فرازهايي از محتويات كتاب خلاصه المكاسب

مشخصات كتاب

نويسنده : عباسعلي حقيقي زاده

ناشر : مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان

پيشگفتار

بسمه تعالي

خداوند، روزي بنده مؤمن خويش را از جائيكه انتظار ندارد مي رساند.

بزرگترين افراد امت من آنها هستند كه نه چندان توانگرند كه خود را گم كنند و نه چندان فقير كه دست به سؤال گشايند.

انتظار گشايش از جانب خداوند عبادت است و هر كه به روزي اندك راضي باشد، خداوند از او بعبادت اندك راضي مي شود.

انسان به سبب گناه از روزي محتوم محروم مي شود.

روزي بيشتر از اجل در جستجو بنده است.

وقتي خداوند بنده اي را دوست دارد، روزي او را به قدر كفايت قرار مي دهد.

هيچ كس نمي ميرد تا روزي خود را به پايان برد.

صبح خيزي مايه بركت و رستگاري است.

بگذاريد خداوند بعضي مردم را بوسيله بعضي ديگر روزي دهد.

نيكي روزي را بيفزايد.

هر كه تنش سالم است و در جماعت خويش ايمن است و قوت روز خويش دارد، جهان سراسر از آن اوست.

بعد الحمد والصوه: وظيفه هر مسلماني است كه دين خود را به اسلام و تشيع اداء كند و معارف و احكام الهي را در حد توان به ديگران ابلاغ كند كه گفته اند: «اذا عرفوا الناس بمعاني كلامنا لا تبعونا» اگر مردم زيبائيهاي كلام ما را بشناسند از ما پيروي خواهند كرد و بحمدالله خداوند به

جناب آقاي مهندس عباسعلي حقيقي زاده دام توفيقه عنايت فرموده كتابها و جزواتي را در اين زمينه گردآوري كنند تا مردم بيشتر به مباني و دستورات اسلام آشنا شوند خداوند بر توفيقات ايشان بيفزايد و مشمول عنايت حضرت بقيه الله عجل الله فرجه قرار بگيرند.

والسلام

15 رمضان المبارك 1425

اصفهان

مدرسه علميه

ذوالفقار

آيت ا… سيد حسن فقيه امامي

خلاصة المكاسب

اَلْلّهُمَ اِنّي اسئلُكَ رزقاً حَلالاً طَيِبا

تبعات حرام خواري

و

(حق الناس)

110

هيچ كس در زمين نباشد، جز اينكه رساندن روزي آن بر خداوند قادر تواناست. بهمين دليل خداوند، احمق را روزي زياد مي دهد تا خردمند بفهمد كه رزق و روزي با زيركي و چاره گري بدست نمي آيد.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه1

صد و ده توصيه برادرانه4

تبعات حرام خواري و حق الناس46

حق الناس شامل دوازده مورد زير است52

آثار و پيامدهاي حق الناس55

سيره معصومان عليه السلام در زمينه حق الناس58

درآمدهاي حرام59

تصرفات حرام و گناهان كبيره65

راه توبه حق الناس73

معصومين و طلب حلاليت74

روزي در كلام نبي اكرم (ص)76

عواملي كه باعث وسعت رزق و روزيست 77

رزق حلال هديه الهي است به بندگان خود83

شرايط خريد و فروش84

معاملات مكروه89

معاملات حرام و مباح91

انواع رزق و توصيه هاي غذايي93

توصيه و تجربه در امور اقتصادي 100-121

قانون و مقررات كسب 122-162

منابع 163

مقدمه

هُوَ الرزاق

العباده سبعون جزءاً و افضلها طلب الحلال: عبادت هفتادجزء دارد كه بيشترين قسمت آن طلب حلال است.

غم روزي مخور بر هم مزن اوراق دفتر را

كه قبل از طفل ايزد پر كند پستان مادر را

انساني كه مقدر شده است، جهت امتحان پا باين جهان خاكي گذارد و پس از طي دوران طفوليت و رسيدن به تكليف و قبل از تشكيل خانواده، موظف است حرفه اي مشروع و قانوني جهت كسب روزي حلال را داشته باشد.

لذا طلب رزق حلال براي هر مرد و زن مسلمان و شيعه واجب است.

رزق حلال است كه به انسان روح عبادت و تعالي و فرشته گونه شدن مي دهد. و توفيق بندگي توسط لقمه حلال افزايش مي يابد تا بدرجه قرب الهي و مستجاب الدعوت شدن مي رسد. و انرژي بدن اگر از حلال تأمين شود موجب قبولي عبادات است ولي رزق حرام علاوه بر قبول نشدن عبادات، منجر به كسالت و نگراني و استرس و امراض جسمي و روحي شده و انسان را به حيوانيت و قسي القلب (عدم پذيرش حق) شدن و شقاوت و افكار شيطاني سوق مي دهد.

در حوادث روزنامه ها روزي نيست كه درج حادثه اي ناگوار كه منجر به قتل يا تجاوز يا كلاهبرداري و غيره را نداشته باشيم

و همه اينها ريشه اش در لقمه حرام است.

در فقه شيعه جهت شروع كسب و كار الفقه ثم المَتْجَرْ آمده است بدين معني كه قبل از كسب و كار دستورات آنرا ياد بگيريم بعداً به كسب و كار و تجارت روي آوريم در غير اين صورت آلوده ربا و حرام خواهيم شد، بهمين دليل در اصفهان و ديگر شهرها حوزه هاي علميه را در بازارها ساخته اند. حالا كه تجارت از بازارها فراتر رفته و به پاساژها و دفترها و اينترنتها و ايميلها كشيده شده دستورات اسلام همچنان باقي است و يك مسلمان بهر طريق ممكن بايد از متخصصين ديني كسب تكليف كرده بعداً اقدام به كسب و تجارت كند.

از طرف ديگر تنوع شغلها و تخصصهاي گوناگون آنقدر فراوان است كه براي هر كدام مقاله اي بايد اختصاص داد كه از حوصله اين جزوه خارج است لذا شاغلين محترم با توصيه هائي كه آمده و كلي گوئي شده خود به جزئيات واقف خواهند شد.

در ضمن انتقاداتي كه از حرفه هاي مختلف شده برادران مؤمن را شامل نمي شود، زيرا المومن كَيّسٌ (مؤمن زيركتر از آن است كه مورد انتقاد قرار گيرد) و قبل از هر كار بوظايف شرعي خود واقف خواهد بود.

در روايت است كسي كه براي كسب روزي حلال از منزل خارج شود همانند مجاهد در راه خدا مي باشد. و كاسب حبيب (دوست) خداست.

اميد است با 110 توصيه اين مقاله و تمهيدات و اراده شخصي خوانندگان و كسبه محترم ايران اسلامي علاوه بر تحصيل رزق حلال، جامعه اي اسلامي و امام زمان پسندانه داشته باشيم (انشا ءا… تعالي).

نگارش و تنظيم:

عباسعلي حقيقي زاده

صد و ده توصيه برادرانه

توصيه 1)

رزق هر انساني از راه حلال و طيب و طاهر مقدر شده است، مگر اينكه خود شخص

يا والدين آنرا حرام كنند. (لذا خداوند ضامن روزي حلال است).

توصيه 2)

رزق دو نوع است يكي رزقي كه ترا مي طلبد (رزق حلال) و ديگري آنكه تو آنرا مي طلبي (روزي حلال يا حرام با تلاش بيشتر).

توصيه 3)

وجود تقوي (پرهيز از گناه) در وسعت رزق حلال مؤثر است.

توصيه 4)

كسي كه اخلاق اسلامي داشته باشد و از حسن خلق برخوردار باشد در وسعت رزقش مؤثر است.

توصيه 5)

عمل به واجبات و ترك محرمات و درصدد اصلاح امر آخرت بودن باعث تأمين دنيا و مايحتاج شخص مي شود.

توصيه 6)

خواندن نمازهاي يوميه در اول وقتشان در وسعت رزق حلال مؤثر است.

توصيه 7)

خواندن نوافل بخصوص نافله شب در وسعت رزق حلال مؤثر است.

توصيه 8)

توكل داشتن به خداوند متعال و سنجيدن جوانب كارها در وسعت رزق حلال مؤثر است.

توصيه 9)

اطاعت از والدين تا جائي كه معصيت خدا نباشد، بخصوص احترام و اطاعت از مادر در وسعت رزق مؤثر است.

توصيه 10)

بيدار بودن در بين طلوعين و مشغول بعبادت شدن در وسعت رزق حلال مؤثر است.

توصيه 11)

رزق را به فراواني ندانيد بلكه به كيفيت آن فكر كنيد، زيرا بسا ثروتهاي زياد كه در كنارش معلوليت و مصائب اعتياد وجود دارد كه منجر به نابودي ثروت است.

توصيه 12)

اگر كسب و رزق شما حلال است مطمئن باشيد در آمد شما كفاف زندگي شما را تا آخر عمر خواهد داد. اگر چه كم باشد، زيرا تبعات مال حرام را مثل مريضي، معلوليت، اعتياد، سرقت و تصادفات و غيره را نداريد.

توصيه 13)

اگر دكتر هستيد، دقت كنيد تشخيص شما دقيق و صحيح باشد، بعداً دست به قلم شويد و نسخه تجويز كنيد و همواره سوگند خود را در نظر گرفته چنانچه تشخيص نمي دهيد، حق ويزيت بيمار را پس دهيد كه مالك نيستيد.

توصيه 14)

اگر بيمار در حال فوت يا وضعيت اضطرار بسر مي برد، نجات بيمار واجب است اگر تعلل كرديد و مسائل مالي باعث شد بيمار جان دهد. ضامن هستيد.

توصيه 15)

اگر وكيل هستيد، در چهارچوب وكالت با موازين شرعي و اخلاقي جلو برويد و حق را بگوئيد اگر چه بضرر موكل شما باشد و الا مالك آن پول نيستيد.

توصيه 16)

اگر قاضي هستيد در قضاوت عجله نكنيد و تنها به پرونده و محتويات آن توجه نداشته توسط قاضي تحقيق يا شخص ديگر مجدداً تحقيق كرده و در حد يقين رأي صادر كنيد.

توصيه 17)

اگر در مسند قضاوت قرار داريد خيلي راحت و فارغ البال باشيد.

(هيچگونه فشار روحي و جسمي بر شما غالب نباشد حتي كفش شما راحت باشد و گرسنه نباشيد).

توصيه 18)

اگر نانوائيد، آنچنان كه براي منزل خود نان مي بريد، براي مشتري نان پخت كنيد و كاري كنيد كه بر سر سفره همه بگويند خدا بركتش دهد.

توصيه 19)

اگر قصابيد، ذكر و ياد خدا را فراموش نكنيد و بين مشتريان پول دار و فقير تفاوتي قائل نشويد و بر مبناي عدالت گوشت را تقسيم كنيد.

و اگر گوشتي كه به مشتري مي دهيد خلاف آن است كه مي خواهد معامله شما اشكال دارد.

توصيه 20)

اگر ميوه فروشيد و در ته نايلون مقداري ميوه خراب قرار داده ايد و روي آنرا جلو مشتري پر مي كنيد غش در معامله كرده ايد.

توصيه 20)

اگر خواربارفروشيد و روي بار با وسط و زير بار فرق مي كند غش در معامله كرده ايد و اگر براي طراوت به آنها آب بزنيد مشغول ذمه مشتري هستيد.

توصيه 21)

اگر طلا فروشيد، علاوه بر نجابت و عفت چشم بايد عيار و وزن آنرا به مشتري تذكر دهيد و از مبادله طلا با طلا احتراز كنيد. كه معامله ربوي مي شود. مگر اينكه جداجدا حساب كنيد و طلاي مشتري خريداري شود و طلاي خود فروخته شود.

توصيه 22)

اگر پارچه فروشيد از متر استاندارد و پلمپ شده استفاده كنيد و حتي المكان چند سانتيمتر بيشتر به مشتري بدهيد.

توصيه 23)

اگر شغل شما توزيني است مقداري كفه بار پائين تر باشد كه قرآن واي بر كم فروشان را تهديد كرده است.

توصيه 24)

اگر راننده هستيد، طبق ضوابط راهنمائي و رانندگي عمل كنيد و آنچه كرايه تعيين شده است در هر مورد بگيريد چنانچه زيادتر از حد معمول باشد بدون رضايت مشغول ذمه ايشان هستيد.

در اتوبوسهاي برون شهري هزينه تغذيه مسافر گرفته مي شود و راننده و كمك راننده موظف به پذيرائي مي باشند اگر تخلفي انجام گيرد ضامن هستيد.

توصيه 25)

اگر شيريني فروش هستيد و خداي نكرده جنس خراب و مسموم شده را به مشتري بدهيد و مريض شود آنچه وقت و هزينه صرف مي شود تا بهبودي يابد را ضامن هستيد.

توصيه 26)

اگر در امر كشاورزي فعاليت دارد و توليد انگور يا خرما داريد و مطمئن هستيد كه خريدار آنها را براي تهيه شراب مي خواهد معامله شما حرام است.

توصيه 27) اگر فروشنده سلاح سرد يا آلات قتل يا سلاح گرم هستيد و مطمئن هستيد آن سلاح را بر امر شر يا رعب و وحشت و سوء استفاده مي خواهد از فروش آن بايد امتناع كرد.

توصيه 28)

اگر عكاس يا فيلمبردار هستيد، بدون اجازه حق فيلمبرداري و عكس برداري نداريد و در صورت اجازه از آنها نبايد سوء استفاده شود در غير اين صورت مرتكب حرام شده ايد.

توصيه 29)

اگر آرايشگر هستيد با كمال دقت كار خود را انجام دهيد و از اشاعه فرهنگ غرب پرهيز كنيد و از اصلاح آقايان همانند خانم ها و بالعكس پرهيز كنيد.

توصيه 30)

اگر بوتيك داريد و از مانكن براي تبليغ استفاده مي كنيد طوري باشد كه اشاعه وقاحت و غرب زدگي نباشد.

توصيه 31)

اگر ويدئو كلوپ داريد از اشاعه فرهنگ غرب و فيلم و CD يا ديسكت هاي غيرمجاز پرهيز كنيد.

توصيه 32)

اگر سوپرماركت داريد واقف باشيد فروش مسكرات و اجناس نجس مانند خون و مردار حرام است، حتي مواد اعتيادآور اگر چه جنبه داروئي هم داشته باشد به پزشك و پزشك داروساز مربوط مي شود نه شما.

توصيه 33)

اگر داروخانه داريد خود را ملزم بوجود دكتر داروساز بدانيد و از فروش دارو بخصوص داروهاي مسئله دار بدون نسخه پرهيز كنيد.

توصيه 34)

اگر لوازم خانگي تعمير مي كنيد، آنچه تعمير كرده ايد يا فقط قطعه اي كه تعويض كرده ايد را مطرح كنيد و زياده را مالك نيستيد.

توصيه 35)

اگر مالك هستيد، خود را به جاي مستأجر قرار دهيد و بضاعت وي را در نظر بگيريد، طوري باشد كه مبلغ اجاره قابل تحمل باشد.

توصيه 36)

اگر مستأجريد، رعايت حال صاحب خانه خود را بكنيد، فكر نكنيد با پرداخت مبلغ اجاره بها ديگر مالك محل شده ايد هر كاري مي توانيد انجام دهيد؟!

توصيه 37)

اگر جنس توليد مي كنيد بدانيد رقابت جهاني است و هر دهه كشوري گوي سبقت اقتصادي را از ديگران مي برد و علاوه بر كيفيت كالا قيمت تمام شده نازلتر ارائه داده مي شود، بنابراين سعي در رقابت جهاني داشته باشيد نه تازه كاران داخلي.

توصيه 38)

اگر ارتشي هستيد، دقت كنيد آموزشهاي رزمي شما براي دشمن است نه براي برخ كشيدن خانواده يا شهروندان محترم و قانونمند.

توصيه 39)

اگر شغل راهنمائي و رانندگي داريد، ضمن علاقمند بودن به شغل و پياده كردن مقررات با شهروندان با احترام و بحق برخورد كنيد.

توصيه 40)

اگرشغل شما درودگريست (نجار) سعي كنيد كار خود را با دقت و تميز و زيبا و محكم تحويل دهيد كه خودتان از كارتان راضي باشيد و موقع كار بدانيد اين شغل شريف شغل يحيي پيامبر است و اره را شيطان اختراع كرد كه توسط آن درختي را كه حضرت يحيي در آن مخفي شده بود بريدند و شما از عمل اره و تيشه و رنده عبرت بگيريد.

توصيه 41)

اگر شغل شما لوازم بهداشتي است يا شغلي كه بيشتر با خانمها معاشرت داريد علاوه بر پاكي چشم و نجابت و در نظر گرفتن اينكه عالم محضر خداست و بنده خوب در محضر خدا معصيت نمي كند مضافاً باينكه علاوه بر حضور دو ملائكه كه اعمال خوب و بد را مي نويسند نه ملائكه ديگر مربوط به فكر و قلب، چشم، گوش، دست و پا و غيره هستند.

بنابراين ضمن رعايت موارد فوق درب مغازه را باز بگذارد كه اگر درب بسته باشد سومي شما شيطان خواهد بود.

توصيه 42)

اگر هتلدار يا مهمانسرا داريد از اسكان دادن افرادمشكوك و بدون كارت شناسائي و معلول الحال و فاسق و فاسد بهر قيمت پرهيز نمائيد، در غير اين صورت علاوه بر پيگرد قانوني، شما در گناه آنان شريك هستيد و در آمدتان حرام است.

توصيه 43)

اگر كارمند يا شاگرد اداره يا مغازه اي هستيد، طبق ضوابط تعيين شده در قرارداد روز اول چه كتبي و چه شفاهي بايد عمل كنيد، در غير اين صورت درآمد شما اشكال خواهد داشت.

توصيه 44)

اگر بنگاه معاملاتي داريد (چه اتومبيل يا كاميون و اتوبوس و چه املاك) سعي كنيد معايب را هم مطرح كنيد و خود را جاي خريدار و فروشنده قرار دهيد و از جدول كميسيون تخلف نكنيد و قرارداد را بدون عيب و قطعي و زمان تعيين كنيد و در مواقع بيكاري از غيبت و تهمت و اوهام بپرهيزيد. كه ثابت كردن خيلي مطالب آسان نيست.

حتي اگر ريالي از حقوق طرفين ضايع گردد بعهده واسطه است و درآمد او را اگر طرفين راضي نباشند حرام مي كند.

توصيه 45)

اگر آژانس (تاكسي تلفني) داريد از رانندگان با ايمان و متأهل و بدون سوء سابقه استفاده كنيد و به رانندگان محترم در مواقع بيكاري توصيه مي شود به جاي غيبت و تهمت به مطالعه كتب و روزنامه و هر چه مورد علاقه شان است بپردازند و در جابجائي مسافرين اگر به مورد مشكوكي برخورد كردند كه شبكه توزيع مشروبات يا مواد مخدر و يا روابط نامشروع جنسي را رواج مي دهند هر چه سريعتر اماكن شهر را در جريان قرار دهيد كه همكاري با موارد فوق جرم و درآمدهاي اين موارد حرام است.

توصيه 46)

اگر كارمند بانك ياقرض الحسنه هستيد، چنانچه روابط شما و مشتري بيشتر از حد معمول خودماني شد و نسبت به ديگران تبعيض قائل شديد، درآمدتان حرام است چون رشوه دهنده و رشوه گيرنده هر دو در آتش جهنم اند. مگر حق ديگري ضايع نشود.

توصيه 47)

اگر شغل شما مرغ و ماهي فروشي است از خير چند گرم آب ناقابل كه در شكم آنهاست بگذريد و چنانچه ماهي ها فاسدند يا مرغ ها بيماري داشته اند فروش آنها ضمان ايجاد مي كند و در صورت مريضي افراد آنچه براي رفت و آمد و وقت و غير هزينه مي كنند شما ضامن هستيد.

توصيه 48)

اگر مكانيك اتومبيليد همانند دكتر بايد عيب را اول تشخيص دهيد بعد به تعويض يا تعمير قطعات بپردازيد و هر چه لوازم يدكي خريداري شد بدون وابستن با فروشنده و دروغ به مشتري حقيقت را گفته و دستمزد بگيريد، چنانچه دروغي يا حيله اي بكار رود درآمد شما حرام است.

توصيه 49)

اگر تجارتي داريد چه داخلي و چه خارجي با درصد كم اجناس خود را توزيع كنيد و بدانيد بركت كسب و تجارت به منفعت كم است و در اين راستا سعي كنيد به توليد كنندگان داخلي صدمه نزنيد و حتي المكان از توليدات داخلي براي صادرات استفاده كنيد و مواظب باشيد اشاعه فرهنگ غرب نشويد.

توصيه 50)

اگر نگهبان سازمان يا مؤسسه يا كارخانه اي هستيد علاوه بر بيداري سر پست خود، موظف به تعهدات نگهباني و قراردادهاي شما و كارفرما باشيد.

توصيه 51) اگر استاد دانشگاه يا معلم هستيد، بدانيد شما براي دانشجويان و محصلين حكم پدر را داريد و آنها را علاوه بر هدايت رشته مورد علاقشان به معنويت هم هدايت كنيد و بفرمائيد همه علم براي تعالي معنوي است نه مادي صرف.

توصيه 52)

اگر دوزنده يا خياط هستيد، بدانيد شئونات جامعه اسلامي اجازه نمي دهد مرد براي زن يا زن براي مرد اندازه بزند و بعداً آن را پرو و دوزندگي كند.

