تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه

تالیف: محمد بن الحسن الحر العاملی

تحقیق: محمدرضا الحسینی الجلالی

ص: 2

بسم الله الرحمن الرحیم

ص: 3

ص: 4

فَضَالَةَ بْنِ أَیُّوبَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ سُلَیْمَانَ جَمِیعاً عَنْ مُرَّةَ مَوْلَی (مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ) (1) قَالَ: صَاحَ أَهْلُ الْمَدِینَةِ إِلَی مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ فِی الِاسْتِسْقَاءِ فَقَالَ لِیَ انْطَلِقْ إِلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَسَلْهُ مَا رَأْیُکَ فَإِنَّ هَؤُلَاءِ قَدْ صَاحُوا إِلَیَّ فَأَتَیْتُهُ فَقُلْتُ لَهُ فَقَالَ لِی قُلْ لَهُ فَلْیَخْرُجْ قُلْتُ مَتَی یَخْرُجُ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ یَوْمَ الْإِثْنَیْنِ- قُلْتُ کَیْفَ یَصْنَعُ قَالَ یُخْرِجُ الْمِنْبَرَ ثُمَّ یَخْرُجُ یَمْشِی کَمَا یَمْشِی (2) یَوْمَ الْعِیدَیْنِ- وَ بَیْنَ یَدَیْهِ الْمُؤَذِّنُونَ فِی أَیْدِیهِمْ عَنَزُهُمْ حَتَّی إِذَا انْتَهَی إِلَی الْمُصَلَّی یُصَلِّی بِالنَّاسِ رَکْعَتَیْنِ بِغَیْرِ أَذَانٍ وَ لَا إِقَامَةٍ ثُمَّ یَصْعَدُ الْمِنْبَرَ فَیَقْلِبُ رِدَاءَهُ فَیَجْعَلُ الَّذِی عَلَی یَمِینِهِ عَلَی یَسَارِهِ وَ الَّذِی عَلَی یَسَارِهِ عَلَی یَمِینِهِ ثُمَّ یَسْتَقْبِلُ الْقِبْلَةَ فَیُکَبِّرُ اللَّهَ مِائَةَ تَکْبِیرَةٍ رَافِعاً بِهَا صَوْتَهُ ثُمَّ یَلْتَفِتُ إِلَی النَّاسِ عَنْ یَمِینِهِ فَیُسَبِّحُ اللَّهَ مِائَةَ تَسْبِیحَةٍ رَافِعاً بِهَا صَوْتَهُ ثُمَّ یَلْتَفِتُ إِلَی النَّاسِ عَنْ یَسَارِهِ فَیُهَلِّلُ اللَّهَ مِائَةَ تَهْلِیلَةٍ رَافِعاً بِهَا صَوْتَهُ ثُمَّ یَسْتَقْبِلُ النَّاسَ فَیَحْمَدُ اللَّهَ مِائَةَ تَحْمِیدَةٍ ثُمَّ یَرْفَعُ یَدَیْهِ فَیَدْعُو ثُمَّ یَدْعُونَ فَإِنِّی لَأَرْجُو أَنْ لَا تَخِیبُوا قَالَ فَفَعَلَ فَلَمَّا رَجَعْنَا (3) قَالُوا هَذَا مِنْ تَعْلِیمِ جَعْفَرٍ.

وَ

فِی رِوَایَةِ یُونُسَ (4)

فَمَا رَجَعْنَا حَتَّی أَهَمَّتْنَا أَنْفُسُنَا.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ (5)

وَ کَذَا الَّذِی قَبْلَهُ.

*******

ترجمه:

غلام خالد گفت اهل مدينه بناله در آمده رفتند پيش محمّد بن خالد(فرماندار مدينه)و تقاضاى طلب باران كردند. قرة گفت خالد بمن امر كرد كه برو پيش حضرت صادق بگو نظر شما چيست اينها بناله و فغان پيش من آمده اند.مأموريت را انجام دادم فرمود بگو براى طلب باران خارج شود.عرض كردم چه وقت؟فرمود:روز دوشنبه.گفتم چكار بكند؟ فرمود منبر را بيرون ببرند بعد پياده خارج مى شود همان طورى كه روز عيد قربان و عيد فطر ميرود در جلو در او اذان گويان در حالى كه نيزه كوتاهى شبيه عصا در دست دارند حركت مى كنند تا بجايگاه نماز برسند در آنجا دو ركعت نماز بدون اذان و اقامه مى خواند بعد بالاى منبر ميرود رداى خود را چپه مى پوشد طرف راست را بطرف چپ و طرف چپ را بطرف راست ميپوشد رو بقبله مى ايستد با صداى بلند صد تكبير ميگويد بعد متوجه جمعيت طرف راست خود شده با صداى بلند صد مرتبه سبحان اللّٰه. ميگويد بعد متوجه جمعيت طرف چپ شده صد مرتبه لا اله الا اللّٰه. ميگويد با صداى بلند سپس رو بمردم نموده صد مرتبه الحمد للّٰه. ميگويد بعد از آن دست بلند نموده دعا مى كند مردم نيز دعا ميكنند اميدوارم كه نااميد نشوند. گفت همين كار را كرد وقتى برگشتيم مردم ميگفتند اين طريقه طلب باران را حضرت صادق داده.

عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یُکَبِّرُ فِی الْعِیدَیْنِ وَ الِاسْتِسْقَاءِ فِی الْأُولَی سَبْعاً وَ فِی الثَّانِیَةِ خَمْساً وَ یُصَلِّی قَبْلَ الْخُطْبَةِ وَ یَجْهَرُ بِالْقِرَاءَةِ.

(1)

*******

ترجمه:

على عليه السّلام فرمود:روش رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله و سلّم اين بود كه، براى نماز عيد فطر و قربان و نماز باران تكبير مى گفت.در نماز اول هفت تكبير و در نماز دوم پنج تكبير،و نماز را قبل از خطبه و با قرائت بلند مى خواند.

یَوْمَ الْجُمُعَةِ- قَالَ یَوْمَ الْإِثْنَیْنِ- فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص أَتَانِی الْبَارِحَةَ فِی مَنَامِی وَ مَعَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع- وَ قَالَ یَا بُنَیَّ انْتَظِرْ یَوْمَ الْإِثْنَیْنِ- فَابْرُزْ إِلَی الصَّحْرَاءِ وَ اسْتَسْقِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ سَیَسْقِیهِمْ إِلَی أَنْ قَالَ فَلَمَّا کَانَ یَوْمُ الْإِثْنَیْنِ خَرَجَ إِلَی الصَّحْرَاءِ وَ مَعَهُ الْخَلَائِقُ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی الْخُرُوجِ یَوْمَ الْإِثْنَیْنِ (1) وَ أَمَّا الْخُرُوجُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقَدْ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ عُمُوماً (2) وَ هُوَ مَا دَلَّ عَلَی فَضْلِهِ وَ شَرَفِهِ وَ اسْتِحْبَابِ الدُّعَاءِ فِیهِ وَ اشْتِمَالِهِ عَلَی سَاعَةِ الْإِجَابَةِ.

*******

ترجمه:

از حضرت عسگرى حسن بن على از پدر بزرگوارش على بن محمد از پدر بزرگوارش محمد بن على مروى است كه فرمود چون مأمون حضرت رضا(عليه السّلام)را وليعهد خود قرار داد باران آسمان حبس شد پس از اين جهت بعضى حاشيه نشينان مجلس مأمون و دشمنان حضرت رضا(عليه السّلام)ميگفتند كه نظر كنيد به بينيد كه چون على بن موسى(عليهما السّلام)آمد و وليعهد ما شد خدا باران را از ما حبس كرد و اين خبر بمأمون رسيد و بر او گران آمد بحضرت رضا(عليه السّلام)عرض كرد كه باران از آسمان باز ايستاده است خدا را ميخوانى و دعا ميكنى كه باران بباراند بر مردم حضرت رضا(عليه السّلام)فرمود بلى عرض كرد چه زمان اين عمل را انجام دهى و در آن وقت روز جمعه بود حضرت فرمود در روز دو شنبه چه رسول خدا(صلّى الله عليه و آله)در شب گذشته بخواب من آمد و امير المؤمنين(عليه السّلام)با او بود فرمود اى پسر من صبر كن تا روز دو شنبه و در آن روز با مردم بصحرا بشتابيد و طلب باران كن بدرستى كه حقتعالى باران بايشان عطا كند و مردم را خبر بده بآنچه حقتعالى بتو بنماياند و مردم از حال خود آگاه نباشند تا اينكه علم مردم بفضل و مكان تو در نزد پروردگار تو زياد شود پس چون كه روز دوشنبه در آمد آن جناب در صبح آن روز روى بصحرا نهاد و خلائق بيرون آمدند

مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی رَفَعَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ (1) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ سُئِلَ الصَّادِقُ ع وَ ذَکَرَ الْحَدِیثَ (2).

*******

ترجمه:

محمّد بن يحيى در روايت مرفوعه اى گويد: از امام صادق عليه السّلام از علّت برگردانيدن رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله عباى خود را در هنگام نماز استسقاء پرسيدند.

فرمود: از اين جهت كه علامتى ميان او و اصحابش باشد، كه خشكسالى به فراخى و سرسبزى دگرگون شد.

مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْبَرْقِیِّ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبِی الْبَخْتَرِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: مَضَتِ السُّنَّةُ أَنَّهُ لَا یُسْتَسْقَی إِلَّا بِالْبَرَارِی حَیْثُ یَنْظُرُ النَّاسُ إِلَی السَّمَاءِ وَ لَا یُسْتَسْقَی فِی الْمَسَاجِدِ إِلَّا بِمَکَّةَ.

وَ رَوَاهُ الْحِمْیَرِیُّ فِی قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنِ السِّنْدِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی الْبَخْتَرِیِّ (1)

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (2).

*******

ترجمه:

امیرالمؤمنین علیه السلام فرموده است: سنّت بر این قرار گرفت که فقط در صحراها می­توان طلب باران کرد جایی که مردم به آسمان بنگرند و نیز در هیچ مسجدی جز در مکّه نمی­توان طلب باران کرد.

أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْخُطْبَةُ فِی الِاسْتِسْقَاءِ قَبْلَ الصَّلَاةِ وَ تُکَبِّرُ فِی الْأُولَی سَبْعاً وَ فِی الْأُخْرَی خَمْساً.

قَالَ الشَّیْخُ الْعَمَلُ عَلَی الرِّوَایَةِ الْأُولَی وَ هَذِهِ الرِّوَایَةُ شَاذَّةٌ مُخَالِفَةٌ لِإِجْمَاعِ الطَّائِفَةِ الْمُحِقَّةِ وَ اسْتَدَلَّ بِمَا مَرَّ (1) وَ مَا دَلَّ عَلَی مُسَاوَاتِهَا لِصَلَاةِ الْعِیدِ (2) أَقُولُ: وَ یَحْتَمِلُ الْحَمْلُ عَلَی التَّقِیَّةِ لِمَا مَرَّ مِنْ أَنَّ عُثْمَانَ کَانَ یُقَدِّمُ الْخُطْبَةَ عَلَی صَلَاةِ الْعِیدِ (3) أَوْ عَلَی الْجَوَازِ هُنَا.

*******

ترجمه:

در روايت ابن مغيره آمده است (امام عليه السّلام فرمود): امام جماعت، در نماز استسقاء مانند نماز دو عيد در ركعت اوّل هفت مرتبه و در ركعت دوم پنج مرتبه تكبير مى گويد و نماز را پيش از خطبه به جا مى آورد....

وَ رَوَاهُ الْحِمْیَرِیُّ فِی قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ (1)

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی الْحُکْمِ الْأَخِیرِ فِی الدُّعَاءِ (2).

*******

ترجمه:

از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: به باران و ماه نو ماه اشاره نکنید زیرا خداوند این کار را ناپسند می­داند. -

نظرعلامه در بحار زیل حدیث

بیان

یحتمل أن یکون المراد الإشاره علی وجه التعجب کما یقال ما أحسن هذا الهلال و ما أغزر هذا المطر فإنه ینبغی أن یشتغل عندهما بالذکر و الدعاء أو المراد الإشاره و التوجه إلیهما حاله الدعاء بل ینبغی أن یستقبل القبله و یدعو و قد مر الکلام فیه.

**[ترجمه]شاید مقصود اشاره به صورت تعجب و اظهار شگفتی است چناچه گفته شود: عجب خوب ماه نوی است! یا عجب باران پرباری است! زیرا در موقع باران و دیدن هلال ماه سزاوار است به ذکر و دعا پرداخت. یا مقصود اشاره و رو کردن بدان­ها در هنگام دعا باشد، که درست نیست، بلکه شایسته است رو به قبله کرده و دعا کند. و در این باره سخن گفته شد.

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (1).

*******

ترجمه:

هرگاه خداوند متعال بر مردمى خشم بگيرد و بر ايشان عذاب نفرستد، اجناس آنهاگران و عمرشان كوتاه مى شود، بازرگانان آنها سود نمى برند، ميوه هايشان سالمنمى ماند، رودخانه هاى آنها پر آب نمى گردد، باران از آنها دريغ مى شود و بَدان آنانبر ايشان مسلّط مى گردند.

*******

ترجمه:

امام ششم علیه السّلام فرمودند که: شیوه علی علیه السّلام بود که در نخست باران می­ایستاد تا سر و ریش و جامه هایش خیس می­شدند و به او گفته می­شد: یا امیر المؤمنین، سرپناهی بجوی، سرپناهی بجوی، می­فرمود: این آب با عرش قریب العهد است، سپس آغاز حدیث می­کرد و می­فرمود: راستی زیر عرش دریائی است که روزی جانداران در آن است، و چون خدا از لطف خود خواهد هر چه خواست او است برایشان رویاند؛ بدو وحی کند و ببارد بدان چه او خواهد از آسمانی تا برسد به آسمان دنیا- ....

إِذَا سَقَطَ نَجْمٌ وَ طَلَعَ آخَرُ قَالُوا لَا بُدَّ أَنْ یَکُونَ عِنْدَ ذَلِکَ رِیَاحٌ وَ مَطَرٌ فَیَنْسُبُونَ کُلَّ غَیْثٍ یَکُونُ عِنْدَ ذَلِکَ إِلَی النَّجْمِ الَّذِی سَقَطَ حِینَئِذٍ فَیَقُولُونَ مُطِرْنَا بِنَوْءِ الثُّرَیَّا أَوِ الدَّبَرَانِ وَ نَحْوِ ذَلِکَ انْتَهَی وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ فِی آدَابِ السَّفَرِ فِی أَحَادِیثِ النُّجُومِ (1).

*******

ترجمه:

در معانى الاخبار بسند خود از امام باقر عليه السّلام روايت كرده كه سه چيز از عادات جاهليت است فخر بنسب،طعن در حسب،و باران خواستن بانواء. (يعنى از نجوم آسمان).

صدوق-ره-گفته:بسندى كه جمعى دانشمندان گفته اند انواء 28 ستاره اند كه مطالع آنها در دوره سال از چهار فصل معروف است در هر 13 شب يكى غروب كند و ديگرى در برابرش طلوع كند،و هر دو معلوم و نامدارند و در يك سال بگردند و باز ستاره نخست با سال نو برآيد،و عرب ميگفتند چون ستاره از آنها غروب كند و ديگرى برآيد ناچار باران و بادى بيايد،و هر بارانى را وابسته بدان ستاره دانستند كه غروب كرده و ميگفتند ما بنوء ثريا،و يا دبران،و يا سماك باران داريم،و همچنين سائر ستاره ها،و آن را نوء گفتند،چون بسقوط يكى در مغرب ديگرى در مشرق برآيد،و نائى هر چيزيست كه بسنگينى برخيزد و خدا فرمود «سنگين بار ميكرد شتران نيرومند را»76-القصص».

ص: 16

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ (1) بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحَسَنِ (2) الْمَرْوَزِیِّ عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنِ الْجَعْفَرِیِّ أَنَّهُ سَمِعَ الْعَبْدَ الصَّالِحَ ع یَقُولُ وَ ذَکَرَ نَحْوَهُ.

*******

ترجمه:

سليمان جعفرى گويد: امام كاظم عليه السّلام فرمود:

در شب بيست و يكم و شب بيست و سوم صد ركعت نماز بگزار كه در هر ركعت ده مرتبه سوره توحيد را بخوان.

وَ رَوَاهُ فِی الْمَجَالِسِ وَ الْأَخْبَارِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُبَیْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ (1)

وَ کَذَا الَّذِی قَبْلَهُ.

*******

ترجمه:

ابوحمزه ثُمالی از امام صادق علیه السلام روایت می کند که ایشان در حدیثی طولانی به ابوبصیر فرمود: شب قدر را در یکی از شبهای بیست و یکم و بیست و سوم طلب کن و در هر کدام از این شب­ها صد رکعت نماز بخوان و اگر توانستی

الْجَوْهَرِیِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ ع مِثْلَهُ (1).

*******

ترجمه:

امام باقر علیه السلام فرمودند: هر کس شب بیست و سوم ماه رمضان را احیا نماید و صد رکعت نماز در آن بخواند، خداوند روزی او را در دنیا گسترده می نماید و از شر دشمنانش کفایت می کند و نیز او را از غرق و منهدم شدن خانه و فرو ریختن سقف آن بر سر او و به سرقت رفتن کالایش و از شر درندگان به پناه خود در می آورد و بیم دو فرشته نکیر و منکر را از او باز می دارد و در حالی که نور او برای جمعیت می درخشد از قبر بیرون می آید و نامه عملش به دست راستش داده می شود و برای او دوری از آتش جهنم و گذشتن از صراط و ایمنی از عذاب نوشته و مقرر می شود و بدون حسابرسی وارد بهشت می گردد و در آن جا از همدمان پیامبران و صدیقان و گواهان و شایستگان می گردد و چه همدمان خوبی.

مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَسُئِلَ هَلْ یُزَادُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ فِی صَلَاةِ النَّوَافِلِ فَقَالَ نَعَمْ قَدْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یُصَلِّی بَعْدَ الْعَتَمَةِ فِی مُصَلَّاهُ فَیُکْثِرُ وَ کَانَ النَّاسُ یَجْتَمِعُونَ خَلْفَهُ لِیُصَلُّوا بِصَلَاتِهِ فَإِذَا کَثُرُوا خَلْفَهُ تَرَکَهُمْ وَ دَخَلَ مَنْزِلَهُ فَإِذَا تَفَرَّقَ النَّاسُ عَادَ إِلَی مُصَلَّاهُ فَصَلَّی کَمَا کَانَ یُصَلِّی فَإِذَا کَثُرَ النَّاسُ خَلْفَهُ تَرَکَهُمْ وَ دَخَلَ وَ کَانَ یَصْنَعُ ذَلِکَ مِرَاراً.

*******

ترجمه:

محمد بن یحیی گوید خدمت امام صادق علیه السلام بودم از او سوال شد آیا در ماه رمضان نماز مستحب زیاد میشود

حضرت فرمود بله بدرستیکه رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم بعد از نماز عشا نافله می خواند در محل نماز مردم پشت سر حضرت جمع میشدند با نماز آنحضرت نماز بخوانند ن وقتی زیاد میشدند وارد منزل می شد وقتی متفرق میشدند به محل نماز برمیگشت مثل همان نماز می خواند وقتی مردم جمع میشدند وارد منزل می شد بارها این کار را تکرار میفرمود

التَّلَّعُکْبَرِیِّ بِإِسْنَادِهِ إِلَی الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ مِثْلَهُ (1).

*******

ترجمه:

ابو حمزه ثمالی نقل کرد: علی بن حسین صلوات الله علیهما سراسر شب های ماه رمضان را به نماز می ایستاد و در وقت سحر این دعا را می خواند:

خدایا با عقوبت خود ادبم مکن و ...

الثَّلَاثِ فَقَدْ جَمَعَ أَفْضَلَ مَا أُعْطِیَتْ هَذِهِ الْأُمَّةُ فَقِیلَ کَیْفَ یَجْمَعُ بَیْنَ هَذِهِ الثَّلَاثِ فَقَالَ یُصَلِّی کُلَّ لَیْلَةٍ مِنْ لَیَالِی الْبِیضِ مِنْ هَذِهِ الثَّلَاثَةِ أَشْهُرٍ فِی اللَّیْلَةِ (الثَّالِثَةَ عَشْرَةَ) (1) رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ وَ هَذِهِ الثَّلَاثَ سُوَرٍ وَ فِی اللَّیْلَةِ الرَّابِعَةَ عَشْرَةَ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ وَ هَذِهِ الثَّلَاثَ سُوَرٍ وَ فِی اللَّیْلَةِ الْخَامِسَةَ عَشْرَةَ سِتَّ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ وَ هَذِهِ الثَّلَاثَ سُوَرٍ فَیَحُوزُ فَضْلَ هَذِهِ الْأَشْهُرِ الثَّلَاثَةِ وَ یُغْفَرُ لَهُ کُلُّ ذَنْبٍ سِوَی الشِّرْکِ.

*******

ترجمه:

سه ماه به اين امت داده شده است كه به هيچ يك از امت ها داده نشده است: رجب، شعبان و ماه رمضان

و سه شب به اين امت داده شده است كه به هيچ كس داده نشده است: شب سيزدهم، چهاردهم و پانزدهم از هر ماه

و سه سوره به اين امت داده شده است كه به هيچ يك از امت ها داده نشده است: سوره ى «يس» ، سوره ى «تَبارَكَ اَلَّذِي بِيَدِهِ اَلْمُلْكُ» و سوره ى «قُلْ هُوَ اَللّهُ أَحَدٌ».

بنابراين، هركس اين سه را جمع كند، برترين عطايايى را كه به اين امت داده شده است، جمع كرده است. عرض شد: چگونه انسان بين اين سه جمع كند؟

فرمود: در هريك از شب هاى بيض[5] از اين سه ماه نماز بخواند؛ يعنى در شب سيزدهم دو ركعت در هر ركعت سوره ى «فاتحة الكتاب» و سه سوره ى يادشده را بخواند،

و در شب چهاردهم چهار ركعت در هر ركعت سوره ى «فاتحة الكتاب» و سه سوره ى يادشده را بخواند،

و در شب پانزدهم شش ركعت نماز بخواند در هر ركعت سوره ى «فاتحة الكتاب» و سه سوره ى يادشده را بخواند،

فضيلت اين سه ماه را حايز گرديده و همه ى گناهان او به جز شرك به خدا آمرزيده مى گردد.

وَ رَوَاهُ ابْنُ طَاوُسٍ فِی الْإِقْبَالِ نَقْلًا مِنْ کِتَابِ ابْنِ أَبِی قُرَّةَ قَالَ وَ فِی رِوَایَةٍ أُخْرَی وَ ذَکَرَ الْحَدِیثَ (1) وَ

رَوَاهُ الْمُفِیدُ فِی الْمُقْنِعَةِ مُرْسَلًا عَنِ الصَّادِقِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ ذَکَرَ نَحْوَهُ إِلَی قَوْلِهِ مِنَ النَّارِ (2)

*******

ترجمه:

: هر کس در شب نیمه ماه رمضان صد رکعت نماز بخواند و در هر رکعت یک بار سوره حمد و ده بار «قُل هُوَ اللهُ أَحَد» را بخواند،که جمعا هزار قل هو الله می شود در روایت دیگر ذکر کرد: هر کس این نماز را بخواند، از دنیا نمی رود تا این که در خواب صد فرشته را می بیند؛ سی فرشته بشارت بهشت را به او می دهند و سی فرشته مژده ایمنی از آتش جهنم را به او می دهند و سی فرشته او را از گناه نگاه می دارند و ده فرشته به هر کس که بخواهد به او نیرنگ بزند، نیرنگ می زنند.

فِدَاکَ فَرَّجْتَ عَنِّی إِلَی أَنْ قَالَ فَکَیْفَ تَمَامُ الْأَلْفِ رَکْعَةٍ فَقَالَ تُصَلِّی فِی کُلِّ یَوْمِ جُمُعَةٍ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ- أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ- وَ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ لِابْنَةِ مُحَمَّدٍ ع- وَ تُصَلِّی بَعْدَ الرَّکْعَتَیْنِ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ لِجَعْفَرٍ الطَّیَّارِ- وَ تُصَلِّی فِی لَیْلَةِ الْجُمُعَةِ فِی الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع عِشْرِینَ رَکْعَةً وَ تُصَلِّی فِی عَشِیَّةِ الْجُمُعَةِ لَیْلَةِ السَّبْتِ- عِشْرِینَ رَکْعَةً لِابْنَةِ مُحَمَّدٍ ص ثُمَّ قَالَ اسْمَعْ وَ عِهْ وَ عَلِّمْ ثِقَاتِ إِخْوَانِکَ هَذِهِ الْأَرْبَعَ وَ الرَّکْعَتَیْنِ فَإِنَّهُمَا أَفْضَلُ الصَّلَوَاتِ بَعْدَ الْفَرَائِضِ فَمَنْ صَلَّاهَا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ أَوْ غَیْرِهِ انْفَتَلَ وَ لَیْسَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ ذَنْبٍ ثُمَّ قَالَ یَا مُفَضَّلَ بْنَ عُمَرَ تَقْرَأُ فِی هَذِهِ الصَّلَوَاتِ کُلِّهَا أَعْنِی صَلَاةَ شَهْرِ رَمَضَانَ- الزِّیَادَةَ مِنْهَا بِالْحَمْدِ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- إِنْ شِئْتَ مَرَّةً وَ إِنْ شِئْتَ ثَلَاثاً وَ إِنْ شِئْتَ خَمْساً وَ إِنْ شِئْتَ سَبْعاً وَ إِنْ شِئْتَ عَشْراً فَأَمَّا صَلَاةُ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع- فَإِنَّهُ یُقْرَأُ فِیهَا بِالْحَمْدِ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ وَ خَمْسِینَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ یُقْرَأُ فِی صَلَاةِ ابْنَةِ مُحَمَّدٍ ع- فِی أَوَّلِ رَکْعَةٍ الْحَمْدُ- وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِائَةَ مَرَّةٍ وَ فِی الرَّکْعَةِ الثَّانِیَةِ الْحَمْدُ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مِائَةَ مَرَّةٍ فَإِذَا سَلَّمْتَ فِی الرَّکْعَتَیْنِ سَبِّحْ تَسْبِیحَ فَاطِمَةَ ع إِلَی أَنْ قَالَ وَ قَالَ لِی تَقْرَأُ فِی صَلَاةِ جَعْفَرٍ- فِی الرَّکْعَةِ الْأُولَی الْحَمْدَ وَ إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ- وَ فِی الثَّانِیَةِ الْحَمْدَ وَ الْعَادِیَاتِ- وَ فِی الثَّالِثَةِ الْحَمْدَ وَ إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ- وَ فِی الرَّابِعَةِ الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- ثُمَّ قَالَ لِی یَا مُفَضَّلُ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ.

وَ رَوَاهُ الْمُفِیدُ فِی الْمُقْنِعَةِ عَنِ الْمُفَضَّلِ نَحْوَهُ (1).

*******

ترجمه:

.گوم666س

عَلَی صَلَاتِهِ الَّتِی کَانَ یُصَلِّیهَا قَبْلَ ذَلِکَ مُنْذُ أَوَّلِ لَیْلَةٍ إِلَی تَمَامِ عِشْرِینَ لَیْلَةً فِی کُلِّ لَیْلَةٍ عِشْرِینَ رَکْعَةً ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ مِنْهَا بَعْدَ الْمَغْرِبِ وَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ بَعْدَ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ وَ یُصَلِّی فِی الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ فِی کُلِّ لَیْلَةٍ ثَلَاثِینَ رَکْعَةً اثْنَتَیْ عَشْرَةَ مِنْهَا بَعْدَ الْمَغْرِبِ وَ ثَمَانِیَ عَشْرَةَ بَعْدَ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ وَ یَدْعُو وَ یَجْتَهِدُ اجْتِهَاداً شَدِیداً وَ کَانَ یُصَلِّی فِی لَیْلَةِ إِحْدَی وَ عِشْرِینَ مِائَةَ رَکْعَةٍ وَ یُصَلِّی فِی لَیْلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مِائَةَ رَکْعَةٍ وَ یَجْتَهِدُ فِیهِمَا.

*******

ترجمه:

777

إِحْدَاهُمَا.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ زُرْعَةَ مِثْلَهُ (1).

*******

ترجمه:

-(سماعه) گفت: از آن امام در بارۀ چند و چون نماز در ماه رمضان سؤال كردم، فرمود: همان گونه كه در غير اين ماه نماز مى گزارند، الا اينكه ماه رمضان را بر ساير ماهها فضيلتى هست كه بنده را ميسزد تا در تطوّع و اعمال مستحبّ خود بيفزايد، پس اگر دوست بدارد، و قدرت داشته باشد، در اول ماه تا بيست شب علاوه بر نمازهائى كه پيش از اين ميخوانده، هر شبى بيست ركعت اضافه كند، چنان كه دوازده ركعت از آن بيست ركعت را ما بين مغرب و تاريك شدن هوا، و هشت ركعت ديگر را بعد از تاريك شدن هوا بجا آورد، و پس از آن نماز شبى را كه پيش از اين ميخوانده طى هشت ركعت، و وتر را طىّ سه ركعت برگزار كند، به اين ترتيب كه دو ركعت بجا آورد، و سلام بگويد، و پس از آن بايستد و يك ركعت بپا دارد، و در اين ركعت اخير قنوت را بجا آورد، و اين همان وتر است. سپس دو ركعت فجر را تا وقت شكافته شدن فجر برگزار كند، كه مجموع آنها سيزده ركعت است. پس چون ده شب از ماه رمضان باقى بماند علاوه بر اين سيزده ركعت، در هر شبى سى ركعت نماز بگزارد، چنان كه بيست و دو ركعت آن را در ميان نماز مغرب و عشا، و هشت ركعت را بعد از تاريك شدن هوا بگزارد، و پس از آن سيزده ركعت نماز شب را بدان گونه كه براى تو وصف كردم انجام دهد، و در شبهاى بيست و يكم و بيست و سوّم در صورتى كه قادر باشد، در هر يك از آن دو شب صد ركعت علاوه بر آن سيزده ركعت ادا نمايد. و ميبايد كه در اين دو شب تا صبح بيدار بماند، زيرا مستحب است كه آن دو شب در دعا و تضرّع سپرى گردد، بدليل اينكه اميد ميرود كه شب قدر در يكى از آن دو شب باشد.

جُعِلْتُ فِدَاکَ فَإِنْ لَمْ أَقْوَ قَائِماً قَالَ فَجَالِساً قُلْتُ فَإِنْ لَمْ أَقْوَ جَالِساً قَالَ فَصَلِّ وَ أَنْتَ مُسْتَلْقٍ عَلَی فِرَاشِکَ.

