه.

«پرچم سازندگي و خودكفايي بر دوش وجدان كاري«. كار و كارگر، 14 بهمن 1374، ص 2.

«تهديد هاي مصرف زدگي عليه خود كفايي اقتصادي». مسجد، ش 141، شهريور 1388، ص 24 - 27.

جنان صفت، محمدصادق. «خودكفايي«. همشهري، 31 شهريور 1382، ص 13.

«چشم انداز 16 سال تلاش براي نيل به خودكفايي و استقلال«. رسالت، 7 شهريور 1373، ص 12.

حاتمي نيا، فرشته. «توليد اقتصادي با خودكفايي و امنيت غذايي مغايرت ندارد». ياس نو، 30 مهر 1382، ص 7 - 8.

خراساني، احمد. «ضرورت خودكفايي در كشاورزي«. فرهنگ جهاد، ش 25، 26، پاييز، زمستان 1380، ص 234 - 247.

«خودباوري و خودكفايي از منظر امام خميني رحمه الله _ تلاشها و تبليغات غرب براي از خود بيگانه كردن مسلمانان«. سياست روز، 6 دي 1382، ص 7.

ص: 131

«خودكفايي نبايد منجر به اتلاف منابع شود». ايران، 17 تير 1383، ص 13.

خوش نشين، علي رضا. «كشاورزي، تنها الگوي موفق خودكفايي ملي«. صبح، سال 1، ش 7، 9 خرداد 1374، ص 5.

«در مسير خودكفايي با نفي مصرف زدگي: تاملي در ديدگاه امام خميني در باره خطرات مصرفي شدن جامعه و ضرورت تلاش مستمر براي دست يابي به خودكفايي». جمهوري اسلامي، 2 خرداد 1388، ص 10.

درجزي، فريبرز. «جهش صادراتي، گامي به سوي خودكفايي«. آسيا، 21 آبان 1381، ص 8؛ 19 دي 1381، ص 6.

سوري، محمدحسين. «براي خودكفايي صنايع چه كنيم؟ راه هاي چاره كدامند». كهكشان، سال 4، ش 29، تير 1372، ص 5 - 4، 19.

شرفي، حجت الله و عبدالرضا ركن الدين افتخاري. «ارزيابي طرحهاي خودكفايي كميته امداد امام خميني رحمه الله در افزايش امنيت غذايي روستاييان«. پژوهشنامه بازرگاني، ش 19، تابستان 1380، ص 135 - 173.

شيخي، عبدالمجيد. «ارزش اقتصادي خودكفايي مواد غذايي». ايران، 9 خرداد 1387، ص 1 ضميمه.

صفارزاده، محمود و عبدالرضا رضايي ارجرودي. «شيوه هاي خودكفايي حمل و نقل ريلي در جهت منافع ملي«. جهان اقتصاد، 2 مهر 1383، ص 10؛ 4 مهر 1383، ص 10.

«طلاي سفيد در تكاپوي خود كفايي». اطلاعات، آبان 1387، ص 17، 18.

طوطيايي، عبدالحسين. «خودكفايي محصولات راهبرد يا راهكار؟». اعتماد ملي، 28 شهريور 1385، ص 5 - 6.

عبدي، مجيد. «امام و خودكفايي«. جمهوري اسلامي، 17 اسفند 1378، ص 15؛ 18 اسفند 1378، ص 13، 15؛ 19 اسفند 1378، ص 15؛ 21 اسفند 1378، ص 11، 13؛ 22 اسفند 1378، ص 11، 13؛ 23 اسفند 1378، ص 13.

عربي مفرد، احسان. «خودكفايي در كشاورزي، افتخار هر ايراني». حمايت، 14 دي 1385، ص 1.

فحرايي فر، منصور و فرزانه فدايي. «جشن خودكفايي در صنعت نفت». ايران، 7

ص: 132

بهمن 1385، ص 19.

