مشخصات کتاب

سرشناسه:حرعاملی، محمدبن حسن، 1033 - 1104ق.

عنوان و نام پدیدآور: ترجمه وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه

تالیف: محمد بن الحسن الحر العاملی؛ تحقیق: محمدرضا الحسینی الجلالی / ترجمه: گروهی از محققین مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان

مشخصات نشر دیجیتالی: مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان 1400 ه ش

مشخصات ظاهری:30 ج.

موضوع:احادیث شیعه -- قرن 11ق.

موضوع:احادیث احکام

شناسه افزوده: متن عربی موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث(قم)

رده بندی کنگره:BP135/ح4ت7 ی1300

رده بندی دیویی:297/212

شماره کتابشناسی ملی:1321690

ص: 1

اشارة

أَبْوَابُ أَحْکَامِ الْمَلَابِسِ وَ لَوْ فِی غَیْرِ الصَّلَاةِ

[رقم الحدیث الکلی: 5742 - رقم الحدیث الباب: 5]

5742- 5-(2) وَ عَنْهُمْ عَنْ سَهْلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ مِسْمَعِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِکِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: أَبْصَرَ رَسُولُ اللَّهِ ص رَجُلًا شَعِثاً شَعْرُ رَأْسِهِ وَسِخَةً ثِیَابُهُ سَیِّئَةً حَالُهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنَ الدِّینِ الْمُتْعَةُ (3).

**********

ترجمه:

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله _ وقتى مردى را ديد كه موهايى ژوليده و جامه اى چركين و سر و وضعى نا مرتّب داشت _ فرمود: استفاده از نعمت هاى خدا و آشكار ساختن نعمت جزو دين است.

[رقم الحدیث الکلی: 5746 - رقم الحدیث الباب: 9]

5746- 9-(3) الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطُّوسِیُّ فِی الْأَمَالِی عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْفَحَّامِ عَنِ الْمَنْصُورِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْهَادِی ع عَنْ آبَائِهِ عَنِ الصَّادِقِ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْجَمَالَ وَ التَّجَمُّلَ وَ یَکْرَهُ الْبُؤْسَ وَ التَّبَاؤُسَ فَإِنَّ اللَّهَ إِذَا أَنْعَمَ عَلَی عَبْدٍ نِعْمَةً أَحَبَّ أَنْ یَرَی عَلَیْهِ أَثَرَهَا قِیلَ کَیْفَ ذَلِکَ قَالَ یُنَظِّفُ ثَوْبَهُ وَ یُطَیِّبُ رِیحَهُ وَ یُجَصِّصُ دَارَهُ وَ یَکْنُسُ أَفْنِیَتَهُ حَتَّی إِنَّ السِّرَاجَ قَبْلَ مَغِیبِ الشَّمْسِ یَنْفِی الْفَقْرَ وَ یَزِیدُ فِی الرِّزْقِ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ فِی أَحَادِیثِ لُبْسِ الْخَزِّ(4) وَ غَیْرِهِ (5) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ (6).

**********

ترجمه:

] امام صادق عليه السّلام فرمود: خداوند زيبايى و خودآرايى را دوست دارد و از فقر و تظاهر به فقر بيزار است. هرگاه خداوند به بنده اى نعمتى بدهد، دوست دارد اثر آن را در او ببيند. عرض شد: چگونه؟ فرمودند: لباس تميز بپوشد، خود را خوشبو كند، خانه اش را گچكارى كند، جلوى در حياط خود را جارو كند، حتى روشن كردن چراغ قبل از غروب خورشيد فقر را مى برد و روزى را زياد مى كند.

ص: 7

[رقم الحدیث الکلی: 5747 - رقم الحدیث الباب: 1]

2- بَابُ اسْتِحْبَابِ إِظْهَارِ النِّعْمَةِ وَ کَوْنِ الْإِنْسَانِ فِی أَحْسَنِ زِیِّ قَوْمِهِ وَ کَرَاهَةِ کَتْمِ النِّعْمَةِ(1).(2)

5747

مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ بُرَیْدِ بْنِ مُعَاوِیَةَ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لِعُبَیْدِ بْنِ زِیَادٍ إِظْهَارُ النِّعْمَةِ أَحَبُّ إِلَی اللَّهِ مِنْ صِیَانَتِهَا فَإِیَّاکَ أَنْ تُرَیَنَ (3) إِلَّا فِی أَحْسَنِ زِیِّ قَوْمِکَ قَالَ فَمَا رُئِیَ عُبَیْدٌ إِلَّا فِی أَحْسَنِ زِیِّ قَوْمِهِ حَتَّی مَاتَ.

**********

ترجمه:

باب مستحب است ظاهر نمودن نعمت در بهترین حالت خویشان و ناپسند بودن مخفی نمودن نعمت

بريد بن معاويه گويد: امام صادق عليه السّلام به عبيد بن زياد فرمود: آشكار كردن نعمت نزد خداوند از نگهدارى آن محبوب تر است. فقط با بهترين پوشش قوم خويش خود را بيارا. بريد گويد: پس از آن عبيد جز در بهترين پوشش قوم خود ديده نشد تا اين كه وفات نمود.

[رقم الحدیث الکلی: 5748 - رقم الحدیث الباب: 2]

5748- 2-(4) وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ فِی حَدِیثٍ خَیْرُ لِبَاسِ کُلِّ زَمَانٍ لِبَاسُ أَهْلِهِ.

**********

ترجمه:

حماد بن عثمان گوید: از امام صادق علیه السلام شنیدم که - در حدیثی - می فرمود: بهترین لباس هر عصری، لباس اهل آن است.

[رقم الحدیث الکلی: 5749 - رقم الحدیث الباب: 3]

5749- 3-(5) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ رَفَعَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَی عَبْدِهِ بِنِعْمَةٍ فَظَهَرَتْ عَلَیْهِ سُمِّیَ حَبِیبَ اللَّهِ مُحَدِّثٌ بِنِعْمَةِ اللَّهِ وَ إِذَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَی عَبْدٍ بِنِعْمَةٍ فَلَمْ تَظْهَرْ عَلَیْهِ سُمِّیَ بَغِیضَ اللَّهِ مُکَذِّبٌ بِنِعْمَةِ اللَّهِ.

**********

ترجمه:

على بن محمد گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: هرگاه خداوند بر بنده اش نعمتى دهد و آن نعمت در او ظاهر شود، ناميده مى شود: «دوست خدا، گوينده نعمت خداوند» و هرگاه خداوند بر بنده اى نعمتى دهد و آن نعمت در او ظاهر نشود، ناميده مى شود: «دشمن خدا، تكذيب كننده نعمت خداوند».

[رقم الحدیث الکلی: 5750 - رقم الحدیث الباب: 4]

5750- 4-(6) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ رَفَعَهُ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّنِی لَأَکْرَهُ لِلرَّجُلِ أَنْ یَکُونَ عَلَیْهِ مِنَ اللَّهِ نِعْمَةٌ فَلَا یُظْهِرَهَا.

ص: 8

اشارة

(3)3- بَابُ اسْتِحْبَابِ إِظْهَارِ الْغِنَی وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ حَاصِلًا إِذَا ظُنَّ فَقْرُهُ

**********

ترجمه:

باب مستحب است ظاهر نمودن بی نیاز اگر چه نباشد اگر گمان فقر باشد

[رقم الحدیث الکلی: 5751 - رقم الحدیث الباب: 1]

5751- 1-(4) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ وَ ابْنِ فَضَّالٍ جَمِیعاً عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ نَاساً بِالْمَدِینَةِ قَالُوا لَیْسَ لِلْحَسَنِ مَالٌ فَبَعَثَ الْحَسَنُ ع إِلَی رَجُلٍ بِالْمَدِینَةِ- فَاسْتَقْرَضَ مِنْهُ أَلْفَ دِرْهَمٍ وَ أَرْسَلَ بِهَا إِلَی الْمُصَدِّقِ فَقَالَ هَذِهِ صَدَقَةُ مَالِنَا فَقَالُوا مَا بَعَثَ الْحَسَنُ هَذِهِ مِنْ تِلْقَاءِ نَفْسِهِ إِلَّا وَ عِنْدَهُ مَالٌ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: گروهى در مدينه گفتند: امام حسن عليه السّلام ثروتى ندارد. امام حسن عليه السّلام شخصى را نزد مردى در مدينه فرستاد و از او هزار درهم قرض گرفت و آن را نزد مسئول صدقه فرستاد و فرمود: اين صدقۀ اموال ماست. مردم گفتند: اين را امام حسن عليه السّلام از جانب خود نفرستاده است، مگر آن كه حتما ثروتى دارد

[رقم الحدیث الکلی: 5752 - رقم الحدیث الباب: 2]

5752- 2-(5) وَ بِالْإِسْنَادِ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: لَمَّا(6) بَلَغَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَّ طَلْحَةَ وَ الزُّبَیْرَ- یَقُولَانِ لَیْسَ لِعَلِیٍّ مَالٌ قَالَ فَشَقَّ ذَلِکَ عَلَیْهِ فَأَمَرَ وُکَلَاءَهُ أَنْ یَجْمَعُوا غَلَّتَهُ حَتَّی إِذَا حَالَ عَلَیْهِ الْحَوْلُ أَتَوْهُ وَ قَدْ جَمَعُوا مِنْ ثَمَنِ الْغَلَّةِ مِائَةَ أَلْفِ دِرْهَمٍ فَنُثِرَتْ (7) بَیْنَ یَدَیْهِ فَأَرْسَلَ إِلَی طَلْحَةَ وَ الزُّبَیْرِ- فَأَتَیَاهُ فَقَالَ لَهُمَا هَذَا الْمَالُ وَ اللَّهِ لِی لَیْسَ لِأَحَدٍ فِیهِ شَیْ ءٌ وَ کَانَ عِنْدَهُمَا مُصَدَّقاً قَالَ فَخَرَجَا مِنْ عِنْدِهِ وَ هُمَا یَقُولَانِ إِنَّ لَهُ مَالًا(8).

**********

ترجمه:

ابو بصير گويد: به امير مؤمنان على عليه السّلام خبر رسيد كه طلحه و زبير مى گويند: «على اموال ندارد.» اين سخن بر حضرت عليه السّلام گران آمد. به وكيلان خود دستور فرمود كه غلّه ايشان را جمع آورى كنند. تا اين كه يك سال گذشت. وكيلان در حالى كه از پول غلّه، صد هزار درهم جمع كرده بودند، نزد آن حضرت آمدند و پول ها در مقابل حضرت پخش كردند. آن گاه حضرت به دنبال طلحه و زبير فرستاد. طلحه و زبير نزد حضرت آمدند. حضرت به آن دو فرمود: به خدا سوگند! اين مال از آن من است و هيچ كس در آن سهمى ندارد.

[رقم الحدیث الکلی: 5753 - رقم الحدیث الباب: 3]

5753- 3-(9) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَدِیدٍ عَنْ مُرَازِمِ بْنِ

ص: 9

اشارة

(1) 4- بَابُ اسْتِحْبَابِ تَزَیُّنِ الْمُسْلِمِ لِلْمُسْلِمِ وَ لِلْغَرِیبِ وَ الْأَهْلِ وَ الْأَصْحَابِ

**********

ترجمه:

باب مستحب زینت نمودن مرد مسلمان وزن مسلمان

[رقم الحدیث الکلی: 5755 - رقم الحدیث الباب: 1]

5755- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَی عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع لِیَتَزَیَّنْ أَحَدُکُمْ لِأَخِیهِ الْمُسْلِمِ- کَمَا یَتَزَیَّنُ لِلْغَرِیبِ الَّذِی یُحِبُّ أَنْ یَرَاهُ فِی أَحْسَنِ الْهَیْئَةِ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی الْخِصَالِ (3) بِإِسْنَادِهِ الْآتِی (4) عَنْ عَلِیٍّ ع فِی حَدِیثِ الْأَرْبَعِمِائَةِ مِثْلَهُ.

**********

ترجمه:

امام امیر المومنین على عليه السّلام فرمود: هركدام از شما بايد خود را براى برادر مسلمانش بيارايد؛ همان طوركه خود را براى شخص غريبى كه دوست دارد آن شخص او را در بهترين حالت ببيند، مى آرايد.

[رقم الحدیث الکلی: 5756 - رقم الحدیث الباب: 2]

5756- 2-(5) الْحَسَنُ بْنُ الْفَضْلِ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ کَانَ یَنْظُرُ فِی الْمِرْآةِ وَ یُرَجِّلُ جُمَّتَهُ وَ یَمْتَشِطُ وَ رُبَّمَا نَظَرَ فِی الْمَاءِ وَ سَوَّی جُمَّتَهُ فِیهِ وَ لَقَدْ کَانَ یَتَجَمَّلُ لِأَصْحَابِهِ فَضْلًا عَلَی تَجَمُّلِهِ لِأَهْلِهِ وَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ مِنْ عَبْدِهِ إِذَا خَرَجَ إِلَی إِخْوَانِهِ أَنْ یَتَهَیَّأَ لَهُمْ وَ یَتَجَمَّلَ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (6).

**********

ترجمه:

حسن فضل طبرسی گويد: پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) در آينه نگاه مى كرد و موهاى سرش را منظم مى نمود و شانه مى زد و گاه در آب نگاه مى نمود و موهايش را مرتب مى فرمود، پيغمبر براى اصحاب خود نيز خود را آراسته مى كرد، تا چه رسد به اهل خود، پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله) فرمود خداوند دوست دارد كه بنده چون به سوى برادران خود بيرون ميرود خود را براى آنها منظم كند و خود را بيارايد و زيبا سازد.

ص: 11

اشارة

(1) 5- بَابُ کَرَاهَةِ مُبَاشَرَةِ الرَّجُلِ السَّرِیِ (2) الْأَشْیَاءَ الدَّنِیَّةَ مِنَ الْمَلَابِسِ وَ غَیْرِهَا

**********

ترجمه:

باب ناپسند است مرد لباس و اشیاء پست همراه داشته باشد

[رقم الحدیث الکلی: 5757 - رقم الحدیث الباب: 1]

5757- 1-(3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ: رَآنِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع وَ أَنَا أَحْمِلُ بَقْلًا فَقَالَ یُکْرَهُ لِلرَّجُلِ السَّرِیِّ أَنْ یَحْمِلَ الشَّیْ ءَ الدَّنِیَّ فَیُجْتَرَأَ عَلَیْهِ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی الْخِصَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ مِثْلَهُ (4).

**********

ترجمه:

معاوية بن وهب گويد: روزى امام صادق عليه السّلام مرا در حالى كه با خود سبزى حمل مى كردم، ديد.

فرمود: براى شخص آبرومند كراهت دارد كه چيز بى ارزشى را حمل كند تا ديگران بر او جرأت يابند.

[رقم الحدیث الکلی: 5758 - رقم الحدیث الباب: 2]

5758- 2-(5) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ یَحْیَی بْنِ الْمُبَارَکِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ قَالَ: اسْتَقْبَلَنِی أَبُو الْحَسَنِ ع وَ قَدْ عَلَّقْتُ سَمَکَةً فِی یَدِی فَقَالَ اقْذِفْهَا إِنِّی لَأَکْرَهُ لِلرَّجُلِ السَّرِیِّ أَنْ یَحْمِلَ الشَّیْ ءَ الدَّنِیَّ بِنَفْسِهِ ثُمَّ قَالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ أَعْدَاؤُکُمْ کَثِیرٌ عَادَاکُمُ الْخَلْقُ یَا مَعْشَرَ الشِّیعَةِ- إِنَّکُمْ قَدْ عَادَاکُمُ الْخَلْقُ فَتَزَیَّنُوا لَهُمْ بِمَا قَدَرْتُمْ عَلَیْهِ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی کِتَابِ صِفَاتِ الشِّیعَةِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ خَالِدٍ الْکِنَانِیِّ قَالَ: اسْتَقْبَلَنِی أَبُو الْحَسَنِ مُوسَی بْنُ جَعْفَرٍ ع ثُمَّ ذَکَرَ مِثْلَهُ (6).

**********

ترجمه:

راوی گويد: امام موسى بن جعفر عليهما السّلام در حالى به سوى من آمد كه ماهى اى در دستم بود. حضرت فرمود: اين را بينداز، زيرا من نمى پسندم مردى چيز بى ارزشى را خودش حمل كند. سپس فرمود: به راستى، شما گروهى هستيد كه دشمنانتان بسيارند. اى جماعت شيعه، شما گروهى هستيد كه مردم با شما دشمنى مى كنند، پس تا آنجا كه مى توانيد، خودتان را در نظر آنان بياراييد.

[رقم الحدیث الکلی: 5759 - رقم الحدیث الباب: 3]

5759- 3-(7) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ وَ مُحَسِّنِ بْنِ أَحْمَدَ جَمِیعاً عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ قَالَ: نَظَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِلَی رَجُلٍ مِنْ

ص: 12

[رقم الحدیث الکلی: 5761 - رقم الحدیث الباب: 5]

5761- 5-(4) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنِ ابْنِ أَبِی نَجْرَانَ یَرْفَعُهُ إِلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ رَقَعَ جَیْبَهُ وَ خَصَفَ نَعْلَهُ وَ حَمَلَ سِلْعَتَهُ فَقَدْ بَرِئَ مِنَ الْکِبْرِ.

وَ رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُ (5) عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ أَبِی حَمَّادٍ عَنْ یَحْیَی بْنِ الْمُبَارَکِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ(6) عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَقُولُ: هَذَا مَحْمُولٌ عَلَی عَدَمِ کَوْنِ هَذِهِ الْأَشْیَاءِ فِی الْعُرْفِ مِنَ الْأُمُورِ الدَّنِیَّةِ بِالنِّسْبَةِ إِلَی ذَلِکَ الشَّخْصِ أَوْ مَخْصُوصٌ بِغَیْرِ الرَّجُلِ السَّرِیِّ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: كسى كه يقه خود را آشكار پينه زند و كفش خويش را پينه زند و كالاى خريدارى بدوش كشد از تكبر بر كنار است.

ص: 13

اشارة

(1) 6- بَابُ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ الثَّوْبِ النَّقِیِّ النَّظِیفِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است پوشیدن لباس پاک و پاکیزه

[رقم الحدیث الکلی: 5762 - رقم الحدیث الباب: 1]

5762- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ جُنْدَبٍ (3) عَنْ سُفْیَانَ بْنِ السِّمْطِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ الثَّوْبُ النَّقِیُّ یَکْبِتُ الْعَدُوَّ.

**********

ترجمه:

] امام صادق عليه السّلام فرمود: لباس تميز، دشمن را خوار مى كند.

[رقم الحدیث الکلی: 5763 - رقم الحدیث الباب: 2]

5763- 2-(4) وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَی عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع النَّظِیفُ مِنَ الثِّیَابِ یُذْهِبُ الْهَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ هُوَ طَهُورٌ لِلصَّلَاةِ.

**********

ترجمه:

امام على عليه السّلام فرمود: لباس تميز، غم و اندوه را از بين مى برد و آن به سان وضو براى نماز است.

[رقم الحدیث الکلی: 5764 - رقم الحدیث الباب: 3]

5764- 3-(5) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنِ اتَّخَذَ ثَوْباً فَلْیُنَظِّفْهُ.

**********

ترجمه:

پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله فرمودند: هركس لباس مى خرد بايد آن را تميز نگه دارد.

[رقم الحدیث الکلی: 5765 - رقم الحدیث الباب: 4]

5765- 4-(6) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی الْخِصَالِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع فِی حَدِیثِ الْأَرْبَعِمِائَةِ قَالَ: غَسْلُ الثِّیَابِ یُذْهِبُ الْهَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ هُوَ طَهُورٌ لِلصَّلَاةِ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (7) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ

ص: 14

اشارة

(2) 7- بَابُ عَدَمِ کَرَاهَةِ لُبْسِ الثِّیَابِ الْفَاخِرَةِ الثَّمِینَةِ إِذَا لَمْ تُؤَدِّ إِلَی الشُّهْرَةِ بَلِ اسْتِحْبَابِهِ وَ کَرَاهَةِ الشُّهْرَةِ بِلُبْسِ الْخُلْقَانِ وَ الْخَشِنِ وَ نَحْوِهِ

**********

ترجمه:

باب مکروه نبودن پوشیدن لباس گرانبها اگر لباس شهرت نشود بلکه مستحب است

[رقم الحدیث الکلی: 5766 - رقم الحدیث الباب: 1]

5766- 1-(3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: لَبِسَ رَسُولُ اللَّهِ ص السَّاجَ وَ الطَّاقَ وَ الْخَمَائِصَ (4).

**********

ترجمه:

امام باقر عليه السّلام فرمود: پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله لباس هاى گران قيمت؛ «طاق»، «ساج» (روپوش سياه) و «خميصه» (پالتوى سبز رنگ) مى پوشيد.

[رقم الحدیث الکلی: 5767 - رقم الحدیث الباب: 2]

5767- 2-(5) وَ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا ع یَقُولُ کَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع یَلْبَسُ ثَوْبَیْنِ فِی الصَّیْفِ یُشْتَرَیَانِ بِخَمْسِمِائَةِ دِرْهَمٍ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ فِی أَحَادِیثِ الْخَزِّ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ وَ زِیَادَةٌ(6).

**********

ترجمه:

+امام رضا عليه السّلام فرمود: امام سجّاد عليه السّلام در تابستان دو لباس مى پوشيد كه آنها را به قيمت پانصد درهم خريدارى نموده بود

[رقم الحدیث الکلی: 5768 - رقم الحدیث الباب: 3]

5768- 3-(7) وَ بِالْإِسْنَادِ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ بَیْنَا أَنَا فِی الطَّوَافِ وَ إِذَا رَجُلٌ یَجْذِبُ ثَوْبِی وَ إِذَا عَبَّادُ بْنُ کَثِیرٍ الْبَصْرِیُّ- فَقَالَ یَا جَعْفَرُ تَلْبَسُ مِثْلَ هَذِهِ الثِّیَابِ وَ أَنْتَ فِی هَذَا

ص: 15

[رقم الحدیث الکلی: 5770 - رقم الحدیث الباب: 5]

5770- 5-(7) وَ عَنْهُمْ عَنْ سَهْلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ صَفْوَانَ عَنْ یُوسُفَ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثٍ قَالَ: إِنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ- لَمَّا بَعَثَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِلَی الْخَوَارِجِ- فَوَاقَفَهُمْ لَبِسَ

ص: 16

[رقم الحدیث الکلی: 5772 - رقم الحدیث الباب: 7]

5772- 7-(6) وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ: کُنْتُ حَاضِراً عِنْدَ(7) أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِذْ قَالَ لَهُ رَجُلٌ أَصْلَحَکَ اللَّهُ ذَکَرْتَ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبِ- کَانَ یَلْبَسُ الْخَشِنَ یَلْبَسُ الْقَمِیصَ بِأَرْبَعَةِ دَرَاهِمَ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِکَ وَ نَرَی عَلَیْکَ اللِّبَاسَ الْجَیِّدَ قَالَ فَقَالَ لَهُ إِنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ ص- کَانَ یَلْبَسُ ذَلِکَ فِی زَمَانٍ لَا یُنْکَرُ وَ لَوْ لَبِسَ مِثْلَ ذَلِکَ الْیَوْمَ لَشُهِرَ بِهِ فَخَیْرُ لِبَاسِ کُلِّ زَمَانٍ لِبَاسُ أَهْلِهِ غَیْرَ أَنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ لَبِسَ لِبَاسَ عَلِیٍّ وَ سَارَ بِسِیرَتِهِ.