*******

ترجمه:

888

کَانَ یُصَلِّیهَا فِیمَا مَضَی فِی کُلِّ لَیْلَةٍ بَعْدَ الْمَغْرِبِ دَخَلَ إِلَی بَیْتِهِ فَلَمَّا أَقَامَ بِلَالٌ الصَّلَاةَ لِلْعِشَاءِ الْآخِرَةِ خَرَجَ النَّبِیُّ ص فَصَلَّی بِالنَّاسِ فَلَمَّا انْفَتَلَ صَلَّی الرَّکْعَتَیْنِ وَ هُوَ جَالِسٌ کَمَا کَانَ یُصَلِّی کُلَّ لَیْلَةٍ ثُمَّ قَامَ فَصَلَّی مِائَةَ رَکْعَةٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ- وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ فَلَمَّا فَرَغَ مِنْ ذَلِکَ صَلَّی صَلَاتَهُ الَّتِی کَانَ یُصَلِّی کُلَّ لَیْلَةٍ فِی آخِرِ اللَّیْلِ وَ أَوْتَرَ فَلَمَّا کَانَ لَیْلَةُ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- فَعَلَ کَمَا کَانَ یَفْعَلُ قَبْلَ ذَلِکَ مِنَ اللَّیَالِی فِی شَهْرِ رَمَضَانَ- ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ بَعْدَ الْمَغْرِبِ وَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ رَکْعَةً بَعْدَ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ فَلَمَّا کَانَ لَیْلَةُ إِحْدَی وَ عِشْرِینَ اغْتَسَلَ حِینَ غَابَتِ الشَّمْسُ وَ صَلَّی فِیهَا مِثْلَ مَا فَعَلَ فِی لَیْلَةِ تِسْعَ عَشْرَةَ- فَلَمَّا کَانَ فِی لَیْلَةِ اثْنَتَیْنِ وَ عِشْرِینَ زَادَ فِی صَلَاتِهِ فَصَلَّی ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ بَعْدَ الْمَغْرِبِ وَ اثْنَتَیْنِ وَ عِشْرِینَ رَکْعَةً بَعْدَ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ فَلَمَّا کَانَتْ لَیْلَةُ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ- اغْتَسَلَ أَیْضاً کَمَا اغْتَسَلَ فِی لَیْلَةِ تِسْعَ عَشْرَةَ- وَ کَمَا اغْتَسَلَ فِی لَیْلَةِ إِحْدَی وَ عِشْرِینَ- ثُمَّ فَعَلَ مِثْلَ ذَلِکَ قَالُوا فَسَأَلُوهُ عَنْ صَلَاةِ الْخَمْسِینَ مَا حَالُهَا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ- فَقَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یُصَلِّی هَذِهِ الصَّلَاةَ وَ یُصَلِّی صَلَاةَ الْخَمْسِینَ عَلَی مَا کَانَ یُصَلِّی فِی غَیْرِ شَهْرِ رَمَضَانَ- وَ لَا یَنْقُصُ مِنْهَا شَیْئاً.

(1).

*******

ترجمه:

طط

++++

وَ عِشْرِینَ) (1)- فَإِنَّ الْمِائَةَ تُجْزِیکَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ ذَلِکَ سِوَی الْخَمْسِینَ وَ أَکْثِرْ مِنْ قِرَاءَةِ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ.

*******

ترجمه:

999

عِشْرِینَ رَکْعَةً ثَمَانِیَ بَیْنَ الْعِشَاءَیْنِ وَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ رَکْعَةً بَعْدَ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ وَ یُصَلِّی فِی الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ کُلَّ لَیْلَةٍ ثَلَاثِینَ رَکْعَةً یُضِیفُ إِلَی هَذَا التَّرْتِیبِ فِی لَیْلَةِ تِسْعَ عَشْرَةَ وَ لَیْلَةِ إِحْدَی وَ عِشْرِینَ- وَ لَیْلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ کُلَّ لَیْلَةٍ مِائَةَ رَکْعَةٍ وَ ذَلِکَ تَمَامُ الْأَلْفِ رَکْعَةٍ.

قَالَ وَ هِیَ رِوَایَةُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی قُرَّةَ فِی کِتَابِ عَمَلِ شَهْرِ رَمَضَانَ فِیمَا أَسْنَدَهُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ مَوْلَانَا الْجَوَادِ ع.

*******

ترجمه:

شیخ «مفید» -رحمه اللّه-در رساله «العزیّه» سخنى به این مضمون آورده است:

در 20 شب نخست ماه رمضان در هر شب 20 رکعت نماز می خوانى؛8 رکعت بین نماز مغرب و عشا و 12 رکعت بعد از نماز عشا و در دهه آخر در هر شب 30 رکعت. علاوه بر این، در شب نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوّم در هر شب 100 رکعت دیگر می خوانى. مجموع همه این نمازها 1000 رکعت می شود.»

مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فِیهَا الِابْتِدَاءُ بِصَلَاةِ نَوَافِلِ (1) شَهْرِ رَمَضَانَ وَ هِیَ أَلْفُ رَکْعَةٍ مِنْ أَوَّلِ الشَّهْرِ إِلَی آخِرِهِ بِتَرْتِیبٍ مَعْرُوفٍ فِی الْأُصُولِ عَنِ الصَّادِقِینَ ع قَالَ وَ فِی لَیْلَةِ النِّصْفِ مِنْهُ یُسْتَحَبُّ الْغُسْلُ وَ التَّنَفُّلُ بِمِائَةِ رَکْعَةٍ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ مِنْهَا الْحَمْدُ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ خَارِجَةً عَنِ الْأَلْفِ رَکْعَةٍ فَقَدْ وَرَدَ الْخَبَرُ فِی فَضْلِهِ أَمْرٌ جَسِیمٌ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (2) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ (3) وَ یَأْتِی مَا ظَاهِرُهُ الْمُنَافَاةُ وَ نُبَیِّنُ وَجْهَهُ (4) وَ فِی أَحَادِیثِ هَذِهِ النَّوَافِلِ اخْتِلَافٌ فِی الْکَمِّیَّةِ وَ الْکَیْفِیَّةِ وَ هُوَ مَحْمُولٌ عَلَی التَّخْیِیرِ أَوِ الْجَمْعِ وَ التَّعَدُّدِ.

*******

ترجمه:

مَأْخُوذٌ مِنْ کِتَابِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ الْحُسَیْنِ الْمَخْزُومِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ هَارُونَ الْکِنْدِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَشِیرٍ (1) عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مُوسَی عَنْ شَرِیکٍ عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ عَنِ الْحَارِثِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع أَنَّهُ سَأَلَهُ عَنْ فَضْلِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ عَنْ فَضْلِ الصَّلَاةِ فِیهِ فَقَالَ مَنْ صَلَّی فِی أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَدَاءِ وَ غَفَرَ لَهُ جَمِیعَ ذُنُوبِهِ وَ کَانَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مِنَ الْفَائِزِینَ وَ مَنْ صَلَّی فِی اللَّیْلَةِ الثَّانِیَةِ- أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ عِشْرِینَ مَرَّةً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ جَمِیعَ ذُنُوبِهِ وَ وَسَّعَ عَلَیْهِ (2) وَ کُفِیَ السُّوءَ سَنَةً (3) وَ مَنْ صَلَّی فِی اللَّیْلَةِ الثَّالِثَةِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- عَشْرَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ خَمْسِینَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- نَادَاهُ مُنَادٍ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَلَا إِنَّ فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ مِنْ عُتَقَاءِ اللَّهِ مِنَ النَّارِ وَ فُتِّحَتْ لَهُ أَبْوَابُ السَّمَاوَاتِ وَ مَنْ قَامَ تِلْکَ اللَّیْلَةَ فَأَحْیَاهَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ مَنْ صَلَّی فِی اللَّیْلَةِ الرَّابِعَةِ ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ عِشْرِینَ مَرَّةً رَفَعَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عَمَلَهُ تِلْکَ اللَّیْلَةَ کَعَمَلِ سَبْعَةِ أَنْبِیَاءَ مِمَّنْ بَلَّغَ رِسَالاتِ رَبِّهِ وَ مَنْ صَلَّی فِی اللَّیْلَةِ الْخَامِسَةِ- رَکْعَتَیْنِ بِمِائَةِ مَرَّةٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ (4) فَإِذَا فَرَغَ صَلَّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ مِائَةَ مَرَّةٍ زَاحَمَنِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَی بَابِ الْجَنَّةِ- وَ مَنْ صَلَّی فِی اللَّیْلَةِ السَّادِسَةِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ- وَ تَبَارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ- فَکَأَنَّمَا صَادَفَ لَیْلَةَ الْقَدْرِ- وَ مَنْ صَلَّی فِی اللَّیْلَةِ السَّابِعَةِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِ

ص: 38

رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ ثَلَاثَ عَشْرَةَ مَرَّةً بَنَی اللَّهُ لَهُ فِی جَنَّةِ عَدْنٍ قَصْرَیْ ذَهَبٍ وَ کَانَ فِی أَمَانِ اللَّهِ تَعَالَی إِلَی شَهْرِ رَمَضَانٍ مِثْلِهِ وَ مَنْ صَلَّی فِی اللَّیْلَةِ الثَّامِنَةِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (1) عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ سَبَّحَ أَلْفَ تَسْبِیحَةٍ فُتِّحَتْ لَهُ أَبْوَابُ الْجِنَانِ الثَّمَانِیَةُ یَدْخُلُ مِنْ أَیِّهَا شَاءَ وَ مَنْ صَلَّی فِی اللَّیْلَةِ التَّاسِعَةِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- قَبْلَ (2) الْعِشَاءَیْنِ سِتَّ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ وَ آیَةَ الْکُرْسِیِّ سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ صَلَّی عَلَی النَّبِیِّ خَمْسِینَ مَرَّةً صَعِدَتِ الْمَلَائِکَةُ بِعَمَلِهِ کَعَمَلِ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَدَاءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ مَنْ صَلَّی اللَّیْلَةَ الْعَاشِرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- عِشْرِینَ رَکْعَةً (یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ) (3) الْحَمْدَ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ثَلَاثِینَ مَرَّةً وَسَّعَ اللَّهُ عَلَیْهِ رِزْقَهُ وَ کَانَ مِنَ الْفَائِزِینَ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ إِحْدَی عَشْرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ عِشْرِینَ مَرَّةً لَمْ یَتْبَعْهُ ذَلِکَ الْیَوْمَ ذَنْبٌ وَ إِنْ جَهَدَ الشَّیْطَانُ جُهْدَهُ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ ثَلَاثِینَ مَرَّةً أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ الشَّاکِرِینَ وَ کَانَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مِنَ الْفَائِزِینَ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ ثَلَاثَ عَشْرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ خَمْساً وَ عِشْرِینَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَی الصِّرَاطِ کَالْبَرْقِ الْخَاطِفِ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ أَرْبَعَ عَشْرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- سِتَّ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ إِذَا زُلْزِلَتْ ثَلَاثِینَ مَرَّةً هَوَّنَ اللَّهُ عَلَیْهِ سَکَرَاتِ الْمَوْتِ وَ مُنْکَراً وَ نَکِیراً- وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ النِّصْفِ مِنْهُ مِائَةَ رَکْعَةٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ صَلَّی أَیْضاً أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی الْأَوَّلَتَیْنِ مِائَةَ مَرَّةٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ الثِّنْتَیْنِ الْأَخِیرَتَیْنِ خَمْسِینَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ وَ لَوْ کَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ وَ رَمْلِ عَالِجٍ

ص: 39

وَ عَدَدَ نُجُومِ السَّمَاءِ وَ وَرَقِ الشَّجَرِ فِی أَسْرَعَ مِنْ طَرْفَةِ عَیْنٍ مَعَ مَا لَهُ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْمَزِیدِ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ سِتَّ عَشْرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- اثْنَتَیْ عَشْرَةَ رَکْعَةً یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ أَلْهَیکُمُ التَّکَاثُرُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ مَرَّةً خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ وَ هُوَ رَیَّانُ یُنَادِی بِشَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حَتَّی یَرِدَ الْقِیَامَةَ- فَیُؤْمَرَ بِهِ إِلَی الْجَنَّةِ بِغَیْرِ حِسَابٍ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ سَبْعَ عَشْرَةَ مِنْهُ رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِی الْأُولَی مَا تَیَسَّرَ بَعْدَ فَاتِحَةِ الْکِتَابِ- وَ فِی الثَّانِیَةِ مِائَةَ مَرَّةٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مِائَةَ مَرَّةٍ أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ أَلْفِ (1) حَجَّةٍ وَ أَلْفِ عُمْرَةٍ وَ أَلْفِ غَزْوَةٍ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ ثَمَانَ عَشْرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ خَمْساً وَ عِشْرِینَ مَرَّةً لَمْ یَخْرُجْ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّی یُبَشِّرَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ- بِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَاضٍ عَنْهُ غَیْرُ غَضْبَانَ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ تِسْعَ عَشْرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- خَمْسِینَ رَکْعَةً یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ إِذَا زُلْزِلَتْ خَمْسِینَ مَرَّةً لَقِیَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ (2) کَمَنْ حَجَّ مِائَةَ حَجَّةٍ وَ اعْتَمَرَ مِائَةَ عُمْرَةٍ وَ قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ سَائِرَ عَمَلِهِ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ عِشْرِینَ ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ (3) غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ إِحْدَی وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ فُتِّحَتْ لَهُ سَبْعُ سَمَاوَاتٍ وَ اسْتُجِیبَ لَهُ الدُّعَاءُ مَعَ مَا لَهُ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْمَزِیدِ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ اثْنَتَیْنِ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ فُتِّحَتْ لَهُ ثَمَانِیَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ- یَدْخُلُ مِنْ أَیِّهَا شَاءَ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ (4) فُتِّحَتْ لَهُ أَبْوَابُ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ اسْتُجِیبَ دُعَاؤُهُ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ أَرْبَعٍ وَ عِشْرِینَ مِنْهُ ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِیهَا مَا یَشَاءُ کَانَ لَهُ مِنَ الثَّوَابِ کَمَنْ حَجَّ وَ اعْتَمَرَ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ خَمْسٍ وَ عِشْرِینَ مِنْهُ ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِیهَا الْحَمْدَ وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- کَتَبَ اللَّهُ لَهُ ثَوَابَ الْعَابِدِینَ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ سِتٍّ وَ عِشْرِینَ مِنْهُ ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ (5) فُتِّحَتْ لَهُ سَبْعُ سَمَاوَاتٍ

ص: 40

وَ اسْتُجِیبَ لَهُ الدُّعَاءُ مَعَ مَا لَهُ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْمَزِیدِ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ سَبْعٍ وَ عِشْرِینَ مِنْهُ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ تَبَارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ (1)- فَإِنْ لَمْ یَحْفَظْ تَبَارَکَ فَخَمْسٌ وَ عِشْرُونَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ لِوَالِدَیْهِ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ ثَمَانٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- سِتَّ رَکَعَاتٍ بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ- وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ آیَةِ الْکُرْسِیِّ- وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ- وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ صَلَّی عَلَی النَّبِیِّ ص غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ تِسْعٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- رَکْعَتَیْنِ بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ وَ عِشْرِینَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- مَاتَ مِنَ الْمَرْحُومِینَ وَ رُفِعَ کِتَابُهُ فِی أَعْلَی عِلِّیِّینَ وَ مَنْ صَلَّی لَیْلَةَ ثَلَاثِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- اثْنَتَیْ عَشْرَةَ رَکْعَةً یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ- وَ عِشْرِینَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ یُصَلِّی عَلَی النَّبِیِّ (2) ص مِائَةَ مَرَّةٍ خَتَمَ اللَّهُ لَهُ بِالرَّحْمَةِ.

*******

ترجمه:

از حارث روایت شده است که از امام علی علیه السلام درباره فضیلت ماه رمضان و فضیلت نماز در آن سؤال کرد، حضرت در پاسخ فرمود:

هر که در اولین شب ماه رمضان چهار رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک بار حمد و پانزده بار قل هو الله أحد بخواند، خداوند تعالی برابر پاداش راستگویان و شهدا را به او ببخشد و تمام گناهان او را بیامرزد و در روز قیامت از رستگاران باشد.

و هر که در شب دوم ماه رمضان چهار رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و بیست مرتبه إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ بخواند، خداوند تمام گناهان او را بیامرزد و روزی او را فراخ گرداند و بدی آن سال را از او کفایت فرماید.

هر که در شب سوم ماه رمضان ده رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و پنجاه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند، هاتفی از سوی خداوند عزوجلّ ندا دهد که آگاه باشید که فلان پسر فلان از جانب خدا از آتش دوزخ آزاد گشته و درهای آسمان ها به روی او گشوده شده است. و هر که آن شب برخیزد و آن را احیا دارد، خداوند گناهان او را بیامرزد.

و هر که در شب چهارم ماه رمضان هشت رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و بیست إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ بخواند، خداوند در آن شب عمل او را به مانند عمل هفت تن از پیامبران که رسالات پروردگار خویش را ابلاغ کرده اند، بالا می برد.

و هر که در شب پنجم دو رکعت نماز بگزارد با صد قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ، در هر رکعت پنجاه مرتبه و چون از نماز فارغ شد صد مرتبه بر پیامبر صلی الله علیه و آله صلوات فرستد، در روز قیامت بر در بهشت با من رقابت کند.

و هر که در شب ششم ماه رمضان چهار رکعت نماز بخواند: در هر رکعت یک حمد و تَبَارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ بخواند، گویی که با شب قدر مصادف شده است.

هر کس در شب هفتم ماه مبارک رمضان چهار رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و سیزده إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ بخواند، خداوند در بهشت عدن دو قصر زرین برای او بنا نهد و تا ماه رمضان بعدی در امان خدای تعالی باشد.

هر کس در شب هشتم ماه رمضان دو رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک مرتبه حمد و یازده مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند و هزار تسبیح بگوید، درهای هشتگانه بهشت بر او گشوده میشود و از هر کدام که بخواهد وارد آن شود.

هر کس در شب نهم ماه رمضان بین نماز مغرب و عشا شش رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک مرتبه حمد و هفت مرتبه آیه الکرسی بخواند و پنجاه مرتبه بر پیامبر صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد، فرشتگان عمل او را مانند عمل راستگویان و شایستگان بالا می برند.

و هر که در شب دهم ماه رمضان بیست رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و سی قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند، خداوند تعالی روزی او را فراخ گرداند و از رستگاران گردد .

هر که در شب یازدهم ماه رمضان دو رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و بیست إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ بخواند، در آن روز گناهی در پی اش نباشد؛ هر چند که شیطان تمام تلاشش را کند.

هر که در شب دوازدهم ماه رمضان هشت رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و سی إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ بخواند، خداوند تعالی ثواب شاکران را به او عطا فرماید و در روز قیامت از رستگاران باشد.

هر که در شب سیزدهم ماه رمضان چهار رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک فاتحه و بیست و پنج قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند، در روز قیامت همچون آذرخشی رباینده و سریع از صراط عبور کند.

هر که در شب چهاردهم ماه رمضان شش رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک مرتبه حمد و سی مرتبه زلزال بخواند، خداوند سختی مرگ و نکیر و منکر را بر او آسان کند.

هر کس در شب نیمه رمضان صد رکعت نماز بگزارد، در هر رکعت یک حمد و ده قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند و همچنین چهار رکعت نیز بخواند که در دو رکعت اول صد قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و در دو رکعت دوم پنجاه مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند، خداوند گناه او را سریع تر از یک چشم بر هم زدن بیامرزد؛ هر چند که به تعداد کف دریا و شن های بیابان عالج و تعداد ستارگان آسمان و برگ درختان باشد، به علاوه پاداش بیشتری که در نزد خداوند دارد.

هر که در شب شانزدهم ماه رمضان دوازده رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و دوازده أَلْهَیکُمُ التَّکَاثُرُ بخواند، از قبر خویش شاداب بیرون آید و گواهی لا اله الا الله را سر داده تا این که وارد عرصه قیامت شود و دستور داده می شود که او را بدون حساب به بهشت برند.

هر که شب هفدهم ماه رمضان دو رکعت نماز بگزارد که در رکعت اول بعد از فاتحه الکتاب هر چه خواست بخواند و در رکعت دوم صد بار قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند و صد مرتبه لا إله إلا الله بگوید، خداوند ثواب یک میلیون حج و یک میلیون عمره و هزار غزوه را برایش بنویسد .

و هر که شب هجدهم ماه رمضان چهار رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت بعد از حمد بیست و پنج بار إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ بخواند، از دنیا بیرون نرود تا این که فرشته مرگ به او بشارت دهد که خداوند از او خشنود است و خشمناک نیست.

و هر که شب نوزدهم ماه رمضان پنجاه رکعت نماز بگزارد: در هر رکعت یک حمد و پنجاه بار إِذَا زُلْزِلَتْ بخواند، خداوند را در روز قیامت دیدار کند به مانند کسی که صد بار حج و صد بار عمره به جا آورده و خداوند سایر اعمال او را از او بپذیرد.

هر که در شب بیستم ماه رمضان هشت رکعت نماز بگزارد و هر سوره ای که می خواهد در آن بخواند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را بیامرزد.

هر که در شب بیست و یکم ماه رمضان هشت رکعت نماز بگزارد، هفت آسمان بر او گشوده می شود و دعایش مستجاب گردد [به علاوه پاداش بیشتری که نزد خداوند است].

هر که در شب بیست و دوم ماه رمضان هشت رکعت نماز بگزارد، هشت در بهشت بر او گشوده می شود تا از هر در که بخواهد وارد شود.

هر که در شب بیست و سوم ماه رمضان هشت رکعت نماز بگزارد، درهای آسمان های هفتگانه بر او گشوده شود و دعایش مستجاب شود.

هر که در شب بیست و چهارم این ماه هشت رکعت نماز بگزارد و هر سوره ای که بخواهد در آن بخواند، ثوابی همچون ثواب کسی که حج و عمره به جای آورده نصیبش گردد.

هر که در شب بیست و پنجم ماه رمضان هشت رکعت نماز بگزارد و در آن یک حمد و ده قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند، خداوند ثواب عبادت پیشگان را برای او بنویسد.

هر که در شب بیست و ششم ماه رمضان هشت رکعت نماز بگزارد که در هر رکعت یک حمد و صد قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند، هفت آسمان به روی او گشوده می شود، به علاوه پاداش بیشتری که نزد خداوند دارد .

هر کس در شب بیست و هفتم ماه رمضان چهار رکعت نماز با فاتحه و یک تَبَارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ بخواند و اگر تبارک را حفظ نبود بیست و پنج بار قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند، خداوند او و پدر و مادرش را بیامرزد.

هر کس در شب بیست و هشتم ماه رمضان شش رکعت نماز با فاتحه و ده آیه الکرسی و ده إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ و ده قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند و بر پیامبر صلی الله علیه و آله صلوات فرستد، خداوند او را بیامرزد.

هر کس در شب بیست و نهم ماه رمضان دو رکعت نماز با فاتحه و بیست قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند، از رحمت شدگان باشد و نامه اعمالش در علیین بالا رود.

هر کس در شب سی ام ماه رمضان دوازده رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت یک فاتحه الکتاب و بیست قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند و صد مرتبه بر پیامبر صلی الله علیه و آله درود فرستد، خداوند عاقبت او را به رحمت ختم فرماید.

الْوَلِیدِ عَنْ سَعْدٍ عَنْ أَبِی طَیْبَةَ عَنْ کِرْدِینٍ (1) عَنِ الرَّبِیعِ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ عَنِ النَّبِیِّ ص عَنْ جَبْرَئِیلَ عَنْ إِسْرَافِیلَ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ: مَنْ صَلَّی فِی آخِرِ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- عَشْرَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ یَقُولُ فِی رُکُوعِهِ وَ سُجُودِهِ عَشْرَ مَرَّاتٍ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ یَتَشَهَّدُ فِی کُلِّ رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ یُسَلِّمُ فَإِذَا فَرَغَ مِنْ آخِرِ عَشْرِ رَکَعَاتٍ قَالَ بَعْدَ فَرَاغِهِ مِنَ التَّسْلِیمِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ أَلْفَ مَرَّةٍ فَإِذَا فَرَغَ مِنَ الِاسْتِغْفَارِ سَجَدَ وَ یَقُولُ فِی سُجُودِهِ یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِیمَهُمَا یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا إِلَهَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلَاتَنَا وَ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا (2)- فَإِنَّهُ لَا یَرْفَعُ رَأْسَهُ مِنَ السُّجُودِ حَتَّی یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُ ثُمَّ ذَکَرَ ثَوَاباً جَزِیلًا.

*******

ترجمه:

روایتی است از جعفر بن محمد دوریستی در کتاب الحسنی به سند خود نقل کرده است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: هر کس در شب آخر ماه رمضان ده رکعت نماز بخواند، به این صورت که در هر رکعت یک بار فاتحه الکتاب و ده بار «قل هو الله احد» بخواند و در رکوع و سجده ده بار بگوید: «سبحان الله و الحمدالله و لااله الا الله و الله اکبر» و در هر دو رکعت، تشهد و سلام بگوید و وقتی ده رکعت را به پایان برد، بعد از سلام نماز هزار بار استغفرالله بگوید و وقتی استغفار را به پایان برد، سجده کند و در حال سجده بگوید: ای زنده ای پاینده، ای شکوهمند ای بزرگوار، ای رحمت گستر و مهربان در دنیا و آخرت، ای خدای اولین و آخرین، گناهان ما را بیامرز و نماز و روزه و شب زنده داری های ما را بپذیر.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: به کسی که به حق، مرا به پیامبری برانگیخت سوگند یاد می کنم، جبرئیل به نقل از اسرافیل و او به نقل از پروردگار تبارک و تعالی خبر داد، همین که شخص سر از سجده بر می دارد، خداوند او را می آمرزد و اعمال او در ماه رمضان را می پذیرد.

أَقُولُ: هَذَا مَحْمُولٌ عَلَی أَنَّهُ کَانَ یَتْرُکُهَا مُدَّةً لِیُعْلِمَ عَدَمَ وُجُوبِهَا وَ یَفْعَلُهَا مُدَّةً لِیُعْلِمَ اسْتِحْبَابَهَا کَمَا تَقَدَّمَ (1) فَیُحْمَلُ عَلَی أَنَّهُ لَوْ کَانَ خَیْراً لَا یَجُوزُ تَرْکُهُ لَمْ یَتْرُکْهُ وَ نَظِیرُهُ الْأَحَادِیثُ الْوَارِدَةُ فِی نَافِلَةِ الْعِشَاءِ (2).

*******

ترجمه:

و ابن مسكان از حلبى روايت كرده است كه مى گفت: از امام صادق عليه السّلام راجع به نماز در ماه رمضان سؤال كردم، پس فرمود: آن نماز سيزده ركعت است، كه نماز وتر و دو ركعت صبح قبل از فجر از آن جمله است. رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله اين چنين نماز مى گزارد، و من نيز بر اين گونه نماز مى گزارم و اگر كارى بهتر از اين مى بود رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله آن را وانميگذاشت.

أَوَی إِلَی فِرَاشِهِ لَا یُصَلِّی شَیْئاً إِلَّا بَعْدَ انْتِصَافِ اللَّیْلِ لَا فِی رَمَضَانَ وَ لَا فِی غَیْرِهِ.

أَقُولُ: قَدْ عَرَفْتَ أَنَّ مُعَارِضَاتِ هَذِهِ الْأَحَادِیثِ مُتَوَاتِرَةٌ بَلْ تَجَاوَزَتْ حَدَّ التَّوَاتُرِ کَمَا تَقَدَّمَ فِی الْأَبْوَابِ الثَّمَانِیَةِ (1) فَلَا بُدَّ مِنْ تَأْوِیلِهَا وَ قَدْ حَمَلَ الشَّیْخُ هَذِهِ الْأَحَادِیثَ عَلَی نَفْیِ الْجَمَاعَةِ فِی نَوَافِلِ رَمَضَانَ وَ اسْتَشْهَدَ بِمَا یَأْتِی (2) وَ یُمْکِنُ أَنْ یُرَادَ عَدَمُ اسْتِحْبَابِ الزِّیَادَةِ فِی النَّوَافِلِ الْمُرَتَّبَةِ أَوْ یُرَادَ نَفْیُ وُجُوبِ نَافِلَةِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ إِنْ ثَبَتَ الِاسْتِحْبَابُ بِمَا تَقَدَّمَ (3) وَ یَحْتَمِلُ الْحَمْلُ عَلَی نَفْیِ تَأَکُّدِ الِاسْتِحْبَابِ بِالنِّسْبَةِ إِلَی النَّوَافِلِ الْیَوْمِیَّةِ فَإِنَّهَا آکَدُ أَوْ عَلَی النَّسْخِ بِأَنَّهُ لَمْ یَکُنْ یُصَلِّی ثُمَّ صَارَ یُصَلِّیهَا أَوْ عَلَی نَفْیِ صَلَاةِ التَّرَاوِیحِ کَمَا یَفْعَلُهُ الْعَامَّةُ وَ یَحْتَمِلُ الْحَمْلُ عَلَی أَنَّهُ ع مَا کَانَ یُصَلِّی هَذِهِ النَّوَافِلَ فِی الْمَسْجِدِ بَلْ فِی الْبَیْتِ لِمَا مَرَّ (4) وَ یَأْتِی (5) وَ قَدْ حَمَلَهَا ابْنُ طَاوُسٍ فِی کِتَابِ الْإِقْبَالِ عَلَی التَّقِیَّةِ تَارَةً وَ عَلَی غَلَطِ الرَّاوِی أُخْرَی (6) وَ اسْتَدَلَّ بِمَا تَقَدَّمَ (7) مِنْ تَکْذِیبِ الرَّاوِی وَ الدُّعَاءِ عَلَیْهِ فِی حَدِیثِ ابْنِ مُطَهَّرٍ وَ یَحْتَمِلُ غَیْرُ ذَلِکَ.

*******

ترجمه:

جدم رسول خدا (صلی الله علیه وآله) بعد از نماز عشا به بستر مى رفت و نماز نمى خواند، مگر بعد از نيم شب. نه در ماه رمضان و نه در ساير ماهها.

إِلَّا أَنَّهُ ثِقَةٌ وَ إِرْسَالُهُ فِی قُوَّةِ الْمُسْنَدِ لِأَنَّهُ مِنْ أَعَاظِمِ الْعُلَمَاءِ انْتَهَی فَتُحْمَلُ رِوَایَةُ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ (1) عَلَی نَفْیِ تَأَکُّدِ الِاسْتِحْبَابِ أَوْ عَلَی مَا سِوَی هَذِهِ الزِّیَادَةِ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ.

