ص: 2

ص: 3

ص: 4

ص: 5

ص: 6

فرهنگسازي مثبت، آثار منفي فرهنگي حاصل از كاركرد رسانهها را بياثر سازند و براي عملي كردن اين موضوع، ساخت برنامههاي ويژه نياز نيست و به راحتي ميتوان اين فرهنگ را منتقل كرد.

فضاي ايجاد شده از سوي برنامههاي مختلف به ويژه سريالها و فيلمها، قابليت زيادي را براي گنجاندن پيام در خود دارند و بايد به طور شايسته به آن توجه شود.

پيامهاي كوتاه و زيرنويسهاي تلويزيوني ميتواند يكي از ظرفيتهاي رسانه در انتقال پيام و افزايش سطح آگاهي مخاطب باشد. ازاينرو مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما كوشيده است با بهرهگيري از آموزههاي اخلاقي ديني و با رعايت ايجاز، مجموعه زيرنويسهاي تلويزيوني خانواده را آماده و در اختيار برنامهسازان رسانه قرار دهد تا ياريگر رسانه در استفاده از اين ظرفيت باشد.

اداره كل پژوهش

مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما

ص: 7

ص: 8

غرب عليه نظام خانواده باعث آسيب هايي به اين نهاد مقدس شده است. با اين وجود در كشور ما مسئله زنان و خانواده يكي از مهم ترين مسائل جامعه در سطح فرهنگ، سياست و اقتصاد مطرح و از درجه اهميت فوق العاده برخوردارست.

خوش بختانه فرهنگ و قانون كشور ما كه مبتني بر فرهنگ و آموزه هاي ديني است بر خلاف بسياري از فرهنگ ها و كشورهاي ديگر بر اهميت و جايگاه والاي خانواده تأكيد دارد؛ و براي تقويت و كارآمدي نهاد خانواده، مبتني بر ارزشي انساني دين اسلام، برنامه هاي ارزشمندي را ارائه كرده است. اگرچه نبايد ناهنجاري هاي اجتماعي و خطرات زيادي مانند اعتياد، طلاق و... كه در كمين خانواده هاست را ناديده گرفت. براي رهايي از اين تهديدات، چاره اي جز پناه آوردن به دستورات سعادت بخش دين مبين اسلام درباره خانواده نيست. بايد پذيرفت به واسطه داشتن خانواده هاي سالم، باسواد و دين دار مي توانيم جامعه اي سالم و كارآمد داشته باشيم و همه اينها چيزي جز قدم بر داشتن بر مسير جايگاه و شأن بالاي انسانيت نيست.

با توجه به اهميت اين موضوع، مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما با هدف دست يابي سريع تر برنامه سازان رسانه به ويژه برنامه سازان مرتبط با گروه هاي اجتماعي شبكه ها، اقدام به توليد و تدوين پيام هاي كوتاه و زيرنويس تلويزيوني با محوريت نقش زن و خانواده نموده است كه با توجه به اقبال عموم براي دريافت محتواي مناسب در قالب هاي موجز و كوتاه اميد است مورد استفاده در رسانه ملي قرار گيرد.

ص: 9

ص: 10

خداوند در آيه 97 سوره نحل، شرط رسيدن به حيات طيبه و ورود در بهشت و دريافت اجر اعمال را ايمان و عمل صالح ذكر مي فرمايد و اين دو، تنها در محيطي چون خانواده كسب مي شود.

اسلام، زن و مرد را در كسب حقوق معنوي و كسب خير و شر به تمام معني مساوي با يك ديگر مي داند.

در قرآن كريم از خيرخواهي، نصيحت و دعاي والدين براي فرزندان، سخن به ميان آمده است؛ نظير نصايح لقمان به فرزندش كه در پنج نصيحت عمده، وي را به توحيد و دوري از شرك، حسن خلق، نماز، امر به معروف و نهي از منكر، صبر و شكيبايي و ميانه روي توصيه مي كند و از تكبر، خودپسندي، فقر و مباهات به ديگران منع مي كند.

نمونه پدري كه قرآن به عنوان الگوي والدين معرفي مي كند، حضرت زكرياست كه فرزندي موحد و حكيم چون يحيي دارد. قرآن نيز او را به عنوان فرزندي نيكوكار نسبت به والدين و پرهيزكار و دور از ستمگري و عصيان مي ستايد و به او سلام مي گويد.

خداوند مي فرمايد: «بر اهل خانه سلام كنيد.» سلام، بيان تحيتي مبارك از سوي پروردگار است. پس عالي ترين روش براي ايجاد رابطه ميان اعضاي خانواده آن است كه با تحيت و سلام با يك ديگر برخورد كنند و ياد خدا ميان آنان حاكم باشد.

خانه از نظر قرآن، مقام و جايگاه والايي دارد و حفظ حريم آن بر همگان سفارش شده است. خداوند متعال در اين باره مي فرمايد: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكمْ حَتَّي تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا». (نور: 27)

در آيه 28 از سوره مباركه نور، ورود به هر خانه اي به اجازه داشتن از صاحب خانه مشروط است: «فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فِيهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّي يُؤْذَنَ لَكمْ؛ اگر در خانه كسي را نيافتيد، تا اجازه دريافت نكرده ايد، وارد نشويد». (نور: 28)

ص: 11

تربيت انسان از نگاه قرآن، احياي وي و دميدن جان الهي در كالبد اوست. اين امر مهم، در خانواده تحقق مي يابد؛ خانواده اي كه زمينه پرورش انسان قرآني در آن فراهم آمده است.

«از سرزمين پاك و طيب، ثمره اي نيك به اذن پروردگار خارج مي شود و از زمين آلوده و شوره زار، حاصلي ناقص و بي فايده خارج خواهد شد». (اعراف: 58) خانواده آرماني قرآن، خانواده اي است كه آماده پذيرش و پرورش انسان است.

خانواده قرآني داراي اين مؤلفه هاست: توحيدمحوري و جلب رضاي حق، عدالت جويي و برقراري قسط، اخلاق مداري، وظيفه مندي، رعايت اصل صلح و احسان، گذشت و محبت، مشورت و مصلحت انديشي.

اخلاق و حقوق، دو ركن اساسي و زيربناي ساختار كلي خانواده آرماني قرآن است كه با آشنايي همه جانبه اعضا و حاكميت اين دو ركن، استواري و پويايي اين بنا تضمين مي شود.

خانواده برتر از نظر اسلام، اركان شايسته و منطبق با استانداردهاي اسلامي دارد كه مناسبات و روابطي منطبق با آموزه هاي ديني بر آنها حاكم است. خروجي چنين خانواده اي انسان هايي شايسته و اثرگذار براي ساختن جامعه ايده آل اسلامي است.

ملاك برتري خانواده، از نظر اسلام، مال و ثروت و مانند آن نيست كه كسي به آنها ببالد و بگويد: «نَحنُ اَكثرُ اَموالاً وَاَولادا.» (سباء: 35) زور و قوت مادي نيز معيار برتري نيست كه كسي در ارزيابي افراد در خانواده ها بگويد: «كانواُ اَشَدَّ مِنكُم قُوّةً». (توبه: 9)

برتري خانواده از منظر اسلام، به انطباق آن با استانداردهاي اسلامي و برخورداري از ويژگي هاي ارزشي و فضيلت هاست. هر خانواده اي از آن استانداردها بهره مند باشد، برتر است.

ص: 12

قرآن كريم، بهترين الگوها را براي شناسايي خانواده برتر به جهانيان معرفي كرده است. خاندان حضرت ابراهيم عليه السلام از آن جمله است. در آيه اي از قرآن كريم مي خوانيم: «إِنَّ اللّهَ اصْطَفَي آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَي الْعَالَمِينَ». (آل عمران: 33)

قرآن كريم، خانواده حضرت مريم عليها السلام را نيز برتر دانسته است و از او با عنوان (آل عمران) ياد مي كند.

در خانواده عمران، دو بانو يعني حضرت مريم عليها السلام و مادرش به عنوان صفوه و برگزيده الهي به جهانيان معرفي شده اند.

حضرت مريم عليها السلام با وجود كمالاتي كه قرآن كريم به بخشي از آن اشاره كرده، دست پرورده مادري نمونه است كه او را به پناه خدا سپرد. خدا هم به او پناهندگي داد. پناه خواستن وي در كنار محراب عبادت بود و به استجابت نيز رسيد.

وقتي حضرت زكريا نزد مريم مي آمد، او را در محراب عبادتش مي يافت، در حالي كه نزد او غذاهاي بهشتي بود: «كلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقاً... .» (آل عمران: 37) و همه اين كمالات و كرامت ها از آن حضرت مريم عليها السلام است.

نمونه ديگر خانواده برتر در قرآن، خانواده حضرت يحيي عليه السلام است. او نمونه اي از فرزندي صالح در خانواده اي شايسته است.

خانواده حضرت موسي عليه السلام نيز نمونه اي از خانواده برتر در قرآن است. او پدر و مادري نمونه دارد. همسر او يعني دختر حضرت شعيب عليه السلام نيز داراي صلاحيت هاي اخلاقي و معنوي فراواني است كه خداوند در قرآن كريم، نجابت و حياي او را ستوده است: «فَجَاءتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَي اسْتِحْيَاء». (قصص: 25)

ص: 13

اسلام، اهل بيت عليهم السلام را نمونه اي كامل از خانواده برتر، معرفي و صلاحيت الگويي آن را براي جهانيان تأييد كرده است.

خداوند سبحان، خانواده پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله را از هرگونه رجس و پليدي مبرا دانسته است. آيه شريفه «انَما يريدُ اللهُ لِيذهبَ عَنكُم الرّجسَ اهلَ البيتِ وَ يُطَهّركُم تَطهيرا» (احزاب: 23)، خطاب به همين خانواده است.

آيه مباهله (آل عمران: 61) درباره اعضاي خانواده پيامبر نازل شده و عظمت مقامات معنوي و عرفاني آنان را به نمايش گذاشته است.

خداوند در سوره انسان، فضيلت هاي خانواده پيامبر را ستوده و در سراسر قرآن از فضايل و ويژگي هاي آنان سخن گفته است.

همسرداري علي عليه السلام ، مديريت او در خانه و خانواده، شوهرداري فاطمه عليها السلام ، خانه داري و تربيت فرزند او در عالم، نظير ندارد. اين خانواده تا قيامت براي جهانيان نورافشاني مي كنند.

از نظر اسلام، اهل بيت عليهم السلام ، برترين خانواده به شمار مي آيند و از همه ويژگي هاي ارزشي و استانداردهاي مكتبي برخوردارند.

امام علي عليه السلام ، پيروان خود را به سوي اهل بيت عليهم السلام و الگوگيري از آنان فرا مي خواند و مي فرمايد: «به اهل بيت پيامبر بنگريد. از آن سمت كه آنها گام برمي دارند، منحرف نشويد و قدم جاي قدمشان بگذاريد. آنها هرگز شما را از جاده هدايت بيرون نمي برند و به پستي و هلاكت باز نمي گردانند. اگر سكوت كنند، سكوت كنيد و اگر قيام كردند، قيام كنيد». (خطبه 96)

اولين ويژگي خانواده برتر در اسلام، اصالت خانوادگي و اصل و نسب پاكيزه است.

توجه به اصلاب ارزشمند پدران و دامن هاي مطهر و پاك مادران كه به پليدي ها به دورند، يكي از ملاك هاي اصالت خانواده برتر است كه اسلام بر

ص: 14

آن تأكيد كرده است. چنان كه در زيارت نامه امام حسين عليه السلام مي خوانيم: «شهادت مي دهم كه تو از گوهرهاي پاك و از ارحام مطهري. جاهليت به ناپاكي هايش، شما را آلوده نساخت و لباس هاي ناپاك خود را بر اندام شما نپوشاند».

از نظر اسلام، خانواده اي برتر است كه هر كدام از اركان آن از ويژگي دين و ايمان و اعتقادات ناب برخوردار باشد. خداوند در آيه 221 سوره بقره چنين مي فرمايد: «زنان مشرك را تا ايمان نياورده اند، به زني مگيريد و كنيز مؤمن بهتر از آزادزن مشرك است، هرچند زيبايي او شما را به شگفت آورد و به مردان مشرك تا ايمان نياورده اند، زن مؤمن ندهيد و برده مؤمن بهتر از آزادمرد مشرك است، هرچند شما را به شگفتي آورد».

قرآن كريم از همسر حضرت نوح و حضرت لوط ياد مي كند كه تحت سرپرستي آنان و بي ايمان بودند و از نظر مكتبي و فرهنگي خيانت كردند و به پيامبر خويش ايمان نياوردند. قرآن اين دو زن را الگوي مردم بد معرفي مي كند. (تحريم: 10)

در آموزه هاي اسلامي براي گزينش همسر شايسته بر ويژگي دين و ايمان بسيار تأكيد شده است.

بنا بر فرمايش امير مؤمنان علي عليه السلام ، قدرت برخي نيايش ها به اندازه اي است كه خود را به هدف استجابت نزديك مي سازد و خواسته خود را از عرش الهي برداشت مي كند. حضرت علي عليه السلام در اين باره مي فرمايد: «أربَعةٌ لا تُرَدُّ لَهُم دَعوَةٌ: الإمامُ العادلُ لرعيتِهِ و الوالدُ البارُّ لولدِهِ و الولدُ البارُّ لوالدِهِ و المظلومُ؛ (الإرشاد، ج1، ص3، ح4) دعاي چهار گروه رد نمي شود: دعاي پيشواي دادگر در حق ملتش، دعاي پدر صالح در حق فرزندش، دعاي فرزند صالح در حق پدرش و دعاي ستم ديده».

ص: 15

از نظر اسلام، زن و شوهر در خانواده برتر، سرشار از معنويتند و زندگي آنان صحنه ذكر و ياد خداست.

زن و شوهر در خانواده برتر از نظر اسلام، اهل تهجد و شب زنده داري، تلاوت قرآن، دعا و مناجات، راز و نياز، توبه و استغفار و مانند آن هستند.

در خانواده برتر، از نظر اسلام، دنيا و مال و ثروت، جاه و مقام و شهرت و امثال اين امور اعتباري، زن و شوهر را سيراب نمي كند.

قرآن كريم، پرهيزكاري را معيار برتري معرفي مي كند. بر اين اساس، هر خانواده اي كه در رعايت تقواي الهي پيش تاز باشد، الگويي برتر به شمار مي آيد.

زن و شوهر در خانواده برتر، پرهيزكار و خداترس هستند و حد و مرزهاي الهي را مراعات مي كنند.

اسلام در تشكيل خانواده، مردي را شايسته همسري مي داند كه پارسا باشد و از گناهاني مانند زنا، شراب خواري و گناهان آشكار دوري كند.

در خانواده برتر، زن و شوهر در برابر سختي هاي زندگي بي تابي نمي كنند. آنها ناملايمات زندگي را هديه هاي خدا بر خويش مي شمارند و هنگام دارايي، خدا را سپاس مي گويند و زمان نداري، صبوري مي كنند.

زن و شوهر در خانواده برتر به دليل برخورداري از دانش، مهارت و اخلاق، خانه و خانواده را به بهترين شكل ممكن اداره مي كنند.

در خانواده برتر، مرد مديري لايق و كاردان، پرتلاش، قاطع و جدي دركار است. او هزينه زندگي را از راه حلال تأمين مي كند. همسرداري او ايده آل است و مديريت او بر مبناي تحكم و زورگويي نيست.

در خانواده برتر، مرد، حامي خانواده است و در ارشاد و هدايت و حمايت اعضاي خانواده سنگ تمام مي گذارد و آنان را به سوي معنويات و سعادت

ص: 16

سوق مي دهد. چنان كه قرآن كريم درباره اسماعيل صادق الوعد مي فرمايد: «وَكانَ يَاءمُرُ اَهْلَهُ بِالصّلوةِ وَ الزَّكوة...». (نحل: 90)

بر اساس معيار اسلام، بهترين نوع مناسبات و روابط در خانواده برتر وجود دارد.

از منظر آموزه هاي اسلامي، زن در ايفاي سه وظيفه اصلي «شوهر داري»، «خانه داري» و «نقش مادري»، اسوه است. او در هر سه حوزه همچون همسرش از دانش، مهارت و اخلاق برخوردار است.

زن و شوهر در خانواده برتر، شخصيت يك ديگر را گرامي مي دارند. در اين خانواده به زن به عنوان ركني از خانواده، احترام بسياري گذاشته مي شود و مرد نيز به عنوان ركني ديگر، از برترين جايگاه شخصيتي برخوردار است.

در آموزه هاي اسلامي سفارش شده است هر كس زني را به همسري مي گيرد، بايد گرامي اش بدارد و او را نيازارد و با ستمگري هايش خرد نكند و شخصيت و كرامت انساني وي را تباه نسازد.

زن و شوهر در خانواده برتر، بهترين مراتب خوش اخلاقي را به يك ديگر نثار مي كنند.

در خانواده برتر، آغوش گرم محبت زن و شوهر براي يك ديگر باز است. آنها با رويي گشاده و لبي خندان يك ديگر را ملاقات مي كنند.

در خانواده برتر، مرد و زن از يك ديگر شكايت نمي كنند و هيچ يك از همسرشان در پاي مال كردن حقوق خويش و انجام وظايفش گله نمي كند.

زن و شوهر در خانواده برتر، به خوبي با وظايف خويش، آشنا و به آن پاي بند هستند. زن و شوهر در چنين خانواده اي، از تقسيم كاري كه رسول اكرم صلي الله عليه و آله براي زندگي مشترك علي عليه السلام و فاطمه عليها السلام در نظر گرفت، خشنود هستند و هر كدام عمل به وظيفه در محدوده تعيين شده را براي خود كاري مقدس، در رديف جهاد در راه خدا مي شمارند.

ص: 17

در خانواده برتر، زن و شوهر، ايمان خود را در پرتو تحمل گرفتاري ها و تنگ دستي و شكرگزاري از خداوند در برابر نعمت هاي او كامل مي كنند.

خانواده برتر در زندگي، سبك و شيوه اي ممتاز دارند. زن و شوهر در چنين خانواده اي، اهل كار و تلاشند، ولي همه جهت گيري هاي زندگي آنان به سمت و سوي زهد و ساده زيستي است.

خانواده برتر در شيوه زندگي اش اندازه را نگه مي دارد، از نعمت هاي الهي، بي حساب و كتاب استفاده نمي كند و آنها را از بين نمي برد.

در چارچوب زندگي برتر، بر اساس آموزه هاي اسلامي، از تجملات و تشريفات اثري نيست.

در چارچوب زندگي برتر، بر اساس آموزه هاي اسلامي، كرامت انساني ارزشمندتر از آن است كه زن و مرد اسير زرق و برق و تجملات دنيا شوند.

از ديدگاه اسلام، فرزندان خانواده برتر، نمونه كاملي از تربيت شدگان مكتبي اند.

طبق الگوي ديني، فرزندان در خانواده برتر، از آغاز دوره كودكي، بر اساس تربيت ديني و اخلاقي پرورش مي يابند و راه و رسم خوب زيستن را مي آموزند. همچنين باشخصيت و عزتمند و صالح بار مي آيند و به عرصه اجتماع قدم مي گذارند.

از انس بن مالك نقل شده است كه از پيامبر پرسيد: «ايمان كدام يك از مؤمنان كامل تر است؟» پيامبر فرمود: «آن كه با خانواده اش خوش اخلاق تر باشد».

ص: 18

ص: 19

هر كس كودك گريانش را راضي كند تا آرام شود، خداوند از بهشت آن قدر به او مي دهد تا راضي شود.(1)

كودكان را دوست بداريد و به آنها مهرباني كنيد و هرگاه به آنها وعده داديد، وفا كنيد؛ زيرا آنها شما را روزي دهنده خود ميدانند.(2)

هر كس فرزندش را ببوسد، خداوند ثواب براي او مينويسد و هر كس او را شاد كند، خداوند او را در روز قيامت شاد خواهد كرد.(3)

پيامبر هر روز صبح بر سر فرزندان و نوادگانش دست ميكشيد.(4)

به فرزندان خود احترام كنيد و با آداب پسنديده با آنها معاشرت كنيد.(5)

بازي گوشي كودك در خردسالي، مايه فزوني عقل او در بزرگ سالي اش است.(6)

كودك را نزن، بلكه با او قهر كن، ولي نه به مدت طولاني.(7)

هر كس به فرزندش قرآن را بياموزد، خداوند در روز قيامت گردن بندي به گردن او آويزد كه همگان از آن شگفت زده شوند.(8)

كودكان خود را هفت سالگي به نماز خواندن عادت دهيد و در ده سالگي بر آنها سخت بگيريد.(9)

دوست داشتن فرزندان، پرده اي در برابر آتش است.(10)

ص: 20

ص: 21

چهل سال برسد. مي گويد پروردگارا بر دلم بيفكن تا نعمتي را كه به من و به پدر و مادرم ارزاني داشته اي، سپاس گويم و كار شايسته اي انجام دهم كه آن را خوش داري و فرزندانم را برايم شايسته گردان. در حقيقت، من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان پذيرانم. (احقاف: 15)

«و انسان را درباره پدر و مادرش سفارش كرديم. مادرش به او باردار شد؛ سستي بر روي سستي و از شير باز گرفتنش در دو سال است. [آري به او سفارش كرديم] كه شكرگزار من و پدر و مادرت باش كه بازگشت [همه] به سوي من است». (لقمان: 14)

«و به انسان سفارش كرديم كه به پدر و مادر خود نيكي كند، [ولي] اگر آنها با تو بكوشند تا چيزي را كه بدان علم نداري با من شريك گرداني، از ايشان اطاعت مكن. سرانجامتان به سوي من است و شما را از [حقيقت] آنچه انجام مي داديد باخبر خواهم كرد». (عنكبوت: 8)

خدا را بپرستيد و چيزي را با او شريك مگردانيد و به پدر و مادر احسان كنيد و درباره خويشاوندان و يتيمان و مستمندان و همسايه خويش و همسايه بيگانه و هم نشين و در راه مانده و بردگان خود [نيكي كنيد] كه خدا كسي را كه متكبر و فخرفروش است، دوست نمي دارد. (نساء: 36)

«پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان كنيد. اگر يكي از آن دو يا هر دو در كنار تو به سال خوردگي رسيدند، به آنها [حتي] اوف مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخني شايسته بگوي». (اسراء: 23)

«و چون از فرزندان اسرائيل پيمان محكم گرفتيم كه جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشان و يتيمان و مستمندان احسان كنيد و با مردم [به زبان] خوش سخن بگوييد و نماز را به پا داريد و زكات را بدهيد، جز اندكي از شما [همگي] به حالت اعراض روي برتافتيد». (بقره: 83)

ص: 22

ص: 23

ص: 24

ازدواج، وسيله تسلي و وسيله پيدا كردن يك غم خوار نزديك است كه براي انسان در طول زندگي بسيار لازم است.(1)

اساس محبت، اطمينان است. اگر اعتماد بين زن و شوهر از بين رفت، محبت آرام آرام از بين خواهد رفت. بايد به هم اعتماد داشته باشيد.(2)

اگر مي خواهيد محبت طرف مقابلتان به شما زياد باشد، وفاداري كنيد، حس اعتماد او را جلب كنيد.

يكي از چيزهايي كه محبت در خانواده را به كلي به هم مي ريزد، بي اعتمادي زن و شوهر به همديگر است.(3)

در استحكام بنيان خانواده، زن و شوهر نقش مهمي دارند.

زن و شوهر با گذشت خودشان، با همكاري خود، با مهرباني و محبت و اخلاق خوب خودشان _ كه از همه مهم تر هم محبت است _ مي توانند اين بنا را ماندگار و اين سازگاري را هميشگي كنند.(4)

خانواده، كلمه طيبه است. كلمه طيبه هم خاصيتش اين است كه وقتي يك جايي به وجود آمد، مرتب از خود بركت مي تراود و به پيرامون خودش نفوذ مي دهد.(5)

اگر در زندگي، محبت وجود داشت، سختي هاي بيرون خانه آسان خواهد شد. براي زن هم سختي هاي داخل خانه آسان خواهد شد.(6)

در ازدواج، اصل قضيه، محبت است. دخترها و پسرها اين را بدانند. اين محبتي كه خدا در دل شما قرار داده، حفظ كنيد.(7)

ص: 25

محبت، خانواده را پايدار ميكند. محبت، مايه ابدي زندگي است. كارهاي سخت به بركت محبت براي انسان آسان ميشود.(1)

در بنا و تشكيل خانواده و در حفظ خانواده بايد احكام اسلامي را رعايت كرد تا خانواده باقي بماند.

اگر روشهاي اسلامي رواج پيدا كند، خانواده مستحكم خواهد شد.(2)

در محيط اسلامي، زن و شوهر با همند، متعلق به همند؛ در مقابل هم مسئولند، در مقابل فرزندان مسئولند، در مقابل خانواده مسئولند.(3)

خانواده يك قرارداد است. يك امر طبيعي نيست كه دو چيز را به هم وصل كرده باشند.(4)

خانواده براي تنظيم زندگي انسان خيلي مهم است. البته خانواده بايد خوب اداره شود، بايد سالم اداره بشود.(5)

انسان كه ماشين نيست؛ انسان، روح است، انسان، معنويت است؛ انسان، عواطف و احساسات است. ميخواهد آرامش پيدا كند. اين آرامش كجاست؟ محيط خانواده است.(6)

محيط خانواده، محيط آرامش است و بايد محيطش آرام باشد.(7)

اساس ازدواج و مهم ترين مصلحت ازدواج عبارت است از تشكيل خانواده.(8)

ص: 26

اگر خانواده سالمي در يك جامعهاي وجود داشته باشد، آن جامعه سالم خواهد شد.(1)

نگرش اسلام به خانواده، نگرشي درست، نگرشي اصيل و يك نگاه همراه با اهتمام است.(2)

تشكيل بناي خانواده يك نياز اجتماعي است.(3)

خانواده كه نبود، نوجوان نيست، كودك نيست، انسان نيست، مرد و زن صالح نيست، انتقال تجربيات مثبت و خوب و باارزش نسل گذشته به نسل بعد نيست.(4)

خانواده كه نبود، مركز توليد ايمان و دين باوري، ديگر نيست.(5)

فايده خانواده در تربيت نسل بشر و ايجاد انسان هاي سالم از لحاظ معنوي و فكري و رواني، يك فايده منحصر به فردي است.(6)

در شرع آمده كه پيوند ازدواج را محكم نگه داريد.(7)

خداي متعال از زندگي مشترك و مزدوج خوشش ميآيد.(8)

آدم تنها، مرد تنها و زن تنها كه همه عمر را به تنهايي ميگذرانند، از ديد اسلام يك چيز مطلوبي نيست.(9)

اسلام اين طور خواسته كه خانواده، سلول حقيقي مجموعه پيكره جامعه باشد، نه فرد تنها.(10)

ص: 27

اسلام اصرار دارد كه پسرها و دخترها در همان سنيني كه براي ازدواج آمادهاند، ازدواج نمايند.(1)

ازدواج، سنت آفرينش است، سنت ميان انسان ها و همه اقوام و اديان است.(2)

از نظر اسلام، تشكيل خانواده يك فريضه است. عملي است كه مرد و زن بايد آن را به عنوان يك كار الهي و يك وظيفه انجام دهند.(3)

زن و شوهر كوشش كنند يك ديگر را به راه خدا هدايت كنند، يك ديگر را در راه مستقيم نگه دارند و حفظ كنند.(4)

جواناني كه مشغول كاري در راه خدا هستند، با گرفتن همسر، با ازدواج، نبايد كارشان را متوقف كنند.(5)

وظايف داخل خانه زنان، نه اهميتش كمتر از وظايف بيروني است و نه اينكه زحمتش كمتر است. شايد زحمتش بيشتر هم باشد.

دختران ما بايد فاطمه زهرا عليها السلام را الگو قرار دهند. پسرهاي ما هم بايد حضرت زهرا عليها السلام و اميرالمؤمنين را الگو قرار دهند.(6)

دختر و پسرها به دنبال ايده آل نباشند. در امر ازدواج، هيچ كس ايده آل نيست، انسان نمي تواند ايده آل خود را پيدا كند. بايد بسازند و زندگي كنند.(7)

سازگاري در زندگي، اساس بقاي زندگي است و همين است كه محبت مي آفريند. همين است كه موجب بركات الهي مي شود.

ص: 28

ازدواج يك نعمت خدادادي است. خداي متعال اين همسر خوب را براي شما فراهم كرده است. پس بايد به شايستگي شكر اين نعمت را به جا آوريد.(1)

زن و شوهر بايد يك ديگر را درك كنند و بفهمند.(2)

زن و شوهر بايد به يك ديگر احترام بگذارند، نه احترام ظاهري و تشريفاتي، بلكه احترامي واقعي.(3)

احترام را در قلب خود نگه داريد، براي هم حرمت قائل باشيد. اين در اداره زندگي مهم است. بين زن و شوهر، اهانت و تحقير و تذليل نباشد.(4)

محبت كه به وجود آمد، آن وقت، خانواده پايدار خواهد شد. يك بناي مستحكم و پايداري كه سالهاي متمادي ادامه پيدا مي كند.(5)

وجه مشترك زوجين در زندگي بايد عبارت باشد از: توجه به خدا و اطاعت دستورات الهي و عمل به فرامين خدا.(6)

خيلي از زنها هستند كه شوهر خودشان را بهشتي ميكنند. خيلي از مردها هستند كه همسر خود را حقيقتاً سعادتمند مي كنند.(7)

انسان با راهنمايي و دل سوزي و تذكر به جا، با مانع شدن از زياده روي ها و بعضي از كج رفتاري هاي همسرش مي تواند او را اهل بهشت كند. (8)

ص: 29

خوش بختي عبارت است از: آرامش، احساس سعادت و احساس امنيت. جشن و اسراف و زياده روي، كسي را خوش بخت نمي كند.(1)

مهريه و جهيزيه هم كسي را خوش بخت نميكند. پاي بندي به روشِ شرع است كه انسان را خوش بخت و سعادتمند ميكند.(2)

كمال بشري براي زن و شوهر در سايه ازدواج خوب ممكن خواهد شد.(3)

اگر زن و شوهر، اين كانون خانوادگي را قدر بدانند و براي آن اهميت قائل باشند، زندگي امن و آسوده خواهد شد.(4)

همه مردها دوست دارند وقتي وارد خانه شدند، خانه به آنها آرامش و امنيت و احساس راحتي و آسودگي بدهد. اين وظيفه زن است. (5)

مرد در چشم زن، مظهر اعتماد، نقطه اتكا و اعتماد است و محبت خودش را به او در اين قالب ترسيم ميكند.(6)

اگر مرد نقطه اتكا در زمينه مسائل ظاهر زندگي است، زن هم به نوبه خود نقطه اتكاست براي مسائل روحي و معنوي زندگي.(7)

زن، موجودي است رقيق، مظهر زيبايي و لطافت و رقت و مرد به اين چشم به او مينگرد. محبت او را در اين قالب ترسيم و مجسم مي كند.(8)

از طرف مرد وظيفه اين طور است كه ضرورت هاي زن را درك كند، احساسات او را بفهمد، نسبت به حال او غافل نباشد.(9)

ص: 30

زن و شوهر دو نفرند، دو شريكند، دو رفيقند، هر كدام يك وُسعي از لحاظ فكري و روحي دارند.(1)

زن اگر دانشمند يا سياست مدار باشد، در بحث معاشرت خانوادگي، او گل است.(2)

روح زن چون لطيف تر است، احتياج به آرامش بيشتري دارد. او نياز به آسايش و تكيه كردن به يك جاي مطمئن دارد. اين تكيه گاه، شوهر است.(3)

از هر چيزي كه محيط خانواده را متشنج و دچار افسردگي و هيجان هاي بي مورد ميكند، اجتناب كنيد.(4)

نكاح علاوه بر يك تقاضاي طبيعي، يك سنت ديني و اسلامي نيز هست.(5)

جوان ها در سنين مناسب، وقتي از دوران جواني خارج نشده اند، در همان حال گرمي و شور و شوق بايد ازدواج كنند.(6)

در شرع مقدس اسلام، آنچه كه معيّن شده است، اين است كه دختر و پسر بايد كفو يك ديگر باشند و عمده مسئله در باب كفو، عبارت است از ايمان.(7)

مهريه و جهيزيه زياد هيچ دختري را خوش بخت نمي كند و هيچ خانواده اي را به آن آرامش و سكون و اعتماد لازم نمي رساند.(8)

اگر مهريه سنگين شد، ازدواج ها مشكل خواهد شد، پسرها و دخترها بي خانمان خواهند ماند. هر چه آسان تر بگيرند، بهتر است.(9)

ص: 31

من از مردم سراسر كشور خواهش مي كنم كه آن قدر مهريه ها را زياد نكنند. اين سنّت جاهلي است.(1)

مهريه سنگين خلاف سنّت پيامبر و اولاد ايشان و ائمه هدي عليهم السلام و بزرگان اسلام است.(2)

بعضي خيال مي كنند كه مهريه سنگين به حفظ پيوند زناشويي كمك مي كند. اين خطاست، اشتباه است.(3)

آن چيزي كه مانع طلاق مي شود، اخلاق و رفتار است. رعايت موازين اسلامي است.(4)

اگر چنانچه در ازدواج، بحث ماديات عمده شد، اين معامله عاطفي و روحي و انساني تبديل خواهد شد به معامله مادي.(5)

سازگاري در محيط خانواده جزو واجبات است.(6)

اگر خداي ناكرده، اين زن و شوهر، نااهل باشند، مهريه سنگين هيچ معجزه اي نمي تواند بكند.(7)

مهريه سنگين مال دوران جاهليت است. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله آن را منسوخ كرد.(8)

مهريه هر چه كمتر باشد، به طبيعت ازدواج نزديك تر است؛ چون طبيعت ازدواج، معامله كه نيست، زندگي دو انسان است.(9)

ص: 32

عروسي شيرين آن عروسي نيست كه در آن خيلي خرج مي شود، عروسي شيرين، عروسي صميمانه است.(1)

من به همه مردم سراسر كشور توصيه ميكنم كه ازدواجها را آسان كنند، بعضي ها ازدواج ها را مشكل ميكنند.(2)

اگر عقد، اسلامي باشد به سبك و سنت هاي قرآني و بنيانگذاري شده به وسيله اسلام، زندگي شيرين ميشود و زن و شوهر با هم خوب زندگي مي كنند.(3)

اصل مسئله ازدواج عبارت است از تفاهم و انس و اتحاد دو موجود در زندگي با يك ديگر كه اين البته در اصل يك امر طبيعي است.(4)

بهترين دختران عالم، حضرت فاطمه زهرا عليها السلام بود و بهترين پسران عالم و بهترين دامادها هم حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بود. ببينيد اينها چگونه ازدواج كردند؟(5)

مهم ترين كمك به همسر اين است كه سعي كنيد همديگر را دين دار نگه داريد و مراقب باشيد همسرتان خطاي ديني نكند.(6)

ازدواج در حقيقت، دروازه ورود به تشكيل خانواده است و اساس همه تربيت هاي اجتماعي و انساني است.(7)

نفس اين علقه زوجيت و تشكيل يك واحد جديد، مايه آرامش زن و مرد و مايه كمال و اتمام شخصيت آنهاست.(8)

ص: 33

شارع مقدس، خانواده مسلمان و سالم را دوست دارد.(1)

هم زن و هم مرد بنا را بر سازش و هم زيستي و همراهي بگذارد.(2)

انسان گاهي در زندگياش دچار تلاطم ميشود. همسر يك آرامش به انسان ميدهد كه متلاطم نباشد.(3)

اگر انسان بخواهد فرآورده هاي ذهني و فكري خود را به نسل هاي بعدي منتقل كند و جامعه از گذشته خودش بخواهد سود ببرد، اين فقط با خانواده ممكن است.(4)

در محيط خانواده است كه اول بار، همه هويت و شخصيت يك انسان بر اساس فرهنگ آن جامعه شكل مي گيرد.(5)

خانواده در اسلام، يعني محل سكونت دو انسان، محل آرامش رواني دو انسان، محل انس دو انسان با يك ديگر.(6)

پيوند ازدواج زناشويي يكي از نعمات بزرگ الهي و يكي از اسرار آفرينش است.(7)

ازدواج يكي از موجبات بقا و ماندگاري و صحت و صلاح جوامع است.(8)

جامعه بي خانواده، جامعه آشفته اي است، جامعه ناامني است.(9)

اگر جامعه اي خانواده نداشته باشد يا خانواده در آن متزلزل باشد، انسان در بهترين پرورشگاه هاي خود هم پرورش پيدا نخواهد كرد.(10)

ص: 34

آنجايي كه انسان در آن صفا مي يابد، راحتي رواني مي يابد، اين محيط خانواده است.(1)

اگر خانوادهاي در جامعه نباشد، همه تربيتهاي بشري و همه نيازهاي روحي انسان ناكام خواهد ماند.(2)

وقتي خانواده سست شد، نسل هايي كه همينطور پشت سر هم ميآيند، بي حفاظند.(3)

طبيعت و ساخت بشري اين گونه است كه جز در آغوش خانواده، تربيت سالم و كامل و بي عيب و آن بالندگي لازم روحي پيدا نخواهد شد.(4)

اسلام در بيان قرآن، آفرينش زن و مرد و هم زيستي اينها و در نهايت، زوجيت آنها را براي آرامش شناخته است.(5)

در خانواده، سه دسته انسان اصلاح ميشوند: يكي مردها كه پدران اين خانواده هستند؛ يكي زن ها كه مادران اين خانواده اند و ديگر، كودكان كه نسل بعدي اين جامعه هستند.(6)

اگر محيط زندگي آرام و مناسبي در خانواده حكم فرما باشد، مي توان خاطرجمع شد كه فرزندان از لحاظ ساختار عاطفي و رواني سالم هستند.(7)

خانواده خوب يعني زن و شوهري كه با هم مهربان باشند، باوفا و صميمي باشند و به يك ديگر محبت و عشق بورزند، رعايت همديگر را بكنند و مصالح همديگر را گرامي و مهم بدارند.(8)

ص: 35

ازدواج، رعايت هاي اخلاقي است كه دختر و پسر بايد با همديگر تا آخر عمرشان رعايت كنند و رعايت اصلي حفظ اين پيوند است.(1)

آنچه كه در ازدواج مهم است، رعايت هاي بشري و انساني است.(2)

در اسلام، ملاك اين همكاري كه اسمش زوجيت است، عبارت است از دين و تقوا.(3)

اسلام، ازدواج را يك ارزش قرار داده. كسي كه ازدواج نمي كند، خود را از اين ارزش محروم نموده است.(4)

براي اسلام، زن و مرد هيچ فرقي ندارد. براي اسلام، جنس زن يا جنس مرد مطرح نيست؛ تكامل انساني مطرح است. (بيانات، 30/7/1376)

اگر زن در جامعه بتواند به علم و معرفت و كمالات معنوي و اخلاقي اي كه خداي متعال و آيين الهي براي همه انسان ها _ چه مرد و چه زن _ به طور يكسان در نظر گرفته است، برسد، تربيت فرزندان بهتر خواهد شد، محيط خانواده گرم تر و باصفاتر خواهد شد. (بيانات، 30/7/1376)

زن بودن، براي زن يك ارزش والاست؛ يك اصل است. (بيانات، 13/4/1386)

به هيچ وجه تشبه به مردان براي زن ارزش به حساب نمي آيد؛ همچنا ن كه براي مردها، تشبه به زنان ارزش به حساب نمي آيد. (بيانات، 13/4/1386)

مسئله اصلي زن، آن مسئله اساسي است كه امروز در غرب متأسفانه از بين رفته است. آن همان احساس آرامش و امنيت و احساس امكان بروز استعداد و مورد ستم قرار نگرفتن در جامعه و در خانواده و در خانه شوهر و در خانه پدر و امثال اين هاست. (بيانات، 30/7/1376)

ص: 36

در همه طرح هايي كه ما داريم، بايستي «خانواده» مبنا باشد؛ يعني شما اگر بزرگ ترين متخصص پزشكي يا هر رشته ديگري بشويد، چنانچه زن خانه نباشيد، اين براي شما يك نقص است. (بيانات، 4/10/1370)

نقش زن به عنوان عضوي از خانواده به نظر من از همه نقش هايي كه زن مي تواند ايفا كند، اين اهميتش بيشتر است. (بيانات، 13/4/1386)

اي پدرانِ دخترها! دخترها را براي داماد پول دار و اشرافي و شغل دار و نام و نشان دار و اسم و رسم دار نگه نداريد. اگر مي بينيد يك جوان، مسلمان مؤمني است، دختر و پسر هر دو مسلمان، هر دو كفو، وسايل ازدواجشان را فراهم كنيد. اين قدر سنگ بر سر راه ازدواج نياندازيد. (خطبه نماز جمعه، 7/9/1359)

اي مادرانِ پسرها و اي خود پسرهايي كه مي خواهيد داماد بشويد! در ازدواج، معيارهاي اسلامي را در نظر بگيريد. همه اش دنبال زيبايي نرويد. (خطبه نماز جمعه، 7/9/1359)

از نظر اسلام، خانواده يك ركن بزرگ است، اگر باشد و سالمش باشد و تربيت درست باشد، در پيشرفت كار جامعه به صورتي كه اسلام مي خواهد، تأثير زيادي دارد. اسلام مي خواهد اين كانون تشكيل بشود و به وجود بيايد. (حديث ولايت، ج7، ص221)

يكي از معيارهايي كه من به شدت مايل به نفي آن هستم، مسئله ثروت است. وقتي جواني مي خواهد ازدواج كند _ چه پسر و چه دختر _ اصلاً نبايد ثروت همسر و نامزد ازدواجش را مورد توجه قرار دهد. به نظر من اين يك جاذبه گمراه كننده است، نه يك جاذبه حقيقي. (بيانات، 18/8/1377)

ازدواج براي فرزندان خود را آسان بگيريد؛ چرا كه نتيجه درخواست مهريه هاي بالا و جهيزيه هاي سنگين موجب تأخير و احتمالاً انجام نشدن ازدواج ميان جوانان خواهد شد. (بيانات، 3/9/1373)

ص: 37

انسان كه ماشين نيست، انسان روح است، انسان معنويت است، عواطف و احساسات است. حالا مي خواهد آرامش پيدا كند. آرامش كجاست؟ محيط خانواده است. (بيانات، 16/11/1379)

عروس و داماد به هم محبت بورزند، چون محبت آن ملاطي است كه اينها را براي هم حفظ مي كند، در كنار هم نگه مي دارد و نمي گذارد از هم جدا شوند. محبت كه بود، وفاداري هم هست. (24/9/1376)

محبت در صورتي خواهد ماند كه طرفين حقوق يك ديگر و حدود خود را رعايت كنند و از آن تخطّي و تجاوز نكنند. (بيانات، 11/12/1377)

احترام به اين معنا نيست كه مثلاً همديگر را با القاب و آداب صدا كنند، بلكه قلباً مرد نسبت به زن خود و زن نسبت به مرد خود، احساس احترام داشته باشند. (بيانات، 19/9/1371)

اگر بخواهيد همسرتان به شما آن محبتش محفوظ بماند، بايد رفتار خودتان را محبت برانگيز كنيد. حالا معلوم است كه انسان چه كار بايد بكند تا محبتش معلوم شود. (بيانات، 19/12/1376)

بايستي وفاداري كنيد، امانت نشان بدهيد، صفا نشان بدهيد، توقعات خود را خيلي بالا نبريد، بايد همكاري كنيد، بايد اظهار محبت كنيد، اينها محبت ايجاد مي كند. (بيانات، 19/12/1376)

اگر زن و شوهرها نسبت به احساسات يك ديگر بي اعتنايي و بي توجهي كنند و به تدريج حالت بي محبتي از يك طرف به وجود بيايد؛ چون بي محبتي مرضي مسري است، حتماً به آن طرف ديگر هم سرايت مي كند. اين طوري است. نبايد بگذاريد. هر دو بايد تلاش و كوشش كنيد. اين پايه اصلي است. (16/5/1379)

ص: 38

خانواده خوب يعني زن و شوهري كه با هم مهربان باشند، باوفا و صميمي باشند و به يك ديگر محبت و عشق بورزند، رعايت همديگر را بكنند، مصالح همديگر را گرامي و مهم بدارند. (بيانات، 12/9/1377)

زن در داخل خانواده، عزيز و مكرّم و محور مديريت دروني خانواده است. شمع جمع افراد خانواده است، مايه انس و سكينه و آرامش است. (بيانات، 5/5/1384)

بعضي خيال مي كنند كه زن كمبودش اين است كه مشاغل بزرگ و پر سروصدا ندارد. مشكل زن اين نيست. حتي آن زني كه شغل بزرگي هم دارد، همان زن هم به محيط امني در خانواده، به يك شوهر مهربان، با محبت، به يك تكيه گاه مطمئن عاطفي و روحي كه شوهر و مرد اوست، احتياج دارد. (بيانات، 30/7/1376)

در داخل خانواده هم، از نظر اسلام، مرد موظف است كه زن را مانند گلي مراقبت كند. مي فرمايد: «المرأة ريحانة؛ زن گل است». (بيانات، 30/6/1376)

كانون خانواده _ كه حوضچه آرامش زندگي پرچالش و پرتلاش هر انساني است _ به وجود زن آرام مي گيرد و سكينه و اطمينان پيدا مي كند. (بيانات، 5/5/1384)

مهم ترين چيزي كه بشر به آن احتياج دارد، آرامش است. سعادت انسان در اين است كه از تلاطم و اضطراب روحي در امان و آرامش روحي داشته باشد. اين را خانواده به انسان مي دهد؛ هم به زن و هم به مرد. (بيانات، 30/7/1376)

ص: 39

ص: 40

زندگي بايد با كفاف و راحت بگذرد، نه پرخرج و مسرفانه. اين دو تا را بعضي ها چرا با هم اشتباه مي كنند؟ با كفاف يعني محتاج كسي نباشند و بتوانند زندگي شان را اداره كنند، بدون احتياج به هيچ كس.(1)

زندگي تان را بر پايه اسراف قرار ندهيد؛ زندگي را ساده قرار دهيد. (2)

زندگي را آن طوري كه خداي متعال مي پسندد، قرار دهيد و از طيبات الهي بهره مند شويد؛ بر حسب اعتدال و عدالت.(3)

يكي از موجبات سعادت خانواده ها و اشخاص اين است كه تقيدات زايد و تجملات زيادي و پرداختن بيش از اندازه لازم به امور مادي، از زندگي ها دور شود.(4)

ساده زندگي كردن منافاتي با رفاه هم ندارد. آسايش اصلاً در سايه ساده زندگي كردن است.(5)

قناعت كنيد، از قناعت خجالت نكشيد. بعضي ها خيال مي كنند كه قناعت مال آدم هاي تهي دست و فقير است و اگر آدم داشت، ديگر لازم نيست، قناعت كند.11

مادرهاي عروس ها در تهيه جهيزيه دست نگه دارند، خيلي افراط و اسراف نكنند.(6)

جهيزيه فاطمه زهرا عليها السلام به قدري بود كه شايد دو نفر آدم با دست مي توانستند از اين خانه بردارند ببرند آن خانه. ببينيد افتخار اينهاست. ارزش اينهاست. (7)

ص: 41

مبادا خيال كنيد كه دخترتان اگر جهيزيهاش كمتر از دختر همسايه و قوم و خويش بود، اين سرشكستگي است؛ نه اين سرشكستگي نيست.(1)

توقعات مادي زياد و بالا، موجب تنگي معيشت و موجب ناراحتي خود انسان مي شود.(2)

اگر انسان توقع خودش از زندگي را توقع كمي قرار دهد، اين مايه سعادت خواهد بود.(3)

در همه مراحل بايستي ميانه روي و قناعت و گرايش به روش متواضعانه و فقيرانه را فراموش نكرد كه اين نظر اسلام است.(4)

سعي تان را بگذاريد بر زندگي ساده و به دور از اشرافي گري؛ بر زندگي اي كه منطبق باشد بر زندگي متوسط مردم. نمي گويم پايين ترين مردم، متوسط مردم.(5)

ساده برگزار كردن ازدواج، چه در مهريه، چه در جهيزيه و چه در مجلسِ عروسي، ننگ نيست.(6)

ما عقيده داريم كه همه از روي عقيده و ايمان و عشق و دل خودشان به يك حدي قانع باشند.(7)

زندگي را ساده بگيريد، خودتان را اسير تشريفات نكنيد.(8)

ص: 42

ص: 43

ص: 44

خانواده جايي است كه فرزندان، اين آينده سازان جامعه مي آموزند كه يك دلي و هم ياري، رمز شكوفايي هر گروه و نهاد و جامعه اي است.