همچنانكه دكتر مرد، مرد را بهتر است معاينه كند و دكتر زن، زن را. مگر در موارد استثنائي.

توصيه 53)

اگر متصدي شهربازي و مراكز تفريحي هستيد، بدانيد اولين مطلب ايمني دستگاههاي شهربازي مطرح است و بايستي از صحت دستگاهها 100% اطمينان داشته باشيد و محيط را براي تفريح سالم با موازين شرعي آماده كنيد كه حتي موقع نماز صداي اذان را پخش كنيد و از ورود افراد ناباب كه مزاحمتي براي ديگران ايجاد مي كنند ممانعت كنيد.

توصيه 54)

اگر شخصيت اجتماعي يا مدير و مسئوليتي داريد بدانيد يكساعت عدالت از 60 سال عبادت بالاتر است لذا در تصميم گيري ها انصاف و عدالت را چراغ كار خود قرار دهيد.

توصيه 55)

اگر آلومينيوم كار و سازنده درب و پنجره آلومينيوم هستيد براي اتصال قوطي ها از ميلگرد حداكثر 10ميليمتري استفاده كنيد نه از 12، 14، 16 كه غش در معامله است و غش در معامله حرام است و مالك پول نخواهيد شد.

توصيه 56)

اگر در جنبه هاي تبليغاتي و روزنامه نگاري فعاليت داريد و بوسيله اوراق يا خطي يا بوسيله درج در روزنامه و جرايد يا نطق در مجامع يا بوسيله ديگر به كسي امري را صريحاً نسبت دهيد يا آنها را منتشر نمايند كه مطابق قانون آن امر جرم محسوب مي شود و اگر نتوانيد صحت آن اسناد را ثابت نمايند هتك حرمت انجام داده ايد كه موجب حد است و يك ماه تا يك سال حبس و 74 ضربه شلاق يا يكي از آنها حسب مورد محكوم خواهيد شد.

توصيه 57)

اگر دندانپزشك هستيد و بيش از حد معمول و لازم براي كسب پول دستورات غيرلازم داديد و يا دنداني كه ديگر قابل استفاده نيست را بيش از ارزشش هزينه كرديد ضامن هستيد.

توصيه 58)

اگر شغلي داريد كه هزينه آن توافقي است، سعي كنيد با انصاف رفتار كنيد زيرا درآمدي كه از راه تعدي و اجرت بيش از حد حاصل شود صرف امور ناخوشايند خواهد شد.

توصيه 59)

اگر در نزديكي شما همكاري وجود دارد بهتر است با توافق يكديگر چند نوع جنس را شما ارائه دهيد و چند جنس ديگر از نوع ديگر را همسايتان و اگر امكان ندارد بدانيد يكي از سوالات شب اول قبر (بعد از آنكه لحد را پوشانيدند) سوال از همسايه است كه با همسايه ات چگونه رفتار داشتي؟!

توصيه 60)

اگر در كسب و كارتان خلف وعده زياد بچشم مي خورد و مرتباً چكها برگشت شده و توليد استرس برايتان كرده با تحقيقات كافي مقداري از سرمايه خود را در بازار بورس شركت دهيد.

توصيه 61)

اگر در شرايطي هستيد كه رسيدن به ثروت از راه صحيح و حلال ممكن نيست و با فقر و گرسنگي روزگار مي گذرانيد. پاكي و نجابت و ايمان خود را حتي به قيمت همه دنيا از دست ندهيد و بدانيد نعمت ايمان و ولايت ائمه اطهار بر همه دنيا فزوني دارد و بر اثر صبر و بردباري مشكلات و ناراحتيها تبديل به راحتي و گشايش خواهد شد، مهم اين است كه صبور و با ايمان باشيد و از جاده سلامت روح و ايمان منحرف نشويد كه صبح نزديك است.

توصيه 62)

پيامبر (ص) فرمودند: همانا پاكيزه ترين شغل، شغل بازرگاناني است كه چون سخني گويند دروغ نگويند و هر گاه امانتي به آنها سپرده شود خيانت نكنند و هر گاه وعده دهند، خلف وعده نكنند.

وقتي چيزي مي خرند، از آن نكوهش نكنند و وقتي چيزي مي فروشند، تعريف و تبليغ نكنند و هر گاه بدهكارند (در پرداخت بدهي خود) تعلل نورزند و هر گاه طلبكار باشند (براي گرفتن طلب خود) فشار نياورند.

توصيه 63)

پاكترين درآمد مسلمان، تيري است كه در راه خدا مي اندازد. (توضيح اينكه مدافع مرزهاي اسلامي و مدافع امنيت شهروندان احتياج به سلاح گرم دارد و در بعضي مواقع بكار بردن آنها لازم مي شود، در چنين مواقع شخصي تيرانداز با قصد قربت شروع به تيراندازي مي كند كه مؤيد امدادهاي غيبي هم خواهد شد.

توصيه 64)

هرگونه صنعت و فني كه بندگان خدا بياموزند يا به ديگري ياد دهند مانند نويسندگي، حسابداري، بازرگاني، زرگري، بنايي، بافندگي، رفوگري، دوزندگي و فن نقاشي بشرط آنكه جانوران ذيروح نباشد و ساختن انواع ابزارهائيكه مورد نياز مردم است و از آنها بهره برداري مي كنند و امورشان مي گذرد و وسيله تأمين زندگي آنهاست.

انجام دادن و آموزش دادن و كار كردن با آنها و تصرف در آنها براي خود و ديگري حلال و مجاز مي باشد.

توصيه 65)

ساختن ابزارهائيكه هم در راههاي درست كاربري دارند و هم در راههاي نادرست و ابزار، كمك بهر دو مي باشند آموختن و آموزش دادن اين گونه فنون و اجرت گرفتن براي آنها و در راه آنها و كار كردن در اين حرفه ها و براي اين حرفه ها براي كليه مردم در صورتيكه اهل صلاح باشند، بلامانع است اما بكار بردن اين ابزارها در راه فساد و زيان زدن بهر كسي حرام است. و بر استاد و شاگرد و كاسب اين صنايع و فنون گناهي نيست، زيرا منافع اينها بيش از جهات مضرشان مي باشد و گذران زندگي مردم و بقا و پايداري آنها به اين ابزارها بستگي دارد.

بلكه گناه و بكار بردن آنها بعهده كسي است كه از اين وسايل در راههاي فساد و حرام استفاده كند.

توصيه 66)

خداوند متعال صنايع و فنوني را بطور كلي حرام كرده كه جز فساد و تخريب، كاربري ديگر نداشته باشند. نظير سازها و ني ها و… و هر آلت لهو و لعب ديگري و صليبها، تنها، و ساختن نوشابه هاي حرام و آنچه كه فساد محض در آن است و هيچوجه صلاح و امر مثبتي در آنها وجود ندارد. آري ياد دادن و ياد گرفتن و اشتغال ورزيدن بآنها و اجرت و مزد گرفتن براي آنها و هر گونه تصرفي در آنها حرام است.

مگر صنعتي باشد كه گاه در امور روا و مجاز و گاهي هم راه معصيت داشته باشد (در امور مجاز حلال است).

توصيه 67)

كشاورزي يا پرورش روئيدنيهائيكه خوردن آنها براي انسان حلال و رواست شامل دانه ها و حبوبات مانند گندم، جو، برنج، نخود و ديگر انواع حبوبات و دسته كنجدها و جزء آنها، هر گونه دانه اي كه موجب تغذيه و تقويت جسم انسان باشد و خوردن آن حلال باشد كشت آنهم حلال است و هر چه براي جسم انسان ضرر دارد، خوردنش حرام است. مگر در حال ضرورت و زير نظر پزشك معالج.

توصيه 68)

پيامبر (عليه السلام) فرمودند: هرگز كسي غذايي بهتر از دسترنج خود، نخورده است. پيامبر خدا، حضرت داود عليه السلام (با ساخت زره) از دسترنج خود مي خورد.

هر كه شب را با تني خسته از كار بخوابد، آمرزيده شود.

توصيه 69)

پاكيزه ترين كارها، درآمدي است كه انسان با دسترنج خود كسب كند.

توصيه 70)

پاكترين كسب و درآمد، دسترنج آدمي است و هر معامله اي كه با درستكاري همراه باشد. و كار كردن انسان با دست خودش.

توصيه 71)

پيامبر خدا(عليه السلام) بهترين درآمد، درآمد كارگري است كه در كارش صداقت داشته باشد (يعني صحيح انجام دادن و از وقتش نكاهد).

توصيه 72)

خداوند عزوجل به داود (عليه السلام) وحي فرمود، اگر نبود كه از بيت المال ميخوري و با دستت اصلاً كار نمي كني، البته نيكو بنده اي بودي.

حضرت داود چهل بامدادگريست، آنگاه خداي عزوجل به آهن وحي كرد، براي بنده ام داود نرم شو و آهن در دست داود نرم گرديد، از آن پس داود روزي يك زره مي بافت و آنرا به هزار درهم مي فروخت پس (در يك سال) سيصد و شصت زره بافت و آنها را به سيصد و شصت هزار درهم فروخت و بدين ترتيب از بيت المال بي نياز شد.

توصيه 73)

اگر در حال تلاش و كوشش هستيد كه تأمين زندگي خود و خانواده را بدست آوريد و از احتياج به مردم مبرا باشيد و خدا ناكرده بر اثر حادثه اي جان بجان آفرين تسليم كنيد در بهترين حالات از دنيا رفته ايد، مبادا در حال انجام معصيتي از معاصي خدا عزوجل باشيم و اجل ما برسد كه در بدترين حالات از دنيا رفته ايم.

توصيه 74)

امام علي(عليه السلام): در هواي داغ نيمروز براي كاركردن بيرون از خانه مي رفتند در حاليكه نيازي نداشت (خودش برود) علتش اين بود كه مي خواست خداي متعال ببيند، او براي كسب روزي حلال زحمت مي كشد. (بيابند ما هم سعي مي كنيم) اميرالمومنين(عليه السلام) از دسترنج خود هزار بنده خريد و آزاد كرد و نخلستانهاي زيادي را تأسيس نمود و حتي حفر چاه مي كردند و در تاريخ است هشتاد جنگ نمود و هشتاد قنات را خود آبي نمود و همه آنها را وقف نمود بطوريكه معاويه به امروعاص گفته بود تفريح علي در ميدان جنگ است و سختي او در صلح كه حفر قنات و كشاورزي مي كند.

توصيه 75)

مردي به رسول خدا (عليه السلام) عرض كرد من اين فرزندم را سواد آموخته ام، حالا او را بچه شغلي بگمارم؟ حضرت فرمود: خدا پدرت را بيامرزد، او را در هر شغلي بگذار امام به پنج گروه مسپارش: سياه، زرگر، قصاب، گندم فروشي (محتكر) و برده فروش.

مرد عرض كرد اي رسول خدا سياء كيست؟ فرمودند: كسي كه كفن مي فروشد (فقط) و آرزوي مرگ افراد امت مرا دارد، در حاليكه يك نوزاد امت خود را، از هر آنچه آفتاب بر آن مي تابد بيشتر دوست دارم. اما زرگر، زيرا به فكر مجنون ساختن افراد امت من است اما قصاب، زيرا آنقدر حيوان مي كشد كه رحم از دلش رخت برمي بندد، اما گندم فروش زيرا ارزاق امت مرا احتكار مي كند. اما برده فروش، زيرا جبرئيل(عليه السلام) نزد من آمد و گفت اي محمد! بدترين افراد امت تو كساني هستند كه انسان خريد و فروش مي كنند.

توصيه 76)

خوشا به حال كسيكه در نظر خود خوار است و كسب و كارش پاكيزه و نيت و درونش پاك و خوي او نيك است. زيادي دارايي خود را انفاق مي كند و زبانش را از زياده گويي، نگه مي دارد.حضرت علي(عليه السلام).

توصيه 77)

اي فرزند آدم! هر چه بيش از خوراكت گردآوري، تو خزانه دار آن براي ديگري هستي.

توصيه 78)

از امام صادق(عليه السلام) سؤال كردند: چرا اصحاب عيسي(عليه السلام) روي آب راه مي رفتند، اما اصحاب محمد(عليه السلام) راه نمي رفتند؟ فرمود چون اصحاب عيسي(عليه السلام) از طلب معاش بي نياز شدند، اما اينان، دربند معاش بودند. (اثر رزق حلالي مانند مائده آسماني چنين خواهد بود.)

توصيه 79)

امام صادق(عليه السلام) مي فرمايند: درآمد حرام، در نسل اثر مي گذارد. (لذا توصيه مي شود آنطور كه از حيوان درنده فرار مي كنيد از درآمد و لقمه حرام دوري كنيد كه هم در خود شخص هم در نسل آن مؤثر است).

توصيه 80)

پيامبر خدا (عليه السلام) مي فرمايند:

و اي بر بازرگانان (و كسبه) امت من، از آري به خدا و نه بخدا گفتنهايشان،

و واي بر صنعتگران (و پيشه وران) امت من، از امروز و فردا كردنهايشان (خوش قول بودن بازرگانان و پيشه وران و كسبه بازار مسلمين را گرم و پرتلاش و پردرآمد مي كند و بعكس بدقولي ركود و كساد و بي اعتمادي به ارمغان خواهد آورد).

تهيه جنس خوب و درآمد كم باعث رونق كسب و كار خواهد شد.

توصيه 81)

توصيه 81)

نقل است كه حواريان عيسي(عليه السلام) هر گاه گرسنه مي شدند مي گفتند يا روح ا… گرسنه ايم پس عيسي(عليه السلام) با دست خود بزمين چه دشت بود و چه كوه، مي زد و براي هر يك از حواريان دو گرده نان بيرون مي آمد و هر گاه تشنه مي شدند مي گفتند تشنه ايم حضرت با دستش بزمي

توصيه 82)

حضرت داود (عليه السلام) بر كفشگري گذشت و به او فرمود: كار كن و بخور زيرا خداوند، كسي را كه بخورد و كار (مشروع و حلال) نكند، دوست نمي دارد.

توصيه 83)

پيامبر ما حضرت محمد(ص) فرمودند به بيشترين چيزي كه بعد از مرگم، از آن بر امتم مي ترسم، اين كسبها و درآمدهاي حرام است و شهوت ناپيدا و رباخواري است.

توصيه 84)

بفرمايش حضرت علي(عليه السلام) بزرگترين گناه ترس است (مگر ترس از گناه) (حتي خداوند متعال هم ترس ندارد زيرا از هفتاد پدر و مادر مهربان مهربانتر است)

از كار مشروع نبايد ترسيد و با كمي دقت و علاقمند به كار و اسلام شغل مورد نظرش را استاد خواهد شد.

توصيه 85)

بعضي از حرفه ها (سرگرمي و گناه) مانند دزدي و قاچاق يا كلاهبرداري از ابتداي شروع به تشويش و نگراني و اضطراب توأم است و حتي در خانه و خانواده خود آرامش ندارد و هر كسي آنان را بشناسد همچنان كه از حيوان درنده اي فرار مي كند از ايشان دوري مي كند كه متأسفانه هم براي مجرمان هم براي مصرف كنندگان و خانواده ها ايجاد فساد و ناايمني خواهد كرد و هيچ مكتب آسماني اين حرفه ها را تائيد نمي كند.

توصيه 86)

در اسلام دستور است كه مرد دزد و زن دزد را دستشان را قطع كنيد. (اگر چه تحت شرايطي است) آيا شايسته است دستي كه بايد در پيشرفت اهداف خود وخانواده و مملكت خدمت كند قطع شود و عمري را از يك عضو اصلي بدن خود را محروم كند و نكته ظريف قرآن در اين است كه اول مرد را ذكر كرده چون مرد قوي و نان آور خانواده و پدر است.

توصيه 87)

از نظر اجتماعي دزد با ديد خيانت به اموال مردم رويت مي شود و وي را شخصي خدانشناس و بي ايمان مي پندارند زيرا در حاليكه كسي جز خدا و فرشتگان نيست به اموال مردم خيانت مي كند و زحمات مردم را كه در طول 60_50 سال با صدمه و سختي تهيه كرده اند در ظرف چند ساعت چپاول مي كند اگر چه بيشتر سارقين گرفتار قانون و زندان و يا به درك اسفل جهنم شده اند كه بايد گفت:

مرد آخر بين مبارك بنده اي است نه مرد لحظه بين؟!

توصيه 88)

مسئله قاچاق مواد مخدر و مشروبات الكلي گناه و جرمش از دزدي به مراتب بيشتر است و اين قماش افراد با هستي مردم و جامعه مبارزه مي كنند كه روز بروز بر شدت جرم آنها افزوده خواهد شد. و قاچاق اساس پيشرفت كشور را دچار آسيب مي كند.

توصيه 89)

فروش مواد غذايي كه از تاريخ مصرفشان گذشته و يا فاسد شده اند و يا در شرف فاسد شدن ميباشند. جرم وپول آنرا فروشنده بخريدار ضامن است.

توصيه 90)

شخصي از معصوم سوال مي كند اگر شي ء در مكاني بود و صاحب آن نبود آيا ما مجازيم براي خودمان برداريم، حضرت مي فرمايند خير، اگر دستي اشياء گم شده را برندارد دير يا زود صاحبش پيدا خواهد شد (البته اگر احتمال از بين رفتن بدهيم مسئوليت بيشتر است كه با برداشتن بايد پي صاحب آن گشت و نهايتاً اگر مأيوس شديد از طرف صاحب صدقه بدهيد).

توصيه 91)

دزدي به خانه مسكيني براي سرقت رفت و كنار مسكين دستار خود را پهن كرد تا آنچه مي يابد، در آن قرار دهد و ببرد، از قضا هر چه گشت چيزي براي بردن نيافت آمد كه دستار خود را جمع كند و برود، ديد مسكين روي آن غلطيده و بخواب است، از خير دستار گذشت و تصميم گرفت از خانه بيرون رود مسكين چون متوجه رفتن وي شد. گفت درب را ببند. دزد گفت بگذار در باز باشد تا ديگري رواندازت را بياورد. همچنين گفته شده است كه دزدي مال مداح اهلبيت را با گفتن يا علي بلند كرد كه ببرد، مداح رسيد و به دزد گفت بي انصاف من هزاران يا علي يا حسين يا محمد يا فاطمه گفتم تا اين مال حاصل شده است تو با يك علي گفتن مي خواهي ببري.

توصيه 92)

دزدي در كنار جاده اي تمارص كرده و صداي آه و ناله سرداد كه سواري با اسبي قيمتي از آنطرف گذشت. سوار چون آه و ناله آن شخص را شنيد، پياده شد و از احوال او جويا شد، وي گفت عسل و خربزه خورده ام و به شكم درد مبتلا شده ام، سوار گفت اي برادر عسل با خربزه كه با يكديگر نمي سازند دزد گفت فعلاً كه با هم ساخته اند و پدر مرا درآورده اند، بهرحال سوار او را كمك به سوار كردن كرد تا بنزد طبيب ببرد، همينكه دزد سوار شد به اسب هي زد و فرار كرد، سوار گفت صبر كن، دزد اندكي درنگ كرده سوار قبلي گفت اين خدعه و نيرنگ را جائي تعريف نكن كه رسم رحم و مروت و جوانمردي بسته

خواهد شد مدتي گذشت، دزد پياده با رفيقش در كنار جاده ايستاده بودند كه ديدند سواركار، همان سوار قبلي است و دزد همان درمانده و پياده و مفلك… كه گفته اند مال حلال بچند نسل مي رسد، و مال حرام يا در زمان حيات شخص از بين مي رود يا در زمان وارث از بين مي رود.

توصيه 93)

ما ايرانيان اكثراً شيعه جعفري هستيم و فرهنگمان آميخته به دستورات قرآن و سنت است. متأسفانه الگوي زندگي بعضي از جوانان از فرهنگ غرب نشئت مي گيرد و از طريق ويدئو، ماهواره و مجله هاي مبتذل و… خود را مورد بمباران تبليغاتي قرار داده و از فيلمهاي غربي نكات منفي و حرام آنرا استفاده مي كنند. غافل از اينكه چنين افرادي زندگي را فقط به عمر دنيا كه 70_60 سال است خلاصه مي دانند و عالم برزخ و قيامت و تجسم اعمال كه جاويدانند را معتقد نيستند ولي فرهنگ ديني اجتماعي ما با انان 180 درجه فرق مي كند بهرحال چه سرقت چه آدم ربائي و چه جنايت از هر نوعي باشد دير يا زود بطريقي كه تصورش براي خاطي نمي آيد، گير كرده و مكافات عمل خود را خواهد ديد.

توصيه 94)

در كشور خودمان بعضي از آداب و رسوم است كه در شهري عادي و مرسوم است و در شهر ديگر همانكار اهانت تلقي مي شود (مثل شيربهاء و…) ولي اگر همه از كتاب و سنت پيروي كنند، جامعه اي ايده آلتر و مورد تأييدتري خواهيم داشت و هر كاري را كه مي خواهيم انجام دهيم اول حكم آنرا بدانيم بعداً انجام دهيم، حتي مجرم اجتماعي اگر از قانون ابراز بي اطلاعي كند، قاضي او را تبرئه نمي كند و حد جرم را برايش صادر مي كند.

در انگلستان سنت است روز مهماني مردخانه اكثر كارها را انجام دهد حتي پخت و پز، ولي در ايران مرد خانه آنروز كمي هم ديرتر به منزل مي آيد حال چطور بخود اجازه تقليد كوركورانه از غرب را مي دهيم.