*******

ترجمه:

تَرْکِهَا (1) لَتَفَرَّقَ عَنِّی جُنْدِی حَتَّی أَبْقَی وَحْدِی أَوْ قَلِیلٌ مِنْ شِیعَتِی إِلَی أَنْ قَالَ وَ اللَّهِ لَقَدْ أَمَرْتُ النَّاسَ أَنْ لَا یَجْتَمِعُوا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ إِلَّا فِی فَرِیضَةٍ وَ أَعْلَمْتُهُمْ أَنَّ اجْتِمَاعَهُمْ فِی النَّوَافِلِ بِدْعَةٌ فَتَنَادَی بَعْضُ أَهْلِ عَسْکَرِی مِمَّنْ یُقَاتِلُ مَعِی یَا أَهْلَ الْإِسْلَامِ غُیِّرَتْ سُنَّةُ عُمَرَ- یَنْهَانَا عَنِ الصَّلَاةِ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ تَطَوُّعاً وَ لَقَدْ خِفْتُ أَنْ یَثُورُوا فِی نَاحِیَةِ جَانِبِ عَسْکَرِی الْحَدِیثَ.

*******

ترجمه:

سليم بن قيس هلالى مى گويد:امير المؤمنين عليه السّلام خطبه خواند و خدا را سپاس و ستايش نمود،و سپس بر پيامبر صلّى اللّٰه عليه و آله و سلّم درود فرستاد و فرمود:همانا از دو خصلت بر شما هراسانم؛پيروى از هواى نفس و آرزوى طولانى...و فرمود:واليان پيش از من عمدا با پيامبر اكرم صلّى اللّٰه عليه و آله و سلّم به مخالفت برخاستند و پيمان او را شكستند و روش او را دگرگون ساختند،و اگر من بخواهم مردم را به ترك اين كردارهاى مخالف پيامبر صلّى اللّٰه عليه و آله و سلّم وادار كنم و آنان را بسوى حق بازگردانم و به همان روش كه در زمان پيامبر اكرم صلّى اللّٰه عليه و آله و سلّم بود تغييرشان دهم،همۀ لشكريانم از پيرامونم بپراكنند،تا آنكه من مى مانم با گروه اندكى از شيعيانم كه فضل مرا شناخته اند ...

بخدا سوگند كه من به مردم فرمان دادم در ماه رمضان همان نماز فريضه را به جماعت بخوانند،و به آنها اعلان داشتم كه جماعت در نماز نافله،بدعت است و دستور خدا نيست ولى فرياد گروهى از سربازانم كه همراه من با دشمن مى جنگيدند بلند شد.آنها فرياد مى زدند كه:اى مسلمانان سنّت عمر دگرگون شد،على ما را از نماز نافلۀ ماه رمضان باز مى دارد.و من ترسيدم كه مبادا در بخشى از سپاهم جنجالى بپا شود

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (1) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ فِی الْجَمَاعَةِ (2) وَ یَأْتِی مَا ظَاهِرُهُ الْمُنَافَاةُ (3).

*******

ترجمه:

امام رضا علیه السلام فرمود

....جایز نیست نماز تراویح را به جماعت

ص: 48

بِالنَّهَارِ وَ إِنْ شِئْتَ صَلَّیْتَهَا بِاللَّیْلِ.

*******

ترجمه:

- ابو بصير گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود:

رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله به جعفر بن ابى طالب عليه السّلام فرمود: اى جعفر! آيا چيزى به تو عطا نكنم؟ آيا عطيه اى به تو ندهم؟ آيا چيزى به تو نبخشم؟

جعفر به آن حضرت عرض كرد: بلى، اى رسول خدا!

مردم گمان كردند آن حضرت مى خواهد طلا، يا نقره به او عطا كند، به همين دليل براى تماشاى آن گرد آمدند.

پيامبر صلّى اللّه عليه و اله فرمود: من چيزى را به تو مى بخشم كه اگر هر روز آن را انجام دهى، براى تو از دنيا و آن چه در آن است، بهتر خواهد بود، و اگر آن را هردو روز يك بار انجام دهى، هر گناهى بين اين دو عمل مرتكب شده اى، بخشيده خواهد شد، و اگر در هر جمعه، يا در هر ماه و يا در هر سال يك بار اين نماز را بخوانى هر گناهى ميان آن ها مرتكب شده اى آمرزيده خواهد شد.

(نماز بدين گونه است كه) چهار ركعت نماز مى گزارى. پس از پايان قرائت، پانزده مرتبه مى گويى:«سبحان اللّه و الحمد للّه و لا إله إلاّ اللّه و اللّه أكبر». اين ذكر را در ركوع ده مرتبه، هنگامى كه سر از ركوع برمى دارى ده مرتبه. به هنگام سجده ده مرتبه، هنگامى كه سر از سجده برداشتى در ميان دو سجده ده مرتبه، و در سجدۀ دوم ده مرتبه و چون سر از سجده برداشتى در حالى كه نشسته اى پيش از آن كه برخيزى ده مرتبه بخوان.

پس در هر ركعت، هفتاد و پنج تسبيح و در چهار ركعت سيصد تسبيح مى شود كه مجموع تسبيح، تهليل، تكبير و تحميد هزار و دويست مى شود و چنان چه بخواهى مى توانى اين چهار ركعت نماز را در روز بخوانى، يا اگر بخواهى مى توانى آن را در شب به جا آورى.

..روایت دیگر ..

در روايت ابراهيم بن عبد الحميد آمده كه گويد: امام كاظم عليه السّلام فرمود:

در ركعت اوّل (بعد از حمد) سورۀ إِذٰا زُلْزِلَتِ و در ركعت دوّم وَ اَلْعٰادِيٰاتِ، و در ركعت سوم إِذٰا جٰاءَ نَصْرُ اَللّٰهِ، و در ركعت چهارم قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را مى خوانى.

عرض كردم: پاداش آن چيست؟

فرمود: اگر گناه او به اندازۀ ريگ هاى انباشته و متراكم باشد، خداوند همه را مى آمرزد.

آن گاه حضرتش به من نگاه كرد و فرمود: آن پاداش فقط براى تو و دوستان تو (يعنى خاصّ شيعيان) است.

مَتَی مَا صَلَّیْتَهُنَّ غُفِرَ لَکَ مَا بَیْنَهُنَّ إِنِ اسْتَطَعْتَ کُلَّ یَوْمٍ وَ إِلَّا فَکُلَّ یَوْمَیْنِ أَوْ کُلَّ جُمْعَةٍ- أَوْ کُلَّ شَهْرٍ أَوْ کُلَّ سَنَةٍ فَإِنَّهُ یُغْفَرُ لَکَ مَا بَیْنَهُمَا قَالَ کَیْفَ أُصَلِّیهَا قَالَ تَفْتَتِحُ الصَّلَاةَ ثُمَّ تَقْرَأُ ثُمَّ تَقُولُ خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً وَ أَنْتَ قَائِمٌ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ- فَإِذَا رَکَعْتَ قُلْتَ ذَلِکَ عَشْراً وَ إِذَا رَفَعْتَ رَأْسَکَ فَعَشْراً وَ إِذَا سَجَدْتَ فَعَشْراً وَ إِذَا رَفَعْتَ رَأْسَکَ فَعَشْراً وَ إِذَا سَجَدْتَ الثَّانِیَةَ عَشْراً وَ إِذَا رَفَعْتَ رَأْسَکَ عَشْراً فَذَلِکَ خَمْسٌ وَ سَبْعُونَ تَکُونُ ثَلَاثَةَ مِائَةٍ فِی أَرْبَعِ رَکَعَاتٍ فَهُنَّ أَلْفٌ وَ مِائَتَانِ وَ تَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ بِقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ.

*******

ترجمه:

بسطام از امام جعفر صادق علیه السلام روایت کرده است که مردی به ایشان گفت: فدایت شوم، آیا مرد، برادر خود را در آغوش می­کشد؟ فرمود: بله. رسول خدا در روزی که خیبر را فتح کرد، آگاه شد که جعفر آمده است. پس فرمود: «به خدا سوگند نمی­دانم به کدام یک از این دو بیشتر خوشحالم، به آمدن جعفر یا به فتح خیبر؟». گفت: طولی نکشید که جعفر آمد. پس رسول خدا صلی الله علیه و آله از جای برجست و او را در آغوش گرفت و میان دیدگان او را بوسید. پس آن مرد به او گفت: چهار رکعتی که شنیده­ام رسول خدا به جعفر دستور داد که آن را بخواند، - ماجرایش چه بود؟- حضرت پاسخ داد: وقتی جعفر به نزد پیامبر صلی ­اللّه ­علیه ­و آله آمد، پیامبر به او فرمود: «ای جعفر! آیا نمی­خواهی چیزی به تو دهم؟ آیا نمی­خواهی چیزی به تو عطا کنم؟ آیا نمی­خواهی چیزی به تو ببخشم؟». گفت: پس مردم بدان خیره گشتند و گمان بردند که پیامبر به او طلا یا نقره خواهد داد. جعفر پاسخ داد: البته ای رسول خدا. فرمود: چهار رکعت نماز بخوان که هرگاه آن را بخوانی، در فاصله میان آن­ها، آنچه واقع شود، خدا آن را می­آمرزد. اگر توانستی هر روز بخوان و اگر نتوانستی هر دو روز یا هر جمعه یا هر ماه، یا هر سال بخوان، که خدا برای تو آنچه را که میان آن دو واقع می­شود، مورد آمرزش قرار می­دهد. - . التهذیب 1: 176 - 175 -

گفت چگونه بخوانم؟

فرمود (نماز بدين گونه است كه) نماز را شروع میکنی . پس از پايان قرائت، پانزده مرتبه مى گويى:«سبحان اللّه و الحمد للّه و لا إله إلاّ اللّه و اللّه أكبر». اين ذكر را در ركوع ده مرتبه، هنگامى كه سر از ركوع برمى دارى ده مرتبه. به هنگام سجده ده مرتبه، هنگامى كه سر از سجده برداشتى در ميان دو سجده ده مرتبه، و در سجدۀ دوم ده مرتبه و چون سر از سجده برداشتى در حالى كه نشسته اى پيش از آن كه برخيزى ده مرتبه بخوان.پس در هر ركعت، هفتاد و پنج تسبيح و در چهار ركعت سيصد تسبيح مى شود كه مجموع تسبيح، تهليل، تكبير و تحميد هزار و دويست مى شود و قرائت کن در هر رکعت ُ قلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ.

**[ترجمه]

«21»

قب، المناقب لابن شهرآشوب فُتِحَ خَیْبَرُ فِی الْمُحَرَّمِ سَنَهَ سَبْعٍ وَ لَمَّا رَأَتْ أَهْلُ خَیْبَرَ عَمَلَ عَلِیٍّ علیه السلام قَالَ ابْنُ أَبِی الْحُقَیْقِ لِلنَّبِیِّ صلی الله علیه و آله انْزِلْ فَأُکَلِّمَکَ قَالَ نَعَمْ فَنَزَلَ وَ صَالَحَ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله عَلَی حَقْنِ دِمَاءِ مَنْ فِی حُصُونِهِمْ وَ یَخْرُجُونَ مِنْهَا بِثَوْبٍ وَاحِدٍ فَلَمَّا سَمِعَ أَهْلُ فَدَکٍ قِصَّتَهُمْ بَعَثُوا مُحَیَّصَهَ بْنَ مَسْعُودٍ إِلَی النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله یَسْأَلُونَهُ أَنْ یَسْتُرَهُمْ بِأَثْوَابٍ فَلَمَّا نَزَلُوا سَأَلُوا النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله أَنْ یُعَامِلَهُمُ الْأَمْوَالَ عَلَی النِّصْفِ فَصَالَحَهُمْ عَلَی ذَلِکَ وَ کَذَلِکَ فَعَلَ بِأَهْلِ خَیْبَرَ (2).

**[ترجمه]

مناقب ابن شهر آشوب: فتح خیبر در محرم سال هفتم هجری صورت گرفت. چون اهل خیبر کار علی علیه ­السّلام را مشاهده کردند، ابن ابی الحقیق به پیامبر گفت: می­آیم تا با تو سخن گویم. فرمود: «می­پذیرم». پس پایین و آمد و با پیامبر مصالحه کرد، به شرط آنکه جان ساکنان قلعه­ها حفظ شود و در عوض، آنان فقط با لباسی که بر تن دارند از آنجا خارج شوند. وقتی اهل فدک از جریان کار خیبریان آگاه شدند، محیصه بن مسعود را به سوی پیامبر فرستادند و از او ­خواستند، لباس­هایشان را بر تن ایشان باقی بگذارد (و از آنان نگیرد). ولی هنگامی که به نزد پیامبر آمدند از او خواستند که در مورد اموال ایشان به نصف اکتفا کند. پیامبر نیز بر این اساس با آنان مصالحه کرد که با اهل خیبر هم، چنین کرده بود.

رَأْسَکَ مِنَ الرُّکُوعِ فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ تَخِرُّ سَاجِداً فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ فِی سُجُودِکَ ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ مِنَ السُّجُودِ فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَخِرُّ سَاجِداً فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ مِنَ السُّجُودِ فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَنْهَضُ فَتَقُولُهُنَّ خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً ثُمَّ تَقْرَأُ الْفَاتِحَةَ وَ سُورَةً ثُمَّ تَرْکَعُ فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ مِنَ الرُّکُوعِ فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَخِرُّ سَاجِداً فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ مِنَ السُّجُودِ فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَسْجُدُ فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ مِنَ السُّجُودِ فَتَقُولُهُنَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَتَشَهَّدُ وَ تُسَلِّمُ ثُمَّ تَقُومُ فَتُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ أُخْرَاوَیْنِ تَصْنَعُ فِیهِمَا مِثْلَ ذَلِکَ ثُمَّ تُسَلِّمُ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع فَذَلِکَ خَمْسٌ وَ سَبْعُونَ مَرَّةً فِی کُلِّ رَکْعَةٍ ثَلَاثُ مِائَةِ تَسْبِیحَةٍ یَکُونُ ثَلَاثَ مِائَةِ مَرَّةٍ فِی الْأَرْبَعِ رَکَعَاتٍ أَلْفٌ وَ مِائَتَا تَسْبِیحَةٍ یُضَاعِفُهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ یَکْتُبُ لَکَ بِهَا اثْنَتَا (1) عَشْرَةَ أَلْفَ حَسَنَةٍ الْحَسَنَةُ مِنْهَا مِثْلُ جَبَلِ أُحُدٍ وَ أَعْظَمُ.

*******

ترجمه:

ابو حمزه ثمالى از امام محمّد باقر عليه السّلام روايت كرده كه آن حضرت فرمود: رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله به جعفر بن ابى طالب عليه السّلام فرمود: اى جعفر آيا تو را عطا نكنم (يا باصطلاح متداول فارسى: نمى خواهى تو را چيز عطا كنم) آيا تو را عطيّه اى ندهم، آيا تو را چيزى نبخشم يا نميخواهى تو را بخششى كنم، آيا نمازى بتو ياد ندهم كه اگر آن را بخوانى، هر چند از جبهه جنگ گريخته باشى كه گناه آن بر تو باندازه ريگ بهم فشرده بيابان و بعدد كف هاى درياها باشد همه اين گناهان بپاداش آن نماز بخشيده شود؟ جعفر پاسخ گفت: بلى يا رسول اللّٰه (بفرمائيد) آن حضرت فرمود: چهار ركعت نماز ميكنى هر گاه بخواهى، اگر خواستى هر شب، و اگر خواستى هر روز، و اگر خواستى جمعه اى تا جمعه ديگر (هفته اى يك بار) و اگر خواستى ماه به ماه، و چنانچه خواستى سالى يك بار آن را ميخوانى به اين ترتيب كه نماز را با تكبير احرام شروع مى كنى، آنگاه پانزده مرتبه ميگوئى: اللّٰه أكبر و سبحان اللّٰه و الحمد للّٰه و لا إله الا اللّٰه سپس حمد و سوره ميخوانى و به ركوع ميروى، و در ركوع خود ده بار همان ذكرها را تكرار ميكنى، و بعد سر از ركوع برميدارى و باز همان ذكرها را ده بار ديگر ميخوانى، و به سجود ميروى و در سجده ات ده بار ديگر همان ذكرها را ميخوانى، آنگاه سر از سجده برداشته و ده بار ديگر همان ذكرها را تكرار ميكنى، و باز به سجده ميروى و در هنگام سجود ده بار ديگر همان ذكر را ميخوانى، آنگاه سر از سجده برميدارى و باز ده بار همان ذكر را ميخوانى، سپس قيام مى كنى و پانزده بار آن ذكر را ميگوئى، بعد حمد و سوره را ميخوانى و به ركوع ميروى در ركوعت ده بار همان ذكر را ميگوئى، آنگاه از ركوع سر برميدارى و آن ذكر را ده بار ديگر ميخوانى، سپس به سجده ميروى و در سجده ات ده بار همان ذكر را ميگوئى، بعد سر از سجود برميدارى و باز ده مرتبه آن ذكر را تكرار ميكنى، و سپس به سجده دوم ميروى و در هنگام سجود ده بار ديگر همان ذكر را ميخوانى، و سر از سجده برميدارى و ده بار ديگر همان ذكر را تكرار ميكنى، آنگاه تشهد گفته و سلام نماز را ميگوئى، سپس برميخيزى و دو ركعت ديگر نماز مى كنى و در اين نماز نيز به همان ترتيب دو ركعت قبل عمل مى كنى و سلام ميدهى. امام باقر عليه السّلام فرمود: در هر ركعت هفتاد و پنج بار تسبيحات گفته مى شود كه هر كدام چهار تسبيح است و جمعاً سيصد تسبيح مى شود در هر ركعتى، و رويهم هزار و دويست تسبيح در چهار ركعت گفته مى شود، و خداوند عزّ و جلّ آنها را مضاعف مى سازد (و چنان كه وعده فرموده در برابر هر حسنه ده حسنه پاداش عطا ميفرمايد) بپاداش آنها براى تو دوازده هزار حسنه منظور مى كنند كه هر حسنه از آن در گرانى قدر مانند كوه احد و بزرگتر از آنست.

النَّاسُ حَوْلَهُ ثُمَّ قَالَ ابْتِدَاءً مِنْهُ یَا جَعْفَرُ قَالَ لَبَّیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ- قَالَ أَ لَا أَمْنَحُکَ أَ لَا أَحْبُوکَ أَ لَا أُعْطِیکَ فَقَالَ جَعْفَرٌ بَلَی یَا رَسُولَ اللَّهِ ص- فَظَنَّ النَّاسُ أَنَّهُ یُعْطِیهِ ذَهَباً أَوْ وَرِقاً فَقَالَ إِنِّی أُعْطِیکَ شَیْئاً إِنْ صَنَعْتَهُ کُلَّ یَوْمٍ کَانَ خَیْراً لَکَ مِنَ الدُّنْیَا وَ مَا فِیهَا وَ إِنْ صَنَعْتَهُ بَیْنَ (1) یَوْمَیْنِ غُفِرَ لَکَ مَا بَیْنَهُمَا أَوْ کُلَّ جُمْعَةٍ أَوْ کُلَّ شَهْرٍ أَوْ کُلَّ سَنَةٍ غُفِرَ لَکَ مَا بَیْنَهُمَا وَ لَوْ کَانَ عَلَیْکَ مِنَ الذُّنُوبِ مِثْلُ عَدَدِ النُّجُومِ وَ مِثْلُ وَرَقِ الشَّجَرِ وَ مِثْلُ عَدَدِ الرَّمْلِ لَغَفَرَهَا اللَّهُ لَکَ وَ لَوْ کُنْتَ فَارّاً مِنَ الزَّحْفِ صَلِّ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ تَبْدَأُ فَتُکَبِّرُ ثُمَّ تَقْرَأُ فَإِذَا فَرَغْتَ مِنَ الْقِرَاءَةِ قُلْتَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ- خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً فَإِذَا رَکَعْتَ قُلْتَهَا عَشْراً فَإِذَا رَفَعْتَ رَأْسَکَ مِنَ الرُّکُوعِ قُلْتَهَا عَشْراً فَإِذَا سَجَدْتَ قُلْتَهَا عَشْراً فَإِذَا رَفَعْتَ رَأْسَکَ مِنَ السُّجُودِ قُلْتَهَا عَشْراً فَإِذَا سَجَدْتَ قُلْتَهَا عَشْراً فَإِذَا رَفَعْتَ رَأْسَکَ مِنَ السُّجُودِ قُلْتَهَا عَشْراً وَ أَنْتَ جَالِسٌ قَبْلَ أَنْ تَقُومَ فَذَلِکَ خَمْسٌ وَ سَبْعُونَ تَسْبِیحَةً وَ تَحْمِیدَةً وَ تَکْبِیرَةً وَ تَهْلِیلَةً فِی کُلِّ رَکْعَةٍ ثَلَاثُ مِائَةٍ فِی أَرْبَعِ رَکَعَاتٍ فَذَلِکَ أَلْفٌ وَ مِائَتَانِ وَ تَقْرَأُ فِیهَا بِقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ.

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (2).

*******

ترجمه:

بدان هنگامی که خیبر فتح شد شخص مژده­رسان خبرِ آمدن جعفر بن ابی طالب علیه السلام از حبشه را برای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم آورد. پیامبر فرمود: نمی دانم از کدام­یک از این دو حادثه خوشحال­تر باشم؟ به آمدن جعفر یا به فتح خیبر.

طولی نکشید که جعفر وارد شد و رسول خدا او را کنار خود قرار داد و در آغوش کشید و میان دو چشمش را بوسید و مردم در اطراف او نشستند. سپس رسول اکرم صلّی اللَّه علیه و آله آغاز به سخن کرد و فرمود: ای جعفر! گفت: لبّیک یا رسول اللَّه فرمود: آیا نمی خواهی به تو عطیّه و هدیه و بخششی عطا نمایم؟ جعفر گفت: آری یا رسول اللَّه. مردم گمان کردند که پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه و آله به او طلا یا سند ارزشمندی می بخشد. فرمود: چیزی را به تو می بخشم که اگر هر روز آن را بجای آوری، برای تو از دنیا و آنچه در آن می­باشد بهتر است، و اگر هر دو روز یک بار بدان عمل کنی، خداوند گناه بین آن دو روزت را می آمرزد. و یا هر جمعه، یا هر ماه، یا هر سال، آن را انجام دهی، خداوند گناه بین آن­ها را می بخشد، حتی اگر گناهانی به اندازه تعداد ستارگان و مانند برگ درختان و مانند شمار شن­ها داشته باشی، خداوند آن را می­بخشد و حتی اگر از پیش­روی در هنگام جنگ گریخته باشی.

چهار رکعت نماز بخوان، به این صورت که نماز را آغاز می­کنی و تکبیر می­گویی سپس قرائت می­کنی و چون قرائت را به پایان بردی پانزده بار بگو: «سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر» و چون به رکوع رفتی ده بار می­گویی و چون از رکوع سر برداشتی ده بار می­گویی و وقتی به سجده رفتی ده بار می­گویی و چون از سجده سر برداشتی ده بار می­گویی و چون برای بار دوم به سجده رفتی ده بار می­گویی، و چون از سجده دوم سر برداشتی در حالت نشسته پیش از اینکه برخیزی ده بار می­گویی. و آن در مجموع هفتاد و پنج تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل در هر رکعت می­شود، که در هر چهار رکعت سیصد بار و در آن هزار و دویست بار(تسبیح و تحمید و تهلیل و تکبیر) است و در آن­ها سوره قل هو الله احد را می­خوانی.

و روایت شده: در رکعت اول از نماز جعفر سوره حمد و اذا زلزلت، و در رکعت دوم حمد و سوره والعادیات ضبحا و در رکعت سوم حمد و سوره اذا جاء نصر الله، و در رکعت چهارم حمد و سوره قل هو الله احد را بخوان و اگر عجله داشتی نماز را بدون تسبیح بخوان و بعدا تسبیح را قضا کن.

وَ رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُّ فَقَالَ وَ فِی رِوَایَةِ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ وَ ذَکَرَ مِثْلَهُ (1) أَقُولُ: وَ قَدْ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (2) وَ الْوَجْهُ فِی الْجَمْعِ التَّخْیِیرُ أَوِ الْجَمْعُ.

*******

ترجمه:

در روايت ابراهيم بن عبد الحميد آمده كه گويد: امام كاظم عليه السّلام فرمود:

در ركعت اوّل (بعد از حمد) سورۀ إِذٰا زُلْزِلَتِ و در ركعت دوّم وَ اَلْعٰادِيٰاتِ، و در ركعت سوم إِذٰا جٰاءَ نَصْرُ اَللّٰهِ، و در ركعت چهارم قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را مى خوانى.

عرض كردم: پاداش آن چيست؟

فرمود: اگر گناه او به اندازۀ ريگ هاى انباشته و متراكم باشد، خداوند همه را مى آمرزد.

آن گاه حضرتش به من نگاه كرد و فرمود: آن پاداش فقط براى تو و دوستان تو (يعنى خاصّ شيعيان) است.

مُوسَی الرِّضَا ع- عَنْ لَیْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ- فَقَالَ هِیَ لَیْلَةٌ یُعْتِقُ اللَّهُ فِیهِ الرِّقَابَ مِنَ النَّارِ وَ یَغْفِرُ فِیهَا الذُّنُوبَ الْکِبَارَ قُلْتُ فَهَلْ فِیهَا صَلَاةٌ زِیَادَةً عَلَی صَلَاةِ سَائِرِ اللَّیَالِی فَقَالَ لَیْسَ فِیهَا شَیْ ءٌ مُوَظَّفٌ وَ لَکِنْ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ تَتَطَوَّعَ فِیهَا بِشَیْ ءٍ فَعَلَیْکَ بِصَلَاةِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع- وَ أَکْثِرْ فِیهَا مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاءِ فَإِنَّ أَبِی ع کَانَ یَقُولُ الدُّعَاءُ فِیهَا مُسْتَجَابٌ قُلْتُ إِنَّ النَّاسَ یَقُولُونَ إِنَّهَا لَیْلَةُ الصِّکَاکِ قَالَ تِلْکَ لَیْلَةُ الْقَدْرِ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ.

وَ فِی الْأَمَالِی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ بْنِ إِسْحَاقَ مِثْلَهُ (1) وَ کَذَا فِی کِتَابِ فَضَائِلِ شَعْبَانَ (2).

*******

ترجمه:

از حسن بن على بن فضال مروى است كه گفت از حضرت على بن موسى الرضا(عليه السّلام)سؤال كردم از شب نيمۀ شعبان فرمود. شبى است كه حقتعالى بندها را از آتش آزاد ميكند و در آن شب گناهان كبيره را مى آمرزد عرض كردم آيا در اين شب نمازى زياده بر نماز در ساير شبها وارد شده است فرمود. در اين شب عملى موظف نشده است. و لكن اگر بخواهى عملى مستحب در آن بجا آورى نماز جعفر بن ابى طالب را در آن شب ميكنى و در آن شب بسيار ذكر خدا ميكنى و استغفار زياد ميكنى و دعاء بسيار ميخوانى پدر بزرگوارم فرمود كه دعاى در اين شب مستجاب است. عرض كردم كه مردم ميگويند اين شب شب برات است فرمود شب برات شب قدر است در ماه رمضان المبارك.

ع قَالَ: إِذَا کُنْتَ مُسْتَعْجِلًا فَصَلِّ صَلَاةَ جَعْفَرٍ مُجَرَّدَةً ثُمَّ اقْضِ التَّسْبِیحَ.

*******

ترجمه:

- و أبو بصير از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه فرمود: هر گاه شتاب و عجله داشتى پس نماز جعفر را تنها و بدون تسبيح بخوان و بعد تسبيحات را قضا كن.

ص: 62

یَقُولُ اللَّهُمَّ إِنْ کَانَ کَذَا وَ کَذَا خَیْراً لِی فِی دِینِی وَ دُنْیَایَ وَ عَاجِلِ أَمْرِی وَ آجِلِهِ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ یَسِّرْهُ لِی عَلَی أَحْسَنِ الْوُجُوهِ وَ أَجْمَلِهَا اللَّهُمَّ وَ إِنْ کَانَ کَذَا وَ کَذَا شَرّاً لِی فِی دِینِی أَوْ (1) دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی وَ عَاجِلِ أَمْرِی وَ آجِلِهِ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اصْرِفْهُ عَنِّی رَبِّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اعْزِمْ لِی عَلَی رُشْدِی وَ إِنْ کَرِهْتُ ذَلِکَ أَوْ أَبَتْهُ نَفْسِی.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی (2)

وَ

رَوَاهُ الْبَرْقِیُّ فِی الْمَحَاسِنِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی نَحْوَهُ (3) وَ کَذَا الَّذِی قَبْلَهُ إِلَّا أَنَّهُ قَالَ: مَرَّةً وَاحِدَةً

*******

ترجمه:

جابر گويد: امام باقر عليه السّلام فرمود:

على بن الحسين صلوات اللّه عليهما همواره و هرگاه ارادۀ كارى - مانند حجّ، عمره، خريد و فروش و آزاد كردن بنده - داشت، وضو مى ساخت و دو ركعت نماز استخاره مى گزارد و در آن دو ركعت (در ركعت اوّل) سورۀ حشر و (در ركعت دوم) سورۀ الرحمان مى خواند، پس از پايان دو ركعت مى نشست و سورۀ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلْفَلَقِ، قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلنّٰاسِ و قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را مى خواند، سپس مى گفت:

«اللّهمّ إن كان كذا و كذا خيرا لي في ديني و دنياي و عاجل أمري و آجله فصلّ على محمّد و آله و يسّره لي على أحسن الوجوه و أجملها اللّهمّ و إن كان كذا و كذا شرّا لي في ديني و دنياي و آخرتي و عاجل أمري و آجله فصلّ على محمّد و آله و اصرفه عنّي ربّ صلّ على محمّد و آله و اعزم لي على رشدي و إن كرهت ذلك أو أبته نفسي».

الرِّضَا ع جُعِلْتُ فِدَاکَ مَا تَرَی آخُذُ بَرّاً أَوْ بَحْراً فَإِنَّ طَرِیقَنَا مَخُوفٌ شَدِیدُ الْخَطَرِ فَقَالَ اخْرُجْ بَرّاً وَ لَا عَلَیْکَ أَنْ تَأْتِیَ مَسْجِدَ رَسُولِ اللَّهِ ص- وَ تُصَلِّیَ رَکْعَتَیْنِ فِی غَیْرِ وَقْتِ فَرِیضَةٍ ثُمَّ تَسْتَخِیرَ اللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ وَ مَرَّةً ثُمَّ تَنْظُرَ فَإِنْ عَزَمَ اللَّهُ لَکَ عَلَی الْبَحْرِ فَقُلِ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قالَ ارْکَبُوا فِیها بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَحِیمٌ (1) الْحَدِیثَ.