خانواده، ارزشمندترين جايگاه تربيتي را دارد، به گونه اي كه مراقبت ها و حمايت هاي اوليه در خانواده شكل مي گيرد و اساسي ترين نيازها با ياري اين نهاد مهم برطرف مي شود.

زندگي خانوادگي، پديده اي جهاني است و از قديمي ترين و در عين حال، بادوام ترين نهادهاي انساني به شمار مي رود.

آيا مي دانيد هر بحراني كه اجتماع را فرا گيرد، خانواده نيز از آن اثر مي گيرد و در مقابل، هرگاه خانواده گرفتار تزلزل و كاستي شود، آينده جامعه نيز به خطر مي افتد؟

اگر بنيان اخلاقي و معنوي خانواده، استوار باشد، بحران هاي احتمالي جامعه كاهش مي يابد؟

با توجه به كاركردهاي خانواده مي توان گفت نقش خانواده در حيات اجتماعي انسان ها، انكارناپذير است.

آيا مي دانيد استواري روابط خانوادگي، در بهبود روابط اجتماعي و كاهش مشكلات جامعه نقش مؤثر و مثبتي دارد؟

آيا مي دانيد براي تحقق جامعه اي پويا و معنوي، پيش از هر چيز بايد خانواده اي سالم و معنوي داشته باشيم؟

اجتماع سالم در گروي خانواده هاي سالم است.

خانواده معتدل و سالم مي تواند افرادي را تربيت كند كه در آينده وارد اجتماع شوند و سرمنشأ بيشترين تعاملات و ارتباطات مختلف باشند.

اعضاي خانواده همانند قطعات پازل، در كنار يك ديگر و در رابطه اي تنگاتنگ مي توانند تصويري كامل و زيبا را بيافرينند.

ص: 45

در بين اعضاي خانواده خوش بخت، حس مسئوليت وجود دارد؛ زيرا اعضا به گفت وگو و مشورت منطقي اعتقاد دارند و احساس مسئوليت مي كنند.

در خانواده خوش بخت، افراد به يك ديگر اعتماد دارند و از اين اعتماد سوءاستفاده نمي كنند و اعتماد را يكي از پايدارترين ويژگي زندگي خود مي دانند.

اعضاي خانواده خوش بخت از سليقه ها و عقايد يك ديگر آگاهند و به آن احترام مي گذارند.

اعضاي خانواده خوش بخت، خواسته هاي طبيعي شان را بدون نگراني يا خشونت نشان مي دهند.

اعضاي خانواده خوش بخت به حريم يك ديگر احترام مي گذارند و از حدود خود فراتر نمي روند.

اعضاي خانواده خوش بخت، نگران سلامت روحي و جسمي يك ديگر هستند و از هم مراقبت مي كنند.

اعضاي خانواده خوش بخت، در بيشتر وقت ها لحظات خوشي را كه با يك ديگر بوده اند، مرور مي كنند، دنبال خاطرات تلخ نيستند و دوست دارند هميشه در فضايي شاد زندگي كنند.

صرفه جويي و پس انداز كردن جزو برنامه هاي اقتصادي خانواده هاي خوش بخت است.

اعضاي خانواده خوش بخت، براي رشد يك ديگر مي كوشند و زمينه پيشرفت خانواده را فراهم مي كنند.

هيچ كس در خانواده خوش بخت، خود را برتر از ديگري و قدرتمند نمي بيند.

همه اعضاي خانواده خوش بخت احساس مي كنند برنده و موفق و اميدوارند.

ص: 46

افراد در خانواده خوش بخت، علاقه، عشق، محبت، صفا و يك دلي خود را در رفتار و گفتار به يك ديگر ابراز مي كنند.

افراد در خانواده خوش بخت، از يك ديگر انتظار بي جا و توقع نامناسب ندارند.

زن و مرد خانواده خوش بخت، در برابر درخواست هاي هم برخوردي مثبت و منطقي دارند.

در خانواده خوش بخت، زن و مرد در كنار يك ديگرند، نه رو در رو و رقيب يك ديگر. آنها رفيق هم هستند و از خود واكنش منفي نشان نمي دهند.

خانواده هاي خوش بخت مي كوشند بچه هاي خوب و سعادتمندي تربيت كنند و به جامعه تحويل دهند.

حضور خداوند متعال در رابطه بين زوجين مسلمان، پر رنگ است.

اساس تفاهم در خانواده، داشتن روحيه تواضع است.

احترام و محبت به خانواده حاكميت مي بخشد.

همان گونه كه به خانه و لباس و فرش و چينش وسايل اهميت مي دهيم، بايد براي آراستگي، آرامش و چينش تربيتي نظام خانواده اهميت قائل شويم.

آرامش مادر در خانواده، زمينه ساز تربيت درست فرزندان است. اگر مادري از نظر عاطفي آسيب ببيند، دل مردگي و سبب تضعيف تربيت فرزندان و مديريت خانه مي شود.

والدين مي توانند براي پرورش استعدادهاي فرزندان، محيطي آرام و دوست داشتني فراهم كنند.

اگر كودكان ما در خانه آسايش نداشته باشند، بدون شك، بيرون از خانواده دنبال آن خواهند بود. كه در اين صورت، امنيت و سلامت آنان به خطر مي افتد.

ص: 47

كودك، رفتار و كردار والدين را در ناخودآگاه ذهن خود ضبط مي كند و در آينده آنها را به كار خواهد بست.

پدران و مادراني كه به فرداي فرزندان خود اهميت مي دهند و از كودكي در انديشه آموزش، فراغت و سرگرمي هاي مفيد آنها هستند، فرزندانشان كمتر در جامعه آسيب مي بينند.

اگر رنگ امروز آبي است، مديون نقاشي خوب پدران و مادران ماست و اگر خاكستري، باز هم نتيجه نقاشي آنهاست. ما، پدران و مادران امروز، فرداي جامعه را چگونه نقاشي مي كنيم و چه چيز به فرزندانمان مي آموزيم؟

هر چه امروز داريم، يادگار ديروز است. ما براي فرداي فرزندانمان چه يادگاري به جا مي گذاريم؟

خانواده در نظام ارزشي اسلام، منزلت و قداست خاصي دارد و زنان در خانواده، مديريت داخلي اين واحد كوچك اجتماعي را برعهده دارند.

زن علاوه بر وجهه انساني خويش و نيز نقش اجتماعي اش در جامعه، در خانواده نيز نقش و مسئوليت هايي دارد كه تربيت صحيح فرزند و پاسداري از كانون گرم خانواده از مهم ترين اين نقش هاست.

ايجاد سكون و آرامش همسران در كنار يك ديگر، يكي از اهداف مهم ازدواج است.

وجود صفا، يك رنگي و صميميت در خانواده، نشانه توفيق ازدواج در رسيدن به هدف اصلي تر است و نشان مي دهد زن و مرد هر دو به وظايف خود عمل مي كنند.

با توجه به عواطف بسيار زنان، آنان در تأمين بهداشت رواني خانواده نقش چشم گيري دارند. خداوند در قرآن مي فرمايد: «از نشانه هاي خداوند اين است كه براي شما از جنس خودتان همسراني آفريد تا در كنارشان آرامش پيدا كنيد و ميان شما مودّت و رحمت برقرار ساخت».

ص: 48

زن مي تواند همسر خسته و نااميدش را در برابر مشكلات، اميدوار سازد يا دست كم سنگِ صبور او باشد.

تربيت و تعليم و پرورش انسان يكي از وظايف زنان است كه سعادت فردي آنان را تضمين مي كند.

زن در جامعه اسلامي، محور و كانون اصلي تشكيل خانواده است.

زنان، مهم ترين نهاد اجتماعي را كه محلي براي پرورش نسل بشر است، شكل مي دهند. در بيان مكرر از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و امير مؤمنان، علي و ائمه عليهم السلام ، اين رسالت به عنوان جهاد زنان تعريف شده است كه به تنهايي با همه فعاليت هاي اجتماعي، سياسي و جهاد مردان در راه خدا برابري مي كند.

خداوند به حرمت نقش مادري و به حكمت نيازمندي هايي كه اين نقش براي اثر گذاشتن روي فرزندان دارد، از هيچ چيز دريغ نفرموده و به زن دو قابليت عظيم داده است: يكي، قدرت تحول و ديگري، قدرت تحمل.

خداوند متعال، كلام مادر را اثرگذار كرده و چون او از درِ عاطفه كه درِ باز قلب انسان هاست، وارد مي شود، كلام و كردارش بسيار اثرگذار است.

امروز روان شناسي مدرن اين نكته را تأييد كرده كه پژواك صداي مادر در روح و جان فرزندان اثرگذار است.

تربيت صحيح فرزند يا انسان سازي از كاركردهاي اساسي خانواده است و اين امر مهم از مادر ساخته است.

مهم ترين نقش زن، حضور در خانه و ايجاد كانوني محبت آميز براي تربيت فرزندان و حتي شوهران است.

اگر زنان شاغل نمي توانند به وظايف اصلي شان در خانه برسند و فرزندانشان را تربيت كنند و نيازهاي مشروع مرد را برآورده سازند، در حقيقت، كارشان ارزشمند تلقي نمي شود.

ص: 49

مقام معظم رهبري مي فرمايد: «اسلام در باب خانواده و جايگاه زن در خانواده، نظر خيلي روشني دارد: «المرأة سيّدة بيتها؛ بزرگ خانه، زن خانه است» اين جمله از پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله است.

زن در خانواده، جايگاه ويژه اي دارد و ائمه عليهم السلام در گفتارهاي گوناگوني در اين باره فرموده اند: «المرأة ريحانة و ليست بقهرمانة».

حضور در خانواده كه اولين و مهم ترين پايگاه اجتماعي به شمار مي آيد، براي زنان از كار در بيرون بسيار مهم تر است!

قابليت هايي كه خداوند در وجود زنان به امانت نهاده است، با برخي مشاغل امروز سنخيت ندارد.

خوب است فرزندان دست بوسي پدر و مادر و قدرشناسي از آنها را از ياد نبرند و با احترام عملي به والدين، به فرزندان خود نيز اخلاق پسنديده را بياموزند.

ديد و بازديد و سراغ گرفتن از خويشاوندان و بستگان، يكي از آموزه هاي زيباي دين ماست. چه زيباست اگر همواره اين آموزه را به ياد داشته و در مناسبت هاي خاص و روزهاي عادي به اين سنت پاي بند باشيم.

تجمل گرايي يكي از دردناك ترين پديده هاي زندگي مدرن و يكي از دلايل به تأخير افتادن ازدواج و در نهايت، ايجاد مشكلات مختلف فردي و اجتماعي است.

يادمان باشد تجمل گرايي از دوره كودكي در ذهن فرزندانمان شكل نگيرد.

ساده زيستي فقط در گذشته هاي دور راه گشا نبوده است، بلكه حتي در دنياي مدرن امروز هم مي تواند راه گشا باشد.

ص: 50

ص: 51

كودكان، نعمت هايي هستند كه خداوند به پدر و مادر ارزاني داشته است و به نيازمندي هاي آنان بايد در محيط خانواده پاسخ گفته شود. شادي، يكي از اين نيازهاست.

چيزي كه كودكان بيشتر به آن احتياج دارند، داشتن خانواده اي مهرورز و هماهنگ و شادمان است.

دوره كودكي، چنان زود و تند مي گذرد كه ما چيزي از آن درنمي يابيم. بايد آن سال ها را براي بچه هايمان، شاد، مهرآميز و ايمن كنيم.

يادمان باشد: شاد زيستن در كنار همديگر، بسيار اهميت دارد.

بايد هر عضوي از خانواده، خود را در شمار گروهي حس كند كه براي نشاط و صميميت و حمايت از خانواده گام برمي دارد.

محبت به كودك سبب دريافت پاداش هاي معنوي مي شود.

محبت به كودك سبب تقويت اعتماد به نفس كودك مي شود.

محبت به كودك سبب پيش گيري از ناسازگاري كودك مي شود.

محبت به كودك سبب تقويت احساس بالندگي و رشد كودك مي شود.

با هر بار لبخند زدن پدر و مادر به فرزند، فرزند درمي يابد كه به او اهميت مي دهند. بدين ترتيب، كودك در دوره خردسالي، اعتماد به نفس مي يابد.

بايد هفته اي يك بار همه اعضاي خانواده دور هم جمع شوند تا درباره مسائل مختلف و برنامه هاي گوناگون گفت وگو كنند و امكان صحبت كردن، گوش دادن و به توافق رسيدن براي همگان فراهم آيد.

تعطيلي آخر هفته، فرصت مناسبي براي هم دلي و استفاده از برنامه هاي خانواده و ارج نهادن به نظرهاي فرزندان است.

بهتر است در روزهاي تعطيل، چه در خانه و چه بيرون از خانه، محيطي شاداب و سرزنده، براي فرزندانمان فراهم آوريم.

ص: 52

يكي از بهترين هدايايي كه پدر و مادر مي توانند به فرزندانشان بدهند، امكان شاد زيستن و شاد بودن آنهاست.

براي شاد بودن، به ثروت و دارايي فراوان نيازي نيست، بلكه مي توان با ساده ترين و پيش افتاده ترين وسايل و امكانات نيز كودكان را شاد كرد.

بچه هايي كه بتوانند احساسات و عواطف شاد درونشان را بشناسند، مي توانند آن را در سراسر زندگي خود حفظ كنند.

شادي كودكان سبب تقويت روحيه، انگيزه، عزت نفس و پايداري آنها مي شود.

خنديدن شما در كنار خانواده بر روح زندگي تان اثر فراواني مي گذارد و از بسياري از فشارهاي رواني خانواده مي كاهد.

يادمان باشد كودكان موفق، كودكان شادند و كودكان شاد، كودكان موفقند.

همه اعضاي خانواده به زماني براي تخليه بار هيجاني، زنگ تفريح و لحظه هاي شادي بخش نياز دارند.

وقتي فرزندتان در انجام كاري موفق شده و توانسته است به هدفش برسد، با گفتن جمله هايي كه شادي شما را از اين پيروزي نشان دهد، او را تشويق كنيد.

خانواده، محيطي براي يافتن و بارور كردن سرمايه وجودي و استعداد فرزندان است.

وقتي اشتياق فرزندتان را براي همكاري بپذيريد و نشان دهيد تحت تأثير محبت هاي او قرار گرفته ايد، موجب شادي و افزايش اعتماد به نفس او خواهيد شد.

دوست داشتن و ابراز عشق و محبت زن و مرد به يك ديگر باعث گرمي بيشتر كانون خانواده و شادي خواهد شد.

ص: 53

اگر مي خواهيد زندگي شيرين و آرامي داشته باشيد، از زندگي تان لذت ببريد و در زندگي تان، كام روا و شادمان باشيد.

پدر و مادر در ساختار خانواده جايگاهي خاص دارند. آنها با توجه به موقعيتشان در محيط خانواده، نقش هايي متفاوت و مكمل را ايفا مي كنند.

در جاهايي، حضور مادر، پررنگ تر و در مواردي، حضور پدر اثرگذارتر است. آنها مي توانند به طور مشترك بر مناسبات خانوادگي اثر بگذارند.

پدر و مادر عضو يك تيم هستند؛ نه رقيب تربيتي.

پدر، نماد اقتدار در خانواده است و در تربيت روحي و رواني فرزندان نقش مهمي دارد.

رابطه پدر با هر يك از فرزندانش اهميت خاصي دارد.

پدر مي تواند راهنماي فكري خوبي براي پسر باشد. او مي تواند پسر را براي ايفاي نقش هاي مردانه، تربيت كند.

بر پايه تحقيقات انجام شده، پسرها از سه سالگي مي كوشند رفتارشان شبيه پدرشان باشد. پسر به محبت پدر و احساس تفاهم با او نيازمند است.

پدران بايد از تمايل پسران براي تقليد از آنها در شيوه راه رفتن يا لباس پوشيدن و صحبت كردن استقبال كنند. نبايد اين تقليدها را نكوهش كرد.

تقليد از گفتار و رفتار پدر مي تواند به يادگيري ارزش ها و سنت هاي اجتماعي بينجامد.

بهترين رابطه بين پدر و فرزند پسر، بر رابطه پايه دوستي و صميميت است.

ارتباط نزديك و صميمي پسر با پدر و حمايت هاي فكري او سبب مي شود فرزند پسر احساس كند از پشتوانه اي محكم برخوردار است. البته نبايد در اين حمايت ها افراط شود.

ص: 54

رابطه پدران با دختران نيز اهميت خاصي دارد. دختر مرد آرماني اش را به كمك پدرش شناسايي مي كند.

يادمان باشد! رفتار پدر با مادر، در نگاه دختر به زندگي مشترك در آينده نقش مهمي دارد.

دختراني كه رفتار احترام آميز پدر با مادر را در خانه مي بينند، از ازدواج و آينده خود، تصويري مثبت در ذهن خواهند داشت.

پدران مي توانند راهنماي فكري خوبي براي فرزندان دختر خود باشند.

اگر پدر به دخترش محبت كند، او را دوست بدارد و به صورت آشكار اين دوستي را نشان دهد، به رشد عاطفي دخترش كمك مي كند.

برخي پژوهش ها نشان داده است كه كم رنگ شدن روابط عاطفي ميان پدر و دختر سبب مي شود كه او اين محبت را بيرون از خانه جست وجو كند. اين امر، زمينه را براي بسياري از انحراف ها فراهم مي كند.

مادر گنج ياب است و مي تواند سرمايه هاي واقعي را در وجود فرزندانش بيابد.

مادر، مؤثرترين عامل تربيت و تأمين كننده سلامت روحي، رواني و جسماني فرزندان است.

توجه نظام تربيتي و حقوقي اسلام به مادران، نشانه نقش اساسي مادران در تربيت فرزندان است.

محبت مادر به فرزند چنان اثرگذار است كه هيچ چيزي نمي تواند جاي آن را بگيرد.

نوازش مادر يكي از غذاهاي روحي كودك است و مادر بايد به اندازه لازم، فرزندش را از اين غذاي روحي بهره مند سازد.

مادران در زمينه تربيت دختران، از كاركردهاي اثرگذار تربيتي برخوردارند. روان شناسان معتقدند پرورش صفاتي از قبيل اعتماد به نفس، عزت مندي و خودباوري و بر عهده مادراني كارآمد و فهيم است.

ص: 55

مادر از نظر رواني و عاطفي، سرشار از محبت است و توان بالايي در ابراز احساسات و عواطف دارد. حال اگر از اين توان، درست استفاده شود، در تحكيم پيوند خانوادگي و چگونگي شكل گيري روابط اجتماعي فرزندان، نقش سازنده اي خواهد داشت.

مادر در تلطيف احساسات فرزند به ويژه فرزند پسر، نقش مهمي دارد. گاهي تند خويي ها و پرخاشگري هاي پسران، در مكالمه اي ساده و آرام بخش با مادران فرو مي نشيند.

مادران به دليل عواطف قوي، به شِكوه ها و مشكلات فرزندان، بهتر توجه مي كنند و رازداراني امين در خانواده هستند.

مادران مي توانند در زمينه الگو دهي به دختران، بسيار اثرگذار و جهت دهنده باشند؛ البته به شرطي كه در ايجاد رابطه محبت آميز با آنها موفق شده باشند.

جايگاه ارزشمند والدين در پيشگاه خداوند، خواه ناخواه، آدمي را به تواضع دربرابر اين موهبت هاي الهي و رعايت ادب و احترام و نيكي به آنان وا مي دارد.

انسان تيزهوش و نكته سنج كسي است كه خود را در رودخانه پرسرعت نيايش والدين بيندازد.

در اديان الهي، نيكي به والدين يكي از دستورهاي ثابت و تغييرناپذير است. اسلام، آخرين و كامل ترين آيين الهي است كه در اين مسئله تأكيد فراواني دارد.

به اندازه اي نيكي به والدين در فرهنگ قرآن اهميت دارد كه خداوند بي درنگ پس از مهم ترين دستور خود به بشر، فرمان به ارج نهادن به جايگاه والدين را صادر كرده است.

والدين در دستگاه الهي جايگاهي ارزشمند دارند و خداوند براي مقام و منزلت پدر و مادر اهميت ويژه اي قائل شده است.

ص: 56

شايسته است چنان دل والدين را به دست آوريم كه دعاي خيرشان به صورت خودجوش از اعماق قلبشان، شامل حالمان شود و عاقبت خير را برايمان تضمين كند.

در مواقع سختي و درماندگي، يكي از بهترين مسيرها براي رهايي از گرفتاري هاي روزمره، دعاي والدين است.

نَفَس مادر و دعاي خير او در عرش الهي، چيزي از دعاي پدر در حق فرزندانش كم ندارد و اگر بيش از آن نباشد، دست كم همان گيرايي و كارآيي را خواهد داشت.

نَفَس مادر و دعاي خير او در عرش الهي، چيزي از دعاي پدر در حق فرزندانش كم ندارد و اگر بيش از آن نباشد، دست كم همان گيرايي و كارآيي را خواهد داشت.

رضايت والدين باعث گشايش روزي، افزايش عمر و دفع مرگ هاي بد مي شود.

اگر پدر و مادر از انسان راضي باشند، نخستين هديه اي كه نصيب شخص مي شود، رضايت خداست و در مرحله بعد، رضايت والدين نقش و تأثير مثبت و سازنده اي در زندگي دنيوي خواهد گذاشت.

استاد شهيد مطهري به فرزندش فرمود: «گاهي كه به اسرار وجودي خود و كارهايم مي انديشم، احساس مي كنم كه يكي از مسائلي كه باعث خير و بركت در زندگي ام شده و همواره عنايت و لطف الهي را شامل حال من كرده است، احترام و نيكي فراوان به والدين خود، به ويژه در دوران پيري و هنگام بيماري كرده ام، چون تا آنجا كه توانايي ام اجازه مي داده از نظر هزينه و مخارج زندگي به آنان كمك كرده ام».

پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: «دعايي كه پدر براي فرزند كند، همانند دعايي است كه پيامبري براي امت خود نمايد».(1)

ص: 57

ص: 58

«خداوند بين شما [زنان و مردان] محبتي خاص قرار داده و شما را به يك ديگر مهربان كرده است. همانا در اين امر نشانه هايي است براي آناني كه تفكر كنند».(1)

در منابع ديني، آموزه ها و دستورالعمل هاي اخلاقي براي رشد در جنبه هاي فردي و اجتماعي و مادي و معنوي زندگي خانوادگي بيان شده است.

در تعاليم اسلام، روي محبت و مهرورزي و عدالت در توجه به فرزندان، بازي كردن با كودكان، وفا به وعده اي كه به آنان مي دهيم، توجه به نظافت و تميزي بچه ها تأكيد شده است.

براي آنكه پدر و مادر الگو و آموزگار خوبي باشند، بهتر است به همراه فرزندان و ديگر اعضاي خانواده، به صورت دسته جمعي فريضه نماز را به جا آورند.

فرزند، گوهري نفيس است كه در «صدف خانواده» رشد مي كند و در سايه تربيت و تأديب پدر و مادر، گوهري قيمتي مي شود.

بردباري، راست گويي، تكريم، احترام متقابل، مدارا با يك ديگر، دل سوزي و مهرباني و مثبت انديشي و خوش بيني، از مهم ترين آموزه ها و رفتارهاي اخلاقي هستند كه بر كارآمدي خانواده تأثير مستقيم دارند.

اگر نگاهمان به همسر و زندگي، نگاهي عميق و واقع بينانه و نگرشمان به ازدواج و روابط زناشويي، نگرش الهي و انساني، مبتني بر احترام و گذشت و عشق و ايثار باشد، خواهيم ديد كه طعم شيرين و لذت بخش زندگي، سال ها در دل و جانمان ماندگار خواهد شد.

به راستي، اگر ما براي خدا و با توكل بر خدا و بنا بر دستورهاي او زندگي كنيم، خوش بخت نخواهيم بود؟

ص: 59

بياييد براي خدا زندگي كنيم، نه براي خواست مردم، ميل فاميل و دستورها و خواسته هاي نابه جاي بچه ها و دوستانمان.

توجه نكردن به دستورهاي اخلاق اسلامي در شكل دهي رفتار و تعامل با ديگر اعضاي خانواده موجب ناكارآمدي آن مي شود.

بر اساس منابع ديني، عمل به دستورالعمل هاي اخلاق اسلامي بر استحكام نظام خانواده مي افزايد و كارآمدي آن را تضمين مي كند.

برخورداري اعضاي خانواده از فضايل اخلاقي و عمل به آنها سبب نجات در قيامت مي شود و زندگي دنيا نيز بدون آن سامان نمي يابد و كارآمدي خانواده به عنوان كانون تعليم و تربيت، بدون كسب و رعايت مسائل اخلاقي تأمين نخواهد شد.

اخلاق، بهترين ضامن اجرايي قوانين و مقررات در كانون خانواده است و كارآمدي آن را تضمين مي كند.

خانواده، بهترين محيط براي آموزش آموزه هاي اخلاق به فرزندان است.

از پيامبر روايت شده است كه فرمود: «اگر مردي بدخُلقي همسرش را تحمل كند، پاداش صبر او مثل پاداش ايوب پيامبر است. همچنين اگر زني بدرفتاري مردش را تحمل كند، خداوند همان ثوابي را كه بر آسيه، همسر فرعون داد، به او نيز خواهد داد».(1)

باورها و ارزش هايي چون ايمان به حضور فعال خداوند در متن زندگي، دعا، محبت اهل بيت عليهم السلام ، مدارا، گذشت، وفاداري، عفت، قناعت، تلاش، هم گرايي، حفظ روابط رحمي، احترام به بزرگ تر ها همواره مهمترين نقش را در استحكام، شادكامي و كارآيي خانواده داشتهاند.

ص: 60

يكي از راه هاي تقويت خوش بيني در زندگي، ايمان و استفاده درست از لحظه هاست.

فردي كه كسب رضايت براي ديگران براي او مهم تر از رضايت خودش باشد، از نظر عاطفي، رشديافته است و بر مشكلات غلبه مي كند و به سوي مقصد پيش مي تازد.

از آنجا كه خانواده، واحد بنيادين جامعه اسلامي است، همه قوانين و مقررات و برنامه ريزي هاي مربوط بايد در براي آسان كردن تشكيل خانواده، پاسداري از قداست آن و استواري روابط خانوادگي بر پايه حقوق و اخلاق ديني باشد.

خانواده مي تواند منبعي الهام بخش از انرژي مؤثر باشد كه در جنبه فردي، انسان هايي دين دار، با نشاط، سخت كوش و آرمان طلب پرورش دهد.

مذهب، مهم ترين عامل در ايجاد پاي بندي به خانواده و رضايت از ازدواج است.

زندگي خانوادگي مسلماني كه بر پايه سنت و مذهب بنا شده است، به آساني متزلزل نمي شود.

تسليم اراده خداوند شدن در زندگي، يعني كسب آرامش و اعتماد.

خانواده داراي ساختار دين مدار، در برابر تهاجم ها و خطرها دوام بيشتري دارد.

جامعه اي بي نقص است كه والدين در آن، فرزندان خود را بر اساس باور ديني تربيت كنند.

دين از جنبه هاي مختلف به انسان ها كمك مي كند تا با فشارهاي رواني زندگي بهتر كنار بيايند.

آموزه هاي ديني موجب كنترل وكاهش اضطراب و افسردگي مي شود.

ايمان، بهترين سرمايه زندگي است.

خانواده بدون دين همچون جسمي بدون روح است.

ص: 61

دين داري، زندگي را در مجموعه هستي مطلوب مي كند.

دين دار زيستن، مسئوليت پذيري را افزايش مي دهد.

چيزي كه عامل تحرك و نشاط در خانواده است، نگاه ديني به زندگي است.

داشتن خانواده مطلوب و ايده آل از دست آوردهاي دين محور بودن است.

يكي از مهم ترين كاركردهاي دين، هدف بخشيدن به زندگي خانوادگي است.

دين همانند قطب نماي كشتي در درياي پرتلاطم زندگي، راه و جهت را به اعضاي خانواده نشان مي دهد.

نياز به عشق و جاودانگي، نيازي است كه پاسخش در زندگي دين مدارانه نهفته است.

بياييد باورهاي كودكان انعطاف پذيرمان را در قالب زيباي دين شكل دهيم.

كودك در چارچوب نوراني دين داري، به رشد و بالندگي حقيقي مي رسد.

با تربيت دين مدارانه، حقوق متقابل رعايت مي شود.

احترام به والدين و بزرگ داشت آنان ثمره تربيت ديني فرزندان است.

امر به نيكوكاري به والدين، پس از پاي بندي به مفاهيم اعتقادي، دليل پايدار بودن خانواده هاي دين مدار است.

خانواده دين دار، كوچك ترين عضو تشكيل دهنده جامعه است و در اعتلاي آن نقش به سزايي دارد.

اگر والدين در نقش مربياني دين مدار، فرزنداني متعهد تربيت كنند، كمال مطلوب حاصل خواهد شد.

توجه والدين به تربيت كودكان، احترام به ايشان را در كهن سالي به همراه خواهد داشت.

در اسلام، حقوق والدين و فرزندان به طور متقابل تعريف شده است.

در گوش هاي كودكت، لالايي محبت به خدا را زمزمه كن تا او در پيري، دستانت را با ياد خدا نوازش كند.

ص: 62

بياييد در پرتوي دين داري، زندگي زيبا و خوشايندي را براي خود و جامعه بسازيم.

اسلام هيچ گاه اجازه پرخاش گري فرزندان را به والدين نداده است.

اگر بينش فرزندانمان بر اساس اصول قرآن باشد، هيچ گاه شاهد پرخاش كردن و بي احترامي به والدين نخواهيم بود.

اگر خانواده اي به خواست دين گردن نهد، مي تواند در برابر قوانين اجتماعي، مطيع باشد؛ زيرا اسلام، احترام متقابل را از انسان ها درخواست مي كند.

والدين از راه انتقال ارزش هاي ديني به فرزندان، آنان را به سوي كمال هدايت مي كنند.

فرزنداني كه با اهداف ديني تربيت مي شوند، به كمال مطلوب بشريت بسيار نزديك ترند.

خانواده در پرتوي دين همچون رنگين كماني درخشان در پرتوي خورشيد است.

ميزان مذهبي بودن والدين، نيرومندترين عامل اجتماعيِ پيش بيني كننده ميزان مذهبي بودن فرد است.

رابطه بين سبك تربيتي والدين با نگرش فرد به خدا قابل توجه است.

تجربه هاي دوران كودكي با والدين مي تواند بر چگونگي پذيرش تربيت ديني اثر به سزايي داشته باشد.

تربيت ديني فرزندان نيازمند محيطي گرم و صميمي است.

وقتي والدين مذهبي، فرزندانشان را در يك راستا تربيت كنند، فرزند، عقايد آنان را راحت تر مي پذيرد.

والدين مذهبي، مهم ترين عامل در جامعه پذيري ديني فرزندان است.

تربيت فرزندان بر فطرت الهي ايشان، يعني تربيت صحيح جامعه اسلامي.

ص: 63

دانشي مفيد خواهد بود كه در پرتوي دين به نوجوان آموزش داده شود.

تكريم كودكان، يكي از روش هاي تربيت در اسلام است.

احسان در برابر بدي ها، آموزه اي ديني براي داشتن روحيه اي قوي است.

براي داشتن فرزنداني متعهدتر، از سخت گيري هاي نابه جا بپرهيزيم.

پرهيز از سخت گيري هاي نابه جا در تربيت ديني فرزندان، ايشان را افرادي متعهد بار خواهد آورد.

تربيت در پرتوي دين باوري، جواني با روحيه خودباور خواهد ساخت.

دين باوري و خودباوري باعث تهذيب نفس و جلوگيري از هلاكت خواهد شد.

بياييد با تربيت اسلامي، فطرت پاك و معصومانه كودكان را شكوفا كنيم.

براي داشتن فرزندي دين دار بايد تربيت او را از قبل از ازدواجمان با انتخاب همسري مناسب شروع كنيم.

فرزندان در پرتوي تعاليم ديني، از آرامش رواني بالاتري برخوردار خواهند بود.

مكتب حيات بخش اسلام، معيارهاي انسجام بخشي براي انتخاب همسر شايسته معرفي مي كند.

نگرش اسلام به ازدواج، ايجاد مودّت و رحمت است.

تعميق آموزه هاي ديني در كودكان و نوجوانان، آنان را از آسيب هاي اجتماعي و اخلاقي مصون مي دارد.

بسياري از شرارت هاي افراد به دليل نداشتن تربيت ديني است.

وقتي درخت پر ثمر تربيت به بار مي نشيند كه نظريه هاي تربيتي در قالب شيوه هاي صحيح ديني اجرا شود.

الگوبخشي، محبت و تشويق، بهترين راه دروني كردن آموزه هاي ديني است.

ص: 64

كودكان قصه را دوست دارند و قرآن نيز بر اين پايه نكات تربيتي را بيان مي كند.

تأمين نيازهاي معنوي كودكان نسبت به نيازهاي مادي آنان در اولويت قرار دارد.

كساني كه به تربيت صحيح فرزندان خود اهتمام نشان نمي دهند، بايد منتظر پي آمدهاي ناخوشايند اين بي توجهي باشند.

يكي از دلايل مهم آسيب هاي فردي و اجتماعي، بي توجهي و غفلت در تربيت ديني در دوره كودكي است.

امام صادق عليه السلام فرمود: «هر چه زودتر معارف اسلامي را به فرزندانتان بياموزيد، پيش از آنكه منافقان با آموزه هاي انحرافي بر شما سبقت بگيرند».(1)

با تربيت صحيح اسلامي مي توان ريشه صفات پسنديده را در فرد و جامعه قوي و مستحكم كرد.

وقتي محور تربيت، اسلام باشد، مسلماً فرزندان از آسيب هاي اجتماعي و اخلاقي در امان خواهند بود.

وقتي شالوده خانه محكم باشد، قوي ترين زلزله ها هم آن را ويران نخواهد كرد. شالوده خانواده را با دين مستحكم كنيم.

در خانواده دين مدار، تابش خورشيد محبت، روح انسان ها را تغذيه مي كند.

خانواده دين مدار، نظم، اخلاق و پيشرفت را از دين وام گرفته است.

نتيجه تشويق در امور ديني، احساس رضايت و گسترش اعمال ديني است.

مربيان دين مدار، بهترين محرك براي قدم گذاشتن در راه هايي هستند كه به رشد و سعادت مي رسند.

والدين و مربيان مي توانند الگوهاي ديني را به راحتي به ذهن كودكان منتقل كنند.

ص: 65

والدين بهترين الگوها براي انتقال مفاهيم ديني به فرزندان هستند.

اگر دوست داريد فرزندي نمازخوان داشته باشيد، خودتان پيش گام باشيد.

والدين پيش از توصيه به ارزش هاي ديني بايد خود در اين زمينه پيش تاز باشند.

در آموزش عملي، الگوهاي ديني بسيار محسوس تر از گفتار هاي ديني است.

محبت، پايه اصلي دين و رمز ماندگاري خانواده است.

محبت يكي از آموزه هاي ديني است كه اطاعت آور است و سبب هم ساني فرزند و والدين مي شود.

خانواده اي مي تواند آموزه هاي ديني را به درستي به فرزند خود منتقل كند كه توانسته باشد محبت و توجه كودك خود را جلب كند.

اگر در خانواده به دستورهاي دين عمل شود، جامعه پويايي خود را باز خواهد يافت.

خانواده اي كه دستورالعمل زندگي را فقط از دين مي گيرد، منسجم تر از خانواده اي است كه رونوشتي از هزار دستورالعمل رنگارنگ است.

اجراي درست دستورهاي ديني در خانواده، ضامن بقا و ماندگاري محبت در آن خانواده است.

عفت و پاك دامني، يكي از معيارهاي انتخاب همسر از نگاه اسلام است.

مردان و زنان جامعه اسلامي به عفت و پاك دامني فراخوانده شده اند.

ازدواجي موفق خواهد بود كه با امر الهي مطابق باشد.

اسلام در انتخاب همسر، زيبايي ظاهري را ناديده نگرفته است.

انسان، زيبادوست و زيباخواه و اسلام، زيبايي آفرين است و خانواده زيبا، خانواده اي است كه به دستورهاي اسلام پاي بند باشد.

در تلاطم اين زندگي سهمگين، خانواده خود را بر كشتي دين سوار كنيم تا از آفات ايمن بمانند.

ص: 66

مادرم، شيوه صحيح دعا و خواستن را به من بياموز.

كودكان با فطرتي پاك در پي يافتن ايده آل هاي فطري شان هستند.

افزايش قدرت ايمان خانواده موجب مقاومت در برابر مشكلات مي شود.

قصه گويي يكي از راه هايي است كه مفاهيم ديني و بينش مذهبي را در كودكان نهادينه مي كند.

كودك با شنيدن قصه، احساس نزديكي بيشتري با الگوهاي مذهبي مي كند.

والدين بايد با مطالعه درباره مسايل ديني، پاسخ گويان مناسبي براي كودكانشان باشند.

دين، روش زندگي بر اساس آموزه هاي الهي و وحياني است.

دين با تمام نيازمندي هاي زندگي بشري مطابق است.

از آنجا كه دين منبعي وحياني دارد، پاسخ گوي تمام نيازهاي فطري انسان است.

ايثار و شهادت در فرهنگ ديني باعث افتخار و مايه بروز جوان مردي هاست.

انحراف فطرت پاك معناگراي جوانان به سمت راه هاي نادرست، از آسيب هاي جدي دين گرايي است.

همه بايد تلاش كنيم تا از ورود بدعت ها به دين و محافل مذهبي جلوگيري شود.

ايجاد اميد و نشاط در اجتماع در پناه فرهنگ ديني از ضرورت هاي جامعه امروز است.

چرا با بي توجهي به تحكيم مباني ديني، جوانان را در برابر شبهه ها و الگوآفريني هاي غلط رها كنيم؟

در اخلاق اسلامي، نشاط و اميدواري از جايگاه خاصي برخوردار است.

وقتي به اين باور رسيدي كه خدايي هست، ديگر بيمي در دل باقي نمي ماند.

ص: 67

ص: 68

دخترم! در تعيين مهريه به كم اكتفا كن؛ زيرا رسول اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايد: «بهترين زنان امت من، كساني هستند كه مهريه شان كمتر باشد».(1)

دخترم! مهريه سنگين و سرسام آور، آبرو و اعتبار نمي آورد.

تشريفات و تجمل گرايي، همانند تارهاي عنكبوتي است كه هر چه بيشتر باشد، بيشتر انسان را گرفتار مي كند.

درست است كه وضع زندگي عوض شده و سطح معيشت بالا آمده، اما معيارها و ارزش هاي اسلامي _ انساني، هرگز عوض نشده است و نخواهد شد؛ يعني اسراف نكردن، ساده گرفتن، چشم و هم چشمي نكردن و باطل بودن خرافات و تشريفات، هميشه به حال خود باقي است.

به قدر توانتان جهيزيه تهيه و به ضرورت بسنده كنيد! آيا مي دانيد در بيشتر مواقع، 30 درصد جهيزيه ها جزو لوازم زندگي است و 70 درصد اضافي و تشريفاتي است.

دست كم شما يك قدم مثبت برداريد و به پيشرفت مدگرايي هاي افراطي و تجمل گرايي ها كمك نكنيد!

اگر ما تشريفات پيچيده ازدواج و امور زندگي را حذف كنيم و آن را بدون آرايش با توافق همديگر انجام دهيم، نه تنها مانع تحصيل نيست، بلكه براي ادامه تحصيل و پيشرفت در زندگي كمك خوبي خواهد بود.

جهيزيه بخشش و عطيه است، نه اسباب چشم و هم چشمي و طلب كاري داماد.

همان طور كه در ابتدا زندگي را با جلد كلام الله مجيد شروع مي كنيم، در سايه معارف قرآني هم آن را ادامه دهيم.

به راستي! قرآن چه قدر در زندگي ما حضور دارد و آيا نبايد تهيه جهيزيه هم مبتني بر دستورهاي قرآني باشد؟

ص: 69

تجمل گرايي، چشم و هم چشمي، افراط و تفريط و منت گذاري، از آسيب هاي تهيه جهيزيه است.

بايد براي ازدواج آسان، به موقع و موفق جوانان، فرهنگ سازي شود.

بايد فضايي در جامعه مهيا شود كه جوانان به آساني ازدواج كنند و از اين امر مقدس استقبال كنند.

بايد با بهره مندي از احكام و ارزش هاي اسلامي نسبت به ازدواج اقدام كرد تا مهم ترين دغدغه خانواده ها برطرف شود.

سعادت خانواده اي نوپا در گروي رهايي از تعلقات دنيايي است و اين رهايي سبب ازدواج آسان و موفق مي شود.

ازدواج، حقيقتي الهي و طبيعي و آسان كننده بسياري از مشكلات و عاملي براي تداوم پاكي جوانان و حفظ عفت و تقوا آنان است.

ما بر اساس چشم و هم چشمي ها، محاسبه هاي نادرست و گرفتاري در چنگال عادت هاي كوركورانه، تيشه به ريشه ازدواج آسان زده ايم.

يادمان باشد گل هاي ياس (فرزندان فاطمه عليها السلام ) در خانه اي گِلي پرورش يافتند.

تصميم بگيريم و طرحي نو بنا نهيم؛ طرحي كه بر اساس واقعيت ها و مفاهيم اصلي زندگي باشد و ازدواج آسان، اصلي ترين طرح ماست.

ازدواج در گردابي از رسوم و تشريفات غير ضروري محو شده است. براي بازيابي آن به ياري تك تك افراد جامعه نياز است.