توصيه 95)

روانشناسان محيط خانواده و مدرسه را بعلاوه تجربيات شخصي را تصويرات ذهني او مي دانند كه بر اثر آنها چگونگي رفتار شخص معين مي شود.

و بعضاً وراثت، محيط و تعليم و تربيت را چگونگي رفتار شخص مي دانند. در هر صورت موارد فوق بيشتر اجباري است و آنچه اختيارست رفتار انسان است كه خوب بينديشد تا خوب عمل كند و بقولي درياگونه فكر كن تا اقيانوس شوي.

توصيه 96)

اصول بهداشت رواني محيط كار بستگي به احترام به شخصيت خود و ديگران دارد. و از طرف ديگر شناخت توانائيها (مالي يا جسمي يا…)

خود و ديگران و پذيرفتن رابطه علت و معلولي در رفتار، بنابراين اگر كسي خوش برخورد است همانند كسي است كه گلي را بخواهد به دوستش تقديم كند كه قبل از رسيدن بدوست بوي خوش آن، بخودش مي رسد.

نكوهش مكن چرخ نيلوفري را

برون كن ز سر باده خيره سري را

تو خود اختر خويش را ميكني بد

مدار از فلك چرخ نيك اختري را

توصيه 97)

عدم موفقيت ناشي از فقدان توانائي و تلاش شخص است كه در صورت ميل، با افزايش تلاش شخص، تأمين سلامت روان حاصل مي شود و در صورت احساس نااميدي و عدم ميل به تلاش اختلال در سلامت روان حاصل مي شود.

توصيه 98)

سعي كنيد رفتاري موقرانه و متين، بردبارانه و ملايم داشته باشيد و بيش از اندازه كار نكنيد زيرا در مكتب ما دو دستور زمان كار داريم در يك مورد مي فرمايند:

24 ساعت را به سه قسمت تقسيم كنيد يك قسمت (8ساعته) براي كار و تأمين معاش زندگي يك قسمت براي عبادت و يك قسمت براي خواب، در مورد ديگر مي فرمايند:

24 ساعت را به چهار قسمت تقسيم كنيد. يك قسمت (6 ساعته) براي كار و تأمين معاش يك قسمت براي عبادت يك قسمت براي خواب و يك قسمت مجلس انس (صله رحم و…) (ناگفته مشخص است جوانان عزيز كه اول كارشان است و از پتانسيل جسمي و روحي بيشتري برخوردارند مي توانند با قصد قربت از قسمتي بكاهد و به ديگري بيفزايد).

توصيه 99)

سعي كنيد كارها را بدون عصبانيت و خشونت انجام دهيد و چنانچه مولايمان حضرت علي(عليه السلام) مي فرمايند بزرگترين تفريح كار است، كار را براي تفريح انجام دهيد و از انجام آن لذت ببريد.

توصيه 100)

نسبت به وعده هاي خود حساس باشيد ولي نگران نباشيد چون با تفويض اختيار و نوشتن برنامه زمانبندي كار بدون احساس نگراني قادر به انجام كار و وعده خود خواهيد شد.

توصيه 101)

بهتر است چند هدف را توأماً انتخاب نكنيد و هر كار را در فرصت خود انجام داده سراغ كار ديگر برويد (اگر مجبوريد بدون نگراني و استرس انجام دهيد).

توصيه 102)

اهل لاف و گزاف نباشيد و بدانيد كه دروغ كليه هر شريست. آقا امام صادق(عليه السلام) مي فرمايند: دروغ مگو، كه شكوهت از بين مي رود و پيامبر(عليه السلام) مي فرمايند: دروغ روسياهي مي آورد.

توصيه 103)

موارد فوق چنانچه رعايت شود شما را از استرس و هيجان دور مي كند و بتجربه ثابت شده است افراد مذهبي و دين باور از سلامتي جسمي و روحي بهتري برخوردارند و ياد خدا (ذكر، نماز و…) ايجاد نشاط و تسكيني مي كند كه از مصرف داروهاي آرام بخش بمراتب مؤثرتر و بي ضررتر است لذا اگر دنيا هم مي خواهيم بايد با تحقيق و منطق، باورهاي معنوي را در خود و خانواده مان پرورش دهيم.

توصيه 104)

نشانه هاي جسماني افرادي كه استرس دارند. عبارت است از:

1_ بيماريهاي گوارشي، قلبي، سردرد، سرطان.

2_ اختلال در سيستم دفاعي بدن 3_ خستگي 4_ تغير وزن 5_ دردهاي عضلاني 6_ كهير 7_ قسمتي از بدن شروع به زدن مي كند 8_ دندان بهم ساييدن 9_ سرد شدن دست و پا 10_ افزايش فشار خون 11_ سوء هاضمه 12_ ناراحتي هاي قاعدگي 13_ تغيير ضربان قلب 14_ حرف زدن با خود.

توصيه 105)

نشانه هاي رواني، اجتماعي كه استرس دارند عبارت است از:

1_ احساس بيهودگي

2_ افسردگي

3_ تحريك پذيري

4_ تنفر و انزجار (نسبت به خود)

5_ فرار از جمع (چون منطقي نيست)

6_ عصبانيت

7_ كابوس

8_ تشتت ذهني

9_ احساس منفي نسبت به خود.

توصيه 105)

هدايت يا مديريت كردن استرس، شامل موارد زير است.

1_ هوشياري و مواظبت در برابر استرس (دور كردن يا دور شدن از منبع استرس زا با تغيير دادن چيزي يا رويه اي).

2_ پذيرش آن وضعيت (مثلاً بناست آب شهر يا گاز قطع شود با اطلاع از آن وضعيت و پذيرش آن پيش بيني آب ذخيره يا كپسول گاز را داشته باشيم). استرس كمتر مي شود.

3_ ايجاد مقاومت در خود از طريق رژيم غذايي مناسب (كم حجم و كم چربي) ورزش (نسبت بهر سني نوعي ورزش توصيه مي شود ولي در هر حال روزانه 30 دقيقه كه حداقل آن پياده روي است تعطيل نشود).

4_ تغيير دريافت خود از وضعيت با تغيير خويشتن.

توصيه 106)

توصيه مي شود در برخورد با ديگران انعطاف پذير باشيد و گهگاهي خود را به تعلل بزنيد و كمي شوخ طبع گرا باشيد (نه زياد).

توصيه 107)

توصيه مي شود هيچ چيز جايگزين اعتقاداتتان را نگيرد و بعضاً پيش مي آيد مشتري بر اثر حواس پرتي پول بيشتري به شما مي دهد و يا شما اشتباهاً مبلغ زيادتري به حساب ديگري پرداخت مي كنيد، اگر يكي از دو طرف متوجه شدند ملزم به پرداخت و برگرداندن حق الناس مي باشند.

توصيه 108)

شخصي از معصوم پرسيد چكار كنم كه خوشم باشد آنحضرت فرمودند: دنبال چيزي هستي كه خداوند متعال در دنيا نيافريده چون انسان در رنج و سختي آفريده شده است و اگر خوشي وجود داشته باشد يا موقتي است و يا بي خيالي است. خوشي واقعي در بندگي خداوند متعال است.

توصيه 109)

پيشنهاد مي شود از تلاش هاي خود بهره مند شويد و بقول آقا اميرالمؤمنين كه مي فرمايند:

بنوش و بنوشان، بپوش و بپوشان. همچون نابخردان حريص مباش كه عمري بجمع آوري دينار و درهم صرف كرده و خود با كفني ناچيز بدرود حيات گفته اين فرومايگان خزانه دار غيرند و همال مظالم لذا توصيه مي شود خودتان را هم يك وارث بدانيد و براي دنيا و آخرتتان توشه برگيريد چون اكثر وارثان بتوافق در اجراي وصيت نمي رسند. كه گفته اند مرگ غني مقدمه جنگ وارث است. رحمت بروح كسي كه بمرد و كفن نداشت.

توصيه 110)

خواننده محترم از رسالت حتمي مرتبت تاكنون و سپس تا ظهور حضرت بقيه ا… چه خونها و شكنجه ها و اسارت ها و تبعيدها و برسردار آويختن ها و محروميتها و… تحمل شده و مي شود تا احكام شيعه به دست من و شما برسد و از آنها علاوه بر پاسداري و عمل، به نسل آينده انتقال دهيم در اين راستا از قبل و بعد شهادت آقا اباعبدا… و جگرگوشه اش آقا علي اكبر و آقا علي اصغر تا اين اواخر انقلاب شكوهمند اسلامي و پس از آن جنگ تحميلي اكثر شهدا نيتشان پياده شدن احكام اسلامي بوده است. حال اگر احكام رعايت شود و حلال و حرام خدا پاسداري شود علاوه بر شادي روح شهدا از صدر تاكنون خوشبختي خود و خانواده و اجتماعمان را خواهيم داشت كه پيامبر ما فرمودند كسي كه اصلاح كند بين خود و خداي خويش را (بنده خدا باشد) خداوند اصلاح مي كند مابين او و مردم را و كسي كه درصدد اصلاح كار آخرتش باشد (گناه نكند و واجبات بجاآورد) خداوند دنيايش را تأمين خواهد نمود.

از معصوم عليها سلام نقل است:

كمترين پاداشي كه

به بنده مومن داده مي شود بهشتي است بوسعت كره زمين و داراي چهارصد طبقه است كه در هر طبقه آن چهارصد حوري وجود دارد (وقلهانها الا ماشا ا…) وآنچه از اطعمه و اشربه، مومن اراده كند برايش حاضر مي شود ودرجاي ديگر آمده است:

نعمتهاي بهشت را نه چشمي ديده و نه ذهني تصور كرده اگر چه نام و شكل نعمتهاي بهشت همانند نعمتهاي دنياست ولي عطر و طعم و لذت آنها از نظر خوبي قابل توصيف نيست.

حال كدام انسان عاقلي است كه اين همه خوبي را بطور جاويدان رها كند و به مطاع قليل و موقت و زودگذر دنيا دل خوش دارد.

تبعات حرام خواري و حق الناس

بگو: پروردگار من زشتكاريها را چه آشكار باشند و چه پنهان و نيز گناهان و افزوني جستن بناحق را حرام كرده است. «قرآن كريم»

همچنين حرام است چيزي را شريك خدا سازيد، كه هيچ دليلي بر وجود آن نازل نشده است يا درباره خدا چيزهايي بگوئيد كه نمي دانيد (چيزهاي پاكيزه را بر آنها حلال مي كند و چيزهاي ناپاك را حرام). «قرآن كريم»

پيامبر اسلام (عليه السلام) فرمودند: هر كس يك لقمه حرام بخورد نماز چهل شبش پذيرفته نشود. و خداي عزوجل بهشت را بر بدني كه از مال حرام تغذيه شود حرام كرده و كسي كه گوشتش از حرام برويد، به بهشت نمي رود و آتش باو سزاوارتر است و هرگاه لقمه حرام به اندرون بنده وارد شود، تمام فرشتگان آسمانها و زمين او را نفرين كنند.

عبادت كردن با وجود حرام خواري مانند ساختمان بنايي است بر روي شن (و به قولي بروي آب).

حضرت علي (عليه السلام) مي فرمايند: بد خواركي است خوراك حرام.

امام باقر (عليه السلام) مي فرمايند: هر گاه انسان مالي

از حرام بدست آورد نه حجي از او پذيرفته شود، نه عمره اي و نه صله رحمي و حتي در ازدواج و زناشويي او تأثير سوء مي گذارد.

پيامبر (عليه السلام) فرمودند: دور افكندن يك ششم درهم حرام، نزد خدا برابر است با هفتاد هزار حج پاك و پذيرفته.

و رها كردن يك ششم درهم حرام نزد خداي تعالي، دوست داشتني تر است از صد حج كه از مال حلال صورت گيرد.

حضرت محمد (عليه السلام): فرو گذاشتن يك لقمه حرام، نزد خدا محبوبتر است از خواندن هزار ركعت نماز مستحبي.

امام علي (عليه السلام): خرمايي از نامرغوبترين نوع آن تناول كردند و روي آن آب نوشيدند. و دستي به شكم زد و فرمودند: هر كس آتش وارد شكم خود كند خدا او را از رحمت خود دور سازد.

پيامبر (عليه السلام) فرمود: هر كس اين امكان برايش پيش آيد كه با زن يا كنيزي، حرام نزديكي كند اما از ترس خدا دست باين كار نزند، خداوند عزوجل آتش را بر او حرام گرداند و او را از آن هراس بزرگ ايمن دارد و به بهشتش برد.

و نيز فرمودند: هر مردي بتواند كار حرامي انجام دهد و آنرا فقط بخاطر ترس از خدا فرو گذارد خداوند، پيش از آخرت، در همين دنيا بهتر از آن را به وي عوض دهد.

قرآن در سوره نساء آيه 29 مي فرمايد:

اموال يكديگر را از طريق نامشروع و غلط و باطل نخوريد.

يعني هرگونه تصرف در مال ديگري كه بدون حق و بدون مجوز منطقي و عقلاني بوده باشد حرام است، در ادامه آيات قرآن، به هنگام نكوهش از قوم يهود و ذكر اعمال زشت آنان مي فرمايد: آنها در اموال مردم بدون مجوز و

بنا حق تصرف مي كردند. بنابراين هر گونه تجاوز، تقلب، غش، معاملات ربوي، رشوه، خريد و فروش اجناسي كه فايده منطقي و عقلايي در آنها نباشد. خريد و فروش وسايل فساد و گناه، در تحت اين قانون كلي قرار دارند، مگر اينكه فروش در اموال ديگري از طريق داد و ستد يا مجوزهاي شرعي باشد كه از رضايت باطني دو طرف سرچشمه بگيرد نه اغفال و تهديد و ارعاب و غيره.

حضرت علي (عليه السلام) مي فرمايند: اما ظلمي كه بخشوده نمي شود ظلمي است كه بعضي از بندگان خدا بر بعضي ديگر مي كنند. (نهج البلاغه، خطبه 175)

امام صادق (عليه السلام) مي فرمايند: در پل صراط گردنه اي وجود دارد كه هر كس بر ذمه اش حق الناس وجود داشته باشد، از آن نمي تواند رد شود. (وسائل الشيعه، ج 339)

از امام علي عليه السلام نقل شده است كه در روز قيامت خداوند مي فرمايد:

امروز در ميان شما با عدالت حكم مي كنم و بهيچ كس در دادگاه من ظلم نمي شود. امروز حق ضعيف را از قوي مي گيرم. امروز بنفع مظلوم از ظالم دادخواهي مي كنم (يا از طريق گرفتن كارهاي نيك ظالم و قرار دادن آنها در پرونده مظلوم و يا از طريق برداشتن گناهان مظلوم و اضافه نمودن آنها به گناهان ظالم) تنها آن دسته از ظالمان امروز نجات مي يابند كه مظلوم از حق خود بگذرد.

نقل شده است كه پيامبر (عليه السلام) از يارانش سؤال فرمودند: آيا مي دانيد مفلسان امت من چه كساني هستند؟ گفته «يا رسول الله» مفلس در ميان ما كسي است كه پول و مال ندارد.

حضرت فرمود: مفلسان امت من كساني هستند كه با نماز و روزه و ذكات وارد محشر مي شوند. اما چون در دنيا حق الناس

را اداء نكرده اند كارشان پيچيده است

به يكي ناسزا گفته اند و به ديگري نسبت ناروا داده اند و يا مال كسي را خورده اند و با اين تجاوزها مورد بازخواست خداوند قرار مي گيرند و از حسناتشان برداشته مي شود و به آنها داده مي شود و اگر حسناتشان باندازه كافي نباشد از گناهان صاحبان حقوق در پرونده اعمال آنها نوشته مي شود، پس ازآن در آتش جهنم افكنده مي شوند و چنين افرادي مفلسان روز قيامت مي باشند.

محجه اليضاء ج 8/ بحار الانوار 7/274، وسائل الشيعه ج 13/78

در بُعد فقه، حق الناس، جايگاه خاصي دارد و مي توان گفت كه در تمام ابواب فقه بنحوي از حق الناس، از طهارت تا ارث و ديات سخن بميان آمده است.

مردم از خطر ميزان در روز قيامت رهايي نمي يابند، جز كساني كه در دنيا تصفيه حساب كرده اند و در آنجا همه طلبكاران، اطراف انسان را مي گيرند و هر يك بنحوي حق خود را طلب مي كنند يكي مي گويد تو غيبت مرا كردي، ديگري مي گويد تو بمن تهمت زدي، تو بمن ظلم كردي و …

حق الناس شامل دوازده مورد زير است:

1_ در نماز بايد مكان و لباس نمازگزار غصبي نباشد.

2_ در حج بايد لباس احرام غصبي نباشد.

3_ در وصيت نبايدحقوق موصي و موصي له، تضييع شود.

4_ در ارث نبايد حقوق ورثه و حقوق ميت از بين برود.

5_ طولاني ترين آيه قرآن درباره حق الناس است (بقره آيه 282).

6_ در حق الناس فرقي نمي كند كه حق كوچك باشد يا بزرگ، حتي يك دانه گندم هم حساب دارد و كسي نمي تواند آنرا از بين ببرد.

7_ در حق الناس تفاوتي بين مرد و زن، كوچك و بزرگ، ضعيف و قوي وجود ندارد.

8_ انسان ممكن است سه نوع ظلم كند، ظلم بخدا، ظلم بخود و

ظلم به ديگران: ممكن است خداوند دو قسمت اول را ببخشد، ولي ظلم بحقوق ديگران را نمي بخشد، مگر اينكه صاحبان حقوق از او راضي شوند.

9_ با توجه به اهميت حق الناس لازم است كه هر شخصي، براي رسيدگي به بدهي ها و طلب كاريهاي خود، دفتري داشته باشد.

10_ لازم است هر شخصي باندازه اي كه فكر مي كند در گذشته از حقوق ديگران تضييع نموده رد مظالم بدهد و اگر نمي تواند بدهد، حداقل وصيت كند تا بعد از خودش ديگران بدهي او را بدهند يا حلاليت بطلبند.

11_ اسلام، طهارت و نجاسات را آسان گرفته و مردم آنرا بر خود سخت مي گيرند اما به حق الناس، مال و آبرو و جان مردم، بسيار اهميت داده ولي مردم آنها را ساده مي انگارند.

12_ محدود كردن حق حيات، امنيت، آزادي و حقوقي كه بر اثر كار و تلاش بدست مي آيد. اگر بدون ضوابط شرعي باشد ايجاد حق الناس مي شود، همچنين حقوق موضوعه كه در هر جامعه و كشوري به تناسب فرهنگ ها و نيازهاي خود، حقوقي را براي افراد و جامعه قرار داده اند كه حق الناس در جامعه اسلامي است.

در جوامع غير مذهبي ضمانت اجراي حقوق و حدود و عدالت، با نيروي حكومتي است كه افراد را تحت فشار قرار دهد تا حقوق و وظايف محوله را انجام دهند. اما در جوامع مذهبي بخصوص جامعه اسلامي به معناي واقعي و ايده آل، علاوه بر نيروي بيروني، نيروي دروني (ايمان) نيز عامل مهم براي اجراي عدالت و رعايت حقوق، خداوند و مردم است و ماداميكه اين نيرو، در جامعه اي وجود داشته باشد، حقوق فردي و اجتماعي كمتر پايمال مي شود زيرا كه تك تك افراد اين جامعه در هر زمان و مكان، خود

را مشمول و مخاطب دستورات الهي مي دانند و خداوند را بر تمام اعمال خود حاضر و ناظر مي بينند.

اين ايمان و اعتقاد راسخ و عامل درون، آنها را بر انجام وظايف و اداي حقوق ملزم مي سازد، بلكه آنان را بسوي حق داران بحركت در مي آورد تا حق آنان را بپردازد يا اينكه صاحبان حق به سراغشان بيايند و حقشان را مطالبه و اقامه دعوي كنند.

آثار و پيامدهاي حق الناس (حبس حقوق مردم)

1_ حق الناس باعث محروميت از بركت رزق است

پيامبر اكرم (عليه السلام) فرمودند: كسيكه از اداء حقي از حقوق مسلمانان خودداري كند، خداوند او را از بركت رزق محروم مي گرداند، مگر اينكه توبه كند.

2_ حق الناس و از بين رفتن لذت عبادت

يكي از بزرگان مي گفت: مدتي بود كه حال نماز شب خواندن را نداشتم و از عبادت و نماز و رابطه با خدا لذت نمي بردم، و علتش را هم نمي دانستم و هر چه گريه و زاري و التماس مي كردم بجايي نمي رسيدم. بالاخره، شبي در عالم خواب بمن گفتند، كسي كه خرماي حرام بخورد ديگر از عبادت لذت نمي برد. از خواب برخاستم و فكر كردم ديدم همانطور كه من براي خريد خرما رفته بودم و وقتي صاحب مغازه خرما را بمن داد ديدم يكي از خرماها نرسيده و من بدون اجازه صاحب مغازه آن خرما را برداشتم و روي خرماهايش گذاشتم و يك خرماي خوب برداشتم و خوردم. از آن ساعت حال معنوي از من گرفته شد.

3_ حق الناس باعث عدم استجابت دعاست

امام صادق عليه السلام مي فرمايند: هر گاه يكي از شما مي خواهد دعايش مستجاب شود، كسب خود را پاك كند و حق مردم را به آنان بازگرداند. زيرا دعا بنده اي كه در شكمش مال

حرامي هست يا در نزد او حقي از حقوق مردم ضايع شده باشد بسوي خدا نمي رود.