وَ رَوَاهُ الْحِمْیَرِیُّ فِی قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَسْبَاطٍ مِثْلَهُ (2).

*******

ترجمه:

على بن اسباط گويد: به امام رضا عليه السّلام گفتم: قربانت گردم! نظر شما (دربارۀ مسافرت) چيست؟ آيا از راه خشكى يا از راه دريايى روانه سفر شوم؛ زيرا راه ما ترسناك است و خطر بسيار دارد؟

فرمود: از راه خشكى بيرون رو، و ايرادى ندارد كه به مسجد رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله بروى و دو ركعت نماز در غير وقت نماز فريضه بگزارى، سپس صد و يك مرتبه از خداوند خير خود را بخواهى (يعنى بگويى: استخير اللّه). پس از آن بينديش اگر ارادۀ تو به راه دريايى تعلّق گرفت (از آن راه برو) و كلام خداوند عزّ و جلّ را (كه به نوح عليه السّلام در هنگام سوار شدن بر كشتى فرمود) بخوان: وَ قٰالَ اِرْكَبُوا فِيهٰا بِسْمِ اَللّٰهِ مَجْرٰاهٰا وَ مُرْسٰاهٰا إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ،

خَیْراً لِی فِی دِینِی وَ دُنْیَایَ فَیَسِّرْهُ لِی وَ اقْدِرْهُ (1) وَ إِنَّ کَانَ غَیْرَ ذَلِکَ فَاصْرِفْهُ عَنِّی- قَالَ مُرَازِمٌ فَسَأَلْتُهُ أَیَّ شَیْ ءٍ أَقْرَأُ فِیهِمَا فَقَالَ اقْرَأْ فِیهِمَا مَا شِئْتَ وَ إِنْ شِئْتَ فَاقْرَأْ فِیهِمَا بِقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ- وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ تَعْدِلُ ثُلُثَ الْقُرْآنِ.

وَ

رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَدِیدٍ عَنْ مُرَازِمٍ إِلَی قَوْلِهِ الْکَافِرُونَ (2).

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ (3) وَ کَذَا الَّذِی قَبْلَهُ وَ کَذَا حَدِیثُ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ وَ حَدِیثُ عَمْرِو بْنِ حُرَیْثٍ.

*******

ترجمه:

مرازم گويد: امام صادق عليه السّلام به من فرمود:

هرگاه يكى از شما بخواهد كارى انجام دهد، بايد دو ركعت نماز بگزارد، آن گاه حمد و ثناى خداوند را به جا آورد و بر محمّد و اهل بيت او صلوات فرستد. سپس اين دعا را بخواند:«اللّهمّ إن كان هذا الأمر خيرا لي في ديني و دنياي فيسّره لي و اقدره و إن كان غير ذلك فاصرفه عنّي».

از آن حضرت پرسيدم: در آن دو ركعت كدام سوره را بخوانم؟

فرمود: هرسوره اى كه مى خواهى بخوان، و اگر خواستى قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ و قُلْ يٰا أَيُّهَا اَلْكٰافِرُونَ را بخوان.

مَرَّةٍ یَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ- ثُمَّ یَدْعُو اللَّهَ بِمَا یَشَاءُ وَ یَسْأَلُهُ إِیَّاهُ کُلَّمَا (1) سَجَدَ فَلْیُفْضِ بِرُکْبَتَیْهِ إِلَی الْأَرْضِ یَرْفَعُ الْإِزَارَ حَتَّی یَکْشِفَهَا وَ یَجْعَلُ الْإِزَارَ مِنْ خَلْفِهِ بَیْنَ أَلْیَیْهِ (2) وَ بَاطِنِ سَاقَیْهِ.

*******

ترجمه:

:به نقل از کتاب حسین بن سعید از زراره از امام صادق علیه السلام روایت می­کند که ایشان در باره کاری که خواهنده آن از پروردگارش طلب می­کند، فرمود: در آن روز به شصت بینوا صدقه می­دهد که برای هر بینوا یک صاع با صاع پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است. و چون شب فرا برسد باید در یک سوم باقی مانده شب غسل کند و کمترین لباسی که هر کس در لباس پوشیدن بدان بسنده می­کند، بر تن می­کند جز اینکه با پوشیدن آن لباس شلواری (لُنگ) بر تن او باشد. سپس دو رکعت نماز می­خواند و چون پیشانی خود را در رکعت آخر برای سجده بر زمین نهاد، لا اله الا الله گفته و خداوند را تعظیم و تمجید می­گوید و گناهانش را به یاد آورده و به هر کدام از گناهان که می­داند اعتراف می­کند و آن گناهان را نام می­برد. سپس سرش را برمی­دارد و چون سرش را برای سجده دوم بر زمین می­نهد صد بار از خداوند استخاره می­کند و می­گوید: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ» سپس برای هر چیزی که می­خواهد خداوند را فرا خوانده و آن را از او طلب می­کند. و هر بار که به سجده رفت باید دو زانویش را بر زمین نهد و شلوارش را بالا می­برد تا دو زانویش را بیرون بیندازد و شلوار را از پشت، بین سُرین و میانه دو ساق پایش قرار دهد.

فُلَانَةَ افْعَلْ وَ فِی ثَلَاثٍ مِنْهَا بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ خِیَرَةٌ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ لِفُلَانِ بْنِ فُلَانَةَ لَا تَفْعَلْ- ثُمَّ ضَعْهَا تَحْتَ مُصَلَّاکَ ثُمَّ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ فَإِذَا فَرَغْتَ فَاسْجُدْ سَجْدَةً وَ قُلْ فِیهَا مِائَةَ مَرَّةٍ- أَسْتَخِیرُ اللَّهَ بِرَحْمَتِهِ خِیَرَةً فِی عَافِیَةٍ- ثُمَّ اسْتَوِ جَالِساً وَ قُلِ- اللَّهُمَّ خِرْ لِی وَ اخْتَرْ لِی فِی جَمِیعِ أُمُورِی فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَةٍ- ثُمَّ اضْرِبْ بِیَدِکَ إِلَی الرِّقَاعِ فَشَوِّشْهَا وَ أَخْرِجْ وَاحِدَةً وَاحِدَةً فَإِنْ خَرَجَ ثَلَاثٌ مُتَوَالِیَاتٌ افْعَلْ فَافْعَلِ الْأَمْرَ الَّذِی تُرِیدُهُ وَ إِنْ خَرَجَ ثَلَاثٌ مُتَوَالِیَاتٌ لَا تَفْعَلْ فَلَا تَفْعَلْهُ وَ إِنْ خَرَجَتْ وَاحِدَةٌ افْعَلْ وَ الْأُخْرَی لَا تَفْعَلْ فَأَخْرِجْ مِنَ الرِّقَاعِ إِلَی خَمْسٍ فَانْظُرْ أَکْثَرَهَا فَاعْمَلْ بِهِ وَ دَعِ السَّادِسَةَ لَا تَحْتَاجُ إِلَیْهَا (1).

وَ رَوَاهُ الْمُفِیدُ فِی الْمُقْنِعَةِ مُرْسَلًا (2)

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ فِی الْمِصْبَاحِ (3)

وَ رَوَاهُ ابْنُ طَاوُسٍ فِی الِاسْتِخَارَاتِ مِنْ عِدَّةِ طُرُقٍ (4).

*******

ترجمه:

فتح الابواب: هارون بن خارجه از امام صادق روایت می­کند که فرمود: چون قصد انجام کاری را داشتی، شش برگ کاغذ (رقاع) بردار و در سه برگ بنویس: «بسم الله الرحمن الرحیم از خداوند عزیز و حکیم برای فلانی فرزند فلانی استخاره می­کنم، آن را انجام بده.» و در سه برگ دیگر بنویس: «بسم الله الرحمن الرحیم از خداوند عزیز و حکیم برای فلانی فرزند فلانی استخاره می­کنم، آن را انجام مده.» سپس آن را زیر سجّاده­ات بگذار و دو رکعت نماز بخوان و پس از نماز به سجده برو و صد بار بگو« با رحمت خداوند طلب خیر می­کنم خیری که در عافیت باشد.» سپس بنشین و بگو: «خداوندا برای من در همه کارهایم خیر و خوبی انتخاب و مقدر فرما خیری که در آسانی و عافیتی از جانب تو باشد». سپس با دست بر برگ­ها بزن و آن­ها را بر هم بزن و یکی یکی آن را بیرون آور. اگر سه بار پشت­سرهم «انجام بده» بیرون آمد، کاری را که اراده کرده­ای انجام بده و اگر سه بار پشت­سرهم «انجام مده» بیرون آمد، کار را انجام مده. و اگر یکی «انجام بده» را بیرون آوردی و دیگری «انجام مده»، تا پنج برگ را بیرون آور و به اکثر آن نگاه کن و بدان عمل نما و برگ ششم را کنار بگذار زیرا بدان نیازی نیست

رَبَّکَ (1).

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ (2)

وَ کَذَا الَّذِی قَبْلَهُ.

*******

ترجمه:

على بن محمّد در روايت مرفوعه اى گويد: يكى از ائمه عليهم السّلام به يكى از اصحاب خود - كه در مورد كار مهمّى كسى را نمى يافت با او مشورت كند، از حضرتش در اين زمينه پرسيد - فرمود: با پروردگار خود مشورت كن.

عرض كرد: چگونه؟

فرمود: مطلب خود را در دلت نيّت كن و دو پارۀ كاغذ بردار و در يكى از آن ها بنويس: نه و در ديگرى: آرى. آن ها را در دو گلولۀ گلى بگذار، سپس دو ركعت نماز به جا آور و آن ها را در زير دامن (لباس) خود قرار ده و بگو:«يا اللّه إنّي أشاورك في أمري هذا و أنت خير مستشار و مشير فأشر عليّ بما فيه صلاح و حسن عاقبة». آن گاه يكى از آن ها را بيرون آور، اگر در آن «آرى» بود، آن كار را انجام بده و اگر «نه» بود، آن كار را انجام مده. اين گونه با پروردگار خود مشورت كن.

اسْتَعَنْتُ بِاللَّهِ وَ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللَّهِ وَ هُوَ حَسْبِی وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ تَوَکَّلْتُ فِی جَمِیعِ أُمُورِی عَلَی اللَّهِ الْحَیِّ الَّذِی لَا یَمُوتُ وَ اعْتَصَمْتُ بِذِی الْعِزَّةِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ تَحَصَّنْتُ بِذِی الْحَوْلِ وَ الطَّوْلِ وَ الْمَلَکُوتِ وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ- ثُمَّ تَتْرُکُ ظَهْرَ هَذِهِ الرُّقْعَةِ أَبْیَضَ وَ لَا تَکْتُبُ عَلَیْهِ شَیْئاً وَ تَطْوِی الثَّلَاثَ رِقَاعٍ طَیّاً شَدِیداً عَلَی صُورَةٍ وَاحِدَةٍ وَ تَجْعَلُ فِی ثَلَاثِ بَنَادِقِ شَمْعٍ أَوْ طِینٍ عَلَی هَیْئَةٍ وَاحِدَةٍ وَ وَزْنٍ وَاحِدٍ وَ ادْفَعْهَا إِلَی مَنْ تَثِقُ بِهِ وَ تَأْمُرُهُ أَنْ یَذْکُرَ اللَّهَ وَ یُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ یَطْرَحَهَا إِلَی کُمِّهِ وَ یُدْخِلَ یَدَهُ الْیُمْنَی فَیُجِیلَهَا فِی کُمِّهِ وَ یَأْخُذَ مِنْهَا وَاحِدَةً مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْظُرَ إِلَی شَیْ ءٍ مِنَ الْبَنَادِقِ وَ لَا یَتَعَمَّدَ وَاحِدَةً بِعَیْنِهَا وَ لَکِنْ أَیُّ وَاحِدَةٍ وَقَعَتْ عَلَیْهَا یَدُهُ مِنَ الثَّلَاثِ أَخْرَجَهَا فَإِذَا أَخْرَجَهَا أَخَذْتَهَا مِنْهُ وَ أَنْتَ تَذْکُرُ اللَّهَ وَ تَسْأَلُهُ الْخِیَرَةَ فِیمَا خَرَجَ لَکَ ثُمَّ فُضَّهَا وَ اقْرَأْهَا وَ اعْمَلْ بِمَا یَخْرُجُ عَلَی ظَهْرِهَا وَ إِنْ لَمْ یَحْضُرْکَ مَنْ تَثِقُ بِهِ طَرَحْتَهَا أَنْتَ إِلَی کُمِّکَ وَ أَجَلْتَهَا بِیَدِکَ وَ فَعَلْتَ کَمَا وَصَفْتُ لَکَ فَإِنْ کَانَ عَلَی ظَهْرِهَا افْعَلْ فَافْعَلْ وَ امْضِ لِمَا أَرَدْتَ فَإِنَّهُ یَکُونُ لَکَ فِیهِ إِذَا فَعَلْتَهُ الْخِیَرَةُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ إِنْ کَانَ عَلَی ظَهْرِهَا لَا تَفْعَلْ فَإِیَّاکَ أَنْ تَفْعَلَهُ أَوْ تُخَالِفَ فَإِنَّکَ إِنْ خَالَفْتَ لَقِیتَ عَنَتاً وَ إِنْ تَمَّ لَمْ یَکُنْ لَکَ فِیهِ الْخِیَرَةُ وَ إِنْ خَرَجَتِ الرُّقْعَةُ الَّتِی لَمْ تَکْتُبْ عَلَی ظَهْرِهَا شَیْئاً فَتَوَقَّفْ إِلَی أَنْ تَحْضُرَ صَلَاةٌ مَفْرُوضَةٌ ثُمَّ قُمْ فَصَلِّ رَکْعَتَیْنِ کَمَا وَصَفْتُ لَکَ ثُمَّ صَلِّ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ أَوْ صَلِّهِمَا بَعْدَ الْفَرْضِ مَا لَمْ تَکُنِ الْفَجْرَ أَوِ الْعَصْرَ فَأَمَّا الْفَجْرُ فَعَلَیْکَ بِالدُّعَاءِ بَعْدَهَا إِلَی أَنْ تَنْبَسِطَ الشَّمْسُ ثُمَّ صَلِّهِمَا وَ أَمَّا الْعَصْرُ فَصَلِّهِمَا قَبْلَهَا ثُمَّ ادْعُ اللَّهَ بِالْخِیَرَةِ کَمَا ذَکَرْتُ لَکَ وَ أَعِدِ الرِّقَاعَ وَ اعْمَلْ بِحَسَبِ مَا یَخْرُجُ لَکَ وَ کُلَّمَا خَرَجَتِ الرُّقْعَةُ الَّتِی لَیْسَ فِیهَا شَیْ ءٌ مَکْتُوبٌ عَلَی ظَهْرِهَا فَتَوَقَّفْ إِلَی صَلَاةٍ مَکْتُوبَةٍ کَمَا أَمَرْتُکَ إِلَی أَنْ یَخْرُجَ لَکَ مَا تَعْمَلُ عَلَیْهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ.

أَقُولُ: قَدْ رَجَّحَ ابْنُ طَاوُسٍ الْعَمَلَ بِاسْتِخَارَةِ الرِّقَاعِ بِوُجُوهٍ کَثِیرَةٍ مِنْهَا أَنَّ مَا سِوَاهَا عَامٌّ یُمْکِنُ تَخْصِیصُهُ بِهَا أَوْ مُجْمَلٌ یَحْتَمِلُ حَمْلُهُ عَلَیْهَا وَ مِنْهَا أَنَّهَا لَا تَحْتَمِلُ التَّقِیَّةَ لِأَنَّهُ لَمْ یَنْقُلْهَا أَحَدٌ مِنَ الْعَامَّةِ بِخِلَافِ مَا سِوَاهَا وَ غَیْرُ ذَلِکَ.

*******

ترجمه:

و هرگاه برای مسافرت یا حاجت مهمی تصمیم گرفتی بسیار دعا و استخاره کن زیرا پدرم از پدرش از جدّش رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بازگو کرد که پیامبر به اصحاب خویش استخاره می­آموخت همانطور که سوره­های قرآن را به آنان تعلیم می­داد و ما هرگاه قصد انجام کاری را داشتیم آن را انجام می­دادیم و رقعه­هایی (برگه­ها) را برای استخاره می­گرفتیم. پس هر چه برای ما برون می­آمد بدان عمل می­نمودیم چه دوست می­داشتیم چه ناپسند می­دانستیم.

آن مرد گفت: ای سرورم پس به من بیاموز که چگونه این کار را انجام دهم؟ امام فرمود: هرگاه خواستی آن را انجام دهی وضو بگیر و دو رکعت نماز بخوان. در هر رکعت سوره حمد و صد بار سوره قل هو الله احد را می­خوانی و چون سلام دادی دو دست خود را برای دعا کردن بلند کند و در دعا بگو: «ای برطرف کننده رنج و سختی، ای رهایی­بخش اندوه و ای از بین برنده غم و غصه و ای کسی که پیش از استحقاق نعمت­ها شروع به عطا می­فرمایی ای کسی که مخلوقات در نیازها و کارهای مهم و اموراتشان به سوی او می­شتابند و بر او توکل می­کنند. تو دستور فرمودی دعا کنیم و اجابت کردن آن را تضمین نمودی، پروردگار پس بر محمد و آل محمد درود بفرست و در هر کارم با آنان آغاز کن و غم و غصه و اندوه و رنج و سختی مرا برطرف نما و برایم آن کاری را که بر من پوشیده و مبهم مانده، نمایان نما، و در همه کارهایم خیر و برکتی همراه با عافیت و تندرستی مقدر فرما، همانا من با دانائیت از تو طلب خیر می­کنم و با قدرت تو توانائی می­جویم و از فضل و بخشش تو درخواست دارم و در همه کارهایم به تو پناه می­برم و از هر جنبش و نیروئی جز با تو بیزاری می­جویم و بر تو توکل می­کنم و تو برای من کفایت می­کنی و چه خوب نگاه­دارنده­ای هستی.

پروردگارا دروازه­های روزی­ات را بر من بگشای و آن را بر من آسان بگردان، و همه کارها را برایم آسان بنما چرا که تو توانائی و من توانا نیستم، و تو دانائی و من دانا نیستم و تو بر نهان­ها دانائی. پروردگارا اگر می­دانی این کار _ و آنچه را که بر آن تصمیم گرفتی و می­خواهی، نام می­بری _ برای دین و دنیا و زندگی و آخرت و پایان کارم خیر و برکت دارد، آن را برایم مقدر فرما و آن را برای من تعجیل بنما و بر من ساده و آسان بگردان و در آن برایم برکت قرار بده. و اگر می­دانی که آن در اکنون و آینده برایم سودمند نیست، بلکه مایه شرّ و بدبختی است، پس آن را از من و مرا از آن دور فرما، هر طور و به هر صورتی که خود می­خواهی. و برایم خیر و نیکویی مقدر فرما هر کجا که باشد و در هر مکانی که باشد، و ای پروردگارم با قضای خود مرا خشنود بگردان و در تقدیرت بر من برکت ارزانی فرما تا اینکه دوست نداشته باشم اموری که به عقب انداختی، به جلو اندازی و یا آنچه را مقدم داشتی به تأخیر اندازی، که تو بر هر چیزی توانائی و انجام هر چیزی برای تو ساده و آسان است.»

و بعد بسیار بر محمد پیامبر و آل او صلوات الله علیهم اجمعین دورد بفرست. و همراه تو سه برگه باشد که به یک اندازه و به یک شکل آن­ها را گرفته باشی. در دو برگه از آن­ها بنویس: «بسم الله الرحمن الرحیم پروردگارا ای پدیدآورنده آسمانها و زمین، [ای ] دانای نهان و آشکار، تو خود در میان بندگانت بر سر آنچه اختلاف می کردند، داوری می کنی. پروردگارا تو دانائی و من دانا نیستم و تو توانائی و من توانا نیستم، و تو انجام دهنده کارهایی و من کاری را انجام و به پایان نمی­رسانم، و تو دانای بر نهان­هائی، بر محمد و آل محمد درود بفرست و هر کدام از دو برگه قرعه را که دوست می­داری، و در دین و دنیایم و در عاقبت کارم برایم بهتر و سودمندتر است، بیرون آور که تو بر هر چیزی توانائی و انجام آن برای تو ساده و آسان است.» و بر پشت یکی از برگه­ها می­نویسی: «انجام بده» و بر پشت برگه دیگر می­نویسی: «انجام مده» و بر پشت برگه سوم می­نویسی: «هیچ جنبش و نیرویی نیست مگر با اذن خداوند والا و بزرگ، از خداوند مدد می­گیرم و بر او توکل می­کنم و او برایم کفایت می­کند و چه خوب نگاه­دارنده­ای است. در همه کارهایم بر خداوندی که هرگز نمی­میرد توکل می­کنم و با خداوند صاحب عزت و جبروت از گناهان خودداری می­کنم و از خداوند صاحب جنبش و بخشش و ملکوت پناه می­گیرم و دورد و سلام خداوند بر فرستادگان، و حمد و سپاس مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است و درود و سلام خداوند بر محمد و خاندان مطهرش باد». سپس پشت این برگه را سفید گذاشته و بر آن چیزی نمی­نویسی.

هر سه برگه را به یک صورت کاملا می­پیچانی و در سه صفحه شمع یا گِل به یک شکل و با وزن یکسان قرار می­دهی و آن را به کسی که به او اعتماد داری، بده و از او بخواه که خداوند را ذکر کرده و بر محمد و آل محمد درود بفرستد و در آستینش بیندازد و بعد دست راستش را داخل آستینش می­کند و بدون آنکه به یکی از صفحه­ها ( شمع یا گل) بنگرد، یکی از آنان را برمی­دارد و عمدا یکی از آن را برندارد، اما هر وقت دستش به یکی از سه برگه خورد، آن را بیرون می­آورد. هنگامی که بیرون آورد، آن را از او می­گیری و تو خداوند عزّ و جلّ را ذکر می­کنی و خداوند در آنچه برای تو بیرون آوردی، خیر و برکت مقدر کرده است. سپس آن را باز کن و بخوان و به آنچه بر پشت آن بیرون آمده، عمل کن. اگر کسی پیش تو نبود که به او اعتماد داشته باشی، خودت آن­ها را در آستینت می­گذاری و با دستت آن­ها را تکان می­دهی و به همان صورتی که برایت وصف کردم، انجام می­دهی. پس اگر بر پشت آن «انجام بده» بود، عمل کن و آنچه قصد داشتی را انجام بده زیرا اگر انجام بدهی در آن برای تو خیر و برکت است إن­شاء الله تعالی. و اگر بر پشت آن «انجام مده» بود، از انجام آن و از مخالفت با آن برحذر باش زیرا اگر مخالفت کنی در رنج و سختی می­افتی و اگر آن کار انجام شود، هیچ خیر و برکتی در آن برای تو نیست و اگر برگه­ای را که بر آن چیزی نوشته نشده، بیرون آوردی، دست نگه­دار تا زمان نماز واجبی فرا برسد سپس برخیز و دو رکعت نماز به همان صورتی که برایت وصف کردم، می­­خوانی سپس نماز واجب را به جای می­آوری یا آن دو رکعت نماز را پس از نماز واجب می­خوانی مادامی که نماز صبح و عصر نباشد. و اما در نماز صبح باید پس از آن دعا کنی تا اینکه خورشید طلوع کند سپس آن دو رکعت را می­خوانی و اما در نماز عصر باید آن دو رکعت را پیش از آن بخوانی سپس به همان صورتی که بیان نمودم از خداوند عزّ و جلّ می­خواهی که خیر و برکت برایت مقدر فرماید، و برگه­ها را آماده کن بر اساس آنچه برایت بیرون می­آید عمل کن و هر بار برگه­ای که چیزی بر آن نوشته نشده، بیرون آمد، تا فرا رسیدن نماز واجبی صبر کن همانطور که به تو دستور دادم تا زمانی که چیزی برایت بیرون آید که بدان عمل شود. ان­شاء الله.

ص: 71

مِنْ صَلَاةِ اللَّیْلِ وَ أَنْتَ سَاجِدٌ مِائَةَ مَرَّةٍ وَ مَرَّةً قَالَ قُلْتُ: کَیْفَ أَقُولُ: قَالَ تَقُولُ أَسْتَخِیرُ اللَّهَ بِرَحْمَتِهِ أَسْتَخِیرُ اللَّهَ بِرَحْمَتِهِ.

وَ رَوَاهُ ابْنُ طَاوُسٍ فِی کِتَابِ الِاسْتِخَارَاتِ نَقْلًا مِنْ کِتَابِ أَصْلِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حُفَیْفَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْقَسْرِیِّ مِثْلَهُ (1).

*******

ترجمه:

محمد بن خالد قسری گوید: از امام صادق علیه السلام در باره استخاره پرسیدم. گوید: امام علیه السلام فرمود: در آخرین رکعت نماز شب در حالت سجده صدو یک بار از درگاه خداوند استخاره کن. گوید: عرض کردم: چگونه استخاره بگویم؟ فرمود: می­گویی: «استخیر الله برحمته استخیر الله برحمته».

قَالَ: إِذَا أَرَادَ أَحَدُکُمْ أَمْراً فَلَا یُشَاوِرْ فِیهِ أَحَداً مِنَ النَّاسِ حَتَّی یَبْدَأَ فَیُشَاوِرَ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَالَ قُلْتُ: وَ مَا مُشَاوَرَةُ اللَّهِ تَعَالَی جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ تَبْتَدِئُ فَتَسْتَخِیرُ اللَّهَ فِیهِ أَوَّلًا ثُمَّ تُشَاوِرُ فِیهِ فَإِنَّهُ إِذَا بَدَأَ بِاللَّهِ أَجْرَی لَهُ الْخِیَرَةَ عَلَی لِسَانِ مَنْ یَشَاءُ مِنَ الْخَلْقِ.

وَ رَوَاهُ فِی مَعَانِی الْأَخْبَارِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی الْقَاسِمِ مَاجِیلَوَیْهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَنْ هَارُونَ بْنِ خَارِجَةَ (1)

وَ رَوَاهُ الْبَرْقِیُّ فِی الْمَحَاسِنِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَنْ هَارُونَ بْنِ خَارِجَةَ مِثْلَهُ (2).

*******

ترجمه:

هارون بن خارجه از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه آن حضرت فرمود: هر گاه يكى از شما (شيعيان) بخواهد كار مهمّى (كه نياز به مشاوره دارد) انجام دهد، در اين صورت با هيچ يك از مردم در بارۀ آن مشورت و نظرخواهى نكند، تا نخست با خداوند تبارك و تعالى مشاوره نمايد. راوى گويد: عرض كردم: فدايتان گردم مشاوره با خداوند تبارك و تعالى ديگر چيست؟ فرمود: نخست از خداوند متعال درخواست ميكند كه خير او را در آن كار پيش آورد و كارش را درست كند (يا كلمه «استخير اللّٰه» را بگويد و اگر «برحمته» را نيز اضافه كند بهتر است) آنگاه با ديگران به مشاوره پردازد، و هر گاه شخص با مشاوره خداوند تبارك و تعالى كارش را آغاز كند، خداوند نيز خير او را بر زبان هر يك از مردم كه طرف مشورت او قرار گيرد جارى خواهد ساخت.

ع إِنِّی إِذَا أَرَدْتُ الِاسْتِخَارَةَ فِی الْأَمْرِ الْعَظِیمِ اسْتَخَرْتُ اللَّهَ فِیهِ مِائَةَ مَرَّةٍ فِی الْمَقْعَدِ وَ إِذَا کَانَ شِرَاءَ رَأْسٍ أَوْ شِبْهِهِ اسْتَخَرْتُهُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ فِی مَقْعَدٍ أَقُولُ: اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّکَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَةِ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ کَذَا وَ کَذَا خَیْرٌ لِی فَخِرْهُ لِی وَ یَسِّرْهُ وَ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهُ شَرٌّ لِی فِی دِینِی وَ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی فَاصْرِفْهُ عَنِّی إِلَی مَا هُوَ خَیْرٌ لِی وَ رَضِّنِی فِی ذَلِکَ بِقَضَائِکَ فَإِنَّکَ تَعْلَمُ وَ لَا أَعْلَمُ وَ تَقْدِرُ وَ لَا أَقْدِرُ وَ تَقْضِی وَ لَا أَقْضِی إِنَّکَ عَلَّامُ الْغُیُوبِ.

*******

ترجمه:

1616

ضَیْعَتِکَ الَّتِی تَعَرَّضَ لَکَ السُّلْطَانُ فِیهَا فَاسْتَخِرِ اللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ خِیَرَةً فِی عَافِیَةٍ فَإِنِ احْلَوْلَی بِقَلْبِکَ بَعْدَ الِاسْتِخَارَةِ بَیْعُهَا فَبِعْهَا وَ اسْتَبْدِلْ غَیْرَهَا إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ لَا تَتَکَلَّمْ بَیْنَ أَضْعَافِ الِاسْتِخَارَةِ حَتَّی تُتِمَّ الْمِائَةَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ.

*******

ترجمه:

امام جواد علیه السلام در نامه ای به ابراهیم بن شیبه نوشت

از من کسب تکلیف کردی، دریافتم، پس صد بار از خداوند طلب خیر همراه با عافیت کن. اگر پس از استخاره، فروش آن برایت خوشایند افتاد، آن را بفروش ان­شاء الله زمین دیگری را به جای آن برگزین و باید استخاره را پس از خواندن دو رکعت نماز انجام دهی، و در اثنای استخاره سخن نگو تا صد بار را تمام کنی ان­شاء الله.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ فِی أَحَادِیثِ الْقِرَاءَةِ فِی غَیْرِ الصَّلَاةِ (1).

*******

ترجمه:

«الیسع قمی می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: کاری می خواهم انجام دهم و در آن کار از خدا نیز استخاره می کنم؛ اما به نظر ثابتی موفق نمی شوم.در نظریه دادن آیاانجام دهم یا ترک کنم آن حضرت فرمود:وقتی به نماز می ایستی قرآن را بگشا و به نخستین آیه که می بینی نگاه کن و آن را بگیر که اگر خدا بخواهد [خیر تو در آن است ]

إِلَی اللَّهِ قَالَ مَنْ یَتَّهِمُ اللَّهَ قُلْتُ وَ أَحَدٌ یَتَّهِمُ اللَّهَ قَالَ نَعَمْ مَنِ اسْتَخَارَ اللَّهَ فَجَاءَتْهُ الْخِیَرَةُ بِمَا یَکْرَهُ فَسَخِطَ فَذَلِکَ الَّذِی یَتَّهِمُ اللَّهَ.