قنبري، مجتبي. «برنامه ريزي هاي اهداف، اهم فعاليتهاي خودكفايي گندم«. جهان اقتصاد، 30 آبان 1383، ص 7.

كرباسي اصفهاني، ريحانه. «نقش خودكفايي در عملكرد ورزشي«. ورزش دانشگاه انقلاب، ش 168، آبان 1380، ص 10 - 11، 41.

كلماتي، محمدرضا. «خودكفايي گندم و نقش شبكه هاي تعاوني روستايي«. كشاورز، ش 299، آبان 1383، ص 26 - 27.

موسي نژاد، محمد. «خودكفايي در محصولات اساسي كشاورزي«. پژوهش ها و سياست هاي اقتصادي، سال 2، ش 1، تابستان 1373، ص 40 - 63.

«نقش مجلس در نظارت بر سياست خودكفايي دستگاههاي اجرايي و دولتي«. جمهوري اسلامي، 25 شهريور 1374، ص 15.

«هزينه خودكفايي». همشهري، 12 آبان 1383، ص 4.

هگمتانه، محمد. «خدمت و خودكفايي«. ايران، 13 اسفند 1383، ص 11.

همراز، ويدا. «علماي عصر قاجار، خودكفايي اقتصادي«. ايران، 10 تير 1375، ص 6.

يزدان پناه فدائي، محمدرضا. «خودكفايي يا خود اتكايي«. مناطق آزاد، سال 3، ش 35، دي 1372، ص 4.

ص: 133

فقر و فقر زدايي

اشاره

فقر و فقر زدايي

فقر اقتصادي از جمله مباحثي كه همواره متفكران دردمند را به انديشه واداشته است. فقر و تهي دستي يكي از مشكلات جوامع بشري بوده و پيامد هاي تلخ و ناگواري به همراه داشته است و همواره حكومتها در پي رفع آن و كاستن از پيامدهاي آن بوده اند. اين مهم در اسلام نيز مورد توجه بوده و از دغدغه هاي اصلي معصومين: نيز به شمار مي رود. آنان براي اين منظور، افزون بر فرهنگ سازي و ارائه رهنمود و راهكار، با رفتار و كردار خود نيز در رفع آن كوشيده و با اقداماتي چون وقف اموال بر نيازمندان و درماندگان، ايجاد اشتغال، اعطاي وام، اداي دين بدهكاران، پرداخت خسارت و غرامتِ خسارت ديده و... با آن مقابله كردند.

رفع فقر و محروميت و رسيدگي به وضع معيشتي افراد جامعه و فراهم آوردن زمينه هاي مساعد و مناسب براي تحقق رفاه نسبي يكي از اهداف مهم نظام سياسي و حكومتي اسلام نيز به شمار مي رود. اين هدف مهم در كنار ساير اهدافي كه در اقتصاد اسلامي مورد توجه خاص قرار گرفته است، افق و چشم انداز روشن و اطمينان بخشي براي اقشار مختلف مردم كه نداي عدالت اجتماعي اسلام را با گوش جان شنيده اند و زيباترين جلوه هاي عيني و عملي آن را در دوران حكومت عدلگستر اميرمومنان7 در اوراق تاريخ به نظاره نشسته اند، به وجود ميآورد. علاوه بر آن فقرزدايي يكي از برنامه هاي

ص: 134

اولويت دار نظام جمهوي اسلامي نيز بوده است. بدين لحاظ در سالهاي پس از انقلاب، كتابها و مقالات بسياري ابعاد مختلف اين موضوع را بررسي نموده اند كه در ادامه به برخي از آنها فهرستوار اشاره ميگردد:

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

آتال، يوگش و الس اوين. فقر و مشاركت در جامعه مدني. ترجمه ايرج پاد. تهران: سروش (انتشارات صدا و سيما)، 1379، 158 ص.

ابهري، علي. فقرزدائي در قرآن. تهران: دلشدگان، 1382، 84 ص.