در خانه اي كوچك و با وسايلي ساده مي توان زندگي عاشقانه اي را بنا نهاد و عمري در حسرت زندگي مجلل تنها نماند.

بايد بر اساس قرآن و فرهنگ توكل به خدا، ازدواج را در جامعه ترويج كنيم.

ص: 70

جوانان ما بر اساس وعده هاي خداوند در قرآن و توكل به خدا بايد خانواده تشكيل دهند و به سوي ازدواج آسان تشويق شوند.

ازدواج هاي مجلل و پر تشريفات، مهريه هاي سنگين و مراسم پرخرج، بر دوام و پايداري زندگي اثري ندارند.

وقتي شروع زندگي با توكل و رضايت خداوند باشد؛ حتماً سرانجام آن، احساس رضايت طرفين و سعادت آنهاست.

وقتي زندگي مشترك با اسراف و گناهان ديگر آغاز مي شود، زمينه ناخشنودي صاحب نعمت ها را فراهم مي آورد.

اسراف در مخارج ازدواج، هم عاملي براي تأخير در ازدواج و هم بدهكار شدن مرد است كه از رضايت در ازدواج مي كاهد.

خداوند با دستور به آسان گرفتن ازدواج، وعده داده است كه با ازدواج، بركت شامل حال جوانان مي شود.

آيا داشتن يك شب به يادماندني، به سال ها پرداخت قسط و وام مي ارزد؟

متأسفانه امروزه بعضي ازدواج ها به يادماندني تر هستند؛ زيرا داماد تا سال ها با پرداخت اقساط وام ازدواج خود به ياد خرج هاي بيهوده عروسي مي افتد.

زندگي مشترك، سفر بلندمدت است. همه توشه ها را در همان اول كار مصرف نكنيم!

بسياري از جواناني كه در گرداب رسوم دست و پاگير و تجملاتي افتاده اند، حتي خرج برگزاري مراسمي ساده را ندارند.

در مراسم ازدواج، مخارج غير ضروري بسيار است كه با حذف آنها مي توان مراسمي آبرومند برگزار كرد.

اگر مخارج غير ضروري مراسم عروسي را كنار بگذاريم؛ خيلي از جوان ها به ازدواج رغبت بيشتري نشان مي دهند.

ص: 71

اگر مخارج غير ضروري مراسم عروسي نبود؛ جوان ها راحت تر ازدواج مي كردند.

مخارج غير ضروري ازدواج به زندگي آينده جوانان لطمه مي زند و به خانواده آنها فشار مي آورد.

يكي از كاركردهاي ازدواج موفق، رسيدن به آرامش است. قسط و وام ازدواج اين كاركرد را كم رنگ مي كند.

ازدواج آسان، معروفي است كه در جامعه به منكر تبديل شده است.

همه درباره گسترش ازدواج آسان وظيفه دارند.

مراسم ازدواج را بدون صرف هزينه هاي هنگفت و با پررنگ كردن جنبه هاي فرهنگي و شادي بخش مي توان به يادماندني كرد.

چرا فكر مي كنيم بدون گناه و مخارج سنگين نمي توان جشن پر نشاط و خاطره انگيزي برگزار كرد؟

مهريه عامل خوبي براي خوش بختي نيست. چه بسيار زناني كه با وجود مهريه بالا براي متاركه راهي دادگاه شده اند.

مهريه، هديه اي به عنوان صداقت مرد در ازدواج است. بنابراين، مهريه بايد به مقداري باشد كه مرد بتواند آن را بپردازد.

اگر كسي فكر مي كند با مهريه زياد مي تواند پاي بندي مرد را بيشتر كند، سخت در اشتباه است.

مهريه يكي از دستورهاي پرمغز و دورانديشانه اسلام است كه متأسفانه از مقصود اصلي خود، منحرف و بهانه اي براي تفاخر شده است.

يادمان باشد مهريه نبايد بر اساس تحصيلات، سطح مالي خانواده دختر يا زيبايي دختر، افزايش يا كاهش يابد.

ص: 72

متعارف شدن مهريه سنگين در جامعه، دلهره عجيبي از ازدواج در دل جوانان به وجود آورده است.

سهل گيري درباره برگزاري مراسم ازدواج، مهريه، جهيزيه و ديگر مخارج باعث روي آوردن بهنگام جوانان به ازدواج مي شود.

رسوم دست و پاگير و تهيه مسكن و شغل، سد راه ازدواج است كه جوان بايد آنها را پشت سر بگذارد.

مراسم ازدواج تجملي را طبقات مرفه جامعه بنا مي نهند و طبقات متوسط هم به تبع آنها درگير قيودي مي شوند كه ازدواج را براي جوانان مشكل مي كند.

طبقه مرفه مراسم مجلل برگزار و طبقه متوسط براي هم سان سازي، خود را گرفتار قيودي مي كند كه از پس آن بر نمي آيند.

طبقه متوسط جامعه با رونوشت برداري از تشريفات غير ضروري خانواده هاي مرفه، ازدواج را براي جوانان خود سخت مي كنند.

شايد ثروتمندان بتوانند براي مراسم ازدواج، پول هاي كلان خرج كنند، اما نبايد به هر شكلي از آنان تقليد كرد.

براي تقبل هزينه هاي مراسم ازدواج، به طبقه اقتصادي خود توجه كنيم و به اندازه وسع خودمان لقمه برداريم.

هيچ گاه مراسم ازدواج تاجران و كارمندان همانند نيست. بيهوده به انتظار چنين مراسمي، دوران طلايي زندگي را در تنهايي نگذرانيم.

به جاي تقليد كوركورانه، در برگزاري مراسم ازدواج به شيوه خانواده خودمان رفتار كنيم.

چشم و هم چشمي هاي كوركوارانه و تجمل گرايي موجب افزايش سن ازدواج و پي آمدهاي جبران ناپذير اجتماعي و رواني مي شود.

ص: 73

بايد زمينه اي فراهم شود تا افراد بتوانند هنگام گذراندن تحصيلات و خدمت سربازي، ازدواج كنند.

بسياري از آداب و رسوم تشريفاتي، شيريني مجلس زيباي عروسي را به تلخ كامي بدل مي كنند و بين خانواده ها اختلاف مي اندازند.

وقتي مي توان با مهريه اي اندك؛ جهيزيه اي ساده و مراسمي كم خرج، صاحب آرامشي جاودانه شد، چرا جوانان را محروم مي كنيم؟

چرا از جوان انتظار داريم شرايط اقتصادي ما را كه پس از سال ها كار و تلاش به آن رسيده ايم، در همان ابتداي جواني داشته باشد؟

وقتي از پسر انتظار داريم در ابتداي راه، خودروي شخصي، خانه و نقدينگي داشته باشد، مجبور مي شود فكر ازدواج را از سر بيرون كند.

شما در هر سطحي از موقعيت اقتصادي باشيد، افرادي بالاتر از شما هم هستند. قناعت به داشته ها باعث شروع زندگي آرام بخشي مي شود.

خانواده ها با تبعيت از رسوم اضافي و تجمل گرايي، بيهوده هزينه هاي مراسم ازدواج را بالا مي برند.

در مثلث زوجين، خانواده، جامعه، زوجين مهم ترين نقش را در برگزاري ازدواج آسان دارند.

اگر زن به مراسم ازدواج ساده رضايت بدهد، از هزينه هاي اضافي كه روي زندگي خودش اثر مي گذارد، جلوگيري مي كند.

برگزاري مراسم ازدواج دسته جمعي مثل ازدواج دانشجويان، يكي از راه هاي برگزاري ازدواج آسان است.

ص: 74

جشن هاي گروهي مي تواند از سوي هر نهادي برگزار شود و سبب تخفيف در هزينه هاي ازدواج شود.

شايد برق تاج گران قيمت عروس از يادها برود، اما برق لبخند محبت آميز او هنگام خوش آمدگويي در ذهن ها جاودانه مي ماند.

شايد برگزاري ازدواج آسان مشكلات جوانان را حل نكند، اما كمي از دغدغه هاي شروع زندگي مي كاهد.

گاهي مي توان به جاي هزينه اي كه صرف برپايي مراسم ازدواج مي شود، سرمايه اي براي آينده تهيه كرد.

مراسم پرخرج، زخمي بر دل جوانان است، در حالي كه آن هزينه هدر رفته آن مي تواند التيام زخم هاي بدهكاري ها و قسط ها باشد.

هر هزار توماني كه در مراسم عروسي خرج مي كنيد و متوجه نيستيد، قطره اي از كوزه سرمايه شماست كه مي تواند روزي جبران بي آبي باشد.

چرا با چانه زدن بر سر مهريه؛ ارزش عمر و جواني و احساسات دختر خود را به اندازه سكه هاي بي روح پايين مي آوريم؟

شايد ماشين گل زده در خاطر كسي نماند، اما شادي هاي ساده يك مجلس عروسي در خاطر همه مي ماند.

فيلم بردار خاطره ها را ثبت مي كند، ولي فقط با خوش رويي بدون خرج مي توان مراسمي خاطره ساز داشت.

بلندپروازي در زمينه ماديات باعث گريزان شدن جوانان از پذيرش مسئوليت در زندگي مشترك است.

ص: 75

شروع زندگي ساده موجب خشنودي خدا و سرازير شدن بركت الهي به آن زندگي مي شود.

پيش از اينكه به گرفتن مهريه براي ضمانت زندگي دخترتان فكر كنيد، او را براي ايجاد رابطه محبت آميز با همسرش تربيت كنيد.

اگر شيوه همسرداري و ايجاد محبت در خانواده را به دختر خود آموزش دهيد، نيازي نيست براي تضمين زندگي اش، مهريه زياد درخواست كنيد.

به دختر خود، شيوه همسرداري و اداره خانواده را ياد بدهيد تا براي تضمين زندگي اش به مهريه زياد نياز نداشته باشد.

بهترين تضمين براي خوش بخت شدن دختر، اخلاق نيكوي او و شيوه صحيح همسرداري اوست؛ نه مهريه گزاف.

دختري كه پرتوقع و بدون انعطاف باشد؛ خوش بختي زندگي خانوادگي اش تضميني ندارد، چه با مهريه بالا و چه بدون مهريه.

ازدواج، تجارت يا معامله نيست كه جنبه هاي مادي آن بر جنبه هاي معنوي غلبه كند.

ازدواج، خريد عمري آرامش و عشق در برابر تقديم احساسات خود است، نه معامله اي در حيطه مهريه، جهيزيه و هديه.

هر چه تشريفات ازدواج كمتر شود، جنبه معنوي اين پيوند تقويت و آرامش بيشتري بر دل و جان دو طرف حاكم مي شود.

مرد، صداقت خود را با اعطاي مهريه نشان مي دهد كه هديه اي به زن است. اگر پرداخت اين مهريه در توان او نباشد، صداقتش مخدوش مي شود.

ص: 76

مهريه، هديه اي است كه مرد به زن، در حد توان خودش اعطا مي كند، نه پولي كه بايد بابت خريد زن بپردازد.

زندگي و روحيه دو انسان بسيار ارزشمندتر از آن است كه با قيمت مهريه يا جهيزيه يا هزينه مراسم ازدواج سنجيده شود.

مردي كه دلي پر محبت و اراده اي قوي داشته باشد، حتي اگر نتواند بهترين خانه و مراسم عروسي را تدارك ببيند، باز هم ارزشمند است.

دل پر محبت و اراده قوي، دارايي جوان است كه به مراتب بيش از بهترين خانه و خودرو سبب خوش بختي دختر ما مي شود.

در ازدواج، چيزي كه اتفاق مي افتد، پيوندي آسماني است، نه معامله و خريد و فروشي زميني.

با ازدواج، پيوند دو روح رخ مي دهد و اين رويداد با هيچ ملاك زميني و تجاري قابل ارزيابي نيست.

كسي كه بلد باشد محبت كند، مي تواند زندگي خانوادگي اش را حفظ كند، چه مهريه بالا داشته باشد و چه نداشته باشد.

وقتي كسي براي تضمين زندگي مهريه بالا طلب مي كند، معلوم است براي ماندن و مبارزه با سختي ها آماده نيست.

مهريه سنگين براي دوام زندگي يا بازگشت آبروي زوجين، بي اثر است.

مگر خانواده اي دو نفره چه قدر وسيله نياز دارد كه بايد براي خريد آن، زير بار قرض و وام برود؟

سرمايه اي كه در مراسم مجلل عروسي هدر مي رود، فقط صرف خودنمايي و پر كردن چشم مردم مي شود.

ص: 77

مراسم مجلل عروسي، قصه هزار و يك شبي است كه در يك شب برگزار مي شود و هزار شب، بدهي اش برجا مي ماند.

حلقه، نمادي براي پيوند دو قلب است، نه نمادي براي نشان دادن جيب پر از پول.

حلقه، نشان دهنده ايجاد عشق بين دو فرد است. براي نشان دادن عشق، به سكه و پول نيازي نيست.

لزومي ندارد براي خريد لباس به مشهورترين مغازه شهر مراجعه كنيم. گاهي همان لباس را با قيمت بهتري مي توان در جاي ديگر تهيه كرد.

براي صرفه جويي در هزينه هاي ازدواج گاه مي شود فقط در انتخاب مغازه اي كه از آن خريد مي كنيم، دقت كنيم.

گاهي همان اجناسي را كه در مغازه هاي مشهور وجود دارد، مي توانيم در مغازه هاي ديگر به قيمت مناسب تر تهيه كنيم.

شما براي خودتان اسراف مي كنيد، اما به تعداد چشم هايي كه مراسم ازدواج شما را مي بينند، فرهنگ سازي كرده ايد.

مراسم ازدواج، مهم ترين واقعه زندگي هر شخص است. با صرفه جويي در هزينه هاي آن و مديريت بودجه مي توان شروع بهتري داشت.

گاهي نمي توان مراسم عروسي را برگزار نكرد، اما مي توان عاقلانه آن را مديريت كرد كه به اقتصاد خانواده آسيب نرسد.

تا وقتي براي زندگي، خرج هاي مهم تري داريد، بيهوده خرج كردن براي تجملات مراسم عروسي، از عقل به دور است.

ص: 78

اين طور نيست كه مراسم عروسي يا بايد مجلل باشد يا از خير آن بگذريم. مي توان مجلسي آبرومند با خرج كمتري برگزار كرد.

گاهي با هزينه شب عروسي مي توان خانه اي را رهن و زندگي مشترك را به راحتي آغاز كرد.

چرا فرهنگ جامعه ما به سمتي رفته است كه خانواده اي متوسط براي جشني، چند برابر بضاعت خود خرج مي كند و زير بار قسط مي رود؟

كساني كه فقط به ظواهر اهميت مي دهند و مراسم ازدواج آن چناني برگزار مي كنند؛ براي بقاي زندگي هيچ تضميني ندارند.

ماديات همه چيز را تحت تأثير خود قرار داده و فرهنگ انساني ما براي شروع يك زندگي آرام بخش ضعيف شده است.

جهيزيه، بخشش و عطيه اي است كه خانواده داماد بايد از دريافت آن خوشحال باشد و داماد نيز سپاس گزار خانواده عروس. قطعاً دامادي كه متخلق به اخلاق اسلامي باشد، خود را مديون اين لطف و محبت مي داند و درصدد جبران لطف خانواده همسرش خواهد بود.

هر قدر سن ازدواج بالاتر برود، دردسرها، دغدغه ها و مشكلات جامعه بيشتر خواهد شد.

براي داشتن جامعه سالم بايد خانواده سالم داشت و براي داشتن خانواده سالم بايد ازدواج سالم داشت و ازدواج سالم، همان پيوند آسماني و مقدسي است كه بر پايه مهرباني باشد، نه ماديات.

عشق و علاقه و دوست داشتن، فقط براي آغاز زندگي مشترك نيست. براي هميشه، همديگر را دوست بداريم.

ص: 79

زندگي بدون عشق ممكن نيست. بي جهت امتحان نكنيم و عاشق باشيم.

شرايطي كه در آن فرد بتواند محبت و عشق خود را به جنس مخالف ابراز كند، چيزي غير از ازدواج نيست.

تنها ازدواج است كه عاشقان را به هم پيوند مي دهد و محبت كردن به يك ديگر را مجاز مي شمارد.

با ازدواج، امكان مناسبي براي انسان ها براي بروز عواطفشان فراهم مي شود.

عواطف، ارزشمندتر از آن است كه در محيطي غير از كانون گرم خانواده، به هدر بروند.

سكه محبت خود را در باتلاق هرزگي نيندازيم، بلكه در قلك دل دختر كوچكمان و قلب مهربان همسرمان پس انداز كنيم.

مطلوب تر اين است كه عشق، نتيجه و پي آمد ازدواج باشد، نه عامل و مقدمه ازدواج.

عشقي كه نتيجه و پي آمد ازدواج باشد، بسيار مطلوب تر از عشقي است كه عامل و مقدمه ازدواج باشد.

عشقي كه بر پايه ازدواج شكل مي گيرد، بسيار پايدارتر از ازدواجي است كه بر پايه عشق شكل مي گيرد.

دريافت عشق و محبت، هزينه اي دارد كه بايد بپردازيم و آن به عهده گرفتن مسئوليت زندگي دو نفره است.

اگر نمي تواني مسئوليت زندگي مشترك را به عهده بگيري، بهتر است رنج تنهايي را تحمل كني.

اگر زندگي سرشار از عشق را طلب مي كنيد كه به روح شما تازگي ببخشد، بايد روحيه رفاه طلبي خود را قرباني كنيد.

ص: 80

اگر از زندگي عشق را طلب مي كنيد، زندگي هم از شما مسئوليت پذيري مي طلبد.

روابط ويژه زوجين، تسكين دهنده ناآرامي ها و كشش هاي متعارض دوران جواني است.

در سايه محبت و عطوفت متقابل بين همسران، آرامش براي هر دو حاصل مي شود كه در كاهش نگراني ها بسيار مؤثر است.

در سايه محبت و عطوفت بين زوجين، براي هر دو آرامشي حاصل مي شود كه نگراني ها و آشفتگي ها را از بين مي برد.

گرماي محبت و عطوفت، يخ بندان نگراني را در بين همسران از بين مي برد.

هرگز براي قدرداني از همسرتان، منتظر كار مهم، بزرگ و خاصي از جانب او نباشيد. كارهاي كوچك و به ظاهر عادي و بي اهميت او نيز مي تواند راهي باشد تا شما به او بفهمانيد قدرش را مي دانيد و به تلاش او براي خوشحال كردنتان ارج مي نهيد.

بزرگ ترين دارايي زندگي، سپاس گزاري و بدترين و سخت ترين چيز، ناسپاسي است.

زنان دوست دارند دوستشان بدارند، ولي مردان نياز دارند تحسين شوند.

با تشويق، تحسين و قدرداني از شوهرتان، او را سرحال و زنده نگه داريد. هر كس كه روحيه ديگران را تقويت كند، روحيه خودش تقويت مي شود.

وقتي همسرت با تو در حال گفت وگوست يا با تو درددل مي كند، مشغول هر كاري هستي، از آن دست بكش.

ازدواج خوب اين نيست كه بهترين نفر را انتخاب كرده باشيد، بلكه اين است كه خود، بهترين همسر باشيد.

ص: 81

براي اينكه بهترين باشيد، ابتدا بايد خود را بشناسيد و از توانايي ها و نيز خواسته ها و وظايف خود آگاه باشيد و براي خودتان احترام قائل باشيد.

انساني كه خود را دوست نداشته باشد، نمي تواند ديگران را دوست بدارد و به آنها عشق بورزد. اگر خودتان را دوست نداشته باشيد، همسرتان نيز شما را كاملاً دوست نخواهد داشت.

نشاط و سرزندگي زن، به محبت مرد وابسته است.

زن، عشق و احساساتش را با كلمات بيان مي كند و نياز دارد با شنيدن كلمات، عشق و احساسات را از ديگران دريافت كند.

زن، به نرمش و كلمات محبت آميز نياز دارد، ولي مردان با رفتار و عمل، عشق و احساسات خود را بيان مي كنند.

نياز عاطفي زن، اين است كه جمله «دوستت دارم» را بارها از زبان همسرش بشنود و از اين راه، به آرامش روحي و اعتماد به نفس دست يابد.

يكي از خصوصيات مردان، اين است كه كمتر احساسات و عواطف خود را بروز مي دهند. بنابراين، در ابراز محبت خود به همسرشان، كمي با مشكل مواجه مي شوند. اگر مردان به تفاوت هاي موجود بين زن و مرد توجه داشته باشند و بدانند با كمي ابراز محبت، به گرماي زندگي خود مي افزايند، با كمي تلاش، احساسات خود را بروز خواهند داد.

گاهي عشق پس از ازدواج پديد مي آيد و گاهي پيش از آن. پس نگران نباش و زندگي ات را با مهرباني شروع كن.

براي پايداري رابطه اي عاطفي بايد از نگاهمان شروع كنيم. عاشقانه نگاه كنيم، عاشقانه حرف بزنيم و عاشقانه بشنويم.

هر چه آدم ها سالم تر باشند، حس تقديرشان در زندگي مشترك فزون تر است.

ص: 82

ازدواجي كه به تشكيل كانون محبت و عاطفه نينجامد، شايد از نظر عرفي و قانوني صحيح باشد، اما از نظر عقلي مطلوب نيست.

ازدواج آسان، يعني فقط دوست داشتن، نه در پي زرق و برق بودن و چشم و هم چشمي كودكانه اي كه از همان ابتدا تلخ كامي را به همراه دارد.

محل ابراز محبت و مودّت، كانون گرم خانواده است.

يكي از اهداف ازدواج، روابط گرم و تعاملات ميان افراد است كه مي تواند موجب رشد و پيشرفت افراد و در نهايت جامعه شود.

ازدواج فقط برطرف كننده نيازهاي جسمي انسان ها نيست، بلكه به رفع نيازهاي روحي، رواني و معنوي انسان ها نيز توجه دارد.

سلامت فكري جامعه در گروي داشتن خانواده هاي سالم، اقتصاد پويا و مديريت صحيح است.

آرامش در خانواده، با مهرباني اعضاي خانواده پديد مي آيد.

اگر خانواده، اعضاي خود را از نظر محبت تأمين كند، جامعه نيز از محبت لبريز مي شود.

از ديدگاه اسلام، آرامش رواني حاصل از ازدواج و مهر و مودّت بين زن و شوهر، از نشانه هاي الهي به شمار مي آيد.

بدون صداقت، وفاداري و اعتماد، درخت محبت بين زوجين بارور نمي شود.

صداقت، وفاداري و اعتماد، اركان اصلي شكل گيري محبت خالصانه بين زن و شوهر است.

شخصي كه از ايمان و اخلاق تهي باشد، نمي تواند محبت به خانواده را به خوبي در دلش بپروراند.

ص: 83

مهم ترين كاركردي كه خانواده موفق دارد، ارضاي نيازهاي عاطفي اعضاي خانواده است.

هر فردي بايد احساس كند افراد دوستش دارند و براي او احترام قائل هستند و او را همان طور كه هست، مي پسندند و مي پذيرند.

خانواده، پايگاه اساسي تشكيل حس اعتماد به خود و احساس امنيت رواني _ عاطفي هر انساني است.

كودكي كه با شادي و آرامش پرورش يابد، فرصت دارد به زندگي اميدوار شود و ديدگاه مثبت و مفيدي نسبت به دنياي خود داشته باشد.

كودكي كه در آغاز زندگي، شادي و آرامش را تجربه كرده باشد، مي تواند به زندگي از دريچه اميد و موفقيت نگاه كند.

طبيعي ترين شكل خانواده اين است كه هيچ عاملي جز مرگ نتواند پيوند زناشويي را بگسلد و ميان زن و شوهر جدايي بيفكند.

سلام دادن به جمع خانواده، به ويژه سلام دادن زن و شوهر به يك ديگر، نشاط آور و شادي بخش است.

زن ايراني به دليل گوهر ايمان كه در وجودش نهادينه شده است، در انقلاب، مشاركت و با حضور خود، مردان را به قيام تشويق كرد. از اين رو، يكي از پايههاي اساسي پيروزي انقلاب به شمار آمد.

براي دست يافتن به وضعيت مطلوب در زمينه روابط زن و مرد در كانون خانواده، نهادها بايد در برنامه ريزي منسجم و هماهنگ، جوانان كشور را پيش از رسيدن به سن ازدواج، با حقوق و مسئوليتهاي خانوادگيشان آشنا كنند و آموزههاي اسلامي موجود در اين زمينه را به آنها آموزش دهند تا اخلاق و ارزشهاي اسلامي در كانون خانواده رعايت شوند.

ص: 84

آنچه به زندگي خانوادگي معنا ميبخشد، مودّت و رحمتي است كه خالق هستي در ميان زن و مرد قرار داده است.(1)

اگر مرد و زن (پدر و مادر) روش زندگي عاشقانه را ياد بگيرند، خوش بختي بچه هايشان تا حد زيادي تضمين مي شود.

خانواده مي تواند با جامعه پذير كردن درستِ اعضاي خود، به تقويت هم بستگي عمومي و حس غم خواري كمك كند و امنيت اجتماعي را اعتلا بخشد و خواسته هاي نسل نو را مديريت كند.

خانواده مي تواند در بُعد سياسي با پرورش نسل مشاركت پذير، به نظام سياسي كشور اقتدار بخشد و در تعاملي دو سويه، نظام را كنترل و هدايت كند.

هر خانواده مي تواند با اصلاح فرهنگ توليد، توزيع و مصرف و نهادينه ساختن روحيه كار و تلاش، اقتدار اقتصادي كشور را تضمين كند.

ص: 85

ص: 86

درست است كه تعهد به دنبال تأهل است، اما همه آزادي هاي دوران تجرد، شيرين و ماندگار نيستند.

فرد متأهل دچار محدوديت مي شود، اما در عوض به شيريني ماندگار زندگي دست مي يابد.

از دست دادن برخي آزادي ها در قبال به دست آوردن آرامشي حاصل از عشق ماندگار، بسيار زيباست.

افراد مجرد بيشتر از متأهلان در خطر بزهكاري و انجام اعمال خلاف هستند.

براي اينكه بتوانيم جامعه خود را از بزهكاري نجات دهيم، بهتر است زمينه ازدواج جوانان را فراهم كنيم.

اگر هزينه اي كه صرف بازپروري بزهكاران مي كنيم، صرف تأمين ازدواج و شغل جوانان كنيم، زودتر به نتيجه مي رسيم.

چون تأهل ارزشمند است، بسياري از صاحب خانه ها و صاحبان كار، فقط افراد متأهل را مي پذيرند.

مرد مجردي كه به تأمين آسايش كسي متعهد نيست، چگونه مي تواند به موجر خود اطمينان دهد كه آسايش او را به هم نمي زند؟

به جوانان مسئوليت پذيري را بياموزيم، قبل از آنكه اعتياد و بزهكاري آنها را در بند كشد.

مجردهايي كه وقت اضافه اي دارند، هر لحظه احتمال دارد آن را در جايي كه بايسته نيست، صرف كنند.

وقتي خودمان خانواده تشكيل مي دهيم، تمام ايده هايي كه به صورت تئوري شناخته بوديم، در زندگي اجرا مي كنيم.

بر اساس آمار موفقيت در بين متأهلان، تأهل، ميزان موفقيت افراد را بالا مي برد.

ص: 87

نگريستن به جهان با دو چشم بسيار زيباتر، آسان تر از نگريستن با يك چشم است.

پرنده بلندپرواز، شكوه پروازش را مديون همكاري هر دو بالش است.

بياييد با ازدواج، عشق را نثار كسي كنيم كه لياقت دريافتش را دارد.

عشق ورزيدن به جنس مخالف، وقتي تعهدي در قبال تو ندارد، همانند هدر دادن منابع يافت ناشدني است.

مهرورزي ات را جايي خرج كن كه محبت و عشق پايداري دريافت كني.

اگر احساسات را در چارچوبي امن به نام خانواده ابراز كنيم، جامعه دست خوش هيجان هاي كاذب نخواهد شد.

جامعه آرام تر، در پرتوي تخليه هيجان هايي منطقي تر.

مجرد، يعني خواستن، دوست داشتن و نيافتن آنچه مي خواهي. متأهل، يعني خواستن، عشق ورزيدن و يافتن آنچه آرامش زاست.

عشقي كه بر پايه ايي سست نهاده شود، هيچ گاه به پايداري عشقي نيست كه در تأهل ايجاد مي شود.

پايداري لبخندي كه همسر بر چهره مي نشاند، بسيار بيشتر از لذت هوسي است كه دوست برايت به ارمغان مي آورد.

هيچ گاه جامعه بر پايه هاي لرزان بنيان هاي غير متأهلي پايدار نمي ماند.

تجرد، پايه هاي لرزان اجتماع است و سبب سقوط ارزش ها مي شود.

كدام واژه بيشتر به شما آرامش مي دهد؛ همسري فداكار يا دوستي صميمي؟

دوست هر قدر هم صميمي باشد، باز هم همسري فداكار نيست و تعهد به ماندن ندارد.

ص: 88

كدام پيمان بدون رنگ خدا پايدار و موفق مي ماند؟ تأهل، پيماني است كه رنگ خدايي دارد.

نداشتن تصميم قطعي براي انتخاب شريكي مناسب، آينده را مبهم و جوانان را سردرگم مي كند.

يكي از پي آمدهاي عادت به زندگي مجردي، عادت به خودمحوري و تحمل نكردن شخص ديگر و نپذيرفتن مسئوليت زندگي است.

آمارهاي امروز نشان مي دهد پسران بيش از دختران در خانه هاي مجردي زندگي مي كنند.

آيا مي دانيد تغيير نگرش جوانان به زندگي باعث شده ازدواج، اولويت هفتم يا هشتم زندگي آنان باشد؟

زندگي مجردي باعث تعارض و بحران هاي اجتماعي خواهد شد.

جواني كه مهارت هاي لازم زندگي را فرا نگرفته است، نمي تواند به سوي هدف اصلي زندگي كه ازدواج و به كمال رسيدن است، گام بردارد.

تجرد از عوارض زندگي مدرن است.

استرس و ناامني رواني و اجتماعي سبب كاهش تحمل افراد مي شود و به رشد زندگي مجردي كمك مي كند.

فردگرايي وتجرد در كشور ما قدمت ندارد.

فردگرايي و تجرد در جامعه ما پديده اي نوظهور و برخاسته از فرهنگ اشتباه مدرنيته است.

زندگي مجردي، ژستي غربي در جامعه شرقي است.

اگر جواني مجبور به زندگي مجردي شد، بايد براي اين نوع زندگي، آموزش ها و مهارت هاي صحيح را دريافت كرده باشد.

ص: 89

اگر ضرورتي براي زندگي مجردي پيش آمد، نبايد عمر اين نوع زندگي طولاني باشد و جوان بايد هر چه زودتر به آغوش خانواده بازگردد.

از آنجا كه انسان موجودي اجتماعي است، پذيرش زندگي مجردي مطلوب فطرت فرد نيست.

انحرافات موجود در زندگي مجردي موجب مشكلات روحي جوان مي شود.

اگر آرامش و احترام در محيط خانه، جوان را در برگيرد، هيچ گاه او را به سوي زندگي مجردي سوق نمي دهد.

هنگامي كه كودك اتاق شخصي اش را بر حضور در كنار خانواده ترجيح مي دهد، مشكلات آرام آرام نمود پيدا مي كنند.

بياييد كمي بينديشيم و ببينيم چرا جوانان زندگي مجردي را انتخاب مي كنند؟

كسي كه طعم شيرين زندگي در خانواده اي متعادل و اجتماعي را چشيده باشد، از طعم تلخ تنهايي و تجرد بي زار است.

توانايي هاي جوانان در اداره خانواده را برجسته كنيم تا جوانان راحت تر بتوانند مسئوليت خانواده را به عهده بگيرند.

زيستن در خانواده اي فعال و شاد، جوان را از گرايش به تنهازيستي باز مي دارد.

سال هاي طلايي، عمر جواني است و روزهاي طلايي، روزهاي شروع آرامش و عشق ورزي و ازدواج است.

پناه بردن به زندگي مجردي، سختي هاي زندگي را كاهش نمي دهد، بلكه اميد به آينده بهتر را كاهش مي دهد.

اگر مهارت كافي براي برقراري ارتباط داشته باشيم، دلهره ها براي پذيرش تأهل كاهش مي يابد.

ص: 90

كسي كه همدمي مناسب براي تنهايي خود دارد، به مراتب آسايش بيشتري را تجربه مي كند، نسبت به كسي كه به تنهايي ها پناه مي برد.

فرد متأهل بانشاط، بيش از مجردي كه روح خسته اي دارد، براي جامعه كارآيي دارد.

برطرف كردن مشكلات مجردان بسيار سخت تر از مشكلات متأهلان است.

مجردها و متأهل ها، هر يك سختي هاي خاص دوران خود را دارند، اما سختي هاي زندگي متأهلان حل شدني است.

اگر به مشكلات زندگي متأهلان و مجردها بنگريم، مي بينيم مشكلات مجردها سخت تر حل مي شوند.

هر انساني مشكلات خاص خودش را دارد، اما وقتي همسري همدل در كنارت باشد، راحت تر با مشكلات كنار مي آيي.

برخلاف تجرد، تأهل مي تواند شادي را به زندگي شما هديه كند.

اجتماع و خانواده، در افزايش تمايل به زندگي مجردي نقش به سزايي دارد.

درصد تأهل يا تجرد جوانان جامعه بر پويايي اجتماع اثر مستقيمي خواهد داشت.

برخي جوانان متأهل با بازگو كردن خوش بختي هاي خود مي توانند مشوّق خوبي براي جوانان مجرد باشند.

دل، گوهر گران بهايي است. با پيوندي متعالي با گوهري ديگر بهاي آن را افزون كنيم.

گوهر خرد و منطق در متأهل ها، خودنمايي بيشتري دارد تا مجردها.

جوان مجرد همچون غنچه اي است كه با ازدواج كردن مي شكفد.

افرادي كه تجربه سال ها تنها زيستن را دارند، مزاياي با هم بودن را تأييد مي كنند.

ص: 91

مديريت زندگي با همه مشكلاتش، بيشتر نيازمند حمايت سازمان ها و نهادهاست.

اگر در زندگي مجردي افراط شود، بي شك، به ناهنجاري هاي اجتماعي دامن مي زند.

طولاني شدن زندگي مجردي، صدمات جبران ناپذيري بر روان فرد وارد مي سازد.

در كنار خانواده بودن، در رسيدن به موفقيت تأثير چشم گيري دارد.

بهترين مأمن براي ابراز احساسات دروني، آغوش گرم خانواده است.

در اجتماع امروز، خطرهاي زيادي، جوان مجرد را تهديد مي كند.

خانه هاي مجردي؛ كعبه آمال يا كلبه ويران؟

جوانان افسرده و بي نشاط بيشتر به انتخاب زندگي مجردي تمايل نشان مي دهند.

براي اينكه جوان بتواند مسئوليت زندگي اش را به عهده بگيرد، به حمايت اجتماع هم نياز دارد.

جواني كه در برابر يك فرد متعهد نباشد، آيا مي تواند در برابر جامعه متعهد بماند؟

مشكلات معيشتي بيشترين درصد علت تمايل به زندگي مجردي را به خود اختصاص داده است.

اگر خواهان جامعه سالمي هستيم، بايد به خوبي از متأهلان حمايت كنيم.

بي ميلي براي بازگشت به خانه پس از پايان تحصيلات، در موارد بسياري باعث پيدايش خانه هاي مجردي شده است.

ص: 92

اگر جوان آموزش هاي لازم را ديده باشد، مي تواند از زندگي مجردي موقت خود تجربه هاي مفيدي به دست آورد.

لذتي كه انسان هنگام حل مشكلات در كنار همسرش مي برد، هيچ گاه در دوستي هاي مجردي كسب نمي كند.

اگر جامعه به سمت پذيرش زندگي مجردي پيش رود، اهدافش از تعالي نزول خواهد كرد.

اگر در جامعه، اولويت با متأهلان باشد، گرايش به برگزيدن زندگي مجردي كاهش خواهد يافت.

شادي حقيقي در تقسيم كردن زيبايي آن با شريك زندگي است.

فرد متأهل، اهدافي طلايي تر و واقعي تر از فرد مجرد دارد.

تلاش هاي مردان متأهل براي پايداري قوانين زندگي موجب پايداري جامعه مي شود.

بهار تأهل را به بهار عمر خود، يعني جواني گره بزنيم و از آثار آن بهره مند شويم.

به جواناني كه در بهار عمر هستند، كمك كنيم تا به بهار تأهل هم برسند و زندگي شان باطراوت شود.

تأهل كسب آسودگي در كنار عشقي پايدار است.

مجرد بودن به معناي آزاد زيستن نيست. جوان مجرد همان اندازه كه در بند عشق و تعهد نيست. دربند هوس و سردرگمي است.

با ازدواج، فكر از درگيري رهايي مي يابد.

فرد مجرد هنگام بروز مشكلات، هم فكري صميمي نمي يابد.

ص: 93

وقتي همسري دل سوز كنارت باشد، هنگام مشكلات خود را تنها و بي ياور نمي بيني.

يكي از دلايل تجرد؛ بي زاري از جنس مخالف و داشتن شكست در روابط بي دوام قبلي با جنس مخالف است.

ازدواج، بهترين راه براي در امان ماندن از بسياري از انحراف ها است.

هيچ گاه تأهل، تعهد نسبت به دوستان و خانواده را كم رنگ نمي كند.

ازدواج مي تواند انگيزه هاي تحصيل و يافتن حرفه بهتر را در فرد تقويت كند.

شكست ديگران در ازدواج، تجربه هايي مفيد براي بناي ازدواج صحيح است؛ نه گريز از آن.

براي ازدواج ياري خداوند را در باورت بگنجان.

شخص مجرد تا ازدواج نكند، هيچ گاه طعم شيرين عشق متقابل را نمي چشد.

تأهل، گرفتاري نيست، بلكه رهايي از مشغله هاي ذهني آزاردهنده است.

آيا مي دانيد بيشتر افراد موفق، موفقيت هايشان را مديون همسرانشان هستند؟

اعتقاد نداشتن به عشق، فرد را به مجرد ماندن تشويق مي كند.

هيچ مجردي نمي تواند خود را از انحراف در امان بداند.

جواني كه دل در گروي محبت دلي دارد، اميدوارتر از جواني است كه دلش را تنها مي بيند.

آفت اصلي زندگي مجردي، كاهش عواطف و احساسات است.

گاهي هدف ها آن قدر كوچك مي شوند كه تنها در قالب تنهايي مي گنجند. با ازدواج، اهدافمان را بزرگ كنيم!

ص: 94

ص: 95

وقتي فرزند در خانه است، مسائل را از والدين مي آموزد و وقتي در مدرسه است، از مربيان و معلمان. بنابراين، وظيفه مربيان و والدين در آموختن ارزش هاي اسلامي به فرزندان، بيش از ديگران است.

والدين مي توانند بعد از پايان هر نماز، به گونه اي كه فرزندانشان مي شنوند، آنان را با ذكر نام، دعا كنند و از خداوند براي آنان، عزت در دنيا و پاداش اخروي بخواهند. اين امر، علاقه فرزند را به نماز بيشتر خواهد كرد.

اوقات فراغت كودكان و نوجوانان مي تواند پر از جنب و جوش باشد. آنها را به كلاس و درس محدود نكنيم.

براي اوقات فراغت فرزندانمان، به شكل درست و اصولي برنامه ريزي كنيم.

اوقات فراغت، اوقات دوست داشتني كودك است. آن را با بداخلاقي به كام فرزندمان تلخ نكنيم.

براي پر كردن اوقات فراغت فرزندانمان، با كارشناسان مشورت كنيم.

اوقات فراغت، زماني براي استراحت ذهن و تن فرزندان و آمادگي آنها براي شروع تلاشي دوباره در زمينه آموزش است.

با فرزندان خود رفيق باشيم تا آنها به ما اطمينان كنند.

خانواده اي موفق است كه مهارت هاي مختلف را به فرزندش مي آموزد: مهارت دوست داشتن، مهارت مفيد بودن، مهارت خوبي كردن.

مهارت هاي فني را در دوره هاي مختلف به فرزندانمان بياموزيم.

اوقات فراغت فرزندانمان مي تواند زمان يادگيري مهارت هاي مختلف فني و فكري و جسمي براي آنها باشد.

مهارت هاي مختلف در زندگي، راه گشاي ما هستند. پس تا دير نشده، مهارت هاي لازم را بياموزيم و به كودكانمان ياد بدهيم.

ص: 96

با رفاقت و دوستي آنچه را مي پسنديم و مي خواهيم، به آساني به كودكانمان ياد مي دهيم.

پدر و مادري كه با فرزندش رفيق است، آغوش امن خانواده را براي كودكش ايمن مي كند.

هيچ وقت براي رفاقت با فرزندان دير نيست. فرزند ما شايد همين امروز منتظر لبخند مهربانمان باشد.

خانواده اي كه مديريت اقتصادي را به فرزند خود مي آموزد، اقتصاد سالم و پوياي آينده جامعه را رقم خواهد زد.

با خريدن قلك كوچكي براي فرزندمان، به او مي آموزيم چگونه داشته هايش را پس انداز كند؛ زيرا قطره قطره جمع گردد، وانگهي دريا شود.

خريد به اندازه نياز باعث مي شود مواد غذايي خانه ما هميشه تازه باشد و فرزندانمان براي نكته هاي مهم اقتصادي خانواده ارزش قائل شوند.

در زندگي شهري، امكانات رفاهي بيشتري هست، اما زندگي در اين محيط، قواعد و قوانيني دارد. ما چه قدر قوانين شهرنشيني را مي شناسيم و چقدر اين قوانين را به فرزندانمان آموزش داده ايم؟

صحبت كردن با تلفن در مترو، اتوبوس و مكان هاي عمومي سبب آلودگي صوتي مي شود و تجاوز به حقوق ديگران است.

به فرزندانمان بياموزيم در مترو، اتوبوس، تاكسي يا ديگر مكان هاي عمومي، بلند صحبت نكنند؛ زيرا بي احترامي به حقوق ديگران است.

به فرزندانمان بياموزيم از خريدهاي بي جا و غير ضروري بپرهيزند. با اين شيوه مي توانيم مديريت اقتصاد خانواده را به آنها آموزش دهيم.

ص: 97

با مهرباني كردن به همسرمان، دوست داشتن را به فرزندمان بياموزيم.

آموزش عملي د ستورهاي اخلاقي پسند يد ه به كود ك و بازد اشتن او از كارهاي ناپسند، د ر رشد اخلاقي كود ك اهميت فراواني دارد.

به فرزندانمان بياموزيم شايد كسي در همين نزديكي به نگاه مهربان ما نيازمند است.

يادمان باشد به فرزندانمان بياموزيم: زماني مهرباني ماندگار است كه بي چشم داشت و بي منت باشد.

برخي پدران و مادران به فرزندان خود لبخند مي آموزند. به اين بينديشيم كه ما به فرزندانمان چه آموخته ايم؟

خواستن، برنامه ريزي و تلاش، سه ركن اساسي رسيدن به هدف است. آنها را به كودكانمان بياموزيم.

ص: 98

ص: 99

زن و شوهر، به خاطر همديگر زندگي مي كنند؛ نه ديگران. زندگي آنها به خاطر بچه ها يا ترس از طلاق و حرف مردم نيست.

جذابيت زندگي به اين است كه هر روز بتوانيم به دنياي اختصاصي همسرمان نزديك تر شويم.

ياد بگيريم با درخواست هاي منطقي همسرمان، برخورد صحيح و منطقي داشته باشيم.

زن و مرد در كنار يك ديگر هستند، نه رودررو و رقيب يك ديگر. آنها رفيق هم هستند.

خانواده هاي خوش بخت تلاش دارند بچه هاي خوب و خوش بختي به جامعه تحويل دهند.

نسبت به همسر خود، نگرشي مطلوب و متعالي داشته باشيد. او را امانت الهي برشماريد و اين وديعه الهي را قدر بدانيد.

به همسر خود احترام بگذاريد و با وي محترمانه صحبت كنيد و در ارتباط با او، از عواطف سرشار و محبت بسيار دريغ نورزيد.

حقوق متقابل خود و همسرتان را بشناسيد و در ايفاي حقوق وي بكوشيد.

محبت، پيوندي دو طرفه است و اظهار محبت و ابراز آن بنيان زناشويي را استوار مي سازد.

قفل بسياري از مشكلات خانوادگي با كليد محبت گشوده مي شود.

فقط يك راه، براي گشودن قفل هاي زنگارگرفته قلب ديگران است و آن، استفاده از شاه كليد محبت است.

اگر مي خواهيد مهر و عطوفت در خانواده پايدار باشد، همسر خود را با القاب نيكو خطاب كنيد.

ص: 100

ارتباط كلامي مهرآميز، روابط ميان زن و شوهر را تقويت مي كند و در برآورده شدن خواسته هاي طرفين نقش به سزايي دارد.

همسر خود را فردي باارزش و برخوردار از كرامت انساني بدانيد.

همسر خود را فردي مستعد كمال، پيشرفت و تحول بپنداريد.