ص: 17

[رقم الحدیث الکلی: 5774 - رقم الحدیث الباب: 9]

5774- 9-(5) وَ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْهَاشِمِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عِیسَی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ- وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ (6) إِلَی أَنْ قَالَ فَکَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی صَلَاةِ الظُّهْرِ وَ قَدْ صَلَّی رَکْعَتَیْنِ وَ هُوَ رَاکِعٌ وَ عَلَیْهِ حُلَّةٌ قِیمَتُهَا أَلْفُ دِینَارٍ وَ کَانَ النَّبِیُّ ص کَسَاهُ إِیَّاهَا وَ کَانَ النَّجَاشِیُّ أَهْدَاهَا لَهُ فَجَاءَ سَائِلٌ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ وَ أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ تَصَدَّقْ عَلَی مِسْکِینٍ فَطَرَحَ الْحُلَّةَ إِلَیْهِ وَ أَوْمَأَ(7) إِلَیْهِ أَنِ احْمِلْهَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِ هَذِهِ الْآیَةَ الْحَدِیثَ.

**********

ترجمه:

امام صادق (عليه السّلام ) راجع بقول خداى عز و جل «ولیّ امر و یاور شما تنها خدا و رسول و مؤمنانی خواهند بود که نماز به پا داشته و به فقرا در حال رکوع زکات می دهند» فرمود: امير المؤمنين مشغول نماز ظهر بود، بعد از آنكه دو ركعت را خوانده و در ركوع بود، در حالى كه حله ايكه هزار دينار قيمت داشت، در برش بود و آن حله را نجاشى بپيغمبر (صلّى الله عليه و آله) هديه كرده و او بامير المؤمنين پوشانيده بود، مرد سائلى آمد و گفت: سلام بر تو اى ولى خدا و اى كسى كه نسبت بمؤمنين از خودشان سزاوارترى! بفقير صدقه اى ده، على عليه السلام آن حله را بجانب او انداخت و با دست اشاره كرد كه بردار، سپس خداى عز و جل آن آيه را در شأن او نازل فرمود.

ص: 18

[رقم الحدیث الکلی: 5776 - رقم الحدیث الباب: 11]

5776- 11-(3) مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ الْکَشِّیُّ فِی کِتَابِ الرِّجَالِ عَنْ حَمْدَوَیْهِ بْنِ نُصَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ قَالَ: قَالَ سُفْیَانُ بْنُ عُیَیْنَةَ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّهُ یُرْوَی أَنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ ع کَانَ یَلْبَسُ الْخَشِنَ مِنَ الثِّیَابِ وَ أَنْتَ تَلْبَسُ الْقُوهِیَ (4) الْمَرْوِیَّ قَالَ وَیْحَکَ إِنَّ عَلِیّاً ع کَانَ فِی زَمَانٍ ضَیِّقٍ فَإِذَا اتَّسَعَ الزَّمَانُ فَأَبْرَارُ الزَّمَانِ أَوْلَی بِهِ.

**********

ترجمه:

ابن عیینه به امام صادق علیه السلام عرض کرد که شما روایت کرده اید که علی علیه السلام زبرترین لباس ها را می پوشید در حالی که شما لباس قوهستانی و مروی می پوشید، حضرت فرمود: وای بر تو، علی علیه السلام در زمان سختی بود، پس اگر زمان وسعت پیدا کند، نیکان ان زمان به بهره بردن از ان فراخی شایسته ترند.

اشارة

(4) 8- بَابُ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ الثَّوْبِ الْحَسَنِ مِنْ خَارِجٍ وَ الْخَشِنِ مِنْ دَاخِلٍ وَ کَرَاهَةِ الْعَکْسِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است پوشیدن لباس خوب روی لباسها و لباس خشن زیر لباسها و ناپسند بودن عکس آن

[رقم الحدیث الکلی: 5778 - رقم الحدیث الباب: 1]

5778- 1-(5) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ بُنْدَارَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ رَفَعَهُ قَالَ: مَرَّ سُفْیَانُ الثَّوْرِیُّ فِی الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ- فَرَأَی أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ عَلَیْهِ ثِیَابٌ کَثِیرَةُ الْقِیمَةِ حِسَانٌ فَقَالَ وَ اللَّهِ لَآتِیَنَّهُ وَ لَأُوَبِّخَنَّهُ فَدَنَا مِنْهُ فَقَالَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ص- وَ اللَّهِ مَا لَبِسَ رَسُولُ اللَّهِ ص مِثْلَ هَذَا اللِّبَاسِ وَ لَا عَلِیٌّ وَ لَا أَحَدٌ مِنْ آبَائِکَ- فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع- کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِی زَمَانِ قَتْرٍ مُقْتِرٍ وَ کَانَ یَأْخُذُ لِقَتْرِهِ وَ إِقْتَارِهِ وَ إِنَّ الدُّنْیَا بَعْدَ ذَلِکَ أَرْخَتْ عَزَالِیَهَا فَأَحَقُّ أَهْلِهَا بِهَا أَبْرَارُهَا ثُمَّ تَلَا قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ (6)- فَنَحْنُ أَحَقُّ مَنْ أَخَذَ مِنْهَا مَا أَعْطَاهُ اللَّهُ غَیْرَ أَنِّی یَا ثَوْرِیُّ مَا تَرَی عَلَیَّ مِنْ ثَوْبٍ إِنَّمَا لَبِسْتُهُ لِلنَّاسِ ثُمَّ اجْتَذَبَ یَدَ سُفْیَانَ فَجَرَّهَا إِلَیْهِ ثُمَّ رَفَعَ الثَّوْبَ الْأَعْلَی وَ أَخْرَجَ ثَوْباً تَحْتَ ذَلِکَ عَلَی جِلْدِهِ غَلِیظاً فَقَالَ هَذَا لَبِسْتُهُ لِنَفْسِی غَلِیظاً وَ مَا رَأَیْتَهُ لِلنَّاسِ ثُمَّ جَذَبَ ثَوْباً عَلَی سُفْیَانَ- أَعْلَاهُ غَلِیظٌ خَشِنٌ

ص: 20

9- بَابُ جَوَازِ اتِّخَاذِ الثِّیَابِ الْکَثِیرَةِ وَ عَدَمِ کَوْنِهِ إِسْرَافاً

[رقم الحدیث الکلی: 5783 - رقم الحدیث الباب: 4]

5783- 4-(2) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَیْبٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ الْمُوسِرِ یَتَّخِذُ الثِّیَابَ الْکَثِیرَةَ الْجِیَادَ وَ الطَّیَالِسَةَ وَ الْقُمُصَ الْکَثِیرَةَ یَصُونُ بَعْضُهَا بَعْضاً یَتَجَمَّلُ بِهَا أَ یَکُونُ مُسْرِفاً فَقَالَ لَا لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ لِیُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ (3).

**********

ترجمه:

راوى گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم: مردى توانگر، لباس هاى گران قيمت فراوانى، پالتو و پيراهن هاى زيادى مى گيرد كه به نوبت از آن استفاده مى كند و خود را مى آرايد، آيا اسراف كار خواهد بود؟ فرمود: نه؛ زيرا خداوند متعال مى فرمايد: «صاحب مال بايد از اموالش هزينه كند»

[رقم الحدیث الکلی: 5787 - رقم الحدیث الباب: 3]

5787- 3-(3) وَ فِی الْخِصَالِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع فِی حَدِیثِ الْأَرْبَعِمِائَةِ قَالَ: إِذَا تَعَرَّی الرَّجُلُ نَظَرَ إِلَیْهِ الشَّیْطَانُ فَطَمِعَ فِیهِ فَاسْتَتِرُوا لَیْسَ لِلرَّجُلِ أَنْ یَکْشِفَ ثِیَابَهُ عَنْ فَخِذَیْهِ وَ یَجْلِسَ بَیْنَ قَوْمٍ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ فِی لِبَاسِ الْمُصَلِّی (4) وَ فِی آدَابِ الْحَمَّامِ (5) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ (6).

**********

ترجمه:

امير مؤمنان (عليه السّلام) در حدیث چهار صد فرمود: چون مرد برهنه شود شيطان باو نگاه كند و در او طمع نمايد؛ خود را بپوشيد مرد نبايد جامۀ خود را از رانش دور كند و ميان جمعى بنشيند

اشارة

(2) 12- بَابُ کَرَاهَةِ الشُّهْرَةِ فِی الْمَلَابِسِ وَ غَیْرِهَا

**********

ترجمه:

باب ناپسند بودن پوشیدن لباس و چیزهای دیگر که شخص را مشهور کند مشهورش کند

[رقم الحدیث الکلی: 5789 - رقم الحدیث الباب: 1]

5789- 1-(3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْخَرَّازِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ یُبْغِضُ شُهْرَةَ اللِّبَاسِ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: به راستى كه خداوند تبارك و تعالى لباس شهرت را دشمن مى دارد.

[رقم الحدیث الکلی: 5790 - رقم الحدیث الباب: 2]

5790- 2-(4) وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ أَبِی إِسْمَاعِیلَ السَّرَّاجِ عَنِ ابْنِ مُسْکَانَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: کَفَی بِالْمَرْءِ خِزْیاً أَنْ یَلْبَسَ ثَوْباً یَشْهَرُهُ أَوْ یَرْکَبَ دَابَّةً تَشْهَرُهُ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: همين رسوايى براى انسان كافى است كه لباسى بپوشد يا سوار بر مركبى شود كه او را انگشت نما كند.

[رقم الحدیث الکلی: 5791 - رقم الحدیث الباب: 3]

5791- 3-(5) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الشُّهْرَةُ خَیْرُهَا وَ شَرُّهَا فِی النَّارِ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: خوب و بد شهرت در آتش دوزخ است

[رقم الحدیث الکلی: 5792 - رقم الحدیث الباب: 4]

5792- 4-(6) وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی الْجَارُودِ عَنْ أَبِی سَعِیدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ ع قَالَ: مَنْ لَبِسَ ثَوْباً

ص: 24

اشارة

(5) 13- بَابُ عَدَمِ جَوَازِ تَشَبُّهِ النِّسَاءِ بِالرِّجَالِ وَ الرِّجَالِ بِالنِّسَاءِ وَ الْکُهُولِ بِالشَّبَابِ

**********

ترجمه:

باب جایز نیست زنها شبیه مرد ها شوند و مردها شبیه زنها و پیرها شبیه جوانها

[رقم الحدیث الکلی: 5793 - رقم الحدیث الباب: 1]

5793- 1-(6) الْحَسَنُ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ أَوْ أَبِی الْحَسَنِ ع فِی الرَّجُلِ یَجُرُّ ثِیَابَهُ قَالَ إِنِّی لَأَکْرَهُ أَنْ یَتَشَبَّهَ بِالنِّسَاءِ.

**********

ترجمه:

سماعة بن مهران گويد: به امام صادق عليه السّلام گفتم: اگر كسى دامن پيراهن خود را بر زمين بكشد چه صورت دارد؟ فرمود: من دوست نمى دارم كه مردان با بانوان همطراز شوند

[رقم الحدیث الکلی: 5794 - رقم الحدیث الباب: 2]

5794- 2-(7) وَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَزْجُرُ الرَّجُلَ أَنْ یَتَشَبَّهَ بِالنِّسَاءِ وَ یَنْهَی الْمَرْأَةَ أَنْ تَتَشَبَّهَ بِالرِّجَالِ فِی لِبَاسِهَا.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مرد را از شبيه شدن به زنان و زن را از شبيه شدن به مردان در لباس نهى فرمود.

[رقم الحدیث الکلی: 5795 - رقم الحدیث الباب: 3]

5795- 3-(8) وَ عَنْهُ ع قَالَ: خَیْرُ شَبَابِکُمْ مَنْ تَشَبَّهَ بِکُهُولِکُمْ وَ شَرُّ کُهُولِکُمْ مَنْ تَشَبَّهَ بِشَبَابِکُمْ.

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ هُنَا (9) وَ فِی التِّجَارَةِ وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی أَنَ

ص: 25

اشارة

(2) 14- بَابُ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ الْبَیَاضِ وَ کَرَاهَةِ مَلَابِسِ الْعَجَمِ وَ أَطْعِمَتِهِمْ وَ السَّوَادِ إِلَّا مَا اسْتُثْنِیَ وَ عَدَمِ جَوَازِ لُبْسِ مَلَابِسِ أَعْدَاءِ اللَّهِ وَ سُلُوکِ مَسَالِکِهِمْ

**********

ترجمه:

باب مستحب است پوشیدن سفید وناپسند بودن پوشیدن لباس

[رقم الحدیث الکلی: 5796 - رقم الحدیث الباب: 1]

5796- 1-(3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْبَسُوا الْبَیَاضَ فَإِنَّهُ أَطْیَبُ وَ أَطْهَرُ وَ کَفِّنُوا فِیهِ مَوْتَاکُمْ.

**********

ترجمه:

پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله فرمود: لباس هاى سفيد بپوشيد؛ زيرا تميزتر و پاكيزه تر است و هم چنين اموات خود را در لباس هاى سفيد كفن نماييد.

[رقم الحدیث الکلی: 5797 - رقم الحدیث الباب: 2]

5797- 2-(4) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ: حَمَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع الْحَمْلَةَ الثَّانِیَةَ إِلَی الْکُوفَةِ- وَ أَبُو جَعْفَرٍ الْمَنْصُورُ بِهَا فَلَمَّا أَشْرَفَ عَلَی الْهَاشِمِیَّةِ مَدِینَةِ أَبِی جَعْفَرٍ- أَخْرَجَ رِجْلَهُ مِنْ غَرْزِ الرَّحْلِ ثُمَّ نَزَلَ فَدَعَا بِبَغْلَةٍ شَهْبَاءَ وَ لَبِسَ ثِیَاباً بَیْضَاءَ وَ کُمَّةً بَیْضَاءَ فَلَمَّا دَخَلَ عَلَیْهِ قَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ- لَوْ(5) تَشَبَّهْتَ بِالْأَنْبِیَاءِ فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع- وَ أَنَّی تُبْعِدُنِی مِنْ أَبْنَاءِ الْأَنْبِیَاءِ الْحَدِیثَ.

**********

ترجمه:

صفوان جمّال گويد: در زمان خلافت منصور دوانيقى براى مرتبه دوم امام صادق عليه السّلام را به كوفه احضار كردند. هنگامى كه به شهرك هاشميه؛ شهرك منصور رسيديم، حضرت پياده شد و استر سياه و سفيدى طلب نمود و لباس هاى سفيدى پوشيد و كلاه گرد سفيدى بر سر گذاشت. هنگامى كه آن حضرت بر منصور وارد شد، منصور به ايشان گفت: به راستى كه شبيه پيامبران شده اى! فرمود: چگونه مرا از فرزندان پيامبران عليهم السّلام دور مى پندارى ؟!

[رقم الحدیث الکلی: 5798 - رقم الحدیث الباب: 3]

5798- 3-(6) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ وَ غَیْرِهِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قَالَ النَّبِیُ

ص: 26

[رقم الحدیث الکلی: 5800 - رقم الحدیث الباب: 5]

5800- 5-(4) الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطُّوسِیُّ فِی الْمَجَالِسِ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَخْلَدٍ عَنِ ابْنِ السِّمَاکِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِیٍّ الْخَزَّازِ الْمُقْرِی عَنْ یَحْیَی بْنِ عِمْرَانَ أَبِی زَکَرِیَّا عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ أَرْقَمَ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: قَالَ: خَیْرُ ثِیَابِکُمُ الْبَیَاضُ فَلْیَلْبَسْهُ أَحْیَاؤُکُمْ وَ کَفِّنُوا فِیهِ مَوْتَاکُمْ.

**********

ترجمه:

پيامبر گرامى صلّى اللّه عليه و اله فرمود: بهترين جامه، جامۀ سپيد است كه بايد نيكوكاران شما آن را بپوشند و مردگانتان را در آن كفن كنيد.

اشارة

(3) 15- بَابُ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ الْقُطْنِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است پوشیدن لباس پنبه ای

[رقم الحدیث الکلی: 5802 - رقم الحدیث الباب: 1]

5802- 1-(4) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَی عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع الْبَسُوا ثِیَابَ الْقُطْنِ فَإِنَّهُ لِبَاسُ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ هُوَ لِبَاسُنَا.

وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ شُعَیْبٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ (5) أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (6).

**********

ترجمه:

امير مؤمنان على عليه السّلام فرمود: لباس هاى پنبه اى بپوشيد؛ زيرا كه آن لباس پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله و لباس ماست.

17- بَابُ کَرَاهَةِ لُبْسِ الْأَحْمَرِ الْمُشْبَعِ وَ الْمُزَعْفَرِ وَ الْمُعَصْفَرِ إِلَّا لِلْعُرْسِ وَ الْجُلُوسِ مَعَ الْأَهْلِ وَ عَدَمِ تَحْرِیمِ الْأَلْوَانِ مُطْلَقاً

[رقم الحدیث الکلی: 5808 - رقم الحدیث الباب: 4]

5808- 4-(2) وَ عَنْ أَبِی عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: صِبْغُنَا الْبَهْرَمَانُ (3) وَ صِبْغُ بَنِی أُمَیَّةَ الزَّعْفَرَانُ.

**********

ترجمه:

امام باقر عليه السّلام فرمود: رنگ ما، گل كاجيره (حنا) و رنگ بنى اميه، زعفران است

[رقم الحدیث الکلی: 5814 - رقم الحدیث الباب: 10]

5814- 10-(2) وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ مَیْسَرَةَ عَنِ الْحَکَمِ بْنِ عُتَیْبَةَ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی جَعْفَرٍ ع وَ هُوَ فِی بَیْتٍ مُنَجَّدٍ وَ عَلَیْهِ قَمِیصٌ رَطْبٌ وَ مِلْحَفَةٌ مَصْبُوغَةٌ قَدْ أَثَّرَ الصِّبْغُ عَلَی عَاتِقِهِ فَجَعَلْتُ أَنْظُرُ إِلَی الْبَیْتِ وَ أَنْظُرُ فِی هَیْئَتِهِ فَقَالَ لِی یَا حَکَمُ مَا تَقُولُ فِی هَذَا فَقُلْتُ مَا عَسَیْتُ أَنْ أَقُولَ وَ أَنَا أَرَاهُ عَلَیْکَ فَأَمَّا عِنْدَنَا فَإِنَّمَا یَفْعَلُهُ الشَّابُّ الْمُرَهَّقُ فَقَالَ یَا حَکَمُ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ (3) فَأَمَّا هَذَا الْبَیْتُ الَّذِی تَرَی فَهُوَ بَیْتُ الْمَرْأَةِ وَ أَنَا قَرِیبُ الْعَهْدِ بِالْعُرْسِ وَ بَیْتِیَ الْبَیْتُ الَّذِی تَعْرِفُ.

**********

ترجمه:

حكم بن عتيبه گويد: روزى خدمت امام باقر عليه السّلام شرف ياب شدم. ايشان در خانه اى آراسته اى بود، پيراهنى نرم بر تن و رواندازى رنگى كه رنگ آن بر شانه حضرت اثر كرده بود بر تن داشت. من به خانه و هيئت و حال امام عليه السّلام نگاه مى كردم. فرمود: اى حكم! در اين باره چه مى گويى ؟ عرض كردم: من چه بگويم در حالى كه اين ها را بر شما مى بينم؛ اما به راستى كه در نزد ما اين كار را فقط جوان تازه به سن تكليف رسيده، انجام مى دهد. به من فرمود: اى حكم! چه كسى زينت هاى خداوند را كه براى بندگانش آفريده است و روزى هاى پاكيزه را حرام نمود؟! اين از چيزهايى است كه خداوند براى بندگانش آفريده است. اما اين خانه اى كه مى بينى، خانه همسر من است كه من تازه ازدواج كرده ام. ولى خانه من، همان خانه اى است كه مى شناسى.

[رقم الحدیث الکلی: 5818 - رقم الحدیث الباب: 14]

5818- 14-(2) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی مَعَانِی الْأَخْبَارِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی الصُّهْبَانِ جَمِیعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الصَّادِقِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ ع قَالَ: إِنَّ أَعْرَابِیّاً أَتَی النَّبِیَّ ص- فَخَرَجَ إِلَیْهِ فِی رِدَاءٍ مُمَشَّقٍ الْحَدِیثَ.

**********

ترجمه:

ابان بن عثمان گويد امام صادق عليه السلام به نقل از پدرش از جدّش فرمود: عرب باديه نشينى نزد پيغمبر خدا صلى اللّٰه عليه و آله آمد،آن حضرت با عبايى ممشّق (با گل سرخى كه در رنگ آميزى بكار گرفته مى شود رنگين شده) پيش وى آمد

18- بَابُ جَوَازِ لُبْسِ الْأَزْرَقِ

[رقم الحدیث الکلی: 5823 - رقم الحدیث الباب: 3]

5823- 3-(3) عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیُّ فِی قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ نَاجِیَةَ أَنَّهُ کَانَ اشْتَرَی طَیْلَسَاناً طِرَازِیّاً (4) أَزْرَقَ بِمِائَةِ دِرْهَمٍ وَ حَمَلَهُ مَعَهُ إِلَی أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع- فَأَرْسَلَ أَبُو الْحَسَنِ ع یَطْلُبُهُ فَبَعَثَهُ إِلَیْهِ ثُمَّ اشْتَرَی لَهُ مِنْ قَابِلٍ مِثْلَهُ فَلَمَّا قَدِمَ طَلَبَهُ فَبَعَثَهُ إِلَیْهِ.