اسد عليزاده، اكبر. سياست هاي فقرزدايي دركلام معصومين عليهم السلام . قم: صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1381، 237 ص.

بابايي، فاطمه. تعديل ساختاري فقر و ناهنجاريهاي اجتماعي. تهران: كوير، 1380، 194 ص.

برنت، كريستينا. دولت رفاه و حمايتهاي اجتماعي: راهبردهاي فقرزدايي. ترجمه هرمز همايون پور. تهران: موسسه عالي پژوهش تامين اجتماعي، 1383، 322 ص.

بيات زنجاني، بيت الله. فقرستيزي. قم: شكوري، 1373، 432 ص.

بيات، غلامرضا. اسلام در مبارزه بنيادي با فقر. تهران: بدر، 1358، 265 ص.

بيستوني، محمد. فقر و ثروت از ديدگاه قرآن و حديث. قم: بيان جوان، 1386، 241 ص.

پرور، اسماعيل. اصلاحات: مبارزه با فقر، فساد و تبعيض. قم: صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، 1380، 179 ص.

پرور، اسماعيل. مبارزه با فقر و فساد در سيره نبوي. تهيه كننده مركز پژوهشهاي اسلامي صداوسيما. قم: دفترعقل، 1388، 104 ص.

تقوا لاهيجي، حميدرضا. جامعه شناسي فقر و توسعه. تهران: سياست، 1380، 138 ص.

توكلي، جعفر. جهاني شدن و چالش فقر در كشورهاي در حال توسعه. تهران: سپهرانديش، 1384، 155 ص.

ص: 135

جلالي، محمدفريد. برنامه ريزي استراتژيك در كم كردن فقر از طريق كسب و كار. تهران: نيكراد، 1389، 182 ص.

جمالي، قربان. تدبير معيشت از ديدگاه آيات و روايات. قم: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، نمايندگي ولي فقيه، پژوهشكده تحقيقات اسلامي، انتشارات زمزم هدايت، 1385، 168 ص.

جهانيان، ناصر. اسلام و رشد عدالت محور. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1388، 637 ص.

حسن زاده، محمد و رضا ميرزا ابراهيمي. استراتژي كاهش فقر: تجربه كشورهاي شرق آسيا. تهران: موسسه تحقيقاتي تدبير اقتصاد، 1386، 142 ص.

دفتر تبليغات اسلامي شعبه خراسان. پديده شناسي فقر و توسعه. قم: حوزه علميه قم، دفتر تبليغات اسلامي، بوستان كتاب، 1380، 4 ج.

دومين سمينار فقر و فقرزدايي در ابعاد اجتماعي، فرهنگي. [برگزاركننده سازمان بهزيستي كشور]. تهران: ستاد برگزاري سمينار فقر و فقرزدايي، 1375، 339 ص.

رهنما، مجيد. آبروي فقر. تهران: نشر قطره، 1388، 400 ص.

ساجدي فر، محمود... [و ديگران]. شاخصه هاي فقرزدائي در مكتب امام علي عليه السلام . تهران: نسل كوثر، 1382، 152 ص.

سازمان ملل متحد، برنامه محيط زيست. به سوي اقتصاد سبز: مسيرهايي براي توسعه پايدار و فقرزدايي. مترجمان مجيد شفيع پور، نرگس صفار. تهران : سازمان حفاظت محيط زيست، 1391، 85 ص.

فراهاني فرد، سعيد. نگاهي به فقر و فقرزدايي از ديدگاه اسلام. تهران: كانون انديشه جوان، 1387، 176 ص.

فني، زهره... [و ديگران]. تحليل و بررسي اقتصادي فقر. تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني، 1375، 250 ص.

قرضاوي، يوسف. مسئله فقر از ديدگاه قرآن و مردم. ترجمه و نگارش عادل نادرعلي. تهران: دفتر نشر فرهنگ قرآن، 1363، 169 ص.