4_ حق الناس و عذاب قبر

حق الناس باعث عذاب قبر ميشود. تا موقعيكه خود يا ورثه اش حق الناس را رد كنند.

5_ حق الناس و گرفتگي عالم برزخ

شخص بدهكار بمردم حتي در عالم برزخ معذب است تا بطريقي بدهكاريش پرداخت شود.

6_ حق الناس و خوردن آتش دوزخ

امام صادق عليه السلام: به ابي بصير فرمودند: كسي كه مال برادرش را به ظلم بخورد و به او برنگرداند در قيامت قطعه اي از آتش جهنم خواهد بود.

در بعضي روايات آمده در برابر هر درهمي 600 نماز از مديون گرفته مي شود و به طلبكار داده مي شود.

7_ حق الناس و محروميت از بهشت

امام صادق عليه السلام فرمودند: خداوند به ذات خود سوگند ياد كرده كه سه طايفه را در بهشت جاي ندهد 1_ كسيكه خدا را انكار كند،

2_ كسيكه امام و رهبر دين را رد كند

3_ كسيكه حق مسلمان را باز دارد.

8_ پيرمردي از طايفه نخع گويد كه به امام باقر عليه السلام: عرض كرد (من از زمان حجاج تا حال هميشه والي بودم آيا براي من توبه ممكن است) امام ساكت ماند تا دو مرتبه سؤال كردم، حضرت در پاسخ فرمودند: نمي تواني، تا آنكه حق تمامي اهل حقوق را نپردازي توبه تو قبول نيست.

9_ هنگاميكه پيامبر (عليه السلام) از مكه به مدينه هجرت كرد به علي عليه السلام فرمود: يا علي! ما به سوي مدينه هجرت مي كنيم و توبه مكه برگرد و در روز روشن به صداي رسا اعلام كن كه محمد از شهر خارج شده، هر كسي امانتي در نزد او دارد يا از وي طلبكار است، بيايد و امانت

خود را بگيرد.

داستانها و حكايت ها سيدمهدي شمس الدين، ص 99

سيره معصومان عليها السلام در زمينه حق الناس

1_ مردي بنام شعيب نقل مي كند در باغ امام صادق عليه السلام عده اي كارگر مشغول كار بودند و قرار شد تا عصر كار كنند، همينكه كارشان تمام شده حضرت به معتب (غلامش) فرمود: مزد كارگران را بپرداز قبل از آنكه عرق بدنشان خشك شود. (بحار الانوار ج 47/57)

2_ اسماعيل بن خالد مي گويد از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمود امام باقر عليه السلام ما را جمع كرد و فرمود اي فرزندانم! بپرهيزيد از تعرض به حقوق ديگران.

3_ مردي بنام ابن عمير از پدرش نقل مي كند كه امام حسين عليه السلام به من امر فرمود در ميان لشكريان اعلام نمايم كسي كه بدهكار است همراه و هم رزم امام حسين عليه السلام نباشد. زيرا كسي كه بميرد در حاليكه تصميم نداشته باشد بدهي اش را بپردازد داخل آتش جهنم مي شود. (كلمات الحسين ج 7/418)

درآمدهاي حرام:

تحصيل درآمد از راه توليد و يا خريد و فروش موادي كه براي بشر زيان آور و يا بي فايده است. مانند خريد و فروش مواد مخدر و آلات قمار و درآمدهائيكه از طريق كارهاي مضر و بيهوده بدست مي آيد، مانند لهو و غنا و هجو مؤمن حرام است.

پس هر مقدار پول كه خارج از ضابطه شرعي باشد، مثلاً با فريب كاري و نيرنگ از مالك گرفته شود يا بي اذن و اجازه صاحب مال در آن پول تصرف شود يا به بهانه واهي از برگرداندن باقيماندة پول طفره برود حلال نيست. در اينجا چند نمونه از مصاديق درآمدهاي حرام اشاره ميشود.

درآمدهاي حرام شامل موارد زيرند:

1_ كم فروشي:

يكي از مظاهر تضييع حق الناس كم فروشي است كه مي توان گفت در همه زمانها و در همه اصناف و شغل ها بنحوي وجود داشته و دارد.

بطوريكه يك سوره از قرآن كريم بنام مطففين آمده است و با كلمه «ويلٌ لِلَمطففين» واي بر كم فروشان شروع شده است.

12_ كم كاري:

كم كاري ديرتر از وقت تعيين شده سركار آمدن و زودتر از اتمام وقت كار را ترك كردن است، در ساعات كاري، كار شخصي خود را انجام دهند.

با همكاران بجاي كار، به صحبت و گفتگوي بيهوده مي پردازند. تلفني با دوستان يا خانواده اش صحبت كند، بي كار مي نشيند يا قدم مي زند در صورتيكه كارهاي زيادي دارد. (اگر كاري نبود رئيس بالاتر مسئول است)

13_ غصب و تصرف حرام:

يكي از تصرفهاي حرام غصب است كه انسان از روي ظلم بر مال، يا حق كسي مسلط شود كه يكي از گناهان بزرگ است.

اگر چيزي كه غصب كرده خراب كند بايد آنرا تبديل به احسن كند، و به صاحبش برگرداند. تصرف در مال مشترك بدون رضايت شريك، غصب و حرام است و نماز در آن باطل است.

14_ قمار:

هر نوع بازي، كه در آن شرط كنند شخص برنده از كسي كه بازي را باخته پولي يا چيز ديگري بگيرد قمار و حرام است بجز مسابقات اسب سواري، تيراندازي، شنا.

15_ احتكار:

احتكار به معناي نگهداري طعام يا اجناس ضروري مردم براي گران فروشي است و محتكر، كسي را مي گويند كه ارزاق عمومي و لوازم ضروري مردم را براي رسيدن به پول بيشتر، انبار نموده و از عرضه كردن بموقع آن خودداري مي كند.

16_ رشوه خواري:

يكي از گناهان بزرگي كه از قديمترين زمانها دامنگير بشر بوده و امروز با سرعت بيشتر ادامه دارد و يكي از بزرگترين موانع اجراي عدالت اجتماعي بوده و هست.

پيامبر (عليه السلام) فرمودند: رشوه دهند و گيرنده و واسطه بين اين دو همگي ملعون هستند و در آتشند.

حضرت علي (عليه السلام) فرمودند: خورنده مال حرام، آنكسي است كه خواسته برادر ديني اش را برآورد و سپس هديه اش را قبول كند.

17_ رباخواري:

يكي از درآمدهاي حرام كه از مصاديق بارز تضييع حق الناس است مسئله ربا و بهره است قرآن در اين زمينه مي فرمايد.

اي كسانيكه ايمان آورده ايد ربا (و سود پول) را چند برابر نخوريد، از خدا پروا كنيد تا رستگار شويد.

امام صادق عليه السلام فرمودند: خداوند اگر بخواهد قومي را هلاك كند رباخواري را در ميان آنها رواج مي دهد. (وسائل الشيعه ج 12/426)

اگر رباخوراي در جامعه رايج شود، قرض و كارهاي خير ديگر ترك مي شود.

18_ دزدي و مصاديق آن:

يكي از گناهان كبيره اي كه حد شرعي دارد، سرقت و دزدي است. زشتي آن براي همه مردم حتي غير مسلمين روشن است.

امام صادق عليه السلام مي فرمايند: كسي كه قرض بگيرد و بخواهد بدهي اش را ندهد مانند دزد است و نيز فرمودند: دزدها سه دسته اند: كسي كه زكات مالش را ندهد و كسي كه مهريه اش را براي خود حلال بداند و كسي كه قرض بگيرد و بخواهد نپردازد. دزدترين دزدها كسي است كه از نمازش بدزد كسيكه وضو و ركوع و سجود نماز را آنچنان كه بايد انجام ندهد حكم دزد را دارد.

19_ غش و تقلب:

غش درمعامله يكي ديگر از راههاي تضييع وحق الناس است.

امام رضا عليه السلام مي فرمايند: از رحمت خدا دور است، از رحمت خدا دور است كسيكه به برادر ديني خود خدعه و خيانت كند.

پيامبر (عليه السلام) فرمودند: كسيكه مسلماني را فريب دهد در خريد و يا فروش از ما نيست.

و نيز فرمودند: كسيكه با مسلماني در خريد يا فروش غش كند از مسلمانان نيست و در قيامت با يهوديان محشور مي شود. (وسايل الشيعه ج 14/86)

از آقا اميرالمؤمنين(ع) نقل شده كه فرمودند:

كسيكه با مسلمانان در مشورت غش نمايد و به آنان خيانت كند من از او بري و بيزارم.

تصرفات حرام و گناهان كبيره

اشاره

نشستن در رستورانها بدون خوردن غذا، نشستن بر روي وسائل نقليه مردم بدون اجازه، تصرف در كتاب و دفتر ديگران بدون اجازه آنها، استفاده بدون اجازه از وسايل نقليه ديگران، تصرف و استفاده از امانت، بدون اجازه از آنچه متعلق به ديگران و مردم است حرام است.

تصرف در ملك حقيقي كه خمس يا ذكات بدهكار است، حرام و نماز در آن باطل است مگر آنكه بدهكاري او را بدهند يا بنا داشته باشند بدون مسامحه بپردازند.

1_ تصرف در ملك ميتي

كه بمردم بدهكار است حرام و نماز در آن باطل است.

در تصرف حرام، كسب و كار هم حرام مي شود و حتي توقف در ملك حرام، حرام است.

2_ مال پيدا شده:

مالي كه انسان پيدا مي كند اگر نشانه اي نداشته باشد كه بواسطه آن، صاحبش معلوم شود، احتياط واجب آنست كه از طرف صاحبش صدقه بدهد. اگر مال پيدا شده كه نشانه دارد و قيمت آن از 6/12 نخود شرعي سكه دار كمتر است، چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضي است يا نه، نمي تواند بدون اجازه او بردارد، و اگر صاحب آن معلوم نباشد، مي تواند به قصد اينكه ملك خودش شود بردارد و در اين صورت اگر تلف شود نبايد عوض آنرا بدهد.

اگر مالي كه بيش از 6/12 نخود شرعي است پيدا كند و بردارد موظف است تا يكسال اعلان كند و بعد از آن بجهت صاحبش صدقه دهد. پس چه بهتر اشيائي كه پيدا مي شود هيچكس به آن دست نزند تا صاحبش پيدا شود و اگر آن جنس تلف مي شود و بر مي داريد تكليف به اعلان داريد.

3_ مال يتيم:

يكي از مصاديق تضييع حق الناس خيانت در اموال يتيمان است در هر اجتماعي بر اثر حوادث گوناگون پدراني از دنيا مي روند و فرزندان خردسالي از آنها باقي مي ماند و بايد اموال آنها حفظ و در موقع مناسب به آنها پرداخت شود.

قرآن مي فرمايد: اموال يتيمان را (هنگاميكه بحد رشد رسيدند) به آنها بدهيد و اموال (بد) خود را با اموال (خوب) يتيمان تبديل نكنيد، و اموال آنها را با اموال خودتان (بوسيله مخلوط كردن يا تبديل نمودن) نخوريد. زيرا اين گناه بزرگي است.

كسانيكه اموال يتيمان را از روي ظلم و ستم مي خورند، تنها آتش مي خورند و بزودي در آتش سوزان مي سوزند.

4_ حقوق شرعي:

بخشي از حق الناس حقوق واجب شرعي است مانند خمس و زكات و كفاره كه بايد پرداخته شود.

امام زمان عليه السلام در دو توقيع (نامه، نوشته) كساني را كه خمس نمي دهند لعنت نموده و در يك جا مي فرمايند: لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر كسي باد كه يك درهم از اموال ما را حلال بشما رد و مصرف كند.

اداي خمس نوعي تطهير مال است، همانطور كه امام زمان عليه السلام در كلامي به الحاق بن يعقوب فرمودند: اما آنچه بما رساندي مورد پذيرش ما نيست جز اين كه مي خواهيم مال شما پاك شود و در جاي ديگر فرمودند: اموال شما را نمي پذيريم الا اينكه مي خواهيم مالتان پاك شود. (اكمال الدين صدوق ص485).

5_ قذف:

يكي از گناهان كبيره قذف است. و آن نسبت زنا يا لواط دادن به زن يا مرد مسلمان پاكدامن است. چنين افرادي اگر نتوانند ادعاي خود را با بينه و شهود به اثبات برسانند بايد هشتاد تازيانه بخورند اگر كسي نسبت به مرده اي افتراء ببندد حد قذف بر او جاري مي شود و فرقي بين حي و ميت نيست. غير از قذف هر نوع فحش و دشنام هم حرام است. مثل اينكه بگويد: اي فاسق، اي شراب خوار … اي سگ …

پاسخ دادن به دشنام تير حرام مي باشد، مگر آنكه همان نسبت بخود او برگردانده شود (مثلاً بگويد خودت هستي).

6_ اذيت و آزار مردم:

اسلام روابط مسلمين را بر اساس مسالمت و رفق و مدارا با ديگران قرار داده و همگان را از اذيت و آزار مؤمنان برحذر داشته و آزار به ديگران را گناهي بزرگ بحساب آورده مي فرمايد: كسانيكه مردان و زنان مؤمن را بي آنكه مرتكب (عمل زشتي) شده باشند آزار مي رسانند قطعاً تهمت و گناهي، آشكار به گردن گرفته اند.

پيامبر (ص) فرمودند: مسلمان كسي است كه مسلمانان از دست و زبانش ايمن باشند.

و در روايت ديگر مي فرمايند: كسيكه مؤمني را اذيت كند مرا اذيت كرده است.

امام صادق عليه السلام مي فرمايد: اعلان جنگ بمن داده است كسيكه بندة مؤمن مرا اذيت كند.

حضرت علي عليه السلام مي فرمايند: مؤمن خود را در زحمت و سختي نگه مي دارد و مردم از ناحيه او در آسايش هستند. سفري كه اسباب اذيت پدر و مادر باشد حرام است و انسان بايد در آن سفر نمازش را تمام بخواند و روزه هم بگيرد.

7_ تهمت:

يكي از گناهان كبيره اي كه مربوط به حق الناس مي شود تهمت است. تهمت آنست كه درباره بردار مسلمان چيزي گفته شود كه در او وجود ندارد.

مثلاً گفته شود، فلاني دزد، خائن، چشم چران است در حاليكه او چنين نباشد: قرآن مي فرمايد: هر كسي خطا يا گناهي مرتكب شود سپس آنرا به گردن بي گناهي بيفكند باربهتان و گناه آشكاري را بدوش گرفته است.

امام صادق عليه السلام مي فرمايند: بهتان و تهمت زدن به بي گناه از كوههاي بزرگ، گناهش سنگين تر است.

رسول خدا (ص) فرمودند: كسيكه بمرد يا زن با ايمان تهمت بزند و درباره او چيزي بگويد كه در او نيست. خداوند روز قيامت او را برتلي از آتش قرار مي دهد تا از مسئوليت آنچه گفته است برآيد. تهمت زدن

بهر كسي حرام است و نسبت به مرده و هر كسي كه نمي تواند از خود دفاع كند گناهش بيشتر است.

8_ افشاگري و ريختن آبروي مؤمن:

يكي از گناهان كبيره كه حق الناس محسوب مي شود، ريختن آبروي مؤمن است بهر نحوي كه باشد خواه به مسخره كردن باشد خواه به عيب جويي و بدگويي وافشاگري.

لذا توجه باينكه مؤمن كسي است كه بندگي خدا را مي كند نه بندگي هواي نفس و شيطان را و از صراط مستقيم منحرف نمي شود و دائماً دستورات خداوند متعال و چهارده معصوم را چراغ هدايت خود قرار مي دهد. قرآن كريم درباره منافقاني كه دوست دارند زشتي در ميان مردم با ايمان شيوع يابد عذاب دردناكي را براي آنها وعده داده است. (سوره نور، آيه 19)

بنابراين مؤمن واقعي علاوه بر اينكه خود مرتكب كار زشت و گناه نمي شود بلكه بكار زشت و گناهي كه از ديگران سر مي زند راضي نيست و نهي از منكر مي كند.

پيامبر (عليه السلام) به كعبه نگاهي كردند و فرمودند: چه با عظمت هستي و حرمت تو چقدر زياد است ولي حرمت مؤمن از حرمت تو بيشتر است. خداوند جان و مال و آبروي مؤمن را محترم شمرده است. (كشاف زمخشري، ج 2، ص 372)

پيامبر (ص) فرمودند: كسيكه خودداري كند از ريختن آبروي مردم خداوند عفو مي كند گناهان او را در قيامت و آبروي او را حفظ مي كند.

در جاي ديگر معصوم مي فرمايند: براي كارهاي مؤمن هفتاد توجيه در نظر بگير و بي ملاحظه بر كار او ايراد مگير، چون مؤمن واقعي در همه حال خدا را ناظر اعمال خود مي داند.

9_ گناهان كبيره

كه نوعاً حق الناس هم هست شامل عاق والدين، اسراف، … مي باشد كه از حوصله اين مقاله خارج است كه بعضي گفته اند گناهان همگي كبيره اند چون نافرماني خداوند متعال است و اصلاً گناه صغيره وجود ندارد و بعضي گفته اند گناهاني كه وعده عذاب

داده شده گناه كبيره و بقيه گناهان صغيره است. بهرحال هر چه عقل كاملتر و ايمان تكامل يافته تر باشد دوري از گناه بيشتر است تا حدي كه از گناه متنفر مي شويد و حتي حسنات ابرار سيئات المقربين خواهدشد.

راه توبه حق الناس:

مال و جان و ارز مسلمان حرمت خاصي دارد و اگر تضييع شود. با ندامت و پشيماني جبران نمي شود و بايد حقوق از دست رفته مردم جبران شود.

حضرت علي (ع) مي فرمايند: يكي از شرايط توبه اين است كه حقوق مردم را بپردازي تا خدا را به گونه اي ملاقات كني كه پاك باشي.

انسان اگر بخواهد واقعاً توبه كند بايدحقوق مردم را بپردازد.

لذا آنچه از حق الناس، خمس و زكات، ربا و رشوه خورده بايد به صاحبش برگرداند.

و اگر آبروي كسي را برده بايد حلاليت بطلبد و …

و اگر دسترسي باو امكان ندارد بايد به عنوان رد مظالم باندازه اي كه از حقوق مردم تضييع كرده به فقرا بدهد. پيامبر(ص) فرمودند: كسي كه ظلمي به كسي كرده بايد از او حلاليت بطلبد قبل از آنكه به ديار ديگر منتقل شود كه دينار و درهمي در آن وجود ندارد و اگر دسترسي به او ندارد براي او طلب استغفار نمايد.

معصومين و طلب حلاليت

طلب حلاليت آنچنان اهميت دارد كه معصومين با وجود اينكه كوچكترين گناه و ظلمي از آنها سر نزده است از مردم طلب حلاليت مي كردند.

پيامبر(ص) در يكي از روزهاي بيماريش در حالي كه سرش را با پارچه اي بسته بودند و علي عليه السلام و فضل بن عباس زير بغلش را گرفته بودند و پاهايشان بر زمين كشيده مي شد وارد مسجد شدند و روي منبر قرار گرفت و فرمودند مردم! وقت آن رسيده است كه من از ميان شما بروم. اگر به كسي وعده اي داده ام، آماده ام انجام دهم. و هر كسي طلبي از من دارد بگويد تا بپردازم. در اين موقع مردي برخاست و عرض كرد چندي قبل بمن وعده داديد كه

اگر ازدواج كنم مبلغي بمن كمك كنيد. پيامبر فوراً به فضل بن عباس دستور داد كه مبلغ مورد نظر او را بپردازد و از منبر پائين آمده و به خانه رفتند.

حضرت زهرا عليهاالسلام كه در رأس تمام زنان عالم است و مظهر عصمت است در پايان زندگي كوتاهي كه با حضرت علي (عليه السلام) داشت در آخرين ساعات عمرش رو به حضرت علي (ع) كرد و فرمود در اين مدتي كه در خانه ات بودم اگر هرگونه خلافِ حقي از من سرزده مرا حلال كن. (همسران فعلي چگونه اند؟!)

آقايمان اميرالمؤمنين عليه السلام فرمودند: قوام و پايداري جامعه بر چهار مطلب استوار است. اول عالمي كه به علمش عمل كند دوم جاهلي كه درصدد كسب علم و برطرف شدن جهل خودش باشد. سوم ثروتمندي كه زيادي ثروتش را انفاق كند. چهارم فقيري كه از جاده تقوا منحرف نشود (و توكل بر خدا و تلاش خود داشته باشد).

«روزي» در كلام نبي اكرم(ص)

خداوند، روزي بنده مؤمن خويش را از جائيكه انتظار ندارد مي رساند.

بزرگترين افراد امت من آنها هستند كه نه چندان توانگرند كه خود را گم كنند و نه چندان فقير كه دست به سؤال گشايند.

انتظار گشايش از جانب خداوند عبادت است و هر كه به روزي اندك راضي باشد، خداوند از او بعبادت اندك راضي مي شود.

انسان به سبب گناه از روزي محتوم محروم مي شود.

روزي بيشتر از اجل در جستجو بنده است.

وقتي خداوند بنده اي را دوست دارد، روزي او را به قدر كفايت قرار مي دهد.

هيچ كس نميرد تا روزي خود را به پايان برد.

صبح خيزي مايه بركت و رستگاري است.

بگذاريد خداوند بعضي مردم را بوسيله بعضي ديگر روزي دهد.