*******

ترجمه:

از یکی از اصحاب روایت شده که گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم: گرامی ترین افراد نزد خدا کیست؟ فرمود: آن کس که بیش از همه ذکر خدا گوید و به طاعت خداوند عمل کند. گفتم: منفورتر از همه نزد خدا کیست؟ فرمود: آن کس که خدا را متّهم می سازد! گفتم: مگر کسی هم خدا را متّهم می کند؟! فرمود: آری، کسی که با استخاره از خدا طلب خیر کند و چون خیرش مورد پسند او واقع نشد عصبانی گردد، این رفتار متّهم ساختن خدا است. -

وَ رَوَاهُ الْبَرْقِیُّ فِی الْمَحَاسِنِ کَمَا مَرَّ (1).

*******

ترجمه:

محمد بن مضارب گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس بدون استخاره وارد کاری شود (به کاری بپردازد) سپس مصیبت و بلایی بر او وارد شود در برابر آن مصیبت پاداشی نخواهد داشت.

عَنِ الْعَلَّامَةِ عَنْ أَبِیهِ عَنِ السَّیِّدِ رَضِیِّ الدِّینِ بْنِ طَاوُسٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْآوِیِّ الْحُسَیْنِیِّ عَنْ صَاحِبِ الْأَمْرِ ع قَالَ: تَقْرَأُ الْفَاتِحَةَ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ أَقَلُّهُ ثَلَاثَةٌ وَ دُونَهُ مَرَّةٌ ثُمَّ تَقْرَأُ الْقَدْرَ عَشْراً ثُمَّ تَقُولُ هَذَا الدُّعَاءَ ثَلَاثاً اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ لِعِلْمِکَ بِعَاقِبَةِ الْأُمُورِ وَ أَسْتَشِیرُکَ لِحُسْنِ ظَنِّی بِکَ فِی الْمَأْمُولِ وَ الْمَحْذُورِ اللَّهُمَّ إِنْ کَانَ الْأَمْرُ الْفُلَانِیُّ مِمَّا قَدْ نِیطَتْ بِالْبَرَکَةِ أَعْجَازُهُ وَ بَوَادِیهِ وَ حُفَّتْ بِالْکَرَامَةِ أَیَّامُهُ وَ لَیَالِیهِ فَخِرْ لِیَ اللَّهُمَّ فِیهِ خِیَرَةً تَرُدُّ شَمُوسَهُ ذَلُولًا وَ تَقْعَضُ (1) أَیَّامَهُ سُرُوراً اللَّهُمَّ إِمَّا أَمْرٌ فَآتَمِرُ وَ إِمَّا نَهْیٌ فَأَنْتَهِی اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ بِرَحْمَتِکَ خِیَرَةً فِی عَافِیَةٍ- ثُمَّ تَقْبِضُ عَلَی قِطْعَةٍ مِنَ السُّبْحَةِ تُضْمِرُ حَاجَةً إِنْ کَانَ عَدَدُ الْقِطْعَةِ زَوْجاً فَهُوَ افْعَلْ وَ إِنْ کَانَ فَرْداً لَا تَفْعَلْ وَ بِالْعَکْسِ.

*******

ترجمه:

منهاج الصلاح: نوع دیگری از استخاره است که از پدر فقیه ام سدید الدین یوسف بن علی بن مطهر رحمه الله تعالی از سید رضی الدین محمد آوی از صاحب الزمان علیه السلام روایت کردم و آن بدین صورت است که: ده بار سوره فاتحه را می­خواند و کمتر از آن سه بار و حداقل یک بار این سوره را بخواند سپس ده بار سوره انا انزلناه را خوانده و سه بار این دعا را می­گوید: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ وَ ...»[ خداوندا من از تو طلب خیر می­کنم ... ] و دعا را بر اساس آنچه پیش­تر ذکر شد، ادامه می­دهد تا این فرموده: «اللهم ان کان الامر الفلانی مما قد نِیطَت» تا این فرموده: «فَخِر لی فیه خیرۀً» تا این فرموده: «مَسْرُوراً اللَّهُمَّ إِمَّا أَمْرٌ فَآتَمِرَ أَوْ نَهْیٌ فَأَنْتَهِیَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ بِرَحْمَتِکَ خِیَرَهً فِی عَافِیَهٍ» سپس قبضه­ای از تبسیح را گرفته و حاجت خویش را در دل اراده می­کند و بیرون می­آورد. اگرعدد آن قبضه تسبیح زوج باشد، آن «انجام بده» است و اگر فرد باشد «انجام مده» است و برعکس این قضیه هم صادق است.

ل «نیطت» یعنی آویخته شد

بِإِسْنَادِهِ إِلَی الْحَارِثِ الْأَعْوَرِ عَنْ عَلِیٍّ ع (1)

وَ الَّذِی قَبْلَهُ نَقْلًا مِنْ کِتَابِ عَمَلِ شَهْرِ رَمَضَانَ لِمُحَمَّدِ بْنِ أَبِی قُرَّةَ بِإِسْنَادِهِ إِلَی الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ.

*******

ترجمه:

روایت شده که امیرالمومنین علی علیه السلام در شب عید فطر دو رکعت نماز می­خواند که در رکعت اول سوره فاتحه و صد مرتبه سوره قل هو الله احد را قرائت می­کرد و در رکعت دوم سوره فاتحه و یک مرتبه سوره قل هو الله احد را قرائت می­کرد

سُلَیْمَانَ التَّمِیمِیِّ عَنْ (أَبِی عُثْمَانَ الْهِنْدِیِّ) (1) عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِیِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا مِنْ عَبْدٍ یُصَلِّی لَیْلَةَ الْعِیدِ سِتَّ رَکَعَاتٍ إِلَّا شُفِّعَ فِی أَهْلِ بَیْتِهِ کُلِّهِمْ وَ إِنْ کَانُوا قَدْ وَجَبَتْ لَهُمُ النَّارُ.

إِلَی أَنْ قَالَ: قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ (2)- یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ.

*******

ترجمه:

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هیچ بنده ای شش رکعت نماز در شب عید نمی خواند مگر آنکه شفاعت او در مورد خانواده­اش، هر چند آتش جهنّم بر آنها واجب شده باشد، پذیرفته می شود.

وَ جَلَّ خَلَقَ یَوْماً أَعْظَمَ حُرْمَةً مِنْهُ لَا وَ اللَّهِ لَا وَ اللَّهِ لَا وَ اللَّهِ ثُمَّ قَالَ وَ لْیَکُنْ مِنْ قَوْلِکُمْ إِذَا الْتَقَیْتُمْ أَنْ تَقُولُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا بِهَذَا الْیَوْمِ وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُوفِینَ بِعَهْدِهِ إِلَیْنَا وَ مِیثَاقِنَا الَّذِی وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وَلَایَةِ وُلَاةِ أَمْرِهِ وَ الْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ یَجْعَلْنَا مِنَ الْجَاحِدِینَ وَ الْمُکَذِّبِینَ بِیَوْمِ الدِّینِ- ثُمَّ قَالَ وَ لْیَکُنْ مِنْ دُعَائِکَ فِی دُبُرِ هَاتَیْنِ الرَّکْعَتَیْنِ أَنْ تَقُولَ وَ ذَکَرَ دُعَاءً طَوِیلًا.

*******

ترجمه:

امام صادق علیه اسلام فرمودند: روزه عید غدیر به اندازه روزه تمام عمر دنیاست، یعنی اگر فردی تا آخر دنیا زنده بماند و روزه بگیرد، پاداش او بسان کسی است که این روز را روزه بدارد و پاداش آن در نزد خدا برابر با صد حج و صد عمره مقبول است و این روز، عید بزرگ خداست و هیچ پیامبری بر انگیخته نشد، مگر اینکه این روز را عید داشت و خداوند حرمت این روز را به او شناساند و در آسمان آن را به اسم عید وعده داده شده می شناسند و در زمین به آن، روز پیمان گرفته شده و جماعت آشکار می گویند.

هر کس نیم ساعت پیش از ظهر این روز غسل کند و برای سپاسگزاری از خداوند عزّ و جلّ دو رکعت نماز بخواند و در هر رکعت از آن ده بار سوره حمد و ده بار سوره إنا أنزلناه فی لیلۀ القدر و ده بار آیۀ الکرسی را بخواند، در نزد خداوند عزّ و جلّ برابر با صد هزار حج و صد هزار عمره است؛ و هرکس در این روز هر حاجتی از حوایج دنیا و آخرت از درگاه خدا درخواست کند، خداوند عزّ و جلّ حاجت او را برآورده می کند و اگر این دو رکعت از تو فوت شد آن را قضا کن. و هر کس افطاری مومنی را تامین کند، پاداش کسی را خواهد داشت که دو فئام را اطعام کرده باشد و هم چنان می شمرد تا این که به ده فئام رسید. سپس فرمودند: آیا می دانی مقصود از فئام چیست؟ عرض کردم: خیر. فرمودند: صد هزار نفر و در ادامه فرمودند: و پاداش کسی را خواهد داشت که به همین تعداد پیامبران و صدیقان و شهدا و صالحان را در زمان گرسنگی و قحطی، در حرم الهی اطعام کرده وآب داده باشد. نیز پرداختن یک درهم در این روز برابر با صد هزار درهم است. سپس فرمودند: آیا گمان می کنی که خداوند عزّ و جلّ روزی محترم تر از این روز آفریده است؟ نه به خدا سوگند، نه به خدا سوگند، نه به خدا سوگند، آن گاه فرمودند: هرگاه در این روز با برادر مومنت دیدار کردی، بگو: ستایش خدایی را که ما را با این روز گرامی داشت و از مومنان و وفاکنندگان به پیمان و میثاقی که برای ولایت والیان امر و برپادارندگان عدل، از ما گرفت، قرار داد و از منکران و تکذیب کنندگان روز جزا قرار نداد. سپس دعای معروف را در در تعقیب دو رکعت نماز بخوان.

مَنْزِلٍ لَکَ خَالٍ أَوْ فِی خَلْوَةٍ مُنْذُ حِینَ یَرْتَفِعُ النَّهَارُ فَتُصَلِّی أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ تُحْسِنُ رُکُوعَهَا وَ سُجُودَهَا وَ خُشُوعَهَا وَ تُسَلِّمُ بَیْنَ کُلِّ رَکْعَتَیْنِ تَقْرَأُ فِی الْأُولَی الْحَمْدَ وَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ- وَ فِی الثَّانِیَةِ الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ أُخْرَاوَیْنِ تَقْرَأُ فِی الْأُولَی الْحَمْدَ وَ سُورَةَ الْأَحْزَابِ- وَ فِی الثَّانِیَةِ الْحَمْدَ وَ إِذَا جَاءَکَ الْمُنَافِقُونَ- أَوْ مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ- ثُمَّ تُسَلِّمَ وَ تُحَوِّلُ وَجْهَکَ نَحْوَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ ع وَ مَضْجَعِهِ فَتُمَثِّلُ لِنَفْسِکَ مَصْرَعَهُ وَ مَنْ کَانَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ تُسَلِّمُ عَلَیْهِ وَ تَلْعَنُ قَاتِلِیهِ وَ تَبْرَأُ مِنْ أَفْعَالِهِمْ یَرْفَعُ اللَّهُ لَکَ بِذَلِکَ فِی الْجَنَّةِ مِنَ الدَّرَجَاتِ وَ یَحُطُّ عَنْکَ مِنَ السَّیِّئَاتِ ثُمَّ ذَکَرَ دُعَاءً یُدْعَی بِهِ بَعْدَ ذَلِکَ ثُمَّ قَالَ فَإِنَّ ذَلِکَ أَفْضَلُ یَا ابْنَ سِنَانٍ مِنْ کَذَا وَ کَذَا حَجَّةً وَ کَذَا وَ کَذَا عُمْرَةً تَتَطَوَّعُهَا وَ تُنْفِقُ فِیهَا مَالَکَ وَ تَنْصِبُ فِیهَا بَدَنَکَ وَ تُفَارِقُ فِیهَا أَهْلَکَ وَ وُلْدَکَ وَ اعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ یُعْطِی مَنْ صَلَّی هَذِهِ الصَّلَاةَ فِی هَذَا الْیَوْمِ وَ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ مُخْلِصاً وَ عَمِلَ هَذَا الْعَمَلَ مُوقِناً مُصَدِّقاً عَشْرَ خِصَالٍ مِنْهَا أَنْ یَقِیَهُ اللَّهُ مِیتَةَ السَّوْءِ وَ یُؤْمِنَهُ مِنَ الْمَکَارِهِ وَ الْفَقْرِ وَ لَا یُظْهِرَ عَلَیْهِ عَدُوّاً إِلَی أَنْ یَمُوتَ وَ یُوَقِّیَهُ اللَّهُ مِنَ الْجُنُونِ وَ الْجُذَامِ وَ الْبَرَصِ فِی نَفْسِهِ وَ وُلْدِهِ إِلَی أَرْبَعَةِ أَعْقَابٍ لَهُ وَ لَا یَجْعَلُ لِلشَّیْطَانِ وَ لَا لِأَوْلِیَائِهِ عَلَیْهِ وَ لَا عَلَی نَسْلِهِ إِلَی أَرْبَعَةِ أَعْقَابٍ سَبِیلًا.

أَقُولُ: هَذِهِ الصَّلَاةُ یَحْتَمِلُ کَوْنُهَا صَلَاةَ الزِّیَارَةِ لَکِنْ لَمْ یَذْکُرْ هُنَا زِیَارَةً لَهُ ع غَیْرَ قَوْلِهِ وَ تُسَلِّمُ.

*******

ترجمه:

ای عبد الله بن سنان، به راستی که برترین کاری که در این روز انجام دهی آن است که لباسی نو برگیری و بپوشی و تسلّب کنی. گفت: تسلب یعنی چه؟ فرمود: یعنی اینکه تکمه هایت را برکنی و بازوانت را همچون عزاداران از لباس بیرون اندازی. سپس به سوی زمینی خشک و بیابانی که کسی تو را در آن نبیند بیرون شو و یا وقتی که خورشید اوج می­گیرد، در اتاقی خالی در منزلت و یا در خلوتی بمان و چهار رکعت نماز بگزار و در رکوع و سجده­اش تا توانی ذکر و نیایش کن و میان هر دو رکعت سلام می­دهی و در رکعت اول سوره حمد و قل یا ایها الکافرون و در دوم حمد و قل هو الله احد می­خوانی و سپس دو رکعت دیگر می­خوانی و در اولی حمد و سوره احزاب و در دومی حمد و سوره اذا جاءک المنافقون و یا هر چه که از قرآن توانستی می­خوانی و سپس سلام داده و روی سوی قبر حسین علیه السلام و قتلگاه او می­گردانی و بر زمین افکنده شدن او و هر آن کس از فرزندان و خانواده اش که با وی بود را تجسّم می­کنی و بر او سلام داده و صلوات می­فرستی و قاتلش را لعن و نفرین می­فرستی و از کردار ایشان بیزاری می­جویی و خداوند عز و جل به این عمل، درجات تو را در بهشت والا گرداند و گناهان را از تو فرو می­ریزاند و سپس در مکانی که هستی، بیابان باشد یا هر فضای باز یا هر جا که باشد، چند گامی می­روی و در این هنگام می­گویی: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ: به راستی که ما از خداییم و به سوی خدا بازگردندگانیم. راضی ام به قضای خدا و تسلیمم به امر خدا و در این حال بایسته است که بر تو حالت حزن و اندوه باشد و بسیار ذکر خدای سبحان و انا لله و انا الیه راجعون بگو و چون از این پویه و کردار فارغ گشتی، پس در محلی که نماز خواندی بر پای ایست و بگو: خداوندا، فاجران گنه پیشه ای را که با رسولت سر ناسازگاری گذاردند و با اولیای تو به دشمنی برخاستند و غیر تو را به پرستش گرفتند و آنچه را حرام شمرده بودی را برای خود حلال کردند و سرکردگان و دنباله روان را و هر کس در میان ایشان بود و با آنان فساد و تباهی سرگرفت یا به کرده ایشان خشنود بود را لعنت بی پایان کن. خداوندا، گشایش آل محمد را زودتر دررسان و صلواتت را بر ایشان فرو فرست و ایشان را از ستم منافقین و گمراه کنندگان و کافران انکار­پیشه رهایی بخش و آنان را فتح و گشایشی آسان نصیب کن و برایشان مدد و فرجی زودرس فراهم نما و از نزد خود بر دشمنت و دشمن ایشان چیرگی­ِ یاری­بخشی قرار ده.

سپس دستانت را بالا بگیر و به این دعا قنوت بگیر و در

حالی که به دشمنان خاندان محمد صلوات الله علیه اشاره می­کنی، بگو: خداوندا، بسیاری از این امت با امامان به حفاظت سپرده به دشمنی برخاستند و به کلمه الهی کفر ورزیده و سر به پیروی از سرکردگان ستمگران نهادند و کتاب و سنت را کنار نهادند و از دو رشته ای که دستور به فرمانبری از آن و چنگ زدن به آن نمودی، عدول نمودند و حق را میراندند و از راه میانه، کجروی نمودند و به یاری گروه ها و احزاب برخاسته و کتاب خدا را تحریف نموده و چون حق به سویشان آمد، به آن کفر ورزیدند و باطل را چون از پیش رویشان گذشت، سخت چسبیدند و حق تو را تباه داشتند و بندگانت را گمراه نمودند و فرزندان پیامبرت و برترین بندگانت و حاملان دانشت و وارثان حکمت و وحی ات را کشتند. خداوندا، پس پاهای دشمنانت و دشمنان پیامبرت و اهل بیت پیامبرت را به لرزه افکن، خداوندا، دیار ایشان را ویران گردان و سلاحشان را کند و ناکار کن و در یکدستگی شان اختلاف افکن و بازوانشان را بی توان گردان و کید و دشمنی پنهان ایشان را سست گردان و ایشان را به شمشیر برنده ات ضربت زن و به سنگ سرشکنت بر سرشان کوب و ایشان را غرق بلایی چون شن روان گردان و کوهی بلند از عذاب بر سرشان خراب کن و ایشان را عذابی ناخوشایند نما و ایشان را به عذاب قحطیها و شکنجه ها که دشمنانت را به آن نابود گرداندی، منکوب نما که تویی شکنجه­کش از جنایت­پیشگان. خداوندا ایشان سنت تو را تباه نموده اند و احکامت را اجرا ناشده گذارده اند و عترت پیامبرت را در پهنه زمین سرگردان نموده اند. خداوند پس حق و اهلش را یاری کن و باطل و اهلش را سرکوب گردان و به نجاتت بر ما منت نه و به ایمان رهنمایمان باش و فرج و گشایش ما را زود رسان و آن را به فرج­یابی اولیایت ملحق نما و ایشان را دوستان ما قرار ده و ما را درنشسته به کویشان نما و هر که روز قتل پسر پیامبرت و برترینت را عید گرفت و چهره اش از شوق و ذوق آن شادمان و شکفته گشت، هلاک گردان و آخرین ایشان را چنان که اولین ایشان را منکوب نمودی، نابود گردان و پروردگارا عذاب ایشان را و شکنجه های ستم­بردگان بر اهل بیت پیامبرت دوچندان نما و دنباله­روان و سرکردگان ایشان را هلاک کن و پشتیبانان و گردآمدگان ایشان را آزار نما. خداوند صلوات و رحمت و برکاتت را بر عترت پاکِ تباه­گشته بیم­خورده تحقیرگشته که باقیماندگان از تبار نیک­آیند پاکدامن برکت­یافته اند، فرو فرست و سخن حقیقت ایشان را فراز گردان و حجت ایشان را از پرده برون کن و بلا و سختی و تاریکی اباطیل و ره­نیافتگی را از ایشان برکنار دار و دلهای شیعیان ایشان و حزبت را بر فرمانبری از تو و ولایت­پذیری ایشان و یاری و دوستی نمودن با آنان قرص و استوار گردان و یاریشان نما و در برابر آزار دیدن در راهت شکیبایشان کن و ایشان را ایّام شکوهمند که همگان به فضلش اعتراف نمایند و روزگارانی ستوده نصیب گردان که فرج و گشایش در امرشان در آن نزدیک گردد و قدرت دادن و یاری را برایشان، چنان که آن را در کتابت برای دوستدارانت تضمین نمودی، واجب گردانی. چرا که تو خود فرموده ای و فرموده ات حق است که «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئاً» - . نور / 55 - {خدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، وعده داده است که حتماً آنان را در این سرزمین جانشین [خود] قرار دهد؛ همان گونه که کسانی را که پیش از آنان بودند جانشین [خود] قرار داد، و آن دینی را که برایشان پسندیده است به سودشان مستقر کند، و بیمشان را به ایمنی مبدل گرداند، [به حالی که] مرا عبادت کنند و چیزی را با من شریک نگردانند.} خداوندا اندوه ایشان را از دلشان بزدا، ای آن که جز او کسی توان رفع زیان و آسیب ندارد، ای یگانه، ای یکتا، ای زنده، ای برخیزنده به اتمام همه کارها، و من ای خدای من، بنده پر خشیت تو و بازگردنده به تو و درخواست کننده از تو و روی آورنده به تو و پناه آورده به ساحت تو هستم و دانای به اینکه پناهی از تو جز به سوی تو نیست، پس دعایم را بپذیر ای خدای من، سخن آشکار و نیایش نجواگرانه ام را بشنو ای خدای من و مرا از کسانی قرار ده که از عملشان راضی گشته و آیینهای پرستشگری او را پذیرفته و او را به رحمتت نجات بخشیده ای. هان که تویی سرفراز بخشنده. خداوندا، در اول و آخر بر محمد و آل محمد درود فرست و بر محمد و آل محمد برکت افزون گردان و بر محمد و آل محمد رحمت آور، به بی­کاست­ترین و برترین آنچه که بر پیامبران و فرستادگان و فرشتگان و حاملان عرشت صلوات در داده و برکت افزون کرده و رحمت آورده ای، رحمت آور به لا اله الا انت: خدایی نیست جز تو. خداوندا، میان من و محمد و خاندان محمد که صلوات تو بر او و ایشان بود، جدایی میفکن و مرا ای سرورم، از پیروان محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین و سلاله پاک برگزیده ایشان قرار ده و نعمت چنگ درزدن به رشته ایشان و خرسندی به رفتن به راه ایشان و سر نهادن به شیوه و طریقه ایشان عطا فرما که تو دست­ودل­باز و بخشنده ای .

سپس چهره ات را بر زمین بمال و بگو: ای آن که هر چه خواهد حکم کند و هر چه خواهد کند، تو حکم نمودی و حمد و ثنا تو راست، پسندیده و سپاس­گفته، پس ای مولای من، فرج ایشان را و فرج ما به ایشان را زود رسان، که تو سرفراز کردن ایشان پس از خوار گشتن و بسیار شدن پس از اندک بودن و به منصه ظهور رساندن پس از گمنامی را خود برایشان ضمانت نموده ای، ای راستگوترین راستگویان و ای مهربانترین مهربانان. پس از تو ای خدای من و سرور من، به حق بخشندگی و بزرگواری­ات به لابه و خاکساری درخواست می­کنم که آرزویم را به نتیجه رسانی و از من درگذری و کم و زیاد عملم را بپذیری و روزهای زندگی ام را افزون کنی و مرا به آن شهادتگاه رسانی و مرا از کسانی قرار دهی که فراخوانده می شود و به فرمانبری و دوستی نمودن و یاری ایشان پاسخ می­گوید و این را به زودی و به شتاب و با سلامتی به من ارزانی داری که تو بر هر کاری توانمندی. سپس سرت را به سمت سمت آسمان بالا بگیر و بگو: پناه می­برم به تو از آنکه از کسانی باشم که امیدی به روزهای حساب تو ندارند، پس مرا از این امر در سایه پناهت قرار ده، ای خدای من.

بدان ای ابن سنان، که این (عمل) برتر است از فلان تعداد حج گزاردن و فلان قدر عمره مستحب رفتن و هزینه کردن اموالت و خسته کردن بدنت و جدا افتادن از زن و فرزندت و بدان که خدای تعالی هر که را در این روز این نماز را خالصانه بخواند و این دعا را سر کند و با یقین و تصدیق این عمل را انجام دهد، ده خوی نیک عطا گرداند که از جمله او را از مرگ بد در امان دارد و از امور ناخوشایند و تهیدستی حفظ نماید و تا زمان مرگش دشمنی را علیه وی یاری نکند و خداوند او را از جنون و جذام و پیسی در خودش و فرزندانش تا چهار نسل او دور نگاه دارد و برای شیطان و یاوران آن راهی بر او و بر نسلش تا چهار پشت، باز نگذارد.

مِصْبَاحِ الزَّائِرِ لِابْنِ طَاوُسٍ عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِیِّ عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ مَنْ صَلَّی فِی لَیْلَةِ الْأُولَی مِنْ رَجَبٍ- ثَلَاثِینَ رَکْعَةً بِالْحَمْدِ وَ الْجَحْدِ ثَلَاثاً وَ التَّوْحِیدِ ثَلَاثاً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ وَ بَرَأَ مِنَ النِّفَاقِ وَ کُتِبَ مِنَ الْمُصَلِّینَ إِلَی السَّنَةِ الْمُقْبِلَةِ وَ فِی الثَّانِیَةِ عَشْراً بِالْحَمْدِ وَ الْجَحْدِ وَ ثَوَابُهُ کَمَا مَرَّ وَ فِی الثَّالِثَةِ عَشْراً بِالْحَمْدِ مَرَّةً وَ النَّصْرِ خَمْساً بَنَی اللَّهُ لَهُ قَصْراً فِی الْجَنَّةِ الْحَدِیثَ وَ فِی الرَّابِعَةِ مِائَةَ رَکْعَةٍ فِی الْأُولَی بِالْحَمْدِ وَ الْفَلَقِ- وَ فِی الثَّانِیَةِ بِالْحَمْدِ وَ النَّاسِ کُلَّهَا نَزَلَ مِنْ کُلِّ سَمَاءٍ مَلَائِکَةٌ یَکْتُبُونَ ثَوَابَهُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ الْخَبَرَ وَ فِی الْخَامِسَةِ سِتّاً بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ- خَمْساً وَ عِشْرِینَ مَرَّةً أُعْطِیَ ثَوَابَ أَرْبَعِینَ نَبِیّاً الْخَبَرَ وَ فِی السَّادِسَةِ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ آیَةِ الْکُرْسِیِّ سَبْعاً نُودِیَ أَنْتَ وَلِیُّ اللَّهِ حَقّاً حَقّاً الْخَبَرَ وَ فِی السَّابِعَةِ أَرْبَعاً بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ- وَ الْمُعَوِّذَتَیْنِ ثَلَاثاً فَإِذَا سَلَّمَ صَلَّی عَلَی النَّبِیِّ ص عَشْراً فَسَلَّمَ وَ قَرَأَ الْبَاقِیَاتِ الصَّالِحَاتِ عَشْراً أَظَلَّهُ اللَّهُ فِی ظِلِّ عَرْشِهِ وَ أَعْطَاهُ ثَوَابَ مَنْ صَامَ رَمَضَانَ الْخَبَرَ وَ فِی الثَّامِنَةِ عِشْرِینَ بِالْحَمْدِ وَ الْقَلَاقِلِ ثَلَاثاً ثَلَاثاً أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ الشَّاکِرِینَ وَ الصَّابِرِینَ وَ فِی التَّاسِعَةِ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ أَلْهَیکُمْ خَمْساً لَمْ یَقُمْ حَتَّی یُغْفَرَ لَهُ الْخَبَرَ وَ فِی الْعَاشِرَةِ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ بَعْدَ الْمَغْرِبِ بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ ثَلَاثاً رُفِعَ لَهُ قَصْرٌ فِی الْجَنَّةِ الْخَبَرَ وَ فِی الْحَادِیَةَ عَشْرَةَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ بِالْحَمْدِ- وَ آیَةِ الْکُرْسِیِّ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ کَانَ کَمَنْ قَرَأَ کُلَّ کِتَابٍ أَنْزَلَهُ اللَّهُ وَ نُودِیَ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَکَ

ص: 92

وَ فِی الثَّانِیَةَ عَشْرَةَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ- وَ آمَنَ الرَّسُولُ (1) السُّورَةَ عَشْراً أُعْطِیَ ثَوَابَ الْآمِرِینَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهِینَ عَنِ الْمُنْکَرِ الْخَبَرَ وَ فِی الثَّالِثَةَ عَشْرَةَ عَشْراً یَقْرَأُ فِی أَوَائِلِهَا بِالْحَمْدِ وَ الْعَادِیَاتِ- وَ فِی آخِرِ کُلِّ رَکْعَةٍ مِنْهَا بِالْحَمْدِ وَ التَّکَاثُرِ- غُفِرَ لَهُ وَ إِنْ کَانَ عَاقّاً الْخَبَرَ وَ فِی الرَّابِعَةَ عَشْرَةَ ثَلَاثِینَ بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ- وَ قَوْلِهِ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ (2)- السُّورَةَ غُفِرَتْ لَهُ ذُنُوبُهُ الْخَبَرَ وَ فِی الْخَامِسَةَ عَشْرَةَ وَ السَّادِسَةَ عَشْرَةَ وَ السَّابِعَةَ عَشْرَةَ ثَلَاثِینَ بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ إِحْدَی عَشْرَةَ أُعْطِیَ ثَوَابَ سَبْعِینَ شَهِیداً الْخَبَرَ وَ فِی الثَّامِنَةَ عَشْرَةَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ مَرَّةً وَ التَّوْحِیدِ مَرَّةً وَ الْفَلَقِ عَشْراً وَ النَّاسِ عَشْراً غُفِرَتْ ذُنُوبُهُ وَ فِی التَّاسِعَةَ عَشْرَةَ أَرْبَعاً بِالْحَمْدِ- وَ آیَةِ الْکُرْسِیِّ خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً وَ کَذَلِکَ التَّوْحِیدُ أُعْطِیَ کَثَوَابِ مُوسَی ع- وَ فِی الْعِشْرِینَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ الْقَدْرِ خَمْساً أُعْطِیَ ثَوَابَ إِبْرَاهِیمَ وَ مُوسَی وَ عِیسَی- وَ أَمِنَ مِنْ شَرِّ الثَّقَلَیْنِ وَ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِ بِالْمَغْفِرَةِ وَ فِی الْحَادِیَةِ وَ الْعِشْرِینَ سِتّاً بِالْحَمْدِ وَ الْکَوْثَرِ عَشْراً وَ التَّوْحِیدِ عَشْراً لَمْ یُکْتَبْ عَلَیْهِ ذَنْبٌ سَنَةً الْخَبَرَ وَ فِی الثَّانِیَةِ وَ الْعِشْرِینَ ثَمَانِیاً بِالْحَمْدِ- وَ الْجَحْدِ سَبْعاً وَ یُسَلِّمُ وَ یُصَلِّی عَلَی النَّبِیِّ (ص) (3) عَشْراً ثُمَّ یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ عَشْراً لَمْ یَخْرُجْ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّی یَرَی مَکَانَهُ فِی الْجَنَّةِ- وَ یَمُوتُ عَلَی الْإِسْلَامِ- وَ یَکُونُ لَهُ ثَوَابُ سَبْعِینَ نَبِیّاً

ص: 93

وَ فِی الثَّالِثَةِ وَ الْعِشْرِینَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ الضُّحَی خَمْساً أُعْطِیَ بِکُلِّ حَرْفٍ وَ بِکُلِّ کَافِرٍ وَ کَافِرَةٍ دَرَجَةً فِی الْجَنَّةِ الْخَبَرَ وَ فِی الرَّابِعَةِ وَ الْعِشْرِینَ أَرْبَعِینَ بِالْحَمْدِ وَ الْإِخْلَاصِ- کَتَبَ لَهُ اللَّهُ أَلْفاً مِنَ الْحَسَنَاتِ وَ مَحَا عَنْهُ مِنَ السَّیِّئَاتِ وَ رَفَعَ لَهُ مِنَ الدَّرَجَاتِ کَذَلِکَ الْخَبَرَ وَ فِی الْخَامِسَةِ وَ الْعِشْرِینَ عِشْرِینَ بَیْنَ الْعِشَاءَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ آمَنَ الرَّسُولُ (1) السُّورَةَ حَفِظَهُ اللَّهُ فِی نَفْسِهِ الْخَبَرَ وَ فِی السَّادِسَةِ وَ الْعِشْرِینَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ أَرْبَعِینَ مَرَّةً صَافَحَتْهُ الْمَلَائِکَةُ الْخَبَرَ وَ فِی السَّابِعَةِ وَ الْعِشْرِینَ وَ الثَّامِنَةِ وَ الْعِشْرِینَ وَ التَّاسِعَةِ وَ الْعِشْرِینَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ بِالْحَمْدِ وَ الْأَعْلَی عَشْراً وَ الْقَدْرِ عَشْراً وَ یُسَلِّمُ وَ یُصَلِّی عَلَی النَّبِیِّ (ص) (2) مِائَةً وَ یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ مِائَةً کُتِبَ لَهُ ثَوَابُ عِبَادَةِ الْمَلَائِکَةِ وَ فِی الثَّلَاثِینَ عَشْراً بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ إِحْدَی عَشْرَةَ أُعْطِیَ فِی جَنَّةِ الْفِرْدَوْسِ سَبْعَةَ مُدُنٍ الْخَبَرَ.