**********

ترجمه:

قرب الاسناد:على بن جعفر پسر ناجيه ردائى آبى رنگ طرازى بصد درهم خريد تصميم گرفت آن را براى موسى بن جعفر ببرد با خود برد هيچ كس خبر نداشت من نيز با عبد الرحمن بن حجاج كه آن موقع نماينده حضرت موسى ابن جعفر بود رفتم هر چه آورده بود خدمت امام فرستاد. امام در جواب نوشت يك رداى طرازى آبى رنگ برايم بخريد.هر چه در مدينه جستجو كردند پيدا نشد. من باو گفتم:آن رداء نزد من هست براى امام آورده ام.رداء را فرستادند عرض كردند از على بن جعفر گرفتم.سال بعد نيز ردائى با همان اوصاف خريدم و با خود بردم هيچ كس جز خدا نميدانست.همين كه وارد مدينه شديم امام پيغام داد كه برايم ردائى مثل پارسال از همان مرد بگيريد. از من پرسيدند گفتم:من آورده ام رداء را براى امام فرستادند.

[رقم الحدیث الکلی: 5827 - رقم الحدیث الباب: 4]

5827- 4-(2) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی الْخِصَالِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع فِی حَدِیثِ الْأَرْبَعِمِائَةِ قَالَ: الْبَسُوا الثِّیَابَ الْقُطْنَ فَإِنَّهَا لِبَاسُ رَسُولِ اللَّهِ ص (3)- وَ لَمْ یَکُنْ یَلْبَسُ الشَّعْرَ وَ الصُّوفَ إِلَّا مِنْ عِلَّةٍ وَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ یُحِبُّ الْجَمَالَ وَ یُحِبُّ أَنْ یَرَی أَثَرَ نِعْمَتِهِ عَلَی عَبْدِهِ.

**********

ترجمه:

امير مؤمنان على عليه السّلام فرمود: لباس هاى پنبه اى بپوشيد؛ زيرا كه آن لباس پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله است ولی لباس پشمى و مويين را فقط در ضرورت بپوشيد. و فرمود: خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد و دوست دارد اثر لطف خود را بر بنده خود ببیند.

20- بَابُ جَوَازِ لُبْسِ الْوَشْیِ مِنْ غَیْرِ الْحَرِیرِ الْمَحْضِ عَلَی کَرَاهِیَةٍ

21- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّوَاضُعِ فِی الْمَلَابِسِ

اشارة

(5) 22- بَابُ اسْتِحْبَابِ تَقْصِیرِ الثَّوْبِ وَ حَدِّ طُولِ الْقَمِیصِ وَ عَرْضِهِ وَ اسْتِحْبَابِ تَنْظِیفِ الثِّیَابِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است کوتاه کردن لباس و حد طول و عرض آن و نظافت نمودن لباس

[رقم الحدیث الکلی: 5837 - رقم الحدیث الباب: 1]

5837- 1-(6) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ خَلَّادٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ: ثَلَاثٌ مَنْ عَرَفَهُنَّ لَمْ یَدَعْهُنَّ جَزُّ الشَّعْرِ وَ تَشْمِیرُ(7) الثَّوْبِ وَ نِکَاحُ الْإِمَاءِ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ مُرْسَلًا(8).

**********

ترجمه:

امام کاظم علیه السلام فرمود: سه چيز است كه هر كس آن را بداند هرگز ترك آن نخواهد كرد: كم كردن و كوتاه نمودن موى سر و بدن، و بالا زدن جامه كه روى زمين كشيده نشود، و نكاح با كنيزان.

[رقم الحدیث الکلی: 5838 - رقم الحدیث الباب: 2]

5838- 2-(9) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ ثِیابَکَ فَطَهِّرْ(10) قَالَ فَشَمِّرْ.

**********

ترجمه:

عبد اللّه بن سنان گويد: امام صادق عليه السّلام درباره گفتار خداوند متعال كه مى فرمايد: «و لباس هاى خود را پاكيزه كن» فرمود: يعنى لباس خود را كوتاه كن

[رقم الحدیث الکلی: 5839 - رقم الحدیث الباب: 3]

5839- 3-(11) وَ عَنْ أَبِی عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ

ص: 38

[رقم الحدیث الکلی: 5841 - رقم الحدیث الباب: 5]

5841- 5-(2) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ رَجُلٍ عَنْ سَلَمَةَ بَیَّاعِ الْقَلَانِسِ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی جَعْفَرٍ ع إِذْ دَخَلَ عَلَیْهِ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع- فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ یَا بُنَیَّ أَ لَا تُطَهِّرُ قَمِیصَکَ فَذَهَبَ فَظَنَنَّا أَنَّ ثَوْبَهُ قَدْ أَصَابَهُ شَیْ ءٌ فَرَجَعَ فَقَالَ إِنَّهُنَ (3) هَکَذَا فَقُلْنَا جُعِلْنَا فِدَاکَ مَا لِقَمِیصِهِ قَالَ کَانَ قَمِیصُهُ طَوِیلًا فَأَمَرْتُهُ أَنْ یُقَصِّرَهُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ ثِیابَکَ فَطَهِّرْ(4).

**********

ترجمه:

حسن صیقل گويد: امام صادق عليه السّلام در حدیثی فرمود: ديدم پيراهنى كرباسى شبيه به سنبلانى بود. يقۀ آن به طرف پايين شكافته شده بود در اين هنگام خون، سفيد رنگى مانند شير و رگه هاى شمشير ديده شد. حضرت عليه السّلام فرمود: اين پيراهن على عليه السّلام است كه در آن ضربت خورد و اين، اثر خون ايشان است. آن گاه حضرتش عليه السّلام آن را وجب نمود. تنه پيراهن سه وجب و پايين پيراهن دوازده وجب بود.

[رقم الحدیث الکلی: 5844 - رقم الحدیث الباب: 8]

5844- 8-(5) وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عُثْمَانَ (6) قَالَ: قَالَ (7) أَبُو الْحَسَنِ ع إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ لِنَبِیِّهِ ص وَ ثِیابَکَ فَطَهِّرْ(8)- وَ کَانَتْ ثِیَابُهُ طَاهِرَةً وَ إِنَّمَا أَمَرَهُ بِالتَّشْمِیرِ.

**********

ترجمه:

امام كاظم عليه السّلام فرمود: به راستى كه خداوند به پيامبرش فرمود: «و لباس هاى خود را پاكيزه كن» در حالى كه لباس پيامبر صلّى اللّه عليه و اله پاكيزه بود. خداوند فقط به پيامبر صلّى اللّه عليه و اله دستور داد كه لباس خود را كوتاه كند

ص: 40

[رقم الحدیث الکلی: 5846 - رقم الحدیث الباب: 10]

5846- 10-(3) الْفَضْلُ بْنُ الْحَسَنِ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَجْمَعِ الْبَیَانِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ ثِیابَکَ فَطَهِّرْ(4) قَالَ مَعْنَاهُ ثِیَابَکَ فَقَصِّرْ.

**********

ترجمه:

امام صادق (عليه السّلام ) در قول خداوند متعال «وَ ثِيَابَكَ فَطَهِّرْ» فرمود: یعنی لباست رو کوتاه کن

[رقم الحدیث الکلی: 5850 - رقم الحدیث الباب: 3]

5850- 3-(5) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَی الْحَلَبِیِّ عَنْ عَبْدِ الْحَمِیدِ الطَّائِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: نَظَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِلَی رَجُلٍ قَدْ لَبِسَ قَمِیصاً یُصِیبُ الْأَرْضَ فَقَالَ مَا هَذَا ثَوْبٌ طَاهِرٌ.

**********

ترجمه:

محمّد بن مسلم گويد: امام صادق عليه السّلام به مردى نگريست كه دامن پيراهنش را بر زمين مى كشيد. فرمود: اين پيراهن نمى تواند پاك باشد

[رقم الحدیث الکلی: 14 - رقم الحدیث الباب: 5854]

14- 5854- 7-(3) وَ فِی مَعَانِی الْأَخْبَارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ الطَّالَقَانِیِّ عَنْ عَبْدِ الْعَزِیزِ بْنِ یَحْیَی الْجَلُودِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زَکَرِیَّا عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ ع عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ النَّبِیِّ ص فِی حَدِیثٍ قَالَ: إِنَّ الْمَجْنُونَ حَقَّ الْمَجْنُونِ الْمُتَبَخْتِرُ فِی مِشْیَتِهِ النَّاظِرُ فِی عِطْفَیْهِ الْمُحَرِّکُ جَنْبَیْهِ بِمَنْکِبَیْهِ فَذَاکَ الْمَجْنُونُ وَ هَذَا الْمُبْتَلَی.

**********

ترجمه:

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: ديوانۀ واقعى آن كس است كه از خودپسندى و باليدن بر خود روى زمين، با ناز و تكبّر گام برمى دارد و با گوشۀ چشم به چپ و راست خود مى نگرد، و پهلوى را با شانه به اين سو و آن سو مى برد ،چنين شخصى ديوانه است، و ليكن اين مرد ديوانه نيست بلكه مبتلاست.

[رقم الحدیث الکلی: 5857 - رقم الحدیث الباب: 10]

5857- 10-(4) وَ فِی عِقَابِ الْأَعْمَالِ بِإِسْنَادٍ تَقَدَّمَ فِی عِیَادَةِ الْمَرِیضِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ فِی آخِرِ خُطْبَةٍ خَطَبَهَا وَ مَنْ لَبِسَ ثَوْباً فَاخْتَالَ فِیهِ خَسَفَ اللَّهُ بِهِ (5) مِنْ شَفِیرِ جَهَنَّمَ یَتَخَلْخَلُ (6) فِیهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ إِنَّ قَارُونَ لَبِسَ حُلَّةً فَاخْتَالَ فِیهَا فَخُسِفَ بِهِ فَهُوَ یَتَخَلْخَلُ (7) إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ.

**********

ترجمه:

پيامبر صلى الله عليه و آله در اخرین خطبه اش (در مدینه) فرمود: و هر كه جامه اى بر تن نمايد و با آن به خودنمايى و پز دادن پردازد، خداوند او را همراه قبرش در كنارۀ جهنم فرو برد و تا آسمانها و زمين پابرجاست همچنان در آن فرو خواهد رفت. به طور قطع، علّت فرو رفتن قارون در زمين همين بود كه جامه اى بر تن نمود و با آن به خويش بالى و فخر فروشى پرداخت، لذا در زمين فرو رفت و تا برپايى رستاخيز همچنان در اعماق زمين فرو مى رود

[رقم الحدیث الکلی: 5860 - رقم الحدیث الباب: 13]

5860- 13-(2) الْحَسَنُ بْنُ الْفَضْلِ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: وَ الْإِسْبَالُ فِی الْإِزَارِ وَ الْقَمِیصِ وَ الْعِمَامَةِ [وَ قَالَ](3) مَنْ جَرَّ شَیْئاً(4) خُیَلَاءَ لَمْ یَنْظُرِ اللَّهُ إِلَیْهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (5) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ فِی أَحَادِیثِ التَّجَبُّرِ(6) إِنْ شَاءَ اللَّهُ.

**********

ترجمه:

پيامبر صلى الله عليه وآله فرمودند: در مورد گشاد کردن در جلیقه و پیراهن و عمامه [و فرمود] هر که از روی غرور چیزی را بکشد، خداوند در قیامت به او نگاه نمی کند.

اشارة

(1) 25- بَابُ اسْتِحْبَابِ قَطْعِ الرَّجُلِ مَا زَادَ مِنَ الْکُمِّ عَنْ أَطْرَافِ الْأَصَابِعِ وَ مَا جَاوَزَ الْکَعْبَیْنِ مِنَ الثَّوْبِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است مرد اظافه آستین از سر انگشتان و آنمقدار که از برامدگی پا اظافه تر می شود

[رقم الحدیث الکلی: 5862 - رقم الحدیث الباب: 1]

5862- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِذَا لَبِسَ الْقَمِیصَ مَدَّ یَدَهُ فَإِذَا طَلَعَ عَلَی أَطْرَافِ الْأَصَابِعِ قَطَعَهُ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: هرگاه امير مؤمنان على عليه السّلام پيراهنى مى پوشيد، با دست خود آن را اندازه مى كرد. پس هرگاه از سر انگشتان اضافه مى آمد، آن را مى بريد.

[رقم الحدیث الکلی: 5863 - رقم الحدیث الباب: 2]

5863- 2-(3) مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ الْمُفِیدُ فِی الْإِرْشَادِ عَنْ سَعِیدِ بْنِ کُلْثُومٍ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع قَالَ: وَ اللَّهِ مَا أَکَلَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع مِنَ الدُّنْیَا حَرَاماً قَطُّ حَتَّی مَضَی لِسَبِیلِهِ إِلَی أَنْ قَالَ وَ إِنْ کَانَ یَقُوتُ أَهْلَهُ بِالزَّیْتِ وَ الْخَلِّ وَ الْعَجْوَةِ وَ مَا کَانَ لِبَاسُهُ إِلَّا الْکَرَابِیسَ إِذَا فَضَلَ شَیْ ءٌ عَنْ یَدِهِ مِنْ کُمِّهِ دَعَا بِالْجَلَمِ (4) فَقَصَّهُ الْحَدِیثَ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (5).

**********

ترجمه:

سعيد بن كلثوم گوید: امام صادق (عليه السّلام ) فرمود: بخدا على بن ابى طالب عليه السّلام (كسى بود كه) هرگز چيز حرامى از دنيا نخورد تا از دنيا رفت. تا انجا که فرمود: با اين حال خوراك خانواده و زن و بچۀ خود را از زيتون و سركه و خرما ترتيب داده بود(يعنى با خوراكى بسيار ساده آنان را اداره ميكرد و زيادى آن را باين راه مصرف مينمود)و جامه اش جز كرباس نبود كه هر گاه آستين آن بلندتر از دستش بود مقراض را ميخواست و آن را قيچى ميكرد ....

ص: 46

اشارة

(1) 26- بَابُ مَا یُسْتَحَبُّ أَنْ یُعْمَلَ عِنْدَ لُبْسِ الثَّوْبِ الْجَدِیدِ مِنَ الصَّلَاةِ وَ الْقِرَاءَةِ(2)

**********

ترجمه:

باب آنچه مستحب است وقت پوشیدن لباس جدید از نماز و قراءت

[رقم الحدیث الکلی: 5864 - رقم الحدیث الباب: 1]

5864- 1-(3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَی عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِذَا کَسَا اللَّهُ الْمُؤْمِنَ ثَوْباً جَدِیداً فَلْیَتَوَضَّأْ وَ لْیُصَلِّ رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِیهِمَا أُمَّ الْکِتَابِ وَ آیَةَ الْکُرْسِیِّ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ- وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ (فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ)(4)) ثُمَّ لْیَحْمَدِ اللَّهَ الَّذِی سَتَرَ عَوْرَتَهُ وَ زَیَّنَهُ فِی النَّاسِ وَ لْیُکْثِرْ مِنْ قَوْلِ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنَّهُ لَا یَعْصِی اللَّهَ فِیهِ وَ لَهُ بِکُلِّ سِلْکٍ فِیهِ مَلَکٌ یُقَدِّسُ لَهُ وَ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ یَتَرَحَّمُ عَلَیْهِ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی الْخِصَالِ (5) بِإِسْنَادِهِ الْآتِی (6) عَنْ عَلِیٍّ ع فِی حَدِیثِ الْأَرْبَعِمِائَةِ.

**********

ترجمه:

امير مؤمنان على عليه السّلام فرمود: هرگاه خداوند به مؤمنى لباسى بپوشاند، بايستى وضو بگيرد و دو ركعت نماز بخواند كه در اين دو ركعت سوره حمد، آية الكرسى، سوره توحيد، و سوره قدر را بخواند. آن گاه خدا را سپاس گويد كه عورتش را پوشانده و او را در بين مردم زينت داده است و بسيار بگويد:«لا حول و لا قوّة الاّ باللّه» در اين صورت او در آن لباس خداوند را معصيت نخواهد كرد و براى او به تعداد نخ هاى آن لباس فرشته اى است كه براى او تقديس خداوند مى كند، براى او استغفار مى كند و به او «رحمك اللّه» مى گويد.

[رقم الحدیث الکلی: 5865 - رقم الحدیث الباب: 2]

5865- 2-(7) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ أَبِی حَمَّادٍ عَنْ غَیْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ قَرَأَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ ثِنْتَیْنِ وَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً فِی إِنَاءٍ جَدِیدٍ وَ رَشَ (8) ثَوْبَهُ الْجَدِیدَ إِذَا لَبِسَهُ لَمْ یَزَلْ یَأْکُلُ فِی سَعَةٍ مَا بَقِیَ مِنْهُ سِلْکٌ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: هركس سى و دو مرتبه إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ را در ظرف نوى بخواند و هنگامى كه لباس نوى مى پوشد آب آن ظرف را به لباسش بپاشد هميشه همواره تا زمانى كه نخى از آن لباس باقى است، در فراخى و گشايش زندگى خواهد كرد

[رقم الحدیث الکلی: 5866 - رقم الحدیث الباب: 3]

5866- 3-(9) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی الْمَجَالِسِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُوسَی بْنِ الْمُتَوَکِّلِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ

ص: 47

[رقم الحدیث الکلی: 5868 - رقم الحدیث الباب: 5]

5868- 5-(5) الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطُّوسِیُّ فِی الْأَمَالِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ هِلَالِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَفَّارِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ عَلِیٍّ الدِّعْبِلِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ ع عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ اشْتَرَی قَمِیصاً بِثَلَاثَةِ دَرَاهِمَ فَلَبِسَهُ مَا بَیْنَ الرُّسْغَیْنِ إِلَی الْکَعْبَیْنِ ثُمَّ أَتَی الْمَسْجِدَ فَصَلَّی فِیهِ

ص: 48

اشارة

(3)27- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّحْمِیدِ وَ الدُّعَاءِ بِالْمَأْثُورِ عِنْدَ لُبْسِ الْجَدِیدِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است حمد خدا و دعا از اهللبیت علهم السلام رسیده وقت پوشیدن لباس جدید

[رقم الحدیث الکلی: 5869 - رقم الحدیث الباب: 1]

5869- 1-(4) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِینٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنِ الرَّجُلِ یَلْبَسُ الثَّوْبَ الْجَدِیدَ قَالَ یَقُولُ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ ثَوْبَ یُمْنٍ وَ تُقًی وَ بَرَکَةٍ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ حُسْنَ عِبَادَتِکَ وَ عَمَلًا بِطَاعَتِکَ وَ أَدَاءَ شُکْرِ نِعْمَتِکَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی کَسَانِی مَا أُوَارِی بِهِ عَوْرَتِی وَ أَتَجَمَّلُ بِهِ فِی النَّاسِ.

**********

ترجمه:

محمّد بن مسلم گويد: از امام باقر عليه السّلام پرسيدم: دعا به هنگام پوشيدن لباس نو چيست ؟ فرمود: بعد از پوشيدن لباس نو بگويد: خدایا آن را جامه ی نیکی و تقوا و برکت قرار ده، خدایا مرا در آن عبادت نیکو و اطاعت خود و شکرگزاری از لطفت عطا فرماپوشید می­فرمود ستایش از آن خداوندی است که به من جامه­ای پوشاند تا عورت مرا بپوشاند و در میان مردم آراسته باشم،

[رقم الحدیث الکلی: 5870 - رقم الحدیث الباب: 2]

5870- 2-(5) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع عَلَّمَنِی رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا لَبِسْتُ ثَوْباً جَدِیداً أَنْ أَقُولَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی کَسَانِی مِنَ اللِّبَاسِ (6) مَا أَتَجَمَّلُ بِهِ فِی النَّاسِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهَا ثِیَابَ بَرَکَةٍ أَسْعَی فِیهَا

ص: 49

[رقم الحدیث الکلی: 5872 - رقم الحدیث الباب: 4]

5872- 4-(3) وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ النَّیْسَابُورِیِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الرَّیَّانِ عَنْ یُونُسَ عَنْ عُمَرَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ قَالَ: یَا عُمَرُ إِذَا لَبِسْتَ ثَوْباً جَدِیداً فَقُلْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ص تَبْرَأْ مِنَ الْآفَةِ وَ إِذَا أَحْبَبْتَ شَیْئاً فَلَا تُکْثِرْ ذِکْرَهُ فَإِنَّ ذَلِکَ مِمَّا یَهُدُّکَ وَ إِذَا کَانَتْ لَکَ إِلَی رَجُلٍ حَاجَةٌ فَلَا تَشْتِمْهُ مِنْ خَلْفِهِ فَإِنَّ اللَّهَ یُوقِعُ ذَلِکَ فِی قَلْبِهِ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: اى عمر! هرگاه لباس نويى پوشيدى بگو:«لا اله الا اللّه محمّد صلّى اللّه عليه و اله رسول اللّه» و از آفت و بلا بيزارى جوى و هرگاه چيزى را دوست دارى نام آن را فراوان بر لب نياور؛ زيرا چنين كارى تو را نابود مى كند و هرگاه به شخصى نيازى دارى، پشت سرش او را سخن بد نگو؛ زيرا خداوند آن را در قلب او مى اندازد.

اشارة

(2) 28- بَابُ کَرَاهَةِ ابْتِذَالِ ثَوْبِ الصَّوْنِ وَ إِرَاقَةِ فَضْلِ الْإِنَاءِ وَ طَرْحِ النَّوَی یَمِیناً وَ شِمَالًا وَ قَطْعِ الدَّرَاهِمِ وَ الدَّنَانِیرِ

**********

ترجمه:

باب ناپسند بودن خرج کردن لباس مهمانی و ریختن اظافه ی آب و انداختن هسته خرما طرف راست و چپ و شکستن درهم و دینار

[رقم الحدیث الکلی: 5874 - رقم الحدیث الباب: 1]

5874- 1-(3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: أَدْنَی الْإِسْرَافِ هِرَاقَةُ فَضْلِ الْإِنَاءِ وَ ابْتِذَالُ ثَوْبِ الصَّوْنِ وَ إِلْقَاءُ النَّوَی.

**********

ترجمه:

] امام صادق عليه السّلام فرمود: كسى كه ماندۀ ظرف آب را بر زمين بريزد، و لباس نو خود را به هنگام كار بپوشد و يا دانۀ خرما را به دور اندازد، ساده ترين نوع اسراف را مرتكب شده است.