نيكي روزي را بيفزايد.

هر كه تنش

سالم است و در جماعت خويش ايمن است و قوت روز خويش دارد، جهان سراسر از آن اوست.

عواملي كه باعث وسعت رزق و روزيست

1_ خوش خلقي و خوش اخلاقي باعث وسعت رزق است و خوش اخلاقي واقعي رعايت حدود و موازين شرعيت.

2_ راستگويي و رعايت تقوي باعث وسعت رزق است.

3_ خواندن نماز اول وقت (مگر در مواقعيكه حق كسي ضايع شود).

4_ خيرخواه مردم بودن براي مشورت و خريد و فروش و امر ازدواج آنچه براي خود مي خواهد براي ديگران هم بخواهد.

5_ دائم الطهارت بودن (يعني هميشه باوضو و پاك باشد) باعث وسعت رزق مي شود.

6_ خواندن نوافل بخصوص نوافل شب در نزديك به اذان كه ادامه دهد تا طلوع آفتاب.

7_ محبت اهل البيت حضرت ختمي مرتبت (و آن بدين ترتيب است كه علاوه بر دوست داشتن ايشان به فرمايشات آنان توجه و عمل شود.)

8_ اطاعت پدر و مادر بطوريكه اطاعت يك سرباز از فرمانده مقتدر و توانمند اطاعت ميكند كه رضي ا… رضي الوالدين.

9_ امانت داري و اداي حق ا… و حق الناس باعث وسعت رزق است.

لذا پيشنهاد مي شود شريكاني كه به موازين شرعي معتقد نيستند هر چه زودتر فسخ شراكت كنيد كه بركت از زندگي بي تقوا مي رود.

10_ برگزاري جلسات ائمه اطهار و خوراك دادن به شركت كنندگان باعث وسعت رزق است.

11_ پرداخت ذكات و خمس باعث وسعت رزق است. كه همانند حرص كردن درختان است.

12_ عمل كردن به وصيت والدين كه باعث دعاي ايشان است چه در حيات چه پس از فوت باعث وسعت رزق است.

13_ خواندن بعضي از سوره هاي قرآن بخصوص سوره واقعه باعث وسعت رزق است.

14_ خوش كلام بودن باعث وسعت رزق است.

15_ از حضرت رسول(ص) آمده است كه روزي براي

هر كس مقرر مي باشد، بسان قطره باران برآنكس مي بارد. (اختيار آن بدست كسي جز خدا نيست) ولي خداي را فزونيها و تفضلاتي است كه شما بوسيله كسب بدان دست مي يابيد.

16_ امام محمدباقر(ع) ميفرمايند: هر فردي را خداوند روزي معيني مقرر فرموده كه بوي مي رسد و از سوئي مال حرام نيز بر او عرضه مي شود، اگر از حرام استفاده نمود در عوض از حلال او مي كاهد، و روزيهائي كلان اضافه بر روزي مقرر نيز نزد خداوند مي باشد (كه بكسب يا بدعا بدست مي آيد).

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

17_ اميرالمؤمنين علي عليه السلام ميفرمايند: بسيار استغفار كنيد و بدين وسيله روزي را بسوي خود جلب كنيد حضرت رسول اكرم(ص) روزي 70 مرتبه استغفار مي كردند در حاليكه معصوم بودند.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

18_ پيغمبر(ص) بعلي فرمودند: اي علي هرگز غم روزي فردا را مخور كه هر فردائي روزي خود را بهمراه دارد. و نيز از آن حضرت است كه فرمودند: اي مردم رزوي هر كسي نزد خداوند مقرر مي باشد و هر كه هر مقدار كه برايش مقرر شده بدستش خواهد رسيد پس در كسب روزي متين و آرام باشيد و آبروي خود را مبريد.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

19_ امام عسكري(ع) فرمودند: «روزهائيكه براي هر كسي نوشته شده بحرص فراهم نيايد.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

20_ امام صادق(ع) فرمودند: خداوند روزي احمقان را زياد كرده تا عقلا پند گيرند و بدانند كه دنيا را بعقل و انديشه نتوان بچنگ آورد.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

21_ پيغمبر(ص) فرمودند: خدا نخواسته روزي بنده اش را از راههاي معين

تأمين كند، چه اگر بنده روزي خويش را از راه معين نداند بيشتر دعا كند.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

22_ امام صادق(ع) ميفرمايند: چون خداوند روزي كسي را در سرزميني مقرر كند كاري به پيش پايش افكند كه بدان سرزمين سفر كند و خواندن روزانه 70 مرتبه استغفرا… و سپس 7 مرتبه الحمدا… و سپس 7 مرتبه سبحان ا… و سپس 100 مرتبه استغفرا… گفتن در حاليكه حالت توبه و پشيماني قلبي داشته باشد در وسعت رزق مؤثر مي دانند.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

23_ در حديث آمده است كه امام سجاد(ع) هر بامداد جهت كسب روزي از خانه بيرون مي شدند روزي يكي از آن حضرت پرسيد بكجا مي رويد؟ فرمود: مي خواهم بر خانواده ام صدقه كنم.

وي گفت صدقه؟! فرمود: آري هر كسي كه به دنبال روزي حلال باشد آن روزي از جانب خداوند عزوجل براي او صدقه است.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

24_ از اميرالمؤمنين عليه السلام رسيده كه؛ جمع دو نماز و تعقيب پس از نماز صبح و عصر و صله رحم و نظافت خانه و همدردي با برادران ديني و به دنبال كسب روزي رفتن و استفغار نمودن و امين بودن و حق گفتن و حكايت اذان (هرجمله كه مؤذن گويد تو نيز آهسته همان را بگوئي) و در حال دست به آب سخن نگفتن و حرص را رها ساختن و سپاس نعمت بخش حقيقي بجاي آوردن و از سوگند دروغ اجتناب نمودن و پيش از غذا دست شستن و ته مانده سفره (مانند خرده نان) خوردن روزي را زياد مي كند.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

25_ شخصي در حضور

امام صادق(ع) گفت «اللهم اِني اسئلك رزقاً حلالاً طيباً» خداوندا روزي حلال و طيب از تو مي خواهم.

حضرت فرمودند: هيهات هيهات اين (روزي حلال واقعي) غذاي پيامبران است ولي تو از خداوند روزيي بخواه كه در قيامت درباره آن ترا عذاب نكند. و نيز آن حضرت فرمودند: اينكه در قرآن آمده «و ما يؤمن اكثرهم بالله الا و هم مشركون» (بيشتر مؤمنان بخدا مشركند) چنين است كه كسي بگويد: اگر فلاني نبود هلاك مي شدم، اگر فلان نبود بچنين و چنان منافعي دست نمي يافتم، اگر فلان كس نبود عالم از كفم مي رفت. مگر نمي بيني كه اين شخص در مملكت خدا براي خدا شريك روز بخش و مدافع قرار داده؟! راوي گويد: عرض كردم: پس بگوئيم: اگر خدا بمن منت ننهاده بود بوسيله فلاني حاجت من برآورده نمي شد.

حضرت فرمودند: آري چنين تعبيري ضرر ندارد.

معارف و معاريف جلد سوم 94 _ 1092

رزق حلال هديه الهي است به بندگان خود

در سفر معراج حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله مشاهده كردند بعضي مشغول خوردن گوشتهاي فاسد و متعفنند در حالي كه گوشتهاي تازه و تميز در آن طرف موجود است. سؤال كردند اين گروه چه كساني هستند. گفتند اينها كساني هستند كه با وجود كسب حلال و مباح مشغول كسب حرام بودند و درآمدهاي حلال خود را به حرام تبديل مي كردند.

كشاورزي و دامپروري از بهترين شغلهاست و همانند مدرس بودن از جمله شغل اكثر انبياء و اولياء الهي است و كماكان پيامبران به شغل دامپروري يا كشاورزي هم مشغول بوده اند.

چون صبر و حوصله انسان را زياد مي كند و علاوه بر خدمت به خلق، فكر انسان را متوجه خالق خواهد نمود كه هيچ كاري بدون

خواست خداوند محقق نخواهد شد.

شرايط خريدار و فروشنده 10 مورد است:

1_ خريدار و فروشنده بالغ باشند (بنابراين معامله با افراد نابالغ صحيح نيست مگر اينكه از طرف ولي او اذن داشته باشد).

2_ خريدار و فروشنده عاقل باشند (لذا معامله با افراد سفيه و نادان صحيح نيست مگر اينكه دو نفر عادل با ولي وي، آن عمل را تأييد نمايند).

3_ آنكه حاكم شرع يا قانون اسلامي آنان را از تصرف در اموالشان جلوگيري نكرده باشد، يا در حال بلوغ سفيه نباشد.

4_ آنكه قصد خريد و فروش داشته باشند، پس اگر به شوخي بگويد مال خود را فروختم معامله باطل است.

5_ آنكه كسي آنها را مجبور يا تهديد يا محضور يا اغفال يا خدعه و دروغ و جوسازي برايشان ايجاد نكرده باشد كه در همه اين موارد معامله حرام و باطل است.

6_ آنكه جنس و عوضي را كه مي دهند شخصاً مالك باشند يعني ملك ديگري را بدون مجوز شرعي يا قانوني حق فروش ندارد و با پول ديگري هم بدون مجوز شرعي و قانوني حق خريد ندارد كه در همه اين موارد معامله حرام و باطل است.

7_ خريدار و فروشنده در مبادله جنس با پول توازن را رعايت كنند. مگر در مورد صلح (جنس چند ميليون توماني را به چند هزار تومان صلح كنند).

8_ خريدار و فروشنده از آرامش و امنيت برخوردار باشند. لذا خريد و فروش مواد مخدر كه هم از نظر قانوني جرم است و هم براي طرفين ايجاد اضطراب و نگراني از دستگير شدن دارد و هم جامعه را به فساد و تباهي مي كشاند، باطل و حرام است.

9_ خريد و فروش كالاهائي كه از طرف دولت اسلامي قاچاق

اعلام مي شود و از جنبه حقوقي جرم محسوب مي شود و بعلت منافع جامعه كه غلبه بر منافع فرد دارد و با نگراني و تشويش خاطر توأم است و نوعاً ريسك پذيرند جايز نيست.

10_ خريد و فروش هر شي ء كه به ديگري زيان رساند و براي طرف مقابل هيچ سودي حاصل نشود باطل و حرام است مانند: جادوگري، فالگيري، كف زني، تردستي، كج دستي، …

از حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله نقل است كه فرمودند:

از امت من نيست كسي كه در معامله با مسلمانان غش (خدعه) كند يا به آنان ضرر بزند يا تقلب و حيله نمايد.

هر كه با برادر مسلمان خود غش كند، خداوند بركت روزي او را از بين مي برد و راه معاش او را مي بندد و او را به خودش واگذار مي كند.

لذا اگر كسي بنحوي غير شرعي و غيرقانوني و غيراخلاقي زياني به ديگري رساند (جسمي، روحي، مالي) ضامن است و بايد جبران نمايد.

ياد گرفتن احكام معاملات به قدري كه مورد احتياج شخص است لازم و واجب است مستحب است فروشنده بين مشتريها در قيمت جنس فرق نگذارد، و در قيمت جنس سختگيري نكند، و كسي كه با او معامله كرده اگر پشيمان شود و از او تقاضاي بهم زدن معامله دارد، بپذيرد.

مستحب است انسان خرج روزانه خود را كه كسب كرد، بقيه معاملاتش را بدون سود انجام دهد (كه خود اين رويه باعث رواج كار شخص خواهد شد).

مستحب است از انجام كارهاي پست دوري كرد، (چون آبروي مسلمان محترم است) اگر انسان نداند معامله اي كه كرده صحيح است يا باطل، نمي تواند در مالي كه گرفته تصرف نمايد، ولي چنانچه در موقع معامله احكام

آن را مي دانسته و بعد از معامله شك كند، تصرف او اشكال ندارد و معامله صحيح است (لذا قبل از هر خريد و فروش بايد احكام و خيارات معامله را دانست).

كسي كه مال ندارد و مخارجي بر او واجب است مثل خرج زن و بچه و والدين در صورت فقير بودن، بايد كسب كند.

مستحب است براي وسعت دادن به زندگي و دستگيري از فقرا و امور خير بيش از تأمين زندگيش كار كند. تأمين هزينه هاي زندگي براي پدر ثواب صدقه دارد.

مستحب است براي آينده بچه هايش بي تفاوت نباشد ولي خود را به حرام آلوده نكند.

مستحب است با افراد مؤمن و متدين و دين دار معامله كند.

معاملات مكروه

معاملات مكروه شامل موارد زير است:

1_ كفن فروشي (منظور كاسبي است كه فقط كفن مي فروشد كه بايد منتظر باشد كسي از امت اسلام بميرد تا كار او بگردد لذا اگر پارچه فروشي پارچه كفن هم بفروشد مانعي ندارد).

2_ قصابي (به علت اينكه موقع ذبح، مرتب با خون مواجه است، لذا پيشنهاد مي شود هر چند صباحي شغل خود را تغيير دهد يا به مسافرت حلال مانند زيارت برود).

3_ ملك فروشي (منظور كاري است كه ملت فلسطين با صهيونيست ها كردند و براي بقيه املاك فلسطين به زور اسلحه و حمايت ابر جنايتكاران دنيا، فلسطين اشغال شد و بيش از پنجاه سال تحمل كشتار و تجاوز و اسارت و تبعيد را كرده اند).

4_ زرگري (به علت مواجه بودن با خانم ها كه از نفس بايد به خدا پناه برد كه گفته اند مرد را زن گول مي زند و زن را طلا (البته زنهاي عفيف را همه دنيا هم قادر به فريبشان نيست و بعضي از مردهاي متدين

هم چنين هستند).

5_ معامله با مردمان پست (معاشرت با افراد ناباب و شرور و ناپاك باعث مي شود با چنين افراد هم معامله و معاشرت داشته و همين افراد بطور ناخواسته پاي انسان را به گناه و معصيت و حرام باز مي كنند).

6_ معامله بين اذان صبح و اول آفتاب (اين زمان فرشته رزق نزول مي كند به زمين، و شايسته نيست وقت عبادت و راز و نياز را به معامله و خريد و فروش ترجيح داد. كسبه عزيز تره بار بايد حداقل نماز صبح را به جا آورند و پس از تسبيحات حضرت زهراعليهاالسلام با ذكر و ياد خدا براي كسب روزي حلال به ميادين بروند. چون موقع نماز در مسجدالحرام طواف هم تعطيل مي شود و نماز خوانده مي شود.

7_ خريد و فروش گندم و جو (چنانچه احتكار آن امكان داشته باشد و بطور كلي ارزاق روزمره مردم نبايد احتكار شود و در ديد مردم به وفور باشد).

8_ براي خريدن جنسي كه ديگري اقدام به خريدن كرده است.

9_ قسم خوردن در معامله اگر چه راست بگويد.

معاملات حرام و مباح

خريد و فروش عين نجس مثل مسكرات، بول و غائط بنا به نظر اكثر مراجع حرام است.

خريد و فروش خون انسان براي معالجه بيماران بنابر احتياط واجب جايز است.

خريد و فروش مال غصبي بدون اجازه صاحبش حرام است و باطل.

خريد و فروش چيزهائي كه مال نيست (مثل پرنده اي كه در آسمان پرواز مي كند و آبهائي كه در زير زمين شايد جريان داشته باشد و اسبي كه فرار كرده است و…

خريد و فروش چيزهائي كه منافع معمولي آن حرام است مثل آلات قمار و موسيقي و لهو و لعب.

خريد و فروش معامله اي كه در آن

ربا باشد حرام است.

خريد و فروش اجناس بصورت نقد و يا نسيه بلامانع است و هرگونه شرط در حين معامله صحيح است.

هر شغل مباح كه آلوده به حرام شود مثل رشوه خواري كه درآمد حلال را هم تبديل به حرام مي كند زيرا رشوه دهنده و رشوه گيرنده هر دو در آتشند.

شغل ممكن است حلال باشد و مصرفش در راه حرام و گناه باشد.

شغل ممكن است حرام باشد و مصرفش در راه حلال و جايز باشد.

شغل ممكن است مكروه باشد و مصرفش در راه حلال يا حرام باشد.

شغل ممنك است مستحب باشد و مصرفش در راه حلال و يا حرام باشد.

آنچه شرع مقدس تأييد مي كند شغل يا واجب است يا مكروه است يا مستحب است يا مباح و درآمد آن در راه واجب يا مستحب يا مباح بايستي مصرف شود.

انواع رزق و توصيه هاي غذايي

و في السماء رزقكم بما توعدون _ در آسمان است رزق شما به آنچه وعده داده شده است.

رزق مانند كسب، شامل رزق حلال و طيب و رزق حرام و رزق مكروه و رزق مباح و رزق مستحب است. كسي كه تصميم بگيرد رزق حلال بخورد، حتماً روزي وي از راه حلال تأمين خواهد شد.

نقل است از شاه نعمت الله ولي چنين ادعائي داشت و مي گفت خداوند ضامن روزي من است و كسي نمي تواند رزق حرام بمن بخوراند. پادشاه وقت ادعاي اين عارف را مي شنود و دستور مي دهد شخص مفلسي را پيدا كنيد و به زور مالي از آن بگيريد و با پولش غذائي تهيه كنيد و به شخص عارف بخورانيد.

مأمورين هم در قصبه اي پيرزني كه فقط داراي يك بز بود و از شير آن گذران عمر مي كرد

را پيدا كرده و با زور و كتك بز وي را ذبح كرده و كبابي فراهم نموده و شاه نعمت الله ولي را به خوردن آن دعوت كردند و ايشان هم از آن غذا تناول نمود. پس از صرف غذا جريان تهيه گوشت آن را توضيح دادند. شاه نعمت الله ولي گفت امكان ندارد. پيرزن را آوردند و گفتند بگو كه راضي نيستي. پيرزن گفت من آخر عمر خود را طي مي كنم و نذر كرده بودم قبل از فوت اين بز را به شاه نعمت الله هديه كنم كه شما آن را به زور از من گرفتيد.

آنچه با پول حلال به دست نيايد و يا شرع مقدس حرام كرده باشد خوردن آن حرام است. غذاهائي كه براي بدن ضررشان بيش از نفعشان است خوردنش حرام است. حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمودند: از خوردن چيزي كه ميل به آن نداري پرهيز كن.

افرادي كه در مالشان هم مال حلال هست و هم مال حرام، اگر مهماني دادند با قصد اينكه از مال حلال آنها مصرف مي كنيم، شركت كنيد، بشرط اينكه به گناهان ديگر آلوده نشويد.

مال حلال تا هفت نسل انسان بركت دارد و مال حرام يا در زمان خودمان از بين مي رود يا در زمان فرزندانمان.

نشستن بر سر سفره هاي حرام مانند سفره هائي كه در آنها مشروبات الكلي چيده شده حرام است اگر چه از آنها تناول نكنيد و به محض حضور، جزئي از آنها محسوب مي شويد.

مستحب است وليمه عقد و عروسي در صرف نهار باشد و بهتر است شبها غذاي سبك (مثل نان و پنير و يا نان و شير تنها و يا

ميوه بسنده شود).

صبحانه غذاي اصلي است و حتماً بايد صرف شود و بهتر است نان و پنير را با گردو و شير و نان را با عسل يا مربا و يا نان و تخم مرغ و شير مصرف شود.

نهار بهتر است از نوع غذاي گرم باشد و در كنار آن ماست و سبزيجات صرف شود.

در قرآن كريم اول ميوه را مطرح مي كند، بعد لحم طير يعني ميوه را قبل از غذا ميل كنيد، نه همانند اروپائيان بعد از غذا.

ضرب المثلي است كه مي گويد: صبحانه را تنهائي بخور، نهار را با دوستت و شام را با دشمنت.

خوردن لبنيات از طفوليت مفيد است و از چهل سالگي به بعد شير بايد جزء غذاي اصلي سالخوردگان باشد و از خوردن ميوه ها غافل نشوند. خوردن خيار با پوست و ته خيار باعث جلوگيري از سرطان است.

خرما، عسل، زيتون، انجير، انار، موز، سيب گلاب يا قرمز، مركبات، زردآلو و سبزيجات كه بطور بهداشتي تميز شده باشند براي سلامتي فوق العاده مؤثر است.

كسي كه روزانه دو عددسيب ميل كند هميشه سالم است.

خوردن عدس باعث تسكين اعصاب خواهد شد.

غذاهاي داغ مكروه است و علم پزشكي ثابت كرده كه ايجاد سرطان ريه مي شود.

غذاهاي پركالري و چرب قبل از خواب مكروه است. همچنين خوردن شيريني هاي غيرطبيعي باعث چاق شدن و تبديل شيريني به چربي مي شود.

خوردن گوشت زياد خوردنش مكروه است و دستور است شكم خود را قبور حيوانات قرار ندهيد كه انسان قسي القلب خواهد شد مضافاً به اينكه دندانهاي انسان براي گوشتخواري آفريده نشده اند. در عوض شير جنگل كه دندانهايش براي گوشت خوردن خلق شده هفته اي يك روز شكار را تعطيل مي كند.

خلاصه اينكه گفته اند به غذايت نگاه كن بيشتر

از باب حلال و حرام بودن آن است چون اگر كسب حلال شد، غذا حلال مي شود و اگر غذا حلال شد نطفه سالم و صالح مي شود و سپس خانواده و اجتماع و كشور و جهان صالح مي شوند انشاء الله تعالي.