به پيشرفت و ترقي و رشد شخصيت همسرتان علاقه مند باشيد و زمينه را براي تحقق اين امر فراهم كنيد.

از راه ايجاد زمينه پيشرفت براي همسرتان، كانون خانواده را از زوال و فرسايش تدريجي مصون سازيد و عرصه زندگي را براي نوآوري ها بگشاييد.

با خريد هديه در مناسبت هاي مختلف، محبت خود را به صورت عملي به همسرتان نشان دهيد.

ستايش از نكات مثبت اخلاق همسرتان، در ايجاد فضايي گرم و صميمي و سرشار از اطمينان در خانواده، اثر به سزايي دارد.

فهرست كردن قابليت ها و صفات مثبت همسرتان، يادآوري آنها را در زمان هاي مقتضي آسان تر مي كند.

به موارد مثبت وجود و شخصيت همسر خود، توجه و مرتب به اين قابليت ها اشاره كنيد.

به جنبه هاي مشترك فكري و روحي خود و همسرتان توجه و آنها را تقويت كنيد.

به گونه اي عمل كنيد كه به تدريج خصايص مثبت و سازنده افراد خانواده افزايش يابد.

هنگام گفت وگو با همسرتان، به دقت به حرف او توجه كنيد و اجازه دهيد، حرفش را به طور كامل بيان كند.

ص: 101

باور كنيد همسرتان انساني منحصر به فرد است و ويژگي هاي مثبت و منفي دارد. براي همين، از مقايسه او با ديگران به شدت بپرهيزيد.

همسرتان را با گذشته اش مقايسه و تغييرات رفتاري و پيشرفت فكري و اخلاقي وي را تحسين كنيد.

سعي كنيد حالات و روحيات همسرتان را بشناسيد و از آرزوها و علايق وي فهرستي تهيه كنيد و از انتظارات او آگاه شويد.

باور كنيد هر كلمه و گفتار شما، در بردارنده بار عاطفي و رواني است كه بر همسرتان اثر مثبت و منفي دارد.

سعي كنيد از زبان نرم همراه با احترام و محبت با همسرتان استفاده كنيد. هرگز از كلمات توهين آميز و ملالت آور استفاده نكنيد.

رمز خوش بختي و توفيق بسياري از خانواده ها، صادق بودن آنها و بهره گيري از اين صفت برجسته انساني است.

به مديريت كانون خانواده اهميت دهيد و سعي كنيد در تصميم گيري و هدايت زندگي، هماهنگ باشيد.

در برخورد با مسايل زندگي، با همسرتان سياستي هماهنگ داشته باشيد.

براي بقا، تداوم و رشد خانواده و دست يابي به خوش بختي، مصلحت زندگي را بر منفعت شخصي خود ترجيح دهيد.

از لجاجت و رقابت ناسالم با همسرتان پرهيز كنيد و جاي آن را به يك دلي، يك رنگي، صميميت و رفاقت بدهيد.

يكي از مهم ترين عوامل تزلزل در بناي خانواده و آغاز نابساماني و مشكلات خانوادگي، لج بازي همسران است.

ص: 102

سعي كنيد همسرتان را آن گونه كه هست، بپذيريد و روابط خود را بر پايه دوستي و محبت تنظيم كنيد.

به اصل مشاركت در زندگي خانوادگي معتقد باشيد و همه كارها را خودتان انجام ندهيد، بلكه از همسر و فرزندانتان كمك بگيريد.

اگر به هر دليلي نمي توانيد در كار خانه به همسرتان كمك كنيد، حداقل ارزش كار او را ناديده نگيريد.

زوجين بايد كلام حق و منطق صحيح را از جانب هر كدام از طرفين كه باشد، بپذيرند.

براي تعادل در زندگي و كام يابي هر چه بيشتر، خوش خلق و گشاده رو باشيد و سعي كنيد گرد و غبار افسردگي را از چهره همسرتان بزداييد.

هرگز اجازه ندهيد افكار مأيوس كننده و منفي بر وجود اعضاي خانواده شما سايه افكند و ريشه هاي شادكامي و شادابي شما را از بين ببرد.

نارسايي ها و رنج هاي گذشته تان با همسرتان را فراموش كنيد و به آينده اي روشن بينديشيد.

سعي كنيد از تجربه ها و خاطره هاي تلخ زندگي ديگران عبرت بگيريد و از تجربه هاي خانواده هاي موفق بهره ببريد.

براي جلوگيري از تزلزل خانواده و آسيب هاي احتمالي، توقع ها و انتظارات شما از همسرتان بايد با امكانات و توان مندهاي وي متناسب باشد.

بايد سطح توقع هاي شما از همسرتان به اندازه سطح توانايي و دارايي او باشد.

خانواده هاي بسياري به خاطر چشم و هم چشمي، نشاط و شيريني زندگي را از دست داده اند. بياييد اين آفت را از زندگي هايمان دور كنيم.

ص: 103

گذشت و عفو نسبت به اشتباه هاي كوچك، آرامش بزرگي به زندگي شما هديه مي كند.

عيب همسرتان را به رخ او نكشيد و عيب پوشي را سرلوحه مناسبات با او قرار دهيد.

سعي كنيد اسرار و رازهاي دروني خانواده را نزد ديگران بازگو نكنيد و از اين طريق، اعتماد همسرتان را به خود جلب كنيد.

اگر مي خواهيد همسرتان نظريه هاي شما را بپذيرد، با لحن آمرانه سخن نگوييد، بلكه نظرتان را به عنوان پيشنهاد مطرح كنيد.

براي گفتن انتقاد كه تلخ است، ابتدا كام همسرتان را با بيان ويژگي هاي مثبتش شيرين كنيد تا سخن شما اثرگذار باشد.

با مطالعه كتاب هاي مختلف و شركت در مجالس مذهبي، اخلاقي و علمي، به رشد خانواده تان كمك كنيد.

با تقويت اعتماد به نفس و بهره گيري از تجربه هاي ارزنده ديگران، خود و افراد خانواده تان را براي برخورد منطقي با مشكلات زندگي آماده سازيد.

سعي كنيد با تفكر در زندگي خانواده هاي موفق و رمز توفيق آنان، اطلاعات خود، همسر و فرزندانتان را افزايش دهيد.

در گفت وگو با همسرتان، آرامش خود را حفظ كنيد. سعي كنيد عصباني نشويد و در صورت پديد آمدن اين حالت، بحث را ادامه ندهيد.

هنگامي كه عصباني هستيد، به اين گفتار حضرت علي عليه السلام توجه كنيد: «به هنگام خشم، نه تنبيه، نه دستور و نه تصميم».

سعي كنيد نگراني ها و افكار منفي محيط كارتان را به خانه تان منتقل نكنيد و آرامش اعضاي خانواده تان خانه را به هم نزنيد.

ص: 104

مردان و زناني از هنر، علم و تجربه مديريت برخوردارند كه از فرصت هاي به دست آمده در زندگي، حداكثر استفاده را مي كنند.

در زندگي خوش بين باشيد و با اين نگرش، سلامت عواطف و نشاط زندگي خود را تضمين كنيد.

با داشتن برنامه و التزام به اجراي آنها مي توانيد مشكلات زندگي خود را كاهش دهيد و از قواي حياتي خود و ديگر اعضاي خانواده به خوبي استفاده كنيد.

در تمام مراحل زندگي و در زندگي خانوادگي، خداوند را در نظر بگيريد و در گفتار و رفتار با همسرتان و ديگر اعضاي خانواده، نيت خود را خالص گردانيد.

ص: 105

ص: 106

عواطف و احساسات، مهم ترين نقش را در تكوين، رشد و پرورش شخصيت جوان و نوجوان دارند.

در كانون خانواده، گرايش ديني افراد تقويت مي شود و خميرمايه شخصيت مذهبي در آنان رشد مي يابد.

رفتارهاي انسان بر اساس ياد گيري است. اولين و مهم ترين پايگاه ياد گيري نيز كانون خانواد ه است.

خانه و خانواد ه پايه هاي اجتماعي شد ن و ساختار شخصيت كود ك را بنيان مي گذارند.

تربيت صحيح، اولين و اساسي ترين پايه سعاد ت فرد ي و اجتماعي كود ك است.

بايد محيط زندگي آرام باشد تا خانواد ه بتواند با د قت، صبر، آگاهي و عشق د ر تربيت كود كان بكوشد.

ميزان سلامت جسماني و رواني كودك، به روابط خانواده با وي بستگي دارد.

كودكاني كه در سنين اوليه، از نظر عاطفي و امنيتي در خانواده تأمين نمي شوند، به انواع مشكلات مبتلا مي شوند.

سلامت خانواده، تعادل شخصيتي والدين و آشنايي آنها به اصولي كه مي تواند محيط خانواده را سالم تر سازد، بسيار اهميت دارد

خانواده بايد از سلامت رواني و اجتماعي و تعادل شخصيتي والدين برخوردار باشد تا نسلي كارآمد و سالم تربيت كند.

افراد پلي بين خانواده و اجتماع هستند. بدين معني كه ويژگي هايي رواني _ اجتماعي خانواده را به اجتماع منتقل مي كنند.

ص: 107

خداوند، صبر را عامل افزايش توانايي و نيروي مقابله با سختي ها مي داند. هفتاد آيه درباره مورد صبر و آثار آن در زندگي فردي، اجتماعي و خانوادگي از سوي خداوند متعال نازل شده است.

قرآن براي صبر، اين فضيلت اخلاقي و عملي اهميت فراواني قائل است و آن را عصاره همه فضيلت ها و خميرمايه سعادت ها و ابزار رسيدن به خوش بختي مي داند. اگر خانواده صبر نداشته باشد و به آن عمل نكند، هرگز به خوش بختي نخواهد رسيد و كارآمد نخواهد بود.

حضرت علي عليه السلام ، صبر در كارها را به منزله سر براي بدن مي داند و مي فرمايد: «همچنان كه اگر سر از بدن جدا شود، بدن فاسد مي شود، هرگاه صبر نيز در كارها نباشد، كارها تباه مي گردد».(1)

در صورتي كه اعضاي خانواده از مهار خويش ناتوان باشند و در برابر مشكلات برد بار نباشند، خانواده به شدت آسيب مي بيند و نه تنها نياز فرد برآورده نمي شود، بلكه براي ديگران نيز مشكل ساز مي شود.

فشار رواني، اولين نتيجه بي صبري در برابر فشارهاست.

فرد صبور مي تواند در برابر حوادث، موفقيت و كارآمدي خانواده را حفظ كند، در حالي كه واكنش فوري و بدون انديشه در برابر رفتارهاي نامناسب ديگران سبب پشيماني مي شود.

فرزنداني كه در خانواده هاي بي صبر و عجول پرورش يافته اند، در اجتماع نيز دچار مشكل مي شوند؛ زيرا هميشه و در همه جا شرايط فراهم نيست كه خواسته هاي آنها برآورده شود.

ص: 108

كودكي كه صبر ندارد، مي پندارد هر چه مي خواهد، فوري در اختيارش قرار مي گيرد، اما وقتي به خواسته هايش نرسد، در برابر ديگر واكنش هاي نامطلوب از خود واكنش نشان مي دهد و اين امر در بسياري از موارد موجب دردسر براي فرد و خانواده اش مي شود.

صبر، كارآمدي خانواده را تضمين و كار آمدي جامعه انساني را تأمين مي كند.

اينكه خداوند مي فرمايد صبر عامل پيروزي مجاهدان است، تنها ثمره صبر منحصر به جبهه جنگ و مجاهدان نيست، بلكه در همه عرصه هاي زندگي، انسان به بردباري پايداري نياز دارد تا به پيروزي برسد. پيروزي در خانواده بدين معناست كه انسان با تشكيل خانواده كارآمد، به كمال و بالندگي برسد.

بر اساس آموزه هاي قرآني و روايي، راستي و راست گويي در كارآمدي همه بخش هاي زندگي انسان مؤثر است و توجه به اين آثار، انگيزه انسان براي گرايش و عمل به اين فضيلت بزرگ اخلاقي را افزايش مي دهد.

صداقت در گفتار و كردار، انسان را محبوب دل ها و مورد اعتماد اعضاي خانواده خود و جامعه انساني مي گرداند.

افراد صادق و درست كار در زندگي مشترك، آرامش رواني و احساس ايمني دارند؛ زيرا چيزي جز آنچه مي نمايند، نيستند تا از فاش شدن چهره پنهان خود نگران باشند.

وقتي فرد بداند محبوب ديگران نيست، خود را تنها و بي يار و ياور مي داند و نمي تواند استعداد هايش را شكوفا سازد و در راه رسيدن به كمال قدم بردارد. اين احساس غريزي در زن و مردي كه با هم تشكيل خانواده داده اند و از «من» بيرون آمده و به «ما» رسيده اند، بيشتر احساس مي شود.

ص: 109

زن و مرد انتظار دارند طرف مقابل، او را از صميم قلب دوست داشته باشد و علاقه مندي و محبتي، دو طرفه برقرار شود. در اين ميان، زن كه موجودي عاطفي و كانون محبت است، بيشتر به محبت همسرش نياز دارد.

زندگي زن، به عشق و علاقه وابسته است و هر چه محبوب تر باشد، شاداب تر خواهد بود و براي به دست آوردن محبوبيت بيشتر مي كوشد، اما اگر احساس كند محبوب همسرش نيست، خود را شكست خورده مي پندارد.

محبت دوطرفه، زن و مرد را به زندگي دل گرم و كانون خانواده را استوار مي سازد.

حضرت محمد صلي الله عليه و آله مي فرمايد: «بهترين زنان شما، زن هايي هستند كه داراي عشق و محبت باشند.»(1) در مورد مردها مي فرمايد: «هر كس از دوستان ما باشد، به همسرش بيشتر اظهار محبت مي كند و نيز هر چه ايمان انسان كامل تر باشد، به همسرش محبت بيشتر مي كند».(2)

در خانواده اي كه مهر و محبت وجود دارد و زوجين با آرامش، آسايش و علاقه مندي به يك ديگر در آن زندگي مي كنند، با توان مندي بيشتري مي توانند به تربيت فرزندانشان بپردازند.

وقتي فرزند در كانون پر از محبت و عاطفه پرورش يابد، روح او نيز آرام است و بهتر رشد مي كند و با الگو گيري از والدين خود، در آينده همسري مهربان و كارآمد خواهد بود و خانواده اي كارآمد نيز تشكيل خواهد داد.

آنچه سبب ناكارآمدي خانواده و طلاق عاطفي مي شود، نبود يا كمبود محبت بين اعضاي آن است.

ص: 110

وقتي محبت نباشد، اعضاي خانواده به خانه و يك ديگر دل بستگي ندارند و از نظر رواني جدا از يك ديگر زندگي مي كنند.

محبت، مانند قانون جاذبه زمين است. همان طور كه اين جهان، از اتم تا كهكشان ها بر اساس قانون جاذبه پابرجاست، خانه و خانواده نيز بر اساس قانون محبت استوار مي شود.

همان گونه كه اگر يك لحظه قانون جاذبه از بين برود، نظم به هم مي خورد، اگر در خانه نيز محبت نباشد، آن خانه نابود مي شود.

اگر محبت در خانواده نباشد و اعضاي آن نياز خود را به محبت ارضا نكنند، هيچ يك از اعضا نمي توانند وظايفشان را انجام دهند و در نتيجه، كارآمدي خانواده از بين مي رود.

همان گونه كه اجزاي ساختمان بدون ملاط به هم نمي چسبد و ساختمان پابرجا نمي شود، نظام خانواده نيز چنين است و ملاط آن محبت و رحمت است.

مرد يا زني كه كمبود محبت داشته باشد، براي تأمين سعادت و رفاه خانواده اش نمي كوشد و انرژي خود را صرف اموري مي كند كه ممكن است زمينه ساز ناهنجاري و فساد در خانواده و جامعه شود.

يكي از اموري كه سبب كارآمدي مي شود، اعتماد متقابل زوجين و وفاداري نسبت به يك ديگر است و زماني كه محبت در كار نباشد، احساس وفاداري و اعتماد تحقق نمي يابد.

بايد توجه داشت كه محبت و دوستي قلبي كافي نيست، بلكه بايد اين محبت در رفتار ها هم ديده شود.

ص: 111

افرادي كه در سيره و رفتار خانوادگي خويش، تكريم و احترام به حقوق اعضاي خانواده را روش و منش خويش قرار داده اند و از خانواده اي كارآمد و بالنده برخوردارند.

رعايت احترام متقابل، سبب استحكام روابط و نزديكي و مودّت بين همسران مي شود.

در منابع ديني، رعايت احترام زن به وسيله مرد، جزو حقوق اوست.(1) همچنين اگر زني به همسرش احترام نگذارد، لعنت مي شود.(2)

در خانواده اي كه رفتارهاي اعضاي خانواده احترام آميز باشد، روابط صميمانه خواهد بود.

روابط صميمي، مانع بروز بسياري از ناهنجاري ها و نابساماني ها مي شود. چنين خانواده اي، بانشاط و علاقه به اداره زندگي خود مي پردازد. بدين ترتيب زمينه شكوفايي استعدادها و بالندگي اعضا و كارآمدي آنان فراهم مي شود.

احساس حقارت در اعضاي خانواده، زمينه ساز ناكارآمدي و مانعي بر سر راه بالندگي و كمال است. امام علي عليه السلام مي فرمايد: «انساني كه حقارت نفس پيدا كرده، ديگر انتظار خير از او نمي رود. كساني كه نفسشان پست و خوار باشد، به خيرشان اميدي نداشته باش».(3)

مدارا با ديگر انسان ها نيز در پرتوي توجه به تكريم آنان معنا مي يابد. امير مؤمنان، علي عليه السلام در وصف مداراي پيامبر فرموده است: «پيامبر هميشه (و با همه افراد) خوش رو و خوش خوي بود و خشونت و درشت خويي در رفتارهاي ايشان مشاهده نمي شد».(4)

ص: 112

امام علي عليه السلام ، مدارا را سرلوحه برنامه هاي عملي و سيره خانوادگي و اجتماعي خويش قرار داده بود و مي فرمود: «كسي كه در امور خويش، سيره مدارا و سبك رفق و ملايمت و نرمي را پيش گيرد، به آنچه از ديگران انتظار دارد، خواهد رسيد».(1)

يادمان باشد: مهرباني و دل سوزي مخصوص كودكان نيست، بلكه بزرگ ترها نيز به آن نيازمندند و از دريافت آن لذت مي برند و موجب شادكامي و اميد به حال و آينده مي شود و در نهايت، زمينه ساز رشد، بالندگي و كمال زندگي مشترك خواهد بود.

اعضاي خانواده كارآمد در پرتوي خوش بيني به خداوند، به يك ديگر نيز خوش بين هستند و با رويكردي مثبت و سازنده به ديگر اعضا مي نگرند و در برخورد با آنان تمايل دارند به افكار، عملكرد ها و رفتارها از دريچه خوش بيني بنگرند.

حضرت علي عليه السلام مي فرمايد: «گمان نيكو به افراد، از بهترين خصايص و بزرگ ترين نعمت هاي خداوند متعال است».(2)

مهر و محبت نسبت به يك ديگر، يكي از اركان زندگي مشترك و عوامل كارآمدي خانواده است.

آن گاه كه اعضاي خانواده و به ويژه زوجين با در پيش گرفتن شيوه اي مثبت و سازنده و با خوش بيني با يك ديگر ارتباط برقرار سازند، كانون خانواده، سالم و كارآمد خواهد بود.

زن و شوهري كه دنبال زندگي شيرين و لذت بخش هستند، به همسر خود با ديد مثبت و خوش بينانه مي نگرند، جنبه هاي مثبت يك ديگر را در نظر مي گيرند و با ناديده گرفتن عيوب يك ديگر، پيوسته زندگي و رفتارها را زيبا مي بينند.

ص: 113

ص: 114

اگر همسرت بتواند بدون نگراني نيازهاي اوليه اش را به تو بيان كند، نشان دهنده موفقيت تو در ايجاد خانواده اي سالم است.

در خانواده سالم، حريم ها حفظ مي شود و هيچ كس به حريم ديگري آسيب نمي رساند.

زيباترين لحظات زندگي وقتي است كه ببيني شريك زندگي ات نگران سلامت جسم و روح توست و براي راحتي تو مي كوشد.

يادآوري خاطرات شيرين زندگي، كام زندگي را شيرين مي كند. پس خاطرات تلخ را از زندگي خود دور كنيم.

براي اقوام و همسايه ها ارزش قائل باشيم و اجازه بدهيم با حضورشان، شور و نشاط را به خانه ما ارمغان بياورند.

همسران بايد از امور مالي يك ديگر باخبر باشند و با هم براي رسيدن به اقتصادي پايدار بكوشند؛ زيرا اين امر به تنهايي ميسر نيست.

يكي از راه هاي استحكام بخشيدن به بنيان خانواده، استفاده از عبارت هاي عاطفي و دلنشين است.

در خانواده اي كه مرد و زن با عبارت هاي زيبا يك ديگر را صدا كنند، افزون بر اينكه به فرزندان چگونه سخن گفتن را مي آموزند، در قلب يك ديگر جايگاه ويژه اي خواهند يافت.

اگر مي خواهيد به كمال برسيد، زمينه هاي پيشرفت همسرتان را فراهم كنيد تا با كمك هم به جايگاهي كه لايق آن هستيد برسيد.

وقتي در زندگي مشترك، اختلاف نظر يا سوءتفاهمي شكل مي گيرد، به جاي سرزنش كردن يك ديگر و تفسير نادرست، به شناسايي مسئله، علت يابي و سرانجام راه يابي آن بپردازيد.

يادمان باشد: گاهي سوءتفاهم كوچكي مانند گلوله برفي، به تدريج به بهمن بزرگي تبديل مي شود و بنياد زندگي زناشويي را نابود مي كند.

ص: 115

لازمه ايجاد، حفظ و استمرار روابط زناشويي، داشتن تعهد، وفاداري، اعتقاد، انصاف، پذيرش متقابل، سعه صدر متقابل، تفاهم متقابل و اعتماد متقابل است.

با رعايت همه اصول زندگي نسبت به همسرتان احساس مسئوليت داشته باشيد و در خانواده فضايي سرشار از امنيت رواني و عاطفي ايجاد كنيد.

گفت وگوي بين همسران، نقش سوپاپ اطمينان را دارد كه مي تواند رابطه آنها را از خشم هاي ابراز نشده حفظ كند.

حفظ ارتباط كلامي مي تواند دو همسر را به هم نزديك تر كند.

گفت وگو درباره مسائل جزئي زندگي، به خوش بختي خانواده كمك مي كند.

كليات زندگي را در نظر بگيريم، اما درباره جزئيات هم با همسرمان گفت وگو كنيم.

درباره ترس ها و نگراني هايتان با همسرتان گفت وگو كنيد تا آنها دچار قضاوت يك جانبه نشوند.

وقتي درباره كليات با همسرتان صحبت مي كنيد، حس خوبي داريد، اما از صحبت درباره جزئيات نبايد غافل باشيد.

صحبت درباره دلواپسي هايتان سبب مي شود همسرتان شريك دلواپسي شما و تحمل آن آسان تر باشد.

گفت وگوي بسيار همسران با يك ديگر به ايجاد تفاهم بين آنها كمك مي كند.

وقتي همسر شما بداند دقيقاً چه برنامه اي داريد، مي توانيد مثل يك هم تيمي روي او حساب كنيد.

اگر دوست داريد براي رسيدن به اهداف و گذشتن از موانع از ياري همسرتان برخوردار باشيد، بايد با او گفت وگو كنيد.

ص: 116

گفت وگو با همسرتان درباره آرمان ها و موانع سبب ياري همسرتان براي رسيدن شما به اين اهداف است.

وقتي به همسرتان گفتيد، چه مكان ها و هدايايي را دوست مي داريد، به او امكان شاد كردنتان را داده ايد.

اگر از همسرتان دلخوريد، بهتر است بي پرده، دليل دلخوري خود را بيان كنيد و از كنايه زدن و كلي گويي بپرهيزيد.

لزومي ندارد غرولند كنيد. كافي است دوستانه به همسرتان بگوييد كه دقيقاً از چه چيزي دلخوريد.

يادتان باشد اگر مبهم و غير مستقيم با همسرتان صحبت كنيد، او نمي تواند متوجه منظور اصلي شما شود.

صحبت مبهم و غير مستقيم با همسر يعني؛ ايجاد فاصله و اضطراب.

يادتان باشد اگر همسرتان بخواهد بحران رابطه را حل كند، بايد از دليل اصلي مشكل باخبر باشد، نه از پي آمدهاي آن.

آيا مي دانيد انتقاد و سرزنش در درگيري لفظي خانوادگي سبب بروز حالت دفاعي در طرف مقابل مي شود؟

تعيين محدوديت زماني در بحث كلامي در خانواده سبب پيشرفت اصولي بحث مي شود.

خشم بخشي از هيجان است. گاهي نمي توان جلوي فوران آن را گرفت، اما مي توان آن را مهار كرد.

به همسرتان اطمينان بدهيد كه عصبانيت سبب كاهش محبت شما به او نشده است.

اگر هنگام بحث با همسرتان از كوره در نرويد، مي توانيد بحثي آرام و نتيجه بخش را تجربه كنيد.

ص: 117

وقتي قصد بحث كردن با همسرتان را داريد، در زمان حال باقي بمانيد و اجازه ندهيد كينه هاي گذشته محور بحث شوند.

متعهد شويد به شيوه اي منصفانه با همسر خود بحث كنيد تا اين بحث پايه عشق شما را محكم تر كند.

هرگز اجازه ندهيد همسرتان احساس كند زندگي مشترك، يعني محدود و بازداشته شدن از هر كار معقولي.

با همسر خود چنان رفتار كن كه در عين آزادي عمل، پاي بند كاشانه خود باشد.

آيا مي دانيد اگر نتوانيد احساس علاقه تان را به همسرتان نشان دهيد، ممكن است او احساس ناامني عاطفي كند؟

يادتان باشد اگر تمام هويت خود را در محبت همسر جست وجو كنيد، اعتماد به نفس خود را از بين مي بريد.

شعله محبت را بين خود و همسرتان روشن نگه داريد تا گرمابخش زندگي تان باشد.

با محبت، زندگيِ بي روحِ خانواده را رنگ آميزي كنيد.

ابراز عشق و محبت به همسر؛ يعني ايجاد شور و نشاط زندگي.

مهارت در گذر از چالش هاي زندگي؛ يعني رسيدن به يك زندگي آرام و زيبا.

براي داشتن زندگي آرام و محبت آميز، محبت كافي نيست. بايد مهارت حل بحران را داشته باشيم.

در آغاز زندگي همه چيز آرام و عاشقانه به نظر مي آيد، اما بايد ياد بگيريم چگونه ناآرامي ها را نيز عاشقانه از سر بگذرانيم.

آيا مي دانيد صداقت و راست گويي، اصلي ترين ويژگي رابطه سالم در دوره عقد است؟

ص: 118

صداقت در زندگي مشترك؛ يعني عشق عميق تر و محبت پايدارتر.

بسياري از اختلافاتي كه در زمان نامزدي ناديده گرفته مي شوند، پس از عروسي عميق تر مي شوند.

يادتان باشد با بازگو كردن اسرار زندگي خود براي ديگران، ديگر اسراري برايتان باقي نمي ماند.

صداقت در زندگي؛ يعني جلب اعتماد همسر.

بهتر است زوج هاي جوان را تشويق كنيم تا مسئوليت زندگي را به عهده بگيرند.

رابطه عاطفي زن و شوهر، سرچشمه همه عاطفه هاست.

رابطه زن و شوهر به قدمت خلقت آدم و به قداست متعالي ترين ارزش هاست.

زن، مرادش را در حُسن رابطه با شوهر مي يابد و مرد آرامشش را در گروي وجود زن مي داند.

ارتباط زن و مرد، به گستره همه عصرها و بركت تمام نسل هاست.

رابطه زن و شوهر، جلوه اي از برترين هنر زندگي و كامل ترين شكل ارتباط انساني است.

زن و شوهر انديشه اي هم سو، گامي هماهنگ و هدفي مشترك دارند.

نگاه بدون چشم پديد نمي آيد و چشم بدون نگاه خاصيتي ندارد. رابطه بين زن و شوهر، چنين رابطه اي است.

زن و شوهر مانند انگشتر و نگين، هريك سبب ارزشمند شدن وجود ديگري است.

چشمه، يعني آب و گواراترين آب از چشمه مي جوشد. محبت بين زن و شوهر بايد مانند آب و چشمه، مكمل هم باشد.

ص: 119

زن و مرد با ازدواج، صاحب گران بهاترين، پوشاننده ترين، راحت ترين، گرم ترين و بادوام ترين تن پوش ها مي شوند.

وقتي زيباترين رابطه بين زن و شوهر رخ مي دهد كه هر يك مي كوشد حامي عاطفي ديگري باشند.

ضعف ها و نارسايي هاي همسرتان را به نزديكان خود هم نگوييد.

همسران تن پوش يك ديگرند؛ يعني ضعف هاي او را مي پوشانند و زيبايي هاي او را آشكار مي سازند.

تواناترين همسران كساني هستند كه بتوانند هر روز به زندگي خود نشاط و تنوع بيشتري ببخشند.

هر روز با جلوه اي زيباتر از روز نخست آشنايي، مقابل همسر خود ظاهر شويد.

گيراترين نگاه و پرجاذبه ترين رفتارتان را نصيب همسرتان كنيد.

هيچ كس از آغاز زندگي، مهارت هاي زندگي مشترك را بلد نيست. اين مهارت ها به آموزش و كسب تجربه نياز دارد.

انسان ها از نافذترين جاذبه هاي حياتي بهره مندند و تنها بستر مشروع و مطلوب تبلور اين جاذبه ها، در ارتباط با همسر است.

زن و شوهر موفق، جز با زبان محبت با هم سخن نمي گويند.

سخن زرين و خوشايند، در خانواده فضايي سرشار از آرامش و نشاط ايجاد مي كند.

در خانواده اي متعادل، تنبيه، تهديد، تحقير و تخريب شخصيت وجود ندارد.

ابراز محبت در زندگي؛ يعني سلامت خانواده.

محبت مثل عطر است، فقط وقتي اثر دارد كه از آن استفاده شود.

تا وقتي محبت خود را به همسرتان نشان نداده ايد، هر فاصله اي كه ايجاد شود، بايد خودتان را مقصر بدانيد.

ص: 120

دروغ و بدزباني، تندخويي و ناسپاسي، هريك به تنهايي براي زندگي سالم آفتي جدي است.

اگر زندگي بادوام و مطلوب مي خواهيد، هم دلي و همراهي با همسر را فراموش نكنيد.

خودمحوري در زندگي مشترك، معنايي ندارد.

همواره از خزانه دل خود، به همسرتان عشق زرين ببخشيد تا او داراترين فرد زمين باشد.

گاه گفتار محبت آميز، شفابخش دردها و رنج هاي روحي همسر شماست.

نشان دادن عشقي كه در دل داريد، همسرتان را نسبت به شما عاشق تر مي كند.

گاه محبتي ساده و صميمي، دردهاي شديد روحي را نابود مي كند.

بي خرج ترين درمان براي شديدترين بيماري هاي روحي، ابراز عشق و محبت با زباني رساست.

نتيجه ناسپاسي و قدرنشناسي، بي اعتنايي و سرد شدن همسر نسبت به زندگي است.

هميشه به زحمت و تلاش همسرتان بنگريد، نه به نتيجه اي كه به دست مي آورد.

يادتان باشد مرد كم درآمدِ فعال، بهتر از مردي است كه از راه هاي نامشروع، پول زيادي به دست مي آورد.

وقتي خانواده، قدردان تلاش پدر خانواده براي امرار معاش باشد، مرد بر تلاش خود مي افزايد.

ياد بگيريم از همسرمان براي زحماتش قدرداني كنيم.

گاهي حتي حضور همسر، قابل قدرداني است.

ص: 121

قدر همسر خود را بدانيم كه مايه آرامش زندگي ماست.

دروغ، آفت رابطه سالم در زندگي مشترك است.

بياييد به همسرمان دروغ نگوييم تا از فرزندان خود دروغ نشنويم.

وقتي از كسي دعوت مي كنيم در زندگي با ما شريك شود، ديگر خودخواهي و خودپسندي بي معناست.

ازدواج، يعني آرامش، يك رنگي و هم دلي.

خودمحوري در زندگي مشترك، از آنِ كساني است كه حقيقت ازدواج را درك نكرده اند.

بردباري و خويشتن داري، چاشني ازدواجي شيرين است.

رابطه با خانواده همسر، نه تنها اثر ناخوشايندي در زندگي ندارد، بلكه محبت به آنها سبب تحكيم زندگي ما مي شود.

به خانواده همسر خود محبت كن تا محبت عميق همسرت را ببيني.

همان طور كه همسر را جان خود مي داني، خانواده اش را مانند خانواده خودت بدان.

خانواده همسران جوان بايد بدانند فرزندانشان نمي توانند به اندازه دوران تجرد در اختيار آنان باشند.

همسران جوان را به خاطر تقسيم كردن اوقات خود بين همسر و والدين سرزنش نكنيم.

زن و شوهر فهيم، تمام تلاش خود را براي جلب رضايت همسرش به كار مي گيرد.

شادي را در دل همسر خود بارور كنيد تا به ثمر نشيند و زندگي شادي براي شما بسازد.

ص: 122

قهر و ستيزه هاي خانوادگي، بيش از اينكه شما را به مقصود برساند، آسايش را از شما مي گيرد.

هيچ كس با بدخلقي به خواسته اش نمي رسد.

بدخلقي؛ يعني نديدن زيبايي هاي زندگي.

بداخلاق و بددل نباشيد، اگر زندگي را زيبا مي خواهيد.

زندگي باغي است كه با عشق باقي است.

در زندگي مشغول دل باش، نه دل مشغول.

در زندگي اگر فرهاد باشي، همه دنيا برايت شيرين است.

كفويت زن و شوهر سبب هماهنگي و هم دلي در تمام امور زندگي مي شود.

بهشت در نزديكي كساني است كه رايحه عشق و محبت را در خانه خود جاري مي كنند.

بزرگ ترين ثروتي كه مرد مي تواند براي خانواده اش خرج كند، محبت و عشق عميقي است كه به آنها هديه مي دهد.

زندگي به روي افراد دليري كه شادي را از لابه لاي غم ها مي يابند، لبخند مي زند.

محبتي را كه در گلدان دل همسرت مي كاري، به مراقبت نياز دارد تا پژمرده نشود.

محبتي كه به فرزند خود ابراز مي كنيد، بايد كاملاً منطقي و اصولي باشد و سبب لوس شدن فرزندتان نشود.

هرگز به بهانه رسيدگي به فرزند، محبت كردن به همسر را فراموش نكنيد.

فرزند مانند ميوه اي بر درخت زندگي شماست. روزي كه فرزند به سراغ بخت خود برود، باز هم شماييد و درخت زندگي.

ص: 123

فرزند، ميوه درخت زندگي شماست. اگر قدر و ارزش درخت را ندانيد، فرزند را به خوبي به ثمر نخواهيد رساند.

درخت زندگي را با محبت پاس داريد تا فرزندان چون ميوه اي شيرين بر آن جلوه گر شوند.

غرق كردن فرزند در رفاه و برآوردن خواسته هاي بي حد و حصر او به سود وي نيست.

كودكي كه چنان تحت حمايت والدين باشد كه گويي در شيشه زندگي مي كند، بيرون از شيشه به سرعت خواهد پژمرد.

كمك كنيم فرزندانمان درختي تناور شوند، نه پيچكي كه براي ادامه حيات به محبت افراطي ما محتاج باشند.

اگر از رنگ محبت كه زيباترين رنگ تابلو آفرينش است، زياد استفاده شود، تابلويي نامناسب مي سازد.

ميزان موفقيت والدين در تربيت فرزندان، به ميزان اطلاعات آنها در اين باره بستگي دارد.

هيچ گاه خريد اسباب بازي يا كم كردن محدوديت ها را جاي گزين محبت منطقي به فرزند نكنيد.

با اين تصور كه كودك در مقابل ابراز محبت لوس مي شود، او را از اين حق طبيعي محروم نكنيم.

تنها چيزي كه باعث لوس شدن فرزندان شما مي شود، جاي گزين كردن چيزهاي ديگر به جاي محبت به آنان است.

محبت تعامل دو طرفه است كه هم به سود والدين و هم به نفع كودكان است.

ص: 124

يادمان باشد رعايت بسياري از شئون اسلامي در ديد و بازديدهاي خانوادگي موجب دوام خانواده و حفظ حريم زندگي مشترك است.

آيا در مهماني هاي خانوادگي به اندازه وسواسمان در نوع پذيرايي، به پوشش مناسبمان و حفظ حريم اهميت مي دهيم؟

ص: 128

ص: 126

دنياي مردان، استدلالي و دنياي زنان، احساسي است. راز صميميت ميان اين دو، درك يك ديگر است. بنابراين، پذيرش دنياي متفاوت همسران روشي براي احترام به يك ديگر است.

مردان هنگام سختي و فشار دوست دارند به درون خود بروند و مشكلات را در عالم ذهن خود حل كنند، اما وقتي زنان دچار مشكل مي شوند، دوست دارند حرف بزنند. در واقع آنان با حرف زدن صميمي مي شوند. پس فرصت به آنان براي حرف زدن، نشانه احترام به آنان است.

زنان هنگام گرفتاري دوست دارند علاوه بر حرف زدن، شنونده فعالي داشته باشند. مردان نيز دوست دارند كسي خلوت آنها را به هم نزند. گوش كردن به سخن زنان و راحت گذاردن مردان در خلوتگاه ذهني شان، احترام متقابل به شمار مي آيد.

زنان به خاطر برخورداري از دنياي احساسي شديد به خود حق مي دهند در مواردي اظهار ناراحتي كنند. مردان بايد اين حالت آنان را تحمل كنند. اين يكي از رازهاي صميميت است.

مردان نمي توانند در يك زمان هم حرف بزنند، هم احساس كنند و هم بينديشند، ولي زنان مي توانند. به همين جهت، يكي از راه هاي احترام به زنان، فرصت سخن گفتن براي تحقق احساس و فكر است.

مردان چون نيازمند اعتماد، تحسين، تأييد و تشويق هستند، اگر خانم ها به گونه اي رفتار كنند كه آنان احساس كنند همسرانشان به آنها اعتماد دارند، آنها را مي پذيرند. در كارهاي كوچك نيز از آنان تشكر و آنان را تشويق مي كنند و بر اين باورند كه محترم هستند.

مردان به دنبال آزادي و استقلال هستند. همسران آنها نبايد با حربه هايي كه در زندگي زناشويي در اختيار دارند، مردان را زير سلطه خود درآورند و

ص: 127

آنان را به مهره اي بي خاصيت در مديريت و تدبير منزل تبديل كنند. بنابراين، احترام به آنها در دادن حق تصميم گيري و نظارت به آنان تحقق مي يابد.

گاهي مردان و زنان با فاصله گرفتن موقت از همديگر، به روابط مرده خود شوك وارد مي كنند و آن را حيات تازه مي بخشند. به جاست كه گاهي دوري هاي يك ديگر را تحمل كنيد تا قدر نزديكي را بدانيد.

زن نيز مانند مرد، خود را دوست مي دارد و به حفظ شخصيتش علاقه مند است.

زن دوست دارد محترم و گرامي باشد. او از تحقير و توهين مي رنجد و اگر به او احترام گذاشته شود، احساس شخصيت مي كند و به كار و زندگي، دل گرم مي شود.

آقاي محترم! حتماً همسرت از شما انتظار دارد كه بيش از ديگران به وي احترام بگذاري. البته چنين انتظاري، حق اوست؛ زيرا تو را شريك زندگي و بهترين يار خويش مي شمارد.

خانم محترم! همسرت شبانه روز براي آسايش تو و فرزندانت زحمت مي كشد. آيا حق ندارد انتظار داشته باشد كه وجودش را غنيمت شماري و به وي احترام بگذاري؟

يادتان باشد احترام به همسر شما را كوچك نمي كند، بلكه حق شناسي، صفا و مودّت شما را به اثبات مي رساند.

در خانه، فضايي خلق كنيد كه همه به اين باور برسند: بدون هم بودن ممكن نيست و همه به يك ديگر نياز دارند.

بايد همه اعضاي خانواده حس پذيرش نظريه ها و باورهاي يك ديگر را داشته باشند.

ص: 128

تعامل و صميميت، كمك بزرگي براي بهتر كردن شرايط خانه است.

با مشورت، مقرراتي وضع كنيد؛ مقرراتي كه همه جنبه هاي موفقيت در نظر گرفته شده باشد.

والدين، به گونه اي روز خود را برنامه ريزي كنند كه در آن علاوه بر كار، زماني را هم به بودن در كنار كودكان اختصاص داده باشند.

شب ها دست كم يك ساعت را براي گفت وگو با هم در نظر بگيريد. در اين زمان، درباره اتفاقاتي كه در طول روز برايتان رخ داده است و تصميمات جديدي كه گرفته ايد، سخن بگوييد تا از نظريات ديگران نيز بهره مند شويد.

به علايق، نظريه ها، استعدادها و توانايي هاي هر يك از اعضاي خانواده احترام بگذاريد، حتي فرزند كوچولويي كه ممكن است در نگاه بعضي ها چندان جدي گرفته نشود.

گمان نكنيد همه بايد هم سليقه باشيد. به خاطر بسپاريد گوناگوني سليقه ها مي تواند به موفقيت خانواده كمك كند، البته به شرطي كه با گفت وگو و نظرسنجي، به بهترين تصميمي برسيد كه همه آن را قبول دارند.

بايد براي گرم شدن كانون خانواده، حس امنيت و آرامش را در خانه برقرار سازيد.

به خاطر بسپاريم: در كانون گرم خانواده، جايي براي دعوا، بحث و جدل نيست.

پدر و مادر عزيز! شادي و نشاط را از اركان اصلي خانه بدانيد.

نظم داشته باشيد. زمان مشخصي را براي خوابيدن، غذا خوردن، مهماني رفتن و تماشاي تلويزيون در نظر بگيريد.

به يك ديگر عشق بورزيد و هنگام بروز اختلاف، ملايم باشيد و با هم گفت وگو كنيد.

ص: 129

محبت كردن زن و شوهر به يك ديگر، جلوي ايجاد كدورت ميان آنان را مي گيرد و صميميت را صد چندان مي كند. فضاي خانه بايد مملو از ابراز محبت هاي كلامي و غير كلامي زن و شوهر به يك ديگر باشد.

هديه دادن، يكي از راه هاي ايجاد صميميت در زندگي به يك ديگر است.

از نشانه ها و عوامل افزايش صميميت اين است كه زن و شوهر براي خواسته ها و تمايلات همسر، بيش از خواسته و ميل خود ارزش قائل شوند و بكوشند تا حد امكان، به خواسته همسرشان عمل كنند.

صميميت يعني ورود عاطفي، احساسي و فكري به زندگي يك ديگر و اين يعني ارتباط و احساس نزديكي به هم در عميق ترين سطح ممكن و در همه حوزه هاي زندگي.

زن و شوهر به يك ديگر احترام بگذارند. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايد: «من اتخذ زوجة فليكرمها؛ كسي كه همسر اختيار مي كند، بايد او را احترام كند».

صحبت مؤدبانه، سلام كردن به يك ديگر و استقبال و بدرقه همسر، از مصاديق احترام گذاشتن همسران به يك ديگر است.

پذيرش همسر آن گونه كه هست، با همه عيب ها و ايرادهايش، دوستي و محبت طرف مقابل را بر مي انگيزد و فضاي خانه را پر از صميميت مي سازد.

در خانواده كه كانون انس و الفت است و بر اساس محبت بنا شده است، زن و شوهر بايد از خطاها و بدي هاي يك ديگر بگذرند و آنها را ناديده بگيرند. تنها در اين صورت است كه مي توانند در فضايي صميمي و آكنده از محبت زندگي كنند.

آيا مي دانيد احترام گذاشتن به والدين همسر و برخورد نيك با آنها، تا چه حد در جلب محبت همسر و افزايش صميميت ميان آنها مؤثر است؟

ص: 130

وقتي محيط خانواده امن و پر از آرامش باشد، همه اتفاق هاي خوب و بد، جور ديگري نمايان مي شود. پدر عاقلانه تر تصميم مي گيرد، مادر بادرايت تر عمل مي كند و فرزندان بهتر و بيشتر مي آموزند.

پدرها و مادرها با قبول مسئوليت به دنيا آوردن فرزند يا فرزندان مي پذيرند، پدر و مادر باشند و آنها را طوري تربيت كنند كه جامعه با افتخار آنها را بپذيرد.

پدران زحمت كش مي كوشند خانواده شان در رفاه باشند و مادران دل سوزانه مي كوشند تا فرزندانشان بهترين ها را داشته ها باشند، بدون اينكه خواستار قدرداني باشند.

مهرباني مادر و زحمت هاي پدر با هيچ چيز در دنيا قابل مقايسه نيست، اگر ما فرزندان قدر اين دنياي با ارزش را بدانيم.