[رقم الحدیث الکلی: 5875 - رقم الحدیث الباب: 2]

5875- 2-(4) وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ صَالِحٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مَا أَدْنَی مَا یَجِی ءُ مِنَ الْإِسْرَافِ قَالَ ابْتِذَالُکَ ثَوْبَ صَوْنِکَ وَ إِهْرَاقُ فَضْلِ إِنَائِکَ وَ أَکْلُکَ التَّمْرَ وَ رَمْیَکَ بِالنَّوَی هَاهُنَا وَ هَاهُنَا.

**********

ترجمه:

سليمان بن صالح گويد: به امام صادق عليه السّلام گفتم: كمترين اندازه اسراف چيست ؟ فرمود: از بين بردن لباسى كه تو را مى پوشاند، ريختن فزونى آب و پس از ميل خرما هستۀ آن را به دور افكندن.

[رقم الحدیث الکلی: 5876 - رقم الحدیث الباب: 3]

5876- 3-(5) وَ قَدْ تَقَدَّمَ فِی حَدِیثِ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی الْمُؤْمِنِ یَکُونُ لَهُ ثَلَاثُونَ قَمِیصاً قَالَ نَعَمْ لَیْسَ هَذَا مِنَ السَّرَفِ إِنَّمَا السَّرَفُ أَنْ تَجْعَلَ ثَوْبَ صَوْنِکَ ثَوْبَ بِذْلَتِکَ.

**********

ترجمه:

اسحاق بن عمّار گويد: به امام صادق عليه السّلام گفتم: مومن سى تا پیراهن میتواند داشته باشد؟ امام فرمود: آرى. اين اسراف نيست. اسراف اين است كه لباس بيرونى ات را لباس خانگى خود قرار دهى.

[رقم الحدیث الکلی: 5877 - رقم الحدیث الباب: 4]

5877- 4-(6) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ أَدْنَی الْإِسْرَافِ قَالَ ثَوْبُ صَوْنِکَ تَبْتَذِلُهُ وَ فَضْلُ الْإِنَاءِ تُهَرِیقُهُ وَ قَذْفُکَ بِالنَّوَی هَکَذَا وَ هَکَذَا.

**********

ترجمه:

اسحاق بن عمّار گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم كمترين حدّ اسراف چيست ؟ فرمود: لباس بهتر خود را هنگام كار بپوشىو آب باقى مانده در ظرف را بيهوده بريزى، و هستۀ خرما را به اين طرف و آن طرف پرتاب نمائى.

ص: 51

[رقم الحدیث الکلی: 5879 - رقم الحدیث الباب: 6]

5879- 6-(3) وَ فِی الْخِصَالِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ السِّنْدِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ(4) بْنِ سَعِیدٍ عَنْ مُوسَی بْنِ أُکَیْلٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ لَا یَکُونُ الرَّجُلُ فَقِیهاً حَتَّی لَا یُبَالِیَ أَیَّ ثَوْبَیْهِ ابْتَذَلَ وَ بِمَا سَدَّ فَوْرَةَ الْجُوعِ.

أَقُولُ: هَذَا مَحْمُولٌ عَلَی الْجَوَازِ وَ نَفْیِ التَّحْرِیمِ أَوْ عَلَی کَوْنِ الثَّوْبَیْنِ مُتَسَاوِیَیْنِ أَوْ لَیْسَا مِنْ ثِیَابِ الصَّوْنِ.

**********

ترجمه:

موسى بن اكيل مى گويد: از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه فرمود: شخص فقيه نمى شود مگر اينكه باكى نداشته باشد كه كدام لباس خود را پوشيده و با چه چيز جلو گرسنگى خود را گرفته است.

[رقم الحدیث الکلی: 5883 - رقم الحدیث الباب: 3]

5883- 3-(5) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی عُیُونِ الْأَخْبَارِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَحْمَدَ الْبَیْهَقِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی الصَّوْلِیِّ عَنْ عَوْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَبِی عَبَّادٍ قَالَ: کَانَ جُلُوسُ الرِّضَا ع فِی الصَّیْفِ عَلَی حَصِیرٍ وَ فِی الشِّتَاءِ عَلَی مِسْحٍ وَ لُبْسُهُ الْغَلِیظَ مِنَ الثِّیَابِ حَتَّی إِذَا بَرَزَ لِلنَّاسِ تَزَیَّنَ لَهُمْ.

**********

ترجمه:

ابی عباد گوید: امام رضا عليه السّلام در تابستان بر حصير مى نشست و در زمستان بر روى نمد، پيراهنى خشن مى پوشيد مگر آن كه بخواهد پيش مردم درآيد كه در آن وقت لباس بهتر دربر مى نمود.

[رقم الحدیث الکلی: 5886 - رقم الحدیث الباب: 6]

5886- 6-(5) الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الدَّیْلَمِیُّ فِی الْإِرْشَادِ قَالَ: کَانَ النَّبِیُّ ص یَرْقَعُ ثَوْبَهُ وَ یَخْصِفُ نَعْلَهُ وَ یَحْلُبُ شَاتَهُ وَ یَأْکُلُ مَعَ الْعَبْدِ وَ یَجْلِسُ عَلَی الْأَرْضِ وَ یَرْکَبُ الْحِمَارَ وَ یُرْدِفُ وَ لَا یَمْنَعُهُ الْحَیَاءُ أَنْ یَحْمِلَ حَاجَةً مِنَ السُّوقِ إِلَی أَهْلِهِ وَ یُصَافِحُ الْغَنِیَّ وَ الْفَقِیرَ وَ لَا یَنْزِعُ یَدَهُ مِنْ یَدِ أَحَدٍ حَتَّی یَنْزِعَهَا هُوَ وَ یُسَلِّمُ عَلَی مَنِ اسْتَقْبَلَهُ مِنْ غَنِیٍّ وَ فَقِیرٍ وَ کَبِیرٍ وَ صَغِیرٍ وَ لَا یُحَقِّرُ مَا دُعِیَ إِلَیْهِ وَ لَوْ إِلَی حَشَفِ التَّمْرِ وَ کَانَ خَفِیفَ الْمَئُونَةِ کَرِیمَ الطَّبِیعَةِ جَمِیلَ الْمُعَاشَرَةِ طَلْقَ الْوَجْهِ بَسَّاماً مِنْ غَیْرِ ضَحِکٍ مَحْزُوناً مِنْ غَیْرِ عُبُوسٍ مُتَوَاضِعاً مِنْ غَیْرِ مَذَلَّةٍ جَوَاداً مِنْ غَیْرِ سَرَفٍ رَقِیقَ الْقَلْبِ رَحِیماً بِکُلِّ مُسْلِمٍ وَ لَمْ یَتَجَشَّ مِنْ

ص: 54

اشارة

(2) 30- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّعَمُّمِ وَ کَیْفِیَّتِهِ

**********

ترجمه:

باب مستحب بودن عمامه و کیفیه آن

[رقم الحدیث الکلی: 5887 - رقم الحدیث الباب: 1]

5887- 1-(3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی هَمَّامٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ: فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ مُسَوِّمِینَ (4)- قَالَ الْعَمَائِمُ اعْتَمَّ رَسُولُ اللَّهِ ص- فَسَدَلَهَا مِنْ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ اعْتَمَّ جَبْرَئِیلُ ع فَسَدَلَهَا مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ.

**********

ترجمه:

ابو همام گويد: به امام رضا عليه السّلام گفتم: خداوند متعال در قرآن مجيد فرشتگان جنگى را با آرايش ويژه مى ستايد، اين آرايش به چه صورت بوده است ؟ امام رضا عليه السّلام فرمود: آرايش عمامه. رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله در جنگ احد كلاه آهنى خود را با عمامه آرايش كرد و يك طرف عمامه را بر روى سينه آويخت و يك طرف ديگر را از پشت سر. جبرئيل نيز كه با هزار فرشته به يارى مسلمانان آمد عمامۀ خود را به همين صورت آرايش

[رقم الحدیث الکلی: 5888 - رقم الحدیث الباب: 2]

5888- 2-(5) وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: کَانَتْ عَلَی الْمَلَائِکَةِ الْعَمَائِمُ الْبِیضُ الْمُرْسَلَةُ یَوْمَ بَدْرٍ.

**********

ترجمه:

جابر گويد: امام باقر عليه السّلام فرمود: در جنگ بدر بر سر فرشتگان عمامه هاى سفيدى بود كه تحت الحنك داشتند.

[رقم الحدیث الکلی: 5889 - رقم الحدیث الباب: 3]

5889- 3-(6) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْحَسَنِ (7) بْنِ عَلِیٍّ الْعُقَیْلِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی عَلِیٍّ اللَّهَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: عَمَّمَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلِیّاً ع بِیَدِهِ

ص: 55

[رقم الحدیث الکلی: 5891 - رقم الحدیث الباب: 5]

5891- 5-(2) وَ عَنْهُ عَنْ یَاسِرٍ الْخَادِمِ قَالَ: لَمَّا حَضَرَ الْعِیدُ بَعَثَ الْمَأْمُونُ إِلَی الرِّضَا ع- یَسْأَلُهُ أَنْ یَرْکَبَ وَ یَحْضُرَ الْعِیدَ وَ یُصَلِّیَ وَ یَخْطُبَ فَبَعَثَ إِلَیْهِ الرِّضَا ع- قَدْ عَلِمْتَ مَا کَانَ بَیْنِی وَ بَیْنَکَ مِنَ الشُّرُوطِ فَلَمْ یَزَلْ یُرَادُّهُ الْکَلَامَ فِی ذَلِکَ وَ أَلَحَّ عَلَیْهِ إِلَی أَنْ قَالَ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنْ عَفَیْتَنِی مِنْ ذَلِکَ فَهُوَ أَحَبُّ إِلَیَّ وَ إِنْ لَمْ تَعْفُنِی خَرَجْتُ کَمَا خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ص- وَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ اخْرُجْ کَیْفَ شِئْتَ وَ أَمَرَ الْمَأْمُونُ الْقُوَّادَ وَ النَّاسَ أَنْ یَرْکَبُوا(3) إِلَی بَابِ أَبِی الْحَسَنِ ع إِلَی أَنْ قَالَ فَلَمَّا طَلَعَتِ الشَّمْسُ قَامَ ع فَاغْتَسَلَ وَ تَعَمَّمَ بِعِمَامَةٍ بَیْضَاءَ مِنْ قُطْنٍ أَلْقَی طَرَفاً مِنْهَا عَلَی صَدْرِهِ وَ طَرَفاً بَیْنَ کَتِفَیْهِ وَ تَشَمَّرَ ثُمَّ قَالَ لِجَمِیعِ مَوَالِیهِ افْعَلُوا مِثْلَ مَا فَعَلْتُ ثُمَّ أَخَذَ بِیَدِهِ عُکَّازاً ثُمَّ خَرَجَ وَ نَحْنُ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ هُوَ حَافِی (4) قَدْ شَمَّرَ سَرَاوِیلَهُ إِلَی نِصْفِ السَّاقِ وَ عَلَیْهِ ثِیَابٌ مُشَمَّرَةٌ الْحَدِیثَ.

وَ رَوَاهُ الْمُفِیدُ فِی الْإِرْشَادِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ یَاسِرٍ الْخَادِمِ وَ الرَّیَّانِ بْنِ الصَّلْتِ جَمِیعاً عَنِ الرِّضَا ع نَحْوَهُ (5).

**********

ترجمه:

ياسر خادم گويد: چون عيد (قربان) فرا رسيد مأمون بسوى امام رضا عليه السلام كس فرستاد و درخواست كرد، آن حضرت براى عيد حاضر شود و نماز گزارد و خطبه بخواند. امام رضا عليه السلام پيغام داد شروطى را كه ميان من و تو در پذيرفتن امر ولايت عهدى بود، خودت ميدانى(بنا بر اين بود كه من از اين گونه امور معاف باشم) مأمون پيغام داد كه من ميخواهم با اين عمل دل مردم آرامش يابد و فضيلت شما را بشناسند، سپس بارها آن حضرت باو جواب رد ميداد و او پافشارى ميكرد تا آنكه حضرت فرمود: يا امير المؤمنين! اگر مرا از اين امر معاف دارى، خوشتر دارم و اگر معاف نكنى، همچنان كه پيغمبر و امير المؤمنين عليهما السلام (براى نماز عيد) بيرون ميشدند، بيرون ميشوم، مأمون گفت: هر گونه خواهى بيرون شو، و دستور داد سرداران و تمام مردم صبح زود در خانه امام رضا عليه السلام حاضر باشند چون خورشيد طلوع كرد، امام عليه السلام غسل نمود و عمامه سفيدى كه از پنبه بود، بسر گذارد، يك سرش را روى سينه و سر ديگر را ميانه دو شانه انداخت و دامن بكمر زد و بهمه پيروانش دستور داد چنان كنند. آنگاه عصاى پيكان دارى بدست گرفت و بيرون آمد، ما در جلوش بوديم و او پا برهنه بود و پيراهن خود را هم تا نصف ساق بكمر زده بود و لباسهاى ديگرش را هم بكمر زده بود...

ص: 56

[رقم الحدیث الکلی: 5893 - رقم الحدیث الباب: 7]

5893- 7-(2) قَالَ وَ قَالَ ع اعْتَمُّوا تَزْدَادُوا حِلْماً.

**********

ترجمه:

] امام صادق عليه السّلام: عمامه بگذاريد تا بردبارى شما زياد شود.

31- بَابُ مَا یُسْتَحَبُّ مِنَ الْقَلَانِسِ وَ مَا یُکْرَهُ مِنْهَا

[رقم الحدیث الکلی: 5903 - رقم الحدیث الباب: 5]

5903- 5-(2) وَ عَنْ حُمَیْدِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ الْمِیثَمِیِّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ الْمُخْتَارِ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اعْمَلْ لِی قَلَانِسَ بَیْضَاءَ وَ لَا تُکَسِّرْهَا فَإِنَّ السَّیِّدَ مِثْلِی لَا یَلْبَسُ الْمُکَسَّرَ.

**********

ترجمه:

حسين بن مختار گويد: امام صادق عليه السّلام به من فرمود: يك كلاه سفيد براى من درست كن، اما لبۀ آن را به طرف بالا نشكن كه براى من و امثال من شايسته نيست

[رقم الحدیث الکلی: 5909 - رقم الحدیث الباب: 11]

5909- 11-(2) وَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْمُخْتَارِ قَالَ: قَالَ لِی أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ ع اعْمَلْ لِی قَلَنْسُوَةً وَ لَا تَکُنْ مُصَبَّعَةً(3) فَإِنَّ السَّیِّدَ مِثْلِی لَا یَلْبَسُ الْمُصَبَّعَ (4) وَ الْمُصَبَّعُ (5) الْمُکَسَّرُ بِالظُّفُرِ(6).

**********

ترجمه:

حسن بن مختار گويد: امام كاظم عليه السّلام به من فرمود: برايم كلاهى بساز كه چين دار نباشد چرا كه سيدى چون من، كلاه چين دار نمى پوشد.

[رقم الحدیث الکلی: 5914 - رقم الحدیث الباب: 5]

5914- 5-(5) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَرَادَ الْبَقَاءَ وَ لَا بَقَاءَ فَلْیُبَاکِرِ الْغَدَاءَ وَ لْیُجَوِّدِ الْحِذَاءَ وَ لْیُخَفِّفِ الرِّدَاءَ وَ لْیُقِلَّ مُجَامَعَةَ النِّسَاءِ قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ- وَ مَا خِفَّةُ الرِّدَاءِ قَالَ قِلَّةُ الدَّیْنِ.

**********

ترجمه:

رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله فرمود: هر كس طول عمر و بقاء خواهد، پس در بامداد غذائى بخورد، و كفش را خوب و نيكو پوشد، و عبا و بالاپوش را سبك كند، و كمتر از زنان كام گيرد، پرسيدند يا رسول اللّٰه مراد از سبكى عبا چيست ؟ فرمود: بدهكارى را اندك كردن

اشارة

(3) 33- بَابُ کَیْفِیَّةِ النَّعْلِ

**********

ترجمه:

باب کیفیت کفش

[رقم الحدیث الکلی: 5916 - رقم الحدیث الباب: 1]

5916- 1-(4) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِینٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنِّی لَأَمْقُتُ الرَّجُلَ لَا أَرَاهُ مُعَقَّبَ النَّعْلَیْنِ.

**********

ترجمه:

محمّد بن مسلم گويد: امام باقر عليه السّلام فرمود:

اگر ببينم كسى پشت كفش خود را بالا نكشيده باشد، از او نفرت مى كنم.

[رقم الحدیث الکلی: 5917 - رقم الحدیث الباب: 2]

5917- 2-(5) وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَی عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع لَا تَتَّخِذُوا الْمَلْسَ (6) فَإِنَّهَا حِذَاءُ فِرْعَوْنَ- وَ هُوَ أَوَّلُ مَنِ اتَّخَذَ الْمَلْسَ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی الْعِلَلِ وَ الْخِصَالِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَی عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ مِثْلَهُ (7).

**********

ترجمه:

امام علی عليه السّلام فرمودند: كفش نرم براى خود انتخاب مكنيد زيرا آن كفش فرعون بوده و وى اوّلين كسى است كه كفش نرم را برگزيد.

[رقم الحدیث الکلی: 5918 - رقم الحدیث الباب: 3]

5918- 3-(8) وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ مِنْهَالٍ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع

ص: 62

[رقم الحدیث الکلی: 5920 - رقم الحدیث الباب: 5]

5920- 5-(3) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِی الْخَزْرَجِ الْحَسَنِ بْنِ الزِّبْرِقَانِ عَنْ إِسْحَاقَ الْحَذَّاءِ فِی حَدِیثٍ أَنَّ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع وَهَبَهُ نَعْلَیْنِ قَالَ وَ کَانَتْ مُعَقَّبَةً مُخَصَّرَةً(4) لَهَا قِبَالانِ وَ لَهَا رُءُوسٌ وَ قَالَ هَذَا حَذْوُ النَّبِیِّ ص.

**********

ترجمه:

ابو خزرج حسن بن زبرقان انصارى گويد: اسحاق كفش دوز در حدیثی که امام صادق (ع) یک جفت نعلین به او داد گوید: نعلين ها، پاشنه دار و «مخصّر» و داراى دو «دوال» (كه بين انگشتان قرار مى گيرد) و نوك بودند. امام صادق عليه السّلام فرمود: كفش هاى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله همين گونه بود.

اشارة

(1) 34- بَابُ کَرَاهَةِ عَقْدِ الشِّرَاکِ وَ اسْتِحْبَابِ طُولِ ذَوَائِبِ النَّعْلَیْنِ

**********

ترجمه:

[رقم الحدیث الکلی: 5922 - رقم الحدیث الباب: 1]

5922- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ غَیْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ کَرِهَ عَقْدَ شِرَاکِ النَّعْلِ وَ أَخَذَ نَعْلَ أَحَدِهِمْ فَحَلَّ شِرَاکَهَا.

**********

ترجمه:

راويان متعددى گويند: امام صادق عليه السّلام بستن بند كفش را مكروه مى دانست. روزى آن حضرت نعلين شخصى را گرفت و بند آن را باز كرد.

[رقم الحدیث الکلی: 5923 - رقم الحدیث الباب: 2]

5923- 2-(3) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ أَبِی إِسْمَاعِیلَ السَّرَّاجِ عَنْ أَبِی عِمْرَانَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ نَظَرَ إِلَی نَعْلٍ شِرَاکُهَا مَعْقُودٌ فَتَنَاوَلَهَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع فَحَلَّهَا ثُمَّ قَالَ لَا تَعُدْ(4).

**********

ترجمه:

راوى گويد: روزى امام صادق عليه السّلام ديد بند نعلينى را بسته اند، آن را برداشت و بند آن را باز نمود.

سپس فرمود: نبايد بند نعلين را گره زد.

[رقم الحدیث الکلی: 5924 - رقم الحدیث الباب: 3]

5924- 3-(5) وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ غِیَاثِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: کَانَ أَبِی یُطِیلُ ذَوَائِبَ نَعْلَیْهِ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: پدرم امام باقر عليه السّلام جلو نعلين را با يك زبانۀ دراز مجهز مى كرد.

اشارة

(3) 36- بَابُ عَدَمِ کَرَاهَةِ الْمَشْیِ فِی نَعْلٍ وَاحِدَةٍ إِذَا انْقَطَعَ الشِّسْعُ أَوْ أَرَادَ إِصْلَاحَ الْأُخْرَی

**********

ترجمه:

باب مکروه نیست با یک کفش راه رفتن وقتی بن آن پاره شده باشد یا اراده اصلاح دیگری را دارد

[رقم الحدیث الکلی: 5926 - رقم الحدیث الباب: 1]

5926- 1-(4) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ یَعْقُوبَ السَّرَّاجِ قَالَ: کُنَّا نَمْشِی مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ هُوَ یُرِیدُ أَنْ یُعَزِّیَ ذَا قَرَابَةٍ لَهُ بِمَوْلُودٍ لَهُ فَانْقَطَعَ شِسْعُ نَعْلِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع- فَتَنَاوَلَ نَعْلَهُ مِنْ رِجْلِهِ ثُمَّ مَشَی حَافِیاً فَنَظَرَ إِلَیْهِ ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ فَخَلَعَ نَعْلَ نَفْسِهِ مِنْ رِجْلِهِ وَ خَلَعَ الشِّسْعَ مِنْهَا وَ نَاوَلَهُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع- فَأَعْرَضَ عَنْهُ کَهَیْئَةِ الْمُغْضَبِ ثُمَّ أَبَی أَنْ یَقْبَلَهُ (قَالَ لَا)(5) إِنَّ صَاحِبَ الْمُصِیبَةِ أَوْلَی بِالصَّبْرِ عَلَیْهَا فَمَشَی حَافِیاً حَتَّی دَخَلَ عَلَی الرَّجُلِ الَّذِی أَتَاهُ لِیُعَزِّیَهُ.

**********

ترجمه:

يعقوب سرّاج گويد: ما به همراه امام صادق عليه السّلام براى تسليت يكى از خويشان آن حضرت كه نوزاد خود را از دست داده بود مى رفتيم. در نيمۀ راه، بند نعلين آن حضرت گسيخت. امام صادق عليه السّلام هردو نعلين را از پاى مبارك درآورد و به دست گرفت و پابرهنه به راه افتاد. وقتى پسر ابو يعفور چنين ديد، نعل خود را از پا درآورد و بند آن را خارج نموده و به امام صادق عليه السّلام تقديم كرد. آن حضرت خيره به او نگريست و از گرفتن بند خوددارى كرد و فرمود: آن كه دچار حادثه شده به صبر و تحمل سزاوارتر است. آن گاه حضرتش با پاى برهنه به راه خود ادامه داد تا به منزل خويشاوند خود رسيد و او را تسليت گفت.