خوردن گوشت ماهي به مراتب از گوشتهاي ديگر بهتر است و خداوند درياها را به عنوان ذخيره گوشت قرار داده است.

در قديم كه نان را بدون نمك تهيه مي كردند خوردن كمي نمك قبل و بعد از غذا مستحب بوده است كه فعلاً توصيه نمي شود ولي بدون اشتها غذا نخوردن و قبل از سير شدن كامل دست از غذا كشيدن و خوب جويدن غذا و شستن دستها قبل از غذا و بعد از غذا بدون تماس با حوله و حداقل هفت قدم راه رفتن بعد از غذا و سپس چند دقيقه اي به پشت خوابيدن و پاي راست خود را بر روي پاي چپ قرار دادن از توصيه هاي رهبران شيعه است.

خلاصه اينكه زياد خوردن پدر دردها و كم خوردن پدر درمانهاست.

(نبي اكرم صلي الله عليه و آله)

دوستي با مردم دانا نكوست

دشمن دانا به از نادان دوست

دشمن دانا بلندت مي كند

بر زمينت مي زند نادان دوست

تا تواني ميگريز از يار بد

يار بد بدتر بود از مار بد

مار بد تنها ترا بر جان زند

يار بد بر جان و بر ايمان زند

دوست آن باشد كه گيرد دست دوست

در پريشان حالي و درماندگي

دوست دارم كه دوست عيب مرا همچوآينه روبروگويد

نه آنكه پشت سر رود و همچو شانه موبه مو گويد

دوست هر كس عقل اوست و دشمن هر كس جهل اوست، دوستي كه عقل ندارد، دين ندارد و دوستي كه دين ندراد ضرر و خطرش چند برابر است.

والسلام علي من

التبع الهدي

الحقير عباسعلي حقيقي زاده

15/4/83

توصيه و تجربه در امور اقتصادي

1-توصيه مي شود

، در مورد خريد و فروش، خريدار و فروشنده هويتشان براي همديگر با اطمينان و تحقيق مشخص شده باشد و جنس رويت شود و اگر جنس از نوع غيرمنقول است مالكيت آن از طريق اداره ثبت و املاك احراز شود.

2-توصيه مي شود

، جنس گرفته شود يا ملك انتقال داده شود بعداً (في المجلس پس از امضاء فروشنده) پول پرداخت شود چه دعوا و مرافعاتي كه براي رعايت نكردن اين موضوع بوجود آمده است.

3-توصيه مي شود

، اگر از شخصي طلبكاريد كه قبلاً به او قرض يا جنس داده ايد با شرايط عقلي، و هنوز حسابش را صفر نكرده از پرداخت قرض يا جنس مجدد خودداري كنيد (چون به كسانيكه قول مي دهند و به قولشان عمل نمي كنند اعتمادي نيست)

4-توصيه مي شود

، تقلب، فريبكاري، كلاهبرداري، خيانت، نامردي، حرام خوري و … را با زرنگي اشتباه نكنيد كه گناه ظلم و حق الناس بزودي و در همين دنيا قبل از آخرت به شما خواهد رسيد مگر اينكه جبران شود.

5-توصيه مي شود

در پيشرفت مقاصد اقتصادي شرط انصاف، مسلماني، تقوا، استمداد از خداوند و دستورات معصومين را در نظر بگيريد كه اگر ديرتر موفق شويد در عوض سالمتر و مطمئن تر خواهيد بود.

6-توصيه مي شود

، اجناسي كه نوسان قيمت دارند اگر موجود داريد بفروشيد نه اينكه بخواهيد بفروشيد، بعداً بخريد كه باعث خلف وعده يا بي اعتمادي شويد.

7-توصيه مي شود

، همانند چراغ راهنمائي عمل كنيد جائي كه پاي حرام پيش مي آيد چراغ قرمز است و جائيكه پاي حلال و مباح پيش مي آيد چراغ سبز است از شبهه ناك و مكروه كه چراغ زرد است پرهيز كنيد.

8-توصيه مي شود

، خود را در بن بست قرار ندهيد و يا مثل آن بنده خداي كلوند (وصله كننده ظروف گِلي و چيني) كه خمره اي را آوردند بدوزد رفت داخل خمره و آنرا دوخت، كار كه تمام شد خمره را بشكند.

صاحب خمره اين شعر را گفت

دوستي با مردم دانا چو زرين كوزه ايست

نكشند ور بشكند بايد ز نو ساختن

دوستي با مردم نادان سفالين كوزه ايست

بشكند ور نشكند بايد بدور انداختن

9-توصيه مي شود

، در مورد مهريه، آقا داماد و خانواده طرفين بيشتر به دِين همديگر، و توانائيهاي شخصي و علمي و تقوائي و عرفاني توجه كنند نه ماديات صِرف، چنانچه خلوص باشد حقيقت و آرامش هم حاضر است.

10-توصيه مي شود

، براي خانواده هاي مادي كه حتماً بايد چند صد يا چند هزار سكه و زمين و آپارتمان و باغ و ويلا مهريه عروس خانم شود و اينها را دليل كلاس و پرستيژ اجتماعي مي دانند آقا داماد همه را قبول كند با شرط عندالاستطاعت در مقابل عندالمطالبه.

11توصيه مي شود

، چه در كسب و كار و چه در امور زندگي قولي كه در توان انجام آن نيستيد به كسي ندهيد كه گفته اند راستگوترين افراد آنهايي هستند كه يا قول نمي دهند و يا اگر قول دادند به آن عمل مي كنند.

12-توصيه مي شود

، با كس و يا كساني معامله كنيد كه نوكيسه نباشند كه گفته اند از نو كيسه قرض نكن و اگر قرض كردي خرج نكن.

13-توصيه مي شود

، با اسلام و قوانين آن بازي نكنيد و از مخفي كاري و ظلم و تعددي به ديگران پرهيز كنيد. چه بسا با يك سخن و يا يك حقي را ناحق كردن و يا شهادت ناحق دادن و يا يك غيبت يا تهمت، شخصي را از هستي دنيا و آخرتش ساقط كرده ايد و يا يك عمر لايقي را از توان و استعداد فردي و اجتماعي محروم كرده ايد كه همه اينها بازخواست و ضمان ايجاد مي كند.

14-توصيه مي شود

، با كسي معامله كنيد كه سود آن ده برابر يا صد برابر و بعضاً هفتصد برابر است و اگر اعتماد كنيد پشيمان نمي شويد و آن معامله با خداوند متعال است كه خريدار عمل بنده اش است و آنچه عوض مي دهد هزاران برابر سرمايه، سودش است، پس مي توان گفت اي مهربانترين مهربانها و اي روزي دهنده و اي كسي كه هيچكس و هيچ چيز مثل و مانند تو نيست ترا مي پرستيم و دست نياز بسوي تو دراز مي كنيم كه اگر احسان كني منتي نيست و اگر نكني حكمتي است، برعكس انسانها كه اگر ببخشند، منت است و اگر نبخشند خفت است.

15-توصيه مي شود

، به آنچه مي دانيد عمل كنيد و آنچه نمي دانيد قبل از عمل از متخصص سوال كنيد، سپس عمل كنيد.

16-توصيه مي شود

زيرا علاج واقعه پيش از وقوع بايد كرد.از امر و نهي بستگان و آشنايان و از حرام و حلال گفتن پرهيز نكنيد،

17-توصيه مي شود

، در امور اقتصادي قانون و زور را از دست ندهيد و التماس و بي قانوني را بدست آوريد.

18-توصيه مي شود

، با كاركردن هشت ساعت و حداكثر دوازده ساعت به آنچه مقدر شده راضي باشيد، چون كسي كه به رزق كم راضي باشد خداوند متعال هم به عمل كم آن رازيست.

19-توصيه مي شود

، در موارديكه گرسنه يا محتاج شديد، از مردم پنهان داريد و نزد خدا رفته و به او اظهار كنيد بدين ترتيب كه وضو گرفته و دو ركعت نماز خوانده و حاجت خود را ابراز داريد.

برخداست كه روزي حلال يكسال را به شما عنايت فرمايد.

20-توصيه مي شود

، براي هويدا غنا و ثروت لفظ الْغَنّي را به عدد (1060) بگوييد بعنوان ذكر بسيار مجرب و آزموده شده است.

همچنين ذكر صلوات برمحمد و آل محمد كه اين ذكري بوده كه صاحب گاو را به ثروت رسانيد. (سوره بقره)

(بدين صورت ثواب هزار صلوات دارد. اَللّهُمَ صلِ عَلي مُحَمّدٍ و آل محمد و عجل فرجهم و العن عدوهم) زيرا تولا و تبري هر دو نورند كه در آئينه دل در ظهورند.

محبت با علي، عين تولاست

جدائي از عدوي او تبري است

زيرا آن جوان با مراجعه به حضرت موسي (ع) خواستار ثروت مي شود و حضرت موسي (ع) او را به ذكر صلوات بر محمد و آلش توصيه مي كند.

انجام اموري روزمره در زندگي فردي عامل فقر يا ثروت مي شود و بعضاً در مخيله جوانان نمي آيد.

روايت است مدتي نزول وحي بر حضرت ختمي مرتبت محمد مصطفي (ص) قطع شد. صحابه علت را سوال كردند، حضرت فرمود بعلت اينكه بعضاً از گرفتن ناخن و استحمام و پوشيدن لباس تميز و بوي خوش اجتناب مي كنند كه اين امور باعث عدم حضور فرشته وحي مي شود.

در مورد ديگر شخصي خدمت امام صادق عليه السلام مي رسد بدين مضموم، از تنگي رزق و روزي شكايت مي كند حضرت مي فرمايند آيا ايستاده شلوار مي پوشيد مي گويد خير. مي فرمايند آيا در آب ساكن بول مي كني مي گويد خير. مي فرمايند آيا ايستاده و با شانه شكسته شانه مي كني مي گويد خير. حضرت مي پرسند پدر و مادرت زنده اند مي گويد خير.

حضرت مي فرمايند آيا براي آنها صدقه مي دهي و يا كاري مي كني كه آنها را خوشحال كني. مي گويد خير. حضرت مي فرمايند اشكال كار تو در همين است. آن شخص در راه پدر

و مادرش خيرات و صدقات نثار كرد و وضع مالي آن خوب شد.

در كشكول مرحوم شيخ احمد احساني روايتي است كه شخصي به محضر مبارك اميرالمومنين عليه السلام رسيد و عرضه داشت: در رزق و روزي خود تنگي مي يابم؟ حضرت فرمود: شايد با شانه شكسته شانه كرده اي؟ عرض كرد: خير، فرمودند: شايد جلو كسي كه سنش از تو بيشتر بوده راه رفته اي؟ عرض مي كند خير، مي فرمايد شايد بعد از طلوع صبح خوابيده اي (تا آفتاب بزند) عرض مي كند خير، مي فرمايد: شايد دعا در حق پدر و مادر را ترك كرده اي عرض مي كند بلي يا اميرالمومنين حضرت فرمودند آنها را ياد كن، زيرا از رسول خدا صلي الله عليه وآله شنيدم كه فرمودند ترك دعا براي پدر و مادر رزق را قطع مي كند. (و در زمان حياتشان اطاعت و خدمت و احترام به آنان باعث وسعت رزق است) آنچه تا اينجا ذكر شد امور مستحب در انجام و امور مكروه در عدم انجام بوده حال اگر خداي ناكرده فعل حرام كه گناه است و بعضاً جزء گناههاي كبيره مانند شِرك، عدم اطاعت از ائمه و عدم رضايت والدين و … چه اثرات سوئي در زندگي دنيا و آخرت ما خواهند داشت لذا در اين قسمت عوامل جلب روزي و سلب روزي بيان مي شود.

عوامل موثر در جلب روزي عبارتند از:

1-استغفار (روزانه حداقل 70 مرتبه استغفار از گناهان كنيد)

2-تقوا و پرهيز از گناه (چه گناه صغيره و چه گناه كبيره)

3-جمع بين نمازها (نماز مغرب و عشا با هم و نماز ظهر و عصر را با هم بخوانيد)

4-بعد از نماز صبح تعقيب بخوانيد (تا طلوع آفتاب)

5-بعد از نماز عصر تعقيب بخواند (حداقل تسبيحات حضرت

زهرا عليها سلام) كه ثواب هزار ركعت نماز مستحبي دارد.

6-صله رحم بجا آوريد (با فاميل و بستگان رفت و آمد داشت باشد مگر آنها قطع كنند)

7-تميز نگهداشتن خانه (اگر بانوي منزل توان ندارد شما كمك كنيد) كه يكساعت خدمت و كمك به بانو به اندازه موهاي بدنتان ثواب حج و عمره و … دارد.

8-امانت را به صاحبانش برگردانيد (اگر امانتي در دست شماست رد كنيد)

9-نسبت به ديگران سخت گيري نكنيد (اگر عذرخواهي و حلاليت خواستند اجابت كنيد)

10-اول وقت، سر ساعت بدنبال روزي برويد.

11-موذن را اجابت كنيد و دست از كار بكشيد و به نماز بايستيد مگر مواقع ضروري جاني

12-در دستشوئي از سخن گفتن بپرهيزيد.

13-در سجده آخر نمازتان براي وسعت رزق دعا كنيد.

14-خوشرفتاري با برادران ديني و همسايگان بخاطر خدا، روزي را زياد مي كند.

15-هميشه حرف راست بزنيد، روزيتان زياد مي شود.

16-هنگام اذان، موذن را اجابت كنيد و به دنبال نماز اول وقت برويد.

17-در وقت معامله يا … حرص نزنيد، روزيتان زياد مي شود.

18-تشكر و سپاسگزاري منعم (نعمت دهنده چه خداوند باشد و چه بنده خدا كه وسيله آن امر شده است) روزي را زياد مي كند.

19-از قسم دروغ پرهيز كنيد (حتي قسم راست هم نخوريد)

20-قبل از غذا خوردن وضو بگيريد و با وضو غذا تناول كنيد.

21-خوردن تكه غذاهايي كه دور سفره ريخته شده (ولي آلوده به ميكروب نشده حتي با آب كشيدن آن) روزي را زياد مي كند.

22-پرداخت وجوهات شرعي (خمس و زكات) روزي را زياد مي كند.

23-خواندن نماز شب روزي را زياد مي كند.

24-دادن صدقه روزي را زياد مي كند (سائل را مرانيد حتي اگر با يك حبه انگور يا

زبان خوش).

25-دائم الاوضو باشيد روزيتان زياد مي شود.

پيامبر فرمودند كسي كه وضويش باطل شود و تجديد نكند بر من جفا كرده (در حقيقت به خود جفا كرده ايم) اگر مشقت دارد، حداقل تيمم يا استغفار كنيد.

26-اذيت و آزار نكردن، بخصوص در مورد همسايه ها روزي را زياد مي كند.

27-شستن ظروف روزي را زياد مي كند.

28-جاروب كردن منزل روزي را زياد مي كند.

29-ناخن گرفتن در روز جمعه مال و عمر را زياد مي كند.

30-با لباس و بدن پاك و تميز در بستر خواب برود و آيه الكرسي بخواند بعداً بخوابد، روزي زياد مي شود.

31-امام صادق عليه السلام مي فرمايند اگر قبل از غذا خوردن يادش رفت، وضو بگيرد، بعد از غذا وضو بگيرد، روزيش زياد مي شود.

32-پيامبر (ص) فرمودند: حُسن خلق روزي را زياد مي كند. (حسن خلق، با مسخره كردن و يا مسخره شدن فرق دارد بلكه حسن خلق كسي دارد كه امورش طبق موازين شرع باشد.)

33-پيش از طلوع آفتاب در حاليكه به كسي ظلم نكرده 319 مرتبه بگوييد يا فَتّاح يا رَزّاق يا وَهّاب

34-جهت وسعت روزي با حالت وضو، در مكان خلوت 400 مرتبه بگوييد يا قاضي الحاجات.

35-مدامت بر خواندن سوره ق براي ازدياد ثروت و دوست بسيار نافع است.

36-در شب نيمه شعبان بين نماز مغرب و عشا بدون صحبت دعاي ذو اَناه را بخواند و در نيمه شب سه نوبت سوره ياسين (يس) را بخواند.

اول: بجهت طول عمر با بركت، دوم: براي غني شدن و جلب روزي الهي، سوم: براي رفع بليات ارضي و سمائي.

البته بعد از اتمام هر بار سوره يس اين دعا را بخواند.

اَللّهُمَ اِنَّكَ عَليمٌ ذُواَناة وَلا طاقَةَ لَنا فَاغْفِرلَنا

بِحِلمِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمين.

گوهر شب چراغ 2/294

37-براي وسعت رزق بمدت چهل روز، روزي

27 مرتبه بعد از نماز صبح به نيت وسعت رزق و گشايش در زندگي آيه كريمه اِنَّ اللهَ هُوَ الرزاق ذُواَلقُوَةِ اَلمَتين را بخواند انشا ا… وسعت حاصل مي شود.

سوره ذاريات آيه 57

38-مداومت به خواندن سوره واقعه پس از نماز عشا بخصوص اگر در نماز وتيره كه نافله عشا مي باشد و بصورت نشسته است بدين صورت كه در ركعت اول حمد و سوره توحيد خوانده شود و در ركعت دوم حمد و سوره واقعه خوانده شود، بسيار در وسعت زندگي موثر است. و خواندن 6 آيه از اول سوره حديد تا بذات الصدور.

39-امام صادق عليه السلام مي فرمايند براي وسعت رزق، هرگاه تاريكي شب ترا فرا گرفت، دو ركعت نماز بگذار، در ركعت اول حمد و آيه الكرسي، و در ركعت دوم حمد و آيات آخر سوره مباركه حشر لوانزلنا هذا القرآن … و هو العزيز الحكيم

سپس قرآن بر سر گذاشته و دعاي شبهاي قدر را بخواند.

سپس حاجت خود را از خداوند درخواست كند، انشاا… الله همه امورش اصلاح خواهد شد.

40-براي غني شدن دو ركعت نماز حاجت بخوانيد به نيت توانگر شدن، به شرط آنكه در روز چهارشنبه چهل مرتبه سوره كوثر را بخوانيد.

در اين قسمت به عوامل موثر در سلب روزي و فقير شدن مي پردازيم كه عبارتند از:

1-بي تقوايي (كسي كه از گناه لذت ببرد) رزق معمولي او كم مي شود.

امام باقر عليه السلام مي فرمايند: براستي بنده اي كه نزديك گناه شود روزي از او كنار مي رود.

2-ترك نماز و حتي سبك شمردن آن

وَ مِن اَعرِضِ عن ذكري فاِنَّ لَهُ مَعيشَتاً ضنكاوَ نَحْشَرُهُ يَوم اَلْقيامَةِ اَعْمٰي.

3-قطع رحم كردن.

4-كثيف بودن جسم و لباس و منزل.

5-خيانت

در امانت كردن.

6-لخت از بستر خواب براي قضاي حاجت به دستشويي برود.

7-با حالت جنابت غذا بخورد.

8-هنگام غذا خوردن دستش را نشويد.

9-به خورده نان بي حرمتي كردن (در بعضي از روايات حرمت نان در حد حرمت پدر و مادر است)

10-پوست سير و پياز را بسوزاند.

11-به آستانه در بنشيند (اين صفت قوم يهود است كه بر در منزل مي نشستند)

12-شب خانه را جارو كند و يا بطور كلي با لباس، خانه را جارو كند.

13-در توالت، حمام بگيرد، در روايت دارد كه حتي در توالت وضو هم نگيريد (باعث انتقال ميكروب و مريضي است).

14-با دامن و يا آستين لباس، صورت يا بدنش را خشك كند.

15-ظروفِ نَشُسته در منزل باشد (بهتر است شب هنگام ظرف نشسته نباشد و ذباله از منزل خارج شود.)

16-ظروف آب آشاميدني بدون در باشد.

17-باقي گذاشتن تار عنكبوت در منزل و محل كار.

18-عجله كردن در بيرون آمدن از مسجد.

19-صبح زود، ناشتا به بازار رود و دير وقت به خانه بيايد.

20-نان را از فقير بخرد.

21-لعن و ناسزا گفتن به اولاد خود.

22-دروغ گفتن.

23-لباسي كه پاره شده و پوشيده است در همان حال پوشيده بدوزد.

24-چراغ را با فوت دهان خاموش كند.

25-در حمام ادرار كند. (مگر در حالت اضطرار) و گفتن استغفار.

26-با حرص غذا خوردن (با ولع و بدون جويدن).

27-در حال غذا خوردن به اطراف نگاه كند.

28-بين نماز مغرب و عشا بخوابد.

29-قبل از طلوع خورشيد در خواب باشد، از اين خواب تعبير بخواب كسالت مي كنند، هر چه انسان در اين ساعت بيشتر بخوابد خسته تر است.

30-گوش كردن به آهنگ غنائي و موسيقي باعث فقر است.

31-به دروغ گويي معتاد شدن باعث فقر است.

32-در زندگي مسرف و ولخرج باشد.

33-در حال ايستاده شانه كند، باعث فقر مي شود.

34-قسم دروغ بخورد باعث فقر مي شود.

35-زنا باعث فقر مي شود (زناي چشم، نگاه به نامحرم است و زناي بدن تماس بدن با بدن نامحرم)

36-طوري نان را پاره كند كه بي حرمتي باشد (با كارد و خشم) باعث فقر مي شود.