بوسيدن دست هاي پدر، پس از سال ها تلاش، تنها كاري است كه از عهده ما فرزندان بر مي آيد. آن را دريغ نكنيم!

باور كنيم بعد از گذراندن عمري كه تمامش با گذشت و فداكاري براي به ثمر رساندن فرزندان به انتها رسيده، انصاف نيست پدرها و مادرهاي پيرمان را تنها بگذاريم.

از كودكي، احترام گذاشتن به بزرگ ترها، به ويژه پدر و مادر را به كودكانمان بياموزيم تا در آينده، گرفتار بي محبتي آنها نشويم.

قديمي ها مي گويند هر چه از اين دست بدهيم، از آن دست پس مي گيريم. به پدر و مادرمان نيكي كنيم تا فرزندانمان به ما نيكي كنند.

همه پدرها و مادرها براي فرزندانشان، بهترين ها را خواستارند. فرزندان هم بايد بياموزند كه در مقابل خود و ديگران، مسئوليت هايي دارند.

ص: 131

ص: 132

والدين كه عامل اصلي تربيت كودك هستند، مهم ترين نقش را در پرورش ديني وي ايفا مي كنند. آنها از يك سو، عامل وراثتند و از سوي ديگر، عامل محيط.

دامان والدين، نخستين مدرسه براي كودك است كه در آن، همت هاي بلند، ارزش هاي عالي، خلق و خوي نيكو يا به عكس، بدي ها، كج خلقي ها و انزواطلبي ها را مي آموزد.

علاقه كودك به پدر و مادر سبب مي شود تا به همانندسازي با ايشان همت گمارد. به همين جهت، رفتار والدين در تربيت فرزندان نقشي اساسي خواهد داشت.

براي اينكه الگوپذيري كودك از والدين در خانواده به نحو احسن صورت گيرد، مهم ترين عامل يكي بودن كردار و گفتار در خانواده است.

مادر اولين كسي است كه در دل بدون نقش كودك، نقش دلخواهش را نقاشي مي كند.

دل كودكان همچون موم است و در ابتدا به وسيله ايده ها و آرمان هاي مادر شكل مي گيرد.

اگر مادر در زمين خالي ذهن كودك، بذر بي ديني بپاشد و باعث گمراهي او شود، خود او نيز در اين بدبختي سهيم خواهد بود.

والديني كه اهل دين باشند، به راحتي مباني دين را به فرزند خود منتقل مي كنند و كودكانشان به نصيحت نيازي ندارند.

مادر، اولين مربي كودك است و آموزه هايش اصولي ترين بنياد تربيتي كودك.

خانواده هايي كه آرزو دارند فرزندان صالح، راست گو، معتقد و اهل نماز و عبادت داشته باشند، بايد خود چنين باشند.

والدين بايد از غريزه تقليد، بهره ببرند و تربيت ديني را از اين راه آغاز كنند.

ص: 133

والدين نمي توانند تنها با توسل به گفتار، كودكان خود را به رفتار نيك دعوت كنند، مگر آنكه با رفتار و عمل، گفتار خود را تأييد كنند.

عشق، كليد تربيت ديني است. كسب فضايل اخلاقي به واسطه عشق به خداوند حاصل شود.

والدين عزيز! رفتاري را كه از فرزندان خود انتظار داريد، به طور مشخص بيان كنيد و به طور دقيق به فرزندانتان بگوييد از او چه انتظاري داريد.

ميزان آگاهي خود را از توانايي ها و محدوديت هاي سني كودكان افزايش دهيد تا به اشتباه، انتظار يك فرد بالغ را از يك كودك نداشته باشيد.

بپذيريد كه فرزندتان بايد اشتباه هاي زيادي بكنند تا بتوانند رفتار صحيح را بياموزند.

به فرزندانتان فرصت دهيد و خطاهاي او را نوعي تجربه و فرصت براي يادگيري تلقي كنيد. بدين ترتيب، با سر زدن كوچك ترين اشتباه، فرزندتان را تنبيه نكنيد.

اگر از فرزندتان رفتاري ناشايست سر زد، بي آنكه با او برخورد كنيد، سر او داد نزنيد، ولي قاطع باشيد. تأخير در برخورد مناسب با كودك باعث مي شود كه او رفتار نادرست خود را فراموش كند و نيازي به اصلاح آن احساس نكند.

توقع نداشته باشيد كودكان تحت فرمان شما باشند. بعضي از آنها آرام هستند و بعضي ديگر، سركش و نافرمان.

اگر با خواسته فرزندتان مخالفت مي كنيد، فقط به طور لفظي مخالفت نكنيد، بلكه پي گير باشيد تا كودك دريابد شما كاملاً جدي و قاطع هستيد.

به فرزندتان بياموزيد هر عملي نتيجه اي دارد. به او بگوييد: «اگر به اين رفتار ناشايست خود ادامه بدهي، از فلان امتياز محروم خواهي شد.» اين بهترين تنبيه است.

ص: 134

بسياري از والدين گمان مي كنند مجازات هميشه بايد با داد و فرياد يا تنبيه فيزيكي همراه باشد، در حالي كه محروم كردن فرزند از چيزي كه دوست دارد، بهترين تنبيه است.

فراموش نكنيد كه براي همه كودكان يك نوع تنبيه كارآيي ندارد. بنابراين، با توجه به شناخت روحيات فرزند خود، فرهنگ خانواده و شرايط موجود، در اين زمينه، خلاقيت و ابتكار داشته باشيد.

هيچ گاه فرزندتان را كتك نزنيد، فرياد نكشيد و از روي خشم و نفرت و با چهره اي عصباني با او برخورد نكنيد؛ زيرا كودكان در همه حال به عشق و محبت شما نياز دارند، حتي در مواقعي كه عملي ناپسند مرتكب مي شوند.

هرگز به فرزندتان توهين نكنيد و مخالفت خود را با صداي آرام ابراز كنيد.

قاطع سخن بگوييد، حتي اگر مردد هستيد و دلتان نمي آيد او را از كار مورد علاقه اش منع كنيد؛ زيرا كودكان نياز دارند باور كنند شما كنترل امور را از دست نداده ايد و به اندازه كافي قدرتمند هستيد.

مجازات هايي تعيين كنيد كه بتوانيد زود هم آنها را اجرا كنيد؛ زيرا بايد دقيقاً در خاطر كودك بماند كه به چه دليل مجازات مي شود.

از فرزندتان انتظارهاي غير واقع بينانه نداشته باشيد. آيا بايد از كودكي خجالتي توقع داشته باشيد كه فوراً به غريبه ها سلام كند؟ به او فرصت دهيد كه كم كم با ديگران آشنا شود.

فراموش نكنيد با سر زدن هرگونه خطايي از جانب فرزندتان، نبايد زود خشمگين شويد و درصدد تعيين مجازاتي براي او باشيد.

اگر با كوچك ترين اشتباه فرزندتان، زود او را مجازات كنيد، فرزندتان اعتماد به نفس خود را از دست مي دهد و در سنين بالاتر اين مشكل براي او بيشتر مي شود و خود را در حل مشكلاتش ناتوان مي بيند.

ص: 135

بهتر است درباره كارهايي كه مي خواهيد انجام دهيد، به فرزندتان توضيح دهيد تا به مسائل واقع بينانه توجه كند.

حتماً به فرزندتان نشان دهيد كه او را دوست داريد.

سعي كنيد با رفتارهايي مثل گوش دادن، در آغوش گرفتن، تحسين كردن و مانع شدن از انجام كارهاي خطرناك، دوست داشتن خود را به فرزندانتان ابراز كنيد.

سعي كنيد هنگامي كه فرزندتان حضور دارد، با ديگران درباره روش هاي مختلف تربيتي بحث نكنيد.

آواي ملكوتي قرآن و نواي دل نشين اذكار نماز، حتي در دوران بارداري مادر موجب جنب و جوش و شكوفايي گرايش و احساسات ديني در كودك مي شود.

زنان، دست در دست مردان مي توانند نسل هايي را پرورش دهند كه وجودشان مالامال از عشق الهي است و در راه جلب رضايت او قدم برمي دارند.

براي هيچ زني، از اين بالاتر موفقيتي وجود ندارد كه بتواند قلب خانواده اش باشد و زيبايي، غنا، حيات، تكامل، مهرباني و لذت را هديه كند.

وظيفه زنان در بيرون از خانه نبايد نقش آنها را در كانون خانواده تضعيف سازد. حفظ بنياد خانواده، مسئوليت اصلي و اوليه زنان است.

روابط موفق و فرهنگ سالم در خانواده بر اساس مطالبه حقوق بنا نمي شود، بلكه شالوده اي بر پايه گردن نهادن در برابر حقوق دارد.

زندگي و روابط اجتماعي مانند جريان عبور و مرور، با شناخت حقوق و عمل به آن بهتر انجام مي شود.

ميراث فرهنگي پرباري كه در پاك دامني وجود دارد، محتوايي مطلوب براي زن بودن عرضه مي كند و به جنگ بين دو جنس پايان مي دهد.

ص: 136

نقطه تمركز زن مسلمان، خانواده اوست؛ آشيانه اي كه فرزندانش در آن به دنيا مي آيند و بالنده مي شوند. او سازنده اين آشيانه و ستوني است كه نگه دارنده زندگي معنوي خانواده است. او از فرزندان پرستاري و آنها را تربيت مي كند و براي همسر خود، حامي و پناهگاه است.

يكي از كاركردهاي اساسي خانواده، انتقال باورها، ارزشها و هنجارهاي پذيرفته شده در يك جامعه به نسلهاي ديگر است.

از آن جايي كه انتقال ارزش هاي اخلاقي، به مادرها و خانواده ها بستگي دارد، هرگاه تغييرات اجتماعي، كودك را از مراقبت مادر محروم كنند، خطر از هم گسيختگي فرهنگي، جامعه را تهديد خواهد كرد.

كاهش ميزان ازدواج رسمي، افزايش طلاق، سير صعودي خانواده هاي تك والديني و خانوادههاي بدون فرزند و خشونت عليه زنان، از مظاهر مختلف بحران خانواده در دنياي غرب است.

در پروژه همسانسازي فرهنگي، به موضوع زن و خانواده توجه ويژه اي شده است و تغيير چارچوب هاي مذهبي و سنتي حاكم بر نهاد خانواده، پيش درآمد تغيير ديگر مناسبات اجتماعي به شمار ميآيد.

زنان هر قومي در شكل گيري تاريخ، تمدن و فرهنگ آن قوم، جايگاه به سزايي دارند و نقش آنان در زوال يا ماندگاري تمدن ها بر كسي پوشيده نيست.

توقع زن نسبت به زندگي و تلقي او از زندگي مطلوب مي تواند موجب تحرك و پويايي مردان در راه كسب معاش و تلاش آنان براي تأمين شرافت مندانه زندگي شود.

نقش حساس مادران در شكل گيري الگوي شخصيتي فرزندان مي تواند سبب رشد و تربيت فرزندان شايسته، بااراده، به دور از آلودگي و علاقه مند به سرنوشت قوم و ملت خويش شود.

ص: 137

احكام و آداب شرعي حاكم بر خانواده و روابط زن و مرد در جوامع اسلامي در طول قرن هاي متمادي، از يك سو، مانع گسترش فساد و تباهي و بي بند و باري و از سوي ديگر، موجب تحكيم بنيان خانواده در اين جوامع شده است.

در بسياري از جوامع اسلامي، خانواده از جايگاه شايسته اي برخوردار است؛ زيرا نقش و كاركرد خود را در حوزههاي مختلف به ويژه در انتقال باورها، ارزش ها و هنجارهاي اسلامي به نسلهاي بعد به خوبي ايفا ميكند.

خانواده، يعني پدر، مادر، خواهر، برادر. خانواده، يعني يك دلي، با هم بودن و مهربان بودن.

خانواده، يعني نزديكي دل ها و در كنار هم بودن. با هم خنديدن و با هم فراز و نشيب هاي زندگي را تجربه كردن.

دست هايمان را به دست هم بدهيم و يكي باشيم. اين يك دلي و يك رنگي، به ما مي آموزد كه خانواده يعني عشق و محبت.

خانواده، عشق بي دريغ مادر و محبت پدر است.

براي ياد گرفتن محبت بايد كنار سفره اي نشست كه در آن، مادر، عشق را تقسيم مي كند.

در خانه اي كه كودكانش مهرباني را بياموزند، مي شود محبت را در آن يافت.

وقتي همه اعضاي خانواده مي آموزند در همه فراز و فرود هاي زندگي پشتيبان و همراه يك ديگر باشند، آن وقت هيچ كس طعم تنهايي را نمي چشد.

زندگي همچون دريايي زيبا و آرام است كه گاهي توفاني مي شود و اين كشتي خانواده است كه مي تواند با كمك اعضاي خود به سلامت به ساحل آرامش برسد.

ص: 138

با عشق ورزيدن به خود و خانواده مان مي توانيم محيط امن و آرامي به وجود آوريم كه از لحظه لحظه آن احساس خوش بختي كنيم.

مشكلات خانواده، مختص پدر، مادر يا يكي از فرزندان نيست. هر خانواده اي بايد در پي حل مشكلات برآيد.

خانواده يك دل، حسادت ها و بخل ها را كنار مي گذارند تا با هم رنگي و هم دلي، مهرباني و صميميت را در بين خود تقسيم كنند.

ما به عنوان مادر يا پدر، مسئوليم خوب زيستن را به كودكانمان بياموزيم و آنها حق دارند از اين موهبت برخوردار باشند، اگر ما پدر يا مادر مسئوليت پذير باشيم.

وقتي خانه پر از آبي آرامش است، وقتي آكنده از مهر مادرانه و صفاي پدرانه است، بچه ها بهتر مي توانند الفباي دوستي و مهرباني را بياموزند.

پدران و مادران موظفند به خاطر مسئوليتي كه پذيرفته اند، آرامش را به كودكانشان هديه دهند. بچه ها، هديه هاي خداوند هستند كه پاك و معصوم به دنيا پا مي گذارند.

هر نهالي براي رشد به آب و نور نياز دارد. بچه ها نهال هاي خانواده هستند كه با محبت مادر و عشق پدر، سرسبز و شكوفا مي شوند.

كودكان نياز هاي خود را از خانواده و از پدر و مادر دريافت مي كنند و اين مسئوليت سنگين به عهده پدران و مادران است كه با تربيت مناسب، راه درست زندگي را به آنها بياموزند.

استعدادهاي فرزندان ما، شكوفه هايي است كه اگر خوب آبياري شوند، رشد مي كنند و به ميوه تبديل مي شوند.

پدران و مادران سخت كوش و با اعتقادات درست، راحت تر و مطمئن تر مي توانند به تربيت كودكاني بپردازند كه شيفته ياد گيري هستند.

ص: 139

ص: 140

هر كودكي كه به دنيا مي آيد، در قبال جامعه اش، مسئول است و اين مسئوليت به تدريج به وسيله والدين به كودكان آموخته مي شود.

اگر كودكان نتوانند درك كنند كه خانواده شان از نظر اقتصادي چه وضعي دارند، اين به عهده پدران و مادران است كه با شرح حال خود، آنها را واقع بين با رآورند، نه آنكه زير بار ظواهر و دروغ، از آنها فردي ظاهر بين بسازند.

وقتي بين اعضاي خانواده صميميت برقرار باشد، در برابر مسائل اقتصادي، همه با هم تصميم مي گيرند. بنابراين، فرزندان هم مي توانند وضع اقتصادي خانواده را درك كنند و توقعاتشان با اقتصاد خانواده، هماهنگ باشد.

پس انداز كردن و به اندازه مصرف كردن، اگر به صورت يك فرهنگ درست به كودكان آموزش داده شود، كودكان به جاي مصرفي بار آمدن ياد مي گيرند از آنچه دارند، چگونه استفاده كنند.

پدران و مادران با زحمت فراوان مي كوشند فرزندانشان در رفاه و آسايش زندگي كنند، اما نبايد با نقابي دروغين، فقط به آنان ياد داد كه مصرف گرا باشند.

ما مي كوشيم تا زندگي پر از رفاه و آرامشي داشته باشيم، نه اينكه هر قدر تلاشمان بيشتر شود، حسرت مان هم افزايش يابد.

كودكان، تجمل گرايي را از والدينشان مي آموزند و اين ظاهربيني آنها را به سوي پوچي هدايت مي كند، نه معنا گرايي.

هر پدر و مادري مي تواند به كودكش بياموزد كه بيشتر از آنچه ظواهر مهم باشد، اخلاقيات اهميت دارد. به اين ترتيب، نسلي كه رشد مي كند، بيشتر از آنچه به دنبال مصرف گرايي باشد، ياد مي گيرد چگونه بسازد.

پدران و مادراني كه با زحمت و تلاش براي فرزندانشان رفاه را فراهم مي كنند، لذت بيشتري مي برند تا كساني كه يك شبه ثروتي به دست مي آورند كه در آن هويت فرزندانشان گم مي شود.

ص: 141

هيچ ثروتي نمي تواند با دل خوشي برابري كند. پس به جاي حرص زدن براي لقمه اي چرب تر، كمي بيشتر به فكر آرامش خانواده مان باشيم.

ساده زيستن به معناي فقير بودن نيست، بلكه با ساده زيستي ياد مي گيريم از هر آنچه داريم، لذت ببريم و براي بيشتر داشتن كمتر حرص بزنيم.

آنچه خانواده آرزويش را دارد، در كنار هم بودن و صميميت است، نه جدال با همديگر و ناسازگاري!

اگر پذيرفته ايم، مسئوليت فرزندانمان به عهده ماست، پس بايد بپذيريم كه ما مسئول روزي حلال و حرام آنان هم هستيم.

درآمد حلال داشتن بايد بزرگ ترين دغدغه هر پدر و مادري باشد؛ زيرا كودكان با همين لقمه ها رشد مي كنند و جامعه فردا را شكل مي دهند.

ساده زيستي به ما و فرزندانمان ياد مي دهد كه بيشتر دوست داشته باشيم و كم توقع تر باشيم. وقتي قرار است زندگي جديدي شروع شود، اين دوست داشتن است كه حرف اول را مي زند.

وقتي يك شروع ساده، اما صميمي و محكم داريم، يعني قرار است در همه فرازها و فرود هاي زندگي با هم باشيم و حركت كنيم و هيچ وقت نااميد نشويم.

وضعيت اقتصادي ما شايد آن چيزي نباشد كه آرزويش را داشتيم، ولي با مديريتي صحيح مي توانيم به تدريج به تمام خواسته هايمان برسيم. كمي صبر مي خواهد و البته تلاش.

هميشه مديريت اقتصادي موفق مي تواند در نقش يك پدر يا مادر، زندگي را به گونه اي پيش ببرد كه همه در آن احساس آرامش كنند.

گاهي بلندپروازي هاي ما مي تواند از همان ابتدا، زندگي مان را به سمتي پيش ببرد كه خود ما هم از عهده پيش بردن آن برنياييم.

ص: 142

هر خانواده اي بنا بر اصول اعتقاداتي خود، كودكانش را نيز تربيت مي كند. بنابراين، كودكان از همان ابتدا با اصول و اخلاقيات خانوادگي آشنا مي شوند.

اگر خواهان كودكاني با حجب و حيا هستيم و مي خواهيم آنها از هر گونه بي بند و باري عاري باشند، بايد محيط خانواده اي سالم داشته باشيم.

اين پدران و مادران هستند كه با رفتار خود و نوع پوشش و اعتقاداتي كه دارند، كودكان خود را متين يا بي قيد و بند، بار مي آورند.

اگر مسئوليت پدر و مادر شدن بر عهده ماست، پس بايد در برابر شيوه رفتار و پوشش فرزندانمان هم مسؤل باشيم تا در آينده شرمنده نوع تربيت خود نباشيم.

خانواده هايي كه بر اصل و ريشه خود پاي بندند، كمتر به دنبال ظواهري مي گردند تا به وسيله آن، خود را بزرگ جلوه دهند.

تكيه بر ظواهر فقط ما را از آنچه هستيم، دور مي كند و از ما و خانواده مان، فردي ظاهربين مي سازد.

نيازهاي خانواده فقط لباس و پوشاك نيست. خانواده منسجم بيشتر از آنچه به ظواهر توجه كند، به باطن و اخلاقيات توجه دارد.

ظاهربيني فرزندان، آنها را وامي دارد كه هر چه بيشتر به سمت كالاهاي وارداتي كشيده شوند كه تنها جذابيتشان نامشان است و اين يعني پشت كردن به ارزش هايي كه ما به عنوان يك ايراني از دست مي دهيم.

ساده زيستي، آرامش را به خانه ما هديه مي دهد.

راحتي و آسايش روحي در گروي زندگي ساده و آسان به وجود مي آيد.

زندگي آراسته، ولي ساده، دل نشين تر از زندگاني پرزرق و برق، ولي آشفته است.

ساده زيستي مستلزم رياضت و به زحمت انداختن جسم نيست.

ص: 143

تجمل گرايي، استراحت و لذت بردن از زندگي را از انسان سلب مي كند.

خواسته هاي انسان كه تمام شدني نيست پس پاياني براي تجمل گرايي نمي توان در نظر گرفت.

خانواده هاي تجمل گرا در هيچ مرحله ايي از زندگي خود، راضي نيستند.

يكي از آثار ساده زيستي، كام يابي و توفيق در زندگي است.

آيا مي دانيد ساده زيستي نوعي سرمايه گذاري است؟

به كودكانمان بياموزيم: براي رسيدن به خوش بختي، بهترين زاد و توشه، سبك بالي است.

كوه نورد قله هاي سعادت، هيچ گاه بار سنگين تجمل گرايي را با خود حمل نمي كند.

قناعت، چشم ها و دل ها را مملو از بي نيازي مي كند.

ساده زيستي عاقلانه، جلال و جبروت كاذب را خرد مي كند.

دست يابي به كارهاي بزرگ، نتيجه قدرتي است كه ساده زيستي به نفس مي دهد.

در زندگي وابسته مباش تا وارسته گردي.

زندگي پرتجمل با آزادي و آزادگي سازگاري ندارد.

وابستگي به دنيا، انسان را برده و مطيع خود مي گرداند.

تجمل گرايي، آزادي عمل را در بند مي كشد.

آنچه با روحيه ساده زيستي سازگاري ندارد تجمل گرايي است.

تجمل گرايي و ناز پروري براي خانواده تباهي آور است.

هر چه خانواده در ناز ونعمت بيشتري غرق شود، به همان ميزان ضعيف خواهد شد.

قهقهه هاي مستانه ثروتمندان بي درد، تيري بر قلب نيازمندان دردمند است.

ص: 144

آيا مي دانيد گرايش به اشراف گري، آرام آرام صورت مي گيرد؟

با زندگاني اشرافي و مصرفي نمي توان ارزش هاي انساني و اسلامي را حفظ كرد.

آيا مي دانيد بسياري از خرج هاي زندگي بر اساس ميل ها و نيازهاي واقعي صورت نمي گيرد؟

يكي از نتايج تجمل گرايي، ابتلا به اسراف و زياده روي است.

يكي از آثار تجمل گرايي، متروك شدن سنت هاي الهي و آداب اسلامي است.

دوري از ساده زيستي؛ يعني به تأخير افتادن بسياري از ازدواج ها.

با رو آوردن به ساده زيستي مي توان اسباب ازدواج بسياري از جوانان را فراهم كرد.

كم رنگ شدن روابط عاطفي از پي آمدهاي نازيباي تجمل گرايي است.

يكي از مهم ترين عوامل دوري خانواده ها از يك ديگر، تكلف و تجمل گرايي است.

قناعت، راهي ساده براي رسيدن به خوش بختي است.

يكي از راه هاي اصلاح نفس، قناعت آگاهانه است.

قناعت، راهي به سوي بي نيازي.

قناعت، راه درمان طمع است.

پاك دامني ره آورد قناعت است.

يكي از نشانه هاي انسان سعادتمند، قناعت در زندگي است.

آسوده ترين خانواده ها، قانع ترين ايشان است.

قناعت در زندگي، راه رسيدن به خوش بختي است.

خوش ترين زندگي را كسي دارد كه به صفت قناعت آراسته گردد.

ص: 145

حريص هرچند همه امكانات زندگي را داشته باشد، باز هم فقير است.

اگر حرص و طمع در خانواده ريشه دواند، هيچ ثروتي او را قانع نخواهد كرد.

هرگاه حرص و آز از در خانه اي وارد شد قناعت از در ديگر خانه بيرون مي رود.

برخورداري از قناعت در زندگي، زمينه تحقق سعادت واقعي خانواده را فراهم مي كند.

تا ديو طمع از خانه اي رخت برنبندد، فرشته قناعت آشكار نمي شود.

از جمله اموري كه باعث اصلاح روابط در خانواده ها مي گردد، قناعت و دوري از تكلف است.

پرهيز از اسراف و دوري از ريخت و پاش در زندگي، از نشانه هاي خوش بختي است.

اگر به كم هاي خويش قانع باشيم، از منت هاي زياد بي نياز خواهيم بود.

خانواده بلندطبع را اندكي از مال دنيا قانع مي كند.

طمع در جمع آوري مال، اعتقاد و تكيه به خدا را كم مي كند.

يكي از عوامل حفظ سلامت خانواده، آراستگي به قناعت است.

راضي بودن به حد ضرورت در تأمين نيازهاي زندگي از عوامل پاك دامني است.

هر كس در زندگي به كم بسنده كند، به آسايش و راحتي دست مي يابد.

از مهم ترين عوامل تهديد دين و اعتقادات خانواده، نداشتن نگرش مناسب به ثروت است.

دل هاي آهنين هم جذب زندگي هاي ساده و پرصفا مي شوند.

ساده زيستي در زندگي به معناي تحمل فقر و هلاكت نيست.

ص: 146

زدودن پيرايه هايي همچون تجملات و هزينه هاي گزاف، راه رسيدن به ساده زيستي در خانواده ها را هموار مي كند.

ساده زيستي خانواده با داشتن روحيه قناعت به وجود خواهد آمد.

قناعت در زندگي را با تنبلي و سستي اشتباه نگيريم.

به بهانه ساده زيستي، فراموشي پاكيزگي، امري نارواست.

قناعت در زندگي و ساده زيستي از نشانه هاي مؤمنان است.

ساده زيستي محبوب خداوند است.

زندگي خانواده هاي قانع و ساده، آرام و شاد است.

ساده زيست هميشه سبك بار در حركت به سوي سعادت است.

ملاك ساده زيستي در هر عصر، مردمان همان عصرند.

قناعت در زندگي، بال پرواز بلندهمتان است.

با قناعت در زندگي، حس رضايت مندي خانواده تقويت مي شود.

وقتي به قسمت و نصيب خود خشنود باشي، قناعت پيشه ات مي گردد.

تأثير قناعت، ايجاد آرامش در زندگي است.

يكي از راه هاي رسيدن به كام يابي خانواده، بهره مندي از حس قناعت است.

خانواده هاي ساده زيست، به اندك مالي از دنيا قناعت مي كنند.

ساده زيستي، تجلي عملي دل كندن از زرق و برق فريبنده زندگي و مظاهر آن است.

قناعت مالي باعث آرامش رواني خانواده مي شود.

قناعت در خانواده انسان را نسبت به مسائلي كه در زندگي از آنها بهره مند نيست، آرام مي كند.

قناعت در زندگي، به معناي محروميت از نعمت هاي دنيوي نيست.

ص: 147

قناعت در زندگي، هنر خانواده هاي اصيل ايراني است.

در اسلام، تجمل گرايي افراطي كه از آن به تجمل پرستي تعبير شده و مردود است، محروم كردن خود از زيبايي هاي پاك و حلال مانند لباس زيبا و مناسب و زيبايي هاي طبيعت، پسنديده نيست.

پرهيز از اسراف يكي از اهداف پسنديده خانواده هاي قناعت محور است.

متأسفانه گاهي به اشتباه، تجمل گرايي جزو ارزش هاي خانواده ها به شمار مي آيد.

بها دادن به تجمل گرايي و اسراف به علت ناآگاهي افراد از خطرات اين امر است.

ساده زيستي پاسخ صحيح انسان هاي دانا به ناپايداري زندگي دنياست.

تجمل گرايي حاكي از دل بستگي به دنياست كه با ساده زيستي در تضاد است.

ترويج مصرف گرايي، خطر روي آوردن به زندگي تجملاتي را افزايش مي دهد.

تجمل گرايي، مردابي است كه نفس انسان را از قله ساده زيستي به قعر خويش مي كشاند.

قناعت عدم دل بستگي به مظاهر دنيا و رهايي از تجملات.

براي رسيدن به قناعت، بايد از دل بستگي به دنيا دور شويم.

ساده زيستي از نگاه اسلام، ساده زيستي عزت مند است و منافاتي در ساده زيستي و پيرايش ظاهر نيست.

ساده زيستي از نظر اسلام، ارزشي معنوي است.

زندگي اسراف گرانه علاوه بر اينكه روح عاطفي و انساني خانواده را از بين مي برد، انسان را نيز از درد و مشكلات ديگران بي خبر مي سازد.

قرآن، ميانه روي را الگوي مصرف و عامل پايداري خانواده و جامعه معرفي مي كند.

ص: 148

يكي از تدابير مهم اسلام براي تأمين زندگي و جلوگيري از فقر، قناعت و ساده زيستي است.

قناعت، مايه آرامش روحي است و كسي كه آن را سرلوحه زندگي خود قرار مي دهد، از فقر و بدبختي نجات مي يابد و شرافت و عزت اجتماعي و رضايت و خشنودي الهي را به دست مي آورد.

اگر قرآن به مؤمنين صالح، وعده خوش بختي و حيات طيبه داده، طبق فرمايش امام علي عليه السلام ، مراد از آن، قناعت در زندگي است.

رسول خدا صلي الله عليه و آله بهترين فرد از امت اسلامي را كسي مي داند كه صرفه جويي پيشه كند و به روزي حلال قانع باشد و بدترين فرد از امت اسلامي را كسي دانسته كه حريص باشد.

توجه به اعتدال و صرفه جويي در هزينه هاي زندگي، مايه بقا و توانايي مالي در زندگي و حافظ مناعت و شخصيت انساني آدمي است.

درآمد زندگي همچون چشمه آبي است كه در بستر رود به جريان مي افتد كه اگر مهار نشود، هر اندازه كه متراكم و انبوه هم باشد يا به هدر مي رود يا به دريا مي ريزد. اگر در جاي مناسبي سد شود، با برنامه ريزي صحيح مي توان از آن در زمينه هاي مختلف به صورت بهينه استفاده كرد.

اندازه گيري در مخارج نسبت به درآمد بر اساس ضرورت ها و پس انداز مقداري از مازاد مصرف، بنيان خانواده را تا حد زيادي در مقابله با خطرات، محافظت خواهد كرد.

اسراف بر هم زننده تعادل و موازنه بين دخل و خرج و نيز نابودكننده توانايي مالي زندگي و ضايع سازي ثروت و امكانات حيات است.

قناعت، عامل عزت، بي نيازي، خودكفايي، آرامش روحي و رضايت ابدي است.

ص: 149

صرفه جويي و قناعت، گنجي تمام نشدني است.

زندگي شيرين، با مديريت اقتصادي و برنامه ريزي هزينه ها.

برنامه ريزي هنگام افزايش درآمدهاي خانواده، از افزايش بي رويه هزينه ها جلوگيري مي كند.

در مديريت صحيح اقتصاد خانواده به ويژه در خريد و مصرف كالاها و خدمات، داشتن تصويري روشن از كالاهايي كه جاي گزين شدني هستند، ضرورت دارد.

وقتي مديريت هزينه زندگي صحيح است كه همه اعضاي خانواده، در تصميم گيري مشاركت داشته باشند.

از كودكي بايد نحوه هزينه كردن و مديريت صحيح را به فرزندانمان آموزش دهيم.

هزينه هاي زندگي بايد اولويت بندي شوند. براي حوادث غير مترقبه هم بايد پيش بيني هايي داشته باشيم.

با مديريت مشاركتي هزينه ها، خانواده اي فعال و بانشاط خواهيم داشت.

توجه به الگوهاي ديني، مطالعه زندگي ائمه و توجه به قناعت و ترويج فرهنگ شكرگزاري در زندگي، آرامش را به خانه ها برمي گرداند.

ساده زيستي در كلام معصومين جايگاه خاصي دارد.

پيشوايان دين با حفظ اصل ساده زيستي، مقتضيات زمان خويش را نيز در نظر مي گرفتند.

كودكان خانواده هاي ساده زيست، روحيه قوي و سازگاري دارند.

فلسفه ساده زيستي، هم دردي با محرومان است.

خانواده آموزش عملي ايثار را در قالب ساده زيستي به كودكان منتقل مي كند.

ص: 150

فقط انسان هاي بزرگ به قله ساده زيستي راه يافته اند.

اگر لذت ترك لذت بداني، دگر لذت نفس را لذت نخواني.

ساده زيستي به معني گوشه گيري و تنبلي و بي تحركي نيست.

ساده زيستي، توصيه به فقر و استضعاف نيست.

فقر، نداشتن و ساده زيستي، نخواستن در عين تمكن است.

زيبايي خانواده ساده زيست، گذشت از سر اقتدار است.

كودكان ساده زيست امروز، مديران مقتدر فردا خواهند بود.

هيچ آفت و خطري براي خانواده بالاتر از توجه به رفاه كاذب و حركت در مسير انحرافي دنيادوستي نيست.

ساده زيستي با نحوه نگرش انسان به دنيا ارتباطي مستقيم دارد.

كسي كه دنيا را همه چيز و نهايت آمال خويش مي بيند، نمي تواند ساده زيست باشد.

مظاهر قناعت و ساده زيستي در خانواده هاي با اعتماد به نفس بالا بيشتر نمود دارد.

توجه به منزلت والاي انساني موجب تقويت ساده زيستي و قناعت مي شود.

ص: 151

ص: 152

افراد در سفر و گردش خانوادگي، با شگفتي ها، افكار و رسوم اقوام گوناگون آشنا مي شوند، سخت كوشي آنان را مي بينند و ياد مي گيرند چگونه براي بهتر زيستن بكوشند.

تفريحات سالم، با ايجاد فرصتي براي استراحت ذهن و جسم، عزم افراد را براي آغاز زندگي تازه به ويژه پس از خستگي و يك نواختي، استوارتر مي كند.

تفريح سالم در كنار اعضاي خانواده مي تواند در افزايش كمّي و كيفي شغلي و بهره وري عمر كمك كند.

تفريح سالم، هراس و اضطراب را از اشخاص دور مي كند و به جاي آن آرامش مي بخشد و به انسان مي آموزد چگونه در برابر سختي ها بايستد.

اگر به جنبه هاي اجتماعي و فرهنگي سفر توجه كنيد، علاوه بر عبرت گيري و جنبه هاي پندآموزي و معنوي، فرزندانمان با باورها و سنت هاي گوناگون آشنا خواهند شد.

فرزندان ما در تفريحات سالم، با برنامه ريزي و افزايش مشاركت و تقسيم كار آشنا مي شوند و مديريت زمان و تدبير مالي را بهتر فرامي گيرند.

فاصله يكي از معضلات زندگي شهرنشيني است، اما اين ما هستيم كه با برنامه ريزي صحيح مي توانيم به گونه اي برنامه هايمان را تنظيم كنيم كه همه آشنايان و دوستانمان سهمي در زندگي مان داشته باشند. سفر و تفريح با آنان يكي از پيشنهادهاي ماست!

شهرنشيني امتيازهاي خاص خودش را دارد، اما امروزه معنايش با دود و شلوغي و دردسر يكي شده است. با اين حال، سفر مي تواند ما را از اين شلوغي ها نجات دهد.

تفريح سالم، يكي از راه هاي دور شدن از كسالت و روزمرگي هاي زندگي است.

ص: 153

برخلاف تصور بسياري از مردم، تفريح و سرگرمي كار بيهوده اي نيست و براي رهايي از خستگي و كسالت كار و زندگي، هر كسي گه گاه به تفريح و سرگرمي نياز دارد.

تفريحات سالم، فرصتي براي آرامش و تجديد قوا و تأمين نشاط خانواده است.

در تفريحات سالم خانوادگي، جاده و كوه و پارك و استراحت گاه را هم خانه خودمان بدانيم و آن را آلوده نكنيم.

با يك نواخت زندگي كردن باعث خستگي و بي حوصلگي كل خانواده مي شويم. يك خانواده در كنار تمام ارزش ها به شادي و تفريح هم نياز دارد.

گذراندن بعدازظهري شاد در تفرج گاهي، ايده جالبي براي تغيير روحيه اعضاي خانواده است.

اگر قرار است سفر خانوادگي داشته باشيم، قبل از اينكه مسير سفر را انتخاب كنيم به اين بينديشيم كه چرا به سفر مي رويم و هدفمان از اين سفر چيست؟

سفر اگر چه زماني براي استراحت و گذراندن اوقات فراغت است، اما مي شود از همان ابتداي سفر به دنبال هدفي عالي بود.

تفريحات سالم گروهي، رابطه خانواده ها را عميق تر و گسترده تر مي سازد.

خانواده ما به جز پدر و مادر و فرزندان، به خانواده بزرگ تري كه رابطه هاي گسترده تري مثل عمو و دايي و خاله و عمه را مي سازد، نيز ختم مي شود. اين رابطه هاي فاميلي به زندگي ما و تعاملاتي كه با آنها داريم، شكل زيبايي مي دهد.

زندگي هاي پر از كار، به زنگ تفريح، گردش فاميلي و سفري كوتاه و مهماني ساده اي نياز دارد كه بهانه هاي خوبي براي دور هم جمع شدن است.

ص: 154

بايد ميان كار و تفريح تعادل برقرار كرد و سفر، بهترين راه تفريحي است كه روحيه را متعادل مي كند.

بسياري از بدخلقي ها و بهانه جويي ها در محيط خانواده ناشي از زندگي يك نواخت و كسل كننده و بدون تفريح است.

چند روز استراحت مطلق، دور بودن از محيط كار و دغدغه هاي خسته كننده زندگي، خانواده را براي شروع كار آماده مي كند.

اين باور را تغيير دهيد كه سفر بايد حتماً به شهرهاي دور باشد.

اين انديشه كه مسافرت به جيب پر از پول نياز دارد، سبب مي شود راه هاي ساده اين تفريح را هم بر خود ببنديم.

براي بهره بردن از سفري شيرين و روحيه بخش، لزومي ندارد كيلومترها راه بپيماييد تا به ديدني ترين مكان هاي جهان برويد. از جاذبه هايي كه در نزديكي شماست، غافل نمانيد. هزينه كمتري مي طلبد و به اندازه سفرهاي دور زندگي شما را متنوع مي كند.

جاذبه هايي كه در نزديكي شماست، با هزينه كمتر به اندازه يك مسافرت طولاني، زندگي شما را متنوع مي كند.

بازديد از جاذبه هاي نزديك شهر شما، هزينه كمتري مي طلبد، اما تمام مزاياي سفري طولاني را دارد.

گاهي با پيمودن مسافتي كوتاه به همراه پدربزرگ ها و مادربزرگ ها مي توان به منطقه اي مانند آب گرم طبيعي سفر كرد.

بيشتر از اينكه مقاصد دور و سفرهاي پرهزينه در بهبود روحيه و كسب تجارب جذاب كارآيي داشته باشد، ذات سفر مهم است.

فرقي نمي كند به سفري دور برويد يا به اردوي يك روزه در نزديكي شهر خودتان؛ چون ذات سفر روحيه را بهبود مي بخشد.

ص: 155

اين ذات تفريحات سالم است كه مي تواند روحيه شما را بهبود بخشد و تجربه هاي شما را افزايش دهد، نه هزينه هايي كه صرف سفر مي شود.

اكوسيستم، تاريخ، طبيعت اطراف شهر شما و صدها جاذبه ديگر كه از آن بي خبريد، مي تواند براي فرزندان شما جذاب باشد.

مطمئن باشيد حتي سفر كوتاه يك روزه هم مي تواند روحيه شما و فرزندانتان را شاد كند و براي ماه ها كار و فعاليت، آماده تر باشيد.

سفر گروهي، لذت سفر را دوچندان مي كند و در كاهش هزينه ها مؤثر است.

براي لذت بردن از سفر لازم نيست به مقصد رسيده باشيد. ابتداي سفر، شروع تفريح شماست.

در طول سفر مي توانيد درباره هر چيزي اطلاعات به دست آوريد و به كودكان خود منتقل كنيد تا به تجربه هايتان افزوده شود.

تفريح سالم، فرصت خوبي است كه وقت بيشتري را به فرزندان و خانواده خود اختصاص دهيم و با آنان صميمي تر شويم.

در سفر، صحبت درباره نحوه مراقبت از محيط زيست، آداب و رسوم مردم محلي و هر چيز ديگري، بهانه خوبي براي صميمي تر شدن است.

حتي چند ساعت دور شدن از فضاي روزمره زندگي باعث شاداب تر و بانشاط تر شدن روحيه خانواده خواهد شد.

بهتر است در سفر بيشتر از آنكه به فكر شام و ناهار و امور روزمره باشيم، در پي ديدن و يادگيري و كسب تجربه هاي جديد باشيم.

آرامش در سفر، بهترين هديه اي است كه ممكن است نصيبتان شود. خود را مستحق دريافت اين هديه بدانيد.

در سفر، هر چه انعطاف بيشتري داشته باشيد و اصول ارتباط و معاشرت را مراعات كنيد، بيشتر مي توانيد استفاده ببريد.

ص: 156

با دلي گشاده و با ظرفيت و صبري زياد در سفر، گذشت كردن را ياد مي گيريم.

سفر، اكسير عجيبي دارد كه انسان ها را به هم نزديك مي كند و محبت اعضاي خانواده را تداوم مي دهد.

طبيعت، ما را به چالش مي كشاند و از ما همكاري مي طلبد و اين همكاري، اعضاي خانواده را به هم نزديك مي كند.

در دوراني كه زندگي ماشيني به افسردگي و استرس هاي انسان ها كمك مي كند، مسافرت به روحيه ما نشاط ببخشد.

ديدن سرزمين هاي مختلف، كوه ها، صحراها، درياها و حيوانات و گياهان متنوع، قلب هر بيننده اي را متوجه خداوند مي سازد.

با سفر در طبيعت مي توان در آيات الهي تدبر كرد، خدا را بهتر شناخت و از چشمه گواراي خداشناسي جرعه اي نوشيد.

سفر از زندگي در محيط هاي بسته و گرفتار شدن در تعصب هاي قومي جلوگيري مي كند و موجب آشنايي با فرهنگ و رسوم ديگر مي شود.

در مسافرت، تحرك بدن بيشتر است. از تأثير اين تحرك بر روح و روان و ديگر اندام ها نبايد چشم پوشي كرد.

بسياري از صفات انسان در سفر بروز مي كند و ممكن است انسان در وطن از آن غافل باشد. اين گونه سفر باعث شناخت بيشتر مي شود.

نقاط قوت يا ضعف همسر خود را در سفر بهتر بشناسيد؛ زيرا در سفر، توانايي ها و صبر افراد سنجيده مي شود.

واقع شدن در موقعيتي كه عادي نيست، به مهارت هاي غير معمول نياز دارد كه اين مهارت ها فقط در سفر بروز مي كند.

سفر و تفريحات سالم، استعدادهاي ناب كودكان در منطبق شدن با محيط زيست را شكوفا مي كند.

ص: 157

كودكان با تجسس و كشف دنياي طبيعت، اولين گام هاي خود را در شناخت دنياي اطراف، با طراوت و سلامت بر مي دارند.

با برنامه ريزي مناسب و فراهم كردن شرايط سفر و گردش در طبيعت، نشاط را به خانه ببريم!

ذات انسان خواهان تنوع است و بهترين تنوعي كه دنيا به انسان ارزاني مي دارد، امكان سفر و يك جا نماندن است.

گردش دسته جمعي و خانوادگي باعث مي شود از چهارديواري خانه يا محل كار دور شويد و بيشتر از هواي تازه و سالم لذت ببريد.

در سفري كوهستاني بايد از اكسيژن تازه نهايت استفاده را ببريد. عميق نفس بكشيد و شاد باشيد.

گردش و سفر، فرصت باارزشي است براي استراحت، تمركز اعصاب و چشيدن لذت همراهي با تمام اعضاي خانواده.

تنها سفر كردن در اسلام ناپسند است. با خانواده بودن، مهم ترين دل خوشي براي سفري خاطره انگيز و تفريحي نشاط آور است.

آيا مي دانيد درتفريح سالم خانوادگي است كه مي توانيد ميزان گشاده دستي و سخاوت خود را به فرزندان و ديگر هم سفرانتان نشان بدهيد؟

خوش خلقي و تواضع و ادب در سفر باعث مي شود اين تفريح به كام خانواده ات، شيرين و به ياد ماندني شود.

افراد گشاده رو و خوش خلق با بردباري، سختي هاي سفر را به كام همراهان خود لذت بخش و شيرين مي كنند.

وقتي در سفر با خانواده ات مشورت مي كني، در واقع، همه براي بهتر شدن سفر تصميم مي گيرند و در مورد تصميم خود مسئولند.

ص: 158

مشورت در سفر باعث مي شود همه هم سفران به يك اندازه نسبت به خوب يا بد شدن سفر مسئول باشند.