*******

ترجمه:

141414س

مِنْ رَجَبٍ بَعْدَ الْعِشَاءِ رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِی أَوَّلِ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ- وَ أَ لَمْ نَشْرَحْ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ فِی الرَّکْعَةِ الثَّانِیَةِ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ- وَ أَ لَمْ نَشْرَحْ (1) وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَ الْمُعَوِّذَتَیْنِ- ثُمَّ یَتَشَهَّدُ وَ یُسَلِّمُ ثُمَّ یُهَلِّلُ اللَّهَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً وَ یُصَلِّی عَلَی النَّبِیِّ ص ثَلَاثِینَ مَرَّةً فَإِنَّهُ یَغْفِرُ لَهُ مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِهِ وَ یُخْرِجُهُ مِنَ الْخَطَایَا کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.

*******

ترجمه:

نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده است: هرکس در شب اول ماه رجب بعد از نماز مغرب دو رکعت نماز گزارد، در رکعت اول، سوره فاتحه الکتاب و سوره الم نشرح یک بار و سوره قل هو الله احد سه بار و در رکعت دوم سوره فاتحه الکتاب و سوره الم نشرح یک بار و دو سوره معوذتین را بخواند، سپس تشهد و سلام بگوید و بعد سی بار لا اله الا الله بگوید و سی بار بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد. در این صورت، همه گناهان گذشته او آمرزیده می گردد و همانند روزی که از مادر متولد شد، از گناهان بیرون می آید .

مِنْ مُؤْمِنٍ وَ لَا مُؤْمِنَةٍ یُصَلِّی فِی هَذَا الشَّهْرِ ثَلَاثِینَ رَکْعَةً وَ هُوَ شَهْرُ رَجَبٍ- یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ إِلَّا مَحَا اللَّهُ عَنْهُ کُلَّ ذَنْبٍ عَمِلَهُ فِی صِغَرِهِ وَ کِبَرِهِ وَ أَعْطَاهُ اللَّهُ مِنَ الْأَجْرِ کَمَنْ صَامَ ذَلِکَ الشَّهْرَ کُلَّهُ وَ کُتِبَ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْمُصَلِّینَ إِلَی السَّنَةِ الْمُقْبِلَةِ وَ رُفِعَ لَهُ کُلَّ یَوْمٍ ثَوَابُ (1) شَهِیدٍ مِنْ شُهَدَاءِ بَدْرٍ- وَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِصَوْمِ کُلِّ یَوْمٍ یَصُومُهُ مِنْهُ عِبَادَةَ سَنَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَةٍ فَإِنْ صَامَ الشَّهْرَ کُلَّهُ أَنْجَاهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ وَ أَوْجَبَ لَهُ الْجَنَّةَ إِلَی أَنْ قَالَ قُلْتُ مَتَی أُصَلِّیهَا قَالَ تُصَلِّی فِی أَوَّلِهِ عَشْرَ رَکَعَاتٍ إِلَی أَنْ قَالَ وَ صَلِّ فِی وَسَطِ الشَّهْرِ عَشْرَ رَکَعَاتٍ وَ صَلِّ فِی آخِرِ الشَّهْرِ عَشْرَ رَکَعَاتٍ تَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ.

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی بَعْضِ صَلَوَاتِ رَجَبٍ إِنْ شَاءَ اللَّهُ (2) وَ تَقَدَّمَ أَیْضاً مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ فِی نَافِلَةِ شَهْرِ رَمَضَانَ (3) وَ اعْلَمْ أَنَّ ابْنَ طَاوُسٍ قَدْ رَوَی فِی الْإِقْبَالِ الصَّلَوَاتِ السَّابِقَةَ مِنْ رِوَایَاتِ الْکَفْعَمِیِّ (4).

*******

ترجمه:1919

ذَکَرَهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص رَجَبٌ شَهْرُ اللَّهِ وَ شَعْبَانُ شَهْرِی وَ رَمَضَانُ شَهْرُ أُمَّتِی ثُمَّ قَالَ مَنْ صَامَهُ کُلَّهُ اسْتَوْجَبَ عَلَی اللَّهِ ثَلَاثَةَ أَشْیَاءَ مَغْفِرَةً لِجَمِیعِ مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِهِ وَ عِصْمَةً فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِهِ وَ أَمَاناً مِنَ الْعَطَشِ یَوْمَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ فَقَامَ شَیْخٌ ضَعِیفٌ وَ قَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ ص- إِنِّی عَاجِزٌ عَنْ صِیَامِهِ کُلِّهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص صُمْ أَوَّلَ یَوْمٍ مِنْهُ فَإِنَّ الْحَسَنَةَ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا وَ أَوْسَطَ یَوْمٍ مِنْهُ وَ آخِرَ یَوْمٍ مِنْهُ فَإِنَّکَ تُعْطَی ثَوَابَ مَنْ صَامَهُ کُلَّهُ وَ لَکِنْ لَا تَغْفُلُوا عَنْ لَیْلَةِ أَوَّلِ جُمُعَةٍ مِنْهُ فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِبِ- وَ ذَلِکَ أَنَّهُ إِذَا مَضَی ثُلُثُ اللَّیْلِ لَا یَبْقَی مَلَکٌ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا وَ یَجْتَمِعُونَ فِی الْکَعْبَةِ وَ حَوَالَیْهَا وَ یَطَّلِعُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ فَیَقُولُ لَهُمْ یَا مَلَائِکَتِی سَلُونِی مَا شِئْتُمْ فَیَقُولُونَ یَا رَبَّنَا حَاجَتُنَا إِلَیْکَ أَنْ تَغْفِرَ لِصُوَّامِ رَجَبٍ- فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ فَعَلْتُ ذَلِکَ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا مِنْ أَحَدٍ یَصُومُ یَوْمَ الْخَمِیسِ- أَوَّلَ خَمِیسٍ مِنْ رَجَبٍ- ثُمَّ یُصَلِّی مَا بَیْنَ الْعِشَاءِ وَ الْعَتَمَةِ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ رَکْعَةً (1) فَإِذَا فَرَغَ مِنْ صَلَاتِهِ صَلَّی عَلَیَّ سَبْعِینَ مَرَّةً یَقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِهِ- ثُمَّ یَسْجُدُ وَ یَقُولُ فِی سُجُودِهِ سَبْعِینَ مَرَّةً سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِکَةِ وَ الرُّوحِ- ثُمَّ یَرْفَعُ رَأْسَهُ وَ یَقُولُ رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ- ثُمَّ یَسْجُدُ سَجْدَةً (2) وَ یَقُولُ فِیهَا مَا قَالَ فِی الْأُولَی ثُمَّ یَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَهُ فِی سُجُودِهِ فَإِنَّهَا تُقْضَی قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَا یُصَلِّی عَبْدٌ أَوْ أَمَةٌ هَذِهِ الصَّلَاةَ إِلَّا غُفِرَ لَهُ جَمِیعُ ذُنُوبِهِ وَ لَوْ کَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ (3) وَ یُشَفَّعُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی سَبْعِ مِائَةٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ مِمَّنِ اسْتَوْجَبَ النَّارَ الْحَدِیثَ.

وَ هُوَ طَوِیلٌ یَشْتَمِلُ عَلَی ثَوَابٍ جَزِیلٍ

ص: 99

وَ رَوَاهُ ابْنُ طَاوُسٍ فِی الْإِقْبَالِ مُرْسَلًا عَنِ النَّبِیِّ ص نَحْوَهُ (1).

*******

ترجمه:

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به انس بن مالک فرمودند: رجب، ماه خداست، چه معنایی دارد؟ گفت: چون این ماه به مغفرت خداوند اختصاص دارد، خونریزی نمی­شود و در این ماه، خداوند بر دوستان خود بازمی­گردد و آنها را از دشمنی با خود نجات می­دهد. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: هر کس تمام این ماه را روزه بدارد، خداوند سه چیز را بر خود واجب می­شمارد: آمرزش گناهان گذشته او، و نگاه­داری او از گناه در باقی مانده عمرش، و ایمنی او از تشنگی روز قیامت .

در این هنگام پیرمردی ناتوان برخاست و گفت: ای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، من توانایی روزه گرفتن تمام این ماه را ندارم، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: اولین روز آن را روزه بگیر که پاداش آن ده برابر خواهد بود، و میانه ماه و آخرین روز آن را روزه بدار، و در این صورت پاداش روزه­ تمام این ماه نصیب تو خواهد شد. ولی از اولین شب پنجشنبه آن غافل نشوید و آن شبی است که فرشتگان، شب آرزوها می­نامند، و هرگاه یک سوم شب بگذرد، فرشتگان آسمان و زمین در کعبه و اطراف آن اجتماع می­کنند و خداوند به آنها روی می­کند و می­فرماید: ای فرشتگان من، هر حاجتی دارید از من بخواهید. جواب می­دهند: پروردگارا، حاجت ما این است که روزه­داران ماه رجب را بیامرزی، و خداوند عز و جل می­فرماید: بخشیدم.

سپس رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: هر کس اولین پنج شنبه ماه رجب را روزه بدارد و بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز گزارد و هر دو رکعت را به یک سلام پایان دهد، و در هر رکعت، یک بار سوره فاتحه، سه بار سوره انا انزلناه فی لیله القدر، و دوازده بار سوره قل هو الله احد را بخواند و بعد از نماز هفتاد بار صلوات فرستد و بگوید: خدایا بر محمد و خاندان او درود و رحمت فرست، سپس به سجده رود و هفتاد بار بگوید: پروردگارا، بیامرز و بر من رحم کن و از آنچه میدانی درگذر، به راستی تو بلندمرتبه و بزرگی، سپس دوباره به سجده رود و همان ذکر را تکرار کند. سپس حاجتش را در سجده بخواهد، به راستی اجابت خواهد شد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: سوگند به کسی که جانم در دست اوست، اگر بنده­ای از مرد و زن این نماز را به جا آورد، خداوند تمام گناهان او را می­آمرزد، حتی اگر به اندازه کف دریا، ماسه­ها و هموزن کوه­ها و به تعداد برگ درختان باشد و شفاعت هفتصد تن از افراد خاندان او را که مستحق آتش جهنم بودند، به او می­دهد

وَ فِی السَّابِعَةِ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ- وَ التَّوْحِیدِ مِائَةً فِی الْأُولَی وَ فِی الثَّانِیَةِ بِالْحَمْدِ وَ آیَةِ الْکُرْسِیِّ مَرَّةً أَجَابَ اللَّهُ دُعَاءَهُ الْخَبَرَ وَ فِی الثَّامِنَةِ رَکْعَتَیْنِ فِی الْأُولَی بِالْحَمْدِ- وَ التَّوْحِیدِ خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً وَ فِی الثَّانِیَةِ بِالْحَمْدِ- وَ قَوْلِهِ قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ (1) الْآیَةَ ثُمَّ یَقْرَأُ التَّوْحِیدَ خَمْسَ عَشْرَةَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ وَ لَوْ کَانَتْ کَزَبَدِ الْبَحْرِ وَ کَأَنَّمَا قَرَأَ الْکُتُبَ الْأَرْبَعَ وَ فِی التَّاسِعَةِ أَرْبَعاً بِالْحَمْدِ وَ النَّصْرِ عَشْراً حَرَّمَ اللَّهُ جَسَدَهُ عَلَی النَّارِ الْخَبَرَ وَ فِی الْعَاشِرَةِ أَرْبَعاً بِالْحَمْدِ وَ آیَةِ الْکُرْسِیِّ ثَلَاثاً وَ الْکَوْثَرِ ثَلَاثاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِائَةَ أَلْفِ حَسَنَةٍ الْخَبَرَ وَ فِی الْحَادِیَةَ عَشْرَةَ ثَمَانٍ بِالْحَمْدِ- وَ الْجَحْدِ عَشْراً لَا یُصَلِّیهَا إِلَّا مُؤْمِنٌ مُسْتَکْمِلُ الْإِیمَانِ وَ یُعْطَی بِکُلِّ رَکْعَةٍ رَوْضَةً مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ الْحَدِیثَ وَ فِی الثَّانِیَةَ عَشْرَةَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ بِالْحَمْدِ- وَ التَّکَاثُرِ عَشْراً غُفِرَتْ لَهُ ذُنُوبُ أَرْبَعِینَ سَنَةً الْخَبَرَ وَ فِی الثَّالِثَةَ عَشْرَةَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ التِّینِ- خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ وَ کَأَنَّمَا أَعْتَقَ مِائَتَیْ رَقَبَةٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ- وَ أُعْطِیَ بَرَاءَةً مِنَ النِّفَاقِ وَ مُرَافَقَةَ النَّبِیِّ (ص) (2) وَ إِبْرَاهِیمَ الْحَدِیثَ وَ فِی الرَّابِعَةَ عَشْرَةَ أَرْبَعاً بِالْحَمْدِ وَ الْعَصْرِ خَمْساً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ ثَوَابَ الْمُصْلِحِینَ (3) الْخَبَرَ وَ فِی الْخَامِسَةَ عَشْرَةَ أَرْبَعاً بَیْنَ الْعِشَاءَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ عَشْراً وَ یَقُولُ

ص: 101

بَعْدَ تَسْلِیمِهِ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَنَا عَشْراً یَا رَبِّ ارْحَمْنَا عَشْراً سُبْحَانَ الَّذِی یُحْیِی الْمَوْتَی وَ یُمِیتُ الْأَحْیَاءَ وَ هُوَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ عَشْراً اسْتُجِیبَ لَهُ الْخَبَرَ وَ فِی السَّادِسَةَ عَشْرَةَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ- وَ آیَةِ الْکُرْسِیِّ مَرَّةً وَ التَّوْحِیدِ خَمْسَ عَشْرَةَ أُعْطِیَ کَالنَّبِیِّ ص عَلَی نُبُوَّتِهِ وَ بُنِیَ لَهُ فِی الْجَنَّةِ مِائَةُ قَصْرٍ وَ فِی السَّابِعَةَ عَشْرَةَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ- وَ التَّوْحِیدِ سَبْعِینَ مَرَّةً وَ یُسَلِّمُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ سَبْعِینَ مَرَّةً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ لَمْ یَکْتُبْ عَلَیْهِ خَطِیئَةً وَ فِی الثَّامِنَةَ عَشْرَةَ عَشْراً بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِیدِ خَمْساً قُضِیَتْ کُلُّ حَاجَةٍ طَلَبَهَا فِی لَیْلَتِهِ الْخَبَرَ وَ فِی التَّاسِعَةَ عَشْرَةَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ- وَ آیَةِ الْمُلْکِ خَمْساً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الْخَبَرَ وَ فِی الْعِشْرِینَ أَرْبَعاً بِالْحَمْدِ وَ النَّصْرِ خَمْسَ عَشْرَةَ لَمْ یَخْرُجْ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّی یَرَانِی فِی نَوْمِهِ الْخَبَرَ وَ فِی الْحَادِیَةِ وَ الْعِشْرِینَ ثَمَانٍ بِالْحَمْدِ- وَ التَّوْحِیدِ وَ الْمُعَوِّذَتَیْنِ مَرَّةً مَرَّةً (1) کُتِبَ لَهُ بِعَدَدِ نُجُومِ السَّمَاءِ حَسَنَاتٌ الْخَبَرَ وَ فِی الثَّانِیَةِ وَ الْعِشْرِینَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ الْجَحْدِ مَرَّةً (2) وَ التَّوْحِیدِ خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً کُتِبَ اسْمُهُ فِی السَّمَاءِ الصِّدِّیقَ وَ جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ هُوَ فِی سِتْرِ اللَّهِ الْخَبَرَ وَ فِی الثَّالِثَةِ وَ الْعِشْرِینَ ثَلَاثِینَ بِالْحَمْدِ وَ الزَّلْزَلَةِ- نَزَعَ اللَّهُ الْغِلَّ وَ الْغِشَّ مِنْ قَلْبِهِ الْخَبَرَ

ص: 102

وَ فِی الرَّابِعَةِ وَ الْعِشْرِینَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ النَّصْرِ عَشْراً أُعْتِقَ مِنَ النَّارِ الْخَبَرَ وَ فِی الْخَامِسَةِ وَ الْعِشْرِینَ عَشْراً بِالْحَمْدِ وَ التَّکَاثُرِ- أُعْطِیَ ثَوَابَ الْآمِرِینَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهِینَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ ثَوَابَ سَبْعِینَ نَبِیّاً وَ فِی السَّادِسَةِ وَ الْعِشْرِینَ عَشْراً بِالْحَمْدِ- وَ آمَنَ الرَّسُولُ (1) عَشْراً عُوفِیَ مِنْ آفَاتِ الدَّارَیْنِ وَ أُعْطِیَ فِی الْقِیَامَةِ سِتَّةَ أَنْوَارٍ وَ فِی السَّابِعَةِ وَ الْعِشْرِینَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ الْأَعْلَی عَشْراً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَلْفَ أَلْفِ حَسَنَةٍ الْخَبَرَ وَ فِی الثَّامِنَةِ وَ الْعِشْرِینَ أَرْبَعاً بِالْحَمْدِ- وَ التَّوْحِیدِ وَ الْمُعَوِّذَتَیْنِ مَرَّةً مَرَّةً بُعِثَ مِنْ قَبْرِهِ وَ وَجْهُهُ کَالْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ- وَ یَدْفَعُ اللَّهُ عَنْهُ أَهْوَالَ یَوْمِ الْقِیَامَةِ الْحَدِیثَ وَ فِی التَّاسِعَةِ وَ الْعِشْرِینَ عَشْراً بِالْحَمْدِ مَرَّةً وَ التَّکَاثُرِ وَ التَّوْحِیدِ وَ الْمُعَوِّذَتَیْنِ عَشْراً عَشْراً أُعْطِیَ ثَوَابَ الْمُجَاهِدِینَ الْخَبَرَ وَ فِی الثَّلَاثِینَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ الْأَعْلَی عَشْراً فَإِذَا سَلَّمَ صَلَّی عَلَی النَّبِیِّ (ص) (2) مِائَةً أُعْطِیَ أَلْفَ مَدِینَةٍ فِی جَنَّةِ الْمَأْوَی الْخَبَرَ.

عَلِیُّ بْنُ مُوسَی بْنِ جَعْفَرِ بْنِ طَاوُسٍ فِی الْإِقْبَالِ عَنِ النَّبِیِّ ص وَ ذَکَرَ الصَّلَوَاتِ السَّابِقَةَ کَمَا رَوَاهَا الْکَفْعَمِیُّ وَ زِیَادَةً فِی الثَّوَابِ (3).

*******

ترجمه:

1919

مَرَّةً أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ اثْنَیْ عَشَرَ أَلْفَ شَهِیدٍ الْحَدِیثَ وَ فِیهِ ثَوَابٌ جَزِیلٌ.

*******

ترجمه:

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود

هرکس در شب اول ماه شعبان دوازده رکعت نماز-در هر رکعت «فاتحه الکتاب» یک بار و سوره ى «قُلْ هُوَ اَللّهُ أَحَدٌ» پانزده بار-بخواند،

خداوند متعال ثواب دوازده هزار شهید را به او عطا نموده و عبادت دوازده هزار سال را براى او می نویسد

مِنَ الصَّلَاةِ قَرَأَ آیَةَ الْکُرْسِیِّ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ عَشْراً وَ سَبَّحَ اللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مِائَةَ کَبِیرَةٍ وَ ذَکَرَ ثَوَاباً جَزِیلًا إِلَی أَنْ قَالَ فَأَحْیِهَا یَا مُحَمَّدُ وَ مُرْ أُمَّتَکَ بِإِحْیَائِهَا وَ التَّقَرُّبِ إِلَی اللَّهِ بِالْعَمَلِ فِیهَا فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ شَرِیفَةٌ إِلَی أَنْ قَالَ هِیَ لَیْلَةٌ لَا یَدْعُو فِیهَا دَاعٍ إِلَّا اسْتُجِیبَ لَهُ وَ لَا سَائِلٌ إِلَّا أُعْطِیَ وَ لَا مُسْتَغْفِرٌ إِلَّا غُفِرَ لَهُ وَ لَا تَائِبٌ إِلَّا تِیبَ عَلَیْهِ مَنْ حُرِمَ خَیْرَهَا یَا مُحَمَّدُ فَقَدْ حُرِمَ.

*******

ترجمه:

رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند: در شب نیمه شعبان در حال خواب بودم که جبرئیل علیه السلام آمد و گفت:

...ای محمد، هر کس در این شب خدا را به پاکی و یگانگی و بزرگی یاد کند و به خواندن دعا، گزاردن نماز، قرائت قرآن، انجام اعمال مستحبی دیگر و استغفار به درگاه خدا احیا کند، بهشت منزلگاه و استراحتگاه او می گردد و خداوند، گناهان گذشته و آینده اش را می آمرزد. ای محمد، هر کس در این شب صد رکعت نماز گزارد، در هر رکعت فاتحۀ الکتاب صد بار و قل هوالله احد را یازده بار بخواند و بعد از نماز ده بار آیۀ الکرسی و ده بار سوره فاتحۀ الکتاب بخواند و صد بار سبحان الله بگوید، خداوند صد گناه کبیره و مهلک او را که سبب ورود انسان به جهنم می گردد، می آمرزد و در برابر هر سوره و تسبیح، یک کاخ در بهشت به او عطا می کند

...ای محمد، پس این شب را احیا کن و به امتت دستور ده که آن را احیا کنند و با عمل در آن به درگاه خداوند متعال نزدیکی بجویند؛ زیرا این شب، شب شریفی است.

...این شب، شبی است که هرکس در آن دعا کند، دعایش مستجاب می گردد و هر کس درخواست کند، خواسته اش برآورده می گردد و هر کس آمرزش بخواهد، آمرزیده می گردد و هر کس توبه کند، توبه اش پذیرفته می شود. ای محمد، هر کس از خیر این شب محروم بماند، واقعا محروم ماند.

فَاجْتَهِدُوا فِی الدُّعَاءِ وَ الثَّنَاءِ عَلَی اللَّهِ فَإِنَّهُ مَنْ سَبَّحَ اللَّهَ فِیهَا مِائَةَ مَرَّةٍ وَ حَمِدَهُ مِائَةَ مَرَّةٍ وَ کَبَّرَهُ مِائَةَ مَرَّةٍ غَفَرَ اللَّهُ تَعَالَی لَهُ مَا سَلَفَ مِنْ مَعَاصِیهِ وَ قَضَی لَهُ حَوَائِجَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ مَا الْتَمَسَهُ مِنْهُ وَ مَا عَلِمَ حَاجَتَهُ إِلَیْهِ وَ إِنْ لَمْ یَلْتَمِسْهُ مِنْهُ کَرَماً مِنْهُ تَعَالَی وَ تَفَضُّلًا عَلَی عِبَادِهِ قَالَ أَبُو یَحْیَی فَقُلْتُ لِسَیِّدِنَا الصَّادِقِ ع- أَیْشٍ الْأَدْعِیَةُ فِیهَا فَقَالَ إِذَا أَنْتَ صَلَّیْتَ الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ فَصَلِّ رَکْعَتَیْنِ اقْرَأْ فِی الْأُولَی الْحَمْدَ- وَ سُورَةَ الْجَحْدِ وَ هِیَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ- وَ اقْرَأْ فِی الرَّکْعَةِ الثَّانِیَةِ بِالْحَمْدِ- وَ سُورَةِ التَّوْحِیدِ وَ هِیَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- فَإِذَا سَلَّمْتَ قُلْتَ سُبْحَانَ اللَّهِ ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً وَ اللَّهُ أَکْبَرُ أَرْبَعاً وَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً فَإِذَا فَرَغَ سَجَدَ وَ یَقُولُ یَا رَبِّ عِشْرِینَ مَرَّةً- یَا مُحَمَّدُ سَبْعَ مَرَّاتٍ- لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ عَشْرَ مَرَّاتٍ- مَا شَاءَ اللَّهُ عَشْرَ مَرَّاتٍ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تُصَلِّی عَلَی النَّبِیِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ تَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَکَ فَوَ اللَّهِ لَوْ سَأَلْتَ بِهَا بِفَضْلِهِ وَ کَرَمِهِ عَدَدَ الْقَطْرِ لَبَلَّغَکَ اللَّهُ إِیَّاهَا بِکَرَمِهِ وَ فَضْلِهِ.

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ فِی الْمِصْبَاحِ عَنْ أَبِی یَحْیَی الصَّنْعَانِیِّ نَحْوَهُ (1).

*******

ترجمه:

امالی شیخ طوسی: ابو یحیی از امام جعفر صادق علیه السلام روایت کرده است که فرمود: از امام باقر علیه السلام درباره فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد، حضرت فرمود: این شب پس از شب قدر بهترین شب است. خداوند بزرگ در این شب فضل خویش را بر بندگان می بخشد و به لطف خود آنان را می آمرزد، پس بکوشید تا به خداوند نزدیکی جویید؛ چرا که این شب، شبی است که خداوند به جان خویش سوگند یاد کرده که هیچ درخواست کننده ای را از درگاه خود رد نکند، تا زمانی که گناهی را از او نخواهد. در مقابل شب قدر که خداوند آن را برای پیامبرمان صلی الله علیه و آله قرار داده، این شب را نیز برای ما اهل بیت قرار داده است، پس در دعا و حمد و ستایش خداوند بلندمرتبه و عزوجلّ بکوشید؛ زیرا کسی که در آن شب صد مرتبه سبحان الله، صد مرتبه الحمد لله و صد مرتبه الله اکبر برای خداوند تعالی بگوید، خداوند تعالی گناهان گذشته او را بیامرزد و از روی لطف و مرحمت بر بندگانش خواسته های دنیوی و اخروی او را برآورده سازد؛ چه خواسته هایی که از او بخواهد و چه آن هایی که خود بداند و اگر چه از او نخواسته باشد.

ابو یحیی گوید: به سرورمان امام صادق علیه السلام عرض کردم: کدام یک از دعاها را در این شب بخوانم؟ فرمود: وقتی نماز عشا را خواندی دو رکعت نماز بگزار. در رکعت اول حمد و سوره جحد یعنی سوره «قُل یا أیُّها الکافرون» را بخوان و در رکعت دوم حمد و سوره توحید یعنی«قُل هُوَ اللهُ أحد» را بخوان و وقتی سلام دادی، سی و سه بار سبحان الله، سی و سه بار الحمد لله و سی و چهار مرتبه الله اکبر بگو و سپس دعای: یا من إلیه مَلجأُ العباد فی المهمات [ای کسی که بندگان در مهمات به او پناه آرند.] را که در اعمال سال ذکر کردیم - . از کلام شیخ طوسی صاحب امالی. - تا آخر بخوان و بعد از اتمام به سجده برو و بیست بار بگو یا ربِّ، هفت بار یا محمّد، ده بار لا حولَ و لا قوهَ إلاّ بالله، ده بار ماشاءالله، ده بار لا قوهَ إلاّ بالله. سپس بر پیامبر و خاندان او درود فرست و حاجت خویش از خدا بخواه. به خدا سوگند که اگر به فضل و کرم خداوند به تعداد قطره های باران از او حاجت بخواهی، او با کرم و لطف خویش آن ها را به تو خواهد داد.

ذَلِکَ مَحَا اللَّهُ عَنْهُ اثْنَتَیْنِ وَ سَبْعِینَ أَلْفَ سَیِّئَةٍ وَ کَتَبَ لَهُ مِنَ الْحَسَنَاتِ مِثْلَهَا وَ مَحَا اللَّهُ عَنْ وَالِدَیْهِ سَبْعِینَ أَلْفَ سَیِّئَةٍ.

وَ

رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی کِتَابِ فَضَائِلِ شَعْبَانَ عَنْ عُبْدُوسِ بْنِ عَلِیٍّ الْجُرْجَانِیِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْزُوقٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَعِیدٍ الطَّائِیِّ عَنْ عَبَّادِ بْنِ صُهَیْبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ حَیَّانَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع (1) قَالَ قَالَتْ عَائِشَةُ فِی آخِرِ حَدِیثٍ طَوِیلٍ فِی لَیْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ: فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ هَبَطَ عَلَیَّ حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ وَ ذَکَرَ نَحْوَهُ (2)

*******

ترجمه:

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

در این شب، جبرئيل بر من نازل شد و گفت به من: يا محمّد! امّت خود را امر كن كه در شب نيمه شعبان ده ركعت نماز بكنند هردو ركعت به يك سلام و در هرركعت بعد از حمد ده مرتبه سوره ى قل هو اللّه احد بخوانند پس بسجده روند و در سجده بگويندپس هركه اين عمل را بجا آورد محو كند حق تعالى از او هفتاد و دو هزار گناه را و مثل آن حسنه در نامۀ عمل او بنويسد و محو كند از پدر و مادرش هفتاد هزار گناه را.