37-در وقت بخانه آمدن باعث فقر مي شود (ورود بخانه مستحب است متفاوت باشد و دست خالي هم نباشد)

38-پيامبر اكرم (ص) فرمودند: با دندان ناخن گرفتن باعث فقر مي شود (ريشه انگشتان اگر با دندان بريده شود، هم احتياج به آب كشيدن دارد هم باعث فقر است).

39-نيم خورده موش را بخورد و در حمام مسواك بزند.

40-آب بيني را در مسجد و حريم مسجد بيندازد و زير درختان ميوه ادرار كردن باعث فقر مي شود.

41-لميده و بحالت تكيه دادن غذا خوردن باعث فقر مي شود.

42-در آب راكد ادرار كردن باعث فقر مي شود و عقل را زائل مي كند.

43-امام باقر عليه السلام فرمودند: شركت در مجلسي كه غذا و موسيقي حرام باشد باعث فقر است.

44-درخواست روزي از خدا نكردن باعث فقر است.

45-تكبر باعث فقر مي شود.

46-رفتگري كردن باعث فقر مي شود (مگر اينكه از لباس و ماكس دهان استفاده كند).

47-با دو طرف دهان چيز خوردن باعث فقر مي شود.

48-كيسه حمام بصورت ماليدن در حمام باعث فقر مي شود.

49-نان به زانو گذاشتن و خوردن باعث فقر است (مگر در شرايط اضطرار)

50-در شب جمعه سير و پياز خوردن و استخوان را به آتش بسوزاند باعث فقر مي شود. (موارد فوق اگر اضطرار باشد باستغفار رفع مي شود)

خوش است عمر،

دريغا كه جاوداني نيست

پس اعتماد به اين پنج روز فاني نيست

چه حاجت است عيان را به استماع زمان

كه بي وفايي دور فلك نهاني نيست

كدام باد بهاري وزيد در آفاق

كه باز در عقبش نكهت خزاني نيست

اگر ممالك روي زمين بدست آري

بهاي مهلت يكروز زندگاني نيست

دل اي، رفيق بر اين كاروانسراي مبند

كه خانه ساختن آئين كارواني نيست

و سلام علي من التبع الهدي

دهم رمضان مبارك 1427

هجري قمري برابر با سالروز وفات حضرت خديجه كبري همسر باوفاي پيامبر اكرم (ص)

عباسعلي حقيقي زاده

قانون و مقررات

انسان نخستين غارنشين بوده، و براي رفع احتياجات خود از ميوه ها و سبزيحات، استفاده مي كرد و بمرور از شكار استفاده كرده و گوشتخوار شده است. از زمان هابيل و قابيل، كشمكش و نزاع بخاطر حسادت و افزودن طلبي و برتري جوئي و حرص انسان. استعمار و استشمار ديگران را از طرف تودهها مورد مقاومت مردمي و ايستادگي قرار داده و در اين راستا چه جنگها و خونريزيهائي كه بوجود نيامده و طي نشست بزرگان قبيله ها قرارداد يا قانوني وضع شده كه بمرور زمان كامل و كاملتر شده تا جائيكه براي هر كار و كسب و حرفه اي قانون، و مقرراتي وضع شده و كتابهائي نگاشته شده كه از شمارش خارج است حال سوال اين است چرا هنوزانسانها بجاي حسن تفاهم و حسن هم زيستي مسالمت آميز روز به روز بر استرس واضطراب و نگراني و تهديد مرزها از زورگويان و استعمارگران، آرامش انسانها بهم خورده و خواب راحت، و زندگي آسوده را از انسان ها سلب نموده اند.

جواب مسائل فوق درست انتخاب نكردن قوانين است، چون قوانين بشري محدود و مقطعي است و پس از اجرا به نواقص آن پي خواهند برد كه مجدداً بايستي قانون تغيير كند، ولي قانون الهي با فطرت بشر سازگاري دارد و مجري آن بدون پليس و قاضي، خود ملزم به اجراي مقررات مي باشد. كسي كه بتوحيد معتقد است از حرام چنان مي گريزد. كه از نجاسات و چيزهاي پليد و خطرناك مي گريزد اگر كسي اشتباه كرد و پول اضافي به

فروشنده پرداخت كرد و حواسش نبود، وظيفه است آن فرد مسلمان پول اضافي را به صاحب پول برگرداند و همينطور در مسائل ديگر.

وجوهات شرعي (خمس و زكات، انفال و صدقات و خيرات و وقوفات و...) همگي از قانون فوق پيروي كرده وهيچكس اجبار و تهديدي براي انجام آن، جزء ايمان شخصي اعمال نمي كند.

از طرف ديگر آنچه در كتب و تئوري مذاهب وجود دارد با عملكرد اشخاص متفاوت است كه گفته اند مشك آنست كه ببويد نه آنچه عطار بگويد، چندي پيش در يك مهماني، آقاي دكتري كه از سفر اسكاندنياوي برگشته بود و مي گفت در اين كشور دروغ وجود ندارد و اگر كسي به كسي دروغ بگويد تعجب مي كند، ديگري از كشور سوئد تعريف مي كرد و مي گفت در سوئد چيزي بنام استرس و نگراني وجود ندارد چون مردمش قانومند هستند و آنچه را دولت برايشان بنام قانون تعيين كرده اطاعت و پيروي مي كنند پس چرا در جامعه اسلامي ما در داد وستد و روابط روزانه و خانوادگي ما اين همه اختلاف و تضاد و ناامني و استرس و عدم اعتماد وجود دارد.

يكي از دلايل آن اقتصاد ناسالم است چون حتي براي خانواده هاي نسبتاً مرفع براي رسيدن به زندگي خوب از راه صحيح بدون رابطه به سختي حاصل مي شود، در صورتيكه در بعضي از كشورهاي غربي و شرقي از بدو تولد فرزند، شناسنامه خانوادگي، پزشكي، تحصيلي، اقتصادي بازكرده و تاسن بازنشستگي براي طفل برنامه ريزي كرده و زير نظر گرفته مي شوند، بطوري كه احتياج به خلاف وخدعه و حيله گري و كلاهبرداري نداشته باشد البته اگر موردي هم پيدا شود برخورد مي شود ولي در روال عادي و

زندگي قانونمند همه اقشار جامعه از عدالت نسبي برخورد مي شوند. حال آنكه بايستي راهكارهائي در ابعاد فرهنگي، اقتصادي رصد شود كه جامعه براي حكومت صالحان آماده سازي شود بهرحال دراين مقطع بايد صادق بود ولي ساده نباشيم. و بهترين راهكار پيروي از دستورات قرآن و عترت مي باشد، در سوره براه يا توبه آيه 105 خداوند متعال به پيامبر مي فرمايد. بگو اي پيامبر به همه آحاد مردم (سفيد و سياه و زرد، مسلمان و شيعه و غيرمسلمان) هرچه مي خواهيد انجام دهيد كه اعمال شما به نظر خداوند و پيامبر و مومنين كه ائمه اطهار باشند مي رسد (نه فقط در گذشته يا آينده بلكه در هر لحظه) و دليل آن روشن است چون خداوند متعال قدرت مطلق است و پيامبر و ائمه معصومين خليفه ا... است كه بايستي قدرت خدائي داشته باشند. لذا اگر انسان خود را در محضر اينان حِسْ كند، محال است كه خود را آلوده به گناه كند.

افراديكه خود صادق و درستكارند، فكر مي كنند ديگران هم اين چنين هستند، همينطور افراد خاطي و مجرم ديگران را اينطور تصور مي كنند كه گفته اند كافر همه را به كيش خود پندارد. كاسبي را مي شناسم كه دروغ گفتن را حرام مي داند و رعايت مي كند. چند روز پيش در روزنامه خواندم دختر خانمي منتظر تا كسي بوده كه يك سواري پژو بعنوان مسافربَرْ، توقف مي كند و ايشان را سوار مي شود. در بين راه راننده سخن را آغاز مي كند و از ناملايمات اقتصادي گفتگو مي كند و مي گويد من در فرانسه تحصيلات هوا،فضا را طي كرده ام و در حال حاضر در فرودگاه امام خميني (ره) مشغول كارم ولي اقتصاد فرانسه با ايران

قابل مقايسه نيست، دختر خانم خوش باور از او و در امر اشتغال راهنمائي وكمك مي خواهد و او قول مي دهد كه در فرودگاه براي او كاري پيداكند و شماره همراه او را مي گيرد، روز بعد از ايشان فتوكپي شناسنامه و كارت ملي و مدرك تحصيلي مي خواهد و به آدرس منزل ايشان پي برده و چندروز بعد با وعده وعيد تقاضاي خواستگاري كرده و با ايشان نامزد مي شودپس از چند هفته دو سه روز از ايشان خبري نمي شود و دخترخانم آنچه تلفن مي زند از ايشان خبري حاصل نمي شود، دو روز بعد آن جوان زنگ مي زند و مي گويد در اتوبان همت با پسر بچه اي تصادف كرده ام و به بيمارستان مراجعه كرده ام كه از طرف پليس توقيف شده ام و با وساطت يكي از دوستان و آوردن سند منزلشان آزاد شده ام ولي اكنون براي خرج بيمارستان هشت ميليون تومان پول نقد لازم دارم ايشان هم براي خلاصي شوهر آينده اش با فروش طلاهايش نصف پول را تهيه مي كند و تحويل مي دهد كه پس از آنروز هيچ خبري از ايشان نشده به آگاهي مراجعه كرده و با كمك ماموران آن شياد به دام افتاده كه شخص كلاهبردار به چهل و پنج مورد ديگر اقرار كرده و يا فيلمي بنام نقابدار، سينما ايران ساخته كه خود درس برزگي است براي خانواده ها، در معاملات بايستي اول جنس را تحويل گرفت و از كيفيت آن راضي بود، بعداً پول را پرداخت چه بسا همين موضوع جزئي را رعايت نكردن و پول را قبل از تحويل جنس پرداخت كردن از طرف افراد بي ايمان يا سست ايمان مورد

سوء استفاده ها قرار گرفته اند.

با نوساناتي كه در بازارهاي دنيا وجود دارد و بحران اقتصادي فعلي، كمتر مي توان به قراردادها اعتماد كرد، چون اگر بازار پائيني آيد از طرف توليد كننده و فروشنده و اگر بازار بالا رود از طرف خريدارها در تنگنا قرار گرفته و افراد ساده لوح را آنچنان مي پيچانند كه ضربه فني اقتصادي شده دست از كسب و كار كشيده و به بانكهاي سپرده گذاري روي آوردند، در صورتيكه الكاسب حبيب ال_... جاي خود را به عدوال_.. بعضاً داده چون دروغ گوئي در قرآن مسلمين بيش از ده مرتبه منع شده است و كم فروشي يك مرتبه، شيطان در تمرد از خداوند، قيامت را قبول دارد ولي انسان نماهاي بدتر از شيطان عملاً قيامت را قبول ندارند. جواب ديگر اينكه مسلمين همه از يك درجه ايمان برخوردار نيستند، مثلاً اگر ابوذر نه درج و سلمان ده درجه ايمان دارند، ديگر مسلمين اكثراً از درجه كمتري برخوردارند مگر افراد قليل چرا افق فكري مسلمين در پاكي و صداقت و درستي كوتاه است، چرا خود را به قول وعهد و پيمان و قراردادهاي لفظي و كتبي پاي بندي نمي دانند و با ديدههاي مادي و منافع دنيوي هركجا قانون به نفعش باشد مي گويد من پاي بند قانونم و هركجا كه دين به نفع او رأي دهد، دينداي را مطرح مي كند. كه اين افراد به منافق تعبير شده اند و بايستي در انتظار عذاب دنيا و آخرت باشند، اولين اثر مال حرام و حرام خواري اين است كه بركت و خوشي از خانوده اش سلب مي شود و تا موقعيكه مال حرام به صاحبش باز نگردد خير

و خوشي و بركت از زندگي شخصي حرام خوار گرفته مي شود نكته ديگر اينكه دزدي فقط به حريم مردم وارد شدن نيست بلكه هر نوع اغفال و خدعه و حيله و كلك مسلمان به مسلمان ديگر همان حكم را دارد.

در پايان به چهل حديث از معصومين عليه السلام مي پردازيم كه اين دستورات را در كنار آيات قرآن كريم معجوني خواهند ساخت كه شِفاي دردها، نگراني ها، اضطرابها و استرسهاي روزمره خواهند بود زيراهر كس از ذكر خداوند و اهل بيت بي نصيب شد در دنيا رزق و روزيش تنگ و محدود شده (اگرچه موجودي بانكي و ملك و املاك زيادي داشته باشد) و در آخرت كور وارد محشر خواهد شد كه اعتراض مي كنند خداوندا، ما در دنيا چشم داشتيم پس چرا الان كور هستيم، در جواب مي گويند شما در دنيا با داشتن چشم خود را بكوري و با داشتن گوش خود را به كري و با داشتن عقل خود را به ناداني زديد، و براي فرار از مسئوليت، وقت خود را صرف امور مادي و زودگذردنيا و لهو و لعب كرديد، بنابراين از حالا ببعد كور خواهيد بود (خداوندا ما را آني و كمتر از آني بخود وامگذار و ياريمان كن كه بر هواي نفس و شيطان درون غالب شويم و ما را از مقربان و آمرزندگان درگاهت قرارده). انشاء ا…

حديث اول: پيامبر عظيم الشأن مي فرمايند...

كسب درآمد حلال، بر هر مرد و زن مسلمان واجب است و معلون است، ملعون است كسي كه هزينه خانواده خود را تامين نكند ميزان الحكم حديث 11

حديث دوم: مولاي شيعيان جهان حضرت علي عليه السلام مي فرمايند:

مراقبت افكارت باش كه

گفتارت مي شود.

مراقبت گفتارت باش كه رفتارت مي شود.

مراقب رفتارت باش كه عادتت مي شود.

مراقب عادتت باش كه شخصيت مي شود.

مراقب شخصيت باش كه سرنوشتت مي شود.

سرنوشت انسان اگر خوب باشد در دنيا عاقبت بخيري است و در آخر بهشت و اگر بد باشد در دنيا ذلت و خواري و در آخرت جهنم است.

پس مي توان نتيجه گرفت علت مهم و اساسي در بوجود آمدن شرايط بد اقتصادي ناشي از فكر نادرست (حرص و افزون طلبي و تفاخر بعلت عقدههايي دروني طفوليت) است و اگر ما بخواهيم يك اقتصاد سالم و پايدار داشته باشيم بايد فرهنگ و عقيده مردم سالم شود كه از رعايت آن لذت مي بريم.

حديث سوم:

هرگاه انسان مالي از حرام بدست آورد نه حجي از او پذيرفته مي شود، نه عمره اي و نه صله رحمي، و حتي در ازدواج و زناشوئي او تاثير سوء مي گذارد.

لقمه اي كان نور افزود و كمال

آن بود آورده از كسب حلال

علم وحكمت زايد از لقمه حلال

عشق و رقت آيد از لقمه حلال

چون ز لقمه تو حَسَدْ بيني و دام

جهل و غِفلت زايد، آنرا دان حرام

هيچ گندم كاري و جو بردهد؟

ديده اي اسبي كه كرّه خر دهد؟

لقمه تخم است و بَرَشْ انديشه ها

لقمه بَحْر و گوهرش انديشه ها

زايد از لقمه حلال اندر دهان

ميل خدمت، عزم رفتن آن جهان

(مولوي)

حديث چهارم: توانگري و فقر (حقيقي) آنگاه معلوم مي شود كه اعمال؛ به پيشگاه خدا عرضه شود . اي بسا فقيري كه از هر توانگري، توانگرتر است.

(حضرت علي عليه السلام)

حديث پنجم: قناعت بهترين توانگري است.

(حضرت علي عليه السلام)

حديث ششم: توانگرترين مردم كسي است كه به عطاي خداوند خشنود باشد.

(حضرت علي عليه السلام)

حديث هفتم: سرشارترين توانگري، خردمندي است.

حديث هشتم:

علم زينت ثروتمندان، و توانگري فقر است. (حضرت علي عليه السلام)

حديث نهم: هركه خانه اي را بفروشد و با پول آن خانه اي ديگر معامله نكند مالش بركت نمي يابد.

(پيامبر اكرم (ص)غررالحكم)

حديث دهم: وجود سنگ غصبي در خانه، ضامن ويراني آنست. (نهج البلاغه، حكمت 24)

حديث يازدهم: همانا مرد يا زن شصت سال عبادت خدا مي كند و هنگام مرگ در وصيت به حق رفتار نمي كند و جهنم بر او واجب مي شود.

نهج الفصاحه حديث 3141

حديث دوازدهم: پيامبراكرم مي فرمايند

از جمله حقوق فرزند بر پدرش اين است كه .......... و جز روزي حلال به او نخوراند. (حق فرزند بر پدر اين است كه او را سواد و دانش بياموزد و نام خوب بر او نهد و حرفه خوبي به او بيامرزد و شنا و تيراندازي باو بياموزد و براي او همسر انتخاب كند در اين راستا به او كمك كند.)

حديث سيزدهم: حضرت علي عليه السلام مي فرمايند:

امور و اسرار مربوط بخودت رانگه دار و دختر رازت را عروس هر خواستگاري مكن (سينه آزاد مردان، قبرستان اسرار (خود و ديگران) است).

ميزان الحكمه حديث 8418

حديث چهاردهم: پيامبراكرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايند:

مومنان نسبت به ميثاقهاي خود وفا دارند (هركس به عهدش وفادار نيست ايمان ندارد)

ميزان الحكمه حديث- 14416

حديث پانزدهم: پيامبراكرم صلي الله عليه و آله سلم فرمودند.

خداوند عزوجل رباخوار و ربا دهنده و كاتب و گواهان برآنرا لعنت كرده است. امالي صدوق

حديث شانزدهم: پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايند:

مزد كارگر را هنگامي كه هنوز عرق بر تن دارد، بپردازيد. كنزالعمال

حديث هفدهم: امام علي (عليه السلام) مي فرمايند.

بخشنده باش اما ولخرجي مكن، و صرفه جو باش ليكن خسيس و سختگير مباش.

حديث هيجدهم: پيامبر اكرم صلي ا… عليه و آله فرمودند:

سه طايفه دعايشان مستجاب نيست، مردي كه زن بد اخلاق دارد و مرگ او را از خدا مي خواهد، براي اينكه عصمت زن (حق طلاق) بدست اوست. مي تواند طلاقش دهد و آزادش كند. دوم مردي كه با كسي معامله كرده و يا حقي بر او دارد و در هنگام حقدار شدن يا قرار داد شاهدي نگرفته، و آن شخص منكر حق اوست، و عليه او نفرين كند.

چنين كسي هم دعايش مستجاب نيست، براي اينكه به وظيفه خود عمل نكرده (شاهد گرفتن خداوند متعال و ملائكه ايمان كامل طرفين را مي طلبد. اگر از خودتان مطمئن هستيد از طرف مقابل علم غيب مي خواهد). سوم مردي كه با سرمايه اي كه دارد مي تواند رزق خود را درآورد، ولي در خانه مي نشيند و به طلب رزق بيرون نمي رود، و از خدا رزق نمي خواهد، تا سرمايه را بخورد، آن وقت دعا مي كند كه مستجاب نمي شود.

حديث نوزدهم: پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايند

درسه چيز بركت است، فروش

مدت دار، وام دادن به يكديگر و مخلوط كردن گندم با جو، براي مصرف خانه نه فروش.كنزالعمال

(توضيح اينكه در فروش مدت دار و وام دادن شرايط و مدارك لازم بايستي قانوني ومحكم باشد).

حديث بيستم: امام رضا عليه السلام مي فرمايند:

خداوند از قيل و قال و برباد دادن مال و خواهش بسيار نفرت دارد. بحارالانوار

حديث بيست و يكم: امام صادق عليه السلام مي فرمايند:

تجارت كردن خِرَد را مي افزايد (كافي)

حديث بيست و دوم: امام علي عليه السلام مي فرمايند:

به كارهاي تجاري بپردازيد كه بازرگاني، شما را از مال ديگران بي نياز مي كند. (وسائل الشيعه)

حديث بيست و سوم: معاذ بن كثير بن حضرت صادق عليه السلام

عرض كرد: من توانگر شده ام، آيا تجارت را رها كنم؟ حضرت فرمودند: اگراين كار را بكني عقلت كم مي شود. (ميزان الحكمه)

حديث بيست و چهارم: امام علي عليه السلام مي فرمايند:

به اميد درآمد بيشتر خطر مكن، جوينده باش كه آنچه روزي توست به تو مي رسد بازرگان ترسو از روزي محروم مي ماند و بازرگان بي باك روزي دارد.

(تحف العقول)

حديث بيست و پنجم: امام صادق عليه السلام مي فرمايند:

هركس بخواهد تجارت كند بايد احكام دين خود را بياموزد تا حلال رااز حرام بازشناسد.

كسي كه احكام دين خود را نياموزد و تجارت كند در كام شبهات فرو غلتد. (وسايل الشيعه)

حديث بيست و ششم: امام علي عليه السلام مي فرمايد:

كسي كه به كار داد و ستد آگاه نيست نبايد وارد بازار (تجارت) شود. (كافي)

حديث بيست و هفتم: امام علي عليه السلام مي فرمايند.

پيش از شروع كسب از خداوند، خير و نيكي طلبيد و با آسان گيري در معامله از خداوند بركت جوئيد، به خريداران نزديك شويد، به زيور بردباري آراسته شويد، از قسم خوردن بپرهيزيد،

از دروغ گفتن دوري كنيد، و پيرامون ربا نگرديد و چيزي از حق مردم فرو نگذاريد.