كلباسي حائري، محمد. وسعت رزق و روزي در گستره احاديث و روايات. مترجم مرتضي نجفي. قم: افق فردا، 1380، 256 ص.

ص: 136

گرينسپون، الخاندرو. سياستهاي فقرزدايي: راهبردهاي مبارزه با فقر در كشورهاي در حال توسعه. مترجم ناصر موفقيان. تهران: موسسه عالي پژوهش تامين اجتماعي، 1382، 386 ص.

مبارزه با فقر، فساد و تبعيض با تمركز بر نقش راهبردي صدا و سيما. مجري و مشاور موسسه تحقيقاتي و فرهنگي مفيد؛به سفارش مركز طرح و برنامه ريزي صدا و سيما. قم: صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، 1383، 423 ص.

مجموعه مقالات گردهمايي بررسي مسئله فقر و فقرزدايي 29 تا 31 ارديبهشت 1375. جمع آوري و تدوين دبيرخانه گردهمايي بررسي مسئله فقر و فقرزدايي در جمهوري اسلامي ايران. تهران: سازمان برنامه و بودجه، مركز مدارك اقتصادي - اجتماعي و انتشارات، 1375.

مظفري زاده، سجاد. فقر و بزهكاري. تهران: پندار پارس، 1390، 180 ص.

ميچل، جاناتان و كرولاين اشلي. توريسم و كاهش فقر. ترجمه علي شكوري. تهران: انتشارات جامعه شناسان، 1391، 326 ص.

نوربخش، جواد. فقر و فقير. تهران: يلدا قلم، 1382، 127ص.

هانري، پل مارك. فقر، پيشرفت و توسعه. ترجمه مسعود محمدي. تهران: وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات، 1374، 409 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

«استراتژي فقرزدايي، تعهد به اصلاحات اقتصادي«. اقتصاد ايران، ش 28، خرداد 1380، ص 51.

اصغري، محمود. «كارآمدي و فقرزدايي در فرهنگ اسلامي«. انديشه حوزه، ش 29، مرداد، شهريور 1380، ص 191 - 209.

انصاري فرد، جواد. «فقر و فقرزدايي از منظر امام علي عليه السلام در نهج البلاغه». فرهنگ يزد، ش 21، زمستان 1383، ص 106 - 121.

بختياري، ارسلان. «از فقرزدايي تا حفظ ارزش دارايي مردم«. گزارش، سال 6، ش 64، خرداد 1375، ص 56 - 59.

ص: 137

بنيانيان، حسن. «واقع نگري در فقرزدايي«. نيستان، سال 1، ش 10، تير 1375، ص 44 - 53.

پيري، جهانگير. «راهكارهاي فقرزدايي در جامعه«. رسالت اقتصادي، ش 4، آبان 1383، ص 10، 11.

«جهاد سازندگي و فقرزدايي«. ياد ايام، سال 4، ش 1، فروردين 1376، ص 38 - 43.

خرمي. «مروري اجمالي بر نظريات فقرزدايي«. رسالت اقتصادي، ش 4، آبان 1383، ص 28 - 29.

درخشان، رستم. «تاثير و اهميت وجدان كاري بر فقرزدايي و امنيت ملي«. معرفت، ش 58، مهر 1381، ص 114 - 116.

«راهكارهاي فقرزدايي در اقتصاد ايران«. رسالت اقتصادي، ش 4، آبان 1383، ص 14 - 15، 21.

زياري، كرامت الله. «تحليلي بر اندازه گيري و تبيين خط فقر و سياست هاي فقرزدايي در استان يزد». جغرافيا و توسعه، ش 15، پاييز 1388، ص 5 - 20.

سفيدي، هوشمند. «اثرات و پيامدهاي فقر و فقرزدايي«. بصائر، سال 4، ش 22، آذر، دي 1375، ص 43 - 47.