ا

فَرَغَ وَ هُوَ فِی مَکَانِهِ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ أَرْبَعَ مَرَّاتٍ ثُمَّ یَقُولُ اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی لَا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً أَرْبَعَ مَرَّاتٍ ثُمَّ یَدْعُو فَلَا یَدْعُو بِشَیْ ءٍ إِلَّا اسْتُجِیبَ لَهُ فِی کُلِّ حَاجَةٍ إِلَّا أَنْ یَدْعُوَ فِی جَائِحَةٍ (1) أَوْ قَطِیعَةِ رَحِمٍ.

وَ رَوَاهُ الْمُفِیدُ فِی مَسَارِّ الشَّیعَةِ (2) وَ فِی الْمُقْنِعَةِ مُرْسَلًا نَحْوَهُ (3)

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ مِثْلَهُ إِلَّا أَنَّهُ أَسْقَطَ قَوْلَهُ وَ الْمُعَوِّذَاتِ الثَّلَاثَ أَرْبَعَ مَرَّاتٍ (4)

*******

ترجمه:

على بن محمّد در روايت مرفوعه اى گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود:

هنگامى كه شب نيمۀ شعبان فرارسد، چهار ركعت نماز بگزار و در هرركعت يك مرتبه حمد و صد مرتبه قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را بخوان و چون فارغ شدى بگو:«اللّهمّ إنّى إليك فقير و إنّى عائذ بك و منك خائف و بك مستجير، ربّ لا تبدّل اسمى ربّ لا تغيّر جسمى، ربّ لا تجهد بلائي أعوذ بعفوك من عقابك، و أعوذ برضاك من سخطك، و أعوذ برحمتك من عذابك، و أعوذ بك منك، جلّ ثناؤك أنت كما أثنيت على نفسك و فوق ما يقول القائلون».

راوى گويد: هم چنين امام صادق عليه السّلام فرمود:

روز بيست و هفتم رجب، روزى است كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله به پيامبرى برگزيده شد. هر كه در هروقتى از آن روز كه بخواهد دوازده ركعت نماز گزارد و در هرركعتى حمد و هر سوره اى را كه براى او ممكن باشد، بخواند و چون پايان يافت، سلام دهد و در همان جا بنشيند و سورۀ حمد و قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ، قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلْفَلَقِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلنّٰاسِ، هركدام را چهار مرتبه بخواند، و چون فارغ شد، در همان مكان، چهار مرتبه بگويد:

«لا إله إلاّ اللّه و اللّه أكبر و الحمد للّه و سبحان اللّه و لا حول و لا قوّة إلاّ باللّه».

و پس از آن چهار بار بخواند:«اللّه اللّه ربّي لا أشرك به شيئا» آن گاه دعا كند. پس براى هر چيزى دعا كند، دعاى او مستجاب شود، مگر اين كه حاجت او نابودى قومى و گسستن پيوند خويشاوندى باشد.

شِئْتَ مِنَ اللَّیْلِ قَبْلَ الزَّوَالِ صَلَّیْتَ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ رَکْعَةً تَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ الْحَمْدَ- وَ سُورَةً مِنْ خِفَافِ الْمُفَصَّلِ إِلَی الْحَمْدِ- فَإِذَا سَلَّمْتَ فِی کُلِّ شَفْعٍ وَ جَلَسْتَ بَعْدَ التَّسْلِیمِ وَ قَرَأْتَ الْحَمْدَ سَبْعاً وَ الْمُعَوِّذَتَیْنِ سَبْعاً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ سَبْعاً وَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ سَبْعاً وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ وَ آیَةَ الْکُرْسِیِّ سَبْعاً سَبْعاً.

*******

ترجمه:

و به سندهاى معتبر از حضرت امام محمّد تقى عليه السّلام منقول است كه در ماه رجب شبى هست كه بهتر است از براى مردم از آنچه آفتاب بر او مى تابد و آن شب بيست و هفتم اين ماه است و در صبح آن شب حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله به رسالت مبعوث شد و كسى كه عبادت كند اين شب را،مثل اجر شصت سال عبادت،خدا به او عطا مى فرمايد.پرسيدند كه عمل آن شب چيست؟فرمود كه چون نماز خفتن كردى بخواب رو و هروقت از شب كه بيدار شوى،خواه پيش از نصف شب باشد و خواه

بعد از آن،برخيز و دوازده ركعت،نماز بكن و بعد از هردو ركعت سلام بگو و در هر ركعت بعد از حمد يك سوره از سوره هاى كوچك،بعد يس را بخوان و چون از همه فارغ شوى چنان كه نشسته اى سوره ى حمد و قل اعوذ بربّ الفلق و قل اعوذ بربّ الناس و قل هو اللّه احد و قل يا ايها الكافرون و انا انزلناه و آية الكرسى هريك را هفت مرتبه بخوان

اللَّهُ أَحَدٌ خَمْسِینَ مَرَّةً انْفَتَلَ حِینَ یَنْفَتِلُ وَ لَیْسَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ذَنْبٌ إِلَّا غَفَرَهُ لَهُ.

وَ رَوَاهُ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ نَحْوَهُ (1).

*******

ترجمه:

عبد اللّٰه بن سنان از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه آن حضرت فرمود: هر كس وضو بسازد، و وضو را با رعايت آداب و كامل بسازد، و آغاز نماز كند، و چهار ركعت نماز گزارد، و در ميانه (هر دو ركعت) سلام دهد، و در هر ركعت [يك بار] الحمد و پنجاه مرتبه سوره «قل هو اللّٰه احد» را بخواند از نماز فارغ شود در حالى كه ميان او و خداوند عزّ و جلّ گناهى نمانده باشد مگر اينكه همه آمرزيده شده باشد.

وَ رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ غَیْرِهِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ (1)

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ (2).

*******

ترجمه:

ابوبصیر از امام صادق علیه السلام روایت می­کند که فرمود: هر که چهار رکعت نماز بخواند با دویست قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ، در هر رکعتی پنجاه قُلْ هُوَ اللَّهُ، نماز را تمام نکند جز آنکه هر گناهی که میان او و خداوند عزّ و جلّ دارد، آمرزیده شود.

وَ

رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی إِلَّا أَنَّهُ أَسْقَطَ قَوْلَهُ خَفِیفَتَیْنِ (1)

*******

ترجمه:

محمّد بن يحيى در روايت مرفوعه اى گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود:

هركس دو ركعت نماز گزارد و در هرركعت شصت بار سورۀ قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را بخواند، در حالى از نماز فارغ شود كه هيچ گناهى ميان او و خداوند نماند.

أَحَدٌ خَمْسِینَ مَرَّةً لَمْ یَنْفَتِلْ وَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ ذَنْبٌ.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ مِثْلَهُ (1).

*******

ترجمه:

عبد اللّه بن سنان گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود:

هركس چهار ركعت نماز گزارد و در هرركعت آن، پنجاه مرتبه قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ بخواند، هنوز نماز پايان نيافته، بين او و خداوند هيچ گناهى نخواهد ماند.

أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا ظُلِمْتَ (1) بِمَظْلِمَةٍ فَلَا تَدْعُ عَلَی صَاحِبِکَ فَإِنَّ الرَّجُلَ یَکُونُ مَظْلُوماً فَلَا یَزَالُ یَدْعُو حَتَّی یَکُونَ ظَالِماً وَ لَکِنْ إِذَا ظُلِمْتَ فَاغْتَسِلْ وَ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ فِی مَوْضِعٍ لَا یَحْجُبُکَ عَنِ السَّمَاءِ ثُمَّ قُلِ اللَّهُمَّ إِنَّ فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ قَدْ ظَلَمَنِی وَ لَیْسَ لِی أَحَدٌ أَصُولُ بِهِ غَیْرُکَ فَاسْتَوْفِ (2) ظُلَامَتِیَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ بِالاسْمِ الَّذِی سَأَلَکَ بِهِ الْمُضْطَرُّ فَکَشَفْتَ مَا بِهِ مِنْ ضُرٍّ وَ مَکَّنْتَ لَهُ فِی الْأَرْضِ وَ جَعَلْتَهُ خَلِیفَتَکَ عَلَی خَلْقِکَ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ- وَ أَنْ تَسْتَوْفِیَ لِی ظُلَامَتِیَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ- فَإِنَّکَ لَا تَلْبَثُ حَتَّی تَرَی مَا تُحِبُّ.

*******

ترجمه:

از امام ششم(عليه السّلام)،فرمود:اگر مظلمه اى طلب ميكنى بر رفيقت نفرين مكن كه انسان دائما مظلوم است تا نفرين كند كه ظالم مى شود ولى وقتى بتو ظلم شد غسل كن و در زير آسمان دو ركعت نماز بخوان و بگو:(خداوندا فلان كس بمن ستم كرده و هيچ ياورى جز تو ندارم كه بوى حمله آرم،هم اكنون حق من از او بازستان،بحق آن اسمت كه مضطر ترا بخواند و رفع اضطرارش كنى و در زمين قدرتش بخشى و او را بر خلق خودت خليفه گردانى(يعنى امام عصر عليه السّلام)كه بر محمد و آل او درود فرستى و هم اكنون حق مرا بكمال از او باز بازستانى،كه تو باز نايستى از ما آنچه را دوست دارى ببينى).

فِی کُلِّ سَنَةٍ کَانَ مِنَ الْمُحْسِنِینَ فَإِنْ فَعَلَ ذَلِکَ فِی کُلِّ جُمْعَةٍ مَرَّةً کَانَ مِنَ الْمُخْلَصِینَ فَإِنْ فَعَلَ ذَلِکَ مَرَّةً کُلَّ لَیْلَةٍ زَاحَمَنِی فِی الْجَنَّةِ- وَ لَمْ یُحْصِ ثَوَابَهُ إِلَّا اللَّهُ تَعَالَی.

*******

ترجمه:

از جمله نمازهایی که بین نماز مغرب و عشا خوانده می­شود، نمازی است که در روایتی از امیر المؤمنین علیه السلام آمده که فرموده است: به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم هنگام وفاتش گفتم: ای رسول خدا! به ما وصیت و سفارشی کن، فرمود: شما را به خواندن دو رکعت نماز بین نماز مغرب و عشا سفارش می­کنم که در رکعت اول این نماز، سوره حمد و سوره زلزال سیزده مرتبه و در رکعت دوم، سوره حمد و سوره توحید پانزده مرتبه خوانده می­شود؛ پس هر کس این نماز را در هر ماه بخواند، از جمله متقین خواهد بود و هر کس این نماز را در هر سال بخواند، اسمش جزء نیکوکاران ثبت شود و هر کس این نماز را در هر جمعه یک بار بخواند، اسمش جزء نمازگزاران ثبت شود و هر کس این نماز را در هر شب بخواند، در کنار من در بهشت خواهد بود و هیچ کس جز خدای متعال پروردگار جهانیان نتواند ثواب آن را حساب کند.

أَبِی جَعْفَرٍ) (1) عَنْ وَهْبٍ أَوْ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ مِثْلَهُ (2).

*******

ترجمه:

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: در ساعت غفلت، نماز مستحبی بجا آورید، هر چند که دو رکعت سبک و آسان باشد، چرا که این دو رکعت شما را وارث بهشت می­گرداند. سؤال شد: ای پیامبر خدا! منظور از ساعت غفلت چیست؟ فرمود: ما بین نماز مغرب و عشا. - .

أَیُّهَا الْکَافِرُونَ- فَإِنِ اسْتَیْقَظَ مِنَ اللَّیْلِ صَلَّی صَلَاةَ اللَّیْلِ وَ أَوْتَرَ وَ إِنْ لَمْ یَسْتَیْقِظْ حَتَّی یَطْلُعَ الْفَجْرُ صَلَّی رَکْعَتَیْنِ فَصَارَتْ شَفْعاً وَ احْتَسَبَ بِالرَّکْعَتَیْنِ اللَّتَیْنِ صَلَّاهُمَا بَعْدَ الْعِشَاءِ وَتْراً.

*******

ترجمه:

امام صادق علیه السلام روایت می کند که ایشان بعد از نماز عشا دو رکعت می خواند و در آنها صد آیه می خواند و نیت خاصی برای آن نمی کرد، و دو رکعت نشسته می خواند و در آنها سوره توحید و کافرون را می خواند، و چون شب برمی خاست، نماز شب را می خواند و پس از آن وتر را بجا می آورد، و اگر تا طلوع فجر برنمی خاست یک رکعت می خواند و آن را شفع محسوب می کرد و دو رکعتی را که بعد از نماز عشا خوانده بود، بعنوان وتر به حساب می آورد.

حَانُوتٌ فِی السُّوقِ قُلْتُ نَعَمْ وَ قَدْ تَرَکْتُهُ قَالَ إِذَا رَجَعْتَ إِلَی الْکُوفَةِ- فَاقْعُدْ فِی حَانُوتِکَ وَ اکْنُسْهُ فَإِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَخْرُجَ إِلَی سُوقِکَ فَصَلِّ رَکْعَتَیْنِ أَوْ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ ثُمَّ قُلْ فِی دُبُرِ صَلَاتِکَ تَوَجَّهْتُ بِلَا حَوْلٍ مِنِّی وَ لَا قُوَّةٍ وَ لَکِنْ بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ أَبْرَأُ إِلَیْکَ مِنَ الْحَوْلِ وَ الْقُوَّةِ إِلَّا بِکَ فَأَنْتَ حَوْلِی وَ مِنْکَ قُوَّتِی اللَّهُمَّ فَارْزُقْنِی مِنْ فَضْلِکَ الْوَاسِعِ رِزْقاً کَثِیراً طَیِّباً وَ أَنَا خَافِضٌ فِی عَافِیَتِکَ فَإِنَّهُ لَا یَمْلِکُهَا أَحَدٌ غَیْرُکَ- إِلَی أَنْ قَالَ فَمَا زِلْتُ حَتَّی رَکِبْتُ الدَّوَابَّ وَ اشْتَرَیْتُ الرَّقِیقَ وَ بَنَیْتُ الدُّورَ.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ مِثْلَهُ (1).

*******

ترجمه:

ابن طيّار گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: در دست من اموالى بود كه پراكنده شدند. اينك به شدّت تنگدست شده ام.

فرمود: آيا در بازار دكّان و مغازه اى دارى؟

عرض كردم: آرى، ولى آن را رها كرده ام.

فرمود: چون به كوفه بازگشتى، در مغازه خود بنشين و آن را جاروب كن، و چون خواستى به بازار بروى دو - يا چهار - ركعت نماز بگزار و پس نماز اين دعا را بخوان:

«توجّهت بلا حول منّي و لا قوّة و لكن بحولك و قوّتك أبرأ إليك من الحول و القوّة إلاّ بك فأنت حولي و منك قوّتي. اللّهمّ فارزقني من فضلك الواسع رزقا كثيرا طيّبا و أنا خافض في عافيتك فإنّه لا يملكها أحد غيرك».

راوى گويد: دستور حضرتش را انجام دادم، هرگاه به مغازه خويش مى رفتم، مى ترسيدم مأمور ماليات سر رسد و از من ماليات مغازه را بخواهد و من چيزى نداشتم كه به او بدهم.

روزى تاجرى آمد كه كالايى به همراه داشت، به من گفت: نصف اين مغازه را به من اجاره بده.

من نصف مغازه را به اجاره كامل به او اجاره دادم. تاجر، كالاى خود را در معرض مردم قرار داد و مقدارى از آن را بابت اجارۀ خانه به من داد.

به او گفتم: آيا ميل دارى كه به من خيرى برسانى و يك لنگه بار از اين كالا را به من بفروشى تا آن را بفروشم و زيادى آن را بردارم و قيمت آن را به تو بازگردانم؟

گفت: چه كسى كفيل و ضامن تو مى شود؟

بِحَوْلِ اللَّهِ وَ قُوَّتِهِ وَ غَدَوْتُ بِلَا حَوْلٍ مِنِّی وَ لَا قُوَّةٍ بَلْ بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ یَا رَبِّ اللَّهُمَّ إِنِّی عَبْدُکَ أَلْتَمِسُ مِنْ فَضْلِکَ کَمَا أَمَرْتَنِی فَیَسِّرْ لِی ذَلِکَ وَ أَنَا خَافِضٌ فِی عَافِیَتِکَ.

*******

ترجمه:

وليد گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود:

اى وليد مغازه ات كدام قسمت مسجد (كوفه) است؟

عرض كردم: كنار درب مسجد است.

فرمود: هرگاه خواستى به مغازه ات بروى، ابتدا به مسجد برو و دو - يا چهار - ركعت نماز بگزار، سپس بگو:

«غدوت بحول اللّه و قوّته و غدوت بلا حول منّي و لا قوّة بل بحولك و قوّتك يا ربّ. اللّهمّ إنّي عبدك ألتمس من فضلك كما أمرتني فيسّر لي ذلك و أنا خافض في عافيتك».

اللَّهِ- إِنِّی ذُو عِیَالٍ وَ عَلَیَّ دَیْنٌ وَ قَدِ اشْتَدَّتْ حَالِی فَعَلِّمْنِی دُعَاءً إِذَا دَعَوْتُ اللَّهَ بِهِ رَزَقَنِیَ اللَّهُ (مَا أَقْضِی بِهِ دَیْنِی وَ أَسْتَعِینُ بِهِ عَلَی عِیَالِی) (1) فَقَالَ یَا عَبْدَ اللَّهِ تَوَضَّأْ وَ أَسْبِغْ وُضُوءَکَ ثُمَّ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ تُتِمُّ الرُّکُوعَ وَ السُّجُودَ فِیهِمَا ثُمَّ قُلْ یَا مَاجِدُ یَا وَاحِدُ یَا کَرِیمُ أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ نَبِیِّ الرَّحْمَةِ یَا مُحَمَّدُ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّی أَتَوَجَّهُ بِکَ إِلَی اللَّهِ رَبِّکَ وَ رَبِّ کُلِّ شَیْ ءٍ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی أَهْلِ بَیْتِهِ وَ أَسْأَلُکَ نَفْحَةً مِنْ نَفَحَاتِکَ وَ فَتْحاً یَسِیراً وَ رِزْقاً وَاسِعاً أَلُمُّ بِهِ شَعْثِی وَ أَقْضِی بِهِ دَیْنِی وَ أَسْتَعِینُ بِهِ عَلَی عِیَالِی.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ (2).

*******

ترجمه:

- امام باقر عليه السّلام فرمود:

شخصى خدمت پيامبر صلّى اللّه عليه و اله رسيد و عرض كرد: اى رسول خدا! من عيالمندم و بدهكارم و زندگى براى من سخت شده است، دعايى به من بياموز كه با آن به درگاه خداوند دعا كنم تا به من روزى دهد به مقدارى كه با آن بدهكاريم را ادا و مخارج خانواده ام را تأمين كنم.

رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله فرمود: اى بندۀ خدا! وضوى خوب و كاملى بساز، سپس دو ركعت نماز بگزار و ركوع و سجودش را كامل به جاى آور، پس از آن بگو:«يا ماجد يا واحد يا كريم أتوجّه إليك بمحمّد نبيّك نبيّ الرّحمة يا محمّد يا رسول اللّه إنّي أتوجّه بك إلى اللّه ربّك و ربّ كلّ شيء أن تصلّي على محمّد و على أهل بيته و أسألك نفحة من نفحاتك و فتحا يسيرا و رزقا واسعا ألمّ به شعثي و أقضي به ديني و أستعين به على عيالي».

تَقُولُ یَا مُحَمَّدُ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا عَلِیُّ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا فَاطِمَةُ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا حَسَنُ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا حُسَیْنُ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا عَلِیَّ بْنَ مُوسَی عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ عَشْرَ مَرَّاتٍ یَا حَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ عَشْراً یَا الْحُجَّةُ عَشْراً ثُمَّ تَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَکَ قَالَ فَمَضَی الرَّجُلُ وَ عَادَ إِلَیْهِ بَعْدَ مُدَّةٍ وَ قَدْ قُضِیَ دَیْنُهُ وَ صَلَحَ لَهُ سُلْطَانُهُ وَ عَظُمَ یَسَارُهُ.

*******

ترجمه:

-محمد بن سليمان ديلمى از پدرش روايت مى كند كه مردى نزد آقايمان صادق عليه السّلام آمد پس عرضه داشت:آقاى من!به تو از قرضى كه بر دوش من قرار گرفته و سلطانى كه بر من ستم روا مى دارد شكايت مى كنم و مى خواهم كه دعايى به من بياموزى تا از آن بهره اى برده كه قرض خود را با آن بپردازم و از ستم سلطانم ايمن گردم.پس امام عليه السّلام فرمود:هنگامى كه شب تو را فراگرفت دو ركعت نماز بگزار.در ركعت اول از آن،حمد و آية الكرسى و در ركعت دوم حمد و آيات آخر سوره حشر«اگر ما اين قرآن را بر كوه نازل مى كرديم...»[حشر : آيۀ 21]تا آخر سوره را بخوان آنگاه قرآن را برگير و بر سرت گذار و ده بار بگو:«به حق اين قرآن و به حق كسى كه قرآن را به وسيله او فروفرستادى و به حق هر مؤمنى كه در قرآن او را ستودى و به حق تو بر آنان كه هيچ كس داناتر از تو به حقت بر آنان نيست».پس ده بار مى گويى«به ذات خودت اى خدا»سپس ده بار مى گويى«اى محمد»و ده بار مى گويى«اى على»و ده بار مى گويى«اى فاطمه»و ده بار مى گويى«اى حسن»و ده بار مى گويى«اى حسين» و ده بار مى گويى«اى على بن حسين»و ده بار مى گويى«اى محمد بن على»و ده بار مى گويى «اى جعفر بن محمد»و ده بار مى گويى«اى موسى بن جعفر»و ده بار مى گويى«اى على بن موسى»و ده بار مى گويى«اى محمد بن على»و ده بار مى گويى«اى على بن محمد»و ده بار مى گويى«اى حسن بن على»و ده بار مى گويى«اى حجت»آنگاه نياز خود را از خدا مى طلبى. پس مرد رفت و پس از مدتى بازگشت درحالى كه قرضش را پرداخته بود و سلطانش با او نيكو شده بود و در كارهايش راحتى و آسايش فراوانى به وجود آمده بود.

أَهْلِهِ بِخِلَافَةٍ أَفْضَلَ مِنْ رَکْعَتَیْنِ یَرْکَعُهُمَا إِذَا أَرَادَ سَفَراً وَ یَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَوْدِعُکَ نَفْسِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی وَ دِینِی وَ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی وَ أَمَانَتِی وَ خَوَاتِیمَ عَمَلِی- إِلَّا أَعْطَاهُ اللَّهُ مَا سَأَلَ.

وَ رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع (1)

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ فِی الْحَجِّ (2) وَ کَذَا صَلَاةُ یَوْمِ عَرَفَةَ (3).

*******

ترجمه:

امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: سرپرست نکند کسی بر اهل خود بهتر از دو رکعت که آنها را هنگام سفر کردن بخواند و بگوید: «اللهم إنی أستودعک نفسی و أهلی و مالی و ذریتی و دنیای و آخرتی و أمانتی و خاتمه عملی»{بار خدایا! من خودم و اهل و مال و نژادم و دنیا و آخرتم و امانتم و سرانجامم را به تو سپردم،} جز آنکه خدا هر چه خواهد به او عطا کند.

مَرَّةٍ (1) اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ ثُمَّ تَدْعُو اللَّهَ بِمَا شِئْتَ (2) وَ تَسْأَلُهُ إِیَّاهُ وَ کُلَّمَا سَجَدْتَ فَأَفْضِ بِرُکْبَتَیْکَ إِلَی الْأَرْضِ ثُمَّ تَرْفَعُ الْإِزَارَ حَتَّی تَکْشِفَهَا وَ اجْعَلِ الْإِزَارَ مِنْ خَلْفِکَ بَیْنَ أَلْیَیْکَ وَ بَاطِنِ سَاقَیْکَ.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ (3)

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُرَازِمٍ عَنِ الْعَبْدِ الصَّالِحِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ ع وَ ذَکَرَ نَحْوَهُ (4).

*******

ترجمه:

زراره از امام صادق علیه السلام روایت می­کند که ایشان در باره کاری که خواهنده آن از پروردگارش طلب می­کند، فرمود: در آن روز به شصت بینوا صدقه می­دهد که برای هر بینوا یک صاع با صاع پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است. و چون شب فرا برسد باید در یک سوم باقی مانده شب غسل کند و کمترین لباسی که هر کس در لباس پوشیدن بدان بسنده می­کند، بر تن می­کند جز اینکه با پوشیدن آن لباس شلواری (لُنگ) بر تن او باشد. سپس دو رکعت نماز می­خواند و چون پیشانی خود را در رکعت آخر برای سجده بر زمین نهاد، لا اله الا الله گفته و خداوند را تعظیم و تمجید می­گوید و گناهانش را به یاد آورده و به هر کدام از گناهان که می­داند اعتراف می­کند و آن گناهان را نام می­برد. سپس سرش را برمی­دارد و چون سرش را برای سجده دوم بر زمین می­نهد صد بار از خداوند استخاره می­کند و می­گوید: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ» سپس برای هر چیزی که می­خواهد خداوند را فرا خوانده و آن را از او طلب می­کند. و هر بار که به سجده رفت باید دو زانویش را بر زمین نهد و شلوارش را بالا می­برد تا دو زانویش را بیرون بیندازد و شلوار را از پشت، بین سُرین و میانه دو ساق پایش قرار دهد.

کُرْدُوسٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ تَطَهَّرَ ثُمَّ أَوَی إِلَی فِرَاشِهِ بَاتَ وَ فِرَاشُهُ کَمَسْجِدِهِ فَإِنْ قَامَ مِنَ اللَّیْلِ فَذَکَرَ اللَّهَ تَنَاثَرَتْ عَنْهُ خَطَایَاهُ فَإِنْ قَامَ مِنْ آخِرِ اللَّیْلِ فَتَطَهَّرَ وَ صَلَّی رَکْعَتَیْنِ وَ حَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَی عَلَیْهِ وَ صَلَّی عَلَی النَّبِیِّ ص- لَمْ یَسْأَلِ اللَّهَ شَیْئاً إِلَّا أَعْطَاهُ إِمَّا أَنْ یُعْطِیَهُ الَّذِی یَسْأَلُهُ بِعَیْنِهِ وَ إِمَّا أَنْ یَدَّخِرَ لَهُ مَا هُوَ خَیْرٌ لَهُ مِنْهُ.

*******

ترجمه:

محمّد بن كردوس گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود:

كسى كه وضو سازد و آن گاه به رختخواب خود رود، رختخواب او به سان سجده گاه اوست، و چون شب برخيزد و خدا را ياد كند، گناهان او بريزد، و هرگاه در آخر شب برخيزد و وضو سازد و دو ركعت نماز گزارد و خدا را حمد گويد و او را ستايش نمايد و بر پيامبر صلّى اللّه عليه و اله درود فرستد، هرچه از خداوند درخواست كند به او عطا كند، كه يا همان را به او عطا مى كند، يا اين كه براى او آن چه را كه برايش از آن بهتر است، ذخيره مى كند.

نَفَسُکَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی کَذَا وَ کَذَا- قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع فَأَنَا الضَّامِنُ عَلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ لَا یَبْرَحَ حَتَّی تُقْضَی حَاجَتُهُ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ زِیَادٍ الْقَنْدِیِّ نَحْوَهُ (1).

*******

ترجمه:

عبد الرحيم قصير گويد: خدمت امام صادق عليه السّلام شرف ياب شدم و عرض كردم: فدايتان گردم! من دعايى از خود ساخته ام.

فرمود: دعايت را رها كن! هرگاه مشكلى برايت پيش آمد به رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله پناه ببر. بدين صورت كه دو ركعت نماز بگزار و آن را به پيشگاه رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله هديه كن.

عرض كردم: چگونه اين كار را انجام دهم؟

فرمود: نخست غسل مى كنى، آن گاه دو ركعت نماز مى خوانى، بدين گونه كه تكبيرات افتتاح آن را همانند افتتاح نماز واجب مى گويى، و همانند تشهّد نماز فريضه مى خوانى، و چون از تشهّد فارغ گشتى و سلام نماز را گفتى، چنين دعا مى كنى:

«اللّهمّ أنت السّلام و منك السّلام و إليك يرجع السّلام. اللّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد و بلّغ روح محمّد منّي السّلام و أرواح الأئمّة الصّادقين سلامي و اردد عليّ منهم السّلام و السّلام عليهم و رحمة اللّه و بركاته. اللّهمّ إنّ هاتين الرّكعتين هديّة منّي إلى رسول اللّه صلّى اللّه عليه و اله فأثبني عليهما ما أمّلت و رجوت فيك و في رسولك يا وليّ المؤمنين».

آن گاه به سجده مى روى و چهل بار اين دعا را مى خوانى:

«يا حيّ يا قيّوم يا حيّ لا يموت يا حيّ لا إله إلاّ أنت يا ذا الجلال و الإكرام يا أرحم الرّاحمين».

آن گاه گونه راستت را بر خاك مى گذارى و چهل مرتبه ديگر همان دعا را تكرار مى كنى، و بعد گونه چپت را بر خاك نهاده و همان دعا را چهل مرتبه ديگر مى خوانى. آن گاه سر خود را بلند مى كنى و دست هايت را برمى دارى و باز همان دعا را چهل بار مى خوانى.

آن گاه دست خود را بر گردنت نهاده و انگشت سبّابۀ خود را حركت مى دهى و چهل مرتبه همان دعا را مى خوانى. سپس محاسنت را با دست چپ بگير و گريه كن و اگر نتوانستى خود را به حال گريه بزن و اين دعا را بخوان:

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ مِثْلَهُ (1).

*******

ترجمه:

مقاتل بن مقاتل گويد: به امام رضا عليه السّلام گفتم: قربانت گردم! دعايى براى برآورده شدن حوايج به من تعليم فرماييد.