(ميزان الحكم)

حديث بيست و هشتم: پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم مي فرمايند:

در وقت خريد جنس، عيب جويي نكنيد، در موقع فروش تعريف و تبليغ نكنيد، عيب جنس را از مشتري مخفي نسازيد و در خريد و فروش قسم نخوريد.

(كافي)

حديث بيست و نهم: پيامبر اكرم صلي الله عليه و السلام مي فرمايند:

كسي كه خريد و فروش مي كند بايد از پنج كار دوري ورزد و گرنه نبايد خريد و فروش كند.

ربا، سوگند، پوشاندن عيب كالا، تعريف و تبليغ در موقع فروش و بدگوئي از كالا در موقع خريد آن.

(بحارالانوار)

حديث سيم: امام صادق عليه السلام مي فرمايند:

حق مشتري ادا نخواهد شد، مگر آنكه كفه ترازو به نفع او (مشتري) بچرخد. (رضايت مشتري يكي از حجتهاي حليت كسب است) (كافي)

حديث سي و يكم: پيامبراكرم صلي الله عليه و آله فرمودند:

هر كس تقاضاي مسلماني را در فسخ معامله بپذيرد، خداوند لغزش و گناه او را ببخشايد. (ميزان الحكم)

حديث سي و دوم: پيامبراكرم صلي الله عليه و آله فرمودند:

اي جماعت بازرگان، همراه معامله سخن لغو و سوگند به ميان مي آيد، لذا آنرا با صدقه در آميزيد.(كنزالعمال)

حديث سي و سوم: پيامبراكرم صلي الله عليه و آله فرمودند:

اي گروه بازرگان، در هنگام معامله شيطان و گناه حاضرند، پس بيع خود را با صدقه در آميزيد.

(كنزالعمال)

حديث سي و چهارم: امام باقر عليه السلام فرمودند:

با خريدار چانه بزن زيرا اگر چه زياد هم پول بدهد، چانه زدن موجب آرامش و رضايت خاطر بيشتري مي شود. (و رضايت مشتري باعث بركت كسب است)

(وسائل الشيعه)

حديث سي و پنجم: ابوحنيفه به امام صادق عليه السلام عرض كرد: ديروز مردم از آن همه چانه زدن شما بر سر خريد شتران قرباني تعجب كردند، حضرت فرمودند: خدا راضي نيست كه زيان مالي ببينيم.(كافي)

حديث سي و ششم: پيامبر خدا صلي الله عليه و آله تجار فرمودند:

اي جماعت تجار، همانا در روز رستاخيز بازرگانان بعنوان تبهكار و فاجر برانگيخته مي شوند، مگر بازرگانان پرهيزكار و نيكوكار و راستگو.

حديث سي و هفتم: امام علي عليه السلام مي فرمايند: اعمال دنيا تجارت آخرت است اي مردم بازار كالاي آخرت (در دنيا) كساد است پس هنوز كه بي رونق است.

كالاي زياد خريداري كنيد. (كه در آخرت كالاي دنيا بكار نيايد).(ميزان الحكمه)

حديث سي و هشتم: امام علي عليه السلام مي فرمايند: سود با كسي است.

كه دنيا رابه آخرت بفروشد. (غررالحكم)

حديث سي و نهم: اما رضا عليه السلام مي فرمايند:

هرگاه در حال كسب وكار بودي و وقت نماز رسيد، كسب و كار ترا از نماز باز ندارد. (بحارالانوار)

حديث چهلم: امام علي عليه السلام مي فرمايند:

كسب درآمد از راه حلال، مانع كار آخرت نيست. اما اگر بگويي: چاره اي از احتكار نداريم، عذرت پذيرفته نيست، زيرا مُحْتَكِرْ از نعمت خدا محروم است.

(ميزان الحكم)

هر كس مالي را به ناروا كسب كند. (ازطريق حرام يا خدعه و فريب)

خداوندا او را فقير گرداند. (اگر چه به ظاهر ثروتمند باشد، چون اولاً آن مال حرام تا در زندگي شخص حضور دارد نه عبادتش روح و شادابي دارد نه دعايش مستجاب خواهد شد، و از نزول ملائكه در آن محل جلوگيري مي شود لذا توصيه مي شود حتي براي مصارف مستحبات از مال حرام استفاده نشود، چون اثر وضعي آن

براي ميزبان و ميهمانان محو نمي شود، و حتي در قيامت ميهمانان مي توانند شاكي شوند كه چرا به مال حرام دعوت كرديد و توفيق عبادت خالصانه را از ما دريغ كرديد.)

افراد موفق، آشكارا و شرافتمندانه، مسئوليت وضع كنوني خود را به گردن مي گيرند. افراد موفق، پادشهائيكه در زندگي دريافت مي كنند دليل خدمات خود مي دانند افراد موفق، يك برنامه منظم وزمانبندي شده دارند و كار امروز را به فردا موكول نمي كنند.

افراد موفق، براي انجام امور روزمره خود، كارهائي را كه الويت بيشتر دارند اول شروع مي كنند و اگر وقت كم بياورند، مقداري از كارهاي خود را كه از درجه كمتري بر خوردار است به ديگران واگذار مي كنند تا انجام شود و زمان را مديريت مي كنند كه از اتلاف وقت جلوگيري شود.

افراد موفق، به مشكلات و شكستها بعنوان فرصتي براي كسب تجربه، و خلاقيت و مهارتهاي آينده و تجربه و سرمايه نگاه مثبت دارند (نه اينكه عوامل منفي، او را به ياس و نواميدي بكشاند) افراد موفق، به سلامت خود و اطرافيان توجه دارندو در اين راستا از استراحت و ورزش و مسافرتهاي مفيد و صحبتهاي دلچسب و تقويت كننده روحي به خود و ديگران كوتاهي نمي كنند افراد موفق با افراد خوشبين و موفق و منطقي معاشرت دارند (و عمر عزيز خود را صرف افراد نادان احمق نمي كنند و در اين راستا از تكرار تجربه پرهيز مي كنند)

افراد موفق از تجارب گذشته پند مي گيرند و از خاطرات خوش گذشته لذت مي برند هدفهايي را كه براي آينده رصد مي كنند، كه موجب فعاليت روزانه آنها مي گردد. (نه آروزهاي دست نيافتني) و مرگ را آخرين مرحله زندگي نمي دانند و طوري زندگي مي كنند

كه مردم آرزوي معاشرت با آنها را دارند و اگر دار فاني را لبيك گفتند مردم با تاثر و تاسف و گريه از خاطرات خوب و بيادماندني، از او ياد مي كنند.

شما هم مي توانيد فردي موفق و كامياب در دارين باشيد اگر اراده ئي آهنين و عزمي استوار و استمدادي از حضرت حق و ائمه اطهار داشته باشيد.

كه رمز آن عمل به واجبات و ترك محرمات و رعايت اخلاق نيكو است و...

اين جهان همچون درخت است اي گرام

ما بر او چون ميوه هاي نيم خام

سخت گيرد خامها مر شاخ را

چون كه خامي در نشايد كاخ را

چون بِبُخْت و گشت شيرين لب گزان

سست گيرد شاخها را بعد از آن

سختگيري و تعصب خامي است

تا جنيني كارخون آشامي است

قول ديگر بايد با تو گفتنش

با تو روح القدس گويد ني، منش

ج

تذكرات پاياني در موفقيت و هدف:

همانطوريكه مُسْكَراتْ انسان را از وضع عادي خارج مي كند و او را ديوانه مي گرداند، سُكر مال و قدرت و مقام و مدح ديگران اگر ظرفيت نباشد انسان را به سُكر مي اندازد

سُكر قدرت چه بدني چه مالي چه مقامي چه علمي يا مدحي يا شبابي باشد باعث شخصيت كاذب در اجتماع مي شود و افراد لايق وخادم را كه لياقت شايسته اي در احراض موقعيتهاي اجتماعي دارند به كنار زده و بجاي ايشان افراد متملق و چاپلوس و فرصت طلب و رياكار را به ميدان مي آورد، بلعم بائور عالمي بود كه بيماران را شفا مي داد ولي در مقام امتحان لغزيد چون دچار سُكر شد. امام معصوم را به لقب اميرالمومنين شخصي صدا كرد و حضرت او را امتناع دادند كه اين لقب فقط مربوط به مولي الموحدين حضرت

علي عليه السلام است.

افراد موفق كساني هستند كه از يك خودآگاهي واقعي برخوردارند، آنها در برابر پيش آمدهاي ناگوار، نيازي به داروهاي آرام بخش ندارند. (و از نماز و روزه بجاي دارو كمك مي گيرند، چون تمام كارهاي انسان واعمالي كه متوجه انسان مي شود، تابع نماز است، حرف و كار بد، بي حجابي، ريا، و … تابع نماز است، بنابراين هرچه نيرو و وقت براي نماز سرمايه گذاري كنيد در دنيا و آخرت ارزش دارد كه گفته اند موقع اداي نماز فكر كنيد آخرين نماز است كه ميخوانيد)

افراد موفق خود را بخوبي با مسائل و مشكلات زندگي تطبيق مي دهند. افراد موفق خود را مي شناسند و مي دانند كه هستند، چه عقيده اي دارند و نسبت به عقيده شان پايبند و به خود متكي هستند. نه به وام و ديگران. افراد موفق در حال زندگي مي كنند (نه در گذشته يا آينده) در اولين ملاقات ابتداً نام خود را بزبان آورده و خود را معرفي مي كند و با ارج نهادن به نام خود، عادت مي كند براي خود ارزشي قائل شود. و در اين راستا از سوال كردن از ديگر افراد حتي المقدور پرهيز مي كند، و براي شكم كمترين ارزش را قائل است.

افراد موفق از كساني كه تقدير مي كنند با كلمه ساده ومودبانه متشكرم جواب مي دهند.

افراد موفق هنگام شركت در كلاس يا سخنراني و صفوف و كنفرانسها در جلوترين جايگاه مي نشينند و در صورت امكان بحث كوچكي در جلسه خواهند داشت.

افراد موفق افراشته و مقتدرانه با حالت آرام و گامهاي بلند راه مي روند (نه مبتكرانه)

و با زبان لَيِنْ و مثبت و منطقي صحبت مي كنند و لبخندي بر لبان دارند.

بهترين اعمال نزد

خداوند حفظ زبان است. بيشتر گناهان فرزند آدم از زبان اوست. «هر كه مردم از زبان او بترسند از اهل جهنم است» (رسول اكرم «ص»)

با توجه به حديث فوق انسان مي تواند بسياري از گناهان روزمره را كاهش دهد» زيرا هر مصيبت و گرفتاري ناشي از انجام گناه است. و بيشتر گناهان از زبان است كه چهل گناه را براي زبان شمرده اند كه عبارتست از:

1- دروغ گفتن

2- غيبت كردن

3- تهمت زدن

4- فحش و ناسزا گفتن

5- تعنه زدن

6- مسخره كردن

7- زخم زبان زدن

8- سخن چيني كردن

9- عيب جويي كردن

10- شايعه پراكني

11- اظهار حسد و بخل

12- بامكر و حيله سخن گفتن

13- بدخلقي

14- آبروريزي

15- نا اميد كردن ديگران

16- دل شكستن

17- كسي را به نام بد صدا كردن

18- خشونت در گفتار

19- شوخي با نامحرم

20- تملق و چاپلوسي

21- سرزنش بي جا

22- ريا در گفتار

23- كبر در گفتار

24- شهادت به ناحق دادن

25- فرياد زدن بي جا

26- بدزباني در معاشرت با مردم

27- امر به منكر

28- نهي از معروف

29- فاش كردن اسرار مردم

30- بدعت در دين

31- تحريف در دين

32- حكم به ناحق دادن

33- قسم به دروغ

34- وعده دروغ دادن

35- رنجاندن مومن

36- خبري را نادانسته گفتن

37- مزاح زياد از حد

38- تصديق كفر و شرك

39- لعنت كردن مردم

40- تقليد صداي كسي براي مسخره كردن

«پس در گفتار و سخن خود چنان گوي كه گناهان فوق نباشد»

معصوم مي فرمايند: هَلِ اَلْدِينْ اِلاّ اَلْحُبِ وَ اَلْبُغْض آيا دين غير از دوستي (با دوستان چهارده معصوم) و دشمني (با دشمنان چهارده معصوم) است ولي بايد توجه داشته باشيم كسي كه محبت كسي را به دل دارد از اوامر و نواحي آن اطاعت مي كند و شيطان و هواي نفس را مقدم بر دستورات خداوند و چهارده معصوم نمي دارد و در اين راستا

هر چه معرفت بيشتر باشد، اطاعت و پيروي دقيق تر و كاملتر خواهد بود. لذا مُهم نيست ما چند بهار زندگي مي كنيم بلكه مهم آنست كه زندگي بهاري داشته باشيم.

بساط عمر نيزد به زحمت چيدن

چه چيدني است كه ناچيده بايد برچيدن

چنان بساط عمل پهن كن در اين دنيا

كه دست و پا نكني گُم بوقت برچيدن

****

عاقبت خاك برد حسن جمال من و تو

خوب و بدمي گذردواي بحال من وتو

امروز قرعه بنام من و فردا دگريست

مال دنيا نشود، سدِ ره مرگ كسي

سود حاصل از كسب و كار

سود حاصل از درآمدها متفاوت است

مثلاً ، كشاورزي كه با زحمات زياد اقدام به كشت و زرع مي كند يا باغداري كه تا زمان برداشت حاصله خود زحمات طاقت فرسائي را متحمل مي شود و وقتي كه صرف كرده، نسبت به سرمايه گذاري خود، در مقايسه با واسطه گري كه جنس را از يك دست خريده و بدست ديگري بفروشد متفاوت است.

همينطور، خرده فروشي نسبت به عمده فروشي و يا تجارت داخلي با تجارت خارجي متفاوت است، رستورانها و يا نانوائيها نسبت به وزني كه بايستي به مشتري ارائه دهند و كيفيت پخت و بهداشت با نرخ مصوب دولت مسئوليت دارند.در قراردادها آنچه شفاهاً يا كتباً گفته و نوشته شده طرفين مسئوليت در وفاي بعهد دارند و اگر استادي بصورت روز مزد، كاري را قبول به انجام كرد، ديگر انتظارات جانبي مثل نهار و صبحانه و غيره را نبايد داشته باشد، اگرچه كارفرما بميل خود حاضر به انجام آنها شد آن خود مسئله ديگري است بهرحال اگرچه در كسب و كارهاي خرده فروشي بين 10٪-7٪ و در بعضي تا 20٪ مي رسد و در عمده فروشي از ٪4-2٪ مي باشد ولي

در بازار اسلام بطور قاطع نمي توان درصدي را منظور نموده و ضمن رعايت وجدان و انصاف فروشندگان رقابت بين توليدكنندگان و فروشندگان خود تا حدودي قيمت اجناس را مشخص مي كند، از طرف ديگر نوعاً خريداران بنا را برمزنه يا استعلام قيمت قرار مي دهند، در ميان كسبه عزيز افرادي هستند كه علاوه بر رعايت انصاف چنانچه جنسي را قبلاً ارزانتر از حال خريداري كرده اند، آنهارا به قيمت قبلي با سودمتفاوت مي فروشند و جنس جديد گران خريد را با منفعت متعارف جديد مي فروشد، لذا رعايت انصاف و شعار آنچه براي خود نمي پسندي براي ديگران مپسند را در همه امور زندگي رعايت مي كنند.

مرحوم پدرم كه كسب و كار ضعيفي داشت، مي گفت: يك جُو انصاف داشتن براي آخرت بهتر است از دو دريا ثروت داشتن در دنيا كه فاقد انصاف و مُروت باشد.

كساني كه مي خواهند محبوب القلوب ديگران باشند به گفته پيامبر اعظم الشان اسلام بايستي

1- ايمان كامل داشته باشند.

2- سخاوت داشته باشند.

3- اخلاق نيكو داشته باشند.

كه ايمان كامل خود شامل موارد زير است

1- در انجام واجبات و ترك محرمات از ملايمت، ملامت كنندگان اَبائي نداشته باشيد.

2- اگر كاري كه انجام مي دهيد و در خفا است كه اگر ديگران بفهمندند، شرمنده مي شويد، آن كار را انجام ندهيد.

3- در امور زندگي از دستورات خداوند و عقل پيروي كنيد نه از شيطان و جهل در مكتب شيعه ثروت زياد مطرح نيست، درآمد پاك و صحيح مطرح است و بستگي دارد كه به ثروت چگونه بينديشيد، چون ثروت و مقام و جمال موقتي است و آنچه باقي مي ماند اعمال ماست.

زندگي صحنه يكتاي هنرمندي ماست

هركسي نغمه خود خواند

و از صحنه رود

صحنه پيوسته بجاست

خرم آن نغمه كه مردم بسپارند بياد.

آنچه مربوط به دنياست در دنيا باقي مي ماند و آنچه جاويدان است همراه ماست پس بيائيد، خاطره اي خوش براي ديگران و توشه اي نيكو براي خود آماده بسازيم.

نام نيكو گر بماند ز آدمي

به از او ماند سراي روزگار

بنام خداوند شب هاي تار

خداوند انديشه و كسب و كار

خداوند يكتاي روزي رسان

همان خالق قادر مهربان

بدان كار سرمايه زندگي است

تلاشت براي خداي بندگي است

تو همت كن و كسب روزي نما

به اميد بركت همان از خدا

اگر روزي ات اي جوان شد حلال

دگر در دو گيتي نداري ملال

اگر نيَّتَت كار پاكي بود

به افلاك انساني حاكي بود

تو اي دوست اخلاص كن بهر كار

كه راضي شود از تو پروردگار

تو از رشوه وباج پرهيز كن

دلت را ز ايمان، تو لبريز كن

جهادي بودي در ره كردگار

اگر از ريا دور شد كسب و كار

تو انفاق كن مال خود را ز مهر

ز تو شاد گردد خداي سپهر

عبادت بود كار همدلي

تو هم پيروي كن ز مولا علي

تو هم سروري مي كني در بهشت

اگر دور گشتي ز اعمال زشت

ختم كلام، يادم باشد، يادت باشد

يادم باشد، يادت باشد، حرفي نزيم كه دلي بلرزد و خطي ننويسيم كه كسي را آزار دهد.

يادم باشد، يادت باشد، راجع به چيزهايي كه اطلاعات كافي ندارم اظهار نظر نكنم.

يادم باشد، يادت باشد، جواب كينه را با كمتر از مهر و جواب دورنگي را با كمتر از صداقت ندهيم.

يادم باشد، يادت باشد، فاصله حق و باطل فقط 4 انگشت است ديدن و شنيدن.

يادم باشد، يادت باشد، از چشمه درس خروش بگيريم و از آسمان درس پاك زيستن.

يادم باشد، يادت باشد، داشته هايم را ببينم نه نداشته هايم

را و هيچگاه از راستي نترسم.

يادم باشد، يادت باشد، براي درس گرفتن و درس دادن به دنيا آمده ام نه براي تكرار اشتباهاتم.

يادم باشد، يادت باشد، هرچه را براي خود نمي پسنديم براي ديگران نيز نپسندم.

يادم باشد، يادت باشد، مسائل زيادي وجود دارد كه عليرغم ميل من است ولي مجبورم كه با آنها كنار بيايم.

يادم باشد، يادت باشد، گره تنهايي و دلتنگي هر كسي فقط به دست خودش باز مي شود.

يادم باشد، يادت باشد، هميشه راست بگويم اگرچه به ضررم باشد.

يادم باشد، يادت باشد، در مسائل جمعي مشاركت نموده و خودمرا كنار نكشم.

يادم باشد، يادت باشد، خداوند 2 گوش داده است و 1 دهان يعني بيشتر گوش بدهم و كمتر حرف بزنم.

يادم باشد، يادت باشد، هرگاه ارزش زندگي يادم رفت در چشمان حيوان بي زباني كه به سوي قربانگاه ميرود زل بزنم تا به مفهوم بودن پي ببرم.

با خالق هستي

آنگاه كه تنها شدي و در جستجوي يك تكيه گاه مطمئن هستي بر من توكل نما. (نمل 79)

آنگاه كه نوميدي برجانت پنجه افكنده و رها نمي شوي به من اميدوار باش. (زمر 53)

آنگاه كه سرمست زندگي دنيا و مغرور به آن شدي به ياد قيامت باش(فاطر 5)

آنگاه كه در پي تعالي و كمال هستي نيتت را پاك و الهي كن.(فاطر 29 و 30)

آنگاه كه دوست داري به آرزويت برسي به درگاهم دعاكن تا اجابت نمايم.(غافر، 60)

آنگاه كه دوست داري كسي همواره به يادت باشد به ياد من باش كه من همواره به ياد تو هستم.(بقره152)

آنگاه كه دوست داري با من هم سخن شوي نماز رابه ياد من بخوان(طه 14)

آنگاه كه روحت تشنه راز و نياز است آهسته مرا

بخوان

(اعراف 55)

آنگاه كه شيطان همواره در پي وسوسه توست به من پناه ببر.(مومنون 97)

آنگاه كه لغزشها روحت را آرزده ساخت در توبه به روي تو باز است.(قصص 98)

والسلام علي من اتبع الهدي

الحقير عباسعلي حقيقي زاده 15/1/88

تولد امام حسن عسكري (ع)

منابع:

1_ اطلاعات شخصي و توفيق الهي

2_ كتاب حق الناس حاج آقا محمود اكبري

3_ بهداشت رواني محيط كار و زندگي

4_ مكاسب حوزه علميه

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109