سليماني مهرنجاتي، محمد. «نگاهي به مفهوم فقر و ديدگاه هاي فقرزدايي«. كار و كارگر، 2 مرداد 1376، ص 5.

سيفي اعلا، مسعود. «چين و ايران برنامه اي براي فقرزدايي«. ابرار اقتصادي، 5 مهر 1380، ص 3.

سيفي اعلا، مسعود. «مثل چين فقرزدايي كنيم«. مناطق ويژه اقتصادي، سال 2، ش 9، آبان، آذر 1380، ص 15.

شاهنده، بهزاد. «جهاني شدن، گسترش فقر يا فقرزدايي«. ايران، 24 فروردين 1382، ص 13.

شعاعي، منيژه. «توسعه فرهنگ صرفه جويي و انضباط مالي نقطه آغاز فقرزدايي از جامعه«. كيهان هوايي، ش 1185، 30 خرداد 1375، ص 12 - 13، 8.

«شناخت فقر و چگونگي فقرزدايي«. ارزشها، سال 1، ش 5، 1 دي 1375، ص 7؛ ش 6، 15 دي 1375، ص 6، 7.

ص: 138

شيرازي، فريبا. «توجه به فقرزدايي از طريق اعتبارات«. پيام زن، سال 6، ش 3، خرداد 1376، ص 44 - 45.

شيركوند، سعيد. «فقر و فقرزدايي«. ايران، 20 خرداد 1375، ص 13؛ 21 خرداد 1375، ص 13.

صادقي پايين كولايي، علي اكبر. «نظام بانكي و فقرزدايي«. اطلاعات، 18 فروردين 1376، ص 6.

صرامي، حسين. «مباحثي پيرامون فقر زدايي و توانمند سازي فقيران». تعاون. ش 251، اسفند 1383، ص 20 - 26.

طبرستاني، مريم. «فقرزدايي و تعاون«. تعاون، دوره جديد، ش 84، شهريور 1377، ص 23 - 27، 71.

عرفان، اصغر. «سرخ به رنگ سيلي: روز جهاني ريشه كني فقر». گلبرگ. شماره 67، مهر 1384، 105 - 91.

غلامي، رضا. «فقرزدايي در عصر عدالت خواهي«. سياست روز، 27 آبان 1382، ص 10.

«فقرزدايي و رفع تنگناهاي اقتصادي». جمهوري اسلامي، 17 شهريور 1386، ص 12.

«فقرستيزي و محروميت زدايي در انديشه و روش امام خميني». جمهوري اسلامي، 17 فروردين 1387، ص 12.

فكرآزاد، حسين. «نقش مددكاران اجتماعي در فقرزدايي جامعه«. كيهان، 4 اسفند 1375، ص 6.

«فلسفه فقرزدايي در اسلام». زائر، ش 160، فروردين 1387، ص 30.

قمري وفا، مصطفي. «آيا فقرزدايي به خط پايان رسيده است«. كيهان، 7 اسفند 1378، ص 6.

قنبرپور، مصطفي. «فطريه، راهي براي فقرزدايي«. ابرار، 6 دي 1379، ص 7.

كرباسيان، مهدي. «نقش بيمه هاي اجتماعي در فقرزدايي». رسالت، 1 خرداد 1375، ص 13.

كياءالحسيني، ضياءالدين. «نقش زكات فطره در فقرزدايي: مطالعه موردي: ايران 1385 – 1370». اقتصاد اسلامي، ش 31، پاييز 1387، ص 133 - 159.

ص: 139

محمدي، ابوالقاسم. «فقر و فقرزدايي«. بينش سبز، ش 17، اسفند 1383، ص 40 - 44.

مشبكي، اصغر. «نقش وجدان كاري در بهره وري و فقرزدايي«. توسعه، 12 اسفند 1377، ص 5.

مهاجري، مسيح. «امام خميني رحمه الله ، احياي تفكر فقرستيزي و عدالت خواهي اسلامي«. رسالت، 13 خرداد 1381، ص 4 - 5، 7 ويژه نامه.