در سفر باستاني تمام تصاوير خشك و بي روحي كه در كتاب هاي تاريخ خوانده ايم، به صورت زنده و گويا مي بينيم و درس مي گيريم.

گاه سختي هايي كه در سفر مي كشيم، باعث مي شوند سختي هاي زندگي يك نواخت ما رنگ ببازند.

وقتي با چندين نفر هم سفر مي شويد، بهترين راه جلوگيري از اسراف، اين است كه همه در خرج كردن سهيم باشند.

اسلام، سفر را فرصتي براي پرورش روح و تربيت معرفي مي كند.

صله رحم به ويژه ديدار از پدر و مادر چنان ارزشي دارد كه سختي هاي سفر در مقابل آن رنگ مي بازند.

شايسته است براي ديدار با اقوام به ويژه والدين، هر گونه سختي سفر را تحمل كنيم.

براي ديدار با خويشان و والدين، شايد به سفري سخت نياز باشد، اما اين ديدار، سختي ها را شيرين مي كند.

مگر چند سال زندگي خواهيم كرد كه با هم بودن ها را به بهانه دور بودن از هم ناديده بگيريم!

اگر مي خواهيد حق ديگر مسافران بر طبيعت را تضييع نكنيد، بايد در پاكيزه نگه داشتن مكان هاي عمومي كوشا باشيد.

با برنامه ريزي مي توانيد سفري خاطره انگيز و بدون دغدغه براي خود رقم بزنيد.

در سفر براي فرزندان خود سرگرمي هايي تدارك ببينيد كه خسته نشوند و از مسافرت لذت بيشتري ببرند.

ص: 159

در مسافرت، كارها را به صورتي تقسيم كنيد كه همه اعضاي خانواده، در انجام كارها مشاركت داشته باشند و فقط يك نفر خسته نشود.

در مسافرت، كارها را به گونه اي تقسيم كنيد كه همه افراد خانواده، به يك اندازه از لذت و تفريح برخوردار شوند و سختي كار براي همه باشد.

اگر شما با خوش خلقي به تقسيم كار بپردازيد، فرزندان نوجوان شما هم با همان روحيه در كارها مشاركت خواهند داشت.

اگر بدون برنامه ريزي سفر كنيد، در چرخه عذاب آور سليقه هاي گوناگون اعضاي خانواده گرفتار خواهيد شد.

در سفر با وجود برنامه ريزي، در پذيرفتن نظر ديگران، انعطاف پذير باشيد و نظر ديگران را در صورت مفيد بودن بپذيريد.

پيش از سفر، درباره برنامه ها و ممنوعيت هاي سفر به بچه ها توضيح بدهيد تا در طول سفر بهانه نگيرند.

يادمان باشد: مهم نيست سفر به كجا و با چه وسيله اي باشد. مهم اين است كه همه از اين سفر، خاطره خوبي داشته باشند.

در زندگي ماشيني كه پدران به سختي يك ساعت در روز، فرزند خود را مي بينند، سفر مي تواند غنيمت خوبي به حساب آيد.

وقتي هر يك از اعضاي خانواده، خودش، مسئول آماده كردن وسايل سفر خود باشد، ديگر گلايه اي از مادر خانواده نخواهند داشت.

به بچه ها كاغذ، خودكار و مداد رنگي (رنگ هاي شاد) بدهيد تا در سفر، خاطرات خود را بنويسند يا نقاشي كنند.

سفرهايي كه بر مبناي طبيعت گردي است، به هماهنگي و همكاري تمام اعضاي خانواده نياز دارد.

ص: 160

در سفر به طبيعت، انتخاب مديري كه با در نظر گرفتن سلايق همه، حرف اول و آخر را بزند، از ضروريات سفري خوب است.

نكات ايمني را قبل از سفر، به همه به ويژه به كودكان كه آسيب پذيرترند، گوشزد كنيد.

وقتي نكته هاي علمي درباره طبيعت را به كودك خود ياد بدهيم، جذابيت مسافرت براي او بيشتر خواهد شد.

شما خانواده محترم! وقتي زباله هايتان را در طبيعت رها مي كنيد، انتظار داريد چه كسي دامن زيباي طبيعت را از اين گرفتاري نجات دهد؟

معمولاً در طبيعت، نظارت شهرداري و جمع آوري زباله ها وجود ندارد. پس بهتر است به همراه ديگر افراد خانواده، از ريختن زباله خودداري كنيم.

چرا بايد شما و خانواده تان از مواهب طبيعي كه سرزمين ايران به رايگان در اختيار فرزندان خود نهاده است، بي نصيب بماند؟

جنگل نوردي و كوه نوردي، ورزش است و به روان شما و خانواده تان آرامش مي بخشد.

كودكي كه كوله پشتي حاوي خوراكي ها، اسباب بازي ها و وسايل مورد نياز سفرش را آماده كند، احساس استقلال را تجربه خواهد كرد.

شيريني سفر را با مطرح كردن مشكلات زندگي تلخ نكنيم!

يادمان باشد فرزندانمان در سفر، درس مبارزه با مشكلات را بهتر مي آموزند.

محدوديت هاي مالي به هيچ وجه دليل مناسبي براي سفر نرفتن نيست.

هر كس مي تواند با برنامه ريزي با كم ترين هزينه، نهايت لذت و استفاده را از سفر خود ببرد.

فراموش نكنيم ارزش سفر به اين است كه بي دغدغه گرد هم آييم و چه نيكوست اگر بزرگ ترهاي خانواده هم همراهمان باشند.

ص: 161

انسان هميشه داراي سلامتي و انرژي جواني نيست كه براي بهره مندي از مواهب سفر، امروز و فردا كند.

خاطرات خانوادگي سفر خود را با نوشتن ماندگار كنيد.

يادمان باشد در سفر، كودكان، دنياي خود را كشف مي كنند و با وضعيت جديد زندگي آشنا مي شوند.

اگر مي خواهيد تعاملات زندگي خود را با خانواده افزايش دهيد، از همه امكانات سفر استفاده كنيد.

سفر باعث پخته شدن افكار و تجديد قواي افراد براي از سرگيري زندگي سالم است.

ص: 162

ص: 163

شادي در خانه، يعني آرامش خاطر و رضايت باطن است.

شادي، حاكم بودن فضاي سالم بر زندگي و روح خانه و خانواده است.

شادي، امري فردي است و به باورهاي انسان بستگي دارد؛ زيرا شادي، احساس است، نه رفتار.

اگر افكار مثبت داشته باشيم، زندگي مان شاد خواهد بود و اگر افكار منفي و ناراحت كننده داشته باشيم، غم و اندوه بر فضاي زندگي مان سايه خواهد افكند.

يكي از راه هاي شاد بودن، خشنودي به قضا و قدر الهي است. حضرت علي عليه السلام مي فرمايد: «اگر به مقدّرات الهي راضي شديد، زندگي شما شيرين و گوارا مي شود».(1)

انسان هاي مثبت انديش، اندوه را ارمغان آسماني مي دانند و معتقدند درون هر سختي و مصيبتي، حكمتي هست، چنان كه خداوند در قرآن سوره الشرح، آيه 5 و 6 مي فرمايد: «پس با هر سختي، البته آساني هست و با هر آساني، سختي است».

امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «نشاط و شادي در پرتوي راضي بودن به رضاي خداوند و يقين به دست مي آيد و اندوه و غم در شك و ناخشنودي به مقدّرات الهي حاصل مي شود».(2)

انسان شاد، انساني است كه موفقيت يا شكست در هر كاري را خواست خدا مي داند و در ابتداي هر امري مي گويد؛ خدايا با نام و ياد تو و با توكل بر قدرت تو هر كاري را آغاز مي كنم.

رمز شادي در زندگي اين است كه همواره به جنبه هاي مثبت زندگي ديگران توجه كنيم و خوش بين باشيم.

ص: 164

مهرباني و اظهار محبت هاي كوچك بسيار اهميت دارند و خانواده را به كانوني گرم و شاد و صميمي و باطراوت تبديل مي كند.

امام علي عليه السلام مي فرمايد: «در همه حال با همسرت مدارا كن و با او معاشرت نيكو داشته باش تا زندگي ات گوارا و بانشاط باشد».(1)

يكي از عوامل ايجاد شادي در خانواده، گشاده رويي و خوش رويي است.

يادمان باشد خوش رويي كينه ها را مي زدايد، انسان ها را به همديگر نزديك مي كند، دل ها را به هم پيوند مي دهد، فضاي حاكم بر خانواده را شاداب و باطراوت مي كند.

يادمان باشد خوش رويي باعث ارتباط عميق و عاطفي در بين افراد خانواده و موجب تداوم و استواري محبت و دوستي در زندگي مي شود.

آيا مي دانيد يكي از راه هاي شادي، كنار آمدن با مشكلات و رضامندي از مقدّرات الهي است؟

آيا مي دانيد شادي بي معيار در خانواده، زمينه ساز شادي هاي كاذب و رفتارهاي ناهنجار مي شود.

آيا مي دانيد اگر خانواده، شاد نباشد، تحملِ بودن در كنار اعضاي خانواده دشوار خواهد بود؟

يادمان باشد خانواده هاي شاد، در ارتباط هاي اجتماعي توان مندترند.

يادمان باشد خانواده هاي شاد، فرزندانشان از عزت نفس و اعتماد به نفس بيشتري برخوردارند.

خانواده بانشاط، محيط صميمي تري را براي تربيت فرزندان فراهم مي آورد.

خانواده بانشاط، زمينه مبتلا شدن به بيماري هاي روحي فرزندان و ناهنجاري هاي اجتماعي را محدود مي كند.

ص: 165

محبوبيت، مقبوليت و موفقيت در زندگي را با ايجاد شادي و طراوت فراهم كنيم.

يادمان باشد يكي از دلايل ناملايمات رواني در خانواده، كمبود شادي آفريني است.

والديني كه نتواند در ايجاد و گسترش شادي در خانواده توفيق يابند، در تربيت نسلي بانشاط توفيق حاصل نخواهند كرد.

بي ترديد، فراهم كردن زمينه شادي معنوي در بالندگي و رشد اخلاقي فرزندانمان اثر بيشتري خواهد داشت.

يكي از راه هاي ايجاد شادي معنوي، حضور خانواده در مكان هاي زيارتي و توجه به مفاهيم نيايش هاست.

آيا مي دانيد دستگيري از افراد ناتوان و نيازمند، يكي از راه هاي آموزش نشاط معنوي به كودكانمان است.

آيا مي دانيد شركت در برنامه هاي فرهنگي و مراسم عمومي مي تواند عاملي براي ايجاد شادي خانواده ما باشد.

خانواده هاي بي نشاط، زندگي را بر خود و اطرافيانشان سخت و طاقت فرسا مي كنند.

اگر در خانواده، شادي، جايگاه خود را نيابد، به جاي روحيه شاد و فعال، روحيه سرخوردگي و افسردگي بر افراد حاكم مي شود.

يكي از را ه هاي كاهش تعارض ها و فشارهاي رواني در خانواده، فراهم كردن زمينه شوخي و نشاط است.

در خانواده شاد، روابط، آسان، راحت و بي تكلف صورت مي گيرد.

خنده و شوخي، دلهره و عصبانيت را از فضاي خانه دور مي كند.

ص: 166

شادي و نشاط در محيط خانواده سبب مي شود فضاي تفاهم و هم دلي در خانواده حاكم شود.

اگر هدف فرزندپروري، ارتقاي سطح سلامتي كودكانمان است، پس لازم است براي شاد بودنشان بكوشيم.

ورزش گروهي در خانواده و شركت در همايش پياده روي و كوه نوردي، به نشاط خانواده ما كمك مي كند.

انسان موجودي شادي خواه و لذت طلب است. هرگز داشتن مال و اموال، نشانه خوش بختي و بي نوايي و فقر، نشانه بدبختي نيست. اگر چنين بود، ثروتمندان بايد شادترين و فقيران، بدبخت ترين افراد باشند، در حالي كه هميشه چنين نيست.

تمام شورها، شوق ها و لذايذ بهشت زندگي، منتظر كساني است كه با تلاش و تفكر و مقاومت، خود را به اين بهشت مي رسانند.

زندگي موهبتي است كه به ما ارزاني شده است و تا وقتي اميد هست، زندگي هست. پس بكوشيم شاد باشيم.

ما مي توانيم نوميدي را به اميد، شكست را به پيروزي و اشك را به خنده تبديل كنيم، به شرطي كه به زندگي و شگفتي هاي آن، به لذت ها، نااميدي ها، تلاش ها، رنج ها و دردها، «بله» بگوييم.

اگر بكوشيم كلماتي مانند «بله»، «امكان دارد»، «هميشه»، «اميدوارم» و «مي توانم» را در فرهنگ لغات خود و اعضاي خانواده وارد كنيم، آن گاه شاهد تجلي شادي ها خواهيم بود.

ما مي توانيم همه پديده هاي شادي بخش زندگي را در اختيار داشته باشيم و آنها را براي خود خلق كنيم. فقط كافي است تصميم به تغيير بگيريم.

ص: 167

اگر تصميم بگيريم از امروز هر لحظه با عشق زندگي كنيم، معنا و مفهوم حيات و شاد زيستن را بهتر درك خواهيم كرد و از آن لذت خواهيم برد.

بهشت در نزديكي ماست، ولي فقط براي كساني متجلي مي شود كه دلشان ناب و بي غش باشد. اين افراد دلير و اميدوار زندگي مي كنند تا هميشه شاد باشند و از زندگي بهره مند شوند.

آيا دقت كرديد وقتي احساس خوبي درباره خودتان داريد، ديگران بهتر از هميشه به نظر مي رسند؟ جهان بازتاب و رفتار خود ماست. وقتي از خودمان بي زاريم، از همه بي زاريم و وقتي به همين كه هستيم، عشق مي ورزيم، جهان در نظرمان دوست داشتني است.

يادمان باشد شاد بودن مي تواند يكي از بزرگ ترين مبارزات ما در زندگي باشد. براي شاد بودن بايد بر افكار شاد تمركز كنيم.

بهتر است افكار شاد و سالم داشته باشيم و سلامتي را حق انساني و شايسته خود بدانيم. با خود ملايم باشيم و خانواده مان را بپذيريم.

افراد خانواده را دوست بداريم و بدانيم يكي از كليدهاي شادي و خرسندي، تمركز ذهن بر لحظه حال است. اين لحظه تنها زماني است كه در اختيار داريم و از لحظه بهترين چيزي بسازيم كه آن، شادي است.

لازمه شاد زيستن، جست وجوي زيبايي ها و خوبي هاست. همه چيز در دست ماست. با خوبي هايمان در زندگي مشترك، شادي را در اختيار بگيريم.

شادي در خانواده سبب نگرشي خوش بينانه به زندگي و اميد به آينده مي شود.

خانواده هايي كه از شادي در زندگي كمتر بهره مي برند، كمتر مي توانند با سختي ها و گرفتاري هاي زندگي كنار بيايند.

ص: 168

آيا مي دانيد هنگامي كه شادي از خانواده رخت ببندد، نااميدي به آساني وارد زندگي مي شود؟

يادمان باشد كودكانمان به شادي در محيط خانواده نياز دارند.

توفيق بيشتر در تربيت كودكان، با ايجاد فضاي شادي و نشاط در خانه ميسر خواهد شد.

فضاي باطراوت زندگي، با لبخند و شوخي هاي مناسب والدين زيباتر مي شود.

پدر و مادر عزيز! شادي معنوي را به عنوان پايدارترين شادي به كودكانتان بياموزيد!

بزرگي مي گويد: «قلم و كاغذ و رنگ در اختيار شماست. بهشت را نقاشي كنيد، بعد وارد آن شويد».

ما هرگز نمي دانيم كه در آينده چه شادي ها، ثروت ها و نعمت هايي در انتظارمان است. پس لحظه حال را غنيمت بدانيم، شاد زندگي كنيم و نهايت استفاده را از زندگي ببريم.

راز شاد زيستن، انجام دادن آن چيزي نيست كه دوست داريم؛ دوست داشتن آن چيزي است كه انجام مي دهيم.

خانواده هايي كه روحيه شاد دارند، قادرند توانايي هاي فرزندانشان را افزايش دهند.

كودكي كه شادي را درك نمي كند، خود به خود به سوي افسردگي كشيده مي شود.

يكي از راه هاي شاد كردن فرزندانمان، ديدار پدربزرگ و مادربزرگ است.

با دعوت پدربزرگ و مادربزرگان، خانه هايمان را پر شور و نشاط كنيم.

خانواده پر شور، كمتر در معرض آسيب هاي رواني قرار مي گيرد.

ص: 169

به فرزندانمان بياموزيم: بهترين شادي، شاديِ اطاعت از فرمان هاي خداست.

به فرزندانمان بياموزيم: شوخي نامناسب و خنديدن به ديگران شادي نيست.

به فرزندانمان بياموزيم: شاد كردن ديگران، محبوب ترين اعمال در پيشگاه خداست.

ص: 170

ص: 171

امروزه انسان ها در معرض نهادهاي رسانه اي متولد مي شوند، مي انديشند و رفتارهاي خود را بر اساس الگوهاي رسانه اي سامان مي دهند.

رسانه ها از راه ارائه هنجارهاي خاص اجتماعي، به افراد تلقين مي كنند كه رفتارِ ارائه شده در رسانه ها، رفتار «مناسب اجتماعي» است.

رسانه ها در كنار نهادهاي ديگري كه طرز تفكر جامعه را مي سازند، نقش عمده اي ايفا مي كنند.

يكي از كاركردهاي منفي رسانه هاي مهاجم در فرآيند هويت يابي، ارائه الگوهاي ناسالم در رسانه هاست.

رسالت رسانه هاي خودي، نهادينه كردن «فرهنگ خودي» در جامعه و ارائه الگوهاي هويتي سالم به جوانان و نوجوانان است.

رسانه هاي بيگانه سعي در يكسان سازي هويت فرهنگي و تضعيف هويت ملي جامعه ما را دارند. رسانه هاي خودي بايد از فرهنگ ملي پاسداري كنند.

هر قدر رسانه هاي خودي در جهت ارائه الگوهاي هويتي ملي به جوانان بكوشند، خطر تهاجم رسانه هاي بيگانه كمتر مي شود.

بيشتر خانواده ها از اثرگذاري ظريف و تدريجي ماهواره ها بر اخلاق و فرهنگ فرزندان خود بي خبرند.

كتاب و مطبوعات مي تواند در دانش افزايي خانواده ها نقش مؤثري ايفا كند و زمينه تربيت فرهنگي را فراهم آورد.

نوجوان از راه همانندسازي با بزرگ ترها و چهره هاي درخشان علمي، ورزشي، تاريخي و مذهبي ياد مي گيرد كه چگونه رفتار كند.

يكي از علل ناهنجاري هاي اجتماعي و بزه كاري نوجوانان، الگوبرداري نادرست است.

ص: 172

با اينكه معمولاً از اثرگذاري رسانه ها بر زندگي خود آگاه نمي شويم، اما اين تأثير شكل دهنده بخش عمده اي از زندگي ماست.

بيشتر كودكان و زنان از مخاطبان ويژه برنامه هاي مختلف تلويزيوني و تحت تأثير فرهنگ رسانه هستند.

بيشتر خانواده ها سبك زندگي، نحوه پوشش، رفتار و مصرف خود را با توجه به الگوهاي رسانه اي تنظيم مي كنند.

رسانه ها و ابزارهاي انتقال دهنده فرهنگ و فرهنگ سازان مي توانند موجب تغيير سليقه و تغيير الگوي مصرف شوند.

بزرگ ترها براي سرگرمي تلويزيون تماشا مي كنند. اما كودكان ضمن طلب سرگرمي؛ تلويزيون تماشا مي كنند تا جهان را بشناسند.

تبليغات شبكه هاي ماهواره اي روي شخصيت كودكان، باورها و اعمال آنان به شدت اثر مي گذارد.

در گذشته، الگوي كودكان، دستاورد فكري نسل پيشين آنها بود، اما كاركرد خانواده، با وجود رسانه ها بسيار كم رنگ شده است.

يادمان باشد كودك براي منطبق شدن با جهان، به كمك والدينش نياز دارد. وقتي والدين وقت ندارند؛ آنها دست به دامان تلويزيون مي شوند.

يادمان باشد كودكان بين جهان و جهان رسانه اي تفاوتي قائل نمي شوند و به تلويزيون به عنوان دريچه اي به جهان بزرگ ترها مي نگرند.

ديدگاه هر رسانه تا حدودي جهت دهنده تربيت كودكان در آن فرهنگ است.

الگوي اوليه تربيت هر كودكي خواه ناخواه متاثر از ديدگاه فرهنگي رسانه است.

ص: 173

كودك با تماشاي برنامه ها، خصوصيات اخلاقي، عقيدتي، شخصيتي و ديگر گرايش ها و نگرش ها را مي آموزد و در اين زمينه ها از آنها تقليد مي كند.

تماشاي برنامه هاي ماهواره و تلويزيون در شخصيت و رفتارهاي اجتماعي كودكان اثر فراواني دارند.

وقتي براي آرام شدن كودكمان، ماهواره يا بازي هاي نامناسب رايانه اي برايش تهيه مي كنيم، در اصل، گام هاي اوليه تربيت را به تلويزيون سپرده ايم.

مادر و پدر عزيز! وقتي از محتواي برنامه اي بي خبريد، چرا كودك معصوم خود را با آن برنامه مشغول مي كنيد؟

روا نيست فقط به بهانه ساكت كردن بچه ها، روح آنان را به برنامه هايي بيالاييم كه خود از محتواي آنها بي خبريم.

ماهواره و اينترنت، مانع اصلي براي انتقال فرهنگ و روحيه مدني به صورت سالم و سازنده است.

اغلب نوآموزاني كه با سازوكار تصويري تلويزيون خو گرفته اند، نمي توانند افكار خود را براي خواندن كتاب متمركز كنند.

بازي هاي نامناسب رايانه اي، ديواره هاي حائل ميان جهان كودك و دنياي بزرگ سال را از ميان برداشته است.

امروزه رسانه ها در زمينه چگونگي تربيت كودكان، اصول خانه داري و آموزش هاي عمومي زندگي، اطلاعات خوبي ارائه مي كنند.

رسانه ها، انبوه اطلاعات شغلي و تخصصي را در اختيار افراد قرار مي دهند و باعث وابسته شدن افراد به رسانه ها مي شوند.

رسانه ها با بيان عقيده جمعي مي توانند عقيده فردي افراد را در جهت اهداف خود تغيير دهند.

ص: 174

كيفيت روابط كودك با خانواده و گروه هم سالان خود تعيين كننده ميزان استفاده كودك از تلويزيون است.

اگر روابط اجتماعي كودك رضايت بخش نباشد، احتمال دارد به خيال پردازي حاصل از برنامه هاي تخيلي روي آورد.

بايد به پدر و مادر آموزش داد كه از فرزندانشان بخواهند برنامه هاي تلويزيوني را با اتفاقات واقعي مقايسه كنند.

ص: 175

ص: 176

جهان بيني اسلامي و نوع نگاهي كه ما به هستي و انسان داريم، ما را در رسيدن به زندگي معناگرايانه و متعالي كمك مي كند.

شعاع فكري اسلام، فراتر از اين جهان است. مرگ، پايان زندگي نيست، بلكه زندگي جاودانه متأثر از اين جهان است.

شعاع ديد نظام غربي، ماده است. انسان در محدوده زماني مشخص، زندگي مي كند و با مرگ نابود مي شود و هيچ بهره اي جز اين زمان از زندگي خود نخواهد برد.

وقتي اعتقاد داريم جهاني ديگر هم هست، بسياري از رنج ها را مي توانيم تحمل كنيم.

زن، در جامعه اسلامي جايگاه مهمي دارد، بر خلاف جامعه غرب كه بنيان خانواده در آن رو به انحلال است و از زنان سوء استفاده مي شود.

زن ها در جامعه اسلامي هرگز به عنوان شيء بزك كرده شناخته نشده اند، بلكه خداوند، زن را در تكميل انديشه مرد و پرورش مردان انديشه ورز خلق كرده است.

زندگي به سبك اسلامي و ايراني به ما مي آموزد بايد متعادل بود.

در زندگي غربي، اضطراب، افسردگي، اختلالات رواني و خودكشي زياد است، چون غربي ها پشتوانه فكري متعالي ندارند.

بسياري از انديشمندان معتقدند اساس سبك زندگي غربي بر مبناي تفكر مادي و مصرف گرايي پايه ريزي شده است. اين تفكر از راه فيلم، سايت هاي اينترنتي، بازي هاي رايانه اي، تبليغات تلويزيوني و ماهواره اي، فروشگاه ها و روش هاي تبليغاتي به فكر و ذهن مخاطبان جامعه القا مي شود.

مكتب غني اسلام، سخنان و دستورالعمل هاي فراواني را در ساحت سبك زندگي مطلوب ارائه كرده است.

ص: 177

ساكنان غرب از نظر فرهنگي، آداب و رسوم، دين و مذهب و تفكر، تفاوت فاحشي با ايرانيان دارند.

در خانواده هاي غربي، گذشت و حسن تفاهم ديده نمي شود؛ اما اين دو اصل، ركن خانواده ايراني است.

خانواده ايراني نمي تواند آزادي بي حد و حصر غربي را بپذيرد.

زندگي بر محور «ما» زيباتر و پر معناتر است، اما غربي ها ترجيح مي دهند بر محور «من» زندگي كنند.

قدمت سبك و فرهنگ زندگي شرقي باعث ايجاد رفتارهاي شايسته در ايرانيان مي شود.

غرب، مأمن خودمحوري و شرق، خاستگاه هم نوع پروري است.

كسي كه در ايران، در مهد دوستي و محبت پرورش يابد، بر خلاف غربيان براي سعادت خانواده اش مي كوشد.

خوش بخت كردن اعضاي خانواده لذتي است كه فقط شرقي ها مفهوم آن را مي دانند.

داشتن مادراني پرعاطفه و دل سوز، موهبتي است كه بيشتر غربي ها از آن محرومند.

وقتي كنار هم خوش بختي را تجربه مي كنيم، با خودم مي انديشم: غربي ها در تنهايي چه خوش بختي هاي كم وسعتي دارند.

گاهي بعضي از رفتارهاي شايسته شرقي ها در غرب ضد ارزش تلقي مي شود.

در شرق، ارزش ها، سبك زندگي افراد را تعيين مي كنند، اما در غرب، سبك زندگي بر اساس طبقات دسته بندي مي شود.

هنر شرقي ها گذر از ديدگاه مادي گرانه غربي ها و رسيدن به حقيقت زندگي است.

ص: 178

غربي ها زندگي را از ديد نظام سرمايه داري نگاه مي كنند و براي آنها ارزشي بيش از اين ندارد.

جمع گرايي از مزيت هاي زندگي به سبك ايراني است، برخلاف فردي گرايي در غرب.

پرداختن و غرق شدن در مظاهر زندگي، دست آورد پذيرفتن سبك زندگي غربي است.

تقليد كوركورانه از غرب، سبك زيستن جامعه ما را از بزرگ سال محور به سمت كودك محور سوق مي دهد.

فرهنگ كودك سالار غرب سبب گسترش ارزش هاي لذت جويانه و مصرف گرايانه مي شود.

متأسفانه، بيشتر رفتارهاي ما به صورت ناخواسته از سبك زندگي غربي اثر پذيرفته است.

تقليد از تبليغات غربيان باعث سرعت فرآيند مصرف گرايي و ايجاد نيازهاي كاذب مي شود.

چشم وهم چشمي، سبكي غريب و ره آوردي نامناسب با اصول و موازين دين از غرب براي شرق است.

در تفكر غرب زندگي خوب؛ يعني خريد و مصرف!

يكي از آثار مخرب مصرف گرايي غربي، جمود و بي نشاطي جامعه است.

يكي از اهداف شبكه هاي ماهواره اي، تبليغ و ترويج سبك هاي خاص زندگي غربي است.

گسترش پوشش هاي غربي در جامعه؛ يعني تزلزل بنيان خانواده.

زير پا نهادن ارزش هايي كه جامعه ما را مي سازد، در غرب امري آسان است.

ص: 179

هيچ گاه فرهنگ غربي، خود را بر اساس واقعيت هايش نشان نمي دهد.

آنچه از فرهنگ غرب مي بينيم، واقعيت آن نيست. تبليغات زيباي آن است.

پذيرفتن آزادي به سبك غرب؛ يعني شكستن محدوده تعيين شده قوانين اسلامي.

چارچوب عفاف و حجاب در سبك زندگي غرب جايگاهي ندارد.

حركت غرب به سمت دوستي هاي خارج از چارچوب ازدواج، حركتي رو به انحطاط است.

ما ازدواج را فرهنگ مي دانيم و غرب، تجربه اي براي آزمودن آن.

پذيرش زندگي به سبك غربي؛ يعني بدپوششي و استفاده ابزاري از زن و تزلزل بنيان خانواده.

حركت به سمت زندگي عميق در جامعه ما مطلوب است، در حالي كه در غرب سطحي نگري جا افتاده است.

غرب با روش جنگ نرم در پي تخريب سنت و فرهنگ و سبك زندگي ايراني _ اسلامي است.

هيچ گاه سبك زندگي غربيان به اندازه سبك زندگي ما دلن نشين و زيبا نيست.

غرب سبك زندگي اش را بر پايه هاي اومانيسم و ليبراليسم بنا نهاده است.

بايد بپذيريم غرب، كام يابي ما مسلمانان را نمي خواهد. پوشش نامناسب زنان در جوامع غربي و تبليغات غربي ها در اين جهت، سبك و نوع پوشش زنان ايراني را تهديد مي كند.

تقويت باورهاي ديني بر سبك زندگي ما تأثير چشم گيرتري نسبت به سبك زندگي غربيان داشته است.

ص: 180

رشد و بالندگي در سبك زندگي ما خانواده هاي اصيل ايراني، ستاره اي درخشان و دست يافتني است.

انسان در غرب به كدام سمت حركت مي كند؟

زيستن به سبك غربي، انسان شرقي را سردرگم خواهد كرد.

زندگي در خانواده ايراني؛ يعني باورپذيري نقش ايمان و تعهد و محبت.

فرهنگ اصيل اسلام تنها در چارچوب نظام خانواده ايراني مي تواند خودش را به شايستگي به جهانيان نشان دهد.

اروپايي كه با نظم و نظام به توسعه صنعتي رسيده، با دور شدن از فرهنگ و معنويت در سراشيبي سقوط افتاده است.

مراقب باشيم جامعه ما تحت تأثير فرهنگ غرب، فرهنگ باشكوه خود را فراموش نكند.

جامعه سالم، با ديگر جوامع و غرب تبادل فرهنگ دارد، اما سبك زندگي و منش رفتاري خود را تغيير نمي دهد.

جوان به اقتضاي دوره جواني، طالب آزادي، زيبايي و شادي است و اين مقولات را غرب به شيوه اي زيبا مقابل چشمان جوانان ما نمايش مي دهد.

دردناك است كه غرب به اتكاي فن آوري برتر و اقتصاد نيرومند خود بتواند فرهنگش را بر كشورهاي ديگر تحميل كند.

غرب كه در سراشيبي زوال ارزش هاست، خود را منجي بشر، مدافع حقوق انسان ها و حافظ كرامات انساني معرفي مي كند.

غرب حوزه جغرافيايي خاصي ندارد. هر فضايي كه بتواند ضد ارزش هاي كشور ما را به صورت ارزش نشان دهد، فرهنگي مهاجم است.

فرهنگ غرب بر اساس برنامه ريزي هاي عده اي خاص بر ما تحميل نمي شود، بلكه حاصل سودجويي هاي افرادي است كه براي رسيدن به پول به هر ترفندي، حتي ويران كردن نظام خانواده كشورهاي اسلامي دست مي زنند.

ص: 181

ما بر اين باور بزرگ شده ايم كه مشكل هم نوع ما مشكل ماست، در حالي كه در فرهنگ غرب، مشكل هر كسي فقط مربوط به خود اوست.

در ديدگاه ليبرالي غربي، ملاك خوب يا بد بودن هر چيزي، مقدار سود يا زيان مادي است كه براي شخص دارد.

در سبك زندگي الهي بر خلاف غرب، سعادت جسم و روح هر دو ملاك است، آن هم نه براي تنها خود شخص، بلكه براي بشريت.

انسان هاي خودمحوري كه اسير فرهنگ غرب شده اند، سعادت روح را فراموش كرده اند و ماهيت وجود خود را نيز نمي توانند به سامان برسانند.

حواسمان باشد نكند جامعه ما آرام آرام به سمت فرهنگي پيش برود كه نه تنها سلامت و رفاه جامعه را تأمين نمي كند، بلكه سبب مادي گرايي و بر هم خوردن انسجام جامعه مي شود.

رقابت براي زندگي به سبك غربي و اثرپذيري از فرهنگ غرب، به چه قيمت؟

يادمان باشد با پناه آوردن به فرهنگ مادي گرايانه غرب، دانسته يا نادانسته، به فرهنگ عميقي كه موجب سعادت جامعه ايراني است، ضربه مي زنيم.

در تفكر ايراني، افراد حاضرند جان خود را به خطر بياندازند، اما به هم نوعشان آسيبي نرسد، در حالي كه اين بينش در فرهنگ غربي جايي ندارد.

در فرهنگ ايراني، نيازهاي جسم تا حدي برآورده مي شود كه به سلوك روح آسيب نرساند. در فرهنگ غربي، سلوك روح تا جايي است كه به نياز جسم خدشه وارد نشود.

خانواده در فرهنگ اسلامي، براي جلوگيري از گناه و ابراز محبت و اجراي خواست خداوند تشكيل مي شود و در غرب فقط براي فرار از تنهايي.

ص: 182

شكل گيري خانواده به طور متعالي يكي از اصول سلوك و سبك زندگي اسلامي است.

در غرب بر اساس اصل رقابت، انسان در حدي پيش روي مي كند كه مي تواند حقوق جهان را براي پيشرفت خود نديده بگيرد.

در سبك زندگي اسلامي بر خلاف غربي، هيچ كس بر اساس آموزه هاي ديني، رقيب ديگري نيست و وحدت و اخوت و مهرباني، حرف اول را مي زند.

غمگين بودن از غم ديگران و شاد بودن با شادي ديگران، به جامعه اسلامي آرامش مي بخشد. اين را فرهنگ هاي غربي نمي توانند درك كنند.

در جوامع اسلامي، فضايل به طور خودكار بر اساس آموزه هاي ديني شكل مي گيرند. در مكتب غربي بايد فضايل را بر اساس منفعت طلبي به نسل خود آموزش دهند.

شايد فست فودها و غذاهاي آماده طعم خوبي داشته باشند؛ اما غربي ها هم مي دانند غذايي كه يك مادر شرقي با حوصله براي خانواده اش مي پزد، طعم عشق مي دهد.

انساني كه خود را موجودي مادي مي داند كه با مرگ فنا مي شود، برنامه هاي زندگي اش با انساني كه خود را باقي و در انتظار معاد مي داند، تفاوت دارد.

تفاوت سبك زندگي غربي و اسلامي، به اندازه تفاوت ديدگاه مرگ ابدي و حيات جاودان است.

انسان شرقي به اميد پاداش اخروي مي تواند رنج ها را تحمل كند، اما انسان غربي كه مادي گراست با كوچك ترين ناملايمتي به ستوه مي آمد و از زندگي سير مي شود.

ص: 183

انسان غربي اگر اعتقاد به خداي توانايي داشت كه به صبر او پاداش مي داد، به راحتي به خودكشي يا افسردگي رو نمي آورد.

اعتقاد به جهان آخرت تفاوت عمده اي در باورها، اخلاقيات و سبك زندگي ايجاد مي كند و وجه تمايز زندگي غرب با زندگي مسلمانان در همين است.

غربي ها پشتوانه فكري متعالي ندارند. بنابراين، در زندگي به هر مسئله اي فقط با چشم ظاهربين خود نگاه مي كنند.

زندگي در حيطه اي كه فقط به اشياء اهميت مي دهد، ذهن را به سمت جمود مي كشاند. فرهنگ غرب همين را مي خواهد.

آيا مي دانيد امروزه سبك زندگي غربي، با چه سرعتي از راه رسانه ها، انيميشن ها و حتي بازي هاي رسانه اي، در حال تزريق به كشورهاي در حال توسعه است؟

در سبك زندگي غربي، لذت گرايي و شوق فراوان به خريد و مصرف از جايگاه ويژه اي برخوردار است.

ما بايد سبك زندگي خود را بر اساس انگاره هاي دين خود تنظيم كنيم، نه بر اساس فرهنگي كه با روحيات ما متناسب نيست.

مقولاتي كه در فيلم هاي غربي به عنوان ارزش نمايش داده مي شود، حتي در جوامع خود آنان ارزشي ندارد، اما بيننده ايراني بدون آگاهي از آنها پيروي مي كند.

بياييد دست به دست هم دهيم و به دور از جانب داري هاي كوركورانه، نگذاريم هر فرهنگ آلوده و ضد ارزشي وارد زندگيمان شود.

سبك هاي زندگي مجموعه اي از طرز تلقي ها، ارزش ها، شيوه هاي رفتار، حالت ها و سليقه ها در هر چيزي را در بر مي گيرد.

ص: 184

يادمان باشد غرب، مصرف گرايي را بين خانواده هاي ايراني ترويج مي كند تا بتواند كالاهايش را بفروشد.

ما معتقديم دين اسلام با ارزش ها و آرمان هاي متعالي خود، بيش از فرهنگ غربي قابليت جهاني شدن دارد.

غرب به دنبال جهاني كردن فرهنگ و اقتصاد و مسائل محيط زيست خويش است.

زندگي انسان هاي غربي، با آنچه ما به عنوان سبك ايشان مي شناسيم، تفاوت دارد.

جهاني خواهي غرب اقتضا مي كند كه حكومت خود را بر ديگر جوامع مستحكم كند.

چرا ما بيش از آنكه به شناسايي غرب بپردازيم، غرب زده شده ايم؟

بايد در فضاي مدرنيته غرب، هويت ذاتي خود را احيا كنيم.

در تمدن مدرنيته بستري ساخته مي شود كه انسان ابزارساز، هويت خودش را در تغيير طبيعت پيدا مي كند.

انسان غربي فقط احساس مي كند كه به مقصدش رسيده است.

شناخت زندگي به سبك غرب و پي آمدهاي اين نوع زندگي ما را از سقوط در «ازخودبيگانگي» نگه مي دارد و به بازگشت به خويشتن فرا مي خواند.

براي شناخت غرب بايد آن را در جايگاه واقعي و طبيعي خود مطالعه كنيم.

اگر تمدن غرب را تمدني عام براي همه بشريت بدانيم به خطا رفته ايم.

از منظر جامعه شناختي، غرب و فرهنگ غربي، محصول وضعيت اجتماعي آن است.

ص: 185

غرب هيچ گاه تنها تمدن مطرح در بين ديگر تمدن ها نيست.

زندگي كوركورانه به سبك غرب؛ يعني بحران خانواده و فاصله بين اعضاي خانه.

پي آمدهاي زندگي به سبك غربي را در بين خانواده هاي اصيل و با فرهنگ ايراني جدي بگيريم!

افرادي كه بيشتر در معرض تبليغات غربي قرار دارند، به استفاده از واژه هاي بيگانه تمايل بيشتري دارند.

نتيجه قبول محض نظريه غربيان، يعني گرفتاري در دام غرب.

خانواده ايراني، يعني زندگي در سايه محبت و مهرباني و هم دلي.

زندگي به سبك الگوهاي غربي؛ يعني پذيرش ويران شدن نظام خانواده به هر قيمتي.

ص: 186

ص: 187

كودكان دلبندمان را با موجي از نگراني و سردرگمي، وارد دنياي ناشناخته طلاق نكنيم.

اگر سلامت و شادي فرزندمان را مي خواهيم، پس از طلاق، در حضور او از همسر سابق خود بد نگوييم.

كودكان براي داشتن زندگي سعادتمند، هم به پدر نياز دارند و هم به مادر. آنان را تنها نگذاريم.

براي جلوگيري از طلاقي ناعاقلانه بايد عاقلانه ازدواج كرد.

ازدواج كردن آسان است، اما داشتن ازدواجي موفق و پايدار به دقت و گذشت زيادي نياز دارد.

اگر مي خواهيد ازدواج شما دوام يابد و از خطرهاي پيش رو در امان بمانيد، شاد باشيد.

طلاق عاطفي هيچ كجا ثبت نمي شود و نمود عيني ندارد، اما رنج آورترين شكل طلاق است.

حتماً طلاق دور شدن دو زوج از هم نيست. وقتي از درون همسرت بي خبر باشي، در واقع از او جدا شده اي.

در طلاق، كودكان اصلي ترين قربانيان تسويه حساب والدين هستند.

وقتي زن از روي اجبار و فقط به دلايل اجتماعي در خانه مرد بماند، در واقع طلاق عاطفي اتفاق افتاده است.

شايد جلوگيري از طلاق ممكن نباشد، اما مي توان راهكارهايي براي كاستن از زيان هاي اين معضل يافت.

اگر معايب ازدواج بيش از محاسن آن باشد، چاره اي جز طلاق نمي ماند.

طلاق، پديده ناپسندي است، اما گاهي ضروري است و اثر آن بر روح افراد از مشاجره اي طولاني كمتر است.

ص: 188

آيا مي دانيد آثار طلاق شما، حتي روي نسل آينده شما نيز اثر مي گذارد؟

طلاق، روايت تلخي است، اما تلخ تر از آن، روايت مشاجره هر روز شماست كه كودكان را از زندگي سير مي كند.

اگر عوامل موثر در شكست ازدواج را بدانيم، راحت تر جلوي طلاق را خواهيم گرفت.

پيش از ازدواج، از دلايل شكست ازدواج باخبر باشيد.

وقتي بداني چرا بايد ازدواج كني، خود به خود مي فهمي چرا نبايد طلاق بگيري.

با همسرت هماهنگ باش. هماهنگ بودن جلوي طلاق را مي گيرد.

تفاوت طبقات اجتماعي، تفاهم نداشتن و تنگ دستي مالي، هيچ كدام دلايل معتبري براي نابود كردن يك زندگي پر از عشق نيست.

خاطره ها را بگذار و تجربه ها را با خود ببر به شهر دوري كه مي خواهي خانه اي جديد در آن بسازي.

مهم ترين عامل طلاق، توقع هاي بي جاي طرفين از يك ديگر و كنار نيامدن با وضعيت سخت زندگي است.

فروپاشي خانواده، رويدادي ساده نيست. فروپاشي جزئي از شالوده اجتماعي وسيع است.

يكي از مهم ترين عوامل طلاق، بحران شخصيت است.

ازدواجي كه فقط براي فرار از وضعيت موجود و دور شدن از تنهايي صورت بگيرد، بسياري از اوقات به نتيجه مطلوب نمي رسد.

بحران شخصيت سبب مي شود افراد هنگام ازدواج به تفاوت هاي فردي و فرهنگي طرف مقابل خود توجه نكنند و شكست بخورند.

ص: 189

والدين تنها كساني هستند كه تا آخرين مراحل طلاق مي توانند موجب دل گرمي فرزندان باشند.

مادر، عشق خود را به كودك ابراز مي كند، حتي اگر در آستانه جدا شدن از هم باشند.

حقوق فرزندان طلاق را، نه قاضي، نه وكيل و نه هيچ كسي ديگر جز والدين نمي تواند ادا كند.

با فرزندان خود به تناسب سنشان درباره علت طلاقتان توضيح بدهيد.

پس از طلاق نبايد نقش هاي قبل خود در زندگي فرزندان را به دست فراموشي بسپاريد و از زير بار تربيت فرزندان شانه خالي كنيد.

آمارها نشان مي دهد، 30 درصد افراد پس از طلاق افسرده مي شوند.

اگر زوجين با درايت با مشكلات زندگي برخورد نكنند، ممكن است پايه هاي زندگي آنها به مخاطره بيفتد.

براي اينكه دام طلاق را از دست و پاي زندگي خود بگشاييد، بيش از هر چيز به درايت و حوصله نياز داريد.

انس و الفت زوجين، دريايي است كه جهنم سوزان طلاق را نابود مي سازد.

گاهي ستيزه ها و مشاجره ها درباره موضوع ساده اي شروع مي شود، اما به اركان خانواده آسيب مي رساند.

سست شدن باورهاي مذهبي، تنوع طلبي، خيال پردازي و مصرف گرايي، آسيب هايي هستند كه سلامت خانواده را تهديد مي كنند.

براي اينكه زندگي مشترك ما به طلاق منجر نشود، مثل هر امر ديگري به مهارت هاي خاصي نياز داريم.

پرتگاه طلاق در انتظار كساني است كه اهداف ازدواج را فراموش يا مسير خوش بختي را گم كرده باشند.

ص: 190

با پيش داوري ها؛ مسئوليت ناپذيري و رعايت نكردن اصول اخلاقي؛ آشيانه خود را بر باد ندهيم.

بعضي زن و شوهرها وقتي به مرحله طلاق مي رسند، تازه مي فهمند همه چيز را درباره اصول خانواده نمي دانستند.