[رقم الحدیث الکلی: 5927 - رقم الحدیث الباب: 2]

5927- 2-(6) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ عَلِیٍّ ع أَنَّهُ کَانَ یَمْشِی فِی نَعْلٍ وَاحِدَةٍ وَ یُصْلِحُ الْأُخْرَی لَا یَرَی بِذَلِکَ بَأْساً.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: حضرت على عليه السّلام با يك لنگه نعلين راه مى رفت و لنگه ديگر را تعمير مى نمود و به اين كار ايرادى نمى ديد.

ص: 65

اشارة

(1) 37- بَابُ اسْتِحْبَابِ خَلْعِ النَّعْلِ عِنْدَ الْجُلُوسِ وَ عِنْدَ الْأَکْلِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است وقت غذا خوردن و نسستن کفش از پا خارج شود

[رقم الحدیث الکلی: 5928 - رقم الحدیث الباب: 1]

5928- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْکُوفِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ التَّیْمِیِّ عَنْ عَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: کُنْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَدَخَلَ عَلَی رَجُلٍ فَخَلَعَ نَعْلَهُ ثُمَّ قَالَ اخْلَعُوا نِعَالَکُمْ فَإِنَّ النَّعْلَ إِذَا خُلِعَتِ اسْتَرَاحَتِ الْقَدَمَانِ.

**********

ترجمه:

عبد الرحمان بن ابو عبد اللّه گويد: من در خدمت امام صادق عليه السّلام بودم كه آن حضرت به خانۀ يكى از آشنايان خود وارد شد و نعلين خود را از پا درآورد و فرمود: نعلين خود را از پا درآوريد تا پاها استراحت كنند

[رقم الحدیث الکلی: 5929 - رقم الحدیث الباب: 2]

5929- 2-(3) الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطُّوسِیُّ فِی الْأَمَالِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ خُنَیْسٍ (4) عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَحْمَدَ الدِّینَوَرِیِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمْدَانَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْأَشَجِّ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُوسَی بْنِ مُحَمَّدٍ التَّیْمِیِ (5) عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا أَکَلْتُمْ فَاخْلَعُوا نِعَالَکُمْ فَإِنَّهُ أَرْوَحُ لِأَقْدَامِکُمْ.

**********

ترجمه:

] رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله فرمود: هنگامى كه غذا مى خوريد كفش هايتان را درآوريد كه اين براى پاهايتان آسوده تر است.

[رقم الحدیث الکلی: 5930 - رقم الحدیث الباب: 3]

5930- 3-(6) أَحْمَدُ بْنُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیُّ فِی الْمَحَاسِنِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ (عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ آبَائِهِ ع)(7) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص اخْلَعُوا نِعَالَکُمْ عِنْدَ الطَّعَامِ فَإِنَّهُ سُنَّةٌ جَمِیلَةٌ وَ أَرْوَحُ لِلْقَدَمَیْنِ.

**********

ترجمه:

رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله فرمود: هنگام خوردن كفش را در آورید كه سنت خوبيست و براى پاها راحت بخش است.

ص: 66

اشارة

(1) 38 بَابُ کَرَاهَةِ لُبْسِ النَّعْلِ السَّوْدَاءِ

**********

ترجمه:

باب ناپسند است پوشیدن کفش سیاه

[رقم الحدیث الکلی: 5931 - رقم الحدیث الباب: 1]

5931- 1- (2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ نَظَرَ إِلَی بَعْضِ أَصْحَابِهِ وَ عَلَیْهِ نَعْلٌ سَوْدَاءُ فَقَالَ مَا لَکَ وَ لِلنَّعْلِ السَّوْدَاءِ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّهَا تُضِرُّ بِالْبَصَرِ وَ تُرْخِی الذَّکَرَ وَ هِیَ بِأَغْلَی الثَّمَنِ مِنْ غَیْرِهَا وَ مَا لَبِسَهَا أَحَدٌ إِلَّا اخْتَالَ فِیهَا.

**********

ترجمه:

راوى گويد: روزى امام صادق عليه السّلام ديد يكى از يارانش نعلينى سياه پوشيده است، به او فرمود: چرا نعلين سياه پوشيده اى ؟! مگر نمى دانى كه آن به چشم ضرر دارد و آلت را شل مى كند، افزون بر آن، قيمت آن نسبت به رنگ هاى ديگر بيشتر است و هيچ كس آن را نپوشيده است مگر آن كه در آن تكبر ورزيده است

[رقم الحدیث الکلی: 5932 - رقم الحدیث الباب: 2]

5932- 2- (3) وَ عَنْهُمْ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْهَمَذَانِیِّ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ فِی رِجْلِی نَعْلٌ سَوْدَاءُ فَقَالَ یَا حَنَانُ مَا لَکَ وَ لِلسَّوْدَاءِ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ فِیهَا ثَلَاثَ خِصَالٍ تُضْعِفُ الْبَصَرَ وَ تُرْخِی الذَّکَرَ وَ تُورِثُ الْهَمَّ وَ هِیَ مَعَ ذَلِکَ مِنْ لِبَاسِ الْجَبَّارِینَ الْحَدِیثَ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ (4) عَنْ أَبِیهِ عَنْ (أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ) (5) عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُوسَی بْنِ عُمَرَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ وَ فِی الْخِصَالِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ مِثْلَهُ (6).

**********

ترجمه:

حنان بن سدير گويد: من خدمت امام صادق عليه السّلام شرف ياب شدم در حالى كه نعلينى سياه در پايم بود. فرمود: اى حنان! تو را با رنگ سياه چه كار؟! مگر نمى دانى در آن سه ويژگى است: چشم را ضعيف مى نمايد، آلت را شل مى كند و غم و اندوه مى آورد.و لباس ستمگران است.

ص: 67

39- بَابُ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ النَّعْلِ الْبَیْضَاءِ

اشارة

(4) 40- بَابُ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ النَّعْلِ الصَّفْرَاءِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است پوشیدن کفش زرد

[رقم الحدیث الکلی: 5936 - رقم الحدیث الباب: 1]

5936- 1-(5) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِی الْبَخْتَرِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ لَبِسَ نَعْلًا صَفْرَاءَ کَانَ فِی سُرُورٍ حَتَّی یُبْلِیَهَا.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: هركس نعلين زرد بپوشد، در شادى و سرور خواهد بود تا اين كه آن را كهنه كند.

[رقم الحدیث الکلی: 5937 - رقم الحدیث الباب: 2]

5937- 2-(6) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا بَلَغَ بِهِ جَابِرَ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَنْ لَبِسَ نَعْلًا صَفْرَاءَ لَمْ یَزَلْ یَنْظُرُ فِی سُرُورٍ مَا دَامَتْ عَلَیْهِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ صَفْراءُ فاقِعٌ لَوْنُها تَسُرُّ النَّاظِرِینَ (7).

**********

ترجمه:

امام باقر عليه السّلام فرمود: هركس نعلين زرد رنگ بپوشد تا هنگامى كه آن نعلين در پايش باشد، هميشه در شادى و سرور خواهد بود؛ زيرا خداوند مى فرمايد: «زرد رنگ خالص است كه بينندگان را شاد مى كند.

[رقم الحدیث الکلی: 5938 - رقم الحدیث الباب: 3]

5938- 3-(8) وَ عَنْهُمْ عَنْ سَهْلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْهَمَذَانِیِّ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثٍ قَالَ: فَقُلْتُ فَمَا أَلْبَسُ مِنَ النِّعَالِ فَقَالَ عَلَیْکَ بِالصَّفْرَاءِ فَإِنَّ فِیهَا ثَلَاثَ

ص: 69

[رقم الحدیث الکلی: 5940 - رقم الحدیث الباب: 5]

5940- 5-(7) مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ الْعَیَّاشِیُّ فِی تَفْسِیرِهِ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا رَفَعَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ وَ زَادَ وَ قَالَ مَنْ لَبِسَ نَعْلًا صَفْرَاءَ لَمْ یُبْلِهَا حَتَّی یَسْتَفِیدَ عِلْماً أَوْ مَالًا.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (8).

**********

ترجمه:

راویان گویند: امام صادق علیه السلام نیز همینطور فرمود: هر که کفش زرد بپوشد آن را فرسوده نمی کند تا از علم یا مالی بهره مند شود.

ص: 70

اشارة

(1) 41- بَابُ اسْتِحْبَابِ إِدْمَانِ الْخُفِّ شِتَاءً وَ صَیْفاً وَ لُبْسِهِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است مداومت بر پوشیدن کفش زمستان و تابستان

[رقم الحدیث الکلی: 5941 - رقم الحدیث الباب: 1]

5941- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ مُبَارَکٍ غُلَامِ الْعَقَرْقُوفِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِدْمَانُ لُبْسِ الْخُفِّ أَمَانٌ مِنَ السِّلِّ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: مداومت كردن بر پوشيدن خفّ موجب امان از بيمارى سل است.

[رقم الحدیث الکلی: 5942 - رقم الحدیث الباب: 2]

5942- 2-(3) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ عَنِ الْعُوسِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْمُسْلِیِّ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ سَعْدٍ عَنْ مَنِیعٍ قَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع لُبْسُ الْخُفِّ أَمَانٌ مِنَ السِّلِّ.

**********

ترجمه:

امام باقر عليه السّلام فرمود: پوشيدن خفّ (نوعى كفش راحتى) موجب امان از بيمارى سل است.

[رقم الحدیث الکلی: 5943 - رقم الحدیث الباب: 3]

5943- 3-(4) وَ عَنْهُمْ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَلِیٍّ الْبَغْدَادِیِّ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الضَّرِیرِ عَنْ أَبِی سَلَمَةَ السَّرَّاجِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِدْمَانُ الْخُفِّ یَقِی مِیتَةَ السِّلِ (5).

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: مداومت بر پوشيدن خفّ (نوعى كفش راحتى) ، از مرگ ناهنجار و بد جلوگيرى مى كند.

[رقم الحدیث الکلی: 5944 - رقم الحدیث الباب: 4]

5944- 4-(6) وَ عَنْهُمْ عَنْ سَهْلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ سَلَمَةَ بْنِ أَبِی حَبَّةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لُبْسُ الْخُفِّ یَزِیدُ فِی قُوَّةِ الْبَصَرِ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: پوشيدن خفّ ،قوت بينايى را مى افزايد

[رقم الحدیث الکلی: 5945 - رقم الحدیث الباب: 5]

5945- 5-(7) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُوسَی بْنِ عُمَرَ عَنِ

ص: 71

[رقم الحدیث الکلی: 5947 - رقم الحدیث الباب: 7]

5947- 7-(2) الْحَسَنُ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: مَنْ لَمْ یَجِدْ إِزَاراً فَلْیَلْبَسْ سَرَاوِیلَ وَ مَنْ لَمْ یَجِدْ نَعْلَیْنِ فَلْیَلْبَسْ خُفّاً.

**********

ترجمه:

پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمودند: هركس لنگ (شلوار) ندارد،شلوار بپوشد و هركس نعلين ندارد كفش بپوشد.

اشارة

(1) 42- بَابُ کَرَاهَةِ لُبْسِ الْخُفِّ الْأَبْیَضِ الْمَقْشُورِ وَ الْخُفِّ الْأَحْمَرِ إِلَّا فِی السَّفَرِ وَ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ الْخُفِّ الْأَسْوَدِ

**********

ترجمه:

باب ناپسندبودن پوشیدن کفش سفید مقشور و کفش قرمز مگر در سفر و مستحب بودن پوشیدن کفش مشکی

[رقم الحدیث الکلی: 5950 - رقم الحدیث الباب: 1]

5950- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ زِیَادِ بْنِ الْمُنْذِرِ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی جَعْفَرٍ ع وَ عَلَیَّ خُفٌّ مَقْشُورٌ فَقَالَ یَا زِیَادُ مَا هَذَا الْخُفُّ الَّذِی أَرَاهُ عَلَیْکَ قُلْتُ خُفٌّ اتَّخَذْتُهُ قَالَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْبِیضَ مِنَ الْخِفَافِ یَعْنِی الْمَقْشُورَ مِنْ لِبَاسِ الْجَبَابِرَةِ وَ هُمْ أَوَّلُ مَنِ اتَّخَذَهَا وَ الْحُمْرُ مِنْ لِبَاسِ الْأَکَاسِرَةِ وَ هُمْ أَوَّلُ مَنِ اتَّخَذَهَا وَ السُّودُ مِنْ لِبَاسِ بَنِی هَاشِمٍ وَ سُنَّةٌ.

**********

ترجمه:

] زياد بن منذر گويد: خدمت امام باقر عليه السّلام شرف ياب شدم در حالى كه خفّ «مقشور »در پايم بود. فرمود: اى زياد! اين خفّ چيست كه در پاى تو مى بينم ؟ گفتم: خفّى است كه اختيار نموده ام. فرمود: مگر نمى دانى كه خفّ هاى سفيد - يعنى مقشور - از پوشش ستمكاران است و آنها نخستين كسانى هستند كه آن را تهيه نمودند. رنگ قرمز، از لباس كسرى ها است و آنها اولين كسانى بودند كه آن را تهيّه كردند و لباس سياه از پوشش بنى هاشم و سنت است

[رقم الحدیث الکلی: 5951 - رقم الحدیث الباب: 2]

5951- 2-(3) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ دَاوُدَ الرَّقِّیِّ قَالَ: خَرَجْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِلَی یَنْبُعَ- فَلَمَّا خَرَجْتُ رَأَیْتُ عَلَیْهِ خُفّاً أَحْمَرَ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ مَا هَذَا الْخُفُّ الْأَحْمَرُ الَّذِی أَرَاهُ عَلَیْکَ فَقَالَ خُفٌّ اتَّخَذْتُهُ لِلسَّفَرِ وَ هُوَ أَبْقَی عَلَی الطِّینِ وَ الْمَطَرِ وَ أَحْمَلُ لَهُ قُلْتُ فَأَتَّخِذُهَا وَ أَلْبَسُهَا فَقَالَ أَمَّا فِی السَّفَرِ فَنَعَمْ وَ أَمَّا فِی الْحَضَرِ فَلَا تَعْدِلَنَّ بِالسَّوَادِ شَیْئاً.

وَ رَوَاهُ الْبَرْقِیُّ فِی الْمَحَاسِنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ نَحْوَهُ (4) أَقُولُ: وَ فِی أَحَادِیثِ لُبْسِ السَّوَادِ السَّابِقَةِ مَا یَدُلُّ عَلَی عَدَمِ کَرَاهَةِ کَوْنِ الْخُفِّ أَسْوَدَ(5).

**********

ترجمه:

رقى گويد: همراه امام صادق عليه السّلام به منطقه «ينبع» رفتيم، در پاى آن حضرت خفّ قرمز ديدم، عرض كردم: فدايت گردم! داوود اين خفّ قرمز كه در پاى شما مى بينم چيست ؟ فرمود: كفشى است كه براى مسافرت انتخاب كرده ام؛ چرا كه آن، در گل و باران ماندگارى بيشترى دارد. عرض كردم: من نيز مى توانم آن را تهيه كنم و بپوشم ؟! فرمود: در سفر، آرى؛ ولى در وطن هيچ رنگى با رنگ مشكى برابرى نمى كند.

ص: 73

اشارة

(1) 43- بَابُ اسْتِحْبَابِ الِابْتِدَاءِ فِی لُبْسِ الْخُفِّ وَ النَّعْلِ بِالْیَمِینِ وَ فِی خَلْعِهِمَا بِالْیَسَارِ وَ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ الثِّیَابِ مِمَّا یَلِی الْیَمِینَ

**********

ترجمه:

باب مستحب است برای پوشیدن کفش و نعلین از طرف راست شروع و برای کندن از طرف چپ شروع کند و لباس از طرف راست

[رقم الحدیث الکلی: 5952 - رقم الحدیث الباب: 1]

5952- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مِنَ السُّنَّةِ خَلْعُ الْخُفِّ الْیَسَارِ قَبْلَ الْیَمِینِ وَ لُبْسُ الْیَمِینِ قَبْلَ الْیَسَارِ.

**********

ترجمه:

امام باقر عليه السّلام فرمود: از سنت هاى رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله است كه نخست كفش چپ را از پا درآورند سپس كفش راست را؛ و به هنگام پوشيدن كفش، اول به پاى راست بپوشند و سپس به پاى چپ.

[رقم الحدیث الکلی: 5953 - رقم الحدیث الباب: 2]

5953- 2-(3) وَ عَنْ حُمَیْدِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ وُهَیْبِ بْنِ حَفْصٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا لَبِسْتَ نَعْلَکَ أَوْ خُفَّکَ فَابْدَأْ بِالْیَمِینِ وَ إِذَا خَلَعْتَ فَابْدَأْ بِالْیَسَارِ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: هنگام پوشيدن نعلين و كفش، پاى راست را مقدم بداريد و هنگام خارج كردن كفش و نعلين، پاى چپ را مقدم بداريد

[رقم الحدیث الکلی: 5954 - رقم الحدیث الباب: 3]

5954- 3-(4) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ یَقُولُ إِذَا لَبِسَ أَحَدُکُمْ نَعْلَهُ فَلْیَلْبَسِ الْیَمِینَ قَبْلَ الْیَسَارِ وَ إِذَا خَلَعَهَا فَلْیَخْلَعِ الْیُسْرَی قَبْلَ الْیُمْنَی.

**********

ترجمه:

ابن قدّاح گويد: امام صادق عليه السّلام مى فرمود: هرگاه يكى از شما نعلين خود را مى پوشد، پس بايد پاى راست را مقدّم بدارد و هرگاه آن را از پاى درمى آورد، پس بايد پاى چپ را مقدّم بدارد.

[رقم الحدیث الکلی: 5955 - رقم الحدیث الباب: 4]

5955- 4-(5) الْحَسَنُ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: إِذَا لَبِسْتُمْ وَ تَوَضَّأْتُمْ فَابْدَءُوا بِمَیَامِنِکُمْ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ حُکْمُ الثَّوْبِ فِی أَحَادِیثِ مَا یُعْمَلُ عِنْدَ لُبْسِ الثَّوْبِ الْجَدِیدِ(6).

**********

ترجمه:

پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمودند: وضو و لباس پوشيدن را از طرف راست شروع كنيد.

ص: 74

اشارة

(1) 44- بَابُ کَرَاهَةِ الْمَشْیِ فِی حِذَاءٍ وَاحِدٍ وَ فِی خُفٍّ وَاحِدٍ

**********

ترجمه:

باب ناپسند است راه رفتن با یک دمپائ و کفش

[رقم الحدیث الکلی: 5956 - رقم الحدیث الباب: 1]

5956- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ أَبَانٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَا تَمْشِ فِی حِذَاءٍ وَاحِدٍ قُلْتُ وَ لِمَ قَالَ لِأَنَّهُ إِنْ أَصَابَکَ مَسٌّ مِنَ الشَّیْطَانِ لَمْ یَکَدْ یُفَارِقُکَ إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ.

**********

ترجمه:

حلبى گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: با يك لنگه كفش راه نرو. عرض كردم: چرا؟ فرمود: زيرا اگر آزارى از شيطان به تو برسد، هيچ گاه از تو جدا نخواهد شد مگر اين كه خداوند بخواهد.

[رقم الحدیث الکلی: 5957 - رقم الحدیث الباب: 2]

5957- 2-(3) وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِینٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع فِی حَدِیثٍ قَالَ: مَنْ مَشَی فِی خُفٍ (4) وَاحِدٍ فَأَصَابَهُ شَیْ ءٌ مِنَ الشَّیْطَانِ لَمْ یَدَعْهُ إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ.

**********

ترجمه:

] امام باقر عليه السّلام فرمود: هر کس با یک لنگه کفش راه برود و آزاری از شيطان به او برسد از او جدا نخواهد شد مگر اين كه خداوند بخواهد

[رقم الحدیث الکلی: 5958 - رقم الحدیث الباب: 3]

5958- 3-(5) وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ الْعَلَاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَنْ مَشَی فِی حِذَاءٍ وَاحِدٍ فَأَصَابَهُ مَسٌّ مِنَ الشَّیْطَانِ لَمْ یَدَعْهُ إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ.

**********

ترجمه:

امام باقر عليه السّلام فرمود: هركس با يك لنگه كفش راه برود و آزارى از جانب شيطان به او برسد، آزار شيطان او را رها نخواهد كرد مگر اين كه خداوند بخواهد.

[رقم الحدیث الکلی: 5959 - رقم الحدیث الباب: 4]

5959- 4-(6) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ صَفْوَانَ عَنِ الْعَلَاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا ع أَنَّهُ قَالَ: لَا تَمْشِ فِی نَعْلٍ وَاحِدَةٍ إِلَی أَنْ قَالَ فَإِنَّ الشَّیْطَانَ أَسْرَعُ مَا یَکُونُ إِلَی الْعَبْدِ إِذَا کَانَ عَلَی بَعْضِ هَذِهِ الْأَحْوَالِ وَ قَالَ إِنَّهُ مَا أَصَابَ أَحَداً شَیْ ءٌ عَلَی هَذِهِ الْحَالِ فَکَادَ أَنْ یُفَارِقَهُ إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ.

**********

ترجمه:

محمّد بن مسلم گويد: امام (باقر عليه السّلام يا امام صادق عليه السّلام) فرمود: در حالى كه ايستاده اى آب ننوش، در آب راكد ادرار نكن، روى قبر غائط نكن، در خانه اى تنها نباش، با يك لنگ كفش راه نرو؛ چرا كه سريع ترين زمانى كه شيطان به انسان آسيب مى رساند، هنگامى است كه انسان در يكى از اين حالت ها قرار داشته باشد. و فرمود: به راستى كه ممكن نيست كه آفتى كه در يكى از اين حالت به انسان برسد، نزديك است كه از بين برود، مگر آن كه خداوند بخواهد.

ص: 75

[رقم الحدیث الکلی: 5961 - رقم الحدیث الباب: 6]

5961- 6-(2) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ شُعَیْبِ بْنِ وَاقِدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ زَیْدٍ عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ ع فِی حَدِیثِ الْمَنَاهِی قَالَ: نَهَی رَسُولُ اللَّهِ ص أَنْ یَمْشِیَ الرَّجُلُ فِی فَرْدِ نَعْلٍ وَ أَنْ یَتَنَعَّلَ وَ هُوَ قَائِمٌ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ فِی حَدِیثِ التَّخَلِّی عَلَی الْقَبْرِ(3) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ فِی أَحَادِیثِ مَبِیتِ الْإِنْسَانِ وَحْدَهُ فِی أَحْکَامِ الْمَسَاکِنِ (4).