موسوي زاده، محسن. «فقرزدايي از ديدگاه رهبران اسلامي». زائر، ش 161، ارديبهشت 1387، ص 35

«نقش صنايع كوچك در فقرزدايي«. امكان، ش 105، 106، مرداد و شهريور 1383، ص 47.

«نگاهي به فقر و فقرزدايي در اسلام«. كتاب ماه دين، ش 33، 31 تير 1379، ص 34 - 35.

هاشمي داراني، حسن. «چگونه مي توان رشد كشاورزي، فقرزدايي و محيط پايدار داشت«. بينش سبز، ش 17، اسفند 1383، ص 61 - 65.

وجداني، حميدرضا. «به كارگيري فناوري اطلاعات در فقرزدايي». جهاد، ش 255، بهمن و اسفند 1381، ص 4 - 10.

يوسفي، محمدرضا. «فقرزدايي از منظر فقها». نامه مفيد، ش 17، بهار 1378، ص 93 - 114.

ص: 140

ص: 141

قناعت

اشاره

قناعت

يكي از صفاتي كه تضمينكننده آرامش و سازگاري در زندگي اجتماعي است و فقدان آن آرامش را از زندگي مي ربايد، قناعت در افراد خانواده است، به طوري كه فرد زندگي خود را با امكاناتي كه در اختيار دارد، منطبق سازد. در كتاب هاي لغت، خرسندي، بسنده كردن به قسمت، بسنده كردن به مقدار نياز، صرفه جويي، خشنودي به آن چه از روزي و معاش قسمت مي شود را، از معاني قناعت برشمرده اند.

آنچه از مجموعه تعاريف به دست مي آيد، اين است كه فرد قانع در بُعد شناختي، معتقد است هر چه از سوي خدا به او برسد، فضل اوست؛ در بُعد عاطفي به همه محدوديت ها و مقدرات رضايت مي دهد و در بُعد رفتاري، بر وفق محدوديت ها عمل مي كند و با آن كنار مي آيد. اين فضيلت اخلاقي همواره در آموزه هاي اسلامي و سيره پيشوايان ديني و علماي مذهبي مورد توجه و تاكيد قرار گرفته است. در اين خصوص داستانها و حكايتهاي ناب و درس آموزي از سرگذشت فردي و اجتماعي بزرگان نقل شده است كه در جاي خود شنيدني است. اما پژوهشگران نيز از كنكاش و بسط اين مفهوم غافل نبوده و آثار گرانبهايي در بررسي وجوه مختلف قناعت پديد آوردهاند كه در ادامه تعدادي از اين آثار معرفي ميگردد:

ص: 142

الف. كتاب ها

الف. كتاب ها

آذري خوئيني، شمس الدين. گنج قناعت. قم: ظهور، 1380، 320 ص.

رستگار جويباري، ولي الله. قناعت از ديدگاه اميرالمومنين علي عليه السلام . تهران: زهد، 1381، 178 ص.

زاهدنيا، سعيد. قناعت رمز خودساختگي،اسراف نماد خودباختگي. قم: زاهدي، 1387، 232 ص.

سعادتمند، رسول. درسهايي از امام: قناعت و ساده زيستي. قم: تسنيم، 1389، 184 ص.

علي جاني، قاسم. حيات طيبه "زندگي پاكيزه" پيرامون قناعت و اسراف از نظر اسلام. قم: دار الكتاب، 1380، 388 ص.

قناعت، پرهيز از اسراف. گردآوري و تدوين موسسه فرهنگي هنري قدر ولايت. تهران: قدر ولايت، 1392، 120 ص.

محمدي، محمدرضا. قناعت و سلامت. قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني رحمه الله ، 1388، 176 ص.

موظف رستمي، محمدعلي و داريوش فتاحي. نقش مسجد در ترويج فرهنگ قناعت و صرفه جويي. كرج: پرهيب، 1389، 120 ص.