فرمود: هرگاه حاجت مهمّى داشتى، غسل كن و پاكيزه ترين لباس هايت را بپوش و بوى خوش كن، سپس به زير آسمان برو و دو ركعت نماز بگزار. تكبيرة الاحرام را بگو، سپس حمد و قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را پانزده مرتبه مى خوانى. آن گاه به ركوع مى روى و پانزده بار قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را مى خوانى، و نماز را مانند نماز جعفر (كه پيشتر گذشت) تمام مى كنى.(فرقش با نماز جعفر اين است كه در آن تسبيح ده بار است)، و در اين نماز قرائت سوره پانزده مرتبه، و چون نماز را سلام دادى، پانزده بار آن را بخوان. آن گاه به سجده مى روى و در سجده مى گويى:

«اللّهمّ إنّ كلّ معبود من لدن عرشك إلى قرار أرضك فهو باطل سواك، فإنّك أنت اللّه الحقّ المبين اقض لي حاجة كذا و كذا السّاعة السّاعة».

فَاغْتَسِلْ وَ الْبَسْ ثَوْباً جَدِیداً ثُمَّ اصْعَدْ إِلَی أَعْلَی بَیْتٍ فِی دَارِکَ وَ صَلِّ فِیهِ رَکْعَتَیْنِ وَ ارْفَعْ یَدَیْکَ إِلَی السَّمَاءِ ثُمَّ قُلِ اللَّهُمَّ إِنِّی حَلَلْتُ بِسَاحَتِکَ لِمَعْرِفَتِی بِوَحْدَانِیَّتِکَ وَ صَمَدَانِیَّتِکَ وَ أَنَّهُ لَا قَادِرَ عَلَی حَاجَتِی غَیْرُکَ وَ قَدْ عَلِمْتُ یَا رَبِّ أَنَّهُ کُلَّمَا تَظَاهَرَتْ نِعَمُکَ عَلَیَّ اشْتَدَّتْ فَاقَتِی إِلَیْکَ وَ قَدْ طَرَقَنِی هَمُّ کَذَا وَ کَذَا وَ أَنْتَ بِکَشْفِهِ عَالِمٌ غَیْرُ مُعَلَّمٍ وَاسِعٌ غَیْرُ مُتَکَلِّفٍ فَأَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی وَضَعْتَهُ عَلَی الْجِبَالِ فَنُسِفَتْ وَ وَضَعْتَهُ عَلَی السَّمَاءِ فَانْشَقَّتْ وَ عَلَی النُّجُومِ فَانْتَشَرَتْ وَ عَلَی الْأَرْضِ فَسُطِحَتْ وَ أَسْأَلُکَ بِالْحَقِّ الَّذِی جَعَلْتَهُ عِنْدَ مُحَمَّدٍ وَ الْأَئِمَّةِ ع- وَ تُسَمِّیهِمْ إِلَی آخِرِهِمْ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ أَنْ تَقْضِیَ لِی حَاجَتِی وَ أَنْ تُیَسِّرَ لِی عَسِیرَهَا وَ تَکْفِیَنِی مُهِمَّهَا فَإِنْ فَعَلْتَ فَلَکَ الْحَمْدُ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَلَکَ الْحَمْدُ غَیْرَ جَائِرٍ فِی حُکْمِکَ وَ لَا مُتَّهَمٍ فِی قَضَائِکَ وَ لَا حَائِفٍ فِی عَدْلِکَ وَ تُلْصِقُ خَدَّکَ بِالْأَرْضِ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنَّ یُونُسَ بْنَ مَتَّی عَبْدَکَ دَعَاکَ فِی بَطْنِ الْحُوتِ وَ هُوَ عَبْدُکَ فَاسْتَجَبْتَ لَهُ وَ أَنَا عَبْدُکَ أَدْعُوکَ فَاسْتَجِبْ لِی- ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَرُبَّمَا کَانَتِ الْحَاجَةُ لِی فَأَدْعُو بِهَذَا فَأَرْجِعُ وَ قَدْ قُضِیَتْ.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ أَیْضاً بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُوسَی بْنِ الْقَاسِمِ مِثْلَهُ (1).

*******

ترجمه:

موسى بن قاسم بجلّى از صفوان بن يحيى و او از محمّد بن سهل و ايشان هر دو از جمعى از استادان و مشايخ خود و آنان از امام صادق عليه السّلام روايت كرده اند كه آن حضرت فرمود: هر گاه برايت حاجت مهمّى بدرگاه خداوند عزّ و جلّ پيش آمد پس سه روز متوالى روزه بگير يعنى روزهاى چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه، و چون روز جمعه فرا رسيد غسل كن و لباس تازه گردان و به بالاترين نقطه پشت بام در خانه ات برو و آنجا (يعنى زير آسمان) دو ركعت نماز كن و دست بسوى آسمان بردار و سپس اين دعا را بخوان:«اللّهمّ إنّي حللت بساحتك لمعرفتي بوحدانيّتك و صمدانيّتك و أنّه لا قادر على حاجتي غيرك، و قد علمت يا ربّ أنّه كلّما تظاهرت نعمتك عليّ اشتدّت فاقتى إليك، و قد طرقني همّ - كذا و كذا-، و أنت بكشفه عالم غير معلّم، واسع غير متكلّف، فأسألك باسمك الّذي وضعته على الجبال فنسفت، و وضعته على السّماء فانشقّت، و على النّجوم فانتثرت، و على الأرض فسطحت، و أسألك بالحقّ الّذي جعلته عند محمّد و الأئمّة عليهم السّلام - نام همه آنان را بر ميشمارى - أن تصلّي على محمّد و أهل بيته و أن تقضي حاجتى و أن تيسر لي عسيرها، و تكفيني مهمّها، فإن فعلت فلك الحمد، و إن لم تفعل فلك الحمد، غير جائر في حكمك و لا متّهم في قضائك و لا حائف في عدلك». (يعنى: بار خدايا براستى من بر آستانت وارد شده ام بسبب شناختى كه به يگانگيت و بى نيازيت دارم و ميدانم كه خداوندى مخصوص ذات واجب الوجود تو است و ديگران همه نيازمند تواند، و نيك ميدانم كه جز تو هيچ كس توانائى برآوردن حاجتم را ندارد، و بخوبى دانسته ام اى پروردگار من كه هر چه نعمت و احسان تو بر من دمادم فرو بارد نياز من نيز بتو شديدتر مى شود، و اكنون مرا گرفتارى چنين و چنان رخ داده است (البته بجاى كلمات چنين و چنان شخص بايد گرفتارى و اندوه خود را ذكر كند) و تو خود به برطرف ساختن آن بدون معلم و از كسى نياموخته عالم و آگاهى و بدون تحمّل زحمت توانائى، پس از تو خواهش و درخواست مى كنم بنام مقدّست كه چون بر كوهها بنهى از هم گسسته و فرو پاشند، و چون بر آسمانها گذارى بتركند و تكّه تكّه شوند، و چون بر ستارگان گذارى فرو ريزند، و بر زمين گذارى پس هموار شود، و از تو درخواست ميكنم بدان حقّى كه آن را نزد محمد و امامان - صلوات و سلام بر آنان باد - قرار دادى (و در اينجا نام امامان را يكايك بر شمار) كه درود و رحمت فرستى بر محمد و اهل بيت او، و نيز حاجت مرا برايم برآورده سازى، و دشواريش را برايم آسان سازى و مهمّ آن را برايم كفايت كنى، و اگر چنين كنى حمد و ستايش مخصوص توست، و اگر برآورده نسازى هم حمد و ستايش مخصوص توست، كه تو در حكم خود جائر نيستى و در قضائى كه رانده اى (گمان) اتهامى بر تو نيست و عدول از حقّ ننموده اى) آنگاه گونه و رخسار خود را بر خاك ميگذارى و چنين ميخوانى «اللّهمّ إنّ يونس بن متى عبدك دعاك في بطن الحوت و هو عبدك فاستجبت له و أنا عبدك أدعوك فاستجب لي»(يعنى: بار خدايا يونس ابن متى بندۀ تو در شكم ماهى بدرگاهت دعا كرد در حالى كه بندۀ تو بود و تو دعايش را اجابت كردى، اكنون من نيز بندۀ توام كه تو را ميخوانم پس دعاى مرا استجابت فرما). آنگاه امام صادق عليه السّلام فرمود: چه بسا براى خود من حاجتى پيش مى آيد و با همين نماز و دعا خدا را ميخوانم و چون (از دشت و يا نقطه بلند زير آسمان) بخانه بازمى گردم حاجتم برآورده شده است.

أَعْلَمُ بِهَا مِنِّی وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِحَاجَتِی یَا مَنْ رَحِمَ الشَّیْخَ یَعْقُوبَ حِینَ رَدَّ عَلَیْهِ یُوسُفَ قُرَّةَ عَیْنِهِ یَا مَنْ رَحِمَ أَیُّوبَ بَعْدَ طُولِ بَلَائِهِ یَا مَنْ رَحِمَ مُحَمَّداً وَ مِنَ الْیُتْمِ آوَاهُ وَ نَصَرَهُ عَلَی جَبَابِرَةِ قُرَیْشٍ وَ طَوَاغِیتِهَا وَ أَمْکَنَهُ مِنْهُمْ یَا مُغِیثُ یَا مُغِیثُ یَا مُغِیثُ تَقُولُهُ مِرَاراً فَوَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَوْ دَعَوْتَ بِهَا ثُمَّ سَأَلْتَ اللَّهَ جَمِیعَ حَوَائِجِکَ إِلَّا أَعْطَاهُ (1).

*******

ترجمه:

ابو بصیر از امام صادق علیه السلام روایت کرد که فرمود: سوره انعام یکجا نازل شد و هنگامی که بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شد، هفتاد هزار فرشته آن را مشایعت و همراهی کردند. پس آن را بزرگ و گرامی دارید. به درستی که نام خداوند تبارک و تعالی در هفتاد جا از آن آمده است و اگر مردم فضل و فضیلت قرائت آن را بدانند، هرگز تلاوت آن را ترک نخواهند کرد. سپس امام صادق علیه السلام فرمود: هر کسی که نیاز و حاجتی به خداوند داشته و خواهان برآورده شدن آن باشد، پس باید چهار رکعت نماز همراه با تلاوت سوره فاتحه و سوره انعام بخواند و هنگام نماز و پس از فراغت از تلاوت دو سوره، بگوید:

«ای بخشنده، ای بخشنده، ای بخشنده، ای بزرگ، ای بزرگ، ای بزرگ، ای بزرگتر از هر بزرگی، ای شنونده دعا و نیایش، ای کسی که گذر روزان و شبان وی را تغییر و تبدیل نمی کند، بر محمد و آل او درود فرست و بر ضعف و ناتوانی ام و فقر و تنگدستی ام و ذلت و خواری ام رحمت فرما، به درستی که تو بیش از من از آن آگاهی و به نیاز من آگاهتری، ای خداوندی که بر شیخ یعقوب رحمت آوردی آن هنگام که نور چشم یوسف را به وی باز گرداندی. ای خداوندی که ایوب را مورد رحمت خود قرار دادی آن هنگامی که گرفتار بلا بود. ای خداوندی که رحمتت را بر محمد صلی الله علیه و آله فرو فرستادی و وی را از یتیمی پناه دادی و او را بر ستمگران و گردنکشان قریش یاری دادی و به وی توانایی دادی تا برآنان چیره و پیروز شد. ای مدد رسان، ای نجات دهنده، ای پناه دهنده»

و «یا مغیث» را مکرراً بگو، سوگند به خدایی که جان من در دست اوست، چنان چه پس از گزاردن و به جا آوردن این چنین نماز و پس از خواندن این دعا و بعد از تلاوت این سوره، تمام نیاز و حاجت های خود را از خداوند عز و جل بخواهی، قطعاً خداوند آن­ها را از تو دریغ نخواهد کرد و همه خواسته ها و حاجت های تو را ان شاء الله برآورده خواهد ساخت.

إِذَا حَضَرَتْ أَحَدَکُمُ الْحَاجَةُ فَلْیَصُمْ یَوْمَ الْأَرْبِعَاءِ وَ الْخَمِیسِ وَ الْجُمُعَةِ- فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْجُمُعَةِ اغْتَسَلَ وَ لَبِسَ ثَوْباً نَظِیفاً ثُمَّ یَصْعَدُ إِلَی أَعْلَی مَوْضِعٍ فِی دَارِهِ فَیُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ یَمُدُّ یَدَیْهِ إِلَی السَّمَاءِ وَ یَقُولُ وَ ذَکَرَ الدُّعَاءَ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ هُنَا (1) وَ فِی الْجُمُعَةِ (2) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ (3) وَ قَدْ رَوَی الْمُفِیدُ فِی الْمُقْنِعَةِ کَثِیراً مِنْ هَذِهِ الصَّلَوَاتِ وَ مَا فِی مَعْنَاهَا.

*******

ترجمه:

عاصم بن حمید روایت کرده و گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: زمانی که بر یکی از شما حاجتی رسید، باید روز چهارشنبه، پنج­شنبه و جمعه روزه بگیرد و بهترین جامه­اش را بر تن کند سپس بر روی بلند­ترین نقطه از خانه­اش برود و دو رکعت بخواند و دستانش را به سوی آسمان ببرد و بگوید:.....

قَرَأَهَا عَشْراً فَإِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ قَبْلَ أَنْ یَسْجُدَ قَرَأَهَا عِشْرِینَ مَرَّةً یُصَلِّی أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ عَلَی مِثْلِ هَذَا فَإِذَا فَرَغَ مِنَ التَّشَهُّدِ قَالَ یَا مَعْرُوفاً بِالْمَعْرُوفِ یَا أَوَّلَ الْأَوَّلِینَ وَ یَا آخِرَ الْآخِرِینَ یَا ذَا الْقُوَّةِ الْمَتِینَ یَا رَازِقَ الْمَسَاکِینِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ إِنِّی اشْتَرَیْتُ نَفْسِی مِنْکَ بِثُلُثِ مَا أَمْلِکُ فَاصْرِفْ عَنِّی شَرَّ مَا ابْتُلِیتُ بِهِ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ.

*******

ترجمه:

ابو على خزّاز گويد: خدمت امام صادق عليه السّلام شرف ياب شدم، مردى نزد آن حضرت آمد و عرض كرد: قربانت گردم! برادرم به بلايى دچار شده كه شرم دارم آن را بيان كنم.

به او فرمود: آن را پنهان دار و بازگو مكن و به او بگو: روزهاى چهارشنبه، پنج شنبه و جمعه را روزه بگيرد و به هنگام زوال آفتاب بيرون رود و دو لباس نو يا شسته شده و پاكيزه بپوشد و در جايى كه كسى او را نبيند زانوان خود را برهنه كند، و دو كف دست خود را بر زمين زند و دو پهلوى خود را به زمين برساند، و در نماز خويش ده مرتبه حمد و قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را بخواند و چون به ركوع مى رود، پانزده مرتبه قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ را بخواند، و چون به سجده مى رود، ده مرتبه، و هنگامى كه سر از سجده برمى دارد، پيش از آن كه به سجده رود، بيست مرتبه آن را بخواند و چهار ركعت نماز اين گونه به جا آورد و چون از تشهّد فارغ مى شود، بگويد:

«يا معروفا بالمعروف يا أوّل الأوّلين يا آخر الآخرين يا ذا القوّة المتين، يا رازق المساكين يا أرحم الرّاحمين إنّي اشتريت نفسي منك بثلث ما أملك فاصرف عنّي شرّ ما ابتليت به، إنّك على كلّ شيء قدير».

أَمْرٌ لَبِسَ ثَوْبَیْنِ مِنْ أَغْلَظِ ثِیَابِهِ وَ أَخْشَنِهَا ثُمَّ رَکَعَ فِی آخِرِ اللَّیْلِ رَکْعَتَیْنِ حَتَّی إِذَا کَانَ فِی آخِرِ سَجْدَةٍ مِنْ سُجُودِهِ سَبَّحَ اللَّهَ مِائَةَ تَسْبِیحَةٍ وَ حَمِدَ اللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ وَ هَلَّلَ اللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ وَ کَبَّرَ اللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ ثُمَّ یَعْتَرِفُ بِذُنُوبِهِ کُلِّهَا مَا عَرَفَ مِنْهَا أَقَرَّ لَهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بِهِ فِی سُجُودِهِ وَ مَا لَمْ یَذْکُرْ مِنْهَا اعْتَرَفَ بِهِ جُمْلَةً ثُمَّ یَدْعُو اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ یُفْضِی بِرُکْبَتَیْهِ إِلَی الْأَرْضِ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (1).

*******

ترجمه:

امام سجّاد عليه السّلام را معمول چنين بود كه هر گاه پيشامدى ايشان را غمگين مى ساخت آن حضرت دو جامه از زبرترين و خشن ترين جامه هايشان را بتن ميكرد. سپس در آخر شب دو ركعت نماز ميكرد و چون بسجده آخر نماز ميرفت صد بار «سبحان اللّٰه»، و صد مرتبه «الحمد للّٰه» و صد بار «لا إله إلاّ اللّٰه» و صد مرتبه «اللّٰه اكبر» ميگفت و سپس به تقصيرهاى خويش در عبادت (يا قصورى كه گاه واقع شده بود چون آن حضرت معصوم بود و خداوند متعال او را از خطا و نسيان نگه ميداشت) اعتراف مى نمود، آنچه را بخاطر داشت در سجده اش يكايك بر ميشمرد، و آنچه را بياد نميداشت يك جا و بطور كلّى اعتراف ميكرد آنگاه دعا ميفرمود در حالى كه زانوهاى خود را برهنه فرموده بر روى خاك مى نهاد.

ابْنَهَا وَ قَدْ قَالَتْ بِالْمِلْحَفَةِ عَلَی وَجْهِهِ مَیِّتاً فَقَالَ لَهَا لَعَلَّهُ لَمْ یَمُتْ فَقُومِی فَاذْهَبِی إِلَی بَیْتِکِ فَاغْتَسِلِی وَ صَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ ادْعِی وَ قُولِی یَا مَنْ وَهَبَهُ لِی وَ لَمْ یَکُ شَیْئاً جَدِّدْ هِبَتَهُ لِی ثُمَّ حَرِّکِیهِ وَ لَا تُخْبِرِی بِذَلِکَ أَحَداً قَالَتْ فَفَعَلْتُ فَحَرَّکْتُهُ فَإِذَا هُوَ قَدْ بَکَی.

*******

ترجمه:

جميل گويد: در حضور امام صادق عليه السّلام بودم، زنى خدمت حضرتش شرف ياب شد و گفت كه فرزند خود را در حالى ترك كرده كه مرده و ملافه اى بر او كشيده است.

حضرتش فرمود: شايد نمرده باشد، برخيز و به خانه ات برو و غسل كن و دو ركعت نماز بخوان و دعا كن و بگو:«يا من وهبه لي و لم يك شيئا جدّد هبته لي».

سپس او را حركت بده و كسى را از اين ماجرا خبردار مكن.

آن زن گويد: طبق دستور حضرتش انجام دادم و او را حركت دادم كه ناگاه به گريه درآمد.

ع قَالَ: مَا یَمْنَعُ أَحَدَکُمْ إِذَا دَخَلَ عَلَیْهِ غَمٌّ مِنْ غُمُومِ الدُّنْیَا أَنْ یَتَوَضَّأَ ثُمَّ یَدْخُلَ الْمَسْجِدَ فَیَرْکَعَ رَکْعَتَیْنِ یَدْعُو اللَّهَ فِیهِمَا أَ مَا سَمِعْتَ اللَّهَ یَقُولُ وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ (1).

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (2) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ (3).

*******

ترجمه:

از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: چون کسی از شما به اندوهی از اندوه های دنیا گرفتار شود، چه چیزی او را از این که وضو گیرد و به مسجد درآید و دو رکعت نماز بگزارد و در آن به سوی خدا دعا کند باز می دارد؟ مگر نشنیده ای که خداوند متعال می فرماید: «وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَهِ»

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ فِی الْمِصْبَاحِ مُرْسَلًا (1).

*******

ترجمه:

فضل بن ربیع گوید شبی هارون امر کرد موسی بن جعفر را از زندان آزاد کنم ...دست او را گرفتم و از زندان خارج كردم. سپس گفتم:يا ابن رسول اللّٰه!سبب اين همه اكرام و احترام كه از اين مرد به شما رسيد چيست؟من بر گردن شما حقّ دارم،چون مژده آزادى تان را دادم و آزادى شما به دست من انجام شد(لذا علّت اين ماجرا را برايم توضيح دهيد). حضرت گفتند:جدّم پيامبر اكرم صلى اللّٰه عليه و آله را در شب چهارشنبه در خواب ديدمحضرت به من فرمودند:اى موسى آيا تو زندانى هستى و به تو ظلم شده است؟ عرض كردم:بله،يا رسول اللّٰه به من ظلم شده،و زندانم كرده اند،حضرت سه بار اين مطلب را سؤال كردند و سپس فرمودند:« وَ إِنْ أَدْرِي لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَكُمْ وَ مَتٰاعٌ إِلىٰ حِينٍ »(انبياء:111)(يعنى:نمى دانم،شايد اينها آزمايش الهى باشد و تا اندك مدّتى در اين دنيا به ظاهر خوش و خرّم باشيد)(ظاهرا،اين فرمايش حضرت،اشاره به سرنوشت هارون است.مترجم) سپس حضرت رسول صلّى الله عليه و آله به من فرمودند:فردا،(يعنى چهارشنبه)و پنجشنبه و جمعه را روزه بگير،و در وقت إفطار،دوازده ركعت نماز بخوان،در هر ركعت يك «حمد»و دوازده مرتبه« قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ ».وقتى چهار ركعت خواندى به سجده برو و بگو: «يا سابق الفوت و يا سامع كلّ صوت...». تا آخر دعاى متن،يعنى:«اى كه هيچ كس نمى تواند از دستت بگريزد!اى كه هر صدائى را مى شنوى!اى كه استخوانهاى پوسيده را بعد از مرگ،زنده مى كنى!از تو مى خواهم به حقّ(يا به وسيلۀ)اسم عظيم و أعظمت،بر محمّد-بنده و رسولت-و بر خاندان پاكش درود فرستى و مرا از وضعى كه در آن هستم،زودتر نجات دهى»،من هم اين كارها را انجام دادم و نتيجه آن شد كه ديدى.

فِی صَلَاةِ الِاسْتِعْدَاءِ رَکْعَتَانِ أَطِلْ فِیهِمَا الرُّکُوعَ وَ السُّجُودَ ثُمَّ ضَعْ خَدَّکَ بَعْدَ التَّسْلِیمِ عَلَی الْأَرْضِ وَ قُلْ یَا رَبَّاهْ حَتَّی یَنْقَطِعَ النَّفَسُ ثُمَّ قُلْ یَا مَنْ أَهْلَکَ عَاداً الْأُولَی- وَ ثَمُودَ فَمَا أَبْقَی إِلَی قَوْلِهِ مَا غَشِیَ إِنَّ فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ ظَالِمٌ فِیمَا ارْتَکَبَنِی بِهِ فَاجْعَلْ عَلَیَّ مِنْکَ وَعْداً وَ لَا تَجْعَلْ لَهُ فِی حُکْمِکَ (1) نَصِیباً یَا أَقْرَبَ الْأَقْرَبِینَ.

*******

ترجمه:

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی الصَّلَاةِ عِنْدَ لُبْسِ الثَّوْبِ الْجَدِیدِ فِی الْمَلَابِسِ (1).

*******

ترجمه:

هارون بن خارجه از امام صادق علیه السلام روایت می­کند که ایشان در باره نماز شکر فرمود: هرگاه خداوند به تو نعمتی ارزانی داشت دو رکعت نماز بگزار. در رکعت اول سوره فاتحه و سوره قل هو الله احد و در رکعت دوم سوره فاتحه و سوره قل یا ایها الکافرون را بخوان. و در رکعت اول در رکوع و سجده­ات می­گویی: «الحمد لله شکراً شکراً و حمداً» و در رکعت دوم در رکوع و سجده­ات می­گویی: «الحمد لله الذی استجاب دعائی و اعطانی مسألتی».

إِذَا دَخَلْتَ فَمُرْهُمْ قَبْلَ أَنْ تَصِلَ إِلَیْکَ أَنْ تَکُونَ مُتَوَضِّئَةً ثُمَّ أَنْتَ لَا تَصِلُ إِلَیْهَا حَتَّی تَتَوَضَّأَ وَ تُصَلِّیَ رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ مَجِّدِ اللَّهَ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ثُمَّ ادْعُ اللَّهَ وَ مُرْ مَنْ مَعَهَا أَنْ یُؤَمِّنُوا عَلَی دُعَائِکَ وَ قُلِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی إِلْفَهَا وَ وُدَّهَا وَ رِضَاهَا وَ رَضِّنِی بِهَا- ثُمَّ اجْمَعْ بَیْنَنَا بِأَحْسَنِ اجْتِمَاعٍ وَ أَسَرِّ ائْتِلَافٍ فَإِنَّکَ تُحِبُّ الْحَلَالَ وَ تَکْرَهُ الْحَرَامَ ثُمَّ قَالَ وَ اعْلَمْ أَنَّ الْإِلْفَ مِنَ اللَّهِ وَ الْفِرْکَ (1) مِنَ الشَّیْطَانِ لِیُکَرِّهَ مَا أَحَلَّ اللَّهُ.

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (2).

*******

ترجمه:

ابو بصير گويد: شنيدم كه مردى به امام باقر عليه السّلام مى گفت:

قربانت شوم! من مردى هستم كه پير شده ام و در عين حال با دوشيزۀ غير بالغه اى ازدواج كرده ام، امّا هنوز با او همبستر نشده ام، بيم آن دارم كه در شب زفاف مرا ببيند و به جهت خضاب و پيرييم از من نفرت پيدا كند.

امام باقر عليه السّلام فرمود: هنگامى كه او مى خواهد نزد تو آيد پيش از آمدنش به او دستور ده وضو بگيرد؛ تو نيز نزد او نرو تا اين كه وضو بسازى و دو ركعت نماز بخوان و خدا را به مجد و بزرگوارى ستايش كن و بر محمّد و آل محمّد عليهم السّلام صلوات بفرست، آن گاه دعا كن و سفارش كن كه همراهان عروس نيز به دعاى تو آمين گويند. بگو:

«اللّهمّ ارزقني إلفها و ودّها و رضاها و أرضني بها و اجمع بيننا بأحسن اجتماع و آنس ائتلاف، فإنّك تحبّ الحلال و تكره الحرام».

آن گاه امام باقر عليه السّلام فرمود: اين را بدان كه مهر و الفت از سوى خدا و ناسازگارى از جانب شيطان است؛ زيرا شيطان از آن چه كه خداوند حلال كرده است، كراهت دارد.

وَ رَوَاهُ فِی الْمِصْبَاحِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ (1).

*******

ترجمه:

- محمّد بن مسلم گويد: امام باقر عليه السّلام فرمود:

هركه مى خواهد بچه دار شود، دو ركعت نماز بعد از (نماز روز) جمعه بخواند و ركوع و سجود آن را طولانى انجام دهد. آن گاه بگويد:

«اللّهمّ إنّي أسألك بما سألك به زكريّا إذ قال ربّ لا تذرني فردا و أنت خير الوارثين. اللّهمّ هب لي ذرّيّة طيّبة إنّك سميع الدّعاء. اللّهمّ باسمك استحللتها و في أمانتك أخذتها فإن قضيت في رحمها ولدا فاجعله غلاما و لا تجعل للشّيطان فيه نصيبا و لا شركا».

لِجَبْرَئِیلَ عِظْنِی فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ عِشْ مَا شِئْتَ فَإِنَّکَ مَیِّتٌ وَ أَحْبِبْ مَا (1) شِئْتَ فَإِنَّکَ مُفَارِقُهُ وَ اعْمَلْ مَا شِئْتَ فَإِنَّکَ مُلَاقِیهِ شَرَفُ الْمُؤْمِنِ قِیَامُهُ بِاللَّیْلِ وَ عِزُّهُ کَفُّهُ عَنْ أَعْرَاضِ النَّاسِ.

*******

ترجمه:

عبد اللَّه بن سنان از امام صادق ( عليه السّلام) نقل مى كند كه:

پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله ) به جبرئيل فرمود: مرا موعظه كن! او گفت: اى محمد! هر چه خواهى زنده بمان كه بالاخره خواهى مرد و هر چه را كه خواهى دوست بدار كه از آن جدا خواهى شد و هر چه خواهى انجام بده كه آن را ملاقات خواهى كرد، شرافت مؤمن در نماز شب او و عزّتش در پرهيز كردن از لطمه زدن به آبروی مردم است.

عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عليه السّلام فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیْلِ هِیَ أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قِیلًا (1) قَالَ یَعْنِی بِقَوْلِهِ وَ أَقْوَمُ قِیلًا قِیَامَ الرَّجُلِ عَنْ فِرَاشِهِ یُرِیدُ بِهِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَا یُرِیدُ بِهِ غَیْرَهُ.

وَ رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ (2)

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ (3)

وَ رَوَاهُ فِی الْعِلَلِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ مِثْلَهُ (4) وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَیُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ نَحْوَهُ (5).

*******

ترجمه:

به سند صحیح از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که حضرت در تفسیر سخن خدای عزوجل «إن ناشئه اللیل هی أشد وطأ و أقوم قیلا» فرمود: منظور از سخن او «أقوم قیلا»، بلند شدن فرد از رختخوابش است در حالی که با این کار فقط خدای متعال را اراده کرده است نه کس دیگری را.

قَالَ: شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلَاةُ اللَّیْلِ وَ عِزُّ الْمُؤْمِنِ کَفُّهُ الْأَذَی عَنِ (1) النَّاسِ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ الْعَبَّاسِ (2)

وَ رَوَاهُ فِی الْخِصَالِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الْکُمَیْدَانِیِّ وَ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ مِثْلَهُ (3).

*******

ترجمه:

عبد اللَّه بن سنان از امام صادق ( عليه السّلام) نقل مى كند كه:

...، شرافت مؤمن در نماز شب او و عزّتش در پرهيز كردن از لطمه زدن به آبروی مردم است.

أَسْبَاطٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع فِی قَوْلِهِ وَ رَهْبانِیَّةً ابْتَدَعُوها (1) ما کَتَبْناها عَلَیْهِمْ إِلَّا ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللَّهِ (2) قَالَ صَلَاةُ اللَّیْلِ.

وَ رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ (3)

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی الْعِلَلِ وَ فِی عُیُونِ الْأَخْبَارِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی مِثْلَهُ (4).

*******

ترجمه:

امام رضا در تفسیر آیه «رهبانیه ابتدعوها ما کتبنا علیهم الا ابتغاء رضوان الله»، - . حدید/ 27 - {

و [اما] ترک دنیایی که از پیش خود درآوردند، ما آن را بر ایشان مقرّر نکردیم مگر برای آنکه کسب خشنودی خدا کنند.} فرمود: منظور نماز شب است. -