براي ايفاي نقش همسري موفق بايد مهارت ها و توانايي هاي خاص آن را بياموزيد تا زندگي شما به طلاق منجر نشود.

اگر روابط زوجين بر اساس لذت طلبي و سودطلبي استوار باشد، با موقعيتي مثل بي پولي، كهولت و بيماري نابود مي شود.

وقتي ياد بگيري به نيازهاي همسرت توجه داشته باشي، تا حد زيادي از فكر كردن او به جدايي كاسته اي.

سعي كنيم بدون دليل موجه، هيچ زوجي را به جدايي تشويق نكنيم.

ازدواج هاي خودگزين و احساسي، يكي از عوامل بسيار مهم طلاق در دوران نامزدي و سال هاي اول زندگي است.

نقش شبكه هاي ماهواره اي در تلاش براي ترويج طلاق و خيانت در كشورهاي اسلامي، انكارناپذير است.

اگر خواستيد به طلاق بينديشيد، قبل از آن با مشاور هاي حرفه اي مشورت كنيد.

گاهي اختلافات جزئي خانواده ها بر سر تشريفات عروسي و دلخوري آنها سبب طلاقي شوم مي شود.

گاهي انتخاب طلاق؛ انتخاب بد از يك زندگي بدتر است.

در زندگي زناشويي كه احتمال اختلاف زياد است، بايد مهارت مديريت اختلاف را فرا گرفت.

نرسيدن به بلوغ فكري كامل، شايع ترين علت طلاق در ميان جوانان است.

ص: 191

فقط با كسي ازدواج كن كه به او باور داري، تا روزي به اين اعتقاد نرسي كه طلاق بهترين راه حل مشكل توست.

گاهي پاياني تلخ براي زندگي مشترك، بهتر از تلخي بي پايان است.

بيشترين علل طلاق، بدون بينش و آگاهي ازدواج كردن است.

زن و مردي كه حقوق يك ديگر را مراعات نمي كنند، به پرتگاه طلاق نزديك ترند.

وقتي دختر يا پسري بدون گواهي نامه پشت فرمان زندگي بنشيند، بايد منتظر تصادفات ناگوار هم باشد.

اگر دختر و پسر قبل از ازدواج، آزمايش فكري هم مي دادند، معلوم مي شد زندگي آنها به بيماري طلاق منجر مي شود يا نه؟

اگر الگوي زندگي جوانان، انتخاب عاقلانه، زندگي عاشقانه و راه حل ماهرانه بود، زندگي شان به طلاق نمي كشيد.

فداكاري ما كه مهم ترين عامل جلوگيري از طلاق است، بيش از اينكه به سود همسر ما باشد، به نفع آرامش زندگي خود ماست.

دخالت خانواده ها، در زندگي شخصي فرزندان، گاه به نابودي زندگي خانوادگي آنان مي انجامد.

وقتي فرزندان طلاق، خانه را تهي از امواج محبت پدر يا مادر ببينند، ممكن است با كوچك ترين گردبادي درهم بشكنند.

طلاق نه تنها خانواده را نابود و نسل بعد را افسرده مي كند، بلكه سازمان هاي اجتماعي زيادي را درگير عوارض آن مي كند.

اگر جامعه اي به سوي افزايش طلاق پيش رود، حتماً در آستانه بحران قرار مي گيرد.

ص: 192

آيا مي دانيد بيشتر طلاق ها به درخواست زنان صورت مي گيرد و بيشترين آسيب هاي پس از طلاق هم متوجه آنان است؟

طلاق، نوجوانان را افسرده مي كند و باعث مي شود آنها از زندگي خود راضي نباشند.

تجربه طلاق براي همه اعضاي خانواده اضطراب زاست و رفتار كودكان بعد از طلاق، نشان دهنده اين اضطراب است.

پاسخ فوري اكثريت كودكان در هر سني در مورد خبر جدايي والدين، اضطراب و پريشاني است.

طلاق زنجيره اي از حوادث بهم پيوسته است كه براي هميشه زندگي قربانيان خود را دگرگون مي كند.

طلاق والدين نه تنها برقراري روابط عاطفي را براي كودكان دشوار مي كند، بلكه روابط گذشته آنها را با والدينشان مخدوش مي كند

تحقيقات نشان مي دهد آسيب پذيري پسرها در مقابل طلاق به مراتب بيش از دختران است.

كودكان طلاق به يك اندازه به محبت احتياج دارند، اما به دختران توجه بيشتري مي شود و پسرها ناسازگارتر و عصبي تر مي شوند.

ازدواج مجدد والدين موجب مي شود فرزندان طلاق، خود را در حال تجربه مشكلات جديدي بيابند.

طلاق جزو غم انگيزترين پديده هاي اجتماعي است.

طلاق، تعادل انسان ها را برهم مي زند و آثار شومي را در جامعه بر جا مي گذارد.

ازدواج به دو فرد مربوط است، اما طلاق، امري اجتماعي است كه زيان آن دامان جامعه را نيز مي گيرد.

ص: 193

طلاق، روح پويايي را مي كشد و اشتياق جوانان را به تشكيل خانواده سست مي كند.

طلاق يكي از عوامل تزلزل اجتماعي است كه ثبات جامعه را به خطر مي اندازد و باعث كم اهميت شدن خانواده و ارزش هاي آن اجتماع مي شود.

هيچ گاه براي حل مشكل زوجين، به عنوان اولين راهكار از طلاق استفاده نكنيم. طلاق، آخرين راه حل است.

وقتي فرزند وارد يك زندگي مي شود، پدر و مادر هر دو به يك اندازه نسبت به سرنوشت او مسئولند و نبايد مسئوليت خود را فراموش كنند.

شما با دعوت يك فرزند به زندگي خود، مسئول سرنوشت او شده ايد. بدانيد كه سرنوشت او فقط با حضور پدر و مادر در زندگي اش زيباست.

شريك زندگي كسي است كه در تمام مقولاتي كه به زندگي مربوط است، شريك شود؛ نه فقط در رفاه و خوش اخلاقي همسر.

حقوق زوجين در برابر يك ديگر آن قدر براي اسلام ارزشمند است كه حتي پس از جدا شدن نيز مكلف به اداي آن هستند.

طلاق هم روند خاص خود را دارد و بايد سالم و منطقي برگزار شود و زوجين به هم آسيبي نرسانند.

طلاق با انديشه و عاطفه سالم و متعادل انسان ناهماهنگ است. به همين دليل، زوجين پس از جدايي دچار مشكلات روحي رواني مي شوند.

پس از جدايي در مورد اينكه سرپرستي فرزند به چه كسي سپرده شود، بايد به مصلحت او فكر كرد، نه ميل خودمان.

سرپرستي فرزندان طلاق بايد به والديني كه شايستگي بيشتري دارد، سپرده شود، نه آن كه ميل و تمناي بيشتري دارد.

ص: 194

پس از طلاق، از كودكانمان به عنوان اهرمي براي تسويه حساب يا انتقام جويي از همسر خود استفاده نكنيم.

در ماه هاي اوليه پس از طلاق؛ خطر مشكلات رواني و جسمي، سلامت افراد را تهديد مي كند.

پس از جدايي؛ احساسات پيچيده اي مثل اندوه، ترس و خشم، خواب و خوراك شما را به هم مي ريزد و بر سلامتي تأثير مي گذارد.

براي كاهش طلاق؛ مشاوره پيش از ازدواج و پيدا كردن راه هايي براي حل بحران هاي زندگي ضروري است.

كودكان طلاق نه تنها به وضعيت موجود خو نمي گيرند، بلكه ممكن است مشكلات آنها در بزرگ سالي بيشتر خود را نشان دهند.

اغلب افرادي كه يك بار تجربه طلاق را دارند، با زندگي دوم خود هم نمي توانند به راحتي سازگار شوند.

در خانواده هايي كه شدت مشاجره هاي آنها بالا نيست، كنار هم بودن والدين به نفع فرزندان است.

از هم گسستگي خانواده با طرح و برنامه قبلي اجرا نمي شود، بلكه محصول كم رنگ شدن احساسات عاشقانه و گذشت هاست.

هيچ ازدواجي به خاطر طلاق صورت نمي گيرد. وقتي احساسات باعث چنين اشتباهي مي شوند، بايد با عقل مقابل اين اشتباه ايستاد.

اگر به جاي مشاركت، با همسر خود رقابت و حسادت داشته باشيم؛ زمينه ساز طلاقي بي فرجام خواهيم بود.

از آمادگي خود براي ايجاد خانواده جديد اطمينان حاصل كنيد تا مسير خانواده شما به سوي خوش بختي باشد، نه طلاق.

ص: 195

بزرگ ترين اشتباه يك زوج اين است كه به خاطر پيشنهاد اطرافيان خود تصميم به جدا شدن بگيرند.

قبل از اينكه پل هاي پشت سرمان را خراب كنيم، كمي هم به آينده فرزندانمان بيانديشيم.

هميشه همه زندگي آن نيست كه ما خواستارش هستيم. با كمي گذشت و بردباري مي توان در مقابل خيلي از مشكلات ايستاد و بنيان خانواده را در مقابل طلاق حفظ كرد.

اعتياد اتفاق ناخوشايندي است كه بعضي از خانواده ها را با خود درگير مي كند و گاه تا آنجا پيش مي رود كه بنيان هاي خانواده را از بين مي برد.

وقتي خانواده اي درگير اعتياد يكي از اعضاي خود مي شود، بايد خانواده به جاي تفرقه و دوري از او، در پي سلامتي او برآيد. در چنين مواقعي فقط خانواده هاي استوار مي توانند از وضعيت توفاني به ساحل نجات برسند.

طرز پوشش فرزندان ما به تربيت و اصولي بستگي دارد كه از ابتدا با آن آشنا شده اند، اما در مواقعي تحت تأثير دوستان بي بند و بار قرار گرفتن هم مي تواند مشكلاتي را به وجود بياورد كه فقط اين خانواده است كه با يادآوري اعتقادات و پيشينه ذهني مي تواند راه و بي راه را به فرزندان بياموزد.

خانواده اي كه از ابتدا در مقابل حجاب و پوشش فرزندانش بي توجه باشد و از نظر اعتقادي آنها را محكم بار نياورد، بايد منتظر پي آمدهاي اين بي توجهي و به بي راهه رفتن فرزندانش باشد.

خانواده ها در شرايطي دچار مشكلاتي مي شوند كه گاهي از هم پاشيدگي خانواده را به همراه دارد.

خانواده هاي بي سرپرست يا بد سرپرست در مقابل معضلات اجتماعي آسيب پذيرترند.

ص: 196

وقتي قدرت خانوادگي و انسجام بين اعضاي خانواده كم رنگ مي شود، بايد منتظر هرگونه اتفاق ناخوشايندي هم بود؛ اتفاقاتي كه مي توان با كمي درايت حلّشان كرد، اما نبود سرپرست مناسب مانع از اين معضل مي شود.

استفاده از دنياي اينترنت، جهان را به دهكده اي كوچكي تبديل كرده است، اما اگر خانواده ها كنترلي بر اين رابطه هاي نزديك فرزندانشان با اين دهكده جهاني نداشته باشند، آنها را در دنيايي بزرگ به دام شيادان مي فرستند.

خانواده، مؤثرترين عامل پيش گيري از اعتياد است و بيشترين تأثير مخرب اعتياد هم بر اركان خانواده وارد مي آيد.

براي اينكه از اعتياد فرزندان خود جلوگيري كنيم، بايد خانه را به فضايي صميمي و شاد تبديل سازيم.

آگاهي والدين از مواد اعتيادزا و صحبت با فرزندان درباره خطرهاي اين مواد، از اعتياد فرزندان جلوگيري مي كند.

يكي از راه هاي پيش گيري از اعتياد فرزندان، افزايش مهارت هاي تربيتي والدين و گفت وگوي صميمانه است.

والدين بهترين الگوي فرزندان خود هستند. پدري كه سيگار مي كشد، نمي تواند فرزند خود را از سيگار كشيدن باز دارد.

نوجواناني كه در خانه احساس امنيت و آرامش دارند، كمتر به سوي هم سالان ناباب و كارهاي خلاف و اعتياد كشيده مي شوند.

اگر فرزندتان عادت كند درباره همه چيز با شما صحبت كند، راحت تر زنگ خطرهاي كشش او به سمت اعتياد را متوجه مي شويد.

با تقويت قدرت اعتماد به نفس، تصميم گيري و از بين بردن افسردگي و كم رويي فرزندان، آنها را در برابر شرايط آسيب زا مقاوم سازيد.

ص: 197

راه پايداري در برابر فشار هم سالان را در مورد مصرف مواد مخدر به فرزندانتان بياموزيد تا از «نه» گفتن به آنها نهراسند.

وقتي با فرزند خود حرف مي زنيد، مواضع خود را درباره سيگار، مواد مخدر و الكل مشخص كنيد و صريحاً آن را به زبان بياوريد.

فرزندان خود را قبل از رسيدن به سنين بحراني، از عواقب ويرانگر مصرف مواد مخدر آگاه سازيد.

نحوه معاشرت فرزندان خود را با دوستانشان زير نظر داشته باشيد تا با آزادي مطلق نتوانند به هر كاري تن دهند.

فرزندان خود را در نحوه خرج كردن، آزاد و بي حساب و كتاب رها نكنيد كه پول خود را صرف هر كاري كنند.

نوجواني كه اوقات فراغت خود را به مطالعه، ورزش و تفريحات سالم بگذراند، وقتي براي روي آوردن به اعتياد نخواهد داشت.

نوجواني كه به رعايت اصول مذهبي و انجام فرايض ديني پاي بند است، كمتر به سمت اعمال خلاف دين و اعتياد كشيده مي شود.

نوجواني كه در انجام فعاليت هاي منطقي و جامعه پسند آزادي و استقلال دارد، به كارهاي ناپسند و اعتياد روي نمي آورد.

رفتارهاي مثبت نوجوانان را تشويق كنيم تا رفتارهاي منفي مثل گرايش به اعتياد و خلاف هاي ديگر در او رشد نكند.

در موقعيت هاي بحراني، فشارها و تنش هاي روحي، راهنما و همراه فرزندان خود باشيد تا روح سرگردان آنها اسير اعتياد نشود.

خانواده هاي صميمي، محيطي براي دور ماندن فرزندان از مرداب اعتيادند.

يادمان باشد كشيدن سيگار، مقدمه اي براي گرفتار شدن در چنگال اعتياد به مواد مخدر است.

ص: 198

اعتياد، لكه ننگي است كه بر پيشاني خانواده زده مي شود و باعث شرمساري اعضاي خانواده است.

اعتياد با هر انگيزه اي و به هر شكلي، سبب ويران شدن پايه هاي خانواده و انحطاط آن است.

انگيزه اعتياد هر چه باشد، سبب زوال، گرفتاري نسل و سقوط شخصيت معتاد و كلاً نابساماني خانواده است.

اعتياد، بلوغ عاطفي فرد را دچار مخاطره مي سازد و خانواده را دچار بحران عاطفي مي كند.

انسان مي تواند عروج كند، اما اعتياد جلوي اين اوج گيري را مي گيرد و فرد را حتي از اداره زندگي خود ناتوان مي سازد.

فرد معتاد نسبت به وقايعي كه در اطراف خودش و خانواده اش مي گذرد، احساس مسئوليت ندارد.

فرد معتاد، وجود خود را كه سرمايه اي عظيم است، به خطر مي اندازد. علاوه بر آن، زندگي همسر و فرزندان را هم به تباهي مي كشد.

فرد معتاد، اسير دنياي خود است و دنياي او منفور خانواده اش. از اين رو، معتاد و خانواده اش در دو دنياي بيگانه از هم سر مي كنند.

ضعف اقتصاد خانواده و از بين رفتن توان مالي، دليل ديگري براي از هم پاشيدن خانواده فرد معتاد است.

خانواده فرد معتاد بدون اميد به آينده؛ كم كم روحيه خود را براي ادامه زندگي از دست مي دهند.

آيا مي دانيد پدر يا مادر معتاد، به دو گونه بر نسل خود اثر مي گذارند: يكي، اثر وراثتي و ديگري، اثر محيطي؟

ص: 199

فساد جسمي و رواني معتاد، از راه وراثت به فرزندان منتقل مي شود و زمينه را براي گرفتاري آنها فراهم مي كند.

آيا مي دانيد بخشي از نقص عضوهاي مادرزادي و عقب ماندگي هاي ذهني فرزندان ناشي از اعتياد والدين به الكل يا ديگر مواد است؟

كودكي كه در محيط آلوده به اعتياد رشد مي كند، آمادگي لازم براي ابتلا به اعتياد را به راحتي كسب مي كند.

معتاد نه در زندگي خانوادگي و نه در حيات اجتماعي، پذيراي مسئوليت و تعهدي نيست.

معتاد نه مي تواند اقتصاد خانواده را تأمين كند و نه مسئوليت زندگي را به عهده بگيرد و اين از عوامل ويراني خانواده است.

معتاد باعث شرمساري خانواده خود است؛ چون به راحتي مرتكب انحراف مي شود و براي خود شرمي قائل نيست.

افراد معتاد نمي توانند امكانات تربيتي در اختيار فرزندان خود قرار دهند يا در راه پرورش آنها گامي بردارند.

فرد معتاد چگونه مي تواند از انحرافات اخلاقي فرزند خود جلوگيري كند، در حالي كه خود در اين منجلاب گرفتار است؟

معتاد از نظر عاطفي از خانواده خود دور مي شود و احتياجي به عاطفه آنها نمي بيند.

معتاد، خود را از رابطه عاطفي با همسر و فرزندان بي نياز مي بيند.

عمر خوش بختي فرد معتاد كم است و بالاخره روزگاري فرا مي رسد كه خانواده او احساس مي كنند نمي توانند با او زندگي كنند.

وقتي معتاد نمي تواند سعادت خانواده اش را تأمين كند. آنها مجبور مي شوند به تنهايي به دنبال خوش بختي بروند.

ص: 200

مهم ترين خطري كه دامن گير فرزندان فرد معتاد مي شود؛ خطر افتادن در وادي جرم است.

پدر معتاد به فرزندانش براي انجام كارهاي خلاف جهت مي دهد.

در خانواده يك معتاد، فرزندان از والدين خود درس شرافت و اخلاق نگرفته اند كه آن را در زندگي به كار بگيرند.

چگونه مي توان انتظار داشت كسي كه در سايه والديني معتاد بزرگ مي شود، فردي سالم و متعهد باشد؟

اعتياد، خانواده را ويران مي كند و معتاد دچار اخلاقيات ثانوي مي شود.

معتادان دچار كم حافظگي مي شوند و مسئوليت هايشان را در قبال خانواده فراموش مي كنند.

به دليل بي توجهي والدين معتاد به روند رشد فرزندشان، او ديرتر از كودكان معمولي، دنيا را مي شناسد.

مشكلات خلقي معتاد مثل افسردگي و اضطراب خيلي زود روي خانواده او اثر مي گذارد.

كودكان گاه مجبورند ناهنجاري هاي مربوط به پدر معتادشان را به هر شكل ممكن، حتي از راه خلاف تحمل كنند.

پدر معتاد، فرزندش را منزوي و او را از خانه بي زار مي كند.

الگوپذيري كودك از پدر معتاد خود، بدترين حادثه اي است كه مي تواند براي اين فرزند بي گناه رخ دهد.

معمولاً در خانواده معتاد، نظم خاصي وجود ندارد و هر برنامه اي به حال و روز معتاد بستگي دارد.

الگوي ساختاري خانواده هاي معتاد، هرج و مرج و هنجارشكني است.

ص: 201

كودكان در خانواده هاي معتاد، زمان خواب و بيداري متعارفي ندارند و همه چيز بر اساس حال و هواي فرد معتاد شكل مي گيرد.

اعتياد شوهر باعث بر هم خوردن نقش هاي خانوادگي مي شود؛ زيرا زن مجبور مي شود وظايف مرد خانواده را بر دوش كشد.

طلاق يكي از پي آمدهاي اعتياد است كه مي تواند باعث رواج اعتياد در جامعه شود.

اثر اعتياد مادر در فروپاشي خانواده و آوارگي فرزندان، از اعتياد پدر بيشتر است.

زن، ركن خانواده است و اعتياد او باعث نابساماني سريع تر خانواده است؛ زيرا اگر ركن خانه ويران شود، خانه ويرانه مي شود.

مادري كه در دوران بارداري معتاد است، خود را از داشتن فرزندي سالم محروم كرده است.

با اعتياد، آرامش زندگي خود را نابود نكنيم.

زندگي آشفته و افكار پريشان، سوغات اعتياد است.

والدين معتاد با ارائه الگوي تربيتي نادرست، توانايي كنترل و نظارت بر اعضاي خانواده را از دست مي دهند.

چون والدين معتاد توانايي كنترل فرزندانشان را ندارند، فرزندان براي حركت به سوي بي بند و باري آزادي بيشتري دارند.

والدين معتاد نمي توانند بر رفت و آمدها و نحوه خرج كردن پول فرزندان خود نظارت كافي داشته باشند.

ترك تحصيل در بين فرزندان معتادان بيشتر به چشم مي خورد.

معمولاً فرزندان خانواده هاي معتاد به ارزش هاي اجتماعي توجهي ندارند و با هم سالان خود ناسازگارند.

ص: 202

اعتياد، به روابط عاطفي، رواني و جسمي زن و شوهر آسيب مي رساند.

فرزندان خانواده هاي معتاد خيلي راحت جذب هم سالان بزه كار خود مي شوند.

اعتياد شوهر باعث انزواي او و تعلق نداشتن عاطفي او به خانواده، و سبب از هم پاشيده شدن خانواده مي شود.

گاهي مرد معتاد براي جلوگيري از سرزنش همسر يا متاركه او، او را معتاد و با خود همراه مي كند.

انتقال بيماري ايدز، يكي از مهلك ترين آثار اعتياد به مواد مخدر است.

عوامل رواني و عاطفي تربيتي، از مهم ترين دلايل رو آوردن به اعتياد است، نه رفيق بد و در دسترس بودن مواد.

در پس اعتياد فرد معتاد، هميشه مشكلي رواني و شخصيتي وجود دارد.

فرد معتاد براي ايجاد تعادل در روحيه و شخصيت خود، به عوامل خارجي كه به گمان او مفيدند، عادت مي كند.

احساس حقارت عميق، نداشتن اعتماد به نفس و احساس خودكم بيني، از عوامل گرايش به اعتيادند.

بسياري از افراد معتاد مي شوند؛ چون از قبل، گرفتار اختلال شخصيتي اند. آنها احساس خالي بودن، ترس و تهديد شدن دارند.

با آغاز اعتياد، رابطه صميمي مرد با همسرش قطع مي شود و مرد استفاده از مواد را جاي گزين رابطه عاطفي با همسرش مي كند.

پس از پيشرفت اعتياد، مرد معتاد همه احساساتي را كه بايد از همسرش بگيرد، از مواد مي گيرد.

يادمان باشد بسياري از معتادان در ابتدا براي تغيير حالت روحي خود و ايجاد احساس خوش بختي براي خود، به مصرف مواد مخدر روي مي آورند.

ص: 203

شايد مواد مخدر در ابتدا، حالت خوش بختي كاذب به انسان ببخشد، اما خوش بختي حقيقي را از زندگي او مي گيرد.

معتاد براي به دست آوردن مواد مخدر به هر حيله اي دست مي زند؛ زيرا مواد تنها چيزي است كه به او عشق و آرامش مي بخشد.

آيا مي دانيد وفاداري معتاد به مواد بيش از وفاداري او به خانواده اش است؟

هرگاه اعتياد وارد خانه اي شود، انسانيت و محبت از آن خانه خارج مي شود.

چه بسيار انسان هاي مدعي كه به راحتي، اعتياد را به خانه وجود خود فراخوانده اند.

معتاد براي ترك اعتياد خود، بيش از هر چيز به احساس ارزشمندي و به دست آوردن اعتماد به نفس نيازمند است.

كسي كه نَفْس خود را گرامي بدارد، با اعتياد آن را خوار نمي كند.

اگر توانستي ويژگي هاي مثبت يك معتاد را پررنگ كني، به احتمال زياد مي تواني در ترك اعتياد به او كمك كني.

كسي كه خود را كامل نمي داند و از اين موضوع زجر مي كشد، گاهي براي فايق آمدن بر اين احساس به اعتياد روي مي آورد.

براي پيش گيري از خطر اعتياد نوجوانان، ذهن آنان را با باورهاي ديني بارور كنيم.

در پديده شوم اعتياد، هميشه تأثير كاركردهاي ناقص خانواده، مشخص بوده است.

آيا مي دانيد يكي از توطئه هاي جنگ نرم دشمن اين است كه مواد را به صورت ارزان در دسترس نوجوانان ما قرار مي دهد؟

با اعتياد خود، لذت موقت را جانشين آرامش طولاني نكنيد!

ص: 204

اگر دوست صميمي نوجوان، به مصرف مواد مخدر روي آورد، تربيت نادرست نوجوان هم او را به همين سمت خواهد كشيد.

نوجواني كه داراي خلأ عاطفي باشد، به تبعيت از دوست صميمي اش به سوي مصرف مواد مخدر كشيده خواهد شد.

به نوجوان خود ياد دهيم كه اين لذت موقت، شايد به قيمت مصيبتي براي همه عمر تمام شود.

گاه نوجوان در واكنش به تبعيض هاي اجتماعي و در هم ريختگي محيط خانوادگي براي يافتن هويت به مواد روي مي آورد.

احساس طردشدگي نوجوان و نيروي قوي وي، او را به يافتن لذت هاي ناپايدار و در دسترس مثل استفاده از مواد تشويق مي كند.

با اعتياد، تمام لحظات و روزهاي خوش بختي خود را فنا نكنيم.

اعتياد، بيماري خانوادگي است كه همه اعضاي خانواده بهاي آن را در تمام عمر مي پردازند.

اعتياد، بيماري است كه استحكام، ثبات و سلامت فكري و رواني تمام اعضاي خانواده را متزلزل مي كند.

با اعتياد خود، تيشه به ريشه آينده فرزندان خود نزنيم.

نيروي فعال و جوان، ذخيره و سرمايه يك ملت است و اگر در گرداب اعتياد فرو رود، آينده جامعه نابود مي شود.

اگر نيروي جوان بر اثر اعتياد، توان حركت و فكرش را از دست بدهد، چگونه جامعه پويايي خود را به دست آورد؟

جوانان به خاطر هوس آني، مصرف مواد را شروع مي كنند، نه به خاطر غوطه ور شدن در دام بدبختي.

ص: 205

از نظر رواني، معتادان تعادل رواني ندارند و شخصيتي تلقين پذير دارند و غالباً از انواع افسردگي ها رنج مي برند.

استفاده از مواد مخدر؛ حتي خواب و بيداري ما را ناآرام مي سازد. چرا به دست خودمان آرامش را از زندگي بگيريم؟

معتادان بيش از وابستگي جسمي؛ به مواد، وابستگي رواني دارند.

گاه معتاد هر روز با خود مي گويد: فقط امروز مصرف مي كنم، در حالي كه اگر بگويد فقط امروز مصرف نمي كنم، نجات مي يابد.

ص: 206

ص: 207

يكي از كاركردهاي منفي اينترنت بر فضاي خانواده، خرج كردن عواطف در اين فضاست.

اينترنت، فرصت بحث و مناظره آزاد را براي افراد فراهم ساخته است كه در افكار و عقايد، تغيير بيشتري به وجود مي آورد.

هر چه افراد، تعامل خود را با اينترنت بيشتر كنند، به همان نسبت ارتباط آنها با خانواده كمتر مي شود.

وقتي در محيط خانواده به فرزند خود توجه كافي نداشته باشيم، بايد منتظر باشيم كه فرزندمان اين توجه را در محيط اينترنت به دست آورند.

تحريم اينترنت در خانواده، مشكل را حل نمي كند، بلكه بايد آسيب هاي ناشي از آن را در فرزندانمان به حداقل برسانيم.

استفاده از رايانه هم ميزان و سطح اطلاعات نسل جوان را افزايش مي دهد، هم بر تمايلات و گرايش هاي آنان اثر مي گذارد.

اينترنت داراي پيام ها و پي آمدهايي است كه مي تواند به سادگي روي شخصيت جوان و نوجوان ها اثر بگذارد و او را به سمت و سويي خطرناك بكشاند.

نوجوان در مرحله هويت يابي در پي جست وجوي ارزش هاست و اينترنت، محل عرضه ارزش هاست. يافتن اين ارزش ها نوجوان را دچار بحران هويت مي كند.

يادمان باشد همراهي با نوجوان در اينترنت، كارآمدتر از تحميل و تحريم است.

يكي از آسيب هاي جدي فن آوري هاي روز، بي اهميت جلوه دادن زمان براي كاربران است.

نوجوان، ارزش ها را جست وجو مي كند تا هويت خود را شكل دهد. استفاده نامناسب از اينترنت، ارزش ها را واژگون مي كند تا هويت نوجوان را به ميل خود رقم بزند.

ص: 208

ايجاد بحران هويت نوجوان در اينترنت كه ارزش هاي آن با ارزش هاي خانواده متفاوت است؛ يكي از رويكردهاي منفي اينترنت است.

آموزش و يادگيري از راه برنامه هاي شبكه هاي ماهواره اي كه به هيچ اصولي جز ظواهر و غرب گرايي پاي بند نيستند، جزو فرهنگ خانواده هايي شده است كه پدر و مادر در آن نقش چنداني ندارند.

استفاده از دنياي اينترنت، جهان را به دهكده كوچكي تبديل كرده است، اما اگر خانواده ها روي رابطه هاي نزديك فرزندانشان با اين دهكده جهاني نظارت نداشته باشند، آنها را در دنيايي بزرگ، به دام شيادان مي فرستند.

اينترنت، فرهنگ هاي مختص خودش را رواج مي دهد و نوجوان به دنبال كشف هويت خود از راه جست وجوي ارزش هاست. نبايد اين ارزش ها را از اينترنت به دست آورد.

حجم گسترده اطلاعات در اينترنت ممكن است باعث شود نوجوان راه را گم و دوران هويت يابي خود را با بحران سپري كند.

مراقبت امروز ما باعث مي شود كاربران ميليوني فرداي اينترنت، از آسيب هاي احتمالي اين فن آوري در امان بمانند.

امروز راه مقابله با آسيب هاي اينترنت را به فرزندمان آموزش دهيم تا فردا با ايمني، او را با اين فن آوري تنها بگذاريم.

اگر به كودك خود آموزش دهيد كه چگونه از اينترنت استفاده كند، وقتي به دوره نوجواني رسيد، نگران بازخوردهاي منفي اين استفاده نخواهيد بود.

با آموزش صحيح، راه حضور درست و روشمند نوجوانان ايراني در اينترنت را هموارتر كنيم.

با آموزش درست، حضور نوجوانانمان در اينترنت صحيح و روشمند خواهد بود و خطرهاي استفاده از آن به حداقل خواهد رسيد.

ص: 209

اينترنت به دو شيوه موجب تغيير فرهنگ مي شود: نخست، فرهنگ خودش را عرضه مي كند و دوم، گذرگاهي براي ديگر فرهنگ ها پديد مي آورد.

گاهي اينترنت باعث تضعيف و كم رنگ شدن كاركردهاي خانواده و بروز بحران هاي عميقي همچون انحرافات و مشكلات اجتماعي مي شود.

رشد سريع و تصور ناپذير فن آوري در دنياي امروز، جوامع و خانواده را با نوعي سردرگمي و چالش روبه رو كرده است.

در دنياي غير واقعي و مجازي اينترنت، جايگاه خانواده روشن و مشخص نيست.

ارزش ها و اصول اخلاقي حاكم بر خانواده در فضاي مجازي، تعريف و تبيين متفاوتي با دنياي واقعي دارد. در واقع، اينترنت فرهنگ مخصوص به خود را ايجاد مي كند.

اينترنت، فضاي مجازي و دنياي ذهني است كه غوطه خوردن در آن، كاملاً ما را از دنيا و افراد واقعي جدا مي كند.

فضاي هزار رنگ مجازي، خانواده را با سبك هاي مختلف و متعدد زندگي، هويت هاي جديد و فرهنگ هاي متغير، روبه رو مي كند.

در سال هاي اخير، شبكه جهاني اينترنت با امكانات بسياري براي تعامل افراد با يك ديگر، به عاملي ديگر براي اجتماعي شدن افراد تبديل شده است.

نوجوان با كشف و سياحت در دنياي اينترنت و ايجاد ارتباطات خاص، احساس تنهايي خود و جدايي از والدين را جبران مي كند.

قابليت اينترنت براي مخفي شدن و گم نامي، نوجوانان را به سمت استفاده نادرست و سوءاستفاده از كلمات مي كشاند.

نوجواناني كه در زندگي واقعي خود مشكل دارند، از اينترنت براي فرار از تنش هاي زندگي واقعي استفاده مي كنند.

ص: 210

فضاي ارتباط اينترنتي براي نوجوان فرصتي است تا بسياري از كمبودهاي ناشي از ناهماهنگي در نظام خانواده را در آن جبران كنند.

اگر كودك خود را با اينترنت آشنا كنيم، ذهن فعال و خلاق او را به ذهني هيجان زده و منفعل تبديل ساخته ايم.

آشنا شدن كودكمان با جهان نو و اينترنت، به قيمت قرباني كردن ذهن خلاق و فعال و منفعل شدن افكار او تمام مي شود.

كار با اينترنت توانايي هايي به كودك مي بخشد، اما در مقابل، توانايي تطابق با زندگي واقعي را از او مي گيرد.

دانش آموز براي فراگيري و تعليم به تمركز نياز دارد، اما استفاده زياد از اينترنت قدرت تمركز او را پايين مي آورد.

استفاده نامناسب و بي رويه نوجوان از اينترنت باعث غرق شدن او در فضايي موهوم، بي كران و غير واقعي است.

وقتي نوجوان، خود را با فضاي مجازي تطبيق مي دهد؛ مهارت هاي ارتباطي زندگي واقعي را ياد نخواهد گرفت.

اينترنت، بسته هيجان انگيزي است كه وقتي نوجوان آن را مي گشايد، جز سست كردن قدرت فكر، حافظه و ضعف قدرت فراگيري، چيزي نصيب او نمي شود.

آيا مي دانيد نوجوانان، طعمه هاي خوبي براي اينترنت هستند؛ زيرا راحت تر با پندارها و باورهاي جديد كنار مي آيند و جسارت بيشتري دارند؟

رها كردن كودك در شهري شلوغ و ناامن، نشانه بي مهري والدين است. در فضاي اينترنت نسبت به كودك معصوم خود بي مهر نباشيم.

كودكان در شهري شلوغ و پر جاذبه، از خطرها غافلند. وقتي در اينترنت دچار خطر مي شوند، كنار آنها باشيم.

ص: 211

اگر فرد مدت زيادي سرگرم اينترنت باشد، از فعاليت فيزيكي و تعاملات اجتماعي كه براي سلامت و خلاقيت او ضروري است، باز مي ماند.

اگر يك بار كودك معصوم شما با محتويات خشن و جنسي اينترنت كه در حد سن او نيست، روبه رو شود، يك عمر، خود را سرزنش خواهيد كرد.

انحرافات جنسي، خشونت، اعتياد، رفتارهاي ضد اجتماعي و سست شدن مباني خانواده، ره آورد استفاده نامطلوب از اينترنت است.

استفاده زياد و نامناسب كودكان از اينترنت موجب بلوغ زودرس آنها و پي آمد حاصل از آن است.

گاهي اينترنت باعث آسيب پذيري زنان جامعه مي شود؛ زيرا جايگاه محيط هاي كينه توزانه و ناامن است.

با اينترنت، مسئولانه برخورد كنيم؛ يعني از اين فن آوري به روش سالم استفاده كنيم. پس وقتي را كه براي آن صرف مي كنيم، منطقي باشد.

اگر همان اندازه وقت و انرژي كه صرف اينترنت مي كنيم، براي خانواده خرج كنيم، خيلي زودتر به احساس خوش بختي مي رسيم.

فريبندگي اينترنتي در محيط خانواده باعث از هم گسيختگي ازدواج، روابط زناشويي و روابط والدين فرزندي شده است.

اينترنت نقش گفت وگو را كم رنگ تر كرده و زنگ خطر را براي ارتباطات انساني به صدا در آورده است.

استفاده زياد از اينترنت با پيوند ضعيف اجتماعي و خانوادگي ارتباط مستقيمي دارد.

اختلالاتي مانند اعتياد اينترنتي، مخفي كاري، جدايي از جامعه، شكست هاي تحصيلي و مالي، نتيجه تكيه بيش از حد به اينترنت است.

ص: 212

استفاده آسيب زا از اينترنت، فرد را دچار زندگي اينترنتي مي كند و از زندگي واقعي منزوي مي سازد.

احساسات رو به تزايد، افسردگي، سرخوردگي و خشم از نشانه هاي هشداردهنده استفاده آسيب زا از اينترنت است.

شخصي كه احساسات فضاي اينترنت را با زندگي واقعي پيوند مي دهد، دچار دوگانگي شخصيتي مي شود.

افرادي كه در روابط اجتماعي خود از ضعف شديد ناراحتند، معمولاً به ارتباطات اينترنتي پناه مي برند.

امروزه استفاده از اينترنت چنان فراگير شده است كه بعضي حتي شام و چايي خود را سر ميز كامپيوتر صرف مي كنند. پدر و مادر عزيز! خطرهاي ناشي از استفاده نامناسب از رايانه ها را جدي بگيريد!

استفاده از اينترنت به گونه اي جاي گزين روابط انساني شده است كه اعضاي خانواده به محض رسيدن به كانون گرم خانه، كامپيوتر خود را روشن مي كنند.

مشغول شدن به اينترنت و كم رنگ شدن روابط باعث كاهش شناخت اعضاي خانواده و اطمينان نداشتن آنها به يك ديگر مي شود.

خانواده ها در استفاده فرزندان از اينترنت بايد آنان را آگاه كنند كه اسرار و تصاوير شخصي خانواده، مختص خانواده است و مصرف عمومي ندارد.

آموزش، مؤثرترين ركن توسعه خانواده در شهر الكترونيك است.

فن آوري اطلاعات وضعيتي به وجود مي آورد كه امكان آموزش هر چيز به هر كس، در هر جا و هر زمان فراهم شود.

استفاده از اينترنت، فرصت جديدي براي خانواده هاست تا با حفظ فرهنگ بومي خود، مهارت هاي علمي خود را افزايش دهند.

والدين بايد در زمينه اينترنت، اطلاعات و مهارت هاي خود را افزايش دهند تا سفارش هاي آنان براي فرزندان قابل قبول باشد.

ص: 213

اينترنت به خودي خود بد نيست. مهم، نحوه استفاده ما از آن است.

براي تن به دريا سپردن بايد شنا بلد باشي. براي رويارويي با اقيانوس اطلاعات و تصاوير در اينترنت هم آمادگي لازم است.

برنامه ها، بازي ها يا فيلم هايي را كه متناسب با فرهنگ، سن و درك فرزندتان و ارزش هاي اخلاقي نيست، در اختيار او نگذاريد.

براي تماشاي تلويزيون و بازي با رايانه در خانه، ضوابطي كه قابليت اجرا باشد، با نظر فرزندتان در نظر بگيريد و خود به آن عمل كنيد.

براي استفاده كودك خود از فن آوري به ويژه در سنين پيش از دبستان، زمان بندي و محدوديت قائل شويد.

هرگز اجازه ندهيد كودك شما بدون محدوديت يا زمان بندي از اينترنت، تلويزيون يا بازي هاي رايانه اي استفاده كند.

براي اصلاح و كنترل فرزند خود در نوجواني، از كودكي قوانين خاصي درباره استفاده از اينترنت براي او اجرا كنيد.

محيط زندگي خود را متنوع كنيد و اعضاي خانواده را با تفريحات سالم آشنا سازيد تا استفاده از اينترنت به صورت عادتي مضر در نيايد.

اگر مي خواهيد فرزند شما به مدت متعادلي از اينترنت يا كامپيوتر استفاده كند، نخست بايد استفاده خودتان را محدود كنيد.

پدر و مادر عزيز! وقتي خود شما اغلب وقتِ خود را صرف اينترنت مي كنيد، نمي توانيد از فرزندتان انتظار داشته باشيد به سرگرمي ديگري بپردازد.

پيشرفت تحصيلي در ميان كودكاني كه وقت زيادي صرف تماشاي تلويزيون مي كنند، به طور چشم گيري كاهش مي يابد.

اجازه ندهيد كودك شما در محيط مجازي رايانه با بازي هاي خشن و مبتذل آشنا شود.

ص: 214

امروزه رسانه ها به ابزاري فرهنگ ساز براي نفوذ فرهنگ قدرت هاي مسلط جهاني در ديگر جوامع تبديل شده اند.

با دست خود، فرزندانمان را در گرداب ارزش هاي فرهنگ غربي كه از طريق اينترنت ارائه مي شود، غرق نكنيم.

فرزند شما قبل از استفاده از اينترنت بايد با مهارت هايي همچون انتخاب گري، مديريت زمان و مقابله با بحران آشنا شده باشد.

متأسفانه، به دليل ناآگاهي مردم، بسياري از خطرهايي كه از طريق اينترنت و ماهواره، خانواده ها را تهديد مي كند، ارزش تلقي مي شوند.

غرب با استفاده از رسانه هاي جديد و متحول كردن عقايد خانواده ها، زير ساخت فرهنگ كشور ما را هدف گرفته است.

خانواده ها با استفاده از اينترنت با فرهنگ ديگر كشورها آشنا مي شوند و اين آشنايي بر زندگي اجتماعي اثر شگرفي دارد.

ارزش هاي اجتماعي را از سيره پيشينيان خود بياموزيم، نه از شيوه نامأنوس اينترنت و ماهواره.

استفاده زياد و نامناسب از فضاي مجازي باعث فرهنگ پذيري و تحول ارزش ها و هنجارهاي اصيل ملي و سنتي كاربران مي شود.

فضاي مجازي، مشاركت عاطفي را جاي گزين مشاركت سياسي و معاشرت رو در روي اجتماعي ساخته و نوعي رابطه غير حقيقي را بر فضاي مناسبات ميان افراد حاكم كرده است.

در فضاي مجازي، مشاركت سياسي و معاشرت رو در روي اجتماعي محدود و فقط روابط عاطفي جاي گزين شده است.

در اينترنت كه هويت افراد مخفي است، هر كس مي تواند چندين شخصيت متفاوت داشته باشد و سرانجام دچار اختلال هويت مي شود.

ص: 215

سلطه شبكه هاي اجتماعي باعث محدود شدن مشاركت سياسي و معاشرت رو در روي افراد اجتماع گشته و روابط عاطفي جاي گزين اين خلأ شده است.

استحكام نهاد خانواده در جوامع اسلامي و حاكميت فرهنگ و مقررات اسلامي بر روابط زن و مرد، در عمل، موجب ناكارآمدي سياستهاي نظام سلطه براي گسترش فرهنگ و اخلاق منحط غربي در اين جوامع شده است.

نظام سلطه در هجوم رسانه اي خود به فرهنگ و قوانين حاكم بر زن و خانواده در جوامع اسلامي، دو هدف مهم را دنبال مي كند: نخست، تضعيف اين فرهنگ و قوانين در كشورهاي اسلامي و دوم، ترسيم تصويري ظالمانه و غير انساني از احكام اسلامي حاكم بر روابط زن و مرد.

رسانههاي غربي در ساليان اخير، به باورها، ارزشها و هنجارهاي اسلامي به ويژه مباحث مرتبط با حوزه زن و خانواده هجوم آورده اند.

با توجه به جايگاه و نقش بي بديل نهاد خانواده در جوامع اسلامي، يكي از محورهاي مهم فعاليتهاي تبليغي _ رسانه اي نظام سلطه، تلاش براي تضعيف اين نهاد مقدس است.

گسترش فساد و تباهي در ميان جوانان و تغيير فرهنگ و قوانين حاكم بر زن و خانواده، از مهمترين محورهايي هستند كه در نبرد رسانه اي به آنها توجه شده است.

جامعه اسلامي، بدون بهرهمندي كشور از نهاد خانواده سالم، زنده و بانشاط و شناخت نقشه هاي نظام سلطه، امكان ندارد پيشرفت كند.

ارتش رسانه اي نظام سلطه با سازمان دهي همه امكانات و تجهيزات دولت هاي غربي، هجومي گسترده به باورها، ارزشها و هنجارهاي مردم مسلمان ايران را آغاز كرده و تغيير سبك زندگي خانوادههاي ايراني را در دستور كار خود قرار داده است.

ص: 216

برخي به بهانه تساوي زن و مرد، زن را به بي بندوباري جنسي، تشويق و آن را نشانه آزادي وي تلقي مي كنند، در حالي كه در پايان، بسياري از زنان جوان قرباني مي شوند.

يكي از مهمترين مسائل زنان در جهان امروز، نگاه منفعتجويانه به زنان و بهرهكشي از جذابيتهاي جنسي آنان در جهت منافع مردان است كه موجب تنزل جايگاه و شأن اجتماعي زنان مي شود.