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله مرد را از راه رفتن با یک لنگه کفش و پوشیدن آن در حالت ایستاده نهی کرده است.

46- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّخَتُّمِ بِالْفِضَّةِ وَ تَحْرِیمِ الذَّهَبِ لِلرِّجَالِ وَ کَرَاهَةِ الْحَدِیدِ وَ النُّحَاسِ وَ کُلِّ مَا عَدَا الْفِضَّةَ

[رقم الحدیث الکلی: 5968 - رقم الحدیث الباب: 4]

5968- 4-(3) وَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی الْخَطَّابِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَی عَنِ السَّرِیِّ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا طَهُرَتْ کَفٌّ فِیهَا خَاتَمٌ مِنْ حَدِیدٍ.

**********

ترجمه:

اشارة

(1) 47- بَابُ اسْتِحْبَابِ تَدْوِیرِ الْفَصِّ وَ کَوْنِهِ أَسْوَدَ

**********

ترجمه:

باب مستحب است نگین دایره باشد و سیاه

[رقم الحدیث الکلی: 5970 - رقم الحدیث الباب: 1]

5970- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی هَاشِمٍ عَنْ أَبِی خَدِیجَةَ قَالَ: قَالَ: الْفَصُّ مُدَوَّرٌ وَ قَالَ هَکَذَا کَانَ خَاتَمُ رَسُولِ اللَّهِ ص.

**********

ترجمه:

ابو خديجه گويد: نگين، مدوّر است. و فرمود: انگشتر پيامبر خدا صلّى اللّ: امام عليه السّلام فرمود ه عليه و اله چنين بود.

[رقم الحدیث الکلی: 5971 - رقم الحدیث الباب: 2]

5971- 2-(3) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ وَاصِلِ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ: ذَکَرْنَا خَاتَمَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ تُحِبُّ أَنْ أُرِیکَهُ فَقُلْتُ نَعَمْ فَدَعَا بِحُقٍّ مَخْتُومٍ فَفَتَحَهُ فَأَخْرَجَهُ فِی قُطْنَةٍ فَإِذَا حَلْقَتُهُ فِضَّةٌ وَ فِیهِ فَصٌّ أَسْوَدُ مَکْتُوبٌ عَلَیْهِ سَطْرَیْنِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ص ثُمَّ قَالَ إِنَّ فَصَّ النَّبِیِّ ص أَسْوَدُ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی أَنَّ خَاتَمَ النَّبِیِّ ص لَمْ یَکُنْ لَهُ فَصٌّ وَ لَا مُنَافَاةَ بَیْنَهُمَا لِاحْتِمَالِ أَنْ یَکُونَ لَهُ خَاتَمَانِ أَوْ أَکْثَرُ(4).

**********

ترجمه:

عبد اللّه بن سنان گويد: سخن از انگشتر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله به ميان آمد. امام عليه السّلام فرمود: دوست دارى آن را به تو نشان دهم ؟ عرض كردم: آرى. حضرت عليه السّلام جعبه چوبى سربسته اى خواست و در آن را گشود و انگشترى را از ميان پاره پنبه اى بيرون آورد. ديدم حلقه اى نقره اى با نگين سياه كه بر روى آن در دو سطر نوشته بود:«محمّد رسول اللّه». آن گاه فرمود: نگين پيامبر صلّى اللّه عليه و اله سياه رنگ بود.

[رقم الحدیث الکلی: 5974 - رقم الحدیث الباب: 3]

5974- 3-(3) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ أَبَانٍ عَنْ یَحْیَی بْنِ أَبِی الْعَلَاءِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: کَانَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ ع یَتَخَتَّمَانِ فِی یَسَارِهِمَا.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: امام حسن عليه السّلام و امام حسين عليه السّلام به دست چپ خود انگشتر مى پوشيدند.

49- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّخَتُّمِ فِی الْیَمِینِ

[رقم الحدیث الکلی: 5981 - رقم الحدیث الباب: 3]

5981- 3-(3) وَ فِی الْعِلَلِ عَنْ عَبْدِ الْوَاحِدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُبْدُوسٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَیْبَةَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ مُوسَی ع أَخْبِرْنِی عَنْ تَخَتُّمِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع بِیَمِینِهِ لِأَیِّ شَیْ ءٍ کَانَ فَقَالَ إِنَّمَا کَانَ یَتَخَتَّمُ بِیَمِینِهِ لِأَنَّهُ إِمَامُ أَصْحَابِ الْیَمِینِ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص- وَ قَدْ مَدَحَ اللَّهُ أَصْحَابَ الْیَمِینِ وَ ذَمَّ أَصْحَابَ الشِّمَالِ وَ قَدْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَتَخَتَّمُ بِیَمِینِهِ وَ هُوَ عَلَامَةٌ لِشِیعَتِنَا یُعْرَفُونَ بِهِ وَ بِالْمُحَافَظَةِ عَلَی أَوْقَاتِ الصَّلَاةِ وَ إِیتَاءِ الزَّکَاةِ وَ مُوَاسَاةِ الْإِخْوَانِ وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ.

**********

ترجمه:

محمّد بن ابى عمير گويد: محضر ابى الحسن موسى بن جعفر عليهما السّلام عرض كردم بفرماييد چرا امير المؤمنين عليه السّلام انگشتر به دست راست مى كردند؟ حضرت فرمودند: زيرا آن جناب بعد از رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله امام و پيشواى اصحاب يمين بودند و حقّ تعالى اصحاب يمين را مدح و اصحاب شمال را مذمّت فرموده و پيامبر اكرم صلّى اللّٰه عليه و آله نيز انگشتر به دست راست مى نمودند و اين علامت و نشانه اى است براى شيعيان ما كه با آن شناخته مى شوند چنانچه با محافظت بر اوقات نماز و پرداختن زكات و برابرى با برادران دينى و امر به معروف و نهى از منكر نيز از غيرشان ممتاز و مشخّص مى گردند

[رقم الحدیث الکلی: 5984 - رقم الحدیث الباب: 6]

5984- 6-(3) وَ فِی عُیُونِ الْأَخْبَارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَسْلَمَ الْجِعَابِیِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الرَّازِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ ع أَنَّ النَّبِیَّ ص کَانَ یَتَخَتَّمُ فِی یَمِینِهِ.

**********

ترجمه:

امام رضا عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلى اللّٰه عليه و آله انگشترى خود را در دست راست ميكرد.

50- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّبْلِیغِ بِالْخَوَاتِیمِ آخِرَ الْأَصَابِعِ

51- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّخَتُّمِ بِالْعَقِیقِ

[رقم الحدیث الکلی: 5996 - رقم الحدیث الباب: 6]

5996- 6-(3) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ کَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَنِ اتَّخَذَ خَاتَماً فَصُّهُ عَقِیقٌ لَمْ یَفْتَقِرْ وَ لَمْ یُقْضَ لَهُ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ.

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ هَاشِمٍ مِثْلَهُ (4).

**********

ترجمه:

امام رضا عليه السّلام فرمود: امام صادق عليه السّلام همواره مى فرمود: هركس انگشترى با نگين عقيق برگزيند، فقير نخواهد شد و حاجت هاى او به بهترين وجه برآورده خواهد شد

[رقم الحدیث الکلی: 6000 - رقم الحدیث الباب: 10]

6000- 10-(3) وَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْعَاقُولِیِّ عَنْ (أَحْمَدَ بْنِ هَارُونَ الْقَطَّانِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِکِ الْقَطَّانِ)(4) عَنْ زِیَادٍ الْقَنْدِیِّ عَنْ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ: لَمَّا خَلَقَ اللَّهُ مُوسَی بْنَ عِمْرَانَ ع- کَلَّمَهُ عَلَی طُورِ سَیْنَاءَ- ثُمَّ اطَّلَعَ إِلَی الْأَرْضِ اطِّلَاعَةً- فَخَلَقَ مِنْ نُورِ وَجْهِهِ الْعَقِیقَ ثُمَّ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آلَیْتُ عَلَی نَفْسِی- أَنْ لَا أُعَذِّبَ کَفَّ لَابِسِهِ إِذَا تَوَلَّی عَلِیّاً بِالنَّارِ.

أَقُولُ: وَ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (5) وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَیْهِ هُنَا(6) وَ فِی

ص: 87

اشارة

(2) 52- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّخَتُّمِ بِالْعَقِیقِ الْأَحْمَرِ وَ الْأَصْفَرِ وَ الْأَبْیَضِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است انگشتر عقیق قرمز وزرد وسفید

[رقم الحدیث الکلی: 6001 - رقم الحدیث الباب: 1]

6001- 1-(3) الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطُّوسِیُّ فِی الْأَمَالِی عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْمُفِیدِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُوسَی الْخَشَّابِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ بَشِیرٍ الدَّهَّانِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع أَیَّ الْفُصُوصِ أُرَکِّبُ عَلَی خَاتَمِی- فَقَالَ یَا بَشِیرُ أَیْنَ أَنْتَ عَنِ الْعَقِیقِ الْأَحْمَرِ- وَ الْعَقِیقِ الْأَصْفَرِ وَ الْعَقِیقِ الْأَبْیَضِ- فَإِنَّهَا ثَلَاثَةُ جِبَالٍ فِی الْجَنَّةِ- إِلَی أَنْ قَالَ فَمَنْ تَخَتَّمَ بِشَیْ ءٍ مِنْهَا مِنْ شِیعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ- لَمْ یَرَ إِلَّا الْخَیْرَ وَ الْحُسْنَی وَ السَّعَةَ فِی الرِّزْقِ- وَ السَّلَامَةَ مِنْ جَمِیعِ أَنْوَاعِ الْبَلَاءِ- وَ هُوَ أَمَانٌ مِنَ السُّلْطَانِ الْجَائِرِ- وَ مِنْ کُلِّ مَا یَخَافُهُ الْإِنْسَانُ وَ یَحْذَرُهُ.

**********

ترجمه:

بشیر الدهان گويد: امام باقر علیه السلام گفتم: انگشتر خود را کدام انگشت کنم؟ گفت: ای بشیر کجایی عقیق سرخ و عقیق زرد و عقیق سفید که آنها سه کوه در بهشت هستند - تا اینکه فرمود - پس هر که از شیعیان آل محمد به هر یک از آنها انگشتری بسازد، جز خیر و نیکی و رزق و روزی فراوان و مصونیت از انواع بلاها نمی بیند و از فرمانروای ظالم و از هر چیزی که انسان از آن بیم دارد و هشدار می دهد، در امان است

[رقم الحدیث الکلی: 6002 - رقم الحدیث الباب: 2]

6002- 2-(4) وَ عَنْهُ عَنِ الْمُفِیدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ خُنَیْسٍ (5) عَنْ أَحْمَدَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبِی الْحَسَنِ الْعَسْکَرِیِّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ حُمَیْدٍ عَنْ زُهَیْرِ بْنِ عَبَّادٍ عَنْ أَبِی بَکْرِ بْنِ شُعَیْبٍ عَنْ مَالِکِ بْنِ أَنَسٍ عَنِ الزُّهْرِیِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِی الشَّرِیکِ (6) عَنْ فَاطِمَةَ ع قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ تَخَتَّمَ بِالْعَقِیقِ لَمْ یَزَلْ یَرَی خَیْراً.

ص: 88

اشارة

(3) 53- بَابُ اسْتِحْبَابِ اسْتِصْحَابِ الْعَقِیقِ فِی السَّفَرِ وَ الْخَوْفِ وَ فِی الصَّلَاةِ وَ فِی الدُّعَاءِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است برداشتن عقیق برای سفر وقت ترس و وقت نماز

[رقم الحدیث الکلی: 6003 - رقم الحدیث الباب: 1]

6003- 1-(4) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ رَفَعَهُ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع الْعَقِیقُ أَمَانٌ فِی السَّفَرِ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: عقيق در مسافرت باعث ايمنى است.

[رقم الحدیث الکلی: 6004 - رقم الحدیث الباب: 2]

6004- 2-(5) وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ سَیَابَةَ بْنِ أَیُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفَضْلِ عَنْ عَبْدِ الرَّحِیمِ الْقَصِیرِ قَالَ: بَعَثَ الْوَالِی إِلَی رَجُلٍ مِنْ آلِ أَبِی طَالِبٍ فِی جِنَایَةٍ- فَمَرَّ بِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ أَتْبِعُوهُ بِخَاتَمِ عَقِیقٍ فَأُتِیَ بِخَاتَمِ عَقِیقٍ فَلَمْ یَرَ مَکْرُوهاً.

**********

ترجمه:

عبد الرحيم قصير گويد: حاكم دربارۀ جنايتى در پى مردى از آل ابو طالب فرستاد. او از كنار امام صادق عليه السّلام گذشت. حضرت عليه السّلام فرمود: انگشتر عقيقى در پى او بفرستيد. وقتى انگشترى عقيق براى آن مرد آوردند، او در نزد حاكم رفتار مكروه و ناپسندى از وى نديد

[رقم الحدیث الکلی: 6005 - رقم الحدیث الباب: 3]

6005- 3-(6) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ رَفَعَهُ قَالَ: شَکَا رَجُلٌ إِلَی النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قُطِعَ عَلَیْهِ الطَّرِیقُ فَقَالَ هَلَّا تَخَتَّمْتَ بِالْعَقِیقِ فَإِنَّهُ یَحْرُسُ مِنْ کُلِّ سُوءٍ.

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ

ص: 89

[رقم الحدیث الکلی: 6007 - رقم الحدیث الباب: 5]

6007- 5-(3) قَالَ وَ رُوِیَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع الْعَقِیقُ حِرْزٌ فِی السَّفَرِ.

**********

ترجمه:

راوی گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: انگشتر عقيق باعث ايمنى در سفر خواهد بود.

[رقم الحدیث الکلی: 6012 - رقم الحدیث الباب: 10]

6012- 10-(2) وَ عَنْهُ ع قَالَ: صَلَاةُ رَکْعَتَیْنِ بِفَصِّ عَقِیقٍ تَعْدِلُ أَلْفَ رَکْعَةٍ بِغَیْرِهِ.

**********

ترجمه:

امام امیر المومنین علی عليه السّلام فرمود: دو ركعت نماز با انگشترى كه داراى نگين عقيق باشد مساوى با هزار ركعت بدون آن است

اشارة

(3) 54- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّخَتُّمِ بِالْیَاقُوتِ وَ الْحَدِیدِ الصِّینِیِّ وَ حَصَی الْغَرِیِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است انگشتر یاقوت حدید چینی و سنگ نجف

[رقم الحدیث الکلی: 6015 - رقم الحدیث الباب: 1]

6015- 1-(4) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ(5) عَنِ الرِّضَا ع قَالَ کَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ تَخَتَّمُوا بِالْیَوَاقِیتِ فَإِنَّهَا تَنْفِی الْفَقْرَ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ هَاشِمٍ مِثْلَهُ (6).

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام همواره مى فرمود: انگشتر ياقوت به دست كنيد؛ زيرا فقر و نادارى را مى راند.

[رقم الحدیث الکلی: 6016 - رقم الحدیث الباب: 2]

6016- 2-(7) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَنْ بَکْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: یُسْتَحَبُّ التَّخَتُّمُ بِالْیَاقُوتِ.

**********

ترجمه:

پيامبر صلى الله عليه وآله فرمودند: انگشتر ياقوت به دست كنيد؛ زيرا فقر و نادارى را مى راند

ص: 92

[رقم الحدیث الکلی: 6018 - رقم الحدیث الباب: 4]

6018- 4-(2) وَ عَنْهُمْ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ الدِّهْقَانِ عُبَیْدِ اللَّهِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ تَخَتَّمُوا بِالْیَوَاقِیتِ فَإِنَّهَا تَنْفِی الْفَقْرَ.

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ هُنَا(3) وَ فِی الزِّیَارَاتِ (4).

**********

ترجمه:

امام کاظم علیه السلام فرمود: انگشتر ياقوت به دست كنيد؛ زيرا فقر و نادارى را مى راند

اشارة

(1) 56- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّخَتُّمِ بِالْفَیْرُوزَجِ وَ خُصُوصاً لِمَنْ لَا یُولَدُ لَهُ وَ مَا یَنْبَغِی أَنْ یُکْتَبَ عَلَیْهِ

**********

ترجمه:

مستحب است به دست نمودن انگشتر فیروزهخصوصا افراد نازا

[رقم الحدیث الکلی: 6020 - رقم الحدیث الباب: 1]

6020- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ بُنْدَارَ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ إِسْحَاقَ الْأَحْمَرِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَهْلٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مِهْرَانَ (3) قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی ع وَ فِی إِصْبَعِهِ خَاتَمٌ- فَصُّهُ فَیْرُوزَجٌ نَقْشُهُ اللَّهُ الْمَلِکُ- فَأَدَمْتُ النَّظَرَ إِلَیْهِ فَقَالَ مَا لَکَ تُدِیمُ النَّظَرَ إِلَیْهِ- قُلْتُ بَلَغَنِی أَنَّهُ کَانَ لِعَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع- خَاتَمٌ فَصُّهُ فَیْرُوزَجٌ نَقْشُهُ اللَّهُ الْمَلِکُ- فَقَالَ أَ تَعْرِفُهُ قُلْتُ لَا قَالَ- هَذَا هُوَ أَ تَدْرِی مَا سَبَبُهُ قُلْتُ لَا قَالَ- هَذَا حَجَرٌ أَهْدَاهُ جَبْرَئِیلُ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ ص فَوَهَبَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع- أَ تَدْرِی مَا اسْمُهُ قُلْتُ فَیْرُوزَجٌ- قَالَ هَذَا بِالْفَارِسِیَّةِ فَمَا اسْمُهُ بِالْعَرَبِیَّةِ قُلْتُ لَا أَدْرِی قَالَ اسْمُهُ الظَّفَرُ.

**********

ترجمه:

ابن مهران گويد: روزى خدمت امام كاظم عليه السّلام شرف ياب شدم. در دست آن حضرت عليه السّلام انگشترى با نگين فيروزه و على با نقش «اللّه الملك» بود. من همين طور به آن نگاه مى كردم. حضرت عليه السّلام فرمود: چرا پيوسته به آن نگاه مى كنى ؟ عرض كردم: به من خبر رسيده كه امير مؤمنان على عليه السّلام انگشترى با نگين فيروزه و نقش «اللّه الملك» داشت. فرمود: آن را مى شناسى ؟ عرض كردم: نه. فرمود: همين انگشتر است. مى دانى علتش چيست ؟ عرض كردم: نه. فرمود: اين سنگى است كه جبرئيل عليه السّلام به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله هديه نمود و آن حضرت آن را به امير مؤمنان على عليه السّلام بخشيد. آيا مى دانى اسم آن چيست ؟ عرض كردم: فيروزه. فرمود: اين نام به زبان فارسى است. نام عربى آن چيست ؟ عرض كردم: نمى دانم. فرمود: اسم آن ظفراست.

[رقم الحدیث الکلی: 6021 - رقم الحدیث الباب: 2]

6021- 2-(4) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ رَفَعَهُ إِلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ تَخَتَّمَ بِالْفَیْرُوزَجِ لَمْ یَفْتَقِرْ کَفُّهُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ (5).

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ یُوسُفَ بْنِ السُّخْتِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَهْلٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی ع وَ ذَکَرَ الْحَدِیثَ الْأَوَّلَ نَحْوَهُ (6).

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: هركس انگشتر فيروزه به دست كند، دستش فقير و خالى نمى ماند. ان شاءالله

ص: 94

[رقم الحدیث الکلی: 6023 - رقم الحدیث الباب: 4]

6023- 4-(2) الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطُّوسِیُّ فِی أَمَالِیهِ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْمُفِیدِ عَنْ أَبِی الطَّیِّبِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ النَّحْوِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْقَاسِمِ الْأَنْبَارِیِّ عَنْ أَبِی نَصْرٍ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ الطَّائِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّیْمَرِیِّ الْکَاتِبِ إِنَّهُ ذَکَرَ لِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ لَا یُولَدُ لَهُ فَتَبَسَّمَ- وَ قَالَ اتَّخِذْ خَاتَماً فَصُّهُ فَیْرُوزَجٌ وَ اکْتُبْ عَلَیْهِ رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ (3)- قَالَ فَفَعَلْتُ ذَلِکَ فَمَا أَتَی عَلَیَّ حَوْلٌ حَتَّی رُزِقْتُ مِنْهَا وَلَداً ذَکَراً.

**********

ترجمه:

صیمری به امام هادی(عليه السّلام ) عرض کرد که بچه دار نمی شود امام(ععليه السّلام ) تبسم کرد و فرمود انگشتری با نگین فیروزه بگیر و روی آن بنویس رب لا تذرنی فردا و انت خیر الوارثین صیمری می گوید یکسال طول نکشید که فرزند دار شدم.

اشارة

(1) 57- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّخَتُّمِ بِالْجَزْعِ الْیَمَانِیِّ وَ الصَّلَاةِ فِیهِ

**********

ترجمه:

باب مستحب استبه دست نمودن جزع یمانی و نماز با آن

[رقم الحدیث الکلی: 6025 - رقم الحدیث الباب: 1]

6025- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عُبَیْدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع تَخَتَّمُوا بِالْجَزْعِ الْیَمَانِیِ (3)- فَإِنَّهُ یَرُدُّ کَیْدَ مَرَدَةِ الشَّیَاطِینِ.

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ مَاجِیلَوَیْهِ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی الْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍ مِثْلَهُ (4).

**********

ترجمه:

] امير مؤمنان على عليه السّلام فرمود: انگشتر جزع يمانى به دست كنيد؛ زيرا نيرنگ شيطان هاى سركش را باز مى گرداند.

[رقم الحدیث الکلی: 6026 - رقم الحدیث الباب: 2]

6026- 2-(5) وَ فِی عُیُونِ الْأَخْبَارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ یُوسُفَ الْبَغْدَادِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَنْبَسَةَ(6) عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْعَلَوِیِّ عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: خَرَجَ عَلَیْنَا رَسُولُ اللَّهِ ص وَ فِی یَدِهِ خَاتَمٌ- فَصُّهُ جَزْعٌ یَمَانِیٌّ فَصَلَّی بِنَا- فَلَمَّا قَضَی صَلَاتَهُ دَفَعَهُ إِلَیَّ وَ قَالَ لِی یَا عَلِیُّ تَخَتَّمْ بِهِ فِی یَمِینِکَ- وَ صَلِّ فِیهِ أَ وَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الصَّلَاةَ فِی الْجَزْعِ سَبْعُونَ صَلَاةً- وَ أَنَّهُ یُسَبِّحُ وَ یَسْتَغْفِرُ وَ أَجْرُهُ لِصَاحِبِهِ.