ب. مقالات

ب. مقالات

بهشتي، سهيلا. «احاديثي در باره اسراف و قناعت». گلبرگ، شماره 111، تير و مرداد 1388، ص 186.

جباري، محمدرضا. «سيره اقتصادي و معيشتي پيامبراعظم صلي الله عليه و آله ». نامه تاريخ پژوهان، شماره 9، زمستان 1385 و بهار 1386، ص 27.

جلوداريان، زهرا. «ارزش و اعتبار قناعت در فرهنگ ايراني - اسلامي: جستاري در ادبيات قناعت در ايران». رسالت، 12 ارديبهشت 1388، ص 18.

حسين زاده، علي. «نقش قناعت در بهره مندي از زندگي». معرفت اخلاقي، شماره 4، پاييز 1389، ص 115 - 135.

«حكمت انديش، وجيهه. غناي قناعت پيشگان». نامه جامعه، شماره 93، خرداد

ص: 143

1391، ص 22.

رحيمي، مهدي. «قناعت و زهد». انديشه دانشجو، شماره 96، آذر 1386، ص 29.

«قناعت داشته باشيد راه سعادت را بدانيد». آفاق مهر، شماره 27، خرداد و تير 1387، ص 55

«قناعت در رزق و روزي سبب وسعت آن مي شود!: در محضر آيت الله مكارم شيرازي». رسالت، 2 شهريور 1387، ص 6.

«قناعت و اسراف». آشنا خانواده، شماره 83، مرداد 1381، ص 55.

«قناعت و ميانه روي، لوازم تحقق جهاد اقتصادي». پيشگامان، شماره 66، بهمن 1390، ص 4.

«قناعت، رهايي از فقر و وابستگي«. ابرار، 24 دي 1375، ص 5.

«قناعت، سرمايه معنوي». پرسمان، شماره 107، آذر 1390، ص 4.

كاملي، ابراهيم. «زهد و قناعت؛ وظيفه حاكمان». فرهنگ كوثر، شماره 81، بهار 1389، ص 31.

كرماني، نجمه. «قطره چون دريا (قناعت پيشگي در قاموس معصومين)». شميم ياس، شماره 40، تير 1385، ص 11.

كلانتري، ابراهيم، ليلا جنتي. «همبستگي قناعت و آرامش روان از منظر امام علي در نهج البلاغه». پژوهشنامه اخلاق، شماره 17، پاييز 1391، ص 27.

مظفر، محمدجواد. «رفاه عمومي با كار و قناعت ملي». چشم انداز ايران، شماره 33، شهريور و مهر 1384، ص 32.

مهدويان، وحيد. «قناعت و صرفه جويي يا الگوي صحيح مصرف». درسهايي از مكتب اسلام، شماره 645، آذر 1388، ص 71.

موسوي، سيدعباس. «فرهنگ زهد و قناعت در كلام و سيره قرآني معصومين عليهم السلام ». فصلنامه قرآني كوثر، شماره 31، نيم فصل اول تابستان 88، ص 21 - 30.

مير اكبري، رقيه سادات. «آثار تربيتي و روان شناختي قناعت». راه تربيت، شماره 11، تابستان 1389، ص 135.

ميرسنجري، ميرمهرداد. «سرزمين آرامش و قناعت«. ايران، 26 مهر 1384، ص 9.

ص: 144

ناصرآزاد، رسول. «قناعت و صرفه جويي - اسراف و تبذير». فرهنگ دارالارشاد اردبيل، ش 7، بهار 1380، ص 113 - 116.

نظامي سريدار، رضا. «قناعت در كلام رضوي». زائر، شماره 132، آذر 1384، ص 16.

واحديزاده، احمدعلي. «نگاهي به قناعت در سخنان اميرمومنان عليه السلام ». آفاق مهر، شماره 46، شهريور و مهر 1390، ص 103.

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109