در همه جوامعي كه به نوعي متأثر از فرهنگ غربي هستند، نگاه منفعت جويانه به زن وجود دارد. جامعه ما هم از اين قاعده جدا نيست و به هر ميزان كه فرهنگ و اخلاق غربي در جامعه ما گسترش يابد، اين نگاه نادرست به زن نيز در جامعه ما گسترش مييابد.

نظام سلطه، به شدت در پي ترويج نگاه ابزاري و منفعت جويانه به زن در ديگر كشورها، به ويژه در كشورهاي اسلامي با هدف گسترش فساد و تباهي در آنهاست.

گسترش فساد و تباهي در ميان جوانان و تغيير فرهنگ و قوانين حاكم بر زن و خانواده از مهمترين محورهايي هستند كه در نبرد رسانه اي به آنها توجه شده است.

زنان و دختران زماني كه اصالت اسلامي خود را دريابند و به جايگاه والاي خود در نظام آفرينش واقف شوند، هرگز حاضر به پذيرش الگوهاي پوشالي نخواهند شد كه فمينيسم غربي براي آنها ارائه مي دهد.

زنان كشور ما همه موفقيتهاي چشمگير خود را با حفظ حجاب و عفاف و پاي بندي به ارزشهاي اسلامي به دست آوردند و همين ويژگي ميتواند زنان ايراني را الگويي براي زنان جهان مطرح سازد.

زن در پرتوي نظام اسلامي و با حفظ شخصيت و كرامت انساني خود مي تواند به همه مراتب رشد و پيشرفت دست يابد.

ص: 217

ص: 218

خانواده يعني حريم آسماني دعاي والدين در حق فرزندان.

خانواده يعني باگذشت مي شود به راحتي كدورت آينه دل را پاك كرد.

خانواده يعني برنامه ريزي والدين براي تربيت ديني فرزندان. خانواده يعني توجه به نيازهاي معنوي و آرامش رواني اعضا.

خانواده يعني برنامه ريزي و مديريت براي پرورش همه ارزش هاي اسلامي.

خانواده يعني گوارا كردن زندگي به كام همه اعضا با توجه به وظايف مشترك اعضاي خانه.

خانواده يعني چشم پوشي از مسائل كم اهميت و قابل گذشت در زندگي.

خانواده يعني احترام متقابل زن و شوهر و والدين با فرزند.

خانواده يعني رعايت حقوق متقابل همسران.

خانواده يعني اظهار محبت همسران و والدين و فرزندان به هم.

خانواده يعني تلاش براي رسيدن به اهداف مشترك.

خانواده يعني پرهيز از كشمكش، بي توجهي و بي احترامي.

خانواده يعني وحدت رويه در مديريت و هدايت اهداف در برنامه ريزي ها.

خانواده يعني اعضاي خانواده ضمن شركت در تصميم گيري ها، پيرو نظريه هاي مدير خانواده باشند.

خانواده يعني تقسيم كار در خانه.

خانواده يعني آرامش زندگي در سايه معنويت و محبت.

خانواده يعني پدر و مادر، حريم زندگي را حفظ كنند.

خانواده يعني لبخند كودكان دلبندمان را با هيچ چيزي در دنيا عوض نمي كنيم.

خانواده يعني زندگي با همه فراز و نشيب هايش دوست داشتني است.

خانواده يعني خدا در همه لحظات زندگيمان حضور دارد.

خانواده يعني آسمان آبي نيايش در لحظه هاي مناجات پدر و مادر و فرزند.

ص: 219

خانواده يعني هم معيارهاي خوب براي تفاهم و دوستي.

خانواده يعني همه اعضاي خانه در برنامه هاي زندگي مشاركت دارند.

خانواده يعني همه مسئوليت ها بر دوش يك نفر نيست.

خانواده يعني هر كدام از اعضا متناسب با وظايف خود حس مسئوليت پذيري داشته باشد.

خانواده يعني شكل گيري روحيه تعاون و همكاري در خانه.

خانواده يعني مشورت و تبادل نظر در بين اعضا.

خانواده يعني احساس تفاهم و هم دلي و احساس هويت و ارزشمندي.

خانواده يعني افزايش پيشبرد اهداف زندگي مشترك با ميزان مشاركت و همكاري اعضا رابطه مستقيم دارد.

خانواده يعني استفاد از تجارب ديگر اعضا در تصميم گيري ها و برنامه ريزي ها.

خانواده يعني برنامه ريزي بر اساس سلسله مراتب نيازها و اولويت ها.

خانواده يعني نظم و انضباط دقيق و منطقي در بين همه اعضا.

خانواده يعني آرامش، صميميت، اميد، خوش بختي.

خانواده يعني خير وبركت وجود پدر و مادر.

خانواده يعني احساس لذت و شادماني در كنار پدر و مادر خوب و دوست داشتني.

خانواده يعني شكوه زيستن در نهايت توجه به فرمان خداوند.

خانواده يعني اجراي سيره دوستان واقعي خدا در همه امور زندگي.

خانواده يعني قدرداني از زحمات شبانه روزي پدر و مادر.

خانواده يعني هماهنگ شدن زن و مرد با نقش همسري.

خانواده يعني مهمترين و پربركت ترين نهاد اجتماعي.

خانواده يعني كار و تلاش براي كسب روزي حلال.

ص: 220

خانواده يعني زندگي در سايه عطوفت و گذشت و مهرورزي.

خانواده يعني از بودن در كنار هم لذت ببريم.

خانواده يعني قدر همديگر را بدانيم!

خانواده يعني قدر فرصت هاي طلايي زندگي را بدانيم!

خانواده يعني حواسمان به دخل و خرج زندگي باشد و آينده نگر باشيم!

خانواده يعني هواي پدربزرگ ها و مادربزرگ ها را داشته باشيم!

خانواده يعني به نيازهاي واقعي فرزندانمان اهميت بدهيم!

خانواده يعني با فرزندانمان مانند دوستي صميمي رفتار كنيم!

خانواده يعني فرزندانمان به محبت ما نياز وافر دارند.

خانواده يعني فرزندانمان را از آسيب هاي برنامه هاي ماهواره و اينترنت آگاه كنيم!

خانواده يعني فضاي زندگي را براي فرزندانمان شاد و بانشاط ترسيم كنيم!

خانواده يعني شركت فعال والدين و فرزندان در مراسم شكوهمند ديني.

خانواده يعني حواسمان به برنامه ريزي هاي دشمنان براي انحراف فرزندانمان باشد!

خانواده يعني شناخت مهارت هاي ارتباطي مؤثر.

خانواده يعني مهارت خوب گوش دادن، خوب حرف زدن و خوب تجزيه و تحليل كردن صحبت هاي همسر و فرزندان.

خانواده يعني تعهد، صميميت و شور و اشتياق.

خانواده يعني آشيانه محبت؛ آشيانه اي پر از تار و پود بودن.

خانه يعني شكفتن انديشه بهار در ذهن اعضاي خانواده، يعني همان جا كه عطر صبح، بر در و ديوارش سرازير مي شود. من اين خانه را دوست دارم.

محبت در خانه هاي ما ايراني ها، مثل رودي خروشان همواره در جريان است.

ص: 221

خانواده ايراني يعني زير يك سقف با ياد خدا به آرامش رسيدن.

خانواده ايراني يعني صداقت تمام و دوستي همواره.

خانواده خوب يعني اهل خانه، خريدار حرف حق و منطق باشند.

خانواده ايراني من در پرتوي فرمان هاي راستين اسلام مي تواند بهترين فردا را بسازد.

من ياد گرفته ام كه خانواده را نهاد مقدسي بدانم.

با ياد خدا در خانه ما طراوت، اميد، توكل و شوق زندگي موج مي زند.

خانواده يعني من تنها نيستم و براي جاده زندگي هم سفر مي خواهم.

خانواده يعني تنهايي ام را با تو قسمت مي كنم، وقتي كه هستي!

خانواده يعني سقفي تا جهان كوچك ما مرزي باشد براي حريم باصفايمان!

خانواده چتري براي دوست داشتن و مهرباني است، براي تصوير عشق بر بوم اميد و توكل، براي ساختن يك زندگي، لبريز از ياد خدا تا دلگرم باشيم كه براي دل خستگي هامان پناهي داريم.

خانه يعني بهشتي كه ما را مي فهمد و مادر، آسمان بي كرانه اين بهشت كوچك است و پدر، آفتابي كه گرمي و عشق را مهمان اين آبي دوست داشتني مي كند.

خانه ام هر جاي جهان كه باشد، مهم نيست. مهم آن است كه من باور كنم خداوند راز سر به مُهر مِهر خانه ماست.

خانواده يعني سرنوشتمان براي هم مهم است و دوست داشتن راز اين اهميت والا و الهي است.

عطر خوش آرامش را كجا جست وجو مي كني؟ از كه مي پرسي كه آرام جانت كجاست؟ براي پرسش هايت پاسخي بهتر از خانواده سراغ ندارم.

ص: 222

خانواده، كانون مهرورزي است. باغستاني ات كه سخت كوشي و تلاش باغبانان آن، گل هاي زيبا را از گزند دور مي كند.

تو از نشانه هاي لطف خدا هستي، اي زن تا براي جهان آرامش را هديه بياوري!

مي گويند اوج ايمان در مهرورزي با زيباترين چراغ خانه، يعني زنِ خانه است. مادرم! همسرم! مي خواهم با دعاي تو، تا آستان آسمان عروج كنم.

چه پيام زيبايي بود آنكه صادق آل محمد صلي الله عليه و آله به ما آموخت: «اگر دوست داري خداوند عمرت را زياد كند، پدرت و مادرت را خوشحال كن».(1)

تاريخ لبريز صفحه هايي است كه در كنار مردان بزرگ، زن هايي دانا و توانا را به تصوير مي كشد و خانواده هاي موفق را بايد در همين صفحه ها جست وجو كرد.

سرنوشت هيچ كسي عوض نمي شود، مگر آن كه در خانواده اش اتفاق تازه اي بيفتد. پس با خانواده اي لبريز از نور ايمان به روزهاي خوب فردا بينديشيم.

روان شناسان مي گويند: «زن ها، شيفته مهر شوهرند و مردان، دلبسته راست كرداري همسرشان!» اين گونه زندگي زيبا و خواستني مي شود و موج خوبي و شادماني در سايه لطف خداوند آرام بخش ساحل خانواده مي شود.

بهترين ها را در خانه ام مي جويم. از امنيت و آرامش رواني تا فردايي با يك نسل دانا و آگاه.

مي گويند خانواده كوچك ترين نهاد اجتماعي است، اما نه! خانواده بزرگ ترين مدرسه آدم سازي است و شاگردان ممتاز اين مدرسه تاريخ سازان بشريتند.

آن هنگام كه خانواده براي رضاي خدا و به نيت نزديكي به او بنيان گذاشته مي شود، ما از پله هاي آسماني شدن بالا مي رويم.

ص: 223

كاشانه ما آن پرنده اي است كه بال هايش پدر و مادرند و عشق پرواز در وجود كودكان تجلي مي يابد.

روزي كه تشكيل خانواده مي دهيم، همان روزي است كه موسم عشق و بهار طراوت براي روزگار ما از راه مي رسد.

از بزرگان خود آموخته ام كه خانواده نقطه اي براي صعود به قله انسانيت و پيمودن پله هاي كمال است.

خانواده يعني جايي كه ارزش هاي اخلاقي و اجتماعي از نسلي به نسل ديگر مي رسد. پس ما بايد وارثان آب و خرد و روشني باشيم تا فرزنداني تربيت كنيم كه سرشار از روح آزادگي و حق جويي باشند.

خشت خشت ديوار ترقي و دانش و معرفت، در كارخانه خانواده پايه ريزي شد و معماران چيره دستي با نام هاي مادر و پدر، بناي امروز جهان را بنا كردند. ما نيز پرچيني بر اين ديوار بيفزاييم.

دلم مي خواهد خانه ما آن درخت تنومندي باشد كه شاخه هايش را دستان پرسخاوت پدر، مهر بي پايان مادر و فرزنداني نيكو و صالح بسازند و ريشه اش شناخت خداوند شود.

يادمان باشد در خانواده ايراني، محبت، الفباي زندگي است.

خانه، آرمان شهر من است و خانواده ام مردمي كه اين آرمان شهر را بر پايه مهر به خداوند و دوست داشتن هم نوع ساخته اند. مي خواهم تنها نباشم. پس بهتر آن است كه ريشه هايم را در اين شهر آرماني و خواستني محكم تر كنم.

قانون اساسي جمهوري اسلامي ما مي گويد: خانواده، به عنوان واحد بنيادين جامعه و كانون اصلي رشد و تعالي انسان است و توافق عقيدتي و آرماني در تشكيل خانواده زمينه ساز اصلي حركت تكاملي و رشديابنده!

ص: 224

يكي از نقطه هاي عطف زندگي هر دختر و پسر جوان ايراني مسلمان، آن هنگام است كه زير لب قرآن مي خواند و به روزهاي خوب زندگي مشترك مي انديشد.

مي توان با مهرباني و گذشت، غبار خستگي ها را از تن خسته زندگي شست و اميد را مهمان هميشگي چراغ پر نور خانواده كرد.

خانه مهرآفرين است و گذشت، سازگاري، اميد به فردا، سپاس و دلجويي، مايه آرامش خانواده ما خواهد بود.

تاريخ خانواده، بلندبالاست و از روزي آغاز مي شود كه خداوند آدمي را ميهمان زندگي كرد.

وقتي حرف هايي داري كه در كنج سينه ات اسيرند و وقتي مي خواهي مهرباني را لمس كني، آن هنگام به جايي بينديش كه خداوند آن را مأمن آرامشت قرار داد. آري! به كاشانه و خانواده ات بينديش كه هر روز و هميشه براي تو و دلتنگي هايت بهترين پناهند.

خانه، آن چراغ روشن نور خداوند و خانواده همايش مهر است كه بزرگي اش كرانه آسمان را در مي نوردد.

ص: 225

ص: 226

زندگي فاصله آمدن و رفتن ماست

رود دنيا جاري ست

زندگي، آب تني كردن در اين رود است.

زندگي، وزن نگاهي است كه در خاطره ها مي ماند

شايد اين حسرت بيهوده كه بر دل داري

شعله گرمي اميد تو را، خواهد كشت

زندگي درك همين اكنون است.

«سهراب سپهري»

حال همه ما خوب است، ملالي نيست جز گم شدنِ گاه به گاهِ خيالي دور

كه مردم به آن شادماني بي سبب مي گويند

با اين همه عمري اگر باقي بود

طوري از كنارِ زندگي مي گذرم

كه نه زانوي آهوي بي جفت بلرزد و

نه اين دلِ ناماندگارِ بي درمان

تا يادم نرفته است بنويسم

حوالي خواب هاي ما سالِ پرباراني بود

مي دانم هميشه حياط آنجا پر از هواي تازه باز نيامدن است، اما تو

لااقل

گاهي

هر از گاهي

ببين انعكاس تبسم رؤيا شبيه شمايل شقايق نيست.

«سيد علي صالحي»

ص: 227

زندگي زيباست

به رؤياها ايمان بياوريد كه

دروازه هاي ابديتند.

يادمان باشد! درصد كمي از انسان ها نود سال زندگي مي كنند

بقيه يك سال را نود بار تكرار مي كنند...

نصف اشتباهاتمان در زندگي ناشي از اين است كه

وقتي بايد فكر كنيم، احساس مي كنيم

و وقتي كه بايد احساس كنيم، فكر مي كنيم.

سر آخر، چيزي كه به حساب مي آيد، تعداد سال هاي زندگي شما نيست،

بلكه زندگي اي است كه در آن سال ها كرده ايد.

هميشه در زندگي ات جوري زندگي كن كه

«اي كاش»

تكيه كلام پيري ات نشود... .

مشكلات امروز تو براي امروز كافي است،

مشكلات فردا را به امروز اضافه نكن... به زيبايي هاي زندگي بينديش.

اگر حق با شماست، خشمگين شدن نيازي نيست

و اگر حق با شما نيست، هيچ حقي براي عصباني بودن نداريد... .

ما خوب ياد گرفتيم در آسمان مثل پرندگان باشيم و در آب مثل ماهي ها،

اما هنوز ياد نگرفتيم روي زمين چگونه زندگي كنيم.

فريب مشابهت روز و شب ها را نخوريم...

امروز، ديروز نيست

و فردا امروز نمي شود... .

ص: 228

يادمان باشد كه آن هنگام كه از دست دادن عادت مي شود

به دست آوردن هم ديگر آرزو نيست... .

نتيجه زندگي، چيزهايي نيست كه در خانه جمع مي كنيم،

بلكه قلب هايي است كه جذب مي كنيم. قلب همسر، قلب فرزندان، قلب پدر و مادر، قلب همسايگان ... .

عجيب است كه پس از گذشت يك دقيقه به پزشكي اعتماد مي كنيم؛

بعد از گذشت چند ساعت به كلاه برداري!

بعد از چند روز به دوستي!

بعد از چند ماه به همكاري!

بعد از چند سال به همسايه اي...!

اما بعد از يك عمر زندگي به خدا اعتماد نمي كنيم! ديگر وقت آن رسيده كه اعتمادي فراتر آنچه بايد، به او ببخشيم؛

او كه يگانه است و شايسته... .

تا وقتي كه تلخي زندگي ديگران را شيرين مي كني،

بدان كه زندگي مي كني... .

به يك جايي از زندگي كه رسيدي،

مي فهمي رنج را نبايد امتداد داد.

بايد مثل يك چاقو كه چيزها را مي برد و از ميانشان مي گذرد،

از بعضي مشكلات بگذري و براي هميشه تمامشان كني.

در زندگي مهم نيست كه چه اندازه مي بخشيم،

بلكه مهم اين است كه در بخشايش ما چه مقدار عشق وجود دارد.

وسعت دوست داشتن همسر، هميشه گفتني نيست، گاه نگاه است و گاه سكوت.

ص: 229

توانايي عشق ورزيدن، بزرگ ترين هنر جهان است.

اگر بتواني همسر و فرزندانت را همان طور كه هستند، بپذيري و عاشقشان باشي، عشق تو واقعي است.

من تمام زندگي ام خودم را با اطمينان به خالق رودخانه هستي و به جريان زندگي سپرده ام و چون مي دانم در آغوش رودخانه اي هستم كه همه ذرات آن نشان از حضور يار دارد، از افت و خيزهايش هرگز دل آشوب نمي شوم.

يادتان باشد:

زندگي شگفت انگيز است؛ فقط اگر بدانيد كه چه طور زندگي كنيد!

وقتي قلب هايمان كوچك تر از غصه هايمان مي شود؛

وقتي نمي توانيم اشك هايمان را پشت پلك هايمان مخفي كنيم

و بغض هايمان پشت سر هم مي شكند؛

وقتي احساس مي كنيم

بدبختي ها بيشتر از سهممان است

و رنج ها بيشتر از صبرمان؛

وقتي اميدها ته مي كشد

و انتظارها به سر نمي رسد؛

وقتي طاقتمان تمام مي شود

و تحملمان هيچ ...

آن وقت است كه مطمئنيم به تو احتياج داريم

و مطمئنيم كه تو،

فقط تويي كه كمكمان مي كني.

خداوندا !

تنها تو را صدا مي كنيم

ص: 230

و فقط تو را مي خوانيم...

حرمت اعتبار خود را

هرگز در ميدان مقايسه خويش با ديگران مشكن

كه ما هر يك يگانه ايم؛

موجودي بي نظير و بي تشابه.

براي انتخاب همسر، در جست وجوي انديشه و خلق زيبا باش، نه صورتِ زيبا؛

زيرا هر آنچه زيباست، هميشه خوب نمي ماند،

اما آنچه خوب است، هميشه زيباست.

آرمان هاي خويش را

به مقياس معيارهاي ديگران بنياد مكن.

تنها تو مي داني كه بهترين در زندگاني ات

چگونه معنا مي شود.

از كنار آنچه با قلب تو نزديك است، آسان مگذر.

بر آنها چنگ درانداز، آن چنان كه در زندگي خويش؛

كه بي حضور آنان، زندگي مفهوم خود را از دست مي دهد.

با دم زدن در هواي گذشته

و نگراني فرداهاي نيامده،

زندگي را بر خود تلخ مكن!

هر روز، همان روز را زندگي كن.

بدين سان تمامي عمر را دركمال زيسته اي.

همه چيز در زندگي همان لحظه اي به پايان مي رسد

كه قدم هاي تو باز مي ايستد.

ص: 231

پس هراسي به خود راه مده

و بپذير اين حقيقت را كه

هنوز پله اي تا كمال فاصله است.

برخيز و بي هراس خطر كن.

در هر فرصتي، دست بياويز.

بدين سان است كه مي تواني به مفهوم شجاعت در برابر مشكلات زندگي

دسترسي پيدا كني!

و انسان را خيال دل كش پرواز، در فراسوي ابر بايد، در زيستني كه سفر است و سفري كه زيستن؛ تا از آن پس، پر گشودن در آسمان، بال در بال نسيم و گذار از خاك. آري، انسان پاي در خاك را سر در فراسوي افلاك، شايد... .

زندگي، فرصت پرواز بلند است، ولي قصه اين است كه چه اندازه كبوتر باشي!

زندگي يعني لبخند دل نشين فرزندانمان، يعني تفاهم پدر و مادر در خانه، يعني بركت دعاي پدربزرگ و مادربزرگ. زندگي يعني همه پنجره هاي محبت باز است.

زندگي مسابقه نيست

زندگي يك سفر است

و تو آن مسافري باش

كه در هر گامش

ترنم خوش لحظه ها جاري است

گذشته ات را بدون هيچ تأسفي بپذير.

با توكل به خدا، زمان حالت را بگذران و بدون ترس براي آينده آماده شو.

مؤمنانه زندگي كن!

ص: 232

موفقيت درمراحل مختلف زندگي، پيش رفتن است، نه به نقطه پايان رسيدن.

فرقي نمي كند گودال آب كوچكي باشي يا دريايي بي كران.

زلال كه باشي، آسمان در توست.

زندگي زيباست، زشتي هاي آن تقصير ماست

در مسير تو هر چه نازيباست؛ از تدبير ماست

زندگي آب رواني است، روان مي گذرد

آنچه تقدير من و توست، همان مي گذرد.

زندگي، موسيقي گنجشك هاست

زندگي، باغ تماشاي خداست

گر تو را نور يقين پيدا شود

مي تواند زشت هم زيبا شود

زيبا بينديش! به مشكلات بخند. به خدا مطمئن باش! در زندگي ه

!

به هنگام پيروزي، متواضع

و در لحظه شكست، دلير باش.

مايه اميدواري و آسايش ديگران شو

تا همان به تو ارزاني شود.

تا زندگي ات شادمانه شود...

خود را باور كن

اما مغرور مشو

راضي باش،

ولي پيشرفت را فراموش مكن.

ص: 233

همه ما را كه ناخدا نمي كنند، ملوان هم مي توان بود.

در اين دنيا براي همه ما كاري هست؛

كارهاي بزرگ و كارهاي كمي كوچك تر.

و آنچه كه وظيفه ماست، چندان دور از دسترس نيست.

اگر نمي تواني شاهراه باشي، راه كوتاه باش.

اگر نمي تواني خورشيد باشي، ستاره باش.

با بردن و باختن اندازه ات نمي گيرند؛

هر آنچه كه هستي، بهترينش باش!

به زندگي لبخند بزن

گام هايت را پرتوان بردار! قدر داشته هايت را بدان؛

سرشار از اميد. فردا از آنِ تو خواهد بود.

به خاطر بسپار خيلي ها آرزوي تو شدن را دارند.

خداوند، نوري است ابدي. اگر او را در همه لحظه هاي زندگي ات ببيني، هرگز به تاريكي نمي رسي.

خداوند را به ياد داشته باش تا بدي ها از يادت برود.

حقيقت، چيزي است واقعي. تا با تو نباشد، باور نمي كني.

زندگي سراسر اميد و آرزوست. آرزوهايت را از خداوند بخواه؛ چون تنها اوست بخشنده.

همواره سپاس گزار خدا باش، به خاطر نعماتش، بخشش و مهرباني اش تا مؤمنانه زندگي كني.

با او باش تا با تو باشد. شاكرش باش تا لطفش را ببيني.

خوب باش تا خوبي هايش را ببيني.

در رسيدن به آرزوها و آرمان ها و ايده آل ها عجول مباش كه همه چيز بعد از صبوري است.

ص: 234

ايمان بياور كه عشق خداوند و سايه او در زندگي، بزرگ ترين سرمايه جاودانه است.

وقت آن است كه از زمستان خود به در آيي و دوباره ايمان بياوري و آنچه را از زمستان آموختي، در ايمان تازه ات به كار بري؛ زيرا ماندن در اين سكوت و سنگيني، رسم ايمان نيست. ايمان، شكفتگي و شور و شادماني است. ايمان، زندگي است.

زندگي، رسم خوشايندي است.

زندگي، بال و پري دارد با وسعت مرگ،

پرشي دارد اندازه عشق.

كمي در موردش فكر كنيد: هر چيزي هنري دارد و مطمئن باشيد كه خوب زندگي كردن هم از اين قاعده جدا نيست.

زندگي چيزي نيست كه لب طاقچه عادت از ياد من و تو برود.

هنر خوب زندگي كردن يعني زندگي خودتان را جلوه اي از آنچه هستيد، آنچه به آن معتقديد و اميدها و آرزوهايتان بسازيد.

آيا مي دانيد براي ساختن اثري هنري از زندگي تان نيازمند تلاشي مداوم و خلاقانه هستيد؟

ما مي توانيم براي نهايت استفاده از لحظات عمرمان، از زندگي مان اثري هنري بسازيم. فقط كافي است براي اين كار تصميم بگيريم.

استادان هنر زندگي، تمايزي بين كار و تفريحشان، جسم و فكرشان، اطلاعات و سرگرمي هايشان قائل نيستند. به سختي مي توانند آنها را از هم تشخيص دهند، فقط ديد ايده آل گراي خود را در هر كاري كه مي كنند، دنبال مي كنند.

مسلماً دنياي ما دنياي بي عيب و نقصي نيست، اما بايد بدانيد با وجود همه ايرادها، نكته هاي مثبت هم هست و بر شماست كه آنها را بيابيد. در دنياي امروز است كه بايد خوب زيستن را ياد بگيريم.

ص: 235

يادم باشد در زندگي، جواب كينه را با كمتر از مهر و جواب دورنگي را با كمتر از صداقت ندهم!

براي تسليم نشدن در زندگي بايد از امكانات و توانايي هاي خود استفاده كنيد. براي تدارك زندگي خلاق، بهتر است لحظاتي از زندگي هر روز را به خلوت با خويش اختصاص دهيد.

خلاقيت براي امروز، هدف گذاري براي امروز. بياييد امروز را خوب زندگي كنيم و لحظه هاي باهم بودن را مغتنم بشماريم.

از اشتباه هاي خود درس بگيريد. تحمل شنيدن صحبت هاي ديگران را در خود پرورش دهيد. گوش كردن، هنر درك كردن نيز هست. تسليم گرفتاري هاي زندگي نشويد.

زيبا بينديشيد. زيبا زندگي كنيد.

هنر «دوست داشتن و محبت كردن» از جمله والاترين هدف هاي زندگي است. مهرباني و دوستي، پشتوانه هاي باارزشي در زندگي هستند. آنها را پاس بداريم!

زندگي، جذبه دستي است كه مي چيند.

زندگي، نوبر انجير سياه كه در دهان گس تابستان است.

زندگي، حس غريبي است كه يك مرغ مهاجر دارد.

زندگي، سوت قطاري است كه در خواب پلي مي پيچد.

زندگي، ديدن يك باغچه از شيشه مسدود هواپيماست.

خبر رفتن موشك به فضا،

لمس تنهايي «ماه»، فكر بوييدن گل در كره اي ديگر.

زندگي، شستن يك بشقاب است.

زندگي، «مجذور» آينه است.

زندگي، گل به «توان» ابديت،

ص: 236

زندگي، «ضرب» زمين در ضربان دل ما،

زندگي، «هندسه» ساده و يكسان نفس هاست. سهراب سپهري

يادمان باشد زندگي اثري هنري است كه ماندگاري آن به هنرمندي ما والدين است.

زندگي زيباست

و هر روزش، آغازي دوباره

براي استفاده از فرصت ها و جبران گذشته

زندگي زيباست

به سادگي و لطافت شبنمي نشسته بر برگي سبز

و با اندكي زبري به زبري حاشيه هاي برگ رُز

و با دورنمايي زيبا و فراموش نشدني

با لحظه هاي رنگارنگ و دلن نشينش... بي سايه... بي غم... .

آب باش... جاري باش... مثل زندگي... مثل تولد گل ها در دامن كوه... مثل تولد شكوفه ها در دامن دشت. زندگي زيباست!

هرگاه در زندگي به ناگاه يكي از سيم هاي سازت پاره شد، آهنگ زدن را آن چنان ادامه بده كه هيچ كس نداند بر تو چه گذشته است.

هيچ وقت از مشكلات زندگي شكايت نكن. كارگردان خوب هميشه نقش هاي دشوار را به بازيگران خوب مي سپارد.

در زندگي هيچ وقت مغرور نشو. برگ ها وقتي مي افتند كه احساس كنند طلايي شده اند.

زندگي چيزي جز مبارزه ميان عاطفه و عقل نيست.

هر آدمي، جزيره اي است در اقيانوس زندگي. براي درك اقيانوس بايد اول جزيره را شناخت.

ص: 237

دنيا، استاد فراموشي هاست، سعي كن در مدرسه زندگي، شاگرد چنين استادي نباشي!

روزگارا

اگر سخت به من مي گيري،

با خبر باش كه پژمردن من آسان نيست،

گرچه دل گيرتر از ديروزم،

گرچه فرداي غم انگيز مرا مي خواند،

ليك باور دارم دل خوشي ها كم نيست

زندگي بايد كرد!

صدف هاي دريا، صداي دريا را با خود دارند و فلس هاي ماهي بوي ماهي را؛

كاش كاري كنيم كه در زندگي و بودنمان، عطر و بويي از انسانيت و مهرباني، دنيا را احاطه كند.

ما خوب ياد گرفتيم

در آسمان مثل پرندگان باشيم و در آب مثل ماهي ها،

اما راستي چرا خوب ياد نگرفته ايم روي زمين چگونه زندگي كنيم.

يادمان باشد جاده هاي زندگي را خدا هموار مي كند

كار ما فقط برداشتن سنگ ريزه هاست. پس اين قدر آه و ناله چرا؟

لازم نيست براي طولاني زيستن، به روزهاي زندگي ات اضافه كني. تلاشت اين باشد كه «زندگي» را به روزهايت اضافه كني.

هميشه رو به نور بايست؛ اگر مي خواهي تصوير زندگي ات سياه نيفتد.

تجربه هاي انسان شكست خورده در زندگي، باارزش تر از موفقيت هاي انسان بي تجربه است.

چرا متوقف ايستاده ايد؟ مسابقه زندگي مدت هاست كه شروع شده. تا دير نشده حركت كنيد.

ص: 238

زندگي مانند بازي شطرنج است، قبل از حركت كاملاً فكر كنيد.

هدر دادن لحظاتِ عمر، كشتن زندگي است.

دوست داشتنِ زندگي، با قدر دانستن لحظاتِ آن معني پيدا مي كند. برنامه ات براي قدر دانستن اين لحظات چيست؟

چه سرنوشت غم انگيزي / كه كرم كوچك ابريشم/ تمام عمر قفس مي بافت/ ولي به فكر پريدن بود.

و ما براي عروج به آسمان آفريده شديم. پس چرا عابدانه و مؤمنانه زندگي نكنيم؟

يادم باشد براي درس گرفتن و درس دادن به دنيا آمده ام، نه براي تكرار اشتباه هاي گذشته.

زندگي را تو بساز/ نه بدان ساز كه سازند و پذيري بي حرف/ زندگي يعني جنگ / تو بجنگ/ زندگي يعني عشق/ تو بدان عشق بورز.

در زندگي مشترك، به جاي اينكه دنبال تفاوت هايمان باشيم، بهتر است به دنبال شباهت هايمان بگرديم. شباهت هايي مانند اين: «چه جالب، هر دو مخلوق خداييم».

زندگي پراست از گره هايي كه تو آن را نبسته اي

اما بايد تمام آنها را به تنهايي باز كني.

زندگي عبارت است از ايستادگي

نديده اي درخت بيشتر از بوته گياه، زندگي مي كند

و سنگ بيشتر از درخت.

قلب، زيباترين حرف ها را مي داند

و مغز بهترين كارها را مي شناسد

افسوس كه مي دانيم و مي توانيم، اما در زندگي بهترين حرف ها را نمي گوييم و بهترين كارها را انجام نمي دهيم.

ص: 239

زندگي يعني سفر

و سفر آميخته با رنج است

اگر به دنبال شادماني و خوشي دايمي هستيد

آن را در مقصد جست وجو كنيد. مقصد، بهشت است.

تا وقتي كه باور نكنيم كه نياز به اصلاح در اخلاق و رفتار و كردارمان داريم، هيچ اتفاق قشنگي در زندگي هايمان نمي افتد.

راز يك زندگي زيبا اين است

كه امروز با خدا گام برداري

و براي فردا به او اعتماد داشته باشي.

همچون باران باش، رنج جدا شدن از آسمان را در سبز كردن زندگي جبران كن.

زندگي، دفتري از خاطره هاست

يك نفر، همدم خوش بختي ها

يك نفر، هم سفر سختي ها

چشم تا باز كنيم عمرمان مي گذرد

ما همه هم سفر و رهگذريم

آنچه باقي است، فقط خوبي هاست

فقط خوبي هاست.

شايد بزرگ ترين دشواري، همين باشد؛ زندگي چنان كه ما مي شناختيم، نيست، ولي هنوز كسي نيست كه بداند چه چيزي جاي آن را گرفته است.

يادمان باشد ما آمده ايم تا با زندگي كردن قيمت پيدا كنيم، نه اينكه با هر قيمتي زندگي كنيم!

هيچ چيزي لذت بخش تر از اين نيست كه بتوانيد در زندگي، قدمي براي حل مشكلات ديگران هم برداريد.

ص: 240

براي ساختن آينده اي بهتر، ابتدا ارزش هايي را كه امروز براي شما دشواري ايجاد كرده اند، شناسايي كنيد و سپس آنها را از بين ببريد.

هيچ دشواري در زندگي را نمي توان در همان سطحي كه به وجود آمده از بين برد. بايد ياد بگيريم كه نگاهمان را به جهان تغيير دهيم.

آيا مي دانيد كساني كه به مجردِ برخورد با سختي در زندگي، كار را رها مي كنند، هرگز به جايي نمي رسند؟

يادمان باشد در زندگي دربرابر هر دشواري، به جنبه هاي مثبت آن هم توجه كنيم.

يادمان باشد: دشواري هاي زندگي، فرصتي براي رشد و پيشرفت است.

يكي از مهارت هاي مهم انسان، «مهارت درك زيبايي هاي زندگي» است. با داشتن چنين مهارتي، زندگي با تمام ابعاد آن زيبا و لحظه لحظه زيستن در آن لذت بخش مي شود.

افرادي كه از درك زيبايي هاي زندگي بي بهره اند، زندگي در نظرشان تيره و تار و پوچ مي نمايد و نه تنها از لحظات زندگي خود لذتي نمي برند، بلكه زيستن در اين دنيا را تحمل ناپذير فرض مي كنند.

زندگي، زيباتر از آن است كه مي بينيد. مهم چگونگي نگرش و زاويه ديد شما به زندگي است.

عينك سبز زندگي را به چشمانتان بزنيد و آن را آن گونه كه هست، بنگريد. با واقع نگري، ريشه خيلي از بدي ها و مشكلات خشكيده مي شود.

سعي كنيد فلسفه درست آفرينش و هدف صحيح زندگي را بياموزيد. اهداف كوتاه مدت و درازمدت خود را مشخص كنيد و طبق آن گام هاي استوار برداريد.

ص: 241

آيا مي دانيد ريشه درك نادرست درباره زيبايي هاي زندگي، خيال بافي ها، سوءظن ها و افكار منفي و نادرست است. پس سعي كنيد خود را از شر اين گونه افكار و تخيلات رهايي بخشيد.

يك قدم جلوتر از زندگي باشيد. نگذاريد رويدادهاي زندگي براي شما تصميم بگيرد و مسير زندگي شما را تعيين كند، بلكه خودتان تصميم بگيريد و مسيرتان را با توجه به توان مندي ها و انگيزه ها مشخص كنيد.

از زندگي هميشه انتظار خوشي و راحتي نداشته باشيد. دنيا مملو از شيريني ها و تلخي هاست. روزي به نفع تو و روزي عليه توست.

خود و خداي خود را بيش از پيش بشناسيد؛ زيرا با خودشناسي، خداشناسي و جهان شناسي است كه توانايي درك بهتر زيبايي هاي زندگي را پيدا خواهيد كرد.

استعدادها و توان مندي هاي خود را كشف و شكوفا سازيد و سعي كنيد فرد مفيدي باشيد تا احساس رضايت و شادكامي در زندگي داشته باشيد.

زندگي را سخت نگيريد. زندگي راحت تر از آن است كه شما مي انديشيد. در زندگي، قانع و ميانه رو باشيد.

گذشت و فداكاري را سرلوحه زندگي تان قرار دهيد. زندگي پستي و بلندي زيادي دارد. با پيدا شدن كوچك ترين مشكلي با همسرتان، زندگي را تمام شده فرض نكنيد. خطاهاي هم ديگر را ببخشيد و با همسرتان، زندگي تازه اي را تجربه كنيد.

خوش اخلاق باشيد و محل زندگي خود را به محل سكونت و آرامش تبديل كنيد و تجربه هاي تلخ زندگي روزمره را از ياد ببريد.

نگرش خود را به زندگي دنيوي تغيير دهيد. بدانيد دنيا دار قرار نيست. فاني است و منزلگاه اصلي، جهان آخرت است. هر روز با خود نجوا كنيد كه «ما از خداييم و به طرف خدا خواهيم رفت» و آسايش و آرامش واقعي در آن دنياست.

ص: 242

مثل برخي ها نباشيد كه با كوچك ترين مشكلي به زمين و زمان بد و بيراه مي گويند. بدانيد كه اين عملكرد شماست كه ناخوشي ها را ايجاد مي كند، نه زمانه.

سعي كنيد هميشه لبخند بزنيد و با روي گشاده با ديگران، به ويژه خانواده خود روبه رو شويد.

هميشه اميدوار باشيد و از نااميدي دوري كنيد كه خوره جان ها و ريشه بدبختي هاست.

از ذكر و نيايش براي آرامش و اطمينان قلب و كسب لذت زيبايي هاي زندگي بهره بگيريد.

سحرخيز باشيد. هر روز كه از خواب بيدار مي شويد با خود قرار بگذاريد امروزتان مثل ديروزتان نباشد، بلكه بهتر و برتر از هميشه باشد.

خود را سرزنده نگاه داشتن در گيرودارِ كاري دل گير و بي اندازه پر مسئوليت، كم هنري نيست و البته چه چيزي ضروري تر از سرزندگي؟

افرادي كه نه گفتن برايشان دشوار باشد، زندگي شان را گم خواهند كرد و قرباني خواسته هاي كساني مي شوند كه از آنها درخواستي داشته اند.

انسان تا هنگامي كه در ميان رويدادهاي درهم و برهم زندگي در تكاپوست، با دشواري ها روبه روست.

شرافتمندانه زندگي كن؛ زيرا با يادآوري زندگي شرافتمندانه مي تواني به آساني شادي را تجربه كني.

اگر در رويارويي با سختي هاي زندگي، با نگرش «فكر مي كنم بتوانم» پيش برويد؛ جلوتر از كساني خواهيد بود كه از شكست مي هراسند.

غصه مثل عنكبوت، منتظر فرصتي است براي پهن كردن دام براي خوشي هاي ما. هيچ وقت در دام غم و غصه نيفتيد و هيچ وقت نگذاريد

ص: 243

هياهوي ديگران، صداي دروني شما را خاموش كند.

براي رسيدن به تعالي در زندگي، شجاعت اين را داشته باشيد كه از احساس قلبي و ايمانتان پيروي كنيد.

در زندگي هيچ وقت به خدا نگوييد: «من يك مشكل بزرگ دارم». به مشكلتان بگوييد: «من يك خداي بزرگ دارم».

يادم باشد در زندگي از چشمه، درس خروش بگيرم و از آسمان، درس پاك زيستن !

زندگي زيباترين هديه خداي مهربان است و انسان هايي كه اين هديه را قدر مي دانند آن چنان در صحنه زندگي شادي مي آفرينند كه هر لحظه زندگي شان مملو از خاطره اي زيبا خواهد بود.

راز و رمز شيرين زندگي كردن، خيلي سخت نيست. فقط بايد بدانيم چگونه زندگي كنيم.

از م

ات و رنج هاي زندگي نهراسيم و با اقتدار در ميدان زندگي وارد شويم.

انسان هايي كه فعاليت و امورشان را با نگرش و باورهاي بسيار مثبت آغاز مي كنند، دست آوردهاي مثبتي به دست مي آورند.

آنها چون اعتقاد دارند كه موفق مي شوند، پس قطعاً به پيروزي مي رسند.

انسان هاي برنده ابتدا در ذهن خود برنده مي شوند، سپس اين پيروزي و موفقيت را در صحنه زندگي نمايان مي سازند.

برندگان زندگي هميشه مثبت مي انديشند و از ناملايمات مسير هراسي ندارند و با اعتقادي راسخ، نگاهي متعالي به اطراف خود دارند.

براي خلق زندگي عالي و مطلوب بايد باور داشته باشيم كه توانايي آفريدن زيباترين زندگي را داريم. سپس با اين باور زيبا شيرين ترين لحظات

ص: 244

را براي خود و اطرافيان مهيا سازيم.

اگر عزممان را جزم كرده ايم تا زندگي شيريني را رقم زنيم بايد از اشتباهات گذشته اندوهگين نباشيم و ناكامي هاي گذشته را در ذهنمان مرور نكنيم و بي جهت از كاه، كوه نسازيم.

انسان هاي موفق فقط از گذشته درس مي گيرند و در زمان حال زندگي مي كنند و همواره آينده اي زيبا را در ذهنشان ترسيم مي سازند. راز شاد زيستن، شكيبايي است. براي لذت بردن از زندگي بايد براي اتفاقاتي كه هنوز رخ نداده است، نگران نباشيم.

بياييم با توكل به خداي مهربان، در فراز و نشيب هاي زندگي با صبر و حوصله به انتظار زيباترين لحظه هاي ناب زندگي باشيم و از اكنون لذت ببريم و از گذشته عبرت بگيريم و آينده اي زيبا را تصور كنيم.

باور كنيم زندگي با تدبير و تفكر زيبا مي شود.

براي هر اقدامي در زندگي مشترك فكر كنيم. انسان هايي مي توانند لحظات شيريني در زندگي شان خلق كنند كه زماني آن لحظه را تصوير و براي آن تدبير كرده باشند.

انتظار، زيباترين مفهوم زندگي است. انسان هايي كه در انتظار خوبي ها مي نشينند، خوبي ها را به دست مي آورند.

مواظب باشيم براي تحقق زندگي شيرين، منتظر تلخ كامي ها و شكست ها نباشيم و هر روز صبح كه بيدار مي شويم، پس از مناجاتي عارفانه، منتظر خير و بركت هاي بي كران در زندگي باشيم و چه زيبا پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمودند كه: «م

را كتمان كنيد تا روزي تان زياد شود».

همواره سعي كنيم با دوربين ذهنمان، زيبايي ها را ببينيم و صحنه هاي جذاب زندگي را شكار كنيم. از مهرباني ها و عطوفت ها بگوييم و همواره

ص: 245

شاكر خداي مهربان باشيم تا بركات و نعمات الهي براي ما گسترده شود.

ساختن زندگي ايده آل بدون خدا ممكن نيست و انسان هايي كه به دنبال شيريني زندگي مي گردند، بايد خدا را در متن زندگي شان جاري كنند و هر تفكر و اقدامي را بر مبناي اطاعت او قرار دهند تا شادي حقيقي نصيب شان شود.

فرصت هاي زندگي، نعمت هاي پيدا و پنهان خداست. شكرگزار همه فرصت هاي زندگي مان باشيم!

در زندگي، بي دريغ محبت كنيم و ببخشيم تا بي دريغ به ما محبت كنند و ببخشند! در زندگي، آيينه باشيم!

حواسمان باشد غبارهاي كينه، زندگي مان را كدر نكند. فرصت هاي زندگي مثل ابر و باد در حال عبورند.

آموخته ام قايق زندگي ام را با ياد خدا به ساحل آرامش برسانم.

ص: 246

ص: 247

ص: 248

مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت، الوفاء، 1403ه . ق.

محدثي، جواد، آشنايي با اصول و عوامل تحكيم خانواده، قم، بوستان كتاب، 1380.

محمدي ري شهري، محمد، ميزان الحكمة، ترجمه: محمدرضا شيخي، قم، دارالحديث، چاپ دوم، 1379.

هندي، متقي، كنز العمال، بيروت درالكتب العلميه، 1419ه . ق.