**********

ترجمه:

امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله با ما بيرون آمد و در دست او انگشترى نقره بود، نگينش جزع يمانى بود و با ما نماز گزارد، چون نماز تمام كرد، آن را به من داد و فرمود: يا على! اين انگشتر را در دست راست كن و با آن نماز گزار. آيا نمى دانى كه نماز خواندن در جزع يمانى هفتاد نماز است و آن مهره يمانى تسبيح و استغفار مى كند و اجر آن براى صاحب او مقرر خواهد شد.

ص: 96

اشارة

(1) 58- بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّخَتُّمِ بِالْبِلَّوْرِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است انگشتر بلور به دست نودن

[رقم الحدیث الکلی: 6027 - رقم الحدیث الباب: 1]

6027- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الرَّیَّانِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْمَعْرُوفِ بِابْنِ وَهْبَةَ الْعَبْدَسِیِّ وَ هِیَ قَرْیَةٌ مِنْ قُرَی وَاسِطٍ یَرْفَعُهُ إِلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: نِعْمَ الْفَصُّ الْبِلَّوْرُ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ(3).

**********

ترجمه:

على بن محمّد در روايت مرفوعه اى گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: بلور، نگين خوبى است.

اشارة

(1) 60- بَابُ أَنَّهُ لَا یُکْرَهُ أَنْ یُکْتَبَ فِی الْخَاتَمِ غَیْرُ اسْمِ صَاحِبِهِ وَ اسْمِ أَبِیهِ وَ یُسْتَحَبُّ التَّخَتُّمُ بِالْخَوَاتِیمِ الْمُتَعَدِّدَةِ

**********

ترجمه:

باب اشکال ندارد اسم خود و پدر بر انگشتر و مستحب است چند انگشتر داشت

[رقم الحدیث الکلی: 6030 - رقم الحدیث الباب: 1]

6030- 1-(2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ یُونُسَ بْنِ ظَبْیَانَ وَ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ جَمِیعاً عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالا قُلْنَا لَهُ جُعِلْنَا فِدَاکَ أَ یُکْرَهُ أَنْ یَکْتُبَ الرَّجُلُ فِی خَاتَمِهِ غَیْرَ اسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِیهِ فَقَالَ فِی خَاتَمِی مَکْتُوبٌ اللَّهُ خالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ فِی خَاتَمِ أَبِی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ- وَ کَانَ خَیْرَ مُحَمَّدِیٍّ رَأَیْتُهُ الْعِزَّةَ لِلَّهِ- وَ فِی خَاتَمِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الْعَلِیِ (3) وَ فِی خَاتَمِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ حَسْبِیَ اللَّهُ- وَ فِی خَاتَمِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع اللَّهُ الْمَلِکُ.

**********

ترجمه:

یونس بن ظبيان و حفص بن غياث گويند: به امام صادق عليه السّلام گفتيم: اگر بر روى انگشتر نام خود و نام پدرم را نقش نكنم و شعار ديگرى براى امضا انتخاب كنم، چه صورت دارد؟ فرمود: بر انگشتر من «اللّه خالق كلّ شىء» حك شده است، بر انگشتر پدرم امام باقر عليه السّلام كه در خاندان رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله بهتر از او نديده ام «العزة للّه»، بر انگشتر جدم على بن الحسين عليهما السّلام «الحمد للّه العلىّ العظيم»، بر انگشتر امام مجتبى عليه السّلام و سيد الشهداء عليه السّلام «حسبى اللّه» و بر انگشتر جدم امير مؤمنان على عليه السّلام «اللّه الملك» نقش بسته بود.

[رقم الحدیث الکلی: 6031 - رقم الحدیث الباب: 2]

6031- 2-(4) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی الْعِلَلِ وَ فِی الْخِصَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفَضْلِ أَبِی سَعِیدٍ الْمُعَلِّمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمِ بْنِ (زُرَارَةَ)(5) عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یُوسُفَ عَنْ سُفْیَانَ الثَّوْرِیِّ عَنْ إِسْمَاعِیلَ السُّدِّیِ (6) عَنْ عَبْدِ خَیْرٍ قَالَ: کَانَ لِعَلِیٍّ ع أَرْبَعَةُ خَوَاتِیمَ یَتَخَتَّمُ بِهَا یَاقُوتٌ لِنُبْلِهِ وَ فَیْرُوزَجٌ لِنُصْرَتِهِ وَ الْحَدِیدُ الصِّینِیُّ لِقُوَّتِهِ وَ عَقِیقٌ لِحِرْزِهِ وَ کَانَ نَقْشُ الْیَاقُوتِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبِینُ وَ نَقْشُ الْفَیْرُوزَجِ اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُ (7)- وَ نَقْشُ الْحَدِیدِ الصِّینِیِ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِیعاً- وَ نَقْشُ الْعَقِیقِ ثَلَاثَةُ أَسْطُرٍ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ.

ص: 98

اشارة

(2) 61- بَابُ عَدَمِ جَوَازِ تَحْوِیلِ الْخَاتَمِ لِیَذْکُرَ الْحَاجَةَ إِلَّا فِی عَدَدِ الرَّکَعَاتِ

**********

ترجمه:

باب جایز نیست گرداندن انگشتر برای کاری مگر در شمارش رکعات نماز

[رقم الحدیث الکلی: 6032 - رقم الحدیث الباب: 1]

6032- 1-(3) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی مَعَانِی الْأَخْبَارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَبْدِ الْحَمِیدِ بْنِ أَبِی الْعَلَاءِ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ الشِّرْکَ أَخْفَی مِنْ دَبِیبِ النَّمْلِ وَ قَالَ مِنْهُ تَحْوِیلُ الْخَاتَمِ لِیَذْکُرَ الْحَاجَةَ وَ شِبْهُ هَذَا.

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی جَوَازِ عَدَدِ الرَّکَعَاتِ بِالْخَاتَمِ (4).

**********

ترجمه:

معانى الاخبار.ابن وليد...از ابن ابى العلاء از حضرت صادق عليه السّلام كه فرمود.شرك بخدا از راه رفتن مورچه پنهان تر است كه حتى يكدرجه از شرك اين است كه بمنظور يادآور شدن چيزى انسان انگشتر خود را از انگشتى بانگشت منتقل سازد و نظير آن

[رقم الحدیث الکلی: 6036 - رقم الحدیث الباب: 4]

6036- 4-(2) وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ النَّهِیکِیِّ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ قَالَ: مَرَّ بِی مُعَتِّبٌ وَ مَعَهُ خَاتَمٌ فَقُلْتُ لَهُ أَیُّ شَیْ ءٍ هَذَا فَقَالَ خَاتَمُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع- فَأَخَذْتُ لِأَقْرَأَ مَا فِیهِ فَإِذَا فِیهِ اللَّهُمَّ أَنْتَ ثِقَتِی فَقِنِی شَرَّ خَلْقِکَ.

**********

ترجمه:

ابراهيم بن عبد الحميد گويد: معتب از كنار من عبور مى كرد و انگشترى در دستش بود، به او گفتم: اين چيست ؟ گفت: انگشتر امام صادق عليه السّلام است. آن را گرفتم تا نقش آن را بخوانم، ديدم بر روى آن نوشته:«اللهم أنت ثقتي فقني شرّ خلقك».

[رقم الحدیث الکلی: 6039 - رقم الحدیث الباب: 7]

6039- 7-(3) وَ بِأَسَانِیدَ تَقَدَّمَتْ فِی إِسْبَاغِ الْوُضُوءِ عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ: کَانَ نَقْشُ (4) خَاتَمِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ-

ظَنِّی بِاللَّهِ حَسَنٌ وَ بِالنَّبِیِّ الْمُؤْتَمَنِ

- وَ بِالْوَصِیِّ ذِی الْمِنَنِ وَ بِالْحُسَیْنِ وَ الْحَسَنِ

**********

ترجمه:

] امام رضا عليه السلام فرمود: كه پدرم موسى بن جعفر عليه السلام فرموده: بر انگشتر محمد بن على، الباقر عليه السلام نوشته بود: من به خدا و پيامبر و جانشين پيامبر و حسن و حسين خوش گمانم.

اشارة

(2) 63 بَابُ جَوَازِ تَحْلِیَةِ النِّسَاءِ وَ الصِّبْیَانِ قَبْلَ الْبُلُوغِ بِالذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ

**********

ترجمه:

باب جایز است زینت نمودن خانمها و بچه ها با طلا و نقره

[رقم الحدیث الکلی: 6043 - رقم الحدیث الباب: 1]

6043- 1- (3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ (4) عَنْ أَبِی الصَّبَّاحِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الذَّهَبِ یُحَلَّی بِهِ الصِّبْیَانُ فَقَالَ کَانَ عَلِیٌّ ع- یُحَلِّی وُلْدَهُ وَ نِسَاءَهُ بِالذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ.

**********

ترجمه:

صباح ابو گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم: زينت طلا براى كودكان نابالغ رواست ؟ فرمود: امام سجّاد عليه السّلام فرزندان و بانوان خود را با زيور طلا و نقره مى آراست

[رقم الحدیث الکلی: 6044 - رقم الحدیث الباب: 2]

6044- 2- (5) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ وَ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ جَمِیعاً عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الذَّهَبِ یُحَلَّی بِهِ الصِّبْیَانُ فَقَالَ إِنْ (6) کَانَ أَبِی لَیُحَلِّی وُلْدَهُ وَ نِسَاءَهُ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ فَلَا بَأْسَ بِهِ.

**********

ترجمه:

داود بن سرحان گويد: از امام صادق عليه السّلام درباره آراستن كودكان به طلا پرسيدم، فرمود: پدرم كودكان و زنانش را با طلا و نقره زينت مى كرد و اشكالى ندارد

[رقم الحدیث الکلی: 6045 - رقم الحدیث الباب: 3]

6045- 3- (7) وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ

ص: 103

[رقم الحدیث الکلی: 6047 - رقم الحدیث الباب: 5]

6047- 5- (4) مُحَمَّدُ بْنُ إِدْرِیسَ فِی آخِرِ السَّرَائِرِ نَقْلًا مِنْ رِوَایَةِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ قُولَوَیْهِ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یُحَلِّی أَهْلَهُ بِالذَّهَبِ قَالَ نَعَمْ النِّسَاءَ وَ الْجَوَارِیَ فَأَمَّا الْغِلْمَانُ فَلَا.

أَقُولُ: هَذَا مَحْمُولٌ عَلَی الْکَرَاهَةِ أَوْ عَلَی مَا بَعْدَ الْبُلُوغِ لِمَا مَرَّ (5) وَ قَدْ تَقَدَّمَ مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (6).

**********

ترجمه:

أبي بصير گويد: از امام صادق عليه السّلام در مورد مردیكه خانواده اش را با طلا زيور كند پرسیدم: امام فرمود: زنها و كنيزها و دخترها را آرى و اما پسر بچه ها را نه.

[رقم الحدیث الکلی: 6050 - رقم الحدیث الباب: 3]

6050- 3- (4) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَیْسَ بِتَحْلِیَةِ الْمَصَاحِفِ وَ السُّیُوفِ بِالذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ بَأْسٌ.

**********

ترجمه:

] امام صادق عليه السّلام فرمود: زينت كردن قرآنها و شمشيرها با طلا و نقره، ايرادى ندارد

اشارة

(1) 65 بَابُ کَرَاهَةِ الْقِنَاعِ لِلرَّجُلِ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ

**********

ترجمه:

باب مکروه است مرد صو رت بپوشاند در شب و روز

[رقم الحدیث الکلی: 6052 - رقم الحدیث الباب: 1]

6052- 1- (2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ (الْعَبَّاسِ عَنِ الْوَلِیدِ بْنِ صَبِیحٍ) (3) قَالَ: سَأَلَنِی شِهَابُ بْنُ عَبْدِ رَبِّهِ- أَنْ أَسْتَأْذِنَ لَهُ عَلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع- فَأَعْلَمْتُ بِذَلِکَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع- فَقَالَ قُلْ لَهُ یَأْتِینَا إِذَا شَاءَ فَأَدْخَلْتُهُ عَلَیْهِ لَیْلًا وَ شِهَابٌ مُقَنَّعُ الرَّأْسِ فَطُرِحَتْ لَهُ وِسَادَةٌ فَجَلَسَ عَلَیْهَا فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَلْقِ قِنَاعَکَ یَا شِهَابُ- فَإِنَّ الْقِنَاعَ رِیبَةٌ بِاللَّیْلِ مَذَلَّةٌ بِالنَّهَارِ.

**********

ترجمه:

وليد بن صبيح گويد: شهاب، پسر عبد ربّه، تقاضا كرد كه از امام صادق عليه السّلام براى او وقت بگيرم، من برايش از آن حضرت اجازۀ حضور خواستم. امام صادق عليه السّلام فرمود: هروقت كه مايل باشد مى تواند بيايد. من شبانه شهاب را به خدمت آن حضرت بردم. شهاب سر خود را با پارچه اى پوشيده بود. زيراندازى براى او پهن شد كه روى آن نشست. امام صادق عليه السّلام فرمود: شهاب، روپوش را فرو افكن، كه روپوش در سياهى شب مايۀ سوء ظن و در روشنى روز گواه ترس و خوارى است.

[رقم الحدیث الکلی: 6053 - رقم الحدیث الباب: 2]

6053- 2- (4) عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ فِی قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی وَ الْحَسَنِ بْنِ ظَرِیفٍ وَ عَلِیِّ بْنِ إِسْمَاعِیلَ کُلِّهِمْ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَی قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ قَالَ أَبِی قَالَ عَلِیٌّ ع التَّقَنُّعُ (5) بِاللَّیْلِ رِیبَةٌ.

**********

ترجمه:

امام علی علیه السلام فرمود: نقاب زدن در شب مایه سوء ظن است.

[رقم الحدیث الکلی: 6054 - رقم الحدیث الباب: 3]

6054- 3- (6) الْحَسَنُ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: التَّقَنُّعُ رِیبَةٌ بِاللَّیْلِ وَ مَذَلَّةٌ بِالنَّهَارِ.

**********

ترجمه:

امام علی علیه السلام فرمود: روپوش در سياهى شب مايۀ سوء ظن و در روشنى روز گواه ترس و خوارى است.

[رقم الحدیث الکلی: 6055 - رقم الحدیث الباب: 4]

6055- 4- (7) وَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ وَضَّاحٍ قَالَ: رَأَیْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ ع وَ هُوَ جَالِسٌ فِی مُؤَخَّرِ الْکَعْبَةِ وَ تَقَنَّعَ وَ أَخْرَجَ أُذُنَیْهِ مِنْ قِنَاعِهِ.

ص: 106

اشارة

(1) 66 بَابُ اسْتِحْبَابِ طَیِّ الثِّیَابِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است تا کردن لباس

[رقم الحدیث الکلی: 6056 - رقم الحدیث الباب: 1]

6056- 1- (2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنِ الْوَلِیدِ بْنِ صَبِیحٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَیْهِ یَوْماً فَأَلْقَی إِلَیَّ ثِیَاباً وَ قَالَ یَا وَلِیدُ رُدَّهَا عَلَی مَطَاوِیهَا الْحَدِیثَ.

**********

ترجمه:

وليد بن صبيح مى گويد: روزى خدمت امام صادق عليه السّلام شرفياب شدم. آن حضرت چند جامه نزد من انداخت و فرمود: اى وليد! اينها را به همان تاى خود تا كن

[رقم الحدیث الکلی: 6057 - رقم الحدیث الباب: 2]

6057- 2- (3) وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الدِّهْقَانِ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع أَنَّهُ کَانَ یَقُولُ طَیُّ الثِّیَابِ رَاحَتُهَا وَ هُوَ أَبْقَی لَهَا.

**********

ترجمه:

امام كاظم عليه السّلام مى فرمود: تا كردن لباس، استراحت آن است و اين كار، آن را ماندگارتر مى كند.

[رقم الحدیث الکلی: 6058 - رقم الحدیث الباب: 3]

6058- 3- (4) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ بَکْرٍ عَنْ زَکَرِیَّا الْمُؤْمِنِ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: اطْوُوا ثِیَابَکُمْ بِاللَّیْلِ فَإِنَّهَا إِذَا کَانَتْ مَنْشُورَةً لَبِسَهَا الشَّیَاطِینُ بِاللَّیْلِ.

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: لباس هاى خود را در هنگام شب جمع كنيد؛ زيرا هنگامى كه پهن شده باشد، شيطان در هنگام شب آنها را مى پوشد.

اشارة

(2) 68 بَابُ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ السَّرَاوِیلِ مِنْ قُعُودٍ وَ کَرَاهَةِ لُبْسِهَا مِنْ قِیَامٍ وَ مُسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةِ وَ مُسْتَقْبِلَ إِنْسَانٍ وَ مَسْحِ الْیَدِ وَ الْوَجْهِ بِالذَّیْلِ وَ الْجُلُوسِ عَلَی عَتَبَةِ الْبَابِ وَ الشَّقِّ بَیْنَ الْغَنَمِ وَ اسْتِحْبَابِ لُبْسِ الْقَمِیصِ قَبْلَ السَّرَاوِیلِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است پوشیدن شلوار در حال نشسته و کراهت در حال ایستاده و رو به قبله بودن و مقابل انسان و با دامن لباس دست و صورت را خشکاندن نشستن بر چارچوب در و شکافتن گله گوسفند و مستحب است پوشیدن پیراهن قبل از شلوار

[رقم الحدیث الکلی: 6060 - رقم الحدیث الباب: 1]

6060- 1- (3) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الطَّیَالِسِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ لَبِسَ السَّرَاوِیلَ مِنْ قُعُودٍ وُقِیَ وَجَعَ الْخَاصِرَةِ.

**********

ترجمه:

امام صادق- علیه السلام- فرمود: هرکس شلوارش را در حال نشسته بپوشد از درد خاصره ایمن می شود.

[رقم الحدیث الکلی: 6061 - رقم الحدیث الباب: 2]

6061- 2- (4) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی الْخِصَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی وَ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ جَمِیعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ یَحْیَی بِإِسْنَادِهِ یَرْفَعُهُ إِلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: اغْتَمَّ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع یَوْماً فَقَالَ مِنْ أَیْنَ أُتِیتُ فَمَا أَعْلَمُ أَنِّی جَلَسْتُ عَلَی عَتَبَةِ الْبَابِ وَ لَا شَقَقْتُ بَیْنَ غَنَمٍ وَ لَا لَبِسْتُ سَرَاوِیلِی مِنْ قِیَامٍ وَ لَا مَسَحْتُ یَدِی وَ وَجْهِی بِذَیْلِی.

**********

ترجمه:

امام صادق (عليه السّلام) فرمود: روزى امير المؤمنين (عليه السّلام) اندوهگين شد، پس گفت: اين اندوه از كجا آمد؟ من يادم نيست كه بر آستانۀ در نشسته باشم و نه ميان گوسفندان آنها را پراكنده كرده باشم و نه پيراهن خود را ايستاده پوشيده باشم و نه با دامن خود صورتم را پاك كرده باشم.

[رقم الحدیث الکلی: 6062 - رقم الحدیث الباب: 3]

6062- 3- (5) الْحَسَنُ بْنُ الْفَضْلِ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ عَنِ الصَّادِقِ

ص: 108

[رقم الحدیث الکلی: 6064 - رقم الحدیث الباب: 5]

6064- 5- (2) مُحَمَّدُ بْنُ إِدْرِیسَ فِی آخِرِ السَّرَائِرِ نَقْلًا مِنْ کِتَابِ الْجَامِعِ لِأَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ الْبَزَنْطِیِّ عَنْهُمْ ع قَالَ: مَنْ لَبِسَ سَرَاوِیلَهُ مِنْ قِیَامٍ لَمْ تُقْضَ لَهُ حَاجَةٌ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ.

**********

ترجمه:

امام عليه السلام فرمود: کسی که شلوارش را ایستاده بپوشد سه روز حاجتش را برآورده نمی شود.

[رقم الحدیث الکلی: 6068 - رقم الحدیث الباب: 3]

6068- 3- (2) وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ شُعَیْبِ بْنِ وَاقِدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ زَیْدٍ عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ ع فِی حَدِیثِ الْمَنَاهِی قَالَ: نَهَی رَسُولُ اللَّهِ ص أَنْ یَتَنَعَّلَ الرَّجُلُ (3) وَ هُوَ قَائِمٌ.

**********

ترجمه:

] امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله مرد را از پوشیدن کفش در حالت ایستاده نهی کرد.

71- بَابُ اسْتِحْبَابِ سَعَةِ الْجِرِبَّانِ فِی ثَوْبٍ

اشارة

(1) 72 بَابُ کَرَاهَةِ لُبْسِ صَاحِبِ الْأَهْلِ الْخَشِنَ مِنَ الثِّیَابِ وَ انْقِطَاعِهِ عَنِ الدُّنْیَا

**********

ترجمه:

باب مکروه است کسی برای اهل و ایالش لباس خشن بپوشد و از دنیا فاصله بگیرد

[رقم الحدیث الکلی: 6073 - رقم الحدیث الباب: 1]

6073- 1- (2) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ أَبِی حَمَّادٍ وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ غَیْرِهِمَا بِأَسَانِیدَ مُخْتَلِفَةٍ فِی احْتِجَاجِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع عَلَی عَاصِمِ بْنِ زِیَادٍ- حِینَ لَبِسَ الْعَبَاءَ وَ تَرَکَ الْمُلَاءَ وَ شَکَاهُ أَخُوهُ الرَّبِیعُ بْنُ زِیَادٍ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع- أَنَّهُ قَدْ غَمَّ أَهْلَهُ وَ أَحْزَنَ وُلْدَهُ بِذَلِکَ فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع عَلَیَّ بِعَاصِمِ بْنِ زِیَادٍ- فَجِی ءَ بِهِ فَلَمَّا رَآهُ عَبَسَ فِی وَجْهِهِ فَقَالَ لَهُ أَ مَا اسْتَحْیَیْتَ مِنْ أَهْلِکَ أَ مَا رَحِمْتَ وُلْدَکَ أَ تَرَی اللَّهَ أَحَلَّ لَکَ الطَّیِّبَاتِ وَ هُوَ یَکْرَهُ أَخْذَکَ مِنْهَا أَنْتَ أَهْوَنُ عَلَی اللَّهِ مِنْ ذَلِکَ أَ وَ لَیْسَ اللَّهُ یَقُولُ وَ الْأَرْضَ وَضَعَها لِلْأَنامِ فِیها فاکِهَةٌ وَ النَّخْلُ ذاتُ الْأَکْمامِ (3)- أَ وَ لَیْسَ یَقُولُ مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیانِ بَیْنَهُما بَرْزَخٌ لا یَبْغِیانِ- إِلَی قَوْلِهِ یَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ (4)- فَبِاللَّهِ لَابْتِذَالُ نِعَمِ اللَّهِ بِالْفِعَالِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنِ ابْتِذَالِهَا بِالْمَقَالِ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ (5)- فَقَالَ عَاصِمٌ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ فَعَلَامَ اقْتَصَرْتَ فِی مَطْعَمِکَ عَلَی الْجُشُوبَةِ وَ فِی مَلْبَسِکَ عَلَی الْخُشُونَةِ- فَقَالَ وَیْحَکَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ عَلَی أَئِمَّةِ الْعَدْلِ أَنْ یُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ کَیْلَا یَتَبَیَّغَ بِالْفَقِیرِ فَقْرُهُ فَأَلْقَی عَاصِمٌ الْعَبَاءَ وَ لَبِسَ الْمُلَاءَ.

**********

ترجمه:

راوی گويد: از امير المؤمنين عليه السّلام راجع به احتجاج آن حضرت بر عاصم بن زياد كه عبا پوشيده و جامۀ نرم را از تن دور كرده روايت شده كه برادرش ربيع بن زياد شكايت او را به امير المؤمنين نمود و گفت: با اين روش خاندان خود را غمزده و فرزندان خود را اندوهناك ساخته است. امير المؤمنين فرمود: عاصم بن زياد را نزد من بياوريد، او را آوردند چون او را ديد با ترش روئى به او فرمود:ذاز خانوادۀ خود شرم نكردى و به فرزندانت رحم نكردى، تو معتقدى كه خدا پاكيزگيها را بر تو حلال كرده و نخواسته تو از آنها استفاده كنى تو نزد خداوند كوچكتر از آنى كه اظهار نظر كنى مگر خداوند نفرموده است: زمين را براى استفاده مردم قرار داديم كه در آن ميوه و نخل غلافدار است باز مگر خداوند نمى فرمايد؟ «آميختند دو دريا و به هم برخوردند،رميانشان حائلى است كه به هم آميخته نشوند» تا آنجا كه مى فرمايد: «از آنها لؤلؤ و مرجان برآيد» به خدا سوگند به كارگيرى نعمت هاى خدا با عمل نزد او دوست داشتنى تر است از پذيرش آنها به گفتار و خداوند عز و جل فرموده: «و اما نعمت پروردگارت را بازگو». عاصم عرض كرد: يا امير المؤمنين پس چرا خود در خوراكت به طعام ناگوار و درشت اكتفاء كردى و در لباست به جامۀ زبر و درشت ؟ فرمود: واى بر تو به راستى خدا بر امامان عادل لازم كرده خود را با مردم مستمند و ناتوان هماهنگ سازند تا فقر بر درويش بى نوا او را از راه به در نبرد. عاصم بن زياد عباى موئين را افكند و جامۀ نرم در بر كرد.

ص: 112

اشارة

(4) 73 بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّبَرُّعِ بِکِسْوَةِ الْمُؤْمِنِ فَقِیراً کَانَ أَوْ غَنِیّاً وَ وُجُوبِهِ مَعَ ضَرُورَتِهِ

**********

ترجمه:

باب مستحب است پوشاندن لباس مر مومن فقیر باشد یا غنی و واجب می شود باضرورت

[رقم الحدیث الکلی: 6074 - رقم الحدیث الباب: 1]

6074- 1- (5) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ کَسَا أَحَداً مِنْ فُقَرَاءِ الْمُسْلِمِینَ ثَوْباً مِنْ عُرْیٍ أَوْ أَعَانَهُ بِشَیْ ءٍ مِمَّا (یُقَوِّیهِ عَلَی) (6) مَعِیشَتِهِ وَکَّلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ سَبْعِینَ أَلْفَ مَلَکٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ یَسْتَغْفِرُونَ لِکُلِّ ذَنْبٍ عَمِلَهُ إِلَی أَنْ یُنْفَخَ فِی الصُّورِ.

وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ بَکْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع نَحْوَهُ (7).

**********

ترجمه:

رسول خدا صلى اللّٰه عليه و آله فرمود: هر كه يكى از فقراء مسلمانها را بوسيله لباسى از برهنگى بپوشاند يا او را بچيزى از قوت زندگى يارى كند، خداى عز و جل 70 هزار فرشته بر او گمارد كه تا دميدن صور براى هر گناهى كه ميكند آمرزش خواهند

[رقم الحدیث الکلی: 6075 - رقم الحدیث الباب: 2]

6075- 2- (8) وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَی عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع

ص: 113

[رقم الحدیث الکلی: 6077 - رقم الحدیث الباب: 4]

6077- 4- (2) وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ کَانَ یَقُولُ مَنْ کَسَا مُؤْمِناً ثَوْباً مِنْ عُرْیٍ کَسَاهُ اللَّهُ مِنْ إِسْتَبْرَقِ الْجَنَّةِ وَ مَنْ کَسَا مُؤْمِناً ثَوْباً مِنْ غِنًی لَمْ یَزَلْ فِی سِتْرٍ مِنَ اللَّهِ مَا بَقِیَ مِنَ الثَّوْبِ خِرْقَةٌ.

**********

ترجمه:

] امام صادق علیه السلام فرمود: هر که مؤمنی را به وسيله جامه ای از برهنگی بپوشاند، خدايش از استبرق بهشتی پوشاند و هر که به مؤمن مالداری جامه ای پوشاند، تا پاره ای از آن باقی باشد، در پرده خدا باشد

[رقم الحدیث الکلی: 6081 - رقم الحدیث الباب: 8]

6081- 8- (4) وَ فِی کِتَابِ الْإِخْوَانِ بِسَنَدِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ کَسَا أَخَاهُ کِسْوَةَ شِتَاءٍ أَوْ صَیْفٍ کَانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ أَنْ یَکْسُوَهُ مِنْ ثِیَابِ الْجَنَّةِ.

وَ

ذَکَرَ الْحَدِیثَ السَّابِقَ وَ زَادَ وَ مَنْ أَکْرَمَ أَخَاهُ یُرِیدُ بِذَلِکَ الْأَخْلَاقَ الْحَسَنَةَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِنْ کِسْوَةِ الْجَنَّةِ عَدَدَ مَا فِی الدُّنْیَا مِنْ أَوَّلِهَا إِلَی آخِرِهَا وَ لَمْ یُثْبِتْهُ مِنْ أَهْلِ الرِّیَاءِ وَ أَثْبَتَهُ مِنْ أَهْلِ الْکَرَمِ.

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی ذَلِکَ (5).

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: كسى كه ببرادر خود پوشاك زمستانى يا تابستانى درپوشد بر خداوند است كه از جامه هاى بهشتى بر او بپوشاند. در روایتی دیگر فرمود: هر كه از روى خوشخوئى برادر خويش را گرامى دارد خداوند آنچه كه در آغاز تا انجام در اين جهان است از پوششهاى بهشتى براى وى خواهد نوشت و برياكاران شبيه نبوده بلكه بكريمان ماند.

ص: 115

1- بَابُ جَوَازِ الصَّلَاةِ فِی کُلِّ مَکَانٍ بِشَرْطِ أَنْ یَکُونَ مَمْلُوکاً أَوْ مَأْذُوناً فِیهِ

[رقم الحدیث الکلی: 6085 - رقم الحدیث الباب: 4]

6085- 4- (3) مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَبَّاسِ عَنْ صَفْوَانَ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَیْمَانَ مَوْلَی طِرْبَالٍ عَنْ عُبَیْدِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ الْأَرْضُ کُلُّهَا مَسْجِدٌ إِلَّا بِئْرَ غَائِطٍ أَوْ مَقْبَرَةً (أَوْ حَمَّاماً) (4).

أَقُولُ: الِاسْتِثْنَاءُ هُنَا عَلَی وَجْهِ الْکَرَاهَةِ لِمَا یَأْتِی إِنْ شَاءَ اللَّهُ (5).

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود: تمام زمین عبادتگاه است جز چاه فضولات و قبر و حمام

اشارة

(1) 2 بَابُ حُکْمِ الصَّلَاةِ فِی الْمَکَانِ الْمَغْصُوبِ وَ الثَّوْبِ الْمَغْصُوبِ

**********

ترجمه:

باب حکم نماز در مکان غصبی و لباس غصبی

[رقم الحدیث الکلی: 6087 - رقم الحدیث الباب: 1]

6087- 1- (2) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ: قَالَ الصَّادِقُ ع لَوْ أَنَّ النَّاسَ أَخَذُوا مَا أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ فَأَنْفَقُوهُ فِیمَا نَهَاهُمْ عَنْهُ مَا قَبِلَهُ مِنْهُمْ وَ لَوْ أَخَذُوا مَا نَهَاهُمُ اللَّهُ عَنْهُ فَأَنْفَقُوهُ فِیمَا أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ مَا قَبِلَهُ مِنْهُمْ حَتَّی یَأْخُذُوهُ مِنْ حَقٍّ وَ یُنْفِقُوهُ فِی حَقٍّ.

وَ رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ جَابِرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ (3).

**********

ترجمه:

امام صادق عليه السّلام فرمود:

اگر مردم مالى را از راهى كه خدا فرموده است كسب كنند، و در راهى كه از آن نهى كرده است خرج نمايند، از ايشان قبول نميكند، و اگر آن را از راهى كه خدا نهى كرده است بدست آورند و در راهى كه امر فرموده خرج كنند، از ايشان قبول نميكند، مگر آنكه از راه حقّ بدست آورند، و در راه حقّ خرج كنند

[رقم الحدیث الکلی: 6088 - رقم الحدیث الباب: 2]

6088- 2- (4) الْحَسَنُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ شُعْبَةَ فِی تُحَفِ الْعُقُولِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی وَصِیَّتِهِ لِکُمَیْلٍ قَالَ: یَا کُمَیْلُ- انْظُرْ فِی مَا تُصَلِّی وَ عَلَی مَا تُصَلِّی إِنْ لَمْ یَکُنْ مِنْ وَجْهِهِ وَ حِلِّهِ فَلَا قَبُولَ.

وَ رَوَاهُ الطَّبَرِیُّ فِی بِشَارَةِ الْمُصْطَفَی عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ الْحَسَنِ الْبَصْرِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عُتْبَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ وَهْبَانَ الدُّبَیْلِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَحْمَدَ الْعَسْکَرِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ رَاشِدِ بْنِ عَلِیٍّ الْقُرَشِیِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَفْصٍ الْمَدَنِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ سَعِیدِ بْنِ زَیْدِ بْنِ أَرْطَأَةَ عَنْ کُمَیْلِ بْنِ زِیَادٍ (5)

أَقُولُ: وَ یَأْتِی مَا یَدُلُّ عَلَی تَحْرِیمِ الْغَصْبِ وَ عَدَمِ جَوَازِ التَّصَرُّفِ فِی الْمَغْصُوبِ (6).

**********

ترجمه:

امام علی علیه السلام خطاب به کمیل فرمود: ای کمیل! نگاه کن ببین که در چه چیزی نماز می گزاری و بر روی چه چیز نماز ایستادی، اگر آن چیزی را که برای نمازت استفاده می کنی، حلال و مباح نباشد، نمازت قبول نیست.»

ص: 119

اشارة

(1) 3 بَابُ حُکْمِ مَا لَوْ طَابَتْ نَفْسُ الْمَالِکِ بِالصَّلَاةِ فِی ثَوْبِهِ أَوْ عَلَی فِرَاشِهِ أَوْ فِی أَرْضِهِ

**********

ترجمه:

باب حکم کسی که رضایت بدهد مالک به نماز در لباس یا فرش یا زمین او

[رقم الحدیث الکلی: 6089 - رقم الحدیث الباب: 1]

6089- 1- (2) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ زُرْعَةَ عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ (3)

مَنْ کَانَتْ عِنْدَهُ أَمَانَةٌ فَلْیُؤَدِّهَا إِلَی مَنِ ائْتَمَنَهُ عَلَیْهَا فَإِنَّهُ لَا یَحِلُّ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ وَ لَا مَالُهُ إِلَّا بِطِیبَةِ نَفْسِهِ.

مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبِی أُسَامَةَ زَیْدٍ الشَّحَّامِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ (4).

**********

ترجمه:

پيامبر صلى الله عليه وآله فرمودند: هركس امانتى نزد خود دارد، آن را به صاحبش بازگرداند؛ زيرا خون هيچ مرد مسلمانى حلال نخواهد بود. هم چنين اموالش نيز حلال نخواهد بود؛ مگر با رضايت خودش.

[رقم الحدیث الکلی: 6090 - رقم الحدیث الباب: 2]

6090- 2- (5) وَ عَنْ أَبِی عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ سَعِیدِ بْنِ الْحَسَنِ قَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَ یَجِی ءُ أَحَدُکُمْ إِلَی أَخِیهِ فَیُدْخِلُ یَدَهُ فِی کِیسِهِ فَیَأْخُذُ حَاجَتَهُ فَلَا یَدْفَعُهُ قُلْتُ مَا أَعْرِفُ ذَلِکَ فِینَا فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع- فَلَا شَیْ ءَ إِذاً قُلْتُ فَالْهَلَاکُ إِذاً فَقَالَ إِنَّ الْقَوْمَ لَمْ یُعْطَوْا أَحْلَامَهُمْ بَعْدُ.

**********

ترجمه:

سعید بن حسن گويد: امام باقر عليه السّلام فرمود: آيا يكى از شماها نزد برادرش مى رود و دست در كيسۀ او مى كند و آنچه را مى خواهد برمى دارد و او جلوش را نمى گيرد عرض كردم: من در ميان خودمان چنين چيزى را سراغ ندارم، امام باقر عليه السّلام فرمود: در اين صورت چيزى در بين نيست (يعنى از ايمان خبرى نيست) گفتم: پس در اين صورت هلاكت است، فرمود: براستى هنوز خرد اين مردم كامل نشده

[رقم الحدیث الکلی: 6091 - رقم الحدیث الباب: 3]

6091- 3- (6) الْحَسَنُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ شُعْبَةَ فِی تُحَفِ الْعُقُولِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ فِی خُطْبَةِ الْوَدَاعِ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ وَ لَا یَحِلُّ لِمُؤْمِنٍ مَالُ أَخِیهِ إِلَّا عَنْ طِیبِ نَفْسٍ مِنْهُ.

**********

ترجمه:

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله _ در بخشى از خطبه حجّة الوداع _ فرمودند: اى مردم! همانا مؤمنان با يكديگر برادرند و بر هيچ مؤمنى استفاده از مال برادرش روا نيست، مگر با رضايت خود او .

[رقم الحدیث الکلی: 6092 - رقم الحدیث الباب: 4]

6092- 4- (7) مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ الْمُفِیدُ فِی الْإِخْتِصَاصِ عَنْ أَبَانِ بْنِ

ص: 120

اشارة

(3) 4 بَابُ جَوَازِ صَلَاةِ الرَّجُلِ وَ إِنْ کَانَتِ الْمَرْأَةُ قُدَّامَهُ أَوْ خَلْفَهُ أَوْ إِلَی جَانِبِهِ وَ هِیَ لَا تُصَلِّی وَ لَوْ کَانَتْ جُنُباً أَوْ حَائِضاً وَ کَذَا الْمَرْأَةُ

**********

ترجمه:

[رقم الحدیث الکلی: 6093 - رقم الحدیث الباب: 1]

6093- 1- (4) مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِیرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ إِدْرِیسَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْقُمِّیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ یُصَلِّی وَ بِحِیَالِهِ امْرَأَةٌ قَائِمَةٌ (5) عَلَی فِرَاشِهَا جَنْبَهُ (6) فَقَالَ إِنْ کَانَتْ قَاعِدَةً فَلَا یَضُرُّکَ (7)- وَ إِنْ کَانَتْ تُصَلِّی فَلَا.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَعْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ مِثْلَهُ (8).

**********

ترجمه:

ادريس بن عبد اللّه قمى گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم: مردى نماز مى گزارد، در حالى كه زنى در كنار او ايستاده است، (چه حكمى دارد؟) فرمود: اگر زن نشسته است ضررى به نماز نمى رساند، ولى اگر مشغول به نماز است، مرد نبايد در چنين حالى نماز بخواند.

[رقم الحدیث الکلی: 6094 - رقم الحدیث الباب: 2]

6094- 2- (9) وَ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع

ص: 121

[رقم الحدیث الکلی: 6096 - رقم الحدیث الباب: 4]

6096- 4- (3) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ جَمِیلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: لَا بَأْسَ أَنْ تُصَلِّیَ الْمَرْأَةُ بِحِذَاءِ الرَّجُلِ وَ هُوَ یُصَلِّی فَإِنَّ النَّبِیَّ ص کَانَ یُصَلِّی وَ عَائِشَةُ مُضْطَجِعَةٌ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ هِیَ حَائِضٌ وَ کَانَ إِذَا أَرَادَ أَنْ یَسْجُدَ غَمَزَ رِجْلَیْهَا فَرَفَعَتْ رِجْلَیْهَا حَتَّی یَسْجُدَ.

**********

ترجمه:

جمیل گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: اشكال ندارد وقتى مرد بنماز ايستاده است زن در برابر يا جلوى او قرار گرفته و مرد نماز بخواند، زيرا رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله خود بنماز ميايستاد در حالى كه عائشه حائض بود و در مقابل آن حضرت روى زمين دراز كشيده بود، و وقتى رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله ميخواست سجده كند بپاهاى او اشاره ميفرمود و عائشه پاهايش را بر ميداشت تا آن حضرت سجده كند.

اشارة

(3) 5 بَابُ کَرَاهَةِ صَلَاةِ الرَّجُلِ وَ الْمَرْأَةُ تُصَلِّی قُدَّامَهُ أَوْ إِلَی جَانِبَیْهِ وَ کَذَا الْمَرْأَةُ إِلَّا بِمَکَّةَ

**********

ترجمه:

باب مکروه است مرد نماز بخواند وزن طرف راست چپ یا راست و همچنین برای زن مگر در مکه

[رقم الحدیث الکلی: 6100 - رقم الحدیث الباب: 1]

6100- 1- (4) مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ صَفْوَانَ عَنِ الْعَلَاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یُصَلِّی فِی زَاوِیَةِ الْحُجْرَةِ وَ امْرَأَتُهُ أَوِ ابْنَتُهُ تُصَلِّی بِحِذَاهُ فِی الزَّاوِیَةِ الْأُخْرَی قَالَ لَا یَنْبَغِی (5) ذَلِکَ فَإِنْ کَانَ بَیْنَهُمَا شِبْرٌ أَجْزَأَهُ یَعْنِی إِذَا کَانَ الرَّجُلُ مُتَقَدِّماً لِلْمَرْأَةِ بِشِبْرٍ.

وَ

رَوَاهُ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنِ الْعَلَاءِ مِثْلَهُ إِلَی قَوْلِهِ أَجْزَأَهُ (6)

**********

ترجمه:

محمد بن مسلم گويد: از امام باقر عليه السّلام و يا امام صادق عليه السّلام پرسيدم: انسان مى تواند در گوشۀ اطاق نماز بخواند درحالى كه همسرش و يا دخترش در گوشۀ ديگر در همان خط نماز مى خواند؟ آن سرور فرمود: نماز خواندن او روا نيست ولى اگر به مقدار يك وجب از خانمها جلوتر باشد، اشكالى ندارد.

ص: 123

[رقم الحدیث الکلی: 6102 - رقم الحدیث الباب: 3]

6102- 3- (4) وَ عَنْهُ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ حُسَیْنِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْحَسَنِ الصَّیْقَلِ عَنِ ابْنِ مُسْکَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ هُوَ لَیْثٌ الْمُرَادِیُّ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ وَ الْمَرْأَةِ یُصَلِّیَانِ فِی بَیْتٍ وَاحِدٍ الْمَرْأَةُ عَنْ یَمِینِ الرَّجُلِ بِحِذَاهُ قَالَ لَا إِلَّا أَنْ یَکُونَ بَیْنَهُمَا شِبْرٌ أَوْ ذِرَاعٌ ثُمَّ قَالَ کَانَ طُولُ رَحْلِ رَسُولِ اللَّهِ ص ذِرَاعاً وَ کَانَ یَضَعُهُ بَیْنَ یَدَیْهِ إِذَا صَلَّی یَسْتُرُهُ مِمَّنْ یَمُرُّ بَیْنَ یَدَیْهِ.

**********

ترجمه:

لیث مرادی گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم: آيا روا هست كه انسان با همسرش در يك اطاق نماز بخوانند درحالى كه همسرش در سمت راست او باشد؟ امام فرمود: نه. مگر در صورتى كه يك وجب يا دو وجب بر همسرش مقدم باشد. ابو عبد اللّه فرمود: موقعى كه جدم رسول خداصلی الله علیه و آله نماز مى خواند، پالان شترش را در مقابل خود مى نهاد تا ميان او، و ميان عابرين حائل شود

[رقم الحدیث الکلی: 6106 - رقم الحدیث الباب: 7]

6106- 7- (4) مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ سَأَلَهُ عَنِ الرَّجُلِ وَ الْمَرْأَةِ یُصَلِّیَانِ فِی بَیْتٍ وَاحِدٍ قَالَ إِذَا کَانَ بَیْنَهُمَا قَدْرُ شِبْرٍ صَلَّتْ بِحِذَاهُ وَحْدَهَا وَ هُوَ وَحْدَهُ لَا بَأْسَ.

**********

ترجمه:

معاوية بن وهب گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم: آيا مرد و زنى كه در يك اطاق هستند ميتوانند همزمان نماز بخوانند؟ آن حضرت فرمود: هر گاه در ميان آن دو باندازۀ يك شبر فاصله باشد زن محاذى يا در امتداد و يا در پس مرد ايستاده و بتنهائى نماز بخواند و مرد نيز بهمين ترتيب بتنهائى نماز بخواند اشكالى ندارد.